Professional Documents
Culture Documents
Sự đối xứng của các tinh thể PDF
Sự đối xứng của các tinh thể PDF
S i xng ca cc tinh th
Bi:
Nguyn Vn Hiu
Trong tinh th c s xp t tun hon ca cc nguyn t cng mt loi. Do v tr ca
mt tinh th (v hn) khng thay i nu ta thc hin cc php tnh tin tinh th nhng
on R c dng
1/22
S i xng ca cc tinh th
2/22
S i xng ca cc tinh th
3/22
S i xng ca cc tinh th
4/22
S i xng ca cc tinh th
V hnh tr thng ng m y l hnh vung C1C2C3C4 v chiu cao bng chiu cao c
ca c s i xng ang xt ca mng tm din. Cc giao tuyn ca mt phng hnh
vung A1A2A3A4 vi bn mt xung quanh ca hnh tr y C1C2C3C4 l cc cnh ca
hnh vung C1C2C3C4 trn hnh 3.32b. Xt thm bn hnh tr thng ng c chung
bm mt bn vi hnh tr y l hnh vung C1C2C3C4 . Bn hnh tr ny ct mt
phng hnh vung A1A2A3A4 theo bn hnh vung m mi hnh c chung mt cnh vi
hnh vung C1C2C3C4 (xem hnh 3.32b).
5/22
S i xng ca cc tinh th
6/22
S i xng ca cc tinh th
7/22
S i xng ca cc tinh th
4. H n t (monoclinic)
= = 900, 900,a b c
8/22
S i xng ca cc tinh th
5. H tam t (triclinic)
900,a b c
c s i xng l hnh hp bnh hnh xin ba cnh khc nhau, c ba gc gia cc cnh
u khng phi l gc vung v l cc gc nhn hoc gc t ty . c s i xng ny
c th thu c t hnh hp ch nht bng cch lm xin i theo c ba hng. Do c
tn gi l h tam t. Php nghch o l php i xng duy nht ca mng Bravais tam
t. V c s i xng cng khng i xng nn h ch c mt loi mng l mng tam
t n (hnh 3.35).
9/22
S i xng ca cc tinh th
6. H lc gic (hexagonal)
= = 900, = 1200,a = b c
10/22
S i xng ca cc tinh th
11/22
S i xng ca cc tinh th
Mng Bravais ang xt c cc php i xng l php i xng ca hnh tam gic u
cho nn n c gi l mng tam gic. H mng ny ch c mt mng n. Mi mng
trong khng gian gm cc mng hai chiu song song vi nhau; mi mng hai chiu l
mt mng gm cc nt xp t nh ca cc tam gic u, m cc nt trn mt mt
phng th nm trn cc ng thng trc giao vi n v i qua tm im ca cc tam
gic u trn mt phng ln cn vi n, c ba mt phng lin tip th c mt chu k.
Trn hnh 3.37d ta trnh by hnh chiu ca hai mng phng trn mt phng ca mng
hai chiu th ba. V c s c dng hnh rhombohedrom cho nn h ny cn c tn l
h rhombohedral.
S i xng ca cc tinh th
S i xng ca cc tinh th
14/22
S i xng ca cc tinh th
15/22
S i xng ca cc tinh th
16/22
S i xng ca cc tinh th
Cu trc dng kim cng. Mng Bravais l mng lp phng tm din. Ta chn chiu
di a ca c s i xng lm n v chiu di. Mi c s c hai nguyn t C. Mng
tinh th kim cng gm cc nguyn t C nm cc nt chai ca hai mng lp phng
tm din lng vo nhau, mt mng x dch i so vi mng kia dc theo ng cho ca
c s i xng ca mng , dch bng 14 ng cho. Nu mt mng c mt nh
im c ta (000) th nh tng ng ca mng th hai c ta ( 14 14 14 ). Cu trc
ni trn c trnh by trn hnh 3.40a.
17/22
S i xng ca cc tinh th
Hng s mng ca kim cng l 3,56 A. Cc tinh th c cu trc dng kim cng l Si
18/22
S i xng ca cc tinh th
Cu trc dng lc gip xp cht. Mng Bravais l mng lc gic. Ngoi cc nguyn t
nm cc nt ca mng Bravais trong c s i xng cn c cc nguyn t nm trn
mt phng gng hchia i hnh tr y lc gi u, nhng im l tm ca cc hnh
tam gic u m cc nh l hnh chiu ca cc nt trn mnt phng ny (hnh 3.41).
19/22
S i xng ca cc tinh th
Ngoi dng cu trc km pha, ZnS cng cn tn ti di dng cu trc tinh th dng lc
gic.
c s Wigner Seitz
Khi nghin cu cc mng Bravais ngoi c s i xng cha cc nt ca mng ti cc
nh, ti tm im cc mt bn v ti tm im ca ta cn thng chia tinh th thnh
cc loi c bit gi l c s Wigner Seitz c tt c cc tnh cht i xng ca
mng Bravais v c th tch bng th tch c s. Cc c s Wigner Seitz c to
thnh nh sau. Ta chn mt nt ca mng Bravais lm gc v ni n vi cc nt gn
nht ca mng ny bng cc on thng ri v cc mt phng trc giao vi cc on
thng ny cc trung im ca chng. Cc mt s to nn mt hnh a din. chnh
20/22
S i xng ca cc tinh th
21/22
S i xng ca cc tinh th
22/22