Korunmas Gerekli Tanmaz Kltr Varlklarnn Yap Esaslar ve Denetimine Dair

Ynetmelik
(Bu mevzuat sayfalar Kltr ve Turizm Bakanl Tefti Kurulu Bakanl tarafndan
derlenmekte ve gncellenmektedir.)
Resmi Gazete Tarihi: 11.06.2005 Resmi Gazete Says: 25842
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, korunmas gerekli tanmaz kltr varlklarnn gruplarnn
belirlenmesi,(Deiik: RG-07/12/2014-29198) tadilat ve tamirat, onarm, yap esaslar ile yapya
ilikin proje ve uygulamalarn denetim esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 Bu Ynetmelik; 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma
Kanunu kapsamnda tescillenen korunmas gerekli tanmaz kltr varlklarnn gruplarnn
belirlenmesi, (Deiik: RG-07/12/2014-29198) tadilat ve tamirat, onarm, yap esaslar ile yapya
ilikin proje ve uygulamalarn denetim esaslarn kapsar.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununun 18 inci
maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Madde 4 Bu Ynetmelikte geen;
Bakanlk: Kltr ve Turizm Bakanln,
Kanun: 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununu,
Koruma Yksek Kurulu: ,(Deiik: RG-07/12/2014-29198)Kltr Varlklarn Koruma Yksek
Kurulunu,
Koruma Blge Kurulu: , (Deiik: RG-07/12/2014-29198)Kltr Varlklarn Koruma Blge
Kurulunu,
Koruma Blge Kurulu Mdrl: , (Deiik: RG-07/12/2014-29198)Kltr Varlklarn Koruma
Blge Kurulu Mdrln,
lgili idare: l zel idaresi, bykehir belediyesi ve belediyeyi,
Koruma, uygulama ve denetim brosu (KUDEB): l zel idareleri, bykehir belediyeleri,
Bakanlka izin verilen belediyeler bnyesindeki koruma, uygulama ve denetim brolarn,
Meslek odas: 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayl Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii Kanununda ad
geen ve tanmaz kltr varlklarnn korunmasna ynelik olarak hazrlanan projelerde mellif olan
meslek gruplarnn bal bulunduu odalar,
Tanmaz kltr varlklar: Tarih ncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kltr, din ve gzel sanatlarla
ilgili bulunan veya tarih ncesi ya da tarihi devirlerde sosyal yaama konu olmu bilimsel ve kltrel
adan zgn deer tayan yer stnde, yer altnda veya su altndaki btn tanmaz varlklar,
Tadilat ve tamirat: Yaplarn yaamn srdrmesini amalayan;
a) 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayl mar Kanununun 21 inci maddesi uyarnca ruhsata tabi olmayan:
derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere, dorama, deme ile mimari e olarak ve sanat tarihi
asndan zellik arz etmeyen tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve
kiremit aktarlmas ve yrenin zelliine gre belediyelerce hazrlanacak imar ynetmeliklerinde
belirtilecek tayc unsuru etkilemeyen mdahaleleri,
b) (a) bendinde belirtilen mdahaleler srasnda yapdaki ahap, madeni, pimi toprak, ta gibi
ryen ya da bozularak eksilen mimari elerin zgn biimlerine uygun olarak ayn malzeme ile
deitirilmesini, bozulan i ve d svalarn, kaplamalarn, renk ve malzeme uyumu salanarak zgn
biimlerine uygun olarak yenilenmesini,
Esasl onarm: Tadilat ve tamirat dnda kalan ve bilimsel esaslara gre hazrlanm rlve,

restitsyon ve restorasyon projelerine dayal uygulamalar,

Uygulama sorumluluu: Uygulamalarn koruma blge kurullar ve ilgili idareler tarafndan
onaylanm restorasyon ya da yeni yap projelerine uygunluunun tm uygulama srecinde ve alanda
izlenmesi, ynetilmesi ve denetlenmesini,
Onarm n izin belgesi: , (Deiik: RG-07/12/2014-29198)Tadilat ve tamiratlarn ieriini
belirten, uygulamadan nce KUDEB, Koruma Blge Kurulu Mdrl veya Vakflar Genel Mdrl
tarafndan verilecek belgeyi,
Onarm uygunluk belgesi: , (Deiik: RG-07/12/2014-29198)Tadilat ve tamiratlarn onarm n
izin belgesine uygun tamamlandna dair Vakflar Genel Mdrl, KUDEB veya Koruma Blge
Kurulu Mdrl tarafndan verilecek belgeyi,
Kullanma izin belgesi: Yapnn inaat ya da onarmnn koruma blge kurulu kararlar dorultusunda
yapldnn saptanmasndan sonra, ilgili idare tarafndan verilecek belgeyi ifade eder.
KNC BLM
Tanmaz Kltr Varlklarnn Gruplarnn Belirlenmesi ve Uygulama Sreci
Tanmaz kltr varlklarnn gruplarnn belirlenmesi
Madde 5 Yap gruplar, koruma blge kurulunca Koruma Yksek Kurulunun ilke kararlarnda
belirtilen kriterler dorultusunda belirlenir.
Koruma blge kurulu resen veya maliklerinin mracaat tarihinden itibaren ay iinde gruplandrmay
yapar.
Gruplandrlan tanmaz kltr varlklar, tapu ktnn beyanlar hanesine kaydedilir. Gruplandrlma
yaplmadka, onarm ve yap esaslar belirlenmez.
Tanmaz kltr varlklarnn yap esaslar ve denetimine ilikin ilkeler
Madde 6 Tanmaz kltr varlklarnn bakm, onarm ve yap esaslar ile proje uygulamalar Koruma
Yksek Kurulunun ilke kararlar ve koruma blge kurulunun ald kararlar dorultusunda yrtlr.
Yklma tehlikesi bulunan yaplar
Madde 7 Yklacak ekilde tehlike yaratan korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar belediyeler
veya il zel idaresinin talebi zerine valilikler tarafndan boaltlr. Gerekli gvenlik nlemleri alndktan
sonra konu koruma blge kuruluna iletilerek alnacak karara gre ilem yaplr.
Tadilat ve tamirat
Madde 8 (Deiik: RG-07/12/2014-29198) Tanmaz kltr varlklarnn tadilat ve tamiratlarna
ilikin uygulamalarda aadaki hususlar geerlidir.
Tadilat ve tamiratlar zgn biim ve malzemeye uygun olarak, Vakflar Genel Mdrlnn,
bnyesinde KUDEB kurulmu idarelerin veya ilgili idarelerin bnyesinde KUDEB bulunmamas halinde
koruma blge kurulu mdrlnn izin ve denetiminde 11/6/2005 tarihli ve 25842 sayl Resm
Gazetede yaymlanan Koruma, Uygulama ve Denetim Brolar, Proje Brolar ile Eitim Birimlerinin
Kurulu, zin, alma Usul ve Esaslarna Dair Ynetmelie gre gerekletirilir.
Tanmaz kltr varlklarnda esasl onarm
Madde 9 Esasl onarmlarda, tescilli yap iin hazrlanacak rlve, restitsyon, restorasyon projeleri
ve dier belgeler koruma blge kuruluna sunulur. Koruma blge kurulunun onaylad proje ve
koullarda uygulama gerekletirilir. Uygulamalara ilikin denetleme; Koruma, Uygulama ve Denetim
Brolar, Proje Brolar ile Eitim Birimlerinin Kurulu, zin, alma Usul ve Esaslarna Dair
Ynetmelie gre yaplr.
Yaplarn fen ve salk artlarna uygunluu
Madde 10 lgili idareler; tanmaz kltr varl parselinde ek veya eklenti suretiyle yaplacak
yaplar, sit alan veya koruma alan iinde yeni ina edilecek yaplar ve tanmaz kltr varlklarnn
restorasyonu ile ilgili olarak koruma blge kurulu tarafndan onaylanm projelerde deiiklik
yapamazlar. Ancak, ina edilecek yapnn fen ve salk artlarnn mevzuata uygunluunu kontrol
ederler.
(Deiik: RG-07/12/2014-29198) Koruma blge kurulunca deerlendirilmesi gerekli projeler,
ncelikle imar mevzuatna uygunluu asndan ilgili idarece en ge otuz gn iinde incelenir, uygun
bulunanlar idarenin grleriyle birlikte koruma blge kurulu mdrlne gnderilir. Bakanlk ile
Vakflar Genel Mdrl, kltr varlklarnn onarmna ynelik hazrladklar rlve, restitsyon,
restorasyon projelerini koruma blge kurulunda deerlendirilmek zere dorudan koruma blge kurulu

mdrlne gnderir.
Sit alan iinde veya korunma alannda kalan ve parsel leinde olup koruma blge kurulunca onayl
projesiyle yaplama izni alan uygulamalarn denetimi; Koruma, Uygulama ve Denetim Brolar, Proje
Brolar ile Eitim Birimlerinin Kurulu, zin, alma Usul ve Esaslarna Dair Ynetmelik kapsamnda
gerekletirilir. Uygulama sonucu belgeler ile birlikte koruma blge kurulu mdrlne iletilir.
lgili idareler, yaplarn fen ve salk artlarna uygun tasarlanmadn ya da hazrlanan restorasyon
projelerinde salk artlarna uygun olmayan hususlar bulunduunu belirlediinde, gerekli
dzeltmelerin yaplmas iin gerekeli kararn proje mellifine bildirir ve gerekli dzeltmeleri yapmas
istenir. stenen deiiklikler tanmaz kltr varlklarnn koruma blge kurullarnca onayl restorasyon
projelerinde deiiklik gerektiriyorsa, proje mellifince gerekli dzeltmeler yapldktan sonra tekrar
koruma blge kurulu onay alnr.
(Ek Fkra: RG-07/12/2014-29198) Koruma Blge Kurulunca onayl projesine gre tamamlanan
uygulamalar iin kullanma izin belgesi, KUDEB bulunan yerlerde KUDEB mdrlnce dzenlenir.
KUDEB bulunmayan yerlerde; yapnn inaat ya da onarmnn koruma blge kurulu kararlar
dorultusunda yapldnn koruma blge kurulu mdrlnce saptanmasndan sonra, ilgili idare
tarafndan kullanma izin belgesi verilir.(Dantay 14. Dairesinin 11/06/2015 tarihli karar ile
yrtmesi durdurulmutur.)
Parsellerin ayrtrlmas ve birletirilmesi
Madde 11 Koruma blge kurulu, tanmaz kltr varl parsellerinde, tanmaz kltr varlklarnn
mahiyetlerini etkilemeyecek ekilde ayrlma ve birletirilmelerine izin vermeye yetkilidir.
Yok olan tescilli tanmaz kltr varl yaplar
Madde 12 Tescilli tanmaz kltr varlklarnn herhangi bir ekilde yok olmalar halinde,
bulunabilen yapnn kalntlar, daha nce hazrlanm rlve, restitsyon, restorasyon projesi, her trl
ariv belgesi, dier yazl, grsel ve szl bilgiler gibi kaynaklardan yararlanarak kendi parsellerinde,
daha nce bulunduu oturum alannda, belgelerin elverdii oranda kitle, ykseklik ve zgn mimari
zelliklerinde yeniden yaplr. Yeni yapm srecinde, yukarda sralanan belgelere dayal bir restitsyon
ve restorasyon etd ile koruma blge kurulundan izin alnmas gerekmektedir.
Depreme maruz kalan yaplar
Madde 13 Tanmaz kltr varlklarndan depreme maruz kalan yaplarla ilgili uygulamalar Koruma
Yksek Kurulunun ilke kararlar ile konuya ilikin dier mevzuat hkmleri dikkate alnarak yerine
getirilir.
NC BLM
Proje Melliflii ve Uygulama Sorumluluu
Proje ve uygulamalar yrtecek kiilerde aranacak nitelikler
Madde 14 Tescilli tanmaz kltr varlklarnn rlve, restitsyon, restorasyon projeleri ve bunlarn
uygulanmasnda restoratr mimar veya mimarn bulunmas zorunludur. Bunlardan I. grup kapsamnda
olanlarn rlve, restitsyon ve restorasyon projelerinin uygulama almalar, yapnn zelliine gre
kalem ileri, ahap, demir, ta ileri ve restorasyon konularnda uzmanlam kiilerce yaplr.
Uygulama sorumluluu
Madde 15 Koruma blge kurulunca onaylanan her lek ve nitelikteki plan ve proje uygulamalarnn
uygulama sorumluluu, serbest meslek hizmet yetki ve koullarn tad ilgili meslek odas tarafndan
belirlenen kiiler tarafndan stlenilir.
Proje uygulamas safhasnda herhangi bir nedenle uygulama sorumlusunun ayrlmas halinde bu husus
Bakanla bildirilir. Yenisi tayin edilmedike uygulamaya devam edilmez.
Serbest meslek mensubu uygulama sorumlularnn denetimi, ilgili l zel idaresi ve belediyelerce
yaplr.
Sit alanlar, tanmaz kltr varl parseli ve bunlarn koruma alanlarnda onayl plan ve proje d
uygulama yapan ve yaplmasna yol aan sorumlularnn, koruma blge kurullar ile ilgili konularda plan
ve proje dzenlemesi, uygulama sorumluluu yapmas be yl sre ile yasaklanr. Bu husus, koruma
blge kurulu mdrlkleri ve ilgili idareler tarafndan Bakanla ve ilgili meslek odasna bildirilir.
Sit alanlar, tanmaz kltr varlklar ve bunlarn korunma alanlarnda plan ve proje yapan serbest
mesleki hizmet yetkisi olan melliflerin sicilleri ilgili meslek odas ve Bakanlka tutulur.
Bakanlk, kamu kurum ve kurulular ile l zel idareleri ve belediyeler tarafndan yaplan

uygulamalarda, bu kurulular tarafndan grevlendirilen uygulama sorumlular da yukardaki

hkmlere tabidir.
DRDNC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Madde 16 Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 17 Bu Ynetmelik hkmlerini Kltr ve Turizm Bakan yrtr.