You are on page 1of 38

Kancelaria Sejmu

s. 1/38

USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorzdzie gminnym
Rozdzia 1
Przepisy oglne
Art. 1.
1. Mieszkacy gminy tworz z mocy prawa wsplnot samorzdow.
2. Ilekro w ustawie jest mowa o gminie, naley przez to rozumie wsplnot samorzdow oraz odpowiednie terytorium.
Art. 2.
1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu wasnym i na wasn odpowiedzialno.
2. Gmina posiada osobowo prawn.
3. Samodzielno gminy podlega ochronie sdowej.
Art. 3.
1. O ustroju gminy stanowi jej statut.
2. Projekt statutu gminy powyej 300 000 mieszkacw podlega uzgodnieniu z
Prezesem Rady Ministrw na wniosek ministra waciwego do spraw administracji publicznej.
3. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrw.
Art. 4.
1. Rada Ministrw, w drodze rozporzdzenia:
1) tworzy, czy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice,
2) nadaje gminie lub miejscowoci status miasta i ustala jego granice,
3) ustala i zmienia nazwy gmin oraz siedziby ich wadz.
2. Rozporzdzenie, o ktrym mowa w ust. 1, moe by wydane take na wniosek
zainteresowanej rady gminy.
3. Ustalenie i zmiana granic gmin dokonywane s w sposb zapewniajcy gminie
terytorium moliwie jednorodne ze wzgldu na ukad osadniczy i przestrzenny,
2013-02-01

Opracowano na podstawie: tj. Dz. U. z


2001 r. Nr 142, poz.
1591, z 2002 r. Nr 23,
poz. 220, Nr 62, poz.
558, Nr 113, poz. 984,
Nr 153, poz. 1271, Nr
214, poz. 1806, z 2003
r. Nr 80, poz. 717, Nr
162, poz. 1568, z 2004
r. Nr 102, poz. 1055,
Nr 116, poz. 1203, Nr
167, poz. 1759, z 2005
r. Nr 172, poz. 1441,
Nr 175, poz. 1457, z
2006 r. Nr 17, poz.
128, Nr 181, poz.
1337, z 2007 r. Nr 48,
poz. 327, Nr 138, poz.
974, Nr 173, poz.
1218, z 2008 r. Nr
180, poz. 1111, Nr
223, poz. 1458, z 2009
r. Nr 52, poz. 420, Nr
157, poz. 1241, z 2010
r. Nr 28, poz. 142 i
146, Nr 40, poz. 230,
Nr 106, poz. 675, z
2011 r. Nr 21, poz.
113, Nr 117, poz. 679,
Nr 134, poz. 777, Nr
149, poz. 887, Nr 217,
poz. 1281, z 2012 r.
poz. 567, z 2013 r.
poz. 153.

Wykadnia TK:
dot. art. 16 (Dz. U. z
1994 r. Nr 39, poz. 149);
dot. art. 101 ust. 1 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 109, poz.
527);
dot. art. 85 i art. 87 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 113, poz.
550); dot. art. 77 ust. 1 i
3, art. 85 ust. 1, art. 86,
art. 90 ust. 1 i 2, art. 96
ust. 1 i 2, art. 97 ust. 1
3 i art. 98 ust. 2 i 3 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 113, poz.
551);
dot. art. 28 ust. 3 i 5
(Dz. U. z 1995 r. Nr 114,
poz. 556).

Kancelaria Sejmu

s. 2/38

uwzgldniajcy wizi spoeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniajcy


zdolno wykonywania zada publicznych.
4. Nadanie gminie lub miejscowoci statusu miasta, ustalenie jego granic i ich
zmiana dokonywane s w sposb uwzgldniajcy infrastruktur spoeczn i
techniczn oraz ukad urbanistyczny i charakter zabudowy.
5. Zmiany, o ktrych mowa w ust. 1, nastpuj z dniem 1 stycznia.
Art. 4a.
1. Wydanie rozporzdzenia, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1, wymaga zasignicia
przez ministra waciwego do spraw administracji publicznej opinii zainteresowanych rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z
mieszkacami, a w przypadku zmian granic gmin naruszajcych granice powiatw lub wojewdztw dodatkowo opinii odpowiednich rad powiatw lub sejmikw wojewdztw, z zastrzeeniem ust. 2.
2. Konsultacje z mieszkacami w sprawach zmiany granic gmin lub granic miasta
polegajcej na wyczeniu obszaru lub czci obszaru jednostki pomocniczej
gminy i jego wczeniu do ssiedniej jednostki pomocniczej tej gminy lub do ssiedniej gminy mog zosta ograniczone do:
1) mieszkacw jednostki pomocniczej gminy objtych zmian przez odpowiednie rady gmin,
2) mieszkacw gmin objtych zmian naruszajc granice powiatw lub wojewdztw przez odpowiednie rady powiatw lub sejmiki wojewdztw.
3. W przypadku niewyraenia opinii, o ktrej mowa w ust. 1, w terminie 3 miesicy od dnia otrzymania wystpienia o opini, wymg zasignicia opinii uznaje
si za speniony.
4. W przypadku przeprowadzenia referendum lokalnego w sprawie utworzenia, poczenia, podziau i zniesienia gminy oraz ustalenia granic gminy, o ktrym
mowa w art. 4c, konsultacji z mieszkacami, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie
przeprowadza si.
Art. 4b.
1. Wydanie rozporzdzenia, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1, na wniosek rady gminy
wymaga:
1) wniosku rady gminy poprzedzonego przeprowadzeniem przez t rad konsultacji z mieszkacami, wraz z uzasadnieniem oraz niezbdnymi dokumentami, mapami i informacjami potwierdzajcymi zasadno wniosku,
2) opinii rad gmin objtych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem
przez te rady konsultacji z mieszkacami, a w przypadku zmiany granic
gminy naruszajcej granice powiatw lub wojewdztw opinii odpowiednich rad powiatw lub sejmikw wojewdztw,
3) opinii wojewody waciwego dla gminy lub gmin objtych wnioskiem.
2. Do wniosku i opinii, o ktrych mowa w ust. 1, przepisy art. 4a ust. 2 i 3 stosuje
si odpowiednio.
3. Rada gminy wystpuje z wnioskiem, o ktrym mowa w ust. 1, do ministra waciwego do spraw administracji publicznej za porednictwem wojewody, w terminie do dnia 31 marca.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 3/38

4. Rada Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia, tryb postpowania przy skadaniu wnioskw, o ktrych mowa w ust. 1, oraz dokumenty, ktre naley doczy do wniosku.
Art. 4c.
1. W sprawie utworzenia, poczenia, podziau i zniesienia gminy oraz ustalenia
granic gminy moe by przeprowadzone referendum lokalne z inicjatywy
mieszkacw.
2. Z inicjatyw przeprowadzenia referendum, o ktrym mowa w ust. 1, wystpi
moe jedynie grupa co najmniej 15 obywateli, o ktrej mowa w art. 11 ust. 1a
ustawy z dnia 15 wrzenia 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz.
985, z pn. zm. 1)).
3. Referendum, o ktrym mowa w ust. 1, nie przeprowadza si, jeeli z analizy
przeprowadzonej przed referendum wynika, i na skutek podziau lub ustalenia
nowych granic gminy:
1) dochody podatkowe na mieszkaca gminy w zmienionych granicach lub
gminy utworzonej byyby nisze od najniszych dochodw podatkowych na
mieszkaca ustalonych dla poszczeglnych gmin zgodnie z ustaw z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorzdu terytorialnego (Dz. U. z
2010 r. Nr 80, poz. 526 i Nr 127, poz. 857),
2) gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byaby mniejsza od
najmniejszej pod wzgldem liczby mieszkacw gminy w Polsce wedug
stanu na dzie 31 grudnia roku poprzedzajcego ogoszenie rozporzdzenia,
o ktrym mowa w art. 4.
4. Analizy, o ktrej mowa w ust. 3, dokonuje waciwy wojewoda.
5. W przypadku przeprowadzania z inicjatywy mieszkacw referendum, o ktrym
mowa w ust. 1, pytanie zawarte we wniosku, o ktrym mowa w art. 15 ust. 2
ustawy z dnia 15 wrzenia 2000 r. o referendum lokalnym, powinno okrela
szczegowo proponowane zmiany w podziale terytorialnym pastwa.
6. Wojewoda przekazuje ministrowi waciwemu do spraw administracji publicznej
informacj o publikacji w wojewdzkim dzienniku urzdowym protokou wyniku referendum, o ktrym mowa w ust. 1.
Art. 4d.
Rada Ministrw nie przeprowadza zmian, o ktrych mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, jeeli:
1) dochody podatkowe na mieszkaca gminy w zmienionych granicach lub
gminy utworzonej byyby nisze od najniszych dochodw podatkowych na
mieszkaca ustalonych dla poszczeglnych gmin zgodnie z ustaw z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorzdu terytorialnego,
2) gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byaby mniejsza od
najmniejszej pod wzgldem liczby mieszkacw gminy w Polsce wedug
stanu na dzie 31 grudnia roku poprzedzajcego ogoszenie rozporzdzenia,
o ktrym mowa w art. 4.

1)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 113, poz.
984 i Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457, z 2007 r. Nr 112,
poz. 766 oraz z 2011 r. Nr 21, poz. 113 i Nr 134, poz. 777.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 4/38

Art. 4e.
1. W przypadku tworzenia nowej gminy Prezes Rady Ministrw na wniosek wojewody zgoszony za porednictwem ministra waciwego do spraw administracji
publicznej wyznacza penomocnika do spraw utworzenia gminy spord pracownikw podlegych wojewodzie albo pracownikw urzdu gminy, ktrej obszar wchodzi w skad nowo tworzonej gminy.
2. Do czasu utworzenia nowej gminy zadaniem penomocnika, o ktrym mowa w
ust. 1, jest przygotowanie organizacyjne i prawne gminy do wykonywania zada
publicznych.
3. Z dniem utworzenia gminy penomocnik, o ktrym mowa w ust. 1, przejmuje
wykonywanie zada i kompetencji jej organw do czasu wyboru nowych organw gminy.
Art. 4f.
Jeeli w wyniku zmian w podziale terytorialnym pastwa rada gminy zostaa z mocy
prawa rozwizana na podstawie art. 390 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21 poz. 112, Nr 26, poz. 134, Nr 94, poz. 550 i Nr 102,
poz. 588), Prezes Rady Ministrw na wniosek wojewody zgoszony za porednictwem ministra waciwego do spraw administracji publicznej wyznacza osob, ktra
wykonuje zadania i kompetencje rady gminy do czasu wyboru nowej rady.
Art. 5.
1. Gmina moe tworzy jednostki pomocnicze: soectwa oraz dzielnice, osiedla i
inne. Jednostk pomocnicz moe by rwnie pooone na terenie gminy miasto.
2. Jednostk pomocnicz tworzy rada gminy, w drodze uchway, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkacami lub z ich inicjatywy.
3. Zasady tworzenia, czenia, podziau oraz znoszenia jednostki pomocniczej okrela statut gminy.
4. (skrelony).
Art. 5a.
1. W wypadkach przewidzianych ustaw oraz w innych sprawach wanych dla
gminy mog by przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkacami
gminy.
2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkacami gminy okrela
uchwaa rady gminy.
Art. 5b.
1. Gmina podejmuje dziaania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorzdowej wrd mieszkacw gminy, w tym zwaszcza wrd modziey.
2. Rada gminy na wniosek zainteresowanych rodowisk moe wyrazi zgod na
utworzenie modzieowej rady gminy majcej charakter konsultacyjny.
3. Rada gminy, powoujc modzieow rad gminy, nadaje jej statut okrelajcy
tryb wyboru jej czonkw i zasady dziaania.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 5/38

Rozdzia 2
Zakres dziaania i zadania gminy
Art. 6.
1. Do zakresu dziaania gminy nale wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeone ustawami na rzecz innych podmiotw.
2. Jeeli ustawy nie stanowi inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o ktrych mowa w
ust. 1, naley do gminy.
Art. 7.
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty naley do zada wasnych gminy.
W szczeglnoci zadania wasne obejmuj sprawy:
1) adu przestrzennego, gospodarki nieruchomociami, ochrony rodowiska i
przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych drg, ulic, mostw, placw oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodocigw i zaopatrzenia w wod, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ciekw komunalnych, utrzymania czystoci i porzdku oraz urzdze sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadw komunalnych, zaopatrzenia
w energi elektryczn i ciepln oraz gaz,
3a) dziaalnoci w zakresie telekomunikacji,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy spoecznej, w tym orodkw i zakadw opiekuczych,
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastpczej,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony
zabytkw i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenw rekreacyjnych i urzdze sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewie,
13) cmentarzy gminnych,
14) porzdku publicznego i bezpieczestwa obywateli oraz ochrony przeciwpoarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposaenia i utrzymania gminnego
magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektw i urzdze uytecznoci publicznej oraz
obiektw administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciy opieki socjalnej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorzdowej, w tym tworzenia warunkw do dziaania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdraania programw pobudzania aktywnoci obywatelskiej,
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 6/38

18) promocji gminy,


19) wsppracy i dziaalnoci na rzecz organizacji pozarzdowych oraz podmiotw wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z
pn. zm.2)),
20) wsppracy ze spoecznociami lokalnymi i regionalnymi innych pastw.
2. Ustawy okrelaj, ktre zadania wasne gminy maj charakter obowizkowy.
3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zada wasnych wymaga zapewnienia koniecznych rodkw finansowych na ich realizacj w postaci zwikszenia dochodw wasnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje si
odpowiednio.
Art. 8.
1. Ustawy mog nakada na gmin obowizek wykonywania zada zleconych z
zakresu administracji rzdowej, a take z zakresu organizacji przygotowa i
przeprowadzenia wyborw powszechnych oraz referendw.
2. Zadania z zakresu administracji rzdowej gmina moe wykonywa rwnie na
podstawie porozumienia z organami tej administracji.
2a. Gmina moe wykonywa zadania z zakresu waciwoci powiatu oraz zadania z
zakresu waciwoci wojewdztwa na podstawie porozumie z tymi jednostkami
samorzdu terytorialnego.
2b. Spory majtkowe wynike z porozumie, o ktrych mowa w ust. 2 i 2a oraz w
art. 74, rozpatruje sd powszechny.
3. Gmina otrzymuje rodki finansowe w wysokoci koniecznej do wykonania zada, o ktrych mowa w ust. 1, 2 i 2a.
4. Szczegowe zasady i terminy przekazywania rodkw finansowych, o ktrych
mowa w ust. 3, okrelaj ustawy nakadajce na gminy obowizek wykonywania
zada zleconych lub zawarte porozumienia.
5. W przypadku niedotrzymania terminw, o ktrych mowa w ust. 4, gminie przysuguj odsetki w wysokoci ustalonej dla zalegoci podatkowych.
Art. 8a. 3)
Gmina ma obowizek przejcia przekazanych przez Wojskow Agencj Mieszkaniow zbdnych tej Agencji nieruchomoci gruntowych, budynkw i lokali oraz urzdze infrastruktury.]
Art. 9.
1. W celu wykonywania zada gmina moe tworzy jednostki organizacyjne, a
take zawiera umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarzdowymi.
Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116, poz.
1203 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1420, Nr 175, poz. 1462 i Nr
249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, z 2008 r. Nr 209, poz. 1316, z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr
22, poz. 120 i Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146.
3)
Niezgodny z Konstytucj wyrok TK (Dz. U. z 2006 r. Nr 181, poz. 1337).
2)

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 7/38

2. Gmina oraz inna gminna osoba prawna moe prowadzi dziaalno gospodarcz
wykraczajc poza zadania o charakterze uytecznoci publicznej wycznie w
przypadkach okrelonych w odrbnej ustawie.
3. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gmin zada o charakterze uytecznoci publicznej, okrela odrbna ustawa.
4. Zadaniami uytecznoci publicznej, w rozumieniu ustawy, s zadania wasne
gminy, okrelone w art. 7 ust. 1, ktrych celem jest biece i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludnoci w drodze wiadczenia usug powszechnie dostpnych.
Art. 10.
1. Wykonywanie zada publicznych moe by realizowane w drodze wspdziaania midzy jednostkami samorzdu terytorialnego.
2. Gminy, zwizki midzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorzdu terytorialnego mog sobie wzajemnie bd innym jednostkom samorzdu terytorialnego udziela pomocy, w tym pomocy finansowej.
Rozdzia 3
Wadze gminy
Art. 11.
1. Mieszkacy gminy podejmuj rozstrzygnicia w gosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za porednictwem organw gminy.
2. (skrelony).
Art. 11a.
1. Organami gminy s:
1) rada gminy,
2) wjt (burmistrz, prezydent miasta).
2. Zasady i tryb przeprowadzania wyborw do rady gminy oraz wyboru wjta
(burmistrza, prezydenta miasta) okrelaj odrbne ustawy.
3. Ilekro w ustawie jest mowa o wjcie, naley przez to rozumie take burmistrza
oraz prezydenta miasta.
Art. 11b.
1. Dziaalno organw gminy jest jawna. Ograniczenia jawnoci mog wynika
wycznie z ustaw.
2. Jawno dziaania organw gminy obejmuje w szczeglnoci prawo obywateli
do uzyskiwania informacji, wstpu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a take dostpu do dokumentw wynikajcych z wykonywania zada publicznych, w tym protokow posiedze organw gminy i komisji rady gminy.
3. Zasady dostpu do dokumentw i korzystania z nich okrela statut gminy.
Art. 12.
Zasady i tryb przeprowadzania referendum gminnego okrela odrbna ustawa.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 8/38

Art. 13. (skrelony).


Art. 14.
Uchway rady gminy zapadaj zwyk wikszoci gosw w obecnoci co najmniej
poowy ustawowego skadu rady, w gosowaniu jawnym, chyba e ustawa stanowi
inaczej.
Art. 15.
1. Z zastrzeeniem art. 12 organem stanowicym i kontrolnym w gminie jest rada
gminy.
2. Jeeli siedziba rady gminy znajduje si w miecie pooonym na terytorium tej
gminy, rada nosi nazw rady miejskiej.
Art. 16.
Kadencja rady gminy trwa 4 lata liczc od dnia wyboru.

Art. 17.
W skad rady wchodz radni w liczbie:
1) pitnastu w gminach do 20 000 mieszkacw,
2) dwudziestu jeden w gminach do 50 000 mieszkacw,
3) dwudziestu trzech w gminach do 100 000 mieszkacw,
4) dwudziestu piciu w gminach do 200 000 mieszkacw oraz po trzech na
kade dalsze rozpoczte 100 000 mieszkacw, nie wicej jednak ni czterdziestu piciu radnych.
Art. 18.
1. Do waciwoci rady gminy nale wszystkie sprawy pozostajce w zakresie
dziaania gminy, o ile ustawy nie stanowi inaczej.
2. Do wycznej waciwoci rady gminy naley:
1) uchwalanie statutu gminy,
2) ustalanie wynagrodzenia wjta, stanowienie o kierunkach jego dziaania
oraz przyjmowanie sprawozda z jego dziaalnoci,
3) powoywanie i odwoywanie skarbnika gminy, ktry jest gwnym ksigowym budetu na wniosek wjta,
4) uchwalanie budetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budetu oraz podejmowanie uchway w sprawie udzielenia lub nieudzielenia
absolutorium z tego tytuu,
5) uchwalanie studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego,
6) uchwalanie programw gospodarczych,

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 9/38

7) ustalanie zakresu dziaania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania


im skadnikw mienia do korzystania oraz zasad przekazywania rodkw
budetowych na realizacj zada przez te jednostki,
8) podejmowanie uchwa w sprawach podatkw i opat w granicach okrelonych w odrbnych ustawach,
9) podejmowanie uchwa w sprawach majtkowych gminy, przekraczajcych
zakres zwykego zarzdu, dotyczcych:
a) zasad nabywania, zbywania i obciania nieruchomoci oraz ich wydzierawiania lub wynajmowania na czas oznaczony duszy ni 3 lata
lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczeglne nie stanowi inaczej;
uchwaa rady gminy jest wymagana rwnie w przypadku, gdy po
umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawieraj kolejne
umowy, ktrych przedmiotem jest ta sama nieruchomo; do czasu
okrelenia zasad wjt moe dokonywa tych czynnoci wycznie za
zgod rady gminy,
b) emitowania obligacji oraz okrelania zasad ich zbywania, nabywania i
wykupu przez wjta,
c) zacigania dugoterminowych poyczek i kredytw,
d) ustalania maksymalnej wysokoci poyczek i kredytw krtkoterminowych zaciganych przez wjta w roku budetowym,
e) zobowiza w zakresie podejmowania inwestycji i remontw o wartoci
przekraczajcej granic ustalan corocznie przez rad gminy,
f) tworzenia i przystpowania do spek i spdzielni oraz rozwizywania i
wystpowania z nich,
g) okrelania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziaw i akcji przez
wjta,
h) tworzenia, likwidacji i reorganizacji przedsibiorstw, zakadw i innych
gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposaania ich w majtek,
i) ustalania maksymalnej wysokoci poyczek i porcze udzielanych
przez wjta w roku budetowym,
10) okrelanie wysokoci sumy, do ktrej wjt moe samodzielnie zaciga zobowizania,
11) podejmowanie uchwa w sprawie przyjcia zada, o ktrych mowa w art. 8
ust. 2 i 2a,
12) podejmowanie uchwa w sprawach wspdziaania z innymi gminami oraz
wydzielanie na ten cel odpowiedniego majtku,
12a) podejmowanie uchwa w sprawach wsppracy ze spoecznociami lokalnymi i regionalnymi innych pastw oraz przystpowania do midzynarodowych zrzesze spoecznoci lokalnych i regionalnych,
13) podejmowanie uchwa w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placw bdcych drogami publicznymi lub nazw drg wewntrznych w rozumieniu
ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2004 r. Nr
204, poz. 2086, z pn. zm. 4)), a take wznoszenia pomnikw,
14) nadawanie honorowego obywatelstwa gminy,

4)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 273, poz.
2703 oraz z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 u 1364, Nr 169, poz. 1420 i Nr 172, poz. 1440.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 10/38

14a) podejmowanie uchwa w sprawie zasad udzielania stypendiw dla uczniw i


studentw,
15) stanowienie w innych sprawach zastrzeonych ustawami do kompetencji rady
gminy.
3. (skrelony).
4. (skrelony).
Art. 18a.
1. Rada gminy kontroluje dziaalno wjta, gminnych jednostek organizacyjnych
oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powouje komisj rewizyjn.
2. W skad komisji rewizyjnej wchodz radni, w tym przedstawiciele wszystkich
klubw, z wyjtkiem radnych penicych funkcje, o ktrych mowa w art. 19 ust.
1.
3. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budetu gminy i wystpuje z wnioskiem
do rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wjtowi.
Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionaln izb
obrachunkow.
4. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez rad w zakresie kontroli. Uprawnienie to nie narusza uprawnie kontrolnych innych komisji, powoywanych przez rad gminy na podstawie art. 21 ust. 1.
5. Zasady i tryb dziaania komisji rewizyjnej okrela statut gminy.
Art. 19.
1. Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczcego i 13 wiceprzewodniczcych bezwzgldn wikszoci gosw w obecnoci co najmniej poowy
ustawowego skadu rady, w gosowaniu tajnym.
2. Zadaniem przewodniczcego jest wycznie organizowanie pracy rady oraz
prowadzenie obrad rady. Przewodniczcy moe wyznaczy do wykonywania
swoich zada wiceprzewodniczcego. W przypadku nieobecnoci przewodniczcego i niewyznaczenia wiceprzewodniczcego, zadania przewodniczcego
wykonuje wiceprzewodniczcy najstarszy wiekiem.
3. (skrelony).
4. Odwoanie przewodniczcego i wiceprzewodniczcych nastpuje na wniosek co
najmniej 1/4 ustawowego skadu rady gminy w trybie okrelonym w ust. 1.
5. W przypadku rezygnacji przewodniczcego lub wiceprzewodniczcego rada podejmuje uchwa w sprawie przyjcia tej rezygnacji nie pniej ni w cigu 1
miesica od dnia zoenia rezygnacji.
6. Niepodjcie uchway, o ktrej mowa w ust. 5, w cigu 1 miesica od dnia zoenia rezygnacji przez przewodniczcego lub wiceprzewodniczcego jest rwnoznaczne z przyjciem rezygnacji przez rad gminy z upywem ostatniego dnia
miesica, w ktrym powinna by podjta uchwaa.
7. W przypadku odwoania lub przyjcia rezygnacji przewodniczcego i wiceprzewodniczcych oraz niewybrania w ich miejsce osb do penienia tych funkcji w
terminie 30 dni od dnia przyjcia rezygnacji albo od dnia odwoania, sesj rady
gminy w celu wyboru przewodniczcego, zwouje wojewoda. Sesja zwoywana
jest na dzie przypadajcy w cigu 7 dni po upywie terminu, o ktrym mowa w
zdaniu pierwszym.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 11/38

8. Sesj rady gminy, o ktrej mowa w ust. 7, do czasu wyboru przewodniczcego


prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji, ktry wyrazi zgod na
prowadzenie sesji.
Art. 20.
1. Rada gminy obraduje na sesjach zwoywanych przez przewodniczcego w miar
potrzeby, nie rzadziej jednak ni raz na kwarta. Do zawiadomienia o zwoaniu
sesji docza si porzdek obrad wraz z projektami uchwa.
1a. Rada gminy moe wprowadzi zmiany w porzdku bezwzgldn wikszoci
gosw ustawowego skadu rady.
2. Pierwsz sesj nowo wybranej rady gminy zwouje komisarz wyborczy na dzie
przypadajcy w cigu 7 dni po ogoszeniu zbiorczych wynikw wyborw do rad
na obszarze kraju.
2a. (uchylony).
2b. W przypadku wyborw przedterminowych pierwsz sesj zwouje osoba, ktr
Prezes Rady Ministrw wyznaczy do penienia funkcji organw jednostki samorzdu terytorialnego. Przepis ust. 2 stosuje si odpowiednio.
2c. Pierwsz sesj nowo wybranej rady gminy, do czasu wyboru przewodniczcego
rady, prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji.
3. Na wniosek wjta lub co najmniej 1/4 ustawowego skadu rady gminy przewodniczcy obowizany jest zwoa sesj na dzie przypadajcy w cigu 7 dni od
dnia zoenia wniosku. Wniosek o zwoanie sesji powinien spenia wymogi
okrelone w ust. 1 w zdaniu drugim.
4. Do zmiany porzdku obrad sesji zwoanej w trybie okrelonym w ust. 3 stosuje
si przepis ust. 1a, z tym e dodatkowo wymagana jest zgoda wnioskodawcy.
5. Na wniosek wjta przewodniczcy rady gminy jest obowizany wprowadzi do
porzdku obrad najbliszej sesji rady gminy projekt uchway, jeeli wpyn on
do rady gminy co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczcia sesji rady.
Art. 21.
1. Rada gminy ze swojego grona moe powoywa stae i dorane komisje do okrelonych zada, ustalajc przedmiot dziaania oraz skad osobowy.
2. (skrelony).
3. Komisje podlegaj radzie gminy, przedkadaj jej plan pracy oraz sprawozdania
z dziaalnoci.
4. W posiedzeniach komisji mog uczestniczy radni niebdcy jej czonkami.
Mog oni zabiera gos w dyskusji i skada wnioski bez prawa udziau w gosowaniu.
Art. 22.
1. Organizacj wewntrzn oraz tryb pracy organw gminy okrela statut gminy.
2. Statut gminy podlega ogoszeniu w wojewdzkim dzienniku urzdowym.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 12/38

Art. 23.
1. Radny obowizany jest kierowa si dobrem wsplnoty samorzdowej gminy.
Radny utrzymuje sta wi z mieszkacami oraz ich organizacjami, a w szczeglnoci przyjmuje zgaszane przez mieszkacw gminy postulaty i przedstawia
je organom gminy do rozpatrzenia, nie jest jednak zwizany instrukcjami wyborcw.
2. Radni mog tworzy kluby radnych, dziaajce na zasadach okrelonych w statucie gminy.
Art. 23a.
1. Przed przystpieniem do wykonywania mandatu radni skadaj lubowanie:
Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej, lubuj uroczycie
obowizki radnego sprawowa godnie, rzetelnie i uczciwie, majc na
wzgldzie dobro mojej gminy i jej mieszkacw.
2. lubowanie odbywa si w ten sposb, e po odczytaniu roty wywoani kolejno
radni powstaj i wypowiadaj sowo lubuj. lubowanie moe by zoone z
dodaniem zdania: Tak mi dopom Bg.
3. Radni nieobecni na pierwszej sesji rady gminy oraz radni, ktrzy uzyskali mandat w czasie trwania kadencji, skadaj lubowanie na pierwszej sesji, na ktrej
s obecni.
4. (uchylony).
Art. 24.
Radny jest obowizany bra udzia w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych
instytucji samorzdowych, do ktrych zosta wybrany lub desygnowany.
Art. 24a.
1. Z radnym nie moe by nawizywany stosunek pracy w urzdzie gminy, w ktrej radny uzyska mandat.
2. Radny nie moe peni funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej
oraz jego zastpcy.
3. (skrelony).
4. (skrelony).
Art. 24b.
1. Osoba wybrana na radnego nie moe wykonywa pracy w ramach stosunku pracy w urzdzie gminy, w ktrej uzyskaa mandat, oraz wykonywa funkcji kierownika lub jego zastpcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystpieniem do wykonywania mandatu osoba ta obowizana jest zoy wniosek o
urlop bezpatny w terminie 7 dni od dnia ogoszenia wynikw wyborw przez
waciwy organ wyborczy.
2. Radny, o ktrym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesicy po jego wyganiciu.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 13/38

3. Radny otrzymuje urlop bezpatny bez wzgldu na rodzaj i okres trwania stosunku
pracy. Stosunek pracy zawarty na czas okrelony, ktry ustaby przed terminem
zakoczenia urlopu bezpatnego, przedua si do 3 miesicy po zakoczeniu tego urlopu.
4. W przypadku radnego wykonujcego funkcj kierownika lub jego zastpcy w
jednostce organizacyjnej, przejtej lub utworzonej przez gmin w czasie kadencji, termin, o ktrym mowa w ust. 1, wynosi 6 miesicy od dnia przejcia lub
utworzenia tej jednostki.
5. Niezoenie przez radnego wniosku, o ktrym mowa w ust. 1, jest rwnoznaczne
ze zrzeczeniem si mandatu.
6. Przepisy ust. 15 stosuje si odpowiednio w przypadku obsadzenia mandatu rady w drodze uchway rady gminy podjtej na podstawie przepisw ustawy z dnia
5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112).
Art. 24c.
Po wyganiciu mandatu pracodawca przywraca radnego do pracy na tym samym
lub rwnorzdnym stanowisku pracy z wynagrodzeniem odpowiadajcym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywaby, gdyby nie przysugujcy urlop bezpatny. Radny
zgasza gotowo przystpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wyganicia mandatu.
Art. 24d.
Wjt nie moe powierzy radnemu gminy, w ktrej radny uzyska mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Art. 24e.
1. Radni nie mog podejmowa dodatkowych zaj ani otrzymywa darowizn mogcych podway zaufanie wyborcw do wykonywania mandatu zgodnie z art.
23a ust. 1.
2. Radni nie mog powoywa si na swj mandat w zwizku z podjtymi dodatkowymi zajciami bd dziaalnoci gospodarcz prowadzon na wasny rachunek lub wsplnie z innymi osobami.
Art. 24f.
1. Radni nie mog prowadzi dziaalnoci gospodarczej na wasny rachunek lub
wsplnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w
ktrej radny uzyska mandat, a take zarzdza tak dziaalnoci lub by przedstawicielem czy penomocnikiem w prowadzeniu takiej dziaalnoci.
1a. Jeeli radny przed rozpoczciem wykonywania mandatu prowadzi dziaalno
gospodarcz, o ktrej mowa w ust. 1, jest obowizany do zaprzestania prowadzenia tej dziaalnoci gospodarczej w cigu 3 miesicy od dnia zoenia lubowania. Niewypenienie obowizku, o ktrym mowa w zdaniu pierwszym, stanowi podstaw do stwierdzenia wyganicia mandatu radnego w trybie art. 190
ustawy, o ktrej mowa w art. 24b ust. 6.
2. Radni i ich maonkowie oraz maonkowie wjtw, zastpcw wjtw, sekretarzy gminy, skarbnikw gminy, kierownikw jednostek organizacyjnych gminy
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 14/38

oraz osb zarzdzajcych i czonkw organw zarzdzajcych gminnymi osobami prawnymi nie mog by czonkami wadz zarzdzajcych lub kontrolnych
i rewizyjnych ani penomocnikami spek handlowych z udziaem gminnych
osb prawnych lub przedsibiorcw, w ktrych uczestnicz takie osoby. Wybr
lub powoanie tych osb na te funkcje s z mocy prawa niewane.
3. (skrelony).
4. Jeeli wybr lub powoanie, o ktrych mowa w ust. 2, nastpiy przed rozpoczciem wykonywania mandatu radnego albo dniem wyboru wjta lub przed zatrudnieniem na stanowisku sekretarza gminy, powoaniem na stanowisko zastpcy wjta, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy oraz
osoby zarzdzajcej i czonka organu zarzdzajcego gminn osob prawn,
osoby, o ktrych mowa w ust. 2, s obowizane zrzec si stanowiska lub funkcji
w terminie 3 miesicy od dnia zoenia lubowania przez radnego albo wjta czy
te od dnia zatrudnienia na podstawie umowy o prac lub powoania na stanowisko. W razie niezrzeczenia si stanowiska lub funkcji osoba, o ktrej mowa
w ust. 2, traci je z mocy prawa po upywie terminu, o ktrym mowa w zdaniu
pierwszym.
5. Radni nie mog posiada pakietu wikszego ni 10% udziaw lub akcji w spkach prawa handlowego z udziaem gminnych osb prawnych lub przedsibiorcw, w ktrych uczestnicz takie osoby. Udziay lub akcje przekraczajce ten
pakiet powinny by zbyte przez radnego przed pierwsz sesj rady gminy, a w
razie niezbycia ich nie uczestnicz one przez okres sprawowania mandatu i
dwch lat po jego wyganiciu w wykonywaniu przysugujcych im uprawnie (prawa gosu, prawa do dywidendy, prawa do podziau majtku, prawa poboru).
6. (skrelony).
Art. 24g. (skrelony).
Art. 24h.
1. Radny, wjt, zastpca wjta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego gminn osob prawn oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w imieniu wjta s obowizani do zoenia owiadczenia o swoim stanie majtkowym,
zwanego dalej owiadczeniem majtkowym. Owiadczenie majtkowe dotyczy ich majtku odrbnego oraz majtku objtego maesk wsplnoci majtkow. Owiadczenie majtkowe zawiera informacje o:
1) zasobach pieninych, nieruchomociach, udziaach i akcjach w spkach
handlowych oraz o nabyciu od Skarbu Pastwa, innej pastwowej osoby
prawnej, jednostek samorzdu terytorialnego, ich zwizkw lub od komunalnej osoby prawnej mienia, ktre podlegao zbyciu w drodze przetargu, a
take dane o prowadzeniu dziaalnoci gospodarczej oraz dotyczce zajmowania stanowisk w spkach handlowych,
2) dochodach osiganych z tytuu zatrudnienia lub innej dziaalnoci zarobkowej lub zaj, z podaniem kwot uzyskiwanych z kadego tytuu,
3) mieniu ruchomym o wartoci powyej 10 000 zotych,

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 15/38

4) zobowizaniach pieninych o wartoci powyej 10 000 zotych, w tym zacignitych kredytach i poyczkach oraz warunkach, na jakich zostay
udzielone.
2. Osoba skadajca owiadczenie majtkowe okrela w nim przynaleno poszczeglnych skadnikw majtkowych, dochodw i zobowiza do majtku odrbnego i majtku objtego maesk wsplnoci majtkow.
3. Owiadczenie majtkowe wraz z kopi swojego zeznania o wysokoci osignitego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korekt skadaj w dwch egzemplarzach:
1) radny przewodniczcemu rady gminy,
2) wjt, przewodniczcy rady gminy wojewodzie,
3) zastpca wjta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego
gminn osob prawn oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w
imieniu wjta wjtowi.
4. Radny i wjt skadaj pierwsze owiadczenie majtkowe w terminie 30 dni od
dnia zoenia lubowania. Do pierwszego owiadczenia majtkowego radny jest
obowizany doczy informacj o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy, w ktrej uzyska
mandat, a wjt informacj o zaprzestaniu prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, jeeli tak dziaalno prowadzili przed dniem wyboru. Kolejne owiadczenia majtkowe s skadane przez radnego i wjta co roku do dnia 30 kwietnia, wedug stanu na dzie 31 grudnia roku poprzedniego, oraz na 2 miesice
przed upywem kadencji.
5. Zastpca wjta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego gminn osob prawn oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w imieniu wjta skadaj pierwsze owiadczenie majtkowe w terminie 30 dni od dnia powoania na
stanowisko lub od dnia zatrudnienia. Do pierwszego owiadczenia majtkowego
zastpca wjta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego gminn osob prawn oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w imieniu wjta s obowizani doczy informacj o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej, jeeli prowadzili j przed dniem powoania lub zatrudnienia. Kolejne owiadczenia majtkowe s skadane przez nich co roku do
dnia 30 kwietnia, wedug stanu na dzie 31 grudnia roku poprzedniego, oraz w
dniu odwoania ze stanowiska lub rozwizania umowy o prac.
5a. Jeeli terminy okrelone w ust. 4 lub 5 nie zostan dotrzymane, odpowiednio,
przewodniczcy rady gminy, wojewoda lub wjt w terminie 14 dni od dnia
stwierdzenia niedotrzymania terminu wzywa osob, ktra nie zoya owiadczenia do jego niezwocznego zoenia wyznaczajc dodatkowy czternastodniowy termin. Termin ten liczy si od dnia skutecznego dostarczenia wezwania.
6. Analizy danych zawartych w owiadczeniu majtkowym dokonuj osoby, ktrym zoono owiadczenie majtkowe. Osoby, ktrym zoono owiadczenie
majtkowe, przekazuj jeden egzemplarz urzdowi skarbowemu waciwemu ze
wzgldu na miejsce zamieszkania osoby skadajcej owiadczenie majtkowe.
Owiadczenie majtkowe przechowuje si przez 6 lat.
7. Analizy danych zawartych w owiadczeniu majtkowym dokonuje rwnie
urzd skarbowy waciwy ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby skadajcej owiadczenie majtkowe. Analizujc owiadczenie majtkowe, urzd skar2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 16/38

bowy uwzgldnia rwnie zeznanie o wysokoci osignitego dochodu w roku


podatkowym (PIT) maonka osoby skadajcej owiadczenie.
8. Podmiot dokonujcy analizy, o ktrej mowa w ust. 6 i 7, jest uprawniony do porwnania treci analizowanego owiadczenia majtkowego oraz zaczonej kopii
zeznania o wysokoci osignitego dochodu w roku podatkowym (PIT) z treci
uprzednio zoonych owiadcze majtkowych oraz z doczonymi do nich kopiami zezna o wysokoci osignitego dochodu w roku podatkowym (PIT).
9. W przypadku podejrzenia, e osoba skadajca owiadczenie majtkowe podaa
w nim nieprawd lub zataia prawd, podmiot dokonujcy analizy owiadczenia
wystpuje do dyrektora urzdu kontroli skarbowej waciwego ze wzgldu na
miejsce zamieszkania osoby skadajcej owiadczenie z wnioskiem o kontrol
jej owiadczenia majtkowego.
10. W przypadku odmowy wszczcia kontroli owiadczenia majtkowego podmiotowi, ktry zoy wniosek w tej sprawie, przysuguje odwoanie do Generalnego
Inspektora Kontroli Skarbowej.
11. Do postpowania w sprawie kontroli owiadczenia majtkowego stosuje si odpowiednio przepisy ustawy z dnia 28 wrzenia 1991r. o kontroli skarbowej
(Dz.U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 70, poz. 816, Nr
104, poz. 1103 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 14, poz. 143, Nr 81, poz. 877 i
Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 89 poz.
804, Nr 141, poz. 1178 i Nr 153, poz. 1271) dotyczce kontroli owiadcze majtkowych osb zatrudnionych lub penicych sub w jednostkach organizacyjnych podlegych ministrowi waciwemu do spraw finansw publicznych.
12. Podmiot dokonujcy analizy owiadcze majtkowych w terminie do 30 padziernika kadego roku przedstawia radzie gminy informacj o:
1) osobach, ktre nie zoyy owiadczenia majtkowego lub zoyy je po terminie,
2) nieprawidowociach stwierdzonych w analizowanych owiadczeniach majtkowych wraz z ich opisem i wskazaniem osb, ktre zoyy nieprawidowe owiadczenia,
3) dziaaniach podjtych w zwizku z nieprawidowociami stwierdzonymi w
analizowanych owiadczeniach majtkowych.
13. Prezes Rady Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr formularza
owiadczenia majtkowego radnego oraz wzr formularza owiadczenia majtkowego wjta, zastpcy wjta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika
jednostki organizacyjnej gminy, osoby zarzdzajcej i czonka organu zarzdzajcego gminn osob prawn oraz osoby wydajcej decyzje administracyjne w
imieniu wjta, uwzgldniajc zakazy okrelone w odniesieniu do tych osb w
przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia dziaalnoci gospodarczej przez osoby penice funkcje publiczne (Dz.U. Nr 106,
poz. 679, z 1998 r. Nr 113, poz. 715 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 49, poz.
483, z 2000 r. Nr 26, poz. 306 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 214, poz.
1806).
Art. 24i.
1. Informacje zawarte w owiadczeniu majtkowym s jawne, z wyczeniem informacji o adresie zamieszkania skadajcego owiadczenie oraz o miejscu pooenia nieruchomoci.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 17/38

2. Wojewoda i przewodniczcy rady gminy przekazuj wjtowi kopie owiadcze


majtkowych, ktre im zoono.
3. Jawne informacje zawarte w owiadczeniach majtkowych s udostpniane w
Biuletynie Informacji Publicznej, o ktrym mowa w ustawie z dnia 6 wrzenia
2001 r. o dostpie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 oraz z
2002 r. Nr 153, poz. 1271).
Art. 24j. (uchylony).

1.

2.
3.

4.

Art. 24k.
Niezoenie owiadczenia majtkowego mimo upywu dodatkowego terminu, o
ktrym mowa w art. 24h ust. 5a przez:
1) radnego lub wjta powoduje wyganicie mandatu w trybie odpowiednio
art. 383 lub art. 492 ustawy, o ktrej mowa w art. 24b ust. 6,
2) zastpc wjta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki
organizacyjnej gminy, osob zarzdzajc i czonka organu zarzdzajcego
gminn osob prawn oraz osob wydajc decyzje administracyjne w
imieniu wjta powoduje utrat ich wynagrodzenia za okres od dnia, w ktrym powinno by zoone owiadczenie do dnia zoenia owiadczenia.
Jeeli skarbnik gminy nie zoy w terminie owiadczenia majtkowego, rada
gminy odwouje go, w drodze uchway, najpniej po upywie 30 dni od dnia, w
ktrym upyn termin do zoenia owiadczenia.
Jeeli sekretarz gminy, zastpca wjta, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego gminn osob prawn
oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w imieniu wjta nie zo w terminie owiadczenia majtkowego, waciwy organ odwouje ich albo rozwizuje
z nimi umow o prac najpniej po upywie 30 dni od dnia, w ktrym upyn
termin do zoenia owiadczenia.
Odwoanie i rozwizanie umowy o prac w trybie okrelonym w ust. 2 i 3 jest
rwnoznaczne z rozwizaniem umowy o prac bez wypowiedzenia na podstawie
art. 52 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Art. 24l.
Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w owiadczeniu majtkowym, powoduje
odpowiedzialno na podstawie art. 233 1 Kodeksu karnego.
Art. 24m.
1. Wjt, zastpca wjta, skarbnik gminy, sekretarz gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarzdzajca i czonek organu zarzdzajcego gminn osob prawn oraz osoba wydajca decyzje administracyjne w imieniu wjta
w trakcie penienia funkcji lub trwania zatrudnienia oraz przez okres 3 lat po zakoczeniu penienia funkcji lub ustaniu zatrudnienia nie mog przyj jakiegokolwiek wiadczenia o charakterze majtkowym, nieodpatnie lub odpatnie w
wysokoci niszej od jego rzeczywistej wartoci od podmiotu lub podmiotu od
niego zalenego, jeeli biorc udzia w wydaniu rozstrzygnicia w sprawach indywidualnych jego dotyczcych, mieli bezporedni wpyw na jego tre.
2. Podmiotem zalenym w rozumieniu ust. 1 jest podmiot, w ktrym:

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 18/38

1) przedsibiorca posiada bezporednio lub porednio wikszo gosw w jego organach, take na podstawie porozumie z innymi wsplnikami i akcjonariuszami,
2) przedsibiorca jest uprawniony do powoywania albo odwoywania wikszoci czonkw organw zarzdzajcych podmiotu zalenego,
3) wicej ni poowa czonkw zarzdu przedsibiorcy jest jednoczenie
czonkami zarzdu albo osobami penicymi funkcje kierownicze w podmiocie pozostajcym z przedsibiorc w stosunku zalenoci.
3. Zakaz, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy nabycia przedmiotu lub usugi dostpnych w ramach publicznej oferty, a take nie dotyczy przedmiotw zwyczajowo wykorzystywanych w celach reklamowych i promocyjnych oraz nagrd
przyznawanych w konkursach na dziaalno artystyczn.
Art. 25.
1. W zwizku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
2. Rozwizanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy,
ktrej jest czonkiem. Rada gminy odmwi zgody na rozwizanie stosunku pracy z radnym, jeeli podstaw rozwizania tego stosunku s zdarzenia zwizane z
wykonywaniem przez radnego mandatu.
3. Pracodawca obowizany jest zwolni radnego od pracy zawodowej w celu
umoliwienia mu brania udziau w pracach organw gminy.
4. Na zasadach ustalonych przez rad gminy radnemu przysuguj diety oraz zwrot
kosztw podry subowych.
5. (skrelony).
6. Wysoko diet przysugujcych radnemu nie moe przekroczy w cigu miesica cznie ptorakrotnoci kwoty bazowej okrelonej w ustawie budetowej dla
osb zajmujcych kierownicze stanowiska pastwowe na podstawie przepisw
ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o ksztatowaniu wynagrodze w pastwowej
sferze budetowej oraz o zmianie niektrych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z
2000 r. Nr 19, poz. 239 i z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr 100, poz. 1080).
7. Rada Ministrw okrela, w drodze rozporzdzenia, maksymaln wysoko diet
przysugujcych radnemu w cigu miesica, uwzgldniajc liczb mieszkacw
gminy, przy czym kwota wymieniona w ust. 6 oznacza maksymaln wysoko
diet w gminach o najwikszej liczbie mieszkacw.
8. Rada gminy przy ustalaniu wysokoci diet radnych bierze pod uwag funkcje
penione przez radnego.
9. (skrelony).
10. Minister waciwy do spraw administracji publicznej okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb ustalania nalenoci z tytuu zwrotu kosztw podry subowych radnych, uwzgldniajc celowo zwrotu rzeczywicie poniesionych wydatkw zwizanych z wykonywaniem mandatu oraz uatwienie dokonywania
rozlicze.
Art. 25a.
Radny nie moe bra udziau w gosowaniu w radzie ani w komisji, jeeli dotyczy
ono jego interesu prawnego.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 19/38

Art. 25b.
Mandatu radnego gminy nie mona czy z:
1) mandatem posa lub senatora,
2) wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody,
3) czonkostwem w organie innej jednostki samorzdu terytorialnego.
Art. 26.
1. Organem wykonawczym gminy jest wjt.
2. Kadencja wjta rozpoczyna si w dniu rozpoczcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez rad gminy i upywa z dniem upywu kadencji rady gminy.
2a. Wjtem (burmistrzem, prezydentem miasta) nie moe by osoba, ktra nie jest
obywatelem polskim.
3. Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w ktrej siedziba wadz znajduje si w miecie pooonym na terytorium tej gminy
4. W miastach powyej 100.000 mieszkacw organem wykonawczym jest prezydent miasta. Dotyczy to rwnie miast, w ktrych do dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy prezydent miasta by organem wykonawczo-zarzdzajcym.
5. (skrelony).
Art. 26a.
1. Wjt, w drodze zarzdzenia, powouje oraz odwouje swojego zastpc lub zastpcw i okrela ich liczb.
2. Liczba zastpcw wjta nie moe by wiksza ni:
1) jeden w gminach do 20 000 mieszkacw,
2) dwch w gminach do 100 000 mieszkacw,
3) trzech w gminach do 200 000 mieszkacw,
4) czterech w gminach powyej 200 000 mieszkacw.
3. W przypadku gdy okrelona przez wjta liczba jego zastpcw jest wiksza ni
jeden, w zarzdzeniu, o ktrym mowa w ust. 1, wjt wskazuje imiennie pierwszego i kolejnych zastpcw.
Art. 27.
Funkcji wjta oraz jego zastpcy nie mona czy z:
1) funkcj wjta lub jego zastpcy w innej gminie,
2) czonkostwem w organach jednostek samorzdu terytorialnego, w tym w
gminie, w ktrej jest wjtem lub zastpc wjta,
3) zatrudnieniem w administracji rzdowej,
4) mandatem posa lub senatora.
Art. 28.
Do wjta i jego zastpcw stosuje si odpowiednio przepis art. 24e ust. 1.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 20/38

Art. 28a.
1. Uchwaa rady gminy w sprawie nieudzielenia wjtowi absolutorium, podjta po
upywie 9 miesicy od dnia wyboru wjta i nie pniej ni na 9 miesicy przed
zakoczeniem kadencji, jest rwnoznaczna z podjciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwoania wjta. Przed podjciem uchway w
sprawie udzielenia wjtowi absolutorium rada gminy zapoznaje si z wnioskiem
i opini, o ktrych mowa w art. 18a ust. 3.
2. Uchwa w sprawie absolutorium rada gminy podejmuje bezwzgldn wikszoci gosw ustawowego skadu rady gminy.
3. Rada gminy moe podj uchwa o przeprowadzeniu referendum w sprawie
odwoania wjta z przyczyny okrelonej w ust. 1 na sesji zwoanej nie wczeniej
ni po upywie 14 dni od dnia podjcia uchway w sprawie nieudzielenia wjtowi absolutorium.
4. Przed podjciem uchway, o ktrej mowa w ust. 3, rada gminy zapoznaje si z
opini regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchway rady gminy o nieudzieleniu wjtowi absolutorium oraz wysuchuje wyjanie wjta.
5. Uchwa, o ktrej mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje bezwzgldn wikszoci gosw ustawowego skadu rady, w gosowaniu imiennym.

1.

2.
3.
4.

Art. 28b.
Rada gminy, po upywie 9 miesicy od dnia wyboru wjta i nie pniej
ni na 9 miesicy przed zakoczeniem kadencji, moe podj uchwa o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwoania wjta z przyczyny innej ni nieudzielenie wjtowi absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego skadu rady.
Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, wymaga formy pisemnej i uzasadnienia
przyczyny odwoania oraz podlega zaopiniowaniu przez komisj rewizyjn.
Rada gminy moe podj uchwa o przeprowadzeniu referendum w sprawie
odwoania wjta na sesji zwoanej nie wczeniej ni po upywie 14 dni od dnia
zoenia wniosku, o ktrym mowa w ust. 1.
Uchwa, o ktrej mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje wikszoci co najmniej 3/5 gosw ustawowego skadu rady, w gosowaniu imiennym.

Art. 28c.
Jeeli zgoszony w trybie art. 28b wniosek o podjcie uchway o przeprowadzeniu
referendum w sprawie odwoania wjta nie uzyska wymaganej wikszoci gosw,
kolejny wniosek moe by zgoszony w tym trybie nie wczeniej ni po upywie 12
miesicy od poprzedniego gosowania.
Art. 28d.
1. W przypadku wyganicia mandatu wjta przed upywem kadencji, przeprowadza si wybory przedterminowe na zasadach okrelonych w ustawie, o ktrej
mowa w art. 24b ust. 6.
2. Wyborw nie przeprowadza si, jeeli data wyborw przedterminowych miaaby
przypa w okresie 6 miesicy przed zakoczeniem kadencji wjta. Wyborw
przedterminowych nie przeprowadza si take wtedy, jeeli data wyborw miaaby przypa w okresie duszym ni 6 a krtszym ni 12 miesicy przed zakoczeniem kadencji wjta i rada w terminie 30 dni od dnia podjcia uchway
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 21/38

stwierdzajcej wyganicie mandatu wjta podejmie uchwa o nieprzeprowadzaniu wyborw.


Art. 28e.
Wyganicie mandatu wjta przed upywem kadencji jest rwnoznaczne z odwoaniem jego zastpcy lub zastpcw.
Art. 28f.
1. W przypadku wyganicia mandatu wjta przed upywem kadencji jego funkcj,
do czasu objcia obowizkw przez nowo wybranego wjta, peni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrw.
2. W przypadku wyganicia mandatu wjta w czasie penienia funkcji przez osob, o ktrej mowa w art. 28h, osoba ta peni funkcj wjta do czasu objcia obowizkw przez nowo wybranego wjta.
Art. 28g.
1. W przypadku przemijajcej przeszkody w wykonywaniu zada i kompetencji
wjta spowodowanej jedn z nastpujcych okolicznoci:
1) tymczasowym aresztowaniem,
2) odbywaniem kary pozbawienia wolnoci wymierzonej za przestpstwo nieumylne,
3) odbywaniem kary aresztu,
4) niezdolnoci do pracy z powodu choroby trwajcej powyej 30 dni,
5) zawieszeniem w czynnociach subowych
jego zadania i kompetencje przejmuje zastpca, a w gminach, w ktrych powoano wicej ni jednego zastpc pierwszy zastpca.
2. Jeeli nie powoano zastpcy albo pierwszego zastpcy w trybie okrelonym w
art. 26a, to w przypadku przemijajcej przeszkody w wykonywaniu zada i
kompetencji wjta spowodowanej przez jedn z okolicznoci, o ktrych mowa
w ust. 1, zadania i kompetencje wjta przejmuje osoba, o ktrej mowa w art.
28h.
3. W przypadku przemijajcej przeszkody w wykonywaniu zada i kompetencji
przez zastpc albo pierwszego zastpc, spowodowanej przez jedn z okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1, zadania i kompetencje wjta przejmuje osoba, o
ktrej mowa w art. 28h.
3a. W przypadku gdy przemijajca przeszkoda w wykonywaniu zada i kompetencji
wjta spowodowana przez jedn z okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1, zaistnieje przed zoeniem przez wjta lubowania, zadania i kompetencje wjta
przejmuje osoba, o ktrej mowa w art. 28h.
4. Potwierdzeniem zaistnienia okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1, s odpowiednio:
1) zawiadomienie pracodawcy, o ktrym mowa w art. 261 3 Kodeksu postpowania karnego w przypadku okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1;
2) wezwanie sdu do odbycia kary pozbawienia wolnoci albo aresztu w
przypadku okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2 i 3;

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 22/38

3) zawiadczenie lekarskie, o ktrym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999


r. o wiadczeniach pieninych z ubezpieczenia spoecznego w razie choroby i macierzystwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) w przypadku okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 4,
4) postanowienie prokuratora albo postanowienie sdu o zastosowaniu rodka
zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnociach subowych, o
ktrym mowa w art. 276 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postpowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pn. zm. 5)) w przypadku
okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 5.
5. Wezwania, o ktrych mowa w ust. 4 pkt 2, sd przesya przewodniczcemu rady.
5a. Postanowienia, o ktrych mowa w ust. 4 pkt 4, sd lub prokurator przesya
przewodniczcemu rady.
6. Zastpca, pierwszy zastpca albo osoba, o ktrej mowa w art. 28h, wykonuje zadania i kompetencje wjta:
1) od dnia zatrzymania do dnia zwolnienia w przypadku okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1,
2) od dnia wskazanego w wezwaniu do stawienia si w zakadzie karnym do
dnia zwolnienia w przypadku okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2
i 3,
3) w okresie wskazanym w zawiadczeniu lekarskim w przypadku okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 4,
4) w okresie zawieszenia w czynnociach subowych w przypadku okolicznoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 5
jednak nie duej ni do dnia wyganicia mandatu wjta.
7. W terminie 48 godzin od powzicia wiadomoci o zaistnieniu jednej z okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1, przewodniczcy rady pisemnie informuje wojewod o zaistnieniu takiej okolicznoci i:
1) przejciu zada i kompetencji wjta przez zastpc albo pierwszego zastpc, albo
2) koniecznoci wyznaczenia osoby, o ktrej mowa w art. 28h w zwizku z
przepisem ust. 2, albo

5)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106,
poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz.
1188, z 2004 r. Nr 51, poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz.
2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70, Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181,
Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz.
118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167,
poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr
89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr
27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802, Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz.
1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237, poz. 1651, z 2009 r. Nr 8,
poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716, Nr 127, poz. 1051, Nr
144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474 i Nr 206, poz. 1589, z
2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842, Nr 182,
poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, poz.
654, Nr 117, poz. 678, Nr 142, poz. 829, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1430,
1431 i 1438 i Nr 279, poz. 1645.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 23/38

3) koniecznoci wyznaczenia osoby, o ktrej mowa w art. 28 h w zwizku z


przepisem ust. 3.
Art. 28h.
W przypadkach, o ktrych mowa w art. 28g ust. 2, 3 i 3a, Prezes Rady Ministrw, na
wniosek wojewody przekazany niezwocznie za porednictwem ministra waciwego
do spraw administracji publicznej, wyznacza osob, ktra przejmie wykonywanie
zada i kompetencji wjta.
Art. 29.
1. Po upywie kadencji wjta peni on swoj funkcj do czasu objcia obowizkw
przez nowo wybranego wjta albo osob, ktr Prezes Rady Ministrw wyznaczy do penienia funkcji wjta.
2. Po upywie kadencji wjta, zastpca wjta peni swoje obowizki do czasu objcia obowizkw przez nowo powoanego zastpc wjta.
Art. 29a.
1. Objcie obowizkw przez wjta nastpuje z chwil zoenia wobec rady gminy
lubowania o nastpujcej treci:
Obejmujc urzd wjta (burmistrza, prezydenta) gminy (miasta), uroczycie lubuj, e dochowam wiernoci prawu, a powierzony mi urzd sprawowa bd tylko dla dobra publicznego i pomylnoci mieszkacw gminy (miasta). lubowanie moe by zoone z dodaniem zdania: Tak mi
dopom Bg. .
2. W celu zoenia przez wjta lubowania komisarz wyborczy zwouje sesj rady
na dzie przypadajcy w cigu 7 dni od dnia ogoszenia zbiorczych wynikw
wyborw wjtw na obszarze kraju.
3. Jeeli sesja zwoana w trybie okrelonym w ust. 2 nie odbya si, wjt skada
lubowanie o treci okrelonej w ust. 1 przed waciwym terytorialnie komisarzem wyborczym. Zoenie lubowania wjt potwierdza podpisem pod treci
lubowania. Akt lubowania komisarz wyborczy przesya niezwocznie przewodniczcemu rady. Informacj o dacie zoenia lubowania komisarz wyborczy podaje do publicznej wiadomoci mieszkacw gminy w formie komunikatu
w Biuletynie Informacji Publicznej w terminie 14 dni od dnia zoenia lubowania.
4. Uchylanie si od zoenia lubowania w terminie 3 miesicy od dnia ogoszenia
wynikw wyborw wjta jest rwnoznaczne z odmow zoenia lubowania.
Art. 30.
1. Wjt wykonuje uchway rady gminy i zadania gminy okrelone przepisami prawa.
2. Do zada wjta naley w szczeglnoci:
1) przygotowywanie projektw uchwa rady gminy,
2) okrelanie sposobu wykonywania uchwa,
3) gospodarowanie mieniem komunalnym,
4) wykonywanie budetu,
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 24/38

5) zatrudnianie i zwalnianie kierownikw gminnych jednostek organizacyjnych.


6) (skrelony).
3. W realizacji zada wasnych gminy wjt podlega wycznie radzie gminy.
Art. 31.
Wjt kieruje biecymi sprawami gminy oraz reprezentuje j na zewntrz.
Art. 31a.
Wjt opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzi oraz ogasza i odwouje
pogotowie i alarm przeciwpowodziowy.
Art. 31b.
1. Jeeli w inny sposb nie mona usun bezporedniego niebezpieczestwa dla
ycia ludzi lub dla mienia, wjt moe zarzdzi ewakuacj z obszarw bezporednio zagroonych.
2. W przypadku wprowadzenia stanu klski ywioowej wjt dziaa na zasadach
okrelonych w odrbnych przepisach.
Art. 32. (skrelony).
Art. 33.
1. Wjt wykonuje zadania przy pomocy urzdu gminy.
2. Organizacj i zasady funkcjonowania urzdu gminy okrela regulamin organizacyjny, nadany przez wjta w drodze zarzdzenia.
3. Kierownikiem urzdu jest wjt.
4. Wjt moe powierzy prowadzenie okrelonych spraw gminy w swoim imieniu
zastpcy wjta lub sekretarzowi gminy.
5. Kierownik urzdu wykonuje uprawnienia zwierzchnika subowego w stosunku
do pracownikw urzdu oraz kierownikw gminnych jednostek organizacyjnych.
6. Status prawny pracownikw samorzdowych okrela odrbna ustawa.
Art. 34. (skrelony).
Art. 35.
1. Organizacj i zakres dziaania jednostki pomocniczej okrela rada gminy odrbnym statutem, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkacami.
2. Statut moe przewidywa powoanie jednostki niszego rzdu w ramach jednostki pomocniczej.
3. Statut jednostki pomocniczej okrela w szczeglnoci:
1) nazw i obszar jednostki pomocniczej,
2) zasady i tryb wyborw organw jednostki pomocniczej,
3) organizacj i zadania organw jednostki pomocniczej,
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 25/38

4) zakres zada przekazywanych jednostce przez gmin oraz sposb ich realizacji,
5) zakres i formy kontroli oraz nadzoru organw gminy nad dziaalnoci organw jednostki pomocniczej.
Art. 36.
1. Organem uchwaodawczym w soectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym
sotys. Dziaalno sotysa wspomaga rada soecka.
2. Sotys oraz czonkowie rady soeckiej wybierani s w gosowaniu tajnym, bezporednim, spord nieograniczonej liczby kandydatw, przez staych mieszkacw soectwa uprawnionych do gosowania.
3. Sotys korzysta z ochrony prawnej przysugujcej funkcjonariuszom publicznym.
Art. 37.
1. Organem uchwaodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada o liczbie czonkw
ustalonej wedug art. 17, nie wicej jednak ni 21.
2. Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarzd. Na czele zarzdu stoi
przewodniczcy.
3. Przewodniczcy zarzdu korzysta z ochrony prawnej przysugujcej funkcjonariuszom publicznym.
4. Statut osiedla moe ustali, e w osiedlu organem uchwaodawczym jest oglne
zebranie mieszkacw. Oglne zebranie wybiera zarzd osiedla; art. 36 ust. 2
stosuje si odpowiednio.
Art. 37a.
Przewodniczcy organu wykonawczego jednostki pomocniczej moe uczestniczy w
pracach rady gminy na zasadach okrelonych w statucie gminy, bez prawa udziau w
gosowaniu. Przewodniczcy rady gminy jest kadorazowo zobowizany do zawiadamiania, na takich samych zasadach jak radnych, przewodniczcego organu wykonawczego jednostki pomocniczej o sesji rady gminy.
Art. 37b.
1. Rada gminy moe ustanowi zasady, na jakich przewodniczcemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej bdzie przysugiwaa dieta oraz zwrot kosztw
podry subowej.
2. Rada gminy moe ustanowi zasady, na jakich czonkom organu wykonawczego
jednostki pomocniczej oraz czonkom rady dzielnicy (osiedla), rady soeckiej,
bdzie przysugiwaa dieta lub zwrot kosztw podry subowej.
Art. 38.
Odrbnoci ustroju gmin, ktre wykonuj zadania o szczeglnym charakterze, okrelaj waciwe ustawy. Dotyczy to w szczeglnoci gmin uzdrowiskowych.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 26/38

Art. 39.
1. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje
wjt, o ile przepisy szczeglne nie stanowi inaczej.
2. Wjt moe upowani swoich zastpcw lub innych pracownikw urzdu gminy
do wydawania decyzji administracyjnych, o ktrych mowa w ust. 1, w imieniu
wjta.
3. (skrelony).
4. Do zaatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada
gminy moe upowani rwnie organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz
organy jednostek i podmiotw, o ktrych mowa w art. 9 ust. 1.
5. Od decyzji wydanej przez wjta lub organ, o ktrym mowa w ust. 4, suy odwoanie do samorzdowego kolegium odwoawczego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej.
Art. 39a. (uchylony).
Rozdzia 4
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gmin
Art. 40.
1. Na podstawie upowanie ustawowych gminie przysuguje prawo stanowienia
aktw prawa miejscowego obowizujcych na obszarze gminy.
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mog wydawa akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewntrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji urzdw i instytucji gminnych,
3) zasad zarzdu mieniem gminy,
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektw i urzdze uytecznoci publicznej.
3. W zakresie nie uregulowanym w odrbnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowizujcych rada gminy moe wydawa przepisy porzdkowe,
jeeli jest to niezbdne dla ochrony ycia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porzdku, spokoju i bezpieczestwa publicznego.
4. Przepisy porzdkowe, o ktrych mowa w ust. 3, mog przewidywa za ich naruszenie kar grzywny wymierzan w trybie i na zasadach okrelonych w prawie o
wykroczeniach.
Art. 41.
1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchway.
2. W przypadku niecierpicym zwoki przepisy porzdkowe moe wyda wjt, w
formie zarzdzenia.
3. Zarzdzenie, o ktrym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliszej sesji
rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bd nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliszej sesji rady.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 27/38

4. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarzdzenia rada gminy okrela termin utraty jego mocy obowizujcej.
5. Wjt przesya przepisy porzdkowe do wiadomoci wjtom ssiednich gmin i
starocie powiatu, w ktrym ley gmina, nastpnego dnia po ich ustanowieniu.
Art. 42.
Zasady i tryb ogaszania aktw prawa miejscowego okrela ustawa z dnia 20 lipca
2000 r. o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych
(Dz.U. Nr 62, poz. 718 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499).
Rozdzia 5
Mienie komunalne
Art. 43.
Mieniem komunalnym jest wasno i inne prawa majtkowe nalece do poszczeglnych gmin i ich zwizkw oraz mienie innych gminnych osb prawnych, w tym
przedsibiorstw.
Art. 44.
Nabycie mienia komunalnego nastpuje:
1) na podstawie ustawy Przepisy wprowadzajce ustaw o samorzdzie terytorialnym,
2) przez przekazanie gminie mienia w zwizku z utworzeniem lub zmian granic gminy w trybie, o ktrym mowa w art. 4; przekazanie mienia nastpuje
w drodze porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia decyzj Prezesa Rady Ministrw, podjt na wniosek ministra waciwego do spraw administracji publicznej,
3) w wyniku przekazania przez administracj rzdow na zasadach okrelonych przez Rad Ministrw w drodze rozporzdzenia,
4) w wyniku wasnej dziaalnoci gospodarczej,
5) przez inne czynnoci prawne,
6) w innych przypadkach okrelonych odrbnymi przepisami.
Art. 45.
1. Podmioty mienia komunalnego samodzielnie decyduj o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania skadnikw majtkowych, przy zachowaniu wymogw zawartych w odrbnych przepisach prawa.
2. (skrelony).
Art. 46.
1. Owiadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarzdu mieniem skada jednoosobowo wjt albo dziaajcy na podstawie jego upowanienia zastpca wjta
samodzielnie albo wraz z inn upowanion przez wjta osob.
2. (skrelony).
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 28/38

3. Jeeli czynno prawna moe spowodowa powstanie zobowiza pieninych,


do jej skutecznoci potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (gwnego
ksigowego budetu) lub osoby przez niego upowanionej.
4. Skarbnik gminy (gwny ksigowy budetu), ktry odmwi kontrasygnaty, dokona jej jednak na pisemne polecenie zwierzchnika, powiadamiajc o tym rad
gminy oraz regionaln izb obrachunkow.
Art. 47.
1. Kierownicy jednostek organizacyjnych gminy nie posiadajcych osobowoci
prawnej dziaaj jednoosobowo na podstawie penomocnictwa udzielonego
przez wjta.
2. (skrelony).
Art. 48.
1. Jednostka pomocnicza zarzdza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporzdza dochodami z tego rda w zakresie okrelonym w statucie. Statut ustala
rwnie zakres czynnoci dokonywanych samodzielnie przez jednostk pomocnicz w zakresie przysugujcego jej mienia.
1a. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do jednostki niszego rzdu, o ktrej mowa w art. 35 ust. 2.
2. Rada gminy nie moe uszczupli dotychczasowych praw soectw do korzystania
z mienia bez zgody zebrania wiejskiego.
3. Wszystkie przysugujce dotychczas mieszkacom wsi prawa wasnoci, uytkowania lub inne prawa rzeczowe i majtkowe, zwane dalej mieniem gminnym,
pozostaj nienaruszone.
4. Do mienia gminnego maj zastosowanie, z zastrzeeniem ust. 3, przepisy dotyczce mienia komunalnego.
Art. 49.
1. Gmina nie ponosi odpowiedzialnoci za zobowizania innych gminnych osb
prawnych, a te nie ponosz odpowiedzialnoci za zobowizania gminy.
2. W przypadku zniesienia lub podziau gminy odpowiedzialno za jej zobowizania ponosz solidarnie gminy, ktre przejy jej mienie.
Art. 50.
Obowizkiem osb uczestniczcych w zarzdzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczeglnej starannoci przy wykonywaniu zarzdu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 29/38

Rozdzia 6
Gminna gospodarka finansowa
Art. 51.
1. Gmina samodzielnie prowadzi gospodark finansow na podstawie uchway budetowej gminy.
2. (uchylony).
3. Statut gminy okrela uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budetu gminy.
Art. 52.(uchylony).
Art. 53. (uchylony).
Art. 54.
1. Dochody gminy s okrelone w odrbnych ustawach.
2. Dochodami gminy mog by take wpywy z samoopodatkowania mieszkacw. Samoopodatkowanie moe nastpi wycznie w drodze referendum gminnego, o ktrym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 wrzenia 2000 r. o
referendum lokalnym.
Art. 55. (uchylony).
Art. 56. (skrelony).
Art. 57. (uchylony).
Art. 58.
1. Uchway i zarzdzenia organw gminy dotyczce zobowiza finansowych
wskazuj rda, z ktrych zobowizania te zostan pokryte.
2. Uchway rady gminy, o ktrych mowa w ust. 1, zapadaj bezwzgldn wikszoci gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowego skadu rady.
Art. 59.
1. Dyspozycja rodkami pieninymi gminy jest oddzielona od kasowego jej wykonania.
2. (skrelony).
Art. 60.
1. Za prawidow gospodark finansow gminy odpowiada wjt.
2. Wjtowi przysuguje wyczne prawo:
1) zacigania zobowiza majcych pokrycie w ustalonych w uchwale budetowej kwotach wydatkw, w ramach upowanie udzielonych przez rad
gminy,
2) emitowania papierw wartociowych, w ramach upowanie udzielonych
przez rad gminy,
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 30/38

3) dokonywania wydatkw budetowych,


4) zgaszania propozycji zmian w budecie gminy,
5) dysponowania rezerwami budetu gminy,
6) blokowania rodkw budetowych, w przypadkach okrelonych ustaw.
Art. 61.
1. Gospodarka finansowa gminy jest jawna.
2. Wjt niezwocznie ogasza uchwa budetow i sprawozdanie z jej wykonania
w trybie przewidzianym dla aktw prawa miejscowego.
3. Wjt informuje mieszkacw gminy o zaoeniach projektu budetu, kierunkach
polityki spoecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu rodkw budetowych.
Art. 62.
1. Kontrol gospodarki finansowej gmin i zwizkw sprawuj regionalne izby obrachunkowe.
2. (skrelony).
Art. 63. (uchylony).
Rozdzia 7
Zwizki i porozumienia midzygminne
Art. 64.
1. W celu wsplnego wykonywania zada publicznych gminy mog tworzy
zwizki midzygminne.
2. Uchway o utworzeniu zwizku podejmuj rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa i obowizki gmin uczestniczcych w zwizku midzygminnym, zwizane
z wykonywaniem zada przekazanych zwizkowi, przechodz na zwizek z
dniem ogoszenia statutu zwizku.
4. Obowizek utworzenia zwizku moe by naoony tylko w drodze ustawy, ktra okrela zadania zwizku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do zwizkw midzygminnych stosuje si odpowiednio art. 8 ust. 25 i art. 39
ust. 4.
Art. 65.
1. Zwizek wykonuje zadania publiczne w imieniu wasnym i na wasn odpowiedzialno.
2. Zwizek posiada osobowo prawn.
Art. 66.
Gmina informuje wojewod o zamiarze przystpienia do zwizku.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 31/38

Art. 67.
1. Utworzenie zwizku wymaga przyjcia jego statutu przez rady zainteresowanych
gmin bezwzgldn wikszoci gosw ustawowego skadu rady gminy.
2. Statut zwizku powinien okrela:
1) nazw i siedzib zwizku,
2) uczestnikw i czas trwania zwizku,
3) zadania zwizku,
4) organy zwizku, ich struktur, zakres i tryb dziaania,
5) zasady korzystania z obiektw i urzdze zwizku,
6) zasady udziau w kosztach wsplnej dziaalnoci, zyskach i pokrywania strat
zwizku,
7) zasady przystpowania i wystpowania czonkw oraz zasady rozlicze majtkowych,
8) zasady likwidacji zwizku,
9) inne zasady okrelajce wspdziaanie.
3. Zmiana statutu nastpuje w trybie przewidzianym dla jego ustanowienia.
Art. 68.
1. Rejestr zwizkw prowadzi minister waciwy do spraw administracji publicznej.
2. Zwizek nabywa osobowo prawn po zarejestrowaniu, z dniem ogoszenia statutu.
3. Minister waciwy do spraw administracji publicznej okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb prowadzenia rejestru zwizkw midzygminnych oraz ogaszania statutw zwizkw, uwzgldniajc dokumentacj niezbdn do wpisania
zwizku do rejestru, dane podlegajce wpisaniu oraz sposb dokonywania zmian
wpisw w rejestrze.
Art. 69.
1. Organem stanowicym i kontrolnym zwizku jest zgromadzenie zwizku, zwane
dalej zgromadzeniem.
2. W zakresie zada zleconych zwizkowi zgromadzenie wykonuje kompetencje
przysugujce radzie gminy.
3. Do zgromadzenia zwizku stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce rady
gminy.
Art. 70.
1. W skad zgromadzenia wchodz wjtowie gmin uczestniczcych w zwizku.
2. Na wniosek wjta rada gminy moe powierzy reprezentowanie gminy w zgromadzeniu zastpcy wjta albo radnemu.
3. Statut moe przyznawa okrelonym gminom wicej ni jeden gos w zgromadzeniu. Dodatkowych przedstawicieli wyznacza zainteresowana rada gminy.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 32/38

Art. 71.
Uchway zgromadzenia s podejmowane bezwzgldn wikszoci gosw statutowej liczby czonkw zgromadzenia.

1.
2.
3.
4.

Art. 72.
Czonek zgromadzenia moe wnie pisemny sprzeciw w stosunku do uchway
zgromadzenia w cigu 7 dni od dnia jej podjcia.
Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchway i wymaga ponownego
rozpatrzenia sprawy.
Sprzeciw nie moe by zgoszony do uchway podjtej w wyniku ponownego
rozpatrzenia sprawy.
Przepisw ust. 13 nie stosuje si do zwizkw midzygminnych utworzonych
na podstawie art. 64 ust. 4.

Art. 73.
1. Organem wykonawczym zwizku jest zarzd.
2. Zarzd zwizku jest powoywany i odwoywany przez zgromadzenie spord jego czonkw.
3. O ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybr czonkw zarzdu spoza
czonkw zgromadzenia w liczbie nie przekraczajcej 1/3 skadu zarzdu zwizku.
4. (skrelony).
5. (skrelony).
Art. 73a.
1. Do gospodarki finansowej zwizku midzygminnego stosuje si odpowiednio
przepisy o gospodarce finansowej gmin.
2. Plan finansowy zwizku uchwala zgromadzenie zwizku.
Art. 74.
1. Gminy mog zawiera porozumienia midzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich okrelonych przez nie zada publicznych.
2. Gmina wykonujca zadania publiczne objte porozumieniem przejmuje prawa i
obowizki pozostaych gmin, zwizane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy
te maj obowizek udziau w kosztach realizacji powierzonego zadania.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 33/38

Art. 75. (skrelony).


Rozdzia 8
(skrelony)
Rozdzia 9
Stowarzyszenia gmin
Art. 84.
1. W celu wspierania idei samorzdu terytorialnego oraz obrony wsplnych interesw, gminy mog tworzy stowarzyszenia, w tym rwnie z powiatami i wojewdztwami.
2. Organizacj, zadania oraz tryb pracy stowarzyszenia okrela jego statut.
3. Do stowarzysze gmin stosuje si odpowiednio przepisy Prawa o stowarzyszeniach, z tym e dla zaoenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 zaoycieli.
Art. 84a.
Zasady przystpowania gminy do midzynarodowych zrzesze spoecznoci lokalnych i regionalnych okrelaj odrbne przepisy.
Rozdzia 10
Nadzr nad dziaalnoci gminn
Art. 85.
Nadzr nad dziaalnoci gminn sprawowany jest na podstawie kryterium zgodnoci z prawem.
Art. 86.
Organami nadzoru s Prezes Rady Ministrw i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych regionalna izba obrachunkowa.
Art. 87.
Organy nadzoru mog wkracza w dziaalno gminn tylko w przypadkach okrelonych ustawami.
Art. 88.
Organy nadzoru maj prawo dania informacji i danych, dotyczcych organizacji i
funkcjonowania gminy, niezbdnych do wykonywania przysugujcych im uprawnie nadzorczych.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 34/38

Art. 89.
1. Jeeli prawo uzalenia wano rozstrzygnicia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny organ, zajcie stanowiska
przez ten organ powinno nastpi nie pniej ni w cigu 14 dni od dnia dorczenia tego rozstrzygnicia lub jego projektu, z zastrzeeniem ust. 1a.
1a. Termin, o ktrym mowa w ust. 1, wynosi 30 dni, jeeli zatwierdzenie, uzgodnienie lub zaopiniowanie wymagane jest od organu stanowicego jednostki samorzdu terytorialnego.
2. Jeeli organ, o ktrym mowa w ust. 1 lub 1a, nie zajmie stanowiska w sprawie,
rozstrzygnicie uwaa si za przyjte w brzmieniu przedoonym przez gmin, z
upywem terminu okrelonego w ust. 1 lub 1a.
3. Do zatwierdzania, uzgadniania lub opiniowania przez organy gminy rozstrzygni innych organw przepisy ust. 1, 1a i 2 stosuje si odpowiednio.
Art. 90.
1. Wjt obowizany jest do przedoenia wojewodzie uchwa rady gminy w cigu
7 dni od dnia ich podjcia. Akty ustanawiajce przepisy porzdkowe wjt przekazuje w cigu 2 dni od ich ustanowienia.
2. Wjt przedkada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach okrelonych w
ust. 1, uchwa budetow, uchwa w sprawie absolutorium oraz inne uchway
rady gminy i zarzdzenia wjta objte zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej.
Art. 91.
1. Uchwaa lub zarzdzenie organu gminy sprzeczne z prawem s niewane. O
niewanoci uchway lub zarzdzenia w caoci lub w czci orzeka organ nadzoru w terminie nie duszym ni 30 dni od dnia dorczenia uchway lub zarzdzenia, w trybie okrelonym w art. 90.
2. Organ nadzoru, wszczynajc postpowanie w sprawie stwierdzenia niewanoci
uchway lub zarzdzenia albo w toku tego postpowania, moe wstrzyma ich
wykonanie.
2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje si do uchway lub zarzdzenia o zaskareniu rozstrzygnicia nadzorczego do sdu administracyjnego.
3. Rozstrzygnicie nadzorcze powinno zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne
oraz pouczenie o dopuszczalnoci wniesienia skargi do sdu administracyjnego.
4. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza niewanoci uchway lub zarzdzenia, ograniczajc si do wskazania, i uchwa
lub zarzdzenie wydano z naruszeniem prawa.
5. Przepisy Kodeksu postpowania administracyjnego stosuje si odpowiednio.
Art. 92.
1. Stwierdzenie przez organ nadzoru niewanoci uchway lub zarzdzenia organu
gminy wstrzymuje ich wykonanie z mocy prawa w zakresie objtym stwierdzeniem niewanoci, z dniem dorczenia rozstrzygnicia nadzorczego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do uchway lub zarzdzenia o zaskareniu rozstrzygnicia nadzorczego do sdu administracyjnego.
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 35/38

Art. 92a.
W przypadku zoenia przez organ gminy skargi na rozstrzygnicie nadzorcze, sd
administracyjny wyznacza rozpraw nie pniej ni w cigu 30 dni od dnia wpynicia skargi do sdu.
Art. 93.
1. Po upywie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie moe we
wasnym zakresie stwierdzi niewanoci uchway lub zarzdzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru moe zaskary uchwa lub zarzdzenie
do sdu administracyjnego.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, wydanie postanowienia o wstrzymaniu
wykonania uchway lub zarzdzenia naley do sdu.
Art. 94.
1. Nie stwierdza si niewanoci uchway lub zarzdzenia organu gminy po upywie jednego roku od dnia ich podjcia, chyba e uchybiono obowizkowi przedoenia uchway lub zarzdzenia w terminie okrelonym w art. 90 ust. 1, albo jeeli s one aktem prawa miejscowego.
2. Jeeli nie stwierdzono niewanoci uchway lub zarzdzenia z powodu upywu
terminu okrelonego w ust. 1, a istniej przesanki stwierdzenia niewanoci, sd
administracyjny orzeka o ich niezgodnoci z prawem. Uchwaa lub zarzdzenie
trac moc prawn z dniem orzeczenia o ich niezgodnoci z prawem. Przepisy
Kodeksu postpowania administracyjnego co do skutkw takiego orzeczenia
stosuje si odpowiednio.
Art. 95. (skrelony).
Art. 96.
1. W razie powtarzajcego si naruszenia przez rad gminy Konstytucji lub ustaw,
Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrw, moe w drodze uchway rozwiza
rad gminy. W przypadku rozwizania rady gminy Prezes Rady Ministrw, na
wniosek ministra waciwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osob, ktra do czasu wyboru rady gminy peni jej funkcj.
2. Jeeli powtarzajcego si naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza si wjt,
wojewoda wzywa wjta do zaprzestania narusze, a jeeli wezwanie to nie odnosi skutku wystpuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrw o odwoanie
wjta. W przypadku odwoania wjta Prezes Rady Ministrw, na wniosek ministra waciwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osob, ktra do
czasu wyboru wjta peni jego funkcj.
Art. 97.
1. W razie nie rokujcego nadziei na szybk popraw i przeduajcego si braku
skutecznoci w wykonywaniu zada publicznych przez organy gminy, Prezes
Rady Ministrw, na wniosek ministra waciwego do spraw administracji publicznej, moe zawiesi organy gminy i ustanowi zarzd komisaryczny na

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 36/38

okres do dwch lat, nie duej jednak ni do wyboru rady oraz wjta na kolejn
kadencj.
2. Ustanowienie zarzdu komisarycznego moe nastpi po uprzednim przedstawieniu zarzutw organom gminy i wezwaniu ich do niezwocznego przedoenia
programu poprawy sytuacji gminy.
3. Komisarza rzdowego powouje Prezes Rady Ministrw na wniosek wojewody,
zgoszony za porednictwem ministra waciwego do spraw administracji publicznej.
4. Komisarz rzdowy przejmuje wykonywanie zada i kompetencji organw gminy z dniem powoania.
Art. 98.
1. Rozstrzygnicia organu nadzorczego dotyczce gminy, w tym rozstrzygnicia, o
ktrych mowa w art. 96 ust. 2 i art. 97 ust. 1, a take stanowisko zajte w trybie
art. 89, podlegaj zaskareniu do sdu administracyjnego z powodu niezgodnoci z prawem w terminie 30 dni od dnia ich dorczenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do rozstrzygni dotyczcych organw
zwizkw i porozumie midzygminnych.
3. Do zoenia skargi uprawniona jest gmina lub zwizek midzygminny, ktrych
interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostay naruszone. Podstaw do
wniesienia skargi jest uchwaa lub zarzdzenie organu, ktry podj uchwa lub
zarzdzenie, albo ktrego dotyczy rozstrzygnicie nadzorcze.
3a. Do zoenia skargi na rozstrzygnicie organu nadzorczego, dotyczce uchway
rady gminy, dorczone po upywie kadencji rady, uprawniona jest rada gminy
nastpnej kadencji w terminie 30 dni od dnia wyboru przewodniczcego rady.
4. Do postpowania w sprawach, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, stosuje si odpowiednio przepisy o zaskaraniu do sdu administracyjnego decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej.
5. Rozstrzygnicia nadzorcze staj si prawomocne z upywem terminu do wniesienia skargi bd z dat oddalenia lub odrzucenia skargi przez sd.
Art. 98a.
1. Jeeli waciwy organ gminy, wbrew obowizkowi wynikajcemu z przepisw
art. 383 2 i 6 oraz art. 492 2 i 5 ustawy, o ktrej mowa w art. 24b ust. 6, oraz
art. 5 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej przez osoby penice funkcje publiczne, w zakresie
dotyczcym odpowiednio wyganicia mandatu radnego, wyganicia mandatu
wjta, odwoania ze stanowiska albo rozwizania umowy o prac z zastpc
wjta, sekretarzem gminy, skarbnikiem gminy, kierownikiem jednostki organizacyjnej gminy i osob zarzdzajc lub czonkiem organu zarzdzajcego
gminn osob prawn, nie podejmuje uchway, nie odwouje ze stanowiska lub
nie rozwizuje umowy o prac, wojewoda wzywa organ gminy do podjcia odpowiedniego aktu w terminie 30 dni.
6)

6)

Ma zastosowanie do kadencji organw stanowicych jednostek samorzdu terytorialnego i kadencji


wjtw, nastpujcych po kadencji, trwajcej w dn. 27.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 217, poz. 1281,
art. 5).
2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 37/38

2. W razie bezskutecznego upywu terminu okrelonego w ust. 1, wojewoda, po


powiadomieniu ministra waciwego do spraw administracji publicznej, wydaje
zarzdzenie zastpcze.
3. Przepis art. 98 stosuje si odpowiednio, z tym e uprawniona do zoenia skargi
jest rwnie osoba, ktrej interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy zarzdzenie zastpcze.
Art. 99.
1. (skrelony).
1a. Przepisy o nadzorze nad gminami stosuje si odpowiednio do zwizkw i porozumie midzygminnych.
2. W sprawach zwizkw i porozumie midzygminnych, wykraczajcych poza
granice wojewdztwa, organy nadzorcze dziaaj w zakresie swojej waciwoci
miejscowej i za porednictwem organw nadzorczych waciwych ze wzgldu
na siedzib wadz zwizku lub porozumienia, chyba e statut zwizku lub porozumienie przekazuje uprawnienia nadzorcze Prezesowi Rady Ministrw.
Art. 100.
Postpowanie sdowe, o ktrym mowa w artykuach poprzedzajcych, jest wolne od
opat sdowych.
Art. 101.
1. Kady, czyj interes prawny lub uprawnienie zostay naruszone uchwa lub zarzdzeniem podjtymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, moe po bezskutecznym wezwaniu do usunicia naruszenia zaskary uchwa lub zarzdzenie do sdu administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si, jeeli w sprawie orzeka ju sd administracyjny i
skarg oddali.
2a. Skarg na uchwa lub zarzdzenie, o ktrych mowa w ust. 1, mona wnie do
sdu administracyjnego w imieniu wasnym lub reprezentujc grup mieszkacw gminy, ktrzy na to wyra pisemn zgod.
3. W sprawie wezwania do usunicia naruszenia stosuje si przepisy o terminach
zaatwiania spraw w postpowaniu administracyjnym.
4. W sprawach, o ktrych mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio art. 94.
Art. 101a.
1. Przepisy art. 101 stosuje si odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynnoci nakazanych prawem albo przez podejmowane czynnoci prawne lub faktyczne narusza prawa osb trzecich.
2. W przypadkach, o ktrych mowa w ust. 1, sd administracyjny moe nakaza
organowi nadzoru wykonanie niezbdnych czynnoci na rzecz skarcego, na
koszt i ryzyko gminy.

2013-02-01

Kancelaria Sejmu

s. 38/38

Art. 102.
Przepisw rozdziau niniejszego nie stosuje si do decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji publicznej, wydawanych przez organy gmin, ich
zwizkw lub samorzdowe kolegia odwoawcze. Kontrol instancyjn w tym zakresie oraz nadzr pozainstancyjny i kontrol sprawowan przez sd okrelaj przepisy
odrbne.
Art. 102a.
W sprawach, o ktrych mowa w niniejszym rozdziale, nie stosuje si przepisw art.
52 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przed sdami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270).
Rozdzia 11
Przepis kocowy
Art. 103.
Ustawa wchodzi w ycie w terminie i na zasadach okrelonych ustaw Przepisy
wprowadzajce ustaw o samorzdzie terytorialnym, z wyjtkiem art. 5 ust. 4 i art.
17, ktre wchodz w ycie z dniem ogoszenia.

2013-02-01

You might also like