You are on page 1of 106

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr''''

uyfukdjg ysff;IS
flfkla fjuq''''

mskaj;a f,dl= iajdka jykafia


iska iuia; uyfukdf Ndrldr;ajhg m;alrk ,o"

mskaj;a whjxY iajdka jykafia


iska ud;r uyfukdj uyd ydrfha" 2008 uehs ui me jQ mskaj;a
iajdka jykafia,dg ;u W;= me ;h id:l lr.ekSu i`oyd
isl< wkqYdikdj, idrdxYhls'

uyfukdj Ndjkd wimqj

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr''''

zuyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''Z


mQcH kdj,msfha whjxY iajdka jykafia
uyfukdj Ndjkd wimqj

ishu ysl weKs'

Y%S nq'j' 2552 la jQ Wjma ui

fuu oy .%ka:h wka;.;hg lsis fjkila is fkdfldg kEu


wfhl=g B-f,a ud.fhka fkdf,a fnod yef wjirh l;D
iajdka jykafia iska ,nd ;sf' uqKh fldg fnod yeug
woyia lrkq ,nkafka k" lreKdlr tA ms<sn|j uyfukdj
Ndjkd wimqfjka uikak'

m.Kl wl=re ieliqu"


msgljr ksudKh

uyfukdj Ndjkd wimqj"


jvqjdj" fmd,a.yfj,'
r$*elaia ( 037 2244602
info@mahamevna.org,
www.mahamevna.org

fmrjok''''''''

f l=vd fmd; ilid ;sfnkafka" uyfukdj


Ndjkd wimq f w;s k a me jQ ms k a j ;a ia j dka
jykafia,dg Tjqkf
a .a me ;h id:l lr.ekSu msKi
s
,nd ka wjjdo wkqYdikd weiqre lrf.kh'
yqfolau f wjjdo wkqYdikd ,nd we;af;a"
uyfukdf fkajdisl NslaIqka jykafia,d wruqKq
lr.ksks'
tfia jqj;a" ;h id:l lr.ekSug leu;s
i;amqreI .;s we;s kEu mskajf;l=g" mskaj;shlg fuys
i|yka oy lreKq bf.k f.k ;u ;hg .,md .;
yels jkafkah'''''

fmd; .ek jokla'''''


uyfukdj ug iqkaor jQ ,euls' f,djg ruHjQ;a"
iqruHjQ;a odhdohls' fohkag;a" ksiqkag;a hym;u Wod lr
fokakls'
ta ksid f iqkaor jQ odhdoh f,dj fndfyda l,la
mj;Sjd''' fndfyda whg yuqfjd''' uyfukdf wm ish
fokd ukiska fn,ySkfhda fkdfjd''' n,j;=kau fjd'''
uyfukdf ienEu ksOdkh ykd .ks;ajd''' th w;a lr
.ks;ajd''' thska iemj;a fjd''' wka whj;a iemj;a lr;ajd'''
ySk jQ ,dul .;s ke;af;da fj;ajd''' hkak uf.a leue;a;
jkafkah'
l,l isg ud weiqf is whg lreKq lshd kafka" wjjdo
lf<a f wfmaCIdj uq,a lrf.kuh' ta wjjdo weiQ fndfyda
fokd i;=gg m;a jQ nj;a" hym; Wod lr.;a nj;a wmg
k.kakg yels h' ta ish fokd udf.a by; woyig iu.d
jk wh nj udf.a yeSuhs'
f wjjdo" fmd;la jYfhka uqKh lsf woyila wmg
;snqfka ke;' kuq;a f wjjdoj,ska i;=gq jQ fndfyda whf.a
woyi jQfha f wjjdo wks;a whg;a ,efnkjd k" ta whgo
hym; we;sh yels njhs' ta ksid fndfyda fokdg hym; we;s
fjd''' lshk yeSfukau f wjjdo fmd;la jYfhka uqKh
flKs'
mskaj;a f,dl= iajdka jykafia iska uy;a lreKdfjka
b;d fjfyi uykais ksudKh l<" W;= uyfukdj
ms<sn|j" uyfukdf Wmka isiqorejka ;=< ys jQ iqkaor jQ
woyia hqKq lr.ekSug Wmldr u msKsi f wjjdo fya;=
fjd''''
kdj,msfha whjxY ys'

q
uyfukdjg ys;j;a flfkla fjuq'''''
wms ljqre;a uyfukdjg ysff;ISS wh fjkak k' ta
ksid uu uyfukdjg ysff;IS flfkla fjkjd' wys;j;a
flfkla fjkafka kE lsh,d ys;kak'
uyfukdjg ysff;IS u lsh,d lshkafka" f.!;u nqoO
a
Ydikhg ys f f;IS uhs ' wehs ' ''@ wms tfyu ls h ka f ka "
uyfukdj j;udkfha f.!;u nqoaO Ydikh ksfhdackh
lrk iqfYaIS wdh;kh jk ksihs'
b;ska''''' hfula uyfukdj wdrd lrkjd k" thd
nqoaO Ydikfha meje;aug lghq;= lrk flfkla' f ksid
Tn;a uyfukdjg ysff;IS fjkjd lsh,d ys;kak'

O,o

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
l<.=K isyslruq'''''
Tng f.dvla foaj,a lrkak yelshdj ;sfhoa f ,dul
foag wyqfj,d hkak tmd' yhg w,s" wYAjfhda oukh lrkak
mqjka flkd l+ tlal fi,a, lrkjd jf.a" f rd. oafI - fuday relrkak mqjka ys; ,dul foag f.dre
fjkjd'
iuyr Woh , ;s f hk tlu wvq j ;uhs f
wNd.Himkaklu' f f,dafla jeu Nd.Hhla ;sfhkafka
nqrcdKka jykafiaghs' wms w;r;a h h ugka Nd.Hh
;sfhk wh bkakjd' iuyr whg Nd.Hh wvqhs' kuq;a fl
ks;Ho'''@ kEfka'''' fl hqKq lr.kak mqjka'
wms fyd|g weyqlka ,d kqjKska l,amkd lf<d;a thdg
m%{dj Wmkjd' t;fldg thdg ;uhs Nd.Hh Wmkafka'
weyqlka fkdfok flkdg h Nd.Hhla ;s no ta l ;a
ke;s f j,d hkjd' wehs ' '''@ weyq lka fkdfok ks i d
wfhdaksfidaukisldrhg hgfj,d hkjfka'
f ksid Tn;a''''" wyqlka fokak ^l<HdK ;%hdg&"
weyqlka ,d fhdaksfidaukisldrh Wmojd .kak' ienEu
Nd.Hjka;fhla fjkak' f uyd Nd.Hh wys fj,d hkafkau
f wdvnrlu" udkakh wdh ksiduhs' taluhs weyqlka
fkdfokafka' ta ksiduhs wms f mqx mqx lreKq jqk;a Tn,dg
lshka Tnj .kajkafka' ta foaj,a j,ska .=KOu we;s
lr.ekSughs'

10

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

wo biau;= fj,d ;shk wnqo j,g uq,sl fya;=j .=KOu


ke;s uhs' n,kak''' wmf.a mskaj;a f,dl= iajdka jykafia
fmd;am;a wdh wmg tjkjd" wms .ek fydh, n,kjd' wehs
f'''''@ wms flfrys wkqlmdfjkauhs" lreKfjkauhs' ta wfma
.=KOu hqKqlr .ekSughs'
b;ska wms''''"
ljodj;a hka; r;afjp j;=r ^we,auerek j;=r& fjkak
fyd| kE' f hka; r;ajqKq j;=r njg m;afjkak tmd' j;=r
hka; r;ajqkdu tafl bkak nelahd wdh;a il%sh fjkak
mqjka' ta jf.au" f j;=r tlg ku j, flfkla w;
.ykjd' kuq;a Tn fyd|gu WKqjqKq j;=r ^fyd fjdag& jf.a
fjkak' ffla ;sfhk Ic kdY fj,d hkjd' flg
j, wh w; .ykak tkafk kE'
f jf.a ;uhs hka; meyeug wdmq flkd Nhdklhs'
thd ;=< ;sfhk flf,ia n,j;a fj,d" u;= fj,d tkak
mqjka' kEu ,dul flfkl=g fuhdj f,a od.kak;a mqjka'
kuq;a'''' fyd fjdag jf.a fyd|gu Y%oaOdjg wdmq flkd"
flf,ia l l neyer lrkjd' thd ,dul whf.a f.dre
njg m;a fjkafk kE'
fuhd .e,fjkjd' h flfkla f yg fyd fjdag
njg m;afjkafka''''"
wfma mskaj;a f,dl= iajdka jykafia wms .ek wkqlmd
lrkjd fkao''''@
wms .ek Yd, lreKdjla ;sfhkjd fkao''''@
wms .ek fifkyiska fydh, n,kjd fkao'''@
lsh,d ys;k flkdghs' ta jf.a u ''''"
fufyu;a ys;kak k'
wmg uyfukdfjka uyYd, mqudldr Wmldrhla ,enqkd
fkao'''@
uyfukdj Ndjkd wimqj

11

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

wmsg uyfukdfjka uyYd, mqudldr Wmldrhla


,efnkjd fkao''''@
wmg uyfukdfjka uyYd, ia; Wmldrhla ,efnkak
;sfhkjd fkao''''@
lsh,d ys;kfldg fuhd .=Kjf;la njg m;a fjkjd'
fl ;uhs j;=r l r;a fjkak ;sfhk n,h' ta lshkafk
l<.=K l,amkd lsu'
b;ska''''" Tng uyfukdfjka ,dN ,enqko'''@ ;ju;a
wm%udK ,dN ,efnkjo'''@ wkd.;hg;a ,efnkak ;sfhkjo'''@
tfyk f m%ldYh Tng j,x.=o'''@" keoao'''@ tfyk Tn;a
f yg ys;kak' t;fldg Tn;a fyd fjdag njg m;afjkjd'
t;fldg ,dul jQ j, wh Tng w; .ykak tkafk kE'
tg Tnj uyfukdfjka veye.kak mqjka fo'''@
nE''' Tnj veye.kak lsis flfkl=g nej hkjd' f''''
uyfukdj ;= < u ia : djr fjkjd' tfyu fkdjq f Kd;a
fldarlaL;a;h
s jf.a n j%; rlsk flfkl=g meyk iqklaL;a;
jf.a wh to;a yshfkA'''" tfyk wo ke;sfjhso''''@
f ksid ,enqk ,dNh l,amkd lrk flkd fyd fjdag
jf.a fjkjd' ffl Ic kE' Ic yg.kakd iajNdjh;a
ffla kE' f yg Tn n,j;a fjkakg" ,enqk ,dNh ys;kak
k' t;fldg Tn u,la msmqkd jf.a b' b;ska f i|yd"
f,dl= iajdka jykafia wmg kak foaj,a wms l,amkd lrkak
k'
ta foaj,a l,amkd lsu ;uhs" l<.=K okaklu lshkafka'
l<.= K oka k lug wdmq .uka wlD;{Ndjh ^l<.= K
fkdokakdlu& ke;sfjkjd' f wlD;{Ndjh ;uhs ish I
yok W,am;" wi;amr
q eI N+h' f ksid Tn'''" f wlD;{Ndjh
blaukska ke;s lr.kak n,kak' f i|yd" zug f W;=
iS,hg tkak" f W;= Ouh bf.k .kak" ixidr flka

12

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

ksoyia fjkak wjia:dj ,enqfka mskj


a ;a f,dl= iajdka jykafia
ksid fkaoZ lsh,d l,amkd lrkak'
fuhd Ydikhg mykjd" uyfukdjg mykjd" fuhd
l l Y%oaOdjg tkjd' fuhd uyfukdjg wdorh lrk
flfkla njg m;afjkjd' t;fldg thd f f.dvke.s,s
wdhg wdi lrkak hkafka kE' thd fjd rlskjd' wdrCId
lrkjd' fuhd Ydikh /lSu msKsi uyfukdj ;=< n,j;a
flfkla njg m;afjkjd' ^f i|yd hka; r;ajqk j;=r
fj,d nEfka'''" ta ksid wms fyd fjdag njg m;afjkak k'&
Tn;a f yg''''" uyfukdjg ysff;IS" uyfukdf
bkak whg ys;j;a" uyfukdf meje;aug wdi lrk"
uyfukdf hqKqjg leu;s flfkla fjkak''''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

13

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
Tng;a uyfukdfjka Wmldr ,enqko''''@
wms mdf jdyk tkjd lsh,d mdf fkd.syska bkafka
kefka' f jf.a wefika rd.h yg.kakjd lsh,d rEm fkdn,d
bkafk kEfka' ta ldrKdj kf.k" ta wei ixjr lr.kak
k' ta jf.au wms ldrKh kf.k md lrk foaj;a
;sfhkjd'
Tkak'''' wms wykjd zwei ;=<ska ;Kaydj yg.kakjdZ
lsh,d' fufyu lsh, wms wei .,j,d odkafka kEfka'' fl
kf.k tal ixjr lr.kak k' ta lshkafka" h rEmhla
n,, tal uq,a lrf.k wl=i,h jefvkjd k" l=i,h
msfykjd k tjeks rEmj, ks;s" wkq ks;s .kafka kE'
hula n,kfldg wl=i,a msfykjd k" l=i,a jefvkjd k
tjeks rEm n,kjd'
Tn wkjYH h we;s lr.kak tmd' t;fldg Tn f,fvla
jf.hs' t;fldg''''" mqx foa;a biau;= fj,d" we;a;ug Tn ukiska
f,v fj,d hkjd' f fy wkjYH hla wdmqjdu" tal msgg
fmakjd" zfuhd,d m%fndaOfhka fkf bkafkaZ lsh,d''' f
ksid lsisu ldrKdjl wkjYH hla we;s lr.kak tmd' ta
ldrKdj kf.k jdih lsuhs ;sfhkafka'
fudloa o ldrKdj'''@ zhula lrkfldg l= i ,a
bmfokjdo'''@ wl=i,a bmfokjo'''@ hula lrkfldg l=i,a
msfykjo'''@ wl=i,a msfykjo'''@Z lsh, kf.k jdih lrkak'
fufyu jdih lrk .uka" hula lrkfldg l=i,a msys,d
wl=i,a jefvkjd k wms tal k.kak k' Bg miafia wms"
14

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

wms ;=< leue;a;la we;s lr.kak k" f foa wms fkdl<


hq;=hs lsh,d' wl=i,a fkdlsug leue;a;la Wmkafka" ta
wl=i,fha wdkj" Nhdkllu l,amkd lsfuka'
hula lrk g wl=i,hla msys,d l=i,a jefvkjd k"
wms tal;a k.kak k' Bg miafia zuu tal lrkak kZ
lsh,d leue;a;la Wmojd .kak k' l=i,h lsug leue;a;la
tkafka" ta l=i,fha wdYajdoh" hym;a me;a; l,amkd lsfuka'
t;fldg wmsg m%fndaOfhka bkak mqjka' ke;ak wms uyd
f,dl= jeisls<s hdf wjYH;djhla we;s fj,d jf.a" we
we;=f<a ;sfhk f.hla ka mqmqrhs jf.a wmyiqfjka ;uhs
bkafka'
f ksid wms'''" uq,skau"
l=i,a - wl=i,a k.kak k'
l=i,a lsfuka we;sjk hym;;a" wl=i,a lsfuka we;sjk
wdkj;a k.kak k'
ta jf.au wmsg" ka l=i,a hqKq lr.kak;a - wl=i,a m%ydKh
lr.kak;a wjia:dj ,e, ;sfhkafka lsh, k.kak k'
b;ska'''" ka wmg f wjia:dj ,e, k ;sfhkafka
l=ulg k wms h fjkako'''@ l=ulg k wms la fjkako'''@
fuhdg widudkH m%;
S h
s lska jdih lrkak mqjka' Tkak
flfkla uyd mSvdjlska" wmyiqjlska bkakjd' fudllao
fya;=j'''@ wr uq,ska lshmq lreKq ;=k okafka ke;slu ksiduhs'
hfula fjd okakjd k wdfha miq;efjkak ko'''@ kE'''
thd i;=ka bkafka" yenehs ta i;=g ,dul yg we;s lr.;a;
tlla fkfjhs' ksrdij we;slr.;a; tlla'''
b;sk'a '''" f lreKq okak flkdg" i;=gq fjkak lreKquhs
Woa.; fjkafka' miq;efjkak lsisu lreKla kE''' tfyk"
f jf.a ;ekl;a uQKj,a ta,,f.k bkakj k" wmyiqfjka
bkakj k" mSvdfjka bkakj k wr uq,sl ldrKd ms<sn|j
uyfukdj Ndjkd wimqj

15

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

okafka ke;slu ksid fkao'''@ thdg K im;a;sh ,enqkd


,enqkd lSjg" we;a;gu ,e,d kEfka'
ta ksid wmg f ,enqk ,dNh l,amkd lrkak' t;fldg
wms m%S;s m%fudaofhka hqla;j jdih lrkjd' t;fldg ;uhs
thdg leue;a; tkafka" l=i,a hqKq lr.kak;a - wl=i,a re
lrkak;a' Bg miafia thd jEh lrkjd" h lrkjd' fuhd
m%S;s m%fudaofhka jdih lrkjd'
talfka''''" fldfid,a rc;=ud lsf f i;=ka bkak
iajdka jykafia,d lmqyu" f Woh f Ou kh ;=< h
w.uhlg meKs Woh lsh,d ysf;kjd lsh,d'''
t;fldg" Tn u,la msmk
q d jf.a bhs' msmk
q u,la lmqjdu
k flfkla i;=gq fjkjd' ys; mskd hkjd' tal <`.g .syska''''"
wks;a whg;a fmkakkjd'
f jf.a ;uhs ix>hd lmqjdu ta Wohg ux., ldrKhla
jkafka' ta yg ;uhs thd,d mykafka" zId''' f ;reK
ld,fha r ;hla .; lrka m%S;s m%fudaofhka hqla;j
jdih lrkjd fkaoZ lsh,d''' fuhd fufyu ix>hd l,d
mykjd" wka;sug mykafka nqrcdKka jykafiaghs'
kuq;a u, mrfj,d" kgqfjka my;g nrfj,d k
;sfhkafka" thd tal n,hso'''@ kE''' zTkak l lm, odmkaZ
lshhs' thd lmkakj;a ,g hkafka kE'
n,kak''''' lkaorl iq;%h"
ix>hd uQK t,a,f.k yshd k thd myo''''@ b;ska'''"
ix>hd m%S;s m%fudaofhka hqla;j jdih lrkafka wehs'''@ Ouh
;=<g .sh ksihs' Ouh ;=< bkak ksid thd,d" m%S;s m%fudaofhka
hqla;j jdih lrkjd' fuhd olsk k flfkla mykjd'
wka;sug ta Woh mykafka nqrcdKka jykafiaghs'
tfyk wms''" flfklaj myojkak ,dul yeis wjYH
kE fkao''''@ kE''' wmsg lrkak ;sfhkafka Ouh ;=<g hk
16

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

tlhs' t;fldg wms" m%S;s m%fudaofhka hqla;j jdih lrkjd'


t;fldg''''" olsk wh mykjd'
ta i|yd" fjd l=i,a" fjd wl=i,a lsh,d k.kak k'
l=i,fha wdYajdoh;a" wl=i,fha wdkjh;a k.kak k' ta
wl=i,a m%ydKh lrkak;a" l=i,h hqKq lrkak;a wjia:dj
,enqkd lsh,d k.kak k' thd ta i|yd jEh lrkjd' thd
ta jEhu ksid;a i;=gq fjkjd' wehs''''@ ta jEhu;a l=i,hla
ksid''' l=i,a lrk flkd m%S;sfhka ;uhs bkafka'
ta ksid Tn;a''''" l=i,fhA wdYajdoh;A" wl=i,fha wdkj;a
ks ; r l,a m kd lrka k ' f i|yd iq iq oy kq u
uyfukdfjka ,e,d ;sfhkjd'
fukak fl ;uhs uyfukdfjka wm ,o ,dNh" wmg ,nqk
Wmldrh'''''
n,kak''''"zwms l=i,a fjd" wl=i,a fjd" l=i,fha
wdYajdoh;a fuhhs" wl=i,fha wdkj;a fuhhs" f l=i,a
lrkak;a wl=i,a m%ydKh lrkak;a wmg ka wjia:dj Wodjqkd
fkao'''@Z lsh,d'''' fl k.kak ynjqfK;a uyfukdfjka'
fl ;uhs uyfukdfjka wms ,o" ;ju;a ,nk" wkd.;hg;a
,efnkak ;sfhk ,dNh" Wmldrh'
b;ska''''" hfula" zfufyu ,dNhla wms ,enqjd" ;ju;a
,nkjd" ,efnkak ;sfhkjdZ lsh,d l,amkd lrkjd k
thd m%;
S f
s hka jdih lrkjd' wehs''''@ ta ys;k tl;a l=i,hlafk'
tal ;uhs l<.=K okakdlu' f l=i,h yg.;af;d;a yhgu
y' f l=i,h uq,a fjkjd wms ;=< ;sfhk ish l=i,a
yg.kakg" biau;= fjkakg' fuhd lKiai,af,ka bkafk kE''''
mS % ; s m% f uda o fhka hq l a ; j jdih lrkjd" thdg b;s k a
wkd.;fhaj;a wrla fmakafka kEfka''' tfyu ke;s flkd
yeufjf,au wi;=ka l,amkd lr lr bkakjd' ksiaidrj;a foa
l,amkd lrkjd' fuhd miq;efjkjd' wmyiqfjka ;uhs
bkafk'''' fuhd bkafka lgq f.dvla Wv bkakjd jf.hs' yefrk
uyfukdj Ndjkd wimqj

17

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

yefrk wf;a wefkkjd' fuhd bkafka mSvdfjka' fuhd ,dNh


f;are .kafka ke;s ksid fuhd ;=< yg.kakjd wlD;{;djh'
fl ;uhs wl=i,a ch' fflka ish wl=i,a jefvkjd'
wlD;{;djh lshkafka wi;amqreI N+hhs' ta N+h u; jefvk
ish foa wi;amqreIl''
f ksid wms wmg ,enqk Wmldr l,amkd lrkakg k'
fudkjo wmg uyfukdfjka ,enqk Wmldr'''@
01' wmsg uyfukdjg wdmq ksidu W;= iS,hlg tkak ,enqkd'
tal f,dl= fohla" ia; fohla" f f,dafla flda 600 la
;r ksiaiq bkakjd' f whf.ka W;= iS,hlg tkak
,enqfka ldgo'''@ wmsg ,enqko'''@ keoao'''@
02' wms uyfukdjg wdmq ksidu" b;d fyd| msilf.a weiqr
,enqkd fkao'''@ is,a rlskk
a leu;s" f;rejka flfrys meyeu
we;s" rd." oafI" fuday re lrkak k lsh,d ys;k" lSlre
fjkak k lsh,d ys;k" ksy;udkS fjkak k lsh,d
ys;k msila weiqrg ,enqk fkao'''@
wmg uyfukdjg tkak fmr weiqre l< msi yd ii|k
g f flda 600 l ck.ykfhka lSfhka lS fokdgo f
jf.a msila weiqre lrkak ,enqfka'
03' ta jf.au'''" wms uyfukdjg wdmq ksidu nqrcdKka jykafia
foaYkd l<" mru .NSr jQ Ouhka kEu fj,djl b;d
msisj bf.k .ekSf wjia:dj wmsg ,enqkd fkao'''@ f
id .eUqre Ouhka ^mxp WmdodkialkaOh" mpiuqmamdoh
wdh'''& b;d myiqfjka" b;d msisj wmg bf.k .kak
,enqko'''@ keoao''''@
04' wmg uyfukdj ;=< iqmsis flhla ,enqkd fkao'''@
fjk wh k flhla .kak lsh,d %ma tlla hhs' ke;ak
md tlla odhs' b;ska''' wmyiqfjka" i,a,s;a ho lr,d
rd." oafI" fuday je lrf.k ;uhs bjr fjkafka'
18

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

kuq;a'''" ka wmg meh is y;ru flh' ta ;uhs rd."


oafI" fuday wfma ysf;a weiafikafk ke;=j bkak;a" we;s
jk h wl=i,hla fo th relsu msKsi;a wfma ld,h
.; lrkak ,enqk flh'
05' ta jf.au wmsg f.dvla Y%oaOdfjka" wdorfhka" f.!rjfhka
Wmldr lrk msila ,enqkd fkao'''@ f,dl= iajdka jykafia
ksidu" tfyu msila ysfj,d bkakjd fkao'''@
fuhd,d i,lkafka m%K;
S yg" f.!rjfhka wmsg
i,lk ksiaiq" ^wmsg biair ndysr whf.ka ;sn ie,ls,a,
fufyu tlla fkfjhsfka''' ta wh ie,l=f wfmka jevla
wdh lr.kakhs'& wfma ksjkg leu;shs" zwfka f iajdka
jykafia,d ksjka olskjd k fyd|hs'''Z lsh,d' n,kak'''"
f f,dafla fldfyaj;a fufyu ;sfhkjdo'''@ f yg
oka ,d" msx /ia lr,d ta msk wmgu wkqfudaoka lrkjd'
fujeks fohla ys;d .kakj;a nE fkao''''@
Tn fjd l,amkd lrkak' t;fldg Tn ixjr fjkjd'
f ldrKd w;sYhskau W;=' b;ska'''' f ish ,dN ,enqfka
ljqre ksido''@ mskaj;a f,dl= iajdka jykafia ksiduhs''''
Wkajykafia wms ish fokdgu ,enqKq fyd| zkdhlfhlaZ
flg ;uhs lshkafka" ienEu kdhl;ajh lsh,d' wms ish
fokdgu ia; jQ iqms kdhl;ajhla ,e,d ;sfhkjd' f
kdhl;ajh ;=<"
ksis u fmkau
lreKdj
/ljrKh
f ish,a,u
fifkyi
,efnkjd'
wdorh

wjjdo
wdrCIdj
.=KOu hqKq lr .ekSu
uyfukdj Ndjkd wimqj

19

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

iqm
s kdhl;ajh ;=< f ish,a, ,efnkjd' fujeks kdhlfhla
,efnkak taldka;fhkau wms ish fokdu jdikdjka;hs'
fujka jQ ia; kdhl;ajhla wmg ,e,d ;sfhkjd' b;ska'''
Tn;a f ,enqk ,dNhka l,amkd lrkak' fufyu l,amkd
lrkjd k" Tng;a m%S;s m%fudaofhka jdih lsf wjia:dj
;sfhkjd'''

O,o

20

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
Tn;a wurjxY flfkla fjkak'''''
^ud;r wimqjg wurjxY iajdka jykafia meKs khl"
ta iajdka jykafia uq,alrf.k msig isl< wkqYdikdf
idrdxYhls'&
ish fokdu wurjxY,d ^fkduefrk jxYfha& njg
m;afjkak' uyfukdj lsh,d lshkafka fkduefrk wh njg
m;afjkak Wmldr lrk ;ekla''''
f i|yd Tn blaukskau Y%oaOdjg tkak k' ta i|yd
wmf.a fmd fmd;a l lshjkak k' fmd fmd;a lshjk g
Tn ;=< Y%oaOdj biau;= fjkjd' ndysr fmd;a m;a Tn lshjkak
hkak tmd' tajd lsfhfjd;a Tn fkdug hkjduhs' f
fmd fmd;a l lshj,d thska fyd| cjhla yod.kak'
iuyr wh zuu fudkjd lrkako ukaod''''" ug k
f;afrkafka kEZ lsh lsh bkakjd' Tn tfyu bkak tmd' f
fmd;a l lshj .kak' ;sfhk lreKq fydka bf.k .kak
mqre lrkak' t;fldg Tn wdfh lsis ojil | jefgkafka
kE' wehs ta''@ thd wl=i,h wkf.k tal relrkak;a" l=i,h
wkf.k tal hqKq lrkak;a bf.k .kakjdfk' t;fldg
thd fkduefrk flfkla fjkak mgka .kakjd'
uq,skau Tn Y%oaOdjg tkak k' tg" udkisl jYfhka
kej; |jefgkafka kE' ta thd ;=< Y%oaOd bkash we;s jk
ksihs' fuhd iajhxj ;ukaf.a lghq;= islr .kakjd' thdg
rd.h wdh tk g tajg hgfj,d hkafka kE'
uyfukdj Ndjkd wimqj

21

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

b;ska'''' f Y%oaOd bkash msysgqjd .kakg;a wmg l<HdK


;%hdf.a Wmldr kuhs' f yg wms ;=< fiaL n,hka
msysgqjd .kakg fmd fmd;a l f.dvdla Wmld fjkjd'
ta fmd fmd;a z;ukag wjfndaO lr.ekSu msKsiuZ
lshjkak' ke;a; wms Tlafldu lshjhs' wkqkag lsh,;a fohs'
kuq;a wmg tal Wrd.kak nerej hkjd'
n,kak'''' fydag,hl tl tl yg lEu yo,d fokjd'
yenehs tajd wkqkag' ta ksid k fohla od,d Wh,d fokjd'
kuq;a wms wmgu Whd.;af;d;a" b;du msisj Whd.kakjd'
t;fldg wms ,g hfula wdfjd;a thdg fokafk;a msis
foaj,a' f yg wms wjfndaO lr.;af;d;a" wka whg;a msis
f,i Wmldr lrkak mqjka' f ksid f Ouh zuu wjfndaO
lr.kakjdZ lshk woyiskau bf.k .kak'
kjl;d" m;a;r wdh n, n, ysh wmg ka ;%smsglh
lshjkak wjia:dj Wodfj,d' b;sk'a ''' ta ,N wjia:dj ,enqfka
ld ksido lsh,d l,amkd lrkak' t;fldg thdg f.!rj
lrkjd' t;fldg Tn b;d m%fndaOu;a flfkla fjkjd' ta
flkd fkduefrk l=,fha flfkla njg m;afjkjd'

Tn mSvdjg m;afjkafka fldfyduo''''@


rd." oafI" fuday ;=<ska yg.;a h wl=i,hla Tf ys;
;=< we;sfjkjd' ta wl=i,h .gu mj;skjd' b;ska'''' zug
mSvdjhsZ lsh lshd bkakjd' f wl=i,h wk.kafka kE' b;ska
wmyiqfjka bkakjd'
kuq;a'''' iud hg wdmqjdu f wl=i,a lsh,d
wk.kak mqjka fjkjd' t;fldg thd ta wl=i,h relrkjd'
tg m%fndaOfhka bkak mqjka fjkjd'
n,kak'''' rcqud,d''''" fuhd fldpr mSvdfjkao ysfha'''@
lkak kafk;a kE' bkak ;ekla kafk;a kE' fyd|gu .ykjd'
yeufjf,au nkskjd' jevuhs lrjd .;af;a' b;ska fldhs;r
22

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

mSvdjla ;sfhkak weoao'''@ wka;u


s g uefrkak ;r ;SrKh l<d'
t;fldg thdf.a ish wfmad Nx. fj,hs ;snqfka' Bg miafi
Ouh wy,d fida;dmkak jqkd' thd miafi lshkjd" ux Bg
miafia m%S;s m%fudaofhka jdih l<d lsh,d'
b;ska thd fida;dmkak jqkd lsh,d wuq;= ie<ls,s ,enqko'''@
kE' thdg mrK ie<ls,su ;sfhkak we;s' t;fldg lkak
;sn lsh,d" fyd|g ie,l=jd lsh,d mS%;s m%fudaofhka jdih
lrkak mqjkao''''@ nE' thd m%S;s m%fudaofhka jdih lf<a
fida;dmkak jqk ksihs' fkdfi,afjk Y%oaOdjg wdmq ksihs'
wkak ta wjfndaOh" jegySu ;uhs Wmldr fjkafk wmg m%S;s
m%fudaofhka bkak'
fida;dmkak jqkdu wms ;=< wks;H i[a[dj ;sfhkjd'
Y%oaOdjg wdmq .uka thd wks;H oYkhg tkjd' ta ksid thd
yeufjf,au i;=ka ;uhs bkafk' thd,g mqjka wurjxY,d
fjkak'
fun iem i,ik f;rejka flfrys wp, m%idoh wm
;=< we;s lr.ekSu msKi
s wjYH kqu m%udKj;aj b;d myiqfjka
,nd.kak mqjka f fmd fmd;a l nyq, jYfhka lshfuka'
t;fldg wms Y%oaOdjg wdmq .uka wfma mh yhsh ke;s
jqk;a" ys;g fyd|g yhsh we;sfjkjd' t;fldg thd wdfha
jefgkafka kE' thd uyfukdjg we lrkjd'''''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

23

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
uyfukdf wkkH;djh /l.kak''''
^tk iji nqoaO jkaokdj islrk g" wm wimqj,
jkaokdj mj;ajk uQ,sl rgdj fjkialr mj;ajk ,' f
isu uq,a lrf.k msig isl< wkqYdikdf idrxYhls'&
uyfukdf nqoO
a jkaokdj ;sfhk l%uh fjkia lrkak
hkak fyd| kE' wfma h rgdjla ;sfhkjd k ta ygu
lrkak' fjk fjk foaj,a fud;a uyfukdf wruqK
ksiqka w;rg hkafka kE' uyfukdf ffY,shg ksiqka
meyekdfka' Bgmiafia ;uhs ta wh Ouh wykak fm<Uqfka'
Tng ka ;sfhkjdg jvd ksudKd;aul woyia ths'
ldjHuh woyia ths' g jvd ,iaikg lshkak mqjka lsh,d
ysf;hs' t;fldg ksiaiq ;j ;j mykjd lsh,d ysf;hs' ta;a
tajd w;aykak' wimq ;sia yhl nqoO
a jkaokd ;sia yhla ;s
s fnd;a
fudkjd fjhso''@ jel,a hkak mqjka fjhso'''@ nEfk' wms
tlu l%uhlgu uyfukdj ;sfhk;dlau lrf.k hkak
k'
n,kak'''" zid''''Z lshk gu" kuialdrh lshk gu
f,dafla fldfya ysh;a okakjd f uyfukdf ffY,sh
lsh,d' ta ksid Tk,a tl ;sfhoa vqma,sfla tajd odkak
hkak tmd' tajdg wdfha uqlal= .ykak fohla kE'
Tkak uy Yd, .yla ;sfhkjd lsh,d ys;uq' wms ta
.fyka f,dl= w;a;la lm,d .kakjd lsh,d ys;uq' ta jf.a
;uhs f ;sfhk ffY,sh fjkia lsu' Tkak ka f.orl n;a
24

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

Wh,d ;sfhkjd' tajd wdfh bfjd;a fudlo fjkafka'''@ lkak


ne ;;ajhg m;afjkjd' ta ksid wmg ka n;a tl Wh,hs
;sfhkafka' wmsg ;sfhkafka lkakhs'

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

25

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
fldfyduo wms m%fndaOfhka bkafk''''@
f.dvla whg m%fndaOfhka bkak ye f;afrkafka kE'
m% f nda O fhka b|f.k i;= ka jdih lrk l% u foh
jegfykafka kE' wms yefudau lue<s ke;sj" wmyiq ke;sj"
mSvd ke;sj" we,aa uerek .;sh ke;sj" yg wrka iShg kakd
jf.a ke;sj ;uhs bkak k' kuq;a f.dvdla wh bkafka
lue<slka' wmyiqfjka" mSvdfjka''''
t;fldg f ia j Ndjh ke;= j u,la ms m q k jf.a
m%fndaOhlska jdih lrkafka fldfyduo'''@ wms tfyufka bkak
k' wms i;=ka mskd.sh is;lska jdih lrkjd k fkao
fyd|'''@ fl fldfyduo wms lrkafka'''@ ztal lrkafka wdh
i;H lSfukaZ fl ;uhs m%S;sm%fudaofhka jdih lrk l%uh'
flg wdfha fjk l,amhla kE'''' Tn wkak t;kg
f.kshkak ;uhs" f wfma jEhu' t;fldg h flfkla
lKiai,af,ka" mSvdfjka" wmyiqfjka .;lrkjd k thdg
;sfhk iu ;uhs" wdh i;Hh lSu' t;fldg ;uhs thd
m%;
S s m%fudaofhka hq;j
= jdih lrkafka' fuhd n,j;a mqreIfhla'
f i|yd wms uq,skau wdh i;H bf.k .kak k' ta
i|yd fmd fmd;a l ks;r ks;r lshjkak k' kuq;a''''"
fmd fmd;a lshu ;r isfkdjk ;j;a fohla kE' fl
;uhs uyfukdj ;=< ;sfhk uyd >k wkaOldrh' wms f
fmd;a flka ;uhs moku yod.kak ;sfhkafk' f moku
yod.kak uykais fjk wh ke;s ;r'
talg WodyrKhla lshkak'''" tal yhg uqyoq yd n,ka
26

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

bkak flfkl=g" ke olskjd jf.a' nef;la udkhla uy


uqyqohs fmkafka" ke fkfuhs' yenehs ojiu n,ka ysh;a
iuyr g kejla kE'
kuq;a wms olskafk moku ke;sj f.dvke.s,s yokak
o,k whuhs' b;ska f w fmd;a l mqjka k lE .y,
lshhs'''" zwfka wmj n,m,a,dZ lsh,' f f.dvla whg ke;af;a
f moku ke;s f fodaIhhs' b;ska hkjd moku ke;sj
f.j,a yokak' moku ke;sj f.j,a yohs''' yenehs" f*da
j,ska tal fmd yq,g;a .yf.k hkjd'
ke;ak lshhs''''" zwms uyK jqkd ;uhs" ta jqkdg fudl=;a
kEfka fl jevla kEZ lshhs' b;sk'a '' o,kjd" yhg kslka'''"
moku ke;sj f.dvke.s,s yokak hkjd jf.hs' yokak yokak
tfrkjd' fl ;uhs" wms lsfj" fufyka hfula .shd k" ta
wh fmd fmd;a n,mq ke;s wh lsh,d' nej;a ;ukag idrh
.kak fkfuhs nef' n,,d''' idrh .;a; k .eyqj;a hkafk
k kE'
tal yhg'''" Tkak w;a;j
s drula Wv yokjd f.hla' wdfha
b;ska talg fyd|g yhsh ;shkjd' tal .e,, jefgkafka kE'
f ksid Tn'''" f fmd fmd;a flka idrh .kak n,kak'
ffl ;sfhkjd kshu idrh' taj, ;sfhkafk f wdh i;H
.ekuhs' tajd lshjk flkd nei.kafk wdh i;H ;=<uhs'
fuhd m%S;s m%fudaofhka hqla;j jdih lrkjd'
Tn;a" ljodj;a miai .ykak tmd' znE'''Z lshkak tmd'
znE'''Z lshk jpkh whskau lr, odkak' wehs f nE lsh,d
lshkafka'''@ zmqjka ;ekska mgka .kafk ke;s ksid'''Z
f ksid wm m<uq mfhka mgka .kak k' wms lkaola
jqk;a k.skk
a mgka .kafka my<u ;ekskf
a k' f jf.a ;uhs'''"
wmsg mqjka wju ;ekska f .uk hkak mgka .kak' f
m<uq mh ;uhs fmd fmd;al' fl wms zNd;d nyq,Sl;dZ
lr.kak k' b;ska wms moku fyd|g od.;af;d;a" wmsg f,dl=
uyfukdj Ndjkd wimqj

27

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

hqKqjla lrd hkakg mqjka' tfyu ke;=j Wv mek, f.


lkak yejg nEfka'
wuf. ls idrh Wr,d yefkke;s ,uhs ovnr fjkjd'
wehs'''@ ta wh u .=K okafk kEfka' b;ska wu,d Wh,d
kaku" tal;a ld,d nkskjd" zwu,d fudkjo okafka''@Z lsh,d'
uyfukdj k jQ wuf.a ls idrh f fmd;a lhs' f
idrh fkd.kak orejg k .=fKa f;afrkafk kE' wka;sug
neK neK hkjd" zfufy jevla kE'''Z lsh,d'
t;fldg wms m%S;s m%fudaofhka jdih lrkakg k" wdh
i;Hh olskak k' f i|yd ta wdh i;Hh f,aisfhkau
bf.k .kak ;uhs f fmd fmd;a lshh hq;af;a' f yg
wdh i;H bf.kf.k ^kf.k&" l.kakg mqjka jqfKd;a
thd m%S;s m%fudaofhka jdih lrhso'''@ keoao'''@
t;fldg fldfyduo wdh i;Hhka wfma ;hg msyg
s j
q d
.kafk'''@ fldfyduo wdh i;H wjfndaOh lr.kafka'''@ wdh
wIagdx.sl ud.h uska' t;fldg h flfkla m%S;sm%fudaohg
m;afjkjd k m;afjkafk" wdh wIagdx.sl ud.h ;=<ska'
tal f jf.a fohla'''" wkqkaf.a ld l,d ksiaiq i;=gq
fjkjo''''@ kE''' kuq;a ;ukag ;sfhkafka md mehla k tal
l, thd i;=gq fjkjd' tfyk wms i;=gq fjkafk wdh
wIagdx.sl ud.h ;=< ;uka bkakjd lSfuka' t;fldg" hfula
m%S;s m%fudaohg tkak k wdh i;H olskakg k' f i|yd
wdh wIagdx.sl ud.hg tkak k'
t;fldg wdh wIagdx.sl ud.h ;=< ;uka bkakjd
lsh,d hful= jgyd.kakjd k" thd ;uhs m%S;s m%fudaofhka
bkafka' t;fldg ;uka wdh wIagdx.sl ud.h ;=< bkakjd
lsh,d olskak tl" .=ma; fohlao'''@ ySfkka jf.a fkk
fohlao'''@ woaN+; fohlao'''@ fmakhlska n,k tllao'''@ f;are
.kakg ;r wudre b;d ishq fohlao'''@ kE'''" msh isysfhka
myiqfjka olskak mqjka fohla' ke;ak yefudau f
28

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

OudjfndaOh lsh,d woaN+; nhla we;slrf.k bkafka' tfyu


lsh,d" zwd ug ka ism,afkaZ lsh,d .kak;a tmd' kuq;a fl
.=ma; fohla fkfjhs' m%dfhda.sl fohla'''
f i|yd ;uka wdh wIagdx.sl ud.h wkq.ukh
lrkjdo lsh,d f;are .kak k' fl nefjhso'''@ mqjka'
wms wdh wIAgdx.sl ud.h ;=< bkakjo'''@ keoao'''@ lsh,d
fjk flfkl=g lshkak mqjkao'''@ nE''' ;ukauhs tal f;are
.kak k' ta jf.au nqrcdKka jykafiag tal lshkak mqjka"
ta jf.au thd .ek fofhda;a okakjd' ta fojre thd l,d
i;=gq fjkjd' thdg Wo lrkjd'
t;fldg wms" wdh i;Hh bf.k f.k ;hg .,m
.kak k' fl l<HdK ;% weiqf bof.k lr.kak k'
yqfol,d fj,d lrkak nE' b;ska'''" f yeu fohlau fmd
fmd;a fla ;sfhkjd' f fmd;a lshfuka" lei m weiSfuka
f ksjka u`.g msfikak mqjka' fjd ;=<k
s a wdh wIagdx.sl
ud.h bf.k f.k" ;uka tal m%dfhda.slj wkq.ukh lrkak
k'
ke;sj fl woaN+; fohla fkfjhs' Tkak thd bf.k
.kakjd iud h .ek' Bg miafia tajd wfma ;hg noaO
lr.kakjd' fl wmsg m%dfhda.slj lr.kak ne fjhso''@
mqjka''' f yg iud h" iud jdhdu" iud i;s uq,a
lrf.k f wx. wg wfma ;hg noaO lr.kak k'
Bg miafia tal wms ;=< ;sfhkjo lsh,d olskak k'
nefjhso'''@ kE''' wms yefudagu mqjka' ta ;r f ud.h
msishs' tfyu ke;=j Tn f f,a mS,s .s,skak yokjd jf.a
o,kak tmd' Bg miafia ;ud ;=<ska uid n,kak k" z;ud
;=< iud h ;sfhkjo'''@Z lsh,d' ;ud iud fhka
hqla;j lghq;= lrk wfhlao lsh,d'
zodkfha mdl we;Z b;ska''' iudfhka hqla; flkd
oka fokjg leu;s fjkjd' wks;a wh oka fokjd l,d i;=gq
uyfukdj Ndjkd wimqj

29

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fjkjd' mska m Yajdi lrkjd' flfkla is,a .=K o rlsk


fldg fuhd i;=gq fjkjd' wehs'''@ fuhd okakjd fl fyd|
fohla lsh,d'
tfyk nK Ndjkd lrk" is,a .=K o rlsk wh olsk
gu thd i;=gq fjkjd" yhg ,iaik u,a f.duqjla lal
jf.a' b;ska''' tfyu flfkla olsk g crd uv f.dvla lal
jf.a wyl n,d.kakj k" ta flkdg iud h .ek
m%Yakhla ;sfhkjd fkao'''@
ta jf.au thd okakjd'''" jkaokdjg hdu" j;ams<sfj;a
lsu" wkqkag Wmldr lsu fjd fyd| foaj,a lsh,d' thd
ffu;%sfhka hqla;ju f foaj,a lrkjd' fl ;uhs jegySu'
fl ;uhs iud fhka hq;= flkdf.a ,CIKh' b;ska'''
f yg f,!lsl iud fhka hqla; flkd ;uhs
f,daflda;a;r iud h lrd hkafk'
f f,!lsl iud h ;sfhk flkd ;ukaf.a ;fha
;sfhk l ui uid n,kjd' ke;ak f wei wks;Hh
jYfhka uikjd' ^thd foaYkdf ;sfhk ygu uikjd&
thd tal .eUqka wjfndaO lrkak k lsh,d o,kafka kE'
thd foaYkdj ta whqkau lrkjd'
ta ksid uq,k
s u
a n,kak zf,!lsl iud h ;sfhkjdoZ
lsh,d' f ;=< b|f.k f,daflda;a;r iud h hqKq
lr.kak' Tn;a meg,s meg,s bkafka ke;=j foaYkdf ;sfhk
foa ta ygu lrkak' tal ta wdldrfhkau woyd.kak' fu;ek
;uhs iud h mgka .kak ;ek' fl ;uhs l%uh'
ta foaYkd ta ygu Y%oO
a dfjka woyd.kak' tfyu ke;ak
wms ta wjfndaaOh iel lrkjd' ^lsPdj& t;fldg Tn ;=<"
iel fkdlr woyd.kak iajNdjh ;sfhkjo lsh,d n,kak"
fl ;uhs l%uh'
tfyu n,k g" ta .=Kh ;ud ;=< ;sfhkjd k" m%S;s
m%fudaofhka jdih lrkak' ke;ak we;s lr.kak uykais
30

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fjkak' tfyu ke;=j ;sfhkjd lsh,d lshdf.k hkak tmd'


b;sk'a '' fl we;s lr.kak mqjka fjkafk l<HdK ;% weiqrg
hdfuka' lSlre fjkak mqjka k fuhdg .uk hkak mqjka'
thd b;ska''' zwmsg Wo lrk ta l<HdK ;%hj;a iel
lrkjd kZ" thdg f wjia:dj wys fj,d hkjd' f yg
ui uid n, n,d" iud hg we;a" ;Hd oDIah re
lr.kak' iud ixl,am bf.k f.k ;ud ;=< ;sfhkjdo
lsh,d ui,d n,kak' f yg uik g ta .=KOu
;sfhkjd k lshdf.k hkak tmd" m%S;sfhka bkak' lshdf.k
hk tl jevla ke;s fohla' ta lshkafka thd ;uka yqjd olajkjd'
taflka thd msys,d hkjd'
t;fldg'''" f yg wmsg iud h ;sfhkjo'''@ wms wdh
wIagdx.sl ud.h ;=<o'''@ lsh,d n,kak mqjkao'''@ neo'''@
tfyu uik g tajd ;sfhkjd lsh,d olsk
flkd" i;=ka bhso'''@ keoao'''@
b;ska ta i|yd fjd bf.k f.k" ;uka ;=<ska
ui,d n,kak'
talg l<HdK;% weiqrg tkak k'
ta jf.au Tn ukqiai .=KOu we;s lr.kak n,kak'
ukqiailu lshk N+h u; yefok .y ;uhs ud. M,' b;ska
ta ukqiailu we;s lr.kak f fmd fmd;a l lshjkak'
lshj,d ukqiai .=KOu we;slr.kak' t;fldg Tng;a ud.
M, lrd hEf ,N wjia:dj ,nd.kakg mqjka'''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

31

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
Tn;a n,j;a flfkla fjkak'''''
Tn n,j;a flfkla fjkak' ta n,j;a u wdOHd;al
jYfhka fjkak k' iuyr wh uyfukdjg we,a,d ta wh
;=< wdOHd;al jYfhka ;snqk .=K l;a ke;s lr.;a;d' Tn
mskaj;a f,dl= iajdka jykafiaf.a fmd fmd;a l lshj
.;af;d;a Tng wdOHd;aul jYfhka n,j;a flfkla fjkak
mqjka'
mskaj;a f,dl= iajdka jykafia fmdf<dj ukdfldg
ili,hs ;sfhkafka' leu;s flfkl=g leu;s chla jmqr
.kak mqjka'
Tng mqjka k k ,xldf ckm%sh flfkla fjkak"
k k f,aLlfhla fjkak;a mqjka" ld,d ,d w,ilka
bkak;a mqjka" wkjYH hdl yodf.k Tfya weo weo
bkak;a mqjka" ,dN-i;aldr" lS;s-m%Yxid wd ,dul iem
nyq, lr.kak;a mqjka" fkdfhl=;a u;s u;dka;r yodf.k
ckm%h
s wh fjkak;a mqjka" fyd| oy kqula we;s lr.kak;a
mqjka" u`. M, ,nd.kak;a mqjka" wry;ajh olajdu ;h
hqKq lrkak;a mqjka'
yenehs" f fudk ch jemqrej;a fyd|g me<fj,d
wiajekak ,efnkafka tlu tl chlska' ta ;uhs" wms
yeufokdf.au woyi h hq;af;a is,aj;=ka ysfjd''' Ydka;"
iqkaor" ikaiqka ; we;a;jqka ysfjd''' lshk tlhs'
fyd| oy kqula we;s lrf.k" ;ukaf.a ksjka u`.
32

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

ilid .kska" wka whg;a ta i|yd Wmldr lrk msila yeughs


uyfukdj f.dvk.,d ;sfhkafk' ta ksid wms f uyfukdj
keu;s flf;a me<jk ydkslr c fkd iqkaor c njg
m;afjkak k'
zwms k ljodj;a uyfukdf lgq mre fjkafka kE'Z
lsh,d ys;kak' zwms k uyfukdf u,a mrla fjkjdZ
lsh,d ys;kak'
lgq mr - lsis ,iaikla kE' ,skaj;a hkak;a nE'
wekqfKd;a tfyu fndfydau Ihs' if;l=gj;a m%fhdackhla
kE' kuq;a'''' u,a mr - olskak;a wdihs' wE;g iqj| yukjd'
yeu fokdgu m%sh ukdmhs' ta ksid Tn;a u,a mrla jf.a fyd|
flfkla fjkak'
Tn lsis kl uyf.or lvdf.k .syk
s a me,am;a wgj.kak
hkak tmd' iuyr f.j,aj, ys;=jlaldr wh bkakjd' thd,d
rKavq lrf.k zug f fldgiZ lsh,d uyf.oka lE,s
lvdf.k .syska me,am;a wgjd .kakjd' yenehs fuhd ljodj;a
Okjf;la k fjkafk kE' fuhdg fo ksiqka mykafk;a
kE'
wms tfyu fkfjhs lrkak ;sfhkafka'''' uyf.or mqx
y lvf;djla ;sfhkjd k tal yo,d" uyf.oru /l.kak
k' ^uyfukdj k uyf.or w;ska yokak foaj,a kE'& Tn
,dul foaj,a j,ska i;=gq fjkak tmd' Tn i;=gq fjkjd k
i;=gq fjkak'''' Y%oaOdfjka" iS,fhka" iusj isfuka" j;a
ms<sfj;a lsfuka'''' fjdfhka i;=gq fjkak uykais .kak'
Tn f foaj,a j,ska i;=gq jqfKd;a" Tn;a ienEu n,j;a
flfkla'

O,o
uyfukdj Ndjkd wimqj

33

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
wmsg ,enqkq ,dNh .ek ys;kak'''''
Tn f foaj,a ; ld,hu u;l ;shdf.k mqre
lr.kak' tfyu mqre lrf.k Tng uqK.efyk whg;a mqre
lr.kak Wo lrkak' wmg f Ouh wdfh;a ,efnhs lsh,d
ys;kak wudrehs' nqrcdKka jykafia msksjkamd,d ka wjqre
fooyia mkaish mkia tll=;a .; fj,d'
b;ska'''' wms f ,enqkq ,dNh w;ayer .;af;d;a wms ;r
wjdikdjka;hska ;j;a keye' ta jf.au f ,dNh w;alr
.;af;d;a wms ;r jdikdjka;hska ;j;a keye' wfma f ixidr
.uk .ek l,amkd lrk fldg ;uhs f ,enqkq ,dNh .ek
wmg f;afrkafka'
n,kak''''' nqrcdKka jykafia jevish ldf,j;a wmg
;sfhk flh ;sf kEfka' ta ldf,a iajdka jykafia,d
msKavmdf; hkak k" isjqre fydhd.kak k" isjqre m~q
.y.kak k" fnfy;a fydhd.kak k" l= yod.kak;a k'
f yeufohlau wmg myiqfjka ,efnkjdfka'
t;fldg fudllao f flh lshkafka'''@ jev fkdlr
buo'''@ kE''' ta w,iluhs' ys;g tk wl=i,hg bv fokafka
ke;ak" ta wl=i,h m%ydKh lrkjd k tal ;uhs ienEu
flh' wehs ta'''@ wl=i,h ys;g wdmqjdufka wflh'
b;sk'a ''' ka wmg isjm
q ih fidhd .ekSug lsiu
s fjfyila
kE' hfula zwo ldf,a flh kEZ lsh,d lshkjd k tal uy
fndrejla' ta jf.au f isjqmih wmg ,efnkafka fldfyduo
34

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

lsh,;a wms l,amkd lrkak k' f Ouh je,,S .sh ld,hl


wmf.a mskj
a ;a f,dl= iajdka jykafia ;uhs msis f,i kej;;a
f Ouh biau;= lf<a' ta ksiduhs f yeufohlau wmg
,efnkafka' tfyu ke;=j wms zfjd wfma mskg ,efnkjdZ
lsh,d ys;=fjd;a wms f,dl= wk;=rlg m;afjkjd'

fukak ,Nj ,efnk ,dNh wysjk lreKla''''''


wms ys;=fjd;a f isjqmih ,efnkafka wfma mskg lsh,d
wmsg jrkjd' fl fkfjhs we;a;' f yeufohlau wmg
,efnkafka mskaj;a f,dl= iajdka jykafia ksiduhs' fudlo
Wkajykafia ;uhs ksik
q f
a .a Y%oO
a dj f yg hqKq u msKi
s
Wmldr lf<a' tfia hqKq lr.;a Y%oaOdj ksihs ksiqka f
yg wmg i<lkafka' Bg;a jvd f W;= Ouh mqre lr.kak
,efnkafk;a wmf.a f,dl= iajdka jykafiaf.a Wmldrh
ksiduhs'
t;fldg h flfkla f ,N ,dN ,efnkafka
flfyduo lsh,d l,amkd lrkak lrkak" thd Ouh ;=<gu
hkjd' thd ;=< lSlrelu" ksy;udkSlu jehqKq fjkjd'

fukak ;j;a lreKla''''''


ta ;uhs zwms okakjd lshk yeSu;aZ" zwjjdo wys fia
.ekSu;aZ lshk f lreKq kssid wms wkqkag kskaod wmydi
lrk wh njg m;afjkjd'
wmg flfkla wjjdohla lrkjd' t;fldg wms zuu
;uhs okak flkdZ lsh,d bkakjd" ta jf.au ta zwjjdoh wys
fia i<lkjd'Z f ksidu wjjdo l< flkd;a iu`. .efgkjd'
Bg miafia .egqkq is;ska kskaod wmydi lrkjd' h flfkla
zuu okakjdZ lshk ldrKdj;a" zwjjdo wys fia .ekSu;aZ
lshk f lreKq fol ke;s lr.;af;d;a thd ;=< wkqkag
kskoa d lrk" wkqkj
a fy<dolsk .;sh wvqfjkak mgka .kakjd'
tfyu fkd wms .egqkq is;ska wkqkag kskaod wmydi
uyfukdj Ndjkd wimqj

35

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

lf<d;a okafku ke;=j wms fkdu`.g hkjd' ta jf.au wmg


Yd, ydks;a isoaO fjkjd'

wlafldail iQ;%h - ^ wx'ks' 06 &


mskaj;a uyfKks" h Nsqjla tlg jdih lrk
in%yu
a pdka jykafia,dg kskoa d wmydi lrhso" wdh
Wmjdo lrhso Tyq f oiO jHikhkaf.ka tlla
fyda ,nkafkauh'
01' fkdweiQ fkd,enQ Ou lreK fkdjegfykafkah'
02' jegyqk Ou ldrKd msyS hkafkah'
03' Tyqg Ouh ksrjq,a lr.; fkdyelaflah'
04' Ouh flfrys wudkhg tkafkah'
05' wlue;af;ka nUir jikafkah'
06' ls,s wej;lg fyda m;ajkafkah'
07' frda.dndOhla fyda yg.kafkah'
08' Wu;= njg fyda m;ajkafkah'
09' issysuq,d lh lrkafkah'
10' urKska u;= ksrfha Wm'
fu;k"

01' in%yaupdka jykafia,dg kskaod l<;a"


02' wdh Wmjdo l<;a"
f foygu f jHikhka isoaO fjkjd'

f ksid Tn'''' ysfhka wkqkag kskaod wmydi


fkdlrkakg j.n,d .kak' f .=Khka ke;sj fudk ;r
36

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

foaj,a l<;a jevla kE' t;fldg f kskaod wmydi lsu


ksjka ug nrm;, ndOdjla' fl ;snqfkd;a wmg ksjka u
jeys,d hkjd' f w.=Kh whska lrmq flkdg ksjka u jD;
lr.kak f,ais fjkjd'
ta ksid Tn;a f yg ixjr fjkak' ta i|yd fufyu
ys;kak' zuu ksy;udkS fjkjdZ zuu w; f.kd ukud,shla
jf.a ,ecd Nh we;sj bkakjdZ lsh,d'
nqrcdKka jykafia wehs wmg f jf.a foaYkd lsh,d
fokafka'''''@ wmg f ksjka u`. weysfrk ;eka ;uhs f yg
lsh,d fokafka' wkak ta ksiduhs nqrcdKka jykafia foaYkd
lf<a" Nd.Hj;=ka jykafia ;uhs ud.h fidhd.;a flkd"
ud.h okak flkd" ud.h fydkau okak flkd lsh,d'
tfyk nqrcdKka jykafia iud inqoaOhs fkao'''@ ta
jf.au ta Ouh ukd fldg foaYkd lr,d ;sfhkjd fkao''@ ta
jf.au ta Ouh ms<sf.k ;uka ;=<ska tn m;la isoaOfjkak
fokafka ke;ak thd ud.hg wdmq flfkla' thd rd." oafI"
fuday relrk ms<sfj;g wdmq flfkla lsh,d f;afrkjd
fkao'''@
hful=g in%yaupdka jykafia,d flfrys .re ire
we;sj" .=rejrhd weiqfu bkak ,efnkjd k" l<HdK ;%hka
weiqfu bkak ysf;kjd k thdg f wk;=ka .e,f
wjia:dj ;sfhkjd' f ksid Tn;a f foaYkdj ;ukag wjfndaO
lr.ekSf woyiskau bf.k .kak' ;ud ;=<g muqKqjd .kak
uykais fjkak' t;fldg ta flkdg ta ;=<k
s a olskk
a ,efnkafka
f;rejka .=Khs''''

ta jf.au ksjka u`.g ndOdjk ;j;a lreKla''''''


ta ;uhs wlD;{;djh' f lreK we;sjkafk;a zuu ;uhs
okak flkdZ" zwjjdo wys fia .ekSu;aZ lshk lreKq ksiduhs'
nq rcdKka jyka f ia idrdixLh l,a m ,jdrhla
uyfukdj Ndjkd wimqj

37

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fmreo mqr,d" ila;s rc iem w;ayer,d" Ialrl%shd lr,d"


oi udrfiakd mrdch lr,d wjfndaO l< ta ys Y%S ioaOuh'''''
ta ry;ka jykafia,d lgmdvka ordf.k wd ta Y%S ioaOuh''''
wmf.a mskaj;a f,dl= iajdka jykafia wmg mj;kh lr,d
fokjd' wms tal lshj,d" zwd''''' fl uf.a kquZ lsh,d .kakjd'
Bg miafia Tkak jevigykla folla ;r lrkjd' Bg miafia
ys;kjd" zwd'''' uu;a ka jevldrfhla ;uhsZ lsh,d'
fjd tkafka wlD;{;djh;a tlalhs' tal isoaOfjkafk
uf.a lsh,d .ekSu ksihs' b;ska Tn f f,v yefokakg
fmr blaukg m%;sYla;slrKh we;s lr.kak' f i|yd wmg
,enqk Wmldr;a" ta Wmldr l< whf.a .=K;a l,amkd lrkak
k' tfyu ke;s flkd ys;kafka fjd zuf.a mskg ,efnkjdZ
lsh,hs' kuq;a''''' we;a;gu f foaj,a wmg ,efnkafka wmf.a
mskaj;a f,dl= iajdka jykafia ksihs'
uu f lshk ldrKdj Tn,d jrojd .kak tmd' wmsg"
ne ne,aug zfjd wfma mskg ,efnkjdZ lsh,d flfkl=g
ysf;hs' kuq;a we;a; ldrKdj tAl fkfjhs'
we;a; fukak flhs' wmg mskla ;sfhkjd' ta msk
fya;= lrf.k wmg ,enqfka f ismih wdh fkfjhs' wfma
mskg" wmg ,enqk f,dl=u im; ;uhs f zi;amqreI weiqrZ'
ta i;amqreI weiqr uq,a lrf.k ;uhs" flaka lrf.k ;uhs"
mok lrf.k ;uhs wmg f fjk;a fkdfhl=;a im;a
,efnkafk' hfula fl fkdk zuq,Z wu;l lr,d" zw.Z
.ek l,amkd lf<d;a" tal ^ta l,amkdj& ;snk
q q msk hg lrf.k
hk wl=i,hla njg m;afjkjd' tal ;uhs zwlD;{;djhZ'
tal oreKqhs' ish l=i,a uq,a kikag" h<kag fl Wo
fjkjd' b;ska wms''' ,dul wdYdjkag hg fj,d" wkjfndaOh
ksidu zuq,Z wu;l lr,d zw.Z .ek l,amkd lf<d;a f
wNd.Hhg wmg;a whs;sldrfhda fjkak isoaO fjhs'
t;fldg f wlD;{;djh relr.kak k" wms l<HdK
38

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

;%hdf.a .=K ks;r ks;r issyslrkak k' t;fldg wms ;=<


zl,.=K ie,lSuZ lshk l=i,h Wmkjd' t;fldg wms ;=<ska
wlD;{;djh refj,d hkjd'

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

39

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
fudllao'''''' fldfyduo lrkafka''''@
wms f.dvla fofkl=g ;sfhk m%Odku .egj ;uhs"
zfudloao lrkafk''''@Z" zfldfyduo fl lrkafk'''@Z" lshk
tl .ek meye,s ke;slu' b;ska''' ta ksid thd,d fudkjd y
lrkjd' Bg miafi meg,s, hkjd' ta meg,s,s ;uhs wmg f
.eg yg tkafka'
miq.h
s ldf,u wms jEh lf<A" zfudkjo wms lrkafka'''@Z"
zfldfyduo wms fl lrkafka''''@Z lshk ldrKd ta;a;=
.kajkakhs'
oeka Tng ta ms<n
s |j jegySula we;s' f fudloao lrkafk
lsh,d fkdf;afrk ksidu" iuyr wh we;a wmg fl,skau
lshkjd' iuyre ldf.k lr, wdndO yod.kakjd' fjd ke;s
lrkak ;uhs f jEhu' Tkak oyfofkla fia tl mgka
.kakjd'''' yefudau tlu f.fhka jkafka kEfka' kuq;a
mgka .kafka yefudau tlghs' ta tlsfkldf.a f.h fjkia'
ta ksid Tng fkdf;afrkjd k ta .ek wykak' Tn
fufyka hka k l,s k a fudloa o lrka f ka ' '''@ fldfyduo
lrkafka'''@ lshk ldrKdj Tn ;=<g muqKqjd .kak n,kak'
b;ska''''' fl Tn ;ks ;ksjhs lr.kak ;sfhkafk'
ndyska ,efnkafk Wmldrhla ;rhs' wms fYaIfhka l<
hq;= ldrKd y;rla ;sfhkjd' ta ;uhs''''"
iqiq ld,fha Ouh wykak k'
40

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

iqiq ld,fha Ou idlPd lrkak k'


iqiq ld,fha iu:h jvkak k'
iqiq ld,fha oYkdj jvkak k'
^ld, iQ;%h w'ks' 02&
fl ;uhs fuprl,a wms lshmq foaj,aj, idrdxYh'
nqrcdKka jykafia foaYkd lrkjd" hfula f ldrKd
y;r lrkjd k" thd fkdfnda ld,hlskau wry;a fjkjd'
fkdfndA l,lska lshmqjdu fyg fkfjhs" f.dvla > ld,hl=;a
fkfjhs' fjd b;ska'''" lsh lshd lrkak nE' f i|yd wms lem
fjkak k'
lemfjkjd lsh,d lshkafka wfma hqKqjg ndOd lrk
foaj,a w;aykak k' fl b;d isysfhka" kqjKska" fhka
lrkak k' Tkak meh nd.hla ;r Ndjkd lrkjd' t;fldg
lshkak ysf;kjd k zuu ka meh nd.hla ;r Ndjkd
lrkjdZ lsh,d" fl wfma hqKqjg ndOdjla' udkakhg ;uhs
fya;=fjkafka'
f lshkafka Wmldr .kak wjYH jk g ta foaj,a
.ek iqiq flfkl=g lshkak tmd lsh,d fkfjhs' kuq;a wms
ta foaj,a Tfya lshdf.k hk tl fkdl< hq;= fohla' f ksid
n,j;a wnqo tkak mqjka' b;ska'''" wms f ldrKh ljod
fjkl rlskak ko'''@ msksjka mdklu rlskak k'
Tkak''' wms ry;a jqkd lshuq' wms tal lshdf.k hkjd'
lh n,hs zwrhd yhsfhkafk hkafk''' ry;ao okafk kEZ
lsh,d' wks;a ldrKdj ;uhs'''" Tkak wmsg fmdvla iudh
tkjd' fuhd ys;kjd zux fudlgo ldgj;a lshkafkaZ lsh,d'
fl;a wms neyer lrkak k' wms ry;a fjkl ;j
flfkl= f .ka Wmldr .ekS u iq iq h s ' ;j flfkl= f .a
Wmldrfhka wms .uk hk g" fyd|u foa ;uhs thd fufyu
lshkl''' weiqre lrkak' zuu okafk Tprhs" T;kska tyd
uyfukdj Ndjkd wimqj

41

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

uu okafk kEZ lsh,d lshkl,au thdf.ka Wo b,a,kak'


tf;la weiqre lrkak' Bg miafi b;ska fldfydu;a weiqre
lrkjd'
b;ska thd uq,ska .shmqjdu Tlafldu lshkafk ke;sfjhs'
ta fj,djg ^Tn bkak iafgma tlg& .e,fmkak lshhs' kuq;a
thd ry;a fjkl,au lsh,d fohs' tf;la weiqr mj;ajkak k'
ta jf.au''''" wms wfma f;a id:l lr.kak wmsg iqiq jev
ms<f
s j,la yod.kak k' ke;ak wms j,|hs" ksod.ksh"s fufyu
bkakfldg" fldfya y hkak ysf;hs' fjk wdrdu ^ndysr& tajd
fldfyduo okafk kE lsh,d ysf;hs'
f.or .syk
s a wdfjd;a krlo lsh, ysf;hs" ll=, fmdvla
fokjd fvdlag flfkla ,g hkak ysf;hs' wkqrdOmqr
jkaokdjl .sfhd;a fyd|hs lsh, ysf;hs' ismdfoa .syska tkak
ysf;hs' wdh''' kuq;a wimqf yji jkaokdjg tkafk kE' ta
fj,djg fmdvla Ndjkd lrka k ys f ;kjd' f ;uhs
jevms<sfj<la ke;s flkdg jk foa'
;ud ;=< jevms<sfj<la ke;ak md lmkak f foaj,a
lrkjd' f ksid wms wvqu .dfka wfma fmd jevms<sfj,gj;a
tkak k' tl`. fjkak k' fudlo''' wms Tng lsjd u;lo'''@
Tng fudkj;au nek" lreKq yhla jvkak lsh,d' ^Wfoa
yji nqoaO jkaokd fol" iS,h /l.ekSu" bkash ixjrh" oi
l:dj lsu" j;a ms<sfj;a lsu" fmd fmd;a l lshu&
t;fldg thd" .uk hkjd' wmsg f ,enqk uyd ,dNh
jgyd .kak' tfyu jgydf.k uy;a hlska ys;g tk ,dul
foa w;aykak'''' Bg miafia" ;ukag iqiq jevms<f
s j<la yod.kak'
^yenehs tal Odl tlla& ta jevms<sfj< fmd jevms<sfj,g
wkq.; fjkak k'
f i|yd wr ldrKd y;r ^OuY%jKh" Ou idlPdj"
iu:" oYkd& Wmfhda.S lr.kak' ta jf.au" wr yg tk
is;
= ,s ^wkqrdOmqr hkak k''''wd& foaYkdjg;a mgyeksh"s fmd
42

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

jevms<sfj,g;a mgyekshs" wmsg;a jevla ke;s foaj,a''''


fukak jevms<f
s j,'''''" uq,k
s u
a fmd fmd;a l lshjkak'
fl ;=<k
s a Tn Ouh ;=<g hefjkjd" uq,l
s mokug jefgkjd'
fufyka .sh yefudau fmd fmd;aj, idrh .;af; ke;s whhs'
f,dl= fmd;aj,g w; .ymq wh" tajd n,,d idrh .;a;d k
fufyu fjkafka kE''''' tal isoaO fjkafk kE'''' b;ska'''" ta
fmd fmd;a l lshj,d moku od.kak'
f wfma ffp;Hh yokak" ^ud;r& uq,skau ffp;Hfha
nr Wml,amkh lr,d" tayd iudk nrlg mia" lkafoka whska
lrd' Bg miafia w,s od,d fyd|g md.,d ta u ;o l<d' tal
u; ;uhs w ;=kla m<,g" w kuhla .eUqrg *jqkafIka
tl od,d ;sfhkafka'''' tal Wv ;uhs" ia,e tlla od,d ffp;H
yokafk'
b;sk'a ''" wms;a wfma Ouf;sh yod.kak k wms;a uq,k
s u
a
h nrla whska lr, odkak k' wms" wfma f.j,a fodrj,a
tlal" {d;Ska tlal" hdfjd tlal" iudc inkaO;d wd f
ish inkaO;d k ta nr whska lr,d odkak k' ke;ak"
Ouf;sh ^me ;fha nr& ord.kak nerej hkjd'
wkak Bg miafi" wms fyd|g ;o lr,d" ukdj wfma
moku od.kak k' wkak tA moku ;uhs" wms fmd fmd;a
flka od.kak k lsf' mia whska lrkafk ke;=j" fyd|g
fmdf<dj ;,kafka ke;=j ffp;H yokak .sfhd;a fudlla
fjhso'''@
yokak yokak ;j;a lefvkjd' yokak nerej hkjd'
tfyu ke;=j yefjd;a b;ska f*da j,ska ;uhs' msgg fmakk
a
,iaikg ;sfhkjd' kuq;a we;=f,a fudl=;a kE' f jf.a ;uhs
wms;"a ^f.j,a tlal wd'''& inkaOl ;shdf.k bkakjd" fmd
fmd;a lshjkafka kE' b;ska''' yokjd f*da ffp;Hhla
^,iaikg bhs" yevg nK;a lshhs& fuhdg ksiaiq /jfgkjd'
kuq;a ta /ju;a jel,a nE' uq,k
s a l%uhg kEu Wi ffp;Hhla
uyfukdj Ndjkd wimqj

43

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

;ukaf.a yelshdj wkqj yod.kak mqjka'


f ksid ta Ouffp;Hh yod.kakg Tn;a" uq,skau mia
l lm,d odkak' ^l<ska ;snqk ne" f.j,a fodrj,a tlal"
{d;Ska tlal& ta ish,a, w;ayer odkak' talfka zwk.dlZ
lsh,d lsf'
n,ka k foa Y kdj''''" f f,da f la ;:d.; wry;a
inqjrfhla my<fj,d f Ouh foaYkd lrkg l=,
mq;%fhl=g wykak ,efnkjd' fuhd l,amkd lrkjd" zf
Ouh taldka;fhkau wjfndaO lr.kak mqjka' b;ska tal
f .sys ;fha bof.k lrkak nEfkaZ' lsh,d' zthd l=vd
jQ;a uyd jQ;a fNda.o" l=vd jQ;a uyd jQ;a {d;Ska w;ayer,d wk.dl
nqoaO Ydikfha me fjkjd'Z
b;sk'a ''" f inkaOhka w;aykak f,dl= hla ;sfhkak
k' Bg miafia *jqkafIka tl jefgkafka f fmd fmd;a
flkauhs' ta l zwd'''' ux nejfkaZ lsh,d is lrkak tmd'
oy myf<dia j;djlaj;a lshjkak' f fmd;a j,ska Tng ksjka
u`. mqre lr.kak mqjkauhs''' f''' n,j;a Yajdifhka
hq;=juhs lshkafka'
f lshkafka f,dl= fmd;a lshjkak tmd lsh,d fkfuhs'
tajd lshj,d Tn ksrjq,a fjkjd k ta;a lula kE' Tn fjd
lshfuka OudjfndaOhu b,lal lr.kak' zux lshj,d bjrhsZ
lsh, jd;d mj;ajkak" kqu yod.kak fjd lshjkak tmd'
n,kak''''" lshj,d bjr jqkyu uu ksrjq,a jqkdo'''@ lsh,d'
tfyu ke;sj lshj, bjr jqkdo lsh,d n,kak tmd' tal
jevla kE' lshj, bjr jqkdu;a ud.h ksrjq,a ke;ak ta
lshu fudlgo'''@
t;fldg iqiq l, Ou Y%jKh fufyuhs lrkafk''''"
Tkak wms f,dl= fmd;a n,df.k hk g iuyr Ou ldrKd
f;afrkafk kE" lshuq' ta wms ;du t;kg we;a ke;s ksihs'

44

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

Tkak'''' fol jif fmd tflla fmd;la lshjf.k


hkfldg mhs;.ria m%fhh ynfjkjd' fuhd n,kjd zf
fudloao'''@Z lsh,d' fl .ek oi wf;a l,amkd l<;a f;afrhso'''@
kEfka''' kuq;a thdg zfojrla fol y;rhsZ lsh,d ynfjkjd'
fl fuhdg f;afrkjd' wehs ta'''@ thd t;k ;uhs bkafk'
Tn foaYkd lshjk g" fkdf;afrk fohla uqk .eyqfKd;a
tal igyka lr,d ;shd.kak' wjYH ld,fha m%fhdackhg
.kak' tajdf.au iqiq ld,fha oy l:dj lrkak n,kak'
ke;ak jdo-fNao" m%Yak ish foa yg.kakjd' Tn ka iS,h
k mqre lrkafk Tn weish hq;af;a" lshh hq;af;a" iS,h
.ek ;sfhk foaYkdhs' ;j flfkl=f.ka weish hq;af;a" iS,h
.ekhs" ta ;ukag iqiq mh kf.k ta .ek wy.kak'
ke;ak iuyre f ksuf;a bkak nE' we;a wykjd
ksfrdaOhg iujkafk fldfyduo lsh,d'''@ b;ska'''" lreKq
lshmqjdu lshkjd" zthd fudkjd lSjo ug k f;afrkafk
kE'''Z lsh,d' f ksid Tn" ;ukag iqiq jevms<sfj,la ilia
lr.kak' jkaokdjg hkak' lei m wykak' fmd;a n,kak'
Ndjkd lrkak' igyka ilia lr.kak' j;ams<sfj;a lrkak'
f ish,a, we;=<;a jk jevms<sfj,la Tn;a yod.kak'
ke;a k ''''" wl% u j;a ks I a M , ld,lKa K s l ula we;s
lr.kak tmd' wimq j,ska hk g ta odhlhkaf.a yev rej
mjd wu;l lr, hkak' ke;ak ta Woh lshhs zwmafma'''' Tn
jykafia k hkak tmd" fl bjrhsZ lshhs' w~hs' yefudagu
Tfydu ;uhs' fl kslx fmryef hk kegq lKavdhula
yd n,kjd jf.hs'
Tkak'''' fmryef tl kegq lKavdhula tkjd' ksii
a q
b;ska tal yd lg;a werka n,ka bkakjd' zwmafma''''Z lshkjd'
yenehs llska ta kegq lKavdhu biairyg hkjd' t;kg
tkjd fjk kegq lKavdhula' f yd;a wr jf.au n,df.k
bkakjd' t;fldg wr l,ska tl .ek l:djlaj;a kE' Tn
b;ska jg wyqfjkak tmd'
uyfukdj Ndjkd wimqj

45

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

wms wud ;d;a;d w;ayehd k Bg jvd lh b;ska


;j;a bkakjhe''' ta ksid l<HdK ;%hd <`.gu hkak' thd Bg
jvd jkjfka''''
wms ;=< fu;a;d - lreKd - uq;d - WfmaCId we;slr.kak
k' wmsg fu;a is; ;sfhkjd k wms ixjrj odkhg hkjd'
ixjrj wimqf bkakjd' lreKdfjka Ouh lsh,d fokjd'
uq ;dfjka u thd, iS , fha ms y s g q j kjd' Wfma C Idfjka u
wef,kafka ke;=j mdvqf hkjd' je ms ie<ls,s lsisjla
n,dfmdfrd;a;= fjkafk kE'
b;sk'a '' Tn;a ta i;r n%yu
a yrK we;s lr.kak' t;fldg
Tng;a m%S;s m%fudaofhka hq;=j jdih lrkak mqjka''''

O,o

46

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
Wmldr l< whg Wmldr lruq'''''
Tng''' uyfukdfjka" f,dl= iajdka jykafiaf.ka"
Wo ,enqko'''@ ta ,enqk Woj,g fmr,d Wo lrkak leu;so'''@
tfyk'''" wo fyda fyg fyda yeuodu" uu Tfnka Wojla
b,kak leu;shs' ta ;uhs''''" wm Tng hula lsj k" ta
lshkafka''''
Tn fl lrkak tmd" Tn fl lrkak'
wixjr fjkak tmd" ixjr fjkak'
wlSlre fjkak tmd" lSlre fjkak'
ys;j
= laldr fjkak tmd" hfula lrkjd k wy, lrkak'
lhsjdre .yf.k hkak tmd" ,dul hdlug hkak
tmd" l,HdK ;%hska iu`. ys;j;a fjkak'
wY%oaOdjka; fjkak tmd" Y%oaOdjka; fjkak'
wmg i,lk wh udhd fmkak,d rjgkak tmd"
wjxl fjkak'
foaYkdj .ek Y%oaOdj we;s lr.kak'
blaukg Y%oaOdjg tkak'
f .uk wjika jk f;lau fmd orefjla jf.a
bkak'
lsisu fya;=jlg uyfukdj fyda f,dl= iajdka
jykafia w;ayer .kak tmd'
uyfukdj Ndjkd wimqj

47

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

f foaj,a Tn ms<smkjd k tal ;uhs ug lrk tlu


Wmldrh'''''' tfyu ke;=j" ,dul Wmldr lsis ojil ug lrkak
ys;kak;a tmd' n,dfmdfrd;a;= fjkak;a tmd' uf.ka b,a,kak;a
tmd'
Tn'''" f Wo .;af;d;a ;j flfkl=g wmsg Wo lrkak
ysf;kjd' Tn fu;k id:l jqfkd;a nqoaO Ydikhg f,dl=
Wmldrhla l<d fjkjd' b;sk'a ''" f lreKq bf.k f.k ixjr
fjkak' lue,s fjkak tmd'''
b;ska''' ta i|yd wms" h we;s lr.kak k' talg'''
nqrcdKka jykafia rd.h re l<d" uu;a rd.h re
lrkak k'
nqrcdKka jykafia ksu; rel<d" uu;a ksu;
relrkak k'
nqrcdKka jykafia ish flf,ia ke;sl<d" uu;a
f ish flf,ia relrkak k'
f yg" wms Y%oaOdjg wh .y, ;uhs h we;s
lr.kak ;sfhkafka' wms Y%oaOdjg wdmq .uka h we;sfjkjd'
wmg i,lk whf.a Y%oaOdjg ydks fkdfjd''' Tn ta Wohf.a
Y%oaOdjg .re lrkak' ta Wohf.a jEhu wmf;a ykak tmd'
Tf hqKqj ;sfhkafka Tn ;=<hs' zuu nqrcdKka
jykafiaf.a ienEu Y%djlfhla fjkak kZ zuu uyfukdf
flfkla fjkjdZ lsh,d ys;kak' uyfukdj ;=< ;sfhkafka
fld, ye,sp .ia fkfjhs'
Tn'''' uq,ska lsj yg Tf ;h mqre lr.;af;d;a
Tn ish fokdu mskaj;a f,dl= iajdka jykafiag ks;ru je|
je| bkak msila njg m;afjkjd' .=rejrhd flfrys ffu;%S
is;ska jdih lrkjd lshkafka flghs''''
O,o
48

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
iqmsfmk u,la jkakg'''''
z.=re f.!rjhhs$ksy;udkSluhs ;sfhkjd k thd
msfykafka kE''''''Z
- mskaj;a f,dl= iajdka jykafia f lreK" mskaj;a whjxY iajdka jykafia wmg
ia;r lr ka whqre''''
f ldrKdj yo''''@ jero''''@ yhgu y''' fkdmsyS
isu i|yd wms wkq.ukh l< hq;= wdrNh ;ud f' f
lreKq wms wdrNfha b|,u we;slr.kak" hqKl
q r.kak" ;yjqre
lr.kak k' fjd we;slr .; hq;af;a uq, b|kauhs' wehs tal
uq, b|kau we;slr .; hq;= fjkafka''''@
wms uq, b|ka fkdlf<d;a wms uq, b|,u msfykjd'
miafia lrkak ysfhd;a" t;fldg mssyqk ys;lska wdfha fjd
lrkak nE' tal f jf.hs" Tkak flfkl=g f,vfjkjd'
thdg uq, b|kau fnfy;a kafkd;a iqj lr.kak mqjka lsh,d
lshkjd' t;fldg wms uq, b|,u fnfy;a fokak k' ke;ak
miaig fud;a fnfy;aj,ska iqjfkdjk .dkg tal jefj,d
hkjd'
f ksid''''" wms uq, b|,u f foaj,a we;s lr.kak k'
tajd nyq, jYfhka mqre lr.kak k' t;fldg tajd mj;skjd'
tajd ;yjqrefjkjd' wms msfykafka ke;s wh njg m;afjkjd'

uyfukdj Ndjkd wimqj

49

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fldfyduo wms .=re f.!rjh we;s lr.kafka'''@


wms .=re f.!rjh we;s lr.kak k'''"
zf .=rejrhd ug wkqlmd iy.;hsZ lsh,d ys;kak k'
zuf.a hqKqjg leu;shsZ lsh,d ys;kak k'
ke;ak ys wjjdohla kakyu" zId''' lsh, .kshZs lla
ier wjjdohla kakyu zwd''' f fudlo ug nkskafkaZ lsh,d
lshhs' t;fldg fl ;uhs wms uq,skau we;slr .; hq;af;a'
t;fldg f.!rjh we;sfjkjd'
01' zf .=rejrhd ug wkqlmd iy.;hs' uf.a hqKqj leu;s
flfkla" ug wjjdo wkqYdikd lrk flfkla' fujeks
l,HdK ;%fhla ,eu ug ,dNhlauhs' taldka;fhkau
ukd ,eulauhsZ ^kkah iq;%hg wkqj& lsh, ys;kfldg ta
flkd lshk foa" wkqYdikdjla fjkjd' t;fldg tal
wkqlmdfjka ;uhs lrkafka lsh,d ms<s.kakjd' fuhdg
ks;e;skau f.!rjh tkjd'
02' B< tl ;uhs''''" f,dl= iajdka jykafia ksid wmsg ,enqk
h fohla we;ao ta foa jkdlu" ta foa ,N nj" thska
,efnk hym; ^,dNh&" ,enqk foa fkd,enqkd k wmsg
fudkjd fjhso'''@ lsh, l,amkd lr, n,kak'
wmsg g l,skq;a .=rejre bkak we;s' ta wh <;a
wkqlmdj" lreKdj ;sfhkak we;s' ke;af;a kE ;snk
q d' kuq;'a ''"
ta .=rejrhdf.ka ,enqk foa" f ,enqk foaj,a tlal ii|kak
mqjkao'''@ nE' fldfydugj;a nE' ta .=rejre ta lreKdj" ohdj
;=<ska wmsj yslafuf rd." oafI" fuday hqKq fjk jev
ms<sfj,la lrd' kuq;a f .=rejrhd wmsj yslaujkafka lska
ksoyia fjk jevms<sfj,la lrd' ka f;afrkjdo fjki'''@
f ksid ;uhs wms ,enqk foa ii|kak k' ke;ak"
th;a tlhs fuh;a tlhs lsh,d ys;kjd' fufyu ii|,d n,k
50

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

flkd ;=< ks;e;skau .=re f.!rjh neyer fjkafka kE' im


flfkla yg weiqre lrkjd' ^ta lshkafka <g fj,d n,
n, bkakjd fkfjhs'& thd ysf;ka imhs' t;fldg''' w;S;fha
ish .=rejrehs" f .=rejrhhs w;r fjkila ;sfhkjd fkao'''@
f ksid ;uhs wms f,dl= iajdka jykafiaj .=rejrhd
ls h k jpkfhka fkdj kdhlhd ls h k jpkfhka
yekakqf''' Wkajykafia .=rejrfhla lsh,d lshkjdg jvd
kdhlfhla lsh,d ykajkakhs uu leu;s' thg fya;=j
.= r ejrfhl= f .ka ,efnka f k iS ; jQ Wmldrla ' kuq ; a
kdhl;ajh ;=<ska wmg iEu wdldrhlu Wmldr ,efnkjd'
tajd .=Kfhka yd m%udKfhka Yd,hs' m%udK lrkak wudrehs'
flfkl=f.a ;fha ish hym;a hqKq i|yd f
kdhl;ajfhka Wmldr ,efnkjd'
f yg f,dl= iajdka jykafiaf.ka ,enqk foahs"
l,ska ,enqk foahs ii|,d" f,dl= iajdka jykafiaf.ka ,enqk
foa fkd,enqkd k'''''@ wmsg fudkjd fjhso lsh,d l,amkd
lrkak' ta jf.au'''" tn foa ,efnk ;j ;eka" ;j wh bkakjdo
lsh, n,kak' t;fldg ;uhs ,Nhs lsh, f;afrkafka' tfyu
ke;=j idmamj
q lska nvq f;darkjd jf.a" taflka ke;ak fflka
tfyu;a ke;ak" tyd gjqka tflka .kak ys;kjd jf.a f
,dNh ;sfhk ;j;a ;eka ;sfhkjdo lsh, n,kak'
B<g'''''" wmsg f Wmldr l<d lsh,d f,dl= iajdka
jykafiaag fudkjd ,efnkjdo'''@ lsh, l,amkd lr, n,kak'
f ,dNh wmg ,enqfka nqrcdKka jykafia jod< j.lSu
ksihs' zpr: NslL
a f pdlx nyqck ys;dh nyqck iqLdh w;a:dh
ys;dh foajukqii
a dkxZ fl f,dl= iajdka jykafia Wmufhka
bgql< ksihs'
hfula'''" f yg l,amkd lf<d;a thdg ks;e;skau
.=re f.!rjh yg.kakjd' fufyu ys;=fjd;a thd N fjkjd'
ke;ak wN fjkjd' ta lshkafka" mSvdfjka isfuka ;uhs
bkak fjkafka' wehs'''@ f ,enqk ,dNfha ,N nj okafka
uyfukdj Ndjkd wimqj

51

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

ke;s ksid' hfula f ,dNh f;are .;af;d;a" thd zf;d,af,a


;sn nndZ jf.a iqjfia bkakjd' ta ksid f yg ys;kak'
ke;ak fjk;a wh fldl= od,d Tnj w,a,.kakjd' ztkak
mqf;a''' uu ,iaik l=hla yo, fokak''' uu nv b= mqp,
foka k '''Z ls h hs ' j, flkd ta j dg wyq f j,d hkjd'
fYaIfhkau iuyr iqkaor ia:dk ;sfhkjd" tajdg wyqfj,d
hkak tmd'''
Tn''''" flfkl=g mykjd k mykak thdf.a .=KOu
j,g' thd weiqre lsfuka ;ukag ,efnk hym;g' tfyu
ke;=j ndysr foag" ljqrey lshmq foalg mykak tmd' ndysr
foag myk ys;la we;slr .;af;d;a thdg f uyd ,dNh wys
fj,d hkjd'
Tkak'''" uyfukdfjka hula .kak ^Ndjkd Wmfoia
wdh& ndysr f,dl= yduqre flfkla tkjd' wfma lh
nv.df.k thdf.ka wjjdo .kakg hkjd' ^ta whg .re nqyu
q ka
ola j k tl fjku fohla & t;fldg ys g thd wms j
w,a,.kakjd' thdg wmsj w,a, .kak" fldlal odkak fk;a
kE" ;x.=ia tl uyu we;s' tfla t,a,s,d hkjd'
t;fldg .=re f.!rjh wysfj,d hkafka fudkjd jqfkd;ao'''@
.=rejrhd ykd .;af;a ke;ak" thdg .=re f.!rjh
ke;=j hkjd' ta i|yd ykd.; hq;af;a .=rejrhdf.a .=Khhs'
f i|yd wr lreKq l wrka ta yg ys;kak' tfyu ys;=f
ke;ak" zwd''' ka b;ska iuhsfkZ lsh, ysf;kjd' tfyu
ys;=fKd;a bjrgu bjrhs' t;fldg thdg .=re f.!rjh
wysfj,d hkjd'
kuq;a l,ska yg l,amkd lf<d;a tajd refj,d .=re
f.!rjh ys flfkla njg m;afjkjd''''

52

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fldfyduo wms ksy;udkSlu we;s lr.kafka'''''@


01' hful=g ixidfrka ksoyia f" ^rd." oafI" fuday& re
lsf b,lalh ke;ak" thdg ksy;udkSlu ke;sfj,d
hkjd' f i|yd'''"
zuu rd." oafI" fuday relrkak k' wry;ajhg m;afjkak
kZ'
wms yeu ;siafiu ;ukaf.a ys; .ek kqjKska ui uiduhs
bkak k'
fndfyda l,la uq,af,a f ys; rd." oafI" fuday
j,ska ls,s fj,d ;sfhkafka lsh,d'
^;sh .oa,noaO iq;%h - i'ks' 03&
fl udkakh re lr.ekSu msKsi Wo fjkjd'
Nd.Hj;=ka jykafia Ydia;Dka jykafia jk fial' uu jkdyS
Y%djlhd fj" Nd.Hj;=ka jykafia okakd fial' uu jkdyS
fkdoks lsh,d'
^lSgd.s iq;%h - u'ks' 02&
lshk oyu fydka ord .kS k udkakh re lr.ekSug
Wo fjkjd'
mskj
a ;a uyfKks" f ;%
s O Y%uK i[a[djka mqre lr.kak'
nyq, jYfhka mqre lr.kak' zuu jrK flfkla njg
m;ajQ flfklaZ" zwkqkaf.ka hefmk flfkla fjZ" z.sys
wdl,amj,ska fjkajqk flfkla fjZ lsh,d ys;kak'
^iuK i[a[d iq;%h - w'ks' 04&
f i[a[d mqre lr.ekSfukao wmg udkakh re l<
yelsh's
02' wmg udkakh tkafka h fohla ksido''" lg mdvu ksido'''"
md,s mqjka ksido''''" yevg lshkak mqjka ksido'''" rEfma
yev ksido'''" wd ndysr h fohla ksid udkakh thso'''@ ta
uyfukdj Ndjkd wimqj

53

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

udkakh tk fya;=j .ek fufyu l,amkd lrkak'


f ldrKdj ug rd." oafI" fuday re lrkakg Wmld
fjk tlla fkfjhs fkao'''@ lsh, ys;kak'
tg;a udkakh re lr.kak mqjka fjhs'
03' B<g ysf;hs" zug ka wjfndaO jqkdZ" zug ka wjfndaO
fjkjdZ lsh,d f yg ys;=fkd;a fufyu ys;kak'
f wjfndaO jqkd lsh,d ysf;k h is;=,a,la we;ao"
yeSula we;ao tal;a wks;Hhs'''' wks;Hhs'''' wks;Hhs'''' ta
is;=,a, uu fkdf" uf.a fkdf" uf.a wd;auh fkdf"
fl yg.;a; fohla" mp iuqmamkak fohla lsh,d'
^lshjkak''' ;sh [dKj;a:q iq;%h - i'ks' 02&
fufyu ys;kak nhfjkak tmd' ;sfhk wjfndaOh
ke;sfj,d hkafka kE''''
04' B<.g foaYkd lshjd" ka ug jegfykjd" ug wdfh;a
ljqre;a k kE" ug ka fmd;am;a n,, ;kshu lr.kak
mqjka lsh,d yeSula wdfjd;a" f i|yd lshjkak''''
M, iQ;% ^i'ks' 05-&" f>Sh iq;%h ^Lq' ks' 01&" mqoa.,
j.h ^w' ks' 01& f Ouhka .ek Yajdih we;s lr.kak'
t;fldg Th ys;g tk woyiaj,g hgfj,d hkafka kE'
05' B<g ths'''' zfuhd, nd, whfka'''' nd, whf.ka wyk tl
y kE' thd, miafia uyK jqk whfka' uu tfyu wykak
.sfhd;a uf.a ;;afj ke;sfjhsZ lsh,d wjjdo;a ,efnhs'
fjd l,a we;=ju mqre lr.kak k' miafia nE'
mskaj;a uyfKks" fuys,d NsCIqjla yg fufyu
ysf;kjd" ia:r NsCIqjla $ uOHu f:ar NsCIqjla $ kjl
NsCIqjla fyda ug wjjdo flfjd''' uuo ia:r NsCIqjlg
$ uOHu f:ar NsCIqjlg $kjl NsCIqjlg wjjdo lrjd'''
ta wh ug wjjdo lrka f ka ys ; dkq l mdfjka u hs '
wys;dkqlmdfjka k fkdfjhs' ux Tyqg th hym;lah
54

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

lsh,hs lshkafka' uu Tyqg fjfyilao fkdlr' weje;a


olsk uu ms<sho lr.ks'
^ikaksjdi iq;%h - w'ks' 01 - l ksmd;h&
f ksid'''" f:ar NsCIqjla fjd" uOHu NsCIqjla fjd"
kjl NsCIqjla fjd ug wjjdo lr;ajd''' f yefudau
wjjdo lrkafka ys;dkqlmSjuhs lsh,d ys;kak'
06' B,g f Ouh lsh, fokg" nK lshk g ysf;hs"
zwmafma''''' ug mqu ckm%sh;ajhlafka ;sfhkafkaZ lsh,d'
t;fldg fufyu ys;kak"
f Ouh nqka jykafiaf.ka idrixfLH l,am ,CI
jdrhla fmre mqr,d" ila;s rciem w;ayer,d od,d" ih
jirla Ialrl%shd lr," oiudr fiakd mrdch lr,d" f
Ouh wjfndaO lr.;af;a' b;sk'a '''" nqka jykafia f Ouh
wmg flka ksoyia u msKsiuhs foaYkd lf<a' fflka
uu udkakh we;slr .;af;d;a" f Ouh uf.a lsh, .;af;d;a
fl jerhs lsh,d ys;kak'
07' B< tl ;uhs" wmsg biair jkaokdudk l<do''''@ ka
jkaokdudk lrk g" ,dN i;aldr ,efnk g wmsg
wdvnrhla tkjd fkao'''''@ t;fldg fufyu ys;kak"
f jkaokd udk ls" .re ire oela ish,a, uu
mqre lrk Ouhghs' mqre lrk iS,hghs lsh, ys;kak'
zuu ,dN i;aldr neyer lrk flfkla fjkjdZ ^ta lshkafka
,enqk mslr is lrkjd fkfjhs& z,efnk ,dN- i;aldr
j,ska uf.a ys; hgfjkak fokafka kEZ lsh, ys;kak'
lshjkak'''' ,dN ilaldr ixhq;a;h' ^i'ks' 02&
f foaj,a ;uhs mqre lr.kak ;sfhkafka' fjd ke;sj
meh .Kka Ndjkd l<;a hqKq lr.kak wudrehs'
08' wmsg h h lghq;= mejrek g" ys;uq ix> Wmia:dhl
lula ,enqk lsh,d" ys;uq .nvdj Ndrkak lsh,d" fuhd
uyfukdj Ndjkd wimqj

55

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

b;ska ys;g .kakjd' zwd'''' uu ;uhs .nvd md,lhdZ lsh,d'


^fmd lghq;a;la Ndrkak .uka ka uu ;;ajhla ;sfhk
flfkla lsh,d ysf;kjd& thdg f lSm fofkla bkak
;ekl .nvdjla fokjd' f jf.a foag;a ysf;a wdvnrlu
tkak mqjka' f ysf;a idudkH iajNdjh' fflka
.e,fjkak k"
ux f wkqkg
a Wmldrhla lrkjd" ug f mejrek
fohla uu lrkjd" uu f fiajhla lrkafka" uu m%Odksfhla
fkdfjhs" idudkH lghq;;
a la lrk flfkla lsh,d ys;kak'
09' fukak ;j;a tlla'''' wmsg m%Yxid lrk g" fyd|hs lsh,
lshmq .uka wdvnrhla ths' flg''''"
Tka k ug m% Y xidjla ,enq k d" f m% Y xidj
wks;Hhs'''' lhs''' lsh,d l,amkd lrkak'
lshjkak mGu$;sh f,dalOu iq;% ^w'ks'04&
10' wfma f,dl= msila bkak ksid" yeu flfkl=gu blaukg
jeys njla tkjd" fl;a tlal udkakhla tkjd" taflkq;a
wms .e,fjkak k' f,dalfha jeys y;rla ;sfhkjd'
' hulg mqfrda.d u fya;= fldgf.k we;s fjk
jeys nj flg b;ska lsisu jdo jdo" ;r ls
fudl=;a kE' nqrcdKka jykafia foaYkd lrkjd" uu ;uhs
f woHdj k jQ lgqj isre lrf.k uq,skau f,dalh
wjfndaO l< flkd lsh,d''' f jeyslug f.!rj
lrkak" mqo i;aldr lrkak' ta jf.au" f ld,fha Ouh
biau;= lsu .ek mqfrda.d;ajh orkafka" wmf.a mskaj;a
f,dl= iajdka jykafiahs' f .ek jdo jdo kE" f
jeyslug;a f.!rj lrkak" mqo i;aldr lrkak'
' Wmka jhiska we;sfjk jeys nj Wmka jhiska jeys njg m;a

56

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fjkjd lshk tl idudkH fohla' Ouh ;=< talg lshkafka


crdjg m;au lsh,hs' jhig hdu lsh,hs' kuq;a fufyu
lsh,d jhil whg ks.d lrkak tmd'
' is,a iudoka u iu we;sfjk jeys nj uq,ska uyK jqkd lshkafka" uq,ska is,aj;a jqkd lshk
tlfka' b;ska'''' iS,hg fldfydu;au f.!rj ,efnkjdfka'
' ixjr nj jeu ^ud.h mqre lsu& iu we;s
fjk jeys nj tfyk wms f.!rjfhka /l.; hq;af;a"
ixjr uhs' ^Ouh mqre lr.ekSuhs&" fukak wm iska
we;s lr.; hq;= kshu jeyslu'''
mskaj;a uyfKks" f:ar ^jeys& Ndjh we;s lrjk
lreKq y;rla ;sfhkjd'
m%d;sfudaCI ixjr iS,fhka is,aj;a u'
nyqY%e;Ndjh'
OHdk y;r myiqfjka ,nk nj'
wdY%j laIh lsu ^lr we;s nj&'
^;sh Wref, iq;%h - w'ks' 02&
tfyk" wm iska we;slr .;hq;= jeyslu flhs'
f n%yu
a pd ;h hqKq lr .ekSughs' f ;=<k
s a ;uhs w:j;a
jeys njla we;sfjkafka' f jeysNdjh we;s lr.ekSu
myiq lghq;a;la k fkdfjhs' kuq;a h flfkla f i|yd
jEh lrhs k thdg udkh relr.kak myiqhs'
wms'''" f oy kqu ke;s ksiduhs rd." oafI" fuday
j,g wyqfjkafka' f rd." oafI" fuday relrkjd lshk
b,lalfha ysfhd;a ;uhs" ta oy kqu wmg jeo.;a fjkafka'
ta b,lalh ke;ak ta oy kqu;a wms udkakhg .kakjd'
f ksid Tn;a" f lreKq f;are wrf.k .=re f.!rjh;a"
uyfukdj Ndjkd wimqj

57

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

ksy;udkSlu;a ukdj we;slr.kak' t;fldg Tng;a" yels


f fkdmsyS isk iqkaor me ;hla .; lrkakg' ka
Tn iqmsmqk u,la'''

O,o

58

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
fohkag;a ksik
q ga ;a ys;j;a jq ksfila fjuq'''''
idudkHfhka wfma ;h md,khlska f;drj Tfya ;uhs
f.,d .sfha' b;ska'''" wms uyfukdjg wdf" f yg Tfya
hk ;fhka fjka fjkakhs' f f,dalh ;=< fkdfhla
fya md,k l%u ;sfhkjd' kuq;a'''" nqoaO Ydikh ;=< ;sfhk
md,k l%ufhka ;uhs wmg .e,ula ,efnkafka'
f ;=< ;uhs wmg ksjqkq ixjr ;hla we;sjkafka'
b;ska''' fl lla wudrehs ;uhs' h fjfyila" lem lsula
lr, ;uhs ta ;=< md,kh fjkak isoaO fjkafka' nqrcdKka
jykafia foaYkd l<d Wvqne,s w;g bkak pq orefjla thdf.a
w;g wyqfjk foa lgg od.kakjd lsh,d'
b;ska'''" ta orejd n,d.kak flkd fudlo lrkafk'''@
fuhd j w;ska Tj w,a,f.k" ol=Kq wf;a onr wes,a, jla
lr,d" W.=rg od,d" f,a .,ka jqk;a ta foa weo, .kakjd' wehs
tfyu lrkafka'''@ ta orejdf.a iem leu;s ksihs' hym; leu;s
ksihs' ta orejg ;sfhk wkqlmdj ksiduhs'
kuq;a f <uhd jhi jqkdu" f;afrk ldf,a wdmqjdu
thd ta jf.a foaj,a lgg od.kafka kE' t;fldg ta orejd
n,d.kak flk;a ta ;r ie,ls,a,la olajkafk kE'
f jf.a nqrcdKka jykafia foaYkd l<d" zh NsCIqjlg
fiaL n, we;sfjkl" ta NsCIqj .ek nqrcdKka jykafiaa
ie,ls,af,ka bkakjd lsh,d' fiaL n, we;sjqkdg miafi ta
meoaod .ek wfmaCIdjla kEZ lsh,d foaYkd l<d' wehs''''@ thdg
uyfukdj Ndjkd wimqj

59

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

wdrCIdjla ye,hs ;sfhkafk' thd n,j;a jq m;a lrd hkafk


kE' tfyk wo;a" wms wdrCId fjkjd k wdrCId fjkafk"
fiaL n, msysfukauhs'
ta fiaL n, we;sfjkafka h ojilo" ta ;dlau wms ta
Ydik fjhso" md,k l%u fjhso" tajd wmg wkqlmd msKi
s u
we;s jQ foaj,a lsh,d wms ms<s.kak k' ke;ak wms tal;a
tlal .efgkjd' t;fldg wms lre;a uyfukdjg tl;=
jqfka ixidr flka ksoyia fjkakfka' tfyk wms f i|yd
ta wdrCIdj we;s lr.kak k'
b;ska'''" f wdrCIdj we;s lr.kak ;sfhkafka fiaL n,
we;s lr.ekSfukauhs' ta i|yd iqiq ms<sfj,g ;uhs" f,dl=
iajdka jykafia f jevms<sfj, yo, ;sfhkafka' f ksid'''"
wms lrk foaj,a Tf hym; msKsiuhs lrkafka' Tn fl
f;are .kak' ke;ak wms wmykafka wfma hym; msKi
s we;s
lrk foaguhs' t;fldg wms meyeh hq;= ;ek wmykjd'
f ksid wfma hym; msKsi mj;sk h md,k l%uhla
fo" talg wm%udKj wms mykak k' zfl we;s lr,
;sfhkafk wfma hym; msKsiuhsZ lsh,d'
B, foa ;uhs" f jevms<sfj, lrf.k hdf" wmg
h h wmyiql tkak mqjka' tajd iqiq flfkl=g lshkak
k' Tn tajd yx.f.k ysfhd;a" Tn-Tn l:d lr.;af;d;a
tal wnqohla njg m;afjkjd' h .egjla wdmqyu tal
if|kafk ke;af; Tn wms iu ;%YS,S ke;s jqfkd;a ;uhs'
wms f lrkafka f, hq tl fkfjhs' Tn ysrlrefjda
fkfjhs' wms yeufokdu tl .=rejrfhla hgf;a uyK fj,d
tlg ms<sfj;a mqrk whfka' fufyu lsh, wms yefudau ^fia&
iudkhs lsh,d jroj, .kak;a tmd' wms" uq, b|,u lreKq
lSf Tf hym; msKsiuhs' f fl ld,h ;=< Tnj by,
iud lrd f.k hkakj;a" fidajdka lrjkakj;a fkfuhs" wms
W;aiy lf<a" uu wfmaCId lf<a zY%oaOdjka; Y%jlfhla yehg"
60

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

uyfukdjg ysff;Is flfkla yg" Tnj f.dvke.SuZ


muKhs' f folu tlghs hkafka' hfula Y%oaOdjg wdfjd;a
thd uyfukdjg ysff;Is fjkjduhs' Y%oaOdj ke;s flkd
uyfukdf /fokafk kEuhs' hfula Y%oaOdjg wdfjd;a thd
uyfukdjg wysff;Is fjkafk kEuhs'
talg fya;=j ;uhs'''" f,a mS,s fofla wh .yf.k .uk
hkak nEuhs' kuq;a Y%oaOdfjka f;drj uyfukdjg ysff;IS
yg bkak mqjka' tajdg lshkafka" ,dul wfmaCId lsh,hs'
tajdg .sfhd;a wms f,dl= wnqoj,g hkjd' Tn tfyu fjkak
tmd'
ta ksid''''" zuu k uyfukdf jeisls,s j,;a jKkd
lrkjd' yenehs''' Tnj uyfukdfjka t<shg weo, odkakg
ys;df.k" jH f,dal iemj;a uu k jKkd lrkafk kE'
wehs ta'''@ ta ;ru" uyfukdj ,N ;ekla' uu tfyu
lshkafka" ^whjxY iajdka jykafia& wr;a$wdf,dalh;a okak
ksid' wr ;=< w;m; .d, ;shk ksid' wdf,dalh ;=, w;m;
.dkak fohla kE' fyd|g fmakjd" wyqfjkjd''''
Tn''''" fndfydu mqx whfka' ta ksid Tn" uyfukdfjka
msg .ek okafk;a kE'''' we;=, .ek okafk;aa kE'''' wr okafk;a
kE' wdf,dalh okafk;a kE' j;udk hq.fha" zuyfukdj
Ouhg mgyekshs lshdZ kqjK we;s ldgj;a lshkak nE' fuhska
msg; fldfyaj;a kE'
kuq;a is,aj;a" .=Kj;a wh bkak mqjka' ta wh;a
uyfukdj jKkd lrk whhs' jKkd fkdlr bkakjd
k bkafk uyfukdjg bishd lrk whhs' flg jdo kE
f ksiduhs" wms W;aiy lf<a Tnj Y%oaOdjka;" uyfukdjg
ysff;Is ^,dul wfmaCId j,ska f;dr jQ& flfkla njg m;a
lrjkakhs' flg ;uhs wms W;aiy lf<a'
wehs''''@ wms tfyu W;aidy lf<a' uE; hq.fha ^wjqre
odylg muK fuyd hq.fha& wkqrdOmqr" fmdf<dkakre hq.hkag
uyfukdj Ndjkd wimqj

61

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

miq fohkag;a" ksiqkag;a ta fomsigu hym; msKsi" h


wdh;khla f,dalfha ysjqkd k" wkak tjeks wdh;khla
;uhs uyfukdj'
f f,dalfha ysjk fndfyda wdh;k" fo-ksia
fomsigu wys; msKsihs mj;skafka' t;fldg uyfukdf
w:h ;uhs" fo-ksia fomsigu hym; we;slsu' f i|yd
;uhs uyfukdj f.dvke.s,d ;sfhkafka' Th w:fhka
f.dvkef.kafka nqoaO Ydikh muKhs'
f Ydikh uE; hq.h fjklu hg .syska ;snqfka' tal
b;d msisj u;= lf<a mskaj;a f,dl= iajdka jykafiauhs'
flg jdo kE' yenehs" f i|yd h h Wmldr ;snd' n,kak"
fiajdKsc cd;lh'''''' wr rka ;,sh ;snd ;uhs" yenehs tal
;sf or ueiafia od,d' lre;a taflka jevla .;af; kE'
lPmqg uq,k
s a .syk
s a jef jroao.;a;d' kuq;a fiajdKsc taflka
kshu yg jev .;a;d'
ta rka ;,sh jf.a f f,dalfhka Ouh wfydais fjkak
hk g" ta l kej;;a u;= l f<a ms k a j ;a f,dl= ia j dka
jykafiauhs' ta f,dl= iajdka jykafiag" wog;a reoaO wh
bkakjd fkao'''@ tfyuk" ;du;a lPmqg,d bkakjd fkao'''@
wms lPmqg,d fjkak fyd|;a kE' lPmqg,g bvfokak fyd|;a
kE'
tfyu k" f yg i,lk g uyfukdj fndfyda
ld,h;a mj;ajd .ekSu wfma hq;=lu fkao'''@ fl b;ska" ndysr
wh lrhso'''@ fl fndfyda ld,hla mj;ajd .ekSu ish foksik
q g
a hym; msKi
s mj;So'''@ keoao'''@ hym; msKi
s mj;skjd'
tfyu k''''" zuyfukdj .= l,la mj;ajd .; hq;=hsZ lshk
ldrKdj l=i,hlao'''@ wl=i,hlao'''@ l=i,hla'
b;ska'''" uyfukdf meje;aug f.dvla ndysr
ndOl ;sfhkjd' f ndysr idOl j,ska wms ch.kak k" wms
wNHka;r ndOl relr.kak k' ndysr we;sjk ndOl j,ska
62

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

we;sjk wk;=re j,g jvd" wNHka;r ndOl j,ska we;sjk


wk;=re fndfydu n,j;a' Tkak'''" yuqod l`ojqrlg mska .ykjd'
tal tpr n,j;a kE' kuq;a we;=f,a fndanhla msmqrefjd;a"
l=f l=vq' wNHka;rh Yla;su;a k ndysr ndOl l l,lska
refj,d hkjd'
b;ska''''" wms f yg Tnj uyfukdj ;=< iudoka
flfrf" zwNHka;rfhka uyfukdjg ydksodhl mqo.
a ,hka
a hs' fufyu lrk g" we;a;gu
ys fkdfjd'''Z lshk woyisku
wys;j;a flkd hefjkjd' tal isoaO fjk fohla' f ksid wms
uyfukdjg ysff;IS wh njg m;afjkak k'
wms Tn fuys iudoka lrjkakg" iuyr g wms Tng
ier lrhs' b;ska''''" f yeufohlau lrkafka" wms Tnj
uyfukdjg ysff;IS flfkla njg m;a lrjkakhs' t;fldg"
uyfukdf w:h ;uhs fo-ksiqkag hym; we;s lsu' ta
ksid''''" f wdh;kh ta ;ru ia;hs' t;fldg uyfukdj
n,j;a wdh;khla fkao'''@
t;fldg fl f.dvke.=fka fudlla u;o'''@ zf
;fha Ouh wjfndaO lrkak mqjkaZ lshk lreK u;hs'
f mKsvh nh ke;sj f,dalhg lsf lo'''@ wmf.a mskaj;a
f,dl= iajdka jykafiauhs' talg jdo kE''' ka fl iq,Nj
;sfhkjd" l:d nia lrkjd t;fldg flfkl=g ysf;hs" zwd'''
fl f.dvla l,a bo, ;shk tllaZ lsh,d'
kuq;a mskaj;a f,dl= iajdka jykafia" f uE; hq.fha
lshkl fl lshkak flfkla ysfh kE' b;ska''''" zf
;fhau Ouh wjfndaO lr.; yelshsZ lshk woyi u;
fkao" wms uyfukdjg tl;= jqfka' flhs f ksiqka wimq
wdh yo, ," f yg Oufha yeisfrkak uykais fjkafka'
Tkak''''" flfkla nv.skafk bkakjd' thdg n;a tlla
fokjd' f jf.a ;uhs" wms f;are .kak k wmsg mdka
lE,a,laj;a ke;=jhs ysfha ^t;ru ta hq.fha f Ouh yshs&
uyfukdj Ndjkd wimqj

63

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

ka tfyu ysh ukqiaihd" rc jdi,g f.k;a lvu fr


whska lr,d" iqj| mekska kdj,d" rdc fNdack fokjd' ka
fuhd ffl jkdlu f;are .;af;d;a thd rc ud,s.dj
lvka .syska fjk me,am;a yohso'''@
Tkak ;j;a ukqii
a fhla mdka lE,a,laj;a ke;=j bkakjd'
f ukqiaihd rc jdi,g f.ke;a ta fr lvu whska lr,d"
iqj| mekska kdj,d" rdc wdNrK m,kao,d rdc fNdack ,d"
fyd|g iem myiql ,d wdrCIdj ueo ishyka .nvdj,
i;mamjkjd'
fuhd fufyu ksoka bkak .uka ys;kjd" zrc jdif,a
or uvqf rp glrka ;sfhkjd" fjd uu .,jka .syska
yo.kak k me,am;la" t;fldg rc ud,s.dj ug fka" uuhs
tafl rcdZ lsh,' b;ska''' Tn f jf.a ySk woyiaj,g bv
fokak tmd'
t;fldg''''" zf ;fha Ouh wjfndaO lrkak mqjkaZ
lshk woyi u; uyfukdj f.dvke.=f lo'''@ wmf.a
mskaj;a f,dl= iajdka jykafiahs' ta .ek jdo kE''' ta i|yd
mqfrda.d;ajhla ;sfhkjd'
Tkak'''" ndysr iajdka jykafia kula fufyg jkjd'
thdg f,dl= iajdka jykafia jkaokd lrkjd' .=K lshkjd'
wfma wh ys;kjd" zwd''' f,dl= iajdka jykafia thdf.
f.da,fhla fjkak we;sZ lsh,d' fl ;uhs fudavlu' kqjK
;sfhk flkd talg;a mykjd" zwfma f,dl= iajdka jykafia
fldhs;r ksy;udkSo'''@Z lsh,d'
f ksid''''" wms ,dul foag fkd.syska .NSr wruqKlg
tkak k' ta ;uhs" zrd." oafI" fuday relrkjdZ lshk
woyi' f woyig wdmq flkd" uyfukdjg mykjd' thd
uyfukdj od,d hkafk kE' f woyi biau;= lf<a wmf.a
f,dl= iajdka jykafiahs'
t;fldg''''" wmf.a f,dl= iajdka jykafia f id fohla
64

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

lf<a fudlla uq,a lrf.ko'''@ nqoaO foaYkdj flfrys ;sfhk


Yajdih uq,a lrf.khs' f Yajdih ksiduhs" f id fohla
wo f,dalhg f,dl= iajdka jykafia is lf<a'
msis nqoaO foaYkd flfrys we;sjqk n,j;a Yajdih
ksidu" ta nqoaO foaYkd mYS,kh lrkau" f ;fha f
Ouh wjfndaO l< yelshs lshk woyi f,dalhg lsj ksidu"
fo-ksiqkag ys; iqj msKsi mj;sk f wdh;kh ysjqfka'
fl yhg .yla jf.hs''''" fyd|g uyfmd<j nodf.k
yek uy .yla jf.hs' f fyd|g yek .fia fld<" u,a"
f. yeu tllskau m%fhdack ;sfhkjd'
t;fldg" znqoaO foaYkdj flfrys ;sfhk Yajdih
zuyfmd<jZ jf.hs' znqoaO foaYkd flfrys n,j;a Yajdih
we;s jQ f,dl= iajdka jykafiaZ ta .fya" zuqka uq, jf.hsZ' zf
;fha wjfndaO lrkak mqjka lsh, lshk woyiZ" ta .fya
zl| jf.hsZ" ta .fya zw;= wdhZ ;uhs" zf fo-ksiqkag ys;
iqj msKsi mj;sk f wdh;khZ''''
hfula''''" znqoaO foaYkd j,ska fl nE" fjk fmd;aj,
;uhs fl ;sfhkafkZ lsh, ys;=fjd;a" thd mia whska lr,
.y ;shkak yokjd jf.hs' ta jf.au fufyu ys;=fjd;a"
zfoaYkdj,;a ;sfhkjd" yenehs f,dl= iajdka jykafia
yhkafk kE" wms lrkak k lsh,dZ t;fldg uqka uq,
whska jqkd jf.hs' ta jf.au zfoaYkdj,;a ;sfhhs" f,dl= iajdka
jykafia;a bhs" yenehs fufy nEZ lsh, ys;=fjd;a" l| kE
jf.hs'
f l ;sfnd;a fyd|g w;= m;r od,d ths' tfyu
jqfkd;a ta .y /l.kak wms ldg;a mqjka fjhs' t;fldg
wmg;a mqjka" ta .fya zmsmqK u,la jkakgZ' yenehs u,a jqk
muKskau yhkafk kE' Tkak'''' iuyr u,a fmdfydgq
tkfldgu" le,d hkjd' iuyr u,a fmdfydgq msms,;a
;sfhkjd" taj;a je,d hkjd'
uyfukdj Ndjkd wimqj

65

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

kuq;a''''" .yg fyd|g i ;sfhk u,a fmdfydgq msms,d" ta


u, mr f.k tk g ta fm;s yef,k g" f.hla yg.kakjd'
ta'''' u,a fm;sj,g wdi lrkak tmd' ta uf,a f.hla njg
m;afjkak'
kuq;a''''" f.hla njg m;a jQ muKskau yhkafk;a kE'
iuyr pq f. WK ye,d fmd ldf,au jefgkjd' Tkak
foaYkd lsysmhla lshjkjd" fmd iudhla tkjd" fuhd
ys;kjd" zwd''' uu ;uhs flkdZ lsh,d' t;fldg ta fmd
f.hg WK ye,d jegqkd jf.a ;uhs'
kuq;a'''' u, msms, fmd f.hla we,a,d" tal fyd|g
jOkh jqfkd;a ta ;=< c yg.kakjd' ta ;=<ska ^ta c j,ska&
;j;a me, yg.kakjd'
f ksid wms;a''''" zf .y /lf.k ta .fya fyd|g" c
yg.kakd M,hla njg m;afjkak kZ' t;fldg wmg;a
fohkag ksiqkag ys;j;a jq ukqiaihl= fjkak mqjka'''

O,o
'

66

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
u`. fkdu`. y`kdf.k iem ,nuq ish fok'''''

uyfukdjg ysff;IS udj;

uq,

uyfukdjg ysff;IS
ke;s udj;

uu'''' Tfnka hula wykak" fu;k ;sfhkjd tl


;eklska mgka f.k ueo fome;a;g ys,d hk fLd folla'
fjd tl ;eklska mgkaf.k" fome;a;g hk mdrj,a folla
lsh,d ys;kak' n,kak''' f mdrj,a fol yd" uq,ska mgka
.kafka tlu ;eklska ;uhs' wka;sug mdrj,a folla fj,d'
f mdrj,a foflka hkafka foidjlghs' wdfha uqk
fkd.efik mdrj,a folla' f mdrj,a fol" folla fjkafka
lla rg .sys,a,d lsh,d flfkl=g ysf;hs' ta jf.au uq,ska
;sfhkafka ;ks mdrla lsh,;a flfkl=g ysf;hs' kuq;'a ''" we;a;
tal fkfuhs'
f mdrj,a fol fjka fjkak mgka .kafka uq, b|,uhs'
tal idudkH flfkl=g fmakafka kE' ne ne,aug fmakafka
tl mdrla jf.hs' t;fldg uq,ska tlg jf.a ;shk mdrj,a
okafku ke;=j folla fj,d'
fufyu mdrj,a folla jqkd lsh, flfkl=g ne ne,aug
uyfukdj Ndjkd wimqj

67

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fkdf;afrkafka" ta fjkau mgka .kafka wdrNfha b|,u


ksihs'
f mdrj,aj, uq,;a" f fjkia fjk y;a" ta lshkafka
f mdrj,a fjka fjkafka fldfyduo lshk tl;a" ta mdrj,a
j,ska hkak isjk Ydjka ka wms lsh,d fokak'''''
01' f udj;aj, wdrNh'''''"
f udj;a ^mdrj,a& uq,skau ;sfhkafka tlguhs' tal f
jf.hs'''' bkafk tlu wimqf" tlguhs odfka j<|kafk;a"
fmd;a m;a n,kafk;a tlg" tlu mdka isre;a wkjd" oy
l:d" iqyo l:d f Tlafldu;a ;shkjd' uyfukdj .ek;a
jKkd lrkjd' f,dl= iajdka jykafia .ek;a jKkd
lrkjd'
f,dl= iajdka jykafiaf.a msk;
a f
+ w,jf.k Wfoa yji
jkaok;a lrkjd' lshkafk'''" ztf,j;a hkafka kEZ lsh,hs'
zwmsg laIK im;a;sh ,enqkdZ lsh,;a lshkjd'
jevigykq;a lrkjd" j;ams<sfj;=;a lrkjd" f yg
fldpr iuj ysh;a" tlsfkldg fjkia jQ wdl,am ^.;s.=K&
uq, bokau ;sfhkjd'
ta ksid uq, b|kau fjkia jq wdl,am folla yg.kakjd'
f yg fjkia jq wdl,am fol fya;= lrf.k ;uhs" wms wr
uq,ska lsj wdldrfha mdrj,a folla we;sjkafka' wkak ta
wdl,am fol ;uhs"
uyfukdjg ysff;IS wdl,amh'''''
uyfukdjg ysff;IS ke;s wdl,amh'''''
wkak ta jf.a wdl,am yg.ekSug fya;= jkakd jQ .;s.=K
fukak f jf.a foaj,a"

68

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

'
'
'
'

'
'
'
'
'

uyfukdjg ysff;IS .;s.K


=

uyfukdjg ysff;IS ke;s .;s.K


=

lSlre fjkjd'
ksy;udkS fjkjd'
jeyshkag f.!rj
lrkjd'
uu fudl=;a okafka kE'
nqrcdKka jykafia ;uhs
okafka lsh,d ks;r
ys;kjd'
ys;g tk foa jeyshka
f.ka wy, lrkjd'
wjjdo ys fia .kakjd'
uu fYaI flfkla lsh,
ys;kafka kE'
uu mqre fjk flfkla
lsh,d ys;kjd'
Wmldr l< whf.a .=K
isyslrkjd' ta whf.a
m%idoh msKsi lghq;=
lrkjd'

'

wlSlre fjkjd'
' ksy;udkS fjkafka kE'
' jeyshkag f.!rj
lrkafka kE'
' uu ;ud okak flkd ug
;ud f;afrkafka lsh,d
ks;r ys;kjd'
'
'
'
'
'

in%yaupdka jykafia,d
flfrys uy;a f.!rjfhka
lghq;= lrkjd'
' ta whf.a .=K ks;r
fufkys lrkjd'
' Wfoa$iji jkaokdj" j;a
ms<sfj;a i;=ka lrkjd'

'

tlg tl lrkafka kE"


bjiSu mqre lrkjd'
' ovnrl relr .kakjd'

'

'

'

uyfukdj Ndjkd wimqj

'
'

'

ys;g tk foa tfyuu


lrkjd'
wjjdo wys fia .kakjd'
uu fYaI flfkla lsh,
ys;kjd'
uu ;uhs jevldrhd" okak
flkd lsh,d yss;kjd'
Wmldr l< whf.a .=K
isyslrkafka kE w.=Ku
l,amkd lrkjd' f uf.a
msk" lsh, l<.=K wu;l
lrkjd'
in%yaupdka jykafia,d
flfrys .re ire ke;sj
jdih lrkjd'
ta whf.a wvqju l l
.efgkjd'
Wfoa$iji jkaokd" j;a
ms<sfj;a lrkakg ue,s
fjkjd" l<;a .egqkq is;ska'
tlg tlu lrkjd"
fmdvlaj;a bjikafka kE'
tkak tkak ovnr fjkjd
69

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

wkqkag Bishd fkdlr


i;=gq fjkjd'
' ys;=jlaldr fkd bkakjd'
' uu wdh i;Hh wjfndaO
lrkak k lshk wruqK
we;=j bkakjd'
' ;udg wjfndaO lr.ekSf
woyiska Oufha
yeisfrkjd'
'

lue,s ke;sj jdih


lrkjd'
' uu uyfukdjg Wmldr
l<d lsh, fkfjhs
ys;kafka" uyfukdfjka
;ukag ,enqk Wmldr .ek
isys lrkjd" ta .ek i;=gq
fjkjd'
' fya;=jla ke;sj .uka uka
hkafka kE'
'

'
'
'
'

'
70

w,afmaPj ismih
j<|kjd'
wgf,da oyka lmd fkd
bkak W;aiy lrkjd'
oi l:d lrka msi iu
i;=ka jdih lrkjd'
ndysr fmd;a w.h
fkdfldg uyfukdf
fmd;au mYS,kh lrka
i;=gq fjkjd'
ndyska flh fkdfidhd

Bishd lr lr wi;=fgka
bkakjd'
' ys;=jlaldrlu lrkjd'
' uq,sl wruqKla ke;sj is
mihg we,S jdih lrkjd'
'

;ukag wjfndaO lr.ekSf


woyila kE' wkqkag lshd
u msKsi" m%isoaO u msKsi"
;ekla yod.ekSu msKsi
Ouh myrKh lrkjd'
yeisfrkjd'
' lue,s is;ska jdih
lrkjd'
' ;ukag uyfukdfjka
,enqk Wmldr isys fkdlr"
uu uyfukdjg fupr
foaj,a l<d lsh,d ys;kjd"
lshkjd'
'

'

'
'
'
'

'

fya;= yo yod .uka uka


hkak W;aidy lrkjd" ta
jf.au hkjd'
nyq, jYfhka ^ufyaPj&
ismih fydhkjd'
wgf,da oyug lmdfjka
jdih lrkjd'
fo;sia l:dfjka hqla;j
msi iu bkakjd'
uyfukdf fmd;aj,g
jvd ndysr fmd;a w.h
lrka jdih lrkjd'
isf;a flh .ek

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

isf;a flh Wmojd .kak


leu;s fjkjd'
' uyfukdj ksid uu hqKq
jqkd lsh,d ys;kjd'
' uyfukdj ke;s jqfkd;a
ug mdvqhs lsh,d ys;kjd'
' wfma wimqj, jkdlu"
w.h" w,xldrh l,amkd
lrkjd' ta .ek l:d
lrkjd'

'
'
'

wms uyfukdj hqKq


lrkak kE lsh, ys;kjd'
' uu bf.k .kak flfkla"
W.kajk flfkla fkfjhs
lsh,d ys;kjd'

'

uyfukdjg Wmldr l<


odhlhskaf.a .=K l,amkd
lrkjd'
' uu uf.a wvqmdvq yodf.k
hqKq fjkak kE lsh,d
ys;kjd'
' uu uyfukdf flfkla
lsh,d ys;kjd'
' fufy ;uhs wjfndaO
lrkak mqjka ;ek"
f,dalfhau W;=u ;ek"
fl l,d;=rlska ysjqk
;ekla lsh,d ys;kjd'
fndfyda fokdg ys; iqj
msKsi fndfyda l,la

'

'

'

uyfukdj Ndjkd wimqj

'

'

'
'

fkdfidhd ndyska flh


fidhkak l,amkd lrkjd'
uu ksid uyfukdj hqKq
jqkd lsh,d ys;kjd'
uu ke;=j uyfukdjg
mdvqhs lsh,d ys;kjd'
wfma wimq iqkaor ke;s
nj;a" w,xldr ke;s nj;a"
msgia;r ;sfhk iqkaor
;eka .ek l,amkd lrka
l:d lrka bkakjd'
zwfka ug;a wimqjla
we;akZ lsh,d ys;kjd'
uu W.kajk flfkla"
.=rejrfhla" wkqkag lsh,d
fok flfkla wks;a wh
uf.ka wkqYdikd .kak
wh lshka" ys;ka
bkakjd'
ta whf. wvqmdvq ys;kjd'
tfyu ke;sk ta wh uf.a
odhlfhd lsh, ys;kjd'
ug wyj,d jf.a fjkak
we;ak lsh,d wkqlrKh
lrkak W;aiy lrkjd'
uyfukdj uf.a lsh,d
ys;kjd'
fufy Ouh wjfndaO
lr.kak nefjhs lsh,d
ysf;kjd' f wimqj,
Ndjkd jefvkafka
ke;sfjhs lsh,d ysf;kjd'
nK Ndjkdj,g iqiq ;eka
fufyu fkdfjhs" lsh,
71

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

mj;Sjd''' lsh, ys;kjd'


thg mqjka foaj,a
lrf.k fufyu bkakjd'
thd i;=gq fjkjd' m%S;s
m%fudaofhka bkakjd' ta
ksidu thdg fufyka
hkak ys; kefukafk kE'

ys;kjd' iqkaor ;eka .ek


isysk ujkjd' fuhg jvd
fyd| ;eka f,dafl
;sfhkjd" lsh,d l,amkd
lrkjd' tajdfha .=K l:d
lr lr bkakjd' ug mska
kEfka lsh,d ys;kjd' thd
;ukag yels foa ijf.k
Wmldrhg ue<sj jdih
lrkjd' thd fodkiska"
mSvdfjka" lKiai,af,ka
jdih lrkjd' bkak ys;
fokafk kE' neyerg
hkakuhs ys; kefukafk'
thd l fia jdih lrkjd'
neu ;ek hkak hkjd'

wms f fmkaj,d kafka uyfukdjg ysff;IS flfkla


;=<" uq, isgu mj;sk .;s.=K yd uyfukdjg ysff;IS ke;s
flfkla ;=< ^uq, isgu& mj;sk .;s.=Khs'
b;ska''' fun .;s.=K j,ska hqla; jq wh" ta ta mdrj,a j,
^;ukag wod, mdfr& ;uhs .uka lrkak isoO
a fjkafka' b;sk'a '''"
ta mdrj,a j,ska hk flkdg uqk .efyk Ydjka f jf.hs'
zuyfukdjg ysff;IS ke;s udjf;a hk flkdZ" f
f;a iem wys lr.kakjd' thdg l fia jdih lrkakg
isoO
a fjkjd' f ksid thdg l=i,a" msx /ia lsula .ek ys;kak;a
wudrehs' b;ska'''" tfyu fjk fldg B, ;h iemj;a lr
.ekSu" ksjk wjfndaO lr.ekSu wd uyd ,N ,dNhla wys
f bvlv je fj,d hkjd'
kuq;a zuyfukdjg ysff;IS udjf;a hk flkdZ f
;h iemfia .; lrkjd' fndfyda fokdg Wmldj jdih
lrkjd' thdg l fia jdih lrkak isoaO fjkafka kE' ta
72

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

ksidu thdg fndfyda mska" l=i,a /ia lrkak;a wjia:dj yod


.kak mqjka fjkjd' b;ska'''" tfyu bkak g B, ;h
iq.;sh we;s lr.ekSu" ksjk lrd hdug ;sfhk bv lv fndfyda
jefj,d hkjd' wms f yg lreKq lshkafka h Yajdihla"
jegySula we;sjhs'
ta Yajdih" jegySu ;uhs'''" zuyfukdj lshkafka
f.!;u nqoaO Ydikh fndfyda l,la wdrCId lr.ekSf msis
f;kdfjka ksudKh ;sfnk wdh;khlaZ nj' fukak f
Yajdih ksiduhs by; ldrKd lsf' ta jf.au f lreKq
fmkakqf" wms Tn,df. iemhg leu;s ksihs' Tn,df.a lg
wlue;s ksihs'
f ksid Tn;a'''' uyfukdj inkaOfhka by; jegySu
we;s lr.kak' tg Tn,d iqiq udj; f;dard .ks' ta iqiq
udj;g ksrdhdifhkau msfia'''''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

73

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
wms;a ksjka u`. f;are .ksuq'''''
wms f wdh wIaagdx.sl ud.h mqre lr.kakjd k"
wms ;=< we;sjk yeu l=i,hlau" yeu wl=i,hlau wr.kak
mqjka fjkjd' f l=i,a" wl=i,a wr .ekSfukau ;uhs wdh
wIagdx.sl ud.h mgka.kafk;a'
f ksid wms'''' oCI fjkak k" ta wl=i,a wrf.k re
lr oukak' f rd.h" ffjrh" tlgtl lsu" l=yllu" bishdj"
udkh" ,dul wdYd w wl=i,a wms ;=< ;sfhhs' f yeu
wl=i,hlau re lr.kak ;sfhkafk;a wdh wIagdx.sl
ud.huhs'
ke;ak''''' rd.h tkg" zwmafma'''' ug rd.h tkfjdaZ
lsh,d j,d jevela kE' b;ska'''" f rd.h relsu msKsi ;uhs
wdh wIagdx.sl ud.h ;sfhkafka' ta i|yd uq,skau wms f
wl=i,h wr.kak k' ta i|yd wms f foaYkd bf.k .kak
k'
ta foaYkdj, ;uhs ;sfhkafka fuhhs l=i,h" fuhhs
wl=i,h lsh,d' ^t;fldg l=i,h" wl=i,h k.kak mqjka&
Bg miafia n,kak k" fl wms , ;sfhkjo lsh,d' ^b;ska''
f wl=i,a wms ,`. ;sfhkjfka' wms iqofkd fkfuhs fka' f
ksidufka wms fupr l,a ixidfr wdf'&
ta ksid'''" wms ka ksy;udkS fjuq' wms ta wl=i,a re
lr.kak uykais fjuq' f i|yd wms ;=< wjxl nj ;sfhkak
k' zud , f wvq mdvq ;sfhkjo''''@Z lsh,d okak flkd tal
74

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

re lr.kakjd' t;fldg wms ;=< f wl=i,a ;sfhkjdo lsh,d


wjxlj f;are .kak k' f yg f;are .ekSuu ;uhs
Ouh ikalhs lsh,d lshkafka' fufyu wl=i,h" l=i,h
f;re wrf.k wms isysfhka jdih lrkak k'
t;fldg ta wl=i,h wr.kak mqjka' fufyu wr
.kak flkd h Wmoaojd f.k tal re lr.kak uykais
fjkak k' f i|yd ;uhs wdh wIagdx.sl ud.h ;sfhkafka'
h flfkla leu;s fjkjd k iud" iudm;a;s" ud. M,
,nd.kakg" iqjfia jdih lrkak ys;kjd k f ish,a,
,nd.ekSu msKsi ;uhs'''''" wdh wIagdx.sl ud.h ;sfhkafka'
t;fldg wms fudloao mqre lr.; hq;af;a''''@ wdh
wIagdx.sl ud.huhs' t;fldg fl wfma wimqj, bof.k
lrkak neo'''@
Tkak''''" wms hqKq lr.kak k iud h' f l=i,h"
f wl=i,h lsh,d f;are wrka wl=i,h re lr.kak;a"
l=i,h hqKq lr.kak;a k' fl wfma wimqj, neo'''@
t;fldg wms wdh wIagdx.sl ud.h f;are fkdf.k wkjYH
yg uykais fjkjd k" tal fjfyila ;rhs' fuhd
miq;efjkjd" l,n, fjkjd" msi;a tlal bkak nerej hkjd'
t;fldg f iud h ;sfhkafka" msi;a tlal
iu`.sj tlg jdih lsu msKsi ^msi tlal iu.sj jdih lsu
l=i,hla&" ke;ak f iud fhka ;sfhk m%fhdackh
fudllao'''@ t;fldg wiu`.sh re lrkak;a" iu`.sh we;s
lr.kak;a wjYH fjkafka f zwdh wIAgdx.sl ud.hZuhs'
tfyu ke;=j fjk l%uj,ska fl lrkak yefjd;a
;uhs" ztlg bkak ne'''Z wd foaj,a tkafka' ta ksid Tn f
wdh wIagdx.sl ud.hu f;are wrka f wx. wgu mqre
lr.kak n,kak'
fndfyda wh f ud.fha uq,a lreKq .ek ie,sls,su;a
fjkafk kE' iud .ek ys; ys; bkakjd' iudh lshkafka
uyfukdj Ndjkd wimqj

75

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

m<uq ldrKd yf;ka ,efnk m%;M


s ,hla' ^uyd p;a;dil iQ;h
% &
t;fldg f wx. y; ;uhs" iudhg Wmld fjk iud
mslr jkafka' wms t;fldg ta lreKq y; we;s lr.;af;d;a
iudh we;sfjhso'''@ keoao'''@ we;sfjkjduhs' wms uq,a lreKq
we;s lr.kafk ke;sj" iudh ,nd.kak fjd;a yo'''@
iudhg fkdfjhs" uq,ska iud h we;s lr.kak uykais
fjkak'
t;fldg Tn;a'''" ta ud. wx. bf.k f.k f;are
wrka" tajd ;ud ;=< ;sfhkjo lsh,d n,kak' ;sfhkjd k
m%S;sfhka bkak' ke;sk we;s lr.kak n,kak' t;fldg wms
msi;a iu`. bka" f wimqj, ;uhs wdh wIagdx.sl ud.h
jvkak ;sfhkafk'
ke;ak''' wms lef,a ;kshu b|f.k iud jdpd we;s
lr .kak mqjka fjhso'''@ nE''' fl lr.kak wfma wimqj,
mqjka' f ksid Tn;a" f fmd;a m;a n, n,d fyd|g f .ek
bf.k .kak' ^wdh wIagdx.sl ud.h .ek& tfyu bf.k
f.k l,n, fkd l l tal mqre lr.kak'
iuyre f wdh wIagdx.sl ud.h f;are .kafk ke;sj
isysk uj uj bkakjd' ;j;a iuyre zwfka''' fl nEfkaZ lsh
lsh bkakjd' b;ska''' f folgu .kafka ke;sj" isysh" kqjK"
h we;s lrf.k l l flu mqre lr .kak'
f ksid Tn" ksiaiq weka Tnj uyfukdfjka
weo,d u;a" Tn uyfukdfjka k hkak tmd''' jevm,
lrf.k y" ^wl=i,a is;
= ,s mj;ajka ke;sj& fufyu /f|kak'
f uq f,dalhu lmd jqK;a Tn" uyfukdfu bkak'
Tkak''' uyd lj, kdh hkjfka' wehs ta'''@ j,
;eka ;uhs lvdf.k hkafka' tal kHdhla' flg uqlal= .y,
kj;ajkak nE' Tn'''" ta j, ;ekaj,g uqlal= .ykak;a tmd"
ta ;ekaj, fyjkg hkak;a tmd''' tajd le, .shd lsh,d
lmd fjkak;a tmd' tfyu uqlal= .ykak .sfhd;a taflka hg
76

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fjkafka Tnhs' ta jf.a j, whf.a iajNdjh hgfjk tluhs'


fuflka Tn bf.k .kak mdvu k zwms j, jqfkd;a
wms;a jefgkjdZ lshk lreKhs' kdh hkafka lkaog whs;s
ke;s foah's Yrhg whs;s ke;s foa myfjkjd jf.a" tal;a .e,,d
hkjduhs'
ta ksid Tn lkaog whs;s flfkla fjkak n,kak'
yenehs b;sk'a ''" tfyu lsh,d" lkaog whs;j
s disl lshkak hkak
tmd' tfyu jqfkd;a Tng flkaolaj;a yn fjkafk k kE'
Tkak wdrx fjhs" ys; hqKq l< wh wyj,a yd bkakj lsh,d'
talg Tn" .rykak hkak tmd' miafia hkak;a tmd' id'''
id''' lsh,d wkqfudaoka fj,d" zfl uu;a lr.kak kZ
lsh,d ys;kak'
b;sk'a '' tal lr.kak" wr ys; hqKq l< flkdf.a miafika
.syska nEfka' talg wdh wIagdx.sl ud.h mqre lr.kak'
wdh wIagdx.sl ud.hg fkdmefKk flkd ndysr foag
wyqfjkjd' ndysr .uk ukg" u n,ka .sh g" bh
mej;aug wd foag wyqfjkjduhs' ta foaj,a iuyr g Wmka
ye fjkak mqjka" iuyr g tajd .=KOu fjkak;a mqjka'
Tn lsis ojil ndysr fmkqfuka flfkla m%udK lrkak
hkak tmd' ^lshjkak''''' ima; c, iq;%h& wmg ;shk tlu
foa" Tn mykjd k mykak wdh wIagdx.sl ud.hg' fuhd
iud h ;=<hs' thd iud fhka hqla; wh weiqrg
hkjduhs'
wdh wIagdx.sl ud.h ;=< bkak flkd" o,k flfkla
, ysh;a fudl=;a fjkafka kE' wehs'''@ thd jer weiqrg
hkafka kE' ta ksid Tn;a ;uka ;=<g wdh wIagdx.sl ud.hu
muqKqjd .kak' ke;ak f wk;=re fjkak mqjka'
fkdk" fkduid" fkdmeyeh hq;= ;ek mykjd'
fkdk" fkduid" meyeh hq;= ;ek wmykjd'
uyfukdj Ndjkd wimqj

77

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

f folu ksrh.d wl=i,a'


ta ksid'''" wdh wIagdx.sl ud.hgu tkak' nqrcdKka
jykafia foaYkd lf<A" zTn mykjd k mykak ixL; Ou
w;r w.% jQ wdh wIagdx.sl ud.hg' tg w.% jQ M, mdl
,efnkjdZ lsh,d'
b;sk'a '''" f i|yd Tn l<K ;=re weiqfu" ta fijfkau
iqjfia jdih lrkak'''''

O,o

78

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
ys;=jlaldrlu ke;s lr.ksuq'''''
f,dalfha r,u foa ;uhs fyd|g bkakjd lshk tl'
flu ;uhs wfma wfmadj' h flfkla fudfyd;la y
i;=ka bkakjd k we;s' wms ta yg fyd|g bkakg jEh
lrkak k'
iuyr f,v j. ;shkjd" tajd yefokak l,ska fnfy;a
fokjd' yenehs" ta fnfy;a y ierhs' tajd jyu lerls,a,"
l,ka;h" jukh tkjd' tfyu lsh,d tal fkd ysfhd;a"
f,dl= wk;=rlg m;afjkjd' wmsg f.dv tkak nej hkjd'
f jf.a''''' wo Tng ier fnfy;la' Th wh ;r
Nd.Hjka; msila ;j;a bkakjd lsh, ys;kak wudrehs' wms
w;ka Tn widukH jdikdjka;hs' ta jdikdf m%udKh f;are
fkd.;af;d;a wms ueKsla ., wyq,d .kake;s wkaOhd jdf.a
fjkjd'
b;sk'a ''' f wjjdo ir,hs lsh, tajd neyer lrkak hkak
tmd' Tn ;rfhau u;l ;shdf.k ms<smeosh hq;= fohla ;uhs"
;uka bkak wimqf ixf>damia:dhl iajdka jykafiag lsh,d
ish lghq;=" ^lk" fndk" uqK fydaok wd''' lghq;= yer&
wfkl=;a ish foa lsug mqre jkak'
01' ixf>damia:dhl iajdka jykafiaf.ka"
ta iajdka jykafia ke;s k''''
02' B<g jeuy,a iajdka jykafiaf.ka"
ta iajdka jykafia;a ke;s k''''
uyfukdj Ndjkd wimqj

79

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

03' mqjka ;r blaukg wjir .kak wfmalaIdfjka"


fYaIfhkau" ixf>damia:dhl iajdka jykafia kqj;a
fuka ish lghq;= lsug mqre lr.kak' ke;sk msiu
n,j;a jq wnqo lrd hEug bvlv ;sfhkjd'
wms ys;uq'''''" ixf>damia:dhl iajdka jykafiaf.ka
wjirhla ke;sj hula lrkjd' tal lrkafka wfma ys;g k
yg fkao'''@ talg lshkjd" zys;=jlaldrl lrkjdZ lsh,d'
fl wms ish fokdgu wys; msKsi mj;sk fohlauhs' wmg
ys; iqj mj;sk foa ;uhs" zlSlreluZ'
t;fldg ys;=jlaldrlu'''" lSlrelula njg m;a lr
.kakg k" Tkak''' wfma ys;g hula tkjd lsh,d ys;uq' ta foa
l<d lsh, lsis fodaIhl=;a kE lsh, ys;uq' kuq;a ta lrk foa
.e,fmkak;a k' iqiq fjkak;a k' wjYH fjkak;a k'
Tkak''''" f.orl <ufhla jdy fjkjd lsh, ys;uq' ta
jdyh wjYHo'''@ .e,fmkjo'''@ lsh, n,kjfka' jhi" l=,h"
wdh mjd n,kjdfka' f ish foa .e,mqk;a fydfrka mek,
.sfhd;a'''@ fmdf;a ,sf ke;ak'''@ b;sk"a fl yhg fjkak
lreKq lShla fjkak ko'''@ t;fldg fl id:lj flfrkak
k" foudmshkag wdh lsh, flfrkak k'
t;fldg ;ukaf.a ys;g tk foa jeyshkag lsh,
lrk tl ^ug fufyu fohla ysf;kjd" uu lrkako'''@& ;uhs
iqiqu l%uh' t;fldg ta jeys flkd ta foa wjYH ke;ak"
zlrkak tmdZ lsh, lshkjd' ke;ak iqiq yg lrkye
lsh, lshkjd' fl wmsg y myiqhs fkao'''@ t;fldg wms
lrk lsisu jevla ksid wmsg;a" wkqkag;a lsis ydkshla kE'
wms lrk jefvka" lsisu ydkshla kE uhs lshuq' kuq;a tal
fkdlshd lrkjd k tal ys;=jlaldrlula fjkjd' fl ke;s
lr.kak" lrkak ;sfhk foa ;uhs ;ukaf.a jeyshkag lshk
tl' t;fldg udkakh refjkjd' ksy;udkS fjkjd' m%shYS,s
fjkjd' jeyshkag f.!rjh tkjd' jeyshkag lshmq .uka
80

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

thd lshkjd" zTfydu fkfjhs fufyu lrkakZ lsh,d'


t;fldg wms ys;kjd thd lsj foa yhkafka kE' zuu fufyu
lrkjdZ lsh,d wmg k yg lrkjd'
t;fldg wms wlSlre fjkjd' ta ys;=jlaldrlu ;sfnd;a
wmg ysf;k ysf;k foa lrkjd' t;fldg thdg ysf;kjd
zuu yZ lsh,d' fufyu ys;g tk tl lrkak .sfhd;a tfyu
ixf>da m ia : dhl ia j dka jyka f ia iu n,j;a .eg
yg.kakjd'
f ksid" Tn ;rfhau ys;d.kak" zuu k ys;=jlaldr
fjkafka kEZ" zys;=jlaldr foa lrkafk;a kEZ lsh,' t;fldg
Tng lSlre fjkak f,aishs' ys;=jlaldr flkdg lSlrelu
tkafku kE'
f ys;=jlaldrlu ;=<ska Wmkafka wlSlreu uhs' thd
ys;kjd''' zuu ;ud f,dlald" uu ;ud jevldrhdZ lsh,d' thd
wka ; s u g oka f ka u ke;s j wlS l re fjka f ka " nq rcdKka
jykafiaguhs' f ksid Tn" f n,j;a wk;=rg jefgkak
tmd'
wms uq,a ldf,u fmd foa .,jkak k' miafia f,dl=
foaj,a .,jkak mqjka' .yla .,jk fldg jf ;sfhk
fmd uq,a ;uhs uq,k
s a lmkafka' miafia ;uhs uy uq,a .,jkafka'
f ksid ka kau ta ys;=jlalrl w;ayer.kak' h
flfkla ys;=jlaldr jqfkd;a thdg isjk n,j;au mdvqj
;uhs " thdg uyfukdf bka k nej hkjd' thdg
uyfukdj w;yefrkjd' tal uyd w,dNhla' y;=frl=gj;a
uyfukdj w;yefrkjg Tn wlue;s fjkak'
wms ;=< ys;j
= laldr u ke;s jQ .uka" thd wkqkg
a weyqlka
fok .;sh we;sfjkjd' t;fldg f ys;=jlaldrlu uq,a mska
.,jmq .uka wdfha tal we;sfjkafka kE' j;udk f,dalfha
bkak fyd|u msi bkafka uyfukdj ;=<hs'
uyfukdj Ndjkd wimqj

81

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

wehs ta''''@ ta wh bf.k .;a; wh yskoa o'''@ kE''' ta yefudau


we;a bkafka zrd." oafI" fuday relrkak kZ lshk fyd|u
meyefuka' ta jf.au nqrcdKka jykafia .ek meyefuka'
b;ska''' ta meyefuka hqla; whhs fufy bkafk'
ta ksid f Woh ;uhs f,dalfha fyd|u msi' t;fldg
wfma ta fyd| nj ;yjqre lr.kak k" wms ;=< ;sfhk
ys;j
= laldr nj ke;s lr.kak k' t;fldg wm yeug;a mqjka
f ,N ,dNh ,nd.kakg''''

O,o

82

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
nd,hka fkd f.da,hka fjuq'''''
f.dvla fofkl=g ;sfhkafka lfka f,vla'''' ta ;uhs
zweyqlka fkduZ' f f,f u; ;uhs ish f,v yefokafka'
kuq;a wms weyqlka ug wdmq .uka ish f,v re fjkjd'
Tn'''' msi ysia l:djlg hkjd jf.a f;afrkjd k
t;kska ysg ,siai,d hkak' lh oi l:djg hkjd k
yska yska biairyg tkak' f Ydikfha znEZ lsh, fohla
kE' wmyiqluhs ;sfhkafka' t;fldg thdg Wmldr lrkak
k" thd t;fldg ta wmyiqj re lr.kakjd' kuq;a ndysr
f,dalfha ;sfhkafka znEZ lshk tluhs'
hfula f,dl= iajdka jykafia flfrys mykjd k"
thd uyfukdjg ysff;Is flfkla' Tn'''' uyfukdj lshk
.fya f.hg wdi lrkak tmd' ^ta lshkafka ,dN-i;aldrhs&
uyfukdj k jq .iu fmdaIKh lrkak' ta .fia we;sjk
f.h k flfkla ldmqjdf' Tn ta .y rlskak' .yu
fmdaIKh lrkak'
wms yeu fokdgu wmf.a mskj
a ;a f,dl= iajdka jykafia
jf.a flfkla l,am .Kklgj;a ynfjkafka kE' f fya
flfkl=f. yq,`.laj;a jkak ,efnkafka kE''''' ta ;r wm%udK
lreKdjla ;sfhk flfkla' f,dl= iajdka jykafiag Bishdj
lshk tl ke;a;gu kE jf.a' kuq;a f .=K fkdokak flkd
f,dl= iajdka jykafiag Bishd lrkjd'
Tn ysia ne fnda, fjkak tmd' tajd uyd f,dl=hs'
uyfukdj Ndjkd wimqj

83

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

kuq;"a we,a fmks;f


a ;ka ys,a lrmq .uka Tlafldu bjrhs' ;sno
ls h ,j;a fydhka k nE' tfyu jq f kd;a bjrhs ' zTn''''
uyfukdjg ysff;IS fjd'''Z ta lshkafka nqoaO Ydikhg
ysff;IS uhs' thd f Ouh wjfndaO lrkak uykais fjkjd'
thd wka whg f Ouh lshkak uykais fjkjd'
ojila f,dl= ia j dka jyka f ia ls jd''''" ux f
uyfukdj yslf<a ovdjf;a hk ofvdafhda yokak fkfjhs"
uu yokak n,dfmdfrd;a;= jqfka wysxil uqj meg lla'''
lsh,d' tfyk Tn;a wysxil uqj mefhla jf.a fjkak uykais
.kak'
t;fldg uyfukdf m%;M
s ,h fudloao'''@ wms uq,k
s 'a '''
uyfukdj k jq .fia f. lsh, lsf" ,dN-i;aldr"
lS;s-m%Yxid wdhhs' f foaj,a uyfukdf kshu m%;s,dN
fkfjhs' tajd uyfukdj jgd ;sfhk lgq mre' tajdfha
megf,kak hkak tmd''' uyfukdf ienEu m%;s,dNh ;uhs"
ixjr u" OudjfndaOh" ta Ouh wkqkag lsh, fok tl'
wr uq,ska lsj ,dN-i;aldr fydhk flkd uyfukdj
;=< my<guhs hkafka' ixjr fjk flkd by<guhs hkafka'
thdg ;uhs wjia:dj ,efnkafka' wms'''" f,dalhg jev lrkak
k lsh, ys;kjd k" zwms ixjr fjkak kZ" zwks;a wh
ixjrfha msyg
s jkak kZ tfyu ixjr fjk flkdg f,dalhg"
iudchg jev lrkak mqjka'''' thdg uq,a ;ek ksrdhdifhkau
ynfjkjd' tal kj;ajkak ldgj;a nE' t;fldg f,dl=
iajdka jykafiaf.a jEhu id:l fjkjd''''
Tn'''" lsis gl wm;sl wfmad lrkak hkak tmd'
tal wfma ksjka u`.g Wmld fjkafka kEfk' f,dl= iajdka
jykafiag fldfydu wm;sl mj;ajkak neo'''@ kuq;a tfyu
lrkafka kE' b;ska'''' zuu fufyu flfkla <`.fk bkafkZ
lsh, l,amkd lrkak' t;fldg thd ixjr fjkjd'
uu" f olajd Tng lshmq foaj,aj, idrdxYh ;uhs" Tn''''
84

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

^uyfukdj k& .ig wdorh lrkak" f.hg ^,dN-i;aldr


wdhg& wdi lrkak tmd' okakjo'''@ .yg wdi fkdlrk
f.hg wdi lrk wh lrk foa''' f.h lkakg" uq,ska fmd
j,ska .ykjd" B<`.g .,a j,skq;a .ykjd" neu jqfkd;a .y
lm,d y f.h lkak n,kjd'''''
hfula''''" f.hg wdi lrk" f. lk flfkla
jqfkd;a" ta wh nd,fhda njg m;afjhs'''' kuq;a" hfula .yg
wdi lrk flfkla jqfkd;a ta wh f.da,fhda njg m;afjhs''''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

85

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
mmQK ksfila fjuq'''''
h flfkla'''" Yajdifhkau fukak f lreKq yh
mqre lr.;af;d;a" thdg kej; my;g fkdjegk flfkla
njg m;afjkak mqjka' fl lshkafka Tnj rjgkak
fkfjhs' n,j;a Yajdifhkauhs lshkafka'
fudkjo ta lreKq yh'''"
01' Wfoa iji jkaokd fol is lrf.k"
02' fyd|g is,amo l /lf.k"
03' fydka bkash ixjr lrf.k"
04' fo;sia l:dfjka je<ls,d"
05' wimqf j;ams<sfj;a l lrf.k"
06' f,dl= iajdka jykafiaf.a fmd fmd;a l ks;r
ks;r mYS,kh lf<d;a"
thdg my;g fkdjefgk flfkla njg m;a fjkak
mqjka" f lshkafka n,j;a Yajdifhkauhs'
fukak f lreKq l n,j;a Yajdifhka hq;j
= lrf.k
.sfhd;a Tng n,j;a flfkla njg m;afjkak mqjka'
uyfukdj lsh,d lshkafka ta jf.a f.dvke.s ;ekla'
t;fldg f jkaokd fol;a" is,a mo l /l.ekSu;a
ll=,a fol jf.hs' fydka bkash ixjr lr.ekSu;a" fo;sia
86

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

l:dfjka je,lS isu;a w;a fol jf.hs' ta jf.au j;ams<sfj;a


l islsu l| jf.hs' ta flkdf.a Tj fjkafka fmd
fmd;a l mYS,kh lsuhs'
f lreKq yhu we;s lr.;af;d;a thd mqK mqo.
a ,fhla'

fmd fmd;a l
bkash ixjrh

fo;sia l:dfjka je<lSu

j;a ms<sfj;a

jkaokd fol

iS,h

fuhd .ek ia;rh''''''"


ll=,a fol-

ll=,a foflka tlla iS,hhs' wfkl


jkaokdjhs' ^jkaokdf wms mqre lr .kafka
fid;dm;a;s wx.& f ll=,a foflka ;uhs wms mh .y,d bkafka'
ta jf.a f Ydikh ;=< wms ke.S iskafka bkafka fidA;dm;a;s
wx. j,ska' f ll=,a fol fyd|g iu;a jqfkd;a thd wdfha
jefgkafka kE'
w;a fol -

kuq;a'''" ll=,a fol yhsjk ;=re wms


jefgkjd' ^fmd tld je je w;a fol
;sh,d ;uhs ke`.
s kafka'& ta jf.a ;uhs" wms jegqkdu ke`.
s kak"
bkah
s ixjrh;a" oi l:dj;a k' f foflka ;uhs ke.skafka'
ta jf.au wms Nhdkl ;ekaj, hkg ^taoKavl jdf.a&
iunr lr.kafka w;a foflka' ta jf.au wms fkdfhl=;a ;ekaj,
hkjd' ^bkash wixjr fjkak mqjka ;eka'& ta fj,djg bkash
uyfukdj Ndjkd wimqj

87

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

ixjrfhka ;uhs wmsg wdrd fjkak ;sfhkafka'


ta jf.au wms wkjYH oE neyer lrkafk;a w;a foflka'
f yg msi tlal tl;= jqkdu fo;sia l:dfjka neyer
fjkak k' oi l:djg tkak k' talg ta w; yod.kak'
Tj - ffl ;uhs Tlafldu ;sfhkafka' fflka
;uhs Tlafldu foaj,a md,kh jkafka' f jf.a
fmd fmd;a l lshfuka ;uhs" wfma Tj ilia fjkafk'
l| -

f Tlafldu foaj,a ^w;a" md" Tj& inkaO


l|ghs' ta jf.a wmsg iS," iud" m%{d hqKq lr.kak
myiqfjka wjia:dj ,efnkafka wfma wimq l ksihs' ta wimq
l /flkafka j;ams<sfj;a l ksihs' ta ksid j;a ms<sfj;a
l i;=ka lrkak" zwms f wdh;khg Wmdldrhla lrkjdZ
lshk l=i, is; msysgqjdf.ku lrkak' j;ams<sfj;a u; ;uhs
f wimq mj;skafka'
f lreKq yh ;sfhk flkd yeu fokdgu m%sh ukdmhs'
;%YS,S" ieye,afjka bkafka'
f lreKq yfhka tllaj;a ;sfnd;a thd /f|kjd'
thd wdmyq hkafka kE' yenehs wudrefjka ;uhs bkafka' f
lreKq ke;s flkd mssfykjd lshk tl isoaO fjkak mqjka
fohla'
h wimqjl bkak msiu fufyu l,amkd lf<d;a" zwms
f,dl= iajdka jykafiag yd uyfukdjg mSvdjla fkdjk
yg buqZ lsh,d' thd,d f lreKq yh mqre lrf.k hkjd'
ta Wohf.a is;a kejq" i;=ka bkafka" ta ys;a m%uq;hs'
thd, Ndjkd lrkfldg kSjrK myiqfjka hgm;a
fjkjd' ys; iud.; fjkjd' ud. M, ,efnkjd' f yg
u`.M, ,enQ whg jk" mqok" odk udk mQcd lrk whg uy;aM,
mska /iafjkdjd'

88

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

f .uk imQKfhkau lemlsu u;hs' ta yg lem lrk


flkd fudfyd;ska fudfyd; bhg hkjd'
n,kak l,amkd lr," wms f.or bkak ldf,a wef.ka
lE,a,la .sh;a %ma tlla tfyu fkd.syska bhso'''@ fudk;r
k nia fyda,aj, ysgka bkak weoao'''@ fldfydu lemulao
lf<a'''@ tfyk''''" ixidfrka ksoyia fjkak fldhs;r lem
jqk;a fudlo'''@
uyfukdj /lSu lsh,d lshkafka nqoaOYdikh /l
.ekSuhs' ta ksid wms;a f wx. yh we;slr.kak uykais fjuq'
tfyu jqfkd;a wmsg;a mqjka ksfila fjkak''''

O,o

uyfukdj Ndjkd wimqj

89

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

q
wms uyfukdf Wmka orefjda fjuq'''''
f.dvdla fofkl=g ;sfhkafka tlu m%Yakhla' tA ;uhs"
zwms fudllao lrkafkaZ lsh,d wyk tl' zfudkjo wms
lrkafka'''@Z zux fudlo lrkafka''''@Z lshk tAl fkao wms
fndfyda fofkl=g ;sfhk m%Yakh'''@
tA ksid l,amkd l<d" yeufokdgu tl mKsvhla
fokak k lsh,d' ux wykak WodyrKhla" m%Yk
a hla wykak'
W;a;r fokak' Tkak wud flfkl=f.ka orefjla Wmkjd'
f Wvqne,s w;g bkak ls orejdg biair fj,du fudllao
lrkak ;sfhkafka'''@ fudllao tA orejd l< hq;= fyd|u foa'''@
tA <uhd l< hq;= fyd|u foa ;uhs" tA wudf.ka ls
Wrdf.k fndk tlhs ' Bg jvd fohla thdg lrka k
;sfhkjdo'''@ Bg jvd fudkjd l<;a jevla ;sfhkjdo'''@ Bg
jvd foaj,a l<d lsh,d tAl jevl=;a kE' lrkak mqjkalul=;a
kE'
tA ksid l,amkd lr.kak wms Tlafldu f uyfukdj
k wudf.ka Wmka orefjda' uyfukdj wud flfkla
k" tA wudf.ka Wmka orefjda lsh,d l,amkd lrkak'
t;fldg flia nd,d" isjqre weka| .uka ;uhs thd Wmkafka'
t;fldg thd uyfukdjg bmk orefjla' ka tA orejd
fudlo lrkak k'''@ w~ w~d bkak tlo'''@ f.dvla wh
lrkafka w~ w~d bkak tlfka' kuq;a ienEjgu l< hq;af;a
fudllao'''@
tA uyfukdj lshk wudf.ka ls l Wrdfndk
90

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

tlhs' fldfyao tA ls l ;sfhkafka'''@ f fmd fmd;aj, yd


leim j,hs'
tA ls l Wrdfjd;a tA <uhg mqjka mj;skakg' tA
jf.au fkdkeiS bkakg' mj;skak;a k" fkdkeiS bkak;a
k fkao'''@
tA jf.au tA <uhd ls l Wrdfjd;a" thdg uy;anjg
m;afjkak mqjka' mq, njg m;afjkak mqjka' n,j;a fjkak
mqjka' uyd mqreIfhla njg m;afjkak mqjka'
tfyu ke;ak tA <uhg mj;skak;a nE' tA <uhd l
l,lska ke;sfj,d hkjd' thdg fkdkeiS bkak nefj,d
hkjd' thdg uy;a njg" mq, njg m;afjkak nej hkjd'
msgia;ka tk iuyr wh bkakjd' tA wh f.j,aj,g
weka ;djld,slj <uhj yqr;,a lrkjd' kuq;a tA who orejg
jefhka wdof'''@ wudo'''@ jemqr wdof wud fkao'''@ wud
fokafka ls lhs' msgia;ka tk wh fudkjo fokafka'''@ tA
wh <uhg ls fokjo'''@ kE' tA wh .syska fpdl, tlla wdh
lf ;shkjd'
yenehs tA <uhd leu;s fjkafka fldalgo'''@ lsj,g
jvd wr fpdl, lE,a,g yqrefjkjd' tfyu mqre jqkdg
miafia wud fldpr lreKdfjka ls fmdjkak yej;a"
.id wer,d odkjd'
tA <uhg fudlo fjkafka'''@ iuyr <uhs w;g wyqfjk
foa lf od.kakjd' yenehs lsfndkafka kE' f <uhskq;a
f,dl= fjkjd' iuyr <uhs le| ,d yefokjd' n;a ld,;a
yefokjd' tA wh;a f,dl= fjkjd' yenehs tA whg lshkjd
lsfrka nd, jqkd lsh,d'
tA wh Tfya bkakjd' we m; f,dl= uy;g ;sfhkjd
;uhs' yenehs tA wh cjimkak kE' [dKimkak kE' tA
whg wNsfhda. ch.kak nE' fn,ySkhs lshkafka wkak tA whghs'
uyfukdj Ndjkd wimqj

91

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

w; Wmka <uhg wjYH fmdaIKh" f,v laj,g


Tfrd;a;= wdh ish foa we;sfjkafka wuf.a lsfrka'
tAlhs fodia;rjre kshu lrkafka" h ld,hla hkl w;
Wmka orejg we,aj;=rj;a fokak tmd lsh,d' uls ;ruhs
fokak lshkafka'
ta ksid'''" wms wkka; lshkjd" uyfukdf Wmka
whg tA zuls l fndkakZ lsh,d' tA ksid wms;a fn,ySk
nfjka je<lSu i|yd fudlo l< hq;af;a'''@ fkdkeiS bkak;a"
mj;skak;a" uy;a njg" mq, njg m;afjkak;a uyfukdf
Wmka orefjla l< hq;af;a tA ls l Wrd fndk tlhs' b;ska
tA ls idrh ;sfhkafka f fmd fmd;aj,hs'
ls lsh, lshkafka idrhhs' tAfl ;sfhkjd Tlafldu
foaj,a' LKsc" ,jK" gka Tlafldu foa ;sfhkjd' tA ksid
;uhs <ufhla lsj,ska yefokafka'
<ufhla bmk muKska wx. imQK kEfka' thd ;j
jefvkak k' tAlhs isjqre fmdrjmq .uka n,j;a flfkla
fkdjkafk' wehs thd yefokak kfka' tA yefok foaj,a
Tlafldu l wr lsj, ;sfhkjd'
t;fldg tA fmd fmd;a l uyfukdj keue;s
wudf.a ls jf.hs' imQK idrh t;kska tkjd' tAl
fkdf.k fjk fjk foaj,a .;af;d;a lsfrka nd, jqkd
fjkjd' tAlhs wms uyK fj,d" fjk fjk foaj,a lrkak
.sfhd;a" fjk fjk fmd;a n,kak .sfhd;a ^ls fkd n;a
ld,d yekd jf.a fjkjd& tA wh fn,ySk fjkjd'
tA jf.a ;uhs" f fmd fmd;a mYS,kh lrkafka
ke;=j f,dl= fmd;a n,kjd' kuq;a fuhdg wl=i, ;l
tkjd' thdg blaukskau f,v yefokjd' thd ys;kjd zux
;%smsglh n,,fk ;sfhkafka" uu okakjdZ lsh,d'
kuq;a thdg kshu Ouh w,a,.kak nEfka' n,kak
f udkisl;ajh keoao f.dvla fofkl=g' tA ulsfrka yek
92

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

wh fkdfjhs' u lsfrka yek whg fufyu fjkafka kE'


tA ksid tA W;= uls Tn;a j<|kak' fl wms yeuodu
lshk ldrKdjla' Tn f uls l jd k zwms l<
hq;af;a fudkjdo'''@Z lshk Tlafldu tAfl wvx.= fjkjd'
tA ksid wms uyfukdf Wmkakd k" tA wmg j<|kak
;sfhk idrh wms j<|kak k' t;fldg wms mj;skjd' fkdkeiS
bkakjd' uy;a njg" mq, njg m;afjkjd' fhdaO Yla;sh we;s
wh njg m;afjkjd'
thd,dg'''" l l,hla hk g tAjdhska fyd|g yekdu
fyd|g yhs y;a;sh ;sfhk lEu lkak mqjka fjkjd' ta
lshkafka thd,g mqjka fjkjd ;%smsglh n,kak' tA jf.au
tA foaYkd f;are .kak' wjYH foa .kak yelshdj ,efnkjd'
tA yelshdj tkafka f fmd fmd;a n,,d f;are .kak
flkdghs'
wks;a whg lgmdvula' udkakhla ths' t;kska tydg
w: .ekSula ths lsh,d Yajdi lrkak wudrehs' tA ksid f
fmd fmd;a yrydu hkak n,kak'
,xldf fkdfjhs " f,da f l fldfya j ;a " lrej;a
mpiuqmamdoh" mxp WmdodkialkaOh wd f Ouhka f
;r msisj ia;r lr,d kE' tA .ek lsisu ;lhla kE' f
ksid Whmq lEu me;a;l od,d" Whkak hkak tmd' f foaj,a
j<|kak'
B<g ndysr fmd;a lshjkak hkaku tmd' tAlg fya;=j
;uhs wr fpdl, lEjd jf.hs' rig ;sfhhs' yenehs wmg
kshu .=Khla tkafk kE' yenehs wmg fjd lshj,d mqre
jqkdg miafia ndysr fmd;am;a lshjkak mqjka fjkjd' wehs'''@
wmg fyd| krl f;are .kak mqjka jk ksid'
tA ksid uyK jqkdg miq;a" uyK fjkak l,skq;a Th
l ;uhs myrKh lrkak ;sfhkafka' fudlo'''@ uyK fjkak
uyfukdj Ndjkd wimqj

93

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

bkak wh ka uyfukdj k wudf.a l=fia ms<sis|f.khs


bka f ka ' tA ldf,;a fudkjf.ka o fmda I Kh fjka k
;sfhkafka'''@ tA;a wudf.a wefkau ;uhs' tA ksid uyK fjkak
bkak whg;a tAjdu ;uhs myrKh lrkak ;sfhkafka'
f.dvla wh wudf.a l=fia bkak ldf, k wudf.a
idrfhka fmdaIKh fjkjd' ^uyK fjkl fmd fmd;a
n,kjd" lei m wykjd& uyK jqkdg miafia fpdl,
lkak hkjd' tA lshkafka ndysr fmd;a m;a n,kak hkjd' Bg
miafia rj.kak nE' wehs'''@ Wmka .uka uia lE,s lf ;sndu
rjkafka kEfka'
tA jf.a ;uhs" bmk .uka yhs y;a;sh ;sfhk tAjd
lkak hkak tmd' Wmka orejg ;sfhkafka ls ,d fmdaIKh
fjk tlhs' tA ksid f fmd fmd;a wdfh wdfh lshjkak'
fjdf.a ;sfhkjd wms fudkjo lrkak k lshk mKsvhhs'
l=i,a lshkafka fudkjdo'''@" wl=i,a lshkafka
fudkjdo'''@
l=i,aj, mdl fudkjdo'''@" wl=i,aj, mdl
fudkjdo'''@
l=i,a jvkafka fldfyduo'''@" wl=i,a relrkafka
fldfyduo'''@
l=i,a hqKq lr.ekSug" wl=i,a re lr.ekSug wms
fudkjo l< hq;af;a wdhhs'
f Tlafldu fjdfha ;sfhkjd' b;ska Th fmd;a
lshjkjd k" h flfkla fudkjo wms lrkafka lshk
mKsvh thd ;=<g tkjd fkao'''@
wr uls ,d fyd|g jefvk <uhd lla l,a .shmqjdu
fyd|g cjimkakhs' thd n,j;a flfkla njg m;afjkjd'
thdg mqjka k foalg uqyqK fokakg' tA jf.a ;uhs fjd
94

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fyd|g lshjk flkd wl=i,aj,g hgfjkafka kE" thdg wl=i,a


;l tkjd' yenehs thd tAjdg hgfjkafka kE' wehs'''@
f fmd;aj, ia;r lr,d ;sfhkjd fndfydu fyd|g
f wl=i,aj, iajNdjh;a" tA wl=i,aj, mdl;a" tA wl=i,a re
lr.kafka fldfyduo'''@ lsh,;a' tA jf.au udkakh tkafka
fufyuhs wd''' Tlafldu ir,j f,dl= iajdka jykafia ia;r
lr,d fokjd'
t;fldg wms ;=< tAjd l.kak mqjkalu ,efnkjd'
fuhdg l,l fyd| krl f;are .kak mqjkalu ,efnkjd'
yenehs tA i|yd wudf.a weiqfu bkak k' tA ksid ujf.a
weiqf b|f.k yefok <uhs jf.A tA fmd fmd;a l mYS,kh
lf<d;a wms ljqre;a zux fudllao lrkak kZ lshk m%Yakh
;=< ysrfjkafka kE' tA wh fndfydu m%ikakj" m%KS;j jdih
lrkjd'
n,ka k wud tla l bka k <ufhla fldpr
fkdaofhka bkakjdo'''@ thdg nhla ;sfhkjdo'''@ Th jf.a
f fmd;a l mYS,kh lrkak' wms fl ks;r ks;r lshkjd'
wehs tA'''@ fuhg jvd iula uf.a kqf yehg" ug k
fmakafka kE'
tA jf.au Tn;a h ojil ixf>damia:dhl flfkla
k" msig wkq.%y lrk flfkla njg m;afjhs' todg Tng
lshkak ;sfhkafk;a f mKsvhu ;uhs'
Tn wudf.a ls l Wrd,d yefKd;a h l,l
lrK .ykak wd foag wmg Wo lrkak mqjka' f .uk
fl<jr jk ;=reu Wo lrkak wmg mqjka' yenehs ls l
Wr, lf ;shkak ug nE' tAl f.d,af,dau lg ;sh, Wr,
fndkak k' ug mqjka lg <x lrkakg" zfukak" WrkakZ
lsh,d'
uu tod Tng lsfj;a f mKsvhuhs' wo lshkafk;a"
uyfukdj Ndjkd wimqj

95

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fyg lshkafk;a fluhs' tA ksid f fmd fmd;a lshjkak'


wdfh wdfha lshjkak' t;fldg wmg fndfydu m%KS;j jdih
lrkak mqjka' f yg ls ,d jefvk whg lrK
.ykakg Wo lrkakg wms leu;shs'
ka f;arekdo fudllao lrkak k lsh,d' f lsj
ldrKh jegyqkd fkao'''@ tfyk wms uyfukdf Wmkakd
k l< hq;af;a flhs fkao'''@
n,kak" wms uyfukdjg tkak fm<Uqfka wehs'''@
fudlla ys;s,o'''@ uyfukdj jgd frdla jqfka l=ula ksido'''@
tlafld f lei mhla wy,d" tfyu;a ke;ak fmd;la
lshj,d" tfyu ke;ak jevigyklg we,a,d y fkao'''@
tfyu fkao wfma ys; meyefka" uyfukdj k wudf.a
l=fia ms<sis| .kakg' t;kska ;uhs h wdrN jqfka'
tfyk wms tAlu ;ud .gu meje;ah hq;af;a' f
yg .sfha ke;ak wmg uyfukdj ;=< meje;aug reh
ke;sfj,d hkjd' zwfka''' fydhmq foa kEfkaZ lshk ;ekg
tkjd' iuyre fufyu lshkafka wehs'''@ tA wh fydhmq foa
;sfhk ;ek okafka ke;s ksid'
f ksid Tn;a uyfukdj ;=< bkak flfkla fjkak
k" f fmd fmd;a lshjkak' fjd lshjk lsisu flfkla
wdfh ljodj;a uyfukdj od,d hkafka kE'''

O,o

96

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

q
uyfukdf fmd fmd;a lshf wdksYxi'''''
^01&' h flfkla f fmd fmd;a l lshjkjd k" thdg
nqoaO foaYkd blaukska ksrjq,aj bf.k .ekSf yelshdj
,efnkjd'
f kqu fl l,lska ,nd.kak mqjka'
wmg f kqu ksrjq,aj ,nd.kak mqjka'
Tkak iuyr i;a;= ovdjf;a hkjd' wyfnka fyd|
f.orla .dka hk g thdg ri lEula is lr, ;s,d
yn fjkjd' thd wdfh wdfha t;kgu hkjd' wehs'''@ ri
lEu yn fjkjd fka''''
ka thd ovdjf;a hkafka ke;sj t;k kj;skjd'
fuhd ka t;k kslu bkafka kE' thd t;kg wdof
lrkjd" lSlre fjkjd' t;k /l.kakjd' f i;dj .y,d
mekakqj;a .=ld,d y bkakjd'
fukak f jf.a" uyfukdjg tk whg f
fmd;a lshjkak ,eu ri lEula ,enqkd jf.a' ljodj;a
thd u`. wer,d hkafka kE' thd /f|kjd' kslka fkfuhs''''
t;ek /l.kakjd' tA jf.au fuhdg ierjer l<d lsh,d
fuhd fu;kska hkafka kE' ^uyfukdj /l.ekSu hkq
nqoaO Ydikh /l.ekSuhs'&
^02&' nqoaO foaYkd lshj,d w: f;are .kakjd lshk lreK
w;sYhska wudre fohla' kuq;a wmf.a f,dl= iajdka jykafia
uyfukdj Ndjkd wimqj

97

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

fjd fydka f;are wrf.k ir,j wmg f fmd;a


j,ska lsh,d fokjd'
tal yhg f.j,aj, mqre ke;s wh we uykak
.shmqjdu mf;drula ;sh,d lm,d uykjd' miafia mqre
jqkdu kslu lm,d uykjd' fukak f jf.a foaYkdjl
yrh .ekSug yqreu i|yd fmd fmd;a l ukd mf;drula'
^03&' Tkak wmsg wykak ,efnkjd f foaYkd ;=< ksjka u
;sfhkjd lsh,d' b;ska wms fl imQKfhkau lshj,d
^iQ;% msglh& lreKq .kak .sfhd;a wmg kslka y;s jeula
;rhs b;s fjkafka'
tal yhg" f ;sm
% g
s lh lshkafk uy uqyoq jf.a fohla'
mrla" f;rla" .la" m<,la fydhd .kak nE' f ;=< Yd,
jia;= iNdrhla ;sfhkjd' flfkla ffl uq;= ueKsla
;sfhkjd lsh,d mek,d .kak hkjd' .s,s,d uefrkak
;uhs isoO
a fjkafka' kuq;a wms" okak flfkla tlal ueKsla
.kak hkjd' thdg myiqfjka ueKsl .kak mqjka fjkjd'
^04&' f fmd fmd;a lshjkjd k" zwms Ou ud.fha fldfyo
bkafkaZ lsh,d k.kak mqjka fjkjd'
wmg Y%oaOdj ;sfhkjdo'''@
wfma Y%oaOdj mmQKo'''@
wms ;=< iu:h jefvkjdo'''@
wms ;=< oYkdj jefvkjdo'''@ wdhhs'
^05&' fmd fmd;a l fyd|g lsfhfjd;a f,dl= iajdka
jykafia fldhs jf.ao lsh,d k.kak mqjka' b;ska f,dl=
iajdka jykafia wkd .ekSfuka wmg ,efnk ,dNh
fudllao'''@
wmg wd;au Yajdihla tkjd' wms bkafka
98

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

wdrlaIdj ;sfhk flfkla <`. lsh,d' wmg w; ys; fok


flkd flfrys Yajdih f.dvkef.kjd'
Tkak OdrdKsmd; jeiaila jyskjd' t;ek b
;ek" mrK" rmq f.hla ;sfhkjd' wms blaukg tAl
we;=<g jhso'''@ kE''''' wehs'''@ wms okakjd f jeiaig
fl lvka jefgkjd lsh,d' kuq;a fyd|g yhsh ;sfhk
f.hla ;sfhkjd k wms blaukska tAl we;=<g jkjd'
wms okakjd wdrlaIdjla ;sfhkjd lsh,d'
flfkla .rd jep f.a ;=< ysh;a bkafka nfhka
;e;s.ekSfuka' kuq;a Yla;u
s ;a f.a ;=< bkafka flkd bkafka
fndfydu ikaf;daIfhka' f jf.a ;uhs flfkla fyd|
Yla;su;a kdhl;ajhla hgf;a ysfhd;a thdg Yd,
Yajdihla tkjd' thd iqjfia ;ukaf.a lghq;= lrkjd'
f Yajdih ;=< fuhd fu;ek /f|kjd' wdfha hkafka
kE'
wmf.a mskaj;a f,dl= iajdka jykafia;a Yla;su;a
f.dvke.s,a,la jf.a' f Yla;su;alu k Ouh flfrys
;sfhk n,j;a Yajdihhs'''''
^06&' f fmd fmd;a l lshjdf.k hkjd k thdg iqjfia
jdih lrkakg mqjka'
wehs'''@ tAjd ;=< b;d rij;aj Ouh ia;r lrkjd'
t;fldg wms ;=< Ou ukisldrh isoaO fjkjd' t;fldg
wfma rd." oafI" fuday hgm;a fjkjd' t;fldg wmg
myiqfjka bkak mqjka'
Tkak wms uqvqlal= mirhl b|,d fmd,a.yfj,
wimqjg tkjd' fldhs;r myiqo iemo'''@ fukak f
jf.a iqjfia bkak mqjka'
^07&' iuyr Woh y nfhka bkafka'''"
zwms uerefKd;a fudkjd fjhso okafkaZ kE wdh'''
uyfukdj Ndjkd wimqj

99

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

kuq;a''''" Nh ke;sj iel ke;sj Yajdifhka h


flfkla f fmd fmd;a l ms<sfj,g lshj lshjd
bkakjd k fuhd fflkau iq.;sfha hkjd'
^08&'flfkla f fmd fmd;a l lshjkjd k" f Ou
ud.h ;= < ia : djr fjka k mq jka ' tk Y% o a O djg
mefKkak mqjka fjkjd'
f uE; Nd.fha nq .=K" oy .=K" i .=K lSjd
k lSf" wfma f,dl= iajdka jykafiahs' tAjd ;uhs f
fmd;aj, ;sfhkafka' f fmd;aj, ;sfhkjd Y%oaOdjg tk
y' iel ixld ;shd.kafka ke;sj lshdf.k hkak'
^09&'f fmd fmd;aa l Tf ys;g wdydrhla jf.hs'
Tf ys;g fmdaIKh fkd,enqfKd;a ukaofmdaIKh
yefokjd' t;fldg wm% d Ks l hs ' t;fldg n,j;a
flf,iaj,ska ys; hg lr,d odkjd' kuq;a fmd fmd;aj,ska
Tf ys; fmdaIKh lr.kak mqjka'
tA jf.au f ys; uD fudf,dla fjkjd' tA lshkafka
ys; ;=< lreKdj" ffu;S%h" bjiSu jeks foa Wmkjd' f
fmd fmd;a flka Tf ys; ksfrda.S fjkjd' ksfjkjd"
ixisf|kjd" iemh myiqj we;s lrkjd'
^10&' wmg f fmd fmd;a lshfuka Ou f.!rjg we;s lr
.kak mqjka' Ou f.!rjh we;slr .;af;a ke;ak"
Y%oaOdjg tkak nerej hkjd'
^11&' f fmd fmd;a lshjk flkdg fyd|g Ouh .,m,d
jroao .kafka ke;sj ;j flfkl=g lsh, f yelshdj
,efnkjd'
tal fukak f jf.hs' fyd| hfrl=f.ka bf.k
.;af;d;a thdg fyd|g t,jkak mqjka fjkjd'
^12&' wms f.dvla fofkl=g isoaO fjk fohla ;uhs tl tl
100

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

foaj,aj,g wyq fj,d hdu' Tn oyu ;=< ia:djr fkdjqk


fyd;a Tn ;j flfkl=g veye.kak mqjka'
Tka k .yla yokjd' fl uq , a od,d fyd|g
msysgkl fl flfkl=g Wrf.k hkak mqjka' kuq;a
fl l,l uy .yla fjkjd' t;fldg fl .,jkak
nE' hfula uyfukdf me, jqfkd;a thdj veye.kak
neye' f fmd;a l lshkjd k thd uyfukdj ;=<
me, fjkjd'
^13&' wms fjk fmd;a m;a lshjmqjdu tAAjdfha y jer fydhd
.kak neye' kuq;a wms f fmd fmd;a l lshjkjd k
Tyqg Ouh fyd|g bf.k .kak mqjka' Bg miafia fudk
fmd; m; lsfhj;a thd wkjYH foag meg,s,d hkafka
kE' t;fldg thd wdfha wkjYH fmd;a lshjkak hkafk;a
kE'
^14&' f fmd;a lshfuka nqoO
a foaYkd yhgu lshj,d ksjerj
ord.ekSf yelshdj ,efnkjd'
f nqoaO foaYkd ksjerj bf.kf.k ord.kak
,eu fudk;r ,dNhlao@ wmg f foaYkd lshjkak
,enq f ka f fmd fmd;a flka ' hfula fulreK
k.;af;d;a thg f.!rj lsu jYfhka f fmd;a
lshjkjd'
^15&' f fmd;a ,xldf ;sfhk fmd;a w;ka ysu NdId
ffY,hla ;sfhk fmd;a l'
f l yhg ysu ys ula jf.a' ri lr lr
lshjkak mqjka'
^16&' f fmd;a lshfuka wfma .ukg wjYH imQK moku
we;s lr.kak mqjka'
ys;kak'''' wms f.orl w;a;j
s dru fyd|g od.;af;d;a
k ;r ;gq yokak mqjka' ke;sk f.a yodf.k
uyfukdj Ndjkd wimqj

101

jdikdjka ug l<K;=rka weiqr'''''

hkfldg mqmqr,d hkjd'


^17&' f fmd;a lshjk g hh we;sfjkjd' fjd kej;
kej; lshjkak lshjkak Y%oaOdj we;sfjkjd' t;fldg
;uhs hh we;sfjkafka'
Tkak wms .ukla hkjd fyd| jdykhl ke.,d'
l rla hk g bkaOk bjr fjkjd' b;ska wms kej;
kej; bkaOk .ykak k' t;fldghs .uk hkak mqjka
fjkafka' ta jf.a f fmd fmd;a l wfma .ukg bkaOk
jf.hs'
^18&' wms ;=< we;s jqk hh f fmd;a lshfuka .gu
mj;ajdf.k hkak mqjka fjkjd'
^19&' fndfyda fofkl=g l=l=ia ;sfhkjd' ^iS,h''' wdh& hfula
f fmd;a l lshjkjd k iel ixld ke;sfj,d hkjd'
l=l=ia ;=< jdih lsu yhg r;a jQ .,a ;,djl
bkakjd jf.a' uql=;a lrkak ysf;kafka kE' f fmd;a
lshjkjd k jd ke;s fj,d hkjd'
^20&' f Ydik l%uh inkaO
a fhka u;jdo f.dvla ;uhs ;sf'
b;ska''' f fmd fmd;a lshjkjd k tA u;jdo le,d
,d hkjd' t;fldg Tng ksrjq,a ukila we;sfjkjd'
tA ksrjq,a ukiska Tng OudjfndaO lrkak mqjka'
^21&' wms ;=< wm%ud nj we;sfjkjd' f fmd;aj, ksrh" fm%a;
f,dalh wdh .ek ksjerj i|yka fj,d ;sfhkjd' b;ska
tAjd lshjk g wm%ud nj we;sfjkjd'
^22&' ;ud ;=<" ;udg f,dl= wd;au Yla;shla we;sfjkjd' fjd
;=< ksjka u ksrjq,aj i|yka fj,d ;sfhkjd' fjd
lshfuka fl wjfndaO lr.kak mqjka lshk Yajdih
tkjd'
^23&' f ;dla uyfukdf hfula msyqkd k msyqfka f
102

uyfukdjg ysff;IS flfkla fjuq'''''

fmd;a fkdlshjmq whhs' fjd lshjk Woh hqKqj lrd


hkjduhs'
^24&' f fmd;a lshu" yefok .ylg fmdfydr odkjd jf.hs'
fmdfydr odmqjdu f .fya uq,a yeu ;eku .sys,a,d w;=
m;r ys,d fyd|g yefokjd' t;fldg tA .yg n,j;a
yq<la wdj;a" l=Kdgqjla wdj;a lror fjkafka kE'
^25&' f fmd;a lshjk g wms ;=< mxp bkash Ou hqKq
fjkjd'
^26&' f fmd;a lshjmqjdu" wms ish fokd tl wudf.a orefjda
jf.a fjkjd' wehs'''@ tlu idrhlafka Wr,d fndkafka'
wmg tl wudf.a orefjda jf.a ius imkak fjkak
mqjka'
^27&' f fmd;a lshfuka l<HdK;% weiqr" ioaOu Y%jKh
hk folu tljr ,nd.kak mqjka' olaI flkd fyd|g
isysh msysgqjdf.k lsfhfjd;a fhdaksfidaukisldrh;a
msysgkjd' thd tA wdikfhka keskafka OudkqOu
mmodjg we,a,d'
^28&' wo uyfukdj f,dalfha ;sfhk n,j;au wdh;khla'
f Ouh f ;fhau wjfndaO lrkak mqjka lshk
u;hg wdf f Ou foaYkd ksid' tA foaYkd l ;uhs
f fmd;aj, ;sfhkafka'
^29&' uyfukdf idrh" yrh fu;khs ;sfhkafka'
^30&' ,xldf ;rla fkdfjhs f,dalfhau fmd;aj,j;a" mxp
WmdodkialkaOh" mpiuqmamdoh" wdh i;Hh wdh
ms<sn|j f fmd;aj, ;r meye,sj ia;r lr,d kE'
^31&' uyfukdj k wud ;=< Wmka orejka jk wmg" fndkak
;sfhk fyd|u ls l ;uhs f fmd fmd;a l'
^32&' hfula fmd fmd;a l lshjkjd k thdg ;kshu
uyfukdj Ndjkd wimqj

103

kesg,d hdf yelshdj ,efnkjd'


^33&' wfma iajNdjh ;uhs ne ne hk tl' fflka .e,fjkak
k wms ne yd tAjdfhka ksoyia jk ye k.kak k'
f fmd;aj, meye,s f,i tAjd ia;r lr,d ;sfhkjd'
t;fldg wmsg fjd bf.k f.k f ne j,ska ksoyia
fjkak mqjka' wms ndysr foa lsfhfjd;a wdfha ne ne
hkak mqjka'
^34&' f fmd;a ks;r ks;r lshfuka f;rejka flfrys meyeu
we;sfjkjd' tg wdh iajNdjh;a" mD:.ack iajNdjh;a
ykd.ekSug mqjka fjkjd' ksy;udkSlu" jeys
f.!rjh wdh we;sfjkjd' tg msfia iushg msKsi
lghq;= lrkjd' j;ams<sfj;a wdh lrkjd' t;ku thdg
ksjka u`. wefrkjd'
^35&' f fmd;a flka wmsj ksjk lrd f.k hkjd'
^36&' f wdksYxi jf.au ;j;a fndfydau wdksYxi ;sfhkjd'
ta ksid Tn;a by; ia;r lrk ,o ish wdksYxi
,nd.ekSug" f yss fmd fmd;a l lshjkak''''

O,o

You might also like