219

A investigacin sobre literatura infantil e

xuvenil no marco ibrico. Unha rede temtica:
obxectivos, retos e actividades
BLANCA-ANA ROIG RECHOU
Universidade de Santiago de Compostela

As Literaturas Infants e Xuvens do Marco Ibrico (LIXMI) unha rede

temtica de investigadores de Literatura infantil e xuvenil vinculada Universidade
de Santiago de Compostela, que pertence a sa investigadora principal, Blanca-Ana
Roig Rechou1. Neste momento est formada por investigadores de trece universidades de Espaa2, Portugal3 e Iberoamrica4 e conta cos apoios das mis relevantes
institucins destes mbitos vinculadas coa Literatura infantil e xuvenil5.
1

Para coecer mis sobre a sa traxectoria ver http://web.usc.es/~fgroig/

Representadas polos investigadores do mbito casteln Pedro Cerrillo Torremocha (Universidad
de Castilla La Mancha), Jess Daz Armas (Universidad de La Laguna) e Victoria Sotomayor Sez
(Universidad Autnoma de Madrid); do mbito cataln Caterina Valriu (Universidatat de les Illes Balears),
Gemma Lluch Crespo (Universitat de Valencia) e Ramn Llorns (Universitat de Alacante); do mbito
galego Blanca-Ana Roig Rechou, Mara Jess Agra Pardias e Carmen Franco Vzquez (Universidade
de Santiago de Compostela); do mbito vasco Xabier Etxaniz Erle e Mara Jos Olaziregi Alustiza
(Universidad del Pas Vasco), ademais das investigadoras colaboradoras Eulalia Agrelo Costas, Marta
Neira Rodrguez, Jos M Lema Mesas (Universidade de Santiago de Compostela e Centro Ramn
Pieiro para a Investigacin en Humanidades) e Isabel Mocio Gonzlez (Universidade do Pais Vasco e
Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades).
3
Representadas polos investigadores Jos Antnio Gomes (Escola Superior de Educao del Instituto Politcnico de Porto) e Ana Margarida Ramos (Universidade de Aveiro), ademais da investigadora
colaboradora Sara Reis da Silva (Universidade do Minho).
4
A incorporacin dos membros mis recentes tivo lugar no marco dunha reunin cientfica celebrada en Madrid (16-17 de febreiro de 2007), na que se decidiu ampliar a Rede ao mbito iberoamericano. Os membros que se incorporaron foron: Cecilia Bajour (Universidad Nacional de San Martn-Argentina), Gustavo Horacio Bombini (Universidad de Buenos Aires-Argentina), Joo Ceccantini (UNESP.
Universidade Estadual Paulista Julio de Mesquita Filho. Brasil) e Beatriz Helena Robledo Botero
(Universidad Javeriana. Colombia). Todos eles asumiron as propostas e as lias de investigacin marcadas pola Rede.
5
Que son ANILIJ (Asociacin Nacional de Investigadores en Literatura Infantil), a travs de
Veljka Ruczika Kenfel; CEPLI (Centro de Estudios de Promocin de la Lectura y Literatura infantil),
2

219

220

BLANCA-ANA ROIG RECHOU

1. XESTACIN DA REDE
No mes de febreiro do ano 2004, a iniciativa de Blanca-Ana Roig Rechou
(Profesora de lingua e literatura galegas na Universidade de Santiago de Compostela),
realizouse no marco dos actos de conmemoracin do dcimo aniversario do Centro
Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades (Santiago de Compostela), o I
Encontro de Investigadores de Literatura Infantil e Xuvenil do Marco Ibrico. A el
foron convidados tres profesores universitarios do mbito lingstico casteln e dous
de cada un dos outros mbitos lingsticos que constiten o marco ibrico, dicir, os
espazos xeogrficos, tanto insulares coma peninsulares, que integran Espaa e Portugal e que constiten unha Comunidade interliteraria ibrica debido ao fluxo de intercambios socio-poltico-culturais que inciden na producin literaria dos distintos mbitos lingsticos. Daquela participaran:
mbito casteln: Pedro Cerrillo Torremocha (Universidad de Castilla La
Mancha), Jaime Garca Padrino (Universidad Complutense de Madrid) e
Victoria Sotomayor Sez (Universidad Autnoma de Madrid).
mbito cataln: Teresa Duran Armengol (Universitat de Barcelona) e Gemma
Lluch Crespo (Universitat de Valencia).
mbito galego: Blanca-Ana Roig Rechou e Mara Jess Agra Pardias
(Universidade de Santiago).
mbito vasco: Xabier Etxaniz Erle e Mara Jos Olaziregi Alustiza (Universidade do Pas Vasco).
mbito portugus: Jos Antnio Gomes (Escola Superior de Educao do
Instituto Politcnico do Porto) e Sara Reis da Silva (Universidade do Minho).
Investigadoras: Eulalia Agrelo Costas, Adelina Guisande Couago e Isabel
Mocio Gonzlez, colaboradoras do Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades e pertencentes Universidade de Santiago de
Compostela.
dirixido por Pedro C. Cerrillo Torremocha; CERLALC (Centro Regional para el Fomento del Libro en
Amrica Latina y el Caribe), a travs de Luis Fernando Sarmiento; CIDEHUS (Centro Interdisplinar de
Histria, Culturas e Sociedades, da Universidade de vora), a travs de Cludia Sousa Pereira; CIRP
(Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades); CRLM-ML-UPF (Centro de Referncia
de Literatura e Multimeios-Mundo da Leitura, da Universidade de Passo Fundo), a travs de Tania M. K.
Rsing; LIBEC (Centro de Investigao em Promoo da Litercia e Bem-Estar da Criana da
Universidade do Minho), a travs de Fernando Fraga de Azevedo; Grupo de Investigacin LITER21,
que forma da unidade grupal Literatura infantil e xuvenil e a sa traducin, dirixida por Veljka Ruczika
Kenfel (Xunta de Galicia. Consellara de Educacin. Direccin Xeral de Promocin Cientfica e
Tecnolxica do SUG. Ref. 2006/48-0); e o Ministerio de Educacin y Ciencia do Estado Espaol, a
travs das Axudas Complementarias de investigacin (HUM2004-20052-E) (HUM2005-23895-E/FILO).

A INVESTIGACIN SOBRE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL NO MARCO IBRICO

221

Ao longo das sesins que se realizaron os das 2, 3 e 4 de febreiro, expuxronse

as fortalezas e debilidades das literaturas infants e xuvens de cada mbito lingstico, e repasronse as lias de investigacin vixentes nas diferentes Universidades.
Unha vez estabelecido o mapa de traballo, decidiuse realizar un documento, dicir,
unha primeira hiptese, sobre as lias a iniciar ou aquelas que se considerou que
precisaban algn reforzo.
O documento que se fixo pblico no seu momento propoa as seguintes:
1.1. Lias de investigacin6
1. Historia
Periodizacin e xneros
Historia dos sistemas literarios (producin, mediacin, recepcin)
Bibliografas e dicionarios
Ilustracin
2. Teora e crtica
Modelos tericos
Estudos de obras, xneros e creadores
Canon
Traducin
Imaxe
Literatura de transmisin oral
Tecnoloxas da informacin e a comunicacin
Ideoloxa e valores
Edicins crticas
3. Literatura comparada
Estudos comparatistas: estilos, xneros e temas
Relacins diacrnicas e sincrnicas
Multiculturalismo

6
Guiados por un criterio de sntese, pretendeuse recoller e propoer grandes lias de investigacin. Para iso, tomronse como referencia proxectos subvencionados de distinto tipo, teses de
doutoramento lidas ou depositadas e traballos titorizados desenvolvidos nos diferentes mbitos universitarios. Despois das xornadas, onde se fixo un diagnstico do traballo realizado en diferentes universidades, propuxronse as lias de investigacin que se consideraron deban atenderse para fixar dunha vez
por todas as Literaturas infants e xuvens, facelas visbeis ante a institucin acadmica e dar pasos
rigorosos co fin de acometer a formacin literaria e lectora con xito.

222

BLANCA-ANA ROIG RECHOU

4. Lectura
Promocin e mediacin lectoras
Hbitos lectores
Lectura da imaxe e cultura visual
Formacin do lector literario
Aplicacins educativas da Literatura Infantil e Xuvenil
1.2. Acordos
Retomando as conclusins do encontro celebrado en Cuenca o 27 e 28 de
outubro do ano 2000 baixo o ttulo de Literatura Infantil y Universidad, o grupo
subscribiu algns dos acordos que se presentaron porque os considerou en plena
vixencia:
a) Inclur a Literatura Infantil e Xuvenil como materia troncal ou obrigatoria
nos futuros planos de estudo de Maxisterio, Filoloxas, Biblioteconoma e
Ciencias Documentais, Educacin Social e Ciencias da Comunicacin e
Informacin.
b) Inclur a Literatura Infantil e Xuvenil en programas nacionais e europeos de
investigacin.
c) Crear institutos universitarios de investigacin en Literatura Infantil e
Xuvenil, cursos, posgraos, etc.
d) Fomentar as relacins con centros e departamentos doutras universidades
europeas e latinoamericanas.
e) Solicitar premios e axudas oficiais para a investigacin en Literatura Infantil e Xuvenil.
Como consecuencia desta reunin, o grupo de investigadores presentes neste I
Encontro fxose cargo da docencia do I Curso de Formacin continua sobre Literaturas infants e xuvens ibricas. A sa influencia na formacin lectora, que se iniciaba
en Santiago de Compostela, ao amparo da Universidade, da Biblioteca Nova 33 da
Fundacin Caixagalicia e Glix (Asociacin galega do libro infantil e xuvenil).

2. CONSTITUCIN DA REDE TEMTICA LITERATURAS INFANTS E

XUVENS DO MARCO IBRICO (LIXMI)
Foi no marco dese curso onde se realizou unha segunda reunin para comezar
a concretar as accins que se tian proposto. A creacin da Rede Temtica foi, precisamente, a primeira plasmacin destas accins. No momento da sa creacin,

A INVESTIGACIN SOBRE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL NO MARCO IBRICO

223

conformouse a Rede cos compoentes pertencentes ao grupo inicial, un grupo que

podera ser descrito como multidisciplinar e multicultural. Multidisciplinar en canto
que inclua a investigadores e docentes tanto da Literatura institucionalizada coma da
infantil e xuvenil, as como a profesores de Didctica da lingua e literatura e das artes
plsticas, que achegaban claves estticas para xulgar o feito literario. Multicultural en
canto que o profesorado provia dos distintos mbitos lingsticos ibricos. Na
actualidade, como xa se sinalou no inicio desta presentancin, a Rede, conservando
as caractersticas citadas, ampliouse ao mbito iberoamericano e engadronse novos
membros, ben por necesidades de cada mbito ben por substitucin dos que, por motivos varios, tiveron que deixar de pertencer a ela, anda que non se desvincularon
para traballos concretos.
A constitucin da Rede Temtica quedou ratificada e afianzada definitivamente grazas axuda que o Ministerio de Educacin e Ciencia (Secretara Xeral de Poltica Cientfica e Tecnolxica) lle concedeu a tal fin (HUM2004-20052-E) (HUM200523895-E/FILO). No momento da constitucin da Rede os obxectivos que se sinalaron
como prioritarios foron:
2.1. Obxectivos
1. Intercambiar coecementos e experiencias entre docentes e investigadores
de Espaa e Portugal sobre As literaturas infants e xuvens do marco ibrico. A sa influencia na formacin literaria e lectora, unha temtica moi
pouco presente nos planos de estudo universitarios nos que se forman os
mediadores (educadores, bibliotecarios, familias, investigadores...) e pouco
potenciada como lia de investigacin.
2. Vertebrar e consolidar unha comunidade cientfica para mellorar os resultados dos esforzos individuais dos seus membros.
3. Realizar informes sobre a situacin actual da disciplina e o seu campo de
investigacin. Comparar o que sucede no mbito ibrico e propoer accins
de poltica educativa e cientfico-tecnolxica no terreo cientfico, terreo que
se considera altamente relevante nun momento no que se est implantando
un Espazo Europeo Educativo e de Investigacin.
4. Contribur a unha mellora substancial no desenvolvemento dos obxectivos
do Plan Nacional de Fomento da Lectura. Non cabe dbida de que problemas como o da falta de hbito lector poden ter a sa orixe nunha mala
formacin literaria, as como no baixo coecemento por parte dos mediadores das literaturas infants e xuvens de cada mbito lingstico. Parece pertinente, polo tanto, que no inicio deste milenio tan influenciado polas novas
tecnoloxas da informacin e a comunicacin, pola globalizacin cultural,

224

BLANCA-ANA ROIG RECHOU

se considere a necesidade de reflexionar e analizar o que at o de agora se

ten feito no mbito da investigacin da literatura infantil e xuvenil. En definitiva, a certeza de que a lectura constite unha actividade de interese
fundamental para a formacin integral e flexbel do ser humano, a que impulsa a debater en torno a todos os aspectos que inciden no hbito lector.
2.2. Accins
Como se pode deducir dos obxectivos, tratbase de facer unha prospeccin, de
indagar cmo se desenvolveu a historia literaria infantil e xuvenil, cmo se confeccionaron as antoloxas, os catlogos, etc., cmo se acometeu a sa ensinanza... co
obxectivo de analizar a influencia que ditos elementos e actuacins tiveron na formacin literaria e no fomento da lectura. En definitiva, analizar, comparar e obter
conclusins que seran vertidas en informes anuais nos que realizar un diagnstico
das debilidades e propoer accins futuras. Accins, en xeral, encamiadas a apoiar o
hbito lector e a coecer as literaturas infants e xuvens do mbito ibrico (ampliado
agora ao mbito iberoamericano), as identidades culturais de cada unha delas, as
relacins multiculturais que presentan, a intertextualidade... Pretndese, ante o novo
sculo meditico e globalizador que se presenta, incidir na importancia das diversas
literaturas infants e destacar o atractivo que poden presentar, de cara aos mediadores,
a variedade e diversidade de voces que as integran.
2.3. Retos
En sntese, o traballo que se intenta desenvolver na rede temtica dirxese a dar
a coecer nos mbitos educativos, investigadores e sociais en xeral, os modos de
coecemento que ofrecen as literaturas infants e xuvens como espazos de creatividade,
tolerancia e entendemento, coa esperanza de que bote luz sobre fenmenos
psicopedagxicos, literarios, culturais, etc., que polo xeral seguen moi unidos aos
lmites de discursos disciplinares e acadmicos claramente insatisfactorios. Estes modos
de coecemento veen, no marco ibrico e iberoamericano, condicionados por unha
realidade multicultural que orixina comunidades interliterarias e interlectoras. Deste
modo, a Rede propn unha aproximacin que, at o de agora, non foi utilizada con
rigor nas universidades hora de abordar o feito literario infantil e xuvenil. Faise
referencia, obviamente, ao enfoque comparatista, tan necesario e pertinente nos actuais
estudos terico-metodolxicos e literarios.
Prtese da conviccin de que este equipo interdisciplinar, con outros equipos
de universidades espaolas, portuguesas e iberoamericanas, contribuir ao desenvolvemento do coecemento achegando novas propostas e metodoloxas baseadas nas
tecnoloxas da informacin e a comunicacin.

A INVESTIGACIN SOBRE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL NO MARCO IBRICO

225

3. ACTIVIDADES REALIZADAS POLA REDE

Despois da sa creacin, os membros da Rede sguense encargando da docencia e eleccin das temticas dos cursos de formacin continua que anualmente se
organizan, como xa sinalamos, en Santiago de Compostela baixo o patrocinio da USC,
a Biblioteca Nova 33 (hoxe Biblioteca Fundacin Caixagalicia), coa colaboracin
doutras institucins en cada edicin. Estes cursos estn estruturados en das modalidades: unha virtual que se celebra ao longo do mes de xullo e unha presencial que ten
lugar na segunda semana do mes de setembro. A primeira edicin do curso de formacin continua (2004) no que a Rede temtica se encargou da docencia tratou a temtica Cinema e literatura, na edicin de 2005 Revisitar os clsicos, na de 2006 o
Multiculturalismo e Identidades Permebeis, na de 2007, Teatro infantil. Texto e
representacin e na do 2008 A Guerra Civil espaola na narrativa infantil e xuvenil.
Tamn de destacar que como resultado de cada unha das edicins deste curso,
e respondendo s lias de investigacin que a Rede considerou que haba que cubrir,
se publicaron as seguintes monografas:
Para entenderte mellor. As Literaturas infants e xuvens do marco ibrico.
Cinema e Literatura, coordinado por Gemma Lluch e Blanca-Ana Roig Rechou, Santiago de Compostela: Servizo de Publicacins da Universidade de Santiago de
Compostela, 2005, 337 pp. (ISBN: 84-9750-498-4).
Hans Christian Andersen, Jules Verne e El Quijote na Literatura Infantil e
Xuvenil do marco ibrico, coordinado por Blanca-Ana Roig Rechou, Vigo: Edicins
Xerais de Galicia, 2005, 266 pp. (ISBN: 84-9782-378-8).
Multiculturalismo e identidades permebeis na Literatura Infantil e Xuvenil,
coordinado por Blanca-Ana Roig Rechou, Isabel Soto Lpez e Pedro Lucas Domnguez,
Vigo: Edicins Xerais de Galicia, 2006, 266 pp. (ISBN: 84-9782-486-5).
Teatro infantil. Texto e representacin, coordinado por Blanca-Ana Roig Rechou,
Isabel Soto Lpez e Pedro Lucas Domnguez, Vigo: Edicins Xerais de Galicia, 2007,
294 pp. (ISBN: 978-84-9782-616-7).
A Guerra civil espaola na narrativa infantil e xuvenil, coordinado por Blanca-Ana Roig Rechou, Isabel Soto Lpez e Pedro Lucas Domnguez, Vigo: Edicins
Xerais de Galicia, 2008, 399 pp. (ISBN: 978-84-9782-885-7).
Os catro ltimos volumes monogrficos son publicados, segundo de que mbito lingstico provea o responsbel de cada traballo, en todas as linguas que compoen
o marco ibrico e iberomericano, coa nica salvedade de que o texto en lingua vasca
se traduce ao galego, debido a que en Galicia onde se publicaron estas obras.
En cada unha delas, ademais das achegas dos membros da propia Rede tamn
participan investigadores doutros grupos, respondendo as colaboracin e intercambio de coecementos que busca este grupo de investigadores que pretende analizar de

226

BLANCA-ANA ROIG RECHOU

forma comparativa e dende as teoras literarias mis contemporneas a producin,

mediacin e recepcin das literaturas infants e xuvens dos distintos mbitos
lingsticos que representan, como se vn indicando.
Hai que dicir, ademais, que os membros da Rede forman parte do grupo de
investigacin LITER21 Investigacins literarias, artsticas, interculturais e educativas. Lecturas textuais e visuais (GI-1839)7, inscrito na Universidade de Santiago de
Compostela, que sa vez forma parte da unidade grupal de investigacin
interuniversitaria Literatura infantil e xuvenil e a sa traducin, dirixida por Veljka
Ruczika Kenfel, da Universidade de Vigo e que conta co financiamento da Xunta de
Galicia. Consellara de Educacin. Direccin Xeral de Promocin Cientfica e
Tecnolxica do Sistema Universitario de Galicia (Ref. 2006/48-0).
Deste consorcio tamn xurdiu o monogrfico Grandes autores para pequenos
leitores. Literatura para a infncia e a juventude: elementos para a construo de um
cnone, coordinado por Jos Antnio Gomes e Blanca-Ana Roig Rechou, Porto: Deriva Editores, 2007, 126 pp. (ISBN: 978-972-9250-29-3).
Dende a sa constitucin, a Rede Temtica celebrou diversas reunins cientficas, nas que se levaron a cabo debates e reflexins, as como a posta en comn con
outros investigadores convidados, sobre cada un dos temas a tratar. At o momento
tiveron lugar as seguintes:
Docencia, investigacin y crtica en el marco ibrico. Los clsicos (Biblioteca Nova 33, Santiago de Compostela, 22-23 setembro 2004).
La formacin literaria y lectora: multiculturalismo e identidades permeables.
Revisitar os clsicos (Facultad de Formacin de Profesorado y Educacin.
Universidad Autnoma de Madrid, 15 decembro 2004).
Docencia, investigacin y crtica en LIJ (2004-2005): Multiculturalismo e
identidades permeables (Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en
Humanidades, Santiago de Compostela, 7-8 setembro 2005).
Andersen, Verne e a Actualidade. Verses, Adaptaes e Recriaes (Biblioteca Pblica Municipal de Almeida Garrett, Porto, 16-18 novembro 2005).
A literatura infantil ante o espazo universitario europeo: accins e actividades (Instituto de Estudos da Criana, Universidade do Minho, Braga-Portugal, 9-10 febreiro 2006).

7
Pdese atopar toda a informacin referente aos membros e lias de investigacin deste grupo en:
http://www.usc.es/lijmi/gl21in.html

A INVESTIGACIN SOBRE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL NO MARCO IBRICO

227

Literatura infantil e xuvenil. Reflexins para salvar debilidades (Facultade

de Ciencias da Educacin, Universidade de Santiago de Compostela, 12-13
xuo 2006).
Docencia, investigacin e crtica. Teatro infantil. Informes de literatura
(Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades, Santiago de
Compostela, 5-7 setembro 2006).
Grandes autores para pequenos leitores. Novas actividades de LIXMI
(Biblioteca Ameida Garrett, Porto, 15-16 novembro 2006).
Estereotipos, arquetipos, prototipos en la Literatura Infantil y Juvenil. Acciones y actividades de LIJMI (Universidad Autnoma, Madrid, 16 -17
febreiro 2007).
La guerra civil espaola en la narrativa infantil y juvenil. Muestra gallega a
partir de los Informes de Literatura. Acciones y actividades de LIJMI (Centro Ramn Pieiro para a Investigacin en Humanidades, Santiago de
Compostela, 11- 13 setembro 2007).
La poesa infantil. Siglo XXI. Muestra gallega a partir de los Informes de
Literatura. Acciones y actividades de LIJMI (Centro Ramn Pieiro para a
Investigacin en Humanidades, Santiago de Compostela, 9-10 setembro
2008).
Dentro das actividades, de destacar que a Rede temtica participa anualmente como coorganizadora dos Encontros Luso-Galaicos-Franceses do Livro Infantil e
Juvenil do Porto, actividade que vn desenvolvendo dende o ano 2005, no que tiveron lugar os 11os Encontros, onde se abordou a temtica Clssicos: Tradio e actualidade, celebrados na Biblioteca Municipal Almeida Garrett do Porto (16-18 de
novembro de 2005) e posteriormente nos 12os Encontros, sobre a temtica Grandes
autores para pequenos leitores, celebrados no mesmo lugar entre o 15 e o 17 de
novembro de 2006 e nos 13os Encontros sobre a temtica Do livro cena celebrados nos mesmo lugar entre o 15 e o 17 de novembro de 2007. As Actas destes encontros, dende a edicin 12, son publicadas pola Rede coa axuda da Unidade grupal de
investigacin citada. Foi o caso at o momento de 12os Encontros luso-galaicos-franceses do livro infantil e juvenil. Grandes autores para pequenos leitores, CD-Rom
(ISBN: 978-84-611-8152-0). Neste momento est no prelo un volume monogrfico
que acolle a 13 edicin dos Encontros. Estase a traballar na prxima edicin, que ter
lugar os das 14 e 15 de novembro de 2008 e no que se tratar o tema A memria nos
livros.
Por ltimo, de salientar tamn a participacin que en diversas actividades
tiveron os integrantes do grupo desde a sa constitucin, entre elas, o Curso de Vern

228

BLANCA-ANA ROIG RECHOU

da Universidade do Pas Vasco Literatura Infantil ante el nuevo Milenio (San

Sebastin, setembro 2004), os cursos de vern da Universidad de Castilla-La Mancha, a participacin no Mster do CEPLI (Promocin de la lectura y literatura infantil,
creado en 1999) ou en Congresos como as Jornadas internacionais do LIBEC 2004:
Metodologias e investigao (Instituto de Estudos da Criana-IEC, Universidade do
Minho, Braga 2005), II Congreso Internacional de Literatura infantil Mitologia,
tradio e innovao (Universidade de Tras-os-Montes, 2005); 1as Conferencias
Alentejo Literatura, Literatura para a infncia: leituras no Sul (Universidade de
vora, abril 2006), e en Comits cientficos de congresos como no III Congreso Ibrico de Literatura Infantil y Juvenil: Lectura, identidades y globalizacin (OEPLIAPLLIJ, secins do IBBY, Valencia, xuo 2005) ou no IV Congreso Ibrico da OEPLI
Leo diferente: el Libro infantil y juvenil desde la diversidad cultural, que se celebrou
en San Sebastin entre o 3 e o 5 de xullo de 2008. Todas estas actividades lvanse a
cabo coa finalidade de ser fieis ao compromiso adquirido no mbito da investigacin
sobre as Literaturas infants e xuvens e cumprir cos obxectivos e lias de investigacin marcadas.
Con este breve repaso configuracin da rede temtica As literaturas infants
e xuvens do marco ibrico non se quere mis que dar a coecer o traballo dun grupo
de investigadores que queren cumprir con todos os obxectivos propostos e seguir
avanzando na colaboracin con outros grupos para realizar accins futuras de interese
para a rea de coecemento na que se investiga, como quedou manifestado mis arriba. Toda a sa actividade anual pode seguirse por medio da pxina web (http://
www.usc.es/lijmi).