‫ﻧﺎﻣﻪ آﻳﺖ اﷲ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﺑﻪ ﮔﺮﺑﺎﭼﻮف ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻢاﷲاﻟﺮﺣﻤﻦاﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ! ﺻﺪر ﻫﻴﺄت رﺋﻴﺴﻪ اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺷﻮروي‬

‫ﺑﺎ اﻣﻴﺪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ و ﺳﻌﺎدت ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ و ﻣﻠﺖ ﺷﻮروي‪ ،‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭘﺲ از روي ﻛﺎر آﻣﺪن ﺷﻤﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻲ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﻮادث ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻮروي‪ ،‬در دور ﺟﺪﻳﺪي از ﺑﺎزﻧﮕﺮي و ﺗﺤﻮل و‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ‪ ،‬و ﺟﺴﺎرت و ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﺷﻤﺎ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺎت ﺟﻬﺎن ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﻨﺸﺄ ﺗﺤﻮﻻت و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮردن ﻣﻌﺎدﻻت ﻓﻌﻠﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺮدد‪ ،‬ﻻزم دﻳﺪم ﻧﻜﺎﺗﻲ را ﻳﺎدآور ﺷﻮم‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﻴﻄﻪ ﺗﻔﻜﺮ و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ روﺷﻲ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت ﺣﺰﺑﻲ و در ﻛﻨﺎر آن ﺣﻞ ﭘﺎرهاي از ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮدﻣﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺪازه‬
‫ﻫﻢ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد ﻣﻜﺘﺒﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎن ﺳﺎل ﻓﺮزﻧﺪان اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﻬﺎن را در ﺣﺼﺎرﻫﺎي آﻫﻨﻴﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺘﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪاي ﻛﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺳﻼف ﺧﻮد داﻳﺮ ﺑﺮ »ﺧﺪازداﻳﻲ« و »دﻳﻦزداﻳﻲ« از ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎً ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ را ﺑﺮ‬
‫ﭘﻴﻜﺮ ﻣﺮدم ﻛﺸﻮر ﺷﻮروي وارد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؛ و ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮرد واﻗﻌﻲ ﺑﺎ ﻗﻀﺎﻳﺎي ﺟﻬﺎن ﺟﺰ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻠﻂ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪان ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ در زﻣﻴﻨﻪ اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺑﺎغ ﺳﺒﺰ‬
‫دﻧﻴﺎي ﻏﺮب رخ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﻛﻮر اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ را ﺑﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻏﺮب ﺣﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ دردي از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﻳﺶ را دوا‬
‫ﻧﻜﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺷﻤﺎ را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻨﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻣﺮوز اﮔﺮ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ در روﺷﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﻧﻴﺎي ﻏﺮب ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ دﻳﮕﺮ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ در ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﺎر‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ رو آورد‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﻛﺸﻮر ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ و اﻗﺘﺼﺎد و آزادي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺷﻤﺎ ﻋﺪم اﻋﺘﻘﺎد واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﻏﺮب را ﻫﻢ ﺑﻪ اﺑﺘﺬال و ﺑﻦﺑﺴﺖ ﻛﺸﻴﺪه و ﻳﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ‬
‫اﺻﻠﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺑﻴﻬﻮده ﺑﺎ ﺧﺪا و ﻣﺒﺪأ ﻫﺴﺘﻲ و آﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮزهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎن ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﻛﺮد؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎزي از ﻧﻴﺎزﻫﺎي واﻗﻌﻲ اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻜﺘﺒﻲ اﺳﺖ ﻣﺎدي‪ ،‬و ﺑﺎ ﻣﺎدﻳﺖ‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺸﺮﻳﺖ را از ﺑﺤﺮان ﻋﺪم اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ درد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي در ﻏﺮب و ﺷﺮق اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ در‬
‫آورد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﻤﺎ اﺛﺒﺎﺗﺎً در ﺑﻌﻀﻲ ﺟﻬﺎت ﺑﻪ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﭘﺸﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﻴﺪ و از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻫﻢ در‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﻪ آن اﺑﺮاز ﻛﻨﻴﺪ؛ وﻟﻲ ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺛﺒﻮﺗﺎً اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮ ﭼﻴﻦ اوﻟﻴﻦ ﺿﺮﺑﻪ را‬
‫ﺑﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ زد؛ و ﺷﻤﺎ دوﻣﻴﻦ و ﻋﻠﻲاﻟﻈﺎﻫﺮ آﺧﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ را ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮ آن ﻧﻮاﺧﺘﻴﺪ‪ .‬اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ در‬
‫ﺟﻬﺎن ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ از ﺷﻤﺎ ﺟﺪاً ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ در ﺷﻜﺴﺘﻦ دﻳﻮارﻫﺎي ﺧﻴﺎﻻت ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﺎر زﻧﺪان ﻏﺮب و ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺰرگ‬
‫ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم اﻓﺘﺨﺎر واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﻮﺳﻴﺪه ﻫﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﻛﮋي ﺟﻬﺎن ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ را از‬
‫ﭼﻬﺮه ﺗﺎرﻳﺦ و ﻛﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺰداﻳﻴﺪ‪ .‬اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ دوﻟﺘﻬﺎي ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ دﻟﺸﺎن ﺑﺮاي وﻃﻦ و ﻣﺮدﻣﺸﺎن ﻣﻲﺗﭙﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و رو زﻣﻴﻨﻲ ﻛﺸﻮرﺷﺎن را ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺻﺪاي ﺷﻜﺴﺘﻦ‬
‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ وﻗﺘﻲ از ﮔﻠﺪﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻬﻮريﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﺑﺎﻧﮓ »اﷲاﻛﺒﺮ« و ﺷﻬﺎدت ﺑﻪ‬
‫رﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮت ﺧﺘﻤﻲ ﻣﺮﺗﺒﺖ ـ ﺻﻠﻲاﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ـ ﺑﻪ ﮔﻮش رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻃﺮﻓﺪاران اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪي )ص( را‬
‫از ﺷﻮق ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﻻزم داﻧﺴﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﮔﻮﺷﺰد ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دو ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲ ﻣﺎدي و اﻟﻬﻲ‬
‫ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎدﻳﻮن ﻣﻌﻴﺎر ﺷﻨﺎﺧﺖ در ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮﻳﺶ را »ﺣﺲ« داﻧﺴﺘﻪ و ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻣﺎده ﻧﺪارد ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻗﻬﺮاً‬
‫ﺟﻬﺎن ﻏﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ وﺟﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﻲ و وﺣﻲ و ﻧﺒﻮت و ﻗﻴﺎﻣﺖ‪ ،‬را ﻳﻜﺴﺮه اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎر ﺷﻨﺎﺧﺖ در‬
‫ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲ اﻟﻬﻲ اﻋﻢ از »ﺣﺲ و ﻋﻘﻞ« ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﺎﺷﺪ داﺧﻞ در ﻗﻠﻤﺮو ﻋﻠﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺤﺴﻮس‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻫﺴﺘﻲ اﻋﻢ از ﻏﻴﺐ و ﺷﻬﺎدت اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺎده ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺎدي‬
‫ﺑﻪ »ﻣﺠﺮد« اﺳﺘﻨﺎد دارد‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﺴﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻘﻠﻲ ﻣﺘﻜﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ اﺳﺎس ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺎدي را ﻧﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﻨﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ و ﮔﺮﻧﻪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻟﻦ ﻧﻮﻣﻦﻟﻚ‬
‫ﺣﺘﻲ ﻧﺮياﷲ ﺟﻬﺮه)‪ (2‬ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﻻﺗﺪرﻛﻪ اﻻﺑﺼﺎر و ﻫﻮ ﻳﺪرك اﻻﺑﺼﺎر و ﻫﻮ اﻟﻠﻄﻴﻒاﻟﺨﺒﻴﺮ‪(3).‬‬

‫از ﻗﺮآن ﻋﺰﻳﺰ و ﻛﺮﻳﻢ و اﺳﺘﺪﻻﻻت آن در ﻣﻮارد وﺣﻲ و ﻧﺒﻮت و ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﮕﺬرﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ اول ﺑﺤﺚ اﺳﺖ‪ ،‬اﺻﻮﻻً ﻣﻴﻞ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺷﻤﺎ را در ﭘﻴﭻ و ﺗﺎب ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻼﺳﻔﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﻓﻼﺳﻔﺔ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﺪازم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ـ دو ﻣﺜﺎل ﺳﺎده و ﻓﻄﺮي و‬
‫وﺟﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮن ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از آن ﺑﻬﺮهاي ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ از ﺑﺪﻳﻬﻴﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎده و ﺟﺴﻢ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ از‬
‫ﺧﻮد ﺑﻴﺨﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻣﺎدي اﻧﺴﺎن ﻫﺮ ﻃﺮف آن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮش ﻣﺤﺠﻮب اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻴﺎن ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن و ﺣﻴﻮان از ﻫﻤﻪ اﻃﺮاف ﺧﻮد آﮔﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﺠﺎﺳﺖ؛ در ﻣﺤﻴﻄﺶ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﺬرد؛ در ﺟﻬﺎن‬
‫ﭼﻪ ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬در ﺣﻴﻮان و اﻧﺴﺎن ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻮق ﻣﺎده اﺳﺖ و از ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﺟﺪا اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺮدن ﻣﺎده‬
‫ﻧﻤﻲﻣﻴﺮد و ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺴﺎن در ﻓﻄﺮت ﺧﻮد ﻫﺮ ﻛﻤﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬و ﺷﻤﺎ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻖ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻗﺺ اﺳﺖ دل ﻧﺒﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺎﻟﻢ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻄﺮﺗﺎً ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ آن ﺟﻬﺎن را ﻫﻢ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﻫﺮ اﻧﺪازه داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻋﻠﻮم دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻄﺮﺗﺎً ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ آن ﻋﻠﻮم را ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻣﻮزد‪ .‬ﭘﺲ ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻖ و ﻋﻠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬
‫آدﻣﻲ دل ﺑﻪ آن ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬آن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ آن ﻣﺘﻮﺟﻬﻴﻢ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮد ﻧﺪاﻧﻴﻢ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ »ﺣﻖ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ« ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺎ ﻓﺎﻧﻲ در ﺧﺪا ﺷﻮد‪ .‬اﺻﻮﻻً اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ اﺑﺪي در ﻧﻬﺎد ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪ وﺟﻮد ﺟﻬﺎن ﺟﺎوﻳﺪ و ﻣﺼﻮن از‬
‫ﻣﺮگ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻲ ﻣﻴﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ دﺳﺘﻮر دﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻋﻠﻮم‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﺘﺐ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻏﺮب در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻓﺎراﺑﻲ)‪ (4‬و ﺑﻮﻋﻠﻲﺳﻴﻨﺎ)‪ (5‬ـ رﺣﻤﺖاﷲ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ ـ در ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺸﺎء‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ روﺷﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﻴﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﺮ آن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻘﻮل اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮس؛‬
‫و ادراك ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻛﻠﻲ و ﻧﻴﺰ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺮ آن ﺗﻜﻴﻪ دارد‪ ،‬ﻣﻌﻘﻮل اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮس‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي‬
‫ﺳﻬﺮوردي)‪ (6‬ـ رﺣﻤﺖاﷲ ﻋﻠﻴﻪ ـ در ﺣﻜﻤﺖ اﺷﺮاق ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮده‪ ،‬و ﺑﺮاي ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻲ ﺷﺮح ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺴﻢ و ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻣﺎدي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺻﺮف ﻛﻪ ﻣﻨﺰه از ﺣﺲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ؛ و ادراك ﺷﻬﻮدي ذات اﻧﺴﺎن از ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺒﺮا از‬
‫ﭘﺪﻳﺪه ﺣﺴﻲ اﺳﺖ‪ .‬از اﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺰرگ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ ﺻﺪراﻟﻤﺘﺄﻟﻬﻴﻦ)‪ (7‬ـ رﺿﻮاناﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺣﺸﺮهاﷲ‬
‫ﻣﻊاﻟﻨﺒﻴﻴﻦ واﻟﺼﺎﻟﺤﻴﻦ ـ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﮔﺮدد ﻛﻪ‪ :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻋﻠﻢ ﻫﻤﺎﻧﺎ وﺟﻮدي اﺳﺖ ﻣﺠﺮد از ﻣﺎده؛ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬
‫از ﻣﺎده ﻣﻨﺰه اﺳﺖ و ﺑﻪ اﺣﻜﺎم ﻣﺎده ﻣﺤﻜﻮم ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﺷﻤﺎ را ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ و از ﻛﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎ و ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ اﺑﻦﻋﺮﺑﻲ)‪ (8‬ﻧﺎم ﻧﻤﻲﺑﺮم؛ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ از ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻳﻦ‬
‫ﺑﺰرﮔﻤﺮد ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻲ ﭼﻨﺪ از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺗﻴﺰﻫﻮش ﺧﻮد را ﻛﻪ در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﻮﻳﺎً دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬راﻫﻲ ﻗﻢ ﮔﺮداﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪا از ﻋﻤﻖ ﻟﻄﻴﻒ ﺑﺎرﻳﻜﺘﺮ از ﻣﻮي ﻣﻨﺎزل ﻣﻌﺮﻓﺖ آﮔﺎه ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﺳﻔﺮ آﮔﺎﻫﻲ از آن‬
‫اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﮔﻮرﺑﺎﭼﻒ‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻘﺪﻣﺎت‪ ،‬از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ درﺑﺎره اﺳﻼم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪي ﺗﺤﻘﻴﻖ و‬
‫ﺗﻔﺤﺺ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻴﺎز اﺳﻼم و ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ارزﺷﻬﺎي واﻻ و ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل اﺳﻼم اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺳﻴﻠﻪ راﺣﺘﻲ و ﻧﺠﺎت ﻫﻤﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﮔﺮه ﻣﺸﻜﻼت اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺸﺮﻳﺖ را ﺑﺎز ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﮕﺮش ﺟﺪي ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ در ﺟﻬﺎن ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن را ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﺸﻮر ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻪ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮد را در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آﻧﺎن ﺷﺮﻳﻚ ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ آزادي ﻧﺴﺒﻲ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ در ﺑﻌﻀﻲ‬
‫از ﺟﻤﻬﻮرﻳﻬﺎي ﺷﻮروي‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادﻳﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺨﺪر ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ‪(9).‬‬

‫راﺳﺘﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ اﻳﺮان را در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ ﭼﻮن ﻛﻮه اﺳﺘﻮار ﻛﺮده اﺳﺖ ﻣﺨﺪر ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ اﺟﺮاي‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ در ﺟﻬﺎن و ﺧﻮاﻫﺎن آزادي اﻧﺴﺎن از ﻗﻴﻮد ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ ﻣﺨﺪر ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ؟ آري‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎي ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ و ﻏﻴﺮاﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ و ﻗﺪرﺗﻬﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد‬
‫ﻛﺸﺪ ﻛﻪ دﻳﻦ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺪا اﺳﺖ ﻣﺨﺪر ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﻣﺬﻫﺐ واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﺎ‬
‫آن را »ﻣﺬﻫﺐ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺻﺮﻳﺤﺎً اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺑﻪ راﺣﺘﻲ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻸ اﻋﺘﻘﺎدي ﻧﻈﺎم ﺷﻤﺎ را ﭘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬و در ﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﻦ ﻫﻤﺠﻮاري رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ و آن را ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻲﺷﻤﺎرد‪ .‬واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲﻣﻦاﺗﺒﻊ اﻟﻬﺪي‪.‬‬

‫‪11/10/67‬‬

‫روحاﷲ اﻟﻤﻮﺳﻮياﻟﺨﻤﻴﻨﻲ ‪ ‬‬