Stichting Agrikos - gricultuur en Kosmos

Landbouwgewassensystematiek
De door Stichting Agrikos gepromote indeling van landbouwcultuurgewassen heeft vier niveaus:
1.
2.
3.
4.

Gewasgroepniveau (zie voorbeeld deze pagina)

Productniveau
Productvariantniveau
2 rasvariantniveaus
Gewasvariantniveau

Deze niveaus hebben allen een zestienvoudige indeling, met een viervoudig verticale en viervoudig horizontale indeling. Beide zijn gebaseerd op de vier meest elementaire groeiwijzen die de plantenwereld
kent: strekking, zwelling, verfijning en deling. Zie als voorbeeld de indeling van het gewasgroepniveau.

Indeling gewasgroepniveau

Met deze indeling op vier

niveaus zijn er 16 gewasgroepen, zie afbeelding. Die
bestaan op hun beurt uit 16
individuele producten.
Bijvoorbeeld witte kool, savooiekool en spruitkool zijn
drie voorbeelden van de 16
koolgewassen. Aardappelen,
rode biet en koolraap zijn drie
voorbeelden van de 16 knolgewassen. Sla, cichorei en
spinazie zijn drie voorbeelden
van de 16 fijne bladgewassen.
De individuele producten
kennen vervolgens ieder 16
variteiten, welke we
productvarianten kunnen
noemen, omdat ze een variant
op het te oogsten product
vormen. Productvarianten bij
sla zijn bijvoorbeeld kropsla,
krulsla en bindsla. Bij erwten
bijvoorbeeld fijne kreukerwt,
grove ronde erwt en kapucijner. Productvarianten bij
aardappelen zijn bijvoorbeeld
lange late frietaardappel, ovale
vroege tafelaardappel en zeer
late zetmeelaardappel.
Binnen de telkens 16 productvarianten is er vervolgens de
vierde 16-deling, waarmee er
256 productvarianten zijn. De
kenmerken daarvan zijn echter
duidelijker waarneembaar in
het dragend gewas. Het toont
zich bijvoorbeeld in een laag
kreukerwtengewas en een
halfhoog kreukerwtengewas,
fijne vroege kropsla en volle middenvroege kropsla, grote late openbladige en fijne vroege halfopenbladige consumptieaardappelen. Dit vierde niveau kunnen we het gewasvariantniveau noemen, omdat het
primair de raskenmerken van het dragend gewas toont.
In landbouwgewassen is op deze vier niveaus telkens n van de 16 mogelijkheden geselecteerd. Dit
geeft het wereldwijde scala aan landbouwgewassen en rassen. Ten aanzien van noch meer gedetailleerde rasgegevens is er wellicht ook nog een vijfde en mogelijk zesde 16-voudig niveau.
Onderzoek toont aan dat de horizontale indeling verband houdt met grondbewerkingsperioden gerelateerd aan de positie van de zon in het jaarverloop (siderische zon) en de verticale indeling met grondbewerkingsperioden gerelateerd aan de positie van de maan in haar rondgang om de aarde in ongeveer
27 dagen en 8 uur (siderische maan). Deze grondbewerkingsperioden zijn effectief op alle vier niveaus.
Met passende grondbewerkingsperioden voor de vier niveaus van een gewas, wordt dit op alle vier
niveaus in haar groei, kwaliteit en gezondheid ondersteunt. Ontbrekende en niet passende grondbewerkingsperioden geven een verzwakte groei, kwaliteit en gewasgezondheid.
Stichting Agrikos - Agricultuur & Kosmos
Laatst bijgewerkt: 5 juni 2012