HASARSIZ STABLTE KURALLARI

IMO (Uluslararas Denizcilik rgt), 1993 ylnda gemilere uygulanan stabilite kriterlerini
A.749(18) nergesinde toplayarak yrrle koymu ve daha nce konuyla ilgili yaynlad
nergeleri yrrlkten kaldrmtr.
Boyu 24 metreden byk veya 24 metreye eit olan gemiler iin uygulanacak stabilite kriterleri
aada verilmitir.
A. YK VE YOLCU GEMLER N STABLTE KRTERLER
1. = 30ye kadar dorultucu moment kolu erisi altnda kalan alan deeri 0.055 m.raddan az,
= 40 veya su alma asna1 kadar hangisi daha kkse, dorultucu moment kolu erisi
altnda kalan alan deeri 0.09 m.raddan az olmamaldr. = 30den = 40 veya su alma
asna kadar, hangisi daha kkse, dorultucu moment kolu erisi altnda kalan alan deeri
0.03 m.raddan az olmamaldr.
2. Dorultucu moment kolu deeri, = 30 veya daha byk bir ada minimum 0.2 m
olmaldr.
3. Maksimum dorultucu moment kolu deeri, = 25den, tercihen = 30den daha byk
bir ada olmaldr.
4. Balang metasantr ykseklii (GM) 0.15 mden az olmamaldr.

GZ

1. A030 0.055 m.rad

A0 40 0.09 m.rad
A3040 0.03 m.rad
2. GZ 0.2 m ( 30
)
3. m 25
)
4. GM 0.15 m

GM
GZmax

A0-30
30

40

5. Yolcu gemilerinde ilave olarak yolcularn bir tarafa toplanmalarndan dolay oluacak meyil
as = 10yi gememelidir.
Yolcularn bir tarafa toplanmalarnda, oluacak yatrc momentin hesab aadaki kabullere
gre yaplacaktr:
a) Yolcularn her birinin arl 75 kg alnabilir ancak bu deer 60 kgdan daha az alnamaz.
Bu deere ek olarak yolcularn bagajlar da yetkili idarenin ngrd oranda eklenir.
b) Yolcularn arlk merkezleri aada ifade edildii gibi kabul edilmelidir:
1

Su alma as: Tekne, st yap veya gverte evleri zerinde su gemez ekilde kapatlamayan aklklarn su iine
girmeye baladklar adr.

PDF processed with CutePDF evaluation edition www.CutePDF.com

Ayaktaki yolcular iin bulunduklar gverteden itibaren 1 m ykseklikte alnmaldr.

Gerekmesi durumunda yolcularn bulunduklar gvertenin sehim ve iyer deerleri de
dikkate alnabilir. Oturan yolcular iin oturduklar yerden itibaren 0.3 m ykseklikte
alnmaldr.
6. Yolcu gemilerinde ilave olarak geminin dnmesinden dolay oluacak meyil as = 10yi
gememelidir. Dnme esnasnda oluan yatrc moment aadaki formlden hesaplanr:
2

TV

M R = 0,02.W . KG . 0
2 L

= Yatrc moment (t.m)

W = Geminin arl (t)

KG = Geminin arlk merkezinin omurgadan ykseklii (m)
T
= Geminin ortalama draft deeri (m)
V0 = Servis hz (m/s)

B. GVERTELERNDE KERESTE YK TAIYAN GEMLER:

Bu kriterler boylar 24 mden byk gvertelerinde kereste yk tayan gemilere uygulanr. Bu
gemiler ayrca 1966 uluslarars ykleme snr szlemesinin 41-45 maddelerinin gereklerini de
yerine getirmek zorundadrlar.
Burada kereste, odun, ktk, selloz odunu, srk ve dier tipteki serbest olarak veya paketlenmi
olarak tanan yk anlamndadr. Selloz vb. gibi rnler bu kategoriye girmemektedir. Burada
gvertedeki kereste yk, fribord veya st yap gvertelerinde kapatlmam, havaya ak olarak
tanan kereste yk anlamn ifade eder.
Gvertelerinde kereste yk tayan gemiler, yetkili idarenin izniyle 1.3-1.4 ve hava kriterinin
yerine, aadaki stabilite kriterlerini salamaldr.
1. = 40 veya su alma asna kadar hangisi daha kkse, dorultucu moment kolu erisi
altnda kalan alan deeri 0.08 m.raddan az olmamaldr.
2. Dorultucu moment kolu deeri, minimum 0.25 m olmaldr.
3. Sefer boyunca, serbest su yzeyi dzeltmesi yaplm ve gvertedeki ykn deniz suyu ile
slanmas ve/veya havaya ak yzeylerdeki buz etkisi, dikkate alnm durumda, balang,
metasantr ykseklii, 0.10 mden az olmamaldr.
4. Gemilerin, yalpa ve rzgarn bileik etkisi altnda tm ykleme durumlarnda hava kriteri
gereklerini karlama durumlarnn analizinde, duraan rzgar etkisi altnda geminin yapt
meyil as ( 0) olarak, = 16 alnabilir, ancak burada, gverte kenarnn suya girdii
ann %80ninden kk ifadesi kullanlmayabilir.

C. DKME YK TAIYAN GEMLER:

Dkme yk gemileri seyir boyunca aadaki stabilite kriterlerini salamaldrlar:
1. Dkme ykn kaymasndan dolay oluacak meyil as = 12den veya 1 ocak 1994
tarihinden sonra ina edilen gemilerde, gverte kenarnn suya girdii adan (hangisi
kkse) daha byk olmamaldr.

2. Dorultucu moment kolu erisinde, dorultucu moment kolu ile yatrc moment kolu
arasndaki mesafenin maksimum olduu durumdaki a veya = 40 veya su alma as,
hangi a daha kkse, bu aya kadar, dorultucu moment kolu erisi ile yatrc moment
kolu erisi arasnda kalan net veya artk alan tm ykleme durumlarnda 0.075 m.rad
deerinden az olmamaldr.
3. Balang metasantr ykseklii, serbest su yzeyi dzeltmesi yapldktan sonra, 0.30 mden
az olmamaldr.

ykn yatay hareketinden dolay olutuu

kabul edilen volmetrik yatrc moment
=
0
istif faktr ( SF ) Deplasman

40 = 0,8 0

RDS: Artk Dinamik Stabilite (ilave stabilite)

Slack YArd: Ksmen dolu ambar (25 ykn kayd varsaylp hesaplanr)
Full Hold: Tam dolu ambar (15 ykn kayd varsaylp hesaplanr)

GHM
=
0

1
SF =

yk

VHM .
=

yk

m3 / ton

D. BALIKI GEMLER N
GM 0.35 m