Mainski fakultet Sarajevo

TEHNOLOGIJE OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE

Seminarski rad :

Vjetroelektrana

Student:
Sarajevo, 16.12.2012.god.

Tehnologije OIE
k. 2012/13.
Nastavnik: doc.dr.Azrudin Husika, dipl.ing.
ZADATAK 1 - Vjetroelektrana
Student:
Izvriti dimenzionisanje vjetroparka kao i snagu pojedinanih vjetrogeneratora na podruju Vlaia.
Povrina raspoloivog zemljita za izgradnju vjetroparka je 2 hektara. Mjerenjem je utveno da je
srednja godinja brzina vjetra 5,5 m/s. Dijagram distribucije brzina vjetra za posljednjih pet godina
dat je na dijagramu.

Izraunati godinju proizvodnju elektrine energije. Izvriti odabir opreme.

Izvriti finansijsku analizu projekta uzevi u obzir da je feed in tarifa za vjetroelektrane 0,15
KM/kWh. U finansijkoj analizi izraunati jednostavni period povrata investicije i neto sadanju
vrijednost projekta.
Izvriti procjenu smanjenja emisije ugljen dioksida zbog proizvodnje elektrine energije iz
predmetnog vjetroparka, ako je emisioni faktor elektroenergetske mree 0,7 tCO2/MWh.
Korisni link
http://www.mpoweruk.com/wind_power.htm
datum dodjele zadatka: 18.10.2012.
zadatak izdao:

1. Dimenzionisanje vjetroparka
Dostupna povrina na kojoj je potrebno projektovati vjetropark jeste 5 hektara.
Po preporukama NREL-a ( National Renewable Energy Laboratory, national laboratory of the U.S
Department of Energy), jedna vjetroturbina (ukljuujui toranj turbine, puteve i pomonu
infrastrukturu) zauzima prostor od 0,1 do 0,2 hektara.
Usvajajui da jedna vjetroturbina zauzima prostor od 0,2 hektara, na predpostavljenu povrini od 5
ha moe se smjestiti:
Broj vjetroturbina= 2 : 0,1 = 20
Na osnovu dijagrama distribucije brzina vjetra usvaja se vjetroturbina VESTAS V82-1,65MW. Pa je
ukupna instalirana snaga 10 1,65MW= 16,5MW.
Tehniki podaci za vjetroturbinu:
Radni podaci
Nominalna snaga (Rated power): 1650 kW
Brzina ukljuenja (Cut-in wind speed): 3,5 m/s
Nominalna radna brzina vjetra (Rated wind speed): 13 m/s
Maksimalna radna brzina (Cut-out wind speed): 20 m/s
Rotor

Prenik (Diameter): 82 m
Okvaena povrina (Swept area): 5281 m2
Nominalni broj obrtaja (Nominal revolutions): 14,4 ob min-1

Slika 1. Dijagram snage

Ostali tehnii podaci dati su u prilogu.

3

2. Godinja proizvodnja elektrine energije

Teotetska snaga vjetro turbine data je izrazom
Pt = Av3 ... (1)
gdje je :

Pt - teoretska snaga vjetroturbine

okvaena povrina
- gustina zraka (iznosi 1,225 kg/m3 na nivou mora)
v- brzina vjetra

Da bi se dobila stvarna snaga (P s), vri se korekcija teoretske mnoenjem desne strane prethodnog
izraza faktorom efikasnosti C.
Ps= C Av3 ... (2)
Faktor efikasnosti obino iznosi 30% do 35%, i zavisi od konstrukcije same vjetroelektrane.

Slika 2. Dijagram faktora efikasnosti

Na osnovu podataka iz dijagrama faktora efikasnosti i dijagrama distribucije

brzina formira se sljedea tabela:
v, [m/s]
Cp
4
0,20
5
0,38
6
0,45
7
0,47
8
0,46
9
0,45
10
0,43
11
0,35
12
0,28
13
0,23
14
0,19
15
0,15
Stvarna snaga pri ovim brzinama se rauna na osnivu formule (2):
4

v = 4 m/s ;

Ps

1
0,2 1,225 5281 43 40 kW
2

v = 5 m/s ;

Ps

1
0,38 1,225 5281 53 153,65 kW
2

v = 6 m/s ;

Ps

1
0,45 1,225 5281 63 314,40 kW
2

v = 7 m/s ;

Ps

1
0,47 1,225 5281 73 521,45 kW
2

v = 8 m/s ;

Ps

1
0,46 1,225 5281 83 761,81 kW
2

v = 9 m/s ;

Ps

1
0,45 1,225 5281 93 1061,1 kW
2

v = 10 m/s ;

Ps

1
0,43 1,225 5281 103 1400 kW
2

v = 11 m/s ;

Ps

1
0,35 1,225 5281 113 1520 kW
2

v = 12 m/s ;

Ps

1
0,28 1,225 5281 123 1600 kW
2

v = 13 m/s ;

Ps

1
0,23 1,225 5281 133 1650 kW
2

v = 14 m/s ;

Ps

1
0,19 1,225 5281 143 1686,4 kW
2

v = 15 m/s ;

Ps

1
0,15 1,225 5281 153 1686,4 kW
2

Tabelarni prikaz stvarne snage u zavisnosti od brzine i faktora efikasnosti :

(1)
v (brzina vjetra)
[m/s]

(2)
P(v) generisana snaga
pri datoj brzini
[kW]
5

(3)

(2)X(3)/5

[t (broj radnih sati u

godini pri datoj
brzini)]
[h]

elektrina energija
[kWh]

3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

40
40
153,65
314,4
521,45
761,81
1061,1
1400
1520
1600
1650
1686,4
1686,4

400
500
600
700
750
600
450
250
220
50
40
30
20
h=4610

16000
20000
92190
220080
391087
457086
477495
350000
334400
80000
66000
50592
33728
2588659

Snaga se takodzer mogla odrediti na osnovu podataka iz dijagrama snage i dijagrama distribucije
brzina vjetra formira se sljedea tabela:
U toku jedne godine, jedna vjetroelektrana proizvede : 2.588.659 kWh
Uzimajui u obzir da se vjetropark sastoji od 20 vjetroelektrana, godinja
proizvodnja elektrine energije iznosi :
20 *2.588.659 kWh = 51773170
kWh

3. Finansijska analiza
3.1. Jednostavni period povrata kapitala (investicije)
Jednostavan povrat kapitala je potrebno vrijeme da se otplati investiranje, a zasniva se na jednakoj
godinjoj neto utedi (B1 = B2 = ... =Bn):

Oznaka PB dolazi od engleske rjei PayBack (otplatiti- povratiti kapital).

Io - investicija

Na osnovu stvarnog projekta javnog preduzea Elektroprivrede BiH-e, Vjetropark Vlai,

moemo usvojiti iznos potrebne investicije za sluaj koji se analizira. Instalirana snaga stvarnog
vjetroparka je do 50MW, a procjenjena vrijednost ove investicije je 70 miliona ili 136 908 100
KM.
Na osnovu datih podataka moe se dobiti vrijednost investicije po instaliranom MW-attu, i iznosi:
139 908 100
miliona KM
2,7
50
MW instalirane snage

Poto je ve prije izraunato da je ukupna instalirana snaga predpostavljenog sluaja 33MW,

potrebna investicije e iznositi:
Io 33 MW 2 738 162

KM
90 359 346 KM
MW

Godinja zarada novca B

Godinja neto uteda(zarada) B se jednostavno izrauna na osnovu sljedeeg izraza:
B= S E + F
gdje je:

B- godinja neto zarada (KM/godina)

S- godinja proizvodnje el. energije (kWh/godina)
E- cijena energije (KM/kWh)
F- smanjenje naknada (KM/godina)

Godinja proizvodnja elektrine energije S = 51.773.170 kWh/godina, a feed in tarifa za

vjetroelektrane, kako je zadato u postavci zadatka, iznosi E = 0,15 KM/kWh. Smanjenje naknada
nije predpostavljeno.
Uvravanjem vrijednosti u izraz dobije se:
B= S E = 51.773.170
kWh 0,15 KM/kWh = 7.765.976
KM/godina
Poto su izraunate sve potrebne vrijednosti, uvrtavanjem u izraz za jednostavni period povrata
novca slijedi:

Period povrata investicije je 11,63 godina.

3.2. Neto sadanja vrijednost projekta

Neto sadanja vrijednost (NPV) projekta je dananja vrijednost svih buduih godinjih neto uteda
tokom ekonomskog trajanja minus poetna investicija.
NPV = diskontirana vrijednost neto utede investicija
7

gdje je r stvarna kamatna stopa.

Za predpostavljeni sljuaj, uzima se da se godinja zarada ne mijenja, te da je kamatna stopa
r = 0,05. Iz kataloga za vjetroturbinu dobije se podatak za ekonomsko trajanje, tj praktino trajanje
opreme i ono iznosi n = 58 godina.
Uvrtavanjem podataka dobije se neto sadanja vrijednost projekta NPV:

Dobijena vrijednost NPV-a je negativna, pa se na osnovu kriterija profitabilnosti (NPV>0), moe

zakljuiti da je projekat neprofitabilan.

4. Smanjenje emisije ugljen dioksida

Vjetroelektrane ne zahtijevaju potronju goriva za kontinuiran rad, te nemaju nikakvu emisiju
direktno vezanu uz proizvodnju struje. U toku rada ne proizvode ugljini dioksid, sumporov
dioksid, ivu, estice pepela, i mnoge druge vrste polutanata, to je pojava kod koritenja fosilnih
goriva u proizvodnji energije.
Smanjenje emisije CO2 na godinjoj osnovi se moe izraunati kao:
8

GPEE (MWh/godina) X EFEM (t CO2/MWh)= N t CO2/godina

gdje je GPEE- godinja proizvodnja elektrine energije, a EFEM- emisioni faktor elektroenergetske
mree.
EFEM za predpostavljeni sluaj iznosi 0,7 t CO2/MWh. Uvrtavanjem podataka u izraz :
10 354,636

MWh
t CO2
t CO2
0,7
= 7 248, 245
godina
MWh
godina

Smanjenje emisije CO2 u toku jedne godine iznosi 7 248, 245 tonu.

5. Prilog:
Usvojena turbina:

10

11

12

13

14

15

6. Izvori
[1] http://www.mpoweruk.com/wind_power.htm, 2012.
[2]http://www.vestas.com/Files/Filer/EN/Brochures/090821_Product-brochure-V80-2.0MW-06-09EN.pdf, 2012.
[3] http://www.elektroprivreda.ba/np/ep/epp?bp=7&mp=121, 2012.
[4] Profitabilnost projekata koritenja OIE u BiH, Sanjin Avdi, Jajce, 10.11.2010.
[5] http://www.autoholik.net/noviteti/vw-golf-vii-prvi-donosimo-detaljne-tehnicke-karakteristike,
2012.
[6] http://www.poslovni.hr/eu-fondovi/ekovoznja-povukla-114-milijuna-kuna-iz-ipa-e-219230,
2012.

16

7. Sadraj
I. Zadatak..................................................................................2
1. Dimenzionisanje vjetroparka..................................................3
2. Godinja proizvodnja elektrine energije................................4
3. Finansijska analiza.................................................................6
3.1. Jednostavni period povrata kapitala (investicije)..............6
3.2. Neto sadanja vrijednost projekta....................................8
4. Smanjenje emisije ugljen dioksida.........................................9
5. Prilog.................................................................................... 10
6. Izvori.................................................................................... 16

17