‫آﻣﻮزش‬

‫ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

 ‫‪1‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ‬

‫ﺣﺪود ‪500‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻳﻜﻲ ازﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﻠﮋﻳﻚ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺰل ﻓﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم )واﻧﺪر ﺑﻮرس( ﺻﺮاﻓﺎن ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪه اوراق‬
‫ﺑﻬﺎداردادوﺳﺘﺪ ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ‪.‬از آن ﭘﺲ ﻫﺮﻣﻜﺎﻧﻲ راﻛﻪ درآن‪ ،‬اوراق ﺑﻬﺎدارﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻮرس ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺑﻮرس دﻧﻴﺎ درﺷﻬﺮآﻧﻮرس ﺑﻠﮋﻳﻚ اﻳﺠﺎد ﺷﺪ‪ .‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دراﻏﻠﺐ ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻧﻴﺎ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻮرس وﺟﻮد داردو‬
‫ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺑﻮرﺳﻬﺎي ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري و ﺗﺸﺮﻳﻚ ﻣﺴﺎﻋﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﺑﻮرﺳﻬﺎ ‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم وﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻮرﺳﻬﺎي ﻣﻬﻢ دﻧﻴﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﻮرس ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﺑﻮرس ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺑﻮرس اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ‪ ،‬ﺑﻮرس ﻣﻮﻧﺘﺮال وﺑﻮرس ﺗﻮﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫در اﺳﻼﻳﺪﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﺑﻮرس ﻫﺎ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ اﻳﺠﺎد ﺑﻮرس در اﻳﺮان‬

‫ﻓﻜﺮ اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺑﻮرس در اﻳﺮان ﺑﻪ ﺳﺎل ‪1315‬ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدد‪.‬دراﻳﻦ ﺳﺎل ﻳﻚ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻫﻠﻨﺪي و ﻳﻚ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺑﻠﮋﻳﻜﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ و اﻗﺪام در ﻣﻮرد ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺮرات ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪﻧﺪ‪،‬اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫آﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬ﭘﺲ از ﻛﻮدﺗﺎي ‪28‬ﻣﺮداد‪ ،1332‬ﻣﺠﺪداًدر ﺳﺎل ‪1333‬ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﻮرس اوراق‬
‫ﺑﻬﺎدار ﺑﻪ اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ و ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﻌﺎدن‪،‬ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰي و وزارت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ وﻗﺖ ﻣﺤﻮل ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬اﻳﻦ ﮔﺮوه ﭘﺲ از ‪12‬ﺳﺎل‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺑﺮرﺳﻲ در ﺳﺎل ‪1345‬ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﻘﺮرات ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان را ﺗﻬﻴﻪ ‪ ،‬وﻻﻳﺤﻪ ﻣﺮﺑﻮط را ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﺷﻮراي ﻣﻠﻲ ارﺳﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪1345‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ و ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان ﻋﻤﻼً در ﺳﺎل ‪ 1346‬ﺑﺎ ورود ﺳﻬﺎم‬
‫ﺑﺎﻧﻚ ﺻﻨﻌﺖ و ﻣﻌﺪن و ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ ﭘﺎرس ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﺑﻮرس‬

‫ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا آﺣﺎد ﻣﺮدم درﺧﺼﻮص ورود ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزار اﻇﻬﺎر ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬دراﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﭼﻜﻴﺪه‬
‫اي از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ‪:‬‬

‫ﻧﺒﻮد ﺣﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻣﻜﺎن ورود ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزار را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل درﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻎ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﺑﺨﺸﻲ ازﺳﻬﺎم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ وﻣﻌﺘﺒﺮ را‬
‫ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺎزار ﺑﻮرﺳﻲ وﺟﻮد ﻧﻤﻲ داﺷﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ درﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﺎﺻﻲ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪﮔﻰ ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﻳﺪه ﺗﺎ درﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي ورود و ﺧﺮوج ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزار در ﻛﻤﺘﺮ از ﭼﻨﺪ روز‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﺎزار )ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت آن درﺣﺎل اﺟﺮا اﺳﺖ( اﻳﻦ ﻣﺪت ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪاي ﺑﻪ ﻧﺪرت درﺳﺎﻳﺮ روﻳﻪﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪2‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺮﺑﺎزده ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ ،‬ﺑﺎدرﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ رﻳﺴﻚ ﺑﻬﻴﻨﻪ ‪.‬‬

‫ﺗﺐ ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻧﺎدﻳﺪﻧﻲ )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺐ ﻃﻼ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه(‪ ،‬ﺑﺎزار اﻣﺮوز اﻳﺮان را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﺗﻌﺎدل‪ ،‬ﮔﺎم ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ را در ﭘﻴﺶ روﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ رﻏﻢ ﻋﺪم ﺗﻨﻮع درﺑﺎزار ﺑﻮرس اﻳﺮان ‪ ،‬درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺴﺐ ﺳﻮد دراﻳﻦ ﺑﺎزار ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻬﻢ ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي دارﻧﺪه آن ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮق ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﻮد اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫ﺑﻪ اﻧﻮاع اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ اﻟﺘﻔﺎت ﻗﻴﻤﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ روز ‪ ،‬ﺳﻮد ﻧﻘﺪي و ‪ ...‬اﺷﺎره داﺷﺖ ‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎي ﺑﺎز ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻤﺎم رﺷﺪﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎي رﺷﺪ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﻜﺮ و دﺳﺖ‬
‫ﻧﺨﻮردهاي وﺟﻮد دارد ‪،‬ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎزي دوﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف ﻛﻼن اﻗﺘﺼﺎدي در واﻗﻊ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ورود ﺑﻪ ﺑﻮرس ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ‬

‫دراﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺳﻮاﻟﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ واﻗﻌﺎ ‪ ،‬ﭼﺮا ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر دراﻳﻦ ﺑﺎزار از ﺧﻮد ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫„‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ؟ و اﺳﺎﺳﺎ ﻣﺰاﻳﺎي ﺣﻀﻮر ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ درﺑﺎزار ﺑﻮرس ﭼﻴﺴﺖ ؟ درﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮدﻳﻢ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر‬
‫ﭘﺎره اي از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎاﻫﻤﻴﺖ را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد‪:‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺑﻮرس ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﺎداﻣﻴﻜﻪ از ﻟﻴﺴﺖ‬ ‫„‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس واوراق ﺑﻬﺎدار ﺧﺎرج ﻧﮕﺮدﻳﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺮخ ﻣﻘﻄﻮع ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺣﺪاﻗﻞ از ‪ 10%‬ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻮرس ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﺸﺎرﻛﺖ درﺣﻘﻮق ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬ ‫„‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺑﺎزار ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ را داده اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدهﺗﺮ از ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﺧﺎرج از‬
‫ﺑﻮرس ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ اﻗﺪام ﻣﻴﻮرزﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺮﻛﺎي ﺟﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎ ﺑﺎ‬
‫ﭼﺎﻧﻪ زﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮداﻧﻴﺪ ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎر اوراق ﻗﺮﺿﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم اﻳﻦ اﺟﺎزه داده ﺷﺪه و ﻃﺒﻌﺎ ﺣﻀﻮر در‬ ‫„‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎزار ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲ ارزش واﻗﻌﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﻌﻜﺎسدﻫﻨﺪه ﻧﮕﺮش ﻳﻚ ﺑﺎزار ﻣﺘﺨﺼﺺ‬ ‫„‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﺗﻴﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺎﻣﻼ واﺿﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اراﻳﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻮرﺳﻲ را در راﻫﺒﺮد اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ ‪.‬‬
‫ورود ﺑﻪ ﺑﻮرس و ﻋﺒﻮر از ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﻲ و ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ آن ﺑﻌﻀﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺴﺐ وﺟﻬﻪ و اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬ ‫„‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻳﻜﺴﺮي ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎدﻳﺪهاي را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬
 ‫‪3‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺨﺶ اول ‪:‬‬

‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﭘﺎﻳﻪ اي‬

‫اﻧﻮاع ﺑﺎزارﻫﺎ‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﺎزار اوﻟﻴﻦ ﺑﺎزار ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬درواﻗﻊ اﻧﺴﺎنﻫﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺘﺸﻜﻠﻲ‬
‫را ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻋﺮف ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎزار را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬در ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ در ﻗﺒﺎل‬
‫ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ‪ ،‬واﺣﺪ ﭘﻮﻟﻲ ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺴﻬﻴﻞﻛﻨﻨﺪهء ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎزار‪،‬‬
‫ارزش ﻫﺮ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﭘﻮل ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻌﺎﻣﻼت درون اﻳﻦ ﺑﺎزار ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاي ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ و ﻧﻮعﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام‬
‫از آنﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻋﺮف ﺧﺎص ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهء ﺧﻮد ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎزار واﺣﺪ ﭘﻮﻟﻲ ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺳﻄﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزار ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﻮد و ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺮاي آن وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزار و ﺗﺤﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ آن ﺑﻪ ﮔﺮدش درﺑﻴﺎورﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺧﻮد را وارد اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن راﺣﺘﻲ از ﺑﺎزار ﺧﺎرج ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﻗﺪﻣﺖ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺎﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪهء ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﻠﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ از وﺳﻌﺖ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎزار آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ارزش‬
‫ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻗﺒﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ و‬
‫ﺛﺒﺎت ﻋﺮﺿﻪ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﺣﺎدث ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻣﺎ آن را ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮرم ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬از ﺗﻮرم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻴﻤﺎري اﻗﺘﺼﺎد‬
‫ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد و اﻛﺜﺮﻳﺖ و ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮرم را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮرم‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺷﻐﻞﻫﺎي ﻛﺎذب و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ دوﻟﺖﻫﺎ و ﺷﺒﻜﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ‪ ،‬ﺗﻮرم را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ب‪ -‬ﺑﺎزار ﭘﻮل‬

‫ﺑﺎزار ﭘﻮل اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻣﺮدم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﻞ اﻣﻦ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﭘﻮل‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺮﻗﺖ از آن ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻧﻚ در ﻗﺒﺎل ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﭘﻮل ﻣﺮدم از آنﻫﺎ ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ را درﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪن دﻧﻴﺎ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﻗﺘﺼﺎدي و اﻳﺠﺎد دادوﺳﺘﺪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان از ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و‬
‫ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻣﺎزاد ﻣﺮدم در ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﺠﻢ‬
 ‫‪4‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ در دﺳﺖ ﻣﺮدم را ﻛﺎﻫﺶ داده و ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و از ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪن ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﻮرم را در ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪ‪.‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪه در ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت وام و ﺗﺴﻬﻴﻼت در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺟﻮاﻣﻊ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‬
‫و ﺗﻮﻟﻴﺪ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ در ﻗﺒﺎل وام و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺑﻬﺮه درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺳﭙﺮدهﻫﺎي ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮهاي را ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﻣﺎﺑﻪاﻟﺘﻔﺎوت اﻳﻦ دو ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درآﻣﺪ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزار ﭘﻮل ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺎدل آﻓﺮﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت را ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺤﺚ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ در ﺑﺎزار ﭘﻮل ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺑﺤﺮانﻫﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ و ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﺧﻮد را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ و زﻣﺎن‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺿﻌﻒ اﺻﻠﻲ ﺑﺎزار ﭘﻮل ﻧﻤﺎﻳﺎنﮔﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﺑﺎزار ﭘﻮل ﺗﻮان ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل و ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ راه دﻳﮕﺮي ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ج‪ -‬ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬

‫ﺑﺎ ﺑﺮوز و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺑﺎزار ﭘﻮل در اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮرم ‪ ،‬ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﮔﺰﻳﻨﻪاي ﻣﺆﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺎدلآﻓﺮﻳﻨﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ و اﻋﺘﺒﺎري در اﺑﺘﺪا ﺑﺎزارﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫را اﻳﺠﺎد ﻛﺮد و ﻣﺴﺎﻟﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻮرس و ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺮي ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺟﺎي ﺧﻮد را در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم ﺑﺎز ﻛﺮد و ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﻣﺎزاد ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺧﻮد را در ﺳﭙﺮدهﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ ﻧﺤﻮه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در ﺑﻮرس و ﺧﺮﻳﺪ‬
‫ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﻮرﺳﻲ را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪاي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻫﺮ روز ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﻛﻪ ﻧﻤﻮد ﺑﺎرزي از ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﻬﺎم و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺎزاد ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺷﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻋﺮﺿﻪ را ﻣﺘﻌﺎدلﺗﺮ ﻛﺮده و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﺰاﻳﻨﺪه در ﺑﺎزار ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺎﺳﺦ داده و ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮرم ﺷﻮد‪ .‬از‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ارزان ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻓﺮاد ﻗﺒﻞ از ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ و در ﺻﻮرت ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻄﻠﻮﺑﺸﺎن ‪ ،‬در ﺳﻮد )زﻳﺎن( آنﻫﺎ‬
‫ﺷﺮﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺳﻮدآور ﻫﺮ روز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﺮﺧﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺬب ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ وﺳﻴﻊﺗﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و اﻳﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻓﻌﺎل در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﻣﻨﺘﻔﻊ ﺳﺎزد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ارزان ﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻔﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎمداران در ﺳﻮد‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺷﺮﻳﻚ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮاﻛﺖ اﻳﻦ دو ﺑﺨﺶ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺑﻪ ﮔﺮدش در ﻣﻲآورد و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬
‫ﺷﺮﻳﻚ‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﺑﺎزار ﮔﺸﺘﻪ و در ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ورود و ﺧﺮوج ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎزار را ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺤﺖ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ وارد ﺷﺪه در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺧﺎرج ﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ‬
‫ﻣﻬﻢ ‪ ،‬ﺟﺒﺮانﻛﻨﻨﺪه ﻧﻘﺺ ﺑﺎزار ﭘﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ در ﺑﺎزار ﭘﻮل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ‬
 ‫‪5‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ از ﺑﺎزار ﭘﻮل ﺧﺎرج ﺷﺪه و دوﻟﺖ را در اﻋﻤﺎل ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮ آن ﺑﺎزار ﻣﺤﺪود ﻛﻨﺪ‪.‬در واﻗﻊ ﻧﮕﺎرﻧﺪه‪ ،‬ﺑﺎزار‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺑﻪ »زﻧﺪان ﺟﺬاب و زﻳﺒﺎي ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ« ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬در اﻳﻦ زﻧﺪان ﺟﺬاب ‪ ،‬ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﻪ اﻧﺘﻔﺎع از ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺎزار ﻣﻲﭘﺮدازد و دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن و ﻓﺮﺻﺖ را ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ اﻋﻤﺎل ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ و‬
‫اﻓﺴﺎرﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ آن را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ در ﺑﺎزارﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﺻﻼ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي واﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دارﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺎزار‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺎز ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ از اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺑﺎزار ﻫﺎ )ﺑﺎزار ﻫﺎي ﻣﺎ ﻟﻲ ( ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮري ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬

‫ﺑﺎزار ﭘﻮل‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺎزار اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ دادوﺳﺘﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮرﺳﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻳﻚ ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮرﺳﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﺎل اﺳﺖ وﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮرﺳﻴﺪ دادو ﺳﺘﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻬﺎم ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺎزار ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‬

‫ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدارﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻳﻚ ﺑﺎزار ﻣﺘﺸﻜﻞ و رﺳﻤﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ درآن ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ واوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ ‪ ،‬ﺗﺤﺖ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺮﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻬﻢ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم در اﻳﺮان ‪1000‬رﻳﺎل اﺳﺖ‪.‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﭘﺲ از ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﻣﺎﻟﻚ ﺟﺰﺋﻲ از داراﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪﺳﻬﺎم ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬درﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮده اﻳﺪ‪.‬‬
 ‫‪6‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻟﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺷﻤﺎ ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي را ﻫﺮزﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻔﺮوﺷﻴﺪ وﻟﻲ اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎزار و ﻛﺸﻮر ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫و اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎزار ﺧﻮب ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻤﺘﺮ آن را ﻣﻲ ﻓﺮوﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﺎم ﻣﻤﺘﺎز ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺳﻬﺎﻣﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﺳﻮد آن ﻣﺜﻼ اﻳﻦ ﻃﻮر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪٪10‬از ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم‪ .‬ﺣﻞ اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ‬
‫اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم ‪100‬ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ ‪10‬درﺻﺪ آن ‪10‬ﺗﻮﻣﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﻣﻤﺘﺎز ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎ داﺋﻤﻲ اﺳﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﻣﻤﺘﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي اوﻟﻮﻳﺖ دارد‪ .‬ﺑﺮاي رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮق‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺑﻮرس ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ داراي ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي وﻣﺸﺎﺑﻪ و ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺑﻮرس ﻛﺪام اﺳﺖ ؟‬

‫ﺑﻮرس ﻛﺎﻻ ‪ ،‬ﺑﻮرس ﻓﻠﺰات ‪ ،‬ﺑﻮرس ﻛﺸﺎورزي‪ ،‬ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ‪ ،‬ﺑﻮرس اﺳﻨﺎد ﺧﺰاﻧﻪ ‪ .‬درﺑﻮرس اﻓﺮاد ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺰاران ﺧﻮد ﺑﻪ دادوﺳﺘﺪ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ و در آن ﺧﺮﻳﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻓﺮد ﻳﺎ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ؛ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ و ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪7‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻳﺎ ﻓﺎﻳﻨﺎﻧﺲ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ و وﺟﻮه ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ و اﻳﺠﺎد و راه اﻧﺪازي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫درآﻣﺪزاي اﻳﻦ واﺣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ‪.‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﺸﺎر ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﻓﺮوش اوراق ﻗﺮﺿﻪ و وام و اﻋﺘﺒﺎر ﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي وﻳﮋه ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي‬

‫ب‪ -‬ﺳﻬﺎم ﻣﻤﺘﺎز‬
‫ج‪ -‬اوراق ﻗﺮﺿﻪ‬
‫د‪ -‬اوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ‬
‫ه‪ -‬اوراق ﺑﻬﺎدار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬

‫اوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻳﺎ اوراق ﻗﺮﺿﻪ ‪:‬‬

‫اوراﻗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮدﻣﻌﻴﻦ دارد وﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪه اوراق ﻗﺮﺿﻪ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد اﺻﻞ ﭘﻮل و ﺳﻮد را در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﻴﻦ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اوراق ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭘﻦ ﺳﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻜﺒﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ آن ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻮد را‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﺑﺎزار ﺑﻮرس اﻳﺮان‪ ،‬اوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد دادو ﺳﺘﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎراوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺑﻮرس ﻛﺮد ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮان ﺧﻮدرو‪ -‬ﻃﺮح ﭘﮋوﭘﺎرس‪ -‬ﺑﺎ ﺳﻮد ‪ ٪19‬ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ‪ ،‬ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ رﻳﺴﻚ )اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ( ﻣﺸﺨﺺ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺴﺐ ﺳﻮد در آﻳﻨﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ )ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﺻﺖ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺮد ﭘﻮل ﻣﺎزاد راﻛﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آن را در ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري و ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم آﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬آن ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺴﺐ ﺳﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫رﻳﺴﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ)ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ( ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫رﻳﺴﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم اوراق و اﺳﻨﺎد ﺑﻬﺎدار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻧﻮع‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ وﺟﻮد دارد وﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻬﺎم ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از آن اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮد‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﺳﻬﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺎزار ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي از اﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻧﻮﺳﺎﻧﺎت وﺳﻴﻊ در ﻓﺮوش‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎي ﻓﺮاوان ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﺟﺎري ﺿﻌﻴﻒ وﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪8‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫اﻧﻮاع ﺑﺎزارﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬

‫ﺑﺎزار اوﻟﻴﻪ ‪:‬‬

‫درﺑﺎزاراوﻟﻴﻪ اوراق ﺑﻬﺎدار ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺻﺎدر ﺷﺪه ودر ﻣﻌﺮض ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎزار اوﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ‪:‬‬

‫ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﻳﺪاران و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم و اوراق ﻗﺮﺿﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻓﺮدي‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ورﻗﻪ اي ﻗﺮﺿﻪ اي راﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﭘﺲ از ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﺮده ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮود‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ وﻗﺘﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ورﻗﻪ ﻗﺮﺿﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ را از ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﺪ‪) ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ آن ﺷﺮﻛﺖ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺑﺎﺷﺪ( ﻧﺎﭼﺎر ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ‬
‫آن ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎد ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻣﻼت اوراق ﺑﻬﺎدار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﺎم‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه ودر ﺣﺎل اﻧﺘﺸﺎرﻣﻮرد ﺧﺮﻳﺪ وﻓﺮوش ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﻣﻲ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ﺑﺎزار ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزار اوﻟﻴﻪ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎزار اوﻟﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﺳﻬﺎم را ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮوﺷﺪ‬

‫اﻧﻮاع ارزﺷﻬﺎ‪:‬‬

‫ارزش دﻓﺘﺮي‪ :‬ارزﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮروي ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ )درﻣﻮردﻛﺎﻻﻫﺎواﺟﻨﺎس( ﺧﻮاه اﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮاي اﻣﺴﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه‬
‫ﺑﺮاي ‪10‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺑﻪ آن ارزش دﻓﺘﺮي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ارزش ذاﺗﻲ ‪ :‬ارزش ﻳﻚ ﺳﻬﻢ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﺮخ ﺑﺎزده ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‪،‬ﻫﺮﻗﺪرازﺳﻬﻢ ﺧﻮد ﺑﺎزده ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻴﻢ ارزش ذاﺗﻲ‬
‫آن ﺑﻴﺸﺘﺮﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ارزش اﺳﻤﻲ ‪ :‬ارزﺷﻲ ﻛﻪ آن راﻗﺎﻧﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﺑﺮاي ﻫﺮﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﺎم ‪100‬ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ارزش ﺑﺎزار‪ :‬ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم درﺑﺎزاراﺳﺖ ‪ ،‬اﻳﻦ ارزش راﻋﺮﺿﻪ وﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪9‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺮ اﻫﺪاف و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ذﻳﻞ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ دارد‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ را ﺷﺘﺎب ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪،‬‬

‫ب( اﺟﺮاي ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻲ را آﺳﺎﻧﺘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ج( ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﻣﺮدم را در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻮﻟﺪ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪،‬‬
‫د( ﺷﺪت اﻧﺒﺎﺷﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر از ﺗﻮزﻳﻌﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺳﺎزد‪،‬‬
‫ه( ﺳﺎزوﻛﺎر ﮔﺮدآوري ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ راﻛﺪ ﻳﺎ ﺳﺮﮔﺮدان را در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﻲ ﻛﺎراﻣﺪﺗﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫و( روﻳﻜﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﭘﺲ اﻧﺪاز را ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺑﺨﺶ ﺧﺎﻧﻮار اﺻﻼح ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ز( دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻟﮕﻮي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ را ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و‬
‫اوﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮﺗﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪،‬‬
‫ح( ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻬﺎﻣﺪاري در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻛﺎﻫﺶ درﺟﻪ و ﺷﺪت اﺗﻜﺎي ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي را ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺮاض از ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻳﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ دوﻟﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ اورد ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺎزار ﭘﻮل و ﻓﺸﺎر ﻛﺴﺮي ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺖ ﻣﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ‬

‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﻮرس ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬

‫‪ -1‬ﺗﺎﻻرﺑﻮرس‪:‬‬

‫ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺰاران ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻣﻴﭙﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ و ﺗﺎﻻر ﻓﺮﻋﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮدم در ﺗﺎﻻر ﺑﻮرس ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﻟﺤﻈﻪ اي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫در اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪي ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺎﻻراﺻﻠﻲ وﺗﺎﻻر ﻓﺮﻋﻲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد؟‬

‫ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ‬

‫ﺗﺎﻻري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس وﻓﻖ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ راه ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎﻻر ﻓﺮﻋﻲ‬

‫ﺗﺎﻻري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ اﺑﺘﺪا در آن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ودرآن ﺗﺎﻻر آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ اﮔﺮ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬
‫وﻓﻖ دﻫﻨﺪ در ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪10‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫‪ -2‬ﻛﺎرﮔﺰاران ﺑﻮرس‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ دوﻟﺘﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫درواﻗﻊ ﻛﺎرﮔﺰاران واﺳﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران وﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﻮرس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻪ راه ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺰاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫*ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ دراﻳﻦ ﻣﻮرد را در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﺑﻮرس ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داد‪.‬‬

‫ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻮرﺳﻲ در ﺑﺎزار‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺰاران رﺳﻤﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‬
‫و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم و ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﺗﻌﺪاد ﺧﺮﻳﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻫﺮ روز دردﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران داﺋﻤﻲ ﺑﻮرس ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﻛﺎرﮔﺰار ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻛﺎر ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻛﺎرﮔﺰاراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻣﺠﻮز ﻣﺸﺎوره و ﺳﺒﺪ ﮔﺮداﻧﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎرﮔﺰاران اﺟﺎزه دادن ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران را ﻧﺪارﻧﺪ ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي آﻧﺎن ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﭼﻪ ﺳﻬﻤﻲ ﺑﺨﺮد و ﺑﻔﺮوﺷﺪ و آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرﻣﺰد ﺧﻮد‬
‫را درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﻟﺬا اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﺧﺎﺻﻲ ﻛﺎرﮔﺰار ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ‪ :‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ در اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﺎر ﻣﻴﻜﻨﺪ و آﻳﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺎ در ﺣﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻨﺪ ‪.‬اﺻﻮﻻ ﻛﺎرﮔﺰاران ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫اﻓﺮاد اﻧﻬﺎ را در اوﻟﻮﻳﺖ ﻗﺮار ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺮﺿﺎ ﻛﺎرﮔﺰاري ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ان داراي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺰار ‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻛﺎرﮔﺰار ﻓﺮﺻﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﻫﻤﻪ‬ ‫‪-2‬‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را دارد ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻣﻮﻛﻮل ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارزش زﻣﺎن در ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻧﻮع ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﺮﻳﺪار در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻛﺎرﮔﺰار )ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻳﺎ ﺣﻘﻮﻗﻲ ( ‪ :‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺎرﮔﺰارﻳﻬﺎ اﻛﺜﺮا داراي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫‪-3‬‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫رﺗﺒﻪ ﻛﺎرﮔﺰار از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ‪ :‬ﻫﺮ ﭼﻪ رﺗﺒﻪ ﻛﺎرﮔﺰار از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪه‬ ‫‪-4‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ان ﻛﺎرﮔﺰار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻜﺘﻪ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮرد اول ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬار رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﮔﺰاراﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارد ﻛﺎرﮔﺰاري را اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ داراي ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻓﻌﺎل ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪11‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫وﻇﺎﻳﻒ ﻛﺎرﮔﺰار‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬ ‫‪-1‬‬

‫اداره ﺣﺴﺎب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﺷﺨﺎص‬ ‫‪-2‬‬
‫ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش در ﺑﻮرس‬ ‫‪-3‬‬

‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺎرﮔﺰار‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﺳﺮﻳﻊ ﺳﻔﺎرش ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫‪-1‬‬

‫داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط و ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫‪-2‬‬
‫داﺷﺘﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪-3‬‬

‫‪ -3‬ﺧﺮﻳﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه‬

‫ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻓﺮاد ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻋﺎدي ﻳﺎ ﻳﻚ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺎص وﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺎﻧﻚ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻳﺎ دوﻟﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻓﻬﺮﺳﺖ رﺳﻤﻲ ﺑﻮرس‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﺸﻮر ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪن در ﺑﻮرس را دارﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺑﻮرس ﻓﻘﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه و ﻧﺎم‬
‫آﻧﻬﺎ در ﻓﻬﺮﺳﺖ رﺳﻤﻲ ﺑﻮرس درج ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار از اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪ -1‬ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار و اﻗﺘﺼﺎد‬

‫‪ -2‬ﺑﻮرس از دﻳﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران و دارﻧﺪﮔﺎن داراﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ‬
‫‪ -3‬ﺑﻮرس از دﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ و واﺣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺻﺎدر ﻛﻨﻨﺪه اوراق ﺑﻬﺎدار‬
 ‫‪12‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار از اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي‬

‫ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺎﻟﻢ ﺳﺎزي و ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ دارﻧﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﺪف ﻛﺴﺐ ﺳﻮد و ﺑﺎزده ﻣﻌﻘﻮل دارﻧﺪ را ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻮﻗﻲ و واﺣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ دارﻧﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮرس از دﻳﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران و دارﻧﺪﮔﺎن داراﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺳﻮد و ﺑﺎزده ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ب‪ -‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲ اوراق ﺑﻬﺎدار‬
‫ج‪ -‬ﭘﻮﺷﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮرم‬
‫د‪ -‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ه‪ -‬اﻋﻤﺎل ﺣﻖ رأي و ﻣﺸﺎرﻛﺖ در اداره اﻣﻮر ﺷﺮﻛﺖ‬
‫و‪ -‬اﺣﺴﺎس ﻣﺸﺎرﻛﺖ در اﻣﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪي و ﺗﺠﺎرﺗﻲ‬

‫ﭼﺮا در ﺑﻮرس ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﻨﻴﻢ ؟‬

‫ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﮔﺬران زﻧﺪﮔﻲ وﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺟﺒﺎر و ﻋﻼﻗﻪ و‪...‬ﺷﻐﻠﻲ را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮﺷﻐﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ‪ ،‬داراي‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺘﺼﺪي آن را ارﺿﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻣﻨﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺟﺬاب و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و‪....‬‬
‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ درﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدارﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد‪،‬ﭼﺮاﻛﻪ ﻋﻤﺮﻃﻮﻻﻧﻲ دارد‪،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ارﺗﻘﺎ ﻣﺎﻟﻲ و ﻋﻠﻤﻲ اﺳﺖ و در ﺻﻮرت ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ درﺳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺳﻮد ﺧﻮب و‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻨﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﻢ ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬
 ‫‪13‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ و اﺻﻄﻼﺣﺎت آﻧﻬﺎ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم وﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎدردﺳﺖ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ)‪ ٪51‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻ(و ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ دردﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم‬
‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻨﺘﺮل وﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در اﺧﺘﻴﺎر اﻓﺮاد ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم و ﺧﺎص‬

‫ﺟﻬﺎت اﻓﺘﺮاق دو ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص‪ ،‬ﺣﻖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻪ را ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﺻﺪور اوراق ﻗﺮﺿﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم وﺟﻮد دارد‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻧﻘﻞ واﻧﺘﻘﺎل ﺳﻬﺎم در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺪﻳﺮان ﻳﺎ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺮﺿﻪ در ﺑﺎزار ﺑﻮرس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ﭼﻨﻴﻦ اﺟﺎزه اي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮاي ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ‪ 5/000/000‬رﻳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮاي ﺗﺎﺳﻴﺲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ‪ 1/000/000‬رﻳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 5‬ﻧﻔﺮ و ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 3‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﻮاد ‪ 3‬و ‪107‬‬
‫ل‪.‬ا‪.‬ق‪.‬ت (‪.‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ واﺳﻄﻪ ﮔﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮده وﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزﺧﻮدرا ازﺳﻬﺎﻣﺪارﻳﺎ ﺳﭙﺮده‬
‫ﮔﺬار)ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ( ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي و ﺻﻨﻌﺘﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح در آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪي و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪14‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻬﺎم ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ در ﺑﻮرس ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؟‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري و ﺷﺮوع ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬راﻫﻬﺎي زﻳﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ و آﻏﺎز ﻳﻚ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي اﻋﻢ از ﺗﻮﻟﻴﺪي ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ‪،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري و ﻏﻴﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﭼﻪ زﻣﻴﻨﻪ اي‬
‫و ﺑﺎ ﭼﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻ در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻻزم در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ ﺛﺒﺖ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ و ﺑﺎ‬
‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻋﻤﺪه ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از اﻳﻦ ﻣﻮارد‪:‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻬﺎم ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮﻛﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﻛﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 3‬ﻧﻔﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺛﺒﺖ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص و ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻧﻤﻮدن ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ ،‬ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺎ و ﻣﻴﺰان ﺳﻬﺎم ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﻛﺎ ﻣﺤﺪود و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ واﮔﺬاري ﺳﻬﺎم ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮﻛﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫رﺿﺎﻳﺖ دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻻزم ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻛﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻏﺎز اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد و ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم‬
‫اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﺤﺪود ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﺳﻬﺎم ﻧﻴﺰ آزاد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﺴﻴﻦ آن ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ را از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﺴﻴﻦ ﻗﺒﻼ ‪ %20‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺮده و ﻻاﻗﻞ ‪ %35‬ﻣﺒﻠﻎ ﺗﻌﻬﺪ ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﺷﺮﻛﺖ در ﺷﺮف ﺗﺎﺳﻴﺲ‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ﺳﭙﺮده و ﺳﭙﺲ اﻇﻬﺎر ﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﻪ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻃﺮح اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﺳﻬﺎم ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ ﺛﺒﺖ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬
‫در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻧﺎم و ﻧﻮع ﺷﺮﻛﺖ‪ -‬ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺮﻛﺖ‪ -‬ﻣﺪت ﺷﺮﻛﺖ )از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻧﺎ ﻣﺤﺪود (‪،‬‬
‫ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ و ﻣﺮﻛﺰ اﺻﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ‪ -‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم و ‪...‬در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ذﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻬﺎم اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺑﻮده و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اوراق ﺳﻬﺎم ﺻﺎدر ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺪﻫﺪ ‪.‬در اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎﺳﺖ ‪ . .‬اﻳﻦ اوراق ﺳﻬﺎم ﺟﺰو اوراق‬
‫ﺑﻬﺎدار ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﻧﺎم ﺳﻬﺎﻣﺪار ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﻢ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ درج‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪. .‬‬
‫در اﻳﺮان ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻳﻚ ﻫﺰار رﻳﺎل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي اﻋﻼم ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺟﺬب ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت و آﻏﺎز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻬﺎم ﺧﻮد اﻗﺪام‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬اﻳﻨﻜﺎر ﺑﺎ اﻃﻼع ﺷﺮﻛﺖ و درج در دﻓﺎﺗﺮ ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪15‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫اﺻﻮﻻ وﻗﺘﻲ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮددﻫﻲ ﺑﺮﺳﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ارزش‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺳﻬﺎم اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار رﺷﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اي ﻛﻪ ﺑﺎزار از‬
‫روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ آﻧﻬﺎ در آﻳﻨﺪه ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺳﻬﺎم اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻴﺶ‬
‫از ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم آن ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺳﻬﺎم‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻴﺶ از ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ واﮔﺬار ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪.‬از اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮدآوري ﻳﺎ ﻋﺪم ﺳﻮدآوري و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ از روﻧﺪ رﺷﺪ‬
‫ﻳﺎ ﻋﺪم رﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻣﻴﺎن ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﺷﺮﻛﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪه و ﺧﺮﻳﺪار اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار اﻣﻜﺎن ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺮ روي ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﻨﻬﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺳﻬﻴﻞ و ﻧﻈﺎرت ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻮرﺳﻲ‬
‫اﺻﻮﻻ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﻗﺒﻼ دوﻟﺘﻲ ﺑﻮده و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ آﻧﻬﺎﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪه و در ﺣﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﺻﻮﻻ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺮ روي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس آﺳﺎن ﺗﺮ و ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺎﻳﺪ داراي‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي روي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از‬
‫اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺧﺮﻳﺪار و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺮاي ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ﺑﻮرﺳﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮدن آﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺮاﺣﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ‬
‫اﺳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺑﺮ اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ و اراﺋﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درج ﻧﺎم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ در ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﭘﺬﻳﺮش در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار )ﺟﺪاي از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﺎﻻر‬
‫اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ( ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ داراي ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي ﺑﺎ ﻧﺎم و داراي ﺣﻖ راي ﺑﺎﺷﺪ و ‪ %100‬ﺑﻬﺎي اﺳﻤﻲ آن ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ در آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺳﻮد آور ﺑﻮده و اﻣﻜﺎن ﺳﻮد آوري آن در آﻳﻨﺪه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻴﺌﺖ ﭘﺬﻳﺮش‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺟﺰ در آن‬ ‫‪-4‬‬
‫ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﭘﺲ از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻧﺎم آﻧﻬﺎ از ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‬
‫ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺬف ﺷﺪن ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ از ﺑﻮرس ﻣﻴﺸﻮد ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﻮاردي از ﻗﺒﻴﻞ زﻳﺎﻧﺪﻫﻲ ‪ ،‬ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫اﻓﺸﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻄﻠﻮب ‪ ،‬ﻧﺒﻮدن ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺣﺠﻢ داد و ﺳﺘﺪ و ﮔﺮدش ﺳﻬﺎم و‪...‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪:‬‬
‫ﭘﺲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻬﻴﻢ ﺷﺪن در ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻧﻪ اداره آن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻻزم ﺑﺮاي آن در اﺧﺘﻴﺎر اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﻳﻜﻲ از ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در آن‬
‫ﺷﺮﻳﻚ ﺷﺪ و داراي ﺣﻘﻮق ﻣﺘﻌﻠﻘﻪ آن ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ دارﻳﻢ ﺑﻮد و در ﺳﻮد دﻫﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ارزش‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ؛ ﺳﻬﻴﻢ ﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺷﺮاﻛﺖ در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻮرﺳﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ﺧﺎرج ﺑﻮرس و ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺎص‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺷﺮاﻛﺖ در اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ و ﺑﺎ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺮ روي ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪16‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﻮاﺑﻂ و ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‬

‫ﺷــــــــــــــــــﺮح‬ ‫ﺷـــــــــﺮط‬
‫دراﻳﺮان ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و داراي ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ‬
‫‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد رﻳﺎل‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎل‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻳﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫در زﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮش‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎم ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪ -4‬ﻣﻴﺰان ﺳﻬﺎم در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﻬﺎﻣﺪاران از ‪ 90‬درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻧﺒﺎﺷﺪ‪).‬ﺑﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﻬﺎﻣﺪار‬
‫ﻋﻤﺪه‪ ،‬اﻣﻜﺎن رﻓﻊ اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﻌﺪ از درج ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬وﺟﻮد دارد(‬ ‫ﻋﻤﺪه‬

‫در آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺳﻮد آور ﺑﻮده و اﻣﻜﺎن ﺗﺪاوم ﺳﻮد آوري آن در آﻳﻨﺪه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬
‫‪ -5‬ﺣﺪاﻗﻞ دوره ﻫﺎي ﺳﻮدآوري‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ دوره ﻣﺎﻟﻲ ﭘﻴﺶ از ﭘﺬﻳﺮش‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺣﺪاﻗﻞ دوره اراﺋﻪ ﮔﺰارش ﻫﺎي‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ‬

‫ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 20‬درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻴﺎت ﭘﺬﻳﺮش از ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -7‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﻛﻞ داراﻳﻴﻬﺎ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺣﺮاز ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺬﻳﺮش در ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺬﻳﺮش و درج ﻧﺎم‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺰو ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻟﺤﺎظ‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻧﻔﺮي را ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل اداره ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ)در ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم(‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻬﺎﻣﺪاران اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ؟‬

‫ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻌﻀﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد را از اول‬
‫ﻓﺮوردﻳﻦ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد را از اﺑﺘﺪاي ﻣﻬﺮ آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺜﻞ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﺮ ﺳﺎل در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻣﺜﻼ اﺑﺘﺪاي‬
 ‫‪17‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﻮد ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن وﺿﻌﻴﺖ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ را از ﻟﺤﺎظ ﺳﻮد و زﻳﺎن و‪...‬رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ ﺻﻮرت ﺳﻮد و زﻳﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ‬
‫در آﺧﺮﻳﻦ روز ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺻﻮرت ﺳﻮد و زﻳﺎن در اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪي ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ و دو ﻧﺎﻇﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﻣﻘﺮر ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫اﻟﺰاﻣﻲ ﻧﺪارد ﺗﺎ ﻣﻨﺸﻲ ﺟﺰو ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﻧﺎﻇﺮان ﺑﺎﻳﺪ ازﺟﻤﻠﻪ ﺳﻬﺎمداران ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫آﮔﻬﻲ دﻋﻮت‬

‫دﻋﻮت ﻛﺘﺒﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 10‬روز ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 40‬روز زودﺗﺮ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺮﮔﺰاري‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﺎمداران ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﺎمداران اﺑﻼغ ﺷﻮد و اﻳﻦ آﮔﻬﻲ دﻋﻮت ﺑﺎﻳﺪ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﺜﻴﺮاﻻﻧﺘﺸﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﻴﻪﻫﺎي‬
‫ﺷﺮﻛﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺪ‪ .‬آﮔﻬﻲ دﻋﻮت ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر و ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ و ﻣﻜﺎن ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﻨﮕﺎم‬
‫ﺣﻀﻮر ﺳﻬﺎﻣﺪاران در ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻋﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺪ ﻧﺼﺎب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ‬

‫ﺣﺪ ﻧﺼﺎب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﭼﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ ﻋﺎدي و ﻳﺎ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻴﺶ از ‪ %50‬از ﺳﻬﺎم ﺟﻬﺖ رأيﮔﻴﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫در ﺟﻠﺴﻪ ﻋﺎدي در اوﻟﻴﻦ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺣﺪ ﻧﺼﺎب ﻧﺮﺳﺪ ‪ ،‬در دﻋﻮت دوم ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻌﺪاد از ﺳﻬﺎمداران داراي ﺣﻖ رأي‪ ،‬رﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻣﺠﻤﻊ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪ ،‬در دﻋﻮت اول ﺑﻪ ﺣﺪ ﻧﺼﺎب ﻻزم ﻧﺮﺳﺪ در دﻋﻮت دوم ﺣﺪﻧﺼﺎب ﻻزم ﺑﻪ ‪1/3‬‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران داراي ﺣﻖ رأي ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺼﺎب اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬

‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﺟﻠﺴﺎت ﻋﺎدي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ %50‬آراء ﺑﻌﻼوه ﻳﻜﻲ از ﺳﻬﺎم ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺠﻤﻊ دارد‪ .‬ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاﻗﻊ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ آراء ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ 2/3‬آراء دارﻧﺪﮔﺎن‬
‫ﺳﻬﺎم ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﻠﺴﻪ دارد‪.‬‬
 ‫‪18‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻛﺎرت ورود ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺠﻤﻊ )دﻋﻮﺗﻨﺎﻣﻪ(‬

‫ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺳﻬﺎمداران از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎرت ورود درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬

‫ﺟﻠﺴﺎت ﺳﻬﺎمداران‬

‫ﺟﻠﺴﺎت ﺳﻬﺎمداران ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮده و ﻗﺎﻧﻮن ﺳﻪ ﻧﻮع از آن را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرد ﻣﺠﻤﻊ‬
‫ﺷﺮﻛﺎء ﻳﺎ ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﺷﻜﻞ آن ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي )ﻳﺎ‬
‫ﺳﺎﻻﻧﻪ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺳﺎل ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدد و ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻮرد آن ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ‪ ،‬دو ﻧﻮع ﻣﺠﻤﻊ وﻳﮋه دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺳﻬﺎمداران ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آن دو‬
‫ﻣﺠﻤﻊ ﺧﺎص اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺣﻘﻮق ﺳﻬﺎمداران ﻣﻤﺘﺎز ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد و دﻳﮕﺮي ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺧﺎص‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﺎن ﻳﺎ ‪ %20‬از ﺳﻬﺎمداران ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﻬﻨﮕﺎم ﻧﻴﺎز در ﻗﺎﻟﺐ ﺟﻠﺴﺎت ﻋﺎدي اﻣﺎ در‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮ از ﺟﻠﺴﺎت ﻋﺎدي ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي و ﺣﺪود ﺻﻼﺣﻴﺖ آن‬

‫ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي ﺻﻼﺣﻴﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ اﻣﻮر ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻳﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ واﮔﺬار ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ را داراﺳﺖ ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ و ﺣﺴﺎب ﺳﻮد و زﻳﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﺎﻟﻲ‬
‫‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮان‬
‫‪ -3‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎزرﺳﺎن‬
‫‪ -4‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪﻳﺮان )درﺻﻮرت ﺧﺎﺗﻤﻪ دوره ﺗﺼﺪي(‬
‫‪ -5‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎزرﺳﺎن اﺻﻠﻲ ﺑﺎزرﺳﺎن ﻋﻠﻲاﻟﺒﺪل‬
‫‪ -6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﺜﻴﺮاﻻﻧﺘﺸﺎر ﻛﻪ ﺣﺎوي اﻋﻼﻧﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ‬

‫ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬

‫ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻊ ﺻﻼﺣﻴﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎم ﻳﺎ اﻧﺤﻼل ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ) ﻛﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﺎ آن آﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ (‪.‬‬
 ‫‪19‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ‬

‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪﺑﺪاﻧﺪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ راﻫﺶ ﺑﺮرﺳﻲ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻛﺎر ﻧﺴﺒﺘﺎ دﻗﻴﻖ وﻓﻨﻲ اﺳﺖ ‪.‬ﭘﺲ ازﺑﺮرﺳﻲ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺮﻛﺖ از ﻟﺤﺎظ ﻗﺪرت‬
‫ﻓﺮوش ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ وﺳﻮددﻫﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و وﺿﻌﻴﺖ آﻳﻨﺪه را ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺨﻤﻴﻦ زد‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻛﺎﻣﻼ‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ وﺑﺴﻴﺎري ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد ﻣﺘﻀﺮر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﺮدن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪ -2‬ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﺳﻮد و زﻳﺎن‬
‫‪ -3‬ﺻﻮرت ﺣﺴﺎب ﺳﻮد وزﻳﺎن اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ‬
‫‪ -4‬ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻴﺎن دوره اي‬
‫‪ -5‬ﺻﻮرت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫‪ -6‬ﺻﻮرت ﮔﺮدش وﺟﻮه ﻧﻘﺪ‬

‫ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن داراﻳﻲ ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ وﺳﺮﻣﺎﻳﻪ )ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ( ﺛﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد‪.‬ﻣﺜﻼ اول داراﻳﻲ ﻫﺎ ذﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎ و درآﺧﺮ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﺳﻬﺎم‪ .‬ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻬﺎﻣﺪاران از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻴﻜﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان داراﻳﻲ ‪،‬ﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺪﻫﻲ‬
‫وﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داردو ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻗﺪرت ﺷﺮﻛﺖ را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد ‪ .‬درﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬
 ‫‪20‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﺳﻮد و زﻳﺎن ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﭼﻘﺪر درآﻣﺪ ﻛﺴﺐ ﻛﺮده ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﻫﺰﻳﻨﻪ داﺷﺘﻪ ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﭼﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺳﻮد وﻳﺎ زﻳﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب واﺿﺢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺳﻮدآوري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در دوﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ اﻳﻦ ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮ آﺷﻨﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬
 ‫‪22‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺻﻮرت ﺳﻮد و زﻳﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟‬

‫ﺻﻮرت ﺳﻮد و زﻳﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮاﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺧﻮﺑﻲ ازوﺿﻌﻴﺖ ﺳﻮدآوري ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫درآﻣﺪﻫﺎ وﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺻﻮرت واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪن وﻳﺎ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪن‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻮدآوري ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه وﭘﻮﺷﺶ ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻚ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻨﺪرج در‬
‫ﺳﺎﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻃﻼﻋﺎت آن ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬
 ‫‪23‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ارزش ﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻼﻣﺖ ﺷﺮﻛﺖ وﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم آن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ‬
‫رود‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺎري‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ‪ ،P/E‬ﻧﺴﺒﺖ درآﻣﺪ ﺑﻪ داراﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮي‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺳﻮد ﻗﺒﻞ از ﻛﺴﺮ ﻣﺎ ﻟﻴﺎت ﺑﻪ ﻓﺮوش و ﻧﺴﺒﺖ آﻧﻲ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ارﻗﺎم ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻛﻪ ﻣﺎ را در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از‪ :‬ارزش دﻓﺘﺮي‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﻓﻌﻠﻲ‪ EPS ،‬وﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮي‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ وﺟﻮه ﻧﻘﺪ و اوراق ﺑﻬﺎدار ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮوش در ﺑﺎزار‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات وﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎي ﺟﺎري ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮداﺧﺖ دﻳﻮن ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺎﻧﻜﺎران راﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﻗﺒﻞ از ﻛﺴﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﻪ ﻓﺮوش ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﻮد ﻗﺒﻞ از ﻛﺴﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ﻓﺮوش ﺧﺎ ﻟﺺ ﺿﺮب در ‪ .100‬اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻧﺸﺎن دادن ﻛﺎراﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎﺳﺎل ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎاﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻓﺮوش آن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ وﻳﺎ ﻓﺮوش اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ارزش ﺟﺎري ﺑﺎزار ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ارزش ﺑﺎزار ﻛﻞ ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎري در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم را ارزش ﺟﺎري ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزاري ﺳﻬﻢ آﺧﺮﻳﻦ ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد آن ﺳﻬﻢ ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﻬﻢ ﻳﺎ در ﺻﺪ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت آن ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﻞ ﻓﺮوش آن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺳﻬﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪24‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﻮرﺳﻲ‬

‫‪ EPS‬ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫‪ Eps‬ﺧﻼﺻﻪ اﺻﻄﻼح ‪ earning per share‬ﻳﺎ ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺎه ﻛﻞ ﺳﻮد ﭘﺲ از ﻛﺴﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت را ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺳﻬﺎم ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ؛ ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ Eps‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ‪ :‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Eps‬ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ :‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻛﻪ در دوره ﻣﺎﻟﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ‪: Eps‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ‪ Eps‬ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ‪ Eps‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫‪.‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت اﻳﻦ ﺳﻮد ﻛﻤﺘﺮ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ درﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺮدن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻮد ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺒﻠﻎ ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه درآﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ DPS‬ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻮدي ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻘﺪي ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ Dps‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان از ﺳﻮد ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﺪي ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد و ﭼﻪ ﻣﻴﺰان در ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﺎدي ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﻳﺎ ‪ Dps‬را ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ در اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ )‪(DPS‬‬

‫)اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪+‬اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻃﺮح و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪+‬ﺳﻮد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ(‪DPS=EPS-‬‬

‫‪ :EPS‬درآﻣﺪ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬

‫‪ :DPS‬ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬

 ‫‪25‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫درآﻣﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫در آﻣﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺨﺸﻲ از درآﻣﺪ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ذﺧﻴﺮه اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاي رﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻣﻮارد اﺿﻄﺮاري ﻧﮕﻪ داري ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬در آﻣﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه را ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻣﺎزاد‬
‫درآﻣﺪﻳﺎ ذﺧﻴﺮه ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﻬﻢ ﻳﺎ در ﺻﺪ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت آن ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﻞ ﻓﺮوش آن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺳﻬﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎدﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم در ﺑﺎزار ﺑﻮرس ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اوراق ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎ در ﺑﺎزار ﺑﻮرس ﻗﺎﺑﻞ‬
‫دادوﺳﺘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎد ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ آﻧﻬﺎ در ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻮرس ﺑﺎزﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﺷﺪن ﻧﻤﺎد ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ وﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺮﺗﺐ و روزاﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮي در اﺻﻮل اﺳﺎﺳﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎد ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺷﺮﻛﺖ در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﻮرس ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد و اﻣﻜﺎن دادوﺳﺘﺪ ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﻔﻲ ﮔﺮدد و ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺑﺸﻮد ‪.‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪﻳﻞ ‪،EPS‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻞ ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻗﻴﻤﺖ‪:‬‬

‫ﻫﺮ ﺳﻬﻢ در ﻫﺮ روز ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫داﻣﻨﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات روزاﻧﻪ ﻗﻴﻤﺖ = ‪%2‬‬ ‫اﻟﻒ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﻮﺳﺎن روزاﻧﻪ‪:‬‬

‫ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ روز ﻗﺒﻞ = ‪ 10،000‬رﻳﺎل‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻴﻤﺖ روز ﺟﺎري‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻗﻴﻤﺖ روز ﺟﺎري‬
‫‪9،800‬‬ ‫‪10،200‬‬
 ‫‪26‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ب‪ -‬ﻧﻮﺳﺎن ﻧﺎﻣﺤﺪود در روزﻫﺎي ﺧﺎص ‪:‬‬

‫‪ -1‬اوﻟﻴﻦ روز ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ‬

‫‪ -2‬اوﻟﻴﻦ روز ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﻳﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬

‫‪ -3‬اوﻟﻴﻦ روز ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر اﻃﻼﻋﻴﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ‪ EPS‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪10‬‬

‫درﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬

‫ﺳﻬﺎم ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎ ﺳﺖ؟‬

‫ﺳﻬﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻜﺮر و روزاﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد وﺑﺎ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ‪ ،‬از ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ و ﻛﻤﺘﺮ‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ وﻣﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﻬﺎم ﻓﻌﺎل ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدي وﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﻌﺮض ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﺎم ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﭼﻪ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫اﻳﻦ ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﻧﺪرت در ﺑﺎزار ﻣﻮرد ﺧﺮﻳﺪ وﻓﺮوش ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﺷﻤﺎر ﺳﻬﺎم ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻬﺎم ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل‬
‫‪ ،‬ﺳﻬﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺧﺮﻳﺪار ﻳﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪه اي ﺑﺮاي آن ﻫﺎ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﺮﻳﺪ وﻓﺮوش ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﻲ ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزار ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﺑﺎزار ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ واﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ‪ ،‬رﺷﺪﻧﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺣﺬف ﻳﺎ ﻣﻘﺮارت ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮدوﻟﺖ واﻣﺜﺎل آن ﺑﻪ ﺷﺪت واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎزار ﺣﺴﺎس ﻧﺎم دارد‪.‬‬
 ‫‪27‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺑﺎزار ﺿﻌﻴﻒ وﻛﻢ روﻧﻖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟‬

‫ﺑﺎزار ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻪ ﺑﺎزاري ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪاران اﻧﺪﻛﻲ در آن ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺎزار ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻓﺮوش رو ﺑﻪ ﺗﻨﺰل ﻣﻲ ﮔﺬارد‪.‬‬

‫ا ﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺲ از ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه و اراﺋﻪ ﻃﺮح ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن روش و ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﻠﻎ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در آﻧﺠﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺷﻮد ‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺸﺨﺺ ‪) ،‬ﻣﺜﻼ ‪ ( %100‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻤﻊ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از آن اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ﭘﺲ از ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺟﻠﺐ‬
‫رﺿﺎﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس اﻗﺪام ﺑﻪ ﺛﺒﺖ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫اﺻﻮﻻ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﺮﻳﻖ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا آﻧﻬﺎ را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺳﭙﺲ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺗﻮ ﺿﻴﺤﺎت‬
‫ﻻزم را ﻣﻲ آورﻳﻢ ‪:‬‬

‫‪ -1‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ روش ﺟﺎﻳﺰه‬

‫‪ -2‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از ﻣﺤﻞ آورده ﻧﻘﺪي‬
‫‪ – 3‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ روش ﺻﺮف ﺳﻬﺎم‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ روش ﺟﺎﻳﺰه ‪:‬‬ ‫‪-1‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﻘﺪاري از ﺳﻮد ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮد را در ﺣﺴﺎب اﻧﺪوﺧﺘﻪ ذﺧﻴﺮه ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ و در زﻣﺎن‬
‫ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮﺟﻮدي اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و اﻧﺘﺸﺎر اوراق ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﻤﻲ ﺷﺮﻛﺖ را اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ اوراق ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬﺎم ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻮن در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﭘﻮﻟﻲ ﺑﺎﺑﺖ اوراق ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﺎ ﺑﻪ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ روش ﺟﺎﻳﺰه ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺴﺒﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﻲ ﻛﻤﺘﺮ از‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻳﻜﻲ از ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ روش اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داده اﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻮد ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 2050‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد رﻳﺎل اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ را از ﻣﺤﻞ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﺸﺪه و ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﻧﻤﻮد ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺪودا ‪ 241‬درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داد وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﻴﻤﺖ اﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﺠﻤﻊ ‪ 6851‬رﻳﺎل‬
‫و ﺑﻌﺪ از آن ‪ 2206‬رﻳﺎل ﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮدي ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺪود ‪ %241‬ﺑﻮده وﻟﻲ اﻓﺖ ﻗﻴﻤﺖ آن ﺑﺎ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺪودا ‪ %210‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪28‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫‪-2‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از ﻣﺤﻞ آورده ﻧﻘﺪي ‪:‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺪوﺧﺘﻪ اي ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪارد و ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻗﺼﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ از اﻳﻦ روش ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ‪) .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﻘﺪاري از ﻣﺒﻠﻎ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺑﺼﻮرت اﻧﺪوﺧﺘﻪ دارﻧﺪ ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫روش اول و دوم ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺒﻠﻎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ ‪( .‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻬﺎﻣﺪار ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻗﺒﻠﻲ اﻣﺘﻴﺎزي ﺟﻬﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎ ﺑﻪ‬
‫آن ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از ﺛﺒﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ روش ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﻪ آدرس ﺳﻬﺎﻣﺪاران ارﺳﺎل ﻣﻴﮕﺮدد ‪.‬‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﻳﻞ ‪ ،‬ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم ﻣﺘﻌﻠﻘﻪ )ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد آن در ﺑﺮﮔﻪ ﺣﻖ‬
‫ﺗﻘﺪم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﺸﻮد (‪ ،‬را در ﻣﻬﻠﺖ ﻣﻘﺮر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺷﺮﻛﺖ وارﻳﺰ ﻧﻤﻮده و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ) ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻳﻚ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ( ﺑﺮﮔﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران داده ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪار ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﻲ ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ از اﻣﺘﻴﺎز ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز را ﺑﻪ دﻳﮕﺮي‬
‫واﮔﺬار ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﺎر ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺰاري و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮوش ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﺮوش ﺣﻖ ﺗﻘﺪم‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺮﻳﺪاران ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‬
‫ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺗﻌﺪاد ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪه را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺷﺮﻛﺖ وارﻳﺰ و ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺳﻬﺎم ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﻪ ﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﻢ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻄﻮل ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ و در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺪت اﻣﻜﺎن ﺧﺮﻳﺪ‬
‫و ﻓﺮوش روي آن وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ ﺳﻬﺎم ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻣﻴﮕﺮدد ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮﮔﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ در ﺑﺎزار ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 1000‬رﻳﺎل )ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﻢ ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫اﺧﺘﻼف ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎ اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﺎزار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﺳﻬﻢ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﺪت زﻣﺎن ارﺳﺎل ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ راﺑﻄﻪ‬
‫ﻣﻌﻜﻮس دارد و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻗﺪر دﻳﺪ ﺑﺎزار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﺷﺮﻛﺖ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ارﺳﺎل ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺳﻬﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ان ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﺳﻬﺎﻣﺪاري از ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻦ آدرس ﭘﺴﺘﻲ دﻗﻴﻖ ﻧﺰد ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺮﮔﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺧﻮد ﻧﺸﻮد ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺲ از ﻓﺮوش اﻳﻦ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎ در ﺑﺎزار وﺟﻪ آن را در ﺣﺴﺎب ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻧﺰد‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ 10000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺑﻪ ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اي ﺑﻪ ﻣﻴﺰان‬
‫‪ %100‬را در ﻧﻈﺮ دارد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻬﺎﻣﺪاران ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﺳﻬﺎم ﻗﺒﻠﻲ ﺷﺎن اﻣﺘﻴﺎز ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫)ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ‪ 1‬ﺳﻬﻢ ‪ 1‬ﺳﻬﻢ ﺟﺪﻳﺪ ( و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﭘﺲ از وارﻳﺰ ‪ 1000‬رﻳﺎل ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﺳﻬﻢ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ در ارزش ﺑﺎزارﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻬﺎﻣﺪاران از ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﺰﺑﻮر ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﻮد ‪.‬ﻓﺮﺿﺎ اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﺠﻤﻊ ‪ 5000‬رﻳﺎل ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬
‫‪ 1000‬رﻳﺎل ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪه دارﻧﺪه ﻫﺮ ﻳﻚ ﺳﻬﻢ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻛﻨﻮن داراي ‪ 2‬ﺳﻬﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ داراي ارزش‬
‫ﺣﺪودا ‪ 3000‬رﻳﺎل در ﺑﺎزار اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺒﻠﻎ ‪ 5000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﺑﺼﻮرت اﻧﺪوﺧﺘﻪ دارد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ 100‬درﺻﺪي ﻧﻴﺎز‬
‫ﺑﻪ ‪ 5000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل دﻳﮕﺮ دارد‪ ،‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﻪ ازاء ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 500‬رﻳﺎل ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﺳﻬﺎم‬
‫ﻗﺒﻠﻲ ﺧﻮد ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ‪.‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺪوﺧﺘﻪ و آورده ﻧﻘﺪي اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داده ‪.‬‬
 ‫‪29‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻓﺮﻣﻮل ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﭘﺲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺲ از اﻓﺰاﻳﺶ =‬

‫) ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﻗﺒﻞ از اﻓﺰاﻳﺶ ‪+‬ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻣﺘﻌﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻬﻢ (‬
‫)ﺗﻌﺪاد ﺣﻖ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪( 1+‬‬

‫ﻓﺮﺿﺎ اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺒﻞ از ﻣﺠﻤﻊ ‪ 3000‬رﻳﺎل ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺮﻛﺖ ‪ %50‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺪﻫﺪ ﺗﻌﺪاد ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻣﺘﻌﻠﻘﻪ‬
‫ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ./5‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﭘﺲ از ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺎ )‪ ( 500+3000‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ‪ 1,5‬ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﺣﺪودا ‪ 2330‬رﻳﺎل ‪.‬‬

‫‪-3‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ روش ﺻﺮف ﺳﻬﺎم‬

‫در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻴﺶ از ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ و از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﺑﻔﺮوش رﺳﺎﻧﺪه و ﺗﻔﺎوت ﺣﺎﺻﻞ‬
‫از ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش و ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم را ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎب اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﻳﺎ در ازاي آن ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻗﺒﻠﻲ‬
‫ﻣﻴﺪﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ اﺧﻴﺮا اﻳﻦ روش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش اﻓﺰاﻳﺶ از ﻃﺮﻳﻖ آورده ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ در اﻳﻦ روش ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را در ﻣﺪت ﻛﻤﺘﺮي از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف روش آورده ‪،‬ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺒﻠﻎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ روزﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻬﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﻖ ﺗﻘﺪم و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﺎﻧﺪن ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪه ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ‪ .‬در اﻳﺮان ﮔﺎﻫﻲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮوش ﺗﻌﺪادي ﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﻧﺮﺧﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮده و ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺳﻬﺎم را ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران‬
‫ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ‪ 10000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دارد و ﺗﻌﺪاد ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺳﻬﺎم آن ‪10‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﺳﻬﻢ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ در ﺑﺎزار‪ 9000 ،‬رﻳﺎل ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺼﺪ دارد‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ‪ %100‬و از ﻃﺮﻳﻖ ﺻﺮف ﺳﻬﺎم اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ 10000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدل ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‬

‫*) ﺗﺬﻛﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺜﺎل اﺳﺖ و اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭼﻪ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﺪ ﺧﻮد‬
‫ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺤﺚ ﻣﻔﺼﻠﻲ اﺳﺖ ( ﺣﺎل ‪ ،‬اﮔﺮ ﻓﺮﺿﺎ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 5000‬رﻳﺎل ﭘﺬﻳﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮوش‬
‫‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 8‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ را‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 10‬ﺳﻬﻢ ﻗﺒﻠﻲ‪ 8 ،‬ﺳﻬﻢ ﺟﺪﻳﺪ ‪) ،‬ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻬﻲ ( ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪) .‬از‬
‫ﻧﻈﺮ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺲ از ﻓﺮوش ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 5000‬رﻳﺎل اﺿﺎﻓﻪ ﻣﺒﻠﻎ اﺳﻤﻲ ﺑﺮ روي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫‪ 4000‬رﻳﺎل ﻛﻪ ﺑﺮاي ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ ﻣﻌﺎدل ‪ 8000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل ﻣﻴﺸﻮد را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ و از ﻣﺤﻞ اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اي ﺑﻪ روش ﺟﺎﻳﺰه و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻴﺪﻫﺪ(‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮرد از روﺷﻬﺎي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در اﻳﺮان رواج ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﻟﺬا ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري آن داراي ﺑﺤﺚ‬
‫ﻣﻔﺼﻠﻲ اﺳﺖ و ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن اﻳﻦ روش اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪30‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﮔﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم و ﻓﻴﺶ وارﻳﺰي را در ذﻳﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪31‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬
‫‪32‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬
‫‪33‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺣﻖ ﺗﻘﺪم‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬
‫‪34‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺣﻖ ﺗﻘﺪم‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬
 ‫‪35‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻓﻴﺶ وارﻳﺰي‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﻛﻠﻤﻪ ﺷﺎﺧﺺ )‪، (INDEX‬در ﻛﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻧﻤﻮدار ﻳﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﻤﮕﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و وﺳﻴﻠﻪ اي ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ داراي ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن ﻣﻴﺘﻮان ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻌﻴﻨﻲ را در‬
‫ﻃﻮل ﻳﻚ دوره ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﻳﺎ ﮔﺮوه ﻳﺎ دﺳﺘﻪ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎل را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎل ﻣﺒﻨﺎ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﺮض ﻛﺮده و ﭘﺲ از ﺗﻘﺴﻴﻢ ارزش ﺟﺎري‪ ،‬ﺑﺮ ارزش ﻣﺒﻨﺎ )‬
 ‫‪36‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ارزش ﺳﺎل ﭘﺎﻳﻪ (‪ ،‬آن را در ﻋﺪد ‪ 100‬ﺿﺮب ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬ﻋﺪد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ آن ﮔﺮوه ﻳﺎ دﺳﺘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬در ﻫﺮ ﺑﺎزار ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎداري‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﺣﺘﻴﺎج و ﻛﺎراﻳﻲ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي زﻳﺎدي را ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻧﻤﻮد ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﺑﻮرس ﻫﺎي دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﮔﺮوﻫﻬﺎ و ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل‬
‫در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﺎﺧﺺ داو ﺟﻮﻧﺰ )‪ ( DOW &JONES‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ‪ 30‬ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ ‪ 20‬ﺷﺮﻛﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و‬
‫‪ 15‬ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ وﻳﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺰدك ) ‪ ( NASDAQ‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻬﺎم ﺧﺎرج از ﺑﻮرس را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬
‫‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي ﻣﻌﺮوف ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻮرﺳﻬﺎي دﻧﻴﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﺑﻮرس ﻧﻴﻮﻳﻮرك ‪ S&P250‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ‪ 250‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ‪ S&P500‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ‪ 500‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻮرس ﻟﻨﺪن )‪ ( FTSE‬ﺗﻮﻛﻴﻮ )‪(NIKIIE‬و) ‪( TOPIX‬آﻣﺴﺘﺮدام) ‪ (AEX‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ )‪ (CAC‬و آﻟﻤﺎن )‪DAX‬‬
‫(ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ‪ -TOPIX-NASDAQ-S&P‬ﻣﻮزون ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي زﻳﺎدي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺧﻮد از آﻧﻬﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ )‪(TEPIX‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻒ ﻛﻠﻤﻪ ‪ TEHRAN PRICE INDEX‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي‬
‫ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ )ﻓﺮﻣﻮل ﻻﺳﭙﻴﺮز ( اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪.‬‬
‫})ارزش ﺟﺎري ﺑﺎزار*ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه(ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ)ارزش ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎم*ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم در ﺳﺎل ﭘﺎﻳﻪ({* ﻋﺪد ‪100‬‬
‫ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺎل ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎل ‪ 1369‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﮔﻮﻳﺎي آن اﺳﺖ ﻛﻪ ارزش ﻛﻞ ﺑﺎزار ‪،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ﭘﺎﻳﻪ ‪،‬ﻳﺎ‬
‫ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ‪ ، 1369‬ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪه ‪ .‬ﻓﺮﺿﺎ ﺷﺎﺧﺺ ‪ 12700‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ارزش ﺑﺎزار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1369‬ﻛﻪ ﺳﺎل‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ 127 ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ‪.‬ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ‪ ،‬در ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان ﺑﺮاي ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻞ ﺑﺎزار ‪ :‬ﻛﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺗﻤﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮ داده ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ ‪ :‬ﻛﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﻓﻘﻂ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮ اﺻﻠﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ داده‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎﻻر ﻓﺮﻋﻲ ‪ :‬ﻛﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﻓﻘﻂ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ داده‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻮزون ﺑﻮدن ‪ :‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ‪ ،‬ﭼﻮن در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن‪ ،‬ارزش ﺳﻬﺎم در ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺿﺮب ﻣﻴﮕﺮدد ‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻐﻴﻴﺮات‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ ،‬در ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮ روي ﺷﺎﺧﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮدن ‪ :‬اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻬﺎم ﺗﻤﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق‬
‫ﺑﻬﺎدار ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﮕﺮدد‪ ،‬ﻟﺬا ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮدن را داراﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ‪ :‬ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺼﻮرت ﻟﺤﻈﻪ اي ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫و در اﺧﺘﻴﺎر اﻓﺮاد ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻟﺬا داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫‪37‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻣﻮارد ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ در ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻴﮕﺮدد و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮارد زﻳﺮ در ﻣﻘﺪار ﺷﺎﺧﺺ اﺛﺮي ﻧﺪارد ‪.‬‬
‫‪ -1‬ورود و ﺧﺮوج ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ :‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ورود و ﺧﺮوج ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ارزش ﺟﺎري ﺳﻬﺎم ‪ ،‬اﺻﻮﻻ‬
‫ارزش ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎم ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﻋﺪد ﺷﺎﺧﺺ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺻﻮرت ﻛﺴﺮ در ﻣﺨﺮج‬
‫آن ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺻﻮرت ﺑﺮ ﻣﺨﺮج ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آورده و ﻳﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺳﻬﺎﻣﺪاران ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آورده و ﻳﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺳﻬﺎﻣﺪاران ‪ ،‬ارزش ﺟﺎري ﺳﻬﺎم اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻟﺬا‪ ،‬در اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮارد ﻧﻴﺰ ‪،‬ارزش ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻌﺪﻳﻞ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﻋﺪد ﺷﺎﺧﺺ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﮕﺮدد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ادﻏﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ :‬در ﺻﻮرت ادﻏﺎم دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬در ﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ در ارزش ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻬﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮ داده ﺷﻮد ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﻋﺪد ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﻜﻨﺪ ‪.‬‬

‫وﻟﻲ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از ﻣﺤﻞ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ‪ :‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺒﻠﻎ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﻮده‪،‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داده ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺎده ‪ ،‬ﻟﺬا در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺠﻤﻴﻊ ﺳﻬﺎم ‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﭼﻮن ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ان ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﺳﻬﻢ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻋﻤﻼ اﻳﻨﻜﺎر‬
‫اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ارزش اﺳﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻄﻮر ﺛﺎﺑﺖ ‪ 1000‬رﻳﺎل ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‬
‫‪ -3‬ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﭼﻮن اﺻﻮﻻ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻋﺪد ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎزده ﻧﻘﺪي )‪(TEDIX‬‬

‫از ﺗﻔﺎﺿﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ و ﺑﺎزده ﻧﻘﺪي از ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎزده ﻧﻘﺪي ﺳﻬﺎم‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺬﻛﺮ ‪ :‬ﻋﺪد ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي ﻗﻴﻤﺖ و ﺑﺎزده ﻧﻘﺪي و ﺑﺎزده ﻧﻘﺪي ﺳﻬﺎم در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 1377‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1653/08‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺴﻨﺠﻲ اﻳﻦ دو را ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ در آن ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎزد ‪.‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﺻﻨﻌﺖ‬

‫ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮات در ارزش ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﮕﺮدد ‪.‬‬
 ‫‪38‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺎﻟﻲ‬

‫ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮات در ارزش ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﺷﺮﻛﺖ‬

‫ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﮕﺮدد ‪ .‬و ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ را در ﺑﺪو ورود ‪ 100‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﻳﺎ ‪) tx-50‬ﺑﻪ روش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺎده (‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻜﺒﺎر‪ 50 ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺷﺎﺧﺺ ‪ ، tx-50‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻪ روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ داو ﺟﻮﻧﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ داده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺗﻨﻬﺎ از ﺟﻤﻊ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ ) ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ‪).‬اﻳﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد در اوﻟﻴﻦ روز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻳﻌﻨﻲ اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 1379‬ﻋﺪد ‪ 50‬ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه (‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ‪ tx-50‬ﻧﻴﺰ در ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮد ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺪد ‪ 50‬در ﻣﺨﺮج را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﺗﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺧﻨﺜﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ روﺷﻲ )ﭼﻪ آورده و ﭼﻪ اﻧﺪوﺧﺘﻪ (‬ ‫‪-1‬‬
‫ورود و ﺧﺮوج ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ از ﻟﻴﺴﺖ ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺠﻤﻴﻊ ﺳﻬﺎم ) ﻛﻪ ﻓﻌﻼ در اﻳﺮان اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ (‬ ‫‪-3‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ ‪ ) tx-50‬ﺑﻪ روش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻮزون (‬

‫اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ارزش ﺳﻬﺎم ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﻃﺮز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﺑﻪ روش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﻮزون ) روش ﻻﺳﭙﻴﺮز ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ‪:‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي ﻗﺮاردادي اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻫﺮ ﺷﺎﺧﺼﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ داده ﻫﺎ و ﻓﺮﻣﻮل ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻮﻳﺎي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻠﻴﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻮع ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺣﺎل ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﺎ ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻬﺎم ﭼﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻳﻲ در ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﻮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻻزم را از ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
 ‫‪39‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫راﻫﻬﺎي ورود ﺑﻪ ﺑﻮرس‬

‫‪ -1‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎزار ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺳﻬﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺸﺎور ﻣﺎﻟﻲ ﺳﻬﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬از راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻬﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﻬﺎم ﺳﺒﺪﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري را ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-5‬ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺻﻨﺪوق ﻣﺸﺎع ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‬
‫‪ -6‬ﺳﻬﺎم ﺑﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬

‫روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻞ اوراق ﺑﻬﺎدار‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺗﻜﻨﻴﻜﺎل‬
‫ب‪ -‬ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫ج‪ -‬ﺗﺌﻮري ﻧﻮﻳﻦ ﭘﻮرﺗﻔﻮي‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﺑﻨﻴﺎدي ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﺑﻨﻴﺎدي ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺑﻨﻴﺎدي)ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﻗﺪرت ﺷﺮﻛﺖ وﺳﺎﻳﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻏﻴﺮ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي (را در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻬﺎم وﺗﺨﻤﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻨﻴﺎدي ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ وﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻨﻴﺎدي‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ وﺑﻨﻴﺎدي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ارزش ﺳﻬﺎم‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮ ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ داراﻳﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﺮوش ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻨﮕﺎه وﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن ﺑﺎ‬
‫رﻗﺒﺎ ﻣﻲ ﭘﺮدازد ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ ارزش ذاﺗﻲ ﺳﻬﺎم را ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻲ زﻧﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮﺑﻨﻴﺎدي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫از ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮﻛﺖ وﺣﺴﺎب ﺳﻮدو زﻳﺎن ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻨﻴﺎدي در ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت در رﺷﺪ‬
‫ﺳﻬﺎم ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﻓﻨﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﺑﻨﻴﺎدي‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﻓﻨﻲ)ﺗﻜﻨﻴﻜﺎل(‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ ﻗﻴﻤﺖ اوراق ﺑﻬﺎدار ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ وﺗﻘﺎﺿﺎي اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﻋﺮﺿﻪ وﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫واﻗﻌﻲ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه وﻳﺎ ذﻫﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﻓﻨﻲ اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻫﺮ روزه ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﺳﻬﺎم ازاﻟﮕﻮي ﻣﺸﺨﺼﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺮاي دوره ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻜﻨﻴﻜﺎل ﻫﺎ ﻳﺎ ﭼﺎرﺗﻴﺴﺖ ﻫﺎ‬
‫در آﻧﺎﻟﻴﺰﻫﺎي ﺧﻮد از ﻧﻤﻮدار)ﭼﺎرت ﻫﺎ ( ﺑﻬﺮه ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪40‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﭘﺮﺗﻔﻮي ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﻪ ﻣﺰاﻳﺎﻳﻲ دارد؟‬

‫ﭘﺮﺗﻔﻮي ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﺎ ﺳﺒﺪي از اوراق ﺑﻬﺎدار‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اوراق ﺑﻬﺎدار ﻳﺎ ﭘﺮﺗﻔﻮي ‪،‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎراﻣﺪﺗﺮ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﻳﻚ ﺳﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم در ﺳﺒﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ‪ ،‬رﻳﺴﻚ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺴﻚ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭘﺬﻳﺮ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻀﺎدي در‬
‫ﺑﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺳﻬﺎم دو ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه دارو و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ در ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ؛ در ﺻﻮرت‬
‫اﻳﺠﺎدﻧﺎاﻣﻨﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ودرﮔﻴﺮي ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي دارو اﻓﺰاﻳﺶ و اﻣﻜﺎن ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎزده ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﭘﺮﺗﻔﻮي ﻣﻌﺎدل ﺑﺎزده ﻣﺘﻮﺳﻂ آن ﭘﺮﺗﻔﻮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛اﻣﺎ رﻳﺴﻚ ﭘﺮﺗﻔﻮي در ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻮارد‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ازﻣﺘﻮﺳﻂ رﻳﺴﻚ ﺳﻬﺎم داﺧﻞ ﺳﺒﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻴﺰان آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺑﺮ ﺳﻬﺎم داﺧﻞ ﺳﺒﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﻬﺎم ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺒﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺎت آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؛رﻳﺴﻚ ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪود زﻳﺎدي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬زﻳﺮا در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ رﻳﺴﻚ زا و ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎزده ﻳﻜﻲ ازﺳﻬﺎم ‪،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﺎزده اﺿﺎﻓﻲ ﺣﺎﺻﻞ از آن ﺑﺎزده ازدﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺷﺮﻛﺖ اول را ﺟﺒﺮان ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺎزده ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪،‬رﻳﺴﻚ اﻟﺰاﻣﺎً ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻮزون اﺟﺰاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﻬﺎم از ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮي واراﺋﻪ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ وﻗﺎﻳﻊ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪه رﻳﺴﻚ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮاز‬
‫اﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻮده وﺣﺘﻲ ﺣﺬف ﺷﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﻤﺴﻮﻳﻲ و ﺷﺪت آن ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﺑﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﺳﻬﺎم ‪ ،‬از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اي ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻳﺴﻚ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪.‬‬

‫روﺷﻬﺎي ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ از ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران از ﺣﻴﺚ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺳﻬﺎم دو ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻌﺪادي از ﺳﻮد ﺳﻬﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺮﻛﺖ در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ‬
‫ﺳﻬﻢ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﻣﻲ ﭘﺮدازد و ﻋﺪه اي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪ اش اﻳﻦ ﺳﻬﺎم را ﺧﺮﻳﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪار‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎل ﻛﺎﻣﻞ‪،‬ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺠﻤﻊ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي ﺳﻬﺎﻣﺪار ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﻮد ﻳﻜﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ او ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ) .‬ﻗﺒﻼ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻳﻢ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻋﺎدي ﺳﻬﺎﻣﺪاران در ﻣﻮرد ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﻴﺰان ﺗﻘﺴﻴﻢ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﺪي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﺪه اي دﻳﮕﺮ از رﺷﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ‪400‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮده و ﺑﻌﺪ از ‪ 4‬ﻣﺎه ﺑﻪ ‪900‬ﺗﻮﻣﺎن‬
‫ﻣﻲ رﺳﺪ ‪.‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﻣﻲ ﻓﺮوﺷﻨﺪ و در واﻗﻊ از ﻧﻮﺳﺎن ﻗﻴﻤﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺧﺮﻳﺪ‬
‫ﺳﻬﺎم را دارﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ از ﻛﺪاﻣﻴﻚ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ )ﻧﻮﺳﺎن ﻗﻴﻤﺖ ‪ ،‬ﺳﻮد ﻫﺮﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻫﺮدو؟(‬
 ‫‪41‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪:‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ورﻗﻪ ﺑﻬﺎدار‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و ﺑﺎزده ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آورد ﭘﺲ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ در ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اوراق ﺑﻬﺎدار ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزده و رﻳﺴﻚ آن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺎزده و رﻳﺴﻚ ﻫﺮ ورﻗﻪ ﺑﻬﺎدار‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ اوراق ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ‪ ،‬ﻫﺪف ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﻣﻨﻄﻘﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ‪،‬ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن اوراق ﺑﻬﺎدار‪ ،‬ورﻗﻪ ﺑﻬﺎداري را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﻮ در‬
‫ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ رﻳﺴﻚ ﻣﺴﺎوي ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اوراق ‪ ،‬ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎزدﻫﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ در ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ‬
‫ﺑﺎزده ﻣﺴﺎوي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اوراق‪ ،‬از ﺣﺪاﻗﻞ رﻳﺴﻚ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﻳﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻜﺎت ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ورﻗﻪ ﺳﻬﻢ از ﻣﻴﺎن اوراق ﺳﻬﺎم ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ از‬
‫اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺎت ﺟﻨﺒﻪ ﻋﺎم دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ آن ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﮔﺎه ﻫﺎ‬
‫و ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻓﺮق ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲ‬ ‫‪-1‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻳﻚ ورﻗﻪ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻣﻜﺎن ﻓﺮوش ﺳﺮﻳﻊ آن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻬﻤﻲ را ﺑﺘﻮان ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ و ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ‬
‫ﺗﺮي ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ آن ﺑﻴﺶ ﺗﺮ اﺳﺖ‪،‬اوراق ﺑﻬﺎداري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر روزاﻧﻪ و ﺑﻪ دﻓﻌﺎت ﻣﻜﺮر ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اوراق ﺑﻬﺎداري ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪود و ﻳﺎ دﻓﻌﺎت ﻛﻢ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻛﻢ ﺗﺮي دارﻧﺪ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭘﻨﺠﺎه ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎل ﺑﻮرس ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻬﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم در دﺳﺖ ﻋﻤﻮم‬ ‫‪-2‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ورﻗﻪ ﺳﻬﺎم ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم در دﺳﺖ ﻋﻤﻮم ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ در‬
‫دﺳﺖ ﻣﺮدم ﻗﺮار دارد ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺠﻢ و ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮدش ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎزار‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و ﻣﻌﻘﻮل ﺗﺮي‬
‫ﺑﺮاي آن ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم در دﺳﺖ ﻣﺮدم ﻛﻢ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻛﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺳﻬﺎم ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ )ﺻﻌﻮدي ﻳﺎ ﻧﺰوﻟﻲ( ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم راﻳﺞ آن ﻫﺎ ﻛﻢ ﺑﻮده ﻣﺆﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻬﺎﻣﺪاران‬ ‫‪-3‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻳﻚ ورﻗﻪ ﺳﻬﻢ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻬﺎﻣﺪاران آن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه آن‬
‫را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺟﺰء ﻳﺎ ﻋﻤﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه آن‪ ،‬ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻋﻤﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در راﺳﺘﺎي اﻫﺪاف ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻋﻤﺪه ﺑﺎﺷﺪ و در‬
‫ﻣﻮاردي ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳﻬﺎﻣﺪار ﺟﺰء ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ در ﺑﺎزارﻫﺎي ﻛﺎرا اﺛﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺎﺛﻴﺮﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻤﻲ ‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺑﺎزارﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻛﺎرا ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﻮ ﺑﺎزار ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻬﺖ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﻴﻤﺖ را ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﺳﺎزد‪.‬‬
 ‫‪42‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻮدآوري‬ ‫‪-4‬‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮﺗﺮي ﻳﻚ ﺳﻬﻢ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺳﻮدآوري آن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺳﻮدآوري ﻳﻚ ﺳﻬﻢ را ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ‪EPS‬ﻣﻲ ﺳﻨﺠﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺷﺮﻛﺖ ‪ /‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ = ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬
‫ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‪ ،‬ﻣﺒﻠﻎ ﺳﻮد ﺑﻪ ازاء ارزش اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ارزش اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم ﻛﻠﻴﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان ‪ 1000‬رﻳﺎﻟﻲ ﺑﻮده و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار اﻧﻮاع ﺳﻬﺎم ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ رﻗﻢ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﺒﺖ ‪ E/P‬ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎزده ﺟﺎري ﺳﻬﺎم را ﻧﺸﺎن داده و در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺴﺎوي ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻬﺎم از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آن اﻳﺠﺎد‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد اﻧﺘﻈﺎر اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺰاﻳﺶ آﺗﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران در ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮ درآﻣﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﺒﺖ ‪P/E‬ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﺮ ﭼﻪ رﻗﻢ آن ﻛﻢ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎزدﻫﻲ آن ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺛﺒﺎت ﻧﺴﺒﻲ ﺳﻮدآوري‬ ‫‪-5‬‬

‫اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ در ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﺒﻨﺎي ﺻﺤﻴﺤﻲ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻬﺎم ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻮد ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺗﺮ از آن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎزده ﺟﺎري ﺳﻬﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﺛﺒﺎت ﻧﺴﺒﻲ ﺳﻮدآوري ﻫﺮ ﺳﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدآوري اﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان اﻧﺤﺮاف ﺳﻮدآوري ﺳﺎل ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻳﺎ ﺳﻮدﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﺳﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻮد ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر‪،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﺳﻬﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ و ارزش آن ﻛﻢ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻫﺮ ﭼﻪ روﻧﺪ ﺳﻮددﻫﻲ‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﺗﻲ از ﺛﺒﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﻛﻢ ﺗﺮ و ارزش ﺳﻬﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻬﺎم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﺿﺮﻳﺐ ﻗﻴﻤﺖ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ در‬
‫ﻣﻴﺎن اﻧﻮاع اوراق ﺑﻬﺎداري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺿﺮﻳﺐ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮدرآﻣﺪ )‪(P/E‬ﻳﻜﺴﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ورﻗﻪ ﺑﻬﺎداري ﻛﻪ از ﺳﻮدﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﺛﺒﺎت ﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ﻛﻢ ﺗﺮي دارد‪،‬ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬ ‫‪-6‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‪ ،‬از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮد ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ و ﺳﻮد ﻫﺮﺳﻬﻢ ‪ ،‬ﻣﻮاردي از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت‪ ،‬اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪،‬ﺳﺎﻳﺮ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻫﺎ و ﺳﻮد )زﻳﺎن(‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت زﻳﺎدي ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺘﺎًﺑﺎﻻﻳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ‬
 ‫‪43‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺳﻮد ﻛﻤﻲ از درآﻣﺪ ﺧﻮد را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﻮ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺑﺎزار ﺑﻪ وﻳﮋه از ﻃﺮف ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫درآﻣﺪ ﺳﻬﺎم اﺗﻜﺎي زﻳﺎدي دارﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﻛﻤﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺎد ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺒﺎت‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ آن ﺳﻬﻢ را در ﺑﺎزار ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ رو‪ ،‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺴﺎوي ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي دارﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ از‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ارﻗﺎم ﻳﻚ ﺳﺎل را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻣﺒﻨﺎي‬
‫ﺻﺤﻴﺤﻲ ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺮار داد‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ در ﺳﺎﻟﻲ اﻗﺘﻀﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ وﺿﻊ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎل ﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ رﻗﻢ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت ﺻﺤﻴﺢ در ﻣﻮرد‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ روﻧﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻮد ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داد و ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد آن ﻫﺎ‬
‫ﻧﺤﻮه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻮد اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي آﺗﻲ را ﺑﺮآورد ﻛﺮد‪.‬‬

‫ارزش وﻳﮋه ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬ ‫‪-7‬‬

‫ارزش وﻳﮋه ﻫﺮ ﺳﻬﻢ از ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم‬

‫)ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ +‬اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻃﺮح و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ +‬اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ +‬اﻧﺪوﺧﺘﻪ اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ‪ +‬ﺳﺎﻳﺮ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻫﺎ‪ +‬ﺳﻮد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ(‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺘﺸﺮه‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ارزش اﺳﻤﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ارزش وﻳﮋه ﻫﺮ‬
‫ﺳﻬﻢ از ﻗﻴﻤﺖ اﺳﻤﻲ ﺳﻬﺎم ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬ﺳﻬﺎم آن ﺷﺮﻛﺖ از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫‪-8‬‬

‫ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ‪،‬ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎ و ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺳﻮدآوري ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫دارد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺪﻫﻲ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻫﺮﻣﻲ ﺑﺪﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻮدآوري ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺧﻄﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ در اﻳﻔﺎي ﺗﻌﻬﺪاﺗﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪.‬‬

‫ﻣﻬﻠﺖ و ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم‬ ‫‪-9‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ 240‬ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺠﺎرت‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺎدي ﺳﻮدي را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻇﺮف ﻣﺪت ‪ 8‬ﻣﺎه‬
‫از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﺎده ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻬﻠﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 8‬ﻣﺎﻫﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد‪ ،‬در ﻣﻘﺎم ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻮد ﻧﻘﺪي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻣﻔﻴﺪﺗﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا‬
‫ﻛﻪ اوﻻً ﻣﺸﻤﻮل ﺗﻮرم و ﻛﺎﻫﺶ ارزش ﭘﻮل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮه ﺧﻮد را ﻣﺠﺪداً ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﺮده و‬
‫از ﺑﺎﺑﺖ آن ﺑﺎزده ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﻴﺎن ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﻧﻘﺪي اﻋﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬آن ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﻣﻲ ﭘﺮدازد‪.‬‬
 ‫‪44‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺴﺘﻤﺮ اﻃﻼﻋﺎت و اﺧﺒﺎر ﻧﺴﺒﻲ‬ ‫‪-10‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻔﺎف ﻣﺎﻟﻲ و ﻳﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺧﺒﺎر در زﻣﻴﻨﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﺗﻼش را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻤﺮ ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻬﻼك ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت‬ ‫‪-11‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ از ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬در اﻣﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه ‪ ،‬ﻳﺎ آن ﻛﻪ اﺳﺘﻬﻼك ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻃﻮل ﺳﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ وﻗﻔﻪ زﻣﺎﻧﻲ در ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد در‬
‫ﺳﻮدآوري ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﺷﺮﻛﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬ ‫‪-12‬‬

‫در ﻫﺮ ﺑﺮﻫﻪ از زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر و ﺧﻂ ﻣﺸﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاري ﺑﺮ روي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزار‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻻي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻮدآوري آن ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫اﻧﺤﺼﺎري ﻛﺎﻻي ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎزار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ آن اﻋﻤﺎل ﻗﺪرت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﻮد ﺑﺎﻻي‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺰﺑﻮر ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ دوﻟﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺻﻨﺎﻳﻊ داﺧﻠﻲ ﺑﺮروي ﻛﺎﻻﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﺮﻓﻪ و ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﻛﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد وﺿﻊ ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ در ﻣﻮاردي ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ورود اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت داﺧﻠﻲ ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎي ﻓﺮوش ﺷﺮﻛﺖ و ﺳﻮدآوري آن ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫اﻗﺘﺼﺎد ﻛﻼن و ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫‪-13‬‬

‫روﻳﺪادﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺮ ﻳﻚ از آن ﻫﺎ ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﻮر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎد‬
‫ﻛﻼن )ﻳﺎ ﻛﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر( ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﺳﻬﺎﻣﺪار در ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه‬
‫اي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫داﻣﻨﻪ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ و ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي را در ﺑﺮﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺮخ ﺗﻮرم‪ ،‬ﺑﻴﻜﺎري‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل‪ ،‬ﺳﺒﺪ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺎﻧﻮار‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ درآﻣﺪ و‪ ...‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤﻲ دارد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮوز ﺗﻨﺶ ﻫﺎ‪ ،‬رﺧﺪادﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ .... ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ اوﺿﺎع ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﺋﺰ اﺛﺮات ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ دو ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺖ و اﻗﺘﺼﺎد ﻛﻼن ﺟﺰو ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ و ﺧﻮد ﺑﻮرس ﺑﺮ آن ﻫﺎ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻳﺎد ﺷﺪه از ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪45‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫***ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در ﻣﻮرد زﻣﺎن ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم***‬

‫****ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﻴﺪ ﻳﺎ آﻧﺮا ﺑﻔﺮوﺷﻴﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻌﺪي آن اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي ﺳﻬﺎم ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﻴﺪ ‪ ،‬اﮔﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ در اوج ﺧﻮد اﺳﺖ اﻗﺪام ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮﻳﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر ‪،‬ﻣﻌﻘﻮل ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ اﻧﺪك ﻧﻮﺳﺎن‪،‬ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﺎ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ رﺷﺪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻮرد ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم وﻗﺘﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻧﻜﻨﻴﺪ زﻳﺮا ﻣﺘﻀﺮر ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺒﻖ اﺻﻮل‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻬﺎم ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬ﺗﻨﻮع و ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﻣﻬﻤﺘﺮ از آن ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي‬
‫ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش دﻗﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ وﻗﺘﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اﺳﺖ ‪.‬در ﻣﻮرد ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫آﻣﺪن ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻧﻴﺰ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ زﻳﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎز ﻫﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﻗﺘﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ ،‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎزﻫﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ رود‪**** .‬‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺪ ﺑﻮرﺳﻲ ‪:‬‬ ‫‪-1‬‬

‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﺑﻮرس ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ دارﻳﺪ ‪ .‬ﻛﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻛﺪ واﺣﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن‬
‫در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻮرس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻛﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪ ﻛﭙﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﭙﻲ ﻛﺎرت ﻣﻠﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﮔﺬاران ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺷﻤﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺎرﮔﺰاري )ﻣﻌﻤﻮﻻ دو روز ﻛﺎري ﺑﻌﺪ( از ﻛﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺧﻮد آﮔﺎه ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﺪ ﺑﻮرﺳﻲ ﻛﻪ ﻛﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﻳﺎ ﻛﺪ ﺳﻬﺎﻣﺪاري ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ راﻳﮕﺎن ﺑﻮده و ﻛﺎرﮔﺰاران ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر دﺳﺘﻤﺰدي‬
‫از ﺷﻤﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺷﻤﺎ از ﺳﻪ ﺣﺮف اول ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻳﻚ ﻋﺪد ‪ 5‬رﻗﻤﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻓﺮدي “ ﻣﺤﻤﺪي“ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻛﺪ ﺑﻮرﺳﻲ وي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ”ﻣﺤﻤ ‪ “00001‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻛﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮﻛﺮدن ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫‪-2‬‬

‫ﻓﺮﻣﻲ ﻛﻪ در اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ ‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ازاﻧﺘﺨﺎب ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺎرﮔﺰاري و وارﻳﺰ وﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﻛﺮدن درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ اول اﻳﻦ ﻓﺮم‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ اي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺪ ﻣﻠﻲ ‪ ،‬آدرس ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ و ﻛﺪﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻮرد درﺧﻮاﺳﺖ و ﻣﺒﻠﻎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري درج ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻦ در ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎرﮔﻮش ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻳﺎ ﺳﻬﺎم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ دارﻳﺪ ﻛﺎرﮔﺰار ﺷﻤﺎ ﺑﺮاﻳﺘﺎن‬
‫ﺳﻬﺎم ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺳﻬﺎم را؟‬
‫ﺳﭙﺲ ﺷﻤﺎره ﻓﻴﺶ ﺑﺎﻧﻚ و ﻣﺒﻠﻎ وارﻳﺰي و ﻧﺎم ﺑﺎﻧﻚ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﺮﮔﻪ را اﻣﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺳﻔﺎرش ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺎرﮔﺰاري ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫‪46‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬
 ‫‪47‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫‪-3‬ﭘﺮ ﻛﺮدن ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮوش‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﻪ ﺳﻬﻢ و ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎرﮔﺰاري ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮﻳﺪ در اﺑﺘﺪا ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ اي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺪ ﻣﻠﻲ ‪ ،‬آدرس ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ و ﻛﺪﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻓﺮوش را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﻣﻮرد درﺧﻮاﺳﺖ درج‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻦ در ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎرﮔﻮش ﻫﺎي ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻳﺎ ﺳﻬﺎم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ دارﻳﺪ‬
‫ﻛﺎرﮔﺰار ﺷﻤﺎ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻔﺮوﺷﺪ ﻳﺎ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺳﻬﺎم را؟‬
‫ﺑﻌﺪ از آن ﺷﻤﺎره ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺧﻮد را در ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ در ﻓﺮم ﺑﺮاي ان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﻠﻎ رﻳﺎﻟﻲ ﻓﺮوش ﺑﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب ﺷﻤﺎ وارﻳﺰ ﺷﻮد ‪ .‬در آﺧﺮ ﺑﺮﮔﻪ را اﻣﻀﺎ ﻧﻤﻮده ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺳﻔﺎرش ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎرﮔﺰاري ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻴﺪ‪.‬در ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﺑﻌﺪي ﺑﺮﮔﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮوش را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪48‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬
 ‫‪49‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ در ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺷﻤﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس وارد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻨﺎ‬
‫ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ در ﺻﻒ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﻓﺮوش ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺻﻒ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻌﻮدي ﺑﻪ ﻧﺰوﻟﻲ و ﺻﻒ ﻓﺮوش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﻪ ﺻﻌﻮدي ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در اﺑﺘﺪاي اﻳﻦ دو ﺻﻒ ﻫﺮﮔﺎه ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﻳﻜﺴﺎن ﺷﺪه ‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻔﺎرش ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪ‬

‫ورود دﺳﺘﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺰار ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪ‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺻﻒ ﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﺻﻒ‬

‫ﺧﺮﻳﺪ‪ :‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻗﻴﻤﺖ )ﻧﺰوﻟﻲ(‬

‫ﻓﺮوش‪ :‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻗﻴﻤﺖ )ﺻﻌﻮدي(‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬

‫ﻗﻴﻤﺖ اﺑﺘﺪاي ﺻﻒ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ‬

‫ﻗﻴﻤﺖ اﺑﺘﺪاي ﺻﻒ ﻓﺮوش‬

‫وﺿﻌﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﻬﻢ ﺷﺮﻛﺖ اﻟﻒ‬

‫ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺧﺮﻳﺪ )ﺗﻘﺎﺿﺎ(‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﻬﻢ ﺷﺮﻛﺖ اﻟﻒ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﻢ‬

‫‪1،000‬‬ ‫‪10،000‬‬ ‫‪10،000‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪9،500‬‬ ‫‪10،100‬‬ ‫‪200‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪9900‬‬ ‫‪10،200‬‬ ‫‪500‬‬
‫‪1،000‬‬ ‫‪9،500‬‬ ‫‪10،500‬‬ ‫‪300‬‬
 ‫‪50‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻼت‬

‫ﺧﺮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪ 0/4‬درﺻﺪ ﻛﺎرﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺰار‬

‫‪ 0/15‬درﺻﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻮرس‬
‫ﻣﺠﻤﻮع = ‪ 0/55‬درﺻﺪ‬

‫ﻓﺮوش‪:‬‬

‫‪ 0/4‬درﺻﺪ ﻛﺎرﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺰار‬

‫‪ 0/15‬درﺻﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻮرس‬
‫‪ 0/5‬درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻴﺎت‬
‫ﻣﺠﻤﻮع = ‪ 1/05‬درﺻﺪ‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻪ دو روش ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﻣﻴﺎﻧﻴﮕﻴﻦ وزﻧﻲ از ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬

‫ب‪ :‬ﺣﺠﻢ ﻣﺒﻨﺎ‪:‬‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳﻚ روز ﻛﺎري‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش و ﺳﭙﺲ ﺳﻨﺪ ﺳﻬﺎم ﺻﺎدر ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪي اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪ )آﺑﻲ رﻧﮓ( و اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻓﺮوش )ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ( را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻨﺪ ﺳﻬﺎم )ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل و ﺳﭙﺮده ﺳﻬﺎم( را ﺑﺮاي ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬
‫‪51‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻓﺮوش‬

‫‪52‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻬﺎم – ﺗﺎﻻر اﺻﻠﻲ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻬﺎم – ﺗﺎﻻر ﻓﺮﻋﻲ‬

 ‫‪53‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ=‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ‬

‫ﺣﺠﻢ ﻣﺒﻨﺎ= ‪ 80،000‬ﺳﻬﻢ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ روز ﻗﺒﻞ= ‪ 10،000‬رﻳﺎل‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزﻧﻲ ﻗﻴﻤﺖ روز ﺟﺎري= ‪ 10،400‬رﻳﺎل‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﺗﻌﺪادﺳﻬﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺠﻢ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪P2=10،400‬‬

‫ب‪ :‬ﺗﻌﺪادﺳﻬﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺠﻢ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ 40،000‬ﺳﻬﻢ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ (‬

‫‪P2=10،200‬‬
 ‫‪54‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺻﻨﻌﺖ و ﻧﻤﺎد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ‬

‫در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺿﻤﻨﺎ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ داراي ﻧﻤﺎد ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﻳﺮان ﺧﻮدرو ﺑﺎ ﻧﻤﺎد ﺧﻮدرو ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺻﻨﻌﺖ‬
‫ﺧﻮدرو و ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫وﭘﺎرس ﻧﻤﺎد ﺑﺎﻧﻚ ﭘﺎرﺳﻴﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﮔﺮوه واﺳﻄﻪ ﮔﺮي ﻣﺎﻟﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺳﺘﺮان ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻴﻤﺎن ﺗﻬﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﮔﺮوه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﺳﻴﻤﺎن ‪ ،‬آﻫﻦ و ﮔﭻ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬ﺷﺘﻮﻟﻲ ﻧﻤﺎد ﺗﻮﻟﻲ ﭘﺮس در ﮔﺮوه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﺛﻨﻮﺳﺎ ﻧﻤﺎد ﻧﻮﺳﺎزي و‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻬﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻫﻤﺎن ﮔﺮوه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﻧﺒﻮه ﺳﺎزي اﻣﻼك و ﻣﺴﺘﻐﻼت اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎي‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻟﺒﺮ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ اﻟﺒﺮز دارو در ﮔﺮوه ﻣﻮاد و ﻣﺤﺼﻮﻻت داروﻳﻲ ‪ ،‬ﻓﺎﻟﻮم و ﻓﻤﺮاد ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي آﻟﻮﻣﺘﻚ و‬
‫آﻟﻮﻣﺮاد در ﮔﺮوه ﻓﻠﺰات اﺳﺎﺳﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﺎدن روي ﺑﺎ ﻧﻤﺎد ﻛﺮوي ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻛﺎﻧﻲ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪55‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺻﻨﻌﺖ‬
‫ﻧﺎم ﮔﺮوه ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﻛﺸﺎورزي داﻣﭙﺮوري وﺧﺪﻣﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن‬ ‫‪.1‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬ ‫‪.2‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﻛﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬ ‫‪.3‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺳﺎﻳﺮﻣﻌﺎدن‬ ‫‪.4‬‬
‫ﻣﻨﺴﻮﺟﺎت‬ ‫‪.5‬‬
‫دﺑﺎﻏﻲ ‚ﭘﺮداﺧﺖ ﭼﺮم وﺳﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﭘﺎﭘﻮش‬ ‫‪.6‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭼﻮﺑﻲ‬ ‫‪.7‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎﻏﺬي‬ ‫‪.8‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎروﭼﺎپ وﺗﻜﺜﻴﺮ‬ ‫‪.9‬‬
‫ﻓﺮاورده ﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ ‚ ﻛﻚ وﺳﻮﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪ اي‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻻﺳﺘﻴﻚ وﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬ ‫‪.11‬‬
‫ﻓﻠﺰات اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫‪.12‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﻠﺰي‬ ‫‪.13‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت وﺗﺠﻬﻴﺰات‬ ‫‪.14‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺑﺮﻗﻲ‬ ‫‪.15‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ رادﻳﻮﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ودﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎووﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬ ‫‪.16‬‬
‫وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‚ ﭘﺰﺷﻜﻲ واﭘﺘﻴﻜﻲ‬ ‫‪.17‬‬
‫ﺧﻮدرووﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫‪.18‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮوﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ‬ ‫‪.19‬‬
‫ﻣﺒﻠﻤﺎن وﻣﺼﻨﻮﻋﺎت دﻳﮕﺮ‬ ‫‪.20‬‬
‫ﻗﻨﺪ و ﺷﻜﺮ‬ ‫‪.21‬‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭼﻨﺪرﺷﺘﻪ اي ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ ‫‪.22‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﻳﻲ و آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺑﺠﺰ ﻗﻨﺪ و ﺷﻜﺮ‬ ‫‪.23‬‬
‫ﻣﻮاد و ﻣﺤﺼﻮﻻت داروﻳﻲ‬ ‫‪.24‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪.25‬‬
‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎري ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ ‫‪.26‬‬
‫راﻳﺎﻧﻪ وﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن‬ ‫‪.27‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻨﻲ وﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫‪.28‬‬
‫اﻧﺒﻮه ﺳﺎزي ‚ اﻣﻼك وﻣﺴﺘﻐﻼت‬ ‫‪.29‬‬
‫ﻛﺎﺷﻲ و ﺳﺮاﻣﻴﻚ‬ ‫‪.30‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ‚ آﻫﻚ و ﮔﭻ‬ ‫‪.31‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮ ﻓﻠﺰي‬ ‫‪.32‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارﻳﻬﺎ‬ ‫‪.33‬‬
‫ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ‚ ﻣﻮﺳﺴﺎت اﻋﺘﺒﺎري وﺳﺎﻳﺮﻧﻬﺎدﻫﺎي ﭘﻮﻟﻲ‬ ‫‪.34‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ واﺳﻄﻪ ﮔﺮﻳﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ‬ ‫‪.35‬‬
‫ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ‚ اﻧﺒﺎرداري وارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪.36‬‬
‫واﺳﻄﻪ ﮔﺮﻳﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ‬ ‫‪.37‬‬
 ‫‪56‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﭼﻨﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎ داراي ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﭘﺎﻳﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار آﮔﺎه ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم زﻳﺎن ده و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻬﺎم ﺳﻮدده‪:‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺳﻬﺎﻣﻲ را ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮوﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ را ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار زﻣﺎن ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻲارزش ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻬﺎم‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻛﻢارزش از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮرﻳﻚ اﻳﺪه ﺟﺎﻟﺒﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ در ﻋﻤﻞ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﻳﻨﺪه ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ را ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻏﻠﻂ ﺷﺨﺼﻲ دﺳﺖ ﻛﻢ ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ درك ﺧﻮﺑﻲ از ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺧﻮد دارﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻏﻠﻂ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪودﻛﺮدن ﺳﻮد ﺷﻤﺎ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬واﻗﻊﺑﻴﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي ﺳﻬﻢ را ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر آﻳﻨﺪه ﺧﻮب ﺑﺮاي آن را داﺷﺘﻪاﻳﺪ‪ ،‬دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪهاﻳﺪ‪ ،‬واﻗﻊﺑﻴﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ازﻓﺮوش ﺳﻬﺎم زﻳﺎنده ﻧﺘﺮﺳﻴﺪ ! زﻳﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﺿﺮر زﻣﺎن را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫درﻫﺮ ﺻﻮرت ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎﻳﺸﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﻴﺪ ﺗﺮس ﺑﺎزده ﺷﻤﺎ را ﻣﺤﺪود ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎﻋﺚ زﻳﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎزار را ﺟﺪي ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار را ﺟﺪي ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ از ﻃﺮف دوﺳﺖ ﺷﻤﺎ و ﻳﺎ ﺷﺨﺺ ﻣﻄﻠﻊ در ﺑﺎزار ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﻫﻴﭻﻛﺲ‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ درﺳﺘﻲ از آﻳﻨﺪه ﻳﻚ ﺳﻬﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻬﻤﻲ را ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻟﻴﻞ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ و‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮان‬
‫ﺳﻮدده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﻤﺎ را از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎز ﻣﻲدارد و اﻳﻦ آﮔﺎﻫﻲ ﺗﻨﻬﺎ رﻣﺰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫درازﻣﺪت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺟﺰﺋﻲ دﻟﺴﺮد ﻧﺸﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺑﺎ دﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﻴﻤﺖ در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺳﺮي از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران از ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت روزاﻧﻪ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺳﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻮد ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻳﮕﺮي‬
‫در ﺑﺎزار اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻪ ﻃﻮل ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﭘﺲ دﻳﺪ ﺧﻮد را ﺑﺮروي ﻧﻈﺮات و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﻮد ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
 ‫‪57‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻤﺮﻛﺰ روي آن‪:‬‬

‫اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم در ﺑﺎزار ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺰﻳﻨﻨﺪ‪ .‬روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺑﺎزار‬
‫وﺟﻮد دارد و روش ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﺮ ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ارﺟﺤﻴﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﻪ روش ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﺎ زﻳﺎن ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪:‬‬

‫ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ را اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آن در آﻳﻨﺪه‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي‪،‬‬
‫آﻳﻨﺪه ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻬﺎم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻮال را از ﺧﻮد‬
‫ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ رود؟ اﻳﻦ ﺳﻮال ﺷﻤﺎ را ﮔﻤﺮاه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ آن اﻗﺪام ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫دﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪:‬‬

‫ﺳﻮدﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت اﻏﻠﺐ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و داﺷﺘﻦ دﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ اﺷﺎره ﺷﺪ ‪،‬‬
‫در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم و ﻣﺒﺎدﻟﻪ در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم روشﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﻳﺴﻚ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻ دارد‪ .‬در‬
‫ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬داﻧﺶ و رﻳﺴﻚﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻ دارد‪.‬‬
‫در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬در‬
‫ﺟﻬﺖ ﻋﻜﺲ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد ﻓﻮق ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻣﻴﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎي ﻓﻮق در ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران در‬
‫ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم آﮔﺎﻫﻲ از ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺳﻮدﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران و ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﻻزم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻃﻼع ﻗﺒﻠﻲ از روﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻃﻼع ﻗﺒﻠﻲ از ﺳﻮدﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‬
‫در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻮن راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ ﺑﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻳﻚ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻮاﻣﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻮد آن ﺷﺮﻛﺖ اﺛﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﻮد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫در ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻮد ﺳﻬﺎم را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﺑﻪ ﻓﺮوش )ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮد( و ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻓﺮوش ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
 ‫‪58‬‬ ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫ﻧﻘﺶ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮيﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ ﻛﻤﻚ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد و در دﺳﺘﺮس را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺨﺼﻴﺺ داد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺼﻤﻴﻢ اﺳﺖ‬
‫‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ و ﭘﺮدازش ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮات ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻧﺪه در ﭘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﻮع و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن در ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد )اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد(‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ واﺣﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮد اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﻓﺮد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﺗﻮزﻳﻊ زﻣﺎﻧﻲ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﻴﻖ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ اوﻟﻴﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت را وﺟﻮد‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﺪ و از اﻳﻦ رو اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت را ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎﺗﺮﻳﻦ داراﻳﻲ در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎزهاي از وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در ﺑﺎزار ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت از ﺳﻮي ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاران و ﺳﺎﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻳﺎ ﻓﺮوش‬
‫ﺳﻬﺎم ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﺤﻮه واﻛﻨﺶ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و‬
‫ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ و ﺣﺠﻢ ﻣﺒﺎدﻻت ﺳﻬﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﻧﺤﻮه ﺑﺮﺧﻮرد اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬در ﺻﻮرت اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ و ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را از ﺳﻮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ وﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪهاي را از وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎري ﺑﺎزار ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ‬
‫در ﺑﺎزارﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮادي ﻛﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم‬
‫ﻋﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ راه دﺳﺘﺮﺳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﮔﺰارشﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺻﻮرتﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ‪ ،‬ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺣﺴﺎﺑﺪاري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﻨﺪ اول ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﻈﺮي و ﮔﺰارﺷﮕﺮي ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺣﺴﺎﺑﺪاري اﻳﺮان‪ ،‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮيﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﻓﺮاد اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻮﻳﺎي اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‬
‫در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮآوردﻫﺎي ذﻫﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﺧﻮد‬
‫را درﺑﺎره ﺳﻮد دﻫﻲ آﺗﻲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻧﻘﺪي و‪ ...‬ﺷﻜﻞ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﻓﺮادي ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮآوردﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي‬
‫ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزار ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻗﻴﻤﺖﻫﺎي ﺳﻬﺎم را‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ دﻳﺎﻣﻮﻧﺪ و ورﭼﻴﺎ در ﺳﺎل ‪ 1991‬اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺧﺎص ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ ،‬ارزش ذاﺗﻲ آن ﺳﻬﻢ ﺑﺎ ارزﺷﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران در ﺑﺎزار‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮاي ﺳﻬﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ارزش واﻗﻌﻲ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺎ ارزش ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺗﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎزارﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت را داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻧﺒﻮد ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اراﺋﻪ و اﻓﺸﺎي اﻃﻼﻋﺎت در‬
‫ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎي اﻓﺮاد ﻋﺎدي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎزارﻫﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺘﻘﺎرن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
59 ‫آﻣﻮزش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻮرس‬

‫آدرس ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‬

www.sena.ir
www.seo.ir
www.irbourse.com
www.tse.ir
www.payam.tse.or.ir
www.mofidbourse.com
www.abanbroker.com
www.parseportfolio.com
www.parsatinegar.com
www.portfolio.com
www.irbourseregions.com
www.talarebourse.com
www.aryasahm .com
www.rahbordinvestment.com
www.sarmayegozary.com
www.sarmaye.com
www.iran-invest.org
www.sahmiran.com
www.tadbirpardaz.com
www.irtahlil.com
www.tehranabc.com
www.tehranabc.net
www.iranstoxx.com
www.bmibourse.com
www.ibi.ac.ir
www.tsesc.com