You are on page 1of 37
Aleksandra Krajezyk Dorota Kubica PRIMA VIA Wstepna nauka jezyka tacinskiego TEKSTY Wroctaw 2010 Wydawnictwo Uniwersytetu Wroctawskiego: on acholao sod vita dincinnus, Guldquid discis, tb discte, IH ROZPOZNAWANIE KONIUGACJI, WYROZNIANIE TEMATOW CZASOWNIKA fre, any, annndurn Lod ha V habeo, habere, hubui, habltum Pr ( dain ot \) video, videre, vidi, vinum banaue sto, state, tum : iubco, jubere, iusii, Iussum ~Aerpors @ tonto, copie, cogitavi, cogitiatumy — reg Li debeo, debere, debul, debitum paalionte dico, dicére, din, dicturn tracoon ( r= Venia, venie, Yeni, vertum lea? {| ayo, aydre, Aacio, faedee, feel, few f 4 i led jweiplo, deeipere, accep), Lisle (nd+-eaplo)- Tia (ind vento) i puto, potére, petivl Gil), pelituim «Pada é evenia (¢ 4 venio)_ M@ EXERCITATIONES i ‘ ysrefla( V6) mitt, mitlére, Misi, min leas puto, putare, putavi, putatum vmdare credo, eredére, credidi, ereditum pee pty @ audio, ‘nudivi Gli), amditum hy iy yet POE tenco, tenere, tenuh, i banal sctlbo, sei seripsi, Hse 4 duco, ductie, diaxh, cl ye file( © jaboro, laborare, laborayi, laboratum eta “6 BINDICATIVUS PRAESENTIS, IMPERFECTI, FUTUR! | ACTIVI. INFINITIVUS PRAESENTIS ACTIVI. IMPERATIVUS PRAESENTIS ACTIVI. Noll, nolite + Meer ae Gwe ENKLITYKA 1 yeni sy Wena? Hic atabas i. fii, Sadaitam. Suzie, Swope videbarnus, Saito Ne ¢\ Wien dobrae ike Hisbeo, ned non dab, Manyre aan i nie posylali voter Debs plus soit mae ne ON Nie zinalda, No. irnemeviaet iwnve wet Nolity hie stare ial Hs a Nie puteaele! ¢ — Nokle Videne Non videbam, nee widicban, f°" » Moéweie razom, Oi sbi) au State ue hoped Mowing, ule ja nic slyazg, 2.80» eal F pies ork Hales jibue 4 Mamy wigee} Noll inittdre, a - ee aie, CAY Wiedzielidvie? « seatbal che? A by Miltite, wut te pac Patrs dobrae, 4 Jet Chracnaagiet, Oyun ol vO” Saati) Hie. vidal | Bone diciy Lind praturs tl Wyidenaiychmint! Everey Cal ; Co na ii ait "DE ix Dllacacgo nie wychontay? — Ciget Wm SR ituntne’? dog PRS eS, Widziny, ale nie wierzymy, aerate Nadya oa ae rad free ge cabelas nile ‘Aad Habre? Imus-nut veniemun, pra 2 i al Mo brze mowin 1eBrt bene if, aul alo. wey Ah ul Jj lo tension patasss egg A a Opa. Zrwjldele natychminst. |» _Saepe inveniebt, Browns Bigala, stad tu raver, | Debebatcogluure, “aval ob Cay pray twig? He Veiga na | Te eaae | Pebebunt hic stare, —agiloy Arvest Nie powinnideis wychousie, * Nr» ees fern petemuinguo, 2 vse Nie wiedzicliimy. Ms) Non redeba,ni cxecis, Choitacie! ce Noli oredire! Pak Nie raucaj] ods merthee. |= 100%, alo ut albo on won ie cur dlicaege? aque! pols - wigoo) bone =dobree * e4osowniki nn io, por, Prima via, Gramatykin, 27. Corot, Came ter an Mil DEKLINACJA. PRZYIMKI. PODMIOT. DOPEENIENIE, ORZECZENIE IMIENNE. DATIVUS POSSESSIVUS. CZASOWNIK POSILKOWY sum, VERBA COMPOSITA. ABLATIVUS INSTRUMENTALIS, DATIVUS COMMODI Dominae Romanae servas habebant. Sive in villa, procul a Roma, sive in insiila Romana servae sola borabant. Libérae Romanae non laborabant, si servas habebant. Una cum amicis ambulabant per vias Ro mac, filias docebant, servis imperabant. Anna ad villam ludit cum amicis. Puellae pila ludunt. Anna iacit pilam ad Aemiliam. Aemiliapilam non capit, pila per viam salit et in aquam eadit, Puellae pilam in aqua vident, sed in aquam venire non votus Servam vocant. Serva puellis paret. Pilam ex aqua excipére debet. In familia Iuliae multae servae sunt. Nune fuliae duae novae servae erunt. Mox advenient, Cur absunt ¢ adsunt duae Graecae puellae. Servac dominae parent, sed domina contenta non est, lulia dicit: Mal tas servas habebam, sed numquam mihi servae tam stultac erant. Novis servis contenta non sum, Sed ser vae validae et laetae sunt, mox domina contenta erit, domina “22 , cado Romanus - |-u~m - Temi video b : sed Pan venio ~ voco ave, 6 pareo - /S™S7e : elex ~ 2 Roma = C4 excipio (ext+eapio) — insole, 4} debeo - dehe wd solus -2 familia-"< | “© laboro multus ~ & = sum) 4 rune duo novus mox advenio (ad+venio) ~ edvewine eb 89 S1, cur > dtec at liber, Uy absum (ab+sum) - bases) ecce ne aa ‘ adsum (ad+sum) ~ obese ata — 4! © doceo ere , dg dolum — Maas * Cae impéro are Av, jet > ey jrbage ¢ Graccus =: ena contentus yy ~% ; ad i : Sf ude ee Las, Lusem ~ Bane 0 | Oa ‘ numquam = beiv ego (dat.: mihi) Ks poe ‘4 rs tam — th te os Paper PR & kts stultus ~@ Ae ee oe validus ~ > cal wo. luctus ~= ~ Tee lls: doo ma Emil ‘procul — ko Tate lace sa a ‘ Amba, -are avi, -atum ~ spacerowat eho ae cheied ao pila cae soa Julia, -ae ~ Julia Mil DEKLINACJA. PRZYMIOTNIKI I, Il DEKLINACJI. PARTICIPIUM PERFECT! PASSIVI. ZAIMKI OSOBOWE | ZAIMEK ZWROTNY, ZAIMKI DZIERZAWCZE. ACCUSATIVUS DUPLEX. ABLATIVUS CAUSAE Dei virum feminamque faciunt Promethetis, lapéti filius, primos viros ex luto fingebat. Postea Vulcanus domini deorum iussu ex luto feminam facit, feminae a Vulcano factac Minerva animam dat, ceterique dei alia dona dant. Ob tam multa dona Pandoram feminam nominant. Sed Tuppiter, dominus deorum, Pandoram poenam mundo dare in ani- ino habebat, nam dono Promethei contentus non erat, Itaque feminam temerariam curiosamque facit. Dei Pandoram in mundum cam dolio magno mittunt, In dolio mala, iniuriae, doli morbique sunt. ,.Pandora” dei dicunt.,.noli dolium tuum aperire, clausum tene, nam si dolium aperies, feminas virosque cunctos aegros, infortunatos facies miséro: deus -8& © ~B 0g mundus - “de — Jehu vir - animus ~ @u # femina — ox ae habeo ~¢+¢ ,! os % “que in animo habere Sm 6 Ae facio Fecere FRC > nam = feta) ‘ * Promethélis ~ Pro net la Lis contentus ~~ (s fins Fi) = y- itique primus Pe = aL magnus © — ( fingo fis mitto e posea = | ~ malum = atoll Yuleamus iniuria seat dominus dolus = - Minerva ~ cx morbus anima ~ 62 — do dane cetirus ~ oC domum - don: ~ ob 2 ‘am miultug ~~ noming ore. -Gv - a7 sed ~ leon poem a2, ~ Laws apetus, i Japet eytany ‘dolium, «i — beceka M ‘atu, i — slina infortunatus, -a, -um ~ nieszezesliwy, bez powodzenia usu ~z sozkay Tuppiter, lovis ~ Jowisz Atlus, alia, aliud — inny temerarius, -a, -um — lekkomyslny, aierozwazmy Pandora, “ne — Pandora -curiosus, -2, -um ~ cickawski 1 EXERCITATIONES De femina annosa et medico Rustica annosa octilis aegra erat et medicum vocare debebat. Medicus ad aegram veniebat, unguento ag parato acgrac ociilos perungebat, sed cotidie feminae domo domum suam aliquid subducebat. Mox medicus pecuniam pro cura sua et medicamentis suis petit, sed rustica abnégat. .,.Ego propter me- dicamenta tua minus valeo” dicit. .Antea multa domi meae videbam, munc nihil video ee =F i cet peto ce Oi a femina ve: ~ halatle catidie Eccle ede ego et z domo propter & ;pooede medics § ble domum valeo -ee, valu, va octilus t suus e dico - ere , deer dei aeger nunc AevoL. antea— prude voco mox aut multus —¢ ,4~ ~ debeo pecunia pum! meus ~ (4) venio pro za, o domi 4 down paro cura 92, trike video 20 05 (Vogt De scholis antiquis Antiqui Romani scholas non habebant nisi privatas. Scholam magistri antiqui nonnulli puéri parvi fre quentabant. Nonnumquam in aedificio, saepe in horto, in viis aut in foro magister cum discipilis sedebat In judo litterario puéri scribére, legére et caleulare discebant, Puéri tabiilas de ligno factas cera perunctas habebant. Magister saepe virgam habebat De scholis antiquis (dativus possessivus) Antiguis Romants scholae non erant nisi privatae. Scholam magistri antiqui nonnulli puéei parvi fre quentabant, Norinumquam in aedificio, saepe in horto, in viis aut in foro magister cum discipalis sedebat In Judo litterario pueri senibére, legére et calculare discebant, Puéris tabillae de ligno factae cera peruncta crant, Magistro saepe virga erat antiquus ~1 “rtp an - ero Romanus - > Sati eres = ort itebus tral — tee acta a f habeo ees pce ne ee ak Selsk> « bbe iS tudus — i ‘ ho = ene Somped SU gtham = pac are eT disco - Miscalg fy tabula - ¢¢ bi e) faci 2 0c, foctin -vdee rustica, ae wietmiaceks ‘noamullus, -a, -um — nieliczny, malo, pewien snails, 8, wh — sqlziey ‘ton nisi iyiko weguentum, ~~ mast frequento, -are, -avi, -atwm (= dee.) — useqseczae perunge, -ére, -uati, -unetum — smarowad nonnumquam — czasaimi, niekiedy aliquls, aliquid — Atos, cof hortus, -I ~ ogrod subduce, -dre, ~duni, -ductum — krase Airterarius, -a, -um ~ elementary medicamentum, «i lekarstwo ealedlo, -are, -avi, -atum ~ liczye badge, -are, -av1, -atum — odmawiae lignum, -1— drewno wines canes) cera, -ae — wosk sath = nic, ‘virga, -we ~ r0zga sehola, -ae ~ sho. BINDICATIVUS PRAESENTIS, IMPERFECTI, FUTURI I PASSIVI. INFINITIVUS PRAESENTIS PASSIVI. IMPERATIVUS PRAESENTIS PASSIVI. ABLATIVUS AUCTORIS — Abidin 4 De antiquorum deis oe A popilis antiquis dei deaeque multae colebantur, Graeci et Romani deos supéros inferosque habebant. Di in- fri ne commemorabantur quidem. Supéri autem duodécim dei in Olympo habitabant. Cunetis deis in aris sacra faciebantur. Arac in campis, ripis fluviorum, viis et lucis struebantur. Neptuno a nautis equi et tauri immolaban- tur, Acsculspio galli donabantur, aliis deis caprae, Deis quoque vinum, aqua, olcum et coronae de folits sacrfica- ‘bantur. antiquus habeo siruo =e, Prani strt -hdeo deus ne... quidem Neptunus ~ popilus autem = Za nage Manta RL = emteonz dea habito ~gre jbalatad tem EE equus ~ how it et cceunetus py taurus —s ~ ‘nl mus _p - gy Ham “ITE ara ce ~ Ulan, Aesculapius - abby i a oe ch 0 sacrum ina et Graecus facio Uduka of quoque - ta! Romanus ~ sacra facére Ula! ‘ deus (di = dei) joy? campus -i pole , row supéras ~ a. Yoon ~ ripa -ca ~ infkeuy.~ &-0—~ - men te, ia Rin ee od Arma Romana rrpeseecty velaihy teeing fee eer bere Romano armaté arma et tela crant. Galea cum crista magnifica, lori¢a metallica, scutum a yw) licoso adhibebantur, Gladio piloque pugnabatur. Tuba Romanis signum ad pugnam dabatur. Ci manorum quadrata erant. A tribuno locus cum cibo, aqua lignoque inveniebatur. In castris tabert aut, in hibernis, casae ponebantur. A vigiliis nocturnis castra custodiebantur. io ima, “Bey Trent ave a pugra-8e 0 amas 6-4 ~ vine castra - castrovin 5 ops ay telum feck ! tribunus ~ ie ama ettela —_ fi diluctlo rum venit in templum, ct omnis popiilus venit ad cum, et sedens docebat eas. + Adeueunt autem seribae et pharisaei muligtem in adulterio deprehensam et statuerunt eam in medio, 4 ct dixerunt ci: Magister, haec mulier modo deprehensa est in adulterio. & |n lege auitem Moyses mandavit nobis huiusmédi lapidare. Tu ergo quid dicis? 6 Hoe autem dicebant tentantes eum, ut possent accusare cum. [esus autem inclinans s¢ deorsum, digo scribehat in terra ) Cum ergo perseverarent interrogantes eum, erexit se et dixit eis: Qui sine peccato est vestrum, rims in illam lapidem mittat. & Et iiérum se inclinans, seribebat in terra, Audientes autem unus post unum exibant, incipientes a senioribus; et remansit solus Tesus et mulerin medio stans 10 Frigens autem se fesus dixit ei: Mulier, ubi sunt, qui te accusabant? Nemo te condemnavit? {1 Quae dixit: Nemo, Domine, Dixit autem Iesus: Nec ego te condemmnabo, Vade et iam amplius noli pee care. Secundum loannem 8, [+1 sanetifico, -ure, -ayi, -atum — udwigead fio, féri, factus sum ~ stag sig ais, is ~ chleb ‘Ssothdianus, -a, -um ~ codzienny dimitte, -€re, -misi, -missum — oxpuscié debitum, -i — wins, dhig debtor, -oris ~ grocscnik. dhuinike induso, -tre, ~duxi,

You might also like