PENGENALAN KEPADA

SISTEM MULTIMEDIA
(WXET 3142)

BAB 5 : AUDIO

nazlita@fsktm.um.edu.my

Pengenalan
Bunyi (asas) sebagai amaran atau notis
kepada pengguna mengenai sesuatu.
Itu merupakan satu ciri yang akan dijumpai
di dalam semua komputer semenjak sistem
komputer desktop mula diperkenalkan.
Produk multimedia telah mengemaskini
bunyi beep kepada pelbagai bunyi lain
seperti bunyi tepukan, bunyi binatang dan
lain-lain.
nazlita@fsktm.um.ed

Ciri-ciri Asas Bunyi

Apabila objek fizikal bergerak atau bergetar
(vibrate), terhasil gangguan dalam udara
Gangguan ini adalah tekanan udara iaitu
gelombang bunyi (sound waves).
Gelombang bunyi perlukan medium untuk
propogate.
Contoh medium : udara, solid materials, etc
Tetapi medium
(travel).

itu

sendiri

nazlita@fsktm.um.ed

tidak

bergerak

Corak/bentuk gelombang bunyi dapat

dilihat melalui oscillation
Bentuk gelombang bunyi berulang
bentuk yang sama pada selang tempoh
masa yang sama yang dipanggil period

nazlita@fsktm.um.ed

Konsep Asas Bunyi

nazlita@fsktm.um.ed

Frekuensi
Takrif : bilangan kitaran lengkap dalam 1
saat
Diukur dalam unit Hz (Hertz).
Contoh frekuensi bunyi
Bunyi Infra (Infrasound) : 0 20 Hz
Julat bagi pendengaran manusia : 20 Hz 20
kHz
Bunyi Ultra (Ultrasound) : 20 kHz 1 GHz
Bunyi Hyper (Hypersound) : 1 GHz 10 THz

nazlita@fsktm.um.ed

Manusia lebih sensitif kepada bunyi dengan

frekuensi dalam julat 1 ke 5 kHz dan
menjadi kurang sensitif bagi bunyi yang
lebih atau kurang dari julat ini.
Kanak-kanak boleh mendengar frekuensi
bunyi setinggi 20 kHz
Kebanyakan org dewasa dalam linkungan 15
atau 16 kHz shj
nazlita@fsktm.um.ed

Amplitud
Takrif : magnitud sasaran dari kedudukan
purata (mean position) iaitu keadaan paling
senyap
Ia merujuk kepada kekuatan bunyi.
Bunyi mempunyai 3 komponen :
Pitch merujuk kpd : frekuensi
Loudness : amplitud
Timbre : kandungan yang harmoni (harmonic
content)
nazlita@fsktm.um.ed

Proses Pendigitalan Audio

Komputer mengukur amplitud pada tempoh
masa yang tetap : dikenali sebagai sampel
ADC (Analog-to-Digital Converter)
merupakan mekanisme untuk mengubah
isyarat audio kepada sampel audio yang
digital
Mekanisme DAC (Digital-to-Analog
Converter) mengubah isyarat dari digital ke
analog
nazlita@fsktm.um.ed

2 proses pendigitalan :
Persampelan
Pengkuantiti

nazlita@fsktm.um.ed

10

Kadar
Pensampelan

nazlita@fsktm.um.ed

11

Kadar pensampelan diukur dalam unit

Hz.
Mengikut teori Nyquist Sampling,
untuk lossless digitization, kadar
sampel perlu sekurang-kurangnya dua
kali ganda bagi tindakbalas frekuensi
maksimum.
nazlita@fsktm.um.ed

12

Pengkuantiti (Quantization)
Pengkuantiti bagi 8-bit bunyi memberikan
256 nilai-nilai yang mungkin.
Manakala
bagi
16-bit
kualiti
CD
menghasilkan 65536 nilai.
Semakin rendah nilai pengkuantiti, semakin
kurang kualiti sesuatu bunyi itu.
Ini mungkin akan hasilkan bunyi buzzing.

nazlita@fsktm.um.ed

13

Resolusi atau pengkuantiti bagi sampel

bergantung kepada bilangan bit yang
digunakan untuk mengukur ketinggian
bentuk gelombang.
Bit kedalaman (bit depth) merujuk kepada
bilangan kali bunyi yang paling perlahan
mesti di tingkatkan (amplified) supaya
match dengan bunyi yang paling kuat
nazlita@fsktm.um.ed

14

Perkakasan Bunyi
Mikrofon dan pembesar suara terbina-dalam
adalah peranti yang disambungkan kepada ADC
dan DAC untuk input dan output audio.
Jika menggunakan PC, kita memerlukan mikrofon
yang bersambung kepada ADC dan satu
sambungan untuk membolehkan kita menyimpan
nilai-nilai yang dihasilkan oleh ADC ke dalam
ingatan komputer atau cakera.
Ini memerlukan digital audio capture card yang
mengandungi ADC untuk dipasangkan kepada
internal expansion slot pada komputer.
nazlita@fsktm.um.ed

15

Format Fail Audio

Audio digital bergantung kepada
platform.
Terdapat pelbagai format fail untuk
mengkodkan fail data.
Terdapat 2 kategori fail audio digital
fail audio bunyi
MIDI
nazlita@fsktm.um.ed

16

Fail audio boleh dimampatkan untuk

mengurangkan ruang storan.
Fail audio sendiri mempunyai beberapa
format tertentu bergantung kepada
system pengendalian (OS) yang
digunakan.
Contoh format fail yang dimainkan di
komputer iaitu .wav dan .aiff
nazlita@fsktm.um.ed

17

Fail jenis .wav merupakan fail bunyi piawai

bagi Microsoft.
Ia boleh dijanakan di komputer desktop dengan
menggunakan
kad
bunyi
dan
perisian
penyuntingan bunyi seperti Sound Edit 16.

Fail jenis .aiff merupakan versi Macintosh

bagi fail .wav.
Ia boleh dimainkan pada Macintosh dan
komputer peribadi.
nazlita@fsktm.um.ed

18

MIDI (Musical Instrument

Digital interface)
MIDI : skim pengkodan untuk merekodkan
dan memainkan alat muzik pada komputer.
Ia asalnya merupakan piawai untuk
menukarkan maklumat antara music
synthesizer.
MIDI synthesizer selalunya dibekalkan
pada semua sound card di komputer.

nazlita@fsktm.um.ed

19

Pengenalan kepada Ucapan

Otomatik
Merujuk kepada keupayaan komputer untuk
bertindakbalas kepada arahan yang
diucapkan (spoken commands).
Pengguna hanya perlu isu arahan dalam
bentuk arahan sahaja untuk dilaksanakan.
2 langkah :
proses pendigitalan ucapan
proses membina semula perkataan yang
diucapkan itu
nazlita@fsktm.um.ed

20

Ucapan
otomatik
kompleks daripada
kerana :

adalah
sintesis

lebih
bunyi

Pengaturcara komputer sukar untuk

kenali corak ucapan pada sesuatu tahap
Corak sumber (ucapan) tidak seragam
bergantung
kpada
keadaan
emosi
individu,
kedudukan
perkataan
(stressing), dan lain-lain
nazlita@fsktm.um.ed

21

Masalah
Masalah: untuk mengenalpasti setiap
perkataan tunggal di antara aliran data
digital yang disampel
Jika ucapan jelas dan lambat (clear-cut and
unambiguous) adalah mudah untuk pick-up
perkataan individu.
Robust Speech Recognition Systems
merujuk kepada sistem ucapan yang mampu
mengenalpasti ucapan dari individu berbeza
dan dalam persekitaran yang berbeza
nazlita@fsktm.um.ed

22

Ucapan laju

nazlita@fsktm.um.ed

23

Ucapan perlahan

nazlita@fsktm.um.ed

24

Output Corak Ucapan

Yang Dipengaruhi
Dengan Mood Ucapan

nazlita@fsktm.um.ed

25

Penggunaan Audio di dalam

Aplikasi Multimedia
Faktor-faktor
kualiti audio :

yang

mempengaruhi

kualiti sumber audio yang asal.

kualiti peranti yang digunakan untuk capture
bunyi dan jug perkakasan yang digunakan.
Ciri-ciri yang digunakan untuk capture bunyi
seperti frekuensi, kadar data dan bilangan
saluran (channel) yang digunakan.
kebolehan persekitaran playback
nazlita@fsktm.um.ed

26

TUTORIAL BAB 5
1. Apakah kelebihan fail audio digital?
2. Nyatakan maksud Bit kedalaman (bit
depth)
3. Apakah
yang
dimaksudkan
dengan
teknologi MIDI?
4. Mengapakah ucapan otomatik adalah lebih
kompleks daripada sintesis bunyi?
5. Apakah faktor-faktor yang mempengaruhi
kualiti audio?
nazlita@fsktm.um.ed

27