Professional Documents
Culture Documents
Tomtatchitin
Tomtatchitin
I HC NNG
CHU VN TI
NGHIN CU IU CH CHITOSAN
T CHITIN V GH
V NG DNG LM PH GIA M KM IN HA
Chuyn ngnh: Ha hu c
M s
: 60 44 27
Nng Nm 2013
M U
1. L do chn ti
Nc ta c ngun thy sn di do, lng v gip xc ph liu
hng nm rt ln (nm 2005 l 70.000 tn). Trong c v cua gh.
Chitosan (CTS) iu ch t chitin tch t v tm, cua, gh l
mt polymer sinh hc c rt nhiu ng dng trong i sng, cc lnh
vc nh y t; sinh hc; cng - nng nghip; cng ngh mi trng
Mt c tnh ca CTS l ha tan trong mi trng axit long
to gel cation:
(ChitNH2)n + nH3O+ (ChitNH3+)n + nH2O
Nm 2006, E.C. Dreyer - Hoa K to thnh cng v nghin
cu lp mng CTS trn b mt catot bng phng php in ha
ng dng trong bo qun thc phm.
Nhiu nghin cu trong v ngoi nc cho thy CTS c ch n
mn kim loi tt, kh nng to phc kim loi cao.
Hin nay vn bo v kim loi trc s n mn l vn bc
thit, trong c bo v vt liu thp bng phng php m in. Lp
m kim loi-polymer c s dng nhng cha nhiu v hin trong
nc cha c cng trnh nghin cu c cng b v ng dng ca
CTS trong m in.
Km l kim loi m tt trn thp v tnh chu ng n mn c
hc, chu bin dng, tnh m thut v kh nng lm anot hy sinh. Nu
to c lp m kt hp tnh nng bo v bng nguyn tc anot hy sinh
v lp mng CTS th kh nng chng n mn s rt cao. Chnh nhng
l do trn m ti quyt nh chn ti Nghin cu iu ch chitosan
t chitin v gh v ng dng lm ph gia m km in ha lm
ti lun vn tt nghip ca mnh.
2
2. Mc ch nghin cu
- Nghin cu iu ch CTS t chitin tch t v gh ph liu
ch bin thu sn vi hiu qu v mc deacetyl cao.
- Nghin cu ng dng CTS to lp ph m composite ZnCTS trn thp bng phng php in ho.
3. i tng v phm vi nghin cu
- CTS chit tch t v gh ph liu ch bin thu sn
- Cht lng lp m in ho composite Zn-CTS
4. Ni dung v phng php nghin cu
Nghin cu l thuyt
- Nghin cu ngun gc, trng thi tn ti ca chitin.
- Nghin cu cc tnh cht ho l ca chitin, CTS.
- Phng php chit tch chitin, iu ch CTS.
- Nghin cu quy trnh c im ca cng ngh m kim loi
in ho, cc phng php m km in ho.
- Nghin cu kh nng s dng CTS trong m km in ho.
Nghin cu thc nghim
- Ti u ho iu ch CTS t chitin v gh vi hiu sut cao
v deacetyl ph hp vi mc ch nghin cu.
- Nghin cu m km in ho trn thp xy dng vi s tham
gia ca CTS lm ph gia, kim tra so snh cht lng lp m v s
chng n mn vi lp m km khng c CTS trong cng iu kin.
5. ngha khoa hc v thc tin ca ti
ngha khoa hc
- Nghin cu ng dng mi ca CTS.
- ra mt hng mi to lp m in cht lng cao, thn
thin vi mi trng v kh nng ng dng tt ca n trong thc t.
3
ngha thc tin
- To cht liu m mi trn thp m bo yu cu k thut v
m thut.
- Gim vn ngun cht thi m in gy nhim mi
trng, bng cch s dng loi cht m tt c th thay th nhiu loi
cht m l kim loi nng c hi khc.
6. Cu trc lun vn
Lun vn gm 78 trang v 6 ph lc. Trong c 14 bng v
24 hnh. Phn m u gm 3 trang, kt lun v kin ngh gm 2
trang, s dng 27 ti liu tham kho. Ni dung lun vn c 3 chng:
Chng 1 - Tng quan, 32 trang.
Chng 2 - Nguyn liu v phng php nghin cu, 17 trang.
Chng 3 - Kt qu v tho lun, 21 trang.
CHNG 1
TNG QUAN
1.1. TNG QUAN V CHITIN V CHITOSAN
1.1.1. Lc s nghin cu chitin CTS
1.1.2. S tn ti ca chitin v CTS trong t nhin
1.1.3. c im cu to v tnh cht ca chitin CTS
a. c im cu to v tnh cht vt l ca chitin
b. c im cu to v tnh cht vt l ca CTS
c. Tnh cht ha hc ca chitin CTS
1.1.4. Tnh hnh nghin cu sn xut chitin v CTS trong
nc v trn th gii
a. Tnh hnh nghin cu chitin v CTS trn th gii
b. Tnh hnh nghin cu sn xut chitin v CTS trong nc
1.2. L THUYT N MN V BO V KIM LOI
4
1.2.1. n mn kim loi
a. nh ngha v phn loi cc qu trnh n mn
b. Cc ch tiu nh gi tc n mn
1.2.2. Cc phng php bo v kim loi
a. Bo v bng phng php in ha
b. Bo v bng cht c ch (cht lm chm n mn)
c. S dng lp ph bc ngn chn n mn
1.3. M IN
1.3.1. Khi nim c bn v m in
a. C s chung
b. Thnh phn dung dch v ch m
1.3.2. M km
a. Gii thiu chung v lp m km
b. Tnh cht v ng dng ca lp m km
c. Mt s dung dch m km thng dng hin nay
d. nh gi cht lng lp m
CHNG 2
(a)
(b)
6
b. Quy trnh iu ch CTS
Quy trnh theo s trong hnh 2.3.
Z1 (%)
50
Cc yu t nh hng
Z2 (h)
8
Z3 (0C)
100
(2.2)
7
Zj0
Zjmin
Zj
45
40
5
6,5
5
1,5
90
80
10
2
50
5
80
3
4
40 50
8
8
80 80
5
40
5
100
6
7
8
50 40
50
5
8
8
100 100 100
Th nghim ti
tm
9
10 11
45 45 45
6,5 6,5 6,5
90 90 90
8
c. Ph cng hng t ht nhn proton
2.2.4. Nghin cu ng dng CTS lm ph gia m km in
ha
a. C s nghin cu
CTS l mt polymer sinh hc, mang in tch dng trong mi
trng axit long, c bit tan tt trong dung dch axit acetic long.
Do khi cho dng in chy qua dung dch, th cc cation (ChitoNH3+)n s di chuyn v pha catot v nhn in t gii phng H2 theo
phn ng: 2(Chito-NH3+)n + 2ne 2(Chito-NH2)n + nH2
S dng CTS lm ph gia trong dung dch m km c th to
c lp ph composite ZnCTS. Lp m mi ny c th kt hp
c tnh nng ca km v CTS va ng vai tr l mt lp ph hiu
qu v bn vi mi trng, bn c hc, va tng kh nng ngn cn
n mn kim loi do tnh nng c ch n mn kim loi ca CTS.
b. Chun b dng c, dung dch m, vt liu m v x l s
b vt liu m
- B dng c m
Lp t h thng m nh trong hnh 2.4.
9
- Dung dch m
Chun b hai loi dung dch m: Dung dch m th cha
ZnSO4.7H2O (250 gam/lt); NaCl (40 gam/lt), H3BO3 (30 gam/lt).
Dung dch m nghin cu: Dung dch m th c thm CTS.
Dng dung dch H2SO4 10% v NaHCO3 iu chnh pH.
CTS c pha ch thnh dung dch 1% trong CH3COOH 1%.
- Vt liu m
Chn vt liu m th nghim l loi thp tm CT3, kch thc
45 x 25 x 0,5 (mm). Anot lm bng Zn 99%.
- X l b mt vt liu m
c. Quy trnh m
X l dung dch m vi mt dng 1A/dm2 ti khi c lp
m sng. M lp km th pH: 3,5; Dc 4,5A/dm2. Lp m composite
Zn-CTS kho st: pH: 2,55,0; mt dng: 3A/dm2 8A/dm2;
nng CTS: 0,52,0 gam/lt; ti u ha theo k hoch thc nghim
bc mt hai mc ti u ton phn, s liu th hin bng 2.3.
Bng 2.3. S liu thc nghim kho st ch m Zn-CTS
STT
pH
Dc(A/dm2)
C. CTS (g/l)
TN theo cc phng n
1 2 3 4 5 6 7 8
2,5 5,0 2,5 5,0 2,5 5,0 2,5 5,0
3 3 8 8 3 3 8 8
0,5 0,5 0,5 0,5 2,0 2,0 2,0 2,0
TN ti tm
9
10
11
3,5 3,5 3,5
5,5 5,5 5,5
1,25 1,25 1,25
10
b. nh gi bng phng php kim tra gim khi lng
So snh gim khi lng ca lp m Zn vi lp m
composite Zn-CTS theo chu k 24h trong 10 ngy khi nhng trong
dung dch NaCl 3,5% nhit phng.
Sau 10 ngy kim tra so snh hnh nh SEM b mt hai lp
m.
c. nh gi bng phng php o tng tr in ha (EIS)
Trong lun vn s dng phng php o tng tr in ha
nh gi mc chng n mn kim loi ca lp m composite cc
nng chitosan khc nhau bng cch so snh vi lp m thng.
CHNG 3
KT QU V THO LUN
3.1. TCH CHITIN T V GH
Thc hin tch chitin t v gh vi 600 gam v gh kh. Sn
phm cho kt qu nh trong bng 3.1 v hnh 3.1.
Sn phm
Khi lng (g)
% sn phm
Mu sn phm
11
Hnh 3.1. Chitin thu c t v gh
Nhn xt: Thnh phn ch yu trong v gh kh l cht
khong, (CaCO3, Ca3(PO4)2 v mt s cht v c khc). Ngoi ra cn
c chitin, protein v cc cht mu hu c. Trong qu trnh kh
khong, cc hp cht v c b ha tan v mt phn protein cng b
thy phn. Khuy lin tc tng tc phn ng. Qu trnh kh
protein bng NaOH 10% ngoi kh protein cn kh mt phn hp
cht mu khin mu nht hn.
3.2. QU TRNH DEACETYL HA CHITIN
Kho st theo phng n k hoch trc giao cp I nh trnh
by mc 2.2.1.2. Phng trnh hi quy ca k hoch c dng:
= b0 + b1x1 + b2x2 + b3x3 + b12x1x2 + b13x1x3 + b23x2x3 +
b123x1x2x3
(3.1)
Z j Z 0j
(3.2)
Z j
Gi tr thc
Z1(%)
Z2(h)
Z3(0C)
45
5
80
50
5
80
45
8
80
50
8
80
45
5
100
50
5
100
45
8
100
50
8
100
Gi tr m ha
x1
x2
x3
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Hm mc tiu
y (%)
52,24
57,94
60,30
61,26
58,44
60,78
60,92
58,32
12
x0
+
+
+
+
+
+
+
+
x1
+
+
+
+
x2
+
+
+
+
Bin m ha
x3 x1x2 x1x3 x2x3 x1x2x3
+
+ +
+
+
+
+
+
+ +
+
+
+
+
+
+ +
+
+
+
Hm mc tiu
y (%)
52,24
57,94
60,30
61,26
58,44
60,78
60,92
58,32
(y
m 1
0
a
a 1
S du2
4,189
7,414 . Vi f1 = N l = 4 v f2 = m 1 = 2, mc
2
S u 0,565
13
c ngha p = 0,05, tra bng thu c Fp,f1,f2 = 19,3 > F. Vy phng
trnh hi quy va thit lp tng thch vi bc tranh thc nghim.
Khai trin cng thc (3.2) sang bin thc Zj vi cc gi tr
tng ng trong bng 2.1, c cc gi tr xj:
Z 45
Z 6,5 ;
;
x1 1
x2 2
5
1,5
x3
Z 3 90
10
(3.3)
14
15
3.4. PHN TCH NH TNH CTS
3.4.1. deacetyl ha
Kim tra deacetyl mu CTS theo phng php TCVN
6498:1999, kt qu cho thy hm lng % ca nit trong mu t
8,45%. deacetyl ca mu CTS xc nh theo cng thc (2.7)
c 88,83%. Nhn xt: deacetyl ph hp vi yu cu ca thc
nghim v t ch tiu ca CTS thng mi.
3.4.2. Ph hng ngoi
Ph hng ngoi (KBr), max(cm-1): 3521,83; 2931,15; 1664,16;
1628,88; 1436,18; 1381,90; 1319,48; 1172,92; 1053,50; 887,94;
757,66; 651,81; 592,10; 505,25.
Theo trn, nh hp th cc i 3521,83 cm-1 c trng ca
nhm -OH, nh hp th 2931,15 cm-1 v di ln cn trong khong
3000 2800cm-1 c trng cho nhm CH2, CH3 v nhm CH; nh
hp 1664,16 cm-1 v 1628,88 cm-1 ln lt c trng cho dao ng
bin dng ca -NH trong amid bc mt v NH2, lin kt COCH3
c th hin bi dao ng khu vc 1436,18 cm-1 v ln cn, nh
hp th 1053,50 cm-1 c trng cho dao ng ca nhm C-O, nh
hp th 888 cm-1 c trng cho dao ng ca lin kt glycozit.
3.4.3. Ph cng hng t ht nhn 1H-NMR
Ph 1H-NMR (500MHz, D2O).
16
17
- Lng Zn kt ta trn catot tnh theo cng thc (1.8), chiu
dy tnh theo cng thc (1.11). M lp m thng trong thi gian
20 pht. Khi lng lp m theo l thuyt 0,4226 gam, thc t c
0,4057 gam. Hiu sut t 96%. dy lp m tnh c 24,37 m.
b. Kho st lp m km c ph gia chitosan
- Kho st lp m km c ph gia CTS theo phng n k
hoch trc giao cp I. Phng trnh hi quy ca k hoch nh sau:
= b0+b1x1+b2x2+b3x3+b12x1x2+b13x1x3+b23x2x3+b123x1x2x3 (3.4)
Trong x1; x2; x3 ln lt l bin m ha ca pH, mt
dng v nng CTS.
Vi hm mc tiu y l hiu sut dng thu c t cc th
nghim, lp c ma trn k hoch 23 nh trong bng 3.7 v bng
ma trn k hoch vi bin s hng 3.8.
Bng 3.7. Ma trn k hoch 23cho qu trnh m km
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
Gi tr thc
Z1 Z2 (A/dm2) Z3 (g/l)
2,5
3,0
0,5
5,0
3,0
0,5
2,5
8,0
0,5
5,0
8,0
0,5
2,5
3,0
2,0
5,0
3,0
2,0
2,5
8,0
2,0
5,0
8,0
2,0
Gi tr m ha
x1
x2
x3
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Hm mc tiu
y (%)
95,50
94,16
98,94
91,07
97,95
95,39
92,86
90,23
x0
+
+
+
+
x1
+
+
x2
+
+
Bin m ha
x3 x1x2 x1x3
+
+
+
+
-
x2x3 x1x2x3
+
+
+
+
-
Hm mc tiu
y (%)
95,50
94,16
98,94
91,07
18
5
6
7
8
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
97,95
95,39
92,86
90,23
Z 1 3,75 ;
1,25
x2
Z 2 5,5 ;
2,5
x3
Z 3 1,25
0,75
19
Nhn xt: Qua kho st nhn thy khi pH thp sinh nhiu kh
H2; khi pH qu cao th lp m nhum mu ti ng thi b mt lp
m x x. Mt dng qu cao lm gim hiu sut dng v cht
lng lp m do sinh nhiu bt kh H2. Nng CTS cao gy tng
nht dung dch, cn tr dng in, mt khc CTS tp trung ln b
mt catot gy cn tr s kt ta Zn. Kt qu m in cc ch ti
u thu c lp m mn, sng.
3.5.2. Cht lng lp m nh gi qua hnh nh
Hnh nh SEM so snh cc mu th hin hnh 3.5 v hnh 3.6
vi k hiu mu A: Lp m Zn; mu B: Lp m Zn-CTS.
20
Nhn xt: Lp m c ph gia (B) cu trc cht ch hn lp m
thng (A), hnh nh th hin lp m c ph gia mn hn lp m
khng s dng ph gia CTS. Cc mm Zn trn lp m composite ZnCTS c CTS bao ph bi lp mng mng ca n.
3.5.3. Kh nng chng n mn ca lp m composite trong
mi trng c NaCl
a. Kt qu o ph tng tr in ha (EIS)
Ph tng tr in ha ca mu thp m Zn v m composit Znchitosan cc ch khc nhau c trnh by trong hnh 3.7.
(d)
(a)
(b)
(c)
Hnh 3.7. Ph EIS ca mu thp m Zn (a) v composite Znchitosan cc nng chitosan: 2g/l (b); 1g/l (c); 0,55g/l (d)
Ph tng tr in ha Nyquist cho thy, trong trng hp c
s dng chitosan th lp m composite Zn-chitosan thu c c vng
cung ln hn so vi lp m Zn. iu ny cho thy, lp m composite
c kh nng chng n mn tt hn v t ti u khi nng chitosan
l 0,55g/l.
b. Kt qu nghin cu chng n mn qua kim tra
gim khi lng
21
Kt qu biu din trong bng 3.9 v hnh 3.8:
Bng 3.9. Theo di n mn cc lp m trong dung dch NaCl 3,5%
gim khi lng (10-5g/cm2.ngy)
STT
Zn
Zn-CTS
1
7,860
5,890
2
6,721
4,746
3
5,883
4,243
4
5,517
4,155
5
5,472
3,982
6
5,244
3,928
7
4,928
3,784
8
4,829
3,556
9
4,540
3,550
10
4,458
3,471
Km - chitosan
-5
6
5
4
3
2
1
0
1
10
22
H2O + 2e OH- + H2
23
mng CTS ngn cn s xm thc ca mi trng, cn tr qu trnh
oxi ha Zn do vy lm chm qu trnh n mn. Nhc im ca CTS
l b ha tan trong mi trng axit long, tuy nhin cc ion SO42-,
PO43- c ch c qu trnh ny, nn kh nng chng chu b ha tan
ca CTS tng i tt trong mi trng t nhin. CTS c
thng mi ha, vic m cng n gin, do vy vic s dng lp m
ny vo thc tin l kh quan.
- deacetyl: 88,83%
2
24
ng dng trong nghin cu thc nghim lm ph gia m km in
ha.
3. to thnh cng lp m composite Zn-CTS trn thp CT3
quy m phng th nghim vi quy trnh n gin. Vi dung dch
nn to bi ZnSO4.7H2O (250 gam/lt); NaCl (40 gam/lt), H3BO3
(30 gam/lt) v CTS lm ph gia. Kho st v to c lp m ZnCTS gi tr ti u cc iu kin nh hng:
- pH: 2,8