SALII VE GVENL

Do. Dr.
B.Gltekin SINIR
Celal Bayar niversitesi
naat Mhendislii Blm

DERS KAPSAMI :
1) SALII VE GVENLNE GR
a. sal ve gvenliinin tanm (SG)
b. sal ve gvenliinin nemi ve kapsam

c. sal ve gvenlii almalarnn iki temel boyutu

d. sal ve gvenliiyle ilgili temel kavramlar
2 )LKEMZDE SGNN GELM
3 )KMLER GVENLK UZMANI OLABLR ?

DERS KAPSAMI :
4 ) VE SALII ETKLEYEN FAKTRLER

5) ADA SALII VE GVENL UYGULAMA LKELER

6) SALII VE GVENLNDE KORUMA VE NLEME FAALYETLER

 SALII VE GVENL GR
SALII VE GVENL NEDR?
Sal ve Gvenlii

Btn mesleklerde;
alanlarn salklarn;
Sosyal, Ruhsal ve Bedensel olarak en st dzeyde srdrmek,
alma koullarn;
sala uygun hale getirmek iin,alanlar zararl etkilerden ve
tehlikelerden koruyup daha gvenli bir alma ortam
yaratarak,

in ve alann;
birbirine uyumunu salamak zere kurulmu bir bilim daldr.
(Uluslararas alma rgt-Dnya Salk rgt 1950)

 SALII VE GVENLNE GR
SALII VE GVENL NEDR?
Sal ve Gvenlii ;

Planl, Bilimsel , Srekli

Tbbi
Teknik
Ekonomik
Sosyal ve
Hukuki ynleri olan bir kavram olarak

ksaca;
ilerin i kazalar ve meslek
hastalklarna kar korunmalarnn
salanmas eklinde tanmlanabilir.

 GVENLNN KAPSAMI
VE NEM NEDR ?
alanlarn
Makine, ara ve gerelerin
yerinin
evre
retilen maln
gvenliini kapsar.

 GVENLNN KAPSAMI
VE NEM NEDR ?
gvenliin kapsam alanna bakldnda insan, makineyi ve
evreyi etkiledii grlmektedir.
Bu nedenle, bir i yerinde, i gvenlii varsa, orada salk ve
mutluluk vardr. gvenlii yoksa, can kayb, sakatlk,
hastalk, para ve zaman kayb vardr.

Neden Gvenlii?
Dnyada her 3 dakikada bir i kazas
gerekleiyor.
Her 90 dakikada bir kii sakat
kalyor,
Her 4 saatte bir kii hayatn
kaybediyor.

Trkiye lm i kazalarnda
Avrupada 1. / Dnyada 3. srada.

SG ALIMALARININ K TEMEL
BOYUTU
1-Tbbi boyut
Meslek hastalklarnn nne gemek
iin almalar yaplmasdr.
alanlarn salnn yapacaklar
ile ilgisini aratrr, belirler.
yeri ortamnda oluabilecek baz
risklere kar alnacak tbbi koruma
yntemlerini uygular. (alama vb)
Hekimlii

SG ALIMALARININ K
TEMEL BOYUTU
2- Gvenlii boyutu
Bu boyut, iyeri ortamnda salkl ve gvenlikli bir
ortam oluturmak iin yaplan tm almalar
kapsad
iin

Hijyeni
olarak
da
adlandrlmaktadr. Esas olarak i kazalar ve iyeri
kazalarn nlemek iin alr.
yeri ortamndaki salk ve gvenlik risklerinin
saptanmas
Bununla
ilgili
lmler
yaplmas
(rnein;yerinde kullanlan eitli kimyasal
maddelerin, yerinde yaplan iler esnasnda
ortama yaylan ve sala zararl olduu bilinen
tozlarn
lm,
makine
ve
tezghlardan
kaynaklanan grltnn dzeyini belirlemek zere
yaplan lmler gibi)

 SALII VE GVENL LE LGL

TEMEL KAVRAMLAR
yeri; Bir iverenin maddi olan ve olmayan
aralarla
belirli
bir
teknik
amac
gerekletirmesine yarayan ve sreklilik
gsteren organize bir btndr.

Bir baka deyile almann (yani iin)

yapld yerdir.

 SALII VE GVENL LE LGL

TEMEL KAVRAMLAR
i : Bir hizmet szlemesi ile cret karlnda
iveren emrinde alan kiidir. retimin tartmasz
en nemli bileenidir. kazasn yaayan da,
meslek hastalna yakalanan da iidir.

: Bir hizmet szlemesi ile cret karlnda mal ve

hizmet retimi iin yaplan eylemlerdir.

 SALII VE GVENL LE LGL

TEMEL KAVRAMLAR
Salk nedir?
Sadece hastalk ve sakatln olmamas deil,
bedenen, ruhen ve sosyal ynden tam bir iyilik halidir.
(Dnya Salk rgt )

 SALII VE GVENL LE LGL

TEMEL KAVRAMLAR
i Sal
alan tm insanlarn fiziksel, ruhsal, moral ve sosyal ynden
tam iyilik durumlarnn salanmasn ve en yksek dzeylerde
srdrlmesini, i koullar ve kullanlan zararl maddeler
nedeniyle alanlarn salna gelebilecek zararlarn
nlenmesini ve ayrca iinin fizyolojik zelliklerine uygun
yerlere yerletirilmesini, iin insana ve insann ie uymasn asl
amalar
olarak
ele
alan
tp
bilimidir
eklinde
tanmlamaktadrlar.

(Uluslararas alma rgt-Dnya Salk rgt )

Uluslararas alma rgtnn 112 numaral

tavsiye kararna gre, ii salnn amac ;
alanlarn salk kapasitelerini en yksek dzeye karmak.
almann olumsuz koullar nedeniyle saln bozulmasn
nlemek.
Her iiyi fiziksel ve ruhsal yeteneklerine uygun ilerde
altrmak ve yaplan i ile ii arasnda uyum salayarak, en az
yorgunlukla en uygun verimlilii elde etmek olarak
tanmlanmaktadr.

 SALII VE GVENL LE
LGL TEMEL KAVRAMLAR
Hekimlii
alma hayat ile ilgili salk sorunlarnn
hastalklarn tan ve tedavisi ile bu
hastalklardan korunma konusundaki
tbbi etkinliklerdir.
Hijyeni
Endstriyel
hijyen
olarak
da
tanmlanmaktadr. yerlerinde bulunan
salk
risklerinin
saptanmas,
lmler yaplmas, bu risklerin
ortadan kaldrlmas amac ile teknik
dzenlemeler yaplmas gibi konularla
ilgilenen bilim daldr.

LKEMZDE SGNN GELM

3 ayr dnemde ele alnmaktadr.
I.Tanzimat ncesi
Lonca (Orta Sand Teavn Sand)

II.Tanzimat ve Merutiyet dnemi

1865 Dilaver Paa Nizamnamesi (Havza-i Fahmiye Teamlnamesi)
1869 Maadin Nizamnamesi
1871 Ameleperver Cemiyeti
1895 Osmanl Amele Yardmlama Cemiyeti

LKEMZDE SGNN GELM

III. Cumhuriyet dnemi
Ereli Havza- Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna
Mteallik Kanun (10 Eyll 1921)
1926 Borlar Kanunu
1930 Umumi Hfzssha Kanunu

alma hayatnn ilk nemli Yasas olan 3008

Sayl Kanunu 15.06.1937 tarihinde yrrle
girmitir.

LKEMZDE SGNN GELM

I.Tanzimat ncesi
1776 Ylnda Fincanclar szlemesi imzaland. Ktahyada imzalanan bu
szleme ile seramik alanlarnn i tanmlar ve haftalk alma sreleri ile
alacaklar maalar belirlenmi oldu. Devlet hakemliinde yaplan tarihteki ilk
toplu szleme olarak tarihe gemitir.

LKEMZDE SGNN GELM

II.Tanzimat ve Merutiyet dnemi
1865 ylnda kartlan Dilaver Paa Nizamnamesinde,
Ereli ve Zonguldak kmr havzas iilerinin dinlenme ve
tatil zamanlar, barndrma yerleri, alma saatleri ve
onlarn salklar ile ilgili eitli konularn ele
alnmtr. Dilaver Paa Nizamnamesi.lkemizdeki ilk
yazl belgedir.

1869 ylnda kartlan Maadin Nizamnamesi btn

madenlerde alanlarn gvenlii ile ilgili eitli hkmleri
dzenleyen bir mevzuattr.

LKEMZDE SGNN GELM

III. Cumhuriyet dnemi
23 Nisan 1920de Trkiye Byk Millet Meclisinin kurulduu tarihten

itibaren ise, i sal ve gvenlii olgusu da gndeme getirilmi ve

eitli yasal dzenlemeler yaplmaya balanmtr.

10 Eyll 1921 Sakarya sava srasnda Ereli Havza- Fahmiye Maden

Amelisinin Hukukuna Mteallik Kanun ( Ereli Kmr Havzas Maden

iilerinin hukukuna ilikin 151 sayl Kanun) karlmtr.

LKEMZDE SGNN GELM

1926 Borlar Kanunu
1930 Umumi Hfzssha Kanunu(salkl yaama
nlem btn)
1967 ylnda karlan 931 sayl Kanunu ierisinde
ilk defa modern hkmlerle yer alan disiplin, bu
Kanunun Anayasa Mahkemesi tarafndan
ekil
ynnden iptal edilmesinden sonra, 1971 ylnda
karlan 1475 sayl Kanunu ierisinde de ayn
hkmlerle yer almtr.
25.08.1971 tarihinde yrrle giren 1475 sayl
Kanunu gerei SG gvenlii ynnden birok tzk
ve ynetmelik uygulamaya konulmutur.

LKEMZDE SGNN GELM

10.6.2003 tarihinde 4857 sayl yeni Kanunu girmitir.
Ancak, 4857 sayl Kanununa gre karlmas gereken
ynetmelikler, Avrupa Birliinin 89/391/EEC sayl ereve
direktifine ve dier bireysel direktiflere gre uyumlatrlmtr
ve 2003 yl ile 2004 yl ierisinde ard ardna yaymlanmtr.
Dolaysyla, lkemizde i sal ve gvenlii mevzuat
modern
hkmlerle
donatlm
durumdadr.
Ancak,
uygulamada
ok
fazla
mesafenin kat edilmesi
gerekmektedir.

4857 sayl Kanunu gerei toplam 33 adet

Sal ve Gvenlii Ynetmelii (4 adet tebli)
Resmi Gazetede yaymlanmtr.

4857 SAYILI KANUNUNDA

YAYIMLANAN BAZI YNETMELKLER
Sal ve Gvenlii Ynetmelii
Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik
nlemleri Hakknda Ynetmelik
Titreim Ynetmelii
Grlt Ynetmelii
Yap lerinde Salk ve Gvenlik Ynetmelii
Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmelii
Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri
Hakknda Ynetmelik

4857 SAYILI KANUNUNDA

YAYIMLANAN BAZI YNETMELKLER
Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk
ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik
nlemleri Hakknda Ynetmelik
Patlayc
Ortamlarn
Tehlikelerinden
Korunmas Hakknda Ynetmelik

alanlarn

Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii

yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve

Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik

4857 SAYILI KANUNUNDA

YAYIMLANAN BAZI YNETMELKLER
Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde
Kullanlmas Hakknda Ynetmelik
Elle Tama leri Ynetmelii
Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik
artlar Ynetmelii
Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve
Gvenlik artlar Ynetmelii

Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve

Gvenlik artlar Ynetmelii

4857 SAYILI KANUNUNDA

YAYIMLANAN BAZI YNETMELKLER
Geici veya Snrl Sreli lerde Sal ve Gvenlii
Ynetmelii
Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi
Hakknda Ynetmelik
Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla
Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair
Ynetmelik
Balk Gemilerinde alanlarn Asgari Gvenlik ve
Salk htiyalar Hakknda Ynetmelik

4857 SAYILI KANUNUNUN GETRD EN

NEML YENLKLER U EKLDE
SIRALANABLR:

SG konusunda iverenin eitim verme zorunluluu

SG kurul kararlarnn uygulanma zorunluluu

yeri hekimi, i gvenlii uzman altrma zorunluluu

Yakn, acil ve hayati tehlike karsnda iinin almama hakkdr.

4857 SAYILI KANUNUNUN EN NEML

EKSKLKLER SE UNLARDIR:
Kapsam sorunu: SGye ilikin dzenlemelerde devlet memurlar,
tarm alanlar vb. kapsam d kalmlardr.
Yaygnlk sorunu: 50 iiden daha az ii altran iyerlerinde
SG kurulu kurma, iyeri hekimi ve SG uzman altrma
zorunluluunun olmamas.
Yakn, acil ve hayati tehlike karsnda iinin almama hakkn
dzenleyen maddenin uygulanamamasdr.

4857 SAYILI KANUNU SALII VE

GVENLNE YAKLAIMI
Tespit bazl, Sonu odakl (reaktif).

Snrl alan katlm

ilerle Snrl Kapsam
Ynetimde Katlm nceliksiz
Koruma anlay

LKEMZDE SGNN GELM

6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu
30.06.2012 tarih ve 28339 sayl Resmi Gazetede
iyerlerinde i sal ve gvenliinin salanmas ve mevcut
salk ve gvenlik artlarnn iyiletirilmesi iin iveren ve
alanlarn grev, yetki, sorumluluk, hak ve ykmllklerini
dzenleyen 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu
yaymlanmtr.
Kanun 01.01.2013 tarihinde yrrle girmitir.

MADDE 1 (1) Bu Kanunun amac; iyerlerinde i sal ve

gvenliinin salanmas ve mevcut salk ve
gvenlik
artlarnn iyiletirilmesi iin iveren ve alanlarn grev,
yetki, sorumluluk, hak ve ykmllklerini dzenlemektir.

Kamu ve zel sektr gzetmeksizin tm

alanlar kanun kapsamna alnd
Kapsam:
Say snr olmakszn
Memur, ii, iveren, rak, stajyer tm alanlar
Kamu ve zel sektre ait btn iler ve iyerleri
Tarm vb. dahil tm ikollar

6331 SAYILI KANUNA TAB

OLMAYAN STSNALAR
a) Fabrika, bakm merkezi, dikimevi ve benzeri iyerlerindekiler hari Trk
Silahl Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli stihbarat Tekilat
Mstearlnn faaliyetleri.
b) Afet ve acil durum birimlerinin mdahale faaliyetleri.
c) Ev hizmetleri.
d) alan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabna mal ve hizmet
retimi yapanlar.
e) Hkml ve tutuklulara ynelik infaz hizmetleri srasnda, iyiletirme
kapsamnda yaplan iyurdu, eitim, gvenlik ve meslek edindirme
faaliyetleri.
f) Denizyolu tamacl yapan aralarn uluslararas seyrsefer hlleri.

Kuralc bir yaklam yerine nleyici yaklam

esas alnd.
Kanun, i kazas veya meslek hastal yaanmadan
nce nlem almaya yneliktir.

Testi krlmadan nce

6331 SAYILI SALII VE GVENL

KANUNUNUN GVENLNE YAKLAIMI
Risk bazl, nleyici yaklam (proaktif)
Her konuda geni apl alan katlm

Nitelikli uzman destei ve sertifikasyon

Haberdar etme ve dier kiileri kapsama
Programl, nitelikli eitim ve belgeleme

Ksaca: nleyici ve koruyucu anlaya dayal kltrn

benimsenmesi

6331 SAYILI SALII VE

GVENL KANUNU
MADDE 4 (1) veren, alanlarn ile ilgili salk ve
gvenliini salamakla ykml olup bu erevede;
a)
Mesleki risklerin nlenmesi
Eitim ve bilgi verilmesi dhil her trl tedbirin alnmas,
organizasyonun yaplmas.
Gerekli ara ve gerelerin salanmas.
Salk ve gvenlik tedbirlerinin deien artlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyiletirilmesi iin almalar
yapar.

6331 SAYILI SALII VE

GVENL KANUNU
MADDE 19 alanlarn Ykmllkleri
(1) alanlar, i sal ve gvenlii ile ilgili aldklar eitim ve
iverenin bu konudaki talimatlar dorultusunda, kendilerinin ve
hareketlerinden veya yaptklar iten etkilenen dier
alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye drmemekle
ykmldr.
(2) alanlarn, iveren tarafndan verilen eitim ve talimatlar
dorultusunda ykmllkleri unlardr:
a) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tehlikeli madde,
tama ekipman ve dier retim aralarn kurallara uygun
ekilde kullanmak, bunlarn gvenlik donanmlarn doru
olarak kullanmak, keyfi olarak karmamak ve deitirmemek.
b) Kendilerine salanan kiisel koruyucu donanm doru
kullanmak ve korumak.

6331 SAYILI SALII VE

GVENL KANUNU
MADDE 19 alanlarn Ykmllkleri
c) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tesis ve binalarda
salk ve gvenlik ynnden ciddi ve yakn bir tehlike ile
karlatklarnda ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik
grdklerinde, iverene veya alan temsilcisine derhal haber
vermek.
) Teftie yetkili makam tarafndan iyerinde tespit edilen
noksanlk ve mevzuata aykrlklarn giderilmesi konusunda,
iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.

d) Kendi grev alannda, i sal ve gvenliinin salanmas

iin iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.

 GVENLK UZMANLII NE
DEMEKTR ?
sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirilmek
zere Bakanlka belgelendirilmi mhendis, mimar veya
teknik eleman kapsamaktadr.

KMLER GVENLK UZMANI

OLABLR ?
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettileri ile Sosyal
Gvenlik Kurumu mfettileri
Mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar

Teknik retmenler (Teknik eleman)

Fiziki, kimyager veya biyolog unvanna sahip olanlar (Teknik eleman)

niversitelerin meslek yksekokullarnn i sal ve gvenlii

program mezunlar ( Teknik eleman )

 GVENLK UZMANLII
ETM
Bu eitim toplam 220 saatten olumaktadr.Bunun 180 saati
pratik eitim olup ( 90 saat yz yze 90 saat uzaktan eitim
eklinde )geri kalan 40 saati ise staj olarak adlandrlmakta
teorik eitim olarak gemektedir.

 GVENLK UZMANLII TEMEL

ETMNDE VERLEN BALICA KONULAR
Kazalar
Kiisel Koruyucu Donanmlar
Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii
naat yerlerinde Sal ve Gvenlii
Yksekte almalarda Sal ve Gvenlii

Elle Kaldrma ve Tama lerinde Sal ve Gvenlii

Ekranl Aralarla almalarda Sal ve Gvenlii
Kapal Alanlarda almalarda Sal ve Gvenlii
Salk ve Gvenlik aretleri
Sal ve Gvenliinin Kavram ve Kurallarnn Geliimi
Sal ve Gvenliine Genel Bak ve Gvenlik Kltr

 GVENL UZMANLARININ
SINIFLANDIRILMASI
A snf i gvenlii uzman
B snf i gvenlii uzman
C snf i gvenlii uzman

(C) SINIFI GVENL UZMANLII

BELGES ALABLECEK OLANLAR:
(C) snf i gvenlii uzmanl belgesi; (C) snf i gvenlii uzmanl
eitimine katlarak yaplacak (C) snf i gvenlii uzmanl snavnda
baarl olan mhendis, mimar veya teknik elemanlara Bakanlka C
snf i gvenlik uzmanl belgesi verilir.

(B) SINIFI GVENL UZMANLII

BELGES ALABLECEK OLANLAR:
(C) snf i gvenlii uzmanl belgesiyle en az yl fiilen grev
yaptn i gvenlii uzmanl szlemesi ile belgeleyen ve (B)
snf i gvenlii uzmanl eitimine katlarak yaplacak (B) snf i
gvenlii uzmanl snavnda baarl olan mhendis, mimar veya
teknik elemanlara,

sal ve gvenlii veya i gvenlii ana bilim dalnda tezli

yksek lisans yapm olan mhendis, mimar veya teknik
elemanlardan (B) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl
olanlara, Bakanlka B snf i gvenlik uzmanl belgesi verilir.

(A) SINIFI GVENL UZMANLII

BELGES ALABLECEK OLANLAR
(B) snf i gvenlii uzmanl belgesiyle en az drt yl
fiilen grev yaptn i gvenlii uzmanl szlemesi ile
belgeleyen ve (A) snf i gvenlii uzmanl eitimine
katlarak yaplacak (A) snf i gvenlii uzmanl
snavnda baarl olan mhendis, mimar veya teknik
elemanlara,
sal ve gvenlii veya i gvenlii ana bilim dalnda
doktora yapm olan mhendis, mimar veya teknik
elemanlar ile Genel Mdrlk ve bal birimlerinde
mhendis, mimar veya teknik eleman olarak en az on yl
grev yapm olanlardan (A) snf i gvenlii uzmanl
iin yaplacak snavda baarl olanlara,

 sal ve gvenlii alannda en az yedi yl tefti yapm

mhendis, mimar veya teknik eleman olan i mfettilerine,

Genel Mdrlk ve bal birimlerinde i sal ve gvenlii

alannda en az sekiz yl grev yapm Bakanlk i sal ve
gvenlii uzmanlarna, istekleri halinde Bakanlka A snf i
gvenlik uzmanl belgesi verilir.

yerleri, yaplan iin niteliine gre

tehlike snflarna ayrlyor.
Tehlike snf tespitinde; iyerinin yapt asl i esas alnr.
A Snf

ok tehlikeli

Uzman
B Snf

Tehlikeli

Uzman
C Snf

Az tehlikeli

Uzman

yeri hekimi, her tehlike snfnda alabilir.

Dolaysyla;

A snf belgeye sahip i gvenlii uzmanlar tm iyerlerinde

B snf belgeye sahip i gvenlii uzmanlar az tehlikeli ve
tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde
C snf belgeye sahip i gvenlii uzmanlar ise sadece az
tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ,grev alabilirler.

BALICA OK TEHLKEL LER

Maden kmr iletmecilii

Akaryakt depolama tesislerindeki iler, akaryakt ve

lpg sat ileri
Bina inaat ve tamirat, bina ykm ileri
Demiryolu, metro, tnel ve yeralt inaat,tamirat
Radar, X nlar ve dier zararl radyasyon yayan
nlarla alma yaplan iler
Aratrma laboratuvarlar ileri
Snger avcl ve su altnda yaplan dier iler
Tabakhaneler, deri perdahlama ve boyama ileri, ham
deri ileme faaliyetleri

BALICA OK TEHLKEL LER

Otomobil ve bisiklet lastikleri imali
Mhimmat ve patlayc maddeler imali, patlayc
madde sanayi, sentetik yakt, azot peroksit imal ve
dolum tesisleri, patlayc madde depolar ve patlayc
madde nakil ileri
Cam ve camdan mamul eya ve ayna imali (Gzlk
ve optik camlar hari)
Yangn sndrme ve itfaiye hizmetleri
Elektrik enerjisinin retimi
Pil, batarya ve ak imali

BALICA TEHLKEL LER

Endstriyel temizlik faaliyetleri

Tornaclk ve tesviyecilik

Kamyonla yaplan yk nakliyat

Mezbahalar, tavuk ve dier kmes hayvanlar kesme

ileri
Elektrik iletmeleri ve datm ileri (Santral inas ve
ebeke inaat hari)

Sirkler ve cambazhanelerdeki iler

Uaklarda yaplan btn iler (Havaclk kulpleri
dahil)

BALICA TEHLKEL LER

naat iinden mstakilen yaplan badanaclk, yal
boyaclk, cila, binalarn parke, muamba veya naylon
vb. ile denmesi ileri
Matbaaclk, bask yerlerindeki iler
Petrol ve tabii gazn boru hatt vastasyla nakil ileri
Ziraat makineleri imali ve tamirat (pulluk, bierdver,
selektr ve benzeri ziraatte kullanlan makineler)
Plastik hammadde imali
Ahap mobilya sanayii, her tr aa eya imal, ileme
ve tamir ileri

BALICA AZ TEHLKEL LER

Hazr gda ambalaj ileri
Trafik kontrol ile ilgili iler
Erkek ve kadn berberleri, manikr, pedikr ve benzeri
hizmetler
Balk ve dier su gda rnleri ilemecilii
Hayvan arabalar ve hayvanlarla yaplan yk nakliyat
ileri

El tezghlarnda yaplan her trl dokuma ileri

Akarsular zerinde sal ile ve suya brakmak suretiyle
nakliyat ileri

BALICA AZ TEHLKEL LER

lalar, ila hammaddesi ve tbbi mstahzarlar imali
serum ve a hazrlama ileri (steril tbbi diki
malzemesi, hidrofil pamuk dahil)
Motorlu vastalarn ykama, yalama ve bakm ileri,
oto lastik tamir atlyelerinde yaplan iler
ehirleraras otobs iletmelerinde yaplan iler
Dondurulmu gda retimi
Tnel, metro ve benzeri yerlerin iletmecilii
Hava alanlar bakm ve uua hazrlk ileri, hava
alanlarnda yer hizmetleri ve bakm ileri
Makarna, ehriye, irmik, gofret, biskvi ve benzeri
yiyecek maddeleri imali

 GVENL UZMANLARININ
GREVLER
Rehberlik ve danmanlk hizmeti
Risk deerlendirmesi
alma ortam gzetimi
Eitim, bilgilendirme ve kayt

lgili birimlerle ibirlii

 GVENL
UZMANLARININ YETKLER
yeri bina ve eklentilerinde, alma metot ve ekillerinde veya i
ekipmannda alanlar asndan yakn ve hayati tehlike oluturan bir
husus tespit ettiinde iverene bildirmek, gerekli tedbirler iveren
tarafndan alnmad takdirde durumu Bakanla rapor etmek.

yerinde belirledii yakn ve hayati tehlike oluturan bir hususun acil

mdahale gerektirmesi halinde iveren veya iveren vekilinin onayn
almak kaydyla geici olarak ii durdurmak.

 GVENL
UZMANLARININ YETKLER
Grevinin gerektirdii konularda iverenin bilgisi dahilinde
ilgili kurum ve kurulularla iletiime gemek ve iyerinin i
dzenlemelerine uygun olarak ibirlii yapmak.

Grevi gerei iyerinin btn blmlerinde i sal ve

gvenlii konusunda inceleme ve aratrma yapmak, gerekli
bilgi ve belgelere ulamak ve alanlarla grmek.

 GVENLK UZMANI
GREVLENDRLMES
Az tehlikeli snfta yer alan 1000 ve daha fazla alan
olan iyerlerinde her 1000 alan iin tam gn
alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir.
alan saysnn 1000 saysnn tam katlarndan fazla
olmas durumunda geriye kalan alan says gz
nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen
kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek
olarak grevlendirilir.

 VE SALIK LKSN
BELRLEYEN FAKTRLER
yerlerinde, alanlarn sal zerinde etkili olan, bir
anlamda ve Salk ilikisini belirleyen balca iki grup
faktr vardr.

Kiisel baz zellikler

evresel faktrlerdir.

Kiisel faktrler olarak :

Kiinin ya
Cinsiyeti
Genetik zellikleri
Beslenme durumu

Sigara, alkol vb. alkanlklar

Yaad evrede bulunan baz faktrler bir araya
gelerek bir insann salk durumunu belirler.

 ve Salk ilikisini Belirleyen

Faktrler
evresel faktrler:
inin alt yeri ortamnda
bulunan eitli salk riskleridir.
Kimyasal etkenler
Tozlar
Buharlar
Dumanlar

Biyolojik etkenler
Ergonomik etkenler
Psikososyal etkenler

 ve Salk ilikisini Belirleyen

Faktrler
Fiziksel Etkenler :
Grlt
Vibrasyon (Titreim)
Aydnlatma

Termal Konfor artlar

Havalandrma
Radyasyon
Basn Deiimleri
olarak sralanabilir.

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri

1.

Uygun ie yerletirme

2.

yeri risklerinin saptanmas

3.

yeri risklerinin kontrol

4.

Aralkl kontrol muayeneleri

5.

yerinde salk hizmetinin

salanmas

6.

Salk eitimi

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri
1) Uygun ie yerletirme
Bu yerletirme ie giri muayenesi ile salanr.
Bu yaklam sal koruyucu yaklam olarak birincil korunma ilkesi
ile uyumludur.

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri
2) yeri risklerinin saptanmas
Ortamda yaplan lmlerde faktrn dzeyi saptanr, bulunan deer
standart deerlerle (izin verilen snr deer) karlatrlr.
Ortamda bulunan dzey izin verilen deerin zerinde ise bu risklerin
kontrol gerekir.

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri
3) yeri risklerinin kontrol

1-Teknik uygulamalar ve mhendislik hizmetleri

2-Uygun havalandrma
3-lemin kapal sistemler ierisinde yrtlmesi
4-Ayrma ve mesafenin artrlmas
5-yerinin ve makine ve cihazlarn uygun yerletirilmesi
6-Islak yntemle alma

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri
4) Aralkl kontrol muayeneleri
Bu muayenelerde salk sorununun erken
dnemde yakalanmas amalandna gre
bu yaklam sal koruyucu yaklam olarak
ikincil koruma ilkesi ile uyumludur.
5) yerinde salk hizmetinin salanmas

yeri salk hizmeti, birinci

dzeyinde bir salk hizmetidir.

yeri hekimlii ve iyeri salk hizmetleri

konusunda eitilmi doktor ve hemirenin
grev yapaca bu birimin asl ilevi ie giri
ve aralkl kontrol muayenelerini yapmaktr.

basamak

ada Sal ve Gvenlii

Uygulama lkeleri
6) Salk eitimi:

yerinde bulunan riskler, bunlarn

olas salk etkileri ve bu risklerden
korunma
yollar
konularnda
allanlarn eitilmesi gerekir.

sal uygulama ilkeleri ile

alanlarn salnn korunmas
amacna
ynelik
aba
gsterilmektedir.

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME
FAALYETLER
Korunma politikalar :
1.Tehlike kaynana Ynelik Koruma Uygulamalar
2.Ortama Ynelik Koruma Uygulamalar
3. Kiiye Ynelik Koruma Uygulamalar

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
1.Tehlike Kaynana Ynelik Koruma Uygulamalar
A. Bertaraf etme
B. kame etme
C. Makine koruyucular

D. Teknik tedbirler

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
A. Bertaraf Etme Ortadan Kaldrmak, Gidermek: Tehlike
oluturan bir kaynan ortadan kaldrlmasdr.
r: Zararl bir kimyasal maddenin kullanmnn iptal edilmesi

Islak Sulu Yntemler Kullanlmas: zellikle tozun ortama

karmadan bastrlmasna yarayan bu yntem, tozlu
ortamlarda alan iletmelerde ok yararl olmaktadr.

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
Yerel aspirasyon sisteminin uygulanmas: Gaz, toz,
buhar gibi maddelerin kaynanda, ortama yaylmadan
ekilerek dar atlmasn salayan yntemdir.alma
noktasnda, tezgaha uygulanacak bir yandan eki sistemi
rnek olarak verilebilir.

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
B. kame Etme
Yerine koyma, yerine kullanma
Kullanlan Maddenin Deitirilmesi
Benzen yerine toluen, benzin yerine gazya vb. gibi
daha az zararl madde kullanmak

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
C. MAKNE KORUYUCULARI

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
D.TEKNK TEDBRLER
Srekli Ortam lmleri

Ortamda, sk sk sorun olan madde veya etkenler zel detektr

tpleri veya deteksiyon cihazlar ile kontrol edilerek alnan
nlemlerin yeterlilii denetlenmeli, gerekiyorsa yeni nlemler
alnmaldr.

Yeterli Bakm Program

Risklerin kaynanda nlenmesi iin tesis edilen sistemlerin
bakmlarnn yaplmas kimyasallarn ortama yaylmasn
nlemede etkili olacaktr.

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
2.ORTAMA YNELK KORUMA UYGULAMALARI
A.Tecrit
B.yeri Dzeni

C.Genel Aspirasyon
D.Seyreltme Aspirasyonu

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
A.TECRT
Tehlike kaynaklarnn uygun blmlere alnarak alanlardan
ayrlmas,izolasyon.

B.YER DZEN

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
C.GENEL ASPRASYON
Gz nne alnacak husus kiilerin soluduklar hava
dzeyinde etkin bir havalandrma salamasdr.

D. Seyreltme Aspirasyonu (Temiz Hava Salanmas)

Tamamen kapal i
ortamlarnda bir yandan yerel
aspirasyon ile zararl maddeler dar atlrken gerekli
olan temiz hava da bir baka sistemden ieri verilmelidir.

 SALII VE GVENLNDE
KORUMA VE NLEME FAALYETLER
3.KYE YNELK KORUMA
UYGULAMALARI
e uygun personel seimi, eitimi ve denetimi,
Rotasyon
Kiisel Dozimetre-monitrler

Kiisel koruyucu donanmlar.

e giri salk muayenesi,
Periyodik salk muayeneleri,
Geri dn salk muayeneleri,
Rehabilitasyon hizmetlerinin salanmas
Yeterli ve dengeli beslenmenin salanmas
lkyardm ve kurtarma almalarnn organizasyonu

Genel hijyen koullarnn salanmas

 GVENLK DLL
FOTORAFLAR