6

H.M,ib-(?.

SEACHD COIREANNAN A TA
CUMANTA.

SEACHD

COIREANMN A TA CUMANTA
FIN-CHUISEACHD,

GEARAN,
DEOCH-NADUR,
NEO-SHUIMEALACHD,

ANBHARR' lOMAGAIN,
LEISG,

FIN-THOIL.

LE

SEUMAS EEASMUS PHILIPPS.

M.A.

EADAR- THEA NGA ICHTE G

GILIG
(le cead

an ghdair)

IK

EOBHAN MACCOLLA,
Pears' Eaglais

De agrcachd Easbuig Earraghidheal

'S

nan ilean,

'Sa Frithealadh a'n Eaglais a Ghearasdain, 'an Loch Aber.

AN COMUNN URRAMACH
'an

LUNNUINN,

tn

Hirson

(golas

Cnasbail

m^eutat^abl^

REICTE LEO-SAN 'nAN AITRIBH

AIG

77

MHOE NA BAN-EIGH, LINCOLN'S INN E1ELD8

EOTAL EXCHANGE; iS PICCADILLT;

SEAID
4

AGUS

LEIS

'a

H-UILE
1870.

LEABHAR - REICEAR.

Bail 'an Easbuig, Ceann-Loch-Gilb, Earmghaidheal.

An

cuig l deug de'n naoidhamh Mos, no Mios

meadhonach an fhogharaidh, 1870.

Tha
a
air

leam

e fr-thaitneach

mu'n

thoirt

mo

eadar-theang-achd

dheadh-bharail
g-u

Gihg

mar

'tha e

so

Leabhran Mhaighstir Philipps

cuideachd 'na chulaidh-thaing-ealais dhomh-sa, cho

mhath

's

do'n eadar-theang-air,

's

do'n

Chomunn

TJrramach 'an Lunnuinn a ta airson Eolais Criosdail

mheudachadh^

feumail

amach

chum

le'n

g-u

bheil

Leabhran

cho

teagaisg agus comhairle^ air a chuir

cuideachadh

foghluim agus

airson

's

le

'm

fialachd-san, airson

leughaidh

diadhaidh

'an

Gaeltachd na H-Alba.

Alasdair Ewing, D.C.L. (Oxon.)

Easbuig Earraghaidheal

's

nan Eilean

Easbuigeach na H-Alba.

/il

'an Eaglais

SEVEN COMMON FAULTS

GRUMBLING,
TEMPER,
THOUGHTLESSNESS,

SELFISHNESS,

OVER-ANXIETY,
INDOLENCE,

SELF-WILL.

ERASMUS PHILIPPS,

REV. JAMES

M.A.,

VICAR OP WARMINSTER.

TRANSLATED INTO GAELIG

(WITH THS AUTHOR's I'ERMISSIOn)

BY XHE

REV.
Incumbent of

HUGH MACCOLL,
Church, Fort William.

the Episcopal

LONDON:
^otut^

for

^romoting

Cljristian

J^nofoltrge.

SOLD AT THE DEP0SIT0EIE8,

77 GREAT QUEEN STREET, LINCOLN'S INN FIELDS
4

ROYAL EXCHANGE 48 PICCADILLT

AND BT ALL BOOZSELLEES.
;

1870.

Bishopston, Argyllshire,

September 15, 1870.

This translation of Mr. Philipps' work

me

great pleasure in recommending"

a subject of
to

the

much

Reverend

Venerable

the

it

g-ives

as it is also

thankfulness to myself, both

the

Society

and

Translator,

the

for

to

Promotion

the
of

Christian Knowledge, that so valuable an addition

should

be

made,

relig-ious literature of

at

their

hands,

to

the

the Highlands and Islands

of Scotland.

Alexander Ewing, D.C.L. (Oxon.)

Bshop of Argyll and the

Isles

in

Church of Scotland.

ILAURISTONCASTLE
UJBt-VJ:-'

^CESSIONi

the

Episcopal

I.

GEAEAN.
"Afjus na flennaihh-sa gearan,

agus a srjriosadh iad

Tha

leis

mar a rnn

an

cuicl

sgriosadair."

diuhh-san gearan,

Coeint.

x. io.

cheiid cliuid de dh'eaclidraidh chloinn Israel,

a noehdadh dhuinn

gu'm

gearan aon do na

b'e

peacainnean a b'ainmeile d'an robh iad ciontaeh.

Cha robh

chaoidh

Ciod

air bith

iad uair air bith toiliehte.

bha rud-igin

as r a dhth orra.

atharrachadh no muthadh a bha iad a faotainn,

bha iad mar bu bhitheanta

chuid bu mhiosa 'bh'aca.
phailteas feola

^sa

eisg aca, agus

's

bharail,-gu'm b'e

an Eiphit bha mor-

'S

mar an ceudna

iomadh seorsa de g-hnothaiehean garaidhj-eadhon

"

na

agus na mealbhucain,

cularain,

ao-us

agus na h-uinneineanj agus an creamh."

na

leicis,

Ach

ciod

gu leor a bhiadh, as iunais an

ris?
Bha iad air an deadh-bhia-

a b' f hiach leo-san

toil fin cuide

dhadh, ach bu trillean deadh-bhiadht'iad.

gun

oibrich iad

trocair air bith

Bha

dheach.
eile,

o'm maighstirean-oibre cruaidh-chriiad a cur

agus bha

iad ceart

bhreith an duine

sam

bith

daorsa.

an Saorsa romh gach ni

;

oir ^s i'n t-saorsa cir-

agus cha

'n-eil cir

aig neach

chomh-chreutair a chumail ann an

Thug Dia

Israel 'san Eiphit,

sheirbhisich;

Dh'

tuarasdal, agus cha d'fhuair iad

air falbh

cuibhreachain chloinn

agus thug

Maois agus Aaron.

saorsa dhaibh

As an

le

Eiphit,

2
a

GEARAN.
tr

na daorsa, dh'imich a mach gu saor

uile-

sliluagh Israel.

^Nuair bu mhiann

toirt air ais a-rs

do bhraig'hdeanas, dh'oibrich Dia

miorhhuile,

le

laimh Mhaois agus Aaroin, a ehumail

na H-Israclich na saorsa

ris

Pharaoh an

le

sin a

bha

iad air r-

B'fhaoin, mata, do luchd-cogaidh na

fhaotainn.

H-Eipheit a bhi

str ri

tuinn na Mara-Ruaidhe.

Cha do sheas an t-uisge na bhalla air gach taobh,

gu feum a dheanamh do neach sam bith ach,
do shluagh taghta Dhe a mhain.
'Sa mhochthrath, chunnacas

na cladaichean comhdaichte

nan

airm-chogaidh

Eiphiteach,

agus

mharbha na feadhnach a laimhsich

le

cuirp

le

Seadh,

iad.

Fuasgailte agus saor,

choisinn Israel an Saorsa.

dh'nntrich iad air an turus do'n duthaich a gheall

Ach an deigh dhaibh

Dia dhaibh.

saorsa fhao-

tainn, thoisich iad air fs caon-shuarach

hinn.

A'n

poitean

Tha

iad

ag radh

" tha

a^gabhail gran do'n aran eutrom so."

leinn daorsa chruaidh,
seorsa bidh,

Nach bu
bha iad

did-

Nach bronach an

na H-Eipheit.

feola

tuiteam so

mu

bhig, a rir coltais, b^fhearr leo

iiine

's

leatha

gu

ar

n-anam

'B'fhearr

leor de

gach

na saorsa agus beag atharrachaidh'.

tmailteach an aigne 'bh^aca, 'nuair a

toleach a'n saorsa ^shuaip airson tuille

Tha iad mar gu'm biodh

de sheorsachan bidh
" B'fhearr ni-sam-bith na staid
ag radh
!

iad
's

a'bheil sinn

an drsda."

ach gle bheag 'nan

coimeasachadh

ri

Nise^ cha 'n-eil saors'

suilean,

'nuair

ithean a bh'aca

tha iad

'ga

roimhe,

'sa

bha

'tolrt tlaclid ^s

Cha

Eiphit.

'n-eil

'gan toileachadh,

ehadh an
's

Tha smu-

toil-inntinn daibh.

aomadh

aintcan an cridhe 'gan

stiuradh Mhaois agus Aaroin

tha iad

g-ed

t-skiaig-h dreach

ughdarras daibh.

air ais a-rs do'n

Tha

deadh-riaghailt Mhaois

mar

araon

a treora-

Dia ordugh

^thug-

iad a cur-iomchoir' air

agus tha iad a feoraich,

an ann a chionn gu bheil Maois agus Aaron 'gan

cunntas fein nas naomha na chuid

eile

thional, a ta iad a gabhail o's laimh

Agus,

am

feadh a ta iad

ris

chomh-

de'n

an stiuradh.

a ghearan

tha iad

so^

a d-chuimhneachadh, nach do ghabh Maois na

Aaron a chuis 'nan laimh

ghairmeadh iad

le

ach

gu^n do

Fin, a bheathachadh agus a threorachadh

Tha Maois agus Aaron ag oibreachadh

threid.

ordugh Dhe.
laimh

idir

"

Fin.
cheile

Cha do ghabh

le

iad fin a chuis o's

dh'orduicheadh iad

Agus chruinnich

gu

ceart le

siad iad fein

Dia

an ceann a

an aghaidh Mhaois agus an aghaidh Aaroin,

agus thubhairt iad

's

fin idir^

Ard-Bhuachaille nan caoraeh

Tha

riu,

sibh a gabhail tuille

a chir oirbh fin, do bhrigh

gu

bheil an

comh-

chruinneach uile naomha gach aon diubh^ agus tha

'n

Tighearna 'nam measg

c^ar son

uime

sin a tha

sibh 'gur togail fin suas os ceann comhchruinnich

an Tighearna."

B' ann da-rre an aghaidh an

Tighearna mata a bha

'n

gearan

agus

an

air

aobhar sin fhregair an Tighearna iad mar so

" Air an aobhar sin tha thusa, agus do chuideachd

uile air

bhur cruinneachadh an ceann a chile an

B 2

agliaidh an Tighearna

agus a thaobh Aaroin, ciod

gearan 'na ag-haidh-san

e o'u bheil sibh ri

"

Cha

robh a'm Maois ag-us a'n Aaron ach seirbhisich

a'n

Cha

laimh Dhe.

mh

an Tig-hearna stad

eagallach

iomchoir' fhaoin

so.

a nuas orra

fin

"Ach

an

air

chuir

breitheanais

luchd

air

A-rs^ le'n gearan,

na cur-

thug

iad

an Tighearna.

trom-chorruich

mireach, rinn eomh'chruinneach

chloinn Israel uile gearan an aghaidh Mhaois agus

an aghaidh Aaroin, ag radh, mharbh sibh skiagh

an Tighcarna." Bh' uaithe

sin,

tha ph\igh eagallach

a gearradh sios an t-skiaigh, gus

air

an robh iad

a'

a'

bheil Aaron,

gearan, a seasamh eadar na

beothaibh agus na mairbh, agus a deanamh rite

Feudar a radh gu bheil

air-an-son.

gu'n robh an t-Abstol

a'

e for

coimhead

choUach
an eaeh-

ris

draidh so 'nuair a sgriobh e briathran a chinn'teagaisg

le

deacadh an Spioraid Naoimh

"Agus

na deanaibh-sa gearan, mar a rinn cuid diubh-san

gearan, agus a sgriosadh iad

an sgriosadair."

leis

Shaoilamaide gu'n deanamh an t-ioma miorbhuile

trocaireach a dh'oibrich
orra,

agus mar

chosnachadh
chuis

mar

so.

amach mar

sin

Dia

air

an son

drghadh

gu'm biodh an gearan

air

ach tha sinn a faicinn nach robh a

Agus

so le

ciod a bheireadh orra briseadh

gearan

's

cur-iomchoir

Beagan

an-shocair agus imcheist, cll cuid de na nithe

'bha iad a mealUainn roirahe, a cheannsachd

bacadh a bha ughdarras laghail

b'iad so

na h-aobhair-ghearain.

Oh

's

am

cur orra,

a'
!

staid bhro-

nach cridhe an duine

claouadh

druinneach a

chinne-daoine.

Ach am

gearan

bheil

sgur

air

cluinnear cur-iomchoir an

An

a-nis ?

a nise

air bith

ite

Cha do sgnir iad a'n Corintus, airneo cha sgriobhadh Naomh Pol na briathran so " Ag-us na

dcaDaibh-sa gearan, mar a rinn cuid duibh-san

Tha gearan

gearan."

measg

casaid 'nar

is

fhathast.

A'n iomadh

teag-hlach a ta 'g'an aideachadh

gairm

nan Criosdainean, faodar an d chuid

fein

gearan

is

casaid a chluinninn

buaireas, an

d chuid

mu

ri

mu

'sa

boillsgeadh

nach chiinnear a cheisd

sinn

ri

a fs dorcha,

sd

mhath

na

's

near an guth

gu

aige,

gu

ri^san ?

leor].

'sa

dol

An

'sa

le

Am bheil

'n iarmailt

nach cluin-

so idir ?

Tha
'

iomadh co'fhurtachd aig

slainte

a tionndadh

agus

suas.

bheil

iomadh

aimhreith
eil

'

tba

neoil a sileadh uisge,

'

mar tha

[goireasach
air

Ma

tro-

airson an f hogharraidh a dhth oirnn

dhleasnach,

nach

an sguir an t-uisge

A-rs, abraibh

duine,

'

gu

a ghrein,

leis

air a feoraich,

uisge fhaotainn tuille

's ri

ghno-

mhath

caireach a buileachadh oirnn aimseir

iarmailt a dearsadh

^gan

gk^adhraich

f haoineis ^s

'Nuair tha Dia

thaichean cudthromach.

's

mhath,

caraid,

Tha

clann

biadh

is

umhail,

aodach

ni-iginn beag a dol

na aghaidh,

tha

amach mar 'bha

mhionaid tha gearan

ni'iginn

fiughair

a's casaid

cualas duine riabh clio mi-fhortanach

Tha

h-uile ni dol 'na aghaidh

as a dhigh-san daonnan.

A^m

tha tubaist

priopadh tha e

GEARAN.

nan iomadli maitheis, na sonais

d'eliuimlineacLadh

do-aireamli a ta air

am

builcachadh air

tha aon

an-shocair chron, aon trioblaid 'ga luchdaehadh

Tha daoine mata a

thar a neart.

geilleachdainn

smu-

d'a leithid so de g-hcaran, 'san ceart uair a

aineaehadh nach peacadh

a chinn'teagaisg,

idir e

math

co

ach tha briathran

iomadh

at'

eile

de'n Sgriobtur, a dearbhadh gur peacadh e

gun

ri

amhurus.
Nise do bhrigh gur e Dia Ard-E.iaghlaclair a

gu
neamh agus

chruinne-c, agus

bheil

araon air

air

ri

gearau

's

no an aghaidh nithe

aca-san,

's

ni,

tha sinn

nach

air

eil

comas

ann gu frinncach an aghaidh Dhe Fein

Tha

a ta iad.
's

ma

casaid an aghaidh ar eomh-chreu-

ri

tairean,

ged

gaeh

'stiuradh

an talamh,

oillteil

e
ri

mar gu'm biodhamaid ag radh

ainmeachadh e gu bheil Dia

a'm mearaehd 'sna cuisean

'

Ciod a th'ann

ud.'

a'

fuaim casaide ach glaodh lir-ceannairc' an aghaidh

an

E-igh'

Dhe.

a cur-iomchoir air gliocas agus gradh

'Se 'bhi

smuaineachadh gu'n cuireadh sibh

gnothaiehean a'n ordugh na bThcarr [nam

fein

biodh ln-chomas agaibh gu^n stiuradh].

ma

ehuimhnicheas agus

ma

'Nise

bheir sinn fa'near mor-

anfhannachd agus suarachas bronach an duine

'nuair a bheir sinn fainear
pll e

do'n duslach

cho lag
agus

dhon bho chunnart

mrachd

agus

gur duslach

'sa

gu'm

tha e gu e fein a

'nuair a chuireas sinn

uile-lirsinneachd

mhachdaich m'a choinneamh

e, 's

so, ch

an

Uile-Chu-

sinn a chlisge

agus amaideaelid

stric, beadaidheaclid,

'nuair 'tlia iad a deanamli gearan

th'aig-

cothromaeh Dhe.

ag-haidli riaghailtean

dliaoine,

no casaid au
chir

neach air bith gearan a dheanamh, 'nuair

a dh'fhaodas e f'haicinn, ciod air bhith a th'aige,

gu

mor

bheil tuiUe

aige na tha e toiUtinn ?

Ciod

a ehir a th'aig neach air bith air casaid a dhea-

namh,
fein,

nach

'nuair

'nuair

eisimeil

eil

Dhe

'san

a bheo^shlainte, air-son an

airson

aodaich 'tha e

aige "'bhuineas d'a

aiteal

gu h-iomlan a'm minn

'tha e

caitheadh, air-son an reusain a ta

a'

'ga riaghladh, air-son na deo a ta 'ga chumail a

Gu

lthair ?

chadh
agus

f rinneach 'nuair 'tha duine a' toisea-

air gearan,
a'

cho uamhasach

bith

duine,
so

agus

a noehdadh

tha sinn ag iarraidh dearbhaidh

oleas

air

tha e air tuiteam o'n cheud-

's-a

Ma

fhreantachd.

sam

tha e dearbhadh a dhruinneachd

thruaillidheachd fin

agus coirbteachd cridhe an

gu cinuteach tha

againn anns na briathran

a tha toirt earail fheumail air-son foghluim

mhic-an-duine

" Na

deanaibh-sa gearan,

mar

rinn cuid diubh-san gearan, agus a sgriosadh iad

leis

an sgriosadair."

lude a labhairt

air

breith le Criosd aig

meachadh mar

Tha

Far

am

sin air

theachd,

tha

sin.

Mo

dheanamh mata

an toirear

e 'gan ain-

luehd-cnrain agus gearain/' &c.

'^

peaeach a bhi gearan mata.

radh nach do sheall thu riabh

digh

an t-abstol

bheil

na peacaich

charaid,
;

oir

's

air

Tha thu

'g

a chuis 'san

mithich dhuit sin a

tha Facal

Dhe

''ga

chur

'sios

GEAE.AN.

mar

mar a

rug' e air

Tha nadur-g-earanach
meudachadh

mr-bhacadh

e 'cur

Tha

g-rais.

sluagh Israeh

fior-chronail do'n chaitlie-

Tha

beatha dhiadhaidh.

oirnn

toirt

chuimhneachadh gu bheil sinn daonnan

Cia-mar

Freasdal De.

a's

gu

bheil

Dia

Cia-mar

trioblaid air?

chiram

fo

smu-

'nuair 'tha e

na aghaidh,

'cur

'sa

cur

urrainn e inntinn a

a's

chumail leagta mar bu chir dha

air ar

Slanuigh-

Beannaichte Criosd, 'nuair tha e 'ga shra-

fliear

chadh

fein

's

'ga chlaoidh le faoineis Ihruagh,

an an-shocair

leis

air

a dh-

urrainn duine sam bith

ann an gradh Dhe,

fs a suas

aineachadh,

a's

higha

deanamh mi-iomchuidh
deanamh caon-shuarach

Gu

ma'm

plieacadh a dh'f'himirear a sheachnadh

beir sgrios oirnn

air

mu

Tha gcaran
urnuigh,

son

naomh

^gar

fhosgladh ar Biobaill.

cinnteach cha'n uidheamachadh

cuirm

's

'gar

math e
Tha

Buird' an Tighcarna.

air

son

e 'cur

is gaiseadh ann an comh-chomunn criosdail.

Tha e 'sgaradh nan cairdean a^s ionmhuinne.
Cha bu chir gu^n eluinnteadh fuaim gearain

gaoid

ann an teaghlach
'ur clann

air-a

agus 'nuair

an rathad
oir
''

mar

An

e ni's
le

""tha

chriosdail air bhith.

shon mata;

aig

Cronaichibh
iomchuidh,

cothrom freagarrach a tighinn

cronaichibh

'ur cairdean

air

's

a shon

Gnth' fhacail Sholaimh ag radh

'tha

a chronaicheas duine, na dhigh sin gheibh

do dheadh-ghean na esan a ni miodal

'theangaidh."

'ur cirdean

's

Thugaibh an

aire

nach abair

'ur coimhearsnaich " luchd-jjearain"

ribh.

gn

Gabhaibli

foig-hidneach

Ma

rls

gach ni a

deanamh
gu bheil e iomchuidh 'na shcalladh-San, agus math dhuibh fin 'bhi bochd.
thachaireas duibh.

tha Dia

'g'ur

bochd, creidibh

Ma

tha Dia ^cur eu-slainte 'nur cramh, creidibh

g'u

bheil

'bhiodh

feumach

sibh

abraibh-se,

"

air

mo Dhia

'Se

achmhasan.

saoghalta

fior-dhaoine

'Nuair

gu gearan,

deas

^tha kiathsachadh so

mar

cha'n iarramaid a chuis air atharrach, ach

Tha na naoimh daonnan a'

Tha eadhon
's truaighe.

Esan iomchuidh."
buidhinn maith

olc

a ghaoth olc, ascaoineach

Cha

ionnsaidh-san.
air

a''

Tha gnothaichean

mi-fhortain

'nara

sideadh maith d'an

'n urrainn eolas 'bhi aca-san

droch shoirbheachadh,

shaoilear

tionndadh

dhaibh-san 'nan deadh-chrannchuir.

ullachadh airson

deanaibh gearan gu bheil Dia

Tlia

Shhiaigh Fein.

gearan, mata, air tiormachd no

Dia 'g

na deanaibh

Na

frasan.

air
'toirt

do chuid

eile.

Na

mach-

duibh

nas

lugha do bheartais an t-shaoghail-sa na tha

'toirt

'ch

deanaibh gearan gu bheil

sibh eu-slainteach agus a'n crdh.

Na

deanaibh

gearan gu bheil euid a labhairt gu h-olc umaibh,

'nuair

Na

's

miann

'ur cridhe-se,

t-sluaigh uair air bith

Na

math a dheanamh.
eil moladh an

deanaibh-sa gearan ged nach

a'

laidhe air 'ur 'n-ainm.

deanaibh-sa gearan ged a labhras cuid m'ur

fialaidheachd

mar gu'm

strdhalaehd

a bhiodh

b""

e neo-chiramachd

innte.

Na

agus

deanaibh-sa

gearan ged chuirear gloir-dhiomhain agus fuar-

10

GEAUAN.

clirabliadh as 'ur

theirear nach

Na

letli.

deaiiaibh-sa g'earan

'ur 'n-ed

eil

chuid a reir soluis no

chuis uile ann an

laimh Dhe.

gearanach.

fhacal

biadh, ^nuair

''tha

mhionaid

'sa

comh-luath

gearan,

Na

e.

air bith a

labhraibh aon-

Cosnaichibh

gu

chridhe

dh'fhireas sibh

Ciod

Na

ni sibhj na deanaibh gearan.

togradh.

Fgaibh a

gliocais.

'reir

ged

oibreachadh aon-

a'^

^sa

deanaibh-sa gearan m'ur

sibh a suidhe sios aig a bhord

a ta 'ur N-Athair neirahe 'g ullaehadh dhuibh l

'n deigh
ta

l,

cuimhniehibh

'gar e'n Tighearna a

Na

solar air 'ur son.

ri

deanaibh gearan

ni feadhain eile dmeas agus

dearmad

ged bhios iad mi-shuairceil

ribh.

oirbh^

Na

geavan ged 'chuireas cuid d^n t-sluagh

nachd
sibh,

fein as

ged

aghaidh.

cuis-dhtidh

iad

ni

Na

nan deanadais

leth.

deanaibh gearan

a' s

gadh a chul-chinidh a feuchainn

mhilleadh.

Na

deanaibh
'ur

ri

buan-

fearr a ni

dhiubh

"'nuair

ma

agus

'n

'ur

'tha tean'r

cHu a

deanaibh gearan 'nuair a labhrar

m'ur n-obair ann an seirbheis Chriosd mar ni faoin

agus gun mhath.
aobhar

air bith

Ann an digh air bith air-son

m sam bith ann an cs,

aig

gnothachj no staid air bhith air an urrainnear

smuaineachadh, cha

'n-eil

gearan ceadaichte, cha

fhaodar a leith-sgeul a ghabhail ;

fasgadh sam bith

thilgeadh bun
uaibh.

Cha

gearan nas

o's

'n-eil

m na

'thoirt

cionn

gu

d.

cha

'n

'n

fhaodar

Feumaidh sibh a

buileachj agus a chur

gnothach aig Criosdaidhean

ri

Tha gearan

ri

'th'aca ri goid.

11

GEAUAN.
blii 'na

ni coimheach dhaibh,

aineolach
cloinn,

D 'm

air.

mic

air

cnaigh a gearan

agus

air

bhi tr-

beachd a bhiodh againn

air

nigheanan a bhiodh an

air

'sa

talach air an uidheamachadh,

deanamh

air-an-son ?

biodh

iiam

diubh,

gun

iad

chlos

teagamh ann an gradh an athar d'an taobh,

daonnan
Gidheadh,
's

ri

an riarachadh a bha parantan teo-chrid-

shaoilamaid
a'cur

iad

's

gradhach

heach,

tha

mu'n chram a bh^aige dhaibh ?

gail

ann dreach mar

's

so a tha daoine tuille

M^an

bitheanda 'gan giulan fein a thaobh Dhe.

gnn a tha

iarmailt

'n

an Tighearna, agus

dorcha, tha iad

fs

teagamh a chur ann

a'toiseachadh air

daoine.

h-uile

'n
l,

droch n-earbsachd a

churam

a'

freasdal

air-son a chinne-

tha daoine a nochdadh-an

th' aca

Dhe

'thaobh

agus,

gidheadhj riabh o^n 'chruthaicheadh an saoghal,

cha chualas gu'n do threig

Air, 'sa chuir

Nise

ma

iadsan a ghairm

an dochas Ann.

tha sibh a feuchainn

ri'

bhi ln shaor

nadur gearanach, tha fhios agaibh 'gur

Slanuighfhear Beannaichte

an ni

so co

math

's

'ur n-Eisimpleir

anns gach ni

ing Esan ann an iomadh doigh,

ladh inbhe,

seadh

ged bu

an gnthachadh a fhuair

's

eile.

ar

anns

Dh'fhuil-

ann an caoch-

tireil,

sgainnealach

bitheanda,

gidheadh

aon uair cha d'thinig gearan o bhilibh losa Criosd.

'Nuair a bha

dhmeas,

robh

'nuair

'g

Eein gun dachaidh, bochd, air a

a

chuireadh as

Leth gu^ n

oibreachadh mhiorbhuiltean tre chum-

12

GEARAN.

hachd Shatain

an dig-h so

ag-us

tuinn sa chuis so

gearan

na

hair

leanaibh

gradh

agus

g-earan ?

Na

Esan.

gearan

E math

Slanuig-hf hear

idir,

dhuibh-se.

a ta

an

freasdal

deanaibh
tha Dia

Na

deanaibh

com-

fa'r

efeachdach

uil'

lean-

oir

beannachadh g-un tomhas

g-earan oir tha

'aireamh

air

gu cheumanan-San a

str

deanaibh

math, agus tha

'

air a chrann-eeusaidh,

an d'rinn

uile,

mata, deanaibh-se

a bha

'nuair

a'm measg- nan ciontach'

Athar Neimhe

tha

mu'n

mor-cho'fhurtachd an Spioraid

euart oirnn, agus

Naoimh nach gabh

eur an ceU, dachaidh anns a

bhaile

air

tog-ta

'ta

Gearan

g-u

dearbh

Gearan

idir ?

A'n

na

bunaitean

siorruidh.

Ciod an t-aobhar a th'air

ate gearain,

's

ann Im choir

fuaim aobhneis agus subhachais, breith-buidheachais agus fnn

eiuil,

ninn ann a ^frdach

'siad so 'bu choir

nam

Air a mhionaid mata, dean

ghearain,

a chluin-

frean.

an aghaidh do

str

cha'n-ann amhain an aghaidh do

oir

bhrithrean a ta iad, ach an aghaidh do Dhia.

Ma

rinn

gearan 'san tm a dh'flialbh, na

thu

dean tuilleadh

gach

e.

Gabh gu

ni 'thig ort, agus ch thu

dhuais eadhon 'san t-shaoghal so

faighidneach

gu
;

ris

faigh thu do

oir

ma

gheibh

thu nadur gearanach a chuibhteachadh, bitheadh

moran

tuille toilleachaidh

agad

'sa

bheatha

so.

Tha

for-dhiadhachd a meudachadh sonais duine eadhon

air

thalamh.

Na

dean gearan

idir, oir

do Shlanuighfhear, do Thighearna,

's

tha Criosd,

do Dhia 'g

GEAUAN.
radh ruit

an

bevil

le

abstoil

13

"

Na

deanaibli-se

gearan."

an teagblach 'san fhardach

Is sona

an ithne so
h-eil
air

gearan, theid

air

ta

stad a ehur

agad co dhiu

a mheud deth

tigh sin

"'sa

bheil

Mur

g-leidheadh g-u ceart.

thu comasach

lughad,

ni

air

'toirt

^sa

air

gu

buileach

a chur a'n

tha dol air aghart 'san

fasgadh

dhuit

fin

agus

do dheadh-eisimpleir drighadh air na bheil

mu'n

cuairt ort.

Tha gearan a cur doilgheas

an Spiorad Naomh,
a ghrais-San

ag-us a

thoirt

maoidheadh

air

air soluis

Tha gearan a

uainn.

eruadhachadh a chridhe, agus 'ga dheanamh a-

mhor neo-umhailleach a thaobh

Tighearna.

leibh laithean

matha

'fhaicinn,

leibh, tre mhaitheis Chriosd,

bhachadh.

soehairean

an

Sguiribh do ghearan, mata, ma's mann

agus ma's miann

beatha bhuan a sheal-

II.

DEOCH-NADUE.
" Is fearr an

ta mall chum fdrge na gaisgcacJi ; agus an

a ringhlas a spiorad fein na csan a ghlucas ard-hhaile."
ti

Gnath-Fhocail

ti

xvi. 32.

'NuAiB, tha duine

a'

dol

ann

bhorb, mbi-

feirg"

a""

mar sin a g-eilleacbdainn do

dhroch-nadur, tha e mar nach biodh ceannas air
Tba 'leitbid sin de mhibhitb aige air fbin.
ag-us

riaghailteacb,

riagbailteachd naduir air a meas peacach

b-uile

agus bu chir

h-raidh
fbear,

le uile

Neach

mu'n cbuis

Fin

bha cbo seimh agus cbo

mithadh

^n-urrainn

Tba

so.

beacbd

's gun ambarus, 'an agbaidb

Acb tha ""n saoghal ri moran

aidh

nach

a so

far.
;

chir.

eil

agus tha

a cbuis

a'

'bbi

de mhi-cbiUj gu.

'leithid sin

bacbd.

h-iomlan

na

luchd-leanmhuinn an t-Slanuigb-

Cba

iriosal.

leis

bhi air a seacbnadh g-u

for-dhiad-

hiathsach-

dol air bini cho

mor

e 'gabhail a leith-sgeul tuille 'sa

'Nuair 'tha daoine a leigeil na sreine le'n

mar

droch-nadur, tha 'n saoghal 'ga chunntas

a dh'fbaodar a mhathadh

fbannachd

fiughair

ris

a'

faod

chumanta

coire

'bhi

ni

an-

againn.

Ma'dhaoite 'gur ann a cbionn gu bheil a

choii'e

cbo cumanta a tba daoine cbo ealamh gu caoimhneas agus foighidinn a nochdadb

cbo

ciiin ri

'na pbeacadb.

am

bheil

dh'i,

agus

'bbi

drocb nadur crosda a tba gu cinnteacb

'S peacadh e, tba

mi 'm beachd,

leis

a b-uile neach do sbliochd Adbaimh

DEOCH-KADUR.

mhor

a blieag' na

am

air

15

Cha

buaireadh.

'n eil

h-uile neach ma' clhaoite ionnan a thaobh buailte-

achd do'n bhuaireadh

peaeaich sinn

'S

so.

ginnte agus air ar breith a'm peacadh

's

uile,

peaeaich

sinn uile an d chuid a thaobh peacaidh gniomha,

agus peacaidh sinnsireachd

sinn uile, cha 'n

eil

Tha nadur

naduir agus inntinne.

'thog-ail, 'sa

nadur cuid

eile

tha cuid

'ga lasadh a suas

athaiseach

gu

cha

cho ealamh gu

feirg,

droch nadur 'ga noch-

''n

air

Tha

leth.

mar

a'

fdar,

iorghuill, frionas, a's cros-

ach 'neach a ta ciallach,

'n-eil

ach

e air a

air a

bhrosnachadh

shon sin tha e

a's

aige fad na tm, agus luatli no mll chithear

e 'ga

noehdadh

aimaiehead,

o'n taobh a

muigh, ann an gru-

neo-aoidhealachd, agus

'n-eil e 'ga lasadh

'ga.

agus athaiseach

tha, 'rir coltais, tuille ceannais aig' air

fein,

tighi

cuid nas fhasa

ath-ghaoirrid^

'ta

dachd a'm priopadh

a spiorad

peacaich

Nise anns an d

ann an d dhigh

fein

deanamh an duine

tha

so,

ciallaeh

inntinn.

'nan

's

sheorsa dhaoine

dadh

is

bhuaireadh, agus nas feargaiche na tha

nadur

'nan

ged

aeh.

sinn uile 'san aon t-suidheachadh

a suas

mar

dire.

Cha

fudar^ ach tha e

a'

dheanamh dodach, coimheach, mgach, neoTha chuid is m againn buail-

thoilichte, neonach.

teaeh d'on dara h-aon de'na buairidhean a dh'aiumich

mi (am
sinn

bheil

mi 'm mearachd

an darna cuid

a tha briseadh a
riaghailt,

sa chuis so

'toirt gill

mach a'm

?).

Tha

do dhroch nadur

feirg

gun

chiall

gun

no do dhroch nadur a tha ^ga nochdadh

16

DROCH-NADUll.

ann an

fein

Ma'

bhoile

Cha

ach

'se

chir do

'sa

suas air

miosa gu bheil sinn

's

mar aon de

'toirt

'nar n-anamaibh.

chasgadh mar

'ga

Ma' dhaoite nach do

gu feumamaid coimhead

sinn,

nadur,

's

smachd dha

sinn 'ga mhichadh

'n-eil

bu chir dhuinn.
geadh

a lasadh

sinn

eil

droch nadur a ta follaiseach, ag-us gun

le

riaghailt,

tuiUe

agus dire.

g-ruaimiclie, coimlieasaehdj

dhaoite nach

theagais-

droch

air

an Crios-

'na nithe ris a' timir

duidh cogadh gu duneil ehum a chosnachadh. Tha

sinn tuille

gur ni

so,

Tha

a bhi

dlinn

mar

air

'feuchainn

alt

ri

nach

's

eil

ach

'fhuadach bhuainn.

dearbh-chinnteach mata gu 'm faigh ar

nadur iomadh deuchaiun

is

dhighinn

nach gabh atharrachadh, agus ni

ann gu

'bhios
faoineis

mu

bitheanta a^m beachd

's

chuis so

'sa

tha ar n-obair no ar dreuchd

is

'tha sinn a faicinn 'sa

caochladh dhaoine

eile,

'sann

is

a'

agus

mar

meudachadh

coinneachadh

agus

is

dcha

na deuchainnean naduir so a mheudachadh oirnn.

Thig na deuchainnean gu minic,

dleasnas duine 'ga thoirt
eile.

Cha ghabh

e 'bhi air atharrach.

's

iad

chroisean

tuig

eile;

eile;

iad a chile a 'm mearachdj

bheil

Cha

cuiridh an dara
togaidh
so air manadh anduin'

an darna h-aon an t-aon

duine sd a

a tha

'nuair

moran 'am measg dhaoine

bitheanta,

romh a

gun

cheile,

agus
fhios

theagamh gu
daibh,

a'

cur

agus mar sin a'tilgeadh

uidheamachaidh agus dochais a cheile bun

o's cionn.

'Na uaireanan, mata, bithidh ar foighidinn

air

17

"DROCH-NADUR,

math fada

ruigliinn g-u
uaireigin,

bhi

faodar a

'sa

cinnteach

culaidh-mhothlachd sinn, agus

'n

coinnich

dmeas, bias-

cha

urrainn e dol troimh

'n

Thcagamh nach

na fardach sam

bith, a dh' aindeoin

sochaint,

anns nach

a'tachairt

gach

la,

a'fmirear gabhail

amh

eil

ris

Cha

teaghlach

cairdeis 'san

'us

leis

diubh so

rud-igin

dragh no ana-cothrom

an-shocair

fliulang

ri

ri

leis

sheas-

uidheamachadh
ri 'thoirt

no

a suas.

fhaodar a smuaineachadh gu'm bithear

'n

daonnan saor o
ailleanan.

thrioblaid, o stacaibh,

Cha

agus o bhru-

fhaod sinn iongatas a ghabhail

'n

imeachd gu

bheil againn ri

Eadhon

faicilleach.

tha sinn a deanamh gu math, faodaidh

'nuair

againn

fiughair a bhi

Ach ged

uairibh.

gu

Spiorad

'g

radh

'nuair tha e

fulang air a shon, air

'n-eil e

an gnothach mar

na dhearl^hadh sam

a'm mearachd

sinn

bheil

Naomh

ri

'thachaireas

manan, cha

so aig

bith

an

choin-

'g-a

eil

deuchainnean

fiughair dhidheil air chor-igin

tha

gun

tir,

bheatha so gun rud-ig"in deth so

nachadh, l-eigin.

gu

Uair no

Duine sam bith a tha

dalachd, agus droch-bheus.

saoithrachail, tapaidh,

so.

cbuis

oir

tha 'n

'gar teagasg anns a chuis^ 'nuair

le

beul

labhairt

A
ris

Sheirbheisch

N. Peadar,

na trailean ludhach a

bh'air an sgapadh a mach, seadh agus ruinne

an ceudna

" Ach,"

(deir esan),

" Ach

ma

's

mar

e 'nuair

a ta sibh a'deanamh maith, agus a'fulang air a

shon, gu'n giulain sibh e
taitncach do Dhia."

gu foighidneach, tha

so

Nise saoilear e 'na ghnothach

DEOCH-NADUR.

18

gle cliruaiclhj 'nuair 'tha neach

chuid

is

a'

feuchainn

dheanamh, theagamh

fearr a

'san dig-h sin

g-u'm

biodh

aig-e

le uile

fulang air a

ri

shon^ no g-u'm biodh fulang-as idir a'n lorg'

deanamh a
teag-amh

chithear

cheartais,

saoilear

bheil

ni so

math

deuchainn

noehdadh d

an

's

tigh

chum

dhuinn a chionn

air treidhireas

eo dhiu 'bha e 'sealltainn

bhuannachd shaoghalta
h-umhail

ri

se sin,

's

nochdadh

gu h-iomlan

air son a

fein,

no a'feuehainn gu

chir dhaibh

'sa

ni's

ar

Tha

h-uile dhaoine

fein.

mar

bu

na b'fhasa dhaibh an nadur a

airde na's

sinn
cir

air
a'

am

nadur

dhuinn smuaineachadh.

tmailt, tarcuis, agus

'toirt

oirnn

gach

Tha
aon

comhstri a tha 'gar coin-

neachadh, a dheanamh moran na's

na tha iad; ach na'm bi'mid

le

droch

bheil

smuaineachadh umainn fein

fein-mheas leibideaeh

na bu mh

cur ar

riaghladh. 'S iad rdan agus fein-mheas

na ceud stidhean
a'togail.

a'

deanamh moran fadaidh

na bu lugha 'smuaineachadh dhiubh

bhiodh

stiuradh

a meas a th'againn oirnn

Na'n ionnsaicheadh na

fein,

a'

bh'aige, se

So agaibh aon ni a tha gu h-araidh

agus

ma

g-u bheil

bhi dleas a'n toirt seirbheis do Dhia.

droch-naduir air bini,

air,

'sa chuis,

an duine, agus

ann an deanamh gu math; tha

sin,

gun

feuma

ar

t-aobhar-ghiasaid a

'n

bhi

a'

cruaidh

so

ach 'nuair a sheallar a

g-u

dheireadh thll;
e 'cur

ris

chridhe,

air ar

's

na's miosa

sgeadachadh

h-irioslaehd, chitheamaid nach robh

iad ach beag agus suarach.

Ris na

leis,

jimuulh

DROCII-NADUR.
pinn fein a Lhi ceart

am

'bhi

19

faodaidh feadhainn

acli

eile

mearaehd. Le h-irioslachd theid ag-ainn air

iomadh

mothlachd

agus

naduir,

rdanach, beachdail

tuiteam

a'

fin-ghradh, no fein-mheas a

deuchainnean

am

sheachnadh, anns

faighidinn'

bheil daoine

g-u bitheanta.

'Se

ughdair do gach

's

Ma's miann leinn teampull an Tig-hearna

olc.

'chur suas 'nar n-anmana, fimiridh sinn irioslachd

a'leagadh

mar a cheud

Ma's miann leibh

steidh.

droch-nadur a chosnachadh mata, iarraibh spiorad

air Dia,

iriosal

agus cleachdaibh irioslachd 'nar

Tilgibh uaibh

caithe-beatha.

bhiodh

tiotan,

'ur

eha bhiodh ionndraichinn oirbh.

's

theagamh na bu

luaithe

air

amhain a

comasach

ta

leachadh oirnn

'San ath lnn,

cha

ar n-ainm.

an

bhiodh cuimhne
Dia,

'Se

irioslachd cheart sin a ta 'gar

^nar

suihbh

'n-ann idir a reir beachd feadhnach

fein,

oir

"ge

rdaichear e."

b'e

na

cha

'n-eil

fallain,

gu

ach 'nar

neaeh a dh'sHcheas e

leis

air

aghart ann an

A'n cumantas, cha

diadhachd.

daoine 'toiseachadh

cha

fein,

eile,

'Se 'bhi 'cur uainn ar fein-

mheas mata, a cheud cheum

shghe

agus Dia

air irioslachd cridhe 'bhui-

deanamh nas higha meas

beachd fein

'ur 'n-iunais.

n-ite air a lionadh suas,

's

na iomradh

'ur 'n-an-

beachdalachd

'ur

Thigeadh Dia agus daoine as

fein.

A'n

gu buileach

agus

bharra-fin-mheasalachd,

so,

agus

air

'n-eil

an aobhar

sin,

an togail dhiadhaidh aon chuid math,

diongmhalta, no mairsinneach

air

alt

's

bheil cur-is-cabhadh agus doinion bhuairidhean

20

DEOCH-NADUR.

sideaclh

troimpe,

thig

'niiaii-

iad,

'sa

siii

chithear fiHnnean agus an-fhannachd na togalach.

Tha

sinn 'nar n-hhachd

mar tha

Tha

oiteig' a's faoine.

lug-ha a
nll

'sa

a's
leis

sinn air ar seideadh a null

air ar tilgeadh

an ni

droch-nadur, dh-each

aig-

thioram an fhobharraidh aig an

duilleag"

sios

a mhothlaclid

leis

fs droch-nadurrach

tig-us

frionasach

tighinn 'nar n-aghaidh.

a's faoine 'tha

Bu chir dhuinn uile, mata, strl dhuneil

amh a chum ar spiorad a riaghladh; 'se
sachadh
fhearr

a's

na

'hhi

gaisge shaoghalta
a ta mll

chum

mu

dhuinn

fearr

cliuteach

is

sam

bith

a riaghlas a spiorad

fein

's

iomraitcach airson

" Is fearr an

oir

agus an

na esan a ghhicas ard-

J!rag]iladk a sjora'ul fen

bhaile."

so ionn-

dheircadh thll

na gaisgeach

feirge

a dhean-

Nach beag

aghart a tha cuid againn air a dheanamh 'san

ionnsachadh so
a's

Tha

fhaide air ais

sinn fhathast ^sa bhuidheann

eha

'n-eil

sinn

fhathast ach

ag ionnsachadh A. B. C. a ghnothaich.
duine aig
's

am

bheil

moran bhuaidhean

ioma duine a tha deanadach, dirceach^

agus an deigh sin

nadur.

Tha

e'

uile, a

tha leigeil ruith

e ^sealltainn air a chuis

an

'dteadh

fialaidh,
le

droch-

smuaineaehadh, anns a phuine

nach-eil diongmhaltas cruaidh air iarraidh

nach-eil

iomadh

'S

ceutach,

saoghal

mar

choire

bitheanda

so,

Tha

air.

chumanda

ni

'cronachadh na

gidheadh, c'arson a thugadh an Soisgeul

duinn aeh airson fein-smachd ionnsachadh dhuinn

airsou ar tcagasg a

chum an

spioraid

sin

a'

DROCH-NAD[IR,

21

riaghladh a ta 'm peacadh air fhg-ail cho ceaunairceach ag-us cho doirbh

chosnahadh.

ri

Croisd a dheanamh an d

mar an ceudna

airson ar peacainnean, ag'us

saorsa

dhuinn

pheacaidh

cheannasachd

os-barr^

SLinuighf hear

an

tliainig'

'thoirt

chlaoidheach

chum rioghachd Dhe

Beannaichte a

Thainig-

chuid iobairt-ritich

ath-shoch-

rachadh ag-us ath-thog-ail ann an anam an duine,

Ma

tha sinn

'toirt

geill

do dhroeh-nadm- mata^

bacadh a chur

tha sinn a cuideachadh

g-u

caireachd agus

Chriosd,

obair

seadh

air tea-

tha

sinu

a cumail air ais uidheamachaidh agus aghart an

Dh' fhoig-hneachd searmonaiche a bha

t-Soisgeul.
thairis,

a cheisd so a leanas de dh-aon a bha air

iir-iompachadh a thun a Chreidimh Chriosdail

" Ciod a tha thu
'

Thigeadh

Do Rioghachd

Tighearna ?"
fhreagairt
'

Thigeadh

ciallachadh
'

leis

ann an Urnuigh an

A^n ceann beagan uine fhuair

iomchuidh so

" Leis

Do Rioghachd/ tha

na

ar Slanuighfhear Beannaichte a
so,

"a

dheanamh

a riaghladh.

Dh' fhaodadh

naoimh Fein a chum an

a nochdadh dhaibh,

air ar

chur as do dhroch nadur,"

a chuideachadh

oir

Dhe anns

Seadh, b'aon de na nithe a thainig

gach cridhe."

eadhon

e 'n

briathran

sinn a guidhe' gu^n

riaghladh agus gu'n rioghachadh gras

son

na briathran

'sa

spioraid

eisimpleir

Fein

radh, " Foghlumaibh

Uam,

a ta Mise macanta."

Cha robh

eolas aig

an

Aon Noamh sin air gruamachd no fearg pheacach

air bith.
Gun teagamh dh' amharc E le diomb

22

DHOCH-NADUR.

air daoinej 'nuair a blia

'thoirt

[air

uairibh]

tha

am

'g

Dhe

do sholus

ite

anmaibh

ni

ifeachdach

na

fearg-

faicinn a dultadh

'nan

ach

gluasad uasal agus urramach anns an anam

Leatha

cha'n

fein,

a chithear

chluinnear

'sa

cealgaireachd, agus eucair^

leach

laimh

roi'

thruaighe

fior

thar tomhas,
'nar eridhe

a son.

's

gach peacadh

ach tha fearg

ealamh gu dol

no

Tha

fada, dol

'g eirigh

bheil

bith air

chumail saor

fein a

t-Abstol ag radh

'n

mo

's

urrainn a bhi feargach,

's

agus aig a cheart m, iad

o pheacadh.

eile

faicil-

dhaoine,

tuille

theagamh gu

gu

's

gun chion-fth iomchuidh sam

Cha mhor a

sinn

breugaircachd,

gu h-innleachdach

a ta air a dheilbh

i.

anns a chomh-

Rnaich Dia gu'n ghiaiseadh

aig-ne so.

'nuair

ni peacach

eil

's

fearg oirbh, agus na peacaichibh."

"

Biodh

Nise, iadsau

a ta comasach air an ithne so 'choimhlionadh

's

cha 'n eil iad ach tearCj chithear gu bheil iad

fr

seadh

smachdaithte agus oileanaichte,

bheil iad air a bhi fada a

eisimpleir

bho Chriosd, cha

gu cramach agus gu
Augustine

ag radh

'n

Is

fearr

faoin,

ma

eadhon

's

'sa

dhultadh a rsd

mar mheanglan
crann

affus

ma

g,

tha

tha

chu-

oir

furasd'

toiseachadh

ach a chhsge tha

i

fearg

'sa

a tha

bheirear aon uair ite dh'i, cha bhi

a chur uainn

ach

Tha Naomh

cheadaichte agus reusanta 'chosnachadh

mail a maeh, d sam bith cho beag

gu

gabhail

'sa

ann gu

suimeil.

''

foghhim

fs ^na

aon uair a buidhinn na

23

DUOCH-NADUR.
oirnn,

li-oiclhclie

a luidlie
i 'g"

atharracliadh

so, 's

mar

's

gn

sin

Dhe

Faeal

oirre, ni 'tlia

a ghrian

blieil

a'

toirmeasg, tha

gu fuath no mi-run, agus uaithe

gann tha comas againn sinn fein fhuasgladh

a ehionn gu bheil

'ga beathachadh fein le mle

leith-sgeul meallta, oir cha-n fliacas duiue feargach

riamh a shaoil gu'n robh a chorruieh

Agus tha duine naomh

'g

eile

radh

mi-c/ieart."

" Is

fearr

rathad fhaotainn air tighinn beo as eugais feirge,

na bhi leigcadh oirnn, gu bheil sinn a deanamh

feum cuimseach agus

leadh

air

so,

tha

Tha

do

'n

fheirg

thuil-

droch-nadur gu

's

gun mhor-aobhar sam

bitheanta 'g eiridh

airson neo-ni.

dh'i."

faicilleach

corruich

bith,

daoine^ air uairibh, 'toirt ite

awJian airson tire no tmailte air

chor'eigin aig nach robh

'nam faoin-bheachd

fein,

bun no bith riamh ach

'Nuair a tha

feargaeh a siladh, tha e toirt an aire

le

'n

duine

ioghnadh

gu'n robh e feargach mv, dheidMnn neo-ni.

Cha

Droch-nadur!
e

sinn

Cain

ma
air

d gus an

n-eil fhios

Nam

bheirear geill idir dha.

toir

biodh

fein-smachd fhoghhim, cha bhiodh e

ciontach de bhas a bhrathar,

na fhgraiche

air

an talamh.

ni

mo

'bhiodh e

Faodar mata a

cheud mhort a thachair a chur as leth droch-nadur

na mi-cheille. Thainig gruaim air aghaidh Chain.

Ghabh

mothlaehd

fhaidh lonah

ri

Abel.

aithreachas a

mhuinntir Nineveh, dh'fhs

nach d'rinn Dia peanas

orra.

An

digh do'n

shearmonachadh do
e

feargach a chionn
Aguf^ a

rsd,

ghabh

DROCH-NADUU,

24)

e mothlaclid a

chionn gu'n

luibh-sg'ile a dh'ullaich

sin thubhairt

an Tig-hearna,

dhuit fearg a bhi

dubhar na

clo cliill

'^An

an Tighearna dh.
'

Bu

ort.' "

Am

maith a thig

chir do gach neach

a tha buailteach do chorruich^ an aire shonruichte

do na briathran so a labhair an Tig-hearna

'thoirt
ri

Comh-

lonah, agus gabhail riu air gach cor.

luath

tha rn feargach air bhith ag eiridh 'san

'sa

anam, bu chir dhuinn eisdeachd a thoirt do ghuth

Naomh

an Tighearna ag eigheach ruinn 'na Fhacal

" Am
Tha

maith a thig dhuit fearg a bhi ort ?"

fearg fhrinneach, 'an aghaidh peacaidh, na ni

a tha ceadaichte, eudmhor agus ceart

fearg-ne tuille

's

Tha

dhaoine, air na daoine iad fein.

hear ag innseadh dhuinn gu

moin

brathair,
ta

an

air

gun

t-sliabh,

Mise ag radh

ribh,

Shear-

tha fearg againn

Ge

b'e neaeh aig

gun aobhar, gu'm

bhreitheanais."

ri

"

e.

'r

am

bi

an

bi

Droch-nadur,

mo-

deanamaid spirn,
a'

Slanuig-

Tha e a' cur fr dhroch-bhacadh

meudachadh an duine ann an gras. O mata,

thruaighe
air

ma

'n

soilleir, 'n

aobhar, gur peacadh dhuinn

fearg r'a bhrathair

cunnart

ach, tha ar

ealamh gu leum bho pheacaidhean

cur romhainn

spiorad

le

str,

agus cath 'na aghaidh;

grs

Dhe gu'n

gu bhi umhail do lagh

toir sinn

Chriosd.

ar

Ma tha

sinn 'nar fr-dheisciobuil aig Criosd mata, cuiridh

sinn

gu

duineil an aghaidh peacaidh

comh-luath agus a tha e

a-mach dhuinn.

Cha bhi

air a

sam

bith,

chomharrachadli

rin eile 'sa

chridhe aeh

25

DUOCH-NADUR.

miann gu sinn

draelid agus

gu

taitneaeh do Dhia, agus

iomhaigh

a dhearbliadh

fein

fs nas cosmhuile

Tha

Mhic, losa Criosd.

harradh gu bheil sinn ann

am

h-eil sinn a' gabhail fadail

's

ri

na chom-

bs spioradail

mur

ag oibreachadh

air-

son ionlanaclH, ged tha fhios againn nach ruigear

gu buileach

oirre

a bheatha

aniis

Ma

so.

tha

droch-nadur, crosdachd, agus gruamachd a faotainn

buaidh oirbh,

's

nach

eil

a chuis

cur crdh na

a'

smalan oirbh, tha eagal orm, gur ann a chionn

's

gu

bheil sibh 'n'ur luidhe a'n catal a pheacaid^j

agus nach

eil

sibh fathast beo do Dhia, tre losa

Eisdibh mata an

ar Tighearna.

Criosd

daireachd a th'

agam

dhuibh,

teaeh-

" Mosgail,

thusa

a tha a'd' chodal^ agus eirich o na marbhaibh,

Tha mor-fheum

agus bheir Criosd solus duit."

agaibh
h-eil

air

mosgladh

as a chadal

sin

oir

mur

mulad, cradh, agus bron cridhe oirbh air-son

peaeaidh sam bith^ bithibh cinnteach gur dear-

bhadh
olcas

e,

gu

bheil sibh tur-aineolach

agus eron a pheaeaidh.

toirt fainear a

mu

Cha

thimchioll

n-eil sibh a'

mhor-ghrinealachd agus a dhuai-

chneachd a'n lathair an Dia a ta uile-naomh.

fad

'sa

tha sibh

a' toirt

sibh a' druidcadh a-mach gras agus solus

an anam.

Mur

Cho

geiU do dhroeh-nadm-, tha

h-eil fios

Dhe

as

agaibh fathast ciod e

peacadh, iarraibh air Dia 'ur n-anam a shoillsea-

chadh a chum agus gu'm

grainealachd a pheacaidh,

chadh

air

Dia chum

's

gu'm
c

faic

seadh^

sibh

anabharra'

iarraibh cuidea-

faic sibh

eho fada

'sa

DROCH-NADUE.

%t)

tha bhigh
thoile

San

a's faoine

peacadh an aghaidh

ri

d'ur taobh. 'Si toil 'ur Cruthadair g-u'm

a' comhnuidh 'n 'ur
gu'm biodh an t-anam saor

biodh aoibhneas agus sth

n-anam.

'S

thoil

gu'm biodh

e saor o

gach

ni a ta mi-fliallain agus cronail d'a shonas.

'Si

gach

^thoil

ni a ta neoghlan,

gn'm
cha n-ann mar

gu'n riaghladh tu do spiorad a

biodh e agad mar sheirbhiseach

's

chum

's

mhaighstir oileanaichte gu bhi umhail do gach

gu ithntean an Tighearna

riaghailt cheart, agus

'ghleidheadh,

ithntean nach

searbh no trom,

eil

ach a tha 'searmonachadh sthe dhaibhsan uile a

tha

na h-oidheirp

'toirt

gu bhi umhail

a's fearr

a's dichiollaiche

's

Seadh,

daibh.

's

drachd an

Tha
Thug

Tighearna deadh-ghean a nochdadh dhuibh.

E
E
E

eadhon

dhuibh

Mhac

Fein,

na h-uile nithe

toileach

Thigibh

feitheamh gu bhi trocaireach.

a'

d'

fois

no

Cha

d'

's

an do chuir

abraibh

n-uile chionta,

Ris,

a'

mac

struidd'

e 'n geill aith-

Collach ris-san,

Thugaibh leibh briathran, agus

:

thig,

anam, gus an

reaehas a chridhe 'na eisdeachd.

Tighearna

saor.

Ma

fhuair

sth air ais d' a

rinig e tigh athar,

"

duibh gu

ionnsuidh, trid Chriosd.

bithidh sonas agaibh.

heasach

agus maille Ris tha

'thoirt

Thoir

pillibh
air

ris

falbh

an
ar

agus gabh ruinn gu grasmhor."

Ghiulain Criosd gu h-iomlan an dioghaltas agus

am

peanas a thoill ar

peacaidhean-ne gu-leir

faodaidh sibh amharc

Ris-San agus a bhi beo.

Cha ruig a

sam bith

les

a h-aon

dol a'

mugha gu

27

DllOCH-NADUR.
siorruidli.

ghail air a

Chrann ceusaidh.

a pheacaieh

'n

an

Fear-Saoraidh

Chunnacas

sheasamh

Tha

t-sao-

Craid

nise

deas laimh Dhe.

aig-

Creidibh ann an losa, agus guidhibh Air, olcas an

anma

agus

falbh,

air

'thoirt

creuchdan

'ur

a'

leigheas.

Sibhse mata, a tha nise 'n \ir luchd leanm-

huinu dhirachdach aig losa^ thugaibh

a^s

fearr

'ur

naduir

's

bi

iarraibh

"A

eiridh,

air

riaghladh

smachdaichibh

deuchainn

'tha

a thog

gu droch-nadur
comhnadh air Dia ehum 's
a

'sa

do

ehumail fodha.
chorruieh,

^sa

thu fein d-san.

a'

cothrom.

nach

feirg,

teagasg irioslachd dhuinn,

sguir

rathad

uile
sin.

gu

leir

'gar

dtanamaid
c 2

bi

cumhaehd

anma an duine a
Agus do'n neach

Faiceadh Satanj

brosnuchadh gu

gn'ca.

air iorghuill,

gniomh

deau

geibh thu

'S

tachairt

a thogail,

Abraibh^

chosnachadh.

agus tonn-luasgadh

corah-luath

'gar

a^

tha ealamh

air

mhionaid

'sa

bith

air

Thighearna cuidich leam."

chasgadh

nas fearr

comh-hiath agus a tha chorruich

an Tighearn' amhain a ta comasach

plosgail,

Naoimh,

nadur

comasach

sibh

Cuiribh

so.

Spioraid

'ur

'Nuair

duibh a

an

so

ag

faoine

i.

roimhe

nochd sibh

comhnadh

le

an digh
a's

maisaiche a'm fein-smachdachadh

a's

na

roimhibh,
gu^ii

oidheirp

gu'n nochd sibh a so suas eisimpleir

dhuineil,

's

eil

irioslachd
Irioslaich

'nuair

tha

a chuis ach

ma-dhaoite gu'n

buaireadh

anns

uile ar dchiollj

an

mata,

DROCH-NADTJE.

gu

agus riaghailt na

staid

dail

arduehadh

gach aon

dheanamh

'sa

againn,

fa-leth,

thugadh

gloine^

oidheirp

air

'na chaithe beatha lathail fin

agus gu^i nochd sinn

de'n inntinn

agus mar

eaitlie-beatlia Chrios-

dheanamh nas

do'n t-saoghal

uile

so

a chum
ttiille

de^n ghn spioraid a bha'n losa,

^s

sin,

deisciobuil

a th'air iarraidh orra-san a ta 'nan

Aige

Vfhearr gu^m biodh Criosd

air

arduchadh ^nar Caithe-beatha-ne

so

saoghal

duine

^chaitheamh

B' fhiach

Falbhaibh,

ris.

mata, agus cuiribh ceannsal agus smachd air miriaghailteachd ^ur naduir
iad

gu

fior

urram

tuille

agus

cheannsalachd.

's 'ur toile,

umhlachd

'S

moralachd

ann an

irioslachd a tha fior neart

tha ^gan riaghladh fein

fa

agus
a

sth,

agus thugaibh

riaghailt.

'Se

am

fein-

tha

'

ciine,

a'n

an duine.

'sa hlieatlia

't<an

'S iadsan a
sa,

a riaghlas

dheoigh ann an rioghachd ghlormhor an Ti-

ghearna.

III.

" Cha

'Se

o^m

NEO-SHUIMEALACHD.
Mo sJiluagh-Sa
fa'near." Isaiah
na

clth

olc

i.

3.

an t-ghdair torrach

fa'near,

toii't

iomadh

bheil

Tha

a'fs.

choire

so

a'

de gach seorsa ecoir na ni sam bith

Tha 'm

faidh anns na briathran so 'gar toirt

togail nas
eile.

a' toirt

n-eil

am
Nan

a dh-ionnsuidh an tobair as

bheil a mhr-chuid

de pheacaidhean a'fs.

d^thugadh Sluagh

Dhe

gu mth.

a mhain fa'near, bhiodh gach ni

^Si 'n

neo-shuimealachd a tha toirt leir-sgrios air

anmana.
an ribe

B'i 'n neo-shuimealachd

namhaid an anma buaidh

agus

leis

an ribe cheudna tha

Criosduidhean

neaeh

a'

air a

tuiteam

theagamh

Agus

far

nach
a'

bheil

'bualadhj tha

crainntidh air

firain

ged tha

eil coire

'fgail

eile

chumanta

gu

crochnachadh

h-iomlan a^n leir-sgrios an anma^

air

Tha iomadh
so,

agus teoma gu sluichd

neo-shuimealaehd so

am

buaidh

e ^toirt

doigh.

cheart

an d^'thug

leis

iomadh Israelach

anns an ribe

faicilleach

"sheachnadh.

na

air

gidheadh, far

seacadh leonta,

a dh^ fhaodadh a bhi luinn

agus neartmhor, agus mar sin 'g-an cumail

iteaehadh an ionaid bu chir dhaibh a'm fionlios

an Tighearna.

Nach iomadh
deanamh

le

deadh-oibre a ta air a'fagail

gun

eoireannan na neo-shuimealachd so

30

NEO-SHUIMEALACHD.

Nam

biodh iadsan aig nach

ehramaiehe

eil

mor-bheartas na bu

na bu shuimeile mu'n bheag-an a

^s

rachadh aca air moran

th'aca,

tuille fialaidheaehd

a nochdadh do na boehdan na tha iad a deanamh.

Tha sean-aodach
elodh-chlair

'comhdachadh

bhi

a chrnadh a suas ann

air

an

a'n cisteaehan, a dh' fhaodadh

's

nan

lomnochd,

agus

'gan

uidheamachadh gu cruinueachadh a dh'ionnsuidh

an Tighearna

aoraidh

Tha

nan Creidich.

maille

sinn

feumach

"An

searmonachadh Eoin Bhaiste.

d chota, roinneadh

bheil

eoimh-thionail

ri

fhathast

an

ris

aig*

air

am

aig-

nach

'eil."

Dh' fhaoiteadh a eheart

Nach bu
hliochd

ni a' radh

bhord

g'u

pailt ?

aig-

riaraehadh

cha bhitheamaid ach

bhiadh.

Agus
a'

air

dheanamh

so a

le

coimhlionadh na h-earail
neo-sgathach

g-u

" an

t-shearmonaiche

cheudna

biadh, deanadh e

mar an ceudna."

Chuireadh beagan

daonnan

a ta

sin,

fheumail a labhradh

toirt

aig

an

leis

am

bheil

iomadh duine

fa^near

an rathad a chum an d obair mhath so a

air

Dh'

choimhlionadh.

no theagamh
duine
'nar

mu

chir sor-chuimhne 'bhi air cuid an duine

'ta

litir

bochd agus

meadhoin

air.

^eil

bho

comas

Chuireadh beairan de

thimchioll an
sin,

a bhi

agus comh-fhurtachd

ionnsuidh

e ^nar

mu

agus mar

tnn,

air tabhartais

tharruing d'a

^nuair nach

fhaodamaid fiosrachadh

a sgriobhadh

'n

fein

fheadhain

am

eile,

buileachadh

t-shuimealachd mle

31

NEO-SHUIMEALACHD.
digh

ceann

'nar

dheanamh.

leis

a'

thrath, misneach agus beothalas as

^na

Cuiridh faeal caoimhneil, air a labhairt

Tha

an anam a ta airsnealach.
a'

math

faodamaid

anns

ir

neo-shuimealachd

'n

cumail dhaoine o dheanamh nithe a dh' fhaodadh

Cha

a bhi 'nam mor-dheadh-oibre do Dhia.

n-eil

iad a toirt fa'near ciod a dh'fhaodadh iad oidhir-

peachadh a dheanamh,
dhaibh fein

'sa

dheanamh

Cha

cuideachd.

toiseach toiseachaidh a

le

ln-shocair

'n-fheuch

Tha

dheanamh.

iad

ri

neo-

'n

shuimealachd 'gan cur air an rathad gu'n laithean

'san

tm

chriomagachadh

a'

son neo-ni.

Tha

nach biodh

tuille

bhuan
a'

gu

fa'near,

bheil

mar nach biodh

air thoiseach orra.

iad a dheanamh; gus

mathas a

air

dol,

dol

Tha

am

a.'

'n

bheil

seachad.

Cho

cha n-eil an duine

Cha

'sa

mar bu

ceol d-san

am math

'n

gntha-

chir dha.

ach nach d'rinn

tha

gun suim

sam bith de

a ta lathair

leis,

fad

'ta

n-eil e uair air bith a'

a bhi deanta
'n

an latha airson a

'se a's

chadh an
brath

neo-shuimealachd

math a dh'fhaodadh

a deanaimh feum na buannachd

a ta lathair.

iad a

erannchur a bhios bith-

cur a cuimhne dhaoine

dheanaimh

air-

mar

luach 'nam beatha na th' a'n

laithean na cnuimhe^ agus

toirt

chaitheamh

'sa

iad a'caitheadh an laithean

Gu

a dh'fliaodadh
e.

'Nuair tha

cothron air falbh, 'sann tha esan a toirt fa'near

gu'n robh cothrom ann.

'Si 'n

neo-shuimealachd

a tha toirt air daoine 'bhi dearmadach agus caoin-

shuarach

mu

thrath-fhoffhlum aa-us oilein an cuid

32

NEO-SHUIMEALACHD.
iongantas

Bitliidh

cloinne.

orra

'nuair a tha ^n clann air tig-hinn

.

tha iad a
hiidir, le
'sa

sin

igin,

lath''

gu

mar

inbhej

nan daoine borh, ceann-

chh'sg-e air fs

droch nadur gun riaghailt gun smachd,

aithreach leo nach d'rinn iad,

"'s

le

comhnadh

Tha

Dhe, fein-smachd a theagasg dhaibh.

"n

neo-shuimealachd a deanamh mhaighstirean caoin-

mu

shuarach

am

feadhainn

toirt

theagamh

sam

air

bith a

Tha
agus

fodha.

chiunail

air

dheanamh, ach

mu

robh

nach

uairibh,

an ciallachadh a chum

a mach

'tionndadh

na suim a tha daoine a labhairt

tubaisteach

bhriathra

an

dhroch cleachdadh ann

smuaineachaidh,

cion

le

aird'

air ar taobh-

'nuair a dh' fhaoitcadh leinne,

cile,

fr-bheag

'Sann

agus

sonais

misnich do

ne,

le

thimchioll

Tha neo-shuimealachd

seirbhisich.

coire

na cron

dheireadh a tha

fior-chronail

agus

ciamar

bitheanta, le bhi milleadh sth theaghlaichan,

a'

cur fior-chairdean thar a chile.

thuaiream

niinic a tha facail air

nach gabh innseadh

Aon

ga neo-smuaineachail

mu

a'

deanamh

cia

croin

f hacal, air a labhairt

dheidhinn deireais, mi-

dhreacha^ no fillinne, a'n lathair an neaeh anns

am

bheil

bitheanta

h-aon

'tha

air

'toirt

bhochd fad a laithean

chuimhnichear
labhair

Tha

e,

cuid

bruidhinn

am

bhith dhuibh
loit

ged

facal leis

'us

so^

nacli

leoin do'n duine

ma-dhaoite,
an duine gun

m'an gann ach beag a bha

a dhtir

gu neo-smuaineachail ag innseadh

mu

e as a bheul.

dhroeh ghniomharra peacaidh,

'sa
'aii

NEO-SHUIMEALACHD.
na feadhnach a ta

lathaii'

chiontachj

bruidhinn

33

agus fathast neo-

og-

a ta theagamh lath'

ig'in

a deauamh croin a chuireadh uamhas air an luehdinnsidh

nach fhaod

oir

e 'bhi,

an uaidheachd thruaillidh

sin^

gu

bheil iad leis

buaireadh na

h-oigridh neo-chiontach a tha 'gau cluiuutiun, a

chum uan
Agus ma
iad fein

g-huiomharra ceudua a dheauamh

di-och

thachras

sin,

cioutach

'sa

neo-shuimealachd, tha

trom

an

leis

uach

Le coireauuan na

chuis?

a ciontachadh g-u

daoine

Tha briathran ueo-

teangaidh,

shuimeil an duine nach

'eil

an luchd-inusidh

'eil

a toirt fa^near, a togail

moran aimhreite ^us mothlachd, 'nuair nach b'e

miaun au duine ni 'ga leithid a dheauamh, agus

ni

gu cinuteach a sheachuadh

e fa'uear.

'An

e,

ite 'bhi 'toirt cip-thuislidh a rathad

ar comh-chreutair,

's

ann a tha cion na suim' a

tilgeadh tuille dhiubh air thoiseach

na

toirt fa'near

bhiodh

leois-theine

tioram, abuich

arbhair,

ghabhadh iongantas gu'u robh iad

na

toirt fa'near

uilc

eile

air

Cha

eho mor

h-aimhreite

le

an laimh

'sa

dth

ueach
feadh

air

siu

''sa'

Dth

theiue.

Tha

a cur

na

sol

laimh fhialaidh, fharsuinn.

Ach^

nach iomadh iorghuill

coun-

eile,

toirt

'us

13^1^^^

cur smhach m'an ganu ach beag

a tha iad ag iridh.

f hois a tha

ri

ri

n-eil ''san t-saoghal ighdair

rithe.

sachadh a tha beagau suim' 'us

tachdadh

Tba

air.

cho cuthaichte 'na giulau

sgaoileadh

achaidhneau

nan d'thugadh

Nach mor an

beagau suimealachd
c 3

a"'

t-sth

cosnadh

'san

beagan

34

NEO-SHUIMEALACHD.

romhainn

sealltuinn

dhunadh

chaidh air de bha coltach

eoltach

ri

toirt fa'near

tlachd

g-abhail

Tha

diadhaidh.

Agus

chadh.
's

^beagan

smuainea-

tachairt

ri

de

bha

tachairt aig ceann-thall a ghnothaich

Dth na
l)hi

eomh-

^us breithneaehaidh air

ag-us croeh chuisean

Tha

ifcachdach 'nan

Sochairean

'cumail dhaoine o^i

Chomana-

dean fuireaeh-air-ais,

'an ite gu'n

cur-seachad, nas uidheamaichte

's

nas deonaiche

iad gutighinn a dh'ionnsuidh a Bhuird

cha n-eil iad

'cumail dhaoine o

Naoimh,

gur coltaiche gu

idir a toirt fa'near,

mor, gu'n dean a leithid sin de mhirneal moran

nas coma iad

neachadh

gu

Tha

tighinn.

cho grad

'sa

agus cha

duine

'dol

fa'near

nach bi theagamh moran

air

seachad;

bhuileachadh

bitheamaid cuimhneachail

de chothrom

cruinneachadh a

Naoimh
air

a toirt

n-eil iad
tuille

gu

orra

Cuirme

na

dh'ionnsuidh

iad a d-chuimh-

beatha ghoirid an

tha

so,

Nam

sin.

ghabhamaid

cothrom na bu bhitheanta ^sna bu drachdaiche

gu tighinn

a dh'ionnsuidh a chomanachaidh.

Nach

beag aireamh luchd-comanachaidh seach an cmntas

a tha

tighinn do'n Eaglais

t-searmoin?

shuimealachd

Nise^ tha
a's

mi

a'eumail

Naomh

sin nas

eile.

air

Seadh,

's

gu

feadhnach

mo
i

chluinntinn an
'n neo-

bheil dth na toirt

air

o'n

Chuirm

toileil

sam bith

ais

na tha peacadh

'n

gur

a tha ^cumail aireamh luchd-

comanachaidh cho beag,

fa'near

no

'creidsinn

neo-shuimealachd a tha

daoine fuireach air falbh

Domhnach an

'toirt

dierh

35

NEO-SHUIMEALACHD.

Domhnach o bhord an Tighearna ach, gun fhios

gun fhaireachadh, tha ^n Domhnach mu dheireadh
;

aca

deireadh

'tighinn,

nan

latha

daoine dol a'n aiubheach^ agus

gu

ni aca

dirc a thoirt seachad,

ni aca airson ionmhais

gu

Fior

leor

dearbhadh au

Tha i leigeadh
mar sin, cha n-eil
!

cha

iad a bhi fialaidh."

chum

rainn duinn 'bhi 'n d chuid ceart

graidh

tuille

biodh na bu

Nan

seallamaid na

droch

Tha

'n

'n

ged a

mhllteach sin

ris

duine mirnealach

ma

measg^

againn

tuille

nam

'thoirt

ri

togail

a'

na

an abrar,-mirnealachd.

a'

smuaineachadh gu'm

math

ris

trocaireaeh air bhith a

b'e 'n t-aon chuid a

dsan^

agiis falaidh.

'uar

neo-shuimealachd

bi an latha mireach cho

gu gniomh

a^

b'ur-

bu chramaiche timchioll ar

bhiodh

Tha

coii-e

seirce

'us

gu'm

's

lugha de'n neo-shuimealaehd ann.

gnothaichean,
seachad.

eadhon

" Fimiridh

ach bu chir dhuinn ar cosdas

riaghladh a-rir ar beartais, a

Bhiodh

n-eil

an Tighearna.

mu'n urrainn

iad a bhi ceart,

croch

slainte^

'us

Neo-shuimealachd

caithe-beatha.
le

na

latha

comh-dhunadh

gras,

an

l 'n

diugh

dheanamh. Ach

dh'fhaodadh a bhi ann

bhios e lathair^ cha dubhairt sin gur e'n

t-aon chuid a bhios ann (fada bh'uaithe) g'a ehoim-

hearsnach bochd.

achadh a tha

'n

Ma

tha dil 'ga cur

bheil e feumach, nach faod

'thoii-t

d,

'sa

duine bochd ag iarraidh

a'

mii-neal

's

chuideair

am

mor-chrdh

a bharrachd air a bheatha 'chur a'n

eunnart? Tha na Sgriobtuirean a dteadh a leithid

so de neo-shuimealachd.

Ann

an Leabhar nan

36

NEO-SHUIMEALACHD.

Gnath-fhacal, 'san treas eaibdeal, tha e sgriobhta^

"

Na cum

maith o'n droing- d'an db'ghear

choimhearsnach, Imich, ag-us

ri d'

am

h-abair
ag'us

ris,

mireach bheir mi dhuit^ 'nuair a tha e ag'ad

laimh

thig'

'nnair

e^

Na

a tha e 'n comas do laimh a dheauamh.

'us

ruit."

Dh' fhaodadh mthadh caithe-beatha

caithe-beatha a b'fhearr a bhi againn, nan

An

cuiremaid an neo-shuimealachd uainn.

sin

Dhe

ag'us

an t-Slanuig'hear, agus dheanamaid maiseach

e 'nar

nochdamaid

'nar caithe-beatha teag'asg'

deanadais ag-us 'nar g-iulan.

"

Cha

Mo

n-eil

shluag-h

Sa a

fa'near."

toirt

So an tuireadh a tha teachd o'n Tig-hearna

beul fhaidh Fin.

tha fs a dth na

Shluagh Sa a

c'arson

muinntir sin cho mr, a tha

faod iomadh

a radh, g-u^m

anam

b'e dth

an ceud seachran,

air

Mo
bri-

"

Cha

lionarachd

tha
'g*

imeachd

fharsuinn a ta treorachadh

t-slig-he

Naeh

n-eil

Mnichidh na

toirt fa'near.

toirt fa'near."

athran so dhuinn,

le

iomadh duilleag nimheil a

'S

chum

air

na
an

sgrios.

a ta sgarta o na fireanaibh

na

toirt fa'near a

'gan

b'aobhar

iomain^ uigh air

'n

uigh, a dh'ionnsuidh na staide bronaich sin, a tha

nise 'cur " doimhine
fein
's

mar

air

gun

naoimb

'sna

sin

mhor " gun tomhas eadar iad

Cha d'thug iad fa' near,

chaidh iad

aghart,

air

an t-slighe fharsuinn gu
suim.

'S

^n

leis

gu

t-siorruidheachd a

nochdas, ciod an cron, an

rinneadh

ag imeachd

toilichtej

t-olc^

an neo-shuimealachd.

socair^

mhain a

'san truaighe a

Mo

thruaighe

37

NEO-SHUIMEALACHD.
tha

lean
e

air

anmanna

sg-rios^

agus

eagal leam

's

bhi nach

'eil

an

iarrtas aca

theagamh

naeh

gu bhi ain-diadhaidh

mu

shuimeil, neo-umhailleach

bu chir dhaibh^ gu

shaorsa an anma.

Mac

Tha

co

math

ri

aca gu'n d'thinig a

fos

Siorruidh a sheasamh airson, agus a bhasa-

chadh airson pheacaich

le'n

mar

toirt fa^iear,

bheil e ln ehnnteach, gu'n

tig breitheanas agus bs la-iginUj

ifrinn.

didh na

'eil

ach tha iad neo-

Air an aobhar sin cha n-eil iad a

neamh agus

ag iarraidh

leithid sin de dhaoine

dheanamh;

uilc a

gnn

Faodaidh

air truaighe 'tharruing air daoinibh.

ach cha n-eil iad a leigeadh

inntinn an fhrinn so a ghlacadh na leithid de

dhoigh

's

gvi'n stiuir

agus gu'n comhairHch

mar

draidh Beatha agus Bais an t-SIanuighear

Cha

sgeulachd na linne a ta fada seachad.

iad a smuaineachadh air a

leis

am bu

n-eil

ghradh ro-mhor a nochd

an Slanuighear do pheacaichj

gradh

an

Dhaibh-san tha each-

sniuaintean 'san gniomhara.

agus

mar

sin

an

Esan a ghradha-

chir dhaibh-sau

ehadh, Tha iad a coimhead air a Chrann Cheusaidh,

'sa
ris.

gabhail seachad,

Oh

mar nach biodh gnothach aea

idich a-nisj nach

a rinn do chreachadh

's

dth na-toirt-fa'near

do sgrios

Nach

shuimealachd a chuni thu bho Chriosd^

nach do ghabh thu fathast

ri

neo-

'n

ma

'se 's

chuing a ta

so-

iomchair ? Tha gnothaichean faoine aimsireil^ agus

ilgaios na

beatha shaoghalta,

fiadharc t-anama air alt

's

a'

nach

cur sgile air

eil

e faicinn ro-

kiachmhoireaehd gun choimeas an Uain

sin^

A thug

38

NEO-SHUIMEALACHD.

Bha

Fin air do shon.

fuath agad do'n ana-

caitheamh's d'on mhi-stuamachd, ach cha dh'fhosg-ail

thu dorus t-anma do Chriosd, oir cha d'thug- thu-

riamh fainear cho domhain

shon.

'S

'n

bha ^ghradh

'sa

neo-shuimealachd

is

air

do

coireach nach

eil

seal-laidhean ag-us smuainteanChalbhari a' leaghadh

Tha

ar droch chruaidh chridheaehd.

mu

a tha 'n Salmadair ag* radh

'n ni sin fior

dhibhinn oibre

agus g-niomhara an Uile-Chumhachdaich a thaobh

dhaoine,

ach gu h-araidh tha

mu

e fior

thimchioll

graidh a mhor-throcair gun choimeas, an gradh a

chrn gach

ni,

'sa

nochdadh

aun an dortadh Fala

air a chrann-ceusaidh

Mhic Fin

"

Co a

ta glic,

agus a bheir fa'near na nithe sin?

tuigidh esan

caoimhneas gradhach an Tighearna.^'

Salm

cvii.

43-

Tha

a deanamh amadain

^n neo-shuimealachd

Tha meorachadh

de dhaoine.

Cha

tuigse.

air oibre

caoimhneas gradhach an Tighearna gus

agus

am

Dhe a toirt
sam bith

'n fhaic''s cha tuig a h-aon

beachd-smuainich

e.

Oh

a'

meoraich

iarramaid neart

mata a chum cuibhreachadh na neo-shuimealaehd

a chur uainn,

peacadh

i,

peacadh
peacadh,

deauamaid

Ged

aghaidh.

spairn chruaidh na h-

chumanda i, gidheadh is
peacadh a tha 'tighinn gu deire sgriosailj
'is

coire

a tha 'toirt iomadh lot marbhtach,

mo

thruaighe

a tha treorachadh iomadh

neach do dh'ionad na doruinn.

achd

Tha i goid

air

An

neo-shuimeal-

daoine an ni sin a dh'f haodadh

a bhi aca mar an cuid fin

seadh aithreachas, agus

NEO-SHUIMEALACHD.

creidimh ann an Criosd. A'neach a tha neo-smuain-

agus

teachail

cha n-eil suim

coma,

aige

de^n d

n-eil

e gabhail

drdh

iarraidh air an

Neaeh
Cha

bith

Criosd.

se sin

chum

toivt,

hheannaicht'

thiodhlac

gu

bhith

air

air

bhith

ud.

Cha

aithreachas

a tha comasach air a thoirt

drdh sam

n-eil e gabhail

a chreidimh neamhaidh sin a tha Dia

agus ag iarraidh

gach neach

air

as eugmhaisj naeh urrainear

agus^

ni

Dia a thoileachadh.

Tha 'n neo-shuimealaehd a' cumail dhaoine o mhath

a dheanamh.
Cha n-eil gniomhan caoimhneil,
na deanadais throcaireach

tighinn

uair

air

bhith a'n aire an duine a ta neo-smuaineachail.

Theagamh gu

comas agus digh aige

bheil

an deanamh.

n-eil e leagadh inntinn air

gidheadh cha seas an leith-sgeul

ii

riabJi air

chuir

Mo

cha

seas so

as leth Israel,

Shluagh

Sa

an

gu

brath.

hichte.
air

am

sibh

lathair

toirt

an Dia sin a

" Cha

ite

Ma

cuimhnich

'nise, 's

gu

h-uile,

do smuaintean suid'n t-slighe

tha thu fathast aineolach

gum

gur nithe

easlainnte,

n-eil

Cuireamaid

fa'near."

ag imeachd, agus ciod a tha

sibh

deanamh.

ghoirid,

crdh,

Thugaibh

Agus,

do smuancli

Smuainichibh gu drachdach de
bheil

'sa chuis,

ine

clia

mar pheacadh

uainn an neo-shuimealachd mata

's

air

matha agus caoimhneil a dheanamh, ach cha

oibre

agus

faod

fios

cinnteach
trioblaid.

nithe dearbh-chinnteach a tha

dearbh chinnteach a tha

'sa staid

'sa

a bhi agad a'n

a

th'ann an

Ch thu gur
bhs,

gur ni

an deigh a bhais

40

NEO-SHUIMEALACHD.

eadhon

an

dara

ard-shonas nach

euid

An

innseadh, no truaighe do-g-hiulan.

neo-smuaineachail anns a chuis

ri

gabh

neach a tha

tha e coltach

so,

leanabh beag- nach ithnich a lamh dheas seach

lamh

chl;

no

an t-aon luach

amadan a chuireadh
gun fhiach 'sa chuireadh

coltach ri

air slige

e air neamhnuid ro-kiaehmhor.

O mata, cuir stad
gu bitheanta air do smuaintean seachranach, neo-

mu

shuidhichte, agus ceasnaich thu fin

Am

a thaobh na siorruidheachd.
idir

agad

ri

Criosd
air

math agus

iriosal

ri

Dia,

agad gu

bheil do shth deanta

gu cramach de na caoehla
agad ri dheanamh anns a staid

dhleasiiais a ta
sin

mu'n

'san

do

cuairt,

's

Dia

thu.

air t-obair,

agus

shuidhicheadh

gabh beachd

an sin cuir romhad gu'n dean thu

co dchiollach sa

bhith
tuille

mhaitheanas

bheil do

Agus ma tha dochas

smuainich

beatha
Seall

Am

neamh

daingnichte

d' staid

bheil gnothach

tha

dheanamh.

co

math

comas do dhuine

e'n

Ch thu

smuaineachaidh,

le

gu'n

'n

teid

sin,

le

agad

's

air

beagan

air

math

dheanamh a dheich uiread 'sa bha thu deanamh

roimhe so. Tha 'n neo-shuimealachd na mlltear
a

mor ann an iomadh digh

caomhnadh agus eramj
grunndalachd,

feum

ceart

cumhachd.

'sa

ach daonnan gheibhear

far

am

bheil suim agus

gheibhear gach ni air a chur gu

tm,

airgiod,

gach cothrom,

's

gach

Sheoladh beagan smuaineachaidh do

gach aon againn

digh

do'n

aon

a's

bochda

faodamaid math a dheanamh.

iomadh

NEO-SHUIMEALACHD.

deanta leinn

41

math a dh'fliaodadh a bhi

nam bi'mid amhain air toirt fa'near,

Naeh mor an

tuille

Naeh faodamaid a bhi air beag-an cuideachaidh a

dheanamh gu tog-ail 's cumail a suas eaglaisean,

Nach faodamaid
riu-sau a

agus

tig-hean-eiridinn,

sg-oiltean,

bha

tuille

tighean-dirce.

cuideachaidh a dheanamh

g-un aodach

dol na

bu bhitheanta a

dh'fhaicinn nan eu-sh\inteaehj cobhair ua b'fhearr

dheanamh

crdh.

orra-san a b'fheumaiche

bu mh

's

A-so-suas, mata^ thugamaid tuille suim do

dh' uireasbhuidhean ar comh-chreutairean,

amaid

fhaotainn

ri

mach cia-mar

^feuch-

a's

mo

's

urrainn sinn an cuideachadh ann an ris iomagui-

neach na beatha
neo-thruaeanta
air

au laimh

eile^

Tha

so.

gun

'n

duine a ta

an duine

fa'near, faodaidh e trocair

'ta

smuainteachail

so,

gu

ar dreuchd a thoirt fa'near

's

toirt

feadhnach
tean
a

so,

eile^

fa'near

Ach

'sa toirt

agus iochd a nochdadh.

Gu'n d'thugadh Dia gras duinn gach

'n ite

gun suim

fhios da,-gun toirt fa'near,

cor

agus

l
'sa

ehum

ar

bheatha

uireasbhuidhean

chum, uidheamaichte

leis

na smuain-

gu'n teid sinn a-mach gu feum agus math

dheanamh.

IV.

FIN-CHUISEACHD.
"

Tha na

ag iarraidh nan nithe a bhuineas doibh fen,

h-nile

cha'n iad na nthe a bhuineas do Josa Griosd."

Phihp.

ii.

B'i 'n f'hin-cliuiseachd an t-iodhal a chuir an

um-

duine 'suas da fin 'nuair a sguir e 'thoirt

Rinn

hlachd agus gill do'n Uile-Chumhachdach.

e dia

dheth

beag-,

fin.

gum

chithear

ris

Le coimhead a

stig-h 'sa chuis,

b'e so a cheart ni 'bu choireach,

gach peacadh

am

air

ach

cunntas

bheil

againn a'n cachdraidh an t-saog"hail,-seadh, gu'n

mar bu bhitheanta

irich e

as

an aoradh

an urram mheallta, aineolach a tha daoine

dhoibh
speis

fin,

leis

a fein-mhort spioradail.

Eubha a dh'ionni mu'n cuairt

a bhrosnuich

suidh a pheacaidh sin

speis

fin,-a chuir

an d'thug

B'e aoradh fin-chuiseach,

farmad

'us

diomb

chionn gu'n do ghabh Dia gu taitneach

bhrthar, Abel.
uile

gu

thug

lir

air

achaidhean

'toirt

B'e a h-aoradh fein-chuiseaeh, a

fein.
d'i

d'

ag-us as

air
ri

Cain a

iobairt a

B'e aoradh fein-chuiseach, speis

do na nithe a bhuineadh dha

fein^

Lot roghainn a dheanamh de na hcomhnard, torach,

bha

fuaranach a

Shodom agus Ghomorrah. B'i 'n fheinchuiseachd, speis uile gu leir do na nithe a bhuineadh dha fin, a dhll eho mor an t-amadan
timchioll

saibhir air
'speis

am

bheil

an Soisgeul a

labhairt^

b'i

a bh'aige do na nithe a bhuineadh dha fin

(agus gheibhear a leithid a'n iomadh inbhe

's

aite),

43

PIN-CHUISEACHD.
a

dlill e

eho mor,

a chuid fearainn

gu lir gu e
mar naeh biodh
uile

thoirt do'n
speis

thug-

gu'n do sheall

's

e air barr pailt

mar gnm biodh e air a thoirt d

fin a-mhain a dheanamh saibhir,
cuid na pairt idir

bhochd dheth.

iomlan do na nithe a bhuineadh dha

dmeasach

Lazarus,

ln

air

le

ainniseach,

lamh chaoimhneil

iginn aig dorus an duine shaibhir,

ag iarraidh

ni

truagh

air chor-

naeh robh

's

ach an spruilleach a bha tuiteam

o bhord an duine mhoir.

B'i 'n fhin-chuiseachd,

bhuineadh dha

speis do 'na nithe a

nuich

fuar,

a chomh-chreutair bochd,

chreuchdan,

neach a chuireadh

fein,

an duine shaibhir sealltainn gu

air

tireil,

air

'bhi

ri

B'i 'n fhin-chuiseachd,

fear brathaidh

an

fin a bhros-

t-Slanuighear

chum a

chionta bu duibhe a chunnaic an saoghal riabh,

seadh malairt a dheanamh air Beatha an Tighearna

losa airson beagan d bhuinn airgiod.
" nithe a bhuineas

doibh fein "

so

truaiUidh a tha 'seasamh 'san rathad

ais,

a mhor, a h-uile

Tha

deanta.

firinn

math

Dhe

Speis do na

an t-iodhal
'sa

cumail air

a dh'fhaodadh a bhi

a tilgeadh an iodhail-sa

bun-os cionn, agus ag ath-bheothachadh ann an

anam an

duine^ aoradh an

Slanuighear
sin a tha

chur

De Bheo.
do

'n

Thinig ar

fhin-chuiseaehd

'deanamh iodhal aoraidh de na nithe a

bhuineas duinn fein.

chum nach
dhuinn

as

fein,

Thainig

g'ar

teagasg,

bi'maid na b'fhaide a tighinn beo

ach do'n Tighearna,

doladh air ar son,

chum

Dh-san a thug

trid-San gu'n tigeamaid

44

FIN-CHUISEACHD.

beo mar an ceudna do dh'fheadhain

ruinne

traillean maille

agus mar

sin,

Nise, tha

mi 'smuainteachadh,

neach deas

g-u

gum

ideachadhj
'se

sin,

fein,

E co math ruinne.
gum faighear gach

feadhain a shaor

obair an t-Soisgeul,

a bha nan

eile

an speisealaehd

aig-

agus

b'e so crioch

a bhi ^tilgeadh bun-os

cionn na speis-iodhalach sin a tha a'n cridhe an

duiue uime

fin,

mu

agus

na nithe a bhuineas da

Aidichidh gaeh neach

fein.

gu h-ealamh, nach

urrainn duine tighinn beo an d chuid do Dhia

agus dha fin; gu fimir

de'n dara seirbheis dhiubh

roghainn a dheanamh
so,

gum

feum

e speis

agus aoradh a thoirt an dara cuid do Dhia no dha

fin.

radh

Air leam gu bheil mi

" Cuir

Dia,"
siii,

Ach

'g'ur chiinntinn

ag

a'm fhear-aoraidh

air

hha thu cheana air do chuir sis

mar

mise

sis

'nuair a bhaisteadh tu a stigh do dh'airc Eaglais

Bha

Chriosd.

chadh aig an

e air a ghealltalnn 's air a bhoidea-

am

sin air

do shon, gu'n cuirte

sis

fin-chuiseachd, agus speis do na nithe a bhuincas

duinn

fein

ach naeh beag a tha so

air a

dheanamh

fein

nan deadh

eadhon leo-san a tha 'gan cunntas

Chriosd-uidhean

na

ISach tearc iad a tha 'cur air cul

fein-ehuiseaehd-so

Agus d

speis iodhalach

" Fin-speis,"

sin a th^aig daoine

seadh fin-chuiseachd

h-aon sam bith fuaim

's

gu

bith

mar a dh'fhaodadh

'th'anns an fhinealachd so ach

nam

iad!

an fhin-

dhoibh

fin ?

Cha

toil le

facal-sa a chluinntinn

h-ai-aidh cha n-eil iad taitneaeh le h-aon

ma

tha iad airanlabhairt

umpa fin;

sam

cha bhiodli

PEIN-CHUISEACHD.

h-aon

e taitneach le

radh

uime,

cha

air bith

bhiodh

45

g-um biodh

e air

tlachdmhor

leis

smuainteachadh gu^n abradh feadhain

gur e duine

laobh,

daonnan ag
Cha

n-eil

a bh'ann,

fineil, fin-cliuiseach

iarraidh

chu-

air a

na nithe a bhuineas da

fein,

an fheinealachd so a faotainn eadhon ln

chairdeas na big-h an t-saog-hail,

ged tha

e gle

ealamh g-un teagamh gu leith-sg-eul ag-habhail, agus

gu

gliocas 'us

teomaehd a ghairm

Tha

d^i.

sinn

a faicinn bitheanta, gu' bheil an saoghal, ge b'

ta neo-fhin-chuiseach, dhoibhsan nach-eil

a'n geall air

am buannachd

Tha

fein.

chinnteach gu'n coisinn an duine

fheineil

oil

a feum urram agus meas a thoirt dhoibh-san a

leisj

meas bho na

mu'n duine

'theirear

sin a

bheatha air-son feadhnach

toirt

sheirbheis

agus

feumach,
shocair

fein

* John Howard,
humanity, was

mar

tlie

daonnan

na ni ln-

buileach neo-

mu

dheireadh.

tha 'g caitheamh a

eile,

an

duine a ta

chuid dhoibh-san a

'sa

sin

thoil-inntinn

'sa

bhuannachd

'ta

h-uile dhaoine

tha

tha coma airson a

fein

ardachadh

'sa

daoine mar a bha lan Howard

Esq., a

man

*,

of singular and transcendent

son of a reputable tradesman in London.

He was born about the year 1725 or 1726; and at a proper

age was put apprentice to Mr. Nathaniel Newnham, a wholesale

grocer.

He

prospered in

considerable wealth.
selfish

The

all

his works,

and accumulated

following extract will

he was in regard to his time, his

talents,

show how un-

and wealth.

died at Cherson, in Russia, on the 20th of January, 1790.

visited the principal

towns and prisons in Europe,

his

He
He

whole

object being to bring about a reformation morally and physically.

See Encydopcedia, Britannica, vol. x. p. 64S

1810

edit.

46

FEIN-CHUISEACHD.

nam

fear-tadhail

Coinnicli *

priosarij

Faodaidh

John Howard " visited

all

make

not to

an

leithid

to survey

of temples

stateliness

tlie

accurate measurements of the remains of ancient

grandeur, nor to form a scalc of the curiosity of modern art

to coUect medals or to collate manuscripts

depths of dungeons

but

to attend the neglected

plan
is

and

oiiginal,

is

it is

to

remember

to visit the forsaken

collate the distress of all

men

it is

is felt

more or
1

His

of humanity.

a voyage of discovery, a circumnavigation of charity

Burl-e, Speech at Guildhall, Bristol,

tlie

and to

in all countries.

as full of genius as

the benefit of his labour

to

to take the gauge and

dimensions of misery, depression, and contempt

compare and

not

to dive into the

to plunge into the infection of hospitals

survey the mansions of sorrow and pain

forgotten

de

sin

Europe [and the East], not

sumptuousness of palaces or

the

Mac

agus an t-casbuig'

ciiid

Tt

and already
country."

less in this

7S0.

"

* Missionary Bishop of Central Africa.

It

seems to us

some faint delineation of the

more striking fcatures which marked the too brief career of a
man, of whom the churches of England and of Scotland might
dcsirable to introduce in these pages

ahke be proud, and

necting

they

may

may both

claim as another con-

In these days, too, the virtue of

common

not so

the moral which

it

whom

hnk betwecn them.

self-sacrifice is

that the world can afford to lose

be drawn from the picture here jiresented to

of one who, with the highest intellectual

prospects of

eminence and

abandoned

at the

all,

to be a call frora

distinction

gifts

at

promptings of what in

Him upon Whose

altar

and the

deliberately

his heart

he believed

he had dedicated the

of a bright career, and before Whose

vows were sealed with a martyr's death.

first-fi-uits

" Charles Frederick Mackenzie

shire,

on April

fairest

home,

was born

sight his early

at Portmore, Peebles-

The family name has become immortalmedium of

10, 1825.

ised in the domestic annals of Scotland, through the

the

'

Forbes Mackenzie Act,' of which his elder brother was the

chicf promoter.

the

Cambridge.
sailed

was

He was

Grange School

He was

and

ordained on Trinity

from England for

fixed,' in

educated at the Edinburgh Academy,

near Sunderland,

'

the

University of

Sunday,

Missionary work,' on which

the diocese of Natal, in March, 18^;.

185
'

He

r,

his

and
mind

returned

47

r^IN-CHUlSEACIID.

dhaoine

'chur

mar

sios

" Bliaothlain.-clealasaeh,

am

faoinj" achj their iadsan uile ag

g-oracli,

bheil

England in 1859 and wlien he went out again was consecrated

Capetown, in 1861, as Bishop of the Mission to Zululand in
Ccntral Africa. His first permanent settlement was at Magomero.

to

at

"Thc

constancy of purpose which had ever distinguished him,

combined with the unfailing sweetness of his temper and irresistible lovableness,' stood Mackenzie in good stead, and enabled him
to inspire his foUowers with something of his own courage and
'

resolution.

" In coming down the river Shire, in January,

sisters

and other

who were about

ladies,

IMackenzie's boat was accidentally upset.

calamity
this

but clothes and medicines were

862, to meet his

This of
lost

with

itself

was no

and against

it,

combination of misfortune, even Mackenzie's vigorous consti-

tution

could

make no

effectual

Fever supervened, aad

head.

with no quinine or wholesome food to stay

vanced with rapid

and gcntle
His

to join their party,

last

strides, so that

spirit of

its

progress,

it

ad-

on thc 3ist January the meek

Charles Mackenzie was yielded back to God.

breath was peacefully drawn in the arms of his

follower, IMr. Burrup,

who

first

faithfiil

committed to the earth his well-

loved chief, in a retired spot on the river's bank, 'reading

much
light,'

of the burial service as he was able, in the

and then himself lay down to

wards visited by Livingstone, who erected over

it

as

dim evening

The grave was

die.

after-

a simple cross

and then left it for ever.

" Thus passed away, at the early age of 36, far from home and
kindred, one of the gentlest and bravest of God's heroes who ever

went forth to

fight

under His banner. The annals of the Christian

Church scarcely record a nobler or more touching

story,

From beneath

cannot be that he has died in vain.

and

it

that dark

acacia's

shade there rises heavenward the grateful incense of holiest

zeal for

God and

of purest love to man.

after,

the lonely pilgrim

fight

hand

to

hand with

who

shall

It

that, here-

demons, and who, like

earth's darkcst

him, shall have been sorely

may be

have gone forth, like him, to

tried, will revisit that

lowly shrine,

there to rekindle his lamp of faith, and to go on his

more with heart and hope renewed.

purer faith for which Mackenzie died

It
is

may

way once

be, too, that the

destined, in God's good

48

FIN-CHUISEACHD.

tr, toinisg,

agus

eolas,

gu'n robh an

leithid sin de

nach

robh iad ag

dhaoine neo-f hin-ehuiseach

iarraidh na nithe a bhuineadh dhoibh fein,

robh iad a'n geall air

am buannachd fein.

fior

fathast co cruaidh

ghniomhan

nach bean

's

's

ga

Dhia nach

bheil cridhe 'n duine, buidheachas do

eil e

nach

Olc

nach dniigh

's

fialachd, suaireeis, caoimhneis,

agus

Tha daoine gu nadurra 'toirt meas 'us

urram dhoibhsan a tha deanamh ghniomhan a tha
toirt dearbhadh soilleir nach eil iad gu h-iomlan
a'n geall air am buannachd fein.
Agus co a's
iochd

air,

laoghaiehe

a's blaithe

's

's

measala, eadhon ann

a's

an teaghlaichean, na'n t-aon

chuiseach,

's

nach

a thoileachadh

gach aon
l>igh,

's

ris

An

leadh

dhinn.

deanamh

gach aoibhneas

Fhin-chuiseachd

Adhamh

Tha

na

air

ann d ionnsuidh a theid

'na

's

gach

's

'S

miUeadh ar caithe-beatha

'sa

an seann

fin-

eil

a leigeas iad gach mulad

bristeadh cridhe,
inntinn.

'S

fein.

nach

sin

a'n geall air a shocair

an teaghlach airson truacantais agus

ann

's

eil

h-amladh

's

'na

toil-

a tha truail-

spioradail.

sin a tha cho searbh ri

ar carbadan cho trom

gach

'Si

chur

cudthrom a tha

ri

tharruing

'sa

bha carbadan cogaidh nan Eiphiteach an deigh

dhoibh na rothan a

chall.

Cha

'n-eil

an aghaidh na fein-chuiseachd so
providence, never again to have

its light

light

(Translator.)

'dol

on his sohtary grave,

evermore to the oppressed races

and salvation from afar."

p. loi, &c.

daoine

duinealachd

hid in that bedarkened

land, but that its hallowed symbol, planted

shall stand forth for

le

a beacon of

Scottish Guardian, April, 1864,

49

FEIN-CHUISEACHD.

ua gramalas gu
a h-olcas

a tha

'sa

Naomh

Spiorad

'n

a chionn nach

leor^

iad a faicinn

eil

Tha na hriathran

duaichnidheachd.

a cur a'm beul an abstoil,

a nochdadh cho fuathasach cumanta

briathran a tha
's

g-u

"

soilleir.

Tha ua

coireach naeh

a's

An

'Se 'bidheantachd

daoine 'g criothnachadh

eil

nas

leis

moran ioghnaidh a chur oirnn

roimpe.

furasda dha ar

cumanda cha

ni sin a ta

biasdan fineil

tric

n-eil e

Cha
leinibh

draichd ni do chreutair ach e fein

fhin-chuiseachd na peacadh cho

cha

fhaotainn.

aire

'n

sam bith

duine

i^

ag iarraidh na

h-uile

nithe a bhuineas doibh fin."

mata,

tha

^sa

innseadh na cuise gu h-oscarra

'g-

toil

ach tha 'n

cumanda 'measg

fhirionnach agus bhoirionnaeh a ta air tighinn

h-inbhe,
chuis

gur gann a thatar a

's

idir.

thaobh

le

naeh

cuid, theirear

gu

suim de'n

ga)hail

nach

eil

ann

ach didh na doigh shonraichte a th'aca dhoibh

fein

no, a

thaobh an duine 's-am bheil peacadh

na fein-chuiseachd fuathasach

follaiseach, thatar

smuaiuteaehadh gu'n idich daoine, gu bheil buaid-

hean agus

Tha

'n

fein air

maitheis

gaeh fth a gheibh

gnothaichean

fin 'nar

uidheamachadh
co

aige

eile

mu

choinneamh.

fhein-chuiseachd bhiasdail so 'g a nochdadh

math

^s

a's cuis

dhuinne.

i.

Tha

feadhain

ri

'ga

eile,

nochdadh

anns gach

a bhuineas do dhaoine

eile

nochdadh

fein

Chithear

'ga

aig biadh, ann an ceannaehd 'us malairt, ann an

cluiche

's

an toil-inntinnean neo-chiontach

f heiu-chuiseachd

daonnan a gabhail an

tha 'n

ite a's fcarr

50
's

Fm-CHUISEACHD.

a's soeraiclie.

gach

''cumail

Le lamh spocach dhmnte, tha i

mar sin a

ni 'th'aice dh^i fin, ag-us

toirtairdaoine'dh-chuimhneachadh, ge h'esaibhreas
a th'aca,

gum

iadsan e

gu hhuileachadh gu

buin

do Dhia

ag-us

ceart.

gu^n d'fhuair

Tha

deanamh

am

dbaoine fuathasach geur, dii-achdach air-son

buannachd
an son

fin,

daonnan a sealltainn a mach

Tha

fein.

air

'deanamh dhaoine 'nan geo-

cairean, neo-mheasara, euslinteach, breoite.

Tha

bitheanta a 'sgaradh dhaoine bho cheile,

'g an

cumail air falbh o'n comh-chreutairean.

deanamh

big-h ag-us truacantais dhaoine

reothadh, agus

a teannachadh

anma mar gum biodh

^s

ann an

glais

Tha i
mar an

ceangal an

na h-eighe.

^Nuair 'tha daoine timchioll chuisean mora, cha

n-eil iad

a'm bidheantas cho ciontach de pheacadh

na fin-chuiseachd,

'sa

tha iad 'nuair tha iad tim-

chioU ghnothaichean beaga

na h-earalas

ach

gnothaichean gach

sng

bith,

gu

bheil

tha daoine

tha iad nas

ann an cuisean beaga agus

l,

tha 'n fhin-chuiseachd a

seapadh a stigh orra

^sa

f hios aca

oir 'nuair

mora sam

timchioll chuisean

'gan cir

mu

idir.

bheil a

mhor

'Sann timchioU

fhaoineis agus nithe suarach a's tric leis an fhin-

chuiseachd a bhi 'sapaireachd.

uidheamachadh
deasachadh
faic

sibh

buannachd
air

air

Abraibh gu

air chor-iginn a dol

chor-iginn

daoine

tuille

's

ri

buannachd feadhnaeh

dheanamh; nach

bitheanta,

fein air thoiseach, ach

eile,

l^heil

air aghart,

cur

am

cha n-eil guth

agus ma

tha, tha

FEIN-CHUISEACHD.

mar

51

fhada

bitheaiita air a cur fior

is

air a h-ais

Tha fin-chuiseachd cuid de dhaoine cho fuathasach, 's gu bheil i 'cur crdh nach gabh innseadh air

na feadhnach

cridhe

fhios cho fada 'sa tha

"

t-soisgeul.

Tha na

t-saoghail, doigh

riaghailt
h-uile

na cuid

Tha

chadh

fin,

an

fein,

sin doigh

"

de'n t-sluagh.

am buannachd

socair fin,

Ach

fortan fin.

an

an

cleachdadh agus

Tha na

ag iarraidh na nithe a bhuineas doibh

an toil-inntiun

am

'se

iomadh duine
a's

bheil

ag iarraidh na nithe

h-uile

a bhuineas doibh fein."

am

aig*

'ag-haidh teagaisg-

'n

fin,"

an rda-

fin,

an soirbheaehadh agus

tha Soisgeul ar Slanuighear

Tha thea-

a toirt atharrachaidh leasain dhuinn.

gasg-San calg-dhreach an aghaidh nan cleachdaidhean

so.

Thugaibh

Samaritanach cneasda
a

dh'fhaodadh reusan

toileach
e a

fainear

math

cabhag a dheanamh

deanamh

ite

mar a

rinn

an

stad air a thurus, turus

an lighiche

d gu bhi

'thoirt

air

aghart

faicibh

agus a sin a cur an

duine bhoehd a bha 'na choigreach, leonta agus

leth-mharbh, air an ainmhidh a bha e fein a marcach, agus e fein

an truaghain
da chosdas

air feiuj

a'm feabhas
roimhe.

ag coiseaehd laimh

tha e

Nach

eil

'fagail

an iomlain

gus an rachadh an duine bochd

duine nach

fhac e theagamh riamh

a chosmhalachd so a teagasg

neo-fhein-chuiseachd dhuinn

gum bu

ris;

'san tigh osda, 'sa gabhail

choir dhuit do

Nach

bhuannaehd

eil

'teagasg

fein a dh-

chuimhneachadh, 'nuair Jika thu faicinn truaiffhe

52

P^IN-CHUISEACHD.

Cha

neacli eile ?

'n

urrainn

bigh a bhi far

am

bheil

Tha

agus ceart

gu

e fior

leor

an cuimse, an

math
so a

fein

aire

gum

Tha

lagha Dhe, gu'n deanamaid

againn

's

fiachnaichte

feum,

air

e 'rir riag-

Tha

so.

gum

oirnn

's

'h-aon

sam bith

bu

eile

Ma

'nar 'n eisimeil.

bith againn,

suil

buannachd, agus uireasbhuid-

pcathraiehean ; na
earbsa ruinn,

e 'na

biodh

hean ar mnatha, ar cloinne, ar braithrean

sam

ann
d'ar

Fimiridh sinn na nithe a bhuineas

duinn fein iarraidh a'n cuimse.

dhleasnas

fimir sinn,

d'ar g-nothach

'thoirt

tha e 'na dhleasnas fachnaichte oirnn

dheanamh.

hailt

thruaeantas no

fior

an fhein-chuiseachd.

's

ar

'tha

'n

tha dreuchd

choir dhuinn a shneadh a

nuas gun dochunn gun mhilleadh dhoibhsan a thig

'nar deigh, agus,

ma

chuir a'm feabhas.

ghabhas

deanamh,

teach, ciiramach, glic, deanadach anns

thach

cha

an car
oirnn,
'S

fhaod sinn

'n

'thoirt

cho fad

a's

gach gno-

leigeil le duin' air bith

na mealladh a dlieanamh

asainn,
's

urrainn sinn a sheachnadh.

miosa na ana-creideach an duine nach

deanamh

solar airson

ach tha daoine

'dol

mhor gu
fin, 'sa

eil

muinntir a theaghlaich fin

nas faide nas coir dhoibh

Tha iad a
Tha iad a

chuis, 's fas fin-chuiseach.

foirneartach,

air

'Se ar dleasnas a bhi gleidh-

sanntach.

'sa

fs spicach,

sealltainn

buileach air-son na nithe 'bhuineas doibh

d-chuimhneachadh

mar an ceudna

gum bu

sealltainn air

do dh' fheadhain

eile.

Tha

chir dhoibhj

na nithe a bhuineas
'n

Spiorad

Naomh

53

FEIN-CHUISEACHD.
a teagasg

dhoibh

so

gach aon

da

ach gach aou

fin,

na

leis

seallaibh

air

briathran. " Na
sin a bhuineas

na nithibh

na nithibh a bhuineas

air

eile mar an ceudna."

mar an ceudna/^ aig deireadh na

Tha na

do dhaoinibh
"

dadh gu

fiu,

nach

soilleir

bhi toirt aire

air

ma

sin,

'se

idir air

tha

sinn

Tha daoine gu

chuiseach

mu

dheanamh

'ga

uamhasach

tric

n-eil

fhaodas tachairt

ri

iad

Tha

Cha

'n-eil

iad a

eloinn an

ri 'n

's

co fad 'sa tha iad fin a faotainn

de dh'

fa'near

toirt

'm mnathan

digh dhoibh fin caochladh.

iad ln toilichte

am

beo-shlainte

deanamh

sam

solar

's

an

boinn dhaingeann a chairdeis

'sa

bith air son na feadhnach a tha 'n earbsa

ceangal riu

itheadh,

am

le

Tha

ghraidh.
's

cha

iad cridheil^ subhach,

'n-eil

cram

e'cur

'sa gul,

's

ag

gu feud
a'

Nach

tha a"n sin

bheil sibh a saoilsinn gu'n teid an leithid sin

gun pheanas ?
Agus 's iomadh tigh-uruuigh anns a

fhin-chuiseachd fhaicinn tuille

a'n togail, a'n gabhail, 'san

suidhe annta.

seapadh a stigh

gu

'sa

faodar an

chir, seadh

roghnachadh aiteacha-

Tha 'm peacadh

eagalach duilich a chumail a

Tha

ol

agus ag iarraidh an arain,

e fein-chuiseaehd bhronach, oiUteil a

as

ag

orra

banntrach, 'san dileachdain a bhi fathast

caoidh

Am

a'n
fin-

thimchioll ghnothaichean an teagh-

Cha

gu math.

aimhreith a

na nithibh a bhuineas duinn

cuimse.

laichean.

eil

facail

rainn, a noch-

meallta, crach so

mach

minic.

a rud

sam

'S pairt e

bith.

de'n

54

FEIN-CHUISEACHD.

bhrnach

f halluing'

dhinn.

puinnsean e

'S

gach cearna
faigh

'tha

Tha

agus tha

An

iorg-huill

connsachadh,

's

ite 'bhi neavtachadh,

ri

f hin-chuiscachd

'ta

a dlthachadh,
tha

cheile, 'sann a

Ma

'gan cumail bho cheile.

's

mu'm

fhein-chui-

mUtear fuathasach air gach ni

teannadh dhaoine

'sa

sgaradh,

'ga sg-aoileadh fin feadh

theag'hlaichean troimh-a-

'cur

tog-ail

'na

A'n

maith.

'ta

o'r

tha cho duilich a chur

chuidhteachadh.

'Si

cheile.

'sa

d'ar nadur, 'sa tha g-abhail fada

sinn

seachd

tha dthasach dhuinn

sin a

priomh athair Adhamh,

'gan

tha

"n

a faotainn fasgadh aon uair ann

an teaghlach, ch sibh a'm priopadh, tigh a ta

roinnte 'na aghaidh fin

againn de thachaireas

agus a
e

tha

sin

'tuiteam.

f hios

Tha

a bhi na chomharadh snraichte agus neo-

air

mhearachdaeh
's

tha

air

Dhe anns gach

sluagh

anns gach cearna de'n t-saoghal

linn

nach d'thug

iad riabh gill na fasgadh do'n f hin-ehuiseachd.

Tha

so

fior

Tha

shean.
"'(jan

cuideachd a thaobh
iad

mar gum biodh

nam
iad

d-cJmimhneacJtadh fein le'n eud

fidhean o

gu h-iomlan
's

le'n

dian

dhrachd agus iomgainn gu gloir Dhe 'chur

aghart,

Dhe

d'an robh teachdaireachd

iad

deas

ibhladh,
abstoil^

Tha

air

gu'n dleasnas a dheanamh do'n t-sluagh

's

aca

ri 'thoirt.

Bha

gu cunnart sam bith a ruith, fgradh,

Tha so fir a thaobh nan
prisan, bas.

's

ceud-shearmonaichean

fir

cuideachd

mu

Luchd-deadh-aidmheil a

eile

an Fhocail.

Luchd-fianuis

agus

anns

gach

chreidimh

FEIN-CHnSEACHD.
linn

55

tha e fr timcliioll gacli neach a tha, no a

bha gu treidhireach a siubhail an t-saoghail chum

craobh-sg'aoileadh an t-Soisgeul, agus seirbheis a

Bha

thoirt do Dhia.

icheadh fein a

iad 'gan

thaobh mr-chuis agus toileachadh an t-saoghail

so;
's

bha

'gan

iad

am

a'cur

fein-bhuannachd

a suas

toirt fein

hachd Chriosd, agus

fin-chuiseachd ^gan cir

nadui--sa 'bu chir

thairis,

uile ''bhi, co

seadh

'sa

an

air

a^s cir a

""tha

son.

'Se

bhi aig

fr

Gach neach a

mhinisteirean Chriosd.

an aghaidh

dhiu

gu math feadhnach

no eadhon gu basachadh

nadur neo-f hineil an nadur

air

n-eil

ann de'n

a bhi deas gu aon chuid

ar seirbheis a thoirt seachad

eile,

's

an tigh, no dol do dhth-

fuireach aig

chanan

cha

Agus,

idir.

dhuinn

an comh-

theachdairean an

gu buileach neo-f hineil,

t-Soisgeul

af

fr

air cul,

aghart riog-

air

spioradail

slainte

Tha nadur

chreutairean.

sinn

gu cur

cumail f'an

ta giulan

comhair crann

ceusaidh Chriosd^ cha bhuin an f hin-ehuiseachd

Ann am buidheann bheag an

dhoibh.
hear,

cha d^fhuaradh

ach ludas

smuain

Iscariot.

aon

Bu

so

o''n

f hin-chuiseaehd.

an smuain araidh a bu ehir ar tarruing

a dh' ionnsuidh na neo-fhinealachd

d'

rainig

lanachd
Chriosd.

Dh

san.

t-Slanuig-

fin-chuiseach

chir gu'n d^thugadh an

sin oirnn teicheadh

Agus 'si

neach

se sin^ gu^'n

a h-irde, a maise, agus a ln iom-

foirfe

ann an Eiseimpleir Caithe Beatha

Cha do bhean an fheinealachd idir

Cha d'iarr Esan aon chuid cliu ainmeil,

56

PEIN-CHUISEACHD.

na moladh an
socair

air

t-sluaigli.

Clia robh ithne Aig'

a'n iomag-ain ged nach

cha robh

Dha

biodh eadhon na dh' fhoghnadh

Aige.

'Na

Chaithe-Beatha-San, faodar riochd beothail,

foirfe

^Na thruas

na neo-fhinealachd fhaicinn.

iochd do dhaoinibh, dh-chuimhnich

thartj

Aig

agus 'acras Fin.

Samaria, ged 'bha

a thearnadh.

ri

anam peacach

mar a dh-chuimhnich Se
a

Mhaighstir,
a

aobhar

chunnaic iad

Dha

'tighinn fainear

Bheannaichte^

Tha mi

Eoin.

urrainn

sibh

ri

Tha guidhe nan

Fein,

lon

seadh

radh

air

'nuair

"A

Ris

fulang claoidh

feadhnach

eile

agus cor na H-Oigh

Mhathair; co math

ghradhaich mar

deisciobuil

nochdadh dhuinn,

'Nuair a bha

ith.'"

laimh

Sichar,

cheusaidh bha math

chroinn

'ua

's

Sgios,

sgth le thurus, dh' f heuch

Maighstir a

ri'm

deisciobuil

EA

ri

an ceudna,

mn

'g radh, seallaibh cho

an

cor

Naomh
a's

"s

na fin-chuiseaehd ann an

airson

Caithe Beatha 'n t-Slanuighear, ach cha 'n fhaigh

sibh a' ni

am

siljh

's

faoine dh'i 'na Thaice, cha 'n f haigh

bhean a smal na

creid

fhaicinn

mhiann

so

Dia thusa
fein,

robh aon uair

leir

'gur

ni

chir dh'i.

air

air

Chriosd-

samhladh,

duit

an ni

bu

sin a

^thoirt oidheirp air a chleach-

ni prseil fios a bhi

an talamh

neo-fhineil.

Cha do

anam, a bha gu

d'a

prseil

ann an losa Criosd

le

dadh annad

i-u

'ga

sal riabh

agus daonnan, fiorghlan.

h-iomlan
uidh,

lugha

faileas a's

so,

Ann an

Neaeh

agad gu'n

A bha

uile

diomhaireachd

57

FEIN-CHUISEACHD.

Theachd Naoimh

Bhuaireadh

'sau Fheoil, 'na

an

's

f hasach, 'na f hulaugais agus 'na Bhas, cha'n f haic

ach au neo-f hinealachd

sibh

air

son-ne

ar

Tigheama

"

losa

Oir

Bu

San.'^

thug gu bas

ithne dhuibh gras

is

bha

ged

Criosd,

gidheadh gu'n d'rinneadh bochd e

chum gu biodh

Naeh

gloine.

a's

b'fhor neo-fheiueil an g-radh a

sibhse saoibhir tre

saoibhir,

air

ar

bhur sonsa,

A bhochduinn

chir mata, gu''n tirneadh neo-f hinea-

lachd an t-Slanuighear grdh ar n-anma-ne d'a

Bu

ionnsuidh-Sau.

Da.

thoirt

deanamh

Tha

Air

eucair

dhuinn ar

chir

Aig

cir

ma

tha sinn

chridhe,

'sa

sin iarr

gu

dchiollach

an Spioraid Naoimh^ agus

cosmhuil Ris-San,

chumail
t-uile

le

cuideachadh

dean spairn gu fs

oidheirpich a

'bhi cho neo-fhineil ^sa

sinn

''ga

Dha mata

Thoir do ghradh

Uaithe.

gradh

Tha

air.

reir

do chomais,

Cuimhnich

bha Esan.

an Eiseimpleir a dh^fhg do Shlanuighear

'sa chuis.

A-so-suas mata, na caith do bheatha gu h-iomlan

do

air-son

bhuannachd

fein

sgaoileadh a

measg feadhnach

maid a

nan

reir

hailtean

matha

ceithir

feuch
eile.

slas

ri

Nan

gluaisea-

comhairlean agus riag-

thug duiue naomh

so a leanas, a

o shean seachad, bhiodh mor-shth againn, agus

bhiodh iad 'nan cuideachadh mor dhuinn ann an

"

cogadh an aghaidh na fin-chuiseachd.

gu ma
na do

fearr leat toil

thoil fein.

neach

Gu ma

eile

fearr leat

'ghabhail, na 'bhi 'g iarraidh

i>3

Mheanamh

an

an ni

ni a's

mhic,

nas

a^s

lugha

m.

larr

58

FIN-CHUISEACHD.

daonnan an

t-it

doannan, g-um bi

a's

isle.

toil

Dhe

larr

guiclh

ag"us

coimhlionadh

air

txnnsid"

Gach

l 's

gach uair mata, deanamaid

Cha

aghaidh na fin-chuiseachd.
Luaidh

oirre a^n

aon na ^n d

Guidhibh

dirachdach ann an urnuigh,

agus,

ma

daonnan

chum

Spioraid

le

cur

sios,

'gar

air

gu duneil 'na
gu ceannsachadh,

strl

e 'bhi, cur as

gu misneachail

Thig sinn

d'i.

air

ma

leanas

cur ^na h-

daonnan ag earbsa a neart an

'bhi

Naoimh

Dia gu

saoradh o'n

aghart uas fearr ^sa chuis^

sinn air aghart

aghaidh,

ghabhas

air

Deanamaid

fhein-ehuiseachd.

h-aghaidh,

an

sinn

ach na cailleamaid

l,

ar misneach air a shon sin.

str

'n fhaig-h

agus

ma

gheibh sinn an fhin-

chuiseachd a chur uainuj faodaidh sinn fhathast

math a dheanamh

'nar l 's 'nar linn.

V.

ANBHAER' lOMAGAIN.
bith oirlh." Philip.

" Na hiodh ro-chram n sam

Gu

an duine
eil

iv. 6.

cinnteach cha n-eil so a ciallachadh nach

e ri

ri

dh'fhaodas,

eil

nach

idir,

bhi glic na cramach, agus nach

breithneachadh idir ciod a

coltach

roimhe

criosdail ri sealltainn

e ri

eil

tha

'sa

tachairt d anns an t-saoghal-sa

gu

cnnteach cha n-eil na briathran so a ciallachadh

gu

bheil daoine ri^m beatha 'chaitheamh

dealan-de aig nach

mar an

ithne air an d seach an

eil

Cha n-urrainn comhairle agus earail an

gu bheil sinn ri bhi

diugh.

Abstoil a bhi ^ciallachadh,

caitheamh ar beatha a'n earbsa

gach tuiteamas

ris

A'n

no fortan a dh'fhaodas iridh dhuinn.

nach
'gar

eil

an Sgriobtur a

brosnuchadh,

ciramach

's

Sgriobtur a

gu

gu

toirt

romhainn

sealltainn

faicilleaeh

ite so,

ughdarrais dhuinn

seadh,

nach

gu
an

eil

ceadachadh dhuinn coimhead rom-

hainn co math

's

urrainn sinn, agus smuainea-

a's

chadh, de dh'fhaodas, ann an orduchadh gnthaichte 'n Fhreasdail^ eiridh dhuinn

ann an ceum

no gnothach sam bith a tha sinn a gabhail

laimh?

Nach

eil

sgriobhte

" Ch

lirsinneach olc, agus folaichidh

gabhaidh na daoine
agus

fuilingidh

iad

baoghalta
peanas.'^

se
air

o's

an duine
fin;

ach

an aghaidh,

Agus

rlsd

60

anbharr' iomagain.

" Creididh

nach
bhi
"

an duine baog-halta g-ach

an duine

bheii'

am

eil

fidh

mu

ciramach

('se

sin,

neach i a tha ctiramach

g-ur

mu

g-hnothaiehean a

fir,

bhiadh a teaghlaich, a sealltainn an digh

nam bochd

uireasbhuidhean
" Bheir

an

cha'n ith

an

's

grunndalas,

misneach

dmeas

dig-heil

tha

cram,

Ach cha

dheanamh
eha n-eil

am

gliocas

air

'n

air

n-eil e

bhith dh-san a tha bras

air

lug-ha do'n

feumaeh.

Seadh
ag'us

a'moladh ann an Leabhar Dhe.

toirt

nam

agus

do shhg-hibh a teaghlaieh, agus

aire

aran an diomhanais."

dchiollachd

a's

teis'neas

'n

bhean shubhaileeach

bean mhath), a nochdadh

mu

ach

Agus
bha gu

chinne-daoine

Tha

g"u glic."

a thoirt aig deireadh Leabhar nan

allidh a tha air

anus gach ni

do'n

foirfe

Feuch, ni m'og-lach

Gnath Fhocal

foeal

cheum."

aire d'a

radh mu'n T sin a

ag-

eisimpleir

'na

an

ciallach

g'u

riag-hailteach,

Bioball a toirt na misnich

mhi-ehuram, na do'n neo-umhail-

leaehd ann an gnothaichean cumonta na beatha

so

cha n-eil e

'toirt

Chriosduidh suidhe
fiug-hair

idir,

a toirt misnich

tha tarruing

dhalladhfln,
ri

lamhan

is

ni

sam

doille

bith,
air

'stiuradh.

'g radh,

ann a
a fein

Naomh

na gealltanas d-san,
fin,

diomhain d an

lamh Dhe gu

eil

'tha Focal

ma

tha e 'ga

sin a bhi sealltaiim

Anns gach earrann

de'n Bhioball, tha toinisg agus

Tha

paisg-te

gu'n cuidich Dia e 'uuair nach

a toirt oidheirp

Dhe

ughdarrais air bhith do'n

sios le

ciall air

an teagasg.

Bi dichiollach ann an gnothaeh;

ANBHARU' lOMAGAIN.

gu cramach an

seall

61

slighean

deig-li

a thachar cheana^ cia

mar

na nithibh

a tha gnothaichean

de'n t-seorsa cheudna coltach

feueh

ta cheana air dol seaehad

meraich

biodh fiughair gam bith agad

eile

tionndadh a mach

gum

an

leis

air

Dia 'riaghladh an t-saoghail

bheil

'sa

ri

an ni a thig

barail a thoirt air

ri

theag-li-

clo

laich; thoir barailj a rir t-eolais air

ni a

an digh
agus na

na

bi thusa^

do chuidj air-leth air riaghailt ghnthaichte an

A' ni a thachair cheana, creid gu

Tighearna.

bheil e gle choltach gu'n tachair e 'rsd

mi

'g

radh gu

feum

tachairt^

comasach aig

am sam

eadraiginn air

son buannachd agus

bith

cha

Dia

tighinn

air

rinn

bho shean; ach tha

mearachdaeh

an

's

cuideachadh

math

a thoirt d'A sheirbhiseach dleas Fein^ co

'sa

n-eil

tha

oir

ladarna agus

smuaineachadh, gu'm buin

'bhi

ruinne ann an caochladh dighe, no air leth air a

chuid

a's

ro-chiiram

ni

de chriosduidhean

sam

bith

briathran so mata a toirt

^w.

gu

"

eile.

Na

biodh

Cha n-eil na
cead sam bith dhuinn

oirbh."

bhi air deireadh ann an gliocas na a'n toinisg,

'bhi

eha^n

eil

neo-chramach

mirnealach,

iad a toirt cead air bhith

mar nach biodh

beo air thuaireamas,

bhith

air

solar

no leasg

gu bhi

'tighinn

aobliar air

no uidheamachadh a dheanamh

airson an m' a thig.

An

deigh sanas 'thoirt duibh mata

a bhi air 'ur

faicill

chum

sibh

o 'n mhneachadh mhearachdach

a tha bitheanta air a thoirt do 'n

'a

briathran

sOj

62

anbhaer"' iomagain.

ghn

thid sinn air aghart a rannsachadh ciod a

inntinuj agus^ d 'n giulan a tha air iarraidh oirnn

ordugh

air iarraidh air

gach

neach a tha faireachduinn gu bheil feum. aca

air a

le

an

clisgeil

bhi moran

abstail,

curamaiche anns gach ni na tha iad

ni's

bhi fhathast.

air a

G'e d choire no

'n cionta,

cronachadh?

so a

comhairle agus earail an

'Si

" na biodh ro-chram ni

abstail

Ciod

'n

ro-churam

peacadh a tha

ann a

tuille

mu

de dh'iomagain

am

bhi 'na earalas

'sa

chir de chiiram

'sa

nithibh na beatha

so le briathran

Naomh

Spiorad

'n

an

'n

A Shearmoin
Tha

an

air

uisinneaehadh 'san

maireach."

so

gum

na bu

faca daoine
'san

shoilleire

so

'se

na briathran
" Uime

mu

thimchioll

t-aon fhacal Greugais

'n

ite,

agus tha

inntinn,

no

Agus tha

smuaineachadh imcheisteach.
choltach,

leis

oii'bh

mor-iomagain

ciallachadh

a cronachadh

an t-sliabh

air

na bitheadh ro-chviram

sin_,

so,

?
's

tha ar Slanuig-

abstail, 'sa

hear mar an ceudna a cronachadh

a labhair

oirbh."

tha iad ag

ni a

a'

iarraidh oirnn a sheachnadh

'Se

sam bith

mata^ a tha na briathran

'g

tromgl

mineadh nam briathra

'san deachaidh

am

Bioball eadar-theangachadh, na ch cuid an drasd

e.

tha

so

"
a'

Na

biodh ro-chviram ni sam bith oirbh ; "

ciallachadh

's

ag iarraidh oirnn gu'n

chir de dh'iomagain a bhi oirnn

na beatha
fearr

so,

ma

anns gach

mhneachadh

mu

tuille 'sa

ghnothaichean

tha sinn a toirt na h-oidheirp

Ch sinn eisimpleir

ni.

so a'

Sam.

ix.

5, far

am

a's

air

bheil

anbharr' iomagain.
Saul

radh

ag-

air eag-al

na

oganaclij "

ri

gu'n leig m'

ma

timchioll-ne ;" se sin,

smuaircan

bi

mu

a chram

atliair dlieth

agus gu^m

h-asail,

63

Thig agus pillcamaidj

air

m' ar

fs e iomaguiueach, no

"

imcheisteach agus neo-shocair m' ar deidhinn.

Na

Tha

biodh ro-chram ni sam bith oirbh."

na

briathran so a miueadh mata, na bithibh tuille

iomaguineach 'nar n-inntinn, na leigibh

's

imcheist seilbh a ghabhail 'nar n-auam, na

le

bithibh tuille

ann, aig naeh

eil

for

thearc,

ma

tha duine idir

gu

aobhar-buairidh

guineach, agus bidheanda

'bhi ioma-

imcheis-

tuille 'sa chir

Tha euid ann gun teagamh a tha de'n

teach.

nadur fhaoiuj mhi-churamach, athaiseach

smuainich

le

'sa

tha

's

bhachd de gach

'n leithid so

a fuireaeh ann

mar

sam

steidh na drachd air ni

'deanamh fala-dh

iueach

Nise

choir imcheisteach le cram.

's

cha n-eil iad ach

fhad

's

iomagain

le

a'

sin,

dhoibh-san ann

nach

sin

bith^ a tha

'Nise,

ni.

de bhaothairean leanabail

staid inntinne a ta uidealach, hia-

cha n-eil blagh na brigh sam bith

am briathran

an abstoil

" na biodh

ri 'n leithid

sam bith oirbh." Feumar buintinn

sin mar ri cloinn
oir cha n-urrainnear

labhairt riu

mu

ro-chilram ni

thimchioll

nam

buairidhean

deuchainean a ta coinneachadh
daoine
"sa

eile

's

nan

cur dragh air

'sa

a tha tuigseach, suidhichte, drachdach,

tha 'fureachdainn, nach faoineis na bruadar a

bheatha so

an aon

so,

idir,

ann an seadh sam

cho

ealamh

'sa

tha

Tuille 'sa chir de dh^iomaffain

bith,
i

dol

Tha

ach anns
seachad.

'deanamh

anbharr' iomagain.

64

nam bochd
an aodach

mu

imcheisteach

teaghlaicheau,

tha

e 'bhi 'na

gu

breith

mu

mur-a

h-eil,

tha iad coireach

d'am

fuil 's

'sa

phcaeadh

bhi tuille

ach
'sa

Tha

'm

'se

chuis,

mu

iomag'aineach

chir

'sa

thimchioll nan nithe sin.

g-ill

sin

feadhnach

feoil fein

peacadh a dh''fhimirear a sheachnadh

gu'n

iad gu'n

na nithibh so

agus feum na

sonas

air

bhuineas d'am

mar

nan daoine a tha deanamh

ata air a chuir as leth

dearmad

cia

chum gu 'm

Cha n-urrainn

air a sg-iUinn eile.

Fimiridh

smuaint fior-chramach dhoibhj

daonnan a breithneachadh

ag-us

aodach

leor orra.

a thionndaidheas iad an dara sg-illinn

'bhi

ri sholar, 's

chumail suas cuideachd,

ri

tha a'm bidheandas gann

au

chumail 'suas

aran lathail aca

'n

iadsan a tha ^toirt

do'n anbharr'iomag-ain a noehdadh an-earbsa

ann an Dia

ciod eile 'tha

leig-eadh ris

ach sin

Dreach mar g-u'm bi'mid a smuaineaehadh g-u'n

deanamh Esan a tha beathachadh nam fitheach

mar nach biodh an toil na
air ar cloinn

dearmad

an comas Aige-San a ta ^sg-eadachadh

machrach

g-u

feoir

na

sinne 'sgeadachadh gu. h-iomchuidh

mar an ceudna.

Far

am

bheil anbharr' iomag-ain,

tha mar an ceudna dth-earbsa agus dth muinighin

ann an Dia.
'ta air

b'fhearr gu'n ionnsaicheadh sibhse

bhur claoidh

smuaintean imeheisteach,

le

gu'n cleachdadh sibh gach ni

bhur n-iniitinn a thoirt

fa

chruthaich sibh, agus Aig

'ur

beatha

'bhi

air

'ta

cur dragh air

chomhair an T

am

cumail

bheil fios gu'

suas.

sin

feum

Seadh

65

ANBHARIl' lOMAGAIN.

an t-aon

faodaidli

heach,

shrachail

h-anbharr'

mhain

air

nan

leigeadh

clilaoid-

na

eallaeh
'thice

gairdean an Uile-Chumhaehdaich.
is

bitheanta, mata^ mor-anbharr' ioma-

measg, 'nuair tha iomadh

'nar

'faicinn

ri

ehur uaith

iomagain,

Tha mar
gain

bochda an eallach

a's

sin

cruaidh-ehs agus imcheist ag iridh a suas 'nar

rathad, agus nach

Tha

asda.

sinn

eil

sinn a faicinn na slighe 'maeh

mar gu'm bi'mid

druideadh

air ar

a suas air gach taobh. C'it air bhith an seallar, cha

gu

sh'ghe

n-eil

Cha

dol as

fhaotainn a

ri

againn d 'tha

n-eil fhios

n-urrainn sinn a thuigsinn d

rir coltais.

tachairt; cha

ri

ciall d'ar trioblai-

's

Tha sinu a'n teagamh am bheil mineadh

aca.
Tha sinn a'n iginn, tha ar n-anam fo

dean.
idir

iomagain

le

elaoidheach.

smuaintean smuaireanaeh^ tuirseaeh,

Cha

n-el

sinn

faicinn ni

euairt duinn ach druinn^ truaighcj

"'s

mu'n

boehdainn.

Tha gaeh doehas a bh'againn a mhor air ar fagail.

Tha 'n inntinn troi'-a-cheile, 's cha n-urrainn duinn
sam

a leagadh air ni

mi

bheil

bith.

Thugaibh an

''saolsinn cuisej-abraibh

''sa

shocair, fior imeheist, 'sa tha 'toirt aobhar

gu iomagain agus cram a

'na

leithid

iomagain ach a deanamh a ghnothaich

Cha
leinn

n-eil

leor

anbharr'

ni's miosa.

an ro-chram iomaguincach a leigeadh

amas

Tlia e a

gu

thoirt duinn. Gidlieadh

de ehuis^ cha n-eil an

sin

gu

aire

bheil fior an-

air

an aon t-shghe

'ta

ann gu dol

mor-mheudachadh ar n-eallach an

'ga highdachadh.

An

as.

ite 'bhi

ite ar n-imcheist a

dhea-

66

ANBUARIl' lOMAGAlN.

namh

Bas eutruime,

truimead

agus

a tha e

^sanii

a bharraclid air a

chram mi-thaitneach do^n Charaid

Tha

cnntaiehe 'tha againn.

agus ar Dia.

sinne

a^s fearr ^sa's

peacadh an ro-chiiram

Is

ghnuis uainn

cur a^n

tha 'n ro-

e 'cur Ijacaidhean eadar

iomagaineachj agus air an aohhar

falach

''ga

so,

sin^

tha Dia a

Na

a shon.

air

bithibh

anbharr'iomagaineach mata ciod air bhith imcheist

a tha tighinn 'nar rathad,

teachd bho naeh

dol as.

claoidh-

gu
Tha

slighe ^nochdadh dhuibh nach fhaca

Cha

sibh fein roimhe.

fhaca Hagar Tobar

'n

gus an dh'fhosgail Dia a

sibh-se

sam bith

Gleidhidh agus stiuraidh Dia sibh.

E comasach air

leibh

de

sibh fathast a faicinn sHghe

eil

suilean,

Nan

Dhe

iarradh

gu drachdach stiuradh Dhe, chluinnteadh

ag radh, " So an t-slighe^ ghiaisibh

A ghuth
Tha

innte."

mar a

fuathasach iongadach

ta

anbharra ^n ro-churaim iomaguinich ^gar deanamh

caon-shuarach

mu

Cha

stiuradh neamhaidh.

n-eil

an t-anam a ta ro-iomaguineach a ckiinntinn guth

an Tighearna

idir.

measg' gleadhar agus stairi-

na beatha

rich imcheisteach

so, fimiridh

ciuin, seimh,

agus foighidneaeh

ghuth

Tha

teach

ghutha

An

sin.

gu

'n

a'

cll

anbharr' ioraagain

air

fuaim fhoisneaeh a

a dh'fhaodadh e a chluinntinn.
!

Criosduidh abhi aineolaeh.

e 'bhi ciramach.

duine ^bhi

beir e air a

t-anam bruaileanach, imcheis-

bitheanta

sin, 'nuair

gu brath

mu'm

Ach

i air am faod an
Gun teagamh feumaidh

Is ni

faodaidh e 'bhi tur aineolach

an ro-chviram iomaguineach.

Cha

anbhaek' iomagain.

n-urramn

e 'bhi^ gi^i'n <io rnaicli

67

Dia riabb gu'm

biodh gnuis agus inntinn a chriosduidh imcheis-

mar nach biodh Dia

teach, sraichte,

Cha

'se

gu h-uaigneach. Aig
fonn " gairdeachais " a's freagarraiche

do'n Chriosduidh,

'se

fonn " gairdeachais " a tha

iomehuidh do bhriathran a bheoil,

deachais"

bith

cead aca an
ta

Dhe

sheirbhisich
air

le

iad

Seadh,

''

fein

cram na

chur

mar

'tha

air a

oir

tha

Ghairdean a
Salmadair

'n

Tilg air an Tighearna

ged 'tha e

sprochd

fo

imeheist,

eallach a chur air a

uile-chumhachdach,

ag radh,

fiamh a " ghair-

gu bhi dearsadh air

deanamh. Cha bu chir do

a's freagarraiche

gach ni a tha

uair

aige.

tha e 'trasgadh

'nuair a

gach

idir

n-fliaod g-ruaim a bhi air a ghnuis eadhon

do chiram.^'

shuidheachadh ann an

saoghal a ta ln ciraim, tha saors' aig a chriosduidli

o shlabhruidhean elaoidheach an ro-chraim.

Cha

ruig e les a bhi 'na phriosanach aig a chiiram no

aig an iomagain.

Faodaidh

imeaehd a mach a

prosan a chiraim uair air bhith a thoilicheas

oir

tha

chram

'n

ni

t-ordugh nis air a thoirt, "

sam bith

oirbh.^'

Na

Tha moran

tuille saors^

aig a chriosduidh na tha daoine a'm baraiL

beag nach

eil

saorsa ln iomlan aige.

e,

biodh ro-

A''

Is

neach a

seirbheis do Dhia tha e cosnadh dha

cumhaehd gu riaghladh; 's ma tha e ^toirt
umhlachd do"n Tighearna tha e cosnadh dha fein

tha

^toirt

fein

inbhe Righe.

Buinidh e do chir'bhreith a chrios-

duidh a bhi saor o'u anbharr' iomao-ain.

Faodaidh

OO

ANBHAUR' lOMAGAIN.

Dia mar a

e 'n t-saorsa so iarraidh air

cliir feiii

a bhuineas d gu dlig-heach. 'Nise 'tha 'n anbharr'

iomag-ain so

ri

'mhain a'n cisean

f haicinnj 'cha 'n-e

a tha nan aobhair broin ag-us imcheist, ach fs ann

an cur

air ag-hart oibre

gu feum
'san

matha sam bith

ann an uidheamachadh

faodar a faicinn

a chur air aghart^

ann an cur

a'n

ordugh

suidheachadh dhighean gu cur air aghart

gloir Dhe, agus slainte spioradail

bhasmhor.

Tha

ar seirbheis, 'sa

Tha

obair.
air

seadh,

air bhith

deanamh moran cumail

air ais air

'cur air aimhreith innleachdan a ta

an dealbhadh, gu feum a chur

sinn

anmanan neo-

iomagain a milleadh

'n anbharr'

duilich far nach eil iad.

air aghart.

agus

dhorradais

a faicinn

Tha

'n

Tha

ghnothaichean

anbharr' iomagain

a meudachadh gach ni 'tha tighinn 'nar n-aghaidh,

agus a

toirt oirnn a chreidsinn

bacaidhean thar ar comais^

iad ach suai-aeh.

'S

gu

bheil cuid d'ar

'nuair, da-rre,

iomadh deadh-oibre

nach

eil

air

an

deachaidh moiUe 'ehuir, cor uar a ehaidh a stad gu

buileaeh, leis an anbharr'

iomagain^

iomagain an aon a bha 'ga cur

le

anbharr'

air aghart.

'Se

earbsa chiiin, fhoighidneach ann an Dia, a tha

dhth

oii'nn, 'sa

tha feumail, gu soirbheachadh agus

cur air aghart obair

chinnte

ma

mhath

air bith

lan dearbh-

tha 'n obair a ta 'nar laimh a rir

toil

an Tighearnaj gu bheil Esan comasachj cha-ne

'mhain

air a cur air aghart,

mar an ceudna.
dhaoine tuiUe

ach a Ln-choimhlionadh

'Se hag-chridheachd a tha

''sa

chir iomasruineach,

deanamh

cion earbsa

ANBHAMl' lOMAGAIN.

Tha

ghraclhacli a Dia.

eachadh 'nuair nach

earbsa

Dia,

ri

eil

'nuair

69

anbharr' iomag'ain a tois-

'n

daoine 'g-abhail

nach

ann an

fois

iad a creidsinn g-u

eil

gur Esan Riaghladair uile-ghlic an domhainj

ceart,

agus gu' bheil gradh da-rreadh Aige do'n chinnedaoine

An

uile.

inntinn a ta

hichte air Dia, tha

An

na h-anbharr' iomagaine.
heachadh a dhochais

Naomh
mar

gu

frinneaeh suid-

'leigeadh dh^i 'sa cur uaipe

coltach

Co Ann a

Pol^ tha fhios aige

sin theid aige air

neach ata suidthu

Dia,

air

chreid

's

tha dochas

agam gu

measg a deanamh
ghnothaich

siu^

bheil

agus

le mor-chiine^

'n obair

gu

air bith,

iomadh neach

rachamaid

mu
le

'nar

thimchioU a

ln earbsa

bi soirbheachadh a's neart air ar taobh

tha

Ma

earbsa 'chur a Dia.

tha sinn ag oibreachadh a^n obair mhath

ri

e, 's

gum
ma

agus

gu
Agus

frinneach airson gloire Dhe,

cinnteaeh soirbhiehidh leinn

mu

anns na ceart laithean

'nuair 'tha 'leithid de

chomhrag

's

de

str

so,

dheireadh.

a measg bheachdan dhaoinCj

'nuair tha teagasgan saobh-chreidmheach, mealltach

air

an sgaoileadh

le

feadhain

a bu chir a bhi

seasamh agus a daingneachadh a chreidimh^

cuid a

measg chriosdaidhean a

iomagain

air

a shon

so,

tha

ta ln anbharr'

agus a foighneachd ciod a

ri

tachairt do dh'fhior chreidimh agns Diad-

hachd

mu dheireadh. Tha iad a d-chuimhneachadh

tha

gur ann an samhchair

na h-Eaglaise.

mu

bheachdan

's

an earbsa 'gheibhear neart

'Nuair tha connsachadh agus

dhaoine

'g

ciridh,

fmiridh

str

an

70

ANBHAEK,' lOMAGAIN.

gu daingean ann an gairdean

gu daingean
agus gu'n tagair Esan frinn Fhoeail

Eaglais creidsinn

cumhaelidaeli an Tigbearna, creidsinn

gu'n seas

Naoimh

Feudaidh

Fein.

gu^i tig crioch uair-igin

mneachadh mearachdach
gu'n tig crioch

'bhi

dearbh-chinnteach

air

gach beachd agus

air Foeal

Naomh

Dhe^

gaeh droch ionnsaidh chronail,

air

mhi-naomha a tha daoine 'toirt air; gu'm bi iad air

an dubhadh a mach, agus gu'm bi Frinn a Bhiobail cho

bha

ir

agus cho beothail an digh sin

a chaidh a toirt

'nuair

a cur

's

toiseach airson foghluim dhaoine.

Cha

uile,

's

sios

n-eil

an

mi

'g

radh nach bu chir dhuinn a bhi foghainteaeh

airson na firinn^

's

a rir ar cothrom

nach bu chir dhuinn a seasamh

's

ar comais

nach bu chir dhuinn a bhi

anma agus

ach tha mi g' radh,

fo anbharr'

inntinn a chionn

gu

mearachdaeh ag ath-bheothaehadh

mar gu'm biodh an

air

's

a fs lionmhor,

t-eagal oirnn, anns a chruaidh-

gleaehd, gu'n d'thugadh

buaidh

iomagain

bheil teagasgan

an Fhirinn.

am
Tha

beachd mearaehdaeh
e air aimhreith 'bhi

anbharr' iomaguineach eadhon airson Focail Dhe,

oir

tha

'n

creidimh.

iomagain a nochdadh laigse ann an

Tha Dia comasach, agus

iomchuidh, ni

Fein, agus euiridh

achd dhaoine

air

'nuair a chi

tagradh airson moraehd Fhocail

E gu

an Fhocal

nire faoin-mheachransin a ta saor o

mhearaehd.

Nach math a dh'fhaodas na h-ana-chreidich foehaid

a dheanamh air Criosdaidhean air-son na h-aubharr^
iomaffaine a ta iad a nochdadh ann a seasamh Firinn

ANBHATIR-' lOMAGAIN.

a chveiclimh
bitliidli

an Tig-liearna

Eiriclla

naimhdean

71

agus

l-igin,

an sgapadh. Tha Eaglais

air

Chriosd, agns an Creidimh a liuthradh aon uair do

na naoimh, ln chomasach

gach ionnsaidh choirbte

gach linn

'us ite.

dan

buaidh

ifrinn

Cha

brth cha treig Criosd

an Eaglais, agus gu brth bithidh

Aige-San

an t-saoghal

's

Is coire fior

chumanta

cuid de na doighean
bhisich

Dhe

Anbharr'iomagain

Tha

sibh a nis a faicinn

neo-mhisneachail

agus a bharrachd

air

sin^

air

rsd

daoine

seir-

an deanamh nan

'g

fein.

tha 'n anbharr'iomagain a cur dragh

mu

chir dhuinn
fior

deanamh

'g an claoidhj

's

cuis-mhagaidh aig an naimhdean

ise 'na fianuis

so.

a bheil

's

orra anns

eadhon cumhach-

d'thoir

Gu

oirra.

dlan a thoirt do

air

'bheir daoine

shuimeil anns a chuis

bhi againn air

fois

math againn gu'

Chriosd; ach

Bu

thimchioll an staid spioradail.

gun teagamh a bhi

ma

na

sin.

sth

Cha bu
gus

chramach,

fior

am

chir eolas a
bheil doehas

bheil Dia air gabhail ruinn tre

tha daoine 'gan claoidh fein

le

imcheist inntinne, an deigh dhoibh l'en saor thoil

fin^ seirbheis

Chriosd a ghabhail o's laimh

tha iad ann an imcheist a chionn nach

eil

ma

fhios aca

co dhiu 'tha gradh fior aca do Chriosd, no co dhiu

'tha ^n aithroachas

f rinneach

agus ceart

ma

tha iad a'n staid imcheisteach inntinne 'nuair 'tha

ln fhios aca

ann an

gu

gu

bheil iad a caitheamh

am

beatha

seirbheis Chriosd, 'nuair tha ln fhios aca

bheil peacadh grineil leo, agus

gu

bheil iad a

anbharr' iomagain.

72

cogadh gu cruaidh
anbharr'

reachadh, oir tha

tha

'u

a ag-haidh

'n

au

iomag'aineach
'u

iomagaiu

aubharr' iomagaiu

air

mar

ma

tha

tha iad

siu,

aimhreith

siu, 'g-au

iad

choi-

ri

agus

cumail o'u

dochas agus an earbsa 'stidheachadh g-u buileach

agus trocair Criosd.

air maitheis

'Se cion creidimh

daingeau ann an losa Criosd a tha togail iomagaine

Tha

dhaoiue.
so

'n

aubharr' iomagaiu ag iridh as a

gu bheil iad a
an

iad

leigeadli

nach

's

ris

faieeadh iad aon uair

rinneadh air an son

aca.

uam

gn

le

soilleir,

ciod au iobairt, au

Criosd

air

foirfe

'us

agus cuideachd, nan

d'thugadh iad fainear, ciod a tha

deauamh

Nau

an aubharr' iomagaiu,

au doLadh iomLin

agus

fein a tha ri

e Criosd.

bhiodh sth

taic air Crlosd,

Chuireadh iad cul

tabhartas,

gur iad

saoillsiun

au anma 'chosnadh,

slaiute

nise

eadhou a

an son ann an ionadaibh neamhaidh.

Cha b-urraiun imcheist dragh a chur orra^-uau

d'thugadh iad da-rre fa'uear, mar a ta am Mac
Siorruidhj auu au cruth dhaoiue, a tagradh agus a

guidhe

air

urraiun

an son aig doas laimh Dhe

'u

fiHinneachadh

aghaidh nau

iamh

'sa

tri

faunachadh 'nan diau

a'gleachd. riu,-seadh,

sin,

Ma

am

fiu a

str

an saoghal, an

tba sinu ciontach

cha 'n-urraiun duiuu a bhi

gaiueach gus

cha n-

an

eas-cairdeau cruaidh sin a tha gun

agus au diabhoL
digh

higha ua tha iad

cLioidh, uas

tuille's

fheoil,
's

an

ioma-

faigh siuu air au t-sh'ghe cheart.

Ma

tha ar lochraiu air dol

bhi

tuille's

as,

iomagaiueach gus

cha n-urrainu sinu a

am

faigh siuu air au

73

ANBHAEU' lOMAGAIN.
clcasaehadh

iacl

Bu

rs.

chir dhuinn a

iomagaineach gu 'bhi ullamh ag-us deas

l)hi fior

m sam

aig-

bith airson grad gliairm do'n t-siorruidheaehd^ fior

iomagaineach airson na h-oidheirp

'thoirt air

mu'n

gach math

siubhail sinn

a's

a's diehiollaiche

urrainn duinn a dheanamhj

nach faicear sinn

's

ni^s

ach cha bu chir dhuinn a bhi anbharr'iomag-aineach

raar g-u'ni biodh eagal oirnn nach g-abhadh

trocaireach

sam

ris

mhac

Dia

struidheil a ta aithreach

mh bu

bith e; agus cha

g-u

co

chir dhuinn a bhi

iomagaineach mar gu'm biodhamaid an-earbsach,

amhurasachj nach

eil

maitheis Chriosd uir-ifeaeh-

dach gu slighe 'chosnadh dhuinn a bheir do ne9.mh

sinn.

Tha ithne Dhe ag radh "na biodh roni sam bith oirbh."
An d'thug, no'm

chram

bheil sibh a toirt

umhlachd do'n ordugh

an deigh so?

toir sibh geill d'a

bhiodh moran

foise

tuille toileachaidh

^buileachadh oirbh
saiche air teagasg

An

so ?

d^thugadh,

agus sth agaibh^ agus moran

anns na tiodhlacaibh a tha Dia

;

bhitheadh sibh na bu choma-

Dhe

maiseach anns gach

^ur SLanuighear a

dheanamh

ni.

Le'n anbharr'iomagain,
cion misniche aig

Nan

lag-chridheachd

le 'n

manan, agus

guineachj leo so uile

tha

le'n

's

eudain ioma-

criosduidhean a toirt

tmailt do'n chreidimh a theagaisg Criosd dhuinn.

Bu mhiann
ithne

eadhon

's

leis

an t-Slanuighear gu'm biodh pairt

romh-eohis aig daoine air sth Neimh,

am

feadh

"'sa

tha iad air an talamh

mhiann Leis gu'm biodh

bu

chuid Shiaiffh co-

74

anbharr' iomagain.

masach, eadhon

's

an t-saoglial

Dhe

gradh

taobh

d'an

earbsa 'us

so, air

ann an cumhachd

doclias aoiblineach a chur

seadh

's

an

euslainte

a'n

chridhteach, a'n imcheist chlaoidheach, a'n tubaistean

le

a'm mealladh

's

Criosd gu'n

iomlan ann an cumliachl

sibh-se

mata

maille

Tighearna.
cir a bhi

's

daoine

ri

^an gradh Dhe.

an

Cha n-urrainn

Earba'

sin solaidh

comhnuidh

creidimh daingean anns an

Cha n-urrainn duinn an

earbsa a's

ma

tha sinn a

againn

toirt geill do'n

's

an Tighearna,

iomagain. A-so-suas^ mata^ cuiribh

uaibh an imcheist, 'us earbaibh

Dia.

bu mhiann
muinghinn

a'

as an Tighearna, agus

an anbharr'iomag-ain.
'ghabhail

sg-inteachail,

cuireadh

'ur

n-anman

ri

VI.

LE
"Na gradhaich

S G.

gun

codal air eafjal

tg

Gnath-Fhocail, XX.

shean ag iridh gu moch.

Bha na naoimh bho

Tha

'n

thu gu hochdainn."

13.

Sgriobtur a toirt dearbhaidh g-u leor g-u'n

mhaduinn a chunnaic

robh.

B'ann

moch

Abram,

athair

nan Creidich, an smuid a bha

'sa

'g

gu neamh a luaithre bailtean a chomhnaird.

B'ann moeh 'sa mhaduinn a dh'f halbh e,
le ordugh Dhe^ chum gu'n iobradh e do'n Uileiridh suas

chumhachdach ionmhas gradhach a chridhe, seadh

B'ann moch

a h^anabh Isaac.

mhaduinn

'sa

chur lacob suas an carragh cloiche air an do leag

e

cheann r na h-oidhclie^ chum gu'm biodh

cuimhneachan taingealais

air

a bheannachadh

na sochairean a gheall Dia dha.

Maois a chur suas
e

moch

Dhe^ a

'sa

loshua,
eiridh
d'a

a'

moch

son.

'rs

le

ordugh

sa

mhaduinn a rinn

tr

uairean

gu'n

se e.

robh

neach a chuireadh an ite Mhaois, ag

Bha

gu moch.

chloinnj

's

Agus cha

leithid

do ghradh aig lob

gu'n robh e 'g iridh moch

mhaduinn a thagradh

Tha

'Nuair tha e

ainmeachadh

air

air

'Nuair a dh'fhalbh

an d r-chlar cloiche airson nan

toirt suas

'na

altair aig sliabh Shinai, dh'irich

mhaduinn.

itheantan^ 'sann.

Tha

's

'sa

dh'urnuigh

b'e cleachdadh

e air innseadh

ri

aiumic a bha

dhuinn gu'n d'rinu

E 2

Dia

^'

air

'sa

an

'n so.

lob mar

76

LEISG.

Airson gach aon d'a chloinn

an comhnuidli."

so

tha e

Dhe

'tairsg-e iobairt

tha e

iarraidh beannachaidh

'g-

Cha

airson gach aon diubh,

eachadh

gum

bheil

teagamh

moch

Salmadair ag iridh

mi

n-eil

air bith

Anns na

mhaduinn.

'sa

smviain-

nach robh an

Sailm tha dearbhadh gu leor againn

air a chuis.

Anns a V. Salm tha e 'g radh " A Thighearn^

air maduinn eluinnidh Tu mo ghuth
air maduinn
stiuraidh mi m'urnuigh a d'ionnsuidh, agus amhair:

cidh

mo

mi

suas."

ghloir

tha

rs

mosghiidh mi fin moeh

Dain Sholaimh

moch do na

radh

'g

" Mosgail,

(vii.

13),

Ann

an

tha sinn air ar gairm

gu

mhaduinn."

air

fion-liosaibh

rachamaid do na
nise,

mosgail, a shaltair agus a chlrsach

Anns

"

a'

mhocli-thrath

Thigeamaid

fion-losaibh."

Tha

a dh'ionnsaidh an Tiomnaidh Nuaidh.

sinn a'n so a leughadh gu'n robh na h-Abstail a

moch 'sa mhaduinn.

Agus 's ann moch 'sa mhaduinn a thinig na
mnathan naomha a dh'ionnsaidh na h-Uaighe, air
teagasg anns an Teampull

mor

Aiseirigh an t-Slanuighear o na mairbh.

Tha

sinn a leughadh

ar Slanuighear fada

mu

romh

aon

latha.

aig an d'irich

Nise cha

n-eil

ni iongadach a^n so, ach ni ris a faodadh fiughair

a bhi againn

oir,

mar tha

fios

aig gach neach,

aon de cheud stidhean na Diadhachd, gur

gach ni 'th^againn, agus

ar tm,

's

ar laithean

air

an aobhar

mar an ceudna.

uairean an latha a's fearr

^s a^s

rala.

sin,

le
's

is

Dia
Leis

'S iad ceud

Cha

ir air bhith againn an cumail bh^ Uaithe.

n-eil

Esan

77

LEISG.

d'am buin an

Fhoeal

gu h-iomlan,

Aige

tlia cir

air

Ann

an Leabhar Ghnath-

Shohiimh, tha sinn

a leughadh iomadh

a eheud chuid

deth.

mu^n

rabhadh

leisg-

mu^n

's

chodal,

iomadh

comhairle dhrachdach ag iarraidli oirnn cul a

chur

Tha

riu.

iad an

leisg-

dosgainniche

'n 'ur

Leabhar

a^s

sin

ar teagasg-, g-ur

"g-

naimhdean

miosa

a's

urrainnear ainmeachadh

agus bacadh a chur

air ais,

agus

'n

'san codal

's

gach ni a ta maith

air

cuimhne

" Riaghlaidh lamh nan dchiollach

" Mar
fo chis/'

ach bithidh lamh na leisge

an ceudna an

am

sin a ta k^asg 'na obair, is brathair

" Their an

e do'n mhllteir mhor.'^

'se sin,

Cuiridh mi beagan de na Sean-fhocail

ceart.

leomhan

's

gu cumail

leisgein^

Tha

muigh, anns na sridibh marbhar mi,"

tha e fuireach air ais o thirn math air chor-

iginn a dheanamh, a chionn gu' bheil eagal air

gu'm

bheil ni-iginn duihch 'sa ehuis^

a chuireas dragh

anam daonnan
naeh
a

eil

bun na

dheanamh

air^ 'sa

Dh' fhaodadh

'na linn fhin,

'ga chumail air ais.

Tha

mi

's

ag iarraidh

air

mr-fh.eum
leisg

thruagh 'sam

noehdadh anbharrach

nam brehdan

feanndagach an toradh a
fhocal

staid

Tha na graidheanan

dhealbhail,

mur biodh an

'n

bheil fearann an leisgein air a

soilleir.

Tha

cunnartan faoine aig

fo gheilt le

stidh.

ni-iginn

thig 'na aghaidh.

a ta
;

is

aige.

th'

mu

thimchioU

droighinn agus

Tha

n'

sean-

an leisgein dol a dh'ionn-

sachadh leasain o'n chreutair sin a chruthaich Dia

moran nas

isle

na'n duine

"

Imich a chum an

78

LEISG.

t-seangain^ a leisg-ein

Tha

ag'us bi glic."

bhoehdainn

a's

thoir

e air

near a

fa'

deireadh do'n leisg

codal air eag-al gu''n

shlig-liean,

innseadh dhuinn
:

eeudna

so,

" Oir thig

gu bochdainn

sgriobhadh

am

Agus

thu gu bochdainn.^'

tig-

tha cheart fhrinn air a nochdadh dhuinn

briathran laidir

g'ur

Na gradhaich

"

na

leis

an neach

leis

misgeir agus an geocair

agus eudaichidh turra-ehodal duine

le luideagaibh."'"'

Bha

a mhoch-eirigh 'na cleachdadh

Bha

aig na naoirah o thus.

iad

daonnan a cogadh

gu

laidir

an aghaidh a pheacaidh

an

leisg

nach

so.

Is peacadh

sam

freagarrach a'n doigh

eil

bith

do'n duine 'ta toileach a bhi dileas, treidhireach do

Dhia.
air

Ma

Ijhuineas sinn do Dhiaj cha n-eil cir

bhith againn geill a thoirt do'n

bhith a tha Dia

dhuinn a

'toirt

duinn

dheanamh er

ri

Ciod

leisg.

dheanamh,

n-uile

neart.

air

's

cir

'S

iad

dchiollachd^ deadh-dheanadachd, agus beothalachd

dearbh-chomharraidhean

cheart,

An

cridhe frinneach, criosdail.

cinnteach

toirt gill do'n leisg, is seirbhiseach e a

tha 'n d

chuid neo-chramaeh agus neo-dhleas; tha e

umhlachd agus a strochdadh a mhaighstir

math

''s

do

Dhia.

leith-sheirbheis do

Dia

sin.

'tairgse,

Tha

Tha

'n

air

seirbhiseach a ta

'toirt

eile

co

duine leisg a toirt

Dhia; agus gu brath cha ghabh

e 'toirt

maslaidh do Dhia

le

bhi

aon chuid leth no pairt D-san d'am buin

an t-iomlan.

Bha

riamh 'na chleachdadh aig Eaglas Chriosd

a bhi 'toirt misnich ag'us eothruim d'a cuid Skiaig-h

79

LEISG.

math

aivson aoraidh follaiseach maidne, co

Tha

diomhair an t-seomair.

na h-Eag-laise nas cudromaiche, nas

coimhlionta

na'n

latha

'ta

'g

aoradh

Mhaidne

line,

agus nas
'Sann

Fheasgair.

t-Seirbheis

romh mheadhon

ri

Seirbheis

uidheamachadh

Buird an Tighearna airson a cuid Sluaigh, agus a'n

sin 'gan cuireadh a dh'ionnsuidh

na daimhe sin
bhi aca

ris

a's airde 'sa

an t-Slanuighear

Tha

thahimh.

'n

comh-chomuinn

dkiithe a's urrainn a

's

am

feadh a ta iad air

Eaglias daonnan 'an aghaidh

comunaehaidh anmoch,
no iginn shonraichte

kigha na tha aobhar

'nas

Tha

air a shon.

daonnan

a coimhearlachadh d'a cuid sluaigh, iralachd an

latha 'thoirt do

cruinneachadh

aoraidh

sheirbheis

gu aoradh

Dhe

seadh

foUaiseach trath latha,

mu'm bi daoine air an sruehadh 's air an cur

nam breisHch le eraim^ buaireis, agus trioblaidean
na beatha
toikchte

so.
le

Tha

iad

cuid 'am barail

a fhreasdal

Fheasgair a-mhain.
toirt

na misniche na'n

sin de bharail.

Cha

am

n-eil

gu'm

bi

Dia

an t-Seirbheis

an Sgriobtur a

cul-taic' a's faoine d'a leithid

Tha mi

gach neach aig

air

creidsinn gur e dleasnas

bheil

an comas,

seirbheis

molaidh agus breith-buidheachais a thoirt do Dhia,

moch

'us

anmoch,

an uain daonnan
le

air l 'n

Bha

Tighearn.

iobairt

air a diiblachadh air

an t-sabaid

Bu

chir e 'bhi

orduchadh lagha nan ludhaeh.

'na riaghailt againn, dol

gu aoradh

follaiseach,

car a's kigha, d uair air L'n Tighearn

ach

an

mur

urrain sinn dol d uair, deanamaid roghainn de'n

80

LEISG.

Bha

mlmduinn.

maduin-

aoradli agus urnuig-liean

neach riamh nan cleachdadh aig an Eaglais ChoitAir a cheud Domhnacli

chionn.

bu thrath

t-Soisgeil^

na tribhdhireachd

""sa

'sa

fo

riarachadh an

mhaduinn a chaidh

chreidimh a thairgse,

ofrail

ofrail

na h-earbsa dhaingeann agus an deadh-dhochais,

na unathan naomha a thainig moch

leis

'sa

mha-

duinn a dh'ionnsuidh Uaigh an Fhir-Shaoraidh.

Leo-san, mata, agus a rir an eisimpleir-san, racha-

maide, gu hiath agus trath, a choinneachadh an

Na

t-Slanuighear air an Domhnach.

geiU do'n leisg air

d'thugaibh

moch Lath' an Tighearna.

Ma

dh^fheumas sinn ceud uairean nan laithean seachduine a bhuilea(;hadh

air

gnothaichean na beatha

thugamaid iad do Chriosd

so,

seadh air an

Domhnaeh

air a

Fein,

a tha cur 'nar cuimhne

gach seachduin, Aiseirigh an t-Slanuighear o na

mairbh.

Ma-dhaoite gu bheil sibh ag eiridh gu

moch

airson 'ur gnothaich fein,

fein

iribh

Tighearna.
air

an

gu moch a

Na

""sa

fhreasdal oirbh

fhreasdal air aoradh an

deanamaid ana-caitheamh

la sin, 'nuair

le leisg

tha urnuighean an t-saoghail

gu neamh, air an latha 's

gu beannachadh neimh a fhrasadh a nuas
O na caitheamaid La'n Tighearna gu leisg.

Chriosdail a dol suas

pailte

oirnn.

i gu bochdainu
Domhnach a ghleid-

Cosnnaichibh an leisg mu'n toir

sibh.

Toisicheamaid air an

headh gu

ceart.

Ma

gheibh sibh an namhaid-sa

a chuibhteachadh, 'sann a's docha sibh a dh'fhao-

tainn tuille cuideachaidh grais.

An

leisg!

Tha

81

LEISG.

daoine toirt gill

aon chuid

An

cuise.

mar

choire

leisg

Ach ged

panaich.

na

thamailt airson na

fo

Tha daoine

chumanda

eha n-eil iad

'san digli sin

d'i,

fo thrioblaid

'sa faig-hear

'sealltainn

gu

oirre

de chom-

leor

gheibh, cha n-eil sin a

deanamh

a pheacaidh nas lugha, ged tha sinn uile ealamh

saoilsinn

gu'm

an laimh

air

chl,

ma

dhaoine 'deanamh

gu'm

saoilibh

ni sinn

thoile 'sa mhisnich

gu'm

tha

^dalladh na tuigse

na beatha

cuid uile

tha

gu

leir

maeh
Tha i

'sgrios

agus an duine tha

leisg

tha

ann an auam an

spioradail

'ga chur a

An

naoimh Dhe.

bheil a

oir faodaidh iad a bhi

duine; agus tha eagal oirnn gu'm bheil

geill d'i,

mhor de

brath, na

Tha 'n leisg 'na gakr a tha dol

gu h-iomlan ; tha i 'truailleadh a

'am mearachd.

anma

gu

dheireadh

cuid

Gu

so.

bheil ni ceart, a chionn

feadh an duine

ais

mar tha

chuis

'sa

mhor-ehuid 'ga dheanamh

cumail air

mu

Seasaidh sinn

bheil.

toirt

comh-chomunn

^cur air aimhreith

urnuighean diomhair na maidne, a bu chir a bhi

socair,

is

An

gun chabhag.

sochail,

iridh 'nuair

bu chir dha

duine ta 'g

'bhi aig obair, cia'mar

urrainn da a smuaintean a chruinneachadh gu'n

socraehadh air urnuigh, agus gu'n suidheachadh

air

na nithibh

prseil a

bhuineas do Dhia.

Cia-

mar is urrainn duine sam bith uuruigh a dheanamh

gu ceart, ma tha inntinn kiaineach agus lu de
nithe

eile.

Cha

n-eil

urnuigh

uaignich,

'tighinn

le

namhaid

na'n leisg

cabhaig

a's

miosa aig an

agus esan a ta

do thigh Dhe, cia-mar

E3

is

82

LEISG.

urrainn e dol g-u suidhichte

gu

's

socair troimh

aidmheil choitchionn sin air peacadh,

leis

am

an

l)heil

an t-seirbheis Mhaidne a mhor a toiseachadh, agus

am

leis

airson

an Eaglais "gar n-uidhearaachadh

hheil

na seirbheis molaidh a leanas.

fuathasaeh a ta 'san leisgein

falbh

agus

'8e mUteir

tha e ^tilgeadh air

iomadh tiodhlac a tha Dia buileachadh

am

leis

Cha

faodadh e 'bhi sona.

air,

shn e 'mach

a lamh airson a bheannachaidh agus uan sochairean

Tha

a ta air an tairgse dha.

eoire

do dh'fheadhain

e cuideachd a

fheum

an

seachad

'leigeadh

'dheanamh do dh'fheadhain

saothair

'us

dragh na

toileaeh

iad.

Tha

an

'gabhail

Tha

leisg

Tha

sgaoileadh.
leith-sgeil

Mur

eile.

'bhi

chuidicheadh e

cuise,

'n

dh'fhaodadh

fein a

gu

deanamh

croin

Tha

droeh

doibh-san a ta mu'n cuairt oirnn.

eisimpleir

deanamh

eile le leisgeineaehd.

'n

feadhain

eile

thaobh an diom-

hanaehd, a chionn gu'm bheil sinne diomhanach.

Tha na leisgeanan lionmhor, agus ni iad greim air

a's faoine gu leith-sgeul an diomhanachd

an reusan

a ghabhail.

Fgaibh

toilichte

miann

fin;

orra

's

bitheadh iad

fhaotainn 'nan draip

agus tairgeadh, na iarradh duine cuideaehadh

ann an gnothach feumail

a sealtainn air
'sa

leo fin iad, 'us

leo fois

mar neach a

cur air aimhreith an sth

gabhail oidheirp laidir

dheanamh;

gu

air hhith,

's

tha iad

ta cur trioblaid orra,

's

am

Tha

fois.

toiseachadli air

tha e 'gabhail shirn chruaidh

ssrur de chodal, ag:u.s iridh

ann an

am

feum a

ceart.

gu
Tha

8.S

LEISG.

daoine 'cur samhacli an coguis, agus an sin ^gan

deanamli fein deirbhte, nach

a bhi

idir

gidheadh,
e

'g

e air iarraidh orr'

eil

gn maduinneach.

iridh

g-u briathran

neach

Ag-us,

eile ''g-habhail

" Tha

moran nas reusanf a smuaineachadh, gu'm

neach ag iridh
'creidsinn

no

gu.

moch a chionn

ann an Criosd, na chionn gur

fear-ceairde,

bheil

g'u'm bheil e
oibriche,

Agus
gu moch-eirigh a

no seirbhiseach a th'ann."

a thaobh na dig-h

fearr

a''s

chleaehdadh, tha duine dchiollaeh, ged bha e a'm

mearachd cor uair ann an cuid de ghnothaichean,

gidheadh bha e daonnan dchiollach, agus tha
^toirt

duinn nan comhairlean

ann

glic so a leanaSj

an Searmoin, airson moch-eirigh a chleachdadh

" Ma's miann leibh eiridh gu moch^ gabhaibh trath

mu

Air gach cor bithibh cinnteach gu'n

thamh.

dean sibh

sin.

prseil 'sa

tha

De sam
'ur

geann an uair agaibh

sam

seadh

mu

a dh'aindeoin

n-uair riaghailteach a threigsinn

chean seachad gus a mhaduinn.

dragh, ciod sam bith

am

a's
;

dh'artluich

d'fheuch
i

oirbh.

de

sibh

gach grosadh
'us tarcuis,

mo

fein.

oirbh, 'ur

leigibh gnothai-

Ciod air bith an

fin-icheadh a chosdas

e dhuibh, gleidhibh 'ur n-uair fin."

gu'n

gu

thamh^ agus iribh aig 'ur n-m

d^thugadh ni ach an iginn

radh

cho

's

gleidhibh

guidhe, a dh^aindeoin gach sgallais

gabhaibh

Na

fein,

bith cho dirachdach 'sa tha 'n-iarrtas

'ga leigeadh seachad

'us

bith cho taitneach

eompanaichj gleidhibh gu dain-

sibh

Tha

sibh

a mhoch-eirigh,

reuchaibh a risd

ag

ach

feuchaibh

84

LEISG.

fhathast

mi-earhsa annaibh

le tuille

daieh ni 'ur sonas ag-us 'nv

bas an anman,

iad cho ln de g-ach eucail spioradail

deanamh

eiridnidh a tha sinn a

'nar

cridheaehan

cabhag-ach;

Tha

^sn ui 'bhi

Tha dadino

a gabhail iongadais

'sa sin

agus ainmic;

Ch;. iiiheu-

eho mhor

st,

tme do dh'urnnig-h.

'toirt tuille

ar

h't-us le

feiii;,

agus naisniche a'n Dia.

tuille dochais

''cur

bheil

g'u

Nach heag

air spiorad a g-hrais

n-urnuig-hean

goirid

leug-hadh a Bhiobaill, gann

dol

g-u

uidheamachaidh, agus

Comunachadh,
ainmic.

fior

ag-us

bheag

air

b'fhearr

Oli

g-u'm bi'mid na bu dchiollaiche anns na nithe a

Tha

bhuineas do Dhia.

an gnothaichean

"'n

leisg-

saog'halta,

dona

g-u h'or

ach tha

miosa ann an g-nothaichean spioradail.

'na h-ag-haidh

mata

'Nuair a ta

t-m ceart a tighinn

'n

g-u

dvirachdach

ann

fida nas

Cuireamaid

^s g-u

dchioUach,

g-u dleasnas air

bhith a bhi deanta, na cuireamaid dil mionaid ann

oir

ma

dil

chuireas, ch sibh g-u'n lean

no dh

dleasnas

mu

eil

dheireadh

Esan a

toirt gealltanais

agus,

ma

cha n-eil

iomadh

dhearmad

airneo air a

nach

eile

tha

Thugamaid

ri

tuille 's

uile

gu

sam

am

dil sin,

bheil

an

fada g-un deanamh,

leir.

ta buileaehadh

an aon

g'us

dil,

Cuimhnichamaid

na maidne oirnn, a

bith dhuinn air an fheasgar

buileachadh an fheasgair oirnn,

gealltanas duinn air an l mireach.

oidheirp

chruaidh

mata

mionaid a th'againn a chaitheamh a

air

rir toile

gach
Dhe.

A' neach a ta 'saothreachadh gu dchiollach

air

sgath graidh Chriosd^ cosnaidh e duais air sgath

85

LEISG.

Na

Chriosd.

rduchadh gu

an seirbhiseach

leisg- air

Neach

hear,

iad,

riaghladh

'bhi

b'iadsan

nam

a thilgeadh do dhorchadas

chaidh mu'n

tha nochdadh

maise ag-us illeachd na caithe-beatha

saothrachail,

agus deanadach.

An

Tha

'ta beothail^

leisg"

graineil do Dhia, agus calg-dhreach

A Naduir^

deanamh

cuairt a

eisimpleir Fein,

le

chaidh

bailtean. Bithidh

B^e so teagasg" an t-Slanuig'-

an taobh a muig'h.

maith, agnis

deanadaeh

seirbhisich a rinn cosnadh

na talanta a fhuair

leis

Tha

an aghaidh

tha Esan daonnan ag oibreachadh.

oir

losa 'g radh

" Tha m' Athair ag oibreachadh

Cha
neamh ^an sin tha iad le
suilbhireachd a deanamh an oibre.
Air neamh tha
iad a moladh Dhe gun sgos^ 'sa frithealadh
gus a

nis,

n-eil eolas

agus tha Mise ag oibreachadh.''^

oirre air

dhoibhsan d^an

E.

eagal

'Nuair a

h-aingle Lot^ ghreas iad air falbh

sin

moch

'sa

mhaduinn.

glormhor nan Abstol,

Smuainichibh

air

na

shaor

am

fear-moille
air

comunn

Comuun maiseach nam

faidhean, air Sluagh aluinn an Luchd-fianuis,

nach do chuir

iadsan

uile

bh'

uaipe

cealgach, cuilbheartach sin, an leisg?

'na h-aghaidhj

gu

dchiollach,

's

thug iad buaidh.

an

Dh' oibrich iad

chog iad gu misneachail, rinn

urnuigh dhiraehdach anns a mhoch-thrath

riaghailt-san a chuid a b'fhearr a thoirt do

ceud
's

t-olc

Chuir iad

iud

b'i 'n

Dhia

thoradh an ltha, na smuaintean a b'urala

b'a shoilleire,

neart

blathas dleas a ghraidh.

'us

seasmhachd na

Air an aobhar

sin^

toile,

tha 'u

86

LEISG.

Sgriobtur ag iarraidh oirnn an eeumanan-san a

"

leantuinn.

Chum

nach bi sibh

ach 'nur

leasg,

luchd-leanmhuinn orra-san, a tha tre chreidimh

sealbhachadh nan geallanna."

ag-us fhoig'hidin a'

seaehnamaid an leisg aig gach

de'n latha,

agus cuimhnichamaid gu'm faod sinn iridh gu

moch,

's

an deigh

sin

faic

sinn

am

ma

feasgar;

moch mata, thugamaid an

corr de'n ltha

Mar

ann

am

Ged tha

'bhi leasg.

uile,

sinn a faicinn moch-thrath an latha,

theagamh nach

tha sinn ag iridh gu

nach caith sinn an

aire

faoineis ^san droeh bhil.

cuibhtich sinn an leisg, cha n-urrainn dochas

gu'm

a bhi againn

naoimh Dhe.
tig sibh

anma

bi ite

feitheamh oirnn a measg

na grdhaichibh codal^air eagal gu^n

gu boehdainn, air eagal gu^n tig bochdainn

anco math ri bochdainn cuirp

oirbh

fhanuachd beatha Spioradail, fann thogradh agus

beag didh

Cha

agus

air frinteachd

^bhi sibh

gu brath

an deadh-oibre,
b'f hearr gu'n

pailt

ma ghradhaicheas

gabhamaid

a bhuineas do Dhia.

b'fhearr

naomhachd.
^s

ann

sibh an codaL

tuille

tlaehd anns na nithe

B' f hearr

gu'm biodh togradh

gu dol gu urnuigh

deothasach, dirachdach againn

fior

ann an creidimh

gu'm biodh

tuille

graidh againn do na

Braithre, 's tuille togarrachd gu gleachd gu dian a

chum feum a dheanamh dhoibh Anns a mhaduinn
!

mata, iribh daonnan ann an

deanaibh urnuigh

ri

Dia

'ur

m gu

n-Athair ;

m-nuigh

tagradh

Bis air sgath maitheis agus deadh-thoiUteanais

Mhic, 'Ur Slanui"-hear,

rinn

Fin aithnichte

LEISG.

87

(l'A dlieisciobuilibh

mar an Reult

maduinn mata d'A Ghuth-San

gilleamaid gach

ag- ig'heach

dealrach maidne.

ruinne^mar a rinnE riusan a chadail

uair

A chraidh

" C'arson a ta sibh 'nur eodal ?

aig'

agus fhulannais, 'nuair a thubhairt

deanaihh immif/h."

irhh^

agus

VII.

FIN-THOIL.
"

Air an aobhar sin na hithihh-sa

neoghlic,

an Tighearna.^pam.

toil

ach
v.

a' tuigsinn coid

17.

Is iomadli uair a cliaidh a clieisd so fheoraich

Ciod e

son?

fior

gUocas,
eolais a

De

ghliocas?

deir

Suim no toradh gach

cuid,

tha daoine comasaeh

agus feum gach foghluim

trusadh.

tha e 'deaiiamh air ar

'tha sinn ^ga fhaotainn?

'Us ciamar

Tha cuid

a's fearr

t-saoghal-sa, a bhi gubhail

hear air ar feum

's

duais

sgoil a tha iad a

gaeh cothrom

a gheibh sinn air a chuid

Ach cha

air fhaotainn,

gach

ag radh gur

eile

se sin, a bhi gabhail

's

'Se

seors'

e so glioeas,
's

gach fth

dheanamh

de'n

gach cothrom a gheib-

ar sochair fein a chur air aghart.

n-e so an gliocas a's airde 'ta 'm Bioball a

nochdadh dhuinn.

Le Focal De tha

teagasg, gur e so

am

'ceart-thuigsinn ciod

fior-ghliocas,

toil

sinn air ar
seadh,-a bhi

an Tighearna

d'ar taobh.

" Air an aobhar sin na bithibh-sa neo-ghKc, ach a

tuigsinn ciod

toil

an Tighearna." Agus c'arson?

Tha 'chionn gur e Dia Tobar nan uile-ghliocas

ann Uaithe-san a ta gach fior-ghUocas a teachd
do bhrigh gur ann aig a Chruithfhear a mhain a

's

fios,

ta

ciod a tha feumail do shonas^ do mhath, agus

do shoirbheachadh nan creutairean a chruthaieh E.

Air gach ni dhuibh

so, 's

Esan an t-aon Bhreitheamh

Ky

FBIN-THOIL.

Tha

ceart.

obair

tha

doanamh.
f'hios

fhios aig g-ach oibriche c'arson a ta

fios

aige air a feum^

Fimiridh

g-ur

eiod a's feumala

's

e^arsou a ta e 'ga

ann aig Dia

dhuinne.

a's fearr tl}a

'Se gliocas

duine, mata, eolas a ghabhail air na nithe so

sin^ air ciod

a tha Dia

bhi deanta

leis

ag

iarraidh

'ghhiasad, 'sa bheatha 'chaitheamh

no

'n

a's

urrainn e a thlantan

Dia e

le

toil

agus eia-mar

se

de an obair

dreuchd 'san fhearr an urrainn e

Fhreasdail a choimhlionadh

an

ag orduchadh

mhmn

cia-mar bu

^s

is

an

fearr

bheartais a bhui-

'sa

leaehadh feadh na h~ine ghoirid a ta Dia

d gu feum a dheanamh dhiubh.

'toirt

Fimiridh sibh

ideaehadh gur e gliocas an duine eolas fhaotainn

air

na nithe

so,

colas fhaotainn
sochair,
air
's

's

agus rannsachadh gu mn chum

air

gach

uidheamaehadh,

gach

gach cothrom a dh'oibrich gliocas Dhe

a shon.

Fimiridh gu bheil

ann Aige-San

'n

Aonar a

fios

ta

aig Dia, agus

fios,

ciod a ta ro-

fheumail agus ro-fhroagarach air-son gach aon de

Ma

shUochd Adhaimh.
air eolas

fhaotainn air

de dh'amaideachd

ro-oloj

clium ar lir-sgrios
tir air toil

nach

eil

Dhe

tha sinn a deanamh dmeas

toil

fein.

Dhe, tha sinu ciontach

's

smn /ein-t/ioilell
'ta

d'a thaobh, ^sa tha 'ga

e 'n sin a

e 'n siu cioutach de

deanamh Dia dheth

pheacadh

NebuchadnezzarWair'chuir
dh' r

tha

Oir an duine

a's

mo

sl

deanamh
dearmad,

fein.

Tha

na riuueadh

le

e suas iodhal grineilde

ann an comhnaird Dhura

oir ciod

a th'anii

90

FEIN-THOIL.

ach fin aoradh, no fin-urram do neach e

thruaig-he, tha tuille

chir

^sa

iodhalachd neo-mhothachail
thoilealachd sin, leis

dhuinn

fein.

air toil

an Tighearna

am

so,

'nar

seadh de'n fhein-

hheil sinn a toirt urraim

'Se ar gliocas

mata

eolas a ghabhail

tha ar n-amaideachd a sgur

'nuair tha sinn a toiseachadli air foglihim

" Air an aobhar

Si'

tuigsinn ciod

sin

bho Dhia

na bithibh-sa neo-ghlic, ach

toil

an Tighearna,'^

Tha

dhuiun ciod
an doigh

's

'n

toil

Leabhar

prseil sin

A Chruthadair;

am bu mhiann

le

Anns

a nochdadh

tha e^foillseachadh

Dia sinn

Tha Dia anns a Bhioball

fin.

am

C^it

faigh sinn eolas air toil an Tighearna?

Bhiobalh

Mo

fin.

measg- de'n

'gar giulan

a toirt riaghailt

agus lagha dhuinn chum ar caithe-beatha 'stuiradh.

Tha

cuid de dh'Fhocal

De cho

soilleir, ^s

nach

eil

gabhail aon chuid smuaineachadh domhain na mor-

rannsachadh gu fhaieinn ciod a ta e ''g ciallachadh.

Tha e ag orduchadh dhuinn a bhi air ar suidheachadh
's

air ar gabhail a stigh do^u EagUiis

Bhaisteadh,

"'nuair

an toiseach

tha e 'g innseadh dhuinn

AbstolNaomh Peadar^ "Deanaibh

tre'n

leis

an

aithreachas^ agus

bithibh air bhur baisteadh gach aon agaibh ann

an ainm losa Criosd, chum maitheanas pheacanna,

agus gheibh sibh tiodhlac an Spioraid Naoimh."

Tha

'g

iarraidh

oirnn a bhi

Chriosd, anns an t-Sacramaid

'rsd

'nochdadh Bais

eile

gus an tig

a thoirt brtth air an t-saoghah

mar fhiachaibh oirnn

uile^ air

Tha

gach neach

"eur
so a

91

FEIN-THOIL.

dheanamli;

de ua soisgeil

tr

e air a sparradh

"

Deauaibh

Tha

t-ordug'h air u thoirt

tha "n
;

agus aon uair aun an Litir tha

gu cruaidh oirnn leis na briathran

so mar chuimhneachan Ormsa."

innseadh

'g

dearmad a dheauamh
a cheile

auu an

gu aoradh

fhaod

nach

dhuinn
air

sinn

cruinneachadh an ceann

Tha

follaiseach.

e 'g iarraidh

oirnn roinn d'ar n-aran a thoirt do'n ocrach, ^sna

truaghain a ta air an tilgeadh a mach a chui-

deachadh 'nar dachaidh

gu

bheil creidimh

Tha

fein.

ann an Criosd

e 'g inuseadh

chumhnant

'na

nach gabh seachnadh aun an obair ar

slainte,

as

's

engmhais, nach faighear maitheanas aig caithir

caomh

ghear

Nach

a Bhreitheanais.

eagallach

na culaidh-eagail na

iad

briathrau

focail sin a labhair ar Slanui-

agus

ro-throcaireach

chreideas agus a bhaistear, saorar

nach

creidj dtear e."

toirt

na misnich

Cha

"

e,

b'e

an Soisgeul a

n-eil

an dochais

a's faoine,

Ge

ach ge b'e

a's

lugha,

dh-san a ta mi-chreidmheach, neo-aithreachailj

tha

gu dannarra

's

gu

'sa

eas-umhail do Dhia.

toileil

Ma's urraiuu sibhse dochas na misneach fhaotaiun

'sa

sa.

Sgriobtur d'an leithid

rir

mo

chuis so fior shoiUeir.

rium-sa

Mo

Tha

A'u so tha beatha

chumhnant-Sa,

ri

'g

agus cha

sin cruaidh ach furasda

eisdeachd

cha n-urrainn domh-

sin^

bheachd-sa, tha

fuaim an

toil

Dhe anns

radh ribh-se agus

An gabh
n-eil

mur gabh^

dtidii sin,

sibh

air

an cumhnant
fimiridh sibh

a dh'orduicheas

92

FBIN-THOIL.

gach

neacli

a dhiultas, d'on ionad sin

anmanan na feadhnach a bha coma

g-u

uchd an Dia throcairich

ag-iis

ma

ni iad

mar

sin

'sa

sin a chruthaich iad

's

dmeas fhathast air pilleadh

d'A ionnsuidh-San^ bithibh cinnteach gu'n

nas faide

bheil

airson pilleadh

teid iad

nas faide air seachrau bho sholus an

t-Soisgeul, ni a bhitheas 'na thruaighe shiorruidh

dhoibh

mu

agus

Creidibh,

ann

aghart

Tha Dia

Tha

dheireadh.

am

d^ar taobh-ne aig

beo

bithibh

a'

Dhe

fior

gabhaibh

Mi

'toirt

ri

tairsge

sam

Ma

lith

tir air Fuil Chriosd,

Ach

deanaibh

tha

a
eile

Tha ceudagus ridh.

fior shoiUeir

faodaidh teagasgan agus foghlum a bhi air

ruighinn orra^ agus air an ithneachadh

tuigsCj 'nuair

a chridhe,

Tha

sibh

cha n-eil dochas

agam-sa gu thairsge dhuibh.

theagasgan an t-Soisgeul

an t-saor-

duibh trid losa Criosd.

Slanuighear Dheth-San.

deanamh

air

bsaichibh.

Tre ehreidimh tilgibh sibh fein Air-San,

'ur

shoiUeir

buannaichibh

mi-chreidimh, agus

'g radh,

mhaitheanais a ta

toil

bheil tairsgse 'n t-Soisgeul.

nach

iad

eil

ri

na 'deanamh atharrachaidh

cunntas

leis

air ar giulan.

ann an Soisgeul Naomh

againn

Lucais air seirbhiseach araidh d'am b'aithne

eolais

ach

Tha

le

tuille bhuillean

moran

a tharruing

toil

am barrachd

Thighearna, agus gidheadh^ cha d'rinn

leadh e

an

dntgliadh sam hth air

air.

Bhuai-

bhuillibh.

'm focal so

" a tuigsinn/''

tuiUe na eolas amhaiu

ciallachadh

a bharrachd air a sin, tha

93

PBIN-THOIL.

an

e ciallachadh a bhi tasg-adh a suas

eolais 'nar

agus 'ga chur gu feum ann an riag-hladh

cridhe,

Tha

ar caithe-beatha.

ar Slanuighear

gabhail

a'

a eheart fhocail so ann an cosmhaLaehd an fhirchuir, 'nuair a tha

an taobh-rathaid, "
air bith focal

E ag- radh mu kichd-eisdeachd

An uair a chluinneas neach

na riog-hachd, agus nach tng

Cha

an droch spiorad."

thig-

fhrinn so ionnsachadh idir^ ach tha

ri

se e,

e duilich

n-eil

an

car cruaidh

thuigsinn ann an seadh an Sgriobtuir, ag-us

deanamh mar tha

ghiulan d'a

fein

Naomh og

Spiorad

ag-us sinn

'g iarraidh oirnu,

'Nuair mata 'tha

rir.

chum nan Ephesianach,

" Air

an aobhar sin na

bithibh-sa neo-ghlic, ach a 'tuigsinn ciod

tha

lachadh gu'm bu chir dhuinn

ghabhail a stigh,

nach

eil

's

toil

sinn uile fuathasaeh mll

gu

'Bhraithrean,
so a

dheanamh
'S

dhoibh

a tha

tha

fein,

Tha
^ii

'sa

dmadh an

Sgriobtur a toirt

soilleir

gu

iad

roghnaehadh a mach shghe

agus ag imeachd innte mar

iad a

iomadh

Tha

neach a ta 'na thrill aig an fhein-toil.

a comharrachadh

an

eial-

an Tighearn a

gill a thoirt d'i.

ann an gnothaichean beag agus mr.

leo.

toil

'm focal " a tuigsinn," a

Tighearna,"-

'n

radh ruinn anns an Litir so

suilean air

mu

thoil

is

miann

gach sanas

Dhe, sanais a

leor dhoibhsan a ta feuchainn ri 'n

Tha iad air rathad agus dighean a ehuir

mach dhoibh fin, agus tha iad a cur rompa,

tuigsinn.

ciod air bhith a thachaireas,

ma g-habhas

deanamh

94

FIN-THOIL.

idir,

gu'n lean iad an

ann

g-uidhe

an

toil

fin annta.

urnuig'h

Tlia iad

son

air

stiuraidh

fhaotainn o Dhia, airson soluis agus treoraehaidh

an Spioraid Naoimh,
iad a sealltainn a

ach

mach

an deigh

cha n-eil

sin

airson freagraidh f haotainn

d'an urnuighean, agus 'nuair 'tha 'm freagradh a

tighinuj cha n-eil iad a gabhail suime dheth, na
'g

rir.
Tha iad a saoilsinn, ach a
gu mearachdach, nach eil iad a dol an

imeachd d^a

saoilsinn

aghaidh treorachaidh an Fhreasdail,

agus

gid-

headh, fad na tim tha iad gu dall-inntinneach ag

imeachd a

rir

na sanais
dhoibh

mu

dha

nach

so,

an

toile fein,

a's soilleire

mi

idir

a diultadh euid de

Thugaibh an

thoil Dlie.
eil

's

'm Bioball a nochdadh

'ta

ag radh gu'

mhath

aire

bheil e furasda

naomh Dhe, 'sa bhi air ar

gu cinnteach cha n-eil so
'dheanamh gu ceart 's gu h-iomlan 's ann

strochdadh do thoil

treorachadh leatha, oir

furasda
a

tha e

chruaidh

fior

ri

Mar

'dheanamh.

thubhairt mi cheana, tha sinn uile ro ealamh

saoilsinn,

gu'm

bheil sinn a

'nuair nack eil sinn 'ga

deanamh

ealamh gu

'thoirt oirnn

bheil sinn a

deanamh

sinn a

buailteach.

so a'

Ciod

sheachnadh mata

fin

Tha

a chreidsinn,

sinn

gu'm

a rir toile Dhe, 'nuair nach

deanamh ach a

inntinne fin

Dhe,

toile

deanamh, ach an ni sin a

ta taitneach agus toilichte leinn fin.

eil

gu

rir ar

miann' agus

toil-

mr-chunnart d'am bheil sinn

an digh

bhi

a's

fearr

daounan a

gu

so a

cuimh-

95

FIN-THOIL.
neacliadli,

leachdan

gu'm faod na
a's taitniche
le

Theagamh an

ni air

li-inn-

bhi

thoile.

an robh sinne roimhe so a

dhleasuas,

gur

Theagamh gu'm

Lathair-San.

na

's

a's priseile leinne, a

Dia, ag-us an ag-haidh

neo-thaitneach

coimhead mar

gnotliaielican

's

peacadh e
bheil

'n

agus

thoil

roghainn-San d'ar taobh-ne, abraibh ann an

gnothach araidh sam

ris

bith,

gu

an roghainn a dheanamaid

'na h-aghaidh.

Bu mhiann

buileach eu-coltach

eadhon glan

fein,

leinne theagamh, ar

daehaidh a bhi againn ann an ite raidh d'ar

roghainn

fiuj

ach

's i

thoil-San ar paiUiun a thoirt

duinn ann an it-igin

eile.

Bu mhiann

falbh do dhuthaich

'nuair

bu mhainn

eile,

Tighearna gu' fanamaid far

ma-dhaoite, gur
'nuair

sinn^

dh'it

is

ar

thoil-San

No

am

bheil

far

do

rachamaid

gu'n

toileach teampull a

thogail le uile chridhej-ach b'i toil

e air a thogail.

an

bheil sinn.

mianne fuireach

Bha Daibhidh

eile.

am

leinne
leis

Dhe nach biodh

Chuir ar Slanuighear dcamhan

a nach a duine araidh, agus aii'-son na sochaire

bha

'n

ach

so,

duine toileach an Slanuighear a leantuinuj

chuir Criosd dhachaidh

duine breth a thoirt

leis

Cha n-urrainn

e.

an ni a thachair 'san tm

Dhe

a dh'fhalbh, air ciod a dh'fhaodas toil

taobh a bhi 'san tm a ta

'bhi uile

gu

lir

air

ri

tighinn

oir

caoehladh dighe.

Aig

ghairm, na aig ordugh-San, tha sinn uile gu

bhi deas

gu

d'ar

faodaidh

lir ri

ar beatha 'chaitheamh 'san aon ite, no

96

FIN-THOIL.

falbh do chriocliaibh iomallach au talaimh

agus

cheart digh, a rir teagaisg au t-Soisgeil,

air a

tha sinn

ri

gu gnothach math sam

'bhi deas

gliabhail o's laimh a ta 'ordugh-San

deanta, ciod air bith cho doirbh

's

bith a

ag iarraidh

'bhi

cho neo-thaitneaeh

agus mar sin a hhi deas daonnan

'sa bhios e leinn
gu argnothaichean fein aleigeadh seaehad,ni a bhios
;

searbh leinn an toiseach, ach a bheir mor-thoileachadh

dhuinn

mu

mhiann

am
Naomh

Tha
uair,

e air innseadh dhuinn,

gu'n

an Soisgeul a shearmonachadh

nach do eheadaich an Spiorad

radh, " Dh'-

Bitinia^ ach

Tha Naomh Lucas ag

dh.

f heuch iad

b-urrainn, eadhon an

shearmonachadh dreach far am bu

leis fin.

robh toil aige aon

ann

Cha

dheireadh.

t-abstol Pol, dol a

dol

ri

gu

Gu

Spiorad leo."

Bitinia

'bhi

ach cha do leig an

umhail mata do

thoil

Dhe,

fimiridh sinn ar fin-thoil a chuibhteachadh.

toil leinn

fein,

a bhi

agus a dheanamh 'nar digh

so ceart.

Fimiridh sinn ar

anns g-ach

ni.

an

eagal ann an

Dhe.

ar

h-eud diadhaidh,

le

deanamh na

deanamh ach

ite toile

h-oibrCj nach

miann

's

ar

toil

eil

fein,

Bochd no beartach, ionnsuichte

no neo-ionnsuichte, aig saothair no aig

mhor

n-eil

a ehur uainn

bu chir dhuinn

dheanamh,

a bhi eudmhor umainn fin

sinn a

Cha

fin.

toil fin

'Nuair a tha mor-dhidh againn mata

air obair air bhith a

air

"'S

ni ta taitneach dhuinn

deanamh an

socair,

nach tig ceisdean de'n t-seorsa so m'ar

coinneamh uair na uair-igin:

An

dean mi so

97

FEIN-THOIL,

no sud

An gabh no naeh gabh mi gnothach

?
An cuidich no nach cuidich mi

ris

an

a chuis so
obair so ?

'Se 'n ceud ni

dheanamh

'sa

mata

a's cir

an toiseach ar

chuis^

dhuinn a
a

fin-thoil

chur uainn gu buileach, agus an sin stiuradh agus

cuideachadh iarraidh air Dia, agus an deigh so

iarraidh, sealltaiun

'nuair a gheibhear

nach

eil

So agaibh aon ni

urnuighibh nas bitheanta na tha sinn^

chionn nach

d'ar

dreach

An

sinn a sealltainn air a shon.

eil

ris

a's coireach,

freagradh

faotainn

sinn

a shon, agus gabhail

air

e.

deigh dhuibh guidhe airson eolais fhaotainn air

toil

an Tighearna, deanaibh

furachail airson

faire,

agus bithibh

gach sanais agus foillseachaidh a

tha taisbeanan an Tighearna a toirt duinn, anns na

Sgriobtuii-ean,

seirbhiseach
thoil

mu thimchioll A

an Tigheam,

thoile.

Gheibh an

comharraidhean daonnan

dleas

ma

mu

tha e maireannach ann an

urnuigh. Ch e comharraidhean an Tighearna anns

na nithe

sin

fiughair aige

a tha

tachairt

ch e iad

agus thuiteamasaibh na beatha so

gach comhairle agus

ris

nach robh

anu an grad-mhuthanaibh

earail

faotainn bho 'luchd-teagaisg

ch e iad anns

dhiadhaidh a tha e

gheibh e comharraid-

hean an Tighearna anns na sanais a ta choguis

fein a toirt d,

mm-

a milleadh

^s

air a

cur samhach, o chomhairle 'thoirt seachad.

Tha

h-eil

air

comharraidhean an Tighearna

Do'n

t-suil a ta glau,

's

air

gach taobh dhinn.

do chluas na

fii'inn

tha iad

98

PEIN-THOIL.

furasda

fhaieinn

am

hadh

ach cha n-eil didh aca

Gidheadh cha

faicinn,

nach

ach

ann,

idir

air

dearb-

sin

n-eil

comharraidhean

eil

Cha

chluinntinn daonnan.

'sa

n-eil cuid 'gam. faicinn,

tha e seoladh doille spioradail, ag-us buidhre na

feadhnach a tha gabhail orra nach

hean ann, agus nach

eil

mi

tha

Bhraithre,

chridhe

gu

tha

iarraidh

'g-

chur

bheil

theagamh gu'm

comharraid-

eil

'toirt stiuraidh

creidsinn o

dhoibh.

ghrunnd m

Dia a stiuradh na feadhnach a

stiuraidh

creidimh

air

Dia

bheil

Gu

Air.

agus

deuchainn

foighidinn

'gam fgail

dhaoine^
uairibh

air

chomharradh faicsinneach, no stiuradh sam

g-un

bith a thoirt doibh;

gu

tighinn

ach 'nuair a tha

gu feum, tha

dol

sin

^n

t-m a

'n

am

Fear-

a U /ad na ^m

treorachaidh 'ga nochdadh Fein.

A Laithearaehd air a sgilMa tha gradh agaibh mata d'ur slainte,

laimh Tuinn, ach bha

eadh uainn.

uaibh peacadh truaillidh na fin-thoile.

cuiribh

Sgriosaidh

sibh

ma bheii- sibh giU d'i, no ma bhios

Na tugaibh fois

sibh air 'ur treorachadh leatha.

d'i,
i

mata, gus an eur sibh as

o'r

n-anam ;

cuiribh uaibh

d'i
i

agus cuiribh as gu buileach

nach

cumaibh

n-eil 'ur

gu

toil

togradh

's

Dhe

aii-

falbh

luibh chronail

d'i.

eil 'ur toil fein ""na stiuradair

bith dhuibh

sam

mar

Cuimhnichibh
cinnteach

a nochdadh dhuibh

'ur n-iarrtas fin

sam
cha

nan dearbhadh

bith dhuibh air ciod bu chir dhuibh a dhea-

namh;

oir faodaidh sibh a

bhi togairt

's

ag

iarraidh a

99

PEIN-THOIL.

dh'ionnsuidh nan nithe a tha ^n aghaidh toile Dhe.

Dh'ionnsaich clann Israel air an cosd,

gu daor

dubh, ciod a^mearachd mor a bha iad a deanamh

ann an gabhail g-nothach sam bith o

chomhairle 'ghabhail an toiseach

mata gu

sbirn

seadh

ni;

chadh

laiehean

naich

Deanaibh

uidheama-

fein, a^n

giulan a thaobh bhur coimhears-

'n'ur

laimh, g-un

riaraehadh ghnothaichean bhur teagh-

'n'ur

's

Dia.

dheanamh anns gach

gnothaiehean

'n^ur

'sa^n

Dhe

toil

le

bhaile leibh;

beus d'an taobh-san a ta 'san aon

agus mar iochdrain a Chruin,

'n'ur

dleasnais do'n mhor-rioghachd fharsuinn so.

Agus

oh, smuainichibh de'n t-sth

chadh a th'againn

Cha dean

ma tha

sinn a

mthadh sam

^sam beanna-

deanamh

toile

Dhe.

bith an sin d shaoileas

no their daoine mu'r deidhinn.

D'ar Maighstir

fiuj

agus Dh-san amhain, seasaidh no tuitidh sinn.

Ma

tha sinn a saoithreachadh a rir

coma d

faodaidh sinn a bhi

ged

'shaoileas iad

Ma

hain.

tha

gu

A thoile-San,

shaoileas feadhain eile,

eadhon gu bheil ar saothair diom-

tha dearbhadh 'us teisteas againn o Dhia,

leor

ann gu

n-inntinn fein

'sa

sth

bheatha

a thoirt
so,

gu

a thoirt duinn air beatha shuthainn

duinne

'nar

gu

cnnt

leor
'sa

bheatha

ri

teachd, 'nuair a bhriseas l 'bhitheas nas dealraiche

s'

nas ciine na th' againn an drasda, 'nuair a

sguireas gach saothair

agus far

am

dh'aon inntinu.

obair^

's

bi

gach

str,

far

nach sgthich

na h-uile a dh'aon

toil 'sa

Dhe, saor sinne o amaideachd

100
na

FIN-THOIL.
fin-thoile

larraibh

gu'n tuig sibh

gras air

A thoil, agus

an

Dia chum

's

sin fsaidh sibh

a suas ann an gras 'san deadh-ghean an Tighearna

bithidh sibh nas feumala dhuibh fin'sdo dh'fhead-

hain eile;

oir

tuigse

fin

Tha sinn a

fior

Esan a mhin a bheir dhuinn

cheart.

'S

thoil-San a's fearr

agus do gach neach a bhuineas duinn.

faotainn sthe le 'bhi

tha sth agus

a

'S

naomh agus

dhuinn

Dhia a mhin a ta

'sann o

ghliocas a teachd.

fois

leantuinn toile

deanamh

againn 'nar spiorad

"

Dhe.

ormsa 'thuigsinn, ciod

CLAEKNDON

Do

A thoile

ma

tha sinn

Thighearna, thoir

thoil.^'

PRESS, OXFOPD.

FOR THE SOCIETY FOR PROMOTING CHRISTIAN KNOWLEDGE.