MapInfoKit120 180214

MapInfo Professional Eitim Kitab
NDEKLER
GR ............................................................................................................................ 1
I.
Corafi Bilgi Sistemlerinin Tanm...................................................................... 1
II.
CBS Ne e Yarar? ............................................................................................... 1
III. CBS in Temel Bileenleri ve Grevleri ............................................................... 3
IV. CBS ve CAD Yazlmlar Arasndaki Farklar...................................................... 4
V.
CBS Veri Taban .................................................................................................. 6
V.1. Vektr Veri Taban.............................................................................................................. 6
V.2. Raster Veri Taban .............................................................................................................. 7
V.3. Corafi Olmayan (znitelik) Veriler .................................................................................. 7
1. Verileri Grntleme ........................................................................................... 8

1.1. MapInfo Tablosu Hakknda Genel Bilgi .............................................................. 9
1.2. Verileri Grntleme ........................................................................................... 9
1.2.1.
1.2.2.
1.2.3.
1.2.4.
1.2.5.
1.3.
1.3.1.
Verileri Grntleme: Harita Penceresi ...................................................................... 11

Yeni Harita Penceresi Ama ....................................................................................... 11
Verileri Grntleme: Verisayfas Penceresi .............................................................. 12
Tablo Altkmeleri ile alma .................................................................................... 13
Verileri Grntleme: Grafik Penceresi...................................................................... 14
Proje Kaydetme ve Ama .................................................................................. 16

Projeyi Kaydetme ve Ama - (MapInfo MWS Destei ) ............................................ 18
2. Harita Penceresi.................................................................................................. 22
2.1. lei Deitir Diyalounu Kullanma .............................................................. 23
2.2. lei Deitirmek in Butonlar Kullanma .................................................... 24
2.3. Bir Katmann Tmn Grntleme ................................................................. 25
2.4. Yakla ve Uzakla Butonlarn Kullanma .......................................................... 26
2.4.1. Uzakla Butonu ........................................................................................................... 26
2.4.2. Yakla Butonu ............................................................................................................. 26
2.4.3 Yakla Butonu ile Dikdrtgen izip Bir Alana Yaklama ............................................... 27
2.5. Kaydr Butonunu Kullanma ............................................................................... 28

2.6. Seme Butonu .................................................................................................... 28
2.7. Harita Penceresi Seeneklerini Ayarlama .......................................................... 29
2.8. Bir Tabloyu Ayn Anda ki Farkl Pencerede Grntleme .............................. 32
2.9. Kapama Alan Oluturma .................................................................................. 33
3. Katmanlar ve Harita .......................................................................................... 37
3.1. Katmanlarla alma .......................................................................................... 38
3.2. Katman Kontrol Kullanm .............................................................................. 39
3.3. Katmanlar Sralama .......................................................................................... 40
3.4. Katman Ekleme .................................................................................................. 42
3.5. Katman izim Sralamas (Z-Sralamas) .......................................................... 43
3.6.
3.7.
3.8.
3.9.
3.10.
Bilgi Aracnn Kullanm .................................................................................. 43

Katman kartmak ............................................................................................ 44
Katmann Grnn Deitirme .................................................................... 45
Katman Grnm Ayarlar ................................................................................ 47
HotLink (Balant, Nesnelere Dosya Balama) ................................................ 48
3.10.1. Tek Bir Obje in Birden Fazla Hotlink Oluturulmas .............................................. 48

3.10.2. Seamless (Birletirilmi) Harita Katmanlar .............................................................. 52
4. Seim lemleri .................................................................................................... 56

4.1. Kayt Seme ....................................................................................................... 57
4.2. statistik butonu.................................................................................................. 57
4.3. Seme Butonu ................................................................................................... 57
4.3.1.
4.3.2.
Seim Butonunun Kullanm ..................................................................................... 58

Seimi Kaldrma ......................................................................................................... 58
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
4.10.
4.11.
Dikdrtgen Seimi Butonu ................................................................................ 59

Daire Seimi Butonu .......................................................................................... 59
Poligon Seimi Butonu ...................................................................................... 60
Snr Seimi Butonu / indekileri Seme .......................................................... 61
Seimi Tersine evirme Arac ........................................................................... 62
Seimin eriini Grmek .................................................................................. 63
Sorgularn Adn Deitirme .............................................................................. 64
Sorgulama le Seme ......................................................................................... 65
4.11.1. Like (Benzer) ve Not Like (Benzemeyen) Komutlaryla Sorgulama .......................... 66

4.11.2. Ve (And) ve Veya (Or) Oparatrlerinin Kullanm ..................................................... 68
4.12. Seim ve Sorgulamalar Saklama ...................................................................... 70

4.13. Sorgu Tablosu Oluturma .................................................................................. 70
4.14. Sorgu ablonu Oluturma .................................................................................. 71
4.15. Sorgulamalar proje iinde saklamak ................................................................. 73
4.16. Sorgu Sonularn Saklamak .............................................................................. 73
5. Etiketleme............................................................................................................ 76
5.1. Tm Nesneleri Otomatik Etiketleme ................................................................. 77
5.2. Klikleyerek Etiketleme ...................................................................................... 79
5.3. Etiketleri Dzenleme ......................................................................................... 80
5.4. Etiketleri Silme .................................................................................................. 81
5.5. Etiketleri Kaydetme ........................................................................................... 82
5.6. Balk Oluturma ............................................................................................... 82
5.7. Kozmetik Katman Kaydetme ............................................................................ 84
5.8. Yan Yana ve Alt Alta Etiketleme ...................................................................... 85
5.9. Etiketleme Seenekleri....................................................................................... 87
6. Bulma / aretleme .............................................................................................. 91
II
6.1.
6.1.1.
6.1.2.
lke Bulma ........................................................................................................ 92

Kolon ndeksleme ....................................................................................................... 94
Aramay Yeniden Tanmlama ..................................................................................... 95
6.2. ehir Bulma ....................................................................................................... 95

6.3. Adres Bulma ...................................................................................................... 96
6.4. Kesiimi Bulma .................................................................................................. 98
6.5. Mteri Bulma ................................................................................................... 99
6.6. Seileni Bul ...................................................................................................... 102
7. MapInfoda Veri Dosyalarn Ama ............................................................... 104
7.1. dBASE (.dbf) Dosyas Ama ........................................................................... 105
7.2. MapInfo Tab Dosyasn Anlama ...................................................................... 106
7.3. Access Veri tabann Ama .............................................................................. 106
7.4. ASCII Yaz Dosyalarn Ama ........................................................................ 108
7.5. Excel Verisayfalarn Ama ............................................................................. 110
7.6. Tablolarn Dzenlenebilir Versiyonlarnn Oluturulmas............................... 112
7.7. Veri Dntrme ( Import ) lemi .................................................................. 113
7.8. Evrensel Veri A le Dosyalarn Dorudan Almas ...................................... 118
7.9. Pencereleri Resim Olarak Kaydetmek ............................................................. 120
7.10. GeoTIFF Formatnda Dar Aktarm .............................................................. 121
8. Koordinattan Nokta Oluturma ...................................................................... 126
8.1. Enlem ve Boylam Koordinatlar Anlama ......................................................... 127
8.2. Koordinattan Nokta Olutur komutunu Enlem ve Boylam Koordinatlar ile
Kullanma .......................................................................................................... 128
8.3. UTM Koordinat Sisteminde Nokta Oluturma ................................................ 130
8.4. Derece Dntrc......................................................................................... 134
8.4.1.
TAB Dosyalarnn Google Earthe .KML Olarak Gnderilmesi .............................. 136
8.5. Koordinat Yazdrc ......................................................................................... 139

8.6. Tablonun Haritasn Yok Etme ........................................................................ 141
8.7. Kesiimlerde Nokta Oluturma ........................................................................ 143
9. Corafi Kodlama / Adres le Nokta Oluturma ............................................ 146
9.1. Adres Sahalarn Kullanarak Corafi Kodlama ............................................... 147
9.2. Sorarak Corafi Kodlama ................................................................................ 151
9.3. Corafi Olarak Kodlanmam Kaytlar Seme ............................................... 152
9.4. Uyuumsuzlar Listeden Seerek Corafi Kodlama ........................................ 152
10. Tematik Harita Oluturma .............................................................................. 155
10.1. Aralk Tanml Tematik Harita Oluturma....................................................... 156
10.2. Bireysel Tematik Harita Oluturma ................................................................. 165
10.3. Lejant Dzenleme ............................................................................................ 167
10.4. Tematik ablonlarn Kullanm ........................................................................ 169
III
10.5. Tematik Haritay Kaydetme ............................................................................. 174

10.6. Tematik Katmanlar Anlama ............................................................................ 174
10.7. Tablolar Eletirme: Baka Tablodaki Veriyi Kullanma ................................ 177
10.8. Corafi Balantlar........................................................................................... 181
11. leri Seviye Tematik Haritalama ..................................................................... 186
11.1. ift Deikenli Tematik Haritalarn Oluturulmas ......................................... 187
11.2. Bar Grafii Tematik Oluturma ....................................................................... 190
11.3. Pasta Grafii Tematik Oluturma .................................................................... 194
11.4. Nokta Younluu Tematik Oluturma ............................................................. 196
11.5. Grid Tematik Haritalarn Oluturulmas .......................................................... 198
11.5.1. Younluk Grid Haritalarnn Oluturulmas.............................................................. 198
11.5.2. Ykseklik Grid Haritalarnn Oluturulmas ............................................................. 201
11.6. Grid Haritasndan 3 Boyutlu Haritalar Oluturma ........................................... 203

11.7. Noktasal Obje eren Dosyalardan Grid Haritalar Oluturma ........................ 206
11.8. Prizmatik Haritalarn Oluturulmas ................................................................ 208
11.9. Harita ve Nitelik Dzeltme .............................................................................. 209
12. Snflandrma / Blmleme .............................................................................. 211
12.1. Snflandrma Nedir? ........................................................................................ 212
12.2. Tablo Yapsn Deitirme ............................................................................... 213
12.3. Snflama lemini Kaydetme ve Bitirme ......................................................... 219
12.4. Sorgu > Seim Diyalou Komutunu Kullanarak Seim Yapma ...................... 220
13. Tampon Blge Oluturma ............................................................................... 224
13.1. Nokta Objeleri Etrafnda Tampon Blge Oluturma ....................................... 225
13.2. Snr Seimi Tuunu Kullanma ........................................................................ 229
13.3. Oluan Tampon Blgeyi Kaydetme ................................................................. 231
13.4. Poligon etrafnda tampon blge oluturma ...................................................... 231
14. OLE (Obje Balants ve Yerletirmesi) ......................................................... 237
14.1. Bir Pencereyi Grafik Dosya Biimlerinde Kaydetmek .................................... 238
14.2. Kapama Alan Oluturma ................................................................................ 238
14.3. Bir Haritay Baka Bir Uygulama erisine Yerletirmek ............................... 240
14.4. Harita Penceresini Kopyalama Tuu ................................................................ 243
14.5. Ole zelliinin Power Point Sunumlar le Birlikte Kullanlmas................... 243
14.6. OLE Destei le Uygulama Gelitirme ............................................................ 247
14.7. MapInfonun OLE Destei Hakknda Baz Notlar .......................................... 248
15. kt Penceresinin Kullanm .......................................................................... 250
15.1. Kartografik Lejant ............................................................................................ 251
15.2. kt Hazrlama ................................................................................................ 259
15.3. Haritadan Direkt kt Alma ............................................................................ 260
15.4. kt Penceresini Kullanmak (Layout Window) .............................................. 260
IV
15.5. lekli kt Alm .......................................................................................... 264

15.6. ereveyi Tama ve Bykln Deitirme .............................................. 265
15.7. kt Penceresine Yaz Ekleme ........................................................................ 266
15.8. ktlar iin ablonlarn Kullanlmas ............................................................. 269
15.9. Yeni Varsaylan kt Tercihleri Ayarlar ....................................................... 271
15.10. Kuzey Oku ve lek ubuu Ekleme ............................................................. 272
15.11. Katmanl PDF Oluturma ................................................................................ 275
16. Tablo Yapsn zleme, Deitirme & Kolon Gncelleme ............................. 278
16.1. Tablonun Adn Deitirme ............................................................................. 279
16.2. Tablo Yapsn Deitirme ............................................................................... 280
16.2.1. oklu Tablo Yaps Deitirme ............................................................................. 281
16.3. Varolan Tabloya Kolon Ekleme ...................................................................... 284

16.4 Kolon Gncelleme.............................................................................................. 286
16.5 Seim Tablosundan Kolon Gncelleme ............................................................. 287
16.6 Tabloya Sra Numaras Ekleme .......................................................................... 288
16.7. Farkl Tablolardan Kolonlardaki Bilgileri Birletirme .................................... 289
16.8. Uzunluk ve Alan Hesab .................................................................................. 292
16.9. Corafi zellikleri Kullanarak Kolonu Deitirme ......................................... 294
16.10. Corafi Deerlerle Kolonu Deitirme ............................................................ 296
16.11. Tabloya Yeni Kaytlar Ekleme ........................................................................ 298
16.12. Harita ve Sorgulamalarda Tarih ve Zaman Verilerinin Kullanlmas .............. 301
16.12.1. ki Ayr Kolondan Bir Tarih-Zaman Kolonu Oluturma .......................................... 302
16.12.2. Tarih ve Zaman Verileriyle Sorgulama ..................................................................... 303
16.12.3. Zaman-Tarih Verisiyle Tematik Oluturma .............................................................. 305
17. Sorgulama lemleri SQL ................................................................................ 307

17.1. SQL Diyalog Kutusu ......................................................................................... 308
17.2. SQL Sorgularn Saklama ................................................................................ 311
17.3. Corafi Fonksiyonlarn Kullanm ................................................................... 312
17.4. Birden ok Tablodan Sorgulama Yapma ........................................................ 314
17.5. Alt Seimler ..................................................................................................... 319
17.6. Contains, Intersects ve Within Operatrlerinin Kullanm .............................. 319
18. Saysallatrma & Koordinatlandrma ........................................................... 325
18.1. izim Aralar.................................................................................................. 327
18.2. Obje Oluturma ................................................................................................ 328
18.3. Otomatik zleme ( AutoTrace ) ........................................................................ 332
18.3.1. AutoTrace Function (Otomatik zleme Fonksiyonu) ................................................ 333
18.4. AutoNode ( Fareyi Gezdirerek izim Yapmak) .............................................. 333

18.5. Yeni Tablo Oluturma...................................................................................... 334
18.6. izgi ile Obje Blme ....................................................................................... 336
18.7. Poligon ile Obje Blme .................................................................................... 337

18.8. Obje Birletirme ............................................................................................... 338
18.9. Obje Ayrma..................................................................................................... 340
18.10. Dmleri Dzenleme ..................................................................................... 341
18.11. Kesiimlere Nod Ekleme ................................................................................. 342
18.12. Poligon Kontrolleri .......................................................................................... 343
18.13. Temizleme........................................................................................................ 344
18.14. Yakala/Genelletir............................................................................................ 345
18.15. Dmleri Birlikte Hareket Ettirme ................................................................ 347
18.16. Dn Kapatma ................................................................................................ 347
18.17. Kapal Alana evir .......................................................................................... 349
18.18. Voronoi E Uzaklk Alan ............................................................................. 350
18.19. maj (Raster) Haritalarn ve Grntlerin Kullanm....................................... 351
18.19.1. maj Koordinatlandrma (Registration) ..................................................................... 353
18.19.2. Pafta zerinden Saysallatrma................................................................................ 358
18.20. Bing Aerial Harita Ekleme............................................................................... 361

18.21. MapCAD Arac ................................................................................................ 363
18.21.1. MapCAD Aralar ..................................................................................................... 363
18.21.2. Nesne Aralar........................................................................................................... 391
19. MapBasic Penceresi Kullanm ....................................................................... 397

19.1. MapBasic Penceresi ......................................................................................... 398
19.2. Sorgulama ........................................................................................................ 398
19.3. Obje ilemleri ................................................................................................... 400
19.4. ObjectGeography Fonksiyonu ......................................................................... 401
19.5. izgi Oluturma ............................................................................................... 402
19.6. Pencere Bulma Fonksiyonu ............................................................................. 403
19.7. Bir MapBasic Programnn altrlmas ........................................................ 403
20. Oracle Proje Aralar ....................................................................................... 406
20.1. Oracle Projesi ( Oracle Workspace )................................................................ 407
20.2. Oracle Projesi Yaratmak ve Dzenlemek ........................................................ 408
20.3. Tablo Birletirme ............................................................................................. 415
20.4. Bir Oracle Projesinde Bulunan Tabloyu Yenilemek ........................................ 418
20.5. Bir Oracle Projesi Silmek ................................................................................ 419
20.6. Bir Oracle Projesinde Bulunan Tablonun Versiyonlamasn Kaldrmak ......... 420
20.7. Oracle Veritabannda MapInfo Saklanmas ..................................................... 421
20.8. Verilerin Yklenmesi Easy Loader ............................................................... 421
20.9. Server lemleri ................................................................................................ 423
20.10. Trigger ve Sequence Oluturma ....................................................................... 423
20.11. Verilerin ndirilmesi......................................................................................... 424
VI
20.11.1. ndirilmi Veri (Downloaded Data) .......................................................................... 426

20.11.2. Canl Eriim (Live Access) ....................................................................................... 426
20.12. Oracle pular ................................................................................................. 428

21. WMS ve WFS.................................................................................................... 430
21.1. Web Harita Hizmetleri (WMS Web Map Service) ....................................... 431
21.2. WMS zellikleri .............................................................................................. 432
21.3. Web Corafi Obje Servisi ( WFS Web Feature Service ) ............................. 433
22. Seenekler.......................................................................................................... 437
22.1. Tercihler ........................................................................................................... 438
22.1.1. Harita Penceresi Tercihleri ........................................................................................ 440
22.2. Harita Seenekleri ............................................................................................ 443

22.3. Lejant penceresi, Balang Tercihleri, Klasrler Tercihleri, kt ve kt
Pencersi Tercihleri, Web Servis Ayarlar ve maj Grntleme ..................... 445
23. Aralar ............................................................................................................... 454
24. Ska Sorulan Sorular ...................................................................................... 462
EK-1: MapInfo Lisanlama ve Aktivasyonu ........................................................... 468
1. Node-Locked Lisanlar ............................................................................................ 468
1.1 rn Aktivasyonu ............................................................................................................. 468
EK-2: SQL Fonksiyonlar ve rnekleri ................................................................. 483

EK-3: Harita Projeksiyonlar ve MapInfo Professional ....................................... 492
VII
GR
I.
Corafi Bilgi Sistemlerinin Tanm
Corafi Bilgi Sistemlerini ksa adyla CBSyi, yeryzne ait bilgileri belirli bir amaca
ynelik olarak toplama, bilgisayar ortamnda depolama, gncelletirme, kontrol etme,
analiz etme ve grntleme gibi ilemlere olanak salayan bir bilgisayar sitemi olarak
tanmlamak mmkndr. Yeryzne ait bilgiler genellikle corafi koordinatlar referans
aldklarndan CBS, harita sitemi olarak da alglanmaktadr. Baka bir deile, Konumsal
Bilgi Sistemleri ierisinde yer alan bilgiler, yalnzca konumsal olarak ifade edilen bilgileri
iermeyip, bu konumsal bilgileri veya sembolojileri aklayan znitelik bilgiler de CBS
olarak tanmlanr.
Veri taban ynetim sistemlerinin bilgi
paylamndaki nemi, harita destekli uygulamalarla
daha fazla ortaya kmaktadr. Bu nedenle temel altl
eitli leklerde harita olan CBS, harita destekli
uygulamalardan mmkn olan en iyi ekilde
yararlanmay ve analiz etmeyi salamaktadr. Harita
zerindeki
bilgiler
grafiksel
olarak
ifade
edilebildiinden konuma dayal grafik ve grafik
olmayan nitelikleri aklayan bilgilerin bir btn iinde
ayn sistemde toplanp analiz edilmesi gerei CBSnin
ortaya kmasna neden olmutur. Bilgilerin tek bir
sistem ierisinde toplanp, depolanmas, modellenerek
analiz edilmesi, eldeki bilgilere hzl ve gvenli bir
ulam salayacandan sistemin etkinlii ve
gvenilirlii daha fazla olacaktr.
II.
CBS Ne e Yarar?
CBS, corafi yapya sahip olan problemleri zmeyi ama edinmekte ve

aadaki basit sorularn yannda daha kompleks yapdaki sorulara da zm
arayabilmektedir:
Herhangi bir karar aldmda hangi alanlar etkilenmektedir?
X blgesinde veya noktasnda ne var?
Belli gzergah olan nehir tatnda hangi alanlar iine almaktadr?
Yeni yaplacak okullar, belirli yrme mesafelerine gre nerelere yaplmaldr?
Herhangi bir yatrm iin en uygun yer neresidir?
Benim verilerim ne gibi bir dalm gstermekte?
stanbul Ankara otoyoluna bal tali yollar nelerdir?
Ne tr alanlar zmir Ankara otoyolunu kesmektedir?
zmir blgesinde A nesnesinden ka tane vardr?
Yamur yadnda hangi alanlar, hangi derecede erozyon riskini

tamaktadr?
Yerleime veya tarma en elverili alanlar nerelerdir?
Deprem riski tayan blgeler nerelerdir? Olas bir depremde tehlike altnda
olacak binalar, bunlarn yklma olaslklar ve tehlike altnda olan kiiler
kimlerdir?
Bilgilerin saysal olarak artyla bunlar kontrol etmek ve yorumlamak da doal

olarak zorlamaktadr. Buradan hareketle CBS nokta, izgi ve alan konseptine
dayandndan, kurulularn corafi tabana dayanan bilgilerinde karar vermelerine
yardmc olmay hedeflemektedir. Yani CBS hem gl bir veri taban ynetimi, hem
yksek kaliteli izim ve corafi analiz yetenei hem de karar destek mekanizmas
zelliklerinin tmn iinde barndrmaktadr. Buda CBSyi dier tm sistemlerden bir
adm ne tar.
Farkl alanlarda deiik amalar iin kullanlmakla birlikte genelde CBS
aadaki amaca ulamay hedeflemektedir:
Harita ve corafi bilgileri kullanarak retkenlii arttrmak,
Corafi veri tabannda ynetimi gelitirmek,
Karar vermeyi destekleyen corafi verileri kullanacak daha iyi strateji yollar
ortaya koymak.
Genel olarak gnmzde btn CBS sistemlerinin yaplarnda bulundurduu

karakteristikler aadaki gibi zetlenebilir:
Konumla ilgili olan veya olmayan verilerle ilgilenir.
Geni veri taban kullanr.
zel CBS fonksiyonlar vardr: Seme, transfer, sorgulama, analiz ve sunma.
Modelleme ve analitik kabiliyetleri bulunmaktadr.
Her trl kararlar destekleme potansiyeli vardr.
Farkl isteklere gre deien zelliklere sahip kaliteli kt verme imkanna

sahiptir.
III.
CBS in Temel Bileenleri ve Grevleri
CBS genel anlamda bir sistem olarak drt ana unsuru iermektedir, bu unsurlar
CBSnin bileenleri olarak da ifade edilmektedir.
Donanm ve yazlm aralar,
Corafi veriler,
Personel ve
Belirlenmi bir problem iin ama (hedef).

VER
UYGULAMA
DONANIM
NSAN
YAZILIM
Bu drt unsur birbiriyle sk iliki halindedir ve her biri CBSnin baars iin eit
oranda nemlidir. Tanmlamalarda belirtildii zere CBSnin bir ok unsuru ve bu
unsurlarn zel amalar vardr. Sonuta CBSnin temel grevi olduu ifade edilebilir.
1. Yeterince fazla sayda verilerin saklanmas, ynetilmesi ve entegre edilmeleri.
Konumsal olan ve olmayan veriler, sonraki konularda detaylaryla aklanaca
gibi deiik ekillerde birbirleriyle ilikilendirip analiz edilebilme imkanna sahip
olmaktadr.
2. CBSnin ikinci amac corafi tabanl verileri analiz etmektir. Veri setleri iin
istatistik hesaplamalar yaplabilecei gibi, herhangi bir yerden baka bir yere en
ksa ve en uygun bir ekilde gitmek iin iki nokta (blge) arasndaki uzunluu
hesaplanabilmesi mmkn olmaktadr. Btn bunlarn yannda eitli mantksal
ve matematiksel modeller kullanlarak corafi analizler yaplabilmektedir.
3. CBSnin nc nemli amac olduka fazla sayda ve eitte olan verilerin

kullanclara en uygun ekilde bilgi verebilmesi iin organize edilip ynetilmesini
salamaktadr. Doal olarak CBS ok fonksiyonlu ve kaliteli haritalar retmek
zorundadr ve buna gre tasarlanmtr.
IV.
CBS ve CAD Yazlmlar Arasndaki Farklar
CBS sistemlerine temel tekil eden bilgisayar destekli izim ve tasarm

(CAD/CAM Computer Aided Design/Computer Aided Manufaturing) sistemi genelde
endstriyel arlkl uygulamalar zerine younlatndan, arazi zerine yaplacak
analizler konusunda yetersiz kalmaktadr. Srekli olarak tartlan CAD/CAM ile CBS
arasndaki farkllklar veya zellikler aadaki ekilde zetlenebilir:
1. CAD/CAM sistemleri genellikle endstriyel izim ve tasarm amacyla
oluturulmutur. Gnmzde bu yazlmlar izim masalarnn yerini almtr. Yeni
gelimeler, saysal harita yapm iin gerekli olan birok fonksiyonlar CAD/CAM
yazlmlar ierisinde bulmaya olanak salamtr.
2. CBS nemli bir ekilde veri taban ynetim sistemine sahiptir.
3. CAD otomatik harita ilemlerini yrtebilecek bir dzeye gelmitir, fakat CBS bu
ii daha mkemmel bir ekilde yapabilmektedir. Mimari mhendislik
tasarmlarndan farkl olarak, haritaclk iin koordinat dnm, harita lei
dnm, izgi izleme ve dier geometrik ilemler nemlidir.
4. CBS ile CAD sistemleri arasnda uygulama alanlar asndan da farkllklar vardr.
CAD Sistemlerinin Genel Uygulama Alanlar:
naat Mhendislii
naat, yap, izim
Mimarlk ve
Peyzaj Mimarl
CBSnin Genel Uygulama Alanlar ise:
Trafik ve ulam planlamas ve iletilmesi
Tarm planlamas
evre ve doal kaynaklarn ynetimi
Elence yerlerinin planlanmas
Yer bulma yer tahsis etme kararlar
Arazi planlamas
Pazarlama
Eitim, hastane, polis, itfaiye gibi servis hizmetlerinin planlanmas ve

gelitirilmesi
V.
CBS Veri Taban
Corafi veriler, belirli bir konum ile ilikilendirilen veriler olarak tanmlanabilir.
Sde nemli olan nokta verilerin devaml olarak bir konum ile mutlaka ilikilendirilmek
zorunda olmasdr. Bu sre corafi kodlama (geocoding) olarak adlandrlmaktadr.
Kurulacak olan her veri tabannda, her bir veri dizini mutlaka corafi konumu gsteren
bir element iermelidir. Bu element genellikle harita olmakla birlikte, posta kodlar ve
adresler de bu grevi grmektedir. te veri ierisinde corafi yeri veya konumu
tanmlayan bu elemente corafi kod (geocode) ad verilmektedir.
V.1. Vektr Veri Taban
Vektr veri taban; nokta, izgi ve poligon zelliklerindeki nesneleri belli bir
koordinat sistemine gre bilgisayar ortamnda tutan ve her bir nesneye ait znitelik
bilgilerinin de tutulabildii veri tabandr. Bu verilerin mant, noktalar prensibine
dayanmaktadr. tip vektr verisi vardr:
Nokta veriler. Elektrik direklerinin bulunduklar yerler, ehirde bulunan bankalar,

okullar gibi tek bir olguyu belirten veriler corafya zerinde bir nokta ile ifade
edilebilmektedir.
izgi veriler. Elektrik hatlar, telefon hatlar, yollar, su ve kanalizasyon

ebekeleri, nehirler gibi bir ok noktann birlemesi ile oluan verilerdir.
Poligon veya alan veriler. Her bir elektrik santralinin kapsad veya datmn
yapt blgeler, gller, ormanlar gibi noktalarn tekrar birlemesi ile ifade edilen
belirli ve bir noktadan balayp tekrara ayn noktada son bulan poligon eklindeki
verilerdir.
V.2. Raster Veri Taban

Grntlerin ufak olarak alglanmas ve kk paralara ayrlp Grid denen
zgaralar eklinde hcreler oluturularak saklanmasn ngren raster veri taban,
CBSnin ikinci veri sistemini oluturmaktadr. Bu veri yapsnda her bir hcre blgenin
znitelik bilgilerinin o hcreye den deerini gstermekte olup sadece bir deer
alabilmektedir. Raster verilerin kalitesi yani znrl, hcrelerinin boyutlaryla
ilikilidir.
V.3. Corafi Olmayan (znitelik) Veriler
znitelik bilgiler, herhangi bir nesnenin zelliklerini ortaya koyan bilgilerdir.
CBSde harita zerinde yer alan verilerin zellikleri ile ilgili detaylar ihtiva eden bilgilerdir.
zellikleri belirten aklayc bilgiler, ilikili olduu nesnenin konumunu belirten corafi
bir referansa sahip olmas gerekir. Veri tabanlarnda nesneleri grafik olmayan nesneler
ile ilikilendirecek corafi koordinatlar haricinde posta kodu, adres, ehir kodu gibi
referanslar kullanlarak bilgilerin bulunduu veri tabannda ilikilendirmeler yaplr.
Bylelikle aklanan bilginin konumdaki nesneye ait olduu belirlenebilir.
KAYNAK:
CORAF BLG SSTEMLER
Harita Tabanl Bilgi Ynetimi
Prof. Dr. Vahap TECM
1. Verileri Grntleme
Dersin Amac
Bu derste, MapInfonun Hzl Balang diyalounu kullanarak MapInfo tablosunu
amay greceiz. MapInfo tablolar deiik formatlarda veri ierdiklerinden verileri
grntlemenin deiik yntemlerini de reneceiz. Bazen sadece verilerin belirli
paralarn grmeye ihtiyacnz olacak. Bu durumda seim oluturacaz. alma
ortamnz saklamak iin proje oluturmay greceiz.
Kapsanan zellikler ve Konular
MapInfo Tablosu Hakknda Genel Bilgi

Hzl Balang Diyalou Kullanm
Harita Penceresi Kullanm
Verisayfasi Penceresi Kullanm
Kayt Seimi
Grafik Penceresi Kullanm
Proje Saklama ve Ama
Pratik Kullanm
MapInfoda, bir veri takmna tablo denilmektedir. Bir MapInfo tablosu satr ve
stunlardan oluan tablosal veridir (verisayfas). Tablo ayn zamanda bu tablo ile ilikili
corafi bilgiler de ierebilmektedir (harita). Bu yzden MapInfo ile bir tabloyu deiik
yollarla grntlemek mmkndr. Verisayfasi penceresi ile tablosal verileri
grntleyebilirken, harita penceresi ile de corafi bilgileri grebilirsiniz. Ayn zamanda
bu tablosal verileri grafik olarak da grntlemek mmkndr. Mesela mteri verileri
ile altnz dnn. Mteri listesini verisayfasi penceresinde, corafi pozisyonlar
harita zerinde ve tketim alkanlklarn da grafik penceresinde grebilirsiniz. Btn bu
pencerelerin tamam tek bir tablodan oluturulabilir.
Bazen verilerin sadece belirli bir ksmn grmek isteyeceksiniz. Bu durum tabloda
ok fazla kayt olduu veya analizlerin verinin sadece belirli bir ksm iin yaplaca
durumlarda gerekli olabilir. Bunun iin de seim yaparz. Seilen veriler, tablonun geri
kalanndan bamsz bir ekilde gsterilebilir. Oluturulan pencereleri her defasnda
yeniden amak yerine ki bazen olduka zaman alabilir, alma ortammz saklamak iin
kullandmz dosyaya da Proje Dosyas denir.
1.1.
MapInfo Tablosu Hakknda Genel Bilgi
Veri dosyanz MapInfoda atnz zaman, MapInfo bir tablo oluturur. Eer
veriniz grafik obje iermiyorsa, bu tablo en az iki ayr dosyadan oluur.
*.tab: Bu dosya tablonuzun yapsn tanmlar. Verinizi ieren dosyann formatn

aklayan kk bir yaz dosyasdr.
*.dat: Bu dosya tablosal verinizi ierir. Eer dBASE/FoxBASE, delimited ASCII,

Lotus 1-2-3, Microsoft Excel veya Microsoft Access dosyalar ile alyorsanz,
MapInfo tablonuz, .tab ve altnz dosyann uzantsndan (*.wks, *.dbf veya
*.xls) oluacaktr.
Eer veriniz grafik objeleri de ieriyorsa, MapInfo tablonuz yukardaki iki dosyann
yannda aa iki dosyann eklenmesi ile oluacaktr.
*.map: Bu dosya grafik objeleri tanmlar.
*.id: Bu dosya veri ile objeler arasnda balant kuran, karlkl bir referans
dosyasdr. (Microsoft Access dosyas ile alyorsanz *.id dosyasnn yerinde
*.aid dosyas yer alacaktr.)
*.ind: Bu dosya indeksleri ierir.
Tablonuz ayrca, Bul komutu ile harita objelerini daha hzl sorgulamanz salayan
indeks dosyasn da ierebilir.
1.2.
Verileri Grntleme
Iller tablosunu grntlemek iin:
MapInfo yu balatn.
Hzl Balang kutusundan Tablo(lar) A seiniz.
Aa tklaynz. A penceresi grnecektir.
Bolum_1 klasrnn iindeki Illeri sein.
Dosya tr: Buradaki seiminiz neyi amak istediinize gore deiir. Biz imdi
varolan bir MapInfo tablosu amak istediimiz iin burada MapInfo (*.tab)n
seili olduundan emin olunuz.
Al ekli: Buradan tablonuzu nasl grntlemek istediinizi seebilirsiniz.
Otomatik: MapInfo en uygun grntleme eklini seecektir. Eer veri

haritalanabilir ise yani veri ile ilikilendirilmi grafik objeleri varsa ve
oturumda mevcut bir Harita Penceresi yoksa, MapInfo tabloyu yeni bir
Harita Penceresinde aacaktr. Eer oturumda mevcut bir Harita Penceresi
varsa, o zaman MapInfo tabloyu mevcut Harita Penceresinde aacaktr.
Eer veri haritalanabilir deilse, MapInfo tabloyu Verisayfas Penceresinde
aacaktr.
Verisayfas: MapInfo tabloyu Verisayfas Penceresinde aacaktr.
Mevcut Haritaya Katman Olarak Ekle:
Yeni Haritada A: MapInfo tabloyu yeni bir Harita Penceresinde amaya
Tablonun grafik objeleri

mevcutsa MapInfo tabloyu mevcut Harita Penceresine ekleyecektir.
alacaktr.
10
Penceresiz
A:
MapInfo
tabloyu
aacaktr
fakat
veriyi
grntlemeyecektir.
Bu altrmamz iin al eklini Otomatik olarak sein.
1.2.1. Verileri Grntleme: Harita Penceresi
Tablomuzdaki corafi objeleri grntlemek iin Harita Penceresini kullanrz.
Iller tablosunu Harita Penceresinde amak iin:
Aa tklaynz.
Trkiyenin iller haritasn pencerede greceksiniz. Bu pencereye Harita Penceresi

denir.
Pencerenin kesindeki "X"

pencereyi kapatr. Ancak
harita hala aktr sadece
ekranda gzkmez.
Pencerenin en stne bakn. Men ubuunda Harita mensnn olutuuna

dikkat edin. Bu men sadece Harita Penceresi aktif iken mevcuttur.
Dosya > A sein ya da
Bolum_1 klasrnn iinden Turkiye_Goller katmann sein.
Al eklini Mevcut Haritaya Katman Olarak Ekle olarak sein ve Aa

tklayn. Atnz katmann aktif haritaya eklendiini greceksiniz.
ksayol tuuna tklayn.
1.2.2. Yeni Harita Penceresi Ama
Pencere > Yeni Harita Penceresi diyaloundan yeni harita penceresi

aabilirsiniz. Bu pencere yeni harita penceresine bir defada daha fazla katman
ekleyebilmeniz iin dizayn edilmitir. Yeni aacanz harita penceresine eklemek
istediiniz katmanlar saa ve sola yn tularn kullanarak sadaki kutucua
11
aktarabilirsiniz. Katmanlarnzn sralamasn katman kontrolnden deitirebileceiniz

gibi aa ve yukar butonlar yardmyla bu pencereden de ayarlayabilirsiniz.
1.2.3. Verileri Grntleme: Verisayfas Penceresi

Verilerimizi veritabanndaki gibi yaz olarak grmek istediimizde verisayfas
penceresini kullanrz.
Iller tablosunu verisayfas penceresinde grmek iin:
Pencere > Yeni Verisayfas Penceresi mensn sein.
Alan pencereden Iller katmann sein ve Tamama tklayn.
Iller tablosunda yer alan tablosal veriler grntlenir.

Ekrann en stndeki Men ubuunda Harita mensnn yerine Veri mensnn
geldiine dikkat edin. Bu men sadece Verisayfas Penceresi aktif iken mevcuttur.
12
Pencere > Pencereleri De yi sein.
Grdnz zere MapInfoda verilerinizi deiik pencerelerde deiik

grnmlerle ayn zamanda grntleyebilirsiniz. Eer pencerelerin birinde bir deiiklik
yapacak olursanz, bu deiiklik dier pencerede annda yanstlacaktr.
Ayn zamanda tek bir grnt aktif olabilir. Baka bir pencereyi aktif yapmak iin,
o pencerenin st ksmndaki balk ubuuna tklaynz.
1.2.4. Tablo Altkmeleri ile alma
MapInfoda bir defada btn bir tablo ile ya da bir tablonun altkmesi ile almak
mmkndr. Mesela birka ilin nfus bilgilerini karlatran bir grafik hazrlayalm.
Bunun iin Iller tablosundan bir seim yapp, grafikte grmek istediimiz illeri seebiliriz.
Se butonunun
Harita zerinde veya drt ili tklayn.
<SHIFT> tuuna basp, tabloda iaretli olan (Adana, Amasya, Bingl ve

Bursa) ehirleri sein.
seili olduundan emin olun.
Ayn anda Verisayfas Penceresinde seilen illerin satrlarnn da seildiine dikkat edin.
13
UYARI: Harita zerinden oklu seim yapmak iin Shift tuuna, verisayfasndan
oklu seim yapmak iin ise Ctrl tuuna baslr.

Bir MapInfo tablosunda veritabanndaki bilgiler bilgisayar zerindeki harita ile
birebir ilikili olduundan, illeri ister Harita Penceresinden, ister Verisayfas
Penceresinden sein, seim her iki pencerede de yaplm olacaktr.
Seilen iller selection ad verilen geici tabloya atlr. Bu tablo geicidir, nk
sadece bilgisayarn alan hafzasnda yer alr. imdi, seilen illerin kaytlar Iller
tablosundaki geri kalan illerden bamsz bir ekilde grlebilir.
1.2.5. Verileri Grntleme: Grafik Penceresi
Grafik Penceresinde istatistiki balantlar grafik formatnda grntleyebiliriz.
3D, bar, izgi, alan histogram, scatter, baloncuk ve pasta grafikleri olmak zere deiik
grafikler oluturabiliriz. imdi seilen illerin bilgilerinden grafik oluturacaz.
Seilen illerden grafik oluturmak iin:
Pencere > Yeni Grafik Penceresi ni sein.
Grafik trnde Bar > Clustered sein.
Grafik Olutur seeneklerinde Selection olduuna dikkat edin.
14
(MapInfo en yakn zamanda yaptnz seime gre grafik izeceinizi farzeder. Bu

yzden Selection en bata yer alr.)
Tablo Kolonlar ndan NUFUS_1997i sein.
Diyolog kutusu aadaki gibi grnmeli:
Tamama basn.
Grafik Penceresi aktif olduunda (grndnde), men ubuunda Veri

mens yerine Grafik mensnn grndne dikkat ediniz.
Ayrca Grafik penceresinin isminin Query1 olduuna da dikkat edin. Yaptnz

seimi harita, verisayfas veya grafik penceresinde grntlediinizde, MapInfo seimi
yeniden Query# tablosu olarak adlandrr. Bu tablolar sral olarak numaralandrlr
(Query1,Query2, Query3, gibi). Yaptmz herhangi bir seim kmesine geri dnmek
15
istersek bu Query tablolarn kullanabiliriz. Bu sayede ayn seimi yeniden yapmak

zorunda kalmayz.
1.3.
Proje Kaydetme ve Ama
Bir proje oluturduunuzda mevcut alma ortamn (atnz pencereleri)

kaydetmi olursunuz. Gelecek derse gemeden nce btn pencereleri kapatacaz.
Ancak bu pencere dzenini daha sonra kullanmak isteyebileceimizden ncelikle bunu
bir proje olarak kaydedeceiz. Gelecek sefer bu pencerelere ulamak istediimizde
sadece projeyi aacaz. Bylece bu pencereleri her ihtiyacmz olduunda yeniden
oluturmak zorunda kalmayacaz. Proje dosyalarmz .wor uzantsyla oluacaktr.
Bir projeyi saklamak iin:
Dosya > Proje Olarak Kaydeti sein.
Dosya ad kutusuna Ders_1 yazn.
Bolum_1 klasrnn iine kaydedin.
MapInfo bir proje kaydettiimizi bildii iin, Ders_1.WOR yerine sadece Ders_1
yazdk. .WOR uzantsn kendisi otomatik olarak ekleyecektir.
16
imdi projemizi kaydettiimiz iin btn pencerelerimizi kapatabiliriz.
Dosya > Btn Dosyalar Kapat ya da

dosyalar kapatabilirsiniz.
ksayol tuuna basarak tm
imdi de biraz nce kaydettiimiz projeyi aalm.
Dosya > A sein.
Dosya trnden Workspacei sein.
Ders_1i seip Aa tklayn.
Ekrannzdaki pencerelerin yerleri ve grnm Ders_1 projesini kaydettiinizdeki

zaman ile ayn. Proje dosyas MapInfo tarafndan okunan, alma annz yeniden
oluturan komutlarn yazld basit bir yaz dosyasdr. Bu komutlar, MapInfoya hangi
dosyalar aacan ve hangi pencereleri ekranda nasl gstereceini syleyen MapBasic
adl programlama dilinin komutlardr. Proje, altnz verileri saklamaz, sadece
altnz tablolar sizin iin yeniden aar. Aada bir projenin saklad elemanlar yer
almaktadr;
Byklkleri ve ekrandaki pozisyonlar da dahil olmak zere Harita,

Verisayfas, Grafik, 3Dharita ve kt pencereleri.
Seim Yap veya SQL Seimi komutlar ile ana tablodan oluturulan sorgu
tablolar (sorgulamalar kaydedilmeyecektir).
Grafikler.
Tematik Haritalar.
Lejant Pencereleri
Kozmetik Objeler.
Etiketler.
Objeleri grntlemek zere kullanlan font, sembol, izgi stilleri ve dolgu

desenleri.
17
!Workspace
!Version 600
!Charset WindowsTurkish
Open Table "Iller" As Iller Interactive
Map From Iller
Position (6.66667,0) Units "in"
Width 6.58333 Units "in" Height 8.38542 Units "in"
Set Window FrontWindow() ScrollBars Off Autoscroll On
Set Map
CoordSys Earth Projection 3, 28, "m", 36, 25, 37.5, 40.5, 1003827.11, -1183453.0800000001
Center (628979.7004,245043.5858)
Zoom 2404.757545 Units "km"
Preserve Zoom Display Zoom
Distance Units "km" Area Units "sq km" XY Units "m"
Set Map
Layer 1
Display Graphic
Global Pen (1,2,0) Brush (2,16777215,16777215) Symbol (35,0,12) Line (1,2,0) Font ("Arial",0,9,0)
Label Line None Position Center Font ("Arial",0,9,0) Pen (1,2,0)
With IL_ADI
Parallel On Auto Off Overlap Off Duplicates On Offset 2
Visibility On
Browse * From Iller
Position (0,0) Units "in"
Width 6.58333 Units "in" Height 8.38542 Units "in"
Proje, MapInfoda seim butonuyla oluturulan seimleri kaydetmez. Daha

sonraki derslerde seimlerin nasl saklanacan ayrca reneceiz.
1.3.1.
Projeyi Kaydetme ve Ama - (MapInfo MWS Destei )
MapInfo daki alma ortamnz ak tm pencereler ve ayarlarnz ile birlikte

MapXtreme ortamna aktarabilmek ve MapXtreme ortamnda bu almanza ulamak
iin yukarda anlatlan projeyi kaydetme blmnde olduu gibi projeyi kaydetmek
gerekir. Bunu yaparken dosya uzants olarakta MWS seilmelidir.
Bir MWS projesini saklamak iin:
Ardndan gelecek olan Projeyi Kaydet blmnde,
Kayt Tr: iin MapInfo Workspace Format (*.mws) i sein.
Dosya ad kutusuna Ders_mws yazn.
18
Dosya ad iin Ders_mws yazdk ve kayt trnde *.mws setiimiz iin MapInfo
dosya uzantsn otomatik olarak kaydetti.
Projemizi kaydettiimiz iin artk pencelerimizi kapatabiliriz.
Dosya > Btn Dosyalar Kapat sein.
Artk hazrladmz projeyi

uygulamalarda kullanabiliriz.
MapXtreme
altnda
aabilir,
hazrladmz
19
Farkl formatlar ilk ata MapInfo bir TAB dosyas oluturur, Daha sonra tekrar
amak iin TAB Dosyasn amanz yeterlidir.
Her bir TAB Dosyas formatna gre ilgili dosyay aar.
20
zet
Tablo Ama
Dosya > A
Yeni Harita Penceresi Oluturma
Pencere > Yeni Harita Penceresi
Yeni Verisayfas Penceresi Oluturma
Pencere > Yeni Verisayfas Penceresi
Grafik Penceresi Oluturma
Pencere > Yeni Grafik Penceresi
Veri Altkmesi Oluturma (Seim)
Seim aracna tklayn.
Verisayfas Penceresinde istenen kaytlarn kutularn iaretleyin veya
Harita Penceresinden objeleri iaretleyin.
Birok kayd veya objeyi ayn anda semek iin, seim yaparken <SHIFT> tuunu
basl tutun.
alma Ortamn Kaydet
Dosya > Proje Olarak Kaydet
alma Ortamn (*.MWS) Olarak Kaydetme
Dosya > Proje Olarak Kaydet > *.MWS Olarak Kaydet
Tablo Kapat
Dosya > Tablo Kapat
Btn Tablolar Kapat
Dosya > Btn Dosyalar Kapat
21
2. Harita Penceresi
Dersin Amac
Bu derste Harita Penceresindeki dijital haritalara deiik zoom seviyelerinde
yaklap uzaklamay ve haritalar farkl ynlere kaydrmay reneceksiniz.
Kapsanan zellik ve Konular
lek Dzeyini Anlama

Grnt Deitirme Diyalounu Kullanma
Grnm Deitirmek in Butonlar Kullanma
nceki Grnme Dnme
Bir Katmann Tmn Grntleme
Harita Penceresi Seeneklerini Ayarlama
Bir Tabloyu Ayn Anda ki Farkl Pencerede Grntleme
Kapama Alan Oluturma
Pratik Kullanm
Haritalar farkl boyutlarda ve farkl leklerde olabilir. Bilgisayarda haritalar
grntlemenin yarar, bu zellikleri istediinizde deitirebilmenizdir. MapInfoda sk
sk harita grntsn deitirmeye gereksinim duyacaksnz. Daha yakn ve daha
ayrntl bir grnt iin byltme, daha geni bir alan grmek iin de kltme
yapabilirsiniz.
Ak olan tm pencereleri kapatmak iin;
Dosya > A sein.
Dosya uzantsn .tab olarak ayarlayn.
Bolum_2 klasrndeki Dunya tablosunu seip, Aa tklayn.
Dnya haritas, Harita Penceresinde alr:
22
imdi Harita Penceresinin grntsn deitirmek iin farkl yntemleri

kefedelim.
Durum ubuu Diyalou

Ekrann sol altndaki Durum ubuu, Harita Penceresinin sol ve sa kenarlarnn
orta noktalarnn arasndaki mesafeyi gsterir. Mesafenin zerine tkladnzda diyalog
alr ve lek, kartografik lek, koordinat seenekleri kar. Bu seeneklerden grmek
istediinizi setiiniz zaman harita pencerenizi kapatana kadar o grntlenecektir.
2.1.
lei Deitir Diyalounu Kullanma
lei Deitir komutu haritanz grntlemek istediiniz mesafeyi girmenize

olanak tanr. Bu diyalou ayn zamanda belirli bir harita leini ayarlamak ya da
pencerenin orta noktasn ayarlamak iin de kullanabiliriz. Bu diyaloa ulamak iin;
Harita > lei Deitiri sein.
lek Deitir diyalou grntlenir:
23
Mesafe kutusuna 10000 deerini girin.
Tamama tklayn.
Harita, pencerenin sa ve sol kenarlarnn orta noktalarnn arasndaki mesafe

10.000 km olacak ekilde yeniden izilecektir. Durum ubuu mesafenin son durumunu
gsterecektir. Harita Penceresinin orta nokta deerlerinin, siz yeni koordinatlar
girmediiniz srece deimeyeceine dikkat ediniz.
2.2.
lei Deitirmek in Butonlar Kullanma
MapInfonun Ara ubuklar aralara ve diyaloglara kolay eriimi salar.

Menlerde mevcut komutlarn ouna, uygun buton zerine tek bir tklama ile de
eriilebilir. Ara ubuklar tanabilir, yeniden boyutlandrlabilir veya pencereniz zerinde
kaymasn diye ekrann st ksmna ekilebilir. izim ve Ana Ara ubuklarn ekrann
stne ekeceiz.
izim Ara ubuunun balk ksmna tklayn ve onu men ubuuna

srkleyin ve fare butonunu serbest brakn.
Ana Ara ubuu iin de bu ilemi tekrar edin.

Ara ubuklarnn grntlenmesini kontrol etmek iin Seenekler > Ara
ubuklarn kullann.
Fare butonunu serbest braktnzda, Ara ubuklar ekrannzn st ksmna

gelecektir. ste ekilen Ara ubuu verilerinizin grnmn engellemeyecektir.
Aadaki ekran grntsnde Ara ubuklar ekrann st ksmna ekilmitir.
24
lek Deitir Butonu

lek Deitir diyalouna menden eriime ek olarak (rn. Harita mensndeki
lei Deitir ile), Ana Ara ubuundaki lek Deitir butonuna tklayarak da lek
Deitir diyalou grntlenebilir.
lek Deitir butonuna tklayn
lek Deitir diyalou grntlenir. Bu defa da kartografik lei deitirerek

ekran bytelim.
Kartografik lek deeri olarak 500.000.000 girin.
Tamama basn.
nceki Grnme Dnme

Haritanz son grnmne tekrar getirmek iin nceki Ekrana Dn komutunu kullannz.
2.3.
Harita > nceki Ekrana Dn sein.
Bir Katmann Tmn Grntleme
Bir Harita Penceresi iindeki bir katman ile ilikili tm objeleri grntlemek iin
Tm Katman Grntle komutunu kullannz.
Harita > Tm Katman Grntleyi sein.
25
Katman aa alan mensnden Dunyay sein.
Tamama basn.
Katman Kontrlnden tamamn grntlemek istediiniz katmann zerinde sa klik

yaparak Tm Katman Gster i seerek de ayn ilemi yapabilirsiniz.
2.4.
Yakla ve Uzakla Butonlarn Kullanma
Bir harita ile analiz yaparken, uygulamanz haritadaki bir alann bytlmesini
(yakla) ya da kltlmesini (uzakla) gerektirebilir. MapInfo bu iki ilemi
gerekletirmek iin Ana Ara ubuu zerinde iki araca sahiptir. Harita alann
bytmek iin Bytme (Yakla) butonunu veya harita da daha fazla alann
grntlenmesi iin Kltme (Uzakla) butonunu kullannz.
2.4.1. Uzakla Butonu
Uzakla Butonuna erimek iin:
Ana Ara ubuunda
Uzakla tklayn.
mle, Harita Penceresinde eksi iaretli bir byte grntler.
Uzaklamak istediiniz alann zerine Uzakla butonu ile tklayn.
Harita objeleri kltlerek harita grntsnn daha geni bir alan iermesi
salanr.
2.4.2. Yakla Butonu
Yakla butonuna erimek iin:
Ana Ara ubuunda
mle, Harita Penceresinde

grntlenecektir.
Yakla tklayn.
art
iaretli
bir
byte
olarak
26
Yaklamak istediiniz alann zerine Yakla butonu ile tklayn.
Her tklaynzda mesafe yaklak yars kadar azalr.

2.4.3 Yakla Butonu ile Dikdrtgen izip Bir Alana Yaklama
Yakla butonunu tklayn.
Ana Ara ubuu zerindeki
Yaklamak istediiniz alan zerine fareyi tklayn ve srkleyin.
Ortaya kan izgili dikdrtgen, dikdrtgen ereve olarak bilinir.
27
Dikdrtgen ereve oluturduktan sonra fare butonunu serbest brakn.
Dikdrtgen ereve iindeki alan, tm Harita penceresini dolduracak ekilde

byyecektir.
2.5.
Kaydr Butonunu Kullanma
ou kez sadece harita penceresinin mesafesini deitirmek, sizi almak

istediiniz alan zerinde konumlandrmayacaktr. lgilendiiniz belirli bir alan
grntlemek iin Kaydr butonunu kullanarak haritay yeniden konumlandrabilirsiniz.
Ana Ara ubuu
zerinde Kaydr butonunu tklayn.
mle, harita penceresi iinde hareket ettiinizde bir el olarak grntlenecektir
Harita zerinde herhangi bir yeri tklayn ve tutun, sonra imleci herhangi bir
yne ekin.
Haritann hareketine dikkat ediniz.
2.6.
Fare butonunu serbest brakn. MapInfo haritay yeni konumunda yeniden

izer.
Seme Butonu
Uzakla, Yakla, Kaydr ve lek Deitir butonlarn kullandktan sonra da

kullandnz butonun aktif kald dikkatinizi ekmi olabilir. Bu butonlardan birini
kapamak iin Ana Ara ubuundan Se butonunu tklaynz. Se butonu, MapInfoda
varsaylan aratr ve harita, verisayfas ya da kt penceresinden seimler yapmak iin
kullanlr.
Se butonu aktif olduunda, imle harita zerinde dolarken Bilgi pular
grntlenecektir.
Ana Ara ubuundan
Bir lke zerinde imleci hareket ettirin ve durun.
Se butonunu seiniz.
28
Gelecek derste grntlenen bilgilerin nasl deitirileceini ileyeceiz.
2.7.
Harita Penceresi Seeneklerini Ayarlama
MapInfo iinde bir haritann koordinat, mesafe ve alan birimlerini

deitirebilirsiniz. Aktif harita penceresi iin kullanlan projeksiyonu ve ayn zamanda
durum ubuunda grntlenen zellikleri de deitirebilirsiniz.
Haritann birimlerini deitirmek iin:
Harita > Seenekleri an.
Harita Seenekleri diyalou grntlenir.

Haritann koordinat birimlerini koordinat birimi seeneinden derece ya da metre
olarak deitirebilirsiniz.
Harita Penceresi iinde imlecin X ve Y koordinat deerlerini grntlemek iin:
Durum ubuunda ksmnda Koordinat seeneini iaretleyin.
29
Harita lei ve
Kartografik
lek
seenekleri,
durum ubuunda
haritann leini
grntleyecektir.
Harita projeksiyonunu semek iin:
Projeksiyona basn.
Projeksiyon Se diyalou grntlenir.

MapInfo Global (Earth) ve Lokal (Non-Earth) koordinat sistemlerinde haritalar
destekler. sterseniz kendi koordinat sisteminizi de oluturabilirsiniz (Bkz. MapInfo
Professional Reference Ek F: Creating Your Own Coordinate System Kendi Koordinat
Sisteminizi Oluturma).
Dnya haritasnn projeksiyonunu deitirmek iin:
Projeksiyon Tipi aaya alan mensnden Projections of the World

sein.
Kategori aaya alan mens u anda MapInfoda kullanlan farkl projeksiyon

kategorilerini listeler.
Projeksiyon Elemanlar aaya alan mensnden Mollweide

(Equal-Area)y sein.
30
Alt Kategori aaya alan mens, Kategori aaya alan mensnden seilen
projeksiyon trne dayal farkl trde projeksiyon ve koordinat sistemlerini listeler.
Projeksiyon kresel bir yzeydeki
(yeryz) detaylar dz bir yzeyde (harita)
grntlemek iin kullanlan bir yntemdir.
Objeler eri bir yzeyden dz bir yzeye
aktarldklarnda deformasyon meydana
gelecektir. Verilen bir alanda deformasyon
miktarn en aza indirgemek iin farkl
projeksiyonlar kullanlr.
Projeksiyon Se diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Harita Seenekleri diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Harita penceresi yeniden izilir. lkelerin genel grnmlerinin deitiine dikkat

edin.
Durum ubuunun sol alt kesine dikkat edin. Harita penceresi iinde hareket
ettiinizde, imlecin X ve Y konumu grntlenir. Durum ubuunda grntlenen
zellikleri mesafeyi, lei veya koordinat seerek deitirebilirsiniz.
Durum ubuunun sol alt kesini tklayn ve Mesafeyi sein.
Koordinat sistemi harita

konumlarn yeryz ile
referanslandrmak iin kullanlr.
Grnt leme: Tavsiye edilen varsaylan ayarlarnz mevcut halinde
brakmanzdr, fakat ilemek istediiniz bir imajnz olduunda, Harita > maj
Grntleme den ayarlarnz deitirebilirsiniz. Grnt ileme diyalou iki ayr
seenek kutucuunu ierir. Bunlar projeksiyon deitir ve rnekleme metodu
seenekleridir.
Projeksiyon Deitir; MapInfo imajnzn pixel
hesaplayabilir ve doru bir ekilde grntleyebilir.
deerlerini
yeniden
Hibir zaman maj grntlerken projeksiyonu yeniden hesaplamaz,

mevcut ayarlarnz kullanr. Vektr veriler raster verinin projeksiyonuna uyar.
31
Her zaman Kesin bir formle dayanarak imajn koordinatlarn yeniden

hesaplanmas yoluyla her zaman yeniden projelendirilir. Raster veri de vektr
veri de harita projeksiyonuna uyar.
En uygun Orjinal imaj alanndaki dnm kullanldktan sonra yeniden
projeksiyonlanm imaj hedef dikdrtgen bakla tayin edilir.
rnekleme Metodu
Kbik Metod orjinal imajdaki bir pixele merkezlenmi 4*4 lk bir pixel
penceresine dayandrlm yeniden rneklenmi bir imajdaki bir pixel iin bir
deer hesaplayan bu methodla daha doru bir imaj yeniden rneklemesi salar.
Uydu fotoraflar ya da hava fotoraflar iin nerilir.
En Yakn Komu yeniden rneklenen imaja orjinal imajdaki en yakn
pixelden ald bir deerle bir pixel atar. Bu method en hzlsdr ve taranm
imajlarn, raster gridlerin ya da dier raster imajlarn yeniden
projeksiyonlanmas srasnda nerilir.
2.8.
Bir Tabloyu Ayn Anda ki Farkl Pencerede Grntleme
Bir tabloyu birden ok harita penceresinde aadaki yntemlerden birini

kullanarak grntleyebiliriz.
Pencere > Yeni Harita Penceresi komutunu izleyebiliriz.
Harita > Pencerenin Kopyasn kar komutunu izleyebiliriz.
Dzen > Harita Penceresini Kopyala komutunu izleyebiliriz.
Ana Ara ubuunda yer alan Haritay Kopyala
aracn
kullanabiliriz.
Bu baka bir Dnya Harita Penceresi oluturacaktr. Bu yeni Harita Penceresinin
balk ubuuna dikkat ediniz. Bunun ad Dunya Harita:2 olacaktr ve ayn tabloyu
grntleyen u anda ak iki pencerenin olduunu gsterir.
32
Her harita penceresinin grnm dierinden bamsz olarak deitirilebilir.
Shift tuunu basl tutun ve F4e basn. Bu ilem penceleri dizecektir.
Birinci pencerede dnyaya genel olarak bakabilirken, ikinci pencerede istediimiz

yerin detayn grebiliriz.
NOT: Dunya Harita:1 penceresinin projeksiyonunu deitirdiimiz iin Mollweide (EqualArea) WGS84 olarak grntlenmektedir. Yeni atmz pencere ise Dunya tablosunun
kendi projeksiyonuyla yani Longitude / Latitude (WGS84)(EPSG 2326) ile grtlenir.
2.9.
Haritanzn bir alan nesnesini ve onun zerindeki dier nesneleri kendi balarna
grntleyebilir ve proje olarak kaydedebilirsiniz.
Dosya > Btn Dosyalar Kapat
Dosya > A
Bolum_2 klasrndeki Dunya ve Dunya Baskentleri tablolarn seip

Aa tklayn.
Kapamak istediiniz alan herhangi bir seim aracn kullanarak seiniz.
Harita > Seili Alann Dn Gsterme komutunu izleyin veya Ana

Ara ubuundaki
Kapama Alan Olutur aracn kullannz.
33
NOT: Trkiyenin dnda kalan nesneler silinmedi yalnzca grnrlkleri kapatld.
Kapama alann kapatmak iin Harita > Kapama Alann Kaldr

komutunu izleyin.
34
35
zet
Haritann Mesafesini Deitirmek in
Harita > lei Deitir
lek Deitir Butonu
Yakla Butonu
Uzakla Butonu
Harita Grntsn Kaydrma
Kaydr Butonu
nceki Harita Grnmne Dnme
Harita > nceki Ekrana Dn
Tm Harita Katmann Grntleme
Harita > Tm Katman Grntle
Haritann Birimlerini
Grntleme
Deitirme,
Durum
ubuundaki
Bilgileri
Harita > Seenekler

Harita Projeksiyonunu Deitirme
Harita > Seenekler > Projeksiyon Butonu
Harita > Seili Alann Dn Gsterme
Kapama Alan Olutur Butonu
36
3. Katmanlar ve Harita
Dersin Konusu
Bu derste, tek bir harita penceresinin birok katman nasl ierdiini ve bu
katmanlarn tek tek nasl ilendiini reneceksiniz. Bir harita penceresini ap,
katmanlar ekleyip, kartacaz ve yeniden sraya dizeceiz. Bu katmanlara ait ayarlar,
rnein katmanlarn grnlerini, deitireceiz. Ana ara ubuundaki Bilgi aracnn
kullanmn, en son olarak da pencerenin aynsn oluturmay reneceiz.
Katmanlarla alma
Katman Kontrol Kullanm
Katmanlar Yeniden Sralama
Katman Ekleme ve karma
Katman izim (Z) Sralamas
Zoom Ayarlar
Katmandaki Btn Objelerin Grntlenmesi
Bilgi Aracnn Kullanm
Katmann Grntsn Deitirme
Haritay Saklama
Seamless Harita Katmanlar
Pratik Kullanm
MapInfoda birok tabloyu ayn anda tek bir Harita Penceresinde grebilmek
mmkndr. Mesela, mteri tablonuzu, karayollar tablosunu ve il snrlarn tek
haritada grebilirsiniz veya il snrlar ve yol katmanlar ile balayabilir, ardndan mteri
tablosunu ekleyebilirsiniz. Katmanlarn grntleri deitirilebiliriniz. Ayrca haritann
detaylarn haritann zoom seviyesine gre ayarlayabilirsiniz.
37
3.1.
Katmanlarla alma
MapInfo haritalar, Harita Penceresinde bir veya daha fazla katmann almas ile
oluturulur. Harita Penceresinde her tablo bir katman ifade eder yani bilgisayar
haritalar katmanlar olarak dzenlenmitir. Katmanlar, birbiri zerine konmu
transparan haritalar olarak dnebilirsiniz. Her katman, btn haritann paralar
halindedir. Mesela satn alm olduunuz bir yol haritasn dnn; zerinde yollar,
snrlar, yerlemeler vb. birok katman vardr. ou zaman katmanlar tek balarna pek
birey ifade etmedikleri iin, onlar bir araya getirerek anlaml haritalar olutururuz.
Dosya > Btn Dosyalar Kapat Sein.
Dosya > A sein.
Blm_3 klasrnde <CTRL> tuu ile Il_Merkezleri, Iller ve Turkiye-
_Karayollarin iaretleyin.
Aa basn.
Dosya > A sein.
<CTRL> tuu ile Okyanus ve Dunya tablolarn iaretleyin.
Aa basn.
Harita grnr:
Bir tablo daha aacaz.
Dosya > A sein.
Al ekli aa alan listesinde Penceresiz A sein.
38
Yerlesimi sein.
Aa basn.
Harita penceresinin stndeki etiket ubuunda bir deiiklik olmadna dikkat

edin. Yerlesim ak olduu halde bu tabloya ait herhangi bir obje de grmediniz.
3.2.
Katman Kontrol Kullanm
Katman kontroln; yeni katman ekleme, karma veya katmanlarn ne zaman ve

nasl grneceklerini belirlemek iin kullanrz.
Harita > Katman Kontroln sein ya da Ana Ara ubuundan

Katman Kontrol
aracna tklayn.
Katman Kontrol kutusu grnecektir.

Bu dmeler katman
eklemek (Ekle) ve
kartmak (Kaldr)
iin kullanlr.
Bu dmeler katman dizimini

yukar veya aa doru
deitirmek iin kullanlr.
Etiketlerin ncelik
srasn ayarlamak
iin kullanlr.
Harita zerindeki
Kozmetik Katman
etiketlerin
herzaman haritann
seilebilirliinin alp
en stnde bulunur.
kapatlmas iin
Yerinin deitirilmesi
kullanlr.
veya kartlmas
mmkn deildir.
Katman isminin yannda

bulunan ekiller, katmann
ierisinde ne tr izimler
olduunu gsterir. (Nokta, izgi,
alan, yaz)
39
Katman Kontrol iaret kutular:

Grnrlk
aret Kutusu: Balangta btn katmanlar grnr
durumdadr. Katman grnmez yapmak iin kutu iindeki iareti kaldrn.
Dzenlenebilir
aret Kutusu: Balangta her katman dzenlenebilir
deildir. Bunun anlam bu katmandaki objeler zerinde herhangi bir oynama, yeniden
izme veya obje ekleme ilemi yapamayacanzdr. Katmandaki objeleri deitirmek
istiyorsanz dzenlenebilir iaret kutusunu aktif hale getirmeniz gerekir.
Seilebilir
aret Kutusu: Balangta btn katmanlar seilebilir
durumdadr. Bunun anlam herhangi bir seim arac yardm ile seim ilemi
yapabileceinizdir. Katman seilemez yapmak iin seilebilir iareti kutusunun aktifliini
kaldrn.
Otomatik Etiket
aret Kutusu: Katman zerinde otomatik olarak etiket
koymak iin iaret kutusunu iaretleyin. Etiketlerin yerlerinde deiiklik yapmak iin
Etiket butonunu kullanabilirsiniz.
3.3.
Katmanlar Sralama
Harita Penceresine baktmzda, haritamzn Il_Merkezleri, Trkiye_Karayollari,

Okyanus, Dunya ve Iller katmanlarndan olutuunu grrz. Dunya ve Okyanus
katmanlar Iller katmannn zerinde yer aldndan illerin snrlar haritada
grnmemektedir. Katmanlar yeniden dizdiimizde Iller katmann da grebiliriz.
Dunya katmann sein.
Sralama grubundan Katmanlar Aa ndir butonuna basarak en alta

indirin.
Okyanus katmann sein.
Sralama grubundan Katmanlar Aa ndir butonuna basarak Dunya

katmannn altna indirin.
Dnya yazsn tutup srkleyerek de ayn ilemi yapabilirsiniz.
40
Dnya yazsn
tutup srkleyerek
katman sralamasn
deitirebilirsiniz.
l snrlarnn grndne dikkat edin. Ayrca katmanlar gruplandrabilirsiniz
bylelikle grup katmanlarn beraber ynetebilirsiniz.
Katman Kontrlnde haritalarn isimlerinin yazd ksma sa klikleyin.
Grup Ekleyi sein.
41
Oluan klasre Grup ad verin ve ayn grupta olmasn istediiniz katmanlar

srkleyip grubun iine tayn.
3.4.
Katman Ekleme
Yerlesim tablosunu atmz halde bu tabloyu harita penceresine eklemedik.

imdi bu tabloyu ekleyelim.
Katman grubundan Ekle butonuna tklayn.
Katman Ekle diyalog kutusu grnecektir.
Yerlesim tablosunu Seilen Katmanlar Ekle listesinden sein.
Tamama basn.
Harita yeni katman eklenmi bir ekilde yeniden izilecektir.
42
3.5.
Katman izim Sralamas (Z-Sralamas)
MapInfo, Harita penceresi olutururken ya da yeni katman eklerken, tablolar

mantksal olarak yerletirir. Bu durum, objelerin Z-Sralamas olarak bilinir. Balang
seenei olan Otomatik ile tablolar aarken ya da eklerken MapInfo tablo iindeki
objelere bakar. Eer katmanda ok miktarda yaz varsa bu katman en stte yer alr.
MapInfo daha sonra sras ile nokta, izgi ve poligonlar alt alta dizer.
Eer ayn obje tipinde iki tabloyu aarsak, nce alan tablo altta daha sonra
alan tablo ise ncekinin zerinde olur.
Btn katman grmek;

Bir harita katmanndaki btn objeleri grmek iin Katmann Tamamn Gster
komutunu kullann.
Harita > Katmann Tamamn Gster i sein.
Tm Katman Grntle diyalou grnecektir.
Listede bulunan katmanlardan tamamn grntlemek istediinizi sein.

Seeneklerden birinin de Tm Katmanlar olduuna dikkat edin.
Tamama basn.
3.6.
Bilgi Aracnn Kullanm
Bilgi Aracn objelerle ilintili tablosal bilgileri grntlemek iin kullanrz. Eer
ayn corafi alanda birden fazla obje mevcutsa bilgi arac objeleri en stteki seilebilir
katmandan balayarak seer ve karmza gelen Bilgi Penceresinde ka tane obje
olduunu ve hangi tablolara ait olduunu gsterir. rnein, bir ehri tkladnzda ayn
zamanda eyalet ve lke bilgilerini de grrsnz.
Bilgi Butonuna
tklayn.
Harita Penceresi zerinde farenin imlecini hareket ettirdiinizde bilgi butonu se

butonunda olduu gibi bize objelerle ilgili ipular verecektir. Bilgi Penceresini grmek
iin:
Harita Penceresinde bir ehri tklayn.
Bilgi penceresinde, tklanan yerinaltndaki objelerin listesi grnr:
43
Bu objeler hakknda daha fazla bilgi iin:
Bilgi Penceresinde ilgili tabloyu tklayn.
Bu kayda ait btn tablosal bilgiler grnecektir.
3.7.
Bilgi Penceresini kapatn.
Katman kartmak
Tabloyu kapatarak ya da Katman Kontrolndeki kart butonunu kullanarak

katman kartabilirsiniz. kinci seenekte tablo hala aktr ancak harita penceresinde
grnr olmayacaktr.
Il_Merkezleri katmann haritadan kartalm:
Harita > Katman Kontroln sein.
Il_Merkezleri katmann sein.
Katman gurubundan Katman Kaldr
butonuna basn.
44
Il_Merkezleri katman Harita Penceresinden kartld ama hala ak ve tekrar

Katman Kontroln kullanarak tabloyu amakszn Katman Ekle
basarak ekleyebilirsiniz.
butonuna
Burada yaplan deiiklikler,

sadece mevcut oturum iin
geerlidir. Bunlar kalc
yapmak iin alma
ortamnz proje olarak
kaydedin.
3.8.
Katmann Grnn Deitirme
Herhangi bir katmann grnn deitirmek istediinizde bunu geici bir

ekilde de yapabilirsiniz.
Harita >
Katman Kontroln sein.
Iller katmannn zerinde ift tklayn.
Iller Katman zellikleri diyalou grnecektir. Bu diyalogda haritadaki

katmann kalc grn-stil ayarlarn geersiz klabilir veya yenisini tanmlayabiliriz.
Kalc stili geersiz klmak iin Yeni Nesne izim Stili kutusunu iaretleyin.
Alan Stili butonunu tklaynz.
Alan stili diyalou ekrana gelir.
45
Dolgu grubundan n kutusunu sein.
Renk paletinden, yeni renk sein.
Renk seimini onaylamak iin Tamama basn.
Grnm seeneklerini onaylamak iin Tamama basn.
Katman zellikleri dialounu kapatmak iin Tamama basn.
Ayrca birden fazla katmann grnmn shift tuu ve ctrl tuu ile toplu olarak
seip grnmlerini deitirebilirsiniz. nemli bir nokta bu seimi ayn zellikte olan
katmanlarda uygulayabilirsiniz.
46
3.9.
Katman Grnm Ayarlar
Haritanzdaki birok katman sadece belirli grnm aralklarnda iken kullanmak

uygun olur. rnein, Sokak haritasn ap ok fazla uzaklatnzda pencerede ar
derecede detay ieren bir grnt elde ederiz. Penceredeki detay seviyesini ayarlamak
iin Grnm Aral zelliini kullanrz. Bu zellik katmanlar grmek istediiniz
aralklar tanmlamanza yardmc olur.
Haritamzda, eer ok uzaklarsak Yerleim katman 80 ilin tamamn rter.
Yapmamz gereken ey Yerleim katmann sadece 1000 km ve daha aa mesafelerde
grnecek ekilde ayarlamaktr.
Harita > Katman Kontrol n tklayn.
Yerleim katmanna ift tklayn.
Katman Grnm butonuna basn.
Katman Bu Aralkda Grnsn kutusunu iaretleyin.
st Mesafe iin 1000 girin.

En Dk, katmann grnecei en
dk mesafedir.
En Yksek, katmann grnecei

en yksek mesafedir.
Katman zellikleri diyalounu kapatmak iin Tamam dmesine basn.
imdi ehirler sadece mesafe 1000 km veya daha az olduunda grnecektir.
Haritay Saklama
Harita katmanlarnda yeni ayarlar yaptnza gre bu ayarlar bir proje iinde
saklamak ihtiyac duyabilirsiniz:
Dosya mensn an ve Proje Olarak Kaydeti sein.
Ders_3 yazn.
47
Not: Projeyi kaydettiinizde, haritanzdaki btn katman kontrol ayarlarnn da

saklanm olduuna dikkat edin. Eer MapInfo 5.5 versiyonu kullanyorsanz, ayrca
yaptnz sorgulama sonular da proje iinde saklanmaktadr.
3.10.
HotLink (Balant, Nesnelere Dosya Balama)
HotLink zellii grafik objelere adres balanmasna olanak tanr. MapInfo da

harita penceresi zerinde bulunan herhangi bir grafik objeye bir web sayfas
adresleyebilirsiniz ya da yine bir objeye yerel diskinizde bulunan bir dosyann adresini
verebilir ve MapInfonun bu dosyay amasn salayabilirsiniz.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, HotLink zelliinin alabilmesi iin mutlaka
aktif bir katman olmas gerekir. Eer aktif bir katman yok ise ya da MapInfo da ak bir
tablo yok ise HotLink zellii almayacaktr.
3.10.1.
Tek Bir Obje in Birden Fazla Hotlink Oluturulmas
Bu zellik sayesinde kullanc bir harita objesinin zerine klikledii zaman, tek bir
harita objesi iin farkl tipteki ierie eriebilmesine izin veren bir seenekler listesi ile
karlar.
Bir katman iin birden fazla hotlink oluturulmas:
Dosya > Yeni Tablo yu sein.
Yeni harita penceresi a kutusunu iaretleyip Olutur butonuna basn.
Karnza gelen Yeni Tablo Yaps isimli diyalogda Kolon Ekle butonuna
basn.
48
Ad Web_adres, tipi Karakter (40) ve ad Dosya_adres, tipi Karakter(40)

zelliklerinde iki kolon oluturun. Dosya adn Hotlink vererek Bolum_3
klasrnn iine kaydedin.
Oluturduunuz katmana iki tane nokta objesi atayn. Veri sayfasn ap

Web_adres kolonuna web adreslerini ve Dosya_adres kolonuna da iki farkl
dosya iin adresleri girin ve yaptnz deiiklikleri kaydedin.
Katman kontrolnden etiket kutucuunu iaretleyin ve katman zelliklerinden

etiket bal olarak Web_adres kolonunu sein.
49
Katman Kontrol altnda Hotlink isimli katman seerek

Seenekleri isimli butona basn.
Karnza Hotlink HotLink Balant Seenekleri

gelecektir.
Hotlink
isimli
diyalog
Artk HotLink iin gerekli olan ilem tamamlanmtr. Bundan sonra balantsn
yaptmz nesnelere HotLink butonu ile tklayarak verdiimiz web adreslerine gitmelerini
salayabiliriz.
Hotlink diyalounu atktan sonra Ekle butonunu kullanarak istediiniz sayda hotlink
ekleyin. Eklentilerin stne tklayp dosyaad ifadesi ksmndan eklenecek balantnn
bulunduu kolonu sein.
Bir HotLink tanmlamasn dzenlemek iin, listeden bilgiyi seiniz ve deerleri ayarlamak
iin Seili hotlink tanm bilgileri ksmndaki alanlar ve butonlar kullannz.
50
Dosya ifadesi ksmnda tablonun

hangi kolonunda web adresi
tutuyor iseniz onu belirtin. Bizim
rneimizde WebAdres olacaktr.
Objeyi setiinizde ifadenin
kolon bal ya da kolon
Balant seeneklerini
ierii olarak grnmesini
buradan ayarlayabilirsiniz.
salayabilirsiniz.
Etikete ya da Nesneye
kliklenince balanty
aabilir. Her ikisini de ayn
anda yaptrabilirsiniz.
Bu seenek ile yaptnz

ayarlamann kalc
olmasn salayabilirsiniz.
Dosyaad ifadesi:
Seili katmann tablosundaki bir kolonu semek iin alan listeyi kullann. fade
oluturmak iin ifade seeneini de seebilirsiniz.
Dosya yerleri tablo klasrne gre:
Hotlink veriniz iin .tab dosyalarn amak zere nereyi ayarladysanz gstermek iin
bu kutucuu iaretleyiniz. Bu kutu varsaylanda iaretlenmemi olarak gelir.
HotLink aktifletirme:
Kullancnn bir hotlink i aktif hale getirmesi iin kullanabilecei butonlar gsterir.
Seenekler Etiketler, Nesneler ya da Etiket ve Nesneler dir. Etiketler seenei
varsaylan olarak seili bir ekilde gelir.
Seenekleri metadata tablosuna kaydetmek:
Bu seenei Hotlink diyalog kutusunda yaptnz seimleri .tab dosyasnn bir
metafile olarak kaydetmek iin kullanabilirsiniz. Varsaylanda seili olmayarak gelir.
Ana ara ubuu mensnden

butonunu sein. Harita zerindeki objeye klikleyin
eklenen hotlinklerin listesi grntlenecektir. Listelenen balantlardan istediinizi seip
zerine tklayn.
51
3.10.2.
Seamless (Birletirilmi) Harita Katmanlar
Seamless harita katmann, bir grup ana MapInfo tablosunu (grid katmanlar
hari) tek bir tabloymu gibi kullanmak iin olutururuz. Bu zellii genelde
haritalarmzn arka plannda bir vektr veya raster grntlemek istediimizde
kullanrz.
Dosya > A sein.
Bolum_3 klasrnn iinde Hidroloji_Seamless.tabi sein.
lk bakta seamless harita katman dier MapInfo tablolar gibi grnr. Halbuki
Hidroloji_Seamless tablosu aadaki tablolardan olumaktadr;
Turkiye_Nehirler.tab
52
Turkiye_Goller.tab
Her seamless katmann yapsnda her tablonun dizini ve tablo adnn yerine geen
bir tanm bulunur.
Bir seamless katman birden ok ana tablodan olutuu iin, baz zellikleri
MapInfodaki dier normal tablolardan farkldr;
Seamless bir katman dzenlenebilir yapamazsnz.
Eer birden ok objeyi semek istiyorsanz, seeceiniz btn objelerin ayn ana tabloda
yer almas gerekir.
Sadece belirlediiniz ana tabloyu verisayfas penceresinde grntleyebilirsiniz.
Pencere > Yeni Verisayfas Penceresini sein. Altlk

Tabloyu Se diyalou ekrana gelir.
Veri sayfasnda grntlemek istediiniz ana tablonun ismini

Description kutusuna yazn. Tamama basn.
Eer seamless katmannzn yapsnda bir dzenleme yapmanz gerekiyorsa,

ncelikle seamless katmannz kapatmanz gerekir.
Seenekler > MapBasic Penceresini A komutunu izleyin.
MapBasic Penceresine set table tabload seamless off yazn.
Artk tablo yapsn dzenleyebilir, Tools > Seamless Manageri kullanarak baka
tablolar ekleyebilir, yeni seamless tablolar oluturabiliriz.
Seamless katman amak iin;
Seenekler > MapBasic Penceresini A komutunu izleyin.
53
MapBasic Penceresine set table tabload seamless on yazn.
Eer zellikleri mesela projeksiyonlar veya kolon saylar birbirine benzer tablolar
kullanyorsanz, seamless katman yaratmanz yararl olabilir. Kendi seamless katmannz
oluturmak iin, Seamless Manageri kullanabilirsiniz. Bunun iin;
Tools > Ara Yneticisini sein.
Seamless Table Managerin yanndaki Ykl kutusunu iaretleyin.
Tamama basn.
54
zet
Katman Kontrol
Grnrlk
aret Kutusu
Dzenlenebilir
Seilebilir
Etiket
aret Kutusu
aret Kutusu
aret Kutusu
Bilgi Arac
Bilgi Arac nn
Kullanm
Katmann Grnm Ayarlar

Katman Kontrol
> Katman zellikleri
Katman Grnmn Deitirmek

Katman Kontrol > Katman zellikleri > Aadaki ekilde Gster
Tek bir obje iin birden fazla hotlink oluturulmas
Seamless Harita Katmanlar
55
4. Seim lemleri
Dersin Konusu
Bu derste, MapInfo tablolarndaki kaytlar seme pratii yapacaz. Seim
butonlar ile harita (ekran) zerinden seim yapmann yansra dorudan veritabanndan
sorgulamalar da yapacaz. Bu bize, veritabanndaki belirli artlar salayan kaytlar
seme-filtreleme imkn salayacaktr.
Seilen Kaytlarn statistii: statistik Arac
Objeyi Tekli Seme: Se Arac
oklu Seim: Dikdrtgen Seimi Arac
Yarap inde Seim Yapma: ember Seimi Arac
Poligon inde Seim Yapma: Poligon Seimi Arac
Alan indekileri Seme Butonu: Snr Seimi Butonu
Yaplan Tm Seimleri Kaldrma: Seimi Kaldr Butonu
Seimi Tersine evirme Arac:
Seim smi Deitirme

Sorgulama le Kayt Seme (Veri baz alnarak yaplan
seim)
Seim ve Sorgular Kaydetmek
Seimi Kaldrma
Pratik Kullanm
MapInfoda kullandnz tablolar ok byk olabilir. ou zaman da bu verilerin
sadece bir ksm ile alabilirsiniz. MapInfo birka ekilde bunu bize salar. Harita
zerinden veri seme (ekrandan seme) ilemini yapan aralar olduu gibi,
verisayfasndaki verilerden sadece belirli artlar salayanlarn seilmesi filtrelenmesini
salayan sorgulamalarda yapabilirsiniz.
56
4.1.
Kayt Seme
Dosya> Btn Dosyalar Kapat sein.
Dosya > A sein. Dosya trnden Workspacei sein.
Bolum_4 klasrnden Secimi sein.
Grnen harita iki tablodan olumaktadr: Iller ve Yerlesim. Bu tablolar kullanarak

MapInfoda seim yapmay reneceiz.
Seme ilemi iki metod ile yaplabilir. lk metod seme butonlarndan herhangi
biri ile harita zerinden seim yapmaktr. Bu corafi seme olarak bilinir. Dier yntem
ise bir sorgu ifadesi oluturmaktr. Bu da, veri zelliine gre seme ilemidir.
Seme butonlarn deneyerek balayalm:
4.2.
statistik butonu
statistik butonu istatistik penceresini ap kapatr. Herhangi bir seme ilemi

yapldnda seim yaplan tablonun ad, seilen kayt says, saysal alanlarn toplam ve
ortalama deerleri grlr. Ders boyunca bu pencereyi ak brakabilirsiniz. Aadaki
ekran grnts Iller tablosundan seim yapldnda elde edilecektir.
Penceredeki deerler seim kmesi deitii anda deiecektir.
Not: statistik hesaplamasn ayrca Sorgu mensnde bulunan statistik Hesapla

komutu ile de yapabilirsiniz. Bu komut tablodaki bir kolonu seip bu kolonla ilgili birok
istatistii yapmanz salar.
4.3.
Seme Butonu
Se butonu bir defada sadece bir kayd semek iin kullanlr. Sadece semek
istenen objeye veya kayda tklamamz yeterlidir. Birden fazla kayd semek iin harita
zerinde Shift, verisayfasnda Ctrl tuuna basarak seme ilemi yapabiliriz.
57
Seim kmesi geici bir tablodur. Seim olutuktan sonra bu tabloyu kullanarak
harita, grafik ve verisayfas pencerelerini aabilir zerinde analiz yapabiliriz. MapInfonun
birok yetenei seim kmesinde de kullanlabilir.
4.3.1. Seim Butonunun Kullanm
Harita > Katman Kontrolnden Yerlesim tablosunun seilebilir olup

olmadn kontrol edin.
Yerlesim tablosunda yer alan noktalara tklayn.
<SHIFT> tuuna basarak daha fazla kayt sein.
4.3.2. Seimi Kaldrma

Kullanlan seim aracyla harita zerindeki baz objeleri setik. Bu seimden
vazgemek isteyebiliriz. Bunun iin aadaki yntemden birini kullanabiliriz.
Tek bir kayt:
Tek bir kayd sein, <SHIFT> tuuna basp yeniden tklayn.
Seilen hereyden vazgemek iin:
Sorgu > Hibirini Semeyi sein,
Bo bir yere klikleyin veya
butonunu kullanarak, Harita Penceresinde ki tm seimleri iptal edin.
58
4.4.
Dikdrtgen Seimi Butonu
Dikdrtgen Seimi butonu bir dikdrtgen iindeki objeleri semek iin kullanlr.
Basite bir dikdrtgen izin. Bu seme ilemi Harita Penceresinde ki en stte bulunan
seilebilir katmandaki kaytlar seer.
Dikdrtgen seimi
Farenin sol tuuna basarak bir dikdrtgen oluturun.
butonuna tklayn.
Bu rnekte, seim ileminin Harita Penceresinde ki, en stteki seilebilir katman

olan Yerlesimde gerekletiine dikkat edin.
4.5.
Daire Seimi Butonu
Daire seimi butonu belirli bir yarap iindeki objeleri semek iin kullanlr.
Daire seimi
Farenin sol tuuna basarak haritada bir daire oluturun.
butonuna klikleyin.
Siz izerken, pencerenin en altndaki durum ubuunda ekranda izilen dairenin

yarap grnecektir.
59
Durum ubuunda
yarap grebilirsiniz.
Bu rnekte de, seim ileminin Harita Penceresinde en stteki seilebilir katman

olan Yerlesimde gerekletiine dikkat edin.
4.6.
Poligon Seimi Butonu
Poligon seimi arac, harita zerine izdiiniz bir poligonun iinde kalan harita
objelerini seer.
Ana ara ubuundan Poligon seimi
Harita zerinde herhangi bir yere tklayn. Buras poligonun balang

noktas olacaktr. stediiniz ekilde poligonun kelerini oluturmak zere
tklamaya devam edin.
Poligonu kapatmak iin, olabildiince balang noktasna yakn bir yere

tklayn. MapInfo poligonu kapatp, iindeki objeleri seecektir.
butonuna tklayn.
60
4.7.
Snr Seimi Butonu / indekileri Seme
Snr seimi butonu belirli bir alan iinde kalan objeleri seer.
Snr seimi
butonu ile alan ierisinde bo bir yere tklayn.
Bu rnekte, MapInfo Yerlesim katmanndaki kaytlardan, verilen alan iindekileri

seer. Iller tablosu bu pencerede alan ieren katmanlardan en stteki katmandr. Bu
yzden MapInfo verilen il iindeki yerlesimleri seecektir. Eer alan olarak lke daha
yukarda olmu olsayd bu kez MapInfo lke iindeki yerlesimleri seecekti.
61
Katman kontroln kullanarak hangi tablodan seim yaplacan, neyle

seileceini deitirebiliriz.
Bu kolon hangi katmann

seilip seilemeyeceini
gsterir.
Yerlesim katmannn seilebilirlik

zelliinin kaldrlmas veya Iller katmannn,
Yerlesim katman zerinde olacak ekilde yeniden dizilmesi ile Iller katmannn seilmesi
salanabilir.
4.8.
Seimi Tersine evirme Arac
Seimi Ters evir aracn kullanarak istemediiniz birka obje dnda kalan btn
kaytlar seebilirsiniz.
Se arac ile harita zerinde bir veya iki objeyi sein.
Ana ara ubuu zerinde Seimi ters evir
MapInfo, bir nceki seimi iptal edip, setiiniz objelerin dnda kalan o
katmandaki btn harita objelerini seecektir.
butonuna tklayn.
62
4.9.
Seimin eriini Grmek
Seimin ieriini grmek iin verisayfas penceresini grntleyebiliriz.
Herhangi bir seme arac ile seim yapnz.
Pencere> Yeni Verisayfas Penceresini sein.
Tablo Verisayfas listesinden Selection sein.

Selection daima aktif seim
kmesinin addr. Daha nceden
grntlenmi seim kmeleri
Query# olarak adlandrlr.
Seimin ieriini harita

veya grafik olarak da
Tamama basn.
grntleyebilirsiniz.
63
4.10.
Sorgularn Adn Deitirme
Harita, verisayfas ya da grafik penceresinde oluturduunuz ilk seim kmesi

Query1 olarak adlandrlr. Ayn ekilde oluturduunuz ikinci seim kmesi de Query2
olarak adlandrlr. Bu ilemler tekrarlandka MapInfo Query3, 4, 5 eklinde
isimlendirmeye devam eder. Eer bu isimlendirme sizin iin anlalr deil ise kendi
seimlerinizi daha anlalr ekilde isimlendirebilirsiniz. Bunun iin Sorgu > Seim
Diyalou komutunu kullanabilirsiniz. Karnza kan tablo, zniteliklere gre seim
yapmak iin kullanlsa da, seimlerin isimlerini deitirmek veya isim vermek iin de
kullanlabilir. sim deitirmek iin:
Herhangi bir seim arac kullanarak Karadenizdeki yerleim alanlarn sein.
Sorgu > Seim Diyalou nu sein.
Kaytlarn Seilecei Tablo ksmnda Selection sein.
Sonu Tablosu kutusuna KD_Yerlesimleri yazn.
Sonular Gster kutusunun iaretlendiine emin olun. Bu durumda yaptnz

seimleri sadece tablo penceresinde grebilirsiniz.
Eer Aktif Haritada Bul kutusunu seili hale getirirseniz yaplan seimin harita
penceresindeki yansmasn da grntleyebilirsiniz.
Tamama basn.
64
Pencerenin adna dikkat edin. Sorgulamalara isim vererek daha sonraki eriimleri
kolaylatrabilirsiniz.
4.11.
Sorgulama le Seme
Sorgu mensndeki Seim Diyalou komutu veri tabanndaki belirli kriterleri

seme-filtreleme imkn salar. Aadaki rnekte Yerlesim tablosundan, byk ehirleri
sorgulayacaz.
Kaytlarn Seilecei Tablo listesinden Yerlesim tablosunu sein.
Koul kutusuna NUFUS_97 > 600000 yazn.
Sonular Gster iaretli olsun.
Tamama basn.
MapInfo Yerlesim tablosundaki kaytlardan nfusu 600,000 zerindeki

yerleimlerin listesini bize sunacaktr. Bu seim Query3 tablo olarak adlandrlmtr.
Burada saysal bir stunda sorgulama yaptmz iin trnak iareti kullanlmad.
Gelecek admda, seim yapmak iin Yerlesim tablosundaki Belediye kolonunu
kullanacaz. Bu kolon yerleimlerin belediye, bykehir belediyesi veya bucak olup
olmadn anlatr. Biz bucak olan yerleimleri seeceiz. Bu saha karakter veya yaz
bilgisidir. fadenin nasl deitiine dikkat edin.
Kaytlarn Seilecei Tablo ksmnda Yerlesim i sein.
Koul kutusuna Belediye = B yazn.
MapInfo byk/kk harf duyarlkl deildir, bu yzden veritabanndaki ifade ile

ayn ekilde yazmanza gerek yoktur. Sonucu Query# eklinde almaktansa,
hatrlayabileceimiz baka bir isim verelim:
65
Sonu Tablosu ksmnda, Selection yerine Bucak yazn.
Ayn zamanda, sonucu yerleim adlarna gre sralanm bir ekilde almak istiyoruz;
Sralama Kolonu ksmnda, ADI kolonunu sein.
Tamama basn.
4.11.1. Like (Benzer) ve Not Like (Benzemeyen) Komutlaryla Sorgulama

SQL ile yaplan sorgulamalarda eit, farkl gibi operatrler kullanlabilecei gibi
metinsel (string) ifadelerde like ve not like operatrlerinden de yaralanabilirsiniz. Like
operatr metin ierikli bir kolon zerinde istediiniz bir karakterin ya da karakterlerin
aranmasna olanak salamaktadr.
Burada unutulmamas gereken nokta like tan sonra yazlacak ifadenin ift trnak
ierisinde yazlmas gerektiidir. Trnak iine saysal bir ifade de yazsanz artk o metin
olarak alglanacaktr. Trnak iine yazlan karakterlerde byk-kk harf ayrm yoktur.
Genellikle like operatr % iaretiyle beraber kullanlr. % iareti herhangi anlamn
tar. Not operatr sadece like ile birlikte kullanlr ve Not like operatr seimi tersine
eviren bir komuttur, yani yazlan koulu salayan veriler dndaki tm verileri seili
hale getirir. Like ve Not Like ile yapabileceiniz sorgulamalar u formatlar tayabilir:
IL_ADI like %A
Sonu A ile biten kaytlar bulur.
IL_ADI like A%
A ile balayan kaytlar bulur.
IL_ADI like %A%
Herhangi bir yerinde A ieren kaytlar bulur.
IL_ADI not like A% A ile balamayan kaytlar bulur.
IL_ADI like A
denktir.
Bu ifade de % olmadndan like eittir (=) komutuna
IL_ADI like %A_

karakterdir)
Sondan nceki harfi A olan kaytlar bulur. (altizgi joker
66
IL_ADI like _A_
IL_ADI like %A_A% 2 A arasnda herhangi bir harf olan kaytlar bulur.
3 harfli olup ortadaki harfi A olan kaytlar bulur.
Like ve Not like operatrlerinin kullanmlar iin aadaki rneklere bakalm:
Iller ve Yerlesim katmanlarnz an.
Katman kontrolnden Iller katmann seilebilir yapn ve stanbul u sein.
Harita > Seili Alann Dn Gsterme seeneinde stanbul dnda kalan

tm illeri kapatn.
Sorgu > Seim diyalounu aktif hale getirin.
stanbul ilinde B karakteri ile balayan ileleri bulmak iin aadaki sql
ifadesini yazn.
67
Aadaki tablo ve harita penceresini greceksinizdir. stanbulda bu koulu

salayan sekiz ile bulunmaktadr.
Seim penceresine geri dnp like yerine not like kullanrsak bu seferde
stanbulda ismi B karakteri ile balamayan tm ileler sralanacaktr.
4.11.2. Ve (And) ve Veya (Or) Oparatrlerinin Kullanm

Seim ilemlerinde en sk kullanlan operatrler and ve or dur. And operatr
yazlan koullarn hepsinin ayn anda salanmas gerektii koullarda kullanlr. Or
operatrnde ise yazlan koullardan en az birinin salanmas yeterlidir. Yani ya o ya
da dieri anlamn tar. imdi bu ifadelerin kullanmlarn rnek zerinde grelim.
Yerlesim ve Iller tablolarn an.
Sorgu > Seim Diyalou penceresini an. Tablo olarak Yerlesim katmann
sein.
68
IL_ADI A ile balayan ve NUFUS_97 deeri 500.000 den byk olan

yerleri setirin. Bunun iin and operatrn kullann.
imdi de IL_ADI A ile balayan ya da NUFUS_1997 deeri 500.000 den byk

olan yerleri setirin. Bu sorguda da or operatrn kullann.
Her iki koulu salayan yerlerin (and) says 4 iken, iki kouldan en az birini
salayan yerlerin saysnn 24 olduunu greceksiniz.
Birden fazla koul olan durumlarda and operatrnn kullanmn grmek iin
aadaki rnee bakalm:
Nfus_1997 deeri 1.000.000 dan byk ve 2.000.000 dan kk olan,

ayn zamanda ORT_GELIR deeri 700den byk olan yerleri setirelim.
Sorgu > Seim Diyalou penceresini an. Tablo olarak Iller katmann sein.
Seilen il saysnn 12 olup olmadn kontrol edin.
69
Nfus_1997 deeri 1.000.000 dan byk ve 2.000.000 dan kk olan,

ve ad A veya B ile balayan yerleri setirelim.
Sorgu > Seim Diyaloundan,
NUFUS_1997 >1000000 and NUFUS_1997 <2000000 and (IL_ADI like "A%"

or IL_ADI like "B%" )
4.12.
Seim ve Sorgulamalar Saklama
Veriler deitiinde gncel sonular elde etmek iin sorgulamalar yeniden

altrmak gerekecektir, bunun iin sorgulamalar saklayabilirsiniz. MapInfo bunun iin
size 3 yol nerir. Sorgu tablosu, sorgu ablonu veya proje oluturabilirsiniz.
4.13.
Sorgu Tablosu Oluturma
nce bir sorgu tablosu oluturmakla balayalm. Query tablosu aldnda, hangi
tablonun alaca ve hangi sorgunun alaca bellidir. rnein Yerlesim tablosunu baz
alan sorguyu saklayalm:
Dosya > Sorgu Kaydeti sein.
70
Il_Adlarini sein.
Kaydete basn.
Tabloyu Sorgu Olarak Kaydet diyalou grnr.
Dosya Ad kutusuna IL_ADLARI_QRY yazn.
Kaydete basn.
IL_ADLARI_QRY isimli sorgu tablosu oluturuldu. Yeniden altralm. Sorgu tablosunu

kapatmamz gerekir.
Dosya > Tablo Kapat sein.
Yerlesimi sein.
Kapata basn.
imdi, IL_ADLARI_QRY sorgu tablosunu an.
Dosya > A sein.
IL_ADLARI_QRY.TAB sein
Al ekli ksmnda Verisayfasn sein.
Aa basn.
IL_ADLARI_QRY tablosundaki komutlara gre, Yerlesim tablosunu ap hangi sorgunun

altrlaca bellidir.
4.14.
Sorgu ablonu Oluturma
Baka bir seenek sorgunun bir sorgu ablonu olarak saklanmasdr. Sorgu
ablonu seim cmlesini saklar ve bu sorgu kolon yaps deimedii srece baka
tablolarda veya ayn tabloda kullanlabilir. Eer ayn yapya sahip birden ok tablonuz
varsa bu olduka kullanl bir yntemdir.
Select ifadesini oluturmakla balayalm.
Sorgu > Seim Diyalounu sein.
Diyalou aadaki gibi doldurun:
71
ablonu Kaydete basn.
Diyalou Sorgu Dosyasna Kaydet diyalou grnecektir.
Dosya Ad ksmnda Ankara_qry yazn.
Kaydete basn.
ptale basn.
Ankara_Qryyi baka bir tablo iin tekrar yklemek ve altrmak iin:
ablonu Ykleye basn.
Diyalog Sorgu Dosyasndan Ykleniyor diyalou grnecektir.
Ankara_qry i sein .
72
Sorgu ablonunu yklerken,

ilk nce sorgulama yapmak
istediiniz tabloyu an.
Aa basn.
Kaytlarn Seilecei Tablo ksmnda Illeri sein.
Se diyalounu kapamak iin Tamama basn ve sorguyu altrn.
Bu sorgu sadece tablo IL_ADI kolonunu ieriyorsa alacaktr.
4.15.
Sorgulamalar proje iinde saklamak
Sorgu ifadeleri proje iinde saklanabilir. rnein:
Dosya mensnden Proje Olarak Kaydeti sein.
Ders_4 yazp Bolum_4 klasrnn iine kaydedin..
Dosya mensnden Btn Tablolar Kapat sein.
Dosya mensnden, Aa basn ve Ders_4 sein.
Proje sadece Sorgu > Seim diyalou veya SQL Seim Diyalou komutlar
ile oluturulan sorgulamalar saklar. Seim butonlar ile oluturulmu sorgular proje ile
birlikte yeniden olumaz.
4.16.
Sorgu Sonularn Saklamak
Herhangi bir sorgu ya da seim butonu ile oluturulmu seim sonularn da

saklayabiliriz. Mesela nfusu 500,000 den byk ehirleri sorguladmz seim
sonucunu saklayalm.
Dosya > Farkl Kaydeti sein.
lk diyalog kutusu hangi tabloyu kaydedeceimizi sorar:

73
Query3 sein.
Kaydete basn.
Dosya ad olarak Buyuk_Yerlesimler yazn.
Dikkat edecek olursanz, bu ekilde sadece Query3 iindeki kaytlar ieren, yeni ve kalc
bir MapInfo tablosu oluturdunuz, bu kaytlar oluturan sorguyu saklamadnz.
Oluturduunuz yeni tablo Buyuk_Yerlesimler sadece diske yazld. MapInfoda almad.
Tabloyu amak iin:
Dosya mensn an, A sein.

Al ekli ksmnda, Verisayfasn sein.
Buyuk_Yerlesimleri seip, Aa basn.
Sorgulamalar dorudan seim yaplan tabloya baldr.

Uyar: Eer sorgu tablosunda bir silme veya veri deiiklii yaparsanz, ana tablodaki kaytlar
da deiir veya silinir. Fakat eer Dosya > Farkl Kaydet komutunu kullanarak sorguyu tablo
olarak kaydettiyseniz, bu yeni tablo ve ana tablo arasnda herhangi bir balant kalmaz.
74
zet
Seim Butonlar
Se Butonu: Haritadan veya Veri sayfasndan kayt seer
ember Seimi: Kullanc tanml bir yarap iindeki kaytlar seer
Snr Seimi: Bir snr iindeki harita objelerini seer
Dikdrtgen Seimi: Kullanc tanml bir dikdrtgen iindeki kaytlar seer
<SHIFT> Birden ok seim yapmak iin kliklenir.
fadeye Gre Semek
Sorgu > Seim Diyalou
Karakter veriler iin ift trnak kullannz, rnein: Ankara, 12A87
Saysal deerler iin trnak gerekmez.
Seimin eriini Grmek
Pencere > Yeni Veri sayfas Penceresi, Tablo ad olarak Selection veya sorgu adn
sein
Pencere > Yeni Harita Penceresi, Tablo ad olarak Selection veya sorgu adn sein
Seim veya Sorgu Saklama
Dosya > Sorgu Kaydet Sorgu tablosu oluturmak iin
Sorgu > Seim Diyalou, ablonu Kaydete basn Sorgu ablonu kaydetmek iin
Dosya > Proje Olarak Kaydet Seim diyalou veya SQL Seim diyalou ile
oluturulan sorgular saklamak iin
Sorgu Sonularn Kaydetme
Dosya > Farkl Kaydet
Like ve Not Like Operatrlerinin Kullanm
And ve Or Operatrlerinin Kullanm
75
5. Etiketleme
Dersin Konusu
Bu derste, harita zerinde etiketler oluturmak iin, MapInfonun etiketleme
zelliklerini nasl kullanacamz renmenin yan sra, harita zerine balk ve bunun
gibi dier aklayc yazlarn nasl yazldn da greceiz.
Otomatik Etiketleme
nteraktif Etiketleme
Etiket Ayarlar
Etiketleri Dzenleme, Silme, Kaydetme
Kozmetik Katman Kullanm
Balk Oluturma
Kozmetik Objeleri Kaydetme
Pratik Kullanm
Bazen, haritaya bakan kiiye yardmc olmak zere, harita zerindeki sokaklarn,
ehirlerin, lkelerin ya da dier corafi nesnelerin isimleri gibi aklayc notlar veya her
lkedeki sat seviyeleri gibi grafikleri, haritann zerine eklemek isteyebilirsiniz. Bu
ekilde, haritay inceleyen kiilerin, harita zerindeki bilgileri analiz etmesini
kolaylatrabilirsiniz.
76
5.1.
Tm Nesneleri Otomatik Etiketleme
MapInfodaki etiketler, harita objeleriyle ilikilendirilmi verilerden elde

edilmektedir (balang olarak, tablonun ilk kolonundaki verilerin etiketlemede
kullanlaca varsaylr). Etiketleme seenei diyalog kutusunu kullanarak (Katman
Kontrolnden ulalabilir) font trde dahil olmak zere, etiketler zerinde eitli
ayarlamalar yapabilirsiniz.
Bu kolondaki iaret kutularn

kullanarak her katman iin
etiketleri grnr ya da grnmez
hale getirebilirsiniz.
Hangi katman zerinde etiketle

ilgili deiiklik yapmak
istiyorsanz katmana ift tklayn.

Katman zelliklerinden Etiket
Grnmn sein.
Yerlesim katmannn seili olduundan emin olun.
Otomatik Etiket kutusunu iaretleyin.
Yerlesim katmannn zerinde ift klikleyin.
Katman zellikleri penceresinden Etiket Grnmn sein.
Katman Kontrol diyalouna ksayoldan da ulaabilirsiniz. Harita Penceresi

zerindeyken, farenizin sa tuuna tklaynz. Katman Kontrol, ksa yol
mensndeki ilk seenektir.
77
Hangi kolondaki bilginin
etiket olarak kullanlaca

belirlenir.
Ksaltlm Etiketlere
zin Ver bal
altnda ikinci bir
kolon seimi ile belirli
Etiket izgileri, etiketleri
bir zoom aralnda
orjinal yerlerinden
gzkmeyen
tadnz zaman
etiketler iin
grnr. Bu zellik
belirlenen kolon
kk bir alana birok
ekranda etiket olarak
etiket sdrmak
gsterilmektedir.
Etiketin yazs
iin stil belirlenir.
Etiket Yeri, etiketin

harita objesine veya
harita objesinin
merkezine gre
pozisyonu belirler.
istediiniz zaman
olduka faydaldr.
Ayn etiketin
farkl objeler iin
gsterilmesine
izin verir.
Etiketi grntleyip,
grntlenmeyecei
belirlenir ya da sadece
belirli bir aralkta
grnmesi salanr.
Etiket iin yeni font sein.
Tamama basn.
imdi de etiketlerin tek tek nasl dzenlenebileceine bakalm.
78
5.2.
Klikleyerek Etiketleme
ncelikle, haritamzn zerine, etiket aracn kullanarak kendimiz etiket

yerletirmekle balayalm.
Dosya mensn an.
A seip, Dosya Trnde Workspacei iaretleyin.
Bolum_5 klasrndeki Etiketler.WOR dosyasn seip, Aa basn.
Etiket butonu
ekranda grnecektir.
ile harita zerinde yavaa gezinirsek, objeler ile ilgili ipular
Etiket butonunu sein.
Harita objeleri stnde yavaa gezinin.
Harita zerindeki bir objeye etiket arac ile tklarsanz, MapInfo oraya, etiket
yerletirecektir.
Etiket butonunu kullanarak birka objeye klikleyin.
79
5.3.
Etiketleri Dzenleme
Bazen etiketleri dzenlemeye ihtiya duyabilirsiniz. Mesela, etiketi tamak veya

fontunu, rengini ya da bykln deitirmek isteyebilirsiniz. Hatta etiketin yazsn
bile deitirmek isteyebilirsiniz.
Bir etiketi tamak iin:
Ana ara ubuundan se
Etikete tklayn ve brakmadan etiketin olmasn istediiniz yere srkleyin.
butonunu sein
Mevcut etiketi deitirmek iin:
Se arac ile etiketin zerine ift klikleyin.
Etiket Stili diyalou grnecektir.
Etiketin ayarlarndan bazlarn deitirerek deneyin.
80
Bu diyalog
kutusunu
kullanarak,
sadece tek bir
etiket zerinde
deiiklik
yaplabilir.
Hatta etiketin
ierdii yazda
deitirilebilir.
Font
dmesine
tklayarak,
yaz stilinde
deiiklik
yaplabilir.
Dosya > Farkl Kaydet komutu etiketleri saklamaz!

Hatrlayacak olursanz, Farkl Kaydet komutu tablonun aynsndan oluturmak iin
kullanlrken, Proje Olarak Kaydet komutu ekrandaki eleri saklamak iin kullanlyordu.
5.4.
Etiketleri Silme
Etiket(ler)i se arac ile sein
Klavyeden Delete tuuna basn.

Veya
.
Eer izim Ara ubuu grnmyorsa,
Seenekler mensnden Ara
ubuklarn sein.
Dzen mensnden Sili sein.
81
5.5.
Etiketleri Kaydetme
Etiketleri kaydetmek iin, alma ortamnz proje olarak kaydedebilirsiniz. Daha

ncede belirtildii zere, proje, ekrandaki konfigrasyonu (harita, grafik, veri sayfas ve
kt pencerelerinin yerlerini) ve etiketleri kaydeder.
Benim_Etiketlerim yazn.
Kaydete basn.
Eer sorgu sonularn etiketlediyseniz, bu etiketler proje iinde saklanmaz. Eer

etiketlemeyi yapm olduunuz tabloyu veya zerinde etiketlerin bulunduu harita
penceresini kapatacak olursanz, bunlar proje olarak kaydetmek isteyip, istemediinizi
soran bir diyalog karnza kacaktr.
5.6.
Balk Oluturma
Balk oluturmak iin, izim ara ubuundaki Yaz
aracn kullanabilirsiniz.
Harita pencerenize yaz eklemeden nce, dzenlenebilir bir harita katmannzn

olmas gerekir. Bu katman sayesinde harita zerine yeni nesneler ekleyebilirsiniz. Ayrca,
bir harita katman dzenlenebilir olduu zaman, o katmandaki mevcut harita objelerini
silebilir, eklini veya stilini deitirebilirsiniz.
Bu altrma iin Kozmetik Katman dzenlenebilir yapalm. Kozmetik katman her
harita penceresinde mevcuttur. Haritadan kartlmas ya da sralamada en stten aa
indirilmesi imknszdr. Bu yzden kozmetik katman, dier haritalarnzn stne
konulmu transparan bir katman olarak dnebilirsiniz. Bu katman eskiz yapmak veya
etiketleme ile elde edemeyeceiniz yazlar (balk gibi) oluturmak iin kullanabilirsiniz.
Kozmetik katmandaki harita objeleri (semboller hari) ve yazlar haritann lei ile
orantldr.
Katman Kontrol
Kozmetik Katman sein.
Dzenlenebilir yapn.
ne tklayn.
82
Kozmetik katman dzenlenebilir olduu zaman, zerinde ekleme, silme veya

deitirme ilemlerini yapabilirsiniz. Durum ubuundan hangi katmann dzenlenebilir
olduunu grebilirsiniz:
izim ara ubuundan yaz
Bal koymak istediiniz yere tklayn.
MapInfoya Giri cmlesini yazn.
aracna basn.
Herhangi bir katman buradan

da dzenlenebilir hale
getirebilirsiniz. Tek yapmanz
gereken istediiniz katman
buradan semek olacaktr.
Eer yaz objelerinin dzenlenmesi veya silinmesi gerekirse, etiketler zerinde

uyguladnz metotlarn aynlarn kullanabilirsiniz. Kozmetik katman dzenlenebilir
olduu srece bu katmana eklemi olduunuz yazlar zerinde ekleme, silme ya da font
deiiklii gibi ilemler yapabilirsiniz.
83
Yukardaki ekran grntsne dikkatlice bakacak olursanz, baz etiketlerin

tanm, bazlarnn ise fontlarnn deimi olduunu greceksiniz. Sizin ekrannzdaki
grnt, bu dersin nceki blmlerinde yapm olduklarnzdan dolay daha farkl
grnebilir.
5.7.
Kozmetik Katman Kaydetme
Kozmetik katmanda oluturduunuz objeleri iki trl kaydedebilirsiniz:
(1) alma ortamnz proje olarak kaydettiiniz zaman, kozmetik katmandaki objeler
de kaydedilir.
(2) Kozmetik katmandaki objeleri (yaz veya dier objeleri) kalc bir tabloya
kaydedebilirsiniz. kinci metodun avantaj; bu tablonun baka haritalar ile de
yeniden kullanlabilmesidir.
alma ortammz proje olarak kaydetmeyi daha nceden grmtk, imdi de
etiketlerimizi ve yazmz yeni bir tabloya kaydedelim.
Harita > Kozmetik Nesneleri Kaydeti sein.
Kozmetik Nesneleri Kaydet diyalou grnr.
Nesnelerin Kaydedilecei Tablo listesinden <Yeni>yi sein.
Kaydete basn.
Sonraki adm da, etiketleri ieren bu yeni tabloya bir isim verelim.
Objeleri Tabloya Kaydet diyalounda Benim_Yazim yazn.
84
Kaydete basn.
Harita penceresinin st ksmndaki balk ubuuna bakn. imdi, orada Yerlesim

ve Iller katmanlarna ilave olarak Benim_Yazim katman da grnecektir.
Asla kozmetik objeleri, Iller gibi ana tablolara aktarmayn, nk o zaman
onlar o tablonun kalc bir paras haline gelirler.
5.8.
Yan Yana ve Alt Alta Etiketleme
Tek bir etiketleme ile birden fazla bilginin bir metin eliinde verilebilmesi iin yan
yana ve alt alta etiketleme yntemlerinden yararlanlmaktadr. Bunun iin Katman
zellikleri penceresindeki etiket grnmnden ifade..yi sein istediiniz ifadeyi yazn.
Birden fazla etiketi yan yana yazdrmak iin kolonlar ya da yine ift trnak arasna
yazlm metin ifadelerinin arasna + + ifadesini yazn. Eer alt alta yazmak
istiyorsanz metin ya da kolonlarn arasna +chr$(10)+ ifadesini yazn ve Dorula
(Verify) butonuna basp yazdnz ifadenin doru olduundan emin olduktan sonra
Tamam butonuna basn.
rnek iin aadaki admlar takip edin;
Iller katmann an, katman kontrolnden Otomatik etiket kutucuunu
iaretleyin ve ller katmann ift klikleyin.

Katman zelliklerinden Etiket Grnmn sein Etiket Kolonundan fade
seeneine tklayn. ekildeki ifadeyi yazn.
Harita penceresindeki grnts aadaki gibi olacaktr.
85
Bu sefer etiketleri alt alta yazdrmak iin tekrar (fade) seeneinden

aadaki ifadeyi yazn. Stil ayarlarn bir ncekiyle ayn ekilde ayarlayn ve
Stiller ksmndan aadaki ayarlar yapn.
86
5.9.
Aadaki Harita penceresini greceksiniz.
Etiketleme Seenekleri
Eik etiketler haritanzn grnn gelitirir: izginin kavisini izleyecek

ekilde, nokta ve polyline etiketlerinizin grnmn gelitirebilirsiniz. Herhangi bir
nokta ya da polyline katman iin; sokaklar, nehirler, demiryollar gibi; bklm etiketler
grntlenebilir. Bu zellikten yaralanmak iin etiketleme kurallar penceresindeki
izgileri yneltme ksmndan yatay, dndrlm, eri yerletir seeneklerinden
istediinizi sein.
87
Dndrlm seenei ile oluturulmu etiket
Eri yerletir seenei ile oluturulmu etiket
Bolum_5 klasrndeki Ankara_Yol tablosunu ap dndrlm ve eri yerletir

seeneklerini ayr ayr uygulayarak aradaki fark grebilirsiniz.
Otomatik olarak haritanzda daha fazla etiket grntleyebilme: st ste ise
baka yer dene kutusu seilerek tek harita zerinde etiketler birbirinin stne
kmayacak ekilde daha fazla etiket grntlenebilir.
Anti-alias zellii: Dndrlm ya da dikey etiketlerinizin daha iyi gzkmesini
salar. Bu zellik en yeni grafik oluturma teknolojisine dayandrlmtr.
88
Bu teknoloji dk znrlkl haritalarda metin grntleme ve jagged (kntl)

etiketleri kaldrarak haritanzn gerekiliini arttrmanza yardm eder. Bu etiket
gelitirmeleri ayn zamanda kt, Veri sayfas ve Lejant pencerelerinde de grnrdr.
Bu seenei aktif hale getirmek iin Seenekler > Tercihler > Stil&Renkler >
Yumuatlm Yaz ve Etiketler seim kutusundan Anti-alias sein.
Global bir etiket fontunun ayarlanmas: Size kolaylk olmas iin Stil Tercihleri
diyalog kutusuna bu etiket seeneini ekledik. Yumuatlm etiketler ayar gibi ayarlar
bu pencereden seilebilir.
Harita stillerinin kolayca paylalmas: Eer haritada kullandnz bir renk ya da

bir ablonu paylamak istiyorsanz, dier bir MapInfo kullancsna stil tanmlamann zor
olduunu grrsnz. Kullandnz renk ya da ablonlar kolay bir ekilde
gnderebilmeniz iin izgi stili, alan stili, sembol stili ve metin stili diyalog kutularn
listelemek iin kaynak gridler ekledik. Kaynak gridler varsaylan olarak grntlenir. Bu
zellikten faydalanmak iin Seenekler > Tercihler > Stil&Renkleri seerek Stil
seiciler iin referans gridi gster sein.
89
zet
Etiketleme
Etiket Arac
Veya
Harita > Katman Kontrol
Otomatik etiketleme yaplacak katmann Etiket kutusunu iaretleyin.
Etiket Bilgisi Dzenleme
stediiniz katmana ift tklayn.
Katman zellikleri > Etiket Grnm, Etiketleme Kurallar
Etiketleri Kaydetme
Bir Balk Oluturma;
Dzenlenebilir bir katman olup olmadn kontrol edin. (Kozmetik katman)
Yaz aracn kullanarak bal oluturun.
Kozmetik Katman Kaydetme
Veya
Harita > Kozmetik Nesneleri Kaydet
Yan yana ve alt alta etiketleme
Etiketleme seenekleri iin yenilikler
90
6. Bulma / aretleme
Dersin Konusu
Bu derste, MapInfo Bul komutunun kullanmn reneceiz. Bu, bize objenin ad
ya da adresini yazarak onun yerini bulmamz salayacak.
Bir lkeyi Bulma / aretleme

Bir Sahay ndeksleme
Bir Aramay Yeniden Tanmlama
Bir ehri Bulma / aretleme
Bir Adresi ve Bir Kesiimi Bulma
rencileri Bulma / aretleme
Pratik Kullanm
Bul komutu size bir kiinin, bir yerin veya baka bir eyin yerini harita veya
verisayfasnda grmenizi salar. Bul komutu ile MapInfo istenen kayd ekrana getirir ve
bir sembol ile iaretler. MapInfo kaytlarnz veritaban bilgilerinizden yola karak harita
zerinde gsterir, nk harita ile veritaban birbiri ile baldr.
Tablodan seim yapmak ve SQL Sorgulama ilemleri iin 4. ve 17. Blmlere
bakabilirsiniz.
91
6.1.
lke Bulma
Dosya mensn an, Btn Dosyalar Kapat sein.
Dosya mensn an.
A seip, Dosya trn Workspace olarak belirtin.
Bolum_6 klasrndeki Bulmay sein.

Bu proje Dunya, Iller, Yerlesim, Ankara_Yol ve Cankaya_Ogr tablolarn ierir.
Sorgu > Bulu sein.
Bul komutu iki admdan oluur. lk diyalog hangi tablodan arama yapmak
istediinizi ve bulunan objenin nasl bir sembol ile gsterilmesini istediinizi sorar. kinci
diyalog ise neyi aramak istediinizi sorar.
Tablo ksmnda, Dunyay sein.
Belirte Sembolne tklayn, istediiniz sembol sein.
92
Tamama basn.
lke ksmna rlanda yazn. Enter a basn.
Tamama basn.
MapInfo, rlanda Harita Penceresinin merkezinde olacak ekilde haritay kaydrr

ve setiimiz sembol zerine koyar.
93
6.1.1. Kolon ndeksleme

Dikkat ettiyseniz, Dunya tablosunun sadece Ulke kolonu sorgulama ksmnda
mevcuttu. Bul komutunu bir kolon zerinde altrabilmeniz iin o sahann indeksli
olmas gerekir. Hangi sahann indeksli olduunu grmek iin Tablo > Yap > Tablo
Yapsn zle Deitir komutunu kullanabilirsiniz.
Tablo mensnden, Yap >Tablo Yapsn zle Deitiri sein.
Tablo Yapsn Deitir diyalounda, Dunyay sein.
Tamama basn.
Dunya tablosu iin Tablo Yapsn Deitir diyalou grnecektir.
Uyar!
Tamama basmadan nce
ok dikkatli olun! Bu ok
nemli bir diyalogtur. Veri
sahalarn silebilir, hatta
btn haritay
yokedebilirsiniz. Bu tr
deiiklikler geri
alnamaz! imdilik sadece
indeksler ile alacaz.
Her kolonun karsnda indeks seenei vardr. Bu kutu iaretlendiinde kolon

indekslenir. Fakat, indekslenen her kolon iin tablonun bykl arttndan, sadece
Bul komutunu zerinde altracanz kolonlar iaretleyiniz (Tablonun .ind uzantl
dosyas indekslerin sakland dosyadr). aretin kaldrlmas ile o kolonun indeksi
kaldrlm olur.
Diyalogdan kmak iin Tamam a basn.
94
6.1.2. Aramay Yeniden Tanmlama

imdi de Trkiyeden Seyhan adl ileyi arayalm.
Sorgu > Bulu sein.
Dikkat edecek olursanz, MapInfo hala sizin lke arayacanz varsayyor. Eer
baka bir katmandan arama yapacaksanz arama parametrelerini yeniden tanmlamanz
Tanmla butonuna basmanz gerekir. imdi arama parametrelerini deitirebilirsiniz.
6.2.
ehir Bulma
Tablo ksmnda, Yerlesimi sein.
Kolon ksmna, Adn sein.
stee Bal Blmnde;
Aramay Blgede Yap ksmna, Illeri sein.
Blge Adnn Olduu Kolona da, Il_Adn sein.
Bylece, belli bir ildeki, mesela, Afyondaki Seyhan ilesini deilde Adanadaki
Seyhan ilesini bulmak istediimizi belirtiyoruz. Tamam butonuna basn.
ADI ksmna Seyhan yazn.
IL_ADI ksmna Adana yazn.
MapInfo, Adana, Seyhana doru kayar ve etiiniz sembol ile oray iaretler.
95
6.3.
Adres Bulma
Bul komutunu kullandnzda, MapInfo, kayd gsterirken mevcut lek

seviyesini kullanr. imdi sadece kk bir alana yaklald zaman (yaklak 4 km)
grnebilecek belirli bir soka arayacaz. imdi sokak dosyasnn konumland Ankara
blgesine yaklaalm.
Harita > Tm Katman Gsteri sein.
Ankara_Yol katmann sein ve Tamama basn.

Not: Katmann Tamamn Gster
ve lei Deitir komutlarna,
Harita Penceresi zerindeyken sa
tua tklayarak, ksa yol
mensnden de ulaabilirsiniz.
Harita > lei Deitiri sein.
Yeni lek olarak Mesafe ksmna 4 yazp Tamama basn.
imdi arama iin hazrz:
Sorgu > Bul u sein.
MapInfo hala bir ileyi arayacamz varsayyor. Bu yzden arama kriterlerinin

deitirilmesi gerekiyor;
deitirebiliriz.
Tanmlay
tklayn.
imdi
arama
Tablo ksmnda, Ankara_Yolu sein.
Kolon ksmnda, Yol_Adn sein.
Aramay Blgede Yap ksmnda, Hibirini sein.
parametrelerini
96
Tamama basn.
Turan Gne Cad.i sein.
MapInfo, yazdmz sokak adna uymayan sokaklar bulacaktr ve Tam eleme

bulunamad. mesaj grnecektir. Ankara_Yol tablosunda, aradmz sokak, Turan
Gne Cad. Olarak deil de Turan Gne Bulv. olarak gemektedir.
Turan Gne Bulv. sein. Tamama basn.
Sokak iaretlenmi olarak ekranda grlecektir.
97
6.4.
Kesiimi Bulma
Sorgu > Bulu sein.
Eer kesiim bulmak istiyorsanz sokak isimleri arasnda ift ampersand (&&)
kullann.
Turan Gne Bulv. && Simon Bolivar Cad.si yazp, Tamama basn.
Eer MapInfo yazdnz sokak adn bulamazsa alfabetik olarak en yakn isimlerin
listesini size sunacaktr. rneimizde MapInfo "Turan Gne Bulv." yerine "Turan Gunes
Bulv" adresini buldu.
Turan Gunes Bulv.n seip, Tamama basn.
Eer caddeler kesimiyorsa, MapInfo bunu bildiren bir mesaj verir. Eer caddeler
kesiiyorsa, MapInfo haritay kesiime doru kaydrr.
NOT: Bulma ilemleri esnasnda haritaya eklenen tm objeler (belirteler) kozmetik
katmana eklenmektedir. Bu nesneleri harita penceresinden silmek iin Katman
Kontrolnden kozmetik katman dzenlenebilir yapn. Sonra harita penceresinde
objeyi seip delete tuuyla silin.
98
6.5.
Son
bulacaz.
Mteri Bulma
altrmamzda,
Cankaya_Ogr
tablosundaki
rencileri
soyadndan
Sorgu > Bulu sein.
Bul diyalog ekranda grnnce,
Tanmla butonuna basn.
Tablo listesini an.
Cankaya_Ogr tablosunun hibir kolonu indeksli olmad iin aa alan listede

dikkat ederseniz Cankaya_Ogr tablosunun sonunda yldz yoktur. MapInfoda
oluturulmu olan veritabanlar, verisayfalar, yaz dosyalar ve birok tablo balangtan
indekslenmi herhangi bir kolona sahip olmayabilir. Kolonlarn indeksli olmas Bul
komutunun daha hzl almasn salamaktadr. MapInfonun nceki versiyonlarnda
tablolar indekssiz olan kolonlar zerinde Bul sorgusu yaplamamaktayd. Herhangi bir
kolonu indekslemeyi grelim;
SOYADI kolonunu indekslemek iin:
Tablo mensn an.
Yapdan Tablo Yapsn zle Deitiri sein.
Tablo Yapsn Deitir listesinden Cankaya_Ogri seip, Tamama basn.
99
Ekranda Tablo Yapsn Deitir diyalou grnr.
SOYADI kolonu iin ndexli kutusunu iaretleyip, Tamama basn.
imdi Bul komutu ile SOYADI ndan arama yapalm.
Sorgu > Bulu sein.
Tablo listesinden, Cankaya_Ogri sein.
Kolon listesinden SOYADIn sein.
Tamama basn.
Bul diyalou grnecektir.
SOYADI ksmna Conolu yazp, Tamama basn.
100
Conolu soyadl renci haritada iaretlenecektir.

Katman kontrolnden Cankaya_ogr tablosunun etiketini SOYADI olarak ayarlayn,
Ankara_yol tablosunun da YOL_ADI etiketlerini an.
101
6.6.
Seileni Bul
Bu zellik MapInfo Professionalda birden fazla obje iinde doru bir ekilde
Sorgu > Seileni Bul komutunun gerekletirilmesine olanak salar. Seileni Bul
komutundan bahsederken, aadaki btn fonksiyonlar ieririz:
Sorgu > Seim
Sorgu > SQL Seim
Sorgu > Seileni Bul
Harita zellikleriyle almay daha kolay bir hale getirmek iin yeni bir tab sistemi
oluturduk.
1. Harita tercihleri dzenleme penceresini grntlemek iin Seenekler > Tercihler

> Harita Tercihleri > Dzenleme admlarn izleyiniz.
2. Sadece bir objeyi yaptrdktan sonra Haritada Seileni Bul zelliine dnmek iin
Kopyalanana Yakla kutusunu iaretleyin. Eer aktif bir verisayfas varsa ve seim
veri taban penceresindeyse, verisayfas seime doru kayar.
102
zet
Bul
indeki objeleri bulmak istediiniz tabloyu an ve tanmlayn.
Tablo > Yap > Tablo Yapsn zle Deitir komutunu kullanarak Bul
komutunu zerinde altracanz kolonun indeksli olup olmadn kontrol edin.
Sorgu > Bul
Sorgu > Seileni bul
103
7. MapInfoda Veri Dosyalarn Ama

Dersin Konusu
Bu derste, MapInfonun veritaban bileeni olarak .DBF veri formatnn, .XLS
formatl veri sayfalarnn, ASCII yaz dosyalarnn ve Access tablolarnn nasl
kullanldn reneceiz.
.DBF Dosyas Ama

MapInfo Tablolarn Anlama
Access Database Tablolarn Ama
Blnm ASCII Text Dosyalarn Ama
Excel Dosyalarn Ama
Tablonun Yazlabilir Versiyonunu Oluturma
Pratik Kullanm
MapInfo tablosu aslnda kompleks harita ve veritaban dosyalarnn birleiminden
olumaktadr. Kendi mevcut veri setlerinizi de MapInfo tablosu gibi grme ve kullanma
imknnz vardr. Bu sizin bilgilerinizi MapInfo ortamna dntrme ihtiyacn ortadan
kaldrr. Bu bilgileri grmek iin verisayfas penceresi kullanlr.
104
7.1.
dBASE (.dbf) Dosyas Ama
Veri zerinde alan birok yazlm paketi, .DBF (database format) formatnda
veri retebilme yeteneine sahiptir. MapInfoda bu trdeki bir dosyay amak olduka
kolaydr. Bu altrmamz iin Washington DC. blgesindeki farazi mteri dosyasn
aacaz.
Dosya mensn an, Btn Dosyalar Kapat sein.
Dosya mensn an, A sein.
Dosya Tr ksmnda dBASE DBF (*.dbf)e basn.
Bolum_7 klasrndeki Musteri.DBF seip, Aa basn.

dBASE DBF Information diyalou grnr:
Windows Turkish karakter setini seip, Tamama basn.
Tablo penceresindeki mteriler ile birlikte tablosal veritaban yapsnda

alacaktr. Veri sayfasndaki her satr bir kayt ve her kolon bir sahay gstermektedir.
Btn kaytlar, verisayfas zerinde dikey veya yatay olarak yn tular veya tablo
yanndaki kaydrma ubuklarn kullanarak grmek mmkndr.
105
Bu veriler zerinde alabilir ve gncelleme yapabilirsiniz. MapInfo .dbf formatn

okuyup yazabilir. Oluturulmu olan .tab dosyasnda yaplan deiiklikler .dbf dosyasna
da yansr.
7.2.
MapInfo Tab Dosyasn Anlama
MapInfo formatnda olmayan bir dosyay, MapInfoda ilk anzda, MapInfo,

verileri dzgn kullanabilmek iin, birtakm sorular sorar. alma sayfas, .dbf veya yaz
formatnda bir dosyay MapInfoda atnz zaman, aarken aslnda o dosyay import
etmiyorsunuz. Yani, MapInfo, herhangi bir dntrme ilemi yapmad gibi, siz aslnda
orijinal veri dosyasn kullanyorsunuz.
Veri bir kez MapInfoda aldnda, MapInfo .TAB uzantl bir dosya oluturur.
Mesela yukardaki altrmada Musteri.DBF dosyasn atmz zaman, MapInfo
Musteri.TAB isimli yeni bir dosya oluturur. Fakat bu dosya bildiimiz anlamda herhangi
bir veri iermez. Sadece MapInfoya hangi tip verinin aldn ve nasl organize
olduunu (sadece tablonun yapsn ierir) syler. Yukarda da bahsedildii gibi, orijinal
veri dosyas hala kullanlmaktadr.
Bu veriyi daha sonra tekrar grntlemek istediinizde, orijinal veri dosyasn
aarken izlediiniz bu admlar yeniden izlemezsiniz. Sadece normal bir MapInfo
tablosunu aar gibi .TAB dosyasn seersiniz ve MapInfo veri dosyasn otomatik olarak
aar.
7.3.
Access Veri tabann Ama
MapInfo zerinden Access veri taban tablolarn dorudan ap zerinde

deiiklikler yapabiliriz.
Dosya > A sein.
Dosya Tr ksmnda, Microsoft Access Database (*.mdb)yi sein.
Bolum_7 klasrndeki PRO_TAKIM.MDB seip, Aa basn.
Eer Access veri taban birden fazla tablo ieriyorsa, MapInfo size bir veya daha
fazla tablo amak iin seenek sunar. Bunun iin mevcut tablolarn listesini gsteren
diyalog kutusu grnr:
106
Listeden Basketbol_takmn seip, Tamama basn.
Verisayfas ekrana gelir;
MapInfo Access Veritaban formatndaki verileri okuyabilir ve deitirebilir.

Oluturulmu olan .tab dosyasnda yaplan deiiklikler Access dosyasnada yansr.
MapInfo'nun Microsoft Access Destei Hakknda Notlar
Eer veritaban Salt-okunur ise, MapInfo iinde alamaz. Eer veritaban gvenlik
sistemi aksa, veritaban iin ifre girmenizi isteyecektir.
Desimal veri tipi desteklenmemektedir. Eer MapInfoda MS Access tablosunun

yapsn, TAAN SAYI tipinden DESMALe evirirseniz, tip tekrar TAAN SAYI
olarak deiecektir.
Veritabann sktrn. Bir tablonun ismini deitirdiiniz zaman belirli bir disk alan
kullanlr. Kullanlan bu disk alan orjinal tablonun kaplad alan kadar bir disk
107
alandr. MapInfo ODBC Yneticisi ile veya Microsoft Access ile bir Access
veritabann sktrmak gerekebilir.
MapInfodan arlan Access tablosu dz bir Access tablosu olmaldr. Yani

tablonun baka Access tablolarnn ierdii verileri gsteren sahalar iermemesi
gerekir.
Bir Access tablosunun Memo, OLE, Replication ID, ve Hyperlink saha trleri
MapInfo tarafndan arlamaz.
Yaz sahalarnn uzunluu 254 karakterden fazla olamaz. Eer uzunluk 254
karakteri geerse, o saha salt-okunur olarak gelecektir.
Sfr uzunluklu isimlere izin verilmez.
7.4.
ASCII Yaz Dosyalarn Ama
MapInfoda ASCII yaz dosyalarn da aabilirsiniz. Yalnz, amak istediiniz yaz

dosyalar sahalar ayrt edebilmek iin boluk, tab, virgl ya da baka bireyle blnm
olmaldr. Blnm ASCII yaz dosyasn MapInfoda amadan nce, MapInfo aadaki
sorular sorar:
Hangi ayrc kullanlm?
Yaz dosyasnn ilk satr MapInfoda kolon isimleri olarak kullanlacak m?
Yukardaki sorulara cevap vermek iin blnm ASCII yaz dosyasn herhangi
bir yaz dzenleyicisinde (Notepad veya MS Write gibi) aabilirsiniz.
Aada, virgl ile blnm bir ASCII yaz dosyasnn rneini gryorsunuz. lk
satr MapInfoda kolon ismi olarak kullanlabilir.
Snrl uzunlukta saha ieren dosyalar gibi, blnmemi yaz dosyalar dorudan
MapInfoda alamaz. imdiki rnekte, virglle ayrlm yaz dosyasnda yer alan ii
kaytlarn aacaz:
108
Dosya > A sein.
Dosya Tr ksmnda, Sonlandrlm Metin ASCII (*.txt)yi sein.
Bolum_7 klasrndeki ABONE.TXT dosyasn seip, Aa basn.

Sonlandrlm ASCII Bilgisi diyalou grnr.
Eer dosyann ilk

satrnda kolon
isimleri yer
alyorsa buray
iaretleyin.
Ayrcy bu
kutuda
belirtin.
Sonlandrc ksmnda Dier seeneini iaretleyin. Ayra olarak virgl

grnmelidir.
Windows Turkishi Dosya Karakter Seti olarak sein.
lk Satr Kolon Bal Olarak Al seeneini iaretleyin.
Tamama basn.
Yaz dosyas artk bir verisayfas penceresinde grntlenecektir.
109
Artk bu verileri MapInfoda grntleyebilir veya kullanabiliriz. Ancak bu veriler

zerinde deiiklik yapamayz. nk blnm yaz dosyalar MapInfoda salt okunur
olarak alacaktr.
7.5.
Excel Verisayfalarn Ama
MapInfo hem Excel hem de Lotus 1-2-3 verisayfas formatlarn

desteklemektedir. Bu altrmamzda bir Excel verisayfasn aacaz. (lem Lotus
verisayfalar iin de ayndr.)
Verisayfasn MapInfo iinde amadan nce, aadaki sorularn cevaplarn
bilmeniz gerekir:
Hangi hcre aralndaki verilere ulamak istiyorsunuz? MapInfo verisayfasnn

hangi ksmna ulamak istediinizi bilmelidir. Yalnz, hcre araln tanmlarken
kolon balklarn dahil etmeyin.
Verilerin hcre aralna herhangi bir aralk ismi verildi mi? Verisayfasnda
ulamak istediiniz aralktaki verilere bir isim verebilirsiniz. Eer bir aralktaki
hcreler iin, bir aralk ismi oluturmusak, kolon balklarn dahil etmemeliyiz.
Hcre aralnn bir zerindeki satr kolon balklarn ieriyor mu? Kolon
balklarn, verinin bu hcre aral zerindeki satra yerletirin.
Yukardaki sorulara cevap verebilmeniz iin yazlm ile bu verisayfasn amanz

gerekebilir.
Aada rnek bir verisayfas gsterilmitir. Veri aral A2 ile B10 arasndadr ve
veri aralnn zerindeki ilk satr kolon balklarn iermektedir.
110
Verisayfasn amak iin:
Dosya > A sein.
Dosya_tr ksmnda, Microsoft Excel (*.xls, *.xlsx)i sein.
Bolum_7 klasrndeki Excel_Koordinat.XLSXi seip, Aa basn.
Excel Bilgisi diyalou grnecektir. Bu diyalog hangi hcrelerin tabloda olacan

sorar. Btn verisayfasn tablo olarak almakta mmkndr. UTM_Koordinatlari
verisayfas iin, veri araln ve kolon balklarn tanmlayacaz:
Burdan btn
verisayfasn
ya da zel bir
veri hcre
gurubunu
grntlemeyi
seebilirsiniz.
Aralk Ad ksmnda Dieri sein.
Aralk Deitir diyalou grnr.
UTM_Koordinatlari!A2:B10 yazn.
Excel Bilgisi diyalouna dnmek iin Tamama basn.
Eer alma sayfanzn ilk satrn kolon isimleri iin kullanmak istiyorsanz, Bir st
satr Kolon Bal olarak al seeneini iaretleyin.
Diyolog aadaki gibi grnmelidir:
Tamama basn.
111
Bir sonraki admda Kolon

zellikleri diyalou
karnza gelecektir.
Burada oluturaca
kolonlarn tiplerini ve
adlarn deitirme
ansna sahipsiniz. X ve
Y koordinatlarn Taan
Say olarak ayarlayp,
Veriler artk Verisayfas Penceresinde grntlenecektir.
Eer
verilerinin
Excelde
yer
ald
geniletirseniz,
Excel_Koordinatlari
hcrelerin
MapInfoda
araln
tabloyu
gncellemek iin Dosya > A sein. A

diyalounun Dosya Tr ksmnda Microsoft
Excel (*.xls,*.xlsx)i sein MapInfo size Tablo
tanm zaten mevcut. zerine yazlsn m?
mesajn gsterecektir. Tamama basarak
mevcut tablonun zerine yazabilir ve Excel
Bilgileri diyalounda yeni bir veri aral
tanmlayabilirsiniz.
7.6.
Tablolarn Dzenlenebilir Versiyonlarnn Oluturulmas
Verisayfalarnn ve ASCII yaz dosyalarnn MapInfoda aldklar zaman saltokunur olduklarn daha nceden sylemitik. Bu durumda da onlarn verisayfalarnda
herhangi bir deiiklik yapamazsnz.
112
Bu tablolarn hem okunabilir hem dzenlenebilir versiyonlarn oluturmak iin,
Dosya > Farkl Kaydet komutunu kullanabilirsiniz. Orjinal tablo deimeden ayn
ekilde kalr.
Excel_Koordinat tablosunun kopyasn oluturmak iin:
Kaydedilecek Tablo listesinden Excel_Koordinat sein.
Kaydet e basn.
Tablonun Kopyasn Kaydet diyalou grnr.
Dosya Adi ksmna Excel_Koordinat_D yazn.

Farkl Kaydet komutundan sonra tablo MapInfoda almaz. Tabloyu amak iin:
Dosya > A sein.
Excel_Koordinat_Dyi sein.
Al ekli ksmnda Verisayfasn seip, Aa basn.
Excel_Koordinat_D tablosunda artk her trl deiiklii yapabilirsiniz. Fakat

yaptnz deiiklikler Excel_Koordinat tablosunu etkilemez. Ayn zamanda, eer
Excelde Excel_Koordinat zerinde bir deiiklik yapacak olursanz, bu da sadece
Excel_Koordinat tablosunda deiiklie yol aar. Excel_Koordinat_D tablosunda
herhangi bir deiiklik olmaz.
7.7.
Veri Dntrme ( Import ) lemi
MapInfo altnda dier uluslaras formattaki CAD ( Bilgisayar Destekli izim ve

Tasarm ) ve GIS (Corafi Bilgi Sistemleri) programlarnda hazrladnz izim dosyalarn
aabilirsiniz. Ancak bunun iin birtakm dnm ilemler yaplmas gerekir. rnein;
AutoCAD / MicroStation gibi izim ortamlarndan MapInfo ortamna izimlerinizi
aktarabilirsiniz. Bunun iin;
Aralar > Universal Translator,
113
Alan Universal Translator > Universal Translator... sein.
FME Quick Translator penceresi ekrana gelecektir.
FME Quick Translator penceresinde Translate Data
butonuna tklayn.
114
Desteklenen Formatlar;
AutoCAD DWG/DXF,
ESRI ArcInfo Export(E00), ESRI SHAPE,
ESRI ArcSDE, ESRI Geodatabase (Personal Geodatabase)
MapInfo MID/MIF, MapInfo TAB,
MicroStation Design,
115
Spatial Data Transfer Standart (SDTS),
Vector Product Format (VPF)
Google Earth KML (*.kmz, .kml)
imdi Universal Translater aracnn nasl altn grmek iin bir rnek yapalm:
Bir AutoCAD dosyas olan Bolum_7 de ruhsat.dwg dosyasn Universal Translator

aracn kullanarak MapInfo ya aktaracaz.
Am olduunuz FME Quick Translator diyalounda Translate Data

butonuna basn.
Set Translation Parameters diyalounda Format ksmndan AutoCAD DWG/DXF

i sein.
Dataset ksmndan Bolum_7 klasrndeki ruhsat.dwg dosyasn sein.
Coord.System ksmndan dosyanzn projeksiyonunu belirleyin.
Writer blmnde ise oluturacanz MapInfo dosyalarnn kaydedilecei yer ve

formatlar belirlenir.
Format ksmna MapInfoTAB seeneini ve Dataset ksmnda da Kaynak

dosyanzn bulunduu klasr sein.
OK butonunu seerek Dnm ilemi ni bitiriyoruz.
116
Dnm ileminin baaryla tamamlandn gsteren bilgi ekrana geldikten

sonra, oluan MapInfo TAB dosya veya dosyalarn aarak dzenleme yapabilir,
dosyalarnz zerinde alabilirsiniz.
Ayrca Tablo > Import mensnden Dxf, Mif, Gml dosyalarini import edebilirsiniz.
117
7.8.
Evrensel Veri A le Dosyalarn Dorudan Almas
AutoCAD, Microstation Design, ESRI ArcSDE ve Personal Geodatabase veri

tiplerini basit ve dorudan amak iin Evrensel Veri A butonundan yararlanabilirsiniz.
Bu zellik bu veri tiplerinin dorudan almasna ve grnt zelliklerinin
ayarlanabilmesine olanak salamaktadr. Bu verinin dorudan almasyla otomatik
olarak bir.tab dosyas retilmektedir. MapInfo ve Safe Software bu dorudan ama yolu
ve evrensel verinin dorudan MapInfo Professional da grntlenmesi iin beraber
almtr.
Safe Softwares Feature Manipulation Engine (FME) kullanarak, aadaki verilere
dorudan eriebilirsiniz:
ESRI ArcSDE
ESRI Personal Geodatabase (*.MDB)
AutoCAD.DWG/DXF
Microstation Design (*.DGN)
ESRI ArcInfo Export (*.E00)
Spatial Data Transfer Standard (*.CATD.DDF)
Vector Product Format (*.FT)
Google Earth KML (*.kmz,.kml)
Evrensel Veri A butonundan yararlanarak verilerinizi amak iin:
Dosya > Evrensel Veri A butonuna basn.

Format ksmnda amak istediiniz veri formatn sein.
FME Reader Gallery ksmndan Google Earth KML veri tipini sein. Eer
listedeki veriler yeterli deilse More Formats butonuna basarak internet
zerinden yardm alabilirsiniz.
118
Dataset ksmndan dntreceiniz dosyay sein. Bu altrma iin binalar.KML

dosyasn sein.
Specify Data Source peceresinden OK ye basn.
Katmanlar Se penceresinde almas istenen pencereleri iaretleyin. Dosya Ad

ksmnda istenilirse katmanlara ait dosya isimleri ve grnt zellikleri
dzenlenebilir.
Seili Katmanlara Uygula ksmndan dosyann sahip olduu orijinal renk
ayarlarnda deiiklik yapabilirsiniz.
119
Dizin ksmndan katmanlar iin ayr ayr oluturulacak olan .tab dosyalarnn
otomatik olarak kaydedilebilecei klasr yolunu iaretleyin ve Tamama basn.
Google Maps kullanarak bir veri oluturacaksanz ya da verinizi Google zerine

oturtmak istiyorsanz prejeksiyon olarak CRS/MERCATOR EPSG:3857yi tercih
ederseniz dntrdnz veri Google zerine tam oturacaktr.
7.9.
Pencereleri Resim Olarak Kaydetmek
Varolan harita penceresini istediiniz dzenlemeleri yaptktan sonra mevcut

haliyle bir baka grnt formatnda kaydedebiliriz. Bunu gerekletirmek iin;
Kaydetmek istediiniz harita penceresi ak iken;
Dosya > Pencereyi Resim Olarak Kaydet,
Dosya ad iin Ders_gif yazn.
Kayt Tr ksmnda ihtiyacnza uygun olan format sein.
rnein; Graphic Interchange Format (*.gif),
Kaydet butonuna basarak dialog penceresini kapatn.
120
7.10.
GeoTIFF Formatnda Dar Aktarm
MapInfo professional, harita pencerelerini GeoTIFF (*.tif) formatta dar aktarma

yeteneine sahiptir. GeoTIFF dosyalar bir raster imajla onun dnya stndeki
konumunu ilikilendirmek iin dizayn edilmitir.
GeoTIFF da aktarmnn gereksinimleri:
Dar aktarmak istediiniz harita raster formatta olmaldr.

Harita penceresinin projeksiyonu EPSG kodu iermelidir. EPSG kodu
iermeyen proeksiyonlar desteklenmez.
Harita penceresi dndrlmelidir ya da dnmeye neden olan bir raster imaj
iermemelidir.
Bir harita penceresini GeoTIFF formatnda dar aktarmak iin aadaki admlar
izleyin:
1.
Bir harita penceresi an. (raster formatnda bir imaja ait)
2.
Harita penceresini aktif hale getirin.
3.
Harita > Seenekler den ayarlar ekillerde grld gibi dzenleyin.
121
4.
maj grntleme botununa basn ve Metod iin Herzaman ve
rnekleme Metodunu da Kbik Metod olarak sein.
5.
Projeksiyon butonuna basn ve EPSG kodunu ieren bir projeksiyon
tipi sein aksi takdirde dier projeksiyonlarda GeoTIFF format desteklenmemektedir.
122
6.
Ayarlarnza Tamam deyip harita seenekleri penceresini kapatn.
Dosya > Pencereyi resim Olarak Kaydet seeneinden format olarak

GeoTIFF formatn sein ve Bolum_7 klasrnn iine kaydedin.
7.
NOT: Eer kayt penceresinin altnda GeoTiff seenei

geerli haritann projeksiyonunda EPSG kodu yoksa aktif
deildir. GeoTiffe kaydetmek iin, haritanzn projeksiyonunu
EPSG kodu olan bir projeksiyona evirmelisiniz. uyars
karsa harita seeneklerine dnp projeksiyonunuzu
kontrol edin.
123
zet
Dosya Tr
Okuma/Yazma
Dbase DBF
MS
Access
Table
Salt-
Salt-Okunur MS Access dosyalar MapInfo
EXCEL
Delimited
ASCII
Notlar
Okunur
iinden alamaz.
Dosya > Farkl Kaydet komutu ile okunup

yazlabilen versiyonu oluturulabilir.
Dosya > Farkl Kaydet komutu ile okunup

yazlabilen versiyonu oluturulabilir.
Aadaki tablo MapInfoda alan dosya trlerini ve yazlp yazlamayacan gsterir.

Bir DBF Dosyas Ama
Dosya > A
Dosya Tr aa alan listesinde dBASE DBF (*.dbf)yi seip, Aa basn.
Karakter setini sein.
Bir MS Access Dosyas Ama
Dosya > A
Dosya Tr aa alan listesinde MS Access (*.mdb)yi seip, Aa basn.
Veritaban iinde alacak tabloyu sein.
Bir ASCII Dosyas Ama
Dosya > A
Dosya Tr aa alan listesinde Delimited ASCII (*.txt)yi seip, Aa basn.
Ayrc belirleyin.
Verinin ilk satrnn kolon bal olarak kullanlp, kullanlmayacan belirleyin
Bir MS Excel Dosyas Ama
Dosya > A
Dosya Trn Microsoft Excel (*.xls, *.xlsx) olarak belirleyip, Aa basn.
Hcre araln ve belirlenen hcre aralnn zerindeki ilk satrn kolon isimleri
olarak kullanlp, kullanlmayacan belirleyin.
124
Tablonun Yeni bir Kopyasn oluturma

Dosya > Farkl Kaydet
Veri Dntrme lemi
Aralar > Universal Translator
Pencereyi Saklama lemi
Dosya > Pencereyi Resim Olarak Kaydet
Evrensel Veri A
Dosya > Evrensel Veri A
GeoTIFF formatnda da aktarm
Kayt Tr > GeoTIFF (*.tif)
125
8. Koordinattan Nokta Oluturma

Dersin Konusu
Bu derste, verilerinizi gsteren noktalarn oluturulmasn reneceksiniz.
Bylelikle veritabannz harita zerinde izildiinde, MapInfonun size sunduu aralar
kullanarak daha fazla corafi analiz yapabilirsiniz.
Enlem ve Boylam Koordinatlarn Anlama

Enlem ve Boylam Koordinatlar ile Nokta Oluturma
UTM Koordinat Sistemi ile Nokta Oluturma
Derece Dntrc
Kesiimlerde Nokta Oluturma
Tablonun Haritasn Yok Etme
Pratik Kullanm
Bir MapInfo tablosu, zerinde kompleks corafi analizler yaplabilen dosyalarn
birleiminden olumutur. Bu tablonun bir bileeni de tablosal bilgiler ierir. Birok
veritaban kayd genellikle ayn tr corafi bilgi (sokak adresleri, posta kodlar, ehir, il,
veya corafi koordinatlar) ile ilintilidir. Bu veritaban bilgileri verisayfas penceresinde
grntlenebildii halde, bu adres listeleri size konumlarn birbirine ne kadar yakn
olduu konusunda yardmc olmaz.
Verilerinizi corafi olarak grebilmek iin bunlar harita zerine yerletirmeniz
gerekir. Bylelikle birbirleriyle olan corafi ilikileri daha ak hale gelir ve mekansal
analizlar yapmanza olanak salar.
Nokta oluturma da corafi kodlamann yollarndan biridir. Bu ekilde,
veritabannda yer alan X ve Y koordinatlar kullanlarak veritabannz harita zerine
aktarlr.
MapInfo, Matematiksel koordinat sistemindeki X-Y Sistemini kullanr, Saa Doru
X, Yukar Doru Y. lkemizde Haritaclk faaliyetlerinde ise X Yukar, Y Saa
kullanlmaktadr. Bu bazen karkla yol aabilir.
126
8.1.
Enlem ve Boylam Koordinatlar Anlama
Eer verileriniz her kaydn konumu iin X ve Y koordinatlarn ieriyorsa, MapInfo,

Koordinattan Nokta Olutur komutunu kullanarak bu koordinatlar okuyabilir ve iaret
edilen konuma bir nokta yerletirebilir.
Bu komut, veritabannda yer alan X ve Y koordinatlarnn MapInfo tarafndan
kullanlabilecek formatta olmasn gerektirir. Mesela, baz sistemler koordinat
pozisyonlarn derece, dakika, saniye (39 derece 24 dakika 34.456 saniye gibi) olarak
tanmlarken MapInfoda, btn enlem/boylam koordinat sistemleri ondalkl derece
(39.45631 gibi) formatndadr.
Ayrca, Koordinattan Nokta Olutur komutunu kullanrken, koordinatlarn doru
ondalkl derece formatnda olmasn salamak iin bir koordinat arpan belirlemeniz
gerekebilir. Mesela verinizin Amerika ve Kanadada ki konumlar iin X ve Y koordinatlar
ierdiini varsayalm. Bu blgede X koordinat (boylam) negatif iken Y koordianat
(enlem) pozitiftir. Koordinat pozisyonunu belirleyen baz sistemler, btn gezegeni
kendilerine referans alp, btn koordinatlara pozitif saylar verirler. Aadaki ekilde
Dnyann nasl drt ayr ksma blndn gsterilmektedir.
QUAD 2
QUAD 1
+,+
-,+
(0,0)
QUAD 3
-,-
QUAD 4
+,X: BOYLAM / DOU
Y: ENLEM / KUZEY
Merkez (0,0) noktasn, Ekvator ve Greenwich Merkez Meridyenden oluur. Bu

yzden, eer ana meridyenin batsnda iseniz X koordinatnz (boylam) negatif, Y
koordinatnz (enlem) pozitiftir. lkemiz iin her iki koordinat ifti de pozitiftir.
127
8.2.
Koordinattan Nokta Olutur komutunu Enlem ve Boylam

Koordinatlar ile Kullanma
Dosya > A sein.
Bolum_8 klasrndeki Donatilar.TAB dosyasn an.
Tablo mensnde, Koordinattan Nokta Oluturu sein.
Koordinattan Nokta Olutur diyalounu aadaki gibi doldurun:

Bu seenek
aktif iken
tablodaki
rakam
bulunmayan
kolonlarda
seilebilir
hale gelir.
Projeksiyon
ayarlarnn yapld
blm
Bu seenek ise eer kaytlarn geometrik

objeleri daha nce oluturulduysa tekrar
oluturulmasn salar.
Kullandmz tablo BOYLAM ve ENLEM isimli kolonlar iermektedir. BOYLAM, X

koordinatn; ENLEM, Y koordinatn gstermektedir.
Uyar: MapInfonun koordinatlar Nokta Olutur komutunda kullanabilmesi
iin Enlem ve Boylam bilgilerinizin desimal derece formatnda olmas gerekir.
Nokta Sembolne basn.
Sembol Stili diyalou grnr:
128
Kullanmak istediiniz sembol sein, Tamama basn.
Koordinattan Nokta Olutur komutunu altrmak iin Tamama basn ve

diyalou kapatn.
Grafik objeleri olan kaytlar Nokta Olutur ilemi srasnda es geilir.
Artk, donatlarmz harita zerinde grebiliriz. Iller tablosunu altlk olarak

kullanmak iin;
Dosya > A sein.
Bolum_8 klasrndeki Iller tablosunu sein.
Illerin haritas ekranda grnecektir. imdi de, Donatilar tablosunu bu harita

zerine ekleyelim.
Katman Ekleye basn.
Donatilar sein.
Tamama basn.
Donatilar tablosu haritaya eklendi.
Elinizde hem adres verisi var hem de koordinat verisi var ise, ikisinden de nokta
oluturabilirsiniz. Adresden Nokta oluturmaya Geocode denilmektedir.
129
Eer ilerde bu tabloyu tekrar aacak olursanz, tablo u anda oluturduumuz

haliyle alacaktr.
Koordinattan Nokta Olutur komutu ile Geocode komutu arasnda bir seim
yapacak olursanz, Koordinattan Nokta Olutur komutu daha hzl alr.
Nokta oluturma ilemi srasnda, MapInfo Donatilar tablosu iin bir .MAP dosyas
oluturur. .MAP dosyas tablodaki, her grafik objenin koordinat deerlerini ve grafik
tanmlarn ierir. Herhangi bir noktaya ait bu bilgiyi grntlemek iin:
Se arac ile istediiniz bir donatnn zerine ift tklayn.
Noktasal bir objenin X ve Y koordinat deerlerini gsteren Nokta Nesnesi diyalou

ekrana gelir.
Bunu ayn
zamanda izgi ve
alan tipindeki
objeler iinde
yapabilirsiniz.
Nokta Nesnesi diyalounu kapatmak iin Tamama basnz.
8.3.
UTM Koordinat Sisteminde Nokta Oluturma
Universal Transverse Mercator (UTM) projeksiyonu ve gridi, dnyay 84N ve

80S enlemleri arasnda, her biri yaklak boylamda 6 geniliinde olan 60 zona ayrr.
X ve Y koordinatlar (Dou ve Kuzey Koordinatlar olarak da bilinir) metre cinsinden
130
tanmldr. Bu projeksiyon 1947 ylnda Amerika Birleik Devletleri ordusu tarafndan

tanmlanmtr.
X
35-38
60 C
Koordinattan Nokta Olutur komutunu kullanrken, koordinat deerlerinin hangi

zon ierisinde deerlendirileceini bilmemiz gerekir. Bu ilem iin kullanacamz tablo
Ankara iin kuzey ve dou koordinatlarn ierir ve 36. zondadr; Trkiye 35.zone ile
38.zone arasndadr.
Amerikan Sisteminde Zone, Trkiye iin Dilim Orta Meridyeni anlamn tar.
Dosya > A sein.
Bolum_8 klasrndeki UTM_Koordinatlar text dosyasn sein.
Gelen pencereden yukardaki ayarlamalar yapn.
Tamama basn.
131
UTM_Koordinatlar tablosu grafik objelere sahip olmad iin verisayfas

penceresinde grnecektir. UTM_Koordinatlar verisayfasnn altndaki kaydrma
ubuunu kullanarak X_Koordinati ve Y_Koordinat kolonlarn bulun.
Koordinat deerleri metre cinsindendir. Nokta oluturma ilemine balayalm:
Tablo > Koordinattan Nokta Oluturu sein.
Tablo ksmnda UTM_Koordinatlarin sein.
X Koordinat Kolonu ksmnda X_Koordinatin sein.
Y Koordinat Kolonu ksmnda Y_Koordinatin sein.
MapInfo projeksiyon sistemini enlem ve boylam olarak varsayar. Bir sonraki adm
da MapInfoya haritann UTM koordinat sisteminde olduunu syleyeceiz.
Projeksiyona basn.
132
Projeksiyon Tipi ksmnda Universal Transverse Mercator (ED 50)yi

sein.
Projeksiyon Elemanlar listesinde UTM Zone 36 (ED 50)yi sein.
Projeksiyon Se diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Koordinattan Nokta Olutur diyalounu kapatp ie balamak iin Tamama

basn.
UTM_Koordinatlar tablosu iin harita oluturuldu. Harita penceresinde grmek

iin:
Pencere > Yeni Harita Penceresini sein.
Tablolar listesinde UTM_Koordinatlarin sein.
Dosya>A dan Bolum_8 klasrndeki Ankara_Mah sein.
Tamama basn.
Atnz mahalleler katmann UTM_Koordinatlar haritanzn altna ekleyin.
133
8.4.
Derece Dntrc
Koordinattan Nokta Olutur

komutunu altrabilmeniz iin, eer
enlem/boylamda alyorsanz koordinat deerlerinizin desimal derece olmas gerekir.
Eer elinizdeki koordinat deerleri derece, dakika, saniye formatnda ise bunlar Degree
Converter aracn kullanarak dntrmelisiniz.
Degree Converter aracn Ara Yneticisinden ykleyebilirsiniz. Ayrca, bu arac
kullanarak enlem boylam koordinatlarn desimal dereceye veya derece, dakika,
saniyeye evirebilirsiniz. Yalnz bu arac kullanmaya balamadan nce evrilen veriyi
saklayabileceiniz iki yeni kolonu oluturmu olmanz gerekmektedir.
Dosya > A dan Derece tablosunu an.
Bu tablo belirtilen yerlerin Google Earthden alnm DMS (Derece-DakikaSaniye) cinsinden enlem ve boylam koordinatlarn iermektedir.
134
Ara Yneticisinden Degree Converter aracn ekleyin ve altrn.
Bizim verimiz DMS cinsinden olduu iin ikinci yani Convert Column to Decimal
Degrees seeneine klikleyin.
Tablo adn sein, ilk ksmda verinin alnaca kolonu, ikincide de dntrlen
verinin aktarlaca kolonu sein. Verimizde derece, dakika ve saniye virgl ,
ile ayrld iin ayrma operatr olarak virgl yazn. Browse Results kutusunu
iaretleyin ki sonularnz veri sayfasnda grntlensin.
Ayn ilemi y kolonu iinde tekrarlayn.
135
Eer Desimal Derece cinsinden verinizi DMS formatna dntrmek istiyorsanz

bu seferde Convert Column to DMS seeneini sein ve ilemleri tersine
yapn.
LongLats Calculator seeneinden de tek bir koordinat ifti iin her iki
dnm de hesaplattrabilirsiniz.
8.4.1. TAB Dosyalarnn Google Earthe .KML Olarak Gnderilmesi

Dnm ilemlerinin yapld koordinatlarnz Google Earth zerinde atabilir
yada elimizdeki bir .tab dosyasn Google zerinde raster olarak grntleyebilirsiniz.
Aralar > Ara Yneticisinden Google Earth Connection Utilityi alyor

olarak iaretleyin.
136
Se arac ile noktalarnz sein.
Export Map to Google Earth
Export selected objects (KML) seeneini aktif yapn.
OK ye basn.
tuuna basn.
Veri sayfanzdaki
belirlediiniz kolonu
etiket olarak
grnmesini salar.
Verinize ait
ykseklik
kolonunuz varsa
bu seenei
kullanabilirsiniz.
OK ye basn.
137
Follow Terrain: Arazinin mevcut ykseklik deeri zerine noktanz atar.

Height Value: Girdiiniz sabit bir deer ile objelerinizi 3 boyutlu olarak
grntlenmesini salar.
Height Field: Veri tablonuzda ykseklik deerleriniz varsa bu deerleri kullanarak

objeleri 3 boyutlu olarak grntlemenizi salar.
Btn Dosyalar kapatn.
Dosya>Adan Ankara_Mah Dosyasn An.
Export Map to Google Earth
OK ye basn.
tuuna basn.
138
Ankara_Mah tablosunu raster olarak Google da grntlenmi oldu.
8.5.
Koordinat Yazdrc
Coordinate Extractor (koordinat kartc), noktalar bilinen bir tablonun

koordinatlarn tablonun veri sayfasna yazdrlmas ilemi olarak tanmlanr. Harita
penceresinden alnan enlem ve boylam bilgileri iki stun halinde tablonun sonuna
eklenir.
ncelikle Aralar > Ara Yneticisinden, Coordinate Extractor

seeneini aktif hale getirin.
Dosya > A dan posta_kodu dosyasn an. Hem veri taban hem de harita
pencerelerini grntleyin.
Aralar mensnn sonuna eklenmi olan Coordinate Extractor aracndan
Extract Coordinates butonuna basnz.
zerinde ilem yapacanz tablo ismini sein.
139
Harita penceresinden alacanz koordinat bilgilerinizi saklamak iin iki yeni

kolona ihtiyacnz olacak. Bunun iin Create new columns to hold
coordinates butonuna basnz.
Enlem ve boylam kolonlarnz iin birer isim verin ya da varsaylan haliyle

brakn.
Mevcut projeksiyonu kullanmak istiyorsanz Use Tables Native Projection
seeneini iaretleyin. Projeksiyonu deitirmek istiyorsanz Use Non-Native
Projection seeneini iaretleyin ve Select Projectiondan istenilen
projeksiyonu sein.
Browse Results seeneini iaretleyin ki zerinde koordinat verileriniz
eklenmi tablonuz ilem sonrasnda grntlenebilsin.
140
8.6.
Tablonun Haritasn Yok Etme
Tablonun haritasn yok etme, kaytlarla ilikili btn grafik objelerin silinmesi
demektir. Bunu, Koordinattan Nokta Olutur diyalounda yanl kolonlar veya koordinat
arpanlar setiinizde yapmay isteyebilirsiniz. Mesela, X ve Y koordinatlarn ayn
kolondan aldnzda aadaki gibi bir harita ile karlaabilirsiniz:
Tablonun verilerinin koordinat deerleri deitiinde de tablonun haritasn yok

etmek isteyebilirsiniz. Bu koordinatlar haritada gncellemek istediiniz zaman ise tekrar
Koordinattan Nokta Olutur komutunu altramazsnz. Byle bir durumda
yapabileceiniz tek ey, noktalarn bulunduu katman dzenlenebilir yapmak ve
yerlerini kendiniz tek tek deitirmek olacaktr. Fakat bunu yapmak verimli
olamayacaksa tablonun haritasn silip, Koordinattan Nokta Olutur komutunu yeniden
altrabilirsiniz.
Harita objelerini yok etme ilemini geri alamazsnz. Bu yzden, yedeini almadan
ana tablo zerinde bu ilemi yapmaynz. Bu ilemi bir kez yaptnz zaman tablonuzu
bir daha harita zerinde grntleyemezsiniz.
zerinde almak iin UTM_Koordinatlari tablosunu kullanalm. Bir hataya yol
amamak iin ncelikle btn tablolar kapatp UTM_Koordinatlari tablosunu yeniden
aalm.
Dosya > A sein.
Bolum_8 deki UTM_Koordinatlarini seip, Aa basn.
141
UTM_Koordinatlar tablosu haritada grnecektir. Tablonun haritasn yok etmek

iin;
Tablo > Yap > Tablo Yapsn zle Deitiri sein.

Tablo Yapsn Deitir diyalou grnecektir.
Harital iaretini kaldrn.
Tamama basn.
Aadaki uyar grnecektir;
Tamama basn.
UTM_Koordinatlari tablosunu gsteren harita kaybolacaktr. Bu ilem ile tablonun

harita bileeni yok olduu iin Pencere mensnden Yeni Harita Penceresi seenei
almayacaktr.
142
Pencere mensn an.
<ESC> tuuna basn.

Artk tekrar Koordinattan Nokta Olutur komutunu kullanabilirsiniz.
8.7.
Kesiimlerde Nokta Oluturma
Bu almamzda bir belediyenin, btn sokak kesiimlerine trafik kontrol aralar

koymak istediini varsayalm.
Dosya > A sein.
Bolum_8 klasrndeki Ankara_Yolu an.
Dosya > Farkl Kaydet komutunu kullanarak tablonuzun iki kopyasn kartn
ve her ikisine de farkl isimler verin; Ankara_Yol_1 ve Ankara_Yol_2.
Dosya > A seip, her iki kopyay da an.
Sorgu > SQL Seim Diyalounu sein ve aadaki gibi doldurun.
143
Bu sorguyu kullanarak iki yol dosyasn eer yollar kesiiyorsa ve ayn isimde
deilse birbiri ile eletiriyoruz.
Dosya > Farkl Kaydeti kullanarak Sonu Tablosunu kaydet.
Dosya > A seip, Kesisim tablosunu an ve tablonun haritasn yok edin.
Haritas yok olan tabloyu, yol dosyalarndan birinin kopyasn kullanarak corafi
olarak kodlayn.
Not: Eer bir sokak, ayn isme sahip olan birden ok sokakla kesiiyorsa, ayn
konumda birden fazla noktanz olabilir.
144
zet
Enlem ve Boylam
X ve Y koordinat deerlerini ieren kolonlar belirleyin.
Bulunduunuz blgeyi belirleyin.
Bir koordinat arpanna ihtiyacnz olup olmadn belirleyin.
Projeksiyonu kontrol edin.
UTM
X ve Y koordinat deerlerini ieren kolonlar belirleyin.
Bulunduunuz zonu belirleyin.
Projeksiyonu kontrol edin.
Tablonun Haritasn Yok etme
Dosya > Tablonuzu an.
Tablo > Yap > Tablo Yapsn zle Deitiri sein.
Tablo Haritalanabilir seeneindeki iareti kaldrn.
Coordinate Extractor
Aralar > Ara Yneticisi > Coordinate Extractor
145
9. Corafi Kodlama / Adres le Nokta Oluturma

Dersin Amac
Bu derste bir tabloyu nasl corafi olarak kodlayacanz reneceksiniz. Corafi
kodlama ile verilerinizi harita zerinde noktasal olarak sunabilirsiniz. Bu ilem ile veri
setinizdeki corafi bilgiler (adres veya posta kodu gibi) okunur, harita zerinde bulunur
ve verinizi gstermek iin oraya bir nokta konur. Kaytlarnzn hepsi harita zerine
yerletirildii zaman, artk MapInfonun sunduu btn aralarla onlar analiz
edebilirsiniz.
Adres Sahalarn Kullanarak Corafi Kodlama

Sorarak Corafi Kodlama
Corafi Olarak Kodlanmayan Kaytlar Seme
El ile Corafi Kodlama
Pratik Kullanm
ou veritaban kaytlar sokak adresi, posta kodu, ile ve il gibi corafi kaytlar
da ierir. Corafi ilikileri daha iyi grmek iin de verilerimizi haritalarz. Verilerinizi harita
zerinde gsterdikten sonra corafi ve mekansal birok analiz yapabilecek duruma
gelebilirsiniz. Corafi kodlama, verilerinizi harita zerine yerletirmenin yollarndan
biridir.
Belli noktalarn koordinatlarn almak iin mevcut haritalar, MapInfonun bulma
yetenei ile aratrabiliriz. Aslnda corafi kodlama, Bul komutunu kullanmaya olduka
benzer. Yalnzca corafi kodlamada, bulmak istediimiz yeri yazmak yerine,
MapInfonun bu bilgiyi veritaban dosyamzdaki bir kolondan okumasn salarz. Sonra
da bulunan noktalar, tablomuza corafi obje olarak eklenir.
146
9.1.
Adres Sahalarn Kullanarak Corafi Kodlama
lgili haritas olmayan bir veri dosyas aalm ve veriyi nasl harita zerine
yerletireceimize bakalm.
Dosya > A sein.
Bolum_9 klasrndeki Abone.tab dosyasn an.
Karnza bir veri sayfas gelecektir. Bu tablo farazi mterilerin bilgilerini

iermektedir. imdi bu mteriler iin nasl bir corafi bilginin yer aldna bakalm.
Veri sahalarn inceledikten sonra, bu mteriler iin koordinat bilgisinin var

olmadn grebiliriz. O yzden Koordinattan Nokta Olutur komutunu kullanamayz. Bu
mterilerin bulunduklar yerler iin elimizdeki en detayl corafi bilgi 2 basamakl
Apartman_No lardr. Eer Bina haritasn aacak olursak, MapInfonun, her mterinin
No sunu bulmasn ve orada bir nokta oluturarak karlk gelen veri taban kaydyla iliki
kurmasn salayabiliriz. te buna CORAF KODLAMA denir.
imdi 2 basamakl No kolonunu gsteren haritay aacaz.
Dosya > A sein.
Bolum_9 klasrndeki Binay ve Sokak tablolarn sein ve Aa basn.
147
Bina tablosu bir nokta dosyasdr. Her nokta ona karlk gelen No numarasnn
yaklak merkezini temsil etmektedir. Noktasal objeler iin, o noktann bulunduu yer
onun merkezidir. Alan tipindeki objelere corafi kodlama yaplrken, MapInfo corafi
olarak kodlanan kayd poligonun merkezine yerletirir. Noktasal objelere corafi
kodlama yaplrken de, corafi olarak kodlanan kayt, noktann bulunduu yere
yerletirilir. Artk corafi olarak kodlamaya hazrz:
Tablo > Adresten Nokta Olutur Geokod u sein.
148
X ve Y koordinatlar
eklemek istediiniz
tablonun ad.
Tablonuzda
eletirme iin
kullanlacak
corafi bilginin
bulunduu
kolon
Eer haritanz
zerinde ok fazla
sayda nokta yer
alacaksa,
sembollerin
boyutunu kk
sein.
Eletirmede
kullanlacak corafi
bilginin bulunduu
kolon
Dikkat ederseniz, diyaloun alt ksm, Bul komutunu altrdmzda karmza

gelen diyaloa olduka benziyor. Burada da aramay yaptmz tabloyu ve bu srada
kullandmz kolonu belirlememiz gerekiyor. Ayrca, bulduumuz alanlar iaretlemek
iin bir sembol de seeceiz.
MapInfo, diyaloun st ksmnda belirlediimiz veri kolonundan harital olmayan
apartman numaralarn okuyacaktr ve bina haritas zerine nokta objesi olarak
ileyecektir.
Kolon: ksmnda Apartman_No yu sein.
Tamama basn.
Tamama bastnz zaman, MapInfo Bina haritasn, No kolonunda listelenen

mterilerin No numaralar iin arayacaktr. Her No numaras bulunduunda, orada, ona
ait veri kaydyla ilikili olan bir nokta oluturulacaktr. lem bittikten sonra, corafi
kodlamann sonularn zetleyen bir diyalog karnza kacaktr.
149
Tamama basn.
imdi harita zerine yerletirilen mterileri grmek iin Abone tablosunu, Harita
Penceresinde aalm.
Abone tablosunu haritaya eklemek iin katman kontroln kullanacaz.
Katman Ekleye
Abone yi sein.
basn.
Harita artk hem Sokak snrlarn hem de mterileri iermektedir. Mterilerden

birinin zerine Bilgi arac
grebilirsiniz.
ile tklayarak, o mteriye bal veri taban bilgisini
150
9.2.
Sorarak Corafi Kodlama
Sorarak corafi kodlama yaptnz zaman, MapInfo eletiremedii bir kaytla

karlat zaman ilemi durdurur. Bu noktada izleyebileceiniz yol vardr;
Adresi veya No numarasn deitirerek, MapInfonun o kayd yeniden corafi

olarak kodlamasn salamak,
Kayd ona yakn bir adrese yerletirmek,
MapInfoya o kayd corafi olarak kodlamamasn sylemek.
Tablo > Geokodu sein.
Yntem ksmnda Sorarak sein.
Tamama basn.
Eer MapInfo corafi olarak kodlayamad bir kaytla karlarsa, o kaydn neden
corafi kodlanamadn aklayan Tam Eleme Bulunamad veya Snr
Bulunamad mesajlarndan birini ekrana getirecektir:
Bina haritasndaki mevcut
No kolonunda numara
bulunamad. MapInfo,
Bina tablosundan nerdii
dier kaytlar listeledi.
corafi
Sorarak
kodlama
yaptnz
zaman,
deitirmek
veriyi
yerine,
MapInfonun corafi
konumunu bildii bir
yere koyuyorsunuz.
151
9.3.
Corafi Olarak Kodlanmam Kaytlar Seme
MapInfonun corafi kodlamasn yapamad kaytlar, problemi grmek ve veriyi

MapInfonun corafi kodlamay yapabilecei hale getirmek iin yakndan grmek
isteyebilirsiniz. Bu durumda tek yapmamz gereken corafi olarak kodlanmayan btn
kaytlar semek olacaktr. Bunun iin;
Kaytlarn Seilecei Tablo kutusundan Abone yi sein.
Koul kutusuna Not Obj yazn.
Bir Harita Objesi

veri kaydnn grafik
olarak gsterimidir.
Yani veriye karlk
gelen resimdir (nokta,
izgi veya alan, v.b.).
Tamama basn.
Bu ekilde bir harita objesine sahip olmayan, yani corafi olarak kodlanmayan
btn kaytlar seebiliriz.
9.4.
Uyuumsuzlar Listeden Seerek Corafi Kodlama
Kolayca eletirilebilen kaytlar iin otomatik veya sorarak corafi kodlama

yapabiliriz. Fakat bazen yle kaytlarmz olabilir ki, onun harita zerindeki hangi noktada
olmasn gerektiini bildiimiz halde, corafi veriyi eletirme iin kullanamayz. El ile
corafi kodlama, harita zerindeki yerine tklayarak, veri kaytlarnz konumlandrmaktr.
Veri sayfas zerindeki bir kayd, harita zerindeki bir konumla ilikilendirmek iin bir
nceki blmden devam edelim.
152
Corafi olarak kodlanamam bu kayd, Sokan zerine yerletirelim.
Harita > Katman Kontroln seip, Abone tablosunu dzenlenebilir yapn.
Pencere > Pencereleri Deyi sein.
Birinci kayd, solunda yer alan kutuyu iaretleyerek sein.
Harita Penceresinin balk ubuuna tklayn. Aktif hale gelen izim Ara
ubuu zerinde yer alan Sembol aracn sein.
Sokan zerine seilmi olan kayt iin sembol yerletirin.
153
zet
Corafi Kodlama
Corafi olarak kodlanacak tabloyu belirleyin ve an: Dosya > A
Nasl corafi kodlama yapacanz belirleyin: sokak, posta kodu, veya dier
corafi lekler
Corafi olarak kodlanacak tablodaki adres bilgisini belirleyin.
Adresler iin veri tabann salayacak tablolar belirleyin ve an: Dosya > A
Corafi Kodlama lemini Gerekletirin: Tablo > Adresten Nokta Olutur Geokod
Corafi Olarak Kodlanmam Kaytlar Seme
Sorgu > Seim Diyalou
Not Object
154
10.
Tematik Harita Oluturma
Dersin Amac
Bu derste, iki farkl trde tematik harita oluturmay ve bu haritalar istediiniz
ynde deitirmeyi reneceksiniz. Ayrca, harita oluturmak iin gerekli admlar
atlrken, iyi bir tematik harita oluturmak iin de neriler yaplacaktr.
Aralk Tanml Tematik Harita Oluturma

Bireysel Tematik Harita
Lejant Dzenleme
Tematik ablon Kaydetme
Tematik Harita Kaydetme
Tematik Katmanlar Anlama
Tablolar Birletirme: Bir Tabloyu Baka Tablo Deerlerine
Gre Renklendirme
Corafi Birletirme
Pratik Kullanm
Tematik haritalama, MapInfonun iinde yer alan sunum ve analiz aralarndan
biridir. Hatta tematik haritay veri gsteriminin en gl formlarndan biri olarak
tanmlayabiliriz. Tematik haritalama ile ayn veriyi birok deiik ekilde gsterebilirsiniz.
Tematik haritay alttaki bilgiye bal olarak haritann deiik ekillerde gsterilmesi
olarak tanmlayabiliriz. Mesela il haritasn, her ildeki nfus younluuna gre
renklendirebilir; koyu renklerle youn nfus gsterirken, ak renklerle az youn yerleri
gsterebiliriz. Baka bir rnek olarak ise trlerine gre lokantalarn farkl sembollerle
gsterilmesini verebiliriz. Bazen de, haritanz renklendirmek iin kullanacanz deerler
baka bir tabloda olabilir. Bu problemi zmek iin bu derste tablolarn birletirilmesi
konusunu da ileyeceiz.
155
10.1.
Aralk Tanml Tematik Harita Oluturma
Tematik haritalama konumuza, aralkl tematik harita oluturarak balayacaz.

Bu tipteki haritalarda belirli bir aralktaki deerler, bir renk veya stilde gsterilir. rnein,
krmz renkle taranm bir lke iki ve drt milyon arasndaki nfusu gsterirken, baka
bir renkle, mesela sar ile taranm bir lke de baka bir nfus araln gsterebilir.
lk rneimizde Iller tablosunun verileri zerinde tematik harita oluturacaz.
lleri tematik olarak deiik ekillerde tarayabiliriz.
ncellikle, bu derste kullanlacak Projeyi amakla iimize balayalm:
Dosya mensn an.
A seip, Dosya Trnde Workspacei belirleyin.
Bolum_10 klasrndeki Thematik.WORu seip, Aa basn.

Aadaki harita grnecektir:
Bu proje dahilinde alan tablolar kullanarak, illerin tematik haritasn oluturmaya

balayabiliriz. lk nce, aralk tanml tematik harita oluturacaz. Iller tablosunu 1980
ylna ait ortalama gelir kaytlarna gre renklendirelim.
Bir tematik harita admdan oluturulur. Her admn ayr bir diyalou vardr.
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap sein.
Adm 1: lk adm da oluturmak istediimiz tematik haritann tipini seeriz.

MapInfo bize 7 deiik trde tematik oluturma imkan verir. Her tipin kendine zg bir
amac ve zellii vardr.
156
Tematik haritann yedi tipi unlardr:

1. Aralk: Her renk belirli bir saysal aral gsterir. (0-5, 5-15 gibi)
2. ubuk Grafik: Her objenin zerine renklendirilmi bir bar grafii
yerletirilir.
3. Pasta Grafik: Her objenin zerine renklendirilmi bir pasta grafii
yerletirilir.
4. Byyen: Verinin byklne gre semboln bykl deiir
yani byk semboller byk deerleri gsterirken, kk semboller
de kk deerleri gsterir.
5. Nokta Younluk: Noktalarn toplam says o alann deerini temsil
edecek ekilde, noktalar snr haritas zerinde dalr.
6. Bireysel: Her deer ayr bir renk veya sembol ile gsterilir. (1
Krmz, 2 Sar, A Mavi, B Siyah gibi)
7. Grid: Bir alan zerinde noktasal verilerin tematik enterpolasyonu
ile oluturulan yzey.
Bu dialogda, ayrca ablon adnda semeniz gerekir. ablon, renk, aralk metodu
ve lejant ayar gibi tematik harita ayarlarn ierir. Bu ablonlar o andaki oturumda veya
daha sonraki almalarda kullanlabilir. Tematik harita oluturmadan nce her zaman
ablon seilmelidir.
Her tematik harita tipi iin seebileceiniz daha nceden hazrlanm ablonlar
mevcuttur. Aralk tanml ve bireysel tematik olutururken hangi tr grafik obje ile
157
altnz bilmeniz gerekir nk bu tematik haritalar, nokta, izgi ve alan iin farkl
ablonlara sahiptir.
lk haritamz iin tablomuzda yer alan saysal bilgileri Aralk tanml tematik ile
haritalayacaz.
Aralk tipinin seildiini onaylayn.

Iller tablosu alan tipi objelerden olumaktadr, yleyse
ablonlar alfabetik olarak grmek iin Ada Gre Srala seeneini iaretleyin.
Region Ranges Default ablonunu seip, leriye basn.
Adm 2: Sonraki diyalogda (Tematik Harita Yap - Adm 2 / 3) kullanacanz

tabloyu ve sahay seebilirsiniz. Renklendirme iin kullanlacak veri bu tabloda ya da
baka bir tabloda olabilir. Bu rnekte bizim kullanacamz veri ayn tabloda yer
almaktadr.
Diyalog grndnde listenin en stnde Donatilar isimli tablo grnecektir.
Kolon listesinde ise SATIS_94 grnmektedir. nk bu saha tablodaki ilk saysal
sahadr. Iller tablosundaki ortalama gelir seviyesine gre tematik yapacaktk, seenekleri
deitirelim.
Tablo listesinden Illeri sein.
Kolon listesinden ORT_GELIR_1980i seip, leriye basn.
Hangi tabloyu
renklendireceksiniz?
Hangi kolona gre

renklendireceksiniz?
Adm 3: Bu diyalogda (Tematik Harita Yap - Adm 3 / 3) aralklar ve kullanlacak

renkleri ayarlayabilirsiniz. Ayn zamanda tematik haritann lejantnda kendi isteklerinize
gore deitirebilirsiniz. imdilik mevcut ayarlarla tematik haritay oluturalm.
Deiiklikleri daha sonrada yapabiliriz.
158
Parantez iindeki
saylar, ortalama gelir
seviyesi, o aralk
ierisinde kalan kayt
saysn gsterir.
Tabloyu projeye
kaydedip bir sonraki
anzda tematik
yaplm halini
grmenize yarar.
Tamama basn.
Harita, her il kendi ortalama gelir seviyesine gre renklenmi olarak ekrana geldi.
Tematik harita oluturduunuz zaman, Tematik Lejant Penceresi otomatik olarak oluur
ve tematik haritann zerindeki renklerin, sembollerin ve stillerin anlamlarn ve bunlarn
herbirinin ierdikleri kayt saysn (parantez iindeki rakamlar) gsterir. Eer istenirse
lejant penceresini tamak, bykln deitirmek veya Seenekler > Lejant
A/Sakla komutuyla grnr yapmak/kapatmak mmkndr.
159
imdi de yapm olduumuz Tematik Haritay ve lejant deitirelim.
Lejant penceresinin zerinde ift tklayn.
Harita mensn an ve Tematik Haritay Dzenleyi sein veya
Oluan tematik lejant penceresinde lejantn zerine bir defa tklandnda aktif
hale gelen Tematik Haritay Deitir Aracna tklayn.
Lejanttaki
deerleri bir
Her aralk iin
tanml
olan
veya daha fazla
renk ve desen
kolona blme
deitirilebilir.
ilemi yaplabilir.
Lejant penceresinin
grnm
deitirilebilir.
Lejanttaki
deerleri bir
veya daha
fazla kolona
blme ilemi
Lejanttaki deerlerin
boyutunu ayarlar.
yaplabilir.
imdi de aralklar ve stilleri deitirelim.
Stillere tklayn.
160
Bu diyalogu kullanarak,
renklendirmede kullanlan stilleri
her bakmdan deitirebilirsiniz.
Diyaloun sol tarafnda her aralk
iin bir stil butonu yer alr.
Butonlar en alt aralktan, en st
arala doru sralanr. Eer bu
butonlardan birine basarsanz, o
aralk iin tanml sembol
deitirebilirsiniz.
Ayrca, kullanl bir zellik

Otomatik Dalm aktif hale
getirebilirsiniz. Otomatik dat aktif
iken, MapInfo otomatik olarak
renkleri alt ve st deerler
arasnda derecelendirir.
Nasl altn grmek iin
stteki rengi krmzdan maviye
evirebilirsiniz.
Sonu olarak aradaki renkler de
otomatik olarak deiecektir.
Aralk Stilini Deitir diyalounda yer alan en stteki krmz poligonu tklayn
(456 626 olarak belirtilmi).
Alan Stili diyalou grnr:
161
En st araln rengini deitirelim. Bunun iin:
nRenk listesini tklayp, Koyu maviyi sein.
Hatrlayacak olursanz, burada setiimiz renk en st aralkta grnecek ve daha

alt aralklar iin bu rengin daha ak tonlar kullanlacak.
Alan Stili diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Bu ilemi en alttaki poligon iin de tekrarlayn ve rengini sar sein.
Aralk Stillerini Deitir diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Tematik Haritay Deitir diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Harita imdi sardan balayp koyu mavi arasnda renkendirildi.
Bu renklendirmede tematik haritann genel prensibini yakalayabilirsiniz. Koyu

renkler yksek deerleri veya younluklar temsil ederken, ak renklerde dk
deerleri veya younluklar temsil etmektedir.
Eer, kendi renk emanz kullanmak isterseniz, otomatik dalm zelliini
kullanmak zorunda deilsiniz. Bu zellii kapatmak iin yapmanz gereken Aralk Stilini
Deitir diyalounun st ksmanda yer alan Hibiri seeneini iaretlemek ya da orta
aralktaki bir poligonun stilini deitirmek olacaktr.
Bunlarn yan sra aralklarda deitirmek mmkndr. Ka tane aralk
kullanlacan ve bunlarn nasl hesaplanacan seebilirsiniz. Hatta kendi aralk
tanmlarnz da yapabilirsiniz.
Lejant penceresinin zerinde ift tklayp, Aralka basn.

zel Aralklar diyalou grnr:
162
Bu diyalog yardm ile aralklar deiik

metodlarla hesaplamak ve aralk saysn
deitirmek mmkndr.
Aralk Hesaplama metodlar;
Eit Sayl; Her arala eit sayda kayt

koyar.
Eit Aralkl; Her aral eit byklkte

hesaplar.
Doal Krlma; Her aralkta deerleri

birbirine yakn kaytlar yer alr (Her
araln ortalamas mmkn olduu
kadar o aralkta yer alan deerlere
yakndr).
Standart Sapma; Her aralk ortalama

deeri ve onun standart sapma
araln ierir.
Blmleme; Aralklar, verinizin baka

bir ksm zerinde yzdelik olarak
dalrlar.
zel; Aralklar kendiniz tanmlarsnz.
Metod listesinden Eit Aralkly sein.

Dikkat edecek olursanz Tamam
butonu Hesapla olarak deiti ve
artk aralk dalm kutunun
ierisinde listelenmi deil.
Hesapla butonuna basldnda

MapInfo aralklar otomatik olarak
yeniden oluturur.
Birok deiiklik yapabilir ve sonra
tekrar Hesapla butonuna
basabilirsiniz.
163
Hesapla butonuna basn.

Hesapla butonuna basldnda
aralklar yeniden hesaplanr.
Hesaplama yapldktan sonra bu
buton Tamam haline dner. Bu
yzden bir metod semeden nce
defalarca hesap yapabilirsiniz.

nceki harita ile bu haritann
lejantna dikkat edecek olursanz, bu
harita da her araln eit genilikte
olduunu greceksiniz. Bir nceki
haritann en st aralnda 19 il yer
alrken, bu haritann en st
aralnda sadece 8 il yer almaktadr.
zel Aralklar diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
zel Aralklar tanmlamak iin listeden zel Aralk metodunu sein.
Aralklar deitirerek harita zerindeki renklerin dalmn da deitirebiliriz.
164
Bu da tematik harita oluturmann altnda yatan sebebi gstermektedir.
10.2.
Bireysel Tematik Harita Oluturma
Bireysel tematik harita, kategori bilgilerine dayanarak harita objelerini

renklendirir. Baka bir deyile her obje kendi ierdii deere gre renklendirilmektedir.
Yani, MapInfo her birim deere ayr bir renk veya biim atamaktadr.
Her donat eitim, elence, ulam ve ticaret olmak zere drt farkl gruba
ayrlmtr. imdi de Donatilar haritasn tematik yapalm ki, hangi donat hangi grupta
yer alyor kolayca anlayalm. Bunun iin kullanacamz saha TIP kolonudur.
Tematik Harita Yap - Adm 1 / 3 diyaloundan Bireyseli sein.

Donatilar tablosu noktasal objelerden olumaktadr,
ablon Ad listesinden Point IndValue Defaultu seip, leri butonuna basn.
Adm 2 diyalounda hangi tabloyu ve hangi sahay kullanacamz seeceiz.

Donatilar tablosu, harita penceresinde noktasal obje ieren en st katman olduu iin
Tablo aa alan listesinde de en stte yer almaktadr. ADI kolonu da tablonun ilk
kolonu olduu iin, Kolon aa alan listesinin en stnde yer almaktadr.
Bireysel tematik harita, haritay karakter ya da saysal deerlere gre
renklendirmenize olanak salar.
Donatilar tablosunu TIPI kolonuna gre renklendirelim:
165
leriye basn.
Adm 3de, MapInfonun donatlar TIPI kolonuna gre nasl snfladn grebiliriz.
Parantez iindeki saylar, hangi tipte ka kayt olduunu gsterir. Buradan, haritay
istediimiz ekilde deitirmekte mmkndr. Stiller butonu semboln tipini, rengini ve
bykln deitirmenizi salarken, Lejant butonu da lejant penceresini
deitirmenizi salar.
Stiller butonuna basn ve her tip iin farkl bir sembol sein.
Tematik olutur - Adm 3 diyalouna dnmek iin Tamama basn.
Haritay oluturmak iin Tamama basn.
166
Tematik haritada deiiklikler yapmak istiyorsanz, lejant penceresinin zerinde

ift tklayabilir veya Harita > Tematik Haritay Dzenle komutunu kullanabilirsiniz.
10.3.
Lejant Dzenleme
Bir tematik harita oluturup, bunu bakalarna gstermek ve anlamalarn

salamak isterseniz Lejant Penceresini deitirmek iyi olabilir. Mesela, oluturduumuz
haritann bal daha anlaml hale getirilebilir.
Lejant penceresinin zerinde ift tklayn.

Lejant ereve zellikleri diyalou grnr.
167
st sol kedeki ksmda lejantn baln deitirebilirsiniz. Mesela Sunduklar

Hizmete Gre Donatilar dediinizde daha aklayc ve yararl bir bala sahip
olursunuz.
Tematik harita oluturmann baka bir prensibi ise, uygun olduu mddete,
haritada kullanlan verilerin kaynan yazmaktr. Ayrca isminizi ve/veya haritann
yapld tarihide lejanta veya haritaya ekleyebilirsiniz.
Balk ksmna tklayn, iindekileri silip unu yazn: Sunduklar Hizmete

Gore Donatilar
Lejant Deitir diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
168
Ekranda Lejant Penceresi deimi halde grnr;
Haritanz okuyacak kiiler asndan, lejantn anlalr olmas olduka nemlidir.

Ayrca, aralklarn nasl tanmland, verinin hangi kaynaktan alnd, kullanlan birimin
ve haritann amacnn ne olduu ve haritay kimin yapt gibi bilgileri de karnzdaki
kiiye aktarmak faydal olabilir.
10.4.
Tematik ablonlarn Kullanm
Tematik ablonlar aadaki harita ayarlarn kaydeder:
Seilen stilleri,
Deitirilmi lejant yazlar ve balklar dahil olmak zere, lejant seeneklerini,
Eer aralk tanml tematik yaplacaksa, aralk metodunu, aralk saysn

Btn tematik ablonlar deitirilebilir, silinebilir ve yeni ablonlar oluturulabilir.
imdi Donatilar tablosu iin oluturduumuz bireysel tematik harita ayarlarna

dayanarak bir tematik ablon oluturalm. Daha sonra, bu ablonu deitirip, baka bir
ablon ile birletireceiz.
Harita > Tematik Haritay Dzenleyi sein.
Donatilar (Tek deer TIPI) seip, Deitire basn.
169
Tematik Haritay Deitir diyalou grnr.
ablon grubundan Kaydete basn.
Tematik ablonunu Kaydet diyalou grnr. Bu diyalou kullanarak, yeni bir

ablon kaydedebilir, varolan bir ablonun ismini deitirebilir, zerine yeni ayarlar
kaydedebilir veya onu silebilirsiniz.
170
Mevcut tematiimizin ablonunu kaydetmek iin:
Ad ksmna Donati Tipi - Bireysel yazn.
Ayarlar ablona Kaydet diyalounu kapatmak iin Tamama basn
Tematik Haritay Deitir diyalounu kapatmak iin ptale basn.

ablonu yeni bir tematik harita zerinde uygulamak iin:
Harita mensn an ve Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap seip,

Bireyseli sein.
Donati Tipi - Bireysel ablonu, ablon Ad listesinde grntlenecektir.
ablon Ad listesinden, Donati Tipi Bireyseli sein.

nizleme penceresinde, seilen ablonun ayarlaryla rnek lejant grntlenir.
171
Eer lejant yazlarn, daha nce oluturduunuz yazlardan kullanmak isterseniz,

zel Lejant Yazs Kullan kutusunu iaretleyin. Devam edip ablonu deitirelim.
leri butonuna basp sonraki diyaloa gein (Tematik Harita Yap - Adm 2
/ 3)
Tablo listesinden Donatilar tablosunu sein;
Kolon listesinden TIPI seip, Ileriye basn.
Tematik Olutur - Adm 3 diyaloundaki Stillerden,her kategori iin stili

deitirin.
Tematik Olutur - Adm 3 diyalouna dnmek iin Tamama basn.
ablon grubundan Kaydete basn.
Bu noktada yeni bir ablon oluturabilir ya da yeni stillerimizi mevcut ablon

zerine kaydedebiliriz. Stillerimizi mevcut ablon stne kaydetmek iin:
Tamama basn.
172
Tamama basn.
Tematik haritay oluturmak iin Tamama basn.
Mevcut bir tematik haritann ayarlarn kullanarak mevcut tematik haritalar

deitirebilirsiniz. ablonlar sadece tematik bir haritay deitirirken birletirebilirsiniz:
Harita > Tematik Haritay Dzenleyi sein.
Donatilar (Tek deer TIPI) sein.
Deitire basn.
Lejanta basn.
Lejant Deitir diyalounda dikkate deer bir iki deiiklik yapalm.
Tamama basn.
ablon ksmnda, Birletire basn.
Point IndValue, Black and White sein.
173
Tamama basn.
imdi, Point IndValue, Black and White ablonu mevcut tematik haritada
tanmlanan ablonun zelliklerini ald.
Tematik haritay oluturmak iin Tamama basn.
Lejant bal ve lejant elerindeki fontun srekli Trke kmas iin

Seenekler > Tercihler mensnden Lejant Penceresindeki fontlar Trke
yapn (Arial Tur) gibi.
10.5.
Tematik Haritay Kaydetme
Tematik haritay kaydetmek iin sadece alma ortamnz proje olarak

kaydetmeniz yeterlidir.
Dosya Ad ksmna Donatilar_Haritasi yazp, Kaydete basn.
10.6.
Tematik Katmanlar Anlama
Bir sonraki altrmamzda Trkiyeyi (mesela Iller tablosunu), baka bir tablodaki
deerlere gre renklendireceiz. Bunu yapmadan nce Harita Penceresindeki gereksiz
katmanlar kaldralm. Fakat bunun iin tematik katmanlar hakknda biraz daha bilgiye
sahip olmamz gerekecek.
174
Projelere tematik
ablonlar
kaydedebilirsiniz.
Katman Kontrol diyalounda yeni bir eyler fark ettiniz mi? MapInfoda yeni bir
tematik harita oluturduunuzda, bu tematik katman harita penceresine ayr bir katman
olarak eklenir ve verilerinden olutuu ana tablonun hemen stnde yer alr. Tematik
katman, ana katmandan ayrarak aadaki zelliklere sahip oluruz;
Bir ana katman zerinde birok tematik katman oluturabilirsiniz. Baka bir
tematik katman oluturmak istediinizde, verilerini alacanz baka bir ana
tabloyu her defasnda harita penceresine tekrar tekrar eklemek zorunda
kalmazsnz. Ayn zamanda birden fazla tematik katman gsterebilirsiniz.
Katman Kontroln kullanarak, seilen tematik katmanlar harita penceresinde

gsterebilir veya gstermeyebilirsiniz. Bu arada ana katman her durumda harita
penceresinde grnmeye devam eder.
Tematik katmanlarn sralamas haritann grnn deitirebilir. Eer bir
tematik katman, baka bir tematik katmann zerinde yer alyorsa, altta kalan tematik
haritann grntsn kaplayabilir. Aada tematik harita katmanlarnn yukardan
aaya nasl sraland listelenmitir: (Harita katmanlarnn aadan yukarya doru
izildiini unutmaynz)
1. Pasta, ubuk grafikli veya byyen sembolle oluturulan tematik
katman (en stte yer alr),
2. Nokta younlukla oluturulan tematik katman,
3. Renk veya byklk zelliine gre oluturulan aralk tanml tematik
katman,
4. Btn zellikler uygulanm aralk tanml veya bireysel tematik katman.
5. Ana katmanlar.
175
Bir tematik katman oluturulduu zaman MapInfo, otomatik olarak onu katman
hiyerarisi iinde uygun bir yere yerletirir.
imdi yapacamz altrma iin, biraz nce oluturduumuz tematik katman
kaldralm. Bir tematik katman kaldrmak iin aadaki iki yoldan birini kullanabilirsiniz:
(1) Katman harita penceresinden kartarak, daimi olarak kaldrabilirsiniz
veya
(2) Grnmez yaparak geici olarak kaldrabilirsiniz. Bunu katman
kontrolnden o katman iin grlebilir kutusundaki iareti kaldrarak
yapabilirsiniz.
Eer birinci yolu seerseniz, o tematik katman tekrar kullanamazsnz. kinci yolda
ise, o tematik katmann grlebilir kutusunu iaretleyip tekrar grntleyebilirsiniz.
Biz bu altrmada tematik katmanlar kaldracaz.
lk olarak Tek Deer TIPI katmann sein, Katman Kaldra basn.
Sonra Tek Deer TIPI katmann sein, Katman Kaldra basn.
En son olarakta Aralklara gre ORT_GELIR_1980 katmann sein,

Katman Kaldra basn.
Katman Kontrol diyalou aadaki gibi olmaldr:
Tamama basn.
Artk tematik katmanlar haritadan kalkt.
176
Dikkat: Eer tematik katmanlarnz proje olarak kaydetmemi iseniz, bir tematik
katman harita penceresinden kaldrmaya altnz her zaman, MapInfo size alma
ortamnz proje olarak kaydedip kaydetmeyeceinizi sorar.
10.7.
Tablolar Eletirme: Baka Tablodaki Veriyi Kullanma
imdi Iller tablosunu, sat bilgilerinin yer ald bir baka tablodaki verilere gre
renklendireceiz. kinci admda ki diyalogda bulunan birletirme zellii, bize haritamz
renklendirirken baka bir tablonun verilerini kullanma imkn verir. Tablolar
birletirmek, iki tabloda yer alan verileri ilikilendirmek demektir. Sat bilgilerinin,
altnz kurumun bir baka biriminden geldiini farz edelim.
Dosya > A sein; Bolum_10 klasrndeki Sats_97yi seip, Aa basn.

Sats_97 tablosu veri sayfas penceresinde ekrannza gelecektir.
Tematik harita oluturmadan nce durum ubuuna bakacak olursak, Sats_97

tablosunun veri tabanndaki kayt saysnn 70 olduunu grrz.
Hlbuki bizim 80 ilimiz vard. Bu durumda dier on ilde sat kaydnn olmadn
farz edebiliriz.
Artk, Iller tablosunu dBASE dosyasndaki sat sahasndaki bilgilere gre
renklendirmeye hazrz. Bunun iin ncelikle bu iki tabloyu birletirmemiz gerekir.
Tablolar birletirebilmek iin de verileri balamamz gerekir. Baka bir deyile Sats_97
tablosunda yer alan bir sat kaydnn, hangi ili gstereceini bilmeliyiz.
MapInfoda bu iki ekilde gerekletirilebilir: Birincisi, iki tablonun ayn bilgileri
ieren ortak bir kolonu olabilir. Bizim rneimizde her iki tabloda da il adlarn ieren
kolonlar var. Dier metodda ise; tablolar corafi ilikiler kullanlarak birletirilir. Mesela,
177
harita zerine ilediiniz mterilerinizin olduunu varsayalm, iller haritasnn zerindeki

mteri iaretlerine bakarak, hangi mterinin hangi ilde yer aldn syleyebilirsiniz.
Iller Harita Penceresinin stndeki ubuu tklayn.

imdi bu pencere aktif.
Aral sein; ablon ad listesinden Region Ranges Defaultu sein.
leriye basn.
Tablo listesinde Illerin seili olduunu kontrol edin;
Kolon listesinden Birletiri sein.
Tematik iin Kolon Deitir diyalou grnr. Birazdan, burada geici bir kolon
oluturup, onu Iller tablosuna ekleyeceiz. Bu kolonu oluturacak bilgiler ise dorudan
Sats_97 tablosundan alnacak. Aadaki admlarla hangi tabloyu ve hangi bilgiyi
kullanacamz seip, tablolarn nasl birletirileceini tanmlayacaz.
Deer Tablosu listesinde Satis_97nin seili olduuna emin olun.
Hesapla listesinde Deerin seili olduuna emin olun.
Kolon ksmnda ise TOP_SATIS_97yi seip, Eletire basn.
178
MapInfo, tablolar otomatik olarak birletirmeyi deneyecektir; fakat yine de her

zaman hangi birletirme metodunu kullandna bakmamz iyi olur.
MapInfo, tablolarmz ilikisel birletirme metodu kullanarak birletirmi. Her iki
tabloda da il adlarn ieren bir kolon olduu iin, bu metodu kullanp, tablolarmz ortak
kolon aracl ile ilikilendirebiliriz.
Dikkat edecek olursanz, Eleme Tanmla diyalounda deitirmeniz gereken bir
ey yok. Sizin diyalounuzda aadaki gibi grnmeli:
Eleme Tanmla diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Tematik iin Kolon Deitir diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Tematik Harita Yap Adm 2 / 3 diyalou artk bize illerin TOP_SATIS_97 sahasna
gre renklendirildiini gsterir. Satis_97 tablosunun veritabannda yer almayan illerin
sat deeri sfr olacaktr. Bu illeri aralk tanmmza koymamay seebiliriz.
Bolar Alma kutusunu iaretleyin
179
leriye basn.
Eer isterseniz, renkleri ve aralklar deitirebilirsiniz.
Tamama basn.
Iller tablosu iin bu altrmada oluturulan TOP_SATIS_97 kolonuna sanal kolon

denir. MapInfoda yaratlan bu sanal kolonlar geicidir. Eer Iller tablosu kapatlacak
olursa, bu sanal kolonda kaybolacaktr.
imdi de Iller tablosunu verisayfas penceresinde ap, TOP_SATIS_97 kolonuna
daha yakndan bakalm.
Pencere > Yeni Verisayfas Penceresini sein.
180
Tablo Ad listesinden Illeri seip, Tamama basn.
Verisayfas penceresinin
TOP_SATIS_97yi greceksiniz.
son
kolonuna
baktnzda
orada
sanal
kolon
Bu kolon geici olduundan, ierdii deerler aktif balantldr (hot-linked).

rneimizde, Iller tablosu Satis_97 tablosuna aktif baldr. Bunun anlam
Satis_97 tablosundaki bir deiiklik annda Iller tablosuna da yansyacak demektir.
Sanal bir kolonu proje ile saklayabilirsiniz. Proje geici kolonu da tamamlayarak
tematik haritay yeniden oluturacaktr.
Ayrca, Dosya > Farkl Kaydet komutunu kullanarak, Iller tablosunun bir kopyasn
yeni (ve farkl) bir tablo olarak kaydetmekte mmkndr. Bu durumda, TOP_SATIS_97
kolonu, bu yeni tablonun kalc bir kolonu haline gelir ve orijinal TOP_SATIS_97 kolonu
ile bir balants kalmaz.
imdi oluturduumuz haritay saklamak iin bir proje oluturalm.
Dosya > Proje Olarak Kaydet i sein.
Satis_Haritasi yazp, Kaydete basn.
10.8.
Corafi Balantlar
MapInfoda tablolar, bir baka yntemle yani corafi balantlar kullanlarak da

birletirilebilir. Bunu yapabilmemiz iin, her iki tablonun da harita objelerine sahip olmas
ve birbirleriyle corafi bir iliki (akmalar gibi) ierisinde olmalar gerekir. Eer bir
tablodaki harita objeleri dier tablodaki harita objelerini ieriyorsa veya onlarn
ierisindeyse, MapInfo bu iki deiik tablodaki bilgileri ilikilendirecek ekilde, iki tablo
arasnda corafi bir balant kurabilir.
181
Iller tablosunu Donatilar tablosundaki verilere gre renklendirmek isteyelim ve

her ili, o il ierisinde yer alan donatlarn kar veya kazanlarna gre renklendirelim. Eer
bu iki tablonun verisayfas pencerelerini karlatracak olursanz, her ikisininde
paylat ortak bir kolon gremezsiniz. Baka bir deyile diyebiliriz ki, Donatilar
tablosunda hangi donatnn hangi il ierisinde yer aldn gsteren bir kolon yok. Bu
yzden veritaban bilgilerine dayanan ilikisel bir balant kurmak imkansz. Biz de bu
yzden birletirme ilemi iin bu iki tablonun harita objelerini karlatracaz.
imdi Iller tablosunu her ilin iinde yer alan donatilarn kar veya kazanlarna gre
renklendireceiz.
Aralklara Gre TOP_SATI_97 katmannn grlebilir seeneinin

iaretini kaldrn.
Tamama basn.
Harita > Desenli Analiz Haritas -Tematik Yap seip, Aral sein.
Alan iin aralk tanml bir ablon seip, leriye basn.
Tematik Harita Yap Adm 2 / 3 diyalou grnr:
Tablo listesinde Illerin seili olduunu kontrol edin.
Kolon listesinden Birletiri sein.

Tematik in Kolon Deitir diyalou grnr.
Deer Tablosu listesinde Donatilarin seili olduuna dikkat edin.
l baznda toplam deer almak iin Hesapla listesinde SUM sein.
Kolon listesinden KAR_ZARAR seip, Eletire basn.
182
Eletirme seeneine bakacak olursak, MapInfonun bu iki tabloyu illerin

plakalarna ve donatlarn X koordinatlarna gre birletirmeye altn grrz.
Tahmin edeceiniz zere bu balant yntemiyle hibir veri birleemez, bu yzden
tablolarmz corafi ilikilerle birletireceiz.
Corafi eletirme iin ikinci seenei iaretleyin.
Corafi eletirme bir cmle gibi okunabilir.
Listeyi kapsar dan in iindedir e deitirin.
MapInfo Donatilar tablosunun objeleri ller tablosu iine denlerin bilgilerini ller
tablosuna aktarr.
Eleme Tanmla diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Tematik iin Kolon Deitir diyalounu kapatmak iin Tamama basn.
Bolar Alma kutusunu iaretleyin.
leriye basp, Tamama basn.
Bir nceki eletirmemizde olduu gibi Iller tablosuna donatlarn kar ve

kazanlarn ieren geici bir kolon eklendi. Bu almanz proje olarak kaydedecek
olursanz, bu geici kolonu yeniden oluturacak komutlar da orada saklam olursunuz.
Eer Donatilar tablosuna yeni donatilar eklenecek olursa, kaydetmi olduunuz projeyi
183
yeniden atnzda, tematik haritamz bu deiiklikleri yanstacaktr. Bu tematik harita,

projeyi her amzda yeniden oluturulacaktr.
184
zet
Hazrlk Aamalar:
1. Tematik olarak renklendirmek istediiniz tablolar belirleyin ve an.
2. Eer birinci admda atnz tabloda, verilerinden yararlanarak
renklendirmeyi yapmak istediiniz kolon veya kolonlar yoksa o kolon veya kolonlar
ieren tablo veya tablolar da an.
3. Tematik Haritann tipini belirleyin:
Aralk
Bireysel
Pasta Grafik
ubuk Grafik
Nokta Younluk
Byyen
Grid
Tematik Harita Oluturmak in
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap
Eletirme Yapmam Gerekir mi?
Sadece, kullanacanz veriyi ieren kolon baka bir tabloda ise, eletirme
yapmanz gerekir.
Tematik Haritay Deitirme
Harita > Tematik Haritay Dzenle
veya
Tematik haritann lejant zerine ift tklayn.
Tematik Haritay Kaydetme
185
11.
leri Seviye Tematik Haritalama
Dersin Amac
Bu derste, ift deikenli tematik haritalarn oluturulmasn, ayn blgeye ait
birden fazla verinin karlatrlmas iin dorudan harita zerinde bar grafik veya pasta
grafiklerinin oluturulmasn, blge zerinde nokta ile tematik oluturmay, ve alt ksm
gsteren ablon kullanarak iki kere tematik oluturma ilemini reneceiz. Bunlarn
yansra tematik haritalamada kullanlan ana aralardan biri olan grid tematik
haritalamasn ve yaratlan grid haritann 3 boyutlu grntlenmesini greceiz. Son
olarakta 3 boyutlu analizlerden biri olan prizma haritalara bakacaz.
ift Deikenli Tematik Haritalarn Oluturulmas

Bar Grafik Tematik Haritalarn Oluturulmas
Pasta Grafik Tematik Haritalarn Oluturulmas
Nokta Younluk Tematik Haritalarn Oluturulmas
Grid Tematik Haritalarn Oluturulmas
Prizmatik Haritalarn Oluturulmas
3 Boyutlu Harita Pencerelerinin Oluturulmas
Lejant Deitirme
Pratik Kullanm
nceki derslerimizde tematik harita oluturmann ama ve yntemlerinden
bahsedilmiti. Ancak baz durumlarda ayn harita zerinde birden fazla veri tipine veya
eidine gre tematik harita oluturmamz gerekebilir. rnek olarak partilere verilen oy
miktarlarnn harita zerinde gsterilmesi iin her partinin ald oy oranna veya oy
saysna gre bar grafiklerinin il haritas zerinde oluturulmas verilebilir.
Genellikle younluk verilerini harita zerinde ifade etmek iin renk kullanmak
yerine noktalar ile tarama yntemini seeriz. Mesela nfus younluu haritasnn
oluturulmas iin her 100 insan iin 1 nokta koyarak Trkiye haritas zerinde nfus
dalmn grebiliriz. 1 noktann ifade ettii insan saysnn byklne gre de daha
sk veya daha seyrek bir dalm elde ederiz.
Bazen bir sr noktaya bal birok veriyi kullanarak anlalr bir ekilde haritalar
grntleyemeyebiliriz. Bu gibi durumlarda mesajmz net bir ekilde verebilmemiz iin
tamamiyle renklendirilmi bir yzeye ihtiya duyabiliriz. Bu teknii tematik haritalar iin
kullandmz gibi, 3 boyutlu ykseklik modelleri iin de kullanabiliriz.
186
Net bir mesaj vermemizde renklerinde yardmc olmad durumlarda 3 boyutlu

gsterimi kullanabiliriz.
11.1.
ift Deikenli Tematik Haritalarn Oluturulmas
Daha nceki almalarmzda tematik harita oluturmay renmitik. imdi daha

gelimi seenekleri kullanarak, daha net mesajlar vermeye alacaz.
Dosya > A komutundan,
Bolum_11 klasrndeki Iller ve Donatilar tablolarn anz.
Grld zere Donatilar tablosu, noktasal objelerden olumakta ve noktalara

ait iyeri tipi ve sat bilgilerini kapsamaktadr. Eer biz hem iyerinin tipini hem de ilgili
sat bilgisini ayn zamanda gstermek istiyorsak, bu niteliklere ait kolon tiplerinin ikisi
birden saysal veya ikisi birden karakter olmad iin yeni bir yaklama ihtiyacmz var.
Bu yaklamn ismi ift Deikenli Tematik Haritalama olup, noktasal veya izgisel
objeler ieren haritalar zerinde uygulanabilir.
Elimizdeki veriye bal olarak, iki tane aralkl haritay veya bir bireysel bir de
aralkl haritay seebiliriz. lk nce Donatilar tablosunun TIPI kolonuna gre bireysel
renklendirilmi tematik harita oluturalm.
187
ki deikeni bir sembolde gsterebilmemiz iin, her deiken iin deiik bir
nitelik sememiz gerekir, mesela birisi renge gre ayrlm iken dieri sembol tipine veya
byklne gre ayrlabilir. imdi biz renkleri setiimize gre artk, aralkl tematik
haritay sememiz gerekiyor.
Dikkat ettiiniz zere bu byyen bir tematik harita deildir, deiken

byklklerde aralkl tematik haritadr. Bir sonraki admda tematik yaplacak kolon
olarak SATIS_95i seiniz. 3. Diyalogdaki Stiller dmesine basnz ve Seeneklere
tklaynz. Uygula seeneinde, bu tematik iin en uygun gsterim olan Boyutu seiniz.
188
Tamama bastmz zaman bu diyalog baka bir harita yaratacaktr ama aslnda
sadece bir nceki tematik haritadaki byklkleri deitirecektir.
Fakat izimler sadece Harita Penceresinde tek kat olarak yapld. Lejant
Penceresinde bu iki tematii iki farkl grupta grebiliriz. Eer Katman Kontrolne de
bakacak olursak orada da bu iki tematik katman iki farkl katman olarak grebiliriz. Bu
tematik katmanlarn srasn deitirdiimizde her katman kendi tematik tipine geri
dner.
Eer Aralkl Tematiin, Stiller seeneinde Boyut yerine Tm Deerleri
seecek olursak, tematik haritalar iki ayr katman olmak zere otomatik olarak
deiecektir.
Daha sonra da greceimiz zere, Prizma Haritalarda, ift deikenli tematik
harita oluturmada kullanlabiliriz.
189
11.2.
Bar Grafii Tematik Oluturma
nceki derslerimizde tematik harita oluturma konusunda bir fikir edinmitik. Bu

derste Trkiye il haritas tablosu ve 1991 seimlerinin il merkezlerindeki sonu tablosu
ile alacaz.
Bolum_11 klasrndeki Iller ve 91_Sec_Il_Mer tablolarn an.
Iller tablosunun Harita ve 91_Sec_Il_Mer tablosunun Verisayfas

pencereleri ekrana gelecektir (91_Sec_Il_Mer tablosu haritas olan bir tablo
deildir).
Verisayfas penceresinde il kodlarn, semen saysn, geerli oy miktarn ve

partilerin aldklar oy miktarlarn greceksiniz. Trkiye haritas zerinde bar grafik olarak
bu verilerin grnmesi iin;
Iller Harita Penceresini aktif hale getirin.
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap Mensn tklayn.
Adm1: lk adm tematik oluturma ynteminin seimi aamasdr. MapInfo yedi

farkl tipte tematik oluturmamza imkn salar. Bu tiplerin ne olduu nceki
derslerimizde anlatlmt. (Bkz. Blm 10 )
ubuk Grafik seeneini iaretlediimizde ablon ad ksmnda Bar Chart, Black
and White ve Bar Chart Default seeneklerini greceksiniz. Siyah-beyaz kt iin
birincisini semek uygun olacaktr. Renkli bir grafik hazrlamak iin de ikinci seenei
iaretlememiz gerekir.
190
Adm 2: Sonraki diyalog kutusu ise hangi tablonun kullanlaca ve hangi

kolonlarn seileceinin bilgisidir.
Tabloda mevcut
Bar Grafii
bulunan sahalar
oluturmak iin
kullanlacak
sahalar
Grld gibi Iller tablosunda sadece NUFUS_1990, NUFUS_1997,

ORT_GELIR_1980 ve DEGSM kolonlar mevcuttur. Tablo ksmnda seilen tablonun
kolonlar Kolon Tablosu ksmnda grlecektir. Ancak balang hedefimiz oy oranlarn
Trkiye il haritas zerinde gstermek olduu iin baka bir tablodan veri alarak tematik
yapmamz gerekmektedir (Blm 10).
Birletir seenei ile baka bir tablodaki veriyi alalm.
Birletir seeneini tklayn.
191
Diyalou gelecektir.
Deer Tablosu ksmnda 91_Sec_Il_Mer tablosunun seili olduuna emin

olun.
Hesapla ksmnda Deer seildiine emin olun.
Kolon ksmnda ise DYP kolonunu sein.
MapInfo iki tablo arasnda balant ilemini kendisi yapmaktadr. Ancak yinede
emin olmak iin
Eletir dmesine basn.
Iller tablosundaki PLAKA_NO ve 91_Sec_Il_Mer tablosundaki PLAKA_NO

sahalar balanty salayan kolonlardr.
Tamama basn.
Tematik in Kolon Deitir Diyalog kutusundaki Tamam dmesine basn.
Adm ikiye dndnzde Pasta/ubuk Grafik iin: ksmnda DYP sahasnn

grndne dikkat edin.
Ayn ilemleri ANAP, SHP, RP, DSP, SP ve BAIMSIZ sahalar iin

yineleyin.
Btn sahalar seildikten sonra leri dmesine basn.
192
Adm 3: Bu admda oluturulacak olan bar grafiinin grnm ayarlar yaplr.
nizleme ksmnda oluturulacak bar grafiinin renk ve grafik grnm vardr.
Gerekli grnt deiikliklerini yapmak iin
Stiller butonuna basn.
ubuk Stilini Deitir diyalog kutusu ksmdan olumaktadr.
193
Kolonlar ksmnda her saha iin tanmlanm renkler grlmektedir. Dolgu

dmesine tklanarak seili olan sahann renk tanm deitirilebilir.
Grafik Tipi ise stste ve oklu ubuk seeneklerinden olumaktadr.
Grafik Boyutlar, ubuklarn hangi deerde, hangi boyda ve hangi ende olacan
belirler. Yani ubuk uzunluunun her santiminin hangi deere karlk geldii bu diyalog
kutusundan ayarlanmaktadr.
Tamama basn.
3. Adm kutusunda da Tamam dmesine basn.
Katman Kontrol diyaloundan Iller tablosu iin Etiket seeneini

Il_Ad olarak atayn ve katman da otomatik etiket iaretine tklayn.
Ekranda il haritas zerinde her il iin farkl grafiklerin olutuunu greceksiniz.

Grafiklerin bykln herhangi bir srada deitirmek istediimizde Lejant
penceresindeki tematik dzenleme aracna
11.3.
tklanarak deitirilebilir.
Pasta Grafii Tematik Oluturma
Genelde bar grafii ve pasta grafii ayn tr analizlerde kullanlan veri gsterim
tipleridir. Her iki gsterim tekniinde de birden fazla verinin grsel olarak karlatrlmas
sz konusudur. Bu yzden bar grafii oluturmada ki 3. adma kadar ayn admlar
izlenmektedir.
3. admda aadaki diyalog kutusunu greceksiniz.
Yine ncekine benzer ekilde Stiller dmesi tklandnda pasta eklini
ayarlayabildiimiz aadaki diyalog kutusu grnecektir.
194
Bu diyalog kutusunda da farkl ksm vardr.

Kolonlar: Her saha iin tanmlanm renkler grlmektedir. Dolgu dmesine
tklanarak seili olan sahann renk tanm deitirilebilir.
Grafik tipi: Byyen ve Yarm Pasta seenekleri yer alr. Byyen seenei
iaretlendiinde toplam oy saysna gre pasta byklkleri deimektedir.
Seilmediinde ise btn pastalar ayn byklkte grnecektir. Yarm pasta
seildiinde ise pastalar yarm daire eklinde olacaktr.
Byyen seeneini iaretleyin.
Tamama basn.
3. adm diyaloundaki Tamama basn.
Her il zerindeki Pasta, o ile ait oy dalmn gstermektedir. Pasta dilimlerinden

her birinin bykl pasta renginin gsterdii partinin o ilde ald oy oran ile doru
orantldr. Ayn zamanda pasta bykl o pasta grafik oluturmada kullanlan
sahadaki toplam byklk ile doru orantldr. Bu gsterim yntemi ayn ekilde
mterilerin tketim alkanlklarnn belirlenmesi amac ile de kullanlabilir.
195
rnein iller baznda merubat tketimleri, kullanlan cep telefonu markalar,

beyaz eya tketim oranlar bunlardan sadece birkadr.
11.4.
Nokta Younluu Tematik Oluturma
Dier bir tematik oluturma yntemi snrlar iinde noktalarn oluturulmasdr.

Her nokta belirli bir rakamsal bykl ifade etmektedir. Alan iindeki nokta says ise
o alan iin ifade edilen toplam bykl vermektedir. Mesela nfus younluu bilgisini
harita zerinde gstermek istediimizde nfus bilgilerine gre tematik oluturabiliriz.
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap Mensn tklayn.
Nokta Younluu Seeneini iaretleyin.
ablon ad Ksmnda Dot Density Defaultun seili olduuna dikkat edin.
leri dmesine basn.
Kolon ksmnda NUFUS_1990 sein.
leri dmesine basn.
196
3. Adm olarak yukardaki kutu grnecektir.

Ayarlar kullanlarak bir noktann hangi deeri gsterecei deitirilebilir.
Bylece, nfus younluunu ekranda kolayca izleyebiliriz.
197
11.5.
Grid Tematik Haritalarn Oluturulmas
11.5.1.
Younluk Grid Haritalarnn Oluturulmas
MapInfoda yer alan bir baka tematik haritalama metoduda, grid tematiidir.
Alanlar iin oluturulan tematik haritalarda genellikle snrlarda keskin deiiklikler
oluur, fakat gerek hayatta snrdan snra olan deiiklikler bu kadar kesin olmayp
daha yumuak geiler ierir. Mesela aadaki tematik harita,
Bu haritadan daha iyidir.

Bu altrmay yapmak iin, ncelikle Iller tablosunu anz
Bir Grid Tematii yaratmak iin
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap komutunu seiniz.
198
Grid seenei zerine tklaynz.
ablon Ad ksmnda Grid Defaultun seili olduundan emin olunuz.
leri dmesine tklaynz.
2. Admda diyalog zerinde, aada grdnz deiiklikleri yapnz.
Grid Seenekleri ksmnda ortaya kacak renk dosyasn krpmak iin bir snr
dosyas belirlenir. Eer bir snr dosyamz yoksa ortaya kacak olan renkli katman,
dikdrtgen eklinde olup, bizim hedef alanmzn dnda sorgumuzla alakal olmayan
renkler gsterecektir. Aradaki fark grmek iin, daha sonra ayn altrmay bir snr
tablosu semeden yapacaz.
Grid tematii oluturmak ana katman zerinde kozmetik veya geici bir deiiklik
yapmak deildir. lem srasnda. MIG uzantl bir dosya yaratlr ve aktif Harita
Penceresine yeni bir katman olarak eklenir. .mig MapInfonun grid dosyalarn belirten
zel uzantsdr.
leri dmesine basnz.
3.Adm karnza gelecektir.
199
3. Adm da ayn zamanda bu tematik harita katman iin renk ayarlar da yaplr.
Renklendirmede kullanlacak hcrelerin hangi enterpolasyon tekniine gre
oluturulacan belirleriz.
Stillerde grid dosyamz iin renk emasn belirleriz. lmlerimize gre krlma
saysn deitirebiliriz. Bu altrmada Krlma Saysn 6 olarak deitirin.
Glgeleme ise grid dosyamza derinlik vermek iin kullanlan bir seenektir.
Lejantda
deitirebiliriz.
da
haritamzn
lejantnn
balklarn,
fontunu
ve
etiketlerini
Gridi dz olarak grmek iin Glgelemeyi kaldrabilirsiniz.
200
11.5.2.
Ykseklik Grid Haritalarnn Oluturulmas
MapInfo younluk analizleri dnda ykseklik verileri, eykselti erileri zerinden

de profesyonel dzeyde grid tematik haritalar oluturmanz ve bunlar 3 boyutlu olarak
grntlemenizi salayan yetenekleri barndrmaktadr.
Bir ykseklik grid tematik haritas yaratmak iin,
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap komutunu sein.
Tipi ksmndan Gride tklayn.
ablon ad ksmnda Grid Elevation (meters) seili olduundan emin olun.
leriye tklayn.
Tematik Harita Yap penceresinin 2. Admnda aada grdnz deiiklikleri

yapn.
201
Grid tematik haritasn kesmek iin herhangi bir tablo sememize gerek yok.
nk ana verilere bal olarak oluturulacak olan grid ykseklik tematii otomatik bir
ekilde veri snrna bal oluturulur.
Tematik Harita Yap penceresinin 3. Admnda dier rneklerden farkl bir veri
kullandmz iin enterpolasyon yntemi ayr bir nem kazanmaktadr. Burada
kullanlacak yntemi TIN olarak ayarlamamz gerekmektedir. nk TIN, komu
deerlerle yakndan ilikili olan ykseklik verisi iin kullanlr.
Tamama tklayarak Ykseklik Grid Tematii oluturun.
202
11.6.
Grid Haritasndan 3 Boyutlu Haritalar Oluturma
.MIG uzantl dosyalar 3 boyutta grntlenebilir. Hatrlarsanz, illere gre nfusu

gsteren grid dosyamzda bir MIG dosyasyd. 3 boyutlu bir grnt oluturmak iin;
Harita > 3D Harita Olutur komutunu izleyin.
3D Harita Olutur Diyalou karnza gelecektir. Bu diyalogda ksm yer alr.

Kamerada 3 Boyutlu Haritann balangtaki grntsnn yerini belirleriz. Ikta
gnein simlasyonu iin kullanlabilecek bir k kayna belirleriz.
Grnmde birim, znrlk, lek ve art alan rengi ile ilgili seimler yaparz. 3
Boyutlu harita bir imaj olduu iin, piksel saysn artrdmz zaman ortaya kacak
imajn kalitesi de artar. Bu yzden znrlk nemlidir.
203
3D Harita penceresinin zerindeki dndrme aracn kullanabiliriz.

3D Harita mensn kullanarak, 3 Boyutlu haritay dzenleyebilir ve baka
ekillerde grntleyebiliriz.
Yenile: MapInfo, Microsoft Windowsun video kartna uyarlanan DirectX

teknolojisini kulland iin aktif ekran ayarlarnda ekran srcsnden kaynaklanan
sorunlar olduu zaman ekran yeniden izmek iin yararl bir komuttur.
Bak Noktas Kontrol: Grnty tasarlamak iin kullanlr. Kullanc Bak
Noktas Kontroln kullanarak grntye bak noktasn evirebilir, daha yakndan
bakabilir veya grnty kaydrabilir.
204
A eklinde Gster: Bu seenek 3 Boyutlu haritann halihazrdaki yapsn

izgisel olarak gsterir.
zellikler: 3 Boyutlu Harita Penceresini olutururken kullandmz 2. Adm, yani 3D

Harita zellikleri diyalounu ekrana getirir.
Steroskopik 3D Harita Penceresi:

Eer 3D Harita Penceresi aktif iken CTRL-F3e basacak olursak penceredeki
grntnn renkleri, beyaz alanlar magenta olacak ekilde deiir. Bu pencere, bir
camnda mavi dier camnda krmz bulunan 3 Boyutlu gzlklerle izlenebilir. Bu ekilde
harita zerindeki objeleri 3 Boyutlu sinema izliyormu gibi seyredebiliriz.
205
11.7.
Noktasal Obje eren Dosyalardan Grid Haritalar Oluturma
Eer elimizde zerinde analiz yapmak istediimiz noktasal bir katman varsa,
bazen vermek istediimiz mesaj doru bir ekilde vermekte zorlanabiliriz. Mesela,
haritay yorumlamay zorlatracak ekilde baz objeler birbirlerine ok yaknken, baz
objeler de olduka dank ekilde olabilir. Byle durumlarda Grid Tematii seeneini
analizimizin daha iyi bir grnmn sunmak iin kullanabiliriz.
Donatilar ve Iller tablolarn ap, Donatilar tablosunun SATIS_95

kolonuna gre Byyen tematik haritay Graduated Symbol Defaulta
gre oluturunuz.
Sat aktivitelerini inceleyen her iki tematik haritadan; aadaki grid tematii,
yukardaki byyen tematikten daha net bir mesaj vermektedir.
206
Eer Iller tablosunu snr tablosu olarak belirlemeseydik, ayn tematik harita
aadaki gibi olacakt.
Eer grid dosyasndaki satlarn ayrntsn almak istersek, tek yapmamz gereken
Bilgi tuunu kullanmaktr. Harita zerinde tkladmz noktadan bize enterpolasyonla
bulunmu deer gelecektir.
ENTERPOLASYON
207
IDW, komu deerlerin zerinde birebir etkisi olmayan nfus, sat gibi deerler
iin kullanlr.
TIN, komu deerlerle yakndan ilikili olan ykseklik, yamur miktar gibi
deerler iin kullanlr.
11.8.
Prizma Haritalar, 3 Boyutlu Haritalarn alan tipindeki objeler iin oluturulmasnn

farkl bir yoludur. Objeler, tablodan belirli bir ykseklie ekilir. Bylece, zerinde analiz
yaplan deere gre her corafi alan dierleriyle karlatrlabilir hale gelir. Prizma
Haritas dier stilleri veya katmanlar etkilemez. Sadece stteki katmanlar izdm
katman olarak kullanr ve grnm glendirir.
Bolum_11 klasrndeki Binalar tablosunun ZemindenYukseklik kolonunu
kullanarak Bireysel tematik harita yapnz. Daha sonra seimleri aadaki diyalogda
olduu gibi yapp, prizma harita oluturmaya balaynz.
Tamama basnca ekranda grid tematiini oluturduktan veya .MIG uzantl bir
ykseklik modeli dosyasn kullandktan sonra karmza gelen, 3 boyutlu harita
penceresi gibi deitirilebilen 3D penceresi kacaktr.
208
Prizma penceresinde Bilgi tuunu kullanrsak, karmza sadece prizma katman

ile ilgili kaytlar gelecektir. Dier katmanlar da grsel amalar iin kullanlan imajlar
olarak dnebiliriz. 3 boyutlu grid pencerelerinde ise kullanc sadece ykseklii veya
tklad nokta iin hesaplanan grid deerini renebildii iin, yukardaki zellik prizma
haritalar 3 Boyutlu grid pencerelerinden farkl hale getirmektedir.
Prizma penceresinin zerindeyken sa tua tklaynz ve menden zellikleri
seiniz. Karnza prizma penceresinin grnmn deitirebileceiniz aadaki
diyalog gelecektir.
11.9.
Harita ve Nitelik Dzeltme
Eer, kullanc prizma katman zerindeki deerleri deitirmek gibi, veri

tabannda deiiklik yapacak olursa, bunu, normal tematik haritalarda olduu gibi
prizma harita da dorudan yanstacaktr. Fakat ayn eyi grid tematiklerinde gremeyiz.
Bilgi tuunu kullanarak zmirin nfusunu 3 milyon olacak ekilde deitirin.
Eer kullanc objeleri silme, onlarn yerlerini deitirme, nodlar silme gibi harita
zerinde deiiklik yapacak olursa, bunlarda dorudan yanstlr.
Binalar tablosunu dzenlenebilir yapnz ve Kocatepe Camisini siliniz. (Bu

altrmadan sonra Deiiklikleri ptal Ettiinizden emin olunuz.)
209
zet
ift Deikenli Tematik Harita Oluturmak in
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap
Bar Grafik Tematik Harita Oluturma
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap > ubuk Grafik
Grid Tematik Haritalarnn Oluturulmas
Harita > Desenli Analiz Haritas-Tematik Yap > Grid
Harita > 3 Boyutlu Prizmatik Harita Olutur
210
12. Snflandrma / Blmleme

Dersin Konusu
Bu derste, MapInfonun snflandrma zellii ile objeleri nasl gruplandrdn
reneceiz. Tematik haritadan farkl olarak yeniden snflandrma ile eitli istatistik
ilemlerini rahatlkla yapabilir ve ilem sonucunu harita objeleri zerinde grebilirsiniz.
Her blgeniz eit byklkte olacak ekilde, yeniden snflandrmay kendi organizasyon
corafyanz kartmak iin kullanabilirsiniz. Ayrca yeniden snflandrma ilemine, gerek
seim yaparak gerekse harita objeleri ile nitelik verilerini ilikilendirerek yardmc olan
dier MapInfo aralarn da tanyacaz.
Snflandrma Nedir?
Snflama Penceresini Kullanma
Snflamaya Harita Objesi Seme ve Atama
Snflama durumunu ve tablosunu saklama
Seim Yapmak iin Sorgu > Seim Diyalou Komutunun
Kullanm
Pratik Kullanm
Snflama ilemi, harita objelerini belirli bir gruba ya da snfa atama ilemidir. Biz
burada "Snf" terimini, bir organizasyonun corafyasn anlatan bir terim olarak
kullanyoruz. Snflama zelliini kullanarak, birok ile, il veya baka alanlar blge
oluturacak ekilde birletirilebilir. Bu ayn zamanda tabloda yer alan bilgilere
dayanlarakta yaplabilir. Bylece bir ekilde dengelenmi blgeler oluturabilirsiniz.
Blgeler harita penceresinde, tematik haritada olduu gibi deiik renk veya stillerle
gsterilir. Bunlarn yan sra Snflar Verisayfas her blge iin zet bilgileride ierir.
Mesela, posta servis blgelerini oluturmak iin, posta kodlarn kullanabiliriz. stelik
eer posta kodlar, o koda sahip mteri saysn da ieriyorsa, o zaman blgelerimizi,
hemen hemen btn blgelerimiz ayn sayda mteriyi ierecek ekilde oluturabiliriz.
211
12.1.
Snflandrma Nedir?
Snflama ileminin gc Snflar Veri sayfas dediimiz zel bir Veri sayfas
Penceresinde yatmaktadr. Objeleri snf olarak gruplandrdnzda, her snf oluturan
toplam bilgiler otomatik olarak gncellenir. Kendi snflarnz olutururken bir veya daha
fazla deikeni izleyebilmeniz mmkndr. Ayrca snflarnz oluturduktan sonra da,
onlar kaydedebilirsiniz. Eer yeniden dzenlemek gerekirse de, snflandrma zellikleri
kullanlarak snflarnz deitirebilirsiniz.
Snflar Veri sayfas snf oluturma ve deitirme ilemlerinde bizim
anahtarmzdr. Snflar Veri sayfas, yaptnz her deiiklikte, her snf iin zet bilgileri
yeniden hesaplayan dinamik bir penceredir. Bu ekilde deiikliklerinizin sonularn
annda grrsnz. Bu da size potansiyel deiikliklerin etkisini grmenizi salayan, ya
eer analizi yapabilmenize olanak salar. Son snflandrmay oluturuncaya kadar
birok deiik ekilde gruplama yapabilirsiniz.
Aadaki rnekte de grdnz zere; Snflar Veri sayfas her snf iin bir kayt
ierir.
Snflar Verisayfasnda seilen kayda Hedef Snf denir. Yukardaki rnekte,

Ic_Anadolu hedef snftr. Snflardan birisi her zaman hedef snf olarak bulunur. Hedef
snfa kayt atayabiliriz.
rneimizde, Iller tablosunu kullanacaz. Hedefimiz illeri 1990 ylndaki
nfuslarna bakarak drt blgeye ayrmak.
nce her eyi kapatp Iller tablosunu aalm.
Dosya > A sein.
Bolum_12 klasrndeki Iller tablosunu seip, Aa basn.
212
12.2.
Tablo Yapsn Deitirme
rnekte, snf oluturma ilemini bir listeden yapyoruz. Bunun iin her ilin hangi
blgeye dahil olduunu gsteren bir kolona ihtiyacmz var. nce tabloyu yeni snf
isimlerini girebileceimiz hale getirelim.
Tablo mensn an.
Yapdan Tablo Yapsn zle Deitiri sein.
Kolon Ekleye tklayn.
Tabloda
bulunan
kolonlarn
listesi
Bu
kutularda
seilen
kolonun,
ad, tipi ve
genilii
dzenlenir.
Ad kutusuna Kolon6 yerine Bolge_Ad yazn.
Tipi ksmnn Karakter olduuna emin olun.
Genilik ksmn 20 olarak deitirin.

Diyalog aadaki gibi grnmelidir:
213
Diyaloun doru olduundan emin olunca Tamama basn.
Eer, Harita Penceresi aksa kapanacaktr (Bir tablonun yapsnda herhangi bir
deiiklik yapldnda, MapInfo o tabloya ait btn pencereleri kapatr). Tablonun Veri
sayfas Penceresine baktmzda Bolge_Ad kolonunun eklendiini greceksiniz.
Iller tablosunun yeni durumunu grmek iin Veri sayfas Penceresini aalm.
Pencere > Yeni Veri Sayfas Penceresini sein.

Ekranda yeni Veri sayfas Penceresi grnecektir.
imdi de Harita Penceresini snflama ilemi iin yeniden aalm.
Pencere > Yeni Harita Penceresini sein.
214
Iller tablosunda Blgeleri oluturmak snflama ilemine balayalm.
Pencere > Yeni Snflama Penceresini sein.
Kaynak Tablo listesinden Illeri sein.
Snf Kolonu listesinden Bolge_Adn sein.
Kolonlar ksmndan Sum(NUFUS_1990) sein.
Ekle butonuna basn.
Sum(NUFUS_1990) kolonu Gsterilecek Bilgilere eklenecektir. Aada Yeni

Snflandrma Penceresi diyalou aklanmaktadr.
Kaynak Tablo; snflandrma
yaplacak tablo.
Kolon; Her snfn isiminin

bulunaca kolonun ad.
Burada, kaytlarn gruplandrlarak blge

yapld
zaman
grntlenebilecek
kolonlarn listesi yer alr. Buradan
seilenler Snflar Verisayfasnn bir
paras olacaktr. Dikkat edecek olursanz
btn saysal kolonlarn toplam ve
ortalama deerleri burada yer almaktadr.
Burada, Snflar Verisayfasnda

yer alacak verilerin bir listesi yer
almaktadr. Snf (snf ismi),
say (snfta yer alan kaytlarn
says) ve obje stili (dolgu,
sembol veya izgi) kolonlar
balangta varsaylan kolonlar
olarak burada listelenir. Stil, o
snf grntlemeye yarayan
renk, desen veya ekil olabilir.
215
1990 yl nfusuna gre oluturacamz blgeler iin Sum(NUFUS_1990)

kolonunu kullanacaz.
Tamama basn.
Snflar Verisayfas ekrana gelir ve harita yeniden izilir. MapInfo snflar bo bir
saha zerinde oluturduu iin, Snflar Verisayfasnda sadece bir kayt yer alyor. Buna
henz atama yaplmam snf denmektedir. Atama yaplmam snf bir seri yldz
(*****) ile gsterilir. u anda btn iller atama yaplmam snfn ierisinde yer
almaktadr. Bu snfn rengide beyaz olarak belirlenmitir.
imdi birka tane bo snf oluturup, illerden oluan gruplar her birine tek tek
atayacaz.
Snflama > Snf Ekleyi sein.
MapInfo Snf2 ad ile Snflar Verisayfasna yeni bir kayt ekler. ki snf daha
ekleyelim.
Snflama > Snf Ekle komutunu iki kere tekrar edin.
Snf isimlerini istediiniz gibi deitirebilirsiniz. imdilik

Dou_Anadolu, Ic_Anadolu ve Bat_Anadolu olarak deitirelim.
snf
BOLGE_ADI kolonunda yer alan Snf2nin zerine ift tklayn.
Snf2 adn silip Dogu_Anadolu yazn.
isimlerini
Bu adm Snf3 Ic_Anadolu ve Snf4 Bat_Anadolu olarak deitirmek

iin tekrarlayn.
216
lk snfmz oluturmak iin, ncelikle Snflar Verisayfasndan bir hedef snf

sememiz gerekir. lk hedef snfmz olarak Dogu_Anadolu snfn seelim.
Snflar Verisayfasnda yer alan Dogu_Anadolu snfnn seim kutusunu

tklayn.
Dogu_Anadolu snf, artk hedef snfmz haline geldi. Bu snf oluturmak iin,
haritada yer alan iller katmannn dousunda yer alan illeri sein. Hatrlayacak olursanz,
bu ilem iin ana ara ubuundaki seim butonlarndan herhangi birini kullanabilirsiniz.
Iller Harita Penceresini tklayp aktif hale getirin.
Douda yer alan illerden bir dou blgesi oluturun.
217
Iller katmannda seim yapmaya baladmz zaman, MapInfo seilen illeri

otomatik olarak sayar ve Snflar Verisayfasnda ki btn kolonlar iin deerleri yeniden
hesaplar. Seilen iller hedef snfa eklenir.
Yalnz, bu noktada seilen iller geici olarak hedef snfa atanmtr. Dou blgesi
iin yeterince il setikten sonra, seilen harita objeleri kalc olarak atanmaldr:
Snflar Verisayfasnn balk ubuunu tklayarak aktif hale getirin.
Snflandrma > Seili Nesneleri Seili Snfa Atay sein veya
Ana ara ubuundan Snf Deitir
aracna basn.
Snflama ilemimize Ic_Anadolu blgesine il atayarak devam edelim. ncelikle,

Snflar Verisayfasndaki Ic_Anadolu snfn, hedef snf aktif haline getirelim.
218
Ic_Anadolu snf artk hedef snf olduuna gre, bu snf oluturmak iin
haritadaki iller katmannn merkez ksmnda yer alan illeri sein.
Merkezde olduunu dndnz eyaletleri sein.
Bitirdiiniz zaman seimi atayn:
12.3.
aracna basn.
Snflama lemini Kaydetme ve Bitirme
Seilen objeleri bir snfa atayarak, ayn zamanda ana tabloyu, snf kolonuna yeni
bilgiler girmi olduumuz iin deitirdik. Bu yzden, yeni snf bilgilerini saklamamz
iin, snflama ileminin sonunda ana tablo mutlaka kaydedilmelidir.
BOLGE_ADI sahasndaki yeni deerleri kaydetmek iin:
219
Dosya > Kaydeti sein.
Kaydedilecek tablolar listesinden Illeri seip, Kaydete basn.
Iller tablosunda yaptmz btn deiiklikler artk kalc hale geldi. Sonular
grmek in Iller verisayfasna bakabilirsiniz.
Snflama ilemini sona erdirmek iin, Snflar Verisayfasn kapatmanz yeterli
olacaktr. Harita objelerinin renkleri, snflama ileminden nceki renklerine geri
dnecektir. Eer herhangi bir snf iin balangta belirlenen rengi deitirmi iseniz, ve
bu deiikliin ilerdeki almalarnzda da devam etmesini istiyorsanz Snflar
Verisayfasn kapatmadan nce alma ortamnz proje olarak kaydetmeniz gerekir.
Dosya Ad ksmna SINIF yazp, Kaydete basn.
Snflama oturumunuzu artk kaydetmi oldunuz. leride, bu oturuma yeniden

ulamak iin kaydetmi olduunuz projeyi anz.
12.4.
Sorgu > Seim Diyalou Komutunu Kullanarak Seim Yapma
imdi de, illeri bir snfa atama ilemine baka bir ekilde bakalm. Bir snfa
1980deki ortalama geliri 400.000.000 TLden fazla olan btn illeri atamay dnelim.
Ana ara ubuundaki seim aralarndan birisi ile bunu yapmaya alrsak, bu ilem
olduka fazla zaman alabilir. Biz de bu yzden harita objelerini Sorgu > Seim Yap veya
Sorgu > SQL Seimi komutlarn kullanarak bir koula bal olarak seeceiz.
1980 ylndaki ortalama geliri 400.000.000 TLden fazla olan illeri semek iin bir
ifade yazalm ve sonular bir snfa atayalm. Seimi yapmak iin:
Kaytlarn Seilecei Tablo listesinden Illeri sein.
Koul ksmna ORT_GELIR_1980 > 400.000.000 yazn.
Tamama basn.
220
Koulu salayan illeri grntleyen bir Query# Veri sayfas Penceresi ekrana
gelecektir.
Sorgu ile seilen bu illeri bir snfa atamak iin:
Snflar Verisayfasnn balk ubuuna tklayarak, onu aktif hale getirin.
Seim kutusuna tklayarak hedef snf sein.
aracna basn.
imdi de Iller tablosundaki blge adlarn kontrol edelim.
Pencere > Yeni Veri Sayfas Penceresini sein.
Tablo Ad listesinde Illeri seip, Tamama basn.
221
Snflama ilemi srasnda, MapInfo snf kolonunun ierii zerine yeni snf
otomatik olarak yazar. Bu yzden, snf kolonu iin yeni bir isim setiinize emin olun.
222
zet
Hazrlk Aamalar:
Snflama yapacanz tabloyu belirleyin ve an.
Snflamak istediiniz kolon deerlerini belirleyin. Tablo > Yap > Tablo
Yapsn zle/Deitir komutunu kullanarak, snf isimlerini koyacanz bir kolon
ekleyin.
Snflama lemine Balama
Pencere > Yeni Snflama Penceresi
Yeni Bir Snf Ekleme
Snflandrma > Snf Ekle
Aama:
1. Hedef Belirleme
Snflar Verisayfasndan hedef snf belirleyin.
2. Seim Yapma
Hedef snf oluturacak objeleri/kaytlar sein.
3. Atama
Snf Deitir aracna tklayn
veya
Snflandrma > Seili Nesneleri Ata
Snflar Tabloya Kaydetme
Dosya > Kaydet
Snflama lemini Kaydetme
223
13.
Tampon Blge Oluturma
Dersin Amac
Bu derste MapInfonun Tampon Olutur komutunu reneceiz. Tampon blge
oluturmak bir harita objesinin etrafnda blge oluturmaktr. Noktalar, izgiler,
okluizgiler ve alanlar etrafnda tampon blge oluturulabilir.
zellikler ve lenen Konular
Nokta Objeleri Etrafnda Tampon Blge Oluturma

Snr Seimi Tuunu Kullanma
Oluan Tampon Blgeyi Kaydetme
Tampon Blge izgisinin zellikleri
Pratik Kullanm
Tampon oluturmak yaknlk analizinin gl bir aracdr. Tampon blgeler kapal
alan olduklar iin, ierisinde kalan objeleri aratrabilirsiniz. Tampon blge olutururken
bykln veya yarapn kontrol edebilirsiniz. rnein; MapInfoyu harita
objelerinizin etrafnda 30 km.lik bir tampon blge oluturmak iin kullanabilirsiniz.
Ardndan, tampon blge ierisinde kalan tm noktalarnz (bunlar mterilerinizde
olabilir) seebilirsiniz.
224
13.1.
Nokta Objeleri Etrafnda Tampon Blge Oluturma
Bu derste ankayada ki okullar etrafnda tampon blge oluturacaz. Her okul

haritaya bir sembol objesi olarak ilenmi. Amacmz, hangi rencilerin okula 500
metreden daha yakn bir mesafede oturduunu belirlemek olduu iin ilk nce
tampon blge oluturacaz. Ardndan snr seimi tuu ile tampon blge ierisinde kalan
tm rencileri seebiliriz ve sonular tablosal bir biimde grntleyebiliriz.
lk olarak ekranmzdaki tm pencereleri kapatp, istenilen tm tablolarn
tutulduu alma ortamn (workspace) aalm.
Dosya mensn an.
Aa basp, Dosya trn Workspace sein.
Bolum_13 klasrndeki Cankaya_Okulu seip, Aa basn.

Ekrannzdaki grnt aadaki gibi olacaktr:
Krmz bayrakl evler ankayada ki okullar gsterirken, mavi yuvarlak noktalar

da rencileri temsil etmekte.
Birer kapal alan olan tampon blgeleri birka obje zerinde oluturacaksak bu
objeleri haritadan seim aralarn kullanarak seebilir ya da haritanzda yer alan bir
katmann tamam iin tampon blge oluturacaksanz tm katmandakileri seerek
gerekletirebilirsiniz.
225
Bu rnek iin ankayadaki okullarn etrafnda tampon oluturacamz iin tm

okullar sememiz gerekmektedir.
Tablo > Tamponu sein.
Hangi
tablodaki
objeler
zerinde tampon oluturmak
istediinizi semenizi salar.
Oluturulacak
tampon
blgeyi
hangi
tabloya
yazmanz gerektiini sorar.
Nesnelere Tampon Olutur penceresindeki parametreleri aadaki ekilde

doldurun.
leriye tklayn.
Haritadaki btn
objeler iin tek bir
tampon istenilirse
seilir.
Tamponun
yarapn
setiiniz birime uygun
olarak girin.
Kolondan listesi zel
yarap bilgileri ieren
kolonu kullanmamz ya
da bir baka zel ifadeyi
girmemizi salar.
Mesafe
belirleyin.
birimini
Haritadaki her obje iin ayr bir

tampon istenilirse seilir.
Yuvarlaklk: Tamponu
oluturan
kvrmlarn
znrln belirler.
Kvrm says arttka,
tamponun
hassasl
artar.
Deer kutusuna 500 girin; Birimlerden metreyi sein.
Yuvarlaklk 12 olarak kabul edin; Btn nesneler iin tek tamponu sein.
226
leriye tklayn.
Data Birletirme penceresinden
seeneini iaretleyerek Tamama
tklayn.
227
Harita aadaki ekildeki gibi grnmeli;
Okul ve renci katmanlar, kozmetik katmann altnda yer ald ve alan stili de
yukardaki gibi olduu iin, tamponun altnda kalan okullar ve renciler
grnmemektedir. Bu sorunu zmek iin obje seili halde iken;
Seenekler mensnden Poligon Tipini sein.
Desen aaya alan listesinden Yoku sein.
Tamama basn.
228
Harita tamponun altndaki katmanlar gsterecek ekilde yeniden izilecektir.
13.2.
Snr Seimi Tuunu Kullanma
Tampon blgeyi oluturduumuza gre, herhangi bir okula 500 metreden daha
yakn oturan rencileri Snr Seimi tuunu kullanarak seebilir ve seilen rencilerin
kaytlarn veri sayfas penceresinde grntleyebiliriz.
Ana Ara ubuundan Snr Seimi
Tampon blgenin snrlar ierisinde renci ya da okul bulunmayan herhangi

bir yere tklayn.
tuuna tklayn.
Tampon blge iinde kalan renciler seilecektir.
229
Unutmaynz!
Tampon blge
oluturmak iin,
dzenlenebilir
bir katmannz
olmal ve
evresinde
tampon
oluturacanz
objeyi
semelisiniz.
Setiimiz rencilerin kaytlarn Veri sayfas Penceresinde grntlemek iin:
Pencere > Yeni Verisayfas Penceresini sein.
Veritabann Gster penceresinden Selection tablosunu sein.
Tamama basn.
Seilmi rencilerin kaytlar Veri sayfas Penceresinde grntlenir.
230
13.3.
Oluan Tampon Blgeyi Kaydetme
Dier btn seimlerde olduu gibi, grntlediimiz seilen rencilerin listesi

de geicidir. Eer bir baka MapInfo oturumunda bu sorguyu tekrar kullanmak istiyorsak
Dosya > Farkl Kaydet komutunu kullanarak bu sorgu tablosunun kalc bir kopyasn
elde edebiliriz.
En son oluturulan sorguyu (Query#) sein.
Kaydet e basn.
Dosya ad kutusuna Ogrenciler_500 yazp, Kaydete basn.
Kaydedilen tabloda sadece herhangi bir okula 500 metreden yakn oturan
rencilerin listesi vardr. Tampon blge bir obje olarak kaydedilmemitir.
13.4.
Poligon etrafnda tampon blge oluturma
Daha nceki altrmada nokta objelerinin etrafna tampon blge

oluturulmasndan bahsettik. rnein nehir ya da gl gibi poligon eklinde bir objenin
etrafnda bir tampon blge oluturmak istiyorsanz benzer ekilde aadaki admlar
izlemelisiniz. Tampon blgeyi objenin bulunduu katmana oluturabileceiniz gibi farkl
bir katman eklinde de oluturabilirsiniz. Bu rnekte tampon blgeyi ayr bir katmanda
oluturacaz:
Dosya > A dan Blm_13 klasrndeki binalar ve yol_nehir tablolarn an.
231
Tek bir obje zerinde tampon blge oluturmak iin Se aracn kullanarak
byk gl alann sein.
Tablo > Tampon seeneinden seilen obje etrafnda yeni bir katman
zerinde tampon oluturacaz.
Sonularn tutulaca tablo ksmndan Yeniyi sein
232
Ad tamp Karakter(15) formatnda tek bir kolon oluturun ve tabloya tampon

ismini verip kaydedin.
Birim olarak km deer olarak da 1 girin ve her nesne iin ayr ayr nesneler
kutusunu iaretleyip ileri butonuna basn. Tampon genilii mesafesini de
Kresel sein.
233
Oluan tampon blgenin poligon sitilinden grnn ayarlayabilirsiniz.
Oluturduumuz bu blgeyi nehir Baraj Gl koruma alan olarak adlandrrsak,

tamp blge iinde kalan ve yklmas gereken binalar snr seim butonuyla
setirebiliriz. Bunun iin ana ara ubuundaki snr seim
butonuna basp
ve tampon blge iinde her hangi bir bo alana kliklemeniz yeterli olacaktr.
234
Snr seimi, ile yapm olduunuz ilem sonucunda Baraj Gl koruma alan
ierisinde ka adet binann risk altnda olduunu grebilirsiniz.
235
zet
Katman kontroln kullanarak katman dzenlenebilir hale getirin. (Bir ok

tampon blge oluturma ilemlerinde Kozmetik Katman kullanmak ok faydal
olabilir.)
Tampon blge oluturacanz nesneyi sein.
Ana tu grubundaki herhangi bir seme aracn kullann ya da Sorgu > Seim
Diyalou
Tampon Blge Oluturma operasyonunu gerekletirin: Nesneler >

Tampon Blge Oluturma ya da Tablo > Tampon
Tampon blgenin yarap, birimi, przszlk ve dier parametreleri belirtin.
Her tampon blge oluturma ileminde kullanlmasa da, ounlukla tampon

blgenin iinde kalan objeleri semek iin Snr Seimi tuunu
kullanabilirsiniz.
Bu seenekte eer Her Objeye Bir Tampon Blge Oluturma seeneini iaretlerseniz,
bir istisna oluabilir: Oluan Tampon Blge nesnelerin zerindeyse bunu baka kozmetik
katmandan baka bir katmana yerletirebiliriz. Bunun nedeni bu tampon blgenin
iindekileri seim yaparken baka tampon blge iindekileri semesidir.
ANALZN SEKTREL KULANIMI
Tampon blge oluturma ilemi birok sektrde kullanlan analizlerin banda

gelir. Akarsu takn alanlarnn belirlenmesi, belediyecilikte ykm alanlarnn
tespiti, oluturulacak projeler kapsamnda snr alan belirlenmesi vb.durumlarda
youn olarak kullanlmaktadr.
236
14. OLE (Obje Balants ve Yerletirmesi)

Dersin Amac
Haritalar baka programlara ya pencereyi ya da Obje Balants ve Yerletirmesini
(OLE Object Linking and Embedding) kullanarak yerletirilebilir. Bu blmde bunlar
reneceiz.
zellikler ve lenen Konular
Bir Kapama/Klip Alan Oluturma

Bir Pencereyi BMP ya da WMF Dosyas Olarak Kaydetme
Bir MapInfo Haritasn Baka Bir Uygulamaya Yerletirme
MapInfonun OLE Destei Hakknda Notlar
Pratik Kullanm
Bir word dkmann kt almadan nce, harita eklemek isteyebilir veya sunu
programnzda bir harita kullanmak isteyebilirsiniz. Bunlar ya harita penceresini deiik
grafik formatlarnda kaydederek ya da haritay Obje Yerletirme ve Balants srm 2.0
(OLE 2.0)yi destekleyen baka bir uygulamann iine yerletirerek yapabilirsiniz.
237
14.1.
Bir Pencereyi Grafik Dosya Biimlerinde Kaydetmek
kt olutururken seeneklerinizden biri de pencereyi grafik dosya formatnda

kaydetmektir. MapInfo aadaki grafik formatlarnda pencereyi kaydedebilir: Windows
bitmap (.BMP), Windows metafile (.WMF), Portable Network Grafik Format, JPEG Dosya
Deiimi Format, Tagged Image File Format (.TIF) ve Photoshop 3.0 Format. Bu
formatlarda ki grafik dosyalar ou Word, sunu, tablolama ve grafik programlarnda
kullanlabilir.
Dosya mensn an.
Aa tklayp, Dosya trnde workspacei sein.
Bolum_14 klasrndeki OLEyi seip, Aa basn.
14.2.
Bazen sadece bir blgenin haritasn ayr bir pencerede grntlemek ve/veya
kt almak isteyebilirsiniz. Buna Kapama Alan Oluturma denir. Ayn zamanda, nceden
tanmlanm sadece bir alan kapayabilirsiniz. Kapama alan zerinde bulunabilecek olan
btn tematik haritalar, balantsz katmanlar, etiketler, noktalar ve izgiler kapama
alanna dahil edilir. Yalnz, imaj tablolar zerinde kapama alan oluturulamaz. imdi,
stanbul ili zerinde bir kapama alan oluturacaz ve bunu OLE uygulamas iinde
kullanacaz.
Se tuunu kullanarak stanbulu sein.
Harita > Kapama Alan Oluturu sein.
Haritay yeniden izilir ama bu defa sadece stanbul ili ve onun snrlar ierisinde
kalan dier katmanlar grntlenir.
238
Harita penceresini bir BMP dosyas olarak kaydedip, baka bir uygulamada
aacaz. Kaydetmeden nce dikkat edilmesi gereken ksm;
Seenekler > Tercihler > Sistem Ayarlar ndan
Mapinfo Map nesnesini

Klipborda Kopyala
seeneinin aktif olmas
gerekmektedir.
239
Dosya > Pencereyi Resim Olarak Kaydeti sein.
Dosya adn stanbul_Harita olarak kaydetin.
Kayt trnn aaya alan listede de grld gibi Windows BMP

olduundan emin olun, Kaydet butonuna basn.
Karnza bir
deitirebilirsiniz.
diyalog
kutusu
gelecektir.
Burada
imajn
boyutlarn
Yukardaki dialogda harita iin bir grafik imaj belirledik ve stanbul_Harita.BMP

olarak adlandrdk. Bu imaj artk herhangi bir sunum veya grafik paketinde kullanmak
mmkndr.
14.3.
Bir Haritay Baka Bir Uygulama erisine Yerletirmek
Haritay baka bir yazlm uygulamasnn ierisine yerletirmenin en uygun yolu,

MapInfonun Obje Balant ve Yerletirme (OLE) desteini kullanmaktr. OLE size Harita
Penceresini dorudan MapInfodan alarak, OLEyi destekleyen baka bir uygulama
ierisinde ama imkan salar.
lk admmz bu zellii gsterebileceimiz baka bir program balatmak olacaktr.
OLE ile uyumlu herhangi bir Windows uygulamasn an. (rnein Microsoft
Word).
Tekrar MapInfoya dnn. (Bu ilem <Alt> tuuna elimizi kaldrmadan basarak
ve de ardndan <Tab> tuuna basarak gerekletirilebilir. <Tab> tuuna
MapInfoya dnlnceye kadar basn.)
imdi haritay bu uygulama ierisine yerletireceiz. Bunun bir yolu da

Windowsun pano zelliini kullanmak olabilir. Harita penceresinin tamam panoya
kopyalanabilir.
240
Dzen >Harita Penceresini Kopyalay sein.

Eer Harita Penceresi Kopyala yerine Kopyala grnyorsa, nce Sorgudan
Hibirini Semeyi tklayn, sonra kaldnz yerden devam edin.
imdi teki uygulamaya geiyoruz.
teki uygulamaya gein. (Tekrar, <Alt>+<Tab> tularn kullanabilirsiniz.)
Dzen > Yaptr ya da zel Yaptr sein.
(Eer zel Yaptr seilirse, yaptrlmas mmkn olan formatlar ieren aadaki
diyalog ekrana gelir.)
Bu diyalog zel
Yaptr seilirse
ekranda grlebilir.
Harita Word zerine yerletirildiinde onu deitirme ansna da sahip

olabilirsiniz. Haritann zerindeyken sa tua bastnz zaman bir ksayol mens
ekranda grlr. Bu men sayesinde baz ortak kullanlan menlere iine haritay
yerletirdiimiz uygulamadan kolaylkla ulaabiliriz. Ayn zamanda MapInfodaki harita
objesine de ulalabilinir.
rnein
Yerletirilmi haritann zerinde sa tua basn.
MapInfo Map Nesne > Tamam sein.
Ya da harita zerine
ift tklayabilirsiniz.
241
Dkmann zerinde bir MapInfo Harita Penceresi grnr. Artk, haritann

mesafesini, katman kontroln deitirebilir, tematik harita yapabilir/deitirebilir ve
Bul sorgusunu altrabilirsiniz.
Haritaya ift
tkland zaman
dkmana geri
dnmek istenirse,
dkmann iinde
ama harita
objesinin dnda
bir yere tklanabilir.
Ekranda grlen dkmandaki MapInfo Harita penceresini kapatmak iin:
Dosya > k ve Dkmana Dnmeyi sein.
242
14.4.
Harita Penceresini Kopyalama Tuu
Harita Penceresini, MapInfodan baka bir uygulamaya ekip brakmak da

mmkndr. Bunu gerekletirebilmek iin ekranda MapInfo ve br uygulamann
beraber grlmesi gerekmektedir.
Haritay Kopyala tuunu seip,
zerine tklayn. Daha sonra Harita

Penceresinin zerine tklayn ve elinizi hi kaldrmadan dier uygulamaya srkleyin.
Dier uygulamann zerine geldiinizde farenin tuunu brakn.
Haritay Kopyalama tuunu MapInfonun kendi iinde de kullanabilirsiniz. Bu

ilemin sonucu Harita > Pencerenin Kopyasn kar komutunun sonucuyla ayn
olacaktr.
14.5.
Ole zelliinin Power Point Sunumlar le Birlikte Kullanlmas
MapInfo Professionaln yeni srmnde Ole zelliklerinin gelitirilmesiyle, artk

Power Point Sunumlarnzda Ole arayz yardmyla sunumunuza dorudan .tab
dosyalarn aabilir, dzenleyebilir ve tematik oluturabilirsiniz. Bylelikle MapInfo nda
yaptnz almalar sunumlarnza aktarrken daha kolay ve hzl bir yol izleyeceksiniz.
Bu zellikten yararlanmak iin:
Microsoft Power Point programn an. Insert (ekle) > Object (nesne)
seeneinden aadaki Insert Object (nesne ekle) peneceresini an.
243
Create new (yeni olutur) kutusunu iaretleyip kullandnz MapInfo

Professional versiyonuna gre MapInfo 11.5 Map ya da MapInfo 12 Map
seeneklerinden birini sein ve Tamam butonuna basn.
Aadaki OLE arayz karnza kacaktr. Bundan sonraki ilemlerinizi bu
arayzdeki aralarla gerekletireceksiniz.
244
Table > A seeneinden harita zellii olan her hangi bir .tab dosyasn
aabilirsiniz. rnek olarak Iller.tab ve Donatlar.tab dosyalarn beraber
aalm.
Harita zerinde farenin sa tuuna basarak ayn MapInfo da yaptnz gibi

Katman Kontrol ne ulaabilirsiniz ve ayarlarnz deitirebilirsiniz. Yine
haritanzn slayt zerindeki grnmn buradan ayarlayabilirsiniz.
245
Harita butonunun altndan yine katman kontrol, harita zellikleri ve grnt

ayarlarn dzenleyebilirsiniz. Ayrca Renkli Analiz Yap zelliinden tematik
harita yaratabilirsiniz.
Renkli Analiz Yap seeneine basn ve varsaylan ayarlar takip edin. Iller
tablosondan DEGISIM kolonunu sein ve leriye basn.
MapInfo da tematii oluturulmu haritanz lejantyla birlikte slaytnzda

grntlenecektir.
246
14.6.
OLE Destei le Uygulama Gelitirme
MapInfo haritalarn OLE destei sayesinde kendi zel programlarnzn iine

gmebilir, kullancya kendinize zel fonksiyonlar olan harital uygulamalar
gelitirebilirsiniz. Visual Basic, Visual C, C#, .NET, Delphi, PowerBuilder vb uygulama
gelitirme aralar ile resimdeki gibi uygulamalar gelitirebilirsiniz.
Yukardaki resimde sol tarafta seilen binaya ait veritaban bilgileri sada ise
haritas grnmekte. Harita iinde yaklama ilemleri yaplabilir.
247
14.7.
MapInfonun OLE Destei Hakknda Baz Notlar
1. Yerletirilen Harita Penceresinin Konumunun ve Boyutlarnn

Deitirilmesi:
MapInfonun
Harita
Penceresini
dokmannza
yerletirdikten sonra, bu pencerenin boyutlarn ve yerini deitirebilirsiniz. Bu
zellik MapInfoya deilde, dier uygulamaya aittir. Uygulamann destekledii
baka herhangi bir metodu kullanabilirsiniz.
Not: Baz uygulamalarda, deiikliklerin etkili olabilmesi iin objenin aktif

durumda olmamas gerekir.
2. Dokmanmzn iine yerletirilmi MapInfo Harita Penceresi ile
kt almak: zellikle, kt almadan veya n izleme yapmadan hemen nce
Harita Penceresi zerinde bir deiiklik yapm iseniz, ncelikle haritann
dna tklanarak haritann inaktif yaplmas gerekir. Bu size harita objesini
grntleme ve kt alma imkn salayacaktr.
3. ine Harita Penceresi Yerletirilmi Dokmanlar Paylatrmak:
Harita ieren bir dokman baka bir uygulama tarafndan ald zaman,
harita WMF ya da bir resim olarak grnecektir. Bu noktada, harita dier
herhangi bir grafik imaj gibidir. Haritann boyutu ve yeri deitirilebilir. Eer
sistem (uygulama) 32 bit MapInfoya ve harita oluturulurken kullanlm olan
verilere ulaabiliyorsa, harita aktif hale getirilip, zerinde deiiklik yaplabilir.
MapInfo dosyalar orijinal yerlerinde bulamazsa, veri dosyalarnn yerini
soracaktr.
248
zet
zerinde kapama alan oluturacanz blgeyi sein
Harita > Kapama Alan Olutur
Grafik Dosya Oluturma
Haritay Baka bir Uygulamaya Yerletirme
MapInfo Professionalda; Dzen > Harita Penceresini Kopyala
Harita yerletirilecek uygulamada; Giri > Yaptr ya da Dzen > zel Yaptr
Ya da
Ana Ara ubuundaki Haritay Kopyala tuu
Yerletirilmi Harita Objesini Dzenleme
Harita zerinde sa tua tklayn
MapInfo Map Nesne > A
Ole zelliinin Power Point le Birlikte Kullanlmas
249
15. kt Penceresinin Kullanm

Dersin Konusu
Bu derste, MapInfonun kt penceresini kullanarak nasl profesyonelce grnen
haritalar hazrlayacamz renip, ktmz mmkn olan en etkili hale getiren teknikleri
greceiz. Bunlarn yan sra, haritay okuyan kiiye ilave bilgi salayan kartografik lejant
konusu da ilenecektir.
Kartografik Lejant
Tek Pencereyi Yazdrma
kt Penceresi Ve ereve Kullanm
ereve Tama ve Bykln Deitirme
kt Penceresine Yaz Ekleme
Pratik Kullanm
Verileriniz zerinde analizlerinizi yapp, bunlar gsteren haritanz, verisayfanz
ve grafiklerinizi oluturduktan sonra bu pencereleri bir sayfa zerine yerletirip, ktsn
almak isteyebilirsiniz. Bunun iin bir veya daha fazla pencereyi dzenlemeye yarayan ve
sonular direk yazcya veya iziciye gndermenizi salayan kt Penceresini
kullanabilirsiniz.
250
kt Penceresini kullanmaya balamadan nce, bu altrmada kullanacamz

projeyi aalm.
Dosya mensn an.
A seip, Dosya Trnde Workspacei iaretleyin.
Bolum_15 klasrndeki Ciktiyi sein.
Aa basn.
lke snrlarn, lke bakentlerini, okyanuslar ve grid15 izgilerini gsteren bir

harita alr.
15.1.
Kartografik Lejant
MapInfoda, Tematik ve Kartografik olmak zere iki trde Lejant Penceresi

mevcuttur. Tematik Lejant Penceresini ve zelliklerini daha nceki blmlerde
incelemitik.
Kartografik Lejant, sadece tematik harita katmanlar iin deil, btn harita
katmanlar iin lejant ereveleri oluturur. Bu ereveler haritanzn zerindeki
kartografik veriyi daha iyi anlamanz iin gereken notlar ierir. Ayn harita iin, bu lejant
erevelerini tek bir pencerede sralayabileceiniz gibi, birok pencerede ayr ayr da
gsterebilirsiniz.
Bu derse, bir kartografik lejantn nasl hazrlandna bakarak balayalm. Bir
kartografik lejant, lejant baln, alt balklar ve harita katmanlarnn stillerini ieren
kartografik ve tematik ereveleri gsterir. Kartografik lejant, bu derste gsterilecei
251
zere kt penceresine yerletirebilir ya da MapInfonun OLE yetenei ile baka ktlarda

kullanabilirsiniz.
Dnya haritamz iin bir lejant oluturmakla balayalm.
Harita mensn an.
Lejant Oluturu sein.
Lejant Olutur Katmanlar Seiniz diyalou grnecektir.
Bu diyalou kullanarak lejantta olmasn istediiniz harita katmanlarn

seebilirsiniz. Balang olarak; MapInfo lejant erevelerini harita penceresinde
grnen katmanlarn srasna gre listeler. Yukar ve Aa butonlar ile sralamay
deitirebilir, Sil butonu ile herhangi bir katman kartografik lejanttan karabilirsiniz.
imdilik bu listelemeyi kabul edip bir sonraki diyaloa geelim.
Sonraki butonuna basn.

Lejant Olutur ndeer Lejant zellikleri diyalou ekrana gelir.
252
Diyez iareti (#)

ve yzde iareti
(%), deikenler
Varsaylan
balk, harita
penceresinin
baldr.
iindir.
Diyez iareti (#)
katman ismini
simgelerken,
yzde iareti (%)

sembol adn
simgeler; nokta,
izgi veya alan.
Bu diyalou, istediiniz zaman Lejant Penceresinin baln veya her katman iin
grafik tanmn deitirmek iin kullanabilirsiniz. ekilde grld gibi st Etiket Deseni
blmndeki ifadeyi, silip Stil Yan Etiket Deseni ksmna # iaretini yazarsanz, lejant
sitilinin yanna belirlediiniz lejant bal yazlacaktr. Bu ayar sabitlemek istiyorsanz,
Seenekler > Tercihler > Lejant Penceresi diyalounda ayarlama yapabilirsiniz. Bu
durumda yaplan ayarlama varsaylan olarak gelecektir.
Bitire basn.
253
Kartografik lejant bir kere oluturduktan sonra, onu gerekli duyduunuz zaman
dzenleyebilirsiniz. Bu dzenlemeler katman ekleme, metin erevesi ekleme ve katman
tanmlarn deitirme ve pencere ayarlarn deitirilmesini ierebilir.
imdilik Grid katman iin oluturulan lejant erevesini kartalm.
Bir lejant erevesini lejant penceresinden kartmak iin;
Grid lejant erevesini ana ara ubuundan se aracn kullanarak, erevenin

zerine tklayp sein.
Grid lejant erevesi aadaki gibi renklenecektir:
<DELETE> tuuna basn.
Bir lejant erevesi silindiinde, lejant otomatik olarak yeniden hizalanmaz. Bunu
yapmak iin:
Lejant Tasarmcs mensnden Yenileyi sein.
254
Lejant Yenile diyalou grnr.
Harita penceresinde herhangi bir stil deiiklii olduunda (katman kontrolnden

stil deitirildiinde veya var olan stil dzenlendiinde) veya pencerenin ynnn dikey
veya yatay olarak deitirilmesinin istendii durumlarda (buna daha sonra
deinilecektir) Lejant Yenile diyalounu kullanabilirsiniz.
Tamama basn.
Her lejant erevesinin grafik tanmnn ve balnn dzenlenmesi mmkndr.

Varsaym olarak, MapInfo ilk oluturma srasnda tablo isimlerini kullanr. imdi her
katmann baln ve stil tanmn deitireceiz.
Dunya_Baskentleri lejant penceresinin zerine ift tklayn.

Lejant ereve zellikleri diyalou grnr. Bu diyalou, erevenin baln
deitirmek, ereveye altbalk ve kenar izgisi eklemek ve stil tanm ile fontu
deitirmek iin kullanabilirsiniz.
255
Bal deitirmek iin;
Etiket yaz kutusundan, Dunya_Baskentleri Legend baln silin.

Stil tanmn deitirmek iin:
Dzenle seili metni gurubundan Nokta kelimesini siliniz.
Tanm lke Baskentleri olarak deitirin.
Tamama basn.
Bu ilemi Dunya ve Okyanus katmanlar iin tekrarlayn. Btn katmanlarn

baln silin ve stil tanmlarn Dunya lejant penceresinde lkeler ve Okyanus
lejant penceresinde Su olarak deitirin. Kartografik lejantnz aadaki gibi
olmaldr.
256
Son olarak, kartografik lejant penceresinin ynn deitireceiz. Bir kartografik

lejant, bir pencere ierisinde dikey veya yatay olarak grntlenebilir.
Bu rnek iin, mevcut duruu yatay olarak deitireceiz.
Lejant Tasarmcs mensnden Yenileyi sein.
Lejant Yenile diyalou grnr.
Haritada yaplan
Pencere ynn
deiiklii
deitirmek iin
gncellemek iin
Pencereyi
Stilleri sein
iaretleyin
Yatay tklayn.
Tamama basn.
257
Lejant saklamak iin, alma ortamnz proje olarak kaydetmelisiniz.

Haritamz ve lejantmz oluturduumuza gre, artk MapInfoda kt alma
konusuna geebiliriz. ncelikle sayfa dzenlemesine ve tek pencereli kt hazrlamaya
bakacaz.
258
15.2.
kt Hazrlama
kty yazdrmadan nce, kty gndereceiniz cihaz semek isteyebilirsiniz.
Dosya mensne gelin.
Sayfa Ayarn sein.
kty gndereceiniz cihaz sein.
Konum gurubundan Yatay sein.
Tamama basn.
Dier windows uygulamalarndaki sayfa ayar diyaloglarndan bildiiniz zere, bu

diyalog kutusundan sayfa bykln, sayfa ynn ve kt kaynan
tanmlayabilirsiniz. Bu diyalog kutusu cihazdan cihaza gre ve sadece sizin yazcnzn,
faksnzn veya bir baka kt aracnzn sunduu seenekleri listeler.
MapInfonun kt Penceresi ile almadan nce istediiniz yazc ayarlarn
yaptnzdan emin olun.
259
15.3.
Haritadan Direkt kt Alma
kt penceresini kullanmay renmeden nce, herhangi bir harita, veri sayfas

veya grafik penceresini Dosya mensnden Yazdr seenei ile yazdrabileceinizi
belirtelim. Bu komutu kullanarak yalnzca aktif pencerenin ieriini yazdrabilirsiniz.
Dosya mensnden.
Yazdr sein.
Tamama basn.
Pencereyi yazdrrken, kopya saysn, yazdrlacak sayfay veya bask kalitesini

deitirebilirsiniz. Ayrca eer yazcnn srcs uygun ise kty dosyaya
yazdrabilirsiniz.
15.4.
kt Penceresini Kullanmak (Layout Window)
kt penceresi bir veya daha fazla pencereyi yerletirme ve aklama notlar

ekleme imkn sunar. kty, yazcya gndermeden nce izleyebilirsiniz.
Aada rnek bir kt gryorsunuz:
260
kt penceresinin kullanmn ekranda grnen haritalar kullanarak inceleyelim.

kt penceresi harita, veri sayfas ve baka pencerelerinizin bir kopyasn sanal bir kt
zerine yerletirme imkn sunar. Bu kopyalara ereve denir.
Pencere mensnden Yeni kt Penceresini sein.
Yeni kt Penceresi diyalou grnr. Bu diyalou kullanarak kt penceresinin

ierebileceklerini seebilirsiniz. lk seenek aktif pencereyi kt zerine bytlm
ekilde yerletirir. kinci seenek btn ak pencereleri ayr erevelerde kt zerine
yerletirir. nc seenek ise tamamen sizin isteinize braklm, hibir ereve
iermeyen bir bo kt penceresi sunar.
Bo bir sayfa A sein.
Tamama basn.
Bu nc seenek size bo bir kt salad. imdi kendi istediiniz yerlere,

istediiniz byklklerde ereveler yerletirebilirsiniz.
261
Yeni bir kt penceresi oluturmadan nce Kartografik lek seeneinin seili

olduundan emin olun. Bunun iin Seenekler > Tercihler > Harita Penceresi
mensndeki lekler sekmesindeki Kartografik lek Ekle seeneini iaretleyin.
Artk bu bo sayfa zerinde haritamz ve lejantmz iin ereveler oluturabiliriz.
izim ara ubuundan ereve butonunu
Fareyi kt penceresinin zerinde ereve oluturmak iin tklayp srkleyin.

erevemiz bu altrma iin sayfann sol st kesinden balayp sa alt
kesine, pencerenin yarsn kaplayacak ekilde uzamaldr. ereve belirli bir
bykle ulatnda fareyi brakn.
sein.
262
Oluturduunuz bu kutu, ak olan pencerelerinizden birini gsterecek olan

erevedir.
Fareyi brakr brakmaz karnza, oluturduunuz ereveye hangi pencereyi
yerletirmek istediinizi soran bir diyalog gelecektir. Lejant, bilgi, mesaj, istatistik
pencereleri de dahil olmak zere btn pencerelerden seim yapabilirsiniz.
Pencere listesinden Dunya_Baskentleri,Grid,,Okyanus Haritay sein.
Tamama basn.
Dunya_Baskentleri, Dunya, Grid ve Okyanus katmanlarn ieren harita penceresi
ereve iine yerleecektir.
Lejant penceresi iin yeni bir ereve oluturun.

kt pencereniz aadakine benzer grnecektir:
263
15.5.
lekli kt Alm
Harita ktlar alrken grsel olarak kat zerindeki konumuna baklarak ayarlama
ve boyutlandrma yaplabilecei gibi, MapInfoda lekli ktlar da alnabilmektedir. Yeni
kt penceresine aktardnz grntnn zerine ift klikleyerek ereve Nesnesi
diyalounu aabilirsiniz. Haritanzn genilik ve yksekliini buradan ayarlayabileceiniz
gibi, Harita lek Seenekleri blmnden harita leini ayarlayabilirsiniz. Bu
blmde Haritay Ayarla, ereveyi Ayarla ve ereveyi ierii ile doldur olmak
zere seenek daha bulunmaktadr.
ereveyi ierii ile doldur butonu; harita peneceresini ereveye sdrarak
grntlemek iin kullanlr. Bu kutuyu iaretlemediinizde, ereve sadece ksmi olarak
doldurulabilir ama penceresinin ieriiyle ayn ierie sahip olacaktr.
Haritay Ayarla butonu; ereve boyutunu deitirmeden doru harita leini
uygular. Bu seenek gerek harita penceresinin zoom deerini deitirir, bylece kt
penceresi doru lee ayarlanr. Bu seenek varsaylan seili olarak gelir.
ereveyi Ayarla butonu; lek alanna girilen veriye bal olarak ereve
boyutunu deitirir. lei deitirirseniz snr, merkez, genilik, ykseklik deerleri de
ona bal olarak deiir.
264
15.6.
ereveyi Tama ve Bykln Deitirme
kt penceresinin iindeki ereveler dier standart Windows uygulamalarnda

olduu gibi tanabilir ve bu erevelerin byklkleri deitirilebilir. Ayrca, ktnn
grnmn gzelletirmek iin kt penceresine yaz da ekleyebilirsiniz.
Bir ereveyi tamak iin:
Se aracn
srkleyin.
seip, Fareyle erevenin zerine tklayn ve ereveyi
Bir erevenin bykln deitirmek iin:
ereveyi sein.
edit handle dediimiz iaretler kelerde grnecektir.
Fareyi kullanarak bu kelere tklayn, tutun ve srkleyin.
265
Boyut
deitirme
noktalar
15.7.
kt Penceresine Yaz Ekleme
kt Penceresindeki dokmannza yaz eklemek iin yaz aracn kullanabilirsiniz.
izim ara ubuundan Yaz aracn
kt zerinde baln balamasn istediiniz yere tklayn.
DNYA HARITASI yazn.
sein.
Eer bir yazm ya da dilbigisi hatas yapacak olursanz veya baln fontunu ya
da yaz stilini deitirmek isterseniz, dier Windows uygulamalarndan aina olduunuz
zere bu dzenlemeleri yapabilirsiniz.
Ana ara ubuundan Se aracn

tklayn.
seip, yazdnz yaznn zerine ift
266
Yaznn rengini, fontunu ve ieriini deitirebileceiniz gibi yaznn yazld ay

da deitirebilirsiniz.
imdi, bu iki erevenin sa kenarlarn yatay olarak hizalayalm. Bunun iin kt
mensnden Nesneleri Hizala komutunu kullanrz.
kt penceresindeki bir erevenin zerine tklayn.
<SHIFT> tuuna basarak dier ereveyi de sein.
kt mensnden Nesneleri Hizalay sein.
Biz seilen erevelerin soldan-saa pozisyonu ile ilgilendiimiz iin sadece

yatayda hizalama ayarlarn deitireceiz. Eer pencereleri daha farkl ekilde
hizalamak istiyorsanz, aadaki diyalogdan seenekleri deitirebilirsiniz.
Diyalog kutunuzu aadaki gibi grnecek ekilde ayarlayn:
267
Tamama basn.
Artk seilen objeler verdiiniz zelliklere gre hizaland.
Eer hizalama hatas yaptysanz Dzen > Geri Al Ta komutunu kullann.
Ayrca yaznn st ksmn harita ile hizalamak isteyebilirsiniz. Bu durumda, sadece

dikey hizalamay deitirmeniz yeterlidir.
kt penceresini sunuma hazrlamak iin, son adm olarak, erevenin arka
ksmna birde glge drelim. Bildiiniz zere glge oluturmak grsel olarak
boyutlu bir etki uyandrr.
Bir ereveyi sein.
kt mensnden Glge Yap seip, Tamama basn.
kt zerinde erevesi olan

verisayfas penceresindeki yaz tipini
deitirmek iin, verisayfas
penceresini aktif hale getirin ve
Seenekler > Yaz Tipi > Tipini sein.
Bu ders boyunca son kt ve basknn daha gzel olmas iin uratk. Bunun
yannda dikkat edecek olursanz, kt pencereleri ierdikleri dier pencerelerle aktif
balantldr, bu yzden eer harita, verisayfas veya grafik penceresinde herhangi bir
268
deiiklik yapacak olursanz, bu deiiklik o pencereyi ieren erveyede annda

yanstlacaktr. kt penceresindeki objelerin annda nasl deitiini, dier pencerelerde
lek deitirme gibi kk ilemleri yaparak deneyebilirsiniz.
Pencere mensnn en altndan ak olan Dunya_Baskentleri, Grid,

Okyanus Harita penceresini sein.
Ana ara ubuundan Yakla aracn sein ve bir lkeye yaklan.
Pencere mensnn en altndan, ak olan kt penceresini sein.
ktnn, harita penceresinin o anki grnmn yanstmak iin nasl deitiini

gzlemleyin.
kt penceresindeki almanz saklamak iin, alma ortamnz proje olarak
kaydedin.
15.8.
ktlar iin ablonlarn Kullanlmas
Yazdrma ya da dier ktlar iin yksek kaliteli haritalarn retimi MapInfo

Professional yeni versiyonunun kt ablon seenekleri ile kolayca ve hzl bir ekilde
yaplabilir. kt pencereleriniz iin ablonlar oluturabilir, bu ablonlar proje sayfas
olarak kaydedebilirsiniz. Bylelikle ayn formatta ki ktlarnz kolay ve hzl bir ekilde
hazrlayabilirsiniz. kt penceresi ablonu oluturmak iin:
Aralar > Layout Templates in altnda Create New Templates seeneini

an. Ekrannzda aadaki kt ekran ve ablon aralar ara ubuu
grntlenecektir.
269
Templates Tools (ablon Aralar) daki butonlar kullanarak daha sonra kt

pencerenize ekleyeceiniz objeleri belirleyip kat dzenlerini ayarlayabilirsiniz.
Harita Ekle kt ablonuna bir harita erevesi ekler.
Grafik Ekle kt ablonuna bir grafik erevesi ekler.
Verisayfas Ekle kt ablonuna bir verisayfas erevesi ekler.
Metin Ekle kt ablonuna bir metin objesi yeri ekler.
Metin ekleme butonuna

basldnda yandaki
ekranla karlarsnz.
Buradan eklemek istediiniz
metin ieriini sein ve Add
tuuna basn.
lek ubuu Ekle kt ablonuna bir lek ubuu erevesi ekler.

ablonu Kaydet kt ablonunu bir proje sayfas olarak kaydeder.
Lejant Ekle kt ablonuna bir lejant erevesi ekler.
Kaydetmeden ablonu Kapat Oluturulan kt ablonu iptal eder.
Dosya > Proje olarak kaydet seeneinden hazrlam olduunuz kt

ablonunu kaydedebilir. Ayn ablonu tekrar tekrar kullanabilirsiniz.
270
15.9.
Yeni Varsaylan kt Tercihleri Ayarlar
Eklenen yeni kt zellikleri sayesinde kt penceresi iin seenekleri global olarak

varsaylan ayarlayabileceksiniz. Seenekler>Tercihler den kt Penceresini an.
Pencereyi kapatrken i kaybn nlemek iin, layout penceresi zelliklerine yeni

bir hatrlatma zellii ekledik. Bu hatrlatma almakta olduunuz bir proje sayfasndaki
pencerelerin ieriklerini kapamadan nce kaydetmeniz iin semenizi salar. Bunun iin
kt Pencere Tercihleri nde Kapatmadan Proje olarak kaydetmek iin sor
kutusunu iaretleyin.
271
15.10. Kuzey Oku ve lek ubuu Ekleme

kt pencerenizi atktan ve dzenledikten sonra Kuzey oku ve lek ubuu
eklemek iin Aralar > Ara Yneticisi diyaloundan Scale Bar ve North Arrow
aralarn aktif duruma getirin.
North Arrow arac, bir Harita veya kt Penceresine deiik ekillerde Kuzey
areti ekler. Kuzey areti aracn kullanarak, Kuzey aretini yerletireceiniz
keyi belirleyebileceiniz gibi Aralar Ara ubuunda yer alan Kuzey areti
dmesi ile bir dikdrtgen izebilir ve Kuzey aretini oraya yerletirebilirsiniz.
Scale Bar, verdiiniz llerde bir lek ubuu oluturur. Bu arac ayn
zamanda kt Penceresinde de kullanabilirsiniz. Sizin belirleyeceiniz lekte ve
birimde bir lek ubuunu kt pencerenizin sol alt kesine ekler.
272
Dinamik lek ubuu, Haritanz zerinde dinamik olarak sizin zoomlarnza

gre hareket eden lek ubuu ekleyebilir ve bu lek ubuunu da kt
pencerenizde grebilirsiniz.
lek ubuu Olutur butonuna basn;
lek ubuunun
haritadaki konumunu
ayarlayabilirsiniz yada
deer vererek zel bir yer
tanmlayabilirsiniz.
Devam tuuna basn.
273
Olek ubuunun
boyutunu,tipini ve stil
ayarlamalarn deitirebilirsiniz.
lek ubuunun Tipini Dolu ubuk sein.
Tamam a basn.
Ekranda harita grntsn kaydrdnzda lein de o oranda deitiini

greceksiniz.
274
15.11. Katmanl PDF Oluturma

Haritalarnz PDF ortamnda saklamanza olanak tanr. Hazrladnz kty PDF
olarak kaydedebilir, katmanlar Mapinfonun Katman Kontrlndeki gibi grnr
grnmez yapabilirsiniz. Katmanlar gruplar halinde organize edilebilir.
Hazrlam olduunuz kt iin Dosya > PDF e yazdr sein.
PDF butonuna tklayn.
Katmanl PDF ve PDFe veritaban bilgilerini ekle seeneklerini iaretleyin.
Tamam dediinizde PDF dosyasn kaydedeceiniz yeri soracaktr ktnz PDF

olarak kaydedin.
275
Katman Kontrolnde
olduu gibi katmanlar
grnr yada
grnmez yapabilir.
276
zet
Kartografik Lejant Oluturma
Bir Harita Penceresi oluturun.
Harita > Lejant Olutur
Kartografik Lejant Dzenleme
Lejant > Ekle; Daha nceden eklenmeyen katmalarn lejant erevelerini eklemek
iin kullanlr.
Lejant > Yenile; Lejant penceresinin ynn veya stil deiikliklerini yenilemek
iin kullanlr.
Lejant > Lejant zellikleri; Lejant Penceresinin baln ve pencere zelliklerini
deitirmek iin kullanlr.
zelliklerini dzenlemek iin lejant erevesinin zerine ift tklayn.
Kartografik Lejant Kaydetme
kt Penceresi Oluturma
Harita, grafik, verisayfas veya lejant pencerelerinizi hazrlayn.
Pencere > Yeni kt Penceresi
ktya Yeni Bir Pencere Ekleme
izim Ara ubuu zerinde yer alan ereve aracn
kullann.
Balk Ekleme
izim Ara ubuu zerinde yer alan yaz aracn
kullann.
kt Penceresini Kaydetme
ktlar in ablonlarn Kullanlmas
Aralar > Layout Templates
Kuzey Oku, lek ubuu ve Dinamik lek ubuu Ekleme
kt Penceresini PDF Kaydetme
277
16. Tablo Yapsn zleme, Deitirme & Kolon

Gncelleme
Dersin Amac
Bu derste, MapInfoda ki tablo ynetimini yani tablolar yeniden isimlendirmeyi,
onlar kalc olarak silmeyi, temizlemeyi ve tablo yapsn deitirmeyi reneceiz. Kolon
adlarn, sralarn deitirme, yeni kolon ekleyip, karma ve indeksleme de tablo yapsn
deitirirken bakacamz konular arasnda olacak.
Ayrca, Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitir komutu ile belli bir kolondaki deerlerin
hepsini deitirerek, veritabann annda gncellemeyi de reneceiz. Veritabannn
bakm, temizlenmesi ve gncellenmesine ynelik de olsa hemen hemen her duruma
uygulanabilecek altrmalar yapacaz. Seim ilemlerini kullanarak, bir kolondan belli
kriterleri salayan verileri alacaz. Daha sonra onlar deitireceiz. Mesela bir
kolondaki btn ANK lar seip, onlar Ankara olarak gncelleyeceiz.
Tablonun Adn Deitirme

Tabloyu Temizleme
Tabloyu Silme
Tablodaki Kolonlarn
Deitirme
simlerini
veya
Sralamalarn
Kolon Ekleyip, karma veya ndeksleri Deitirme

Filtreleme ve Geici bir Veriseti Yaratma
Geici Verisetini Kullanarak, Esas Tabloda Gncellemeler
Yapma
Baka bir Tablo Aracl ile Gncellemeler Yapma
Pratik Kullanm
Bazen, hali hazrda kullandmz veritabannda deiiklik yapma ihtiyac duyarz.
MapInfo veriyi, diskte saklamak iin deiik bir teknik kullanarak, deiik yaplar, diskte
deiik dosyalarda saklar. Bu yzden Windows Explorer ile ihtiyacn duyduumuz
deiiklikleri gerekletirmek zor olabilir. MapInfo kendi ierisinde, bunlar kolayca
yapacak menlere sahiptir.
Bazen de veritabanmzda, Ank Ankaraya dntrmek gibi byk
deiiklikler yapmak isteyebiliriz. Bunun iin geici veri setleri yaratp, onlar sonuca
278
ulamak iin kullanrz. Baz durumlarda da bir tabloyu, baka bir tabloda bulunan
deerlerle gncellemek isteyebiliriz. Kolondaki Bilgileri Deitir komutu btn bunlar
yapmamz salayacak pratik bir yol olarak karmza kar.
16.1.
Tablonun Adn Deitirme
Tablonun Adn Deitir, yeniden adlandrmay, o anda programda ak olan

tablolar iin kolayca yapmamz salayacaktr. Kapal tablolar iin bu komutu
kullanamayz.
Bir MapInfo tablosunun adn Windows Explorerdan deitirmek 4 veya 5 adm

gerektirir. Ayrca herhangi birinde yanl isim deiiklii yaplrsa dosya almaz.
Ayrca Katman kontrlnden haritanz kolayca adlandrabilirsiniz. Bunun iin;
Katman Kontrlnden Harita isimlerinizin bulunduu bala sa tklayn sim Deitiri
sein ve haritanz yeniden adlanm olacaktr.
Proje dosyalarnn iinde tablo isimleride yer aldndan, eer ismini deitirdiiniz
MapInfo tablosu bir projenin iinde yer alyorsa, o projeyi geersiz hale getirmi
olursunuz. nk proje o tabloyu nasl bulacan bilemez hale gelir. Bu problemden
kanmak iin;
279
Tablo isimlerindeki deiiklikleri proje oluturmadan nce yapmaya alnz.
Proje tablosunu herhangi bir yaz dzenleyicisinde (WordPad, NotePad)

anz ve gerekli deiiklii elinizle yapnz.
Projeyi anz, tablo ismindeki deiiklikleri yapnz ve tekrar projeyi

kaydediniz.
Tabloyu Sil, seenei seilmi ak tabloyu diskten kalc olarak silecektir. Bu

yzden ilem iin onay ister. Kapal tablolar iin bu komutu kullanamayz.
Tabloyu Temizle ve Sktr, seenei MapInfoya zel bir komuttur. Sk
kullanlan dosyalar zerlerinde bir sr gncelleme, silme ve obje dzenleme yapld
iin zaman getike diskte, olduka byk yer kaplamaya balarlar ve ilem bakmndan
dzensiz olurlar. Bu yzden MapInfo, tablolarn diskte daha az yer tutmasn ve eriim
hzn artrmak iin onlar temizler.
16.2.
Tablo Yapsn Deitirme
ou zaman tablolar balangta gereksinimlerin tmne uygun olarak

oluturulmaz. Biz de, ihtiyalarmz ortaya ktka Tablo Yapsn zle Deitir
komutunu kullanarak MapInfo dosyalarnn yapsn deitiririz. Fakat deiiklikleri
yapabilmemiz iin dosyann RW durumunda olmas gerekir. Eer dosya bir CD-ROM
zerinde ise, tablo yapsn grntleyebildiimiz halde zerinde herhangi bir deiiklik
yapamayz.
280
Eer atmz tablonun, harita zerinde objeleri varsa, Harital seenei alta
iaretlidir. Bu seenei kaldrdmz zaman, harita zerindeki btn objeler silinir.
Elimizde, yalnzca onlarn tablosal verileri kalr. Bu yzden bu seenei kaldrmaya karar
verirken, ok dikkatli olmamz gerekir. Harita zerindeki objeleri ancak eer onlarn
koordinatlarn kolonlarda sakladysak veya artk onlara daha fazla ihtiyacmz
kalmadysa silebiliriz.
Projeksiyon seenei ile halihazrda ki projeksiyon ayarlarn grebiliriz fakat

zerinde herhangi bir deiiklik yapamayz. Projeksiyon ayarlarn deitirmek iin Dosya
> Farkl Kaydet komutunu kullanmalyz.
Indexli sahas, bizim veriye daha abuk ulamamz salar. Bu yzden eer veri
olduka fazla sayda ise ve gncellemeler sk yaplmyorsa, Index seeneini
kullanmamz gerekir. Fakat, veri saysnn az olduu ve gncellemenin ok olduu
durumlarda kolonlar indexlemeden brakabiliriz. Indexleme ilgili tablo ve kolon
zerinde Sorgu > Bul komutunu altrrken gereklidir.
16.2.1. oklu Tablo Yaps Deitirme

Birden fazla tabloyu gncellemek ve deitirmek bazen birka ilemi
tekrarlamanz gerektirebilir. MapInfo v12 kullanclara kolaylk salamak amal oklu
tablo yaps deitime konusunda gelimi zelliklere sahiptir.
Dosya > A sein.
281
Dosya tr kutusundan *.wor u sein ve Blm_16 klasrndeki

Coklu_Tablo_Yapisi ni an.
Ekrandaki Pencerede Ankara_Mahalle ve Ankara_Okullar tablolarnn var

olduunu greceksiniz.
Burada yer alan tablolar incelendiinde ortak olan kolan balklar grnmektedir.
MAHALLE_ADI, ID, MAH_KODU adl ortak olan kolanlar gncellemeden nce kolon
yaplarnn da ortak olmas gerektii iin uygun ekilde dzenlenmesi gerekmektedir.
Bunun iin Tablo > Ak Tablolar Listele yi sein.
Ak olan tablo isimleri Tablo Listesi penceresinde listelenecektir.
282
Listede ak olan tablolar seip sa klik yaptktan sonra Tablo Yaps Yneticisi
ne tkladnzda Table Structure Manager penceresi grntlenecektir.
Gelen pencerede ortak kolon balklarna ait kolon yaplar gncellemek istenen
ekilde dzenlenebilir.
Base Table altnda listelenen Ankara_Mahalleye ait kolon balklarndan ID

kolonunun yapsn deitirmek iin seili hale getirip Edit mns altnda yer alan
Change Typese tklayn.
Gelen pencerede Field Type altnda yer alan Type mensnden Integer
seerek Ankara_Okullar da yer alan ID kolon yaps ile e konuma getirmi oluyoruz.
283
Ayn ekilde Ankara_Mahalle tablosunda yer alan ILCE_ADI ve

MAHALLE_ADI kolonu ile Ankara_Okullar da yer alan MAH_KODU kolonlarnn da
yapsnda uygun deiiklikleri yaparak kolon yaplarn dzenleyebilirsiniz.
16.3.
Varolan Tabloya Kolon Ekleme
Dosya > A sein.
Dosya tr kutusundan .tab sein ve Blm_16 klasrndeki

Ankara_Mahalle ve Ankara_Okullar an.
284
Ekrandaki Harita Penceresinde Ankara mahalle haritasn ve okullarn yerlerini

greceksiniz.
Ankara_Okullar tablosunun verisayfasna bakldnda okullarn il adlarnn

olmadn gryoruz. l adlarn yazdrmak iin ncelikle Il_Adi adnda bir kolon
amamz gerekiyor.
Bunun iin Tablo > Yap > Tablo Yapsn zle Deitiri sein.
Tablo Yapsn Deitir penceresinden Ankara_Okullar seip Tamama

basn.
285
Kolon Ekle seeneine tklaynca Kolon6 adnda bir kolon alr. Ad blmnden
kolonun adn Il_Adi ve tr Karakter(10) olarak deitirin. Tamama basn.
Tablo yapsnda deiiklik yaplan katmanlar katman kontrolnden kaldrlr. Tekrar
eklemek iin katman kontrol penceresinden
Ekle butonunu kullanabilirsiniz.
16.4 Kolon Gncelleme

Bir kolondaki bilgiler Verisayfas Penceresinden tek tek deitirilebilir. Ancak kolonun
hepsine ya da bir ksmna ayn bilgi yazlacaksa bunlar tek tek yazmak ok zaman
alacandan bu ilem Kolondaki Bilgileri Deitir seeneinden yaplr.
lk olarak Ankara_Okullar tablosunda oluturduumuz Il_Adi kolonuna ANKARA
yazdrmakla balayalm.
Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitiri sein.
Tablodan Ankara_Okullar sein.
Deitirilecek kolon ksmnda Il_Adin sein.
Deerin alnaca tablodan Ankara_Okullar sein.
Deer ksmna ANKARA yazn.
286
Tamama tkladktan sonra gncellenmi verisayfas grntlenecektir.
16.5 Seim Tablosundan Kolon Gncelleme

Ankara okullar verisayfasna bakldnda Merkez ilelerin dndaki okullarn ile adlarnn
olmadn grlyor.Bu okullar seerek seilen okullara Mcavir Alan D adn
verebiliriz. Bu ilemi yapabilmek iin ncelikle ILCE_ADI kolonunda bo olan kaytlarn
seilmesi gerekiyor.
Sorgu > Seim Diyalouna tklayn.
Kaytlarn Seilecei Tablodan Ankara_Okullar sein ve Yardmcya tklayn.
Yukardaki koulun aynsn yazn ve Tamam diyerek Se penceresini kapatn.
Sonularn tutulaca isime Ilce_Adi_Olmayan yazn. Tamama tklayn.
imdi seilen kaytlarn ILCE_ADI kolonuna Mcavir Alan D yazmak iin;
Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitire basn.
Bilgileri aadaki gibi doldurun.
287
Bylece ile ad olmayan okullarn hepsini Mcavir Alan D olarak yazdrm

olduk.
Eer gncellemeleri sadece, bir kolondaki baz veriler iin yapmamz gerekiyorsa,
geici tablolar kullanmamz gerekir. Ama, eer bir kolonun tamamn deitirmek
istiyorsak, gncellemeyi orijinal tablonun zerinde de yapabiliriz.
16.6 Tabloya Sra Numaras Ekleme

Eer tablonuzdaki verilerin sra numaralar sizin iin nemliyse o zaman Tablodaki
Bilgileri Deitir seeneinden basite sra numaras ekleyebilirsiniz. Bunun iin
ncelikle;
Dosya>Tm Dosyalar Kapat
Blm_16 klasrnden ller tablosunu an.
Tablo > Tablo Yaps zle ve Deitir den NO adnda Karakter (5) trnde
bir kolon ekleyin.
Sonra Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitir den aadaki ayarlar yapn ve
deer ksmna rowid ifadesini yazn ve tamam butonuna basn.
Bu durumda 1 den balayan ve satr saynz kadar devam eden bir say dizisi
oluacaktr.
Eer 1 deilde baka bir saydan balatmak istiyorsanz rnein 10; rowid+9"
ifadesini yazmanz yeterlidir. Yani istenilen saynn bir eksiini rowid ifadesine
ekleyin.
288
16.7.
Farkl Tablolardan Kolonlardaki Bilgileri Birletirme
Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitir zelliinden yaralanarak farkl

kolonlardaki bilgilerinizi birletirebilir ya da baka bir tablodan veri aktarm
yapabilirsiniz. Yapacamz rnekte amacmz Ankaradaki mahallelerin iinde bulunan
Mahalle Kodlarn Ankara_Okullar tablosunun Mah_Kodu kolonuna ekmek
Bunun iin aadaki ilem srasn izleyiniz;
ncelikle Ankara_Mahalle ve Ankara_Okullar tablolarn Blm_16

klasrnden an.
Mahalle kodlarn Ankara Okullar tablosuna ekmek iin Tablo > Kolondaki
Bilgileri deitir penceresini an.
289
Tablodan Ankara_Okullar, deitirilecek kolon olarak MAH_KODU ve

deerin alnaca tablo olarak da Ankara_Mahalleler sein ve Eletir
butonuna basn.
Okul Tiplerini Ankara_Okul tablosundan Ankara_Mahalle verisayfasna

ekilecei iin iki tablo arasnda ortak bir kolonun mevcut olmas gerekiyor. Bu
iki tablo arasnda Mahalle adlar kolonu ortaktr.
Eletir penceresini yukardaki gibi doldurunuz
Artk Ankara_Okullar tablonuzda mahalle kodu bilgileriniz gzkecektir.
290
Ayr ayr kolonlarda duran adres bilgilerinizi tek bir adres kolonunda toplamak
iin, ncelikleAnkara_Mahalle tablosuna Adres(Karakter-100) adnda bir kolon an.
Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitir den aadaki seimleri yapnz ve yardmc
butonuna basnz.
fade ksmna ekildeki ifadeyi yazarak tm adres bilgilerini tek bir kolonda
toplayn.
291
Bu gncellemeyle Ankara_Yol tablonuzda Adres kolonunda belirtilen tm

kolonlara ait bilgileri ieren tam bir adres bilgisi yer almaktadr.
16.8.
Uzunluk ve Alan Hesab
Yine Kolon deerini deitir zelliinden yaralanarak her bir mahallenin alann
ve yine o mahalle snrlar iinde kalan yollarn toplam uzunluklarn hesaplatabiliriz. Bu
hesaplamalarda dikkat edilmesi gereken nokta tablo ve haritalarn sahip olduu
projeksiyonlardr. Eer kartezyen koordinat sistemi kullanldysa ifade yazarken
fonksiyonlar ksmnda uygun seimler yaplmal, kresel koordinat sistemleri
kullanldysa yine buna uygun fonksiyonlar kullanlmaldr. Bunun iinde Tablo > Yap
> Tablo yapsn izle deitir ksmndan Projeksiyon butonuna basarak mevcut
verinin sahip olduu projeksiyonu renebilirsiniz. Yapacamz rnek iin projeksiyon
GK Central Meridian 33 (ED50) yani kresel bir koordinat sistemidir. Bu nedenle kresel
(spherical) fonksiyonlar kullanacaz. Alan hesaplarken ayr alan fonksiyonu
olduunu greceksiniz.
NOT: Eer non-earth yani herhangi bir projeksiyona sahip olmayan bir veri
zerinde alan hesaplamak istiyorsanz Area fonksiyonunu kullanmalsnz. Area

fonksiyonu kresel (3-boyutlu) koordinatlar dikkate alarak hesap yapar. Eer Kartezyen
(2-boyutlu) bir harita verisine sahipseniz ya da tapu hesab gibi 2-boyutlu hesabn kabul
edildii bir durum iin alan hesaplayacaksanz CartesianArea fonksiyonunu kullann.
Yapacamz rnekte olduu gibi (3-boyutlu) ve projeksiyonlu bir veri iinde alan
hesaplatacaksanz da SphericalArea fonksiyonunu kullanmalsnz. Ayn kural uzunluk,
uzaklk ve evre hesaplamalar iin de geerlidir.
292
Yine Ankara_Mahalle dosyasn an.
Tablo > Yap > Tablo yapsn izle deitir den MAH_ALAN adnda
Tamsay formatnda bir kolon oluturun.
Sonra Tablo > Kolondaki bilgileri deitir den aadaki ayarlar yapn.
Verisayfanzdaki MAH_ALAN kolonuna her mahalleye ait metre-kare cinsinden

yz lmleri eklenmitir.
Uzunluk hesab iin Ankara_Yol dosyasn an.

Yine Tablo > Yap > Tablo yapsn izle deitir den Yol_Uzunlugu adnda
Tamsay formatnda bir kolon oluturun.
Tablo > Kolondaki bilgileri deitir den aadaki ayarlar yapn.
293
Verisayfanzdaki Yol_Uzunlugu kolonuna her yola ait metre cinsinden uzunluk

deerleri eklenmitir.
16.9.
Corafi zellikleri Kullanarak Kolonu Deitirme
Bu altrmada, haritalanabilir iki tabloyu, hedef tablonun kolonunu deitirmek

iin corafi olarak karlatracaz.
Bu rnekteki amacmz; okullarn mahalle kolonuna, onlarn hangi mahalle snr
ierisinde kaldn yazdrmak olacak.
294
Blm_16 ierisindeki Cografi_Eslestirme workspace dosyasn an.
Tablo > Kolondaki Bilgileri Deitir...i seiniz.
Tablo iin Ankara_Okullar2 sein.
Deitirilecek Kolon iin MAHALLE_ADIn sein.
Deerin Alnaca Tablo iin Ankara_Mahalle sein.
Fakat, MapInfonun mahalle isimlerini Ankara_Mah tablosundan nasl alacandan

ya da MapInfodaki terim ile eletirmenin nasl tanmlandndan emin deiliz. Bu
yzden;
Seilen Eletirme Metodunu kontrol etmek iin Eletire tkla.
Ankara_Mahalle tablosu alan tipinde ve Ankara_Okullar2 tablosu nokta tipinde

objeleri ierdikleri iin, MapInfo Ankara_Mahalle Tablosundaki Nesneler
Ankara_Okullar2 tablosundaki nesneleri kapsar eklinde bir varsaymda bulunur.
Eer, dier alternatiflere bakacak olursanz bunlar; objeleri corafi olarak
ilikilendirmeye uygun olacak ekilde in iindedir ve ile kesiir alternatifleridir.
Tamama tkladnz zaman karnza nerdeyse tamam mahalle isimleriyle dolmu olan
MAHALLE_ADI kolonu olduu halde Ankara_Okullar2 verisayfas gelir.
295
16.10. Corafi Deerlerle Kolonu Deitirme

Bu altrmada Koordinat.WOR u kullanacaz. Var olan noktalarn koordinatlarn
kartp, bunlar tablonun kolonlarna yeni deerlermi gibi ekleyeceiz.
Dosya > Btn Dosyalar Kapat seiniz
Dosya > A seiniz
Dosya tr kutusundan Workspacei seiniz ve Blm_16 klasrndeki

Koordinat.woru anz.
Ekrandaki Harita Penceresinde Trkiyenin il haritasn ve il merkezlerini

greceksiniz. Eer bir alana yaklap, nokta objelerden herhangi birisinin zerine ift
tklayacak olursanz, o objenin koordinatlarn grebilirsiniz.
Bu koordinatlar tabloya nitelik olarak eklemek isterseniz, Taan Say tipinde iki
kolonunuzun olmas gerekir. Tablo > Yap > Tablo Yapsn zle Deitir komutunu
takip edin ve Il_Merkezleri tablosunu sein.
296
Bu iki kolonda objenin X ve Y koordinatlar yer alacak. Tablo > Kolondaki Bilgileri
Deitir komutunu kullannz. Tablo dan Il_Merkezleri ni seiniz. Deitirilecek Kolon
iin X_KOORD kolonunu seiniz. X koordinatn objeden alabilmemiz iin yardma
ihtiyacmz olacak. Bu yzden Yardmc ya tklaynz.
Fonksiyonlar seeneine gidiniz ve aaya alan menden CentroidX i
seiniz. fade Yaz kutusuna otomatik olarak Centroidx(obj) aktarlacaktr.
Tamama bastnz zaman Il_Merkezleri tablosu gncellenecek ve verisayfasnda

grntlenecektir. Ayn ilemleri Y koordinat iinde tekrarlaynz.
297
MapInfo haritalarnda, harita zerindeki objelerin koordinatlarn etkileyen iki

zellik vardr. Bunlardan birincisi haritann koordinat sistemi, ikincisi Harita Penceresinin
koordinat ayarlardr.
X ve Y koordinatlarn doru bir ekilde almak iin hem Harita Penceresinin hem
de haritann kendi koordinatnn ayn koordinat sisteminde olmas gerekir. Eer bu ikisi
arasnda bir farkllk varsa ve siz objelerin koordinatn tablonun koordinatnda almak
istiyorsanz Tools > Coordinate Extractor aracn kullanmanz gerekir. Bu ara
sorgu, seamless, raster, sadece okunabilir ve remote tablolarda kullanlamaz.
16.11. Tabloya Yeni Kaytlar Ekleme

Eer ayn veritaban yapsna sahip iki tablomuz varsa ve onlar tek bir tabloda
birletirmek istiyorsak baka bir tablo komutu kullanrz: Tabloya Baka Tablodan Yeni
Kayt Ekle...
298
Bir tablonun ieriini baka bir tabloya kopyalamak istiyorsak ya iki tablonun
yaplar ayn olmal ya da tablo yaplar Tablo Yapsn zle Deitir komutunu kullanarak
ayn hale getirilmelidir. Bu zellii kullanrken dikkat edilmesi gereken konu birbirine
eklenecek tablolarn kolon yaplarnn ayn olmasdr. imdi bu konuyu bir rnekle
inceleyelim:
Dosya > A tan tablo_ekleme.wor proje dosyasn an. Direk,

Ankara_Mahalle ve XYDirek dosyalarnz alacaktr.
Direk tablosundaki veri saysnn 2658 ve XYDirek tablosundaki veri saysnn

198 olduunu, tablo pencerelerinin verisayfasn birer birer aktif duruma
getirdikten sonra MapInfo penceresinin sol alt kesindeki kayt says ksmna
bakarak grebilirsiniz.
imdi XYDirek tablosundaki verileri Direk tablosundaki verilere ekleyeceiz

bunun iin,
299
Tablo > Tabloya Baka Tablodan Kayt Ekle diyalounu an.
lk seenekte eklemek istediiniz tablonun adn, ikicisinde de eklemenin

yaplaca tablo ismini sein ve TAMAM butonuna basn.
ki tabloya ait verilerin birletirildiini greceksiniz. Ekleme yaptnz yani Direk

katmannn verisayfasn aarsanz veri saysnn 2856e ktn greceksiniz.
300
16.12. Harita
ve
Sorgulamalarda
Tarih
ve
Zaman
Verilerinin
Kullanlmas
Eer zaman ya da tarih/zaman gibi zel verilerinizi koruyorsanz, bu bilgileri
sorgulamak ya da grsel olarak MapInfo haritalarnda grntlemek ilginizi ekebilir.
Verinizi tematik olarak ve bir sorgulama analizinin kapsamnda grntlemenize olanak
salamak iin yeni zaman ve tarih veri tipleri ekledik.
Zaman ve Tarih/Zaman Veri Formatlar

Gir
Zaman Format
Tarih_Zaman Format
Tarih
uygulanabilir deil
yyyyMMdd
Zaman
HHmmssfff
HHmmssfff
Tarih_Zaman
yyyyMMddHHmmssfff
yyyyMMddHHmmssfff
NOT: HH saati, mm dakikay, ss saniyeyi, fff saniyenin kesrini,

yyyy yl, MM ay ve dd gn temsil eder.
Zaman veya tarih tipinde oluturulan kolonlara girilecek olan deerlerin bu formatlara
uygun girilmesi gereklidir. nk program veriyi bu formatlara uygun alglayp ona gre
301
ilem yapacaktr. Aksi taktirde bu veriler zerinden yaplacak olan analizlerde sorunlarla
karlalacaktr.
16.12.1.
ki Ayr Kolondan Bir Tarih-Zaman Kolonu Oluturma
Eer elinizde ayr kolonlarda tutulan zaman ve tarih formatnda veriniz varsa ve
bu iki veriyi tek bir kolonda toplamak istiyorsanz aadaki admlar izleyerek
tarih/zaman (date/time) formatl bir data oluturabilirsiniz. Bunun iin aadaki
admlar takip ediniz:
Tm tablolar kapatnz ve Blm_16 klasrndeki SUC_ORANI tablosunu

anz. suc_tarihi ve suc_saati adnda tarih ve zaman formatnda
oluturulmu iki kolon olduunu greceksiniz
Tablo > Yap > Tablo yapsn izle deitir den tarih_zaman adnda
Tarih/Zaman formatnda bir kolon ekleyin.
Daha sonra Tablo > Kolondaki bilgileri deitir den iki kolonu birletirmek
iin aadaki seimleri yapnz.
302
16.12.2.
Tarih ve Zaman Verileriyle Sorgulama
Tarih ve zaman verileriyle sorgulama yapabilirsiniz. rnein istenen bir tarih

aralndaki ve yine istenen zaman aralndaki verileri setirebilirsiniz. Zaman ve tarih
verileriyle sorgulama yaparken dikkat edilmesi gereken nokta verilerin formatdr. Veriler
24 zerinden tutulmaktadr. Sorgulama yaparken ya 24lik sisteme gre zaman ifadesi
yazlmal ya da 00-12 arasndaki karl AM (leden nce) ve PM (leden sonra)
ifadeleriyle birlikte yazlmaldr. imdi bir rnekle bunu daha iyi anlamaya alalm.
Dosya > A SUC_ORANI_2 tablosunu an.
303
Sorgu > Seim Diyalounu an. Yardmc butonuna basn ve aadaki

ifadeleri yazn.
lk resim 24 lik sistemde yazlmas gereken zaman ifadesini gsterir.
Eer zaman verinizi AM-PM formatnda yazmak istiyorsanz o zaman ikinci

ekildeki ifadeyi baz almalsnz. ki zaman ya da iki tarih aral arasndaki
verileri setirebilmek iin between ifadesinden yararlanabilirsiniz.
304
Dikkat edilmesi
gereken bir dier
nokta ise tarih ve
saat verilerinin
ift trnak iinde
yazlmas
gerektiidir.
16.12.3.
Zaman-Tarih Verisiyle Tematik Oluturma
Zaman ve Tarih verilerini kullanarak tematik haritalar oluturabilirsiniz. rnein

bir gn drt eit zaman dilimine ayrp bu zaman aralklarndaki su ilenme orannn
dalmna bakabilirsiniz. Bu rnek iin;
Dosya > A tan SUC_ORANI_2 tablonuzu an.
Harita > Tematik harita Yap diyalounu an.
Tipini Aralk olarak ve ablon olarak da aada belirtilen ablonu sein ve leri
tuuna basn.
305
Bir sonraki admda kolon olarak Suc_saati ni sein.
nc admda zelletir ksmndaki Aralk butonuna basn. Metodu Eit

Aralk ve Aralk saysn 4 olarak ayarlayp Hesapla butonuna basn. Dier
ayarlar varsaylan eklinde brakp TAdeyin.
Bylelikle bir gn iinde drt eit zaman dilimdeki su dalmlarnn tematiini

grntlemi olursunuz. Benzer ilemleri tarih verisi iinde yapabilirsiniz.
306
17. Sorgulama lemleri SQL

Dersin Amac
Bu derste, SQL diyalog kutusunu kullanarak, basit sorgulama ilemlerinden
balayarak en kompleks corafi ve ilikisel sorgulamalar reneceksiniz. MapInfonun
Seim Yap mens ile, sadece bir tabloyu sorgulayabilirken, SQL Seimi mens ile bir
veya birden fazla tablo zerinde ilikili sorgulama yapabiliriz.
Verilerin SQL ile filtrelenmesi ile yeni veri altkmelerinin oluturulmasn, yaplan
sorgulamalarn daha sonra yine kullanlmak zere saklanmasn, oluturulan seim
kmelerinin yeniden kullanlmasn reneceiz.
Corafi objelerin alan ve uzunluk bilgilerinin elde edilmesi ve corafi ilikiler ile
sorgulamann yaplmas gerekletirilecektir.
SQL Seimi kutusunun kullanm

Verilerin filtrelenmesi ve yeni veri oluturma
Sorgularn saklanmas
likisel sorgulamalarn yaplmas
Corafi ilikilerin sorgulanmas
Corafi zelliklerin hesaplanmas (uzunluk-alan)
Pratik Kullanm
Bazen kullandmz tablolardaki bilgilerden zet bilgiler elde etmek isteriz. Bu
durumlarda MapInfo SQL diyalog kutusunu kullanrz. Bu diyalog sayesinde SQL
(Structured Query Language-Yapsal Sorgulama Dili) fonksiyonlarnn tamamn
gerekletirebiliriz. Bylece yllara gre ve ya blgelere gre toplam sat oranlarnn
hesaplanmas gibi, byk veri ynlarndan sadece belirli nitelikleri tayan verileri
seebildiimiz gibi, belirli guruplarda zet veriler oluturabiliriz.
MapInfonun veri yapsnda harita ieren her tablodaki kayt iin bir de obje
olduunu biliyorsunuz. Yine SQL ile bu objelere ait corafi zellikleri sorgulama
imkanmz da vardr. rnein tablo iinde uzunluk bilgisi olmasa dahi bir SQL cmlesi ile
btn caddelerin uzunluklarn ve blgelerin alanlarn hesaplayabilir, hatta bu zellikleri
kullanarak sorgulama ilemi yapabiliriz.
MapInfonun sorgulama fonksiyonlar ile ayn zamanda birbiri ile akan ya da bir
objenin iinde bulunan dier objelerin sorgulama ilemleri de gerekletirilebilir. rnein
307
lmle elde edilmi noktasal verilerin hangi blge snrlar iinde olduunu yine SQL
kutusunu kullanarak renebiliriz.
17.1. SQL Diyalog Kutusu
Dosya > A sein.
Bolum_17 klasrndeki Ankara_Mah dosyasn an.
Ekrannzda Ankarann mahalle haritasn greceksiniz. Bu altrmada

Ankara_Mah tablosunu kullanarak her bir ilenin ka tane mahalleye sahip olduunu
reneceiz.
Sorgu > Seim Yap sein.
Karnza Tamama bastmz anda, seilmi tablonun ierdii btn kaytlar

ekrana getirecek olan Se diyalou gelecektir. Aynsn SQL kullanarak da yapabiliriz.
SQL Seimini sein.
Tablolar kutusu iin Tablolar aaya alan listesinden Ankara_Mah

sein.
308
SQL Seimi diyalounda, Seim diyaloundan farkl baz ksmlar vardr.

1. Birden ok tablo seebilmemizi salayan Tablolar aaya alan listesi ve
tablolarn toplamlarn almamz salayacak fonksiyonlarn bulunduu
Toplamlar aaya alan listesi vardr.
2. Sonular kolonlardaki deerlere gre gruplayabilmemizi salayan Gruplama
Kolonlar seimi vardr.
3. Birden fazla kolona gre sonular sralayabileceimiz Sralama Kolonlar
vardr. Halbuki Seim Yap diyalounda sadece tek bir kolona gre sralama
yapabiliriz.
4. Sorgu sonucunuzu katman kontrolne ekleyebileceiniz Sonular Aktif
Haritaya Ekle kutucuu mevcuttur.
Gruplama Kolonlar kutusuna gein.
Kolonlar aaya alan listesinden ILCE_ADIn sein.
Sralama Kolonlar kutusuna gein.
Kolonlar aaya alan listesinden ILCE_ADIn sein.
Bu sorgulamay yaptmz zaman karmza sadece 8 kayt gelecektir. Eer

verisayfasna bakacak olursanz orada mahalle isimlerini de grebilirsiniz. Fakat her
ileden sadece tek bir mahalle grnmektedir. Fakat Ankarada sadece 8 tane mahalle
yoktur.
309
Sorgu sonucunuzu
katman kontrolnde
grebilirsiniz.
Eer SQLi her ilenin snrlar ierisinde kalan mahallelerin says ile btn ileleri
listeleyecek ekilde dzenlemek istersek;
Kolonlar kutusuna geiniz, burada * yazmaktadr, onu silip
ILCE_ADI, Count(*) "Mahalle Says" yazn.
Sonu Tablosu kutusuna gein.
Sonu Tablosu kutusuna Mahalle_Listesi yazn.
Sonular Gster seeneinin iaretli olmasna dikkat edin.
310
Verisayfas penceresi ekrana gelecektir. Bylece Ankara_Mah tablosundan,

Ankarada hangi ilede ka mahalle olduunu renmi oluyoruz.
Yukardaki rnekten de anlalaca zere Kolonlar yaz kutusunda, sonu
tablosunda grmek istediimiz verileri seeriz. Balangta kullanlan * seim yaplan
tablolardaki btn sahalar gstermektedir. Sahalarn adn tek tek yazmak yerine *
ifadesi ile btn kolonlar seeriz. Eer yukardaki rnekte olduu gibi sadece belli bir
ifadeyi veya belirli kolonlar sonu tablosunda grmek istiyorsak, el ile tek tek
yazabildiimiz gibi kutunun sanda kalan Kolonlar, Operatrler, Toplamlar, Fonksiyonlar
isimli aa alan listeleri de kullanabiliriz.
Gruplama Kolonlar kutusuna yazdmz ILCE_ADI ifadesi, kaytlarn ILCE_ADI

kolonuna gre gruplandrlarak getirilmesini salamtr. Bylece ile baznda bir analiz
yapma imkann elde etmi olduk. Ortaya kan sonular ile harita zerindeki objeler
arasnda hibir iliki yoktur. Karmza gelen verisayfas tamamiyle yeni bir verisayfasdr.
Ankara_Mah tablosundaki ILCE_ADI sahasna baktmzda ile isimlerinin tekrar
eden kaytlar olduunu grrz. Count(*) ifadesi ile gruplama yapldnda hangi ismin
ka defa tekrar ettiini bize bildirir.
Tablolar, MapInfoda o an ak olan tablolarn listesidir. Listede seim yaparken

kursrn Tablolar kutusunun zerinde olmasna dikkat edin. Sorgulama yapabilmemiz
iin ncelikle zerinde sorgulama yapmak istediimiz tablo veya tablolar sememiz
gerekir.
Kolonlar aaya alan listesi, SQL Seimi diyalou Tablolar kutusunda bir veya
birka tablo ismi yazana kadar botur. Tablolar yaz kutusunda bulunan tablolarn
sahalarnn listesidir. Eer birden fazla tablo seilmi ise listedeki isimler <tablo
ad>.<saha ad> eklinde olacaktr.
17.2.
SQL Sorgularn Saklama

Sorgu > SQL Seimini sein.
311
nceki oluturduumuz yapnn aynen geldiine dikkat edin.
ablonu Kaydet dmesine basn.
Dosya ad ksmna Q_1 yazp Kaydet dmesine basn.
Temizle dmesine basn, kutudaki yazlarn silindiine dikkat edin.
nceden saklanm olan sorguyu yklemek iin ablondan Ykle
dmesine basn.
Q_1 dosyasn sein. Kutudaki yazlarn eski haline geldiine dikkat edin.
Bu ekilde, daha nceden yapm olduumuz sorgulama formunu kaydedip

daha sonra tekrar kullanabiliyoruz.
UYARI: Sorgular saklamak ve onlar sonra yeniden yklemek, ilgili dosyalarn
otomatik olarak almasn salamaz. Yeniden yklediiniz sorgular altrabilmeniz iin,
mutlaka dosyalar amanz gerekir.
17.3.
Corafi Fonksiyonlarn Kullanm
SQL sorgulamalarn corafi hesaplamalarda kullandmz daha nceden

belirtmitik rnein kapal alan olarak tanmladmz objelerin alanlarn tablo ile birlikte
grmek isteyebiliriz. Veya cadde uzunluklarn otomatik olarak hesaplamak isteyebiliriz.
Ayrca, bu zelliklere gre sorgulama da yapabiliriz. Mesela alan 3 km2 den byk
mahalleleri grmek isteyelim;
Sorgu > SQL Seimini sein.
Temizle dmesine basn.
Tablolar kutusuna Ankara_Mah yazn.
Kolonlar kutusuna MAHALLE_ADI, Area(obj, "sq km") "Alan" yazn.
Sralama Kolonlar kutusuna MAHALLE_ADI yazn.
Sonu Tablosu kutusuna Mahalle_Alanlari yazn.
NOT: Sralama kolonu kararkter ifadeler iin Adan Zye, saysal ifadeler iinse
Kkten Bye sralama yapmaktadr. Ancak sralama kolonu seildikten sonra
devamna bir boluk brakp azalan manasna gelen desc ifadesi yazlrsa sralama ters
ynde yaptrlabilir.
312
Tamama basn.
Ekranda alfabetik bir srada mahalle isimleri ve mahalle alanlarndan oluan

Mahalle_Alanlar tablosunu greceksiniz. Sralama Kolonlar kutusuna MAHALLE_ADI
sahasn yazmamzn sonucu olarak mahalle isimleri alfabetik bir sray izlemektedir.
Mahalle alan bilgisini sanki bir saha imi gibi elde edebildiimiz iin yine Area(obj, "sq
m") ifadesini sorgulama iin kullanabiliriz.
Sorgu > SQL Seimi sein.
Kutu nceki bilgiler ile gelecektir, Koul kutusuna Area(obj, "sq m")> 3
yazn.
Tamama basn.
313
Bu kez ekranda alan 3 km2den byk olan mahallelerin listesini greceksiniz.

Eer bu sorgunun Harita Penceresine de bakacak olursanz orada da sadece bu zellie
sahip mahalleleri greceksiniz.
MapInfo bize area fonksiyonu gibi daha birok fonksiyonu Fonksiyonlar aa
alan listesinde sunmaktadr.
Seim Yap kutusundan farkl olarak SQL Seimi kutusunun bize salad en byk
imkanlardan biri de birden fazla tabloyu kullanarak sorgulama yapabilme imkandr.
Veritaban bilgilerinin ilikisini kullanmann tesinde corafi ilikiyi kullanarak da
sorgulama yapabiliriz.
17.4.
Birden ok Tablodan Sorgulama Yapma
SQL Seimi nin Seim Yap tan en byk fark, burada birok tablodan ayn anda
sorgulama yapabilmemizdir. Bu sorgular verilerin niteliklerine gre yapabildiimiz gibi,
corafi zelliklere gre de yapabiliriz.
Dosya>A mensnden Blm_17 klasrndeki Ankara_Okullar

tablosunu an.
Sorgu > SQL Seimi sein.
Temizle dmesine basn.
Tablolar kutusuna Ankara_Okullar, Ankara_Mah yazn. (Aa alan

tablolar listesini kullann)
314
Koul kutusuna Ankara_Okullar.obj Intersects Ankara_Mah.obj

and Ankara_Mah.ILCE_ADI = "CANKAYA" ifadesini yazn.
Sonu Tablosu kutusuna Cankaya_Okullar yazn.
Tamama basn.
Sadece ankaya ilcesinde yer alan okullarn listesini greceksiniz. Bu sorgulamada

kullanlan ifade ankaya ilesi snrlarnda bulunan okullarn tamamn se demektir.
fadede kullanlan intersects terimi corafi olarak ankayaya ait mahalle alanlar ile
akan okul sembollerini seme ilemini yapmaktadr.
315
Bir sonraki altrmamz iin;
Dosya > A seip, Iller ve Yerlesim tablolarn an.
Bu altrmamzda Yerlesim tablosunu iinde bulunduklar illerden hangilerinin

nfus kaybettiine bakarak sorgulayacaz. SQL diyalounda ncelikle Tablo aa alan
listesinden Yerlesim ve Illeri seeceiz. Koul kutusuna otomatik olarak gelen ifadeyi
silip, aadaki ifadeyi yazn.
316
imdi ikinci kriterimizi And operatrn kullanarak ekleyeceiz.
317
Not: Eer ayn sorguyu tablo sralamalarn deitirerek yaparsanz, Iller,

Yerlesim; sonu verisayfas deiecektir. O zaman nce illeri sonra yerleimleri
listeleyecektir.
318
17.5.
Alt Seimler
Seim yap ile SQL Seimi arasndaki bir dier fark ise, SQL Seimini kullanarak
birok deiik tablodan dahili sorgulamalar yapabilmemizdir. imdi Yerlesim
tablosundaki yerleimleri iermeyen illeri sorgulayalm.
Burada Not operatrn kullanarak, eletirilemeyen kaytlar elde ediyoruz.
17.6.
Contains, Intersects ve Within Operatrlerinin Kullanm
SQL seimi penceresinden sorgulamalar yaptrrken contains, intersects gibi

operatrlerden yaralanabilirsiniz. ki ayr katmanda depolanm olan poligon ve nokta
319
verileri gz nne alrsak; Contains (kapsar) operatr poligon bir objenin ierdii nokta
objeleri bulmak iin kullanlrken, Intersects (kesiim) iki nesnenin kesitii her noktay
dahil eden bir seim yapacaktr. Within operatr ise containsin tersi olarak bir nesnenin
iinde olduu baka nesneleri bulmak iin kullanlr. imdi bu operatrlerin
kullanmlaryla ilgili rnekler yapalm.
rnein iinde okul bulunmayan mahalleleri semek istiyorsanz contain
operatrn kullanarak bir sql ifadesi yazar ve okul ieren mahalleleri bulabilirsiniz.
Sonrada seimi tersine evir
seebilirsiniz.
butonundan yararlanarak okul olmayan mahalleleri
Blm_17 klasrndeki Ank_Mah ve Ank_okullar tablolarn an.
Sorgu > SQL Seim Diyaloun dan aadaki sql ifadesini yazn.
Tablolar ksmndan Ank_Mah ve Ank_okul tablolarnz an. Birden fazla tablo

seildii zaman Koul ksmnda varsaylan olarak bir ifade gelecektir.
Onaylamadan nce ifadenin doruluunu kontrol edin. Varsaylan olarak gelen
ifade her zaman sizin yapacanz sorgulamaya uygun olmayabilir.
fade de tablolarn srasna dikkat edin ve gerekiyorsa dzeltme yapn.
Bu altrmada Mah katmannn okul katmann ierdiini (contains) ifade

dorudur. Bu ekilde brakp tamam tuuna basn.
320
Sorgu sonularn haritanzda grebilmek iin Sonular Aktif Haritada

Gster seeneini iaretlemeyi unutmayn.
Bu sorgu sonucunda seilen yerler iinde okul barndran mahallelerdir.

Amacmz okul barndrmayan mahalleleri bulmakt. Bunun iin Ana ara
ubuundaki seimi tersine evir
butonundan ya da Sorgu > Seili
Olmayanlar Se komutundan yararlanabilirsiniz.
321
Dier bir rnek ise, rnein Ank_Mah katmann stnden geen bir yol
katmanmz olsun. Sadece yolun iinden getii mahalleleri belirlemek iin intersect
operatrnden yararlanabilirisiniz. Bu rnek iin;
Yine Ank_Mah tablosunu an. Sonra Dosya > Yeni Tablo dan Aktif harita
penceresine eklenecek Yol adnda yeni bir tablo oluturun. Adi isimli
Karakter(10) formatnda bir kolon oluturun ve Tamam butonuna basn.
Katman kontrolnden yeni oluturduunuz Yol katmann ste tayn ve

dzenlenebilir yapn.
izim ara ubuundaki polyline

butonuna basn ve Mahalle katmannzn
ortasndan geen bir yol izin veri tabannda da anayol olarak isimlendirin.
322
Sadece yolun getii mahalleleri belirlemek istediimiz iin bu sorgulamada

intersects (kesiim) operatrn kullanmalyz. Bunun iin aadaki sql
ifadesini yazn.
Sonular Aktif Haritada Gster seeneini iaretleyip Tamam butonuna

bastnzda aadaki harita penceresiyle karlaacaksnz.
323
Within operatr Containsin tersidir.

Ankara_okullar.obj Within Ankara_mah.obj eklinde yazlr.
Contains:
Bnin arlk merkezi Ann snr iinde her hangi bir yerde ise, A
objesi B objesini ierir.
Contains Entire:
Bnin snr Ann snrnn tamamen ierisindeyse, A objesi B

objesinin tamamen ierir.
Within:
Ann arlk merkezi Bnin snr iindeyse, A objesi B objesinin

iindedir.
Entirely Within:
Ann snr Bnin snrnn tamamen iindeyse, A objesi B

objesinin tamamen iindedir.
Intersects:
A ve B objeleri en az bir noktada deiyorsa ya da biri dierinin

tamamen iindeyse, A objesi B objesi ile kesiir.
324
18. Saysallatrma & Koordinatlandrma

Dersin Amac
Bu derste, harita objelerinin oluturulmas, izim ilemleri ve oluturulan objelerin
yeniden dzeltilmesi ilemlerini reneceiz. Objeleri oluturmak iin izim aralarnn
kullanm ve izim mensnn fonksiyonlarn da reneceiz. Objelerin birletirilmesi
ve paralanmas ilemlerini de yapacaz. Poligon, polyline tipi objelerin yeniden
ekillendirilmesi iin dm noktalarnn deitirilmesi ve izim ilemlerinde byk
kolaylk salayan otomatik izleme fonksiyonlarn da renmi olacaz. Bu derste,
taranm imajlarn harita altl veya dorudan bilgilendirici olarak kullanlmasn
reneceksiniz. Paftalarn taranmas ile elde edilen grntlerin koordinat sistemine
oturtulmas ve saysal haritalar ile birlikte kullanm da anlatlacaktr.
izim Aralarn Kullanma

Yeni Tablo Oluturma
Objeleri Polygon veya Polyline Yardmyla Blme
Objeleri Biletirme/Ayrma
Objeleri Hareket Ettirme/Deitirme/Dndrme
Nod Dzenleme, Otomatik zleme, Otomatik Nod Ekleme,
Nodlar Birletirme
Dzenleme
Asistanlar; Poligonlar
Temizleme, Yakalama/Genelletirme
Dn Kapatma ve Voronoi Oluturma
Kontrol
Etme,
maj (raster) veriler

Raster grntlerin almas
Koordinatlandrma
Pafta zerinden saysallatrma
Pratik Kullanm
Corafi verilerin oluturulmas iin tablolara yeni kaytlar eklemek dolaysyla yeni
objeler oluturmak gerekmektedir. Objelerin oluturulmas iin izim aralarnn yer
ald ubuun yansra varolan objeleri blme, birletirme gibi metodlarda kullanabiliriz.
Ayn zamanda mevcut objeleri bytp kltebilir ya da eklini tamamen
deitirebiliriz. Mesela bir yol gzergahnn deitirilmesi iin polyline dm
325
noktalarnn kaydrlmas gerekecektir. Birbirine bitiik poligonlar oluturulurken de ayn

snr ikinci kere izme ihtiyacn ortadan kaldran otomatik izleme yetenei kullanlr.
rnein jeolojik snrlar izilirken komu poligonlarn yardm ile rahata yeni bir poligon
oluturulur.
Haritalarn Corafi Bilgi Sistemlerinde kullanlabilmesi iin nerilen yntemlerden
biri de paftalarn tarayc ile imaj haline getirildikten sonra koordinatlandrlmasdr.
MapInfo kullanclar iin en ok tercih edilen ve nerilen yntem de budur. Ayn
zamanda herhangi bir fotoraf ya da grnty (mesela irket logosunu) MapInfo iinde
ap kullancy bilgilendirme ya da kt alrken kullanma ihtiyac da olabilir. MapInfo
btn bu ilemlere imkan vermektedir. Paftalar tarandktan sonra, koordinat bilinen
noktalar yardm ile istenilen koordinat sistemindeki yerlerine oturtulabilmektedir.
Bylece vektr harita retebilmek iin gerekli altlk salanm olacaktr. Ancak paftann
koordinat sistemi bilinmiyorsa ya da hava fotoraf gibi rektifikasyonu yaplmamsa,
saysallatrma iin kullanlmas hatal olacaktr. Birden fazla taranm pafta yan yana
alarak srekli bir grnt elde etmek de mmkndr. Ancak b grntlerden
otomatik saysallatrma yapma imkan mevcut deildir.
326
izim Aralar
18.1.
Daha ncede belirttiimiz zere MapInfoda haritalar, harita objelerinden oluan

katmanlardan oluur. Drt adet temel obje tipi vardr;
Alanlar: Belirli bir alan kaplayan kapal objelerdir. Poligonlar, elipsleri ve

dikdrtgenleri ierir. rnek olarak lke snrlarn, il snrlarn, sat alanlarn
gsterebiliriz.
Nokta objeler: Tek bir noktada yer alan verileri gsterir. rnek olarak
restoranlar, aalar gsterebiliriz. Noktalar ayrca oklu nokta objeleri olarak
birletirilebilir.
Dorusal objeler: Belirli bir mesafeyi ieren ak objelerdir. izgileri, krkl

izgileri ve yaylar ierir. rnek olarak, sokaklar, nehirleri, elektrik hatlarn
gsterebiliriz.
Yaz objeleri: Bir haritay ya da baka bir objeyi tanmlayan etiket ve balk
gibi yazlardr.
Birleim objeleri: Alan, doru ve oklu nokta objelerinin birleimi ile oluur.
izim aralar izim ara ubuundadr. Bu butonlar aadaki gibidir.
10
11
12
13 14
15 16
1. Sembol: Haritanzn zerine nokta sembolleri yerletirmenizi salar.

2. izgi: Dz izgiler izmenizi salar.
3. Krkl izgi (Polyline): Krkl izgi izmenizi salar.
4. Yay: Bir elipsin drtte bir uzunluunda ve eklinde yay izmenizi salar.
5. Poligon: Poligonlar izmenizi salar.
6. Elips-Daire: Elips ve dairesel objeler oluturmanz salar.
7. Dikdrtgen-Kare: Dikdrtgenler ve kareler izmenizi salar.
8. Yuvarlanm Dikdrtgen: Yuvarlanm kelere sahip, dikdrtgenler ve kareler
izmenizi salar.
9. Yaz: Haritalarnza ve ktlarnza balklar, etiketler ve notlar eklemenizi salar.
327
10. ereve: kt Penceresi zerinde haritalar, grafikleri, verisayfalarn ve lejantlar

grntlemek iin ereveler oluturmanz salar.
11. Deitir: Alanlar, krkl izgileri, izgileri, yaylar ve noktalar hareket ettirerek,
onlar yeniden tanmlayan nodlar ekleyerek veya silerek dzenlemenize yardm
eder.
12. Nod Ekle: Deitir modunda iken alanlara, izgilere ve krkl izgilere nod
eklemenizi salar.
13. Sembol Stili: Noktasal objelerin stilini, rengini ve bykln deitirmenizi
salar.
14. izgi Stili: Dorusal objelerin stilini, rengini ve kalnln deitirmenizi salar.
15. Alan Stili: Alanlarn desenlerini, renklerini, arka planlarn ve erevelerinin stilini,
rengini, kalnln deitirmenizi salar.
16. Yaz Stili: Yaz objelerinin fontunu, bykln, stilini, rengini ve arka plann
deitirmenizi salar.
Bu butonlar yardm ile ekran zerinden izim ve dzenleme ilemleri yaplabilir.
Btn corafi elemanlar ( nokta, izgi, krkl izgi ve alan ) kolayca oluturulabilmekte
ve dzeltilebilmektedir. MapInfonun CBSye getirdii farkl bir yaklamda yaz
objelerinin de corafi objeler gibi herhangi bir harita tablosuna eklenmesi ve bu objelere
veritaban bilgilerinin girilebilmesidir. Bu durum objelerin etiketlenmesinden farkldr.
18.2.
Obje Oluturma
MapInfo ile izim ilemine balamadan nce, zerinde verileri oluturacamz

altlk haritalar aalm;
Dosya > A sein.
Blm_18 klasrndeki Obje_Duzenleme projesini seip, Aa basn.
328
Btn katmanlar
ayarlayabilirsiniz.
grmek
iin
uzaklaabilir,
mesafeleri
ve
renkleri
izilecek olan yeni objeler mevcut stiller ile oluacaktr. Mesela, sokaklar
zerindeki otobs duraklarn, sembol ekleyerek oluturacaksanz, sokak izgisi zerinde
siyah yldzlar ortaya kacaktr. Bu yzden oluturacamz, noktalarn, izgilerin,
alanlarn veya yaz objelerinin stillerine dair bir isteimiz varsa, almaya balamadan
nce onlar stil butonlarn kullanarak dzenlemeliyiz.
MapInfo penceresinde izim yapmak iin, ncelikle izim yapacamz
katmanmzn dzenlenebilir olmas gerekir. Eer dzenlenebilir bir katman yoksa
veya harita penceresi aktif deilse izim ara ubuundaki aralar aktif olmaz.
Eer hibir katman zerinde deiiklik yapmak istemiyorsak, sadece birka eskiz izmek
istiyorsak, kozmetik katman dzenlenebilir hale getirip izim ilemlerimizi bu katman
zerinde yapabiliriz.
Harita > Katman Kontrol mensn an.
Katman Kontrol diyaloundan Kozmetik Katman dzenlenebilir

yapn.
izim aralarnn aktif hale geldiine dikkat edin.

u anda bu harita zerine istediimiz herhangi bir objeyi ekleyebiliriz. Bu objeler 1- 9
numaral aralar ile oluturulabilir.
Nokta oluturmak iin Sembol
Harita penceresi zerinde herhangi bir yere tklayn.
butonuna basn.
329
Daha ncede belirtildii zere, MapInfonun varsaylan nokta sembol yldz olduu iin,
harita zerinde yldz eklinde bir nokta oluacaktr.
butonuna basarak yeni sembol
stili tanm yapabilirsiniz. Bu tanmdan sonra oluturulan btn semboller, tanmlanan
sembol sitili ile oluturulur.
Font; semboln
Semboln
fontunu seiniz.
bykl
Sembol;
rnek
sembol listesi
semboln
grnts
Dndrme
As; sembol
Etkiler; sembole
dndrme
glge ve karanlk
efektler eklenebilir.
butonuna basarak izgi stili tanm yaplr.

Stil; izgi stil listesi
Kavak gibi: yol

izgileri gibi kesiim
noktalar birleik
Renk; izginin
gzksn m?
rengi
rnek
Genilik; ayar pixel veya
izginin
grn
nokta olarak yaplabilir.
butonuna basarak kapal alan stil tanm yaplr.
330
Dolgu: objenin
Desen Listesi
iindeki alan stili

Geriplan: eer
iaret kaldrlrsa
dolgu transparan
Desen Rengi
ZeminRengi
hale gelir.
izgi Listesi
Kenarlk
izgi Rengi
rnek Alann
Grn
Genilik: erevenin
genilik ayar pixel veya
nokta olarak yaplabilir.
Oluturulan obje sitili deitirilmek istendiinde iki yntem kullanlabilir.

1. Dzenlenebilir katmandaki bir obje ift tklandnda, o objeye ait koordinat ve
stil bilgileri gelir. Buradan stili istediiniz gibi deitirebilirsiniz.
2. Birden ok obje seim aralar ile seilir (farkl stillerde olabilirler) ve ilgili
objenin stil butonuna basarak hepsinin birden stili deitirilebilir.
Noktasal bir objeye ift tkladnzda, karnza aadaki diyalog gelir. Eer obje
dzenlenebilir bir katmanda deilse, sadece interaktif olarak deitirilemeyen koordinat
bilgileri grnr.
331
Penceredeki, KonumX ve Y kutucuklarndaki koordinatlar deitirilerek objenin

koordinatlar deitirilebilir. Dier objeler iin de bu ekilde objenin yerini ve eklini
deitirmek mmkndr. X ve Y deerleri haritann koordinat sistemindeki deerlerdir.
Harita > Seenekler mensnden projeksiyon deitirilerek X ve Y deerleri farkl
projeksiyon sistemlerinde elde edilebilirler. rnein, X ve Y koordinatlarn enlem
boylam (derece, dakika) koordinatlarnda girebileceimiz gibi, UTM koordinatlarnda da
girebiliriz. Bilhassa lm noktalarnn hassas bir ekilde harita zerine yerletirilmesi
iin bu diyalog byk bir kolaylk salamaktadr.
NOT: MapInfo ayn tabloda (katmanda) birbirinden farkl obje trlerini ve ayn
trde deiik stildeki objeleri saklayabilmektedir.
Klavyeden S tuuna bastnzda durum ubuunda SNAP grnr.
Bunun anlam harita zerinde gezinirken seilebilir katmanlardaki objelerin

dm noktalarn yakalamak demektir. Bu sayede yeni izeceimiz objeleri tam olarak
dier katmanlar ile aktrabiliriz. SNAP aktif iken bir obje yakalandnda +
grnts oluur.
18.3.
Otomatik zleme ( AutoTrace )
Kapal alanlarn izimi srasnda, gerekte bitiik olan poligonlarn arasnda izim
srasnda boluk oluabilir. imdiye kadar rendiklerimize gre, arada boluk
olumasn nlemek iin SNAP fonksiyonunu ak tutmak nerilebilir, ancak ok detayl
il snr, mahalle snr gibi izimlerde MapInfo bize yardmc olmas iin otomatik izleme
fonksiyonunu sunmutur.
Otomatik izleme ile bir kapal alan kenar boyunca ya da bir krkl izgi boyunca
yapacamz izim ilemi bizim iin olduka kolay hale gelecektir.
Harita mensnden Katman Kontrol ile Kozmetik Katman

dzenlenebilir hale getirin.
Snap fonksiyonunun aktif olduuna emin olun. Polygon izimi butonuna

basn.
<SHIFT> butonuna basarak parsel snrlar zerinde dolan.

Parsel snrlar zerinde izim yolunun otomatik olarak olutuuna dikkat edin.
Eer kapal bir alan kenarnda otomatik izleme yapyorsanz, MapInfo size yolu
poligonun en ksa tarafndan izecektir. Eer dier kenar tercih ediyorsanz <CTRL>
tuuna basarak deitirebilirsiniz. Baka bir objeye getiiniz zaman otomatik izleme
kaybolur, fareniz ile objenin bir kenarn iaretleyerek yeniden balatmanz gerekir.
332
18.3.1.
AutoTrace Function (Otomatik zleme Fonksiyonu)
Yukarda anlatld zere SNAP fonksiyonu ve <SHIFT> tuu yardm ile kapal
alanlarn iziminde byk kolaylklarn olabileceini rendik. Bunun dnda MapInfo,
kapal alan ve krkl izgi (polyline) izim ilemi srasnda bir baka kolaylk daha
salamaktadr. AutoTrace fonksiyonu SNAP ve <SHIFT> tuunun birlikte kullanmn
otomatie indirmektedir. Bir kapal alan ya da krkl izgi izerken eger klavye den T
tuuna baslrsa AutoTrace zellii aktif olur. Bu sayede izimi yaplacak kapal alan ya
da krkl izgi nin dier kapal alan ya da krkl izgiler ile aralarnda boluk kalmas
engellenmi olacaktr. Bu ilemi gerekletirmek iin;

Snap fonksiyonunun aktif olduuna emin olun. Polygon izimi butonuna

basn.
stediiniz bir yerde kapal alan izin. Ardndan klavyeden T tuuna basn.
Durum ubuunda AutoTrace in aktif olduu grlecektir.
Artk yeni oluturacanz kapal alann noktalar dier kapal alann noktalar ile
otomatik olarak rtecektir.
18.4.
AutoNode ( Fareyi Gezdirerek izim Yapmak)
Otomatik nokta oluturma, kapal alan (polygon) ve krkl izgi (polyline)

iziminde kullancya kolaylk salamaktadr. Bir izgi izerken srekli olarak farenin sol
tuuna tklamak yerine AutoNode zellii aktif edilerek bu ilemin yaplmas ve krlm
noktalarnn otomatik olarak atlmas salanm olmaktadr. Bunu gerekletirmek iin;

Hemen ardndan izim aralarnn bulunduu blmden Polyline veya

Polygon izim aralarndan birini sein.
Ardndan klavyeden N tuuna basn.
AutoNode aktif olduktan sonra, bir noktaya fare ile klikleyin ve ardndan
serbest el izimi gibi istediiniz ynde fareyi gezdirerek izim ileminin
gerekletiini grebilirsiniz.
333
18.5.
Yeni Tablo Oluturma
Bildiiniz zere, imdiye kadar var olan tablolar veya Kozmetik Katman zerinde
altk. Bu altrmamzda kendi tablomuzu oluturmay reneceiz.
Dosya > Yeni Tabloyu sein.
Karnza yukardaki gibi bir diyalog gelecektir. lk grupta yeni tabloyu nasl
grntlemek istediinize dair seenek yer alr.
1. Yeni tabloyu oluturup, onu ncelikle verisayfasnda grntlemek isteyebiliriz.
2. Yeni tabloyu oluturup, onu ncelikle yeni bir harita penceresinde
grntlemek isteyebiliriz (Bu harita penceresi doal olarak bo olacaktr).
3. Yeni tabloyu oluturup, onu ncelikle mevcut harita penceresi ierisine
yerletirmek isteyebiliriz.
kinci grupta ise, Yeni Kolonlar Tanmla seeneini iaretleyerek karmza bo
bir veritaban tasarm gelmesini isteyebilir veya Aadaki Tablonun Yapsn
Kullanarak Oluturun seeneini iaretleyerek var olan bir haritay yeni tablomuz iin
bir ablon olarak kullanmay seebiliriz.
imdilik Yeni Kolonlar Tanmla seeneini iaretleyelim.
334
Karmza gelen bu diyalou kullanarak, deiik tipte (karakter, tamsay, taan

say, mantksal, tarih v.b.) kolonlar ekleyip, onlar iin indeks oluturup veritabanmz
tasarlayabiliriz. Bu diyalogda ayrca yeni dosyamz iin projeksiyonu da seebiliriz.
NOT: Bu diyalou kullanrken dikkat etmemiz gereken birka nokta vardr.
Birincisi, kolon adnda boluk
( ) olmamaldr. kincisi kolon ad rakam ile
balamamaldr. Bir dieri ise kolon adnda sql ifadeleriyle ayn olacak isimler
kullanlmamaldr. (rnein not, obj, select, column, create, where, abs vb.)
lk kolonu girdikten sonra, Olutur dmesi aktif hale gelecektir. stediimiz
btn kolonlar girdikten sonra Olutura tkladmz zaman da, MapInfo bize yeni
tablonun ismini soracaktr. Bu tasarm daha sonra, istediimiz zaman Tablo > Yap
mensn kullanarak deitirebiliriz.
imdilik kolon ad ADI olan ve kolon tipi Karakter olan tek bir kolon girelim ve
tablo ismini Nehir olarak belirtelim. Daha sonra bu yeni tablo zerinde, Alan ve Parsel
objelerinden geen iki nehir izelim.
335
18.6.
izgi ile Obje Blme
Bazen, objeleri blmemiz gerekebilir. Mesela sadece belirli bir alan iinde kalan
objeleri kesip almak isteyebiliriz. MapInfo objeleri iki ayr teknik kullanarak blmektedir.
Alan tablosunu dzenlenebilir yapn.
ekerci Orman alann ein.
Nesneler > Hedef Belirleyi sein (Artk sadece Hedefi ptal Et mensnn
aktif olduuna dikkat edin).
Aa Nehri izgisini sein (Bu bizim kesim objemiz olacaktr).
Nesneler > izgi ile Bl sein.
Kesme alan, kesim objemiz iin otomatik olarak oluturulur. Kabul etmek iin
leriye basn.
336
Data Ayrtrma dialou karnza gelecektir.
Bu diyalou kullanarak blme ileminden sonra oluacak yeni objelerin kolon

deerlerini belirleyebiliriz. Eer blnen obje bir poligon ise, saysal tipteki kolonlar iin
Alan Orannda seenei aktif hale gelecektir.
18.7.
Poligon ile Obje Blme
Bu ilemde, dierinden farkl olarak kesim objesi poligondur. Bu yzden varolan

izgilerin zelliklerini kullanmak yerine, blme ilemini gerekletirmek iin yeni bir
poligon izeriz (bu ilem ayn zamanda Ortak Alan Sil ve Dn Sil komutlar iin de
geerlidir). Poligon ile blme ileminde herhangi bir para silinmez sadece objeler
paralara ayrlr.
ekerci Orman alann sein.
Nesneler > Hedef Belirleyi sein.
Nehri sadece snr olarak kullanan bir poligon izin (Nehir snrn
saysallatrrken, S tuuna basarak, Snapi kullanabiliriz).
337
lemin geri kalan, izgi ile Blmenin aynsdr.
Ortak Alan Sil komutu hedef objenin veya objelerin, kesim objesinin ierisinde
kalan ksmlarn siler.
Dn Sil komutu hedef objenin veya objelerin, kesim objesinin darsnda kalan
ksmlarn siler.
18.8.
Obje Birletirme
Haritada oluturduumuz objeleri birletirerek yeni bir obje oluturma ihtiyac

duyabiliriz. Mesela mahalle katmann kullanarak ile katman oluturulabilir, bitiik olan
iki mahalleyi tek bir mahalle olarak birletirebilir veya paralar halinde izilmi yol
objelerini tek bir para haline getirilebiliriz. Birletirme ilemi yaparken, objeleri fiziksel
olarak birletirmenin yansra sahip olduklar nitelik bilgilerinin zerinde de baz
dzenlemeler yapmamz gerekebilir. Bu yzden, MapInfo birletirme ilemi srasnda,
bize, bu objelere bal olan bilgileri nasl dzenlemek isteyebileceimiz konusunda
seenekler de sunmaktadr.
Katman Kontrolnden Parseli dzenlenebilir yapn.
Piraye Hanmn Parselini ve Ortak Alan <SHIFT> tuuna basarak sein.
Nesneler > Birletiri sein.

Karnza Data Birletirme diyalou gelecektir.
338
Tabloda yer alan

kolonlar
Yeni nitelik
verilerini
oluturmak iin
seenekler
Bu men zerinde, hedef objenin nitelik verilerini oluturmak iin neler yaplacana
karar verilir.
Kolon deerinin ayn kalmasn seebilir ya da yeni bir deer verebiliriz.
Ayrca saysal tipteki kolonlar iin topla veya ortalama seeneklerini

kullanabiliriz.
Mesela iki mahalleyi birletirirken, saysal tipteki nfus bilgileri ieren satrlarn
toplanmasn, ortalama ya ve gelir bilgilerini ieren satrlarn ortalamasnn alnmasn
seebilir, karakter tipindeki mahalle adlarn ieren satra ise yeni bir isim verebiliriz.
Birletirme ilemi srasnda, her iki objede silinir ve tabloya yeni bir kayt eklenir. Bu
yzden bu tr dzenlemeler sonrasnda tabloyu temizlemek yararl olabilir.
PARSEL_SAHIBI iin Deeri sein, saysal deerler iin de Toplay sein.
Tamama basn.
NOT: imdi tek bir obje olutu. Birletirilecek objeler bitiik objeler deil de ayrk
objeler de (bir grup ada gibi) olabilir. Bu durumda onlar tanmlayan yine tek bir
veritaban kayd yer alr.
339
18.9.
Obje Ayrma
Eer bir blok veya birletirilmi nesne ierisindeki objelere ayr ayr ulamamz
gerekiyorsa, Nesneler mensnn altnda yer alan Nesnelere Ayr komutunu
kullanmamz gerekir.
340
Nesneleri Ayrtr diyalounda iki seenek sunulur; birinci seenekle her trdeki
birletirilmi nesneler (alan, izgi gibi birletirilmi objeler, oklu nokta Nesneleri ve Blok
Nesneleri) ayrlrken, ikinci seenekle sadece blok nesneler ayrlr.
nemli:
Birletir/Ayr
komutu ayrk
ama birletirilmi
objeler iin
kullanlabilir.
Birletir/Bl
komutu bitiik ve
birletirilmi
objeler iin
kullanlabilir.
18.10. Dmleri Dzenleme

Oluturmu olduumuz krkl izgi (polyline) ve kapal alan (poligon) objelerinde
ekil deiiklii yapmak iin deitir
butonunu kullanrz.
341
Sokak katmanndan herhangi bir objeyi sein.
Deitir butonuna basn.
Haritada objenin her kvrmnda dmlerin olutuuna dikkat edin.
Bu dmleri se butonu ile seip srkleyin.
Bu ekilde, oluturulmu bir objeye istediimiz ekli verebiliriz. Eer yeni bir
dm eklemek istiyorsak
butonuna basarak obje zerinde dm eklemek
istediimiz yere tklarz ve fare butonunu kaldrmadan dm srkleriz.
Dm noktalarn bir sra halinde semek istiyorsak, yani iki dmn arasndaki
btn dmleri semek istiyorsak <SHIFT> tuuna basmamz gerekir. Bu ekilde bu
dmlerin hepsini birden srkleyebilir veya hepsini birden <DELETE> tuuna
basarak silebiliriz. Bu srada SNAP aktif ise dzenlenen objeyi dier objelerle
aktrabiliriz.
18.11. Kesiimlere Nod Ekleme

Elimizdeki veriyi dier katmanlardaki nesneler veya ayn katmandaki nesnelerle
uyumlu hale getirmek istediimiz zaman, bir izgi veya alan objesine dm noktalar
eklememiz gerekebilir. rnein yol ann il snrlaryla kesitikleri noktalara dm
eklemek isteyebiliriz.
Tm katmanlar kapatp, Iller ve Turkiye_Karayollari dosyalarn an.
Iller katmann dzenlenebilir yapn ve zerinde ift tklayn katman

zellikleri penceresinde Katman Grnmn sein Krk Noktalar
Gsteri iaretleyin.
Ankara-Bolu l snrna yaklan, her iki ili de sein ve hedef olarak

belirleyin.
Burada il snrlarnn karayollar ile kesitiini ancak kesiim noktasnda dm

olmadn greceksiniz. Trkiye_Karayollar katmann katman kontrolnde ste tayn.
Nod eklemek istediiniz Karayollarn <SHIFT> tuuna basarak setikten sonra
Nesneler > Kesiimlere Nod Ekle komutuna basn.
342
18.12. Poligon Kontrolleri

Byk verili harita hazrlanrken izilen polyline veya poligonlar da hatalar
meydana gelebilir. MapInfo haritalarnzdaki bu sorunlu alanlar bulmanz salar.
343
Yukardaki rnekte poligonda bir boluk, kesiim ve st ste binmi alanlar

olduunu gryoruz. Tm bu problemleri zmek iin nce tm nesneleri seiyoruz,
eer tek bir poligon seersek MapInfo yalnzca kesiimleri bulacaktr. Nesneler >
Poligonlar Kontrol Et seeneine tklayn.
18.13. Temizleme
Eer MapInfonun, poligon yaratrken oluan boluklar ya da st ste gelmeleri
dzeltmesini istiyorsak, Nesneleri Temizle komutunu kullanrz.
344
Boluk ona dokunan en byk alanl poligona eklenecektir ve st ste gelen alan
en kk alanl poligondan karlacaktr. Grdnz gibi ilk altrmamzdan sonra
hala sorun olabilir. Bunun iin otomatik dzeltmelerin sadece belirgin hatalarda
kullanlmas nerilmektedir. Orijinal tablomuza veriyi kaydetmeden nce tekrar temizle
komutunu altrp daha sonra kaydetmeliyiz.
18.14. Yakala/Genelletir
Bir uygulama iin oluturulmu harita katmanlar dier uygulamalar iin iyi veya
uygun olmayabilir. Bundan dolay bizim harita objelerini kolaylkla deitirebileceimiz
aralara ihtiyacmz vardr.
Tm tablolar kapatn ve Iller tablosunu an.
345
Iller katmann dzenlenebilir yapn ve zerinde ift klikleyin krk noktalar

gsteri iaretleyin.
stanbul blgesine yaklan ve sein.
Deniz kenarnda doruluu arttrmak iin daha fazla dm olduunu

grebilirsiniz. Byk alanlar kapsayan jeoloji haritalar veya yol alar gibi byk
dosyalarda, analiz yapmak iin tm detaya ihtiyacmz olabilir ancak byk lekli
kt hazrlarken veya byk lekli analizler yaparken bu detaylara ihtiya
olmayabilir.
Nesneler Yakala/Genelletir i sein,
346
Gelen menye bu deerler girildiinde aadaki grnt oluur. Eer bylece

kaydedersek orijinal verinin zerine kaydolur, bu yzden kaydetmeden dosyanzn
kopyasn almay unutmayn.
18.15. Dmleri Birlikte Hareket Ettirme

Dzeltmeler yaparken ya da nesneleri yeniden ekillendirirken, komu nesneyle
ortak kullanlan dmleri de hareket ettiririz. Eer istersek yeniden ekillendirdiimiz
nesnemizle birlikte ona komu olan dier nesneyi de dzenleyebiliriz.
Seenekler > Tercihler > Harita Penceresini sein.
Eer ayarlar
ettirmeyecektir.
varsaylan
kabul
edersek,
MapInfo
dmleri
hareket
Bunu salamak iin Ayn Katmandakileri Ta seeneini iaretleriz.
18.16. Dn Kapatma
Bu fonksiyon bize bir grup nesne etrafna bir alan izmemizi salar, zellikle
fiziksel snrlar yaratmak iin kullanl olabilir.
Tm tablolar kapatn ve Blm_18 klasrndeki Iller ve Yerlesim

tablolarn an.
347
Kozmetik Katman dzenlenebilir yapn.
Ankara blgesine yaklan ve oradaki tm Yerleim objelerini sein.
Farz edelim ki Ankara ilinin deilde sadece bu yerleimlerin yayld alan

renmek istiyoruz. Dn kapatma bunu kolaylkla yapmak iin bize bir snr
oluturacaktr.
Nesneler > Dbkey Kapat sein.
Eer dn kapatma iin seilmi birden fazla alan ya da krkl izgi nesnesi varsa
ikinci seenek aktif hale gelir ve kullanlabilir.
348
18.17. Kapal Alana evir

Bu fonksiyon bize bir alan oluturan krkl izgilerden alan yaratma imkan verir.
Tm tablolar kapatn.
Obje_Duzenleme projesini an.
Sokak tablosunu dzenlenebilir yapn.
Kenan Beyin Parselinin evresindeki sokaklara bitiik, o parseli

evreleyen iki yeni yol izin.
Sokak katmanndaki btn objeleri seip, Nesneler > Kapal Alana

evir e basn
Karnza gelen diyalogda Alan Nesnelerini Alma seeneini iaretleyin

ve Tamama basn.
349
18.18. Voronoi E Uzaklk Alan

Bu fonksiyon bize nokta nesneleri etrafnda, seilen her noktann yaknndaki alan
kapsayacak ekilde alan yaratmamz salar. Biz voronoiyi ayn katmanda oluturmak
iin veya dn kapatma gibi baka katmanda oluturmak iin seebiliriz.
Yerlesim katmann an, Ankara blgesindeki yerleimlere yaklan.
Baz Yerleimleri sein ve Nesneler->Voronoi mensn sein.
Eer daha geni bir alanda seim yaparsanz, yaylma tm lkeyi geecek ve daha
kark blgesel blnmeler greceksiniz. Daha fazla noktamz olduunda, daha iyi
ayrmlar yapabiliriz.
Snr seim aracyla Ankara il snrlar iinde kalan Yerleim objelerini sein.
Yerleim katmann dzenlenebilir yapn.
Nesneler mens > Voronoi-E Uzaklk Alan Olutur seeneine basn.
stteki blmden bir kolonu seebilir,

iaretleyebilirsiniz.
Oluturduu voronoi haritasna karlk bir Query veri taban oluturacaktr.
ya da aadaki Verisiz seeneini
350
18.19. maj (Raster) Haritalarn ve Grntlerin Kullanm

Raster grntler bilgisayara aktarlm resimlerdir.
Dosya mensnden A sein.
A diyalounda dosya tr ksmnda Raster Image seeneini

iaretleyin.
Blm_18 klasrndeki eskiulus_pafta.TIF grntsn seip,

Tamama basn.
Diyalou grnecektir.
Eer Gster butonuna basarsak, imaj dorudan MapInfo grnts olarak

alacaktr. Ancak bu grnt corafi koordinatlara deil de MapInfonun varsayd
koordinatlara sahip olacaktr (bu grntye daha sonra gerek koordinat tanmnn
yaplmas mmkndr).
351
Gster butonuna basn
1/5000 lekli grnt ekrana gelecektir.
Harita penceresinde taranm haritay greceksiniz. MapInfo u veri formatlarn

desteklemektedir.
.BIL (SPOT satellite images)
.SID (MrSID format)
.GEN
.NTF
.ECW
.URL
.TIF (Tagged Image File Format)
.GRC
.BMP (Windows bitmap)
.GIF (Graphics Interchange Format)
.MAP
.TGA (Targa)
.JPG (JPEG format)
.PCX (ZSoft Paintbrush)
.GRD
.ERS
.JP2
.J2K
.PNG (Portable Network Graphics format)
.PSD (Photoshop 3.0)
.WMF (Windows Metafile format)
.EMF
.ALG
.IWG
.ADF
352
.MG
Bu formatlardaki veriler ayn ekilde MapInfo iinde alp, kt hazrlama da

kullanlabilir.
18.19.1.
maj Koordinatlandrma (Registration)
Harita>Seenekler mensnden Harita Birimlerini metre ve metre

kare olarak deitirin.
Tablo mensnden Raster > Raster Koordinatlarn Deitir i sein.
maj Koordinatlandrmas diyalou grnecektir.
Raster grnty aarken Gster yerine Koordinatlandr butonuna basm

olsaydk yine bu diyaloa ulam olacaktk ancak o zaman stteki kutuda grnen
koordinatlar bo olacakt. Bu ekilde bu diyaloa defalarca ulap koordinat bilgilerinde
deiiklik yapma ansmz var.
stteki kutuda Etiket, X Koord, Y Koord ve Hata (pixel) yazlarnn altnda
haritaya eklediimiz kontrol noktalarnn bilgilerini grrz.
Etiket ksmnda kontrol noktasna verdiimiz isim grnr. Balang olarak Nk1,
Nk2, Nk3, ... eklinde MapInfo otomatik olarak isim verir. X Koord ve Y Koord
ksmlarnda bu noktalarn corafi koordinatlar grnr. Hata (pixel) ksmnda ise piksel
baznda ne kadarlk bir sapma (hata) olduunu grrz. nokta tanmlandnda
herhangi bir hata gremeyiz ama 4. nokta eklendiinde MapInfo bu hata miktarn
otomatik olarak hesaplar.
Bir imajn koordinatlandrlabilmesi iin en az kontrol noktasnn tanmlanmas
gerekir. Hata paynn hesaplanabilmesi iin de en az 4 nokta olmas gerekir. Kontrol
noktalar bir doru eklinde sralanyorsa ilem baaryla sonulanmaz. Hassas bir
koordinatlandrma iin seilen noktalar birbirinden uzak olmaldr.
353
Kontrol
noktalarnn
etiketleri ve
koordinatlar
Harita ve
zerindeki
koordinat
noktalarnn
yerleri
Kontrol
noktasn
Dzenle
Kaldr
Bul
Ekle
Haritay
yaknlatr/
uzaklatr
Koordinat
Birimi
Haritann
Projeksiyonu
Geri dnecek olursak, u anda kontrol noktas mevcut. Ancak bu noktalar MapInfo
tarafndan rastgele oluturulan koordinatlar zerinde yer almaktadr. Bu yzden
ncelikle bu noktalar silelim.
Koordinat iftlerinden birini fareniz ile sein.
Kaldr butonu aktif hale gelmitir, butonu kullanarak noktay silin.
Dier noktalar da ayn ekilde silin.
Ekle butonuna basn.
maj Koordinatlandrmas diyalou aktif iken MapInfonun dier fonksiyonlarn da

kullanabiliriz. Arka planda ak olan eskiulus_pafta harita penceresinde istediimiz
yere yaknlap, haritay kaydrabiliriz.
imdi projeksiyonu ayarlayalm.
Projeksiyon butonuna basn.
Projeksiyon Se diyalou grnecektir.
Projeksiyonu ekildeki gibi ayarlayn.
Tamam Butonuna basn.
Koordinat birimi olarak da metre ayarlayn.
354
Harita penceresinin kenarndaki kaydrma ubuklarn kullanarak X ve Y
koordinatnn iaretlendii yerleri bulun.
Noktaya tklayn. Kontrol Noktas Ekle diyalou grnecektir.
Harita X ve Harita Y ksmlarna koordinatlar girin.
Dier nokta iinde (saat ynnde ilerleyerek) aadaki deerleri

giriniz.
Kontrol noktalar stnde gsterilen koordinatlardan yatay olan X deerini,

dikey olan ise Y deerini gstermektedir.
355
Git butonu ile aktif olan (seili olan) kontrol noktasn ekrann ortasna
getirebilirsiniz. + ve butonlarna basarak imaja yaknlap uzaklaabilirsiniz. Hata
payn drmek iin kontrol noktasnn yeri ile oynamak gerekebilir, hata deerinin
mmkn olduunca sfra yakn olmasn salamaya aln.
356
Yer deiiklii yapmak istediiniz noktay st ksmda sein.
Git butonuna basarak alt ksmda seilen noktay merkeze getirin.
Noktay tamak istediiniz yere tklayn.
Kontrol Noktas Dzenle diyalou grnecektir.
Eer verilerde bir deiiklik yoksa Tamam butonuna basn.
Btn
deiiklikler
yapldktan
sonra
Tamam
butonu
Imaj
ile
Koordinatlandrmas diyaloundan kn.
Harita penceresinden grntnn kaybolduunu greceksiniz.
nk eskiulus_pafta
koordinatlarna tand.
katmanndaki
koordinatlar
deiti
ve
imaj
yeni
Harita zerinde sa tua basn Tm Katman Grntle mensn

tklayn.
imdi yine bo bir harita penceresi greceksiniz. Ama bu defa sebep

eskiulus_pafta katmannn grnmez hale gelmesiyle ilgilidir.
Harita zerinde sa tua basn Katman Kontrol mensn tklayn.
357
Pafta zerinde ift tklayn Katman Grnm diyalou alacaktr.
Grnm Aral ksmndan Katman Aadaki Aralkta Gster

iaretini kaldrn.
Tamam butonlar ile diyaloglar kapatn.
imdi harita grnr hale gelecektir. Artk haritay dier vektr haritalarla birlikte
kullanabiliriz.
18.19.2.
Pafta zerinden Saysallatrma
imdi elimizdeki bu raster veri stnden saysallatrma yaparak ayr vektr

(nokta, izgi ve alan) katman oluturalm.
Nokta katman iin nce Kurtulu Parkna yaklan.
Dosya>Yeni Tablo seeneinden, Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle

kutucuunu iaretleyip yeni bir katman oluturun.
Agac_tipi adnda, Karakter(20) formatnda bir kolon ekleyin ve Olutur

butununa basn.
Dosyaya Agaclar ismini verip kaydedin.
izim aralarndan nce
Sonrada
sembol butonuna klikleyin ve harita zerinde aa grdnz
yerlere birer nokta atn. Yaptnz deiiklikleri kaydedin.
Sembol sitilini ayarlayn.
358
Pencere > Yeni verisayfasna kliklerseniz oluturduunuz nokta

katmanna ait verisayfasn grntleyebilir ve her nokta objesine ait bilgileri
girebilirsiniz.
Yeni oluturulan her katman iin Katman kontrolnden

dzenlenebilir olup olmadn kontrol etmeyi unutmayn.
katmann
izgi katmann oluturmak iin yine Dosya> Yeni tablodan, bu sefer Yol_adi
adnda ve Karakter(20) formatnda bir kolon oluturun ve Yol adn verip
dosyay kaydedin.
izgi sitilini
stediiniz birka yol ve caddeyi iziniz.
izgi dosyasna ait verisayfasn ap yollara ait bilgileri veritabanna

girebilirsiniz.
Bu bilgileri saklayabilmek iin kaydetmeyi unutmayn!
ayarlayn ve izim aralarndan polyline
seiniz.
359
imdi de Bina_adi adnda Karakter(20) ve Bina_no adnda Tamsay

formatnda iki kolon ieren Bina adnda bir dosya oluturalm.
izim yapmak iin Ulus Meydanna yaklan.
izim ara ubuundan alan sitilini
Yine izim ara ubuundan polygon

Halindeki binalar saysallatrn.
Klavyedeki S tuuna basarak YAKALA (snap) fonksiyonunu aktifletirmeyi

unutmayn. Poligon birletirme noktalarnda balang noktasn yakaladndan
emin olmadan izimi sonlandrmayn.
ekilde grld gibi ayarlayn.
izim aracna tklayn ve Ulus
360
Daha nceki izimler yaptmz gibi alan dosyasna ait verisayfasn ap binalara
ait bilgileri veri tabanna girebilirsiniz.
Bina_Alan blmne izdiimiz binalarn alanlarn da yazdrabiliriz. Bunun iin,
Tablo> Kolondaki Bilgileri Deitir mensn an.
Tablo ksmna Bina toblosunu Deitirilecek Kolona Bina_alan sein
Yardmc dan Area(obj, "sq m") sein. Bina_Alan kolonuna alanlarn

yazldn greceksiniz.
18.20. Bing Aerial Harita Ekleme

Haritanzn altna net zerinden balanarak uydu grnts ekleyebilirsiniz bylece farkl
dosyalarla uramak zorunda kalmadan kolayca uydu grnm elde edebilirsiniz.
Blm_18 deki ller katmann an.
Dosya > Bing Aeriali Harita ekle yi sein.
Yada Standart Ara ubuundaki
butonuna basn.
Trkiye llerinin altna uydu grntsnn geldiini greceksiniz.
361
Dosya >
Bing Hybrid Harita ekle yi sein. (Uydu grntsnn etiketi
gibi dnebilirsiniz.)
nemli noktalar
gstermek iin bu
fonksiyonu
kullanabilirsiniz.
362
18.21. MapCAD Arac

Arazi gelitirme ve inceleme iin CAD izim aralar gelitirmitir. izim yaparken
daha gelimi fonksiyonlara sahip olan bu ara ubuuna Aralar > Ara Yneticisi
> MapCAD den ulaabilirsiniz.
18.21.1.
MapCAD Aralar
Nesneleri Hafzaya Al; Nesne Kopyalama, kopyala/yaptr ilevi ancak

saysallatrma iin daha kapsaml bir fonksiyon. Kopyalamak istenilen obje seilir
(dzenlenebilir konumda olmal) ve Nesneleri Hafzaya Al tuuna baslr.
Not: Kopyalanan objelerin znitelik bilgilerini kopyalanmaz sadece nesneler kopyalar.
Hafzadaki Nesneyi Yaptr; Kopyalanan objeleri yaptrr. Kopyalanan objeler
istenilen yere ve istenilen adette yaptrlabilir.
363
Hafzadaki ile Deitir; Bir nesnenin objesi kopyalanan baka bir nesnenin objesi
ile deitirilir.
Kopyalanacak obje seilir (dzenlenebilir konumda olmal) ve Hafzadaki ile
Deitir tklanr daha sonra deitirilmesini istediimiz obje seilir ve Raplace object from
stamp e baslr gelen tablodan maintain center of the stamp selected object seilir obje
deitirilmi olur. Tablo bilgileri deimez sadece objesi deiir. Eer maintain center of
the stamp object seerseniz kopyalanan objenin zerine objesi deimi olarak
kopyalanr.(znitelik bilgileri deimeden.)
Stil Kopyala; Kopyalamak istenilen stil seilir Stil Kopyala komutuna baslr stilini
deitirmek istediimiz obje seilir Stil Kopyala komutu ile objenin stili deitirilmi olur.
Stil Yaptr; Stili deitirmek istenen obje seili konuma gelir ve Stil Yaptr
komutu ile stil deitirilir.
364
Stil ile Se; Stilleri ve nesneleri arama komutu. Arama yapmak istediimiz stil
seilir Stil ile Se komutuna baslr ve gelen pencereden aranan standartlar
belirlenir.(Stili dikdrtgen olan elips olan rengi ayn olan arka plan ayn olan izgi stili
benzeyen.. gibi )Tamama bastmzda belirttiimiz zelliklere ait ayn zelliklere sahip
objeleri seili konuma getirir.
A Hesapla; ki dz izgi arasndaki ay hesaplar. Komut seilir, asn
hesaplamak istediimiz izgilerden ilki seilir daha sonra ikinci seilir gelen pencereden
+-180 derece,+-360 derece veya aortayn hesaplamak iin istenilen komut seilebilir.
Kroki olarak gstermek istiyorsanz Skecthe tklayn. Pencereden kmak iin store
tklanr.
365
Paralel iz; Seilen nesneye paralel oluturur. Nesnelerin izgi veya blge trleri
iin paralellik oluturabilirsiniz. Paralellik oluturulmasn istediiniz objeyi sein. Paralel
iz komutunu sein ve gelen pencereden paralelliin zelliklerini belirleyin. (seilenin
sana, soluna yada her iki ynne paralellik. Her iki ynnde paralellik ve close line
ends kutucuunu seerseniz izginin etrafna belirtilen mesafede kapal alan izer yalnz
ii bo alarak, ayn zamanda create regions da seili konumda olursa izginin etrafna ii
kapal olarak alan izer. Delete source objects kutucuunu seersek seili obje etrafna
seim yaplan kriterlere gre paralel oluturur ve seili objeyi siler, Show line direction
kutucuu izimin ynn gsterir.
Alan Bl; Seili objeyi (izgi veya alan) istediimiz ynde blebiliriz. Blnecek
obje seili konuma getirilir. Alan Bl komutu seilir hangi ynde ve ne kadar blmek
isterseniz izim ile belirtip ift klik yaplr. izgiyi veya alan setiiniz de iki bamsz
paraya ayrlr.
366
Yn Hesapla; izginin yatay eksenle segmenti arasndaki ay hesaplar. Yn

Hesapla komutu seilir as hesaplamak istenilen izgiye tklanr gelen pencereden
istee bal olarak ters ynnde +-180 dereceye tamamlayan asn da hesaplatabiliriz.
izgiye Snaple; Belirtilen iki noddan seili olan alan snaplemek. rnein bir
parsel iinde bulunan binay parselin krk noktalarna birletirme ilemi gibi dnebiliriz.
Tanacak olan alan seilir ve dzenlenebilir konumda olmaldr, izgiye Snaple komutu
seilir ve alann ke noktasna tklanr ke noktas parselin zerine birleir.
367
Dndrlm Dikdrtgen; Bu fonksiyon sayesinde belirli bir genilik ve

ykseklik kullanarak dikdrtgen oluturabilirsiniz. Bir taban izgisi oluturun yksekliini
ve geniliini belirtin istediiniz genilikte ve ykseklikte dikdrtgen oluacaktr.
368
Nokta Ekle; izgi paralar iin dmler ekler. Segment eklemek istediiniz
izgiyi sein ve dzenlenebilir hale getirin, izginin ilk noktasna (snaple) farenin sol
tuuyla seip dier noktasna kadar srkleyin ve brakn gelen pencerede segment
saysn gsterir buray deitirip istediiniz kadar segment ekleyebilirsiniz, distance
ksmna aralklara mesafe verebilirsiniz bunun iin fixed ksmn tklayn ve mesafe girin.
369
Yatay Aynala; Seilen nesnelerin arlk merkezinden yanstlmasdr. Dikey

mesafeleri korunur. Yanstlmak istenen nesneler seilir, Yatay Aynala komutu seilir ve
nesneler yatay olarak dner.
370
Dikey Aynala; Seilen nesnelerin arlk merkezinden yanstlmasdr. Yatay

mesafeleri korunur. Yanstlmak istenen nesneler seilir, Dikey Aynala komutu seilir ve
nesneler dikey olarak dner.
izgi/Krkizgi iz; izgi/Krkizgi iz komutunu seip herhangi bir izgi izin

ve gelen pencereden a mesafe girin alt ksmdaki diyalogda add angles after creating
ksmn seerseniz izginin devamnda a ve mesafe girerek izime devam edeceiniz
anlamndadr ve starting point is end of line seerseniz balang izgisinin son noktas
anlamndadr, izime devam edecekseniz en son kalan noktadan devam edersiniz.
371
Nesne Ta; Seilen nesneleri bamsz bir a ve mesafe girerek tayabilirsiniz.

Tanmasn istediiniz objeyi sein, Nesne Ta komutunu sein gelen pencereden a
ve mesafe girerek nesneyi tayn.
Nesne Dndr; Nesneleri dndrmek iin bu komut kullanlr. Seilen nesneler

belirlenmi dnme noktas etrafnda dndrlr. Dndrmek istediiniz nesneyi sein
372
Nesne Dndr komutunu sein gelen pencereden ka derecelik bir ayla nesnenin
dnmesini istiyorsanz ay giriniz ve saa sola hangi ynde dnmesini istiyorsanz
komutlardan yn seiniz. Dndrmek istediiniz nesneyi bounding box kutucuunu
seerek ilem yapmadan dndrme zelliklerini n izleme yapma imkan da vardr.
izgi l; ki nokta arasndaki mesafeyi renmek iin bu komutu

kullanabilirsiniz. lm hatlar MapCAD_Dimensioning adl dosyada saklanr, bu geici
bir katmandr. Mesafe lmek istediiniz noktay snaple sein ve dier noktaya
srkleyip brakn iki nokta arasndaki mesafe yazl olarak ekranda gelecektir.
Yatay Hizalama; Hizalamak istenilen nesneler seilir Yatay Hizalama komutu
seilir ve gelen pencereden saa, sola, merkezden ya da dank fonksiyonlarndan
istediinizi sein, nesnelerin dizilii deiecektir. Nesnelerin dikey mesafeleri korunur.
Dikey Hizalama; Dikey olarak hizalamak istenilen nesneler seilir Dikey Hizalama
komutu seilir ve gelen pencereden referans noktasnn altnda olan, referans noktasnn
373
stnde olan, merkezinde ve dank seeneklerinden istendiinizi sein ve hizalamalar

deiecektir. Nesnelerin yatay mesafeleri korunur.
izgileri Kesitir; ki satr veya izginin kesiim noktalarn dzeltir. Dzenlemek

istediiniz izgilerin ular birlememi olabilir veya st ste artk izgiler izilmi olabilir,
bunlar dzenlemek iin izgileri Kesitir komutu seilir dzenlemek istediiniz
izgilerden birincisine tklanr daha sonra dier izgiye tklanr ve izgilerin kesitiini
grrz. Eer st ste binen izgilerse iki izgiyi setikten sonra ekrana bir pencere gelir
ve size hattn kesiim noktasn kesmek istiyor musunuz? diye bir soru yneltir
Tercihinize gre ileme devam edebilirsiniz. Dzenlemek istediiniz izgiler farkl
tabakalarda olabilirler bylece iki farkl tabakada gncelleme yapm olursunuz.
374
Fillet/Chamfer (Yuvarlama, Kesme) Olutur; Bu ilevi kullanarak, bir yay

veya iki satr ular arasn da bir izgi (oluk) oluturabilirsiniz. Fillet/Chamfer komutunu
sein ve yay oluturmak istediiniz ke noktasndan 1. Keye sonra 2. Keye tklayn
(snaple) gelen diyalog penceresinden yayn yarapn, uzunluunu ya da dik ayla
kavak mesafesini belirleyebilirsiniz.
375
Yaylar Kesitir; Bu fonksiyonu kullanarak hangi iki nokta arasna kesiim

oluturulacaksa o iki nokta seilir ve yarap mesafeleri girilir iki yayn kesiim noktas
bulunur.
Kutupsal Ekleme; Var olan bir izginin devamna a ve mesafe girerek izgi
oluturur. Kutupsal Ekleme komutu seilir izime devam edilecek olan eksen seilir
(snaple) gelen pencereden a ve mesafe girilerek izimin sonundan uzatlr.
Sa A; Seilen nesneye dik bir a kar. Dik kmak istediiniz nesne

dzenlenebilir konumda olmaldr, Sa A komutunu sein nesneye snaple dik kma
ynne gre bir izgi srkleyin brakn gelen diyalog penceresinden dik ann
mesafesini girin ve Add node kutusunu iaretlerseniz klan dik nesneye dm atlarak
eklenir.
376
Dik A; Serbest izimle izgiye dik kma. Dik A komutunu sein dik kmak
istediiniz nesneye serbest elle srkleyerek izgi izin. iziminiz nesneye dik olarak
izilecektir.
Tablo eklinde Yaz; Text objeleri iin text bilgileri tablonun iine ya da iinde
bulunduu alanlarn ya da zerinde bulunduu izgilerin tablolarna transfer
edilebilir. Bu fonksiyonu kullanrken, text objelerinin ieriklerini polygonlarn/izgilerin
tablolarnn ierisindeki izgiler/polylinelar zerine ya da polygonlarn/alanlarn ierisine
yazabilirsiniz. Textlerin girildii kolonun tipi text (karakter) olmaldr.
1. Text objelerini ieren harita penceresini aktif hale getirin ve Tablo eklinde
Yaz fonksiyonunu sein.
2. Gncellemek istediiniz tabloyu, iine text bilgileri yazlacak olan kolonu ve
text objelerini ieren tabloyu sein.
Seenek-1 Text objelerinin text bilgileri tablonun kendisine znitelik olarak
eklenecektir. (hedef = kaynak).
377
Seenek-2 Polygon/alan elementlerinin iinde yer alan text objelerinin text

bilgileri alan tablosuna znitelik olarak eklenecektir.
Seenek-3 izgi/polyline elementlerinin stnde yer alan text objelerinin text
bilgileri izgi/polyline tablosuna znitelik olarak eklenecektir.
Not: Text objeleri ve alan/izgi objeleri ayn katmanda olmamaldr.
rnek 1: izgi ve Text Objeleri
Bir DXF dosyasndan import edilen izgi objeleri harita ve veri sayfasnda
gsterilmektedir.
Bir DXF dosyasndan import edilen text objeleri harita ve veri sayfasnda
gsterilmektedir.
ki katmanda ayn harita penceresinde:
378
MapInfo Tablo Yaps fonksiyonunu kullanarak, yeni bir kolon tanmlayabilir ve

aada akland ekilde pipeline_diameter tablosuna text bilgilerini
ekleyebilirsiniz.
379

aada akland ekilde pipeline tablosuna text bilgilerini ekleyebilirsiniz.
380
rnek 2: Alan Objeleri ve Text Objeleri

Bir DXF dosyasndan import edilen alan objeleri harita ve veri sayfasnda
gsterilmektedir.
Bir DXF dosyasndan import edilen text objeleri harita ve veri sayfasnda
gsterilmektedir.
381
ki katmanda ayn harita penceresinde:

aada akland ekilde parcelnumber tablosuna text bilgilerini ekleyebilirsiniz.
382

aada akland ekilde parcel tablosuna text bilgilerini ekleyebilirsiniz.
3 Noktadan Daire; noktadan bir daire (elips) oluturur. 3 Noktadan Daire

komutu seilir daire izilmek istenen zemine 3 nokta tklanr son noktaya ift tklanr ve
daire oluur.
383
3 Noktadan Yay, 2 Nokta ve ap ile Yay; Komut seilir iki noktaya tklanr
nc noktaya ift tkladmzda yay izilmi olur. Dier bir yay izme ekli de ikinci
noktadan sonra yarap girerek, izimin sana, soluna, byk yay, kk yay gibi
kriterler belirleyerek izebilir.
Veritabanndan izgi iz; Bu fonksiyonla izgi objeleri (iki noddan oluan)
mevcut veri stoklarndan oluturulabilir. izgi bilgilerini ieren tablonun en az drt
koordinatl nmerik kolon iermesi ve haritalanabilir olmas gerekmektedir.
Veritabanndan izgi iz butonuna klikleyin. Aadaki diyalog grntlenecektir:
izgi objelerini oluturmak iin bir tablo ya da query tablosu sein. Balang ve
biti noktalarnn X ve Y koordinatlar iin drt kolon girin. Line Style butonuna
klikleyerek izgi objeleriniz iin bir sitil belirleyebilirsiniz. only rows without objects
seeneini iaretleyerek, hali hazrda objeleri olan veri setlerini ihmal ederek, mevcut
dataya ekleyecek ekilde dier data setlerinin objelerini oluturabilirsiniz. Tm grafik
objelerin zerine yazmak iin ve her data seti iin yeni bir izgi objesi retmek iin
All rows seeneini kullann. Bir izgi objesi tablosuna rnek:
384
Veritabanndan Krk izgi iz; Bu fonksiyonla polyline objeleri mevcut veri

stoklarndan oluturulabilir. Hem tm tablo hem de tek bir seim dzenlenebilir.
Tabloda en az kolona ihtiya vardr:
ki kolon nmerik koordinat deerlerini iermelidir.
nc kolon da ayn data setlerinin ayn objeye ait olduunu gsteren bir
anahtar ierir.
Drdnc opsiyonel kolon poligon nod srasn (node_number) tanmlamaldr.

Node saylarn kullanrken, ift kaytlardan kaynaklanabilecek hatal sonular
engellemek iin akca atanabilir olmaldr. Ayrca, nod numaralarn kullanrken tm
polygonlar iin tanmlanmaldr.
Eer nod atamas uygulanmazsa, anahtar kolonu nod says (node_number)
olarak belirlenecektir. Bu durumda, veri setleri sral olarak ilenip ve atanacaktr.
Prensipte, bir polygon oluturmak iin anahtar bana en az iki veri setine ihtiyacnz
var.
Nod listesine rnek:
385
"Create Polylines from Database" butonuna klikleyin. Yukardaki diyalog

grntlenecektir:
Polyline objelerini oluturmak istediiniz koordinat listesini ieren tabloyu ya da
query tablosunu seiniz. Semeli listede, doru-projeksiyonda olmayan tablolarda
grntlenmektedir.
X ve Y koordinat deerleri iin kolonlar girin. Aadaki anahtar (bu tek bir
polygon iin veri setlerinin atama bilgisini ierecektir) ieren kolonu sein. Nod says
(node number) hakkndaki detay opsiyoneldir veri setinin buna gre sralamak iin
bir kolon tanmlayn.
Target Layer (hedef katman) alannda, haritalanabilir bir tablo sein ve kolon
girin, kaynak tablonun zel bir anahtar kaytl olmak zorundadr.
386
Merkez ve ap/Yarap Girerek Daire iz; Bu MapInfonun standart

<Create points> fonksiyonuna etkin bir alternatiftir. Koordinatlar hakknda bilgi
ieren bir tablo iin, objeler/hcreleri oluturmak mmkndr.
Aadaki yapya sahip bir tabloya ihtiyacnz var:
MapInfonun standart <Create points> fonksiyonu iin sadece koordinat

bilgisi ieren iki kolon gereklidir.
Yarap/ap deerlerini belirlemek iin, ilgili bilgileri ieren ilave bir kolona
ihtiyacnz vardr.
Opsiyonel olarak, yarap/ap iin manuel olarak standart bir deer de

belirleyebilirsiniz.
Table: Daire objelerini oluturmak istediiniz tabloyu sein.

X-coordinate: X koordinat deerlerini ieren kolonu sein.
Y-coordinate: Y koordinat deerlerini ieren kolonu sein
387
Diameter/Radius
Diameter: ap deerini girin.
Ya da alternatif olarak
Radius: yarap deerini girin.
from column: Yarap7ap deerini ieren bir kolon sein.
Ya da alternatif olarak
default value: varsaylan bir deer girin.
Only rows without object
"Circle from Center and Radius/Diameter" fonksiyonu sadece henz bulunmayan veri
setlerinden ya da satrlardan objeleri/hcreleri oluturmanz salar.
All rows
Bu seenek iaretlendiinde tm veri setleri iin objeler/hcreler oluturulacaktr. Var
olan harita objeleri kaldrlp yeniden oluturulacaktr.
Not:
Daire objelerini oluturmak istediiniz tablo X ve Y koordinat deerleri iin
birer kolon ve daire yarap/ap bilgileri iin bir kolon iermelidir.
Bu kolon da nmerik veri tipinde tanmlanm olmaldr.
rnek 1: Ayn yarap ya da ap deerleri iin
rnek 2: Farkl yarap ya da ap deerleri iin
388
Veritabanndan Yaz Nesnesi Olutur; Bu fonksiyonla yaz objeleri mevcut

veri stoklarndan oluturulabilir. Veritabanndan Yaz Nesnesi Olutur butonuna
tkladnzda aadaki diyalog karnza gelecektir.
Get value from selection of ksmndan seilen objelerin tablo isimlerini otomatik
olarak kullanabilirsiniz.
Get value from column, yaz objelerini kolondan alr.
Get key from column ksmndaki kutuda bir kolon ismi seilirse referans objesi
tablonun yaz objesine transfer edilebilir.
Yan Nokta; Koordinatlar bilinen iki noktay birletiren doru zerine belirli
mesafelerde dik den noktalarn koordinatlarnn hesaplanmas yntemidir. Yan nokta
hesabn, zellikle prizmatik olarak llen detay noktalarnn koordinatlarnn
hesaplanmasnda kullanmak mmkndr.
389
Dik Ayak, Dik Boy Mesafe; Koordinatlaryla bilinen noktalarn, belirli bir
doruya gre dik ayak ve dik boylarnn hesaplanmasdr. Genellikle, koordinatlaryla
bilinen noktalarn dik koordinat yntemine gre aplikasyonunda kullanlr.
Ayarlar
Yardm
k
390
18.21.2.
Nesne Aralar
Hedef Belirle; Hedef belirtmek istediiniz nesneleri seili konuma getirin ve set
target komutuna tklayn seili olan nesneler ekranda hedef olarak gsterilmi olur.
Hedefi ptal Et; Seili olan hedefleri kaldrr.
Birletir; Birleik olarak hareket etmesini istediiniz nesneleri kombine eder.
Nesneleri sein birletir komutuna tklayn ve nesneler istenilen deer aralnda birleir.
Birletirdiiniz nesnelerin deerlerinin toplanmasn istiyorsanz deer yazl bir kolunu
seip sum (toplam) yada averajn (ortalama) seip iki nesnenin birlemesinden olumu
yeni tek nesnede verdiimiz deer aralna gre oluur. Birletirilen nesnelerin
birletirilen kolanlarn isimlerinde de istenildii gibi deiiklik yaplabilir. Birletirilerek
yeni oluturduumuz nesnenin tm kolon deerlerini sfrlamak istiyorsak no data
kutucuunu iaretlemek yeterlidir.
Nesneleri Ayr; Birletir komutu ile birletirilmi olan obje kmelerini (ayrk alan,
polyline ya da nokta kmeleri gibi) bamsz objelere ayrmanz salar.
Tampon Olutur; Bir nesne etrafnda blge oluturmaktr. apna gre deer
vererek yada belli bir stunda bulunan deerleri kullanarak tampon oluturulabilir.
Verdiimiz deerin birimleri ayarlanabilir. Smoothness przszlk anlamndadr ve
391
oluturulacak olan tamponun daire segmentlerinin ayarland ksmdr. Nesne etrafnda

oluacak olan tamponun segment eklinin grsel adan przszln ayarland
ksmdr. Birden fazla nesneye tampon oluturulacaksa tm nesneler iin tek bir tampon
yada her nesne iin ayr bir tampon kullanabilir. Ayrca kullanlacak olan tamponun
geniliinin kresel yada Kartezyen gibi seim yapma ans vardr.
Dbkey Alan Olutur; Bir dbkey kullanarak nesne oluturma. Nesnelerin
dbkey kelerini yumuatarak deitirir. Deitirilecek olan nesneler seilir Dbkey
Alan Olutur komutuna tklanr gelen pencereden nesnelerin tm iin tek bir dbkey
katman oluturabilirsiniz yada her biri iin ayr ayr dbkey katman oluturulabilir.
Kapal Alan Olutur - Enclose ; Kapal alan oluturma.
Voronoi E Uzaklk Alanlar Olutur; Noktalar birletirerek nokta says kadar
birleik bir alan oluturur. Noktalar seilir (min. 3 nokta) voronoi komutu seilir ve gelen
pencereden data bilgileri dzenlenir. Seilen nokta kadar browser a kolon alr ve istee
gre kolonlara isim verilebilir yada no data kutucuunu iaretleyerek tm stunlarn bo
gelmesini salayabilir.
E Sr Mesafe Alanlar Olutur; Bu komut seili objeler etrafnda zaman
tabanl ve mesafe tabanl buffer alanlar oluturmak iin driving regions sunucusuna
erimenizi salar.
Bl; Poligon ile blme ilemi. Blmek istediiniz alan sein ve hedef olarak
belirleyin hangi alan ile blecekseniz onu sein ve yeni oluan alana farkl deer
atayabilir ismini deitirebilirsiniz. Alannz farkl bir poligon kullanarak blnm
durumdadr.
Ortak Alan Sil; Poligon ile blnen alann kesiim noktasn siler.
Dn Sil; Seili nesnenin blnm ksmnn dnda kalan parasn silme.
izgi ile Bl; Blmek istediiniz poligonu sein ve hedef belirleyin daha sonra
izgiyi sein ve Polyline Split komutuna tklayn alannz belirlediiniz izgi ile
blnecektir.
izgiyi Seilen Noddan Bl; Polyline olarak izilmi bir nesneyi belirlediiniz
noddan ayrabilirsiniz. Polyline olarak izilmi nesneyi sein ve nodlarn an hangi
392
noddan nesneyi ayrmak istiyorsanz nodu sein ve polyline split at node komutuna basn
gelen pencereden yeni oluacak olan nesneye deer atayabilirsiniz ve tamama
tkladnz da nesneniz noddan ayrlm olacaktr.
Kesiimlere Nod Ekle; ki dm snaple birletirme.
Poligonlar Kontrol Et; st ste binmi olan alanlarn kesien noktalarn bulur,
bu alan ayr bir renkle gsterir. Alan zerinde kendi noktalarnn stne binen yerlerini
gsterir, gsterecei objenin eklini ve rengini belirleyebilirsiniz.
Temizle; Belirlenen alanlarn kesien blgelerini st ste binenlerini bulur ve

kaldrr. st ste binen alanlarn boluklarn bulur ve belirlenen mesafe de kaldrr.
Yakala/Genelletir; Nod yakalama ve genelletirme.
Erilterek iz; Polyline ile izilen bir izginin kelerini eer. izilen nesne seilir
smooth komutuna tklanr izginin ke noktalar deiir.

Normal izime evir; Eik olan polylinelar normale evirir.
Ofset; Setiimiz nesneyi (alan veya polyline olabilir) belli bir mesafe ve a vererek
kopyasn karabilir veya var olan nesneyi baka bir yere tayabilirsiniz.
Dndr; Bir nesneye a vererek ve dndrlecek koordinatlarn belirleyerek belli
bir oranda dndrme ilemidir. Dndrlmesi istenen nesne seilir ve rotate komutu
seilir gelen pencereden dndrlecek a girilir, dndrme merkezinin koordinatlar
girilir yada merkezi deitirilmeden dndrme ilemi yaplabilir.
393
Alana evir; Polyline olarak izilmi bir alan kapal dikdrtgene dntrr.
Nesne seilir ve aktif hale getirilir Alana evir komutuna tklanr nesnenin tr deimi
olur.
izgiye evir; Kapal alan olarak izilmi bir nesneyi polyline olarak dntrr.
Nesne seilir ve aktif hale getirilir izgiye evir komutuna tklanr nesnenin tr deimi
olur.
Dikdrtgene evir; Dikdrtgen eklinde polyline olarak izilmi bir alan kapal
dikdrtgene dntrr. Nesne seilir ve aktif hale getirilir Dikdrtgene evir komutuna
tklanr nesnenin tr deimi olur.
izgileri Krkizgiye evir; izgileri krkizgilere evirir.
Farkl Katmanlardaki Tekrarlanan Nodlar Ta; Dmlerini tamak
istediiniz nesneyi sein ve Farkl Katmanlardaki Tekrarlanan Nodlar Ta komutuna
tklayn tamak istediiniz dm noktasn snaple tutun ve srkleyin birbirine bitiik
olan farkl katmandaki nesnelerinde tanan nesne ile berber hareket eder.
izgilere Ayr; Alan, okgen ve izgileri paralar. Blmek istenilen alan seilir
izgilere Ayr komutu tklanr ve alan oklu izgilere ayrlr. Ayrca tekli bir doru da oklu
doruya dntrebilir bunun iin browser da blnen her ksm iin bir stun alr.
394
Blgelere Ayr; Tek kombine blgelerin ayr ayr nesnelere ayrlmas. Blmek
istediiniz toplu nesneyi sein, Blgelere Ayr komutuna tklayn, toplu nesne blmlere
ayrlr ve kaynak gsterdiiniz nesnenin zelliklerini alrlar.
395
izgi Ynn evir; Bu ilevi kullanarak izgi ynnn tersi yaplabilir. Yn

deitirilmek istenen izgi seilir izgi Ynn evir komutu seilir ve izginin yn
deitirilmi olur.
396
19. MapBasic Penceresi Kullanm

Dersin Amac
Bu derste, MapBasic penceresini kullanarak bir seri komutun saklanmasn ve
tekrar kullanlmasn reneceksiniz. Sadece MapBasic penceresi ile kullanlan
komutlarn kullanm gsterilecektir. zellikle komut yazarak obje bilgilerine eriim ve
obje oluturma ilemleri gerekletirilecektir.
MapBasic penceresine eriim

Menu komutlarnn MapBasic penceresinde kullanm
Komutlarn saklanmas ve yeniden kullanm
Obje bilgilerine eriim
Otomatik obje oluturma
Pratik Kullanm
Belirli admlardan geerek yaptmz ilemleri srekli tekrarlamamz gerektiinde
men komutlarnn kullanm olduka skc bir hal almaya balar. Byle durumlarda
klavyeden bu komutlar ynlendirebiliyor olmak bize biraz rahatlk salar. MapBasic
programlama dili MapInfonun zelletirilmesi ve yeni uygulama aralarnn
gelitirilmesine yaramaktadr. Mapinfonun ilevselliini artran MapBasic penceresi bu
dilin birok imkann bize sunmakta, ayrca nesne tabanl kark sorgulamalarn yazmn
kolaylatrmaktadr. Yaplan seim ve gncelleme ilemlerinin cmleleri satr satr bu
pencerede grnmektedir. Bu komutlar defalarca altrlabilmekte ve gerektiinde
saklanarak tekrar kullanlabilmektedir. Ayn tablo zerinde onlarca seim ve gncelleme
ilemi yaptmz zamanlarda bu pencere olduka kullanl hale gelmektedir. Ayn
zamanda MapBasic penceresi, MapBasic programn kullananlar iin bu penceredeki
yazlar MapBasic programna kopyalama ans vermektedir.
397
19.1.
MapBasic Penceresi
Seenekler > MapBasic Penceresini A sein.
Ekrann alt ksmnda MapBasic penceresi grnecektir. Mapbasic penceresi aktif

olduunda, Mapbasic mens Mapinfoya eklenir.
imdi Trkiye il haritas zerinde almaya balayalm.
Dosya mensnden A sein.
Blm_19 klasrndeki Iller tablosunu sein.
MapBasic penceresindeki yazlara dikkat ettiyseniz, yaptmz ilem hemen altta

grnd.
MapBasic penceresi ak olduu mddete yaptmz btn ilemler bu
pencerede alt alta yazlarak devam edecektir. Kursor ile bu satrlara gidip parametreleri
(tablo isimlerini, kolon isimlerini vs. ) deitirerek <ENTER> tuuna bastmzda o
komut yeniden alacaktr. Bu satrlar istediimiz zaman MapBasic > Yazlar Temizle
komutu ile ya da dorudan <DELETE> tuu ile silebiliriz.
Mapbasic penceresinde, komutlar satr satr altrlr, bu yzden dng yaps bu
pencerede kullanlamaz. Komutlarn berlli bir ksmn seip altrabilirsiniz. Birden fazla
satr seip Enter ile hepsini altrabilirsiniz.
19.2.
Sorgulama
Seim Yap ve SQL Seimi komutlarnn kullanmn daha nceki blmlerde

grmtk. imdi bu menleri kullanarak Iller tablosundan nfus bilgilerine gre seim
ilemi yapalm.
MapBasic penceresini aktif hale getirin.
MapBasic mensnden Yazlar Temizle yi sein.
Sorgu mensnden Seim Yap sein.
Koul ksmna NUFUS_1997 > 600000 yazn.
Sonu Tablosu ksmna Secilenler yazn.
MapBasic penceresinde
select * from Iller where NUFUS_1997 > 600000 into Secilenler
browse * from Secilenler
398
yazs grnecektir. stteki satr bu ilem iin gerekli olan SQL cmleciidir. Alttaki satr
ise verisayfas penceresinin almasn salayan komuttur. imdide seim kmesini
haritann zerinde baka bir katman olarak grelim.
Harita mensnden Katman Kontroln sein.
Secilenler tablosunu ekleyin ve Grnm ile dolgu efekti olan bir renk
tanmlayn.
Yaptnz bu ilemin de adm adm MapBasic penceresinde yazldn

grn.
imdi nfusu 600.000 den byk olan illerimizi haritann zerinde grmekteyiz.
Ayn eyi 1.000.000nun zerindeki iller iin yapmak istediimizde ayn menleri tekrar
iletmek zorunda deiliz.
MapBasic penceresinde en st satra gidin.
600000 rakamn 1000000 olarak deitirin.
<ENTER> tuuna basn.
Haritadaki katmann ve verisayfas penceresinin kaybolduuna dikkat edin.
Add Map Layer Secilenler satrna gelip <ENTER> tuuna basn.
Set Map Layer 1 Display ile balayan satra gelip <ENTER> tuuna
basn.
Haritann yeni iller ile birlikte yeniden olutuuna dikkat edin.
399
Bu ilemi baka rakamlar iin yeniden deneyin. Greceksiniz ki ok daha hzl bir
ekilde sorgulama ilemlerini yenileyebiliyor ve kt alabiliyor olacaksnz. Ayrca SQL
cmleleri oluturma konusunda yeterli bilgiyi de kazanacaksnz.
19.3.
Obje ilemleri
MapInfo bize MapBasic penceresi yardm ile menlerden elde edemeyeceimiz,

MapBasic programnda kullanlan komutlar MapInfo iinde kullanma imkan
vermektedir. imdi zerinde alma yapmak iin bir tablo oluturalm.
Dosya mensnden Tablo Kapat sein.
Secilenler tablosunu kapatn.
MapBasic penceresini MapBasic > Yazlar Temizle ile temizleyin.
Dosya mensnden Yeni Tabloyu sein.
Yeni Tablo Diyalou grnecektir.
Yeni Harita A seeneindeki iareti kaldrn.
Aktif Pencereye Ekle seeneini iaretleyin.
Olutur butonuna basn.
Yeni Tablo Yaps diyalou grnecektir.
Kolon Bilgisi ksmnda Ad ksmna X1 yazn.
Tipi ksmna Taan Say sein.
Kolon Ekle butonu ile srasyla Y1, X2, Y2 sahalarn ekleyin.
Olutur butonuna basn.
Dosya ad ksmna Deneme yazn.
Bylece deneme tablosu ile objeler stnde istediimiz ekilde alabileceiz.

Deneme katman u anda dzenlenebilir haldedir. imdi bu katmanda izgiler oluturup
bu izgilerin balang ve biti koordinatlarn veritabanna aktaralm.
izgi
Deneme tablosunun verisayfas penceresini de an.
Harita zerinde izgiler oluturun. (gen yada drtgen izin)
butonuna basnz.
izilen her izgi iin verisayfas penceresinde bilgileri bo bir kayt eklenecektir.
imdi bu izgilere ait kaytlara izgilerin balang ve biti koordinatlarn girelim.
400
19.4.
ObjectGeography Fonksiyonu
Objelere ait koordinat veya a bilgilerini sorgularken ya da gncellerken

ObjectGeography fonksiyonunu kullanrz. ObjectGeography(obje, zellik) olarak
yazlan fonksiyon da zellik ksmna o objenin zellik numarasn gireriz. Bu zellik
kodlarn MapInfo Kullanm Klavuzunun using MapBasic window ksmnda 426.
sayfada grebilirsiniz. Ya da eer makinenizde MapBasic ykl ise MapBasic.def
dosyasndan bu kodlar renebilirsiniz. Aada bunlardan bir ksm verilmitir.
zellik
Kodu
Geri Dnen Deer
Objeyi snrlayan dikdrtgenin (MBR) en kk x koordinat.
Objeyi snrlayan dikdrtgenin (MBR) en kk y koordinat.
Objeyi snrlayan dikdrtgenin maksimum x koordinat. Nokta objelerinde

kullanlmaz.
Objeyi snrlayan dikdrtgenin maksimum y koordinat. Nokta objelerinde

kullanlmaz.
Arc objesinin balang as.
Arc objesinin biti as.
izgi objesi balang x koordinat.
izgi objesi balang y koordinat.
izgi objesi biti x koordinat.
izgi objesi biti y koordinat.
Nokta x koordinat.
Nokta y koordinat.
Yaz objesinin biti x koordinat
Yaz objesinin biti y koordinat
401
Yaz objesinin dnme as
Nokta objesinin z-deeri
Nokta objesinin m-deeri
imdi MapBasic penceresine

update deneme set x1 = objectgeography(obj,1)
satrn yazarak <ENTER> tuuna basn. Deneme tablosunun verisayfas
penceresinde X1 sahasnn deitiini greceksiniz. Yaptmz ilem ile her izginin
balang noktasnn X koordinatn veritabanna aktarm olduk. Daha nceden de
bahsettiimiz gibi MapBasic penceresinde komutlar defalarca iletebiliyorduk. imdi
ayn satrda X1 yerine Y1 ve 1 yerine 2 yazarak
update deneme set y1 = objectgeography(obj,2)
ifadeyi deitirin ve tekrar <ENTER> tuuna basn. Bylece balang
koordinatlarn veritabanna aktarm olduk. imdi ayn ilemi X2 ve Y2 koordinatlar iin
de yapn. (X2 iin 3, Y2 iin de 4 rakamlar uygulanacak).
Bu ilem izgi iin yaplabildii gibi nokta objelerin koordinatlar iin de yaplabilir.
19.5.
izgi Oluturma
Tabloya kaydedilmi durumdaki izgilerden nokta oluturma ilemi yine MapBasic

penceresi ile yaplabilmektedir. Polyline izgi izim arac ile oluturduumuz izgileri
imdi de veritabannda ki koordinatlardan yararlanarak oluturalm.
402
MapBasic penceresine Delete object from deneme yazp <ENTER>

tuuna basn.
Haritada izgilerin silindiini greceksiniz. Bu komut ile tablodaki bilgiler

deimeden,
tabloya bal olan objeleri silmi olduk. Yani verisayfas
deimeden kalrken bu bilgilere bal olan objeler silinmi oldu. izgileri
yeniden oluturmak iin MapBasic penceresine
Update deneme set obj= createline(x1,y1,x2,y2)

yazp <ENTER> tuuna basn.
Bylece ayn izgilerin yeniden olutuunu greceksiniz. imdi ilemi x1,y1

deerlerinde deiiklik yaparak yeniden deneyin. izdiimiz ekildeki deiikliklere
dikkat edin.
19.6.
Pencere Bulma Fonksiyonu
MapInfo programnda harita, grafik, verisayfas, istatistik, info gibi pencereler

mevcuttur. Bazen bu pencereler kazara ekran dna kayabilir. Pencere pozisyonunu
tekrar ayarlamak iin MapBasic penceresini kullanabiliriz.
Set Window Info Position (1,1) Units cm
ifadesi ile info penceresinin pozisyonunu ayarlam oluruz.
Yazarn Notu: Byk hacimli veriler, mesela yzlerce paftalk bir alma
yapyorsanz; MapBasic penceresi kullanarak ilerinizi daha hzl bir ekilde
gerekletirebilirsiniz. Ayn zamanda MapBasic programn renme asndan byk bir
kolaylk yaayacaksnz.
19.7.
Bir MapBasic Programnn altrlmas
MapInfo programnn iinde bir MapBasic uygulamas altrmak iin aadaki admlarn
izlenmesi gerekmektedir.
Aralar > Ara Yneticisi ni an.
403
Alan Program Yneticisi penceresindeki Program Ekle butonuna basn.
Yer alanndan yklemek istediiniz .mbx MapBasic uygulamasn sein, Etiket

alanna bu uygulama iin kullanmak istediiniz ismi ve Tanm alanna da
istiyorsanz uygulama hakknda aklamalar yazn. OK tuuna basn.
404
Aralar listesine eklemi olduunuz uygulamann ismi grntlenecektir. sminin

yannda alyor ve Otomatik Ykle diye iki kutucuk gzkr. alyor
kutusu iaretlendiinde uygulama sadece bir seferlik kullanlabilecek MapInfo
nun bir dahaki balatlmasnda bu eklenti gelmeyecektir. Otomatik Ykle
seenei iaretlendiinde ise MapInfo her balatldnda eklenen uygulama
varsaylan otomatik olarak almaya balayacaktr. Eklenen bu yeni
uygulamaya aralar mensnn en altnda grntlenecektir.
Dier bir yntem ise Aralar > MapBasic Program altr seeneinden
yada ara ubuundaki
butonunu kullanarak herhangi bir MapBasic
uygulamasn dorudan ama bir defaya mahsus altrabilirsiniz. MapInfo yu
tekrar balattnzda bu eklenti gzkmeyecektir.
.NET programlanabilme yetenei: MapBasic programlar artk Microsoft un .Net

gelitirme platformu kullanlarak yazlan fonksiyonlar ve altprogramlar olarak
arlabilir. Microsofts Visual Studio gelitirme ortam kullanlarak, C# (C-sharp) ve
VB.Net (Visual Basic for .Net) gibi dillerde kod yazabilirsiniz. Sonrada MapBasic
programlarnzdan bu .Net programlarn arabilirsiniz.
405
20. Oracle Proje Aralar

Dersin Amac
Bu derste, Oracle Proje Aralar mensn kullanarak bir Oracle Projesinin nasl
yaratldn ve dzenleme ilemlerinin nasl yapldn reneceksiniz. Ayrca bir rnek
Oracle Projesi yaratlarak, MapInfonun Oracle Proje Aralar ile yapabildii tm ilemler
bu derste anlatlacaktr.
Bir Oracle Projesi Yaratmak ve Dzenlemek

Oracle Proje Tablolarn Birletirmek
Bir Oracle Tablosunu Yenilemek
Bir Oracle Projesini Silmek
Bir Oracle Tablosunun Versiyonlamasn Kaldrmak
Pratik Kullanm
zellikle birok kiinin bir veri zerinde alt zamanlarda ilemlerin
koordinasyon iinde yaplabilmesi iin verinin oracle veritaban sunucusu zerinde
paralara blnerek sunulmas salanabilir. Bylece kullanclar gerek bir veri zerinde
alrken, alt birimler sayesinde, veriler paralanmasna dzenleme ilemini yapan
kiilere datlm olacaktr. Btn ilemlerin tamamlanmasyla beraber, veriler bir st
oracle projesine ve en son olarak kk projeye aktarlarak verinin son halinin elde
edilmesi salanr. Burada temel hedef, veriyi paylatrmak ve birimler arasnda
koordinasyonu salamaktr. Bunu da Oracle Proje Aralar isimli bir yardmc programla
yapmak mmkndr. zetle, Oracle Proje Aralar isimli bu MapInfo bileeni ile bir
Oracle Projesi yaratabilir, bu projeyi paylaabilir ve dzenleme ilemi yapan birimler
arasnda koordinasyon oluturulabilir.
406
20.1.
Oracle Projesi ( Oracle Workspace )
Oracle projesi, kullanclarn bir veritaban iinde verileri zerinde deiiklik

yaparken, paylamalarn salayan bir sanal ortamdr. Bir Oracle projesi yarattnz
zaman, o proje iinde versiyonlamas ( herbir tabloya bir deer atanarak gncelleme
srasndaki durumun ayrt edilebilmesidir. ) yaplabilen tablolar oluturabilirsiniz. Alt
projeler oluturabilir ve bir st projeye birletirene kadar orijinal verinizi koruyabilirsiniz.
Verinizin zerindeki deiiklikleri kademeli olarak bir st projeye aktarabilirsiniz. Bylece
en sonunda gncel veri setinizi olutururken ayn zamanda alt projeler sayesinde
koordinasyonlu ekilde veri gncelleme iini tamamlam olursunuz. Dier bir yandan
geerli olan projenizdeki kaytlar bir st oracle projesi ile birletirebilir ya da bir st
oracle projesinden geerli olan oracle projenizi yenileyebilirsiniz.
1,2,3 numarayla gsterilen alma ortamlar her biri kendi bana dzenlenebilir
durumdadr. alma bitirildiinde 1,2,3 numarayla gsterilen bu oracle projeleri bir
stndeki alt alma projesine aktarlabilir. Bylece bu ilem gereklemeden nce bir
st seviyedeki veritaban dosyalar korunmu olacaktr.
407
20.2.
Oracle Projesi Yaratmak ve Dzenlemek
DBMS isimli aralar ksmndan DBMS Tablosu A isimli butona basn;
Bu butona basldktan sonra karnza Balant Tipi olarak 2 seenek

gelecektir.
ncelikle, Balant Tipi blmnde Oracle Spatial seiyoruz.

Bundan sonra MapInfo, Oracle Spatial veritabanna balanmak iin kullanc
ad, ifre ve Sunucu Ad sorulacaktr.
Tamam Butonuna Basn.

Sunucu Ad Oracle Veritaban kurulurken belirlenmektedir ve bizim
rneimizde mapinfo olacaktr.
408
Bu rnekte; Kullanc Ad ve ifre blmnde nceden belirlenen

Adana/deneme dir.
Karnza gelecek olan DBMS Tablosu A ksmnda iptal butonuna basn.
Bu kademe yaplmas gereken versiyonlama ileminin aktif edilmesidir. Bunun
iin;
Tablo Mensnden Oracle Proje Aralar altnda alan
Versiyonlamay Aktifletir... i sein.
Karnza Tablo Versiyonlamasn Aktifletir isimli bir diyalog gelecektir.
Bu aamada sizden tablo seimi istenecektir;
409
Tablo versiyonlamas iin bir tablo sein ve Yaplabilir isimli butona basn.
Bizim rneimizde ADANA_MAH tablosunu setik.
Setiimiz tablo artk versiyonlamaya ak durumdadr.
Bu aamadan sonra bir proje dosyas yaratmamz gerekecektir. Bunun iin ise;
410
Oracle Proje Aralarndan Proje Olutur... seeneini sein.

Karnza Proje Olutur isimli bir diyalog gelecektir ve sizden yeni projenin
bal olduu yeri semenizi isteyecektir.
te, karnza burada LIVE olarak karnza kan blm Gerek alma
Ortam nzdr.
Dersin banda bu yapy aklamtk. imdi, LIVE altnda Adana isimli
bir proje oluturalm. Bunun iin;
LIVE sein ve Olutur... butonuna basn.
411
Karnza gelen Yeni Oracle Projesi ksmnda proje ad iin Adana ve

tanm iin Proje yazn. Ardndan Tamam butonuna basn.
Bir sonraki adma gein.
Gerek alma ortamnn altnda bir alt alma ortam yaratm olduk.
Adana isimli alma ortamnn altnda bir proje daha yaratalm.
Tekrar Adana projesi seili iken Olutur... butonuna basn ve az nce
yarattmz gibi bu sefer de Test isimli bir proje daha oluturalm.
412
Test ismini verip Tamam butonuna basn.

Ardndan srasyla LIVE Adana Test isimli projeler olutuunu
grebilirsiniz.
imdi bir DBMS Tablosu A seeneini sein ve karnza gelen tablo

listesinden ADANA_MAH tablosunu sein ve A isimli butona basn.
Bu aamada Oracle Projesi Se... isimli kutuyu iaretleyiniz.
413
Bir Oracle projesi semek iin sunucu zerinde tutulan projelerin listesi
gelecektir.
Bu aamada Test isimli projeyi seip Tamam butonuna basn.
Tamam Butonuna bastktan sonra ilgili veri MapInfo altnda alacaktr. Bizim
rneimizde ADANA_MAH tablosu olduu iin ekran grnts aadaki gibi
olacaktr.
Bu aamada Adana_Test isimli katman Katman Kontrol nden

Ardndan bir kapal alan izin ve kaydedin.
Artk Adana_Test isimli katman zerinde birde bizim izdiimiz krmz renkli bir
obje daha bulunmaktadr.
imdi Test isimli oracle projesini kapatalm ve bir st proje olan Adana
isimli projeyi aalm ve fark grelim.
414
Adana isimli Oracle projesini atk ve karmza Adana_Adana isimli

katman geldi ve bu katman zerinde bir alt proje de yaptmz dzenlemeler yok
nk tablonun orijinali halen korunmaktadr.
Bir alt proje olan Test isimli projedeki dzenleme ilemini bitirdiimizi
varsayalm ve bu dzenlemeleri bir st projeye aktaralm.
20.3.
Tablo Birletirme
415
En altta bulunan projedeki dzenlememizi bir st proje olan Adana isimli

projeye ekleyeceiz. Bunu yapmak iin...
Tablo Oracle Proje Aralar Tablo Birletir...
Bu admdan sonra karnza Oracle Projesi Tablosunu Birletir isimli bir
diyalog gelecektir.
u anda ak olan
tablonun ad
gzkmektedir.
Kk proje birletirme
ileminde verimizi
gndereceimiz projeyi
gstermektedir.
Geerli
olan Oracle
Projesi
Koul kutusuna
eer herhangi bir
koul belirtmek
istiyorsak
yazabiliriz.
Yazdmz koul
SQL yazm
kurallarna gre
olmaldr. Burada
yazlacak sorgu
SQL sorgusu
olmaldr.
Uyuumsuzluk
olduunda MapInfo
nun ne yapmas
gerektiini burada
belirliyoruz.
Bu seenek ile birletirme ileminden sonra yapm

olduunuz deiikliin ilgili tablodan kaldrlp,
kaldrlmayacan belirleyebilirsiniz.
Bu aamada herhangi bir koul vermeyelim ve Geerli Projenizden Datay

Kaldr seeneini de aktif hale getirin.
Hemen ardndan Test isimli projedeki almanz bir st proje olan Adana
isimli projeye aktarlacak ve Test isimli projede yapm olduunuz dzenleme
kaldrlacaktr.
416
Tekrar Test isimli tabloyu aarsanz, artk bu tablo zerinde yaptmz izimin
olmadn grebilirsiniz.
Dikkat edilecek olursa; Test sralamada en altta bulunan projedeki kalem

simgesi de kalkm oldu. nk dzenlediimiz veriyi bir st proje olan Adana isimli
projeye aktarm olduk.
417
20.4.
Bir Oracle Projesinde Bulunan Tabloyu Yenilemek
Bu ilem Oracle Projesinde bulunan tablonun en son halini kullancya dndrr.
Tabloyu Yenile... yi sein.

Bu ilemin ardndan;
Bu aamada yenilenecek tablo size gsterilmektedir.

Herhangi bir koul belirtmeden Tamam isimli butona basnz.
Karnza tablonun en son gncellenmi hali gelecektir.
418
20.5.
Bir Oracle Projesi Silmek
almalarnz ilemleriniz bittikten sonra silmek isteyebilirsiniz. Bir oracle

projesini silmek iin yapmanz gereken tek ey;
Tablo Oracle Proje Aralar
Proje Sil...
Admlarn takip etmektedir. Bu admlardan sonra karnza aadaki ekran grnts

gelecektir.
Test isimli projeyi sein ve ardndan Sil butonuna basn.

Bylece bir Oracle Projesini silmi olduk.
419
20.6.
Bir Oracle Projesinde Bulunan Tablonun Versiyonlamasn

Kaldrmak
Buraya kadar olan blmde hep versiyonlamann yardmyla ilemlerimizi

gerekletirdik. Son olarak yaplan almalardan sonra versiyonlamay kaldrmak ve
tablonun gncelleme sonras son halini almasn isteyebiliriz.
Bir tablonun versiyonlamasn kaldrmak iin;
Srasyla Tablo Oracle Proje Aralar Versiyonlamay Kaldr

admlarn takip edin.
Bu ilemin ardndan karnza Tablo versiyonlamasn kaldr isimli bir
diyalog gelecektir.
420
ADANA_MAH isimli tablonun dersin banda versiyonlamasn aktif hale

getirmitik,
imdi ise, bu seenei kaldracaz.
ADANA_MAH isimli tabloyu sein ve alttaki Yaplamaz isimli butona

basn.
Eer versiyonlama kaldrlamyor isimli bir hata uyars ile karlarsanz.
Altta bulunan Kaldrmay Zorla isimli blm iaretleyin. Sonra tekrar Yaplamaz
butonuna basn.
lem baaryla tamamlanmtr.
Dikkat!, Eer Kaldrmay Zorla blmn iaretlerseniz. MapInfo size
bir
uyar
ile
bal
projedeki
deiikliklerin
uygulanmayacan
bildirecektir. Dolaysyla btn ilemler bittikten sonra versiyonlamay

kaldrnz. Aksi taktirde dzenlemi olduunuz verileri kaybedebilirsiniz.
20.7.
Oracle Veritabannda MapInfo Saklanmas
MapInfo Professional yazlm ayn anda tek kullancl editleme, ok kullancya

izleme imkan vermektedir. Ayn anda birden fazla kiinin ayn veri zerinde deiiklik
yapabilmesi iin ilikisel veritabanlarnn kullanlmas mmkndr. Bu balamda MapInfo
yazlmlar Oracle veritabanna dorudan balanabilmekte ve verilerini veritabannda
depolayabilmektedir. (dier veritabanlar iin Spatialvare rn mevcuttur, Sql Server,
PostGIS gibi)
20.8.
Verilerin Yklenmesi Easy Loader
Easy loader ile alabilmek iin ncelikle 9i veya 10g veritaban kurulu bir sunucu
makinanz olmaldr. Veritabanna erimek iin client kurulumunun da yaplm olmas
gerekmektedir.
Eer gerekli kurulumlar yaplmsa MapInfo program iinden tools menusunden
Easyloader programn altrmalsnz. Easyloader programn altrdnzda aadaki
pencereye ulaacaksnz.
421
Oracle Spatial butonuna tkladnzda kullanc ad, password ve veritaban

bilgilerinin sorulduu pencere gelecektir. Bilgileri girdiiniz anda sa st ksmdaki
bilgiler aktif hale gelecektir. rnekte maden kullancs maden veritabanna
balanmaktadr.
Source table ile oracle veritabanna aktarmak istediimiz katmanlar seeriz. Tablo
veritabannda baka isimlerle de saklanabilir. Kullanc bu aamada yeni bir tablo
oluturabilir, mevcut tabloya ilave yapabilir veya tabloyu replace(yenisi ile deitirme)
yapabilir.
422
Options butonuna tkladmzda aadaki formu greceiz.
Bu ksmda tablo ile ilgili ayarlamalar yapabiliriz. Tabloyu herkese ama, index
oluturma, style tanmlarnn tutulaca kolon ismi gibi seenekler buradan ayarlanabilir.
Upload butonuna basld anda katman oracle veritabanna aktarlacaktr.
20.9.
Server lemleri
Bu aamadan sonras ise tablonun server zerinde ynetilecei ile ilgilidir.

Verilerin salkl ekilde ok kullanc ile gncellenebilmesi iin MI_PRINX adl bir kolon
her tabloya eklenir ve her kayt iin unique bir deer verilir. Dolays ile yeni veri ekleme
srasnda her objeye unique deerlerin verilmeye devam edilmesi gerekmektedir. Bunun
iin her yeni kayt ekleme durumunda MI_PRINX kolonuna yeni deer verilmesi
gerekmektedir. Bu ilemi trigger ve Sequence yardm ile zeceiz.
20.10. Trigger ve Sequence Oluturma

Tablodaki unique bir kolonun gncellenebilmesi iin sequence oluturmak en
kesin zmdr. Sequence objesi her arldnda belirtilen oranda artarak bir say
retir. Sequence oluturan komut aadaki gibidir.
423
CREATE SEQUENCE sira1 START WITH 1 INCREMENT BY 1

Sira1 bu sequencin addr. Normal olarak tablomuzun ismi ile birlikte bir sequence
oluturmak en gzel zm olacaktr.
Bu aamadan sonra ise veritabanna eklenen her kayt iin sequence den bir say alarak
MI_PRINX kolonunu gncellememiz gerekiyor
Bu ilem iin ise veritabannda bir trigger oluturmamz gerekmektedir.
Triger komutu iin sqlplus iinde ed yazarak notepad ap. Aadaki satrlar kopyalayn.
create or replace trigger <triggeradi>

before insert on <tabloadi>
for each row
declare
seq_val number;
begin
select sequence_adi.nextval
into seq_val from dual;
:new.MI_PRINX:= seq_val;
end;
notepad i kapattktan sonra r ile altrn
bu ilemleri tamamladmzda server zerindeki verinin gvenli ekilde editlenmesini
salam oluruz.
20.11. Verilerin ndirilmesi

MapInfo kurulurken eger Oracle spatial veya ODBC support ykledi iseniz
aadaki butonlar mapinfo iinde grnecektir.
lk button veritabanndan tablo ama butonudur. Tklandnda aadaki form

gelecektir.
424
Oracle spatial seildiinde ikinci login formu gelecektir. Aynen EasyLoader

programnda olduu gibi kullanc ad ifre ve sunucu adn girmemiz gerekmektedir.
Balant kurulduu anda aadaki form ekrana gelecektir. Formun st ksmnda

tablo sahipliini greceksiniz.
Baka kullanclar tarafndan oluturulmu ve paylatrlm tablolara da erimemiz
mmkndr. Kullanc seildii anda o kullancya ait tablo ve view ler grnecektir. Bu
ksmda ilgilendiimiz tabloyu seiyoruz.
Tablo seilir seilmez tablonun yerel makinada nereye indirilecei formu gelecektir.
Tablolar iki ekilde alrlar.
425
20.11.1.
ndirilmi Veri (Downloaded Data)
Tablonun bir kopyas dorudan diske aktarlr. Yaplan deiikliklerin kaydedilmesi

ve tablolarn gncellenmesi dnda veritaban ile ilgisi olmaz. Dilendii takdirde tablo
unlink yaplarak veritaban ile balants da kesilebilir. Eer kullanc sadece kendi
blgesi ile alyorsa. Network balants zayfsa ve en nemlisi server yeteri kadar gl
deilse bu yntem en gzel zmdr.
20.11.2.
Canl Eriim (Live Access)
Tablo diske inmez, sadece tanm dosyas diskte oluur ve yaplan her ilem
dorudan veritabanna yansr, yaplan her deiiklik de btn istemciler tarafndan
grnebilir. Ancak her defasnda server zerinden veri ekildii iin byk veri
ynlarnda performans daha dk olabilir.
Verilerin tamamn indirmek yerine sadece bir ksmn da indirebiliriz. Mesela hangi
kolonlar indireceimizi dorudan Kolon szgeci ile seeriz.
426
Verilerin sadece belirli bir ksmn indirmek iin ise sorgu yazabildiimiz Kayt
Szgeci formunu kullanabiliriz. Bu sayede ana veriden sadece bir ksm istemciye
geleceinden veri ileme performans ve gvenlii daha yksek olacaktr.
Eer istersek(bilhassa uygulama gelitirirken) programatik olarak SQL cmlesini

dorudan sunucuya gnderebiliriz.
427
ndirilen tablonun yenilenmesi(son deiikliklerin indirilmesi) ya da iliiin kesilmesi gibi

ilemler iin DBMS butonlarn kullanrz.
DBMS Tablosunu Yenile
DBMS Balantsn Kes
DBMS Tablosu A
DBMS Balants Kapat
20.12. Oracle pular

Veritaban kurulumu srasnda size deiik opsiyonlar sunulacaktr. Eer spatial
seeneini iaretlerseniz. Veritabanna spatial yetenekleri de eklemi olursunuz ancak
spatial seenei olmasa da Locator olarak sunulan yetenek bizim iin yeterli olacaktr.
Spatial lisans olmadan da verilerimizi oracle 9i yada 10g iinde saklayabiliriz
Veritaban kurulurken sizden SID yani veritaban ismi isteyecektir. Burada
tanmlanan isim temel olarak o isimde bir veritaban oluturmanz salar ve bu isimle o
veritabanna a zerinden eriebilirsiniz. Yeni veritaban oluurken SID size sorulacaktr.
ster sunucu ister istemci zerinde olsun veritabanna balanmak iin Net Service
Name ile anlan ayarlar yapmanz gerekmektedir. Bunun iin client kurulumu sonucu
kurulan net configration assistant kullann.
428
Burada local net service name ksmn iaretleyerek ilerleyin ekrana nce service
name sorusu gelecektir bu ksmda veritaban kurulurken kullandmz servis adn
kullann. Bir sonraki admda sorulan server ksmnda ise sunucunun adn yada ip sini
girmeniz gerekir. Bu ilemler tamamlandnda ise Oracle kurulu olan klasor altnda
\network\admin klasor altnda tnsnames.ora dosyas oluur. Bu dosyay istediiniz btn
istemcilere kopyalayarak ayn veritabanna eriimi salam oluruz. Tnsnames.ora text
bir dosyadr notepad ile ap ierde deiiklikler yapabiliriz.
429
21. WMS ve WFS

Dersin Amac
Bu derste, MapInfonun internet zerinden hizmet veren harita servislerine eriimi
ve bu servislerden yararlanmann yollar hakknda bilgi verilecektir. Yeni bir proje
retiminin yannda var olan bir projenin gncellenmesi ilemi, Haritalarn ( WMS destei
) ve Corafi Objelerin ( WFS destei ) internet tabanl sunucular zerinden salanacak
altlk veriler ile kolaylamaktadr.
WMS Hakknda Bilgi

WMS Penceresi Kullanm
WMS Penceresi zellikleri
WFS Hakknda Bilgi
WFS Penceresi Kullanm
WFS Penceresi zellikleri
Pratik Kullanm
Web Harita Hizmetlerinin kullanm eitli amalara hizmet etmektedir. Bunlardan
ilki imaj ya da grnt formatndaki haritann bilgi almak amacyla kullanlmasdr. Bir
dier kullanm amac ise saysallatrma ya da gncelletirme ilemlerinde altlk veri
olarak kullanlmasdr. zellikle bir harita retilirken WMS den elde edilen altlk veriler
ile kullanclar saysallatrma ya da gncelleme yapacaklar blge hakknda bilgiye sahip
olurlar.
Dier bir yandan WFS destei ile, kullanclara internet ortamndan direkt olarak
saysal veri aktarm salanr. rnein; kendi WFS sunucusunu kurmu bir firmann,
alanlarna gncel saysal haritalar aktarmas ya da dier bilgilerini sunmas bir bakma
basite indirgenmitir. WFS sunucular zerinden alnan btn veriler iin; MapInfo da
yaplabilen her ilem geerlidir. WFS sunucusundan elde edilmi veriler ile; Tematik
haritalar yaplabilir, SQL ile eitli filtrelemeler yaplabilir, Corafi Analizler yaplabilir ve
benzeri ilemler MapInfo altnda oluturulabilir.
430
21.1.
Web Harita Hizmetleri (WMS Web Map Service)
Buraya kadar olan derslerde verilerin nasl grntlenecei ve saklanaca

hakknda bilgimiz oldu. Bununla beraber verilerin hazr olarak kullanclara sunulduu
internet tabanl web harita hizmetleri bulunmaktadr. Bu hizmetlere ulamak iin
standart butonlarn bulunduu ubuk zerinde
WMS butonunu kullanarak ilgili web
hizmetlerine ulaabiliriz. Bu sunuculardan elde edilen verilen raster niteliinde
verilerdir. Yani resim/grnt formatnda verilerdir ve kullanm alan olarak bir proje
retiminde altlk olarak tercih edilirler. Aada bir WMS Tablosunun nasl yaratlacana
ilikin detayl bilgi bulunmaktadr.
Bir WMS Tablosu amak iin;
Standart butonlarn Web servislerinin bulunduu aralarda >

sein.
Ardndan karnza WMS Tablosu A isimli bir pencere gelecektir.

Web Servislerinin
listelendii blmdr.
Bir tanesini seelim.
butonunu
Sunucularn listesine
ulaabileceimiz ksm.
Seilen Web
Harita
katmanlarn
ekleyip
karabilmey
e yarayan
butonlarn
buluduu
ksm.
Harita Servisinin
internet adresi
burada gzkr.
Servisin yapld
sunucuda
bulunan harita
katmanlar
burada gzkr.
Resim formatnn
belirlenebilecei blmdr.
rnein; GIF,JPG gibi.
Eer bu seenei iaretlersek

aada aktif hale gelen
Projeksiyon ksmndan harita iin
projeksiyon bilgisini grebilir ve
deitirebiliriz.
431
Son olarak Tablo

Dosya Ad
Ders_WMS yazn
ve tamam
butonuna basn.
Tablo Dosya Ad ksmn da doldurduktan sonra alt ksmdan Tamam

butonuna basn.
Harita penceresi aktif hale gelecek ve setiiniz dosyalar ilgili Web Harita
Servisinden indirilecektir.
21.2.
WMS zellikleri
WMS zellikler diyalouna standart aralarn bulunduu ubuk zerinde

Tablo isimli menden de ulaabiliriz;
WMS Tablo zellikleri

seenei
432
Karnza WMS Tablo zellikleri isimli bir diyalog gelecektir. Burada am

olduunuz tabloda bulunan katmanlar grebilirsiniz. Bu katmanlar zerinde Stil
deiiklii, Projeksiyon deiiklii, Resim Geriplan deiiklii gibi ayarlamalar
yapabilirsiniz. Aadaki rnekte bu deiikliklerin nasl yaplabilecei gsterilmitir;
Tablo > WMS Tablo zellikleri... ne basn.
Ardndan karnza WMS Tablosu zellikleri... isimli bir pencere gelecektir.
WMS Tablosunun
zelliklerini
gsteren/deitiren
ekrann grnts
21.3.
Web Corafi Obje Servisi ( WFS Web Feature Service )
Web zerinden harita servisi veren sunucularn raster yani resim formatnda
veriler sunduunu sylemitik, bununla beraber WFS sunucular ise Corafi Obje
sunumu yaparlar. Yani WFS sunuculardan elde edilen veri grafik ortamda kapal alan,
izgi, nokta gibi corafi objelerdir. Bu veri ya da veri setlerine ulaabilmek iin yaplmas
gerekenler aada anlatlmtr.
WFS Tablosu Amak iin;
Standart aralarn Web servisleri aracndan
433
WFS Tablosu A butonuna basn.

Ardndan karnza WFS Tablosu A isimli bir pencere gelecektir.
Karnza gelecek olan pencerede;
WFS Sunucu: ksmnda Pitney Bowes Software Global WFS Server sein
WFS Katmanlar: USA sein.
Tablo Dosyad: Dosyay kaydetmek istediiniz yeri belirleyin.

WFS Sunucusunun belirlendii ksm, yeni sunucu ekle/silme ve
dzenleme ilemleri iin, sa tarafta Sunucu butonuna basn.
WFS Sunucusu hakknda

detay bilgisi verir.
Kayt szgeci
ile
indireceiniz
data iin kriter
belirleyebilirsi
niz.
Nokta, izgi ve
kapal alan
Seiiniz
katmanla
ilgili eitli
bilgiler
gsterilir.
detaylar iin stil

belirleyebilirsiniz.
Koordinat Sistemi
seimi burada yaplr.
Tamam butonuna bastktan sonra karnza USA isimli bir harita penceresi
alacaktr.
434
Bu rnek veri zerinde MapInfo altnda yaplan btn ilemlerinizi yapabilirsiniz.

Ancak tablonun dzenlenebilir bir kopyasn yerel diskiniz zerinde yaratmalsnz.
Bunun iin ;
nce ilgili veriyi WFS sunucu zerinden an.
Ardndan Tablo > Farkl Kaydet i kullanarak ilgili veriyi sabit diskinize
kaydedebilirsiniz.
* zellikle kendi WMS ya da WFS sunucularnz kurduunuzu dnrsek veri
setlerinizi kullanclara rahat bir ekilde ulatrmanzda kolay bir i haline
gelecektir.
435
zet
WMS Tablosu Ama
Web servisleri aracndan
butonuna
WMS Penceresi zellikleri

Tablo > WMS Pencere zellikleri...
WFS Tablosu Ama
WFS Tablosu A
WFS Tablosu zellikleri...
Tablo > WFS Pencere zellikleri...
436
22. Seenekler
Dersin Amac
Bu derste, MapInfo programnn kullanm srasnda bize sunduu Harita Penceresi
ve MapInfo sistem seenekleri tantlacaktr. zellikle Harita Penceresinin kullanmnda
istenilen deiikliklerin yaplmas, projeksiyon tanmlarnn deitirilmesi ve sistem
ayarlarnn deitirilmesi, youn ekilde MapInfo kullananlar iin olduka nemlidir.
Tercihler
Sistem Ayarlar
Harita Penceresi
Balang, Adres Uyumu ve Klasrler
Pratik Kullanm
MapInfo program kurulur kurulmaz belirli varsaymlar ile yklenir. Eer kullanc
kendi istedii ayarlamalar yapmaz ise her alta veya pratik kullanmlarda birtakm
zorluklar yaayabilir. zellikle koordinat okuma srasnda derece dakika - saniye veya
derece cinsinden veya dorudan metre cinsinden okunmasn; kt alma srasnda
kullanacamz birimlerin metrik veya ingiliz l biriminden olmasn; sorgulama
srasnda uzunluk veya alan birimlerinin istenilen formatta olmasn salamak
gerekmektedir. Bu derste, bu tr tanmlamalarn yapld pencereler tantlacaktr.
437
22.1.
Tercihler
Dosya mensnden A ile Ankara_Mah tablosunu an.
Seenekler mensnden Tercihleri sein.
Diyalou grnecektir.
Sistem Ayarlarna basn.
438
Ayn zamanda
deitirilen
ka tane obje
iin geri al
bilgisinin
kaydedilecei
ni belirleyin
(0 800
aras).
kt penceresindeki
objelerin byklklerini
lerken kullanacanz
birimi belirleyin
Klipborda kopyalamak
istediklerinizi sein.
(MapInfo metafilelar
.emf formatnda kopyalar.)
Harita
ktnzn
uygun
boyutta
olmas iin
ekran
bykl
n
ayarlayn.
MapInfonun
4.0dan nceki
versiyonlarnd
aki sembolleri
nasl
izeceinizi
belirleyin.
Tematik harita
katmanlarn nasl
tarayacanz sein.
ki basamakl yl tanmlar
iin mevcut yzyl m yoksa
sizin belirleyeceiniz yzyl
m kullanacanz belirleyin.
Bu diyologda en nemli ksmlardan biri sayfa veya kt birim ayardr. Bu ksmda

yaptmz seim ile kt Penceresi hazrlanrken kullandmz sayfa boyutlarnn hangi
birim cinsinden olacana karar veririz. Bylece hazrlanacak ktnn koordinat biriminin
de ne olacana karar vermi oluruz. nk kt Penceresine koyacamz herhangi bir
yaz veya erevenin snr koordinatlar bu birim zerinden olacaktr. Bu durumu
herhangi bir kt Penceresi oluturarak test edin.
Tamam butonlarna basarak diyalogdan kn.
Pencere mensnden Yeni kt Penceresini sein.
Ankara_Mah Harita Penceresi iin ereve oluturun.
Seenekler mensnden Tercihleri sein.
439
Sistem Ayarlar diyalounu aarak Kat ve kt birimlerini in olarak

deitirin.
Tamam butonlarna basarak diyalogdan kn ve kt Penceresi

birimlerinin deitiine dikkat edin.
Geri Al Nesne Says seenei ise harita zerinde veya tablolarda yaptmz
herhangi bir geri alma ilemi iin konulmu snrdr. Bu kesinlikle geri alma says deildir.
MapInfo sadece bir kez geri alma ilemi yapmaktadr! MapInfo zerinde deiiklik
yaplan tablolar iin geici dosyalar oluturur. Ancak bu dosyalarn bykl snrsz
deildir. Eer ayn anda 800 kayttan fazla objeyi silmi isek geri al komutu
almayacaktr. Bu durumda yaplan deiiklikleri geri almak iin Dosya mensnden
Deiiklikleri ptal Et mensn kullanabiliriz. Bu komut bizi tablonun son kaydedilmi
haline gtrr. Balangta byk bir dezavantaj olarak grnse de MapInfo bu sayede
kullancya byk bir performans art salamaktadr.
22.1.1.
Harita Penceresi Tercihleri
440
Bir tabloyu kapatmadan

nce almak istediiniz
uyar mesajlarn belirleyin.
Deitir aracn
kullanarak, alanlar gibi
birbirine bitiik objeleri
dzenlediinizde
stste olan nodlardan
sadece bir objenin
nodunu mu yoksa iki
objenin nodunu beraber
mi tamak istediinizi
belirleyin.
Yeni tablolar
olutururken,
.mif, .mbi ve
.img dosyalarn
alrken
varsaylan tablo
projeksiyonunu
belirleyin.
MapBasic
Penceresi ile veya
Kolon Gncelle
komutu ile elde
edilen koordinat
deerlerinin
varsaylan
MapBasic
projeksiyonunu
belirleyin.
441
Harita leini
yerletileceiniz yerin
konumunu belirlemenizi
salar. Kendi
deerlerinizi vererekte
zel Konum ayarlarn
belirleyin. ubuun
arka plan
grnmnde deiiklik
yapn.
Kartografik lek
ekleyin.
lek ubuunun
uzunluk ve ykseklik
bilgilerini deitirin.
Ayrca lek
ktphanesinden
istediiniz tipi sein,
ubuk stilinde
deiiklikler yapn.
Haritann Penceresinin Boyutu Deiirken: Harita Penceresinin

bykln deitirdiinizde harita leinin mi yoksa harita grntsnn
m korunmasn istediinizi belirleyin. Bu ayar ak olan Harita pencerelerini
etkilemez.
Kapama Alan iin: MapInfonun alanlar nasl kapayacan belirleyin.
Uzaklk/Alan Kullanm: MapInfonun yeni Harita pencereleri iin

uzaklk/alan hesaplamada kullanaca varsaylan metodu belirleyin. Bu ayar
ak olan Harita pencerelerini etkilemez.
3D Harita iin Donanm vmelemesini Aktifletir: 3 boyutlu haritalarnz

grntlerken, video kartnzn ivmelendirme kapasitesini kullanp
kullanmayacanz belirleyin. Eer iareti kaldracak olursanz, performansnz
azalacaktr fakat baz grafik adaptrleri ve srclerle sorun yaamazsnz.
Koordinatlar: Koordinatlar Askeri Grid Referans Sistemine World Geodetic

System (WGS) of 1984 Ellipsoid kullanlarak evrilir.
442
Snap Tolerans: izim veya seim ilemleri srasnda objenin hangi

mesafeden yakalanacan belirler. Yalnz bu birim herhangi bir mesafe birimi
cinsinden deil piksel bazndadr. Yani hangi lekte olursak olalm ekran
zerindeki piksel deerine gre ayarlanmaktadr.
Yeni Grid Metodu: Oluturduunuz grid dosyasnn formatn belirleyin.
22.2.
Harita Seenekleri
Harita Penceresi tercihlerinin nasl ayarlandn rendik. Ancak MapInfo

kullanrken Harita Penceresinde yapmak istediimiz anlk deiiklikler iin Harita
Seeneklerini kullanyoruz.
Harita mensnden Seenekleri sein.
Diyalou grnecektir.
Harita Birimleri Ksmndaki Koordinat Birimini srasyla metre ve

derece olarak deitirin.
443
Her ikisinde de harita zerinde kursor dolatrarak durum ubuundaki

koordinatlar okuyun.
Deiik leklerde oluturulan haritalar birbiri ile aktrldnda derece cinsinden

ya da metre cinsinden verilen koordinatlarn birbirine dntrlmesi bu sayede
salanmaktadr.
MapInfo farkl projeksiyondaki haritalar otomatik olarak aktrabilse de yukarda
ki zellik sayesinde kullanc koordinatlarn metre ve ya derece cinsinden
deerlendirebilir.
Projeksiyonu deitirmek istersek;
Projeksiyon butonuna basn.
Diyalou gelecektir. Ancak MapInfo projeksiyon sisteminde deiiklik yapmad ise

bu menye ulaamazsnz. MapInfonun en byk kolaylklarndan biri de kendi
projeksiyon sisteminizi tanmlayabilmenizdir. imdi Trkiye iin Gaus-Krger
projeksiyonunu nasl ekleyeceimizi grelim.
MapInfo klasr altnda MapInfow.prj dosyasn bulup herhangi bir text
editrnde an (notepad olabilir) daha sonra en ba ksma aadaki satrlar ekleyin.
444
"--- Turkish GK---

"GK CM 27 (ED 50)", 8, 28, 7, 27, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 30 (ED 50)", 8, 28, 7, 30, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 33 (ED 50)", 8, 28, 7, 33, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 36 (ED 50)", 8, 28, 7, 36, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 39 (ED 50)", 8, 28, 7, 39, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 42 (ED 50)", 8, 28, 7, 42, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 45 (ED 50)", 8, 28, 7, 45, 0, 1, 500000, 0
Mahalle haritamz Gaus-Krger merkezi meridyen 33 iin oluturulmutur. Eer
haritamz UTM koordinatlar cinsinden grmek istersek;
Kategori ksmnda Universal Transverse Mercator (ED 50)yi sein.
Alt Kategori ksmnda UTM Zone 36 (ED50)yi sein.
Harita zerindeki kordinatlara dikkat edin.
Ayn ilemi dier koordinat sistemleri iin de tekrarlayn.
Harita zerinde yaplabilen dier deiiklikler ise;

Koordinat Gsterimi;
Kaydrma ubuu; iaretlendiinde harita penceresi kenarlarnda kaydrma
ubuklar oluur veya yok olur.
Otokaydrma; iaretlendiinde harita penceresinde yaptmz izim veya seim
ilemlerinde pencere kenarna geldiimizde harita otomatik olarak kayar.
22.3.
Lejant penceresi, Balang Tercihleri, Klasrler Tercihleri,

kt ve kt Pencersi Tercihleri, Web Servis Ayarlar ve maj
Grntleme
Sistem ayarlarna kaldmz yerden devam edelim. Bildiiniz gibi tematik harita
veya kartografik lejant oluturduumuzda MapInfo kendi varsaylanlar ile isim ve stilleri
oluturuyordu. Bu varsaymlar Lejant Penceresi Tercihleri diyalou ile deitirilebilir.
Tercihler diyalounda Lejant Penceresine basn.
445
Lejant Penceresi Tercihleri diyalou grnecektir. Bu diyalog ile hem fontlar hem
de varsaylan isimleri deitirebiliriz. Burada # iareti erevenin oluturulduu
katmann ismini simgelerken, % iareti objenin tipini (nokta, izgi veya alan) simgeler.
# karakteri btn yaz kutularnda katman ismi yerine kullanlabilir. % karakteri ise
sadece Stil Ad Deseni yaz kutusunda kullanlabilir.
Tercihler diyalounda Balanga basn.
MapInfo Alrken MAPINFOW.WOR Ykle: Bu kutuyu iaretleyebilmek

iin, Hzl Al Ekrann Gster kutusundaki iareti kaldrmanz gerekmektedir.
Yazc Bilgilerini Kaydet: Eer bu kutuyu iaretleyecek olursanz, yazc

ismini, kat ynn ve bykln ve kopya saysn yazc ayarlarnzdan
projeye kaydedecektir. Eer projeleri zellikle MapInfo 6.0 versiyonundan
446
daha nceki versiyonlarndan birini kullanan baka kullanclarla

paylayorsanz, bu kutudaki iareti kaldrmanz faydal olabilir.
Projelerden Yazc Bilgilerini Ykle: Eer projeleri MapInfo 6.0

versiyonunu ya da daha sonraki versiyonlardan birini ve ayn yazcy kullanan
kullanclarla paylayorsanz, bu kutuyu iaretlemeniz faydal olabilir.
Tercihler diyalounda Adres Eletir e basn.

Adres uyumu ile MapInfoda yaplan corafi kodlamalarda adresin neye gre
tanmlandn syleriz ancak corafi kodlama uygulamas iin salam bir adres altyaps
henz lkemizde oluturulmad iin bu konu zerinde durmuyoruz.
Tercihler diyalounda Klasrlere basn.
Dizinler ksmnda ise MapInfonun almas srasnda;
Tablo a denildiinde tablolar nerden aramaya balayaca,
Proje dosyasn nerden arayaca,
MapBasic uygulamalarn nerde arayaca,
mport edilecek dosyalar nerde arayaca,
ODBC SQL sorgulamalarnn nerede olduu ve yenilerinin nerde oluturulaca,
447
Tematik ablonlarnn nereden alnaca ve yenilerin nerede kaydedilecei,
Sorgulamalarn nereden alnaca ve yenilerin nerede kaydedilecei,
Yeni grid dosyalarnn nereden alnaca ve yenilerin nerede kaydedilecei,
Crystal Report dosyalarnn nereden alnaca ve yenilerin nerede

kaydedilecei,
Grafik destek dosyalarnn nereden alnaca ve yenilerin nerede kaydedilecei,
bilgileri tanmlanmaktadr. Bu klasrler kullancnn isteine gre deitirilebilir.
Tercihler diyalounda kt Seeneklerine basn.
448
Raster Mmknse Gerek Renkte Gster: Bu kutuyu raster ve grid

imajlarn 24-bit gerek renkte grntlemek istediiniz zaman iaretleyin. Bu
seenei eer grnt 24-bit ise ve ekran renginin derinlii 256 renkten daha
fazla ise kullanabilirsiniz.
Dither Metodu: Eer imaj gerek renkte grntleyemiyorsanz buradan bir

dither metodu seebilirsiniz. Seilen metod, eer 24-bit grntnn 256 renge
evrilmesi gerekiyorsa kullanlacaktr. Bu da ancak grnt 24-bit ise ve
monitrn ekran renginin derinlii 256 renkten daha az ise gerekleir.
EMF Kullanarak Yazdr: Eer bu seenei iaretlerseniz yazdrma

performansnz, kaliteden dn vermeksizin artacaktr. Fakat bunun iin
yazcnzn metafilei desteklemesi gerekir.
Geirgen Vektr Dolgu ve Sembol iin Denetim Uygula: Eer bu

kutudaki iareti kaldracak olursanz, bu zellikler iin denetim yazcnza
geecektir.
Buradaki yazdrma seenekleri Dosya > Yazdr > Gelimi diyalounda

varsaylanlar olarak karnza gelecektir. Gelimi diyalounda herhangi bir deiiklik
yapacak olursanz bu deiiklikler projeye kaydedilecektir.
Pencereyi Kaydederken grubunda iaretlediiniz seenekler Dosya >
Pencereyi Resim Olarak Kaydet > Gelimi diyalounda varsaylanlar olarak
karnza kacaktr.
449
kt penceresi ayarlarn aadaki pencereden ayarlayabilirsiniz. kt

penceresini kapatrken oluabilecek veri kayplarn nlemek iin Kapatrken
Proje olarak kaydetmek iin sor kutucuunu iaretlemeniz nerilir. Bu
seenekler ereve ieriklerinin gsterimini zelletirmenizi salar.
Tercihler diyalounda Web Servislerine basn.
Proxy Sunucusu kullanyor iseniz,

ayarlamalarn yapabileceiniz
blmdr. Standart olarak
Sistem Ayarlarn Kullan seenei
ile gelir.
450
WFS Zaman Am Deerleri,

WFS sunucuya eriimde
tannacak tolerans deerlerini
gstermektedir.
Web Harita Servisleri iin

zaman am deeleri ile ilgili
ayarlamalarn yapld blm.
.
Harita Alm srasnda

Resim Elemanlarnn
limitlerinin belirlendii
blmdr.
451
452
Web servislerinin kullanmna ilikin ayarlamalarn yaplaca ksm karnza

gelecektir. Buradan internet zerinden yayn yapan harita servisleri iin balant zaman
am, gnderme zaman am gibi ayarlar ile internet balantnz iin Proxy ayarlarn
yapabilirsiniz.
Tercihler Penceresindeki maj Grntleme seeneinden aadaki ayarlar
yapabilirsiniz.
Yeniden Projeksiyonlama; MapInfo imajnzn pixel deerlerini yeniden
hesaplayabilir ve doru bir ekilde grntleyebilir.
Hibir zaman maj grntlerken projeksiyonu yeniden hesaplamaz, mevcut
ayarlarnz kullanr. Vektr veriler raster verilerin projeksiyonuna uyar.
Herzaman Kesin bir formle dayanarak imajn koordinatlarn yeniden
hesaplanmas yoluyla her zaman yeniden projelendirilir.
En uygun Orijinal imaj alanndaki dnm kullanldktan sonra yeniden
projeksiyonlanm imaj hedef dikdrtgen bakla tayin edilir.
rnekleme Metodu;
Kbik Metod orijinal imajdaki bir pixele merkezlenmi 44 lk bir pixel

penceresine temellendirilmi yeniden rneklenmi bir imajdaki bir pixel iin, bir
deer hesaplayan bu methodla daha doru bir imaj yeniden rneklemesi salar.
Uydu fotoraflar ya da hava fotoraflar iin nerilir.
En Yakn Komu yeniden rneklenen imaja orijinal imajdaki en yakn pixelden

ald bir deerle bir pixel atar. Bu metot en hzlsdr ve taranm imajlarn,
raster gridlerin ya da dier raster imajlarn yeniden projeksiyonlanmas
(koordinatlandrma) srasnda nerilir.
453
23. Aralar
Aralar Mens > Ara Yneticisi iinden altrlabilen aralar.
AutoLabeler: Etiketleri Yaz Nesnesine evirir: Bir katmandaki etiketleri
Aktif Harita Penceresinin Kozmetik Katmanna yaz olarak gndermek iin

kullanlr. Ayrca Bkz Labeler.
CoordSys Bounds Manager: Koordinat Sistem Snr Yneticisi:
Haritalanabilen MapInfo ana tablolarnn koordinat sistemi snrlarn

dzenlemenizi salar. Koordinat hassasiyetini artrmak iin, veya tm dosyalar
ayn projeksiyon ve snr deerine getirmek icin kullanlabilir.
Concentric Ring Buffer: e Daireler izer: Bir

veya daha fazla harita objesi etrafnda Dairesel zonlar
oluturur ve her halkann altndaki verilerin toplamn
hesaplar. Sonular grafik olarak gsterebilirsiniz.
Coordinate
Extractor: Koordinatlar Kolona Yazar: stediiniz

projeksiyonu kullanarak tablonuzdaki her kaydn merkez x ve y koordinatlarn
istenilen kolonlara gnceller.
Create Line by Length: Uzunluk ve Aya Gre izgi izer: Kozmetik

Katman zerine belirlenen uzunluk ve ada izgiler izer.
454
DBMS Catalog: Veritabanndaki Tablolar Haritalandrr: Remote

Databasede, MapInfoya koordinat bilgisi getirmesi iin, DBAnn bir MapInfo
MapCatalog tablosu oluturmasn salar.
DBMS Count Rows in Table: Bir tablonun MapCatalog giriini doru sayda
satra gnceller.
Degree Converter: Derece Dakika Saniye evirici: DMS koordinatlar

ieren bir kolonu Ondalk Dereceye ve Ondalk Derece koordinatlar ieren bir
kolonu derece/dakika/saniyeye evirir. Ayrca girilen bir koordinat Ondalkl
Dereceden, DDSye veya tersini evirir.
Delete Duplicates: ift Kaytlar Sil: Bu ara tablodaki birbirinin ayns

veriye sahip olan ift kaytlar temizler.
Disperse
Points:
st
ste
Noktalar
Serpitirmek iin: Birbirinin stnde olan noktalar
sistematik veya deiken olarak nokta etrafna
datr.
Distance Calculator: Bir nesnenin Baka bir Nesneye minimum ve

maksimum mesafesini hesaplamak iin: Bir tablodaki tm objeler ile dier
tablodaki tm objeler arasndaki mesafeyi ya da bir tablodaki tm objeler
arasnda mesafeyi hesaplar ve en yakn en uzak mesafeleri ekranda gsterir.
Easy Loader: Veritabanlarna Harita Yklemek iin: MapInfo.tab

dosyalarn remote databaselere ykler. Mesela ok kullancl ortamda almak
iin haritalarnz Oraclea bu program ile atp, oradan ap kullanabilirsiniz.
GeoTracker Tool: GPS Balant ve zleme Arac. Bilgisayarnza bal bir

GPS ile MapInfo zerinde bulunduunuz yeri grmenizi salar. GPS loglarn
kaydeder.
Google Earth Connection Utility: Google Earth Balant Arac: Seili

nesneleri vektr olarak, veya seim olmadan haritay resim olarak Google Earth
zerinde grmenizi salar. KML dosyas oluturur. Bu arac haritanz Google
Earth haritalar zerinde grntlemek iin kullanabilirsiniz.
455
Grid Maker: Pafta Oluturma

Arac:
Haritanzn
zerine
enlem/boylam hatlarndan oluan
bir pafta gridi izer.
Grid Tools: Grid leme Aralar: adet grid arac salar; noktalar ieren
bir tablodan MapInfoya ait bir grid dosyas oluturur; herhangi bir formattaki
gridleri MapInfonun okuyabilecei MapInfo grid formatna (.mig) dntrr;
grid zerinde tkladnz yerin x, y ve z koordinatlarn, satr ve stun bilgilerini
getirir.
HTML Image Map: HTML Resim Haritalayc: Web sayfas iin zerine
kliklenen nesnenin bilgisini veren bir resim oluturur. MapInfo Harita
Penceresinden, Web sayfasnda kullanmak zere, bir HTML imaj haritas
oluturmanz salar.
Labeler: Etiketleyici: Etiketleri Yaz Nesnesine evirme. Bir katmann

etiketlerini ya da etiket arac ile tek tek oluturulmu etiketleri kalc yaz
objelerine evirir; aktif seim zerinde etiketler oluturur. Etiketler Kozmetik
katmana veya herhangi baka bir tabloya transfer edilir.
Layout Template: kt ablonlar: kt ablonu arac size, ktlarnz

dzenlemek iin kullanl bir yol salar.
Legend Manager: Lejant Yneticisi: Lejant harita iinde gstermek veya

harita iindeki lejant kaldrmak iin bir ara.
MapInfonun
Lejant
pencerelerini
nasl
grntleyeceini kontrol eder. Birden fazla
Lejant Penceresinin ak olmasn ve her Lejant
456
Penceresinin belirli bir Harita Penceresi ile bal olmasn salar.
Line Snap Tool: izgi Uzatma ve Kesme Arac: Line Snap zellii aralar
mensne, bir izgiyi bir dier izgiyle kesiim noktasna geniletmenizi ya da
kesmenize olanak salayan zel bir ara ekler.
Mapping Wizard Tool: Haritamala Sihirbaz: Dosya ama ve grntleme

sihirbaz. Bir diyalogdan yararlanarak 4 admda verileri amanz, Harita
oluturmanz, analiz etmenizi ve kt retmenizi salar.
MapX Geoset Utility: MapX Geoset Arac: MapX Geoseti MapInfo Harita
Penceresinde okuyabilmenizi ve MapInfo Harita Penceresinin ierii ile bir
MapX Geoset yazabilmenizi salar.
Named Views: simli Grnmler: Bir Harita Penceresinin o an ki

mesafesini ve merkez koordinatlarn isimlendirerek saklar. Daha sonra o
koordinata dnmek iin Dialogdan, grntnn ismini seerek, o grntye
dnebilirsiniz.
North Arrow: Kuzey Oku: Bir Harita veya kt Penceresine deiik ekillerde
Kuzey areti ekler. Kuzey areti aracn kullanarak, Kuzey aretini
yerletireceiniz keyi belirleyebileceiniz gibi Aralar Ara ubuunda yer
alan Kuzey areti dmesi ile bir dikdrtgen izebilir ve Kuzey aretini oraya
yerletirebilirsiniz.
Overview: Kubak: Yeni bir Harita Penceresi ap, dier Harita

Penceresinin genel bir grnn salar.
Overlap Arac: Bu ara hedef tablodaki yeni veya varolan bir kolona deerler
atar. Eriim iin; Ara Yneticisi> Proportional Overlap.
Register Vector Utility: Vektr Transformasyonu: 3 noktadan vektr

dnm yapar. Bu ara, bir vektr datann zerine kontrol noktalar ve bir
harita penceresine referans noktalar koymak ve sonra onlar bir Affine
dnm ile gerek yerine ulatrmanz salar.
457
Rotate Labels: Etiket Dndrc: Bir harita katmannda yer alan btn
etiketleri ayn anda dndrmenizi salar.
Rotate Map Window: Harita Dndrme Program: Aktif Harita

Penceresinin ieriini, belirli bir derecede dndrmenizi salar. Harita Penceresi
iin Affine dnm hesaplar.
Rotate Symbols: Sembol Dndrc: Bir harita katmannda yer alan btn
sembolleri ayn anda dndrmenizi salar.
ScaleBar: ubuk lek Arac: Verdiiniz llerde bir lek ubuu

oluturur. Bu arac ayn zamanda kt Penceresinde de kullanabilirsiniz.
Seamless Table Manager: Harita btnletirme Yneticisi: Seamless

harita katmanlar oluturur ve dzenler. Ak tm katmanlar tek bir isim altnda
toplar, Tm haritalar tek tek amak yerine tek bir seferde amay ve haritada
tek bir katman yapmay salar.
Search and Replace: Bul ve Deitir: Karakter tipinde veri ieren bir kolonu,
belli bir karakter dizini iin aratrr ve bulduklarn baka bir karakter dizini ile
deitirir. rn. Tm Sk lar Sokak a evirmek iin kullanlr.
Send to MapX Mobile: MapX Mobilea Gnder: Mobil bir cihazn zerinde
grntlemek iin kullanc tarafndan belirlenen bir Harita Penceresinin
arkaplan verisinin alt kmesini oluturan zel bir MapX geoset ve onunla ilikili
.tab dosyas yazar.
Set the Minimum Bounding Rectangle Utility: Enkk ereve

Ayarlaycs: ODBC canl balantl tablolar iin En Az Snrlayan Dikdrtgen
oluturmanz salar.
Shields: Yazlara ereve Oluturur: Yaz objelerinin etrafna dekoratif

ereveler izer.
Spatialize SQLServer Table: SQLServer Tablosunu Haritalandrr:

Mevcut bir SQLServer veritaban tablonun mekansal veriye sahip olamsn
salar.
Symbol Maker: Sembol Oluturucu: MapInfo sembollerini oluturur,

dzenler, siler ve bunlar standard MapInfo sembol setinin bir paras haline
gelirler.
Synchronize Windows: Pencere Eleme Arac: Bu ara belirli bir MapInfo

Professional oturumunda, bir harita penceresinde yaplan kaydrma, yaklatrma
uzaklatrmalar dier tm harita pencerelerine otomatik olarak uygulanmasn
salayan ara ubuu ikonlar getirir.
458
Table Manager: Tablo Yneticisi: Tablo metadatasda dahil olmak zere

ak olan btn tablolar hakknda bilgi getirir.
TOC Utility: indekiler Arac: TOC dosyasnda yer alan btn dosyalardan
seamless bir tablo meydana getirir. Zonuna veya znrlne gre
gruplayarak bir veya daha fazla seamless tablo oluturur.
Universal Translator: Universal Format evirici: MapInfo verisini dier

haritalama formatna (DGN, DWG, DXF, SHP, E00, VPF, SDTS) evirdii gibi
farkl dosyalarda MapInfo (MIF, TAB) verisine evirir.
Window Manager: Pencere Yneticisi: Bu ara Harita, Verisayfas, kt,

Yeniden blgeleme penceresi ve varsaylan tablo grntsnn baln atamak
iin kullanlr. Varsaylan Grnty Ayarla zellii ak bir Harita penceresinden
bir katman semenizi ve bu harita pencereleriyle st ste gelen tablo tabanl
katmanlar iin varsaylan zoom ve merkez ayarlarnz yapmanz salar.
Varsaylan merkez ve zoom ayarlar tablolarn.map dosyalarnda yazldr.
Workspace Packager: Proje Dosyas Paketleme Arac: Bu ara MapInfo

proje dosyalarn ( workspace ) dzenleyip bir baka yerde paketleyerek projeyi
oluturan dosyalar silinse veya bir baka bilgisayara tansa bile projenizi
aabilecek formatta dosya oluturur.
Workspace Resolver: Proje Dosyas Hata zc: MapInfo proje

dosyalarn oluturan kaybolmu *.tab dosyalarn arar bulur ve kayp olanlar ile
deitirir veya kayp dosyalar gz ard ederek projeyi aar.
ARALAR > ARA YNETCS
Bul ve Deitir: Search and Replace
kt ablonlar: Layout Template
ift Kaytlar Sil: Delete Duplicates
izgi Uzatma ve Kesme Arac: Line Snap Tool
ubuk lek Arac: ScaleBar
DBMS Count Rows in Table:
Derece Dakika Saniye evirici: Degree Converter
Enkk ereve Ayarlaycs: Set the Minimum Bounding Rectangle Utility
Etiket Dndrc: Rotate Labels
Etiketleri Yaz Nesnesine evirme: AutoLabeler
459
Etiketleyici: Labeler
Google Earth Balant Arac: Google Earth Connection Utility
GPS Balant ve zleme Arac: GeoTracker Tool
Grid leme Aralar: Grid Tools
Harita btnletirme Yneticisi: Seamless Table Manager
Harita Dndrme Program: Rotate Map Window
Haritamala Sihirbaz: Mapping Wizard Tool
Hedef tablodaki yeni veya varolan bir kolona deerler atama: Overlap Arac
HTML Resim Haritalayc: HTML Image Map
e Daireler izme: Concentric Ring Buffer
indekiler Arac: TOC Utility
simli Grnmler: Named Views
Koordinat Sistem Snr Yneticisi: CoordSys Bounds Manager
Koordinatlar Kolona Yazma: Coordinate Extractor
Kubak Harita Alann Grme: Overview
Kuzey Oku: North Arrow
Lejant Yneticisi: Legend Manager
MapX Geoset Arac: MapX Geoset Utility
MapX Mobilea Gnderme: Send to MapX Mobile
Minimum ve maksimum mesafesini hesaplama: Distance Calculator
Pafta Oluturma Arac: Grid Maker
Pencere Eleme Arac: Synchronize Windows
Pencere Yneticisi: Window Manager
Proje Dosyas Hata zc: Workspace Resolver
Proje Dosyas Paketleme Arac: Workspace Packager
Sembol Dndrc: Rotate Symbols
460
Sembol Oluturucu: Symbol Maker
SQLServer Tablosunu Haritalandrma: Spatialize SQLServer Table
Tablo Yneticisi: Table Manager
Universal Format evirici: Universal Translator
Uzunluk ve Aya Gre izgi izme: Create Line by Length
st ste Noktalar Serpitirme: Disperse Points
Vektr Transformasyonu: Register Vector Utility
Veritabanndaki Tablolar Haritalandrma: DBMS Catalog
Veritabanlarna Harita Ykleme: Easy Loader
Yazlara ereve Oluturma: Shields
461
24. Ska Sorulan Sorular
Alttaki katmandan seim yapabilmek

o
Alt Alta veya birden fazla Etiket Yazdrma

o
Katman kontrolnde Etiketlenecek katman seilir,
Etiket Butonuna kliklenir, Etiket listesinden en alttaki <fade> seilir.
Kolon listesinden 1. kolon seilir, alt alta yazmak iin + Chr$(10) +

eklenir ve 2. kolon seilir. Yan yana yazmak iin ise + + eklenir.
rnek 1: ladi stte Nfus altta olmasi iin: IL_ADI + chr$(10)+

Nufus_1990
rnek 2: ladi stte Nfus yannda olmasi iin: IL_ADI + +

Nufus_1990
Ayn anda bir ok kiinin tek bir tabloda almas gerekiyor

o
Oracle, SQL Server2008 vb Spatial format destekleyen Databaseleri

kurup, Aralar mensnne altndan Easy Loader ile Dosyalar ykleyip,
sonra MapInfo iinde Dosya A mensnden, DBMS balants ap
harital ve haritasz dosyalar ap ok kullancl olarak alabilirsiniz.
Byk dosyalarda ekrana izmesi nasl hzlandrlr

o
MapInfo kliklediiniz yerdeki en stteki katmandan balayarak alta

doru seim yapmanza msaade eder. Eer stteki deil 1 alttaki
nesneyi semek isterseniz, Seim tuu akken, CTRL ye basl tutup
istediiniz katmandan seim yapana kadar klikleyin. Daha sonra ayn
katmandan baka nesneler seecekseniz, SHFT ile devam edebilirsiniz.
Ekrana izim ilemini unlar yavalatabilir. ok fazla kvrma sahip

izgiler ve alanlar, ok fazla yaz nesnesi ve ok farkl semboldeki
noktalar. Eer hzl izilmesini istiyorsanz, ncelikle Katmanlar
Grnm butonuna basp grnm araln ayarlayarak uzak
grnmde grnmesini engelleyip hzlandrabilirsiniz. Veya grnm
stilini aynya getirip hzlandrabilirsiniz. Ayrca Esc ye basp izimi yarda
kesebilirsiniz.
izim butonlar aktif deil, nasl aktif olur

o
Harita ak iken herhangi bir katman dzenlenebilir deil ise izim

butonlar aktif olmaz. Katman kontrolnden herhangi bir katman
dzenlenebilir yapmanz gerekir.
462
izim yaparken dier nesneden otomatik tamamlama

o
Otozleme: izgi veya Poligon izerken Snap alp (Klavyeden S) ortak

kenara sahip nesnenin bir kesine kliklenir, sonra ortak snrn bittii
yerdeki kede snap ak halde gidilir ve CTRL veya SHFT e baslarak
uzun veya ksa kenar zerinden hangisi uygun ise ekranda belirince
CTRL veya SHFT basl halde iken kliklenir ve izim tamamlanr.
Nesne Keserek: Alan nesnesi izilirken, dier alanlarn stnden

geecek ekilde izilir, sadece balang ve biti noktalar hassas olarak
kliklenir. Yeni izilen alan seilir, CTRL+T ile hedef yaplr, dier alanlar
seilir, Nesneler mensnden Ortak Alanlar Sil seerek, kalan kenarlar
otomatik nodlar tam st ste olacak ekilde olumu olur.
kt penceresinde harita erevesinin d izgisi grnmesin

o
ktda Koordinat Gsterimi

o
MapBasic penceresini ap Set Coordsys Table <Tabload> yazn, sonra

koordinatlar gncelleyin veya Aralar Coordinate Extractor den NonNative Projection sein.
Etiketleri / Tablodaki Bilgileri DXFe nesne olarak gnderme

o
Harita > Seenekler mensnden Koordinat birimini deitirin.
Ekrandaki koordinatlar dzgn ama tabloyu X, Y ile gncelleyince

farkl grnyor
o
izgi, dikdrtgen, elips izerken CTRL ve/veya SHFT tularna basl

tutarak dz izgi, kare, daire izebilirsiniz.
Ekrandaki koordinatlar nasl deitiririm:

o
Graticule.mbxi altrn, ayarlarnz yapn.
Dz izgi izmek, Kare ve Daire izmek

o
kt ereve nesnesini sein, Seenekler Poligon Tipinden ereve sini

en bataki N ekline getirin.
Baar Aralar.mbx i altrn, Nesneler mensndeki Tablodaki Bilgileri

DXFe yaz olarak gnderi sein.
Google Earthe Harita Gnderme, Alma

o
Aralar > Ara Yneticisinden Google Earth Connection Utility:

programn altrn. Googlea gndermek istediiniz kaytlar sein.
Seili nesneleri vektr olarak veya seim olmadan haritay resim olarak
Google Earth zerinde grmenizi zalar. KML dosyas oluturur. Bu
463
arac haritanz Google Earth haritalar zerinde grntlemek iin

kullanabilirsiniz. GeScene.mbx ile Googledaki resimleri alabilirsiniz.
Haritadaki nesnelere dosya veya resim balamak

o
Haritada nesne isimleri grnmyor

o
Haritada dzenlenebilir bir katmanda (veya kozmetik katman

dzenlenebilir yapp) herhangi bir yere bir nokta ekleyip, seme tuu ile
ift tklayp ekrana gelen diyalogda X ve Y koordinatlar yazlarak nokta
oluturulabilir. CTRL+Aya baslarak o koordinata gidilebilir.
Lisans baka makineye transfer edebilir miyim?

o
Haritaclkda X Kuzeyi temsil eder, Y Douyu, MapInfoda ise Matematik

koordinatlar gibi, X Douyu, Y Kuzeyi gsterir.
Koordinat Girerek Nokta Oluturmak, Yazlan bir koordinata gitmek

o
Katman kontrolnden istediiniz katmann sandaki etiket butonuna

basarak etiketi grebilirsiniz ve sa tua basp etiket mensnden hangi
bilgiyi etiket olarak grmek istediinizi kolonlardan seebilirsiniz.
Haritaclk X-Y ile MapInfo X-Y fark

o
Dosya veya resim balamak iin ncelikle tablonuzdaki bir ve daha fazla
kolonda bu bilgilerin olmas gerekir. Katman kontrolnde katman sein
Balant (Hotlink) butonuna klikleyin. Etikete ve/veya Nesneye
kliklendiinde Balanty a ayarlayn.
Evet, Yardm mens altndan Lisans-Lisans Transferinden verip, dier

makineden dn lisan al ksmndan alarak yapabilirsiniz.
MapInfo verilerini tarken hangi dosyalar kopyalamalym

o
Dosya isminiz ile balayan 2, 4 veya 5 tane tm dosyalar kopyalayn.

DosyaAdi.TAB, DosyaAdi.DAT, DosyaAdi.MAP, DosyaAdi.ID normal
dosya uzantlardr, DosyaAdi.IND indeks oluturuldu ise oluur. TIN,
TDA, TMA uzantl dosyalar dosya kaydedilene kadar geici dosyalardr
kaydedilince otomatikmen silinir.LIN LDA LMA Oracle ile alrken
alan geici dosyalardr.
Raster Dosyalarda Resim dosyas ve TAB dosyas beraber JPG, GIF, TIF,
PNG gibi resim dosyasda kopyalanmaldr.
Excel, Access, TXT, DBF vb formatlar kullanan tablolarda yine TAB ve

ilgili dosyalar( .xls, .dbf, .txt, .mdb) kopyalanmaldr.
lekli kt Alma, lek yazma ve ubuk lek ekleme
464
Harita penceresinden kt alrken: Dosya > Yazdr mensnden

Seeneklerden zel leki iaretleyip, istediiniz lei yazn.
kt penceresinden kt alrken: Harita erevesine

Ekrana gelen diyalogdaki lek ksmn istediiniz lee
bilgisi 1:XXX eklinde grnmyor ise, Seenekler
mensnden Harita seeneklerini an ve Kartografik
iaretleyin.
kt penceresine lek veya baka yazlar yazmak iin [A?] butonuna

klikleyip ayarlarnz yapn sonra [A] butonuna klikleyip istediiniz yere
bilgilerinizi yazn.
ubuk lek eklemek iin Aralar-Ara yneticisinden ScaleBar.mbxi

altrn. Harita yada kt zerinde istediiniz bir yere klikleyip ayarlar
yaparak lek ekleyin.
ift klikleyin,
getirin. lek
> Tercihler
lek gsteri
Proje datalarn baka bilgisayara taynca almyor, hata veriyor

veya Tek tek dosyalar amam istiyor
o
Proje (.wor) dosyasi iinde dosyalarin hangi klasrden alaca bilgisi

vardr. Dosyalar baka bir bilgisayara tadnzda ayn src ve
klasrde ayn dosya yoksa MapInfo size her dosya iin dosya yeri sorar
veya hata verir.
Bunu dzeltmek iin ncelikle klasr dzeltmek gerekir veya Notepad

veya ile .WOR dosyanz an ve Open Table c:\.. eklindeki
satrlardaki hatal dizinleri dzenleyin.
Aralar mensnden Workspace Packager ve Resolveri kullanabilirsiniz.
Resim katman ekleyince harita dnyor, Resim katman Vektr

katmana gre dnsn
o
Srekli bu ekilde olmas iin Seenekler > Tercihler den Resim

Dndrme butonuna klikleyin, ve soldaki seeneklerden Her zaman
sein.
Sadece aktif harita iin, Harita > Seenekler mensnden Resim

Dndrme den Her zaman sein.
Seilen katman otomatik olarak dzenlenebilir olsun

o
Baar_Aralar.mbx i altrn, butonlardan [S] ye klikleyip, Seileni

Dzenlenebilir Yap sein. Bu zellii kapatmak iin [S] butonuna tekrar
klikleyip kapatn.
465
Semboloji Eklemek
o
Yeni izgi stili eklemek iin LineStyle Editoru kullann
Yeni nokta Sembol eklemek iin zel Sembollere resim ekleyin, Smbol
Maker.mbx i kullann veya FontCreator benzeri programlarla Font
Ekleyin
Yeni alan dolgusu iin Visual C ile MiresXXX.dllli Resource olarak ap,
patternlere yeni pattern ekleyin, son paternden sonra 1 atlayp yenisini
numaralandrn.
Tablodaki kaytlara sra numaras nasl verilir

o
Tablo yapsndan Tabloya SiraNo gibi bir tamsay kolon ekleyin. Tablo
> Kolondaki Bilgileri Gncelle mensnden Tabloyu ve ilgili kolonu
seip, deer ksmna ROWID yazarak sra numaras verebilirsiniz.
Verisayfas ve Etiketlerde Trke karakter grnmyor

o
Geici olarak, Verisayfas iin F8 butonuna klikleyip, Trke bir font

ayarlayp Trke grnmesini salayabilirsiniz.
Kalc olmas iin 2 seenek vardr.
1.ncisi BaarAralardan, Seenekler Altnda Browserlar Trke Yap

ksmndan 1. seenei seerek,
2.ncisi Registrydeki Arial, Times NewRoman ve Courier gibi fontlarin

Arial,0 keywordunun deerini Arial,162 ile deitirirerek, yoksa
ekleyebilirsiniz.
Yerel koordinatlarda
dntrrm.
haritam
var,
Nasl
Ulusal
koordinata
ncelikle en az 4 tane hem yerel hemde ulusalda koordinat bilinen

noktanzn olmas lazm.
BasarCad.mbx i altrn, BasarCAD menusunden Helmert

Transformasyonu > Nokta Listesi olutura klikleyip, bilinen koordinatlar
tanmlayn.
Dntrlecek katmanlarnz haritada an.
BasarCAD menusunden Helmert Transformasyonu > Transformasyona

balay sein.
Yazlar Tabloya bilgi olarak almak

o
Basar_Araclar.mbxi altrn. Tablo mensnn altnda Yazlar

veritabanna at mensn sein.
466
Dier seenek ise: ncelikle Tablo yapsndan bilgileri kaydedebilmek

iin yeni bir kolon ekleyin. Bilgiler nmerik ise nmerik, metin ise
karakter tipinde ve yeterince genilie sahip olsun. Sonra Tablo Kolondaki Bilgileri Deitir mensnden Hangi tablonun hangi kolonuna
bilgi atlacan sein, Deer ksmna Objectinfo( obj , 3) yazn.
x1, y1, x2, y2 Koordinatlar ile izgi izme

o
Seenekler mensnden MapBasic Penceresini Gsteri an.
Koordinatlar Derece ise dorudan Mapbasic penceresine Update

<TabloADI> set Obj = CreateLine(<X1_Koord_kolonu>,
<Y1_Koord_kolonu>,
<X2_Koord_kolonu>,
<Y2_Koord_kolonu>) yazp enter a basn. Tablodaki eski tm
haritalar siler ve yerine izgi izer.
Koordinatlar Derece deil ise, Tablo yapsndan Tabloyu harital hale

getirin, projeksiyonunu ayarlayn,
Set Coordsys Table <TabloAd> yazp, stteki update komutunu

altrn.
Tablo harital ise ve farkl bir projeksiyonda ise Harita penceresinin

projeksiyonunun
istediiniz
projeksiyona
getirin,
Mapbasic
penceresindeki Set Map Coordsys ifadesindeki set en sonraki ksm
coordsys ye kadar silip Set Coordsys ekline getirip Enterlayn.
Sonra stteki update komutunu altrn.
467
EK-1: MapInfo Lisanlama ve Aktivasyonu
1. Node-Locked Lisanlar
1.1 rn Aktivasyonu
Bu blmde MapInfo 9.0 ve sonraki versiyonlar iin lisanslama ve aktivasyon
ilemleri anlatlmaktadr. MapInfo kurulum srasnda rn aktive etmek iin seri
numaras ve eriim kodu kullanr. Eer bu numaralara tekrar bavurmaya ihtiyacnz
olursa, seri numaras ve eriim kodu rn kutusu stnde ve rn Aktivasyon Bilgi
Kartnda bulunmaktadr.
MapInfo Professional aktif hale getirmek iin:
1. MapInfo Professional kurun ve rn altrn. Kurulumdan sonra MapInfo
Professional ilk altrdnzda, Aktivasyon Sihirbaz balar. Ekranda MapInfo
Professional Activation diyalou grntlenir.
2.
MapInfo Professional aktif hale getirmek iin aadaki iki seenekten birini
sein:
Activate Now Aktivasyonu hemen balatmak iin bu seenei sein.
Activate Later 30 gnlk aktivasyon gerektirmeyen deneme dnemi

balatmak iin bu seenei sein.
468
3.
Next butonuna basn.

Eer Activate Now seeneini setiyseniz, adm_4e gein.
Eer Activate Later seeneini setiyseniz, Activation Wizard diyalou kapanr
ve deneme periyodu balar. Deneme periyodu MapInfo Professional hemen
kullanabilmeniz iin vardr ve istediiniz bir zamanda rn aktive edebilirsiniz.
MapInfo Professional her balattnzda deneme periyodunun ne zaman
biteceini hatrlatan bir diyalog grntlenir.
almalarnz yarda kesmeyi engellemek iin deneme periyodu sresinde
MapInfo Professional ektive etmeniz gerekmektedir. Deneme periyodu
bittiinde, aktive edilene kadar MapInfo Proffesional kullanamayacaksnz.
4.
Eer Activate Now seenei seeneini seerseniz, ekranda grntlenen

Activation Method diyalounu sein:
5.
Aadaki aktivasyon metotlarndan birini sein:

Automatic Activation Eer bir internet balantnz varsa bu
seenei sein. Activation Wizard bir MapInfo sunucusuyla tek seferlik
bir balant yapacaktr. Kurulum srasnda retilen seri numarasn ve
eriim kodunu kullanarak, Activation Wizard irketinin satn ald
lisanlardan birini kullanacaktr ve bilgisayarnz ilikilendirecektir.
Email Activation Eer bir internet balantnz yoksa bu seenei
sein. Activation Wizard, aktivasyon istei dosyas (activation request
file) oluturulurken sizi ynlendirecektir, sonrasnda MapInfoya email
olarak gndermelisiniz.
Next butonuna klikleyin.
6.
469
7.
Eer Email Activation seeneini setiyseniz adm_7ye gidin.

Eer Automatic Activation seeneini setiyseniz, Activation Wizardn
aktivasyon belgelerini MapInfoya taransfer etmesi ve aktivasyonu
gerekletirmesi
birka
dakika
srecektir.
Aktivasyonun
baaryla
tamamlandn syleyen bir MapInfo aktivasyon mesaj ekranda grntlenir.
OK butonuna klikleyin. Activation Wizard kapanr ve MapInfo Professional
kullanma hazr hale gelir.
Eer Email Activaion seeneini setiyseniz, Verify Activation Credentials
diyalou ekranda grntlenir:
Seri numaranzn ve eriim kodunuzun doruluunu iki defa kontrol edin. Eer her hangi
bir dzeltmeye ihtiyacnz varsa Edit butonuna klikleyin.
8.
Next butonuna klikleyin. Specify location to save Activation Request file

(aktivasyon istek dosyasn kaydetmek iin konum belirleyin) diyalou ekranda
grntlenir:
470
Aktivasyon istek dosyasn kaydetmek istediiniz klasr sein. stenilen konuma

ulamak iin Browse butonuna basn. OK butonuna klikleyin. Dosya yolu ve aktivasyon
istek dosyasnn ismi kutuda grnr. Aktivasyon istei seri numaranz ve eriim
kodunuzu, art bilgisayarnzn aktif olduunu syleyen bilgileri ierir.
9.
Next butonuna klikleyin. Save this important information (bu nemli bilgileri
kaydet) diyalou ekranda grntlenir:
Bu diyalog kutusu MapInfoya aktivasyon bilgi dosyanz gndermek iin bilgilerini salar.
Aktivasyon istek dosyasnn tam dosya yolu ve ismi Activation Request File
471
kutusunda grntlenir. Dosyann gnderilecei email adresi, activation@mapinfo.com,

Email address kutusunda grntlenir.
UYARI: Ltfen aktivasyon istek dosyasn her hangi bir ekilde editlemeyin. Eer
yaparsanz, MapInfo dosyay ileyemeyebilir ve aktivasyonunuz geciktirilebilir.
10.
OK butonuna klikleyin. Activation Wizard kapanr ve deneme periyodu otomatik

olarak balar.
11.
MapInfoya aktivasyon isteinizi email ile aadaki adrese yollayn:
activation@mapinfo.com
MapInfodan bir aktivasyon cevab (Activation Response) aldnzda email
aktivasyonunu bitirebilirsiniz. Aktivasyon cevap dosyas bir i gn iinde gnderilir.
1.2 Email Aktivasyonunun Bitirilmesi
MapInfodan aktivasyon cevab dosyasn aldnzda, MapInfo Professionaln aktivasyon
ilemini tamamlamaya hazr hale gelirsiniz.
Email aktivasyonunu bitirmek iin:
1.
2.
3.
4.
5.
MapInfodan aldnz aktivasyon cevab dosyasn bilgisayarnzda ulalabilir bir

klasre kopyalayn ve konumu not edin.
MapInfo Professional an. Eer MapInfo Professional zaten aksa kapatn ve
program yeniden balatn. MapInfo Professional aktivasyonunu bitirmek
istiyormusunuz diye soran bir diyalog grntlenir.
Yes butonana klikleyin. Process Email Activation Response (email aktivasyon
cevab ilemi) diyalou ekranda grntlenir.
Aktivasyon cevab dosyasnn konumuna ulamak iin Browse butonuna
klikleyin. Dosyay konumlandrdnzda, Locate Response file diyaloundaki
Open butonuna klikleyin.
Aktivasyon cevap dosyasnn dosya yolu ve ismi kutuda grnr.
472
6.
7.
Next butonuna klikleyin.

Aktivasyonun baaryla tamamlandn syleyen bir MapInfo aktivasyon mesaj
ekranda grntlenir. OK butonuna klikleyin. MapInfo Professional Activation
Wizard kapanr ve MapInfo Professional aktive edilmi ve kullanma hazr bir
hale gelmitir.
NOT: rnnzn aktive edildiini syleyen kabul mesajn grdnzde, email cevap
dosyasn sisteminizden silebilirsiniz.
Aktivasyon durumunuzu kontrol etmek iin, Yardm> Bu MapInfo rn Hakknda
diyalounu kullanabilirsiniz.
1.3 Lisans Aktivasyonunu Beklerken MapInfo Professional Kullanm
MapInfonun size aktivasyon cevap dosyasn yollamasn beklerken, deneme periyodu
kapsamnda MapInfo Professional kullanmaya devam edebilirsiniz. Kesintisiz MapInfo
Professionaln kullanm salamak iin, deneme periyodu bitmeden aktivasyon ileminizi
yapmanz neririz.
Email aktivasyonunu balatmak iin MapInfo Professional her atnz zaman, MapInfo
Professional aktivasyonunu bitirmek istermisiniz diye soran bir diyalog grntlenir.
MapInfodan aktivasyon cevap dosyas geldiinde, aktivasyonu bitirmeye hazrsnz
demektir.
473
Deneme periyodu kapsamnda MapInfo Professional kullanmaya devam etmek iin:

1.
2.
Diyalogtaki No butonuna klikleyin.

Deneme periyodu hakknda bilgi reten bir diyalog ekranda grntlenir ve nasl
ilerlemek istediinizi sorar.
Aadaki seeneklerden birini sein:
474
Use MapInfo Professional Eer henz bir aktivasyon cevap dosyanz yoksa
ve MapInfo Professional deneme periyodu kapsamnda kullanmak istiyorsanz
bu seenei sein.
Start Activation Over Eer bir nceki aktivasyon denemesi baarsz
olduysa bu seenei sein.
Eer Use MapInfo Professional seeneini setiyseniz, Finish butonuna klikleyin.
Activation Wizard kapanr ve MapInfo Professional deneme periyodu kapsamnda
kullanm hazr hale gelir. Sonraki bir zaman aktivasyonu bitirebilirsiniz.
Eer bir nceki MapInfo Professional aktivasyonu baarsz olduysa ve Start Activation
Over seenei seildiyse, Next butonuna klikleyin. Activation Wizard yeniden balatn,
aktivasyon tekrar denemeniz iin size frsat verir.
1.4 Node-Locked Lisans Tranferi
Node-locked (Bilgisayar Kilitli) lisanslar kiisel bilgisayarlarla ilikilidir. MapInfo
Professional bir bilgisayardan bir dierine aktarp kullanmak iin, onu aktive etmeniz
gerekir ve baka bir lisansa gerek kalmadan lisansnz bir bilgisayardan bir dierine
transfer edebilirsiniz. rnein, ite yeni bilgisayarnz oldu ve MapInfo Professional eski
bilgisayarnz yerine yeni olanda kullanmak istiyorsunuz.
NOT: Lisans says ne olursa olsun, irketiniz ylda iki lisans transferi ile snrlandrlr.
Lisansnzn Bir Baka Bilgisayara Transfer Edilmesi
Bir Node-loked lisans transfer etmek iin:
1.
MapInfo Professional an.
2.
Yardm > Lisanslama > Lisans Transfer et yolunu izleyin. MapInfo
Professional License Transfer diyalou ekranda grnr.
3.
Yes butonuna klikleyin. Select Transfer Method (transfer metodunu sein)
diyalou ekranda grntlenir.
Aadaki transfer diyaloglarndan birini sein:
Automatic Transfer Eer bir internet balantnz varsa bu seenei
sein. Lisansnz otomatik olarak MapInfoya transfer edilecektir. Dier
bir bilgisayar zerinde MapInfo Professional aktive ederek lisans
yeniden kullanabilirsiniz.
Email Transfer Eer bir internet balantnz yoksa bu seenei sein.
Daha sonra MepInfoya email olarak yollamanz gerek bir transfer istek
dosyas oluturmak iin ynlendirileceksiniz.
4.
Eer Email Transfer seeneini setiyseniz adm_6ya gidin.
475
5.
6.
Eer Automatic Transfer seeneini setiyseniz, License Tranfer Wizardn

lisans MapInfoya transfer etmesi birka dakika alacaktr. Bu ilem bittiinde,
transfer ileminin baaryla tamamlandn syleyen bir mesaj ekranda grnr.
OK butonuna klikleyin. MapInfo Professional kapanr ve bu bilgisayarda
alamaz. Artk baka bilgisayarda MapInfo Professional aktive etmek iin bu
lisans kullanlabilir.
Eer Email Transfer seeneini setiyseniz, Save Transfer Request File
(transfer istek dosyasn kaydet) diyalou ekranda grnr.
Transfer istek dosyasn kaydetmek istediiniz klasr sein. Konuma ulamak iin
Browse butonuna basn. OK butonuna basn.
7.
Next butonuna klikleyin. Save this important information (bu nemli bilgileri
kaydet) diyalou ekranda grntlenir.
476
Bu diyalog MapInfo Mteri Hizmetlerine transfer istek dosyanz gndermek iin bilgileri
salar. Transfer istek dosyasnn tam dosya yolu ve ismi Transfer Request File kutusunda
grntlenir. Dosyay yollamak iin email adresi, activation@mapinfo.com, Email adress
kutusunda grntlenir.
UYARI: Ltfen aktivasyon istek dosyasn her hangi bir ekilde editlemeyin. Eer
yaparsanz, MapInfo dosyay ileyemeyebilir ve aktivasyonunuz geciktirilebilir.
8.
OK butonuna klikleyin. MapInfo Professional kapanr ve bu bilgisayarda tekrar

aktive edilmedike almaz.
9.
Transfer istek dosyasn MapInfonun aadaki adresine email ile yollayn:
activation@mapinfo.com
10.
MapInfo Mteri Hizmetleri transfer baarl olduunu onaylayan bir cevap emaili
yollayacaktr. Bu onay bir i gn iinde almalsnz.
Lisans, artk MapInfo Professional bir baka bilgisayarda aktive etmeniz iin uygundur.
Transfer Seeneklerini Kaldrmak
Eer bir node-loked lisansnz varsa ve MapInfo Professional kaldrdysanz, lisans
MapInfoya transfer etme seeneine sahipsiniz. Eer MapInfo Professional baka bir
bilgisayara ykleme niyetindeyseniz, lisans MapInfoya transfer edin, bylece lisans
kullanabilir olur. MapInfo Professional istenen bilgisayara yklediinizde rn aktive
etmek iin istekte bulunabilirsiniz. MapInfo Professional ayn bilgisayara yeniden
yklemek istiyorsanz, lisans transfer etmeyin. Yeniden yklediinizde, aktive
477
etmeksizin ayn lisans kullanabilirsiniz. MapInfo Professionaln

balandysa, Transfer License Now? Diyalou ekranda grntlenir:
kaldrlmasna
Aadakilerden birini yapn:

MapInfoya lisans transfer etmek iin Yes butonuna klikleyin. License Transfer
Wizard balayacaktr ve transfer ilemi sresinde sizi ynlendirir. Sayfa-7deki
Transferring Your License to Another Computer blmne baknz.
Lisans bu bilgisayarda korumak iin No butonuna basn. Kaldrma ilemi devam
eder. MapInfo Professional yeniden yklediinizde, aktivasyon gerekmeksizin
lisans kullanabilirsiniz.
2. E Zamanl (Concurrent) Lisanslar

Herhangi bir sayda bilgisayara MapInfo Professional yklemek iin E zamanl lisanlar
kullanlr. irketiniz tarafndan yklenen ve idare edilen bir lisans sunucusu, irketiniz
tarafndan satn alnm olan e zamanl lisanlarn saysnda herhangi belirli bir zamanda
MapInfo Professional alabilen bilgisayarlarn saysn snrlandrr.
E zamanl lisanslama emasnda, MapInfo Professional altrmadan lisans kontrol
etmek iin nce anzdaki bir lisans sunucusuna balanmalsnz. Lisans kontrol etme
bir lisansn lisans sunucusundan elde edilmesi ilemidir. Lisans sunucuna balanmak iin
lisans sunucu makine ismi ve port numarasna ihtiyacnz olacaktr. Kurulum srasnda
ya da MapInfo Professional ilk altrdnz zaman bunu yapabilirsiniz. Lisans sunucu
balants kurduktan sonra, otomatik olarak kontrol edilen bulunur.
2.1 E Zamanl Bir Lisansn dn Alnmas
Baz e zamanl lisanslar dn verilebilir. Bilgisayarnz lisans sunucunuza bal
olmadnda dn verilen lisanslar size MapInfo Professional kullanma yetkisi verir.
rnein, bir dizst bilgisayara yklenmi MapInfo Professionalnz varsa ve ofisten
uzaa gidecekseniz, siz uzaktayken MapInfo Professionaln kullanlmas iin lisansnz
dn verebilirsiniz. E zamanl lisansnz dn vermeyi ieriyorsa, renmek iin lisans
sunucu yneticinizle kontrol edin.
Lisansnz dn verirken, dn verme periyodunu doru belirlediinden emin olun.
MapInfo Professional kullanmanz iin size verilen sre iinde (lisans bitim tarihinden
nce) dn verme ilemini gerekletirmelisiniz. Eer siz tekrar kullanmaya
balamadan nce yani dn verme sresi iinde lisansn sresi dolarsa, lisans otomatik
olarak lisans sunucusuna geri dnecektir. Siz tekrar anza balanana ve lisans
sunucusuyla balant halinde olana kadar, MapInfo Professional kullanlamayacaktr.
478
Lisans dn almak iin:

1.
MapInfo Professional an.
2.
Yardm > Lisanslama > dn Lisans Al mensn sein. Borrow MapInfo
Professional License diyalou ekranda grntlenecektir.
3.
Lisans dn almak istediiniz gn saysn belirleyin. 1 ile 365 gn arasnda
ayarlama yapabilirsiniz.
4.
Borrow Licenseye klikleyin. Birka dakika sonra, sunucundan baaryla dn
alndn syleyen bir MapInfo aktivasyon mesaj ekranda grntlenir.
5.
OK butonuna klikleyin.
Belirlediiniz dn alma periyodu iinde anza balanmadnz srece bu
bilgisayarda MapInfo Professional kullanabilirsiniz.
2.2 dn Alnan Lisansa Geri Dnmek
dn alnan bir lisansa dnmek iin, anzda dn alnan lisans kullanan bilgisayara
yeniden balanmalsnz. Eer bal deilse, Return borrowed license komutu grlmez.
dn verilen lisansa dnmek iin:
1.
Anzdaki bilgisayara yeniden balann.
2.
MapInfo Professional an. dn alnan lisansn hangi tarihte sona ereceini
syleyen bir diyalog grntlenir.
3.
4.
Yardm > Lisanslama > Lisans Geri Gnder mensn sein. Return
borrowed license to license server (lisans sunucusuna lisans geri dn verme)
diyalou ekranda grntlenir.
5.
Bu diyalog kutusu lisansa nasl geri dnleceini aklar. OK butonuna klikleyin.
6.
Lisansn lisans sunucusuna geri dndrldn syleyen bir MapInfo
aktivasyon mesaj ekranda grnr.
7.
3. dn Lisans
MapInfo Professional CDsinde bulunan, irketlerin MapInfo Lisans Sunucunuzu
kullanarak daimi lisanslar datmasna olanak veren bir lisanslama modeli gelitirdik.
Bu model emaile ya da Pitney Bowes MapInfo FNO sunucusuna eriimi snrlanm
mteriler iin gelitirilmitir. dn lisanslar, Lisans Sunucunuzu kullanarak
gerekletirdiiniz dier modellerdekine benzer bir aktivasyon prosedr izler. Lisans
sunucusu yklemek hakknda bilgi iin, ltfen Licence Server User Guidea baknz. Eer
lisas bir baka bilgisayara transfer etmeye ihtiyacnz varsa, dn lisansnz Lisans
479
sunucunuza geri gnderebilirsiniz. Bu bilgiler iin, sayfa-433deki dn Bir Lisansn

Transfer Edilmesi blmne baknz.
dn aktivasyon ilemine balamadan nce, Lisans sunucusu sistem yneticinizden
aadaki birka bilgiyi aldnzdan emin olun:
Doru seri numaras ve aktivasyon kodu
Lisans sunucusu makine ismi
Sunucu iin port numaras
Sonra dn lisanslarnzn yklemesine ve aktivasyonuna balayabilirsiniz.
3.1 dn Bir Lisansn Aktivasyonu
Bir dn lisans aktive etmek iin:
1.
MapInfo Lisans Sunucunuzun altndan emin olun. Sunucunun doru bir
ekilde kurulduunu ve uygun aktive edilmi lisanslar ierdiini kontrol edin.
2.
Dier lisans modellerinde olduu gibi, MapInfo Professional ykleme ilemine
balayn.
3.
Sizden seri numaranz veri eriim kodunuz istediinde, dn lisans seri
numaras ve aktivasyon kodunu girin. dn lisans seri numaralar MID ile
balamaldr. Next butonuna klikleyin. License Server Name ve Port diyalou
grnr.
NOT: Port numaras varsaylan olarak 27000dir, fakat Lisans Sunucu sistemi yneticiniz
tarafndan ayarlanabilir. Eer port numaras ie yaramyorsa yneticiyle birlikte
kontrol edin.
480
4.
5.
lk alana Lisans Sunucunuzun (makinenin) ismini ve ikinciye port numarasn

yazn veya varsaylan deeri brakn. Next butonuna klikleyin.
MapInfo Professional ilk atnz zaman, aadakilerden biri meydana gelir:
Eer uygulama lisans sunucusunu bulursa ve seri numaras, aktivasyon kodu ve
port numaralar doruysa, uygulama alr ve rn aktif olur.
Eer uygulama lisans sunucusuna eriemezse, seri numaras ya da aktivasyon
kodunu ya da port numarasn tanyamazsa, bir hata mesaj grntlenir. Bu
bileenlerin doruluundan ve/veya altndan emin olmanz iin bu drt
bilgiyi sitem yneticinizle birlikte tekrar gzden geirmenizi tavsiye ederiz. Hatal
bilgileri dzeltin ve aktivasyon ilemine yeniden balayn.
Lisansnz aktif ettikten sonra, Yardm > Bu MapInfo rn Hakknda mensnden

lisans detaylarnz gzden geirebilirsiniz. About this MapInfo Product diyalou
grntlenir:
Gelecek referanslar iin seri numaras, eriim kodu ve lisanslama detaylar bu kutuda
grntlenir.
3.2 dn Bir Lisansn Transfer Edilmesi
Lisansnz bir baka bilgisayara tamak istediinizde, dn bir lisans Lisans
Sunucunuza transfer edebilirsiniz.
NOT: Bilgisayarnzda herhangi bir donanmsal (disk yeniden formatlamak gibi)
deiiklik yapmadan nce, ltfen aktif lisansnz Pitney Bowes MapInfoya ya da Lisans
Sunucunuza gndermeyi hatrlayn. Donanmnz deitirildikten sonra, lisansnz
yeniden aktif edebilirsiniz.
dn bir lisans Lisans Sunucusuna transfer etmek iin:
1.
Yardm > Lisanslama > Lisans Transfer Et mensn sein. Return
distributed license to license server diyalou grntlenir.
481
2.
dn lisans lisans sunucusuna transfer etmek iin OK butonuna klikleyin.

Transfer tamamlandktan sonra, bir onay mesaj grntlenir. Sonra ayn seri
numaras, aktivasyon kodu, lisans sunucu ismini, yolunu ve port numarasn
kullanarak MapInfo Professional tekrar bir baka bilgisayara ykleyebilirsiniz.
Eer MapInfo tablo verilerini kaydetmediyseniz ya da atysanz, Save Modified
Table Data (deitirilen tabloyu kaydet) diyalou grntlenir. Bu diyalog lisans
Lisans Sunucusuna transfer etmeden nce veriyi kaydetmenize ya da
kaydetmemenize yardmc olur. Bu veriyi kaydetmek ya da kaydetmemek iin
uygun seenekleri klikleyin:
Ak tablo verisini kaydetmek iin Save butonuna klikleyin.
Uygun veri tablolarndaki ak verileri kaydetmek iin Save All butonuna
klikleyin.
Deitirilen veriyi kaydetmeden ak tabloyu kapatmak iin Discard butonuna
klikleyin.
Deitirilen veriyi kaydetmeden ak tablolar kapatmak iin Discard All
butonuna klikleyin.
Bu diyalogda seiminizi yaptktan sonra, transfer yukarda akland gibi devam eder.
NOT: Lisansa geri dndnde uygulama kapanr. MapInfo Professional hala
bilgisayarnzda kuruluyken uygulamay tekrar aarsanz, rn bir baka dn lisans
aktive etmeyi deneyecektir. Eer lisans yoksa, 30 gnlk deneme lisansn
kullanabilirsiniz.
482
EK-2: SQL Fonksiyonlar ve rnekleri

Ksaltmalar( n: Tamsay, f: ondalkl veya tamsay, s: metin, r: radyan a, d:tarih, t:
zaman; dt: tarih zaman, x1 y1 x2 y2: koordinat.
Mesafe Birimleri: m km mi ft in mm cm
Alan Birimleri: Sq m Sq km Sq mi Hectares
Abs ( f )
Bir saysnn mutlak deerini verir. Abs(-2.5)= 2.5

Abs (2.5) = 2.5 Abs (-5) = 5
Area (obj, "sq km")
Grafik objesinin alann verir. Area (obj, "sq km")

Area (obj, "sq m") Area (obj, "hectares") sq m
CartesianArea (obj, "sq km")

CartesianDistance (obj, "km")
CartesianObjectLen (obj, "km")
CartesianPerimeter (obj, "km")
Alan Kartezyen bir koordinat sistemi kullanarak

dzlemde hesaplar.
Kartezyen koordinatlarda iki lokasyon arasndaki
mesafeyi verir.
Kartezyen koordinatlarda bir izginin ya da polyline
objesinin corafik uzunluunu verir.
Kartezyen koordinatlarda bir grafik objesinin
evresini verir.
CentroidX (obj)
Objenin merkezinin x-koordinatn verir.

CentroidX (obj) CentroidX (selection.obj)
CentroidX(TABLOADI.obj)
CentroidX ( CreateLine(x1,y1,x2,y2))
CentroidY (obj)
Objenin merkezinin y-koordinatn verir.

CentroidY (obj) CentroidY(selection.obj)
CentroidY(TABLOADI.obj)
Chr$ (n)
Belirli bir karakter koduna karlk gelen bir

karakter dizisi verir. Chr$(13) =<Enter>
Chr$(10) =Satr Chr$(9)=<Tab> Chr$(50)= 2
Chr$(32)=<Boluk> Chr$(65)= A Chr$(97)= a
Cos ( r )
Bir radyan acisinin kosinsn verir.

Cos ( 45 * 3.14159 /180 ) : 45 derecenin kosins
veya Cos( 45 / 57.29577951) veya
Cos( 45 * 0.01745329)
CurDate ()
Bir tarihi YYYYMM DD (ylaygn) formatna evirir.

CurDate () sonucunda 31/12/2008 tarihi iin
20081231 eklinde deer dner.
483
CurDateTime ()
Geerli tarih ve zaman evirir. CurDateTime ()

sonucunda 20081231213034000 eklinde deer
dner.
CurTime ()
Geerli zaman evirir. CurTime () sonucunda

181234000 (= 18:12:34.000)
Day ( d )
DeformatNumber$ ( s )
Distance ( x1,y1,x2,y2, "m")
Bir tarih ifadesinden gn birleenini verir.

Day(curdate()) ayn 13 ise 13 dndrr.
Formatdate fonksiyonunun ters ilemini yapar.
Binlik ayracn kaldrr.
DeformatNumber$ (1,256.44) = 1256.44
ki lokasyon arasndaki mesafeyi verir.
set coordsys earth projection 1,28
Distance (39, 42 , 39 , 43 , "km") = 111.195 km
set coordsys nonearth units "m"
bounds(0,0)(100,100)
Distance (39, 42 , 39 , 43 , "m") = 1 metre
Format$ ( f )
Bir saynn formatlanm karakter karln verir.

Format$(-12345.678, "$,#.##;($,#.##)") =
"($12,345.68)"
FormatDate$ (d)
Kontrol Panelinden zelletirilmi ksa tarih sitilinde

formatlanm bir tarih verir. FormatDate$ (
20081112) =12/11/2008 veya 12.11.2008
FormatNumber$ (f)
Karakter ya da say formatndaki bir sayya binlik

ayrac ekler. FormatNumber$ (1256.4)= 1,256.4
FormatTime$ ( n, "HH:mm:ss")
GetDate (dt)
GetTime (dt)
Hour (t)
InStr ( n, s1,s2)
kinci ksmdaki zelletirilmi format kullanan

zaman belirten bir karakter ifade verir.
FormatTime$ (181234000, "HH:mm:ss") =
18:12:34 .
Bir tarih-zaman verisinin tarih birleenini verir.
GetDate ( Curdate() ) = 2008
Bir tarih-zaman verisinin zaman birleenini verir.
GetTime (Curtime() ) = 181234000
Bir zamann saat birleenini verir.
Hour (181234000)=18
Verilen bir karakter ifadenin(s1) ninci
karakterinden itibaren, bir baka karakterin(s2)
yerini verir. Instr(1,Ahmet,m)=3 ( m
karakteri 3. srada) InStr(1, Ahmet, M) = 0
(Ahmet metni iinde byk M karakteri yok.)
484
InStr(3, Ahmet Albay, A) = 7 (3 karakterden

sonraki ilk A karakteri 7 inci srada)
Int (f)
LCase$ (s)
Left$ (s,n)
Bir desimal deerin kesrinin kartlmasyla elde

edilen tamsay deeri verir.
Int (2.3) = 2 Int(-2.3) = -3
Bir yaznn kk-harf karln verir.
LCase$ (MapInfo) = mapinfo
Karakter ifadenin en solundan balayarak n
karakter kadar ksmn verir.
Left$ (MapInfo,3) = Map
Len (s)
Bir karakter ifadedeki karakter saysn verir.

Len (MapInfo) = 7 (MapInfo metninin toplam
uzunluu 7 karakterdir, izgi uzunluu iin
ObjectLen e baknz)
LTrim$ (s)
Bir karakter ifadenin bandaki boluk karakterlerini

temizler ve sonular verir.
LTrim$ ( MapInfo) = MapInfo
MakeDateTime (d,t)
Belirtilen tarih ve zamandan oluturulmu bir Tarihzaman verir. MakeDateTime (curdate(), curtime())
MakeDateTime (20081231, 235959000) =
20081231235959000
Maximum (f1,f2)
Mid$ (s,n1,n2)
Minimum (f1,f2)
Minute (t)
Month (d)
ObjectLen (obj, "km")
Perimeter (obj, "km")
PointToMGRS$ (obj)
ki saydan byn verir.

Maximum (12, 34) = 34
Bir karakter ifadenin n1ninci karakterinden itibaren
n2 karakterlik ksm verir.
Mid$ (MapInfo, 3, 2) = pI
ki saydan kn verir.
Minimum (12, 34) = 12
Bir zaman verisinin dakika birleenini verir.
Minute ( 185930000) = 59
Bir tarih deerinin ay (1-12) birleenini verir.
Month (20081231) = 12
Bir izgi ya da polyline objesinin corafi
uzunluunu verir.
Bir grafik objesinin evresini verir.
Bir noktann MGRS (Askeri Grid Referans Sistemi)
gsterimindeki koordinat deerini verir.
PointToMGRS$( Createpoint(32.856034,
39.943873) ) =36SVK8770121534
485
Proper$ (s)
Sadece her kelimenin ilk harleri byk olan

sonucunu verir.
Proper$ (Ba harfleri byk
olsun) = Ba Harfleri Byk Olsun
Right$ (s,n)
Karakter ifadenin en sandan balayarak n kadar

karakterini verir.
Right$ (Sadan 6 karakter
al,6) = Ter al
Round (f1,f2)
Bir saynn yuvarlanmasyla elde edilen says verir.

Round (2123.1323, 0.1) = 2123.1
RTrim$ (s)
Bir karakter ifadenin bandan boluk karakterlerini

temizler ve sonular verir.
RTrim$ (Sadaki
Boluklar At ) = Sadaki Bouklar At
Second (t)
Bir zaman verisinin kayan-nokta gsterimli bir say

gibi saniye ve milisaniye birleenini verir.
Second (185930500) = 30.5
Sin (r)
Bir radyan asnn sinsn verir.

Sin ( 90*3.14159/180) = 1 Sin(3.14159/6) = 0.5
SphericalArea (obj, "sq km")

SphericalDistance (obj, "km")
SphericalObjectLen (obj, "km")
SphericalPerimeter (obj, "km")
Kresel koordinatlarda 3-boyutlu bir algoritma

kullanarak alan hesaplar.
kullanarak iki lokasyon arasndaki mesafeyi verir.
kullanarak bir polyline yada izgi objesinin corafi
uzunluunu verir.
kullanarak bir grafik objesinin evresini verir.
Str$ ( f)
Bir ifadeyle gsterilen bir karakteri verir. (rnein,

bir saynn kts). Str$(123) = 123
Str$(Createpoint(10,23)) = Point
UCase$ (s)
Bir karakterin byk harfe dntrlm halini

verir. UCase$ (Tm byk) = TM BYK
Val (s)
Bir karakter tarafndan ifade edilen saysal deeri

verir. Val(123 MapInfo) = 123
Val (123) = 123 Val(MapInfo) = 0
Weekday (d)
Belirlenen bir tarihten 1 den 7 ye kadar haftann

gnlerini verir. ( pazardan itibaren)
Weekday ( 20081112) =4
(12 kasm 2008 ar. haftann 4.gn
486
Bir tarih verisinin yl birleenini verir.

Year (20081212) = 2008
N1 saysnn n2 modunda kalann verir.
Mod(8,7) = 1 veya 8 mod 7 = 1
Year (d)
Mod( n1, n2)
Time(24) veya Time(12)
Zaman 24 veya 12 saatlik ekilde verir 23:59 gibi
SQL rnekleri:
Fonksiyonlarn SQL ile kullanlmas
Yerleim Nfus Deiimi Sorgulama:
SELECT il_adi, ilce_adi, adi, Degisim, Abs(degisim) "MutlakFark" FROM Yerlesim
l Alanlarn gsterme:
SELECT il_adi, Area(obj, "sq km") "Alan" FROM iller
Yerleim Merkez Koordinatlar gsterme:
SELECT il_adi, ilce_adi, adi, CentroidX (obj) "Dogu", CentroidY (obj) "Kuzey"
FROM yerlesim
33 derece boylamin solunda ve 39 derece enlemin ustunde kalan yerler
SELECT
il_adi,
ilce_adi,
adi
FROM
yerlesim
where
centroidx(obj)
<
33
and
centroidy(obj) > 39
Farkl Karakterleri kullanma:
SELECT il_adi, ilce_adi, adi, CentroidX (obj) + chr$(176) "DoguDerece", CentroidY
(obj) + chr$(176) "KuzeyDerece" FROM yerlesim
SELECT
il_adi,
chr$(128)+(ort_gelir_1980/
1.75/1000000)
"Gelir_Euro",
chr$(163)+(ort_gelir_1980/1000000/ 2. 5) "Gelir_Sterlin" FROM iller

' euro 1.75 Sterlin 2.5 diye dusunuyoruz, TL yi 6 sifir atip YTL yapiyoruz
A lemleri: Radyan, Derece aya evirmek iin 180/Pi ile arplr
SELECT il_adi, Distance(0,0,centroidx(obj), centroidy(obj),"km") "Mesafe",
Distance(0,0,centroidx(obj),centroidy(obj),"km")*Cos(centroidy(obj)*3.1416/180)
"DuseyMesafe", Distance(0,0,centroidx(obj),centroidy(obj),"km")*
Sin(centroidy(obj)*3.1416/180) "DikeyMesafe" From iller
veya Cos(centroidy(obj)/ 57.29577951) veya Cos(centroidy(obj) * 0.01745329)
SELECT atn(centroidy(obj)/ centroidx(obj)) "ArcTanjant" from iller
Tarih ve Zaman Sorgular:

SELECT suc_no, (curdate() - suc_tarihi) "GecenZaman", curdate() "Bugun",
FormatDate$ ( curdate()) "Formatl",
(Curdate() + 100) "yuz_gun_sonra",
(curdate()-45) "Kirkbesgunonce" from suc_orani
487
SELECT suc_no, Day(suc_tarihi) "Gun", month(suc_tarihi) "Ay", Year(suc_tarihi)

"Yil"
from suc_orani
SELECT suc_no, curdatetime() "Bugun_Tarih_Zaman" , MakeDateTime(suc_tarihi,
suc_saati) from suc_orani
SELECT suc_no, curtime() "SimdikiZaman",FormatTime$ (curtime(), "HH:mm:ss")
"Formatli" , (curtime() + 8000) "sekizbin_saniye_sonra" from suc_orani
SELECT suc_no, hour(suc_saati) "saati", Minute(suc_saati) "Dakika", seconds(
suc_saati) "Saniyesi" from suc_orani
SELECT GetDate(suc_tarihi),GetTime (suc_saati)
from suc_orani
Pazar gn dnda olan sular ( Pazar=1 Pztsi=2 .. Cuma=6 Cumartesi=7)

SELECT suc_tarihi, weekday(suc_tarihi) "Suc gunu" from suc_orani
weekday(suc_tarihi)<> 1
where
Pazar, Pazartesi, Cuma gnleri olan sular

SELECT suc_tarihi, weekday(suc_tarihi) "Suc
weekday(suc_tarihi)= any(1,2,5)
gunu"
from
suc_orani
where
Cumartesi Pazar disinda olan sular

SELECT suc_tarihi, weekday(suc_tarihi)
weekday(suc_tarihi)<> all(7,1)
gunu"
from
suc_orani
where
"Suc
Nokta Virgl Formatl gsterimler

SELECT il_adi, nufus_1990,DeformatNumber$(nufus_1990)
from iller
SELECT iladi, ort_gelir_1980, Format$(ort_gelir_1980/1210000, "$,#.##;($,#.##)")
, FormatNumber$(degisim) from iller
(Eski TL ile Dolar kuru 1USD= 1210000 TL diye dusunursek)
Karakter Sorgular:
Buyuk R nin kelime iindeki yerini bulalm
SELECT il_adi, instr(1,il_adi,"R") "R_Poziyonu", Left$(il_adi,
instr(1,il_adi,"R")-1) "SoldanRyeKadar" from iller where il_adi like "%R%"
Kk r karakterini sorgulayalm
SELECT il_adi, instr(1,il_adi,"r") "r_Poziyonu", Left$(il_adi,
instr(1,il_adi,"r")-1) "SoldanRyeKadar" from iller where il_adi like "%r%"
SELECT il_adi, Right$(il_adi, len(il_adi)-instr(1,il_adi,"R"))
"SagdanRyeKadar",
mid$(il_adi, instr(1,il_adi,"R"), 2) "Rdenitibaren2Harf"
from iller where il_adi like "%R%"
SELECT il_adi, instr(instr(1,il_adi,"A")+1,il_adi,"A") "2. A yeri" from iller
SELECT il_adi, degisim, int(degisim) " degisim tamsayi " from iller
kk, BYK ve Cmle harflerine evirme
SELECT il_adi, lcase$(il_adi) "hepsikucuk", proper$(il_adi) "BasHarfBuyuk",
ucase$(il_adi) "hepsibuyuk" from iller
488
SELECT il_adi, Left$(il_adi,3) "soldan 3 harf" , Right$(il_adi,3)

harf" from iller
"sagdan 3
Metin uzunluk sorgusu

SELECT il_adi, len(il_adi) "il adi text uzunlugu" from iller
izgi uzunluk sorgusu
SELECT Yol_adi, Objectlen(obj,"m") "Yol_uzunlugu_metre" from ankara_yol
Boluk kaldrma
SELECT okul_adi,ltrim$(okul_adi)
ankara_okullar order by col2
"
Okul_adi
soldaki
bosluklari
sil"
from
SELECT rtrim$(okul_adi) "sagdan boluk sil" from ankara_okullar order by col1

ki Saynn by ve k
SELECT
il_Adi,
Maximum(
nufus_1990,
nufus_1997)
"En
Minimum(nufus_1990, nufus_1997) "en dusuk nufus" from iller
yuksek
nufus",
SELECT il_Adi,PointToMGRS$(Createpoint(centroidx(obj),centroidy(obj))) from

iller
Sayy yuvarlama
SELECT il_adi, degisim, round(degisim,0.01), round(degisim,0.1),
round(degisim,1) from iller
SELECT il_adi,nufus_1990,str$(nufus_1990)+"100",nufus_1990+100,str$(obj) from
iller
Yazy Sayya evirme
SELECT il_adi, plaka_no, Val(plaka_no) from iller
Plakas 0 ya da 5 ile biten iller
SELECT * from iller where val(plaka_no) Mod 5 = 0
Sralamal SQL Sorgular:

lleri simlerine, Nfuslarna, Alanlarna gre sralama:
SELECT * FROM iller ORDER BY il_adi
SELECT * FROM iller ORDER BY nufus_1997
SELECT il_adi, Area(obj, "sq km") "Alan" FROM iller ORDER BY col2
lkeleri Kta ve isimlere gre sralama
SELECT * FROM dunya ORDER BY kta,lke
Gruplamal SQL Sorgular:

Say,Toplam,Ortalama, Enbyk, Enkk sorgular
SELECT Count(*) from iller
SELECT Sum(nufus_1990) from iller
SELECT Avg(nufus_1990) from iller
SELECT Max(nufus_1990) from iller
SELECT Min(nufus_1990) from iller
489
Her bir blgeye gre nfuslar

SELECT Bolge_adi, Count(*) from iller group by Bolge_adi
SELECT Bolge_adi, Sum(nufus_1990) from iller group by Bolge_adi
SELECT Bolge_adi, Avg(nufus_1990) from iller group by Bolge_adi
SELECT Bolge_adi, Max(nufus_1990) from iller group by Bolge_adi
SELECT Bolge_adi, Min(nufus_1990) from iller group by Bolge_adi
llere gore yerleim says
Select il_adi, count(*) from yerlesim group by il_adi
Trlerine gre yerleim saylar
Select Belediye, count(*) from yerlesim group by Belediye
l adi ve Trlerine gore gruplanmis yerlesimler
Select il_adi, Belediye, count(*) from yerlesim group by il_adi, Belediye
ok Tablolu SQL Sorgular:

Blgelere gre Yerlesim nufuslari
Select
iller.bolge_adi,
Yerlesim.nufus_1990
iller.il_adi=yerlesim.il_adi
from
iller,yerlesim
where
Select iller.bolge_adi, Yerlesim.nufus_1990 from iller,yerlesim Where iller.obj

contains yerlesim.obj
Select iller.bolge_adi, Yerlesim.nufus_1990 from iller,yerlesim Where iller.obj
intersect yerlesim.obj
Select
iller.bolge_adi,
Yerlesim.nufus_1990
yerlesim.obj within iller.obj
from
Select iller.bolge_adi, sum(Yerlesim.nufus_1990) from

iller.obj intersect yerlesim.obj group by bolge_adi
iller,yerlesim
Where
iller,yerlesim
Where
3lu Tablo Secimleri

Select
Ankara_Mah.ILCE_ADI,
Ankara_Mah.MAHALLE_ADI,
Sum(ObjectLen(
Ankara_Yol.obj,"m")), Sum(Ankara_okullar.ogrenciSayisi)
From Ankara_Yol, Ankara_Mah, Ankara_okullar
Where
Ankara_Yol.obj
Within
Ankara_Mah.obj
and
Ankara_Mah.obj
Contains
Ankara_okullar.obj Group by ilce_adi, mahalle_adi
Select * from A,B,C eklinde sorgular iin B nin A ve
tanmlanmaldr.
Select * from A,B,C where A.obj within B.obj and B.id = C.id
Gibi
ile
ilikisi
Alt Seimler:
Alt seimde sadece 1 kolon olmal. Alt sorgudan 1den fazla kayt dnyorsa Any,
All gibi keywordler kullanlmal.
inde okul olan mahalleler:
490
Select * from Ankara_mah where obj contains any( select obj from Ankara_okullar)
inde okul olmayan mahalleler:
Select * from Ankara_mah where
Ankara_okullar))
not
obj
contains
any(
select
obj
from
Mahalle adi eleen ve elemeyen okullar.

Select * from Ankara_mah Where MAHALLE_ADI <> all ( select MAHALLE_ADI from
Ankara_okullar)
Select * from Ankara_mah where MAHALLE_ADI = any ( select MAHALLE_ADI from
Ankara_okullar)
Maksimum
Select *
Ortalama
Select *
nfuslu lkenin bulunmas ve kaydnn seilmesi

from Dunya where pop_1994=(select max(pop) from dunya)
nfusun altndaki lkelerin bulunmas
from Dunya where pop_1994 <(select avg(pop) from dunya)
491
EK-3: Harita Projeksiyonlar ve MapInfo Professional

Bu dkmanda bulabileceiniz bilgiler Trkiye snrlar iinde retilen haritalar iin en
ok kullanlan balca projeksiyon ve bunlarn bilgilerini sunmaktadr. Unutmamak
gerekir ki, harita projeksiyonlar bal bana aratrma yaplmas gereken bir konudur.
Bu yzden burada ok derin bilgiler ve matematiksel formller verilmeyecektir. Ancak,
BHHB (Byk lekli Harita ve Harita Bilgileri retim Ynetmelii) kapsamnda
yenilenen ve retilecek haritalardaki datum deiikliine yine burada yer verilecektir.
1. Harita Projeksiyonlar
Harita projeksiyonlarnn amac, yeryz iin tanmlanm bir referans yzeyi zerinde
belli bir koordinat sistemine gre tanml noktalar dzlem zerine ya da dzleme
alabilen yzeylere belirli matematiksel bantlara gre aktarmaktr (*Uar, D. 2004).
Yeryz iin referans yzey olarak kre ya da dnel elipsoit kullanlmaktadr. Arazi
lmelerinden temel harita retimi yaplacaksa ya da lei 1: 2 000 000 dan daha
byk lekli haritalar retilecekse referans elipsoidi kullanlr. Daha kk leklerde
yeryznn kre olarak kabul edilmesinden kaynaklanan hatalar, projeksiyon
deformasyonlarndan ve izim hatalarndan kk olduundan yeryznn kre olarak
kabul edilmesinde kesinlikle bir saknca yoktur (Uar, D. 2004).
1.1.
Projeksiyonlarn Snflandrlmas
1.1.1. Projeksiyon Yzeyine Gre Snflandrma

Azimutal (Dzlem) Projeksiyonlar
Silindirik Projeksiyonlar
Konik Projeksiyonlar
1.1.2. Projeksiyon Yzeyinin Konumuna Gre Snflandrma
Normal Konumlu Projeksiyonlar (Kutup Konumlu)
Transversal Konumlu Projeksiyonlar (Ekvator Konumlu)
Eik Konumlu Projeksiyonlar
1.1.3. Deformasyonlarna Gre Snflandrma
Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar
Alan Koruyan Projeksiyonlar
A Koruyan (Konform) Projeksiyonlar
492
2. Datum Kavram
Projeksiyon kavramnn zerine birde datum kavramnn ne olduunu eklememiz lazm.
Jeodezi iin datum, konum bilgisi hesaplanrken dnya yzeyinin hangi model baz
alnarak konum hesaplamalarnn yapldn anlatan bir terimdir. rnein en ok
karmza kacak baz terimler; lke koordinat sisteminde geecek ED50 (European
Datum 1950) ve GPS koordinatlar iin sz konusu olacak WGS84 (World Geodetic
System 1984 ) olacaktr. Ya da artk bugnlerden itibaren karmza kmaya balayacak
GRS80 (Geodetic Reference System 1980) olacaktr (BHHB ynetmeliine gre
retilen paftalar 3 derecelik dilim esas (GK) ve GRS80 datumunda olacaktr). Bu datum
farkllklarn olumasnda en byk etkenlerden biri teknolojideki deiimlerdir. Nasl m?
Cevab basit, teknolojideki hzl deiim jeodezi bilimine de yersel alardan tm dnyay
kapsayacak uzay sistemlerine ynlendirmitir. Buna rnek olarak GPS ok gzel bir
rnek olacaktr. GPS sadece yapay uydu sistemlerinden bir tanesidir. GPS haricinde,
VLBI, SLR, LLR vb. birok sistem sz konusudur. Bunlar inceleyen bir jeodezi dal vardr
ki, Yapay uydularn jeodezide kullanm ya da Uydu jeodezisi olarak bilinir.
2.1. WGS84 (World Geodetic System 1984 Dnya Jeodezik Sistemi 1984)
Bu sistemin kullanlma amac aslnda sadece GPS ile snrl deil ayn zamanda bir ortak
493
dilden konuabilme amacdr. GPS yani kresel konumlandrma sisteminde yaynlanan

btn uydu yrnge bilgileri WGS84 datumundadr. Yine ayn zamanda GPS ile elde
edilecek konum bilgisinin ister corafi ister kartezyen koordinatlar olsun yine WGS84
datumundadr. Peki ED50 ye gei nasl salanacaktr. te bu 7 parametreli bir dnm
sayesinde gereklemektedir ED50(Hayford Elipsoiti) ve WGS84 elipsoitlerinin
merkezleri ve eksenleri akk deildir. Yani GPS ile elde edilen koordinatlardan lke
koordinat sistemine dntrlmelidir. Bu bal bana bir Jeodezik ilemdir. Burada bu
konuyla ilgili detaya girilmeyecektir. WGS84 n zelliklerini vermek gerekirse;
Bu sistem Dnya jeodezik sistemi 1984 olarak da tanmlanmaktadr. Sistemin kurucusu
ABD savunma dairesi (DoD) dir. GPS uydularndan yaynlanan navigasyon mesaj
iindeki uydu yrnge bilgileri WGS-84 sistemindedir. Bu sistemin orjini yerin arlk
merkezidir. Z ekseni, 1984 ylnn balangcndaki kutba ynelmitir. X ekseni, 1984
ylnn balangc iin Greenwich ortalama astronomik merdiyeni ile Z eksenine yerin
arlk merkezinde dik ekvator dzleminin ara kesiti, Y ekseni ise bu iki eksene dik ve
sa el sistemi oluturacak dorultuda belirlenmitir.
2.2. ED50 (Eurpean Datum 1950 Avrupa Datumu 1950)
ED50 ya da Avrupa Datumu 1950, Hayford elipsoitine bal uluslararas bir adr. Trkiye
de bu aa balanm durumdadr. Bugne kadar retilen haritalarda (1:5000 ve daha
byk lekli) , datum bilgisi ED50 dir. Aada birazdan bahsi geicek olan UTM ve GK
projeksiyonlar iin ED50 bugne kadar ki ynetmeliklerle standartt. lkemizde Ulusal
Topografik Harita Takmlarnn retilmesinde kullanlan UTM ve Gauss-Krger
projeksiyonlar iin Hayford Elipsoidi (International Ellipsoid) referans elipsoidi olarak
kabul edilmitir(Uar D. ,2004). Dier bir ifade ile Avrupa Datumu (ED50)
kullanmaktadr. (Aada Ek blmnde bu sistemlere ait parametreler verilmitir).
2.3. ITRF - GRS80 (Geodetic Reference System 1980 Jeodezik Referans
Sistemi 1980)
GRS-80, 1979 ylnda Uluslararas Jeodezi ve Jeofizik Birlii tarafndan referans elipsoidi
olarak kabul edilmi ve dnyada birok lkede temel refereans elipsoidi olarak
kullanlmaya balanmtr. Uluslararas Yerel Koordinat Sistemi (ITRF) iin de referans
elipsoidi olarak seilmitir. Temelde WGS84, GRS80 zerindeki birka ufak deiiklik ile
elde edilmitir. Yine ek blmnde bulabileceiniz eitli dnm parametrelerine
bakmanz yararl olacaktr. Ayrca bir hatrlatc not olarak lkemizde 21.07.2005
tarihinde yrrle giren Byk lekli Harita ve Harita Bilgileri retim Ynetmeliine
gre Byk lekli (1/5000 ve daha byk) meknsal (coraf) bilgilerin ve haritalarn
retiminde, GRS80 datumu kullanlarak 3 derece dilim esasna gre Gauss-Krger
494
Projeksiyon dzlemine iz dmyle retilecektir. Bu u anlama gelmektedir; artk

hayatmzda GRS80 daha ok nem tamaktadr.
3.
UTM(Universal
Projeksiyonlar
Transversal
Mercator)
ve
GK(Gauss-Krger)
Universal Transversal Mercator (UTM) projeksiyonu transversal konumlu, a koruyan

(konform) silindirik projeksiyondan (Gauss-Krger projeksiyonu) referans yzeyi olarak
yer yuvarlann biimi elipsoit alnarak gelitirilmi bir harita projeksiyon sistemidir. UTM
sistemini bamsz bir projeksiyon olarak deil, bir standart olarak dnmek de
mmkndr. NATOya (Kuzey Atlantik Park) ye lkelere ait haritalarn retiminde ortak
bir harita projeksiyonunun kullanlmas dncesi ile gelitirilmitir. lkemizde Ulusal
Topografik Harita Takmlarnn retiminde (1: 25 000 1: 100 000 lek aralnda)
UTM projeksiyon sistemi kullanlmaktadr. 1: 5 000 ve daha byk lekli haritalar ise
dilim 3 derece geniliinde Gauss-Krger projeksiyonu temel alnarak retilmektedir.
Sz konusu sistem ulusal bir standarttr (Uar D.,2004). Aada Trkiye Pafta
Blmlemesi balkl bir gsterim vardr. Fikir vermesi asndan incelemenizde fayda
olacaktr.
Hazrlayan:
Mehmet HIN
( Jeodezi ve Fotogrametri Mhendisi)
495
DNYANIN FARKLI PROJEKSYONLARDA GRNM
Hazrlayan: Erdin rsan NAL
LLERN UTM ZONLARI
Trkiye UTM Zone blgeleri ve Gauss Krger Dilimleri (Dilim Orta Meridyenlerine gre)

MapInfoKit120 180214

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MapInfoKit120 180214

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MapInfo Professional Eitim Kitab

1. Verileri Grntleme ........................................................................................... 8

Verileri Grntleme: Harita Penceresi ...................................................................... 11

Proje Kaydetme ve Ama .................................................................................. 16

2.5. Kaydr Butonunu Kullanma ............................................................................... 28

Bilgi Aracnn Kullanm .................................................................................. 43

3.10.1. Tek Bir Obje in Birden Fazla Hotlink Oluturulmas .............................................. 48

4. Seim lemleri .................................................................................................... 56

Seim Butonunun Kullanm ..................................................................................... 58

Dikdrtgen Seimi Butonu ................................................................................ 59

4.11.1. Like (Benzer) ve Not Like (Benzemeyen) Komutlaryla Sorgulama .......................... 66

4.12. Seim ve Sorgulamalar Saklama ...................................................................... 70

lke Bulma ........................................................................................................ 92

6.2. ehir Bulma ....................................................................................................... 95

TAB Dosyalarnn Google Earthe .KML Olarak Gnderilmesi .............................. 136

8.5. Koordinat Yazdrc ......................................................................................... 139

10.5. Tematik Haritay Kaydetme ............................................................................. 174

11.6. Grid Haritasndan 3 Boyutlu Haritalar Oluturma ........................................... 203

15.5. lekli kt Alm .......................................................................................... 264

16.3. Varolan Tabloya Kolon Ekleme ...................................................................... 284

17. Sorgulama lemleri SQL ................................................................................ 307

18.4. AutoNode ( Fareyi Gezdirerek izim Yapmak) .............................................. 333

18.7. Poligon ile Obje Blme .................................................................................... 337

18.20. Bing Aerial Harita Ekleme............................................................................... 361

19. MapBasic Penceresi Kullanm ....................................................................... 397

20.11.1. ndirilmi Veri (Downloaded Data) .......................................................................... 426

20.12. Oracle pular ................................................................................................. 428

22.2. Harita Seenekleri ............................................................................................ 443

EK-2: SQL Fonksiyonlar ve rnekleri ................................................................. 483

MapInfo Professional Eitim Kitab

Corafi Bilgi Sistemlerinin Tanm

CBS, corafi yapya sahip olan problemleri zmeyi ama edinmekte ve

Herhangi bir karar aldmda hangi alanlar etkilenmektedir?

X blgesinde veya noktasnda ne var?

Belli gzergah olan nehir tatnda hangi alanlar iine almaktadr?

Yeni yaplacak okullar, belirli yrme mesafelerine gre nerelere yaplmaldr?

MapInfo Professional Eitim Kitab

Herhangi bir yatrm iin en uygun yer neresidir?

Benim verilerim ne gibi bir dalm gstermekte?

stanbul Ankara otoyoluna bal tali yollar nelerdir?

Ne tr alanlar zmir Ankara otoyolunu kesmektedir?

zmir blgesinde A nesnesinden ka tane vardr?

Yamur yadnda hangi alanlar, hangi derecede erozyon riskini

Yerleime veya tarma en elverili alanlar nerelerdir?

Bilgilerin saysal olarak artyla bunlar kontrol etmek ve yorumlamak da doal

Harita ve corafi bilgileri kullanarak retkenlii arttrmak,

Corafi veri tabannda ynetimi gelitirmek,

Genel olarak gnmzde btn CBS sistemlerinin yaplarnda bulundurduu

Konumla ilgili olan veya olmayan verilerle ilgilenir.

Geni veri taban kullanr.

zel CBS fonksiyonlar vardr: Seme, transfer, sorgulama, analiz ve sunma.

Modelleme ve analitik kabiliyetleri bulunmaktadr.

Her trl kararlar destekleme potansiyeli vardr.

Farkl isteklere gre deien zelliklere sahip kaliteli kt verme imkanna

MapInfo Professional Eitim Kitab

CBS in Temel Bileenleri ve Grevleri

Donanm ve yazlm aralar,

Belirlenmi bir problem iin ama (hedef).

3. CBSnin nc nemli amac olduka fazla sayda ve eitte olan verilerin

CBS ve CAD Yazlmlar Arasndaki Farklar

CBS sistemlerine temel tekil eden bilgisayar destekli izim ve tasarm

naat, yap, izim

CBSnin Genel Uygulama Alanlar ise: