You are on page 1of 346

CONTOH 4.

Properties penampang
Batang 1 :
b=
h=
A=
I=
L1 =
Batang 2 :
b=
h=
A=
I=
L2 =
Batang 3 :
b=
h=
A=
I=
L3 =

0.30 m
0.50 m
0.15 m2
0.003125 m4
2.5 m
0.30 m
0.50 m
0.15 m2
0.003125 m4
5m
0.30 m
0.50 m
0.15 m2
0.003125 m4
2.5 m

Bahan / material :
E=

23500000 kN/m2

Hitung matriks kekakuan batang 1 (SM1)


Akibat displacement arah 1 --> D1 (translasi arah sb lokal 1)
SM 1.1 =

E.A / L

1410000

SM 2.1 =

SM 3.1 =

Akibat displacement arah 2 --> D2 (translasi arah sb lokal 2)

SM 1.2 =

SM 2.2 =

12.EI/L^3

56400

SM 3.2 =

6.EI / L^2

70500

Akibat displacement arah 3 --> D3 (rotasi arah sb lokal 3)


SM 1.3 =

SM 2.3 =

6.EI / L^2

70500

SM 3.3 =

4 EI / L

117500

Akibat displacement arah 4 --> D4 (translasi arah sb lokal 4)


SM 1.4 =

- E.A / L

-1410000

SM 2.4 =

SM 3.4 =

Akibat displacement arah 5 --> D5 (translasi arah sb lokal 5)


SM 1.5 =

SM 2.5 =

-12.EI/L^3

-56400

SM 3.5 =

-6.EI / L^2

-70500

Akibat displacement arah 6 --> D6 (rotasi arah sb lokal 6)


SM 1.6 =

SM 2.6 =

6.EI / L^2

70500

SM 3.6 =

2 EI / L

58750

Susunan matriks kekakuan batang 1 (SM1) :

SM1

Sudut batang 1 :
Matriks transformasi rotasi :

SM11
SM21
SM31
SM41
SM51
SM61

SM12
SM22
SM32
SM42
SM52
SM62

SM13
SM23
SM33
SM43
SM53
SM63
=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0

0
0

0
0

1.00

0
0
0
0
0

1.00
0
0
0
0

0
1
0
0
0

Transpose matrik Rotasi [R]

Matriks kekakuan struktur menjadi :


SMS = RT. SM . R

SMS 1 =

1.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00
0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
1.00
0.00
0.00
0.00

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

0
70500
117500
0
-70500
58750

Hitung matriks kekakuan batang 2 (SM2)


Akibat displacement arah 1 --> D1 (translasi arah sb lokal 1)
SM 1.1 =

E.A / L

705000

SM 2.1 =

SM 3.1 =

Akibat displacement arah 2 --> D2 (translasi arah sb lokal 2)

SM 1.2 =

SM 2.2 =

12.EI/L^3

7050

SM 3.2 =

6.EI / L^2

17625

Akibat displacement arah 3 --> D3 (rotasi arah sb lokal 3)


SM 1.3 =

SM 2.3 =

6.EI / L^2

17625

SM 3.3 =

4 EI / L

58750

Akibat displacement arah 4 --> D4 (translasi arah sb lokal 4)


SM 1.4 =

- E.A / L

-705000

SM 2.4 =

SM 3.4 =

Akibat displacement arah 5 --> D5 (translasi arah sb lokal 5)


SM 1.5 =

SM 2.5 =

-12.EI/L^3

-7050

SM 3.5 =

-6.EI / L^2

-17625

Akibat displacement arah 6 --> D6 (rotasi arah sb lokal 6)


SM 1.6 =

SM 2.6 =

6.EI / L^2

17625

SM 3.6 =

2 EI / L

29375

Susunan matriks kekakuan batang 2 (SM2) :

SM2

Sudut batang 2 :
atau
Matriks transformasi rotasi :

SM11
SM21
SM31
SM41
SM51
SM61

SM12
SM22
SM32
SM42
SM52
SM62

SM13
SM23
SM33
SM43
SM53
SM63
=
=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0

0
0

0
0

0.80

-0.6

0.6
0
0
0
0

0.80
0
0
0
0

0
1
0
0
0

Transpose matrik Rotasi [R]

RT

Matriks kekakuan struktur menjadi :


SMS = RT. SM . R

SMS 2 =

0.80
0.60
0.00
0.00
0.00
0.00

-0.60
0.80
0.00
0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
1.00
0.00
0.00
0.00

564000
423000
0
-564000
-423000
0

-4230
5640
17625
4230
-5640
17625

-10575
14100
58750
10575
-14100
29375

Hitung matriks kekakuan batang 3 (SM3)


Akibat displacement arah 1 --> D1 (translasi arah sb lokal 1)
SM 1.1 =

E.A / L

1410000

SM 2.1 =

SM 3.1 =

Akibat displacement arah 2 --> D2 (translasi arah sb lokal 2)


SM 1.2 =

SM 2.2 =

12.EI/L^3

56400

SM 3.2 =

6.EI / L^2

70500

Akibat displacement arah 3 --> D3 (rotasi arah sb lokal 3)


SM 1.3 =

SM 2.3 =

6.EI / L^2

70500

SM 3.3 =

4 EI / L

117500

Akibat displacement arah 4 --> D4 (translasi arah sb lokal 4)


SM 1.4 =

- E.A / L

-1410000

SM 2.4 =

SM 3.4 =

Akibat displacement arah 5 --> D5 (translasi arah sb lokal 5)


SM 1.5 =

SM 2.5 =

-12.EI/L^3

-56400

SM 3.5 =

-6.EI / L^2

-70500

Akibat displacement arah 6 --> D6 (rotasi arah sb lokal 6)


SM 1.6 =

SM 2.6 =

6.EI / L^2

70500

SM 3.6 =

2 EI / L

58750

Susunan matriks kekakuan batang 3 (SM3) :

SM3

Sudut batang 3 :
atau
Matriks transformasi rotasi :

SM11
SM21
SM31
SM41
SM51
SM61

SM12
SM22
SM32
SM42
SM52
SM62

SM13
SM23
SM33
SM43
SM53
SM63
=
=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0

0
0

0
0

1.00

0
0
0
0
0

1.00
0
0
0
0

0
1
0
0
0

Transpose matrik Rotasi [R]

Matriks kekakuan struktur menjadi :


SMS = RT. SM . R
1.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00
0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
1.00
0.00
0.00
0.00

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

0
70500
117500
0
-70500
58750

SMS 3 =

Susun MATRIKS KEKAKUAN STRUKTUR

SMS 1

0
1
1,410,000
0
0
-1,410,000
0
0

0
2
0
56,400
70,500
0
-56,400
70,500

0
3
0
70,500
117,500
0
-70,500
58,750

D1
4

0
5

D2
6

SMS 2

SMS 3

453,738
335,016
-10,575
-453,738
-335,016
-10,575

335,016
258,312
14,100
-335,016
-258,312
14,100

-10,575
14,100
58,750
10,575
-14,100
29,375

D3
7
1,410,000
0
0
-1,410,000
0
0

0
8
0
56,400
70,500
0
-56,400
70,500

D4
9
0
70,500
117,500
0
-70,500
58,750

D2
6
-10,575
176,250
10,575
29,375

D3
7
-453,738
10,575
1,863,738
10,575

MATRIKS KEKAKUAN STRUKTUR


D1
4
1,863,738
-10,575
-453,738
-10,575

SMS =

Hitung rekasi di ujung batang / freebody (AML) ---> Beban dimasukkan kecuali beban di joint
Batang 1

Gbr

AM 1

Gbr

AM 2

Batang 2

Batang 3

Gbr

AM 3

Transformasi dari sumbu lokal ke sumbu global struktur


Batang 1

AM 1

0
30
12.5
0
30
-12.5

1
2
3
4
5
6
SB LOKAL

RT

AMS 1

0.00
1.00

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0
30

1
2

1
2

12.5
0
30
-12.5

3
4
5
6

3
4
5
6

Batang 2

SB GLOBAL

1.00
0.00

SB LOKAL

AM 2

1
2
3
4
5
6

22.5
25.3125
35.15625
37.5

1
2
3
4

SB GLOBAL

54.6875
-58.59375

5
6
SB LOKAL

RT

AMS 2

0.80
0.60

-0.60
0.80

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

2.8125
33.75

4
5

35.15625
-2.8125
66.25
-58.59375

6
7
8
9
SB GLOBAL

Batang 3

AM 3

0
60
25
0
60
-25

1
2
3
4
5
6
SB LOKAL

RT

AMS 3

1.00
0.00

0.00
1.00

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0
60

7
8

25
0
60
-25

9
10
11
12

SB GLOBAL
BEBAN EKIVALEN GABUNGAN (AE)

-AE =

0
0
0
D1
0
D2
D3
0
D4
0
0
0

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

BTG 1
0
30
12.5
0
30
-12.5
0
0
0
0
0
0

SB GLOBAL
Beban pada joint langsung (Aj)

Aj =

0
0
0
D1
0
D2
D3
0
D4
0
0
0

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

SB GLOBAL
BEBAN JOINT GABUNGAN (Ac)
Ac = Aj + AE

Ac =

1
2
3
4
5
6
7
8
9

0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375

10
11
12

0
0
0

0
-60
25

Beban joint yang selaras DOF (AFC)

AFC =

D1

-2.8125

D2
D3
D4

-22.65625
2.8125
33.59375

DEFORMASI STRUKTUR
Hitung perpindahan
DF = SFF-1.AFC

SFF-1 = SMS -1
5.70565E-007 2.22125E-008 1.38655246489E-007

DF

2.22125E-008 5.83815E-006 -2.2212481638E-008


1.38655E-007 -2.22125E-008 5.70564611667E-007
2.22125E-008 -9.70360E-007 -2.2212481638E-008

GAYA-GAYA DALAM UJUNG ELEMEN


Batang 1
Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 1, sbb :
0
0

DMS 1

0
-0.000001
0.000000
-0.000165

1
2

0
0

3
4
5
6

0
D1
0
D2

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 1, sbb :


M 1 = R . DMS 1

M 1

Gaya ujung batang

1
0
0
0
0
0

0
1
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

AM 1 = AML 1 + SM 1 . M 1

AM 1

0
30
12.5
0
30
-12.5

1410000
0

0
-1410000
0
0

Batang 2
Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 2, sbb :
-9.7180E-07
0

DMS 2

-1.6499E-04
9.7180E-07
0
2.1799E-04

4
5

D1
0

6
7

D2
D3

8
9

0
D4

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 2, sbb :


M 2 = R . DMS 2

M 2

0.8
-0.6
0
0
0
0

0.6
0.8
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

Gaya ujung batang


AM 2 = AML 2 + SM 2 . M 2

AM 2

22.5
25.3125
35.15625
37.5
54.6875
-58.59375

705000
0

Batang 3
Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 3, sbb :

0
-705000
0
0

9.7180E-07
0

DMS 3

2.1799E-04
0
0
0

7
8

D3
0

9
10
11
12

D4
0
0
0

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 3, sbb :


M 3 = R . DMS 3

M 3

1.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0

0.0
1.0
0.0
0.0
0.0
0.0

0.0
0.0
1.0
0.0
0.0
0.0

Gaya ujung batang


AM 3 = AML 3 + SM 3 . M 3

AM 3

0
60
25
0
60
-25

1410000
0

0
-1410000
0
0

Data beban
P=
q1 =
q2 =

100 kN
24 kN/m
48 kN/m

Elemen dalam matriks kekakuan batang


Batang
EA / L
4.EI / L
1
1410000
117500
2
705000
58750
3
1410000
117500

2.EI / L
58750
29375
58750

6.EI / L^2
70500
17625
70500

Hubungan antar batang


No. Batang

Ujung i

Ujung j

1
2
3

1
2
3

2
3
4

SUMBU LOKAL DAN SUMBU GLOBAL MENENTUKAN URUTAN PENOMORAN DAN TANDA (+

SM 4.1 =

-E.A / L

SM 5.1 =

SM 6.1 =

SM 4.2 =

SM 5.2 =

-12.EI/L^3

SM 6.2 =

6.EI / L^2

SM 4.3 =
SM 5.3 =

0
-6.EI / L^2

=
=

SM 6.3 =

2 EI / L

SM 4.4 =

E.A / L

SM 5.4 =

SM 6.4 =

SM 4.5 =

SM 5.5 =

12.EI/L^3

SM 6.5 =

-6.EI / L^2

SM 4.6 =
SM 5.6 =
SM 6.6 =

SM14
SM24
SM34
SM44
SM54
SM64

0
-6.EI / L^2
4 EI / L

=
=
=

--> catatan matriks kekakuan batang dalam arah sumbu lokal (sumbu lokal atau global menentuk
1
2
SM15
SM16
1410000
0
SM25
SM26
0
56400
SM35
SM36
=
0
70500
SM45
SM46
-1410000
0
SM55
SM56
0
-56400
SM65
SM66
0
70500
0 deg

0
0
cos 1

0
0
sin 1

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
1.00
0
0

0
0
0
1.00
0

0
0
0
0
1

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00

0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.00

-1410000
0
0
1410000
0
0

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

0
70500
58750
0
-70500
117500

1
0
0
0
0
0

0
1
0
0
0
0

SUMBU LOKAL DAN SUMBU GLOBAL MENENTUKAN URUTAN PENOMORAN DAN TANDA (+

SM 4.1 =

-E.A / L

SM 5.1 =

SM 6.1 =

SM 4.2 =

SM 5.2 =

-12.EI/L^3

SM 6.2 =

6.EI / L^2

SM 4.3 =

SM 5.3 =

-6.EI / L^2

=
=

SM 6.3 =

2 EI / L

SM 4.4 =

E.A / L

SM 5.4 =

SM 6.4 =

SM 4.5 =

SM 5.5 =

12.EI/L^3

SM 6.5 =

-6.EI / L^2

SM 4.6 =

SM 5.6 =

-6.EI / L^2

SM 6.6 =

SM14
SM24
SM34
SM44
SM54
SM64

4 EI / L

=
=
=

--> catatan matriks kekakuan batang dalam arah sumbu lokal (sumbu lokal atau global menentuk
1
2
SM15
SM16
705000
0
SM25
SM26
0
7050
SM35
SM36
=
0
17625
SM45
SM46
-705000
0
SM55
SM56
0
-7050
SM65
SM66
0
17625

36.869897646 deg

0.8

36.869897646 deg

0.6

0
0
cos 1

0
0
sin 1

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
0.80
0.6
0

0
0
-0.6
0.80
0

0
0
0
0
1

705000
0
0
-705000
0
0

0
7050
17625
0
-7050
17625

0.00
0.00
0.00
0.80
0.60
0.00

0.00
0.00
0.00
-0.60
0.80
0.00

0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.00

-564000
-423000
0
564000
423000
0

4230
-5640
-17625
-4230
5640
-17625

-10575
14100
29375
10575
-14100
58750

1
-1
0
0
0
0

1
1
0
0
0
0

SUMBU LOKAL DAN SUMBU GLOBAL MENENTUKAN URUTAN PENOMORAN DAN TANDA (+

SM 4.1 =

-E.A / L

SM 5.1 =

SM 6.1 =

SM 4.2 =

SM 5.2 =

-12.EI/L^3

SM 6.2 =

6.EI / L^2

SM 4.3 =

SM 5.3 =

-6.EI / L^2

SM 6.3 =

2 EI / L

SM 4.4 =

E.A / L

SM 5.4 =

SM 6.4 =

SM 4.5 =

SM 5.5 =

12.EI/L^3

SM 6.5 =

-6.EI / L^2

SM 4.6 =

SM 5.6 =

-6.EI / L^2

SM 6.6 =

SM14
SM24
SM34
SM44
SM54
SM64

4 EI / L

=
=
=

--> catatan matriks kekakuan batang dalam arah sumbu lokal (sumbu lokal atau global menentuk
1
2
SM15
SM16
1410000
0
SM25
SM26
0
56400
SM35
SM36
=
0
70500
SM45
SM46
-1410000
0
SM55
SM56
0
-56400
SM65
SM66
0
70500
0 deg

0 deg

0
0
cos 1

0
0
sin 1

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
1.00
0
0

0
0
0
1.00
0

0
0
0
0
1

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00

0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.00

-1410000
0
0
1410000
0
0

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

0
70500
58750
0
-70500
117500

1
0
0
0
0
0

D1
4
-1,410,000
0
0
1,410,000
0
0

0
5
0
-56,400
-70,500
0
56,400
-70,500

D2
6
0
70,500
58,750
0
-70,500
117,500

==> PENOMORAN SB GLOBAL


1
0
2
0
3
0
4
D1
5
0
6
D2

D3
7

0
8

D4
9

==> PENOMORAN SB GLOBAL

0
1
0
0
0
0

-453,738
-335,016
10,575
453,738
335,016
10,575

-335,016
-258,312
-14,100
335,016
258,312
-14,100

-10,575
14,100
29,375
10,575
-14,100
58,750

0
10
-1,410,000
0
0
1,410,000
0
0

0
11
0
-56,400
-70,500
0
56,400
-70,500

0
12
0
70,500
58,750
0
-70,500
117,500

D4
9
-10,575
29,375
10,575
176,250

4
6
7
9

D1
D2
D3
D4

4
5
6
7
8
9

D1
0
D2
D3
0
D4

==> PENOMORAN SB GLOBAL


7
D3
8
0
9
D4
10
0
11
0
12
0

SMS-1

beban di joint

AML 1

AML 2

30

kN

12.5

kN.m

AML 4

AML 5

30

kN

AML 6

-12.5

kN.m

AML 3

SB LOKAL
AML 1

22.5

P.cos =

AML 2

25.3125

P.sin =

35.15625

AML 4

37.5

a=

AML 5

54.6875

b=

AML 6

-58.59375

L=

AML 3

SB LOKAL
AML 1

AML 2

60

kN

25

kN.m

AML 4

AML 5

60

kN

AML 6

-25

kN.m

AML 3

SB LOKAL

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

0.00

1.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00

0.00
0.00
1.00

0
0
0
D1
0
D2
[ID]

AMS 1 = RT . AML 1

AMS 1

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

0.00

0.80
0.60
0.00

-0.60
0.80
0.00

0.00
0.00
1.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

0.00

1.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00

0.00
0.00
1.00

AMS 2 = RT . AML 2

AMS 2

D1
0
D2
D3
0
D4

D3
0
D4
0
0
0

AMS 3 = RT . AML 3

AMS 3

BTG 2
0
0
0
2.8125
33.75
35.15625
-2.8125
66.25
-58.59375
0
0
0

BTG 3
0
0
0
0
0
0
0
60
25
0
60
-25

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375

0
0
0
D1
0
D2
D3
0
D4

0
30
12.5
2.8125
63.75
22.65625
-2.8125
126.25
-33.59375
0
60
-25

0
-60
25

2.22125E-008

0
0
0

-2.8125

-9.7036E-007
-2.2212E-008
5.83815E-006

-22.65625
2.8125
33.59375

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
1
0

0
0
0
0
0
1

-9.7180E-07

D1

-1.6499E-04
9.7180E-07
2.1799E-04

D2
D3
D4

0
0
0
-9.7179607165E-007
0
-0.0001649936

-1410000

56400

70500

-56400

70500

70500

117500

-70500

58750

1410000

-56400

-70500

56400

-70500

70500

58750

-70500

117500

0
0
0
0.8
-0.6
0

0
0
0
0.6
0.8
0

0
0
0
0
0
1

-705000

7050

17625

-7050

17625

17625

58750

-17625

29375

705000

-7050

-17625

7050

-17625

17625

29375

-17625

58750

-9.7179607165E-007
0
-0.0001649936
9.7179607165E-007
0
0.0002179852

0.0
0.0
0.0
1.0
0.0
0.0

0.0
0.0
0.0
0.0
1.0
0.0

0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
1.0

-1410000

56400

70500

-56400

70500

70500

117500

-70500

58750

1410000

-56400

-70500

56400

-70500

70500

58750

-70500

117500

9.7179607165E-007
0
0.0002179852
0
0
0

12.EI / L^3
56400
7050
56400

ENOMORAN DAN TANDA (+) (-)

-1410000
0
0

0
-56400
70500

0
-70500
58750

1410000
0
0

0
56400
-70500

0
-70500
117500

u lokal atau global menentukan penomoran dan tanda (+) (-)


3
4
5
6
0
-1410000
0
0
70500
0
-56400
70500
117500
0
-70500
58750
0
1410000
0
0
-70500
0
56400
-70500
58750
0
-70500
117500

sb lokal
1
2
3
4
5
6
sb lokal

0
0

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

1
0

0
1

0
70500
117500
0
-70500
58750

-1410000
0
0
1410000
0
0

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

0
70500
58750
0
-70500
117500

0
0
1
0
0
0

ENOMORAN DAN TANDA (+) (-)

-705000
0
0

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
1
0

1
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
1

1
1,410,000
0
0
-1,410,000
0
0

0
-7050
17625

0
-17625
29375

705000
0
0

0
7050
-17625

0
-17625
58750

u lokal atau global menentukan penomoran dan tanda (+) (-)


3
4
5
6
0
-705000
0
0
17625
0
-7050
17625
58750
0
-17625
29375
0
705000
0
0
-17625
0
7050
-17625
29375
0
-17625
58750

sb lokal
1
2
3
4
5
6
sb lokal

0.8

0.6

-0.6
0

0.8
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0.8

0.6

0
0

0
0

0
0

-0.6
0

0.8
0

0
1

0
17625
58750
0
-17625
29375

-705000
0
0
705000
0
0

0
-7050
-17625
0
7050
-17625

0
17625
29375
0
-17625
58750

0
0
1
0
0
0

ENOMORAN DAN TANDA (+) (-)

-1410000
0
0

0
0
0
1
-1
0

0
0
0
1
1
0

0
0
0
0
0
1

0.80
-0.60
0.00
0.00
0.00
0.00
4
453,738
335,016
-10,575
-453,738
-335,016
-10,575

-56400
70500

0
-70500
58750

1410000
0
0

0
56400
-70500

0
-70500
117500

u lokal atau global menentukan penomoran dan tanda (+) (-)


3
4
5
6
0
-1410000
0
0
70500
0
-56400
70500
117500
0
-70500
58750
0
1410000
0
0
-70500
0
56400
-70500
58750
0
-70500
117500

sb lokal
1
2
3
4
5
6
sb lokal

1.0

0.0

0.0
0

1.0
0

0
1

0
0

0
0

0
0

1.0

0.0

0
0

0
0

0
0

0.0
0

1.0
0

0
1

0
70500
117500
0
-70500
58750

-1410000
0
0
1410000
0
0

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

0
70500
58750
0
-70500
117500

0
0
1
0
0
0

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
1
0

1
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
1

7
1,410,000
0
0
-1,410,000
0
0

5.7056E-007
2.2212E-008
1.3866E-007
2.2212E-008

2.22124816E-008
5.83815097E-006
-2.2212482E-008
-9.7035966E-007

1.3866E-007
-2.221E-008
5.7056E-007
-2.221E-008

2.2212E-008
-9.704E-007
-2.221E-008
5.8382E-006

80 kN

AML 1

Pb/L =

60 kN

AML 2

Pb2(3a+b)/L3 =

AML 3

Pab2/L2 =

3.125 m

AML 4

Pa/L =

1.875 m

AML 5

Pa2(a+3b)/L3 =

5m

AML 6

-Pa2b/L2 =

1.00
0.00

0.00
1.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00

0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

1.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00

0.80
0.60

-0.60
0.80

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00

0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.80
0.60
0.00

-0.60
0.80
0.00

1.00
0.00

0.00
1.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00
0.00

0.00

0.00

1.00

0.00

0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

0.00
0.00
0.00

1.00
0.00
0.00

0.00
1.00
0.00

AE =

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25

-9.71796E-07
-1.64994E-04
9.71796E-07
2.17985E-04

0
0
0
-9.717961E-007
0
-0.0001649936

1
2
3
4
5
6

0
0
0
-9.717961E-007
0
-0.0001649936

-7.774369E-007
5.830776E-007
-0.0001649936
7.774369E-007
-5.830776E-007
0.0002179852

-7.774369E-007
5.830776E-007
0.000
0.000
0.000
0.000

0
30
12.5
0
30
-12.5

4
5
6
7
8
9

1.370
-11.632
-9.693
-1.370
11.632
-19.387

D1
0
D2
D3
0
D4

22.5
25.3125
35.15625
37.5
54.6875
-58.59375

-1.096
0.942
-3.270
1.096
-0.942
7.980

9.717961E-007
0
0.0002179852
0
0
0

9.717961E-007
0
0.0002179852
0
0
0

7
8
9
10
11
12

D3
0
D4
0
0
0

0
60
25
0
60
-25

1.370
15.368
25.613
-1.370
-15.368
12.807

0
1
0
0
0
0
2
0
56,400
70,500
0
-56,400
70,500

0
0
1
0
0
0
3
0
70,500
117,500
0
-70,500
58,750

0
0
0
1
0
0
4
-1,410,000
0
0
1,410,000
0
0

0
0
0
0
1
0
5
0
-56,400
-70,500
0
56,400
-70,500

0
0
0
0
0
1
6
0
70,500
58,750
0
-70,500
117,500

sb global
1
2
3
4
5
6
sb global

0.60
0.80
0.00
0.00
0.00
0.00
5
335,016
258,312
14,100
-335,016
-258,312
14,100

0.00
0.00
1.00
0.00
0.00
0.00
6
-10,575
14,100
58,750
10,575
-14,100
29,375

0.00
0.00
0.00
0.80
-0.60
0.00
7
-453,738
-335,016
10,575
453,738
335,016
10,575

0.00
0.00
0.00
0.60
0.80
0.00
8
-335,016
-258,312
-14,100
335,016
258,312
-14,100

0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.00
9
-10,575
14,100
29,375
10,575
-14,100
58,750

sb global
4
5
6
7
8
9
sb global

0
1
0
0
0
0
8
0
56,400
70,500
0
-56,400
70,500

0
0
1
0
0
0
9
0
70,500
117,500
0
-70,500
58,750

0
0
0
1
0
0
10
-1,410,000
0
0
1,410,000
0
0

0
0
0
0
1
0
11
0
-56,400
-70,500
0
56,400
-70,500

0
0
0
0
0
1
12
0
70,500
58,750
0
-70,500
117,500

sb global
7
8
9
10
11
12
sb global

30

22.5 kN
25.3125 kN
35.15625 kN.m
37.5 kN
54.6875 kN
-58.59375 kN.m

0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.00

0
30
x

12.5
0
30
-12.5

0.00
0.00
0.00

22.5
25.3125
x

35.15625

0.00
0.00
1.00

37.5
54.6875
-58.59375

0.00
0.00

0
60

0.00
0.00
0.00
1.00

25
0
60
-25

1.37
18.37
2.81
-1.37
41.63
-31.89

1
2
3
4
5
6

21.40
26.25
31.89
38.60
53.75
-50.61

1
2
3
4
5
6

1.3702 kN
18.3680 kN
2.8066 kN.m
-1.3702 kN
41.6320 kN
-31.8867 kN.m

D1
0
D2
D3
0
D4

21.4038 kN
26.2547 kN
31.8867 kN.m
38.5962 kN
53.7453 kN
-50.6133 kN.m

1.37
75.37
50.61
-1.37
44.63
-12.19

1
2
3
4
5
6

D3
0
D4
0
0
0

1.3702 kN
75.3680 kN
50.6133 kN.m
-1.3702 kN
44.6320 kN
-12.1934 kN.m

0
0
0
D1
0
D2
VEKTOR TUJUAN [ID]

D1
0
D2
D3
0
D4
VEKTOR TUJUAN [ID]

D3
0
D4
0
0
0
VEKTOR TUJUAN [ID]

Beban ekivalen

-Ae =

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Element 1
0
30
12.5
0
30
-12.5
0
0
0
0
0
0

Element 2
0
0
0
2.8125
33.75
35.15625
-2.8125
66.25
-58.59375
0
0
0

Element 3
0
0
0
0
0
0
0
60
25
0
60
-25

0
30
12.5
2.8125
63.75
22.65625
-2.8125
126.25
-33.59375
0
60
-25

Ae =

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25

- Beban joint akibat beban luar di joint

Aj =

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

DOF
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

d1
d2
d3
d4

- Beban kombinasi atau gabungan (Ae + Aj)


Ac =

Ae + Aj

Tata ulang Ac
DOF

Ac =

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

u1
v1
phi1
u2
v2
phi2
u3
v3
phi3
u4
v4
phi4

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25

Ac =
d1
d2
d3
d4

u2
phi2
u3
phi3
u1
v1
phi1
v2
v3
u4
v4
phi4

-2.8125
-22.65625
2.8125
33.59375
0
-30
-12.5
-63.75
-126.25
0
-60
25

DOF
d1
d2
d3
d4

60
sin
cos

tan theta

0.8660254
0.5
1.73205081

60
60
60

0.75
0.75

36.8698976

MEKANIKA REKAYASA V

versi lengkap

Data beban
P=
q1 =
q2 =

100 kN
24 kN/m
48 kN/m

STEP 1 : Discretize and Global Degrees of Freedom (DOF)

PENYELESAIAN :
Properties penampang
Bahan / material :
E=

2.35E+07 kN/m2

b=
h=
A1 =

0.30 m
0.50 m

Batang 1 :

E=
I1 =

0.15 m2
2.35E+07 kN/m2
3.13E-03 m4

L1 =

2.5 m

b=
h=
A3 =

0.30 m
0.50 m

Batang 3 :

E=
I3 =
L3 =

0.15 m2
2.35E+07 kN/m2
3.13E-03 m4
2.5 m

Rekap Elemen dalam Matriks Kekakuan Batang


Batang
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
1
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
2
7.05E+05
5.88E+04
2.94E+04
3
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
4
#DIV/0!
#DIV/0!
#DIV/0!
5
#REF!
#REF!
#REF!

6.EI / L^2
7.05E+04
1.76E+04
7.05E+04
#DIV/0!
#REF!

12.EI / L^3
Sudut (deg)
5.64E+04
0
7.05E+03 36.869897646
5.64E+04
0
#DIV/0!
0
#REF!
#REF!

Cx
1
0.8
1
1

DOF sesuai sumbu global struktur dan tentukan Beban atau Momen pada Titik Joint Struktur dalam Arah Sumbu Global/Sumbu Struktur

No.titik
(Joint)
1

Dis.Global
Axis
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

DOF

Nomor joint untuk setiap element


Joint
Element (i)
j
1
1
2
2
3
3

1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12

Beban /
Momen
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

k
2
3
4

Displacement titik sumbu global struktur pada tiap element


Element
j
1
1
2
3
2
4
5
6
3
7
8
9

4
7
10

k
5
8
11

6
9
12

==> Global axis


==> Global axis
==> Global axis

==> Global axis


==> Global axis

Menghitung Gaya dan Momen Ujung (Akibat beban luar di sepanjang bentang dengan ujung dikekang/dijepit) (DALAM ARAH SUMBU LOK
Gaya dan Momen Ujung pada Element #1:
Ha =
0 kN
Va =
30 kN
Ma =
12.5 kN.m

Hb =
Vb =
Mb =

0 kN
30 kN
-12.5 kN.m

Gaya dan Momen Ujung pada Element #2:


Ha =
22.5 kN
Va =
25.3125 kN
Ma =
35.15625 kN.m

Hb =
Vb =
Mb =

37.5 kN
54.6875 kN
-58.59375 kN.m

Gaya dan Momen Ujung pada Element #3:


Ha =
0 kN
Va =
60 kN
Ma =
25 kN.m

Hb =
Vb =
Mb =

0 kN
60 kN
-25 kN.m

Rekap Gaya Ujung Batang (Sumbu Lokal)


Ujung kiri (j)
No. Btg
Beban FX(j)
Beban FY(j)
1
0
30
2
22.5
25.3125
3
0
60
4
#REF!
#REF!
5

Ujung kanan (k)


Beban MZ(j)
12.5
35.15625
25
#REF!

Tentukan parameter yang dibutuhkan :


a. Sumbu global struktur pada tiap element
b. DOF sesuai sumbu global struktur

Beban FX(k)
0
37.5
0
#REF!

Beban FY(k)
30
54.6875
60
#REF!

Beban MZ(k)
-12.5
-58.59375
-25
#REF!

c. Kesesuaian sb lokal element dengan DOF arah global


d. Matriks Transformasi [R] dan [RT] tiap element
c. Kesesuaian SB LOKAL element dengan SB GLOBAL dan DOF arah global

Element ke
Element ke
Element ke

Local Axis
1
2
3

1
1

2
2

d1.CxCy+d2CxCy d1.CxCy+d2CxCy

3
3
d3
d3

4
d1
4
7

5
d2
5
8

4
3
d1

5
4
0

6
5
d2

5
8
0

6
9
0

d1

d2

1
0

1
0

2
0

4
d1

5
0

6
d2

4
7
0

Element #1
Local axis
Global axis
DOF

Element #2
Local axis
Global axis
DOF

d. Matriks Transformasi [R] dan [RT] tiap element


Element 1:

R=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

Element 2:

R=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

Element 3:

R=

Hitung matriks kekakuan batang 1 [SM1]


Batang =

Cx =
Cy =

1
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
7.05E+04
cos theta
sin theta

=
=

Local axis
1
2
[SM1] =

===> DALAM SUMBU LOKAL

3
4
5
6

1
0
1
1410000
0

2
0
56400

3
0
70500

4
-1410000
0

5
0
-56400

6
0
70500

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

Hitung matriks kekakuan batang 2 [SM2]


Batang =

Cx =
Cy =

Local axis

[SM2] =

===> DALAM SUMBU LOKAL

2
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
7.05E+05
5.88E+04
2.94E+04
1.76E+04
cos theta
sin theta

12.EI / L^3
5.64E+04

=
=

12.EI / L^3
7.05E+03

0.8
0.6
1

1
2

705000
0

0
7050

0
17625

-705000
0

0
-7050

0
17625

3
4

0
-705000

17625
0

58750
0

0
705000

-17625
0

29375
0

5
6

0
0

-7050
17625

-17625
29375

0
0

7050
-17625

-17625
58750

Hitung matriks kekakuan batang 3 [SM3]


Batang =

Cx =
Cy =

===> DALAM SUMBU LOKAL


3
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
12.EI / L^3
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
7.05E+04
5.64E+04
cos theta
sin theta

=
=

Local axis

[SM3] =

1
0
1

1
2

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

3
4
5
6

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

MATRIKS KEKAKUAN STRUKTUR [SMS]


Urutkan sesuai sumbu global/struktur dengan DOF yang didahulukan
DOF :
Dis.Global axis :

4
6

1
1

2
2

3
3

d1
4

5
5

d2
6

d1
4
1863738
-10575

d2
6
-10575
176250

d3
7
-453738
10575

d4
9
-10575
29375

1
1
-1410000
0

2
2
0
70500

[SMS] =

7
9

-453738
-10575

10575
29375

1863738
10575

10575
176250

0
0

0
0

1
2
3
5
8
10
11
12

-1410000
0
0
335016
-335016
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
70500
58750
-56400
-14100
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
-335016
335016
-1410000
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
14100
56400
0
-70500
58750
0
0
0
0
0
0

1410000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
56400
70500
-56400
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Hitung Matriks Beban Joint/ Nodal


Nodal forces:
a. - Akibat beban di sepanjang bentang (kedua ujung dikekang)
Element:

[AML]1

Transformasi sb lokal ke global ==>

0
30

Local axis
1
2

12.5
0
30
-12.5

3
4
5
6

[AMS]1

[AMS]1

Element:

[AML]2

Transformasi sb lokal ke global ==>

22.5
25.3125

Local axis
1
2

35.15625
37.5
54.6875
-58.59375

3
4
5
6

[AMS]2

[AMS]2

Element:

[AML]3

Transformasi sb lokal ke global ==>

0
60

Local axis
1
2

25
0
60
-25

3
4
5
6

[AMS]3

[AMS]3

Susun matriks beban ekivalen

-Ae =

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

Element 1
0
30
12.5
0
30
-12.5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

b. - Akibat Beban di joint (kedua ujung dikekang)

Aj =

Joint
1
1
1
2
2

Sb Global
1
2
3
4
5

0
0
0
0
0

DOF
1
2
3
d1
5

Element 2
0
0
0
2.8125
33.75
35.15625
-2.8125
66.25
-58.59375
0
0
0
0
0
0
0
0
0

2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

0
0
0
0
0
0
0
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

DOF
1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25
0
0
0
0
0
0

c. - Beban kombinasi atau gabungan (Ae + Aj)

Ac =

Displacement / Deformasi Struktur

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

DF = SFF-1.AFC

DF =

d1

-9.717960716E-007

d2
d3
d4

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=

-0.0001649936
9.7179607165E-007
0.0002179852

Reactions:
GAYA-GAYA DALAM UJUNG ELEMEN
Batang:

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 1, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
1
1
0
2
2
0
[DMS]1 =
3
3
0
4
5
6
Gaya ujung batang
AM 1 = AML 1 + SM 1 . M 1

d1
5
d2

-9.7180E-007
0
-0.000164994

0
30
[AM1] =

12.5
0
30
-12.5

Batang:

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

705000
0

0
7050

0
17625

-705000
0

0
-705000
0
0

17625
0
-7050
17625

58750
0
-17625
29375

0
705000
0
0

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 2, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
4
d1
-9.7180E-007
5
5
0
[DMS]2 =
6
d2
-0.000164994
7
8
9

d3
8
d4

9.71796E-007
0
0.0002179852

Gaya ujung batang


AM 2 = AML 2 + SM 2 . M 2
22.5
25.3125
[AM2] =

35.15625
37.5
54.6875
-58.59375

Batang:

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 3, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
7
d3
9.71796E-007
8
8
0
[DMS]3 =
9
d4
0.0002179852

10
11
12

10
11
12

0
0
0

Gaya ujung batang


AM 3 = AML 3 + SM 3 . M 3
0
60
[AM3] =

SELESAI

25
0
60
-25

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

ersi lengkap

Defined DOF
after boundary conditions

Batang 2 :
b=
h=
A2 =
E=
I2 =
L2 =

Cy
0
0.6
0
0

Global/Sumbu Struktur

0.30 m
0.50 m
0.15 m2
2.35E+07 kN/m2
3.13E-03 m4
5m

LAM ARAH SUMBU LOKAL) :

6
d3
6
9

<=== DOF sesuai sb global


<=== DOF sesuai sb global
<=== DOF sesuai sb global

Uraian
Uraian
Uraian
Uraian
Uraian

[R] =

sb
sb
sb
sb
sb

global :
4 = 1.Cx
5 = 1.Cy
7 = 4.Cx
8 = 4.Cy

+
+
+
+

2.Cy
2.Cx
5.Cy
5.Cx

0
0

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

1
0

0
1

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

[R]T =

[R] =

[R]T =

[R] =

[R]T =

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

0.8

0.6

-0.6
0

0.8
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0.8

0.6

0
0

0
0

0
0

-0.6
0

0.8
0

0
1

0.8
0.6

-0.6
0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
0.8
0.6
0

0
-0.6
0.8
0

0
0
0
1

0
0

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

1
0

0
1

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

d1

d2

1
1410000
0

2
0
56400

3
0
70500

4
-1410000
0

5
0
-56400

6
0
70500

3
0
4 -1410000
5
0
6
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

d1

d2

d3

d4

4
5

453738
335016

335016
258312

-10575
14100

-453738
-335016

-335016
-258312

-10575
14100

6
7

-10575
-453738

14100
-335016

58750
10575

10575
453738

-14100
335016

29375
10575

Global axis
1
2
[SMS1] =

Global axis

[SMS2] =

8
9

-335016
-10575

-258312
14100

-14100
29375

335016
10575

258312
-14100

-14100
58750

d3

d4

10

11

12

10

11

12

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

9
0
10 -1410000
11
0
12
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

Global axis
7
8
[SMS3] =

d3
7

8
8

d4
9

10
10

11
11

12
12

3
3
0
58750

5
5
335016
-56400

8
8
-335016
-14100

10
10
0
0

11
11
0
0

12
12
0
0

0
0

-335016
14100

335016
56400

-1410000
0

0
-70500

0
58750

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
70500
117500
-70500
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
-56400
-70500
314712
-258312
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
-258312
314712
0
-56400
70500
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
1410000
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
-56400
0
56400
-70500
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
70500
0
-70500
117500
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

AMS 1 = RT . AML 1

asi sb lokal ke global ==>

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

Global axis
1
2
=

3
4
5
6

0
30
x

12.5
0
30
-12.5
cek

0
30

12.5
0
30
-12.5

AMS 2 = RT . AML 2

asi sb lokal ke global ==>

0.8
0.6

-0.6
0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
0.8
0.6
0

0
-0.6
0.8
0

0
0
0
1

Global axis
4
5
=

6
7
8
9

35.15625
37.5
54.6875
-58.59375
cek
-

35.15625
-2.8125
66.25
-58.59375

AMS 3 = RT . AML 3

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

Global axis
7
8
=

2.8125
33.75

asi sb lokal ke global ==>

22.5
25.3125

9
10
11

0
60
x

25
0
60
-25
cek

0
60

25
0
60

12

Element 3
0
0
0
0
0
0
0
60
25
0
60
-25
0
0
0
0
0
0

-25

Element 4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Element 5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
30
12.5
2.8125
63.75
22.65625
-2.8125
126.25
-33.59375
0
60
-25
0
0
0
0
0
0

Ae =

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25
0
0
0
0
0
0

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

Tata ulang Ac :

0
-30
-12.5
-2.8125
-63.75
-22.65625
2.8125
-126.25
33.59375
0
-60
25
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

Ac =

d1
d2
d3
d4
1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

-2.8125
-22.65625
2.8125
33.59375
0
-30
-12.5
-63.75
-126.25
0
-60
25
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

Cek:

OK
-

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 1, sbb :


M 1 = R . DMS 1

M 1 =

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

0
0
x

0
-9.718E-007
0
-0.00016499

0
0
=

0
-9.718E-007
0
-0.00016499

sb lokal

0
-56400

0
70500

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

0
0
x

0
-9.718E-007
0
-0.00016499

0
30
=

1.370232461
-11.63204691

12.5
0
30
-12.5

-9.693372425
-1.370232461
11.63204691
-19.38674485

1.370232461
18.36795309

1
2

2.8066275752
-1.370232461
41.63204691
-31.88674485

3
4
5
6

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 2, sbb :


M 2 = R . DMS 2
0.8
-0.6

0.6
0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

M 2 =

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
0.8
-0.6
0

0
0.6
0.8
0

0
0
0
1

0
-7050

0
17625

-17625
0
7050
-17625

29375
0
-17625
58750

-9.718E-007
0
x

-0.00016499
9.718E-007
0
0.00021799

-7.774E-007
5.831E-007
=

-0.00016499
7.774E-007
-5.831E-007
0.00021799

sb lokal
-7.774E-007
5.831E-007
x

22.5
25.3125

-0.00016499 =
7.774E-007
-5.831E-007
0.00021799

35.15625
37.5
54.6875
-58.59375

-1.096185969
0.9421979399
+

-3.26950515
1.0961859688
-0.94219794
7.9804948497

21.403814031
26.25469794

1
2

31.88674485
38.596185969
53.74530206
-50.61325515

3
4
5
6

Deformasi struktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 3, sbb :


M 3 = R . DMS 3

M 3 =

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

9.718E-007
0
x

0.00021799

9.718E-007
0
=

0.00021799

0
0
0

0
0
0

0
0
0

1
0
0

0
1
0

0
0
1

0
0
0

0
0
0

sb lokal
0
-56400

0
70500

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

9.718E-007
0

0
60

0.00021799 =
0
0
0

25
0
60
-25

1.370232461
15.36795309
+

25.61325515
-1.370232461
-15.36795309
12.806627575

1.370232461
75.36795309

1
2

50.61325515
-1.370232461
44.63204691
-12.193372425

3
4
5
6

0
0
0

<=== Ditata ulang manual


4
6

d1
d2

0
0

7
9

d3
d4

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

DOF

sb lokal
1
2

1
2

3
4
5
6

3
d1
d2
d3

DOF / sb global

1
2
3
d1
d2
d3

sb lokal

DOF
d1.CxCy+d2CxCy
1
d1.CxCy+d2CxCy
2
3
4
5
6

d3
4
5
6

DOF / sb global
d1.CxCy+d2CxCy
d1.CxCy+d2CxCy
d3
4
5
6

DOF

sb lokal
1
2

d1
d2

d3

4
5
6

DOF / sb global
d1
d2
d3
7
8
9

7
8
9

[R]T [SM] [R]


[R]T
-

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

0.8

-0.6

0.6
0

0.8
0

0
1

0
0

0
0

0
0

[SM]
1410000
0

0
56400

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

[R]T [SM] [R]


-

[R]T

[SM]
705000
X

0
0

0
7050
17625

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0.8
0.6
0

-0.6
0.8
0

0
0
1

-705000
0
0

0
-7050
17625

[R]T [SM] [R]


-

[R]T
1

[SM]
1410000

0
0
0
0
0

1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
1
0
0

0
0
0
1
0

0
0
0
0
1

0
0
-1410000
0
0

Cek:

Ditata ulang manual


-

0
56400
70500
0
-56400
70500

Cek

Cek
-

Cek
-

[R]
0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

0
0
0
1

-705000

17625
58750

0
0

-7050
-17625

17625
29375

-1
0

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

[R]

0
-17625
29375

705000
0
0

0
7050
-17625

0
-17625
58750

0
0
0

0
0
0

0
0
0

1
-1
0

1
1
0

0
0
1

[R]
0

-1410000

70500
117500
0
-70500
58750

0
0
1410000
0
0

-56400
-70500
0
56400
-70500

70500
58750
0
-70500
117500

0
0
0
0
0

1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
1
0
0

0
0
0
1
0

0
0
0
0
1

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
1
0
0

0
0
1
0

564000

-4230

-10575

-564000

4230

-10575

0.8

0.6

423000
0

5640
17625

14100
58750

-423000
0

-5640
-17625

14100
29375

-0.6
0

0.8
0

0
1

0
0

0
0

-564000
-423000
0

4230
-5640
17625

10575
-14100
29375

564000
423000
0

-4230
5640
-17625

10575
-14100
58750

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0.8
-0.6
0

0.6
0.8
0

1410000

-1410000

0
0
-1410000
0
0

56400
70500
0
-56400
70500

70500
117500
0
-70500
58750

0
0
1410000
0
0

-56400
-70500
0
56400
-70500

70500
58750
0
-70500
117500

0
0
0
0
0

1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
1
0
0

0
0
0
1
0

CEK
0
0

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

453738

335016

-10575

-453738

-335016

-10575

0
0

335016
-10575

258312
14100

14100
58750

-335016
10575

-258312
-14100

14100
29375

0
0
0
1

CEK

0
0
1

-453738
-335016
-10575

-335016
-258312
14100

10575
-14100
29375

453738
335016
10575

335016
258312
-14100

10575
-14100
58750

CEK
0

1410000

-1410000

0
0
0
0
1

0
0
-1410000
0
0

56400
70500
0
-56400
70500

70500
117500
0
-70500
58750

0
0
1410000
0
0

-56400
-70500
0
56400
-70500

70500
58750
0
-70500
117500

MEKANIKA REKAYASA V

versi lengkap

Data beban
P=
q1 =
q2 =

100 kN
24 kN/m
48 kN/m

STEP 1 : Discretize and Global Degrees of Freedom (DOF)


Defined DOF
after boundary conditions

PENYELESAIAN :
Properties penampang
Bahan / material :

3
E=

2.35E+07 kN/m2

Batang 1 :

Batang 2 :
b=
h=
A1 =
E=
I1 =

0.30 m
0.50 m

b=
h=
A2 =

0.15 m2
2.35E+07 kN/m2

E=
I2 =

3.13E-03 m4

L1 =

2.5 m

b=
h=
A3 =

0.30 m
0.50 m

L2 =

Batang 3 :

E=
I3 =
L3 =

0.15 m2
2.35E+07 kN/m2
3.13E-03 m4
2.5 m

Rekap Elemen dalam Matriks Kekakuan Batang


Batang
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
1
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
2
7.05E+05
5.88E+04
2.94E+04
3
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
4
#DIV/0!
#DIV/0!
#DIV/0!
5
#REF!
#REF!
#REF!

6.EI / L^2
7.05E+04
1.76E+04
7.05E+04
#DIV/0!
#REF!

12.EI / L^3
Sudut (deg)
5.64E+04
180
7.05E+03 216.86989765
5.64E+04
180
#DIV/0!
#REF!

Cx
-1
-0.8
-1
1
1

Cy
1.22515E-016
-0.6
1.22515E-016
0
0

DOF sesuai sumbu global struktur dan tentukan Beban atau Momen pada Titik Joint Struktur dalam Arah Sumbu Global/Sumbu Struktur

No.titik
(Joint)
1

Dis.Global
Axis
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

DOF

Nomor joint untuk setiap element


Joint
Element (i)
j
1
1
2
2
3
3

1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12

Beban /
Momen
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

k
2
3
4

Displacement titik sumbu global struktur pada tiap element


Element
j
1
1
2
3
2
4
5
6
3
7
8
9

4
7
10

k
5
8
11

6
9
12

==> Global axis


==> Global axis
==> Global axis

==> Global axis


==> Global axis

Menghitung Gaya dan Momen Ujung (Akibat beban luar di sepanjang bentang dengan ujung dikekang/dijepit) (DALAM ARAH SUMBU LOKAL) :
Gaya dan Momen Ujung pada Element #1:
Ha =
0 kN
Va =
-60 kN
Ma =
-25 kN.m

Hb =
Vb =
Mb =

0 kN
-60 kN
25 kN.m

Gaya dan Momen Ujung pada Element #2:

AML 1

Ha =

-37.5 kN

Hb =

-22.5 kN

AML 2

Va =

-54.6875 kN

Vb =

-25.3125 kN

AML 3

Mb =

35.15625 kN.m

AML 4

AML 5

AML 6

Ma =

-58.59375 kN.m

Gaya dan Momen Ujung pada Element #3:


Ha =
0 kN
Va =
-30 kN
Ma =
-12.5 kN.m

Rekap Gaya Ujung Batang (Sumbu Lokal)


Ujung kiri (j)
No. Btg
Beban FX(j)
Beban FY(j)
1
0
-60
2
-37.5
-54.6875
3
0
-30
4
#REF!
#REF!
5

Hb =
Vb =
Mb =

0 kN
-30 kN
12.5 kN.m

Ujung kanan (k)


Beban MZ(j)
-25
-58.59375
-12.5
#REF!

Tentukan parameter yang dibutuhkan :


a. Sumbu global struktur pada tiap element

Beban FX(k)
0
-22.5
0
#REF!

Beban FY(k)
-60
-25.3125
-30
#REF!

Beban MZ(k)
25
35.15625
12.5
#REF!

b. DOF sesuai sumbu global struktur


c. Kesesuaian sb lokal element dengan DOF arah global
d. Matriks Transformasi [R] dan [RT] tiap element
c. Kesesuaian SB LOKAL element dengan SB GLOBAL dan DOF arah global
Local Axis
Element ke
1
Element ke
2
Element ke
3

1
1

2
2

d1.CxCy+d2CxCy d1.CxCy+d2CxCy

3
3
d3
d3

4
d1

5
d2

d1.CxCy+d2CxCy

d1.CxCy+d2CxCy

4
3
d1

5
4
0

6
5
d2

5
8
0

6
9
0

d1

d2

1
0

1
0

2
0

4
d1

5
0

6
d2

4
7
0

6
d3
6
9

<=== DOF sesu


<=== DOF sesu
<=== DOF sesu

Element #1
Local axis
Global axis
DOF

Element #2
Local axis
Global axis
DOF

Uraian
Uraian
Uraian
Uraian
Uraian

d. Matriks Transformasi [R] dan [RT] tiap element


Element 1:

R=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

[R] =

sb
sb
sb
sb
sb

globa
4 = 1.
5 = 1.
7 = 4.
8 = 4.

[R]T =

Element 2:

R=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

[R] =

[R]T =

Element 3:

R=

cos 1

sin 1

- sin 1

cos 1

0
1

0
0
sin 1

0
0

0
0
cos 1

0
0

0
0

0
0

- sin 1

cos 1

0
1

[R] =

[R]T =

Hitung matriks kekakuan batang 1 [SM1]


Batang =

Cx =
Cy =

===> DALAM SUMBU LOKAL


1
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
12.EI / L^3
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
7.05E+04
5.64E+04
cos theta
sin theta

=
=

Local axis
1
2
[SM1] =

3
4
5
6

-1
1.22515E-016
1
1410000
0

2
0
56400

3
0
70500

4
-1410000
0

5
0
-56400

6
0
70500

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

[SMS1] =

Hitung matriks kekakuan batang 2 [SM2]


Batang =

Cx =
Cy =

===> DALAM SUMBU LOKAL


2
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
12.EI / L^3
7.05E+05
5.88E+04
2.94E+04
1.76E+04
7.05E+03
cos theta
sin theta
Local axis

[SM2] =

=
=

-0.8
-0.6
1

1
2

705000
0

0
7050

0
17625

-705000
0

0
-7050

0
17625

17625

58750

-17625

29375

[SMS2] =

4
5
6

-705000
0
0

0
-7050
17625

Hitung matriks kekakuan batang 3 [SM3]


Batang =

Cx =
Cy =

cos theta
sin theta

=
=

705000
0
0

0
7050
-17625

0
-17625
58750

===> DALAM SUMBU LOKAL

3
Elemen dalam matriks kekakuan batang :
EA / L
4.EI / L
2.EI / L
6.EI / L^2
1.41E+06
1.18E+05
5.88E+04
7.05E+04

Local axis

[SM3] =

0
-17625
29375

12.EI / L^3
5.64E+04

-1
1.22515E-016
1

1
2

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

3
4
5
6

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

d2
6

[SMS3] =

MATRIKS KEKAKUAN STRUKTUR [SMS]


Urutkan sesuai sumbu global/struktur dengan DOF yang didahulukan
DOF :
Dis.Global axis :

1
1

2
2

3
3

d1
4

5
5

d1
4
1863738

d2
6
10575

d3
7
-453738

d4
9
10575

1
1
-1410000

d3
7

2
3
2
3
1.658360949E-010 8.63730E-012

8
8

5
5
335016

6
7
9
[SMS] =

10575
-453738
10575

176250
-10575
29375

-10575
1863738
-10575

29375
-10575
176250

-8.6373E-012
0
0

-70500
0
0

58750
0
0

56400
-335016
-14100

1 -1410000 -8.6373E-012
0
0
1410000
-1.65836095E-010 -8.6373E-012 1.658E-010
2 1.65836E-010
-70500
0
0
-1.6584E-010
56400
-70500
-56400
3 8.63730E-012
58750
0
0
-8.6373E-012
-70500
117500
70500
5
335016
56400
-335016
-14100
1.65836E-010
-56400
70500
314712
8
-335016
14100
335016
-56400
0
0
0
-258312
10
0
0
-1410000 8.6372966071E-012
0
0
0
0
11
0
0
1.65836E-010
70500
0
0
0
0
12
0
0
-8.6373E-012
58750
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Hitung Matriks Beban Joint/ Nodal


Nodal forces:
a. - Akibat beban di sepanjang bentang (kedua ujung dikekang)
Element:

[AML]1

Transformasi sb lokal ke global ==>

0
-60

Local axis
1
2

-25
0
-60
25

3
4
5
6

-1
1.225E-016
[AMS]1

0
0
0
0
Global axis
1
2

[AMS]1

3
4
5

Element:

[AML]2

Transformasi sb lokal ke global ==>

-37.5
-54.6875

Local axis
1
2

-58.59375
-22.5
-25.3125
35.15625

3
4
5
6

-0.8
-0.6
[AMS]2

0
0
0
0
Global axis
4
5

[AMS]2

Element:

[AML]3

6
7
8
9

Transformasi sb lokal ke global ==>

0
-30

Local axis
1
2

-12.5
0
-30
12.5

3
4
5
6

-1
1.225E-016
[AMS]3

0
0
0
0
Global axis
7
8

[AMS]3

9
10

11
12

Susun matriks beban ekivalen

-Ae =

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

Element 1
7.35089E-015
60
-25
7.35089E-015
60
25
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

b. - Akibat Beban di joint (kedua ujung dikekang)


Joint
1
1
1
2

Sb Global
1
2
3
4

0
0
0
0

DOF
1
2
3
d1

Element 2
0
0
0
-2.8125
66.25
-58.59375
2.8125
33.75
35.15625
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Element 3
0
0
0
0
0
0
3.67545E-015
30
-12.5
3.67545E-015
30
12.5
0
0
0
0
0
0

Aj =

2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

0
0
0
0
0
0
0
0
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

5
d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

DOF
1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

-7.350890729E-015
-60
25
2.8125
-126.25
33.59375
-2.8125
-63.75
-22.65625
-3.675445365E-015
-30
-12.5
0
0
0
0
0
0

c. - Beban kombinasi atau gabungan (Ae + Aj)

Ac =

Joint
1
1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
6

Sb Global
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

-7.351E-015
-60
25
2.8125
-126.25
33.59375
-2.8125
-63.75
-22.65625
-3.675E-015
-30
-12.5
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

Displacement / Deformasi Struktur


DF = SFF-1.AFC

DF =

d1

9.7179607165E-007

d2
d3
d4

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=

0.0002179852
-9.717960716E-007
-0.0001649936

Reactions:
GAYA-GAYA DALAM UJUNG ELEMEN
Batang:

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 1, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
1
1
0
2
2
0
[DMS]1 =
3
3
0
4
5
6
Gaya ujung batang
AM 1 = AML 1 + SM 1 . M 1

d1
5
d2

9.71796E-007
0
0.0002179852

Deformasi struktur dalam arah SU


M 1 = R . DMS 1
-1
-1.225E-016
M 1 =

0
0
0
0

0
-60
[AM1] =

-25
0
-60
25

Batang:

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

Deformasi struktur dalam arah SU


M 2 = R . DMS 2

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 2, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
4
d1
9.71796E-007
5
5
0
[DMS]2 =
6
d2
0.0002179852
7
8
9

d3
8
d4

-0.8
0.6
M 2 =

0
0
0
0

-9.7180E-007
0
-0.000164994

Gaya ujung batang


AM 2 = AML 2 + SM 2 . M 2
-37.5
-54.6875
[AM2] =

-58.59375
-22.5
-25.3125
35.15625

Batang:

705000
0

0
7050

0
17625

-705000
0

0
-7050

0
17625

0
-705000
0
0

17625
0
-7050
17625

58750
0
-17625
29375

0
705000
0
0

-17625
0
7050
-17625

29375
0
-17625
58750

Deformasi struktur dalam arah SUMBU GLOBAL di batang 3, sbb :


Tentukan no. Sb global dahulu
7
d3
-9.7180E-007
8
8
0

Deformasi struktur dalam ara


M 3 = R . DMS 3
-1
-1.225E-016

[DMS]3 =

9
10
11
12

d4
10
11
12

-0.000164994
0
0
0

M 3 =

0
0
0
0

Gaya ujung batang


AM 3 = AML 3 + SM 3 . M 3
0
-30
[AM3] =

SELESAI

-12.5
0
-30
12.5

1410000
0

0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

0
-1410000
0
0

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

4
3

11
7

10
4

3
9

5
1

4
2

1
6

12

X
global axis

Perpindahan titik struktur (displacement titik)

11

10
4

4
9

12
Y

5
1

1
3

global axis

6
Perpindahan titik struktur (displacement titik)

8
7

9
#2

7
#3

9
5

11

12

4
6

#1

Perpindahan titik tiap freebody


6
d3

d4
0.30 m
0.50 m

4
3

0.15 m2
2.35E+07 kN/m2
3.13E-03 m4
5m

d2
d1

DOF = 4 buah

Pa/L =

37.5

Pa (a+3b)/L =
2

-Pa2b/L2 =

-58.59375

Pb/L =

22.5

Pb (3a+b)/L =
2

Pab2/L2 =

54.6875

25.3125
35.15625

<=== DOF sesuai sb global


<=== DOF sesuai sb global
<=== DOF sesuai sb global

Uraian
Uraian
Uraian
Uraian
Uraian

sb
sb
sb
sb
sb

global :
4 = 1.Cx
5 = 1.Cy
7 = 4.Cx
8 = 4.Cy

+
+
+
+

2.Cy
2.Cx
5.Cy
5.Cx

-1

1.225E-016

-1.2251E-016
0

-1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

-1

1.225E-016

0
0

0
0

0
0

-1.225148455E-016
0

-1
0

0
1

-1

-1.225E-016

1.22515E-016

-1

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

-0.8

-0.6

0.6
0

-0.8
0

0
1

0
0

0
0

0
0

-0.8

-0.6

0
0

0
0

0
0

0.6
0

-0.8
0

0
1

-0.8
-0.6

0.6
-0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-0.8
-0.6
0

0
0.6
-0.8
0

0
0
0
1

-1

1.225E-016

-1.2251E-016
0

-1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

-1

1.225E-016

0
0

0
0

0
0

-1.225148455E-016
0

-1
0

0
1

0
0

0
0

0
0

0
0

-1
-1.225E-016
1.22515E-016
-1
0
0
0

0
0
0

1
0
0

0
0
-1
-1.225E-016
1.2251484549E-016
-1
0
0

0
0
-1
-1.225E-016
1.2251484549E-016
-1

0
0
0
0
1

0
0
0

d1

d2

Global axis
1
2
3
4
5
6
1 1410000 -1.6584E-010 -8.637296607E-012 -1410000 1.65836E-010 -8.637E-012
2 -1.658E-010
56400
-70500
1.658E-010
-56400
-70500

(0.00)

(0.00)
-

3 -8.637E-012
-70500
117500
8.637E-012
70500
58750
4 -1410000 1.6584E-010 8.6372966071E-012 1410000 -1.6584E-010 8.637E-012
5 1.658E-010
-56400
70500
-1.658E-010
56400
70500
6 -8.637E-012
-70500
58750
8.637E-012
70500
117500

(0.00)
0.00
(0.00)

###
0.00
###

d1

d2

d3

d4

4
5

453738
335016

335016
258312

10575
-14100

-453738
-335016

-335016
-258312

10575
-14100

10575

-14100

58750

-10575

14100

29375

Global axis

21,150.00 (28,200.00)

7
8
9

Global axis

-453738
-335016
10575

-335016
-258312
-14100

-10575
14100
29375

453738
335016
-10575

335016
258312
14100

-10575
14100
58750

d3

d4

10

11

12

10

11

12

21,150.00 (28,200.00)

7 1410000 -1.6584E-010 -8.637296607E-012 -1410000 1.65836E-010 -8.637E-012


8 -1.658E-010
56400
-70500
1.658E-010
-56400
-70500

(0.00)

(0.00)
-

9 -8.637E-012
-70500
117500
8.637E-012
70500
58750
10 -1410000 1.6584E-010 8.6372966071E-012 1410000 -1.6584E-010 8.637E-012
11 1.658E-010
-56400
70500
-1.658E-010
56400
70500
12 -8.637E-012
-70500
58750
8.637E-012
70500
117500

(0.00)
0.00
(0.00)

###
0.00
###

d4
9

10
10

11
11

12
12

8
8
-335016

10
10
0

11
11
0

12
12
0

14100
335016
-56400

0
0
0
-1410000 1.6584E-010 -8.637296607E-012
8.637E-012
70500
58750

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-258312
0
0
0
314712
1.658E-010
-56400
-70500
1.65836E-010 1410000 -1.6584E-010 8.6372966071E-012
-56400
-1.658E-010
56400
70500
-70500
8.637E-012
70500
117500
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

AMS 1 = RT . AML 1
-1.2251E-016
-1

0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

7.35089E-015
60
-25
7.35089E-015
60

0
0

0
0

0
0
-1
-1.225148455E-016
1.2251E-016
-1
0
0

0
0
0
0
0
1

0
-60
x

-25
0
-60
25

25

AMS 2 = RT . AML 2
0.6
-0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-0.8
-0.6
0

0
0.6
-0.8
0

0
0
0
1

0
0

0
0

0
0

-37.5
-54.6875
x

-58.59375
-22.5
-25.3125
35.15625

-2.8125
66.25
-58.59375
2.8125
33.75
35.15625
AMS 3 = RT . AML 3
-1.2251E-016
-1

0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

3.67545E-015
30
-12.5
3.67545E-015

0
0
-1
-1.225148455E-016
1.2251E-016
-1
0
0

0
0
0
1

0
-30
x

-12.5
0
-30
12.5

30
12.5

Element 4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Element 5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

7.351E-015
60
-25
-2.8125
126.25
-33.59375
2.8125
63.75
22.65625
3.675E-015
30
12.5
0
0
0
0
0
0

Ae =

-7.350890729E-015
-60
25
2.8125
-126.25
33.59375
-2.8125
-63.75
-22.65625
-3.675445365E-015
-30
-12.5
0
0
0
0
0
0

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

1
2
3
d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

Tata ulang Ac :

Ac =

d1
d2
d3
d4
1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

2.8125
33.59375
-2.8125
-22.65625
-7.3509E-015
-60
25
-126.25
-63.75
-3.6754E-015
-30
-12.5
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A
#N/A

-2.8125
-22.65625
2.8125
33.59375
0
-30
-12.5
-63.75
-126.25
0
-60
25

Cek:
-9.717960716E-007

OK
-6.352747104E-021

-0.0001649936
9.7179607165E-007
0.0002179852

0.0003829787
-1.943592143E-006
-0.0003829787

tur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 1, sbb :


sb lokal
1.22515E-016
-1

0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
0

0
0

0
0
-1
1.2251484549E-016
-1.2251E-016
-1
0
0

0
0
0
0
0
1

0
0
x

0
9.718E-007
0
0.00021799

0
0

1
2

0
-9.718E-007
-1.191E-022
0.00021799

3
4
5
6

sb lokal
0
0
x

0
-9.718E-007
-1.191E-022
0.00021799

0
-60
=

-25
0
-60
25

1.370232461
15.36795309
+

12.806627575
-1.370232461
-15.36795309
25.61325515

1.370232461
-44.6320469098

DOF / sb global
1
1
2
2

-12.1933724248
-1.370232461
-75.3679530902
50.6132551503

3
4
5
6

3
d1
d2
d3

tur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 2, sbb :


sb lokal
-0.6
-0.8

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-0.8
0.6
0

0
-0.6
-0.8
0

0
0
0
1

9.718E-007
0
x

0.00021799
-9.718E-007
0
-0.00016499

-7.774E-007
5.831E-007

1
2

0.00021799
7.774E-007
-5.831E-007
-0.00016499

3
4
5
6

sb lokal

-7.774E-007
5.831E-007

-37.5
-54.6875

0.00021799 =
7.774E-007
-5.831E-007
-0.00016499

-58.59375
-22.5
-25.3125
35.15625

-1.096185969
0.9421979399
+

7.9804948497
1.0961859688
-0.94219794
-3.26950515

-38.5961859688
-53.7453020601

DOF / sb global
d1.CxCy+d2CxCy
1
d1.CxCy+d2CxCy
2

-50.6132551503
-21.4038140312
-26.2546979399
31.8867448497

3
d3
d1.CxCy+d2CxCy
4
d1.CxCy+d2CxCy
5
6
6

uktur dalam arah SUMBU LOKAL di batang 3, sbb :


sb lokal
1.22515E-016
-1

0
0

0
0

0
0

0
0

-9.718E-007
0

9.718E-007
1.191E-022

1
2

0
0
0
0

1
0
0
0

0
0
-1
1.2251484549E-016
-1.2251E-016
-1
0
0

0
0
0
1

-0.00016499
0
0
0

-0.00016499
0
0
0

sb lokal
9.718E-007
1.191E-022
x

-0.00016499 =
0
0
0

0
-30
-12.5
0
-30
12.5

1.370232461
-11.63204691
+

-19.38674485
-1.370232461
11.63204691
-9.693372425

1.370232461
-41.6320469098

1
2

-31.8867448497
-1.370232461
-18.3679530902
2.8066275752

3
4
5
6

3
4
5
6

DOF / sb global
d1
d2
d3
7
8
9

11
10

(0.00)
###

0.00

0.00
141,000.00
-

0.00
(0.00)
0.00

21,150.00
(28,200.00)
-

(21,150.00)

(21,150.00)
28,200.00
(21,150.00)

(0.00)
###

0.00

0.00
141,000.00
-

0.00
(0.00)
0.00

<=== Ditata ulang manual


4

d1

6
7
9

d2
d3
d4

1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

1
2
3
5
8
10
11
12
0
0
0
0
0
0

DOF
1
2
3
d1
d2
d3

DOF / sb global
-1.37023246
44.6320469
-12.1933724
1.37023246
75.3679531
50.6132552

DOF
d1.CxCy+d2CxCy
d1.CxCy+d2CxCy
d3
d1.CxCy+d2CxCy
d1.CxCy+d2CxCy
6

DOF / sb global
d1.CxCy+d2CxCy
d1.CxCy+d2CxCy

38.596186
53.7453021
-50.6132552
21.403814
26.2546979
31.8867448

d1.CxCy+d2CxCy
d1.CxCy+d2CxCy

DOF
d1
d2

d3
7
8
9

DOF / sb global
-1.37023246
41.6320469
-31.8867448
1.37023246
18.3679531
2.80662758

[R]T [SM] [R]


[R]T
0.00
-

(0.00)
###

-1
-1.225E-016
1.225148454909E-016
-1

141,000.00
(0.00)
0.00
- 141,000.00
141,000.00
-

0
0
0
0

0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

0
0

0
0

0
0
-1
-1.225E-016
1.225E-016
-1
0
0

[SM]
1410000
0

0
0
0
0
0
1

0
-1410000
0
0

[R]T [SM] [R]


28,200.00

21,150.00
(28,200.00)
-

[R]T
-0.8

0.6

-0.6

-0.8

[SM]
705000
0

(21,150.00)
28,200.00
28,200.00
-

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-0.8
-0.6
0

0
0.6
-0.8
0

0
0
0
1

0
-705000
0
0

-1

-1.225E-016

[SM]
1410000

1.225148454909E-016
0
0
0
0

-1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
0
0
1

0
0
-1410000
0
0

[R]T [SM] [R]


0.00
-

(0.00)
###

141,000.00
(0.00)
0.00
- 141,000.00
141,000.00
-

[R]T
0
0
0
0
-1
-1.225E-016
1.225E-016
-1
0
0

Cek:

=== Ditata ulang manual


-

###

###

21,150.00
21,150.00

###
-

###
###

###
-

Cek
(0.00)
0.00
-

Cek
-

-8.43769498715E-015

8.437694987151E-015

Cek
0.00
(0.00)
-

5.551115123126E-015

-5.55111512313E-015

[R]
0
56400

0
70500

-1410000
0

0
-56400

0
70500

70500
0
-56400
70500

117500
0
-70500
58750

0
1410000
0
0

-70500
0
56400
-70500

58750
0
-70500
117500

-1
0

0
-1

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-1
0
0

0
0
-1
0

0
0
0
1

[R]
0

-705000

-1

-1

7050

17625

-7050

17625

-1

17625
0
-7050
17625

58750
0
-17625
29375

0
705000
0
0

-17625
0
7050
-17625

29375
0
-17625
58750

-1410000

56400
70500
0
-56400
70500

70500
117500
0
-70500
58750

0
0
1410000
0
0

-56400
-70500
0
56400
-70500

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-1
1
0

0
-1
-1
0

0
0
0
1

-1

70500
58750
0
-70500
117500

0
0
0
0
0

-1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
-1
0
0

0
0
0
-1
0

0
0
0
0
1

[R]

-1410000 -6.910E-012 -8.637E-012 1410000 6.910E-012 -8.637E-012


1.727E-010
-56400
-70500
-1.727E-010
56400
-70500
=

0
70500
117500
0
-70500
58750
1410000 6.910E-012 8.637E-012 -1410000 -6.910E-012 8.637E-012
-1.727E-010
56400
70500
1.727E-010
-56400
70500
0
70500
58750
0
-70500
117500

-1
1.225E-016
-1.225E-016
-1
X

0
0

0
0

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-1
-1.225E-016
0

-564000

4230

10575

564000

-4230

10575

-0.8

-0.6

-423000

-5640

-14100

423000

5640

-14100

0.6

-0.8

0
564000
423000
0

17625
-4230
5640
17625

58750
-10575
14100
29375

-1410000 -6.910E-012 -8.637E-012


=

0
-564000
-423000
0

1410000

-17625
4230
-5640
-17625

29375
-10575
14100
58750

6.910E-012 -8.637E-012

1.727E-010
-56400
-70500
-1.727E-010
56400
-70500
0
70500
117500
0
-70500
58750
1410000 6.910E-012 8.637E-012 -1410000 -6.910E-012 8.637E-012
-1.727E-010
56400
70500
1.727E-010
-56400
70500
0
70500
58750
0
-70500
117500

0
0
0
0

0
0
0
0

1
0
0
0

0
-0.8
0.6
0

-1

1.225E-016

-1.225E-016
0
0
0
0

-1
0
0
0
0

0
1
0
0
0

0
0
-1
-1.225E-016
0

CEK
0
0

0
0

0
1.225E-016
-1
0

0
0
0
1

1410000 -1.658E-010 -8.637E-012 -1410000 1.658E-010 -8.637E-012


-1.658E-010
56400
-70500
1.658E-010
-56400
-70500

-8.637E-012
-70500
117500
8.637E-012
70500
58750
-1410000 1.658E-010 8.637E-012 1410000 -1.658E-010 8.637E-012
1.658E-010
-56400
70500
-1.658E-010
56400
70500
-8.637E-012
-70500
58750
8.637E-012
70500
117500

CEK
0

453738

335016

10575

-453738

-335016

10575

335016

258312

-14100

-335016

-258312

-14100

0
-0.6
-0.8
0

0
0
0
1

0
0
1.225E-016
-1
0

0
0
0
0
1

10575
-453738
-335016
10575

-14100
-335016
-258312
-14100

58750
-10575
14100
29375

-10575
453738
335016
-10575

14100
335016
258312
14100

29375
-10575
14100
58750

1.658E-010 -8.637E-012

-1.658E-010
56400
-70500
1.658E-010
-56400
-70500
-8.637E-012
-70500
117500
8.637E-012
70500
58750
-1410000 1.658E-010 8.637E-012 1410000 -1.658E-010 8.637E-012
1.658E-010
-56400
70500
-1.658E-010
56400
70500
-8.637E-012
-70500
58750
8.637E-012
70500
117500

CEK
1410000
=

-1.658E-010 -8.637E-012 -1410000

Gambar

Data geometri struktur


L1 =
L2 =
L3 =

2.5 m
5m
2.5 m

x=
y=

4
3

Properties penampang
b=
h=
E=
A=
I=

0.3 m
0.5 m
2.35E+07 kN/m2
0.15 m2
0.003125 m4

Analisis struktur diatas dengan metode matriks kekakuan


Penyelesaian
3

Hubungan antar batang


No. Batang
1
2
3

Ujung-j
1
2
3

Ujung-k
2
3
4

No.Joint

Dis.Global Axis

DOF

Beban/ Momen

1
2
3

1
2
3

0
0
0

4
5
6
7
8
9
10
11
12

d1
5
d2
d3
8
d4
10
11
12

0
0
0
0
0
0
0
0
0

Hitung matriks kekakuan batang (sb lokal batang)


Rekap Elemen dalam Matriks Kekakuan Batang
No. Btg
1
2
3
Batang =

EA/L
1410000
705000
1410000

4EI/L
117500
58750
117500

2EI/L
58750
29375
58750

6EI/L^2
70500
17625
70500

12EI/L^3
56400
7050
56400

1
2

5
1
#1

[SM]1 =

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

6
Sumbu Lokal Batang 1
0
70500
117500
0
-70500
58750

-1410000
0
0
1410000
0
0

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

[R ] =

R[T] =

Cx
- Cy
0
0
0
0

Cy
Cx
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

0
0
0
Cx
- Cy
0

0
0
0
Cy
Cx
0

1
0
0
0
0
0

0
1
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
1
0

Transformasi matriks dari sumbu lokal ke sumbu global


2

5
1
#1

6=d2
Sumbu Global Batang 1

[SMS] = [R[T]].[SM].[R]

[SMS]1 =

[SMS]1 =

1
2
3
4
5
6

1410000
0
0
-1410000
0
0

0
56400
70500
0
-56400
70500

0
70500
117500
0
-70500
58750

-1410000
0
0
1410000
0
0

1
1410000
0
0
-1410000
0
0

2
0
56400
70500
0
-56400
70500

3
0
70500
117500
0
-70500
58750
5

4
-1410000
0
0
1410000
0
0

2
Batang =

#
2

Sumbu Lokal Batang 2


6

URAIAN GAYA PADA SUMBU LOKAL

SM3
SM1

SM2
1

TRANSFORMASI GAYA DARI ARAH SUMBU LOKAL KE SUMBU GLOBAL (AKIBAT PERPINDAHAN/DISPLAC

Yang berkontribusi untuk [SMS.4.4] yaitu perpindahan di arah 4 (translasi) dalam sumbu global, akibat perpindah

SM1

SM1.Cx

SM1.C
y

[SMS.4.4] = SM1.Cx + SM2.Cy


[SMS.4.4] = EA/L.Cx.Cx + 12EI/L^3.Cy.Cy
[SMS.4.4] = EA/L.Cx2+ 12EI/L^3.Cy2

SM2.Cx

SM2.Cy

Yang berkontribusi untuk [SMS.5.4] yaitu perpindahan di arah 5 (translasi) dalam sumbu global, akibat perpindah

SM2.Cy

SM1.Cx

SM2.Cx

SM1

SM2

SM1.
Cy

[SMS.5.4] = SM1.Cy - SM2.Cx


[SMS.5.4] = EA/L.Cx.Cy - 12EI/L^3.Cy.Cy
[SMS.5.4] = EA/L.Cx.Cy - 12EI/L^3.Cy2

Yang berkontribusi untuk [SMS.6.4] yaitu perpindahan di arah 6 (rotasi) dalam sumbu global, akibat perpindahan

Yang berkontribusi untuk [SMS.7.4] yaitu perpindahan di arah 7 (translasi) dalam sumbu global, akibat perpindah

Yang berkontribusi untuk [SMS.8.4] yaitu perpindahan di arah 8 (translasi) dalam sumbu global, akibat perpindah

Yang berkontribusi untuk [SMS.9.4] yaitu perpindahan di arah 8 (rotasi) dalam sumbu global, akibat perpindahan

11
7

10

#3
9

12

3
4
9

5
1

4
2

1
3

6
Perpindahan titik struktur

9
#2

5
5

4
1

#1

Perpindahan titik tiap fre


6
d3

d4

d2
d1

Sudut
0
36.8698976
0

Cx
1
0.8
1

Cy
0
0.6
0

0
70500
58750
0
-70500
117500

[SMS]1 =

DOF = 4 buah

0
0
0
0
0
1

1
0
0
0
0
0

0
1
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
1
0

1
0
0
0
0
0

0
1
0
0
0
0

0
0
1
0
0
0

0
0
0
1
0
0

0
0
0
0
0
1

4=d1

0
-56400
-70500
0
56400
-70500

0
70500
58750
0
-70500
117500

5
0
-56400
-70500
0
56400
-70500

6
0
70500
58750
0
-70500
117500

8
7
9
#2

#2

5
4

Sumbu Global Batang 2

ang 2
6

SM4
SM6

SM5

1 = cos = Cx
2 = sin = Cy

[SM1] =
[SM2] =
[SM3] =
[SM4] =
[SM5] =
[SM6] =

E.A / L . 1
- 12E.I / L^3 . 2
- 6E.I / L^2 . 2
-E.A / L . 1
12E.I / L^3 . 2
- 6E.I / L^2 . 2

=
=
=
=
=
=

Tanda (+)(-) berdasarkan arah SUMBU LOKAL

BAT PERPINDAHAN/DISPLACEMENT TRANSLASI ARAH 4 SB GLOBAL


sumbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.1] dan [SM.2]
8
SM2.Cy

7
SM2

9
#2

5
4

Sumbu Global Batang 2


6

sumbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.1] dan [SM.2]
8

9
#2

5
4

mbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.3]

Sumbu Global Batang 2

sumbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.4] dan [SM.5]
sumbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.4] dan [SM.5]

mbu global, akibat perpindahan (translasi) arah 4 sumbu global adalah : [SM.6]

11
7

10
4

3
12
Y

X
global axis

Perpindahan titik struktur (displacement titik)

11

8
7

10

#3
9

12

Perpindahan titik tiap freebody

0
0
0
0
0
1

0
0
0
0
1
0

0
0
0
0
0
1

E.A/L.Cx

- 12E.I / L^3 . Cy
- 6E.I / L^2 . Cy
-E.A/L.Cx

12E.I / L^3 . Cy
- 6E.I / L^2 . Cy

obal Batang 2

mbu Global Batang 2

You might also like