TP CH KHOA HC, i hc Hu, tp 72A, s 3, nm 2012

QUAN H LIN MINH CHU U - N T 1993 N 2010

Dng Th Thanh Nga
Trng i hc Khoa hc, i hc Hu

Tm tt. Ngy 20/12/1993, Lin minh chu u xc lp li quan h ngoi giao vi

n . T n nay mi quan h ny khng ngng pht trin v t c
mt s thnh tu trn tt c cc lnh vc ngoi giao, an ninh, chnh tr, kinh t
thng mi, u t, khoa hc cng ngh, vn ha gio dc... Bi bo cp n
qu trnh pht trin ca quan h EU-n trong vng gn hai thp nin bn l
gia th k XX v th k XXI v qua nh gia trin vng ca mi quan h ny
trong tng lai.

Lin minh chu u (European Union EU) l t chc khu vc ln nht hnh
tinh bao gm 27 quc gia thnh vin vi hn 500 triu dn, bao ph hu ht phn t
chu u. n l mt quc gia ln Nam vi gn 1,2 t dn (xp th 2 th gii).
T sau Chin tranh lnh, hai bn ang tng cng pht trin quan h v mi mt. Mi
quan h ny pht trin a li li ch cho c hai bn v gp phn tch cc vo xu th
ha bnh, hp tc ca khu vc v th gii.
1. Nhu cu tng cng quan h hp tc ln nhau ca EU v n sau Chin
tranh lnh
T sau Chin tranh lnh, c bit t u th k XXI, c EU v n u ch
trng thc y quan h hp tc ln nhau. Nhu cu tng cng quan h xut pht t c
hai pha. C th thy nh sau:
Th nht, xut pht t nhu cu thc tin pht trin ca hai bn. C EU v n
u tin hnh iu chnh chnh sch nhm th hin vai tr ln hn trong cc vn
quc t v khu vc. Sau khi Chin tranh lnh kt thc, trong bi cnh th gii xut hin
cc din nht siu a cng, cc nc chu u mt mt y nhanh vic chn chnh
ni b vi Hip c lin minh chu u (Hip c Maastricht) k nm 1992, cho ra i
Lin minh chu u nm 1993 v a qu trnh nht th ha chu u bc vo giai on
pht trin mi; mt khc EU cng bt u thc thi chnh sch i ngoi v an ninh
chung, vi mong mun pht huy vai tr v nh hng ca EU trong cc cng vic
quc t vi mt ting ni chung. Sau s kin 11/9 tin trnh a cc ha th gii
c y mnh. u nm 2003, khi quan h gia EU v M cng thng do nhng vn
an ninh quc t, ni b EU t chc cc bui tho lun v cc chnh sch i ngoi
ca chu u v tt c u nht tr cho rng EU cn thc hin chnh sch ngoi giao ton
195

din v c lp hn vi M, tng cng hp tc vi cc i tc khc, Nga, Nht Bn,

Trung Quc v n c coi l nhng i tng trng im EU pht trin quan h
i tc chin lc trong nhng nm ti.
V pha n , c nh gi ngy cng c vai tr v v tr cao hn trong khu
vc v trn trng quc t do nhng tim nng to ln ca t nc cng nh nhng th
mnh m cc nc khc khng c c. Dn s n ng th 2, din tch ng th 7
trn th gii; sc mnh tng hp c nng ln nhanh chng v l mt ngi sao mi
trn trng quc t. V kinh t, t khi tin hnh ci cch t u nm 1990 n nay, n
lun duy tr mc tng trng trung bnh trn 6%/nm, ring nm 2005 t 8,5%/nm
v duy tr mc n nh trong mt thi gian di. Ngnh cng ngh thng tin n c
nh gi l kh pht trin vi 61% phn mm c xut khu sang M. V tim lc
qun s, n ang tng cng u t xy dng sc mnh qun s, y nhanh cc
bc hin i ha qun i, mua sm thm nhiu v kh hin i. Vic n ngh
c tr thnh y vin Thng trc Hi ng Bo an Lin Hip Quc, thc y ci
cch Lin Hip Quc, tham gia cc hot ng gn gi ha bnh. Nhng ng thi trn
cho thy gic mng v mt nc ln c tn tui ang dn tr thnh hin thc.
EU nh gi cao v th ca n vi nhn nh y s l cng quc khu vc
v l sn chi th gii. EU cn cho rng n l lc lng quan trng nht Nam
, pht huy vai tr (duy tr n nh, bo v nhn quyn v ch dn ch trong khu
vc), ng thi cn l nc lnh o ton cu ngy cng quan trng trong thng mi
th gii v hp tc quc t1. n cng ht sc coi trng EU, hin ti EU l i tc
thng mi v l bn hng ln nht ca n .
Vi tnh hnh trn khin c EU v n u c nhu cu tng cng hp tc v
cng thc y mi quan h ngy cng pht trin. Vic ny cn nhm thc hin cc mc
tiu chung m c hai bn cng quan tm l bo v cc gi tr chung, li ch c bn, an
ninh c lp v ton vn lnh th ca c hai bn; cng c v ng h dn ch, nhn
quyn, php tr v lut php quc t; duy tr ha bnh, ngn nga xung t v cng c
an ninh quc t theo Hin chng Lin Hip Quc vi mc tiu c bn l xa i gim
ngho, nng s pht trin bn vng kinh t, x hi v mi trng trong cc nc
ang pht trin.
Th hai, EU mun tm cch m rng th trng n thng qua K hoch
Galileo. EU coi k hoch ny l ni dung quan trng thm ch l ni dung hng u
trong cc hot ng ngoi giao. K hoch Galileo l mt k hoch nghin cu khoa
hc chin lc, mt chng trnh nghin cu mi nhn lin ngnh tp trung k thut
cao, mi. n cng rt quan tm n k hoch ny v cho rng hai bn cng hp tc

Thng tn x Vit Nam, Kinh t n qua 10 nm ci cch, Ti liu tham kho c bit, ngy
17/2/2002.

196

s m bo thnh cng ca k hoch v t c th m ra mt th trng rt ln cho c

hai, nht l i vi EU.
K hoch Galileo thnh cng s em li cho EU khong 10 t Euro/nm, to ra
khong 10.000 c hi vic lm, nhanh chng thc y tin b khoa hc k thut trong
cc lnh vc v pht trin kinh t; ng thi k hoch ny c th gip n pht trin
phn mm u t v nhn ti khoa hc k thut, nng cao sc mnh tng hp ca mnh.
Do , c EU v n u coi k hoch ny nh l chic cu ni nhm gn kt hn
na quan h kinh t gia hai bn, thc y c hi m rng th trng ca nhau.
Th ba, s ci thin quan h gia n v M v mt s chnh sch ca M
i vi n kch thch EU y mnh quan h vi n . Thi k Chin tranh lnh,
M v chu u lin minh cng i ph vi Lin X; sau khi Lin X tan r, i u
ng Ty khng cn na th s hi t chin lc gia M v chu u cng gim
xung. M bt u iu chnh chnh sch ngoi giao, kt ng minh rng ri, thit lp
quan h i tc vi n , Nga, Trung Quc, lm cho cc nc EU thy lo lng. Vic
M thay i thi vi n v khng nh a v quc t ca nc ny trn mc
rt ln v nh hng n t duy ca cc nc chu u. Quan h EU n pht trin
thay i cng nhng thay i trong quan h gia M v n . Thng 3/2000, M v
n xy dng quan h i tc kiu mi gn b hn, th n thng 6/2000, hai bn
t chc Hi ngh cp cao u tin, EU nng cao cp hp tc vi n .
Th t, EU v n thc y quan h ln nhau cn nhm mc ch kim ch
Trung Quc v trnh ri ro. Trung Quc cng c nh gi l mt nhn t quan trng
thc y mi quan h EU n ngy cng pht trin. n mun da vo EU
i ph vi Trung Quc v EU th mun tm cch nng n nhm kim ch s
pht trin v nh hng ca Trung Quc. C hai u lo ngi trc s vn ln ton din
ca Trung Quc; Trung Quc tham gia ngy cng nhiu cc cng vic quc t v khu
vc; a v quc t ca Trung Quc khng ngng c nng cao; sc mnh ca Trung
Quc tng nhanh khin cc nc trn th gii ua nhau thit lp quan h kinh t thng
mi v nng cp quan h chnh tr vi Trung Quc.
n vi u th l nc lng ging ca Trung Quc, li c tim lc kinh t,
qun s ngy cng ln mnh tr thnh s la chn hng u ca EU trong vic kim
ch Trung Quc. n cng khng mong mun c mt nc lng ging m trong qu
kh tng c nhiu him khch, hin ang ln mnh qu nhanh. n cng mun tn
dng c hi ny nhm a hng ha nc mnh xm nhp ngy cng mnh m vo th
trng chu u. V pha mnh, EU cng mun s dng cc sn phm ca n thay
cho sn phm ca Trung Quc, gim s ph thuc vo ngnh ch to ca Trung Quc
phng nga cc kh nng ri ro xy ra i vi nn kinh t Trung Quc hay quan h
Trung Quc EU xu i s tc ng n nn kinh t EU.
197

2. Quan h EU n t 1993 n 2010

Sau mt thi gian coi nh tim nng pht trin ca chu , vo gia nhng nm
1990, EU nhn thy s cn thit phi thay i chnh sch ca h i vi khu vc ny.
Mt chu ang bng tnh vi s pht trin kinh t nng ng, tch cc, hi nhp
ang thu ht s ch ca th gii v s quan tm ca Ty u. EU nhn ra rng, nu
tip tc chnh sch ln trnh chu , EU s t nh mt nhng c hi, nhng li ch
m mt chu ang vn ln mnh m c th mang li cho h. Nhm duy tr nh
hng v quyn li ca chu u chu ngy 13/7/1994, y ban chu u trnh ln
Hi ng chu u vn kin Hng ti mt chin lc chu mi (Towards a New Asia
Strategy- NAS); vn kin ny c Hi ng chu u thng qua vo thng 12/1994
v c ph chun vo nm 1995.
Mc ch chnh ca NAS l tng cng s c mt v kinh t v chnh tr ca
EU chu qua duy tr vai tr lnh o ca Lin minh chu u trong nn kinh
t th gii.
Trong chin lc chu mi ca EU, n gi mt v tr cao v ng mt vai
tr quan trng. EU bt u nhn thc c vai tr v v th ca n trong bi
cnh mi, EU nhn thy rng n ang dn tr thnh mt ngi khng l vi s pht
trin ng n trong nhng nm sau Chin tranh lnh v hp tc vi n ch a li
cho EU mt v th cao v vng chc hn khu vc chu - Thi Bnh Dng mt khu
vc nng ng v kinh t trong th k XXI.
Quan h EU - n c pht trin trong bi cnh EU thc thi Chin lc
chu mi trn.
2.1. Quan h trn lnh vc ngoi giao, an ninh, chnh tr
Quan h EU n khi ngun t u nhng nm 1960; tuy nhin trong ba thp
nin u cho n cui thp nin 90 ca th k XX mi quan h ny pht trin rt chm,
ch yu l trn lnh vc kinh t thng mi. Nm 1993, Lin minh chu u xc lp li
quan h ngoi giao vi n . Nm 2000, hai bn nng cp cc cuc hp song
phng ln cp nguyn th quc gia. Hi ngh thng nh ln th nht din ra ti
Lisbon m u giai on mi trong quan h chnh tr gia EU v n .
Trong thp nin u th k XXI, quan h ngoi giao chnh tr hai bn c tng
cng. Cng vi c ch hi ngh cp cao, nm 2001 khi M xy dng quan h i tc
chin lc vi n th thng 10/2004 EU chnh thc quyt nh nng cp quan h
EU n thnh quan h i tc chin lc2.
Ti cc hi ngh cp cao EU n , hai bn tho lun v cc vn quc t

Thng tn x Vit Nam, Quan h thng mi n - EU, Ti liu tham kho c bit, ngy 3/6/2006.

198

v khu vc m c hai bn u quan tm. V d trong Hi ngh cp cao ln th 7 ti

Helsinki nm 2006, cng vi vic thng nht thc y quan h song phng, hai bn
thng qua tuyn b chnh tr mi, chia s quan im thc y ci cch Lin Hip Quc
v vic n tr thnh y vin thng trc Hi ng Bo an.
Ti cuc gp g ln th hai ca i thoi n - EU c t chc ti Berlin
ngy 2/5/2005. Hai bn c cc cuc tho lun hiu qu v cc vn an ninh ton
cu, khu vc, gii tr qun b v khng ph bin v kh ht nhn.
C EU v n ang ra sc tm kim mt v th chnh tr trn trng quc t,
nng cao vai tr v ting ni ca mnh trong khu vc v trn th gii th vn hp tc
v an ninh chnh tr lun l vn c hai bn ht sc quan tm v c nhng n lc
thc y hn na nhm to c hi pht trin xa hn.
2.2. Quan h kinh t (thng mi v u t)
Trong quan h EU n lnh vc thng mi l lnh vc pht trin nht v
lun c hai pha ch thc y v pht trin khng ngng. Tng kim ngch thng
mi gia EU v n t 1993 n nay khng ngng tng ln, t 12,1 t Euro nm
1993 n nm 1999 t 20,3 t Euro. T nm 1993 n nm 1999 t trng thng mi
gia EU v n trong tng kim ngch bun bn ca EU tng t 10,04% ln 16,8%3.
Vi vic thit lp c ch hi ngh cp cao hng nm v hi ngh thng nh kinh doanh,
trong nhng nm u th k XXI, xut khu ca EU sang n gia tng nhanh chng
c v tng kim ngch, c v t trng. Nu nm 2000 xut khu ca EU vi n mi
ch mi t kim ngch 12 t Euro (2,5% ca tng kim ngch xut khu ca EU) th nm
2010 cc con s tng ng l 34,8 t Euro v 7%, trung bnh tng 0,42%/nm; Nhp
khu cng theo xu hng tng ln ng k, t 13,3 t Euro nm 2000 (chim 2,7%) ln
33 t Euro v 6,7% nm 2010, trung bnh tng 0,36%/nm. Th trng n ngy
cng thu ht s ch ca EU, hng ha n xut khu sang EU ngy cng nhiu.
Cn cn thng mi c s cn bng, s chnh lch khng ng k.
Trong s cc thnh vin EU, c l nc xut khu sang n nhiu nht,
nm 2010 l 6,7 t Euro chim 26%, tip theo l B vi 5,6 t Euro (20%), Anh 3,2 t
Euro (13%), Italia v Php 2,3 t Euro (9%). V nhp khu, Anh l nc nhp khu ln
nht cc mt hng ca n , nm 2010 l 4,4 t Euro (18%), tip theo l c 4 t
Euro (16%), Italia l 2,8 t Euro (11%), B v Php l 2,7 t Euro (11%).
V lnh vc u t, EU l ngun cung cp vn u t trc tip nc ngoi (FDI)
quan trng v ln th hai i vi n ch sau Mauritius l nc chim 40,04%, EU
chim khong 19,5% tng s FDI ca n t nm 2000 n nm 2008. Dng vn FDI
ca EU vo n t thng 4 nm 2000 EU ng th hai vi s vn l 2 t Euro, sang

http://trade.ec.europa.eu/doclib/html/113399.

199

nm 2007 t 4,2 t (l nm vn FDI ca EU vo n ln nht), nhng n nm 2010

c s gim xung cn 3 t Euro4, c l do nh hng ca suy thoi kinh t th gii.
V u t ca n vo th trng EU, c s tng nhanh v t mc k lc
vo nm 2007 vi tng s vn hn 10,1 t Euro vt c Canada, Nga, Trung Quc v
Brazil, nhng sang nm 2008 c s gim xung, nm 2008 cn 3,8 t v cn gim
mnh vo nm 2009 ch cn 0,9 t Euro.
T trc ti nay EU lun l th trng truyn thng v l i tc thng mi ln
nht ca n v hin ti EU cng ch pht trin quan h kinh t thng mi vi
n xem y l th trng tim nng c th thc y pht trin hn na trong tng
lai. S hp tc gia EU v n em li nhiu li ch cho c hai bn nn c EU v
n u to iu kin cho mi quan h ny pht trin.
2.3. Quan h trn cc lnh vc khc
V khoa hc cng ngh: Khoa hc v cng ngh ang pht trin nhanh chng v
ng mt vai tr ht sc quan trng i vi s pht trin ca x hi. Do , c EU v
n u quan tm n hp tc, n pht trin khoa hc cng ngh (S&T), u a
ra nhng chnh sch nhm i mi v thc y cnh tranh. Hai bn c cc chng
trnh hp tc nghin cu khoa hc cng ngh v tp trung ch yu vo cc chng trnh
trng im l pht trin bn vng cc cc lnh vc y t, nng nghip, qun l ti nguyn
thin nhin. Hai bn k kt Hip nh hp tc khoa hc v cng ngh EU v n ,
c hiu lc ngy 14/10/2004.
Lnh vc chuyn giao cng ngh cng c hai bn ht sc quan tm. EU l
ngun chnh trong chuyn giao cng ngh cho n . Gia thng 9/1991 n thng
12/2004 n ph duyt khong 9.600 d n hp tc k thut t cc nc EU,
chim 38% trong tng s hp tc k thut ca n .
V vn ha gio dc: Nhng nm gn y EU v n bt u ch thc
y pht trin quan h trong lnh vc vn ha gio dc. EU v n hin ti ang thc
hin mt chng trnh giao lu vn ha gio dc v s c gng hn na tng cng trao
i trong lnh vc ny. H cng tin rng vic tip tc trin khai nhng li ch m
chng trnh ny mang li s lm phong ph v hiu qu hn s hp tc ca EU vi n
trong cc lnh vc khc.
Bn cnh thc y hp tc vn ha, EU v n cng ang din ra cc chng
trnh giao lu trao i hc tp, vi vic a thanh nin n sang nghin cu v hc
tp ti cc nc EU, ngc li EU cng khuyn khch cc sinh vin ca mnh sang hc
tp v nghin cu ti n .

Amit
Mitra,
India

EU
Trade
http://www.india.mitra_trade.and.invest.htm, 2009.

200

an

Investement-

current

and

Isues,

Ti Hi ngh thng nh ln th 5 (nm 2004), EU v n c cuc m

phn bn trn v vn gio dc nhm tng cng dng chy ca sinh vin, hc gi
gia EU v n thng qua cc chng trnh ti tr v hc bng ca c EU v n .
EU v n cng xut xy dng cc chng trnh giao lu hc tp gia n v
cc nc thnh vin EU, to nhiu c hi hn na cho sinh vin ca c EU v n
cc trng i hc.
3. Trin vng quan h EU n
Nhng thnh tu t c trong mi quan h hu ngh hp tc trong thi gian t
1993 n nay lm tng s hiu bit ln nhau; nhng kinh nghim m EU v n
c c trong qu trnh hp tc l hnh trang qu bu thc y mi quan h ny pht
trin hn na trong tng lai. Hn na, mi quan h ny s c pht trin trong tng
lai da trn nhng c s thun li sau y:
Th nht, c EU v n u c nhiu tim nng khai thc v b sung li
th so snh cho nhau trong qu trnh hp tc;
Th hai, qu trnh nht th ha Lin minh chu u thnh cng y l mt m
hnh hon chnh cho s lin kt cc quc gia trong khu vc, v l mt m hnh kiu mu
cho Lin kt khu vc Nam hc tp.
Th ba, xu th ton cu ha cng t ra nhiu vn khng th gii quyt ring
l trong phm vi tng quc gia m i hi phi c s lin kt, phi hp cng hnh ng
gia cc quc gia nht l cc quc gia ln trn th gii.
Bn cnh nhng iu kin thun li, quan h EU n cng c th gp mt
s kh khn thch thc kh trnh khi t chnh bn thn EU v n v t mi trng
quc t em li.
i vi n , tuy gt hi c mt s thnh cng m cng cuc ci cch m
ca kinh t ton din nm 1990 mang li, nhng hin ti n cng ang gp phi
khng t kh khn.
V pha EU, hin ti vai tr v v th ca EU c s suy gim hn so vi trc,
tc tng trng kinh t ang c chiu hng chng li, thng xuyn lm vo cc
cuc khng hong kinh t. Vn m rng EU cng gy ra mt s kh khn cho chnh
EU cung nh mi quan h EU n .
Tnh hnh th gii hin nay cng gy nhiu bt li cho vic pht trin mi
quan h ny. cuc khng hong kinh t ti chnh nh hng n nn kinh t
th gii ni chung v ca EU v n ni ring, thm vo l xu th cnh tranh
gay gt v phc tp khu vc chu - Thi Bnh Dng Chnh nhng nhn t bt
li ny s l ro cn gy nhiu kh khn cho vic pht trin quan h EU n
trong tng lai.
201

C th ni, EU v n ang ng trc nhng trin vng to ln v nhu cu

v kh nng pht trin quan h hp tc. Tuy nhin, hin thc ha nhng nhu cu v
nhng kh nng i hi c EU v n phi c nhng n lc khng ngng
vt qua nhng tr ngi v thch thc. S xch li gn nhau hn na gia EU v n
s c nhng nh hng nht nh n tnh hnh khu vc ni ring, v tnh hnh th
gii ni chung.
TI LIU THAM KHO
1. Amit Mitra, India EU Trade an Investementhttp://www.india.mitra-trade.and.invest.htm, 2009.

Current

and

Isues,

2. H Phng, Bc quan trng a quan h EU n ia vo chiu su, S kin v

i sng, 6/12/2001.
3. Hc vin quan h quc t, Lin minh chu u, Nxb. Chnh tr Quc gia, H Ni, 1995.
4. http://trade.ec.europa.eu/doclibhtm/113390
5. India EU Bilatteral Trade and trade with the world, http://epp.eurostat.
Europa.eu/portal/page.pdf, 2011.
6. Thng tn x Vit Nam, Kinh t n qua 10 nm ci cch, Ti liu tham kho c
bit, ngy 17/2/2002.
7. Thng tn x Vit Nam, Quan h hp tc EU n , Ti liu tham kho, ngy 6/12/
2002.
8. Thng tn x Vit Nam, Quan h thng mi EU n , Ti liu tham kho c bit,
ngy 3/6/2006.
9. Trn Th L (cb), S iu chnh chnh sch ca Cng ha n t 1991- 2000, Nxb.
Khoa hc x hi, H Ni, 2002.
10. V Vn Lu, n iu chnh chnh sch i ngoi: a dng ha v thc t, Quan h
quc t, (4), (1992), 10.

EU INDIA RELATIONSHIPS (1993- 2010)

Dng Th Thanh Nga
College of Sciences, Hue University
Abstract. On 20/12/1993, the European Union re-established diplomatic
relationships with India, which have developed continuously since then making
some achievements in all fields of diplomacy, security, political, economic, trade,
investment, science and technology, culture and education. This relationship is
considered even more potential for future development.
202