KURSUS PEMANTAPAN

BAHASA MELAYU
(SISTEM EJAAN)

SISTEM EJAAN
1902 Jawatankuasa Ejaan R.J. Wilkinson
Dibaiki oleh Zaaba Sistem Ejaan
Sekolah
1956 Ejaan Kongres Kongres Bahasa
dan Kesusasteraan Melayu Ketiga
1966 Jawatankuasa Bahasa dan Ejaan
1972 Sistem Ejaan Baharu bagi Bahasa
Malaysia-Indonesia
sekarang Sistem Ejaan Rumi Baharu
Bahasa Malaysia
Dewan Bahasa dan Pustaka badan
yang bertanggungjawab

PENGGUNAAN ABJAD

26 aksara dalam sistem ejaan

rumi bahasa Melayu
Abjad yang digunakan dalam
ejaan bahasa Melayu - huruf besar:
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N,
O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z
Abjad yang digunakan dalam
ejaan bahasa Melayu - huruf kecil:
a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o,
p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z

PENULISAN HURUF
(Huruf Besar)
1. Huruf pertama kata awal ayat
2. Huruf pertama petikan langsung
3. Huruf pertama dalam ungkapan yang
berhubungan dgn nama kitab suci dan
nama/ganti nama Allah
4. Huruf pertama unsur nama jawatan/pangkat
diikuti nama orang
5. Huruf
pertama
nama
bangsa/suku
bangsa/bahasa
6. Huruf pertama unsur nama rasmi badan,
lembaga pemerintah dan ketatanegaraan,
serta nama dokumen rasmi

PENULISAN HURUF
(Huruf Condong)
Huruf condong dalam cetakan digunakan
untuk:
1. Menulis nama buku, majalah, dan surat
khabar yang dikutip dlm karangan
2. Menegaskan/mengkhususkan
huruf,
bahagian perkataan, atau kelompok
perkataan
3. Menulis
perkataan
nama
ilmiah/ungkapan asing kecuali yang
telah disesuaikan ejaannya

PENGENALAN VOKAL DAN

KONSONAN

1. Huruf vokal dalam ejaan bahasa

Melayu terdiri daripada: a, e, i, o
dan u.
2. Huruf e melambangkan dua
bunyi, iaitu e pepet dan e taling.
3. Huruf konsonan dalam ejaan
bahasa Melayu terdiri daripada
huruf-huruf b, c, d, f, g, h, j, k, l,
m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, y dan z.

PENGENALAN DIFTONG DAN

KONSONAN RANGKAP (DIGRAF)
1. Diftong dieja dengan gabungan dua
huruf vokal yang dilafazkan sebagai
bunyi luncuran.
2. Dalam bahasa Melayu terdapat tiga jenis
huruf diftong yang dieja dengan
gabungan huruf vokal sebagai berikut:
ai, au, dan oi.
3. Terdapat lima gabungan huruf konsonan,
iaitu gh, kh, ng, ny, dan sy, yang
masing-masing
melambangkan satu
bunyi konsonan.

PEMBENTUKAN SUKU KATA

Dalam bahasa Melayu terdapat 11
pola suku kata:
Pola

Contoh perkataan

ibu

VK

erti

KV

tari

KVK

cat

Pola

Contoh perkataan

KKV

drama

KKVK

draf, krim

VKK

eks

KVKK

konteks

KKVKK

kompleks

KKKV

skru

KKKVK

straw, skrip

SUKU KATA
1. Suku kata ialah satu kumpulan
konsonan dan vokal yang mempunyai
status unit, iaitu sebagai satu unit yang
boleh diduduki di awal kata, di tengah
kata dan di akhir kata.
2. Suku kata terbuka ialah suku kata yang
diakhiri oleh vokal. Contohnya: a pi, sa
ya, ka li, ru sa
3. Suku kata tertutup ialah suku kata yang
diakhiri oleh konsonan. Contohnya:
kam pung, ping pong, tim bun

KESELARASAN VOKAL
1. Bermaksud keselarasan atau kesesuaian
dua huruf vokal yang membentuk 2 suku
kata pada kata dasar iaitu pasangan
antara huruf vokal pada suku kata praakhir
dengan huruf vokal pada suku kata akhir
tertutup.
2. Terdapat 6 bunyi vokal. Huruf-huruf yang
melambangkannya ialah a, e, e, i, o dan u.
Huruf e ditulis dua kali melambangkan dua
jenis bunyi vokal yang berlainan.
3. e pepet: seperti dalam perkataan emak
4. e taling: seperti dalam perkataan elok

POLA KESELARASAN VOKAL

Terdapat 18 pola suku kata
mengikut Sistem Ejaan Baharu
bahasa
Suku Melayu:
Suku kata
Contoh
kata
praakhi
r
a

akhir
tertutup

penggunaan

a
a

i
u

asal galak
halaman
alih tarik parit
asuh batuk taruh

e
(pepet)
e
(pepet)
e
(taling)
e
(taling)
e
(taling)
i
i

betik ketil lebih

belut telur cerut

a
e (taling)

elak dewan
perang
belek gelek leceh

elok belok telor

bilah kilang
selinap
intip pilih sisih

e taling

u
u
u

a
i
u

oleh boleh
celoteh
obor borong
kelompok
ulat bulat ketupat
ulit kulit putih
untuk buluh
seluruh

Ada 8 pola yang berupa pola-pola

yang berubah daripada sistem ejaan
lama. Dasar tentang perubahan ini
menetapkan agar digunakan huruf
vokal atau u pada suku kata akhair
tertutup sekiranya suku kata praakhir
menggunakan
huruf vokal
a, e pepet,
Ejaan Lama
Ejaan Baharu
I atau u
Pola
ae
taling
ao

Contoh
aleh

Pola
a-i

Contoh
alih

batok

a-u

batuk

Ejaan Lama
Pola
Contoh
e pepet lebeh
e taling
e pepet - tempoh
o
ie
bilek
taling
io
tidor
ue
usek
taling
uo
untong

Ejaan Baharu
Pola
Contoh
e-i
lebih
eu

tempuh

ii

bilik

iu
ui

tidur
usik

uu

untung

KEKECUALIAN POLA
KESELARASAN VOKAL
Pola kekecualian digunakan untuk
mengeja kata-kata pinjaman daripada
bahasa Nusantara atau bahasa Inggeris:
Pola
vokal
Ae
taling
Ao

Contoh kata Contoh kata

bahasa
bahasa
Nusantara
Inggeris
Awet, aneh, Kabaret, panel
kaget
Keraton,
Atom,
lakon,
kontraktor
lancong

E pepet
e taling
E pepet
o
Ie
taling
Io

Gembleng

Setem

Jempol,
bendok
Imlek

Ue
taling
Uo

Tulen, ulet

Gabenor,
interkom
Parlimen,
simen
Diftong,
transistor
Subjek,
dokumen
Kupon,
konduktor

Ijon, pilot

Bunglon,
buron

E taling
I
E taling
u
E pepet
e pepet
Ie
pepet
O-i
Ou
Ue
pepet

Hipotesis,
objektif
Petroleum,
spektrum
Pepet
Iseng

Artikel, partikel

Lumer

Bonus, forum
Skuter

E taling
e pepet
Oe
pepet

Meter
Oktober,
broker

PENULISAN UNSUR SERAPAN

Kata Pinjaman
1. Terdapat peraturan tertentu bagi kata
pinjaman atau istilah yang berasal
daripada bahasa Inggeris atau bahasa
Eropah yang lain.
2. Untuk mengeja kata pinjaman keutamaan
ialah bentuk visual. Perubahan fonem
asing dalam bahasa Melayu berlaku
apabila perlu sahaja.
3. Beberapa kata pinjaman yang dikecualikan
daripada peraturan sistem keselarasan
vokal seperti pistol bukannya pistul, bonus
bukannya bunus.

1. Ejaan
gugus
konsonan
yang
terdapat dalam bahasa Inggeris
dikekalkan dalam bentuknya.
2. Kata-kata asing yang telah diserap
dan mantap dalam bahasa Melayu
dikekalkan.
3. Kata pinjaman yang mempunyai
akhiran -sion, -tion, dan -tional
menjadi -syen, -sen, -si, dan
-sional

Kata Serapan bahasa Nusantara

1. Bahasa Melayu menyerap unsur daripada
pelbagai bahasa lain, sama ada daripada
bahasa daerah mahupun daripada bahasa
Sanskrit, Arab, Portugis, Belanda, Inggeris
dan bahasa lain.
2. Unsur pinjaman dapat dibahagi kepada dua
golongan besar.
3. Pertama, bagi unsur asing yang belum
sepenuhnya terserap ke dalam bahasa
Melayu seperti vis--vis, landrover, ad-hoc,
pengucapan dan penulisannya hendaklah
dikekalkan seperti dalam bahasa sumber.

1. Kedua,
kata
asing
yang
pengucapan
dan
penulisannya
sudah sepenuhnya terserap ke
dalam bahasa Melayu.
2. Dalam penerapan ini, bentuk visual
diutamakan.
3. Unsur-unsur yang sudah diserap ke
dalam bahasa Melayu dan lazim
dieja secara bahasa Melayu tidak
perlu lagi diubah ejaannya.