You are on page 1of 116

1

T.C. ORMAN VE SU LER BAKANLII

DEVLET SU LER GENEL MDRL


STRATEJ GELTRME DARES BAKANLII

STRATEJK PLAN

2015-2019

Atatrk ubuk Barajnda

Su ilerinin tekilat, etdleri henz balangcndadr. ktisadiyatmzn


ana tedbirlerinden olan su ileri umumi idaresinin fenni kabiliyet ve kudreti,
ok salam kurulmak lazmdr. 1929

NDEKLER
BAKAN SUNUU
GENEL MDR SUNUU

6
8


1- Stratejik Planlama Sreci
10


2- Durum Analizi
A TARHSEL GELM
B YASAL YKMLLKLER VE MEVZUAT ANALZ
C FAALYET ALANLARI
D PAYDA ANALZ
- Paydalarn Tespiti ve nceliklendirilmesi
- Payda Anketlerinin Deerlendirilmesi
E KURULU ANALZ VE EVRE ANALZ
- Organizasyon Yaps
- Temel Politikalar ve ncelikler
- Gl ve Zayf Ynler, Frsatlar ve Tehditler (GZFT) Analizi

12
12
14
18
20
20
21
34
34
48
64



3- Kuruluun Stratejisi
66


4- Maliyetlendirme
96

A MSYON, VZYON VE TEMEL DEERLER
B STRATEJK AMALAR, HEDEFLER, STRATEJLER VE
PERFORMANS GSTERGELER


5- zleme ve Deerlendirme

66
68

104

A STRATEJK PLANIN ZLEME VE DEERLENDRMES


B DS 2010-2014 STRATEJK PLANININ DEERLENDRMES

104
105

KISALTMALAR

112

BAKAN SUNUU
lkemiz tabii hayatnn ve su kaynaklarnn korunup

Dnyada yaanan hzl deiim ve gelimeler,

gelitirilmesi, salkl ve yaanabilir bir evre

lkemizdeki kamu mali ynetiminde birtakm kalc

oluturulmas ve toplumun duyarllnn salanmas

ve kurumsal nlemlerin alnmasn, stratejik bir dizi

misyonunu tayan Bakanlmz; hzla tkenmekte olan

dzenlemenin yaplmasn gerekli klmtr. Gelitirilen

tabii kaynaklarmzn korunmas adna lke apnda

stratejiler dorultusunda kaynaklarn etkin ve

farkndalk oluturulup, kamu kaynaklarnn en etkili

verimlilik ilkelerine gre kullanacak planlarn yapan

ekilde kullanlmas dncesiyle ncelikleri belirlenmi

bunlar yneten, izleyen ve hesap verebilen saydam

planl uygulamalarla gelimesini srdrecektir.

bir kamu ynetimi anlay ile stratejik planlamay


temel gaye olarak benimseyen 5018 Sayl Kamu Mali

Yeryznn yzde 80i suyla kapl olmasna ramen bu

Ynetimi ve Kontrol Kanunu, Bakanlm ve bal

sularn sadece yzde 1i iilebilir niteliktedir. Mevcut

kurulularn katlm ile hassasiyetle uygulanacaktr.

su kaynaklar da bata kirlilik ve kontrolsz tketim


olmak zere kresel boyutlarda nemli problemlerle

Kurulduu gnden itibaren su kaynaklarn

kar karyadr. Su ktl giderek belirgin ve yaygn bir

baaryla yneten, ina ettii yzlerce tesis ile lke

problem haline gelmekte, su kalitesi ise hemen her

kalknmasnda lokomotif rol stlenen Devlet Su leri

lkede bozulma srecine girmektedir. Bu problemler

Genel Mdrl, nmzdeki 5 yllk dnemde

btn dnya iin gelecekte ciddi sosyal ve ekonomik

yaplacak almalarn ieren 2015-2019 Stratejik

neticeler douracaktr.

Plann titiz bir alma neticesinde tamamlamtr.

Bu erevede; dnyann ve lkemizin geleceine yn

Deien kamu ynetiminin gerekleri dorultusunda

verecek olan suyla alakal almalarn, belli bir plan ve

hazrlanan DS Genel Mdrl kinci Stratejik

program dhilinde yrtlmesinin nemi bir kat daha

Plannn hazrlk srecine emei geen btn

artmtr. Bakanlm ve bal kurulularca suyla alakal

personele teekkr eder, plann baar ile uygulanmasn

btn almalarda bu bilinle hareket edilmektedir.

ve lkemize hayrl olmasn temenni ederim.

Prof. Dr. Veysel EROLU

GENEL MDR SUNUU

Trkiyede, kamu mali ynetim ve kontrol alannda

Mdrl; kinci Stratejik Planlama almalarn, 5018

son yllarda nemli bir deiim sreci yaanmtr. Bu

Sayl Kamu Mali Ynetimi Ve Kontrol Kanununun

deiimin en nemli unsuru, kukusuz, 1927 ylndan

ngrd ekilde, ibirlii, iblm ve sreklilik

bu yana uygulanan 1050 sayl Muhasebe-i Umumiye

esaslar erevesinde yrtm, konunun nemi

Kanununun yrrlkten kaldrlarak, yerine 5018 sayl

kurumun en st yneticisinden balayarak tm kurum

Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanununun yrrle

alanlarnca benimsenmitir.

konulmasdr.
Bu kapsamda hazrlanan Devlet Su leri Genel
Bu yasa ile Stratejik Ynetim yaklam benimsenmi,

Mdrl 2015 2019 Stratejik Plan almalarn

Kamu Ynetiminde kapsaml bir yeniden yaplanmaya

Kurulu ierisinde oluturulan Stratejik Planlama

gidilmitir. Kurulularn lgili mevzuat, kalknma

Ekipleri yrtm, Merkez ve Tara Tekilatmzn

planlar, uzun ve orta vadeli programlar erevesinde

tm birimleri, almalara gereken katlm ve destei

katlmc yntemlerle stratejik planlarn hazrlamalar,

salamtr.

bunlar performans esasl bteler ile desteklemeleri


istenmitir.

Planlamann izleme ve deerlendirme srecinde ise


plan dnemi iindeki her yln sonunda belirlenen

Hizmet yarna kt 1954 ylndan bu gnlere

hedeflerimizi ne lde gerekletirdiimiz gzden

gelinceye kadar belirlenen plan ve programlar

geirilecek ve gerektiinde revizyonlarn yaplmas

erevesinde GAP gibi lkemizin hatta dnyann

salanacaktr.

sayl projelerine imzasn atan Devlet Su leri Genel

Gelecek be yllk dneme k tutup,


kaynaklarmz ve enerjimizi ynlendirecek
olan tekilatmzn bu ikinci stratejik plan
ile:
lkemizin drt bir kesine hizmet
bayran tama gayreti ve azmi ierisinde
olan, Genel Mdrlmzn varlk sebebi
olan Misyonu,
Geleceimizi sembolize eden Vizyonu,
Orta ve uzun vadeli amalarmz,
Stratejik amalarn gerekletirilebilmesi
iin ortaya konan, llebilir, somut
ve orta vadeli alt amalarmz yani
hedeflerimiz,

Sonularn lmek, izlemek ve


deerlendirmek iin kullanlan Performans
Gstergelerimiz,
Ve tm bunlarn dayana olan mali
tablolarmz belirlenmitir.
zverili bir almann rn olan plann
hazrlanmasnda emei geen tm i ve d
paydalarmza, Stratejik Planlama Ekiplerine teekkr
ediyor, mensuplarmzn aktif katlm ve azimli
almalar ile baarya ulaacana inandm
Devlet Su leri Genel Mdrl 2015 2019
Stratejik Plannn lkemize hayrl olmasn
diliyorum.

Ali Rza DNZ

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

1. STRATEJK PLANLAMA SREC


Devlet Su leri Genel Mdrlnde 20152019

> Planlamann btnln salamada nemli bir

yllarn kapsayan ikinci Stratejik Plan almalarnn

unsur olan tara almalarn yrten, planlamann her

gerekesi, kapsam ve yntemi 5018 sayl kanunda

aamasnda merkez ile tara arasndaki koordinasyonu

Stratejik Planlama ve Performans Esasl Bteleme

salayan, blge mdrlnn faaliyet alanlar ve

bal altnda yer almaktadr. Kanun ile kamu

bu alanlarda gelitirilecek projelerin DS Stratejik

idarelerinden; kalknma planlar, programlar, ilgili

Ama ve Hedeflerine katksn tespit eden; 26 blge

mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler erevesinde

mdrlnden birer blge mdr yardmcs, ube

gelecee ilikin misyon ve vizyonlarn oluturmak,

mdr, kalite ynetim bamhendisi ve birer

stratejik amalar ve llebilir hedeflerini saptamak,

personelden oluan toplam 104 kiilik Stratejik

performanslarn nceden belirlenmi olan gstergeler

Planlama Blge Destek Ekibi ve

dorultusunda lmek ve bu srecin izleme ve


deerlendirmesini yapmak amacyla katlmc

> Planlama srecinde ihtiya duyulan bilgi, belge

yntemlerle stratejik planlarn hazrlamalar istenmitir.

ve raporlar belirlenen sre ierisinde hazrlayp,

Bu erevede mlga DPT Mstearl tarafndan

Stratejik Planlama Ekibine sunan, belirlenen zaman

yaymlanan Kamu dareleri in Stratejik Planlama

dilimlerinde grev yapan ve almalarnda Stratejik

Klavuzu ile Kamu darelerinde Stratejik Planlamaya

Planlama ekibine kar sorumlu olan Tarihsel Geliim,

likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

Yasal Ykmllkler ve Mevzuat Analizi, Faaliyet

hkmleri gerei, 31.01.2013 tarih ve B.23.1.D

Alanlar-rn ve Hizmetler, Mevcut Durum

S.0.65.06.00-602.04-59085 sayl Genelge ile DS

Tespiti, Stratejiler ve Performans Gstergeleri,

2015-2019 Stratejik Planlama almalar balatlm ve

Maliyetlendirme ve Kaynak Plan Hazrlama, zleme

tm tekilata duyurulmutur. Planlama almalarnn

ve Deerlendirme ile Kitap Hazrlama alma gruplar

balamasna esas tekil eden yol haritas niteliindeki

tarafndan genel olarak haftalk alma toplantlar

alma Takvimi ve Hazrlk Program ise tekilat

ve gerektiinde konu ile ilgili ekip ve gruplarn yan

birimlerinin grleri dorultusunda dzenlenerek,

sra ilgili personelin de katld zel altaylar

19.04.2013 tarih 224953 sayl yaz ile Kalknma

dzenlenerek Devlet Su leri Genel Mdrlnn

Bakanlna teslim edilmitir.

ikinci Stratejik Planlama sreci tamamlanmtr.

st ynetim desteinin yannda alanlarn da

> Belirlenen i ve d paydalar zerinde %3 hata pay

srece dahil edilebilmeleri adna tekilat bnyesinde

esasna gre durum analizine altlk oluturacak lke

gelitirilen bir organizasyon ve koordinasyon sistemi

apnda yz yze anketler gerekletirilmi, Kurumsal

ile DS 2015-2019 Stratejik Plan hazrlanmtr. Genel

Gl Yanlar, Zayf Yanlar, Frsatlar ve Tehditler

Mdr adna bir Genel Mdr Yardmcmcmzn

(GZFT) analizinin de yer ald almalar kapsamnda

bakanlnda ve Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

bamsz anket kuruluunun internet sitesi zerinden

koordinatrlnde oluturulan;

geni katlml bir D Payda Anket uygulamas

yaplmtr. Bu farkl formatlardan toplanan verilerin


> DS 2015-2019 Stratejik Plan almalarnn sevk ve

tutarllk testleri ve analizleri yaplarak, tekilatn

idaresini Hazrlk Program erevesinde tm tekilat

nmzdeki be yllk faaliyetlerine yn verecek, DS

adna yrten, btn birimlerinin st dzeyde temsil

Genel Mdrl 2015 2019 Stratejik Plan kitab

edildii ve plann hazrlanmasndan birinci dereceden

hazrlanmtr.

sorumlu olan Stratejik Planlama Ekibi,

11

DS STRATEJK PLANLAMA EKB


SIRA

ADI SOYADI

NVANI

BRM

1

2

Ali Rza DNZ

Genel Mdr

Genel Mdrlk

Murat TERCANLIOLU

Daire Bakan

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

Hseyin KAYA

Daire Bakan Yardmcs

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

Adnan Faruk BAAK

ube Mdr

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

Sinan AYDOMU

Mali Hizmetler Uzman

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

Abdullah KARAKU

Mali Hizmetler Uzman

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

smail Hakk ERTEKN

Mfetti

Tefti Kurulu Bakanl

Nuri TEMEL

Hukuk Maviri

Hukuk Mavirlii

Bakr GKALP

Deneti

Denetim

10

Ahmet ZBEK

Daire Bakan Yardmcs

Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl

11

Erdoan DOAN

Daire Bakan Yardmcs

Proje ve naat Dairesi Bakanl

12

Yusuf Ziya KAMA

Daire Bakan Yardmcs

Barajlar ve Hidroelektrik Santraller Dairesi Bakanl

13

Blent AKIN

Daire Bakan Yardmcs

mesuyu Dairesi Bakanl

14

Ganime GZEL

Daire Bakan Yardmcs

Atksu Dairesi Bakanl

15

Dr. Ali KILI ZBEK

Daire Bakan Yardmcs

Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl

16
Bnyamin POLAT

17
Mustafa HALICI

Daire Bakan Yardmcs

Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltsular Dairesi Bakanl

Daire Bakan Yardmcs

Makina, malat ve Donatm Dairesi Bakanl

18

Dr. Vehbi ZAYDIN

Daire Bakan Yardmcs

Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi Bakanl

19

Erkan EMNOLU

Daire Bakan Yardmcs

letme ve Bakm Dairesi Bakanl

20

R. Serkan KARAKU

Daire Bakan Yardmcs

Hidroelektrik Enerji Dairesi Bakanl

21

ahin KUMBAROLU

Daire Bakan Yardmcs

Personel ve Eitim Dairesi Bakanl

22

Hasan AKIRYILMAZ

Daire Bakan Yardmcs

Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl

23

Deniz VAROL

Daire Bakan Yardmcs

Teknoloji Dairesi Bakanl

24

Mahmut YZER

Blge Mdr Yardmcs

5. Blge Mdrl

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ
A- TARHSEL GELM

salanamam, ancak 1926-1928 yllar arasnda yaanan

lkemizde su yaplarnn inas yirminci yzyln balarna

talimatyla 1929 ylnda, daha yetkili bir kamu kurumu

kadar vakflar tarafndan yrtlmtr. Osmanl

olan Sular Umum Mdrl kurulmutur. Devlet Su

dneminde, akarsu ve gllerden faydalanarak devlet

leri Genel Mdrlnn nvesini bu Genel Mdrlk

eliyle yaplm olan ilk nemli su ileri projesi, 1905-1913

oluturmaktadr. Bu dnemin en nemli projesi olarak

yllar arasnda, Badat Demiryolu Projesi kapsamna

Ankaraya ime suyu salayan ubuk 1 Baraj bitirilmi

alnarak ina edilen ve Beyehir Glnn sularn Sula

ve 1936 ylnda hizmete alnmtr.

depolamasndan sonra umra Ovasna aktaran, halen de


iletmede olan Sula-Apa kanaldr.

kuraklk ve tarmsal rn ktl sonucu, Atatrkn

Bu dnemde ubuk 1 Barajndan baka, Bursada


Glba Baraj ve Sulamas; Nidede Gebere, Vanda

Su ilerinin planl ve rgtl biimde ele alnmas, 1914

Shke, Eskiehirde Porsuk projelerine balanm; gllerin

ylnda Nafa Nezaretinin (Bayndrlk Bakanl) yeniden

dzenlenerek sulama amal kullanlmas projeleri

yaplandrlarak, Bakanlk bnyesinde sulama, kurutma,

gelitirilmi; daha sonra Isparta-Glck, Van-Kei,

takn koruma, nehir ulam, su depolama ve datma gibi

Denizli-Ikl, Manisa-Marmara, Ankara-Eymir, Van-Doni

grev ve yetkilerle donatlan Umur- Nafa Mdriyet-i

ve Van-Ermenis projelerinin yapmna balanm; Tarsus-

Umumiyesinin kurulmasyla balamtr. Ancak, ayn

Aynaz ve Cellat Gl bataklklar kurutulmu; Nazilli

yl I. Dnya Savann kmas, su konula-rndaki

Ovas ana kanal almtr.

tekilatlanma ve su kaynaklarnn devlet eliyle ynetimi ve


gelitirilmesinin gecikmesine neden olmutur.
Cumhuriyetin ilanndan sonra, 1925 ylnda bu Genel
Mdrle bal Sular Fen Heyeti Mdrl kurulmu;
22 Temmuz 1925 tarihinde tara tekilat olarak Su
dareleri adyla 12 adet blge mdrl oluturulmas
ngrlm, ancak 7si kurulabilmitir.
Gzlem ve ett yetersizlii, yetimi teknik personel
bulunamamas ve gereken deneklerin ayrlamamas
nedeniyle kurulu aamasnda beklenen gelime

O gnlerin imknlaryla bylesine yararl hizmetlerin


gerekletirilmesi zerine 1937 ylnda, Sular Umum
Mdrlnn ad Su leri Reislii olarak deitirilmitir.
Bylelikle Erkan- Harbiye Reislii (Genelkurmay
Bakanl), ura-y Devlet Reislii (Dantay Bakanl)
ve Divn- Muhasebat Reisliinden (Saytay Bakanl)
oluan ve devletin en st dzey idarelerini temsil eden
adet Reislie drdnc olarak Su lerinin eklenmesiyle
bu hizmete hak ettii nem ve itibar kazandrlm; bu
tarihten sonra planlama ve projelendirme almalaryla

13

birlikte, baraj ve sulama inaatlarna hz verilmitir. Su

1 Mart 1954 tarihinde Bayndrlk Bakanlna bal olarak

leri Reislii, 1939 ylnda ad deitirilmeksizin Nafa

faaliyetlerine yeniden balayan DS, 1964 ylnda Enerji

Vekaletine (Bayndrlk Bakanl) balanmtr.

ve Tabii Kaynaklar Bakanlna balanm; ancak ihale

1936 ylnda eltik Ekimi Kanunu, 1943 ylnda Takn


Sular ve Su Basknlarna Kar Korunma Kanunu, 1950
ylnda Bataklklarn Kurutulmas ve Bunlardan Elde
Edilecek Topraklar Hakknda Kanun karlmtr. Bugn
her biri DSnin grev, yetki ve sorumluluk alanna giren
bu yasal dzenlemelerin ardndan su ileri tekilat
yeniden dzenlenmi; 18.12.1953 tarihinde kabul edilen
ve 28.02.1954te yrrle giren 6200 sayl kanunla daha
ada ve gl bir yapya kavuturularak Bayndrlk

mevzuat, uygun bedel teblii, mteahhit sicilleri gibi


idari ve teknik sorunlarn daha kolay zmlenebilmesi
iin 1986 ylnda yeniden Bayndrlk ve skan Bakanl
bnyesine alnmtr. Daha sonra, lke kalknmasnda
nem kazanan enerji yatrmlar konusunda egdmn
salanabilmesi amacyla 1996 ylnda tekrar Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlna balanmtr. Merkezi idarenin
yeniden dzenlenmesi almalar srasnda 31.08.2007
tarihinde evre ve Orman Bakanlna balanan DS,
son olarak 29.06.2011 tarihinde yeni kurulan Orman ve

Vekaleti ne bal, katma bteli, tzel kiilie sahip


Devlet Su leri Umum Mdrl (DS) kurulmutur.
Genel Mdrlmzn grev, yetki ve sorumluluklarn
dzenleyen ok sayda yasal dzenleme mevcut olmakla
beraber, tekilat yapmz belirleyerek almalarmza
esas oluturan temel dzenleme; 6200 sayl kurulu
kanunumuz, 167 sayl Yeraltsular Kanunu ve yerleim
yerlerine ime, kullanma ve endstri suyu salamakla

Su leri Bakanlna balanm olup; 662 sayl Kanun


Hkmnde Kararnamenin 58inci maddesiyle yaplan
dzenleme sonucu, zel bteli bir kurulu olarak;
merkezde st Dzey Ynetici Kademesi ve 15 adet
Daire Bakanl, tarada ise 26 adet Blge Mdrl
ve toplam 20.000i aan personeli ile srdrlebilirlik
prensipleri ierisinde su kaynaklarnn etkin kullanm
maksadyla hizmetlerini srdrmektedir.

grevlendirildiimiz 1053 sayl Kanun ile bu kanunlarda


yaplm olan ek ve deiikliklerdir.

DS GENEL MDRLNN KURULU YILINDAK (1954) TEKLAT YAPISI


UMUM MDR

ETD VE PLAN
DARES RESL

DS 1. BLGE
MDRL
BURSA

MAVERE
HEYET

UMUM MDR
YARDIMCISI

PROJE VE NAAT
DARES RESL

LETME
DARES RESL

DAR LER
DARES RESL

MAKNA
MDRL

MUHASEBE
MDRL

DS 2. BLGE
MDRL
ZMR

DS 3. BLGE
MDRL
ESKEHR

DS 4. BLGE
MDRL
KONYA

DS 7. BLGE
MDRL
SAMSUN

DS 8. BLGE
MDRL
ERZURUM

DS 9. BLGE
MDRL
ELAZI

TEKNK
MAVR

TARIM
MAVRL

HUKUK
MAVRL

KTSAT
MAVRL

DS 5. BLGE
MDRL
ANKARA

DS 10. BLGE
MDRL
DYARBAKIR

DS 6. BLGE
MDRL
ADANA

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

B- YASAL YKMLLKLER VE
MEVZUAT ANALZ

Yukarda belirtilen deiiklikle birlikte ayn

DS Genel Mdrl yerst ve yeralt sularnn

ayrca ilave grevler verilmitir. Sz edilen dzenleme

zararlarn nlemek ve bunlardan eitli ynlerden


faydalanmak maksadyla 6200 sayl Kanunla katma
bteli idare olarak kurulmu, sz edilen kanunda
temel olarak; takn koruma tesisleri, sulama tesisleri
ve bunlarn elverdii lde enerji tesisleri meydana
getirmek, sz edilen tesislerin iletmelerini salamak
zere gerek ve tzel kiilere devrini salamak,
grevleri arasnda saylan ve kamu menfaati bulunan
gerek ve tzel kiiler tarafndan meydana getirilecek
tesislerin fenni kurallara gre yapmn denetlemek,
bunlarn proje ve keif evrakn uygun cret
karlnda onaylamak, akarsularda slahat yapmak
grev ve yetkileri verilmitir. Yukarda belirtilen takn
koruma ve sularn zararlarn nlemek grevinin
yerine getirilmesinde 4373 sayl Takn Sulara ve Su
Basknlarna Kar Korunma Kanunu, 7269 sayl Umumi
Hayata Messir Afetler Dolaysyla Alnacak Tedbirlerle
Yaplacak Yardmlara Dair Kanun hkmlerinin de

kararnamenin 50. maddesi ile Genel Mdrlmzn


stlendii grevlerde de baz deiikliklere gidilmi ve
ile 6200 sayl Kanunun 2. maddesine eklenen bu
grevlerden; (6200 sayl Kanunun deiiklikten
nceki halinde Bataklklar kurutmak olarak belirtilen
grevi) Sulak alanlar slah etmek, erozyon ve rsubat
kontrol ile ilgili ett ve planlama ilerini yapmak veya
yaptrmak, kendi tesislerini korumaya ynelik erozyon
kontrol maksatl aalandrma almalar yapmak
eklinde deitirilmi, bu deiikliin yan sra yerst
ve yeralt sularnn kirlilie kar izlenmesi, lkemizdeki
kullanlm sularn tekrar kazanlmas amacyla gerekli
tesisleri yapmak veya yaptrmak, evre ve salk
asndan ncelikli grlen nehir ve imesuyu baraj
havzalarnda evsel atksu kirlilik tespitini yapmak ve
gerekli tedbirleri almak, snraan ve snr oluturan
sular konusunda alma yapmak, su kullanm anlamas
imzalanan iletmelerin anlama hkmleri erevesinde
iletilmelerinin salanmas, grevleri ilave edilmitir.

uygulanmas salanmaktadr.

662 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile Genel

01.01.2006 tarihinde yrrle giren 5018 Sayl Kamu

Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl adn

Mali Ynetimi ve Kontrol kanunu ile DS genel bteli


kurulu kapsamna alnm, daha sonra 02.11.2011
tarihli ve 28103 (mkerrer) sayl Resmi Gazetede
yaymlanan 662 sayl Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlnn Tekilat ve Vazifeleri Hakknda Kanun
Hkmnde Kararname ile Baz Kanun ve Kanun
Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna
Dair Kanun Hkmnde Kararnamenin 49. Maddesi ile
Genel Mdrlmz zel bteli kurulular arasna
alnmtr. Bu esasl deiiklik ile Genel Mdrlmz
katma bteli idare yapsna sahip olduu dnemde
olduu gibi, tzel kiilie sahip, kendi gelirleri ile lke
kalknmasna katkda bulunan ve stlendii kamu
hizmetlerini bu erevede yerine getiren bir yapya
sahip olmutur.

Mdrlmz Etd ve Plan Dairesi Bakanl,


alm sz edilen Daire Bakanl bnyesinde
bulunan Enerji ube Mdrl, Hidroelektrik Enerji
Dairesi Bakanl olarak yaplanm yine mesuyu
ve Kanalizasyon Dairesi Bakanlnn ad mesuyu
Dairesi Bakanl olarak deitirilerek ayrca Atksu
Dairesi Bakanl kurulmutur. Mlga Elektrik leri
Etd daresinde hidroelektrik enerji alannda alma
yapan personel de Hidroelektrik Enerji Dairesi
Bakanl bnyesine alnmtr.

15

16.12.1960 tarihli ve 167 sayl Yeralt Sular Hakknda

26.04.2007 tarihinde yrrle giren 5625 Sayl Baz

Kanunun 1. maddesinde; Yeralt sular umumi

Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun

sular meyannda olup Devletin hkm ve tasarrufu

ile; 1053 sayl kanunun ad Belediye Tekilat Olan

altndadr. Bu sularn her trl aratrlmas, kullanlmas,

Yerleim Yerlerine me, Kullanma ve Endstri Suyu

korunmas ve tescili bu kanun hkmlerine tabidir.

Temini Hakknda Kanun olarak deitirilmi ve

hkmne yer verilmi olup, 3.maddesinde ise, yeralt

nfusun 100.000den fazla olmas art ve Bakanlar

sular iletme sahalar ve koruma alanlarn Bakanla

Kurulu Karar gereklilii kaldrlarak Kamu Yatrm

teklif ederek ilan edilmesini salamak, yeralt suyu

Programnda yer almak artyla belediye tekilat olan

ett ve aratrmalar iin kuyu amak veya atrmak,

yerleim yerlerinin ime, kullanma ve endstri suyunun

aratrma ve iletme kuyular amak, arama, kullanma

temini ile salk ve evre asndan gerekmesi halinde

ve slah-tadil belgesi vermek yetkisi ve bu hususlardaki

atksu tesislerinin yapm grevleri verilmitir.

grevler DSye verilmitir.


4628 sayl (yeni kanun no 6446) Elektrik Piyasas
25 ubat 2011 tarihli ve 27857 sayl Resmi Gazetede

Kanununun yrrle girmesinden sonra anlan

yaymlanarak yrrle giren dzenleme ile 167 sayl

Kanuna istinaden yaymlanan Elektrik Piyasas Lisans

Yeraltsular Hakknda Kanunun 10. maddesine Kuyu,

Ynetmelii hkmleri ve 6200 sayl Kanuna istinaden

galeri, tnel ve benzerlerine ekilecek yeralt suyu

Elektrik Piyasasnda retim Faaliyetinde Bulunmak

miktarnn tespitini salayacak lm sistemleri

zere Su Kullanm Anlamas mzalanmasna likin

kurulmadan, kullanma belgesi verilemez. Bu lm

Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik yaymlanarak,

sisteminin zellikleri ynetmelikle belirlenir.

su kaynaklarnn enerji amal kullanmnda kaynak

hkm ilave edilmitir. Yine 167 sayl kanunda

kullanacak tzel kiilerin uymas gereken kurallar

yaplan deiiklik ile sz edilen lm sistemlerinin

ve kaynak kullanacak tzel kiilerin belirlenmesi

kurulmasn lzumlu klacak yeraltsularnn kullanm

usulleri anlan ynetmelikte dzenlenmitir. Sz

maksad, miktar, havza snrnn Bakanlar Kurulu karar

edilen ynetmelikle zel sektrn kamu yatrmlarna

ile belirlenecei dzenlenmitir.

da katlm salanarak, enerji yatrmlarnn lke


ekonomisine katks salanmtr.

07.06.2011 tarihli ve 27957 sayl Resm Gazetede


yaymlanarak yrrle giren DS Yeraltsuyu lm

DSnin yapm olduu tesislerin iletmelerini salamak

Sistemleri Ynetmelii ile 167 sayl Kanuna uygun

zere gerek ve tzel kiilere devrini salayan 6200

olarak verilmi kullanma belgesine istinaden yeraltsuyu

sayl Kanunun 2. maddesinin (k) bendi uyarnca; sulama

kuyusu, galeri, tnel ve benzerlerinden ekilen ve

tesislerinin devrine ilikin olarak Sulama Birlikleri

ekilecek olan yeraltsuyu miktarnn, lm sistemleri

Kanunu, enerji tesislerinin devrine ilikin EAa devir

ile llerek kontrol altna alnmas ve kullanlacak

ynetmelii yaymlanmtr.

lm sistemlerinin tespiti amalanmtr. 7 Nisan 2012


tarih ve 28257 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak

Sulama birlikleri 2004 ylna kadar 1580 sayl Belediye

yrrle giren Yeralt Sularnn Kirlenmeye ve

Kanununun 133-148. maddelerine gre kurulmutur.

Bozulmaya Kar Korunmas Hakknda Ynetmelik

2004 ylnda yrrle giren 5272 sayl ve 2005 ylnda

ile de iyi durumda olan yeralt sularnn mevcut

yrrle giren 5393 sayl Belediye Kanununda birlik

durumunun korunmas, yeralt sularnn kirlenmesinin

kurulmasna ilikin hkm bulunmadndan sulama

ve bozulmasnn nlenmesi ve bu sularn iyiletirilmesi

birlikleri de dahil olmak zere belediyelerin kurmu

iin gerekli esaslar belirlenmitir.

olduu tm birlikler iin yasal boluk olumutur.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

Bu boluk 11 Haziran 2005 tarihinde yaymlanarak

giren Ynetmelik ile enerji amal tesislerin devir esas

yrrle giren 5355 sayl Mahalli dare Birlikleri

ve usulleri belirlenmitir.

Kanunu ile doldurulmutur.


Sulama birliklerinde tespit edilen problemlerin zm,
srdrlebilir sulama iletmecilii, denetlenebilir,
hesap verebilir, effaf birlik yaps oluturulabilmesi
iin mstakil Sulama Birlikleri Kanununa ihtiya
duyulmutur. 2008-2011 yllar arasnda yrtlen
youn almalar neticesinde 6172 sayl Sulama
Birlikleri Kanunu 22.03.2011 tarih ve 27882 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.
Sulama tesislerinin yan sra Genel Mdrlmz
tarafndan enerji amal tesislerin devrine ynelik
olarak 20.10.2006 tarih ve 26325 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan Bakanlar Kurulu Karar ekinde yrrle

Genel Mdrlmz yatrmlarnda ihtiya duyulan


tanmazlar 2942 sayl Kamulatrma Kanunu
hkmleri erevesinde temin edilmekle birlikte,
31.01.2007 tarihli 5578 sayl kanun ve 03.07.2005
tarihli 5403 sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm
Kanununun 17. maddesine eklenen fkrayla; Ky
tzel kiilii, belediyeler, kooperatifler, birlikler gibi
tzel kiilikler veya kamu kurulularnn, hizmet
konular ile ilgili zel arazi toplulatrmas ve/veya
tarla ii gelitirme hizmeti Gda, Tarm ve Hayvanclk
Bakanlnn uygun grmesi halinde yapma yetkisi
verilmi ve toplulatrma almalar ile ilgili usul ve
esaslar tzkle dzenlenir hkm getirilmitir.

17

DS hizmet konular ile ilgili zel arazi toplulatrma

02.11.2011 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan 658

ve/veya tarla ii gelitirme hizmetlerini bu mevzuatlara

sayl Kanun Hkmnde Kararname ile Trkiye Su

gre yrtmektedir.

Enstits (SUEN) kurulmutur. Anlan Enstit ile Genel


Mdrlmz faaliyetleri ile ilgili hususlarda gerekli

04.07.2011 tarihli ve 27984 sayl Resmi Gazetede


yaymlanarak yrrle giren Orman ve Su leri
Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda 645
sayl Kanun Hkmnde Kararname ile Bakanlmz
bnyesinde kurulan Su Ynetimi Genel Mdrl ile
nehir havza ynetim planlarna uygun olarak sektrel
bazda su kaynaklarnn tahsisi ve su ynetimine ilikin
gerekli koordinasyon salanmaktadr.

ibirlii salanmaktadr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

C- FAALYET ALANLARI

Tarm sektrnde, DS tarafndan ina edilen sulama,

Devlet Su leri Genel Mdrl; tarm, enerji,

ve bakm hizmetleri DSnin sorumluluundadr.

hizmetler ve evre olmak zere drt sektrde srasyla

DS, iletme ve bakm hizmetlerini dorudan kendisi

gzlem, lm, ett, planlama, projelendirme, inaat ve

yerine getirebildii gibi bu hizmetlerin, tesislerden

iletme aamalarnda faaliyet yrtmektedir.

faydalananlarca da yerine getirilmesine imkan veren

kurutma ve takndan koruma tesislerinin iletme

uygulamalar yapabilmektedir. Barajlar dndaki sulama


DS Genel Mdrl; tarm alanlarnn sulanmas,

tesislerinin tamamnn iletme, bakm ve ynetim

belediye tekilat olan yerleim yerlerine ime suyu

sorumluluu faydalananlarn kurduklar tekilatlara ve

temini, tarm alanlarnn ve meskn alanlarn taknlardan

mahalli idarelere devredilebilmektedir.

korunmas ve su potansiyelinden yararlanlarak


hidroelektrik enerji retimi maksadyla lkemizin tm

DS Genel Mdrl tarafndan ina edilmi, iletmeye

yerst ve yeralt su kaynaklarnn deerlendirilmesi iin

alnm ve iletmeye alnacak enerji amal tesislerin

gerekli her trl gzlem, lm, ett ana done temini

enerji retimiyle ilgili ksmlar ve bunlarn mtemmim

faaliyetleri (yeralt ve yerst su kaynaklarnn miktar

czleri olan tanmazlar ilgili mevzuat hkmlerine gre

ve kalitesinin izlenmesi, harita alm, toprak analizleri ve

Elektrik retim Anonim irketine,

snflandrma, tarmsal ekonomi ettleri, kamulatrma

inaat tamamlanan ime suyu temini ve atksu amal

ettleri, jeolojik, hidrojeolojik, jeoteknik ve jeofizik

tesisler ise devir protokol ile iletilmek zere ilgili

ettler, yeralt suyu ett ve aratrmalar, su yaplar

belediyelere veya ime suyu ve atksu birliklerine

modellemesi, gerekli her trl deneyler, evresel ettler

devredilmekte, barajlarn iletilmesi ise DS tarafndan

vb.) yrtmekte ve bu ettler nda teknik, ekonomik

yaplmaktadr.

ve evresel adan en uygun projeler gelitirerek


planlama (fizibilite) raporlar hazrlamaktadr.

Doal hayatn korunmasna byk nem verilmekte


ve bu dorultuda gerek tek bana gerekse ilgili kurum,

Planlama raporu hazr olan projeler kalknma plan

kurulu ve sivil toplum kurulularyla ibirlii ierisinde

hedefleri dorultusunda ihtiyalarn ncelii ve mali

su kaynaklarnn srdrlebilir gelitirilmesi almalar

kaynaklar dikkate alnarak her trl tesisin (barajlar,

yaplmaktadr.

gletler, regltrler, sulama ve drenaj sistemleri,


ime suyu isale hatlar, su artma ile atksu tesisleri,
takn koruma yaplar ve hidroelektrik santrallerin vb.)
uygulama projeleri hazrlanmakta ve yatrm programna
teklif edilmektedir.

DS Genel Mdrl, gelitirdii projelerde tarihi


ve arkeolojik kltrel mirasn gn na karlmas,
kurtarlmas ve belgelenerek gelecek nesillere aktarlmasna byk hassasiyet gstermektedir. lgili btn
kurum ve kurulularla ibirlii yaparak, bu tr almalara

Gelitirilen projelerin her aamasnda, yrrlkteki

teknik ve maddi destek salamaktadr. Ayrca Avrupa

mevzuat uyarnca gerekli olan; evresel etki

Birlii (AB) Mevzuat uyum almalar kapsamnda Su

deerlendirme, kamulatrma, yeniden yerleim planlar,

ereve Direktifinin Trkiyede Uygulanmas Projesi de

toprak koruma raporlar, toplulatrma, tarihi eser

yrtlmektedir.

koruma kazlar gibi almalar da yaplmaktadr.

DS Genel Mdrl, evreye zellikle takn ve

DS yeralt suyu tahsisi yapmak, yeralt sularnn

erozyon kontrolne ynelik almalarna byk nem

korunmas ve tescili, arama, kullanma ve slah-tadil

vermekte olup yerleim yerlerinin ve tarm arazilerinin

belgesi vermek grevlerini yrtmekte ayrca DS

taknlardan korunmas iin ett proje ve uygulama

tarafndan ina edilen tm tesislerin inaat denetimleri

almalarna devam etmektedir.

yine DS tarafndan yaplmakta ve bylelikle tesislerin


szleme, artname ve standartlara uygun olarak ina
edilmesi salanmaktadr.

Ayrca 6200 sayl Kanun hkmleri dahilinde ina edilen,


depolama tesislerinden (baraj, glet) park ve rekreasyon
tesislerinin civarda yaayan insanlarn sosyal ihtiyalarn
karlamaya katks, kavak yetitiricilii ve su rnleri

19

yetitiricilii gibi dorudan ya da dolayl retim

8. YENDEN YERLEM

faaliyetleri DSnin geni bir yelpazede ve yaygn olarak

Projelerden dolay yaadklar yerleri terk etmek

sunduu dier hizmetlerdir.

zorunda kalan vatandalarmz zerindeki sosyo-

1. ETT VE PROJE
Akarsu havzalarnn master plan almalarnn gncellenmesi yaplarak su kaynaklarnn kayt altna alnmas,
mevcut kullanmlar ile kullanm nceliklerinin tespit
edilerek su kaynaklarnn optimum deerlendirilmesine
ynelik politikalar gelitirilerek alternatif projeler
retilmesi kapsamnda; baraj, HES, glet, reglatr,
takn kontrol, isale hatt, artma, atksu, rekreasyon
tesisleri ile sulama ve drenaj ett ve projeleri
yaplmaktadr.
2. RASAT VE SU KALTES GZLEM
Trkiye Hidrometeorolojik Gzlem Anda yer alan
havzalarda kurulu Akm Gzlem stasyonlar ile nehir
akmlar, Gl Gzlem stasyonlar ile gl seviye
gzlemleri, Meteoroloji Gzlem stasyonlar ile ya,
scaklk, buharlama, Kar Gzlem istasyonlar ile kar
derinlii ve younluu gzlemleri yaplmakta olup yeralt

ekonomik etkilerin incelenerek, gereklemesi


muhtemel olumsuzluklarn en aza indirilmesinin
planlanmas iin Yeniden Yerleim Eylem Planlar
ve Gelir yiletirme Uygulama Planlarnn yaplmas,
izlenmesi, deerlendirilmesi almalar srdrlerek
isknn zamannda gerekletirilmesi iin ilgili kurumlarla
koordinasyon salanmaktadr.
9. BAKIM ONARIM
DS tarafndan ina edilerek iletmeye alan baraj ve
HES tesisleri, sulama, drenaj, takn kontrol, kurutma
tesisleri gibi tek veya ok amal tesislerin bakm, onarm
ve iletme faaliyetleri yaplmaktadr.
10. PARK, REKREASYON VE AALANDIRMA
Baraj ve glet havzalarnda tesislerin iletme mrlerine
katkda bulunmak zere erozyon ve rsubat kontrol
projeleri ve aalandrma almalar yaplmaktadr.

ve yerst su potansiyeli (miktar) ve su kalitesi takip

11. AR-GE

edilmektedir.

DSnin faaliyet alanna giren konularda AR-GEye

3. MESUYU TESSLER NA
Belediye tekilat olan yerleim yerlerine ime suyu
temini iin gerekli depolama ve imesuyu tesisleri ina
edilmektedir.
4. ATIKSU TESSLER NA
Belediye tekilat olan yerleim yerlerinin ncelikle
imesuyu amal baraj glleri ile nehir havzalarn kirleten
evsel atksularnn toplanp artlmas iin ebeke,
kolektr ve artma gibi gerekli tesisler ina edilmektedir.
5. SULAMA TESSLER NA
Tarm alanlarnn sulanabilmesi iin gerekli olan
depolama ve sulama tesisleri ina edilmektedir.

dayal her trl uygulamal teknik aratrma ve deneysel


gelitirme almalar yrtlmektedir. DS merkez ve
Blge Mdrlklerinde kurulu deney laboratuvarlar
(Beton Malzeme, Zemin Mekanii, Kimya, zotop,
Teknik Hizmetler) ve kalibrasyon laboratuvarlar
(Hidrolik Model, Kalite Kontrol Koordinasyonu) 2004
ylndan itibaren Trk Akreditasyon Kurumu tarafndan
TS EN ISO/IEC 17025 standardna gre yaplan
denetimler sonucu akredite deney/kalibrasyon hizmeti
vermektedir. Ayrca DS projeleri kapsamnda su rnleri
yetitiricilii almalar yaplmakta ve rezervuarlarda su
rnleri ile ilgili faaliyetler srdrlmektedir.
12. ETM
DS, mevcut insan gcnn hizmet ii eitim

6. ENERJ TESSLER NA

ihtiyalarnn tespit edilmesi ve bunlarn

Hidroelektrik enerji retiminde; DS tarafndan

gerekletirilmesi faaliyetlerini yrtmektedir.

yaptrlacak barajlarn, hidroelektrik santralleri ve


bunlarla ilgili enerji tesisleri ina edilmektedir.

13. BLM
DS Biliim Projesi kapsamnda; teknolojik gelimelere

7. TAKIN KORUMA TESSLER YAPIM

ve ihtiyalara bal olarak bilgisayar a ve donanm

Yerleim yerlerinin ve tarm arazilerinin suyun

alt yaps iyiletirilmesi ve bilgi ynetimi ile bilginin

oluturabilecei zararlardan (takn, erozyon ve rsubat)

depolanmas faaliyetleri yrtlmektedir.

korunmasna ynelik almalar yrtlmektedir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

D-PAYDA ANALZ

Devlet Su leri Genel Mdrl Payda Analizi

Paydalarn Tespiti ve
nceliklendirilmesi

olumaktadr. lk grupta yer alan personelimize

Devlet Su leri Genel Mdrlnn tarm, enerji,


hizmet (ime suyu ve atksu) ve evre sektrlerinde
rettii rnler gz nne alnnca, geni bir d
payda kitlesi ile iliki ve iletiim iinde bulunduu
grlecektir. Kamu kurum ve kurulular, zel
sektr kurulular, niversiteler, belediyeler, sivil
toplum kurulular ve vatandalar DSnin paydalar
durumundadr. Katlmcln stratejik planlamann
temel unsurlarndan biri olduu dncesiyle, stratejik
plan hazrlk sreci ierisinde DS paydalarnn kurum
hakkndaki gr ve dncelerinin alnmas amacyla
payda analizi almalar yaplmtr.
Bu almalarn ilk aamas paydalarn tespiti
eklinde olmutur. DS ile en fazla etkileimi bulunan,
rettikleriyle DSyi etkileyen, kulland rnlerle
DSden etkilenen paydalar tespit edilmi bu paydalar
arasndan nceliklendirme yaplarak gr alma
teknikleri belirlenmitir.
Payda Analizi almas;
> Anket sorularnn hazrlanmas, saha stratejilerinin
belirlenmesi ve rneklemlerin oluturulmas,
> Saha almasnn gerekletirilmesi ve evrimii
anketlerin uygulanmas,
> Verilerin toplanmas, Payda Analizi Raporunun
hazrlanmas ve Ortak Akl altaylarnn
dzenlenmesi
eklinde belirlenen temel aamada gerekletirilmi,
rneklemlere yz yze ve evrimii anketler yaplm,
yz yze grme yoluyla ve evrimii formatta
uygulanan anketlerden elde edilen veriler toplanm,
bu iki formattan toplanan veriler tutarllk testine tabi
tutulmu ve ham verilerin analizleri yaplarak Payda
Analizi tamamlanmtr.

almasnn hedef kitlesi temel olarak iki farkl gruptan


Payda Anketi, ikinci gruptaki DSnin almalarna
dorudan ya da dolayl olarak katlan kurum ve
kurulularn personelleri ile DSden hizmet alan
vatandalara D Payda Anketi uygulanmtr. Havza
baznda belirlenen 12 Blge Mdrl ile bunlarn
yetki alannda bulunan kentsel ve krsal yerleim
alanlarnda, %3 hata payyla 1.518 Payda anketi ile
1.226 D Payda Anketi uygulanmtr.
Yaplan ve D Payda anketlerindeki birimlerin
rneklem dalmlar, tekilatmz verileri
dorultusunda oransal olarak hesaplanmtr. Bunlarn
yannda, yz yze grme yntemiyle gerekletirilen
anketlere ek olarak st dzey yneticilerle GZFT
(Gl ve zayf yanlar, frsatlar ve tehditler) almas
yaplm, D Payda olarak ifade edilen hedef kitleyle
yaplan grmelerden elde edilen saha notlar da
deerlendirilmitir.

21

Payda Anketlerinin Deerlendirilmesi


ok Kt

Kt

Ne yi Ne Kt

yi

ok yi

10

PAYDA ANALZ

ALIMA VE ORTAM KOULLARI


TOPLAM
Ofiste alan Kii Says

6
5,8

Bina/Ofis Havalandrmas

5,8

Ortamn Temizlii

6,1

Bina/Ofis Istmas
Bina/Ofis Soutmas
Ortamn Grlt Durumu
Ortamn Ferahl
Ofis Malzemelerinin Durumu
Tuvaletlerin Temizlii

7
5,8
6
6,1
5,9
5,7

Ofis Aydnlatmas
Ofis Dzeni

7,1
5,6

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

SUNULAN HZMETLER
5,8

TOPLAM

6,3

Yemek

5,8

Salk

6,1

Misafirhane ve Sosyal Tesisler

5,9

Spor Tesisleri
DS Vakf

4,5
7,2

Ulam

Sosyal Etkinlikler

Raporda yer alan memnuniyet deerlendirme dzeyleri

iyi ne kt ya da ne katlyorum ne katlmyorum

0-10 arasnda deimektedir. Sfra yakn deerler,

cevab etrafnda younlatn, 10a yakn deerler

konuyla ilgili deerlendirmenin ok kt ya da

ise konuyla ilgili deerlendirmenin ok iyi olduunu

kesinlikle katlmyorum eklinde ifade edildiini, 5e

veya deerlendirmeye kuvvetli bir katlm olduunu

yakn deerler ise konuya ilikin deerlendirmenin ne

gstermektedir.

TEKNOLOJK ALTYAPI
5,4

TOPLAM
Bilgisayarlarn Donanm

Yazlmlarn Kalitesi

6
5,4

Kiisel Yazc ve Tarayclar

5,8

Merkezi Yazc ve Tarayclar


nternet Balants

4,7
7,1

Kurum i Mesajlama Sistemi


Kablosuz nternet

3,3

Payda Analizi iin 7 alanda (birim tr, unvan, stat,

(kurum/kurulu tr, unvan, cinsiyet, ya,

cinsiyet, ya, renim durumu, hizmet yl) toplam

renim durumu, hizmet yl) toplam 27 krlm

26 krlm ve D Payda Analizi iin 6 alanda

deerlendirmesine yer verilmitir.

23

MESLEK GELM VE ETM


TOPLAM

3,8

Kurum i Eitimler

3,8

Kiisel Geliim Eitimleri

3,3

Yeni Balayanlar in
Oryantasyon Program

4,1

Eitimlerden Kazandm
Bilgi ve Becerileri Etkin Olarak
Kullanyorum

4,7
3,2

Kurum D Eitimler Yeterlidir

D Payda Analizinde ise DSnin balca hizmet

olarak ifade edilen hedef kitlenin bu hizmetleri

alanlar olan enerji, tarm (sulama), hizmet (ime suyu

kullanm sklna gre snflandrlm ve incelemeler

ve atksu), ile evre ve takn konular, D Payda

yine buna gre yaplmtr.

ST YNETM LE LKLER
4,4

TOPLAM
Gr ve nerilerim
Dikkate Alnr

4,5

Baarlarm Takdir Edilir

4,2

st Ynetimin alanlaryla
letiimi yidir

4,2

st Ynetim Tecrbelerini
alanlaryla Paylar

4,4

st Ynetim le lgili Sorunlarmn


zlmesi in Destek olur
st Ynetim alanlarn Grev
Dalmnda Eitlik Gzetir

4,8
4

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DI PAYDA ANALZ
Kurum Deerlendirmesi

GENEL DEERLENDRME
6,3

TOPLAM
Kurum maj
Hizmet Kalitesi
lem Hz
Yeniliklere/Deiime Aklk
alanlarn Mesleki Yeterlilii
Gvenilirlik
Saygnlk
Topluma Hizmet ve Yararllk
evreye Duyarllk
Dier Kurumlarla birlii
Yatrmlarn Katma Deeri
letiim ve Bilgi Edinme
Bilimsellik ve AR-GE almalar
Kurumsal Kimlik

5,9
5,9

5,7

6,7
6,4
6,4

6,8
7
6,8

6,3
6,5
6,2
6,3
6,3

Yz Yze Grmelerin Sonular


Payda Anketinden farkl olarak, DSnin almala-

ve kurulularn personelleri ile DSden hizmet alan

rna dorudan ya da dolayl olarak katlan kurum

vatandalara D Payda Anketi uygulanmtr.

5,8
4,5

5,3

4,9

4,8

4,9

4,9

5,6

6,8

7,2

7,5

7,9

KULLANIM SIKLII

Az
Orta
ok

Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

evre ve Takn

25

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DI

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15


16

17

18

19

20


21

22

23


24

25

26

PAYDA

LSTES

AVRUPA BRL BAKANLII


BABAKANLIK - AFET VE ACL DURUM YNETM BAKANLII
BABAKANLIK - BABAKAN BAMAVRLER - KIBRIS LER BAMAVRL
BABAKANLIK - HAZNE MSTEARLII
BABAKANLIK - MLL GVENLK KURULU GENEL SEKRETERL (MGK)
BABAKANLIK - TOPLU KONUT DARES BAKANLII (TOK)
BABAKANLIK - TRK BRL VE KOORDNASYON AJANSI BAKANLII (TKA)
BABAKANLIK - TRKYE CUMHURYET MERKEZ BANKASI BAKANLII (TCMB)
BABAKANLIK - TRKYE CUMHURYET ZRAAT BANKASI ANONM RKET GENEL MDRL
BABAKANLIK - TRKYE RADYO-TELEVZYON KURUMU GENEL MDRL (TRT)
BABAKANLIK - VAKIFLAR GENEL MDRL
BELEDYELER
BLM SANAY VE TEKNOLOJ BAKANLII
BLM SANAY VE TEKNOLOJ BAKANLII - TRKYE BLMLER AKADEMS BAKANLII (TBA)
BLM SANAY VE TEKNOLOJ BAKANLII - TRKYE BLMSEL VE TEKNOLOJK ARATIRMA KURUMU
BAKANLII (TBTAK)
BLGESEL SVL TOPLUM RGTLER
ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII
ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII - DEVLET PERSONEL BAKANLII
EVRE VE EHRCLK BAKANLII
EVRE VE EHRCLK BAKANLII - EVRESEL ETK DEERLENDRMES, ZN VE DENETM GENEL
MDRL (ED)
EVRE VE EHRCLK BAKANLII - LLER BANKASI ANONM IRKET GENEL MDRL
EVRE VE EHRCLK BAKANLII - TAPU VE KADASTRO GENEL MDRL
DI LER BAKANLII - OK TARAFLI EKONOMK LER GENEL MDRL - ENERJ, SU, EVRE LER
GENEL MDR YARDIMCILII
DNYA BANKASI
DNYA ENERJ KONSEY (WEC)
DNYA SU KONSEY (WWC)

27

DI

27

ELEKTRK RETCLER DERNE (EUD)

28

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII

PAYDA

LSTES

29

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - BORU HATLARI LE PETROL TAIMA ANONM RKET GENEL
MDRL (BOTA)

30

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - ELEKTRK RETM ANONM RKET GENEL MDRL (EA)

31

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - ENERJ LER GENEL MDRL

32

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - ENERJ PYASASI DZENLEME KURUMU BAKANLII (EPDK)

33

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - ET MADEN LETMELER GENEL MDRL (ET MADEN)

34

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - MADEN LER GENEL MDRL

35

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - MADEN TETKK VE ARAMA GENEL MDRL (MTA)

36

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - TRKYE ATOM ENERJS KURUMU BAKANLII (TAEK)

37

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - TRKYE ELEKTRK LETM ANONM RKET GENEL MDRL
(TEA)

38

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - TRKYE ELEKTRK TCARET VE TAAHHT ANONM RKET
GENEL MDRL (TETA)

39

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - TRKYE ELEKTROMEKANK SANAY ANONM RKET


GENEL MDRL (TEMSAN)

40

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - TRKYE PETROLLER ANONM ORTAKLII GENEL MDRL
(TPAO)

41

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - ULUSAL BOR ARATIRMA ENSTTS BAKANLII (BOREN)

42

ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII - YENLENEBLR ENERJ GENEL MDRL

43

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII

44

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII - BALIKILIK VE SU RNLER GENEL MDRL

45

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII - TARIM REFORMU GENEL MDRL

46

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII - TARIMSAL ARATIRMALAR VE POLTKALAR GENEL MDRL

47

HDROELEKTRK SANTRALLER SANAY ADAMLARI DERNE (HESAD)

48

LER BAKANLII - EMNYET GENEL MDRL (EGM)

49

LER BAKANLII - JANDARMA GENEL KOMUTANLII

50

LER BAKANLII - MAHALL DARELER GENEL MDRL

51

LER BAKANLII - VALLKLER

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DI

PAYDA

LSTES

52

MESUYU BRLKLER

53

L KALKINMA AJANSLARI

54

L ZEL DARELER

55

JAPAN INTERNATIONAL COOPERATION AGENCY (JICA)

56

KALKINMA BAKANLII

57

KALKINMA BAKANLII - DOU ANADOLU PROJES BLGE KALKINMA DARES BAKANLII

58

KALKINMA BAKANLII - DOU KARADENZ PROJES BLGE KALKINMA DARES BAKANLII

59

KALKINMA BAKANLII - GNEYDOU ANADOLU PROJES BLGE KALKINMA DARES BAKANLII (GAP)

60

KALKINMA BAKANLII - KONYA OVASI PROJES BLGE KALKINMA DARES BAKANLII

61

KALKINMA BAKANLII - TRKYE STATSTK KURUMU BAKANLII (TK)

62

KY MUHTARLIKLARI VE FTLER

63

KURULUUMUZ LE ALIAN MTEAHHTLER, MAVRLER

64

MALYE BAKANLII

65

MALYE BAKANLII - BTE VE MAL KONTROL GENEL MDRL

66

MALYE BAKANLII - DEVLET MALZEME OFS GENEL MDRL (DMO)

67

MALYE BAKANLII - KAMU HALE KURUMU BAKANLII (KIK)

68

MALYE BAKANLII - MLL EMLAK GENEL MDRL

69

MALYE BAKANLII - MUHASEBAT GENEL MDRL

70

MALYE BAKANLII - ZELLETRME DARES BAKANLII

71

TRKYE ELEKTRK DAITIM ANONM RKET GEN.MD.(TEDA)

72

MLL ETM BAKANLII (MEB) - ORTARETM GENEL MDRL

73

MLL ETM BAKANLII (MEB) - LME, SEME VE YERLETRME MERKEZ BAKANLII (SYM)

74

MLL ETM BAKANLII (MEB) - YENLK VE ETM TEKNOLOJLER GENEL MDRL (YETEK)

75

MLL ETM BAKANLII (MEB) - YKSEKRETM KURULU BAKANLII (YK)

76

MLL SAVUNMA BAKANLII (MSB) - HARTA GENEL KOMUTANLII

77

ORMAN VE SU LER BAKANLII

78

ORMAN VE SU LER BAKANLII - LLEME VE EROZYONLA MCADELE GENEL MDRL

29

DI

PAYDA

LSTES

79

ORMAN VE SU LER BAKANLII - DOA KORUMA VE MLL PARKLAR GENEL MDRL

80

ORMAN VE SU LER BAKANLII - METEOROLOJ GENEL MDRL (MGM)

81

ORMAN VE SU LER BAKANLII - ORMAN GENEL MDRL (OGM)

82

ORMAN VE SU LER BAKANLII - SU YNETM GENEL MDRL

83

ORMAN VE SU LER BAKANLII - TRKYE SU ENSTTS BAKANLII (SUEN)

84

SAYITAY BAKANLII

85

SENDKALAR (- MEMUR)

86

SU VAKFI

87

SULAMA BRLKLER

88

SULAMA BRLKLER DERNE (SUBRDER)

89

SULAMA DRENAJ KOMSYONU (ICID)

90

TARIMSAL RETC KOOPERATFLER

91

TRK MHENDS VE MMAR ODALARI BRL (TMMOB)

92

TRKYE EROZYONLA MCADELE, AALANDIRMA VE DOAL VARLIKLARI KORUMA VAKFI (TEMA)

93

TRKYE NAAT SANAYCLER VEREN SENDKASI (NTES)

94

TRKYE SULAMA KOOPERATFLER MERKEZ BRL (TUSKOOP)

95

ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

96

ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII - DEVLET DEMRYOLLARI LETMES GENEL


MDRL (TCDD)

97

ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII - KARAYOLLARI GENEL MDRL

98

ULUSLARARASI BYK BARAJLAR KOMSYONU (ICOLD)

99

ULUSLARARASI KURULULARIN TRKYEDEK BRO VE TEMSLCLKLER - BRLEM MLLETLER KALKINMA


PROGRAMI (UNDP)

100

ULUSLARASI HDROLK MHENDSL VE ARATIRMA BRL (IAHR)

101

NVERSTELER

102

WORLD WATER FORUM (WWF)

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DS personeline uygulanan GZFT almasna benzer

deerlendirilmeye alnaca belirtilip, konu hakknda

olarak d paydalara uygulanan anketlerde de kurumun

bilgi verilerek almann ama ve esaslarna uygun

gl ve zayf olduu yanlarn belirtilmesi beklenmi,

biimde detayl olarak deerlendirilmesi istenmitir.

yz yze grmeler kiilerin rzas dahilinde yaplm

Bu grmelerden ortaya kan bilgiler nda;

ve kendilerine grlerinin Payda Analizi raporunda

6,1

6,8
1,6

3,3

4,2
4,6

6,3
5,8

6,4
6,9

6,6

5,8

5,8

4,8

6,2
5,9
5,7
5,8

6,8
6,7

5,2

6,5

KURUM/KURULU TR

Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

evre ve Takn

Kamu Sektr
zel Sektr
Sivil Toplum Kurulular
Yerel Ynetimler
Kalknma Ajanslar
Dier

DSnin kurumsal kimliinin son derece gl olmasnn

baarl olamad,

yansra,

> Kurumsal hizmet ve uygulamalar, bu iletiimsiz-

> zellikle HES (Hidroelektrik Santral) bulunan ve

likten doan nyarglar ve blgesel mnferit uygula-

hala yapm devam eden blgelerde birok mnferit

malar nedeniyle kamuoyundan beklenen destei

uygulamann yapld ve kuruma iletilen ikyetlere

alamad ve bu durumun, tekilatmz iin hem zayf

cevap alnamad,

bir yn hem de kurum imajna ve kimliine etki eden

> Baz sulama birliklerinin mnferit uygulamalarnn

temel bir tehdit olduu, grleri de vurgulanmtr.

ifti ve kyly madur ettii,


> Sulama birlikleri ile DS arasnda iletiim ve ibirlii

te yandan, DS almalarnda en olumlu

sorunlarnn olduu,

deerlendirilen alann enerji olmas dikkat ekmektedir.

> Toplulatrma faaliyetleri konusunda ifti ve

Trkiyenin enerji politikalarna dorudan etki eden

kylye yeterli dzeyde bilgi aktarmnn yaplmad,

yatrmlaryla DS, kamuoyunda genel olarak pozitif

> DSnin kurumdan hizmet alan vatandalarn

bir imaj izmekte olup bu yatrmlarn konvansiyonel

problemlerinin zmnde yetersiz kald,

tepeden inmeci yntemlerden ziyade kamuoyuyla

> Fiziksel altyap, AR-GE ve teknoloji yenileme

karlkl bir diyalog kurularak ve hizmet verilen

almalarnda brokratik ileyiin yavalndan

alanlarda kamuoyunun ihtiyalar gzetilerek yaplmas

kaynaklanan aksamalarn olduu,

hem kurum imajn glendirecek hem de iletiimsel

> Kuruma yneltilen eletirilerin temelinde, DSnin

sorunlarn nne geilerek DSnin saygnln

kendi almalarnn tantm noktasnda yeterli lde

arttracaktr.

31

5,5

6,6

6,3

6,2
5,4

5,9

6,9
6,3

6,6
5,7

6,2

6,7

UNVAN

Ynetici Deil
Orta Dzey Ynetici
st Dzey Ynetici

Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

Sonu

evre ve Takn

st ynetim ile ilgili sorular sorulmu, ayrca tekilatn


stratejik ama ve hedeflerinin belirlenmesinde de

Gerek yz yze grmeler ve gerekse evrimii

kullanlan, GZFT analizi ile DSnin gl ve zayf

oturum srasnda gerekletirilen Payda Anketi ile

ynleri, uzun dnemde etkili olabilecek frsatlar ve

alanlarmza; fiziki koullar, mesleki geliim ve eitim,

tehditler belirlenmitir.

6,0

6,7

6,5

6,0

6,1

6,0

6,2

6,1

CNSYET

Kadn
Erkek

Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

evre ve Takn

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

4,7

5,3

6,3
6,0
6,5

7,2
6,3

6,6
6,2
6,0

6,9
6,2
6,1
6,1

5,8
6,3
5,9
5,7
5,6

7,6

YA

18-24
25-34
35-44
45-54
55-65
Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

evre ve Takn

Fiziki Koullar asndan yaplan deerlendirmelerde;

Mesleki Geliim Ve Eitim asndan yaplan

7.1 puanla ofis aydnlatmas en ok, 5,6 puanla ofis

deerlendirmelerde;

dzeni en az memnun kalnan alma ve Ortam

Kurum i/D Yaplan Eitimler, hakknda yaplan

Koullar, 7,2 puanla ulam en ok, 4 puanla sosyal

deerlendirmelerde genel olarak 3.8 puanlk dk

etkinlikler en az memnun kalnan Sunulan Hizmetler,

memnuniyet dzeyi gzlenmekle beraber 4,7 puanla

Kurum ii mesajlama sistemi 7,1 puanla en ok, kablosuz

eitimlerden kazanlan bilgi ve becerilerin etkin olarak

internet 3,3 puanla en az memnun kalnan Teknolojik

kullanlmas en ok, 3.2 puanla kurum d eitimlerin

alt yap olarak belirlenmitir.

yeterlilii en az memnun kalnan balklardr.

Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

6,0
6,1
6,0
6,7

6,6
6,5

5,5

6,3
6,3

6,2
5,9
6,0
6,4

5,6

5,5
5,8
5,9
6,3
6,6

7,3

RENM DURUMU

evre ve Takn

lkretim-Ortaretim
Lise
Meslek Yksek Okulu/
Ak retim
niversite-Lisans
Yksek Lisans, Doktora

33

st Ynetimin Deerlendirilmesiyle ilgili sorulan

sonucunda srasyla 7 ve 6,8 puanlarla saygnlk ve

sorularda; 4,8 puanla st ynetim ile ilgili sorunlarn

gvenilirlik en ok, kurumsal kimlik ve bilimsellik ise

zlmesi iin destek olunmas en ok; 4 puanla st

srasyla 5,7 ve 5,8 puanlarla en az memnun kalnan

ynetim alanlarnn grev dalmnda eitlik gzetmesi

temel balklar olmutur. DSnin verdii hizmetler

en az memnun kalnan st Ynetim le likiler

asndan yaplan deerlendirmelerde ime suyu hizmeti

maddelerdir.

6,9 puanla en yksek, yine DSnin verdii enerji hizmeti


ise 6,1 puanla en dk memnuniyete sahip hizmetler

Yaplan d payda yz yze grmeleri ve evrimii

olarak ne kmtr. Ayrca, DSnin gl ve zayf

anketiyle ise, payda kurumlarn DS hakkndaki

ynleri ayn zamanda bu hizmetlerin kullanclar

genel grleri deerlendirilmitir. Bu deerlendirme

tarafndan da dile getirilmitir.

6,3
6,5
5,9
6,3
6,1

6,6
6,2
6,3
6,5
6,8

6,4
6,4
6,0
6,8
6,0

5,8
5,8

6,5
6,9
6,2

HZMET YILI

0-5 Yl
6-10 Yl
11-15 Yl
16-20 Yl
21+ Yl
Tarm (Sulama)

Enerji

Hizmet (me Suyu)

evre ve Takn

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

E- KURULU ANALZ VE EVRE


ANALZ

Organizasyonun ikinci kademesinde Daire Bakanlklar

Organizasyon Yaps

danma ve denetim ile yardmc hizmet fonksiyonlarn

ve edeer statdeki Merkez Tekilat Birimleri ile


DS Blge Mdrlkleri yer almaktadr. Ana hizmet,
st ynetim adna takip eden merkez tekilat birimleri
kurmay; Blge Mdrlkleri ise kendi grev sahalar

Devlet Su leri Genel Mdrl (DS) aamal

kapsamnda fonksiyonlarn tmn merkez tekilat

bir organizasyon yapsna sahiptir. st ynetim birimi

adna yrten kumanda birimleridir.

Ankaradaki Genel Mdrlk makamdr.

DEVLET SU LER GENEL MDRL BLGE VE UBE MDRLKLER

A
233

11

232

Tekirda

Kocaeli

114

15

Yalova

252

12

Karacabey

D E N Z

BALIKESR

Bolu

Dzce

32

54

ANKARA

Bilecik

11

orum
52

33

ESKEHR
3

25

Krkkale

51

56

Yozgat
123

31

Ktahya

Krehir

34

Manisa
2

122

183

22

Uak

ZMR

Afyonkarahisar

23

Nevehir

44

Aksaray

21

E G E

231

ankr

53

55

Sakarya

BURSA

251

23

234

141

psala

KASTAMONU

Karabk

Zonguldak

14

STANBUL

113

anakkale

74

Bartn

112

111

A
Sinop

Krklareli
EDRNE

Nide

KONYA

AYDIN
211

212

ISPARTA

Denizli

21

181

182

18

Burdur

Mula
213

13

43

Karaman

ANTALYA

Mersin

42

131

67

Elmal
132

Silifke

Finike

62

133

45

Ereli

41

K.K.T.C.

35

Bugn Trkiye genelinde Akarsu Havzalar dikkate

mdrl adna belli bir corafi alanda grevli ve/

alnarak yaplandrlm durumda ikisi geici olmak

veya entegre bir projeyi/iletmeye alnm tesisleri sevk

zere 26 adet Blge Mdrl bulunmaktadr.

ve idare etmekten sorumlu ube mdrlkleri veya

Bu Blgelerden ikisi DS oruh Projeleri 26.Blge

mstakil bamhendisliklerden olumaktadr.

Mdrl (Artvin) ile DS Ilsu Projesi 16. Blge


Mdrl (Mardin) geici Blge Mdrlkleridir.

Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti (KKTC)nin


ihtiyac olan sulama, ime ve kullanma suyunun

Organizasyonun nc kademesi ise Blge

temini maksadyla geici statl, KKTC Proje ube

Mdrlkleri tekilatnda almalarn srdren blge

Mdrl (Lefkoa) bulunmaktadr.

SAMSUN

26

7
71

243

ARTVN
Ordu

Amasya

75

22

226

73

221

Giresun

Tokat
192

SVAS

Rize

KARS
ERZURUM

225

Erzincan
19

24

241

Bayburt

223

Suehri

224

TRABZON

Gmhane

72

Ardahan

82

Idr

Ar

81

85

242

191

Tunceli
Bingl

93

Mu

94

ELAZI

Malatya

12

121

91

DYARBAKIR

Batman

10

Adyaman

16
152

61

202

64

Kilis

Gaziantep

Siirt
174

201

Osmaniye

VAN

104

101

203

20

17

103

204

KAHRAMANMARA

171
173

92

Afin

ADANA

Bitlis

172

KAYSER

151

15

Viranehir

MARDN

Nusaybin

Hakkari

rnak

102

ANLIURFA

Hatay
63

Genel Mdrlk
Blge Mdrl
132

Blge Mdrl Snr


25

Blge Mdrl Numaras

ube Mdrl ve Numaras

ube Mdrl Snr

Geici Blge Mdrl

Geici Blge Mdrl Snr

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DEVLET SU LER GENEL MDRL TEKLAT YAPISI


(3046 sayl Kanuna gre)

GENEL MDR

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

TEFT KURULU
BAKANLII

HUKUK
MAVRL

DENETM BRM
BAKANLII

ZEL KALEM
MDRL

STRATEJ
ETT PLANLAMA VE
GELTRME DARES TAHSSLER DARES
BAKANLII
BAKANLII

JEOTEKNK
HZMETLER VE
YER ALTI SULARI
DARES BAKANLII

EMLAK VE
KAMULATIRMA
DARES
BAKANLII

DI LKLER

UMUM
MNASEBETLER

BASIN
MAVRL

PROJE VE
NAAT DARES
BAKANLII

BARAJLAR VE
HDROELEKTRK
SANTRALLER DARES
BAKANLII

MESUYU
DARES
BAKANLII

MAKNA MALAT TEKNK ARATIRMA LETME VE BAKIM HDROELEKTRK


VE DONATIM
VE KALTE KONTROL
ENERJ DARES
DARES
DARES
DARES BAKANLII
BAKANLII
BAKANLII
BAKANLII

PERSONEL VE
ETM DARES
BAKANLII

ANA HZMET BRMLER


DANIMA - DENETM BRMLER
YARDIMCI HZMET BRMLER

ATIKSU DARES
BAKANLII

DESTEK
HZMETLER
DARES BAKANLII

TEKNOLOJ
DARES
BAKANLII

37

DEVLET SU LER GENEL MDRL TARA VE YURTDII TEKLATI

GENEL MDR

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

GENEL MDR
YARDIMCISI

DS 1. BLGE
MDRL
BURSA

DS 2. BLGE
MDRL
ZMR

DS 3. BLGE
MDRL
ESKEHR

DS 4. BLGE
MDRL
KONYA

DS 5. BLGE
MDRL
ANKARA

DS 6. BLGE
MDRL
ADANA

DS 7. BLGE
MDRL
SAMSUN

DS 8. BLGE
MDRL
ERZURUM

DS 9. BLGE
MDRL
ELAZI

DS 10. BLGE
MDRL
DYARBAKIR

DS 11. BLGE
MDRL
EDRNE

DS 12. BLGE
MDRL
KAYSER

DS 13. BLGE
MDRL
ANTALYA

DS 14. BLGE
MDRL
STANBUL

DS GAP 15. BLGE


MDRL
ANLIURFA

DS 17. BLGE
MDRL
VAN

DS 18. BLGE
MDRL
ISPARTA

DS 19. BLGE
MDRL
SVAS

DS 20. BLGE
MDRL
KAHRAMANMARA

DS 21. BLGE
MDRL
AYDIN

DS 22. BLGE
MDRL
TRABZON

DS 23. BLGE
MDRL
KASTAMONU

DS 24. BLGE
MDRL
KARS

DS 25. BLGE
MDRL
BALIKESR

YURTDII TEKLATI

DS ILISU PROJES
DS - KKTC
DS ORUH
PROJE MDRL PROJELER 26. BLGE
16. BLGE
KUZEY KIBRIS TRK
MDRL
CUMHURYET-LEFKOA MDRL ARTVN
MARDN

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

BLGE MDRLKLERNN BULUNDUU LLER VE BALI LLER


BLGE MDRL

MERKEZ

BALI LLER

DS 1. Blge Mdrl

Bursa

Kocaeli, Yalova

DS 2. Blge Mdrl

zmir

Manisa, Uak

DS 3. Blge Mdrl

Eskiehir

Ktahya, Bilecik, Sakarya

DS 4. Blge Mdrl

Konya

Nide, Karaman, Aksaray, Konya (Akehir hari)

DS 5. Blge Mdrl

Ankara

ankr, orum, Bolu, Krkkale, Dzce

DS 6. Blge Mdrl

Adana

Mersin, Hatay, Osmaniye

DS 7. Blge Mdrl

Samsun

Sinop, Amasya, Tokat, Ordu

DS 8. Blge Mdrl

Erzurum

Erzincan (Kemaliye hari), Ar

DS 9. Blge Mdrl

Elaz

Bingl, Malatya, Tunceli, Kemaliye (Erzincan)

DS 10. Blge Mdrl

Diyarbakr

Mardin, Siirt, rnak, Batman

DS 11. Blge Mdrl

Edirne

Tekirda, Krklareli

DS 12. Blge Mdrl

Kayseri

Krehir, Nevehir, Yozgat

DS 13. Blge Mdrl

Antalya

DS 14. Blge Mdrl

stanbul

DS GAP 15. Blge Mdrl

anlurfa

DS Ilsu Projesi 16. Blge Mdrl

Mardin

DS 17. Blge Mdrl

Van

Mu, Bitlis, Hakkari

DS 18. Blge Mdrl

Isparta

Afyonkarahisar, Burdur, Akehir (Konya)

DS 19. Blge Mdrl

Sivas

DS 20. Blge Mdrl

Kahramanmara

Gaziantep, Adyaman, Kilis

DS 21. Blge Mdrl

Aydn

Mula, Denizli

DS 22. Blge Mdrl

Trabzon

Giresun, Gmhane, Rize, Bayburt

DS 23. Blge Mdrl

Kastamonu

Zonguldak, Bartn, Karabk

DS 24. Blge Mdrl

Kars

Ardahan, Idr

DS 25. Blge Mdrl

Balkesir

anakkale

DS oruh Projeleri 26. Blge Mdrl

Artvin

39

KURUM KLTR

Programnda yer alan projeler nem, aciliyet ve


ncelik gibi kriterlere gre st ynetim tarafndan

DS hizmetlerinin ynetiminde ihtiya duyulan usul ve

deerlendirilerek Yllk Yatrm Programna alnr. Bu

esaslar; mevzuata, bilim ve teknie, kurumsal hafzaya,

sre kurum kltrnn gelitirilerek aktarlmasn

mesleki deerler ile kurumsal ilkelere dayanmaktadr.

salamaktadr.

Suyun fayda ve zararlarnn ynetilmesinde gemiten


gelen, bilgi ve tecrbelerin yazl dokmantasyonlar

Gerekletirilen kurumsal lekteki her faaliyetin,

olan talimatlar, genelgeler, denetim sonular gibi basl

projenin kayt altna alnarak sonularn arivlenmesi

ve dijital ortamdaki kaynaklardan faydalanlmaktadr.

daha sonraki dnemlerde benzer nitelikteki


almalarn bilgi kaynan oluturmaktadr.

DSde gerek i iletiim gerekse d iletiimde resmi,


ak iletiim ara ve yntemleri kullanlr. Her trl

Sunulan hizmet kapsam itibariyle DS yurt sathna

yazma Resmi Yazmalarda Uygulanacak Esas

yaylm bir kurumdur. Bu bakmdan, lkemizin

ve Usuller Hakknda Ynetmelik erevesinde

her kesinde vatandalarn taleplerine muhatap

yrtlr. Birimlerin kendi iindeki iletiimi; resmi

olmaktadr. Vatanda ve hizmet odakl olarak zverili

yazma, muhtra ve talimatlar, periyodik toplantlar,

alma anlay, DSnin kurulduu gnden bu gne

seminer, sempozyum, alma plan, raporlama

benimsemi olduu en temel zellikler arasnda yer

sistemi, haberleme ara ve yntemleri kullanlarak

almaktadr.

salanmaktadr. Arazi almalarnda iletiim genelllikle


telsizle yaplmaktadr. alanlarn dilek, ikyet

DS personelinin ada gelimeleri takip etmesi;

ve nerilerini st ynetime iletmelerinde e-posta,

ilerine ksa srede uyum salayarak bilgi, beceri ve

dileke, iletiim kutular, alan memnuniyeti anketleri

tutum kazanmalar, grev ald ve ileride grev almas

kullanlmaktadr. Gerek ve tzel kiilerin Bilgi Edinme

muhtemel alanlarda uzmanlamalarn salayarak st

Kanunu erevesinde yapaca bavurular ilgili yasa ve

grevlere hazrlanmalarn temin etmek maksatlaryla

ynetmelikler erevesinde neticelendirilmektedir.

hizmet ii eitim faaliyetlerine byk nem


verilmektedir. Bu eitimler genel olarak intibak, meslek

Bunun yan sra DSnin asli faaliyet konularndaki

ve ihtisas eitimleri olarak gerekletirilmektedir.

mesleki-teknik bilginin temini ve gelitirilmesi iin

Teorik bilgilerden ok dorudan yaplan ie dnk

dier kamu kurumlar, akademik kurulular, ulusal

olarak dzenlenen ve alannda uzmanlam

ve uluslararas mesleki otoriter kurulularla ortak

personelimiz tarafndan verilen uygulamal eitimler

gerekletirilen eitsel faaliyetlerden edinilen bilgiler

de DSde dzenlenen hizmet ii eitim faaliyetleri

de kullanlmaktadr.

ieresinde nemli bir yer tutmaktadr. Sz konusu


tm bu eitimler yoluyla kurumsal bilgi ve tecrbe

DSde her yl st yneticilerin katld Mutabakat,

greve yeni balayan personelimize aktarlrken,

Deerlendirme ve Takdim toplantlar karar alma

kurum kltrnn ve kurumsal aidiyet duygusunun

srecinde nemli bir yer tutmaktadr. Bu toplantlar

gelitirilmesine de katkda bulunulmaktadr.

sonunda hazrlanan Uzun Vadeli Uygulama ve Yatrm

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

NSAN KAYNAKLARI
DS Genel Mdrlnde 20.021 personel istihdam
edilmekte olup, dalm aada verilmitir.

DSI GENEL MDRL PERSONEL ( 13.10.2014 Tarihi tibariyle)


Pozisyonu

Snf / Stats

Merkez

Genel dari Hizmetleri

479

Teknik Hizmetler

Avukatlk Hizmetleri

Daimi Personel

Toplam

Oran (%)

1.784

2.263

11,30

922

4.866

5.788

28,91

63

70

0,35

Salk Hizmetleri

21

56

77

0,38

Yardmc Hizmetler

41

143

184

0,92

Devlet Memurlar Toplam

1.470

6.912

8.382

41,87

405

10.738

11.143

55,66

Daimi Personel Toplam




Part -Time Rasat


4/C Geici Personel

1.875

17.654

19.529

97,54

73

73

0,36

14

405

419

2,09

Genel Toplam

1.889

18.132

20.021

100,00

Szlemeli Personel
Daimi i

Tara

0,02

41

TEKNK PERSONELN BRANLARA GRE DAILIMI

DSDEK TEKNK PERSONEL (13.10.2104 Tarihi tibariyle)


M/S PERSONEL SAYISI

MERKEZ

TARA

TOPLAM

naat Yksek Mhendisi / Mhendis

258

1.323

1.581

Makina Yksek Mhendisi / Mhendis

83

426

509

Elektrik Yksek Mhendisi / Mhendis

21

114

135

Elektronik Yksek Mhendisi / Mhendis

23

110

133

Maden Yksek Mhendisi / Mhendis

15

71

86

Mimar - Yksek Mimar

11

36

47

Meteoroloji Yksek Mhendisi / Mhendis

35

94

129

Fizik Yksek Mhendisi / Mhendis

16

25

Kimya Yksek Mhendisi / Mhendis

23

69

92

Harita Yksek Mhendisi / Mhendis

29

255

284

10

121

551

672

Orman Yksek Mhendisi / Mhendis

27

31

Jeoloji Yksek Mhendisi / Mhendis

80

391

471

Jeofizik Yksek Mhendisi / Mhendis

13

68

81

11

31

98

129

Metalurji Mhendisi

12

Su rnleri Mhendisi

25

26

11

42

53

788

3.732

4.520

Lisansiyerler

25

24

49

Teknikerler - Yksek Teknikerler

65

808

873

Teknisyenler

107

395

502

Toplam

197

1.227

1.424

GENEL TOPLAM

985

4.959

5.944

Endstri Yksek Mhendisi / Mhendis


Ziraat Yksek Mhendisi / Mhendis

Matematik Yksek Mhendisi / Mhendis


evre Yksek Mhendisi / Mhendis

Bilgisayar Mhendisi
ehir Plancs
Toplam

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

BLG TEKNOLOJLER

eitim ve yatrm projelerinin izlenmesi gibi hususlarda


hem zaman hem de maliyet asndan tasarruf

Trkiyede 1993 ylnda faaliyete geen internet

salanmtr. Bu sistemle ayn anda birden ok nokta

ve kullanm gnmzde inanlmaz boyutlara

arasnda SD ve HD kalitesinde grntl grme

ulamtr. DSde ilk internet balants 1995 ylnda

yaplabilmektedir.

64 Kilobit/slik hzla salanm, 1997 ylnda kurum


a (network) kurulmu ve bu a zerinde alan

Mevcut bulunan DS Telsiz Sistemlerinin yenilenmesi

programlarn yazlmna balanmtr. DS, bilgisayar

maksadyla yaplan almalar sonucunda son teknoloji

an Trkiye genelinde geniletme almalarna 2000

Saysal Telsiz Sistemlerinin kullanmna balanm

ylnda balam ve Blge Mdrlkleri 64 Kilobit/slik

olup, anlurfa, Sivas, Antalya ve Balkesir Blge

telefon hatt balants ile Genel Mdrlk ana dahil

Mdrlklerimiz saysal sisteme geirilmitir. 4 yl

edilmitir.

iinde tm Blge Mdrlklerimizin yeni Telsiz


Sistemine geirilmesi hedeflenmektedir.

DS Genel Mdrl 5-15 Megabit/s bant


geniliine haiz fiber optik kablo ile TTNet metro

Genel Mdrlk Makam ile 26 Blge Mdrl

ethernet ana gemi, Blgelerimize bal 88 ube

ve Atksu, Hidroelektrik Enerji, Teknik Aratrma ve

Mdrl G.SHDSL zerinden 2-5 MBps ile Genel

Kalite Kontrol ve Makina malat ve Donatm Dairesi

Mdrlmze balanmtr. Hizmet kalitesi ve

Bakanlklar arasnda tek tu kullanarak dorudan

hznn artrlmas maksadyla, DSnin hem noktadan

eriim salanmas maksadyla IP Telefon hizmeti

noktaya balant kapasitesi hem de internet k 600

salanmtr.

Megabit/s (TTNet metro ethernet) olmutur.


E-DEVLET
nternet klarnn filtre edilmesini salayan
yazlm ve internetten gelen e-postalar virs ve

Gnmzde bilginin retilmesi yannda retilen bilgiye

spam kontrollerinden geiren antivirs program

eriebilmek ve etkin olarak kullanmak, kreselleen

ykl sunucular devreye alnmtr. Elektronik posta

dnyada lkelerin rekabet glerini artrmalarnda ve

hizmeti 8 adet sunucu zerinden gvenli bir ekilde

kalknmalarnda ok nemli hale gelmitir. e-devlet

salanmaktadr.

srecinde Kurum Vizyonuna uyumlu bilgi sistemleri


yaplamas ile belli aamalarda izleme lme ve

htiya duyulan konularda kurslar ve seminerler tertip

deerlendirmeler yapp, elde edilen sonulara gre yeni

edilerek bilgi teknolojilerinin btn tekilat tarafndan

hedef ve eylemler belirlenmelidir.

tannmas ve kullanlmas salanmtr. Gerekli yerlerde


kablosuz a balant sistemi kurularak hizmete

E-devlet, kuruluun i hedefleri dorultusunda i

sunulmutur. DS Blge Mdrlklerinin birbirleriyle

srelerini elektronik ortama tayarak etkinlik,

ve Genel Mdrlkle DS i a (intranet) zerinden

verimlilik ve maliyet tasarrufu elde etmesini salamak

konumalarn salayan VoIP Telefon sistemi devreye

ve yeni i ak ekli iin gerekli kltrel deiimi

alnmtr.

gerekletirmek zere izlenen yol olarak tarif edilebilir.


Bu yaklama paralel olarak en dk maliyetle en

Ayrca DS i a (intranet) zerinden mevcut Video

yksek deeri retmek iin alrken internet ann

Konferans Sistemi kullanlarak Genel Mdrlk ile

zellii olan hz son derece nem kazanmaktadr.

Blge Mdrlkleri arasnda; toplant, seminer, sunum,

43

Bu adan bakldnda kuruluun yeni i aklar iin

DS MAKNE PARKI

gerekli kltrel deiimi gerekletirecek olan e-devlet,


teknolojiden azami istifade etmek ve ynetmek iin

2014 yl sonu itibaryla DSde bulunan i makinelerinin

yararlanlan, en doru yol olarak kullanlan bir ara

says 1.843 adet olup, bunlarn parasal deeri yaklak

olacaktr. Bu kapsamda; DS e-dnm program

olarak 176 milyon ABD Dolardr.

belirlenerek, e-devlet (e-dsi) iin en nemli unsur


olan kurum ii ynetim bilgi a yapsn kurma

letme ve bakm hizmetleri, glet ve baraj ulam

almalar balatlm olup, personel, bordro, bte,

yollar, sondaj ve enjeksiyon, malzeme ve ekipman

yatrm, stok, satn alma, demirba ve makine iletme

tanmas, ett ve kontrollk hizmetleri, takn koruma,

modllerinden oluan misnet uygulamas yannda

takn ve rsubat kontrol vb. iler imkanlar dahilinde

ayrca elektronik imza destekli belge ve ariv ynetim

DS Genel Mdrl makina park ve personeli ile

sistemleri kullanlmaktadr. DSnin kulland her trl

gerekletirilmektedir. Sel (takn), deprem gibi doal

su kaynana ait lme, deerlendirme ve modelleme

afetlerde DS makine park devlet gc olarak acil

almalar sonucunda elde edilen verilerin saklanmas,

yardmda bulunmaktadr.

raporlanmas ve dier uygulamalarda kullanlmas


amacyla Su Veri Taban (SVT) Projesi kullanma

DS makine park ile ilgili bilgiler aadaki tabloda

sunulmutur. Blge Mdrlklerinde metro ethernet

verilmi olup, bunlarn dnda 144.000 metre su ve

balant hzlar artrlarak, DS genelinde almalarda

temel sondaj yapabilme kapasitesine sahip 179 adet

btnlk salanmtr.

sondaj makinas bulunmakta olup, maddi deeri 10,6


milyon ABD Dolardr.

CORAF BLG SSTEM ALIMALARI


Gnmz dnyas hzla gelien teknoloji ile birlikte
bilgi teknolojilerinin kullanlmaya balanlmas
sonucunda bilginin meknsal olarak ynetilmesi
gereklilii erevesinde; bireysel veri tabanlarnda
muhafaza edilen gzlem, analiz, aratrma, retim
neticelerinin, haritalar ve benzeri verilerin, organize
bir ekilde saysal olarak ilikisel veri tabanlarnda
derlenmesi ve saklanmas, bu verilere kurum iinde
hzl ve doru bir ekilde eriim salanmasyla inceleme
ve uygulama alannda daha detayl almalar yapmak,
meknsal bilgiyi depolamak, ynetmek ve analiz etmek
iin CBS etkin olarak kullanlmaktadr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DS MAKNALARI (31.12.2014 tarihi itibariyle)



Ekskavatr

Adet

Paletli Traktr
Ykleyici
(Dozer)

Motorlu
Greyder

Damperli
Kamyon

461

423

193

115

651

58

61

47

Kaz

Kaz

Ykleme

Dzeltme

Tama

Yllk Yapma Gc
87,5 milyon (m3) 54,2 milyon (m3) 17,5 milyon (m3)
204 bin (km)

87,5 milyon
(m3xkm)

Maddi Deeri (Milyon $)


in Cinsi

DS MAKNA PARKI YALILIK DURUMU (31.12.2014 tarihi itibariyle)



Makinann Cinsi

0-10 Ya

Mevcut Miktar
(Adet) (Adet)

11-15 Ya

Oran Miktar
(%) (Adet)

16-20 Ya

Oran Miktar
(%) (Adet)

20 Yatan Byk

Oran Miktar
(%) (Adet)

Oran
(%)

1.843

310

17

464

25

1.067

58

Ekskavatr

461

101

22

204

44

154

33

Paletli Traktr (Dozer)

423

50

12

39

334

79

Ykleyici

193

50

26

141

73

Greyder

115

25

22

90

78

Damperli Kamyon

651

146

22

348

53

Sondaj Makinalar

158

Tama Makinalar

433

130

30

31

Tatlar

864

100

12

Binek, Kaptkat, Pick-Up, Minibs

839

96

25
3.298

naat Makinalar

Otobs
GENEL TOPLAM

157

24

157

99

17

255

59

78

26

660

76

11

75

25

643

77

16

12

17

68

540

16

573

17

46

2.139

65

45

KURULUUNDAN BU YANA DEVLET VE DS BTELER (Cari - TL)


TOPLAM BTELER
Yllar
Devlet

DS Bte ile %
Verilen
Pay

YATIRIM BTELER
DS Revize % Devlet
Bte
Pay

DS Bte ile %
Verilen
Pay

DS Revize %
Bte
Pay

899

123 13,68

123 13,68

1954

3 110

129 4,15

129 4,15

1955

3 995

192 4,81

192 4,81

1 222

183 14,98

183 14,98

1956

3 525

253 7,18

253 7,18

1 049

242 23,07

242 23,07

1957

4 330

404 9,33

404 9,33

1 462

391 26,74

391 26,74

1958

5 107

426 8,34

426 8,34

1 578

411 26,05

411 26,05

1959

6 654

551 8,28

551 8,28

2 264

518 22,88

518 22,88

1960

7 805

561 7,19

561 7,19

2 873

540 18,80

540 18,80

1961

9 552

567 5,94

567 5,94

3 021

542 17,94

542 17,94

1962

10 689

671 6,28

671 6,28

3 498

640 18,30

640 18,30

1963

12 949

728 5,62

728 5,62

4 255

694 16,31

692 16,26

1964

14 606

992 6,79

983 6,73

3 630

857 23,61

815 22,45

1965

18 548

1 339 7,22

1 332 7,18

4 145

1 116 26,92

1 104 26,63

1966

18 529

1 658 8,95

1 607 8,67

4 331

1 399 32,30

1 346 31,08

1967

1968

19 132

1 764 9,22

1 756 9,18

5 251

1 444 27,50

1 431 27,25

22 734

2 163 9,51

2 342 10,30

6 195

1 861 30,04

1 888 30,48

1969

26 669

2 315 8,68

2 410 9,04

6 939

1 906 27,47

1 982 28,56

1970

29 893

2 535 8,48

2 666 8,92

6 991

2 001 28,62

2 089 29,88

1971

38 472

2 743 7,13

2 951 7,67

7 916

2 109 26,64

2 118 26,76


1972

51 968

3 490 6,72

3 589 6,91

9 455

2 723 28,80

2 769 29,29

1973

62 709

4 103 6,54

4 297 6,85

15 565

3 326 21,37

3 190 20,49

1974

83 860

4 884 5,82

5 069 6,04

22 299

3 878 17,39

3 940 17,67

1975

109 253

6 481 5,93

6 874 6,29

30 587

5 025 16,43

5 284 17,28

1976

154 057

9 810 6,37

11 011 7,15

48 732

8 369 17,17

9 265 19,01

1977

225 752

14 433 6,39

16 290 7,22

78 354

13 200 16,85

14 577 18,60

1978

266 359

19 703 7,40

21 966 8,25

82 641

17 012 20,59

18 829 22,78

1979

406 878

27 102 6,66

30 135 7,41

116 886

23 370 19,99

25 108 21,48

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

KURULUUNDAN BU YANA DEVLET VE DS BTELER (Cari - TL)


TOPLAM BTELER
Yllar
Devlet

DS Bte ile %
Verilen
Pay

YATIRIM BTELER
DS Revize % Devlet
Bte
Pay

DS Bte ile %
Verilen
Pay

DS Revize %
Bte
Pay

195 995

38 900 19,85

50 920 25,98

1980

770 040

43 959 5,71

57 278 7,44

1981

1 558 743

105 019 6,74

119 067 7,64

377 500

90 700 24,03

99 201 26,28

1982

1 804 708

114 769 6,36

121 173 6,71

446 700

100 511 22,50

108 712 24,34

1983

2 600 000

169 204 6,51

177 469 6,83

653 600

146 000 22,34

157 564 24,11

1984

3 285 000

230 440 7,01

268 776 8,18

744 500

201 000 27,00

231 898 31,15

1985

5 542 182

394 063 7,11

486 517 8,78

1 004 891

346 500 34,48

427 740 42,57

1986

7 254 100

586 579 8,09

783 855 10,81

1 303 100

530 000 40,67

701 844 53,86

1987

11 050 700

647 204 5,86

1 028 116 9,30

1 854 000

575 900 31,06

881 206 47,53

1988

20 881 900

1 571 383 7,53

1 721 955 8,25

3 471 000

1 458 303 42,01

1 571 456 45,27

1989

32 933 400

2 324 800 7,06

2 713 768 8,24

5 287 600

2 158 000 40,81

2 422 221 45,81

1990

1991

64 400 400

3 759 578 5,84

3 796 645 5,90

9 814 400

3 423 245 34,88

3 237 147 32,98

104 780 000

5 779 115 5,52

7 140 564 6,81

14 650 000

5 023 560 34,29

6 048 392 41,29

1992

207 800 000

11 323 240 5,45

12 386 750 5,96

27 000 000

9 333 540 34,57

10 029 724 37,15

1993

397 179 000

20 345 338 5,12

21 058 598 5,30

47 000 000

17 355 338 36,93

17 691 798 37,64

1994

818 840 000

36 486 920 4,46

28 581 232 3,49

86 000 000

32 180 610 37,42

23 687 435 27,54

1995

1 330 920 000

51 235 815 3,85

57 766 236 4,34

88 500 000

33 543 000 37,90

34 354 414 38,82

1996

3 510 989 000

112 290 300 3,20

116 516 709 3,32 239 000 000

86 440 300 36,17

83 659 126 35,00

1997

6 254 921 000

221 958 290 3,55

282 523 494 4,52 711 433 000

171 560 330 24,11

201 412 281 28,31

1998 14 789 475 000

376 887 600 2,55

431 887 990 2,92 1 260 461 000

284 622 000 22,58

303 089 929 24,05

1999 27 143 467 000

638 916 550 2,35

764 113 392 2,82 1 781 131 000

459 725 000 25,81

502 964 142 28,24

2000 46 713 341 000 1 088 083 250 2,33 1 334 367 946 2,86 3 093 035 000

2001 48 359 962 000 1 309 495 000 2,71 2 031 941 480 4,20 5 010 051 000

736 365 000 23,81

878 971 445 28,42

895 210 000 17,87 1 380 616 844 27,56

2002 98 131 000 000 2 081 671 000 2,12 3 422 687 629 3,49 8 810 865 000 1 357 308 000 15,40 2 539 078 272 28,82
2003 145 949 120 000 3 068 982 000 2,10 3 094 977 229 2,12 8 393 377 421 2 229 435 000 26,56 2 030 712 506 24,19
2004 149 945 082 000 2 790 119 000 1,86 3 125 765 987 2,08 8 734 520 908 1 770 124 000 20,27 2 043 013 216 23,39
2005 155 627 544 000 3 735 649 000 2,40 3 854 660 205 2,48 10 839 270 231 2 665 097 000 24,59 2 657 195 491 24,51

47

KURULUUNDAN BU YANA DEVLET VE DS BTELER (Cari - TL)


TOPLAM BTELER
Yllar
Devlet

DS Bte ile %
Verilen
Pay

YATIRIM BTELER
DS Revize % Devlet
Bte
Pay

DS Bte ile %
Verilen
Pay

DS Revize %
Bte
Pay

2006 174 321 617 000 3 789 577 000 2,17 3 829 564 309 2,20 13 259 862 124 2 625 000 000 19,80 2 595 632 309 19,58
2007 204 988 546 000 3 957 851 000 1,93 4 031 740 471 1,97 14 084 530 417 2 640 300 000 18,75 2 643 669 722 18,77
2008 222 553 217 000 3 792 556 000 1,70 5 252 118 583 2,36 18 528 944 420 2 372 533 000 12,80 3 554 206 083 19,18
2009 262 384 031 920 5 204 153 420 1,98 5 354 396 104 2,04 19 766 647 726 3 646 058 020 18,45 3 726 829 354 18,85
2010 286 981 303 810 6 575 054 000 2,29 6 370 592 396 2,22 27 249 397 906 4 853 465 000 17,81 4 626 211 377 16,98
2011 312 572 607 330 7 366 680 000 2,36 7 031 178 159 2,25 31 275 210 460 5 551 973 000 17,75 5 192 257 159 16,60
2012 350 948 317 871 7 980 416 000 2,27 8 281 596 564 2,36 36 392 197 915 6 070 800 000 16,68 6 067186 564 16,67
2013 404 045 669 000 8 873 363 000 2,20 9 904 537 676 2,45 44 630 992 945 6 720 000 000 15,06 7 305 584 676 16,37
2014 436 332 901 000 9 343 949 000 2,14 0,00 34 503 396 000 6 775 000 000 19,64 0,00
Not: Devlet toplam bteleri, Devlet yatrm bteleri (1954-1996 yllar) ve 2014 yl Devlet ve DS bteleri sene ba deerleriyle,

1997-2013 yllar Devlet yatrm bteleri ise yl sonu deerleri ile verilmitir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

Temel Politikalar ve ncelikler

kldnda kalan alan 769.600 km2dir. Trkiye

TRKYENN SINIRLARI

dnda kalan blm ova, plato, engebeli arazi ve

Trkiye, corafi konumu sebebiyle deiik zelliklere

alvyonlarla rtl ova zellii gsteren deiik

sahip bir lkedir. Kara snrlarnn uzunluu 2.949 km


ve ky snrlarnn uzunluu 7.816 km olan Trkiyenin
toplam snr uzunluu 10.765 kmdir. Batda Yunanistan
ve Bulgaristan, douda Grcistan, Ermenistan,
Azerbaycan/ Nahivan, ran, gneyde Irak ve Suriye ile

topraklarnn yardan fazlasn dalar kaplar. Bunun


yass tepeliklerdir. Trkiyenin 190.000 km2lik alan,
yksekliklerdeki dzlklerden oluur. Platolar 80.000
km2 alan kaplar. Ova ve platolarn toplam 270.000
km2 alana karlk gelmektedir ki bu alan Trkiye
yz lmnn 1/3 kadardr. lenmesi nispeten
kolay olan 100.000 km2lik engebeli ve yass tepeli

kara snrlar vardr.

arazileriyle birlikte Trkiyede dalk alanlarn dnda

Karadeniz kysndaki Rezve Deresi azndan balayarak

arazilerinin toplam 280.000 km2 yani 28 milyon

Edirnenin kuzeybatsna kadar uzanan Bulgaristan


snrnn uzunluu 269 kmdir. Edirnenin gneyi
ile gneybatsndaki Karaaa evresini Trkiye
topraklarnda brakarak Meri Irma boyunca uzanan
Yunanistan snr, Enezin batsnda Ege Denizi kysnda
son bulur. Bu snr 203 kmdir. oruh Irma aznn
gneyindeki Sarp Kynde balayan, Arpaay ve Aras
rma boyunca uzanarak ran snrna ulaan, Grcistan
(276 km), Ermenistan (328 km) ve Azerbaycan /
Nahivan (18 km) snrlarnn toplam uzunluu 622
kmdir. Yksek dalarn doruklarn izleyen 560 km
uzunluundaki ran snr, Irak snrnn balad Kelsim
Gediine kadar uzanr. ran snr Aras Irma ile Van ve
Urmiye glleri havzalarn birbirinden ayran su blm
izgisini izler. Hakkari yresindeki yksek ve dalk
bir kesimden geerek Habur aynn Dicle Irmana
katld noktada sona eren Trkiye-Irak snrnn
uzunluu 384 kmdir. Badat demir yolunun hemen
gneyini izleyen Suriye snr Gvercinkayada Akdeniz

370.000 km2 dzlk alan olduu sylenebilir. Tarm


hektar olarak deerlendirilmektedir. Gncel rakam
ise Tarm Reformu Genel Mdrlnce yrtlen
saysallatrma almalarnn tamamlanmasndan sonra
kesinleecektir.
31.12.2013 tarihli Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi
sonularna gre Trkiyenin nfusu 76.667.864 kii
olup, nfus younluu km2ye 98 kiidir.
AKARSULAR VE GLLER
Trkiyede dalarda bulunan kk gllerle birlikte
120den fazla tabii gl bulunmaktadr. En byk ve
en derin gllerimizden ykseltisi 1.646 m olan Van
Glnn alan 3.712 km2dir. kinci byk gl,
Anadoludaki Tuz Gldr. Derin bir gl olmayan Tuz
Glnn denizden ykseklii 925 m alan ise 1.500
km2dir.

kysna ular; bu snrn uzunluu 911 kmdir.

Trkiyede gllerin topland balca drt blge vardr:

Trkiye ortalama ykseltisi 1.132 mdir. Bu ykseklik,

Gney Marmara (Sapanca, znik, Ulubat, Ku Glleri),

Asyann 1.050 m olan ortalama ykseltisinden daha


fazla olmasnn yan sra, Avrupann 330 m olan

Gller Yresi (Eirdir, Burdur, Beyehir ve Acgl),


Van Gl ve evresi, Tuz Gl ve evresi. Trkiyedeki
gllerin bazlarnn derinlii 30 mden fazla olmakla

ortalama ykseltisinin 3,5 katdr.

birlikte derinlii sadece birka metre olan gllerimiz

Trkiyenin toplam yz lm 783.577 km2 baka

mdir. Kyceiz Gl gibi denizle balants olan gller

bir ifadeyle 78 milyon hektardr. Baraj ve tabii gller

de mevcuttur. Van Glnn ortalama derinlii ise 171


az tuzludur.

49

Tabii gller dnda Trkiyede 825 adet baraj gl

Byk Menderes, Kk Menderes, Gediz ve Meri

bulunmaktadr. Bunlardan bazlarnn yzey alan;

nehirleri; Marmara Denizine Susurluk/Simav ay,

Atatrk Baraj 817 km , Keban Baraj 675 km , Karakaya

Biga ay, Gnen ay dklr. Ayrca Frat ve Dicle

Baraj 268 km , Hirfanl Baraj 263 km , Altnkaya Baraj

nehirleri Basra Krfezinde, Aras ve Kura nehirleri

118 km dir. Trkiye gllerinin yan sra akarsular

ise Hazar Denizinde son bulur. Kzlrmak 1.355 km,

asndan da zengin bir lkedir. Kaynaklar Trkiye

Yeilrmak 519 km, Ceyhan Irma 509 km, Byk

topraklarnda olan birok akarsu deiik denizlere

Menderes 307 km, Susurluk Irma 321 km, Suriye

dklr. Karadenize Sakarya, Filyos, Kzlrmak,

snrna kadar Frat Nehri 1.263 km, Dicle Nehri 523

Yeilrmak, oruh rmaklar; Akdenize Asi, Seyhan,

km, Ermenistan snrna kadar Aras Nehri 548 km

Ceyhan, Tarsus, Dalaman rmaklar; Ege Denizine

uzunluundadr.

KARADENZ
KIRKLAREL
EDRNE
TEKRDA

KOCAEL
YALOVA
BURSA

ANAKKALE

BARTIN

ZONGULDAK

STANBUL

SNOP

KASTAMONU

KARABK
SAKARYA DZCE

SAMSUN
ANKIRI

BOLU

ESKEHR

KTAHYA

ANKARA

GMHANE BAYBURT

EGE DENZ

MANSA

YOZGAT

NEVEHR

AFYONKARAHSAR

AYDIN
MULA

DENZL

ISPARTA

TUNCEL
KAYSER

MALATYA

BNGL

NDE

K.MARA

KARAMAN

ADANA

OSMANYE

MERSN

MARDN

ANLIURFA
GAZANTEP
KLS

KLM

-44

-54

-63
3
634
-72
6
727
-84
3
844
-99
1
992
-1.2
79
1.2
801.7
15
1.7
162.2
45

300 Kilometre

HAKKAR

548

150

IRNAK

YAI (mm)

259

75

SRT
BATMAN

ADIYAMAN

447

AKDENZ

VAN

BTLS

ELAZI

HATAY

MU

DYARBAKIR

KONYA

BURDUR
ANTALYA

ARI

ERZNCAN

SVAS

AKSARAY

ZMR

IDIR

ERZURUM
KIRIKKALE
KIREHR

UAK

KARS

GRESUN

TOKAT

BLECK

BALIKESR

ORDU

AMASYA

ORUM

ARDAHAN

ARTVN

RZE

TRABZON

Akdeniz ikliminde yazlar kurak ve ok scak, klar


yal ve lk geer. Kuzeyde ise her mevsim yal

Trkiyede yar kurak iklim zellikleri grlr. Buna

olan Karadeniz iklimi grlr. blgeler step iklimi

karn Trkiyenin tarafnn denizlerle evrili olmas,

karakterindedir ve sradalarla evrelenmi olduundan

yksek sradalarn kylar boyunca uzan, ani ykselti

az ya alr. Yllk ve gnlk scaklk farklar oktur.

deiiklikleri ve kyya olan uzaklk, iklim zelliklerinin

ve Dou Anadoluda klar uzun ve souk, ky

ksa mesafelerde farkllamasna sebep olmaktadr.

blgelerindeyse ksa ve lktr. Ya Blgeye ve

Scaklk, ya ve rzgarlar da iklim zelliklerine bal

Zamana Gre Byk Farkllklar Gsterir.

olarak farkllklar gsterir. Kuzey ile gney arasndaki


enlem fark da (6) scaklk deiiminde nemli bir rol

Trkiyenin zellikle dalk olan ky blgelerinde ya

oynamaktadr. Bu yzden gney blgeleri, subtropikal

boldur (1.000~2.500 mm/yl).

iklimlere benzer Akdeniz ikliminin etkisi altndadr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

Kylardan i blgelere gidildike ya azalr. Marmara

Bu alann 5,9 milyon hektarlk blm sulamaya

ve Ege blgelerinde, Dou Anadolunun yaylalarnda ve

alm, bununda 3,61 milyon hektar DS tarafndan

dalarnda ya 500~1.000 mm/yldr. Anadolunun

ina edilmi modern sulama ebekesine sahiptir.

birok yerinde ve Gneydou Anadoluda ya


350~500 mm/yldr. Tuz Gl evresi Trkiyenin en

SU KAYNAKLARI

az ya alan yerlerinden biridir (250~300 mm/yl).


Dnyadaki toplam su miktar 1,4 milyar km3tr. Bu
Trkiyenin hemen hemen her yerinde kar ya gr-

sularn %97,5i okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su

lr. Fakat kar yann grld gn says ve karn

olarak, %2,5i ise nehir ve gllerde tatl su olarak

yerde kalma sresi blgesel farkllklar gstermektedir.

bulunmaktadr. Bu kadar az olan tatl su kaynaklarnn

Akdeniz Blgesinde kar ya ylda 1 gn ve daha

da %90nn kutuplarda ve yeraltnda bulunmas

az, Dou Anadoluda 40 gnden fazladr. Karn yerde

sebebiyle insanolunun kolaylkla yararlanabilecei

kalma sresi Akdeniz ve Ege kylarnda 1 gnden

elverili tatl su miktarnn ne kadar az olduu

az, Marmara ve Karadeniz kylarnda 10~20 gn,

anlalmaktadr.

Anadoluda 20~40 gn ve Dou Anadoluda ErzurumKars blmnde 120 gn civarndadr. Yksek dalarda

Trkiyede yllk ortalama ya yaklak 643 mm olup,

yln her mevsimi karla rtl alanlara rastlamak

ylda ortalama 501 milyar m3 suya tekabl etmektedir.

mmkndr. Dalarda bulunan karlar yava yava

Bu suyun 274 milyar m3 toprak ve su yzeyleri ile

eriyerek akarsular ve yeralt sularn besler.

bitkilerden olan buharlamalar yoluyla atmosfere


geri dnmekte, 69 milyar m3lk ksm yeralt suyunu
beslemekte, 158 milyar m3lk ksm ise aka geerek

TOPRAK KAYNAKLARI

eitli byklkteki akarsular vastasyla denizlere


Trkiyenin yz lm 78,36 milyon hektar olup, bu

ve kapal havzalardaki gllere boalmaktadr. Yeralt

alann yaklak te birini oluturan 28 milyon hektar

suyunu besleyen 69 milyar m3lk suyun 28 milyar m3

tarm yaplan arazidir. Yaplan ettlere gre; mevcut su

pnarlar vastasyla yerst suyuna tekrar katlmaktadr.

potansiyeli ile teknik ve ekonomik olarak sulanabilecek

Ayrca komu lkelerden lkemize gelen ylda ortalama

arazi miktar 8,5 milyon hektar olarak hesaplanmtr.

7 milyar m3 su bulunmaktadr. Bylece lkemizin brt


yerst suyu potansiyeli 193 milyar m3 olmaktadr.

TOPRAK KAYNAKLARI


DURUM

MKTARI
(Milyon ha)

Trkiyenin Toplam Yzlm

78,36

Toplam Tarm Alan

28,00

Sulanabilir Alan

25,80

Ekonomik Olarak Sulanabilir Alan

8,50

Sulanan Alan

5,90

DS Tarafndan Sulanan alan

3,61

51

Yeralt suyunu besleyen 41 milyar m3 de dikkate

Trkiye statistik Kurumu (TK) 2030 yl iin

alndnda, lkemizin toplam yenilenebilir su

nfusumuzun 100 milyon olacan ngrmtr. Bu

potansiyeli brt 234 milyar m olarak hesaplanmtr.

durumda 2030 yl iin kii bana den kullanlabilir su

Ancak gnmz teknik ve ekonomik artlar

miktarnn 1.120 m3/yl civarnda olaca sylenebilir.

erevesinde, eitli maksatlara ynelik olarak

Mevcut byme hz, su tketim alkanlklarnn

tketilebilecek yerst suyu potansiyeli yurt

deimesi gibi faktrlerin etkisi ile su kaynaklar

iindeki akarsulardan 95 milyar m , komu lkelerden

zerine olabilecek basklar tahmin etmek mmkndr.

yurdumuza gelen akarsulardan 3 milyar m olmak

Ayrca btn bu tahminler mevcut kaynaklarn 20 yl

zere, ylda ortalama toplam 98 milyar m tr. 14,7

sonrasna hi tahrip edilmeden aktarlmas durumunda

milyar m olarak belirlenen yeralt suyu potansiyeli ile

sz konusu olabilecektir. Bu sebeple Trkiyenin

birlikte lkemizin tketilebilir yerst ve yeralt su

gelecek nesillerine salkl ve yeterli su brakabilmesi

potansiyeli ylda ortalama toplam 112 milyar m olup,

iin kaynaklarn ok iyi korunup, aklc kullanlmas

44 milyar m kullanlmaktadr.

gerekmektedir.

Yzey suyunun ekonomik olarak kullanlmasnn uygun

DS projeleri, lkemizin kalknmas ve milletimizin

olmad veya yetersiz olduu alanlarda sulama suyu

refah ve mutluluunun artrlmasnda son derece

talebini yeralt suyundan karlamaktr. lkemizde

nemli yatrmlardr. Bu projelerin bilinen ekonomik

14,7 milyar m yeralt suyu rezervi bulunmakta olup

faydalar yannda, gzle grlmeyen sosyal yararlar da

mevcut rezervin 13,56 milyar m /yl tahsisi yaplmtr.

vardr. lkemizde kullanlan elektriin, gdann itiimiz

suyun ana menei, su kaynaklarn gelitirme projelerine


Su varlna gre lkeler aadaki ekilde

dayanmaktadr. DS, tarm sektrne yatrm yapmak

snflandrlmaktadr:

suretiyle, sulama geliimini salamakta, ifti retimini

Su Fakirlii:

dolaysyla gelirini artrarak, zirai sanayiye girdi

Ylda kii bana den kullanlabilir su miktar

oluturmaktadr. Sanayinin ihtiya duyduu elektrik

1.000 m ten daha az.

ihtiyacnn milli kaynak olan hidroelektrik enerjiden

Su Azl :

karlanmas, isizliin ve gn azaltlmas maksadyla

Ylda kii bana den kullanlabilir su miktar

DS yatrmlarna gereken kaynak salanmaldr.

2.000 m ten daha az.


3

Su Zenginlii:
Ylda kii bana den kullanlabilir su miktar
8.000-10.000 m3ten daha fazla.
Trkiye su zengini bir lke deildir. Kii bana den
yllk su miktarna gre lkemiz su azl yaayan
bir lke konumundadr. Kii bana den yllk
kullanlabilir su miktar 1.519 m3 civarndadr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

SU KAYNAKLARI POTANSYEL
Yllk Ortalama Ya

643 mm/yl

Trkiyenin Yzlm

783.577 km2

Yllk Ya Miktar

501 milyar m3

Buharlama

274 milyar m3

Yer Altna Szma

41 milyar m3

Yzey Suyu
Yllk Yzey Ak

186 milyar m3

Kullanlabilir Yzey Suyu

98 milyar m3

Yer Alt Suyu


Yllk ekilebilir Su Miktar

14.7 milyar m3

Toplam Kullanlabilir Su (net)

112.7 milyar m3

Gelime Durumu
DS Sulamalarnda Kullanlan

32 milyar m3

mesuyunda Kullanlan

7 milyar m3

Sanayide Kullanlan

5 milyar m3

Toplam Kullanlan Su

44 milyar m3

TRKYENN HAVZA HARTASI (25 Havza)


KARADENZ
01

Meri-Ergene H.
13

02

Bat Karadeniz H.

Marmara H.

14

22

23

Dou Karadeniz H.

oruh H.

Yeilrmak H.
04

03

12

Susurluk H.

Sakarya H.

15

Kzlrmak H.

EGE DENZ

Kuzey Ege H.

05

11

Gediz H.

25

Akaray H.

06

Van Gl H.
21

Kk Menderes H.

Dicle-Frat H.

16
07

10

Byk Menderes H.

Burdur
Gller
H.
08

Bat Akdeniz H.

Konya Kapal H.
18

Seyhan H.
09

20

Ceyhan H.

Antalya H.
17

Dou Akdeniz H.

AKDENZ

24

Aras H.

19

Asi H.

53

TRKYENN HAVZALARI
Havza


No
Ad
21

Frat-Dicle Havzas

22

Ya Alan
km2

Ortalama Yllk
Ak (km3)

Potansiyel
tirak Oran

Ortalama Yllk
Verim (I/s/km2)

184.918

52,94

28,5

21,4

Dou Karadeniz Havzas

24,077

14,90

19,5

17

Dou Akdeniz Havzas

22.048

11,07

15,6

Antalya Havzas

19.577

11,06

5,9

24,2

13

Bat Karadeniz Havzas

29.598

9,93

5,3

10,6

Bat Akdeniz Havzas

20.953

8,93

4,8

12,4

Marmara Havzas

24.100

8,33

4,5

11

18

Seyhan Havzas

20.450

8,01

4,3

12,3

20

Ceyhan Havzas

21.982

7,18

3,9

10,7

15

Kzlrmak Havzas

78.180

6,48

3,5

2,6

12

Sakarya Havzas

58.160

6,40

3,4

3,6

23

aruh Havzas

19.872

6,30

3,4

10,1

14

Yeilrmak Havzas

36.114

5,80

3,1

5,1

Susurluk Havzas

22.399

5,43

2,9

7,2

24

Aras Havzas

27.548

4,63

2,5

5,3

16

Konya Kapal Havzas

53.850

4,52

2,4

2,5

Byk Menderes Havzas

24.976

3,03

1,6

3,9

25

Van Gl Havzas

19.405

2,39

1,3

Kuzey Ege Havzas

10.003

2,09

1,1

7,4

Gediz Havzas

18.000

1,95

1,1

3,6

Meri-Ergene Havzas

14.560

1,33

0,7

2,9

Kk Menderes Havzas

6.907

1,19

0,6

5,3

19

Asi Havzas

7.796

1,17

0,6

3,4

10

Burdur Gller Havzas

6.374

0,50

0,3

1,8

11

Akaray Havzas

7.605

0,49

0,3

1,9

Toplam

779.452

186.05

100

209,30

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

HDROELEKTRK POTANSYEL

Ekonomik durgunluklar dikkate alnmazsa, Trkiyede


elektrik tketimi her yl %410 orannda artmaktadr.

Trkiyede teorik hidroelektrik potansiyel 433 milyar

Bu talebi karlamak iin lkemiz yeni enerji projeleri

kWh, teknik olarak deerlendirilebilir potansiyel ise

iin her yl 4 milyar ABD Dolar ayrmak zorundadr.

216 milyar kWh olarak hesaplanmtr. Trkiyenin

Btn dnyada olduu gibi lkemizde de enerji hayati

teknik hidroelektrik potansiyeli dnya teknik

bir konu olduundan, kendine yeterli, srekli, gvenilir

potansiyelinin %2sine, Avrupa teknik potansiyelinin

ve ekonomik bir elektrik enerjisine sahip olunmas

ise %18ine tekabl etmektedir. Avrupa Birliinin yeil

ynnde bata da baml olmayan ve yerli bir enerji

enerji iin uygulad vergi indirimleri ve destekleme

kayna olan hidroelektrik enerjisi olmak zere btn

politikalar ekonomik olarak potansiyelin artmasn

alternatifler gz nne alnmaldr.

salayacaktr.
SULAMA
ABD teknik hidroelektrik potansiyelinin %86sn,
Japonya %78ini, Norve %72sini, Kanada %56sn,

Sulamann nemi

Trkiye ise %37sini gelitirmitir. Uluslararas Enerji

Eski alardan gnmze kadar medeniyetin beii

Ajansnca (IEA) 2020de dnya enerji tketimi

olarak adlandrlan blgeler her zaman su havzalarnn

ierisinde hidroelektrik ve dier yenilenebilir

yaknnda kurulmu, medeniyetler suyun hayat verdii

enerji kaynaklarnn paynn bugne gre %53

topraklarda yeermitir. Tarih boyunca akarsulardan

orannda artaca ngrlm olup, bu her gteki

yararlanma imkn bulan toplumlar dnemlerinin

hidroelektrik potansiyelin deerlendirilmesi olarak

en ileri medeniyetlerini kurmular, bulamayanlar ise

yorumlanmaktadr. Avrupa Komisyonu Birlik stratejileri

yurtlarn terk edip g etmek zorunda kalmlardr.

kapsamnda Avrupa Birlii (AB) ierisinde 2020

Yeryzndeki medeniyetin ilk kayna olarak

ylna kadar i brt enerji tketimindeki yenilenebilir

gsterilen, yaznn bulunduu, verimli topraklarnda ilk

enerji payn %20ye kartmak zere gerekli yasal

tarmn yapld ve verimli hilal olarak da adlandrlan

dzenlemeleri yrrle koymutur.

Mezopotamya, bu ev sahipliini Dicle ve Fratn


bereketli sularna borludur.

HDROELEKTRK POTANSYEL

8.096 MW

letmede
na Edilecek
naat Halinde

22.804 MW

16.624 MW

55

M.. 3000 ylnda Smerler tarafndan yapld sanlan

olarak besleyen iki pazar durumundadr. Ekonomik

bir kanal ebekesiyle Frat ve Dicle Nehirleri birbirine

kalknma hamlesinde her ikisinin de ihmal edilmemesi

balanarak bu nehirlerden daha fonksiyonel ekilde

gerekmektedir.

yararlanld bilinmektedir.
lkemizde, ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon
Gnmzde de su ve sulama nemini korumakta

hektar tarm alannn yaklak %66s sulanabilmektedir.

olup, su arznn giderek artan dnya nfusunun

Beslenme ihtiyacnn karlanmas, sanayinin ihtiyac

taleplerini karlayamamas sebebiyle suyun stratejik

olan tarmsal rnlerin dengeli ve srekli retilebilmesi,

bir meta haline geldiini grmekteyiz. Gelecekte

tarm sektrnde alan nfusun isizlik sorununun

su kaynaklarnn kullanm ve kalitesini etkileyecek

zlmesi ve refah seviyesinin ykseltilmesi iin geri

en nemli faktr nfus olacaktr. Dnyann toplam

kalan yaklak 2,6 milyon hektarn da sulanmas ve

nfusu 2013 ylnda 7 milyar amtr ve 2050de ise

bunun iin gereken sulama tesislerinin bir an nce ina

9,15 milyara ulaaca tahmin edilmektedir. Bir baka

edilmesi zel bir nem tamaktadr.

deyile 2050 ylna gelindiinde, 2010 ylndaki dnya


nfusu, %30 orannda artm olacaktr.

Bu kadar eitli faydalar olan sulamann


gerekletirilmesi, her eyden nce sulanacak arazilerin

Dnyadaki toplam yllk gda maddeleri retimi, toplam

sulamaya elverili olmasna, sulamada kullanlacak

tketimi karlayabilecek dzeydedir. Ancak, eitli

su kaynann yeterli bulunmasna ve kalitesinin

blgeler arasnda kii bana den retim miktar

uygunluuna baldr. Bu iki esas artn mevcudiyeti

ynnden farkllklar vardr.

halinde, suyu sulama sahasna iletecek ve ifti


tarafndan kullanmn salayacak sulama ebekesi

Gelimekte olan lkelerde %60a varan tarmsal

ile fazla sular sulama sahasndan uzaklatracak

istihdamn gelimi lkelerde %7ye kadar dt

olan drenaj ebekesinin tesisi gerekli olur. Btn

grlmektedir. Dier bir ifade ile gelimekte olan

bu fiziki tesislerin tam ve mkemmel olmas bile

lkelerde tarmla megul olan bir kii kendisi dahil

baarl bir sulama iin yeterli olmayacaktr. Nitekim

olmak zere yaklak 2 kiiyi besliyor iken, gelimi

sulama yntemleri canl bir i olup, baars sistemin

lkelerde bu deer 14 kiiye kadar kabilmektedir.

mesul idarece iyi iletilmesi kadar, iftilerin bilgi ve

lkemizde ise tarmsal istihdam oran yaklak %25

becerilerine de baldr.

olup, tarmda istihdam edilen her bir kii kendisi dahil


4 kiiyi beslemektedir.

Deerlendirme kapsamnda bulunan yaklak 2,1


milyon hektar alandaki sonulara gre mevcut sulanan

Tarm sektrnn bir dier ilevi ise kalknmann

alann %76snda yzeysel sulama metotlar (kark,

finansmann salamasdr. Ekonomik kalknmada

tava ve salma) kullanlarak sulama yaplmaktadr. Geri

tarm ve sanayi sektrleri karlkl iliki iinde olma

kalan ksmda ise basnl sulama (yamurlama ve

durumundadr. Gelien tarm, tarm d sektrlerde

damla) yaplmaktadr. Geleneksel (elle boru tama)

retilen girdileri ve tketim mallarn talep ederek

yamurlama sulamas iftiler arasnda btn lke

tarm d sektrlerin daha da bymesini, gelimesini

genelinde yaygn olup, 200.424 hektarn bu metotla

salarken; tarm d sektr de tarmdaki fazla igcne

suland belirlenmitir. DS sulamalarnda yaklak

istihdam alanlar salayarak ve ayn zamanda tarmsal

110.185 hektar alan damla sulama metodu ile

rnleri talep ederek, tarmn gelimesini salayacaktr.

sulanmaktadr. (eker pancar, tahl, yonca, ayiei,

Dolaysyla tarm ve sanayi sektrleri karlkl olarak

bostan ve sebzeler iin).

srekli iliki iinde olan ve birbirlerini karlkl

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

170,6 TL/da

1008,4 TL/da

PROJEL VE PROJESZ DURUMDAK GAYRSAF MLL ZRA GELR DEM

Projesiz

Projeli

Su; zirai gelimede, en nemli girdilerden biridir.

Sulama Projelerinde nceliklerin Belirlemesi

Toprakta bitki iin gerekli olan nemi temin ederek

iftilerin sulama bilincine erimeleri, kendi aralarnda

verimi artrmann yan sra, sektr iklim artlarndan

bir araya gelerek rgtlenmeleri ve katlmc sulama

bamsz klmaktadr. Ayrca ilave istihdam yaratmakta,

ynetimini sahiplenmeleri, sulama yatrmlarn geri

krsal alanda gelir dalmn dzeltmekte, gbre

demeyi benimsemeleri ve sulama sistemi kurulmas

kullanmna imkn salamakta, retimin eitlenmesine

ynnde istek ve beyanda bulunmalar projenin

ve tenebbt mddetinin uzunluuna bal olarak

uygulanmasnda nemli bir aamadr. Bunun en gzel

birim alandan birden fazla rn alnmasna imkn

rnekleri YAS Sulama Kooperatiflerinde grlmektedir.

vermektedir. DS tarafndan sulanan alanlarn 6,5


milyon hektara kmas ile ilave olarak 2 milyon kiiye

Bilindii zere barajlarn; takn koruma, enerji, sulama,

istihdam salanarak ekonomik faydann yannda sosyal

ime suyu gibi birden ok amac olabilmektedir.

fayda da temin edilecek ve byk ehirlere yaplan g

Sulama dndaki ncelikleri gelitirilmi barajlarn

byk lde nlenecektir.

sulama maksadnn da bir an nce devreye alnabilmesi


bakmndan, ncelikle yatrm programna alnarak

Ayrca sulu tarm ile gayri safi milli zirai gelir alt kat

gerekletirilmeleri durumunda, bu yatrmlarn milli

artmaktadr. 2013 yl verilerine gre sulama ncesi

ekonomiye geri dn hzl, katks da daha fazla

projesiz durumda ortalama gayri safi milli zirai gelir

olacaktr. Su kaynann baraj veya glet olmas

170,6 TL/da iken, projeli sulama sonrasnda 1008,4 TL/

sebebiyle iftilere sezon boyunca gvenli ve kaliteli

da olmutur.

su temin edilerek tarmsal retim yapma imkn da


salanacaktr.

57

Cazibe sulama yatrmlar, pompaj sulama yatrmlarna

Sulama letmecilii

nazaran daha ucuz olmas ve iletme srasnda

2013 yl sonu itibaryla iletmeye alan toplam sulama

iftiye getirdikleri ykn de azl sebebiyle tercih

tesisi says 2.320 adet olup, sulama alan net 2.847.382

edilmektedir. Toplulatrma yaplm arazilerde

hektardr.

kamulatrma ve dier yatrm maliyetleri azalarak


iletme srasnda da optimum ve randmanl iletme

Deerlendirme kapsamndaki mevcut sulamalarda kanal

artlar oluacandan, yrede toplulatrma yaplm

tipleri hizmet ettikleri alana gre snflandrldnda;

olmas sulamaya gei iin tercih konusudur. Arazinin

sulamalarn %39 klasik kanal, %44 kanalet ve %17

verimli hatta iklim koullarnn msait olmas sebebiyle

borulu ebekeden olutuu grlmektedir.

birden fazla rn alnabilecek yerlerde ncelikle


sulama projesi gelitirilmesi nem arz etmektedir.

Sulama sonular deerlendirilen yaklak 2,1 milyon


hektar alandaki tespitlere gre toplam drenaj kanal

Trkiyede yksek nfus art ve tarmsal arazilerin

uzunluu ise 24.775 kmdir.

miras yoluyla paylam neticesinde, srekli blnmesi


yznden zirai projelerden beklenen fayday
salamakta baz problemler yaanmakta olup, arazi

DS SULAMALARINDA SU KAYNAI KULLANIMI

toplulatrmas sulama projelerinde kamulatrma


masraflarn bertaraf etmekte, inaat, iletme ve bakm

%81

Yer st Su Kaynaklarndan

%18

%82

Pompaj

miktarda katk salamaktadr. Dier yandan, tarm

%19

Yer Alt Su Kaynaklarndan

arazisi fiyatlarnn srekli art yznden kamulatrma

%16

Cazibeyi Takviye

%84

YAS Sulama Kooperatifi

maliyetlerinde nemli miktarda de yol amaktadr.


Sulama projelerinde teknik ve ekonomik olarak yksek
standartlar salayan modern kapal sulama sistemlerinin
uygulanmas iftilere ve lke ekonomisine nemli

maliyeti proje btesi kadar bir maliyete hatta daha


fazlasna mal olmaktadr.

Cazibe

DSce SULAMAYA AILAN ALAN


Sulamann Durumu

Tesis (Adet)

Net Alan (ha)

DSce letilen Sulamalar

108

142.740

DSce na Edilen ve eitli Kurululara Devredilen Sulamalar

779

2.208.936

30

17.285

Sulama Kooperatiflerince letilen Sulamalar (YAS Kooperatifleri)

1.403

478.421

Toplam

2.320

2.847.382

Bedeli Karlnda DSce na Edilen Sulama Tesisleri

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3.669 km

10.955 km

27.372 km

36.792 km

78.788 km

2. DURUM ANALZ

Kaplamasz

Kaplamal

Kanalet

Sulamalarda iletme ynetimi ile kanal bakm onarmn

Borulu

TOPLAM

> DSce ina edilerek iletmeye alan sulamalarda

yapabilmek ve iftilere ulam imkan salamak

bir yl nce yaplm olan iletme ve bakm

maksadyla yaklak (60.379) km servis yolu da

masraflarnn tamam faydalananlardan iletme

yaplmtr. letme ynetimi sorumluluu Su Kullanc

ve bakm cretleri (ifti tabiriyle sulama creti)

rgtlerine devredilmeye balanmtr. DSce yaplan

eklinde geri alnmaktadr. DS sulamalarnda iletme

devir almalar Dnya Bankasnca desteklenmitir.

ve bakm cretleri her yl Bakanlar Kurulu Karar ile


belirlenmektedir.

DSce gelitirilerek iletmeye alm olan brt 3,610


milyon hektar sulama alannn yaklak %81i yerst
su kaynaklaryla, %19u ise yeralt su kaynaklaryla

> Yaplan deerlendirmelere gre, sulama cretleri


zirai retim deerinin %3-5 civarnda olmaktadr.

sulanmaktadr.

> DSce ina edilerek iletmeye alan sulamalara

DS sulamalarnda uzun yllar ortalamas sulama oran

yaplan kamulatrma dahil yatrm masraflar da

%65, sulama randman ise %45 olmutur.

faydalananlardan geri alnmaktadr. En son olarak, yllk


yatrm creti geri demeleri, 0,15 - 0,75 TL/da arasnda

DS sulamalarnn ounluu ak kanal cazibe sulamas


olduundan iletim randmanlarnn en st seviyeye
karlarak, su kayplarnn en alt dzeye indirilmesi
almalar yaplmaktadr.

belirlenmitir. Geri deme sresi ortalama 11 yldr.

59

SULAMA ORANININ DKLK NEDENLER


Nedenler

Oran (%)

Sosyal ve Ekonomik Sebepler

25

Yalarn Yeterli Olmamas veya iftilerin Ya Yeterli Grmesi

28

Nadasa Brakma

13

Sulama Tesisleri Yetersizlii

Su Kaynann Yetersizlii

Tarm Alanlarnn Yerleim, Sanayi ve Turizm Alanna Dnmesi vb.

Sulanmayan ayr-Mera Alan

Topografya Yetersizlii

Bakm Onarm Yetersizlii

Tuzluluk ve Sodyumluluk

Taban Suyu Ykseklii

Dier Nedenler

DSce gelitirilen sulamalarda sulanan alandaki bitki

Sulama tesislerinin iletme, bakm ve sorumluluu

desenindeki gelimeler incelendiinde en dikkat ekici

Sulama Birliklerinin dnda, sulama kooperatiflerine,

nokta, sulamadan nce kuru tarm yaplan alanlarda

ky tzel kiiliklerine ve belediyelere de

hububat arlkl ekim yaplrken, sulamadan sonra rn

devredilebilmektedir. Devir oran %94e ulamtr.

eitlilii meydana gelmesidir

DSCE NA EDLEREK LETMEYE AILAN TESSLERN DEVR DURUMU

6%

DS
Devir

94%

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

DEVREDLEN SULAMALARIN DEVRALAN RGTLERE GRE DAILIMI


KURUM / KURULU ADI

ADED

ORAN (%)

ALAN (ha)

ORAN (%)

Ky Tzel Kiilii

231

24,8

40.095

1,8

Belediye

168

18,0

78.365

3,6

Sulama Birlii

374

40,1

1.954.494

88,5

Kooperatif

139

14,9

110.813

5,0

14

1,5

20.909

0,9

0,8

4.260

0,2

933

100

2.208.936

100

Kylere Hizmet Gtrme Birlii


Dier
Toplam

YAS REZERV VE TAHSS TABLOSU


TAHSS EKL

MKTARI (km3)

ORANI (%)

Yeraltsuyu Sulamalar

3.820

23

me-Kullanma-Sanayi

4.772

29

Mnferit Sulamalar

4.968

30

Tahsis edilmeyen

2.840

0,17

16.400

82,17

Toplam

Yeralt Suyu Potansiyeli

Yeraltsuyu Kullanm

DS Genel Mdrlnce 2013 yl sonuna kadar

lkemizde yeralt sular; ime-kullanma ve sanayi

yaplm olan hidrojeolojik ettler neticesinde tespit

suyu ihtiyalar ile sulama maksatl kullanlmaktadr.

edilmi olan 16,4 km yeralt suyu rezervinin

lkemizde gn getike artan ve gelime gsteren

3,820 km DS, kamu kurulular ve sulama

yeralt suyu sulamalarn devlet eliyle yaplan sulamalar

kooperatiflerine ait devlet eliyle yaplan sulamalarda,

ve halk sulamalar olmak zere iki gruba ayrmak

9,740 km ise ime-kullanma ve sanayi suyu ihtiyalar

mmkndr.

ile mnferit zel sulamalarda olmak zere


13,560 km3lk blmnn tahsis ilemi yaplmtr.

61

1. Devlet Eliyle Yaplan Yeraltsuyu Sulamalar

Acil ve ksa vadede su a ortaya kabilecek olan

DS YAS Sulamalar, Kamu YAS Sulamalar ve YAS

illerde DS tarafndan yrtlmekte olan faaliyetler

Sulama Kooperatifleri araclyla 31.12.2013 tarihi

sayesinde herhangi bir su sknts yaanmayacaktr.

itibari ile 15.912 adet iletme sondaj kuyusundan net


667.080 hektar alan yeralt suyundan sulanmaktadr.

2013 yl sonu itibar ile imesuyu faaliyeti yrtlen

lkemizde yeralt suyu sulama projelerinin ele

yerleim yerlerine imesuyu standartlarna uygun

alnmasndan itibaren en fazla gelime sulama

kalitede, ylda toplam 3,46 milyar m ime, kullanma

kooperatiflerinde olmu ve kooperatif sulamalarnn

ve sanayi suyu salanm olup, inaatlar devam

toplam yeralt suyu sulamalar iindeki pay %72dir.

etmekte olan imesuyu projeleri ile kesin projesi

Yeralt suyu sulama alanlarnn toplam, DS tarafndan

tamamlanan ve planlama ya da kesin proje aamas

sulamaya alan alanlarn iinde yaklak %15lik bir pay

tamamlanarak hizmete alnacak projelerden elde

oluturmaktadr. Kamu Sulamalarnn pay ise %13tr.

edilecek su miktar ile birlikte bu miktarn ylda toplam


6,83 milyar me ulamas hedeflenmitir. Ayrca 2013

2. Halk YAS Sulamalar

yl sonu itibar ile 31 ilde yapm tamamlanm olan

iftilerin 167 sayl Kanun esaslarna gre kullanma

59 adet artma tesisinden gnde toplam 6.747.432

belgesi alarak yapt ferdi sulamalar bu erevededir.

m AB standartlarnda artlm su retilerek halka

31.12.2013 tarihine kadar zel sulama yaplmas ve

sunulmaktadr. Dier taraftan 20 ilde inaat ihale sreci

ime-kullanma, sanayi suyu iin 241.642 adet kullanma

ve/veya inaatlar devam etmekte olan artma tesisleri

belgesi verilmi olup, mnferit ahs sulamalar iin 4,97

tamamlandnda gnde ilave 1.939.520 m artlm su

km yeralt suyu tahsis edilmitir.

salanm olacaktr.

ME SUYU TEMN

Atksuyun Toplanmas ve Artlmas

Kullanlm sularn tekrar kazanlmas maksadyla


Yatrmlarn nceliinin belirlenmesi ve adil bir

gerekli tesisleri yapmak veya yaptrmak, evre ve

hizmet sunulabilmesi iin ilk olarak 2008 ylnda 81 l

salk asndan ncelikli grlen yerlerde kirlenme

Merkezinin me, Kullanma ve Sanayi Suyu Temini Eylem

kontroln yapmak ve bu hususta gerekli tedbirleri

Plan (2008-2012) hazrlanm, daha sonra bu Eylem

almak zere; master plan, planlama ve uygulama

Plan 2010 ve 2013 yllarnda revize edilmi ayrca

proje almalar ile bu kapsamdaki ilerin inaat

nfusu 50.000den ve 25.000den byk yerleimler

ihalelerinin yaplmas DS Genel Mdrlnn

iin de Eylem Plan hazrlanmtr.

sorumluluundadr.

2010 yl Eylem Planna gre 81 il merkezimizin;

Ergene Havzas Koruma Eylem Plan kapsamnda

36 adedinde uzun vadede (2024-2040),

yer alan ve nfusu 10 binden fazla olan 12 adet il ve

26 adedinde orta vadede (2016-2023) temin edilen su

ile merkezinin ileri biyolojik evsel atksu tesisinin

miktarnn yeterli olaca tespit edilmitir.

projelendirilip (EAAT) inas bata olmak zere DS

10 il merkezinde ksa vadede (2013-2015) su ann

Genel Mdrl atksu sektrndeki almalarn

ortaya kaca,

ncelikle imesuyu amal baraj havzalar ile nehir

9 il merkezinde ise (2010-2012) yllarnda su ann

havzalarnn korunmas konusunda younlatrmtr.

ortaya kaca ve acil olarak ime suyu temini gerekli


olduu tespit edilmitir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

Yrtlmekte olan atksu almalar ile alc ortamlara

Kamulatrma

yaplacak salksz ve her trl hastala yol aabilen

DS Genel Mdrl yrtmekte olduu su ve toprak

geici dearjlarn nne geilerek, atksuyun artma

kaynaklarnn gelitirilmesi projeleri iin tanmaz mal

tesisinde artldktan sonra alc ortama verilmesi

elde edilmesine ihtiya duymaktadr.

salanacaktr. Bylelikle yerleimler daha salkl ve


temiz imesuyuna kavuacak ve yaanabilir bir evre

Kymet Takdir Komisyonlar idare bnyesinde

oluturulacaktr. Ayrca artlm atksuyun, uygun

oluturulmakta, kymet takdirleri yaplmakta, hak

yerleimlerde, sulama suyu olarak kullanlmas nemli

sahipleri uzlamaya davet edilmekte, uzlama

miktarda su tasarrufuna da imkan salayacaktr.

saland takdirde kamulatrma bedelleri 45 gn

evre ve Takn
1979 ylndan beri DS, kendi gelitirdii projeler
erevesinde planlama aamasndan balayarak su
kaynaklarnn kalite almalarn deerlendirmekte,
ilemekte ve kayt altna almaktadr. Halihazrda, 1.388
adet su kalite izleme istasyonunun %60 genel, %40
imesuyu maksatl olarak izlenmektedir. Ayn zamanda
dier ilgili kurulularla birlikte kirlilik aratrma projeleri
hazrlanmaktadr.
DS Ulusal Sulak Alan Komisyonunun bir yesi olup,
sulak alanlarla ilgili yrtlen gerek koruma blgeleri
tespiti almalarna gerekse sulak alan ynetim plan
hazrlanmas almalarna katlmaktadr.
AB evre sektrndeki uyum almalar kapsamnda;
Su ereve Direktifi, Yeraltsularnn Kirlenmeye
ve Bozulmaya Kar Korunmas Direktifi, Takn
Risklerinin Deerlendirilmesi ve Ynetimi Direktifi,
Nitrat Direktifine ynelik almalar ile Avrupa evre
Ajansna (AA) ynelik faaliyetler yrtlmektedir.
ABye evre alannda gelitirecei politikalara bilgi
ve veri salamak zere faaliyetlerini yrten Avrupa
evre Ajans (AA)na lkemiz, 25 ubat 2003de ye

ierisinde nakden ve peinen denmektedir.


DS Genel Mdrl kamulatrma almalarnda
2942 Sayl (D-4650) Kamulatrma Kanununun ruhuna
uygun olarak gerek bedel zerinden ncelikle anlama
yolu ile tescilin gerekletirilmesini hedeflemektedir.

Bugne kadar;
Etkilenen aile says

Etkilenen kii says

5.481

Devlet eliyle kredili iskan edilen aile says


(Kamulatrma parasn alan ancak krediyle
arsa talep eden)

1.496

Gelecekte;
Etkilenecek aile says

Etkilenecek kii says

kamulatrlmaktadr.

konuda ilgili btn kurum ve kurulularla ibirlii


yaparak, almalara teknik ve maddi destek
salamaktadr.

260.680

hektar alan kamulatrmaya tabi tutmaktadr.

DS Genel Mdrl, gelitirdii projelerde tarihi

aktarlmasna byk hassasiyet gstermekte ve bu

52.120

Kuruluumuz, ylda ortalama 20.000 parsel ve 10.000


Her parselin ortalama 10~12 hissedar olduu

kurtarlmas ve belgelenerek gelecek nesillere

352.625

Devlet eliyle iskan edilen aile says


(Kamulatrma paras istemeyenler)

olmutur.

ve arkeolojik kltrel mirasn gn na karlmas,

70.525

dnlrse ylda yaklak 200.000 kiinin tanmaz

63

Kamulatrma hizmetleri, DSnin dorudan kendisinin

Dier taraftan Trkiyede tarm iletmeleri tmyle

yrtmesinde zorunluluk bulunan ve vatandalarmzla

dikkate alndnda, iletme bana ortalama parsel

yz yze yaplan bir hizmet grubudur.

says 6nn zerinde, ortalama parsel bykl


1 hektar civarndadr. AB lkelerinde ise parsel

Emlak ve Envanter Kapsamnda; Bugne kadar DS

genilikleri 1,8 hektar ile 4 hektar arasnda

tarafndan yrtlen projeler sebebiyle yaklak

deimektedir. lkemizde bugne kadar sulama

1.029.206 adet tanmazda 598.679 hektar ahs arazisi

alanlarnda gerekletirilen arazi toplulatrmas %10

DS tarafndan kamulatrlarak, hazine ve orman

mertebesinde olup, bu oran yeni projeler sebebiyle

arazilerinden salanan toplam 235.000 ha arazi tahsisi

%8e dmtr. Trkiyede arazi toplulatrma

ile birlikte DS lehine elde edilen toplam arazi 833.679

almalarnda gnlllk ilkesi benimsendiinden,

hektara ulamtr

sulama projesi kapsamnda yer alan ve projeden


faydalanacak olan iftilerin baz tereddtleri ve ikna

Arazi Toplulatrmas

olmalarnda yaanan problemler toplulatrmann

Arazi toplulatrmas sulama projesinden beklenen

baarsn engellemektedir

faydaya ulamada en nemli unsurlardan biridir.


Bir sahada sulama projesi gerekletirmeden nce
arazi toplulatrmas yaplabilirse, kamulatrma
demelerinden, inaat ve iletme giderlerinden yaklak
%40 orannda tasarruf salanabilmektedir. iftiler
para, zaman ve emek ynnden kaynak tasarrufu
salayarak tarmda rantabl iletmecilik artlarna
kavumakta ve bylelikle tarmda verim art meydana
gelmektedir. Ayrca arazi toplulatrmas almalar ile
tesviye, drenaj ve dier tarla ii gelitirme hizmetleri
birlikte uygulanarak modern tarmn altyaps
oluturulmaktadr.
Avrupa Birliine girme aamasndaki lkemizin, ABye
ye lkelerle tarmda rekabet edebilmesi ancak sulama
alanlarnda arazi toplulatrmasnn gerekletirilmesi
ile mmkn olabilecektir. Avrupa Birlii lkelerinde
ortalama iletme bykl yaklak 16 hektar iken bu
alan lkemizde sadece 6 hektar civarndadr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

2. DURUM ANALZ

Gl ve Zayf Ynler, Frsatlar ve


Tehditler (GZFT) Analizi
Gl Ynler

> DSnin gl kurum kimlii,


> Salad sosyal imkanlarn yeterlilii,
> alma ortam ve koullarnn uygunluu,
> Kurum ierisindeki ibirlii ve dayanma,
> Katma deeri yksek yatrmlar.
Zayf Ynler

> Personelin motivasyonunun dk olmas,


> Ar-Ge almalarnn yetersiz olmas,
> Kurum ii iletiimin zayf olmas,
> Brokrasinin fazla olmas,
> Liyakat sisteminin kurum ii ve kurum d etkenler
nedeniyle geerliliini yitiriyor olmas,

> zlk haklarnn iyiletirilmesine ynelik tatmin


edici almalarn yaplmamas,

> Kalifiye personel saysnn kademeli olarak azalmas


ve ara eleman ihtiyacnn giderilememesi,

> DSnin kurumsal kimliini oluturan en nemli


etkenlerden biri olan usta-rak ilikisinin eskisi kadar
gl olmamas.

Frsatlar

> Sevk ve idaredeki hantal brokratik ileyiin zamanla


terkedilerek DSnin kendi dinamikleriyle zel sektrle
rekabet edebilen bir kurum haline dntrlme
imkan,

> Dnya Su Forumunda Trkiyede su konusunda


tartmasz en yetkin kurum olan DSnin ok daha
etkin rol almas,

> Global lekte suyun neminin srekli olarak


artmas,

> DSnin marka algs olarak deerinin glenmesi,


> Bilim ve teknikteki ilerlemeler sayesinde ok daha
byk lekli projelerin gerekletirilerek iletmeye
alnmas,

> Arazi toplulatrma almalaryla DSnin tarmsal


kalknmaya yapabilecei katklar.
Tehditler

> Yeni yasal dzenlemeler neticesinde kurulan Su


Ynetimi Genel Mdrl ve Trkiye Su Enstits
gibi kurumlarn su ve buna bal hizmetler konusunda
Trkiyede en yetkin ve deneyimli kurum olan DSnin
almalarnda bir yetki akmas ve belirsizliine
sebebiyet vermesi,

> Sulama birliklerinin mnferit uygulamalarnn makul


bir denetleme mekanizmasna tabi tutulmamas
neticesinde DSnin kamuoyundaki saygn kimliinin
zedelenmesi,

> Kamu hizmet arznn zelletirilmesi sonucu


DSnin kamuya dorudan hizmet gtren kurumsal
kimliindeki dnm,

> Bilinsiz su tketimi ve suyun ticarilemesi


konusunda yaplan almalar,

> Liyakat sistemindeki sorunlar ve zlk haklarndaki


iyiletirmelerin istenen dzeyde olmamas nedeniyle
oluan personel erozyonu.

65

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS
A- MSYON, VZYON VE TEMEL
DEERLER

MSYON;
lkemiz su kaynaklarn
bilim ve teknie uygun olarak,
faydalananlarn kullanmna
sunmak ve suyun zararlarndan
korunmak amacyla, su ve ilgili
toprak kaynaklarmzn evre
duyarll ve srdrlebilirlik
esaslar dahilinde gelitirilmesini
salamak.
VZYON;
Su kaynaklarnn korunmas,
gelitirilmesi ve ynetilmesinde
lider kurulu olmak.
TEMEL DEERLER;
> Srdrlebilirlik
> Teknik ve Bilimsellik
> Verimlilik
> Etkinlik ve Etkililik
> evreye Duyarllk
> Grup Ruhu
> Kalite
> effaflk
> Rasyonellik
> Katlmclk

67

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

B- STRATEJK AMALAR, HEDEFLER, STRATEJLER VE PERFORMANS GSTERGELER

STRATEJK AMA 1
LKEMZN SU KAYNAKLARININ KORUNMASINI, GELTRLMESN, VERML
KULLANILMASINI VE SRDRLEBLRLN SALAMAK.
Dnyann drtte n kaplayan toplam su miktar

daha fazla yetki devredilmesine ramen su mhendislii

1 milyar 400 milyon km olup, bu miktarn tamamna

ve suyun ynetimi konusunda yeterli bilgi ve tecrbe

ulalabilmesi ve kullanlabilmesi teknik ve ekonomik

birikiminin olmamas sebebiyle yerel ynetimler ve suyla

ynlerden mmkn deildir. nk, sularn sadece

ilgili dier kurumlar kendilerinden beklenen hizmetleri

%2,5lik ksm tatl su iken, geriye kalan ksm %97,5i ise

karlayamamaktadr.

deniz ve okyanuslarda tuzlu su olarak bulunmaktadr.


Su kaynaklarnn eitli maksatlara ynelik olarak
lkemizin yllk ya miktar 501 milyar m olmasna

gelitirilmesi; sektrel bazda teknik zellikleri ile

ramen 98 milyar m yerst ve 16,4 milyar m

sosyo - ekonomik faaliyetlere olabilecek etkilerin

yeraltsuyu olmak zere toplam 114,4 milyar

belirlendii planlama ve proje almalarn, bunu

m kullanabilir su miktar bulunmakta ve kii bana

takiben uygulama ve projenin ekonomik mr

1500 m dzeyinde toplam tketilebilir su potansiyeli

sresince devam eden iletme ve ynetim faaliyetlerinin

ile su kst yaayan bir lke konumunda yer almaktadr.

tabii evre ile olan etkileiminin izlenmesi ynnde pek

2013 yl sonu itibariyle kullanlan su miktar toplam 44

ok aamay ve ok uzun

milyar m dr. Bunun 32 milyar m sulamada (%73),

bir sreci iermektedir.

7 milyar m ime suyunda (%16) ve 5 milyar m


3

sanayide (%11) kullanlmaktadr.

DS, kurulduu 1954 ylndan itibaren kanunla kendisine


verilen yetkiler erevesinde tarm, enerji, hizmet,

Hzl nfus art, gelien sanayileme, kresel snma ve

takn ve evre sektrlerinde yapt almalarla

iklim deiiklii gibi etkenlerle ime suyu bata olmak

kurumsal tecrbesi, bilgi birikimi ve gvenilirlii ile

zere suya bal dier sektrlerde artan talep sebebiyle

suyun ynetimi ve denetimi alanlarnda grevlerini

zellikle kstl olan temiz su kaynaklarnn nemi

baaryla yrtmektedir.

artmaktadr. Bu gelimeler su kaynaklarnn gelitirilmesi


ve ynetiminde yeni yaklamlar ve kavramlar
gndeme getirmi ve kaynaklarn en aklc politikalarla

Suyun bilinli ve verimli kullanlmas,

ynetilmesini gerekli klmtr.

Bu stratejik ama kapsamnda 25 Nehir Havzasnda

Suyun kalitesinin ve miktarnn korunmas, izlenmesine

plan ve planlama almalarnn ve tm havzalarn

ve iyiletirilmesine ynelik almalarn, suyun ynetimi

master plan almalarnn tamamlanmas ile; su ve ilgili

ve denetimi konusunda yeterli bilgi ve tecrbe

toprak kaynaklar potansiyeli belirlenecek, su kaynaklar

birikimine sahip bir kurulu tarafndan yaplmas

kayt altna alnacak, mevcut kullanmlar ile kullanm

gerekmektedir.

ncelikleri tespit edilerek su kaynaklarnn optimum

1950li yllardan itibaren yaplan havza istikaf, master

deerlendirilmesine ynelik ihtiya-kaynak dengesi


Yaplan yeni dzenlemelerle suyun temini, artlmas

dikkate alnarak sektrel su ihtiyalar belirlenecek ve

ve tketiciye ulatrlmas, atk sularn uzaklatrlmas

havza ynetim planlarna esas tekil edecek alternatif

ve yeniden kullanm gibi konularda yerel ynetimlere

projeler gelitirilecektir.

69

Su ve toprak kaynaklarnn gelitirilmesine ynelik

Kamu istihdam politikalaryla zlk haklarndaki

ok ynl ett ve planlama hizmetleri; gzlem, harita,

beklentilerin srekli ertelenmesinin de etkisiyle

toprak ve drenaj ettleri, su ve toprak analizleri,

kurumda hzl bir personel erozyonunun varl

tarmsal ekonomi, hidroloji, erozyon ve rsubat

bilinmektedir. Sistemin ilemesi arlkl olarak

kontrol, enerji, evresel etkideerlendirmeleri,

donanml insan kaynana muhtatr. Mevcut nitelikli

uzaktan alglama ve corafi bilgi sistemi, yaplarn

personel varlnn ncelikle korunmas ve ardndan

boyutlandrlmasn kapsayan ekonomik ve mali

gelitirilmesi, i ykyle dengeli biimde sevk ve idare

analizler ile kk su ileri faaliyetleri olmak zere

edilmesi stlenilen grevleri gerekletirmek asndan

12 deiik faaliyetten olumakta olup, bu almalar

nemlidir. Gelecekteki projelerin gerekletirilmesi

Blge Mdrlkleri ile birlikte koordineli olarak

ve iletmeye alnan yatrmlarn kesintisiz ynetimi

yrtlecektir.

asndan ihtiya duyulan nitelikli insan kaynann


istihdam ediliinden balayarak grevine atanmas,

Yeralt su kaynaklarnn potansiyel, miktar ve

i banda yetitirilip gelitirilmesi, sistemin ve

kalitesini belirlemek iin hidrojeolojik ettler

kurumsallamann bir gereidir.

ve kaynak envanteri yaplmakta olup, bu ettler


sonucunda ortaya konulan rezerv bilgileri dikkate

Kurumsallam dinamik bir tekilat yapsnn zerine

alnarak kullanclara maksadna uygun olarak tahsiste

kurulu, kalite standartlarna uygun, vatanda istek ve

bulunulmaktadr.

beklentilerinin dikkate alnd, ekonomi ve verimlilik

Ayrca, suyun kalitesinin ve miktarnn korunmas


ve/veya iyiletirilmesi, gerek zamanl izlemenin
salanmas, atk sularn yeniden kazanm ile iklim
deiikliine adaptasyon konularnda almalar
yaplacaktr.
Sulama kanallarnn yan sra sulamadan dnen ve fazla
sularn uzaklatrlmas amacyla ina edilmi ak drenaj
kanallarnn iletilmesi almalar da yaplacaktr.
Suyun nemine dayal olarak; hem zerinde allan
malzemenin hassas bir dengeyle planlanmas ve
faydalanmaya sunumu hem de yatrm kalemi olarak
byk mali kaynaklarn harcanma potansiyelinden
dolay su konusundaki sreler, titizlikle ve
profesyonel yaklamlarla ele alnmaldr.
1954 ylndan bu yana tm gerekleen ilerin kurumsal
hafzaya kaydedildii alanlarn kuaklar boyunca
birbirlerini grev banda yetitirerek grev ve
sorumluluklar bayrak yar usulyle devrederek geldii
bir alma ortamnn gnn ihtiyalarna gre yeniden
yaplandrlmas ve daha iyi hizmet gtrecek biimde
iletilmesi kanlmazdr.

ilkelerinin her aamada gzetildii, yeni kamu ynetimi


anlayn ifade eden mevzuat hkmleri erevesinde
bir ileyii salamak iin modern ara ve metotlar
kullanmak ve ynetmek dncesiyle bu ama,
stratejik plan belgesine konulmaktadr.
e-dnm kurulularn i hedefleri dorultusunda
i srelerini elektronik ortama tayarak etkinlik ve
verimlilik salayacak ekilde maliyet tasarrufu ve yeni
i yap ekilleri iin gerekli deiimi gerekletirmek
zere izlenen yol olarak tarif edilebilir.
letiim teknolojilerinden yararlanarak bilgi retmek,
bilgiye hzl bir ekilde erimek ve bilgiyi etkin
kullanmak, kreselleen dnyada lkelerin rekabet
glerini artrmalarnda ve kalknmalarnda vazgeilmez
bir unsur olmutur. Bu nedenle, vatandaa daha
kaliteli hizmet sunabilmek iin katlmc, effaf, etkin
ve yaln i srelerine sahip bir yap oluturulmas
gerekmektedir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

Teknolojiyi yakndan takip ederek en iyi ekilde

ulusal ve uluslararas platformlarda paylalmas

kullanmak iin; salam, kapasiteli, hzl, gvenli ve iyi

kurumsal vizyon asndan son derece nemlidir.

tasarlanm bir altyap oluturulmal ve uygulamaya

Teknolojik gelimelere paralel olarak, mhendislik ve

geilmelidir.

AR-GE faaliyetlerinde bilgisayar destekli simlasyon


ve analiz programlarnn etkin bir biimde kullanlmas

lkemizin su kaynaklarnn planlanmas,

sayesinde, DSnin mhendislik gc artacak, ayrca

deerlendirilmesi ve ynetilmesinde DSnin AR-GE

bu alandaki almalarda nemli lde zaman ve

altyapsnn gelitirilmesi ve glendirilmesi, bu yolla

maliyet tasarrufu salanacaktr.

elde edilecek bilimsel bilgi ve teknolojik uygulamalarn

HEDEF 1.1

LKEMZDEK 25 AKARSU HAVZASININ MASTER PLANLARININ TAMAMLANMASI


N KALAN 16 HAVZADA MASTER PLAN ALIMALARI YAPILACAKTIR.
Yaplacak olan akarsu havzalarnn master plan

5. Uygun olan sulama barajlar mansabna, sulama

almalarnn tamamlanmas ile birlikte su kaynaklar

mevsimi iinde braklan sudan enerji retilmesi iin

kayt altna alnacak, mevcut kullanmlar ile kullanm

santral yaplacaktr.

ncelikleri tespit edilerek su kaynaklarnn optimum


deerlendirilmesine ynelik politikalar gelitirilerek

6. Havzalar aras su aktarm almalar, aktarlacak

alternatif projeler retilecektir. Ayrca, ihtiyalarn

suyun kendi havzasna olan etkileri incelenmek

emniyetli temini iin kresel snma ve kuraklk da

suretiyle yaplacaktr.

dikkate alnarak havzalar aras su aktarm ve dier


alternatifler aratrlacaktr.

7. Havzalardaki ncelikli su ihtiyalar dikkate alnarak


teknik olarak deerlendirilebilir hidroelektrik enerji

STRATEJLER

potansiyelimizin evresel, teknik, ekonomik ve

1. Havzann mevcut yerst suyu potansiyeli ve kalitesi

sosyal faktrler dikkate alnarak yaplabilir ksmnn

belirlenecektir.

tamamnn zel sektr i birlii ile lke ekonomisine


kazandrlmas, zel sektrn yetersiz kald projelerin

2. Havza ve alt havzalar leinde, ovalarn yeraltsuyu

ise devlet eliyle yaplmas salanacaktr.

potansiyeli, emniyetli rezervi, kullanlan rezervi,


yeraltsuyu btesi, yeralt suyu kalitesi belirlenecektir.

8. zel sektrn yapm olduu HES projelerinde,


santral klarna gerekli lm cihazlar konularak

3. Havzadaki enerji projelerinin mevcut

mansap su haklar kontrol edilecektir.

durumu belirlenerek kalan enerji potansiyelinin


deerlendirilmesine ynelik neriler gelitirilecektir.

9. Mevcut ve mutasavver su kullanmlarnn (ime,


kullanma, sulama, doal hayat suyu ve dier kadim

4. Havza master planlar yapm aamasnda mracaat

su haklar) sektrel bazda envanteri karlacak,

edilmeyen kotlar arasndan retilebilecek enerjilerde

ihtiyalarn tespit edilmesi ile yeni sektrel su tahsis

hesaplanarak bunlar snflandrldktan sonra (1~10

planlar nerilecektir.

MW, 10~20 MW) tabloya kartlacaktr.

71

10. Havzann jeolojik ve topografik zellikleri elverdii

14. Lisanssz HES Projeleri, Havza Master Plan

lde, yer alt baraj ve suni besleme projeleri

almalar sonularna gre deerlendirilecektir.

aratrlacaktr.
PERFORMANS GSTERGELER
11. Havzadaki mevcut takn ve rsubat kontrol

Gerekletirilecek master plan says

yaplar dikkate alnarak, gerekli revizyonlar ve ilave


yaplar nerilecektir.
12. Kaynak-ihtiya dengesi oluturularak havza
su btesinin belirlenmesini mteakip meydana
gelebilecek su a ile ilgili su stresi haritas
hazrlanarak havzalar aras su aktarlmas imknlar da

FAALYETLER
Ett-Proje
KOORDNATR BRM
Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl

aratrlacaktr.

SORUMLU BRMLER

13. Havzann su potansiyeli ve kullanmlar dikkate

> Daire Bakanlklar


> Blge Mdrlkleri

alnarak gelitirilecek projeler, ileri dzeyde ettler


yaplmak zere teklif edilecektir.

HEDEF 1.2

ETT, PLANLAMA (FZBLTE) VE PROJE ALIMALARINA ETKNLK


KAZANDIRILACAKTIR.
Tarm alanlarnn sulanmas, belediye tekilat olan

hidroelektrik enerji retiminin artrlmas iin Blgesel

yerleim yerlerine ime suyu temini, imesuyu amal

Kalknma Planlar kapsamnda yer alan illerdeki projeler

baraj gllerini kirleten evsel atksularn toplanp

ncelikli olmak zere planlama raporlar onaylanm

artlarak bertaraf edilmesi, tarm alanlarnn ve meskn

projelerdeki barajlarn inaatlarna balanabilmesi iin

alanlarn taknlardan korunmas ve hidroelektrik enerji

proje yapmlarn tamamlanacak.

retimi iin gerekli her trl gzlem, lm, ett-ana


done temini faaliyetleri (harita alm, toprak analizleri ve

ncelikle 81 il merkezinden imesuyu ihtiyac olan

snflandrma, tarmsal ekonomi ettleri, kamulatrma

iller olmak zere Belediye tekilat olan yerleim

ettleri, jeolojik, hidrojeolojik, jeoteknik ve jeofizik

yerlerine ime suyu temini amacyla planlama raporlar

ettler, yeralt suyu ett ve aratrmalar, su yaplar

onaylanm projelerdeki imesuyu tesislerinin

modellemesi, gerekli her trl deneyler, evresel ettler

inaatlarna balanabilmesi iin proje yapmlarn

vb.) ile teknik, ekonomik ve evresel adan en uygun

tamamlanacak.

projeler gelitirilerek planlama (fizibilite) raporlar


hazrlanacak.

Tarm alanlarnn sulanmas, tarm alanlar ile meskn


mahallerin taknlardan korunmas amacyla planlama

Kresel snma ve iklim deiiklii, hzl nfus art ve

raporlar onaylanm projelerdeki sulama, takn

gelien sanayileme gibi etkenlerle artan ime suyu

koruma, glet, glet sulamalar ve tesis inaatlarna

ihtiyacn karlanmas, tarm alanlarnn sulanmas,

balanabilmesi iin proje yapmlarn tamamlanacak.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

Belediye tekilat olan yerleim yerlerinin, imesuyu

PERFORMANS GSTERGELER

amal nehir havzalar ve baraj gllerini kirleten evsel

1. Tamamlanacak planlama raporu says

atksularn toplanmas, tanmas, artlmas ve artlm

2. hale edilecek planlama raporu says

atksuyun havza dna karlmas iin gerekli atksu

3. Tamamlanacak baraj proje yapm says

altyap tesislerinin proje yapmlarn tamamlanacak.

4. hale edilecek baraj proje yapm says


5. Tamamlanacak glet proje yapm says

STRATEJLER

6. hale edilecek glet proje yapm says

1. Yatrm programna alnmas ncelik arz eden

7. Tamamlanacak sulama, yenileme, rehabilitasyon,

projelerin gerekli olmas halinde planlama revizyonu

takn, tesis proje yapm says

yaplacaktr.

8. hale edilecek sulama, yenileme, rehabilitasyon,


takn, tesis proje yapm says

2. Blgesel Kalknma Planlar kapsamnda yer alan

9. Tamamlanacak imesuyu proje yapm says

illerdeki projeler ncelikli olmak zere, planlama ve

10. hale edilecek imesuyu proje yapm says

proje almalar tamamlanacaktr.

11. Tamamlanacak atksu proje yapm says


12. hale edilecek atksu proje yapm says

3. Takn riski olan akarsularda btncl havza


yaklam ile planlama ve proje almas yaplacaktr.

FAALYETLER
Ett-Proje

4. Yeni yaplacak baraj ve glet planlama almalarnda;


ya havzalar, erozyon ve rsubat kontrol tedbirleri

KOORDNATR BRM

de dikkate alnacaktr.

Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl

5. ounluk hissesi belediyelere ait olan irketlerce,

SORUMLU BRMLER

6. lkemizdeki pik talebin karlanma ve sistem


gvenliinin salanmas asndan Pompaj depolamal
HES projelerine ilikin gerekli planlama, proje
belediyeler tarafndan iletilen atksu kollektrleri
ve imesuyu isale hatlar zerindeki enerji
potansiyellerinin deerlendirilmesi salanacaktr.
7. zel sektr tarafndan ina edilmekte olan HESlerin
denetiminin salkl ve dzenli bir ekilde yaplmas/
yaptrlmas salanacaktr.
8. halesi yaplp da proje ve inaatna balanmam
HESler takip edilerek bir an nce devreye alnmas iin
gerekli takipler yaplacaktr.

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Proje ve naat Dairesi Bakanl
> Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
> mesuyu Dairesi Bakanl
> Atksu Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi
Bakanl

> letme ve Bakm Dairesi Bakanl


> Blge Mdrlkleri

73

HEDEF 1.3

SUYUN KALTESNN, MKTARININ KORUNMASININ, YLETRLMES VE


ZLENMES SALANACAKTIR.
Havzalarda kurulan yeraltsuyu lm istasyonlar ile

6. Kullanlm sularn artlmas ve yeniden kullanm

yeraltsuyunun, mevcut hidrometeorolojik gzlem

ynnde almalar gelitirilecektir.

a gelitirilerek su kalitesi izlenecektir. Mevcut


su depolama hacimlerindeki deiim miktarnn

7. Kurumlardan gelen taleplere gre atksu altyap

belirlenerek periyodik olarak izlenmesi salanacaktr.

sistemleri planlanacaktr.

klim deiikliinin su kaynaklarnn miktar ve


kalitesine etkileri, bu konularda mcadele metotlar

8. klim Deiikliine adaptasyon konusunda almalar

ve adaptasyon yntemleri belirlenerek pilot havzalar

yaplacaktr.

baznda almalar yaplacaktr. Ayrca, suyun miktar


ve kalitesinin korunmas ile atksularn dnm

9. Yeraltsuyu kuyularna lm sistemleri taklarak

konularnda yaplan almalar deerlendirilecektir.

kontroll su kullanm salanacaktr.

STRATEJLER
1. Havzalarda su miktarnn etkin ve srdrlebilir
olarak llmesi amacyla hidrometeorolojik
istasyonlarn mevcut durumu deerlendirilerek,
gerekmesi halinde revizyonu ve/veya yeni istasyonlarn
kurularak gzlem ann gerek zamanl izlenmesi
salanacaktr.
2. Havzalarda yerstsuyu kalitesini izlemek zere
uygun grlen noktalarda alnan rneklere ait analiz
sonular deerlendirilmek zere ilgili kurumlara
bildirilecektir.
3. Havzalarda potansiyel su kirlilik sahalar, kirletici
faktrler ilgili kurumlara bildirilecektir.
4. Havzann yeraltsuyu rezervi ve su kalitesi, mevcut
gzlem noktalar ve alacak yeni gzlem noktalar ile
izlenecektir.
5. Drenaj sularnn paallama yolu ile veya artlarak
zirai maksatl yeniden kullanm ynnde almalar
gelitirilecektir.

PERFORMANS GSTERGELER
1. Gerekletirilecek Rasat Gzlem stasyonu says
2. Toplam su kalitesi gzlem almalar kapsamnda
gerekletirilecek numune says (YS)
3. Toplam su kalitesi gzlem almalar kapsamnda
gerekletirilecek numune says (YAS)
4. Alacak Gzlem Kuyusu Says
FAALYETLER
Ett-Proje
KOORDNATR BRM
Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
SORUMLU BRMLER

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> mesuyu Dairesi Bakanl
> Atksu Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi
Bakanl

> letme ve Bakm Dairesi Bakanl


> Blge Mdrlkleri

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

HEDEF 1.4

TAKIN TEHLKE HARTALARI HAZIRLANARAK ERKEN UYARI SSTEM


KURULACAKTIR.
lkemiz genelinde takn yaanm veya yaanmas

PERFORMANS GSTERGELER

muhtemel alanlar bata olmak zere, alma yaplacak

1. Takn riski n deerlendirmesi gerekletirilecek

sahalarn tespiti amacyla risk n deerlendirmede

havza says

almalar yaplarak, akarsularda ncelik srasna gre

2. Takn tehlike haritas hazrlanacak il says

ihtiya duyulan alanlarda 1 ve/veya 2 boyutlu hidrolik

3. Takn tahmini erken uyar sistemi kurulacak akarsu

modelleme almalar ile Takn Tehlike Haritalar

havza says

hazrlanacaktr. Takn tehlike haritas tamamlanm


alanlarda takn erken uyar sistemi iin MGM ve
DS verilerinin entegrasyonu salanarak, gerekli
olan istasyonlar kurulacak ve mevcut istasyonlarn
revizyonlar yaplarak takn tahmini ve erken uyar
sisteminin kurulmas salanacaktr. Ayrca, yaplan
mutabakat ile havzalarda takn tehlike haritalar
almalar DS (Berdan, Dou Karadeniz) ve SYGM
(Yeilrmak, Antalya) arasnda dzenlenmitir.
STRATEJLER
1. Havzalarn takn riski n deerlendirmesi
gerekletirilecektir.
2. CBS Ortamnda Takn Veri Taban oluturulacaktr.
3. Takn tehlike haritalar hazrlanacaktr.
4. 4373 Sayl Kanun kapsamndaki koruma alanlarnn
revizyonu maksadyla almalar yaplacaktr.
5. Takn tehlike haritas hazrlanan ve gerekli grlen
akarsu havzalarnda takn tahmini ve erken uyar
sistemi kurulacaktr.
6. Takn tahmini ve erken uyar sistemlerinin
entegrasyonunun saland lke Takn Uyar Sistemi
kurulacaktr.

FAALYETLER
Ett-Proje
KOORDNATR BRM
Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
SORUMLU BRMLER

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Proje ve naat Dairesi Bakanl
> letme ve Bakm Dairesi Bakanl
> Teknoloji Dairesi Bakanl
> Blge Mdrlkleri

75

HEDEF 1.5

DENEY LABORATUVARLARININ ALT YAPISI, VERLERE DAYALI KALTE KONTROL


HZMET, AR-GE ALT YAPISI GELTRLECEK VE GLENDRLECEK, DENEYSEL
FAALYETLERLE LGL AKREDTASYON KAPSAMI GENLETLECEKTR.
lkemizin su ve toprak kaynaklarn gelitirmek ve

9. Ulusal ve uluslararas ilgili kurulularla ibirlii

kullanma sunmak amacyla Genel Mdrlmzn

yaplacaktr.

grev alanna giren konularda modern teknoloji ve


ekonomi kurallarna uygun olarak gerekli aratrmagelitirme, laboratuvar, kalite kontrol ve ilgili eitim

10. Teknolojik gelimelere paralel olarak, mhendislik

faaliyetlerini yrtmek.

ve AR-GE faaliyetlerinde bilgisayar destekli simlasyon


ve analiz programlar etkin bir biimde kullanlacaktr.

STRATEJLER
1. Laboratuvarlarda grevli teknik personele ynelik

11. Laboratuvarlar rutin deney faaliyetlerinin yan sra

yurtii-yurtd ihtisas eitimi imknlar salanacaktr.

AR-GE faaliyetlerinde de etkin olarak kullanlacaktr.

2. DS Laboratuvarlarnn kabiliyetleri, imknlar

12. AR-GE faaliyetlerinin srekliliini temin iin

lsnde, kamu, kurum ve kurulular ile zel sektr


taleplerini de karlayacak ekilde gelitirilecektir.
3. DS blge mdrlklerinde kurulu olan
laboratuvarlarda hizmet kapsam gelitirilerek blgesel
laboratuvarlarn oluturulmas almalarna devam
edilecektir.

mevzuat alt yaps glendirilecektir.


PERFORMANS GSTERGELER
Akredite deney says
FAALYETLER
Ett-Proje

4. Deney bavuru sreleri iyiletirilerek, laboratuvar

KOORDNATR BRM

hizmetlerindeki memnuniyet seviyesi artrlacaktr.

Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi Bakanl

5. DS Laboratuvarlar bnyesinde yi Laboratuvar


Uygulamalar hayata geirilecektir.
6. Kalite Kontrol Genelgesi ve Kalite Kontrol Rehberi
kapsamnda, DS projelerinde kullanlan malzeme ve
imalatn uygunluu etkin bir biimde denetlenecektir.
7. malatn yapld antiyelerde kurulan
laboratuvarlarn hizmet yeterlilii etkin bir biimde
denetlenecektir.
8. Bilimsel ve teknolojik gelimelere uygun deney
cihazlarnn laboratuvarlarda kullanlmasna devam
edilecektir.

SORUMLU BRMLER

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Proje ve naat Dairesi Bakanl
> Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
> mesuyu Dairesi Bakanl
> Atksu Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
> letme ve Bakm Dairesi Bakanl
> Teknoloji Dairesi Bakanl
> Blge Mdrlkleri

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

HEDEF 1.6

ETKN VE VERML ALIMA ORTAMI SALANARAK, HZMET ETM


FAALYETLER, ZLK HAKLARI VE DER MOTVASYON ARTIRICI
FAKTRLER ETKL BR EKLDE GEREKLETRLECEKTR.
DS insan kaynan planlamak, temin etmek; niteliini

STRATEJLER

artrarak gvenli, etkin ve verimli alma dzeni

1. Eitim ihtiyacn belirlemek iin veri taban

salamak amacyla, modern teknoloji ve ekonomi

oluturulacak, taleplerin karlanmasnda etkili ve

kurallarna uygun olarak gerekli eitim faaliyetlerini

sratli yntemler aratrlacak ve uygulanacaktr.

yrtlecektir. Eitim ihtiyacn belirlemek iin veri


taban oluturulacak, taleplerin karlanmasnda etkili

2. Tekilatmz genelinde yrtlen faaliyetlerde i

ve sratli yntemler aratrlacak ve uygulanacaktr.

sal ve gvenlii genel ilke, sistem ve bilinci ne

Btnsel i potansiyeline gre mevcut alt birimlerin

kacak ekilde alanlarmzda tutum ve davran

standart alma kapasiteleri belirlenecektir. Yrtlen

deiiklii salanacaktr.

ie karlk gelen organizasyonel yap tanmlanacaktr.


Byk Su leri projeleri kapsamnda ina edilen
iletme tesisleri dnda kalan ve hizmetin gerei
olarak yaplmas zorunlu grlen Blge ve ube
Mdrlkleri bnyesindeki idari binalar, misafirhaneler,
kreler, renci yurtlar, lojmanlar, atlyeler, depolar,
ambarlar, garajlar ve benzeri tesislerin at onarmlar,
kanalizasyon ebekesi, s merkezi, kalorifer, su ve

3. Tm i yerlerimizde yrtlen i sal ve gvenlii


ileyii iin bir ynetim sistemi gelitirilecektir.
4. Kurumsal performans hedeflerini destekleyecek bir
bireysel performans sistemi (BPS) oluturulacaktr.
5. alma ofislerinde bro, mobilya ve dekorasyonda
ayn standart uygulanacaktr.

elektrik tesisatlarnn onarm ile doalgaza dnm

PERFORMANS GSTERGELER

almalar, deprem kuaklar zerinde bulunan

1. Eitim gereklemesi (personel says x gn)

lkemizde meydana gelen depremler sonucunda idari


binalarda oluan hasarlarn giderilmesi ve fonksiyonel

2. Bakm ve onarm gerekletirilecek tesis says

hale getirilebilmesi bakm onarm faaliyetleri

FAALYETLER

erevesinde yaplmaktadr.

Eitim
Bina ve Tesis na

naat tamamlanan tesislerin beklenen fayday

Bakm-Onarm

salayabilmeleri, bu tesislerin ekonomik mrleri


boyunca uygulanacak rasyonel iletme programlar ile

KOORDNATR BRM

bakm onarm almalarna baldr. letme ve bakm

Personel ve Eitim Dairesi Bakanl

almalarnda olabilecek aksamalar ilk yllarda tesislerin


hizmet retimine olumsuz etki ederken bir sre sonra

SORUMLU BRMLER

tesisin fiziki varln da tehdit eder duruma gelerek,

> Daire Bakanlklar


> Blge Mdrlkleri

ok daha yksek mali boyutu olan rehabilitasyon


almalarn gerektirecektir.

77

HEDEF 1.7

BLGNN ELEKTRONK ORTAMDA RETLMES, TAKB VE PAYLAILMASI


SALANACAK, E-DNM OLUUMUNA UYGUN OLARAK E-DS
GEREKLETRLECEKTR.
Teknolojik gelimelere ve ihtiyalara bal olarak

PERFORMANS GSTERGELER

bilgisayar a ve donanm alt yaps iyiletirilecek,

Kullanclarn e-DSden Yararlanma Oran

yazlm uygulamalar gelitirilecek veya temin


edilecek, tm bro personeli bilgisayar kullancs

FAALYETLER

yaplacak, Su Veritaban, Orman ve Su leri Bakanl

Biliim

koordinasyonunda gelitirilen ulusal su bilgi sistemi


de dikkate alnarak Su ereve Direktifi kapsamnda

KOORDNATR BRM

revize edilecektir.

Teknoloji Dairesi Bakanl

STRATEJLER

SORUMLU BRMLER

1. Teknolojik gelimelere ve ihtiyalara bal olarak

> Daire Bakanlklar


> Blge Mdrlkleri

bilgisayar a ve donanm alt yaps iyiletirilecektir.


2. Yazlm uygulamalar gelitirilecek veya temin
edilecektir.
3. Tm bro personeli bilgisayar kullancs yaplacaktr.
4. Su Veritaban, Su ereve Direktifi kapsamnda
revize edilecektir.
5. DS genelindeki tm projelerin tek bir kodlama
sistemiyle kodlanmas almas yaplacaktr.
6. Veritabanlarndaki mkerrer veriler temizlenecek ve
ilikisel bir veritaban oluturulacaktr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

STRATEJK AMA 2
BELEDYELERN ME, KULLANMA VE SANAY SUYU HTYALARINI YETERL
MKTAR VE KALTEDE KARILAMAK, ATIKSU KRLLN NLEMEK.
Devlet Su leri Genel Mdrl (DS) de kurulu

6200 sayl yasada deiiklik yapan 662 sayl Kanun

kanunu olan 6200 sayl yasann deiik 662 sayl

Hkmnde Kararnamenin (KHK) 50. Maddesinin (t)

kanun hkmnde kararname gerei ve 1053 Sayl

fkras gereince; Yardm mahiyetindeki uluslararas

Kanun erevesinde Bakanlar Kurulu Karar ile

su sondaj veya dier faaliyetler ile sulama tesislerinin

yetkilendirilmesi sonucu nfusu 100 000i aan

iletme ve bakm hizmetlerini devralan kurulular hari,

ehirlere ime, kullanma ve sanayi suyu salanmas

kamu kurum ve kurulular ile yerli ve yabanc gerek

ynnde almalarn srdrmekte iken 5625 sayl

ve tzel kiilere yurt iinde ve yurt dnda creti

Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda

karlnda eitim, ett, planlama, proje hazrlama,

Kanun ile nfus snrlamas ve Bakanlar Kurulu karar

mavirlik, laboratuvar ve kontrollk hizmeti vermek

gereklilii kaldrlarak yaplan deiiklik ile Kamu

ifadesi ile Genel Mdrlmz yetkilendirilmi olup

Yatrm Programnda yer almak artyla belediye

ncelikle kuraklk nedeniyle imesuyu sknts eken

tekilt olan yerleim yerlerinin ime, kullanma ve

Afrika lkelerine Temiz mesuyuna Ulam Projesi

endstri suyunun temini hizmetleri ile Devlet Su leri

kapsamnda almalar srdrlmektedir.

Genel Mdrlnn salk ve evre asndan acil


tedbirler alnmasn gerekli grd ncelikli atk su

1053 sayl kanunun 2007 ylnda deien 10. Maddesi

artma ile ilgili yatrm hizmetleri iin gelecek yllara

ile gerekli grlmesi halinde atksu tesislerinin yapm

yaygn yklenmelere girimeye Devlet Su leri Genel

grevi Genel Mdrlmze verilmitir. Ayrca, 662

Mdrl yetkilidir dzenlemesi getirilmitir.

sayl KHK 50. Maddesinin (p) fkrasnda belirtilen;


Kullanlm sular tekrar kazanmak maksadyla gerekli

DSnin grev tanmnda yaplan deiiklik sonucu

tesisleri yapmak veya yaptrmak ifadesi ile de DS,

yaplacak almalara temel tekil etmek zere 2008

imesuyu havzalar bata olmak zere nehir havzalarn

ylnda 81 l Merkezinin me, Kullanma ve Sanayi Suyu

da evsel kirlilie kar korumaya ynelik almalarn

Temini Eylem Plan (2008-2012) hazrlanm, daha

srdrmektedir.

sonra bu Eylem Plan 2010 ve 2013 yllarnda revize


edilmi olup lke nfusunun yaklak %56snn yaad

Ancak bu amaca ulalmas iin mevzuat gereince

il merkezlerinin ncelikle ele alnmasnn uygun olaca

yurt iinde ilgili belediyenin talebi ve geri deme

deerlendirilmitir.

koullarn dzenleyen bir protokoln belediyesi


tarafndan imzalanmas gerekmekte olup yurt dnda

Hazrlanan bu eylem plannda; ksa, orta ve 2045

ise hkmetler aras anlama hkmleri dorultusunda

ylna kadar olan uzun vadeli ihtiyalarn karlanmas

yaplmaktadr. 1053 sayl kanun gereince imesuyu ve

hedeflenmi olmakla birlikte Cumhuriyetimizin 100.

atksu hizmetleri maksadyla DS btesinden yaplan

kurulu yl olan 2023 ylna kadar olan tm ihtiyalarn

tm harcamalarn belediyelerden geri alnmas esastr.

karlanmas da ngrlmtr.

79

Bu kapsamda bir yatrmn gerekleebilmesi iin

Onuncu Kalknma Plan dneminde kamu

ncelikle ilgili belediye bakanlnn Belediye Meclis

kaynaklaryla gerekletirilecek yatrmlar iinde ime

Karar ile birlikte mracaatna ihtiya duyulmaktadr.

suyu ve kanalizasyon sektrler paylarnn verilen

Bavuruyu takiben hazrlanacak olan protokol

ncelikler erevesinde artmasnn ngrld de

ncelikle belediyesi tarafndan imzalanacak ve taslak

belirtilmektedir. Ayrca yerleim yerlerinin ime ve

protokol ileri ve Maliye Bakanlklarnn uygun

kullanma suyu ihtiyalarnn tamamnn karlanaca,

grnden sonra Genel Mdrlmz tarafndan

su kayp-kaaklarnn nlenerek mevcut ebekelerin

imzalanarak yrrle girecektir. Proje almalar

iyiletirilmesi ile salkl ve evre dostu malzeme

kapsamnda hazrlanan Fizibilite Raporunun Kalknma

kullanmnn yaygnlatrlaca da 10. Kalknma Plann

Bakanl tarafndan uygun grlmesi durumunda

hedefleri arasnda yer almaktadr.

imesuyu veya atksu yatrmlar Yatrm Programna


dahil edilerek inaat ihalesine klmaktadr.

ehirlerde kanalizasyon ve atk su artma altyapsnn

Yatrmlarn tamamlanmasn ve inaat aamasnda

gelitirilerek, bu altyaplarn havzalara gre

belediye personellerinin eitilmesini takiben tesisler

belirlenen dearj standartlarn karlayacak ekilde

belediyesine devredilmektedir. lgili belediye yatrm

altrlmalarnn salanaca ve artlan atksularn

bedelini 30 ylda DSye geri demektedir.

yeniden kullanmnn zendirilecei de vurgulanmtr.

2014-2018 yllarn kapsayan 10. Kalknma Plannda


kamu yatrmlarnda ime suyu ve kanalizasyon
sektrlerine ncelik verilecei vurgulanmaktadr.

HEDEF 2.1

BELEDYELERN ME, KULLANMA VE SANAY SUYU HTYALARI


KARILANACAKTIR.
26.04.2007 tarihinde yrrle giren 5625 Sayl Baz

3. me suyu temini iin gerekli depolama tesisleri

Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun

yaplacaktr.

ile; 1053 sayl kanunun ad Belediye Tekilat Olan


Yerleim Yerlerine me, Kullanma ve Endstri Suyu

4. htiya duyulan tanmazlarn kamulatrma

Temini Hakknda Kanun olarak deitirilmi ve

haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere bal olarak

nfusun 100.000den fazla olmas art ve Bakanlar

adil ve hakkaniyete uygun bedelle mevzuata gre

Kurulu Karar gereklilii kaldrlarak Kamu Yatrm

kamulatrlarak ynetilmesi salanacaktr.

Programnda yer almak artyla belediye tekilat olan


yerleim yerlerinin ime, kullanma ve endstri suyunun

PERFORMANS GSTERGELER

temini salanacaktr.

1. Temin edilecek imesuyu miktar (hm3/yl)

STRATEJLER
1. Mevcut durumda su ihtiyac tespit edilen yerleim
yerlerinde imesuyu temin almalarna balanacaktr.
2. mesuyu tesisi inaatlarnn szlemede belirtilen
srelerde tamamlanmas salanacaktr.

2. Tamamlanacak imesuyu tesisi says


3. hale edilecek imesuyu tesisi says
4. Tamamlanacak baraj says
5. hale edilecek baraj says
6. Kamulatrlacak alan (ha)

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

FAALYETLER
mesuyu tesisleri ina
Kamulatrma

> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl


> Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltsular Dairesi
Bakanl

KOORDNATR BRM
mesuyu Dairesi Bakanl

> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl


> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi
Bakanl

SORUMLU BRMLER

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl

> Blge Mdrlkleri

HEDEF 2.2

MESUYU BARAJLARI VE NEHR HAVZALARI EVSEL KRLLE KARI


KORUNACAKTIR.
STRATEJLER

KOORDNATR BRM

1. Hazrlanan atksu eylem plan kapsamnda salk ve

Atksu Dairesi Bakanl

evre asndan nceliklendirme yaplacaktr.


SORUMLU BRMLER

3. htiya duyulan tanmazlarn kamulatrma

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi

haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere bal olarak

Bakanl

adil ve hakkaniyete uygun bedelle mevzuata gre

> Blge Mdrlkleri

2. nceliklendirme kapsamnda atksu tesisleri


inaatlar tamamlanacaktr.

kamulatrlarak ynetilmesi salanacaktr.


PERFORMANS GSTERGELER
1. Tamamlanacak Atksu tesisi says
2. hale edilecek Atksu tesisi says
3. Kamulatrlacak alan (ha)
FAALYETLER
Atksu tesisleri ina
Kamulatrma

81

STRATEJK AMA 3
SUYUN OLUTURACAI TAKIN, TAKIN VE RSUBAT ZARARLARINDAN
YERLEM YERLERN, TESSLER VE TARIM ARAZLERN KORUMAK.
lkemizde depremlerden sonra en ok can ve mal

na edilmi tesislerin hizmet srelerini artrmak

kaybna sebep olan afetlerin banda takn olay

maksadyla gerekli bakm ve onarm almalarnn

gelmektedir. zellikle iklim deiikliinin etkisiyle

zamannda ve eksiksiz yaplmas nem arz etmektedir.

ya deiiminde meydana gelen dzensizlikle birlikte


havzalarda mevcut hidrolojik denge bozulmakta,

Son yllarda yaanan takn olaylarnda, slah edilmi

byk lde can ve mal kayplarna yol aan

veya doal akarsu yataklarna, ina edilmi tesislere

taknlar daha iddetli ve sklkla grlmektedir. Bu

ve 4373 sayl Takn Sulara ve Su Basknlarna Kar

sebeple, DSnin suyun oluturabilecei zararlardan

Korunma Kanunu kapsamnda ilan edilen sahalara kii

(takn, erozyon ve rsubat) yerleim yerleri ve tarm

ve kurulularn yapt mdahaleler sebebiyle yatak

arazilerinin korunmasna ynelik almalar nem arz

kesitinin daraltlmas sonucu taknlarn olutuu tespit

etmektedir.

edilmitir. Bu nedenle, yaplan menfi mdahalelerin


nlenmesi ve bertarafna ynelik almalar son

DS, 6200 sayl kurulu kanunu uyarnca kendisine

derece nemli olup etkinliinin arttrlmasnn

verilen takn sularna ve sellere kar tedbirler

yansra mdahalenin nlenmesi maksadyla caydrc

almak sorumluluu gerei, taknlarn ykc etkilerini

yaptrmlarn dzenlenecei ve farkl kanunlarla kurum/

ortadan kaldrmak ya da en aza indirmek maksadyla

kurululara verilen grev ve sorumluluklarn koordine

takn koruma tesisi ina etmekte ve gerekli nlemler

edilecei ynetmelik tasla hazrlanmas hedefler

almaktadr.

arasnda yer almaktadr.

Su ynetiminde lider kurulu olmay hedefleyen DS,

Yerleim birimleri ve tarm arazilerini takna kar

bu Stratejik Planda, lkemizi takn zararlarndan


korumak maksadyla, gelien bilim ve teknolojiyi
kullanarak proaktif nlemler alnmas almalarna
arlk vermitir.
Bu kapsamda; lke genelinde takn riski n
deerlendirmesi yaparak, takn tehlike haritalarnn
oluturulmas sonrasnda, modellemeler ile takn
tahmini ve erken uyar sisteminin etkin paylamn
salayacak olan lke Takn Uyar Sistemin kurulmas
ve takn hususundaki mevcut verilerin corafik bilgi
sistemi ortamnda deerlendirilebilecei takn veri
tabannn oluturulmas hedeflenmektedir.
Takn riski olan akarsularda btncl havza yaklam
ile takn ve rsubat kontrol planlama almalar
yaplarak evresel dokuya (ekolojik, kentsel, tarihsel,
turistik vb.) uyumlu slah tesisleri ina edilecektir.

korumak maksad da olan baraj ile deiik tip ve


yapdaki sedde, brit, tal pere, slah sekisi, mahmuz,
koruma duvar, ta tahkimat, vb. takn tesislerinde
makinal temizlik, sedde vb. onarm almalaryla da
meskn mahallerdeki can ve mal kaybn gvence altna
almaktadr.
Dnyann birok yerinde olduu gibi lkemizde de
kresel snmann etkisiyle artan dzensiz yalarn
sebep olduu taknlar byk zararlara sebep
olmaktadr. Bu sebeple getiimiz yllarda birok il
ve ilemizde taknlar yaanm, birok can ve mal
kayplarna neden olmutur. Mevcut envanter verileri
itibariyle taknlardan kaynaklanan ekonomik kayp her
yl ortalama 100 milyon dolara ulamaktadr. Ayrca,
takn alanlarna yaplan mdahaleler de zararlarn
artmasna sebep olmutur.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

Yurdumuzda zellikle son yllarda daha sk tekrar

akarsu yataklarnn uygun hale getirmek maksadyla

eden bu taknlarn yol at can kayplar yannda,

gerekli bakm ve onarm almalarnn zamannda

ekonomik kayplarn giderek nemli byklkler

ve eksiksiz yaplmas nem arz etmekte olup

oluturmas, takn ynetimi erevesinde her

takn koruma, nleme ve mdahale almalarnda

srete yaplmas gereken almalarn; daha geni bir

kullanlacak makine ve ekipmanlarn modernize

perspektif iinde, koordineli ve entegre bir program

edilmesi gerekmektedir

yaklam ile ele alnmasn nemli klmaktadr.


Mevcut Makine parkndaki aralarn ou 25 ya zeri
zellikle son yllarda dzensiz ve pik yalarn

olduundan 4 5 yl ierisinde ekonomik mrlerini

artmas nedeniyle yaanan taknlarla, iddetli lodos ve

doldurmalar sebebiyle servis d klnacaktr. 2000-

depremler sonucu ortaya kan zararlarn giderilmesi

2015 ylnda satn alnarak oluturulan ekirdek

ve uzun yllar gerei gibi yaplamayan ve yerleim

makine park ile takn koruma, nleme ve mdahale

birimlerinden geen takn tesisleri onarmlarnn

faaliyetlerinde verimli allacaktr.

tamamlanabilmesi iin yeterli denein temin edilmesi


gerekmektedir.

Baraj ve glet havzalarndaki erozyon ve rsubat


kontrol almalarnda kullanlmak zere uygun makine

na edilmi tesislerin hizmet srelerini arttrmak ve

ve ekipman tedarik edilecektir.

HEDEF 3.1

TAKIN RSK OLAN AKARSULAR BTNCL HAVZA YAKLAIMI LE


PLANLANAN AKARSU ISLAH VE TAKIN KORUMA TESSLER NA EDLECEK
VE MEVCUT TESSLERN HZMETN SRDRMES SALANACAKTIR.
Dnyadaki iklim deiiklikleri sonucu baz blgelerde

3. Blgesel ncelikler erevesinde takn projeleri

ciddi kuraklk hkm srerken dier baz blgelerde

gerekletirilecektir.

ise ar yalar sonucu oluan taknlar nemli can


ve mal kayplarna neden olmaktadr. Yalardaki

4. Takna maruz yerleim yeri ve tarm alanlarnn

bu farkllama lkemiz iin de byk bir risk

takn zararlarndan korunmas maksadyla, evresel

oluturmaktadr. DS suyun her damlasndan istifade

dokuya uyumlu slah tesisleri ina edilecektir.

edecek ekilde projeler gelitirirken dier taraftan


suyun oluturabilecei zararlardan (takn, erozyon

5. Takn tesislerinde gerekli bakm ve onarm

ve rsubat) yerleim yerlerinin ve tarm arazilerinin

almalar gerekletirilecektir

korunmasna ynelik olarak btncl bir yaklamla


planlanan yapsal anlamdaki slah ve takn koruma

PERFORMANS GSTERGELER

almalar da yrtmektedir.

1. Taknlardan korunacak alan (ha)


2. Tamamlanacak takn koruma tesisi says

STRATEJLER

3. hale edilecek takn koruma tesisi says

1. Takn riski olan havzalar ncelikle tespit edilecektir.

4. Bakm ve onarm gerekletirilecek takn tesisi says

2. Doal Afetlere ynelik projelere ncelik verilecektir.

83

FAALYETLER

SORUMLU BRMLER

Islah ve Takn Koruma Tesisleri na

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl
> letme ve Bakm Dairesi Bakanl
> Blge Mdrlkleri

Bakm-Onarm
KOORDNATR BRM
Proje ve naat Dairesi Bakanl

HEDEF 3.2

TAKIN KORUMA, NLEME VE MDAHALE ALIMALARINDA KULLANILACAK


MAKNE VE EKPMANLAR MODERNZE EDLEREK GLENDRLECEKTR.
STRATEJLER

FAALYETLER

1. Baraj ve glet havzalarndaki erozyon ve rsubat

Makina ve Tehizat Temini

kontrol almalarnda kullanlmak zere uygun makine


ve ekipman tedarik edilecektir.

KOORDNATR BRM
Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl

2. letilmesi ekonomik olmayan makina ve


ekipmanlarn hurda, bedelsiz devir veya sat yolu ile

SORUMLU BRMLER

tasfiyesi salanacaktr.

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Blge Mdrlkleri

3. Takna mdahale edecek ekilde temin edilen


ekirdek makina park verimli altrlacaktr.
4. Yetersiz kalnan durumlarda hizmet alm
gerekletirilecektir.
PERFORMANS GSTERGELER
1. Gerekletirilecek i miktar (Kaz 1000 m3)
2. Gerekletirilecek i miktar (Tama 1000 m3 x km)
3. Servis d klnacak 25 ya st makine says

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

STRATEJK AMA 4
TARIMDA SU KULLANIMINI ETKNLETRMEK.
Su kaynaklarnn etkin kullanm ve ynetimi,

Sulama Kooperatifleri tarafndan iletilen alann

srdrlebilir kalknma ve gda gvenlii iin nem

%53 kapal (modern) sulama sistemlerine

tamaktadr.

dntrlmtr. Yeralt suyunun kontrol altna


alnmas ve srdrlebilirliinin etkin ynetiminin

lkemizin su kaynaklarnn yetersiz olduu hususu

salanmas maksadyla Yeralt Sular lm Sistemleri

dikkate alndnda Tarmda Su Kullanmn

Ynetmelii gereince, Tahsis-Rezerv durumuna gre

Etkinletirmek byk nem arz etmektedir. Bu

Bakanlar Kurulu tarafndan ilan edilen havzalardaki

amala gemi yllarda ak kanal ve kanalet eklinde

btn kuyulara lm sistemi kurulacaktr. Bugne

ina edilen sulama sistemlerinden vazgeilerek

kadar ferdi sulamalarda 196.500 adet ruhsatl kuyu

su tasarrufu salayan borulu sulama sistemlerine

alarak yllk 5 milyar m su tahsisi yaplmtr.

geilmeye balanmtr. 2003 yl ncesi sulama


ebekelerinin; %46s klasik, %48i kanalet ve %6s ise

Sulamaya alan alan miktarnn giderek artmas, su

borulu sulama sistemi iken, 2013 yl itibariyle %39u

kaynaklarnn kt oluu, sulama dnda dier sektrler

klasik, %44 kanalet ve %17si borulu sistem olmutur.

iin kullanm ynndeki taleplerin her geen gn

na halindeki sulama ebekelerinin ise %11i klasik,

artmas, sulamada suyun etkin kullanmn zorunlu hale

%6s kanalet ve %83 ise borulu sulama sistemi

getirmektedir. Gerekli su tasarrufu, suyun isalesinde,

olarak yaplmaktadr. 2016 ylna kadar ihale edilmesi

datmnda, sistemin iletilmesinde ve araziye

planlanan sulama ebekelerinin ise %98,7si borulu,

tatbikinde gerekletirilmelidir. Yeni gelitirilen sulama

%0,3 kanalet ve %1i ise klasik sulama ebekesidir.

projelerinde, basnl borulu sulama sistemlerinin


tercih edilmesi ile tarla ii sulama sistemlerinde damla

lkemizdeki 28 milyon hektar olarak deerlendirilen

ve yamurlama sulama yntemlerinin yaygnlamasn

tarm arazisinin 8,50 milyon hektar ekonomik olarak

salayacak ve etkin su kullanm salanarak tarla

sulanabilir alandr. 2013 yl sonu itibariyle 3,61 milyon

ii su kayplarnn azaltlmas ile gerekli tasarruf

hektar DS tarafndan, 2,29 milyon hektarlk ksm

salanabilecektir.

ise dier kamu kurulular ile zel sektr tarafndan


olmak zere toplam 5,90 milyon hektar alan iletmeye

GZFT Analizinde iyiletirme gerektiren tespitlerden;

almtr. 2014 ylnda sulamaya almas hedeflenen

Sulamann 12 aya yaylmas, Sulama Birliklerinin

0,20 milyon hektar alan ile birlikte 3,81 milyon hektar

rehabilitasyon almas nedeniyle su kesintisine

alan sulamaya alm olacaktr.

gitmemesi, kapal sahalarda kuyu taleplerinin


karlanmas gibi ar su kullanma ihtiyacndan oluan

DS tarafndan 2013 yl sonu itibariyle iletmeye alan

talepler, kuyulara Elektronik lm Sistemi taklarak

3,61 milyon hektar alann 0,67 milyon hektar yeralt

azaltlacaktr.

sulamas olup, bu alann %72si sulama kooperatifleri,


%15i yzey sulamalarna takviye olarak, %13
de kamu (TGEM vb.) tarafndan iletilmektedir.

85

naat tamamlanarak iletmeye alnan tesislerin

kurtarlamayacak hale gelebilecek ve bu tesisleri

beklenen fayday salayabilmeleri, bu tesislerin

yeniden yapmann maliyeti 50 ila 100 kat daha fazla

ekonomik mrleri boyunca uygulanacak rasyonel

olacaktr.

iletme programlar ile bakm onarm almalarna


baldr. daremizce ina edilen sulama tesislerinin 155

lke nfusunun hzla artmas, sanayileme, ehirleme

adedi (898.000 hektar) 40 yl nce iletmeye alm

ve kresel iklim deiikliinin neden olduu kuraklk

olmas, gelien teknolojiye bal olarak modernizasyon

sonucunda su kaynaklarna olan talep giderek artmakta

maliyetlerinin dmesi ve sulama randmannn

olup, letmeye alan HES tesislerinin evreyle bark,

artrlma gayretleri sebebiyle sz konusu tesislerin

etkin ve verimli iletilmesi iin Hidroelektrik Enerjinin

rehabilitasyonunu gndeme getirmektedir.

planlanmas, iletilmesi ve veri tabannn oluturulmas


byk nem tamaktadr. HES tesislerinin srekli

DSce ina edilerek iletmeye alm bulunan sulama,

takibi yaplmakta, izleme ve deerlendirme almalar

takn, kurutma, enerji ve bina tesisleri tabiatn

titizlikle srdrlmektedir.

tahripkr etkilerine maruz kalmaktadr. Tabiatn


etkilerine kar zamannda koruyucu nlem alnmad

Yaplacak byk sulama yatrmlarndan azami

takdirde tesisler zamanla fonksiyonunu tamamen

fayda temin etmek ve maliyetin geriye dnn

yitirerek kullanlmaz duruma gelmektedir.

hzlandrmak iin ncelik sralamas yaplmas


arttr. DSde ncelik sralamas iin 5 yldz art

Belirli amalar iin ina edilen tesislerden beklenen

aranmaktadr. Bunlar;

faydalarn salanabilmesi, tesislerin amacna uygun


arza meydana gelmeden periyodik bakmlar ve arza

> Su kaynann hazr olmas,


> Sulamaya ciddi bir talebin bulunmas (sulama

meydana geldikten sonra ise onarlmas ile mmkndr.

birlikleri, kooperatifler, iftiler vb.),

letmeye alm depolama ve sulama tesislerinin


%74nn 10 yandan byk olmasnn yan sra, yl

> Arazinin mmbit olmas,


> Cazibe ile sulama yaplmas,
> Projenin arazi toplulatrma kapsamnda

ierisinde deiik zamanlarda takn ve deprem gibi

bulunmasdr.

ekilde iletilmesi ve proje kriterlerine gre tesislerin

doal afetlere maruz kalmas mevcut bakm onarm


ihtiyacnn artmasna neden olmaktadr. Bu kapsamda

Sulama projelerinde aranan 5 yldz artna gre

barajlardaki cebri boru ve daimi tehizatta korozyon

ncelikle arazi toplulatrmas uygulayarak her parselin

nedeniyle ortaya kan boya ve bakm onarm

yola ve suya ulam salanarak, kamulatrma ve inaat

ihtiyalarnn giderilmesi gerekmektedir.

maliyetlerinde tasarruf salanacaktr.

Tek maksatl olabildii gibi, sulama, enerji, takndan

Arazi toplulatrma kriterlerine teknik olarak uygun

koruma ve ime suyu maksatlarnn hepsine birden

olmayan yerlerde ise, ihtiya duyulan tanmazlarn

haiz olabilen barajlarn cebri boru, vana, dolusavak

kamulatrma haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere

kapaklar gibi mekanik aksamlarn bakm onarm veya

bal olarak adil ve hakkaniyete uygun bedelle

yenilenmesi ilerinin, ihtiya duyulan deneklerin

mevzuatna gre kamulatrlarak ynetilmesi

karlanamamas nedeniyle telenmesi, bu telemenin

salanacaktr.

3 ila 5 yl srmesi halinde tesisler bakm onarm ile

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

HEDEF 4.1

DS TARAFINDAN SULAMA EBEKES TAMAMLANAN ALAN 4,85 MLYON


HEKTARA IKARILACAKTIR.
Beslenme ihtiyacnn karlanmas, sanayinin ihtiyac

5. letmedeki sulama tesislerinden ihtiya duyulanlarn

olan tarmsal rnlerin dengeli ve srekli retilebilmesi,

modernizasyonu/rehabilitasyonu salanacaktr.

tarm kesiminde alan nfusun isizlik sorununun


zlmesi ve hayat seviyesinin ykseltilmesi iin tarm

6. letmeye alan sulama tesislerinin

alanlarnn sulamaya almas salanacak. ncelikle

srdrlebilirliinin salanmas amacyla gerekli bakm

yatrm programnda bulunan sulama projeleri gzden

onarm almalar gerekletirilecektir.

geirilerek su kayna hazr, ana kanal inaat sren,


tasarm byk lde tamamlanm ve cazibeyle
sulama yaplacak projeler ile ekonomik grlen
birinci kademe pompaj sulamalar tamamlanacak ve
gerekli olmas halinde kamulatrma ve toplulatrma
almalar yaplacaktr. Tarm alanlarnn sulanmas iin
gerekli olan Pompa, Mekanik Aksam, Transformatr

PERFORMANS GSTERGELER
1. ebekesi tamamlanacak sulama alan (ha)
2. Tamamlanacak sulama tesisi says
3. hale edilecek sulama tesisi says
4. Tamamlanacak baraj says
5. hale edilecek baraj says

vb. satnalmlar yaplacaktr.

6. Tamamlanacak glet says

STRATEJLER

8. Kamulatrlacak alan (ha)

1. Yatrm programnda bulunan sulama projeleri

9. Bakm onarm gerekletirilecek tesis says

nceliklendirilecektir. (Su kaynann hazr olmas,


sulamaya ciddi bir talebin bulunmas, arazinin verimli
olmas, cazibe ile sulama yaplmas, arazi toplulatrma
kapsamnda bulunmas).
2. Bata Blgesel Kalknma Planlar olmak zere
(GAP, DAP, KOP, DOKAP ve dier blgesel ncelikli
projelerin) sulama program gzden geirilerek
ncelikle su kayna hazr, ana kanal inaat sren,
tasarm byk lde tamamlanm ve cazibeyle
sulama yaplacak projeler ile ekonomik grlen birinci
kademe pompaj sulamalar tamamlanacaktr.
3. Sulama projeleri ncelikle arazi toplulatrmal olarak
gerekletirilecektir.

7. hale edilecek glet says

FAALYETLER
Sulama Tesisleri na
Kamulatrma
Bakm-Onarm
KOORDNATR BRM
Proje ve naat Dairesi Bakanl
SORUMLU BRMLER

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltsular Dairesi
Bakanl

ihtiya duyulan tanmazlarn kamulatrma

> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl


> Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi

haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere bal olarak

Bakanl

4. Arazi toplulatrma sahas dnda kalan alanlarda

adil ve hakkaniyete uygun bedelle mevzuata gre


kamulatrlarak ynetilmesi salanacaktr.

> letme ve Bakm Dairesi Bakanl


> Blge Mdrlkleri

87

HEDEF 4.2

DS TARAFINDAN LETMEYE AILAN SULAMA ALANLARINDA; %62 OLAN SULAMA


ORANI %68E, %42 OLAN SULAMA RANDIMANI DA %50YE IKARILACAKTIR.
STRATEJLER

FAALYETLER

1. Net sulama alanlar gncelletirilecek, net sulama

Ett-Proje

alan iindeki sulanmayan alanlarn sulanmama


nedenlerinden kuruluumuzla ilgili olanlar bertaraf

KOORDNATR BRM

edilecektir.

letme ve Bakm Dairesi Bakanl

2. letme haritalar tamamlanarak saysallatrlacaktr.

SORUMLU BRMLER

3. letmeye alan sulama tesislerinde ebekeye alnan


su miktarlarnn llebilmesi iin elektronik lm
sistemleri kurulacaktr.

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Proje ve naat Dairesi Bakanl
> Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltsular Dairesi

PERFORMANS GSTERGELER

Bakanl

1. Gerekleecek sulama oran

> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl


> Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi

2. Gerekleecek sulama randman


3. Sulama sahas saysallatrlacak alan (ha)
4. Elektronik lm sistemi taklacak sulama tesisi
says

Bakanl

> Blge Mdrlkleri

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

STRATEJK AMA 5
HDROELEKTRK ENERJ POTANSYELNN TAMAMINI LKE EKONOMSNE
KAZANDIRMAK.
Enerji her lke iin kalknma, refah, istikrar ve

tamamlanan HES says kurulu gc 2 MWtan kk

hayat kalitesi anlamna gelmektir. Enerjinin yerinde,

6 adet HES ile birlikte (Anamur, Erci, Kernek, Silifke-I,

zamannda ve makul fiyatlarla temin edilmesi kalknma

Uludere, Durucasu) 65 adede ulamtr. naat

iin vazgeilmezdir. Bununla birlikte enerji ekonomik,

tamamlanp iletmeye alnan bu 65 adet hidroelektrik

sosyal ve evresel ynleri bulunan ayn anda pek ok

santralin toplam kurulu gc 12.369 MW ve ortalama

sektrle balantl bir konudur.

yllk retimi 43.356 GWhtr.

lkemizin corafi konumu nedeniyle her mevsim

Hidroelektrik enerji retiminde; ncelikle teknik ve

km ye den ya miktar farkl olmaktadr. Bu

ekonomik retim potansiyeline ulalmas, hidroelektrik

bakmdan yan fazla olduu aylarda gelen suyu

enerji retiminin bir an nce artrlmas iin; zel sektr

regle ederek yllk veya yllar aras aktarmlar

yatrmlarnn desteklenmesi, tevik edilmesi, zel

yapabilecek barajlara daha fazla ihtiya duyulmaktadr.

sektrn talip olmad hidroelektrik enerji tesislerinin

Bu barajlarda, zellikleri nedeniyle pik saatlerde

gereklemesi hedeflenmektedir. Bu amala; mlga

ihtiyacmz olan ve temiz enerji olarak adlandrlan

4628 sayl Elektrik Piyasas Kanununun karlmas

hidroelektrik enerjisi retilmelidir. Ayrca bu santraller

ve 26.06.2003 tarih ve 25150 sayl Resmi Gazetede

evre dostu olmalar, krsal kesimlerde yaayan

Elektrik Piyasasnda retim Faaliyetinde Bulunmak

insanlarn ekonomik ve sosyal yaam standartlarn

zere Su Kullanm Hakk Anlamas mzalanmasna

ykseltmesi ve dk potansiyel risk tamalar

likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

sebebiyle tercih edilmelidir.

yaymlanmasyla zel sektrn kamu tarafndan

gelitirilmi ve yapm planlanan bir ok enerji amac


lkemizde tketilen enerjinin %70den fazlas

bulunan HES projelerini yapmas yannda zel sektre

tamamen da baml olduumuz ithal kaynaklardan

bizzat HES projesi gelitirme imkan salanmtr.

karlanmaktadr. Sadece elektrik enerjisi retimi iin


ithal edilen enerji hammaddelerinin (doalgaz, kmr

Mlga 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanununun yerine

vs.) lke ekonomisine etkisi 10 milyar $n zerindedir

yaynlanan 6446 sayl kanun kapsamnda 2003 ylndan

(ulam sektr vs. konularda dikkate alndnda

itibaren zel sektr tarafndan gelitirilip tesis edilen

toplam enerji hammaddesi ithalat rakam 50 milyar

ve iletmeye alnan enerji projeleri ile yaklak olarak

$n zerindedir). Bir lke iin en nemli hedefin

29.000 GWhlk bir enerji destei salanmtr.

kalknma, kalknmann en nemli ayann retim,


retimin devamll iin ise enerji ihtiyacnn kesintisiz

DS yatrm programnda olup, inaat devam eden

karlanmas ok nemlidir. lkemizin ekonomik olarak

3 adet santralin (Yusufeli, Ilsu, Ki) 2019 ylna kadar

bymesinin nndeki en byk engel enerjideki da

iletmeye alnmas ngrlmektedir. Bu HESler

bamllktr.

tamamlandnda hidroelektrik potansiyelimize 1.880


MW ilave edilmi olacaktr. Ayrca bu dnemde

1956 ylnda Seyhan I HES ile balayan hidroelektrik

zel sektrn talip olmad hidroelektrik enerji

potansiyelimiz Deriner, ine ve Manyas HESin

tesislerinin yaplmas hususunda alternatif almalar

de iletmeye alnmasyla birlikte DSce inaat

yrtlecektir.

89

Baraj projeleri iin ihtiya duyulan tanmazlarn

Generation for Peak Demand in Turkey) Projesi

kamulatrma haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere

Mlga EE Genel Mdrl koordinasyonunda

bal olarak adil ve hakkaniyete uygun bedelle

Trkiye Elektrik letim Anonim irketi Genel

mevzuatna gre kamulatrlarak ynetilmesi

Mdrl (TEA) ve Japonya Uluslararas birlii

salanacaktr.

Ajans (JICA) aracl ile grevlendirilen Tokyo Electric


Power Company (TEPCO) uzmanlar eliinde

Projelerimizden etkilenen tm ailelerin planl olarak

tamamlanmtr. almada Trkiye iin potansiyel

yeniden yerleimlerinin salanmas ve sosyo-ekonomik

pompaj depolamal hidroelektrik santral yerleri talebin

bakmdan maduriyetlerinin nlenmesi politikas

youn olduu blgeler, jeolojik, topografik ve evresel

benimsendiinden, ana projenin sahibi olan DSnin

kstlar da ieren kriterler asndan aratrlm ve

bu faaliyetlerle ilgili planlama, koordinasyon ve izleme

yaplan kademeli eleme sonucunda alt rezervuarlar

hizmetleri vermesi zorunlu hale gelmitir. Projelerden

Gkekaya Baraj ve HES olan Gkekaya Pompajl

dolay yaadklar yerleri terk etmek zorunda kalan

HES (1400 MW) ve Altnkaya Pompajl HESin (1800

vatandalarmz zerindeki sosyo-ekonomik etkilerin

MW) kavramsal tasarm yaplmtr.

incelenerek, gereklemesi muhtemel olumsuzluklarn


en aza indirilmesinin planlanmas iin Yeniden Yerleim

Bu amala Japonya Uluslararas birlii Ajans (JICA)

Eylem Planlar ve Gelir yiletirme Uygulama Planlarnn

tarafndan desteklenen ve Mlga Elektrik leri Ett

yaplmas, izlenmesi, deerlendirilmesi almalar

daresi Genel Mdrl koordinasyonunda 2010-

srdrlerek isknn zamannda gerekletirilmesi iin

2011 yllarnda yrtlm olan Study on Optimal

ilgili kurumlarla koordinasyon salanmaktadr.

Power Generation For Peak Demand In TurkeyPik Talebin Karlanmas in Optimal G retim

Devlet ve zel sektr tarafndan yaplan hidroelektrik

almas kapsamnda nerilen Gkekaya Pompaj

enerji yaplarna hz vermek, DS tarafndan yaplmakta

Depolamal Hidroelektrik Santrali (Gkekaya

olan ve enerji retim amac da bulunan ok maksatl

PHES) Fizibilite almas bu aamadan sonra Genel

projelerin HES ksmlarnn projelerle e zamanl olarak

Mdrlmz ve JICA ibirlii ile yrtlmektedir.

zel sektr eliyle iletmeye alnmas salanacaktr.

htiya duyulan tanmazlarn kamulatrma


haritalar hazrlanp bilimsel kriterlere bal olarak

Pompaj depolamal HESler tm Dnyada etkin olarak

adil ve hakkaniyete uygun bedelle mevzuatna gre

kullanlmakta ve lkelerin enerji sistemleri asndan

kamulatrlarak ynetilmesi salanacaktr. Projeler

adeta bir sigorta grevi stlenmektedir. lkemizdeki

iin ihtiya duyulan tanmazlar, inaat programlarna

pik talebin karlanma ve sistem gvenliinin

uygun olarak kamulatrlacaktr.

salanmas asndan da Pompaj depolamal HES


projelerine ilikin gerekli almalara hz verilecektir.

naat tamamlanan tesislerin beklenen fayday


salayabilmeleri, bu tesislerin ekonomik mrleri

lkemizdeki ilk PHES almalar Mlga EE Genel

boyunca uygulanacak rasyonel iletme programlar ile

Mdrl tarafndan balatlmtr. Trk Hkmetinin

bakm onarm almalarna baldr. letme ve bakm

talebi zerine Mlga EE Genel Mdrlne

almalarnda olabilecek aksamalar ilk yllarda tesislerin

Japonya Hkmetince Trkiyedeki Pik Talebin

hizmet retimine olumsuz etki ederken bir sre sonra

Karlanmasnda Pompaj Depolamal HESlerin Roln

tesisin fiziki varln da tehdit eder duruma gelerek,

konu alacak bir Master Plan almas iin teknik

ok daha yksek mali boyutu olan rehabilitasyon

imkan salanmtr. Trkiye Pik Talebinin Karlanmas

almalarn gerektirecektir.

iin Optimal G retimi (Study on Optimal Power

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

Tek maksatl olabildii gibi, sulama, enerji, takndan

olup iletmeye alan HES tesislerinin evreyle bark,

koruma ve ime suyu maksatlarnn hepsine birden

etkin ve verimli iletilmesi iin Hidroelektrik Enerjinin

haiz olabilen barajlarn cebri boru, vana, dolusavak

planlanmas, iletilmesi ve veri tabannn oluturulmas

kapaklar gibi mekanik aksamlarn bakm onarm veya

byk nem tamaktadr. HES tesislerinin srekli

yenilenmesi ilerinin, ihtiya duyulan deneklerin

takibi yaplmakta, izleme ve deerlendirme almalar

karlanamamas nedeniyle telenmesi, bu telemenin

titizlikle srdrlmektedir.

3 ila 5 yl srmesi halinde tesisler bakm onarm ile


kurtarlamayacak hale gelebilecek ve bu tesisleri

Trkiyede elektrik tketimi her yl %4-10 orannda

yeniden yapmann maliyeti 50 ila 100 kat daha fazla

artmakta olup, bu talebin karlanmas iin her yl 4

olacaktr.

milyar ABD dolar yatrm yaplmas gerekmektedir.


Srekli, gvenilir ve ekonomik deerlendirilebilir yerli

lke nfusunun hzla artmas, sanayileme, ehirleme

hidroelektrik potansiyelin deerlendirilmesiyle enerjide

ve kresel iklim deiikliinin neden olduu kuraklk

da bamllmz azalacaktr.

sonucunda su kaynaklarna olan talep giderek artmakta

HEDEF 5.1

HDROLK ENERJ ARZI ARTTIRILACAKTIR.


STRATEJLER

3. Gerekleecek enerji miktar (GWh/yl)

1. Baraj ve HES inaatlar yaplacaktr.

4. Kamulatrlacak alan (ha)


5. Bakm onarm gerekletirilecek tesisler says

2. Baraj gl alan ierisinde kalacak olan Kltrel


varlklarn tespiti yaplacaktr.

FAALYETLER
Enerji Tesisleri na

3. Baraj gl alan ierisinde kalacak olan Kltrel

Kamulatrma

varlklarn korunmas iin gerekli nlemler alnacaktr.

Yeniden Yerleim
Bakm-Onarm

4. Yusufeli, Ki ve Ilsu barajlar tamamlanacaktr.


KOORDNATR BRM
5. zel sektrn talip olmad hidroelektrik enerji

Barajlar ve HES Dairesi Bakanl

tesisleri gerekletirilecektir.
SORUMLU BRMLER
6. htiya duyulan her trl tanmazn kamulatrmalar
yaplacaktr.
7. Bakm onarm almalarnn zamannda ve yeterli
lde yaplmas salanacaktr.

> Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


> Ett, Planlanma ve Tahsisler Dairesi Bakanl
> Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
> Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl
> Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi
Bakanl

PERFORMANS GSTERGELER
1. Tamamlanacak baraj says
2. Gerekleecek kurulu g (MW)

> letme ve Bakm Dairesi Bakanl


> Hidroelektrik Enerji Dairesi Bakanl
> Blge Mdrlkleri

91

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

lkemizdeki 25 akarsu havzasnn


master planlarnn tamamlanmas
SA1-H1
iin kalan 16 havzada master plan
almalar yaplacaktr.

Madde;
56,1032,
1047
Tablo-18,
Tablo-24

Madde; 757,
1047,
Ett, planlama (fizibilite) ve proje
SA1-H2
almalarna etkinlik kazandrlacaktr. ncelikli
Dnm.Prg.
1-15,1032
Madde; 757,
1017, 1032,
Suyun kalitesinin, miktarnn
1047,
SA1-H3 korunmas, iyiletirilmesi ve izlenmesi Tablo-24
salanacaktr.
ncelikli
Dnm.Prg.
1-15

lkemizin su
kaynaklarnn
korunmasn,
gelitirilmesini,
SA1
verimli
Takn tehlike haritalar hazrlanarak
kullanlmasn ve SA1-H4
erken uyar sistemi kurulacaktr.
srdrlebilirliini
salamak.

Madde;
1047

Madde; 585,
626, 1047,

ncelikli
Dnm.Prg.
1-15,Tablo-18

Etkin ve verimli alma ortam


salanarak, hizmetii eitim
SA1-H6 faaliyetleri, zlk haklar ve dier
motivasyon artrc faktrler etkili bir
ekilde gerekletirilecektir.

Madde; 1047,
Tablo-18

S.H.4.3

S.H.4.2

S.H.1.3

S.G.2

S.G.4,
S.H.4.1
S.H.4.2
S.H.4.3

S.H.1.4
S.H.4.3

T.C. Kalknma Bakanl Blgesel


Gelime Ulusal Stratejisi
(2014-2023 Taslak)

T.C. Gda, Tarm Ve Hayvanclk Bakanl


Trkiye Tarmsal Kuraklkla Mcadele
Stratejisi Ve Eylem Plan (2013-2017)

T.C. Orman Ve Su leri Bakanl


2023 Yl Hedefleri

S.G.2,
S.H.2.4,
S.G.4

Deney laboratuvarlarnn alt yaps,


verilere dayal kalite kontrol hizmeti,
AR-GE alt yaps gelitirilecek ve
SA1-H5
glendirilecek, deneysel faaliyetlerle
ilgili akreditasyon kapsam
geniletilecektir.

Bilginin elektronik ortamda retilmesi,


Madde; 393,
takibi ve paylalmas salanacak,
SA1-H7
401,557,722,
e-dnm oluumuna uygun olarak
1047
e-dsi gerekletirilecektir.

T.C. Orman Ve Su leri Bakanl


2013-2017 Stratejik Plan

Hedefler

GAP Eylem Plan

Amalar

62. Hkmet Program

Onuncu Kalknma Plan


(2014-2018) Ama Ve Hedefleri

STRATEJK AMA VE HEDEFLERN ST POLTKALAR VE EYLEM PLANLARI LE LKS

Madde;
693, 694,
695

Madde;
693, 695

Madde;
693, 694,
695

Madde;
692

Madde;
689

93

3. KURULUUN STRATEJS

Belediyelerin
ime, kullanma
ve sanayi suyu
SA2 ihtiyalarn yeterli
miktar ve kalitede
karlamak, atksu
kirliliini nlemek. SA2-H2 mesuyu ve nehir havzalar evsel ve
hayvansal kirlilie kar korunacaktr.

Takn riski olan akarsular btncl


havza yaklam ile planlanan akarsu
Suyun oluturaca
SA3-H1 slah ve takn koruma tesisleri
takn, takn
ina edilecek ve mevcut tesislerin
ve rsubat
hizmetini srdrmesi salanacaktr.
zararlarndan
SA3
yerleim yerlerini,
tesisleri ve
Takn koruma, nleme ve mdahale
tarm arazilerini
almalarnda kullanlacak makine
SA3-H2
korumak.
ve ekipmanlar modernize edilerek
glendirilecektir.

Tarmda su

Madde;
405,490,
674

Madde;
405,490,
674

T.C. Kalknma Bakanl Blgesel


Gelime Ulusal Stratejisi
(2014-2023 Taslak)

T.C. Gda, Tarm Ve Hayvanclk Bakanl


Trkiye Tarmsal Kuraklkla Mcadele
Stratejisi Ve Eylem Plan (2013-2017)

Madde;
Belediyelerin ime, kullanma ve sanayi 585,976,1032,
SA2-H1
S.H.4.2
suyu ihtiyalar karlanacaktr.
1047,Tablo-18
Tablo-33

T.C. Orman Ve Su leri Bakanl


2023 Yl Hedefleri

T.C. Orman Ve Su leri Bakanl


2013-2017 Stratejik Plan

Hedefler

GAP Eylem Plan

Amalar

62. Hkmet Program

Onuncu Kalknma Plan


(2014-2018) Ama Ve Hedefleri

STRATEJK AMA VE HEDEFLERN ST POLTKALAR VE EYLEM PLANLARI LE LKS

Madde; 976,
1032, 1047,
Tablo-18
Tablo-33
ncelikli
Dnm.
Prg.1-15

S.H.4.2

Madde; 1032
1047,1063

Madde;
692

Madde;
692

S.H.2.4

Madde; 1032
1047,1063

Madde;585,
756,915,1032,
DS tarafndan sulama ebekesi
SA4-H1 tamamlanan alan 4,85 milyon hektara 1047,Tablo-24 S.H.4.2
ncelikli
karlacaktr.
Dnm.
Prg.1-15

Madde;
455

Madde;
538

SA4 kullanmn

etkinletirmek.

Hidroelektrik
enerji
potansiyelinin
SA5
tamamn lke
ekonomisine
kazandrmak.

DS tarafndan iletmeye alan sulama


alanlarnda; %62 olan sulama oran
SA4-H2
%68e, %42 olan sulama randman da
%50ye karlacaktr.

Madde;585,
756,1032,
1047,
ncelikli
Dnm.
Prg.1-15

SA5-H1 Hidrolik enerji arz artrlacaktr.

Madde; 585,
70- Tablo-18
784-Tablo-25

1032
ncelikli
Dnm.
Prg.1-13

Madde;
405,539,
690

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

3. KURULUUN STRATEJS

Amalar

Hedefler
lkemizdeki 25 akarsu havzasnn
master planlarnn tamamlanmas
SA1-H1
iin kalan 16 havzada master plan
almalar yaplacaktr.
SA1-H2

Ett, planlama (fizibilite) ve proje


almalarna etkinlik kazandrlacaktr.
Suyun kalitesinin, miktarnn

SA1-H3 korunmas, iyiletirilmesi ve izlenmesi

salanacaktr.
lkemizin su
SA1-H4 Takn tehlike haritalar hazrlanarak
kaynaklarnn
erken uyar sistemi kurulacaktr.
korunmasn,
gelitirilmesini,
Deney laboratuvarlarnn alt yaps,
SA1
verimli
verilere dayal kalite kontrol hizmeti,
kullanlmasn ve
SA1-H5 AR-GE alt yaps gelitirilecek ve
srdrlebilirliini
glendirilecek, deneysel faaliyetlerle
salamak.
ilgili akreditasyon kapsam
geniletilecektir.
Etkin ve verimli alma ortam
salanarak, hizmetii eitim
SA1-H6 faaliyetleri, zlk haklar ve dier
motivasyon artrc faktrler etkili bir
ekilde gerekletirilecektir.
Bilginin elektronik ortamda retilmesi,
SA1-H7 takibi ve paylalmas salanacak,

e-dnm oluumuna uygun olarak


e-dsi gerekletirilecektir.

Belediyelerin
Belediyelerin ime, kullanma ve sanayi
ime, kullanma
SA2-H1
suyu ihtiyalar karlanacaktr.
ve sanayi suyu
SA2 ihtiyalarn yeterli
miktar ve kalitede
mesuyu ve nehir havzalar evsel ve
karlamak, atksu SA2-H2
hayvansal kirlilie kar korunacaktr.
kirliliini nlemek.

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


Ett Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
Proje ve naat Dairesi Bakanl
Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
mesuyu Dairesi Bakanl
Atksu Dairesi Bakanl
Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl
Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl
Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi Bakanl
letme ve Bakm Dairesi Bakanl
Hidroelektrik Enerji Dairesi Bakanl
Personel ve Eitim Dairesi Bakanl
Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl
Teknoloji Dairesi Bakanl
Blge Mdrlkleri

STRATEJK HEDEF - BRM LKS

95

Amalar

Hedefler

Takn riski olan akarsular btncl


havza yaklam ile planlanan akarsu
Suyun oluturaca
takn, takn
SA3-H1 slah ve takn koruma tesisleri
ina edilecek ve mevcut tesislerin
ve rsubat
hizmetini srdrmesi salanacaktr.
zararlarndan
SA3
yerleim yerlerini,
Takn koruma, nleme ve mdahale
tesisleri ve
almalarnda kullanlacak makine
tarm arazilerini
SA3-H2
ve ekipmanlar modernize edilerek
korumak.
glendirilecektir.
DS tarafndan sulama ebekesi
SA4-H1 tamamlanan alan 4,85 milyon hektara

Tarmda su
SA4 kullanmn

etkinletirmek.

Hidroelektrik
enerji
potansiyelinin
SA5
tamamn lke
ekonomisine
kazandrmak.

Koordinatr Birim
Sorumlu Birimler

karlacaktr.

Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl


Ett Planlama ve Tahsisler Dairesi Bakanl
Proje ve naat Dairesi Bakanl
Barajlar ve HES Dairesi Bakanl
mesuyu Dairesi Bakanl
Atksu Dairesi Bakanl
Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi Bakanl
Emlak ve Kamulatrma Dairesi Bakanl
Makina malat ve Donatm Dairesi Bakanl
Teknik Aratrma ve Kalite Kontrol Dairesi Bakanl
letme ve Bakm Dairesi Bakanl
Hidroelektrik Enerji Dairesi Bakanl
Personel ve Eitim Dairesi Bakanl
Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl
Teknoloji Dairesi Bakanl
Blge Mdrlkleri

STRATEJK HEDEF - BRM LKS

DS tarafndan iletmeye alan sulama


alanlarnda; %62 olan sulama oran
SA4-H2
%68e, %42 olan sulama randman da
%50ye karlacaktr.

SA5-H1 Hidrolik enerji arz artrlacaktr.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

4. MALYETLENDRME
Devlet Su leri Genel Mdrlnn 2015-2019 yllarn

(KOP), Dou Karadeniz Blgesel Gelime Plan (DOKAP),

kapsayan stratejik plannda belirlenen stratejik ama ve

Zonguldak, Bartn, Karabk Blgesel Gelime Raporu

hedeflerini gerekletirebilmek iin gerekli olan maliyetin

(ZBK) ve Yeilrmak Havza Geliim Projesi (YHGP) gibi

tespit edilmesi konusunda; harcama birimlerinden

blgesel ncelikler, Sektrel ve blgesel nceliklerin yan

(Merkez-Tara) yatrm programnda yer alan projeler ile

sra devam eden projelerden; ksa srede tamamlanarak

plan dneminde ele alnmas ngrlen projelerin yllara

ekonomiye kazandrlabilecek, uygulamasnda nemli

gre ihtiyalar ile bu ihtiyalarn karlanmas durumunda

fiziki gerekleme salanm, d finansman salanarak

gerekletirecekleri hizmetler derlenmitir. Harcama

onaylanm, balatlm bulunan dier projelerle balantl

birimlerince bildirilen maliyet ve gerekletirilecek

veya e zamanl olarak yrtlmesi ve tamamlanmas iin

hizmetler dikkate alndnda Kuruluumuzun daha fazla

proje baznda ncelikler,

bte kullanma ve daha fazla hizmet retme kapasitesi


vardr. Buna gre DS Genel Mdrlnn Yatrm

DS Genel Mdrlne ayrlan deneklerin daha

Programnda yer alan projelerden ihale edilmi nitelerin

verimli kullanlmas ve lke ekonomisine en ksa srede

szlemelerine gre verilmesi gereken denekler ile

kazandrlmas iin sulama projelerinde gerek yatrm

yatrm programnda yer alp, ihalesi ngrlen niteler

programnda yer alan projelerin ihtiyalarnn karlanma

ve plan dneminde Yatrm Programna alnmas iin

srelerini tespitte, gerekse yatrm programna yeni

teklif edilecek yeni projeler kapsamnda ihalesi ngrlen

alnmas planlanan projelerin belirlenmesinde; su kaynann

nitelerin, Bte Kanunu gereince toplam keif bedelinin

(baraj veya glet) hazr olmas, iftilerin sulama talebinin

%10u olan denek ihtiyalar dikkate alndnda DSnin

olmas, arazinin verimli olmas, cazibe sulamas yaplabilmesi,

plan dneminde denek ihtiyac 101 milyar 991 milyon

toplulatrmann yaplm olmas gibi ncelikler dikkate

TL olarak tespit edilmitir. Ancak Stratejik Planlarn;

alnarak projeler yeniden gzden geirilmitir.

Kalknma Planlar, Yllk Programlar, Blgesel Programlar,


Hkmet Programlar, Ekonomik Programlar ile uyumlu

Buna gre Devlet Su leri Genel Mdrl uzun

olmas gerektiinden Kalknma Bakanlnca hazrlanan

vadeli yatrm programnda yer alan proje ve faaliyetlerin

ve Bakanlar Kurulunun 2014/6840 Karar Says ile kabul

toplam proje tutarlar dikkate alnarak 20152019

edilen ve 08 Ekim 2014 Tarihli ve 29139 Sayl Resm

yllar arasna den ksmlar bir arada deerlendirilmi

Gazete de (Mkerrer) yaynlanan Orta Vadeli Program

ve her yla ait yaklak maliyet belirlenmitir. Daha

(2015-2017), Maliye Bakanlnca hazrlanan ve Yksek

sonra proje ve faaliyetlerin belirlenen stratejik ama

Planlama Kurulunun 2014/28 Karar Says ile kabul edilen

ve hedeflere gre dalm yaplp, her hedefin yllara

Orta Vadeli Mali Plan (2015-2017) erevesinde Kalknma

gre maliyetleri belirlenmi ve bylece DSnin stratejik

Bakanlnca hazrlanarak 11 Ekim 2014 tarih ve 29142

ama ve hedeflerinin yllara gre maliyet dalm ortaya

Sayl Resmi Gazete de (Mkerrer) yaymlanan 2015-

kartlmtr.

2017 Dnemi Yatrm Program Hazrlklar genelgesinde


belirtilen ilkeler;

Bu maliyet dalmnda Orta Vadeli Plann zel Bteli


dareler (II Sayl Cetvel) Btesi denek Teklif Tavanlar

Onuncu Kalknma Plannda ortaya konulan politika ve

listesinde yaymlanan 2015-2017 yllar denekleri

ncelikler, 2015-2017 dnemi Orta Vadeli Programnda

dikkate alnm, 2018-2019 yllar denek ihtiyalar

yer alan ama, politika ve ncelikler, yine ayn dnem iin

gerekletirilecek hedeflere ulalabilmesi iin %12,5 art

hazrlanan Orta Vadeli Mali Planda ortaya konulan mali

yaplarak tespit edilmitir. Plan dneminde st belgelere

ereve ve bte tahminleri,

bal olarak DSnin kullanmas ngrlen denek 54


milyar 718 milyon TL olarak tespit edilmi olup, bunun 53

Gneydou Anadolu Projesi Ana Plan (GAP), Dou

milyar 211 milyon TLs milli bteden, 1 milyar 507 milyon

Anadolu Projesi Ana Plan (DAP), Konya Ovas Projesi

TLsinin DS gelirlerinden karlanmas planlanmtr.

97

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

4. MALYETLENDRME
DS STRATEJK AMA VE HEDEFLERNN YILLARA GRE MALYET DAILIM TABLOSU (1.000 TL)

Amalar

Hedefler
lkemizdeki 25 akarsu
havzasnn master
planlarnn
SA1-H1 tamamlanmas iin
kalan 16 havzada
master plan almalar
yaplacaktr.
Ett, planlama
SA1-H2 (fizibilite) ve proje
almalarna etkinlik
kazandrlacaktr.
Suyun kalitesinin,
miktarnn korunmas,
SA1-H3 iyiletirilmesi ve
izlenmesi
salanacaktr.
Takn tehlike
SA1-H4 haritalar hazrlanarak
erken uyar sistemi
kurulacaktr.

lkemizin su
kaynaklarnn
korunmasn,
Deney
gelitirilmesini,
laboratuvarlarnn alt
SA1
verimli
yaps, verilere dayal
kullanlmasn ve
kalite kontrol hizmeti,
srdrlebilirliini
AR-GE alt yaps
salamak.
SA1-H5 gelitirilecek ve
glendirilecek,
deneysel faaliyetlerle
ilgili akreditasyon
kapsam
geniletilecektir.

Etkin ve verimli alma
ortam salanarak,
hizmetii eitim
faaliyetleri, zlk
SA1-H6 haklar ve dier
motivasyon artrc
faktrler etkili bir
ekilde
gerekletirilecektir.
Bilginin elektronik
ortamda retilmesi,
takibi ve paylalmas
SA1-H7 salanacak, e-dnm
oluumuna uygun
olarak e-DS
gerekletirilecektir.
Toplam

2015

2016

2017

2018

2019

Toplam

20 000

40 000

60 000

449 055

444 352

496 797

513 770

539 389

2 443 363

5 275

5 425

5 925

4 900

5 100

26 625

2 775

2 775

2 775

3 000

3 250

14 575

13 612

14 046

15 089

16 925

18 991

78 663

158 702

211 876

210 070

217 203

202 229

1 000 079

27 013

30 418

30 825

33 553

37 372

159 181

676.432

748.892

761.481

789.351

806.331

3.782.487

99

DS STRATEJK AMA VE HEDEFLERNN YILLARA GRE MALYET DAILIM TABLOSU (1.000 TL)

Amalar

Hedefler

Belediyelerin ime,
Belediyelerin
kullanma ve sanayi
SA2-H1
ime, kullanma
suyu ihtiyalar
ve sanayi suyu
karlanacaktr.
ihtiyalarn yeterli
SA2 miktar ve kalitede
mesuyu ve nehir
karlamak, atksu SA2-H2 havzalar evsel ve
kirliliini nlemek.
hayvansal kirlilie
kar korunacaktr.
Toplam
Takn riski olan
akarsular btncl
havza yaklam ile
planlanan akarsu slah
SA3-H1 ve takn koruma
tesisleri ina edilecek
ve mevcut tesislerin
hizmetini srdrmesi
salanacaktr.

Suyun
oluturaca
takn, takn
ve rsubat
SA3 zararlarndan
yerleim yerlerini,
tesisleri ve
tarm arazilerini
SA3-H2
korumak.

Takn koruma,
nleme ve mdahale
almalarnda
kullanlacak makine ve
ekipmanlar modernize
edilerek
glendirilecektir.

Toplam
DS tarafndan sulama
ebekesi tamamlanan
SA4-H1
alan 4,85 milyon
hektara karlacaktr.
Tarmda su
SA4 kullanmn

etkinletirmek.

DS tarafndan
iletmeye alan
sulama alanlarnda;
SA4-H2 %62 olan sulama oran
%68e, %42 olan
sulama randman da
%50ye karlacaktr.
Toplam

Hidroelektrik
enerji
potansiyelinin
SA5
tamamn lke
ekonomisine
kazandrmak.

SA5-H1 Hidrolik enerji arz

artrlacaktr.

2015

2016

2017

2018

2019

998 652 1 108 902 1 216 212 1 800 692 2 018 153

40 078

43 001

59 851

17 117

Toplam
7 142 611

47 007

207 054

1.038.730 1.151.903 1.276.063 1.817.809 2.065.160

7.349.666

654 927

773 653

799 566

968 147 1 098 340

4 294 633

491 661

390 888

380 186

359 271

366 710

1 988 717

1.146.588 1.164.541 1.179.752 1.327.419 1.465.050

6.283.350

4 218 112 4 637 418 5 201 591 6 195 745 7 296 087 27 548 953

1 485

1 485

1 485

1 485

1 485

7 425

4.219.597 4.638.903 5.203.076 6.197.230 7.297.572 27.556.378

2 714 726 2 668 945 1 769 142 1 331 394 1 261 991

9 746 198

Toplam

2.714.726 2.668.945 1.769.142 1.331.394 1.261.991

9.746.198

GENEL TOPLAM

9 796 072 10 373 185 10 189 514 11 463 203 12 896 105 54 718 078

DS GELR

243 000

267 000

294 000

330 750

372 093

1 506 843

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

4. MALYETLENDRME

DSI GENEL MDRL 2015-2019 DNEM BTES (1.000 TL)


Harcama Tr

2015

2016

2017

2018

2019

Toplam

I - CAR BTE

1 621 597

1 751 258

1 881 875

2 117 109

2 381 748

9 753 586

a) Personel Giderleri

1 183 924

1 283 805

1 384 565

1 557 636

1 752 340

7 162 269

209 872

227 578

245 441

276 121

310 636

1 269 648

227 801

239 875

251 869

283 352

318 772

1 321 668

II - SERMAYE GDERLER

8 123 000

8 567 767

8 250 822

9 282 175

10 442 447

44 666 212

A - Yatrm Btesi

6 993 000

7 532 358

7 287 617

8 200 000

9 200 000

39 212 976

Tarm sektr

4 450 000

4 900 000

5 410 000

6 100 000

7 000 000

27 860 000

Enerji sektr

1 700 000

1 700 000

850 000

600 000

500 000

5 350 000

843 000

932 358

1 027 617

1 500 000

1 700 000

6 002 975

1 300 000

1 035 409

963 205

1 082 175

1 242 447

5 453 236

31 000

32 500

36 563

41 133

170 676

21 995

23 160

24 317

27 357

30 776

127 605

9 796 072

10 373 185

10 189 514

11 463 203

12 896 105

54 718 078

b) Sosyal Gvenlik
Kurumlarna
Devlet Primi Giderleri
c) Mal ve Hizmet Alm
Giderleri

DKHS-mesuyu sektr
B - KAMULATIRMA

III - DKHS-KIRSAL ALAN


PLANLAMA
29 480
(SERMAYE
TRANSFERLER)
IV - CAR TRANSFERLER
DS BTES TOPLAMI

101

2015

2016

2017

2.381,748

10.442,447
2.117,109

9.282,175
1.881,875

8.250,822
1.751,258

1.621,597

8.123,000

8.567,767

YILLARA GRE CAR BTE VE SERMAYE GDERLER (1.000 TL)

2018

Sermaye Giderleri
Cari Bte

2019

CAR BTE VE SERMAYE GDERLER (1.000 TL)

18%

Cari Bte 9.753.586


Sermaye Giderleri 44.666.212

82%

103

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

5. ZLEME VE DEERLENDRME
A- STRATEJK PLANIN ZLEME VE
DEERLENDRMES

Yllk performans programlarnn izleme ve

Stratejik Planda belirlenen ama ve hedeflerin

Bteleme Rehberindeki kriterlere uygun olarak

gereklemeleri, belirlenen temel politika hedefleri


ile bunlarn kaynak ihtiyalar arasnda kurulan
balantlar, her yl dzenli olarak hazrlanan
Performans Programlar vastasyla izlenecek, yllk
Faaliyet Raporlar ile de, stratejik plan ve performans
programlarnda ngrlen hedeflere ilikin

deerlendirmeye esas ara ve yntemleri ile raporlama


standartlar Maliye Bakanl Performans Esasl
belirlenecektir. Ayn zamanda gerekleen faaliyet
ve projelerin ara deerlendirme veya sonularnn
raporlamasnda Kamu darelerinde Faaliyet Raporlar
Usul ve Esaslarna Dair Ynetmelik beklentilerine
de cevap verilebilecektir. zleme ve deerlendirme
srecinin usul ve esaslar, kullanlacak ara ve

gereklemeler raporlanp kamuoyuna aklanacaktr.

yntemleri Kamu darelerinde Stratejik Planlamaya

Stratejik Plann izlenmesi ve deerlendirmesi DS

st ynetici adna DS 2015-2019 Stratejik Plan zleme

2015-2019 Stratejik Plan zleme Kurulu Tarafndan


yaplacaktr. Bir Genel Mdr Yardmcsnn
bakanlnda daire bakanlarndan oluacak olan
kurulun almalarn Strateji Gelitirme Dairesi
Bakanl koordine edecektir.
Stratejik plann izlenme sreci, plann onaylanp
kamuoyunun bilgisine sunulmas ile balayacak olup
izleme, planda belirtilen ama ve hedef uygulamalarnn
sistematik bir erevede, gzlem sonular ve istatistik
verilerin belirlenen aralklarla rapor edilmesi srecini
kapsayacaktr.
Gerekleen performans lmleri ile performans
gstergelerinin ilgili ynetim kademelerince
karlatrlmas ve stratejilerde dzenlemeler yaplmas,
stratejik plann deerlendirme srecini oluturmaktadr.
Deerlendirmede uygulamalarn mevzuat, teknik ve
bilimsel kurallara uygunluk tespiti yannda kamu yarar
bakmndan etkililik ve llebilen sonular da dikkate
alnacak, Tekilatmzda balatlan Risk Ynetim Sreci
dorultusunda Risk Eylem Planndan yararlanlacak,
birimlerin hizmet ve grev alanlarndaki performansn,
sorumlu olduklar stratejik plan hedefleriyle ve kendi
dnemsel performanslaryla karlatrmalarnda
teknolojik altyap kullanlacaktr.

likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik uyarnca


Kurulu tarafndan belirlenecektir.

105

B- DS 2010-2014 STRATEJK
PLANININ DEERLENDRMES
Stratejik Plan ve plann izleme ve deerlendirme
sonularnn yansyaca Performans Program ile
Faaliyet Raporlar, Devlet Su leri Genel Mdrl

Hedef 1.2

Su kaynaklarnn verimli kullanlmas


iin ett, planlama (fizibilite)
ve proje almalarna etkinlik
kazandrlacaktr.

performans esasl btelemesinin ana unsurunu


oluturacaktr. Kuruluun Stratejik Plannda (2010-

ncelikle Blgesel Kalknma Planlar kapsamnda yer

2014) plan dneminde toplam 50 milyar TL denek

alan illerdeki projelerden balanarak, 10 adedi Gl-Su

temin edilmesi ngrlm, 41 milyar TLlk (%84)

olmak zere 111 adet planlama raporu ihalesi ile 16

denek salanmtr. Planlama dneminin tamam

adedi Gl-Su olmak zere 163 adet planlama raporu

dnldnde 40 milyar TL denek kullanlarak,

tamamlanmtr.

ortalama %98 gerekleme salanmtr.


Planlama raporlar hazr olan projeler kapsamnda
Kuruluun 2011-2014 yllar Performans Programlar

inaat ngrlen 68 adet baraj proje yapm ihalesi

ve bu gstergelerdeki gereklemelerin yer ald

yaplm, ayrca 48 adet barajn proje yapm

2011, 2012 ve 2013 yllar Faaliyet Raporlar verileri

tamamlanmtr.

dorultusunda DS 2010-2014 Stratejik Plan aadaki


ekilde deerlendirilmitir.

Sulama, takn koruma, takn ve rsubat kontrol,


glet, glet sulamas kapsamnda 426 adet tesis proje

AMA 1

lkemizin su kaynaklarnn
gelitirilmesi, korunmas ve verimli
kullanlmas kapsamnda, nehir
havzalarnn srdrlebilir su
ynetimi politikalarn belirleyerek
uygulamak

Hedef 1.1

10 Havzann master plan


gncellenecektir.
lkemizdeki 26 havzadan ncelikleri belirlenen 10
havzadan 9 adedinin ihalesi tamamlanm (Seyhan
Havzas, Sakarya Havzas, Byk Menderes Havzas,
Ceyhan Havzas, Meri-Ergene Havzas, Konya Kapal
Havzas, Van Kapal Havzas, Akaray Havzas, Antalya
Havzas) olup, 1 adedinin ise (Susurluk Havzas) ihale
sreci 2014 yl ierisinde tamamlanacaktr.

yapm ihalesi gerekletirilmi, ayrca 291 adet tesisin


proje yapm tamamlanmtr. Bunlarn dnda glet,
glet ve sulamas amal 128 adet proje yapm ihalesi
ile 80 adet proje yapm tamamlanmtr.
Belediye tekilat olan yerleim yerlerine ime suyu
temini iin planlanan 75 adet imesuyu tesisi proje
yapm ihalesi, 56 adet imesuyu tesisi proje yapm ile
Belediye tekilat olan yerleim yerlerinin imesuyu
amal baraj gllerini kirleten evsel atksularn toplanp
artlarak bertaraf edilmesi, iin 1 adet atksu tesisi
proje yapm ihalesi ve 8 adet atksu artma tesisi proje
yapm gerekletirilmitir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

5. ZLEME VE DEERLENDRME

Hedef 1.3

AMA 2

662 sayl KHKya istinaden DS ile EEnin rasat gzlem

Hedef 2.1

Suyun kalitesinin ve miktarnn


korunmas ve/veya iyiletirilmesi
salanacaktr.
istasyonlarnn birletirilmesi ile AG, GG, MG, KG
dan 5.580 adet kaliteli veri alnmasnn takibi yaplm,
su kalitesi gzlem almalar kapsamnda, baz lm
parametreleri (yaklak olarak 36 parametre) ile 16.126

Belediyelerin ime, kullanma ve


sanayi suyu ihtiyalarn yeterli
miktar ve kalitede karlamak
Belediyeler tarafndan talep edilen
ime, kullanma ve sanayi suyu
ihtiyalar karlanacaktr.

adet su kalitesi takibi yaplmtr.


ehirlere ilave olarak 482 hm3 ime, kullanma ve sanayi

Hedef 1.4

HES projeleri ile hidrolik enerji


potansiyelinin kullanm artrlacaktr.

suyu salanm, hedefle ilgili olarak 12 adet baraj


ihalesi ile 80 adet imesuyu tesisi (Artma-atksu, isale
hatt) inaatlar ihaleleri yaplm, belediye tekilat
olan yerleim yerlerine ime, kullanma ve sanayi
suyu salanmas iin 2 adet baraj 58 adet imesuyu

Hidroelektrik enerji kurulu gc 1.308 MW artrlm,

tesislerinin (Artma-atksu, isale hatt) inaatlarnn

hidroelektrik enerji retimi maksatl 1 adet HES

takibi tamamlanmtr. Ayrca belediye tekilat olan

elektromekanik tehizatlarnn ihalesi yaplm 5 adet

yerleim yerlerinin imesuyu amal baraj gllerini

HES tamamlanmtr. Ayrca bu hedef kapsamnda

kirleten evsel atksularn toplanp artlarak bertaraf

1 adet baraj ihalesi yaplm, 1 adet baraj da

edilmesi iin 4 adet atksu artma tesisi inaatlarnn

tamamlanmtr.

ihalesi ile 1 adet atksu artma tesisi tamamlanmtr.


Tm bu almalar kapsamnda 1.605 ha alan

3 adet HES ise EMSAN Genel Mdrl ile ilgili

kamulatrlmas yaplmtr.

problemlerden dolay aksam, Klavuzlu, Alpaslan I,

naat ihalelerinin tahmin edilen zamandan daha

Manyas HESler TEMSAN ile ilgili problemlerden,

sonra yaplm olmas, Karayollar ile yaanan gei

Akkpr-Deriner-Ermenek Projelerinde ise inaattan

problemleri, kamulatrma sorunlar, yklenici hatalar

kaynaklanan nedenler ile gecikme yaanmtr.

ya da arazi koullarndan kaynaklanan hedef sapmalar


olmutur.

Baraj ve HES tesislerinin yapm srasnda 6.818 ha alan


kamulatrlmas yaplmtr.

Hedef 1.5

DS Projeleri iin gerekli olan


tanmazlarn elde edilmesi
salanacaktr.

107

AMA 3

Sulama Yatrmlarna Etkinlik


Kazandrmak

Hedef 3.1

lke genelinde sulamaya alm olan


alan 4 milyon hektara karlacaktr.
Tarm alanlarnn suya kavuturulabilmesi iin ebekesi
tamamlanan ilave 398.069 ha alan sulamaya almtr.
102 sulama, drenaj, yenileme tesisi, 38 baraj, 316 adet
yerstsuyu sulamas ve glet sulamas ve 249 adet
glet, glet ve sulamas ihale edilmi, 87 sulama,
drenaj, yenileme tesisi, 29 baraj, 134 adet yerstsuyu
sulamas ve glet sulamas ve 45 adet glet, glet ve
sulamas tamamlanmtr.
Hedeflenen sulama alanlarnn gerekletirilmesi iin
Yeraltsuyu Sulamalar kapsamnda 445 adet aratrma
kuyusu (su sondaj), 947 adet iletme (yeni+yenileme)
kuyusu (su sondaj) almtr. Yeraltsuyu Sulamalar
kapsamnda kuyularn 400 adet elektrifikasyon tesisi
inaat tamamlanm, 300 adet motopomp temini ve
montaj yaplmtr.
Hedeflenen sulama alanlarnda arazi toplulatrmasnn
gerekletirilmesi iin ett ve proje inaat muhtevas
da dahil 3 adet ihale yaplm ayrca 15.422 ha alanda
kamulatrma yaplmtr.

AMA 4

letme ve Bakm Faaliyetlerinde


Sreklilik ve Etkinlik Salamak,
Ar Su Tketimine Neden Olan
Sulama ebekelerini Rehabilite
Etmek ve/veya Modern Sistemlere
Dntrmek

Hedef 4.1

ebekelerde rehabilitasyon veya


modernizasyon almalar yaplacak,
suyun tasarruflu ve verimli
kullanlmas salanacaktr.

Hedef 4.2

Bakm onarm almalar tesislerin


ekonomik mrleri boyunca
kesintisiz hizmet retmelerini
salayacak ekilde yrtlecektir.
eitli meslek disiplinlerinin temsilcilerinden oluan
muayene heyetleri tarafndan yaplan muayeneler
neticesinde belirlenen 848 tesisin bakm ve onarm
gerekletirilmitir.

DS STRATEJK PLAN 2015-2019

5. ZLEME VE DEERLENDRME

AMA 5

Suyun Oluturaca Takn, Takn


ve Rsubat Zararlarndan Yerleim
Yerlerini, Tesisleri ve Tarm Arazilerini
Korumak

Hedef 5.1

Takn tahmin sistemleri


glendirilecek ve suyun
oluturaca takn zararlar
nlenecektir.

AMA 6

Kurumsal Kapasiteyi yiletirmek ve


Gelitirmek

Hedef 6.1

Ar-Ge faaliyetleri kapsamnda DS


deney laboratuvarlar akredite
edilecek ve bilgisayar destekli
program ve uygulamalar etkin bir
ekilde kullanlacaktr.
Bu amala ilgili olarak 59 DS Laboratuvar

Byk ve Kk Su leri Projeleri kapsamnda 51.962

Akreditasyon Belgesi yenilenmi, Akreditasyonu

ha alanda ve 1.308 meskun mahalde (takn rsubat

yenilenen Kalibrasyon Laboratuvar says ise 2

kontrolu dahil) taknlardan korunma almas

olmutur.

tamamlanm, 1.330 adet takn koruma tesisi


ihale edilmi ayrca 1.200 adet takn koruma tesisi
tamamlanmtr.
Baraj ve glet havzalar bata olmak zere tm
havzalarda erozyon ve rsubat nlemek iin 7430 ha
alanda aalandrma almalar yaplmtr. (11.01.2012

Hedef 6.2

alanlara; hizmet ii eitim, etkin


ve verimli alma ortam salanacak,
gelien koullara uygun bir kurumsal
yap ve kadro tespiti yaplacaktr.

tarihli protokol uyarnca, baraj havzalarnda erozyon


kontrolne ynelik aalandrma almalar Orman

DSce Dzenlenen Eitimlerin Performans,

Genel Mdrl tarafndan yaplacaktr.)

(dzenlenen eitimlere katlan personel says, eitim


gn says ile arplarak) 74 308 olarak deerlendirilmi,

Hedef 5.2

Takna mdahale edecek makine ve


ekipman glendirilecektir.

Hedef 5.3

Baraj ve glet havzalar ncelikli


olmak zere tm havzalarda erozyon
ve rsubat kontrol almalar
yrtlecektir.

bu Eitimlere Katlm Oran ortalama %94 olarak


gereklemi olup Dier Kurumlarca Yurtiinde
Dzenlenen Eitimlerin performans 24.382, Dier
Kurumlarca Yurtdnda Dzenlenen Eitimin
performans ise ayn lm yntemleri kullanldnda
23.511 olarak gereklemitir.

109

Hedef 6.3
Bilginin elektronik ortamda
retilmesi, takibi ve
paylalmas salanacak,
e-dnm oluumuna
uygun olarak e-DS
gerekletirilecektir.
Tekilatn ihtiyalar dorultusunda 90 adet sunucu
ile sistem desteklenmi olup tekilat birimlerinin
kullanmnda olan 830 adet bilgisayar yenilenmitir.
Ayrca 5 adet Blge Mdrl Saysal Telsiz
Ana evrilmitir. CBSnin yaygnlatrlmasna
ve kullanmnn artrlmasna ynelik yaplan
almalar neticesinde 2006/7 Sayl CBS Genelgesi
Dorultusunda yaplan i ve toplam kabul yaplan
ilerin says 411 olarak gerekletirilmitir.

111

KISALTMALAR

AB

Avrupa Birlii

AA

Avrupa evre Ajans

CBS

Corafi Bilgi Sistemi

DAP

Dou Anadolu Projesi

DMK

657 sayl Devlet Memurlar Kanunu

DOKAP

Dou Karadeniz Blgesel Gelime Plan

DPT

Devlet Planlama Tekilat Mstearl

DS

Devlet Su leri Genel Mdrl

EAAT

Evsel Atksu Artma Tesisi

EA

Elektrik retim A..

GAP

Gneydou Anadolu Projesi

GZFT

Gl ve Zayf ynler, Frsatlar ve Tehditler

HES

Hidroelektrik Santral

IEA

Uluslararas Enerji Ajans

ISO

International Organization for Standardization

KHK

Kanun Hkmnde Kararname

KOP

Konya Ovas Projesi

MTA

Maden Tetkik ve Arama Genel Mdrl

SVT

Su Veritaban

TEDA

Trkiye Elektrik Datm A..

TEA

Trkiye Elektrik letim A..

TEMA

Trkiye Erozyonla Mcadele, Aalandrma ve Doal Varlklar Koruma Vakf

TEMSAN

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

TETA

Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht A..

TMMOB

Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii

TPAO

Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl

TBTAK

Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma Kurumu

TRKAK

Trk Akreditasyon Kurumu

UEP

Ulusal evre Stratejisi Eylem Plan

UNDP

Birlemi Milletler Kalknma Program

WWF

Dnya Doay Koruma Vakf (World Wild Fund for Nature)

YAS

Yeralt Sular

YHGP

Yeilrmak Havza Geliim Projesi

ZKB

Zonguldak, Bartn, Karabk Blgesel Gelime Raporu

SUEN

Trkiye Su Enstits

TK

Trkiye statistik Kurumu

You might also like