Professional Documents
Culture Documents
Nghiencuuquocte 21 Thoi Ky Kho Khan Va Sup Do Che Do2
Nghiencuuquocte 21 Thoi Ky Kho Khan Va Sup Do Che Do2
net
#21
24/06/2013
1. M u
Nhng cuc khng hong kinh t ng vai tr nh nhng cht xc tc mnh m ca nhng
bin ng chnh tr ln trong sut lch s. T s tan r ca ch La M v cuc lt vua
Louis 16 n tht bi ca nn Cng ha Weimar v s sp t bn trong ca Lin X, suy
rt bt bnh ng. Bt bnh ng kinh t cng cao, th nhng ngi ngho b tc quyn bu
c li cng sn sng thay i s phn ca h thng qua mt cuc cch mng (dn ch)
(Acemoglu v Robinson 2001, pp.938f).
Quay sang nhng mi e da theo chiu ngang, Geddes (2004) ch ra rng i vi
dng thng thy nht ca khng hong ch , gy ra bi kh khn kinh t, tng lp tinh
hoa cm quyn trong bt k ch c ti no cng u chia r thnh nhng k u tranh
chnh tr khng khoan nhng v nhng ngi n ha khi h phi quyt nh lm th no
ng ph (p.17) vi nhng thch thc kinh t. Nhng ngi n ha c kh nng sn lng i
mt vi nhng p lc kinh t bng cch a ra nhng nhng b xoa du nhng ngi
chng i mt i sch m nhng ngi khng khoan nhng s cc lc phn i, nhng
ngi ny thay vo chn cch gia tng n p (ODonnel v Schmitter 1986). Ngoi ra,
nhng vn kinh t lm bng n nhng xung t v phn phi [ca ci] khi chnh ph cn
quyt nh phi ct gim v tng u t vo ch no ng ph vi vic ngun thu thu b
thu hp, cng nh u t v tiu dng b nh tr. Th nn, mc d cc nh cm quyn c
ti c kh nng ngn chn nhng cuc ni dy ca qun chng, h vn phi em li li ch
cho nhm ngi ng h thng hn hp ca h c th bo ton quyn lc (Geddes 2004,
p.4).
Thc t l nhng mi e da theo chiu ngang v chiu dc thng cng c ln
nhau, khin cho cc nh cm quyn c ti cng kh nu ko quyn lc hn. Nhng chia r
trong tng lp lnh o cng lm cho nhng ngi hot ng chng i tr nn bo dn hn,
cng nh cc cuc ni dy ca qun chng s khuyn khch nhng ngi trong tng lp lnh
o ri khi con tu c v sp chm ny, v th lm cho nhn thc ca h v s sp ch
sp ti nh l mt li tin tri t tr thnh s tht. Rt cuc, sau nhng din bin chnh
l s sp thc s ca ch c ti.
Th nn l thuyt v tc ng gy bt n ch ca suy thoi kinh t l r rng.
Nhng nhng nghin cu thc nghim c ng h nhng gi nh l thuyt ny khng?
Geddes (2004, p.4) c ng chng, khi b tuyn b tng i chc chn [] rng nhng
kt qu kinh t km ci trong ngn hn gp phn vo s sp ca cc ch c ti? Rt
nhiu nghin cu tm thy nhng bng chng ng h xc ng. V d nh Huntington
(1991) tranh lun rng nhng cuc khng hong kinh t gy ra bi s leo thang ca gi du
trong thp nin 1970 y nhanh tin sp ca cc ch chuyn ch M Latinh
(chng 2). Hn na, nhng cuc khng hong kinh t cng gp phn cho tht bi ca cc
ch chuyn ch chu (Merkel 2010, pp.271ff). Sau cng, suy thoi kinh t ko di
ca nhng nn kinh t X-vit ng u trong sut nhng nm 1980 cng c th c coi
nh mt nguyn nhn chnh dn n s sp ca ch ngha cng sn vo u thp k 1990
(Kotz v Weir 1997).
p dng hnh thc nghin cu vi s lng mu ln, John Londregan v Keith Poole
(1990) tm ra rng o chnh, mt tp hp con ca nhng trng hp sp ch theo
4
Trong khi s thu np c bit nhm chng li nhng e da theo chiu ngang th n
p ch yu nhm ng u vi nhng thch thc theo chiu dc. Theo Davenport (2007),
chng ti nh ngha n p l s dng hoc e da s dng nhng hnh pht chng li mt
c nhn hay t chc (p.2). Nhng hnh pht ny c mc tn bo khc nhau. V d,
Lucan Way v Steven Levitsky (2006, p.392) phn bit gia nhng hnh ng bo lc hoc
lm dng quyn hnh c th quan st c (bi c quc t v ngi dn trong nc), thng
p dng cho nhng nhn vt ni bt hay cc nhm ln v nhng c gng kh quan st hn
(nhng thng rt c h thng) nhm gim st v n p nhng hot ng chng i.
Tng t, nhng hc gi khc phn bit gia nhng loi n p cng so vi mm, cng
khai/c th quan st so vi tinh vi/khng th quan st c hay ni v cc bin php n
p so vi hn ch (Earl 2003, Escriba-Folch 2011).
n p mm bao gm nhiu dng kh chu m ch chuyn ch s dng lm
nht tinh thn ca nhng ngi chng i v ph hoi ngun lc t chc ca h. V
nhng bin php ny nh hng ti nhng ngi hot ng khc nhau vo nhng thi im
khc nhau, n p mm lm cn tr hnh ng tp th ca phe chng i (Tucker 2007).
Nu c dng hiu qu, n p mm c th ngn chn phe chng i li dng thi c m
suy thoi kinh t mang li. Theo cch ni ca Soifer, iu kin cho php ca kh khn
kinh t khng i km vi iu kin hiu qu ca mt phong tro i khng c t chc
tt v c quyt tm (Soifer 2012, p.1580). Do , n p mm c th ngn chn kh khn
kinh t tr thnh mt thi im bin c quan trng.
n p cng b ngoi cng phc v mc ch tng t. Bng cch no , ng l ra
n phi hiu qu hn, khi m n p cng dn n mi e da tc th i vi sinh mng v
sc khe c nhn [ngi i khng]. Tuy nhin n p cng cng c nhng nhc im
nghim trng. Th nht, n p cng rt tn km, v n i hi to ra nhng b my trn p
ln. Hn na, sau khi Chin tranh Lnh kt thc, nhng ch n p mnh m - t nht l
nhng ch khng c ti nguyn thin nhin qu gi mt s ng h t cc quc gia
bo tr bn ngoi. Thay vo , cc nc phng Ty ban hnh nhng lnh cm vn v
trng pht kinh t i vi nhiu ch nh vy (Marinov 2005, Allen 2008). n p cng
do c th gp phn dn n suy thoi kinh t thm hi vi nhng hu qu chnh tr m
cc ch khng mong mun.
Th hai, n p cng rt d quan st. N to ra nhiu nn nhn c khi thm ch l
c nhng ngi sn sng chp nhn ci cht. V th, nhng hnh ng n p tn bo c th
tr thnh tiu im gip phe i lp vt qua c nhng vn hnh ng tp th, thc
y cc ln sng cch mng (Kuran 1991, Tucker 2007). V nhng iu ny v cc l do lin
quan, n p cng c cho l km hiu qu trong vic kim ch nhng cuc biu tnh ca
ngi dn (Opp v Ruhl 1990, Muller et al. 1991). Sau cng, n p cng c kh nng kch
ng s chia r tng lp lnh o. Git hi hng lot thng dn c bit l nu ngi dn
biu tnh mt cch ha bnh c th dn n s o ng nhng thnh vin cp cao cng
7
nh cp thp trong b my an ninh, nh chng ra ang chng kin ti Syria (Ulfelder 2005,
Chenoweth v Stephan 2011).
Tm tt nhng tho lun v tc ng ca n p cng v mm, chng ti a ra hai
gi thit cui cng:
Gi thuyt 3a: n p mm lm du nhng hu qu xu ca tng trng kinh t tiu cc.
Gi thuyt 3b: n p cng khng lm du nhng hu qu xu ca tng trng kinh t tiu
cc.
Tm li, chng ti cho rng cc ch chuyn ch d b nh hng tiu cc bi suy
thoi kinh t. Trong bi cnh kinh t kh khn, cc mi e da theo chiu ngang v dc n
chnh th chuyn ch s xut hin. Nhng cc lnh o chuyn ch c th i u vi nhng
thch thc theo chiu ngang thng qua cc dn xp chia s quyn lc c th ch ha (thu
np), v nhng thch thc theo chiu dc bng cch lm nht ch v kh nng ca nhng
ngi i khng trong vic li dng s bt mn lan rng trong thi k suy thoi kinh t (n
p mm). Tuy nhin, k c khi hiu qu ca n p mm v bin php thu np i vi s tn
ti ca ch chuyn ch c v ng tin cy v mt l thuyt, n vn cn phi c kim tra
thc nghim. Tng t, k c khi n p cng ng l ra khng gip nhng ngi cm
quyn chuyn ch gi c quyn lc, gi thuyt c v ng vn cn phi c kho st.
3. D liu v thng k m t
T b d liu Ch chnh tr ton cu (Geddes et al. 2012), chng ti ly ra 160 ch
chuyn ch t 110 nc. D liu ca chng ti bao gm khong thi gian t 1981 n 2008.
Da vo Geddes et al. (2012, p.6) cc nc c m ha l chuyn ch nu (a) nhnh hnh
php t c quyn lc bng nhng phng php phi dn ch; (b) mt chnh quyn c
bu chn dn ch tin hnh hn ch ng k s cnh tranh chnh tr cuc bu c tip theo;
hay (c) qun i can thip thay i kt qu ca nhng cuc bu c ng ra dn ch. Tt
c nhng bin s mang tnh gii thch c phn tch u c tr khong mt nm lm
gim cc vn ni sinh. Bng 1 tm tt nhng d liu ca chng ti.
Mt kha cnh quan trng trong phn tch ca chng ti l s s dng nhng bin
ph thuc mang tnh bao qut cao. Tht bi ca ch c gi tr l 1 bt c khi no: (a) sau
bu c cnh tranh, mt chnh ph khc vi chnh quyn chuyn ch hin ti c php nhn
nhim v; (b) chnh ph b ph trut bi nhng cch thc tri hin php v d nh o chnh;
(c) tng lp cm quyn thay i v cn bn nhng lut l chn ra nhng ngi lnh o
v chnh sch n mc lm thay i yu t nhn dng ca nhm m t lnh o c th
c chn hay nhm c th chn nhng thay i ln v chnh sch (Geddes et al. 2011,
p..8). Trong tt c cc trng hp khc, ngay c khi i mt vi nhng c gng o chnh
hay l nhng cuc cch mng tht bi, chng ti cng khng m ha chng l ch tht
8
2061
0.05
1911
9.66
28.97
- 250.50
283.40
T do chnh tr t-1
1903
5.78
1.95
1882
4.12
2.11
0.23
1943
0.27
1943
0.49
1819 4528.8
8292.59
168.6
64,103.2
Ch qun s t-1
1951
0.11
Ch c ng t-1
1951
0.49
Ch qun ch t-1
1951
0.10
Ch c nhn t-1
1951
0.29
2061
9.96
7.25
28
10
4. M hnh
Tht bi ca ch chuyn ch nh c nh ngha trn l mt s kin tru tng di
dng dn ch ha, thay i kiu ch hay nhng thay i ng k trong i ng lnh o
chnh tr. Chng ti kt hp nhng s kin ny trong mt bin ph thuc nh nguyn v s
dng php hi quy logistic phn tch tc ng ca nhng yu t quyt nh v kinh t,
n p, thu np v kiu ch . M hnh c bn ca chng ti c th hin trong phng
trnh (1):
Trong
da trn tp
11
5. Kt qu
Nghin cu ca chng ti tri qua rt nhiu bc. Trc tin, chng ti b 5% s cp ncnm, bi v mt s lng nh cc quan st lm sai lch rt ln s phn b tc tng trng
c iu chnh. Thc t, 95% cc gi tr nm trong khong -23 n 80, t hn ng k
phm vi ti a c ghi nhn trong Bng 1. lm gim nh hng ca nhng quan st xa
phm vi , chng ti ct gn mu ti cc im phn v 2.5% v 97.5%. Th hai, cng
vic din gii d dng hn, ch s tng trng c o ngc, nhn vi -1. Kt qu l
nhng s ln hn th hin vn tng trng kinh t cng nghim trng hn. Th ba, chng
ti b tt c nhng quan st thiu d liu v bt c bin no gi cho quy m mu n nh.
Quyt nh ny cho php chng ti so snh tm quan trng ca tng h s trn khp cc
mu. Sau hai vng loi b bt cc trng hp, cn li 1.675 cp nc-nm. Cui cng
chng ti c tnh mt m hnh c s ch gm tc tng trng kinh t c iu chnh
v o ngc v cc ch s ph thuc thi gian. Tt c nhng yu t tin on khc c
a vo phn tch tng bc mt. Bng 2 trnh by kt qu ca chng ti s dng cc ch
da trn ng phi nh l nhm quy chiu v dng ch , v cc quc hi c ng nh l
nhm quy chiu cho yu t thu np.
V suy gim kinh t, cc kt qu khng nh gi thuyt u tin ca chng ti. H s
tc tng trng kinh t c iu chnh v o ngc l dng v ng k v mt thng
k trong m hnh c s cng nh khi tnh ti cc loi ch . Do khi cc ch chuyn
ch i mt vi cc vn tng trng kinh t cng di v cng nghim trng th cng c xu
hng dn n tht bi ch . Nhng vic a vo cc thng tin v n p v thu np m
hnh III lm tng gp i tr s p ca tng trng kinh t t 0.03 ln 0.06. Kt qu l, tc
ng ny khng cn ng k v mt thng k mc tin cy thng thng na.5 Hn th, cc
12
kim tra Likelihood-ration b sung cho thy m hnh III khp vi cc d liu hn nhiu so
vi hai m hnh gin lc kia. Do chng ti tm thy bng chng thc nghim cho gi
thuyt rng cc ch chuyn ch c cc phng tin kh dng cho php h khc ch vn
thnh tch kinh t yu km. Xem xt k lng nhng phng tin cho thy nhng kt
qu th v.
Bng 2. Nhng nhn t quyt nh tht bi ca ch chuyn ch, 1981-2008
I
Hng s
-1*(tng trng kinh t c iu chnh t-1 )
II
0.02 (0.03)
III
- 1.57 (0.19)
0.02 (0.06)
- 0.31 (0.41)
- 0.53 (0.13)
T do chnh tr t-1
- 0.24 (0.00)
0.10 (0.10)
- 0.05 (0.67)
- 0.09 (0.47)
Ch qun s t-1
1.77 0.00)
1.79 (0.00)
Ch qun ch t-1
- 0.97 (0.20)
- 0.49 (0.53)
Ch c nhn t-1
0.51 (0.08)
0.54 (0.07)
- 0.05 (0.76)
T
T2
3
T /1000
0.01 (0.44)
0.01 (0.43)
0.01 (0.52)
- 0.36 (0.41)
Log-likelihood
- 321.55
- 301.72
- 295.16
653.09
621.43
616.32
1675
1675
1675
Ghi ch: Nhng tr s p trong ngoc, s lng c on in m: p<0.05; t3 chia cho 1000 gii
quyt vn bt n nh ca s liu (Carter v Signorio 2010).
chng ti. Tuy nhin n phn nh cu ni ca ngi Ty Ban Nha rng bn c th tn dng
nhng li l theo nhiu cch nhng bn khng th ngi ln n.
V thu np, kt qu ca chng ti mt mc no l kh bt ng. H s m
bng 2 ni ln rng so vi cc ch ch c mt ng, cc ch khng c cc ng tham
gia ngh vin v cc ch c nhiu ng tham gia ngh vin u t c nguy c tht bi ch
hn. Trong trng hp c nhiu ng tham gia ngh vin th iu ny l d hiu, nu nh
chng ta kt lun rng khi c nhiu ng s c trng hp mt s lc lng chnh tr c t
chc s sn sng tham gia nm quyn m khng cn phi thch thc ch (Linz 1973,
p.191). V th chng ti c th ni rng nhm ny i din cho trng hp cc ch c
tnh thu np cao.
Theo logic ny, nhng ch khng c cc ng trong quc hi t thc hin vic thu
np hn v v th c xu hng gp phi tht bi nhiu hn. Nhng kt qu ca chng ti
khng ng h gi nh ny. Hn na, cc h s trong c hai trng hp u khng ng k
v mt s liu, lm cho gi thuyt H2 ca chng ti khng c xc thc. iu ny c th l
kt qu ca khong thi gian quan st, vn do nhng hn ch d liu v n p, ch bt u
vo nm 1981 v chng kin cc ch tht bi m khng ghi nhn s thnh cng ca ch
cai tr c ng Lin X v cc nc tng t. Tuy nhin, cng c th l vic xc nh
yu t thu np ch da trn s lng cc ng tham gia ngh vin l qu hp, cha tnh ti
cc dng thu np khc thnh cng hn (Schmotz v Tanneberg 2012).
6. Tho lun
Kt qu thc nghim u tin trong nghin cu ca chng ti xc nhn cc cng trnh thc
nghim v l thuyt trc cho rng cc ch chuyn ch s khng hot ng tt nu gp
phi kh khn kinh t ko di. Cc ch chuyn ch thiu nhng chic van an ton di
dng cc cuc bu c dn ch v chng khng c g khc ngoi kt qu pht trin kinh t
bin minh cho s ph nhn cc quyn v t do cn bn nu nh ngun h tr thc h b
cn kit hay khng tn ti ngay t u. Thc t, s nh i gia cc quyn chnh tr vi s
no m v vt cht thng l c im ct li ca cc nh nc chuyn ch, da trn pht
trin kinh t v phi thc h. Nu nh s nh i ny chuyn thnh nhng li ha ho
khng mang li cho cng dn bt c iu g khc ngoi gii lnh o bt ti v n p, th
cc ch chuyn ch tr nn c bit d b tn thng bi suy thoi kinh t v v th d
sp hn.
D nhin l c nhng ngoi l cho quy lut ny. Bc Triu Tin mt trong cc ch
chuyn ch ngho nht, n p nht v tn ti dai dng nht ngy nay xut hin trong
suy ngh ca chng ta, nhng ngoi ra cn c Cuba, Uzbekistan, v mt vi nh nc khc.
Bi v Bc Triu Tin v Cuba l nhng pho i cui cng ca ch ngha cng sn cn tn
ti n nay, c th hiu c rng tnh chnh danh ca hai ch ny khng bt ngun ch
14
chnh thc v khng chnh thc khc cng c th ng vai tr quan trng (Stefes 2006,
Darden 2008).
Mc d vy, chng ti khng c php gi thit rng tt c cc th ch u tin
hnh cng mt chc nng tt nh nhau ti mi thi im, hay trong bt c hon cnh no.
Nhng nghin cu gn y chng minh r rng, ty vo ngun gc ca chng v nhng yu
t bn ngoi, cc th ch nh bu c, ngh vin, ng phi, v ta n c th gip n nh
nhng cng c th gy bt n cho cc ch chuyn ch (Osborne v Rubinstein 1994,
Smith 2005, Brownlee 2007, Ginburg v Moustafa 2008, Lindberg 2009). V th chng ti
khng ph nhn rng s thu np c kh nng lm du cc nh hng xu ca suy thoi kinh
t n cc ch chuyn ch. Tuy nhin, cc kt qu t nghin cu vi s mu ln ca
chng ti vn mu thun vi nhn thc thng thng rng thu np l mt cng c hiu qu
ca tng lp tinh hoa cm quyn chuyn ch nhm vt qua kh khn kinh t. Thu np c
th l mt cng c hiu qu n nh ha cc ch chuyn ch trong di hn. Tuy nhin,
trong ngn hn v trung hn sau suy thoi kinh t, n c v l mt v kh khng sc bn
c th cu vn ch chuyn ch khi sp .
Ni n n p, nghin cu ca chng ti cho thy chc chn rng n p mm ng
mt vai tr quan trng trong vic hp thu nhng tc ng gy bt n ca suy thoi kinh t.
Chng ti s dng cc hn ch quyn t do chnh tr, vn v biu hin bao gm mt phm vi
ng k cc hnh hc n p mm. Tuy nhin s cch thc khn kho nhm bp nght hot
ng chng i ln hn hiu, t ng bng ti khon cng ty, nh ch hay rt giy php
kinh doanh bo m duy tr lng trung thnh ca tng lp tinh hoa kinh t, n cc v
kin ti vu co nhm bt ming nhng nh bo hay ph phn, v nhng chuyn thm thng
xuyn ca cc v thanh tra thu nhm lm kinh s cc t chc phi chnh ph. V d, nhng
nghin cu gn y ch ra rng kim sot ca cc nc i vi nn kinh t c v lm cng
c thm ch chuyn ch (ODonnell 1996, Way 2012).7 Cn phi c mt nghin cu chi
tit hn v tc ng ca n p mm lm vng chc thm nhng gi nh l thuyt v kt
qu thc nghim ca chng ti.
Mt pht hin khc ca nghin cu ny lin quan n tc ng ca n p cng.
Trong khi gi nh l thuyt rng n p cng c th phn tc dng l c l, th cc bng
chng thc nghim h tr iu ny li rt t v khng ng k v mt thng k. Hi na,
chng ti cn phi ghi nh rng chng ti xem xt n p cng ch trong thi gian ngn
ngay trc khi ch sp , v thi gian ny nhn chung din ra cng lc vi nhng ri
lon kinh t. Tuy nhin, cc lnh o chuyn ch c th tng mc n p cng nu lng
trc ri loi kinh t s din ra. Trong trng hp , chng ta c kh nng chng kin cc
cuc o ng ca binh lnh v s rn nt trong gii lnh o cp cao ca lc lng v trang,
bi qun i khng phi lun c hun luyn n p ngi dn trn quy m ln. Qun
i tng l mt cng c n p hiu qu M Latinh, Syria, Trung Quc v mt s nc
chu khc, nhng n tr nn v dng i vi nhng nh cm quyn chuyn ch Ai Cp,
16
7. Kt lun
Cc hc gi xp nhng trc trc v kt qu pht trin kinh t trong s cc l do quan trng
nht cho s sp ca cc ch chuyn ch. Bi nghin cu ny khng phi l mt ngoi
l. Nh trnh by, s phn ca cc ch chuyn ch v nn kinh t ca chng c lin h
cht ch. Suy gim kinh t cng mnh th cc mi e da theo chiu ngang v chiu dc
cng d xut hin, lm suy yu mt cch su sc kh nng nm gi quyn lc ca ch
chuyn ch. Quan st 160 ch chuyn ch t nm 1981 n 2008, nghin cu ca chng
ti a n p v thu np vo thnh nhng bin s chnh tr c kh nng lm du tc ng
bt li ca kh khn kinh t.
Theo kt qu ca chng ti, nhiu phng php n p mm khn kho c th lm
suy yu kh nng ca phe chng i trong vic huy ng lc lng chng li ch v t
gip ch chuyn ch bm gi quyn lc ngay c trong thi im suy thoi kinh t. Tuy
nhin, cc hnh ng n p cng khng c hiu qu v thm ch c th phn tc dng. Hn
na, nghin cu ca chng ti mu thun vi nhiu nghin cu xut bn vn cho rng cc
th ch mang hnh thc dn ch nh ngh vin v ng phi gip bnh n cc ch chuyn
ch bng cch thu np nhng nh hot ng c nng lc hoc ngn chn s chia r tng lp
tinh hoa cm quyn. Ngi ta c th nghi ng nhng kt qu bt ng ny bng cch vin dn
17
mu nghin cu v cch nh ngha ca chng ti v s thu np. Tuy nhin, cng r rng
khng km l tc ng ca cc th ch mang hnh thc dn ch ph thuc phn ln vo bi
cnh, khng th nhn thy c trong nghin cu s dng s lng mu ln.
Khng c nhng cu tr li d dng no khi i tm cc nguyn nhn gip n nh hay
lm xi mn cc ch chuyn ch. Tuy nhin, r rng l khng hong kinh t lm tn
thng n lc nm gi quyn lc ca cc nh c ti. Nhng mnh ny chc chn cn
da vo iu kin l kh nng n p v thu np ngi i khng ca h. Nhng iu kin
ny, n lt chng, li khi ngun cho nhng n lc nghin cu mi c th cung cp thm
nhng thng tin chi tit hn v chnh tr chuyn ch.
Ghi ch
1. Cc tc gi cm n Johannes Gerschewski, Alexander Schmotz, Bernhard Wessels, Onawa
P.Lacewell, v c bit l cc nh phn bin khuyt danh v nhng s ng h qu bu cng
nh nhng phn bin ca h.
2. Boix v Stokes qua tr li mt cch ph phn Przeworski v ng nghip ca ng (2000),
nhng ngi tuyn b rng khng c chng c thc nghim no cho thy pht trin kinh t
iu khin nn dn ch. Tuy nhin Boix v Stokes cho thy mt cch tha ng rng nhng
chng c m Przeworski et al. trnh by xut pht t nhng mu khng cng bng v thi
gian nghin cu hu nh giao nhau gn nh hon ton vi thi k lch s c bit ca Chin
tranh Lnh, tc l thi k 1950-1990.
3. Xem xt v d sau. GDP gim mt ch cho trc khong 1% trong ba nm lin tip
trc khi ch sp . Do , cch o lng tng trng kinh t ca chng ti ly gi
tr 1* - 1 = -1 trong nm th nht, gi tr 2* -1 = -2 trong nm th hai, v gi tr 3* - 1 = -3
nm th ba ca thi k suy thoi.
4. Bn cnh cc ch qun ch, qun s, c nhn, v c ng, b d liu Cc ch chnh
tr ton cu cn bao gm mt s nhng trng hp lai kt hp tnh cht ca hai hay nhiu
hn cc loi ch c bn. Bng phn loi rt gn nhm mi trng hp lai vi mt trong
nhng trng hp cn bn (cf. Geddes et al. 2011, p.9).
5. S dng d liu tng trng kinh t c iu chnh v thng k khng b gii hn lm
thay i kt qu ny bi v h s vn ng k ngay c khi a vo xem xt s thu np v
n p. Tuy nhin, xem xt m hnh k hn ch ra nhng thay i h thng ca s d vt
qu di t l tng trng kinh t c iu chnh v thng k khng b gii hn. y l
hu qu trc tip ca nhng quan st ngoi l v lm cho kt qu ny khng ng tin cy.
6. Chng ti ng tnh vi nhng t tng v l thuyt ca Weber (1956 [1921]), Arendt
(1951), Friedrich v Brzezinsky (1956), Easton (1979[1965]), hay l Linz (1975) cho rng
nhng h tr t tng hay quy phm c ngha quan trng i vi s n nh ca h thng
chnh tr - chuyn ch. Tuy nhin, khi thiu nhng d liu nh lng chnh xc v ng tin
cy, trc gic ny ri vo phm vi nhng so snh s dng s mu nh.
7. tham kho mt nh gi mang tnh ph phn lp lun ny, xem Junisbai (2012).
18
19
20
21
Cc bi vit lin quan trc tip hoc c nh hng, hm gin tip n Vit Nam;
Dch st v y bi vit nguyn gc. Trong trng hp v l do c bit m cng tc vin mun b mt phn no
ca bi vit gc th phi thng bo v c s ng ca Ban Bin tp.
Ngn ng ting Vit trong sng, d hiu. Hn ch ti a li chnh t.
Trong trng hp c cc thut ng, on vn ngi dch cm thy kh hiu hoc dch cha chun, ngi dch cn
nh du (highlight) cc thut ng, on vn tin cho vic hiu nh bin tp.
22
Gi ton b ngun ti liu tham kho nh trong bn gc (footnote, endnote, bibliography). Cc footnote, endnote c
cha thng tin b sung cn c dch. Tuy nhin, tin cho vic truy ngun ti liu tham kho ca ngi c, ngi
dch gi nguyn ting Anh (khng dch sang ting Vit) cc ngun ti liu tham kho ca bi vit gc.
Bi dch phi c nh my bng font ch Unicode, c 12 pt, cch dng 1,5, file MSWord 2003, 2007, 2010 (khng
gi bn pdf).
Bi dch phi s dng Ba bi dch theo mu thng nht. Download template ba bi dch ti y: Template Bia bai dich
Rn luyn v nng cao kh nng ting Anh, nht l k nng dch thut;
c cp giy chng nhn cng tc vin (c th a vo h s xin hc bng, xin vic lm) nu ng gp t 2 bi dch
tr ln.
c nhn th lao trong trng hp d n xin c ti tr hot ng hoc bi dch c s dng trong cc n phm
pht hnh c thu ph.
Bn quyn bi dch
Bn quyn i vi bn dch c xut bn cng c chia s bi ngi dch, ngi hiu nh (nu phi hiu nh) v
trang Nghiencuuquocte.net. Trong trng hp bn dch pht sinh doanh thu (v d c a vo cc gio trnh, tp bi c,
hoc cc n phm khc c pht hnh c thu ph nh sch in hoc ebook), th sau khi tr cc chi ph bin son, in n, pht
hnh, li nhun thu c s c chia theo t l: Ngi dch: 40% (hoc 75% nu khng phi hiu nh); Ngi hiu nh: 35%,
trang Nghiencuuquocte.net: 25%.
Trang Nghiencuuquocte.net chu mi ph tn trong trng hp phi tr ph cho nh xut bn bi vit c php dch sang
ting Vit.
ng ti, pht hnh li bi dch t nghiencuuquocte.net
Vic ng ti li trn cch trang mng cc bi dch cng b trn website d n phi ghi r ngun v dn link ti bi vit gc
trn nghiencuuquocte.net.
Trong trng hp in n hoc s dng cc bi vit cho mc ch thng mi, cc bn lin quan phi nhn c s cho php bng
vn bn ca Ban Bin tp nghiencuuquocte.net.
D n lc ti a trong ngun lc cho php m bo cht lng ca cc bi dch,nghiencuuquocte.net khng chu trch nhim
v tin cy, chnh xc ca cc bi dch cng nh nhng hu qu c th pht sinh t vic trch dn, s dng li ni dung ca cc
bi dch di bt k hnh thc no.
Min tr trch nhim
Trong khi trn trng s ng gp ca cc cng tc vin, Nghiencuuquocte.net v Ban Bin tp khng th chu bt c trch
nhim no i vi cc tn tht, thit hi v vt cht, tinh thn, thi gian, sc khe c th xy ra i vi cc cng tc vin trong
qu trnh tin hnh cng tc vi d n.
Lin lc
Mi trao i xin vui lng gi ti: L Hng Hip Email: nghiencuuquocte@gmail.com.
23