Professional Documents
Culture Documents
Giao Trinh Nhiet Dien - Hoang Ngoc Dong
Giao Trinh Nhiet Dien - Hoang Ngoc Dong
Tuc BIN HI v kh
Chng 6. NGUYN L LM VIC Tuc BIN HI
6.1. KHI NIM V TuC BIN hi
Tuc bin hi l mt loi ng c nhit, thng dng dn ng my pht
in, bm nc c cng sut ln, cc che p . . . hoc lm ng c tu thy. Khi dng
hi chuyn ng qua cc rnh cnh tuc bin, nhit nng ca dng hi c bin
thnh ng nng ri ng nng s bin thnh c nng (sinh cng) trn cnh ng ca
tuc bin, lm cho tuc bin quay. Trn hnh 6.1. trnh by loi tuc bin n gin nht,
l tuc bin Lavan. y hi i vo mt hoc mt s ng phun, khi ra khi ng
phun p sut hi gim xung, cn tc tng ln ng k. Hi c tc cao i vo
rnh cnh ng c gn trn bnh ng, ng nng ca dng hi s bin thnh
c nng (sinh cng), cng dng hi sinh ra trn cnh ng s lm cho roto tuc bin
quay.
C th phn tuc bin hi thnh hai dng chnh: tuc bin dc trc v tuc bin
hng trc.
- tuc bin hng trc, dng hi s chuyn ng theo phng vung gc vi
trc ca tuc bin. Hnh 6.2. trnh by nguyn l cu to ca tuc bin hng trc. Hi
c dn theo ng 3 vo bung phn phi, t hi i vo cc dy cnh 6 v 7 gn
trn cc a 1 v 2. Hi dn n sinh cng trn cc cnh ng s lm trc 4 v 5 quay
theo hai hng ngc nhau.
- Khc vi tuc bin Lavan, tuc bin dc trc dng hi chuyn ng trong tuc
bin theo hng dc trc ca tuc bin v hi khng ch dn n trong mt hoc mt s
61
C hai loi tng tuc bin: tng xung lc v tng phn lc.
Trong qu trnh dn n, nu qu trnh hi gim p sut (bin nhit nng thnh
ng nng) ch xy ra trong ng phun, cn trong rnh cnh ng p sut khng thay
i th tng tuc bin c gi l tng tuc bin xung lc.
Trong qu trnh dn n, nu qu trnh gim p sut (bin nhit nng thnh ng
nng) xy ra c trong ng phun ln trong rnh cnh ng th tng tuc bin c gi l
tng tuc bin phn lc.
6.2.1.1. Tng xung lc
Trong tng tuc bin xung lc, khi chuyn ng qua dy cnh ng, dng hi
khng gim p sut nn p sut trc v sau cnh ng bng nhau, khng c s
chnh lch sut trc v sau cnh ng nn tng xung lc c ch to nh hnh
6.4a. y cc ng phun c gn trn bnh tnh, cc bnh tnh c gn ln thn
tuc bin (gi l stato), cn cc cnh ng c gn trn bnh ng, cc bnh ng
c lp cht trn trc tuc bin (gi l Rto).
C 12l C 02
.
2
- Cng dn n trong qu trnh on nhit bng bin thin ni nng: ldn = u0 - u1.
- Cng do lc y bn ngoi: Lc y bn ngoi sinh ra do chnh lch p sut
trc v sau dy cnh tc dng ln dng hi ti tit din 0-0 l p0f0 , lm cho khi hi
dch chuyn mt on l s0, sinh cng ngoi ln0 = p0f0s0 = p0v0. Tng t, ti tit din
1-1, ta c cng ca dy cnh tc dng ln dng hi l ln1 = p1f1s1 = p1v1. Vy hiu s
cng do lc y bn ngoi tc dng ln dng hi l: p0v0 - p1v1.
Vy nh lut nhit ng I c th vit cho dng hi l:
Bin thin ng nng ca dng hi khi chy qua dy cnh l:
C 12l C 02
= (u0 - u1) + (p0v0 - p1v1)
2
m u + pv = i, do (u0 + p0v0) = i0; (u1 + p1v1) = i1
nn:
(6-5)
C 12l C 02
(6-6)
= (i0 - i1l) = h0p
2
Vy ta c bin thin ng nng ca dng hi trong qu trnh dn n on nhit
thun nghch bng hiu entanpi u v cui qu trnh.
Hiu entanpi (i0 - i1l) u v cui qu trnh dn n on nhit thun nghch
trong ng phun c gi l nhit dng l thuyt ca ng phun (cha k n tn tht),
k hiu l h0 = i0 - i1l c biu din trn th hnh 6.5.
T (6-6) ta c th tnh tc l thuyt C1l ra khi ng phun:
C1l = 2h 0 p + C 02
65
(6-7)
6.2.3.2. Bin i nng lng dng hi trong rnh cnh ng - Tam gic tc
Khi b qua cc tn tht trn dy cnh, coi tc ca dng hi vo v ra khi
ng phun v cnh ng bng tc l thuyt, ta c th m t chuyn ng ca dng
hi trong tuc bin nh sau:
Dng hi i vo ng phun vi tc l C0 , nhit nng dng hi bin thnh
ng nng, tc dng tng ln v i ra khi ng phun vi tc tuyt i l C1 to
vi phng chuyn ng ca dy cnh (phng u) mt gc 1, i vo rnh cnh
ng. Tc dng y c th phn ra hai thnh phn: tc vng u v tc
tng i w. Khi tc dng ln cnh ng, dng hi trao mt phn ng nng cho
cnh ng, lm cho cnh ng v rto quay vi mt tc n [vg/s] tng ng vi tc
di u [m/s]. Do cnh ng quay vi tc u nn dng hi s i vo rnh cnh
ng vi mt tc tng i w1, vect w 1 hp vi phng chuyn ng u mt gc
1. Trn hnh 6.7, vect C 1 c phn tch thnh hai thnh phn: thnh phn vn tc
(6-8)
6.2.4.1. Tn tht do ma st, do xoy khi dng chy ngang qua dy cnh
* Tn tht profin
Khi dng cht lng chuyn ng qua rnh cnh, v cnh c nhm v cht
lng c nht nn lun tn ti mt lp bin thy lc trn b mt rnh. Pha ngoi
lp bin (gia dng) tc ti mi im cng tit din u bng nhau. Cn trong
phm vi lp bin thy lc bt u t b mt lp bin tc dng gim dn v bng
khng ti b mt cnh, lm cho tc trung bnh ca dng gim. Chnh v c tn tht
tc trong lp bin nh vy nn tc hi ra khi dy cnh b gim i, gy nn tn
tht nng lng c gi l tn tht ma st theo profin cnh. Tn tht profin c
biu din trn hnh 6.7.
* Tn tht ma st gc v nh cnh
Cc cnh ng phun ca tuc bin c gn trn cc bnh tnh, b mt gii hn
ca bnh tnh c gi l gc cnh. i vi cc cnh c chiu di ln, m bo
cho cnh khi b dao ng, trn nh cnh c ai gi ni lin kt cc cnh vi
nhau. Trn b mt gii hn gc cnh v ai cnh lun tn ti mt lp bin thy lc v
do cng gy ra tn tht nng lng tng t nh b mt cnh. Tn tht c
gi l tn tht gc v nh cnh. Tn tht gc v nh cnh c biu din trn hnh
6.8.
* Tn tht do xoy mp ra ca cnh
V mp ra ca cnh c chiu dy nht nh, do khi dng hi chy qua s
xut hin dng xoy mp ra v gy nn tt tht nng lng gi l tn tht xoy
mp ra ca cnh. Tn tht do xoy mp ra c biu din trn hnh 6.8. V c cc
tn tht ni trn nn hiu sut dng chy qua cnh s gim xung.
6.2.4.2. Tnh ton tn tht nng lng khi dng chy ngang qua dy cnh
*. Tn tht nng lng trn ng phun
(6-9)
C1 = C1l = 2h op + C 02
Tn tht nng lng trong dy ng phun bng:
hp = hop - hip = (i0 - i1l) - (i0 -i1) = i1 - i1l
v nh vy ta suy ra:
hp = i1 - i1l =
C 12l C 12
2
(6-10)
(6-11)
(6-12)
T (6-9) v (6-12) ta c:
hp =
hay
C12l 2 C12l
2
C12l
(1 2 )
2
Hoc t (6-6) c th tnh theo tc vo:
hp =
hp = (h0p +
C 02
)(1-2)
2
(6-13)
(6-14)
h p
= 1 - 2 = p
(6-15)
C 02
h op +
2
i lng op gi l h s tn tht nng lng trong ng phun.
i vi cc ng phun ca tuc bin hin i th tr s ca h s vn tc trong
khong 0,95 - 0,98 v tr s ca h s tn tht op trong khong 0,05 - 0,1
suy ra:
69
h =
w2
1
1 2 w 22 l = 2 l d
2
2
(6-17)
m
(C2u - C1u)
m
(C2a - C1a) + F(p2 - p1)
R'a =
R'u =
(6-18)
(6-19)
Trong :
- m: l lng hi kho st mt
- d: l thi gian kho st,
- C1u, C2u l hnh chiu ca vect vn tc C 1 , C 2 theo phng u,
- C1a, C2a l hnh chiu ca vect vn tc C1 , C 2 theo phng a,
- F l din tch tit din cc rnh cnh ng (tit din hi chuyn ng qua
cnh),
Da vo tam gic tc trn hnh 6-13 ta tnh c cc thnh phn lc C1u, C2u,
C1a, C2a, thay vo (6-18), (6-19) v tip tc bin i ton hc ta c:
70
(6-20)
Ru = -R'u = G(C1 cos1 + C2 cos2 )
(6-21)
Ru = G(w1 cos1 + w2 cos2
(6-22)
Ra = -R'a = G(C1sin1 - C2sin2 ) + F(p1 - p2)
(6-23)
Ra= G(w1sin1 - w2sin2 ) + F(p1 - p2)
Thnh phn lc Ru s sinh ra cng c ch, cng sut ca lc Ru sinh ra trn dy
cnh ng l:
P = Ru.u
(6-24)
Cng sut tnh cho 1kg hi l:
L = P/G = Ru.u /G
(6-25)
Trong :
P l cng sut ca dng hi trn dy cnh ng.
m
G=
: lu lng hi qua dy cnh tuc bin,
71
hr =
C 22
2
(6-27)
Hiu sut trn cnh ng ca tng tuc bin l t s gia cng sut trn cnh
ng vi nng lng l tng ca tng.
L
c =
(6-28)
E0
L: cng sut trn cnh ng ca tng,
E0: nng lng l tng ca tng tuc bin,
Gi thit dng hi i vo tng vi tc C0 , mang vo tng mt ng nng l
C 02
C2
, ng nng ny ch c s dng mt phn trong tng kho st l x0 0 , trong
2
2
x0 l h s s dng ng nng ca dng hi vo tng kho st. Ta ni dng hi
C2
mang vo tng mt nng lng c ch l x0 0 .
2
Trong tuc bin nhiu tng th ng nng ra khi tng trc l
C 22
, s c s
2
C 22
, x2 l h s s dng ng nng dng hi
2
t tng kho st vo tng tip sau. Nh vy nng lng l tng ca tng kho st s
l:
E0 = x0
C 02
C2
+ h0 x2 2
2
2
(6-29)
72
C 02
l phn ng nng c ch do dng hi mang vo c s
2
dng tng kho st ,
h0 = i0 - i2l = hop + ho l nhit dng l tng ca tng.
Trong : x 0
C 22
l phn ng nng c ch m dng hi mang ra khi tng kho st
2
s dng tng tip theo.
H s s dng ng nng x0 , x2 dao ng trong khong t 0 n 1. i vi
tng cui ca tuc bin, ng nng ra khi tng hon ton khng c s dng do
C2
x2= 0 v khi ta ni ng nng 2 l tn tht tc ra ca tng.
2
i vi tng tuc bin thc t th cn k n cc tn tht trong ng phun, tn
tht trong dy cnh ng v tn tht tc ra ca tng, khi cng m tng sinh ra
s l:
x2
L = x0
C 02
+ h 0 h p h h r
2
(6-30)
Trong :
hp: tn tht nng lng trn ng phun,
C 12l C 12
2
h : tn tht nng lng trn cnh ng,
hp = i 1 i 1l =
h = i 2 i 2 l =
w 22 l w 22
2
hr : tn tht tc ra,
C 22
2
C th vit li (6-30):
hr =
C 02
C2
C2 C2
+ h 0 x 2 2 h p h + x 2 2 2
2
2
2
2
L = E0 -hp - h - (1-x2) hr
Do hiu sut trn cnh ng ca tng l:
h p h
h
L
= 1
(1 x 2 ) r
c =
E0
E0
E0
E0
L = x0
(6-31)
(6-32)
(6-3)
hay:
c = 1 - p - - (1-x2)r
h i
Trong : i =
l cc h s tn tht nng lng.
E0
73
(6-34)