MATEMATIKE FORMULE

KOMPLEKSNI

= X

+ yi,

X,

BROJEVI
POLINOM

yR

DRUGOG

/ : R R, /(jt) = ox +

+ c,

;' = - i
Al.GKHAKSKI

TRIGONOMETRIJSKI

IZRAZI

<p = argz

z=x+iy

{abf

= a 2ab

+ b

cos <p =

a b

= (ab)(a

Tab + b )

a* -b

a" -b" = (a-b)(a"-

ALGEBARSKE

a"- b
3

2n l
+

fj

2 + l

-ab "'

a + bi
c + di

+ b ).

POTENCIJE

KORIJENI

a" = b

a = \/b

kt +Z2I < | z i l +

Konjugirani broj broju z

z = x- yi
Apsolutna vrijednost broja z :

\_y

|ZIZ2| = k i l - N

iL

ki]

ax + bx + c = 0,

a"
b

\b

x + px + q=0,
2

Vb

\[Va=

FORMULA

z" = |z|"(cosn<p + i'sinnip),

Vietcovc formule:

l-i sin

n
"
k = 0, 1 , . . . , - 1

"Ta

Xi,2 =

*i + -12

q>+2kn . . <p+2ic7i\

v > =

{a ) = a

^1,2 =

-b y/b - 4ac
2a

Normirani oblik

MOIVREOVA

JEDNADBA

Z2

J 2

KVADRATNA

Opi oblik

Va~b=y 'Vb

ab)" = a"b"
a\"

n<0

ac + bd + (bc - ad)i
c + d

6N

2n

(a + b + cY = a + b + c + 2ab + lac + 2bc

(a + bi)(c + di) = (ac - bd) + (od + bc)i

B6N

2n

b ) { a

(a + bi) (c + di) = (a c) + (b d)i

+ ...+

D<0

0=0

OPERACIJE

+ ab"- f f - ),
a

- -

D>0

+ a" - b

^ j . Os s.metnje: x =

Diskriminanta: D = b - Aac.

= (a - b)(a + b)(a + b )

r(^--,

+ " - .

z = |z|(cos <p + i'sinip)

= (a- b){a + b)

a 5^ 0, a, b, c g R

Kanonski oblik: f(x) = a(x +

Tjeme:

{a bf = a lab + 3ab b
a -b

PRIKAZ

STUPNJA

~~
a

- f

~P<

\ 2
x

= q
a

Faktorizacija: a(x - x\)(x xz) = 0 Vrsta rjeenja:

dva realna rjeenja

jedno dvostruko realno rjeenje

FAKTORIJELE
GRKI

A
B

rA YS
E e
Z g
H n
e 0

alfa
bela
gama
delta
epsilon
zela
eta
iheia

ALFABET

jola
K
kapa
A A
lambda
M M mi
N V ni
ksi
0 0
omi krn
n 71 Pi
/

i
K

P P
I a
T T
Y V

4> *

X
Y

ro
sigma
tau
ipsilon
fi
hi
psi
omega

Velika slova tdenlika latininim: A, B, E, Z,ff,/, K, M, N, O, P, T, X

itamo kao slova latinice. Malo slovo omikron ne razlikujemo od
latininog o. Slova 0 , B i K imaju i varijante (p, # i x.
I

I BINOMNA

! = 1 - 2 - 3 .. ( - l)n,
/\

(
a"- b
x

DUKIJKNJIC

0! = 1,

n ( n - l ) ' ( - r+1)
1 2 - r

- i "i (

kompleksno konjugirana rjeenja

FORMLXA

POLINOMA

Pn(x)=Q - (x)P (x)+R(x)

n!
r!(n-r)!

n m

stupanj ostatka R je < m

f(5)rt + ...+
2

P(a)=0 <=>
P(x)=(x-a)Q . (x)
P (a) je ostatak pri dijeljenju s
xa:
P (x)=(x-a)Q-,{x)+P (a)
n x

FORMULE

P{x)=ax +bx +cx+d

3

=a{x-x )(x-x )(x-x )

l

VITF.OVE

X1+X2+X3

X\X2+XlX$+X2Xi

= . - -

FUNKCIJE
TRIGONOMETRIJSKE

Afina funkcija f: R R
f(x) = ax + b, a^O
in

Konstanta f: R - R
/(*) = c, V x R
y

.aXI

= 1

COS 1
2

sinr
cost

tgtagt=

iint

FUNKCIJE
I

cos(* + 2kn) = cos*

tg(* + *7t) = tg*

sin(* y) = sin*cos>' cos* siny

cos(* y) = cos*cosy T sin* siny
tg(xy)

li
ctg(xy)

(NE)PARNOST

\a + 1 ^ |a| + |*|
\ab\ = \a\ \b\

"\

-i

" I

sin(*) = sin*

2n

-i

n
5

0
sin A;

COSX

tg*

clgx

4
x/2
T

n
T
sfi

T
1
1

1
73

SVOENJE

$
NA PRVI

2n

-1

FUNKCIJE

LOGARITAMSKA

FUNKCIJA

FUNKCIJA

DVOSTRU

FORMULE
Zbroja

cos(f x) = sin*

cos( j + * ) = sin*

/ : R R

/ : R - r

f(x) = \og x,

=a

a>0,

sin(j + *) = cos*

cos 2* = cos * sin *

2

2tg*
1 - tg^*
ctg * - 1
ctg2* =
2 ctg*

ajtl

sin(w x) = sin*

sin(rt + *) = sin*

cos(jt -- x) = cos*

COS(TT

+ *) = cos*

s i n ( ^ - *) = cos*

sin(2jr *) = sin*

cos(2f *) = sin*

cos(2re *) = cos*

0<n<l
l o g , , ^ ) = \o% x + \o% y
a

i (p =

io

a * = x
lo

SINUSOIDA

^g x-log y
a

Csin(o)* + <p) = A cos (x + B sin (i)x

\ogx" = n\og x
a

log a =x
x

log*
i

POLOVINE

ARGUMENTA

a\

C = VA + B ,
2

sin <p = ^ ,

cos <p = ^

\-t
asx = -^

PRETVORBE

umnoiak

* + y . x-y
sin* siny = 2 cos
sin
2
2
*+y
*y
cos* + cosy = 2cos
cos
2
2
. . *+ y . xy
cos* - cosy = -2sin
sin
2
2
Umnoka

FUNKCIJE

a>0,

rT

- . *+y
*y
sin * + sin y = 2 sin - cos -

sin 2 * = 2sin*cos*

KVADRANT

sin(f x) = cos X

2'
2t
l + t'
g

ARGUMENTA

EKSPONENCIJALNA

2t
tgx
=

KOG

' =

ctg(-*) = - ctg*
0

ZAMJENA

tg(-*) = - tg*
3)1
T
-1

tg* tgy
1 =Ftg*tgy
ctg* ctg y =F 1
=
ctgyictg*
=

UNIVERZALNA

cos(*) = cos*

a _ \a\

i - W\

ZBROJA

RAZLIKE

sin(* + 2kn) = sin*

cost I

ctg(* + kn) = ctg*

Apsolutna vrijednost realnog broja

IDENTITETI

PERIODINOST

sin /

tgt=

a<0

TRIGONOMETRIJSKI

FUNKCIJE

zbroj

sin* cos y= j(sin(*+y)+sin(*-y))

cos*siny= j(sin(*+y)- sin(*y))

1 cos *
sm 2
1 4- cos*
2 *
cos 2
* 1 cos *
2 =
sin*
*
1 + cos *
ctg 2 =
sin*
2*

cos* cosy= j (cos(*+y)+cos(*y))

sin*siny= j(cos(*-y)- cos(*+y))

l g

FUNKCUE TROSTRUKOG
ARGUMENTA

sin 3* = 3 sin * 4 sin *

3

cos 3* = 4 cos * 3 cos *

3

TRIGONOMETRIJSKE

TRIGONOMETRIJSKI

FUNKCIJE

IDENTITETI

FUNKCUE

PERIODINOST

Permutacije

ZBROJA

P = !

RAZLIKE

sin(x + 2kn) = sinx

cos(x + 2kn) = cosx

sin(x y) = sinx cosy cosx siny

cos(xy) = cosxcosy+" sinxsiny
tgxitgy
tg(xy) =
1 +"tgxtgy
ctgxctgy =F 1
ctg(x y) =
ctgy ctgx

tg(x + foi) = tgx

ctg(x + kn) = ctgx

(NE)PARNOST

sin(x) = sinx

UNIVERZALNA

cos(x) = cosx

sin A:
COSX

n
4

-/2

tgx

ctgx

N/3

N/3

"T

3)1

'

ctg(-x) = - ctgx
0

In

-1

-1
0

FUNKCUE

DVOSTRU

NA

PRVI

KVADRANT

Zbroja

sin2x = 2sinxcosx
2

cos 2x = cos x sin x

tg2x = 2tgx
1 - tg x
ctg x- 1
ctg2x = 2 ctgx
2

sin(^ - x) = cosx

sm(^ +x) = cosx

c o s ( | x) = sin*

cos(? + x ) = sinx

FUNKCUE

POLOVINE

ARGUMENTA

sin(7i X) = sinx

sin(re + x) = sinx

cos(re x) = cosx

cos(re + x) = cosx

sin( ^ x) = cosx

sin(2n: - x) = sinx

cos(2^ x) = sinx

COS(2TI

x) = cosx

SINUSOIDA

Csin(wx + <p) = A cos a>x + B sin wx

C = \JA + B ,
2

A
sin?) = - ,

C O S <J) =

tgx=

r <

1- t
l + t

i!
<?n =

r\{n-r)\
(n+r-1)!
!(n-l)l

ARITMETIKI

umnoiak

t g

,
x+y
x-y
cosx + cosy = 2 cos cos
. x2+ y . x2 - y
2 sin
- sin
2
2
cos x cos y = zbroj

sinx cosy= i (sin(x+y)+ sin(x-y))

cosxsiny=i(sin(x+y)- sin(xy))
cosx cosy= j (cos(x+y)+ cos(x-y))
sinxsiny=|(cos(x-y)- cos(x+y))
FUNKCUE TROSTRUKOG
ARGUMENTA

sin 3x = 3 sin x 4 sin x

3

cos 3x = 4 cos' x 3 cos x

<

( l \ *

a i

=a +d
n

lim S

n-oo

Opi lan
a=a\+(n-\)d
Suma niza

= 7 ^ - ,

1q

ARITMETIKA

G =

"

C
P postotni iznos
p postotak
C osnovna vrijednost

C = C V ,

- -

P
c=p

+ l . . . +
X,^X2^
T X

KAMATNI

RAUN

K= Cpv
K kamate
P postotak
C glavnica
V vrijeme u godinama

RAUN

r= 1 + p

CQ glavnica
p postotak
n vrijeme u godinama

SREDINA

JEDNOSTAVAN

SLOENI
KAMATNI

SREDINA

HGA

RAUN

tyX\

HARMONIJSKA

n-l

a = a\q
Suma niza
5 = a\
q-l

p=-,

NIZ

Opi lan

P=Cp,

SREDINA

X\ + X 2 +

GEOMKTRUSKA

POSTOTNI

RED

\q\ <

A=
GEOMETRUSKI

" - *

BESKONAAN

x
1 COS X
sin - =
2
2
2x
1 + cosx
cos - =
2
2
x
1 cos X
2
sinx
X
1 + cos X
ctgx =
2
sinx
. 2

NIZ

_ x + y . xy
sinx - siny = 2cos sin -

Ponavljanje pokusa:

GEOMETRIJSKI
n+

PRETVORBE

+ ...

+ P(H)P(A\ll )

, . x+y
xy
sin* + siny = 2sin cos j -

Umnoka

-P(AB)
P(A) = P(H )P(A\H )

"""\

rr

cosx =

FORMULE

ARGUMENTA

SVOENJE

2'
It

l g

P(AUB)=P(A)+P(B)P(AB) = P(A)P{B I A)

Kombinacije

g(n+r-t\

It

sinx =
KOG

Permutacije s ponavljanjem

Kombinacije s ponavljanjem

ZAMJENA

tg(-x) = - tgx
0

VJEROJATNOST

KOMBINATORIKA

NEPREKIDNO
UKAMAIVANJE

c = c^

= 2,718281...

STEREOMETRIJA

PLANIMETRIJA
PRAVOKUTNI

OBODNI I
SREDINJI K I T

TETIVM
ETVEROKUT

TROKIT

PRAVILNI

MNOGOKUT

TANGENCIJALNI
ETVEROKUT

S
\

P = 2u

a+r=P+8
P =
(s-a){s-b)x
x(s-c)(s-d)
2

JEDNAKOSTRANINI
TROKUT

Broj dijagonala:

a+c=b+d

Zbroj unutarnjih kutova

(n-2) 180
a
a
R=
2 sin a / 2 '
2tga/2

ctga = - = tg/3
a

(1

X.

P=\ab=

'1

\c sin 2a
2

= $a tg/i = ^ t g a
2

a + b = <?
a = pc, b = qc
v =pq
2

= 4

c ,

"

. a
8 2

2
=

'"

t g

VALJAK

n 2

0 = B+P

B : B\ = h : r

iflv

a + i><r
P = \av

= jtS-j =

STOAC

-I

R '

P = 2r^v
O = 2rn(r + v)
V = r nv
2

a + 0 + y = 180

PIRU I I (X.KWi

0 = 2B + P
V = Bv

TROKIT

P=a

PIRAMIDA

V=
PRAVOK1 TNTK

D = + +c
O = 2(ab+ac+bc)
V = abe

= - R sin a
2

D = aV3
0 = 6a
V=
3

PRWOKUTNI
TROKUT

b /

/ ! ( / . - 3)

KRNJI

STOAC

\cv

= rs, (2s = a + b+c)

abe

P = sv

e- +f = 2(a +b
P = av = ab sin a
P = ^e/sin<p

4R

POVRINA

P= -^v
a

^s(s-a)(s-b)(s-c)

POUAK

O SINUSIMA

a = 2/? sin a
*> = 2/? sin/3
P = (R - )n
(R -S)

c = 2/? sin y

ma

p,=

ri

ill(/f_r)

Cijenu: 15 kn

Nakladnik
ELEMENT, Zagreb. Menetieva 2
http: //www.clcmcnt.hr/
e-mail: element@element.hr

_ a sin /3 sin y

P = rKS
0 = rn(r + s)
V =

\r Tiv
2

O = jt(K + 1 * +
2

+(R + r)s)

O = 4R-n
V = ^R n
}

V=^(R>+S Rr)
+

2 sin a
_ b sin a sin y
2sin/3
2

KAPICA
ODSJEAK

KIK.LIN
POJAS I SLOJ

KIIGLIN
ISJEAK

_ c sin a sin /)
2 sin y
2

= 2R sin a sin 0 sin y

2

rrr
POUAK

O KOSIMSIMA

a = b + c - 2bc eos a
2

ISBN 9 7 8 - 9 5 3 - 1 9 7 - 9 0 ? -

P = ns(R + r)

a : b : c = sin a : sin /3 : sin y

P, =

TROKUTA

jo/jsiny

= jfccsina = acsin/9
KRUNI
ISJEAK

P=

SIMETRALA

> = a + c - 2accos/3

Sa =

c = a + b lab eos y

4/

llMNIU

2
v ' M H
=

2b + 2c - a
2

P = IRltV
v = ^nv (3X - v
2

O = 2Rnv

V= R

ZBROJ

I RAZLIKA

VEKTORA

VKKTORSKl

UMNOAK

ANALITIKA

a x b je okomit na a i b,
ini desni sustav i ima duljinu
\a x b\ = \a\ \b\ sin rj>.
U komponentama:
x

b =

a*

<Jy

tfc

ii

*y

= (a b -a b )T+
y

Povrina trokuta

KOMPONENTE

VEKTORA

[y -y\)j

<=>

= bx,

a\

7"|D = A ~DT

1.

x +y

Polovite duine 7"|7"2

J x
y
y \

2.

xx + yy = r

3.

r (l+* )=/

Teite trokuta
fxi+x +x-i

4.

(_

T,

ad-bc

b\

Qy = by

Duljina (norma, iznos) vcklora:

\*\ = \ / ( * 2 - - * i ) + ( y - y , )
2

C]

"i

02

Ci

bi
ci

-a

Z>3

+a

xi + Xx
1+A
y\ + * y
l+A

\T T T-}
yi+V2+y \
2

'

SKALARNI

SUSTAVI

S = b T+ b j ,

a = a T+ a j,
x

ajb c\

LINEARNI

UMNOAK

a\x+b\y=c\
> = |5| |>| cos ip

Ojtbx
c

~ T T
\ja\

+ a b
v

~ r T

+ a \J ^
h

<=>

4-

Cl

Uvjet okomitosti:
5Lb

Eksplicitni oblik jednadbe

pravca
y = kx + I, k = tga
Implicitni oblik jednadbe
pravca
Ax + By + C = 0

"i

at

bi

y=

"l

Cl

"2

^-

ELIPSA

I l i

Segmentni oblik jednadbe prav

ca

fl

a *
2

Jednadba pravca kroz to

ku 7",
y - y i = k(x-x )

bi
2

'

1 - T T ' T )
linearni rktccnincitel

Kut izmeu pravaca p\

k

tg<p =

1 +

HIPERBOLA

Pl

ki
*1*2I

|A,A + , |
2

JA] + B]JA\ + B\

2.

xix

3.

a k -b

4.

( f ' ~ T )

A
2
Uvjet okomitosti pravaca
1 * 2 = - 1 ili -4iA +BiB = 0
Simetrala kula dvaju pravaca
|A|X+g|.v+C||
\A x+B y+C \

= l

ekscentrici (cl ~ ~

asimplle hiperbole y =

Zagreb, Menetieva 2
tel. 01/6008-700, 01/6008-701, faks 01/6008-799
http://www.elciTicnt.hr

e-mail: element@element.hr
Il

-F ? ^

e/a

"
fi

2
2

numcndki ekscenlricilci

ki =*

ELEMENT,

tfi
yiy _ .

linearni

Jednadba pravca odreenog

tokama T\ i 7"2

2
?
"i
tr = a' b~

numeriki ekscenlricilci

Uvjet paralclnosti pravaca

FORMULE I TABLICE
matematika, fizika, astronomija, kemija

cos <p =

150 stranica formula i tablica! Potraile nau knjigu:

-tp-/)

fi - '

+ *

l 7

=r

Udaljenost toke T(xq, yo) od

pravca Ax + By + C = 0
\Ax + flvp + C\

=0

-p)(x-p)+
+ (vi -q)(y-q)

"I

1 )

+ iy-l^r

Rjeenja:

r (l+* ) = (

a x+b y=c

= a*** + a b
Kut i/medu vektora:

PRAVAC

fl]fc C2 a b\Cj
3

(x

C[

d,> C +d > C|+a >,C

2

=r

(x-pf

KRUNICA

X D

4. Koordinate diralita

+ x2b>3- vi) + -3(yi - y ) |

Djelitc duine u omjeru A ,

Jednakost vektora:
a = b

a 7+a ]
x

S= (x -xi)T+
=

(*i,yi)

3. Uvjet dodira pravca y = kx + / i krivulje

DETERMINANTE

&T T Ti:
2

REDA

Ti {xi ,y i), T (x ,y ), a= Fi T
2

2. Jednadba tangente u toki

(y -ytf

KRUNICA

+(a b a b )k
y

-\xi(y -y3)

DRUGOG

/. Jednadba krivulje

p=

KRIVULJE

RAVNINE

Udaljenost toaka T\ i T :
\TiT \ = y/(x -xtf

(a b -a b )j

GEOMETRIJA

' \ +l
A

\/^2 +

1.

f=2px

2.

y\y = p(x + xi)

3.

p = 2kl

4.

\
i-

E =
X

+ u
e/a

ANALITIKA

GEOMETRIJA

KRIVULJE

RAVNINE

\TiT \ = x / ( * 2 - * . )
Povrina trokuta A T i ^ ^ j :
2

(y2-y.)

2. Jednadba tangente u toki

4. Koordinate diralita

Polovitc duine T\T

xi +x y\ + y
2
2
Teite trokuta &T\T T-}
2

'*I+* +*3

2.

xyx + yiy = r

3.

r (\+k )=l

yi + A>2
l+A

PRAVAC

B'
B
Jednadba pravca kroz to
ku r,
y-y\

Segmentni oblik jednadbe prav

ca

b_

2.

('I

r (l+k )
2

(q-kp-l)

a *

I f(x)dg(x)

lineami

!' f{x)dx = F(x

2

ekscenlricile! e

\A A
X

+ BB\
X

C
x

numeriki

= f(x)g{x) - J

g(x)df(x)

4)

eksceniricilet

asimpuxe hiperbole y =

v = 2px
2

y\y = p(*+xi) '

= F(b)-F(a),

F (x)=f(x)
J

= a

~ *

b-

ln*

e/a

log*
sin*
COS *

tg*

p = 2kl
ctg*

INTEGRALI

f(x)
0
I

"

/f

"-'
n

x"
l_
x
e*
a*

= l

ak

Uvjet paralelnosti pravaca

A
B
*1 = *2
lll
D
Ai
B
Uvjet okomitosti pravaca
* , * 2 = - l i" A,A +B B
= <1
Simetrala kuta dvaju pravaca
|A,*+g,y-f-C|| J / l * - f f i y + C l
A

e/u

a k -b
2

f(x)

* -*|

DERIVACIJE

= <P"

y_ _ 1
b
y\y
=1
2

x\x

* 2 - * l

Jg(x)dx

Ja

numeriki ekscenuicilet

a'2

= j f(x)dx

Newton-l,eibnitzova formula

f(x)dx

Parcijalna integracija

j{f(x)g{x))dx

y\y _
b ~
b = i

HIPI'.KHOI.A

= r
2

linearni ekscenlricitel

Jednadba pravca odreenog

tokama T\ i T

j af{x)dx = a j

-P)(x-P)+
+(y\ -q){y-q)

Kut izmeu pravaca p\ i p

cos <p =

INTEGRALI

[* - P) + (v - qf = r

a
K/8

li

tg<P =

=f'(g(x))-g'(x)

kl

x\x

Udaljenost toke 7"(*o, >o) od

pravca Ax + By + C = 0
\Ax + By + C\

k{x-xi)

(f(g(x))'

+4-1
a
b

KLIPSA

T+T- TTF>

Ax + By + C = 0

_ "'(x)v(x) - u(x)v'(x)
v(x)

Derivacija sloene funkcije

1.

3.

Linearnost integrala

+ Xx
1+A

Eksplicilni oblik jednadbe

pravca
y kx + l, k = iga
Implicitni oblik jednadbe
pravca

= r

yi+.V2+y3

x +y

fu{x)\
Wx)J

1.

4.

(,(*) v(*))' = '(*)v'(*)

Derivacija umnoka
((*) v(*))' = '(*>(*) + u(x)v'(x)
Derivacija kvocijenta

(x\,y{)

3. Uvjet dodira pravca y = kx + l i krivulje

KRUNICA

*l

Derivacija zbroja

/. Jednadba krivulje

T\D = A 237%

REDA
DERIVACIJE

Udaljenost toaka T\ i T :

Djelite duine u omjeru A

DRUGOG

e*
a' In a
1
*
loge
*
cos*
- sin*
1
cos *
1
sin *
2

In |*| + C

/$*
le dx
x

fa'dx

ln|/(*)| + C

e* + C

f smxdx
Jcosxdx

Ina
- cos* + C
sin* + C

S tgxdx

-ln|cos*|+C

fctgxdx

ln|sin*| + C

dx

J sin-*
f dx
J cos *
2

-ctg* + C
tg* + C