You are on page 1of 41

BI GING

PHN TCH THIT K H


THNG THNG TIN
Nguyn Vn V - Nguyn Th Nht Thanh
Khoa Cng ngh thng tin, i hc Cng ngh

Bi 8 Thit k h thng vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Khi nim v thit k h thng vt l


Thit k c s d liu vt l
Xy dng biu lung h thng
Thit k kin trc h thng
Thit k cc th tc x l
Thit k tng tc, cc giao din v
bo co
V d

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

Ti liu tham kho


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

1. Nguyn Vn Vy. Gio trnh phn tch thit k HTTT. i hc Cng


2.
3.
4.

5.
6.
7.

ngh, 2007.
Nguyn Vn V. Phn tch thi k HTTT. Hng cu trc v hng i
tng. NXB Thng k, 2002.
Nguyn Vn Vy. Phn tch v thit k HTTT qun l. NXB Khoa hc
T nhin v Cng ngh, H ni, 2007.
Nguyn vn Vy, Nguyn Vit H. Gio trnh K ngh phn mm. i
hc Cng ngh, 2006.
Grady Booch, James Rumbaugh, Ivar Jacobson. The Unified Modeling
language User Guid. Addison-Wesley, 1998.
Jeffrey A.Hoffer, Joey F.Gorge, Joseph S.Valacich. Modern Systems
Analysis and Design. 2th Edition, Addison Wesley Longman, Inc. 1999.
Sommerville. Software Engineering. 6th Edition, Addison- Wasley,
2001.

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

1. Thit k c s d liu vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Thit k CSDL vt l l chuyn m hnh d liu lgic


thnh cc c t d liu vt l ph hp vi iu
kin thit b & mi trng c th trong khng gian
v nhu cu s dng. N bao gm 2 ni dng:
Chn cng ngh lu tr v qun l d liu, bao
gm h iu hnh, h qun tr CSDL v cng c
truy nhp.
Chuyn m hnh lgic thnh thit k vt l v xc
nh phnng n ci t trn h thng thit b
Thit k y tp trung vo ni dung 2.
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

a. u vo cho thit k CSDL vt l


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo gm:
M hnh d liu lgic (quan h & biu lin kt)
T in d liu (nh ngha thuc tnh)
M t yu cu s dng d liu (loi, s lng, v
tr, thi gian, cch dng)
Mong i ca ngi dng v s dng, tch hp d
liu
M t cng ngh v thit b s dng (nh nu
trn)

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

b. S thit k c s d liu vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cu trc CSDL logic


Yu cu s dng
c tnh h qun tr,
mi trng

CSDL vt l

Oct - 2007

1. Phn tch khi lng


lu tr v s dng d
liu
2. Chin lc phn tn
3. T chc tp
4. Lp ch s
5. Thit k rng buc an
ton

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

c. Ni dung thit k CSDL vt l


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cc ni dung chnh:

Oct - 2007

Thit k cc trng (cho mi bn ghi)


Thit k bn ghi (cho mi tp)
Thit k tp (cc loi tp)
Thit k c s d liu vt l (t chc tp)
Xy dng phng n b tr tp trong khng gian
c lng khi lng lu tr

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

d. Thit k trng
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Trng l mt n v d liu nh nht m phn mm


h thng nhn ra & thao tc

Mc tiu:

Tit kim khng gian nh (chn kch c, kiu)


Biu din c mi gi tr (kiu, nh dng)
Ci thin tnh ton vn (biu din, th hin)
H tr thao tc (kiu, nh dng, th hin)

Mt thuc tnh trong m hnh d liu logic c th c


biu din thnh 1 hay 1 s trng
Oct - 2007

c t trng
Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

d1. Vi c t tiu biu mt trng


t
Loai c t

Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

M t ni dung

Tn trng

Theo quy nh ca h qun tr CSDL

Kiu trng

Mt kiu c s dng trong h qun tr CSDL

Kch c (size)

n v o biu din gi tr ca trng

M ho (coding)

Mt cch c th biu din vn tt gi tr ca trng

Quy tc ton vn DL c t v gii hn t ln cc gi tr trng


Cc kim sot bo tr Gi tr c php thay i khi n c cp nht.
Th tc ca DL mt

M t vic qun l gi tr mt ca trng

Cng thc (formula)

M t cng thc tnh ton gi tr trng cn tnh ton

Hng s kim tra

c t quan h ton hc vi cc trng ch/ s khc.

Ton vn tham chiu

c t gi tr trng lin quan n trong bn ghi khc

S hu (ownership)

M t ngi c quyn truy nhp, cp nht

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

d2. Mt s c trng thit k trng


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Kiu d liu v nh dng (h qun tr cung cp):


DECIMAL(m,n)

INTEGER

SMALLINT

FLOAT (m, n)

CHAR (m)

DATE

LOGICAL

OLE

Biu din d liu:


Chn kho chnh
M ho d liu
- M ho phn cp
- M ho lin tc
- M gi nh
- M thnh phn ng ngha
Cc trng tnh ton
Oct - 2007

Kim tra tnh ton vn d liu


- t gi tr ngm nh
- Kim tra khun dng
- Kim tra gii hn
- Ton vn tham chiu
- Kim tra gi tr rng
- Qun l d liu mt

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

10

e. Thit k bn ghi vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Mt bn ghi vt l l 1 nhm cc trng c

lu tr v tr k nhau trong b nh v c gi ra
ng thi nh 1 n v thng nht

Phi chun ho: Tch/hp nht cc quan h

chun ha c quan h ph hp vi iu kin c


th, t hiu qu mong mun:
di trang my
Nhu cu s truy cp thng xuyn/khng
Bn ghi di thay i

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

11

e1. V d phi chun


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Hp nht hai quan h mt-mt gim s tp


SINHVIEN (msv, achi, smy)
MAYTINH (smy, ngyTH, cngvic)

SINHVIEN (masv, diachi,


ngayTH, congviec)

Tch quan h chun thnh 2 quan h c di bn


ghi ph hp di trang my
BNHNHN (mbn,tnbn,ach, ngaynhp,ging,khoa,tnhtrng, ngayra, th.ton)

BNHNHN1 (mbn, tnbn, ach, khoa )


BNHNHN2 (mbn,ngynhp,ging,tnhtrng, ngayra, th.ton)
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

12

f. Thit k tp vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Mt tp vt l l mt phn nh ca b nh th cp lu
cc bn ghi vt l mt cch c lp
Cc loi tp:

Tp d liu
Tp ly d liu
Tp giao dch

Tp lm vic

Tp bo v, sao lu
Tp lch s

Con tr
Phng php truy nhp

Phng php trc tip


Phng php gin tip

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

13

f. Thit k tp vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

T chc tp
T chc tp tun t
T chc tp ch s

Yu t cn quan tm khi thit k

Oct - 2007

Ly d liu nhanh
Thng lng cc giao dch x l ln
S dng hiu qu khng gian nh
Trnh c sai st v mt d liu
Ti u ho nhu cu t chc tp
p ng c nhu cu tng trng d liu
An ton
Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

14

g. V d 1 thit k tp vt l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Vi h qun tr CSDL l Access, mt tp d liu c thit


k vi cc cu trc sau
Table: PHIEUGIAO
Tn trng kiu DL kch c DL Khun dng
Rng buc
Ch hoa + s kho chnh
so_phieu
text
6
Ch hoa + s kho ngoi
ma_khach
text
6
ngay_giao
date
8
dd/mm/yy
noi_giao
text
45
t ch s
S nguyn
tong_tien
Integer
9

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

15

2. Thit lp biu lung h thng


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo: Cc biu lung d liu lgic mc c s


Mc tiu: Xc nh chc nng h thng thc hin
Ni dung:
Xt tng biu lung d liu logic mc c s
Phn nh tin trnh: my lm hay ngi lm
Nu my thc hin cn xc nh:
z
z
z
z

Phng thc x l (theo l, thi gian thc, trc tuyn,..)


i tng thc hin, phng tin, cng c s dng
Ni dung x l (thut ton, cng thc)
Khi no thc hin

V ghi li cc tng thit k ny


Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

16

2.1 V d biu lung h thng


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

khch

khng gi

tt s c

cn gi

3.1
kim tra
cc s

t.t. s c

bo v

4.PHIEUCHI

2.XEGUI

3.4
lp phiu chi

3.BIENBAN
phiu chi

3.2
sai
kim tra hin
trng
ng
khch
tt s
c

3.3
lp bin
bn
bo v

bin bn

k toan, my in

My lm
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

17

3. Thit k kin trc


a. Khi nim

Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Kin trc phn mm m ch mt cu trc tng th ca


phn mm v qua cung cp mt s tch hp v mt
khi nim ca mt h thng. (Shaw, Garlan 1995 )
M hnh kin trc ca h thng c xc nh t cc
thnh phn cu thnh ca cc biu lung d liu
lgic mc cao (khng phi c s)
Mc cui cng ca n s c b sung bng cc tin
trnh ca biu lung h thng (cc tin trnh my
lm)

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

18

b. V d biu m hnh kin trc


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Mun nh

tng
ng vi
biu
lung DL
mc 0, 1
tng
ng vi
cc tin
trnh
lung h
thng

:Cc m un my thc hin trong biu lung h thng


Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

19

c. Thit k kin trc mc thp


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

mc thp, thit k kin trc lin quan n vic cu


trc biu lung h thng thnh cu trc cy.
C 2 dng cu trc l tp trung giao dch v tp
trung chuyn i. Vi mi loi c 1 cch x l
Hnh di cho 1 biu lung h thng dng tp
trung chuyn i
tc nhn 1

tc nhn 2
Oct - 2007

Nhn A

A ng
B ng

To C

In bo
co C

tc
nhn 3

Nhn B
Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

20

c. Thit k kin trc mc thp


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

nh

VA
VA

VB

VB

nhn A ng

nhn B ng

tc
nhn 1

tc
nhn 2

to C

a C ra

(k hiu: VA: A ng,


VB: B ng)

tc
nhn 3

Biu cu trc iu khin hnh cy


nhn c t biu lung h thng
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

21

d. Cht lng thit k


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Tiu chun ca mt thit k tt


Kt dnh cht ch
Ghp ni lng lo
S kt dnh (Cohesion) l o s kt li vi nhau
gia cc b phn trong mt thnh phn.
Cc loi kt dnh c mc tt (cht ch) tng dn:
1.
2.
3.
4.
Oct - 2007

Kt dnh gom gp
Kt dnh hi hp logic
Kt dnh theo thi im
Kt dnh th tc

5.
6.
7.
8.

Kt dnh truyn thng


Kt dnh tun t
Kt dnh chc nng
Kt dnh i tng

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

22

d. Cht lng thit k


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

S ghp ni (Coupling) ch ra mc tng tc bn


trong gia cc n v thnh phn ca mt chng
trnh
Cc loi ghp ni c mc tt (lng lo) gim dn:
1. Ghp ni d liu
2. Ghp ni nhn
3. Ghp ni iu khin
4. Ghp ni chung
5. Ghp ni ni dung

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

23

e. Nguyn l & Hng dn cho


thit k tt
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cc nguyn tc thit k

Mun ho
Kim sot chc nng
c lp tng i
Kch thc hp l
Mi mun ch thc
hin 1 v ch 1 chc
nng
Mt mun c th s
dng li nhiu ln

Oct - 2007

Hng dn thit k

Chia thnh cc nhn t


M rng kim tra
m bo ghp ni lng
Chn kch c hp l
m bo kt dnh cht

To cc mun s dng
chung, s dng li

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

24

f. Thit k x l cng c
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh
Modul name: Calichulate New Balance
Receives: Curunt-balance, New charges,
Anount-paid, EOF
Returns: New-balance, Status
Set new-balance, New charges, Amount-paid,
EOP
Repeat
New-balance = Current-balance + new charges Amount-paid
Begin if
If New-balance <0
Then Status = 1
Else
BeginIf
If new-balance =0
Then Status =2
Else Status =3
EndIf
EndIf
Return New-balance, Status
Until EOF = Yes
Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh
25

Thit k m un x l l
biu din thit k sao cho
d dng nh x sang 1
ngn ng lp trnh.
Mt s cng c c s
dng nh: Gi m
(Pseudocode), s
Nassi-Shneiderman, biu
hot ng
Bng bn l 1 v d v
thit k bng gi m.
Oct - 2007

f1. V d s Nassi-Shneiderman
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Set New-balance
Set status to 0
Read Current-balance, New charges, Amount-paid, EOF
New-balance = Current-balance + New-changes Amount-paid
New-balance <0
Yes
No
New-balance=0

Status=1

Yes
Status=2

No
Status=3

Return New-balance, Status


Until EOF = Yes
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

26

5. Thit k h thng tng tc


v giao din
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

H thng tng tc thit k l m hnh h thng thc


n vi cc giao din khc nhau, qua ngi dng
s dng h thng bng vic la chn thc n v
thc hin tng tc vi cc giao din
Qu trnh thit k bao gm:
Thit k h thng tng tc (thc n)
Thit k cc giao din
Thit k cc bo co gn vi giao din

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

27

a. Tin trnh xc inh h thng


tng tc
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

M hnh
thc th
mi quan
h

Xc nh cc
giao din
nhp liu

Cc biu
lung
h thng

Xc nh cc
giao din x
l

Kin trc
h thng
mc cao
Oct - 2007

Tch hp
cc giao
Xy dng
h thng
tng tc

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

H thng
thc n
tng tc

28

b. Xc inh cc giao din nhp liu


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo: M hnh thc th mi quan h


Cch tin hnh:

Mi thc th xc nh 1 giao din nhp liu


Mi quan h bc ln hn 2, bc 2 lin kt m:m hay
c thuc tnh xc nh 1 giao din
Phc ha giao din nhp liu tng ng vi giao
din c xc nh

Kt qu: Tp cc giao din nhp liu

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

29

b1. V d cc giao din nhp liu


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

s v

Cc giao din nhp liu:

V
ngy vo

GHI
gi vo

XE
s xe

i tng Giao din


V

Nhp v

s v

XE

Nhp xe

s xe

GHI

Ghi v

ERM
Oct - 2007

Thuc tnh

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

s v, s xe
ngyvo,
givo

30

c. Xc nh cc giao din x l
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo: Cc biu lung h thng


Cch tin hnh:

Mi tin trnh my thc hin xc nh 1 x l


Nhm cc tin trnh x l khng c lung d liu t
bn ngoi vo vi cc giao din c lung d liu
n n hay t n n xc nh mt giao din x
l cho nhm cc tin trnh ny.
Phc ha giao din nhn c

Kt qu: Tp cc giao din x l (ni chung bng


hoc nh hn s cc tin trnh h thng)
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

31

c1. Xc nh cc giao din x l


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cc giao din x l:

khch

1.kim tra cc s
Tin trnh 3.1

tt s c

Biu lung h thng

3.1
kim tra
khng gi
cc s

2.lp bin bn
Tin trnh 3.3

cn gi

3.2
kim tra
hin
trng

t.t. s c

ng
2.XEGUI

tt s
c

sai

khch

4.PHIEUCHI

3.lp phiu chi

3.BIENBAN

Tin trnh 3.4


3.4
Lp phiu
chi

3.3
Lp bin Bin bn
bn

Phiu chi

my lm
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

32

d. Tch hp cc giao din nhn c


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo: Cc giao din nhp liu v x l


Cch tin hnh:

Loi i cc giao din trng lp


Hp nht 1 s giao din c cc thao tc tng tc
lin quan cht ch vi nhau (cng s dng ngun
d liu, x l lin tc, s dng kt qu ca nhau,..)
thnh mt giao din.
Phc ha giao din nhn c

Kt qu: Tp cc giao din tch hp


Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

33

e. Xy dng h thc n tng tc


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

u vo: Cc giao din tch hp, kin trc h thng, tin trnh
nghip v v yu cu s dng

Cch tin hnh: t di ln


Gn cc giao din tch hp vo cc m un thp nht ca cy
kin trc mt cch thch hp
iu chnh li cu trc giao din gn vo kin trc mc thp
nht sao cho hp l
Thay cc m un kin trc mc cao bng cc giao din lin
kt lin kt cc giao din mc di nhn c
V biu lin kt v phc ha giao din lin kt

Kt qu: H thng giao din tng tc v phc ha


cc giao din thuc n
Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

34

e1. V du v 1 h thng tng tc


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Truy nhp h
thng
Thc n lin kt

0
Thc n
chnh
1
1 nhn xe
0

3.1
kim
xe
3 trongtra
s
3

2
tr xe
0
3.2
lp bin
4
bn
3

3
gii quyt
s c
0
3.3
lp phiu
5 bi thng
3

4
bo co v
nhp liu
0
4.1
lp bo
6
co
0,4
4.2
nhp loi xe,
7 n gia
0,4

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

35

f. Tin trnh thit k giao din


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Thit lp cc mc tiu v cho nhim v


nh x thnh dy cc hnh ng xc nh
Xc nh kt qu khi hnh ng c thc hin
Ch ra trng thi h thng
Xc nh cc c ch iu khin
Ch ra cch c ch iu khin ny nh hng n
trng thi h thng
Ch ra cch ngi dng din gii trng thi ca h
thng t thng tin c cp qua giao din

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

36

g. c t thit k giao din


Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Tng quan

Tn giao din/i thoi


c trng ngi s dng (ai s dng)
c trng ca nhim v (mc ch)
c trng ca h thng (cc phn mm h thng)
c trng ca mi trng (tng tc vi h ngoi no)

Mu thit k giao din/ i thoi

Mu thit k giao din/ i thoi


Biu trnh t i thoi v m t thao tc s dng
Cc bng d liu lin quan
Qui trnh, cng thc x l thc hin
nh dng kt qu

Kim th v nh gi tnh kh dng (kim th mc tiu,


kim th th tc, kim th kt qu)

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

37

h. Thit k biu mu v bo co
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cu trc
u biu
Cc thng tin v trnh t v theo thi gian
Cu trc v nh dng thng tin
Phn chi tit ca biu mu
Phn tng hp d liu
Xc nhn
Bnh lun

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

38

i. Cc dng tng tc ngi - my


c bn
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Dng hi p
Dng thc n
Dng biu tng
Dng biu mu
Dng ngn ng lnh
Tng tc bng ngn
ng t nhin

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

39

j. Hng dn phng php


tng tc
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cu trc v kim sot d liu nhp

Khng yu cu thng tin c


Cung cp gi tr ngm nh
Mn hnh nh dng thch hp

Cung cp thng tin phn hi

Thng tin trng thi


Con tr mn hnh
Thng bo li hoc cnh bo

Cung cp tr gip ti a

T ng cn chnh d liu vo
Cung cp s tr gip theo khung cnh, a dng

Oct - 2007

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

40

k. Yu cu thit k cc i thoi
Nguyn Vn V Nguyn th Nht Thanh

Cc yu cu thit k:

Tnh nht qun


Phm nng v trnh t
Phn hi
Tnh ng n
Qun l c li
D phc hi
D kim sot
D thc hin

Oct - 2007

1. Thit k trnh t i thoi


2. Xy dng mt mu
3. nh gi tnh kh dng
ca mu

Khoa Cng ngh thng tin - i hc Cng ngh

41

You might also like