Yenilik

Performans
Gstergeleri
III
Do. Dr. Serhat akr
ODT

Ar-Ge ve Yenilik Performans Gstergeleri

ERK:
1. Ar-Ge, Yenilik Performans
2. Yenilik Gstergeleri

Yaratclk, Yenilik ve Rekabet (YYR)

Bireysel, organizasyonel, sosyo-ekonomik reme

Yaratclk
Rekabet

Bulu

Yenilik
ncesi

Yenilik
Sonras

Yaratclk

Prodktivite

Rekabet
Art Deer Zinciri

Mikro-seviye

Makro
Mikro Mezo

Birey

Mezo-seviye
Takm
Organizasyonal

Seviye-lek ve kapsam

Makro-seviye
Firma
Sektr
Ulusal
Blgesel
3

Rekabet, Prodktivite, Ar-Ge ve Yenilik

lmleri
Rekabetilik
Prodktivite
Ar-Ge ve Yenilik
Ulusal

Yaam Standart
GSYH
Harcamalar
Dnya Ekonomik Formu
sizlik
Dviz Kurlar
Satn alma Gc Paritesi
Borsa
Tahvil Piyasas
Faiz Oranlar
LIBOR , Dow Jones Endeksi

GSYH/alan says
BW (Business Week) retim
Endeksi
Maa/saat
Toplam Faktr Verimlilii
Tornqvist and Fisher Endeksi

Ar-Ge Younluu
Ar-Ge
Ulusal Lablar
Nobel dlleri

Endstri

Sat
Pazar Pay
Dow Jones
Mal Stoku
Karllk Oran

kt/ii
Karllk
Endstri Grubu
Maa/Saat
Tornqvist and Fisher kt
gstergesi
istatistikleri

Ar-Ge Younluu
Patentler
Aratrmaclar
Ar-Ge Harcamalar
Ar-Ge Personeli
Kara gre Ar-Ge yzdesi

Firma

Sat
Pazar Pay
z Sermaye
Karllk Oran

kt/ii
Karllk Oran
kt/ saat
Standart Masraflar

Sata gre Ar-Ge yzdesi

Ar-Ge Harcamalar
Patentler
Aratrmaclar
Ar-Ge Personeli
Ulusal Lablar ile iliki

Yenilik Performansn Etkileyen Faktrler

ik

la
ral
u
K

Firma

lar
an

l ar

Str
a

teji

re
S

l
a

et
ab
k
Re

a
Ar

Tek
nol
oji

Lide
rl

G
rev
ler

ji

M
te
ri

Ek o
nom
i

Pol
i ti
Sos k ve
ev yal
re

Tek
nolo

vre
e

Ted
ari
k

za
Pa

ile
r

Yenilikilik
Performans

Fiziksel ve servis girdilerini ve altyapy

saylayan tedarikilerin rol
Uluslar aras standartlarda maliyet, kalite ve
datmn salanmas

Kmelenme gelimelerini kolaylatrmak

Dk ilem maliyetli bir ekonomik evrenin
oluturulmas
Yaratlln ve yeniliin tevik ve desteklenmesi
zel sektr, birlikler, ticaret odalar, niversiteler
ve aratrma merkezleri arasnda stratejik
ittifakn salanmas
KAMU SEKTR

niversiteler ve Aratrma
Merkezleri
Mfredatn zel sektrn gereksinimlerine gre
hazrlanmas
Yeni kapasitelerin ve yeteneklerin gelitirilmesi
iin kamu zel sektr ibirliini n salama abas

Rekabeti stratejilere dayal olmak

Verimlilie ulamak iin ibirlii alarnn ve
kmelenmelerin gelitirilmesi
Teknolojik abann arttrlmas (Ar-Ge)
Modern altyapnn oluturulmas
Kamu, birlikler, ticaret odalar, niversiteler ve
aratrma merkezleri arasnda stratejik ittifakn
salanmas

ZEL SEKTR

Giriimci renme (Alttan ste)

Saydam politikalar ve yasal mlkiyet haklarnn

glendirilmesi

Prodktivite

Dengeli ve ngrlebilir politik ve

makroekonomik iklimin oluturulmas

zel Teebbsn Rol

Yenilik

Hkmetin Rol

Yaratclk

Kurumsal renme (sten aa)

REKABETLK

Sivil Toplum Kurulular

Kamu zel sektr ibirliinde hzlandrc,
katalizr rol oynar.

Kurum ii renme

YYR Art Deer Zinciri

Bulu

Sosyo-Ekonomik Etki

Yenilik
ncesi

Yenilik
Sonras

Prodktivite

REKABET

YARATICILIK

Sosyo-Ekonomik Etki

YYR Art Deer Zinciri

Ar-Ge Yatrm ve Verimlilik

Ar-Ge, verimlilik seviyesine nemli bir katk
salamaktadr.*
Birok ampirik alma bu pozitif ilikiyi
desteklemektedir.**
Srdrlebilir verimlilik iin de yenilik gereklidir.
Verimlilik iin tm dzeylerde (firma dzeyi, sanayi dzeyi,
devlet, vb) BTY ortamn tevik etmek n kouldur.

*Cohen and Klepper (1996), Griliches (1998), Sutton (1998)

**Klette and Kortum (2004), Janz, Lf and Peters (2004), Rogers (2006) and
Lf and Heshmati (2006)

Ar-Ge ve Yenilik likisi

Yaratc fikirlerin kayna veya yenilik srecinde

bir sorun zme aracdr.

Yaratc
Fikir

Ticariletirme

Ar-Ge ve Yenilik ile Katma Deer

Yaratc fikirlerin kayna veya yenilik srecinde

bir sorun zme aracdr.
Gne enerjisinden elektrik
reten kumalar?

Yaratc
Fikir

Nanoteknoloji

Ticariletirme
> 8,400 TL/m2

10

Ar-Ge ve Yenilik ile Katma Deer

ne
i
r
l ye TL/lt
o
r
t
Pe +3,6

8,400 TL/m2
ok levli
Akll
Tekstiller

Bitki Atklarndan
Biyogaz retimi

Pamuk
retimi

Tekstil
Hammaddesi

Yeni Tekstil
rnleri ve retim
Yntemleri
Burumayan
kumalar, vb.

ekirdekli pamuk alm fiyat 0,95 TL/kg

u
uf ye
r
ar rbi
s
. i ta te ri
rj an le
e
y m
En la nte
sa y
11

Bilim, teknoloji ve yenilik,

gnmzde
ekonomik, sosyal ve evresel
sorunlarn zm ve
srdrlebilir geliim iin
anahtar niteliindedir.
12

Ar-Ge Harcamas GSYH likisi

13

TZE Ar-Ge Personeli GSYH likisi

14

Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi

15

Somut Hedefler (2013)

Ortak Ulusal Vizyon ve Mutabakat

TARAL
Hedefleri

16

Mali Organlar

Cuhurbakan

Babakan

MEB

BSTB

MB

MSB

YK

DPT

DTM

HM

BTYK
TBTAK
TBA

TAEK

TUK

TSE

TUBITAK UME

TPE

TURKAK

RK

BBDK

KIK

Merkez
Bankas

EPDK

SPK

TBTAK Enstitleri
niversiteler

zel Sektr Aratrmalar

TBTAK TEYDEB
Bankaclk Sistemi
KGF

Kamu Ar. Merkezleri

TTGV

Teknoparklar

KOSGEB

Uluslar aras Fonlar

TUBITAK ULAKBIM
MPM

Dier zel Sektr Organlar

Devlete Bal BTY

Politika Yapc
Organlar
Dzenleyici Teknoloji
Kolaylatrc levi
Gren Kurumlar

BTY
Aratrmalar
Yapan
Kurumlar

Ulusal Yenilik Sistemi

TOBB
irketler
Birlikler
Teknoloji Platformlar

17

Yenilik Gstergeleri

18

Avrupa Yenilik Sralamas

(European Innovation Scoreboard-EIS)

19

Endekste Yer Alan Gstergeler

Alt Bileenler

nsan Kayna (5)

Kolaylatrclar
Finans ve Destek (4)

Firma Yatrm (3)

Balantlar ve Giriimcilik (4)

Firma Aktiviteleri

retilen (4)

Yenilikiler (3)

ktlar
Ekonomik Etkiler (6)

20

EIS 2009
Gsterge simleri

Kaynak

KOLAYLATIRICILAR - nsan Kayna

1.1.1 Bilim, mhendislik, sosyal ve beeri bilimler mezunlarnn 20-29 ya
aralndaki nfusa oran
1.1.2 25-34 ya aralndaki 1000 kii bana den bilim, mhendislik ve sosyal ve
beeri bilimler doktora mezunu
1.1.3 25-64 ya aralndaki 100 kii bana den en az lisans mezunu

Eurostat (2007)

Eurostat (2007)

Eurostat (2008)
Eurostat (2008)

1.1.4 25-64 ya aralndaki 100 kii bana den yaam boyu renmeye katlanlar
Eurostat (2008)
1.1.5 Genlik eitim eriim seviyesi (20-24 ya aralndaki lise mezunu oran)
KOLAYLATIRICILAR - Finans ve Destek
1.2.1 Kamu Ar-Ge harcamalarnn ( niversite ve kamu Ar-Ge harcamalar) GSYH'ye
oran
1.2.2 Risk sermayesinin GSYH'ye oran
1.2.3 zel sektrn ticari bankalardan ya da dier finansal kurululardan ald
kredinin GSYH'ye oran
1.2.4 Genibanta eriimi olan firmalarn toplam firma saysna oran

Eurostat (2008)

EVCA/Eurostat (2008)
IMF (2008)

Eurostat (2008)

21

EIS 2009
FRMA AKTVTELER - Firma Yatrm

Kaynak

2.1.1 zel sektr Ar-Ge harcamalarnn GSYH'ye oran

Eurostat (2008)

2.1.2 Bilgi teknolojisi harcamalarnn GSYH'ye oran

EITO/ Eurostat (2006)

2.1.3 Ar-Ge faaliyeti iermeyen yenilik harcamalarnn toplam ciroya oran (CIS)

Eurostat (2006)

FRMA AKTVTELER - Balantlar ve Giriimcilik

2.2.1 Kendi bnyesinde yenilik faaliyeti srdren KOB'lerin toplam KOB'lere oran
(CIS)

Eurostat (2006)

2.2.2 Yenilik faaliyeti iin ibirliinde bulunan KOB'lerin toplam KOB'lere oran
(CIS)

Eurostat (2006)

2.2.3 Alp kapanan KOB'lerin saysnn tm KOB'lere oran

Eurostat (2005)
Thomson Reuters /

2.2.4 Milyon kii bana den kamu ve zel sektr ortaklnda karlan aratrma
yaynlar says

CWTS (2007)

FRMA AKTVTELER - retilen i

2.3.1 Milyon kii bana den Avrupa Patent Ofisi'ne yaplan patent bavurusu
says

Eurostat (2006)

2.3.2 Milyon kii bana den yeni topluluk markas says

OHIM / Eurostat (2008)

2.3.3 Milyon kii bana den yeni topluluk tasarm says

OHIM / Eurostat (2008)

2.3.4 Teknoloji demeler dengesinin GSYH'ye oran

Dnya Bankas (2008)

22

EIS 2009
IKTILAR - Yenilikiler

Kaynak

3.1.1 rn ya da sre yenilii yapan KOB'lerin tm KOB'lere oran

Eurostat (2006)

3.1.2 Teknolojik olmayan yenilik faaliyetinde bulunan KOB'lerin tm KOB'lere oran

3.1.3 Kaynaklarn verimliliinde:

Eurostat (2006)
Eurostat (2006)

Gerekletirdikleri teknolojik yeniliin igc maliyetini drdn belirten

firmalarn toplam yeniliki firmalar ierisindeki oran
Gerekletirdikleri teknolojik yeniliin malzeme ve enerji kullanmn azalttn
belirten firmalarn toplam yeniliki firmalar ierisindeki oran
IKTILAR - Ekonomik Etkiler
3.2.1 Orta-yksek ve yksek teknoloji imalatnda istihdam (toplam igc iindeki
oran %)
3.2.2 Bilgi youn hizmet sektrlerinde istihdam (toplam igc iindeki oran)
3.2.3 Orta-yksek ve yksek teknoloji imalatnda ihracatnn toplam ihracattaki pay

Eurostat (2008)
Eurostat (2008)
BM (2008)

3.2.4 Bilgi youn hizmetlerdeki ihracatnn toplam ihracattaki pay

BM / Eurostat (2007)

3.2.5 Pazara yeni rnlerin satlarndan elde edilen gelirlerin tm giriimlerin

cirosuna oran (CIS)

Eurostat (2006)

3.2.6 Firma iin yeni rnlerin satlarnda elde edilen gelirlerin tm giriimlerin
cirosuna oran

Eurostat (2006)

23

1000 kii bana den 20-29 ya aras bilim ve

mhendislik mezunu

Pay:
Bilim ve mhendislik mezunu says. Bilim ve mhendislik mezunlar
yaam bilimleri (ISC42), fizik (ISC44), matematik ve istatistik
(ISC46), bilgisayar bilimleri (ISC48), mhendislik bilimleri (ISC52),
imalat ve ileme (ISC54) ve mimarlk ve inaat (ISC58) blmlerini
kapsayan lise sonras eitim mezunlar olarak tanmlanmaktadr.
Payda:
20-29 ya aras nfus (20-29 yalar dahil)

24

25-64 ya aras 100 kii bana den niversite eitimi

gren kii says
Pay:
Belirtilen ya aralnda lise st eitim (ISCED 5 ve 6) grm olan
kii says
Payda:
25-64 ya aras nfus (25-64 yalar dahil)

25

Genibant yaygnlk oran (100 kii bana den

genibant hat says)

Pay:
Kapasitesi 144 Kbit/sye eit ya da daha yksek olan genibant hat
says

Payda:
Toplam Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

26

100 kii bana den 25-64 ya aralndaki yaam

boyu renmeye katlm

Pay:
Yaam boyu renime katlan kii says. Yaam boyu renim
anketten 4 hafta nce herhangi bir eitime katlm olarak
tanmlanmaktadr. Eitim kursiyerin iiyle ilgili ya da dil ve sanat
alannda ilgi alanlaryla ilgili devam ettikleri kurslar kapsamaktadr .
Bunlarn iine kurumda verilen kurslar, staj, i eitimi, seminerler,
uzaktan renme ve akam okullar da dahildir.
Payda:
25-64 (64 ya dahil) ya aralndaki poplasyon.

27

Genlik eitim eriim seviyesi ( En az lise eitimini

tamamlam olan 20-24 ya aras nfus yzdesi)

Pay:
Asgari lise eitimini tamamlam (en azndan ISCED 3-4 seviyesi) 2024 ya aras kii says

Payda:
20-24 ya aras nfus (20-24 yalar dahil)

28

Kamu Ar-Ge Harcamalar (Gayri Safi Yurt i Hasladaki

Oran -%)

Pay:
Gayri Safi Yurt i Ar-Ge Haslas (GERD) ile zel Sektr Tarafndan
Gerekletirilen Ar-Ge Harcamalar (BERD) arasndaki farktr.

Payda:
Avrupa Muhasebe Sisteminde (ESA 1995) tanmland ekliyle GSYH
(ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden)

29

Orta-Yksek ve Yksek Teknoloji rnleri Ar-Ge Pay

(malat Ar-Ge harcamalar iindeki yzdesi)

Pay:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden orta-yksek ve yksek teknoloji
Ar-Ge harcamalar. Orta-yksek ve yksek teknoloji kalemleri:
Kimyasallar(NACE 24), Makine (NACE 29), ofis tehizat (NACE
30), elektrikli eyalar (NACE 31), Telekomnikasyon ve ilgili
tehizatlar (NACE 32), hassas aletler (NACE 33), otomobil (NACE
34), havaclk ve dier tama aralar (NACE 35).
Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden imalat iindeki Ar-Ge harcamalar

30

Yenilik iin kamu fonlarndan destek alan iletmelerin

oran

Pay:
Kamu fonlarndan destek alan yeniliki iletme says. Kamu destekleri
dk faizli kredi ve kredi teminatn da ieren kredi ve hibe
eklindeki finansal destekleri ierir. Kamu mterilerinin siparileri
iin olan olaan demeleri kapsamaz. (Community Innovation
Survey*)
Payda:
Toplam iletme says (yeniliki ve yeniliki olmayan) (Community
Innovation Survey*)

31

Kendi ierisinde yenilik yapan KOBler (Tm KOBler

iindeki oran)

Pay:
Kendi iinde yenilik yapan KOBlerin toplam. Yeniliki firmalar: 1)
kendi iinde ya da 2) dier firmalarla birlikte yeni rn veya sre
gelitiren firmalar olarak tanmlanmaktadr. Bu gsterge dier
firmalar tarafndan gelitirilen yeni rn ve sreleri iermemektedir.
(Community Innovation Survey*)
Payda:
Toplam KOB says (Community Innovation Survey*)

32

birlii iinde yenilik yapan KOBler ( Tm KOBler

iindeki oran)

Pay:
Dier firmalarla ibirlii iinde yenilik yapan KOBlerin toplam. birlii
iinde yenilik yapan firmalar yllk anket dnemi ierisinde yenilik
amacyla dier iletme veya kurumlarla ibirlii anlamas imzalam
olan iletmelerdir. (Community Innovation Survey*)

Payda:
Toplam KOB says (Community Innovation Survey*)

33

Yenilik Harcamalar (Toplam ciroya oran)

Pay:
letmelerin toplam yenilik harcamalar (ulusal para ve cari fiyatlar
cinsinden). Yenilik harcamalar yenilik faaliyetlerinin tamamn
iermektedir. Bunlar:Kendi iinde Ar-Ge, giriim d Ar-GE, rn ve
sre yeniliine bal makine ve tehizat, patent ve lisans alm iin
harcamalar, endstri tasarm, eitim ve yenilik pazardr.
(Community Innovation Survey*)
Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden btn iletmelerin toplam cirosu
(Community Innovation Survey*)

34

Erken aama risk sermayesi (Gayri Safi Yurt i

Hasladaki Oran -%)

Pay:
Risk sermayesi yatrm, irketlerin yatrm iin ald zvarlk olarak
tanmlanmaktadr. Erken aama risk sermayesi yatrm ekirdek
(seed) ve balang (start-up) sermayelerini iermektedir. ekirdek
sermaye, firmann balang seviyesine ulamadan nceki
aratrma, deerlendirme ve balang kavram gelitirme
finansmann iermektedir. Balang sermayesi ise rn gelitirme,
n pazarlama, imalat ve satlar iin gerekli finansmandr. Firmalar
kurulma srecinde ya da ksa sredir faaliyet gsteriyor olup henz
hibir ticari rn satmam olabilirler.
Payda:
Avrupa Muhasebe Sisteminde (ESA 1995) tanmland ekliyle GSYH
(ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden)

35

Bilgi ve iletiim teknolojileri harcamalar (Gayri Safi

Yurt i Hasladaki oran %) (ICT)

Pay:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden bilgi ve iletiim teknolojilerinde
(ICT) yaplan toplam harcama. Bilgi ve iletiim teknolojileri bro
makinelerini, veri ilem ve iletiim cihazlarn, ilgili yazlm ve
telekomnikasyon hizmetlerini iermektedir.

Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden Avrupa Muhasebe Sisteminde
(ESA) tanmlanan ekliyle Gayri Safi Yurt i Hasla.

36

Organizasyonel yenilik yapan KOBler ( Tm KOBler

iindeki oran)

Pay:
Yeni veya nemli bir ekilde gelitirilen bilgi iletim sistemleri, iletme
iinde i organizasyonunda ki byk bir deiim ya da dier firmalar
ve kamu kurumlaryla yeni ilikiler veya ilikilerinde nemli
deiiklikler sunan KOBlerin says. Bu sorulardan en az birisine
olumlu cevap veren KOB organizasyonel yenilik yapm kabul
edilecektir. (Community Innovation Survey*)
Payda:
Toplam KOB says (Community Innovation Survey*)

37

Yksek teknoloji hizmetlerinde istihdam (toplam

igc iindeki oran % )

Pay:
Yksek teknoloji hizmetlerinde istihdam edilen kii says. Yksek
teknoloji hizmetleri ierisine Posta ve telekomnikasyon (NACE64),
yazlm gelitirmeyi de ieren bilgi teknolojileri (NACE72) ve Ar-Ge
hizmetleri (NACE73) girmektedir.
Payda:
malat ve hizmet sektrndeki toplam igc

38

Yksek teknoloji rnleri ihracatnn toplam ihracattaki

pay

Pay:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden yksek teknoloji ihracatnn
deeri. Yksek teknoloji ihracatn u kalemleri iermektedir:
havaclk, bilgisayar ve bro makineleri, elektronik ve
telekomnikasyon, ila, bilimsel aygt ve cihazlar, elektrikli
makineler, kimya, elektriksiz makineler ve donanm.
Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden toplam ihracat deeri

39

Pazar iin yeni rnlerin sat (Toplam ciroya oran)

Pay:
Btn iletmeler iin yeni olan ya da nemli bir deiiklik yaplan
rnlerin cirolarnn toplam. (Community Innovation Survey*)
Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden btn iletmelerin toplam cirosu.
(Community Innovation Survey*)

40

Firma iin yeni rnlerin sat (Toplam ciroya oran)

Pay:
Pazar iinde ki btn iletmelere yeni olmasa da firma iin yeni olan ya
da nemli bir deiiklik yaplan rnlerin cirolarnn toplam.
(Community Innovation Survey*)
Payda:
Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden btn iletmelerin toplam cirosu.
(Community Innovation Survey*)

41

Orta-yksek ve yksek teknoloji imalatnda istihdam

(toplam igc iindeki oran %)

Pay:
Orta-yksek ve yksek teknoloji imalat sektrnde istihdam edilen kii
says. Orta-yksek ve yksek teknoloji imalar sektr kimya (NACE
24), makine (NACE 29), bro malzemeleri (NACE 30), elektrikli
eyalar (NACE 31), telekomnikasyon ve ilgili tehizat (NACE 32),
hassas cihazlar (NACE 33), otomobil (NACE 34) ve havaclk ve
dier tama aralarn (NACE 35) kapsamaktadr.
Payda:
malat ve hizmet sektrndeki toplam igc

42

Milyon kii bana den Avrupa Patent Ofisi (EPO)

patentleri

Pay:
Avrupa Patent Ofisine yaplan patent bavurusu saylar (dosyalama
ylna gre). Patent bavurularnn lkelere gre dalm buluu
yapan kiinin adresine gre atanmaktadr
Payda:
Toplan Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

43

Milyon kii bana den ABD Patent ve Marka Ofisi

(USPTO) patentleri

Pay:
ABD Patent ve Marka Ofisi tarafndan verilen patent says (patent
verili ylna gre). Buluu yapan kiilerin farkl lkelerden olmas
durumunda patentler kesirli hesap yntemiyle buluu yapan kiilerin
adreslerine gre blnmektedir.

Payda:
Toplam Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

44

Milyon kii bana den l patent aileleri

Pay:
l patent saylar. l patentler, Avrupa Patent Ofisi, ABD Patent ve
Marka Ofisi ve Japonya Patent Ofislerinin nden birden alnm
patentlerdir.

Payda:
Toplam Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

45

Milyon kii bana den yeni topluluk markas says

Pay:
Yeni topluluk markas says. Ticari marka, belli hizmet ve rnlerin
belirli kii ve iletmeler tarafndan retildiini ve salandn
gsteren ayrt edici bir iarettir. Topluluk Markas, Office for
Harmonizationa yaplan tek bir tescil bavurusu ile tm AB
lkelerinde eit koruma avantaj salamaktadr.
Payda:
Toplam Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

46

Milyon kii bana den yeni topluluk tasarm says

Pay:
Yeni topluluk tasarm says. Tescil edilmi topluluk tasarm, bir rnn
veya rnn bir parasnn d grnm, zellikleri, izgileri,
renkleri, dokusu ve/veya malzemesi ile ilgili zel bir haktr.

Payda:
Toplam Nfus (Avrupa Muhasebe Sistemi ESA 1995te tanmland
gibi)

47

SII birleik endeksi

Q

SII CI c q I qc
q 1

0 q 1

q 1/gsterge #
q 1,..., Q (Q gsterge # )
c 1,..., M (M lke # )
t
t
x

min
(
x
t
ic
c
i)
I ic
t
t
max c ( xi ) min c ( xi )

t
I ic

t
xic
xi

si

48

SII

49

lke
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

ABD
Almanya
ngiltere
Japonya
talya
Fransa
spanya
Trkiye
Hollanda
Polonya
sve
Slovenya
Belika
svire
Avusturya
Romanya
ek Cumhuriyeti
Danimarka
Portekiz
Macaristan

SII-18.09.2007 SII-31.05.2007
3,4240
1,8634
1,2070
1,1634
0,7169
0,6644
0,3726
-0,0495
-0,1214
-0,1301
-0,2081
-0,2725
-0,2834
-0,3228
-0,3413
-0,3627
-0,3798
-0,3818
-0,3824
-0,3990

3,3317
1,8618
1,2011
1,0910
0,8323
0,6268
0,3681
-0,0531
-0,0723
-0,2503
-0,2394
-0,4920
-0,2857
-0,3077
-0,3446
-0,3648
-0,3825
-0,3842
-0,3849
-0,4351

50

Problemler:
Teorik yapdaki eksiklikten dolay
gstergelerdeki yetersizlik,
Gstergelerin llmek istenen amaca
hizmet etmemesi,
Gstergelerin lke karlatrmas iin
uygun olmamas ve
Bykle bal faktrlerden arndrma
aamasndaki sorundur.

51

Kresel Yenilik Endeksi

Global Innovation Index
(GII)

52

GII-Genel Bilgi
Kresel Yenilik Endeksi, INSEAD Ticaret
Okulu ve Hindistan Sanayi Birlii tarafndan
hazrlanmaktadr. 2009-2010 dnemi iin
ncs yaynlanan Endekste 132 lke
incelenmekte, bylece Endeks dnyadaki
toplam GSYHnin %96s ve nfusun
%91ini kapsamaktadr.

53

GII-Yntem
Kresel Yenilik Endeksinde kullanlan yntem yllar iinde
baz deiiklikler gstermitir. 2009-2010 dneminde
Yaratc ktlar ve Sosyal Fayda (Creative Outputs and
Social Benefits) adnda yeni bir grup deiken eklenmitir.
Deikenlere ilikin veriler 1 ila 7 arasnda normalize
edilerek kullanlmtr. Endeks deerleri hesaplanrken nce
alt gruplar altndaki deikenlerin ortalamalar alnarak alt
grup deerleri elde edilmi, daha sonra alt gruplarn
ortalamalar alnarak grup deerleri belirlenmi, bunlarn
ortalamalarnn alnmas ile de girdiler ve ktlarn deerleri
elde edilmitir. Girdi ve ktlarn ortalamas da Kresel
Yenilik Endeksi deerini oluturmutur.

54

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

Kolaylatrclar (Enablers)
1.Kurumlar (Institutions )
1. Siyasi Ortam (Political Environment)
1. Siyasi stikrar (Political Stability)
2. Hkmetin Etkinlii (Government Effectiveness)
3. Yasal Sistemin Etkinlii (Efficiency of Legal Framework)

2. Dzenleyici Ortam (Regulatory Environment)

1. Dzenlemelerin Kalitesi (Regulatory Quality)
2. Kamu Dzenlemelerinin Getirdii Yk [Brokrasi] (Burden of government regulation)
3. Denetleme ve Raporlama Standartlarnn Etki Derecesi (Strength of auditing and
reporting standards)

3. Kamunun zel Sektre Salad mkanlar (Conditions for

Business provided by Public Institutions)
1. irket Kurma Sresi (gn) [Starting a business - Time (days)]
2. Basn zgrl Endeksi (Press Freedom Index)
3. Fikri Mlkiyet Korumas (Intellectual property protection

55

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

Kolaylatrclar (Enablers)
2.Beeri Kapasite (Human Capacity)
1. Eitim Yatrm (Investment in Education)
1.
2.

Eitim Harcamas (% GSMH) [Education expenditure (% of GNI)]

Personel Eitiminin Yaygnl (Extent of staff training)

2. Eitim Kurumlarnn Kalitesi (Quality of Education

Institutions)
1.
2.
3.

Eitim Sisteminin Kalitesi (Quality of the educational system)

Bilimsel Aratrma Kurumlarnn Kalitesi (Quality of scientific research Institutions)
Yneticilik ve letme Okullarnn Kalitesi (Quality of management schools)

3. Yenilik Potansiyeli (Innovation Potential)

1.
2.
3.

Milyon Kii Bana Aratrmac Says (Researchers in R&D Per Million of

Population)
Bilim insanlarnn ve Mhendislerin Mevcudiyeti (Availability of scientists and
engineers)
Yksekretime Kayt (Enrolment in tertiary education)

56

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

Kolaylatrclar (Enablers)
3.Bilgi ve letiim Teknolojileri ve Altyap (ICT & Uptake
of Infrastructure)
4.BT Altyaps (ICT Infrastructure)
1.
2.
3.

100 Kii Bana Geni Bant Kullanclar (Broadband subscribers per 100 inhabitants)
Cep Telefonu Aboneleri (100 kii bana) [(Mobile phone subscribers (per 100 people) Prepaid/post-paid]
100 Kii Bana Ana Telefon Hatlar (sabit) [Main telephone lines (fixed lines) per 100
people]

5.Genel Altyap (General Infrastructure)

1.
2.

Genel Altyap Kalitesi (Overall infrastructure quality)

Kii bana elektrik retimi (Per capita Electricity production)

6.Altyap Edinimi ve Kullanm (Uptake&Use of Infrastructure)

1.
2.
3.
4.

nternet Kullanclar (100 kii bana) [Internet users (per 100 people)]
Kiisel Bilgisayarlar (100 kii bana) [Personal computers (per 100 people)]
BT ve Kamu Verimlilii (ICT and Government productivity)
letmelerin nternet Kullanm Yaygnl (Extent of business Internet use)

57

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

Kolaylatrclar (Enablers)
4.Piyasa Kapsamll (Market Sophistication)
5.Yatrmc ve Kredi Verenlerin Durumlar (Investors&Creditors
Conditions)
1.
2.
3.
4.

Kredi Alma- Yasal Haklar Endeksi (Getting Credit -Legal rights Index)
Kredi Alma Kredi Bilgi Endeksi (Getting Credit -Credit Information Index)
Yatrmclarn Korunmas Yatrmc Koruma Endeksi (Protecting Investors: Investor
Protection Index)
Finansal Marketlerin Kapsamll (Financial market sophistication)

6.zel Kredilere Eriim (Access to Private Credit)

1.
2.

3.
4.
5.

Risk Sermayesinin Eriilebilirlii (Availability of Venture Capital)

Mikrofinans Kurumlar Borlu Bana Ortalama Kredi Bakiyesinin Kii Ba Milli Gelire
Oran [Microfinance Institutions (MFIs) -Average loan balance per borrower / GNI
per capita]
Yerel Sermaye Piyasas araclyla Finansman (Financing through local equity market)
zel Sektre Yurtii Kredi (%GSYH) [Domestic credit to private sector (% of GDP)]
Dorudan Yabanc Yatrm, net giri (demeler dengesi, ABD Dolar, cari) [Foreign direct
investment, net inflows (BoP, Current US$)]

58

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

Kolaylatrclar (Enablers)
5.zel Sektrn Kapsamll (Business Sophistication
6.Firmalardaki Yenilik Ortam (Innovation Environment in Firms)
1.
2.
3.

Firmalarn Ar-Ge Harcamalar (Company spending on R&D)

Kamu Ar-Ge Harcamalar (%GSYH) [Public R&D Expenditure as % of GDP]
Dorudan Yabanc Yatrm ve Teknoloji Transferi (FDI and technology transfer)

7.Yenilik Ekosistemleri (Innovation Ecosystems)

1.
2.
3.

Kmelenme Faaliyetlerinde Gelimilik Durumu (State of cluster development)

niversite-Sanayi birlii (University -Industry collaboration)
Yenilik Kltr (Culture to innovate)

8.Yabanc ve Yerli Rekabete Aklk (Openness to Foreign&Domestic

Competition)
1.
2.

Ticaretin nndeki Engellerin Miktar (Ticaret- Ortalama Gmrk Vergisi Oran) [Measure
of Trade Barriers - Trade-weighted average tariff rate]
Yerli Piyasadaki Rekabet Younluu (Intensity of local competition)

59

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

ktlar (Outputs)
6.Bilimsel ktlar (Science Outputs
7.Bilgi retimi (Knowledge Creation)
1.
2.
3.
4.

Patent Says (Number of Patents)

Yaynlar (Publications)
Aratrma ve Eitim Hizmetlerinin Yerel Dzeyde Eriilebilirlii (Local availability of specialized research and
training services)
Yenilik Kapasitesi (Capacity for innovation)

8.Bilginin Kullanm (Knowledge Application)

1.
2.
3.
4.

gc retkenliinin Art Hz (Growth rate of Labor Productivity)

Sanayi Katma Deeri (Industry value added)
retim Sreci Kapsamll (Production process sophistication)
Bilgi Youn Hizmet Sektrnde stihdam (%Toplam gc) [Employment in knowledge-intensive services
(% of workforce)]

9.hracat ve stihdam (Exports&Employment)

1.
2.
3.

Yksek Teknoloji ihracatlar (ABD Dolar, cari - % imalat ihracatlar) [High-technology exports (current US$)
as % of manufacturing exports)]
Giriimcilik: Toplam letme Younluu (Entrepreneurship: Total Business Density)
Yeni letme Sahiplii Oran (New business ownership rate)

60

GII-Endekste Yer Alan Gstergeler

ktlar (Outputs)
7.Yaratc ktlar ve Refah (Creative Outputs & WellBeing)
8.Yaratc ktlar (Creative Outputs)
1.
2.
3.
4.

Yaratc rnler ve Hizmetler (Creative products and services)

Telif Haklar (Royalties)
Ticaret Markalar (Trademarks)
Yaratc Sanayilerin hracat Gelirleri (Exports earnings of
creative industries)

9.Sosyal Refaha Yarar (Benefits to Social Welfare)

1. Gini Endeksi (Gini Index)
2. Kii ba GSYH (GDP per capita)

61

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

Kaynak: (GII 2010-2011: 66-72).

62

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

63

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

64

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

65

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

66

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

67

GII 2009-2010 almasnda Yer Alan Gstergeler ve Kaynaklar

68

Deerlendirme:

Kullanlan 60 gstergenin 24 firma yneticilerinin kiisel gr ve

izlenimlerine dayanan Ynetici Grleri Anketinden elde
edilmektedir.
Kresel Yenilik Endeksinin beeri kapasite alt endeksi
sralamasnda kullanlan gstergeler iin kullanlan veriler gncellik
ve nesnellik asndan sorunludur.
lke sralamalar, sz konusu almada gsterge deerlerinin
aritmetik ortalamalar alnarak yaplmaktadr.
Kresel Yenilik Endeksinin yedi ana balndan
ktlar ve Refah balnda kullanlan alt
Birlemi Milletler Ticaret ve Kalknma rgt
Raporu,
(2003-2005)ndan
yararlanlarak

biri olan Yeniliki

gstergeden
Yaratc Ekonomi
kullanlmtr.

69

Kresel Rekabetilik Endeksi

(Global Competitiveness Index-GCI)

70

GCI
Dnya Ekonomik Forumu (World Economic
Forum-WEF) tarafndan yaymlanan Kresel
Rekabetilik
Raporu
(Global
Competitiveness
Report)
ekonomik
bymeyi belirleyen temel faktrleri ve
lkeleraras
gelimilik
farkllklarnn
arkasndaki sebepleri anlamann yan sra
politikaclara ve i adamlarna daha etkin
ekonomi politikalar ve kurumsal reformlar
tasarlama imkan salamay hedeflemektedir.
71

GCI

72

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

1. Kurumlar
Mlkiyet Haklar (Property rights)
Fikri Mlkiyet Korumas (Intellectual property protection)
Kamu Fonlarnn Aktarlmas (Diversion of public funds)
Politikaclara Ynelik Kamuoyu Gveni (Public trust of politicians)
Dzenli Olmayan demeler ve Rvet (Irregular payments and bribes)
Yarg Bamszl (Judicial independence)
Kamu Grevlilerinin Karar Alma Srelerinde Baz Kesimlere ltimas Gemeleri (Favoritism in decisions of government
officials)
Kamu Harcamalarnn sraf (Wastefulness of government spending)
Kamu Dzenlemelerinin Getirdii Yk [Brokrasi] (Burden of government regulation)
Anlamazlklar zmede Yasal Sistemin Etkinlii (Efficiency of legal framework in settling disputes)
Karmak Dzenlemeleri Hayata Geirmede Yasal Sistemin Etkinlii (Efficiency of legal framework in challenging
regulations)
Kamu Politikalar Oluturma Srelerinde effaflk (Transparency of government policymaking)
Terrizmin letme Maliyeti (Business costs of terrorism)
Su ve iddetin letme Maliyeti (Business costs of crime and violence)
Organize Sular (Organized crime)
Polis Tarafndan Salanan Gvenlik Hizmetlerinin Gvenilirlii (Reliability of police services)
Firmalarn Etik Davranlar (Ethical behavior of firms)
Denetleme ve Raporlama Standartlarnn Etki Derecesi (Strength of auditing and reporting standards)
Kurumsal Ynetiimin Etkinlii (Efficacy of corporate boards)
Aznlk Durumundaki Paydalarn karlarnn Korunmas (Protection of minority shareholders interests)
Yatrmclarn Korunma Derecesi (Strength of investor protection)
73

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

2. Altyap
Genel Altyap Kalitesi (Quality of overall infrastructure)
Yollarn Kalitesi (Quality of roads)
Demiryolu Altyapsnn Kalitesi (Quality of railroad infrastructure)
Liman Altyaplarnn Kalitesi (Quality of port infrastructure)
Havayolu Tamacl Altyapsnn Kalitesi (Quality of air
transport infrastructure)
Uaklarda mevcut yer says (Available airline seat kilometers)
Elektrik Arz Kalitesi (Quality of electricity supply)
Sabit Telefon Hatlar (Fixed telephone lines)
Cep Telefonu Abonelikleri (Mobile telephone subscriptions)

74

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

3. Makroekonomik Ortam
Kamu Bte Dengesi (Government budget
balance)
Ulusal Tasarruf Oran (National savings rate)
Enflasyon (Inflation*)
Faiz Oran Farkllklar (Interest rate spread)
Kamu Borcu (Government debt)
lke Kredi Notu (Country credit rating)
75

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

4. Salk ve lkretim
Stmann letme Etkisi (Business impact of malaria)
Stma Vakas Grlme Oran (Malaria incidence)
Veremin letme Etkisi (Business impact of tuberculosis)
Verem Vakas Grlme Oran (Tuberculosis incidence)
HIV/AIDSin letme Etkisi (Business impact of HIV/AIDS)
HIVin Yaygnl (HIV prevalence)
Bebek lm Oran (Infant mortality)
Yaam Beklentisi (Life expectancy)
lkretimin Kalitesi (Quality of primary education)
lkretime Kaydolma Oran (Primary education enrollment rate)

76

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

5. Yksekretim ve Eitim
Ortaretime Kaydolma Oran (Secondary education enrollment rate)
Yksekretime Kaydolma Oran (Tertiary education enrollment rate)
Eitim Siteminin Kalitesi (Quality of the educational system)
Matematik ve Fen Bilimleri Eitiminin Kalitesi (Quality of math and
science education)
Yneticilik ve letme Okullarnn Kalitesi (Quality of management
schools)
Okullardaki nternet Eriimi (Internet access in schools)
Aratrma ve Eitim Hizmetlerinin Yerel Dzeyde Eriilebilirlii (Local
availability of research and training services)
Personel Eitiminin Yaygnl (Extent of staff training)

77

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

6. Mal Piyasas Etkinlii
Yerli Piyasadaki Rekabet Younluu (Intensity of local competition)
[Firmalarn] Piyasa Hakimiyet Dzeyi (Extent of market dominance)
Tekelleme Kart Politikalarn Etkinlii (Effectiveness of anti-monopoly policy)
Vergilendirme Yaygnl ve Etkisi (Extent and effect of taxation)
Toplam Vergi Oran (Total tax rate*)
irket Kurmak iin Gerekli Prosedr Says (Number of procedures required to start a business*)
irket Kurmak iin Gereken Sre (Time required to start a business)
Tarm Politikas Maliyetleri (Agricultural policy costs)
Ticaretin nndeki Engellerin Yaygnl (Prevalence of trade barriers)
Ticari Tarife Oranlar (Trade tariffs)
Yabanc Mlkiyetin Yaygnl (Prevalence of foreign ownership)
Dorudan Yabanc Yatrmlar Dzenleyen Kurallarn [letme] Etkisi (Business impact of rules on
FDI)
Gmrk Prosedrlerinin Getirdii Yk (Burden of customs procedures)
Tketici Odaklllk Dzeyi (Degree of customer orientation)
Tketicinin Bilgi ve Farkndalk Dzeyi [Buyer sophistication]

78

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

7. Emek Piyasas Etkinlii
i-veren likilerinde birlii (Cooperation in labor-employer
relations)
cret Belirlenmesinde Esneklik (Flexibility of wage determination)
stihdamn Katl (Rigidity of employment)
e Alma ve ten karma Uygulamalar (Hiring and firing practices)
ten karma Maliyetleri (Redundancy costs)
cret ve Verimlilik (Pay and productivity)
Profesyonel Ynetime Duyulan Gven (Reliance on professional
management)
Beyin G (Brain drain)
Kadnlarn gcne Katlm (Female participation in labor force)
79

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

8. Finansal Piyasann Gelimilii

Finansal Hizmetlerin Eriilebilirlii (Availability of financial services)

Finansal Hizmetlerin Karlanabilirlii (Affordability of financial services)
Yerel Sermaye Piyasas araclyla Finansman (Financing through local equity
market)
Banka Kredilerine Ulamn Kolayl (Ease of access to loans)
Risk Sermayesinin Eriilebilirlii (Venture capital availability)
Sermaye Akndaki Kstlamalar (Restriction on capital flows)
Bankalarn Saygnl (Soundness of banks)
Menkul Kymetler Borsasnn Dzenlenmesi (Regulation of securities
exchanges)
Yasal Haklar Endeksi (Legal rights index)

80

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

9. Teknolojik Hazrlk
En Son Teknolojilerin Mevcudiyeti (Availability of latest
Technologies)
Firma Dzeyinde Teknoloji zmseme Kapasitesi (Firmlevel technology absorption)
Dorudan Yabanc Sermaye ve Teknoloji Transferi (FDI
and technology transfer)
nternet Kullanclar (Internet users)
Geni Bant nternet Kullanclar (Broadband Internet
subscriptions)
Internet Bant Genilii (Internet bandwidth)
81

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

10. Piyasa Bykl
Piyasa Bykl Endeksi (Domestic
market size index)
D Piyasa Bykl Endeksi (Foreign
market size index)

82

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

11. letme Kapsamll
Yerel Tedariki Says (Local supplier quantity)
Yerel Tedariki Kalitesi (Local supplier quality)
Kmelenme Faaliyetlerinde Gelimilik Durumu (State of cluster
development)
Rekabet stnlnn Nitelii (Nature of competitive advantage)
Deer Zinciri Arz (Value chain breadth)
Uluslar aras Dalmn Kontrol (Control of international distribution)
retim Sreci Kapsamll (Production process sophistication)
Piyasalamaya ynelik Faaliyetlerin Yaygnl (Extent of marketing)
Yetki Verme ve Aktarma Konusunda steklilik (Willingness to
delegate authority)

83

GCI-Endekste Yer Alan Gstergeler

12. Yenilik
Yenilik Kapasitesi (Capacity for innovation)
Bilimsel Aratrma Kurumlarnn Kalitesi (Quality of scientific
research institutions)
Firmalarn Ar-Ge Harcamalar (Company spending on R&D)
Ar-Ge Faaliyetlerinde niversite-Sanayi birlii (University-industry
collaboration in R&D)
leri Teknoloji rnlerine ynelik Kamu Tedariki (Govt procurement
of advanced tech products)
Bilim insanlarnn ve Mhendislerin Mevcudiyeti (Availability of
scientists and engineers)
Milyon Kii Bana Kullanm Patentleri (Utility patents per million
population)
84