Algoritmetcpp PDF

Universiteti i Prishtins
Fakulteti i Inxhinieris Elektrike dhe Kompjuterike
Agni H. Dika
Prishtin 2007
Libri t cilin e keni n dor s pari u dedikohet studentve t

Fakultetit t Inxhinieris Elektrike dhe Kompjuterike n Prishtin. Por, ai
mund t prdoret edhe nga t interesuar tjer pr programim me
kompjuter.
Njsit msimore n libr jan organizuar ashtu q materiali i
prfshir brenda tyre t jet sa m i afrt pr t gjith ata t cilt fillojn t
punojn me kompjuter. Pr kt qllim, gjat shpjegimit t algoritmeve
jan shfrytzuar shembuj t ndryshm, duke filluar nga ato elementare.
N libr, do algoritmi i shoqrohet edhe programi prkats i
shkruar n gjuhn programuese C++, ashtu q prmes ekzekutimit n
kompjuter, t jet edhe m i qart funksionimi i tyre. Lexuesit t cilt nuk
kan njohuri mbi gjuhn programuese C++, pa asnj penges mund t'i
kaprcejn programet q paraqiten n libr.
Autori
Paraqitja analitike 2
Paraqitja grafike 4
Testimi i algoritmeve 7
Prcjellja n kompjuter 9
2 Algoritmet
Grumbulli i veprimeve me nj radh t fiksuar, t cilt ndrmerren gjat

zgjidhjes s nj problemi t caktuar, quhet algoritm.
N jetn e prditshme, pr zgjidhjen e problemeve t ndryshme, njeriu krijon
algoritme prkatse, duke shfrytzuar dijen e grumbulluar. Por, me koh,
algoritmet q prsriten fiksohen n ndrdije dhe sipas nevojs shfrytzohen si t
gatshme. Kshtu, p.sh., ardhja para rrugkryqit, do kmbsori i imponon
prdorimin e algoritmit, i cili mund t prshkruhet prmes tekstit t dhn n
Fig.1.1.
Nse n rrugkryq sht vendosur semafori
dhe ai punon, rruga mund t kalohet n
vendkalim pasi t paraqitet ngjyra e
gjelbr. Nse n rrugkryq nuk ka semafor,
ose ai nuk punon, rruga mund t kalohet n
vendkalim kur nuk ka automjete, duke shikuar
majtas dhe djathtas.
Fig.1.1 Algoritmi logjik pr kalimin e rrugkryqit
Varsisht nga operacionet q prdoren gjat prpilimit, algoritmet mund t
grupohen n algoritme logjike dhe algoritme numerike. Derisa algoritmet
logjike mbshteten n operacione dhe konkluzione logjike, ashtu si shihet n
shembullin e algoritmit t dhn m sipr, n algoritmet numerike shfrytzohen
operacionet dhe shprehjet aritmetikore.
Paraqitja analitike
N form m t lir, paraqitja analitike e algoritmeve duket ashtu si sht
dhn n shembullin e algoritmit pr kalimin e rrugkryqit, n Fig.1.1. Kjo form
e paraqitjes s algoritmeve, nse prdoret gjat zgjidhjes s problemeve t
komplikuara, mund t jet e paqart dhe e paprcaktuar plotsisht.
N praktik prdoret forma analitike e paraqitjes s algoritmeve e shprehur
prmes nj numri hapash, t cilt kryhen sipas nj radhe t fiksuar plotsisht.
Kshtu, shembulli i algoritmit t dhn n Fig.1.1, i paraqitur n 10 hapa, do t
duket si n Fig.1.2.
Paraqitja e algoritmeve 3
1.
2.
Fillimi
A ka semafor?
Nse JO, hapi i 6.
3. A punon semafori?
Nse JO, hapi i 6.
4. A sht paraqitur ngjyra e gjelbr?
Nse PO, hapi i 9.
5. Duhet pritur. Hapi i 4.
6. Shiko majtas e djathtas
7. A ka automjete?
Nse JO, hapi i 9.
8. Duhet pritur. Hapi i 6.
9. Kalo rrugn n vendkalim
10. Fundi.
Fig.1.2 Forma analitike e algoritmit pr kalimin e rrugkryqit
Hapat e veant t ktij algoritmi kryhen me radh prej fillimi, derisa nuk
urdhrohet kaprcimi n nj hap t caktuar. Kshtu, p.sh., nse n rrugkryq ka
semafor dhe paraqitet ngjyra e gjelbr, vargu i hapave npr t cilt do t kalohet
gjat ekzekutimit t algoritmit t dhn sht: 1, 2, 3, 4, 9 dhe 10. Por, n
kushtet e kulturs s komunikacionit n hapsirat tona, kur shpesh ndodh q
automjetet e kalojn rrugkryqin kur n semafor sht e ndezur drita e kuqe, m
e sigurt pr kmbsorin sht nse hapi i katrt i algoritmit shkruhet kshtu:
4.
A sht paraqitur ngjyra e gjelbr?

Nse PO, hapi i 6.
ashtu q para se t kalohet rrugkryqi, pavarsisht se pr kmbsor sht

paraqitur ngjyra e gjelbr, duhet t shikohet mos ndoshta kalon ndonj automjet.
Kshtu, pr rastin e prmendur m sipr, kur n rrugkryq ka semafor dhe sht
paraqitur ngjyra e gjelbr, vargu i hapave npr t cilt kalohet sht: 1, 2, 3, 4,
6, 7, 9 dhe 10.
Tek algaritmet numerike hapat e veant jan m t qart, sepse konsistojn
n operacione dhe n shprehje matematikore.
4 Algoritmet
Shembull
Algoritmi numerik pr llogaritjen e vlers s funksionit:

x2
y = 2x
x 3
pr x < 0.9
pr x = 0.9
pr x > 0.9
nse dihet vlera e variabls x.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Fillimi.
Merre vlern e variabls x
A sht x<0.9, ose x=0.9, ose x>0.9?
Nse x<0.9, hapi i 4.
Nse x=0.9, hapi i 5.
Nse x>0.9, hapi i 6.
y=x2. Hapi i 7.
y=2x. Hapi i 7.
y=x-3. Hapi i 7.
Shtype vlern e variabls y
Fundi.
Fig.1.3 Algoritmi numerik
Algoritmi i dhn sht shkruar duke pasur parasysh zgjidhjen e ktij

problemi me kompjuter, gj q vlen edhe pr t gjith algoritmet t cilat jan
dhn n pjesn vijuese t librit. Gjat ekzekutimit t ktij algoritmi, nse pr
variabln x merret vlera 4.7, do t kalohet npr hapat: 1, 2, 3, 6, 7 dhe 8.
Tek algoritmet e prbra paraqitja e detajizuar e hapave t veant t
algoritmit e komplikon shum dhe e bn t paqart strukturn logjike t
algoritmit. Prandaj, si zgjidhje imponohet nevoja e paraqitjes s algoritmit n disa
hapa t prgjithsuar, prkatsisht t prpilimit t algoritmit t prgjithsuar. Pastaj,
pr do hap t veant, mund t prpilohet edhe algoritmi i detajizuar.
Paraqitja grafike
Gjat paraqitjes analitike t algoritmeve, nse kemi t bjm edhe me
algoritme relativisht t komplikuara, vshtir se mund t ndiqet rrjedhja e
procesit llogarits. N praktik, algoritmet paraqiten prmes skemave grafike, pr
vizatimin e t cilave prdoren disa figura gjeometrike, prkatsisht blloqe t formave t
ndryshme.
Forma gjeometrike e blloqeve q shfrytzohen gjat prpilimit t skemave
grafike e tregon edhe natyrn e operacioneve q kryhen brenda tyre. Disa nga
blloqet elementare q prdoren gjat vizatimit t skemave grafike jan dhn n
Fig.1.4.
Blloku
Prdorimi
Fillimi
Tregon fillimin e algoritmit

Lexohen vlerat e variablave t shnuara
n bllok
Shtypen vlerat e variablave t shnuara
n bllok
Kryhen veprimet ose llogaritjet, duke
shfrytzuar shprehjet e shnuara n bllok
ose
Fundi
Prcaktohet degzimi i veprimeve t

mtejme, duke pasur parasysh kushtet e
shnuara n bllok
Tregon fundin e algoritmit
Fig.1.4 Blloqet elementare

Me leximin e vlerave t variablave t shnuara n bllok nnkuptohet marrja e
vlerave prkatse prmes njsis hyrse dhe vendosja e tyre n kujtesn e
kompjuterit. Kurse prmes shtypjes vlerat e variablave merren nga kujtesa e
kompjuterit dhe shtypen n njsin dalse t tij.
Skemat grafike t vizatuara duke shfrytzuar blloqe t formave t ndryshme,
shpesh quhen edhe bllok-diagrame, si do t quhen edhe n pjesn vijuese t librit.
Shembull
Algoritmi pr llogaritjen e siprfaqes s dhe perimetrit p t

katrkndshit knddrejt, me brinjt a dhe b.
6 Algoritmet
a. Forma analitike
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Fillimi.
Merri vlerat e brinjve: a, b
s=ab
p=2(a+b)
Shtypi vlerat e llogaritura: s, p
Fundi.
Fig.1.5
b. Forma grafike
Fillimi
a,b
s=ab
p=2(a+b)
s,p
Fundi
Fig.1.6
Shembull
Bllok-diagrami i algoritmit pr kalimin e rrugkryqit, i cili u

dha n form analitike n Fig.1.2.
Fillimi
1
8
A ka semafor
Po
2
3
Jo
Duhet
pritur
Jo
A punon semafori
Shiko majtas
e djathtas
Po
Duhet
pritur
6
Po
7
A ka automjete
A sht paraqitur
drita e gjelbr
Jo
Jo
Po
Kalo rrugn n vendkalim
Fundi
10
Fig.1.7 Bllok-diagrami i algoritmit pr kalimin e rrugkryqit

Nga shembujt e dhn shihet se paraqitja e algoritmeve prmes bllokdiagrameve jep nj dukshmri shum m t madhe t veprimeve q kryhen
brenda blloqeve, si dhe n krejt algoritmin.
Testimi i algoritmeve
Me qllim t kontrollimit t saktsis s funksionimit t algoritmeve q
prpilohen, duhet t bhet testimi i tyre, duke marr vetm vlerat me t cilat
prfshihen t gjitha rastet e mundshme t shfrytzimit t tyre. N kt mnyr,
me pun minimale vrtetohet sjellja reale e algoritmeve para prdorimit praktik
t tyre.
Shembull
Testimi i algoritmit numerik t dhn n Fig.1.3, duke e

prpiluar fillimisht bllok-diagramin prkats.
8 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
<
Fillimi
2
>
x <>- 0.9
=
y=x2
y=2x
Fundi
y=x-3
Fig.1.8
Me qllim q testimi i bllok-diagramit t rrjedh me nj procedur standarde,
mund t shfrytzohet nj tabel pr testim, p.sh., si ajo q sht dhn n Fig.1.9.
b. Testimi - pr x=4.7
Urdhri
Vlerat numerike
merren
Hapi
Blloku
Fillimi
2
3
4
2
3
6
Lexo: x
Prej njsis hyrse
Pyet:x0.9 x 2
y=x-3
x 2
Shtyp: y
Fundi
y 3
-
Rezultati
Fillimi i
algoritmit
x=4.7
>
y=4.7-3=1.7
Shtypet
numri 1.7
Fundi i
algoritmit
Fig.1.9
N tabel, me shkurtesat x2 dhe y3 duhet nnkuptuar se vlera
numerike e variabls x merret nga hapi i 2, kurse ajo e variabls y - nga hapi i 3.
Gjithnj, mes Fillimit dhe Fundit t algoritmit, gjegjsisht bllok-diagramit,
ekziston nj rrug e mbyllur, e cila, varsisht nga vlerat hyrse, kalon npr pjes t
ndryshme t bllok-diagramit, ose nj numr t ndryshm hersh n pjes t
caktuara t tij.
c. Rruga - pr x=4.7
1
2
3
7
8
Fig.1.10
Testimi i algoritmit do t jet komplet vetm nse, duke kaluar npr t
gjitha rrugt e mundshme, vrtetohet funksionimi i sakt i tij.
Algoritmet npr blloqet e bllok-diagramit prkats t t cilve mund t
kalohet vetm njher, p.sh. si ai q sht dhn n Fig.1.6, quhen algoritme
lineare. Kurse, algoritmet te bllok-diagramet e t cilve paraqiten m shum deg,
p.sh. ashtu si sht ai i dhn n Fig.1.8, quhen algoritme t degzuara.
Prcjellja n kompjuter
Prkthimi i algoritmeve n nj form t kuptueshme pr kompjuterin bhet
duke i shkruar programet prkatse n nj gjuh programuese. Meq aktualisht njra ndr
gjuht programuese m t popullarizuara sht gjuha C, prkatsisht versioni i saj
C++, n pjesn vijuese t librit, prve paraqitjeve grafike t algoritmeve, do t
jepen edhe programet prkatse n kt gjuh.
Shembull
Programi i cili sht shkruar n baz t bllok-diagramit t

dhn n Fig.1.8.
10 Algoritmet
// Programi Prg1_8
#include <iostream>
using namespace std;
int main()
{
double x,y;
cout << "Vlera e variabls x=";
cin >> x;
if (x < 0.9)
y=x*x;
else
if (x == 0.9)
y=2*x;
else
y=x-3;
cout << "Rezultati y="
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Gjat ekzekutimit t programit, nse pas mesazhit:

Vlera e variabls x=
prmes tastiers kompjuterit i jepet vlera 4.7, n ekran do t shtypet vlera e
variabls y, kshtu:
Rezultati y=1.7
gj q i prgjigjet vlers s fituar n tabeln e Fig.1.9.
Shumat e zakonshme 12
Shumat e fardoshme 20
12 Algoritmet
Gjat zgjidhjeve t problemeve t ndryshme, shpesh her nevojitet t

mblidhen antart e nj serie numrash. N matematik kjo mbledhje realizohet
duke shtuar nj nga nj antart e seris, gj q mund t shfrytzohet edhe gjat
zgjidhjes s ktij problemi me kompjuter. Pr shtimin automatik t antarve t
seris, n algoritm duhet t shfrytzohet nj unaz e mbyllur, para s cils vlera
fillestare e shums merret zero.
Shumat e zakonshme
Si raste m t thjeshta t llogaritjes s shumave merren mbledhjet e numrave
natyror, katrorve ose kubeve t ktyre numrave, numrave natyror tek ose ift
etj.
Shembull
Shuma e numrave natyror mes 3 dhe n, nse sht dhn

vlera e variabls n.
s = 3 + 4 + ... + n =
i=3
Llogaritja e shums 13
a. Bllok-diagrami
Po
b. Rruga - pr n=5
Fillimi
s=0
i=3
s=s+i
i=i+1
i n
Jo
s
Fundi
Fig.2.1
Fig.2.2
N bllok-diagram sht shfrytzuar shprehja i=i+1, gj q sht e

palogjikshme n matematik. Por, ktu me shprehjen e barazimit kompjuterit i
urdhrohet:
Llogarite vlern numerike t shprehjes n ann e
djatht dhe jepja variabls n ann e majt t
barazimit!
Nga kjo shihet se me shprehjen i=i+1 s pari variabla i rritet pr 1 dhe
pastaj rezultati i fituar ruhet prsri te kjo variabl, prkatsisht me shprehjen e
dhn kompjuteri e nnkupton rritjen pr 1 t vlers s variabls i.
Algoritmet, si ai q sht dhn prmes bllok-diagramit n Fig.2.1, te t cilt
pjes t caktuara t tyre prsriten brenda nj unaze t mbyllur, quhen algoritme
ciklike. Prfundimi i cikleve t prsritjes s unazs, prcaktohet me kushtin pr
dalje nga unaza, i cili n shembullin konkret, lidhet me raportin e vlerave t
variablave i dhe n. Kshtu, n momentin kur plotsohet kushti i>n, prsritja e
ekzekutimit t unazs ndrpritet, prkatsisht dilet nga unaza.
14 Algoritmet
c. Testimi - pr n=5
Urdhri
Vlerat numerike
merren
Hapi
Blloku
Fillimi
Lexo: n
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
3
4
5
6
7
5
6
7
5
6
7
s=0
i=3
s=s+i
i=i+1
Pyet:in
s=s+i
i=i+1
Pyet:in
s=s+i
i=i+1
Pyet:in
prej njsis
hyrse
s 3, i 4
i 4
i 6, n 2
s 5, i 6
i 6
i 9, n 2
s 8, i 9
i 9
i 12, n 2
14
Shtyp:s
s 11
15
Fundi
Rezultati
Fillimi i
algoritmit
n=5
s=0
i=3
s=0+3=3
i=3+1=4
Po
s=3+4=7
i=4+1=5
Po
s=7+5=12
i=5+1=6
Jo
Shtypet numri
12
Fundi i
algoritmit
Fig.2.3
Vlera numerike e nj variable, e cila nevojitet n nj hap t caktuar, merret n
hapin ku ajo variabl takohet s pari, nse kthehemi pas n rrugn e kaluar.
Kshtu, p.sh., n tabeln e Fig.2.3, vlerat e variablave s dhe i n hapin e 11 jan
marr nga hapat 8 e 9, sepse, nse prej hapit t 11 kthehemi pas, n kolonn e
fundit t tabels, variabla i s pari takohet n hapin e 9, kurse variabla s - n
hapin e 8. Shigjeta e cila prdoret pr t treguar se n cilin hap merren vlerat
e nevojshme numerike, duhet t lexohet prej hapit.
Gjat testimit n tabeln e msiprme, shtimi i antarve t seris s numrave
natyror, n hapat e veant rrjedh ashtu si sht treguar n Fig.2.4.
Vlera fillestare(3)
s = 0 + 3 + 4 + 5
5
8
11
Fig.2.4
d. Programi
// Programi Prg2_1
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double s;
cout << "Vlera e variabls n=";
cin >> n;
s=0;
i=3;
do
{
s=s+i;
i=i+1;
}
while (i<=n);
cout << "Shuma e numrave natyror s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr n=5, rezultati q shtypet n ekran sht:

Shuma e numrave natyror s=12
gj q prputhet me rezultatin i cili sht fituar gjat testimit prmes tabels n
Fig.2.3.
Antart e vargut mund t jen numra me nj ligjshmri t caktuar,
prkatsisht nuk do t thot se mes vete duhet t dallohen pr vlern 1. Pr
gjetjen e shums s antarve t vargjeve t tilla shfrytzohen algoritme t
16 Algoritmet
ngjashme me ato q u dhan m sipr, duke pasur kujdes vetm n ligjshmrin e
gjenerimit t antarve t vargut.
Shembull
Shuma e kubeve t numrave natyror ift mes 2 dhe n, nse

sht dhn vlera e variabls n.
s = 23 + 43 + ... =
i3
i=2
(ift)
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr n=9
Fillimi
n
s=0
i=2
s=s+i3
i=i+2
Po
i n
Jo
s
Fundi
Fig.2.5
Rezultati q fitohet gjat rrugs s kaluar sht:
vlera fillestare
s = 0 + 23 + 43 + 63 + 83 = 800
Fig.2.6
c. Programi
// Programi Prg2_5
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double s;
cin >> n;
s=0;
i=2;
do
{
s=s+i*i*i;
i=i+2;
}
while (i<=n);
cout << "Shuma s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn pr n=9, si rezultat n ekran do t

shtypet:
Shuma s=800
ashtu si u tregua m sipr.
Detyra
T llogaritet shuma:
a.
b.
c.
d.
e numrave natyror ift mes 2 dhe n;

e numrave natyror tek mes 1 dhe n;
e katrorve t numrave natyror mes 4 dhe n;
e rrnjve katrore t numrave natyror tek mes 3
dhe n,
nse dihet vlera e variabls n.
18 Algoritmet
Shprehjet e shumave prkatse do t duken:
a.
s = 2 + 4 + 6 + ... =
i=2
(ift)
b.
n
s = 1 + 3 + 5 + ... = i
i=1
(tek)
c.
s = 42 + 52 + 62 + ... + n2 =
i2
i =4
d.
n
s = 3 + 5 + 7 + ... = i
i =3
(tek)
Antart e serive mund t formohen edhe duke shfrytzuar ligjshmri m

komplekse t raporteve t numrave natyror.
Shembull
Shuma e prodhimit t numrave natyror tek e ift - t

njpasnjshm, mes vlerave 1 dhe n, nse dihet vlera e
variabls n.
s = 1 2 + 3 4 + 5 6 + ... =
i (i + 1)
i =1
(tek)
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr n=8
Fillimi
n
s=0
i=1
s=s+i(i+1)
i=i+2
Po
i n
Jo
s
Fundi
Fig.2.7
Fig.2.8
Shuma q fitohet gjat rrugs s kaluar, pr n=8 sht:

s = 1 2 + 3 4 + 5 6 + 7 8 = 100
Detyra
T llogaritet shuma:
a. e pjestimit t numrave natyror tek me katrort e
numrave natyror ift - t njpasnjshm, mes vlerave 1 dhe
n;
b. e katrorve t numrave natyror tek dhe e kubeve t
numrave natyror ift - t njpasnjshm, mes vlerave 1 dhe
n,
20 Algoritmet
Shprehjet e shumave t krkuara duken:
a.
s=
1
2
3
2
5
62
+ ...
b.
s = 12 + 23 + 32 + 43 + ...
Shumat e fardoshme
Antart e serive numerike mund t formohen si shprehje t fardoshme
matematikore. Procedurat e gjetjes s shumave t tyre nuk do t ndryshojn
aspak nga ato q u dhan m sipr.
Shembull
Llogaritja e vlers s shums:
s =
n +1
2i +
3
i=2
(i 4)
nse dihen vlerat e variablave n dhe x.
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr x=1 dhe n=5
Fillimi
x,n
s=0
i=2
Jo
i 4
Po
s = s + 2i +
2
x
i=i+1
Po
i(n+1)
Jo
s
Fundi
Fig.2.9
Fig.2.10
Vlera e shums, q fitohet gjat rrugs s kaluar n Fig.2.10, sht:

2
1
1
1
1
s = 2 2 + + 2 3 + + 2 5 + + 2 6 + = 317.778
3
3
3
3
c. Programi
// Programi Prg2_9
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int n,i;
double x,s;
22 Algoritmet
cout << "Vlerat hyrse x dhe n: ";

cin >> x
>> n;
s=0;
i=2;
do
{
if (i!=4)
s=s+pow(2*i+x/3,2);
i=i+1;
}
while (i<=n+1);
cout << "Shuma s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse x=1 dhe n=5, si rezultat do t

shtypet:
Shuma s=317.778
ashtu si u fitua edhe gjat llogaritjes me dor.
Nga krejt kjo q u dha m sipr, si prfundim mund t nxirret se n rastin e
prgjithshm, gjat llogaritjes s shums, shprehja pr llogaritjen e shums
brenda unazs s mbyllur shkruhet:
s=s+(shprehja nn simbolin e shums)
Detyra
T llogariten shumat:
a.
n +1
y = {x + 2k 1}3 2
k =1
b.
z =
i +
2n
i=2
(ift)
c.
g =
n +2
j= 1
(j 3,4,5)
j3
2j + 3

Gjat vizatimit t bllok-diagrameve prkats, duhet pasur parasysh shprehjet
e zbrthyera t shumave t dhna, t cilat duken:
a.
y = {x + 2 1 1}3 2 + {x + 2 2 1}3 2 + ... + {x + 2 (n + 1) 1}3 2
b.
2
2
4
2n
z = 2 + + 4 + + ... + 2n +
3
3
3
c.
13
g =
2 1 + 3
23
2 2 + 3
63
2 6 + 3
+ ...
Shumat mund t paraqiten edhe brenda shprehjeve t funksioneve t

ndyshme. Gjat ksaj, s pari llogariten vlerat e shumave dhe pastaj, duke
shfrytzuar kto vlera, llogariten edhe vlerat e funksioneve.
Shembull
Llogaritja e vlers s funksionit:

i3
x m+n1 2
y = + 2 x +
3
i
i=1
nse dihen vlerat e variablave m, n dhe x.
24 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr x=1, m=3, n=1

Fillimi
s=
x,m,n
m +n+1
2
i
x +
i =1
i 3
s=0
i=1
s = s + x +
i3
2
i=i+1
Po
i(m+n-1)
Jo
y=
x
+ 2s
3
y
Fundi
Fig.2.11
Fig.2.12
Pr vlerat hyrse q jan marr si shembull gjat vizatimit t rrugs n

Fig.2.12, vlera e llogaritur e funksionit sht:
y =
13
23
33
1
2
2
2
+ 1 +
+ 1 +
+ 2 1 +
3
1
2
3
c. Programi
// Programi Prg2_11
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int m,n,i;
double x,s,y;
cout << "Vlerat hyrse x,m dhe n: ";
cin >> x
>> m
>> n;
s=0;
i=1;
do
{
s=s+pow(x+2./i,i/3.);
i=i+1;
}
while (i<=m+n-1);
y=x/3+2*s;
cout << "Vlera e funksionit y="
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse pas ekzekutimit t programit, si vlera hyrse prmes tastiers

kompjuterit i jepen vlerat x=1, m=3 dhe n=1, rezultati q shtypet n ekran
sht:
Vlera e funksionit y=9.72597

Shuma mund t paraqitet edhe te funksionet t cilat prcaktohen prmes m
shum shprehjeve.
Shembull

n +1
2
2x + 3 {j + 2x}
j= 1
y =
3x2 + 2x 1
pr x 4.55
pr x > 4.55
26 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,x
Po
x4.55
Jo
s=0
j=1
n +1
s = {j + 2x}
j=1
s=s+{j+2x}2
j=j+1
Po
j(n+1)
Jo
y=3x2+2x-1
y=2x+3s
y
Fundi
Fig.2.13
Nga bllok-diagrami i dhn n Fig.2.13 shihet se ktu prve strukturs
algoritmike t degzuar, n njrn deg t algoritmit paraqitet edhe struktur
algoritmike ciklike. Pr t qen algoritmi m i sakt, vlera e variabls n do t duhej
t lexohet n degn e majt t bllokut pr degzim.
b. Rruga - pr n=3 dhe x=3.5
Fig.2.14
c. Programi
// Programi Prg2_13
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int n,j;
double x,y,s;
cout << "Vlerat hyrse n dhe x: ";
cin >> n
>> x;
if (x<=4.55)
{
s=0;
28 Algoritmet
j=1;
do
{
s=s+pow(j+2*x,2);
j=j+1;
}
while (j<=n+1);
y=2*x+3*s;
}
else
y=3*pow(x,2)+2*x-1;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlerat hyrse n=3 dhe x=3.5, si

rezultat n ekran do t shtypet:
Vlera e funksionit y=1105

Detyra
T llogariten vlerat e funksioneve:

a.
n +1
}x b
y = ax2 bx + 4 i2 + 2a
i =3
b.
z =
x
3x
+ n +3
a
{m + 2i}a
i=2
(ift)
c.
2x2 + 3x 4
g=
+m
x2 2n
3k + k2
k =2
pr x + 2 > a + 1
pr x + 2 a + 1
nse dihen vlerat e variablave a, b, m, n dhe x.

Brenda shprehjes s nj funksioni, njkohsisht mund t paraqiten disa
shuma, t cilat duhet t llogariten para se kompjuterit t'i urdhrohet llogaritja e
vlers s funksionit.
Shembull
y =
m
m +2 i
x
+ 3 (2i + b) 4 b
2
a
i =1
i=2
nse dihen m, a dhe b.

a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr m=2, a=2, b=3, x=4
Fillimi
(2i + b )
d=
x,a,b,m
i=1
d=0
i=1
d=d+(2i+b)
i=i+1
Po
i m
Jo
e=0
i=2
i
e = e + b
a
i=i+1
Po
y=
i m+2
Jo
x
+ 3d - 4e
2
e=
m+2
i
a
i = 2
Fundi
Fig.2.15
Fig.2.16
Vlera e funksionit, e cila llogaritet gjat rrugs s kaluar m sipr, sht:
30 Algoritmet
y =
4
2
4
+ 3 {(2 1 + 3) + (2 2 + 3)} 4 3 + 3 + 3
2
2
2
2
c. Programi
// Programi Prg2_15
#include <iostream>
int main()
{
int m,i;
double a,b,x,y,d,e;
cout << "Vlerat hyrse x,a,b dhe m: ";
cin >> x
>> a
>> b
>> m;
d=0;
i=1;
do
{
d=d+(2*i+b);
i=i+1;
}
while (i<=m);
e=0;
i=2;
do
{
e=e+(i/a-b);
i=i+1;
}
while (i<=m+2);
y=x/3+3*d-4*e;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat e variablave t cilat jan shfrytzuar

gjat testimit t bllok-diagramit, rezultati q shtypet n ekran sht:

Funksioni mund t ket m shum vlera, nse n shprehjen e shums, e cila
merr pjes n funksion, figurojn parametra q ndryshojn.
Shembull

m +1
g = 2m 3 (ki + b)
i=2
pr k = 1,2,..., m
nse jan dhn vlerat e variablave m dhe b.

b. Rruga - pr m=2 dhe b=3.5
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,b
k=1
m +1
s = (k i + b )
i=2
s=0
i=2
s=s+(ki+b)
i=i+1
Po
i(m+1)
Jo
g=2m-3s
k,g
k=k+1
Po
k m
Jo
Fundi
Fig.2.17
Vlerat q llogariten gjat rrugs s kaluar jan:
Fig.2.18
32 Algoritmet
k = 1
g = 2 2 3 {(1 2 + 3.5) + (1 3 + 3.5)}
k = 2
g = 22 3
{(2
2 + 3.5) + (2 3 + 3.5)}
c. Programi
// Programi Prg2_17
#include <iostream>
int main()
{
int m,k,i;
double b,s,g;
cout << "Vlerat hyrse b dhe m: ";
cin >> b
>> m;
for (k=1;k<=m;k++)
{
s=0;
for (i=2;i<=m+1;i++)
s=s+(k*i+b);
g=2*m-3*s;
cout << "k="
<< k
<< "
g="
<< g
<< "\n";
}
return 0;
}
Pr vlerat hyrse m=2 dhe b=3.5, pas ekzekutimit t programit, si rezultat

n ekran shtypen dy vlera, kshtu:
k=1
k=2
g=-32
g=-47
sepse komanda cout, e cila gjendet brenda unazs s variabls k, ekzekutohet

vetm dy her, gj q shihet edhe gjat testimit t bllok-diagramit n Fig.2.18.
Prodhimet e zakonshme 34
Prodhimet e fardoshme 37
34 Algoritmet
Prodhimi i antarve t nj serie numerike gjendet ngjajshm si edhe shuma e

tyre. Por, pr dallim nga shuma, gjat llogaritjes s prodhimit vlera fillestare
merret 1, kurse brenda unazs s mbyllur n rast t prgjithshm shkruhet:
p=p(shprehja nn simbolin e prodhimit)
Prodhimet e zakonshme
Prodhimet elementare t cilat takohen n praktik jan ato t llogaritjes s
prodhimit t numrave natyror, katrorve ose kubeve t tyre, prodhimit t
numrave natyror tek ose ift etj.
Shembull
Prodhimi i numrave natyror mes 2 dhe n, nse sht dhn

vlera e variabls n.
p = 2 3 4 5 ... n =
i=2
Llogaritja e prodhimit 35
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr n=3
Fillimi
p=1
i=2
p=pi
i=i+1
i n
Jo
p
Fundi
Po
Fig.3.1
Fig.3.2
c. Testimi - pr n=3
Hapi
Blloku
Urdhri
Fillimi
Lexo: n
3
4
5
6
7
8
9
10
11
3
4
5
6
7
5
6
7
8
p=1
i=2
p=p i
i=i+1
Pyet:in
p=p i
i=i+1
Pyet:in
Shtyp:p
12
Fundi
Vlerat numerike
merren
prej njsis
hyrse
p 3, i 4
i 4
i 6, n 2
p 5, i 6
i 6
i 9, n 2
p 8
-
Fig.3.3
Rezultati
Fillimi i
algoritmit
n=3
p=1
i=2
p=1 2=2
i=2+1=3
Po
p=2 3=6
i=3+1=4
Jo
Shtypet numri 6
Fundi i
algoritmit
36 Algoritmet
Llogaritja e vlers s prodhimit, n hapat e veant t testimit, rrjedh kshtu:
Vlera fillestare(3)
p = 1 2 3
5
8
Fig.3.4
d. Programi
// Programi Prg3_1
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double p;
cin >> n;
p=1;
i=2;
do
{
p=p*i;
i=i+1;
}
while (i<=n);
cout << "Prodhimi p="
<< p
<< "\n";
return 0;
}
Nse gjat ekzekutimit t programit, prmes tastiers kompjuterit i jepet

vlera n=3, rezultati q shtypet n ekran sht:
Prodhimi p=6
gj q fitohet edhe gjat testimit t algoritmit, ashtu si sht treguar n Fig.3.4.
Detyra
T llogaritet prodhimi:
a. i numrave natyror ift mes 4 dhe n;
b. i katrorve t numrave natyror tek mes 3 dhe n;
c. i shums s numrave natyror tek e ift - t
njpasnjshm mes 1 dhe n;
d. i katrorve t numrave natyror tek dhe i kubeve t
numrave natyror ift - t njpasnjshm mes 1 dhe n,
Shprehjet e prodhimeve t krkuara duken kshtu:

a.
p = 4 6 8 ...
b.
p = 32 52 72 ...
c.
p =(1 + 2)(3 + 4)(5 + 6)...
d.
p = 12 23 32 43 ...
Prodhimet e fardoshme
Procedura q zbatohet gjat llogaritjes s prodhimit t antarve t serive t
fardoshme, sht e ngjashme me ate q prdoret pr llogaritjen e shums s
serive prkatse.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t shprehjes:

g = 3x + 4
m +1
i +
i=2
(ift)
nse jan dhn vlerat e variablave m dhe x.
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr m=8 dhe x=1.5
38 Algoritmet
Fillimi
x,m
p=1
i=2
2
p = p i +
x
i=i+2
Po
i(m+1)
Jo
g=3x+4p
g
Fundi
Fig.3.5
Fig.3.6
Vlera q llogaritet gjat rrugs s kaluar sht:

2
2
2
2
g = 3 1.5 + 4 2 +
4 +
6 +
8 +
1.5
1.5
1.5
1.5
c. Programi
// Programi Prg3_5
#include <iostream>
int main()
{
int m,i;
double x,p,g;
cout << "Vlerat hyrse x dhe m: ";
cin >> x
>> m;
p=1;
i=2;
do
{
p=p*(i+2/x);
i=i+2;
}
while (i<=m+1);
g=3*x+4*p;
cout << "Vlera e funksionit g="
<< g
<< "\n";
return 0;
}
Pr vlerat hyrse x=1.5 dhe m=8, rezultati q shtypet n ekran sht:

Vlera e funksionit g=4871.66
Prodhimi, njlloj si edhe shuma, mund t paraqitet brenda shprehjeve te
funksioneve t cilat prcaktohen me m shum shprehje.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t funksionit:

2x + 3n 1
x 2n +2 k 2 + x
d=
3
k=1
2x
e + 3
pr x > n + 2
pr x < n + 2
pr x = n + 2
nse jan dhn vlerat e variablave n dhe x.
a. Bllok-diagrami
40 Algoritmet
Fillimi
n,x
<
<- (n+2)
>
>
=
p=1
k=1
x
p = p k2 +
3
k=k+1
Po
k(n+2)
Jo
d=x-2p
d=e2x+3
d=2x+3n-1
d
Fundi
Fig.3.7
Versioni m i sakt i bllok-diagramit mund t vizatohet duke e vendosur
bllokun pr leximin e variabls n n degn e majt t degzimit q sht
vendosur n fillim t tij, sepse variabla n fjal shfrytzohet vetm n kt pjes.
b. Rruga - pr n=2 dhe x=3
Fig.3.8
c. Programi
// Programi Prg3_7
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int n,k;
double x,p,d;
cout << "Vlerat hyrse n dhe x: ";
cin >> n
>> x;
if (x<(n+2))
{
42 Algoritmet
p=1;
for (k=1;k<=n+2;k++)
p=p*(k*k+x/3);
d=x-2*p;
}
else
if (x==n+2)
d=exp(2*x)+3;
else
d=2*x+3*n-1;
cout << "Rezultati d="
<< d
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlerat hyrse n=2 dhe x=3, n ekran
do t shtypet:
Rezultati d=-3397
Brenda shprehjes s nj funksioni mund t paraqiten edhe m shum
prodhime t antarve t serive, t cilat duhet t llogariten para se prej
kompjuterit t krkohet llogaritja e vlers s vet funksionit.
Shembull

m +1
m +n
i =1
i=2
(ift)
z = 3a + 2 (2i + a)
(i + b)
nse jan dhn vlerat e variablave m, n, a dhe b.
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr m=2, n=7, a=3 dhe b=1

Fillimi
m,n,a,b
e=1
i=1
e=e(2i+a)
i=i+1
Po
i(m+1)
Jo
f=1
i=2
f=f(i+b)
i=i+2
Po
i(m+n)
Jo
z=3x+2e-f
z
Fundi
Fig.3.9
Fig. 3.10
44 Algoritmet
Vlera e funksionit, e cila llogaritet gjat rrugs s kaluar n Fig.3.10, sht:
z = 3 3 + 2 {(2 1 + 3) (2 2 + 3) (2 3 + 3)}
e
{(2 + 1) (4 + 1) (6 + 1) (8 + 1)}
f
c. Programi
// Programi Prg3_9
#include <iostream>
int main()
{
int m,n,i;
double a,b,e,f,z;
cout << "Vlerat hyrse m,n,a dhe b: ";
cin >> m
>> n
>> a
>> b;
e=1;
for (i=1;i<=m+1;i++)
e=e*(2*i+a);
f=1;
i=2;
do
{
f=f*(i+b);
i=i+2;
}
while (i<=m+n);
z=3*a+2*e-f;
cout << "Vlera e funksionit z="
<< z
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat e variablave hyrse, t cilat jan

shfrytzuar gjat vizatimit t rrugs s kaluar, si rezultat n ekran shtypet:
Vlera e funksionit z=-306
Detyra
a.
y =
m+n
x
+ 2 {k + 3x}a 2
2
k =1
(k 3)
b.
m
g = 3 {x + 2j}2
j= 2
1
n
(k + 1)
k =2
c.
n
pr x 2 + 1 7
(i + 3)
i=2
(ift)
t=
m +2
x
2
2 4 (2i + 1) pr x + 1 > 7
i=1
nse jan dhn vlerat e variablave m, n dhe x.
48 Algoritmet
Brenda shprehjeve t funksioneve mund t paraqiten njkohsisht shuma dhe

prodhime t antarve t serive. N kto raste, llogaritja rrjedh plotsisht njlloj
si edhe kur n shprehje paraqiten disa shuma ose disa prodhime.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t shprehjes:

y =
n
m+n
x
+ 3 (2i + n) 2 (k + x)
2
i =1
k =2
(tek)
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr m=2, n=3 dhe x=1

Fillimi
m,n,x
s=0
i=1
s=s+(2i+n)
i=i+2
Po
i(m+n)
Jo
A
Shuma dhe prodhimi 49
p=1
k=2
p=p(k+x)
k=k+1
Po
k n
Jo
y=
x
+ 3s 2p
2
y
Fundi
Fig.4.1
Fig.4.2
Vlera q llogaritet gjat rrugs s kaluar n Fig.4.2 sht:

y =
1
+ 3 {(2 1 + 3) + (2 3 + 3) + (2 5 + 3)}
2
2 {(2 + 1) (3 + 1)}
c. Programi
// Programi Prg4_1
#include <iostream>
int main()
{
int m,n,i,k;
double s,p,x,y;
cout << "Vlerat hyrse m,n dhe x: ";
cin >> m
>> n
>> x;
s=0;
50 Algoritmet
i=1;
do
{
s=s+(2*i+n);
i=i+2;
}
while (i<=m+n);
p=1;
for (k=2;k<=n;k++)
p=p*(k+x);
y=x/2+3*s-2*p;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, pr vlerat e shfrytzuara gjat

vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.4.2, rezultati q shtypet n ekran sht:
Shuma dhe prodhimi mund t paraqiten njkohsisht edhe n rastet kur
funksionet prcaktohen me m shum shprehje.
Shembull

n +1
2x 3 (i + x)
i=2
2
4x + 3x + 1
g=
m
x
x
+ 4 k +
3
k=1
2
(k3)
pr x + 1 < 4.5
pr x + 1 = 4.5
pr x + 1 > 4.5

a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,x
<
x+1 <>- 4.5
>
s=0
p=1
i=2
k=1
Po
k = 3
s=s+(i+x)
Jo
x
p = pk +
3
i=i+1
Po
i(n+1)
k=k+1
Jo
Po
k m
Jo
g=2x-3s
g=4x2+3x+1
g=
x
+ 4p
2
d
Fundi
Fig.4.3
Ktu, versioni m i sakt i bllok-diagramit do t vizatohej nse blloqet
pr leximin e variablave m dhe n vendosen n degn e majt dhe t djatht
(prkatsisht), sepse vetm n kto deg shfrytzohen.
52 Algoritmet
Fig.4.4
Gjat rrugs s kaluar n Fig.4.4, meq plotsohet kushti x+1<4.5, vlera e
funksionit llogaritet prmes shprehjes s par ku figuron shuma, kshtu:
g = 2 2 3 {(2 + 2) + (3 + 2) + (4 + 2) + (5 + 2)}
s

c. Programi
// Programi Prg4_3
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int m,n,i,k;
double s,p,x,g;
cin >> m
>> n
>> x;
if (x+1<4.5)
{
s=0;
for (i=2;i<=n+1;i++)
s=s+(i+x);
g=2*x-3*s;
}
else
if (x+1==4.5)
g=4*pow(x,2)+3*x+1;
else
{
p=1;
for (k=1;k<=m;k++)
if (k!=3)
p=p*(k+x/3);
g=x/2+4*p;
}
cout << "Vlera e llogaritur g="
<< g
<< "\n";
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn dhe prmes tastiers i jepen vlerat e

shfrytzuara gjat vizatimit t rrugs s kaluar, n ekran do t shtypet rezultati:
Vlera e llogaritur g=-62
54 Algoritmet
Detyra

a.
y = x + 2
n+1
(i +
x + 1
3)2
(i + 1)
i=1
(tek)
i=2
b.
n
x
+ 3 (2i + 1)
i =1
2
z =
x 2 n (k + x)
3
k =1
(k 3,4)
pr 2x > m
pr 2x m
c.
m
v = e2x +
1
m
(i + 1)
i =1
2 (k + 1)
k =2
n
3 (k + 3)2
k =1
Faktorieli i zakonshm 56
Faktorieli ift dhe tek 64
Faktorieli brenda shums 66
Faktorieli brenda prodhimit 81
56 Algoritmet
N praktik shpesh her prdoren edhe vlera t faktorielve t ndryshm.

Llogaritja e faktorielit sht prafrsisht e njjt me llogaritjen e prodhimit, sepse
vlera fillestare e faktorielit merret 1. Por, ktu duhet pasur kujdes n nj dallim
esencial t shprehjes e cila shkruhet brenda unazs n t ciln llogaritet faktorieli,
sepse ajo gjithnj e ka formn:
F=Fi
ku i sht nj numrator.
Faktorieli i zakonshm
Procedura pr llogaritjen e faktorielit t zakonshm, kur ai gjindet jasht
shprehjeve t shumave, prodhimeve ose edhe shprehjeve tjera, sht e njjt me
llogaritjen e prodhimit t numrave natyror.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t faktorielit:

F=n!
nse sht dhn vlera e variabls n.
F = 1 2 3 ... n =
i
i=1
Brenda unazs prmes s cils realizohet shumzimi i numrave natyror mes

1 dhe n, shprehja pr llogaritjen e faktorielit shkruhet ashtu si u tha m sipr.
F = F i
ku prmes variabls i gjenerohen t gjith numrat natyror mes 1 dhe n.
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr n=3
Llogaritja e faktorielit 57
Po
Fillimi
F=1
i=1
F=Fi
i=i+1
i n
Jo
F
Fundi
Fig. 5.1
Fig.5.2
c. Testimi - pr n=3
Hapi
Blloku
Urdhri
Fillimi
Lexo: n
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
3
4
5
6
7
5
6
7
5
6
7
F=1
i=1
F=F i
i=i+1
Pyet:in
F=F i
i=i+1
Pyet:in
F=F i
i=i+1
Pyet:in
Vlerat numerike
merren
prej njsis
hyrse
F 3, i 4
i 4
i 6, n 2
F 5, i 6
i 6
i 9, n 2
F 8, i 9
i 9
i 12, n 2
Rezultati
Fillimi i
algoritmit
n=3
F=1
i=1
F=1 1=1
i=1+1=2
Po
F=1 2=2
i=2+1=3
Po
F=2 3=6
i=3+1=4
Jo
58 Algoritmet
14
Shtyp:F
15
Fundi
F 11
-
Shtypet vlera 6
Fundi i
algoritmit
Fig.5.3
Vlera e faktorielit q fitohet gjat procedurs s testimit sht:
Vlera fillestare(3)
F = 1 1 2 3
5
8
11
Fig.5.4
d. Programi
// Programi Prg5_1
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double F;
cout << "Vlera hyrse n: ";
cin >> n;
F=1;
for (i=1;i<=n;i++)
F=F*i;
cout << "Faktorieli F="
<< F
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlern hyrse n=3, rezultati q

shtypet n ekran sht:
Faktorieli F=6
gj q prputhet me vlern e fituar gjat testimit.
Njlloj gjendet edhe vlera e faktorielit pr shprehjet e ndryshme, rezultati i t
cilave sht nj numr natyror.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t faktorielit:

F=(2m+n)!
nse jan dhn vlerat e variablave m dhe n.
F = 1 2 3 ... (2m + n) =
2m + n
i
i=1
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr m=1 dhe n=2

Fillimi
m,n
F=1
i=1
F=Fi
i=i+1
Po
i(2m+n)
Jo
F
Fundi
Fig.5.5
c. Programi
// Programi Prg5_5
#include <iostream>
Fig.5.6
60 Algoritmet
int main()
{
int m,n,i;
double F;
cout << "Vlerat hyrse m dhe n: ";
cin >> m
>> n;
F=1;
for (i=1;i<=2*m+n;i++)
F=F*i;
cout << "Faktorieli F="
<< F
<< "\n";
return 0;
}
Nse gjat ekzekutimit t programit, si vlera hyrse prmes tastiers jepen
vlerat m=1 dhe n=2, n ekran do t shtypet:
Faktorieli F=24
ku vlera 24 i prgjigjet 4!.
Procesi i llogaritjes do t ket nj cikl m pak, nse gjat llogaritjes s
faktorielit t nj numri m t madh se 1 nisemi prej vlers fillestare F=1 dhe
vlera e variabls merret i=2. Ngjashm, kur llogaritet faktorieli i nj numri m
t madh se 2, procesi i llogaritjes do t zvoglohet pr dy cikle, nse merret F=2
dhe i=3.
Nse faktorieli paraqitet brenda shprehjeve t funksioneve, veprohet njlloj
si edhe te shumat e prodhimet, prkatsisht s pari llogaritet vlera e faktorielit
dhe pastaj vlera e funksionit.
Shembull

(m + 1)! + 3x 4 pr x + m > 5
y = 0
pr x + m = 5
(3n + 2)! - x2
pr x + m < 5
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,x
<
(x+m)
<>
>
F=1
F=1
i=1
i=1
F=Fi
F=Fi
i=i+1
i=i+1
Po
Po
i(3n+2)
i(m+1)
Jo
Jo
y=F-x2
y=0
y
Fundi
Fig. 5.7
y=F+3x-4
62 Algoritmet
Fig.5.8
y = 123+ 35 4
c. Programi
// Programi Prg5_7
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int m,n,i;
double F,x,y;
cin >> m
>> n
>> x;
if (x+m<5)
{
F=1;
for (i=1;i<=3*n+2;i++)
F=F*i;
y=F-pow(x,2);
}
else
if (x+m==5)
y=0;
else
{
F=1;
for (i=1;i<=m+1;i++)
F=F*i;
y=F+3*x-4;
}
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse q jan shfrytzuar gjat

vizatimit t rrugs n Fig.5.8, si rezultat n ekran do t shtypet:
Vlera e funksionit y=17
gj q fitohet ashtu si u tregua edhe m sipr.
Q algoritmi pr llogaritjen e faktorielit t jet plotsisht i sakt, n te mund
t parashihet edhe rasti kur duhet t llogaritet vlera 0!=1.
Detyra

a.
y=
x
(3n + m + 1)!
2
64 Algoritmet
b.
3x + 2
z =
x
(m + 1)! +
(m + n)!
pr x < m
pr x m
c.
e2x 3x2 + (4n)!
(n + 1)!-2x
g =
(n! )2 + 1
(2n)!
pr x + 3 < n
pr x + 3 = n
pr x + 3 > n
Faktorieli ift dhe tek

N matematik prdoret edhe faktorieli i cili fitohet vetm me shumzimin e
numrave natyror ift, ose t numrave natyror tek.
Shembull
Llogaritja e vlers numerike t faktorielit ift:

F = (2n)!!
nse sht dhn vlera e variabls n.
F = 2 4 6 ... 2n =
2n
i=2
(ift)
a. Bllok-diagrami
c. Rruga - pr n=3
Fillimi
n
F=1
i=2
F=Fi
i=i+2
Po
i(2n)
Jo
F
Fundi
Fig.5.9
c. Programi
// Programi Prg5_9
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double F;
cout << "Vlera hyrse n: ";
cin >> n;
F=1;i=2;
do
{
F=F*i;
i=i+2;
}
while (i<=2*n);
cout << "Faktorieli ift F="
<< F
<< "\n";
return 0;
Fig.5.10
66 Algoritmet
}
Pr vlern hyrse n=3, rezultati q shtypet n ekran sht:

Faktorieli ift F=48
Plotsisht njlloj llogaritet edhe vlera e faktorielit tek. Kshtu, p.sh., nse
krkohet vlera e faktorielit:
F=(2n-1)!!
n baz t prkufizimit prkats matematikor kjo vler llogaritet:
F = 1 3 5 ... (2n 1) =
2n 1
i=1
(tek)
gj q nuk sht aspak rnd t realizohet prmes bllok-diagramit.
Faktorieli brenda shums

Faktorielt mund t paraqiten brenda shprehjeve t shumave, ose edhe
brenda funksioneve t ndryshme.
Shembull

n
i
y = 3x 2 (n + 2)! +
3
i =1
nse jan dhn vlerat e variablave x dhe n.
n
2
1
y = 3x 2(n + 2)! + + (n + 2)! + + ... + (n + 2)! +

3
3
3

Meq, si shihet edhe m sipr, vlera e faktorielit sht konstante brenda t

gjith antarve t seris q mblidhen, at duhet llogaritur s pari, pr ta
shfrytzuar pastaj gjat procesit t gjetjes s shums.
a. Bllok-diagrami

Fillimi
x,n
F=(n+2)!
F=1
i=1
F=Fi
i=i+1
Po
i(n+2)
Jo
s=0
i=1
i
s = s + F +
3
i=i+1
Po
i n
Jo
y=3x-2s
n
i
s = F +
3
i = 1
y
Fundi
Fig.5.11
c. Programi
Fig.5.12
68 Algoritmet
// Programi Prg5_11
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double x,y,F,s;
cin >> x
>> n;
F=1;
for (i=1;i<=n+2;i++)
F=F*i;
s=0;
for (i=1;i<=n;i++)
s=s+(F+i/3.);
y=3*x-2*s;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlerat e shfrytzuara gjat vizatimit

t rrugs n Fig.5.12, rezultati q shtypet n ekran do t duket:
Vlera e funksionit y=-89
Faktorieli brenda shums mund t mos ket vler konstante, prkatsisht t
mos varet nga vlera e variabls e cila i prcakton antart e seris q mblidhen.
Shembull

n
i
y = 3x 2 (i + 2)! +
3
i = 1
1
2
n
y = 3x 23! + + 4! + + ... + (n + 2)! +

3
3
3
Nga shprehja e dhn m sipr shihet se vlera e faktorielit nuk sht
konstante, por ajo ndryshon pr do i, gj q e imponon nevojn e llogaritjes s
ksaj vlere brenda unazs pr llogaritjen e shums. Meq n antarin e par i cili
merr pjes n mbledhje figuron 3!, vlera fillestare e faktorielit duhet t merret
2!=2 dhe pastaj t shumzohet me (i+2).
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,n
s=0
F=2
i=1
F=F(i+2)
i
s = s + F +
3
i=i+1
Po
i n
Jo
y=3x-2s
y
Fundi
Fig.5.13
c. Programi
Fig.5.14
70 Algoritmet
// Programi Prg5_13
#include <iostream>
int main()
{
int n,i;
double x,y,F,s;
cin >> x
>> n;
s=0;
F=2;
for (i=1;i<=n;i++)
{
F=F*(i+2);
s=s+(F+i/3.);
}
y=3*x-2*s;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, p.sh. pr vlerat hyrse t shfrytzuara

gjat vizatimit t rrugs s kaluar, rezultati q shtypet n ekran sht:
Vlera e funksionit y=-53
Gjetja e ligjshmris pr ta fituar vlern aktuale t faktorielit, duke
shfrytzuar vlern paraprake t tij, n rast t prgjithshm e komplikon punn e
shkruarjes s programit pr llogaritjen e vlers s faktorielit. M thjesht sht
nse brenda unazs s shums do vler e faktorielit llogaritet prej fillimit, pa
menduar aspak se a mund t thjeshtohet llogaritja, nse shfrytzohet vlera e
faktorielit e cila sht llogaritur paraprakisht.
Shembull

y =
n
x
3 [(2i + 1)! x]
2
i =1

x
y =
3
2
{ [(2 1
+ 1)! - x
+ [(2 2 + 1)! - x
+ ... + [(2 n + 1)! - x
]}
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,n
s=0
i=1
F=(2i+1)!
F=1
j=1
F=Fj
j=j+1
Po
j(2i+1)
Jo
s=s+[F-x]
i=i+1
Po
i n
Jo
x
y = 3s
2
y
Fundi
Fig.5.15
Nse vizatohet rruga e kaluar n kt rast, numri i vijave te pjesa e bllokdiagramit pr llogaritjen e faktorielit do t jet i madh, sepse llogaritja prsritet
prej fillimit pr do vler t variabls i.
b. Programi
72 Algoritmet
// Programi Prg5_15
#include <iostream>
int main()
{
int n,i,j;
double x,y,s,F;
cin >> x
>> n;
s=0;
for (i=1;i<=n;i++)
{
F=1;
for (j=1;j<=2*i+1;j++)
F=F*j;
s=s+(F-x);
}
y=x/2-3*s;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse x=3 dhe n=2, rezultati q

shtypet n ekran duket:
Vlera e funksionit y=-358.5
Plotsisht njlloj rrjedh llogaritja e faktorielve, kur ata figurojn brenda
antarve t serive pr t cilt gjenden prodhimet.
Gjat llogaritjes s faktorielit ift ose tek, kur ata figurojn nn shenjn e
shums ose t prodhimit, duhet pasur kujdes t veant.
Shembull

n +1
y = 3x + 4 [(2i + 1)!! + i]
i =1

y = 3x + 4{ [3!! + 1] + [5!! + 2] + ... + [2(n + 1)!! + (n + 1)] }
a. Bllok-diagrami

Fillimi
x,n
s=0
i=1
F=1
j=3
F=Fj
s=s+[F+i]
j=j+1
i=i+1
Po
i(n+1)
Jo
y=3x+4s
y
Fundi
Fig.5.16
c. Programi
// Programi Prg5_16
#include <iostream>
int main()
{
Fig.5.17
74 Algoritmet
int n,i,j;
double x,y,s,F;
cin >> x
>> n;
s=0;
i=1;
F=1;
j=3;
do
{
F=F*j;
s=s+(F+i);
j=j+2;
i=i+1;
}
while (i<=n+1);
y=3*x+4*s;
cout << "Vlera e llogaritur y="
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Rezultati q do t shtypet n ekran, nse ekzekutohet programi i dhn pr

vlerat e variablave hyrse, t cilat jan marr gjat vizatimit t rrugs s kaluar n
Fig.5.17, sht:
Vlera e llogaritur y=522
N nj shprehje t funksionit mund t ndodh t nevojitet llogaritja
alternative e faktorielit ift dhe tek.
Shembull

n
x
g = 2a + 3 i!! +
2
i =1
nse jan dhn vlerat e variablave a, x dhe n.
x
x
g = 2a + 3 1!! + + 2!! + + ... +

2
2
a. Bllok-diagrami
n!! + 2
b. Rruga - pr a=5, x=2 dhe n=4
Fillimi
a,x,n
s=0
i=1
F=1
j=i
F=Fj
j=j-2
Po
j > 1
Jo
x
s = s + F +
2
i=i+1
Po
i n
Jo
y=2a+3s
y
Fundi
Fig.5.18
Fig.5.19
76 Algoritmet
c. Programi
// Programi Prg5_18
#include <iostream>
int main()
{
int n,i,j;
double a,x,y,s,F;
cout << "Vlerat e variablave a, x dhe n: ";
cin >> a
>> x
>> n;
s=0;
for (i=1;i<=n;i++)
{
F=1;
j=i;
do
{
F=F*j;
j=j-2;
}
while (j>1);
s=s+(F+x/2);
}
y=2*a+3*s;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit pr vlerat e variablave hyrse, t cilat jan

shfrytzuar gjat vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.5.19, n ekran fitohet:
Rezultati y=64
Detyra

a.
y =
n +2
3x
i
+ 4 (2i + 3)! +
a
b
i = 2
b.
(n + 1)!
a
m
3 (2i + 1)!! +
g = i =1
i
(2n)!!
pr x < (a + b)
pr x = (a + b)
pr x > (a + b)
nse jan dhn vlerat e variablave a, b, x, m dhe n.
N shprehjet e funksioneve njkohsisht mund t paraqiten shuma,

prodhime dhe faktoriele, t cilat llogariten duke u mbshtetur n algoritmet
elementare prkatse.
Shembull

m 1
z = 3 [k + a]2 4
k =1
(m + 1)!
+ 3 +
2
x + 2
i=2
2m
(ift)
nse jan dhn vlerat e variablave x, a dhe m.
z = 3
{ [1 + a]2 + [2 + a]2 + ... + [(m + 1) + a]2 }
2m
4
+ 3
4 + 3 + 3 ...
2
2
2
1 2 3 ... (m + 1)
+
x + 2
78 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr x=3, a=0.5 dhe m=3
Fillimi
x,a,n
s=
m -1
[k + a]2
k=1
s=0
k=1
s=s+[k+a]2
k=k+1
Po
k(m-1)
Jo
p=1
i=2
p = p + 3
2
p=
2m i
+ 3
2
i=2
(ift)
i=i+2
Po
i 2m
Jo
A
F=1
i=1
F=(n+1)!
F=Fi
i=i+1
Po
i(m+1)
Jo
z = 3 s 4 p +
F
x+2
z
Fundi
Fig.5.20
c. Programi
// Programi Prg5_20
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
const double x=3,a=0.5;
const int m=3;
int i,k;
double s,p,F,z;
s=0;
for (k=1;k<=m-1;k++)
s=s+pow(k+a,2);
p=1;
i=2;
do
{
p=p*(i/2.+3);
Fig.5.21
80 Algoritmet
i=i+2;
}
while (i<=2*m);
F=1;
for (i=1;i<=m+1;i++)
F=F*i;
z=3*s-4*p+F/(x+2);
cout << "Rezultati z="
<< z
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse t deklaruara si konstante,

rezultati q shtypet n ekran sht:
Rezultati z=-449.7
Detyra
T llogariten vlerat numerike t funksioneve:

a.
f =
n +1
x
+ 2 [(2i)!! + 3] [(n + 2)!] 2
3
i =1
(i 3)
b.
n
(n + 1)! + 3 [k + 1]
k =1
(tek)
(2n + 1)!! + 2a - b
g =
(2n)!! + x
pr (a + x) < b
pr (a + x) = b
pr (x + a) > b
nse jan dhn vlerat e variablave a, b, x dhe n.
Faktorieli brenda prodhimit

Faktorielt mund t paraqiten edhe brenda antarve t serive pr t cilat
krkohet prodhimi. Gjat prpilimit t algoritmeve prkatse, n kto raste
shfrytzohen procedura plotsisht t njjta si edhe te shumat.
Shembull

i
(i + 1)! + 3
i =1
n
y = 3x + 2
(i 2,3)
y = 3x + 2
1
4
2! + 3 5! + 3 ...
n + 1
(n + 1)! +
3
82 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,n
p=1
i=1
Po
i=2
Jo
i=3
Jo
F=1
j=1
F=Fj
j=j+1
Po
j(i+1)
Jo
i
p = p F +
3
i=i+1
Po
i n
Jo
y=3x+2p
y
Fundi
Fig.5.22
Po
Fig.5.23
84 Algoritmet
c. Programi
// Programi Prg5_22
#include <iostream>
int main()
{
int n,i,j;
double x,y,p,F;
cin >> x
>> n;
p=1;
for (i=1;i<=n;i++)
if ((i==2) || (i==3))
{
}
else
{
F=1;
for (j=1;j<=i+1;j++)
F=F*j;
p=p*(F+i/3.);
}
y=3*x+2*p;
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse t shfrytzuara gjat vizatimit t

rrugs s kaluar, n ekran do t fitohet rezultati:
Vlera e llogaritur y=572.222
Detyra

a.
f =
m
x
x
3 k!! +
2
2
k =1
b.
m +1 i
3x + 2 + 3
2
i =1
g =
2
m
x
ax
e
3
(2j
3)!
+
+

a
j= 2
(ift)
pr x a
pr x = a
c.
h =
m +2 i
1
2 m 2
a
+ 4i
(j!)
3
3 j= 1
j
i =1 3
(i 3,5)
nse jan dhn vlerat e variablave x, a dhe m.
Vektort
90
Matricat 134
Fushat tridimensionale 217
88 Algoritmet
Matematika
Kimia
Fizika
Biologjia
Programimi
Edukata
fizike
Agroni
Ardiani
Arianisa
Arta
Besa
2
Gjuha e huaj
1
2
3
4
5
Emri
1
Gjuha amtare
Numri rendor
Grumbulli i numrave t vendosur n nj hapsir n baz t parimeve t

caktuara, quhet fush numerike. Kur pozicionet e numrave n hapsirn e fushs
numerike prcaktohen nga nj madhsi, pr fushn thuhet se sht njdimensionale
dhe quhet vektor. Nse pr prcaktimin e pozicioneve t numrave prdoren dy
madhsi, fusha numerike sht dydimensionale dhe quhet matric. Kurse, kur pozita
e numrave n fush prcaktohet prmes m shum madhsive, pr fushn thuhet
se sht shumdimensionale.
Pr t'i kuptuar m mir fushat numerike, do ta marrim si shembull
grumbullin e notave t 5 nxnsve t par, n regjistrin e notave t nj klase, i
cili sht dhn n Fig.6.1.
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
5
4
5
5
4
5
4
5
5
4
5
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
Fig.6.1 Notat e nxnsve t nj klase

Ktu, grumbulli i notave t nj nxnsi sht fush njdimensionale dhe e
paraqet vektorin e notave t tij. Kshtu, p.sh., vektori i notave t Ardianit sht:
A =
Notat n kt vektor nuk jan shnuar arbitrarisht, sepse do pozicioni n te i

prgjigjet nota e nj lnde t caktuar.
Fushat numerike 89
Grumbulli i notave t nxnsve, t cilat jan shnuar n tabeln e dhn n
Fig.6.1:
B =
paraqet fush dydimensionale dhe e formon matricn e notave t tyre.

Nga shembulli i dhn m sipr shihet se te vektort e notave t nxnsve,
notat shnohen n baz t lndve, prkatsisht numrave rendor t tyre. Kurse,
te matrica e notave t nxnsve, vendosja e notave n fushat e veanta bhet n
baz t nxnsve dhe lndve, ose numrave rendor t tyre.
N rastin e prgjithshm, kur kemi t bjm me m-nxns dhe n-lnd,
vektori i notave t nxnsit mund t paraqitet kshtu:
1
A = a1
...
a2 ... an
ose shkurt A(n), ku a1, a2, ..., an jan antart e vektorit. Matrica e notave t
nxnsve sht:
j=1
...
i=1 b11 b12 ... b1n

2
b21 b22 ... b2n
B = ... ... ... ... ...

m
bm1 bm2 ... bmn
dhe shkurt shnohet B(m,n), ku b11, b12, ..., bm1, bm2,..., bmm jan antart e
matrics.
Numrat t cilt i shoqrojn antart e vektorit, ose t matrics, quhen
indekse. Kshtu, p.sh., indeksi i nots s matematiks te vektort e notave t
nxnsve sht 3, kurse antari i ktij vektori pr notn e Arts sht a3=5.
Te matrica, p.sh., antari b53=4 i prgjigjet nots s Bess nga lnda e
matematiks.
90 Algoritmet
Vektort
Mbushja e vektorve me vlera numerike, prkatsisht operimi me vlerat e
antarve t veant t tyre bhet duke i shfrytzuar indekset prkats.
Prcaktimi i vektorve
Vlerat numerike t antarve t vektorve kompjuterit mund t'i jepen prmes
leximit si numra t gatshm, ose ato mund t llogariten n baz t ligjshmris s
dhn.
Shembull
Formimi i vektorit A(n), duke i llogaritur antart ai t tij

kshtu:
ai=3i+1
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr n=5
Fillimi
n
i=1
ai=3i+1
i,ai
i=i+1
Po
i n
Jo
Fundi
Fig.6.2
Fig.6.3
N gjuhn C++ indekset e antarve t vektorve dhe matricave fillojn

me vlern 0. Pr kt arsye, n pjesn vijuese, gjat shkruarjes s programeve,
indekset fillestare dhe kufijt e tyre do t zvoglohen pr nj, krahasuar me vlerat
prkatse n bllok-diagrame.
Fushat numerike 91
c. Programi
// Programi Prg6_2
#include <iostream>
int main()
{
int const n=5;
int i,A[n];
for (i=0;i<n;i++)
{
A[i]=3*i+1;
cout << "A["
<< i
<< "]="
<< A[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, antart e vektorit do t shtypen n ekran

kshtu:
A[0]=1
A[1]=4
A[2]=7
A[3]=10
A[4]=13
Antart e vektorit mund edhe t llogariten, duke shfrytzuar shprehje t
fardoshme.
Shembull
Formimi i vektorit A(n), duke llogaritur antart ai t tij

kshtu:
ai =
i
x
+ 3 (j + 2i)
3
j= 1
a. Bllok-diagrami
92 Algoritmet
Fillimi
n,x
i=1
s=0
j=1
s=s+(j+2i)
j=j+1
Po
j i
Jo
a =
i
x
+ 3s
2
i,ai
i=i+1
Po
i n
Jo
Fundi
Fig.6.4
Fig.6.5
Vlerat e llogaritura gjat rrugs s kaluar:

1
+ 3
2
1
a2 =
+ 3
2
1
a3 =
+ 3
2
a1 =
c. Programi
{ [1
+ 2 1] }
{ [1
+ 2 2] + [2 + 2 2] }
{ [1
+ 2 3] + [2 + 2 3] + [3 + 2 3] }
Fushat numerike 93
// Programi Prg6_4
#include <iostream>
int main()
{
int const n=3,
x=1;
int i,j;
double s,A[n];
for (i=0;i<n;i++)
{
s=0;
for (j=1;j<=i;j++)
s=s+(j+2*i);
A[i]=x/2.+3*s;
cout << "A["
<< i
<< "]="
<< A[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, rezultati q shtypet n ekran sht:

A[0]=0.5
A[1]=9.5
A[2]=33.5
Vektort mund t formohen edhe duke shfrytzuar antart e vektorve t
tjer.
Shembull
Formimi i vektorit B(n), duke shfrytzuar vlerat e antarve

t vektorit t dhn A(n), n baz t ligjshmris:
bi = i + 2ai2 1
94 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
-2
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
i=1
bi=i+2ai2-1
i,bi
i=i+1
Po
i n
Jo
Fundi
Fig.6.6
Fig.6.7
N bllok-diagram, me (ai,i=1,n) shnohet shkurt vargu i antarve t

vektorit, prkatsisht a1, a2, ... , an.
c. Programi
// Programi Prg6_6
#include <iostream>
int main()
{
int const n=4;
int i,A[n]={3,5,-2,8},B[n];
for (i=0;i<n;i++)
{
B[i]=i+2*(A[i]*A[i])-1;
cout << "B["
<< i
<< "]="
<< B[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Fushat numerike 95
Pas ekzekutimit t programit, antart e vektorit t formuar do t shtypen n
ekran kshtu:
B[0]=17
B[1]=50
B[2]=9
B[3]=130
Vektort mund t formohen edhe duke shfrytzuar vlerat numerike t
antarve t disa vektorve njkohsisht.
Shembull
Formimi i vektorit G(k), duke shfrytzuar vlerat e antarve

t vektorve A(n) dhe B(m), kshtu:
G =
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,(ai,i=1,n),(bi,i=1,m)
i=1
Po
i m
gi=bi
Jo
gi=ai-m
i,gi
i=i+1
Po
i(m+n)
Jo
Fundi
Fig.6.8
96 Algoritmet
b. Rruga
A =
-3
B =
-2
Fig.6.9
c. Programi
// Programi Prg6_8
#include <iostream>
int main()
{
int const m=3,n=2;
int A[n]={9,-3},
B[m]={6,-2,8},
i,G[m+n];
for (i=0;i<m+n;i++)
{
if (i<m)
G[i]=B[i];
Fushat numerike 97
else
G[i]=A[i-m];
cout << "G["
<< i
<< "]="
<< G[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Antart e vektorit t formuar G, pas ekzekutimit t programit t dhn, n

ekran do t shtypen kshtu:
G[0]=6
G[1]=-2
G[2]=8
G[3]=9
G[4]=-3
Operacionet aritmetikore
N praktik shpesh her kryhen operacione t ndryshme aritmetikore mbi
antart e nj vektori, si dhe mes antarve t dy ose m shum vektorve.
Shembull
Formimi i vektorit B(n), nga antart prkats t vektorit t

dhn A(n), duke shumzuar antarve negativ me vlerat e
indekseve t tyre, kurse antart pozitiv - me vlern e
konstantes s dhn x.
98 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,n,(ai,i=1,n)
i=1
Po
ai < 0
bi=iai
Jo
bi=xai
i,bi
i=i+1
Po
i n
Jo
Fundi
Fig.6.10
b. Rruga e kaluar - pr x=2 dhe
A =
Fig.6.11
-3
-2
Fushat numerike 99
Vlerat q llogariten gjat rrugs s kaluar jan:
b1 = x a1
b2 = x a2
b3 = 3 a3
b4 = x a4
b5 = 5 a5
c. Programi
// Programi Prg6_10
#include <iostream>
int main()
{
int const x=2,n=5;
int A[n]={6,9,-3,4,-2},i,B[n];
for (i=0;i<n;i++)
{
if (A[i]<0)
B[i]=i*A[i];
else
B[i]=x*A[i];
cout << "B["
<< i
<< "]="
<< B[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet, vlerat e vektorit B t cilat shtypen n

ekran, jan:
B[0]=12
B[1]=18
B[2]=-6
B[3]=8
B[4]=-8
Vlerat e antarve t vektorit mund t prcaktohen edhe prmes llogaritjeve
t ndryshme m komplekse.
Shembull
Formimi i vektorit Z(m), nga antart e vektorit t dhn
100 Algoritmet
F(m), duke ua shtuar antarve t veant vlerat e shumave:
fi + i
zi = i
fj2
j= 1
pr i 3
pr i < 3
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,(fi,i=1,m)
i=1
Po
Jo
i < 3
s=0
j=1
s=s+fj2
j=j+1
Po
j i
Jo
zi=s
zi=fi+i
i,zi
i=i+1
Po
i m
Jo
Fundi
Fig.6.12
Fushat numerike 101

b. Rruga - pr m=5 dhe F=
-1
Fig.6.13
-4
102 Algoritmet
Gjat rrugs s kaluar n Fig.6.13 antart e vektorit Z(n) llogariten kshtu:
z1 = f12
z2
z3
z4
z5
=
=
=
=
f12
f3
f4
f5
+ f22
+ 3
+ 4
+ 5
c. Programi
// Programi Prg6_12
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;
int F[m]={3,2,-1,6,-4},i,j,s,Z[m];
for (i=0;i<m;i++)
{
if (i<2)
{
s=0;
for (j=0;j<=i;j++)
s=s+F[j]*F[j];
Z[i]=s;
}
else
Z[i]=F[i]+i;
cout << "Z["
<< i
<< "]="
<< Z[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Vektori Z, q formohet pas ekzekutimit t programit, pr vlerat e vektorit F

t cilat jan shfrytzuar gjat rrugs s kaluar n Fig.6.13, sht:
Z[1]=9
Z[2]=13
Z[3]=1
Z[4]=9
Z[5]=0
Fushat numerike 103

Operacionet aritmetikore mund t zbatohen edhe mbi antart e m shum
vektorve njkohsisht.
Shembull
Formimi i vektorit G(m), duke shumzuar katrort e

antarve prkats t vektorit A(m) me vlerat absolute t
antarve me indeks t njjt t vektorit B(m). Njkohsisht,
antart e vektorit G(m), t cilt jan m t mdhenj se
numri i dhn x, duhet t pjestohen me indeksin prkats.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,m,(ai,i=1,m),(bi,i=1,m)
i=1
gi=ai2|bi|
Po
gi > x
Jo
i,gi
i=i+1
Po
i m
Jo
Fundi
Fig.6.14
gi=gi/i
104 Algoritmet
b. Rruga - pr x=20 dhe A=
-1
B = 2
-3
-4
Fig.6.15
c. Programi
// Programi Prg6_14
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const x=20,m=4;
int A[m]={-1,7,5,2},
B[m]={2,-3,8,4},i;
double G[m];
for (i=0;i<m;i++)
Fushat numerike 105
{
G[i]=A[i]*A[i]*abs(B[i]);
if (G[i]>x)
G[i]=G[i]/i;
cout << "G["
<< i
<< "]="
<< G[i]
<< "\n";
}
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn pr vlerat e shfrytzuara gjat vizatimit

t rrugs n Fig.6.15, vlerat e antarve t vektorit G, t cilat shtypen n ekran,
jan:
G[0]=2
G[1]=147
G[2]=100
G[3]=16
Shuma dhe prodhimi

Gjat llogaritjeve t ndryshme praktike, shpesh her shfrytzohet, p.sh.,
shuma, ose prodhimi, ose shuma e katrorve, ose shuma e kubeve, prkatsisht
shum kombinime t tjera t mbledhjes, t zbritjes, t shumzimit dhe t
pjestimit t antarve t vektorve.
Shembull
Mbledhja e antarve pozitiv dhe e katrorve t antarve

negativ t vektorit t dhn A(n).
106 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
s=0
i=1
Po
ai < 0
s=s+ai2
s=s+ai
i=i+1
Po
Jo
i n
Jo
s
Fundi
Fig.6.16
Fushat numerike 107

b. Rruga - pr A =
-2
-3
Fig.6.17
Shuma e cila llogaritet gjat rrugs s kaluar sht:
s = 7 + (-2)2 + 4 + 6 + (-3) 2
c. Programi
// Programi Prg6_16
#include <iostream>
int main()
{
int const n=5;
int A[n]={7,-2,4,6,-3},i,s;
s=0;
for (i=0;i<n;i++)
108 Algoritmet
{
if (A[i]<0)
s=s+A[i]*A[i];
else
s=s+A[i];
}
cout << "Shuma e krkuar s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, si rezultat n ekran do t shtypet vlera:

Shuma e krkuar s=30
Ngjashm, vlerat e antarve t vektorve mund t shfrytzohen pr gjetjen e
prodhimeve t ndryshme.
Shembull
Prodhimi i antarve t vektorit A(n) t cilt kan vler

absolute m t madhe se 5 dhe m t vogl se 12, duke
shtypur antart q nuk marrin pjes n prodhim si dhe
indekset e tyre.
Fushat numerike 109
b. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr A =
19
-2 10
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
p=1
i=1
Jo
ai > 5
Po
Jo
ai < 12
Po
p=pai
i,ai
i=i+1
Po
i n
Jo
p
Fundi
Fig.6.18
Fig.6.19

Vlera fillestare
p = 1 7 8 10
Njkohsisht, shtypen edhe indekset dhe vlerat e antarve t cilt jan jasht
kufijve t dhn:
2
19
4
-2
110 Algoritmet
c. Programi
// Programi Prg6_18
#include <iostream>
int main()
{
int const n=5;
char t[20]="--------------";
int A[n]={7,19,8,-2,10},i,p;
p=1;
cout << " i
A[i]"
<< "\n"
<< t
<< "\n";
for (i=0;i<n;i++)
{
if ((A[i]>5) && (A[i]<12))
p=p*A[i];
else
cout << " "
<< i
<< "
"
<< A[i]
<< "\n";
}
cout << t
<< "\n"
<< "Prodhimi p="
<< p
<< "\n";
return 0;
}
Pr vlerat e shfrytzuara gjat rrugs s kaluar n Fig.6.19, si rezultat n ekran

shtypet:
i
A[i]
-------------1
19
3
-2
-------------Prodhimi p=560
Antart e vektorve mund t shfrytzohen edhe brenda shprehjeve t

ndryshme pr llogaritjen e shumave ose t prodhimeve, prmes indekseve
prkatse.
Fushat numerike 111
Shembull
Llogaritja e vlers s shprehjes:

n
3x + 4 ( ai + 2)
i =1
y =
e2x 2 n a2 x
i
i=2
(ift)
pr x < 0.55
pr x 0.55
ku me ai nnkuptohen antart e vektorit t dhn A(n).
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(ai,i=1,n),x
Po
Po
x < 0.55
Jo
p=1
s=0
i=1
i=2
p=p(|ai|+2)
s=s+(ai2-x)
i=i+1
i=i+2
Po
i n
Jo
i n
Jo
y=e2x-2s
y=3x+4p
y
Fundi
Fig.6.20
112 Algoritmet
b. Rruga - pr x = 0.2 dhe A=
-9
Fig.6.21
c. Programi
// Programi Prg6_20
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const n=3;
int A[n]={6,4,-9},i;
double s,p,x,y;
cout << "Vlera e variabls x=";
cin >> x;
Fushat numerike 113

if (x<0.55)
{
p=1;
for (i=0;i<n;i++)
p=p*(abs(A[i])+2);
y=3*x+4*p;
}
else
{
s=0;
i=2;
do
{
s=s+A[i]*A[i]-x);
i=i+2;
}
while (i<=n);
y=exp(2*x)-2*s;
}
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran, pr vlerat numerike q jan shfrytzuar gjat

vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.21, sht:
Vlera e llogaritur y=2112.6
Numrimi i antarve t caktuar

Pr t'i numruar antart e caktuar brenda vektorit, t gjith antart e tij
duhet t krahasohen me kushtet e prcaktuara pr numrim.
Shembull
Numri n i antarve me vler numerike negative, n vektorin

e dhn A(m).
Ktu, vlera fillestare e numratorit n duhet t merret zero. Pastaj, sa her q

gjendet ndonj antar me vler numerike negative, vlera e numratorit n rritet
pr nj, kurse pr antart e tjer kjo madhsi nuk ndryshohet.
114 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
-2
Fillimi
m,(ai,i=1,m)
n=0
i=1
ai < 0
Po
Jo
n=n+1
i=i+1
Po
i m
Jo
n
Fundi
Fig.6.22
c. Programi
// Programi Prg6_22
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;
int A[m]={3,-2,7,-4,5},i,n;
n=0;
for (i=0;i<m;i++)
if (A[i]<0)
n=n+1;
cout << "Antar negativ n="
<< n
<< "\n";
return 0;
}
Fig.6.23
-4
Fushat numerike 115

Rezultati q shtypet n ekran, pr vlerat e shfrytzuara gjat vizatimit t
bllok-diagramit n Fig.6.23, pas ekzekutimit t programit t dhn, sht:
Antar negativ n=2
gj q shihet edhe nga rruga e vizatuar, kur npr bllokun n t cilin rritet
numratori n kalohet vetm dy her.
Numrimi mund t bhet edhe duke shtruar m shum kushte njkohsisht.
Shembull
Numrimi k i antarve negativ t vektorit F(m), por t

cilt pr nga vlera absolute jan m t mdhenj se numri
pozitiv x.
b. Rruga - pr x=3 dhe A=
a. Bllok-diagrami
-7
Fillimi
x,m,(fi,i=1,m)
k=0
i=1
Jo
fi<0
Po
Jo
|fi|>x
Po
k=k+1
i=i+1
Po
i m
Jo
k
Fundi
Fig.6.24
c. Programi
Fig.6.25
-5 -1
116 Algoritmet
// Programi Prg6_24
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const m=5,x=3;
int F[m]={-7,4,-5,-1,6},i,k;
k=0;
for (i=0;i<m;i++)
if ((F[i]<0) && (abs(F[i])>x))
k=k+1;
cout << "Numri i krkuar k="
<< k
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, pr vlerat hyrse t shfrytzuara gjat

vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.25, si rezultat n ekran shtypet:
Numri i krkuar k=2
meq vetm dy vlera numerike i plotsojn dy kushtet e shtruara (-7 dhe -5).
Bllok-diagrami mund t prpilohet edhe ashtu q brenda tij njkohsisht t
bhen disa numrime.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Numri p i antarve pozitiv dhe numri n i antarve

negativ brenda vektorit A(m).
b. Rruga - pr A=
-3
-7
Fushat numerike 117

Fillimi
m,(ai,i=1,m)
p=0
n=0
i=1
Po
ai < 0
n=n+1
Jo
p=p+1
i=i+1
Po
i m
Jo
n,p
Fundi
Fig.6.26
c. Programi
// Programi Prg6_26
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;int A[m]={2,-3,-7,4,1},i,p,n;
p=0;n=0;
for (i=0;i<m;i++)
if (A[i]<0)
n=n+1;
else
p=p+1;
cout << "Antar pozitiv p="
<< p
<< "\n";
cout << "Antar negativ n="
<< n
<< "\n";
return 0;
Fig.6.27
118 Algoritmet
}
Pr vlerat e shfrytzuara gjat vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.27, pas
ekzekutimit t programit, si rezultat shtypet:
Antar pozitiv p=3

Antar negativ n=2
Gjat procedurs s numrimit t antarve t vektorit mund t krkohet q
njkohsisht t shtypen antart q i plotsojn, ose antart q nuk i plotsojn kushtet
e numrimit.
Shembull
Numri k i antarve t vektorit A(n) me vlera absolute

mes vlerave 3 dhe 8, duke shtypur njkohsisht antart me
vlera jasht ktij diapazoni, si dhe indekset prkatse.
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
k=0
i=1
Jo
ai>3
Po
Jo
ai<8
Po
k=k+1
i,ai
i=i+1
Po
i n
Jo
k
Fundi
Fig.6.28
c. Programi
// Programi Prg6_28
Fig.6.29
-7
Fushat numerike 119

#include <iostream>
int main()
{
int const n=5;int A[n]={5,2,4,9,-7},i,k;
k=0;
for (i=0;i<n;i++)
{
if ((A[i]>3) && (A[i]<8))
k=k+1;
else
cout << "i="
<< i
<< " A["
<< i
<< "]="
<< A[i]
<< "\n";
}
cout << "Numri i krkuar k="
<< k
<< "\n";
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn pr vlerat hyrse t shfrytzuara gjat

vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.29, n ekran do t shtypen s pari indekset
dhe vlerat e antarve t cilt nuk i plotsojn kushtet:
i=1 A[1]=2
i=3 A[3]=9
i=4 A[4]=-7
dhe pastaj edhe numri i antarve q i plotsojn kushtet:
Numri i krkuar k=2
Detyra
T gjendet:
a. sa antar t vektorit t dhn Y(n), prnga vlera
absolute jan numra m t mdhenj se numri pozitiv x;
b. numri i antarve n vektorin e dhn T(m), t cilt jan
m t mdhenj se x e m t vegjl se y, ku x>y.
120 Algoritmet
Gjetja e antarve t caktuar

Shpeshher, gjat zgjidhjes s problemeve t ndryshme me kompjuter,
nevojiten vlera t caktuara brenda fushave numerike, si sht, p.sh., antari me
vler numerike minimale, ose antari me vler numerike maksimale. Procesi i
gjetjes s tyre fillon me prvetsimin e vlers fillestare t nj variable ndihmse,
tek e cila do t ruhet vlera e krkuar. Si vler fillestare e variabls ndihmse
merret kryesisht antari i par n vektor, ose vlera e saj formohet nga ky antar i
vektorit. Pastaj, krahasohen me vlern e variabls ndihmse t gjith antart e
tjer t vektorit. Sa her q gjat krahasimit vlera e antarit t vektorit, e cila
krahasohet, sht m e afrt me vlern e krkuar, ajo vler ruhet te variabla
ndihmse. N fund, pasi t krahasohen t gjith antart e vektorit, variabla
ndihmse e prmban vlern e krkuar.
Shembull
Gjetja e vlers maksimale x n vektorin e dhn A(n).
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
Fillimi
m,(ai,i=1,m)
x=a1
i=2
x ai
Jo
x=ai
Po
i=i+1
Po
i m
Jo
x
Fundi
Fig.6.30
Fig.6.31
Fushat numerike 121

c. Testimi pr A=
Hapi Blloku
1
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
3
4
5
6
7
8
5
7
8
5
6
7
8
9
17
10
Urdhri
Fillimi
Lexo: m
(ai ,i=1,m)
x=a1
i=2
Pyet: xai
x=ai
i=i+1
Pyet:im
Pyet: xai
i=i+1
Pyet:im
Pyet: xai
x=ai
i=i+1
Pyet:im
Shtyp:x
Fundi
Vlerat numerike
merren
Rezultati
Fillimi i
algoritmit
prej njsis
m=4, a1 =3, a2 =7,
hyrse
a3 =7, a4 =9
x=3
a1 2
i=2
Jo
x3, i4, ai 2
X=7
i4, ai 2
i=2+1=3
i4,
Po
i7, m2
Po
x6, i7, ai 2
i=3+1=4
i7,
Po
i10, m2
x6, i10, ai 2 Jo
x=9
i10, ai 2
i=4+1=5
i10,
Jo
i14, m2
Shtypet numri 9
x13
Fundi i
algoritmit
-
Fig.6.32
d. Programi
// Programi Prg6_30
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4;
int A[m]={3,7,5,9},i,x;
x=A[0];
for (i=1;i<m;i++)
{
if (x>=A[i])
{
}
else
122 Algoritmet
x=A[i];
}
cout << "Numri m i madh x="
<< x
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, pr vlerat hyrse t shfrytzuara pr testimin e

bllok-diagramit, rezultati q shtypet n ekran sht:
Numri m i madh x=9
Gjat gjetjes s vlers s caktuar, si vler fillestare mund t merret edhe
antari i fundit n vektor.
Shembull
Gjetja e antarit me vler numerike m t vogl v pr nga

vlera absolute, n vektorin e dhn G(n).
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
-7
Fillimi
n,(gi,i=1,n)
v=|gn|
i=n-1
v |gi|
Jo
v=|gi|
Po
i=i-1
Po
i > 0
Jo
v
Fundi
Fig.6.33
Fig.6.34
-6
-8
Fushat numerike 123

c. Programi
// Programi Prg6_33
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const n=5;
int G[n]={-7,3,-6,4,-8},i,v;
v=abs(G[n-1]);
i=n-2;
do
{
if (v<=abs(G[i]))
{
}
else
v=abs(G[i]);
i--;
}
while (i>0);
cout << "Vlera m e vogl v="
<< v
<< "\n";
return 0;
}
Pr vlerat numerike t shfrytzuara gjat vizatimit t rrugs s kaluar n

bllok-diagramin e dhn n Fig.6.34, si rezultat shtypet:
Vlera m e vogl v=3
Si vler fillestare gjat gjetjes s antarit t caktuar n vektor mund t merret
edhe vlera e cilitdo antar brenda vektorit. Por, gjat ksaj duhet gjetur
ligjshmrin se si t bhet krahasimi i t gjitha vlerave t vektorit me vlern e
variabls ndihmse.
Prve vlers s antarit t caktuar, mund t krkohet edhe pozita e tij n
vektor, prkatsisht indeksi i tij.
Shembull
Gjetja e antarit me vler numerike m t madhe t pr nga

vlera absolute, si dhe pozita prkatse k n vektorin e dhn
Z(n).
124 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
-7
Fillimi
n,(zi,i=1,n)
t=|z1|
k=1
i=2
t < |zi|
Po
t=|zi|
Jo
k=i
i=i+1
Po
i n
Jo
k,t
Fundi
Fig.6.35
c. Programi
// Programi Prg6_35
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const n=5;
int Z[n]={4,-7,2,9,-5},i,t,k;
t=abs(Z[0]);
k=0;
for (i=1;i<n-1;i++)
Fig.6.36
-5
Fushat numerike 125

{
if (t<abs(Z[i]))
{
t=abs(Z[i]);
k=i;
}
}
cout << "Vlera m e madhe ... t="
<< t
<< "\n";
cout << "Indeksi ............ k="
<< k
<< "\n";
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlerat e antarve t vektorit Z t

shfrytzuara gjat vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.36, rezultati q shtypet n
ekran sht:
Vlera m e madhe ... t=9
Indeksi ............ k=3
Brenda nj vektori mund t gjendet edhe antari i caktuar nga grumbulli i
vlerave numerike t antarve t cilt plotsojn kushte t fiksuara paraprakisht.
Kshtu, p.sh., mund t gjendet antari m i madh (m i vogl) n grumbullin e
antarve pozitiv (negativ) t vektorit, duke i marr si vlera reale, ose si vlera
absolute etj.
Shembull
Gjetja e antarit me vler numerike m t madhe d pr nga

vlera absolute, n grumbullin e antarve negativ t vektorit
A(n).
126 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
i=1
Po
ai < 0
Jo
i=i+1
d=|ai|
k=i+1
Po
i n
Jo
ak<0
Jo
Po
Jo
d>|ak|
d=|ak|
Po
k=k+1
Po
k n
Jo
Mesazhi
Fundi
Fig.6.37
Pjesa X e bllok-diagramit t dhn n Fig.6.37 shfrytzohet pr prcaktimin e
vlers fillestare t variabls d, n t ciln si rezultat do ruhet vlera e krkuar e
vektorit. N kt pjes, variabls d i shoqrohet vlera e antarit negativ, i cili
gjendet n procesin e krkimit, q fillon prej antarit t par t vektorit.
N pjesn Y, pasi paraprakisht sht prcaktuar vlera fillestare e variabls d,
procedura e krahasimit dhe e gjetjes s vlers absolute m t madhe n
grumbullin e antarve negativ fillon prej antarit k=i+1, ku i sht indeksi i
antarit t par negativ n vektor, i cili fitohet n pjesn X t bllok-diagramit.
Fushat numerike 127

b. Rruga - pr
A =
-2
-7
Fig.6.38
c. Programi
// Programi Prg6_37
#include <iostream>
#nclude <cmath>
int main()
{
int const n=6;
int A[n]={3,-9,2,-6,7,-15},i,d,k;
i=0;
128 Algoritmet
do
{
if (A[i]<0)
goto Y;
i++;
}
while (i<n);
cout << "Nuk ka asnj vler negative"
<< "\n";
goto F;
Y:
d=abs(A[i]);
for (k=i+1;k<n;k++)
{
if (A[k]<0)
if (d>abs(A[k]))
{
}
else
d=abs(A[k]);
}
cout << "Vlera e gjetur d="
<< d
<< "\n";
F:
return 0;
}
Programi i dhn sht shkruar ashtu q pr nga struktura t'i ngjaj bllokdiagramit. Nse gjat krkimit n pjesn X nuk gjendet asnj antar negativ, sht
parapar q si rezultat t shtypet mesazhi prkats:
Nuk ka asnj vler negative
Pr vlerat e marra gjat vizatimit t rrugs s kaluar n Fig.6.38 rezultati q
Vlera e gjetur d=7
sepse, prej dy vlerave negative (-2 dhe -7), numri i dyt sht m i madh si
vler absolute.
Detyra
N vektorin e dhn F(n), t gjendet:
Fushat numerike 129
a. antari me vler numerike m t vogl v, si dhe indeksi

prkats k;
b. antari m i madh, n grupin e vlerave numerike, t cilat
sillen mes vlerave x dhe y, nse x<y.
Radhitja e antarve
Antart e vektorit t dhn A(n) mund t radhiten sipas madhsis, n
(n-1)-hapa, kshtu:
Hapi i par
(i=1)
Hapi i dyt
(i=2)
.............
Hapi i fundit (i=n-1)
a 1 krahasohet me a 2 ,a3 ,...,an

a 2 krahasohet me a 3 ,a4 ,...,an
...........
a n-1 krahasohet me a n .
N do hap t ndrmarr fiksohet vlera numerike e nj antari t vektorit, kurse

ngelin t pandryshuara vlerat numerike t antarve q jan fiksuar n hapat
paraprak. Gjat krahasimit t dy antarve, pr ndrrimin e vendeve t tyre
shfrytzohet nj variabl ndihmse, duke pasur parasysh radhn e cila sht
treguar n Fig.6.39, ku b sht variabla ndihmse, kurse ai dhe aj jan antart,
vlerat e t cilve i ndrrojn vendet mes vete.
2
ai
1
aj
3
Fig.6.39
Shembull
Radhitja sipas madhsis e vlerave numerike t antarve t

vektorit A(n), prej vlers m t vogl.
130 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
b. Rruga - pr
A=
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
i=1
j=i+1
aiaj
Jo
b=ai
Po
ai=aj
aj=b
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
i n-1
Jo
(ai,i=1,n)
Fundi
Fig.6.40
c. Programi
// Programi Prg6_40
#include <iostream>
int main()
{
int const n=4;
Fig.6.41
Fushat numerike 131

int A[n]={7,2,8,3},i,j,b;
for (i=0;i<n-1;i++)
for (j=i+1;j<n;j++)
{
if (A[i]<=A[j])
{
}
else
{
b=A[i];
A[i]=A[j];
A[j]=b;
}
}
cout << "A=[ ";
for (i=0;i<n;i++)
cout << A[i]
<< " ";
cout << "]"
<< "\n";
return 0;
}
Ktu, meq si shembull sht marr vektori me n=4 antar, radhitja do t

kryhet n 3-hapa. Vlerat e antarve t vektorit n fund t do hapi jan:
Hapi i par (i=0):
Hapi i dyt (i=1):
Hapi i tret (i=2):
2
2
2
7
3
3
8
8
7
3
7
8
Vlerat e fiksuara n fund t hapit t tret jan vlerat e radhitura t vektorit sipas
madhsive, prej m t voglit kah m i madhi, dhe rezultati q shtypet pas
ekzekutimit t programit sht:
A=[
Bllok-diagrami i dhn n Fig.6.40 gjegjsisht programi prkats, vlen edhe

nse vektori prmban vlera numerike negative.
Antart e vektorit mund t radhiten edhe n baz t vlerave absolute.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Radhitja sipas vlerave absolute t antarve t vektorit A(n),

prej vlers m t madhe.
b. Rruga - pr
A=
-7
-4
132 Algoritmet
Fillimi
n,(ai,i=1,n)
i=1
j=i+1
|ai||aj|
Jo
Po
b=ai
ai=aj
aj=b
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
i n-1
Jo
(ai,i=1,n)
Fundi
Fig.6.42
c. Programi
// Programi Prg6_42
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
Fig.6.43
Fushat numerike 133

int const n=4;
int A[n]={3,-7,5,-4},i,j,b;
for (i=0;i<n-1;i++)
for (j=i+1;j<n;j++)
{
if (abs(A[i])>=abs(A[j]))
{
}
else
{
b=A[i];
A[i]=A[j];
A[j]=b;
}
}
cout << "A=[ ";
for (i=0;i<n;i++)
cout << A[i]
<< " ";
cout << "]"
<< "\n";
return 0;
}
Si rezultat, pas ekzekutimit t programit t dhn n ekran, do t shtypet

vektori me vlerat e radhitura brenda tij, kshtu:
A=[
-7
-4
meq sht krkuar radhitja n baz t vlerave absolute.

Detyra
T radhiten sipas madhsis antart e vektorit t dhn

G(m):
a. prej m t madhit kah m i vogli;
b. si vlera absolute, prej m t voglit kah m i madhi.
134 Algoritmet
Matricat
Gjat puns me matrica, pr t'i shfrytzuar antart e vendosur n fushat e
veanta t tyre, prdoren indekset e rreshtave dhe t kolonave prkatse.
Prcaktimi i matricave
Vlerat e antarve t matricave kompjuterit mund t'i jepen si vlera t gatshme
hyrse, ose duke i llogaritur ato n baz t procedurs s dhn.
Shembull
Formimi i matrics A(m,n), duke i llogaritur antart aij t

saj kshtu:
aij
2i + 3j
= i + j
3i j2
pr i < j
pr i = j
pr i > j
nse dihen dimensionet e matrics.
Fushat numerike 135

a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n
i=1
j=1
<
aij=2i+3j
i <>- j
=
aij=i+j
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
a ,i=1,m
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.44
b. Rruga - pr m=2, n=3
>
aij=3i-j2
136 Algoritmet
Fig.6.45
c. Programi
// Programi Prg6_44
#include <iostream>
int main()
{
int const m=2,n=3;
int i,j,A[m][n];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i<j)
Fushat numerike 137

A[i][j]=2*i+3*j;
else
if (i==j)
A[i][j]=i+j;
else
A[i][j]=3*i-j*j;
cout << "Matrica e formuar"
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
cout << A[i][j]
<< " ";
cout << "\n";
}
return 0;
}

Matrica e formuar
0
3
6
3
2
8
Ligjshmrit pr llogaritjen e antarve t matricave, prkatsisht pr
formimin e tyre, mund t jen t ndryshme.
Shembull
Formimi i matrics R(m,n), duke llogaritur antart e saj

kshtu:
rij
a. Bllok-diagrami
i + j+ 1
3 (k + 2i 3j)
= k =1
(i + j)!
pr i < j
pr i j
138 Algoritmet
Fillimi
s=
i+j+1
m,n
k =1
i=1
(k + 2i 3j)
j=1
Po
Jo
F=(i+j)!
i < j
s=0
F=1
k=1
k=1
s=s+(k+2i-3j)
F=Fk
k=k+1
k=k+1
Po
Po
k i+j+1
Jo
rij=3s
k i+j
Jo
rij=F
j=j+1
j n
i=i+1
i n
r ,i=1,m
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.46
Fushat numerike 139

Ktu, nuk sht vizatuar edhe rruga q kalohet n bllok-diagram pr vlera t
caktuara t dimensioneve t matrics m dhe n, meq numri i tyre sht i madh,
gj q do t praktikohet edhe n shumicn e shembujve t pjess vijuese t librit.
b. Programi
// Programi Prg6_46
#include <iostream>
int main()
{
int const m=2,n=3;
int i,j,k,s,f,R[m][n];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i<j)
{
s=0;
for (k=1;k<=(i+j+1);k++)
s=s+(k+2*i-3*j);
R[i][j]=3*s;
}
else
{
f=1;
for (k=1;k<=(i+j);k++)
f=f*k;
R[i][j]=f;
}
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(5);
cout << R[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
140 Algoritmet
Nse ekzekutohet programi i dhn pr matricn me dimensione m=2 dhe

n=3, rezultati q shtypet n ekran sht:
Matrica e formuar
1
-9 -36
1
2 -18
Detyra
T formohet matrica katrore G(m,m), duke prcaktuar

elementet e saj kshtu:
a.
G =
j=1
...
i=1
...
-3
...
-3
-3
...
... ... ... ... ... ...

m
-3
-3
-3 ...
j=1
...
i=1
...
...
...
b.
G =
... ... ... ... ... ...

m
...
Matricat mund t formohen edhe duke shfrytzuar vlerat e antarve t

vektorve t dhn.
Fushat numerike 141

Shembull
Formimi i matrics katrore A(m,m), duke shfrytzuar

antart e vektorit t dhn D(m), kshtu:
j=1
A =
...
d1 +2 d1 +3 ... d1 +m
i=1
d1
d2 +8
d3 +8 d3 +8
d2
d2 +3 ... d2 +m
d3
... d3 +m
... ... ... ... ... ...

m
dm +8 dm +8 dm +8 ...
a. Bllok-diagrami
dm
Fillimi
m,(di,i=1,m)
i=1
j=1
<
aij=di+j
i <>- j
=
aij=di
j=j+1
Po
j m
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
a ,i=1,m
ij j=1,m
Fundi
Fig.6.47
>
aij=di+8
142 Algoritmet
Si shihet edhe nga bllok-diagrami, pr i<j duhet t mbushen antart mbi
diagonalen kryesore, kurse kur sht i>j kemi t bjm me antart nn
diagonalen kryesore.
b. Programi
// Programi Prg6_47
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;
int D[m]={3,-7,4,9,-2};
int i,j,A[m][m];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<m;j++)
if (i<j)
A[i][j]=D[i]+j;
else
if (i==j)
A[i][j]=D[i];
else
A[i][j]=D[i]+8;
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<m;j++)
{
cout.width(5);
cout << A[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn sht:

Matrica e formuar
3
4
5
6
7
1
-7
-5
-4
-3
12
12
4
7
8
17
17
17
9
13
6
6
6
6
-2
Me vlerat e antarve t vektorit, prve diagonales kryesore q u tregua n
shembullin e msiprm, mund t mbushet edhe nj rresht, ose nj kolon e
caktuar e matrics.
Fushat numerike 143

Shembull
Formimi i matrics G(m,m), duke i shfrytzzuar edhe

antart e vektorit B(m):
j=1
i=1 b1
G =
...
...
b2
...
b3
...
... ... ... ... ... ...

m
bm
...
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,(bi,i=1,m)
i=1
j=1
Po
Jo
j=1
gij=bj
gij=i
j=j+1
Po
j m
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
g ,i=1,m
ij j=1,m
Fundi
Fig.6.48
144 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_48
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;
int B[m]={9,2,-4,6,-5};
int i,j,G[m][m];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<m;j++)
if (j==0)
G[i][j]=B[i];
else
G[i][j]=i;
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<m;j++)
{
cout.width(5);
cout << G[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Nse programi i dhn ekzekutohet, si rezultat n ekran do t fitohet:

Matrica e formuar
9
0
0
2
1
1
-4
2
2
6
3
3
-5
4
4
0
1
2
3
4
0
1
2
3
4
Fushat numerike 145
Detyra
T formohet matrica katrore A(m,m), nse antart e

vektorit t dhn R(m) brenda matrics vendosen kshtu:
a.
b.
a.
j=1
i=1
...
b.
...
i=1
A = ...
j=1
-5
A = ...
kurse pjest e tjera t matrics mbushen me numrat e dhn.
Formimi i matricave mund t mbshtetet edhe n shfrytzimin e antarve t

matricave t tjera.
Shembull
Formimi i matrics Z, duke shfrytzuar antart e matrics

A(m,m), kshtu:
j=1
...
m+1
i=1
2
A
Z = ...
m
m+1
146 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i=1,m
m, aij,j=1,m
i=1
j=1
zij=aij
j=j+1
Po
j m
Jo
zi,m+1=4
i=i+1
Po
i m
Jo
j=1
zm+1,j=9
j=j+1
Po
j m
Jo
zm+1,m+1=0
z ,i=1,m +1
ij j=1,m +1
Fundi
Fig.6.49
Fushat numerike 147

b. Programi
// Programi Prg6_49
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4;
int A[m][m]={ {3,5,-4,2},
{6,9,-2,8},
{1,-3,7,4},
{2,0,-5,3}
};
int i,j,Z[m+1][m+1];
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<m;j++)
Z[i][j]=A[i][j];
Z[i][m]=4;
}
for (j=0;j<m;j++)
Z[m][j]=9;
Z[m][m]=0;
<< "\n";
for (i=0;i<=m;i++)
{
for (j=0;j<=m;j++)
{
cout.width(5);
cout << Z[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, rezultati q shtypet n ekran sht:

Matrica e formuar
3
5
-4
6
9
-2
1
-3
7
2
0
-5
9
9
9
2
8
4
3
9
4
4
4
4
0
148 Algoritmet
Algoritmi pr formimin e matrics Z mund t realizohet edhe ndryshe, duke
parapar mbushjen e t gjitha pjesve t saj brenda unazave pr indekset i dhe
j, t cilat ndryshohen mes vlerave 1 dhe m+1, ashtu si sht treguar n vijim.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i=1,m
m, aij,j=1,m
i=1
j=1
Po
Po
zij=0
j=m+1
Jo
i=m+1
Jo
Po
zij=9
zij=4
j=j+1
Po
j m+1
Jo
i=i+1
Po
i m+1
Jo
z ,i=1,m +1
ij j=1,m +1
Fundi
Fig.6.50
j=m+1
Jo
zij=aij
Fushat numerike 149

b. Programi
// Programi Prg6_50
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4;
int A[m][m]={ {3,5,-4,2},
{6,9,-2,8},
{1,-3,7,4},
{2,0,-5,3}
};
int i,j,Z[m+1][m+1];
for (i=0;i<=m;i++)
for (j=0;j<=m;j++)
if (i==m)
if (j==m) Z[i][j]=0;
else
Z[i][j]=9;
else
if (j==m) Z[i][j]=4;
else
Z[i][j]=A[i][j];
<< "\n";
for (i=0;i<=m;i++)
{
for (j=0;j<=m;j++)
{
cout.width(5);
cout << Z[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Detyra
Duke shfrytzuar antart e matrics X(m,m), t formohet

matrica R, kshtu:
a.
b.
-9
R =
R =
150 Algoritmet
Gjat formimit t matricave, pjes t caktuara t tyre mund t mbushen edhe
me vlerat e matricave t njohura, p.sh., si sht matrica njsi, ose matrica zero
etj.
Shembull
Formimi i matrics T, kshtu:

j=1 ...
i=1
.
:
T = n
n+1
.
:
2n
ku E(n,n) sht matrica njsi, kurse O(n,n) sht matrica

zero.
Fushat numerike 151

a. Bllok-diagrami
Fillimi
n
i=1
j=1
Po
Jo
i n
Po
i=j
tij=0
tij=1
tij=0
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i 2n
Jo
t ,i=1,2n
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.51
b. Programi
// Programi Prg6_51
#include <iostream>
int main()
{
int const n=5;
int i,j,T[2*n][n];
Jo
152 Algoritmet
for (i=0;i<(2*n);i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i<n)
if (i==j)
T[i][j]=1;
else
T[i][j]=0;
else
T[i][j]=0;
<< "\n";
for (i=0;i<(2*n);i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(3);
cout << T[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn sht:

Matrica
1 0
0 1
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
e formuar
0 0 0
0 0 0
1 0 0
0 1 0
0 0 1
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Fushat numerike 153
Detyra
T formohet matrica R, kshtu:

a.
j=1 ...
i=1
2
R = .
:
m
b.
m+1 ... 2m
j=1 ... m+1

i=1
2
R = .
:
m
ku E(m,m) sht matrica njsi, kurse O(m,m) sht matrica

zero.
Matricat mund t formohen edhe duke shfrytzuar njkohsisht m shum
matrica, me vlera t fardoshme.
Shembull
Formimi i matrics D nga antart e matricave A(m,m) dhe

B(m,m), kshtu:
j=1 ...
i=1
2
D = .
:
m
m+1 ... 2m
154 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i=1,m
i=1,m
m, aij,
, bij,j=1,m
=
j
1,
m
i=1
j=1
Po
j m
dij=aij
Jo
dij=bi,j-m
j=j+1
Po
j 2m
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
d ,i=1,m
ij j=1,2m
Fundi
Fig.6.52
b. Programi
// Programi Prg6_52
#include <iostream>
int main()
{
int const m=3;
int A[m][m]={ {4,7,3},
{-2,3,9},
Fushat numerike 155

{8,-4,2}
};
int B[m][m]={ {-2,9,1},
{4,8,3},
{6,1,7}
};
int i,j,D[m][2*m];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<(2*m);j++)
if (j<m)
D[i][j]=A[i][j];
else
D[i][j]=B[i][j-m];
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<(2*m);j++)
{
cout.width(4);
cout << D[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezultati q shtypet n ekran sht:

Matrica e formuar
4
7
3 -2
9
1
-2
3
9
4
8
3
8 -4
2
6
1
7
156 Algoritmet
Detyra
T formohet matrica G, duke shfrytzuar antart e matricave

A(m,n) dhe B(m,n), kshtu:
a.
b.
G =
G =
3
-6
B
Kur n formimin e matrics prdoren m shum matrica, mbushja e saj n

bllok-diagram mund t realizohet duke shfrytzuar pjes t veanta pr do
matric, ose prmes nj trsie t prbr pr t gjitha matricat.
Shembull
Formimi i matrics R, duke shfrytzuar antart e matricave

F(m,n) dhe G(l,k), kshtu:
j=1 ...
n+1 ... n+k
i=1
.
:
R = m
m+1
.
:
m+l
ku me 0 sht shnuar matrica zero.
Fushat numerike 157

a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,l,k
f ,i=1,m , g ,i=1,l
ij j=1,n ij j=1,k
i=1
j=1
Po
Po
j n
rij=fij
Jo
i m
Jo
Po
rij=0
rij=0
j=j+1
Po
j n+k
Jo
i=i+1
Po
i m+l
Jo
r ,i=1,m +l
ij j=1,n+k
Fundi
Fig.6.53
b. Programi
// Programi Prg6_53
#include <iostream>
int main()
j n
Jo
rij=gi-m,j-n
158 Algoritmet
{
int const m=3,n=4,l=4,k=3;
int F[m][n]={ {4,7,3,5},
{-2,3,9,2},
{8,-4,2,7}
};
int G[l][k]={ {-2,9,1},
{4,8,3},
{6,1,7},
{-9,4,2}
};
int i,j,R[m+l][n+k];
for (i=0;i<m+l;i++)
for (j=0;j<n+k;j++)
if (i<m)
if (j<n)
R[i][j]=F[i][j];
else
R[i][j]=0;
else
if (j<n)
R[i][j]=0;
else
R[i][j]=G[i-m][j-n];
<< "\n";
for (i=0;i<m+l;i++)
{
for (j=0;j<n+k;j++)
{
cout.width(4);
cout << R[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Rezultati q do t shtypet n ekran, nse ekzekutohet programi i dhn,

sht:
Matrica e formuar
4
7
3
5
0
0
0
-2
3
9
2
0
0
0
8 -4
2
7
0
0
0
0
0
0
0 -2
9
1
Fushat numerike 159

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4
6
-9
8
1
4
3
7
2
Ktu, si u theksua edhe m sipr, mund t zbatohet procedura e mbushjes

parciale t matrics. Kshtu, nse, p.sh., mbushet s pari pjesa e majt e matrics
dhe pastaj pjesa e djatht e saj, algoritmi prkats do t duket si n vijim.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,l,k
f ,i=1,m , g ,i=1,l
ij j=1,n ij j=1,k
i=1
j=1
Po
Jo
i m
rij=fij
rij=0
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m+l
Jo
A
160 Algoritmet
A
i=1
j=n+1
Po
Jo
i m
rij=0
rij=gi-m,j-n
j=j+1
Po
j n+k
Jo
i=i+1
Po
i m+l
Jo
r ,i=1,m +l
ij j=1,n+k
Fundi
Fig.6.54
b. Programi
Pjesa e programit pr mbushjen e matrics me vlera, e cila ndryshon nga
programi q u dha m sipr, duket si n vijim.
// Programi Prg6_54
.......................................
for (i=0;i<m+l;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i<m)
R[i][j]=F[i][j];
else
R[i][j]=0;
for (i=0;i<m+l;i++)
Fushat numerike 161

for (j=n;j<n+k;j++)
if (i<m)
R[i][j]=0;
else
R[i][j]=G[i-m][j-n];
.............................................
Nse matricat q prdoren pr mbushje kan vlera t caktuara, gjat

vendosjes s vlerave n matric duhet pasur kujdes n indekset e antarve t
cilt shfrytzohen pr mbushje.
Shembull
Formimi i matrics F, duke shfrytzuar antart e matricave

A(m,n), B(m,k), C(l,n) dhe D(l,k), kshtu:
j=1 ...
i=1
.
.
.
F = m
m+1
.
.
.
m+l
n+1 ... n+k
162 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,l,k
a ,i=1,m , b ,i=1,m
ij j=1,n ij j=1,k
c ,i=1,l , d ,i=1,l
ij j=1,n ij j=1,k
i=1
j=1
Po
Po
fij=aij
j n
Jo
i m
Jo
Po
fij=bi,j-n
fij=ci-m,j
j=j+1
Po
j n+k
Jo
i=i+1
Po
i m+l
Jo
f ,i=1,m +l
ij j=1,n+ k
Fundi
Fig.6.55
j n
Jo
fij=di-m,j-n
Fushat numerike 163
b. Programi
// Programi Prg6_55
#include <iostream>
int main()
{
int const m=3,n=2,l=2,k=3;
int A[m][n]={ {4,7},
{-2,5},
{8,3}};
int B[m][k]={ {-1,9,6},
{2,3,8},
{4,1,5}
};
int C[l][n]={ {1,2},
{3,4}
};
int D[l][k]={ {5,4,3},
{2,1,0}
};
int i,j,F[m+l][n+k];
for (i=0;i<m+l;i++)
for (j=0;j<n+k;j++)
if (i<m)
if (j<n)
F[i][j]=A[i][j];
else
F[i][j]=B[i][j-n];
else
if (j<n)
F[i][j]=C[i-m][j];
else
F[i][j]=D[i-m][j-n];
<< "\n";
for (i=0;i<m+l;i++)
{
for (j=0;j<n+k;j++)
{
cout.width(4);
cout << F[i][j];
}
cout << "\n";
}
164 Algoritmet
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, matrica F e shtypur n ekran duket kshtu:

Matrica e formuar
4
7 -1
9
-2
5
2
3
8
3
4
1
1
2
5
4
3
4
2
1
Detyra
6
8
5
3
0
T formohet matrica F, duke shfrytzuar antart e matricave

A(m,n) dhe B(k,l), si dhe matricn njsi E dhe matricn
zero 0, ashtu si sht treguar m posht.
a.
E
F=
b.
F=
c.
F=
d.
F=
Fushat numerike 165
Operacionet aritmetikore
Mbi antart e matricave mund t zbatohen operacionet elementare
aritmetikore.
Mbledhja dhe zbritja

Mblidhen vetm matricat t cilat kan dimensione t barabarta. Operacioni i
mbledhjes kryhet duke i mbledhur antart n pozicionet e njjta t dy matricave,
prkatsisht antart me indekse t njjt.
Shembull
Gejtja e shums C(m,n) t matricave A(m,n) dhe

B(m,n).
a11 a12 ... a1n

C = A+B =
a21 a22 ... a2n
b11 b12 ... b1n

+
b21 b22 ... b2n
... ... ... ...
... ... ... ...
am1 am2 ... amn
bm1 bm2 ... bmn
a11 +b11 a12 +b12
...
a1n +b1n
a21 +b21 a22 +b22
...
a2n +b2n
...
...
...
amn +bmn
...
...
am1 +bm1 am2 +bm2

c11 =a11 +b11
c12 =a12 +b12
.........
cij =aij +bij
.........
cmn =amn +bmn
166 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i=1,m
i=1,m
m,n, aij,j=1,n , bij,j=1,n
i=1
j=1
cij=aij+bij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
c ,i=1,m
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.56
c. Programi
// Programi Prg6_56
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {4,7,8,-6,9},
{1,-2,5,4,6},
{8,3,2,-1,0},
{-3,5,8,4,1}
};
int B[m][n]={ {-1,6,9,6,4},
Fushat numerike 167

{2,3,7,4,-8},
{4,3,2,-1,5},
{9,-2,6,4,1}
};
int i,j,C[m][n];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
C[i][j]=A[i][j]+B[i][j];
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(4);
cout << C[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Duke pasur parasysh vlerat hyrse pr matricat A dhe B, t cilat kompjuterit i

jan dhn si konstante, rezultati q shtypet n ekran pas ekzekutimit t
programit sht:
Matrica e
3 13
3
1
12
6
6
3
formuar
17
0 13
12
8 -2
4 -2
5
14
8
2
Operacioni i zbritjes kryhet plotsisht njlloj si edhe mbledhja, q do t thot se

shfrytzohet algoritmi, prkatsisht programi i njjt.
Shumzimi
Matrica shumzohet me vektor nse numri i kolonave t matrics sht i
barabart me numrin e antarve t vektorit. Rezultati q fitohet pas shumzimit
t matrics me vektor sht vektor, i cili do t ket aq antar sa ka rreshta
matrica.
168 Algoritmet
Shembull
Prodhimi T(m) i matrics A(m,n) me vektorin B(n).
a11 a12 ... a1n

a21 a22 ... a2n
T = AB =
... ... ... ...
b1
am1 am2 ... amn
b2
...
bn
a11 b1 +a12 b2 +...+a1n bn

=
a21 b1 +a22 b2 +...+a2n bn

...
am1 b1 +am2 b2 +...+amn bn
t1 =a11 b1 +a12 b2 +...+a1n bn

t2 =a21 b1 +a22 b2 +...+a2n bn
......................
ti =ai1 b1 +ai2 b2 +...+ain bn
......................
tm =am1 b1 +am2 b2 +...+amn bn
= a ij b j
j=1
Fushat numerike 169

a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n
a ,i=1,m
ij j=1,n
(bi,i=1,n)
i=1
s=0
j=1
s=s+aijbj
j=j+1
Po
j n
Jo
ti=s
i=i+1
Po
i m
Jo
(ti,i=1,m)
Fundi
Fig.6.57
b. Programi
170 Algoritmet
// Programi Prg6_57
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,5,8,-1,4},
{7,-4,9,2,1},
{6,2,1,5,-7},
{2,4,6,-8,3}
};
int B[n]={-1,6,9,6,4};
int i,j,s,T[m];
for (i=0;i<m;i++)
{
s=0;
for (j=0;j<n;j++)
s=s+A[i][j]*B[j];
T[i]=s;
}
cout << "Vektori i prodhimit"
<< "\n";
cout << "T=[ ";
for (i=0;i<m;i++)
cout << T[i]
<< " ";
cout << "]"
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezultati i prodhimit n ekran shtypet

kshtu:
Vektori i prodhimit
T=[ 109 66 17 40 ]
Detyra
T gjendet:
a. matrica Y(m,n) si prodhim i matrics X(m,n) me
konstanten k;
b. vektori F(n) si prodhim i vektorit A(m) me matricn
B(m,n).
Fushat numerike 171
Dy matrica shumzohen, nse numri i kolonave t matrics s par sht i

barabart me numrin e rreshtave t matrics s dyt. Shumzimi i dy matricave e
jep si rezultat matricn tek e cila ruhet numri i rreshtave t matrics s par dhe
numri i kolonave t matrics s dyt.
Shembull
Gjetja e matrics C(m,n) si prodhim i matrics A(m,k)

me matricn B(k,n).
a11 a12 ... a1k

a21 a22 ... a2k
C = AB =
... ... ... ...
am1 am2 ... amk
b11 b12 ... b1n
b21 b22 ... b2n

... ... ... ...
bk1 bk2 ... bkn
c11 =a11 b11 +a12 b21 +...+a1k bk1

c12 =a11 b12 +a12 b22 +...+a1k bk2
........................
k
c1k =a11 b1n +a12 b2n +...+a1k bkn = ail b

lj
l=1
........................
cij =ai1 b1j +ai2 b2j +...+aik bkj
........................
cmn =am1 b1n +am2 b2n +...+amk bkn
172 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,k
a ,i=1,m , b ,i=1,k
ij j=1,k ij j=1,n
i=1
j=1
s=0
l=1
s=s+ailblj
l=l+1
Po
l k
Jo
cij=s
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
i
=
1,
m
c ,
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.58
b. Programi
Fushat numerike 173
// Programi Prg6_58
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5,k=3;
int A[m][k]={ {3,5,8},
{7,-4,9},
{6,2,1},
{2,4,6}
};
int B[k][n]={ {-1,6,9,6,4},
{2,6,8,4,-3},
{5,3,-2,5,9}
};
int i,j,l,s,C[m][n];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
{
s=0;
for (l=0;l<k;l++)
s=s+A[i][l]*B[l][j];
C[i][j]=s;
}
cout << "Matrica e prodhimit C"
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(5);
cout << C[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Rezultati q fitohet n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn sht:

Matrica e
47 72
30 45
3 51
36 54
prodhimit C
51 78 69
13 71 121
69 49 27
38 58 50
174 Algoritmet
Ekuacionet matricore
Duke u mbshtetur n rregullat e ekzekutimit t operacioneve elementare
aritmetikore t dhna m sipr, mund t formohen ekuacione matricore.
Shembull
Llogaritja e antarve t matrics R(m,k), nga matricat

X(m,k), Y(k,n) dhe Z(m,n), prmes ekuacionit
matricor:
R=XY-Z
Nga shprehja e ekuacionit t dhn shihet se s pari duhet llogaritur antart

e prodhimit XY dhe pastaj, prmes zbritjes prkatse, gjendet rezultati R i
ekuacionit matricor.
Fushat numerike 175
a. Bllok-diagrami
Fillimi
m,n,k
x ,i=1,m , y ,i=1,k , z ,i=1,m

ij j=1,k ij j=1,n ij j=1,n
i=1
j=1
s=0
l=1
s=s+ailblj
s=
a il b lj
l =1
l=l+1
Po
l k
Jo
rij=s-zij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
z ,i=1,m
ij j=1,n
Fundi
Fig.6.59
176 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_59
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5,k=3; int i,j,l,s,R[m][n];
int X[m][k]={ {3,5,8},
{7,-4,9},
{6,2,1},
{2,4,6}};
int Y[k][n]={ {-1,6,9,6,4},
{2,6,8,4,-3},
{5,3,-2,5,9}};
int Z[m][n]={ {3,4,6,2,-1},
{9,1,3,-5,2},
{7,-2,1,4,8},
{-2,5,3,1,4}};
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
{
s=0;
for (l=0;l<k;l++)
s=s+X[i][l]*Y[l][j];
R[i][j]=s-Z[i][j];
}
cout << "Matrica e rezultatit R"
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(4);
cout << R[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Zgjidhja e ekuacionit do t shtypet n ekran si matric:

Matrica e
44 68
21 44
-4 53
38 49
rezultatit R
45 76 70
10 76 119
67 45 19
35 57 46
Fushat numerike 177
Antart n vektor
Duke shfrytzuar antart e matricave, mund t formohen vektor t
ndryshm. P.sh., me qllim t sortimit sipas madhsis t antarve t matrics
s dhn, vlerat e tyre mund t vendosen n vektor, p.sh., duke shkuar sipas
rreshtave t matrics. Pastaj, sortimi i vlerave t antarve t vektorit bhet ashtu
si u tregua m par.
Shembull
Vendosja e antarve t matrics A(m,n) n vektorin

Z(mn).
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
k=0
i=1
j=1
k=k+1
zk=aij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
(zi,i=1,k)
Fundi
Fig.6.60
178 Algoritmet
Ktu, numratori k shfrytzohet pr prcaktimin e indeksit t pozits n
vektor t antarve t veant t matrics.
b. Programi
// Programi Prg6_60
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=3;
int A[m][n]={ {3,-4,6},
{-9,1,2},
{7,-8,1},
{-2,5,-3}
};
int i,j,k,Z[m*n];
k=-1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
{
k=k+1;
Z[k]=A[i][j];
}
cout << "Z=[";
for (i=0;i<=k;i++)
{
cout.width(3);
cout << Z[i];
}
cout << " ]\n";
return 0;
}
Vektori q shtypet n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn sht:

Z=[
3 -4
6 -9
7 -8
1 -2
5 -3
Mbushja e vektorit mund t bhet vetm me antar t matrics q kan vlera

t caktuara.
Shembull
Mbushja e vektorit Z me antart e matrics A(m,n) q

kan vlera negative.
Fushat numerike 179

Pr caktimin e pozitave t antarve q marrin pjes n formimin e vektorit
duhet t shfrytzohet nj numrator, p.sh. k, i cili n kt rast rritet pr 1 sa
her q gjendet antar me vler numerike negative. Vlera prfundimtare e
numratorit, vetm nse t gjith antart e matrics jan numra negativ, do t
jet e barabart me numrin e antarve t matrics.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
k=0
i=1
j=1
Jo
aij < 0
Po
k=k+1
zk=aij
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
im
Jo
(zi,i=1,k)
Fundi
Fig.6.61
b. Programi
180 Algoritmet
// Programi Prg6_61
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=3;
int A[m][n]={ {3,-4,6},
{-9,1,2},
{7,-8,1},
{-2,5,-3}
};
int i,j,k,Z[m*n];
k=-1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j]<0)
{
k=k+1;
Z[k]=A[i][j];
}
cout << "Z=[";
for (i=0;i<=k;i++)
{
cout.width(3);
cout << Z[i];
}
cout << " ]\n";
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran pas ekzekutimit t programit, pr shembullin e

vlerave t matrics A, do t duket kshtu:
Z=[ -4 -9 -8 -2 -3 ]
Me vlerat e ndyshme t matricave mund t mbushen njkohsisht disa
vektor.
Shembull
Mbushja e vektorve F dhe G me antar pozitiv dhe

negativ t matrics A(m,n).
Fushat numerike 181

Ktu, pr secilin vektor duhet t shfrytzohet nj numrator i veant i
antarve t matrics t cilt jan vendosur n vektorin prkats.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j= 1,n
x=0
y=0
i=1
j=1
Po
aij < 0
x=x+1
y=y+1
fx=aij
gy=aij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
(fi,i=1,x)
(gi,i=1,y)
Fundi
Fig.6.62
b. Programi
Jo
182 Algoritmet
// Programi Prg6_62
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=3; int i,j,x,y,F[m*n],G[m*n];
int A[m][n]={ {3,-4,6},
{-9,1,2},
{7,-8,1},
{-2,5,-3}};
x=-1;y=-1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j]<0)
{
x=x+1; F[x]=A[i][j];
}
else
{
y=y+1; G[y]=A[i][j];
}
cout << "F=[";
for (i=0;i<=x;i++)
{
cout.width(3);
cout << F[i];
}
cout << " ]\n";
cout << "G=[";
for (i=0;i<=y;i++)
{
cout.width(3);
cout << G[i];
}
cout << " ]\n";
return 0;
}
Vektort t cilt shtypen n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn

duken kshtu:
Z=[ -4 -9 -8 -2 -3 ]
G=[ 3 6 1 2 7 1
5 ]
Vlerat e antarve t matricave mund t vendosen n vektor edhe t

ndryshuar n baz t nj ligjshmrie t caktuar.
Shembull
Mbushja e vektorit F me katrort e antarve pozitiv t
Fushat numerike 183

matrics A(m,n), por t cilt jan m t vegjl se numri
pozitiv x.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, x, a ij,
j
= 1,n
k=0
i=1
j=1
aij > 0
Jo
Po
aij < x
Po
k=k+1
fk=aij2
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
(fi,i=1,k)
Fundi
Fig.6.63
Jo
184 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_63
#include <iostream>
int main()
{
int const x=6,m=4,n=3;
int A[m][n]={ {3,-4,6},
{-9,1,2},
{7,-8,4},
{-2,5,-3}
};
int i,j,k,F[m*n];
k=-1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if ((A[i][j]>=0) && (A[i][j]<x))
{
k=k+1;
F[k]=A[i][j]*A[i][j];
}
cout << "F=[";
for (i=0;i<=k;i++)
{
cout.width(3);
cout << F[i];
}
cout << " ]\n";
return 0;
}
Rezultati i programit t dhn n ekran shtypet kshtu:

F=[
4 16 25 ]
Vektort mund t mbushen edhe duke i shfrytzuar antart e matrics t

cilt gjenden n rreshtat ose n kolonat e caktuara t matrics.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Mbushja e vektorit F me sinuset e antarve pozitiv t

matrics A(m,n), por t cilt gjenden n rreshtat ift.
Fushat numerike 185

Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
k=0
i=2
j=1
Jo
aij > 0
Po
k=k+1
fk=sin(aij)
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+2
Po
im
Jo
(fi,i=1,k)
Fundi
Fig.6.64
b. Programi
// Programi Prg6_64
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const m=4,n=3;
int A[m][n]={ {3,-5,6},
186 Algoritmet
{-9,1,2},
{7,-8,4},
{-2,5,-3}
};
int i,j,k;
double F[m*n];
k=-1;
i=1;
do
{
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j]>=0)
{
k=k+1;
F[k]=sin(A[i][j]);
}
i=i+2;
}
while (i<=m);
cout << "F=[";
for (i=0;i<=k;i++)
{
cout.precision(3);
cout.width(7);
cout << F[i];
}
cout << " ]\n";
return 0;
}
Vektori q formohet prmes programit t dhn, n ekran do t shtypet

kshtu:
F=[
0.841
0.909 -0.959 ]
ku tre antart e vektorit n fakt jan sinuset e vlerave numerike 1, 2 dhe 5, t

antarve pozitiv t matrics A t cilt gjenden n rreshtat ift.
Veprime t tjera
Prve veprimeve t prmendura m sipr, pr pjes t caktuara t matrics,
si jan rreshtat, kolonat, pjesa mbi, n ose nn diagonalen kryesore t matrics,
ose pr komplet matricn, mund t gjendet shuma, prodhimi, t numrohen ose
t gjenden antar t caktuar etj.
Fushat numerike 187
Shuma dhe prodhimi

Procedura e llogaritjes s shums ose e prodhimit t antarve t matrics
nuk dallon nga ajo q zbatohet te vektort, me prjashtim t asaj se ktu
operohet me dy indekse.
Shembull
Llogaritja e shums s antarve t matrics A(m,n).
s = a11 + a12 + ... + a1n

+ a21 + a22 + ... + a2n
+ ..................
+ a m1 + a m2 + ... + a mn
m
= aij
i = 1j= 1
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
s=0
i=1
j=1
s=s+aij
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
im
Jo
s
Fundi
Fig.6.65
188 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_65
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,6,7,2},
{-9,1,2,5,8},
{7,-8,4,3,9},
{6,5,-3,4,8}
};
int i,j,s;
s=0;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
s=s+A[i][j];
cout << "Shuma s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}

Shuma s=55
dhe numri i fituar e paraqet shumn e t gjith antarve t matrics.
Pr matricn e dhn mund t llogaritet shuma ose prodhimi i pjesve t
caktuara t matrics, gj q prcaktohet prmes zgjedhjes s indekseve prkatse.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Llogaritja e shums s t antarve n rreshtat e matrics

A(m,n).
Fushat numerike 189
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
i=1
s=0
j=1
aij
s=s+aij
j=j+1
Po
jn
Jo
s
i=i+1
Po
im
Jo
Fundi
Fig.6.66
b. Programi
// Programi Prg6_66
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,6,7,2},
{-9,1,2,5,8},
{7,-8,4,3,9},
190 Algoritmet
{6,5,-3,4,8}
};
int i,j,s;
for (i=0;i<m;i++)
{
s=0;
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(4);
cout << A[i][j];
s=s+A[i][j];
}
cout << "
s="
<< s
<< "\n";
}
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, pr vlerat e matrics s marr si

shembull, rezultati q shtypet n ekran sht:
3 -5 6
-9 1 2
7 -8 4
6 5 -3
7
5
3
4
2
8
9
8
s=13
s=7
s=15
s=20
Njkohsisht mund t llogariten edhe m shum vlera pr pjes t caktuara t

matrics, si jan, p.sh., antart mbi diagonal, n diagonal ose nn diagonal.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Llogaritja e shums s t antarve mbi diagonalen kryesore

dhe prodhimit p t antarve n diagonalen kryesore t
matrics A(m,m).
Fushat numerike 191

Fillimi
i = 1,m
m, aij,
= 1,m
j
s=0
p=1
i=1
j=1
Po
i < j
Jo
i = j
Po
p=paij
s=s+aij
j=j+1
Po
j m
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
s,p
Fundi
Fig.6.67
b. Programi
Jo
192 Algoritmet
// Programi Prg6_67
#include <iostream>
int main()
{
int const m=5;
int A[m][m]={ {4,3,5,-7,1},
{-5,6,4,9,2},
{3,-4,7,6,1},
{8,3,-2,5,9},
{6,4,8,-3,7}
};
int i,j,s,p;
s=0;
p=1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<m;j++)
if (i<j)
s=s+A[i][j];
else
if (i==j)
p=p*A[i][j];
cout << "Shuma
s="
<< s
<< "\n"
<< "Prodhimi p="
<< p
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, pr vlerat e antarve t matrics, e cila sht

marr si shembull, rezultati q shtypet n ekran sht:
Shuma
s=33
Prodhimi p=5880
Numrimi i antarve t caktuar

Brenda nj matrice mund t numrohen antar t caktuar t matrics, p.sh.,
antart negativ, pozitiv, m t mdhenj ose m t vegjl se vlera t dhna etj.
Shembull
Numrimi i antarve pozitiv x, negativ y dhe zero z, n
matricn e dhn A(m,n).
a. Bllok-diagrami
Fushat numerike 193

Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
= 1,n
j
x=0
y=0
z=0
i=1
j=1
Po
aij > 0
Jo
aij < 0
Jo
Po
x=x+1
y=y+1
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
x,y,z
Fundi
Fig.6.68
b. Programi
// Programi Prg6_68
#include <iostream>
z=z+1
194 Algoritmet
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,6,7,2},
{-9,1,0,-7,8},
{0,-8,4,3,9},
{6,5,-3,0,8}
};
int i,j,x,y,z;
x=0;y=0;z=0;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j]>0)
x=x+1;
else
if (A[i][j]<0)
y=y+1;
else
z=z+1;
cout << "Antar pozitiv x="
<< x
<< "\n"
<< "Antar negativ y="
<< y
<< "\n"
<< "Antar zero
z="
<< z
<< "\n";
return 0;
}
Pr shembullin e matrics s marr n program, pas ekzekutimit t

programit, numrat e krkuar do t shtypen kshtu:
Antar pozitiv x=12
Antar negativ y=5
Antar zero
z=3
Numrimi i antarve mund t zbatohet edhe n pjes t veanta t matrics.
Shembull
Numrimi i antarve pozitiv x dhe negativ y n rreshtat e
veant t matrics A(m,n), pa antart me vler zero.
a. Bllok-diagrami
Fushat numerike 195

Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
i=1
x=0
y=0
j=1
Po
aij > 0
Jo
Po
aij < 0
Jo
x=x+1
y=y+1
aij
j=j+1
Po
jn
Jo
x,y
i=i+1
Po
im
Jo
Fundi
Fig.6.69
b. Programi
// Programi Prg6_69
#include <iostream>
196 Algoritmet
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {1,-8,-5,7,2},
{-6,0,-4,3,-8},
{4,-8,0,3,2},
{-1,0,-3,9,0}
};
int i,j,x,y;
for (i=0;i<m;i++)
{
x=0;
y=0;
for (j=0;j<n;j++)
{
if (A[i][j]>0)
x=x+1;
else
if (A[i][j]<0)
y=y+1;
cout.width(3);
cout << A[i][j];
}
cout << "
x="
<< x
<< " y="
<< y
<< "\n";
}
return 0;
}
Pr shembullin e matrics s marr n program, rezultati q shtypet n ekran

sht:
1 -8 -5
-6 0 -4
4 -8 0
-1 0 -3
7 2
3 -8
3 2
9 0
x=3
x=1
x=3
x=1
y=2
y=3
y=1
y=2
Antart e caktuar mund t numrohen edhe vetm n nj pjes t matrics.

Shembull
Numrimi i antarve nn diagonalen kryesore t matrics

A(m,m), t cilt jan m t mdhenj se 2 dhe m t vegjl
se 7.
Fushat numerike 197
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, aij,
j= 1,m
n=0
i=2
j=1
Jo
aij > 2
Po
aij < 7
Po
n=n+1
j=j+1
Po
j i-1
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
n
Fundi
Fig.6.70
b. Programi
// Programi Prg6_70
#include <iostream>
Jo
198 Algoritmet
int main()
{
int const m=5;
int A[m][m]={ { 4, 3, 5,-7, 1},
{-5, 6, 4, 9, 2},
{ 3, 9, 7, 6, 1},
{ 1,-3,-2, 5, 9},
{ 6, 5, 8, 4, 7}
};
int i,j,n;
n=0;
for (i=1;i<m;i++)
for (j=0;j<=i-1;j++)
{
if ((A[i][j]>2) && (A[i][j]<7))
n=n+1;
}
cout << "Numri i krkuar n="
<< n
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, pr shembullin e matrics s marr, rezultati q

Numri i krkuar n=4
Gjetja e vlers s caktuar

Plotsisht njlloj si te vektort, edhe te matricat mund t gjendet antari i
caktuar, si sht, p.sh., antari minimal, ose antari maksimal etj. Procedura e
gjetjes edhe ktu fillon me prvetsimin e nj vlere fillestare t nj variable
ndihmse, tek e cila n fund merret edhe rezultati i krkuar. Si vler fillestare
rregullisht merret antari i par n matric, ose kjo vler formohet nga ky antar i
matrics.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Gjetja e vlers minimale z n matricn A(m,n).
Fushat numerike 199

Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
z=a11
i=1
j=1
Jo
aij < z
Po
zk=aij
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
im
Jo
z
Fundi
Fig.6.71
Ktu, pr i=1 dhe j=1 do t krahasohet antari i par i matrics me
vetveten, gj q imponohet si krahasim i domosdoshm, meq nse merret i=1
dhe j=2, pr vlerat e tjera t variabls i, gjat krahasimit do t kaprcehen
antart e kolons s par t matrics.
b. Programi
200 Algoritmet
// Programi Prg6_71
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,6,7,2},
{-9,1,2,5,8},
{7,-8,4,3,9},
{6,5,-3,4,8}
};
int i,j,z;
z=A[0][0];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j]<z)
z=A[i][j];
cout << "Vlera minimale z="
<< z
<< "\n";
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran pas ekzekutimit t programit sht:
Vlera minimale z=-9
N matric, prve antarit t caktuar, mund t gjendet edhe pozita e tij,
prkatsisht indekset prkatse.
Shembull
Antari m i madh pr nga vlera absolute x si dhe pozita e

tij, prkatsisht indekset f dhe g, n matricn e dhn
A(m,n).
Fushat numerike 201

a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j= 1,n
x=|a11|
f=1
g=1
i=1
j=1
|aij| > x
Po
x=|aij|
f=i
g=j
j=j+1
Po
jn
Jo
i=i+1
Po
im
Jo
f,g,x
Fundi
Fig.6.72
b. Programi
Jo
202 Algoritmet
// Programi Prg6_72
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,8,7,2},
{-4,1,2,5,8},
{7,-9,4,3,2},
{6,5,-3,4,7}
};
int i,j,f,g,x;
x=abs(A[0][0]);
f=1;g=1;
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (abs(A[i][j])>x)
{
x=abs(A[i][j]);
f=i;
g=j;
}
cout << "Vlera maksimale absolute x: "
<< x
<< "\n"
<< "Pozita ............... f,g: "
<< f
<< ","
<< g
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, pr shembullin e matrics s marr n

program, rezultati q shtypet n ekran sht:
Vlera maksimale absolute x: 9
Pozita ............... f,g: 2,1
Antari i caktuar mund t gjendet edhe pr do rresht ose kolon, si dhe pr
pjes t caktuar t matrics.
Shembull
Antari m i madh pr do rresht t matrics A(m,n).
Fushat numerike 203
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j= 1,n
i=1
x=ai1
j=1
aij > x
Po
x=aij
aij
j=j+1
Po
jn
Jo
x
i=i+1
Po
im
Jo
Fundi
Fig.6.73
b. Programi
Jo
204 Algoritmet
// Programi Prg6_73
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,8,7,2},
{-4,1,2,6,-3},
{7,-9,4,3,2},
{9,5,-3,4,1}
};
int i,j,x;
for (i=0;i<m;i++)
{
x=A[i][1];
for (j=0;j<n;j++)
{
if (A[i][j]>x)
x=A[i][j];
cout.width(3);
cout << A[i][j];
}
cout << "
x="
<< x
<< "\n";
}
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit, rezultati n ekran duket kshtu:

3 -5 8
-4 1 2
7 -9 4
9 5 -3
7 2
6 -3
3 2
4 1
x=8
x=6
x=7
x=9
Vlera e caktuar mund t gjendet edhe vetm n nj pjes t matrics.

Shembull
a. Bllok-diagrami
Antari m i madh mbi diagonaln kryesore x dhe nn

diagonalen kryesore y, t matrics s dhn A(m,n).
Fushat numerike 205
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j
= 1,n
x=a12
y=a21
i=1
j=1
i j
Jo
Po
Po
Jo
i<j
aij > x
aij > y
Po
Po
x=aij
y=aij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
x,y
Fundi
Fig.6.74
b. Programi
Jo
Jo
206 Algoritmet
// Programi Prg6_74
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {3,-5,8,7,2},
{-4,1,2,6,-3},
{7,-9,6,3,4},
{9,5,-3,4,1}
};
int i,j,x,y;
x=A[0][1];
y=A[1][0];
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i!=j)
if (i<j)
if (A[i][j]>x)
x=A[i][j];
else
{
}
else
if (A[i][j]>y)
y=A[i][j];
else
{
}
cout << "Mbi diagonale x="
<< x
<< "\n"
<< "Nn diagonale y="
<< y
<< "\n";
return 0;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezultati n ekran shtypet kshtu:

Mbi diagonale x=8
Nn diagonale y=9
Fushat numerike 207

Detyra
N matricn e dhn A(m,n), t gjendet:

a. antari me vler numerike m t madhe;
b. antari me vler absolute m t vogl si dhe pozita e tij n
matric;
c. antari m i vogl pr do kolon;
d. antari m i madh n do rresht tek;
e. antari m i vogl pr nga vlera absolute n kolonat ift
t matrics;
f. antari m i madh pr do rresht, duke marr vetm vlerat
t cilat gjenden mbi diagonalen kryesore.
N matric mund t gjenden edhe vlerat mesatare t antarve t matrics,

antarve n rreshtat ose n kolonat e veanta, antarve mbi, n ose nn
diagonalen kryesore etj.
Shembull
x =
Vlerat mesatare x t rreshtave t veant t matrics

A(m,n).
1 n
aij , pr i = 1,2,..., m.
n j= 1
208 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, aij,
j= 1,n
i=1
s=0
j=1
s=s+aij
aij
j=j+1
Po
j n
Jo
x =
s
n
x
i=i+1
Po
i m
Jo
Fundi
Fig.6.75
Fushat numerike 209

b. Programi
// Programi Prg6_75
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5;
int A[m][n]={ {7,3,4,9,5},
{6,1,2,4,8},
{7,6,4,1,2},
{9,5,3,8,7}
};
int i,j;
double s,x;
for (i=0;i<m;i++)
{
s=0;
for (j=0;j<n;j++)
{
s=s+A[i][j];
cout.width(3);
cout << A[i][j];
}
x=s/n;
cout << "
x="
<< x
<< "\n";
}
return 0;
}
Rezultati i programit t dhn, pas ekzekutimit t tij, n ekran do t shtypet

kshtu:
7
6
7
9
3
1
6
5
4
2
4
3
9
4
1
8
5
8
2
7
x=5.6
x=4.2
x=4
x=6.4
210 Algoritmet
Detyra
Pr matricn A(m,m), t gjendet vlera mesatare:

a. e t gjith antarve;
b. e antarve pozitiv;
c. e vlerave absolute t antarve negativ;
d. e antarve t diagonales kryesore;
e. e antarve mbi diagonalen kryesore;
f. e antarve nn diagonalen kryesore;
g. e kolonave t veanta.
Fshirja e rreshtave dhe e kolonave

Gjat zgjidhjes s problemeve t ndryshme, duke shfrytzuar matricat,
shpesh her n matrica duhet fshir rreshta, kolona, ose rreshta e kolona
njkohsisht. Problemi kryesor ktu qndron n zhvendosjen lart t rreshtave q
gjenden pas rreshtit q fshihet, prkatsisht zhvendosjen majt t kolonave q
gjenden pas kolons q fshihet.
Shembull
Formimi i matrics B(m-1,n) nga antart e matrics

A(m,n), pasi n t t fshihet rreshti i l-t.
Fushat numerike 211

a. Bllok-diagrami
Fillimi
i = 1,m
m, n, l, aij,
j= 1,n
i=1
j=1
Po
i<l
bij=aij
bij=ai+1,j
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
Jo
i m-1
Jo
i = 1,m -1
bij,j= 1,n
Fundi
Fig.6.76
b. Programi
// Programi Prg6_76
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5,l=2;
int A[m][n]={ {7,-3,4,-9,5},
{6,1,-2,4,-8},
{-7,6,-4,1,2},
212 Algoritmet
{9,-5,3,8,-6}
};
int i,j,B[m][n];
for (i=0;i<m-1;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (i<1)
B[i][j]=A[i][j];
else
B[i][j]=A[i+1][j];
cout << "Matrica B"
<< "\n";
for (i=0;i<m-1;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(3);
cout << B[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, pas fshirjes s rreshtit t dyt n

matricn A, matrica q fitohet do t duket kshtu:
Matrica B
7 -3 4 -9 5
-7 6 -4 1 2
9 -5 3 8 -6
Plotsisht njlloj veprohet edhe gjat fshirjes s kolons n matric.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Formimi i matrics B(m,n-1) nga antart e matrics

A(m,n), pasi n t t fshihet kolona e k-t.
Fushat numerike 213

Fillimi
i = 1,m
m, n, k, aij,
j
= 1,n
j=1
i=1
Po
j<k
bij=aij
bij=ai,j+1
i=i+1
Po
i m
Jo
j=j+1
Po
Jo
j n-1
Jo
i = 1,m
bij,j= 1,n-1
Fundi
Fig.6.77
b. Programi
// Programi Prg6_77
#include <iostream>
int main()
{
int const m=4,n=5,k=2;
int A[m][n]={ {7,-3,4,-9,5},
{6,1,-2,4,-8},
{-7,6,-4,1,2},
{9,-5,3,8,-6}
};
214 Algoritmet
int i,j,B[m][n];
for (j=0;j<n-1;j++)
for (i=0;i<m;i++)
if (j<k)
B[i][j]=A[i][j];
else
B[i][j]=A[i][j+1];
cout << "Matrica B"
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n-1;j++)
{
cout.width(3);
cout << B[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Matrica q formohet pas fshirjes s kolons k=2 prmes programit t dhn

m sipr, n ekran do t shtypet kshtu:
Matrica B
7 -3 -9 5
6 1 4 -8
-7 6 1 2
9 -5 8 -6
Nse fshihen njkohsisht rreshti dhe kolona e caktuar n matricn e dhn,
duhet t zhvendosen rreshtat dhe kolonat t cilat gjenden pas atyre q fshihen.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Formimi i matrics B(m-1,n-1) nga antart e matrics

A(m,n), pasi n t t fshihet rreshti i l-t dhe kolona e kt.
Fushat numerike 215

Fillimi
i=1,m
m,n,k,l, aij,
=1,n
j
i=1
j=1
Po
Po
bij=aij
j<k
Jo
i<l
Jo
Po
bij=ai,j+1
bij=ai+1,j
j=j+1
Po
j n-1
Jo
i=i+1
Po
i m-1
Jo
b ,i=1,m 1
ij j=1,n1
Fundi
Fig.6.78
b. Programi
j<k
Jo
bij=ai+1,j+1
216 Algoritmet
// Programi Prg6_78
#include <iostream>
int main()
{ int const m=4,n=5,l=1,k=2;
int A[m][n]={ {7,-3,4,-9,5},
{6,1,-2,4,-8},
{-7,6,-4,1,2},
{9,-5,3,8,-6}
};
int i,j,B[m-1][n-1];
for (i=0;i<n-1;i++)
for (j=0;j<m;j++)
if (i<1)
if (j<k)
B[i][j]=A[i][j];
else
B[i][j]=A[i][j+1];
else
if (j<k)
B[i][j]=A[i+1][j];
else
B[i][j]=A[i+1][j+1];
cout << "Matrica B"
<< "\n";
for (i=0;i<m-1;i++)
{
for (j=0;j<n-1;j++)
{
cout.width(3);
cout << B[i][j];
}
cout << "\n";
}
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, matrica e cila fitohet pas fshirjes s

rreshtit l=1 dhe k=2 t matrics A, duket kshtu:
Matrica B
7 -3 -9 5
-7 6 1 2
9 -5 8 -6
Algoritmet pr fshirjen e njkohshme t m shum rreshtave, ose t m
shum kolonave n matric, do t jen t ngjashme me ato q u dhan m sipr.
Fushat numerike 217
Detyra
Formimi i matrics B nga antart e matrics A(m,n), pasi

n t t fshihen:
a. x-rreshta, duke filluar prej rreshtit t l-t;
b. y-kolona, duke filluar prej kolons s k-t;
c. x-rreshta dhe y-kolona, duke filluar prej rreshtit t l-t
dhe kolons s k-t.
Ktu, para se t filloj fshirja duhet t kontrollohet se a ka pr fshirje xrreshta dhe y-kolona, prej rreshtit t l-t dhe kolons s k-t.
Fushat tridimensionale
Gjat zgjidhjes s problemeve me kompjuter prdoren edhe fusha
shumdimensionale. Kshtu, p.sh., operimi me t dhna, t cilat prcaktohen
prmes tri madhsive t ndryshme, thjeshtohet dukshm, nse shfrytzohen
fusha tridimensionale.
N algoritme, me fushat tridimensionale operohet duke i shikuar ato si
grumbuj matricash, ku me dimensionin e tret t tyre prcaktohet numri i
matrics n strukturn tridimensionale t fushs, ashtu si shihet n Fig.6.79.
218 Algoritmet
k
j
j=1 2 ... n
i=1 a111 a121 ... a1n1
a111 a121 ... a1n1

A =
a211 a221 ... a2n1
... ... ... ...
a211 a221 ... a2n1
... ... ... ... ...

m
am11 am21 ... amn1
am11 am21 ... amn1

k=1
i
j=1
...
i=1 a112 a122 ... a1n2

2 a212 a222 ... a2n2
... ... ... ... ...
m am12 am22 ... amn2
k=2
j=1
...
i=1 a11l a12l ... a1nl

2
+
...
a21l a22l ... a2nl
... ... ... ... ...

m
am1l am2l ... amnl

k=l
Fig.6.79 Fusha tridimensionale

Shembull
Formimi i fushs tridimensionale C(m,n,2), nga antart e

matricave A(m,n) dhe B(m,n).
Fushat numerike 219
a. Bllok-diagrami
Fillimi
i=1,m
i=1,m
m,n,l, aij,
, bij,j=1,n
=
j
1,
n
k=1
i=1
j=1
Po
Jo
k=1
cijk=aij
cijk=bij
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
k=k+1
Po
kl
Jo
k = 1,l
cijk , i = 1,m
j = 1,n
Fundi
Fig.6.80
220 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_80
#include <iostream>
int main()
{
int A[m][n]={ { 4,-2, 3, 7, 1},
{ 2, 5,-9, 1,-5},
{ 6, 4, 2, 9, 3},
{ 6,-2, 1, 8,-4}
};
int B[m][n]={ { 1, 3,-4,-6, 2},
{ 6, 5,-2, 4,-8},
{-2, 3,-7, 1, 8},
{ 9,-6, 2, 1, 7}
};
int i,j,k,C[m][n][l];
for (k=0;k<l;k++)
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (k==0)
C[i][j][k]=A[i][j];
else
C[i][j][k]=B[i][j];
cout << "
Fusha C"
<< "\n";
for (k=0;k<l;k++)
{
cout << " k="
<< k
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(3);
cout << C[i][j][k];
}
cout << "\n";
}
cout << "\n";
}
return 0;
Fushat numerike 221

}
Fusha tridimensionale, e cila formohet prmes programit t dhn, n ekran

do t shtypet kshtu:
Fusha C
k=0
4 -2 3
2 5 -9
6 4 2
6 -2 1
7 1
1 -5
9 3
8 -4
k=1
1 3 -4 -6 2
6 5 -2 4 -8
-2 3 -7 1 8
9 -6 2 1 7
Plotsisht njlloj si edhe gjat puns me matrica, mund t operohet edhe me
antart e fushave tridimensionale.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Llogaritja e shums s t katrorve t antarve negativ t

fushs tridimensionale A(m,n,l).
222 Algoritmet
Fillimi
k = 1,l
m,n,l, aijk , i = 1,m
j = 1,n
s=0
k=1
i=1
j=1
aijk < 0
Po
s=s+aijk2
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
k=k+1
Po
kl
Jo
s
Fundi
Fig.6.81
b. Programi
Jo
Fushat numerike 223
// Programi Prg6_81
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int A[m][n][l]={
{{3,5},{-2,4},{5,2},{-7,-1}},
{{-4,9},{6,1},{-2,7},{4,8}},
{{7,3},{6,-5},{8,1},{-2,9}}
};
int i,j,k;
double s;
s=0;
for (k=0;k<l;k++)
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j][k]<0)
s=s+A[i][j][k]*A[i][j][k];
cout << "Fusha A"
<< "\n";
for (k=0;k<l;k++)
{
cout << " k="
<< k
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(3);
cout << A[i][j][k];
}
cout << "\n";
}
cout << "\n";
}
cout << "Shuma s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
224 Algoritmet
Pas ekzekutimit t programit t dhn, fusha e lexuar A si dhe shuma e
katrorve t antarve negativ t saj n ekran do t shtypen kshtu:
Fusha A
k=0
3 -2 5 -7
-4 6 -2 4
7 6 8 -2
k=1
5 4
9 1
3 -5
2 -1
7 8
1 9
Shuma s=103
Detyra
Pr fushn tridimensionale A(m,n,l), t gjendet shuma:

a. e kubeve t antarve t saj;
b. e antarve t saj, t pjestuar me shumn e indekseve
prkatse;
c. e antarve t diagonales s saj;
d. e antarve me indeks t par tek e indeks t tret ift;
e. e antarve me t tri indekset tek;
f. e antarve pozitiv, por me indeks t tret tek.
Pr gjetjen e antarit t caktuar, edhe te fushat tridimensionale mund t

veprohet plotsisht njlloj si edhe te vektort ose matricat.
Shembull
Gjetja e antarit m t madh pr nga vlera absolute e, n

fushn tredimensionale A(m,n,l).
Fushat numerike 225

a. Bllok-diagrami
Fillimi
k = 1,l
j = 1,n
e=|a111|
k=1
i=1
j=1
|aijk| > e
Po
e=|aijk|
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
k=k+1
Po
kl
Jo
e
Fundi
Fig.6.82
Jo
226 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg6_82
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int A[m][n][l]={
{{3,-9},{-2,3},{4,2},{-5,-1}},
{{-4,8},{6,1},{-2,7},{-4,-8}},
{{7,3},{6,-5},{8,1},{-2,1}}
};
int i,j,k,e;
e=abs(A[0][0][0]);
for (k=0;k<l;k++)
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (abs(A[i][j][k])>e)
e=abs(A[i][j][k]);
cout << "Fusha A"
<< "\n";
for (k=0;k<l;k++)
{
cout << " k="
<< k
<< "\n";
for (i=0;i<m;i++)
{
for (j=0;j<n;j++)
{
cout.width(3);
cout << A[i][j][k];
}
cout << "\n";
}
cout << "\n";
}
cout << "Vlera absolute m e madhe e="
<< e
<< "\n";
return 0;
}
Fushat numerike 227
Pr vlerat numerike t antarve t fushs tridimensionale, q sht marr si

shembull n program, rezultati q shtypet n ekran sht:
Fusha A
k=0
3 -2 4 -5
-4 6 -2 -4
7 6 8 -2
k=1
-9 3
8 1
3 -5
2 -1
7 -8
1 1
Vlera absolute m e madhe e=9
Edhe te fushat tridimensionale mund t numrohen antart e caktuar,

plotsisht njlloj si edhe te matricat ose vektort.
Shembull
a. Bllok-diagrami
Numri i antarve pozitiv p brenda fushs tridimensionale

A(m,n,l), por t cilt gjenden mes vlerave 5 dhe 9, duke i
shtypur njkohsisht antart negativ dhe indekset e tyre.
228 Algoritmet
Fillimi
k = 1,l
j = 1,n
p=0
k=1
i=1
j=1
Po
aijk < 0
Jo
Po
aijk > 5
k,i,j,aijk
Jo
j=j+1
Po
j n
Jo
i=i+1
Po
i m
Jo
k=k+1
Po
kl
Jo
p
Fundi
Fig.6.83
Po
aijk < 9
Jo
p=p+1
Fushat numerike 229

b. Programi
// Programi Prg6_83
#include <iostream>
int main()
{
int A[m][n][l]={ {{3,-9},{-2,3},{4,2},{-5,-1}},
{{-4,8},{6,1},{-2,7},{-4,-8}},
{{7,3},{6,-5},{8,1},{-2,1}}};
int i,j,k,p;
p=0;
cout << "
k
i
j
A[i][j][k]"
<<"\n";
for (k=0;k<l;k++)
for (i=0;i<m;i++)
for (j=0;j<n;j++)
if (A[i][j][k]<0)
{
cout << "\t"
<< k
<< "\t"
<< i
<< "\t"
<< j
<< "\t"
<< A[i][j][k]
<< "\t";
}
else
if (A[i][j][k]>5 && A[i][j][k]<9)
p=p+1;
cout << "Numri i krkuar p="
<< p
<< endl;
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran, pas ekzekutimit t programit t dhn, sht:

k
0
0
0
0
0
0
i
0
0
1
1
1
2
j
1
3
0
2
3
3
A[i][j][k]
-2
-5
-4
-2
-4
-2
230 Algoritmet
1
1
1
1
Numri i krkuar
0
0
1
2
p=6
0
3
3
1
-9
-1
-8
-5
ku n pjesn e par jan shtypur indekset dhe vlerat e antarve negativ t

fushs, kurse p=6 sht numri i antarve pozitiv t fushs t cilt gjenden mes
vlerave 5 dhe 9.
Detyra
N fushn tridimensionale A(m,n,l) t gjendet:

a. numri i antarve pozitiv;
b. numri i antarve m t mdhenj se vlera x, por t
ndryshm nga vlera y;
c. shuma e antarve pozitiv;
d. prodhimi i antarve m t vegjl se vlera x;
e. antari me vler minimale, pr do vler t indeksit t
tret.
232 Algoritmet
N praktik, vlerat numerike t funksioneve t ndryshme llogariten duke

shfrytzuar seri t pafundme. Por, meq realisht nuk mund t shkohet n
pafundsi, llogaritjet ndrpriten duke marr parasysh nj numr t caktuar
antarsh t serive, me ka fitohen vlerat e prafrta t funksioneve.
Shembull
Llogaritja e vlers s prafrt s t shums:
2i
i =1 i
duke marr parasysh vetm antart t cilt jan m t

mdhenj se numri i dhn .
a. Bllok-diagrami
Fillimi
s=0
i=1
1
i
2i
z=
>
Jo
Po
1
2i
Fundi
s=s+z
i,z
i=i+1
Fig.7.1
Vlerat e serive t pafundme 233

Algoritmet e till te t cilt paraprakisht nuk dihet se sa her do t prsritet
nj pjes e caktuar e tyre, quhen edhe algoritme iterative.
b. Programi
// Programi Prg7_1
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const double e=0.0000001;
float i;
double z,s;
s=0;
i=1;
while ((1/pow(i,2*i)) > e)
{
z=1/pow(i,2*i);
s=s+z;
cout.precision(0);
cout.width(5);
cout <<i;
cout.precision(7);
cout.width(12);
cout.setf(ios::fixed, ios::floatfield);
cout <<z;
cout << "\n";
i=i+1;
}
cout << "Shuma s="
<< s
<<"\n";
return 0;
}
N program, fuqizimi sht llogaritur prmes funksionit pow, te i cili,

argumenti i par e paraqet madhsin q fuqizohet, kurse fuqia shnohet si
argument i dyt.
Rezultati q do t shtypet n ekran, pas ekzekutimit t programit t dhn,
duket kshtu:
1
2
3
4
5
1.0000000
0.0625000
0.0013717
0.0000153
0.0000001
234 Algoritmet
Shuma s=1.0638871
ku n kolonn e dyt jan shtypur antart e seris s pafundme t cilt marrin
pjes n llogaritjen e vlers s shums.
Gjat llogaritjes s vlerave prmes serive t pafundme, llogaritja mund t
ndrpritet n nj numr t caktuar antarsh t seris, i cili zgjidhet lirisht.
Shembull
(1)i
i =1
x
3i 2
duke marr parasysh k-antart e par t seris.

a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,k
s=0
i=1
z = ( 1)
3i - 2
s=s+z
i,z
i=i+1
Po
ik
Jo
s
Fundi
Fig.7.2
b. Programi
// Programi Prg7_2
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
int const x=2,k=5;
int i;
double z,s;
s=0;
for (i=1;i<=k;i++)
{
z=pow((-1.),i)*x/(3*i-2);
s=s+z;
cout.width(5);
cout <<i;
cout.precision(7);
cout.width(13);
cout <<z;
cout << "\n";
}
cout << "Shuma s="
<< s
<< "\n";
return 0;
}
N program, pr llogaritje t fuqizimit sht shfrytzuar funksioni pow,

prmes s cilit (-1) ngritet n fuqin i. Rezultati q fitohet n ekran, pr vlerat
k=5 dhe x=2, do t duket kshtu:
1
-2.0000000
2
0.5000000
3
-0.2857143
4
0.2000000
5
-0.1538462
Shuma s=-1.7395604
Kushti pr ndrprerejen e shtimit t antarve gjat llogaritjeve prmes serive
t pafundme mund t jet edhe ndonj vler e cila llogaritet nga vlera e antarit
q shtohet.
236 Algoritmet
Shembull
i =1
5i4
duke marr parasysh vetm antart, logaritmi natyror i t

cilve sht m i madh se numri i dhn .
a. Bllok-diagrami
Fillimi
s=0
i=1
ln 1 +

>
5i4
Po
z = 1+
5i
s=s+z
i,z
i=i+1
Fig.7.3
Jo
s
Fundi
b. Programi
// Programi Prg7_3
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const double e=0.001,pi=3.1415926,x=2;
float i;
double z,s;
s=0;
i=1;
while (log(1+pi/(5*pow(i,4))) > e)
{
z=1+pi/(5*pow(i,4));
s=s+z;
cout.precision(0);
cout.width(5);
cout <<i;
cout.precision(5);
cout.width(10);
cout <<z;
cout << "\n";
i=i+1;
}
cout << "Shuma s="
<< s
<<"\n";
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran, nse ekzekutohet programi i dhn, duket

kshtu:
1
1.62832
2
1.03927
3
1.00776
4
1.00245
5
1.00101
Shuma s=5.67881
238 Algoritmet
ku n kolonn e dyt jan shtypur antart e seris, t cilt i shtohen vlerss s
shums.
Serit e pafundme shfrytzohen gjat llogaritjes s vlerave t funksioneve t

ndryshme trigonometrike.
Shembull
Llogaritja e vlers s prafrt s e funksionit sin(x),

prmes seris s pafundme:
(1)i
i =0
x2i + 1
(2i + 1)!
nse gabimi relativ i lejuar sht .
Gabimi relativ llogaritet prmes shprehjes:

r =
Sv Sp
Sv
ku jan:
Sp - shuma parciale paraprake
Sv - shuma parciale vijuese.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,
s=0
240 Algoritmet
i=0
Sp=s
F=1
Fig.7.4
b. Programi
j=1
// Programi
Prg7_4
#include
<iostream>
#include
<cmath>
#include
<iomanip>
using namespace
std;
int main()
{
const
double
e=0.0001,x=0.75
;
int i,j;
double
s,Sp,Sv,r,F;
s=0;
i=0;
do
{
F=Fj
j=j+1
Po
F=1;
for
(j=1;j<=2*i+1;j
++)
j(2i+1)
Jo
s = s + (- 1)
2i+1
(2i + 1)!
Sv=s
r=
Sv Sp
Sv
i,r
i=i+1
Po
Sp=s;
F=(2i+1)!
r
Jo
s,sin(x)
Fundi
F=F*j;
s=s+pow((-1.),i)*pow(x,2*i+1)/F;
Sv=s;
r=fabs((Sv-Sp)/Sv);
cout.width(4);
cout <<i;
cout.precision(6);
cout.width(10);

cout <<r;
cout << "\n";
i=i+1;
}
while (r>=e);
cout << "Vlera e prafrt s="
<< s
<<"\n"
<< "Vlera e sakt sin="
<< sin(x)
<<"\n";
return 0;
}
242 Algoritmet
Nse ekzekutohet programi, rezultati q shtypet n ekran sht:
0
1
2
3
Vlera
Vlera
1.000000
0.103448
0.002901
0.000039
e prafrt s=0.681639
e sakt sin=0.681639
N pjesn e par t rezultatit jan shtypur vlerat e variabls i dhe gabimi

absolut r pr do i, i cili, si shihet, shkon gjithnj duke u zvogluar. Kurse n
dy rreshtat e fundit, s pari sht shtypur shuma s e vlers s prafrt t sinusit,
dhe pastaj edhe vlera e funksionit sin(x), e llogaritur prmes funksionit sin,
i cili gjendet n kuadr t biblioteks s funksioneve t gjuhs C++. Si shihet,
vlera e llogaritur prmes seris s pafundme dhe ajo e llogaritur duke shfrytzuar
funksionin sin, pr saktsin e krkuar, jan t barabarta.
Vlerat e serive t pafundme mund t llogariten edhe duke e pasur parasysh
gabimin e lejuar relativ.
Shembull
Llogaritja e vlers s prafrt s e seris s pafundme:
i =1
i3
nse gabimi absolut i lejuar sht .

Gabimi absolut llogaritet prmes shprehjes:
a = Sv Sp
ku jan:
Sp - shuma parciale paraprake
Sv - shuma parciale vijuese.

a. Bllok-diagrami
Fillimi
x,
s=0
i=1
Sp=s
x
s = s+
Sv=s
a=|Sv-Sp|
i,a
i=i+1
Po
a
Jo
s
Fundi
Fig.7.5
b. Programi
// Programi Prg7_5
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const double x=2,e=0.01;
float i;
double s,Sp,Sv,a;
s=0;
i=1;
do
{
244 Algoritmet
Sp=s;
s=s+x/pow(i,3);
Sv=s;
a=fabs(Sv-Sp);
cout.precision(0);
cout.width(4);
cout <<i;
cout.precision(6);
cout.width(10);
cout <<a;
cout << "\n";
i=i+1;
}
while (a>=e);
cout << "Vlera e llogaritur s="
<< s
<<"\n";
return 0;
}
Rezultati q fitohet n ekran pas ekzekutimit t programit t dhn sht:

1
2
3
4
5
6
Vlera
2.000000
0.250000
0.074074
0.031250
0.016000
0.009259
e llogaritur s=2.380583
N kolonn e dyt t rezultateve t dhna m sipr jan shtypur vlerat e

gabimit absolut a n iteracionet e veanta, prkatsisht pr do vler t variabls
i.
Detyr
T llogaritet vlera e prafrt z e funksionit ex, prmes seris

s pafundme:
i =1
i3
nse gabimi relativ i lejuar sht .
246 Algoritmet
Gjat llogaritjeve t ndryshme, kur kemi t bjm me vlera komplekse,

operohet ve me pjesn reale dhe ve me at imagjinare.
Shembull
s =
=
=
Llogaritja e shums s antarve kompleks t vektorit

Z(n), nse antart e pjess reale dhe t pjess imagjinare
jan dhn prmes vektorve X(n) dhe Y(n).
zi
i =1
n
(xi
+ jyi)
xi
+ j yi
i =1
n
i =1
i =1
= a + jb
Numrat kompleks 247

a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(xi,i=1,n),(yi,i=1,n)
a=0
b=0
i=1
a=a+xi
b=b+yi
i,xi,yi
i=i+1
Po
in
Jo
a,b
Fundi
Fig.8.1
b. Programi
// Programi Prg8_1
#include <iostream>
#include <iomanip>
int main()
{
int const n=5;
int a,b,i;
int X[n]={3,7,4,2,-8};
int Y[n]={6,-9,5,8,1};
a=0;
b=0;
cout << "
i
X
Y"
248 Algoritmet
<< "\n";
cout << "-------------"
<< "\n";
for (i=0;i<n;i++)
{
a=a+X[i];
b=b+Y[i];
cout << setw(4) << i
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<<X[i]
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<<Y[i]
<< "\n";
}
cout << "Shuma reale .... a="
<< a
<< "\n"
<< "Shuma imagjinare b="
<< b
<< "\n";
return 0;
}
Pr vlerat e vektorit kompleks Z(n), prkatsisht komponentes reale X(n)

dhe komponentes imagjinare Y(n), t cilat jan marr si shembull, pas
ekzekutimit t programit n ekran do t shtypen kto rezultate:
i
X
Y
------------1
3
6
2
7 -9
3
4
5
4
2
8
5 -8
1
Shuma reale .... a=8
Shuma imagjinare b=11
Pr llogaritjen e prodhimit t antarve t nj vektori kompleks duhet

shfrytzuar formn eksponenciale t shprehjes s antarve prkats t vektorit.
Numrat kompleks 249
Shembull
P=
=
Llogaritja e prodhimit t antarve kompleks t vektorit

Z(n), nse antart e pjess reale dhe t pjess imagjinare
jan dhn prmes vektorve X(n) dhe Y(n).
(xi + jy i)
i=1
n
i eji
i=1
)(
= 1 ej1 2 ej2 ... n ejn

=
i e i=1
= ej
i=1
= cos + j sin
= a + jb
ku jan:
=
=
i =1
n
i
i=1
a = cos ,
b = sin
i =
xi2 + yi2
y
i = arctg i
xi
250 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(xi,i=1,n),(yi,i=1,n)
=1
=0
i=1
i = x i2 + y i2
y
i = arctg i
xi
= i
= i
i,xi,yi
i=i+1
Po
i n
Jo
a=cos
b=sin
a,b
Fundi
Fig.8.2
Numrat kompleks 251
b. Programi
// Programi Prg8_2
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
int const n=5;
int i;
double X[n]={3,7,4,2,-8};
double Y[n]={6,-9,5,8,1};
double a,b,Alfa,Beta,Ro[n],Fi[n];
Alfa=1;
Beta=0;
cout << "
i
X
Y"
<< "\n";
cout << "-------------"
<< "\n";
for (i=0;i<n;i++)
{
Ro[i]=sqrt(pow(X[i],2)+pow(Y[i],2));
Fi[i]=atan(Y[i]/X[i]);
Alfa=Alfa*Ro[i];
Beta=Beta+Fi[i];
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<< X[i]
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<< Y[i]
<< "\n";
}
a=Alfa*cos(Beta);
b=Alfa*sin(Beta);
cout << "Pjesa reale .... a="
<< a
<< "\n"
<< "Pjesa imagjinare b="
<< b
<< "\n";
return 0;
}
Nse ekzekutohet programi i dhn, rezultati q shtypet n ekran do t duket

si n vijim.
252 Algoritmet
i
X
Y
------------0
3
6
1
7 -9
2
4
5
3
2
8
4 -8
1
Pjesa reale .... a=-21570
Pjesa imagjinare b=24390
Pr llogaritjen e shums ose t prodhimit t funksioneve trigonometrike, ose

edhe t funksioneve t tjera, duhet gjetur rrug q shprehjet t zbrthehen n
pjesn reale dhe n pjesn imagjinare t tyre.
Shembull
Llogaritja e shums:
s=
sin zi
i =1
ku zi jan antart kompleks t vektorit Z(n), kurse

antart e pjess reale dhe t pjess imagjinare t tij jan
dhn prmes vektorve X(n) dhe Y(n).
n
sin zi
s=
=
i=1
n
sin(xi + jyi)
i=1
ej(xi +jyi) e j(xi +jyi)

2j
i=1
n
n eyi e yi
eyi + e yi
sin xi + j
cos xi
2
2
i=1
i=1
= a + jb
n
ku jan:
eyi + e yi
sin xi
2
i=1
n
a=
eyi e yi
cos xi
2
i=1
n
b=
Numrat kompleks 253
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(xi,i=1,n),(yi,i=1,n)
a=0
b=0
i=1
a =a+
yi
+e
yi
sin x i
2
b = b+
yi
yi
i,xi,yi
i=i+1
Po
in
Jo
a,b
Fundi
Fig.8.3
b. Programi
// Programi Prg8_3
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
int const n=5;
int i;
double X[n]={3,7,4,2,-8};
double Y[n]={6,-9,5,8,1};
cos x i
254 Algoritmet
double a=0,b=0;
cout << "
i
X
Y"
<< "\n";
cout << "-------------"
<< "\n";
for (i=0;i<n;i++)
{
a=a+(exp(Y[i])+exp(-Y[i]))/2*sin(X[i]);
b=b+(exp(Y[i])-exp(-Y[i]))/2*cos(X[i]);
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<<X[i]
<< setw(4) << setiosflags(ios::right)<<Y[i]
<< "\n";
}
cout << "Pjesa reale .... a="
<< a
<< "\n"
<< "Pjesa imagjinare b="
<< b
<< "\n";
return 0;
}

i
X
Y
------------1
3
6
2
7 -9
3
4
5
4
2
8
5 -8
1
Pjesa reale .... a=3987.87
Pjesa imagjinare b=-3923.09
Detyra
Nse antart e vektorit Z(n) jan numra kompleks dhe

pjest reale dhe imagjinare t tyre jepen prmes vektorve
X(n) dhe Y(n), t llogariten vlerat:
p=
coszi
i=1
s=
ln zi
i=1
Numrat kompleks 255
256 Algoritmet
Me tabelimin e vlerave numerike t funksioneve nnkuptohet llogaritja e

vlerave t tyre, pr vlera t ndryshme t variablave q paraqiten brenda
shprehjeve prkatse.
Shembull
Llogaritja e vlerave t funksionit:

e2x + 1
y = n
2
x
+
2
i
i = 1
pr x 3
pr x > 3
pr vlera t ndryshme t variabls x mes a dhe b, duke

ndryshuar at me hapin h.
Tabelimi i funksioneve 257

a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,a,b,h
x=a
Po
Jo
x3
s=0
i=1
s = s + + 2i
2
i=i+1
Po
i n
Jo
y=e
2x+1
y=s
x,y
x=x+h
Po
xb
Jo
Fundi
Fig.9.1
258 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg9_1
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const double a=2,b=5,h=0.5;
int n=3,i;
double x,y,s;
cout << "Tabela e vlerave"
<< "\n";
cout << "
x
y"
<< "\n";
x=a;
do
{
if (x<=3)
y=exp(2*x+1);
else
{
s=0;
for (i=1;i<=n;i++)
s=s+pow(x/2+2*i,2);
y=s;
}
cout.setf(ios::fixed);
cout.precision(2);
cout.width(6);
cout << x;
cout.precision(4);
cout.width(12);
cout << y
<< "\n";
x=x+h;
}
while (x<=b);
return 0;
}
Rezultati q shtypet n ekran do t duket:

Tabela e vlerave
x
y
2.00 148.4132
2.50 403.4288

3.00 1096.6332
3.50 107.1875
4.00 116.0000
4.50 125.1875
5.00 134.7500
Tabela mund t'i prmbaj vlerat numerike t disa funksionve njkohsisht.
Shembull
Llogaritja e vlerave numerike t funksioneve:

y = 3x2 + 2x 1
1
z =
2 x
v = 3 ln(x 1)
t = ex + 2 sin x
pr vlera t ndryshme t variabls x mes a dhe b, duke

ndryshuar vlern e saj me hapin h.
Meq pr t gjitha vlerat e variabls x mund t llogariten vetm funksionet
y dhe t, shprehjet e tyre jan vendosur menjher n fillim t bllok-diagramit.
Pr funksionet e tjera, para se t llogariten vlerat e tyre, duhet kontrolluar vlern
e variabls x, sepse funksioni v nuk mund t llogaritet, nse x1, kurse vlera e
funksionit z sht e padefinuar pr x=2, gj q shihet edhe n paraqitjen
vijuese:
y
z
v
t
x
-3
-2
-1
260 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
a,b,h
x=a
y=3x2+2x-1
t=ex+2sin x
Po
x1
Jo
v=3 ln(x-1)
Po
x=2
Jo
z=
1
2 x
x,y,z,v,t
x=x+h
Po
z=
xb
Jo
Fundi
Fig.9.2
x,y,v,t
1
2 x
x,y,z,t

b. Programi
// Programi Prg9_1
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const double a=-3,b=3,h=0.5;
double x,y,z,v,t;
cout << " x
y
z
v
t"
<< "\n"
<< "----------------------------------"
<< "\n";
x=a;
cout.precision(2);
do
{
y=3*pow(x,2)+2*x-1;
t=exp(x)+2*sin(x);
if (x<=1)
{
z=1/(2-x);
cout << setw(5)
<< x
<< setw(8)
<< y
<< setw(6)
<< z
<< " Mungon"
<< setw(7)
<< t
<< "\n";
}
else
{
v=3*log(x-1);
if (x==2)
{
cout << setw(5)
<< x
<< setw(8)
<< y
<< " ----"
<< setw(8)
<< v
<< setw(7)
262 Algoritmet
<< t
<< "\n";
}
else
{
z=1/(2-x);
cout << setw(5)
<< x
<< setw(8)
<< y
<< setw(6)
<< z
<< setw(8)
<< v
<< setw(7)
<< t
<< "\n";
}
}
x=x+0.5;
}
while (x<=b);
return 0;
}
Tabela e vlerave numerike, e cila fitohet n ekran pas ekzekutimit t

programit t dhn, do t duket kshtu:
x
y
z
v
t
----------------------------------3.00
20.00 0.20 Mungon -0.23
-2.50
12.75 0.22 Mungon -1.11
-2.00
7.00 0.25 Mungon -1.68
-1.50
2.75 0.29 Mungon -1.77
-1.00
0.00 0.33 Mungon -1.32
-0.50
-1.25 0.40 Mungon -0.35
0.00
-1.00 0.50 Mungon
1.00
0.50
0.75 0.67 Mungon
2.61
1.00
4.00 1.00 Mungon
4.40
1.50
8.75 2.00
-2.08
6.48
2.00
15.00 ---0.00
9.21
2.50
22.75 -2.00
1.22 13.38
3.00
32.00 -1.00
2.08 20.37
264 Algoritmet
N praktik, prve mesatares aritmetikore, prdoret edhe mesatarja gjeometrike,

si dhe mesatarja harmonike.
Shembull
Llogaritja e mesatares aritmetikore, mesatares gjeometrike

dhe e mesatares harmonike, pr antart e vektorit X(n).
Pr llogaritjen e mesatareve n fjal, prdoren shprehjet:
Mesatarja aritmetikore
a =
1 n
xi
n i =1
Mesatarja gjeometrike
g = n
xi
i =1
Mesatarja harmonike
h =
n
n
i =1 i
Mesataret dhe devijimet 265

a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(xi,i=1,n)
s1=0
p=1
s2=0
i=1
s1=s1+xi
p=pxi
s =s +
2
1
x
i=i+1
Po
in
Jo
s
a= 1
n
g=
h=
n
s
2
a,g,h
Fundi
Fig.10.1
266 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg10_1
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
const int n=5;
int X[n]={7,4,2,8,5},i;
double s1=0,p=1,s2=0,a,g,h;
for (i=0;i<n;i++)
{
s1=s1+X[i];
p=p*X[i];
s2=s2+1./X[i];
}
a=s1/n;
cout << "Mesatarja aritmetikore a="
<< a;
g=pow(p,1./n);
cout << "\nMesatarja gjeometrike g="
<< g;
h=n/s2;
cout << "\nMesatarja harmonike
h="
<< h
<< "\n";
return 0;
}
Pr vlerat e antarve t vektorit q sht marra si shembull n program, pas

ekzekutimit t programit, si rezultat n ekran do t shtypet:
Mesatarja aritmetikore a=5.2
Mesatarja gjeometrike g=4.67789
Mesatarja harmonike
h=4.10557
Duke shfrytzuar vlerat e llogaritura t mesatareve, prmes shprehjeve
vijuese mund t gjenden edhe devijimet standarde prkatse:
Devijimi aritmetikor
=
1 n
(xi a)2
n i =1
Devijimi gjeometrik
=
1 n
(xi g)2
n i =1
Devijmi absolut
=
1 n
xi a
n i =1
Shembull
Llogaritja e devijimit standard aritmetikor, gjeometrik dhe

harmonik, pr antart e vektorit X(n).
a. Bllok-diagrami
Fillimi
n,(xi,i=1,n)
s1=0
p=1
s2=0
i=1
s1=s1+xi
p=pxi
s =s +
2
1
x
i=i+1
Po
in
Jo
A
268 Algoritmet
a = s1 / n
g=np
h = n/s2
a,g,h
s3=0
s4=0
s5=0
i=1
s3=s3+(xi-a)2
s4=s4+(xi-g)2
s5=s5+|xi-a|
i=i+1
Po
in
Jo
= s3 / n
= s4 / n
= s5 / n
,,
Fundi
Fig.10.2
b. Programi
// Programi Prg10_2
#include <iostream>
#include <cmath>
int main()
{
const int n=5;
int X[n]={7,4,2,8,5},i;
double s1=0,p=1,s2=0,a,g,h;
double s3=0,s4=0,s5=0,Sigma,Ro,Delta;
for (i=0;i<n;i++)
{
s1=s1+X[i];
p=p*X[i];
s2=s2+1./X[i];
}
a=s1/n;
cout << "Mesatarja aritmetikore a="
<< a;
g=pow(p,1./n);
cout << "\nMesatarja gjeometrike g="
<< g;
h=n/s2;
cout << "\nMesatarja harmonike
h="
<< h;
for (i=0;i<n;i++)
{
s3=s3+pow(X[i]-a,2);
s4=s4+pow(X[i]-g,2);
s5=s5+fabs(X[i]-a);
}
Sigma=sqrt(s3/n);
cout << "\nDevijimi aritmetikor Sigma="
<< Sigma;
Ro=sqrt(s4/n);
cout << "\nDevijimi gjeometrik
Ro="
<< Ro;
Delta=s5/n;
cout << "\nDevijimi absolut
Delta="
<< Delta
<< "\n";
return 0;
}
270 Algoritmet
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezultatet n ekran do t shtypen

kshtu:
Mesatarja aritmetikore a=5.2
Mesatarja gjeometrike g=4.67789
Mesatarja harmonike
h=4.10557
Devijimi aritmetikor Sigma=2.13542
Devijimi gjeometrik
Ro=2.19832
Devijimi absolut
Delta=1.84
Integralet e njfishta 272

Integralet e dyfishta 277
272 Algoritmet
Pr llogaritjen e vlers s integralit t caktuar, prdoret Metoda e Trapezit, ose

Metoda e Simpsonit.
Integralet e njfishta
Vlera e integralit t njfisht:
b
f(x)dx
sipas Metods s Trapezit llogaritet me shprehjen:

f(a) + f(b)
T = h
+
2
ku
h =
n 1
f(a
i =1
+ i h)
b a
n
sht hapi i integrimit, nse zona e integrimit ndahet n n-pjes.

Shembull
Llogaritja e vlers s integralit:

4
(x
+ 1)dx
me metodn numerike t Trapezit.
Integrimi numerik 273

a. Bllok-diagrami
Fillimi
f(x)=x2+1
n,a,b
h=
b-a
n
s=0
i=1
s=s+f(a+ih)
i=i+1
Po
T = h
i n-1
Jo
f(a)+ f(b) + s
2
T
Fundi
Fig.11.1
b. Programi
// Programi Prg11_1
#include <iostream>
double f(double x);
int main()
{
const int n=10;
const double a=1,b=4;
int i;
double T,s,h;
h=(b-a)/n;
s=0;
for (i=1;i<=n-1;i++)
274 Algoritmet
s=s+f(a+i*h);
T=h*((f(a)+f(b))/2+s);
cout << "Vlera e integralit T="
<< T
<< "\n";
return 0;
}
// Nnprogrami
double f(double x)
{
return x*x+1;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezultati q shtypet n ekran sht:

Vlera e integralit T=24.045
Vlera e integralit llogaritet edhe prmes Metods s Simpsonit, duke shfrytzuar
shprehjen:
S =
n
n 1
h
f(a) + f(b) + 4 f[a + (2i 1)h] + 2 f[a + 2ih]
3
i =1
i =1
ku hapi i integrimit llogaritet kshtu:

h =
b a
2n
nse zona e integrimit ndahet n n-pjes.

Shembull
Llogaritja e vlers s integralit:

4
(x
+ 1)dx
me metodn numerike t Simpsonit.
a. Bllok-diagrami
Fillimi
f(x)=x2+1
n,a,b
h=
b-a
2n
s1=0
s2=0
i=1
s1=s1+f[a+(2i-1)h]
s2=s2+f(a+2ih)
i=i+1
Po
i n-1
Jo
s1=s1+f[a+(2n-1)h]
S=
h
f(a)+ f(b)+ 4 s + 2 s
1
2
3
S
Fundi
Fig.11.2
276 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg11_2
#include <iostream>
double f(double x);
int main()
{
const int n=10;
const double a=1,b=4;
int i;
double S,s1,s2,h;
h=(b-a)/(2*n);
s1=0;
s2=0;
for (i=1;i<=n-1;i++)
{
s1=s1+f(a+(2*i-1)*h);
s2=s2+f(a+2*i*h);
}
s1=s1+f(a+(2*n-1)*h);
S=h/3*(f(a)+f(b)+4*s1+2*s2);
cout << "Vlera e integralit S="
<< S
<< "\n";
return 0;
}
// Nnprogrami
double f(double x)
{
return x*x+1;
}
Pas ekzekutimit t programit t dhn, rezulati n ekran do t shtypet kshtu:

Vlera e integralit S=24
Integralet e dyfishta
Pr llogaritjen e vlers s integralit t dyfisht:
bd
f(x, y)dx dy
ac
sipas Metods s Trapezit, shfrytzohet shprehja:

1
T = h g [f(a,c)+ f(a,d)+ f(b,c)+ f(b,d)]
4
+
m 1
1 n 1
f(xi,c)+ f(xi,d)+ f(a,y j)+ f(b,y j)
2 i=1
j=1
m-1 n-1
+ f(xi,y j)
j=1 i=1
ku jan:
xi = a + ih
yj = c + jd
b a
n
d c
g =
m
h =
Shembull
Llogaritja e vlers s integralit t dyfisht:

24
1 3 (x
1
+ y )2
dx dy
me metodn numerike t Trapezit.
278 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
f(x,y) =
(x + y )2
m,n,a,b,c,d
h=
b-a
n
g=
d-c
m
r=
1
f(a,c)+ f(a,d)+ f(b,c)+ f(b,d)
4
s1=0
i=1
xi=a+ih
s1=s1+f(xi,c)+f(xi,d)
i=i+1
Po
i n-1
Jo
A
s2=0
j=1
yj=c+jg
s2=s2+f(a,yj)+f(b,y1)
j=j+1
Po
j m-1
Jo
s3=0
i=1
j=1
yj=c+jg
s3=s3+f(xi,yi)
j=j+1
Po
j m-1
Jo
i=i+1
Po
i n-1
Jo
T = h g r +
1
2
[s
T
Fundi
Fig.11.3
+s
] + s3
280 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg11_3
#include <iostream>
#include <cmath>
double f(double x,double y);
int main()
{
const int m=6,n=4;
const double a=1,b=2,c=3,d=4;
int i,j;
double T,s1,s2,s3,r,h,g,xi,yj;
h=(b-a)/n;
g=(d-c)/m;
r=(f(a,c)+f(a,d)+f(b,c)+f(b,d))/4;
s1=0;
for (i=1;i<=n-1;i++)
{
xi=a+i*h;
s1=s1+f(xi,c)+f(xi,d);
}
s2=0;
for (j=1;j<=m-1;j++)
{
yj=c+j*g;
s2=s2+f(a,yj)+f(b,yj);
}
s3=0;
for (i=1;i<=n-1;i++)
{
xi=a+i*h;
for (j=1;j<=m-1;j++)
{
yj=c+j*g;
s3=s3+f(xi,yj);
}
}
T=h*g*(r+(s1+s2)/2+s3);
cout << "Vlera e integralit T="
<< T
<< "\n";
return 0;
}
// Nnprogrami
double f(double x,double y)
{
return 1/pow(x+y,2);
}
Rezultati q do t shtypet n ekran, nse ekzekutohet programi i dhn,

sht:
Vlera e integralit T=0.0408994
Metoda Runge-Kutta 284

Metoda Kutta-Merson 287
284 Algoritmet
Pr zgjidhjen e ekuacioneve diferenciale lineare prdoren metoda t

ndryshme numerike. Ktu do t jepen metodat Runge-Kutta dhe Kutta-Merson.
Metoda Runge-Kutta
Sipas metods Runge-Kutta t rendit t katrt, pr pikn (xi,yi), fillimisht
llogariten vlerat e koeficientve:
r1 = f(xi, yi ) h
h
r
r2 = f xi + , yi + 1 h
2
2
h
r
r3 = f xi + , yi + 2 h
2
2
r4 = f(xi + h, yi + r3 ) h
prmes s cilve pastaj gjendet pika vijuese (xi+1,yi+1), kshtu:

xi + 1 = xi + h
1
yi + 1 = yi + {r1 + 2r2 + 2r3 + r4}
6
ku hapi i diferencimit llogaritet me shprehjen:

h =
x p x0
n
nse kushtet fillestare merren (x0,y0) dhe zona e diferencimit [x0,xp]

ndahet n n-pjes.
Shembull
Zgjidhja e ekuacionit diferencial:

dy
= x2 + y
dx
prmes metods Runge-Kutta, pr kushtet fillestare x0=1 dhe

y0=1.
Diferencimi numerik 285

a. Bllok-diagrami
Fillimi
f(x,y)=x2+y
n,x0,y0,xp
x -x
p
h=
x=x0
y=y0
i=1
r1=f(x,y)h
r = f x +
2
r = f x +
3
,y +
r1
2
,y +
r2
2
r4=f(x+h,y+r3)h
y=y+
1
r + 2r + 2r + r
2
3
4
6 1
x=x+h
i,x,y
i=i+1
Po
in
Jo
Fundi
Fig.12.1
286 Algoritmet
b. Programi
// Programi Prg12_1
#include <iostream>
#include <cmath>
#include <iomanip>
int main()
{
const int n=10;
const double x0=1,y0=1,xp=2;
int i;
double x,y,h,r1,r2,r3,r4;
h=(xp-x0)/n;
x=x0;y=y0;
cout << "
i
x
y"
<< "\n------------------------"
<< "\n";
for (i=1;i<=n;i++)
{
r1=f(x,y)*h;
r2=f(x+h/2,y+r1/2)*h;
r3=f(x+h/2,y+r2/2)*h;
r4=f(x+h,y+r3)*h;
y=y+(r1+2*r2+2*r3+r4)/6;
x=x+h;
cout.width(4);
cout << i;
cout.precision(2);
cout.width(8);
cout << x;
cout.precision(5);
cout.width(11);
cout << y
<< "\n";
}
return 0;
}
// Nnprogrami
{
return pow(x,2)+y;
}

Pas ekzekutimit t programit, rezultatet q shtypen n ekran duken:
i
x
y
-----------------------1
1.10
1.22103
2
1.20
1.48842
3
1.30
1.80915
4
1.40
2.19095
5
1.50
2.64233
6
1.60
3.17271
7
1.70
3.79251
8
1.80
4.51324
9
1.90
5.34761
10
2.00
6.30968
Metoda Kutta-Merson
Gjat zgjidhjes s ekuacioneve diferenciale sipas metods Kutta-Merson,
vlera e piks vijuese t funksionit yi+1 caktohet duke shfrytzuar vlern e piks
paraprake yi:
yi + 1 = yi +
1
(k1 + 4k4 + k5 )
6
ku koeficientt e veant llogariten prmes shprehjeve:

k1 = f(xi, yi ) h
h
k
k2 = f xi + , yi + 1 h
3
3
h
k + k2
k3 = f xi + , yi + 1
h
3
6
h
k1
3
k4 = f xi + , yi +
+ k3 h
2
8
8
k
3
k5 = f xi + h , yi + 1 k3 + 2k4 h
2
2
Nse kushtet fillestare merren (x0,y0) dhe zona e diferencimit [x0,xp]

ndahet n n-pjes, hapi prkats i diferencimit sht:
h =
x p x0
n
Shembull
Zgjidhja e ekuacionit diferencial:

dy 1
= xy
dx 2
prmes metods Kutta-Merson, pr kushtet fillestare x0=1 e

y0=1, si dhe xp=1 e n=10.
288 Algoritmet
a. Bllok-diagrami
Fillimi
f(x,y)= (x y)/2
n,x0,y0,xp
h = (x p - x 0)/2
x=x0
y=y0
i=1
k1=f(x,y)h
k = f x +
2
k = f x +
3
k = f x +
4
h
3
,y +
k1
,y +
( k1 + k 2 )
h
6
k
3
,y + 1 + k h
3
2
8 8
k
3
k5 = f x + h,y + 1 k3 + 2 k4 h
2
2
y = y +(k1 + 4k4 + k5)/6

x=x+h
i,x,y
i=i+1
Po
in
Jo
Fundi
Fig.12.2

b. Programi
// Programi Prg12_2
#include <iostream>
#include <iomanip>
int main()
{
const int n=10;
const double x0=0,y0=1,xp=1;
int i; double x,y,h,k1,k2,k3,k4,k5;
h=(xp-x0)/n; x=x0;y=y0;
cout << "
i
x
y"
<< "\n------------------------" << "\n";
for (i=1;i<=n;i++)
{
k1=f(x,y)*h;
k2=f(x+h/3,y+k1/3)*h;
k3=f(x+h/3,y+(k1+k2)/6)*h;
k4=f(x+h/2,y+k1/8+(3*k3)/8)*h;
k5=f(x+h,y+k1/2-(3*k3)/2+2*k4)*h;
y=y+(k1+4*k4+k5)/6;
x=x+h;
cout.width(4); cout << i;
cout.precision(2); cout.width(8);
cout << x;
cout.precision(5); cout.width(11);
cout << y << "\n";
}
return 0;
}
// Nnprogrami
{
return (x*y)/2;
}
Pas ekzekutimit t programit, vlerat numerike t cilat fitohen si zgjidhje e

ekuacionit diferencial, n ekran do t shtypen kshtu:
i
x
y
-----------------------1
0.10
1.00250
2
0.20
1.01005
3
0.30
1.02276
4
0.40
1.04081
5
0.50
1.06449
6
0.60
1.09417
7
0.70
1.13032
8
0.80
1.17351
9
0.90
1.22446
290 Algoritmet
10
1.00
1.28403
Agni H. Dika
Fakulteti i Inxhinieris Elektrike dhe Kompjuterike

Prishtin
ALGORITMET
njohuri themelore
me programe n gjuhn C++
Lektor
Dr. Ilaz Metaj
Kopertina
AfiDesign
Shtypi
Adea
Prishtin
Copyright 2007

Algoritmetcpp PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Algoritmetcpp PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Universiteti i Prishtins

Fakulteti i Inxhinieris Elektrike dhe Kompjuterike

Libri t cilin e keni n dor s pari u dedikohet studentve t

Grumbulli i veprimeve me nj radh t fiksuar, t cilt ndrmerren gjat

A sht paraqitur ngjyra e gjelbr?

ashtu q para se t kalohet rrugkryqi, pavarsisht se pr kmbsor sht

Algoritmi numerik pr llogaritjen e vlers s funksionit:

nse dihet vlera e variabls x.

Algoritmi i dhn sht shkruar duke pasur parasysh zgjidhjen e ktij

Tregon fillimin e algoritmit

Prcaktohet degzimi i veprimeve t

Tregon fundin e algoritmit

Fig.1.4 Blloqet elementare

Algoritmi pr llogaritjen e siprfaqes s dhe perimetrit p t

Bllok-diagrami i algoritmit pr kalimin e rrugkryqit, i cili u

Fig.1.7 Bllok-diagrami i algoritmit pr kalimin e rrugkryqit

Testimi i algoritmit numerik t dhn n Fig.1.3, duke e

Programi i cili sht shkruar n baz t bllok-diagramit t

Gjat ekzekutimit t programit, nse pas mesazhit:

Gjat zgjidhjeve t problemeve t ndryshme, shpesh her nevojitet t

Shuma e numrave natyror mes 3 dhe n, nse sht dhn

N bllok-diagram sht shfrytzuar shprehja i=i+1, gj q sht e

Nse programi ekzekutohet pr n=5, rezultati q shtypet n ekran sht:

Shuma e kubeve t numrave natyror ift mes 2 dhe n, nse

Pas ekzekutimit t programit t dhn pr n=9, si rezultat n ekran do t

e numrave natyror ift mes 2 dhe n;

nse dihet vlera e variabls n.

Antart e serive mund t formohen edhe duke shfrytzuar ligjshmri m

Shuma e prodhimit t numrave natyror tek e ift - t

Shuma q fitohet gjat rrugs s kaluar, pr n=8 sht:

Llogaritja e vlers s shums:

nse dihen vlerat e variablave n dhe x.

b. Rruga - pr x=1 dhe n=5

Vlera e shums, q fitohet gjat rrugs s kaluar n Fig.2.10, sht:

cout << "Vlerat hyrse x dhe n: ";

Nse programi ekzekutohet pr vlerat hyrse x=1 dhe n=5, si rezultat do t

nse dihen vlerat e variablave n dhe x.

Shumat mund t paraqiten edhe brenda shprehjeve t funksioneve t

Llogaritja e vlers s funksionit:

nse dihen vlerat e variablave m, n dhe x.

b. Rruga - pr x=1, m=3, n=1

Pr vlerat hyrse q jan marr si shembull gjat vizatimit t rrugs n

Nse pas ekzekutimit t programit, si vlera hyrse prmes tastiers

Vlera e funksionit y=9.72597

Llogaritja e vlers s funksionit:

nse dihen vlerat e variablave n dhe x.

Nse programi i dhn ekzekutohet pr vlerat hyrse n=3 dhe x=3.5, si

Vlera e funksionit y=1105

T llogariten vlerat e funksioneve:

nse dihen vlerat e variablave a, b, m, n dhe x.

nse dihen m, a dhe b.

b. Rruga - pr m=2, a=2, b=3, x=4

Nse programi ekzekutohet pr vlerat e variablave t cilat jan shfrytzuar

Vlera e funksionit y=55.3333

Llogaritja e vlers s funksionit:

nse jan dhn vlerat e variablave m dhe b.

g = 2 2 3 {(1 2 + 3.5) + (1 3 + 3.5)}

Pr vlerat hyrse m=2 dhe b=3.5, pas ekzekutimit t programit, si rezultat

sepse komanda cout, e cila gjendet brenda unazs s variabls k, ekzekutohet

Prodhimi i antarve t nj serie numerike gjendet ngjajshm si edhe shuma e

Prodhimi i numrave natyror mes 2 dhe n, nse sht dhn

Nse gjat ekzekutimit t programit, prmes tastiers kompjuterit i jepet

Shprehjet e prodhimeve t krkuara duken kshtu: