Reimi rada elektromotornog

pogona

Prema IEC 60034-1

0
EMP 07/08 BAN

PREMA IEC 60034-1 DEFINIRANO JE 10 VRSTA POGONA

Time je definirana klasifikascija reima rada. (Classes of
motor duty).

Definirane su vremenske promjene momenta optereenja,

snage, gubitaka, brzine vrtnje, zagrijavanja....
Pri razmatranju toplinskog modela motora polazi se od
pretpostavke da je motor homogeno tijelo.

POGON S1 TRAJNI RAD

EMP 07/08 BAN

IEC oznaka: S1

Rad
pod
konstantnim
optereenjem
koje
traje
dovoljno
dugo
da
stroj
postigne termiku stabilnost
t p >3 T
T
toplinska
vremenska
konstanta
P snaga motora
Pg gubici snage u motoru
temperatura
max
temperatura
namota
motora treba biti uvjek manja
2
od
dozvoljene
za
klasu
izolacije

POGON S2 KRATKOTRAJNI POGON

IEC oznaka: S2
Rad pod pod optereenjem koje
traje kratko i za vrijeme kojega
stroj postigne dozvoljenu
nadtemperaturu, a potom se
stigne ohladiti na temperaturu
okoline prije slijedeeg
optereenja. Kratkotrajno
optereenje je vee od nazivnog,
ogranieno dozvoljenom
temperaturom i momentom
motora.
Bitno je da se motor ne zagrije
vie od doz.
Normirana vremena
kratkotrajnog optereenja: 10,
30, 60, 90 min
Primjer oznaavanja: S2, 30 min
3

EMP 07/08 BAN

POGON S3 INTERMITIRANI ILI ISPREKIDANI PERIODIKI

POGON
Intermitencija :
=

tp
t
100% = p 100%
tp + tm
tc

IEC oznaka S3
Rad pod konstantnim ciklikim
Optereenjima.
Gubici zaleta su mali i ne utjeu
bitno na zagrijavanje.
Nazivne vrijednosti intermitencija
su 15, 25, 40, 60 % pri 10minutnom ciklusu
Primjer oznaavanja: S3, 25%
4

EMP 07/08 BAN

POGON S4 INTERMITIRANI PERIODIKI POGON S

UTJECAJEM DINAMIKIH STANJA
Intermitencija :
=

EMP 07/08 BAN

tp + t z
tp + t z
100% =
100%
tc
t z + tp + tm

Rad pod konstantnim ciklikim

optereenjima.
Gubici
zaleta
utjeu na zagrijavanje.
Da bi se definirao ovaj reim rada
potrebno je poznavati momentnu
karakteristiku mehanizma, ukupni
moment tromosti motora i broj
zaleta na sat z
Primjer oznaavanja:
S4, 40%; z=120 zaleta/h

POGON S5 INTERMITIRANI PERIODIKI POGON S

UTJECAJEM DINAMIKIH STANJA
tc trajanje ciklusa

Intermitencija:

tz trajanje zaleta
tp trajanje konstantnog
optereenja
tk trajanje koenja

tu trajanje motorskog rada

t z + t p + tk
tc

100 %

Pg

tz

[oC]

tp

tk

tm

tu
tc

Slino S4 reimu, osim to

ovdje elektrino koenje ima
znaajan utjecaj na
zagrijavanje
Broj zaleta na sat z

max

ok

0
EMP 07/08 BAN

Primjer oznaavanja IEC: S5,

160%; z=120 zaleta/h;
6

POGON S6 TRAJNI RAD S INTERMITIRANIM

OPTEREENJEM
P

tc trajanje ciklusa
tp trajanje konstantnog
optereenja
tm trajanje praznog hoda

tp

tm
tc

Pg

[oC]

ok

0
EMP 07/08 BAN

Intermitencija :
tp
t
=
100% = p 100%
tp + tm
tc

Tipian primjer dizalinih

motora
Trajna serija jednakih ciklusa.
Svaki ciklus ini period
konstantnog optereenja i
period praznog hoda.Brzina
vrtnje priblino jednaka brzini
vrtnje optereenja i praznog
hoda.
Termike vrem.konstante
jednake u periodu hlaenja i
7
zagrijavanja.

POGON S7 INTERMITIRANI PERIODIKI POGON SA

ZALETIMA I KOENJIMA
tc trajanje ciklusa

tz trajanje zaleta
tp trajanje konstantnog
optereenja
tk trajanje koenja

t
tz

Pg

tp

Intermitencija:

tz + t p + tk
tc

=1

tk

tc

0
[oC]

t
max

max

doz

Neprekidni pogon sa stalnim

zaletima i zaustavljanjima
Termiki stabilizirani proces
Da bi se definirao ovaj reim rada
potrebno je specificirati broj
ciklusa po satu z i ukupnu
tromost na osovini motora
Primjer oznaavanja prema IEC
S7, 500 zaleta/h;
8

EMP 07/08 BAN

POGON S8 TRAJNI RAD S PERIODIKIM

PROMJENAMA

BRZINA VRTNJE
Trajanje ciklusa

Zadaju se parcijalna trajanja

optereenja pri pojedinoj brzini vrtnje
npr.

tc trajanje ciklusa
tz trajanje zaleta

Parcijalna intermitencija:

tp1, tp2, tp3 trajanje

konstantnih optereenja
tk2 , tk1 trajanje koenja

t
tz

Pg

tp1

tk1 tp2 tk2

tp3

0
[oC]

max

ok

0
EMP 07/08 BAN

tz1 + tp1
tz1 + tp1 + tk1 + tp2 + tk2 + tp3

Tipian primjer brodskih dizalica

Vrlo kompliciran izbor motora. Moe biti i
vie perioda promjene brzine vrtnje nego
na slici.
Utjecaj gubitaka na zagrijavanje u svim
dinamikim stanjima
Potrebni su detaljni podaci o
momentu tromosti mehanizma i motora
(ako je ve odabran) trajanju ciklusa tc
odnosno njihov broj na sat.
Rjeavanje (izbor motora) pokuajem
Primjer IEC oznaavanja:
S8, 30 start/h; 740 o/min, 40%
S8, 30 start/h; 960 o/min; 60% 9

POGON S9 TRAJNI POGON SA NEPERIODIKIM

OPTEREENJEM I PROMJENOM BRZINE I SMJERA VRTNJE
P
tc trajanje ciklusa
tz trajanje zaleta

Pn

to trajanje konstantnog
preoptereenja

0
tz to

Pg

tp
tc

tk
tm

tp trajanje konstantnog
nazivnog optereenje
prema S1
tk trajanje koenja
tm trajanje mirovanja

Pn nazivna snaga
max

[oC]

max

maksimalna
temperatura

ok

EMP 07/08 BAN

Neprekidni rad sa serijom

neperiodskih konstantnih
optereenja i koenja te
promjena brzine i smjera
vrtnje. Najzahtjevniji
reim rada za motor.
Oznaka: S9

10

POGON S10 TRAJNI RAD SA DISKRETNIM KONSTANTNIM

OPTEREENJIMA
P/PN

Tc trajanje ciklusa

t
p1

p3

p2

t1

t2

t3

t4

P N nazivna snaga prema S1

p4

trajanje diskretnih
optereenja

t/Tc

nazivna temperatura

Pv

[ C]

t/Tc

Neprekidni rad sa serijom

konstantnih diskretnih optereenja,
kojih moe biti najvie 4 u 1
ciklusu. Trajanje svake pi
toliko da se postigne termika
ravnotea

0
EMP 07/08 BAN

t/Tc

Oznaka: S10

11