REKA BENTUK DAN

PENGHASILAN
PROJEK

Definisi dan Faktor Reka Bentuk

Mesin

Bahan

Lukisan Projek

Pengikat

Kemasan

Alatan Tangan

Reka Bentuk Projek

Definisi Reka Bentuk Dan Teknologi

Reka bentuk ialah susunan bahan yang dirancang
untuk menghasilkan sesuatu produk atau impak.
Teknologi pula ialah pengajian dan pengetahuan
dalam usaha manusia mencipta dan
menggunakan pelbagai jenis alat, sumber, teknik,
dan sistem untuk mengurus kehidupan.

Faktor Reka Bentuk

Faktor Utama Reka Bentuk
Fungsi
Rupa bentuk
Kesesuaian bahan
Kaedah pembinaan
Ketahanan
Kos
Kemasan
Keselamatan
Nilai komersial

Bahan
Kayu
Kayu ialah bahan yang banyak digunakan dalam
kerja pembinaan perabut.
Antara jenis-jenis kayu yang terdapat di negara
kita ialah meranti, cengal, jelutong dan sepetir.
Saiz kayu ditentukan mengikut tebal, lebar dan
panjang.

Bahan
Saiz Kayu

Jenis

Tebal
(mm)

Lebar
(mm)

Panjang
(m)

Papan tebal 38 -100 150 dan lebih 3 - 6

Papan nipis 10 - 38

76 dan lebih

36

Beroti

38 - 100 75 - 150

34

Jerjak

20 - 38

3-6

25 - 76

Bentuk

Bahan
Kecacatan Kayu

Berlubang

Berpiuh

Berpusar

Berspring

Retak

Melengkung

Bahan
Kelebihan dan Kelemahan Kayu
Kelebihan menggunakan kayu
Boleh didapati dalam pelbagai saiz.
Sesuai untuk sebarang bentuk pembinaan seperti proses
pembinaan tanggam.
Urat dan ira kayu yang menarik.
Sesuai untuk bahan kemasan seperti syelek, lekar, dan tona
kayu.
Kelemahan menggunakan kayu
Kandungan air di dalam kayu akan menyebabkan kayu
mengalami proses pengecutan secara berterusan.
Hal ini akan menyebabkan sambungan kayu menjadi
renggang.
Mudah diserang serangga perosak jika tidak diawet.
Kayu yang tebal tidak boleh dilengkungkan.
Urat kayu yang tidak sekata menyukarkan proses mengetam
dan membuat kemasan.

Bahan
MDF (Medium Density Fibreboard)
MDF merupakan papan gentian yang dikeringkan
dan dimampatkan bersama glu urea .
Mempunyai permukaan yang licin dan sifat-sifat
fizikal yang lebih baik daripada jenis papan lain.
Saiz yang biasa didapati di pasaran ialah 2440
mm X 1220 mm dengan pelbagai ketebalan.

Bahan
Kelebihan dan Kelemahan MDF
Kelebihan menggunakan MDF
Mempunyai kekuatan yang sekata.
Lebih kalis api daripada papan.
Mempunyai kestabilan dimensi, iaitu tidak mudah bengkok,
tidak mudah meleding dan sukar terbelah apabila, dipaku
atau diskru.
Lebih keras dan berat daripada papan tebal.
Mudah dibentuk.
Kelemahan menggunakan MDF
Tidak sesuai untuk kegunaan di luar bangunan.
Tidak mencengkam paku.
Mudah rosak jika terkena air atau panas matahari.
Tidak boleh dilengkungkan.

Bahan
Papan Lapis
Papan lapis terdiri daripada beberapa lapisan kayu
nipis yang diglukan.
Ketebalan papan lapis ialah antara 3 mm hingga
32 mm.
Saiz yang biasa terdapat di pasaran ialah antara
1220mm dan 2440 mm

Bahan
Kelebihan dan Kelemahan Papan Lapis
Kelebihan menggunakan papan lapis
Ringan, kuat, dan mudah dikerjakan.
Mempunyai permukaan yang lebar dan rata.
Tidak mudah meleding, mengecut, atau retak.
Mempunyai permukaan yang cantik.
Tidak akan pecah apabila dipaku pada hujungnya.
Kelemahan menggunakan papan lapis
Tidak sesuai untuk digunakan di luar rumah dan bangunan.
Glu pada papan lapis akan lekang jika terkena air.
Tidak mencengkam jika dipaku pada bahagian sisi.

Bahan
Mounting Board
Mounting board ialah bahan yang sering
digunakan untuk pembinaan model dalam proses
reka cipta.
Bahan ini juga sesuai untuk kerja-kerja membuat
hamparan bagi penerapan reka bentuk produk.
Saiz mounting board ialah 610mm x1220 mm atau
610 mm x 910 mm.

Bahan
Kelebihan dan Kelemahan Mounting Board
Kelebihan menggunakan mounting board
Mempunyai pelbagai warna yang menarik.
Dapat dilengkungkan mengikut kehendak reka bentuk.
Mudah dikerjakan dan dibentuk.
Kelemahan menggunakan mounting board
Tidak tahan kelembapan dan haba.
Tidak boleh dipaku atau diskru.
Tidak mempunyai daya kekuatan yang tinggi.

Pengikat
Paku
Paku adalah sejenis pengikat yang digunakan
untuk mencantumkan kayu atau kepingan logam
pada kayu.
Paku biasanya diperbuat daripada keluli lembut.
Saiz paku ditentukan oleh panjang batangnya.
Kepala

Panjang

Batang

Panjang

Mata
Paku kepala rata

Paku panel

Pengikat
Jenis Paku,Kegunaan dan Ciri-ciri
Jenis

Kegunaan

Ciri-ciri

Paku
kepala
rata

Kerja am

Mempunyai cengkaman yang kuat dan

kukuh,serta kepalanya tidak dapat
dibenamkan ke dalam kayu

Paku
panel

Pembinaan Berkepala kecil dan dapat dibenamkan

perabut
ke dalam kayu untuk tujuan kemasan

Cara memaku
Paku diketuk menggunakan tukul
mengikut kesesuaian saiz paku.
Benda kerja yang nipis dipakukan
kepada benda kerja yang tebal.
Cara memaku serong memberi
cengkaman yang lebih kuat.

Cara memaku serong

Pengikat
Skru
Skru ialah bahan pengikat yang digunakan untuk
memegang dan merapatkan kepingan kayu, logam
dan engsel.
Skru diperbuat daripada keluli lembut, kuprum dan
loyang.
Jenis skru dapat ditentukan oleh bentuk
kepalanya.
Alur
Batang
Ulir
Kepala benam

Kepala timbul

Pengikat
Glu
Glu ialah bahan pengikat untuk melekatkan dua
bahan supaya kukuh dan kekal.
Glu PVA (polyvinyl acetate) digunakan untuk
melekatkan kepingan kayu.
Glu sentuh di gunakan untuk melekatkan bahanbahan yang berlainan seperti plastik dengan kayu
dan plastik dengan logam

Glu Sentuh

Glu PVA

Alatan Tangan
Pita Pengukur
Digunakan untuk kerja mengukur.
Saiz yang biasa digunakan ialah 3 m - 6 m.
Kunci tolak-tarik digunakan untuk mengunci pita.

Alatan Tangan
Pembaris Keluli
Digunakan untuk mengukur jarak dan
memindahkan ukuran.
Saiz yang biasa digunakan ialah 300 mm.
Diperbuat dari logam tidak berkarat.

Alatan Tangan
Sesiku L
Digunakan untuk:
menentukan ketepatan sudut 90.
menguji kepersegian permukaan kayu.
membuat garisan bersudut tepat.
Saiznya ditentukan mengikut panjang bilah.
Kelulinya bersudut 90 darjah dengan tonggak.

Bilah
Tonggak

Alatan Tangan
Tolok Penanda
Digunakan untuk menanda ukuran tebal atau
lebar.
Taji digunakan untuk menanda garisan selari pada
permukaan kayu.

Skru Tangan
Bilah

Badan
Taji

Alatan Tangan
Tolok Serong
Digunakan untuk menguji atau menanda sudutsudut yang dikehendaki.
Bilah boleh dilaras mengikut sudut yang
dikehendaki dan skru pelaras berfungsi untuk
mengetatkannya.

Bilah

Tonggak

Alatan Tangan
Gergaji Tangan
Digunakan untuk mengerat atau membelah kayu.
Saiznya ditentukan oleh panjang bilahnya dan
bilangan gigi setiap 25 mm.
Bilah

Saiz
Pemegang

Alatan Tangan
Gergaji Puting
Digunakan untuk memotong kayu yang bersaiz
kecil dan membuat tanggam.
Jalur logam di bahagian atas bilahnya adalah
untuk meluruskan dan menguatkan bilah gergaji.

Jalur logam

Pemegang

Saiz
Bilah

Alatan Tangan
Gergaji Lengkung Halus
Digunakan untuk memotong lengkung pada kayu
yang nipis.
Bingkainya diperbuat daripada dawai dan
mempunyai mata yang halus.

Bingkai
Saiz

Mata Gergaji

Hulu

Alatan Tangan
Tukul Kuku Kambing
Digunakan untuk menukul dan mencabut paku.
Saiznya ditentukan mengikut berat kepalanya.
Memerlukan reja kayu untuk mengalas dan
memudahkan kerja mencabut paku.

Kuku

Kepala

Hulu
Muka

Alatan Tangan
Tukul Warrington
Digunakan untuk menukul paku kecil.
Saiznya ditentukan mengikut berat kepalanya.

Bongkol tirus

Muka

Hulu

Alatan Tangan
Pahat Tepi Serong
Digunakan untuk kerja memahat, meraut, menatal
dan membersihkan bucu tanggam.
Saiz yang biasa digunakan ialah 4 mm - 38 mm.
Saiznya ditentukan oleh lebar mata pemotong.

Saiz

Hulu

Tepi Serong

Alatan Tangan
Kikir Parut
Digunakan untuk meratakan dan membentuk
lengkok pada penjuru kayu.
Saiznya ditentukan oleh panjang dan gred giginya.

Hulu

Gigi

Alatan Tangan
Gandin Kayu
Digunakan untuk:
menukul pahat
mengetuk bahagian projek ketika pemasangan
tanggam
Saiznya ditentukan oleh saiz kepalanya.
Kepalanya diperbuat daripada kayu.
Kepala

Pemegang

Mesin
Mesin Gerudi Mudah Alih
Mata Gerudi
Bindu

Motor
Bindu
Motor

Suis

Suis

Bateri
boleh
dicas

Tanpa Wayar

Kunci Bindu

Berwayar

Mesin
Mesin Gerudi Mudah Alih
Digunakan untuk membuat lubang pada kayu atau
logam lembut secara menegak atau mendatar.
Saiznya ditentukan oleh diameter mata gerudi
yang dipasang pada rahang.
Bahagian-bahagian utama:
Bahagian

Kegunaan

Bindu

Mencengkam dan memutarkan mata

gerudi

Suis

Menghidupkan dan mematikan motor

Motor

Memutarkan bindu
Mata Gerudi Pintal

Mesin
Mesin Gerudi Lantai

Motor

Bindu
Rahang
Rahang
Bergerak
Rahang
Tetap

Tuas Pemasuk

Tangkai

Ragum Gerudi
(ditempatkan atas meja
gerudi untuk mengapit
benda kerja)

Meja
gerudi

Pelaras Meja
Gerudi
Tiang

Tapak

Mesin
Mesin Gerudi Lantai
Digunakan untuk membuat lubang pada kayu atau
logam.
Bahagian-bahagian utama:
Bahagian

Kegunaan

Meja gerudi

Menempatkan ragum gerudi

Pelaras meja

Melaraskan aras meja gerudi

Takal

Mengawal kelajuan putaran bindu

Tuas pemasuk

Menurunkan dan menaikkan bindu

Suis penghidup

Menghidupkan dan mematikan motor

Motor

Memutar bindu

Bindu

Melonggarkan dan mengetatkan rahang

dengan menggunakan kunci bindu

Kunci bindu

Melonggarkan atau mengetatkan bindu

Rahang

Mencengkam mata gerudi

Lukisan Projek
Lakaran 3D
Lakaran 3D adalah lakaran yang menunjukkan gambar
sebenar projek.
Contok lakaran 3D ialah lukisan isometri dan lukisan
oblik.

30

Suatu
pandangan
sebuah kiub

30

Lakaran
bersudut 30

30

30

Lakaran kiub
bentuk isometri

Lukisan Projek
Lakaran 3D
Lakaran 3D adalah lakaran yang menunjukkan gambar
sebenar projek.
Contok lakaran 3D ialah lukisan isometri dan lukisan
oblik.

45

Suatu
pandangan
sebuah kiub

Lakaran
bersudut 30

45

Lakaran kiub
bentuk oblik

Lukisan Projek
Lakaran 2D Ortografik
Lakaran 2D adalah lakaran yang menunjukkan bentuk
objek dalam dua atau tiga pandangan.
Lukisan ortografik
Pelan
menunjukkan bentuk
objek dalam 3
pandangan.

Bentuk dalam
isometri
Animasi

Pandangan Hadapan

Pandangan Sisi

Lukisan Projek
Lakaran Bebas Perspektif Satu Titik
Lakaran bentuk perspektif adalah lakaran yang
menunjukkan pandangan objek mengikut aras mata.
Titik Lenyap (T.L) adalah titik pada lakaran yang tidak
dapat menunjukkan saiz objek pada jarak yang jauh.
Garis Ufuk (G.U) adalah garisan mendatar yang terletak
pada aras mata pelukis.
G.U

T.L

Lukisan Projek
Lakaran Bebas Perspektif Satu Titik

Lukisan Projek
Lakaran Bebas Perspektif Dua Titik

T.L1

G.U

T.L2

Lukisan Projek
Lakaran Bebas Perspektif Dua Titik

T.L1

T.L2

G.U

Lukisan Projek
Mendimensi Lakaran

J10

40

50
20

60
40

20
30
130

NAMA

TINGKATAN

TAJUK

TARIKH

Pembinaan Projek
Jenis Tanggam

Tanggam
Temu

Tanggam
Parit terus

Tanggam
Lekap
Palang

Kemasan
Tujuan Kemasan

Kemasan ialah proses menyapu bahan kemasan

seperti syelek, cat licau, tona kayu dan lekar pada
projek yang telah siap. Tujuannya adalah:
1. Kelihatan cantik
2. Selamat untuk digunakan
3. Lebih tahan lama
4. Mudah untuk dibersihkan

Kemasan
Berus Cat

Saiz
Tangkai

Berus

Digunakan untuk menyapu lapisan cat dan tona

kayu.
Dibersihkan dengan pelarut cat seperti turpentin.

Kemasan
Berus Syelek

Saiz
Kayu
Bulu

Digunakan untuk menyapu syelek.

Kemasan
Pengikis

Saiz

Digunakan untuk menyumbat adunan tepung

penyumbat pada permukaan projek.
Digunakan juga untuk mengikis lapisan karat pada
logam sebelum kerja kemasan dilakukan.

Kemasan
Kertas Las

Gred Kertas Las

00

Paling halus

0, 1

Halus

1, 2

Sederhana
halus

2, 3

Kasar

Digunakan untuk membersihkan, melicinkan dan

menghilangkan kesan calar atau tanda-tanda kecil
pada permukaan kayu.

Kemasan
Tepung Penyumbat

Tepung penyumbat
sedia bancuh

Digunakan untuk menyumbat liang atau ira kayu.

Kemasan
Cat Licau
Cat licau akan menghasilkan permukaan yang licin
dan berkilat serta kalis air.
Cat ini dilarutkan dengan turpentin.
Kaedah guna:
berus cat
semburan mesin pemampat udara
semburan tin (spray can)

Cat Sembur

Turpentin

Kemasan
Syelek
Syelek digunakan untuk melindungi dan
mencantikkan projek.
Syelek yang biasa digunakan ialah syelek jingga.
Pelarut bagi syelek ini ialah spirit metil.

Kepingan
Syelek

Syelek siap
bancuh

Spirit Metil

Kemasan
Tona Kayu
Tona kayu digunakan untuk mengemas
permukaan kayu.
Terdapat dalam pelbagai jenis.

Kemasan
Lekar
Lekar disapukan sebagai kemasan terakhir untuk
mengilatkan permukaan kayu.
Penggunaan lekar akan mencegah permukaan
kayu daripada menjadi calar dan kusam.
Lekar dilarutkan dengan thiner.

Thiner

Kemasan
Pelekat
Pelekat juga boleh digunakan sebagai bahan
kemasan projek.
Jika pelekat tidak disertakan dengan glu pelekat,
glu sentuh atau glu PVA perlu disapukan pada
kedua-kedua permukaan kayu dan pelekat.

Reka Bentuk Projek

Contoh bentuk-bentuk lakaran projek

SEKIAN