Riskdegerlendirmerehberi PDFR PDF

TEMEL
BLG & RISK DEERLENDRME GENEL
RISK DEERLENDRME REHBER
Salk ve gvenlik herkesi

lgilendirir
Sizin iin nemlidir
iniz iin nemlidir
Risk Deerlendirme Rehberi
Derleyen: Murat ANDA

Deneti
TEMEL
NDEKLER
KISIM I: TEMEL BLG

SAYFA
Tehlike nedir? Risk nedir?

Bir risk deerlendirmesini nasl yapabilirim?
4
4
4
4
Bu rehberi nasl kullanmalym?
Neden/nasl bir risk deerlendirmesi yapmalym?
KISIM II: RSK DEERLENDRME- GENEL

Adm 1: Hangi bilgileri toplamalym?
Bu bilgileri nasl toplayabilirim?

Adm 2: Tehlikeleri nasl belirleyebilirim?
6
7
EKLST GENEL
Adm 3: Bir tehlikeden kaynaklanan riski nasl deerlendirebilirim?
8
10
Adm 4: Tehlikelerden kaynaklanan riski yok etmek ya da

azaltmak iin yapacam eylemleri nasl planlamalym?
10
Step 5: Risk deerlendirmemi yazl hale nasl getirebilirim?
11
BR RSK DEERLENDRME FORMU

Bilgi iin: http://hwi.osha.europa.eu
TEMEL
NDEKLER
KISIM III: TEHLKELERN BELRLENMES VE NLEYC TEDBRLERN SEM

GENEL
SAYFA
12
13
14
eklist No. 1: Przl ya da kaygan dz yzeyler

eklist No. 2: Hareket eden aralar ve makineler
eklist No. 3: Makinelerin hareket eden paralar
eklist No. 4: Elektrik tesisat ve ekipman
eklist No. 5: Yangn
eklist No. 6: Patlama
15
16
eklist No. 7: Kimyasal maddeler

eklist No. 8: Grlt
eklist No. 9: Titreim
eklist No. 10: Aydnlatma
20
18
22
23
24
KISIM IV: TEHLKELERN BELRLENMES VE NLEYC

TEDBRLERN SEM ZEL SEKTR VE LER N
Ofiste alma
26
naat
Gda ileri
Aa ileri
29
Oto tamiri
Tarm
Kk lekli yerst madeni
36
38
32
34
43
Daha fazla sektr iin hazrlanm eklistler :

http://hwi.osha.europa.eu
TEMEL
KISIM I: TEMEL BLG

TTeehhlliikkee nneeddiirr??
R
Riisskk nneeddiirr??
N
Needdeenn//nnaassll bbiirr rriisskk
ddeeeerrlleennddiirrm
meessii yyaappm
maallyym
m??
Tehlike; zarar verme potansiyeline sahip

herhangi bir ey.
Tehlikeler insana, mala ve prosese etki edebilir;
Kazalara ve hastalklara, rn kaybna, makine
hasarlarna, vb. sebep olabilir.
Mesleki risk; bir tehlikeye maruziyet sonucu bir
yaralanma ya da bir hastaln meydana gelme
olaslnn ve iddetinin bilekesine iaret eder.
Mesleki risklerin deerlendirilmesinde temel

ama, alanlarn salnn korunmas ve
gvenliklerinin salanmasdr. Risk
deerlendirme, ile ilgili faaliyetlerden
kaynaklanan ve alanlara ve evreye
olabilecek olas zararlarn en aza
indirilmesine yardm eder. Risk
deerlendirme ayn zamanda iinizin verimli
ve rekabet edebilir olmasna katk salar.
Salk ve gvenlik alannda yaplan yasal
dzenlemelerde iverenlere dzenli risk
deerlendirme yapma ykmll
getirilmitir.
B
Biirr rriisskk ddeeeerrlleennddiirrm
meessiinnii nnaassll
yyaappaabbiilliirriim
m??
yeri riskleri aada gsterildii gibi 5 basit
admla deerlendirilebilir.
TEMEL
B
BU
UR
RE
EH
HB
BE
ER
RB
B
TT
N
NA
AD
DIIM
MLLA
AR
RII ZZLLE
EY
YE
ER
RE
EK
KR
RS
SK
KD
DE
E
E
ER
RLLE
EN
ND
DR
RM
ME
ES
S
Y
YA
AP
PM
MA
AN
NIIZZA
A,, D
DE
E
E
ER
RLLE
EN
ND
DR
RM
ME
EN
NZZE
EV
VE
EY
YA
AZZIILLII H
HA
ALLE
EG
GE
ETTR
RM
ME
EN
NZZE
E
Y
YA
AR
RD
DIIM
MC
CII O
OLLA
AC
CA
AK
KTTIIR
R..
Bu rehberi
nasl kullanmalym?
TEMEL
K
KIIS
SIIM
M IIII:: R
RS
SK
KD
DE
E
E
ER
RLLE
EN
ND
DR
RM
ME
E G
GE
EN
NE
ELL
ADIM 1
H
Haannggii B
Biillggiilleerrii
TTooppllaam
maallyym
m??
B
Buu B
Biillggiilleerrii N
Naassll
TTooppllaayyaabbiilliirriim
m??
yerinizdeki riskleri deerlendirmek iin

bilmeniz gerekenler:
u kaynaklardan bilgi edinilebilir;
yerinizin ve/veya ilerinizi yrttnz
yerinizde kullandnz ekipmann,

malzemelerin ya da maddelerin teknik
yerin konumu.
verileri,
Orada kimlerin alt: gebe, gen veya

engelli iilerinizin mesleki tehlikelere
Teknolojik prosedrler ve i rehberleri,
olaan olandan daha fazla maruz
yerinde yaplan grlt, titreim, gibi
kalabilecekleri dnlerek, bu
etkenlerin ve konfor artlarnn lm
iilerinize daha fazla ihtimam gsterin.
sonular,
Ksmi sreli alan iilerinizi, mteahhit
kaytlar,
firma iilerini ve ziyaretilerinizi ve

iletme dnda alan (ara srcleri,
Hangi i ekipmann, maddeleri ve
Kimyasal maddelerin madde gvenlik

bilgi formlar,
mterileri yerinde ziyaret eden

iilerinizi vb.) iilerinizi de unutmayn.
kazalar ve meslek hastalklarnn
lgili mevzuat ve standartlar,
Bilimsel ve teknik literatr.
prosesi kullandnz.
Ne tr iler gerekletirdiiniz (rnein,
Bilgi ayn zamanda;
hangi yntemle ve ne kadar sre ile
alma ortamn,
gerekletirdiiniz).
yerinde yaplan ileri,
yeri dnda yaplan ileri,
yerinde etkili olabilecek harici
Hangi tehlikeleri tanmladnz ve bunlarn

kaynaklar nelerdir.
Mevcut tehlikelerin potansiyel sonular
nelerdir.
Hangi koruyucu tedbirleri kullandnz.
Hangi kazalar, meslek hastalklar ve
etkenleri (rnein, nc taraflarca

gerekletirilen grevler, hava
koullar)
gzlemleyerek de edinilebilir.
dier ile ilgili hastalklar raporland.

yerimizle ilgili yasal ykmllklerimiz
nelerdir.
TEMEL
ADIM 2
TTeehhlliikkeelleerrii N
Naassll
B
Beelliirrlleeyyeebbiilliirriim
m??
yerinizdeki tehlikeleri belirleyebilmek iin
u zel sektrler iin hazrlanm eklistleri

sizler iin derledik:
GENEL EKLSTLER kullann;
Ofiste alma
naat
Araba tamiri
Gda ileme
Aa ileri
Beinci stunda gsterilen TEHLKE-ZEL
Tarm
EKLST ni kullannz
Kk lekli yerst madencilii
Bir tehlikenin var olduunu

biliyorsanz
EVET i iaretleyiniz
Bir tehlike yoksa
HAYIR iaretleyiniz
Bir tehlikenin olduundan emin deilseniz:
GENEL EKLSTin beinci stununda

gsterilen tehlike-zel eklistinde aradnz
yoksa Avrupa Ajansnn web sitesinden
(http://hwi.osha.europa.eu) daha fazla bilgiye
Bu sektrlerin herhangi birinde faaliyet

gsteriyorsanz, Ksm IV de verilen sektrezel eklistleri kullannz.
uylaabilirsiniz ya da Sal ve Gvenlii

Genel Mdrlnn web sitesinden
yararlanabilirsiniz.
R
RS
SK
KD
DE
E
E
ER
RLLE
EN
ND
DR
RM
ME
EN
NZZ
B
B
TT
N
N
G
G
C
C
N
N
ZZ
N
N
A
AK
KTTFF K
KA
ATTIILLIIM
MII LLE
E
G
GE
ER
R
E
EK
KLLE
E
TTR
RLLM
ME
ELLD
DR
R
TEMEL
EKLST-GENEL
Evet
No Tehlike
Hayr
Bilmiyorum:
bu tehlike iin zel
ekliste gidiniz
1.
Przl ya da kaygan yzeyler (kayma, tkezleme, dme vb)
KISIM III-1
2.
Hareket eden ara ve makineler
KISIM III-2
3.
Makinelerin hareket eden paralar
KISIM III-3
4.
Tehlikeli yzeye sahip ekipman (keskin, przl vb.)
5.
Scak ya da souk yzeyler, malzemeler vb.
6.
Yksekte alma, trmanma noktalar (yksekten dme)
7.
El aletleri
8.
Yksek basn
9.
Elektrik tesisat ve ekipman
KISIM III-4
10.
Yangn
KISIM III-5
11.
Patlama
KISIM III-6
12.
Ortamdaki kimyasal maddeler (toz dahil)
KISIM III-7
13.
Grlt
KISIM III-8
14.
El-kol titreimi
KISIM III-9
15.
Tm vcut titreimi
KISIM III-9
16.
Aydnlatma
KISIM III-10
17.
UV,IR, lazer ve mikrodalga radyasyon
18.
Elektromanyetik alanlar
19.
Scak ya da souk hava
20.
Yklerin kaldrlmas ve tanmas
21.
Vcudu zorlayan alma
22.
Biyolojik tehlikeler (virsler, parazitler, mantarlar, bakteri )
23.
Stres, iddet, kaba kuvvet, saldr
24.
Dierleri: aaya belirtin ve EVET i iaretleyin
25.
26.
TEMEL
ADIM 3
B
Biirr tteehhlliikkeeddeenn kkaayynnaakkllaannaann rriisskkii nnaassll ddeeeerrlleennddiirreebbiilliirriim
m??
A. Tanmlanm her bir tehlike iin:
Bir tehlikeden kaynaklanan zararn olaslk ve iddetini dikkate alarak riskin kk, orta ya da yksek
olduuna karar verin.
Bu karar verebilmek iin aadaki tabloyu kullann.
Olaslk
ok seyrek
Orta sklkta
ok sk
Kk apta
yaralanma
Dk(1)
Dk(1)
Orta(2)
iddet
Orta apta
yaralanma
Dk(1)
Orta(2)
Yksek(3)
ok seyrek: Bir iinin mesleki kariyeri
Orta(2)
Yksek(3)
Yksek(3)
Orta apta yaralanma: gn kayb ile
boyunca gereklemeyebilir.
sonulanan kazalar ve hastalklar (rnein,
Orta sklkta: Bir iinin mesleki kariyeri
yaralanmalar, basit krklar, incinmeler,
boyunca sadece birka kez gerekleebilir.
vcudun bir blmnde ikinci derece
ok sk: Bir iinin mesleki kariyeri
yanklar, cilt alerjileri vb. gibi).
boyunca defalarca gerekleebilir.
Byk zarar
Byk zarar: Ar ve kalc rahatszlklara
Kk apta yaralanma: Uzun sreli
neden olan kazalar ve hastalklar (rnein,
rahatszlk vermeyen kazalar ve hastalklar
lmler, amptasyon-kesilmeler, uzuv
(rnein, kk izikler, gz tahrileri, ba
kaypl krklar, kanser, vcudun byk bir
arlar vb. gibi).
blmnde ikinci ya da nc derece

yanklar, vb. gibi).
B. Bir tehlikeden kaynaklanan riskin kabul edilebilir ya da kabul edilemez olduuna karar verin.
Genelde:
Yksek risk kabul edilemez,
Dk ve orta risk kabul edilebilir.
Eer risk ilgili yasal gereklerle badamyorsa o risk kabul edilemez.
U
Unnuuttm
maayynn:: Risk deerlendirmenizi iilerinizin aktif katlm ile gerekletirmelisiniz. Riskin kabul
edilebilirliine karar verdiiniz zaman, deerlendirmenizin ynetiminde iilerinizin cinsiyet, ya ve
salklarn dikkate almay unutmayn.
TEMEL
ADIM 4
B
Biirr tteehhlliikkeeddeenn kkaayynnaakkllaannaann rriisskkiinn
oorrttaaddaann kkaallddrrllm
maass yyaa ddaa eenn aazzaa
iinnddiirriillm
meessii iiiinn eeyylleem
mlleerriim
mii nnaassll
ppllaannllaam
maallyym
m??
R
Riisskk ddeeeerrlleennddiirrm
meem
mii nnaassll yyaazzll
hhaallee ggeettiirreebbiilliirriim
m??
Riskin yksek ve kabul edilemez bir
Aadaki RSK DEERLENDRME
dzeyde olduu deerlendirilmise, ilknce
FORMUNU kullanarak risk deerlendirmesini
bunun azaltlmas ynnde eylemler
her bir iyeri iin yazl hale getirebilirsiniz.
gerekletirilmelidir.
ADIM 5
Temel bilgileri kaydedin: Risk
Risk orta dzeyde ve kabul edilebilir olarak
deerlendirmesinin yapld iyerinin ad
deerlendirilmise, eylemlerin riskin bu
ve adresi, iyerinde alan kiilerin adlar,
dzeyin altna drlmesi ynnde
deerlendirme tarihi ve deerlendirmeyi
planlanmas tavsiye edilir.
yapan kiilerin adlar.
Risk dk dzeyde ve kabul edilebilir
RSK DEERLENDRME FORMUnun
olarak deerlendirilmise, riskin bu
2 nci stununda yer alan blme
dzeyde kalmasnn salanmas gereklidir.
belirlediiniz tehlikeleri (GENEL
Koruyucu ve nleyici tedbirler u ncelikler
EKLSTte EVET dedikleriniz)
sralamasna dikkat edilerek uygulanmaldr:
kaydedin.
Tehlikeyi/riski ortadan kaldrn,
Belirlediiniz her bir tehlike iin:
Tehlikeyi/riski idari dzenlemelerle en
3 nc stuna bir tehlikeden kaynaklanan
aza indirin,
riskin azaltlmas iin uygulayacanz
Tehlikeyi/riski toplu koruma nlemleri
koruyucu/nleyici tedbirleri kaydedin.
ile en aza indirin,
Risk deerlendirmenizin sonularn
Tehlikeyi/riski uygun kiisel koruyucu
(rnein, yksek/kabul edilemez) 4 nc
donanm ile en aza indirin.
stuna kaydedin.
5 inci stuna da riskin azaltlmas iin planlanan
Risklerin azaltlmasnda kullanlabilecek
eylemlerinizi kaydedin.
nlemlere rnekler bulabilmek iin KISIM III

veya KISIM IVde verilen tehlike-zel
eklistlerine gidin.
10
TEMEL
R
Riisskk D
Deeeerrlleennddiirrm
mee FFoorrm
muu
Tarih:..Form No:..
yerinin Ad ve Adresi:
Risk Deerlendirmesini Yapanlar:
RSK DEERLENDRME FORMU
yerinde alan i Says:
No
Tehlke
Uygulanan
Koruyucu/nleyici
Tedbirler
Tahmin
Edilen/Deerlendirilen
Risk
Riski Azaltmak in
Planlanan Eylemler
Risk Deerlendirmesini Gerekletirenlerin mzalar

Yetkililerin mzalar.
11
TEMEL
K
KIIS
SIIM
M IIIIII:: TTE
EH
HLLK
KE
ELLE
ER
RN
NB
BE
ELLR
RLLE
EN
NM
ME
ES
S V
VE
E
N
NLLE
EY
YC
C TTE
ED
DB
BR
RLLE
ER
RN
NS
SE
E
M
M G
GE
EN
NE
ELL
EKLST NO:01
TEHLKE: PRZL YA DA KAYGAN DZ YZEYLER
KISIM A: yerinizde tehlike var m?

EVET: En azndan bir cevabnz
onay iaretli eklinde belirtmiseniz.
Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz.
SORU
EVET
1.
Zeminlerde przl, anm alanlar, delikler, dkntler, vb. var m?
2.
Zeminleriniz (rnein, temizlik sonras slandnda, svlar saldnda-mesela
ya, iyerinde yrttnz ilemlere bal olarak yamur ya da amur ya da
toz ) ara sra kayganlayor mu?
3.
Zeminlerin yzeyinde eik fark ya da deiiklikler var m?
4.
Kablolar yerlere salm durumda m?
5.
iler uygun olmayan i ayakkablar nedeniyle her an debilir ya da
kayabilirler mi?
6.
Zeminler dzenli ve tertipli mi?
7.
alma alannda engelleyici ve hareketi kstlayc herhangi bir malzeme (
sabit ekipman hari) var m?
8.
Kaldrlmamas gereken malzemeler iaretlenmi mi?
9.
Btn trafik yollar uygun bir ekilde iaretlenmi mi?
10. alma alanlar ve trafik yollar uygun bir ekilde aydnlatlm m?
HAYIR
KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

zellikle yaplan ie bal olarak iyeri zemininin slak ve tozlu olma ihtimaline kar alma
zemininin dikkatli seimi; zeminin kuru olmasnn salanmas.
Gerektiinde zeminin kimyasallarla kayganlnn nlenmesi; uygun temizleme yntemlerinin
kullanlmas.
yeri zemininin ve trafik gzerghnn dzenli kontrol edilmesi.
Zemindeki deliklerin, atlaklarn, ypranm kaplamalarn, hallarn vb. onarlmas, kaldrlmas; zemin
ve trafik gzerghnn temiz olmasnn salanmas.
Zemindeki gereksiz eiklerin kaldrlmas ya da snrlandrlmas; bunlarn grnr olmasnn
salanmas
ilere uygun i ayakkabs verilmesi
alma alannda, iyeri zemininin ve trafik gzerghnn uygun bir ekilde iaretlenmesi.
yeri zemininin ve trafik gzergahnn uygun ekilde klandrlmas.
Kullanlan ekipman uygun ekilde konumlandrlarak kablolarn alanlar iin engel tekil etmesinin
nlenmesi; kablolarn koruyucu ierisinde zemine sabitlenmesi.
Zeminlerde ve trafik gzerghnda kaymay nleyici ve kolay temizlenir malzeme kullanlmas.
Zeminler ve trafik gzergh kullanlan svlarn kolayca tahliyesini salayacak ekilde olmaldr.
12
TEMEL
EKLST NO:02
TEHLKE: HAREKET EDEN ARA VE MAKNELER

SORU
1.
Tama aralar hi arzal ve bakmsz olduklar halde kullanld m?
2.
Tama aralar ve ykleme/boaltma ekipmanlarna (rnein, tatlar, kaldrma
aralar, forkliftler vb.) hi ar ykleme yapld m?
3.
Tama aralarnn gzerghlarnda engelleyici herhangi bir ey var m?
4.
Tama gzerghnda gr alan asndan herhangi bir azalma mevcut mu?
5.
Tama aralar yetkisiz kiiler tarafndan m kullanlyor?
6.
Yklemeler her zaman gvenlik gz nnde bulundurularak m yaplyor?
7.
Ar yklemeler nedeniyle srcnn gr alannda azalma oluyor mu?
EVET
HAYIR

Uygun sertifika/belgeli i ekipmannn kullanlmas.
reticinin talimat ve klavuzlar dorultusunda i ekipmannn kullanlmas.
ekipmannn dzenli olarak teknik kontrollerinin yaplmas.
Tama gzergahlarnn uygun bir ekilde iaretlenmesi ve dzenli olmasnn salanmas.
Gzergahlarn olabildiince geni olmasnn ve buralarda kr noktalarn olmamasnn salanmas.
Yklerin uygun ve gvenli bir ekilde yklenmesinin salanmas.
ilerin yeterli eitimi almalarnn salanmas.
Kendiliinden hareket edebilen tama aralarnn kontrol d hareketinin nlenecei uygun yerlerde
muhafazasnn salanmas.
13
TEMEL
EKLST NO:03
TEHLKE: MAKNELERN HAREKET EDEN PARALARI

SORU
EVET
1.
Makinelerinizde koruyucusuz tehlikeli olabilecek hareket eden (aksesuarlar
dahil) ksmlar var m?
2.
Makine koruyucular, iilerin elleri, kollar ya da vcutlarnn dier blmleri,
makinenin hareket eden tehlikeli ksmlar ile temas halinde onlar yeterince
koruyacak zellikte mi?
3.
Btn makine koruyucular gvenli bir ekilde sabitlenmi ve kolayca
karlamaz hale getirilmi mi?
4.
Makinenin hareket eden ksmlarna herhangi bir malzeme debilir mi?
5.
Koruyucular makinenin ilem yapmasn gletiriyor mu?
6.
Koruyucuyu kaldrmakszn bir makineye yalama yaplabilir mi?
7.
Hareket eden tehlikeli ksmlar durdurmakszn koruyucular karmak
mmkn m?
8.
Koruyucusuz zincirler, dililer, kay-kasnaklar, vb. var m?
9.
Akta kalan kaylar, zincirler var m?
10. Akta kalan tehlikeli dner paralar (rnein, civatalar, metal kntlar vb.) var
m?
11. Operatrn A/KAPA kontrol dmelerine ulamas kolay m?
12. Operatr haricindeki dier kiiler iin bir kontrol sistemi mevcut mu?
HAYIR

Makinelerin eitimli ve yetkili kiiler tarafndan kullanlmasnn salanmas.
Btn koruyucularn yerinde ve alr vaziyette olmasnn salanmas.
ilere koruyucular kullanmalar gerektiini hatrlatacak posterler ve iaretlerin kullanlmas.
Herhangi bir makinenin almaya balamadan nce koruyucularnn yerinde olmasnn salanmas.
Makinenin etrafndaki alann temiz, dzenli ve engelleyici unsurlardan arndrlmasnn salanmas.
ilerin rahata hareket etmelerini salayacak yeterli alann salanmas.
Uygun kiisel koruyucu malzemenin salanmas.
Makine ve etrafnda yeterli aydnlatmann salanmas.
Hasarl bir makinenin yanllkla altrlmasn nlemek zere ak bir uyar bilgi sisteminin
uygulanmas.
Makinelerin bakmnn ve hasarlarnn zamannda tamir edilmesinin salanmas.
Makinenin hareket eden ksmlar ile makine civarndaki sabit ksmlar arasnda yeterli mesafenin
salanmas.
14
TEMEL
EKLST NO:04
TEHLKE: ELETRK TESSATI VE EKPMANI

SORU
EVET
1.
Gvenlik aygtnn ve anahtarlarnn yerinde ve alr olduundan emin
misiniz?
2.
Kablolarn yaltmnda hasarlar (rnein, kablolarda dolama ya da akta kalan
kablolar) var m?
3.
Hasarl elektrikli ekipman kabini var m ya da bu kabin yetkili olmayan kiilerin
ulamasna kar korunmu mu?
4.
IEC-60417-5036 gvenlik iaretine (elektrik tehlikesi iareti) sahip olmayan
elektrikli ekipman kabini var m?
5.
Hasarl fi ve prizler var m?
6.
7.
8.
9.
Elektrik ekipmann uygunsuz bir ekilde kullanmak mmkn m?

Islak ortamda elektrik ekipmann kullanmak ya da slak ellerle ya da slak
elbise ile elektrik ekipmann kullanmak mmkn m?
Elektrikli sistemlere tehlikeli olabilecek yaknlkta alma mmkn m?
alma alanlarnn yaknnda gerilim altnda blgeler var m?
10.
11.
Topraklama sistemi dnda iletken ksmlar var m?

Elektrostatik yklere (rnein yakt ikmalinde) dikkat ediliyor mu?
HAYIR
almaya balamadan nce gzle hasar kontrol yapmak

Elektrik teknisyenleri ile dzenli kontrolleri yapmak
Sadece CE iaretli rnler kullanmak
Ekipman hasar ya da bozukluu durumunda: hemen gc kesmek, fii prizden karmak ve arzay
rapor etmek
Arzann uzman bir elektriki tarafndan tamirinin salanmas
Uygun ekipman trnn seilmesi (mekanik korumal, IP koruma tr, vb. gibi)
in talimatlara gre yaplmas
Enerjisiz hatlar
Kaldrma ekipmannn alma alannn snrlandrlmas
Elektrik ekipmannn tamirat sonras ve her kullanmaya balamadan nce kontrol edilmesi
Topraklama sisteminin kullanlmas.
15
TEMEL
EKLST NO:05
TEHLKE: YANGIN

SORU
1.
Boya, vernik, yaptrclar ve zcler gibi oksitleyici ya da kolayca
alevlenebilir maddeler kullanlyor mu?
2.
Oksitleyici ve alevlenebilir maddeler havalandrlm odalarda m depolanyor?
3.
Kullanlan btn tehlikeli kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formu
var m?
4.
Ateleyici kaynaklar (rnein, ak alev, elektrik ekipman, elektrostatik ykler
ya da yksek scaklk) mevcut mu?
5.
Yangn tehlikesi olabilecek alanlar uygun bir ekilde iaretlendi mi?
6.
Kolayca tutuabilir ya da yanc maddelerin tehlikeli kimyasal zellikleri
hakknda iileriniz dzenli olarak bilgilendiriliyor mu?
7.
Yangnla mcadele ekipmannz yerinde ve uygun vaziyette mi?
8.
Yangnla mcadele ekipmannz kullanlabilir durumda ve dzenli olarak
bakm yaplyor mu?
9.
Yangnla mcadele ekipmannza kolayca ulalabiliniyor mu?
10. Acil durum ve ka planlarnz var m?
11. Ka yollarnz iaretlenmi mi?
12. Yangn alarm sisteminiz var m?
13. Yangnla mcadele tatbikatlarnz var m?
14. Yangnla mcadele eitimi verdiniz mi?
EVET
HAYIR
16
TEMEL
Kolayca tutuabilir ya da yanc maddelerin uygun olarak depolanmas (rnein, azami depolama
scaklnn almamas).
Kolayca tutuabilir ve yanc maddelerin ayr muhafazas.
Ateleyici kaynaklarn nlenmesi ya da ortadan kaldrlmas (sigara ime yasa dahil).
Btn yanc maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formu salanmas.
Tehlikeli blgelerin kordon altna alnmas.
Ak alev kullanlarak yaplan almalarda alma alanna ilikin izinlerin olmasna zen
gsterilmesi.
Yangn sndrclerin salanmas (iyerinin byklne ve kullanlan kimyasal maddelere uygun).
Elektrik ekipmannn dzenli olarak kontrolnn salanmas.
Yangnla mcadele ekipmannn seiminin iyerine uygun olarak yaplmas.
Yangnla mcadele ekipmannn dzenli aralklarla kontrol ve test edilmesi.
Yangn alarm sisteminin kurulmas.
Ka yollarnn iaretlenmesi ve kullanlabilir halde olmas.
ilere eitim verilmesi.
Acil durum tatbikatlarnn yaplmas.
NOTLARINIZ VARSA EKLEYN:
17
TEMEL
EKLST NO:06
TEHLKE: PATLAMA

SORU
1.
Herhangi patlayc madde kullanlyor mu?
2.
Kullanlan btn patlayc maddelerle ilgili Madde Gvenlik Bilgi Formlar var
m?
3.
Patlayc kimyasallar uygun ekilde etiketlenmi mi?
4.
lem srasnda patlayc karm (rnein, hava ve gaz- hidrojen ya da metan,
hava ve benzen ya da aseton buhar, hava ve odun tozu) oluuyor mu?
5.
Patlama riski olan blgeler (rnein, boyalar ve zclerin olduu, yanc
svlarn ya da gazlarn depoland odalar) var m?
6.
Yanc maddelerin oluturduu kirlilik, depolama scaklnn artmas ya da
rnlerin ar depolanmas sonucu oluabilecek patlama riski olan blgeler var
m?
7.
Gaz tesisleri kapal ve dzenli olarak kontrol ediliyor mu?
8.
Patlayc alanlarda kullanlan elektrik ekipman uygun bir ekilde seilmi mi?
9.
Patlayc alanlarda yangn kayna var m?
10. Patlayc alanlarda yksek scaklk kaynaklar mevcut mu?
11. Patlayc alanlarda elektrostatik alan kaynaklar var m?
12. Havalandrma sisteminiz var ve dzenli olarak kontrol ediliyor mu?
13. Patlama-tehlikesi olan alanlar iaretlenmi mi?
14. Patlayc alanlarda patlayc madde konsantrasyonu srekli izleniyor mu?
15. zleme aygtlarnz dzenli olarak kontrol ediliyor mu?
16. Patlayc maddeleri kullanan ya da hazrlayan iileriniz kimyasallarn tehlikeli
zellikleri hakknda dzenli olarak bilgilendiriliyor mu?
EVET
HAYIR
18
TEMEL

Havalandrma sistemi kullanlmas ve konsantrasyon takibi.
Btn patlayc kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formlarnn salanmas.
Ateleyici kaynaklarn ortadan kaldrlmas ya da nlenmesi.
Hava ile patlayc karm oluturabilecek maddelerin ak alevlerden, elektrik ekipmanndan,
kvlcmlardan vb. uzak tutulmasnn salanmas.
ok az miktarda depolama yaplmas.
Belirli rnlerin birlikte depolanmamas konusundaki talimatlara uyulmas.
Bulatrma ve kirlilikten kanlmas ve artk bir rn miktarnn tekrar orijinal kabna konmamas.
Tehlikeli patlayc alanlarn kordon altna alnmas.
Patlayc alanlarn iaretlenmesi.
Ak alev kullanlarak yaplan almalarda alma alanna ilikin izinlerin olmasna zen
gsterilmesi.
Ka yollarnn iaretlenmesi ve kullanlabilir halde olmas.
ilere eitim verilmesi.
Acil durum tatbikatlarnn yaplmas.
19
TEMEL
EKLST NO:07
TEHLKE: KMYASAL MADDELER

SORU
1.
Tehlikeli kimyasal maddeler ( ok zehirli, zehirli, zararl, andrc, tahri edici,
hassaslatrc, kanserojenik, mutajenik, reme iin zehirli, patlayc, oksitleyici,
ar yanc, olduka yanc, yanc vb. eklinde snflandrlm) kullanlyor
mu?
2.
Kullanlan btn tehlikeli kimyasallar iin Madde Gvenlik Bilgi Formlar var
m?
3.
Btn tehlikeli kimyasallar uygun ekilde etiketlenmi mi?
4.
Btn tehlikeli kimyasallar uygun ekilde tanyor mu?
5.
Tehlikeli kimyasal maddeler kullanan iileriniz bu kimyasallarn tehlikeli
zellikleri hakknda dzenli olarak bilgilendiriliyor mu?
6.
Gen ya da hamile iileriniz kanserojenik ya da mutajenik maddelerle temas
halindeler mi?
7.
Maddelerin izin verilen azami konsantrasyon miktarlar (iyeri havasnda)
llyor mu?
8.
yeri havasndaki kimyasal madde konsantrasyonu o maddeler iin izin verilen
azami konsantrasyon miktarlarndan dk m?
9.
Kimyasallarn kullanld iyerinin btnnde toplu koruma ekipman ( genel
havalandrma ve yerel havalandrma) saland m?
10. Havalandrma sistemi dzenli olarak kontrol ediliyor mu?
11. Kimyasallar kullanan iileriniz iin kiisel koruyucu ekipman ( eldivenler,
gzlkler, yz siperleri, maskeler vb.) saland m?
12. Tehlikeli kimyasal maddelere ya da preparatlara maruz kalan iileriniz dzenli
olarak tbbi muayenelere tabi tutuluyorlar m?
13. zel tbbi bakmda iilerinizin kanserojenik maddelere maruz kaldklar tespit
edildi mi?
14. Btn iileriniz tehlikeli kimyasal madde ya da preperatlarn doru kullanm
ve tanmas konusunda uygun bir ekilde eitildiler mi?
EVET
HAYIR
20
TEMEL

ok zehirli maddenin daha az zehirli madde ile ikamesi.
Mmknse kanserojenik ve mutajenik maddelerin ortadan kaldrlmas.
Tehlikeli kimyasal maddelerle yaplan almalarda otomatik sistemlerin kullanlmas.
Btn tehlikeli kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formlarnn salanmas.
Btn tehlikeli kimyasal maddelerin uygun ekilde etiketlenmesi.
Btn tehlikeli kimyasal maddelerin uygun ekilde tanmas.
Kolayca tutuabilir ve parlayabilir tehlikeli kimyasal maddelerin birbirinden ayrlmas.
Tehlikeli kimyasal maddelerin konsantrasyonlarnn llmesi ve izlenmesinin salanmas.
yerine uygun toplu koruma ekipmannn tesisi.
ilere uygun kiisel koruyucu ekipmann verilmesi.
Kimyasal madde konsantrasyonunun izin verilen azami miktarlar at yerlerde srekli yerel
havalandrmann salanmas (rnein, pskrtme, boyama ya da kaplama iin egzos sistemi).
Kimyasallarla birlikte kullanlan ekipmann dzenli olarak teknik kontrollerinin gerekletirilmesi.
Azami verimlilik iin dzenli aralklarla havalandrma sisteminin denetim ve temizliinin
yaplmas.
zellikle kanserojenik ya da mutajenik olanlar dhil tehlikeli kimyasal maddelere maruz kalan
iilerin dzenli tbbi muayenelerinin yaplmas.
Tehlikeli kimyasal maddelerin riskleri ve onlarn gvenli kullanm hakknda iilere dzenli
eitimin verilmesi.
21
TEMEL
EKLST NO:08
TEHLKE: GRLT

SORU
EVET
1.
yerinde yaplan ilerden kaynaklanan yksek dzeyde grlt (rnein, metalmetal arpmas, motorlar vb.) var m?
2.
Yksek grlt dzeyleri evresel grltnn bir sonucu olarak binalardan
geen grltlerden mi kaynaklanmaktadr?
3.
Grltl ilem alarm sinyallerini maskeleyebilir mi?
4.
yerinizdeki kiilerle konuurken yksek grlt dzeyi nedeniyle sesinizi
ykseltmek zorunda m kalyorsunuz?
5.
yerinizden ayrldktan sonra insanlarla konuurken istemeyerekte olsa sesinizi
ykselterek mi konuuyorsunuz?
HAYIR

ilerin maruziyetinin belirlenmesi; Yasal dzenlemelerde belirtilen artlarla uyumun kontrol
edilmesi.
Grlt emisyonunu azaltacak mhendislik kontrollerinin ( rnein, titreen makine ya da
bileenlerinin yaltm, havalandrma sistemlerinde susturucular kullanlmas vb. gibi) uygulanmas.
Grlt kaynaklarnn iilerden olabildiince uzak tutulmas.
Grltl alanlarda kalma sresinin kstlanmas.
Grlt yaylmn nlemek iin olabildiince makinelerin etrafnn rtlmesi.
Grltnn direkt yaylmnn perdeleme ya da bariyerlerle engellenmesi.
Grltl blgelerin ve kulak koruyucularn mutlaka kullanlmas gerektii blgelerin iaretlenerek
belirlenmesi.
Uygun kulak koruyucularn (iilerle ya da temsilcileri ile istiare ederek) salanmas.
Bu kulak koruyucularn kullanlmasnn salanmas.
Kulak koruyucularn etkin almasnn ve uygun ekilde muhafazasnn salanmas.
Bilgilendirmenin, talimatlarn ve eitimin salanmas.
Yksek dzeyde grltye maruz kalan iilere dzenli aralklarla iitme sal takibinin yaplmas.
22
TEMEL
EKLST NO:09
TEHLKE: TTREM

SORU
1.
Ayakta ya da oturur vaziyette alrken (sk sk ya da uzun sreli) titreimleri
hissediyor musunuz?
2.
Elle tutulan i aletleri ve ekipman kullanrken (sk sk ya da uzun sreli)
hissedilir derecede titreim oluuyor mu?
EVET
HAYIR

ilerin titreime kiisel maruziyetlerinin belirlenmesi; Yasalarla belirlenmi snr deerlere
uyumun salanmas.
yerinin (oturma yerleri, zeminler) titreimlerden yaltlmas.
Titreim oluturan ekipman ve aletlerden kanlmas.
Titreim oluturan ekipmanla yaplan almalarn sresinde azaltmaya gidilmesi.
e uygun aletler (yaltml ya da el tutamaklarna etkisi azaltlm) kullanlmas ve bakmlarnn
dzenli olarak yaplmas.
Ekipman ve aletlerin kullanmnda talimatlara uyulmas.
Uygun eitim ve bilgilendirmenin salanmas.
El-kol titreiminden korunmak iin uygun eldivenlerin salanmas.
Koruyucu eldivenlerin kullanlmasnn ve uygun ekilde muhafazasnn salanmas.
yeri havasnn ve zellikle ellerin scak tutulmasnn salanmas; el hareketlerinin yaplmas.
ilerin kuru ve scak tutulmas iin uygun koruyucu elbisenin salanmas.
Tbbi muayenelerinin dzenli olarak yaplmas.
23
TEMEL
EKLST NO:10
TEHLKE: AYDINLATMA

SORU
1.
Grevlerin etkin ve doru bir ekilde yerine getirilmesi iin iyeri aydnlatmas
yeterli mi?
2.
alma alanlarnda iin etkinlii ve doru bir ekilde yaplmasn
etkileyebilecek glgeler oluuyor mu?
3.
Gei yollar, koridorlar, merdivenler, depolama odalar, vb. yerlerdeki
aydnlatma gvenli hareket etmek ve engelleri (zemindeki delikler, yerde
bulunan malzemeler, merdivenler, kaygan yzeyler ya da dkntler, platform
kenarlar, vb.) fark etmek iin yeterli mi?
4.
Parlak kaynaklar/yzeyler iilerinizin grn bozuyor mu?
5.
yerinizde zayf aydnlatma, kamama ya da uygun olmayan aydnlatma gibi
nedenlerle iilerinizden ikyetler alyor musunuz?
6.
Gr alannda yorgunlua sebep olacak ya da gzlerin tekrar adapte olmasn
zorlatracak ar kartlklar var m?
7.
alma alannda iin yaplmasn zorlatran yansmalar (cilal ya da parlak
yzeylerden direkt yansma) var m?
8.
alma alan aydnlatldnda bu alanda grmede glkler oluturabilecek
byk farkllklar oluuyor mu?
9.
Suni aydnlatma altnda alma ortamndaki nesneler doal renklerini
koruyorlar m?
10. Suni aydnlatma altnda gvenlik iaretlerinin renkleri fark edilebiliniyor mu?
11. ileriniz ktaki titreme ve parlakl grebiliyorlar m?
12. Suni k altnda normal alma esnasnda dnen makine aksamlar sanki
dnmyorlarm (rnein, stroboskopik etki)gibi mi alglanyor?
EVET
HAYIR
24
TEMEL

yerinde alma alanndaki n periyodik lm ve eit dalmnn salanmas.
yerinde gei yollarnda, koridorlarda, merdivenlerde vb. alanlarda n periyodik lm ve eit
dalmnn salanmas.
yerinde lambalarn deitirilme skln, odalarn temizlenme srelerini ve temizleme yntemlerini
de ieren bir bakm programnn uygulanmas.
yerinin, lambalarn tr ve zellikleri (g, k rengi ve k yayma faktr) ve yzey parlakl
(yanstma, renk, matlk ya da parlaklk) gibi aydnlatma tasarm prensiplerine uygun olarak
dzenlenmesi.
Ek olarak ok daha fazla a ihtiya olan ilerde yerel klandrma yaplmas.
lerin yapld alanlarda daha ok dolayl aydnlatma ve yerel aydnlatmann kullanlmas.
yerinde yanstan parlak yzeylerden kanlmas (masalar, dier mobilyalar vb.)
Titrek k ve stroboskopik etkiden (stroboskopik yanlsama) kanlmas.
eklistlerin kullanlmas ya da iilerle yaplan grmelerde klandrma ile ilgili ikyetlerinin
dikkate alnmas.
25
TEMEL
PART IV: TEHLKELERN BELRLENMES VE NLEME TEDBRLERNN

SELMES- ZEL SEKTRLER VE LER N
eklist Ofiste alma

SORU
EVET
HAYIR
YER ORTAMI
yeri zemini (delikler ve engeller olmakszn) uygun olarak kaplanm m?
yerinde uygun iklimlendirme (rnein, ilgili mevzuata ve standartlara grescaklk, gneten kaynaklanan radyasyon, nem ve hava akm) var m?
ilerin alt alan yeterli mi?
allan alandaki klandrma yeterli mi?
Ekranl aralarla alma yapldnda ekran zerine den n engellenmesi
ya da azaltlmas amacyla gerekli nlemler (rnein baknz;Ekranl Aralarla
almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakkndaki Ynetmelik) alnd m?
Ik kaynaklar, pencereler ve kaplar, verniklenmi mobilyalar ya da duvarlar
bilgisayar ekrannda yansmalara neden oluyor mu?
yeri ortamndaki grlt dikkatin dalmasna ve sesli iletiimin
engellenmesine neden oluyor mu?
Kablolar iilerin serbeste hareket etmelerini engelliyor ya da taklp dme
riski oluturuyor mu?
iler gerektiinde alma pozisyonlarn deitirebilecekleri yeterli alana
sahip mi?
yerinde dzenli olarak temizlik ve bakm yaplyor mu?
lkyardm ekipmannz uygun ve iileriniz kullanmlar konusunda eitildi mi?
Acil klar ve ka yollarnz doru bir ekilde iaretlendi ve kullanma hazr
hale getirildi mi?
EKRANLI ARALAR (VDU) BLGSAYARLAR
Ekranl aralarda imgeler iyi bir ekilde tanmlanm, aka biimlendirilmi
ve uygun olarak boyutlandrlm m?
Ekranl aralarda grntde titreme, parlama olmas engelleniyor mu?
Kullanc karakterler ve arkaplan arasndaki parlaklk ve kontrast ayarlarn
kolayca ayarlayabiliyor mu?
Ekranl aralar kullancnn rahat alma pozisyonuna gre (dndrlmesi,
eilmesi vb.) ayarlanabiliyor mu?
Genel ve yerel aydnlatma ekranl aracn arkaplan ve ekran asndan yeterli
klandrma salyor mu?
Kullancnn gzleri ve ekran arasndaki mesafe 5080 cm arasnda m?
Grmeyi zorlatracak ekran yansmalar engellenmi mi?
Klavye monitrden ayrlm m? Gvde kollar ve ellerin daha rahat hareket
edebilecei duru konumlar mmkn m?
Kullancnn bilekleri asndan klavye ve farenin konumu uygun mu?
Klavye ve fare birbirlerine yakn vaziyette mi? Bunlar ayn seviyede mi?
Klavyenin yzeyi yansmalar nleyecek ekilde matlatrlm m?
26
TEMEL
Klavye tularndaki semboller kolayca seilebiliyor mu? alanlar doru

alma konumlarnda bu sembolleri okuyabiliyorlar m?
YER EKPMANI
Kullanlan koltuk uygun mu? Vcudun rahata hareket etmesi asndan uygun
mu?
Koltuk ykseklii ayarlanabiliyor mu?
Srtn dayand ksm ayarlanabiliyor mu?
Gerekli olduunda kullanlmak zere kol dayanaklar var m?
Gerekli olduunda kullanlmak zere ayak destei var m?
yerinde ok sk olarak kullanlan ekipman ve dier maddelere vcudu fazla
zorlamadan ulalyor mu?
Masann ykseklii bacaklarn ve kalann rahata hareket etmesini salyor
mu?
Kt tutucu kullancnn rahata okumasn salamak zere ayarlanabiliyor
mu?
YAZILIM ERGONOM
Yazlm yaplan iin gereklerini karlyor mu?
Yazlm kullanmaya yeni balayanlar iin ayarlanabiliniyor mu?
Yazlm kullancnn anlayaca bir dilde yardm komutuna sahip mi?
Yazlm kullancya uyarlanm ekilde bilgi salyor mu?
Yazlmda olabilecek sorunlarla ilgili teknik bir destee sahip misiniz?
ORGANZASYONU
Ekran karsnda uzun sreli almalarda iiler uygun aralklarla mola veriyor
mu?
Ekran karsnda almann gerek sresi gnlk 6 saatten daha az m?
ilerin grevleri deiiyor mu?
iler ilerini yaparken alma dzenini kontrol ediyorlar m?
ilerin yaplan iin bitirilmesi ya da zamannda teslim edilmesi gibi isteklerin
ar basks altnda kalyorlar m?
veren ekranl ara kullanmn da ieren yeterli bilgilendirme, eitim ve
istiare salyor mu?
SALIK TEHLKELER
ierinizin grme ile ilgili ikyetleri dikkate alnyor mu?
ilerinizin gz sal takibi yaplyor mu?
Gz muayeneleri sonucunda ekranl ara kullanan iilerinizin gzlklerinin ya
da kontakt lenslerinin uygun olmad ortaya karsa iveren olarak nlem
alyor musunuz?
ileriniz kas iskelet sistemi arlarndan ikayet ederek size bavurduunda
iyerinizde ergonomik bir deerlendirme yapyor musunuz?
27
TEMEL

YER ORTAMI
Dzenli olarak risk deerlendirme yaplmas.
alanlarla istiare edilerek alma ortamnda uygun deiiklikler yaplmas.
yeri ortam parametrelerinin lm ve takibinin yaplmas.
yeri tasarmnda uzmanlardan yardm alnmas.
EKRANLI ARALAR (VDU)
Her bir faaliyet iin ie uygun ekipman salanmas.
yeri tasarmnda ergonomik gereklerin dikkate alnmas.
YER EKPMANI
Ekipmann dzenli bakmnn yaplmas.
alma alannn yeniden dzenlenmesi (ergonomik yaklam).
NSAN-MAKNE ETKLEM (YAZILIM ERGONOM)
Yazlm kullanan iilerinizin eitimi.
Teknik gelimelerin uyarlanmas (yazlm gncelletirme ve gelitirme).
ORGANZASYONU
ilere uygun SG talimatlarnn verilmesi.
nleyici tedbirlerin etkinliinin srekli deerlendirilmesi.
organizasyonunda alnan kararlarda iilerle istiare edilmesi.
alma srelerinin sala olan etkilerinin izlenmesi.
SALIK TEHLKELER
ekipmannn ergonomik ilevselliinin gelitirilmesi, zellikle masa-ekran-sandalye arasndaki
mesafelerin ayarlanmas.
Aydnlatma sisteminde iyiletirme yaplmas, ekranl ara zerindeki (VDU) yansmann ve gz
kamamasna neden olan etkenlerin ortadan kaldrlmas.
ilerin dzenli tbbi gzetime tabi tutulmas (zellikle, gz ve kas-iskelet sistemi sorunlar).
28
TEMEL
eklist: naat

SORU
EVET
HAYIR
iler alma alanlarna gvenli bir ekilde ulaabiliyorlar m?

nsanlarn inaat alanna girmeleri nlenmi mi?
Halkn korunmas asndan alnan nlemler ( inaat alanndan gemek zorunda
kalan insanlar gibi) yerinde mi?
Trafik yollar temiz ve aydnlatlm m?
Hareketli i makineleri geri manevralarnda sesli ve kl iaret verecek ekilde
bir donanma sahip mi?
naat alan dzenli ve tertipli mi?
naat alan iyi bir ekilde aydnlatlm m?
Gvenlik iretleri ( rnein, trafik yollar, kiisel koruyucular, yetkili personel
vb. gibi) yerli yerinde mi?
Sosyal tesisler (Soyunma odalar, el-yz ykama yerleri, tuvaletler vb.) iiler
iin yeterli mi?
iler iin uygun yemek yeme meknlar var m?
Salk gzetimi ve ilkyardm imkan salanm m?
iler gvenli elle tama konusunda gerekli talimatlar verilmi ve eitilmiler
mi?
Ar malzemelerin tanmasnda kullanlmak zere uygun kaldrma ekipman
salanm m?
naat alanndaki mevcut enerji nakil hatlar (yeralt ya da yerst) belirlenmi
mi?
Elektrik nakil hatlarna dikkat edilmesi konusunda bir alma sisteminiz var
m?
Elektrik sistemlerinin ve ekipmannn yetkili bir kii tarafndan bakm ve
dzenli kontrolleri hakknda gerekli nlemler alnd m?
skelelerin kurulumu, sabitletirilmesi ve sklmesi ehil bir kii tarafndan m
yaplmaktadr?
iler iskeleleri periyodik olarak kontrol ediyorlar m?
iler tanabilir merdivenleri sadece ksa sreli hafif iler ve baka bir seenek
yoksa m kullanyorlar?
iler tanabilir merdivenlerin gvenli ekilde yerletirilmesi ve kullanm
konusunda bilgi sahibiler mi?
skele zerindeki alma alannn genilii daima asgari deerden (60 cm) daha
byk m?
Vin ve benzeri i makinesi ehil kiilerce kurulup dzenli olarak kontrol
ediliyor mu?
Yksekte alan iiler ie uygun koruyucu kullanyor ya da gvenlik kemeri
takyorlar m?
ilerin ve malzemelerin dme tehlikesine kar alnan nlemler yerinde mi?
naat alanndaki tm insanlar doru KKD (rnein, i ayakkabs, baret)
29
TEMEL
kullanyorlar m?
Toza (rnein, odun, imento, silis) maruziyeti ortadan kaldrmak ya da en aza
indirmek iin uygun nleyici tedbirler alnd m?
Grlt ve titreime maruziyeti nlemek ya da en aza indirmek iin uygun
koruyucu nlemler kullanlyor mu?
ekipmanlar gvenli bir ekilde mi korunmaktadr?
Makinelerin gvenlik sistemleri (rnein, ses sinyalleri, koruyucular) alr
vaziyette mi?
Kazlarda gk riskini azaltacak koruma ekipman kullanlyor mu?
Operatrler uygun bir ekilde eitildiler mi?
Btn iilere anlayacaklar dzeyde yaptklar ilerin potansiyel riskleri
konusunda bilgi saland m?

BR PROJENN TASARIM SAFHASI
Mimari tasarmda i sal ve gvenliinin dikkate alnmas.
stenmeyen hareketlerde bile dme riskini ortadan kaldracak ie uygun merdivenlerin salanmas.
atlara k yollarnn tasarm ve tesisi.
Kaldrma aralarnn ve aksamlarnn gvenlik standartlarna uygun olarak seilmesi, doru bir ekilde
kurulumunun ve uygun eitim alm iilerce kullanlmasnn salanmas, uygun artlarda muhafaza
edilmesi ve ehil bir kii tarafndan periyodik muayene ve kontrollerinin yaplmas.
yeri genelinde, merdivenlerde ve inaat alannda iilerin geebilecei her yerde yeterli ve uygun
klandrmann salanmas.
Ykm faaliyetlerinin sadece yetkili bir kiinin gzetimi altnda gerekletirilmesi.
naat atklarnn uygun ekilde imhasnn planlanmas.
Bina onarm ve ykm: asbestle allmas durumunda tm nlemlerin alnmas.
Yeterli sayda el yz ykama yerleri, yemek yeme ve olumsuz hava artlarnda barnma amal
meknlarn salanmas.
ORGANZASYON SAFHASI
htiya duyulduunda riski azaltmak iin alma takviminin deitirilmesi.
Toplu koruma nlemlerinin salanmasnda benzer ekilde gerekletirilecek ayn koruyucu eylemleri
ihtiva eden grevlerin organizasyonunun yaplmas.
Yabanc iiler dhil btn iilerin inaat alanndaki potansiyel riskleri, uygulanan gvenlik nlemlerini
ve salk ve gvenlikle ilgili kendi sorumluluklarn bildiklerinden emin olunmas.
ilere uygun KKD ( baretler, eldivenler, maskeler, i ayakkablar gibi) salanmas.
naat alannda ilkyardm malzemelerinin bulundurulmas.
YRTME SAFHASI
Salk ve gvenlik konularnda eitimli bir salk ve gvenlik koordinatrnn atanmas.
naat alannda allmaya balamadan nce iskelelerin gnlk kontrollerinin yaplmas.
Btn i tamamlanmadan iskelelerin paralarnn asla sklmemesi.
skele zerindeki alma alannn geniliinin 60 cm den az olmamasnn salanmas.
skelelere asla trmanlmamas, daima merdiven kullanlmas.
Tanabilir merdivenlerin uygun eimde ve st taraflar alma yzeyinden yukarda olacak ekilde
kullanlmasnn salanmas.
30
TEMEL
Merdiven basamaklarnn her trl engelden arndrlm ve kaymaz malzeme ile kaplanm olmasnn
salanmas.
6 metreden byk seyyar merdivenlerin kullanlmamas.
Merdivenlerden inerken ve karken mutlaka yzn merdivene doru olmas ve iki elin kullanlmas.
aletlerinin bele balanan yardmc bir anta iinde bulundurulmas malzemeler iin kaldrma
aralarnn kullanlmas.
Tanabilir merdivenlerle allrken vcudun yanlara doru esnetilmemesi.
Kt hava artlarnda atlarda allmamas.
atlar dhil yksekte almalarda koruyucularn kullanlmas.
Krlabilir malzeme ile kaplanm yzeylerde asla yrnmemesi.
naat alanndaki ana elektrik alterinin ve yeraltnda, yerstnde ya da zeminde bulunan elektrik
kablolarnn gnlk gvenlik kontrollerinin yaplmas. Bu yetkili kii tarafndan kontrollerin
yaplmadan almaya asla balanlmamas.
Toksik ve tehlikeli rnlerin ve patlayclarn kontrol altnda tutulmas ve iyi bir ekilde iaretlenmesi.
naat alannn daima dzenli tutulmas.
Btn koridor ve merdivenlerin engellerden arndrlmas.
31
TEMEL
Gda leme eklisti

SORU
EVET
HAYIR
EKPMANI
Kesici aletler (baklar, nacak, balta vb.) kullanlyor mu?
Btn makinelerin koruyucular var m?
retim hattnda m (iine doru ekme, kesilme riski vb.) gerekletiriliyor?
ilerin elbiseleri makinelerin hareketli paralarna taklarak yaralanmalara
neden oldu mu?
st ste yma yaplyor mu?
iler scak/souk madde ve/veya ekipman ile temas ediyorlar m?
Makineler temiz ve bakm yapld m?
KMYASAL VE BYOLOJK TEHLKELER
Soutma iin amonyak ya da baka kimyasallar kullanlyor mu?
Kapal tanklara, mahzenlere ve/veya depolara girmek (rnein, kontrol, bakm
esnasnda) zorunlu mu?
iler ilenmemi rnle ve/veya hayvansal ya da bitkisel maddelerle (biyolojik
tehlikeler) temas halindeler mi?
PATLAYICILAR
alma ortamnda havada/zeminde (rnein un) toz oluuyor mu?
yerinizde basnl ekipman var m?
HAVA KALTES
iler kt/kesif bir kokuya maruz kalyorlar m?
Fanlar bak koruyucular olmakszn kullanlyor mu?
iler gerektiinde uygun solunum cihazlar kullanyorlar m?
SALIK RSK
iler scak ve/veya souk ortama maruz kalyorlar m?
iler rahatsz edici pozisyonda yk tayorlar ya da alyorlar m?
iler monoton i ykne ya da zorlanmalara maruz kalyorlar m?
iler gece vardiyasna kalyorlar m?
32
TEMEL

EKPMANI
ilerin dzenli ve tutarl bir ekilde gzetiminin yaplmas, iyerinin ve retimde kullanlan makinelerin
kontrollerinin yaplmas.
Uygun koruyucularn taklmas; ekipmann koruyucularla (mikserler, kesme makineleri vb.) tehiz
edilmesinin salanmas.
Doru KKD kullanmnn salanmas.
Bu sektre zel riskler konusunda iilere eitim verilmesi.
Makine ve tehizatn doru kullanm ve bakm konusunda iilerin eitilmesi; sadece eitimli iilerin
kullanmalarna izin verilmesi.
Ekipmann zel paralarnn gvenlik artlarna uygun olarak kullanmnn salanmas.
Ekipmann btn paralarnn dzenli olarak bakm ve temizliinin salanmas.
Ekipmann tehlikeli paralarnn snflandrlmas.
G kayna kesilmeden asla bakm ve temizliin yaplmamas.
KMYASAL VE BYOLOJK TEHLKELER
Kimyasallarla yaplan almalarda doru KKD (eldivenler, i gzlkleri, yz siperleri, solunum
cihazlar gibi) kullanmnn salanmas.
Kimyasallarn depoland alanlarn konu ile ilgili mevzuata uygun ekilde, depolamada kullanlacak
elle tama ve i ekipman iin gerekli talimatlar da ierecek ekilde iaretlenmesinin salanmas.
Kapal tanklara, mahzenlere ve/veya depolara bir baka iinin gzetimi olmakszn girilmemesi.
Kimyasallarn etkileri ve bu etkilere kar korunma yntemleri ve ilk yardm konusunda iilerin bilgi
sahibi olmalarnn salanmas.
yerine zg artlar dikkate alnarak iilerin tbbi kontrollerinin yaplmas.
PATLAYICILAR
Soutma ve basn ekipmannn gvenlik deerlendirmesine tabi tutulmas; Dzenli olarak makine ve
techizatn muayenesi ve kontrol.
Patlama riski olan tozlu ortamlardaki makine ve techizatn temizlii ve bakmna zel nem verilmesi.
HAVA KALTES
yeri havasnn kirlenmesi durumunda, havalandrma sisteminin kurulmas, kontrol ve bakmnn
yaplmas.
Operatrlerin yaknndaki fanlarn bak koruyucularnn taklmas.
Hava kalitesinin izlenmesi.
SALIK RSK
Tm gerekli hijyen koullarnn salanmas.
ilerin dzenli olarak bilgilendirme ve eitimlerinin salanmas.
ilerin dzenli tbbi muayenelerinin yaplmas.
ilerin dinlenme srelerinin yaplan ie uygun olarak dzenlenmesi.
33
TEMEL
Aa leri eklisti

SORU
EVET
HAYIR
EKPMANI
Btn makinelerinizde koruyucu var m?
Gvenli alma talimatlarnz var m?
ileriniz kullandklar makinelerle ilgili eitim aldlar m?
ekipmanlarnzn kontrol ve testleri dzenli olarak yaplyor mu?
Makinelerinizin bak koruyucular uygun ve kullanlabilir durumda m?
ilerin elbiselerinin hareket eden paralara yakalanma ihtimali var m?
ELEKTRK TEHLKELER
Elektrikli makinelerinizin gvenlik topraklamas yapld m?
Btn elektrik kablolar, fi-priz sistemleri iyi durumda m?
Btn filer, buatlar, anahtarlar ve balantlar kapal ve yaltlm durumda m?
alma ortamndaki ekipman tehlike snflandrmasna tabi tutularak
deerlendirildi mi?
HAVA KALTES
Aa ileme makinelerinde makine almaya baladnda otomatik olarak
devreye girecek cebri eki sistemi var m?
Egzos sistemi dzenli olarak kontrol ediliyor mu?
Tavanlar, duvarlar ve kablo yuvalar dzenli olarak temizlenip ve tozdan
arndrlyor mu?
yeri hava kalitesi deerlendiriliyor mu?
Spray boyama yaplrken iiler maske kullanyor mu?
KMYASALLAR
Tehlikeli kimyasallar kullanan iileriniz dzenli olarak eitiliyor mu?
Kimyasallarla yaplan almalarda iiler KKD (eldivenler, i gzlkleri, yz
siperleri ya da maskeler gibi) kullanyorlar m?
Kimyasal maddeler ate kaynaklarndan uzakta m muhafaza ediliyor?
GRLT VE TTREM
yerindeki grlt dzeyi deerlendirildi mi?
Yksek grlt dzeylerine maruziyette iiler kulak koruyucusu kullanyorlar
m?
alma esnasnda makineden ve ilenen paradan iiye geen el-kol
titreimi engellenebiliyor mu?
SALIK RSK
ilerin dzenli tbbi muayeneleri yaplyor mu?
Yksek dzeyde grltye maruz kalan iilere periyodik olarak odyometrik
test yaplyor mu?
iler malzemelerin uygun bir ekilde kaldrlmas ve tanmas konusunda
eitim aldlar m?
yeri dzenlemesi yaptnzda iilerin zel isteklerini (ergonomik etkenler) de
dikkate alyor musunuz?
34
TEMEL

EKPMANI
Yaplan iin tehlikelerine uygun olarak makinelerin ve operatrn gvenlik sistemleri ile techiz
edilmesinin salanmas.
reticinin talimat ve kullanm klavuzu dorultusunda i ekipmannn kullanlmas.
Ekipmann dzenli teknik kontrollerinin yaplmas.
Ekipmana uygun koruyucu kullanlmas.
Ekipmann iletimi ve bakm konusunda iilerin eitilmesi.
Aa ileme ekipman ve koruyucularnn bakmnn yaplmas ve dzenli olarak temizlenmesinin
salanmas.
Ekipman sadece eitimli ve yetkili iilerin kullanmasna ve bakmn yapmasna izin verilmesi.
ELEKTRK TEHLKELER
Btn makinelerin gvenlik topraklamasnn yaplmas.
Btn elektrik sisteminin dzenli olarak kontrol edilmesi.
HAVA KALTES
Btn aa ileme makinelerinde cebri havalandrma sisteminin ve sprey boyama ilerinde bamsz
bir egzos sisteminin salanmas.
alma alannn dzenli olarak temizlenmesi.
Azami verim asndan havalandrma sisteminin dzenli olarak kontrol ve temizliinin yaplmas.
Basnl hava ile birikmi tozun aa ve etrafa doru flenerek temizlenmeye allmasna asla izin
verilmemesi.
KMYASALLAR
Kimyasallarn mmkn olduu lde daha az zararl ya da zararsz olanlarla ikamesi.
Boyama ve yaptrma ilemlerinin mmkn olduu lde otomatik sistemler kullanlarak yaplmas.
ilere kimyasallarla ilgili gvenli kullanm eitiminin verilmesi.
GRLT VE TTREM
Farkl nleme teknikleri kullanlarak (kaynanda kontrol) makinelerin oluturduu grlt dzeyinin
azaltlmas.
Grlt dzeylerinin kaynan yaltlmas, perdelenmesi, datlmas ve sourulmas ile (kaynakla alc
arasnda) azaltlmas.
Titreimin ekipmanda yaltkanlar ve sourma teknikleri kullanlarak azaltlmas.
Titreen aletleri kullanan iilerin maruziyet srelerinin snrlandrlmas.
Titreim dzeyi yksek i ekipmanlar ile alan iilerin her saat 10-15 dakika mola vermesine izin
verilmesi.
SALIK RSK
yerindeki riskler ve salkl yaam konusunda iilere dzenli eitim verilmesi.
ilerin periyodik olarak tbbi muayenelerinin yaplmas.
Dinlenme srelerinin ie bal olarak dzenlenmesi.
35
TEMEL
Oto Tamir eklisti

SORU
EVET
HAYIR
yeri zemini (demeler, kontrol amal ukurlar vb.) dzenli olarak

temizleniyor mu?
ilere iyerinin temiz tutulmas konusunda ykmllk verildi mi?
yeri zemini (demeler, servis istasyonundaki kontrol amal ukurlar vb.)
kullanlan maddelere ( rnein, ya, mazot, benzin gibi) kar dayankl m?
Kullanlan (eski ve yeni) yalar bu amala ayrlm uygun kaplarda toplanyor
mu?
Kontrol amal kullanlan ukurlara inmek iin kullanlan merdiven basamaklar
kaymaz malzeme ile kaplanm m?
iler kaymaz i ayakkablar kullanyor mu?
Platformlarn kenarlarnda korkuluk var m?
ilere fren test silindirlerine asla basmamalar ynnde talimat verildi mi?
Askda duran aralarn altndan gememeleri konusunda iilere gerekli
talimatlar verildi mi?
alma sonras kontrol amal kullanlan ukurlar uygun ekilde kapatld m?
Kontrol ukuru insanlarn dme riskine kar uygun ekilde iaretlenmi ya da
korkuluklarla evrilmi mi?
Dar alanlarda alan herhangi bir iiniz var m?
Sesli ve dier iaretler dar alma alanlarnda (rnein lme aygtlar) fark
ediliyor mu?
aletleri iin ayrlm zel bir yer var m?
Arabalarn servis alanna giri gzergh (rnein, zemin zeri) iaretlenmi
mi?
Aralarn kontrol alanna giri ve klar ile ilgili gvenlik talimatlar var m?
Ara zerinde yaplan almalarda (rnein, kaynak, zmparalama, boyama
gibi) kazalarn nlenmesine ynelik tedbirleriniz var m?
Skme ve montajla (rnein, motor) ilgili belirlenmi gvenlik kurallarnz var
m?
Benzin depolarnda yaplan almalarla (rnein, tamir) ilgili belirlenmi
gvenlik kurallarnz var m?
Bir aratan frlayabilecek ya da debilecek (rnein ara askda iken)
paralara kar belirlenmi gvenlik nlemleriniz var m?
Dnen paralara (rnein rot-balans ayarnda) kar iilerin temasn
nleyecek koruyucu korkuluklar var m?
Dnen paralara (rnein motor tamiri) iilerin kaplma riskine kar gerekli
nlemler alnd m?
Garaj kaplarnn (rnein, arabalar ieri girerken ve karken) istem d
kapanmasna kar gerekli gvenlik nlemi alnm m?
Yangn riskine kar (rnein, spray boyama) idari ve teknik nlemleriniz var
m?
Aklerin depoland blmlerde yangnla ilgili gvenlik talimatlarnz var m?
Ak arj odalarnda patlama riskine kar nlemler alnd m?
36
TEMEL
Elektrik ekipmann sulu ortamdan korumak iin yerinde nlemler alnd m?

Toz ve dier kk paracklara (rnein, zmparalama, kaynak, boyama
esnasnda) maruziyeti ortadan kaldrmak ya da en aza indirmek iin uygun
koruyucu nlemler uygulanyor mu?
Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda yaplan i asndan aydnlatma
yeterli mi?
Yaz ve k artlar dnlerek ortam scakl kontrol yaplyor mu?
Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda (rnein, kaynak, zmparalama)
yeterli havalandrma var m?
ileriniz yaptklar iler asndan ehil kiiler mi?

yeri zemininin, kaplamalarn, kontrol ukurlarnn vb. gvenli ve kaymaz halde bulundurulmas;
alma alannn dzenli temizlii.
Talama ileri, boyama vb. iler sonras alma alannn tamamen temizlenmesi.
Dz yzeyler iin uygun malzemenin (sv maddeler iin emici zellik gstermeyen) seilmesi.
Varillerden ya alm ve boaltm ile ilgili doru prosedrlerin kullanlmas; zemine dklen yalarn
derhal temizlenmesi.
Kaymaz i ayakkablarnn kullanlmas.
Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlara inip kmakta kullanlan merdivenlerin basamaklarnn
kaymaz malzeme ile kaplanmas.
Fren test silindirlerine asla baslmamas. Fren testi srasnda control alanna yaklalmamas.
Askda duran aralarn altndan asla geilmemesi.
Servis alanndaki kontrol ukurlarnn kapal yzeylerine asla baslmamas.
alma sonras kapal tutulan kontrol ukurlarnn denetim altnda tutulmas.
Elektrik, hidrolik ve pinomatik hatlarn insanlarn gei gzerghlarnn dnda tutulmasnn
salanmas.
aletlerinin i esnasnda ve i sonras iaretlenmi zel yerlerine konmas.
Aralarn hareket gzerghlarnn (rnein, zeminde) iaretlenmesi.
Kaldrma aralarnn doru ve yerinde kullanmnn salanmas; hareket eden paralara asla ellerin
sokulmamas.
Btn faaliyetlerin iyi bir ekilde eitilmi personelle yrtmnn salanmas; gerekli btn gvenlik
prosedrlerine dikkat edilerek.
Aklerle yaplan almalarda tavsiye edilen gvenli aletlerin kullanlmas.
Baz buhar ve svlarn patlayc karmlarnn olumasnn nlenmesi iin uygun havalandrma
sisteminin salanmas.
Tehlikeli alanlarda asla sigara iilmemesi.
Btn elektrik ekipmannn rutubet ve sudan korunmas.
ilere uygun KKD ( eldivenler, maskeler, i ayakkablar) verilmesi.
Tehlikeli duman ve buharlarn ortadan kaldrlmas iin uygun ve etkin havalandrma sisteminin
kullanlmas; bu sistem tam olarak etkin deilse ie uygun KKD kullanlmas.
Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda ie uygun aydnlatmann salanmas.
Tm hava artlar asndan uygun alma koullarnn (termal konfor) salanmas.
Dzenli aralklarla tbbi muayenelerin yaplmas.
37
TEMEL
Tarm eklisti

SORU
EVET
HAYIR
MAKNE VE EKPMANI
iler makineler ve i ekipmanlarnn gvenli kullanm konusunda eitildiler
mi?
PTO aftlar ve dier makine ve i ekipmanlarnn koruyucular yerinde ve iyi
durumda m?
Askda duran ekipman altnda allrken gerekli gvenlik nlemleri alnd m?
Traktr tekerlekleri gvenlik artlar dikkate alnarak deitiriliyor mu?
Aa ilerinde kullanlan daire testereler koruyucular ile mi kullanlyor?
Kaynak ekipman gvenlik kurallar dikkate alnarak ve iyi artlarda muhafaza
edilerek mi kullanlyor?
Zincirli aa kesme testeresi ile allrken KKD (rnein, i elbisesi, i
ayakkablar, eldivenler, kulak koruyucular gibi) kullanlyor mu?
Gvenli alma talimatlarnz var m?
ekipmannz dzenli olarak kontrol ediyor musunuz?
NAKLYAT VE HAREKET EDEN ARALAR
Ara, forklift ya da teleskopik ara operatrleri makinelerin gvenli kullanm
konusunda eitilip sertifikalandrld m?
Forkliftler, teleskopik aralar ve balantlar uzman bir kii tarafndan kontrol
ediliyor mu?
Tarm alannda aralarn gvenli hareketi konusunda organizasyon yapld m?
Traktrn fren tertibat dzenli olarak bakm ve kontrole tabi tutuluyor mu?
Rmork fren tertibat etkin ve kontrol edilebiliyor mu?
ekme aparatlar (zincirler, ubuklar, halatlar vb.) anmalara kar dzenli
olarak kontrol ediliyor mu?
Emniyet kemerleri kullanlyor mu?
Eski traktr kabinleri gvenlik kafesi (roll-bar) ile donatlm m?
Eski gvenlik kafesleri paslanma ve dayankllk asndan kontrol ediliyor mu?
Aralarn klandrma sistemi ve gstergeleri alyor mu?
Aralarn aynalar temiz ve kullanlr vaziyette mi?
Enerji nakil hatlarnn yaknnda yaplan almalar iin gvenli alma sistemi
oluturuldu mu?
YKSEKLK
Yksekte (binalarda, makinelerde, ekipmanda, depolarda vb.) gvenli alma
sisteminiz var m?
Btn tanabilir merdivenler gvenli, ar iler iin uygun mu?
Kullanlmadnda gvenli bir ekilde muhafaza ediliyor mu?
Merdivenler yksekte kullanldnda salam ve dengeli bir ekilde durmas
salanyor mu?
Merdivenlerle yksek yerlere ulalmasnda daha gvenli baka seenekler de
dikkate alnyor mu?
Balyalar gvenli bir ekilde istifleniyor mu?
38
TEMEL
PESTSTLER
Btn pestisitler gvenli bir ekilde depolanyor mu?
Pestisitlerle alan iiler dzenli olarak eitime tabi tutuluyor mu?
alanlara ve dier insanlara pestisitlerden kaynaklanan riskler deerlendirilip
kontrol nlemleri uyguland m?
Pestisitlerle yaplan almalarda uygun KKD kullanlyor mu?
evre asndan pestisitler gvenli bir ekilde mi kullanlyor?
OCUKLAR
ocuklarn tehlikeli alanlara (alma alanlar, hareket eden makinelerin civar,
ykseklik, depolama alanlar, baz hayvanlarn bulunduu blmeler vb.) girileri
nleniyor mu?
ocuklarn neden olabilecei yangn riski dikkate alnyor mu?
ocuklar tehlikeler konusunda uyarld m?
Gen iiler iin alma artlar uygun mu?
HAYVANLAR
Tehlikeli olabilecek hayvanlar iin (rnein, boalar, atlar, kpekler gibi) kapal
ortamlar var m?
Kapal ortamlar iyi artlarda tutuluyor ve babo hayvanlarn girii nleniyor
mu?
Hayvanlarla yaplan almalarda kullanlmak zere talimatlar hazrladnz m?
Hayvanlarn nakliyesi uygun artlarda yaplyor mu?
BYOLOJK TEHLKELER
iftliinizde tehlikeli biyolojik ajan kaynaklar (bitkiler, hayvanlar ve hayvan
orijinli maddeler, organik toz, atk vb.) var m?
Tehlikeli biyolojik ajanlarla temas riski kontrol altnda ya da en aza indirildi mi?
Tehlikeli biyolojik ajanlarla gvenli bir alma sisteminiz var m?
SIVILARIN DEPOLANMASI
Svlarn depoland alanlar korkuluklarla evrildi mi? Korkuluklar kullanlabilir
vaziyette mi?
Yeralt depolar ve tanklar iyi artlarda ve kullanlr vaziyette mi?
Ykleme rampalarnda uygun bariyerler var m?
Uyar iaretleri yerinde ve kullanlr vaziyette mi?
HUBUBAT
Tohumlar, gbreler, toprak vb. maddelerle yrtlen faaliyetlerle ilgili gvenli
bir alma sisteminiz var m?
Tahl ambarlarna giri kontrol altnda m?
BYOGAZ
iftliinizde biyogazn oluabilecei ve toplanabilecei (tezek depolama,
hayvan, atk ve ukurlarn bulunduu kapal alanlar vb.) herhangi bir ortam var
m?
Bu alanlara giriler nleniyor mu?
Yangndan korunma nlemleri kullanlyor mu?
Bu tehlikeli alanlarda gvenli alma sistemi var m?
HAVA
iler yksek scaklk, gneten kaynaklanan direkt radyasyondan, dk
scaklktan, yamur ve gl rzgrdan korunuyor mu?
39
TEMEL

BTN TEHLKELER
ilere bilgi, talimat ve eitim verilmesi.
MAKNE VE EKPMANI
Makineler ve i ekipmannn eitimli ve yetkili operatrlerce kullanlmasnn salanmas.
PTO aftlarn ve dier makine ve i ekipmannn koruyucularnn yerinde ve iyi durumda olmasnn
salanmas.
Askda tutulan ekipmann ulalabilir uygun malzemelerle desteklenmesi.
Traktrn byk arka tekerleklerinin uygun aralar kullanlarak tanmas.
Daire testerenin koruyucusunun yerinde ve kullanlr olmasnn salanmas.
Kaynak ekipmannn gvenlik kurallarna ve KKD kullanlmasna dikkat edilerek kullanlmas.
Aa kesme testeresi ile uygun KKD kullanlarak allmas.
Makine ve i ekipmannn dzenli olarak kontrol ve testlerinin yaplmas.
NAKLYAT VE HAREKET EDEN MAKNELER
Forkliftlerin veya teleskopik aralarn, eitimli, sertifikal ve yetkili iilerce kullanlmasnn salanmas.
iftlik alannda tamacln belirli bir gzerghta yaplmasnn salanmas ve aralar (kamyonlar gibi)
iin zel manevra alan oluturulmas; aralarn yayalardan ayrlmas.
reticinin talimatlar dikkate alnarak traktr ve rmorklarn fren tertibatnn dzenli olarak bakma tabi
tutulmas.
ekme aparatlarnn (zincirler, ubuklar, halatlar vb.) anmalara kar dzenli olarak kontrol edilmesi.
Aracn devrilme ihtimaline kar emniyet kemerinin takl ve bal olmasnn salanmas.
Btn traktr kabinlerinin gvenlik kafesi (roll-bar) ile donatlmas ve dzenli olarak kontrollerinin
yaplmas.
Kaldrma ekipmannn her bir parasnn dzenli olarak kontrollerinin yaplmas.
Aralarn aynalarnn eksiksiz, temiz ve kullanlr vaziyette olmasnn salanmas.
Btn traktrlerin ve rmorklarn klandrma sistemi ve gstergelerinin alr ve temiz olmasnn
salanmas.
Enerji nakil hatlarnn yaknnda yaplan almalar iin gvenli bir alma sisteminin oluturulmas.
Enerji nakil hatlarnn konum ve yksekliklerini belirten bir haritann temin edilmesi.
YKSEKLK
Mmkn olduu srece yksekte almann nlenmesi.
Tehlikeli yerlere ulamn uygun korkuluklarla snrlandrlmas ve bunlarn kullanlr vaziyette
tutulmas.
Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas.
yi ve bakml olan merdivenlerin kullanlmas; salam ve dengeli bir ekilde durmasnn salanmas.
Merdivenlerin gvenli ve ocuklarn ulaamayacaklar bir ortamda saklanmas.
Yksekte almada mmknse uygun ekilde tasarlanm kafes platformlarn kullanlmas.
Hareketli ykselebilen alma platformlarnn, kule iskelelerin ya da benzerlerinin kullanlmas.
Balyalarn istiflenmesi ve istif bozumunun gvenli bir ekilde planlanarak yaplmas.
PESTSSDLER
Pestisidlerin kullanmnn olabildiince azaltlmas.
Salk asndan en az risk oluturacak rnlerin kullanlmas.
40
TEMEL
Pskrtme aralarnn kullanm sonras dikkatli bir ekilde ykanmas. Kuyulardan, ocuk ve
hayvanlardan uzak tutulmas.
Doru KKD kullanlmas.
Pestisidlerin yetkili olmayan kiilerin ulamasnn nlenmesi amacyla uygun ekilde depolanmas ve
grlr ekilde tehlike uyar iaretiyle iaretlenmesi.
OCUKLAR
ocuklarn tarm faaliyetlerinden ve i trafiinden uzak tutulmas.
Gvenli olarak ayrlm oyun alanlarn salanmas.
Gzetim altnda olmayan bir ocuun alma alannda gzkmesi halinde almann durdurulmas
ve oradan uzaklatrlmas.
Tehlikeli alanlara uyar iaretlerinin konmas ve anlamlarnn ocuklara retilmesi.
ocuklara dikkate etmeleri gereken tehlikeler ve gitmelerine izin verilmeyen yerlerin anlatlmas.
Gen alanlara bilgi talimat ve eitim verilmesi ve onlarn gzetim altnda tutulmas.
HAYVANLAR
Hayvanlarn doru bir ekilde beslenmesinin salanmas.
Kaplarn kapal olmas ve iyi artlarda muhafaza edilmesi.
Hayvanlarn uygun yollarla tanmasnn ve bu konuda rehber hazrlanarak kullanmnn salanmas.
Hayvanlarn uygun yollarla ve iyi artlarda nakil edilmesi.
BYYLOJK TEHLKELER
Tehlikeli biyolojik ajanlarn kaynaklarnn ortadan kaldrlmas.
Kaynaklarn insanlardan uzak tutulmas.
Tehlikeli alanlarn etrafnn uygun bir ekilde evrelenmesi ve kullanlr vaziyette tutulmas.
Dezenfeksiyon nlemlerinin kullanlmas.
ilerin alanmas.
hijyeni nlemlerine dikkat edilmesi.
Doru KKD kullanlmas.
Dzenli salk gzetiminin salanmas.
SIVILARIN DEPOLANMASI
Svlarn depoland alanlarn uygun korkuluklarla evrilmesi ve bu korkuluklarn kullanlabilir
vaziyette tutulmas.
Yeralt depolar ve tanklarnn iyi artlarda muhafaza edilmesi.
Ykleme rampalarnda uygun bariyerlerin kullanlmas.
HUBUBAT
Tahl depolama ambarlarna girilerin kontrol altna alnarak dzenlemelerin yaplmas.
nsanlar uyarmak iin kl ve sesli sinyallerin kullanlmas.
Yetkili olmayan kiilerin iyerinden uzakta tutulmas.
BYOGAZ
Biyogaz kaynaklarnn ortadan kaldrlmas.
Ateleme kaynaklarnn nlenmesi ya da ortadan kaldrlmas.
41
TEMEL
Tehlikeli ortamlarn uygun olarak havalandrlmasnn salanmas.

Tehlikeli alanlarn etrafnn uygun ekilde evrelenmesi ve kullanlr vaziyette tutulmas.
Yangndan korunma nlemlerinin salanmas.
Uyar iaretlerinin konmas.
Tehlikeli alanlarda yalnz almann nlenmesi.
HAVA
Kt hava artlarnda almann durdurulmas.
alma alannda glgeli bir ortam oluturulmas, su salanmas.
Darda alma sresinin azaltlmas.
e uygun KKD kullanlmas.
42
TEMEL
Kk lekli Yerst Madencilii

SORU
EVET
HAYIR
HEYELANLAR
letmenizde kaya, toprak, vb., maddeler kaymakta mdr?
Hi iaretlenmemi, gzetim altnda olmayan madeniniz var m?
Emniyet altna alnmam maden yataklar, maden ukurlar ya da kazlar var
m?
Herhangi bir yzey, kenar ya da kntda yaplan almalarda yan yzeyler
destekleniyor mu?
Yerst madeninde kaz ileri basamaklarda ezamanl olarak m
gerekletiriliyor?
alma esnasnda maden yzeyinde ani deiiklikler oluyor mu?
alma alanna giden ara gzergh rnein toprak kaymas ya da ta
dmeleri gibi tehlikelerle kar karya m?
Yzey ya da yan duvar ykseklii 1.5 mden fazla ve uygun ekilde
desteklenmemi mi?
SU
Madende su tehlikesi var m?
Kaz yaknnda alma alanyla balantsz su depolar var m?
Her 6 ayda bir yzeyde su kontrol yaplyor mu?
Herhangi bir nehir ya da glden madene ulaabilecek suyolu ihtimali var m?
Ka yollar iaretlendi mi?
Hendekler kapatld m?
Bir gnlk saanak ya miktar pompalarn 36 saatlik boaltm
kapasitesinden fazla olabilir mi?
Kaz alanna dolan su miktar pompalarn 24 saatlik boaltm kapasitesinden
fazla m?
NAKLYAT LER
Konveyrlerin getii yerlerde ii hareketlilii var m?
Kazlarn eim as 4 den byk m?
Bir makine ya da aracn kovas (bailer) operatr kabininin zerinde hareket
ediyor mu?
iler aralarn gzerghn kullanyorlar m?
PATLAYICI VE PATLATMA LEM
Herhangi bir patlayc madde kullanlyor mu?
Patlayclarn depoland blmler madendeki dier yaplar iin tehlike
oluturuyor mu?
Patlayc maddelerin depoland blmleri evreleyen alanlar bir patlamay
tetikler mi?
Patlatma esnasnda atelemede baarsz olundu mu?
Kontroll patlatma deliklerine patlayclar yerletiriliyor mu?
Kontroll patlatma esnasnda kvlcma neden olabilecek herhangi bir alet
kullanyor musunuz?
43
TEMEL
Patlatma alanna yakn bir yerde kullanlmayan patlayclar var m?

Patlatma ncesi uyar amal kullanlan sinyal sisteminizde herhangi bir arza
var m?
Fnyeler ve patlayclar birlikte depolanyor ya da tanyor mu?
Patlatma sonras oluan toz ve gazlarn ilerleme gzerghnda alma
olmakta mdr?

HEYELANLAR
Maden ocaklarnn, kaz alanlarnn, hafriyat ve maden atklarnn biriktirildii alanlarn evrelenmesi.
Tehlikeli alanlara uyar iaretleri konmas.
Madende yaplan ukurlarn ve eimlerin jeolojik artlar ve kaya yapsna bal olarak uygun
ykseklikte olmasnn salanmas.
Dik yzeyli alma yerine kademeli (basamakl) alma sisteminin tercih edilmesi.
Gevek zemin ya da kayalarn olduu blmlerde eimin 45 den daha fazla olmamasna dikkat
edilmesi.
Tehlikeli yan yzeylerin st ve alt kenarlarnn desteklenmesi ve iaretlenmesi.
Herhangi bir yzey, kenar ya da kntda yaplan almalarda kesinlikle yan yzeylerin
desteklenmesi ve kontrolsz almaya izin verilmemesi.
Yan yzeylerin koruyucu alarla korunmas.
allacak zeminin gvenli bir ekilde leklendirilmesi.
Mmkn olduu lde leklendirmenin alma yzeyinden aaya doru yaplmas.
Uygun uzunlukta lme ubuunun kullanlmas ve yerletirilmesi.
Maden ocann srekli gzetim altnda tutulmas.
Hafriyatn allan yerin kenarnn 3 m uzanda belirlenen yerlerde biriktirilmesi.
Kaz almalarnn zellikle gmelere kar uygun destek sistemleri (rnein salam ahap
destekler) kullanlarak yaplmas.
SU
Mmknse gereksiz su birikintisinin boaltlmas.
Su yollarnn gvenli bir ekilde kontrol altnda tutulmas.
Drenaj sisteminin dzenli olarak kontrolnn yaplmas.
Su baskn tehlikesine kar iyerinde ka yollarnn belirlenmesi.
Mmkn olduu lde madende almalarn dzenlenerek suyun doal yollardan (rnein daha
alak seviyede terkedilmi alanlara doru) boaltlmasnn salanmas.
Suyun aknn kontrol altna alnarak kanallardan toplama alanlarna sevk edilmesi. Gerekli
olduunda buralarda pompalama sisteminin kullanlmas.
NAKLYAT LER
Konveyrlerin getii yerlerde iiler iin gvenli gei yollarnn seilmesi ve oluturulmas.
Konveyrlerin malzeme dmelerine kar gvenlik sistemleri ile techiz edilmesi.
4 den fazla eimli kazlarda vagonlarla elle tama ilerinin yasaklanmas.
Nakil ekibinin iletiiminin salanmas.
ilerin ykleme esnasnda hangi tr kabinlerde bulunmasnn yasak olduunun belirlenmesi.
Ykleme platformlarnn bariyerlerle techiz edilmesi.
44
TEMEL
Her bir alma vardiyasnda zorunlu olarak tama sistemlerinin (teleferik sistemi) halatlarnn kontrol
edilmesi.
Patlayclarn depoland yerlerin tutumaz, atee dayankl, kvlcm kartmayan malzemelerle ina
edilmesi.
Patlayc maddelerin depoland yerler metalden yapldnda topraklamasnn yaplmas.
Rutubet ve ar scakln kontrol amacyla havalandrma boluklarnn binann st ve altna
yerletirilmesi.
Uygun yerlere depolarn iindekilerini de gsteren uyar iaretlerinin konmas.
Yetkili olmayan kiilerin giriinin nlenmesi amacyla gvenlik aygtlaryla techiz edilmesi.
Ayr blmelerde muhafaza edilene kadar fnyeler ve patlayclarn birlikte depolanmasnn nlenmesi.
Patlayc maddelerin depoland yerlerin evresi 10 m yarapl bir alan ierisinde kurumu
otlardan, aalardan, erpten temizlenmesi.
20 m yarapl alan ierisinde dier tututurucu maddelerin (rnein, benzin, dizel gibi)
depolanmasnn nlenmesi.
Her bir patlamadan sonra 30 dakika sreyle patlama alanna girilerin yasaklanmas.
Ateleme hatas olup olmadnn kontrol edilmesi.
Patlatma deliklerinin kontrol edilmesi olabildiince temiz olmasnn salanmas.
Patlayclarn herhangi bir sebeple patlatma deliklerine zorla sokulmamas.
Patlayclarn patlatma deliklerine kvlcm oluturmayan bir ekipman vastasyla (uygun sklama
ubuu kullanm) yerletirilmesi.
Sklama maddesinin (kil, toprak veya zel ekilde imal edilmi olan hamur) uygun olarak seilmesi.
arjlama yapldktan sonra kullanlmayan patlayc maddelerin koruma altnda tutulmas.
45
TEMEL
46

Riskdegerlendirmerehberi PDFR PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Riskdegerlendirmerehberi PDFR PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMEL

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

Salk ve gvenlik herkesi

Risk Deerlendirme Rehberi

Derleyen: Murat ANDA

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

KISIM I: TEMEL BLG

Tehlike nedir? Risk nedir?

Bu rehberi nasl kullanmalym?

Neden/nasl bir risk deerlendirmesi yapmalym?

KISIM II: RSK DEERLENDRME- GENEL

Bu bilgileri nasl toplayabilirim?

Adm 3: Bir tehlikeden kaynaklanan riski nasl deerlendirebilirim?

Adm 4: Tehlikelerden kaynaklanan riski yok etmek ya da

Step 5: Risk deerlendirmemi yazl hale nasl getirebilirim?

BR RSK DEERLENDRME FORMU

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

KISIM III: TEHLKELERN BELRLENMES VE NLEYC TEDBRLERN SEM

eklist No. 1: Przl ya da kaygan dz yzeyler

eklist No. 7: Kimyasal maddeler

KISIM IV: TEHLKELERN BELRLENMES VE NLEYC

Daha fazla sektr iin hazrlanm eklistler :

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

KISIM I: TEMEL BLG

Tehlike; zarar verme potansiyeline sahip

Mesleki risklerin deerlendirilmesinde temel

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

yerinizdeki riskleri deerlendirmek iin

u kaynaklardan bilgi edinilebilir;

yerinizin ve/veya ilerinizi yrttnz

yerinizde kullandnz ekipmann,

Orada kimlerin alt: gebe, gen veya

Teknolojik prosedrler ve i rehberleri,

olaan olandan daha fazla maruz

yerinde yaplan grlt, titreim, gibi

etkenlerin ve konfor artlarnn lm

iilerinize daha fazla ihtimam gsterin.

Ksmi sreli alan iilerinizi, mteahhit

firma iilerini ve ziyaretilerinizi ve

Hangi i ekipmann, maddeleri ve

Kimyasal maddelerin madde gvenlik

mterileri yerinde ziyaret eden

kazalar ve meslek hastalklarnn

lgili mevzuat ve standartlar,

Bilimsel ve teknik literatr.

Bilgi ayn zamanda;

hangi yntemle ve ne kadar sre ile

yerinde yaplan ileri,

yeri dnda yaplan ileri,

yerinde etkili olabilecek harici

Hangi tehlikeleri tanmladnz ve bunlarn

etkenleri (rnein, nc taraflarca

dier ile ilgili hastalklar raporland.

BLG & RISK DEERLENDRME GENEL

RISK DEERLENDRME REHBER

u zel sektrler iin hazrlanm eklistleri

u kaynaklardan bilgi edinilebilir;

u zel sektrler iin hazrlanm eklistleri