DRAFT SRVEY

1- DRAFT SRVEY NEDR?

Draft srvey dkme yklerin tanmasnda kullanlan, gemi
draftnn tesbitine dayal bir kargo hesaplama yntemidir.
Ayn zamanda konteyner gibi arl bilinen yklerin
tanmasnda da, tart ilemlerini denetleme amacyla draft
srvey ilemine ba vurulabilir.
Draft srveyinde, eer gemilerde gerekli evraklar, kitapklar ve
tablolar varsa, btn lme ilemleri doru ve eksiksiz
yaplmsa, ilemler tecrbeli srveyrler tarafndan
ynlendirilmise ve meteorolojik artlar uygunsa, kargonun
hesaplanmas %0.5lik bir hata ile sonulandrlabilir.

2- DRAFT SRVEYDE YAPILACAK LEMLER

Kana rakamlar yardmyla draftlarn tesbiti

Deniz suyu younluunun llmesi
Gemideki svlarn llmesi
Draftlarn dikmelere gre dzeltilmesi
Ortalama draftlarn hesaplanmas
Deplasmann belirlenmesi
Younluk ve trim dzeltmelerinin yaplmas
Net deplasmann hesaplanmas
Sabit arlklarn hesaplanmas
Kargonun hesaplanmas

3. DRAFT SRVEY N N BLGLER

Gemi evraklar

Trim ve Stabilite kitab

Kapasite plan ve DWT-Deplasman skalas
Hidrostatik tablolar yada eriler
Tank kalibrasyon cetvelleri

Gemi planlar

Draft srvey srasnda karlalacak olan sorunlar

Yanl evrak bilgileri

Hatal iaretlenmi kana rakamlar
Yanl tank kalibrasyon cetvelleri
Balast tanklarndaki amur ve dier birikintiler
Dip kabuk bymesi
Kana rakamlarnn okunmasnda srveyr etkileyen hava
artlar
Su younluundaki deimeler
Geminin kmesi
Solar eilmeler
Kargo nem kayb

4. STANDART DRAFT SRVEY LEMLER

A-) KANA RAKAMLARININ OKUNMASI-DRAFTLARIN BELRLENMES
Draftlarn belirlenmesi ilemi kana rakamlarnn okunmas ile
balar.
Kana rakamlar belirlenen noktalarda geminin ne kadar su
ektiini belirtmek amacyla kaplama sa zerinde kaynakla
belirtilmi rakamlardr.
skele ve sancak olmak zere ba, k ve gemi ortasnda
bulunurlar.
Draft srveyinde, maksimum draft dikkate alnr.
Metrik sistemde rakamlar arasndaki uzaklk deyde 10 cm,
imperial sistemde ise 6 pustur.
Draftlar ykleme-boaltma ilemlerinin balamasndan hemen
nce ve ilemlerin tamanlanmasndan hemen sonra
okunmaldr.
Kana rakamlarnn okumas srasnda, karlalacak olan
zorluklarda yaplan kk okuma hatalar, hesaplar sonunda
byk tonaj hatalarna dnecektir.

 Draftlar olabildiince su hattna yakn yerlerden okunmaldr.

Denizin dalgal olmas okuma ilemlerini yapan yetkiliye zor
anlar yaatabilecei gibi tesbit edilen deerlerde de oynamalara
neden olabilir.
Bu tr durumlarda draft okuma tp
kullanlmaldr..
Akntnn bulunduu durumlarda eer sular kana rakamlarnn
nnde ykselmelere neden oluyorsa, akntya ters ynde
birka metre ileride bir sandal yada baka bir geni cisim
konumlandrlarak su durgunlatrlabilir.
Bunlarn yannda geminin kruzlu yerlerinde de okuma glkleri
ile karlamak olasdr. Byle durumlarda erit metrelerin
bulundurulmas faydal olacaktr. lm srasnda erit metre
kana rakamnn hizasndan suya sarktlmal ve okuma
yaplmaldr.
Okumalar srasnda karlalan zorluklar rapora not olarak
dlmelidir.

B-) OKUNAN DRAFTLARIN DZELTLMES

LPP
L

WL
Tdraft

Tkana

AP

O
kana

kana

FP
kana

Tx
x
L
tg

Tx
x

: dzeltme deeri
: kana rakamlarnn dikmelere yada gemi ortasna olan uzaklklar
: Ba-K Kana rakamlar aras mesafe
: Kana rakamlarndan llen grnen trim
AP

tg
L

Kana

WL

Tx

Dzeltilmi Draftlar
TA = TAK Txa
TF = TFK Txf
TM = TMK Txm
TAK : K kana draft
TFK : Ba kana draft
TAK : Vasat kana draft
Txa : K draft dzeltme miktar
Txf : Ba draft dzeltme miktar
Txm : Vasat draft dzeltme miktar

C-) DEFORMASYON DZELTMES

Draft belirli olan bir gemi iin o drafta karlk gelen deplasman ile gemi arl bulunabilir
ve kargo dndaki btn arlklarn kartlmas ile yk tesbit edilebilir.
Kana rakamlarnn okunmas ile elde edilen 6 draft deeri yardm ile gemi iin gerek bir
draft deeri hesaplanr.
lk aamada elde bulunan ba, gemi ortas ve k draftlarnn sancak ve iskele
ortalamalar alnr.

Ba ortalama draft
Gemi ortas ortalama draft
K ortalama draft

Ba iskele draft Ba sancak draft

2
Gemi ortas iskele draft

Gemi ortas sancak draft

2

K iskele draft K sancak draft

2

Daha sonraki aamada ba ve k ortalama draftlarnn ortalamas alnarak, gemi ortasn

verecek, ortalamalara dayal bir draft bulunur. Bu deere ba-k ortalama draft denir.

Ba ve K ortalama draft

Ba ortalama draft K ortalama draft

2

 Ancak bulunan bu gemi ortas ba-k ortalama draft, kana

rakamlarnn okunmas yoluyla elde edilen gemi ortas ortalama
draft ile uyumayabilir. Byle bir durum varsa, gemide boyuna
bir deformasyon olabilir yada gemi trimli haldedir ve yzme
mezkezi gemi ortasnda deildir. Bu durumda gerek bir draft
deeri belirlemek iin ard arda ortalamalarn ortalamas alnr.

Ortalamalar ortas draft

O.O.O.(gerek draft)

Ba ve K ortalama draft Gemi ortas ortalama draft

2

Ortalamalar ortas draft Gemi ortas ortalama draft

2

D-) GEM BOYUNCA HOG VE SAG DURUMLARI

Gemide ykleme durumu ve suyun kaldrma kuvveti arasndaki
ilikiye bal olarak, gemi boyunca grlebilecek sarkma ve
kmelerdir.
Eer ykleme ba ve kta younlamsa, suyun kaldrma
kuvveti gemi otasnda bir mesnet grevi grecek ve ba k
sarkacaktr. Bu hog olarak adlandrlr.
Tam tersi durumda ise ba ve k mesnet grevi yapacak ve
gemi ortas suya daha fazla gmlecek yani kme
gsterecektir. Bu durum da sag olarak adlandrlr.
kme yada sarkma durumunda,
O.O.O. Gemi Ortasnda ortalama Draft, kadar sapma grlr.
Draft srvey raporunda Sag ve Hog durumlar, Gemi ortasnda
Ortalama Draft - Ba K ortalama draft ve O.O.O. deeri
bulunduktan sonra ykleme ncesi ve sonras halleri iin
belirtilir.

E-) GEREK TRM

Kana rakamlarnn yanl pozisyonundan dolay okunan draftlara
bir dzeltme uygulanmt. Bu dzeltmelerden sonra ba ve k
ortalamalarnn arasndaki fark alnrsa ilerideki deplasman iin
trim dzeltmelerinde kullanlmak zere daha doru bir trim
deeri elde edilebilir.
Gerek Trim
Dzeltilmi k draft

TA = Tk

Dzeltilmi ba draft

TF= Tba

Gerek Trim

Tba - Tk

F-) DEPLASMAN
En ksa aklamasyla deplasman gemi ve gemideki btn
arlklarn toplamdr. Kelime anlamyla ise suyun yer
deitirmesidir.
Draft srvey ilemleri ilk ve son arlklarn arasndaki farka dayanr.
Bu ilemler srasnda ba vurulacak olan arlk ta deplasmandr.
Yukarda aklanan ilemler vastas ile draft srveyi yaplan gemi
iin gerek draft (O.O.O.) deeri bulunmu olur. Bu gerek draft
deeri ile gemi iin hazrlanm olan hidrostatik eriler grafiine
bavurulur. Deplasman arl-draft erisinden , geminin O.O.O.
draft iin deplasman okunur. Bulunan bu deer standart deniz
suyu younluu (1.025 ton/m3) iin hesaplanm olan deplasmandr.
Daha sonraki admlarda bu deer zerinde, geminin yzd
artlardaki su younluuna ve trime bal olaraktan bir dzeltme
uygulanacaktr.

G-) TRM DZELTMES

Deplasmann tesbiti bulunan O.O.O. draftnn (gerek su ekimi)
hidrostatatik erilerdeki karlnn okunmas ile yaplmt.
Uygulanan bu yntemin doru sonu vermesi iin geminin
trimsiz durumda olmas gerekir nk kullanlan hidrostatik
eriler geminin trimsiz durumuna yani gemi omurgasnn su
hattna paralel (Even keel) olduu duruma gre yaplmtr.
Bu koullar altnda geminin yzme merkezi mastoriye denk
dmez. Bu hatay dzeltmek iin deplasman zerinde trim
dzeltmesi yaplr.

Deplasmann dzeltilmesi iin uygulanacak olan ilemler;

1. Dzeltme (ton)

100 TPC LCF(m) trim(m)

LPP(m)

LCF ile trim vasata gre ayn tarafta ise iaret (+), farkl tarafta ise
iaret (-) alnr.

2. Dzeltme (ton)

50 trim 2 (m) d(MTC)

LPP(m)
dz

2. dzeltme her zaman pozitif (+) uygulanr

d (MTC) : 1 metre draft iin 1 cm. trim momenti deiimi
dz
TPC
: O.O.O. 1 cm batma tonaj
LCF
: Mastoriye gre yzme merkezi

d(MTC)/dz deerinin bulunmas:

1metre draft iin 1cm trim momenti deiimi deerinin
bulunmas iin geminin O.O.O. draft deerine +50 cm fark
uygulanr. Bulunan bu iki deer iin hidrostatik erilerden
MTC(1cm trim momenti) karlklar okunur. Elde edilen iki MTC
karlklar birbirinden kartlr ve 1metre draft iin 1cm trim
momenti deiimi bulunur.
Tablo 2. 1 metre draft deiimi iin trim momenti

O.O.O draft

+50cm.

-50 cm.

d(MTC)/dz

MTC
Yukardaki basamaklarda elde edilen deerler O.O.O. draftna
karlk gelen deplasmana eklenir. Bu ilemlerin yannda gemilerde
trim dzeltmeleri iin hazrlanm olan izelgelerde bulunabilir.

H-) MEYL DZELTMES

Belirli bir su hattnda yzen bir gemide eer meyilli bir durum
varsa, meyilin olduu taraf suya girer ve kar yn ise sudan
kar. Gemi ortasndaki forma bal olarak bu kesitlerde batp
kan hacimler simetriktir. Dolaysyla hacimlerde eittir. Fakat
ba ve k gibi karmak geometrili formlarda batp kan siiller
kk alarda bile simetrik deillerdir. Buna bal olarak da
batp kan hacimler birbirinden farkldr. Suya batan tarafta
hacim artarken su dna kan tarafta ise hacim azalr. Bu
koular altndaki bir gemi iin meyil dzeltmesi uygulanmas
gerekir.

Meyilli bir gemide bu durum iin hazrlanm olan dzeltme

izelgelerine ba vurmak gerekir fakat byk ihtimalle pratikte
byle bir izelge eksik olaca iin srvey ilemlerini uzatmamak
amacyla aadaki forml kullanlabilir.
Meyil dzeltmesi = 6 x (Tbatan-Tkan) x (TPCbatan-TPCkan)

 Meyil yapan bir gemide oluan su hatt alan ve su alt hacmi

geminin dik durumundaki deerlerden daha fazladr. Meyilli ve
meyilsiz durumda gemi ve ykte bir deiim olmadna gre bu
koullarda gemi bir miktar su stne kacaktr. Bu durumda
okunan draft deeri meyilsiz durumdaki draft deerinden daha
dk olacaktr. Hidrostatik eriler geminin trimsiz durumuna
gre hazrlanmtr. Eer meyilli durumdaki draft deerine
karlk gelen deplasman deerini meyilsiz durum iin
hazrlanm hidrostatik erilerden okursak deplasman bir miktar
dk kacaktr. Bu eksiklii tamamlamak iin de yukardaki
formlden elde edilen sonucun hidrostatik erilerden okunan
deplasman deerine eklenmesi gerekir.

L1

W1
T

Tb

I-) RIHTIMDAK SUYUN YOUNLUU

Rhtmdan su rneinin, gemi draftnn okunmas ileminin ardndan alnmas

gerekir.
Bunun iin salinometre kullanlr.
Su rnei bir ka noktadan alnr.
Limandaki su farkl younluklardaki su tabakalarndan oluur. Durgun halde en
youn su en altta olacaktr fakat akntlardan dolay bu tabakalar beklenenden
farkl seviyelerde olabilir.
Su rnekleri gemi ortasndan gemi uzunluunun %25 kadar ne ve arkaya
olmak zere, gemi draftnn %15, %50 ve %85 draftlar iin alnr. Tm
sonularn ortalamalar alnr. Akntlardan dolay su tabakalar biribirinden ok
farkl deerlerde younluk gsteriyorlarsa, aradaki fark kabul edilebilir bir deere
ulaana kadar rnek alnmaya devam edilir.
zellikle liman ierilerinde yzeye yakn yerlerde dibe gre durgunluk
gzlenecektir, bu noktalarda ya benzeri atklar birikmi olabilecei iin younluk
beklenenin ok zerinde olabilir. S limanlarda alnan dip rneklerinde
tabandaki bitkilerden kaynaklanan artklar ve biriken amurdan dolay yksek
younluklarla karlalabilir.

Numune Kaplar

rnek sularn alnmas iin uygun bir numune kab kullanlmaldr.

stenilen derinlikten numune alabilmek iin gerekli derinlie inebilecek
kabiliyette bir numune kab kullanmak gerekir.
Mmknse kabn dibinde batta ak kalacak , kabn geri ekilii
srasnda da kapanacak bir kapak olmaldr.
Younluk scaklkla deiecei iin numune kab bir sre denizde
bekletilmeli ve scaklk fark giderilmelidir. Alnan numune bir an nce
deerlendirilmelidir yoksa svnn scakl deiebilir ve bu da
younlua dolaysyla deplasmana yansyacaktr.
Basit gibi grnen bu ilemlerde oluabilecek hatalar iin deplasman ve
younluk dzeltmelerinin hesap ksmnda daha byk hatalara
dnr.
Eer mmknse numune kab younluk okumaya uygun olmaldr aksi
bir durumda effaf bir test kab kullanlmaldr. Ayn zamanda bu
kabnda scakl deniz suyuna eitlenmelidir. Btn bu ilemlerde
kullanlan kaplar kesinlikle temiz olmaldr ve temiz olup olmadklarda
kontrol edilmelidir.

Hidrometreler
Kullanlacak olan
Tercihin cam bir
uyugundur. Metal
uygundurlar, eer
oluabilir.

hidrometreler metal yada cam olacaktr.

hidrometreden
yana kullanlmas daha
hidrometreler paslanmaya ve ezilmeye
byle bir durum varsa sonularda hatalar

1. d 15o/4 C 15oC deniz suyu scaklna ayarlanm ve 4oC

scaklktaki 1 metrekp damtk su arlnn 1 metrik ton olduu
esasna gre dzenlenmi hidrometreler.

2. G 15o/15 C
15oC deniz suyu scaklna ayarlanm ve
15oC scaklktaki 1 metrekp damtk su arlnn 1 metrik ton
olduu esasna gre dzenlenmi hidrometreler.

3. G 60o/60 F
60oF deniz suyu scaklna ayarlanm ve
60oF scaklktaki 1 metrekp damtk su arlnn 1 metrik ton
olduu esasna gre dzenlenmi hidrometreler.

J-) YOUNLUK DZELTMES

Yaptmz hesaplarda deplasman bulmak iin lm

olduumuz drafta karlk gelen deeri hidrostatik erilerden
okuyoruz.
Kullanlan hidrostatik eriler deniz suyu younluunu 1,025
ton/m3 olarak kabul eder. Bu durumda bulduumuz deplasman
deeri yanl oluyor, nk draftn lld koullardaki deniz
suyu younluu 1,025 ton/m3 den farkl bir younluktadr.
Aklanan bu nedenden dolay hidrostatik erilerden elde edilen
deplasman deerine dzeltme uygulanmas gerekir.

Dk younluktan yksek younlua gei

W1

T1

WL =balang su hatt
W1L1 =sonraki su hatt
T
=balang draft
T1 =sonraki draft

=balang su younluu
1 =sonraki su younluu
V
=balang su alt hacmi
V1 =sonraki su alt hacmi

L1

V1

Yksek younluktan dk younlua gei

W1

T1

L1
1

V1

WL =balang su hatt
W1L1 =sonraki su hatt
T
=balang draft
T1
=sonraki draft

=balang su younluu
1
=sonraki su younluu
V
=balang su alt hacmi
V1 =sonraki su alt hacmi

K-) DZELTLM DEPLASMANIN BULUNMASI

Hidrostatik erilerden yada skalalardan elde edilen deplasman deeri

1,025 ton/m3 su younluu, eimsiz ve trimsiz durum iin
dzenlenmitir. nceki blmlerde bu koullar iin uygulanan younluk
ve trim dzeltmeleri akland.
Bu dzeltmelerden elde edilen deerler O.O.O. draft iin elde edilen
deplasmana eklenir.
Dzeltilmi Deplasman Hesaplar
Deplasman (O.O.O)

1. Trim dzeltmesi

2. Trim dzeltmesi

Meyil dzeltmesi

Younluk dzeltmesi

Dzeltilmi
deplasman

A+B+C+D+E

L-) NET DEPLASMAN

Net deplasmann bulunmas iin dzeltilmi deplasmandan
gemideki sv arlklar kartlr.

Net Deplasman
Dzeltilmi Deplasman

Gemideki Svlar

Net Deplasman

a-b

M-) KONSTANT

Draft srveyde yaplan ilemlerin sonunda bo gemi

arl, bo net deplasman dan kartlr. Genelde bu ikisi
arasnda bir fark olduu gzlenir. Bu farka, konstant, stor
yada bilinmiyen arlklar denir. Bu arlk doal olarak
istenmiyen bir arlktr. Konstant oluturan nedenler genel
olarak kullanm srasnda oluan birikintiler, yapm hatalar yada
draft srveyinde yaplan hatalardr.

Daha detayl olarak incelenecek olursa, konstant oluumundaki

nedenler;

Draft srvey ilemleri srasnda oluabilecek

yanllklar;
Su ekimlerinin okunmasndaki hatalar yada hava artlarnn
yaratt okuma zorluklar.
Hatal younluk lmleri.
Bilinen arlklarn yanl llmesi.
izelge ve tablolarn yanl kullanm.
Srvey sonu hesap hatalar.
Yaplan draft srvey ileminin standart sorunlar.

Tersane kaynakl hatalar;

- Gemi arlnn yanl hesaplanmas veya yanl bildirilmesi.
- Kana rakamlar ve dier cetvellerin yanl iaretlenmesi.

Kullanma bal sorunlar;

- Geminin zaman iinde paslanmas ve kaplama salarnn incelmesi.
- Gemide yaplan onarmlardan kaynaklanan arlk deiimleri.
- Kullanm aamasnda yaplan ekler.

Hesaba katlamayan arlklar;

- Gemi personeli ve eyalar.
- Kullanmdaki gemi svlar(su,ya,yakt).
- Hesaplanmas mmkn olmayan blmelerdeki svlar.
- Zaman iinde tanklarda biriken amur ve benzeri kalntlar.
- Kumanya.

Gemideki konstantn belirlenmesi bo srvey srasnda

yaplr. Hesaplanan konstant deeri + 100 ton erevesindeyse
kabul edilebilir. Aksi bir durumda hesaplarn gzden geirilmesi
gerekir. Eer sonu yine ayn kyorsa kabul edilir. Konstant
konusunda yaplabileceklerden biriside eski draft srvey
raporlarn kontrol edip, geminin konstant miktar konusunda bir
fikir sahibi olmaktr.

Bilinmeyen arlklarn byk bir ksmn tanklarda biriken

amur ve dier artklar oluturur. Eer dzenli olarak amur
zcler kullanlrsa bu sorun byk oranda halledilebilir.

Azda olsa rastlanabiliecek bir durumda konstant deerinin (-)

kmasdr. Bo net deplasmann, bo gemi arlndan az
kmas mmkn gzkmeyebilir ama yaplan hatalar veya
geminin ar derece yal olmas yada bakmszl buna neden
olabilir.Byle bir durumun olumasndaki nedenlerden en
muhtemel olan hesap hatalardr. Eer hata son hesaplardan
kaynaklanyorsa durumun dzeltilmesi fazla vakit almaz.

Karlalabilecek en byk sorun bilinen sv arlklarnn

olduundan fazla lmesi yada hatal draft okunmasdr. Bu
hatalar nemli lde zaman kaybna neden olur, nk btn
bu ilemlerin tekrarlanmas gerekir ve bilindii gibi bu
basamaklar en uzun srenleridir.

Paslanmadan kaynaklanan sorunlar ise yal gemilerde ortaya

kabilecek bir sorundur. Bilinen gerek udur ki tuzlu suyun
gemi yapsnda yaratt incelmelerle ba etmesi zordur ve
dzenli bakm gerektirir.

Aka grlmektedir ki, yaplan btn srvey ilemlerinde

dikkatli olunmaldr. Yaplan kk hatalar draft srveyinin ileri
aamalarnda daha byk bir sorun olarak srveyrn karsna
kmaktadr.

Konstant
Konstant
Ykleme ncesi Net Deplasman
Bo Gemi Arl
Konstant

Bo Srvey N. Dep Bo
Gemi Arl
(net)nce
bo
(net)nce - bo

N-) KARGONUN BELRLENMES

Hesaplar sonunda yaplacak en son ilem gemideki kargonun
belirlenmesidir. Bunun iin ykleme sonras bulunan net
deplasman deerinden, ykleme ncesi bulunan net deplasman
deeri kartlr.

Yklenen Kargo
Kargo

Net Deplasman2 Net Deplasman1

7. SONU

Konu ierisinde bahsedilen ilemler uygulanmakta olan yada daha

salkl bir draft srvey iin uygulatlmaya allan standart
basamaklardr. Dnyadaki limanlarda yaplan draft srvey
uygulamalarnda genel olarak bir standart salanmaya balamtr.
Unutulmamas gereken draft srveyin gveninirliinin bir blmnn
srveyrler tarafndan salanacak olmasdr. Bir baka deile doru
sonu srveyrn deneyimine, zorluklarla ba edebilme kabiliyetine ve
iinin gerektirdii etik kurallarna uyup uymamasna baldr.
Karlkl taraflar arasndaki gvenin artmas ve bunun beraberinde,
alan ve satan arasndaki ticaretin gelimesi bu noktada srveyrede
sorumluluk yklemektedir.
Baarl bir draft srveyin temelini elde bulunan evraklar ve geminin bu
evraklarla olan tutarl oluturmaktadr. Bu noktada tersane, gemi
sahibi, gemi grevlileri ve srveyrler stlerine den grevleri yerine
getirmeli ve gemi zerindeki sorumluluklarn unutmamaldrlar.