SLUAJNE PROMENLJIVE I

RASPOREDI VEROVATNOE

Ivana Simeunovi

Sluajna promenljiva (varijabla)

Sluajna promenljiva: promenljiva veliina koja na

sluaj uzima razliite vrednosti, odnosno numerika
funkcija
koja
svakom
ishodu
statistikog
eksperimenta pridruuje jedan realan broj

Prekidna (diskretna) sluajna promenljiva: ako

moe uzeti konaan broj izolovanih vrednosti
(prebrojivo mnogo vrednosti)
Primer: broj klijenata koji ekaju u redu u banci

Neprekidna (kontinualna) sluajna promenljiva: ako

moe uzeti bilo koju vrednost u nekom intervalu
Primer:iznos mesene zarade

Raspored verovatnoe prekidne

sluajne promenjive

Raspored (distribucija) verovatnoe diskretne

sluajne promenljive je skup ureenih parova svih
vrednosti koje moe uzeti sluajna promenljiva i
odgovarajuih verovatnoa

Svaka distribucija verovatnoe diskretne sluajne

promenljive mora ispunjavati sledee uslove:

Nijedna verovatnoa u rasporedu verovatnoe ne

moe biti negativna
Suma
verovatnoa
koje
odgovaraju
svim
vrednostima sluajne promenljive X
mora biti
jednaka 1

Funkcija rasporeda prekidne sluajne

promenljive

Funkcija rasporeda prekidne sluajne promenljive

pokazuje verovatnou da sluajna promenljiva X
uzme vrednost koja je manja ili jednaka bilo
kojoj proizvoljnoj vrednosti

Dobija se kumuliranjem verovatnoa iz rasporeda

verovatnoa (slino kao to se kumulativne
frekvencije
dobijaju
postupnim
sabiranjem
apsolutnih frekvencija)

F ( xi )

P( x )

x xi

Oekivana vrednost prekidne sluajne

promenljive

Oekivana
vrednost
diskretne
sluajne
promenljive predstavlja zbir proizvoda vrednosti
koje uzima sluajna promenljiva i odgovarajuih
verovatnoa
k

E ( X ) xi p( xi )
i 1

U praktinim istraivanjima pojam oekivane

vrednosti sluajne promenljive se poistoveuje sa
aritmetikom sredinom osnovnog skupa

E( X )

Varijansa prekidne sluajne

promenljive

Varijansa diskretne sluajne promenljive

predstavlja
prosek,
odnosno
oekivanu
vrednost
kvadrata
odstupanja
vrednosti
sluajne promenljive od njene oekivane
vrednosti:
( X E ( X )) E ( X )
2

xi2 p( xi ) 2
2

i 1

Standardizovana sluajna promenljiva

Bilo koja sluajna promenljiva X moe se

standardizovati u sluajnu promenljivu Z koja
se oznaava kao standardizovana sluajna
promenljiva:
X E( X )
Z
X

Standardizovana sluajna promenljiva ima

oekivanu vrednost jednaku nuli i varijansu
jednaku jedinici:
E (Z ) 0

2 (Z ) 1