Professional Documents
Culture Documents
XN Dong Mau
XN Dong Mau
/ Nhc li sinh l:
Qu trnh ng mu gm 3 giai on:
G 1: to protrombinase hot ng
C 2 con ng Ni sinh( intrinsic pathway) v Ngoi sinh (extrinsic pathway)
G 2 : to thrombin
G 3 : to fibrin
C tt c 13 yu t ng mu( theo kinh in, hin nay c 1 s yu t mi ):
+ cc yu t chung cho 2 con ng: I ; II; IV; V; X; XIII ;
+ Cc yu t ring ca con ng Ni sinh: VIII; IX; XI; XII
+ Cc yu t ring ca con ng Ngoi sinh : VII, III
M u:
Cc xt nghim ng - cm mu ngy cng c s dng nhiu v cng ngy
ngi ta cng a thm cc xt nghim mi. Hu ht xt nghim ng mu l cn
c vo thi gian hnh thnh cc ng nh gi hot tnh cc yu t. Hin nay
nhiu xt nghim c thc hin trn my t ng. Tuy nhin, cn nm r nguyn
l xt nghim nh gi c ngha khi c s thay i kt qu xt nghim.
Phm vi bi ny trnh by nguyn l v ngha mt s xt nghim thng s dng
trong lm sng.
1. Xt nghim du hiu dy tht
1.1. Nguyn l: kim tra sc bn ca mch mu, c bit cc mch mu nh,
di da, ngi ta to ra mt p lc ca mu tc ng ln mch bng cch ngn cn
mu tr v tng khi lng mu cc b trong lng mch.
1.2. ngha: kt qu dng tnh th hin bng cc nt xut huyt di vng gar
ni ln mch mu d v, d b tn thng, qua phn nh cht lng mch mu
hay s lng v cht lng tiu cu.
2. Xt nghim thi gian mu chy
1.1. Nguyn l khi mch mu b tn thng, mu s thot ra ngoi, ng thi h
thng cm mu bt u hot ng. Hot ng cm mu gm vai tr ca thnh
3
mch v ca tiu cu. Cht lng ca hot ng ny khng tt s lm cho thi gian
cm c mu di hn.
Xt nghim thi gian mu chy l to ra tn thng mch mu v o thi gian n
lc cm c mu.
1.2. ngha:
Thi gian mu chy bnh thng di 5 pht. Thi gian mu chy ko di th hin
cc tn thng ca thnh mch mu v nht l cc thiu ht v s lng v cht
lng tiu cu. S lng tiu cu gim cng nng, bnh cht lng tiu cu cng
nng th thi gian mu chy cng ko di.
3. Thi gian mu ng
3.1. Nguyn l:
Mu ra khi mch mu s tip xc vi yu t khng ni mc, v qu trnh ng
mu c pht ng bng vic hot ho yu t tip xc (ni sinh). Thi gian t khi
mu ra khi mch mu (tip xc vi yu t khng ni mc) n khi hnh thnh cc
ng l thi gian mu ng.
3.2. Kt qu thi gian mu ng bnh thng 6-10 pht
Thi gian mu ng ko di l th hin ca ri lon ng mu, c th do gim yu
t hay c yu t c ch ng mu.
y l xt nghim n gin nhng khng nhy. Nhiu ri lon ca tiu cu v
thm ch thiu yu t (v d Hemophilia) vn c th b b qua. V vy, xt nghim
ny hin nay khng nn s dng.
4. Xt nghim co cc mu ng
4.1. Nguyn l:
Mu ra khi thnh mch s b ng, mu ng l mu chuyn thnh dng rn nh
hnh thnh cc si fibrin. Mng li si fibrin m ly cc thnh phn hu hnh ri
co rt li to nn cc mu ng tch ri khi phn huyt thanh. Cc mu ng co
c l nh vai tr ca tiu cu v ca fibrin.
4.2. ngha
Kt qu xt nghim th hin l:
- Cc mu co hon ton: phn nh tnh trng bnh thng ca fibrrinogen v tiu
cu (c s lng v cht lng).
6.2. ngha
Thi gian Prothrombin ko di c th do thiu ht cc yu t ng mu hot ng
theo ng ngoi sinh (II, V, VII, X). Trong 4 yu t th 3 yu t l II, VII, X
c sn xut ti gan v ph thuc vitamin K, v vy khi gan b suy hay dng
thuc khng vitamin K th PT ko di. Mc ko di ph thuc vo mc gim
yu t v liu vitamin K dng. Do vy c th dng xt nghim ny theo di
iu tr khng vitamin K. Ch s iu tr c hiu qu l PT 25 - 30%. Kt qu
xt nghim c th c th hin theo ch s INR (International nornalised Ratio)
l (PT bnh/PT chng)[sup]SI[/sup]. SI l mt ch s lin quan n loi ho
cht s dng. T s INR v vy khng ph thuc vo ho cht s dng do khch
quan hn. Khi iu tr thuc khng vitamin K th c hiu qu m vn an ton
ngi ta khuyn dng liu xt nghim PT c INR 2,5 - 3.
7. Xt nghim APTT (activated partial thromhoplastin time) cn gi l thi gian
cephalin-kaolin.
7.1. Nguyn l: Thi gian phc hi canxi ( trnh by trn) cn ph thuc vo yu
t tip xc v phosphor lipid (yu t 3) tiu cu. Xt nghim APTT l xt nghim
o thi gian ng ca huyt tng t khi phc hi canxi sau khi cho huyt tng
vi Kaolin (hot ho yu t tip xc) v cephalin (c chc nng nh yu t 3 tiu
cu). Xt nghim ny loi c nh hng ca yu t tip xc v tiu cu cho nn
nh gi c chnh xc hn cc yu t ng mu ni sinh.
7.2. ngha
Gi tr bnh thng phi so vi chng (khong 30-35 giy).
- APTT ko di (Khi ko di hn chng trn 8 giy) l tnh trng ri lon ng
mu ni sinh (gim ng) do thiu ht yu t c th bm sinh (hemophilia) hay do
yu t ng mu b tiu th (hi chng ng mu ri rc) hoc do suy gan nng
khng tng hp c yu t; cng c th do trong mu c cht c ch ng mu
ni sinh; APTT ko di khi iu tr bng heparin (loi heparin - tiu chun).
8. Thi gian thrombin (TT = Thrombin time)
8.1. Nguyn l: ng mu huyt tng d ni sinh hay ngoi sinh u to ra
thromboplastin chuyn prothrombin thnh thrombin. Khi c thrombin th
fibrinogen s chuyn thnh fibrin to cc ng. Thi gian thrombin l thi gian
ng khi cho thrombin vo huyt tng . Mc ch xt nghim ny l nh gi
fibrinogen - yu t cui cng ca ng mu.