Professional Documents
Culture Documents
Pháp Luật Hợp Đồng Của Hoa Kỳ
Pháp Luật Hợp Đồng Của Hoa Kỳ
Php lut hp ng
quy nh trc tip hnh thc giao dch ca hng ho. N c vai tr quan trng trong
vic iu chnh quan h trao i hng ho v thc y s pht trin ca nn kinh t
hng ho. Trong qu trnh hnh thnh v pht trin ca mnh, ty theo iu kin
kinh t x hi khc nhau m mi quc gia li c mt php lut v hp ng ring
bit v c nhng c im c th khc nhau. Bi vit ny tm hiu v php lut
hp ng ca Hoa k thng qua phng php phn tch v so snh vi php lut
ca Vit Nam .
1. Ngun php lut iu chnh quan h hp ng
S iu chnh ca php lut Vit Nam v lut hp ng mang tnh h thng v
th hin mi lin h gia lut chung - B lut dn s v lut chuyn ngnh - cc
lut v ngh nh c lin quan. Theo , b lut dn s vi vai tr l lut gc quy
nh nhng nguyn tc chung v c bn nht v hp ng. Lut chuyn ngnh c
th ho v c php quy nh khc vi b lut dn s ph hp vi tnh c th
ca quan h giao dch trong tng lnh vc c th. Ngun n l khng c tha
nhn l ngun php lut chnh thc trong khoa hc php l Vit Nam. Tuy nhin,
trn thc t cng tc xt x, vic to n s dng n l khng phi l him.
Vi php lut Hoa K, s iu chnh ca n th hin mi quan h gia php lut
lin bang v bang. Tuy nhin, khng ging nh php lut Vit Nam l h thng
php lut thc nh th ngun ca php lut Hoa K ch yu l n l. V ci m
ngi ta gi l b lut Hoa K khng ging nh nh B lut hay lut Vit
Nam, c th so snh gia B lut thng mi thng nht Hoa K v B lut dn s
Vit Nam cho thy s khc bit ny. Tuy nhin, php lut Hoa K rt phong ph v
a dng, v bn cnh tuyn tp nhng n l, cn c nhng vn bn thnh vn do
Quc hi M ban hnh, thm vo , nhng n l t ra lc hu, khng cn ph hp
vi tnh hnh pht trin kinh t - x hi ca M cng nh trong giao dch quc t
c iu chnh cho ph hp. Nhn chung, php lut iu chnh giao kt hp
ng theo php lut Vit Nam v php lut Hoa K mang tnh linh hot v phong
ph a dng nhng th hin c trng ring theo php lut mi nc.
2. Khi nim hp ng
Ngay t khong th k th V IV trc cng nguyn, thut ng hp ng
(contractus) xut hin La M. Dn dn, qua qu trnh pht trin cng cc
lut Vit Nam. S khc bit ny xut pht t quan nim khc nhau v hp ng
gia hai dng h php lut m hai h thng php lut ny trc thuc. Tuy nhin,
xt v bn cht, cho d c theo dng h php lut no th quan nim v hp ng
ca Hoa K v Vit Nam u c nhng im chung sau: Th nht, c s tho
thun (hoc cam kt) gia cc bn tham gia quan h; Th hai, s tho thun (hoc
cam kt) ca cc bn lm pht sinh s rng buc php l (ngha v php l).
3. iu kin c hiu lc ca hp ng
Theo lut n l ca Hoa K, hp ng c hiu lc khi p ng cc iu Kin sau:
1) C s tha thun, thng nht ch ca cc bn mt cch t nguyn;
2) Cc bn c nng lc k kt hp ng;
3) C ngha v i ng, tr mt s trng hp ngoi l;
4) Mc ch ca hp ng phi hp php hoc khng tri vi chnh sch cng;
(v) Hnh thc hp ng phi ph hp vi quy nh php lut.
Vit Nam, iu kin c hiu lc ca giao dch dn s ni chung v hp ng ni
ring c quy nh ti iu 117 BLDS, theo , mt giao dch c hiu lc khi
ngi tham gia giao dch c nng lc hnh vi dn s; mc ch v ni dung ca
giao dch khng vi phm iu cm ca php lut, khng tri o c x hi; ngi
tham gia giao dch hon ton t nguyn. Nu php lut c quy nh hnh thc hp
ng l iu kin hp ng c hiu lc th cng phi tun th quy nh ny.
Nh vy, v c bn, tr iu kin v ngha v i ng, cc iu kin hp ng c
hiu lc ca Hoa K v Vit Nam kh tng ng vi nhau. Lin quan n hp
ng khng c hiu lc thi hnh, php lut Hoa K chia thnh 3 loi l hp ng
v hiu (void), c th v hiu (voidable) v khng th thc thi (unenforceable).
Hp ng v hiu l hp ng b coi l khng tn ti, khng c to n cng
nhn v khng c thc thi (loi hp ng ny ging hp ng v hiu tuyt i
theo quan nim trong khoa hc php l ca Vit Nam). Hp ng c th b v hiu
l hp ng m mt bn c quyn la chn chm dt hp ng, v d hp ng k
sai thm quyn (loi hp ng ny cng ging hp ng v hiu tuyt i Vit
Nam). Hp ng khng th thc thi l hp ng m khng bn no c th thc thi
ngha v hp ng, v d Hoa K, mt s loi hp ng bt buc phi k bng
vn bn, nu cc bn khng tun th quy nh ny th hp ng b coi l khng th
l hng. Ngy 10/11/2010 A nhn c th chp nhn . Theo php lut Hoa K,
hp ng c giao kt vo ngy 7/11 nhng theo php lut Vit Nam th li l
ngy 10/11. Do quan nim v thi im hnh thnh hp ng khc nhau nn trong
thc tin kinh doanh quc t gia hai nc, trong trng hp cc bn khng c
tho thun v lut p dng, rt kh xc nh hp ng c giao kt u t
xc nh c quan ti phn nc no c thm quyn gii quyt tranh chp hp ng.
Php lut Hoa K v Vit Nam u c quy nh v vic sa i hay rt li ngh
GKH. im khc bit l ch: Hoa K, ngh GKH c th sa i hoc
rt li vo bt c thi im no trc khi c bn kia chp nhn; trong khi ,
iu 392 BLDS Vit Nam quy nh c th thay i, rt li ngh GKH nu
thng bo thay i hoc rt li n cng lc hoc trc thi im nhn c
ngh. Quy nh ny p dng cho mi ngh giao kt hp ng, khng phn bit
ngh c thi hn hay khng c thi hn tr li.
6. Trch nhim do vi phm hp ng
Theo php lut Hoa K, vi phm hp ng l hnh vi khng thc hin hoc thc
hin khng ng hp ng. Lut n l ca Hoa K quy nh nhng ch ti p dng
cho hnh vi vi phm hp ng nh sau:
- Bi thng thit hi: Khi hp ng b vi phm th bn b vi phm c quyn i
bi thng thit hi. y l ch ti ch yu Hoa K i vi hnh vi vi phm hp
ng. Php lut Hoa K phn bit cc loi thit hi sau y:
+ Thit hi k vng: Ta n nh gi mc tin khi phc li nhng li ch
kinh t m bn b vi phm d kin c th t c khi hp ng c thc hin.
y l cch xc nh thit hi ph bin nht c bit n di tn gi thc o
k vng (expectation measure). Cch tnh ton thit hi ny tng ng vi vic
bi thng thit hi b b l theo php lut Vit Nam (iu 302 Lut thng mi
nm 2005).
+ Thit hi do tn nhim: Bn vi phm s phi bi thng nhng chi ph v
tn tht pht sinh do tin tng l hp ng s c thc hin. Loi bi thng
ny ch c p dng khi khng th chng minh thit hi k vng v s tin bi
thng khng c vt qu mc li nhun d kin.
ng kh ph bin Vit Nam th Hoa K li khng c khi nim ny, hnh thc
bi thng thit hi theo mc n nh tuy gn ging pht hp ng ca Vit Nam
nhng li khc mc ch p dng, thm ch nu p dng nhm mc ch trng
pht do vi phm hp ng mc ch ch yu khi ch ti ny c p dng Vit
Nam th Hoa K, hnh thc ch ti ny s b v hiu. Do quy nh ring bit 2
ch nh pht vi phm v bi thng thit hi nn Lut thng mi Vit Nam cn
cho php p dng ng thi c hai ch ti ny, nu trong hp ng c quy nh v
pht vi phm (iu 307). Nh vy, qua phn tch trn, c th thy php lut hp
ng ca Hoa K v c bn l khc vi php lut Vit Nam. Biu hin r nt nht
l s khc bit v ngun lut iu chnh quan h hp ng v nhng ni dung c
bn ca php lut hp ng nh khi nim, cc iu kin hp ng c hiu lc
php l, th tc GKH hay trch nhim do vi phm hp ng Nguyn nhn ch
yu ca s khc bit l hai nc thuc hai dng h php lut khc nhau. Hoa K l
i din in hnh ca dng h common law, trong khi Vit Nam thuc dng h
php lut x hi ch ngha, v bn cht l phn nhnh ca dng h civil law. Hai
dng h ny c quan nim v t duy php l rt khc nhau v ch nh hp ng.
V th, php lut hp ng Hoa K v Vit Nam mang nhng nt c trng c bn
v hp ng ca dng h php lut m mnh trc thuc.