NORVE RAPORU

2014

UBAT 2015
T.C OSLO BYKELL TCARET MAVRL
FRDTJOF NANSENS PLASS 9, 0160 OSLO

NDEKLER
LKE PROFL
1. Norvein demografik verileri: ( Nfus, ya ortalamas, niversite rencisi ve mezunu
says, internet kullancs says ve kredi kart kullancs says) ve yz lm
2. Hava alan ve liman says
3. Bamszlk tarihi ve nemli gn ve bayramlar
4. lkede kullanlan diller (samiler ve dierleri)
5. Siyasi Partiler
6. Bakanlklarn deien yaps
7. Norve Kralnn Trkiye Ziyareti

GENEL EKONOMK DURUM

NORVE EKONOMS 2014 VE GELECEK YILLARA YANSIMASI
1. Petrol faaliyetleri talebinde d
2. Dk Norve Kronu
3. Parasal ve Mali politikaya uyarc etkisi
4. Dk hane halk geliri
5. Ev Fiyatlar
6. Yksek sizlik
7. Ekonomik Byme
NORVE TEMEL SEKTRLER VE DI TCARET

1. Petrol ve Gaz
2. Balklk ve balk retimi
3. Metal hracat
4. Elektrikli aralar
5. Tekstil Sektr
6. Elektronik alet
7. Metal ithalat
8. Metal Cevheri
9. Avrupa ve Norve Ticareti
10. in ve Aysa Ticareti
11. Kuzey Amerika Ticareti
12. BRIC lkeleriyle ticaret
NORVE DI TCARET VE TRKYE LE TCARET
1. Norve d ticareti
2. Norvein nemli ihra rnleri ve lkemiz ihracat
3. Norve'in nemli thal rnleri
NORVETEK TRK YATIRIMLAR

1) Norve'le ilgili Genel Bilgiler

Resmi ad: Kongeriket Norge/ Norve Krall

Ynetim ekli: Anayasal Monari, Parlamenter Demokrasi
Nfus: 5.167,000
Dini: Hristiyanlk (Protestan)
Resmi Diller: Norvee (iki ekilde Bokml ve Nynorsk)
Ya ortalamas: Son 20 senede ya ortalamas ykselmitir. 2014 yl verilerine gre
Ya ortalamas bayanlar iin 83,6 erkekler iin ise 79,7dir.
Ya Gruplar
017 ya aras
1849 ya aras
5066 ya aras
6779 ya aras
8089 ya aras
90 ya ve st

2014
Yalara gre nfus dalm
Bay
576 584
Bayan
548 577
Bay
1 153 272
Bayan
1 090 406
Bay
528 652
Bayan
512 843
Bay
227 968
Bayan
249 994
Bay
69 691
Bayan
108 674
Bay
11 267
Bayan
31 128

renci says: 269 bindir. Bu saynn 159 363 bayanlar oluturmaktadr.

2010/2011 retim ylnda 39 bin renci niversite ve Yksekokul eitimi tamamlamtr.
Bu bir nceki yla gre yaklak 2 500 lk bir art vardr.
nternet Kullancs: Norve' te internet kullanm %90lar gemektedir.
Kredi kart kullanc says: Norve'te 6,2 milyon uluslararas kredi- ve deme kart
bulunmaktadr. Yaayanlarn tamamna yakn kredi kartna sahiptir. Al verilerin tamamna
yakn da kartla yaplmaktadr. 2010 ylnda 113 milyon ilem yaplmtr.
Toplam yz lm (gllerde dahil) : Norve Krall olarak toplam: 385 186 km2
Ana Norve: 323 787 km2, Svalbard: 61 022 km2 Jan Mayen adas: 377 km2
Norve'te arazinin durumu ( yzde olarak): naat yaplabilecek alan: 1,4,Tarm alan: 3,2
Bataklk
alanlar:
5,8
Su
ve
buzullar:
7,0
Ormanlk
alan:
38.2
Dalk alan: 44.4
323 787 km2 ana karaya ve 5 milyon nfusa sahip Norve, zlanda'nn ardndan
Avrupa'da km2 bana den 15 kiiyle en dk nfus younluuna sahiptir. Sert k iklimi,
fakir topra ve zor arazi koullaryla lkenin byk bir blm tarm ve yerleime uygun
deildir. Norve toplam yz lmnn % 3' tarm alandr. Tarm alanlarnn toplam yz
2

lmne oran giderek azalmaktadr. Bunun nedeni bu alanlarda inaat yaplmaktadr. Bu

durum aratrmaclarn dikkatini ekmektedir. Norve 12,5 milyon dekar ekilebilir olmayan
araziye sahip, ancak bu arazinin % 2'den az bir ksmnda iklim bitki yetitirmeye msaittir.
20052007 yllar arasnda 7 500 dekar tarm arazisi tarm dnda baka amalar iin
kullanma almtr.
Nfusun neredeyse % 80 'i dar yerleim blgelerinde ikamet etmektedir. Bu nedenle
nfus younluu bu blgelerde km2 bana 1600 kiinin zerindedir. Bu blgeler ayn
zamanda verimli topraklar olmas nedeniyle, kstl tarm alanlar yerleim blgelerine alm
olmaktadr. Son yllarda yol inaatlar, da evi inaatlar nedeniyle giderek nfusun daha az
yerleim blgesi olan kuzeye doru dald gzlenmektedir.
Norve'in nfusu 100 000 in zerinde olan byk ehirleri.
Oslo; Nfusu yaklak: 600 000
Bergen: Nfusu yaklak: 260 392
Trondheim; Nfusu yaklak: 173 486
Stavanger; nfusu yaklak: 126 021
Nfusu 100 000'in altnda olan dier 26 ehri aada yer almaktadr.
Kristiansand, Fredrikstad, Troms, Sandnes, Drammen, Sarpsborg, Skien, Bod, Alesund,
Sandefjord, Larvik, Arendal, Tnsberg, Porsgrunn, Haugesund, Moss,
Halden, Gjvik, Hamar, Lillehammer, Horten, Mo i Rana, ,Kongsberg, Molde, Harstad,
Stjrdal
Hava alan ve liman says
Norve'te Avinor adl devlete bal bir irketin ynetiminde olan 46 adet havaalan
bulunmaktadr. Bunlardan 12 si askeri havaalan olarak ta kullanlmaktadr
Norve' te 48 tane liman vardr. En by Oslo Limandr.
- Oslo Malzeme Liman genileme aamasndadr. Tamamlandnda bykl 615 dekar
olacaktr.
- Oslo Liman Norve'in kamuya ait en byk malzeme ve yolcu limandr. Normal bir hafta
trafiinde Oslo Limanna 50 ile 70 arasnda yk ve yolcu gemisi gelmektedir. 2015 ylndan
itibaren Oslo Limannn yeni konteyner blmnn Yldrm Holdingin kuruluu Ylport
AS iletmeye balamtr.
3- Bamszlk tarihi ve nemli gn ve bayramlar
17 Mays Norve anayasann kabul -17 Mays 1814
8 Mays Norve'in Alman glerinden kurtuluudur- 8 Mays 1945
Bamszlk gn sve ile Norve'in Ayrlmas- 7 Haziran 1905
17 Mays Norve' in Milli Gn
Paskalya Bayram- 28 Mart -6 Nisa
3

 Norve yerel dini bayram (Kristi Himmelfartsdag)- 9 Mays

Noel- 2426 Aralk
1 Mays ii bayram
lkede kullanlan diller (samiler ve dierleri)
Norve'te Norvee (Bokml ve Nynorsk) resmi dildir. Samiler, Norve ve sve'in kuzey
kutup dairesi iinde kalan blgelerinde ok eski tarihlerden bu yana yaamakta olan bir etnik
gruptur. Samilere Laponlarda denilmektedir. Gnmzdeki saylar 60.000 kadardr ve %70'i
Ural dil ailesine bal Sami dili olan Laponca konumaktadr.
Siyasi Partiler
9 Eyll 2013 tarihinde yaplan Genel seimlerde en ok oy alan sa partilerdir. Hyre (Sa
Parti) % 26,8, Fremskrittspartiet (Progres Parti) ise % 16,3 oy alarak hkmeti kurmulardr.
Arbeiderpartiet (i Partisi) % 30,8 oy alarak Meclis'te 55, Sa Partiler ise toplamda 96 milet
vekili karmlardr. Bu nedenle aznlk sa koalisyon hkmeti kurulmutur. Babakan Erna
Solberg Hyre Partisinin Genel Bakandr ve Babakan olmutur. Ticaret ve Sanayi Bakan
(Monica Mland) ile D leri Bakan (Brge Brende) ayn Partinin yeleridir. Meclisteki
sandalye dalm bu ekilde olmutur; Sol kesimde; Arbeiderpartiet (ci Partisi) 55,
Senterparti (Merkez partisi) 10 ve Sosialistik Venstre (Sosyalistik sol) 7. Sa kesimde; Hyre
(Sa Parti) 48, Fremskrittspartiet (Progres Parti) 29, Kristelig Folkeparti (Hristiyan Demokrat
Parti) 10 ve Venstre (Sol Parti) 9 sandalye sahibi olmulardr.
Yeni hkmet 16 Ekim 2013 tarihinde greve balamtr. nceki 2 dnemde Arbeiderparti
(i Partisi) iktidar partisi olarak hkmette yer almtr. i partisinin Genel Bakan Jens
Stoltenberg iki dnemde de babakan olarak grev yapmtr. Mevcut hkmeti kuran partiler
ierisinde yer almamtr, Mecliste 55 koltuk sahibi olarak partisinin politikas yrtmeye
almaktadr. Jens Stoltenberg NATO genel sekreterliine atanmasndan dolay Arbeiderparti
(i Partisi)nin Genel Bakan Jonas Gahr Stre olmutur.
2014 yl banda baz bakanlklarn yaps deitirilmitir.
Norve'te 2014 yl banda Bakanlklarda deiiklik yaplaca mevcut hkmetin kurulmas
safhasnda Babakan Erna Solberg tarafndan Ekim 2013 tarihinde ifade edilmitir. Bu
deiimin nedeni, Bakanlklarn sorumlu olduu alanlar daha net bir ekilde gstermek iin
yaplaca hkmet tarafndan aklanmtr. 2014 ylnn balangc itibari ile yaplan
deiikliler; Ticaret ve Sanayi Bakanl, Ticaret, Sanayi ve Balklk Bakanl olarak
deitirilmitir. Balklk ve Ky Bakanl kaldrlm, balklk blm Sanayi ve
Balklk Bakanl ats altnda toplanmtr. uanda Ticaret, Sanayi ve Balklk
Bakanlnda iki bakan grev yapmaktadr. nceki Ticaret ve Sanayi Bakan, Ticaret, Sanayi
Bakan olarak grevine devam etmektedir. nceki Ky ve Balklk Bakan ise Balklk
Bakan olarak Ticaret, Sanayi ve Balklk Bakanlnda grevine devam etmektedir. Ky
blm ise Ulatrma Bakanlna balanmtr. Mahalli dareler ve Blgesel Kalknma
Bakanl ile Devlet ve Kiliseler Bakanl birletirilmi, bu birliktelie evre Bakanlnn
planlama blm de ilave edilerek, yeni bakanln ad Mahalli dareler ve Modernizasyonu
Bakanl adn almtr. Yeni bakanlk dokuz nemli mdrl bnyesinde ihtiva
etmektedir. Bu bakanlkta Norve Konut Politikalar, le ve Blgesel Kalknma, Mahalli
4

dareler ve Seim leri blmleri bulunmaktadr. Kilise ileri Kltr Bakanlna

balanmtr. evre Bakanl 2014 ylnn ilk gnnden itibaren klim ve evre Bakanl
olarak grevine devam etmektedir. Bu Bakanla Maliye Bakanlndan iklim kotalar ileri
ile Dileri Bakanl bnyesinde bulunan orman ileri blm balanmtr. alma
Bakanl, alma ve Sosyal Bakanl olarak grevine devam edecektir.
Innovation Norway GEO'su Gunn Ovesen 31 Aralk gn grevinden ayrlmtr. Bu greve
Anita Krohn Traaseth getirilmitir. Innovation Norwayin kuruluunda atanan Gunn Ovesen
bu grevi 10 yldr srdrmtr. Daha nce Innovation Norwayin stanbul Mdr olan
Peter Almklov Kuruma Direktr olarak atanmtr.
Norve Ticaret, Sanayi ve Balklk Bakann ( Ticaret ve Sanayiden sorumlu)
zgemii:

Ad
Soyad
Doum tarihi
Eitim

: Monica
: Mland
: 1968, Evli iki ocuk sahibi
: Bergen niversitesi Hukuk mezunu

20132003-2013
1999-2003

: Ticaret ve Sanayi Bakan

: Bergen ehrinin Konsey lideri/ City council leader
: Bergen ehrinin Konsey yesi / Mayor of Bergen kommune

1994-1999
1994

: Avukat
: Hordaland blgesinin sa AB alan.

Norve Ticaret, Sanayi ve Balklk Bakann ( Balklktan sorumlu) zgemii

Elisabeth Aspaker Minister of Fisheries

Born:16.10.1962
E-mail:postmottak@fkd.dep.no
Telephone:+4722246400
Fax: +4722 24 95 87
Akademik Gemii
Troms College of Education (General Teacher Training) 19811984
Media Studies and Mathematics, Volda University College/Troms College of Education
19841985

Management and Organisation, Harstad University College, 20012004

Parlemantodaki gemii;
Representative No. 7 for Troms, 20052009, Conservative
Representative No. 4 for Troms, 20092013, Conservative
Representative No. 2 for Troms, 20132017, Conservative Party (Hyre)

Party
Party

(Hyre)
(Hyre)

Hkmetteki Grevleri
Personal Secretary, Ministry of Justice and the Police, 20.10.198903.11.1990
Political Adviser, Ministry of Education and Research, 30.10.200118.06.2004
State Secretary, Ministry of Health and Care Services, 18.06.200430.09.2005
Norve Ticaret ve Sanayi ve Balklk Bakanl Bakan Yardmcs:
Ad
: Dilek
Soyad
: Ayhan
Doum tarihi : 1979
Eitim
: Mhendis
Pozisyonu
: Mstear ( Trkiye kkenli Norve vatandadr )
Telefon
: +47 22 24 01 08
e-posta
: day@nhd.dep.no
2013
: Ticaret ve Sanayi Bakanl Mstear
2012
: OXLO-dln kazand. ok kltrl genlerin Norve toplumuna
kazandrma abalarndan dolay verilen dldr.
Norve Tarihinde lk kez Norve Kral Trkiyeyi Ziyaret etti
Norve Kral H.M. Kong Harald ve ei H.M. Dronning Sonjann lkemizi Ziyareti tarihi bir
olay olarak bilinmektedir. Trkiye'yi ilk kez ziyaret eden Majestelerine, bu ziyaretlerinde 120
i adam elik etmitir. 49 Kasm 2013 tarihlerinde lkemizi ziyarette bulunan Majestelerine
elik eden i adamlar Norve ekonomisinin en nemli sektrlerini temsilen Trkiye'ye
gelmilerdir. adamlar heyetindeki bu saynn imdiye kadar Majestelerinin ziyaretine elik
eden en kalabalk i adamlar heyeti olduu ifade edilmektedir. Ziyarette, 5 Kasm tarihinde
Ankara'da enerji toplants yaplmtr. Bu toplantda Norve- Trkiye enerji alanndaki
ibirliine ilikin mutabakat zapt imzalanmtr. Bu mutabakat zaptna Trkiye adna Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakan Taner Yldz, Norve adna ise Dileri Bakan Borge Brende
imza atmtr. Ayn gn Babakanmz tarafndan Majestelerinin onuruna verilen yemekte; 1
Nisan 1992 tarihinde Norve ve Trkiye arasnda imzalanarak yrrle girmi bulunan
mevcut EFTA Anlamasnn gnmz koullarna gre yeniden deerlendirilerek, hizmetler
sektr ticaretinin de dahil edilerek geni kapsaml yeni EFTA- Trkiye Anlamasnn
oluturulmas konusunda Norve Sanayi ve Ticaret Bakan Monica Mland ile Ekonomi
Bakan Zafer alayan arasnda mutabakata varlm ve hemen mzakerelere geilmesi
istenilmitir. Bu Anlamann Mzakereleri 9 Aralk 2013 gn Cenevre'de balamtr. 6
Kasm gn stanbul raan otelinde yaplan toplantda Trkiye - Norve Konseyi
Anlamas Babakan yardmcs Ali Babacan ve Norve Sanayi ve Ticaret Bakan Monica
Mealend himayelerinde TOBB ve Innovation Norway tarafndan imzalanmtr. mza
treninden sonra Denizcilik, Balklk, Mimarlk ve Tnel naat konularnda iki lke i
6

adamlarnn katld seminerler yaplmtr. Bu seminerlerde potansiyel projeler ve ibirlii

imkanlar tantlmtr.
JETCO Anlamas (Ekonomik ve Ticari Ortaklk Komisyonu Anlamas) tasla Norve
Sanayi, Ticaret ve Balklk Bakanlna iletilmitir. Anlan Norve Bakanlnca Anlama
tasla incelenmi ve Bykeliliimiz ve Mavirliimizce Ekonomi Bakanlmza
gnderilmitir. 2015 yl ierisindeAnlamann imzalanarak yrrle girmesi
beklenmektedir.
NORVE EKONOMS 2014 VE GELECEK YILLARA YANSIMASI
2014 yl sonbaharda grlen petrol fiyatlarndaki ani d lke ekonomisini olumsuz
etkileyerek byme tahminlerinin aa doru inmesine neden olmutur. Bunun nedeni lke
ekonomisinin ana eksenini petrol ve doal gaz sektrnn oluturmasdr. Devlet gelirlerinin
ok byk bir blmnn bu sektrde yaplan faaliyetlerden elde edilmesi nedeniyle, tm
yarrmlar bu sektre ve bu sektrlerle dorudan alan sektrlere yaplmtr. Bu nedenle bu
sektrlerde yaanan petrol fiyatlarnn % 50den fazla dmesi lke ekonomisini ciddi ekilde
etkilemitir. Geen 4 ylda varili 100 USD zerinde syreden petrol fiyatlar 2014 yl Kasm
aynda 70 USD seviyelerine dmtr. 2008 ylndan beri bu byklkte bir d ilk kez
grlmektedir. Norve ekonomisinin itici gc petrol retimi ve petrol retimi iin yaplan
yatrmlardr. Norveli yetkililere gre; 2008 ylnda petrol fiyatlar global krizin etkisiyle
dmtr. Ancak bu kez dme nedeni tamamen global krizden kaynaklanmamaktadr.
Fiyatlardaki dmenin nedeni zayf global byme ile birlikte ok fazla kaynaklardan yaplan
ve giderek artan petrol arzdr. Bu nedenle 2014 ylnn n eyreinde byme oran %
0,4 olarak gereklemitir. Daha nceki eyreklerde grlen %1,2 orannn ok altndadr. Bu
durum tamamen tabi nedenlerden kaynaklanmakta ve Norvein yapabilecei fazla bir ey
yoktur. Dk petrol fiyatlarnn gelecek dnemlerdeki seyri lke ekonomisine dorudan
olumsuz bir ekilde yansyacaktr. Petrol sanayinden gelen dk talep ve hane halknn alm
gcnde dme ekonomide ak bir ekilde aa ynl bir seyre yol amaktadir. Yapsal
petrol d kamu a ve daha dk faiz oran Norve GDPsinde 2015 ylnda % 1 arta
neden olaca tahmin edilmektedir. sizlik orannn ise % 4 seviyelerini geecei tahmin
edilmektedir. Ekonomik faaliyetlerde 2015 ylnda grlecek dmeye ramen, uluslararas
ekonomik artlarda grlecek olumlu gelimenin Norve ekonomisindeki bymeye katk
salayaca bununda 2016 ylnda hissedilerek toparlanmaya yola aaca yetkiller tarafndan
ifade edilmektedir.
Petrol faaliyetleri talebinde d
Yln ilk eyreinde petrol sanayinde bir deiiklik gzlenmemitir. Son eyrekte petrol
fiyatlarndaki sert d petrol firmalarn devam etmekte olan projelerin ve faaliyetlerin
yapmnda dk maliyete odaklanmalarna yol amtr. Bu durum gelecek yllara ilikin
yatrm faaliyetlerinde de bir d beklentisine firmalar itmitir. Buna gre 2015 yl
projeksiyonunda da bu sektrde yatrmlarda % 13, 2016 ylnda ise % 7 lik bir d
ngrlmektedir. Tahminlere gre petrol fiyatlarnn varil fiyatnn 70 USD civarnda ser
edecei, 2015 yl ilkbaharndan itibaren hafif artlarla 2017 ylnda 80 USD seviyelerine
ulaaca beklenmektedir. Petrol sanayindeki d GDPde nemli bir de yol aacaktr.
7

Bu durum hane halk gelirlerini olumsuz etkileyerek tketim talebinde de daralmaya yol
aaca beklentisi hakimdir.
Norvein ticari partnerlerinde de 2014 ylnda ekonomik bymelerinde 2013 ylna gre
yavalama grlmtr. Ancak petrol fiyatlarndaki dme nmzdeki yllarda bu lkelerde
bymeyi glendirecektir. 2014 ylndaki dk faiz oranlar 2015 yl iinde de dme
seyrini devam ettirecektir.
Dk Norve Kronu rekabeti artracaktr
2013 ylnn ikinci yarsndan itibaren ciddi dme eilimine giren Kron rekabet maliyetinin
azalmasna yardm etmektedir. 2014 ylnn ikinci yarsnda ikinci ve nc eyrekte
ihracattaki artn en nemli etkenidir. 2015 yl ilkbahar aynda dier para birimlerine kar
kkte olsa bir art gsterecei dnlmesine ramen, nmzdeki yllarda Kronun dier
para birimleri karsnda gsz devam edecektir. Bu durumun nmzdeki dnemlerde
Norve ihracatna ve dolaysyla bymeye olumlu katkda bulunaca dnlmektedir.
Parasal ve Mali politikaya uyarc etkisi
Dk ekonomik faaliyetlerin faizler zerinde dme ynnde etkisi olmaktadr. Bunun
sonucunda politika faizinde % 0,5 orannda bir dklk beklenmekte ve buna bal olarak
para piyasalarnda % 1,2 orannda bir dn grlecei ngrlmektedir. Ayn ekilde
bankalarn faiz oranlar marjnda d grlecei beklenmektedir. Buna ilaveten morgage
oranlarnda d yaanacaktr.
Dk hane halk geliri nedeniyle tketimde azalma olacaktr.
Ekonomik faaliyetlerdeki durgunluk yllk gelirlerde de yolaaca, bunun da 2015
ylnda % 3,1 olaca beklenmektedir. Bununla birlikte zayf Kron tketici fiyat endeksini %
2,1 orannda artraca tahmin edilmektedir. Dk faiz oranlarna ramen, hane halk
tketiminde 2014 ylnda % 2,1, 2015 ylnda ise % 1,4 dme beklentisi vardr.
Ksa dnemde ev fiyatlarnda dme grlecektir.
Petrol fiyatlarnda 2014 ylnn son eyreinde grlen dme hane halknda gelecee ilikin
kayg yaratm ve muhtemel ev alma taleplerini ertelemek durumunda kalmalarna yol
amtr. Bu durum konut piyasasnda grlen talepteki daralma ile son eyrekte teyit
edilmektedir. 2015 ylnda konut fiyatlarnda zellikle ikinci alt aylk dnemde grlmesi
beklenmektedir.
Yksek sizlik
Dk retim nmzdeki iki yl ierisinde yeni yatrmlarn devreye girmesi ile istihdamda
ok az bir art salayaca dnlse bile, i gcnde azalma ve gmen iilerde d
isizlii artracaktr. 2015 ve 2016 yllarnda isizliin % 4n zerinde olmas muhtemeldir.
Ekonomik Byme
2014 ylnn nc eyreinde % 0,4 byyen ekonomi 4. eyrekte belirgin bir ekilde %
1,2 dmtr. 2014 ylndaki byme tamamen doal olarak Norve dnda meydan gelen

faktrlerden gl bir ekilde son eyrekte olumsuz etkilenmitir. Doal olarak petrol
fiyatlarndaki d sektre yaplan yatrmlar da gelecek yllarda olumsuz etkileyecektir.
Aada Norve statistik Kurumu Statistics Norway tarafndan hazrlanan 2014 yl ilk 3
eyree ilikin demeler Dengesi Tablosu ve Grafii ngilizce lisannda yer almaktadr.

Balance of payments. NOK million

3rd quarter 2013

4th quarter 2013

1st quarter 2014

2nd quarter 2014

3rd quarter 2014

Current account balance

Balance of goods and services
Balance of income and current transfers
Capital transfers to abroad, net
Net lending, current account

67 237
61 135
6 102
144
67 086

90 407
88 078
2 329
300
90 099

101 502
95 345
6 157
736
100 754

55 348
59 845
-4 497
257
55 089

52 256
41 630
10 626
39
52 217

Direct investment
Portofolio investment
Other investments
Reserve assets (IMF breakdown)
Net lending, financial account

-24 458
73 076
-24 809
2 897
26 706

44 423
55 392
1 497
-15 231
86 081

41 492
62 778
-1 270
24 870
127 870

-6 452
69 542
60 994
4 521
128 605

-19 637
17 024
5 130
25 922
28 439

Net errors and omissions

40 380

4 018

-27 116

-73 516

23 778

NORVE TEMEL SEKTRLER VE DI TCARET

Norve statistik Kurumunun yaynlad klasik tablolarda d ticaret rakamlar toplam olarak
gsterilmesinin yannda; petrol, gaz ve gemi ve petrol platformlarna ilikin rakamlar toplam
rakamlarn iinde yer almasna ramen ayrca gsterilmektedir. Bu durum sektrlerin
9

ekonomideki neminin yannda zellikle gemicilik sektrnn tarihsel ve kltrel neminden

kaynakland ifade edilmektedir. Aadaki blmlerde detayl tablolar yer almaktadr.

DI TCARET ( MAL)
NOK Million

ORAN ( %)

ORANDA
DEKLK( %)

2014

2014

2013 - 2014

iTHALAT

560 723

100.0

6.2

Gemi ve petrol platformu

10 757

1.9

-1.3

HRACAT

897 810

100.0

-0.9

Ham petrol

269 601

30.0

-3.0

Doal gaz

224 988

25.1

-9.5

Doal gaz (kondanse)

8 007

0.9

-3.2

Gemi ve petrol platformu

7 099

0.8

1.5

TCARET DENGES
Kaynak: Statistic Norway

337 087

-11.0

Tablodan da grlecei zere 2014 yl ticaret fazlas 337.1 milyar NOK olarak
gereklemitir. Bu fazlalk 2013 ylyla mukayese edildiinde % 11 orannda dktr. Petrol
ve doal gaz ihracat toplam mal ihracatnn % 55.1 ine tekabl etmektedir. 2013 yl ile
mukayese edildiinde % 6.1 orannda dktr. Balk ve balk rnleri, metal,endstriyel
makinalar ihracatnda bir nceki yla gre % 6.5 artarak 388.1 milyar NOK seviyesine
ulamtr.
Petrol ve doal gaz fiyatlarnda ve ihracatnda nemli d
2014 yl doal gaz ihracatnda bir nceki yla gre % 9,5 orannda dk grlerek NOK 225
milyar olarak gereklemitir. Gaz ihracatndaki dn nedeni dnya pazarlarnda fiyatlarda
grlen dmeden kaynaklanmakta olup, ortalama fiyat, 2013 yl ile karlatrldnda % 11
daha dk olmutur. 2014. hra edilen toplam gaz miktar hacim olarak 102,6 billion cubic
metredir. Hacim olarak bir nceki yla gre % 1,2 orannda dmtr.
Ham petrol ihracat da dk fiyatlardan etkilenerek, 2013 ylna gre % 3 orannda derek,
NOK 270 milyon olarak gereklemitir. Ham petrol fiyatlar Haziran ayndan itibaren keskin
bir d gstermitir. Bu durum bu tarihten itibaren ihracat olumsuz etkilemitir. Geen
ylla yaklak ayn hacimde ihracat yaplmasna ramen ( 434 milyon varil ) Haziran aynda
fiyatlarda yaanan dle ihracatta gelir kaybna neden olmutur.
Balk ihracatnda rekor art
Geleneksel rnler ihracatnda en byk art, balk ihracatnda yaanmtr. 2014 yl ihracat
ayn zamanda imdiye kadar ki en byk ihracattr. 2013 ylna gre % 11,6 art gstermitir.
Toplam ihracat NOK 67 milyar olarak gereklemitir. Norvein en byk ihracat pazar
Rusya 2014 ylnda kapanmt. Buna ramen balk ihracatnda byk bir baar yaanmtr.
10

Metal ihracatnda art

2014 ylnda metal ihracat bir nceki yla gre % 12,6 artarak NOK 53,3 milyar olmutur.
te yandan ilenmi metal ihracatnda % 22,3 orannda d yaanmtr. Endstriyel
makineler ihracatnda da bir nceki yla gre % 9,2 orannda art yaanarak NOK 48,8
milyara ulamtr.
thalatta rekor art
2014 ylnda toplam ithalatta rekor yaanarak NOK 560,7 milyar a ulamtr. 2013 ylna
gre % 6,2 art yaanmtr.
Elektrikli araba ithalat iki katna ykselmitir.
Makine ve ulam ekipmanlar ana grup ithalat NOK 219,7 milyar olmutur. Bir nceki yla
gre NOK 15,7 artmtr. Bu tutar % 7,5e tekabl etmektedir. Karayolu aralar NOK 56,1
milyar, dier sanayi makineleri ithalat NOK 32,3 milyar ve elektrikli makineler ithalat NOK
30,6 milyar olmutur. Otomobil ithalat 194 000 adet, NOK 34,9 milyar olarak bir nceki
yln ithalatnn ok az altndadr. thal edilen otomobillerin ortalama fiyat geen yln
fiyatlarn ok zerindedir. Elektrikli otomobillerin ithalat iki misli artmtr. Bunun nedeni
ehir ierisinde cretsiz arj, zel parklarn bulunmas ve otobs ve taksiler iin ayrlan zel
yoldan elektrikli aralarnda yararlanmasdr.
Dier ulam ekipmanlar ithalat % 13,9 artarak NOK 28,2 milyar olmutur. Bu mal
grubunun ierisine dierlerinin yannda gemiler, uaklar ve petrol platformlar girmektedir.
Temmuz aynda NOK 4,7 milyar petrol platformu ithal edilmitir. Geen yla gre artn
nedeni bu ithalattr.
Tekstil, konfeksiyon, ayakkab ve mobilya ithalatnda art
Tekstil, konfeksiyon, ayakkab, mobilya ithalatnda 2013 ylna gre NOK 2 milyar art
meydana gelerek toplamda NOK 35 milyar olmutur.
Mobil telefone, bilgisayar ve tablet ithalatnda art grlmemitir.
2.7 milyon mobil telefon, 1,8 milyon bilgisayar ve tablet ithal edilmitir. Bu elektronik aletleri
genellikle 7 yandan itibaren tm Norveliler kullanmaktadr.
Metal ithalatnda art
2014 ylnda ana imalat sanayi rnleri ithalatnda 2013 ylna gre NOK 9,3 milyar art
grlerek NOK 85,7 milyar olmutur. thalatn artndaki nemli neden demir ve elikten
mamuller hari, dier metal mamullerde gerek hacim gerekse fiyat olarak art olmasdr.
Metal cevheri ve hurda ithalatnda art
Sanayide kullanlan ham metal cevheri ve hurda ithalat bir nceki yla gre yaklak NOK
2.1 milyar artarak NOK 32.4 milyara ulamtr.
Avrupa Norvein en byk ticaret ortadr.

11

hracatn % 60ndan fazlas her yl olduu gibi bu ylda AB ye yaplmtr. ABye yaplan
ihracat bir nceki yla gre % 6,1 orannda artarak NOK 241 milyar olmutur. Hollanda en
fazla ihracat yaplan AB lkedir. Bu lkeyi sve ve Birleik Krallk (ngiltere) takip
etmektedir.
thalatta gemi ve petrol platformlar hari, en fazla ithalat Avrupadan yaplmtr. Bu
lkelerden yaplan toplam ithalat NOK 381,3 milyardr. 2013 ylna gre % 4,6 art
yaanmtr. En fazla ithalat srasyla sve, Almanya, Birleik Krallk ve Danimarkadan
yaplmtr. Avrupa lkelerinden yaplan ithalatta balca kalemleri; eitli makineler,
otomobil, metal mamuller, meyve ve sebze, ila ve mobilya oluturmaktadr.
in ve Asya ile artan ticaret
Asya lkelerinden yaplan ithalat 2013 ylna gre % 12,1 artarak NOK 94,8 milyar olmutur.
Bu deerin ierisinde gemi ve petrol platformu ithalat dahil deildir. Asya lkeleri ierisinde
en fazla ithalat yaplan lke indir. 2014 ylnda Norvein toplam ithalatnn % 9,6s
inden yaplmtr. 2013 ylna gre % 11,8 art gstermektedir. Norvein asya
lkelerinden yapt ithalatta nemli kalemler mobil telefonlar, bilgisayar, tablet ve makineler
ve konfeksiyon rnleri gelmektedir.
Asyaya yaplan ihracat ise 2013 ylna gre % 12,6 artarak NOK 72,5 olmutur. Benzer
ekilde ine yaplan ihracatta % 24,1 orannda art yaanarak NOK 20 milyar olmutur.
ine yaplan ihracattaki en byk art sanayi makinelerinde, kimyasal rnler ve balkta
grlmektedir.
Kuzey Amerika ile yaplan ticarette art
2014 ylnda Kuzey Amerikadan yaplan ithalatta art grlmtr. ABD ve Kanada ile
yaplan ithalat % 20 orannda artmtr. ABDden yaplan ithalat NOK 34 milyar,
Kanadadan yaplan ithalat ise 14 milyardr. Bu lkelerden genellikle sanayi rnleri;
makineler ve teknik aletler ve aralar ithal edilmektedir.
ABDye yaplan ihracatta 2013 ylna gre % 10,4 orannda art yaanarak ihracat NOK 28
milyar olmutur.
BRIC lkeleriyle ticaret
Norve 2014 ylnda BRIC lkelerinden: Gney Afrika hari, Brezilya, Rusya, in ve
Hindistandan bir nceki yla gre daha fazla ithalat yapmtr. Gney Afrikadan yaplan
ithalat 2007 ylndaki en dk seviyededir. Norve Gney Afrikadan sebze ve meyve, semir
d metaller ve elik ve metal cevheri ithal etmektedir. Hindistandan ithalat 2013
seviyesinde olup genellikle tekstil ve konfeksiyon mamulleri ithal edilmektedir. Brezilyadan
kahve, tarm rnleri, hammadde ithal etmektedir. Rusyadan kimyasal rnler, plastik
mamuller, demir ve elik dnda metaller, mineral yalar ile bitkisel ve hayvansal yalar ithal
edilmektedir.
Aadaki grafik ve tablolar Norvein d ticaretini gstermektedir.

12

NORVE'N DNYA LE MAL TCARET

METAL SEKTR

thalat
hracat

Norve'in Metal rnler ticareti

2011
2012
2013
Milyon
Milyon
Milyon
Dolar
Dolar
Dolar
3.518
3.969
4.034
1.185
1.268
1.851

2014
Milyon
Dolar
4.240
1.341

KMYA SEKTR

thalat
hracat

Norve'in Kimyasal rn Ticareti

2011
2012
2013
Milyon
Milyon
Milyon
Dolar
Dolar
Dolar
8.905
8.455
8.599
8.158
6.993
7.070

13

2014
Milyon
Dolar
8.663
7.257

AHAP, KAIT VE KAIT HAMURU SEKTRLER

Norve'n Aa rnleri Ticareti
2011
2012
2013
Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar
Aa rnler (mobilya
hari)
thalat
957
997
1.061
hracat
240
202
186

2014
Milyon Dolar
1.045
195

Norve'n Kat, Karton ve Dier Kat Ticareti

2011
2012
2013
Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar
Kat, Karton ve Dier
Kat Mamuller
thalat
1.337
1.243
1.231
hracat
1.109
842
752

2014
Milyon Dolar
1.203
711

DENZCLK SEKTR
Norve'in Yeni Gemi thalat
2011
2012
2013
Milyon
Milyon
Milyon
Dolar
Dolar
Dolar
Yeni Gemi
thalat

1 .174

1. 227

1 .407

Norve'in Kullanlm Gemi thalat

2011
2012
2013
Milyon
Milyon
Milyon
Dolar
Dolar
Dolar
Eski Gemi
thalat

352

224

2014
Milyon
Dolar
738

2014
Milyon
Dolar

314

229

NAAT SEKTR
Norve'n naat ve yap Malzemeleri thalat ve hracat
Milyon
Milyon
Milyon
Milyon
Dolar
Dolar
Dolar
Dolar
naat ve
9.081
9.742
9.974
thalat
yap
3.948
3.959
4.448
Malzemeleri
hracat

14

Milyon
Dolar
10.444
3.853

thalat
hracat

Norve'in Prefabrik yap thalat ve hracat

2010
2011
2012
2013
Bin Dolar
Bin Dolar
Bin Dolar
Bin Dolar
263.407
356.368
434.075
533.231
49.320
44.290
41.386
17.755

2014
Bin Dolar
515.212
41.190

Norvete Mteahhitlik Firmalarnca Balanm

ve Bitirilmi Konut Says
YILLAR
2011
2012
2013
2014

Balanm
27. 735
30 .189
30. 450

Bitirilmi
20. 046
26. 267
28 .496

27.250

28.100

Norve'te Bina Cinslerine gre Tamamlanm Yaplarn m2 Byklkleri

2011
15.845
426.423
130.392
124.221
164.265
324.989
134.147
215.055
6.461
452
540
4.417
110.782
9.093
88.301
59.601
26.598
64.274
18.519
96.181
33.747
20.222

Konut
Yazlk Konut
Fabrika
Tamirhane
Dier endstriyel yaplar
Depo
Ofis ve dari binalar
AVM ve depolar
Benzin stasyonlar
Demir yolu ve istasyonlar
Paket Terminalleri
Posta terminalleri
Otel
Restaurant ve kafe
Ana okulu
lkretim okulu
Orta okul
Liseler
Universite ve yuksek okul yaplar
Spor sahalar
Hastane
Yal bakm evleri
15

2012
47.073
444.691
176.169
183.960
257.722
258.575
455.562
263.452
4.533
1.833
764
16.804
84.382
5.465
62.910
53.829
32.269
63.883
28.167
87.857
9.477
9.421

2013
56.117
436.290
63.624
128.102
143.195
244.226
283.696
351.867
2.957
3.517
16.142
4.287
28.296
3.516
59.929
89.292
32.031
66.834
31.767
90.705
30.942
46.211

2014
45.222
435.386
57.003
188.386
196.645
228.977
193.405
293.244
2.142
788
95.568
4.189
145.410
4.849
78.141
68.717
38.773
37.224
77.951
82.730
10.821
7.644

238

Hapishane

1.089

2.512

658

Norvein Ticareti ve Ticarette nemli Kalemler:

thalat
hracat
Ticaret Hacmi

NORVE'N DNYA LE TCARET

2010
2011
2012
2013
Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar
77.365
90.665
87.225
90.159
130.483
160.177
160.776
153.279
207.848
250.842
248.001
243.438

2014
Milyon Dolar
89.004
142.510
231.514

NORVE THALATINDA NEML KALEMLER

Fas
l
78
33
74
77
79
89
69
72
76
28
84
75
67
82
54
87
05
71
68

Kalemler
Kara Yolu Aralar
Mineral yaktlar, mineral yalar
Dier endstriyel makineler ve ekipmanlar
Elektrikli Makine ve Cihazlar
Dier Tat Aralar (Gemi Dahil)
eitli mamul eya
Metal ve mamuller
Makineler(zel Baz Sanayi Gruplar in)
Haberleme Cihazlar
Maden cevherleri ve metal atklar
Giyim ve Giyim Aksesuarlar
Bro makineleri, veri ileme ekipmanlar
Demir elik
Mobilya ve Aksesuarlar
Tp ve Eczaclk rnleri
Bilimsel ve Teknik Cihazlar
Sebze ve Meyveler
G reten Makineler ve Tehizatlar
Demir D Metaller
Liste Toplam
Genel Toplam thalat

16

2011
Milyon
Dolar
8.809
4.663
4.202
4.234
6.212
4.205
3.525
3.455
3.267
4.950
2.894
2.838
2.401
1.996
1.931
1.778
1.420
1.517
2.129
66.426
90.826

2012
Milyon
Dolar
8.857
5.043
4.674
4.294
4.143
4.094
3.984
3.574
3.299
3.781
2.676
2.797
2.396
2.106
1.955
1.799
1.455
1.529
1.598
64.054
87.525

2013
Milyon
Dolar
9.354
5.617
4.976
4.674
4.480
4.123
4.036
3.771
3.387
3.260
2.807
2.755
2.230
2.081
1.951
1.936
1.618
1.386
1.349
65.791
90.159

2014
Milyon
Dolar
8.897
4.244
5.131
4.853
4.470
4.038
4.240
3.691
3.339
3.278
2.737
2.669
2.564
2.123
2.116
2.107
1.593
1.529
1.412
65.031
89.004

NORVE HRACATINDA NEML KALEMLER

Fasl
33
34
03
68
74
72
77
87
67
51
59
69
79
71
89
52
28
78
76
57
64
25
32

Kalemler
Mineral yaktlar, mineral yalar
Gaz (Tabii ve lenmi)
Balklar ve Denizde Yaayan Kabuklular
Demir D Metaller
Dier endstriyel makineler ve ekipmanlar
Makineler (zel Baz Sanayi Gruplar in)
Elektrikli Makine ve Cihazlar
Bilimsel ve Teknik Cihazlar
Demir elik
Organik Kimyasallar
Kimyasal madde ve rnleri
Metal ve Mamller
Dier Tat Aralar (Gemi Dahil)
G reten Makineler ve Tehizatlar
eitli mamul eya
Organik olmayan kimyasallar
Maden cevherleri ve metal atklar
Kara Yolu Aralar
Haberleme Cihazlar
lenmemi Plastik
Kat, Katron ve Dier Kat Mamlleri
Kat Hamuru ve Selloz
Kmr, kok kmr ve briket
Liste Toplam
Genel Toplam

17

2011
Milyon
Dolar
68.435
39.960
9.305
8.288
2.448
2.224
2.137
1.665
2.255
1.618
3.017
1.187
2.020
1.135
1.181
1.276
906
878
1.184
939
1.111
659
206
154.034
160.463

2012
Milyon
Dolar
63.775
47.930
8.760
6.873
2.854
2.715
2.155
1.929
2.144
1.608
2.225
1.284
1.675
1.272
1.260
1.012
1.154
830
867
827
845
544
1.339
155.877
161.330

2013
Milyon
Dolar
57.368
44.882
10.285
6.099
3.263
2.735
2.434
2.058
1.968
1.960
1.957
1.890
1.690
1.240
1.116
988
945
869
815
762
752
501
182
146.759
153.278

2014
Milyon
Dolar
51.722
39.237
1.0662
6.439
3.435
2.499
2.281
2.131
2.024
1.959
1.932
1.341
1.850
1.401
1.029
1.069
892
873
832
772
711
359
136
135.586
142.510

TRKYE - NORVE TCARET

Trkiye ile Norve arandaki ticaret rakamlar nemli kalemler baznda aadaki tablolarda
yer almaktadr.
NORVE-TRKYE TCARET
2010
2011
2012

2013

Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar

Norvein thalat
Norvin hracat
Ticaret Hacmi

553
524
1.077

691
896
1.587

769
902
1.671

965
901
1.866

2014
Milyon
Dolar

880
1.002
1.882

NORVEN TRKYEYE HRACATINDA NEML KALEMLER

2011
Kalemler

2012

2013

2014

Bin Dolar Bin Dolar Bin Dolar

Bin dolar

350.247

534.903

408.458

534.829

68 Demir D Metaller

51.712

52.447

85. 964

67. 401

03 Balklar ve Denizde Yaayan Kabuklular

77.328

67. 413

74. 439

75. 865

57 lenmemi Plastik

46.353

54. 351

57. 534

51. 087

67 Demir elik

34.710

27. 252

34. 347

24. 964

72 Makineler (zel Baz Sanayiler Gruplar in)

13.345

19. 136

32. 825

31. 253

74 Dier endstriyel makineler ve ekipmanlar

19.230

18. 047

32. 635

28. 591

76 Haberleme Cihazlar

3. 940

6. 516

28. 676

7. 716

41 Hayvansal Yalar

18. 966

22. 394

25.555

30. 501

87 Bilimsel ve Teknik Cihazlar

10.501

14. 513

15. 779

13. 820

71 G reten Makineler ve Tehizatlar

15. 037

11. 042

12. 249

17. 838

59 Kimyasal madde ve rnler

4.158

3. 065

9. 320

10. 329

69 Metal ve Mamller

7. 644

6.999

8. 442

10. 197

77 Elektrikli Makine ve Cihazlar

11. 407

8. 752

8. 073

14. 347

64 Kat, Karton ve Dier Kat Mamulleri

21. 968

14. 059

6.439

6. 306

65 Tekstil, iplik ve Kuma

4. 607

3.241

6.365

3. 830

21 Deri ve postlar

10.974

3. 154

6.144

5. 475

52 Organik olmayan kimyasallar

9. 716

3. 861

5. 755

6. 212

53 Boyama ve Renklendirme Maddeleri

2. 371

3. 162

4. 942

6. 573

Fasl
34

Gaz (Tabii ve lenmi)

18

78 Kara Yolu Aralar

4. 045

5. 548

4. 659

6 577

89 eitli mamul eya

33. 755

3. 400

2. 942

16.124

971

2. 530

2. 779

325

51 Organik Kimyasallar

1. 047

7. 367

2. 623

10. 443

58 lenmi Plastik

2. 734

2. 429

1. 857

2. 423

26 Tekstil, Elyaf ve atklar

971

1. 344

1. 237

1. 244

27 Ham Gbre ve Mineral

1. 646

1. 130

1. 181

549

178

1. 276

1. 002

1. 492

2. 419

173

268

2. 321

Liste Toplam

752.985

899. 504

882. 489

988. 632

Genel Toplam

897. 500

905. 000

900. 851

1.002.381

25 Kat Hamuru ve Selloz

81 81 Prefabrik yaplar
79 79 Dier Tat Aralar (Gemi Dahil)

NORVEIN TRKYEDEN THALATINDA NEML KALEMLER

Fasl
79

Kalemler
Dier Tat Aralar (Gemi Dahil)

84

2011
2012
2013
Bin Dolar Bin Dolar Bin Dolar

2014
Bin Dolar

45. 912

123. 415

260. 688

230. 795

Giyim ve Giyim Aksesuarlar

216. 922

222. 415

228. 508

214. 223

78

Kara Yolu Aralar

112. 330

115. 850

139. 044

131. 403

89

eitli mamul eya

23.478

12. 513

39.536

11. 375

77

Elektrikli Makine ve Cihazlar

42.199

45. 879

39. 462

52. 669

05

Sebze ve Meyveler

32.082

33. 209

36. 233

38. 592

65

Tekstil iplik, kuma,

26. 519

25. 720

25. 796

24. 546

66

Metalik olmayan mineraller

21. 910

22. 810

24. 515

22. 973

76

Haberleme Cihazlar

34. 216

41. 072

22. 989

18. 448

69

Metal ve Mamller

11. 333

16. 374

21. 119

21. 808

74

Dier endstriyel makineler ve ekipmanlar

12. 764

12. 088

17. 799

20. 008

72

Makineler (zel Baz Sanayi Gruplar )

6. 542

3. 458

11.777

4. 898

62

Kauuk

7.005

8. 528

10. 495

10. 327

81

Prefabrik yaplar

5. 464

6. 110

7. 963

8. 105

52

Organik olmayan kimyasallar

6. 525

7. 830

7. 478

6. 108

54

Tp ve Eczaclk rnleri

6.769

11. 122

6. 481

2. 763

82

Mobilya ve Aksesuarlar

11. 200

8. 256

5.790

4.791

09

eitli yenilebilir rnler

4. 961

4. 276

5. 336

3. 483

28

Maden cevherleri ve metal atklar

6. 930

6. 430

5. 140

11. 474

29

Ham hayvansal ve bitkisel materyaller

4. 156

2. 889

4. 316

3. 110

67

Demir elik

12. 956

7. 003

3. 205

3. 850

68

Demir D Metaller

4.708

4. 490

2.791

3.521

04

Hububat ve hububattan hazrlanm rnler

4.550

3. 203

2.617

3.278

19

41

Hayvansal yalar

5.477

2. 613

1.930

Liste Toplam

666. 908

747.553

931. 008

852. 548

Genel Toplam thalat

691. 964

771.896

956. 899

880. 000

Norve- Trkiye ticaretinde nemli sektrler

Gemi na
Trkiyeden Norvee yaplan ihracatta en nemli kalemlerin banda gemi ihrac
gelmektedir. 2013 ylnda 198 milyon USDlik ihracat yapmamz nedeniyle o yl iinde
Norvee ihracatmz gemitir. Yaklak iki milyar USD olan d ticaretimizde en byk pay
olan gemi ihracatnda 2014 ylnda grlen dme nedeniyle Norvele d ticaret a
yaanmtr. Aadaki tablodan Trkiyeden yaplan gemi ihracna ilikin rakamlar yer
almaktadr.
Norve'in Trkiye'den yeni gemi ithalat
2011
2012
2013
2014
Milyon Dolar
Milyon Dolar
Milyon Dolar
Milyon Dolar
19
59
198
72

Enerji
D ticaretimizin en nemli kalemlerinin banda Norveten yaptmz doal gaz ithalat
gelmektedir. 2014 ylnda olduu gibi gemi yllarda da Trkiye Norveten 535 milyon
USD tutarnda doal gaz ithal etmitir. Trkiyenin Norveten yapt ithalatn % 53den
fazlasn doal gaz alm tekil etmektedir.
Norve- Trkiye arasnda lkemize yaplan Devlet ziyareti esnasnda enerji alannda i birlii
mutabakat zapt imzalanmtr. Bu anlama erevesinde 30 Nisan gn Norve'e bir gnlk
resmi ziyarette bulunan Enerji Bakanmz Taner Yldz, Norve Enerji Bakan Tord Lien ile
yapt grmeye ilikin bilgilendirme, 5 Mays gn Norve Enerji Bakanl web
sayfasnda ve ''World Energy News'' de yer almtr. Haberde; Norve hidroelektrik santralleri
kuruluu Statkraft'n Trkiye'de hidroelektrik yatrmlar olduu, Norve-Trkiye arasnda
enerji birliinin Norve Kralnn Trkiye ziyaretinde imzalanan birlii mutabakat
zaptyla desteklendii hatrlatlarak, Bakanmz Taner'in ziyaretinin bu i birliinin
gelitirilmesine frsat yaratt, Trkiye'nin Norve'in Petrol ve gaz alannda faaliyette
bulunan Statoil firmasndan ylda dzenli olarak 6 milyar metrekp LNG almak istei, buna
ilaveten Trkiye'deki hidroelektrik santrallerinin yenilenmesi projelerinin ve bu projelere
teknoloji transferinin grld, bu konulara ilaveten, Akdeniz ve Karadeniz'de petrol ve
gaz arama faaliyetlerinin de grme konular ierisinde yer ald ifade edilmektedir. Bu
meyanda Bakanmz Taner Yldz'n Stat oil firmasn Trkiye sularnda petrol ve gaz arama
faaliyetlerinde yer almaya davet ettii heberde yer almtr.

20

Giyim ve giyim aksesuarlar

Norvee lkemizden yaplan en nemli ve dzenli ihracat kalemlerinin banda giyim ve
giyim aksesuarlar gelmektedir. Son drt yl ierisinde Norvee ihracatmz dzenli bir
ekilde 210 milyon USD zerinde bir seyir izlemektedir. 2014 ylnda yaplan ihracatmz
gemi yllara gre USD baznda az bir d gstermesine ramen, Norve Kronunun % 50
ye yakn deer kaybetmesi dikkate alndnda ihracatmz ayn seviyede kalmtr diyebiliriz.
Kara Yolu Aralar
Kara yolu aralar ihracatmz 2013 ylndan ok az bir ekilde 131,4 milyon USD olarak
gereklemitir. Karayolu tatlarnn ithalatnn azalmasnda zellikle Norvete elektrikli
tatlarn kullanmna getirilen ok eitli tevikler neden olmaktadr.
Elektrikli Makine ve Cihazlar
Norvee nemli ihracat kalemlerimizden olan elektrikli makineler ihratnda bir nceki yla
gre % 30 civarnda bir art grlmektedir. Evlerde ve i yerlerinde kullanlan elektrikle
alan makinelere karn zellikle gemi imalatnda kullanlan makineler Norveten ithal
edilmektedir.
Ya sebze ve meyveler
Ortalama 8 ay sren k atlar Norvete seraclk dnda sebze retimi ile ve meyve
retimini engellemektedir. lkemizden yaplan sebze ve meyve ihracatnda giderek artma
eilimi grlmektedir. 2012 ylndaki 33,2 milyon USD ihracatmz 2013 ylnda 36,2 milyon
USD, 2014 ylnda 38,6 milyon USD olmutur.
Norvete dier lkelerin dorudan yatrmlar

2013 yl itibariyle Norvete toplam yabanc yatrm tutar NOK 1 198 billion
olarak gereklemitir. Aadaki tablo da Norve statistik Kurumunun Norvee
dorudan yatrmlarna ilikin yaynlad istatistiki tablo yer almaktadr.
FOREGN DRECT NVESTMENT, STOCKS AND NCOME. NOK MLLON
2010
2011
2012
2013
In Norway
Total
1 039 081
1 130 383
1 298 088
1 197 557
Equity capital
539 608
604 259
681 888
732 897
Other capital
499 473
526 124
616 200
464 660
Income
Total
84 361
90 674
106 974
88 081
Distributed dividends
48 363
51 646
59 333
50 991
Reinvested earnings
17 833
17 769
23 963
15 476
Interests
18 165
21 259
23 678
21 614
Source: Statistik sentralbyr

21

NORVETEK TRK YATIRIMLARI

1- Yatrm Envanteri: Norveteki belli bal Trk yatrmlar ekteki Excel tablosunda yer
almaktadr. Norvee Trkiyeden yatrm amal yaplan sermaye transferleri aadaki tablo
da yer almaktadr.
lkemizden Norve'e dorudan yatrmlar
2008

2009

2010

2011

2012

2013

Bin Dolar

Bin Dolar

Bin Dolar

Bin Dolar

Bin Dolar

Bin Dolar

1063

476948

3145

2495

1374

22657

2. Trk yatrmlar ve sektrleri

lke ekonomisinin temelini tekil eden ana sektr Norve'e yurt dndan gelen yatrmlar
iin cazip grnmektedir. Enerji- petrol, gaz, yenilenebilir enerji, gemicilik ve balklk
sektrleri ve bu sektrlerin tedarikisi sektrler yurt dndan yabanc yatrmclar ekmekte
olup, bu sektrlere Trkiye'den bir yatrm ihrac sz konusu olmamtr. Bunun asl nedeni
lkemizde bu sektrlerin yeterince gelimemi veya yurtdnda rekabet edecek byklkte
olmamalarndan kaynaklanmakta olduu dnlmektedir. Bunun dnda gerek ii
cretlerinde enflasyonla mukayese edilemeyecek orandaki artlar ve alanlarn sosyal
haklar, lkenin iklimi ve iklime bal yaam koullar anlan sektrler dnda yatrmlar,
genel olarak cazip hale getirmemektedir. Norve'e gelen yabanc sermayenin byk bir
blm tarihsel olarak birliktelikleri nedeniyle bata sve olmak zere skandinav
lkelerinden ve ngiltere ve dier AB lkelerinden gelmi ve gelmeye devam etmektedir. Bu
lkeler dnda in ve gelimi uzak dou lkelerinden de bu sektrlere ksmi yatrmlarn
yapld gzlenmektedir. Son 4 ylda anlan sektrlere ilaveten tarm sektrnde de lkenin
AB yeliini reddetmesinden, AB'deki kriz ve zellikle tarm rnleri retimdeki korumaclk
ve destekler nedeniyle bu sektrde yabanc yatrmlarda belirgin bir art gzlenmektedir.
EFTA ve Norve'le imzalanan 1992 tarihli STA'dan nce Trkiye'den Norve'e yatrm
amal bir sermaye gelmedii grlmektedir. Yaplan kkte olsa zellikle hizmetler
sektrndeki yatrmlar 1992 ylndan sonra gereklemitir. Vize sorunu ve lkenin iklimi ve
yaam koullar ve alanlarn sosyal haklarndaki geliim lkemizden firmalarmzn
Norve'e gelerek yatrm yapmalarnn nndeki engellerin banda gelmektedir. Son
zamanlarda AB lkelerinde yaanan kriz nedeniyle Almanya ve Hollanda'da faaliyette
bulunan Trk firmalar yatrmlarn Norve'e kaydrmak istedikleri anlalmakta ve bu
amala Mavirliimizle grmeler yapmaktadrlar. 2012 yl Nisan aynda Mavirliimiz
faaliyete getikten sonra Turquality kapsamnda iki firmamz ksa dnem nce faaliyete
gemilerdir. Mobilya ve tekstil alannda faaliyette bulunan firmalarmz dier firmalarmzn
takip edecei beklenmektedir. Tarm sektrnde Norve'te yerleik az sayda kk Trk aile
iletmesi, tarm alan kiralayarak yatrm yapmakta ve yaklak 100 mevsimlik iiyi er
aylk dnemler halinde Trkiye'den getirmektedir. Bu sektr dnda bata turizm olmak zere
22

salk ve dier hizmetler sektrnde Trk yatrmlar vardr. ki turizm firmamz ve salk
turizmi konusunda faaliyette bulunan yaklak 4 firmamz bulunmaktadr. Norve'e 1980
ylndan balamak zere Trkiye'den gelen vatandalarmz bu lkede elde ettikleri gelirle
market ve restoran iletmecilii alanlarnda yatrm yapmlardr. lkenin souk ve gnesiz
iklim koullar Trk firmalarnn bata turizm ve salk turizmi olmak zere hizmetler
sektrnde yatrm yaplmasna neden olmutur. ki turizm firmamz Trkiye'den sermaye
transfer edilerek kurulmutur. Turizm sektrn, Mavirliimiz kurulduktan sonra
Turquality kapsamnda 2013 ve 2014 yllarnda faaliyete geen firmalarmzn bulunduu
sektrler takip etmektedir. Bunlar mobilya, ev tekstili ve tekstil sektrleridir.
Bu sektrleri ok sayda kk firmalarmzn bulunduu market ve restoran iletmecilii ve
dier hizmetleri takip etmektedir.

23