DEV 1

SORU:
100 mm

150mm
100 mm

F=200 N

ekilde grlen sistemin ;Elastisite modl E= 1*105 N/ mm2,

younluu ise = 0,25 N/mm3 tr. Sistem kendi arl yannda
F= 200 Nluk bir yk altnda bulunmaktadr.
a) Sistemi sonlu elemanla modelleyiniz.
b) Elemanlar iin rijitlik matrisi ve ktle kuvveti vektrlerini
elde ettikten sonra bunlar genel rijitlik matrisi ve kuvvet
vektrnde yerletiriniz.
c) Eliminasyon yaklamn kullanarak global deplasman
vektr {Q}yu hesaplaynz.
d) Her elemandaki gerilmeyi hesaplaynz.
e) Reaksiyon kuvvetlerini hesaplaynz.

50mm

ZM:
a)
D=100 mm

F2

Q1

75 mm

F1

Q2

75 mm

A1=

A2=

100 mm

A3=

F=200 N
3

F3

Q3

.100 2
= 7853,9816 mm2
4
.75 2
= 4417,8647 mm2
4

Snr art:

F4

.100 2
= 7853,9816 mm2
4

Q4

D=75 mm

Q1= 0

b)

Rjitlik matrisi:
A.E 1 1
k=
;
l 1 1
7853,9816.1.10 5 1 1
k1=
=
1 1
75
7853,9816.1.10 5 1 1
k2=
=
1 1
75
4417,8647.1.10 5 1 1
k3=
=
1 1
100

10471975,47 10471975,47
10471975,47 10471975,47
10471975,47 10471975,47
10471975,47 10471975,47
4417864,7 4417864,7
4417864,7 4417864,7

10471975,47 10471975,47
0
0
10471975,47 20943950,94 10471975,47
0
, bulunur.
K=
0
10471975,47 14889840,17 4417864,7
0
0
4417864,7
4417864,7
Ktle kuvveti vektr:
1 73631,0775
=

1 73631,0775
0,25.7853,9816.75 1 73631,0775
(f2)e=
=

2
1 73631,0775
0,25.4417,8647.100 1 55223,3087
(f3)e=
=

2
1 55223,3087
(f1)e=

0,25.7853,9816.75
2

73631,0775
147262,155

F=
, bulunur.
129054,3862
55223,3087
c)
10471975,47 10471975,47
0
0
10471975,47 20943950,94 10471975,47
0
0
10471975,47 14889840,17 4417864,7
0
0
4417864,7
4417864,7
K

Q1=0

Q3=0,04925694739

Q2=0,03165972369

Q4=0,06175694738

Q1 73631,0775
Q 147262,155
2

.
=

Q3 129054,3862
Q4 55223,3087
Q

0,03165972369

Q=
mm olarak bulunur.
0,04925694739
0,06175694738
d)

=E.B.q
1
75

1
2
=42,21296 N/mm

75 0,03165972369

1
75

1
75

1
100

1 0,04925694739
2
=12,49999 N/mm

100 0,06175694738

1 =1.105.

2 =1.105.
3 =1.105.

0,03165972369
2
=23,46296 N/mm

0,04925694739

e)
0
0
R1 10471975,47 10471975,47
R 10471975,47 20943950,94 10471975,47
0
2
=
10471975,47 14889840,17 4417864,7
0
R3
R4
0
0
4417864,7
4417864,7
R1= -405139,511442248 N
R2= 000 N
R3= 200 N
R4= 000 N

73631,0775
0,03165972369 147262,155

.
-

0,04925694739 129054,3862
0,06175694738 55223,3087

DEV 2

= 1mm
F=1000N
1
A

2
B

500mm

A1 = 500 mm 2

,,

300mm

a)Verilen ubukta C mesnedinde 1 mm lik

boluk vardr. B noktasndan 1000 N
gsterilen ynde kuvvet etkidiine gre
ubuklarda doan gerilmeleri penalt yntemi
ile hesaplaynz.
b)Yklemelerden dolay meydana gelen
deplasmanlar hesaplaynz.
Aab=500mm2
Abc=300mm2
Eel= 210000N/mm2
el = 12.10 6 1/0C

A2 = 300 mm 2

k1 =

210000 210000
500.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
210000 210000
1 1
500
l 1 1

k2 =

210000 210000
300.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
210000 210000
1 1
300
l 1 1

Burada penalt yaklam kullanrz. Burada C nin deeri matristeki en byk deerin 104
katsays ile arplarak elde edilir. Burada C = 420000.104 dr ve ilgili dmlere eklenir.

4,2.10 9
K = 0,0002.10 9
0

0,0002.10 9
0,0004.10 9
0,0002.10 9

0
0,0002.10 9
4,2002.10 9

Genel yk vektr;

0
F=

0
4,2000.10 9

Q1
0
K . Q2 =
0
Q3
4,2000.10 9

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi

bulunur.
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,5024 mm , , , Q3 = 1 mm
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

1 = 2.10 51

0
1
= 210,98 MPa
.[ 1 1 ].
0,5024
500

2 = 2.10 51

0,5024
1
= 348,31 MPa
.[ 1 1 ].
1
300

R1 = C .Q1 = 1,0549.10 5 N , , , R3 = C.Q4 = 1,0449.10 5 N

DEV 3
Verilen balantda;
a ) Cvata 1/2 devir dndnde cvatada ve
boruda
meydana
gelen
gerilmeleri
hesaplaynz.(penalt yaklam ile)
Ac = 78mm 2 ...... Aboru = 150mm 2

100mm

E c = 210000 N / mm 2 ...E boru = 100000 N / mm 2

c = 12.10 61 / 0 C...... boru = 16.10 61 / 0 C

h = 1mm( ADIM )

a..) Mil in;

A1 = 78 mm 2

,,

A2 = 78 mm 2

k1 =

327600 327600
78.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
327600 327600
1 1
50
l 1 1

k2 =

327600 327600
78.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
327600 327600
1 1
50
l 1 1

Burada penalt yaklam kullanrz. Burada C nin deeri matristeki en byk deerin 104
katsays ile arplarak elde edilir. Burada C = 6552200.104 dr ve ilgili dmlere eklenir.
6,5523.10 9
K = 0,0003.10 9
0

Genel yk vektr;

0
F=

0
3,2760.10 9

0,0003.10 9
0,0007.10 9
0,0003.10 9

0
0,0003.10 9
6,5523.10 9

Q1
0
K . Q2 =
0
Q3
3,2760.10 9

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi

bulunur.
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,2500 mm , , , Q3 = 0,5000 mm
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

1 = 2.10 51

0
1
= 1049 MPa
.[ 1 1 ].
0,2500
50

2 = 2.10 51

0,2500
1
= 1049 MPa
.[ 1 1 ].
0,5000
50

R1 = C .Q1 = 8,189.10 4 N , , , R3 = C.Q4 = 8,189.10 4 N

b..) Boru in;

A1 = 150 mm 2

,,

A2 = 150 mm 2

k1 =

300000 300000
A.E 1 1 150.210000 1 1
=
=
300000 300000
1 1
50
l 1 1

k2 =

300000 300000
A.E 1 1 150.210000 1 1
=
=
300000 300000
1 1
50
l 1 1

Burada penalt yaklam kullanrz. Burada C nin deeri matristeki en byk deerin 104
katsays ile arplarak elde edilir. Burada C = 600000.104 dr ve ilgili dmlere eklenir.
6,0003.10 9
K = 0,0003.10 9
0

0,0003.10 9
0,0006.10 9
0,0003.10 9

0
0,0003.10 9
6,0003.10 9

Genel yk vektr;

0
F=

0
3,0000.10 9

Q1
0
K . Q2 =
0
Q3
3,0000.10 9

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi

bulunur.
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,2500 mm , , , Q3 = 0,5000 mm
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

1 = 2.10 51

0
1
.[ 1 1 ].
= 499,97 MPa
0,2500
50

2 = 2.10 51

0,2500
1
= 499,97 MPa
.[ 1 1 ].
0,5000
50

R1 = C.Q1 = 7,499.10 4 N , , , R3 = C.Q4 = 7,499.10 4 N

DEV 4
ekilde ktlesi ihmal edilebilir rijit bir ubuk bir ucundan duvara sabitlenmi olarak EB ve
CF ubuu tarafndan tanmaktadr. Yk P = 30kN olduuna gre;
ok noktal snr artlar yaklam ile EB ve CF ubuundaki deplasman ve gerilmeleri
bulunuz.
a)

ki elemanl bir model oluturarak snr artlarn belirleyiniz

b) Deitirilmi genel rijitlik matrisini ve yk vektrm elde ettikten sonra deplasman

ve gerilmeleri hesaplaynz.

A=500 mm2
E=2.105 N/mm2
L=5 m
C
B

A
3m

F
2m

1m

D
30 kN
A=500 mm2
E=2.105 N/mm2
L=5 m

a..)
3
1
Q1
A

Q 6
=
, , , Q = 2Q1
Q1 3

F1
1

Q2 F2
D Q

2
4

Q 6
=
, , , Q = 1,2Q2
Q2 5

Pnin potansiyelinin F1 , F2 nin toplam potansiyeline eit olmas gerekir.

P.Q = F1 .Q1 + F2 .Q2

, , , 2Q1 1,2Q2 = 0 ve buradan da;

 1 = 2 , , , 2 = 1,2 , , , 0 = 0 olarak elde edilir.

= 0 dan;

18.10 7 = 5.10 3.F2 + 3.10 3.F1

F1 .l1
F2 .l 2
l1 l 2
=
=
,,
buradan gerekli olan hesaplamalar yapldktan sonra;
3
5
3. A1 .E1 5. A2 .E 2
F1 = 35097,123 N
F2 = 1504,794 N

olarak bulunur.

b..) Elemann rijitlik matrisinin hesaplanmas;

k1 =

20000 20000
A.E 1 1
500.2.10 5 1 1
=
=
1 1
20000 20000
l 1 1
5000

k2 =

280000 280000
A.E 1 1
800.70.10 4 1 1
=
=
1 1
280000 280000
l 1 1
2000

K=

20000

20000

0
20000

280000
0

0
20000

280000
0

280000

280000

0 = 0 , , 1 = 0 , , C = 280000 .10 4
C. 1 = 1120000 .10 4 , , C. 1 . 2 = 672000 .10 4 , , C. 2 = 403200 .10 4
2

Genel yk vektr;
1504,794
F=

35097,123
0
0

Denklem u ekilde ekillenir;

Q1
1504,794
Q
35097,123
K . 2 =
Q3
0
Q4
0

1,120002.1010
672000.10 4
K =
20000
0

672000.10 4
4032280000
0
280000

20000
0
0
280000
20000
0
0
280000

DEV 5
ekilde gsterilen silindirik ubua F = 20 kN luk bir eksenel yk uygulanmaktadr. Penalt
yaklamn kullanarak ;
a) Dgm deplasmanlarn
b) Her elemandaki gerilmeyi
c) Reaksiyon kuvvetlerini bulunuz.
E = 2.105 N/mm2

10 mm

50 mm

40 mm

a..)

30 mm

10 mm 20 mm

A1 =

A2 =

D 2
4

50 2
4

( D 2 Di 2 )
4

20 mm

= 1963,49 mm 2

(50 2 30 2 )

A3 = A2 = 1256,63 mm 2

= 1256,63 mm 2

y
x

39269908,16 39269908,16
A.E 1 1 1963,49.2.10 5 1 1
=
=
k1 =
1 1
39269908,16 39269908,16
l 1 1
10
k2 =
k3 =

12566370,61 12566370,61
A.E 1 1 1256,63.2.10 5 1 1
=
=
1 1
12566370,61 12566370,61
l 1 1
20
12566370,61 12566370,61
12566370,61 12566370,61

39269908,16
K =

39269908,16

39269908,16 51836278,77 12566370,61

0
12566370,61 25132741,22 12566370,61
0
0

12566370,61

12566370,61

Genel yk vektr;
0
20.10 3
F=
0
0

C = 51836278,77.10 4

Q1 = Q4 = 0 olduuna gre;

ve

Sonlu elemanlar denklemi u ekilde forml ize edilebilir

Q1
0
Q2
20.10 4 0
K .
=
Q3
0
Q4
0

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi bulunur.

Q1 = 3,32609292.10 8 mm
Q2 = 4,390775263.10 4 mm
b..)
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

,,,
,,,

Q3 = 2,195414242.10 4 mm
Q4 = 5,322087323.10 9 mm

 1 = 2.10 51

3,32609292.10 8
1
.[ 1 1 ].
= 8,78088 MPa
10
4,390775263.10 4

2 = 2.10 51

4,390775263.10 4
1
.[ 1 1 ].
= 2,19524 MPa
20
2,195414242.10 4

3 = 2.10 51

2,195414242.10 4
1
.[ 1 1 ].
= 2,19536 MPa
20
5,322087323.10 9

c..)

R1 = C.Q1 = 17241,22798 N , , , R4 = C.Q4 = 2758,772021 N

DEV 6

= 1mm
F=1000N
1
A

2
B

500mm

A1 = 500 mm 2

,,

300mm

a)Verilen ubukta C mesnedinde 1 mm lik

boluk vardr. B noktasndan 1000 N
gsterilen ynde kuvvet etkidiine ve scaklk
150 oC olduuna gre ubuklarda doan
gerilmeleri penalt yntemi ile hesaplaynz.
b)Yklemelerden dolay meydana gelen
deplasmanlar hesaplaynz.
Aab=500mm2
Abc=300mm2
Eel= 210000N/mm2
el = 12.10 6 1/0C

A2 = 300 mm 2

k1 =

210000 210000
500.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
210000 210000
1 1
500
l 1 1

k2 =

210000 210000
300.210000 1 1
A.E 1 1
=
=
210000 210000
1 1
300
l 1 1

Burada penalt yaklam kullanrz. Burada C nin deeri matristeki en byk deerin 104
katsays ile arplarak elde edilir. Burada C = 420000.104 dr ve ilgili dmlere eklenir.
4,2.10 9
K = 0,0002.10 9
0

Genel yk vektr;

0
F=

0
4,2000.10 9

0,0002.10 9
0,0004.10 9
0,0002.10 9

0
0,0002.10 9
4,2002.10 9

Scaklktan dolay meydana gelen scaklk yknn hesaplanmas;

1 = (210000.500.12.10 6.150).[ 1;1 ] =

189000
189000

2 = (210000.300.12.10 6.150).[ 1;1 ] =

113400
113400

1 ve 2 matrisleri birletirilerek byk matrisi T elde edilir.

189000

T =

75600
113400

Burada scaklk yk vektr ve tekil yk toplarsak;

0,0002.10 9
T + F = 0,0001.10 9
4,2001.10 9

Q1
0,0002.10 9
K . Q2 = 0,0001.10 9
4,2001.10

Q3

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi

bulunur.
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,6824 mm , , , Q3 = 1 mm
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

1 = 2.10 51

0
1
.[ 1 1 ].
= 91,39 MPa
0,5024
500

2 = 2.10 51

0,5024
1
.[ 1 1 ].
= 155,65 MPa
1
300

RNEK 7
1
300 cm2

5m

2
3
4

500 cm2

5m

5
(st grn)

= 2000k / m 3
E = 5.10 7 N / cm 2
( snrart u 5 = 0)
Verilen ekildeki yklemelerden dolay meydana gelecek deplasmanlar ve gerilmeleri
quadratik olarak hesaplaynz.
a..)
A1 = 300 mm 2

A.E
k1 =
3.l

,,

A2 = 500 mm 2

7
1 8
70000000 80000000 10000000
300.5.10 7
1
7 8 = 80000000 160000000 80000000
1
7 8 =
3.500
8 8 16
8 8 16
10000000 80000000 70000000
7

1,1667.10 8
7
1 8
7
1 8
7
500.5.10
A.E
1
7 8 = 1,3333.10 8
1
7 8 =
k2 =
3.500
3.l
0,1667.10 8
8 8 16
8 8 16

0,7000.10 8
0,8000.10 8
K = 0,1000.10 8
0
0

0,8000.10 8
1,6000.10 8
0,8000.10 8
0
0

0,1000.10 8
0,8000.10 8
1,8667.10 8
1,3333.10 8
0,1667.10 8

0
0
1,3333.10 8
2,6667.10 8
0,7000.10 8

1,3333.10 8
2,6667.10 8
1,3333.10 8

0
0
0,1667.10 8
1,3333.10 8
0,7000.10 8

0,1667.10 8
1,3333.10 8
1,1667.10 8

Genel yk vektr;
0.5000.10 8
2,0000.10 8
F = 1,3000.10 8
3,3333.10 8
0,8333.10 8

Q1
0.5000.10 8
Q2
2,0000.10 8
K . Q3 = 1,3000.10 8
Q4
3,3333.10 8
Q5
0,8333.10 8

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi bulunur.

Q1 = 1,2500 mm , , , Q2 = 5,0000 mm , , , Q3 = 9,2500 mm

Q4 = 16,0000 mm , , , Q5 = 0 mm
Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

11 = 5.10 7.2 / 500.[ (1 2.r ) / 2 (1 + 2.r ) / 2 2.r ].[9,2500 16,0000 ] = 5575000 MPa
Yukardaki formlasyon dier gerilmelerde uygulanarak aadaki sonular verir.

12 = 625000 MPa , , , 13 = 2325000 MPa , , , 21 = 7575000 MPa

22 = 2525000 MPa , , , 23 = 3875000 MPa

RNEK 8

200 mm

200 mm

300 mm

F = 500kN
T = 50 0 C
E1 = E 2 = 70.10 3 N / mm 2
A1 = 600mm 2
A2 = 1000mm 2

Verilen ekildeki yklemelerden dolay meydana gelecek deplasmanlar ve gerilmeleri

hesaplaynz.
A1 = A2 = 600 mm 2

,,

A2 = 1000 mm 2

k1 =

210000 210000
600.70000 1 1
A.E 1 1
=
=
210000 210000
1 1
200
l 1 1

k2 =

233330 233330
A.E 1 1 1000.70000 1 1
=
=
233330 233330
1 1
300
l 1 1

k3 =

210000 210000
600.70000 1 1
A.E 1 1
=
=
1 1
210000 210000
200
l 1 1

210000
K =

210000

210000 443330 233330

0
233330 443330 210000
0
0

210000

210000

 1 = (70000.600.2,4.10 6.50).[ 1;1 ] =

2 = (70000.1000.2,4.10 6.50).[ 1;1 ] =
3 = (70000.600.2,4.10 6.50).[ 1;1 ] =

5040
5040
8400
8400
5040
5040

1 ve 2 ve 3 matrisleri birletirilerek byk matrisi T elde edilir.

5040

T =

3360
3360
5040

Burada scaklk yk vektr ve tekil yk toplarsak;

5040

T + F =

496640
3360
5040

Q1
5040
Q
496640
K . 2 =
Q3
3360
Q4
5040

buradaki denklem zlrse deplasmanlar aadaki gibi bulunur.

Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,0050 mm , , , Q3 = 0,0050 mm , , , Q4 = 0 mm

Gerilme bileenleri ise;

1 = E.B.q ise buradan;

1 = 70000 / 200.[ 1 1].[ 0 0 ].70000.2,4.10 6.50 = 10,1379 MPa
2 = 70000 / 200.[ 1 1 ].[ 0 0,0050 ].70000.2,4.10 6.50 = 4,9241 MPa
3 = 70000 / 200.[ 1 1 ].[ 0,00500 0 ].70000 .2,4.10 6.50 = 10,1379 MPa

RNEK 9
5 kN

ekilde verilen 3 ubuklu kafes sisteminde E = 2.105

N/mm2 ve tm elemanlarn alan Ae = 500mm2
olduuna gre a) eliminasyon metodu kullanarak
deplasmanlar, gerilmeleri ve reaksiyon kuvvetlerini
hesaplaynz.
b) = 1,5.10 6
T = 50 0 C ise
scaklk etkisi altnda deerleri bulunuz.

300 mm

1
3
1

400 mm

y
x
a)
Dm
No
1
2
3
Eleman No
1
2
3
1- 1 2 3 4
2- 3 4 5 6
3- 1 2 5 6

1.Dm
1
2
1

0
0
0 3,3333
k1 = 1.10 5
0
0
0 3,3333

0
0
400

0
300
300

2.Dm
2
3
3

0
0
0 3,3333
0
0
0 3,3333

le
300
400
500

250000
0
k2 =
250000
0

l
0
1
0,8

0 250000
0
0
0 250000
0
0

1,28
0,96 1,28 0,96
0,96
0,72 0,96 0,72
k 3 = 1.10 5
1,28 0,96 1,28
0,96
0,96 0,72 0,96
0,72

k = 1.10 5

1,28
0,96
0
0

0,96
4,0533
0
3,3333

0
0
2,5
0

0
3,3333
0
3,3333

1,28
0,96
2,5
0

0,96
0,72
0
0

1,28
0,96

0,96
0,72

2,5
0

0
0

3,78
0,96

0,96
0,72

m
1
0
0,6

0
0
0
0

k = 1.10 5

1,28
0,96
0
0
1,28
0,96

0,96
4,0533
0
3,3333
0,96
0,72

0
0
2,5
0
2,5
0

0
3,3333
0
3,3333
0
0

1,28
0,96
2,5
0
3,78
0,96

0,96 0 0
0,72 q 2 0
0
0 0
. =

0
0 0
q5 0
0,96

q 6 5000
0,72

q 2 = 0,0150mm
q5 = 0,0267mm
q 6 = 0,1200mm

q1
q
E

1 = . [ l m l m] 2 =10 N/mm2
le
q3
q 4
q3
q
E

2 = . [ l m l m] 4 =13,33 N/mm2
le
q5
q 6
q1
q
E

3 = . [ l m l m] 2 = -16,66N/mm2
le
q5
q 6
1,28
R1
0
0,96

R3
0
5
= 1.10
0
R4
0
1,28

0
0,96

R1 = 6666,7 N
R3 = 6666,7 N
R4 = 5000 N

0,96
4,0533
0
3,3333
0,96
0,72

0
0
2,5
0
2,5
0

0
3,3333
0
3,3333
0
0

1,28
0,96
2,5
0
3,78
0,96

0,96
0,72
0
0
0,96
0,72

0 0
0,01500 0

0 0
.
-

0
0,0267 0

0,1200 5000

b)

scaklk yk:

0
7500

Q1 =

0
7500

l
m

Q = E. A. .T .
l
m

ilemler yaplrsa srasyla...

75000
6000
0
4500

Q2 =
Q3 =
ise
7500
6000
0
4500

6000
12000

7500
Q=

7500
13500

4500

scaklk yk +d kuvvetler:
6000
12000

7500
Q+F =
Q + F yk ile eliminasyon yaplrsa;
7500
13500

500
Gerilmeler;

q1
q
E

= . [ l m l m] 2 - E. .T
le
q3
q 4

1 = 10 N / mm 2
2 = 13,33 N / mm 2
3 = 16,66 N / mm 2

q 2 = 0,0375mm
q5 = 0,0567mm
q 6 = 0,1200mm

RNEK 9
1000N

4
x
2

1
200 mm

5
3
2

150 mm

ekilde verilen 5 ubuklu kafes sisteminde E = 2.105

N/mm2 ve tm elemanlarn alan Ae = 100mm2
olduuna gre a) eliminasyon metodu kullanarak
deplasmanlar, gerilmeleri ve reaksiyon kuvvetlerini
hesaplaynz.

150 mm

200 mm

a)
Dm
No
1
2
3
4
Eleman No
1
2
3
4
5
1- 1 2 3 4
2- 1 2 5 6
3- 5 6 3 4
4- 5 6 7 8
5- 3 4 7 8
50000
0
k1 =
50000
0

1.Dm
1
1
3
3
2

0 50000
0
0
0 50000
0
0

5,12 3,84
3,84 2,88
k 3 = 1.10 4
5,12 3,84
3,84 2,88
0
0
0
0 6,6667 0
k 5 = 1.10 4
0
0
0
0 6,6667 0

0
0
0
0

0
400
200
400

0
0
150
300

2.Dm
2
3
2
4
4

le
400
250
250
250
300

l
1
0,8
0,8
0,8
0

5,12
3,84 5,12 3,84
3,84
2,88 3,84 2,88
k 2 = 1.10 4
5,12 3,84 5,12
3,84
3,84 2,88 3,84
2,88

5,12 3,84
3,84 2,88
5,12 3,84
3,84 2,88
0
6,6667
0
6,6667

5,12
3,84 5,12 3,84
3,84
2,88 3,84 2,88
k 4 = 1.10 4
5,12 3,84 5,12
3,84
3,84 2,88 3,84
2,88

m
0
0,6
-0,6
0,6
1

1,0120
0,3840 0,5000
0
0,3840
0,2880
0
0
0,5000
0
1,0120 0,3840
0
0
0,3840
0,9547
k = 1.10 5
0,5120 0,3840 0,5120 0,3840
0,3800 0,2880 0,3840 0,2880
0
0
0
0
0
0
0
0,6667
eliminasyon yaplrsa:
0

0,0000

.q =
mm
0
,
0098

0,0130

0,0475
0,0112

Gerilmeler;

1 = 1,977.10 15 N / mm 2
2 = 12,5 N / mm 2
3 = 1,3323.10 16 N / mm 2
4 = 12,5 N / mm 2
5 = 7,5 N / mm 2
Reaksiyon kuvvetleri;
R1 = 1000 N
R3 = 750 N
R 4 = 750 N

0,5120
0,3840
0,5120
0,3840
1,5360
0,3840
0,5120
0,3840

0,3840
0
0
0,2880
0
0
0,3840
0
0
0,2880
0
0,6667
0,3840 0,5120 0,3840
0,8640 0,3840 0,2880
0,3840 0,5120
0,3840
0,2880 0,3840
0,9547

DEV 12
Verilen ekildeki yklemelerden dolay meydana gelecek deplasmanlar hesaplaynz.

F1

F2

3
F1 =10 kN
F2 =15 kN
E = 2.105 N/mm2
I = 4.106 mm4
A = 1500 mm2

a..)
Bu problemin zmnde ilk nce dm noktalarnn koordinatlar bulunur. Daha sonra
ekil izoparametrik elemanlara blnr ve dm numaralar ve eleman numaralar ile
numaralandrlr. Eleman boylar hesaplanr, ve l, m ve n gibi dorultman kosinsleri
hesaplanr. Aada bu ilemler tek tek verilmitir.
Her bir eleman iin dm noktalarna gre l1, m1, n1 ler hesaplanr. Hesaplanma yntemi
de yledir. Burada l eleman boyudur.
l1=(x1-x2)/l
m1=(y1-y2)/l
n1=(z1-z2)/l
Eleman

Dm1

Dm2

le

Dm

No

No
1

30

-1

30

-1

30

40

-0,5

0,75

30

30

50

k eleman matrisinin hesaplanmas iin kullanlacak olan matris;

EA
l
0

[k ]e =

12 EI
l3
6 EI
l2

6 EI
l2
4 EI
l

EA
l

0
0

12 EI
l3
6 EI
l2

EA
l
0
0

EA
l

6 EI
l2
2 EI
l

0
0

12 EI
l3
6 EI
2
l

6 EI
l2
2 EI
l

12 EI
l3
6 EI
2
l

6 EI
l2
4 EI
l

Kullanlacak olan transformasyon matrisi L aadaki gibi tanmlanabilir.

l
m 0
m l 0

[L] =

0
0

0
0

0
l

0 0
m 0

0
0

0
0

1
0

0
0

0
0

0 m
0 0

l
0

0
0

0
1

Bundan sonra gerekli olan deerler yerlerine konularak k1 k2 ve k3 ler bulunur.

k1
1.0e+011 x
0.0001

0.0036

0.0533

0.0036

0.0533

0.0533

1.0667

0 -0.0533

0.5333

-0.0001

k2

-0.2667

0.0001

0 -0.0036 -0.0533

0 -0.0036 -0.0533

0 -0.0533

0.0533

0.5333

1.0667

1.0e+011 x
0.0001

0 -0.2667

0.0036

0.0533

0.0036

0.0533

0.0533

1.0667

0 -0.0533

0.5333

-0.0001

0.0001

0 -0.0036 -0.0533

0 -0.0036 -0.0533

0 -0.0533

0.0533

0.5333

1.0667

k3
1.0e+010 x
0.0008

0 -2.0000

0.0150

0.3000

0.0150

0.3000

0.3000

8.0000

0 -0.3000

4.0000

-0.0008

0.0008

0 -0.0150 -0.3000

0 -0.0150 -0.3000

0 -0.3000

0.3000

4.0000

8.0000

Byk K matrisinin oluturulmas;

1.0e+011 x
Columns 1 through 7
0.0001

0.0036

0.0533

0.0533

1.0667

-0.0001

0.0002

0 -0.2667

0 -0.0036 -0.0533

0.0533

2.1333

0 -0.0001

0 -0.0036 -0.0533

0.0533

0.5333 -0.0225

0 -0.0009

0 -0.0005

0 -0.0225

0 -0.2667

0.5333

0.0036

0.0533

0 -0.0533

0.5333

0
0
0
0.0010
0.0005

Columns 8 through 14
0

0.0036

0.0533

-0.0533

0.5333

0.0756 -0.0225

-0.0031 -0.0683

0.0756 -0.1121 -0.0150

-0.0683

1.8667

0.0225

0.0150

0.4000

-0.0005

0.0225 -0.0008 -0.0006

0.0225

-0.0004

0.0150 -0.0006 -0.0003

0.0150

-0.0150

0.4000

0.8000

0.0005 -0.0225 -0.0492

0.0225

0.0150

Columns 15 through 18

eklinde dir. Burada hesap yaplabilmesi iin aadaki formle gerekli deerler
yerletirilerek hesap tamamlanabilir. Buradan da deplasman deerleri aadaki gibi
bulunabilir.

K .Q = F
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0,03 mm , , , Q3 = 0,05 mm , , , Q4 = -0.01mm
Q5 = 0.01 mm , Q6 = 0.08 mm
Burada bu ilemi, matlap program kullanarak hesaplanmtr. Matlap ta yazl olan program
aa verilmitir.

Matlab Program;
clc
clear
syms z n
%Frame icin kucuk k matrislerinin bulunmasi
e=2*10^5;
a=1500;
I=4*10^6;
%z=1;
string = ['Malzemenin Elastiste Modulu ' num2str(e)];
disp(string);
string = ['Malzemenin Alani ' num2str(a)];
disp(string);
string = ['Malzemenin Atalet Momenti' num2str(I)];
disp(string);
fprintf('*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*\n')
fprintf('Frame icin kucuk k matrislerinin bulunmasi\n')
%*************************************************************************
*******************************
for i = 1:3
z=input('li boyunu giriniz: ');
ki=[ e*a/z 0 0 -e*I/z 0 0; 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2; 0 6*e*I/z^2
4*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 2*e*I/z; -e*a/z 0 0 e*a/z 0 0;0 -12*e*I/z^3 -6*e*I/z^2 0 -12*e*I/z^3 6*e*I/z^2;0 6*e*I/z^2 2*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 4*e*I/z];
ki
end
%*************************************************************************
********************************
z=input('l1 boyunu giriniz: ');
k1=[ e*a/z 0 0 -e*I/z 0 0; 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2; 0 6*e*I/z^2
4*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 2*e*I/z; -e*a/z 0 0 e*a/z 0 0;0 -12*e*I/z^3 -6*e*I/z^2 0 -12*e*I/z^3 6*e*I/z^2;0 6*e*I/z^2 2*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 4*e*I/z];

z=input('l2 boyunu giriniz: ');

k2=[ e*a/z 0 0 -e*I/z 0 0; 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2; 0 6*e*I/z^2
4*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 2*e*I/z; -e*a/z 0 0 e*a/z 0 0;0 -12*e*I/z^3 -6*e*I/z^2 0 -12*e*I/z^3 6*e*I/z^2;0 6*e*I/z^2 2*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 4*e*I/z];

z=input('l3 boyunu giriniz: ');

k3=[ e*a/z 0 0 -e*I/z 0 0; 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2 0 12*e*I/z^3 6*e*I/z^2; 0 6*e*I/z^2
4*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 2*e*I/z; -e*a/z 0 0 e*a/z 0 0;0 -12*e*I/z^3 -6*e*I/z^2 0 -12*e*I/z^3 6*e*I/z^2;0 6*e*I/z^2 2*e*I/z 0 -6*e*I/z^2 4*e*I/z];

%3 numarali eleman icin transformasyon matrisi

fprintf('***********************************************\n')
fprintf('3 numarali eleman icin transformasyon matrisi\n')
l=input('l1 i giriniz: ');
m=input('m1 i giriniz: ');
L1=[l m 0 0 0 0; -m l 0 0 0 0; 0 0 1 0 0 0; 0 0 0 l m 0;0 0 0 -m l 0;0 0 0 0 0 1];

l=input('l2 i giriniz: ');

m=input('m2 i giriniz: ');
L2=[l m 0 0 0 0; -m l 0 0 0 0; 0 0 1 0 0 0; 0 0 0 l m 0;0 0 0 -m l 0;0 0 0 0 0 1];

l=input('l3 i giriniz: ');

m=input('m3 i giriniz: ');
L3=[l m 0 0 0 0; -m l 0 0 0 0; 0 0 1 0 0 0; 0 0 0 l m 0;0 0 0 -m l 0;0 0 0 0 0 1];
k3=(L3)'*(k3)*L3;

v1=[1 2 3 4 5 6];
v2=[4 5 6 7 8 9];
v3=[7 8 9 10 11 12];
bk=zeros(18);
bk(v1,v1)=bk(v1,v1)+k1;
bk(v2,v2)=bk(v2,v2)+k2;
bk(v3,v3)=bk(v3,v3)+k3;
bk
v4=[4 5 6 7 8 9];
bkk=bk(v4,v4);
fk=[10000;0; 0; 0; -15000;0];
gk=inv(bkk)*fk

RNEK.13
Verilen ekildeki yklemelerden dolay meydana gelecek deplasmanlar ve gerilmeleri
hesaplaynz.

F1 = 10 kN
E = 2.105 N/mm2
t = 2 mm
= 0,25

300 mm

F2 = 15 kN

400 mm

a..)
Problem zlrken ilk nce eleman numaralar ve dm numaralar sistematik olarak
yerletirilir. Daha sonra dzlem gerilme hali iin elastiste matrisi hesaplanr. ke ler bulunur,
byk K matrisi hesaplanr ve zm yoluna gidilir. lem basamaklar aada verilmitir.
Dzlem gerilme hali iin D matrisinin bulunmas;
213333.333333333 53333.3333333333
0
1 v
0
E
D=
v 1
0
0 = 53333.3333333333 213333.333333333
1 v2
1 v
0
0
80000
0 0
2

Dm numaralarnn yerleri
1. Dm numaralarnn yeri: 0,0
2. Dm numaralarnn yeri: 400,0
3. Dm numaralarnn yeri: 400,300
4. Dm numaralarnn yeri: 0,300
B matrisinin hesaplanmas;

[B]1 =

0
0,003
0,003
0

0.0025

- 0.0025

0
0

0
0,0025

0
0,003

0,003
0,025

[B]2 =

0,0025

0,0025

0
0
0,003
0
0,003
0,0025 0,003 0,0025 0,003
0

0
0

Bunlarn da bulunmas ile ke matrisleri hesaplanr.

k e = t e . Ae .[B]e .[D.B ]e formlnden yararlanlarak k matrisler hesaplanabilir.

T

[k1 ] =

106666
0

0
284444

0
53333

0
80000

53333
0

160000
0

160000
80000

53333
60000

106666
53333
160000 80000
266666
80000
284444
53333
60000 133333

133333
3444444

160000
0

[k 2 ] =

80000 106666
80000
0
53333
284444

0
60000

0
60000

160000 160000
80000
80000

160000 80000
266666
53333
60000 133333

266666
133333

80000 106666 106666

0
0
53333

0
53333

53333
0

0
80000

1066666
53333
80000
2844444
106666
0

0
284444

Byk K matrisi ise;

Columns 1 through 4

266666.666666667

344444.444444445

80000

-60000

-160000

80000

266666.666666667

-133333.333333333

53333.3333333333

-60000

-133333.333333333

344444.444444445

-133333.333333333

-106666.666666667

80000

-133333.333333333

-160000

53333.3333333333

53333.3333333333

-284444.444444445

-106666.666666667

53333.3333333333

80000

-284444.444444445

Columns 5 through 8
0

-133333.333333333

-106666.666666667

80000

-133333.333333333

53333.3333333333

-284444.444444445

-106666.666666667

53333.3333333333

80000

-284444.444444445

266666.666666667

-160000

53333.3333333333

344444.444444445

80000

-60000

-160000

80000

266666.666666667

-133333.333333333

53333.3333333333

-60000

-133333.333333333

344444.444444445

eklinde dir. Burada hesap yaplabilmesi iin aadaki formle gerekli deerler
yerletirilerek hesap tamamlanabilir. Buradan da deplasman deerleri aadaki gibi
bulunabilir.

K .Q = F
Q1 = 0 mm , , , Q2 = 0 mm , , , Q3 = 0,06 mm , , , Q4 = 0.01 mm
Q5 = 0.06 mm , Q6 = 0.00 mm , Q7 = 0 mm , Q8 = 0 mm

olarak hesaplanr. Matlap ta yaplm olan program aadaki ekilde verilmitir.

Matlab Program;

clc
clear
%Soru1 in cgen eleman metodu ile czm
fprintf('SORU 1 UCGEN ELEMANL METODU ILE COZUMUNUN YAPILMASI\n')
fprintf('---------------------------------------------------\n')
%ilk nce verileri girelim
e=2*10^5;
v=0.25;
t=2;
string = ['Malzemenin Elastiste Modulu '...
num2str(e) 'N/mm^2'];

disp(string);
string = ['Poisson orani v='...
num2str(v) 'mm^2'];
disp(string);
string = ['Malzemenin kalinligi t='...
num2str(t) 'mm'];
disp(string);
fprintf('*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*\n')
%ncelikle dzlem gerilme hali iin elastiste matrisi su sekildedir
fprintf('Dzlem gerilme hali iin elastiste matrisi D\n')
D=e/(1-v^2)*[ 1 v 0; v 1 0; 0 0 (1-v)/2];
D
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
%Dgm numaralarinin yerlerinin bulunmasi
fprintf('Dgm numaralarinin yerleri\n')
x1=0;
y1=0;
x2=400;
y2=0;
x3=400;
y3=300;
x4=0;
y4=300;
string = ['1. Dgm numaasinin yeri: '...
num2str(x1) ',' num2str(y1)];
disp(string);
string = ['2. Dgm numaasinin yeri: '...
num2str(x2) ',' num2str(y2)];
disp(string);
string = ['3. Dgm numaasinin yeri: '...
num2str(x3) ',' num2str(y3)];
disp(string);

string = ['4. Dgm numaasinin yeri: '...

num2str(x4) ',' num2str(y4)];
disp(string);
%Determinent j nin hesaplanmasi
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('Determinent j nin hesaplanmasi\n')
J1=((x1-x4)*(y3-y4))-((x3-x4)*(y1-y4));
J2=((x1-x3)*(y2-y3))-((x2-x3)*(y1-y3));
%Local dgm numaralarini kullanarak B matrisinin bulunmasi
fprintf('Local dgm numaralarini kullanarak B matrislerinin bulunmasi\n')
%1. eleman iin B1 in bulunmasi
B1=(1/J1)*[(y3-y4) 0 (y4-y1) 0 (y1-y3) 0; 0 (x4-x3) 0 (x1-x4) 0 (x3-x1); (x4-x3) (y3-y4) (x1x4) (y4-y1) (x3-x1) (y1-y3)];
B1
%2. eleman iin B2 in bulunmasi
B2=(1/J2)*[(y2-y3) 0 (y3-y1) 0 (y1-y2) 0; 0 (x3-x2) 0 (x1-x3) 0 (x2-x1); (x3-x2) (y2-y3) (x1x3) (y3-y1) (x2-x1) (y1-y2)];
B2
%[D].[B] matrislerinin elde edilmesi
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('[D].[B] matrislerinin elde edilmesi\n')
%1. Eleman iin D.B1
% D.B ye o deyelim
o1=D*B1
%2. Eleman iin D.B2
o2=D*B2
%Rijitlik matrisleri olan k nin elde edilmesi
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('Rijitlik matrisleri olan k nin elde edilmesi\n')
%k1 in elde edilmesi
k1=t*0.5*J1*B1'*o1

k2=t*0.5*J2*B2'*o2
%Byk matris bk nin elde edilmesi
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('Byk matris bk nin elde edilmesi\n')
bk=zeros(8);
v1=[ 1 2 5 6 7 8];
v2=[1 2 3 4 5 6];
bk(v1,v1)=bk(v1,v1)+k1;
bk(v2,v2)=bk(v2,v2)+k2;
bk
v3=[3 4 5 6];
bk1=bk(v3,v3);
%Kuvvet terimleri f lerin bulunmasi
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('Kuvvet terimleri f lerin bulunmasi\n')
f=[0;0;10000;0;10000;0;0;0];
f1=[f(3,1);f(4,1);f(5,1);f(6,1)];
string = ['f1: ' num2str(f(1,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f2: ' num2str(f(2,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f3: ' num2str(f(3,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f4: ' num2str(f(4,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f5: ' num2str(f(5,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f6: ' num2str(f(6,1)) ' N'];
disp(string);
string = ['f7: ' num2str(f(7,1)) ' N'];

disp(string);
string = ['f8: ' num2str(f(8,1)) ' N'];
disp(string);
%kmelerin bulunmasi q
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
fprintf('kmelerin bulunmasi q\n')
q1=inv(bk1)*f1;
q=[0;0;q1(1,1);q1(2,1);q1(3,1);q1(4,1);0;0];
qs1=[0;0;q(3,1);q(4,1);0;0];
qs2=[0;0;q(1,1);q(2,1);q(3,1);q(4,1)];
%q nun tek tek gsterilmesi
string = ['q1: ' num2str(q(1,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q2: ' num2str(q(2,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q3: ' num2str(q(3,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q4: ' num2str(q(4,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q5: ' num2str(q(5,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q6: ' num2str(q(6,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q7: ' num2str(q(7,1)) ' mm'];
disp(string);
string = ['q8: ' num2str(q(8,1)) ' mm'];
disp(string);
fprintf('+++++++++++++++++++++++++++++++\n')
fprintf('-------------------------------\n')
% Sigmalarin hesablanmasi s
fprintf('Sigmalarin hesablanmasi s \n')
% s1 in bulunmasi
s1=o1*qs1;

% s2 in bulunmasi
s2=o1*qs2;
string = ['Sigma 1: ' num2str(s1(1,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
string = ['Sigma 2: ' num2str(s1(2,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
string = ['Sigma 3: ' num2str(s1(3,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
string = ['Sigma 4: ' num2str(s2(1,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
string = ['Sigma 5: ' num2str(s2(2,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
string = ['Sigma 6: ' num2str(s2(3,1)) ' N/mm^2'];
disp(string);
Matlab tan kan sonular ise;
Kuvvet terimleri f lerin bulunmasi

f1: 0 N
f2: 0 N
f3: 10000 N
f4: 0 N
f5: 10000 N
f6: 0 N
f7: 0 N
f8: 0 N

kmelerin bulunmasi q

q1: 0 mm
q2: 0 mm
q3: 0.067602 mm
q4: 0.010204 mm
q5: 0.06148 mm
q6: -0.0020408 mm
q7: 0 mm
q8: 0 mm

Sigmalarin hesablanmasi s

Sigma 1: 36.0544 N/mm^2

Sigma 2: 9.0136 N/mm^2
Sigma 3: 2.0408 N/mm^2
Sigma 4: -34.2404 N/mm^2
Sigma 5: -1.7574 N/mm^2
Sigma 6: 15.9864 N/mm^2