1

2. VJEBA-RIJEENI ZADATCI IZ MEHANIKE FLUIDA

1. Odredite jedan jedinini vektor s u ijem smjeru nema promjene polja p = 6 x 2 + yz u toki
T (1,2,3).

Rjeenje:
Openito:
grad p
T
.
s

s moe biti bilo koji vektor u ravnini koja je
tangencijalna na p=konst u toki T
p
p
p
p p p
grad p = p =
i+
j + k = , ,
x
y
z
x y z

p
p
p
= 12 x;
= z;
=y
x
y
z

U toki T (1,2,3) ...... p T = (12, 3, 2 )

x


Uvjet okomitosti p i s
p
p
p


p s = 0 ,
sx + s y + sz = 0
x
y
z

( p s ) T = 0

12 s x + 3s y + 2 sz = 0

Proizvoljno odabiremo sx = s y = 1 , pa je

sz =

1
12 s x 3s y = 7,5
2

2
s = sx2 + s y2 + sz2 = 12 + 12 + ( 7,5) = 58, 25
1

1
7,5
,
,
s =
= ( 0,131; 0,131; 0,983)
58,
25
58,
25
58,
25

2. VJEBA-RIJEENI ZADATCI IZ MEHANIKE FLUIDA

2. Izraunajte vrijednost integrala F = pn d S gdje je S povrina kugle promjera R=3, sa
S

sreditem u toki S(2,1,3), a n je vanjska normala na povrinu, ako je p = x 2 + y 2 + z 2 . Kolika
bi bila vrijednost za sluaj p=konst?

Rjeenje:




F = pn d S = p d V ,
S

p
p
p
= 2 x;
= 2 y;
= 2z
x
y
z
4
Fx = 2 xdV = 2 x S V = 2 2 33 = 144
3
V
p = x2 + y2 + z 2 ,

4
Fy = 2 ydV = 2 y S V = 2 1 33 = 72
3
V
4
Fz = 2 zdV = 2 z S V = 2 3 33 = 216
3
V


F = (144 , 72 , 216 )

Za p=konst, p = ( 0, 0,0 ) , slijedi r = ( 0, 0, 0 )

3. Odredite fluks vektora Q = v n d S po povrini S kocke brida a=2 s centrom u ishoditu
S

T(0,0,0). Povrina S je orjentirana vektorom vanjske normale n , a vektor








v = 3 xy i + 6 yz j ( 3 yz + z ) k

v

je

Rjeenje:
Formula Gauss-Ostrogradski





Q = v n d S = v dV
S

v y
vx
vz
= 3 y,
= 6 z,
= 3 y 1
x
y
z

v v y vz
v = x +
+
= 3 y + 6z 3 y 1 = 6z 1
x y
z
Q = ( 6 z 1) d V = 6 z 1 T V = V = 8
V

Kada podintegralna funkcija predstavlja linearnu promjenu po koordinatama, integral je jednak

vrijednosti funkcije u teitu volumena pomnoen s volumenom

2. VJEBA-RIJEENI ZADATCI IZ MEHANIKE FLUIDA

4. Blok mase m=10 kg klie po glatkoj povrini kosine nagnute pod kutom =20. Odredite
brzinu U bloka koja e se ustaliti, ako se izmeu bloka i kosine nalazi uljni film debljine h=0,1
mm. Koeficijent dinamike viskoznosti ulja je =0,38 Pas, a povrina bloka u dodiru s uljem
A=0,15 m2. Pretpostavite linearni profil brzine u uljnom filmu.

U=?

Rjeenje:

U
h

F = A

F = mg sin

mg

U
A = mg sin
h

U=

mg sin h
A

U=

10 9,80665 sin 20 0,1103

0,38 0,15

in
m gs

U = 0, 0588 m/s
Napomena: Za konstantu g se koristi vrijednost g = 9,80665 m/s 2 .

2. VJEBA-RIJEENI ZADATCI IZ MEHANIKE FLUIDA

5. Newtonska kapljevina gustoe =920 kg/m3, kinematikog koeficijenta viskoznosti =510-4

m2/s struji preko nepomine stijenke. Profil brzine uz stijenku dan je izrazom
y

u 3 y 1 y
=

U 2 2

u(y)

gdje je y udaljenost od stijenke, a udaljenost na kojoj je brzina u = U . Odredite veliinu i smjer

tangencijalnog naprezanja na povrini stijenke, u zavisnosti od U i .
Rjeenje:

du
dy

=
y =0

du
dy

y =0

3 1 3 y2
du
=U 3
dy
2 2

du
dy

=
y =0

3U
2

3U
2
3 U
2

= 920 5 104

{ }N/m

= 0, 69

{U }m/s
{ }m

Tangencijalno naprezanje fluida na stijenku djeluje u smjeru relativne brzine fluida u odnosu na
stijenku.

2. VJEBA-RIJEENI ZADATCI IZ MEHANIKE FLUIDA

6. U cilindrinoj posudi polumjera R0=220 mm, nalazi se cilindar polumjera R=216 mm koji rotira
stalnom brzinom vrtnje n=200 o/min za to se troi snaga P = 46 W. Odredite koeficijent
dinamike viskoznosti kapljevine koja ispunjava prostor izmeu cilindra i posude u kojem
pretpostavite linearni profil brzine, a utjecaj dna zanemarite. Zadano je: h=20 cm.

n=konst

POSUDA

cilindar

=?
R
R0

Rjeenje:

n
30

u =R;

F = 2 R h ;

M = F R ; P = M

P = F R = 2 R 2 h = 2

P = 2

2 R3
R0 R

u
R0 R

h = 2

3n 2 R 3

900 ( R0 R )

450 P ( R0 R )

3n 2 R 3h

450 46 ( 0, 220 0, 216 )

3 2002 0, 2163 0, 20

= 0, 0331 Pa s

u
R 2 h
R0 R
h