TEORI DAN PROSES

PEMBELAJARAN

TEORI KOGNITIF

PENGENALAN
Ahli-ahli

psikologi kognitif
mentakrifkan pembelajaran sebagai
satu proses dalaman yang berlaku
dalam akal fikiran.
Ia tidak dapat dilihat secara
langsung daripada tingkah laku
manusia.
Pembelajaran mengikut peringkat
umur dan kebolehan pelajar.

Teori kognitif juga dikenali sebagai teori

Gestalt.
Gestalt bermaksud bentuk, pola atau
tatarajah.
Ia lebih tertumpu kepada cara
pembelajaran seperti pemikiran celik
akal, kaedah penyelesaian masalah,
penemuan, kategori pembelajaran dan
resepsi.
Mengikut teori ini, manusia mempunyai
struktur kognitif di mana otak menyusun
segala maklumat dalam ingatan.

Proses pengamatan dan

pembentukan konsep
Rangsangan luar

Perkara
peristiwa
fenomena
tanggapan
benda
atau pun
gambar

Organ deria

Otak

melihat
mendengar
menyentuh

menganalisis
mentafsir
mengintripritasi

menghidu
atau pun
merasa

prestasi
atau pun
merumus

Konsep

pengertian
pendapat

gagasan
atau pun
idea

Teori Pembelajaran Kohler

Kohler

Teori pembelajarannya berkaitan

unsur-unsur persekitaran.
Menggalakkan pelajar menggunakan
celik akal untuk menyelesaikan
masalah.

Teori Pembelajaran Kohler

Teori Pembelajaran Kohler

Wolfgang Kohler
Eksperimen menggunakan cimpanzi
Cimpanzi diletakkan di dalam sangkar besar.
Pada sangkar diletakkan kotak-kotak kosong
Pada bahagian atas sangkar digantung
sesikat pisang
Cimpanzi cuba mendapatkan pisang dengan
melompat-lompat.
Akhirnya cimpanzi menyusun kotak-kotak
untuk mendapatkan pisang
Di sini berlakunya proses celik akal.

Teori Pembelajaran
R.M. Gagne
Robert

M. Gagne dalam bukunya

Essentials of Learning for Intruction
(1975)- manusia memperolehi
maklumat dalam proses
pembelajaran.
Ransangan daripada persekitaran
luar diterima dalam sistem saraf
melalui deria, kemudian dihantar ke
stor ingatan jangka panjang dan
akhir kepada penggerak tindak balas.

Proses Ingatan
Persekitaran
Rangsangan-rangsangan

Rakaman deria
balas

Stor ingatan j/ pendek

panjang

Pelaksanaan

Penggerak tindak

Stor ingatan j/

Model Proses Ingatan Dan

Lupaan
Pemerhatian
Pengiktirafan
Ransangan
Dari
Persekitaran

Ingatan
sensori

dipanggil semula

Ingatan
J/ Pendek

Ingatan
J/ Panjang

Lupaan:maklumat
Lupaan: maklumat Lupaan: maklumat
kurang penting
kurang penting
tidak digunkan
gangguan
gangguan
gangguan
keusangan
( - 4 saat)
(minit-tahun)

(15-30 saat)

Teori Pembelajaran
R.M. Gagne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Pembelajaran Isyarat
Gerak Balas
Rangkaian Motor
Pertalian Bahasa
Diskriminasi
Konsep
Hukum
Penyelesaaian Masalah

Lapan Fasa Proses

Pembelajaran Gagne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Fasa Motivasi - Jangkaan

Fasa Tanggapan Persepsi terpilih
Fasa Penyimpanan Kod : Simpanan Awal
Fasa Penahanan Stor Ingatan
Fasa Mengingat Kembali - Mencari
Fasa Generalisasi - Pindahan
Fasa Prestasi Gerak Balas
Fasa Maklum Balas - Peneguhan

Teori Pembelajaran
Kognitif Piaget
J.Piaget

Pembelajaran ialah perubahan bentuk

pemikiran.
Isi pembelajaran dikembangkan
mengikut peringkat perkembangan
kognitif kanak-kanak.
Memupuk motivasi intrinsik dan
menggalakkan pelajar melibatkan
secara aktif dalam pembelajaran.

Teori Pembelajaran Kognitif

Peaget

1.
2.
3.
4.

Perkembangan kognitif kanakkanak berbeza mengikut tahap

berikut:Peringkat Deria Motor (0 -2thn.)
Peringkat Pra Operasi(2 -7thn.)
Peringkat Operasi Konkrit (7 -12
thn.)
Peringkat Operasi Formal
(Selepas 12 thn.)

1. Peringkat Deria Motor (0

-2thn.)
4

8 bulan mengkordinasikan
penglihatan dan sentuhan
1 tahun menyedari objek-objek di
persekitaran
1-2 thn kanak-kanak cuba
menggunakan berbagai skima
(mengadaptasi dgn persekitaran
Akhir 2 thn. Dapat belajar bahasa
dan lambang yang mudah

2. Peringkat Pra Operasi(2

-7thn.)

Boleh menggunakan simbol dan

lambang
Boleh bertutur dengan fasih
Mempunyai sikap egosentrik
Tidak boleh berfikir
tranduktif,deduktif,induktif
Tiada keupayaan untuk menggambar
tranfomasi, operasi songsang & konsep
keabadian

Peringkat Operasi Konkrit (7

-12 thn.)
Egosentrik mula hilang perlahan-lahan
Mula menguasai tranfomasi, operasi
songsang & konsep keabadian
Boleh mengelas, menyusun dan
membezakan konsep
Mula berfikir logik tetapi masih terbatas
Masih sukar membanyangkan objek
abstrak.

Peringkat Operasi Formal

(Selepas 12 thn.)
Remaja

telah boleh berfikir secara

abstrak dan komplek
Perkembangan kognitif mencapai
kemuncak pada usia 16 thn.
Boleh berfikir secara induktif dam
deduktif

Teori Pembelajaran Bruner

Jerome S. Bruner (1915) ahli Psikologi

Amerika yang berpengaruh
Menjadi Profesor Psikologi di Universiti
Harvard A. Syarikat.
Pengarah Pusat Pengajian Kognitif
A.Syarikat
Bersetuju dengan Piaget dari segi
perkembangan kognitif kanak-kanak
melalui peringkat-peringkat tertentu.
Beliau menggariskan peringkat
perkembangan melalui; Peringkat Enaktif,
Peringkat Ikonik, dan Peringkat Simbolik

Teori Pembelajaran Bruner

Peringkat Enaktif
Peringkat

umur 0 2 tahun
Belum pandai berkomunikasi
Menggunakan anggota untuk
menyelesaikan masalah
Bergerak ke arah sesuatu untuk
menarik perhatian

Teori Pembelajaran Bruner

Peringkat Ikonik

Peringkat umur 2- 4 tahun

Kanak-kanak berupaya menggambarkan
sesuatu dalam fikirannya
Kakak-kakank berupaya menggambarkan
sesuatu tiada di hadapannya
Mula pandai melukis sesuatu sebagai
imej mental

Teori Pembelajaran Bruner

Peringkat Simbolik
Peringkat

4 7 tahun
Kanak-kanak sudah boleh
menggunakan simbol perkataan
dan bahasa untuk
menggambarkan pengalaman.

Teori Pembelajaran Birch

Birch

Berpendapat celik akal berlaku

bergantung kepada pengalaman yang
sedia ada.
Mengaitkan pengalaman yang sedia
ada dengan pembelajaran baru.

Teori Pembejalaran P.
Ausubel
Ausubel

- guna kaedah deduktif, ekspositori dan

pengelola awal-gabungkan konsep lama &
baru utk pembelajran resepsi yg bermakna

Flavell
-bimbing pelajar memikir masalah secara
kritis & kreatif
- bimbing pelajar guna pemikiran
metakognitif dan refleksi utk nilai cadangan
penyelesaian.

Ciri-ciri Teori Pembelajaran

Kognitif
Pembelajaran merupakan 1 proses

mental
Perkembangan kognitif kanak-kanak
berlaku secara berperingkat-peringkat
Pembelajaran adalah satu keseluruhan
Pembelajaran adalah proses cuba jaya
Pembelajaran adalah satu penyiasatan
Pembelajaran mementingkan
pengalaman dan kesediaan belajar