Professional Documents
Culture Documents
Sachnauanduongsinhohsawa PDF
Sachnauanduongsinhohsawa PDF
Thu-Ba
V VI
PUBLISHED BY
V VI
Copyright 1991, 2012
by Nguyn Th Thu-Ba & V VI
website: http://www.voviphatphap.org
All Rights Reserved
Printed in the United States of America
September 2012
Unicode version
First Edition, Set in San Jose, California
ISBN 978-1-933667-25-6
Thu-Ba
ii | Thu-Ba
Nguyn Th Thu Ba
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | iii
iv | Thu-Ba
Mc Lc
Li M u
Thut Trng Sinh ................................................................. 1
Li Ta I
Li Ta II
Phn I
CU CHUYN TI SINH ............................................ 27
Phn II
CCH THC NU CC MN N DNG SINH ......... 45
I. GO LT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Nu bng ni p hi ......................................................................47
Cm nu bng ni thng .............................................................48
Cm trn vi k nu ni p hi......................................................49
Cm go lt gh khoai ..................................................................50
Cm go lt nu vi hnh nc tng ..........................................50
Cm Qung ng ..........................................................................51
Cm go lt rang mui (mn ring Thu-Ba) .................................52
Bnh m cm vt (mn ring Thu-Ba) ...........................................53
Cm vt chin rn (mn ring Thu-Ba) .........................................54
Cho go lt ht sen ......................................................................54
II. NP LT
1.
Cm Np Lt (Xi) ..........................................................................56
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
III. K
1.
2.
3.
VII. TU H KI (M cn)
1.
2.
Cch Lm Tu H Ki ......................................................................74
Cch Lm M Cn ...........................................................................75
VIII. CC MN N DNG VI NG CC
1.
2.
3.
4.
Bnh Xo........................................................................................78
Bnh Cun .....................................................................................79
Ch Gi...........................................................................................80
Gi Cun.........................................................................................82
vi | Thu-Ba
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Suchis ............................................................................................83
M Si Udon Xo ............................................................................84
M Xo Rau Qu (Lgumes) ...........................................................85
M Xo C Ci Trng (Navet) .........................................................85
M Nc .........................................................................................86
Ch Tu H Ki (Ch la chay) .......................................................86
Tu H Ki Xo Chua Ngt ..............................................................87
Sn Ram Chay .............................................................................88
M Cn Rti ....................................................................................89
X. DA CHUA
1.
2.
3.
4.
XII. TM C, BIN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
C hp..........................................................................................102
C kho ..........................................................................................103
Tm rim........................................................................................104
Bnh tm .....................................................................................104
Tm xo .......................................................................................105
Tm chin ln bt ........................................................................105
Ch tm........................................................................................106
Cua t l ....................................................................................107
Xp u ln (Lentilles).................................................................111
X lch u ln............................................................................111
C rt xo hnh............................................................................112
Hnh c nu tng c ...............................................................113
B ............................................................................................113
C ci nu vi tng c .............................................................114
C ci nu ph-tai .......................................................................115
Kombu .........................................................................................118
Wakam .......................................................................................118
Aram, hiziki................................................................................119
Nori ..............................................................................................119
Bnh cm.....................................................................................121
To ty (Pomme) nu thch (Agar-agar) ....................................122
Bnh ng sng mt bnh c t im (mn ring Thu-Ba) .122
Tr 3 nm ...................................................................................126
Tr xanh .......................................................................................127
Tr tim sen ...................................................................................127
Nc tr chanh mui ...................................................................127
Tr u: u vn, u , u en... .........................................128
Tr go lt rang ...........................................................................128
Tr bt sn dy (Kouzou) ............................................................128
viii | Thu-Ba
8.
Ph Lc
MI V QU HNG
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Tht quay......................................................................................159
i g ..........................................................................................160
Mng nu cua..............................................................................161
Bnh phng tm ..........................................................................161
Mm thi chay .............................................................................162
x | Thu-Ba
L i M u
Thut Trng Sinh
Trong nhng nm gn y rt nhiu sch vit v
Thut Trng Sinh dy chng ta n ung th no cho
ng qun bnh m Dng hu em li sc khe cho
con ngi hoc tr bnh du l bnh nan y, v gip
mi ngi tm c li sng khe mnh cho sut i
mnh ko di s sng m khi dng thuc men v
ngy ngy khi bn tm i tm bc s hoc tn tin mua
thuc.
Nhng sch nu trn u cp n "La
Macrobiotique" (Makro:ln, Bios:s sng) tc l Thut
Trng Sinh, cn gi l Phng php Dng Sinh.
Phng php ny c t ngn xa, nay c nh bc
hc Ohsawa (tn Nht l Nyoiti Sakurazawa) nghin
cu k cng theo chiu hng m Dng gip i, v
ng thy cng ngy con ngi cng i xa thin nhin v
ln ln b bnh hon c khi l nan y m chy theo thuc
men tin mt tt mang rt cuc li cho s mnh,
nh b tay chu cht.
Hi cn b bm sinh bc nhc, m v cc anh em
ng u b lao phi, ng cng ly bnh v cn b ung
sang d dy, m thuc men my cng khng bt. Sau
nh vo cha n ung phi php theo cc tu s m lnh
bnh. T ng hi sinh c cuc i chuyn tm
To ty: Apple.
Du ty: Strawberry.
3
Mng ct: Mangosteen.
4
Rong bin: Seaweed.
2
6 | Thu-Ba
e. 5% cc th xp.
Cn gia v th ta c : nc tng tamari, tng c
(miso), mui (nn mua cc tim dng sinh) v du
tho mc, tt nht l du m, du -liu (presse
froid). Ta c th nu nng kiu mi ngi theo tp
qun ca x mnh.
B quyt lm cho mau chng bnh phc khi au m
l khi n phi nhai mi bng cm t nht l 50 ln, cn
khi bnh nng th t 100 ln tr ln cho thc n bin
thnh th lng ri hy nut. (n thc ung v ung thc
n). Nh vy d dy c ngh ngi v thc n c
tiu ha phn no trong ming, mn n thnh cht b
vo thng trong mu lun. Theo ng Ohsawa th mi
ngy mu ta c thay i 1/10, sau 10 ngy th hon
ton thnh mu mi, mu c b sa thi theo cc cht
c.
Sau khi nghin cu nguyn l m Dng trong
khoa sinh vt hc, sinh l ha hc, v tinh ty ca ngnh
y hc Trung Hoa, Nht Bn, v Ty y, kinh nghim
cho ng Ohsawa lp ra 10 cch n ung c th em li
sc khe cho chng ta.
Cch n ung t s 4-7 l cch n ung ca ngi n
cc loi, cn cch n ung t s 1-3 l cch n thng
ngy cho ngi khng bnh tt hoc b bnh nh.
Nhng ngi b bnh nan y ngt ngho m nh
thng b tay, thit tng nn n theo s 6 v s 7
mt thi gian t 10 ngy, na thng s thy cng hiu, c
s bin chuyn trong c th, nhng phi hon ton b
ht thuc men, trnh n cc th rau c tri ma bn
La m: Wheat.
La mch: Barley.
7
Hc mch: Buckwheat.
8
Yn mch: Oat.
9
La mch en: Rye.
10
i mch: Barley.
11
La m nu: Spelt.
6
10 | Thu-Ba
12 | Thu-Ba
17
14 | Thu-Ba
Li Ta I
Ren Lvy
Gim c Trung tm Cuisine et Sant
Pont de Valentine
31800 Saint Gaudens
Cun sch ny s gip chng ta phc hi v mi mi
gi c s tr trung.
Vi i a thn nhy ma t ni ny n cho kia,
b Thu-Ba minh ha mt cch tuyt trn s linh hot
do dai m b ha hn em li cho mi chng ta.
Chng ta hy i theo ngi hng dn... Cch nu
nng ca b cho ta thy ci cht ca thc vt no cng
s bin thnh mt ci g tuyt p di bn tay ca
ngi mn yu n. Mi thc vt chng nhng d bin
ch, m n cn c kh nng phc hi c sc khe cho
chng ta.
Tht vy, cho n nay chng ta cha h bit mt t g
v s qun bnh m Dng ca v tr, do chng ta
ang c mi b suy nhc, v c th chng ta khng
chng th chy chc chn s b tn li. y th m b
Thu-Ba thc hnh c tnh ng nht y trong s
nu nng ca b. Xin a t b Thu-Ba.
Gi y ta thot khi s cu thc ca protein, ht
b m du nng n hnh h, khng cn b v ngt ca
cht ng tri buc, khng cn kht nc lin min...
Li Ta II
Christine de Castro
Gio s Anh vn ti UNESCO
Thu-Ba thn mn,
y l bc th cht cho bn, nhng c l l bc th
quan trng hn ht. Ti mun cm n bn, ngi bn
mun thu. Ti ni mun thu, v ngy 1 thng 11 Hanh
gi bo cho ti bit tin bun. Tin y lm cho chng ti
xc ng v cng. Bn dng mnh. sinh lc trn y
trong c th mnh khnh yu t ca bn, nhng n do
dai v linh hot lm sao! Th m ch trong khonh khc,
s sng b ngng bt nh ngn nn vt tt trc cn
gi.
Nhng ti vn cm nhn nng lc ca bn, s cm
nhn y vn ti din mi khi ti nu mt mn n theo
cch bn ch dn trong sch. Bn vn hin din trong
mn qu qu bu li cho chng ti, trit l ca bn
vn vng vng bn tai chng ti, v kh lc ca bn trn
y trong s nu nng ca bn.
Ti cn nh khi ti p chuyn tu i Tc t Ba-L
v Genve, th ly cun sch nh b ca bn c mu
truyn Ti Sinh. Sng hm sau ti c li cho gia nh
nghe lc n im tm. i khi ti b cm xc qu i
khin c ti nh b ci g lm nghn li, v mt ti trn
24 | Thu-Ba
Phn I
CU CHUYN TI SINH
28 | Thu-Ba
34 | Thu-Ba
Ti tr li ngay :
- Bc bit ti sao chu au.
Cu chuyn xoay qua kha cnh khc. Trc cn ng
vc, sau i ra khm phc ngng m.
-Vy bc bn cho chu cc thc n cn thit i.
Ti gi ghm cc thc n theo s 7, ch cch s
dng.
m y ti ra v, lng trn y hi vng. Cch mt
ngy sau, cu b li n sm, ngi trc ca tim. Ti
mng r cho, nhng cu b c v bun ru, ni:
-n hai ba ri m khng thy bt chi ht.
Ti vut u cu, an i:
-C phi thuc tin u? n thm t ngy na i ri
xem.
Cu vng vng b v. Sng , m ca hng, u c
ti hi hoang mang, khng l Ohsawa Tin sinh ni sai,
hoc l thc n ca ti phm cht xu? Ch cn bit ngi
m thm cu nguyn Ohsawa, v nhng li cu nguyn
c eo ui ti sut my ngy lin... Nhng trong thm
tm ti, hnh nh c mt mnh lc g bo ti phi tin
tng ni Ngi...
3 hm sau, ti va n ca hng th thy cu b
ng ch sn , mt my ti ri, ci u cho ti,
khng i ti hi han g b b ln ;
-Bc i, chu ht nhc u ri, 3 ngy nay, chu
n trng khng ung nc ma na, m c mt iu
l nht l ng dy chu thy khe ch khng kh chu
v phi trn trc trn ging na nh mi hm. Bc
bn thm cho chu go lt v m i. Thng bn chu
n cng mun n na , n cng hay nhc u...
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 37
38 | Thu-Ba
cc mn n), v vy khch p mt m n vo rt
khoi khu. Cu sinh vin n chiu c n tt c cc
mn n, khi v nh b bnh m qua i ngay trong m
y.
Hai ngy sau, ti b mi ra Hi ng Y T, h gn
cho ti ti st nhn. B Y T lc y vn theo di hnh vi
ca ti, v h gn cho nhm dng sinh chng ti l mt
"secte", mt mn phi ca m lang bm, m h vn tm
c hi trit h, khng cho t do bnh trng, cc
bn cng hiu v sao.
H buc ti ti lm cho cu sinh vin thit mng
v cc thc n ti nu, phi a t thi i khm nghim.
Nu ng nh vy th tim ti s b ng ca v ti phi
vo t. Khng ai cn tn nhim phong tro dng sinh
na ! Tri i! Tht l mt tin st nh. Ti ngt xu ngay
gia m sinh vin theo ng h ti. Khng c lut s bo
cha, ti ch cn ch ngy vo khm.
Bng nhin, ca phng Hi ng bt m, mt ngi
n ng ht h, ht hi chy vo a cho ng Gim c
Hi ng mt bc th. H vi m ra xem. Th ra l
bc th ca cu sinh vin li m ngi em th n
l anh rut ca cu. Trong th trnh by rng y tuyt
thc 21 ngy, lm y theo cch thc ch v trong cun
sch "Tuyt Thc i V u" ca Thi khc L, mt
ngi bn thn ca chng ti. n ngy 21 th y n
tim ti, thy thc n ngon qu c xng vo n ung no
n. V nh m y b bi thc m cht. May sao y cn
sng sut li vi hng trc khi qua i ni rng y
cht khng phi v cc thc n ca ti m v y qu tham
n, xin ng buc ti cho ai ht. ng Gim c xu mt,
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 41
44 | Thu-Ba
Phn II
CCH THC NU
CC MN N DNG SINH
46 | Thu-Ba
I. GO LT
Cm go lt
Cm go lt v ng cc nu khc hn nu cm
thng, n lu chn hn cho nn phi nu lu hn
cho mm d n v ngon ming.
1. Nu bng ni p hi (cocotte minute) (cm
chng)
Vt liu:
1 chn go lt.
1,5 chn nc.
1 t mui (hoc 1 mung xp nc tng tamari).
Cch lm
vo ni p hi mt chn bng snh ln (hay bng
men). nc vo ni, pha ngoi chn, cao n 1/3
ming chn. go vo (ngm trc 1 gi), 1,5 chn
nc v mui (hoc 1 mung xp nc tng) vo trong
chn snh.
Vn np ni tht cht, bc ln bp nu si 10
pht, ri h la riu riu nu tip 50 pht. Sau , tt
la ni trn bp cho kh lu cho ngui. Khi khng
cn nghe hi x ra na l cm chn nh.
Nu nh th cm va mm va khng b sm chy,
ni d ra, khi ngm, khi co chi.
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 47
48 | Thu-Ba
3. Cm trn vi k nu ni p hi
Vt liu:
1 chn go lt vo ngm 1 gi.
1 chn k vo (khi ngm).
2,5 chn nc.
1 xu mui.
Cch nu
go, k vo ni, cho nc vo. Chng cch thy
nh nu cm go lt. Nu si 10 pht ri h la riu riu
nu thm 45 pht. i 10 pht cho ngui ri hy m
np.
Cm ny n vi mui m, nhai rt k tr b bnh.
Ngi b bnh snh rut no hi n vi ba ngy l ht lin.
Cch lm mui m
M cn v, ra sch, i ct cho k.
Bc cho ln bp, ch cho nng, ri m v rang,
cm a chao qua chao li lun tay cho khi b chy.
Khi m ht n lch tch l chn thm dn. C th
rang trn mui nh rang go lt (xem Go lt rang
mui).
Trn mui bt vi m, phn lng trung bnh l 1
m 12 mui, vo ci gi cho nt by. B vo h y
kn. C th t 1 tun n 10 ngy. Mi chn cm n
vi 1 mung c-ph m. (Phn lng m mui c th
thay i ty theo mi ngi, nhng nu trn qu nhiu
mui, v d 1 mung c-ph mui 7 mung c-ph m,
Cm nu chn ri.
1 cng ti ty18 (poireau) xt nh.
1 mung c-ph nc tng tamari.
Cch nu:
Ly cho, thoa du m bc ln bp, b ti ty hoc
hnh vo xo cho thm, cho cm (nu chn ri, va
ngui) vo trn u, thm nc tng xo li 5 pht
cho hi kh.
Cm ny c th n khng, khng cn n m rt
ngon cho nhng ngi va lnh bnh n li ba.
6. Cm Qung ng
Vt liu:
2 chn cm nu ri.
c c rt.
1 c hnh nh.
1 tai nm ng c ngm ri.
1 ming ph-tai nh nu chn.
1 ming tu h ki nh hoc m cn.
Vi mung xp u Ha Lan19 ht xanh (petit pois).
Ng.
Cch nu:
Cc th rau u (lgumes) ra sch xt ht lu. Ly
cho gang, thoa du m, bc ln bp cho hnh vo xo
18
19
Ti ty: Leek.
u Ha Lan: Pea.
52 | Thu-Ba
21
22
54 | Thu-Ba
Cch nu:
Vo go sch, b ht sen ngm 3 gi v ly tim
ra. Bc sch v, cho nc vo, un si 10 pht, la
riu riu 1 gi. Khi cho ln23 l c, cho t mui. Cho
ny c th nu vi u , u en, u xanh. Nu cho
khng cho cc th trn kia c th dng cho ngi bnh
km n, tinh thn mt mi, v cho tr em va mi thi
b. n 1 ngy cho nh th l thy khe, bit i ngay.
23
Ln: Sn st.
II. NP LT
1. Cm Np Lt (Xi)
Ngi Vit chng ta ai cng thch n xi. M xi nu
bng np lt hoc gi s s th va ngon ming va b.
Np rt tt cho bnh bao t. Xi np n v nhai k th
tiu ngay, nu cha tiu kp th cng t hi bng cm
(go) khng tiu lm chua d dy v lm snh bng.
Vt liu:
1 chn np lt ngm mt m.
1 chn nc.
1 xu mui.
Cch nu:
3 th vo i24 bng pyrex t vo ni p hi, ch
nc bn ngoi i n 2/3 chn ri chng cch thy
nh nu cm (xem cch nu cm go lt). Nu si
10 pht ri h la ly v st k di ni la riu riu 50
pht. i 15 pht hy m np.
Xi n vi mui m rang. y cng gi l n theo s
7.
24
i: Bt nh.
56 | Thu-Ba
2. Xi u , u en, u Xanh
Vt liu:
1 chn np lt ngm mt m.
1 chn nc.
1/6 u nu vi mt ming ph-tai 15 pht cho mau
mm. (Ph-tai c nhiu khong cht. Trc khi
nu, ng ra, ch phi sch bi, ri ngm vo
nc, ly nc ngm ph-tai m nu, cn nc
ngm u th b i.)
Xi u v u en rt tt cho nhng ai b au
thn. n mi ngy mt chn xi u l nh ung mt
thang thuc b.
Cch nu:
Cng y nh ni trn. Cc bn nu xi bui ti,
mai sng n lt lng i lm khi au lng.
u xanh c tnh cch hn, n khng tt bng u
. Mun th u xanh cho c mu vng p, ta thay
bng u ch (pois chiche).
u ch ngm, nu vi ph-tai, ri em nu ra xay
nhuyn cho vo np nu, rt b v ngon, v trong u
ch c nhiu cht m thay th tht. Nc ngm u th
i, cho nc khc ri cho ph-tai vo nu cho mau
mm.
3. Xi V
Vt liu:
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 57
1 chn np lt ngm.
1/3 chn u ch nu chn v xay hoc gi ri.
1 chn nc.
1 xu mui.
1 c hnh hng xt nh.
1 mung c-ph du m.
Cch nu:
1. Nu chn nc cho si, vt np b v, un si 5
pht. Xong, np v ci ni hng25 (couscous sier), cho
du v xo hnh trn u v mui vo. y np kn,
hng26 40 pht. Sau , m np, ry thm t nc trn
np ri nu thm 20 pht. Khi np mm, ra ci r,
trn u v ri cho np ri ra. Xi v ny n vi mui
m hoc tm rim rt ngon.
2. Vt np ro, b v xoong nc cho si vi do,
ri cho np v ni hng xi, du v trn u vi
mui, du kh hnh. Sau cng trn u. em hng
40 pht. M np ra rc thm t nc trn cho mau
chn u. Nu thm 20 pht. Khi xi chn u, ra
khay, ly a trn v lm cho ri ra. Th gi l xi v, v
ngy xa cc c ly np ra v v trn tay cho ri ht nn
gi l xi v.
Xi v n vi ch bt sn dy (kouzou) th tuyt ho
(bt sn dy c tnh cch tr cc bnh rut rt thn
tnh). Ni l ch m khng dng ng, dng mch nha
th ng, cng ngon khng thua g ng. ng nn n
ngt qu.
25
26
Ni hng: Ch to.
Hng: bng ch.
58 | Thu-Ba
4. Ru Np (Cm ru)
Vt liu:
1 k np ngm.
3 vin men (c bn trong cc tim thc phm Vit
Nam.)
Cch nu:
Ly 1 lng nc ngang vi np un si, cho np v
luc 5 pht. vo ni hng nh trn, thnh thong rc
cht nc trn np cho mau mm, ri y np ngay. Khi
xi chn mm, ra r ngui.
Nn dng ci r l nh, hoc ci ry bng plastic
(m, nha), ci r ln trn ci vm27 bng snh c
np. Khi xi va ngui, ry men ln xi (men gi nh)
trn u. Ly ming vi ph ln y kn, ci vm
ch c hi m u 25-30. th 3 ngy. Nu tri
nng bc th ngy th hai phi xem nc c mi men
ru khng, nu c th m np xem cm ru n
c cha. Nu cha th i thm vi ngy.
Ru np lm nh th l c nc ru trong vm
dng nh sak, rt ngt nu men tt.
5. Cm Np, Cm Dp
Cm Np
27
2 chn xi nu chn.
1 xu mui.
3 mung xp mch nha (c bn tim thc phm
Vit Nam hoc Tu).
chn u ch chn, hoc u xanh i v nu chn
v xay nhuyn.
1 mung xp da no.
3 mung xp m rang.
1 mung c-ph gng gi nhuyn, hoc mung cph i hi28 (anis toil).
3 mung c-ph u phng rang gi nh.
Cch lm:
Bc cho thoa du m ln bp cho nng, cho xi
vo vi mch nha xo chng 10 pht, cho u ch v
da vo xo tip, nm cht mui.
Chng no xi gn kh, cho u phng v gng hoc
i hi. Ly khay lt ming giy bng thoa du, xi
ln dn ra cho thnh mt v vung vt, chiu dy 3
phn.
M i v rang thm rc ln cho xi ng dnh
tay. ngui ct ming vung nh sp v da.
Xi v dng lm mn n trng ming trong ba tic. C
th ct trong t lnh dnh n ln.
7. Bnh Dy u
Vt liu:
28
1 chn np ngm 1 m.
1 chn nc.
1 cht mui.
u xanh nu chn hoc gi nh hoc u ch xo
tng.
Cch nu:
Nu np nh nu xi. Khi np chn, vo ci c
thoa nc, chy cng thoa nc, qut nhuyn. Chy
nng nhng nc khi dnh bnh.
Ly tay nhng nc, vt np tng vin, p dp dp,
ln trn u c 2 mt. Bnh n vi mui m. Hoc gi
li vi giy bng, i xa em theo n rt tin.
8. Bnh t
np vo ci c-ph xay thnh bt ri ry li. Nu
c my xay ln th cng tt.
Vt liu:
200 gr bt np lt.
1 mung xp nc tng tamari.
Nhn bnh: M cn bm nh hoc u ch nu chn
xo hnh v nc tng.
Cch lm:
62 | Thu-Ba
V: Mng, b, chm.
64 | Thu-Ba
III. K
K Vit Nam ht nh bng na ht k ngoi
quc. K c gi tr dinh dng rt cao, n c nhiu sinh
t, c cht choline ngn nga cng ng mch v c cht
acide glutamique lm tng tr nh bi b tr no cho
ngi lm vic lao tm lao tr, v cn gip cha c
bnh au ngc, i t. Khi b st n cho k tr st. n
k lm cho ngi mp m bt i.
1. Cho K Nu Vi u Xanh
Vt liu:
1 chn k vo sch.
10 chn nc.
1 xu mui.
chn u xanh nu chn xay nhuyn.
Cch nu:
Nu k nh nu cm nhng n mau chn nn ch
nu 25-30 pht. Khi k chn, trn u vo n vi mui
m. Nhng trn mch nha vo th li c mt mn
trng ming ngon lnh n vi bnh trng m nng.
2. Cho K Nu Vi Tu H
66 | Thu-Ba
Vt liu:
1 chn k vo sch.
10 chn nc.
20 gr tu h.
1 c hnh nh.
mung xp mui m (gomasio).
nc tng.
Cch nu:
K nu gn chn (khong 30 pht), xo hnh cho
thm, bp nt tu h ki, thm vo, trn u.
Cho ny n vi nc tng hoc mui m hoc
tng c miso rt b cho nhng ngi mi au dy v
cc ng gi b lo gip tr nh, hoc cc hc gi, cc
ngi tr thc lm vic lao tm.
3. Cho K Nu Vi Tu H Ki (ngoi Bc gi l ph
chc)
Vt liu:
1 chn k vo sch.
13 chn nc.
1 c hnh xt nh.
20 gr tu h ki (l hoc cng cng c), ngm
gi.
1 mung c-ph du m.
Cch nu:
68 | Thu-Ba
IV. BP (Ng)
Thng thng Vit Nam bp nu hoc nng c
thoa m hnh. Bp nu ch, bp rang ngo ng, xi
bp, cc bn lm sao qun c. l mn n dng
sinh ri. Nhng n theo dng sinh th ta thay ng
bng mch nha, cng ngt chn, v theo dng sinh t
dng ng lm hi xng, n nhiu h rng.
Ru bp nu lm tr ung thng tiu tin.
V. BO BO ( d)
Bo bo l th ng cc c nhiu cht b v cht m.
Bo bo c dc tnh lm cho thn th cng trng, li
tiu tin, cha c phong thp, kit l bnh phi, bnh
cc kh (v n d tiu ha).
Nc l bo bo tr c sn li. Dn qu n bo bo
c no lu.
Nhng n b c thai nn k bo bo.
Cch nu:
Nu bo bo cng nhu nu cm go lt (xem cm go
lt).
70 | Thu-Ba
VI . CC TH NG CC CA NGOI QUC
Tng cng nn lu cc bn l nay ta buc lng
b x ra i th phi nhp gia ty tc. Trn kia ti ch ni
v ng cc Vit Nam, nhng nay ngoi quc th k
ra chng ta cng nn dng th thc n ngoi quc. 10
nm nay, ti dng ng cc ngoi quc nu nng
thc n dng sinh, ti c nm mi v ng cc ca
Php, thy n cng ngon v b khng thua g go Vit
Nam.
Di y xin k s qua cc th ng cc ca u chu
m gii dng sinh ngoi quc thng dng v lm
bnh m.
1. La hc mch (Sarrasin)
Dn Nga hay dng v la hc mch n vo lm cho
nng m c th h cn chng lnh.
La hc mch c th nu 20 pht, n rt ngon nu ta
c pha thm hnh du nc tng. n mt ngy l
thy m trong ngi, c th ci bt o len, nhng khi
ngi no sng t x dch t hot ng th nn n thng
xuyn chng lnh.
La hc mch xay thnh bt lm crpe30 n vi
pho-mt hoc s-c-la cng ngon, nhng hai thc ny
hi tri vi dng sinh.
30
Crpe: pancake.
2. La m (Bl)
La m l thc n chnh ca ngi u. N phi nu
rt lu, t nht 1 gi 30 pht. Phn nhiu c xay ra
bt lm bnh m hoc bnh ngt.
Php rt nhiu ngi n bnh m lt c pha m
(pain complet au ssame). La m lt cn tt c th
ln mng (bl germ), n gim vi x lch v n c rt
nhiu sinh t.
3. La m nu (peautre)
Epeautre cng l mt ging la m.
4. La i mch (Orge)
La i mch l mt ng cc c tnh cht lm du
mt. Ngi ta thng n bui chiu cho d ng. Ma
h rang ch ung th c-ph, ung mt khi rm sy.
N nu rt lu nh la m, v cng phi ngm trc mt
m.
5. La mch mu sm (Seigle)
72 | Thu-Ba
La mch mu sm l mt ng cc rt b, ch lm
bnh m. t n nu nh cm.
6. La yn mch (Avoine)
La yn mch l mt ng cc ca x lnh, nh la
hc mch (sarrasin) vy.
Phn nhiu cho nga n v n rt b.
Nhng cm yn mch th rt ngon v bo, bui sng
n im tm ta y sinh lc c th i b hng cy s
khng bit mt.
VII. TU H KI (M cn)
Trong thut trng sinh ta c th n bt c thc g,
nhng nn trnh cc th tht, nht l tht b, tht heo,
tht th... V li cc sc vt c nui bng thc n c
ha cht.
Nu vn cn "n mn" th ta nn n c, tm, s, hn,
g vt nui th ngoi tri. Nhng cc thc ny ch nn n
khong 1/8 trong ba cm ca ta. C th dng loi tht
trng v ng dng c nui thuc.
Thay v dng tht ng vt, ta c th dng "tht chay"
nh tu h (tofu), m cn (seitan), tu h ki (yuba).
1. Cch Lm Tu H Ki
Nu khng mua c tu h dng sinh lm vi cht
mui nigari (c bn tim thc phm dng sinh) th
ta t lm ly v tu h ki bn th trng h cho th ha
cht thch cao, n vo lu tiu.
Vt liu:
1 chn u u nnh ngm mt m.
1 mung xp nigari.
Cch lm:
74 | Thu-Ba
Vt liu:
120 gr bt gluten (mua tim thc phm dng
sinh).
1 mung xp nc tng tamari.
1 mung xp du m.
1 xu bt l x hng ty31 (thym).
1 c hnh xt nh.
1 cc nc.
Cch lm:
em bt gluten y trn u vi cc vt liu thnh
mt v. vo xng c lt giy bng thoa du hp 45
pht.
Khi bt chn l ta c ngay ming "tht chay" ngon
lnh, ct ra xo nu th.
B. Cch 2
Nu khng c bt gluten th ta lm nh sau:
Vt liu:
7 chn bt m lt.
T 3 n 6 chn nc.
Cch lm:
Trn bt vi nc lm thnh mt v, nhi 10 pht.
B vo i nc ngm u nnh ngp lt ngm 30 pht,
ri nhi 3 ln cho u.
31
76 | Thu-Ba
VIII. CC MN N DNG VI NG CC
Trong thut trng sinh c nhiu cch n.
n theo S 7 thng l tr bnh nan y hoc kinh
nin trong vng 10 ngy hoc 2 tun, v thnh thong n
1 ln khi thy bnh mun ti pht.
Cn thng ngy ta c th n trong ba cm theo
cch trnh by di y:
1. Bnh Xo
Bnh xo Vit Nam ai m khng bit lm. Nhng
y ti mun ni n bnh xo dng sinh. Cc bn lm
th xem.
Vt liu:
30 gr bt m hay go lt xay.
a. Bnh :
10 gr bt u ch (pois chiche) hay bt bp.
1 mung xp bt hunh tinh32.
160 gr nc.
Cht mui.
Cht bt ngh.
2 mung xp du m.
32
78 | Thu-Ba
b. Nhn bnh:
200 gr c ci thi nh nh tm th gi.
10 gr hnh thi nh.
2 tai nm rm hoc nm Paris.
1 ci trng g c trng m dng qun bnh: mt
u ln, mt u nhn (g nui ngoi tri).
4 con tm.
20 gr u h hoc m cn, ct lt mng rau x lch,
bc h33 (menthe), ng.
Cch lm:
Y nh lm bnh xo Vit Nam. Ly ci cho thoa du
m, bt pha sn cc thc mc "a". Sp ln bnh
cc thc mc "b", sau cng vo c ci th gi, 1 xu
trng. Chin bnh y cho chn rn. n vi rau v nc
tng tamari.
2. Bnh Cun
Vt liu :
a. V:
400 gr bt m lt ( lm bnh) hoc tinh bt
(amidon, bt cn li sau khi lm xong m cn).
1 mung xp bt hunh tinh.
180 gr nc.
1 mung xp du m.
33
Bc h: Mint.
1 xu mui.
Ng, hnh xt nh.
b. Nhn :
20 gr rong bin wakam ngm mt chp, ri bm
nh (gi nc ngm li nu canh v trong nc
ngm y c rt nhiu khong cht).
50 gr tu h ki nu chn bm nh.
40 gr hnh bm nh.
20 gr nm hng ngm bm nh.
1 mung xp du m.
1 mung xp nc tng tamari.
Cch lm:
Trn bt "a" xong, cho ng hnh vo lm mu p.
Ly cho khng dnh (tefal), trng du nng hy mc
bt ln trng mng. y np la nh. Mt pht
sau m ra, lt cho bnh trn mt ci tht c thoa
du khi dnh ri t cht nhn vo cun li.
Nhn bnh
Xo cc thc "b".
Nm nc tng tamari cho va n. Bnh cun n
chm vi nc tng vt cht chanh cho thm. Mun n
ngon, rc thm ln bnh hnh kh rang rn.
3. Ch Gi (nay u Ty gi l "nem")
Vt liu lm 20 ci:
80 | Thu-Ba
C ci : Radish.
82 | Thu-Ba
Cch lm:
Xo cc th ni trn, nm vi cht nc tng,
chng 5 pht. Tri khn, ly bnh trng nhng nc
nng gi. Dng chm vi nc tng tamari. Mun
gi cho gi cun khi kh, ly ming bnh trng nhng
nc y ln, hi lu n cng c.
5. Suchis
y l mn m ngi Nht Bn a dng nht. Ch
no c tic tng th n ng s 1. Chng ta th lm n
xem.
Vt liu:
2 l nori (rong bin, th l vung vung c bn
tim thc phm dng sinh).
100 gr c rt bo nh xo s cho chn rn.
100 gr hnh xt mn xo chn.
20 gr bn tu ngm ri.
M cn hay tu h chin thi ri.
1 trng g trng mng.
1 cht tm kh ch bng.
t l bc h (menthe).
Cch lm:
L nori h qua trn la nh cho chn ra mu xanh
xanh, ng lm chy.
84 | Thu-Ba
7. M Xo Rau Qu (Lgumes)
Vt liu:
1 chn m luc ri.
1 c hnh xt nh.
1 ming m cn xt nh.
1 t c rt, ti ty (poireau), cn ty36 (clri), nm
hng, ci hoa mun37 (brocoli), t ngt (poivron), su
l38 (chou-fleur), cc th cng xt nh.
1 mung c-ph bt hunh tinh.
Cch lm:
M trn chung vi rau qu (lgumes).
Bt cho i nng cho du xo tun t: hnh, cc
th rau qu: ti ty, t ngt (poivron), su l, ci hoa
mun (brocoli), c rt, cn ty, m cn. Rau qu va
chn, nm cht nc tng vo va n.
Khuy bt vi 1 cht nc b sau cng.
M cn nng rc nc tng ln v cht du m hoc
-liu trn u, b vo da, trn m l rau qu va xo.
Rc ng ln. Dng nng.
8. M Xo C Ci Trng39 (Navet)
Vt liu:
36
Cn ty: Celery.
Ci hoa mun: Broccoli.
38
Su l: Cauliflower.
39
C ci trng : Turnip.
37
86 | Thu-Ba
1 c hnh bm nh.
1 mung xp nc tng tamari.
1 mung c-ph mch nha (nu c kh mc th b
hp vo nc nng ngm chng t pht cho mm).
1 mung c-ph du m.
1 mung xp bt hunh tinh hay bt sn dy
(kouzou).
Vi lt gng bm nh.
1/5 mung c-ph dm mn mui40 (vinaigre
d'umeboshi c bn tim dng sinh).
Cch lm:
Xo hnh cho thm, cho ch vo chin vng 5 pht,
sau nm tng, mch nha, dm, gng, ri ho bt vi
cht nc cho vo sau cng. Khi bt trong l c.
n vi ng, rau thm. C th dng ch tu h ki nu
ra-gu (ragot), c-ry hay lm sandwich vi cm vt, hoc
lm gi cun th tm tht v trn t m nc n ngon
khng thua g x xu.
12. Sn Ram Chay
Vt liu:
1 c khoai lang ta gt v ct thnh cng vung nh
cng khoai ty chin.
100 gr u xanh i v ngm 3 gi v gi hoc xay
nhuyn vi 1 c hnh hng.
1 mung xp nc tng tamari.
40
88 | Thu-Ba
1 cht bt m lt.
Cch lm:
Trn cc th bt trn cho u, ly my cng khoai
chia tng hai cng mt lm mt ci sn, ri ly bt
y p chung quanh 2 cng khoai mt cho ging ming
sn heo. Ly ci cho du vo bc ln bp, i du
thit nng th my ci ming sn vo chin vng.
n vi x lch, rau bc h (menthe) v nc tng c
vt chanh. Thm t lt c ci en hoc c ci .
13. M Cn Rti
Vt liu:
100 gr m cn ct tng lt kh dy.
1 mung xp du m.
1 mung c-ph nc tng tamari.
1 xu bt qu.
1 c hnh hng.
mung c-ph mch nha.
X lch.
Cch lm:
Xo hnh cho thm, cho m cn vo, b vo cho
chin vng. Nm tng, cho mch nha vo v mt xu
nc, nh la 5 pht, ri cho bt qu vo cho thm.
Dng vi rau x lch.
Bt Ni
Cch lm:
41
Dy: N, ni ln.
90 | Thu-Ba
Ly 6 mung xp b m nhi vi 1 cc nc m m
30 lm thnh mt v bt hi lng v mm ri b
trong mt ci vm y kn ct mt ni c nhit
khong 20 trong vng 48 gi, sau em ra nhi li
thm vi 1 mung xp bt v nc m ri thm 48 gi.
Th l ta c bt ni lm bnh m ri y.
Nhng mun lun lun c bt ni th c 24 gi li
thm bt nhi na. C bt mi bnh s va ngon va
ng dng sinh.
1. Ba-t n vi bnh m
Vt liu:
20 gr u ch rang vng.
20 gr qu h o42 (noisette), hay u phng hay b
m (tahin) rang vng.
20 gr qu hnh nhn43 (amande) rang vng.
2 mung c-ph nc tng tamari.
1 c hnh xay nhuyn.
1 tai nm hng kh xay nhuyn.
1 mung xp bt sn dy (kouzou) hoc hunh tinh.
1 cc nc.
Cch lm:
Ly ci xay c-ph xay ht cc th u rang cng
vi tai nm hng kh. Ly xoong du vo xo hnh
ri trn cc th xay vo si riu riu quy u 10
42
43
H o: Hazelnut.
Hnh nhn: Almond.
X. DA CHUA
Da chua l mn n rt cn, n gip lm cho n
d tiu ha, lm cho rut khe v lm cho mnh n ngon
ming.
C nhiu loi da chua, da ma nng v da ma
lnh.
Da chua ma nng lm n lin, cn da n ma
ng th phi cho nhiu mui hng thng mi n
c.
1. Da mui n lin
A. Da ci
Ci cay hay ci b xanh, ra sch, ch nh ra, ct di
4cm, phi ho ho. Nu nc mui cho si (1 mung
xp mui ht ho trong lt nc cho tan), b ci v 1
keo ln 300gr, nc mui cn nng v, ngui.
y np li ct 3 ngy s n c nu tri nng, 1 tun
nu tri mt. Da ci n km vi u h chin nng rt
ngon.
B. Da chua lm bng cc th rau qu
Vt liu:
1 c ci trng.
1 c c rt.
94 | Thu-Ba
1 tri da leo.
2 l su.
1 ming gng nh.
1 qu mn mui hay 1 mung xp dm lm bng
go.
1 mung c-ph mui.
Cch lm:
Ra sch cc th. Ly ht i ri xt bng cy tm.
Cho mui vo, trn u u 1 chp, vt bt nc. Sau
cho qu mn hoc dm vo v gng gi nh cho thm.
Nu c u phng gi nh cho vo cng ngon.
Da ny n vi cm kh chin rn.
2. Da ci mui lu
Vt liu:
3kg ci cay hay l ci c (Nht gi l daikon).
600gr mui ht.
Cch lm:
Ra ci cho sch, phi ho vi nng (hoc cho vo l
in sy kh), ri 1 tun trong ch im c gi.
Nu dng c ci th b i theo chiu di. Ly 1 ci
chum to bng snh hay t nung, hoc bng cy. Sp ci
vo, lp ci, lp mui, c th chng cht ln nhau. Lp
cui cng l mui. Ly l chui ht y li hoc 1 khn
vi sch. Trn cng mt tm vn trn v vi hn
nng ln. H khi no thy nc ra nhiu ngp da th
ct bt i. Ci chum y cn 1 ch mt im 10
thng. ng m ra lun v phi y kn trnh rui b.
Khi da thm n c th ra s qua nc lnh ri
hy dng. Nu cn mn qu th ct lt mng vt bt
nc mui, trn thm vi chanh, mch nha v gng cho
thm.
3. Da mn
Nh ai gn Tt cng c vi h da mn n theo
vi bnh chng bnh tt.
Vt liu:
C ci, c rt, da leo, u , thm, kiu, t tri .
Cch lm:
Cc th gt v, ct ming nh. Thm l m, phi vt
bt nc. em phi heo ho 1 nng (hoc cho vo l
in sy kh). C kiu dm nc tro 1 m, ra sch
ri phi kh.
Ly 1 ci keo ming ln, y nc tng, cho cc
th vo, ly chic a ch i gi cho cht. Ct i 10
hm l n c.
Vit Nam th dng nc mm nu ng. Ta c
th th ng bng mch nha, m khng dng nc
mm, v nc mm ngy nay c pha ha cht bt ngt v
c p bng a-ct cho mau nh, nn khng ng dng
sinh.
96 | Thu-Ba
4. Mm da
Vit Nam c da gang, ngoi quc c da leo.
Mun lm mm, ta ly da leo, b lm ba, b ht,
dm nc mui 2 ngy, ri em ra phi tht ho. Khi
da ho, b vo tng c (miso) dm 3 thng. Mm ny
n vi cm rt ngon.
3. Canh c nu chua
Vt liu:
1 chn nc.
1 lt c ti.
1 qu mn mui.
1 mung c-ph tng c (miso).
1 c hnh.
Vi lt gng.
1 mung xp du m.
Hnh, ng.
Cch nu:
Xo hnh cho thm, cho nc vo un si. Th c
vo ( ra nc mui v dm cho khi tanh) cho si
vi do, b vo qu mn mui ( bp nt), v gng.
Nu c vi lt c ci hoc cn ty th cng tt.
Canh ny rt b dng cho nhng ngi mi st dy
hoc nhng ngi thiu cht m nhiu.
4. Canh cua nu bp non
Vt liu:
100 gr cua g tht.
2 tri bp non xt mng.
1 lt gng thi ri.
100 | Thu-Ba
XII. TM C, BIN
Trong dng sinh ta c th dng c thay th tht.
Tm cua v bin nh s hn th lu lu mi n, vi
ln mi tun. Nhng ngi mnh khe v bnh v cc c
gi mi tun c th n c 2 ln.
Nn dng c nguyn con v nh th tt hn l c ln.
C nh n nguyn c m dng. Nn dng th c loi
tht trng.
1. C hp
Mua 1 con c hanh44 (dorade) bng bn tay hoc th
c khc loi tht trng nh c hi sng45 (truite), c i
(mulet), c tuyt46 (cabillaud), c ht47 (colin)...
nh sch vy, b rut, cht vi, x vi rch trn
mnh c, p vi cht xu mui (sau khi ra bng
nc pha dm v mui cho khi tanh).
Vt liu:
1 c hnh hng thi nh.
Vi tai nm ti.
1 tai nm hng ngm xt nh.
Vi lt gng xt ri.
1 mung xp tng nc.
44
C hanh: Bream.
C hi sng: Trout.
46
C tuyt : Cod.
47
C ht: Hake.
45
102 | Thu-Ba
1 mung xp du m.
1 cht l x hng ty (thym).
Hnh, ng.
Cch nu:
Cc th trn u, p trn c, b vo ni hp 20
pht.
n nng vi hnh ng.
2. C kho
Vt liu:
Cc th c nh c bng, c cm th kho tt hn.
t mui.
t lt ci.
Nc tng.
Gng.
Cht mch nha.
V qut hoc rau rm.
1 mung xp du m.
Cch kho:
C ra sch, nh vy (nu c), b rut, xt t mui,
1 gi cho thm.
Ly ci ni nh bng gang, bng men hay bng t
kho c cho ngon. Khi kho c th lt di c mt t l
ci, nm tng, gng, cht mch nha. C p ri, thnh
thong trn xc cho u. C v qut hoc rau rm xt b
Vt liu:
10 con tm ln hn ngn tay ci.
3 mung xp bt m lt.
5 mung xp nc.
1 cht mui.
Hnh, ng, x lch.
Du m hoc hng dng (tournesol) chin.
1 c ci en hoc vi c ci .
Gng.
Cch lm:
Tm ra nc mui cho sch. Rch trn lng ly gn
en b i.
Ly bt m lt trn vi nc quy cho u. Xong,
nm ui tng con tm nhng vo bt (cha ui khng
nhng).
Ly cho du vo bc ln bp. i du tht nng
b tng con tm vo chin vng. Tm ny n vi rau x
lch, rau thm v ng. Chm tng pha cht chanh, v
n thm c ci gi nhuyn, trn cht xu nc tng v
gng gip d tiu ha.
7. Ch tm
Vt liu:
10 con tm ln.
mung c-ph mui.
1 trng g.
1 c hnh hng.
106 | Thu-Ba
1 mung xp nc tng.
1 mung xp du m.
Cch lm:
Tm lt v, ra nc mui cho sch. B vo khn
giy48 (essuie-tout) vt cho kh, p hnh, cho vo ci
in xay nhuyn, cho lng trng vo xay li. Nm nc
tng v du.
Ly ming l chui, hoc giy aluminium thoa du
ri tm ln dn ra mt v dy 1,5 cm. Mun khi
dnh, thoa tay bng du hoc nc tng. Hp 20 pht.
M ra, ly giy thm kh nc trn mt ch, ri pht
lng trng vo cho u, vn trn bp la cn nng,
ng y np, i chng 5 pht hy ly ra thi ming
hnh qu trm cho p mt ri xp vo da.
n nng ngui ty .
8. Cua t l
Vt liu:
100 gr tht cua.
1 c hnh thi nhuyn.
10 gr bn tu ngm v xt nh.
2 tai nm hng ngm thi nh.
1 trng g nh ni.
1 mung xp nc tng.
1 mung xp du m.
Hnh ng.
48
Cch lm:
Trn cc th trong 1 ci khun c thoa du. t l
20 pht. Nhng cng c th hp 30 pht.
9. Cua xo gng
Vt liu:
1 con cua lt ln hn bn tay, ra sch, b ym di
bng, hoc cua thng v cng ra sch.
2 mung xp nc gng.
1 c hnh bm nh.
1 mung xp nc tng.
1 mung c-ph mch nha.
2 mung xp du m.
1 xu mui.
1 mung c-ph bt sn dy (kouzou).
1 mung c-ph gng gi nhuyn.
Cch lm:
Cua lt: ra xong ct lm 4.
Cua v cng th g cng, b ym di bng, g mai
cua ly gch ra. Cng ct lm bn. p b cng b trong
chn, trn mui, tng, mch nha, bt, nc dng v
gng.
Ly cho xo hnh cho thm, ri b cua vo xo 5
pht. cc th trn vo, y np li nu thm 10 pht.
C cua n ri!
108 | Thu-Ba
Du chin.
Nc tng, chanh, c ci, gng.
Cch lm:
Ly 1 ci thau cho cc th trn vo, cho bt, mui,
v t mung nc trn cho rau qu dnh nhau. Ly ci
cho du vo bc ln bp tht nng, cho tng v
rau qu trn bt vo chin. Khi vng, vt ra
trn da c lt giy ht du.
C th lm nm ti chin, hnh c chin, v...v...,
nhng nn nh l khi n chin phi c x lch v
tng c gng xt nh v c ci en hoc , v cc th
ny gip ht bt cht bo.
110 | Thu-Ba
XIII. CC MN N
LM THEO CCH NGI U
1. Xp u ln (Lentilles)
Vt liu:
1 chn nh u ln.
1 cng ph-tai bng bn tay.
1 c hnh.
1 mung xp tng c (miso).
5 chn nc.
Cch lm:
Ra sch u ln b vo ni p hi vi ming ph-tai
ct lt ngm 2 gi (ph-tai ch phi sch). Dng nc
ngm ph-tai nu v trong y c nhiu khong cht.
nc vo ni, cho c hnh vo, nu si 10 pht ri
h la 30 pht. Khi xp chn, nm tng c.
Mn xp ny b v d tiu hn xp nu vi u ch
(pois chiche).
Nu u ch cng ngm nh th nhng phi ngm 1
m. nc ngm i, ly nc khc m nu.
2. X lch u ln
Vt liu:
1 chn u ln nu chn.
2 c hnh nh nu nhuyn.
1 c c rt xt lt mng.
1 mung xp du -liu v 1 mung xp tng nc.
Mt t ng, 1 mung c-ph nc chanh.
Cch lm:
Trn tt c cc th vi nhau cng tng v chanh,
cn du th cho vo sau cng. i mt chp lu cho
chanh, tng v du thm ri hy dng.
3. C rt xo hnh
Vt liu:
1 c c rt bo mng.
1 c hnh xt lt.
1 xu mui.
1 mung xp du m.
Cch lm:
du vo cho bc ln bp, i du hi nng cho
hnh vo, b ln trn mt lp c rt. thm 1 mung
xp nc, y np kn, la riu riu 10 pht. Khi no
thy c rt chn th cho mui vo trn.
Nu nh th rt ng m dng v mn n ny tuy
tm thng nhng rt ngon ngt. i chn hy trn th
n mi ngon.
112 | Thu-Ba
4. Hnh c nu tng c
Vt liu:
6 c hnh ti, cn non, u ma.
1 mung c-ph tng c.
1 mung c-ph du m.
Cch lm:
Hnh ra sch c c, trng xoong bng du, sp
hnh vo, ly tng c pht ln chp c hnh, vo 1
cc nc, y np kn nu 15 pht la nh.
Mn ny n rt ngon ngt, lm thng huyt mch, tr
cc bnh gn.
Ta c th ngm ph-tai di hnh nu 15 pht n
cng ngon.
5. B
B th nh tht n chc v rt ngt. Php gi l
potimarron49.
Ra sch nu lun c v ng gt v v n c nhiu
cht b. B nu vi u l mt th thuc tr
bnh nc i ng rt cng hiu.
Ht b n tr sn li.
Cun b tr nhc u v tiu sn50.
Nhng mn n nu vi b
49
50
114 | Thu-Ba
7. C ci nu ph-tai
Mn ny rt tt cho nhng ai mun bt mp ph, v
c ci trng di (daikon) c tnh cch lm cho gim bt
nc trong c th.
Vt liu:
C ci trng di xt lt.
1 lt ph-tai.
Nc tng.
t tai nm hng.
C sen.
Cch lm:
Cho lt ph-tai vo xoong, (phi sch, khng ngm).
Cho lt c ci vo. nc ngp. Cho cht nc tng,
la riu riu nu 1 gi. Coi chng chm thm nc
ng cn.
Ta c th nu vi t tai nm hng, va ngon li va
tr c bnh st.
Cn mun tr cm cm, s mi th cho thm c sen
vo. Mn ny dng v ma ng rt tt.
118 | Thu-Ba
3. Aram, hiziki
Loi ny si nh, thng nu n vi c rt hoc tu
h, nhng phi ngm mt chp, xo s vi du m v
nc nu lu chng 50 pht.
4. Nori
Loi rong b p thnh l vung dng gi rau qu
m ngi Nht gi l suchi, nh gi cun ca ta. H qua
la cho chn, sc n tr thnh hi xanh. C th nu xp
tng c khng cn rong b, m rc nori vo xp cng
ngon. Nori nng chn n khng cng ngon.
Cy thch : Maple.
ng nu: Brown sugar.
120 | Thu-Ba
124 | Thu-Ba
53
126 | Thu-Ba
130 | Thu-Ba
132 | Thu-Ba
Ph Lc
134 | Thu-Ba
136 | Thu-Ba
MI V QU HNG
1. Bnh phng tm Sa-Giang
Vt liu:
1 k tm ti.
2 trng trng ht vt.
mung xp bt nng.
1 mung c-ph bt ni.
mung xp ng.
1/3 mung c-ph mui.
mung c-ph tiu.
mung c-ph bt ngt.
mung c-ph ti, 5 cng hnh (ly phn trng).
Cch lm:
Tm ra sch, lt v, b u, ui, x lng rt ch,
ch mui cho sch nht, x sch, ly khn lau kh.
Ly ci xay tm cho nhuyn, cho bt ni vo, gia
v, trng trng ht vt nh ni, trn u, ri bt vo,
nhi k, hi nho hn trng54 bnh t.
Ly khn vi dy, ri mt lp bt nng, mc tm b
vo ln trn, nn 2 u cho cng nh n bnh tt, em
hp 1 gi. Khi hp phi i nc si mi b vo.
54
300gr ng nhuyn.
300gr bt go.
2 ht g.
2 mung xp sa c.
Vani.
1 tri da kh.
Cch lm:
Lm 100 gr nc ct da (2 chn).
B bt go vo nhi vi nc da cho nhuyn nho
nh trng bnh t (cha t nc da ri sau).
Ht g nh tan vi ng cho dy, trt bt go vo.
Nhi bng tay cho u, ch t t nc da cn li cho
n khi bt sn st, cho sa v vani vo.
Khun bnh kp thoa du ri bt vo nng.
4. Bnh t l gai
Vt liu:
bt nng.
1 mung c-ph hn the.
15 cng l da ( lm mu, nu khng c th ly l
khc cng c).
1 tri da kh.
300gr ng ct trng.
50gr m trng.
Vani.
1 xp l chui.
1 mung xp bt nng.
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 139
Cch lm:
Da kh no xong (200 no), cho ng vo xoong,
cho 3 mung xp nc lnh quy cho tan. Nu 10
pht. Khi ng hi ko li th cho da kh vo quy
cho n khi da kh l c.
Ri bt nng vo trn u, nhc xung cho vani vo,
ngui, vo thnh vin.
L da m nhuyn cho vo 5 chn nc lm mu
xanh.
M rang hi vng.
L chui ct sn gi nh bnh t.
Lng 1 chn bt nng, vo 1,5 chn nc 1 da
xanh trn cho u, lc li k, cho 1 mung hn the vo.
Cho bt vo xoong quy u trn la lc u cao,
sau cho nh li cho n khi bt hi c li, quy nhanh
cho bt chn u ri nhc xung, bt hi ngui, dng
tay vt ra nn thnh vin trn, bp mng ra, cho nhn
vo tm li, vo l chui, m bt xung di, nhng
mt bnh vo m, gi li nh bnh t.
C th lm nhn u xanh. Hoc c th trng bt
nh bnh trng th ng khuy chn, m trng ln vi
ri b nhn vo. Ch bt chn th gi tm li ri hy gi
vo l.
5. Ko pho
Vt liu:
140 | Thu-Ba
1 k u xanh.
1 k ng ct.
2 ng vani.
Giy kin gi.
Cch lm:
u ngm 1 m, i v sch, nu chn nh, cho
mui vo tn nhuyn.
Cho ng vo xo vi u cho lng ra. Cho vo my
xay tht nhuyn. Bc ln la quy cho u c li (la
nh), ri cho vani vo trn. u tht ngui, em vin
tng vin trn ri gi vo giy bng.
C th dng u ch (pois chiche) th u xanh.
6. Agar-agar (Thch, ng sng) trng g
Vt liu:
40 trng g.
25gr thch.
k ng ct.
200gr u xanh c.
mung xp sa c.
1 mung c-ph mui.
1 mung xp m du.
hn the.
Vani.
40 v ht g.
Cch lm:
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 141
13. M si
Vt liu:
500gr bt m.
2 ht vt (khng c cng c).
mung c-ph hn the.
200 gr nc m.
Mu vng.
1 mung c-ph tro tu.
Cch lm:
Ly ci thau ha chung nc m, hn the, nc tro
(nu khng c tro th ly bicarbonate de soude-natri
cacbonat th vo), xong trng vo, ry bt m vo,
ch t mung quy bng a bp.
Ly bt nhi tht k chng 20 pht, cn bt tht
mng, gp lm ba cn qua li vi ln, ct nh si.
Ly xng nc vo bc ln bp, i nc si cho
vo hp chng 15 pht. Thnh thong m np cho i m
hi, ly a tr u.
Mun dnh, em m phi kh (khng nn phi
nhiu qu ngoi nng).
14. Ch qu
Vt liu:
k tht heo.
1/8 mung c-ph hn the.
1 mung xp nc mm.
148 | Thu-Ba
1 mung xp m nc.
mung c-ph bt qu.
1 mung c-ph ng.
Cch lm:
La tht tt, lng b gn da xay nhuyn, rc hn the,
nm nc mm, ng, m, tiu.
Qu rc vo phn tht trn u. Ly lon Guigoz55
lau kh qun ch vng quanh, dy 1 phn.
phn tht cn li trn vi ng trt ln trn m
trn cho u cho dnh vi lp ch trc, ly nc l
xoa chung quanh cho lng.
Khi n ch nng chn ct ra c 2 lp, bn ngoi
vng, bn trong hi nu.
Nng la nh quay t t vng trn, ch chn em ra
thoa m cho lng.
15. Cch lm gi
Vt liu:
100gr u xanh ht.
50gr vi trng.
mung c-ph thch cao.
1 m l tre.
Cch lm:
55
Lon Guigoz: Lon sa bt lm ti nc Php cho thiu nhi. Lon bng nhm
ng knh 10cm v chiu cao 20cm.
100gr ng.
150gr bt nng.
Cch lm:
Trn bt go vi 1 mung c-ph nc nng v ru
qut u. Bt nng ry mn trn chung vi ng. Trn
2 th bt vi nhau bp cho tht k.
Ch thm 1 mung c-ph nc nng ri nhi 15
pht, mn ht l c.
em bt y trt v thau ly khn y li 3 gi hoc 1
m cho bnh xp.
Ngt tng vin u vo trn nh hn hn bi ri xp v
khay, ng xp gn nhau.
Ly khay lt giy bc cho bnh khi b chy kht. ry
nc cho t ng thoa du. L t trc 10 pht.
khay v nng 15 pht. Khi nng nn ca l m he
h, bnh n khi b xp v nt. ngui bnh s d ly.
17. Bnh quy gai
Vt liu:
60gr bt m.
100gr bt nng.
1 ht g.
25gr b hoc du.
3 mung c-ph nc da.
3 mung c-ph sa c.
mung c-ph mui.
Cch lm:
Cc th nh nhi chung, 1 gi ri ly khun nn
ra thnh bnh, b nng 10 pht.
18. Bnh bo
Vt liu:
250gr nc.
150gr bt go.
250 cc nc si.
2 mung c-ph bt nng.
Cch lm:
2 th bt trn chung, nhi vi nc lnh cho u, ri
nc si sau.
Ly ci xng nc bc ln bp, sp da v, i
nc si bt v y np li, ch vi ba pht cho bnh
xoy, th ly da ra, cho da khc vo, lm tng m cho
n khi ht bt.
19. Bnh cun bt m
Vt liu:
300gr bt m.
1 mung xp bt nng.
600 cc nc.
mung c-ph hn the.
152 | Thu-Ba
Cch lm:
Ly ci thau ry 2 th bt vo ri cho nc quy
u, ly ry lc li. 10 pht cho bt n, ri rc hn
the vo.
Ly khun nh bnh t. Xp li n vi nc
mm pha.
20. Bnh chui hp bt m
Vt liu:
6 tri chui s.
200 cc nc ct da (10 mung xp).
200gr bt m (1 bt).
100gr ng (3 mung xp).
Cch lm:
Chui xt lt mng cho vo xoong xp nc nu la
nh cho ti cn.
Nc ct da ha vi bt m cho tan, thm ng,
ly khun hay ni gang c thoa du cho chui v bt v
trn hp cch thy gi.
ngui em ra ct ming. Khi n th mi thm
nc ct da hiu Bng Con.
21. Bnh rn
Vt liu:
180gr bt np (1 gi).
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 153
Vt liu:
100gr u nnh.
1 lt nc.
1 mung xp du.
2 tri c chua.
1 tri me.
Ti ti c.
30 ht ht iu.
1 cht bt ngt.
Cch lm:
Ngm u 1 m, i v, em xay, lc 3 ln, b b
ly sa.
Ly cho du vo, i si, cho ti, c chua, me
vo xo. nc u v nu si, gch cua ni ln, dng
tha p nh qua mt bn.
Me chn, vt ra dm cho nt, cht nc chua v
canh. Xo mu ln mt canh.
25. Cun tu h
Vt liu:
8 ming tu h ki l.
30gr mng ti.
4 tai nm hng.
mung c-ph ru thm.
4 ming u ph.
1 c sn.
mung xp du m.
156 | Thu-Ba
4 tha nc bouillon.
Cch lm:
Ngm tu h ki (yuba) cho mm.
Cc th rau qu (lgumes) xt nh, bp u nm gia
v ru thm, b ln tu h ki gi tng ming.
em chin cho vng. Cho nc bouillon nm cho va
n. em ra xt dn nh ch rn.
26. Nc tng tamari
Vt liu:
5 ming u ph.
1 k mui ht.
4 lt nc.
100gr ng th.
10gr bt ngt.
Cch lm:
u sp vo h, y kn, 3 ngy 3 m.
2 lt nc vo xoong nu vi 1 k mui, ht cho
ht bt, cn 2 lt nu vi 100gr ng tn nh, lc sch.
Trn chung nc mui v nc ng.
Ly a quy u u 3 ngy cho nhuyn, cho
vo xoong nc ng nu 15 pht.
em xung lc b cn ri qua m.
Hm sau nu si li ln th nh, ri b bt ngt vo
chc nc tng v chai.
Nu mun tng c mu th thng nc ng v.
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 157
158 | Thu-Ba
Vt liu:
250gr bt m.
200gr margarine.
1 cht mui.
1 mung c-ph b.
1 lng ht g.
100 gr nc lnh.
Cch lm:
bt ra bn, b mui, b, lng ht g, 1 cht
nc, nhi cho nhanh. Va nhi va thm nc, bt
phi mm, ng kh bnh s km ni.
Dng dao kha ch thp y khun 1 gi. Cn bt
ra va gi, thm margarine, p gi xung mt bn
cn mng, gp lm 3, ri gp 3 na, 15 pht trong t
lnh ri em ra cn v gp li, lm nh trn, cng 6 ln
l .
Sau cng cn bt mng 5 li ct hnh trn, cho nhn
vo, cho thm 1 cht bt m, n ming nhm vng trn
ln mt bnh cho dnh mp. Thoa lng ht g b v
l nng.
Nhn lm mn lt ty .
29. Tht quay
Vt liu:
100 tu h ki.
ng, c-ph.
2 mung xp du.
Sch Nu n Dng Sinh Ohsawa | 159
160 | Thu-Ba
162 | Thu-Ba
Cch
n s
Ng
cc
Rau c
xo kh
v mn
100%
Rau
sng
tri
cy
Trng
ming
20%
70%
20%
10%
60%
30%
10%
50%
30%
10%
10%
40%
30%
10%
20%
-1
30%
30%
10%
20%
10%
-2
20%
30%
10%
25%
10%
5%
-3
10%
30%
10%
30%
15%
5%
Canh
Tht
C
90%
10%
80%
164 | Thu-Ba
Nc
Ch
ung
khi
thy
kht.
Bn S Lc m Dng Thc Vt
m
Dng
Li Tm
Hng Tm
Mi trng
Ma mng
Nng, nhit i
Lnh, hn i
Mc nhiu
Mc nhiu
vo Xun, H
vo Thu, ng
t
Nhiu nc
Kh nhiu
v trm tch56
v ni la
Phng hng
Mc thng ln,
Mc thng xung,
mc ngang di mt t mc ngang trn mt t
Tc
Mc mau
Mc chm
ln
Ln hn,
Nh hn,
lan rng hn
thu hp li
cao
Cao hn
Thp hn
Kt cu
Mm hn
Cng hn
Hm lng nc
m t hn
Kh hn
Mu sc
Tm lc xanh vng nu cam
Mi v
Nng mi
Nh mi
Hng v
Cay chua ngt mn ng
Thnh phn ha Nhiu
Nhiu
hc
Potassium (K) hn
Sodium (Na) hn
Thnh phn dinh Cht bo protein carbohydrate cht khong
dng
Thi gian nu
Ngn
Lu
56
166 | Thu-Ba
V VI
n Tng v Knh Biu
website: http://www.voviphatphap.org
V VI