Sarka

Eidgenssisches Departement fr
Wirtschaft, Bildung und Forschung WBF
Agroscope
Hipersenzibilnost kod ljiva

ansa za uzgoj ljive bez arke?
Isabel Mhlenz
CARITAS vajcarski program za razvoj agrikulture u Bosni i Hercegovini
04. novembar 2013
Centar za kotuniavo voe

Breitenhof
Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Isabel Mhlenz
Centar za kotuniavo voe Breitenhof

Uposlenici
1 rukovodilac centra
1 struno lice iz oblasti poljoprivrede
2 sezonska pomona radnika
Povrina
(13,5 ha)
3,5 ha trenje
2,5 ha ljive
1,5 ha kajsije, divlje voe, orasi
Poloaj
550m nadmorske visine
Padavine
1000mm
Temperatura 8,5C
tlo
Ilovasta glina sa dosta gline i vapnenca, pH: 7.5 - 8
Maina za
sortiranje
Reza: cherry cluster cutter (Norveka, Opedal)

Traka za sortiranje: Fachaux (Francuska)
Zatitno
prekrivanje
Brhwiler, Netzteam, CCD, Solution

Isabel Mhlenz
Praktino orijentirani istraivaki rad u

centru za kotuniavo voe Breitenhof
Ispitivanje sorti i podloga za kotuniavo voe (trenja, ljiva,
kajsija, breskva, orasi)
Zatita bilja
Tehnike uzgoja (uzgojni sistem, orezivanje )
Fiziologija (prorjeivanje, pokrivanje)
Zalijevanje
Proizvodnja sjemena iz vlastitog uzgoja
Kalibriranje
Genetski resursi (ouvanje starih sorti trenje)
Jabuasto voe: Projekat zatite od poara

Isabel Mhlenz
Voarstvo u vajcarskoj (stanje od: 25.01.2011)

Izvor: vone kulture u vajcarskoj, BLW (BLW = Savezna sluba za poljoprivredu)
Ukupna povrina: 6.624 ha

4.218 ha jabuke
831 ha kruke
689 ha kajsije
485 ha trenje
341 ha ljive
58 ha drugo (kivi, zova, breskve, dunje, orasi,
minikivi, nashi japanska kruka )
Broj proizvoaa: 2595
( 2,5 ha / proizvodnoj jedinici)

Isabel Mhlenz
vajcarski sortiment ljive

sorta
ocjena
sorta
ocjena
Topfirst
C. rodna
Hanka
Toptaste
+/-
Tegera*
Fellenberg*
C. ljepotica
Jojo**
(+)
Haroma
Topstar Plus
Habella
Topfive
Tophit Plus
Dabrovice
Haganta
Bellamira
+/-
Elena
Miragrande
+/-
Topend Plus
Topking
+/-
Hanita
(+)
-
* senzitivna na arku**hipersenzibilna na arku

Isabel Mhlenz
Podloge za uzgoj ljiva (CH)

Poreenje podloga
osobine
Standardna podloga: St. Julien GF 655/2
srednje bujnosti, veoma visoki prirodi,

nezahtjevna, mnogo korijenskih izdanaka,
neotporna na pseudomonas
Standardna podloga: Jaspi Fereley
srednje bujnosti, veoma visoki prirodi,

nezahtjevna, mnogo korijenskih izdanaka,
izrazito male otpornosti na pseudomonas
Selekcije iz Vangenhajmske
rane ljive (sjemenjaci):
uopteno: srednje bujnosti, visoki prirodi,

nezahtjevna, veoma malo korijenskih izdanaka,
robusna prema pseudomonasu
Wa x wa
(Vangenhajmska x Vangenhajmska)
ujednaenije, homogenije od sjemenjaka

razliitog porijekla
Wavit
(Vangenhajmska- nastala
razmnoavanjem in vitro)
zatiena, jedinstven biljni materijal,

certificirana, bez virusa
Weiwa
nije zatiena, za osobine usporedi Wavit,
(Vangenhajmska nastala
certificirana, bez virusa
7
Hypersensibilitt bei Zwetschgen
razmnoavanjem
in vitro)- Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?
Isabel Mhlenz
arka najopasnije virusno

oboljenje u voarstvu

Isabel Mhlenz
arka najopasnije virusno oboljenje

u voarstvu
Simptomi:
pjege i udubljenja na povrini ploda
crvenosmea obojenost mesa ploda ispod udubljenja
klorotine mrlje i prestenovi na lisnoj povrini

Isabel Mhlenz
Quelle: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)
irenje arke
irenje preko velikih udaljenosti:
(=> preko ovjeka)
Inficirane plemke
Inficirane podloge
Inficirane stabla (rasadnici)
Lokalno irenje:
Lisne ui (vektor)
Bolest se iri i kod manjih
koncentracija lisnih ui
Zaraeni biljni materijal
(rasadnici, vonjaci)
PPV
leaf

Isabel Mhlenz
10
Borba protiv arke u vajcarskoj

Od 2010: Savezna sluba za poljoprivredu (BLW) Direktiva br.
5 za borbu protiv arke (cilj: ponovno iskorjenjivanje bolesti)
strategija:
prevencija
nadzor (vizuelni, brzi testovi i laboratorijski testovi)
krenje (u krugu od 10 metara odnosno totalno saniranje
u zavisnosti od stepena napadnutosti)
propratne mjere nakon mogue sanacije
(od ljeta 2012: saenje certificiranih stabala sa biljnim
pasoem je preduslov za pravo na naknadu od strane
Savezne vlade; zatita biljaka: redovna borba protiv
prenosilaca)
Isabel Mhlenz
11
arka - situacija
vajcarska inostranstvo (primjer Njemake)

vajcarska
Njemaka
arka infekcije samo u vonjacima

ljive, ne i na divljem rastinju
Kontinuirana strategija borbe protiv
oboljenja sa ciljem vajcarska bez
arke*
arka- infekcije na vonjacima ljive kao

i na divljem rastinju
Nema strategije za suzbijanje
ekonomska teta zbog gubitka
stabala, manji prirod, deklasiranje
voa
Uzgoj sorti osjetljivih na arku je jo

uvijek mogu (standardni sortiment,
npr. Fellenberg)
Uzgoj sorti osjetljivih na arku nije

vie svugdje mogu
Uprkos prevenciji stalno se pojavljuje

arka u vonjacima ljive zbog uvoza
sadnog materijala (zaraene
podloge), zbog ega postoji veliki
interes za hipersenzibilne podloge i
sorte !
Uzgoh hipersenzibilnih podloga i sorti

kao ansa! na podrujima veoma
ugroenim arkom (bolji rezultati
proizvodnje u ekonomskom smilsu)

Isabel Mhlenz
12
Ispitivanje uinkovitosti novih

podloga za evropsku ljivu koje su
hipersenzibilne na arku
Dr. Michael Neumller

Bavarski centar za voe (Bay|O|Z)
Am Sbach 1
D - 85399 Hallbergmoos

Isabel Mhlenz
13
Hipersenzibilne podloge: ema krianja

P. domestica
hipersenzibilna
P. spinosa
senzitivna
hipersenzibilna
DOSPINA podloge
Isabel Mhlenz
P. cerasifera
senzitivna
hipersenzibilna
DOCERA podloge
14
Izvor: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)
Princip otpornosti na PPV

putem hipersenzibilnosti
Princip otpornosti na virus PPV putem hipersenzibilnosti
p la s m a le m m a
n u c le u s
p la s m a le m m a
n u c le u s
p la s m a le m m a
p r i m a r y c e l lw a ll
p e c t in m a t r i x
Infekcija jedne elije virusom PPV
Smrt inficirane elije

Isabel Mhlenz
n u c le u s
Odumiranje susjednih elija
15
Upotreba podloga sa hipersenzitivnom otpornou
Izdanak inficiran PPV-om
Hipersenzitivna podloga
izvor: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)
Prednosti hipersenzibilnih podloga (I)
irenje virusa arke preko inficiranog sadnog materijala se sprjeava, jer iz

rasadnika izlaze iskljuivo biljke nezaraene virusom PPV.
Vrijedne sorte osjetljive na arku (z. B. domaa ljiva) i tolerantne na

arku (npr. Katinka) koje su veoma traene na tritu mogu se uzgajati u
regionima slobodnim od arke bez opasnosti da se ubrza irenje bolesti
preko inficiranog sadnog materijala..
Regioni bez arke mogu se trajno zatititi od virusa.
U kombinaciji sa hipersenzibilnim plemenitim sortama uzgoj sorti evropske

ljive mogu je i na lokacijama sa veoma velikom pogoenou virusom
arke i to trajno i bez rizika.

Isabel Mhlenz
17
Prednosti hipersenzibilnih podloga (II)
Hipersenzibilne podloge mogu nai svoju primjenu ne samo u sluaju

evropske ljive nego takoer i kod kajsija i bresaka.
Kombinacija hipersenzibilnih podloga i plemenitih sorti u praksi nudi

dvostruku zatitu od bolesti arke.

Isabel Mhlenz
18
Preporuke za praksu
U regijama bez arke ili u regijama, u kojima je bilo mogue zatiti

mlade vonjake od virusa arke tokom vie godina:
Ne saditi kvantitativno otporne sorte (aanska najbolja)
Generalno koristiti hipersenzibilne podloge kako bi se sprijeila infiltracija
bolesti.
Sve se sorte mogu oplemeniti na hipersenzibilnim podlogama.
U podrujima pogoenim arkom:

Sorte neotporne na arku za poetak uzgajati i dalje na podlogama koje su do
sada bile uobiajene.
Hipersenzibilne sorte uzgajati iskljuivo na hipersenzibilnim podlogama:
Podloga se ne moe zaraziti te virus stoga ne moe dospjeti u

hipersenzibilno podruje kronje.
Dvostruka zatita.

Isabel Mhlenz
19
Kako dalje?
Prva hipersenzibilna podloga na trite dolazi 2014. :
Docera 6
Nakon ispitivanja podloga u Evropi pokazalo se da je ova podloga
jedina ostala zdrava pod viegodinjim masivnim prirodnim pritiskom
virusa arke
Podloge su posaene
Oplemenjivanje na ljeto 2013.
Prva stabla spremna za sadnju u jesen 2014

Isabel Mhlenz
20
Eksperiment sa podlogama u centru

za kotuniavo voe Breitenhof
Podaci o eksperimentu:
1. godina uzgoja jesen 2010/11
povrina:
sorte:
20 ari
Hanka, C. Ljepotica, Dabrowice, C. rodna,
Fellenberg, Jojo,Tophit Plus, 5099
podloge:
Docera 9, Docera 6, Docera 5
standard:
Wavit i Jaspi-Fereley
saene na
razmaku:
postupak:
4.5 m x 2.5 m
min. 4 stabla po podlozi i sorti

Isabel Mhlenz
21

red 1:
Hanka
C. Ljepotica
Dabrowice
C. Rodna
Fellenberg FAW 2
Jojo
Tophit Plus
5099
red 2:
red 3:
red 4:

Isabel Mhlenz
22

proirenje eksperimenta:
1. godina uzgoja jesen 2012/13
sorte:
. Ljepotica, Jojo, Fellenberg, Hanka, Haroma
podloge:
standard:
Docera 6, Docera 247, Docera 254, Docera 257,

Docera 262, Docera 266;
Dospina 235, Dospina 240, Dospina 243
Wavit
sadnja:
postupak:
4.5 m x 2.5 m
min. 4 stabla po podlozi i sorti

Isabel Mhlenz
23

vrijeme dozrijevanja i prirod
bujnost kod sorti sa razliitim
osobinama rasta; karakteristike
stabla
stvaranje stolona
kvalitet plodova

Isabel Mhlenz
24
Prve tendencije u vezi sa bujnou rasta kod sorti

sa razliitim osobinama rasta (BR)
Bujnost rasta kod sorte Hanka u % (2013)
120
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
100
100
98.4
Wavit
Fereley
90.3
82.7
80
68.7
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
25

Godinji prirast (u mm) kod Hanke
200
2013
2012
180
2010/11 (Pflanzung)
saenje
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
26

Bujnost rasta kod . ljepotice u % (2013)
160
140
120
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
107.5
100.7
143.4
105.8
100
100
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
27

Godinji prirast (u mm) kod . Ljepotice
250
2013
2012
saenje
2010/11 (Pflanzung)
200
150
100
50
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
28

Bujnost rasta kod . rodne u % (2013)
120
100
114
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
96.3
98.4
100
Docera 5
Wavit
85.2
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6

Isabel Mhlenz
Fereley
29

Wavit & Docera 6: god. prirast (mm) usporedba
250
2013
2010/11 (Pflanzung)
saenje
2012
200
150
100
50
0
Wavit
Docera 6
C. ljepotica
Schne
.

Isabel Mhlenz
Wavit
Docera 6
C.
. Fruchtbare
rodna
30

Bujnost rasta kod sorte Fellenberg % (2013)
140
127.3
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
112.4
115.6
120
100
100
86
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
31

Bujnost rasta kod sorte Jojo u % (2013)
120
100
113.4
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
89.8
98.7
100
Docera 5
Wavit
84.2
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6

Isabel Mhlenz
Fereley
32

Bujnost rasta kod sorte Tophit plus u % (2013)
140
124.2
120
112.6
Wuchsstrke
Bujnost u %in %
115.5
100
100
92
80
60
40
20
0
Docera 9
Docera 6
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
33

Godinji prirast (u mm) kod sorte Tophit plus
300
2013
2012
Docera 9
Docera 6
2010/11 (Pflanzung)
saenje
250
200
150
100
50
0
Docera 5

Isabel Mhlenz
Wavit
Fereley
34
Rezime: Znaaj hipersenzibilnosti za

vajcarsku
Ciljano ispitivanje sorti i podloga za ljivu (u cilju izrade
preporuka za razliite uzgojne regije i lokacije)
Odravanje sorti osjetljivih na arku za proizvodnju stolnih
ljiva (npr. Fellenberg, Tegera, . rodna)
Sprjeavanje irenja virusa PPV-a na divlje biljke domaine
preko zdravih proizvodnih dobara i obratno (cilj: status
vajcarska bez arke)
Fokusiranje uzgoja ljive u vajcarskoj na hipersenzibilnost

Isabel Mhlenz
35
Najljepa hvala za Vau

panju!

Isabel Mhlenz
36

Sarka

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sarka

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Eidgenssisches Departement fr

Wirtschaft, Bildung und Forschung WBF

Hipersenzibilnost kod ljiva

Centar za kotuniavo voe

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Centar za kotuniavo voe Breitenhof

550m nadmorske visine

Ilovasta glina sa dosta gline i vapnenca, pH: 7.5 - 8

Reza: cherry cluster cutter (Norveka, Opedal)

Brhwiler, Netzteam, CCD, Solution

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Praktino orijentirani istraivaki rad u

Jabuasto voe: Projekat zatite od poara

Voarstvo u vajcarskoj (stanje od: 25.01.2011)

Ukupna povrina: 6.624 ha

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

vajcarski sortiment ljive

* senzitivna na arku**hipersenzibilna na arku

Podloge za uzgoj ljiva (CH)

Standardna podloga: St. Julien GF 655/2

srednje bujnosti, veoma visoki prirodi,

Standardna podloga: Jaspi Fereley

srednje bujnosti, veoma visoki prirodi,

uopteno: srednje bujnosti, visoki prirodi,

ujednaenije, homogenije od sjemenjaka

zatiena, jedinstven biljni materijal,

arka najopasnije virusno

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

arka najopasnije virusno oboljenje

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Quelle: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Quelle: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Borba protiv arke u vajcarskoj

vajcarska inostranstvo (primjer Njemake)

arka infekcije samo u vonjacima

arka- infekcije na vonjacima ljive kao

Uzgoj sorti osjetljivih na arku je jo

Uzgoj sorti osjetljivih na arku nije

Uprkos prevenciji stalno se pojavljuje

Uzgoh hipersenzibilnih podloga i sorti

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Ispitivanje uinkovitosti novih

Dr. Michael Neumller

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Hipersenzibilne podloge: ema krianja

Izvor: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Princip otpornosti na PPV

Infekcija jedne elije virusom PPV

Smrt inficirane elije

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Odumiranje susjednih elija

Quelle: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Upotreba podloga sa hipersenzitivnom otpornou

Izdanak inficiran PPV-om

izvor: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Prednosti hipersenzibilnih podloga (I)

irenje virusa arke preko inficiranog sadnog materijala se sprjeava, jer iz

Vrijedne sorte osjetljive na arku (z. B. domaa ljiva) i tolerantne na

Regioni bez arke mogu se trajno zatititi od virusa.

U kombinaciji sa hipersenzibilnim plemenitim sortama uzgoj sorti evropske

Hypersensibilitt bei Zwetschgen - Chance fr einen Sharka-freien Anbau ?

Quelle: Dr. M. Neumller, (Bay|O|Z)

Prednosti hipersenzibilnih podloga (II)