A

A - simbol elementa argona (hem.)

A - skraenica za Angstrem (IO" 8
cm) (fiz.)
A-battery - baterija za grejanje (el.)
A-bomb - atomska bomba
A-eliminator - ispravlja za napajanje
grejanja (el.)
A-neutrons - neutroni prosene energije od 4 MeV koje apsorbuje
srebro (fiz.)
A-plane - avion na nuklearni pogon
(nukl.)
A-position - radno mesto A, poloaj
A, A telefonistkinja (tel.)
A-power - nuklearna (atomska) energija (nukl.)
A-power supply - napajanje grejanja (el.)
A/R scope - indikator tipa A/R (el.)
A-stage resin - prvi stepen kondenzacije fenolskoformaldehidskih smola
(reso) (thnl.)
A-sub - podmornica na nuklearni
pogon (nukl.)
A switchboard - A komutator (meumesno radno mesto) (tel., el.)
A-waste - v. atomic waste (nukl.)
A-wind A namotaj (deo magnetofonske trake) (eh.)
A-wire - A ila, A provodnik (el.)
abaca - pizang, manilska palma, manilska konoplja (tek.)
aback - (u)natrag, (u)nazad, natrake,
pozadi
abampere - apsolutni amper (= 10
ampera)

abandoned call - neostvareni razgovor, neostvarena veza (tel.)

abask - na suncu; sunan
abate - smanjiti, oslabiti; napustiti
(na primer elik)
abatis - zaseka, prepreka od oborenog
drvea
abattoir - klanica
abb - potka, pouica
Abbe number - Abeov broj (reciprona vrednost disperzione moi
materiie) (fiz.)
abbreviate - potkratiti, skratiti
abcoulomb - apsolutni kulon ( = 1 0
kulona) (fiz.)
abeam - pod pravim uglom, popreko,
popreke, sa strane
abecedarian - po azbunom redu,
azbuni
Abel closed cup - Abelov zatvoreni
sud za odreivanje take paljenja
sud za odreivanje take paljenja kod
lako zapaljivih tenosti; ~ flash
point - taka paljenja po Abelu,
temperatura pri kojoj zagrejani uzorak (derivat nafte) poinje da se
pali inicijalnim plamenom (prinetim malim plamenom ili varnicom);
~ flash point apparatus - Abelov aparat za odreivanje take paljenja naftinih derivata
abel-mosk - mousovo drvo (hot.)
abele, abele-tree - bela topola (bot.)
aberration - aberacija; skretanje (od
normalnog, uobiajenog); ~, annual - godinja aberacija; ~, chro-

aberration
aberration
matic - hromatska aberacija (opt.);
~, convection - konvekcijska aberacija; ~, diurnal - dnevna aberacija (za 24 asa); ~, even-symmetric - parno-simetrina aberacija;
~, mirror - aberacija ogledala;
~, odd-symmetric - neparno-simetrina aberacija; ~, velocity brzinska aberacija
abeyance - skriveno (latentno) stanje
abfarad - apsolutni farad (= IO9
farada) (fiz.)
abhenry - apsolutni henri ( 10 henria) (fiz.)
abichite - v. clinoclase
ability - karakteristika (av.); sposobnost, mo; ~, climbing - karakteristika brzine penjanja (av.);
~, error-correcting - sposobnost
ispravljanja greke; ~, reducing mo redukovanja; ~, running eksploataciona svojstva; ~ to bridge the gap between work pieces - sposobnost premoavanja
(zav.); ~, wetting - mo kvaenja, kvaljivost
ablation - odnoenje, odstranjenje,
odsecanje
ablaze - u plamenu, plamtei, gorui
ablution - pranje, ispiranje (thnl.)
abnormal - nenormalan, nepravilan,
neobian, neprirodan; ~ indication - nenormalno pokazivanje (ureaja, instrumenata) (el.) ;~ polarization - nenormalna polarizacija
(el); ~ propagation - nenormalno
rasprostiranje (el.); ~ reflection
- nenormalno odbijanje (talasa, impulsa) (el.) ~ refraction - nenormalno prelamanje (fiz.)
aboard - na (ili u) brodu 9(pom.)
abohm - apsolutni om (IO" oma)
(fiz.)
abounding - izdaan
above-critical - natkritian, iznad
kritine take
abradant - abraziv, abrazivni materijal (za bruenje)
abrade - brusiti, glaati (npr. peskom
Ui prahom)
abrasion - abrazija (uklanjanje povrinskog sloja struganjem); <~, test
- ispitivanje na struganje, ispiti-

absolute
vanje na skidanje, ispitivanje na ribanje (zamor, habanje) (thnl.)
abrasive - abraziv (sredstvo za struganje, bruenje); abrazivan;
~
hardness - otpornost povrine
prema abraziji; ~ heel - brusilica,
toilo
abriachantite - abrijahantit (gvodem bogati glaukofan) (min.)
abridge skratiti, saeti, smanjiti
Abros - Abros, legura otporna na
vatru sastava 88% Ni, 10% Cr i
2% Mn
abruption of wire - prekid ice (el.)
abscissa - apscisa (jedna od osa koordinatnog sistema) (mat.)
absence - izostanak
absind - odsei, odrezati, otkinuti,
otcepiti
absolute - apsolutan; ist; taan; savren; nepomean; nerazblaen; ~
acceleration - apsolutno ubrzanje;
~ accuracy - apsolutna greka;
~ activity - apsolutna (radio) aktivnost (fiz.); age - apsolutna
starost; ~ altimeter - apsolutni
visinomer (instrument koji na principu odbijanja elektromagnetskih
talasa meri visinu u odnosu na
povrinu Zemlje) (av.); ~ constant - apsolutna konstanta;
counter - apsolutni broja (ureaj
za merenje apsolutne aktivnosti)
(nukl.); <~ cross section - apsolutni efikasni presek (fi?,.);
~
delay - apsolutno kaiSnjenje (eh);
~ density - apsolutna gustina
(fiz.); << desintegration rate apsolutna doza raspada; '~ deviation - apsolutni otklon, apsolutna
devijacija; ~ error - apsolutna
greka (merenja ili rauna);
humidity - apsolutna vlanost
(fiz.); ~ humidity of the air
- apsolutna
vlanosti
vazduha
(meteor.); ~ index of! refraction
- apsolutni indeks prel^imanja (meren u odnosu na vakuum) (fiz.);7
~ joule - apsolutni dul (= IO
erga = 1 Ws) (fiz.); ~ magnitude - apsolutna veliina (mat.);
~ method of measurement apsolutna metoda merenja (fiz.);
~ number - apsolutni broj (mat.)

ali solute
- pressure - apsolutni pritisak
(fiz.); ~ potential - apsolutni
potencijal (fiz.); ~ sensitivity apsolutna osetljivost (mtr.); ~
I system of units - apsolutni sistem
jedinica (u fizici: CGS sistem) (fiz.);
~ temperature - apsolutna temperatura (merena od apsolutne nule)
(fiz.); ~ value - apsolutna vrednost (pozitivna vrednost ma kog
realnog broja) (mat.); ~ value
of a complex number - apsolutna
vrednost kompleksnog broja koja
predstavlja duinu vektora u kompleksnoj ravni (mat.); ~ viscosity - koeficijent viskoznosti (fiz.);8
volt - apsolutni volt (= 10~
volta) (fiz.); ~ zero - apsolutna
nula (temperatura na kojoj prestaju
molekularna kretanja, = 273,16

Q (fiz.)

absolutely convergent series apsolutno konvergirajui red (mat.);

~ fixed zero - apsolutna nulta
taka (el.);
~ rigid body kruto telo (fiz.)
absorb - apsorbovati, upiti, usisati,
uvui
absorbability - mo apsorbovanja
(hem., fiz.); amortizovati, priguiti (ma.)
absorbable - apsorptivan (hem.)
absorbed dose - apsorbovana doza
radioaktivnog zraenja (med.,fiz.);
~ power - apsorbovana snaga (el.)
absorbent - apsorbent (telo koje
apsorbuje)
absorber -. apsorber (ureaj koji
apsorbuje); ~ acoustic - akustiki apsorber; ~ microwave mikrotalasni apsorber; ~, shock amortizer udara (mot., av.); ~,
vibration - amortizer vibracija
(av.); ~, viscously damped amortizer s viskoznom tenou

(av.)

absorbing capacity - mo apsorbovanja, apsorpciona mo; ~ circuit - priguno kolo, apsorbujue

kolo, apsorpciono kolo (el.); ~
power - apsorpciona mo, koliina
gasa koji apsorbuje jedinica zapremine apsorbensa; ~ resistor -

absorption
priguni otpornik (el.); rod apsorbujua ipka (deo nuklearnog
reaktora koji slui za apsorbovanje
suvinog neutronskog zraenja)
(nukl.); ~ septum - apsorbujua
pregrada (el.)
absorbite - aktivni ugalj za apsorpciju
absorptiometer - mera stepena
apsorpcije
absorption - apsorpcija, upijanje,
proces rastvaranja gasova i para u
nekoj tenosti; ~ anisotropic anizotropska apsorpcija; auroral - apsorpcija (radio-talasa) polarnom svetlou; ~, background
- osnovna apsorpcija; ~, bandgap
- sopstvena apsorpcija; ~ bands
- apsorpcione trake (tamne trake u
optikom spektru nastale usled apsorpcije) (fiz.); <~ cell - apsorbujui element, apsorbujua elija
(el); circuit - apsorpciono
kolo (el.); ~ coefficient - apsorpcioni koeficijent (iznos apsorpcije
zraenja u supstancama) (fiz.); ~
cross section - apsorpcioni efikasni presek (fiz.); ~ cross-section of an antenna) - apsorpcioni presek (antene) (rad.); ~
current - apsorpciona struja (u
nesavrenom dielektriku) (el); ~
curve - apsorpciona kriva (fiz.,
hem.); ~ edge - apsorpciona ivica
(mesto na kome se apsorpcioni koeficijent naglo menja, npr. kod X(
-zraka) (fiz.); ~, epithermal epitermalna apsorpcija (neutrona);
~j equivalent - ekvivalentna apsorpcija; ~ factor - apsorpcioni
faktor, apsorpcioni koeficijent (fiz.);
~, free carrier - apsorpcija slobodnim nosaima; ~, fundamental v. bandgap absorption; ~,
gray" - siva apsorpcija (nezavisna
od talasne duine); ~-, heat apsorpcija toplote ~, hypersonic
- ultrazvuna apsorpcija; ~, impurity - apsorpcija neistoama;
~, interband - meuzonska apsorpcija; ~, lattice - apsorpcija kristalnom reetkom, reetkina apsorpcija; , light - svetlosna apsorpcija, optika apsorpcija, apsorpcija
svetlosti; loss - apsorpcioni gu-

absorption
absorption
bici, - usled apsorpcije (el.); ~, minority carrier - apsorpcija manjinskim nosaima; ~, negative negativna apsorpcija; ~ of acetylene - apsorpcija acetilena (zav.);
~ of light - apsorpcija svetlosti
(prouzrokuje pojavu boja kada se u
nekoj supstanci svetlost svih talasnih duina, osim jedne, apsorbuje)
(fiz.); ~ of radiation - apsorpcija zraenja (elektromagnetnog ili
korpuskularnog) (fiz-); ~, paramagnetic resonance - paramagnetna rezonantna apsorpcija; ~,
polar-car - apsorpcija u oblasti
pola; ~, Q-switch - apsorpcija
Q-prekidaa, apsorpcija modulatora
dobrote;
~ ratio - koeficijent
apsorpcije (fiz.); ~, resonance rezonantna apsorpcija; ~, reststrahl - apsorpcija zaostalog zraenja; ~ spectrum - apsorpcioni
spektar (spektar zraenja posle prolaska kroz neku supstancu) (aiz.);
~, spin-phonon - spin-fononska
apsorpcija; , surface state apsorpcija povrinskim stanjem; ~
test - ispitivanje na apsorpciju (el.);
~ trap - apsorpcioni filter (el.);
~, water vapor - apsorpcija vodenom parom;
~ wavemeter apsorpcioni talasomer (el.); ~,
wing - apsorpcija na krajevima
(spektralne linije)
absorptivity - mo apsorbovanja
(upijanja), apsorpfivnost (fiz., hem.),
koeficijent apsorpcije; ~, acoustical - koeficijent akustike apsorpcije
abstergent - ispiran, koji ispira (ili
isti, pere); ispirno sredstvo (thnl.)
abstract - apstraktan, izdvojen, zamiljen; ~ mathematics - apstraktna matematika (najoptiji deo
matematike) (mat.)
abundance obilnost, rasprostranjenost (hem., geol.); ~, isotopic izolopski procenat (obilnost izotopa u hem. elementu izraena u
procentima) (fiz.) ~ ratio - izotopski kolinik, kolinik obilnosti
(obino se odnosi na izotope elemenata) (fiz.)

accelerated!
abut - graniiti se sa, zavravati se;
ime, dodirivati se, sastaviti se; nasloniti se
abutment - potporanj, podupira;
' wall - potporni zid (grad.)
abutting ends - podudarni krajevi
(el.); joint - podudarni spoj
(el.)
abvolt - abvolt, epsolutni volt (fiz.)
abwatt - apsolutni vat (fiz.)
abyssal rocks - abisalne stene (geol.)
Abyssinian well - abisinski bunar,
Nortonov bunar
Ac - simbol elementa aktinijuma
(hem.)
AcA, AcB, AcD, AcU, AcX - simboli za aktinijum A, B, C, D,
aktinijum-uranijum i iktinijum X,
koji nastaju prilikom Radioaktivnog
raspada aktinijumovog niza (hem.)
a-c balancer - balanser za naizmeninu struju (el.)
a-c/d-c receiver - univerzalni prijemnik . (el.)
a-c erasing - brisanje naizmeninom
strujom (el.)
A-c generator - generator naizmenine struje (el.)
a-c half-cycle transmission - predaja poluprovodnicima nuzmenicne
struje (el.)
a-c magnetic biasing - predmagnetitiranje naizmeninom strujom (el.)
a-c plate resistance - unutranji
otpor cevi (el.)
a-c receiver - mreni prijemnik (prijemnik sa napajanjem naizmeninom
strujom) (rad.)
a-c resistance - otpor za naizmeninu struju (el.)
acacia (locust) - bagrem (hot.)
acanthite - akantit (mineral iz grupe
epidota) (min.)
acanthus - akantus, ornamentaln'
motiv, stilizovan motiv biljke akantus (grad.)
accelerant - sredstvo za ubrzavanje
(reakcije), katalizator
accelerate - ubrzati, ujbrzavati; krenuti, pokrenuti
accelerated - ubrzan; -~ method brza provera; ~ motion ubrzano kretanje (fiz.)

accelerating
accelerating anode - ubrzavajua
anoda, elektroda za ubrzavanje (el.);
~ cavity - upljina za ubrzavanje,
rezonator za ubrzanje (el.); ~
coil - namotaj za ubrzanje, kalem
za ubrzanje (el.); ~ electrode elektroda za ubrzavanje (el.); ~
field - polje za ubrzavanje (el.)
~ grid - ubrzavajua reetka (el.);
~ potential - napon za ubrzavanje (el.); ~ relay - relej za ubrzavanje, relej za putanje (el.);
~ screen - reetka (zastor) za
ubrzavanje (el.)
acceleration - ubrzanje (fiz.); ~>
angular - uglovno ubrzanje; ~>
downward - ubrzanje nadole (av.);
~, drag - usporavanje, negativno
ubrzanje; ~, due to gravity ubrzanje sile tee (fiz., av.); ~,
free fall - ubrzanje slobodnog padanja (av., fi$.); ~ ionic - jonsko ubrzanje; f~, lateral - popreno
ubrzanje (av.j, fiz.); ~, longitudinal - pocjluno ubrzanje (av.,
fiz.); ~, magnetic plasma - magnetsko ubrzanje plazme;
~ of
gravity - gravitaciono ubrzanje
(fiz.) ~, plasma - ubrzanje plazme, plazmatsko ubrzanje; ~, radial - radijalno ubrzanje (fiz.,
av.); ~, rotari v. angular acceleration; ~, side - bono ubrzanje (av.) ', supersonic - ubrzanje pri nadzvunim brzinama
(av.); ~, tangential - tangencijalno ubrzanje (fiz., av.); ~,
through sonic speed - ubrzanje
s prolazom kroz zvunu barijeru
(av.); ~ voltage - napon za
ubrzavanje (el.)
accelerator - ubrziva, ubrza; elektroda za ubrzavanje; katalizator
(primesa koja ubrzava hem. reakciju); akcelerator (ureaj za ubrzavanje naelektrisanih estica); ~,
electron - akcelerator . elektrona;
~, electrostatic - e'ektrostatiki
akcelerator; ~, induction - betatron; ~, linear - linearni akcelerator; ~, patticle - akcelerator
(naelektrisanih) estica

acceptor
accelerograph - akcelerograf, pisa
ubrzanja (av.); ~, lateral - pisa
bonih ubrzanja (av.)
accelerometer - akcelerometar, mera ubrzanja (av.); ~, angular ugaoni akcelerometar (av.); ~,
counting - akcelerometar s brojaem (av.); ~, doubly-integrating - akcelerometar sa dvostrukim
integriranjem ubrzanja (av.);
~
tube - cev za merenje ubrzanja (el.)
a
ccentuation - frekventna korekcija
(pojaavaa) (el.)
accentuator - sistem za frekventnu
korekciju (el.)
acceptance - prijem, preuzimanje!
~, final - zavrni prijem; ~'
lot-by-lot - prijem proverom svake
partije; ~, number - brojani
prijem, broj primljenih (proizvoda);
~ of bitch - preuzimanje (prijem")
partije proizvoda; ~ of finished
job, final - superkolaudacija; ~
of finished job, provisional kolaudacija; ~ of finished job
(qualitative) - tehniki prijem radova; ~ of materials - prijem
materijala; ~ of single lot - prijem pojedinanih partija; ~, parts
- prijem detalja; ~, prove-out prijem posle provere i ispitivanja;
~ sampling - prijemna kontrola
putem tihproba"; ~ stamp prijemni ig (sbr.);
~ test prijemno ispitivanje, prijemni test,
ispitivanje pri preuzimanju (el.)
acceptor - akceptor (kod poluprovodnika), primalac (atom ili molekul koji prima elektrone pri stvaranju veze u molekulu) (hem., fiz.);
rezonantno kolo; ~ circuit - propusni filter, rezonantno kolo; ,
deep" - duboki'N akceptor; ~,
electron - akceptor
elektrona;
~ element - akceptorski element
(el.); ~ 5 excess - ekscesni akceptor; ~ impurity (in a semiconductor) - akceptorrka primesa (u
poluprovodniku) (el.); ~ impurity concentration - koncentracija akceptorske primese (el.); ~,
ion - jonski akceptor, akceptor jona
~ level - nivo akceptora (el.);

^ r ^ r ^ ^ ^ " ^^f^^^Jtfj^^H^ag^B^li^^KSSP^yT^j^^^^^^P^ligBS^SW^^^^^^H^^^*^ '1-^' *?

acceptor
acceptor
~, shallow - meki" akceptor;
~ type-akceptorskog tipa, p-tipa;
accept the call - primiti poziv (tel.)
access - prilaz, pristup; ~ road prilazni put; ~ switch - bira za
meanje (el.); ~ way - prilazni
put
accessible - pristupaan; ~ terminal - pristupani prikljuak (el.)
accessories - pribor, pomoni ureaji (mot.), ~, for electric wiring
- oprema za elektrine instalacije
(el.); ~, welding - pomoni ureaji za zavarivanje (zav.)
accident - udes pri radu (ih.); ~
of work - povreda na radu; ~
prevention - spreavanje udesa;
~ risks - opasnost od udesa
accidental burning of the flame
at the injector - sluajno paljenje
u injektoru (zav.); ~ exposure
- sluajno izlaganje radioaktivnom
zraenju (med.); ~ ignition at
parts of regular - sluajno paljenje
redukcionog ventila (zav.)
acclivity - nagib, uspon, stremen;
strma uzviica, uzbrdica; navozite
Accobond resins - akobond smola,
melamin-formaldehidna smola
accommodation - smetaj (tur.);
~ facilities - mogunosti smetaja
(pi); ~ possibilities - mogunosti smetaja (pl.)
accordance - podeavanje, saglaavanje, zvuno podeavanje, usaglaavarje, podudarnost (o)
accordant connection - zvuno usaglaena veza, podeena veza (el.)
accordion door - vrata na sklapanje,
vrata kao harmonika
account - raun, proraun, izvetaj;
razmatranje cena (o); ~, clearing
- vremensko oitavanje*Y<>/$J
accountancy - raunovodstvo, knjigovodstvo
accounting - odbrojavanje, oitavanje; knjigovodstvo (o): ~ area
- zona odbrojavanja, zona oitavanja (el.) ~ code - kod odbrojavanja (el.)
accumbent - naslonjen, poloen, leei, nalegnut, pripijen

acetylene
accumulated dose - akumulisana
doza, nagomilana koliina radioaktivnog 7raenja (med.)
accumulation - akumulacija, gomilanje, skupljanje, poveanje (o);
~, carrier - akumulacija nosaa;
~, charge - akumulacija naelektrisanja; ~, electron -akumulacija
elektrona; ~, hole - akumulacija
rupa, n-akumulacija; of heat nagomilavanje toplote (te.);
accumulative dosimetry - akumulativna dozimetrija (radioaktivnog
zraenja) (med.)
accumulator - akumulator (sredstvo
ili ureaj za sakupljanje); <~, alkaline - alkalni akumulator
accuracy - preciznost, tanost (o);
~ dynamic - dinamika tonost
(av., mat.); ~ in calibration tanost kalibracije (mtr.); ~ of
an instrument - tanost (mernog)
instrumenta (el.); ~, relative relativna tanost (mat.)
accurate position finder - radar za
otkrivanje tanog poloaja (el.)
accutron - akutron, tranzistorski sat
acerate - otar, igliast, etinast
acetaldehyde - acetaldehid (proizvod
oksidacije alkohola) (hem.)
acetate - acetat, so siretne kiseline
(hem.); ~ film - acetatna traka
(o.)
acetic acid - siretna kiselina (hem.);
~ anhydride - anhidrid siretne
kiseline (hem.); ~, ether - etil-acetat (hem.)
acetimeter - kiselinomer (hem.)
acetone - aceton, dimetilketon (rastvara) (hem.); ~ benzol process
- deparafinacija ulja smeom aceton-benzol; ~ expansion by absorption - irenje acetona usled apsorbovanja (zav.); ~, saturation of
the - zasienost acetona (zav.)
acetron - acetron, ivin ispravlja
acetylene - acetilen, zapaljivi gas
(hem.); ~ booster - kompresor
acetilena niskog pritiska (do 1,5 atm.)
(zav.); ~ compressor - kompresor acetilena visokog pritiska
(preko 1,5 atm.) (zav.); ~ connection - dovod acetilena (zav.);

acetylene
~ content - punjenje acetilena
(zav.); ~ content permissible
- doputeno punjenje acetilena
(zav.); ~, decomposition of the
- razlaganje acetilena (hem., zav.);
~, dissolved - rastvoreni acetilen
(zav.); ~, dry - suvi acetilen
(zav.); ~, excess - suviak acetilena (zav.); ~ generator - razvija acetilena (zav.); ~, generator, component parts of sastavni delovi i pribor razvijaa
acetilena (zav.); ~, limit of solubility of the - granica rastvaranja
acetilena (hem., zav.); ~, polymerisation of the - polimerizacija
acetilena (hem.); ~ production proizvodnja acetilena (zav.)-, ~
purifying and drying devices ureaji za preiavanje i suenje
acetilena (zav.); ~ valve - slavina
za acetilen (zav.); ~, wet - vlani
acetilen (zav.)
achromat - ahromatino soivo (opt.)
achromatic - ahromatian (optiki
sistem koji svetlost ne razlae u boje)
(opt.); ~ lens - ahromatino soivo (soivo ija ina daljina ne
zavisi od boje svetlosti) (opt.);
~ locus - ahromatina kriva (Plankova kriva) (fiz.)
acicular - otar, oblika igle, igliast
acid - kiselina; kiseo; ~, abietic abijetinska kiselina; ~, acetic siretna kiselina; ~, acetoacetic acetilsiretna kiselina; ~ acetylacetic v. acetoacetic acid; ~,
acetyformic - pirogroana kiselina (acetilmravlja kiselina); ~,
acrylic - akrilna kiselina; ~, adipic - adipinska kiselina, sirovina za
proizvodnju poliamidnih vlakana
(najlona); ~, alcohol(ic) - oksikiselina; ~, aliphatic -p alifatska
kiselina; ~, allomaleic fumarna
kiselina; ~, amino - aminokiselina, sadri pored karbokiseline i
aminogrupu; <~, aminoacetic - aminosiretna kiselina, glikokol,
~, amygdal(in)ic - bademova kiselina; , anhydrous - bezvodna
kiselina, anhidrid kiselina; ~', antimonic - antimonova kiselina; ~,
antimon(i)ous - antimonasta kise-

acid
lina; ~, aromatic - aromatska kiselina; ~, arsenic - arsenova kiselina; ~, arsenious - arsenasta kiselina; ~, arsinic - arsinska kiselina; <~, arsonic - arsonska kiselina;
~, ascorbic - askorbinska kiselina
(vitamin C); ~, aspartic - asparaginska kiselina, alfa-aminoilibarna
kiselina; ~, auribromohydric auribromovodonina kiselina; <~,
auric - aurokiselina (kiselina zlata);
~, azotic - azotna kiselina; ~
battery - akumulatorska kiselina;
~; benzaminic - aminobenzoeva
kiselina; , benzilic - benzilna
kiselina; ~, benzoic - benzoeva
kiselina; ~, benzole v. benzoic
acid; ~, boric - borna kiselina;
-~, bromhydric - bromovodonina
kiselina; <~, bromic - bromna kiselina; ~, bromous - bromasta
kiselina; ~, butenoic - butenska
kisehna; ~, butylacetic - butilsiretna kiselina, kapronska kiselina;
~, butyric - buterna kiselina;
~, cacodylic - kakodilna kiselina,
dimetilarsinska kiselina; '-', camphoric - kamforna kiselina; -~,
capric - kaprinska kiselina; ~,
capro(n)ic - kapronska kiselina;
~, caprylic - kaprilna kiselina;
~, carbamic - karbaminska kiselina; ~, carbolic - fenol, karbolna
kiselina; ~, carbonic - ugljena
kiselina; , carbothioic - tiokarbonska kiselina; ~, carboxylic karbonska kiselina: ~, carboy stakleni balon za kiseline; ~, Caro's
- monopersumporna kiselina, Karoova kiselina; ~, chamber komorna kiselina, sumporna kiselina
dobijena komornim procesom; ~,
chlorazotic - carska voda (smea
azotne i sone kiseline); ~, chlorhydric - hlorovodonina kiselina;
~, chloric - hlorna kiselina; ~,
chloroacetic - hlorsiretna kiselina;
~, chlorobenzoic - hlorbenzoeva
kiselina; ~, chlorocarbonic hlorugljena kiselina, hlormravlja kiselina; ~, chloroformic v. chlorocarbonic acid; ~, chlorous hlorasta kiselina; ~, chromic hromna kiselina; ~, chromous -

add
acid
hromasta kiselina; ~, chlorophenasic - pentahlorofenol; ~, chlorophenesic - dihlorfenol; ~, chlorophenic - monohlorofenol; <~,
chlorophenisic - thrihlorfenol; ~,
chlorophenosic - tetrahlorfenol;
~, concentrated - koncentrovana
kiselina; ~, conjugate - konjugovana kiselina (sa bazom); ~, contact - kontaktna kiselina, sumporna
kiselina dobijena kontaktnim procesom; converter - Besemerova
kruka; ~ conveter process
Besemerov postupak; ~, crotonic
- krotonska kiselina; ~, crude
carbolic - sirovi (neoieni) fenol;
~, cumaric - kumarinska kiselina;
~, cyanic - cijanska kiselina;
<~, cysteic - cistein, 2-amino-3-3- merkaptopropanova kiselina; ~,
desoxyribose nucleic - dezoksiribonukleinska kiselina (DNK); ~,
dibasic - dvobazna kiselina; ~,
dicarboxylic - dikarbonska kiselina, dvobazna kiselina; ~, dichloroacetic - dihlorsiretna kiselina;
~, dienoic - dienska kiselina; ~,
digallic - digalna kiselina, galoilgalna kiselina; ~, dihydric - dvobazna kiselina, diprotonska kiselina;
~, dihydroxy - dihidroksikiselina;
~, diphosphoric - pirofosforna
kiselina; ~, disilicic - disilicijumova kiselina; ~, disulphuric pirosumporna kiselina; ~, etched nagrizanjem matirati; ~, ethanoic
- siretna kiselina; ~, ethulacetic etilsiretna kiselina; ~, ethylcinnamic - etilcimetna kiselina; ~,
fatty-masna kiselina; , ferric feri-kiselina, kiselina trovalentnog
gvozda; ~, ferricyanic - fericijanidna kiselina; ~, ferrous - fero-kiselina, kiselina dvovalentnog gvoa; ~, fluoroacetic - fluorosiretna kiselina; ~, fluoroboric fluoroborna kiselina; ~, formic mravlja kiselina; for storage
cells - akumulatorska kiselina; ,
fumarole -bornakiselina; ~, fuming - puljiva kiselina; ~, gallic
-.galna kiselina; ~, gallotannic galotaninska kiselina; ~, glacial

acid
phosphoric - glacijalna fosforna
kiselina, metafosforna kiselina; ~
glycolic - glikolna kiselina; ~
heptonic - hep tonska kiselina; ~
heptynoic - heptinska kiselina; ~
hexahydric - estobazna kiselina
~, hexatomic - estobazna kiselina; ~, hyaluronic - hialuronska
kiselina; ~, hydrazoic - azotvodonina kiselina; ', hydrobromic bromovodonina kiselina; ~, hydrochloric - sona kiselina, hlorovodonina kiselina; ~, hydrocyanic
- cijanovodonina kiselina; ~, hydroferricyanic - hidrofericijanidna
kiselina; ~, hydrosulphuric sumporvodonina kiselina; ~, hypochloric v. hypochlorous acid;
~, hypochlorous - hipohlorasta
kiselina; ~, hyponitrous - hipoazotasta kiselina; ~, hypophosphoric - hipofosforasta kiselina;
~, iodic - jodna kiselina; <~, isobutyric - izobuterna kiselina; ~,
ketonic - ketokiselina; <~, lactic
- mlena kiselina, hidroksipropionska kiselina; ~, lemon - limunska
kiselina; ~, lysergic - liserginska
kiselina; ~, maleic - maleinska
kiselina; ~, mandelic - bademova
kiselina, fenilhidroksisiretna kiselina; ~, manganic - manganova
kiselina; ~, manganous - manganasta kiselina; ~, margaric margarinska kiselina; , mercaptan - merkaptokarbonska kiselina;
~, metabismuthic - metabizmutna kiselina; ~, metaboric - metaborna kiselina; ~, metasillicic metasilicijumova kiselina; ~, m e thacrylic - metakrilna kiselina; ~,
methanoic - mravlja kiselina, metanova kiselina; ~, molybdic - molibdenska kiselina; ~, monoatomic - monobazna kiselina; ~,
monobasic - monobazna kiselina;
~, monohydric - monobazna kiselina; ~, mucic - sluzna kiselina;
~, muriatic - sona kiselina, hlorovodonina kiselina; ~-, naphthenic
- naftenska kiselina; ~, nicotinic
- nikotinska kiselina; -^j nitric azotna kiselina; , nitrohydrochloric - carska voda, smea azotne

acldimeter

acid
i sone kiseline; > nitrous - azotasta kiselina; ~, normal - normalna karbonska kiselina (ravnog niza),
neorganska ortokiselina; ~, nucleic
- nukleinska kiselina; ~, oxalic oksalna kiselina; ~, perchloric perhlorna kiselina; ~, perchromic
- perhromna kiselina; -~, percolumbic - perniobijumova kiselina; , performic - permravlja
kiselina, formilhidroperoksid; -~,
permanganic - permanganova kiselina; ~, phenolsulphonic - fenolsulfonska kiselina; ~, phenylacetic - fenilsiretna kiselina; ~,
phosphoric - fosforna kiselina; ~,
phosphorous - fosforasta kiselina;
~, picric - pikrinska kiselina; ~,
plumbic - olovna kiselina, plumbo-kiselina; ~} plumbous - olovasta
kiselina, plumbo-kiselina; , polyatomic - polibazna kiselina; ~,
polybasic - polibazna kiselina; ~,
~, polyhydric - polibazna kiselina;
^, propanoic - propanova kiselina, propionska kiselina; ~, propargylic - propargilna kiselina; ~,
propenoic - propenova (akrilna)
kiselina; ~, prussic - cijanovodonina kiselina; ~, pyroligneous siretna kiselina dobijena destilacijom drveta; ~, pyrophosphoric
- pirofosforna kiselina; ~, pyroracemic - pirogrodana kiselina;
~, pyrosulphuric - pirosumporna
kiselina ~, racemic - racemska
(vinska) kiselina, grodana kiselina;
~ s rapic - oleinska kiselina; '~
reaction - kisela reakcija; ~,
reclaimed sulphuric - regenerisana sumporna kiselina; ~, recovered - regenerisana kiselina;
~ resisting paint - premaz ototporan na kiseline; ~, resorcylic
- rezorcilna kiselina; ~, rhodanic
- tiocijanska kiselina; ~, ribonucleic - ribonukleinska kiselina; ~,
saccharic - eerna kiselina; ~,
salicylic - salicilna kiselina; ~,
saturated - zasiena kiselina; ~,
selenic - selenova kiselina; ~, selenious - selenasta kiselina; ~, silicic - silicijumova kiselina; ~-,
sludge - kiselinski mulj; ~, sol-

dering - kiselina za lemljenje; -~a

sorbic - sorbinska kiselina; <-,
stannic - kalajna kiselina; , stearic - stearinska kiselina; ~, sulphaminic - sulfaminska kiselina; ~,
sulphantimonic - tioantimonova
kiselina; ~-, sulpharsenic - tioarsenova kiselina; , sulphoantimorious - sulfoantimonasta kiselina; ~, sulphoarsenic - su)foarsenova kiselina; , sulphoarsenious - sulfoarsenasta kiselina; ~,
sulphonated - sulfonovana kiselina;
~, sulphonic - sulfonska kiselina;
~, sulphurous - sumporasta kiselina; , tannic - taninska kiselina;
-~, tartaric - vinska kiselina; ~,
telluric - telurna kiselina; ~, tellurous - telurasta kiselina; ~, terpenic - terpenska kiselina; ~,
tester -kiselinomer; ~^, tetrabasic
- tetrabazna kiselina; ~, tetrahydric - tetrabazna kiselina; -~,
tetrathionic - tetrationska kiselina;
, tetratomic - tetrabazna kiselina; ~j thioacetic - tiosiretna
kiselina /~, thioarscnic - tioarsenova kiselina; ', thioarsenious tioarsenasta kiselina; , thiocarbonic - tiougljena kiselina; ~-, thiocyanic - tiocijanska kiselina; ~,
thioic - tiokiselina; '~, thiosulphuric - tiosumporna kiselina; ~,
tower - sumporna kiselina dobijena
procesom tornjeva; ~, triatomic
- trobazna kiselina; ~, tribasic trobazna kiselina; ~, trihydric trobazna kiselina; ~, trisulphonic
- trisulfonska kiselina; ~, trithionic - tritionska kiselina; ~, tungstic - volframova kiselina; ~, uranic - uranova kiselina; ~, uric mokrana kiselina; , valeric valerijanska kiselina; ~, violet nitrosumporna kiselina; ~, waste
- otpadna kiselina, iskoriena kiselina; -~, zincic - cinkova kiselina
acidifiant, acidific - kiselinotvoran,
koji gradi, stvara kiseline (hem.)
acidify - zakiseliti
acidifying - zakiseljavanje (hem.)
acidimeter - kiselinomer (hem.)

acidlmetry

10

acidimetry - acidimetrija (odreivanje sadraja kiseline neutralizacijom) (hem.)

acidity - kiselost (hem.)
acidproof apparatus - aparat otporan na kiseline
acknowledgement of receipt - potvrda prijema; ~ signal - signal
potvrivanja (tel.)
acknowledger - ruica opreznosti,
preklopnik opreznosti (el.)
aclinic line - nulta izoklinala (el.)
acnode - izolovana taka (o.)
acoustic - akustian, zvuan (ak.);
~, aeronautical - aeronautika
akustika (av.); ~ anemometer akustini anemometar (ak.); ~
baffle - akustini zaklon (ak.); ~
capacitance - akustika kapacitivnost (ak.); ~ clarifier - preiava zvuka (kod zvunika) (ak., el.);
~ compliance - akustiki kapacitet (ak., el.); ~ device - akustiki ureaj za kanjenje (zadravanje) (ak.);
~ discontinuity akustiki diskontinuitet, akustiki
prekid (ak.); ~ dispersion - akustika disperzija (ak.); ~ feedback
- akustika povratna sprega (ak.,
el.); ~ fidelity - akustika vernost (ak., el.); ~ filter - akustiki
filter (ak.); ~ generator - akustiki generator, izvor zvuka (ak.,
el.); ~ grating - akustika reetka
(za postizanje specijalnih zvunih
efekata) (ak.); ~ gyrator - akustiki irator (ak.); ~ horn - akustiki levak, akustika truba (cev za
govor) (ak.);
~ impedance akustika impedanca, akustiki otpor (ak.); ~ inertance - akustika
inercija, akustika masa (ak.); ~
interferometer - akustiki interferometar (ak.); ~ intrusion detector - akustiki detektor pukotina
(loma) (ak.); ~ labyrinth - akustiki lavirint (zvunika) (ak.); ~
line - akustika linija (ak.); ~
marine speedometer - akustiki
brodski brzinomer (ak.); ~ mass

acoustical

otpora) (ak.); ~ pick-up - akustiki reproduktor, pikap, glava za

reprodukciju zvuka (el., ak.); ~
radiating element - akustiki element za emitovanje zvuka (ak., el.);
~ radiator - akustiki radijator,
membrana, izvor zvuka (ak., el.);
~ radiometer - akustiki radiometar (ak.); ~ reactance - akustika reaktanca (imaginarni deo akustike impedance, manifestuje se apsorpcijom zvuka) (ak.); ~ refraction - akustika refrakcija, prelamanje zvuka (ak.); ~ resistance
- akustiki otpor (manifestuje se
refleksijom zvuka), realni deo akustike impedance (ak.); ~ resonance - akustika rezonanca (ak.);
~ resonance device - akustiki
rezonator (ak.); ~ scattering akustiko rasejanje (ak.); ~ shadow - akustika senka (nastaje iza
predmeta) (ak.); ~ shock - akustiki udar (ak.); ~ shock absorber - ublaiva akustikog udara
(Ak.); ~ stiffness - akustika vrstoa, akustika krutost (ak.); ~
streaming - akustiko strujanje,
strujanje u akustikom polju (ak.);
~ treatment - akustika obrada
(sile ili studija) (ak.); ~ velocity
- zvuna brzina (fiz.)
acoustical - akustian, zvuan (ak.);
~ absorption coefficient -koeficijent apsorpcije zvuka (ak.); ,
absorption factor - koeficijent
apsorpcije zvuka (ak.); ~ absorptivity - zvuna apsorptivnost, koeficijent zvune apsorpcije (ak.);
~ altimeter - zvuni visinomer
(ak.); ~ attenuation - akustika
konstanta slabljenja (ak.); <-* frequency - zvuna frekvencija (ak.);
~ image - prividni izvor zvuka
(ak.); ~, ohm - akustiki om (ak.);
~ phase constant - akustiki
fazna konstanta (ak.); ~ propagation constant - akustika konstanta rasprostiranja (ak.); ~ reciprocity theorem - akustika teorema recipronosti (ak.); ~ re- akustika masa (ak.); ~ matduction factor - koeficijent izoching - akustiko podeavanje, akuslacije zvuka (ak.); ~ reflectivity
tiko prilagoenje (ak.); ~ ohm
- koeficijent odbijanja zvuka (ak.);
- akustiki om (jedinica akustikog

acoustical
~ transmission factor - koeficijent proputanja zvuka (ak.); ~
units - akustike jedinice (ak.);
~ wave - zvuni talas (ak.)
acoustically matched - akustiki
podeen
Acousticon - mikrotelefonska kombinacija za gluve
acoustics - akustika, nauka o zvuku
(fiz.); ~, microwave - mikrotalasna akustika
acoustimeter - mera jaine zvuka
(ak., el.)
acousto-electric index - akustiko-elektrini koeficijent (kod mikrofona) (el.)
acquisition - sakupljanje, akvizicija,
dobijanje podataka; prepoznavanje;
; information - sakupljanje informacija; ~, target - prepoznavanje mete
acquittance - potvrda (prijema telegrama) (tel.)
acrasil - akrazil, precizni iani otpornik
acree's reaction - reakcija za dokazivanje proteina pomou formaldehida i ferihlorida (hem.)
acridine - akridin (organska baza koja
se dobija iz katrana kamenog uglja,
osnova organskih boja) (hem.)
Acrilan" - sintetiko tekstilno vlakno
na bazi akrilonitrila
acrolein - akrolein, akrilaldehid (bojni otrov, suzavac) (hem.)
aerometer - akrometar, aerometar za
ulja
acron - hrastov ir (bot.); ~ tube
- ir-cev, elektronska cev veoma
malih dimenzija (els.)
across - krstasto, skrteno, unakrst,
unakrsno, popreko, paralelno vezan
acroterium - akroterija, ukras od
kamena ili terakote (grad.)
acrowax - akrovaks (materijal za impregnaciju) (thnl.)
acrylic acid - akrilna kiselina; sirovina za industriju sintetikih plastinih materija) (hem.); ~ resins
- akrilne smole (dobijaju se polimerizacijom estara ili amida akrilne
ili metakrilne kiseline ) (hem.); ~
plastic - akrilna plastina masa

11

action

Acrylon - bela sintetika guma na bazi

akrilonitrila i akrilne kiseline (thnl.)
acrylonitrilie - akrilonitril, derivat
acetilena, srovina za industriju sintetike gume i plastinih materija
(thnl.)
acting force - sila akcije (jednog tela
na drugo), dejstvujua sila (fiz.)
actinic radiation - aktinino zraenje (zraenje koje je fotohemijski
aktivno) (fiz., hem.)
actinldes - aktinidi, elementi rednih
brojeva 88103 (svi radioaktivni)
actinism - aktinizam (sposobnost zraenja da ostavi traga na fotografskom materijalu) {(fiz.)
actinium - aktinijum (radioaktivni
hem. elemenat, red. br. 89, simbol
Ac)
actinium A (AcA) - aktinijum A
(prirodni radioizotop polonijum-215)
actinium B (AcB) - aktinijum B
(prirodni radioizotop olovo-211)
actinium C (AcC) - aktinijum C
(prirodni radioizotop bizmut-211)
actinium C (AcC) aktinijum C
(prirodni radioizotop polonijum-211)
actinium C" (AcC") - aktinijum C"
(prirodni radioizotop talijum-207)
actinium D (AcD) - aktinijum D
(prirodni izotop olova-207)
actinium K (AcK) - aktinijum K
(prirodni radioizotop francijum-223)
actinium X (AcX) - aktinijum X
(prirodni radioizotop radijum-223)
actinolite - aktinolit (silikat magnezijuma i gvozda) (min.)
actinometer - aktinometar (instrument za merenje jaine Suneve svetlosti)
actinometry - aktinometrija (istraivanje i merenje svetlosnog zraenja,
posebno Sunevog) (fiz.)
actinon (An) - aktinon (prirodni radioizotop radon-219)
action - delovanje (proizvod rada i
vremena); ~ current - akciona
struja (u nervu) (el, biol.); ~,
delayed - usporeno dejstvo (av.);
~, lasing - lasersko dejstvo, generacija svetlosti u optikom dijapazonu; ~, maser - maserski efekat,
maserski mehanizam; ~, optical

wmmmmmmmmm
action

12

action
maser - optiki maserski efekat;
~, parametric - parametarski efekat, fiziki efekat parametarskog pojaanja; , phase-focusing - efekat faznog fokusiranja; -, smasing
- efekat kvantnomehanikog pojaanja u submilimetarskoj oblasti,
efekat kvantnomehanike generacije
u submilimetarskoj oblasti; ~,
transistor - mehanizam rada tranzistora; ~ turbine - akciona turbina,
slobodnomlazna
turbina
(ma.) ; ~ wheel - akciona turbina
activate - aktivirati
activated carbon - aktivni ugalj
(slui za apsorpciju gasova i para)
(hem.); ~ material - aktivirani
materijal (thil.);
~ sintering aktivno sinterovanje (mtl.);
~
sludge - aktivni mulj, ivi (infektivni) mulj
activating reagent - aktivator (hemijsko sredstvo koje ubrzava neku
hemijsku reakciju) (hem.)
activation - aktivacija, aktiviranje,
ukljuenje; ~ analysis - aktivaciona analiza (izvanredno osetljiva
metoda za odreivanje tragova elemenata pomou ozraivanja uzorka
neutronima u nuklearnom reaktoru)
(hem.); ~ cross section - aktivacioni efikasni presek (fiz.); ~
" energy - energija aktivacije (fiz.);
~, indirect thermal - indirektna
termika aktivacija; ~ of filament
- aktivacija vlakana za grejanje,
aktivacija katode (el.); ~, thermal
- termika aktivacija
activator - aktivator, supstanca koja
vri aktivaciju (el., hem.)
active balance - aktivni balans (struja) (el.); ~ carbon - aktivni
ugalj (hem.) ; ~ deposit - (radio)
aktivni talog (obino stvoren raspadom radioaktivnog gasa radona)
(hem.); ~ emanation - radioaktivna emanacija (obino se odnosi
na izotope radona) (hem.); ~
emitting material - aktivni emitujui materijal (el.); energy
meter - brojilo aktivne energije,
vatsametar (el.); homing guidance - aktivno dovoenje, aktivno

actuate
navoenje (el.);
~ hydrogen aktivni vodonik (hem.); . line aktivna linija (linija koja nosi video-informaciju) (el.); ~ marker aktivni obeleava (marker); ~
mass - aktivna masa (molekularna
koncentracija izraena u gram-molekulima po 1 litru ili u parcijalnim
pritiscima kod gasova) (hem.); ~
material - aktivni materijal, aktivna masa (thnl.); ~ network aktivna mrea, aktivni etvoropol
(el.); power - aktivna snaga
(cl.) ; ~ power relay - relej aktivne snage (el.); ~ return loss
- priguenje odjeka (eho) (ak.);
~ surface - aktivna povrina (povrina koja zrai) (fiz.); ~ transducer - aktivni prenosnik (el.);
activity - aktivnost (termodinamika
koncentracija
neke
supstance)
(hem.); aktivitet; ~ coefficient faktor aktivnosti (odnos izmeu aktivnosti i stvarne koncentracije supstance) (hem.); ~ decay - opadanje radioaktivnosti (fiz.);
~
density - gustina aktivnosti, (radio) aktivnost na jedinicu povrine
(nukl.); ~ distribution - raspodela (radio) aktivnosti (obino u
procesima ekstrakcije kojima se razdvajaju radioizotopi) (nukl.);
~
level - nivo radioaktivnosti (nukl.) ;
~ series of metals - niz aktivnosti metala (tabela u kojoj su metali
svrstani po svojoj aktivacionoj sposobnosti) (hem.); ~, sintering naklonost ka sinterovanju (mtl.);
~ unit - jedinica (radioaktivnosti)

(fiz.)

actual capacitance - stvarna kapacitivnost (el.) ; ~ count - obeleavanje parica na omotau (el.); ~
flux density - stvarna gustina fluksa, stvarna indukcija Ve/J ; horse
power - konjska snaga na konici
(mot.) ; ~ mechanical advantage
- koeficijent iskorier'i maine
(ma.) ; ~ output - stvarna izlazna
snaga (el.); ~ power - stvarna
snaga (cl.); time - stvarno
vreme; value - stvarna vrednost
actuate - pokrenuti, pustiti (ili staviti) u rad, pobuditi (relej, magnet)

actuated
actuated by hand - rukom pokrenut (ma.); ~ by power - mainski pokrenut (ma.)
actuating cam - pobudni, podsticajni ealj (el); ~ lever - pobudna, podsticajna poluga (poluga
za pokretanje) (el.); motor servomotor, motor za pokretanje
(el.); ~ quantity - pobudna, podsticajna veliina (el.); ~ signal pobudni, podsticajni signal, upravljajui signal (cl.)
actuator - motor, servomotor, pojaava, pobuivao, pokreta (krana,
ventila), aktuator, izvrni mehanizam; pobuda; ~, rotary - rotacioni kontaktor
acute angle - otar ugao )mat.);
~ angled - otrougli (mat.); ~
angled triangle - otrougli trougao (mat.)
acyclic - aperiodian, neperiodini,
aciklini (koji ne sadri krug); ~
machine unipolarna maina, aciklina maina (el.)
acyl group - acil-grupa (opti naziv
za radikal organskih kiselina) (hem.)
ad - skraenica u receptima koja
oznaava: dopuniti do date koliine
adaline - adalin, linijski neutron
adamant - tvrd kamen; dijamant;
tvrda supstanca; tvrdoa (min.)
adamantine clinker - prepeena
opeka, klinker
adamantine lustre - dijamantni sjaj
(min.)
adamellite - vrsta granita koji ima
priblino jednake koliine feldspata
i plagioklasa (geol.)
adaptability - prilagodljivost
adapter - adapter, pomoni ureaj,
prelazni ureaj; dra kaseta; adapter kod snimanja zvuka, ureaj za
prilagoavanje; ~coupling-spojnica za adaptaciju; junction box
- adaptaciona spojna kutija; ~,
stereo - stereofonski adapter, stereoadapter; ~, waveguide-to-coaxial - adapter talasovoda na koaksijalni kabel
Adcock antenna - Adkokova antena
(rad.); ~ directional finder Adkokov rad:ogoniometar sa rastavljenim antenama (rad.)

13

additive

added metal - dodatni rastopljeni

metal (zav.)
addendum circle - temeni krug
(zupca) (ma.)
adder - ureaj za sabiranje; ureaj za
slaganje boja (u televiziji) (TV);
sumator; ~, optoelectronic optiko-elektronski sumator
adding machine - maina,/a sabiranje
addition - sabiranje, dodavanje, dodatak (mat.); ~ agent - dodatno
reaktivno sredstvo (hem.); ~ compound - adiciono jedinjenje (dobijeno dodavanjem jednog atoma ili
atomske grupe molekulu) (hem.);
~, heat - dovod toplote (av.);
~, vectorial - vektorsko sabiranje
(mat.)
additional building - aneks, dodatna,
pomona zgrada (grad.); ~ cell
- dodatni elemenat, dodatna elija
(el.) ; ~ heating during welding
- prigrevanje, dopunsko grejanje za
vreme zavarivanja (zav.); - load
- dodatno optereenje (el.); ~,
number - vanredni broj; ~, programme - fakultativni program;
~ resistance - dodatni otpor
(omski) (el.)
additive - primesa, dodatak; ~, anti-icing - aditiv protiv zaleivanja
benzina; ~, antiknock -antidetonacioni aditiv; ~, antisludge - aditiv
protiv stvaranja taloga, dispergentni
aditiv; ~, antiwear - aditiv protiv habanja; ~, carbonate ester
- aditiv mazivnim uljima na bazi
estara ugljene kiseline; ~, cetane
- aditiv za poveanje cetonskog
broja; ~ compounds - jedinjenja
dobijena adicijom na dvostruku vezu
(hem.); ~, dispersing - dispergujui aditiv mazivnim uljima; ~,
error - dodatna greka, aditivna
greka; ~ filter - dodatni filter
(el.); ~ mixing of primaries dodatno sleganje osnovnih boja
(thnl.); ~, pour-pint - depresant,
aditiv koji spreava taku stinjavanja ulja; ~ property - aditivno
svojstvo, svojstvo sabiranja (hem.,
mat.)

aditron
additron - aditron, elektronsko-svetlosni komutator
address - adresa, naslov; ~, immediate - trenutna adresa; ~ list
- spisak adresa, adresar; ~ plate
- adresna matrica; ~ revision kontrolni pregled, rezivija adresa
addressee - primalac, adresat
adenine - adenin, 6-aminopurin
(hem.)
adeps lanae - lanolin (preiena
mast iz vune) (hem.)
ader-wax - sirovi ozokerit (za impregnaciju) (thnl.)
adherent slag - teko odstranjiva
troska (zav.); ~ wire - spojeni
provodnik, pripojeni provodnik (el.)
adhesion - adhezija (prianjanje dveju
povrina dejstvom medumolekulskih
sila); ~ agent - adheziono sredstvo; ~ pump - adheziona crpka
adhesive - sredstvo za lepljenje, lepak (thnl.); ~ force - sila prianjanja, lepljivost; ~ power - adheziona sila, osobina adhezije, prionljivost (fiz.);
~ substance adhezivni materijal;
~ tape lepljiva izolaciona traka
adhibition - putanje unutra; privoenje, uvoenje
adiabatic - adijabatski, termiki izolovan (proces u kome se ne prima
niti gubi toplota) (fiz.); ~ calorimeter - adijabatski kalorimetar
(fiz.);
~ change - adijabatska
promena (koja tee bez izmene toplote sa okolinom) (fiz.); ~ contraction - adijabatsko smanjivanje
zapremine (bez izmene toplote )
(fiz.);
~ curve - adijabatska
kriva (fiz.); ~ process - adijabatski proces (bez izmene toplote
supstance u kojoj se proces odigrava
sa okolinom) (fiz.)
adiathermal - adijatermalni (fiz.)
Adipol - grupa omekivaa za industriju plastinih masa na bazi
estara adipinske kiseline (hem.)
adjacency - granienje, susedstvo,
blizina
adjacent - susedan, granian, nalegli; ~ angle - susedni ugao
(mat.); ~ channel attenuation
- slabljenje signala iz susednog ka-

14

adjustable

nala (el.);
~ channel interference - smetnje od uticaja susednog
kanala (el.); ~ channel protection ratio - koeficijent zatite od
susednog kanala (el.); ~ channel
selectivity - sposobnost kola da
sprei uticaj susednih kanala (el.)
adjective dyes - boje koje se fiksiraju na vlakna uz pomo neke tree
supstance (hem.)
adjoin - sastaviti, pridruiti, spojiti,
. dodati
adjourn - odloiti, zakljuiti, obustaviti
adjudication - licitacija
adjust - podeavati, regulisati; podeavanje na nulu; provera; ~
for a current - podesiti na odreenu struju;
~ resistance to
value - podesiti otpornost; ~ to
zero - podesiti na nulu
adjustability of the axles - podeljivost osovina (mat.)
adjustable - podeljiv, merljiv; <--',
attenuator - oslabljiva sa mogunou podeavanja (regulacije); ~
bed press - presa sa podeljivim
stolom; ~ blade - pomerljiva lop-a
tica (turbine); ~ blade reamer razvrta sa podeljivim noevima;
~ breaker point - glava (nakovanj) prekidaa (el.); ~ condenser
- trimer, podesijivi kondenzator; ~
coupled axle - Lindnerova osa;
~ disk condenser - obrtni kondenzator; ~ fence - lenjir sa podeljivom vodicom (drvo); ~ head
- kliza (na kljunastom merilu);
~ head horizontal milling machine - horizontalna glodalica sa
podeljivom vretenastom glavom;
~ height - sa visinkim podeavanjem; ~ inductor - prigunica sa
varijabilnom induktivnou, podeljiva prigunica; ~ inside micrometer - podeljivo merilo otvora;
~ limitgap gauge - podeljivo
granino merilo; ~ nut wrench
- podeljivi kljunasti klju; ~ pipe
tongs - podeljiva cevna kleta; ~
point - podeljiva zapeta (raunar);
~ point gauge - unutranji taster;
~ rail milling machine - gloda-

adjustable

15

lica sa podeljivom traverzom; ~

reamer - podeljivi razvrta; ~
resistance - otpor regulacije (el);
~ resistor - regulacioni otpornik;
~ set square - ugao podeavanja;
~ spanner - univerzalni klju za
navrtke i vijke; ~ speed - podeljiv na eljeni broj obrtaja; ~ speed
motor - motor sa podeavanjem
broja obrtaja; ~ spindle drilling
machine - zglobna builica sa podeljivim vretenima; ~ stop podeljivi zaslon; graninik; ~,
swivel vice - horizontalno i vertikalno podeljive paralelne mengele;
~ tension - sa podeljivom zateznom snagom (opruga); ~ transformer - obrtni transformator, regulacioni transformator; ' tube
scraper - podeljivi ureaj za ienje cevi; ~ voltage divider promenljivi delitelj napona;
~
wrench - podeljivi klju (za vijke)
adjuster - podeava, regulator, ureaj za podeavanje
adjustible speed motor - motor sa
regulacijom brzine (el.)
adjusting device - ureaj za podeavanje (el.); ~ gear - zupanik
za podeavanje, ureaj za podeavanje (ma.); ~ nut - poloajna
navrtka (ma.); ~ resistor - otpornik sa podeavanjem (el.); ~
ring with collar - ogrliasti prsten
ustavlja (ma.); ~ screw - regulacioni zavrtani, zavrtanj sa podeavanjem (ma.) ; ~ screw handle
- ruica podeajnog zavrtnja (zav.)
adjustment - podeavanje, nametanje, regulisanje, popravka, provera; ~ of engine mixture podeavanje smee (motori sa unutranjim sagorevanjem); ~ of errors - podeavanje radi ispravke
greke; ~ for wear - podeavanje
za kompenzaciju haban ja; ~, angular podeavanje pod uglom, ugaono podeavanje; ~, automatic automatsko podeavanje; ~, bearing - podeavanje leita; ~ bolt
- zavrtanj za podeavanje; ~ by
hand wheel - podeavanje toka
(runog); ~ centering - centriranje; ~, clearance - podeavanje

admittance
zazora; ~, cross - popreno podeavanje; ~, delicate - precizno podeavanje; ~, eccentric - podeavanje ekscentra; ~, fine - precizno
podeavanje; ~, gap - podeavanje
zazora; ~, hand - runo podeavanje; ~, manual - runo podeavanje; ~ mark - oznaka na koju
se podeava; ~, mechanical mehaniko podeavanje; ~, micrometer - mikrometarski ureaj; ~,
preparatory - prethodno podeavanje; ~, quick spindle - brzo
podeavanje vretena; ~, range podeavanje odstojanja; ~, rough grubo podeavanje; ~ screw - zavrtanj za podeavanje; ~, sensitive
- precizno podeavanje; ~, spark podeavanje paljenja; <~, speed podeavanje brzine; ~, spring podeavanje pomou opruge; ~,
stress - podeavanje napona; ~,
superfine - veoma precizno podeavanje; ~, table - podeavanje
stola (maine); ~, vernier - podeavanje po nonijusu; ~, vertical
- vertikalno podeavanje; ~, zero
- podeavanje na nulu; podeavanje
nule
admeasure - odmeriti, izmeriti
administration - administracija; ~
building - pristanina zgrada; ~
chart - ema upravljanja
Admiralty brazing metal - legura
sastava 90% Cu i 10% Zn; ~
gun metal - legura sastava 8690 %
Cu, 613% Sn i 06% Zn; ~
nickel - legura sastava 70% Cu,
29% Ni i 1% Sn
admission - upust, uputanje, usisavanje (av.); ~, air - usisavanje
vazduha (av.); ~ port - upusni,
ulazni prorez (ma.)
admittance - admitanca, kompleksna
provodnost (el.); ~ analyzer analizator kompleksne provodnosti
(el.); ~, collector - provodnost
kolektora;
~ collector-junction
leakage - provodnost kolektora
prelaz; ~, common-base - provodnost spoja sa uzemljenom bazom;
~, common-gate - provodnost
spoja sa uzemljenim gejtom; ~,
common-source - pro inost spo-

admittance

16

adz(e)
aelotropic

admittance
ja sa uzemljenim izvorom; ~, diffusion - difuziona kompleksna provodnost (tranzistora); ~ emitter kompleksna provodnost (emitera);
~ emitter-junction leakage provodnost umicanja, gubljenja emiter-prelaza; ~, feedback - povratna provodnost emisije, prolazna
provodnost; ~, forward transfer
- provodnost direktne emisije; ~,
intrinsic v. diffusion admittance;
~, leakage - kompleksna provodnost umicanja, gubljenja, nestajanja;
~ matrix - matrica kompleksne
provodnosti (el.);
~ of junction
- provodnost spoja;
~ open-circuit output - kompleksna izlazna provodnost pri praznom hodu;
~, output - izlazna provodnost;
~, reverse transfer - povratna
provodnost emisije, prolazna provodnost; ~, short-circuit forward transfer - kompleksna direktna provodnost pri kratkom spoju;
~, short-circuit input - kompleksna ulazna provodnost pri kratkom
spoju; ~, short-circuit reverse
transfer - prolazna provodnost
kratkog spoja
admittor - kompleksni provodnik

(el.J

admix (s)meati, pomeati, primeati

admixtures - smea, meavina, primesa
Adnic v. Admiralty nickel
adobe - erpi; kua (ili zid) od
erpia (gr.)
adrenaline - adrenalin, jedinjenje
koje se dobija iz nadbubrene lezde
(biol.)
adsorbate - adsorbat, supstanca koja
se adsorbuje (hem.')
adsorbent - adsorbent, adsorbujua
materija (hem.), sredstvo koje upija
gasove (npr. aktivni ugalj, silikagel)
adsorber - adsorber, v. adsorbent
adsorption - adsorpcija, vezivanje
jedne supstance na povrini druge
(fiz.,hem.); ~ isotherm - adsorpciona izoterma (hem.)
adulterant - punilac

adulteration - unoenje drugih materija

adulticide - insekticid protiv odraslih insekata
adumbrate - (o)seniti, skicirati,
nainiti siluetu
adust - saeen, spaljen, spren, izgoreo, osuen
adurol - adurol, vrsta fotografskog
razvijaa (fot.)
advance - akontacija, napredovanje,
prethoenje, pomerenost po fazi,
prethoenje po fazi; prethoditi, ii
napred; ~ angle - ugao pomerenosti (unapred) (el.); ~ assignment - prethodno zauzimanje (linije) (tel.); ~ booking - pretprodaja; ~ calling - prethodni poziv
(tel.); ~ direction notice - predsignal; ~ direction sign - predraskrsni signal; ~ heading - pristupni tunel;
~ information predinformacija; ~ message center -prethodni centar za vezu (voj.);
phase - prethoenje po fazi;
~ sign - predznak; ~ signal predsignal
advanced ignition - ranije paljenje
(mot.)
advancing the call - prosledenje
veze (tel.)
advection - prenos toplote horizontalnim kretanjem vazduha (meteor.)
advent - dolazak, prispee
advertisement - oglas, oglaavanje;
~ illumination - reklamno osvetljenje
advertiser - reklamni ureaj (za obavetavanje)
advertising - oglaavanje; ~ agency
- oglasna agencija; ~ article predmet oglaavanja; ~ artist crta oglasnog materijala; -~ column - plakatni stub; ~ efficiency efikasnost oglaavanja;
~ facilities oglasna povlastica
(pi); ~ label - oglasna etiketa;
~ letter - oglasno pismo;
page - oglasna strana; ~ panel
-oglasna tabla; ~ poster - oglasni
plakat; ~ printing - tampana
stvar; ~ service - oglasna sluba
adz(e) - keser, teslo

17

aelotropic - nefeotropan
[
aeolight - tinjalica za zapisivanje J
zvuka (el.)
I
aeolion rocks - eolske stene (nastale
nanosom vetra) (min.)
aerate - snabdeti vazduhom, provetriti
aerated concrete - gasni beton,
ponobeton, penuavi beton (grad.)
aeratio - produvavanje vazduhom,
provetravanje, ventilacija
aeration - ventilacija, provoenje
vazduha ili nekog gasa kroz neki
materijal (obino tenost)
aeratron - samopodeavajui elektronski potenciometar za naizmeninu struju
aerial - antena, vazduna mrea,
vazduni provodnik; vazduni, nadzemni; ~, airborne - avionska
antena; ~, aperiodic - neusmerena antena; ~, array - usmerena
antena, mrea usmerenih antena;
~ attenuator - antenski prigunik; <, balanced - simetrina
antena; ~, biconical (horn) dvokonina antena, rog-antena;
booster - antensko pojaalo; ~,
buried - podzemna antena; ~
cable - antenski kabl, kabl slobodne linije, vazduni visei kabl;
~ cable line - vazduni kablovski
vod; /~ cableway - kablovska
,dizalica; ~ car - gondola (korpa)
visee eleznice (iare); ehair-lift - uspinjaa sa individualnim
seditima; ~ changeover switch
- antenski preklopnik; ~, cheese
- paraboloidna antena; ~ choke
- antenska prigunica; ~ circuit
- antensko kolo, vazduno kolo,
vazduna linija; , coil - okvirna
antena, ram-antena; ~ conductor
- vazduni vod; ~, cone - konusna
antena; ~ corridor - vazduni
koridor; ~, delta - trougla antena;
~, dipole - dipol, dipolna antena;
<> directional - usmerena antena;
~ directivity pattern - dijagram
usmerenosti antene; ~, double-fed
- antena sa dve take za napajanje;
~, earth - podzemna antena; ~
extension - strela, progib, produ-

aerify
etak vazdunog voda (antene); ~
feed impedance - ulazna impedanca antene; ~, ferry - mosna
skela, most-skela, lebdea skela
(grad.); ~j frame - ram-antena;
~, ground-based - antena sa horizontalnom polarizacijom; ~ guidance vazduna navigacija, vazduno voenje; ~, isotropic - neusmerena antena; ~ jack - antenski utika; ~, lead-in - uvod
antene, dovod antene; , lens soivasta antena; ~ line - vazduna linija; ~ loading - antensko optereenje; ~ loading coil
produni kalem antene; loss
- antenski gubitak; ~ loss damping - priguenje antenskog gubitka;
~ mast - antenski stub; ~, monitoring - kontrolna antena;
~
multiple - sloena antena;
~
network - vazduna mrea; ~
noise antenski um; ~ omnidirectional neusmerena antena;
~ panel - signalno platno (za
posadu); , pick-up - prijemna
antena; ~ photograph - snimak
iz vazduha; ~ photography tehnika snimanja iz vazduha;
power - antenski kapacitet; <~
ropeway - visea eleznica; ~
ropeway tensioning station naponska stanica;
~ sailing jedriliarenje; ~ socket - antenski
utika; ~ strand - antenska pletenica;
~ support - antensko
oslonite; ~ survey - nadgledanje
(kontrola) iz aviona; ~ survey camera - kamera za snimanje iz
vazduha; ~ surveying - fotogrametrija, aerofotogrametrija; ~ telecommunication cable - telekomunikacioni vazduni kabl; ~ terminal - antenski prikljuak, kraj
vazdunog kabla; ~ torpedo vazduni torpedo; ~ tower - antenski stub, emisioni toranj; ~
tramway v. aerial ropeway; ~
traingulation - aerotiangulacija;
*~~ view - snimak iz vazduha, aviona; ~ wire change-over switch
- antenski prekida
aerify - meati sa vazduhom, karburirati

aeriotron
aeriotron - naziv serije prijemno-pojaavakih cevi
aerobia - aerobne bakterije (pl.)
aerobic bacteria - aerobne bakterije
(Pl.)
aerodinatnic - aerodinamian (av.);
~ drag - aerodinamiki otpor (av.)
aerocar - avion-automobil (av.)
aerocartograph - aerokartograf
(geod.)
aerochronometer - avijacioni hronometar (av.)
aerodynamical - aerodinamiki (av.)
aerodynamics - aerodinamika (av.);
~ at very high altitudes - aerodinamika velikih visina (av.); ~,
conventional - aerodinamika malih
brzina (av.); ~, experimental eksperimentalna aerodinamika (av.)
~, helicopter - aerodinamika helikoptera (av.); ~, high speed aerodinamika velikih brzina (av.);
~, non-Iinear - nelinearna aerodinamika (av.); ~ of airplane aerodinamika aviona (av.); ~ of
bodies in combination - aerodinamika kombinacije tek (av.);
~ of rocket - raketna aerodinamika (av.);
~ of supersonic
flight - aerodinamika nadzvunog
leta (av.); ~ of wing - aerodinanika krila (av.); ~, perfect gas
- aerodinamika idealnih gasova
(av.); '--', propeller - aerodinamika propelera (av.); "-, supersonic - nadzvuna aerodinamika
(av.); > theoretical - teorijska
aerodinamika (av.)
aeroengine - avionski motor (av.)
Aerofloat - grupa selektivnih sredstava za flotaciju u rudarstvu, izraenih na bazi ditiofosforne kiseline
(thnl.)
aerology - aerologija, grana meteorologije koja se bavi izuavanjem
atmosfere (meteor.)
Aerolube - grupa sredstava za poboljanje kvaliteta motornih i industrijskih ulja (thnl.)
aeromechanics - aeromehanika (av.)
aerometer - aerometar (instrument
za merenje specifine teine i gustine vazduha i gasova) (fiz.)

18

after antenna

aeronautical - aeronautiki, vazduhoplovni (av.);

~ broadcasting
service - vazduhoplovna navigaciona radio-sluba (av., el.); ~
communication - aeronavigaciona
veza (av., el.); ~ ground radio
station - aeronavigaciona terenska
radio-stanica (av., el.); ~ lightaeronavigaciono svetio (av.);
~
mobile radio service - aeronavigaciona pokretna radio-sluba (av.,
el.); ~ radio service - aeronavigaciona stacionarna
radio-sluba
(av., el.)
aeronautics - aeronautika (av.); ~,
space - kosmika aeronautika (av.)
aeropause - aeropauza (av.)
aerophone - radio-telefon (el.)
aerophysics - aerofizika (fiz.)
aeroplane-avion (av.); ~, company
- vazduhoplovna kompanija
aerosite v. pyrargirite
aerosol - aerosol, koloidna suspenzija
vrstih ili tenih estica u gasu
aerospace - vazduni prostor (av.)
Aerotex - naziv za grupu katalizatora
u procesu proizvodnje plastinih
materija kao i za razne vrste sintetikih smola i drugih hemijskih
proizvoda (thnl.)
aeroturbine - avijaciona turbina (av.)
affiliated circuits - sjedinjena kola,
spojena kola (el.)
affinity - afinitet, tendencija smee
da hemijski reaguje, kvantitativno
odreen smanjenjem slobodne energije (hem.); ~, zero electron nulti elektronski afinitet
affix - privrstiti
affluence - priliv, priticanje, pritoka,
slivanje, sticanje, nagomilavanje, sastavljanje (en.)
afforest - poumiti, poumljavati
afforestation - poumljavanje
affusion - polivanje, prskanje, kropljenje
after antenna - zadnja antena (repna); ~ decaying plasma - naknadno svetljenje raspadajue plazme;
~ generation - naknadno razvijanje gasa (zav.);
~ image slika koja ostaje na ekranu (el.);
~ of discharge - naknadno svetljenje pranjenja; ~ sale(s) - ser-

after antenna
visna sluba; ~ screen - ekran;
~ treatment - naknadna obrada
(ma!.)
afterburner - komora dogorevanja

(av.)

aftercooler - izlazni hladnjak (av.)

afterglow - luminiscencija koja se
emituje posle prestanka prolaenja
elektrona kroz gas; svetljenje zapadnog neba posle zalaska Sunca
afterpulse - preostali impuls, sekundarni impuls
Ag - simbol elementa srebra (hem.)
again - opet, po drugi put, jo jednom, jo jedanput, nanovo, iznova
agains 7 zatitne mere
agar-agar - agar-agar, supstanca koja
se dobija iz morskih biljaka, po
ponaanju i primeni slina elatinu (hem.)
agate - ahat, varijetet kvarca (min.);
~ mortar - ahatni avan
agatine - ahatni, ahatan
agave fibre - vlakno sisala
age - starost, formacija, geoloka starost; ~ determination - odreivanje starosti
aged - odlean, koji je sazreo (leanjem), zreo
ageing - starenje, vetako starenje
(npr. el. cevi); ~, component starenje komponenata; ~, load starenje pod optereenjem; ~,
magnetic - magnetno starenje; ~,
power - starenje pod uticajem
snage; ~, step-stress - starenje
pod stepenastom promenom reima; ~, system - starenje sistema;
~, thermal - toplotno starenje;
agent - sredstvo, agens, delujua
sila, supstanca; zastupnik; ~, ace
tylating - acetilirajue sredstvo
(hem.); ~, catalytic - katalizator;
~ chemical - hemijsko sredstvo,
reaktiv, reagens; ~, completing
- kompleksirajue sredstvo; ~,
doping - neistoa; dodatak, primesa; ~, oxidizing - oksidirajue
sredstvo, oksidans; ~, precipitating - sredstvo koje taloi; ~,
reducing - redukujue sredstvo,
sredstvo koje redukuje
agglomerate - aglomerat, skup; gomilati, sabirati, (uglasti fragmenti

19

agriculture

stena prirodno cementirani nekim

vezivnim sredstvom) (geol.)
agglomeration - aglomeracija, vezivanje (hem.)
agglutinate - prilepiti, pretvoriti u
lepak, slepiti se (thnl.)
agglutination - aglutinacija, skupljanje suspendovanih estica u vee
estice koie se taloe; slepljivanje
(thnl.)
agglutinin - aglutinin, supstanca koja
prouzrokuje aglutinaciju krvi (hem.)
aggrandize - poveati, (pro)iriti,
(uveliati)
aggregate - zbrati, nakupiti, sastaviti,
sjediniti u jednu celinu (ili masu);
skup (npr. estica) (o.); ~ capacitance - zbirni kapacitet (el.);
~, recoil - uzmak molekula ili
grupe atoma posle izbacivanja nuklearne estice (fiz., hem.);
~
value - ukupna vrednost
aggregation - skupljanje, sastavljanje
(atoma ili molekula koji sainjavaju
neku supstancu) (hem.)
Agilide, Agilux - plastine materije
na bazi normalnog odn. modifikovanog polivinilhlorida (thnl.)
aging - starenje, v. ageing; ~ rask
- stalak za starenje materijala (thnl.);
~ step - stadijum starenja (thnl.);
~ test - ispitivanje na starenje
agitated molten pool - nemirna
rastopina (zav.)
agitator - mealica, tenk u kome se
fino spraena ruda mesa sa luinom (mtl.)
agreement - ugovor, saglasnost
agregate - agregat, mineralni agregat, mineralna meavina
agressive waters - agresivne vode
agricultural - poljoprivredni; ~
engineering industry - industrija poljoprivrednih maina;
~
Exhibition - poljoprivredna izloba; ~ Fair - poljoprivredni
sajam; ~ machinery - poljoprivredne maine; ~ Machinery
Exhibition - izloba poljoprivrednih maina; ~ Machinery Fair
- sajam poljoprivrednih maina; ~
pavilion - poljoprivredni paviljon
agriculture - poljoprivreda

Agripol
Agripol - sintetike gume na bazi
polimerizovanih prirodnih ulja i
alkohola (thnl.)
Agrox - preparat za dezinfekciju semena na bazi ive (agr.)
aid - pomo, pomono sredstvo, sredstvo, naprava, pribor, aparatura, ureaj; ~, deaf - aparat za gluve,
sluni aparat; ~, direct translation reading aparat za direktno
itanje (koji vri direktno pretvaranje) za slepe; ~, hearing v.
deaf aid; ~, optoelectronic reading - optiko-elektronski aparat za
itanje (za slepe); ~, sensory pomono sredstvo za oteeni organ
sluha
aided laying - poluautomatsko navoenje, poluautomatsko gaanje (el.,
voj.); ~ range gearing - poluautomatski mehanizam za predaju
daljinskih podataka (voj.); ~ range
tracking - poluautomatsko daljinsko praenje (voj.); ~ tracking
- poluautomatsko praenje cilja
(voj.); ~ tracking ratio - brzina
poluautomatskog praenja (voj.)
aikinite - aikinit, patrinit, iglasta
ruda (sulfid olova, bakra i arsena)
(min.)
air - vazduh, atmosfera; provetriti,
ventilisati; vazduni, pneumatski;
~ absorption - absorpcija vazduha; ~ access - ulaz vazduha;
~ accumulator - pneumatski akumulator; ~ acetylene flame plamen (baklja) acetilena i vazduha;
~ actuated-koji radi pneumatski;
~ admission - uputanje (ulaz)
vazduha; bag - grejna vijunica;
~ balls - mrlja na foto-materijalu
usled adhezije vazdunih mehura;
~ bearing - vazduno leite (leaj); ~ bell - vazduni mehur
(greka u staklu); ~ blanket vazduni omota; ~ blast - struja
pneumatskog vazduha, vazduna struja duvaljke; ~ blast circuit
breaker - ekspanzioni preklopnik;
~ blast transformer - suvi transformator sa vazdunim hlaenjem;
~ blast velocity - brzina vetra,
brzina strujanja vazduha; ~ blasting - duvanje (vazduhom), i-

20

air

enje odlivaka komprinovanim vazduhom; bleed ventilacioni

otvor, odvod vazduha; . bleed
duct kanal za provetravanje; ~
bleed opening - upust, uputanje,
ulaz sporednog vazduha; ~ bleed
valve - ventil za povratno voenje
vazduha; ~ bottle - boca komprimiranog vazduha;
~ box komora sa potpritiskom; brake
- vazduna konica; ~ brick opeka sa otvorima, ventilaciona
opeka, opeka suena na vazduhu;
~ bubble - vazduni mehur, vazduni ukljuak, mehur na libeli;
~ burst - eksplozija u atmosferi;
~ caisson - pneumatska komora;
~ capacitor - vazduni kondenzator; ~ casing - omota rashladnog vazduha; ~ cell - akumulator
vazduha; ~ chamber rezervoar
vazduha, vazduni omota;
~
change - kruenje vazduha, izmena
vazduha; ~ channel - ventilacioni
kanal;
~ chuck - pneumatska
stezna glava; ~ chucking - pneumatsko stezanje; ~ chute - ventilacioni kanal; ~ circulating furnace - pe sa krunim tokom vazduha; ~ circulation - cirkulacija
vazduha; ~ circulation furnace
- pe sa krunim tokom vazduha;
- cleaner - preiiva vazduha,
vazduni filter; ~ cleaning preiavanje vazduha; ~ column
- vazduni stub; ~ conditioner klima-ureaj, klima-postrojenje; ~
coolant - rashladni vazduh; ~
cooled transformer - transformator sa vazdunim hlaenjem; ~
cooler - vazduni hladnjak; ~
cooling fan - duvaljka hladnog
vazduha; core choke - prigunica bez fero-jezgra (el.); cored
coil - kalem bez jezgra (el.); ~
cored solenoid - prigunica bez
fero-jezgra; ~ course - strujanje
vazdviha, vazduna struja, kanal za
provetravanje; curing otvrdnjavanje na vazduhu (beton); ~
curtain - vazduna zavesa; ~
curtain door - vrata sa vazdunom zavesom; ~ cushion - vazduni jastuk; ~ cushion vehicle

air
- vozilo sa vazdunim jastukom;
- data computer - avionski
raunar; ~ defence - vazduna
odbrana; ~ dope - avionski lak;
~ drag - vazduni otpor; ~
drain - ventilacioni kanal; ~
dried - suen na vazduhu; ~
dried hide - koa suena na vazduhu; ~ dried timber - drvo sueno na vazduhu; ~ drill - pneumatska burgija; ~ drilling - ispirno buenje sa dodatkom vazduha;
~ drive - prenos ulja posredstvom
vazduha; ~ drying - vazduno
suenje; ~ duet - vazduni vod,
kanal za dovod vazduha, ventilaciono okno, rashladni leb; ~
entrained concrete - beton sa
vazdunim porama; ~ entraining
- koji obrazuje vazdune pore, vazdune mehurie; ~ flooding transport ulja posredstvom vazduha;
~ flue - kanal za odvod istroenom vazduhu; ~ fog - vazduna
zavesa; ~ friction - vazduno
trenje; ~ fuel mixture - meavina goriva i vazduha; furnace
- plamena pe; ~ gap - vazduni
procep, vazduni meuprostor; ~
gaie - vazduna vrata, odvod vazduha; ~ gun - vazduna puka,
pitolj za prskanje (boje); ~ hammer - pneumatski eki; ~
hardening - zakaljiv, samokaljiv na vazduhu (elik); ~
hardening steel - elik kaljiv na
vazduhu; ~ heater - generator
toplog vazduha; ~ hoist - pneumatska dizalica; ~ hole - gasni
mehur; ~ mumidifying - ovlaivanje (vlaenje) vazduha (rashladna
tehnika); ~ inculslon - inkulzija
vazduha; ~ injection - ubrizgavanje vazduha; ~ injection engine - maina za ubrizgavanje vazduha; ~ inlet - upust, ulaz vazduha; ~ inlet cock. - slavina za
upust, ulaz vazduha; ~ intake uvlaenje vazduha, usisna cev za
vazduh; ~ intake duct - kanal
za ulaz vazduha; ~ intake hose
- crevo za uvlaenje vazduha; ~
intake jet - vazduna mlaznica;
~ intake pipe - cev za uvlaenje

21

air

vazduha; ~ intake silencer priguiva umova; ~ ionization

- jonizacija vazduha; ~ jack pneumatska presa; ~ jet - vazduni mlaz; ~ leg - oslonac builice (u rudniku); ~ level - libela;
~ lift - transport tenosti pomou
komprimiranog vazduha, pneumatska dizalica, pneumatska pumpa,
pneumatski transporter, mamut-pumpa; ~ lift pump - mamut-pumpa (rudarstvo);
~ line vazduna linija (el.) i vazduna linija (av.); ~ Hner - putniki
avion; ~ liquefaction - utenjavanje vazduha, prevod vazduha u
teno stanje; ~ liquefying plant
- postrojenje za dobijanje tenog
vazduha; ~ lock - vazduni prikljuak (na instalaciju); ~ lubrication - vazduno podmazivanje; ~
moistening - vlaenje (ovlaivanje)
vazduha (rashl. teh.); moisture
- vlanost vazduha; ~ monitor
- ureaj za kontrolu vazduha (nuk.
teh.);
~ motor - pneumatski
motor, pneumo-motor; ~ nozzle
- vazduna mlaznica; ~ operated
- pneumatski, koji radi na principu
sabijenog vazduha; ~ operated
cable brake - vazduna konica (sa
uzetom) (auto); ~ operated linkage brake - vazduna konica
(sa polugom) auto; ~ operated
pump - pumpa na pneumatski pogon; ~ passage propust vazduha,
ventilacioni kanal; ~ penetration
- upad vazduha; ~ pipe - ventilaciona cev, cev za provetravanje;
~ pit - mali vazduni mehur (u
odlivcima); ~ placed concrete
- torkret beton; ~ pocket - vazduni mehur, vazduni ukljuak; ~
pollution - zagaenje vazduha; ~
powered - pneumatski, na pneumatski pogon;
~ preheater predgreja vazduha; ~ pressure
- vazduni pritisak; ~ pressure-assisted steering - pneumatski
servo-upravlja (auto);
~ pressure brake - pneumatska konica;
~, pressure gauge - manometar,
kontrolnik, pneumatika, mera pritiska u pneumatici; ~ pressure

air
air
switch - pneumatski preklopnik
(el.); ~ p u m p - vazduna pumpa,
preiiva vazduha; ~ quenched
steel - samozakaljivi elik; ~ raid
shelter - sklonite od napada iz
vazduha; ~ rammer - pneumatski bat, malj, nabija; ~ release
- izlaz vazduha; ~ return system
- sistem krunog toka vazduha (teh.
prov.); ~ riveter - pneumatski
eki za zakivke; ~ route - linija
leta; ~ sampler - filterski ureaj
za kontrolu vazduha (n. t.); ~
seasoned timber - drvo sueno
na vazduhu; ~ seasoning - vazduno (prirodno) suenje; ~ separator-separator vazduha; ~ shaft
- ventilacioni aht; ~ sifter separator vazduha; ~ silencer umiriva vazduha, priguiva umova pri usisavanju vazduha; ~
slaking - gaenje krea na vazduhu;
~ space cable - visokofrekventni
kabl, kabl sa vazdunom izolacijom;
~ speed inducator - indikator
brzine letenja; ~ split - odvaja
vazduha; ~ spring - vazduna
opruga;
~ stagnant - ustajali
vazduh, mrtva zona vazduha; ~
strainer - vazduni filter; ~
suction device - kanal za evakuaciju vazduha; ~ supply line dovod goriva, dovodni vod; ~
survey - kontrola vazdunog prostora ~ surveying - fotogrametrija; ~ sweetening - slaenje"
benzina vazduhom;
~ tank rezervoar vazduha; ~ temperature - temperatura vazduha; ~
tempering - naputanje u (na)
vazduhu (met.); ~ tight cabin
- hermetiki zatvorena kabina; ~
timetable - red letenja; ~ -to-air rocket - raketa vazduh-vazduh;
~ -to ground data transmitter
- odailja mernih vrednosti; ~
-to-ground missile - raketa vazduh-zemlja; ~ -to surface guided
missile - avionska raketa za zemaljske ciljeve, vazduh-zemlja; ~ -to-vessel radar - radar za otkrivanje
brodova; ~ traffic control kontrola vazdunog saobraaja; ~

22

aircraft

transformer - transformator sa
vazdunim hlaenjem; ~ up-take
- vazduni kanal; ~ -vent cock
- ventil za isputanje vazduha; ~
-vessel end - pod kazana, kotla;
~ vice - mengele na komprimovani vazduh; ~ view - slika iz
ptije perspektive; void - vazduni mehur, vazduni ukljuak; ~
washer - vazduna komora, klima
komora
airborne - koji se nalazi u vazduhu,
prenoen vazduhom; ~ altimeter
- avionski visinomer (av.);
~
audible mountain warning device - avionski zvuni ureaj za
spreavanje sudara s preprekom (planinom) (av.); ~ beacon - avionski radio-far (av.); ~ contamination - radioaktivno zagaenje
vazduha (nukl.);
~ direction
finder - avionski radiogoniometar
(av., el.); ~ gun-laying radar avionski radar za navoenje oruja
(av., el); ~ identification equipment - avionska oprema za raspoznavanje (av.);
~ interception
equipment - avionska oprema za
presretanje neprijateljskih aviona
(av.); ~ radiation detector ureaj za merenje radioaktivnosti iz
aviona (nukl.);
~ radioactivity
- radioaktivnost vazduha (nukl.);
<~ range only - avionski daljinomer (av.); search radar avionski radar za traenje (av.,
el.)
airbrake - vazduna konica, pneumatina konica (av., mol.)
aircraft - letilica, avion (v. i airplane
i plane); ~, all-rocket-armed avion sa raketnim naoruanjem; ~,
all-wing - letee; krilo"; ~,
amphibian - avion-amfibija; ~,
anti-shipping - avion za dejstvo
protiv objekata na vodi; ~ bonding - metalizacija aviona, zatita
od smetnji povezivanjem svih delova;
~, carrier - desantni avion, avion
nosa; nosa aviona; ~, carrier-based - avion baziran na nosau
aviona; ~, civil - civilni, graanski
avion; ~, close-support - avion
lovac; ~, combat - vojni avion;

aircraft
~ compass - avionski kompas;
, constant-mass - letilica stalne
mase; ~, controlling - avion sa
slepim navoenjem (bez pilota);
~, delta-winged - avion sa delta
krilima; ~ director v. controlling
aircraft; ~, expendable - avion
jednokratne primene, jednog korienja; ~, fast - brzi avion; ~
flutter - TV-smetnje od aviona;
~, jet - reaktivni avion, avion na
mlazni pogon; ~, land-based avion baziran na zemlji; ~, launching - avion-nosa; ~, long-range - avion velikog radijusa;
~, manned - avion sa posadom;
~, manoeuvering - manevarski
avion; ~, marine v. naval aircraft; ~, maritime v. naval
aircraft; , medium-range avion srednjeg radijusa; ~, military-transport - vojno-transportni
avion; ~ missile - avionska raketa;
~, naval - avion iz sastava pomorske avijacije; ~, parent v. launching aircraft; ~, picket - patrolni avion; -, pilotless - avion
bez pilota; ~, piston-engined avion sa klipnim motorom; ~
pre-production - opitni (eksperimentalni) avion; ~ radar - avionski radar; ~ radio transmitter
- avionska radio-stanica; ~, radar-calibration - avion za nadletanje
radarskih stanica; ~, red-cross sanitetski avion, avion Crvenog
krsta; ~, research - eksperimentalni avion; ~ rocket - avionska
raketa; ~ rotation wing - letilica sa rotirajuim krilom; ~ to
surface vessel radar - avionski
radar za otkrivanje nadvodnih objekata; ~, wingless - letilica bez krila
aircrash - avionska nesrea
air-driven - pneumatski
air-drum - rezervoar vazduha
air dry - suiti vazduhom
air-extractor - izbaciva vazduha
airflow - vazduna struja
airfoil - profil (krila), krilo
air-free - bezvazduni
air-ground - zemlja-vazduh"

23

airgpa

a i r i n g - 1 . ventilacija, provetravanje;
2. suenje na vazduhu, vazduno suenje
airless - bezvazdun(i)o
airline - avionska linija
airliner - linijski putniki avion
airman - pilot, leta
air-operated - pneumatski
airdrome control - upravljanje kretanjem na aerodromu (el., av).
airfield control communication veza aviona sa aerodromom (av., el.)
aerodynamic-aerodinamicki profil
(av.); ~, double-wedge - romboidni profil (av.); ~, harmonically
osillating - harmonski oscilujue
krilo (av.); ~, high speed - visokobrzinski profil (av.); ~, lift nosee krilo (av.); ~, non-lifting
- nenosee krilo (av.); ~, oblique
- strelasto krilo (av.);
~ of
Joukowski type - profil 2ukovskoga (av.); ~s oscillating supersonic - nadzvuno oscilujue krilo
(av.); ~, rectangular - pravougaono krilo (av.); ~, ring - prstenasto
krilo (av.); ~, shock-free - bezudarni profil (av.); ~, symmetrical - simetrini profil (av.); ~
thick - debelo krilo, debeli profil
(av.); ~, wide delta - delta-krilo
(av.); ~ with thickness - krilo
konane debljine (av.)
airforce - aerodinamika sila (av.)
airgap - vazduni zazor, meu-gvode (el.); ~ flux - magnetski
fluks u zazoru (el.); ~ gas - vazduni gas (gasovito gorivo dobiveno
produvavanjem vazduha kroz usijani ugalj) (hem.); ~ ground communication - veza aviona sa zemljom (dvostrana) (av., el.); ~
ground control radio station terenska radi-ostanica za upravljanje
vazdunim saobraajem (av., el.);
~ ground r.f. - radi-ofrekvencija
za vezu aviona sa zemljom (dvostrana) (el.);
~ inductance kalem sa vazdunim zazorom (el.);
~ of a magnet - vazduni proces
magneta (fiz.)

airglow
airglow - zraenje (svetljenje) neba;
~, day - zraenje dnevnog neba;
~, night - zraenje nonog neba;
~, twilight - sumrano zraenje
airgun laying - navoenje avionskog
oruja (av.); ~ sight - nian
avionskog oruja (av.)
airing - ventilacija, produvavanje
vazduha
airline distance - najkrai razmak,
vazduno rastojanje (av.)
airliner - putniki linijski avion
(av.) i ~, jet - mlazni putniki
avion (av.)
airplane - avion (v. i aircraft;
plane); ~, aerial - avionska antena; ~, all-metal - avion metalne
konstrukcije; ~, all-wing - avion-krilo; ~, ambulance - sanitetski;
~ 3 base - avion-baza; ~ command - avion komande; ~ dial
- avionska skala; ~ engine avionski motor; ~, general-purpose - avion za optu upotrebu;
~ flutter - pulsacija signala usled
odbijanja od aviona (u televiziji);
~, high-performance - avion visokih kvaliteta, brzinski avion; ~
insulator - avionski izolator; ~,
light - laki avion; ~, long-distance - avion sa velikim radijusom; ~, model - avion-model, model aviona; ~, observation v.
reconnaissance airplane; ~
photograph - snimak iz aviona,
avionski snimak; ~, production serijski avion, avion iz serijske proizvodnje; ~, prospecting - avionski snimak; ~ tailless - avion-krilo; ~, telecontrolled - avion sa
daljinskim upravljanjem; ~ tyre
- avionske gume; ~, training avion za obuku, kolski avion
airport - aerodrom; ~ beacon aerodromski radio-far; ~ control
- aerodromsko upravljanje;
~
lighting - aerodromska rasveta,
osvetljenje aerodroma; ~ radar aerodromski radar;
~ rotating
beacon - aerodromski obrtni far;
~ runway beacon - aerodromski
far na pisti; ~ surface detection
radar - radar za kontrolu poletno
sletne staze (povrine); sur-

24

alarm

veillance radar - aerodromski

radar za nadgledanje vazdunog saobraaja; ~ traffic control tower
- aerodromska kula za upravljanje
saobraajem, dispeerska kula
airscrew - vazduni vrtlog (av.)
airship - diriabl, cepelin (av.)
airspace - vazduni prostor (av.)
airspeed - brzina vazduha, vazduna
brzina (av.); ~, indicated - indicirana vazduna brzina
airstream - vazduna struja (av.)
airtight - hermetian, nepropustljiv
za vazduh (av., mot.)
airtron - elektrini dezodorans, elektrini aparat za unitavanje neprijatnih mirisa
airway beacon - putni aeronavigacioni far (av.)
airways control - upravljanje kretanjem aviona po trasi (av.)
airy - izloen vazduhu; vetrovit; vazduni; atmosferski; vazduast; lak
ajar - poluotvoren, pritvoren
ajutage - isticajni nasedak ili naglavak (ma.)
akimbo - podboen(o)
Akroflex - antioksidant za poboljavanje trajnosti prirodne i sintetske
gume (t/ml.)
Akron - akron, legura sastava 63%
Cu, 36% Zn i 1% Sn
Aktivin - tehniko dezinfekciono i
oksidaciono sredstvo na bazi hloramina T (t/ml.)
Al - simbol elementa aluminijuma
(hem.)
alabandite - alabandit (sulfid mangana) (min.)
alabaster - alabaster (vrsta gipsa)
alabastrine process - beljenje fotografskog pozitiva
alanine - alanin, aminopropionska
kiselina (esencijalna aminokiselina)
alapurin - bezvodni lanolin (hem.)
alarm - uzbuna; signal za uzbunu;
pribor za uzbunu; signalno zvono;
signalizacija za uzbunu; ~ bell zvono za uzbunu, signalno zvono
(el.); ~ device - alarmni ureaj;
~, false - signal lane uzbune;
~j fuse - topljivi osigura sa signalnim ureajem (el.); ~ lamp signalna lampa za uzbunu (el.) i

25

alarm
, railure - signal neispravnosti ili
u sluaju otkaza (sistema); relay
- signalni relej (el.); ~, visual vizualno sredstvo signalizacije
albedo - albedo (odnos reflektovanog zraenja svetlosti neutrona i
upadnog zraenja na neku povrinu); refleksna mo; refleksni faktor (fiz.); ~ neutron - albedo
neutrona
albert - standardna veliina hartije
6" X 37/8" (trg.)
albertite - vrsta bitumena (min.)
albertol - albertol (trgovaki naziv
za estarske smole, sirovine za lakove)
albite - albit (mineral iz grupe feldspata) (min.)
albumen - albumen (vrsta belanevina iz jajeta) (hem.)
albumin - albumin (belanevina); ~
colors - albuminske boje, vrsta
tekstilnih boja (tek.); ~ process
- foto-proces kod koga albumin iz
jajeta slui kao nosa srebra
albuminolysis - albuminoliza, razgradnja belanevina
albuminous - albuminski, belanevinast
albumins - albumini (naziv za grupu
belanevina rastvorljivih u vodi)
alcatron - alkatron
Alclad - dvostruka folija (jedna od
durala radi mehanike vrstoe, a
druga od istog aluminijuma radi
otpornosti na koroziju) (teh.)
alcogas - smea benzina i alkohola
alcohol - alkohol, etil-alkohol; alkohol, organsko jedinjenje sa jednom
ili vie hidroksilnih grupa (OH);
~, absolute - apsolutni (bezvodni)
alkohol; ~, acetylene - alkohol
acetilenskog reda; ~ aldehyde oksialdehid; , allyl - alilalkohol;
~, amyl - amilalkohol; ~, anhydrous v. absolute alcohol; ~ 3
butyl - butil-alkohol, butanol; ~
castic - alkoholni rastvor luine;
~, crystal - kristalni alkohol (koji
je sastojak kristala); ~, cyan - ci janhidrin; ~, denatured - denaturisani alkohol, piritus; ~~, ethyl
- etil-alkohol, etanol, vinski alkohol;

~, fermentation amyl ~ amil

alkohol vrenja;

~ fuel - alkoholno

aldol

gorivo; ~, grain v. ethyl alcohol;

~, methyl-metil-alkohol, metanol,
drvni alkohol; ~, propyl ~ propilal-kohol, propanol; ~, rectified
- rektifikovani alkohol (preien
destilacijom u rektifikacionim kolonama); ~, sulphur - tio-alkohol;
~ wood v. methyl alcohol
alcoho'ate - alkoholat (hem.)
alcoholic - alkoholni; ~ fermentation - alkoholno vrenje (proces
pretvaranja eera u alkohol pod
uticajem fermenata); ~ solution
- alkoholni rastvor (hem.)
alcohometry - alkohometrija (kvantitativno odreivanje sadraja alkohola)
alcone - alkon, ugljovodonik sa po
jednom dvostrukom i trostrukom
vezom
alcosol - koloidni sistem u alkoholu
(hem.)
alcove - udubljenje u sobi (ili zidu),
nia; mala soba koja vodi u veu;
susedna prostorija (grad.)
Alcumite - alkumit, nerdajua legura sastava 87,5% Cu; 7,5% Al;
3,5% Fe; 1,4% Ni
Aldal - bakarno-aluminijumska leguta tipa duraluminijum
aldehyde - aldehid (oksidacioni proizvod primarnih alkohola) (hem.);
acetaldehid (hem.); ~, acetic acetaldehid; ~ acids - kiseline koje
sadre i aldehidnu grupu;
~
acrylic - akrolein; ~, alcohol oksialdehid; ~, butyl v. bityric
aldehyde; ~, butyric - butiraldehid; ~, crotonic - krotonaldehid; ~, oxalic - glioksal
aldehydes - aldehidi (organska jedinjenja) ((hem.)
alder - jova (hot.)
aldemines - aldimin (kondenzacion1
produkti fenola i cijanovodonine
kiseline) (hem.)
aldoform - trgovaki naziv za formaldehid
aldohexoses - aldoheksoze (naziv za
ugljene hidrate koji sadre aldehidnu grupu) (hem.)
aldol - aldol (kondenzacioni produkt
acetaldehida) (hem.)

alose
alose - aldoza (vrsta eera, monosaharid) (hem.)
aloses - aldoze (monosaharoze sa
aldehidnom grupom)
Aldox - preparat za dezoksidaciju
aluminijuma prilikom lemljenja i
zavarivanj'a (zav.)
atdoximes - aldoksimi (jedinjenja
koj'a sadre oksinsku grupu) (hem.)
Aldrex - aldreks, insekticid
alrln - otrovni insekticid na bazi
derivata naftalina (hcm.)
ale - (lako) pivo
alebaster v. alabaster
alee - u zavetrini, na (ili prema)
zaklonjenoj strani broda (poni.)
alembic - destilacioni aparat, destilacioni balon
alexandrite - aleksandrit (vrsta hrisoberila) (min.)
alfalfa - (detelina) lucerka (bot.)
Alfane - tehniko vezivno sredstvo
na bazi epoksidne plastine mase otporne prema rastvaraima i kiselinama (thnl.)
Alferium - aluminijumska legura sa
2,5% Cu, 0,62% Mg, 0,5% Mn i
0,5% Si
Alfrax - vatrostalni materijal na bazi
topljenog aluminijum - oksida (thnl.)
algebra - algebra (grana matematike
u kojoj se umesto brojeva operie
simbolima koji mogu biti ma koji
broj) (mat.)
algebraic - algebarski (mat.);
~
adder - algebarski ureaj za sabiranje (mat.); ~ curve - algebarska kriva (mat.); ~ equivalent algebarski ekvivalent (algebarski izraz koji je jednak nekom redu)
(mat.); ~ expression - algebarski izraz (mat.); ~ sum algebarski
zbir (mat.)
alginates - alginati (proizvodi iz nekih vrsta algi, iroko primenljivi kao
emulgatori, stabilizatori, zgunjivai i si.) (thnl.)
algodonite - arsenid bakra
algol - grupa vrlo postojanih organskih
redukcionih boja, uglavnom za bojenje celuloznih vlakana (thnl.)
algorithm - algoritam; ~, Routh's
- Rauseov algoritam
alicyclic - aliciklian (prstenast para-

26

alzarnil

fin, npr. ciklobutan) (hem.); ~

hydrogenation - aliciklino hidriranje (hem.)
alidade - instrument za merenje vertikalne razdaljine i elevacije (voj.)
alifatic v. aliphatic
align - dovesti u pravu liniju; ispraviti; poredati u jednom pravcu; poravnati; postrojiti
aligning key - klju za voenje,
klju za davanje smera (mal.); ~
plug - vodica, ep za voenje
(maS.); ~ tools - alat za podeavanje (ma.)
alignment - redanje u liniju; postrojenje; ravnanje, dovoenje u osu;
orijentacija; ~ chart - nomogram (mat.); ~, magnetostrictive
- magnetnostrikciono podeavanje
(kvantno-mehanikih ureaja); ~,
mirror-podeavanje ogledala (npr.
antene); ~ of optical system podeavanje optikog sistema; ~
of tuned circuits - podeavanje
podeenih kola (prijemnika) (eh);
~, poor-of plate edges - pomerenost ivica (zav.)
Alipal - naziv za niz tenih povrinskih aktivnih proizvoda na bazi
polioksietilena (thnl.)
aliphatic - alifatian (koji pripada
organskim jedinjenjima u kojima su
C atomi vezani u otvorenom nizu)
(hem.); ~- acids - alifatine kiseline (hem.); ~ alochols - alifatini alkoholi (hem.); ~ compounds - alifatina jedinjenja (organska jedinjenja kod kojih su ugljikovi atomi rasporeeni u otvorenom
nizu) (hem.)
aliphats - naziv za niz proizvoda na
bazi srednjih i viih masnih kiselina (thnl.)
aliquot - alikvot (deo uzorka uzet na
analizu) (hem.); alikvotan (koji se
sadri u veem broju bez ostatka)
(mat.)
alive - pod naponom, pod strujom
alizarin - alizarin, dioksiantrahinon
(jedna od vanih prirodnih i sinte-t
skih boja (hem.); ~ dyes - alizarinske boje (grupa vetakih boja
koje zahtevaju prethodno moenje
tekstila u naroito moilo) (tek.)

alcalescent
alkalescent - alkalan, bazan, bazian (hem.)
alkali - alkalija, baza; alkalan; ~
blue - alkalno plavilo, naziv za
niz organskih pigmentnih boja iz
grupe rozanilina (hem.); ~ caustic
- kaustina soda; ~ cellulose produkt dobiven obradom drvne
pulpe balzama (hem.); ~ metals
- alkalni metali (litijum, natrijum,
kalijum, rubidijum i cezijum)
(hem.); proof - otporan na alkalije; ~ soap - alkalni sapun
(hem.); ~ volatile - amonijak
alkalify - uiniti alkalnim
alkalimeter - areometar za rastvore
alkalimetry - alkalimetrija (metoda
analitike hernije) (hem.)
alkaline - alkalan, bazan, bazian
(hem.); ~ battery - alkalna baterija, alkalni akumulator (el.); ~
earth metals - zemnoalkalni metali
(elementi druge grupe periodnog
sistema: kalcijuma, stroncij, barijum
i radijum) (hem.); ~ earths alkalne zemlje (oksidi zemnoalkalnih metala) (hem.); ~ solutions
- alkalni rastvori (rastvori koji sadre vie hidroksilnih nego vodoninih jona)
alkalinity - alkalitet (stepen alkalnosti rastvora), bazinost (hem.)
alkalization - prevoenje u alkalije,
alkalizacija (hem.)
alkalize - zaalkalisati, uiniti alkalnim
alkaloids - alkaloidi (biljne baze koje
sadre azota, najee otrovne, koriste se i za leenje) (hem.)
alkarsine - reakcioni produkt kalijum-acetata i arsen-oksida (hem.)
alkazene - naziv jedne grupe industrijskih rastvaraa, derivata benzola (thnl.)
alkoxide - alkoksid, alkoholat (hem.)
alkyd resins - alkidne smole (grupa
vetakih smola na bazi ftalne kiseline) (thnl.)
alkyl - alkil (opti naziv za jednovalentni alifatini radikal) (hem.)
alkylation - alkilacija (uvoenje alkil-grupe u neko jedinjenje ) (hem.);
~ acid - alkilacija u kiseloj sredini;
~ basic - alkilacija u alkalnoj sredini

27

allegheni

alkylene - alkilen (opti naziv za

dvovalentni radikal) (hem.)
all-band antenna - iroko-pojasna
antena (rad.)
all-concentric triode - trioda sa koncentrinim triodama (eh).
all-directional hydrophone - hidrofon sa krunom karakteristikom (el.)
all-electric - potpuno elektrificiran
(el.)
all-electric set - mreni prijemnik
(el.)
all-electronic television - elektronska televizija (TV)
all-metal tube - metalna elektronska
cev (eh.)
all-or-nothing relay - relej nenormirane pobude (el.)
all-pass filter - fazni filter (za kanjenje ili pomeranje faze) (el.)
all-pass phase-shift - filter za pomeranje faze (el.)
all-relay exchange - relejna telefonska centrala (el.)
all-round - svuda, unaokolo, na sve
strane, u svim pravcima, u krugu
od 360, univerzalan, kombinovan
all-senders-busy lamp - signalna
lampa zauzea svih registara
all-subsonic - isto podzvuan (av.)
all-supersonic - isto nadzvuan
(av.)
all-transistor - potpuno tranzistoriziran
all-trunks busy - zauzetost svih
spojnih puteva (tel.)
all-trunks busy register - registrator zauzea svih izlaza (tel.)
all-wave receiver - iroko-pojasni
prijemnik (el.)
all-weather - predvien za upotrebu
u svim vremenskim uslovima
all-weld metal test specimen epruveta od istopljenog materijala
(zav.)
allanite (or orthite) - alanit (mineral koji sadri cerijuma) (hem.)
allantoin - alantoin (diureid glioksilne
kiseline) (Item.)
allegheni alloy - antikoroziona legura gvozda i hroma; ~ me'.al
- antikoroziona legura gvozda sa
1720% Cr i 710% Ni

allemontite
allemontite - alemontit (mineral
metalnog arsena i antimona) (min.)
Allen screw - Alenov zavrtanj (ma.);
~ wrench - Alenov od vrta (ma.)
allene - alen, organsko jedinjenje
(hem.)
alligation - legura; smea
alligator clip - krokodil - tipaljka,
krokodil-spojka (el.)
alloa - aloa (debelo vuneno predivo
za runi rad, potie iz Alloa,
kotska) (tek.)
allocation - raspodela, dodeljenje, dodatak, rasporeenje, odreivanje
mesta; ~ of a circuit - namena
kola, korienje kola (el.); ~ of
storage - distribucija memorije;
~ channel - raspodela kanala;
~ frequency - raspodela (propisanih) frekvencija
allochromatic - alohromatian (kristal) obojen primesama
allomeric - alumeran (koji ima istu
kristalnu strukturu, a razliit hemijski sastav) (hem.)
allomerism - alomerizam (identinost kristalnih oblika raznih jedinjenja) (hem.)
allotners - alomeri, alomerine supstance (hem.)
allomorphism - alomorfizam (slinost ili identinost hemijske strukture dveju supstanci sa razliitim
kristalnim oblicima) (hem.)
allomorphous - alomorfan (koji ima
isti hemijski sastav a razliitu kristalnu strukturu) (hem.)
allomorphs - alomorfne supstance
(hem.)
allophane - alofan, alofanit (koloidni aluminijum-silikat) (min.)
alloprene - alopren (hlorirani kauuk)
allotment of storage - raspodela
memorije
allotriomorphic crystal - kristal
iji je spoljni oblik identian s
oblikom posude u kojoj raste (hem.)
allotropc - alotrop (jedan od izomernih oblika nekog hemijskog elementa) (hem.)
allotropic alotropski (elemenat koji
moe postojati u vie oblika)
allotropism v. allotropy

28

alloy

allotropy - alotropija (pojava kada

se elementi javljaju u vie raznih
modifikacija) (hem.)
allotter - rasporeiva, delitelj (el.);
~, switch - predbira (el.)
allowance - dozvola, dopust, razreenje; priguenje, doputeno odstupanje
alloxan - aloksan (nestabilno jedinjenje koje igra vanu ulogu u respiraciji elije) (hem.)
alloy - 1. legura, slitina; 2. primesa;
3. legurni element; 4. legirati; ~,
abrasion resisting - legura otporna na habanje; ~, acid-resisting - legura otporna na kiseline;
~, aluminium piston - aluminijumska legura za klipove; ~, antifriction - babit, antifrikciona legura, pogodna za leaj e; *~, bearing
- leajna legura; ~, cast - legura za
livenje; ~, compensator - magnetna legura na fero-nikl osnovi;
~, cutting - tvrda legura za obradu rezanjem; ~, d'Arget's lakotopiva legura (93 C) sastava
25% Pb, 25% Sn, 50% Bi; ~
die-casting - legura za livenje pod
pritiskom; ~, fancy - dekorativna
legura; ~, foundry v. master
alloy; ~, heavy - legura na osnovi volframa sastava 7990% W,
116% Ni, 320% Cu; ~, high
- visokolegurna legura; ~, high-temperature - termiki otporna
legura; ~, Hoyle's - vrsta leajne
legure sastava 42% Pb, 12% Sb,
ostalo Sn; ~, Jacob's - vrsta legure
veoma dobrih mehanikih svojstava,
antikoroziona legura; ~, jet termiki otporna legura; ~, Karma
- vatrootporna hrom-nikl-legura sa
visokim elektrinim otporom; ~
Karmash - leajna legura na kalajno-bakarnoj osnovi; ~ Lechesne
- nikl-bakarna legura (do 0,2% Al);
~, Leddel - leajna legura na osnovi cinka, 56,5% Cu, ostatak
Al i Zn; ~, light - laka legura ;
~ magnetic - feromagnetna legura; ~, Mahlc - legura za klipove motora sa unutranjim sagorevanjem; ~, matrix-lako topljiva
legura koja se pri hlaenju iri (Pb,

alloy

29

almond

Sn, Bi, Sb); ~, Newton's - lako- all-steel - koji je sav od elika,

topljiva legura (taka topljenja) 94,5
celoelini
C, sastava 50% Bi, 31,2% Pb, 18,7% all-welded - koji je sav, ceo zavaren
Sn; ~, nickel-copper - bela almandite - almandit, abrazivni mabronza, legura od komponenata
terijal
nikla i bakra; ~, nonmagnetic - alni - alni, legura sastava 59% Fe,
nemagnetina legura; '~, onions 24% Ni, 13% Al i 4% Cu
lako topljiva legura; ~, pack - alu- alnico - alniko, legura sastava 20% Al,
minijumska legura za livenje pod
20% Ni, 35% Co, sa manjim pripritiskom sa komponentama Ni, Cu,
mesama Ti. Koristi se za izradu
i Si; ~, promethium - legura tipa
trajnih, permanentnih magneta
70:30; - hrom-nikl
elik
(ima aloxite - aloksit, sintetiki abrazivni
vie vrsta); ~, quaternary - etmaterijal
vorna legura; ~, quaternary eu- alsifer - alsifer, legurna komponenta
tectic - lako topljiva legura (70 C);
sa 20% Al, 20% Fe i 40% Si
~, Reith's - olovna legura za le- alsom - lim
aje, bronza sastava 11% Sn, 5% altimeter - altimetar
Sb, 9% Pb, ostatak Cu; ~, resis- altincar - boraks
tance - legura visokog omskog ot- alumal - aluminijumska legura saspora; ~, Rex - legura Reks",
tava 76% Al, 22% Cu, 2% Zn
osnova kobalt-hrom-volfram, slui Alumbro" - alumbro, legura sasza izradu specijalnih alata; ~,
tava 76% Al, 22% Cu, 2% Zn
Richard's bearing - ,,babit-Ri- alumetizing - alumetizacija, naard", (10% Sb, 8% Cu, ostatak
noenje
aluminijuma
raspravaSn); ~, Rose's - legura roe,"
njem
lako topljiva legura sa komponentama
Pb, Sn i Bi; ~, Ross' - legura alloying - legiranje (dodavanje jednom metalu jednog ili vie drugih
rosa", (kalajna) bronza priblino
metala u cilju dobijanja odreenih
ovog sastava 68% Cu, 32% Sn;
osobina) (mil.); ~ Io33 of eleme~, sen - legura sastava 40% Cu,
nts during deposition - gubitak
40% Fe, 20% Ni; ~, sintered
legirajuih sastojaka (zav.)
hard - tvrda legura, dobivena sinterovanjem; ~, stay - aluminijum- alloys - legure (hem.)
ska legura za livenje pod pritiskom Allstrom relay - Alstremov relej
(el.)
priblino ovog sastava 89% Al, 11 %
Cu i oko 0,1 % T i ; ~, superhard alluvial - aluvijalan, nastao u aluvijumu, nanosan
- veoma tvrda legura; ~, superhigh-speed - brzorezna legura; ~, allyl alcohol - alil-alkohol (nezasieni
primarni alkohol) (hem.); ~ group
tam - tem, fero-titanova legura
- alil-grupa (nezasiena monovalen1521% T, 3,58% C, sa manjim
tna alifatina grupa sa tri atoma
koliinama Si i Al; ~, telectal ugljenika) (hem.);
~ resins telektal, legura Al, i oko 13% Si;
alilne smole; grupa poliestarskih
~, ultralow-melting - legura sa
smola na bazi alilalkohola (hem.)
veoma niskom takom topljenja;
~, welding - legura za zavarivanje; Almag - almag, aluminijumska legura
sastava 2,5% Cu, 0,62 Mg, 0,5%
~, Wood's - Vudova legura; ~
Si
wrought - mekana, kovljiva legur a
almandine - almandin, obini granat (min.)
alloyage - legiranje
Almen-Nylander test - dokazivanje
alloyed - legiran
eera na osnovu redukcije bizmuall-purpose - univerzalan(o)
tovih soli (hem.)
all-round - univerzalan; koji radi u almond - badem (plod i drvo), ukras oblika badema (bot.); ~ oil
bilo kojoj ravni, poloaju
- bademovo ulje (hem.)
all-rounder - specijalista, radnik

alnico
alnico - alniko (magnetska legura)
(mtl., el.)
along - uzdu, du, pored; svom
duinom; napred, pravo
aloof - daleko na (ili u) daljini, na
razdaljini, odvojeno, udaljeno, izdvojeno, izdaleka
aloud - glasno, buno, ujno
aloxite - aloksit (zatieno ime specijalnog aluminijum-oksida) (hem.)
Alpacca - alpaka, aluminijumska legura sa 64% Cu, 19% Zn, 14,5%
Ni, 2% Ag, 0,4% Fe i 0,12% Sn
Alpakka v. Alpacca
alpco wax - vrsta montana voska iz
mladih lignita (thnl.)
alpha (a) - koeficijen(a)t strujnog
pojaanja u emi sa uzemljenom
bazom; ~ beta brass - mesing
sa oko 40% cinka (mtl.);
~
bombardment - bombardovanje
alfa - esticama (fiz.); ~ brass alfa - mesing (mtl.); bronze alfa - linije (u spektru X zraka)
(fiz.);
~ decay - alfa-raspad
(radioaktivni raspad nekog elementa
s emisijom alfa-estice )( fiz.); ~
emitter - alfa-emiter (element koji
emituje alfa-estice) (fiz.); ~ iron
- alfa - gvode (polimorfni oblik
gvozda, stabilan ispod 906C) (thnl.)
(mtl.); alfa-gvode (alotropska modifikacija gvozda) (hem.) ; ~ monitoring - kontrola alfa - zraenja
(fiz.); ~ particle - alfa-estice
(jezgro helijuma, proizvod radioaktivnog raspada, sastoji se od dva
protona i dva neutrona) (aiz.);
~ radiator - alfa-radijator (element koji emituje alfa-estice) (fiz.);
~ radioactivity - alfa-radioaktivnost (fiz.);
~ ray - alfa-zrak
(fiz.);
~ uranijum - alfa-uranijum, (alotropska modifikacija metalnog uranijuma stabilna na temp,
ispod 662C) (nukl.)
alphabet - alfabet, azbuka; ~,
binary signaling - binarna signalna azbuka; , code - kodna
azbuka
alphatron - jonizacioni manometar
alphine particle - naziv za jezgro
He* (fiz.)

30

alternative route

alsimag - alsimag (visokofrekventni

izolacioni materijal) (el.)
altaite - altait
(telursko olovo)
(min.)
alter - menjati, izmeniti, preinaiti,
prekrojiti
alternate - promeniti se; izmenljiv,
naizmenian; zamenik; varijanta; ~
angles
naizmenini
uglovi
(mat.); ~ exterior angles - naizmenini spoljni uglovi (mat.); ~
interior angles - naizmenini
unutranji uglovi (mat.); ~ line
scanning - ocrtavanje s proredom
(TV); ~ path - alternativni put
alternating current - naizmenina
struja (el.); ~ current commutator motor - izmenini kolektorski
motor (el.); ~ current detector
- detektor naizmenine struje (el.);
~ current generator - izmenini
generator (el.); ~ current hum
- brujanje naizmenine struje (el.);
~ current long-distance selection - biranje na daljinu naizmeninom strujom (el.);
~ current
motor - naizmenini motor (el.);
motor naizmenine struje (el.); ~
discharge - naizmenino pranjenje, periodino pranjenje (el.); ~
flux - naizmenini fluks (el.)
Alternating Gradient Synchrotron (A.G.S.) - sinhrotron s promenljivim gradijentom (akcelator
visokoenergetskih nuklearnih estica, prvenstveno protona; najvei,
50 BeV u Dubnu, SSSR, zavreni
u Bruokhaven-u, USA i Zenevi,
CERN po 25 BeV; ove grandiozne
maine prenika 200 m i vie predstavljaju najvei domet nuklearne
tehnike i savremene civilizacije
uopte) (fiz.)
alternating load - naizmenino optereenje, promenljivo optereenje
(el.); ~ series - alternativni red
(red u kome naizmenino dolaze
|
pozitivni i negativni lanovi) (mat.);
~, stress amplitude - naponska
amplituda (ispitivanje zamorom)
(el.)
alternation - alternacija, promena
| alternative route - alternativni (obii
lani) put; ~ trunking - obilazak,

alternative route
cbilazni smer, utvrivanje obilaska,
alternativno usmeravanje (el.)
alternator - sinhroni generator, generator naizmeninog napona (el.);
~ arc welding - generator za
zavarivanje (zav.); transmitter
- mainski predajnik, rotacioni predajnik (el.)
altichamber - visinska komora, barokomora (av.)
altigraph - barograf (av.)
altimeter - visinomer (av.); ~,
absolute - apsolutni visinomer
(av.); ~, acoustic - akustini visinomer (av.) ; ~, aneroid - aneroidni visinomer (av.); ~, barometric - barometarski visinomer
(av.); ~, radar - radarski visinomer (av.)
altitude - visina; madmorska visina;
ugao nadvienja (svetla); ~, atsronomical - astronomska visina (av.);
visina nebeskog tela (pom.); ~,
ceiling - maksimalna visina leta
(av.); ~ chamber - barokomora
(av.); ~, correct - tana visina
leta (av.); ~ data unit - stepen
za odreivanje visine (av., ex); ~
error - greka u visini, visinska
greka (o.); ~ indicator channel
calibration - kalibracija (badarenje) kanala indikatora visine (el.);
~ of a cone - visina konusa,
kupe (mat.); ~ of a cylinder visina valjka (mat.); ~ of a prism
- visina prizme (mat.); ~ of a
pyramide - visina piramide (mat.);
~ of a star - visina zvezde
(astr.); ~ of maximum ionisation - visina maksimalne joniazcije;
~, of minimum ionisation visina minimalne jonizacije; ~,
reentry - visina ulaska u gust sloj
atmosfere (npr. kosmikog broda);
~, response - visinska karakteristika (av., el); ~, sea-level - nadmorska visina (met.); ~ selector
- visinski bira, bira visine (av.,
el.); ~ transmitting selsyn seisin za davanje podataka o visini
(av., el.)
altrose - altroza (stereoizomer glukoze) (hem.)

31

aluminoferous

aldels - aludeli (krukasti sudovi koji

se koriste u proizvodnji ive za kondenzovanje ivinih para) (hem.)
Aludur - aludur, aluminijumska legura
alum - stipsa (hidratisani dvojni sulfat aluminijuma i nekog jednovalentnog elementa); ~ ammonia
v. ammonium alum; ~, ammonium - amonijumska stipsa; ~,
ammonium iron - gvoe-amonijumska stipsa, Morova so; ~,
dried - bezvodna stipsa; ~, exiccated v. dried alum; ~, leather
- laka koa stavljena stipsom
(thnl.);
~ pearl - aluminijum
sulfat, specijalno preparisan za industriju hartije (thnl.); ; potash
- kalijumska stipsa; ~, soda natrijumska stipsa; ~, stone aluminijumov mineral, alunit (min.)
Alumel - alumel, legura za izradu
termopara, sastava 94% Ni, 1% Si,
2% Al, 2,5% Mn
alumen - stipse
Alumin - alumin, aluminat natrijuma Na2AkO4
alumina - aluminijum-oksid, glinica
aluminate - aluminat (so alumini"
jumove kiseline) (hem.)
aluming - natapanje u rastvor stipse
aluminium - aluminijum (hem.);
~ (B) or aluminium (A) alloys
- legura aluminijuma (legure u kojima je aluminijum osnovni sastojak) (mtl.); ~, anodied - elektrolitiki oksidovani aluminijum (mtl.);
~ brass - aluminijumski mesing
(legura bakra, cinka i aluminijuma)
(mtl.); ~ bronze - aluminijumska bronza (legura bakra i aluminijuma 411% Al) (mtl.); ~ can,
aluminium can - aluminijumska
kouljica gorivnog elementa reaktora (nukl.);
aluminized screen - ekran prevuen
aluminijumom (mtl.)
aluminizing - aluminiziranje, pre"
krivanje aluminijumom
aluminoferous - koji sadri aluminijuma, koji sadri stipse

aluminothermic process

32

aluminothermic process - aluminotermijski proces (kojim se oksidi

metala redukuju metalnim aluminijumom) (mtl.)
aluminous - koji sadri aluminijum-oksida, glinice;
~ cement brzovezujui cement (koji sadri
3050% aluminijum-oksida, otporan na niske temperature i morsku
vodu) (thnl.)
aluminum - aluminijum (hem.); ~
arrester - aluminijumski ureaj za
pranjenje (punjen gasom), odvodnik (e/J; ~ cell - element aluminijumskog ureaja za pranjenje
(el.); ~ conductor - aluminijumski provodnik (el.); ~ rectifier aluminijumski ispravlja (el.); ~
steel cable - aluminijumsko-elini
kabel (el.)
alums - stipse (grupni naziv za
dvojne sulfate jednovalentnih metala) (hem.)
alunum - alundum (abrazivni i visoko vatrostalni materijal na bazi
aluminijum-trioksida) (thnl.)
alunit (alum stone) - alunit (sulfat
kalcijuma i aluminijuma) (min.)
alunite - alunit (kalijum-aluminijum-sulfat) (min.)
Am - simbol elementa americijuma
(hem.)
Am wave - amplitudski modulisani
talas (el.)
amalgam - amalgam (legura metala
i ive); smea; ~ retort - retorta,
sud za odstranjivanje ive iz amalgama destilacijom (mtl.)
amalgamate - amalgamirati, smeati
sa ivom
amalgamating table - sto za amalgamiranje srebra i zlata (mtl.)
amalgamation - amalgamiranje; meanje; ~ processes - proces amalgamiranja srebra i zlata u cilju njihove ekstrakcije iz ruda (mtl.)
amass - (na)gomilati
amateur band - amaterski opseg
(rad.); ~ license - amaterska dozvola (rad.)
amateurs mobile station - amaterska pokretna radionica (rad.); ~
radio communication - amater-

ska radio-veza (rad.); ~ station

call letters - pozivni znaci amaterske stanice (rad.)
amatol - amatol, smea amonijum-nitrata i trinitrotoluola (eksploziv)
amazonke - amazonit (kalijum-aluminijum-silikat) (min.)
amber - ilibar, jantar (fosilna smola
bora, ukras);
~ lamp - uta
lampa (el.)
Amberlac - sirovina za proizvodnju
lakova na bazi sintetikih smola
alkidne grupe (thnl.)
Amberlite - naziv jedne grupe sintetikih smola kondenzacionog tipa
(za lakove, lepkove i jonoizmenjivae) (thnl.)
Amberol - sintetike smole ugl.
fenol-formaldehidskog tipa (thnl.)
ambient - sredina, ambijent; ~
temperature - temperatura okoline (fiz.)
ambiguity - nejednoznanost, dvoznanost, neodreenost, neopredeljenost (mat.); ~, sign - neodreenost (neopredeljenost) znaka
ambipolar - ambipolaran (koji pokazuje razliite polarnosti) (fiz.)
Ambralloy - legura bakra, cinka, aluminijuma i arsena, otporna prema
slanoj vodi (mtl.)
ambroid - sintetski ilibar (dobijen
presovanjem prirodnog) (min.)
Amcosite - amkosit, vrsta ebonita
amend - ispraviti, poboljati (iz)vriti
ispravku (teksta)
amendment - popravljanje, ispravljanje, pobolja(va)nje
American cloth - votano platno;
~ locknut thread - amerika loza
zaobezbeenjeprotivnavrtke (ma!.);
~ malleable cast iron - crni
temper-liv, odlivak crnog temper-liva; ~ National Coarse - ameriki grubi navoj; ~ National Fine
- ameriki fini navoj; >~ representation - ameriki nain (prikazivanja projekcija tehn. crtea); ~
standard taper pipe thread amerika kupasta standardna cevna
loza (ma!.); ~ standard thread
- ameriki normalni navoj, Selerov

American cloth

American dotk
navoj; ~ system of spinning ameriki metod (nain) predenja
(tekstil); ~ type of boiler - ameriki kazan, kotao
americium - americijum (vetaki
radioaktivni hem. elemenat, red. br.
95, simbol Am)
Ameripol - naziv za grupu sintetikih guma butadien-stirolskog tipa
(thnl.)
amethyst - ametist (ljubiasta vrsta
kvarca, dragi kamen) (min.)
ametron - elektrini broja
amiant(h)us - amijant (vlaknasti azbest) (min.)
amicron - amikron (estica
prenika
manjeg od 5 X 10~7 cm) (hem.)
amides - amidi (organska jedinjenja
koja sadre grupu CONH2 (hem.)
amido group - ami do grupa, N H 2
grupa kada zamenjuje hidroksilnu
grupu (hem.)
amidol - amidol (fotografski-razvija)
(hem.)
amid(st) - u sredini, usredinu, u,
sred, usred, posred
amidships - u sredini broda, sredinom broda, po sredi broda (pom.)
amlnation - aminacija (proces spravljanja amina) (hem.)
amines - amini (organska jedinjenja
dobivena zamenom jednog ili vie
vodonikovih atoma amonijaka organskim radikalima) (hem.)
amino-benzene-sulphonic acid sulfanilna kiselina (hem.)
aminoacetic acid - aminosiretna
kiselina, glikokol, glicin
aminoacids - aminokiseline (organske kiseline sa amino-grupom, sastojci proteina)
aminoethane - etil-amin
aminoplasts - aminoplasti (plastine
materije koje se izvode 6d amina)
{thnl.)
ammeter - ampermetar (instrument
za merenje elektrine struje) (el.,

fiz.)

ammine - amonijakat (kompleks amonijaka i metala) (hem.)

ammonal - amonal (eksploziv)
ammonia - amonijak, NH3, gas u
prirodi nastaje razlaganjem belan-

33

Ampco

evina, industrijski se na veliko proizvodi iz azota i vodonika (hem.);

~, anhydrous - bezvodni amonijak; ~, caustic - vodeni rastvor
amonijaka; ~ clock - amonijani
sat, atomski sat (fiz.); ~ liquor
- amonijana voda, proizvod suve
destilacije uglja (hem.); ~ water
- amonijum hidroksid, rastvor amonijaka u vodi (hem.)
ammoniacal - amonijani
ammonlation - zasiavanje amonijakom
ammonium - amonijum (radikal
NH3) (hem.); ~ chloride - amonijum-hlorid, niador (hem.); ~
hydroxide - amonijum-hidroksid
(rastvor amonijaka u vodi) (hem.);
- nitrate - amonijum-nitrat, norveka salitra (ubriva i eksplozivi)
(hem.)
ammonolysls - amonoliza (razlaganje rastvorom amonijaka) (hem.)
ammophos - veStako ubrivo koje
sadri amonijum-fosfata
ammophoska - vetako ubrivo sa
amonijumom, fosfatom i kalijumom
ammunition - municija (voj.)
amorphous - amorfan, bezoblian,
nekristalan (hem.); ~ sulphur amorfni sumpor (stvara se pri naglom hlaenju sumpornih para)
(hem.)
amortisseur - amortizer, umiriva,
priguiva (ma!.)
amount - koliina, iznos, veliina,
visina, vrednost, mera, duina, zapremina; ~ of axial freedom aksijalni zazor; of correction korekciona veliina; ~ of deflection - iznos skretanja; ~ of eccentricity - stepen ekscentriciteta;
~ of energy - energetski prinos;
~ of expansion possible - veliina pomerljivosti noeva na razvrtau; ~ of feed - veliina posmaka;
~ of looseness - zazor (ma!.);
~ of mudulation - stepen modulacije; ~ of variation permitted
- doputeno odstupanje od mere
Ampco - aluminijumska bronza sastava 8692% Cu, 711% Al i
13% Fe

Ampcollte
Atnpcolite - sintetika plastina materija na bazi polistirola (za cevovode
za korbzivne tenosti) (thnl.)
amperage - amperaa, struja u amperima (el.)
ampere - amper (jedinica elektrine
struje) (fiz.); ~ density - gustina
struje (u amperima po jedinici povrine preseka) (el.); ~ hour meter
- ampersatmetar (brojilo koliine
elektriciteta) (el.); ~ turn - amper-zavojak (el.)
Ampere's law - Amperov zakon
(fiz.) i ~ rule - A mperovo pravilo
amphenol connector - empfenolska
kablovska spojnica (el.)
amphiboles - amfiboli (tamno obojeni silikati) (min.)
ampholyte - amfolit, amfoterni elektrolit (hem.)
amphoteric - amfoteran (koji pokazuje osobine i kiseline i baze) (hem.)
ample - obiman, velik; prostran, irok, opiran, (pot)pun
amplidyne - amplidin (elektromainski pojaava) (el.); ~ control
unit - amplidinska jedinica za upravljanje (el.); ~ drive - amplidinski pogon (el.)
amplification - pojaanje (el.); <~,
acoustic wave - pojaanje akustikih talasa, akustiko pojaanje; ~,
acoustoelectric - akustoelektrino
pojaanje; ~ bridge - pojaavaki
most (el.); ~, coherent - koherentno pojaanje; ~, heterodyne
- pojaanje uz prethodno heterodiniranje; ~ lattice-wave v. acoustic amplification; ~, maser kvantno pojaanje u opsegu vrlo
visokih frekvencija; ~, octave-band - oktavno pojaanje (u opsegu oktave); ~, parametric parametarsko pojaanje; ~ 3 peizoelectric - piezoelektrino pojaanje;
~, posttreshold - pojaanje pri
naponima viim od napona praga;
~, reactance v. parametric amplification; ~, single-pass optical - optiko pojaanje kod jednostrukog prolaza (aktivne sredine);
~, subtreshold - pojaanje pri
naponima niim od napona praga;
~, two-stream - dvomlazno poja-

34

amplifier
anje, dvostrujno pojaanje; ~,
ultrasonic trawelling wave - pojaanje ultrazvunog progresivnog
talasa; ~, ultrasonic trawelling
wave parametric - parametarsko
pojaanje ultrazvunog progresivnog
talasa; ~, wave - pojaanje talasa
(npr. u plazmi); ~, whispering"
mode - pojaanje aputajuih"
oscilacija

amplified master antenna system

- skupna antena sa pojaavaem
(el.)
amplifier - pojaava (el.); ~, acoustic wave - pojaava akustikih
talasa, akustiki
pojaava;
~
band-width - irina opsega pojaavaa (el.); ~, beam-type parametric - elektroluni parametarski
pojaava; ~, bipolar - pojaava
na bipolarnom tranzistoru; ~, bulk
effect - pojaava na bazi zapreminskog efekta, prostorni pojaava;
~, castode - kastodni pojaava;
~, charge - elektrometarski pojaava; ~, chopper-stabilized pojaava stabilisan operom; ~
circulator (-type) - pojaava s
cirkulatorom; ~, coherent degenerate - sinhroni degenerativni pojaava; ~, coherent light v.
laser amplifier; ~, common-drain - pojaava sa uzemljenim
odvodom; ~, common-gate pojaava sa uzemljenim gejtom; ~,
common-source - pojaava sa
uzemljenim izvorom; ~, cooled
parametric - hlaen i parametarski
pojaava; ~, crassed-field - pojaava sa ukrtenim poljima; ~
cryogenic parametric - kriogeni
parametarski pojaava; ~, cryotron - kriotronski pojaava; ~
cyclotron-wave - pojaava ciklotronskog talasa; ~, Darlington Darlingtonov pojaava; ~, deep-sea - pojaava na prekookeanskim
vezama; ~, degenerate parametric - degenerativni parametarski
pojaava; ~, delay - pojaava sa
kanjenjem; ~, dielectric - dielektrini pojaava; ~, difference
frequency parametric - para-

amplifier

35

metarski pojaava-pretvara sa izlazom na razliitim frekvencijama;

, diode - diodni parametarski pojaava; ~, directional parametric - jednosmerni parametarski pojaava; ~, double-pumped - pojaava sa pumpanjem na "vema
frekvencijama; ~, doublesideband parametric - dvopolni parametarski pojaava; ~, double-stream - dvomlazni pojaava;
~, dual-channel - dvokanalni pojaava; ~j elastic-wave - pojaava elastinih talasa; ~, electrochemical - elektrohemijski pojaava; ~, electron-beam plasma
(interaction) - elektroluni plazmeni pojaava (na bazi interakcije
elektronskog snopa sa plazmom);
~, electron-phonon - elektronsko-fononski pojaava; ~, emitter-follower - emiter-folover pojaava; ~, etched v. printed-circuit amplifier; -, Fabry-Perot
- pojaava sa interferometrom
Febri-Pero; ~, Fabry-Perot laser
- laser sa interferometrom Febri-Pero; ~, Fabry-Perot maser maser sa interferometrom Febri-Pero; ~, Fabry-Perot optical
maser - Febri-Perov optiki maser;
~, fast cyclotron-wave parametric - parametarski pojaava na
brzom ciklotronskom talasu; ',
ferrite-parametric - feritni parametarski pojaava; ~, ferroelectric parametric - feroelektrini
parametarski pojaava; ~, ferromagnetic - feromagnetni pojaava; ~, ferromagnetic parametric - feromagnetni parametarski pojaava; ~, FET v. field-effect
transistor amplifier; ~, field-effect transistor - FTE-pojaava; ~ four-frequence reactance
- trofrekventni parametarski pojaava; ^w, grounded anode katodni repetitor (ponavlja), pojaava sa uzemljenom anodom; ~,
grounded drain - pojaava sa
uzemljenim odvodom; ~, groun- i
ded gate - pojaava as uzemljenim j
gejtom; ~, grounded source - j
3*

amplifier
pojaava sa uzemljenim izvorom;
~, hearing-aid - pojaava slunog aparata; ~, helix parametric
- helikoidalni parametarski pojaava; ~, heterodyne - heterodinski
pojaava; ~, hybrid - hibridni
pojaava; ~, hydrid-coupled
tunnel diode - hibridno spregnut
pojaava sa tunel - diodom; ~,
hybrid-type - hibridni pojaava;
~, IC v. integrated (circuit)
amplifier; ~, IF v. intermediate
frequency amplifier; ~, image
- podeeni (na ulazu i izlazu) pojaava; pojaava slike, video-pojaava; ~ intergrated (circuit) integralni pojaava, pojaava na
integralnim emama; ~, intermediate frequency - pojaava
medufrekvencije; ~, inverter pojaava invertor, katodni pojaava (el.); ~ inverter-stage stepen pojaavaa invertora; ~,
isolation - razdvojeni pojaava;
~, iterative - iterativni pojaava;
, laser - kvantni pojaava optikog dijapazona, laser; , light
- svetlosni pojaava; ~, lock-in
- sinhroni pojaava; ~, log v.
logarithmic amplifier; , logarithmic - logaritamski pojaava;
~, longitudinal beam parametric - elektroluni parametarski pojaava sa longitudinalnim talasom;
~, lower sideband parametric
- parametarski pojaava-pretvara;
- parametarski pojaava-pretvara
s izlazom na donjem bonom pojasu;
~ magnetic-film parametric parametarski pojaava na magnetnim folijama; ~, magnetron magnetronski pojaava; ~, majority carrier - pojaava osnovnih
noseih uestanosti; ~, maser kvantni pojaava, maserski pojaava, maser; ~, M-D v. modulation-demodulation amplifier;
~, minority carrier - pojaava
manjinskih nosaa; ~, modulation-demodulation - pojaava
tipa modulator-demodulator; ~,
molecular - molekularni pojaava,
maser; <~, monolithic - monolitni
pojaava; ~, nanosecond pulse

amplifier
amplifier
- pojaava nanosekundnih impulsa;
~, negative-conductance - pojaava s negativnom provodnou;
~j negative-resistance parametric - regenerativni parametarski pojaava, parametarski pojaava s
negativnom otpornou, regenerativni pojaava-pretvara; ~, noncoherent degenerate - nesinhroni
degenerativni pojaava; ~, nondegenerate parametric - nedegenerativni parametarski pojaava; ~,
nonlinear-susceptance - parametarski pojaava, pojaava na
nelinearnoj reaktanci; ~, nonreciprocal parametric - jednosmerni parametarski pojaava; ~3
one-port - jednoulazni pojaava;
~, one-way - jednosmerni pojaava; '--, optical v. optical maser,
laser amplifier; ~, optoelectronic - optikoelektronski pojaava; ~, paramagnetic - kvantni
pojaava, kvantni paramagnetni pojaava; ~, parametric - parametarski pojaava; ~, periodically
distributed parametric - parametarski pojaava s periodino raspodeljenim parametrima; ~, phase
-coherent degenerate - sinhroni
parametarski pojaava; ~, phase
preserving - pojaava bez izoblienja faze; >~, phonon - fononski
pojaava; ~, phonon parametric
- fonski parametarski pojaava;
~3 photodiode parametric - fotoparametarski pojaava (s fotodiodom); ~, photoparametric v.
photodiode parametric amplifier; ~, piezoelectric semiconductor ultrasonic - ultrazvuni
pojaava na piezoelektrinom poluprovodniku; ~, plasma - plazmeni
pojaava; ~, printed-circuit pojaava na tampanim kolima;
~, pulse-pumped parametric parametarski pojaava sa impulsnim pumpanjem; ~, quantum
mechanical - kvantni pojaava;
~, quasidegenerate parametric
- kvasidegenerativni parametarski
pojaava; ~, reactance v. parametric amplifier; ~, reflection

36

amplifier
(-type) parametric - refleksioni
parametarski pojaava, parametarski pojaava na refleksiju"; ~,
refrigerated parametric v. cooled parametric amplifier; ~,
ring - kruni pojaava; , seismic - pojaava seizmikih signala,
seizmiki pojaava; ~, semiconductor diode parametric - poluprovodniki diodni parametarski pojaava; ~, single-port - refleksioni pojaava; pojaava s jednim
mlazom; ~, singlepumped parametric - parametarski pojaava s
pumpanjem na jednoj frekvenciji;
~j single sideband parametric parametarski pojaava jednog (bonog) opsega, SSB pojaiva; ~, slot
- pojaava, montiran na anteni s
prorezom; ,~ solid circuit v.
solid-state amplifier; ~, solid-state - poluprovodniki pojaava;
~, solid-state parametric - parametarski pojaava na poluprovodnikoj diodi; ~, sqarewave pojaava pravougaonih signala; ~,
standing-wave parametric - parametarski pojaava sa stojeim
talasom; ~, step-up - pojaava
sa stepenastim prebacivanjem koeficijenta pojaanja; ~, stereo - stereofonski pojaava, pojaava stereofonskog sistema; ~, straight pojaava bez transformacije frekvencija; ~, superconducting parametric - superprovodni parametarski pojaava; ~, TFT v.
thin-film-transistor amplifier;
~j thin-film - pojaivaki element
sa tankim filmovima; pojaava od
elemenata s tankim folijama; ~,
thin-film-transistor - pojaava
sa slojnim tranzistorom; ~, three-frequency parametric - dvofrekventni parametarski pojaava;
~, transmisision(-type) - pojaava transmisionog tipa; ~, transverse(-type) electron beam parametric - elektroluni parametarski pojaava s transverzalnim
talasom; ~ transverse-wave electron beam - elektroluni pojaava s transverzalnim talasom; ~

amplifier
travelling-wave ferromagneticpojaava progresivnog talasa na bazi
feromagneta; ~, travelling-wave
parametric - parametarski pojaava progresivnog talasa; ~, travelling-wave tube - pojaavaka
cev progresivnog talasa; ~, tuned
transistor - tranzistorski rezonantni pojaava; ~, tunnel diode pojaava tunelske diode; ~, twin-diode - parametarski pojaava sa
dvema diodama (twin); ~, twin-pair - prebaciva sa tunelskim
diodama; ~, two-port - prolazni
pojaava; ~, two-pump parametric - parametarski pojaava s
pumpanjem na dvema frekvencijama; ~, two-way - dvokanalni
pojaava (stereo - sistema); reciproni (uzajamni) pojaava (dvosmerni); ~, TWT v. travelling-wave tube amplifier; ~, ultrasonic travelling-wave-ultrazvuni
pojaava progresivnog talasa; ~,
unibi v. unipolar-bipolar amplifier; ~, undirectional - nereciproni pojaava (jednosmerni); ~,
uniformly distributed parametric - parametarski pojaava s ravnomernom raspodelom parametara;
~, unilateral v. undirectional
amplifier; ~, unipolar-bipolar
- pojaava sa jednopolnim i dvopolnim tranzistorima (unipolarnim
i bipolarnim); ~, upper-sideband
parametric - parametarski pojaava-pretvara s izlazom na gornjem bonom pojasu; ~, varactor
parametric - diodni parametarski
pojaava; ~, variable-parametric v. parametric amplifier; ~,
variable-reactance v. parametric amplifier

37

anabollsm

cement - amplituda pomeranja; ~

fading - amplitudski feding (el.);
~, laser - amplituda laserskog signala; ~, modulation - amplituda
(dubina) modulacije; modulation noise level - nivo uma amplitudske modulacije (el.); ~ of a
complex number - amplituda
kompleksnog broja (mat.); ~ of
current - amplituda struje (el.);
of oscillation - amplituda oscilovanja (fiz., el.); ~ of pressure
- amplituda pritiska; ~, peak-to-peak - dvostruka amplituda, totalna amplituda
ampoule - ampula, cevica, boica
amputate - odsei, odrezati (med.)
amygdalin - amigdalin (glukozid koji
se nalazi u koticama voa) (hem.)
amyl acetate - amil-acetat, bezbojna
tenost mirisa kruke, rastvara za
lakove (hem.); ~ alcohol - amilalkohol (hem.); ~ group - amilgrupa, monovalentni alifatini radikal
(hem.); ~ nitrite - amil - nitrit
(hem.)
amylaceous - skrobovit, tirkovit
(hem.)
amylases - amilaze (enzimi koji mogu
da razlazu krob i sline materije)
(hem.)
amylene - pentan (hem.); ~, hydrate - tercijarni amil-alkohol (hem.)
amylo fermentation process upotreba izvesnih gljiva za proizvodnju alkohola iz krobnog materijala (hem.)
amyloid - amiloid, dobija se dejstvom koncentrovane H2SO4 na
celulozu (hem.)
'
amylopsin - amilopsin (enzim kojizaziva hidrolizu krobnog materijal/
u intestinalnom traktu) (hem., biol.
amplify - pojaati
amyloses - amiloze (produkti depoi'
amplifying vibrograph - vibrograf
merizacije kroba) (hem.)
sa pojaavaem (el.); ~, winding amylum - sinonim za krob (hem. 1
f namot za pojaavanje (el.)
AN - hemijskiznakzasaktinon (hem.);
amplitron - amplitron
~^ connector - standardni AN
aplitude - amplituda (najvea vredprikljuiva (el.); ~ radio range
nost pomeranja u periodinom ili
-zonski AN radio-toranj, radio-toranj
talasnom kretanju) (fiz.)i ~ baza odreivanje kursa letenja (av., el.)
lance - amplitudski balanser (el.);
~ bistable circuit - amplitudsko anabolism - anabolizam (metaboli*
dvostabilno kolo (el.); ', displazam sa apsorpcijom energije) (biol.)

anaerobic

38

Anok

anaerobic - bezvazduan
cross-corelation - kros-korelacioni
analogic(al) - analogan, analogijski,
analizator; ~, harmonic - analizaslian
tor harmonika; ~, intergrated
circuit - analizator integralnih kola;
analogue computer - analogna ra~, microwave pulse spectrum
unska maina (at.)
- spektroanalizator mikrotalasnih
analogy - analogija, slinost, slaganje,
impulsa; ~, pulse-height - amplisaglasnost
tudni analizator impulsa; ~, stoanalyse - analizirati i ispitati, istrarage-type spectrum - analizator
iti; razloiti
spektra sa pamenjem; ~, surface
analyser - analizator (opt.); ~>
- analizator istoe povrine; ~,
flight - analizator leta (av.)
vocoder - analizator vokodera
analyses v. analysis
analyzing - analiza, ispitivanje, razanalysis - analiza, rastavljanje; ispimatranje, posmatranje
tivanje; <~, activation - aktiva- anaphoresis - anaforeza (kretanje u
ciona analiza; ~, aerodinamical
tenosti suspendovanih estica ka
- aerodinamika analiza (av.); ~,
anodi) (fiz., hem.)
biochemical - biohemijska analiza; anastigmat - anastigmatino soivo
, chemical - hemijska analiza;
(opt.)
~, combustion - analiza sagore- anastigmatic - anastigmatski (koji
vanjem; analiza dima; ~, elemenkoriguje astigmatizam) (opt.); ~
tary - elementarna analiza; ~,
lens - anastigmatino soivo (opt.);
fractional - frakciona analiza (u
~ yoke - anastigmatini jaram (el.)
destilaciji); ~, grade - granulo- anastigmatism - anastigmatizam
metrijska analiza (sitima); ~, grain(opt.)
-size v. grade analysis; ~, gravi- anatase - anatas (jedan od tri primetric - gravimetrijska analiza;
rodna kristalna oblika titamdiok, polarographic - polarografska
sida) (min.)
analiza; ~, qualitative - kvalita- anchor - kotva, sidro; zidna zatega
tivna analiza; ~, quantitative - anchorage - ukotvljavanje
kvantitativna analiza; , screen v. anchoring - ukotvljenje (maS. ; ~
grade analysis; ~, sedimentation
buoy - ankerski plovak (el.); ~
core - jezgro ankera, jezgro kotve
- analiza sedimentacijom; ~, spec(el.); - gap - razmak na jezgru,
tral - spektralna analiza; , specprocep kotve (el.); ~ log - antrum v. spectral analysis; ~,
kerski leaj, ankersko postolje (el.);
variance - disperziona, varijaciona
~ pole - zateza, ankerski stub,
analiza; ~, wet - analiza mokrim
ankerski oslonac (el.); ~ radio
putem (hem.); ~, X-ray - rendsonobuoy - zvuna radio-plutaa;
genografska analiza; ~, X-ray
~ ring - ankerski prsten (el.);
crystal - rendgenostrukturna ana~ tower - ankerska kula (el.);
liza
~ wire - ankerski provodnik, zaanalyst - analitiar, hemiar-laborant
tezna ica (el.)
analytical) - analitiki; ~ che~
ancillary - potinjen, podreen pomistry - analitika hernija (hem.)
moni; ~ circuit - slubeno kolo,
pomono kolo (tel.)
analytic geometry - analitika geo~
metrija (mat.);
~ trigonometry andalusite - andaluzit (aluminijum-silikat) (min.)
\
- analitika trigonometrija (mat.)
Anderson bridge - Andersonov most
analyzer - analizator (druga Nikolova
(za merenje samoindukcije) (elA
prizma kod polarizacije svetlosti ili andesine - andezin (mineral iz grupe
druga meta kod polarizacije nukleplagioklasa) (min.)
\
arnih estica) (fiz.), ispitiva, ispitni Andok - vrsta visokokvalitetnih maureaj;
~,
autocorrelation ziva (thnl.)
\
autokorelacioni
analizator;
~,

anechoic
tiechoic - bez ehoa (odjeka), ugueni (ak.)
anelastic strain - neelastino istezanje (koje se ne ponaa po Huk-ovom zakonu) (fiz.)
anelasticity of quartz - neelastinost kvarca, unutranji gubici u
kvarcu (kr.)
anemometer - anemometar, vetromer, mera brzine vetra (meteor.)
aneroid - suv, bez ive; koji ne sadri tenosti; aneroid, metalni barometar bez ive ili alkohola (meteor.);
~ barometer - aneroidni barometar (meteor.)
aneroidograph - aneroidograf (aneroidni barometar s automatskim
pisaem) (meteor.)
anesthetic - anestetik, supstanca za
anesteziju (med.)
angel - parazitni radio-lokacioni signal; vetaki reflektor za stvaranje
lanih signala; echoes - eho
od rojeva insekata (ak.)
angle - ugao (mat.); ~, aerodynamic-of attack - aerodinamiki napadni ugao (av.); ~, banking ugao viraa (av.); ~, bar - ugaonik; vezica, spojnica, prosta ugaona
vezica; ~, bearer - ugaoni usmeriva (el.); ~ bistatic - dvopozicioni ugao (izmeu predajnik-cilj
i cilj); ~ characteristic - karakteristini ugao (av.); ~, cleat ugaonik za prikljuak; -~, climbing
- ugao penjanja (av.);
~ cock s
ugaona slavina (ma .); ~ connections - ugaone veze; ~ correlation - uglovna korelacija (fiz.);
~ data transmitter - dava ugaonog poloaja (el.); ~, delay - ugao
zakanjavanja (av.); ~, diffraction
- ugao difrakcije; ~, diving ugac obruavanja (av.); ~, exterior - spoljni ugao (mat.);
fillet - ugaona letvica; ~ flange
- ugaoni obod (ma.); ~, flight
path - nagibni ugao putanje leta
(av.); ~, glide - ugao planiranja
(av.); ~, groove - ugao otvora
leba (zav.);
~, half-cone polovina ugla konusa; ~ hignes
- ugaone arke; ~ iron - ugaono

39

angle
gvoe (ma.); ~, jet flow - ugao
mlaza (av.); ~, landing - ugao
ateriranja (av.); ~, local Mach
- lokalni Mahov ugao (av.); ~
mark - ugaona oznaka; ~ modulation - ugaona modulacija (fazna
ili frekventna) (el.); ~, no-lift ugao nultog uzgona (av.); ~,
obtuse - tupi ugao (mat.); ~ of
advance - ugao prednjaenja
(.not.) ; ~ of approach - prilazni
ugao (mot.); ~^ of arrival - dolazni ugao (eha talasa); ~ of a sine
wave - ugao sinusnog talasa, ugao
sinusoide (cl.); ~ of aspect ugao pregleda, ugao posmatranja;
- of attack of maximum lift
- napadni ugao najveeg uzgona
(av.); ~ of beam - ugao snopa
(el.); ~ of contact - ugao spoja
(el.); ~ of convergence - ugao
konvergencije (izmeu smerova pod
kojim dva oka vide predmet) (mat.);
~ of cut-off - ugao prekida (fiz.)
~ of deflection - ugao skretanja,
ugao otklona (mtr.); ~ of departure - izlazni ugao (av.); ~ of
depression - ugao depresije (izmeu horizontale i smera koji ide
od horizontale nanie) (mat.); ~
of descent - ugao silaska (av.);
~ of deviation - ugao devijacije
izmeu putanja upadajueg i prelomljenog zraka svetlosti) (fiz.);
of diffraction - ugao difrakcije (izmeu upadajueg zraka svetlosti i difrakcionog snopa) (fiz.);
~ of dip - ugao nagiba (npr. magnetne igle) (fiz.), zakosni ugao
(ma.);
~ of displacement ugao pomeranja; ~ of divergence
- ugao razlaza, ugao divergencije
(mat.); ~ of elevation - ugao
elevacije (izmeu horizonta i smera
posmatranja) (voj., astr.); ~ of
fall - ugao padanja (av.); ~ of
friction - ugao trenja (ma.); ~
of groove - ugao leba, ugao
brazde (zav.); ~ of incidence upadni ugao (fiz.); ~ of inclination - nagibni ugao; ~ of lag ugao zaostajanja,' ugao zakanjavanja (av., el.); ~ of lead - ugao
prethoenja (av., el.); ~ of phase

angle
angle
lag - ugao faznog zaostajanja (el.);
~ of phase lead - ugao faznog
prednjaenja (el.); ~ of polarization - polarizacioni ugao (fiz.);
~ of radiation - ugao zraenja,
ugao ozraavanja (fiz.);
~ of
reflection - ugao odbijanja (fiz.);
~ of refraction - ugao prelamanja (fiz.); ~ of retard - ugao
kanjenja, ugao odbijanja (fiz.);
~ of rotation - ugao rotacije
(mat.), ugao okretanja spoja (zav.);
~ of scattering - ugao rasejanja
(fiz.); ~ of sight - vidni ugao,
ugao gaanja (voj.); ~ of slope
- ugao nagiba (spoja) (zav.); ~
of Vee - ugao otvora leba (zav.);
~ plug - ugaoni ep, savijeni ep
(ma.); ~ ratio - trigonometriski
odnos izmeu strana trougla (mat.);
~ reflector - ugaoni reflektor
(voj.); ~, rotor blade - ugao krilaca elise (av.); ~ slip, - ugao
klizanja (av.); ~ sum theorem
- teorema o zbiru uglova u trouglu
(mat.); ~ tracking - ugaono praenje (voj.); ~, wedge - ugao
klina (av.)
anglesite - anglezit, olovni vitriol
(olovo-sulfat) (min.)
angstrom - angstrem (mera za 8 duinu u spektroskopiji) 1 = 108 cm
angular - ugaoni, uglast, uglovni,
okast, rogljast, iljat, angularni;
~ acceleration - ugaono ubrzanje (fiz.); ~, ball bearing - radioaksijalni kuglini leaj (ma.); ~
correlation - ugaona korelacija
(uzajamni odnos) (fiz.); ~ deflection - ugaoni otklon (fiz.); ~
deviations loss - gubitak usled
ugaonog odstojanja (el.); ~ displacement - ugaono pomeranje
(vektor promene ugaonog poloaja)
(mat.); ~ distance - ugaona daljina, ugaono rastojanje (mat.); ~
error - ugaona greka; ~ feed
- koso postavljenje (ma.); ~ field
- ugaono polje (el.); ~ jitter ugaona nestabilnost (el.); ~ lag
- ugaono zaostajanje (el.);
~
length - ugaona duina (mat.); ~
magnitude - veliina ugla (mat.);

40

aniline
~ misching - kosi zahvat (ozubljenje) ; ~ milling cutter - kupasto
glodalo (ma.); ~ mirror - ugaono ogledalo; ~ momentum momenat koliine kretanja, angularni momenat (fiz.); ~ motion
- ugaono kretanje (oko vrste ose,
s konstantnim radijusom) (fiz.);
~ position encoder - ugaoni ureaj za kodiranje (el.); ~ rate ugaona brzina; ~ ratio - trigonometrijski odnos izmeu strana trougla (mat.); ~ resolution - ugaona rezolucija, analize ugaonog izdvajanja; ~, scale - podeoni krug; ~
scanning rate - ugaona brzina brisanja (el.); ~ speed - ugaona
brzina (promena ugla u jedinici vremena) (fiz.); ~ thread screw zavrtanj trougaone otre loze (ma.);
~ velocity - ugaona brzina (kod
periodinog kretanja, frekvencija
puta 2 JC) (fiz.); ~ width - ugaona irina (mat.)

anharmonic - neharmonian, anharmonian; nesinusoidni

anhydride - anhidrid (oksid nastao
od kiselina ili baza oduzimanjem
vode) (hem.); ~, acid - anhidrid
kiseline; ~, basic - anhidrid baze;
~, benzoic - anhidrid benzoeve
kiseline; ~, carbonic - ugljen-dioksid; ~, chromic - anhidrid
hromne kiseline, hrom-trioksid; ~,
phosphoric - anhidrid fosforne
kiseline, fosfor-pentoksid; ~, phosphorous - anhidrid fosforaste kiseline, fosfor-trioksid; ~, sulphuric
- sumpor-trioksid; ~, sulphurous
- sumpor-dioksid
anhydrides - anhidridi (jedinjenja
koja sa vodom daju kiseline) (hem.)
nhydrite - anhidrit, vrsta gipsa (bezvodni kalcijum-sulfata) (hem.)
anhydrous - anhidrovan (koji ne sadri kristalnu vodu), bezvodan, bez
soka (hem.)
anilides - anilidi (jedinjenja izvedena
iz anilina zamenom vodonika aminogrupe organskim radikalom) (hem.)
aniline - anilin, fenil-amin, po"
lana materija za proizvodnju lekova, boja itd. (hem.); ~ black -

aniline

41

anodization

zraenje) (fiz.);
~ radiation anilinsko crno (nastaje oksidacijom
anihilaciono zraenje (fiz.);
~
anilina na samom valknu) (tek.);
spectrum - anihilacioni spektar
~ inks - analinska mastila (rast(energetska raspodela anihilacionog
vori organskih boja u raznim rastvazraenja) (fiz.)
raima) (hem.); ~ oil - anilinsko
ulje (frakcija katrana kamenog uglja annihilator - gasitelj (av.)
koja sadri preteno anilin) (hem.); announce a call - najaviti razgovor
(tel.)
~ point - anilinska taka (slui
za karakterisanje ulja. Odnosi se na annular - prstenast, kruni; ~ amnajniu temperaturu pri kojoj se
plifier - kruni pojaava (ring-pojednake zapremine ulja i anilina
jaava) (el.); ~ circuit - kruno
meaju) (hem.)
kolo (el.); ~ counter - prstenasti broja (radioaktivnog zraenja)
animal black - samleveni kotani
(nukl.); ~ cross section - prsteugalj, ivotinjsko crnilo (hem.);
nisti presek (ma.); ~ pivot ~ charcoal - ivotinjski ugalj
prstenasto leite (ma.); ~ slot
(dobiven karbonizacijom organskih
excitation - pobuda kroz kruni
materija) (hem.); ~ oil - ivootvor (el.); ~ window - kurni
tinjsko ulje (thnl.)i
~ wax prozor (el.)
ivotinjski vosak (thnl.)
annunciator - numerator (el.); ~,
animating electrode - jonizaciona
clock - kontaktni elektrini sat )el.)
elektroda (el.)
anion - anjon, negativno naelektrisan anoal - anodni (fiz.)
jon u rastvoru (fiz., hem.)
anode - anoda, pozitivni elektrin"
aniseikon - fotoelektrini detektor pupol (fiz., eh); ~ arm - anodna
kotina (el., thnl.)
ruka (el.); ~ breakdown voltage
anisentropic - neizotropan (mat.)
- anodni prekidni napon, anodni
anisidine - anizidini, aminoanzoli,
napon paljenja (el.); ~ circuit metoksianilini
anodno kolo (eh.); ~ connector
anlsol - anizol, metil-fenil-etar (hem.)
- anodni prikljuak (el.); ~, fuel
anisomeric - anizomeran, koji nije
- anoda gorivnog elementa; ~,
izomeran (hem.)
hole-and-slot - anoda multirezoanisotropic - anizotropan, neravnonatornog magnetrona tipa repameran (hem.); ~ cristal - anizootvor; ~ load - anodno optereetropni kristal (s nejednakim osama)
nje (eh.); ~ mud - anodni mulj
(kr.)
(nastaje pri elektrorafinaciji bakra)
anisotropy - anizotropija (pojava kad
(mil.); ~ ray - anodni zrak (fiz.);
fizike osobine zavise od pravca,
~ reactor - anodna prigunica
npr. kod nekih kristala)
(els.); ~, rising-sun - anoda
ankerite - ankerit (vrsta dolomita)
multirezonatornog magnetrona tipa
(min.)
sunca; ~ screen - anodna reetka
annabergite - anabergit, nikleni cvet
za ekranizaciju, anodni zastor (el.);
(nikal-arsenat) (min.)
~ shield - anodni titnik (les.);
annaline - taloeni kalcijum-sulfat
~ slim, anode *nud - anodni mulj
anneling - arenje; ~ arch - meta(talog na anodi koji se stvara pri
lurka pe; ~ bath - kupka za
elektrolitikoj
rafinaciji
metala)
arenje; ~ colour - boja arenja;
(mtl.); ~ strap (of a magnetron)
~ cycle - vreme arenja;
~
- anodna petlja (magnetrona) (eh.)
furnace - pe za arenje; ~ oil
kalioniko ulje; ~ process - pos- anodic - anodni; ~ oxidation anodna oksidacija (proces stvaranja
tupak arenja
oksidnog filma na aluminijumu i
annex - (pri)dodati, prikljuiti, prilakim legurama) (hem.)
loiti, prisajediniti
annihilation - anhilacija (potpuno anodization - anodna oksidacija, anopretvaranje nuklearnih estica u
dizacija; ~, electrolytic - elek-

anolzation

42

anodizadon
trolitika anodizacija; ~, gaseous
plasma - anodizacija u plazmi gasnog pranjenja; ~, plasma anodizacija plazme
anodizc - anodizovati, eloksirati, prekriti (elektrolitiki) oksidnim filmom
ar.odizing - anodizacija, anodna oksidacija metala (aluminijuma) (mtl.);
~ to value - doterivanje do odreene vrednosti (npr. otpornika)
anolyte - anolit, elektrolit anodnog
prostora
anomalous dispersion - anomalno
rasprenje (fiz.); ~ propagation
- anomalno rasprostiranje (el.);
pulse group - anomalna grupa
impulsa (el.)
anomaly - anomalija; ~, nuclear
phase - fazna anomalija (radio-signala) izazvana nuklearnom eksplozijom; ~, phase - fazna anomalija (radio-signala); ~, prompt
VLF phase - trenutna fazna anomalija na vrlo niskim frekvencijama;
~, sudden phase - brza (iznenadna) fazna anomalija (radio-signala)
anorganic - neorganski
anorthite - min. anortit (natrijum-kalrijum-alumosilikat)
anorthoclase - anortoklas (minera^
iz grupe feldspata) (min.)
answering - odgovor, odziv (telefonistkinje, pretplatnika) (tel.); ~
jack - odzivno gnezdo, odzivni dek
(tel.); ~ key - odzivni klju (tel.);
~ plug - odzivni ep (tel.) i ~
time - vreme odziva (tel.); ~
unit - odzivni komutator (tel.);
antacid - koji neutralise kiselinu
antagonistic spring - odbojna opruga, kontradelujua opruga (maS.)
ante-room - predsoblje
antechamber - pretkomora, predsoblje, predvorje
antenna - antena (rad.); ~, achromatic - ahromatina antena (sa
konstantnim karakteristikama u granicama odreenih opsega frekvencija); area - antenska povrina,
aktivna povrina antene (rd.); ~

antenna
array - antenska reetka, antenska zavesa (rad.); ~ assembly antenski ureaj, antenski komplet
(rad.); ~, backfire - antena sa
inverznim zraenjem; ~ beaming
- usmerenost antene (rad.); ~,
broadside log-periodic - logaritamska antena sa bonim zraenjem;
~, cage - cilindrina antena; ~,
Cassegrain (ian) - Kasegrenova
antena; ~, circular loop - kruna
ram-antena; ~, corrugated - talasasta antena; ~, corrugated-surface - mikrotalasasta antena sa
talasastim zidom; ~ crosstalk antensko presluavanje (rad.); ~,
curtain - antenska zavesa (platno),
ravna-plosnata antena (rad.); ~
cylindrical parabola - parabolino-cilindrina antena (sa ogledalom
u obliku parabolinog cilindra); ~,
defocused - defokusirana antena;
~, DF v. direction-finder antenna; ~, direction-finder antena radio-goniometra; ~, dish
- tip antene sa parabolinim reflekrom; ~, displaced phase center
- antena sa pomerenim faznim centrom; ~, endfire - longitudinalno
usmerena antena; ~ equation jednaina antene (rad.) (mat.); ~,
ferrite-rod - feritna tap-antena;
~, ferromagnetic loop - feromagnetna ram-antena; ~ field
gain - antensko pojaalo polja
(rad.); ~, Gregorian - Gregorijeva antena; ~, ground-based antena zemaljske stanice; ~ lobing
mechanism - mehanizam za prebacivanje antene (rad.); ~, log-periodic - log-periodina antena;
~, LP v. log-periodic antenna
marketable; ~, m'onopulse - antena jednoimpulsnog radio-lokatora;
~^, monopulse telemetry - antena
jednoimpulsnog telemetrijskog sistema; ~ mounting - antenski
izolator, antenska osnovaf rad.);
, multiple-beam - viesnopna
antena; ~, nonreciprocal ferrite
- nereciprona feritna antena;
pattern recorder - registrator dijagrama usmerenosti antene (rad.);
~, phasing unit - jedinica za fazno

antenna
podeavanje
antene
(rad.); ~,
plasma - plazma antena;
~
position control - upravljanje poloajem antene (rad.); ~ position
indicator - pokaziva poloaja antene (rad.); ~ power - snaga u
anteni, predajna snaga antene (rad.);
~, radioastronomy - radio-astronomska antena; ~, radome - antena ugraena u diclektrini omota;
, reflectory - reflektor-antena;
~, reflex - reflektor-antena; ~,
resonant endf ire - rezonantna poduno usmerena antena; ~ rod
- antenski tap; ~ rotation switch
- prekida za okretanje antene
(rad.); ~ rotator - mehanizam
za okretanje antene (rad.);
~
scattering - antensko rasejanje
(rad.); ~, short-backfire - zarubljena (skraena) antena sa inverznim zraenjem; ~, spacecraft
- antena kosmikog broda; , space
data acquisition - antena za dobijanje informacija o kosmikim ciljevima; ~, space tracking - antena za praenje kosmikih ciljeva;
~ spinner - mehanizam za okretanje antene (rad.); ~, standard
- standardna antena; ~, steerable
- antena sa dirigovanim dijagramom
usmerenosti; ~ structure - konstrukcija antene, struktura antene
(rad.); ~, subsurface - podzemna
antena, podvodna antena; ~, surface-wave - antena povrinskih
talasa; ~ switch - antenski prekida, antenski komutator (rad.);
~ switching unit - sklop antenskog prekidaa (rad.);
~ tilt
switch - prekida nagiba antene
(rad.); ~ trailer - prikolica za
antenu (rad.); ~ travelling wave
- progresivni antenski talas (putujui talas u anteni) (rad.); . ~
tuning capacitor - kondenzator
za podeavanje antene (rad.); ~
tuning inductor - kalem za podeavanje antene (rad.); ~ tuning
unit - jedinica (stepen) za podeavanje antene (rad.); ~ turning
motor - motor za okretanje antene
(rad.); ~, waveguide slot - talasovodna antena sa otvorom; ~,

43

anti-aging

wire-grid lens - soivasta mreasta

antena od ice
antennafier - kombinacija antene i
pojaivaa
antennaverter - kombinacija antene
i pretvaraa
anthocyanins - antocijani (bojene materije biljaka i cvea, rastvorene u
vodi, struktura glukozida) (hem.)
anthopyllite - antofilit, rombini
amfibol (amfibol sivosmede boje,
metasilikat magnezijuma i gvozda)
(min.)
anthracene - hem. antracen (ciklini
ugljovodonik);
~ phosphor - antracenski fosfor (hem.); ~,
counter - scintilacioni broja radioaktivnog zraenja sa antracenom
(nukl.); ~ oil - antracensko ulje
(frakcija katrana kamenog uglja koja
kljua iznad 270C; sadri antracin) (hem.)
anthracite - antracit, sjajan (kameni)
ugalj (rud.); ~ coals - vrlo kalorian antracitni ugalj (rud.)
antrhraflavine - antraflavin (jedna
antraflavinska boja) (hem.)
Anthragen - vrsta vrlo postojanih
boja za lakove (thnl.)
anthranil - antranil (anhidrid antranilne kiseline; meduproizvod u proizvodnji indiga) (hem.)
anthranilic acid - antranilna kiselina (o-amino benzoeva kiselina)
(hem.)
anthranol - gama-oksi antracen
(hem.)
anthraquinone - (hem.) antrahinon
anthraquinone dyes - antrahinonske boje (grupa vrlo postojanih organskih boja) (thnl.)
anthrasol - proizvod dobijen hemijskom obradom katrana (thnl.)
anti-aging dopes - dodaci (aditivi)
protiv starenja, za poveanje stabilnosti proizvoda; ~ dazzle light
- osvetljenje koje ne zasenjuje
(mot.); dazzling screen zastor protiv zasenjivanja (mot.):
~ false release - ureaj za spreavanje
nepravilnog
izbacivanja
bombi (av.); foam additive

anti-aging
anti-aging
- aditivi protiv stvaranja pene; ~
freeze - sredstvo za zatitu od
mraza; ~ freeze mixture - meavina protiv smrzavanja (mot.); ~
icing - razdeljiva, razmrziva
(thnl.); ~ induction network telegrafski filter (tel.)
anti-knock - nedetonirajui (met.);
<' compounds - antidetonatori
(dobijaju se motornim gorivima)
(mot.); ~ gasoline - benzin visokog oktanskog broja (otporan prema detonacijama) (hem., mot.); ~
substances - supstance koje se dodaju u benzin da spree detonacije
motora (npr. olovo tetraetil) (mot.);
~ value - otpornost prema detonaciji %mot.)
antl parallel coupling - protivparalelni spoj (el.); ~ pick-up factor
- faktor sigurnosti za nedelovanje
(el.); ~ thrust - usmeren protiv
pritiska (mot.); ~ vibration mounting - elastian antivibracioni
oslonac (mot.)
antiaircraft director - ureaj za
upravljanje protivavionskom vatrom
(voj.); ~ fire control radar radar za upravljanje protivavionskom vatrom (el., voj.); ~ range
finder - protivavionski daljinomer
(av.)
antialbumoses - antialbumoza (produkt razlaganja belanevina pod dejstvom enzima pepsina) (hem.)
antianode - antianoda
antibacklash-spring - opruga za
kompenzaciju mrtvog hoda (ma.)
antibarrelling - korekcija izoblienja
polja antene (el.)
anticapacitance switch - prekida
male kapacitivnosti (el.)
anticatalyst - antikatalizator, katalitiki otrov
anticatode - antikatoda
antichlor - natrijum-tiosulfat, fiksirna so ili drugo jedinjenje koje
uklanja hipohlorit
anticoagulant - sredtsvo za spreavanje koagulacije, zgruavanja
anticoincidence - antikoincidencija
(eh., fiz.); ~ counter - antikoincidentni broja (dva ili vie brojaa

antijamming

44

radioaktivnosti povezani tako da ne

registruju jednovremene impulse)

(fiz.)

anticollision radar - radar za izbegavanje sudara (av., el., pom.)

anticontamination clothing - odea
za zatitu od zagaenja radioaktivnim materijalom (nukl.)
Anticorodal - aluminijumska legura
sastava 1% Sn, 0,06% Mg, 0,06%
Mn
anticorosive - antikorozivan
anticorrosive paint - protivkoroziona boja (thnl.)
anticyclotron - anticiklotron, inverzni ciklotron
antidirection finding - zatita od
radiogoniometrije (eh.)
antidrag - protivvua (av.)
antielectron - antielektron, pozitron,
pozitivni elektron (fiz.)
antienzime - antienzim, antiferment
antienzimes - antienzimi (antitela
enzima koji neutraliu njihovo dejstvo) (hem.)
antifading broadcast antenna antifeding predajna antena (rad.)
antifebrine - antifebrin (acetanilid
koji se upotrebljava kao antiseptik)
(hem.)
antiferroelectric - antiferoelektrik;
antiferoelektrini;
~ crystal antiferoelektrini kristal (el.) (kr.)
antiferromagnetic - antiferomagnetni, antiferomagnetini
Antifoam A - sredstvo na bazi silikona za spreavanje penuanja
(thnl.)
antiformin - rastvor natrijum-hipohlorita za bakterioloke svrhe (hem.)
antifreezing agent - sredstvo protiv
smrzavanja (mot.); ~ solution antifriz, rastvor za zatitu od mraza
(mot.)
antifriction metal - protivtarni metal (mai.)
antihalo - antirefleksni sloj kod fotomaterijala (fot.)
antihum - priguiva uma (brujanja)
(eh.)
antijamming - zatita od smetnji;
neosetljiv (stabilan) na smetnje; ~
device unit - ureaj protiv smetnj.

antlmagneti c
antimagnetic shield - magnetska
zatita, magnetski ekran (el.)
antimater - antimaterija
antimeson - antimezon (elementarna
estica) (fiz.)
antimonial lead - prirodno olovo
koje sadri male koliine antimona
(min.)
antimonate v. antimoniate
antimonial - koji sadri antimon
antimoniate - antimoni jat, so antimonove kiseline
antimoniated - sjedinjen sa antimonom
antimoniates - antimonijati (soli
antimonske kiseline) (hem.)
antimonic - jedinjenje petovalentnog
antimona
antimonide - antimonid, jedinjenje
antimona s metalom; ~ gallium
- antimonid galijuma, galijum-antimonid
antimonite - antimonit, stibnit (antimon-sulfid) (min.)
antimonous - jedinjenje trovalentnog
antimona
antimony - antimon (hem. elemenat
red. br. 51, simbol Sb); ~ alloys
- legure antimona (u kojima antimon nije osnovni, ali je esencijalni
sastojak, 20% Sb) (mil.); ~ berryllium source - antimon-berilijumski izvor (neutronskog zraenja)
(fiz.); ~ black - antimonsko crnilo, fino spraeni antimon (hem.);
~ gray - antimonit, ruda antimona
(min.);
~ halides - halogenidi
antimona (trifluorid, trihlorid itd.)
(hem.); ~ hydrides - hidridi antimona (hem.); ~ needle - sirovi
antimon; ~ orange - antimon
trisulfid (pentasulfid) (hem.); ~
star - rafinirani antimon; ~ white
- valentinit, antimonski cvet (min.)
antimonyl - monovalentni radikal
SbO (hem.)
antineutrino - antineutrino (elementarna estica) (fiz.)
antineutron - antineutron (elementarna estica) (fiz.)
antinoise microphone - selektivni
mikrofon, mikrofon zatien od
smetnji (eh.)
antinucleon - antinukleon (fiz.)

45

anvil

antiparasitic resistor - protivparazitni otpornik (el.)

antiparticle - antiestica (fiz.)
antiphase - protivfaza, suprotna faza
(el.)
andproton - antiproton, negativni
proton (elementarna estica) (fiz.)
antipyr - trgovaki naziv za rastvor
formalina koji se upotrebljava za
otvrdnjavanje elatina (fot.)
Antipyrine - antipirin (fenil-dimetilpirazolin; upotrebljava se kao antipiretik) (hem.)
antiquarian - standardna veliina
hartije za crtanje 53" x 31"
antiradar device - protivradarski
ureaj (el., voj.)
antirattle clip - nevibrirajui spoj,
nevibrirajui zavrtanj (ma.)
antiresonance - antirezonancija, rezonancija struja paralelnih rezonancija
antirot - koji spreava buenje, truljenje
antirust - koji spreava ranje
antisensitizer - desenzibilizator
antiseptic material - antiseptini
materijal (med.)
antisidetone - protivmesni, protiv
bonog tona (el.)
antiskid - koji spreava klizanje,
klizno pomeranje
antistatik - sredstvo koje spreava
elektrostatiki naboj
antisubmarine - protivpodmornika
sredstva (pom.)
antisurface vessel radar - radar za
otkrivanje nadvodnih ciljeva (pom.)
antitrypsin - antitripsin (antienzim
koji se nalazi u krvi) (hem., biol.)
antler - rog sa parocima; jelenski
rog; paroak
antraquinone - antrakinon (polazna
materija za dobijanje boja) (thnl.)
anvil - nakovanj, donji radni kontakt
kljua (ma.); ~ beak - rog nakovnja; ~ block - podloga nakovnja (ma.); ~ chisel - nakovanjski seka (ma.); ~ cutter nakovanjsko seivo
(ma.);
~
plate - nakovanjska ravan (ma.);
~ stake - limarski nakovanj (ma.) ;
~ stand - podloga nakovnja (ma.);

apart

46

application

apart - sa odstojanjem od . . . , ras- apparatus - ureaj, pribor, aparat

tavljeno
maina; ~, atomic beam - pribor
apartment - etani stan; ~ block
za dobijanje atomskog snopa; ~
for protection against surges and
- stambeni blok, kua za iznajmljivaover cur rents - oprema za zatitu
nje; ~ house aerial - zajednika
od prenapona i preoptereenja (el.);
antena
~ for starting and control apatite - apatit (fosfat kalcijuma )
ureaji za pokretanje i upravljanje
(min.)
(el.); , microhologram recorApco - niz rastvaraa za industriju,
ding - aparatura za zapisivanje miproizvedenih iz nafte (thnl.)
kroholograma; *~ room - sala za
aperiodic antenna - aperiodina anureaje, aparatna sala (el.); ~,
tena (rad.); ~ circuit - aperioschlieren - aparatura za fotogradino kolo (el.); ~ component
fisanje metodom zasenenja (Tepleof a short-circuit current rova metoda); ~, three to single
aperiodina komponenta struje kratphase rotary welding - tromonokog spoja (el.);
~ dicharge fazni obrtni zavarivaki pretvara
aperiodino pranjenje; ~ e l e m e n t
(zav.); ~ to measure or record
- aperiodini organ (el.);
~
the time of arcing of a welding
instrument - aperiodini aparat
arc - ureaj za kontrolu vremena
(el.);
~ phenomena - aperioelektrinog luka (zav.); ~, trimdina pojava (el.);
~ wave -anodize - aparatura za podeaprigueni talas
vanje otpora anodizacije
aperture - otvor, okno, prozor,
blenda (fot.); ~ antenna - antena apparent acceleration - prividno
sa otvorom (rad.); ~, beam ubrzanje; ~ attenuation - priapertura snopa; ~, collecting vidno priguenje; ~ density prijemna apertura (antene); ~
prividna gustina (thnl.); ~ energy
compensation - aperturna korekmeter - brojilo prividne energije,
cija viih frekvencija (el.); ~,
voltampersatmetar (el.); ~ halfcoupled T-junction - T-veza sa
-life - prividno poluvreme raspada;
spojem preko otvora (el.);
~
~ inductance - prividna indukcoupling - sprenjak sa otvorom
tivnost (el); ~ magnetism (el.); , laser - apertura lasera;
prividni magnetizam (el.);
~
~, modulator - apertura modulaoutput - prividna izlazna snaga
tora (svetla); ~, physical - fizika
(el.); ~ (powder) density apertura (antene)
gustina punjenja (el.)
apertured-disk structure - kon- appearance potential - potencijal
strukcija diska sa otvorima (el.)
pojavljivanja (fiz.);
~ test spoljni pregled (mot.)
apes; angle - ugao pri vrhu
A.P.I, gravity - specifina teina Appleton layer - F.sloj jonosfere,
API (mot.)
Apltonov sloj (el.)
apoatropine - apoatropin (alkaloid appliance - primena, upotreba, sredkoji se dobija iz atropina dehidracistvo, sprava, alat, orue, ureaj,
jom) (hem.)
raspored, aparat
appliances - elektrouredaji za doapochromatic - apohromatian
mainstvo
apochromatic lens - apohromatino
applicability - primenljivost, mosoivo (opt.)
gunost primene
apomorphine - apomorfin (alkaloid
koji se dobija iz morfina dehidraci- applicable - primenljiv, primenljivo
jom) (hem.)
application for a patent - prijava
patenta; ~ of a force - primena
apophyllite - min. apofilit (silikat
sile; ~ to become a subscriber
Ca i K sa odreenim sadrajem
- pretplatnika prijava (tel.)
fluora)

applied chemistry

47

arc

applied chemistry - primenjena he- Aquaresin - guste, nesuive, u vodi

mija; ~ shock - dodatni udar
rastvorne tenosti na bazi estara
borne kiseline (hem.)
(el.)
approach - pribliiti se, prii; dola- aquarium reactor - bazen-reaktor
(nukl.)
zak (aviona u zonu aerodroma), prilaz, pribliavanje, metoda, prilae- aquaseal - izolacioni materijal (el.)
nje; ; integrated circuit - me- aquatic - vodeni
toda integralnih kola; ~ light - aquation - hidratacija
dolazno (prilazno) granino svetio, aquatron - elektrolitiki preista
vode
granini svetlosni toranj (av.); ~
modal - razlaganje po karakteris- aqueduct - akvadukt
tinim tipovima oscilacija; ~ path aqueous - voden; ~, homogeneous
reactor - homogeni reaktor kod
- prilazni put (za pistu) (av.); <~,
system - sistemski prilaz; , team
koga je gorivo u vodenom rastvoru
(nukl.)
- timska metoda (projektovanja)
Ar - hemijski znak za argon (hem.)
appropriate composition - pogodan arabic gum - gumarabika, arapska
sastav
guma (thnl.)
approximation - aproksimacija, pri- arabinose - arabinoza (monosahabliavanje; ~, far-field - aproksiroza iz grupe pentoza) (hem.)
macija dalekog polja; ~, Hankel arabitol - alkohol sa pet hidroksilnih
- Hankelova aproksimacija; ~, HF grupa (hem.)
visokofrekventna aproksimacija (kod arachis oil - ulje iz kikirikija (hem.)
rasejanja elektromagnetnih talasa); aragonite - aragonit (ortorombini
, LF - niskofrekventna aproksioblik kalcijum-karbonata) (min.)
macija (kod rasejanja elektromagnet- Arasan - sredstvo za dezinfekciju senih talasa); ~, QL - kvazilongitumena (agr.)
dinalna aproksimacija; ~, QT - arbitrary - proizvoljan; ~ phasekvazitransverzalna
aproksimacija;
-angle power relay - relej snage
~, quasi-longitudinal - kvazis odreenim uglom (el.)
longitudinalna aproksimacija (kod
prostiranja radio-talasa); ~, quasi- arbitron - elektronska metoda ocene
kvaliteta TV programa
-transverse - kvazi-transverzalna
aproksimacija (kod prostiranja radio- arboriculture - gajenje drvea i ib-talasa); ~, Stirling - Stirlingova
lja, nauka o gajenju drvea, umaraproksimacija; <~, tangent - tanstvo (bot.)
gentna aproksimacija; ~, WKB - arbutin - arbutin (vrsta glukozida
kvazi-klasina aproksimacija, metoda
(hem.)
WKB (Vencel-Kramers-Briluenova)
arc - luk, elektrini luk, duga; ~
apron - kecelja (zav.); ~, welding
arrester - priguiva luka, gasitelj
- zavarivaka kecelja (zav.)
luka (el.); ~ blow - skretanje
elektrinog luka (zav.); ~ blow
APS-I0M4 - trgovaki naziv za leguru
magnetic - magnetno skretanje
sastava 2,1% Cr; 0,35% Mo; 0,35%
elektrinog luka fzai>J; ~ cathode
Al; 0,08% W
- luna katoda (el.); ~, crackling
aqua fortis - koncentrisana azotna
- pucketavi elektrini luk (zav.);
kiselina (hem.)
~ drop - pad napona u luku (el.);
aqua regia - carska voda (smea sone
~ drop loss - gubici luka (el.);
i azotne kiseline)
~, electrical characteristics of
aquadag - akvadag (koloidna disperan - karakteristike elektrinog luka
zija grafita u vodi; slui za podma(zav.); ~, erratic - nepravilan
zivanje)
elektrini luk (zav.); ~ extinguishing medium - materijal za
aquamarine - akvamarin (varijetet
berila plave boje) (min.)
gaenje luka (zav.); ~ furnace -

48

arc

elektroluna pe (el.); ~ gap luni procep, luni razmak (el.);

~, hard - tvrdi elektrini luk
(zav.); ~, hoissing - zvidei
elektrini luk (zav.); ~, intermittent - isprekidani elektrini luk
(zav.); ~ leakage power - izgubljena snaga luka (zav.); ~
length - duina elektrinog luka
(el., zav.); ~ length normal normalna duina elektrinog luka
(el., zav.); ~ long - dugi elektrini luk (zav.); ~, loss - gubitak
u luku (el.); ~, metal-vapor duga u metalnim parama; ~ of
the brake - kona povrina (mot.);
~ -over - pranjenje preko luka
(el.); ~, physical characteristics
of an - fizike osobine elektrinog
luka (zav.); ~ plasma - jonska
plazma (luka) (el.); ~ process (proces vezivanja vazdunog azota
prolaskom vazduha kroz elektrini
luk) (hem.); ~ rectifier - luni
ispravlja, luni ventil (el.); ~
resistance - otpor luka (el.); ~
resistant - otporan na luk (el.);
~ rotating - uzvitlani elektrini
luk (zav.); ~ shield - zatita od
luka, priguiva luka (el.); ~, short
- kratki elektrini luk (zav.); <,'
soft - meki elektrini luk (zav.);
~, stable - stabilni luk (zav.);
~ striking the - paljenje elektrinog luka (zav.); ~ suppression - blokiranje luka reetkama
(el.); ~, tranquil - miran elektrini luk (zav.); ~, transmitter
- varniar (predajnik) ~, (el.);~,
unstable - nepostojani elektrini
luk (zav.); ~ voltage - napon
elektrinog luka (zav.); ~ voltage
true - prvi napon elektrinog luka
(zav.); ~ welding - elektroluno
zavarivanje (zav.); ~ welding
alternator - alternator za elektroluno zavarivanje (zav.); ~ welding bare wire - elektroluno zavarivanje golom elektrodom (zav.);
~ welding carbon - elektroluno
zavarivanje ugljenom elektrodom
(zav.); ~ welding controlled automatsko elektroluno zavarivanje

arc
(zav.); ~ welding controlled
rate - automatsko zavarivanje sa
regulisanjem
napredovanja
ice
(zav.); ~ welding covered prekriveno elektroluno zavarivanje
(zav.); ~ welding electrode elektroda za elektroluno zavarivanje
(zav.); ~ welding equipment
for - oprema za elektroluno zavarivanje (zav.); <~ welding gas
shielded - elektroluno zavarivanje
u zatitnoj atmosferi (zav.); ~
welding gas shielded magnetic
flux - elektroluno zavarivanje elektrodom obloenom elektromagnetskim prahom (zav.); ~ welding
generator - generator jednosmerne
struje za zavarivanje (zav.); ~,
welding generator constant voltage - generator za elektroluno zavarivanje s konstantnim naponom
(zav.); ~ welding generator
with dropping characteristics generator za zavarivanje sa strmom
karakteristikom (zav.); ~ welding
inert-gas - elektroluno zavarivanje u zatitnom (inertnom) gasu
(zav.); ~ welding inert-gas
metal - elektroluno zavarivanje u
zatitnoj atmosferi inertnog gasa
topljivom elektrodom (zav.); ~
welding inert-gas tungsten elektroluno zavarivanje u zatitnoj
atmosferi volframskom elektrodom
(zav.); ~ welding manual runo
elektroluno
zavarivanje
(zav.); ~ welding metal - elektroluno zavarivanje topljivom elektrodom (zav.); ~ welding MIG
- MIG zavarivanje (zav.); ~
welding open - elektroluno zavarivanje u slobodnoj atmosferi (zav.);
~ welding process - nain elektrolunog zavarivanja (zav.); ~
welding self-adjusting - elektroluno zavarivanje samopodeavanjem
(zav.); ~ welding semi-automatic - poluautomatsko elektroluno zavarivanje (zav.); ~ welding set - ureaj za elektroluno
zavarivanje (zav.); ~ welding
submerged - zavarivanje pod zatitnim slojem (zav.); ~ welding
TIG - TIG zavarivanje (volframo-

t.

49

argentite

vom elektrodom) (zav.); ~ wel- arditron - fotografska lampa, blic-lampa

ding transformer - zavarivaki
transformator (zav.); ~ welding area - povrina, oblast, teritorija;
mesto; ~, blind v. shadow area;
under water - podvodno elektrolu~, carrying - nosea povrina
no zavarivanje (zav.); ~ welding
(av.); ~, coherence - povrina
using a separate gas shield koherencije; ~, collecting - prielektroluno zavarivanje u zatitnoj
jemna povrina (prijemnika zraeatmosferi (zav.); ~ welding using
enja); ~, collector - povrina
non-consumable electrodes - elkolektora; ~, contact - kontaktna
ektroluno zavarivanje netopljivim
oblast; povrina kontakta; ~, efecelektrodama (zav.); ~ welding
tive aperture - efektivna povrina
with coated electrodes - elektrootvora; ~ efficiency - povrinska
luno zavarivanje obloenim elektroefikasnost (antene) (rad.); ~, emidama (zav.); ~ welding with
tter - povrina odailjaa; ~, flow
covered electrodes - elektroluno
zavarivanje obloenim elektrodama
- presek protoka (av.); ~, junction
(zav.); ~ welding with deep
- povrina prelaza; ~, mesa - meza
penetration electrodes - elektropovrina; ~ monitor - ureaj za
luno zavarivanje elektroda sa dukontrolu radioaktivnosti ue oblasti
bokim prodiranjem (zav.);
~
(nukl.); ~ monitoring - ispitiwith control - regulisanje irine
vanje (frekvencija) u odreenom
luka (zav.)
reonu (el.); ~ of beam - presek
snopa, presek mlaza (el.); of
arcade - arkada, hodnik na svodove,
engagement - zahvatna povrina
otvor u obliku luka (arh.)
(mai.); ~ of explosion - oblast
arcatron - cev sa hladnom katodom
(sfera) eksplozije; ~ of valve
(za kontrolu snage), arkatron
passage - presek otvora ventila
arcback - povratni luk, povratno pa(ma.); ~ radar cross-section
ljenje (el.); ~ indicator - indi(al) - radio-lokacioni popreni prekator povratnog luka (el.)
sek; ~, shadow - zona zatamnjearch brick - svodni kamen (grad.)
nja, mrtva zona; ~, skip v. shadow
Archimedean brace - burgija s
area; ~, subsonic - podzvuna
Arhimedovim zavrtnjem (mai.)
oblast protoka (av.); ~, superarchitectural acoustics - arhiteksonic - nadzvuna oblast protoka
tonska akustika (arh.)
(av.); ~, target echoing - poparchway - hodnik na svodove (arh.)
reni presek povratnog rasejanja;
arcing - iskrenje, varnienje; proboj,
~, wing - povrina krila (av.)
dejstvo luka (zav.); ~ back areal
coordinates - povrinske koorpovraaj luka (el.); ~ time - vredinate (mat.)
me elektrolunog zavarivanja (zav.);
~ time factor - faktor vremena arecaine - arecain, alkaloid koji se
dobija iz jedne vrste palme (hem.)
zavarivanja
elektrinim
lukom
(zav.); ~ tips - kontakti iz kojih areometer - areometar, sprava za merenje gustine ili specifine teine
izbija luk (el.)
tenosti (fiz.)
Arcolloy - arkoloj, nemagnetina Fe
legura, sastava 12-16% Cr, 0,12% areopyknometer - areopiknometar,
sprava za merenje gustine tenosti
C, 0,5% Mn, 0,025% F, 0,025%
S i 035% Si
(hem.)
arcotron - elektrovakuumski ureaj argentic - srebrn; ~ oxyde - oksid
sa unutranjom kontrolnom eleksrebra
trodom
argentiferous - koji sadri srebro,
Ardil - sintetiko tekstilno vlakno izsrebronosni
raeno na bazi belanevine kikiri- argentite - argentit, srebrni blistavac,
kija (tek.)
srebro-sulfid
4 Recnlk

argentous
argentous oryde - oksid srebra
argilla - bela glina, kaolin (min.)
argillaceous marl - glineni laporac
(min.)
arginine - arginin (esencijalna aminokiselina)
argol - vinski kamen, kiseli kalijum-tartarat (hem.)
argon - hemijski elemenat argon,
redni broj 18, simbol Ar; ;
rectifier - argonski ispravlja (el.)
argostron - argostron, stroboskopska cev
argument - argument (mat.)
argus - operacija argus"
arid - suv, bez vlage, neplodan
(agr.)
aristogen - koncentrisani razvija na
bazi hidrohinona (hem.)
arithmetic unit - aritmetiki organ
(raunske maine) (el.)
ark - sanduk, koveg, krinja
arm - ruka, ruica, ruka; konzola;
grana, deo, krilo (semafora); krak;
~ chair - stolica sa naslonima za
ruke, stolica sa rukama (ili prirujem), naslonjaa, fotelja (ma.);
~ extension bracket - dodatak,
dodatna ruica, produna ruica
(ma.); north-south - krak
krsta sever-jug (radio-teleskopa); ~
of a network - grana mree, grana
etvoropola (el.); ~ of lever krak poluge (ma.); , pickup zvuna glava, ruica snimaa zvuka;
~, stereotone - stereotonska glava;
~, tone v. pickup arm
armature - armatura, jaram, kotva,
oklop, obloga; ~ coil - kalem
kotve (el.); ~, copper - bakarna
obloga kotve (el.); ~ core - jezgro kotve (el.); ~ field - polje
kotve (el.); ~ flux - fluks kotve
(el.); ~ gap - meugvoe kotve
(el.); ~ reaction - reakcija armature, reakcija kotve (el.); ~ winding - namot jarma, namot armature (el.)
Armids - proizvodi na bazi visoko
molekularnih kiselinskih amida (za
industriju tekstila, plastinih masa
i dr.)

50

array

armored cable - armirani kabl,

oklopljeni kabl
armoring - oklop, armiranje, oklopljivanje (el.); ~ tape - traka za
oklopljavanje, traka za armiranje
(el.); ~ wire - ica za oklopljavanje, ica za armiranje (el.)
armour plate - specijalan elik za
oklope ratnih brodova (mil.)
armoured concrete - armirani beton
(pad.); ~ flexible hose - oklopljeno crevo (zav.)
armouring of a cable - kablovska
armatura (el.)
Armstrong circuit - Armstrongovo
kolo (kolo povratne sprege) (el.)
Arneels - plastifikator (omekivai)
za industriju plastinih materija
(thnl.)
r
Arnel - sintetiko tekstilno vlakno na
bazi triacetata celuloze (tek.)
Arnold's test - dokazivanje disiretne
kiseline u urinu (hem.)
aromatic - mirisan, aromatian
(hem.); ~ acids - aromatske kiseline (kod kojih je karboksilna grupa
vezana za aril-radikal) (hem.); ~
alcohols - aromatini alkoholi
(hem.); ~ compounds - aromatina jedinjenja (derivati benzola)
(hem.); ~ nucleus - benzolovo
jezgro (karakteristino za sva aromatina organska jedinjenja) (hem.);
around - okolo, unaokolo, kruno, u
svim (raznim) pravcima; ~ -the-clock service - danonona sluba
(tel.)
arrange - urediti, namestiti, grupisati,
razvrstati, postrojiti, rasporediti, udesiti, spremiti, prirediti, preudesiti, prilagoditi, podesiti, preurediti
arrangement - priprema zavarivanja; ureaj, razmetaj, poredak;
plan; ~ of rivets - raspored zakivaka (ma.); <~ of wires - razmetaj provodnika (ice) (el.)
array - reetka, (antenska) multivibraciona usmerena antena; red, poredak; matrica; , adaptive adaptaciona antenska reetka; ~,
amplitude tapered antenna antenska reetka sa opadanjem raspodele amplituda; ~, bespring v.

array

51

artic

billboard array; ~, billboard - arsenica - arsen (hem. elemenat, red.

br. 33, simbol As) (hem.); ~ acid
sinfazna viedipolna antena; ~,
- arsenska kiselina (hem.); ~, black
electronically scanned - antena
- crni arsen, beta-arsen; ~, butter
sa elektronskim skaniranjem; ~
of - arsen-trihlorid; ~, ruby factor - koeficijent reetke (el.)i
arsen-disulfid; ~, vitreous white
, feed point - taka napajanja
reetke (el.); , log-periodic - staklasti anhidrid arsenaste kiselog-periodina antenska reetka; ~,
line; ~, white - beli arsen; ~,
log-periodic helical dipole yellow - auripigment, arsen-sulfid
antenska reetka od log-periodinih arsenical - materijal koji sadri arspiralnih elemenata; ~ 3 LP v.
sen (hem.); ~ anhydride - arsen
log-periodic array ; ~ , mattress
pentoksid, anhidrid arsenove kisev. billboard array; ~, nomtniline (hem.); ~ copper - bakar sa
formly spaced v. unequally spa0,6% arsena (mtl.); ~ halides ced (element) array ; ~ , phased
halogenidi arsena (npr. arsen-triplanar - fazna planarna antenska
hlorid, pentahlorid, tibromid); ~
reetka; ~, Routh's - Rausova tabimpurity atom - arsenikov atom
lica; ~, self-phasing - samofazineistoe (u poluprovodniku) (fiz.);
rajua antenska reetka; ~, solar
~ red (ruby) - arsen-disulfid,
mineral realgar (min.); ~ yellow
- sunana baterija, solarna baterija;
- arsen-trisulfid, mineral auripig~ solid-state detector - komment (min.)
plet detektora na bazi vrstog stanja;
~, synthetic aperture - reetka sa arsenide - arsenid (jedinjenje arsena
sa metalom) (hem.); ~ gallium
sintetskim otvorima; <~, transducer - reetka pretvaraa, antena
- arsenid galijuma, galijum-arsenid
hidrolokatora; ~, trapezoidal arsenious - arsenast, jedinjenje trolooth log-periodic - logo-periovalentnog arsena; ~ acid - arsedina antena sa trapezoidnim zunasta kiselina (hem.)
bima; ~, unequally spaced (ele- arsenites - arseniti, soli arsenaste
ment) - antenska reetka sa nekiseline (hem.)
ekvidistantnim elementima; ~, uni- arsenium v. arsenic
form (ly) spaced - antenska re- arsenobenzene - arsenobenzol
etka sa ekvidistantnim elemen- arsenolite - arsen-trioksid, ruda artima
sena (min.)
arrest - zaustaviti, spreiti, zadrati; arsenopyrite - arsenopirit (mineral
arsena i gvozda) (min.)
usporiti, ukoiti; zatvoriti; zapor
arrester - od vodnik; odvodnik gro- arsenous v. arsenious
mobrana; osigura od prenapona, arsinate - arsinat, so arsinove kiseline
prenaponska zatita (el.); ~, catch
(hem.)
- zaustavlja, vadiep, veza skaka- arsine - arsin (otrovan gas) (hem.)
vica, kvaka (ma.)
arsonium - arsonijum (radikal)
arresting lever - poluga za zaustav- art - umetnost;^tehnika; vetina;
ljanje (ma.)
struka; ~ (card) board - karton
arrestment - zaustavljanje, koenje
za reprodukciju umetnikih dela;
arrestor - osigura (zav.); ,
~ foundry - livnica umetnikih
flash-back - osigura protiv ekspredmeta; ~ of building - zgraplozije (zav.);
darstvo; ~ of navigation - nautika; ~ paper - kunstdruk-papir;
arrival curve - kriva porasta struje
na kraju kabla (el.); ~ time - skates-cipele (pl.) zaumetniko
vreme dolaska (sbr.)
klizanje; ~ skating - umetniko
arrow-headed - strelast (av.)
klizanje na ledu
arsenate - arsenat, so arsenske kise- artic - metil-hlorid (rashladno sredline
stvo za friidere) (thnl.)

articulated coupling
articulated coupling - zglobni spoj
(maS.); ~, shaft - lankasto vratilo (mal.)
articulation testing - ispitivanje na
artikulaciju
artificial antenna - vetaka antena,
ekvivalentna antena (rad.);
~
delay line - vetaka linija za kanjenje (eh.); ~ dielectric - vetaki dielektrik (el.2;
~ error
signal - vetaki signal razdeavanja
(el.); ~ fuel - vetako gorivo
(thnl.);
<- ground - vetako
uzemljenje (el.);
~ horizon vetaki horizont (navig.); ~ isotope - vetaki izotop (obino radioaktivni) (fiz.); ~ light - vetaka
svetlost (el.) ; ~ lighting - vetako osvetljenje (el.); ~ load vetako optereenje (el.); <~ magnet - vetaki magnet (el.); <~
manure - vetako dubrivo (agr.);
~ mouth - vetaka usta (el.);
~ parchment - biljni pergament
(thnl.) ; ~ radioactivity - vetaka radioaktivnost (fiz.);
~ silk
- vetaka svila (teks.); ~ transmutation - vetaka transmutacija
(vetako pretvaranje elemenata u
element) (fiz.); ~ ventilation vetako provetravanje (mat.); ~
voice - vetaki glas (el.)
aryl - aril (monovalentni aromatini
radikal); ~ arsinic acid - arilarsinska kiselina (hem.)
As - hemijski znak za arsen (hem.)
as cast - sirovo izliven (mtl.), u sirovom stanju; ~ welded - av
bez obrade, sirov av (zav.)
asbestos - azbest (grupa vlaknastih
minerala, poglavito magnezijum-silikati) (min.); ~ apron - azbestna kecelja; ~ board - azbestna
(lepenka), karton; ~ canvas )- azbestno platno; carpet - azbestni
zastira;
~ cement - azbestni
cement; ~ cement board - azbestno-cementna lepenka; ~ cement sheting - azbestno-cementna
ploa;
~ clothing - azbestno
odelo; ~ cord - azbestni gajtan;
~ electrical insulation paper azbestno-izolacioni papir; ~ felt
- azbestni karton; ~ fibre - az-

52

askew

bestno vlakno; ~ fire proof suit

- vatrostalno odelo; ~ gasket azbestna zaptivka; ~ gloves - azbestne rukavice (pl.); ~ graphet
gasket - azbestno-grafitni zaptivni
prsten; ~ joint - azbestna zaptivka; ~ layer - azbestni meusloj (zaptivni); ~ lumber - azbestno-cementna lepenka; ~ millbroad - azbestna lepenka, karton;
~ packing - azbestna zaptivka;
~ screem - azbestni zastor, azbestni ekran; ~ sheet - azbestna
ploa; ~ shingle - azbestno-cementni kriljac; ~ slate - azbestni
kriljac;
~ textile - azbestno
vlakno; ~ wallboard - azbestna
(graevinska) ploa; ~ washer azbestna zaptivka; ~ wire gauze
- azbestna iana mrea; ~, wool
- azbestna vuna; ~ yarn - azbestno vlakno
asbolane (asbolite) - jedan oblik
mangan-dioksida (koji sadri do
32% kobalt oksida) (min.)
Ascarite - smesa azbesta i natrijum-hidroksida za apsorpciju ugljen-dioksida (thnl.)
ascension - penjanje, uzlaenje, uzlazak, uspinjanje (av.)
ascent - uzgon (av.); ~, angle of
- ugao uzgona (av.)
ash - pepeo; jasen; ~, ammonia amonijana soda; ~, bone - kotani pepeo; ~, caustic - kalcinirana soda sa dodatim hidroksidom;
~ light soda - soda dobivena
amonijanim procesom; soda kalcinirana soda; ~ volcanic vulkanski pepeo; ~ white soda
- kalcinirana soda koja ne sadri
oksida gvozda; ~ yellow soda kalcinirana soda sa primesom oksida
gvozda; ~, zine - cink-soda
ash-free - bez pepela
ashlar - tesanik (kamen), kamena
kocka (grad.)
askarel - sintetiki elektroizolacioni
materijali koji pod uticajem varnica
daju samo neeksplozivne gasove
(el.)
askew - (na)krivo, nahereno; sa strane,
u stranu

aslope
aslope - nagnuto, strmo, nizbrdito,
koso, popreno
asparagine - asparagin (jedna amino
kiselina) (hem.)
aspatron - prenosni atomski elemenataspect - aspekt, vid; poloaj (signala);
pokazivanje (ureaja); ugao; ,
approach v. target aspect; ~,
ratio - veliina kadra (u televiziji),
format slike (TV); ~, target ugao osmatranja cilja
aspen - jasika (hot.)
asperity - otrina, reskost, grubost
(zvuka)
asphalt - asfalt (prirodnog porekla
ili produkt destilacije kamenog uglja
ili nafte); asfaltirati; ~ paint asfaltna boja (rastvor asfalta sa dodacima ili bez dodataka) (thnl.)
asphaltene - asfalten (thnl.)
asphaltum v. asphalt
aspidospermine - aspidospermin (jedan alkaloid) (hem.)
aspiration - usisavanje
aspirator - usisiva, aspirator (el.)
assay - analiza, ispitivanje, proba;
analizirati, ispitivati; uzorak za analizu, ogled; ~ balance - precizna
analitika vaga (hem.); ~, blank
- lepa proba; ~, crucible - proba
u tiglu; ~, dry - suva proba; ~
isotopic - izotopska proba (primenom radioaktivnih indikatora)
assayer - analitiar
assaying - analiza
assemble - skupljati
assembler - asembler
assembling - sklapanje
assembly - ureaj, skup, skupina;
skuptina, zbor; grupa, komplet;
montaa; blok; ema; celina; ~
board - komplet tampanih ploa;
~ drawing - skupni crte (montani) (ma.); ~, printed circuit
- komplet tampanih kola; ~,
printed-component - tampano
kolo sa dodatnim diskretnim elementima; ~, printed-wiring v.
printed component assembly;
~ welded - zavarena konstrukcija
(zav.)
assign - dodeliti, odrediti, dati, pripisati ; ~3 a trunk - naznaiti spojnu
liniju, odrediti spojnu liniju (el.)

53

ASTM-CFR

assigned frequency - odreena, propisana uestanost (frekvencija) (el.)

assignment - raspodela, prenos, dodeljivanje, zadatak; ~, frequency
- raspodela frekvencija; -, key pozivni klju (tel.); ~, switch delitelj poziva (redosled) (tel.)
assistor - elemenat sa dipolarnim
negativnim otporom, asistor
associated corpuscular emission pratea emisija estice (fiz.)
association - drutvo, udruenje, asocijacija
assort - sortirati, odabirati, prebirati,
rasporediti, rasporediti u grupe (ili
vrste), razvrstati, svrstati, klasifikovati
assumption - pretpostavka
assurance - osiguranje, garancija; ~,
product - garancija kvaliteta proizvoda
assymetric double Vee groove nesimetrini X-av (zav.)
assymetrical heterostatic circuit nesimetrina heterostatika sprega
(el.)
astable circuit - nestabilno kolo
(el.);
~ multivibrator - nestabilni multivibrator (el.)
astatic coil - astatiki kalem (el.);
~ couple - astatika parica (el.);
~ element - astatiki organ (el.);
~ instrument - astatiki aparat
(el.)
astatine - astat (radioaktivni vetaki
hem. elemenat, red. br. 85, simbol
At)
asteria - asteria, (dragi kamen koji
na preseku pokazuje estokraku ili
dvanaestokraku zvezdu) (min.)
asterism - asterizam (pojava kod ne
kih minerala da na presecima pokazuju zvezde)
astigmatic - astigmatian (opt.);
~ ler.s - astigmatino soivo (opt.)
astigmatism - astigmatizam (nedostatak soiva koji u ii daje crte
umesto taaka) (opt.); ~, control
- kompenzacija astigmatizma (kod
radara) (el.)
ASTM-CFR engine - ASTM-CFR
standardni motori za merenje oktanskog broja benzina ASTM (Ame-

ASTM-CFR

54

tom

tenkova (otporna prema oksidujuASTM-CFR

im kiselinama) (thnl.)
rican Society for Testing and Materials); ~ gum test - odreivanje atmolysis - odvajanje gasova na ospostojeih smola u benzinu po pronovu razlike u brzini difuzije kroz
pisima ASTM; ~ melting point
poroznu sredinu (hem.)
atmometer - atmometar, mera pri- taka topljenja po ASTM
tiska (av.)
Astracel - postojane boje za acetatnu
atmosphere - atmosfera; gasna sresvilu (tek.)
dina; atmosfera (atm.) (jedinica
astringent - koji stee (ili skuplja),
pritiska = 101 325 Pa); ~, con steljiv, stiskav (tek.)
trolled - kontrolisana atmosfera
astrionics - kosmika elektronika
(meteor.); ~, earth - Zemljina
astroballistic - astrobalistiki (av.)
atmosfera (meteor.); ~, electron
astrodynamics - astrodinamika (av.)
astronomy - astronomija; ~, rocket
- elektronski oblak; ~, higher gornja atmosfera (meteor.); ,
- raketna astronomija (av.)
hydrogen - atmosfera vodonika
ASV radar (air-to-surface radar)
(hem.); ~, international stan- avionski radar za ispitivanje mordard - meunarodna standardna
ske povrine (av., el.)
atmosfera (meteor.); ~, low denasymmetric fission - nesimetrina
sity - razraena atmosfera (meteor.);
fisija (fiz.)i ~ sideband trans~, lower - donja atmosfera (meteor,
mission - emisija sa nesimetrinim
av.); ~, NACA standard - stanbonim opsezima (nesimetrina SB
dardna atmosfera NACA (av.);
predaja) (el.); ~ synthesis - sin~, protective - zatitna atmosfera,
teza optiki aktivnih jedinjenja iz
atmosfera zatitnog gasa; ~, rareracemskih smesa (hem.)
fied - razraena atmosfera; ~,
asymmetrical - nesimetrian, asireducting - redukujua atmosfera
metrian; ~ network - nesimet(hem., mil.); ~, solar - atmosfera
rina mrea (el.); ~ obstacle Sunca; ~, standard - normalna
nesimetrina prepreka (el.)
(fizika) atmosfera; ~, tenous asymmetry - asimetrija, nesimetrija
razreena atmosfera; ~, upper ~, configurational - asimetrija
gornja atmosfera
oblika (mat.)
asynchronous - asinhroni (el.); ~ atmospheric - atmosferni, atmosferski; ~ disturbances - atmoscondenser - asinhroni kondenzator
ferske smetnje, poremeaji (el.);
(el.); ~ impedance - asinhrona
~ duet - atmosferski talasoproimpedanca (el.); ~ motor - asinvodni sloj, atmosferski talasovod
hroni motor (el.); ~ multiplexing
(el.); ~ fall-out - atmosferski
- asinhrono kombinovanje signala
talog (meteor.); ~ inhomogenity
(el.); ~ spark gap - asinhroni
varniar (el.)
- atmosferska nehomogenost (el.);
~ noise - atmosferski um, atmosAT-cut crystal - AT rezan kristal
ferska smetnja (el.); ~ radio
(piezo kristal kvarca rezan pod 35
wave-atmo-sferski radiotalas (rad.)
prema osi Z) (el., thnl.)
atacamite - atakamit (oksihlorid atmospherics - atmosferska pranjenja, atmosferske smetnje, atmosbakra) (min.)
ferici; ~, click-type - atmosferske
Aterite - aterit, legura sastava 47
smetnje prekidnog tipa
68% Cu, 17 38% Zn, 1014%
Ni, 1,519% Fe, 0,162,2% Mn atom - atom (najsitniji deli elementa); ~ acceptor - atom-akathermanous - neproziran za infraceptor; ~, bound - vezani atom;
crveno zraenje
~, daughter - atom-potomak (kod
atlas - standardna veliina hartije za
radioaktivnog raspada); ~, decayed
crtanje 26" x 34"
- atom koji se raspao (radioaktivno);
Atlastavon - plastina masa vinilskog
~ donor - atom-donor (donator);
tipa za zatitno oblaganje elinih

atom
~, excited - pobueni (ekscitirani)
atom; ~, fissionable - fisibilni
atom (podloan fisiji); ~, fissioned
atom pretrpeo fisiju; ~,
gramme)-gram-atom; ~, heavy
- teki atom; ~, impurity - atom
neistoe; ~, ionized - jonizovani
atom; ~, labelled - markirani
(obeleeni), oznaeni atom; ~,
laser - atom aktivne materije lasera;
~, light - laki atom; ~, mesonic
- mezonski atom, mezoatom; ~,
neutral - neutralni atom; ~
parent - atom-roditelj (kod radioaktivnog raspada); ~, radioactive
- radioaktivni atom; , recil atom uzmaka; ~, selected - odabrani atom; ~ site - mesto atoma
(u kristalnoj reeci) (fiz.); ~,
smashing v. nuclear transformator (fiz.); stability stabilnost, postojanost atoma (fiz.);
~, tagged v. labelled atom; ~,
target - atom mete (kod ozraivanj);
~, tracer - atom obeleiva
atomic absorption - atomska apsorpcija (fiz.); ~ beam - atomski
snop (fiz.); ~ blast - atomska
(nuklearna) eksplozija (nukl.); ~
bond - kovalentna (homeopolarna)
veza (u molekulu) (hem.); ~ burst
- atomska (nuklearna) eksplozija
(nukl.); ~ charge - naelektrisanje
atoma (fiz.); ~ collision - atomski sudar (fiz.); ~ configuration
- atomska konfiguracija (prostorni
raspored atoma) (fiz., hem);
constant - atomska konstanta
(fiz.); ~ cross section - atomski presek (fiz.); ~ diameter prenik atoma (fiz.); ~ displacement - pomeranje atoma (u kristalnoj reetki) (fiz.); ~ energy atomska
(nuklearna)
energija
(nukl.); ~ excitation - atomska
ekscitacija (pobuivanje atoma)
(fiz.); ~ field - atomsko polje
(delovanje atomskih sila) (fiz.);
~ fireball - ognjena lopta nastala
posle atomske eksplozije (nukl.);
~ furnace - atomska pe, nuklearni reaktor (nukl); ~ fusion atomska fuzija; ~ heat - atomska
toplota (toplotni kapacitet jednog

55

atomic absorption
gram-atoma) (fiz., hem.); ~ hydrogen - atomski vodonik (hem.);
~ -hydrogen welding - zavarivanje atomskim vodonikom (zav.);
~ interspace - atomski meuprostor (fiz.); ~ lattice - atomska
(prostorna) reetka (u kristalu)
(fiz.); level - atomski nivo
(energetski nivo atoma) (fiz.); ~
link - atomska veza (kovalentna
veza u molekulu) (hem.); ~ mass
- masa jednog atoma (jedinica mase
je 1/16 mase atoma kiseonikovog
izotopa Oie); ~ model - atomski
model (predstava o strukturi atoma)
(fiz.); ' moment - atomski momenat (magnetski momenat atoma)
(fiz.); ~ motion - kretanje atoma
(fiz.); ~ nucleus - atomsko jezgro (fiz.); ~ number - redni
broj atoma (broj elektrona u jednom
atomu) (hem.); ~ orbital - orbitalna funkcija elektrona u atomu
(fiz.); ~ physics - atomska fizika;
~ pile - nuklearni reaktor (nukl.);
~ plane ravan u kojoj lee atomi
u kristalnoj reetki; avion na nuklearni pogon (fiz., nukl.); ~ plant
- nuklearna elektrana za primenu i
proizvodnju nuklearnih energija
(nukl.); ~ power - atomska energija (nukl.); ~ propulsion atomska propulazija; v. nuclear
propulsion (nukl.); ~ radiation
- atomsko zraenje (fiz.); ~ radius - poluprenik atoma (fiz.);
~ ratio - odnos koliina atoma
(fiz., hem.); ~ ray - atomski zrak
(fiz.); ~ reactor - atomski reaktor (nukl.); ~ shell - atomska
ljuska (elektronski omota atoma)
(fiz.); ~ shift - ato.nski pomak
(fiz.); ~ space lattice - atomska
prostorna reetka (kristala) (fiz.);
~ spacing - meuatomsko rastojanje (fiz.); ~ spectrum - atomski spektar (karakteristino zraenje
pobuenih atoma) (fiz.); ~ state
- energetsko stanje atoma (fiz.);
~ union - sjedinjavanje atoma (u
molekule) (hem.); ~ unit - atomska jedinica (fiz.); ~ volume atomska zapremina (fiz.); ~ waste
- atomski otpaci (obino neupotreb-

atomic absorption
atomic absorption
ljivi radioizotopi nastali fisijom); ~
wave function - talasna funkcija
atoma (fiz.); ~ weapon - atomsko
(nuklearno) oruje (nukl.);
~
weight - atomska teina (relativna
teina jednog atoma prema atomu
kiseonika koji ima atomsku teinu
16) (hem.)
Atomichron - atomihron
atomicity - valentnost; atomnost;
baznost (hem.)
atomics - atomska (nuklearna) tehnika
atomism - atomizam, atomistika,
atomistika teorija
atomistics - atomistika, nauka o atomima (fiz.)
atomization - raspravanje; ~,
pressure - pneumatiko rasprivanje (tenosti)
atomize - raspriti; fino samleti
atomized powder - atomizirani prah
atomizer - raspriva (tenosti),
brizgalica
atomotron - tip generatora visokog
napona
Atoxyl - trgovaki naziv za natrij umovu so p-amino-fenil arsinske kiseline (hem.)
ATR box - antenski prebaciva, preklopnik kod radara (rad.)
ATR tube - odvodnik blokiranja predajnika (kod radara) (rad.)
atropamine - atropamin (jedan alkaloid) (hem.)
atropine - atropin (alkaloid dobiven
iz biljaka vrste Atropa)
attachment - dopunski ureaj, pribor, ugradbena jedinica; ispust, naslon; prelazno zaobljenje; dopunski
pribor; privrivanje, ugradnja; ~,
bali - sferini dodatak; ~, bavel
gear hobbing - pribor za narezivanje konusnih zupanika punim
glodalom; ~, bevel grinding pribor za bruenje pod uglom, ureaj za ugaono bruenje; ~, buffing
- pribor za poliranje; ~, circular
milling - pribor za okruglo glodanje; ~ collar - podvezica (lamela)
za privrivanje; ~--, copying -

56

attachment
pribor (ureaj) za kopiranje; ~,
copy-milling - pribor za kopirno
glodanje; ~, counting - pribor za
brojanje; ~, cylindrical - pribor
za obradu cilindrinih povrina; ~,
differential - diferencijal; ~,
drilling - pribor za buenje; ~,
duplicating - pribor za kopiranje;
~, dust removing - ureaj za
usisavanje praine; ~, extra dopunski pribor; ~, face mili
grinding - pribor za otrenje eonih
glodala; ~, for fale grinding ureaj za ravno bruenje; ~, grinding - pribor za bruenje; ~,
grinding-and-butting - pribor za
bruenje i poliranje; ~, gripping
- pribor za uvrivanje; ~, heavy
vertical milling - vertikalno glodalo za teak rad; ~, high-speed
drilling - pribor (ureaj) za buenje velikom brzinom; ~, hydraulic copying - hidraulini pribor
za kopiranje; ~, indexing - podeoni ureaj; ~, internal - pribor za
unutranju obradu; ~, internal
grinding - pribor za unutranje
bruenje; ~, lathe copying - pribor za profitnu obradu na strugu;
~, levelling - ureaj za odravanje
horizontalnog poloaja; ~ link lanak za privrivanje; ~, oil
groove - pribor za prosecanje kanala za podmazivanje; ~, planer
- ureaj na maini za rendisanje;
~ 3 polygonal hole drilling - pribor za buenje vieuglih otvora;
~, press scrap cutting - pribor
za seenje velikih otpadaka kod presovanja; ~, profiling - pribor za
kopirno glodanje; <~, quartering pribor za struganje kolenastih vratila; ~, radius grinding - pribor za bruenje po radijusu; ~,
radius turning - pribor za struganje po radijusu; rail - ina
za privrivanje; ~, soldering pribor za lemljenje; ~ 3 spherical
grinding - pribor za bruenje sfernih povrina; ~, spherical turning - pribor za sferno struganje;
~ surface - oslona povrina; ~,
surface grinding - pribor za povrinsko bruenje; ~, taper - ureaj

attachment

57

audio

u plazmenom sloju; ~ ratio dekrement slabljenja (nelogaritamski); ~, relaxation - relaksaciono

slabljenje; ~, ultrasonic - apsorpcija ultrazvunih talasa; <, wave slabljenje oscilacija
attenuar - atenuator, oslabljiva, kutija za slabljenje; regulator pojaanja; delitelj, razdelnik; fin apsorbujua
ploica
oslabljivaa
(el.); ~, optical - optiki atenuator; ~, rotary vane - obrtni polarizacioni atenuator
attitude - poloaj, poloaj u prostoru
(av.); ugao koji karakterie poloaj
(u prostoru); ~, flight - reim
leta, poloaj aviona u letu (av.);
~, target - poloaj cilja (mete)
atto
ato- (prefiks koji znai 10~18
deo) (a)
attraction - privlaenje (fiz.); ~,
gravitational - gravitaciono privlaenje (fiz.)
Au - hemijski znak za zlato (hem.)
audibility - ujnost (ak.)
audible - ujan (ak.); ~ call zvuni poziv (ak., el.); ~ ringing
signal - ujni signal zvonjenjem
(el.); ~ test - proba zauzetosti
(zvunim signalom) (tel.)
auibleness - ujnost (ak.)
audio - zvuni, ujni (ak.);
~
amplifier - ton-frekventni pojaava, niskofrekventni pojaava (el.);
~ channel take-off connection
~ grananje (veza) tonskog stepena
(kod televizije) (TV); ~ disk gramofonska ploa;
~ fidelity
control - regulator vernosti reprodukcije (eh.); ~ frequency peak
limiter - amplitudski limiter ton-frekvencije (els.) ~ head - magnetofonska glava (eh.); ~ head
aligning tape - traka za proveru
magnetofonskih glava (eh.);
~
head demagnetizer - razmagnetiva magnetofonske glave (els.);
- slabljenje akustikog talasa; ~
~ noise meter mera intenzipad - oslabljiva bez regulacije, neteta uma (eh.); ~ operator regulisani oslabljiva (el.) ; ~ per
ton-operator, mikser (eh.) ; peak
unit length - slabljenje po jedinici
limiter - tonfrekventni ograniavao
duine, koeficijent slabljenja; ~,
(els.) ; ~ signal - ton-signal (eh.);
phonon - fononska apsorpcija; ,
~ tape - magnetofonska traka
plasma sheath - slabljenje signala

za koninu obradu; ~, thread-cutting - pribor za narezivanje

zavojnice; ~, thread-milling pribor za glodanje zavojnice; ~
universal milling - univerzalna
glava za obradu glodanjem; ~,
verifying - kontrolni ureaj; ~,
wet grinding - pribor za mokro
bruenje
attack - napad, napad korozije; napadni ugao (av.); ~ aircraft taktiki avion-lovac; ~ by vermin
- napad tetoina; ~ course finder
- odreiva smera napada (av., el.) ;
~ fighter - taktiki avion-lovac;
~ vektor - borbeni pravac
attar - ruino ulje
attendance - deurstvo, posluivanje,
prisustvovanje, prisustvo
attendant - deurni; telefonistkinja
(tel.)
attention signal - signal opreznosti,
signal panje (tel.)
attenuating - prigueni (tel.)
attenuation - slabljenje, oslabljenje,
priguenje (tel.); stenuacija, apsorpcija, upijanje; ~, band - opseg
priguenja (filtra) (el.); ~, bound
electron - slabljenje (akustikih
talasa) na vezanim elektronima; ~
box - priguivaka kutija (el.); ~
constant - konstanta slabljenja,
koeficijent slabljenja (el.); ~ equalizer - izjednaiva slabljenja (el.);
~ equivalent - ekvivalent slabljenja (el.); ~, free carriers slabljenje (akustikog talasa) na slobodnim nosaima; ~, impurity apsorpcija neistoe; ~ in shock
tube - priguivanje u udarnoj cevi
(av.); ~ in suppressed band slabljenje u nepropusnom opsegu
frekvencije (el.); ~, lattice - apsorpcija na reetki; ~ measurement - merenje slabljenja (el.);
~ network - oslabljiva. vetaka
linija (el.); ~ of acoustic wave

odio
audio
(els.)
visual recorder - dijafon (els.)
audiometer - audiometar (els.)
audiomonitor - kontrolor zvuka
(els.)
audion - detektorska elektronska cev
(els.)
audiotron - auditron, vrsta triod e
audit - uzajamna slinost (npr. ureaja)
audition - audicija, proba; opseg
ujnih frekvencija (od 1220.000
Hz)
a
uditory - ujni; sluni; auditorijum,
sluaonica; sensation - ujni oseaj (ak.); ~ sensation area oblast ujnog oseaja (ak.); ~ test
- ispitivanje ujnog oseaja (ak.)
auger - drvodeljsko svrdlo (grad.)
Auger effect - Augerov (Oeov) efekat (fiz.); ~ shower - Augerov
(Oeov) pljusak (kosmikih zraka)

(fiz.)

augite - augit- (mineral, jedan od

glavnih sastojaka bazalta i gabroa)
(min.)
augites - augiti, (grupa piroksena sa
aluminijumom i gvoem)
augmentor - povealo
aural - ujni, sluni, usni (ak.);
~ detection - detekcija na sluh
(ak.); ~ masking - zvuno maskiranje istog tona drugim zvukom
(ak.); <~ nuli - prag ujnosti (ak.);
~ perception - ujnost, ujni oseaj (ak.); ~ radio range - radio-far sa zvunom indikacijom, radio-far sa prijemom signala na sluh
(els.); ~ responder - ureaj za
zvuni odgovor (els.);
~ type
beacon - radio-far sa zvunom indikacijom (els.); ~ waring - zvuna
opomena, zvuni alarm (predupredenje)
auramine - auramin (uta boja iz
grupe azoboja) (hem.)
auribromide - auribromid, bromaurat (hem.)
auric - zlatonosan; koji sadri trovalentno zlato

58

autodyne

aurichalcite - aurihalcit (bazini

karbonat cinka i bakra)
auriferous - pirit koji sadri zlata
(min.)
aurine - aurin (pararozolna kiselina,
predstavnik grupe boja) (hem.)
aurora - polarna svetlost; '~ luminous - svetla polarna svetlost
auryl - auril (radikal)
austenite - austenit (vrsti rastop u
gvozdu) (mtl.)i ~ steels - austenitski elici (kod kojih je gvoe
zadrano i na obinoj temperaturi)
(mtl.)
authorisation - autorizacija, raspodela, pridodeljivanje; ~, radio-frequency - raspodela frekventnog spektra
auto plant - automatsko postrojenje
auto-capacity coupling - autokapacitivna veza (el.)
auto-compensated antenna - autokompenzovana antena, sa automatskom kompenzacijom (rad.)
auto-manual telephone exchange
- poluautomatska telefonsak centrala
(tel.)
auto-relay - translacioni relej (el.)
auto-tracking - automatsko praenje
(cm.)
auto-transformer - autotransformator (el.)
autocar - automobil
autocatalysis - autokataliza (kataliza
neke reakcije produktima same reakcije)
autochemogram - autohemogram
(autoradiogram nastao kao posledica
hemijske reakcije) (hem.)
autoclave - autoklav (sud u kome se
hemijske reakcije izvode pod poveanim pritiskom i temperaturom); obraivati u autoklavu
autocoalescence - autokoalescencija,
samoslepljivanje
autoconducdon - autokondukcija,
samoprovodljivost (el.)
autocorrelation - autokorelacija
autoecomposition - spontano raspadanje
autodin - (globalni) automatski cifrski sistem veza
autodyne - autodin (eh.); circuit
- autodinsko kolo (eh.)

autoexcltation

59

autoexcltation - samopobuda, samopobudivanje (el.)

autofermentation - spontana fermentacija
autofocus radar projector - samofokusirajui radarski projektor (eh.)
autoignition - samopaljenje (mot.)
autoioaization - autojonizacija, samojonizacija
automatic - automatski; ~ advance
- automatska komanda paljenja
(mot.); ~ air traffic control
device - automatski ureaj za nadgledanje (upravljanje); nadzor saobraaja (vazdunog)
(av.);
~
alarm - automatski alarmni ureaj
(el.); ~ antenna pattern recorder - automatski registrator dijagrama usmerenosti antene (rad.);
antenna position - automatsko
upravljanje poloajem antene (rad.);
<~ arc welding - automatsko elektroluno zavarivanje (zav.); ~ are
welding machine - maina za automatsko elektroluno zavarivanje
(zav.); ~ background control
- automatska kontrola brujanja (el.);
~ balancing - automatsko balansiranje (uravnoteenje) (el.);
~
bass compensation - automatska
kompenzacija niskih tonova (el.);
-~ bias - automatski prednapon
(el.); ~ break - automatski prekida, ukljuenje (el.); ~ bridge
- automatski (merni) most (el.);
~ brightness control - automatsko regulisanje svetlosne jaine (el.);
~ call distribution - automatska
raspodela poziva (tel.); ~ check
valve - osigura visokog pritiska
(zav.); ~ check valve (submerged)-vodeni osigura visokog pritiska (zav.); ~ circuit breaker
- automatski prekida (el.); ~
control - automatska kontrola, automatsko upravljanje (mot.);
~
cutout - automatski prekida (el.);
~ device to prevent the acetylene pressure dropping below
atmospheric pressure - automatski sigurnosni ureaj za zatvaranje
acetilena (zav.);
~ direction
finder - automatski radio-goniometar (el.); ~ drop - automatski

automatic
ventil, automatska klapna (el.); ~
exchange - automatska telefonska
centrala (tel.); ~ fault signalling
- automatska signalizacija oteenja
(kabla) (el.); ~ flight control automatsko upravljanje letom (eh.,
av.); ~ following - automatsko
praenje (av., eh.); ~- frequency
control - automatska regulacija
frekvencije (el.);
frequency
correction - automatska korekcija
(popravka) frekvencije (el.);
~
grain control - automatska regulacija pojaanja (el.);
~ gain
stabilization - automatska stabilizacija pojaanja (el.); ~ gas generation - automatski pogon, automatska proizvodnja gasa (zav.); ~
generating plant - automatska genera torska centrala (el.); ~ grid
bias - automatski reetkin prednapon (eh.); ~ grinder - automat
za bruenje; ~ halksawing machine - automat sa ramastom testerom; ~ handling equipment
- ureaj za automatsko dodavanje
obradaka; ~ nobbing machine
- automat za odvalno glodanje; ~
holding device - ureaj za automatsko blokiranje (el.);
~ homing device - ureaj za automatsko traenje cilja; ~ homing
head - glava za samonavodenje (rakete); ~ insertion - automatsko
ukljuenje (pojaavaa) (el.);
~
interrupter - automatski prekida
(el.); landing - automatsko sletanje, automatsko prizemljenje (av.,
eh.); ~ load control - automatska
kontrola optereenja (ma., eh.); ~
machine equipment - automatska
oprema maine (struga) (ma!.);
~ message counting - automatsko izraunavanje duine razgovora
(tel.); ~ noise limiter - automatski ograniava smetnji (el.);
~ paper winder - automatski
mehanizam za namotavanju trake
(eh.); ~ phase control system
- automatski sistem za regulaciju faze
(eh.); ~ range tracking - automatsko praenje po daljini (eh.);
~ range unit - ureaj (stepen) za
automatsko praenje po daljini (eh.);

automatic
automatic
~ reclosing - automatsko ponovno
ukljuenje (el.); ~ record changer - automatski menja ploa (eh.);
~ reporting - automatsko davanje
podataka (eh.); ~ reset timer vremenski relej sa automatskim vraanjem (eh.); ~ ringing - automatsko slanje poziva (pretplatnika)
(tel.); ~ scan - automatski pregled
(ispitivanje) (eh.); ~ scan ar.d
follow - automatski pregled i praenje (eh.) ; ~ search jammer
- automatski priguiva traeeg
radara (eh.); ~ sensitivity control - automatska regulacija osetljivosti (el.); ~ sequence - automatski redosled operacija (el.) ; ~
shutoff circuit - automatsko prekidno kolo (e/J; ~ signal trunk
- spojna linija sa automatskim davanjem signala (pri uvlaenju epa)
(el.);
~ starter - automatski
starter (el.); ~ switching - automatsko prebacivanje (el.); ~ tandem working - automatski tranzit
(el.); ~ targer selection system
- sutomatski izbor cilja (eh.); ~
time switch - automatski vremenski
prekida (el.); ~ timer - ureaj
za automatsku komandu paljenja
(mot.); ~ toll ticketing - automatsko stavljanje iga (sbr.); ~
tone correction - automatska regulacija tona (rad.); ~ tracking
- automatsko praenje (eh.); ~
transfer equipment - automatski
prednji ureaj (rad.); ~ transformer equipment - oprema automatskog transformatora (el);
~
tuning - automatsko podeavanje
(rad.); ~ volume control - antifeding regulacija (el); ~ welding
- automatsko zavarivanje (zav.J;
~ welding machines - maine
za automatsko zavarivanje (zav.)
automation - automat
autooxidation - samooksidacija, autooksidacija
autopressuregram - autoradiogram
nastao kao posledica pritiska (nukl.)
autoradiograph - autoradiograf, autorendgenski snimak (med.)

60

auxiliary

autoradiography - autoradiografija
(med.)
autorotation - samoobrtanje, autorotacija (av.)
autostabilizer - autostabilizator, ureaj za automatsku stabilizaciju
autosyn - seisin (el.)
autosynchronized oscillator - autosinhronizujui oscilator (el.)
autotron - sistem upravljanja pomou
fotoelemenata
autotune - samopodeavanje (el.)
autovon - (globalni) automatski sistem telefonske veze
autunite - autunit, otunit (uransk1
liskun) (min.)
auxiliary - pomon(i)o, dodatn(i)o,
dopunsk(i)o; *~ activator - pomoni aktivator (el); ~ aerial pomona antena, rezervna antena;
~ air - dodatni vazduh; ~ attachment - pomoni (dodatni) ureaj; ~ boiler - pomoni kazan;
~ calling relay - rele poziva,
pozivni relej; ~ carrier cable nosee (pomono) ue linije; ~
curcuit - pomona ema, pomono
strujno kolo; ~ compass - kompas-dvojnik; <-- condition - dopunski uslov; device - pomoni
ureaj; ~ drive - sporedni pogon;
~ electrode - pomona elektroda;
~ engine - pomoni motor; ~
equipment - dopunska (posebna)
oprema; ~ fan - pomoni ventilator; ~ fighting ships - lake
(male) pomorske snage (pl.); ~
finder - pomoni bira (el.); ~
head lamp - dopunski reflektor;
~ memory - spoljna (pomona)
memorija; ~ motor - pomoni
motor; ~ part - rezervni deo;
~ pump - pomona pumpa; ~
scale - nonijus, pomona mera;
~ scale of graduation - pomona
podela; ~ steam engine - pomona parna maina; ~ switch
- pomoni (dopunski) prekida; ~
take-off rocket unit - ubrza
starta rakete; ~ transformer regulation - regulacija dopunskim
transformatorom; ~ tube - dopunska cev, dopunski cevovod; ~

auxillari
valve - pomoni ventil; ~ voltage
- prednapon; ~- winding - pomoni namot
auxin - auksin (naziv za supstance
koje ubrzavaju rast biljaka, biljni
hormoni) (bot.)
auxochromes - auksohromni (funkcionalne grupe jedne boje koje
pojaavaju intenzitet) (hem.)
availability - koeficijent spremnosti
za rad; dostupnost, prilaznost
available capacity - raspoloivi kapacitet (cl.); ~ line - slobodna
linija (el.); ~ power - maksimalno mogua snaga, raspoloiva
snaga (el.); ~ power efficiency
- mogui stepen korisnog dejstva
(snage) (el.)
avalanche - lavina, proces lavine;
~ of electrons - lavina elektrona
(obino kod kosmikih zraenja)
(fiz.); ~, optical - optika lavina;
~ type - lavinski tip, usovni tip
(el.)
avalanchin.g - proces stvaranja lavine
aventurine quartz - aventurin kvare
(sadri inkluzije oksida gvozda)
(min.)
Aveonal - aveonal, aluminijumska
legura sastava 3,9% Cu, 0,5% Ni,
0,5% Mg, 0,55% Si i 0,3% Fe
average - proek, srednja vrednost;
usrednjenje; avarija (brod), prosean(o), srednj(i)e; ~ absolute
pulse amplitude - srednja apsolutna amplituda impulsa (eh.) ; ~
arc voltage - srednji napon luka
(zav.); ~ car.dlepower - srednja
sveca (opt.);
~ capacity - proseni (srednji) kapacitet; ~ consumption - prosena potronja; ~
cross section - proseni (srednji)
efikasni presek (fiz.); ~ density
- srednja gustina (fiz.) ;~ensemble
- skupno usrednjenje; ~ freight
rate assessment-saoptenje o prosenim cenama prevoza tankerima
(skr. AFRA); ~ haul distance srednja udaljenost otpreme;
~
hourly earning - prosena satnina;
~ life - srednje trajanje, proseni
ivot, srednji vek trajanja (fiz.);

61

avoidable noise
~ long-time-dugovremeno usrednjenje; ~ noise-factor - srednji
faktor uma (eh.)-, ~ pulse amplitude - srednja amplituda impulsa (eh.);
~ reading detector
- detektor sa srednjim oitavanjem
(eh.) ; ~ room conditions - proseni sobni uslovi; ~ sample reprezentativna proba; ~ speed prosenB brzina; ~ time - usrednjenje vremena; ~ value - prosena vrednost (mat.);
~ value
indicator - pokazatelj srednje vrednosti (el.); ~ voltage - srednji
napon (el.)

averager - izravnjiva, usrednjiva

(el)
averaging network - simetrirajua
5ema, usrednjivaka ema (el.); ~,
rectifier - usrednjivaki ispravlja
(el)
avert - odvratiti, skrenuti, spreiti,
otkloniti
Avertin - trgovaki naziv za tribrometil-alkohol (slui za anesteziju)
(hem.)
Avery test - optim na duboko izvlaenje, Eriksenova proba (na duboko
izvlaenja lima)
avgas - avionski benzin (av.)
Avialite - avialit, legura bakra sa
9% Al i 1% Fe
aviation - vazduhoplovstvo, avijacija
~, channel - kanal za aviovezu
(av.)
Avional D - aluminijumska legura sa
39% Cu, 0,5% Ni, 0,5% Mg,
0,55% Si, 0,3% Fe
avionics - avijaciona elektronika (av.)
>,avis d'appel" call -zakazivanje meunarodnog razgovora sa pozivom
na mesto razgovora (tel.)
Avogardo's constant - Avogadrov
broj (broj molekula u jednom gram-molekulu
(hem.);
~
hypothesis - Avogadrova hipoteza (u
jednakim zapreminama raznih gasova pri istoj temperaturi i pritisku
sadri se isti broj molekula) (hem.)
avoidable noise - smetnje koje se
mogu izbei (el.)

avometer

62

azimuth

avometer - univerzalni instrument,

<~, wing - osa krila (av.) ; ~, yaw
avometar fel.)
- vertikalna osa aviona (av.), osa
skretanja s pravca
awl - ilo
awning - atorski krov
axisymmetrical
osnosimetrian
awry - (na)krivo, koso, popreko, is(mat.)
preka, sa strane, naopako, naopake, axle load - osovinsko optereenje
nastrano, pogreno
(ma.); ~ shaft (right, left) axe - sekira, bradva
poluosovina (desna, leva) (mot.);
axes of aircraft - osovine aviona
~ with double spigot bearing
(av.)
- osovina obostranih leita (ma.);
axial armature relay - relej sa aksi- wrench - klju za osovinske
jalnom armaturom (el.); ~ comnavrtke (ma.)
pressor - aksijalni kompresor
Ayrton shunt - Eirtonov sent (el.)
(ma.); ~ dipole - aksijalni dipol
(cl.) ; ~ field - aksijalno polje (el.); azaline - smea boja za senzitiranje,
orto-emulzija za crveno i uto
~ flow - aksijalni protok (av.);
svetio (fot.)
~ flow resonator - rezonator sa
aksijalnim protokom (el.); ~ load azeotrope - azeotropa (smea za konstantnom takom kljuanja) (hem.)
- osno optereenje (ma.);
~
response - aksijalna osetljivost (od- azeotropic mixtures - azeotropske
govor) (el.) ; ~ sensitivity - aksismee (smee dve ili vie tenosti
jalna osetljivost (el.); ~ slif koje kljuaju pri stalnoj taki kljuaksijalni prorez (procep) (ma.) ~
anja i destiliu ne menjajui saswire bead - aksijalno provuen iztav) (hem.)
vod (veza) (el.)
azeotropy - azeotropija (pojava kada
axinite - aksinit (borosilikat kalcismee pokazuju konstantnu taku
juma i aluminijuma) (min.)
kljuanja i ne mogu se razdvojiti
axis - osovina, osa (mat.); ~, condestilacijom) (Item.)
traction - osa kontrakcije (fiz.);
azide
- azid, azotvodonine kiseline
~, crystal optic - optika osa
(hem.)
kristala; ~, earth - osa Zemlje
(fiz.); ~, easy (magnetic) - osa azides - azidi (jedinjenja koja mogu
biti eksplozivna) (hem.)
lakog magnetisanja, laka osa, laka
usmerenost; , electric - elek- azimuth - azimut, smer (pom.); ~
trina osa (X-osa piezoelektrinog
and elevation output - davanje
kristala); ~, Fabry-Perot - osa
podataka po azimutu i mesnom
rezonatora Fabri-Pero; ~, fixed uglu (elevaciji) (voj.);
~ and
vrsta osa (mat.); ~, flight path
elevation tracking unit - stepen
za praenje po azimutu i elevaciji
- osa putanje leta (av.); ~, FP v.
(voj.); ~ angle - azimutni ugao
Fabry-Perot axis; ~, hard
(voj.);
~ antihunt - azimutni
(magnetic) - osa tekog magnetipriguiva (el.);. ~ beam - azisanja, teka osa, teka usmerenost;
mutni zrak, azimutni snop (eh.);
~, horizontal - horizontalna osa
~ computer - azimutna raunska
(mat.); ~, inertia - osa inercije
maina (at., els.) ; ~ coverage (fiz.); ~, laser - osa lasera; ~,
azimutni sektor (voj.); ~ defleclateral - bona osa (mat.); ~,
tion yoke - azimutni otklonski sislift - osa uzgonske sile (av.); ~,
tem (eh.);
~ drive - azimutno
maser - osa masera; ~, neutral
navoenje (voj.); ~ lock - azi- neutralna osa (av.); ~, optical
mutni ustavlja, azimutna konica
system - osa optikog sistema; ~,
(eh.); ~ mirror - azimutni gopropeller - osa propelera (av.);
niometar (eh.); ~ pedestal ~, rotation - osa obrtanja (fiz.);
azimutno postolje (mehaniko)
, traget - osa cilja (mete); ~,
(voj.); ~ planetary gear - azivertical - vertikalna osa (mat.);

azimuth
mutno-planetarni zupanici (voj.,
ma.); ~ range - azimutni opseg
(voj.); '' rate - brzina promene
azimuta (voj.);
~ resolution mo azimutovog razdvajanja (voj.);
~ rotating joint - azimutni rotirajui spoj (voj.); ~ selsyn azimutni seisin (eh., voj.);
~
sweep - azimutni brisa (eh.); ~
synchro drive gears - pogonski
zupanici azimutnog selsina (eh.);
~ transmitting synchro - azimutni predajni seisin (els.)
azine dyes - azinske boje (grupa sintetikih organskih boja) (hem.)
azines - azini (heterociklina estolana jedinjenja sa dva azotna atoma
u para poloaju) (hem.)
azion - grupni naziv za sintetika
tekstilna vlakna na bazi belanevina (tek.)

63

azurite

azo dyes - azoboje (jedna od najveih

grupa sintetikih organskih boja)
(hem.)
azobenzene - azobenzol (hem.)
azodine - reagens za brzo dokazivanje
penicilina (med.)
azogroup - azogrupa ( N = N ,
karakteristina za grupu azo-boja)
(hem.)
azoic dyes - azoinske boje (grupa
organskih boja koje se stvaraju na
vlaknu) (hem.)
azotate - nitrat; ~ of soda - natrijum-nitrat
azote - azot
azotometer - azotometar (aparat za
merenje zapremine azota koji se
razvija prilikom sagorevanja nekog
organskog jedinjenja), nitrometar
azurite - azurit (bazni karbonat
bakra) (min.)

A 1. absent - odsutni; 2. absolute - absolutni; 3. acceleration - ubrzanje; 4. active - aktivni; 5. activity - aktivnost; 6. air - vazduh; 7.
alcohol - alkohol; 8. ammeter - ampermetar; 9. ampere 1 0- amper;
10. amplitude - amplituda; 11. Angstrym - Angstrem ( 1 0 m); 12.
anhydrous - bezvodan, suv; 13. annual - godinji; 14. anode - anoda;
15. aqueous-vodeni; 16. area-povrina; 17. argon - argon; 18. aromatic
- aromatski; 19. asbestos - azbest; 20. assembly - skup, vor; 21. atomic
- atomski; 22. atomic weight - atomska teina
AA acrylamide - akrilamid
AAA 1. acetoacetanilide - acetoacetanilid; 2. amalgam - amalgam;
3. aminoacetic acid - aminosiretna kiselina; 4. Automobile Association of America - Automobilsko udruenje Amerike
AAC American Agricultural Chamical Corporation - Amerika agrikulturna hemijska korporacija
AAE American Association of Engineers - Ameriko udruenje inenjera
AASW American Association of Scientific Workers - Ameriko udruenje naunih radnika
AB air blast - sa vazdunim duvanjem
Ab alabamium - astat AT
ABC air-blast cooled - sa vazdunim hlaenjem
ABCM Association of British Chemical Manufacturers - Udruenje
britanskih hemijskih proizvoaa
abnml abnormal - nenormalan
abr 1. abridged - skraeni; 2. abridgement - skraenje
abs 1. absent - odsutan; 2. absolute - absolutan; 3. alkylbenzene sulfonate - alkilbenzol-sulfonat
abv above - gornji, vii
AC 1. Advisory Committee - konsultativni komitet; 2. air-cooled vazduhom hlaeni; 3. alternating current - naizmenina struja; 4.
analytical chemist - hemiar-analitiar
AcOH acetic acid - siretna kiselina
ACS American Chemical Society - Ameriko hemijsko drutvo
a.d. air-dry - vazduno suv
add. 1. addendum - dodatak, dopuna; 2. address - adresa
addn. addition - dopuna, sabiranje, prisajedinjcnje (hernija)
ADI 1. American Documentation Institute - Ameriki institut za dokumentaciju; 2. antidetonant injection - ubrizgavanje antidetonatora
ADP adenosine-5 diphosphate - adenozin-5-difostat
adv. 1. advance - pomeranje, kretanje napred; 2. advertisement - oglas,
reklama
advt. advertisement - oglas, reklama
AEC 1. American Engineering Council - Ameriki inenjerski savet;
2. anion excange capacity - kapacitet izmene anjona; 3. Atomic Energu
Commission - Komisija za atomsku energiju; 4. Atomic Energy Corporation - Korporaciia za korienje atomske energije
AEL Aeronautical Engine Laboratory - Laboratorija avijacionih mohu'j
AES American Electrochemical Society - Ameriko elcktrohcmii'-ko
drutvo

AESC American Engineering Standards Committee - Ameriki komitet za tehnike standarde

AESU absolute electrostatic unit - apsolutna elektrostatika jedinica
AF 1. accuracy factor - faktor tanosti; 2. Air Force - Vojne vazduhoplovne snage
AFD Aviation Fuel Division - Odeljenje za avijaciona goriva
AGA American Gas Association - Ameriko udruenje za gas
AH,ah ampere-hour - amper-as
AIC American Institute of Chemists - Ameriki institut hemiara
AICjh.E American Institute of Chemical Engineers - Ameriki institut
hemijskih inenjera
A.I.M.M.E. American Institute of Mining and Metallurgical Engineers - Ameriki institut rudarskih i metalurkih inenjera
AIOC Anglo-Iranian Oil Company - Anglo-iranska naftna kompanija
AIRE American Institute of Radio Engineers - Ameriki institut radio-inenjera
AIS Association of Industrial Scientists - Udruenje industrijskih naunih radnika
AIWM American Institute of Weights and Measures - Ameriki institut za tegove i mere
ALCOA Aluminium Company of America - Aluminijumska kompanija
Amerike
AM 1. americium - americijum; 2. ammonium - amonijum; 3. amyl
- amil
AMGA American Gas Association - Ameriko udruenje za gas
AMP 1. adenosine - 5 - monophosphate -adenozin-monofosfat; 2. avarage
melting point - srednja temperatura topljenja
amt amount - koliina
AMU, amu atomic mass unit - atomska jedinica mase
ANF Army-Navy Fuel - gorivo za armiju i mornaricu
anh. 1. anhydride - anhidrid; 2. anhydrous - bezvodan, anhidrovan
AP 1. American patent - ameriki patent; 2. aniline point - anilinska
taka; 3. arithmetic progression - aritmetika progresija
ap. appendix - dodatak, prilog
a.p. aniline point - anilinska taka
APh.A American Pharmaceutical Association - Ameriko farmaceutsko udruenje
APHA American Public Health Association - Ameriko udruenje za
zdravstvo
API America Petroleum Institute - Ameriki institut za naftu
appd approved - odobren, utvren
appl. applied - pri men j en
appro 1. approbation - utvrivanje, odobrenje; 2. approval - utvrivanje, odobrenje
appx appendix - dodatak, prilog
a.p.s.i. amperes per square inch - amper po kvadratnom inu
aq.reg. aqua regia - carska voda
aq. soln. aqueos solution vodeni rastvor
ASA American Standards Association - Ameriko udruenje za standarde
ASLE American Society of Lubrication Engineers - Ameriko drutvo
inenjera za maziva
ASME American Society of Mechanical Engineers - Ameriko drutvo mainskih inenjera
5 Renik

66
ass. 1. assay-proba, uzorak, analiza; 2. assembly - skup; 3. asslstation
- asistent, pomonik; 4. association - udruenje
ASTM 1. American Society for Testing Materials - Ameriko drutvo
za ispitivanje materijala; 2. American standard test method - Amerika
standardna metoda ispitivanja
atm. press. atmospheric pressure - atmosferski pritisak
at. no. atomic number - atomski broj
ATP adenosine - 5 - triphaosphate - adenozintrifosfat
at. vol. atomic volume - atomska zapremina
av. I. average - srednji, proseni; 2. avoirdupois - engl. jedinica mase
i teine
AVGAS aviation gasoline - avionski benzin
a.w. atomic weight - atomska teina

B
B - znak za elemen(a)t bor (hem.)
Ba - znakzaelemen(a)tbarijum (hm.)
B-battery - anodna baterija
B-H curve - B-H kriva, kriva magneenja (el.)
B-H rectifier - gasni ispravlja sa
hladnom katodom (el.)
B-operator - B telefonistkinja (tel.)
B-position - komutator B-telefonistkinje, medumesni komutator (tel.)
Bpower - snaga napajanja anode;
~ supply - izvor napajanja anode
B-selector - bira druge cifre (u
direktnom sistemu) (el.)
B-stage resin - drugi stepen kondenzacije fenolskoformaldehidskih
smola (rezitol) (thnl.)
B-supply - napajanje anode (el.)
B-switchboard - B komutator, meumesno radno mesto (el.)
B-wire - B-ila, B-provodnik (el.)
B-wind - B-namotaj (el.)
Babbitt's metal - Bebitov metal, legura za osovinska leita sastava
40% kalaja, 1,5% bakra, 10% antimona i 48,5% olova (mtl.)
babingtonite - babingtonit, mineral,
silikat gvozda, kalcijuma i mangana
baby Bessemer converter - mali
konvertor; ~ bulldozer - mali
buldoer; ~ screwdriver - depni
od vrta
back - lea; poleina, pozadina, naslon (stolice); lea zuba, zupca (glodala), leda seiva; stezna ivija;
rikna, hrbat (knjige); krov; donja

strana; ~, ampere turns - obrnuto motani amperzavojci, amperzavojci suprotnog dejstva (el.);
- and front pitch of a winding
- deoni korak namota (el.); ~
angle - leni ugao (kod ozubljenja);
~ axle ratio - prenosni odnos na
zadnjoj osovini; ~ basket - velika korpa; ~ bias - obratni prednapon, suprotni prednapon (el.);
~ bombarbment - povratno bombardovanje katode (el.); ~ centre - letei iljak konjice (maX.)\
~ coat - osnovni premaz, podbuka; ~ connected instrument
- instrument sa prikljucima na
zadnjoj strani (metr.); ~ contact spring - povratna kontaktna
opruga (releja) (el.); ~ cord zadnji gajtan (blii gnezdu
deku) (el.); ~ coupling - povratna sprega (el.); ~ current povratna struja (el.);
~ dead
centre - zadnja mrtva taka (mot.);
~ discharge pranjenje (kondenzatora), povratno pranjenje (el.)
~ door - zadnja vrata (o.); ~
electromotive force - protivelektromotorna sila, kontra EMS;
~ effect - povratno dejstvo; ~
end centre - iljak konjica (ma.);
~ face povrina rikne, hrbata
(knjige), lena povrina; ~ feed efekat povratne snage; ~ fire povratno paljenje, paljenje u izduvniku (mot.), pucketanje (zav.) ;

back
back
~ firing - povratak plamena
(zav.);
~ flow condenser cirkulacioni hladnjak; ~ flow of
gas - povraaj gasa (zav.); ~
gear ratio - odnos prenosa; <<
ground noise nivo uma;
iron (no za istu (obradu) zavrnu obradu; ~ lighting povratno paljenje (el.); ~ lobe
interference - smetnje od zadnje
ome zraenja antene (el.); ~
moving spring - povratna opruga
(el.); ~ of blade - poleina lopatice; ~ off - leno rezati (ma.);
~ off angle - slobodni ugao (noa) ; ~ oscillation - povratna
oscilacija (el.); ~ plate - zadnja
ploa, zadnji zid (el.) ; ~ porch zadnja terasa (impulsa za sinhronizaciju) (TV); ~ pressure protivpritisak (o.); ~ pressure
valve - odbojni ventil (ma.),
osigura povratnog udara (zav.);
- pressure valve (dry) - suvi
osigura povratnog udara (zav.);
~ pressure valve hydraulic vodeni osigura povratnog udara
(zav.); ~ putty - prozorski kit;
~ resistance - povratni otpor
(el.); <--- resistance meter mera povratnog otpora; ~ rest
- lineta, aksijalni leaj; suprotni
oslonac, granini dra; ~ ring
- odziv (tllf.); ~ router - glodalica za hrapavljenje lea knjinog bloka; ~ shift - nona smena
(rud.); ~ shunt keying - manipulacija sa ukljuivanjem vetake
linije pri otvorenom tasteru (el.);
~ squaring attachment - ureaj za obradu poleine; ~ step
welding - zavarivanje (navarivanje) povratnim korakom (zav.);
stroke - povratni (obrnut,
suprotan) hod (ma.); ~ swing
- povratni hod (ma., el.);
~
taper - stanjenje prenika, smanjenje promera; ~ to-back beacon
display - signali radio-fara okrenuti u suprotnom smeru (el.);
~ to-back method - metoda
povratnog rada (el.); ~ to-back
sawtooth - trougaoni signal;

68

backing

up lamp - reflektor za vonju

unazad; ~ up light - zadnji far
(mot.);
~ up protection
rezervna zatita (el.); ~ up safety
device - pomoni sigurnosni ureaj; ~ voltage - povratni (suprotni) napon (el.); ~ water otpadna voda, povratna voda; ~
wave - raflektovani talas, povratni
talas (el.); ~ winding - povratno namotavanje;
~ yarn osnova (tekstil)
backaster - bager jaruar, bager sa
dubokom kaikom
backed cloth - vunene tkanine koje
nemaju isto lice i nalije po tkanju
i boji (tek.);
~ stamper dupleksna matrica (el.)
backfilling - zatrpavanje (jame, rova) (o.)
backflow - protivstruja (av.)
backflush - ispiranje povratnim tokom
background - pozadina; fon, um
(veliina koja se pri merenjima
javlja a ne moe se otkloniti i predstavlja donju granicu merljivosti
date veliine, npr. pozadinsko zacrnjenje foto-materijala u spektroskopiji); ~ corrected - korigovano na fon; ~ counts - broj
impulsa fona; izbrojani impulsi
fona (el.); ~ film ptojector projektor pozadine trake (filma);
~ noise - smetnje od brujanja
(el.); ~ noise level - nivo brujanja; ~ monitoring - kontrola
fona, pozadina radioaktivnog zraenja (nukl.); ~ sound - ton
brujanja (el.)
backhand welding - zavarivanje
udesno (zav.)
backing - osnova, podmeta, postava, podupira, kretanje unazad,
povlaenje; prevlaenje pozadine
filma ili fotografske ploe slojem
koji smanjuje refleksiju (antihalosloj) (o.); ~ bar - av sa pomonom podlogom, podlona ipka
(zav.); ~ off lathe - strug za
leno rezanje, lednorezni strug
(ma.); ~ run - prethodni koreni var (zav.); ~ strip - av

backing
sa pomonom podlogom, podlona
traka (zav.); ~ up - blok ispuna
backlash - boni zazor; mrtvi hod,
zatezanje, usporavanje (mot.)
backlog - neizvren rad
backscattering - povratno (odbojno) rasejavanje atomskih estica
ili fonotona (fiz.); ' error greka u merenju koja nastaje zbog
povratnog rasejavanja (fiz.);
~
cross-section of an antenna presek povratnog rasejanja antene
(el.); ~ of sound - povratno
rasejanje zvuka (el.); ~ wideband - povratno rasejanje u irokom opsegu frekvencija
backset - zastoj, prepreka, smetnja
backswing voltage pulser - ema
za impulsno vraanje mlaza (el.)
backward gain - pojaanje u suprotnom smeru (el.); ~ recall
signal - signal za ponovljeni poziv (el.) ; ~ transfer admittance
- povratna, prenosna (transfer)
admitanca (el.); wave travelling-wave tube - cev sa povratnim progresivnim talasom (el.);
~ welding - zavarivanje udesno
backwashing - ispiranje povratnim
tokom
backwoods - nedovoljno raskren
umski predeo (o.)
bacon - slanina (a.)
bad earth - loe uzemljenje (el.);
~
order - nareenje,
nalog
za otklanjanje kvara (el.)
baddeleyite - mineral koji sadri
do 90m cirkonijivm-dioksida (min.)
badge - znaka, /oznaka, znak (o.)
baffle - ekran, utiava (av.); pregrada, tit (mot.); ekran, zatita
(el.); ~ boar-skretna pregrada,
skretnica
(ma.);
~ plate ploa koja spreava kretanje nekog
fluida ili menja pravac kretanja
(thnl.); ~ pinte converter pretvara sa dijafragmom (u talasovodu) (el.); , ~ spiral flow spiralna pregradni
baffled piston i ekranirani klip,
irmovani klip (el.)
baffler - priguiva (el.)
bafts _ g m b a pamvina tkanina (tek.)

balance
bag - vrea, dak; dep; vreica;
~ barrow - kolica za dakove,
vree; ~ binder - maina za
vezivanje vrea; ~ elevator elevator za vree; ~ filling scale
- dozirna vaga; ~ hoist - dizalica
za vree; ~ leather - koa za kofere i tane; ~ lifting device dizalica za vree; ~ maker proizvoa vreica; ~ sealing
machine - maina za zatvaranje
vreica
bagasse - isitnjena pulpa eerne
trske koja ostaje posle ceenja
soka; isitnjena eerna trska iz
koje je eer ekstrahovan (slui za
gorivo) (thnl.)
baggage-hold - brodski prostor za
smetaj robe; ~ ticket - priznanica za predati prtljag
bagged cargo - tovar u vreama
(brod.)
bagging aggregate - ureaj za punjenje vrea; ~- device - ureaj za
punjenje vraa;
~ needle igla za vree
bahochrome - radikal koji pomera
apsorpcioni spektar jedinjenja ka
crvenom delu spektra (hem.)
bake - pei (se) (o.)
baked clay - peena glina (thnl)
bakelite - bakelit (el.)
Bakelite - bakelit (fenolsko-formaldehidska plastina masa) (thnl.)
bakelized paper - bakelitska hartija (el.)
baker's oven - pe za hleb, pekara
baking - peenje (oblikovanje gline)
(thnl.); ~ enamel - emajl za
peenje; ~ finish - boja za peenje; ~ oven - sunica, pe za
peenje; ~ powder - praak za
pecivo; ~ varnish - lak za peenje (SAD)
bal - ditioglicerin (protivotrov od
. gasa luizita) (hem.)
balance - ravnotea; vaga (o.);
skladnost masa i kontrasta u kompoziciji fotografske slike; (jot.);
bilans; poloaj ravnotee, uravnoteiti, balansirati; balansa, klatno
(kod asovnika); kompenzator; protivteg; simetrija; simetrirati; ~,

balance

70

balance
aerodynamic - aerodinamina ravnotea (av.);
~ attenuation uravnoteeno priguenje, simetrino priguenje (el.); ~ bridge uravnoteeni most (el.); ~ buoyancy - hidrostatika vaga; ~
capacitor - uravnoteeni kondenzator, simetrini kondenzator (el.);
~ circuit - uravnoteeno kolo,
simetrino kolo (el.); ~ crystal
mixer - uravnoteeni kristalni
mikser (mea) (el.); ~, detailed
- potpuna ravnotea elementarnog
procesa; ~, dynamic - dinamika
ravnotea (av.);
~ energy balans energija (av.); ~, entropy
- ravnotea entropije (av.); ~,
heat - toplotna ravnotea (av.);
~, lift aerodinamiki tegovi za
merenje sile uzgona (av.); ~ of
forces - ravnotena sila (av.);
~, plasma - ravnoteno stanje
plazme; ~, quartz beam - kvarcna vaga, sorpciona vaga; ~, single-pan - vaga sa jednim tasom;
~, static - statika ravnotea (av.);
~, thermogravimetric - termogravimetrijska vaga; ~ transformer - transformator izjednaenja;
<~, torsion - torziona vaga; ~,
wheel - zamajac; ~, Westphal
- hidrostatika vaga po Westphalu
balanced - uravnoteen, izbalansiran
(mot.); ~ beam relay - balansni relej (el.);
~ detector
noise limiter - ograniava smetnji balansnog detektora (el.); ~
duplexer - simetrini dupleksni
prebaciva (el.);
~ frequencymodulation detector - balansni
FM detektor (el.);
~ lattice
network - simetrini ukrteni etvoropol (el.); ~ Une - uravnoteena linija, uravnoteeni fider,
simetrini vod (el.); ~ line system - ureaj sa uravnoteenim
fiderom (generator, fider i optereenje) (el.); ~ load - simetrino
optereenje (el); ~ method
nulta metoda, balansna metoda (el.);
~ modulator - balansni modulator (dvotaktni) (el.); ~ multi-

balancing
vibrator - simetrini multivibrator (el.); ~ network - simetrini
etvoropol (mrea) (el.); ~ pair
- simetrina parica, simetrini dvoilni vod (el.); ~ phase detector - balansni, fazni detektor (el.);
~ phase-discriminator - balansni fazni diskriminator (el.);
~ pressure regulator - izjednaava pritiska (zav.); ~ (pushpull) amplifier - simetrini (pupul) pojaiva (el.); ~ quadrature modulation - balansna fazna
modulacija (el.); ~ relay - balansni relej, diferencijalni relej (el.);
~ state - ravnotea, balansno
stanje (el.) ;^--system - simetrini
(balansni, uravnoteeni) sistem (el.);
~ termination - simetrino optereenje, simetrino zatvorena ema
(el.); ~ three-wire system uravnoteeni troprovodni sistem
(el.); ~ to-unbalanced transformer - transformator za simetriranje (el.) ;~to-unbalanced unit
- ureaj za prelaz sa simetrinog
na nesimetrini sistem (el.); ~
transformer - simetrini transformator (el.) ;~transmission line
- simetrini fider, uravnoteeni
fider (el.); ~ valve - uravnoteen ventil (mah); ~ voltage simetrini naponi (el.); ' waveguide hybrid junction - simetrini hibridni spoj talasovoda (el.)
balancer - balanser za simetriranje
ureaja, detalj napona (el.)
balancing - uravnoteenje, balansiranje, podeavanje, simetriranje (o.);
~ a brake rastereenje konice
(ma!.); ~ apparatus - uravnoteujua maina, uravnoteilica
(ma!.); ~ capacitor - kompenzacioni kondenzator, balansni kondenzator (el.); ~ cell - balansna
elija, dodatna elija (akum. baterije) (el.); coil - balansni kalem, balansni autotransformator,
delitelj napona (el.); network
- balansni etvoropol, etvoropol
za simetriranje (el.);
~ of a
circuit - balansiranje kola, izravnavanje karakteristike linije, si-

balancing
metriranje linije (kola) (el.); <~
of operators loads - izravnanje
(izjednaenje) optereenja telefonistkinja (el.); ~ out - neutralizacija
(o.); ~ repeating coil - balansni
transformator (translator) (el.); ~
unit - ureaj za simetriranje, balansni kondenzator (el.); ~ weight
- protivteg (o.)
balans ruby - ruiasti varijetet
minerala spinela (min.)
balata - balata, prirodni (gumi
slian) polimer (koagulisani lateks
jedne vrste drveta) (hem.)
balcony - balkon, galerija, platforma (o.)
baldaufite - baldaufit (kiseli fosfat
Fe, Mn i Ca) (min.)
bale - denjak, bala, omot, potanski paket (o.); ~ breaker maina-otvara bala pamuka (tek.)
baler - maina za presovanje i pakovanje rastresitog materijala (pamuk, seno) (thnl.)
Balfours-Stewart currents -Balfur-Stjuartove struje (elektrine struje u atmosferi iznad Zemlie) (fiz.,
astr., meteor.)
balitron - elektronska cev sa stabilnom karakteristikom negativnog
otpora; ~ tube - cev za pojaanje
snage, balitron (el.)
balk - greda, balvan; ~ back vunena tkanina sa vlaknastim nalijem a glatkim licem (tek.)
bali - kugla, lopta (o), plovak;
~ and-socket joint spojka od
kuglice i podnoja (u prebacivaima, mehanizmima), lopteni zglob
(ma!.);
~ bearing - kuglini
leaj; ~ cage - separator kuglinog leaja (mot.); ~ clay visoko plastina glina (thnl.); ~
collar thrust bearing - loptasto
osno leite (ma;.); ~~ end kuglasta glava (mot.); ~ (governor
- centrifugalni regulator- (ma!.);
~ hinge - kugliasta arka (ma!.);
~ jointed rocker bearing - takasto leite na prekret, leite na
prekretu sa kuglastim (loptastim)
zglavkom (ma!.); ~ mili _ mlin

71

Baltic pine

sa kuglama od keramike ili elika

(thnl.); ~ race - prsten kuglinog
leaja (mot.); valve - ventil
na plovak (zav.);
ballast lamp - balastna lampa, lampa
za optereenje (el.); <~ resistor
balastni otpor, otpor optereenja
(el.); ~ tube - balastna cev (el.)
ballastron - strujni stabilizator, barter; kondenzator koji se koristi
luminiscentnom cevi radi poboljanja faktora snage
balling - proces koji se odigrava u
cementinu (eliku) prilikom dueg
otputanja (mtl.)
Balling scale - Balingova skala za
merenje gustine tenosti (hem.)
ballistic - balistiki (av.); ~ data
- balistiki podaci (el.); ~ factor
of a measuring instrument prebaaj, balistiki faktor mernog
instrumenta (el.); ~ flight - balistiki let (av.); ~ function balistika funkcija (el.); ~ galvanometer - balistiki galvanometar (el.); ~ method - balistika
metoda (el.); ~ range convertor - balistiki pretvara udaljenosti (el.)
ballistics - balistika (fiz., teh.);
~ droplet - balistika kapljica
(av.);
balloon - balon (av.);
~ cell Majdingerov element fcelija) (el.);
~ stratosphere - stratosferski balon (av.); ~ registering - balosonda (av.);
ballstone - vrsta krenjaka (geod.)
Balmer series - Balmerova serija
(serija linija u spektru vodonika,
koja je data Balmerovom jednainom) (fiz.)
balsam - balzam (aromatina tena
smola koju izluuju neke vrste
drveta); ~ of fir - v. Caiada
Balsam (hem.); ~. of Peiu peruanski balzam (vrsta smole koja
sadri benzoeve i cimetne kiseline)
(hem.); ~ of tolu - Tolu-balzam
(vrsta smole iz jednog junoamerikog
drveta) (hem.)
Baltic pine - beli bor

balustrade
balustrade - gelender, ograda
Bamberg's naphtalene formula Bambergerova formula naftalina (sa
vakncama usmerenim ka centru
jezgra) (hem.)
banalsite - banalsit (barijum-natrijum-alumosilikat) (ruin.)
banana carrier - brod za prevoz
banana; ~ jack - banana-gnezdo,
banana-aura (el.); ~, pin
banana - ep, banana-utika (el.);
~, plug banana-ep (el.)
band - opseg (frekvencija); dijapazon;
zona; pojas; ~ allocated - prisvojni opseg frekvencija, odreeni
opseg frekvencija; ~ and gudgeon hinges - dugake arke; ~,
annular - kruni opseg; ~ audio
- opseg audio-frekvencija (od 15
20.000 Hz); ~ brake - frakciona
konica; ~ C - novi opseg frekvencija od 5,858,20 GHz; stari
opseg frekvencija od 3,955,85
GHz; ~j carrier - zona provodnosti; ~, citizen's radio - opseg
frekvencija za privatnu radio-vezu
(od 26,965 do 27,255 MHz); ~,
compensation - kompenzacija po
op'segu (el.);
~ conveyer konvejer u obliku trake (el.); ~
dead - mrtva zona (av.); ~, E opseg frekvencija od 60 do 90 GHz;
~, effective facsimile - efektivni
opseg fototelegrafskog signala ^ e l i minator, filter - filter za eliminaciju opsega (el.); ~ exclusion
filter - filter za eliminaciju opsega
(el.); ~ 3 extremely high-frequency - opseg milimetarskih talasa
(od 30 do 300 GHz); ~, F - opseg
frekvencija od 90 do 140 GHz; ~,
facsimile - opseg frekvencija fototelegrafskog signala; ~, flat - neiskrivljena zona, ravna zona; ~,
free - zona slobodnih nivoa; ,
frequency-modulation
broadcast - FM radio-difuzioni opseg,
opseg 88,1107,9 MHz za FM;
~, G - opseg frekvencija od 140
220 GHz; ~, guard - zatitna
polja; ~, H - opseg frekvencija
od 3,955,85 GHz; ~, highfrequency - opseg
frekvencija
od 330 MHz; ~, high-fre-

72

band
quency broadcast - v. frequencymodulation broadcast band; ~
horizontal dipole - irokopojasni
horizontalni dipol (el.); ~, impurity - zona neistoe, primesna
zona; ~, iron - metalna (gvozdena)
traka (el); ~, ISM - opseg
frekvencija dodeljenih za industrijske, naune i medicinske svrhe; ~, J - opseg frekvencija od
0,350,53 GHz; ~, jammer opseg frekvencija prednjaka za zagluavanje; ~ , K - opseg frekvencija
od 1133 GHz; opseg frekvencija;
od 1826,5 GHz; ~, Ka - v.
V-band; ~, Ku-opseg frekvencija
od 12,418 GHz; ~, L - opseg
frekvencija od 3901550 MHz;
opseg frekvencija od 1,12 do 1,70
GHz; ~, low-frequency - opseg kilometarskih talasa (od 30
300 KHz); ~, LS - opseg frekvencija od 1,702,60 GHz; ~, M
- opseg frekvencija od 5075 GHz;
~ 3 main conduction - osnovna
zona provodnosti; ~, mediumfrequency - opseg hektometarskih
talasa (od 3003000 KHz); ~
microphone - trakasti mikrofon
(el.); ~, multivalley conduction
- viedolinska provodna zona;
of frequencies - oblast frekvencija (izmeu dve granine vrednosti) (eh.); ~, overplapping-s
- zone poklapanja; ~, P - opseg
frekvencija od 225390 MHz;
~, parabolic energy - parabolino energetska zona; ~, partially full - frekventno zauzeta zona;
~ pass amplifier - pojaava
propusnog opsega (eh.); ~ pass
response - frekventna karakteristika propusnog opsega (eh.); ~
pass TR tube - propusna primopredajna cev (eh.); ~, pressure
level - nivo pritiska u opsegu
(frekvencija) (ak.); <~, Q - opseg
frekvencija od 3350 GHz; ~, R
- opseg frekvencija od 1,702,60
GHz; ~, reject - nepropusni
opseg, neprovidni opseg; ~, rejection filter - filter za odsecanje
opsega (el.); ~, S - opseg frekvencija od 15505200 MHz; op-

band
seg frekvencija od 2,603,95 GHz;
~ saw - trakasta testera (tna.);
~ spectrum - trakasti spektar
(obino molekularni, pojavljuje se
u vidu trake ) (fiz.); ~, standard
broadcast standardni radio-difuzni opseg frekvencija (od 535
do 1605 KHz); ~, superhigh
frequency - opseg santimetarskih
talasa (od 130 GHz); ~, surface
- povrinska zona; ~ switch preklopnik opsega (eh.); ~, television broadcast - televizijski
opseg frekvencija (od 54890 MHz)
~ tension - zategnutost trake,
napon trake (ma.); ~, ultrahigh frequency - opseg decimetarskih talasa (od 3003000 MHz);
~, V - opseg frekvencija od 46 56
GHz; opseg frekvencija od 26,5
do 40,0 GHz; ~, valence - valentna zona; ~, very-high frequency opseg metarskih talasa
(od 30300 MHz); ~, very-low
frequency - opseg frekvencija
od 330 KHz; ~, W - opseg
frekvencija od 7,0510 GHz, W-opseg; ~, water-vapor absorption - opseg apsorpcije vodene
pare; ~, X - opseg frekvencija
od 5,211 GHz; opseg frekvencija od 8,2 do 12,4 GHz; ~, XB v. W band; ~, XN - opseg frekvencija od 5,408,20 GHz; ~, Y
v. Ku band,
bandage - zavoj obloga (el.)
banded filter - trakasti filter (kod
kolor-fotografije) (fot.); ~, precipitate - v. Leisegang pheno
menon (hem.); ~ structure trakasta struktura (kod kristalnih
stena) (geol.)
bandspread - irenje opsega (eh.);
~ receiver - prijemnik sa razvuenim opsezima (eh.)
bandspreader - kondenzator za
tano podeavanje, proiriva opsega (eh.)
bandwidth - irina opsega ^frekvencija) (eh.);
control regulacija irine opsega 'f/o.i; ~,
correlation - irina opsega korelacije; ~~ correlator - korelator irine opsega (el.); ~-, frac-

73

bar

tional - relativna irina opsega;

, halfpower irina opsega
za polovinu snage; ~, information - irina opsega zauzetog
predavanom informacijom; <~, instantaneous - trenutna irina opsega; ~, laser - irina opsega
lasera; ~, maser - irina opsega
masera; ~, molecular - irina
molekularne linije; ~, noise irina opsega umova; ~ of an
antenna - irina opsega antene
(el.); ~ switch - preklopnik za
promenu irine opsega (el.)
banjo-union - bando-veza, prstenasta spojnica cevi (mot.)
bank - bedem, nasip; naslaga, nanos;
sprud, obala (pom.); praviti vira
(av.); grupa, baterija, nekoliko
jednakih ureaja koji rade zajedno,
kontaktno polje (el.); grupisanje
~ and-bond paper - visokokvalitetan papir za novanice (pap.);
~ cable - vieilni kabl (el.);
~ of contacts - kontaktno polje
(biraa) (el.);
~ of lamps polje sijalica, sijalino polje, tablo
(el.); ~ of resistors - grupa
otpornika (el.); ~, wires - grupa
provodnika (el.)
Banka tin - Banka - kalaj (visoke
istoe, preko 99,75% kalaja, proizvodi se u Banku Indonezija)
(mtl.)
banked - sjedinjeni, grupisani (el.);
~ battery - baterija sa paralelnim
elementima (el.); ~ winding malokapacitetni namotaj, grupisani
namotaj (el.)
banket - zlatonosni konglomerat
(rud.)
bantam tube - minijaturna cev (el.)
BaO-coated cathode - katoda pokrivena barijum-oksidom (el.)
bar - ploa, ina, pregrada, ipka (o.) ;
bar (jedinica pritiska) = 0,987 atm
- 10 Pa; materijal uniformnog
preseka koji se moe valjati; presovati. izvlaiti (Omi.); ~, insulator - tap izolatora (cl.); -~
magnet - ipkasti magnet i'el.);~test pattern - probna slika s prugama (TV); ~ winding - tapni
namotaj (el.)

barbecue

74

barbecue - drvena naprava za suenje mesa; veliki rotilj; sunica

za kafu (o.)
Barberit - barberit, antikoroziona
legura sastava 88,5% Cu, 5% Ni,
5% Su i 1,5% Si
barblerlte - vrsta feldspata, po
sastavu slian albitu (min.)
barbitone - dietil-mal-onilkarbamid,
sredstvo protiv nesanice (hem.)
barbituric acid - barbiturna kiselina (malonil-karbamid; od nje se
izvode mnogi derivati sa terapeutskim dejstvom) (hem.)
barbotage - barbotaa, barbotiranje
(provoenje gasa ili pare kroz
sloj tenosti)
barbotine - jedna vrsta dekorativne
keramike (ker.)
bare centre section of an electrode - ogoljene elektrode u centru (zav.); ~ pile - v. bare
reactor; ~ reactor - goli reaktor (nuklearni reaktor koji oko
sebe nema neutronskog reflektora)
(nukl.); ~ rod - gola ipka (za
zavarivanje)
(zav.); ~ terminal
end of an electrodeogoljeni kraj
elektrode (zav.); ~ wire - gola
ica (za zavarivanje) (zav.); ~
wire arc welding - elektroluno
zavarivanje golom elektrodom (zav.)
~ wire electrode - gola elektoda (zav.); ~ wiring - veza
golim provodnikom (el.)
barely perceptible (signal) - jedva
primetan signal, slab signal (el.);
~ readable (signal) - jedva
itljiv signal (el.)
barffing - bruniranje
Barfoed's test - Barfedova proba
(na monosaharoze-koja se zasniva
na redukciji bakar-acetata u crveni
oksid) (hem.)
barge - teglenica, dereglija, lep
Bari-sol process-Bari-sol (deparafinacija ulja, smean dihloretan
benzol)
bariated tungsten cathode - katoda od barijum-folframa (el.)
Pario metal - bario-metal, legura
sastava 90% Ni, 1,2% W, O,29%
Si, 4,25% CT

barometer

barium - barijum (hemijski element),

znak Ba, at. teina 137,7, redni
broj 56; pripada grupi zemnoalkalnih metala ((hem.); ~ carbonate - barijum - karbonat (hem.);
~ concrete - baritni beton (teki
beton mean sa baritom da bi se
postigla to vea gustina) (nukl.);
hydroxide - barijum-hidroksid
(hem.); ~ oxide - barijum-oksid
(hem.); ~ strontium-oxide emitter - barijum-stroncijum-oksidi
emiter (el.); sulphate - barijum-sulfat (slui kao beli pigment
u industriji lakova i boja) (hem.);
type arc gap - barijumski
varnini odvodnik (el.)
bark - kora (o.)
Barkhausen effect - Barkhauzenov
efek(a)t (fiz.)
Barkhausen-Kurtz oscilator-Kurc-Barkhauzenov oscilator (sa koeim poljem) (el.)
barkometer - barkometar, sprava
za merenje gustine rastvora za
tavljenje koe (ko.)
barley - jeam
barn - itnica, ambar, staja (o.);
jedinica za merenje preseka u nuklearnim reakcijama = 10~24 cm 2

(fiz.)

Barnes colorimeter - Bernsov kolorimetar (el.)

Barnett effect - Barnetov efek(a)t
(namagnetisanje pri okretanju tela)
(el.)
Baroco - vrsta gline, preparirana za
izradu buakog mulja (pri buenju
nafte) (thnl.)
barogram - barogram (meteor.)
barograph - barograf (grafikon promene pritiska s vremenom); aparat
koji registruje promene atmosferskog pritiska (fiz., meteor.)
barometer - barometar (instrument
za merenje atmosferskog pritiska);
~, aneroid - aneroid (barometar
sa kutijom od tankog, elastinog
lima) (meteor.); cistern v. cup
barometer; ~, cup - barometar sa aom (meteor.); ~,
dial - aneroid; ~, mercury barometar sa ivom; ~, recording
barograf; ~, spring - barometar

barometer
sa oprugom; ~, station - statini
(meteoroloki) barometar
barometric(al) - barometarski
barometric condenser - barometarski kondenzator, ureaj u kome se
dobija snieni pritisak kondenzacijom pare direktnim meanjem sa
vodom
Baron - sredstvo za unitavanje
korova (hebricid) na bazi trihlorfenoksietil-dihlor-propionata (thn .)
baroresistor - barorezistor, barotropnik
Baros - Baros, vatrostalna legura
sastava 90% Ni i 10% Cr
baroscope - baroskop, barometar
barostat - barostat (ureaj koji odrava stalni zadani pritisak)
baroswitch - barometriki prekida
(e.)

barothermograph - barotermograf
(instrumenat koji belei promene
pritiska i temperature) (meteor.)
barque - bark, vrsta jedrenjaka sa
tri ili etiri jarbola (pom.)
barrage - vodojaa, brana, jaz
barrel - bure, bava; barel (mera za
zapreminu) engl. b. = 0,16366 m 3 ;
am.b. = 0,11563 nv (suvi), 0,11924
m3 (za tenosti), 0,15899 m3 (za
naftu); 170,5 kg (za cement),
89 kg (za brano)
barren land - golet
barrier - ekran, barijera, pregrada,
zid, prepreka (o.); ~ capacitance - kapacitivnost zaprenog sloja
(e .); ~, collector - kolektorska
barijera; ~, compound - sloena barijera, kompaund-barijera;
~, energy - energetska barijera; ~,
gate-channel - barijera gejt-kanal; ~ grid storage tube - cev
za pamenje sa zaprenom reetkom (el.); ~ layer - zapreni
sloj, barijerni sloj (el.); ~ layer
cell - fotoelija sa zaprenim
slojem, fotoelija kao ventil (el.);
~ layer photoeffect - fotoefek(a)t
zaprenog sloja (el.);
~ layer
rectifier - ispravlja sa zaprenim
slojem (el.); ~, magnetic - magnetska sonda (osigura); ~, Motttype - v. compound barrier; ~,
recombination - rekombinaciona

75

base

barijera; rectifying - ispravljaka

barijera; ~, Schottky - otkijeva
barijera; ~, sonic - zvuna barijera, zvuni zid (av.); ~, sound
- zvuna barijera (av.); ~, thermal - termika barijera (av.); ~,
transonic - zvuna barijera (av.);
~, tunnelling - tunelska barijera
Bartlano picture transmission predaja slike perforiranom trakom
(el.)
barye - jedinica pritiska = 1 din/cm2
= 10-i N/ m 2 = 0 ) i p a
baryta - barijum-oksid (hem.); ~
water - baritna voda (suspenzija
barijum-hidroksida u vodi) (hem.)
barytes (barite) - barit, barijum-sulfat (min.); ~ concrete - baritni beton (n., teh.)
barytocalcit - dvojni karbonat kalcijuma i barijuma (min.)
basalt - bazalt; vrsta crnog porcelana; bazalt (magnetska stena, tamne boje) (min.); ~, cast - liveni
bazalt; ~, fused - topljeni bazalt;
~ glass - bazaltno staklo (geol.)
basalte - crna neglazirana keramika
(ker.)
basaltic - bazaltni
basanite - bazanit (kalcij um-sulfat)
(min.)
basarite - bazalna stena koja sadri
plagioklas, augit, olivin (geol.)
base - osnova, baza, fundament,
podloga (o.); osnova (u matematici broj koji se stepenuje) (mat.);
postolje (el.); baza, luina (hem.);
osnovna masa, glavni sastojak (thnl.);
osnova, materijal na koji je naneta
fotografska emulzija, npr. staklo,
papir (fot.); ~ bullion - nepreieno, ispoljeno olovo (mt.);
~ connection - veza na podnoju (cevi) (el.); ~ course podloga, medusloj; ~, cylinder dno boce (zav.); ~ diffused difuzna baza; ~, diving-point
resistance - otpor u donjoj napojnoj taki (el.); ~ exchange katjonska izmena (pojava da izvesni
minerali, uglavnom zeoliti, mogu
da izmenjuju katjone; v. permutite
(geol.); ~, flight test - baza za
probne letove (av.); ~, graded

bese

76

basil

faze interferometra; baza, bazna

base
linija, vremenska linija (el.); ~,
- faza sa ravnomernom raspodelom
primesa, bazj sa gradijentom pri(marker) circuit - ema (kolo)
mesa; ~, graded resistivity vremenske linije (el.)
baza sa gradijentom otpora; ~, basement - suteren, nisko prizemlje,
homogeneous v. uniforms base;
prizemlje (grad.)
~, insulating - izolaciona baza bashertron - ureaj za signalizaciju
(tampanog kola); ~, interfero- basic - osnovni; u hemijskom smimeter - baza interferometra, duslu bazino (o., hem.) ; ~ coveina baze interferometra; ~ lea-1
ring - kreno-bazina obloga (zav.)
kage - gubici kroz podnoje (el.) ;
~ dyes - bazne boje (katjon
~, loaded antenna - antena
bojom obojen) (hem.); ~ elecoptereena pri dnu (el.); ~ line
trode - bazina elektroda, elek- osnovna linija (obino od koje se
troda sa kreno-bazinom oblomeri) (mat., e .); ~ metals gom (zav.); ~ frequency - ososnovni metali (koji se lako oksinovna frekvencija (el.);
~ indiu za razliku od plemenitih
dustry - bazna industrija; ~
metala) (hem.); osnovni materijal
lavas - bazina lava (koja sadri
(zav.); ~, metals - prosti memalo silicijum-dioksida)
(geol.);
tali (nasuprot plemenitimj (hem.);
~ lead carbonate - bazni kar~, nonhomogeneous - nehomobonat olova (hem.);
~ lead
gena baza; ~ number - indeks
chromate - bazni hromat olova
bazinosti (hem.); ~ of a cone
(poznat kao pigment; hromnocr- baza kupe (konusa) (mat.); ~
veno) (hem.); ~ lead sulphate
of a cylinder - osnova cilindra
- bazni sulfat olova (hem.); ~
(mat.);
~ of a logarithm lining - bazna obloga (metalurkih
osnova logaritma (mat.); ~ of
pei) (mtl.); ~ machine - maa number system - osnova brojina za izradu podnoja cevi (ma.);
nog sistema (mat.); ~ of a plane
~ network osnovno kolo (efigure - osnova trougla ili mnotvoropol) (el.); ~ oxydes - bazni
gougla (ma koja njegova strana)
oksidi (koji sa vodom daju baze,
(mat.) ; ~ o f a prism - osnova
luine) (hem.);
~ process prizme (mat.); ~ 3 pin - podbazni proces (pri proizvodnji enoni prikljuak (cevi), noica ceilika kod koga su pei obloene
vi (el); ~ potential - osnovni
baznim materijalom) (mtl.);
~
potencijal (u odnosu na standardni
pulse recurrence rate - osnovna
potencijal vodonika)
(fiz.);
~
frekvencija ponavljanja impulsa (el.)
pulse generator - generator vre~ refractory - vatrostalni mamenskog impulsa (el.);
~ rate
terijal za oblaganje metalurkih
area - zona osnovne tarife (el.);
pei sa visokim sadrajem metal~ region - osnovna oblast (u
nih oksida (magnezit, dolomit)
poluprovodniku)
(el.); ~, re(mtl.);
~ size - standardni
mote - udaljena faza; ~ shield
format; ~ slag - bazna (Toma- zatita podnoja, ekraniranje podsova) ljaka (thnl.);
~ water
noja (el.); ~, transistor - baza
and sediments B.W. & S. - satranzistora; ~, uniform - unidraj vode i sedimenata u nafti
forma baza
basicity - bazinost (broj atoma
baseband - opseg modulacionih
vodonika kiseline koji mogu biti
frekvencija; ~, facsimile - opzamenjeni metalom) (hem.)
seg modulacionih frekvencija za basify - prevesti u bazu; uiniti
fototelegrafski signal
bazinim, alkalnim (hem.)
baseless tube - cev bez podnoja
baseline - nulta linija; linija razla- basil - stavljena ovija koa za knjiganja; baza interferometra, duina
govezake svrhe (ko.)

basin

77

battery

basin - bazen, rezervoar (o.); ~, bathythermogram - bati termo gram

settling - talonik, bazen za ta- bathythermograph - batitermograf
loenje ili raslojavanje
bating - tretiranje koe fermentnim
basis network - osnovno balansno
rastvorima u cilju omekavanja
kolo (el.)
(koi.)
basket - korpa, kotarica, ko; rud- batten - fosna, talpa; ioka, letva;
nika vedrica; ~, coil - kalem-kor~ door - daana vrata, drvodeljpa, kalem u obliku korpe (el.);
ska vrata; ~ plate - poprena
~, carbide - korpa za karbid
veza, dijafragma
(zav.); ~, generator with ro- batter - nagib; ~ pile - kosi ip
tating - razvija acetilena sa okret(grad.)
nom korpom (zav.); ~ winding battery - kombinacija galvanskih
- namotaj u obliku korpe (el.)
elija, elemen(a)t (fiz., teh.); galbasobismutite - bazobizmutit (bizvanska ili akumulatorska (batemut-karbonat) (min.)
rija) (el.); ~ acid - akumulatorska kiselina (razblaena sumporna
bass - basovi, niski tonovi (o.);
kiselina) (thnl.); ~
alarm - alar~ boosting circuit - ema za
mni signal baterija (el.); ~ and
isticanje niskih tonova (el.); ~
ground pulsing repeater - pocompensation - kompenzacija ninavlja impulsa baterija-masa (el.);
skih tonova (el.); ~ control ~ box - akumulatorska posuda,
regulacija niskih tonova (el.); ~
sud za elemente (el.); ~ call response - karakteristika propubaterijski poziv (el.); ~ capacity
tanja niskih tonova (el.)
kapacitet baterije
(el.);
~
bassanite v. basanite
cell - element baterija, elija
basswood - amerika lipa
baterije (el.); ~ charger - agrebast - lika
gat za punjenje (baterije) (el.);
bastite - bastit (magnezijum-gvoe~ charging booster - maina
silikat) (min.)
za punjenje ak. baterija (el.);
bastnasite - bastnezit, hamartit (kar~ clip - baterijski prikljuak (el.);
bonat retkih zemalja) (min.)
~ coil ignition - baterijsko pabat-handle switch - prekida sa
ljenje (mas.); <~ Container ruicom, kip" prekida (el.)
akumulatorska posuda, baterijska
batch - ara, porcija, jednokratna
posuda (el.); ~ cut-out - bapovrina, partija, serija
terijski automat (suprotne struje),
batching - doziranje, tretiranje vlakbaterijski osigura (el.); ~, emerana uljima u cilju olakanja pregency - akumulatorska baterija
denja (tek.)
sigurnosnog napajanja; ~, fuelbatchwise - periodino, diskonticell - baterija gorivih elemenata;
nualno
~ 3 fuel-gas - baterija gasnih gobate - rastvor za tretiranje koe
rivnih elemenata; ~ gage koji sadri enzime (koS.)
baterijski mera (el.); ~, ionbatea - plitak konian sud koji se
exchange - baterija gorivih eleu Junoj Americi koristi za runo
menata sa jonoizmenjivakom memkoncentrisanje zlata (rud.)
branom; ~ jar posuda za element (el.); ~ lead - baterijski
bath - korito, kada, kupatilo; ~, oil
provodnik (el.); ~, long wet- uljano kupatilo; ~, sand stand life - akumulatorska batepeano kupatilo; ~, tub cavity
rija koja dugo zadrava svoj kapa- rezonator u obliku kade (el.);
citet; ~ meter - mera amper~, water - vodeno kupatilo
asova (baterije) (el.); ~ mud bathotonic koji smanjuje povrintalog u elementima (elijama) (el.);
ski napon (hem.)
~ observation post - poloaj
bathtub capacitor - kondenzator
za artiljerijsko osmatranje (voj.);
oJ hard je u metalnoj oblozi (el.)

battery
battery
~ of boilers - skupina kotlova
(ma!.); ~ operated receiver baterijski prijemnik (el.); ~ pair
- baterijski provodnici, provodnici
za napajanje iz baterije (el.); ~
plant - akumulatorsko postrojenje
(el.); ~ plotting room - artiljerijska stanica za izraunavanje (voj.);
~ rack - postolje baterije, stalak
baterije (voj.);
~ receiver baterijski prijemnik (el.); ~ ringing - baterijski poziv (el.); ~,
semiconductor atomic - poluprovodniki atomski (elektro) elemenat; ~ solution - elektrolit,
baterijski rastvor (el.); ~ stand
- baterijska stalaa, akumulatorski
stalak (el.); ~ supply brigde baterijski napojni most (el.); ~
supply circuit - baterijsko napojno kolo (el.); ~ supply coil baterijski napojni kalem (el.); ~
supply relay - napojni relej
(baterijski) (el.);
~ switch baterijski
prekida
(el.);
~
switchboard - baterijska razvodna tabla (el.); ~ syringe - pipeta (trcaljka) za elektrolit (el.);
~ terminal - pol baterije, baterijski pol (el.); ~ tube - baterijska cev (el.); ~, zinc-air cink-vazduni akumulator (za elektrine automobile)
battleship - bojni brod
batwing antenna - antena slepi
mi" (el.);
~ dipole - dipol
slepi mi" (el.)
baud - bod, broj kodnih elemenata
u sekundi (el.)
Baudot (printing) telegraph Bodov telegraf (tel.)
baudonin reaction - reakcija na
biljna ulja koja daju sa furfurolom
crvenu boju (hem.)
Baum scale - Bomeova skala
(za merenje gustine tenosti) (fiz.);
~ hydrometer scale
Bomeova
skala za merenje koncentracije rastvora (0 ove skale odgovara istoj vodi, a 10 odgovara 10%
rastvoru natrijum-hlorida u vodi
pri 12,5C) (hem.)

beacon?
bauxite - boksit (ruda aluminijuma)
(min.)
Bavarite - bavarit, vrsta eksploziva
bay - stativ; preka; proletanje,
otvorena elija (el.); zaliv, erker,
prozorski otvor; ploa, polje, povrina; odeljenje (u tvornici); zaliv (u telegrafiji i telefoniji); ~,
beacon - radio-far; svetionik;
signalna vatra; signalni toranj; ~,
HH - neusmereni radio-far za
navoenje (privoenje) s visokom
izlaznom snagom (2000 W ili
vie); ~, magnetic - magnetski
zaliv; ~, MH - neusmereni radio-far za navoenje (privoenje) s
niskom izlaznom snagom (do 50
W); ~ of racks - grupa stalaka,
raspored ureaja (el.);
~ of
trunks - stalak meumesnih vodova (el.); ~ salt - morska so
(hem.); ~ tree oil - lorberovo
ulje
Bayer process - Bajerov proces (za
preiavanje boksita; prva faza
proizvodnje aluminijuma) (mil.)
bayerite - prirodni aluminijum-hidroksid (hem.)
bayonet base - bajonet-podnoje
(el.); ~ contact - bajonet-kontakt (el.); ~ holder - bajonetgrlo (el.); ~ socket - bajonetni
spoj (el., ma!.)
bazooka - transformator za simetriranje; reaktivni minobaca (el.,
voj.)
beach - obala, morska obala; ~
sand - obalski pesak; ~ saine obalska vada
Beach's developer - fotografski
razvija na bazi prigalola (fot.)
beacon approach - pribliavanje
radio-faru (el.); ~ beating oscillator - oscilator za izbijanje na
radio-faru (el.); ~ course - pravac po radio-faru, kurs po radio-faru (el.); ~, decoder - ureaj
za dekoriranje na radio-faru (el.);
, duplexer - dupleksni ureaj
na radio-faru (el.); ~ equation
- jednaina radio-fara (el.); ~,
inquisitor-upitnik radio-fara (el.);

beacon

79

~ interrogator - upitnik radio-fara (el.)

bead - perla, izolaciona kuglica,
inuva, zrnce, podmeta (zav.,
mot.); ~ supported line - linija sa izolacijom od perli (el.);
~ thermistor - perla-termistor
(el.); ~ transistor - perla-tranzistor (el.)
beaded cable - kabl sa izolacijom
od perli (el.); ~ coaxial line koaksijalni kabl sa izolacijom od
perli (el.); ~ insulation - izolacija od perli (el.); ~ support
- podnoje od perli (el.); < tube
- porubljena cev (ma!.)
beading - zatapanie u staklu (thnl.)
beakhorn - nakovanjski rog (ma.)
beam - greda, balvan, deblo; snop,
luk; mlaz; ipka; izluivati; usmeravati (o.); svetlosni snop (mot.);
~, acoustic - akustiki snop;
~ analyzer - mlazni analizator
(el.); ~ and crank mechanism
- krivajni mehanizam
(pogon)
(ma!.); ~ angle - ugao snopa,
ugao mlaza (el.); ~ antenna usmerena antena (el.); ~, atomic
- atomski snop;
~ blanking
circuit - kolo za gaenje mlaza
(TV); ~ boundary - granica
mlaza (el.); bunched - grupisani snop, usmereni snop; ~
bridge - gredni most; ~ cathode
- mlazna katoda (el.); ~ chargeparticle - snop naelektrisanih estica; ~ compasses
- prutast
estar (ma!.); confining electrode - elektroda za ogranienje
mlaza (el.);
~ construction gredna konstrukcija; ~ cophasal
distribution - sinfazna raspodela
mlaza (snopa) (el.); ~ coupling
- elektronska sprega, veza preko
mlaza (el.); ~ coupling factor
- koeficijent elektronske sprege
(el.);
~ crossover - presek
mlaza (el.); ~ current - struja
mlaza, struja elektronskog snopa
(el);
~ current multiplier
system - umnoava struje mlaza
(el.);
~ deflection - otklon
mlaza (el); ~ deflection amplifier tube - pojaavaka cev

beam
sa poprenim skretanjem (smerom)
mlaza (eh); ~ deflection mixer
tube - mealica sa poprenim
(smerom) skretanjem mlaza (el.);
~, density modulated - gustinski
modulisani snop;
~ deviation
factor - koeficijent otklona (devijacije) mlaza (el.); ~ diffracted
- difrakcioni snop;
~ energy
control - upravljanje energijom
mlaza (el.); ~ exhaust - izduvni
mlaz (rakete); ~ first-order diffracted - difrakcioni snop prvog
reda; ~ forming arrangement
- sistem za formiranje mlaza (el.);
~ forming cathode - katoda
za obrazovanje mlaza (el.); ~,
gamma-ray - snop gama-zraenja; ~, Hewlett-Packard cesium - Hjulit-Pakardov cezijumski standard frekvencije; ~ hole
- kanal za izvoenje (n., teh.);
~, hollow (-ring) - cilindrini
(tabularni) snop; ~, H-P cesium
v. Hewlett-Packard cesium beam; ~ impedance - impedanca
mlaza (el.); ~ jitter - treperenje
(drhtanje) mlaza (el.); , laser
zrak lasera; ~, lift - ureaj za
merenje sile uzgona (av.); ~,
light - svetlosni zrak; ~ loading
- optereenje elektronskim mlazom
(el.); ~, long-range laser - laserski snop koji se rasprostire na
velikom rastojaniu; ~, maser zrak masera; ~, Maxwellian snop, estica s Maksvelovom raspodelom brzine; ~ modulation
- modulacija mlaza (eh); ~ modulator - mlazni modulator (el.);
~, molecular - molekularni snop;
~, nonobject-bearing - referentni snop; ~, nonthermal electron - snop netermalnih elektrona;
~, object-bearing - svetlosni
snop koji sadri informaciju o
objektu; ~ o f a portal frame preka, preaga, poprena greda
(grad.); ~, off-axis reference vanosni referentni snop; ~ on
elastic foundation - greda na
elastinoj podlozi (grad.); ~, optical maser v. laser beam; ~,
pattern - karakteristika usmereno-

beam

beating

beam
cator - indikator devijacije goniosti mlaza (el.); ~, plasma - snop
metra (el.); ~ joint - leina
plazme; ~ positioning magnets
spojnica (grad.); ~ load - op- magneti za pozicioniranje mlaza,
tereenje leita (mot.); ~ mark
magneti za skretanje mlaza (el);
- oznaka usmerenosti (el.);
~
~ power amplifier tube - popile - nosei ip (grad.); ~ plate
jaavaka cev sa mlazom (el.);
- podlona ploica (ma.);
~
~ power tube - mlazna cev za
power - nosivost, nosivost tla,
pojaanje snage (el.); ~, reconmo noenja tla (grad.); ~ postruction - rekonstrukcioni snop;
wer of pile - nosivost sipa (grad.);
~, reference - referentni snop;
~ pressure - oslonaki pritisak,
~
separator - pregrada; ~,
pritisak na leite (ma.);
~
sheet - pljosnati (trakasti) snop;
roller - koturi za leite (ma.);
~, single-velocity - snop estica
~ sector - azimutni sektor, sekkonstantne brzine; ~, sound tor goniometra (el.); ~ shell zvuni snop (av.); ~, spaceomota leita (mot.); ~ stress
charge focused electron - snop
- kontaktni napon (fiz.); ~, sups jonskim fokusiranjem; ~ support-leini nosa (ma.); ~ surfaported at both ends - prosta
ce - nosiva povrina leita (ma.);
grada (grad.) ; ~ swinging - povi~, thinwall - nosa leita tankih
janje mlaza, pomeranje mlaza (el.);
zidova (met.); ~, thrust - le'- tetrode - mlazna tetroda (el.);
ite visokog pritiska (mot.); ~
~ tube - v. beam hole (n., uh.);
value - nosivost, nosivost tla,
~ type magnetic tape head mo noenja tla (grad.); ~ value
mlazna magnetofonska glava (el.);
of pile - nosivost sipa (grad.);
~, wave - talasni snop
~ wall - nosei zid (grad.);
with cover - leite s poklopcem
beaming - usmerena predaja, usme(ma.); ~ with imaginary joint
reni prijem (el.)
beamwidth - irina snopa; ~, an- zglobasto leite (grad.)
tenna - irina snopa antene
beat - (av.), udar, puls; (fiz.) udaBearcat - vrsta vazduno-kaleeg
ranje, pulsiranje, periodina proalatnog legiranog elika (nttl.);
mena amplitude kod periodinih
bearer cable - nosei kabl, podrakretanja (o., el.); izbijanje;
~
vajui kabl (el.)
frequency - frekvencija izbijanja
(el.);
~ frequency oscillator
bearers for battery - nosa za
- generator za izbijanje, telegrafski
akumulatore, podnoje za akumuheterodin (el.);
~ frequency
latore (el.)
receiver - superheterodinski pribearing - leite, leite klipnjae
jemnik (el.); ~ indicator - in(mot.); goniometar, podnoje, osdikator izbijanja; ~, interference
nova, nosa (el.); smer, azimut;
- interferentne smetnje (el.); ~
~ accuracy - tanost gonionote - ton izbijanja (el.); ~ note
metra (el.); ~ bar - azimut (el.);
frequency - frekvencija tona iz~ cap - pokriva leita (mot.);
bijanja (el.); ~ reception - he~ capacity - nosivost (grad.);
terodinski prijem (el.)
~ capacity of pile - nosivost
sipa (grad.); ~ capacity of soil beating - (el.) izbijanje, pojava
- mo noenja tla, nosivost tla
(fiz.); pulsiranje (merenje ampli(grad.); ~ deviation indicator
tude koja rezultuje usled slaganja
- indikator devijacije goniometra
vie periodinih kretanja raznih
frekvencija); , modes - izbijanje
(el.);
~ discrimination - distipova oscilovanja; ~, in - podekriminacija goniometra po pravcu
avanje prema nultom izbijanju
(el.); ~ friction - leino trenje
(el.)
(ma!.); ~, indideviation indi-

beackacite

81

behold

beackacite - sirovine za industriju beech - bukva, bukovina; ~ char-

coal - bukov ugalj; tar - ter
lakova na bazi plastinih masa iz
od bukovine; ~ timber - bukova
grupe fenolskih i maleinskih smola
grada; ~ veneered - bukovinom
beackamine - sintetiki lakovi na
furniran
bazi karbamidskih i melaminskih
beef tallow - govei loj
smola (thnl.)
beavertail antenna - antena u ob- beekite - hemijski taloeni silicijum,
dioksid (min.)
liku dabrovog repa (el.) ; ~ beam
- mlaz (snop) u obliku dabrovog beer-barrel cavity - rezonator u
obliku pivskog bureta (el.)
repa (el.)
Beckmann apparatus - Bekmanov Beer's law - Berov zakon (apsorpcije svetlosti) (fiz.)
aparat (za merenje snienja take
topljenja i povienja take kljuanja i beeswax - pelinji vosak (hem.)
rastvora) (hem.);
~ molecular I beet - eerna repa; ~ elevator kosi elevator za repu; ~ grubber
transformation - Bekmanovo pre- !
-vadilica repe; ~ lifter - vadilica
metanje (transformacija ketoksina
repe; ~ root - eerna repa; ~,
u amide kiselina ili anilide) (hem.);
root chips - rezanci eerne repe;
~ thermometer - Bekmanov
~ root sliccr - maina za izradu
termometar. (Meri male promene
rezanaca eerne repe; root
temperature sa velikom tanou.
slices - rezanci eerne repe; ~,
Opseg merenja mali) (hem.);
root washer - maina za pranje
Beckosol - naziv za niz proizvoda
eerne repe;
~ root washing
na bazi vrstih ili tekuih alkidnih
drum - dobo za pranje eerne
smola (thnl.)
repe; ~ sugar - eer iz repe;
Becquerel effect Bekerelov efekt
Beetle - termoplastina masa na bazi
(proizvodnja elektromotorne sile
karbamida i formaldehida (thnl.);
kada se dve identine elektrode u
~ resins - grupa sintetikih karelektrolitu osvetljavaju raznim kobamidsko-formaldehidskih smola u
liinama svetlosti) (fiz.); ~ rays
tenom obliku (thnl.)
- Bekerelovi zraci (fiz.)
postupak
bed - platforma, postrojenje; osnova, before-and-after-test
pri kome se porede svojstva mapostolje maine; leite, posteljica,
terijala pre i posle ozraivanja u
postejja, osnovna ploa, podnoje,
nuklearnom reaktoru (rt., teh.)
sto (prese), slojevita ica rudae,
podloga, donji stroj; ~, boilng - bega - milijarda, IO9
kipui sloj; ~, catalyst - sloj ka- begacycle - IO9 Hz (el.)
talizatora; ~, down-flow fixed begohm - 1000 M-oma (el.)
- nepokretni sloj katalizatora sa behavior - postupak, ponaanje,
reim; ~, collective - kolektivno,
silaznim tokom sirovine; ~, fluidponaanje; ~, structural - jaina
ized - fluidizovani sloj; ~ of
(vrstoa) konstrukcije
a river - korito reke; ~ static-of
catalyst - nepokretni (stacionarni) behaviour - ponaanje, karakterissloj katalizatora
tika (av.); ~, aerodynamic aerodinamika karakteristika (av.);
Bedafin - vezivno sredstvo za pig~, dynamic - dinamika karaktementne boje (pri tampanju na
ristika; ~, ionospheric - ponatekstilu) (thnl.);
anje u jonosferi (av.); ~, lateral
bedding
prostira,
prostirka
- poprena karakteristika (av.);
(o.);
~, flying - letea plat~ of boundary layer - karakteforma (av.); ~, flying test ristika graninog sloja (av.); ~,
- letea laboratorija
(av.); ~
stalling - karakteristika propadaplate - podnona ploa ((ma.);
nja aviona (av.);
~ test - eksperimentalna platforma (av.); ~, rocket test - plat- behold - posmatrati, gledati, moforma za ispitivanje raketa (av.);
triti
6 Renik

beilby

82

Benching

beilby layer - rnikrokristalini ili

serkla, podvezivanje (grad.);
amorfni sloj koji se obrazuje na
drier - trana sunica; ~ driving
povrini metala pri poliranju (hem.)
- kaini pogon;
~ drying - subeilstein test - proba za prisustvo
enje na traci; ~, endless - beshalogena u organskim jedinjenjima
krajna traka; ~, equatorial - ek(hem.)
vatorijalni pojas; ~, feed - anirna traka, traka za napajanje;
bel - bel (jedinica za poreenje ve~, feeder - zasipa trake konveliina, npr. zvunog pritiska, brzine
jera, ureaj za zasipanje trake; ~
zvuka, napona, struje i dr. u logafork - kaina rakija; ~ grinding
ritamskoj skali)
machine - trakasta brusilica; ~
belay - omotati ue oko bitve; uloader - utovarni konvejer; ~,
vrstiti; osigurati (pom.)
orbiting dipole - orbitalni pojas
beliminator - ispravlja anodnog
od dipola; ~, polar - polarni
napona (el.)
pojas (od dipola); ~, radiation belite - belit, veStaki mineral ceradijacioni pojas (zona); ~ saw
mentnog klinkera (grad.)
trakasta testera;
shifter belitlel's reducer - rastvor na bazi
kaino kvailo; ~ stretch - izferioksalata koji smanjuje kontrast
duenje kaia; ~ width - irina
(Sot.)
trake (konvejera), irina (kainika);
bell - zvono, zvonce, signal; ~ call
~, West Ford v. orbiting dipole
- poziv zvonom; ~ clapper belt
jeziak zvona, eki zvona; ~
counter - zvonasti broja (broja Bemul - amulgator na bazi gliceradioaktivnosti zvonastog oblika)
rina monostearata (prehrambena i
(n. teh., fiz.); ~ crank lever kozmetika industrija) (thnl.)
kolenasta ruica (mot.); ~ in- Bence-Jones protein - tetan prosulator - zvonasti izolator (el.);
tein koji se povremeno nade u
~ metal - legura za zvona (bronurinu (hem.)
za sa velikim sadrajem kalaja) bench - radni sto, klupa, tezga,
(mil.) sastav 7880% Cu i 20
radioniki sto, pult, komandni sto,
22% Sn; ~ metal ore v. stanpostolje sa nogarima; ~ adjustnite (min.); ~ push - taster
ment - podeavanje na radioni(dugme) zvona (el); ~ shaped
kom stolu; ~ axe - runa sekira;
pulse - impuls u obliku zvona
~, board - sto sa nagibom, ko(el.); ~ signal - signal zvona,
mandni sto (el.); ~ drill - stona
zvonjenje (el.);
~ telephone builica; filing machine Belov telefon (el.); ~ tower stona mainska turpija; ~ grinzvonik, zvonara; ~ transformer
der - stona brusilica; ~, insulator
- transformator za zvonce (el.);
- izolujua podloga (podupira)
~ type generator - kontaktni
(el.);
~ lathe - mehaniarski
razvija acetilena sa pokretnim zvostrug, stona maina za struganje,
nom (zav.); ~ wire - provodnik
strug; ~ mark -s-fabrika oznaka
za zvono (el.)
(za orijentaciju pri podeavanju
aparata) (trg.); ~ plate - ploa
belladonna v. atropine (hem.)
za tuiranje, ploa za obeleavanje
Bellini-Tosi direction finder (ma!.); ~ saw - testera; ~ stone
goniometar Belini-Tozi (el.)
bellows - meh(ovi), harmonika
- belegija, brusni kamen; ~, test
belt - pojas, zona; kaji, veza, zavoj,
- eksperimentalna klupa (av.);
traka, remen, lenta brusna traka;
~ test - ispitivanje na radioni~, artificial radiation - vekom stolu (eh); ~ vice - stone
taki radijacioni pojas; ~ brake mengele, rendisaljka; ~, welding
kaina konica; ~, confidence - zavarivaka klupa (zav.)
po veri j iva zona; ~ conveyor - Benching - betoniranje kanala za
kaini prenosnik;
~ course cevovod

Benchwood

83

Benchwood - stolarska drvena grada

bend - cevni luk, koleno; saviti, savijati, uviti; krivina, okuka, koleno,
lakat; odvod; kesonska bolest
(SAD); ~, channel - koleno
cevi (av.); ~ bending moment
- momen(a)t savijanja (ma!.); ~,
expansion - ekspanziono koleno
(na cevovodima), lira; ~, pipe cevno koleno; ~, return - povratno koleno; ~, right-angled pravougaono koleno; test proba savijanja (zav.);
~ test
(180 flat) - proba savijanja do
180
(zav.);
~ test(free) prosta proba savijanja (zav.); ~
test(guided) - proba
savijanja
oko propisanog pritiskivanja (zav.);
~, test(normal) normalna
proba savijanja
(zav.);
~ test
(notched) - proba savijanja sazarezom (zav.) ; ~ test (reverse)
- obrnuta proba savijanja (sa korenom va u zategnutoj zoni)
(zav.); ~ test(root) - obrnuta
proba savijanja (zav.);
~ test(side) - proba savijanja sa avom
sa strane (zav.);
~ test(T) T-proba savijanja (zav.); ~ test
(tongue) - proba savijanja zavarene cevi (zav.); ~, tube - koleno cevi (av.)
bending - krivljenje, distorzija, savijanje, izgib; obrada savijanjem,
previjanjem; ~, band - iskrivljenje opsega; ~ beta (P) - beta (S),
koeficijenat strujnog pojaanja (tranzistora) u emi sa optim (uzemljenim) emitorom; ~ couple - momen(a)t savijanja, previjanja; ~ device - ureaj za savijanje; ~ drum
- dobo za savijanje; ~ neutrondecay - beta-estica koja nastaje
pri neutronskom raspadu
Benito - fazni sistem za merenje daljine i azimuta (el.)
Benitoite - benitoit (silikat barijuma
i titana, lako dihroian mineral)
(min.)
bent - jaram, snop (sveanj) greda;
~ dipole - savijeni dipol (el.);
~ piston rod - izvijena klipnjaa
(ma!.); ~ rhombic antenna -

benzoqulnone

savijena romb-antena (el.);

shank needle - igla u obliku slova
z (el.); ~ wood - savijeno drvo
bentonite - bentonit (vrsta gline,
osnovni sastojak montmorinolit),
vrsta gline koja u vodi jako bubri
(min.)
benzal chloride -benzal-hlorid (proizvod hlorovanja toluola) (hem.)
benZaldehyde - benzaldehid (hem.)
benzaldoxime - benzaldoksim (dobija se iz benzaldehida i hidrokolamina) (hem.)
benzamide - benzamid (hem.)
benzamine - benzamin, poznat i
kao betakain ili enkain (lokalni
anestetik) (hem.)
benzanillde - benzanilid, anilid benzoeve kiseline (hem.)
benzathron - benzatron; polazna
supstanca za proizvodnju niza boja
(hem.)
benzene - benzol (hem., mot.); ~
carboxylic acids - aromatske
kiseline koje sadre benzolovo jezgro; ~ formula - formula benzola (koja pokazuje strukturu molekula) (hem.); ~, hexachloride
- heksahlorbenzol (v. gammexane)
(hem.); ~ nucleus - benzolovo
jezgro (hem.) ; ~ ring - benzolov
prsten
(hem);
~ sulphonic
acids - benzol-sulfonske kiseline
(karakteristina grupa im je SO H.
Vani meuproizvodi za sintezu
boja) (hem.)
benzidine - benzidin (hem.);
transformation - premetanje benzol-hidrazo jedinjenja u benzidinske derivate (hem.)
benzil - benzil (hem.)
benzilidene chloride - benzil-hlorid (hem.)
benzine - benzin (mot.); ligroin,
petroletar (hem.)
benzoic acid - benzoeva kiselina
(sredstvo za konzervisanje) (hem.)
benzoin benzoin (hem.)
benzole - sirovi benzol (hem.);
~ scrubber - ureaj za pranje
i apsorpciju benzola (hem.)
benzonitril - benzonitril (hem.)
benzophenone - benzofenon (hem.)
benzoquinone - benzohinon (hem.)

bezoyl

84

beta

beta

bezoyl chloride - benzoil-hlorid beryl - mineral beril (silikat berilijuma i aluminijuma) (min.)
(hem.)
3,4 benzpyrene - benzpiren, poli- beryllia - oksid berilijuma (BeO,
ciklino jedinjenje sa 5 benzolovih
teko topljivi materijal, dobar moderator neutrona) (hem., n. teh.)
jezgara; poznat kao kancerogena
supstanca (hem.)
beryllium - berilijum (metal) (hem.);
benzyl alcohol-benzil-alkohol (hem.)
~ moderated reactor - reaktor sa
bep.zylamine - benzil-amin (hem.)
moderatorom od berilijuma ili beber.zylchloride - benzil-hlorid
rilijum-oksida (n. teh.); ~ oxide
Beraloy - legura bakra i berilijuma
v. beryllia (hem); ~ reactor v.
beryllium moderated reactor
sa odlinim tehnolokim osobinama
(n. teh.)
(thnl.)
berberine - berberin (alkaloid) (hem.) beryllonite - berilonit (redak minebergamot oil - bergamot - ulje,
ral, fosfat berilijuma i natrijuma)
eterino ulje iz biljke Rutaceae bespot - obeleiti takicama, poprskati
(hem.)
Bergius process - Bergiusov proces bespread - pokriti, prekriti, rairiti
hidrogenacije ulja (thnl.)
berillium glucinium - hemijski besprinkle - poprskati, pokropiti,
elemenat, berilijum (znak Be, atom.
posuti
te. 9,0, redni broj 4; druga grupa Bessemer converter - Besemerov
periodnog sistema) (hem.); ~,
konvertor (specijalna pe za proizvodnju elika) (mtl.); ~ pig bronze - berilijum bronze (sa
sirovo gvoe pogodno za obradu
2 25% Be; odlikuje se velikom
po Besemerovom postupku (mtl.);
tvrdoom)
~ process - Besemerov proces
berkelium - berkelijum (vetaki
za proizvodnju elika (mtl.); ~
transuranski radioaktivni element,
steel - Besemerov elik (thnl.)
redni broj 97) (hem., fiz.)
Berlin blue - berlinsko plavo (hem.) best and best best - najbolje"
Berne Bureau - Bernski biro (za
i najbolje-najbolje" (oznaka kvaliteta metalurkih proizvoda
raspodelu talasnih duina radioskraeno B i BB) (mtl.)
- stanica)
Berr.e List - Bernski spisak radio- best selected copper - bakar is- stanica (el.)
toe iznad 99,75% (mtl.)
Bernouilli's Iemniscate - Bernuli- bestir - pokrenuti; pouriti
jeva lemniskata (mat.); <~ prin- beta absorption ga(u)ge - mera
ciple - Bernuliiev princip (jedan
debljine materijala koji iskoriod osnovnih principa hidrodinaava beta - zraenje (n.teh.);

mike o odranju energije kod nebrass - beta-mesing (sa 4649%

stiljivih tenosti) (fiz.)
Zn) (mtl.); ~ circuit - beta-kolo,
beta - ema (el.); ~ counter berth sidrite; kabina, postelja na
broja beta-zraenja (fiz., n. teh.);
brodu
~ decay - beta-raspad (radioakBerthelot principle-Berteloov printivni raspad s emisijom beta-escip (da se u zatvorenom hemijskom
tica) (fiz.); ~ emitter - betasistemu odigrava onaj hemijski
-emiter (radiokativni element koji
proces koji daje maksimalnu kolizrai (emituje) beta estice ) (fiz.);
inu toplote) (hem.); ~ calori function - beta-funkcija %mat.);
meter - Berteloov kalorimetar (za
~ iron - beta-gvode (alotropska
merenje latentne toplote isparavamodifikacija gvozda) (hem.);
~
nja tenosti) (hem.)
monitoring - kontrola beta-zraBerthier's pewter - legura sastava
enja (n. teh.); ~ particle 72% Cu, 20% Zn, 2% Pb, 1% Sn I
beta-estica (negativna-elektron- ili
bertrandite - mineral bertrandit I
pozitivna-pozitron-estica koja pri(hidratisani silikat berilijuma) (min.) i

likom beta - radioaktivnog raspada

izlee iz
radioaktivnog
jezgra)
(fiz.); ~ ray - beta-zrak (fiz.);
~ ray counter - broja beta-zraka (fiz.); ~ ray spectrometer - spektrometar za beta-estice
(fiz.);
~ ray thickness gage mera debljine pomou beta-zraka
(n. teh.); ~ spectrometer - beta
spektrometar (ureaj za merenje
energetske raspodele beta-zraenja)
(fiz.); spectrum - beta-spektar (fiz.); <~ -stable - beta-stabilan (jezgro koje nije podlono
raspadu beta-emisijom) (fiz.); ~
-uranium - beta-uranijum (alotropska modifikacija metalnog uranijuma, stabilna izmeu 622 i
772C) (n. tehn.)
betafite - hidratisani radioaktivan
miobat i titanat urana (min.)
betaine - betain, trimetil-glikokol
(hem.);
~ formula - betainska
struktura (hem.)
betatron - betatron (akcelerator u
kome se ubrzavaju elektroni koji
zatim udaraju u metu i proizvode
gama - zrake) (fiz.)
Bethe cycle - Beteov ciklus (niz
nuklearnih
reakcija
kojima se
objanjava termonuklearno poreklo
Suneve energije) (fiz.)
betts process - elektrolitiki proces
preiavanja olova iz silikofluoridnih rastvora (mtl.)
between-the-lens shutter - medusoivni zatvara (el.)
bevatron - bevatron (akcelerator
visokoenergetskih protona)
(fiz.,
teh.)
bevel ap.gle - ugao zakoenja (zav.);
~ friction gear wheel - kupasti
tarenik (ma.); ~ gear - kupasti
zupanik; konusni zupanik (mot.);
~_ gear with involute tooth
spiral - kupasti zupanik evolventnih zubaca (ma.); ~ groove
(single) - 1/2 V-av (zav.); ~,groove (double) - K-av (zav.);
~ -pointed screw - zavrtanj s
krajem oblika zarubljene kupe
(ma.); ~ protractor - podeljiv ugaonik (ma.); ~ weld in

85

bias

T joint - ugaoni av sa pripremljenim lebom (zav.); ~ wheel

konusni toak $mot.)
bevelled rectangular wooden sleeper - tupobridni prag (saobr.);
~ rectangular wooden tie tupobridni prag (saobr.)
bevelling - koso sasecanje, zakoenje,
skoavanje, obaranje ivica; < chear
- makaze za obaranje ivica; ~
plane - rende za skoavanje ivica
beverage vending machine - automat za napitke
beyond - na drugoj strani, s druge
strane, iza, preko;
~ -cutoff
attenuator - oslabljiva talasa
duih od kritinog (el.); ~, -line
of-sight path - put (talasa) iza
horizonta (el.)
bezel okce, okno za posmatranje;
kosina na seivu, kose plosni bruenog dragog kamena (o., voj.)
BF]-counter - bor-trifluoridni broja (najee upotrebljavani broja
neutrona) (fiz., n. teh.)
bi - bi (prefiks koji oznaava dva"
ili dvostruko")
bi-frequency system function dvofrekventna funkcija sistema (el.)
bi-resonant loop - dvorezonantna
petlja (el.)
bi-telephone receiver - naglavna
kombinacija, telefon za oba uha
(el.)
Bi - hemijski znak za bizmut (hem.)
bias - pomeraj, premoenje; prednapon; predmagneenje, polarizacija; neravnotea; pomereni napon (el.); ~, back - obratni prednapon, suprotni prednapon, negativni prednapon; ~, base prednapon baze; bleeder potenciometar za prednapon (el.);
~ cell - element za prednapon
(el.); ~, drain - prednapon odvoda; ~, emitter - prednapon
emitera; ~ -erase frequency frekvencija predmagneenja i brisanje (el.); ~, forward - pozitivni prednapon; ~ gate - prednapon gejta; ~, rectifier - ispravlja za prednapon (el.); ~' resistor - otpornik za prednapon

bias

blmolecular

blfilar - bifilarni, dvonitni (el.);

bias
~ coil - bifilarni kalem (el.);
(el.); , reverse - obratni (su~ helix - bif ilarna helikoida (el);
protni) prednapon; ~ telegraph
~ suspension - bifilarno veanje
distortion - distorzija, nejednakost
(el.); ~ winding - bifilarni naduine znakova i belina (razmaka)
motaj (el.)
u telegrafiji (el.); ~ tube - cev
za prednapon (el.); ~, zero - bifurcation - bifurkacija, razdvajanulti pomeraj, nulti prednapon
nje, grananje, ravanje, ravanje
biased flip-flop - nesimetrini flipvodenih tokova
flop, flip-flop sa prednaponom (el.) ; blg-sreen receiver - prijemnik s
~ relay - polarizovani relej, relej
velikim ekranom (TV)
sa zapornim organom (el.);
~ bilateral antenna - dvosmerna anreversals - impulsi sa preovlaitena (el.); ~ area track - dvovanjem (kod kojih su signali i instrani zapis na traci ffonogram)
tervali razliite duine) (el.); ~
(el.); ~ circuit - simetrino kolo,
ringer - jednosmerno zvono (el.)
bilateralno kolo (el.); ~ matching
- dvostrano podeavanje (el.); ~
biasing - pomeranje; magnetisanje
transducer - dvostrani prenosnik
biaxial - biaksijalni, dvoosni (fiz.);
(mogu jednovremeni obostrani rad)
crystal - biaksijalni kristal (sa
dve optike ose) (kr.); ~ elec- bilaterally matched attenuator trostatic deflection - dvoosni
dvostrano podeeni oslabljiva (el.)
elektrostatiki otklon (el.) ; ~ hy- bile acids - une kiseline (hem.)
brid junction - dvoosni hibridni bilicyanin - bilicijanin (sastojak ui
spoj (talasovoda) (el.)
plave boje) (hem.)
bib-cock - slavina (ma!.)
bilingual - dvojezin(i)o
bicarbonates - bikarbonati (kisele bilirubin - bilirubin (pigment ui
soli ugljene kiseline) (hem.)
crvene boje) (hem.)
bichromate cell - galvanska elija biliverdin - biliverdin (zeleni pigsa bihromatom kao depolarizatoment ui) (hem.)
rom
bill of quantities - trokovnik, predbichromated gelatine - elatin,
raun, predmer
tretiran bihromatom (fot.)
billboard array - popreno usmebiconcav lens - dvogubo izdubljeno
rena antena (el.)
soivo (opt.)
billet - meuproizvod pri valjanju
elika (mil.)
biconical antenna - bikonina antena, dvokonusna antena (el.); billion-volt linear accelerator horn bikonini levak (rog)
linearni akcelerator od 10' V (el.)
/)
bimatron - bi matron
biconjugate network - bikonjugo- bimetal - bimcial (dva razna metala
vana ema (el.)
raznih specifinih osobina spojeni
zajedno) (fiz., teh.)'; ~ time-delay
biconvex lens - bikonveksno soivo
relay - bimetalni usporeni (vre(el.)
9
menski) relej (el.)
bicrofarad - IO- farada (el.)
bimetallic conductor - bimetalni
bidding procedure - licitacija
provodnik (el.) ; ~ instrument bidirectional clutch - dvosmerna
bimetalni aparat; strip - dvospojnica (el.), ravasta spojnica
metalna ili bimetalna traka (thnl.);
(el.); ~ -coupler - dvosmerna
~ strip relay - bimetalni relej
spojnica (kvailo), dvosmerni spre(el.)
njak (el.); -current - dvosmerna struja, naizmenina struja (el.); bimolecular - bimolekularan (koji
sadri dva molekula) (fiz., hem.);
~ -pulse train - niz dvosmernih
reaction - bimolekularna reakimpulsa (el.)
cija (hem.)
biennial - dvogodinji

bimorph
biomorph cell - bimorfna elija
(element) (el.); ~ crystal - bimorfni kristal (el.)
bin - bunker, silos; rezervoar; anirani bunker; ~ batcher - aparat za doziranje bunkera; ~, feed
- bunker za ariranje (napajanje
sirovinom); ~ level indicator indikator napunjenosti bunkera; ~,
storage - skladini bunker;
~
vibrator - vibrator u silosu
binary - dvokomponentni, binarni;
~ adder - binarni sabira (el.);
~ alloy - binarna legura koja
sadri dva elementa (thnl.); ~
cell - binarna elija (elemenat)
(el.); ~ code - binarni kod (el.);
~ coded decimal system - binarno kodirani decimalni sistem
(el.); ~ coded output - binarnokodirani izlaz (el.); ~ coder binarni kodirajui ureaj, binarni
koder (el.); ~ coding - binarno
kodiranje (eh); ~ compound jedinjenje koje sadri dva elementa
(hem.); ~ conversion - binarna
konverzija (el.);
~ counter binarni broja (impulsa) (el.); ~
decoding network - kolo za binarno dekodiranje (el.); ~ digit
- binarna cifra (el.); ~ feedback
coder - binarni koder sa povratnom spregom (el.); ~ number
system - binarni sistem brojeva
(el.); ~ operation - binarna operacija (el.); ~ point - binarna
taka (el.); ~ sealer - binarni broja; ureaj koji registruje i sabira
impulse brojaa i daje ih u binarnoj
skali brojeva (el.);
~ stars dvostruke zvezde (astr.); ~ system - binarni sistem (koji sadri
dve komponente) (el.); ~ system
and diagram - binarni sistem i
dijagram (met.);
~ system of
numbers - binarni brojni sistem
(sistem brojeva ija je baza 2) (mat.)
binaural broadcasting - stereofonska radio-difuzija (el.); ~ effect
- stereofoninost (el.); ~ sound
- stereofonski zvuk (el); ~ tape
recorder - stereofonski magnetofon (el.)

biochemistry

87

binder - vezivo, spojno sredstvo,

spojni materijal (grad.); ~ bolt
- poklopni zavrtanj (ma!.);
~
distributor - prskalica, maina
za prskanje, ureaj za rasporeivanje vezivnog sredstva, pric-maina (grad.); ~ twine - veza,
uzica
binding - umotavanje, premotavanje,
vezivanje (el.); ~ band - zavoj
(el.); ~ chain - teretni lanac na
omu (ma!.); ~ clip - vezivna
stega, prsten za stezanje (el.);
~ energy - vezivna energija
(energija veze izmeu estica u atomu ili u atomskom jezgru) (fiz.) ;
~ post - spojno mesto (el.);
~ rivets - zakivci za spajanje,
konstruktivni zakivci (grad.); ~
screw - spojni zavrtanj, vezivni
zavrtanj
(ma!.);
~ thread veza, vezica (el.); ~ wire - ica
za vezivanje, crna ica, paljena
ica (grad)
bineutron - bineutron (hipotetika
neutralna estica sa masom 2)

(fiz.)

binistor - binistor
binnacle - kutija za kompas, kompasni orman
binocular - binokular (optiki sistem dvogleda) (fiz.); ~ camera
- binokularna kamera (za stereoskopske snimke) (fot.); coil binokularni kalem (el.); ~ parallax - binokularna paralaksa (el.);
~ vision - binokulamo gledanje
binomial - binom (svaki matematiki
izraz koji sadri dva lana); binomni (mat.); ~ array - dvolana antena (el.); ~ bioaeration - tretiranje otpadnih voda
vazduhom u cilju oksidacije; ~
expression - dvolani izraz, binom (el.); ~ theorem - binomna
teorema (mat.)
bio-assay - bioloka proba (farm.)
bio-electric integrator - bioelektrini integrator (el.)
bi'oacoustics - bioakustika
bioastronautics - bioastronautika
biochemistry - biohemija (hernija
ive materije)

biocomputer
biocomputer - raunska maina
(kompjuter) za bioloka istraivanja
biodegradable - biodegradabilan,
koji se razlae dejstvom bakterija
biodinamics - biodinamika (dinamika ive materije)
bioelectronics - bioelektronika
bioengineering - biotehnika
biofuel - biogorivo
bioinstrumentation
kontrolna
merna aparatura za bioloka ispitivanja
biological half-life - bioloko poluvreme radioelemenata (vreme
koje je potrebno da se iz organizma
izlui polovina unete radioaktivnosti) (Hol.); ~ hole - bioloki
kanal (prostor u kome se u nuklearnom reaktoru ozrauje bioloki
materijal) (n. teh.); ~' shied bioloka zatita (omota reaktora
koji svodi zraenje na nivo nekodljiv za ljude) (n. teh.)
biology - biologija; ~, space kosmika biologija
bioluminescence - bioluminescencija (proizvodnja svetla od strane
ivih organizama) (hem.)
biomedicine - biomedicina; ~,
radiological - radioloka biomedicina
biometer - bioloki indikator
biometry - biometrija
bionics - bionika, bioelektronika (nauka o primeni biolokih metoda u
projektovanju elektronskih ureaja
i sistema)
bionomics v. bionomy
bionomy - bionomija (izuavanje naina ivota)
biophysics - biofizika (fizika ive
materije)
bioplasm - bioplazma (iva protoplazma)
biopotential - biopotencijal
bios - supstance koje ubrzavaju rast
kvasca (hem.)
biosphere - biosfera (deo Zemlje i
atmosfere u kojoj je razvijen ivot)
biosteritron - ureaj za dobijanje
ultraljubiastog zraenja
biosystem - biosistem, bioloki sistem

88

bird

Biot-Savart law - Bio-Savarov zakon (u elektromagnetizmu) (fiz.,

el.)
biotechnology - biotehnika, biotehnologija
bio telemetry - biotelemetrija
biotic potential - ivotni potencijal
_ (biol.)
biotite - biotit (vrsta crnog liskuna,
nalazi se u granitu) (min.)
biotron - biotron, dvojna cev sa
poveanom strminom (el.)
bipack - dvostruki film sa dve
emulzije, osetljive za razne boje

Jfot.)

bipartite - podeljen na dva dela;

dvostran
biphase current - dvofazna struja
(el.); ~ rectifier - dvofazni ispravlja (el.)
biphone - teleton za oba uha, naglavna kombinacija (tel.)
biplanar coupler - biplanarni sprenjak (talasovoda) (el.)
biplane - biplan, dvokrilac (av.)
bipolar chart - bipolarni dijagram
(el.); ~ electrode - bipolarna
(dvopolna) elektroda (el.); ~ logarithmic amplifier - dvopolni
logaritamski pojaava (el.);
~
machine - dvopolna maina (el.);
~
magnetic driving unit dvopolni elektromagnet (zvunika)
(el.); ~
receiver - telefon sa
dvopolnim magnetom, bipolarni prijemnik (el.); ~ transistor - dvopolni tranzistor (el.)
bipyramide - bipiramida (kristalni
oblik sa dve piramide zajednike
osnove)
biquadratic - bikvadratni (kvadrat
kvadrata, dakle, etvrtog stepena)
(mat.);
' equation - bikvadratna
jednaina (u kojoj se nepoznata
veliina pojavljuje na etvrtom
stepenu) (mat.)
biquinary code - dvopetinski kod
(el.)
birch - breza; brezovina; ~ oil katran od brezovog drveta (hem.)
bird - ptica; ~ cage antenna kavez - antena, cilindrina antena
(el.); ~ sonar - ptiji ultrazvuni organ za orijentaciju

bird's eye

bituminous

de - bizmut-trihlorid (hem.); ~
bird's eye - projekciona cev ptije
trioxide - bizmut-trioksid (hem.)
oko" ( TV); ~ -eye view - ptija
bismuthine v. bismuth hydride
perspektiva, perspektiva odozgo
(grad.); ~ msple - eerni javor
_ (hem.)
birectangular triangle - sferni tro- bismuthinite - sulfid bizmuta (min.)
ugao koji sadri dva prava ugla bisulphites - bisulfiti (kisele soli
sumporaste kiseline) (hem.)
(mat.)
birefringence - dvojno prelamanje biswitch - dvosmerni diodni tiristor
zraka, dvojna refrakcija; ~, electrooptic - elektrooptika dvostruka bit - komadi, deli, estica, pare,
mali deo; bit, jedinica informacija
refrakcija; ~, laser-induced dvojno prelamanje izazvano laserom; bitartrate - bitartrat, kisela so vin~, magneto-optic - magnetnoske kiseline
- optiko dvojno prelamanje
bitch - pravougaona veza, pravouBirkeland and Eyde furnace gaona spojka (el.)
elektrina luna pe za oksidaciju
bite - koliina vazduha odbaena
vazdunog azota (thnl.)
pri jednom obrtu propelera (av.)
Birmabright - birmabrait, antikoroziona legura sastava 96% Al, bits (drilling b.) - buae dleto
3,5% Mg, 0,5% Mn
bitter - gorak; ~ almondoil bis - prefiks koji znai dvaput"
benzaldehid (nalazi se i u badeBischof process - Biofov postupak
movom ulju) (hem.); ~ spar (za proizvodnju olovnog belog)
dolomit (karbonat kalcijuma i mag(hem.)
nezijuma) (min.)
bisect - prepoloviti, presei na dva bittern - rastvor raznih soli (posle
jednaka dela
izdvajanja kuhinjske soli iz morbisected capacitive window - voske vode) (thnl.)
sekcioni kapacitivni otvor (kod tabitumen - bitumen, asfaltni bitulasovoda) (el.)
men, grupni naziv za asfaltu sline
bisection - polovljenje, bisekcija,
ugljovodonike (hem.); ~ emulpresecanje, rasecanje (etvoropola
sion - bitumenska emulzija (grad.);
na dva dela) (mat.); ~ impe~ macadam - bitumenski madances - impedanca raseenog
kadam, asfaltni makadam (grad.);
etvoropola (el.)
~ mixing plant station - stajabisector - bisektor (prava linija
lite za asfaltni kolovoz, asfaltna
koja deli na dva dela) (mat.)
baza (saobr.)
bisectrix - polutnica, bisektrisa (mat.)
bituminous
bituminozni; coal
bismap.ol - legura bizmuta i mangana
- bituminozni ugalj, kameni ugalj
(mtl.)
sa mnogo isparljivih sastojaka; ~
Bismarck brown - Bizmark braon
felt - bituminizirani file (grad.);
(anilinska boja) (hem.)
~
grouting - bituminiziranje
bismite v. bismuth ochre (min.)
zemljita, bituminiziranje (grad.);
paint bituminozni lak (thnl.) ;
bismuth - hemijski element bizmut
paper bituminizirana krovna
(znak Bi, atomska teina 209,0,
hartija, krovna hartija, krovna leredni broj 83, peta grupa periodnog
penka; ~ pavement - bitumenski
sistema) (hem.); ~ glance, biskolovoz, ugljovodonini kolovoz,
muthinite - bizmutit, bizmutov
crni kolovoz; ~ plastics - plassulfid (ruda bizmuta) (hem.); ~
tine mase na bazi prirodnih bituhydride - bizmut-hidrid (hem.);
mena (plast.); ~ shale - bitu~ ochre bizmut-trioksid (min.) ;
minozni kriljci (min.) ; ~ slurry
~ spiral - bizmutna spirala (el.);
~ spiral method - metoda biz bitumenski put (saobr.); ~
mutne spirale (el.); ~ trichlorivarnish - bitumenski lak

biuret
biuret - biure (nastaje zagrevanjem
karbamida) (hem.); ~ reaction biuretska reakcija (hem.)
Bk - simbol veslakog radioaktivnog
elementa berkelijuma (hem.)
black - crnilo, a, crn(o) (hem.);
~, active - aktivna a; ~ and
whitte photograph - crno-beli
fotos; ~ and white picture crno-bela slika (TV);
~ and
withe print - crno-bela tampa;
~ basting powder - crni barut,
barut koji se primenjuje u kamenolomima i rudarstvu (grad.); ~ body
- crno telo (telo koje totalno apsorbuje toplotno zraenje) (fiz.);
~ body photocell - fotoele-menat
sa potpunim apsorbovanjem svetlosti (el); ~ body radiation zraenje crnog tela (fiz.); ~ body
temperature - temperatura crnog
tela (fiz.); bolt - crni zavrtanj,
grubi zavrtanj, sirovi zavrtanj, neobraeni zavrtanj (ma.); ~, bone
- kotana a; ~, carbon - a
dobijena iz gasa ili nafte; ~,
channel - kanalna a; ~ compression - potiskivanje crne boje
(TV);
~ concentrate ~ smea
amalgama, gvozda i magnetita (ru.)
~ copper - nerafinisani bakar
(mil.);
~ damp - ugljen-dioksid koji nastaje u rudnicima usled
sagorevanja ili eksplozije (ru.);
~
diamond - crni dijamant
(varijetet kristalnog ugljenika; visokokvalitetno abrazivno sredstvo)
(min.); ~, furnace ~ pena a;
~ glass crno staklo (thnh);
~ iron-pipe - crna cev (ma.);
~ iron-plate - crni lim ((ma?.);
~ jack - popularni naziv za mineral sfalerit (min.); ~ japan crni lak (thnl.); ~ lava glass crno prirodno staklo vulkanskog
porekla (min.); ~ lead - komercijalni oblik grafita (thnl.); ~ level
nivo crnog signala (TV); ~ light
- tamna svetlost (popularni naziv
za sva nevidljiva zraenja) (fiz.);
~ liquor - tenost koja ostaje
posle kuvanja drvene pulpe pri
dobijanju natronske ili sulfatne
celuloze (thnl.); ~ malt - crni

90

Blagden's

slad za proizvodnju piva (thnl.);

~, mica - crni liskun (hem.); ~
negative - crni negativ (fot.); ~
nickel - oksid nikla (NiO j; ~
peak ~ vrh crnog TV signala
(TV);
~ pitch - crna smola,
crni katran (hem.); ~ plate crni gvozdeni lim (mtl.); , platinum - platinsko crno; ~ powder ~ crni barut (hem.); ~ region - oblast crnog TV signala
(TV); ~ saturation - zasienost
crnim (el.); ~ sheet - crni lim
(mtl.);
~ spot - lepa mrlja,
tamna mrlja (el.); ~ tellurium
- mineral sulfotelurid zlata i olova
sivometalne boje (min.); ~, vegetable) - biljna a; ~ wire paljena ica
black-out - zatamnjenje, gaenje,
prekid radio-veze; ~, effect gaenje prijemnika, blokiranje prijemnika (el., TV); ~, radio zastoj radio-veze, smetnja (poremeaj) radio-veze; ~, reentry
communications v. reentry radio blackout; ~, reentry radio
- poremeaj radio-veze kod ulaska
kosmikpg broda u atmosferu; ~
unit - stepen za blokiranje, jedinica za blokiranje (el.); voltage
- napon blokiranja (el.)
Black's test - proba na beta-hidroksibuternu kiselinu u urinu (hem.)
blacker-thain-black level - nivo
crnji od crnog" (TV)
blacking - prevlaenje unutranjosti
foto-aparata mat crnom bojom (fot.);
tretiranje unutranjih livakih kalupa grafitnim prahom (thnl.)
blacksmith's shop - kovanica, bravarska radionica (ma.)
blacksmith's tools - kovaki alat,
bravarski alat (ma.)
blackstrap - emulgovano crno ulje
blade - lopatica, krilce; rebro; no;
otrica; kontaktna poluga (prebaciva) (av., o., el.); ~, chopper lopatica opera; ~, snow plough
- ralica, plug za ienje snega (ma.)
Blagden's law - snienje take zamrzavanja je proporcionalno koncentraciji soli u rastvoru (hem.)

blanc fixe

91

blind

eksplozivnog talasa
(thnl.);
~
blanc fixe - vetaki barijum-sulfat
wave - eksplozivni talas (thnl.)
(thnl.)
Blancophor - grupa preparata za blaster - fogin, miner koji puni i
optiko izbeljivanie hartije (thnl.)
pali mine
blank - ploa, povrina; ~ form - blasting - brujanje, tutnjanje, zveobrazac; ~ groove - nemi kanal
enje (el.); ~ fuse - fitilj; ta- .
(leb) gram. ploe, kanal bez propin; ~ gelatin - praskavi elamena na ploi (el.); ~ panel tin (eksploziv) (hem.); ~ powders
prazna ploa (el.); ~, resin- sporogorei (nedetonirajui) ekscoated metal - metalna ploa
plozivi (hem.)
prekrivena sintetikom smolom
blattnerphone - magnetofon (el.)
blanket - pokriva; povrinski sloj; bleaching - beljenje (pomou hlora
vuneno ebe; file za otiskivan je
ili hlornog krea) (thnl.); ~ pow(tipo), zastirna kecelja; prekrivanje;
der - praak za beljenje ((tekstila
~ of plasma - plazmena navlaka,
i si.); prah za beljenje; hlorni
plazmeni omota; ~ ratio takre (thnl., hem.)
riff - tarifa u zavisnosti od rasto- bleed - produvati (av.)
janja, zonska tarifa (tel.); ~ sepa- bleeder - delitelj napona, otpor za
ration plant - postrojenje za razstabilizaciju (el.);
~ current dvajanje proizvoda nastalih u oblozi
struja delitelja napona (el.); ~
oplodnog reaktora (v. breeder
resistor - otpornik delitelja nareactor) (n. teh.); ~, thermal
pona (el.); ~ screw - zavrtanj
insulation - termoizolacioni sloj
za odvod vazduha (mot.)
(av.)
bleeding - optereenje (delitelja)blanketing - guenje prijema ( TV);
malom strujom, izdvajanje kapljica;
~ gas - protektivni gas, zatitni
(kreozota na stubu) (el.); difuzija
gas, spreava pristup vazduha zajedne boje u drugu (tek.); ispus paljivih tenosti
ti ti, istakati tenost iz nekog ureblanking - zatamnjenje, gaenje,
aja; ~, liquid-phase - isparaiskljuenje, blankiranje, skidanje izovanje (odnoenje) tene faze
lacije (el.); ~ circuit - kolo za blemish - defekt tona
gaenje, kolo za blankiranje (el.); blend - pomeati; spojiti; meanje
~ -level - nivo zatamnjenja (gadva pigmenta da se dobije eljena
enja), nivo blankiranja (el.); ~
nijansa boje (thnl.); smea vlakana
-marker - marker za blankiranje
razne vrste i kvaliteta (tek.);
(el.);
~ -pulse - zatamnjujui
smea, meavina; ~ together impuls (kratak i snaan impuls)
slivati, spojiti, sjediniti (o.)
(el.); ~ -signal - kratak i snaan signal (el.); ~ -voltage - blender - ureaj za smeavanje, mealica
napon za zatamnjenje (el.)
blast - vetaki vetar, udar vetra, blending - meanje (thnl.); smea
(mot.), smeavanje vie sastojaka;
estok vetar; promaja (struja) u
~ machine - maina mealica;
visokoj pei; udarni talas (o., av.);
~ value - oktanski broj smea
~, air - udarni vazduni talas (av.);
benzina
furnace - pe za topljenje metala (thnl.); visoka pe (grad.); blind - oslepeti; zatamniti ekran;
~ furnace gas - gas visokih pei
blenda, abaur (o., el.); alley
(mtl.); ~ furnace slag - zgura,
- lepa ulica (saobr.); ~ approach
ljaka visokih pei, troska (grad.);
- sletanje na slepo (av., el.); ~
~ main - vazduni cevovod (o.);
approach beacon - radio-far za
~, propeller - vazduna struja iza
sletanje naslepo
(av., el.); ~
propelera (av.); ~, rocket - raapproach beacon system - radioketni udarni talas (av.); ~ sca-ureaj za sletanje naslepo (av., el.);
ling laws - zakoni prostiranja
~ arch - visei svod, rabits-svod,

blind

92

blowout

arc - magnetno skretanje elektrinog luka (zav.); ~ -out preventer - preventer", sigurnosni ureaj buotine nafte iskljuuje
mogunost eruptivnog izbijanja za
vreme eksploatacije buotine; ~
through valve - produvni ventil
(ma.)
blow-by - prodiranje gasova u karter (mot.); vazduni propust (av.)
blow-down tank - tank za ispust
koji prihvata sadraj rafinerijskih
postrojenja u sluaju opasnosti od
poara i eksplozije
blow-off cock - izduvna slavina
(ma.); ~ -off valve - izduvni
ventil (ma.)
blowback ~ proskok plamena
blower - duvalica, ventilator (mot.);
kompresor (av.); ~, air - ventilator (av.); ~, alarm - signalizacija vazd. sirenom (alarm) (el.);
<~, axial flow aksijalni kompresor (av.) ; ~j flue gas - ventilator
za dimne gasove; ~ hammer hidraulini udar; ~, rotary centrifugalni kompresor (av.); ~,
tank car - ventilator za produvavanje cisterni; ~, three stage trostepeni kompresor (av.)
blowgun - raspriva
blowing agents - sredstva za izradu
sunderaste gume ili upljikavih
plastinih materija
(thnl.);
~
current - struja topljenja (osiguraa) (el.); ~ process - proces
duvanja (oksidacije) bitumena u
cilju poboljanja kvaliteta
blown - produvan vazduhom oksidisan
vazduhom (bitumen ulja); ~ fuse
indicator - indikator pregorelog
osiguraa (el.); ~ glass - duvano
staklo (thnl.); holes upljine
u ovrslom metalu (mtl.);
~
joint - topljeni spoj, lemljenje
(olovnog omotaa kabla) pomou
blokiranjem reetke (el.)
let-lampe (el.); ~ oil - duvana
blotter - upijaa hartija
(oksidisana) ulja (laneno, repiblow duvanje, produvavanje; preino i si.)
goreti (osigura); topiti; udar;
duvati;
~ bitemen - duvani blowout produvavanje; gaenje
plamena; ~ coil kalem za ga(oksidisani) bitumen; ~ hole enje varnice (el.); ~ magnet livni mehur, mehur u livu; gasni
magnet za gaenje varnice (el.);
mehur (mtl., zav.) ; ~, magnetic

blind
lani svod (grad.); ~ bombing
system - ureaj za bombardovanje
naslepo (voj.,el.); ~ intercep- |
tion - presretanje naslepo (voj.,
el.); ~ landing - slepo sletanje
(av.); ~ reading - slepo itanje
(el.); ~ sample - slepi uzorak,
lepa roba (analizira se pod istim
uslovima kao i radna proba, ali
bez aktivnog sastojka) (hem.); ~
speed - brzina dijafragme, lepa
brzina; ~ spot - lepa mrlja,
mrtva zona (el.); ~ zone - mrtva
zona (el.)
blinding - zaguenje (sita, filtra)
blister - gasni mehuri
blistering - stvaranje gasnih mehura
blizzard head - beloglav, plav;
plavua (o.)
Bloch function - Blohova funkcija
(mat.)
block - blok, vor, klie; graevin- ]
ski blok; ~ board - panel-ploa
(grad.); ~ building - unificirani blok (radio-elektronske apa- |
rature); ~, functional electronic i
~ funkcionalni elektronski blok; |
~ jointing - kockasto luenje,
paralelopipedno luenje; ~, molecular electronic - molekularni
elektronski blok; ~, mop.olitic
functional - monolitni funkcionalni blok; ~ of dwelling buildings - stambeni blok (grad.);
~ of flats - graenje u bloku,
palata (grad.); ~ of houses graevinski blok (grad.); ~, optically coupled functional electronic - optiki spregnut funkcionalni elektronski blok; ~ pavement - kaldrma (grad.); ~, single
- monoblok; ~, solid-state functional - funkcionalni blok vrstog
stanja
blocked-grid keying - manipulacija

blowpipe
blowpipe - gorionik (zav.); ~,
balanced pressure - gorionik
ujednaenog pritiska (zav.); ~,
combined cutting and welding
- kombinovani gorionik za rezanje
i zavarivanje (zav.); ~, cutting gorionik za rezanje (zav..); ~,
descaling - gorionik za skidanje
rde (zav.); ~, deseaming - gorionik za blanjanje (zav.); ~, fixed
head - gorionik stalnog protoka
(zav.); ~, flame cleaning gorionik za skidanje re (zav.);
~, flame hardening - gorionik
za kaljenje (zav.); ~, gas-air vazduno-gasni gorionik (zav.); ~,
hand - runi gorionik (zav.); ~
head - plamenik gorionika (zav.);
~, heating - gorionik za zagrevanje (zav.); ~, high pressure
- gorionik visokog pritiska (zav.);
~, low pressure - gorionik niskog
pritiska (zav.); ~, manual runi gorionik (zav.); ~, mechanical - mainski gorionik )zav.);
~s multijet - gorionik sa vie plamenova (zav.); ~, multiple head
- gorionik promenljivog protoka
(zav.);
~ nozzle connection navoj brizgalice gorionika (zav.);
~, oxy-acetylene - acetilenski
gorionik (zav.); ~, rivet cutting
- gorionik za odsecanje glave zakivaka (zav.); ~ size - uinak
gorionika, veliina gorionika (zav.);
~ test - provera lemnom duvaljkom (ma.); ~, tube cutting gorionik za rezanje cevi (zav.);
~, twin flame - gorionik sa dva
plamena (zav.); ~, underwater
cutting - gorionik za gasno rezanje pod vodom (zav.); ~, welding - zavarivaki gorionik (zav.) ;
~ with interchange heads gorionik s promenljivom brizgalicom
(injektorom)
(zav.);
~
with needle valve injector - gorionik s iglom
blubber oil - riblje ulje
blue asbestos - plavi azbest (min.);
~ billy - ostatak posle sagorevanja sumpora u sulfidnim rudama
(mtl.);
~ dichroic mirror plavo dihroino ogledalo (el.); ~

93

board

gain control - regulator pojaanja plave boje (TV); ~ glow plava svetlost, plavi odsjaj (el.);
~ ground - vrsta plaviaste gline
u kojoj se javljaju dijamanti (rud.);
~ heat test - provera krtosti na
plavom usijanju (mtl.); ~ john
- varijetet minerala fluorita (min.);
~ layer - plavi sloj (el.); ~
lead - metalno olovo (hem.); ~
metal - estice metalnog cinka
presvuene oksidom (stvaraju se
prilikom destilacije cinka) (mtl.);
~ restorer - sloj koji daje plavu
boju, regenerator plave boje (TV);
~ video voltage - video-napon
plave" boje (predajne ili primajne
cevi) (TV); ~ vitriol - plava
galica (hem.); hidratjsani sulfat
bakra (proizvod razlaganja halkopirita) (min.); plavi kamen, sulfat bakra; ~ water gas - vodeni
gas (smea priblino jednakih delova vodonika i ugljen-monoksida)
(thnl.)
blueing - beljenje utih olovnih glazura dodatkom kobalta (her.)
blunge - mesiti glinu
blur - mrlja, zamrljanost, zamagljenost, nejasnost
blurred picture - zamrljana slika
(TV);
~ target - razmazana
meta, zamrljana meta (TV)
blush - zamuenje laka
board - komutacioni sto; radno
mesto (pult); ema; daska; karton;
~, component - tampana ploa
sa elementima eme; ~, copperclad - ploa prekrivena bakrom;
~, cordless - bezgajtansko radno
mesto (komutator, bezgajtanski medumesni sto); ~, double-sided
circuit - dvostrano metalizirana
ploa za tampano kolo; ~, etched circuit - tampano kolo
dobijeno metodom nagrizanja; ~,
integrating - integrisana ploa;
~, LD - komutator medumesnih
vodova, medumesni sto; ~, multilayer printed wiring - vieslojno tampano kolo; , onesided - jednostrano tampano kolo;
~, planar printed wiring - ravna ploa tampanog kola; ~, prin-

board
board
ted circuit - ploa tampanog
kolaj ~, printed component ploa tampanog kola; --', printed
wiring - tampana ploa; ~, rightangle printed circuit - tampano
kolo sa pravougaonim vezama; ~,
solderless terminal - panel za
montau bez letovanja; ~, solidstate design - panel za projektovanje i brzu montau tranzistora;
~, two-sided - dvostrana ploa;
~, wiring - montana ploa
boarding - daana oplata
Boas'test - proba na slobodnu hlorovodoninu kiselinu u stomanim
sokovima (hem.)
boat - amac, un; laa, brod; ~,
flying - hidroavion (av.); ~,
hydrofoil - brod sa podvodnim
krilcima (pom.)
boat-grown - izrastanje
metoda
zonske rafinacije
bobbin - kalem (za konac); bobina,
ugalj sa depolarizatorom (galv. elementa) (el.); dobo;
~ -type
resistor - otpornik kalemskog
tipa (el.)
bobbing - interferenciono kretanje
oznake na ekranu (TV)
bodkin - tupa igla, ukosnica, ilo
body - telo; gondola; karoserija,
oplata; sanduk; ~ apron - kecelja od gume i olova (slui za
zatitu od zraenja) (n. teh.); ~
belt - monterski pojas (el.); ~,
blunt - telo s tupim prednjim
krajem (av.);
~ capacitance kapacitivnost tela (operator) (el.);
~ contact terminal - prikljunica za masu (el.); ~, ducted telo s protokom (av.); ~, fine
streamline - tanko, malootporno
telo (av.); ~ fittings - karoserijski okovi (pl.); ~, flat - ravno
telo (av.); <~, framework - kostur karoserije; ~, high drag telo velikog otpora (av.); ~, inner
- unutranje telo (av.); ~ leakage - odvod preko tela (el.); ~,
least resistance - telo minimalnog
otpora (av.); ~, motor - telo
motora (av.); ~, non-pressurized - nehermetino telo (av.);

boiler
~ of car - kolski sanduk; of
laws - zbirka zakona; ~ of least
drag - telo minimalnog otpora
(av.);
~ of the gear - telo
zupanika;
~
of
uniform
strength - telo jednakog otpora;
~ paper - sirovi papir; ~,
plasma coated - telo u plazmenom omotau; telo okrueno plazmenim omotaem; ~, pointed otro telo (av.); ~, pressuretight - hermetino telo (av.);
~, reentry - telo koje se vraa
u atmosferu; ~, scattering rasejavajue telo, rasejava, difuzor; sheet - lim za duboko
izvlaenje; ~, slender - tanko
telo
bodywork - karoserija
Boettger's test - proba na saharoze
pomou bizmut-subnitrata (hem.)
boggy - movaran
boghead coal - vrsta bituminoznog
uglja sa visokim procentom isparljivih materija (thnl.)
bogie - obrtno postolje, pokretna
platforma, kola;
~ suspension
- veanje obrtnog postolja
bogland - rit
Bohr model - Borov model (model
atoma kako ga je postavio Niels
Bohr); ~, orbit - Borova orbita
(putanja elektrona u atomu prema
teoriji N. Bohra) (fiz.); ~ radius
- Borov radijus, poluprenik putanje elektrona u atomu (prema
teoriji N. Bohra) (fiz.); ~ trajectory v. Bohr orbit (fiz.)
boiled oil - firnis lanenog ulja;
laneno ulje, termiki tretirano i
sa dodatim sikativima (thnl.)
boiler - bojler, kazan, kotao;
accessories - kotlovski pribor;
~ anti-incrustant composition
- sredstvo za zatitu od kotlovca;
~ -antiscaling composition sredstvo za zatitu od kotlovca;
~ attendance - opsluivanje kotla;
~ -attendants - opsluno osoblje;
~, auxiliary - pomonik kotao;
~ brush - etka za uklanjanje
kotlovca; ~ capacity - kapacitet
kotla; ~ casing - obloga kotla;

boiler

95

bolster

~ with ribbed flue - kotao sa

~ -cleansing compound - sredorebrenim cevima; ~ with single
stvo za rastvaranje kotlovca; ~
steam space - kotao sa jednom
-coaling plant - postrojenje za
komorom za paru; ~ with small
snabdevanje kotla ugljem; ~ -code
water space - kotao sa malom
- propisi pl. o gradnji kotlova;
parnom komorom
~, concurrent - kotao jednosmerne cirkulacije; ~ control - regu- boilling - kljuanje; ~ molten
lacija rada kotla; ~, donkey v.
pool - nemirna rastopina (zav.);
auxillfry boiler; ~ drain cock
~ point - taka kljuanja (fiz.);
~ point final - krajnja taka
- ispuna slavina kotla; end kljuanja (mot.); ' point initial
pod (dno) kotla; ~ envelope obloga kotla; ~ -feed water - poetna taka kljuanja (mot.);
voda za napajanje kotla; ~ -feed~ range - raspon kljuanja, razwater meter - vodomer napajanja
lika izmeu temperatura poetka
kotla; ~ feeder - pumpa za napajai kraja destilacije; ~ reactor nje kotla; ~ firing - loenje kotla;
kljuajui reaktor (kod koga se
voda za hlaenje dovodi do klju- fittings - kotlovske armature,
anja) (rt. teh.); ~, surface oprema; ~ flue gas - kotlovski
povrinsko kljuanje
(av.);

gas; ~ fluid - sredstvo za zatitu

water - kljuala voda; ~ water
od kotlovca; - grate - reetka
reactor v. boilling reactor (n.
kotla; ~, high-pressure - kotao
teh.)
visokog pritiska; ~ horsepower
- kapacitet, snaga kotla; ~, hot- bold - polumastan tekst (Stamp.)
water - bojler; ~ house - kotlarnica; ~ jacket - obloga kotla; boldface - polumastan tekst (tamp.)
~, land-type - stacionarni kotao; bole - deblo, stablo; uta, crvena
~ load - optereenje kotla; ~,
ili mrka glina
low-pressure - kotao niskog pri- bolide - bolid (meteor koji ulee u
tiska; ~ maker's name plate Zemljinu atmosferu) (astr.)
ploica naziva proizvoaa kotla;
~ maker's number - fabriki holograph - bolometarski dijagram
broj kotla; ~ mountings - ko- bolometer - bolometar (osetljivi
termometar za merenje toplotnog
tlovske armature (pl.); <~, multizraenja)
(fiz.);
~ bridge ple-stage - vieetani kotao; ~
bolometarski most; ~, carbon output - kapacitet kotla;

ugljeni bolometar; ~, cooled plant - kotlovsko postrojenje; ~,

ohlaeni bolometar, bolometar sa
portable - pokretni kotao;
~
hlaenjem; ~, doped germanium
-scale deposit - naslaga kotlovca;
- bolometar na legiranom germa~ -scale formation - obrazovanijumu; ~, electron - elektronski
nje kotlovca; ~ -scaling hammer
bolometar; ~, semiconductor - eki za obijanje kotlovca; ~
poluprovodniki bolometar; ~, sinseating - temelj kotla; ~ setting
gle-crystal - monokristalni bolo- leitenje kotla; ~ shell - zid
metar; <-<, superconducting kotla; ~ shop - radionica za
superprovodni bolometar; >, tuizradu kotlova; ~, steam - parni
ned - rezonantni bolometar; ,
kotao; ~ -supervising apparawaveguide wall - talasovodni
tus - aparatura za nadzor kotla;
zidni bolometar
~ test pump - pumpa za ispitivanje kotla; ~ tube - grejna bolometry of plasma - bolometrija
kotlovska cev; ~ wall - obloga
plazme
kotla; ~ -water feed pump - bolster - stezna ploa, Ijuljaka,
pumpa za napajanje kotla;
~
klackalica (ma.), pufer; matrica;
with large water space - kotao
sedlo, jastuk, komad grede na
sa velikim prostorom za vodu;
jarmenjai

bolt
bolt - zavrtani, zakivak; reza, ip;
zareziti; snano pranjenje, udar
munje ((meteor.); ~ head - zavrtanjska glava (mal.); ~ hole zavrtanjska
rupa
(mal.);
~
with cut at both ends - zavrtanj
s navrtkom na oba kraja (mal.)
bolting
- zaipljenje (mal.);
~
of edges - odravanje poloaja
ivica pomou zavrtnjeva (zav.)
Boltzmanr.'s principle - Bolcmanov princip (u statici) (fiz.); ~
constant - Bolcmanova konstanta
(kod zraenja crnog tela) (fiz.)
bomb - bomba; bombardovati (voj.);
~ release - izbacivanje bombi
(voj.)
bombardment - bombardovanje
(voj.); bombardovanje (esto sinonim za sudaranje nuklearnih estica) (fiz.)
bombing-through-overcast equipment - oprema za bombardovanje
kroz oblake (voj., el.)
Bonadur - grupa kiselih sintetikih
azoboja za bojenje hartije, gume,
plastike i lakova (thnl.)
bond - veza, spona, spoj; obaveza;
spoj kod lemljenja metala; elektrino spojiti, metalizirati", vezati; pregrada, zagat; snop, sveanj; ~, acoustic - akustika
sprega, akustika veza; ~, gold
- zlatni spoj, zlatna veza; ~
grease - masnoa koriena za vezivanje pretvaraa; ~, indium indijumska veza; ~, intermetallic
- intermetalna veza; ~, silver srebrni spoj, srebrna veza;
~
strength - jaina hemijske veze
(hem.); <~ test - ispitivanje jaine spoja (veze) (el.); ~, thermal-compression - termo-kompresioni spoj; ~, unsaturated nezasiena veza; ~ weld - av
za elektrinu provodljivost (kod
ina) (zav.)
bonding - kratka veza, uzemljenje
omotaa kabla, metalizacija (el.);
~ electrons - elektroni veze,
vezivni elektroni (fiz.); valentni
elektroni (hem.); ~ energy v.
binding energy, - vezivna energija (fiz.); ~, glass - veza kroz

96

booking

staklo; ~, high-compression spajanje kompresijom; ~ jumper

- vezivna skakavica (el.); ~ ribbon - vezivna traka (traka za
uzemljenje omotaa ili armature)
(el.); ~ strip - vezivna traka
(traka za uzemljenje omotaa ili
armature) (el.); ~, ultrasonic
- ultrazvuno zavarivanje; ~ wire
premoenje, spojna ica (el.)
Bondur - bondur, antikoroziona
aluminijumska legura sastava 4,2%
Cu, 0,30,6% Mn, 0,50,9% Mg
bone - kost, riblja kost; slonovaa;
~ ash - kotani pepeo (thnl.);
~ black - spraeni kotani ugalj
(thnl.); ~ conduction - provodnost kostiju (na zvuk) (el.); ~
-conduction headphone - osteofon (el.);
~ -conduction receiver - osi vibrator, osteofon (el.);
~ glue - kotani lepak, tutkalo
(thnl.); ~ meal - kotano brano
(thnl.);
~ oil - kotano ulje,
dobijeno suvom destilacijom kostiju (thnl.); ~ porcelan - keramika na bazi kaolina i kotanog
pepela (her.); ~ seeker - supstancija (jedinjenje, elemenat, jon)
koja tei da se taloi u kostima
(vana osobina po kojoj se procenjuje tetnost radio-elemenata) (med.,
n.teh.); ~, turquoise - fosilna
kost obojena plavo fosfatom gvozda (min.)
bonings rods - krstovi, vizirni krstovi za dobijanje vizirne ravni
(geo.)
bonnet - plat motora (mot.); dimovod (thnl.)
book - knjiga; ~ capacitor - kondenzator u obliku knjige (sa podeavanjem) (el.); ~, code - kodna knjiga; ~ Fair - sajam knjiga;
~
of reference - prirunik;
~, talking - govorea" knjiga,
knjiga koja govori (magnetofonski
snimak teksta za slepe); ~ time
- odreeno vreme za razgovor,
vreme prijema poziva za razgovor
booking - ubeleavanje u knjigu,
zapisivanje, upisivanje, knjienje;
~ of calls - prijem poziva za
razgovor (tel.)

boom

97

boson

boom - strela, kosi podupira; zvu- Bordeaux B - jedna azo-boja izvedena iz a-naftilamina (hem.)
ni udar (av.), irok ravan profil;
~, supersonic - nadzvuni udar border - ivica, rub; granica, meda
boominess - koji dobro odjekuje, bore - unutranji prenik, provrt
(met.); ~, cylinder - unutranji
rezonancija kutije (sanduka) (ak.)
prenik cilindra (mot.); ~ -hole
boost - poveavati pritisak, forsilogging - karotaa (sondiranje
rati (av.); podupreti, pobuivati,
buotina u zemlji) (geol., n. teh.);
pojaavati; dodatni napon, poja~ of the bearing - unutranji
anje, poveanje, podizanje, istiprenik leita (mal.); sighting
canje (el.); ~, bass - isticanje
test - provera linije za gaanje
niskih frekvencija; ~, charge pomou radija (voj., el.)
dopunjavanje baterije (el.)
booster - pobuiva, dodatni gene- boreal pole - severni pol
rator, dodatni transformator (agre- bored well - cevni bunar
gat) (el.); pojaava pritiska, bu- boresight - viziranje, provera linija; ~, antenna - viziranje antene
ster, pomona dinamo-maina (av.);
~, acetylene - kompresor aceti- boric acid - borna kiselina (hem.)
lena (do 1,5 atm). (zav.); ~ am- boring machine - irinska builica
(mal.); ~ test - provera buenjam
plifier v. f. ulazni pojaava (el.);
(mal.)
~ battery - dodatna baterija (el.);
~ circuit - kolo sa dodatnim na- borings - buotinske struke (mal.)
ponom (el.); ~ pump - hidrofor, bornite - bakarna ruda, sulfid bakra
ureaj za snabdevanje vodom (hii gvozda (min.)
droteh.); ~ station - pomona bornyl chloride - bornil-hlorid, dokompresorska stanica (el.);
~
bija se iz borneola (hem.)
transformer - dopunski transfor- borofluorides v. fluoboric acid
mator (el.);
~ transmitter - boron - hemijski element bor (hem.
pomoni predajnik (el.)
znak B, atomska teina 10,82,
redni broj 5, trea grupa periodboot - prikljuna kapica, uvodnica
nog sistema) (hem.); ~ carbide
booth - daara, kabina; ~, welding
- bor-karbid (koristi se kao abra- zavarivaka kabina (zav.)
ziv) (hem.); ~ carbon resistor
bootstrap amplifier - pojaava sa
- bor-ugljeni otpornik (el.); ~
katodnim optereenjem (el);
~
chamber - jonizaciona komora sa
circuit - kolo pojaavaa sa katodborom (detektor neutrona) (n. teh.);
nim optereenjem (ulaz izmeu
~ counter tube - borni broja
reetke i katode) (el.); ~~ driver
(obino napunjen bor-trifluoridom,
- pobuiva s katodnim optereedetektor neutrona) (n. teh.); ~,
njem (el.); ~ integrator - intehydrides v. hydroboron (hem.);
grator s katodnim optereenjem
~ nitride - bor nitrid (hem.);
boracic acid - borna kiselina (hem.)
~ rod - regulaciona ipka nukleboracite - boracit, magnezijum-boarnog reaktora (obino od bor-karrat (min.)
bida) (n. teh.)
boral - smea karbida i aluminijuma,
apsorbent za termalne neutrone boron-10 - bor-10, izotop bora, upotrebljava se za detekciju neutrona
(thnl.)
(hem.); ~ trihalides - trihaloborane - opti naziv za hidride bora
ganidi bora (hem.)
borates - borati (hem.)
borrow ditch - materijalni rov
borax - boraks (natrijum-tetraborat bort - kristalni oblik ugljenika, tvr(hem.); bead - kuglica topdoe dijamanta, koristi se za buljenog boraksa (koristi se u hemijenje stena (min.)
skoj analizi) (hem.)
boson - bozon, estica (nuklearna)
koja se pokorava Bose-Einsteinovoj
Borda's theorem - Bordina teorema,
statistici (fiz.)
teorema gubitka pritiska
7 BeCnlk

boss

98

boundary

boss - slavina, ep; osovina (toka); bough - grana

odebljanje, isturenost; plima, na- boulder - veliki oblutak, veliki valuvala; domain, gazda, naelnik;
tak (geol.)
~ in two parts - dvodelna glav- vetaki safir ili rubin kruina (ma.); ~ of the flywheel boule
kastog oblika {(min.)
- zamajana glavina (tnai.)
bosun's chair - korpa (ljuljaka) bounce - odskoiti, bacakati se,
odskakivati, skakutati; odskok, njiza rad sa vazdunim kablom (el.)
hanje, vibracija (kontakt)
both-way trunk - dvosmerna mebound atom - vezani atom (fiz.,
dumesna linija (vod) (el.)
hem.); atom cross section bottle - boca, buteljka; ~ blowing
efikasni presek vezanih atoma, v.
machine - maina za izradu boca
cross section (fiz.);
~ atom
(duvanjem);
~ -cleaning mascattering - rasejavanje estica
chine - maina za pranje (ienje)
na vezanim atomima (fiz.); ~
boca; ~ -cleaning plant - pocharge - vezano optereenje, vestrojenje za ienje boca;

zani naboj (el.); ~ electron -filling machine - maina za

vezani elektron (fiz.); ~ energy
punjenje boca; ~ -glass - staklo
za buteljke; ~ jack - koturaa;
- vezana energija (fiz.); ~ state
~ neck - vrat boce, usko grlo
- stacionarno, vezano stanje atoma
(npr. u proizvodnji); ~ opener
(fiz.);
~ water - vezana ili
kristalna voda (hem., min.)
- otvara boca; ~ rinsing machine - maina za ispiranje boca boundedness of solution - ograbottled" television - video-(telenienost reenja (mat.)
vizijski) zapis (na ploi, traci) boundary - granica, zid, granin1
bottleneck - usko grlo; ~, phonon
kraj, ivica, predeo; ~, channel
- fononsko usko grlo" (oteana
- zid protonog kanala (av.); ~
relaksacija fonona)
conditions - granini uslovi (mat.);
bottom - dno, temelj, podnoje,
~ constant-pressure - granina
dance, korito;
~ clearance linija stalnog pritiska (av.);
~
podnoni zazor (mal.); ~ dead
divergence - granica aperiodicentre - donja mrtva taka (mot.);
ne nestabilnosti (av.); ~ effect
~ -headed wood screw - granini efekt; ~, fluid - granica
drvni zavrtanj plitkooble glave
tenosti (av.); *~, free stream (ma.);
~ of chassis - donji
granica
slobodnog protoka (av.);
deo asije (el.); ~ of conduction
~
friction - granino trenje;
band - dno zone provodnosti; ~
~, jet - granica mlaza (av.); ~,
of groove - dno leba (zav.);
lateral stability - granica bone
~ of valley - minimum zavisnosti
stabilnosti (av.); ~ layer - graenergije od kvazi-impulsa, dolina,
nini sloj (npr. fluida u odnosu
dno doline; ~ rib of the piston
na povrinu pored koje prorie)
- rebro klipnog dna (ili danceta)
(fiz.); ~ layer rectifier - ven(ma.);
~ sili - podloga;
~
tilski ispravlja, ispravlja sa graspacer shield - ekran donjeg
ninim slojem (el.); ~ light dela elektrodnog sistema (el.);
granino svetio (av., el.); ~ lu~ view - ablja perspektiva
brication - granino podmazibottoms - taloi (najtee frakcije koje
vanje (mot.); ~ marker - ivina
izlaze iz destilacione kolone ili
oznaka, oznaka na kraju sletne
f kaskade za razdvajanje izotopa)
piste (av.); ~, plasma - granica
(hem., n. teh.)
plazme; ~ potential - granini
boucherize - impregnacija (kvaepotencijal (el.); ~, rigid tunnel
- zid aerodinamikog tunela (av.);
nje) bakarnim sulfatom (thnl.)
~, shadow - granica senke; ~,
boucherizing - impregnacija (stusolid - vrsta granica, granica
bova) bakarnim sulfatom (thnl.)

boundary
vrstog tela (av.); ~, stability granica stabilnosti (av.); ~, wake
- granica vrtlone struje (av.) ;
bow file - kriva turpija (ma.)
bow-wave - eoni talas (av.); ~,
window - polukruno izboen
prozor
Bow's notation - Bovova notacija
(obeleavanje), standardni metod
predstavljanja sila i pritiska slovima alfabeta u grafikoj analizi
(mat.)
bowenite - varijetet minerala serpentina (min.)
bower-barff process - bruniranje,
vetako oksidisanje gvozda
bowing - bono uvijanje
bows - arnjevi (mot.)
Bowstring arch - Langerova greda,
vitak luk u kombinaciji sa gredom
za ukruenje (grad.)
Bowstring girder v. Bowstring
arch
box - razvodna kutija, kutija, sanduk,
straara, pregrada; ~ antenna antena u obliku korpe (el.); ~,
antitransmit-receive - antenski
prebaciva, prebaciva predajaprijem"; ~, atr v. antitransmitreceive box; ~, bounce - kolektorski blok; ~, bridge - otpornika
lutija, mosna kutija
(el.);
~
caisson - plovei keson, keson
ponton; ~, calf - telei boks,
hromno stavljen (ko.); ~, compound - kablovska masa, kompaund, sastav za zalivanje nastavaka (el.); ~
coupling - nastavak (muf) (el.); ~, horn - levak-antena (el.); ~, loop - ram-antena (el.); ~ metal - leini
metal (ma.) ~ nut - klobuna
navrtka (ma.); ~ of a valve kuica ventila (ma.); ~, Pound
- granini (sprezni) generator; ~,
pressure - barokomora
(av.);
~, sounding relay - zvuna kutija, klopfer (ah., dl.); ~, storage
- blok memorije, kolektorski blok;
~
switch - lebni prekida,
prekida u kutiji (el.)
boxcars - serija trajnih impulsa
s kratkim intervalima

99

braided cable

boxing - leb, kanal, kutija, razdelna

kutija; ~ shutter - roletna
Boyle-Charles law - Boil-arlsov
zakon (za idealne zakone) (fiz.);
~ -Mariott law - Boil-Mariotov
zakon (za idealne gasove) (fiz.)
Br - hemijski znak za brom (hem.)
brace - zatega, spoj, spojnica, spona,
veza, ue, podupira, oslonac; zatezati, opasati, podupreti, ojaati
braced girder - reetkasti nosa,
reetka
brachistochrone
brahistohrona
(kriva linija oblika invertovane cikloide) (mat.)
brachistichronic path - brahistohrona putanja (po kojoj se najmanje
vremena utroi da se iz jedne take
stigne u drugu (mat.)
bracing - utvrivanje, dranje, podravanje, vezivanje; ~ piece podupira, kosi podupira, zateza (el.); ~ wire - zatezna ica,
anker
bracket - podmeta, konsola, spona,
podupira, zatega, rakija, dra
(mot.,grad.); ~ arm - traverza,
greda, poprena greda (grad.);
~ bearing - leite podmetaa,
leite konsole (mot.); ~ insulator - izolator na stubu, potporni
izolator (el.); ~, pin - nosa
(potpora, osovinaj izolatora (el.);
~ pole - stub sa naoruanjem,
stub sa prenicima (el.); ~ standard - univerzalnost (prijemnika)
bracketing - pojaanje, podupiranje, zatezanje (grad.)
brackets - zagrade, npr. u matematici
Bradfield insulator - Bradfildov
izolator, uvodni izolator (el.)
Bragg angle - Bregov ugao (fiz.);
~ law - Bregov zakon (odbijanja
X-zraka) (fiz.);
~ reflection Bregovo odbijanje, Bregova refleksija; ~ rule - Bregovo pravilo
(definie mo zaustavljanja alfa-estica) (fiz.)
braid - plesti, oplesti, opiti; oplet
braided cable - opleteni kabl, irmovani kabl (el.); ~ electrode
- opletena elektroda (zav.);
~
rope - pleteno ue; ~ shield -

braided cable
braided cable
pletena zatita, irm (el.);
~
wire - opletena ica, upredena
ica (el.)
braider - razboj za pletenje, razboj
za otpletanje (el.)
braiding - opletanje provodnika (el.)
brain - mozak; raunska maina,
raunar, kompjuter; ~, artificial
- vetaki mozak" (raunska maina); ~, electronic - elektronski
mozak (elektronska raunska maina); <~, robot - automatska raunska maina, automatski upravljana raunska maina
brake - konica (mat.); ~, air vazduna konica (mot.); ~ adjustment - podeavanje konice
(mot.); ~ compensator - izravna konica (mot.); ~ cone kona kupa (ma.); ~ dinamometer - konini dinamometar
(ma.); ~, externally acting spoljanja konica (ma.); ~ gear
- ureaj za koenje, mehanizam
za koenje; ~ horse power efektivna snaga koenja (mot.);
~, hydraulic - hidraulina konica (mot.) ; ~ lever - konika
poluga (ma.); ~ mean effective pressure - srednji efektivni
pritisak koenja (mot.); ~ sack
- dijafragma (el.);
~ shaft koniko vratilo (ma.); ~ shoe
- konika papua (ma.);
~
strap - konika traka (ma.);
~ yoke - jaram za koenje (el.)
braking - koenje; ~ distance put koenja; ~ force - sila koenja; ~ surface - kona povrina (ma.); ~ torque - spreg
koenja (el.);
~ torque (of a
motor' - koni moment (motora)
branch - grana, grananje, ogranak,
derivacija, odvod, faza (viefaznog
kola); ~, acoustical phonon akustika grana; ~ box - leb
za grananje, kutija za grananje,
razdelna kutija; ~, capacitance
tree - kapacitivna grana; ~ dial
office - potcentrala; ~ drain ogranak; ~, inductance tree induktivna grana; ~ jack - paralelno gnezdo (dek) bez prekid-

100

brass

nih kontakta (el.); ~ joint ravasti nastavak, rukavica (el.);

~ of a curve - grana krive (mat.);
~ o f a network - grana elektrinog kola, grana etvoropola (el.);
office - potcentrala, filijala;
~, optical (phonon) - optika
grana; ~ out - razgranavanje (el.);
~, piece - ogranak (el.); ~, pipe
- cevni ogranak; ~ point vorna taka, vor (el.); ~ resistance - otpor grananja, entni
otpor, ent (el.); ~ sleeve pravi nastavak, rukavice (el.); ~
switch - prekida na mestu grananja (el.); ~ tree - grana drveta
branced-guide coupler - spreni
ogranak talasovoda (el.)
branching - grananje (pri radioaktivnom raspadu), odvajanje, grananje; ~ filter - filter za grananje, filter za razgranavanje (el.);
~ jack - paralelno gnezdo, paralelni dek, razvodni dek (el.); ~
loss - gubici pri grananju (el.);
~ point - taka grananja, vorna
taka, vor (el.); ~ ratio - odnos
grananja (relativna verovatnoca raspada jezgra na dva razliita naina)

(fiz.)

brand - ig, (fabriki) znak, marka,

vrsta, orue za igosanje; ~ of
iron - vrsta gvozda (mil.)
brandy - rakija, destilat prevrelog
vonog soka (thnl.)
brass - mesing; ~, admiraly ( m i x ture) - admiralski mesing, sastava 70% Cu, 29% Zn i 1% Sn;
~ band - duvaki orkestar; ~,
basis quality - mesing sastava
6270% Cu, ostatak Zn; najee
u vidu lima i sipki za preradu preso vanj em; die-casting - mesingani liv dobijen livenjem pod
pritiskom; ~, clock - asovniarski mesing sastava 35% Zn, 1% Pb,
a ostatak Cu; ~, composition liveni mesing sa visokim procentom Cu; ~, delta - delta-mesing
(2,2% Ni); ~, engravers' - mesing sa visokim procentom olova;
~, forging - kovljivi mesing;
~ foundry - livnica mesinga;

brass

101

~, free-cutting - automatni mesing, mesing pogodan za obradu

na automatima; ~ furnace - pe
za topljenje mesinga; ~, hard bronza; ~ holder - mesingano
grlo; ~ insert - mesingan uloak;
~ journal - olovna bronza za
vagonske leaje; ~, Lancashire lankairski mesing" sastava 73%
u, 27% Zn; ~, low - mesing
sastava 20% Zn i 80% Cu; ~,
market - mesing sa visokim procentom bakra; ~, munz - mune
metal; ~, naval - mesing otporan
na morsku vodu; ~, parson's leaj na bronza; ~ peg - mesingani zapua; ~, Perking - vrsta
bronze sastava 7680% Cu i
2024% Sn; ~ plating - galvansko nanoenje mesinga; ~, red crveni mesing, tombak; ~, reversed - legura na osnovi cinka
sastava 78% Cu i 3% Pb Fe,
ostatak Zn. Pogodna za livenje,
obino u kalupima i pod pritiskom;
~, rich low - mesing sastava
8287% Cu, ostatak Zn; ~, screw
- mesing sastava 58% Cu, 40% Zn
i 2m Pb, pogodan za obradu rezanjem; ~, semired - polucrveni
mesing (817% Zn); ~ sheet mesingani lim; ~ sheet high hladnovaljani mesingani lim (za
iroku primenu); ~, shim - tankolisnati mesing; ~ slug - mesingani odrezak (od profila za
dalju obradu kovanjem ili presovanjem); ~ solder - mesingani
lem; ~, spring - mesing sa visokim procentom bakra (obino u
obliku lima) sadri 7072% Cu;
~, standard - standardni mesing
sastava 70% Cu i 30% Zn; ~,
sterling - mesing sastava 66% Cu,
33% Zn i 1% P b ; ^, Thurston's
- Terstonov mesing sastava 55%
Cu i 44,5% Zn i 0,5% Sn; ~
tube - mesingana cev; ~, tungsten - volframov tvrdi mesing 60%
Cu i 24% W, 22% Zn; ~
welding rod - mesingana ica
za zavarivanje; ~, wheel - mesing
tipa 70;30 (do 2% Cu); ~ wire

break

- mesingana ica; ~, yellow uti mesing (vie od 17% Zn);

braze - kaliti (mil.); ~ welding zavarivako lemljenje (zav.)
brazed flange - prilemljen obod
(zav.); ~ pipe - lemljena cev
Brazil wax - karnauba vosak (hem.)
Brazilian aquamarine - mineral
akvamarin (min.); ~ emerald brazilski smaragd (zeleni varijetet
turmalina) (min.); ~ pebble varijetet brazilskog kvarca (min.);
~ topaz - brazilski topaz (min.)
brazing - tvrdo lemljenje; ~, furnace - lemljenje u pei; ~, hard
- tvrdo lemljenje; ~, metal tvrdi lem; ~, salt-bath - lemljenje u sonom kupatilu; ~, vacum - lemljenje u vakuumu
Braun tube - Braunova cev, elektronska mlazna cev (el.)
braunite - braunit (ruda mangana)
(min.)
Brayton cycle - Brajtonov ciklus
(kod postrojenja gasnih turbina)
(tehn.)
breach of contract - raskidanje
(otkazivanje) ugovora
breadboard - daska za laboratorijske eksperimente, daska (sto) za
laboratorijske eme (el.); ~ construction - maketa, maketna konstrukcija (el.); ~ setup - radna
ema (na radnom stolu i si.) (el.)
breadboarding - modeliranje
breadth - irina; ~ of tooth duina zupca (ma.)
break - probiti, lomiti, pokvariti,
prekinuti, isprekidati, iskljuiti, prekid, prelom; ~ a circuit - prekidati kolo (el.).i ~ are - luk
pri prekidanju kola (el.); ~ before-make contact - postupni
radni i mirni kontakt (el.); ~
contact - mirni kontakt, kontakt sa
razmicanjem (el.);
~ down probiti (izolaciju), lomiti, sruiti,
oboriti (el.); ~ impulse - impuls
otvaranja, impuls prekidanja (el.);
~ in - upadanje, stavljanje u
eksploataciju, uvoenje, putanje u
pogon (centrale); ~ jack - gnezdo
(dek) sa kontaktima na otvaranje,
razdvojno (prekidno) gnezdo (el.);

break

102

break
~ point - taka proboja, taka
prekida, taka preloma (el.); ~
pulse - impuls prekidanja, impuls
otvaranja, prekidni impuls (el.);
~ shock - udar (napon) pri
prekidu (el.); ~ spark - iskra
(varnica) pri prekidu (el.);
~
spring - opruga prekidnog mehanizma (el.); ~ test - ispitivanje
na proboj, probojno ispitivanje (el.);
~ -in keying - manipulacija sa
iskljuivanjem pri otvorenom kljuu (tasteru) (el.); ~ operation
- rad sa dozvoljenim prekidima (el.)
breakage of the axle, breaking of
the axle - prelom osovine (ma.)
breakword - proboj (izolacije), probijanje, pregorevanje, paljenje tiratrona, lomljenje, lom, havarija,
slom, padanje, smanjenje, poremeaj u radu; ~, alpha-equal-one
v. alpha multiplication breakdown; ~, alpha multiplication
- alfa multiplikacioni proboj; ~,
avalanche - lavinski proboj; ~,
base-collector - proboj izmeu
baze i kolektora; ~, base-emitter
- proboj izmeu baze i emitera;
~, channel - proboj kanala; ~,
collective - kolektivni proboj; ~,
gate-insulator - proboj izmeu
gejta i izolatora; ~, laser-induced
- proboj izazvan laserom; ~. lift
- opadanje uzgonske sile (av.);
~ load - granino optereenje,
granini teret, teret pri slomu;
~ of emulsion - raspadanje
emulzije; ~, p-n junction thermal - termiki proboj p-n spoja;
~, second - sekundarni proboj;
~, self-healing - autoproboj; ~
signal - signal oteenja, signal
povrede (el.); ~, soft - meki"
proboj; ~, spot - takasti proboj;
~, streamer-type - strimerni
proboj; ~, thermal - toplotni
proboj; ~, tunnel - tunelski proboj j ~> Zener - Zenerov proboj
breaker - prekida, iskljuiva (el.);
~ arm - eki prekidaa (mot.);
~, contacts - kontaktni prekida
breaking - drobljenje, sitnjenje; prekidni, raskidni; prekidanje (ma.,

breeding

thnl.); ~ capacity - snaga (kapacitete) prekidanja, kapacitet iskljuenja (el.);

~ of Cooper
pairs - prekid Kuperovih parova;
~ of pairs - prekid parova; ~
of the rim - prelom venca (mal.);
~ point - taka proboja, probojna
taka, probojni napon (el.); ~
radiation - zakono zraenje (fiz.)
breakseal ampoule - staklena arapula koja se otvara odlamanjem izdunog vrka (hem.)
broaktrough - proboj, prekid, taka
proboja, karakteristina taka
breakup - prekid, raspad, raspadanje
(el.); ~, beam - iezavanje snopa;
~ of laser beam - raspad laserskog snopa; ~ of plasma column - raskidanje plazmenog stuba; ~ picture - isprekidana, izlomljena slika (TV)
breakwater - lukobran, zatitnik luke od talasa (grad.)
breast - parapet, elo potkopa; ~
plate
microphone - grudna
garnitura, grudni mikrofon (el.);
~ wall - potporni zid (grad.)
breastplate - grudna kombinacija
(tel.)
breastwork - parapet, prozorski parapet, zid ispod otvora prozora
(grad.)
breather - respiraciono sredstvo
(mot.)
breathing of microphone - promena otpora mikrofonskog praha
(el.)
breccia - brea, krnik, sedimentna
stena (geol.)
breeches pipe - rava
breeder pile, breeder plant v. breeding reactor (n. teh.); ~ reactor - oplodni reaktor, nuklearni
reaktor u kome se proizvede vie
fisionog materijala nego to se
potroi (teh., fiz., n. teh.)
breeding - oplodnja (proizvodnja
vika fisionog materijala u nuklearnom reaktoru); ~ blanket - obloga oplodnog reaktora (n. teh.);
~ cycle - oplodni ciklus (n. teh.) ;
~ gain - oplodni dobitak (viak
nuklearnog goriva koji se ostvaruje

breeding

103

u oplodnom reaktoru) (n. teh.);

~ material - materijal koji uestvuje u oplodnom ciklusu (obino
torijum ili uranijum-238) (n. teh.)
breeze - ugljena praina, otpaci od
kamenog uglja i koksa (pomeani
sa cementom za ploe), sitan ugalj,
ljaka; ~ blocks - ljako-blokovi
(grad.)
' breezing - mutno projiciranje kinematografske slike (kinemat.)
bremsspectrum - spektar zakonog
zraenja (fiz.)
bremsstrahlung - zakono zraenje
(koje se proizvodi pri usporavanju
naelektrisanih elementarnih estica
materije) (fiz.)
brevium - brevijum fzastareli naziv
za uranijum-X2) (fiz.)
brew - variti, praviti pivo, kuvati,
spremati
brewing - proizvodnja piva (thnl.)
Brewster angle - Brusterov ugao
(ugao upadnog zraka koji dovodi
do polarizacije reflektovane svetlosti) (fiz.); ~ law - Brusterov
zakon (po kome je tangens polarizacionog ugla neke supstance
jednak indeksu prelamanja) (fiz.)
brick - cigla, opeka; ~ clamp poljska pe; ~ clay - ciglarska
glina (grad.); ~ earth - opena
zemlja (grad.); ~ floor - pod
od opeka; ~ klin - ciglarska pe; |
~ work - zidarski radovi (grad.)
bricked in - uzidan (grad.)
bricklaying - zidanje (grad.)
brickyard - ciglana (grad.)
brigade - most; premostiti; ent,
entirati; spojnica; spojiti, prespojiti; ~ a gap between work
pieces - premoavati (zav.); ~
arm - grana mosta (el.); ~ balanced amplifier - pojaava u
obliku mosta, mosni pojaava,
pojaava u mosnoj sprezi (el.);
~ circuit - ema mosta (el.);
~
connection - most ema,
mosna sprega, mosna veza (el.);
~, contact - kontakt-most (el);
diagram - ema mosta (el.);
~, double - dvojni most, dvostruki
most; ~ duplex system - du-J

bright annealing

pleksni sistem u mosnoj sprezi,

mosni dupleks (el.); fuse osigura noastog oblika, noasti
osigura (el.); ~ joint - mosna
ema, ema (spoj, sprega) u vidu
mosta (el.); ~, Kelvin v. double
bridge; ~ key - klju (taster)
u emi mosta (el.); ~ rectifier
- mosni ispravlja, Grecov ispravlja, Grecova sprega (el.); ~
stabilized oscilator - oscilator
sa mostnom stabilizacijom (el.);
~ test - merenje u
mosnoj
sprezi, merenje mostom (el.); ~,
Thomson v. double bridge; ~,
type modulator - modulator u
mosnoj sprezi, mosni modulator
(el.); ~ wire - etalon ica u
mostu (el.)
bridge end line - linija entirana
na kraju (el.)
bridgehead - mostobran (voj'.J
bridging - entiranje, prikljuenje,
delitelja napona, premoenje, zatvaranje kontakta (el.); ~ amplifier - premosni pojaava (el.);
~ capacitor - kondenzator za
entiranje, entirajui kondenzator
(el.); ~ coil - kalem (namotaj)
za entiranje, paralelno vezan kalem (el.); ~ connector - konektor za premoenje (el.); ~ gain
- dobit pri entiranju (el.); ~
line - linija zajednikog korienja, paralelna linija, linija za
premoenje (el.);
~ loss slabljenje pri entiranju, gubici
pri premoenju (el.); ~ set aparat za paralelno vezivanje s
drugim aparatom (el.); ~ telephone - paralelni telefon (tel.);
~ wiper - paralelni kliza (el.)
bridle - spojnica, kratki deo provodnika ili ueta (el.); ~ ring prsten na stubu (el.); ~, wire izolovani provodnik za spoje ^(mostove) (el.); -~ brief news item
- kratka vest; ~ briefing discussion - informativni razgovor
Briggs logarithms - Brigsovi logaritmi (koji imaju za bazu 10)
(mat.)
bright annealing - blago otputanje
termiki tretiranih metala u inert-

bright annealing
bright annealing
noj atmosferi tako da metal zadri
sjajnu povrinu (mtl.); ~ emitter
- cev sa intenzivnom emisijom (el.);
~ level - nivo belog (TV) signala (TV); ~ plating - nanoenje sjajnih metalnih prevlaka galvanizacijom (thnl.); ~, red heat
- svetlocrveno usijanje (fiz.); ~
stock - brajtok", odomaen engleski naziv za teko viskozno ulje
dobijeno propan destilacijom tekih ostataka destilacije nafte; ~
up pulse - impuls za poveanje
svetlosnog intenziteta (TV);
~
step - stepen osvetljenja (TV)
brightener - sredstvo koje se dodaje
u kupatila za galvanizaciju u cilju
dobijanja sjajnih prevlaka (thnl.)
brightening - poveanje svetlosnog
intenziteta (TV);
~ pulse impuls za poveanje svetlosnog
intenziteta (el.)
brightness - sjajnost, sinonim za
luminiscentnost (fiz.), osvetljaj
(fot.), jaina radio-polja; ~ contrast - svetlosni kontrast, kontrast
(TV);
~ contrast border granica
svetlosnog
kontrasta (TV);
''; ratio - svetlosni odnos, odnos
jaine osvetljenja ( TV); ~ signal
- svetlosni signal, signal osvetljenja
(TV); ~, sky - jarkost neba;
~, sky radio - radio-jarkost neba
brilliance - mera sjajnosti, sjaj,
blesak, svetlucanje (fiz.)
brilliant green - briljant zeleno,
trifenilmetanska boja (hem.)
brine - slana voda (thnl.)
Brinell's hardness - tvrdoa po
Brinelu (meri se na osnovu udubljenja koga na materijalu proizvede
elina kuglica pod odreenim uslovima) (mat.)
bring into step - sinhronizovati (el.)
bringing a tool into position nametanje alata (ma.); ~, back
- suprotna struja, povratni mehanizam (el.); ~ into service uvoenje u eksploataciju, stavljanje
u pogon (centrale itd.)
bringing out - izvod napolje (el.)
brink - ivica, rub

104

broadcasting

Brin's process - proces dobijanja

kiseonika iz barijum-dioksida (thnl.)
bristol diamond - kristal kvarca
(min.)
Britannia joint - britanski spoj
(ma.); ~ splice - britanski spoj
(mol.)
British conical thread - engleska
kupasta loza (ma.) ~ thermal
unit (B.t.u.) - Britanska termika
jedinica (koliina toplote potrebna
da se 1 funta vode zagreje za 1 F
(Farenhajtov), kada je voda na
39,2F
brittle - krt, loman, lomljiv, troan;
~ failure of fracture - krt
lom (ma.); ~ micas - krti liskuni (min.)
brittleness - krtost (thnl.); ~ of
iron - krtost gvozda (mtl.)
Briz - Briksova skala za merenje
gustine rastvora eera (hem.);
~ degree - Briksov stepen, mera
za koncentrovanost eernog sirupa; ~ metal - briks-metal,
legura sastava 6070% Ni; 15
20% Cr; 5% Cn; 14% W, 4%
Si; 3% T i ; 2% Al; 1% Bi
broach - razvitlalo (ma.)
broad band - iroki opseg, iroki
dijapazon (frekvencija) (el.);
~
tuning - grubo podeavanje (el.)
broadband amplification - irokopojasno pojaanje (el.); ~ lens
antenna - irokopojasna antena
sa soivom (usmerena) (el.); ~
normal firing array - irokopojasna antena sa frontalnim zraenjem (el.); ~ stub support irokopojasni izolator (el.);
~
tuner - irokopojasni podeava
(el.)
broadcast - radio-difuzija (rad.);
~ band - opseg radio-difuzije
(rad.); ~ day - dan radio-emisije, program (od izlaska Sunca
do 24 asa) (rad.); ~ station radio-stanica
broadcaster - radio-izveta (ovek
ili organizacija) (rad.)
broadcasting - radio-izve tavan je, radio-difuzija (rad.), radio-program;
~ listener - radio-slualac; ~,

broadcasting
space - kosmika radio-difuzija;
~, sterophonic - stereofonska
radio-difuzija;
broadening - irenje, proirenje;
~, buffer gas - irenje (spektralne linije) usled sudara sa puferom; , collisional - udarno
irenje (spektralne linije), irenje
spektralne linije usled sudara; ~,
Doppler - irenje spektralne linije
usled Doplerovog efekta, Doplerovo irenje; ~, Doppler LorenU
Dopler-Lorencovo irenje (spektralne linije); ~, foreign gas irenje spektralne linije zbog uticaja stranog gasa; ~, homogeneous - homogeno irenje (spektralne linije); ~, inhomogeneous
- nehomogeno irenje (spektralne
linije); ~, laser Une - irenje
linije laserskog zraenja; , longitudinal - longitudinalno grupisanje (estica snopa); ~, Lorentz
- Lorencovo irenje (spektralne
linije); ~, maser line - irenje
linije zraenja masera;
~ of
energy spectrum - proirenje
energetskog spektra; -, pressure
- irenje pritiskom (spektralne linije); ~, spectral - irenje spektralne linije; ~, Stark - Starkovo
irenje (spektralne linije); ~, sta
tic - statiko irenje (spektralne
linije); ~, thermal - termalno
irenje (spektralne linije); ~, uncertainty principle - irenje (spektralne linije) usled principa neizvesnosti; ~, Van Vleck - Van
Vlekovo irenje (spektralne linije)
broadside array - antena sa popreno podeenim zraenjem (rad.)
Brodie's reaction - metod za identifikaciju grafita (hem.)
broken circuit - otvoreno kolo, prekid u kolu (el.); ~ line - prekinuta linija (el.); ~ stone - tucanik, lomljen kamen; ~ wire prekid provodnika (ice), prekinuta
ica (el.)
bromelin - bromelin, proteolitini
enzim, nalazi se u ananasu (hem.)
bromides - bromidi, soli bromovodonine kiseline (hem.)

105

brucite

bromination - bromovanje (supstitucija ili adicija broma kod organskih jedinjenja) (hem.)
bromine - hemijski element brom
(hem. znak Br, at. teina 79,916;
redni broj 35, sedma grupa periodinog sistema, tamnocrvena tenost) (hem.); ~ counter - bromni
broja (brojaka cev punjena parama broma) (fiz.); ~ number broj broma, indeks broma (met.);
< solidificatum - kiselgur natopljen bromom (hem.) ; ~ value
- bromni broj, mera za sadraj
nezasienih ugljovodonika u benzinima i drugim proizvodima. Izraava se brojem grama koji se pod
standardnim uslovima troe na
100 g. uzorka
bromo thymol blue - brom-timol
plavo, indikator pri asidimetrijskim titracijama. Menja boju pri
pH 67,6 iz utog u plavo (hem.)
bromoform - bromoform (hem.)
bromoil process - tamparski postupak pomou fotografije (thnl.)
Bronner's acid - 2,6-naftilaminmonosulfonska kiselina (meuproizvod za sintezu boja) (hem.)
Bronson resistance - jonska cev
(otpornik), Bronsonov otpor (el.)
bronze - bronza (legura bakra i kalaja i drugih metala - mangana-bronza, aluminijum-bronza itd.)
(mtl.)
bronzing liquid - tenost za bronziranje, bronzani lak (thnl.)
bronzite - bronzit (mineral metalnog
izgleda) (min.)
brookite - oblik kristalnog titan-dioksid (min.)
brown - mrk, sme, ut; crn; ~
coal or lignite - mrki ugalj; ~
haematite - limonit, hidratisani
oksid gvoa (min.); ~ iron ore
- limonit (ruda gvozda) (ru.)
Brownian movement - Braunovo
kretanje (kretanje sitnih estica u
tenostima ili gasovima) (fiz.)
brucine - brucin (alkaloid slian
strihninu) (hem.)
brucite - brucit (hidroksid magnezijuma) (min.);
~ -marble -

bruclte
brucite
kristalna metamorfna stena nastala
termikom degradacijom dolomita
(min.)
Brunswick black - neprovidan lak
na bazi asfalta (thnl.); ~ green
- jedinjenje karbonata bakra i
krea ili krede (thnl.)
brush - etka, etkica; ~ angle ugao nagiba etkice (el.); ~ assembly - komplet etkice (el.); ~,
carbon - ugljena etkica (mot.);
~ carriage - dra etkice (el.);
~ clamp - obujmica etkice (el.);
~ contact resistance - prelazni
otpor etkice (el.); ~ discharge
- pranjenje na etkicama (el.);
~ displacement - pomak etkice
(el.); ~ film - film (opnica) na
kolektoru (etkice) (el.); ~ holder
- dra etkice (el.); ~ loss gubici na etkicama (el.); ~ rocker - nosa etkica (el.); ~ shift
- pomicanje etkica (el.); ~ wire
- provodnici za etkice (el.); ~,
third - trea etkica (mnt.)
B.T.A. alloy - vatrostalna legura
sastava 60% Ni, 12% Cr, 14%
W + Fe
BTU, British Thermal Unit BTU, britanska termika jedinica
1 BTU = 0,253 kcal.
bubble - mehur, klobuk; ~, air vazduni mehur; ~ cap - zvono
pada destilacione kolone (sa prorezima za prolaz mehura pare);
~ chamber - mehurava komora
(detektor zraenja u kome putanje
estica postaju vidljive po mehurima koje joni izazivaju u pregrejanoj tenosti) (fiz.); ~, gas gasni mehur; ~ point - taka
kljuanja smee; ~, thermal termiki mehur; tower - kolona (destilaciona) sa zvonom ; ~
tray - zvonasti pod destilacione
kolone; ~, vapour - parni mehur
buckarm - uzduna traverza (grad.)
buck-boost amplifier - pojaava
sa regulacijom (el.)
bucket - vedro, kofa
bucking - odsecanje na meru, dimenzionalno seenje, seenje te-

106

building

sterom; ~ circuit - kompenzaciono kolo (el.); ~ saw - testera

za dimenziono seenje; ~ voltage
- kompenzacioni napon
Buckley gage - Baklejev jonizacioni
vakuummetar (el.)
buckling - izvijanje, ispupenje
(ma.); ~ coil - kalem sa suprotnim dejstvom (el.); ~ combined
with bending - izvijanje sa savijanjem (fiz.); ~ due to shear
- izboavanje usled smicanja (grad.)
~ effect - suprotno dejstvo, smanjenje (opadanje) napona (el.)
buckram - kruto platno (za postavu
i korienje knjiga)
Budan's theorem - Budanova teorema (za nalaenje realnih korenova polinomijalne jednaine) (mat.)
buddle - korito (sprava) za ispiranje
rudae
buff - bivolja ili volujska koa, bleda
mrkouta boja
buffer - odbojnik (na vagonu),
branik, element za ublaavanje
udara (eh, ma.); ~ action pufersko dejstvo (odravanje konstantne koncentracije vodonikovih
jona) (hem.); ~ solution - puferski rastvori (koji neznatno menjaju pH pri razblaenju dodatkom
kiselina i baza) (hem.); ~ stage
- stepen odbifanja
bug - ureaj za odreivanje mesta
dislokacije radarske stanice;
~
key - Morzeov klju, Morzeov
taster (tel.); ~ trap - vremensko
spajanje (gajtanima, spojnicama),
spajanje za izvestan period vremena (el.)
build - (sa)zidati, (sa)graditi, podii,
napraviti;
up factor - faktor
prirasta (obino se odnosi na radioelemente ili proizvode fisije) (n.
teh.); ~ -up time - vreme porasta (struje), vreme ispitivanja
(istraivanja) vojne radio-stanice
(el.)
building - graevina, zgrada, kua;
~ basin - brodogradilini dok;
~ brick - graevinska opeka,
mainska jedinica; ~ -block machine - agregatna maina; ~ block
principle - sistem sastavljanja

building
maine od agregatnih jedinica; ~
blocks - zidne ploe; ~ board
- graevinska ploa; ~ code graevinski propisi; ~ concrete
~ beton za visokogradnju;
~
construction - graevinska konstrukcija, visokogradnja; ~ contractor - graevinski preduzetnik;
~ crane - graevinska dizalica;
~ crade - visea skela; ~ distance
- graevinsko odstojanje; dock
- brodogradilini dok; ~ drain
network - horizontalna odvodna
mrea (grad.);
~ Equipment
and Public Works Fair - izloba
graevinarstva; ~ foundation graevinski temelj; ~ frontage eona strana kue; ~ journal graevinski dnevnik; ~ legislation - graevinska dozvola;
~
lime - kre; ~ line - regulaciona
linija; ~ operative - graevinski
zanatlija; ~ owner - investitor;
~ paper - ter-papir; ~ permit
- graevinska dozvola; ~ pit graevinska jama; ~ plumber graevinski limar; project - graevinski projekt; ~ regulations
- graevinski propisi; ~ sand graevinski pesak; ~ service graevinske instalacije; ~- site
norms - graevinske norme; ~
specifications - graevinski propisi; ~ stone - graevinski kamen; ~ trade - graevinarstvo;
~ works area - graevinsko
zemljite, gradilite (veliko);
~
-out cable - kratki komad vieilnog (visokokapacitetnog) kabla
(el.)
built-in antenna - ugraena antena (el.); ~ cavity - ugraeni
(u cevi) rezonator (el.); ~ motor
- ugraeni motor (eh); ~ reactivity - viak reaktivnosti nuklearnog reaktora (n. teh.); -up
circuit - tranzitno kolo (el.);
~ -up connection - tranzitna
veza, tranzitni spoj (el.); ~ mica
- vetaki liskun, mikanit (el.);
~ ofa self-excited generator samouzbuivanje generatora (el.);
~ time - vreme formiranja (dostizanja ravnotenih koliina) (hem., n.

107

bullet

bulb - lopta, balon (el., cevi), cev

za grejanje;
~ blackening ocrnjenje (potamnjenje) balona el.
cevi (el.); ~ blowing machine
- ureaj za izradu balona el. cevi
(el.); ~ face - dno balona cevi;
~
heating - grejanje balona,
zagrevanje balona (el.); ~ neck
- grli balona; ~ neck splicing
machine - maina za spajanje
grla cevi (el.);
' < puncture proboj balona (el.); ~, storage kolektorska lopta (kugla)
bulge - ispupenje, izboenje, nabreklina, izboina
bulged - izboen
bulk - masa, blok, veliki komad ili
zapremina, poiljka bez ambalae
ili posebnog pakovanja; ~ density - zapreminska teina (fiz.),
nasipne teine zrnastog ili rastresitog materijala u kg.; ~ density
of soil - zapreminska teina zemlje
(grad.); ~ -eraser - elektromagnetski brisa za razmagneivanje
(brisanje) ele (nerazmotane) trake
(el.); ~ factor - koeficijent presovanja (thnl.); ~ grown - izrastao iz rastopa; ~ mail - poiljka (paket) velike zapremine;
~ modulus - zapreminski modul
elastinosti (fiz., teh., thnl.); ~
or mass polymerization - blok-polimerizacija monomera bez dodatka rastvaraa ili razredi vaa;
~ strain - prostorno istezanje,
prostorno izduenje, prostorna dilatacija (fiz.)
bulkhead adapter - zvunici sa masivnom glavom (ak.)
bull-headed rail - dvoglava ina
(ma.)
bull header - radijalna opeka (grad.)
bullet - zrno, metak, kurum, olovo
na udici; ~ connection - veza
ostvarena epovima, epni spoj
(el.); ~ connector - ep-spaja,
ep-konektor (el.); ~ locator detektor metka (u telu) (med.);
~ transformer - ureaj za usaglaavanje
ultravisokih
frekvencija (el.)

bullion

108

bullion - srebro i zlato u bloku,

nekovtno zlato ili srebro, poluga,
ipka zlata ili srebra (mtl.)
bulwark - grudobran, bastion, ograda na palubi
bumper - amortizer, priguiva,
branik
buna - buna (sintetika guma), dobija se polimerizacijom butadiena
(thnl.)
bunched beam - usmereni mlaz,
grupisani mlaz (el.); ~ cables snop kablova, grupa kablova (el.);
~ current - usnopljena struja,
promenljiva struja (el.); ~ pairs
- snop parica, grupa parica (el.)
buncher - usnopljiva, ureaj za
grupisanje, varijator (el.); ~ coupling factor - koeficijent sprege
usnopljivaa (el.);
~ frequency
- frekvencija usnopljivaa (el.); <
gap - zazor usnopljivaa (el.);
~ grid - reetka usnopljivaa (el.);
bunching - grupisanje, usnopljivanje,
obrazovanje grupa (elektrona) (el.);
~ characteristic - karakteristika
grupisanja (el.); ~ 3 electron grupisanje elektrona; ~ of carriers - grupisanje nosilaca; ~ parameter - parametar grupisanja
(el.); ~ theory - teorija grupisanja (el.)
bundle - sveanj, rukovet, svitak,
smotuljak, zaveljaj, denjak, naramak, deme, snop, bala, paket;
~ of electrons - snop elektrona
(el.); ~ of rods - sveanj sipki
za zavarivanje (zav.)
bung - vranj, ep, veliki zapua
bunker - spremite (skladite) za
ugalj; ~ fuel - teka ulja koja
slue kao gorivo za brodove i u
industriji (thnl.)
Bunsen burner - Bunzenov plamenik (hem.); ~ cell - Bunzenov
galvanski element (sa elektrodama
od cinka i grafita) (hem.); flame
- Bunzenov plamen (nastaje pri
sagorevanju smee gasa i vazduha)
(hem.);
~ ice calorimeter Bunzenov kalorimetar s ledom
(hem.); ~ photometer - Bunzenov fotometar
(el.);
~ type

burning

(blowpipe) - gorionik Bunzenovog tipa (zav.)

buoy - plutaa, bova, plovni signal
buovance - plovnost, sposobnost
plovljenja, vertikalna sila kojom
tenost deluje na telo potopljeno
u njoj; potisak, prividni gubitak
teine pri potapanju u vodu, plutanje (fiz.)
burden - teret, tovar, breme, materijal koji se stavlja u pe s duvaljkama (koks, ruda, fluks)
burden - sekundarno optereenje
(mernog transformatora) (el.)
bureau - biro, kancelarija, nadletvo
Bureau of Standards - Biro za
standarde (SAD)
burette - bireta, graduisana staklena
cev, za merenje malih zapremina
tenosti (fiz., hem.)
burglar alarm - signalizacija protiv krade (provala) (el.)
burgee - plamenac, trouglasta zastavica (pom.)
burial ground - mesto, rejon za
zakopavanje radioaktivnih otpadaka
(rt. teh.)
buried antenna - podzemna antena
(el.); ~ cable - podzemni kabl,
zakopani kabl (armirani) (el.)
burin - rezaljka, malo dleto, duba
burlap - sargija
burmite - burmit, mineral slian
ambri, nalazi se u Burmi (trun.)
burn on - napajati, lemiti, zalemiti
(el.)
burn in - izgaranje radi opita, ispitivanje na izgaranje
burn off rate - brzina topljenja
(elektrode) (zav.)
burn up - stepen izgaranja (iskorienje nuklearnog goriva) (n. teh.)
burner - plamenik, vazduno-gasni
gorionik (zav.); ~, plasma plazmeni gorionik
burned up - preeksponirani film
(Sot.)
Burnett's fluid - rastvor cink-hlorida
za konzerviranje drveta (thnl.)
burning - gorenje (hem.); ~, hole
- izgaranje rupaj ~ off of the
electrode covering - izgorevanje
obloge elektrode (zav.);
~ of
the flame at the injector - pa-

burning
ljenje u injektoru (zav.); ~ of
microphone - izgaranje (pregorevanje) mikrofona (el.); ~, spatial
hole - prostorno izgaranje rupa;
~ time - trajanje topljenja (zav.);
~ voltage - ispitni napon, napon
paljenja (el.)
burnishing rolls - valjci za glaanje
(mai.);
~ surface - izglaana
povrina (dleta, rezaa) (ma.)
burnout indicator - indikator pregorevanja elektronskih cevi (el.)
burnt lime - peeni kre (hem.);
~ metal - metal oksidisan usled
pregorevanja (mtl.);
~ ochre peeni oker, crveni pigment (thnl.) ;
umber - peena umbra, mrka
mineralna boja ((hem.); ~ weld pregoreli av (zav.)
burr - obru, podmeta
burring sound - signal slanja poziva (el.)
burst - eksplozija, raskid, svetlucanje,
sevanje, scintilacija, erupcija, rasprskavanje (npr. atomskog jezgra
usled udara visokoenergetskog kosmikog zraka) (fiz.), kratak signal (el.); ~, atomic air - atomska eksplozija (na visini veoj od
maksimalnog Zemljinog radijusa);
~, atomic surface - povrinska
atomska eksplozija; ~, atomic
underground - podzemna atomska eksplozija; ~, atomic underwater - podvodna atomska eksplozija; ~, daytime - dnevna (nuklearna) eksplozija; ~, distant udaljena (nuklearna) eksplozija; ~,
gradual-rise-an-fall - postepeno narastanje i opadanje (radiozraenja Sunca); ~, ground - (nuklearna) eksplozija na zemlji; ~,
high-altitude - visinska (nuklearna) eksplozija; ~, low-altitude
- (nuklearna) eksplozija na maloj
visini; ~, low-fission-yield eksplozija sa malim prinosom fisionih produkata, eksplozija male
snage; ~, low-level - (nuklearna)
eksplozija na maloj visini; ~, lowyield v. low-fission-yield burst;
~, meteor - meteorsko svetlucanje (erupcija); ~, pedestal -

109

busy

osnova (nosa) sinhronizujueg signala (TV);

~ pulse - kratki
impuls (el.); ~, radio - radiofrekventno Sunevo zraenje; ~
test, - jastuna proba; ~, timelimited - vremenski ograniena
eksplozija; ~, X-ray - erupcija
X-zraenja
bursting of water pipe - prskanje
vodovodne cevi; ~, open the
switch - presecanje skretnice (saobr.)
Burton process - Bartonov proces,
proces tehnikog krekovanja pod
pritiskom
bus - ina, autobus; spojiti inama;
sabirna ina (skanistor), kolektorska ina; ~, bars - sabirnica,
sabirni vod (el.)
busbara - ina; ~ wire - provodnik kvadratnog preseka, kvadratni
provodnik (el.)
bush - bun, cevica, slavina, ep,
zatvara, aura
bushing - izvod, uvodni izolator,
izolaciona cevica, jednodelna leina posteljica
business - zanimanje, zanat, zvanje,
trgovina, radnja, posao, dunost;
zadatak, preduzee; ~ circles poslovni krugovi (pl.); ~ confidence - poslovno poverenje; ~
contacts - trgovinski kontakti (pl.);
~ discussion - poslovni razgovor; ~ friend - poslovni prijatelj;
~ name - naziv firme; ~ partner - poslovni partner; ~ premises - lokal (grad.); ~ quarter
- poslovna etvrt; ~ reply card
- dopisnica sa odgovorom (koji
plaa primalac); ~ telephone slubeni telefon, telefon preduzea
busk - (ronata) ipka (u stezniku)
busy - zauzeto, zauzimati (tel.);
~ back jack - gnezdo (za slanje
signala) zauzea (tel.); back
signal - signal zauzetosti (tel.);
~ hour - sat najveeg optereenja (tel.); lamp - lampica
zauzetosti (tel.); ~ line - zauzeta
linija (tel.); ~ picture - pretrpana slika ( TV) ; ~ relay - probni relej, relej zauzetosti (el.); ~
testing - ispitivanje (provera) na

busy

110

buzzer

busy
tirasta kriva (el.); ~, magnetron
zauzee (tel.); ~ tone - znak
oscillator - magnetronski leptirzauzea, signal zauzea (tel.)
-oscilator (el.); ~ nut - leptirasti
butadiene - butadien (diolefin sa
navrtak (ma.); ~ resonator konjugovanim vezama; polimerileptir-rezonator (el.); ~ -tuned
zacijom daje vetaku gumu) (hem.)
magnetron - magnetron sa podeavanjem leptirastim krilom (el.);
Butagas - komprimovani butan (trg.
~ tuner - leptir-rezonator (sa
naziv) (hem.)
podeavanjem1) (el.); ~ valve butane - butan, parafinski ugljovoleptirasti ventil (mot.); leptir (ma.)
donik
butanol - butil-alkohol (hem.)
Butterworth characteristic - BaButaprene - vrsta sintetike gume
tervortova karakteristika (el.)
na bazi butadiena (thnl.)
button - dugme, taster; zakopati;
~ hook - santimetarski talasovod
bute - slog, bajt (u digitalnoj raun(u TV studiju) (TV); ~ capacitor
skoj tehnici)
butil group - butil-grupa (hem.)
- dugme kondenzatora, mali konbutron - gorivi element
denzator (el.); ~ control telebutt - deblji kraj, drak, drka;
phone - telefonski aparat sa dugmeta; sudariti; ~ between plates
metom (tel.); ~ microphone with raised edges - rubni av
mikrofon u kapisli (el.); ~ stem
(zav.); ~ hignes - grifovane
- podnoje (noica) u obliku dugarke (grad.); ~, hignes plain meta (el.); ~ switch - prekida
normalne arke (grad.); ~ joint
u obliku dugmeta (el.); ~ -prop
- sueoni spoj (zav.); ~, joint
- hvata, dra (za dizanje stubova)
riveted - vezino zakivenje, ve(el.)
zini zakon (ma.); ~, making buttress - potporni stub, stub poa - in horizontal position dupira, potporni luk, kontrafor,
zavarivanje sueonog ava odozgo
masivni stub; ~ thread - trapezna
(zav.); ~, making a - in the
loza (ma.)
downhand position - zavarivanje butyl rubber - butilenska guma,
sueonog ava odozdo (zav.); ~,
sintetika guma na bazi poliizomaking a - in flat position butilena (thnl.)
zavarivanje suoenog ava odozgo butyalcohol - butil-alkohol (hem.)
(zav.); ~ making a - in horizon- butylenes - olefini sa 4 ugljenikova
tal-vertical position - horizonatoma (hem.)
talno zavarivanje suoenog ava u
vertikalnoj ravni (zav.); ~, ma- butyric acid - buterna kiselina (hem.)
king a - in gravity position - butyryl - kiselinski radikal buterne
kiseline (hem.)
zavarivanje suoenog ava odozgo
(zav.); ~ plate splice - krstati buyer - kupac
spoj; ~, reinforced - suoeni av buzzer - zumer, zujalica, laki persa nadvienjem (zav.); ~ strap
forator sa ekiem (el.); ~ exci- podvezica, obraz, podvezica za
ter - pobudiva sa zujalicom (el.);
pokrivanje (grad.); ~, weld ~ excitation - pobuda zujalicom
suoeni av, av suoenog spoja;
(eh); ~ interrupter - prekida
~, weld square - I av (zav.);
zujalice (el.); ~ modulation ~, welding resistance - suoeno
tonska modulacija (el.); ~ rinzavarivanje zbijanjem (zav.)
ging - tonski poziv (el.); ~
signal - signal zujalicom (el.);
butter color - boja za bojenje ma~ test - provera za zauzee (el.);
slaca (thnl.)
~ -type test oscillator - probni
butterfield - mreasti reflektor (za
oscilator sa zujalicom (el.); ~
pravljenje radio-smetnji)
wavement - talasomer sa zujalibutterfly circuit - leptirasto kolo,
com (el.)
leptir-kolo (el.); ~ curve - lep-

buzzerphone
buzzerphone - signal zujalice (el.)
by-pass - zaobilazni put, odvoenje;
zaobilaziti, obilaziti; sent, entirati (el.); ~ anode - prenosna
anoda (el.); ~ battery - baterija u puferu, paralelna baterija
(el.); ~ coil - kalem za entiranje, odvodni kalem (el.); ~
cathode resistor - katodni odvodni otpornik (el.); ~ capacitor
- blok - kondenzator, kondenzator
za premoenje (el.); ~ dischar-

111

bytownite

ge path - prenosni vodljivi put

(el.); rectifier - prenosni
ventil (el.); ~ switch - paralelni
prekida (el.); ~ to ground odvod u zemlju (el.); ~- valve ograniava pritiska povratnog toka
(zav.)
by-passing effect - obilazak, proputanje pored (el.)
by-product - nusprodukt (proizvod
koji se uz put dobija)
bytownite - varijetet plagioklasa

b.b. b.-b. butane-butene - butan-buten (frakcij)

bbl barrel - barel
bbls;day barries per day - barel na dan
b.c. between centres - izmeu centara (odstojanje)
B.C.E. Bachelor of Chemical Engineering - diplomirani hemijski
inenjer
B.C.S. Bachelor of Chemical Science - diplomirani hemiar
B;D, b;d barrels per day - barel na dan
Be Baume degree - stepen Bomea
BESA Britisch Engineering Standard Association - Britansko udruenje za tehnike standarde
BF feedback - povratna sprega
BFW boiler feed water - kotlovska voda
B.H.N. Brinnel hardness number - tvrdoa po Brinelu
BICERA Britisch Internal Combustion Engine Research Association - Britansko nauno-istraivako udruenje za motore sa unutranjim
sagorevanjem
B.I.O.S. Britisch Intelligence Objectives Subcommittee - Britanski
tehniki obavetajni potkomitet
Bk berkelium - berkelijum
B.O.D. bilogical oxyden demand - bioloka potreba za kiseonikom
botts ostatak destilacije
BP 1. back pressure - povratni pritisak, protivpritisak; 2. barometric
pressure - barometarski pritisak; 3. boling point - taka kljuanja
BPH, bph barrels, per hour - barela na dan
B.Ph. British Pharmacopoeia - britanska farmakopeja
BPSD barrels per stream day - barela po radnom danu
b.r. boiling range - raspon kljuanja
BTU British Thermal Unit - britanska toplotna jedinica (1054,8 J)
Btu, B.t.u. British thermal unit - britanska toplotna jedinica
BTX benzene-toluene-xylene - benzol-toluol-ksiiolska (frakcija)
Bu butyl - butil (grupa)
bu s., bush. buschel - buel, mera za zapreminu (35,2393$3 m3)
b.v. by volume - po zapremini
BVE butyl vinyl ether - butil-vinil-etar

C - simbol elementa ugljenika

c - simbol za brzinu svetlosti
(= 2.99796 X IO 10 cm/sec) (fiz.)
C-ban - C-opseg (oko 5,7 cm)

(eh.)

C-battery - baterija za prenapon

reetke (eh.)
C-bias - reetkin prenapon (eh.)
C-detector - anodni detektor (eh.)
C-digit selector - bira tree cifre
(u direktorskom sistemu) (tel.)
C-network - etvoropol tipa C (el.)
Ostage resin - zavrna termostabilna faza stvaranja fenoplasta
(thnl.)
Ca - hemijski znak za kalcij um
cab on engine - isturena kabina
(mot.)
cabin - koliba, kuica, brvnara
cabinet - standardna veliina fotografske hartije 15 x 10 cm (fot.);
~ representation - kabinetsko
predstavljanje, u slikama; <~ resonance - rezonancija kutije (el.)
cable - kabl, vrpca; provodnik; telegraf isati; telegram; ~ bender savija kabla (el.); ~ bond kablovska spojnica (el.) ; ~ box kablovski orman, kablovska kutija,
kablovski nastavak (muf) (el.); ~
bracket - kablovski nosa, kablovska konzola, kablovska polica (el.) ;
~ breakdown - proboj kabla (el.) ;
~ buoy - kablovski plovak (el.) ;
~, BX - BX-kabl (sastoji se od
izolovanih provodnika u elastinoj
SReCnlk

metalnoj cevi); ~ car - visee sedite, visea korpa, visea ljuljaka

(za rad na vazdunom kablu) (el.) ;
~ chamber - kablovsko okno,
kablovski aht (el.); ~ channel
- kablovski kanal (el.) ; ~ chute
- kablovsko okno (el.); ~ clip kablovska kuica za veanje, kablovski prsten (el.); ~ code kablovski kod, uslovno oznaavanje
(odgovorno), oznaavanje bojom kablovskih ila (el.); ~ conductor
- kablovska ila, kablovski provodnik (el.); ~ core - jezgro kabla,
kablovska ila (jake struje), snop
ila (el.); ~, D- - dvoilni kabel
(sastoji se od unutarnjih provodnika
u obliku slova D, izolovanih meusobno i od zatitnog omotaa); ~
distribution head - kablovski razdelnik, kablovska glava (el.); ~
distributor - kablovski razdelnik,
kablovski razdelni orman (el.) ; ~
dresser - ablon (kalup za pletenje
elja za formiranje krajeva olovnih
kablova) (el.) ; ~ dropper - kablovska kukica za veanje, kablovski
prsten (el.) ; ~ drum - kablovski
kalem (dobo) (el.); ~ drum
carriage - nosa kablovskog kalema (el.); ~ drum trailer kablovsko vozilo za prevoz kabl.
kalemova, kablovska prikolica (el.) ;
~ duet - kanalizaciona cev u kablovskom bloku (el.) ; ~ end eonneetor - kablovski zavrni nastavak

cable
(el.); ~ extension arm - nosa
za kabl, kablovska konzola (el.) j
~ fan - kablovska forma, kablovski ablon, paranje kabla (el.) ~
filament - vieilno vlakno za grejanje (el.); ~ filler - ispuna (popuna) kabla (el.); ~ form kablovska forma, kablovski ablon
(el.) ; ~ gear - kablovski mehanizam, maina za vuenje kablova
(el.); ~ grip - kablovska arapa
(slui za provlaenje kablova), hvata (el.); ~ hanger - kablovski
nosa (kukica, vealica, polica) (el.) ;
- head - kablovski zavrni nastavak, kablovska glava (el.); ~,
helical membrane - kabel s polietilenskom spiralom (za fiksiranje
unutranjeg provodnika); ~ input
plug - kablovski ulazni ep (el.) ;
~ joint - kablovski spoj, kablovski
nastavak (el.); ~ lay-up - konstrukcija kabla, upredenost kabla
(el.); ~ laying - polaganje kabla
(el.); ~ layout - kablovski plan,
ema poloaja kabla (el.); ~ leg
- razdelni kabl, kablovski ogranak
(el.); ~ line - kablovska linija
(el.) ; ~ lubricant - mast za mazanje kablova (pri provlaenju kabla
kroz kanalizaciju) (el.) ; ~ makeup
- konstrukcija kabla, oznaka kabla,
tip kabla (el.); ~ manhole kablovsko okno (el.); ~ pliers kleta za olovni omota, kablovska
kleta (el.); ~ pole - kablovski
stub, kablovski oslonac, kablovski
podupira, kablovski nosa (el.)
- pole line - vazduna kablovska
linija (el.) ; ~ printed - tampani
kabel; puncture - proboj kabla
(el.); rack - kablovski stalak
(stelaa, nosa) (el.); ~ railway
- uspinjaa (mai.) ; ~ run - kablovska trasa (el.) ; ~ saturant kablovska ispuna (kompaund) (el.) ;
~, self-supporting - samonosei
kabel (vazdune linije); ~ sheath
- zatitni omota kabla (el.); <~
sheath constrictor - steza kabla
(el.) ; ~ shoe - kablovska papuica,
zavrni kablovski nastavak (el.);
~ sleeve - kablovski nastavak (el.) ;
~ sling - kablovska kuica, kablov-

114

cadmium

ski prsten (za veanje kabla o nosee

ue) (el.); spacer - trakasti
kabel; ~ specification - tehniki
uslovi kabla, kablovska specifikacija (el.); ~ splice - kablovski
spoj (el.); ~ stub - slepi kabl
(el.) ; ~ support rack - gvozdena
kablovska konstrukcija (el.); ~,
terminal - kraj kabla, kablovski
zavrni nastavak (el.), krajnja kutija
kabla; ~ termination - kablovsko
okno, razdelni orman (el.); ~,
welding - zavarivaki kabl (zao.) ;
~ work - kablovski radovi, polaganje kablova, kabliranje (el.)
cabling - kabliranje, polaganje kablova, montaa kablovskih provodnika (el.); ~ diagram - ema
kablovskih spojeva (el.)
cabotage - plovidba du obale, obalska plovidba (pom.)
cacodyl - kakodil, arsensko organsko
jedinjenje (hem.)
Cadalyte - naziv niza preparata za
elektrolitiko prevlaenje metala kadmijumom (thnl.)
cadaverine - kadaverin, pentametilenediamin (hem.)
cadence - taktni signal, kadenca; ~
magnet - taktni magnet (el.)
cadmia - cinkova pena (mtl.)
cadmium - hemijski elemen(a)t kadmijum (red. broj 48, simbol Cd)
(hem.); cell v. Weston cell
(hem.) ; control rod - kadmijumova kontrolna ipka kod nuklearnog reaktora (nukl.) ; ~ copper
- bakar sa 0,71% kadmijuma;
upotrebljava se za tramvajske provodne ice (mtl.); ~ plated kadminiziran, prevuen kadmijumom (mtl.) ; ~ red Une - crvena
linija kadmijuma: spektralna linija
koja se koristi kao etalon za duinu
(opt.) ; ~ reds - kadmijumske\ crvene pigmentne boje, smee kadr
mijum-sulfata i selenida (thnl.);
~ regulator - kadmijumova regulaciona ipka nuklearnog reaktora
(nukl.) ; ~ sulfide X -ray detector - kadmijum-sulfidni detektor
X-zraka (el.); ~ yellows - kadmijumove ute pigmentne boje na
bazi kadmijum-sulfida (thnl.)

cesiiitn
caesium, rrrinir* - hemijski elemenat cezijum, hemijski znak Cs,
atomska teina 132,8, redni broj 55,
prva grupa prirodnog sistema
(hem.); ~ phototube - cezijumski fotoelement (eh.)
caffeine - kafein, tein, trimetil-dihidroksipurin, dobija se ekstrakcijom iz aja ili sintezom (hem.)
cage antenna - cilindrina antena,
kavez-antena (el.)/
caisson - keson; zvono za ronjenje
cal - volframit (volframat mangana
i gvozda) (min.)
calamine - kalamin, hemimorfit,
golmej (cink-silikat) (min.)
calash - karuce, laka polupokrivena
kola; krov od kola
calaverite - kalaverit (zlato-telurid)
(min.)
calcareous - kreni, krenjav
calcedony - kalcedon, vrsta kremena (min.)
Calcene - specijalno prepariran kalcijum-karbonat za industriju gume
(thnl.)
calcic - koji sadri kalcijuma
calciferol - kalciferol, vitamin D2
calciferous - koji sadri kalcijuma;
krenjaki
calcification - kalcifikacija, zakreavanje, stvrdnjavanje, okamenjavanje
calcimine - rastvor krea, krena
voda (za beljenje)
calcinate - ariti, kalcinisati; oksidisati
calcination - arenje, kalcinisanje;
oksidisanje
calcinator - pe za arenje, kalcinator
calcinatory - tegla za arenje
calcine - materijal koji je bio izloen
kalcinaciji (mtl.)
calcined - aren
calciner v. calcinator
calcining furnace - pe za kalcinaciju (mtl.)
caldnol - kalcijum-jodat (hem.)
calcite - kakit, krenjak (kalcijum-karbonat) (min.)
calcite (calcspar) - kalcijum-karbonat (min.)
calcitrant - otporan na toplotu, teko
topljiv

115

calibration

calcium - kalcij um (hem. elemen(a)t,

red. br. 20, simbol Ca); ~ carbide
- kalcijum-karbid; ~ carbonate
- kalcijum-karbonat (krenjak);
hydrate - gaent kre; ^ oxide
- kalcijum-oksid (peeni kre)
Calyo-Dyes - (calcohrome, calyofast, calcutone i dr.) - grupni naziv
za raznovrsne sintetike boje, ugl.
za tekstil (thnl.)
calcspar - kalcijum-karbonat, kalcit
(hem.)
calculagraph - kalkulograf, registrator trajanja razgovora (tel.)
calculate - (iz)raunati (mat.)
calculation - raun, proraun (mat.) ;
~, BCS - proraun Bardin-Kuper-rifera; ~, kinetic - kinetiki
proraun (av.) ; ~, pressure distribution - proraun raspodele pritiska (av.) ; ~ 3 velocity - proraun
brzine (av.)
calculator - kalkulator, ureaj za
raunanje, nomogram, raunar
(mat.); ~, punched card - kalkulator sa perforiranim karticama
calculus - raun (mat.); ~, differential and integral - diferencijalni i integralni raun (mat.);
~ of variation - varijacioni raun
(mat.)
calender - kalander, maina glaalica, maina sa valjcima izmeu kojih
se proputa materijal i izlae pritisku da bi se postigla odreena
debljina ili odreena povrina
(thnl.); ~ paper - hartija koja,
je obraivana na kalanderima (thnl.)
calgon - trgovaki naziv za natrijum-heksametafosfat (hem. )
calibrate - kalibrisati, badariti; graduisati; tarirati
calibrated attenuator - kalibrisani
oslabljiva (el.); ~ directional
coupler - kalibrisani usmereni sprenjak (eh.); ~ pickup probe kalibrisana detektorska sonda (eh.) ;
~ shunt - kalibrisani ent (el.)
calibration - kalibracija, graduisanje,
badarenje (mer.); ~, balance tariranje aerodinamikih sila (av.) ;
~ capacitor - kalibracioni kondenzator; ~ curve - kalibraciona kriva
(mer.); ~ instrument - etalon,

calibration

116

calorie

(prioritet) (tel.); ~ on waiting

calibration
list - poziv sa ekanjem (tel.);
kalibracioni instrument (metr.); ~
~ relay - pozivni relej (tel.);
marker - kalibracioni marker, kati~ signal - pozivni signal, signal
braciona oznaka; ~ Mach n u m b e r
pozivajue centrale (tel.) ; ~ switch
- kalibracija prema Mahovom broju
(av.) ; ~ office - zavod za mere
- prebaciva poziva, rasporeiva
(metr.); ~ pulse - kalibracioni
poziva (tel.)
impuls (metr.); ~ test - provera callainite - fosfat aluminijuma zekalibracije, provera graduisanja, prolene boje (min.)
vera badarenja (metr.)
callaite - rede upotrebljavan naziv za
calibrator - kalibrator (metr.); ~,
mineral tirkiz (min.)
crystal - kvarcni kalibrator
called and calling's release - obostrano prekidanje veze (pozivajui
caliche - kalie, sirova ileanska sai pozvani pretplatnik) (tel.); ~
litra
party - pozvana strana (pretplatcalico - pamuno platno (tek.)
nika ili telefonistkinja) (tel.); ~
Calio-elalco - vatrootporna legura
subscriber held supervisory
sastava 60% Ni, 24% Fe, 16% Cr
alarm - pozvani pretplatnik je
Californian jade - kalifornit, mineral
dobio tehniki signal (tel.)
zelene boje (min.)
calling - poziv, pozivanje (tel.);
californium - kalif orni) um (vetak*
~ battery - pozivna baterija (tel.) ;
radioaktivni hem. elemenat, red. br.
~ device - brojanik, pozivna sp98, simbol Cf)
rava (tel.) ; ~ drop - pozivna padalica (pri otputanju-padanju ukljucall - poziv; pozivati, zvoniti, telefouje zvono) (tel.); ~ equipment
nirati; pregovor, razgovor, spoj,
zakazivanje razgovora (tel.); ~
- pozivni ureaj u centrali (tel.);
announcer - najavljiva, pokaziva
~ frequency - frekvencija pozipoziva, indikator poziva (tel.); ~,
vanja (tel.) ; ~ jack - mesno gnezback telephone set - telefon s
do, gnezdo mesnog polja, pozivadugmetom za povratni upit (tel.) ;
jue gnezdo (tel.) ; ~ key - pozivni
~ bell - signalno zvono, pozivno
klju, pozivni taster, signalno dugme
zvono (tel.) ; ~ box - telefonska
(tel.) ; ~ lamp - pozivna lampica
kabina (tel.) ; ~ button - pozivno
(tel.); ~ line - pozivna linija
dugme, pozivni taster (tel.) ~
(vod) (tel.) ; ~ magneto - pozivni
circuit - slubeno kolo, pozivno
induktor (tel.) ; ~ party release kolo (tel.) ; ~ display - indikator
jednostrano prekidanje veze od
poziva (tel.) ; ~ display position
strane pozivajueg pretplatnika
(tel.); ~ relay - pozivni relej
- komutator s mesnim poljem, ko(tel.); ~ signal - pozivni signal
mutator za preuzimanje poziva
(tel.); ~ distributor - raspore- callipers - estar pr^nosnik (ma!.)
ivao poziva, redosled (tel.); ~ calomel - kalomel, merkuro-hlorid
indicator - indikator poziva (op(hem.) ; ~ electrode - kalomelova
tiki) (tel.); ~ indicator disk elektroda (hem.)
disk indikatora poziva (krui sa Calomic - kalomik, legura na bazi
brojem pozivne padalice-klapne)
Fe, Cr i Ni slui za izradu grejnih
(tel.) ; ~ key - pozivni klju, poelemenata
zivno dugme, klju za poziv (tel.) ; calorescence - kalorescencija, apsor~ letters - pozivna slova, pozivni
bovanje i emitovanje toplotnog zraznaci (tel.); ~ meter - broja
enja (fiz.)
razgovora (tel.); ~ minute - caloric - toplotni, termiki
minut zauzea (tel.); ~ number calorie - kalorija (jedinica za koliinu
- pozivni broj (tel.); ~ office toplote) 1 cal = 4,184 J; ~, large
mesto za razgovor, govornica (tel.) ;
- velika
kalorija,
kilokalorija,
~ on hand - poziv sa ekanjem
1 kcal =4,184 kj; ~, mean -

calorie
srednja, prosena kalorija; ~, normal (metric) - obina (metrika)
kalorija, koliina toplote potrebna
za zagrevanje 1 grama vode od
14,5C do 15,5C (fiz.); ~, small
- mala kalorija, gram-kalorija, kalorija; ~, standard - standardna kalorija, koliina toplote potrebna za
zagrevanje 1 grama vode od 3,5C
do 4,5C (fiz.)
calorific - toplotni; koji razvija toplotu; ~ intensity - kalorini intenzitet, maksimalna temperatura koja
se moe dostii sagorevanjem odreene vrste goriva (thnl.); ~ power
- kalorina mo (tt.) ; ~ value kalorina vrednost, toplotna vrednost (npr. nekog goriva) (hem.)
calorimeter - kalorimetar (instrumen(a)t za merenje koliine toplote);
~, adiabatic-shell - kalorimetar
sa adijabatskom oblogom; ~ bomb
- kalorimetrijska bomba; ~, differential - diferencijalni kalorimetar;
~, flow - protoni kalorimetar;
~, laser - laserski kalorimetar;
~ method - kalorimetarska metoda
(fiz.); ~, substitution - kalorimetar koji radi na principu izmene;
~, twin - diferencijalni kalorimetar
calorimetry - kalorimetrija (proces
merenja koliine toplote) (fiz., hem.J
calorizivg - postupak termikog prevlaenja elika aluminijumom (thnl.)
calortron - termostat
calory v. calorie
calurea - vetako ubrivo sa kalcijum-nitratom i karbamidom
calutron - ureaj koji radi na principima spektrografa mase i koristi
se za razdvajanje izotopa (npr. uranovih)
calvertron - naziv serije elektronskih
cevi
cam - zub, palac; ekscentar, ekscentrini toak, ekscentritet, palac vratila (ma.); ~ contactor - zupasti kontaktor, kontaktor sa ablonom (el.); ~ distributor - ekscentrini toak razdelnika napona
(mot.); ~ dwell - najvei otpor
ekscentriciteta (mot.) ; ~ follower
- pokreta ekscentriciteta (mot.);

117

canaster

~ form - profil ekscentriciteta

(mot.); ~ lift - najvei zahvat
ekscentriciteta (mot.); ~ roll ekscentrini valjak (mot.) ; ~ roller
- bregoviti valjak (mot.) ; ~ shaft
- bregovito vratilo, zupasta poluga,
ekscentrina poluga (mot.); ~
spindle - priteno vratilo (ma.)
camel hair - kamelhar, tkanina od
kamilje dlake (tek.)
cameo - kameja, slika u jednoj boji,
slika u kamenu
camera - komora, fotokamera, televizijska kamera (fot.); ~, all~sky
- panoramna kamera, kamera krunog vidnog polja; ~ attachment
- pribor kamere (fot.) ; ~, control
unit - blok ploa za upravljanje
kamerom (TV); ~ lines - linije
koje ograniavaju prostor u kome
su objekti otri (fot.) ; ~ obsura
- kamera opskura (najprostiji fotoaparat) (fot.); ~, spectral characteristic - spektralna karakteristika ( TV) ; ~ tube - kamerina
TV cev (TV)
Campbell-Colpitrs bridge - Kampbel-Kolpicov most (el.)
camphane - kamfan, zasieni terpen
(hem.)
camphene - kamfen, nezasieni terpen (hem.)
camphor - kamfor (hem.) ; ~, anise
- anetol (hem.) ; ~, baras - borneol (hem.); ~, mint - mentol
(hem.)
camsellite - kamselit (mangan-borat)
(min.)
camshaft - bregasta osovina (mot.) ;
~ gear - zupanik bregaste osovine (mot.)
can - kouljica, hermetika obloga
gorivog elementa (nukl.) ; ~, crystal - obloga kvarenog kristala
Canada balsam - Kanada balzam,
smola koja se upotrebljava u optici
Canadian asbestos v. chrysotile
(min.)
canal - kanal; ~ rays - kanalski
zraci, pri elektrinom pranjenju u
gasovima (fiz.)
canaster - vrsta duvana

cancellation

118

cancellation - skraivanje, potiranje,

gaenje; ~, lift - prestanak dejstva
uzgonske sile (av.); ~ of a call
- otkazivanje poziva, otkazivanje razgovora (tel.)
cancrinite - kankrinit (mineral iz
grupe nefelina koji sadri natriium-karbonata) (min.)
can - fluorit (min.)
canela - kandela (osnovna jedinica
intenziteta svetlosti) (cd)
candelilla wax - kandelila vosak,
prirodni vosak ute ili smee boje
(hem.)
candle - sveca; sveca (jedinica intenziteta svetlosti); <~, Hefner Hefnerova sveca = 0,903 cd; ~,
international - meunarodna sveca
= 1,019 cd; , new - nova sveca =
= 1 cd
candlepower - jaina osvetljenja,
svetlosna jaina (u sveama) (opt.)
candohm - kandom, naziv serije
stabilnih otpornika
candy - kristalizovani eer; ueeriti,
kuvati u eeru
cane - trska; plesti od trske; eerna
trska; ~, Indian - bambusova
trska; ~, sugar - eerna trska;
~ -sugar - trani eer, saharoza
canned - hermetian, zaptiven, nepropustljiv; zatvoren u kapsuli;
registrovan radi reprodukcije (govor, muzika): music - zapisana
(snimljena) muzika (traka, ploa)
(el.)
cannel coal - kanel-ugalj, vrsta lako
goreeg uglja (kamenog) (thnl.)
cannon plug - cilindrini ep (ma.)
cannula - mala cev, evica, kanila
canonical lattice network - pravilno ukrteni etvoropoli (el.)
cant file - pljosnata trouglasta turpija (ma.); ~ hook - dizalica za
stubove, kuka za stubove (arh.)
cantharidin - kantaridin, dobija se
ekstrakcijom iz panske muice (hem.)
cantilever - konzola, greda, nosa,
strela, podupira (arh.) ; ~, bracket - ruica, nosa stuba, podupira (arh.) ; ~, network - etvoropol (el.)
canvas - platno, jedrarsko platno;
jedra; platno za pakovanje, argija,

capacitance

atorsko platno; juta, grubo, debelo platno za vezenje]

caoutchouc - kauuk, guma; ~,
hardened - ebonit; tvrda guma
cap - glava, kalpak, kapa, naglavak;
podnoje, sokla; poklopac; ~ end kalpak (npr. kondenzatora); ~ extractor - alat za vaenje kapice
(ma.); ~ fuel element - glava
gorivnog elementa; ~ i o n emitting
plasma - plazmeni emiter jona;
~, pole - polni nastavak
capability - sposobnost, mo, mogunost, kapacitet; ~ di/t otpornost na proboj usled brzine
porasta struje, di/dt otpornost (postojanost); ~, dv/dt - otpornost
na proboj usled brzine porasta napona, dv/dt otpornost (postojanost);
~, logic - sposobnost optereenja
logine eme; mogunost logine
eme; ~, power handling - sposobnost odranja odreenog nivoa
snage; dozvoljena snaga
capacitance - kapacitivnost (el.);
~ altimeter - kapacitivni visinomer (eh.); ~ antenna - kapacitivna antena](el.) ; ~ balancing kapacitivno simetriranje, izjednaenje kapaciteta (el.); ~, bridge
- most za merenje kapacitivnosti
(el.); ~. case - kapacitivnost
bloka (kutije, kuita); ~, channel
- kapacitivnost kanala; ~, charge
v. barrier (-layer) capacitance;
~, circuit - kapacitivnost kola;
~, collector - kolektorska kapacitivnost, kapacitivnost kolektorskog prelaza; ~, collector junction
- kapacitivnost kolektorskog prelaza;
~, collector-to-base - kapacitivnost kolektor-baza; ~, collector
-to-substrate - kapacitivnost kolektor-podloga; ~, coupling - kapacitivna sprega (el.) ; , cutoff kapacitivnost u prekidnom reimu;
~, dark - kapacitivnost fotoosetljivog kondenzatora u tami, tamna
kapacitivnost; ~, depletion (-region) v. barrier ( lyaer) capacitance; ~, differential - diferencijalna kapacitivnost; ~, diffusion - difuziona kapacitivnost;

capacitance
capacitance
~, drain-source - kapacitivnost
odvod-izvor; ~, effective - efektivna kapacitivnost; ~, emitter kapacitivnost emitera; ~, emitter -base - kapacitivnost emiter-baza;
~, emitter-junction - kapacitivnost emiter-prelaz; , feedback kapacitivna povratna sprega (el.);
~, gate - kapacitivnost gejta, kapacitivnost vrata; ~, gate-drain kapacitivnost gejt-odvod; ~, gate-source - kapacitivnost gejt-izvor;
~, gate-to-channel - kapacitivnost gejt-kanal; ~, initial differential - poetna diferencijalna kapacitivnost (kod nultog napona);
~, initial reversibile - poetna
reverzibilna kapacitivnost; ~ input
filter - filter sa kapacitivnim ulazom (eh.); ~ iris - kapacitivna
pregrada (u talasovodu) (el.); ~,
isolation - kapacitivnost izolacionog
sloja, kapacitivnost izolacije; ~ joint
- kapacitivni sloj (eh.); ~, junction v. p-n junction capacitance;
~, light - kapacitivnost fotoosetljivog kondenzatora pri osvetljenju;
~ load - kapacitivno optereenje
(el.) ; ~, metal-oxide-semiconductor - kapacitivnost strukture
metal-oksid-poluprovodnik; ~ meter - farad, etar, merilo kapaciteta
(el.) ; ~ micrometer - kapacitivni
mikrometar (eh.); ~, MOS v.
metal-oxide-semiconductor capacitance; ~, nonlinear - nelinearna kapacitivnost; ~ obstacle
- kapacitivna prepreka (zapreka)
(eh.);
~ operated intrusion
detector - kapacitivni detektor
pukotina (lomova) (thnl., el.); ~,
pm junction - kapacitivnost p-n
prelaza; ~, parasitic - parazitna
kapacitivnost; /^^ plug kapacitivni
ep (eh.); ~ post - kapacitivni
stub (u talasovodu) (eh.) ; ~ probe
- kapacitivna sonda (eh.); ~,
resistance coupling - R-C veza,
otporno-kapacitivna sprega (eh.);
~ resistance oscillator - R-C
oscilator (eh.); ~, reversible reverzibilna kapacitivnost; ~ rotated scanning system - ispitiva

119

capacitor

(analizator) sa obrtnim kondenzatorom (eh.) ; ~, self - samoraspodeljena kapacitivnost; ~, space-charge - kapacitivnost prostornog
naelektrisanja; ~, storage - difuziona kapacitivnost; ~, stray parazitna kapacitivnost, rasuta kapacitivnost; ~, stub - kapacitivna
petlja (eh.) ; ~ susceptance - kapacitivna provodnost (el.); ~, transition (-layer) v. barrier (-layer)
capacitance; ~ tuning ring kapacitivni prsten za podeavanje
(els.); ~ tuning slug - kapacitivni umetak za podeavanje (eh.);
~ value - veliina kapaciteta, vrednost kapaciteta (el.); ~, voltage-depended - naponski zavisna kapacitivnost; ~, voltage-variable
v. voltage-depended capacitance;
<~ window - kapacitivni otvor (u
talasovodu) (eh.)
capacitometer - mera kapaciteta
(eh.)
capacitor - kondenzator (mot.) ; kapacitivnost; r~ analyzer - ureaj
za ispitivanje kondenzatora, ispitiva kondenzatora; <' antenna kapacitivna antena (eh.) ; ~ armature - obloga kondenzatora (eh.) ;
~ box - kutija s kondenzatorima
(eh.); ~ input filter - filter sa
kapacitivnim ulazom (eh.); ~
constant - konstanta kondenzatora
(eh.); ~ coupling - kapacitivna
sprega (el.); ~, diffused (junction) - difuzioni kondenzator; <~,
diode memory - kapacitivno-diodna memorija (eh.) ; ~, discharge
recorder - registrator pranjenja
kondenzatora (eh.); ~, duodielectric - kondenzator sa dvoslojnim dielektrikom; '~, encapsulated - hermetiki kondenzator; ~,
evaporated - napareni kondenzator; ~, ferroelectric - feroelektrini kondenzator; i^, film tankoslojni kondenzator; ~-, ideal
- idealni kondenzator; ~, integrated circuit - integrisani kondenzator; ~, junction v. p-n junction
capacitor; ~, lacquer-film kondenzator sa slojem laka; ~,
light-sensitive - kondenzator oset-

capacitor

120

capstan

capacitor
jem; ~, transmitter amplifier ljiv na svetlost; ~ loudspeaker pojaava kondenzatorskog mikrokondenzatorski zvunik (els.); ~,
fona (els.) ; ~ tuning - podeavanje
metal-nitride-silicon - kondenkondenzatorom, kondenzatorsko pozator sa strukturom metal-nitriddeavanje (els.); ~, vacuum-silicijum; ~, metal-oxide-semi-deposited - kondenzator naparen
conductor - kondenzator sa struku vakuumu; ~, voltage-controlled
turom metal-oksid-poluprovodnik;
v. voltage-variable capacitor;
, metal-silicon-nitride-silicon
~, voltage-dependent v. vollage-variable capacitor; ~, voltage- kondenzator tipa metal-silicijum-variable - varikond, naponski pro-nitrid-silicijum; ~, metfilm menljivi kondenzator, varaktor
kondenzator sa metaliziranom trakom; ~, micromodule - konden- capacitron - ivin ispravlja sa unutzator mikromodula; ~, MNS v.
ranjom pobudom luka
meval-silicon-nitride-silicon ca- capacity - zapremina, prostranost,
pacitor; ~, MOS v. metalobimnost; kapacitet, proizvodnost,
-oxide-semiconductor capaciuinak; propusna sposobnost; rastor; ~ motor - kondenzatorski
hod; mo; svojstvo, dunost, polomotor, motor sa kondenzatorskim
aj (oveka); sposobnost (v. takoe
putanjem (el.) ; ~ microphone ability, capability, power); ~,
kapacitivni mikrofon, kondenzatorabsorbing v. absorption capaski mikrofon (els.) ; ~, nonlinear
city; ~, absorption - mo (kapaideal - nelinearni idealni kondencitet) apsorbovanja; ~, acid - kapazator; ~, oxide - kondenzator sa
citet baze za neutralizaciju kiseline;
oksidnim slojem; ~, p-n Junction
~, adhesive - adheziona mo;
~, basic - kapacitet kiseline za
- kondenzator sa p-n slojem; ~
neutralizaciju baze
paper - kondenzatorski papir (el.);
~ pickup - kondenzatorska zvu- capillarity - kapilarnost (fiz.)
nica, kondenzatorska glava, konden- capillary action - kapilarno dejstvo
zatorski pikap (els.); ~, plastic (fiz.) ; ~ detector - kapilarni dekondenzator sa plastinim dielektektor (mer.) ; ~ electrometer trikom; ~ plates - obloga kondenkapilarni elektrometar, detektuje
zatora, ploe kondenzatora (els.);
male struje na osnovu kretanja i~, polycarbonate - polikarbovinog meniskosa (hem.) ; ~ pyrite
natni kondenzator; ~, printed v. millerite (min.); ~ type ion
tampani kondenzator; ~ reacsource - kapilarni izvor jona (el.)
tance - reaktivna otpornost kon- capillator - aparat za kolorimetrijsko
denzatora; ~ receiver - kondenmerenje pH vrednosti (hem.)
zatorski telefon, kondenzatorski pri- capoc - kapok (vlakno)
jemnik (els.) ; ~ resistance - ak- capped end - zatvoreni kraj (kabla),
tivni otpor kondenzatora, otpor guzatitna kapa (el.); ~ rope - ue
bitaka kondenzatora (els.) ; ~, rollsa zalivenom glavom (ma!.)
-off - balansni kondenzator, kon- capracyl - grupa sintetikih boja za
denzator za izjednaenje; ~, seminajlon (thnl.)
conductor diode - varikap kondenzator; ~ shaft - osovina (pro- caprate - so kaprinske kiseline, estar
kaprinske kiseline, kaprat (hem.)
menljivog) kondenzatora (els.) ; ~,
solid-electrolyte tartalum - kon- capristor - otporno kapacitivni modul
denzator od tantala; ~, standard caproate - so kapronske kiseline,
estar kapronske kiseline, kaproat
- kondenzator etalon; ~, standoff
(hem.)
- kondenzator montiran izolovano caprylate - so (estar) kaprilne kiseod asije; ~, thick-film - kondenline, kaprilat (hem.)
zator sa debelim slojem; ~, tbin- capstan - tonska osa (magnetofona)
-film - kondenzator sa tankim slo(els.) ; motovilo (pom.)

capsulation

121

capsulation - hermetizacija; ~, plastic - hermetizacija plastinim materijalom

capsule - kapsula (av.) ; ~, pressure
- hermetika kapsula (av.)
captax - kaptaks, merkaptobenztiazol
(ubrziva vulkanizacije)
capture - zahvat, apsorpcija, npr.
neke estice od strane atomskog jezgra, kaptiranje (fiz.); ~, cross
section - efikasni presek zahvata,
v. cross section (fiz.); ~, electron - zahvat elektrona; ~, mean
path - srednji slobodni put zahvata (fiz.) ; ~ probability - verovatnoa zahvata (fiz.)
car - automobil, kola, vozilo, vagon,
vagonet, elektrokolica, transportna
(kolica) korpa, platforma, transportno sredstvo; ~, aerial - automobilska antena; ~, ambulance ambulantna kola, kola stanice za
hitnu pomo; ~, autonomous autodresina, autonomni vagon; ~
-axle - kolska osovina, osovina; ~,
baby - malolitrani automobil; ~
body - karoserija; ~, bottomdumping) - vagonet koji se prazni
kroz dno; ~, box-furgon - pokriven teretni vagon; ~, cab-over-engine - automobil sa kabinom
iznad motora; ~ carrier - brod
za prevoz automobila; ~, catte vagon za prevoz stoke; ~, cistern
-vagon cisterna; ~ crane - vagon-kran; ~ deck - paluba za vozila
(kola); ~ derrick - vagon-kran;
~ -door electrick contact - elektrini kontakt na vratima automobila; ~, drep-end - vagon sa prednjim otvaranjem; ~, drop-bottom
- vagonet sa pokretnim dnom; ~,
ferry - trajekt, brod za prevoz vozila; ~, flap-bottom - vagonet sa
pokretnim dnom; ~, flap - 1.
vagon-platforma (bez bonih ograda); 2. teretni kamion-platforma;
~, freight - 1. teretni vagon; 2.
teretni automobil, privredno vozilo;
~, gablebottom - vagonet sa
dvobonim istovarom; ~ galf"track - poluguseniar; ~, gear
- automobilski prenosnik, reduktor;

carbamic a d d
~, gravel - balastni vagon; ~
heater - automobilski greja; -~
jack - kolska, automobilska dizalica;
~. launching - start letilice kolskom vuom; ~ lift - dizalica za
kola; ~, light railway - vagon
uskog koloseka; ~, mail - potanski vagon; ~, motor - vagon sa
.motorom, motorna dresina, automobil; ~ oil tank - vagon - cisterna,
teretna cisterna; ~, open -poluvagon, gondola, platforma, otvoreni
automobil; ~ owner - vlasnik motornog vozila; <-, passenger putniki vagon, putniki automobil;
~, petroleum - auto-cisterna za
prevoz goriva; ~ platform - v.
flat car; ~, pleasure - automobil
za prevoz turista; ~, postal v.
mail car; ~, power - vagon-elektrocentrala; ~, railway elezniki vagon; <-, reamer razvrta otvora za zakivke; ~,
repair - vagon radionica; ~,
restaurant - vagon restoran; ~
retarder system - sistem za usporavanje vozila, sistem za koenje vozila (mot.) ; ~, scaffold - vagon
sa dizalinom korpom (za opravku
elektro mree); ~, self-clearing samoistovarni vagon; ~, shop vagonet za unutranju upotrebu (u
krugu fabrike); ~, side dump vagon sa bonim istovarom; ~,
sledge - autosanke; ~, sleeping spavaa kola; ~, stock - standardni
automobil; ~, stop - mehanizam
za zaustavljanje (korpe uspinjae"';
~, street watering - auto-cisterna
za (polivanje) pranje ulica; ~, tank
- vagon-cisterna, automobil-cisterna; ~, testing - vagon laboratorija; ~, trouble- havarisaniautomobil; ~, watering - auto-cisterna
za pranje ulica

caramel - karamel, produkat koji

nastaje zagrevanjem eera iznad
take topljenja (hem.)
carat - karat (metriki) = 200 mg
(za drago kamenje); karat (mera istoe zlata, 100% = 24 karata)
carbamic acid - karbaminska kiselina (hem.)

carbamide

122

carbamide - karbamid, ureja, mokraevina (hem.)

carbam(in)ate - karbamat, so (estar)
karbaminske kiseline
carbamyl chloride - karbamil-hlorid
(hem.)
carbazole - karbazol (hem.)
carbide - karbid (hem.); ~, calcium
- kalcijum-karbid, karbit"; ~,
ferric - gvoe-karbid, cementi t;
~, iron v. ferric carbide
carbides - karbidi, jedinjenja ugljenika sa metalima (hem.)
carbinol - karbinol, metil-alkohol
Carbocell - vrsta poroznog amorfnog
uglja (thnl.)
carbocyclic compounds - ciklina
jedinjenja kod kojih su svi lanovi
prstena atomi ugljenika (hem.)
Carbofrax - vatrostalni materijal na
bazi silicijum-karbida (thnl.)
carbograph - postupak za tampanje
na bazi srebro-bromidne i bihromatne elatinske emulzije (fot.)
carbohydrases - karbohidraze, enzimi, koji hidrolizuju ugljene hidrate
(hem.)
carbohydrates - ugljeni
hidrati
(hem.)
carbolate - fenolat (hem.)
carbolic - karbolni (hem.) ; ~ acid
- karbolna kiselina, fenol (hem.)
carbolineum - karbolineum (smesa
za natapanje drvene grade)
Carboloy - karboloi, karbid W i Co
(veoma tvrda legura)
Carbomang - karbomang, vrsta elika sastava 1,25% Mn, 0,45% Cr,
0,5% W, 1% C
carbon - ugljenik, hemijski znak C,
atomska teina: 12,01, redni broj 6,
IV grupa periodnog sistema, osnovni elemen(a)t organske hernije
(hem.); ugalj, ugljena elektroda
(el.) ; karbonado, karbon (crni dijamant); ~, absorbent v. active
carbon; ~, acetylenic - ugljenikov atom vezan sa drugim trostrukom vezom (hem.); ~, active aktivni (aktivirani) ugalj; ~, agraphitic - vezani ugljenik; ~ are
- ugljenini luk, koji se formira pri
protoku elektrine struje izmeu
dveju ugljeninih elektroda (fiz.);

carbon
~ arc light - luna lampa, lampa
sa ugljenim elektrodama (el.); ~
arc welding - elektroluno zavarivanje ugljenom elektrodom (zav.) ;
~ back - ugljena kutija (mikrofona) (els.); ~ bisulphide - ugljen-disulfid (hem.); ~ black trgovaki naziv za fino podeljeni
ugljenik (ad) dobijen nepotpunim
sagorevanjem mineralnih ulja ili
gasova (hem.) ; ~ brush - ugljena
etkica (el.) ; ~ button - ugljeni
uloak, ugljeno dugme (el.); ~,chlorinated - ugljen-tetrahlorid;
~ composition resistor - otpornik
od ugljene mase (els.); ~ compounds - ugljenikova jedinjenja
(hem.); ~ contact pick-up ugljena zvunica, ugljeni pikap
(els.) ; ~ cycle - ugljenikov ciklus,
pretpostavljeni ciklus termonuklearnih reakcija koje se verovatno odigravaju u zvezdama (fiz., astr.);
~, decolourizing - ugalj za obezbojavanje; ~ dioxide - ugljen-dioksid (hem.); ~ disulphide ugljen-disulfid, CS2 (hem.); ~
dust - ugljena praina (thnl.);
~ electrode - ugljena elektroda
(zav.); ~ filament - ugljeno
vlakno (thnl.) ; ~ film resistor otpornik sa ugljenom presvlakom
(els.); ~, fixed - vezani ugljenik;
ostatak ugljenika (pri pirolizi nafte);
~, gas - retorni ugalj; ~ grain ugljeno zrnce (thnl.); ~ granule
microphone - ugljeni mikrofon (sa
ugljenim prahom) (els.); ~, graphitic - grafitirani ugljenik; ~
holder - dra uglja (thnl.); ~
microphone - ugljeni mikrofon
(els.); ~ mix - ugljenina smea
(ugljenina masa za pravljenje otpornog filma) (thnl.); ~ monoxide
- ugljen-monoksid, CO, nastaje nepotpunim sagorevanjem ugljenika
(hem.);
~
monoxide-haemoglobin - jedinjenje ugljen-monoksida i hemoglobina iz krvi (hem.) ;
~ nitrate ratio - odnos ugljenika
i azota u biljci (hem., biol.) ; ~
noise - smetnje od ugljenog sloja
(els.); ~ oxychloride - fosgen
(hem.); ~ paper - indigo-papir

carbon

123

carcass

carbonie - karbid (hem.)

carboniferous - koji sadri uglja,
ugljeni, ugljenini
carbonification - ugljenisanje, karbonizacija
carbonisation - karbonizacija, destruktivna destilacija organskih materija bez prisustva vazduha (hem.)
carbonise - ugljenisati (hem.)
carbonite - koks, karbonit (eksploziv)
carbonization - ugljenisanje, karbonizacija; koksovanje; suva destilacija; ~, coal - koksovanje kamenog uglja; ~, low temperature niskotemperaturska suva destilacija,
velovanje
carbonyl - karbonil (jedinjenje ugljen-monoksida) (hem.); ~, chloride
- fozgen (hem.) ; ~, iron - gvoe-karbonil (hem.); ~, platinous
chloride - jedinjenje platin-hlorida sa ugljen-monoksidom (hem.)
carbonylation - karbonilacija, uvoenje karbonilne grupe (hem.)
carborundum - karborund, silicijum-karbid; ^^ detector - detektor
od karborunduma (els.)
carbostyril - karbostiril, a-oksihinolin (hem.)
carbonaceous - ugljeni; ugljenini,
karbonatni; ~ rocks - sedimentni Carbowax - sintetiki u vodi rastdepoziti koji sadre ostatke biljaka
vorni voskovi na bazi polietilen(geol.)
glikola (thnl.)
carbonado - karbonado (crni teh- carboxide - karbonil metala; karbonilna grupa (hem.)
niki dijamant)
carbonate - so (estar) ugljene kise- carboxyl - karboksil, karboksilan
line, karbonat; karbonatni; karbonigrupa (hem.); ~ group - karbozovati; ~, acid - kiseli karbonat,
ksilna grupa, funkcionalna grupa
bikarbonat; ~, crystal - kristalna
organskih kiselina (hem.)
soda; ~ of lime - kalcijum-kar- carboxylase - karboksilaza (ferbonat; ~ of soda - natrijum-karment)
bonat
carboy - boca, balon (za kiseline)
carbonated - zasien ugljen-dioksi- carbuncle - almandin, silikat gvozda
i aluminijuma crvene boje (min.)
dom, gaziran"
carbonation - sienje ugljen-dioksi- carburant - gorivo
dom, gaziranje"
carburation (V. Br.) carburetion
carbonatite - kalcit, nastao kristali(SAD) - karburacija (mot.)
zacijom karbonatske magme (min.)
carbonator - sud u kome se vri carburator down draft, carburetter down draught - inverzni
zasiivanje ugljendioksidom (hem.)
karburator sa opadajuim protocarbonic - ugljeni, ugljenini; ~
kom (mot.) ; ~ engine - karburaacid - ugljena kiselina (hem.);
torski motor (mot.)
~ acid gas - ugljeni dioksid
(hem.); ~ anhydride - ugljn- carcass - telo, kostur, asija, jaram,
dioksid (hem.)
karkasa

carbon
(thnl.) ; ~ pile regulator - regulator sa ugljenim stubom (els.);
~ powder microphone - ugljeni
mikrofon (sa prahom) (els.); ~
printing - tampanje na bazi bihromatno-elatinskih emulzija (fot.);
~ protector - ugljeni osigura
(ti.) S ~ reactor - reaktor sa grafitnim moderatorom (nukl.); ~
regulator - ugljeni reostat, ugljeni
regulator (el.) ; ~ residue - ostatak ugljena, nagoretina (mot.); ~
resistor - ugljeni otpornik (el.);
~ rheostat - ugljeni reostat (el.) ;
~ steel - elik koji sadri ugljenika
(mil.); ~ suboxide - anhidrid
malonske kiseline (hem.); ~ terminal - prikljuak ugljene elektrode
(el.); ~ tetrachloridej- ugljen-tetrahlorid, CCh, rastvara za masti
i ulja (hem.); ~ tetraehloride
fuse - elektrini osigura uronjen
u ugljen-tetrahlorid (thnl.); ~,
total - ukupni sadraj ugljenika;
~ transmitter - ugljeni mikrofon
(els.); ~, unsymmetrical - asimetrini atom ugljenika (hem.)

carcinotron

124

carcinotron - karcinotron (cev sa

povratnim talasom) (eh.)
card - karta, karta za perforiranje, kartica; ~, air speed calibration tablica aerodinamikc kalibracije brzine (av.); ~, double-ended karta sa dvostranim izvodom; ~,
edge-punched - karta sa perforacijom na ivici; ~, logic - karta sa
logikom emom; ~, printed circuit - karta sa tampanim kolom;
~, single-ended - karta sa jednostranim izvodom; ~, standard
size circuit - standardna karta za
kolo; ~, test - kontrolna karta
cardatron - elektronski ureaj za
obradu informacija
cardice - trgovaki naziv za vrsti
ugljen-dioksid (suvi led) (hem.)
cardinal - glavni, osnovni; ~ numbers - osnovni brojevi 1, 2, 3 . . .
za razliku od rednih brojeva, I, II,
III . . . (mat.)
carding - grebenanje, eljanje vune,
gargaenje (tek.) ; ~ brush - provlana etka (za ienje kablovskog
omotaa) (el.)
cardioid - kardioida, kriva oblika
srca (mat.); ~ microphone mikrofon sa kardioidnim dijagramom osetljivosti (eh.) ; ~ pattern
- kardioida, kardioidni dijagram
(eh.)
cardioscope - kardioskop (pribor za
posmatranje elektrokardiograma)
(eh.)
cardiotron - elektrokardiograf
carmine - karmin (boja)
carnallite - karnalit (kalijum-magnezijum-hlorid) (min.)
carnauba wax - karnauba vosak, prirodni, dobija se iz jedne vrste brazilske palme (hem.)
carnelian - karneol (uto-crveni i
crveni kalcedon, kremen) (min.)
Carnot cycle - Karnoov ciklus, ciklus idealne toplotne maine (fiz.)
carnotite - karnotit (kalijum-uranil-vanadat) (min.)
Carnube Wax - vrsta sintetikog
voska slinog karnauba-vosku (thnl.)
carotene - karotin, provitamin A
carotenes - kerotin, grupni naziv za
nezasiena jedinjenja, oran boje,

carrier

nalaze se u biljnom (mrkva) i ivotinjskom (maslac, buter) materijalu

(hem.)
carotin v. carotene
carpenter - drvodelja, tesar
carpentry - drvodeljstvo
carpet - ilim, tepih, zastirka, prostirka
Carrara marble - kararski mermer
(geol.)
carriage call indicator - optiki
indikator poziva (tel.)
carriageway jointing manhole kablovsko okno na prometnom delu
ulice (kolovoz) (el.)
carried forward call - prethodno
zakazivanje razgovora (tel.)
carrier - nosea frekvencija, nosa,
prenosnik (energije i si.); nosei sistem, nosee ue; nosa aviona; transportno preduzee; viak neaktivnog elementa koji se dodaje da bi se
olakao rad sa malim koliinama
radioaktivnog; nosea struja; ~
amplitude regulation - regulacija
amplitude nosee frekvencije (eh.) ;
~, charge - nosa naelektrisanja,
nosa struje; <~3 chip - nosa kartice, nosa elementa; , cold hladni" nosa; ~, controlled
approach - dirigovano sletanje na
nosa aviona (av.) ; ~, controlled
switch - prekida sa vf komandovanjem (eh.) ; ~ current - nosea
struja (el\) ; ~ currert channel visokofrekventni kanal (sa noseom
strujom) (el.); ~ current communication - vf veza (sa noseom
strujom) (el.) ; ~ current relaying
- relejna zatita sa vf blokiranjem
(el.); ~ current telegraphy vf telegrafija; derived channel
- kanal na noseoj (frekvenciji)
(eh.); ~ deviation - devijacija
(otklon) nosee frekvencije (eh.);
~ equillibrium - ravnoteni nosa;
~ excess - neravnoteni (prekomerni, suvini) nosa; ~, extra
minority - manjinski nosa; ~,
extrinsic v. injected carrier; ~,
flutter - pulsacija nosee struje
(eh.) ; ~ free - bez nosaa, ist
radioizotop (nukl.); ~ frequency
- nosea frekvencija (eh.); ~

carrier

12S

carrier
,
,
frequency peak pulse power maksimalna snaga impulsa nosee
frekvencije (eh.); ~ frequency
range - opseg nosee frekvencije
(predajnika) (eh.); ~, frequency
wire broadcasting - radio-difuzija
po provodnicima na noseoj frekvenciji (eh.); ~, hot - vrui"
nosa; ~, injected - spoljni nosa;
, s intrinsic v. equilibrium carrier; ~ leak - gubici snage nosee
frekvencije (eh.) ; ~ level - nivo
nosee frekvencije (eh.) ; ~, light-generated - fotopobudeni nosa;
line - linija sa noseom frekvencijom, visokofrekventna linija (eh.) ;
~ loading - pupinizacija linije,
pupinizacija kabla nosee frekvencije (eh.) ; ~, majority - osnovni
nosa; ~, minority - neosnovni
nosa, manjinski nosa; ~, mobile
- mobilni nosa, pokretni nosa;
~, noise - nosa umova; ~,
nonequilibrium - neravnoteni nosa; ~, optical frequency - nosea frekvencija optikog dijapazona; ~, photogenerated - fotopobudeni nosa; ~, photo-generated - nosa, pobuen fotonom;
~, power output rating - nominalna izlazna snaga nosee frekvencije) (eh.) ; ~ synchronization sinhronizacija nosee frekvencije
(eh.) ; ~, thermally generated termiki pobueni nosa; ~, to-noise ratio - odnos nosea frekvencija - um (eh.);
~, transfer filter - transfer-filter za noseu
frekvenciju (eh.); ~, trapped zahvaeni nosa; ~, warm - topli" nosa; ~ wave - nosei talas
(eh.)
carrier-free - bez nosaa
carrot shaped covering - obloga u
vidu repe (zav.)
carrying axle - nosiva osovina (ma.)
cart-load - kola, puna kola, kolski
tovar; ~ wheel - kolski toak
Cartesian coordinate system Kartezijusov (Dekartov) koordinatni
sistem, pravougli koordinatni sistem (mat.)

casement

cartographatron - elektronski ureaj za obradu transportnih podataka

u kartografskom obliku
cartography - kartografija
carton - karton; kutija od kartona
cartridge - patron, kapsula; ~ brass
- legura bakra i cinka sa oko 30%
cinka, pogodna za aure za municiju
(mil.); ~, ceramic - keramiki
patron; ~, fuse - patron-osigura
(el.) ; ~, fuselink - uloak osiguraa (el.); ~, phone - patron
zvune glave; ~, pickup - patron
snimaa zvuka; ~ type crystal kristal u patroni (el.)
cartwright - kolar
carvacrol - karvakrol, izomer timola
(hem.)
carvene - d-limonen (hem.)
carvone - karvon, nezasieni keton
terpenske strukture (hem.)
cascade - kaskada, nain povezivanja
jedinica u ureajima za razdvajanje
izotopa (el.); ~ connected attenuators - kaskadno vezani oslabljivai (el.) ; ~ connection - kaskadna veza, veza u stepenima (el.) ;
~ converter - kaskadni usmerivac
(el.) ; ~ decay - kaskadni (sukcesivni) raspad radio-elementa (fiz.) ;
~ rectifiter circuit - kaskadno
ispravljako kolo (el.); ~ set kaskada (el.)
cascode - kaskodna ema
case - kutija, kuite; sluaj; ~,
axlally symmetric - osno-simetrini sluaj; ~, coaxial pill koaksijalno kuite; ~, harden pougljenisati (mot.) ; ~, hardening
- otvrdnjavanje povrine elika,
zagrevanjem u materijalu; koji sadri ugljenik (hem.); ~, hardening compound - prah za cementovanje
(thnl.);
~, metal-to-ceramic - metalkeramiko kuite; ~, pili - kuite tipa tablete
casein - kazein, glavni belanevinasti
sastojak mleka. U industriji se koristi za plastine mase i lepkove
(hem.) ; ~ paints - kazeinske boje,
surogat za uljane boje (thnl.); ~
plastic - plastina materija na bazi
kazeina (galalit) (thnl.)
casement - prozorski okvir (arh.)

cash-price

126

catabolism

cash-price - cena za gotovo; ~ sale

odlivak; ~, malleable - odlivak
- prodaja za gotovo
od temper-liva; ~, medium-size
cashmere - kamir, imitacija kamira,
- srednji liv; ~, miniature - minikamirski al (tek.)
jaturni odlivak; ~, misrun - decasing - omot; korice, kani ja, futrola,
fektni odlivak; ~, mold - fazonski
navlaka; aura, ljuska, ljutura; stanliv; ~, mould - kalup, forma, sandardna veliina braon papira 36" x
duk; matrica; ~, multiple - lix 46"
venje u nekoliko kalupa; -', multiple-core - odlivak sa vie jezgra;
casinghead gasoline - laki benzin
~, nonferrous - liv od obojenih
od prirodnog gasa (mot.)
metala; ~, open sand - livenje u
cask - bure, bava, kaca
otvorene peane kalupe; ~, percasket - kutija sandue, kovei
manent-mold - livenje u trajne
Cassel's yellow - trgovaki naziv za
kalupe; ~ pit - livaki jarak, mesto
olovo oksihlorid (hem.)
livenja; ~, plaster mould - licassia oil - kasija-ulje, ekstrahuje se
venje u gipsanim modelima; ~,
iz istoimene biljke (hem.)
porous - porozan odlivak; ~, precassiopeium - kasiopeum, stari nacision - precizno (tano) livenje;
ziv za elemen(a)t lutecijum (hem.)
~, pressure - livenje pod pritiscassiterite - kasiterit (kalaj-dioksid)
kom; ~ resin - smola za zatapanje;
(min.), najvanija ruda kalaja
~, ribbed - odlivak sa rebrima;
cast iron (gray, white) - liveno
~, rigid - krut odlivak; ~, rotary
gvode (sivo, belo) (mtl.); ~ on
flange - priliven obod (ma.) ; ~
- centrifugalni liv; ~, sand - liwaveguide - liveni talasovod (eh.)
venje u peane kalupe; ~, scrap
castability - livkast, livljivost (thnl.)
- rot"; ~, shaped - fazonski liv;
casting - 1. liv; 2. odlivak, fazonski
~ skin - pokoica liva; ~, small
odlivak; 3. livenje; 4. betoniranje;
- sitni liv; ~, sound - kvalitetan
~ alloy - legura; ~ bay - livodlivak; ~, spoiled - kartirani
nica; ~ bay crane - livnika dizaodlivak; ~, spun - centrifugalni
lica, kran; ~ bed - livnika posliv; ~, steel - elini liv; ~ stress
teljica, matrica; ~, blown - odlivak
- napon u livu; ~, structural sa upljinama; ~, bottom - sifongraevinski liv; ~, thin section sko livenje, odlivanje; ~ brush tankozidni liv; ~, thin-walled etka za ienje odlivaka; ~,
tankozidni liv; ~, uphill v. bottom
close-grained - kompaktan odcasting; ~, upright - vertikalno
livak, odlivak sa sitnozrnom struklivenje; ~, waste - defektni odturom; ~, composite - bimetal;
livak; ~ yard - mesto na kojem
~, defective - odlivak sa grekama;
se vri betoniranje, pripremite be~, die - livenje u kokilama; ~,
tona
electric steel - odlivak od elektro- Castner's process - Kastnerov proelika; ~, fettled - oien odlivak;
ces za dobijanje hlora i natrijum~, gravity die - kokilni liv, li-hlorida elektrolizom kuhinjske soli
venje u kokilama; ~, gray iron
(hem.)
- odlivak od sivog gvozda; ~, gut- castor oil - ricinusovo ulje
ter - livaki leb; ~, hard - odlivak od belog gvozda; ~, hollow Castorwax - sintetiki vosak dobijen
hidrogenizacijom ridnusovog ulja
- uplji odlivak; ~, investment
(thnl.)
- livenje na tane mere; ~, iron
- gvozdeni odlivak; ~ ladle - casual clearing station - pomona
stanica, rezervna stanica, stanica u
livaka kaika, livaka posuda (iz
sluaju udesa (el.)
koje se lije); ~, light - sitni liv;
~> loam - livenje u glini; ~, catabolism - katabolizam, metabomachine - mainski liv, livaka
liki proces raspadanja sloenih supmaina; ~, machined - obraen
stanci uz dobitak energije (hem.)

catadioptrics
catadioptrics - katadioptrija (nuaka
o odbijanju i prelamanju svetlosti)
catalase - katalaza (ferment)
catalysis - kataliza, ubrzavanje ili
usporavanje neke hem. reakcije;
~, base - kataliza bazama; ~,
contact - kataliza kontaktom; ~,
heterogeneous - heterogena kataliza; ~, homogeneous - homogena
kataliza
catalyst - katalizator; ~, acid kiseli katalizator; ~, biochemical biohemijski katalizator; ~, dead odraeni (zatrovani) katalizator
catalytic poison - supstanca koja
smanjuje aktivnost katalizatora
(hem.)
catalyze - katalizirati
catalyzer - katalizator
cataphoresis - kataforeza, kretanje
koloidnih estica u elektrinom polju
prema katodi (hem.)
cataphoretic coating - kataforezno
prevlaenje (thnl.)
catcher coupling factor - koeficijent sprege hvataa (klistrona) (eh.)
catechol - pirokatehin (hem.)
catechu - katehu, ekstrakt indijskog
drveta bogat u taninu, slui za tonovanje slika (fot.)
catenary - lanani, verini
caterpillar tractor - gusenini teglja (mot.)
cathetometcr - katetometar (ureaj
za precizno merenje rastojanja sa
daljine) (opt.)
cathetron - katetron (ivina cev)
(eh.)
cathode - katoda, negativna elektroda (fiz.); ~ beam - katodni
mlaz (katodni snop), elektronski
mlaz (snop) (eh.) ; ~ bias - katodni
prednapon (eh.); ~ chamber katodna komora (eh.); ~ copper
- bakar
elektrolitiki
rafiniran
(mtl.); ~, coupled oscillator oscilator sa katodnom spregom
(eh.); ~, coupler amplifier pojaava sa katodnom spregom
(eh.); ~ dark space - katodni
taman prostor, pri elektrinom pranjenju u gasovima (fiz.) ; ~ degenerated stage - stepen sa nega-

127

cathodic

tivnom katodnom spregom (eh.);

~ deposit - supstanca, obino metal
koji se taloi na katodi (hem.);
~ drop - pad napona katode u
vakuumu, katodni pad napona (fiz.~);
~,' field emission - katoda sa
hladnom emisijom; ~ follower katodni pojaava (eh.); ~ glow
- katodna svetlost, katodni sjaj,
luminiscencija koja se pojavljuje na
katodi pri elektrinom pranjenju u
gasovraa; ~ grid - katodna reetka (eh.) ; ~ heater insulation
resistance - otpor izolacije izmeu
katode i grejaa (eh.); ~ heater
tube - cev za grejanje katode (eh.) ;
~ input - katodni ulaz (eh.);
~ insulator katodni izolator
(eh.); ~ lead - izvod katode
(eh.); ~ leg - noica katode
(eh.); ~ loaded amplifier pojaava sa katodnim optereenjem (eh.); ~ luminous sensitivity - fotoosetliivost katode, svetlosna osetljivost katode (fotomultiplikatora) (eh.); ~, matrix matrina katoda; ~, p-n junction
- katoda p-n spoja; ~ phase inverter - katodni obrta faze (eh.) ;
~, phormat v. matrix cathode;
~, plasma - plazmena katoda;
~ protective timer - vremenski
relej za zatitu katode (eh.); ~
pulse modulation - impulsna modulacija na katodi (eh.); ~ ray
- katodni zrak, u stvari snop elektrona emitovanih sa katode (fiz.) ;
~ ray tube - katodna cev (eh.) ;
~ return circuit - kolo sa povratnom katodnom vezom (eh.); ~
return oscillator - oscilator sa
uzemlienom katodom, oscilator sa
povratnom spregom na katodu
(eh.); ~ sleeve - cev katode, rukavac katode (eh.) ; ~ spot - katodna mrlja (kod ivinog ispravljaa)
(eh.) ; ~ sputtering - katodno raspravanje, nain nanoenja tankih
filmova metala na podlogu (fiz.);
~, surface barrier - katoda sa
povrinskim slojem; ~, transistor
- katoda tranzistora; ~, tunnel tunelska katoda
cathodic - katodni (fiz.)

cathodoluminiscence
cathodoluminiscence - katodoluminiscencija, luminiscencija proizvedena katodnim zracima (fiz.)
cathodophosphorescerce - katodofosforoscencija, fosforoscencija proizvedena katodnim zracima (fiz.)
catholyte - katolit (elektrolit katodnog prostora)
cation - katjon (pozitivno naelektrisani jon); ~ exchanger - katjonski
jonoizmenjiva
catkin tube - metalna cev sa balonom kao anodom (eh.)
catlinite - katlinit, vrsta crvene gline
catoptrics - katoptrika (uenje o odbijanju svetlosti u optikim sistemima)
catwhisker - kontaktna opruga
Cauchy-Riemann differential equations - Koi-Rimanove diferencijalne jednaine (mat.)
Cauchy's mean value formula Koijeva formula za srednju vrednost (mat.)
Cauchy's theorem on analytic
functions - Koijeva teorema za
analitike funkcije (mat.)
caulking - umetanje epa (u kanalizacionu cev)
causal - uzroni, kauzalan
cause - uzrok, razlog, pobuda; ~,
defect - uzrok neispravnosti
causeway - nasip, uzdignuta staza,
uzdignut put; izgraditi uzdignut
put, praviti nasip
caustic - kaustina soda; kaustian,
bazian; korozivan; ~ curve - kriva
koja povezuje take preseka reflektovanih i prelomljenih zraka svetlosti (fiz.) ; ~, eliptic - eliptina
kaustika; ~ lime - kalcijum-oksid,
negaeni kre (hem.) ; ~, parabolic
- parabolina kaustika; ~ potash
- kalijum-hidroksid (hem.) ; ~ soda
- natrijum-hidroksid (hem.); ~
soda cell - Lalandov element (eh.)
caustobiolith - kaustobiolit (proizvod raspadanja organskih supstancija u geol. formacijama)
caution board - tablica opomene,
tablica upozorenja; ~ notice oznaka opomene, oznaka upozorenja
Cavalieri's theorem - Kavalierijeva
teorema (mat.)

126

cave - peina, jama, duplja

cavitation - kavitacija, razredenje;
~, sonically induced - akustina
kavitacija
cavitron - mobilni aparat za ultrazvuno zavarivanje i lemljnje; ~
machine tool - kavitronska alatna
maina (koristi ultrazvuk) (maS.)
cavity - upljina; uplji rezonator;
~ aircraft antenna - rezonatorska avionska antena (els.) ; ~ coupled filter - filter sa rezonatorskom
spregom (eh.); ~, cylindrical cilindrini rezonator; ~, dielectric
- dielektrini rezonator; ~, Earthionosphere - rezonator Zemlja-jonosfera; ~, eliptical - eliptini
rezonator; ~, extended interaction - rezonator sa produenom
interakcijom; ~, Fabry-Perot rezonator Fabri-Pero; ~, gap admittance - admitanca zazora rezonatora (eh.); ~ grid - reetka
rezonatora (kod klistrona) (eh.) ; ~
hemisphere - hemisferni rezonator
~, laser - rezonator lasera; ~,
maser - rezonator masera;
optical - optiki rezonator; ~.
powder - prakasti rezonator; ~
pump - rezonator pumpanja; ~
reference - referentni rezonator
~, ring - kruni rezonator; ~
ruby filled - rubinski rezonator
~, ruby filled waveguide - rubinski talasovodni rezonator; ~,
shrinkage - upljina usled skupljanja (zav.) ; ~, signal - signalni
rezonator; ~, temperature compensated - temperaturno kompenzirani rezonator; ~, transmissiontype - rezonator prolaznog tipa;
~, vacuum tight - hermetiki rezonator
Cb - hemijski znak za niobijum (ranije kolumbijum) (hem.)
CB resistor - otpornik za reetkin
prednapon (eh.)
Cd - hemijski znak za kadmijum
(hem.)
CD drawing (circuit-description
drawing) - crte sa opisom delovanja kola (teh.)
Ce - hemijski znak za cerijum (hem).

cedar

129

cedar - kedar, kedrovina (not.)

ceiling - vrh, plafon (av.) ; ~ block
- plafonska rozeta (el.); ~ duet
- plafonski kanal (el.); ~ fitting
- plafonska armatura (el.) ; ~ lamp
- plafonska lampa (el.); ~ light
- plafonsko svetio, vrno svetio,
svetio na vrhu (el.); ~ rose plafonska rozeta (el.); ~ voltage
- gornja granica napona, gornja oblast napona (el.)
Ceilinite - celinit, vrsta azbesta
Cekas - cekas, legura otporna na
vatru sastava 59,7% Ni, 11,2% Cr,
28% Fe, 2% Mn
celastoid - plastina masa iz acetata
celuloze (thnl.)
Celcon - plastina masa na bazi etil-celuloze (thnl.)
celestial equator - nebeski ekvator
(astr.); ~ mechanics - nebeska
mehanika (astr.) ; ~ meridians nebeski meridijani (astr.) ; ~ navigation - astronomska navigacija,
navigacija po zvezdama (pom.)
celestine - celestin (stroncijum-sulfat) (min.)
celestite v. celestine
Celite - proizvod na bazi preparirane
infuzorijske zemlje (thnl.)
cell - elija (biljna i ivotinjska); komora, elija, odeljak; elemen(a)t,
spreg el.; flotaciona maina; elektrolizer; ~, accumulator - elija
(elemenat) akumulatora; ~, aqueous electrolyte fuel - elemenat
punjen rastvorom elektrolita; ~,
atomic resonance - atomska rezonantna elija; ~, Bacon HYDROX
- Bekonov hidroksidni elemenat; ~,
barrier-film - ventilni fotoelemenat
sa zaprenim slojem; ~, barrier-layer - fotoelemenat-sa zaprenim slojem; ~, bichromate - elemenat sa sumpornom kiselinom i
kalijum-bihromatom; ~, biochemical fuel - biohemijski gorivni
elemenat; ~, blood - krvna elija;
~, box - batedj ska posuda, baterijski sanduk, baterijski ormar
(eh.); ~, Brillouin - Briluinova
elija; ~, bucket - posuda (baterijska) (eh.); ~, Bunsen - Bun9 Renlk

cell
zenov elemenat (elija); ~, cadmium normal - normalni kadmijumov elemenat (elija); ~, canal
fuel - kanalni gorivni elemenat; ~,
cationic membrane - gorivni elemenat sa kat jonskom membranom;
~, cesium plasma - cezijumov
plazmeni elemenat; ~, Clark Klarkov normalni elemenat (elija);
~, coated wall storage - kolektorska elija sa pokrivenim zidovima;
~, concentric fuel - istoosni (koncentrini) gorivni elemenat; ~,
cryogenic continuous film memory - kriogenska memorijska jedinica sa tankim filmom; ~, cryogenic memory - kriogenska memorijska jedinica; ~, dc-biased
Kerr - Kerova elija; ~, direet-oxidation - direktni gorivni materijal; ~, dissolved fuel - gorivni
elemenat sa rastvorenim gorivom;
~, Edison storage - Edisonov
akumulator; ~, EL v. electroluminescent cell; ~, electrochemical - elekrrohemijska elija; ~,
electroluminescent - elektroluminiscentni elemenat; ~, ferroelectric - feroelektrini elemenat; ~,
fuel - gorivni spreg (el. baterija
koja daje struju na raun hemijske
reakcije koja se u njoj odvija); ~,
fuel gas - gasno-gorivni elemenat;
~, gas v. fuel gas cell; ~, gas-buffered (storage) - kolektorska
elija sa gasnim puferom; ~, gas-filled (storage) - gasom punjena
kolektorska elija; ~, high-temperature fuel - visokotemperaturni
gorivni elemenat; ~,vliydrogen-air
- gorivi elemenat vodonik-vazduh;
~, hydrogen-oxygen - gorivi elemenat
vodonik-kiseonik;
~,
HYDROX v. Bacon HYDROX
cell; ~, ion-exchange (membrane) - gorivni elemenat sa jonoizmenjivakom membranom; ; IR
- prijemnik infracrvenog zraenja;
~, Kerr - Kerova elija; ~,
liquid diffraction - tena difrakciona komora; ~, liquid-gas teno-gasni gorivni elemenat; ~,
liquid-liquid - teno-teni gorivni
elemenat; ~, living - iva elija;

cell
cell
<<, low-temperature fuel - niskotemperaturni gorivni elemenat; ~,
memory - elemenat (elija) memorije, elija memorijskog ureaja;
memorijska jedinica, memorijski elemenat; ~, molten carbonate fuel
- gorivni elemenat sa rastopljenim
karbonatom; ~, molten electrolyte fuel - gorivni elemenat sa
rastopljenim elektrolitom; ~, monolithic memory - monolitni memorijski ureaj; ~, mounting montaa u elijama, montaa u sekcijama (eh.); ~, n on p silicon
solar - n na p sunana baterija;
~, nerve - nervna elija; ~, nonregenerative fuel - neregenerativni gorivni elemenat; ~, Penning
- Peningova elija; ~, phase
space - elija faznog prostora; ~,
photoconducting - fotoprovodna
elija; ~, photoelectric v. photoemissive cell; , photoelectrolytic - elektrolitiki fotoelemenat;
~, photoemissive - emisioni fotoelemenat (fotoelemenat sa unutarnjim fotoefektom); ~, photoresistance v. photoconducting cell;
~, photovoltaic - fotogalvanski
elemenat; ~, Pockel - Pokelov
elemenat; , primary - normalni
elemen(a)t, primarni elemen(a)t; ~,
regenerative fuel - regenerativni
gorivni elemenat; ~, resonance (rezonantna) elija; ~, rubidium
gas - rubidijumska gasna elija;
~, semiconductor - poluprovodniki fotoelemenat; ~, silikon
solar - silikonski sunani elemenat;
~, single fluid - elija sa jednom
tenou; ~, solid electrolyte fuel
- gorivni elemenat sa tvrdim elektrolitom; ~, standard - normalni
(standardni, etalonski) elemenat (elektrolitiki); ~, storage - elija
memorije, elemenat memorije; ~,
switch - baterijski prekida, baterijski komutator (eh.); ~, thin
film solar - veoma tanki sunani
elemenat; ~, three-electrode fotoelemenat sa upravljakom elektrodom; ~, tube fuel - cilindrini
gorivni elemenat; ~, two-fluid -

130

cellulose

elija sa dve tenosti; ~, ultrasonic storage - ultrazvuna linija

kanjenja; ~, visual - vidna elija;
~, volatic - galvanski elemenat;
~, voltaic v. primary cell; ~,
Weston standard - Vestonov normalni elemenat; <~, zinc-iron elektrolitika elija sa cinkom i gvoem
cellase - calaza, enzim naen u kotici kajsije (hem.)
cellobiase - celobijaza (fermen(a)t)
cellobiose - celobioza (disaharoza)
(hem.)
cellocotton - celulozna vata
Cellogen - preparat za izradu suneraste gume i plastinih materija
(thnl.)
celloidin - celoidin, vrsta nitroceluloze (thnl.)
celloline v. cellophane
cellomold - prah celuloze acetata
(thnl.)
cellophane - celofan, celulozna folija
Cellosize - proizvod na bazi hidroksietil-celuloze; sa vodom daje guste
rastvore (thnl.)
Cellosolve - monoalkil-estri etilen-glikola, rastvarai za smole, lakove,
nitrocelulozu i dr.
cellular - elijski, celularni
celluloid - celuloid (plastina masa
dobijena od nitroceluloze, alkohola
i kamfora)
cellulose-celuloza, glavni sastojak biljnog materijala drveta, pamuka i si.;
hemijski tretirana daje krob, nitro-celulozu, acetat-celulozu i si.
(hem.); ~ acetate - acetat celuloze, slui za proizvodnju plastinih
masa, nezapaljivih filmskih traka,
vetake svile itd. (hem.); ~,
alpha - alfa-celuloza (hem.); ~,
carboxymethyl - karboksimetilceluloza (hem.); ~, cotton - celuloza pamuka; ~ coverting - obloga od celuloze (zav.) ; ~, hydrated - hidratisana celuloza; ~ lacquers - celulozni lakovi, dobijaju
se rastvaranjem nitro ili acetatne
celuloze u smesi rastvaraa uz dodatak plastoformatora, smola, pigmenata (hem.) ; ~ transparent celofanski film; ~, wood - celuloza

cellulose

131

drveta; ~, xanthate - viskoza,

dobija se dejstvom natrijum-hidroksida na celulozu uz naknadno rastvaranje u ugljen-disulfidu (hem.)
Celotex - seloteks (materija! koji apsorbuje zvuk) (ah.)
celsian - celzijan (barijum-alumosilikat) (min.)
Celsius scale of temperature Celzijeva temperaturska skala (0"
taka topljenja leda, 100 taka
kljuanja vode) (fiz.)
celtium - zastareli naziv za hafnijum
(hem.)
cement concrete - cementni beton
(grad.) ; ~ copper - neisti bakar
dobijen taloenjem iz rastvora pomou gvozda (tntl.); ~ duet betonska cev, betonski kanal, betonski blok (thnl.) ; ~ rock - laporac, glinovit krenjak za proizvodnju cementa (thnl.)
cementation - cementacija, postupak
termikog prevlaenja gvozda nekim
drugim metalom (mtl.)
cemented (sintered) carbides spraeni karbidi volframa, tantala ili
titana cementirani u vrstu masu:
upotrebljava se za specijalne alate
(mtl.); ~ belt - lepljeni kai
(maj
cementite - cementit, karbid gvozda
(mtl.)
census - popis(ivanje) stanovnitva
cent - stotina, sto; stotina polutona
(muz.)
center - centar; sredite; ~, acceptor - akceptorski centar; ~, color
- centar za boju; ~, deathnium
v. recombination center; ~,
defect - centar defekta, centar
mane, centar nedostatka, centar
kvara; ~ distance - osno odstojanje; ~, donnor - donorni centar;
~ fed antenna - antena sa napajanjem u srednjoj taki (centru)
(eh.);
~,
generation-recombination - generaciono-rekombinacioni centar; ~ hole - centralni
otvor, centralna upljina (podeavanje) (eh.) ; ~, impurity - centar primese; ~, LD switching - meumesni komutacioni centar;
<~, multiple energy level impu

centimeter

rity - centar primese sa vie energetskih nivoa; ~ of a curve centar krive, taka oko koje je kriva
simetrina (mat.) ; ~ of curvature
~ centar krivine (mat.); ~ of
figure - centar mase homogenog
tela (fiz., mat.); ~ of gravity centar gravitacije (fiz.); ~ of
inertia - centar inercije (fiz.);
~ of mass - centar mase (fiz.) ;
~ of symmetry - centar simetrije (mat.); ~ pin - osovina,
cintralna igla, centralni tap; ~,
poisoning v. quenching center;
~, quenching - gasitelj zraenja
(emisije); ~, radiation-induced F
- radijacioni F-centar; ~, Shockley-Read-Hall - okli-Rid-Holov centar; ~, single energy level
impurity - centar primese sa jednim energetskim nivoom; ~, split
- sa izvedenom takom, rascepljen
(eh.); ~, SRH v. Shockley-Read Hall center; ~ tap - izvod iz srednje take (eh.); ~,
trap(ping) - centar zahvata, centar prijanjanja, adhezioni centar
centered lens system - centralni
sistem soiva, ije se ose poklapaju
(fiz.)
centering - centriranje, postavljanje
slike na sredinu ekrana (TV);
~ error - ekscentritet, odstupanje
od centra (TV); ~ winding centrirajui namotaj (TV)
centesimal - stotni, stotiniti, stotinski, na sto, podeljen na sto delova,
centezimalan (metr.); ~ graduation - podela na stote delove
(metr.); ~ system - sistem ija
je skala podeljena na 100 delova
cent - prefiks koji oznaava stoti"
(deo)
centibel - centibel, santibel, stoti deo
bela (ak.)
centigrade - stepen (temperature) po
Celzijusovoj skali; ~ scale - termometarska skala'sa 100, nula skale
je taka smrzavanja, a 100 je taka
kljuanja vode (hem., fiz.)
centigram - centigram, stoti deo
grama (fiz.)
centimeter - santimetar, osnovna jedinica duine u CGS-sistemu jedi-

centimeter
centimeter
nica (fiz.) ; ~ gram-second system - santimetar-gram-sekunda sistem (CGS sistem) (fiz.) ; ~ height
finder - santimetarski visinomer
(koji radi na santimetarskim talasima) (eh.); ~ of capacitance santimetar kapaciteta ( = 1.13 x 10~12
farada) (fiz.) ; ~ of inductance santimetar induktiviteta (= 1
abhenry) (fiz.); of mercury santimetar ive, jedinica pritiska
(= 13.332 bara) (fiz.)
centimetre - centimetar, santimetar
(cm) = 10~2 m
centipoise - centipoaz (cP) (jedinica
za merenje viskoziteta) = 10~3 Pa s
centistokes - centistoks (cSt) (jedinica za merenje kinematikog viskoziteta) = IO" 8 m 2 s - 1
centrad - stoti deo radijana, jedinice
za merenje uglova (mat.)
central angle - centralni ugao (mat.)
~ current supply - napajanje iz
centralne baterije, CB napajanje
(eh.); <~ flux - protok zraenja
u centru reaktora (nukl.) ; ~ force
- centralna sila, koja deluje na telo
u smeru nekog centra (fiz.); ~
limit theorem - teorema srednje
granice (mat.) ; ~ position - sredinji poloaj; ~ projection sredinja projekcija
centralized lubrication - centralno
podmazivanje (mot.)
centre - centar, sredite, sredina
taka, stoer (ili osovina); obrtanje,
taka usredsredenja ili rasturanja;
jezgro; izvor; sredina; ~, acceleration - centar ubrzanja (fiz.);
~, aerodynamic - aerodinamiki
fokus (av.) ; ~ bearing - centralno
leite, leite osovine (mat.); ~
of curvature - sredite krivine
(mat.); ~ of gravity - centar
gravitacije (fiz.) ; ~ of lift - centar
uzgona (av.) ; ~ of mass - centar
mase (fiz.); ~ of oscillation treptajno sredite; of pressure
- centar pritiska (fiz.) ; pivot sredini rukavac (mot.); ~, test
- opitni centar (av.) ; , volume
- centar zapremine (mat.); ~,

132

ceramic bit

wind tunnel - osa aerodinamikog

tunela (av.) ; ~ zero relay - tropoloajni relej (el.)
centreless grinder - brusilica bez
iljaka (mat)
centreline - geometrijska osa (mat.)
centres of action - centri dejstva

(fiz.)

centrical wire - centralni provodnik,

osni provodnik (el.)
centrifuga! - centrifugalni (fiz.);
~ clutch - centrifugalno kvailo
(mot.); ~ force - centrifugalna
sila (fiz.); ~ governor - centrifugalni regulator (mot.) ; lubricator - centrifugalna mazalica
(mot.) ; -> pendulum - centrifugalni regulator, centrifugalno klatno
(ma.)
centrifuge - centrifugalni; centrifuga, instrumen(a)t za razdvajanje
tenosti raznih gustina (fiz.)
cen'ring - centriranje (ma.)
centripetal - centripetalni (fiz.);
~ force - centripetalna sila, sila
koja deluje ka centru kretanja (fiz.)
centron - naziv serije elektronskih
cevi
cemrosymmetry - centralna simetrija, simetrija u odnosu na neku
taku (mat.)
cephaeline - vrsta alkaloida (hem.)
cephaline - cefalin, fosfatid koji se
nalazi u mozgu (hem.)
ceracircuit - mikroema na keramikoj podlozi
cerafer - otpornik spojnog tipa na
metalkeramici
ceramet v. cermet
ceramic bit - keramiko seivo noa
(met.); ~ capacitor - keramiki
kondenzator; ~ coating - keramiki
zatitni sloj; ~ coil - keramiki
kalem; ~ fuel - keramiko gorivo,
nuklearno gorivo ria bazi sinterovanih uranijumovih oksida (nukl.) ;
~ insulator - porcelanski izolator;
~ products - keramiki proizvodi,
graevinska keramika; ~ reactor
- reaktor sa keramikim gorivom
(nukl.); ~ tip - keramika rezna
ploica; ~ tipped - sa seivima iz
keramike

ceramics

133

chain

ceramics - keramika; ~, ferro- cervantite - cervantit (antimon-oksid) (min.)

electric - feroelektrina keramika;
~, moldable - livena keramika; cesium - cezijum (hem elemenat,
~, piezoelectric - piezoelektrina
red. br. 58, simbol Cs)
keramika
cessation - prestanak, prestajanje,
prekid, obustava, zastoj
ceramoplastic - keramoplastik (izolacioni materijal)
cetane number - cetonski broj (mot.)
cerargyrite - kerargirit, hlorargirit cetone - keton (hem.)
' cetyl alcohol - cetil-alkohol, vii
(srebro-hlorid) (min.)
alkohol sa 16-C atoma
cerate - votana mast
cerebrosides - cerebrosidi, grupa je- cevadine - alkaloid nepoznatog sastava (hem.)
dinjenja koja se nalazi u nervnom
sistemu (hem.)
Cf - simbol vetaki proizvedenog,
transuranskog radioaktivnog elemenOrencov counter - erenkovljev
ta kalifornijuma, rednog broja 98
broja (fiz.); effect - eren(hem.)
kovljev efekat, v. Cerencov radiation (fiz.) ; ~ radiation - eren- CGS system of units - CGS-siskovljevo zraenje, nastaje kada se
tem jedinica, apsolutni sistem za
elementarne estice kreu brzinom
merenje fizikih veliina u kome su
veom od brzine svetlosti u nekoj
osnovne jedinice santimetar-gram i
sredini (fiz.)
sekunda, dok su ostale merne jedinice izvedene iz njih (fiz.)
certous - votan, voskast, kao vosak
Ceresan - preparat za zapraivanje chabasite - habazit (kalcijum-alumosemena na bazi ive (thnl.)
silikat) (min.)
ceresine wax - cerezin, preieni chaff - dezorijentiui reflektor (staozokerit (zemni vosak) (thnl.)
niolska kia, dipolni staniolski trakasti reflektor)
ceria - cerijum-oksid (hem.)
cerite - cerit (silikat Ce, Ca i Fe) chain - lanac (u raznim znaenjima);
(min.)
planinski lanac, venac, greben
cerium - cer, cerijum (hem. eleme(geoi.) ; mera za duinu, 66 stopa =
nat, red. br. 58, simbol Ce); ~
= 20,117 m; niz atoma jednog eleglass - cerijumsko staklo, ne menja
menta, najee ugljenika, koji ine
boju pri ozraivanju radioaktivnim
jedan veliki molekul; verige; ~
zracima (nukl.)
adjusting screw - zatezni lanani
zavrtanj (ma.); ~ attachment
cermet - specijalna kombinacija melink - lanak za fiksiranje lanca;
tala i keramike otporna prema viso~, bitts - beskrajni lanac; <~,
kim temperaturama, namenjena zabranched - razgranat lanac (hem.) ;
titi (toplotnoj) raketa pri povratku
~ breaking - prekid lanca (hem.) ;
u Zemljinu atmosferu (thnl.) ; ker~ bridge - lanani most (rud.);
met, metalokeramika
~ broadcasting - jednokanalna
Cerox - preparat cerijum-oksida za
radior-difuzija (els.); ~ bucket
poliranje optikih stakala (thnl.)
elevator - elevator sa posudama;
Cerrocast - lako topljiva legura
~ bushing - aura lanca; ~,
bizmuta i kalaja (mil.)
cable - lanac sidra, sidreni lanac;
Cerrolows - izvanredno lako top, carrier - elevatorski lanac;
ljiva legura bizmuta i indijuma
conveyor - lanani konvejer;
(mil.)
couple link - lanak za spajanje
certificate - svedoanstvo, svedodba,
lanca; coupling - spojnica sa
isprava, uverenje, potvrda
ozubljenim lancem; ~ creeper ceruse - olovo belilo, bazni olovni
rudnika pruga na lanac; ~ cutter
moulding machine - glodalo sa
karbonat (thnl.)
lancem; ~ decay (disintegration)
cerussite - cerusit (olovo-karbonat)
(min.)
lanani raspad (nuklearna ten.);

chain

134

chain
~ dotted line - linija crta-taka;
- drill - lanana builica; ~
drive - lanani pogon; ~ driven
- na lanani pogon; ~ elevator elevator sa koficama; ~ end link
- krajnji (poslednji) lanak lanca;
~ fission - lanana fisija (fiz.) ;
~ fission yield - ukupni uinak
lanane reakcije; ~ follower - lanani teglja; ~ gearing - prebacivanje lanca; ~ grate - pokretno
(lanano) leite; ~ greasing device - ureaj za podmazivanje lanca;
~ gripper - lanani zahvata;
~ guard - zatita lancem, lanana
ograda; ~ guide pulley - valjak-vodica lanca; ~, home, extra
low - lanac stanica za otkrivanje
niskoleteih aviona (voj.) ; ~ intermittend weld - ravnomerno isprekidan av (sa obe strane) (zav.);
~ jockey - lanani povodnik, zahvata; ~ length - duina lanca;
~ lever - poluga spojnice; ~ link
- koleno lanca; ~ locker - komora
za lance (brod); ~ nose cutting
plier - lanana kleta; ~ pin ivija lanca; ~ pipe tong - cevna
kleta sa lancem; ~ pipe vice lanani steza cevi; ~ pipe wrench
- lanana cevna kleta, klju na
lanac; ~ pitch - podela lanca;
~ pulley - kotur lanca; ~ recating amount - kritina masa (nuklearna teh.); ~ reacting pile kritini reaktor; ~ reacting unit,
chain-reaction pile, chain reactor v. nuclear reactor ; ~ reaction - lanana reakcija; ~ relaying
- radio-relejni sistem, viestruka
retranslacija (eh.) i ~ rim - lanani venae; ~ riveted joint verino zakivenje (ma!.) ; ~ roller
- kotrljajui lanac (mot.) ; ~ saw
- lanana testera, lanac testere;
~ snip - lanana testera; ~ solid-state - tranzistorski generator;
~ spaced rows of rivets - zakivanje lananika; ~ stopping raskid lanca (hem.); ~ stud osovinica lanca; ~, tape - merni
lanac; ~ tightener - lanani steznikj ureaj za zatezanje lanca; ~

chamber

tube cleaner - lanani ureaj za

ienje cevi; ~ type float gauge
- mera nivoa; ~ type manure
distriburor (spreader) - lanani
rastreiva dubriva; ~ type table
planing machine - maina za rendisanje drveta; ~ velocity - brzina kretanja lanca; ~ wheel manji toak prenosnika; lanani
valjak; ~ wheel gear - lanani
prenosnik, lanana prenosnica; ~
width - irina lanca; ~ winch vitlo za lanac
chair - stolica, sedite, naslonjaa
ehaleanthite - halkantit, plava galica,
plavi kamen (hidratisani kupri-sulfat) (min.)
chalcedony - kalcedon (vrsta kremena) (min.)
ehaleocite - sulfidna ruda bakra
(min.)
chalcomenite - halkomcnit (kupri-selenit) (min.)
chalcopyrite - halkopirit (sulfid bakra
i gvoa) (min.)
ehaleosiderite - halkosiderit (fosfat bakra i gvoa) (min.)
ehaleostibite (wolfsbergite) - sulfid bakra i antimona (min.)
chaldron - mera za ugalj (= 36
buela)
chalk - kreda, vrsta kalcijum-karbonata (hem.) ; ~ , stone - kreda (prakasti, beli kalcijum-karbonat) (min.)
chalkopyrite - halkopirit, sulfidna
ruda bakra i gvozda (hem.)
chalybite v. siderite
chamber - soba, komora; rezervoar;
balon; ~ acid - komorna kiselina,
sumporna kiselina dobijena procesom olovnih komora (hem.); <~,
air cell - komora rezervnog vazduha (mot.); ~, air mixing komora za spravljanje vazdune
smee (mot.) ; ~, air swirl - komora za meanje vazduha (mot.);
~, airight - hermetika komora
(av.) ; ~, altitude - barokomora
(av.) ; ~, anechoic - komora bez
odjeka, gluva soba; ~, atomic
storage - atomska talona komora;
~, capacitor ionisation - integraciona jonizaciona komora; ~,

chamber
condenser ionisation v. capacitor ionisation chamber; ~
crystals - kristali nitrozo-sumporne
kiseline, koji se hvataju na zidove
olovnih soba (hem.) ; ~, environmental test - komora za klimatska
ispitivanja; ~ process - proces proizvodnje sumporne kiseline u olovnim komorama (hem.); ~, space
- termobaro-komora (imitira uslove
leta u kosmosu); ~, temperature
- komora za temperaturna ispitivanja
chamfering the edge - zakoavanje
ivice (zav.)
chamo(i)site - amozit, bertierin,
bavalit (alumosilikat gvozda, aluminijuma i magnezijuma) (min.)
chanalyst - ureaj za otkrivanje greaka radio-aparata pod naponom
(eh.)
change - promena; ~ of form promena oblika; ~ of pressure promena pritiska; ~ of chape promena oblika; ~ of signs promena znakova koja u matematici
nastaje kada se neki izraz pomnoi
sa minus jedan (1) (mat.); ~
of speed - promena brzine; ~
of state - promena stanja, proces
u komu supstanca iz jednog stanja
prelazi u drugo, npr. topljenjem,
isparavanjem, sublimacijom i si.
(fiz.); ~, over - promena prostorne reetke u nuklearnom reaktoru; ~, stability - promena obima
stabilnosti (av.)
changeover contact - kontakt za prebacivanje; ~ lever - ruica za
prebacivanje (el.)
changer - pretvara; ~, mode pretvara tipa (oscilovanja)
channel - kanal, trakt; informacioni
kanal; staza, putanja; cev, jaz, oluk;
~j active - aktivni kanal; ~,
allocated - odreeni kanal, odreen za bilo kakvu slubu; ~,
asynchronously multiplexed kanal sa asinhronim multipleksom;
~, band-limited - kanal ogranienog opsega; ~, binary - binarni
kanal; ~, BL v. band-limited
channel; ~, black - gasna a,
dibivena hlaenjem plamena pri-

135

channel
rodnog gasa (thnl.); ~, bulk masivni kanal, kanal masivnog tipa;
~> carrier and pilot supply bay
- stalak kanalskih noseih i pilotskih frekvencija (12-kanalni sistem)
(eh.); ~, conducting - provodni
kanal; ~, continuous - kontinualni
telekomunikacioni kanal; ~, contrace - sueni kanal; ~, control
- kontrolni kanal, upravljaki kanal;
~, curved - zakrivljeni kanal; ~,
dipole - dipolni kanal; ~, discrete
input memoryless - kanal bez memorije sa diskretnim ulazom; ',
engineering - slubeni (pomoni)
kanal; ~, epitaxial - epitaksijalni
kanal; ~, fading - kanal s fedingom; ~, FET v. field-effect transistor channel; ~, field-effect
transistor - kanal FET tranzistora;
~, frequency modulation broadcast - frekventno modulisani radio-difuzioni kanal (200 KHz); ~,
guard - rezervni kanal veze; ,
induced - indukovani kanal; ~,
iron - U-gvoe; ~, memoryless
- kanal bez memorije; ~, multiplex - multipleksni kanal; ~,
noisy - kanal s umom; ~, p
kanal p-tipa, p-kanal; ~, pilot v.
signaling channel; ~, propagating - kanal rasprostiranja; ~,
random - sluajni kanal; ~,
random-by-time varying - telekomunikacioni kanal s parametrima
koji su vremenski promenljivi; ~,
real - realni kanal; ~, self-maintaining waveguide - samopodravajui talasovodni kanal; ~, signal
- signalni kanal; ~, signaling kanal za teleupravljanje i telesignalizaciju; ~, surface - povrinski
kanal; ~, telephone group grupni telefonski kanal (48 kHz);
~, terminal bay - 12-to kanalna
vf krajnja stanica (eh.) ; ~, time-varying communication - telekomunikacioni kanal s vremenski
promenljivim parametrima; ~, two-dimensional - dvodimenzioni kanal, pljosnati kanal; ~, uniform uniformni kanal; ~, unknown v.
random channel; ~, water hidrokanal; ~, white Gaussian -

channel

136

channel
kanal s belim Gausovim umom;
~, wind - aerodinamiki kanal
channelling - obrazovanje kanala;
raspodela kanala; , surface obrazovanje povrinskih kanala; ~,
time dividing - vremenska podela
kanala
char - pretvoriti u ugalj, ugljenisati;
~, wood - drveni ugalj, umur
character - karakter, simbol; ~,
illegal - zabranjeni simbol
characteristic - karakteristika, kod
logaritma ceo broj ispred zareza;
~ admittance - karakteristina
kompleksna provodnost (admitanca)
(el.); ~j alternating charge karakteristika promenljivog optereenja; ~, amplitude-frequency
response - amplitudno-frekventna
karakteristika, frekventna karakteristika; ~, base - osnovna karakteristika; ~, collector - kolektorska
karakteristika, karakteristika kolektora; ~, common-base - karakteristika eme sa uzemljenom bazom;
~, common-collector - karakteristika eme sa uzemljenim kolektorom; ~, common-emitter karakteristika eme sa uzemljenim
emiterom;
~, common-source
drain - karakteristika eme sa
uzemljenim izvorom; ~ conductivity - karakteristina provodnost
(el.) ; ~, current voltage - voltamperna karakteristika, strujno-naponska karakteristika; ~ curves karakteristike (karakteristine krive)
(mat.); ~, dark current-volt tamna strujno-naponska karakteristika; ~, direct current - statika
karakteristika; discharge karakteristina pranjenja (av.) ; '
double probe - karakteristika
plazme dobijene sa dve sonde;
drag-rise - porast otpora oko brzine zvuka (av.) ; ~, drain - karakteristika odvoda; ~, emitter - karakteristika emitera; ~ equation karakteristina jednaina koja opisuje gasno stanje (fiz.) ; ~, fatigue
- karakteristika zamora; ~, forward current-voltage - direktna

charcoal
strujno-naponska karakteristika; ~,
inverse transfer - karakteristika
inverzne veze; , IV v. current-voltage
characteristic;
,
mean-charge - karakteristika srednjeg naelektrisanja; ~, motion kinematika karakteristika (av.) ; ~,
operating - radna karakteristika;
operativna karakteristika; ~, peak-charge - karakteristika maksimalnog naelektrisanja; ~, plasma's
- plazmena karakteristika; ~ radiation - karakteristino zraenje,
koje atom emituje kada izgubi jedan
elektron (fiz.); ~, rectifying naponsko-strujna karakteristika diode; ~, reverse current-voltage
- obrtna strujno-naponska karakteristika; ~, reversible capacitance - karakteristika obrtne kapacitivnosti; ~ roentgen rays karakteristini rentgen-zraci (fiz.);
~, switching - karakteristika prekidanja; ~, system thermal termalna karakteristika sistema (zavisnost maksimalne temperature);
~ temperature - karakteristina
temperatura, v. Dulog-Petit-ov zakon specifinih toplota (fiz.); ~,
transistor - karakteristika tranzistora, tranzistorska karakteristika;
~, transistor computer-aided odreivanje tranzistorske karakteristike pomou raunara; ~ wave
impedance - karakteristina impedanca (eh.) ; ~ X-rays - karakteristini X-zraci, monohromatski X-zraci
characteristics of an arc - osobine
elektrinog luka (zav.); ~ of
electrode consumption - karakteristike troenja elektrode (zav.) ;
~ running of an electrode karakteristike elektode u upotrebi
(zav.); ~ to be considered in
weld calculation - karakteristike
vane pri proraunu zavarenih spojeva (zav.)
charactron - karaktron, cev za ispisivanje slova na ekranu (tampanje)
(eh.)
charcoal - ugalj, ugljen (dobijen ugljenisanjem); ~, activated - aktivirani (aktivni) ugalj; ~, animal -

charcoal

137

ivotinjski ugalj; ~, bone - kotani

ugalj; ~, vegetable - biljni, drveni
ugalj, umur
charge - naboj, naelektrisanje; tovar;
puniti (akumulator); , base naelektrisanje baze; ~, bulk prostorno naelektrisanje; ~, bunched - grupisano naelektrisanje;
~ density - gustina naelektrisanja,
gustina naboja (el.) ; ~, epeletion
- naelektrisanje osiromaenog sloja;
~, double-layer - dvoslojno naelektrisanje; ~, electric linear linearno elektrino punjenje, linearno naelektrisanje; ~, electric
surface - povrinsko elektrino punjenje, povrinsko naelektrisanje; ~,
electric volume - prostorni tovar,
prostorno naelektrisanje; ~, elementary - elementarno optereenje, elementarno naelektrisanje, tovar elektrona; ~, free - slobodno
naelektrisanje; mass ratio odnos naelektrisanja prema masi,
npr. elektrona i dr. naelektrisanih
estica (fiz.) ; ~, mean - srednje
naelektrisanje; ~, minority-carrier - naelektrisanje manjinskih
nosaa; ~ of carbide - karbidno
punjenje, punjenje karbidom (zav.) ;
~, plasma - naelektrisanje plazme;
~, residual - zaostalo naelektrisanje; ~, sheet - povrinsko naelektrisanje sloja; ~, space - prostorno-, prostorni tovar; ~, spatial
v. space charge; ~, stored nagomilano (sakupljeno) naelektrisanje; ~, surface - povrinsko
naelektrisanje, povrinski tovar; ~,
transferred - preneto naelektrisanje; ~ unit - tarifna jedinica
chargeable cell - akumulator, element za punjenje (el.);
charged call - plativi razgovor (tel.)
charger - agregat za punjenje, ispravlja za punjenje, ureaj za punjenje
elektron-punjenja
charging - punjenje, sakupljanje,
nakupljanje; ~ by distance - plaanje prema udaljenosti, zonsko plaanje (tel.); ~ choke - prigunica
za punjenje (el.); ~ current struja punjenja (el.); ~, ion -

checkout

optereenje, jonsko punjenje, jonsko sakupljanje

chargistor - ardistor
Charles's law - arlsov zakon, da je
koeficijent irenja za sve gasove isti
i da iznosi 1/273 deo zapremine gasa
na 0 C (ponekad se navodi kao
Gej I.isakov zakon) (fiz.)
charred - ugljenisan
charring - ugljenisanje
chart - karta, ema; grafikon; tablica,
tabela; crte, dijagram; ~, alignment - nomogram (mat.); ~,
conversion - konverziona tablica;
~, flow - grafik protoka (av.);
~, immittance - karta otpornosti i
provodnosti; ~ mode - ema vrste
oscilovanja, ema tipa oscilacija
charting - nanoenje trase na kartu,
odreivanje trase na karti
chassis - asija
chatoyancy - optiki efekat (maje
oko") kod nekih minerala (min.)
chatter - vibracija, treperenje, drhtanje; ~, contact - treperenje kontakta, vibracija kontakta
Chafterton's compound - lepak na
bazi gutaperke (hem.)
check - proveravanje, npr. rauna ili
merenja; provera, kontrola; ~,
crystal - provera kristala, provera
piezoelektrinih svojstava kristala;
~, functional - funkcionalna provera, provera rada; ~, leak - provera hermetizacije; ~ nut - protivnavrtka (ma.); ~ point - kontrolna taka, reperna taka, reper;
~ problem - ispitni problem, probni zadatak (el.); ~ receiver kontrolni prijemnik (eh.); ~, selection - selekciona provera, izborna provera; ~ valve - odbojni
ventil (ma.) ;~ valve submerged
automatic - vodeni osigura visokog pritiska (zav.)
checker - ispitiva; ~, ground
quality - ispitiva kvaliteta uzemljenja
cheking - ispitivanje, provera; ,
marginal - granino ispitivanje;
~, parity - provera na parnost
checkout - provera, ispitivanje, kompletno ispitivanje; ~, acceptance
- prijemno ispitivanje

cheese head screw

138

cheese head screw - navrtanj okrugle

glave (ma.); ~ screw head okrugla glava zavrtanja (ma.)
chelate - helat, adiciono metal-organsko jedinjenie (hem.)
chemical - hemijski; hemikalija;
affinity - hemijski afinitet, sila
koja dri atome u molekulu (hem.) ;
~ balance - analitika vaga za precizna merenja malih teina (hem.) ;
charge - hemijska promena
(hem.) ; ~ compound - hemijsko
jedinjenje (hem.); ~ costant hemijska konstanta (hem.) ; ~ dosemeter - hemijski dozimetar, mera
zraenja na osnovu posledica zraenja (hem.) ; ~ element - hemijski element (hem.) ; ~ equation hemijska jednaina, simbolino predstavljanje hemijske reakcije (hem.) ;
equilibrium - hemijska ravnotea (hem.) ; ~ kinetics - hemijska
kinetika, grana fizike hernije koja
prouava brzinu reakcije i njena
medustanja (hem.); ~ reaction hemijska reakcija, transformacija jedne vrste u molekul druge vrste usled
pregrupisavanja atoma (hem.); ~
solution - hemijski rastvor (hem.) ;
~ stone ware - kamena keramika
otporna prema hemikalijama (thnl.) ;
~ wood pulp - drvna celuloza
(thnl.)
chemically pure - hemijski ist
(hem.)
Chemigum - sintetika guma na bazi
polimera butadiena i akrilonitrila
chemiluminescence - hemiluminescencija (emisija svetlosti izazvana hemijskoni reakcijom)
chemisorption - hemisorpcija (sorpcija gasova ili para na povrinu hemijskim vezama)
chemistry - hernija; ~, agricultural
agrohemija; ~, analytical analitika hernija; ~, applied primenjena hernija; hemijska tehnologija; ~, colloidal - koloidna hernija; ~, crystal - kristalohemija;
~, nuclear - nuklearna hernija;
~, quantum - kvantna hernija;
~ 3 radiation - radijaciona hernija;
~, tracer - hernija (radioaktivnih)
obeleivaa

chirp

chemetoni - sredstvo za konzervisanje drveta, amonijani rastvor

bakra arsenita (thnl.)
chemoshpere - hemosfera (sloj atmosfere sa visokom fotohemijskom
aktivnou)
chempure - hemijski ist, komercijalna skraenica
chenevixite - eneviksit (bakar-gvode-arsenijat) (min.)
cherry - trenja (bot.); ~ coal
^fr vrsta lakogoreeg bituminoznog
uglja
chert - kremen
cherty - kremeni
chessilite v. azurite
chest - sanduk, koveg, fijoka; ~
of a valve - kuica ventila (mot.)
chi-square - hi-kvadrat, veliina koja
pokazuje koliko teorijska vrednost
odstupa od izmerene (mat.); ~
probability function - hi-kvadratna funkcija verovatnoa u statistici
Chile nutre - ilska salitra, kalijum-nitrat (hem.)
chimney - dimnjak
china clay - kaolin; ~ marking oznaka na ekranu cevi (TV)
chip - ostruak, ip, deo poluprovodnike ploe s integrisanim kolima,
karta, kristal, kristali; ~, diode
- diodni kristal; ~, flip - prevrnuti kristal, kristal vezan za metalnu
podlogu; ~, IC v. integrated
circuit chip; ~, integrated circuit - karta sa integrisanim kolima;
~, monolithic-memory - karta
sa monolitnom memorijom od integrisanih kola; ~ of silicon - kristal silicij uma; ~, passive circuit
- karta sa pasivnim integrisanim
kolima; ~, semiconductor - poluprovodnika karta; , transistor
- tranzistorska karta
chippin-j chisel - bravarsko dleto
(ma.) ; ~ groove made by back
- ljeb na korene ava (zav.);
~ hammer - zavarivaki eki
(zav.)
chippings - struke (ma!.)
chirp - impulsni signal sa linearnom
FM

chisel

139

chisel - dleto, duba, rezaljka

chitin - hitin (ugljeni hidrat koji sadri azota, slian celulozi, glavni
sastojak ljutura insekata i rakova)
chitinous - hitinski
chloanthite - arsenid nikla (min.)
chloracetate - hloracetat, so (estar)
hlor-siretne kiseline (hem.)
chloral - hloral, trihlor-acetaldehid,
jak hipnotik (hem.) ; ~ hydrate hloral hidrat (hem.)
chloramines - hloramini (organska
jedinjenja sa aktivnim hlorom, dezinfekciona sredstva) (hem.)
chloranil - hloranil, tetrahlorhinon
(hem.)
chlorate - hlorat, so hlorne kiseline
(hem.) ; proizvod hlorisanja (hem.) ;
hlorisati (hem.)
chlorbutadiene - hlorbutadien, hloropren (hem.)
chlorbutol - hlorbutanok, tercijerni
hlorbutil-alkohol, (hem.)
chlordan - hlordan, efikasan insekticid (hem.)
Chlorex - rastvara za industriju
nafte (dihloretiletar) (thnl.)
chloric acid - hlorna kiselina (hem.)
chloride - hlorid, so hlorovodonine
kiseline (hem.) ; ~, acetyl - acetil-hlorid; ~, ammonium - amonijum-hlorid, niador; ~, carbonyl
- karbonil-hlorid, fozgen; ~, hydrogen - vodonik-hlorid, hlorovodonik; ~ lime - hlorni kre; ~, mercuric - merkuri-hlorid, sublimat;
~, mercurous - merkuro-hlorid,
kalomel; ~ of lime - hlorni kre
chloridising roasting - prenje sulfidnih ruda u prisustvu Na-hlorida
Chlorimets - grupa legura nikla,
ugl. sa molibdenom, otporne prema
veini kiselina (mtl.)
chlorinate - proizvod hlorisanja,
hlorisanje
chlorinated lime - hlorni kre (thnl.)
chlorination - hlorisanje (hem.) ; ~,
water - hlorisanje vode
chlorinator - ureaj za hlorisanje
chlorine - hlor (hemijski elemen'a)t,
red. broj 17, simbol CD; ~, available - aktivni hlor; ~ water hlorna voda

chopper

chlorite - hlorit, so hloraste kiseline

(Item.)
chloro-acetic acid - hlorosiretna
kiselina, hlorisanjem siretne kiseline dobijaju se mono-, di-trihlor
siretne kiseline (hem.)
chlorobenzene - hlorobenzol (hem.)
chloroform - hloroform, trihlor-metan (hem.)
chlorohydrins - hlorohidrini, estri
glikola i so(I)ne kiseline (hem.)
chlorometry - hlorometrija, analitika
hlora (hem.)
chlorophyl(l) - hlorofil (sastojak biljaka koji igra vanu ulogu u fotosintezi)
chloropicrin - hloropikrin, trihlor-nitrometan (suzavac)
chloropren - hloropren, hlorbutadien (hem.)
choke - vazduni regulator, priguiva (mot.) ; ~, capacitance coupled amplifier - pojaava sa spregom prigunica-kondenzator (eh.) ;
~, coil - zatitna prigunica (el.) ;
flange joint - spoj preko prigune flanne (spojne ravni); ~
groove - priguni kanal, priguni
leb; ~ joint - priguni spoj;
~ welding - induktivni regulator
(zav.)
choking of basket - zamuljivanje
karbidne korpe (sav.)
cholesterin v. cholesterol
cholesterol - holesterol, holesterin
(najei sterol u organizmu viih
ivotinja; nalazi se u masnom tkivu,
krvi i dr.)
cholic acid - holna kiselina, produkt
hidrolize unih kiselina (hem.)
choline - holin, organska baza koja se
nalazi u ui, mozgu i ima fizioloke
funkcije (hem.)
chondrin(e) - hondrin, hrskavini
lepak
chondrodite - hondrodit (mineral iz
grupe humita) (min.)
chord of a circle - tetiva kruga
(mat.); ~ of a sphere - tetiva
lopte (mat.)
chopper - mehaniki selektor, monohromator neutrona (fiz.), oper,
prekida, vibroprekida; ~, input
- ulazni oper, modulator; ~,

chopper

140

chronistor

chopper
impuls nosee frekvencije odbojoutput - izlazni oper, demodulator;
nosti (TV) ; ~ channel band~, transisvor - tranzistorski coper,
width - irina opsega kanala odbojtranzistorski prekida
nosti ( TV) ; ~ delay line - linija
za kanjenje boje ( TV) ; ~ direct
Christmas-tree pattern - metoda
current restorer - uspostavlja
odbijenog svetlosnog snopa (el.)
konstantne komponente signala odchroma - intenzitet boje, odstupanje
bojnosti; ~ subcarrier pomona
od belog ili crnog (fiz.)
nosea frekvencija signala boje
Chromargan VA - vrsta elika sa
(TV) ; ~ subcarrier oscillator
1825% Cr za proizvodnju cevnih
armatura
- oscilator pomone nosee frekchromace - hromat, so hromne kisevencije signala boje ( TV) ; ~ video
line (hem.)
amplifier - video-pojaava signala
za boje (TV)
chromatic - hromatian, koji ima
boju (fiz.) ; ~ aberration - hro- chroming - hromovanje, hromujui
matska aberacija, pojava u optici chromite - hromit, ferohromit (hrokada soivo fokusira razne boje du
mit gvozda) (min.)
linije umesto u taki (fiz.); ~ chromium - hrom (hemijski elecolor - nijansirana boja (fiz.);
men(a)t, redni broj 24, simbol Cr);
~ sensitivity - hromatska oset~, hard - tvrdo hromiranje; ~
ljivost, osobina oka da razlikuje nileather - koa stavljena hromnim
janse boja (fiz., Hol.)
solima (thnl.); ~ nickel steel hrom-nikal elik, nerdajui elik
chromaticity - hromatinost, obo(mtl.) ~ plating - hromovanie,
jenost, nijansiranost (fiz.)
hromiranje; red - hromna crchromatics - nauka o bojama
vena, neorganska pigmentna boja
chromatism - hromatizam, sinonim
(bazni olovo-hromati); yellow
za hromatinu aberaciju (fiz.)
chromatogram - hromatogram (re- hromno uto, prigmentna neorzultat hromatografske analize)
ganska boja na bazi olovo-hromata
(hem.)
chromogen - hromogen, svaka hechromatographic analysis - hromijska grupa koju karakterie spematografska analiza, vrsta analize u
cifina obojenost (hem.)
herniji na bazi obojenosti supstanci chromoisomerism - hromoizome(hem.)
rija, hemotropiia, postojanje iste
chromatography - hromatografija
supstance u razliitim bojama (hem.)
(metod analize komponenata tenih chromometer - kolorimetar
i gasovitih smea) (hem.)
chromones - hromni, jedinjenja sa
chromatometer
hromatometar,
kondenzovanim benzolovim i piroaparat za merenje stepena obojenosti
novim prstenom (hem.)
(fiz.)
chromophore - hromofor (funkciochrome v. chromium,
nalna grupa nekog jedinjenja koja je
nosilac njegovog obojenja) (hem.)
Chromel - grupa legura nikla i hroma
(za elektrine zagrevne elemente i chromosphere - hromosfera (sloj usitermoelemente) (mtl.)
janih, razredenih gasova koji okruuju Sunce)
chromic - hromni, jedinjenje trovalentnog hroma (hem.) ~ acid - chromous salts - soli dvovalentnog
hromna kiselina, vodeni rastvor hroma (hem.)
hromtrioksida (hem.) ; ~ oxide - Chromovan - hromovan, alatni elik
hromni oksid, zeleni hromtrioksid
koji pri bruenju ne daje iskre, sas(hem.)
tav 12,5% Cr; 0,8% Mo; 1,6% C.
chromiferous - koji sadri hroma Chromoxane - grupa organskih boja
chrominance burst period - peza vunu (tek.)
riod sinhronizuiueg impulsa odboj- chronistor - hronistor, indikator pronosti (TV); carrier burst teklog vremena

chronocomparator
chronocomparator - hronokomparator; ~, quartz crystal-controlled - hronokomparator stabilisan
kristalom kvarca
chronograph - hronograf, instrument za precizno merenje vremena

(fiz.)

chronometer - hronometar, precizni

asovnik (fiz.)
chronopher - dava signala tanog
vremena (eh.)
chroi\oscope - hronoskop, instrumen(a)t za merenje kratkih intervala
vremena
chronotron - hronotron, aparat za
merenje kratkih vremenskih intervala
chrysoberyl - hrizoberil, aleksandrit,
cimofan (berilijum-aluminij um-oksid) (min.)
chrysocolla - hrizokola (hidratisani
silikat bakra) (min.)
chrysoidine - hrizoidin, azo-boja za
direktno bojenje vune i svile (hem.)
chrysolite - hrizolit (zeleni providni
olivin), dragi kamen (min.)
chrysotile - hrizotil, serpentinski azbest, vlaknasti varijetet serpentina,
zove se i kanadski azbest (min.)
churning - vrtlog
chute - reni brzak, veliki nagib, velika nizbrdica, kanal kojim voda
pada u niu ravan, toilo
cider - jabukovaa
cigar shaped - oblik cigare
cinabar - cinabarit, crvena ruda ive
(hem.)
cinehonine - cinhonin, alkaloidhinolinske grupe (hem.)
cinder - ugljen, ugljevlje, ljaka, drozga (od izgorelog drveta ili uglja),
zgura
Cindy antenna - nesimetrino zaseeni paraboloid, Sindijeva antena
(eh.)
cinerite - cinerit, vulkanski tuf (min.)
cinerous - pepeljav, pepeljast
cinnabar - cinober, cinabarit (sulfid
ive) (min.); crvena boja
cinnamene - stirol (hem.)
cinnamic acid - cimetna kiselina,
nezasiena monobazna aromatina
kiselina (hem.) ; ~ aldehyde - al-

141

circuit

dehid cimetne kiseline, ulje aromatinog mirisa (hem.)

cinnamon - cimet (zain)
cipher - sinonim za nula" (pisano
0); ~ key - klju za ifru, klju
koda (tel.)
circle - krug, presek konusa sa ravni
paralelnom bazi konusa, orbita
(mat.); cutter - kruni reza,
cirkular (mal.); ~ of a sphere
- krug lopte, presek lopte sa ravni
(mat.) ; ~ of convergence - oblast konvergencije, gde je neki red
apsolutno konvergentan (mat.); ~
sector - sektor kruga (mat.) ;
segment - segment kruga (mat.)
circlip - sigurnosni prsten (mot.)
circlocron - cirklotron
circuit - kolo, obim, opseg; kruna
linija; strujno kolo; ema; let po
zatvorenom krugu (av.) ; ~, acceptor - prijemno kolo, rezonantno
kolo; ~ admittance - kompleksna
provodnost kola, admitanca kola
(el.); ~, analog - ekvivalentna
ema, analogno kolo; ~, AND I-kolo; ~, AND-to-AND - I-I-kolo; ~, AND-to-OR - I-ILI
kolo; ~ angle - fazni ugao kola
(el.) ; ~, antenna-antensko kolo;
~ available signal - signal za osloboenje kola, signal za raskidanje
veze (el.) ; ~ breaker - automatski prekida (el.); ~, ceramic
hybrid integrated - hibridno integrisano kolo na keramici; ~,
ceramic printed - tampano kolo
na keramici; ~, charge-controlled
- kolo upravljano naelektrisanjem;
~, chemical short - hemijski
kratak spoj; ~, chemically deposited printed - hemijski naneto
tampano kolo, tampano kolo dobijeno hemijskim taloenjem; ~,
chemically reduced printed hemijski redukovano tampano kolo;
~ closer - zatvara, ukljuiva
(el.); ~ -closing connection sprega sa radnom strujom (el.);
~, common-drain - kolo sa zajednikim odvodom; ~, common-emitter equivalent - ekvivalentno
kolo sa zajednikim emiterom; ~,

circuit
circuit
common-gate - kolo sa zajednikim gejtom; ~, common-source
- kolo sa zajednikim izvorom; ~,
common-substrate solid - vrsto kolo na zajednikoj podlozi; ~
component - element kola, element eme (el.); ~ control upravljanje kolom, upravljanje (kontrola) meumesnim vezama (eh.) ;
~ crossed guide - sistem ukrtenih talasovoda, talasovodni krst; ~,
cryotron - kriotronsko kolo; ~,
cryotron switching - prekidako
kriotronsko kolo; ~, decision integrisano kolo formirano nanoenjem; ~, deposited integrated integrisano kolo formirano hemijskim taloenjem; ~ diagram ema kola, sema strujnih krugova,
dijagram strujnih krugova; <~, diffuse-isolation integrated - difufuzijom taloeno integrisano kolo;
~, diode - diodno kolo, ekvivalentno kolo diode; ~, diode-coupled
- kolo sa diodnom spregom; ,
direct-coupled - DC-kolo, kolo
sa neposrednom vezom; ~ disturbance test - ispitivanje poremeaja
u kolu (el.) ; ~, duplicated - rezervno kolo, duplo kolo; ~, emitter-coupled - kolo sa zajednikim
emiterom; ~, engineering - slubeni kanal, slubeno kolo; ~, epixial solid - epitaksijalno vrsto
kolo; ~, equivalent - ekvivalentno
kolo; ~, etched printed - tampano kolo izraeno nagrizanjem; <~,
evaporated - napareno kolo; ~,
exclusive OR - iskljuivo ILI-kolo;
~, flexible printed - fleksibilno
tampano kolo; ~, filly integrated
- potpuno integrisano kolo, monolitno kolo; ~, functional - funkcionalno kolo, funkcionalna ema;
~, GOTO pair - GOTO-kolo,
parno GOTO-kolo; ~, grounded-base - kolo sa uzemljenom bazom;
~, grounded-collector - kolo sa
uzemljenim kolektorom; ~, grounded emitter - kolo sa uzemljenim emiterom; ~, grouping - kolo
grupisanja, kolo za grupisanje; ~,
h equivalent - ekvivalentno kolo sa

142

circuit
h parametara; ~, hybrid - hibridno kolo, diferencijalno kolo; ~,
hybrid equivalent - hibridno P
ekvivalentno kolo; ~, hybrid integrated - hibridno integrisano kolo;
~, hydraulic - hidrauliki sistem
(mat.); ~, identification - kolo
za identifikaciju, kolo za prepoznavanje; ~, idler - prazno kolo; ~,
IF - ILI-kolo; ~, image v. idler
circuit; ~, inclusive OR - ukljuivo ILI-kolo; ~, integrated integrisano kolo; ~, integrated
logic - integrisano logiko kolo;
~, interaction - interakcijsko kolo,
kolo kanjenja; ~, isolated substrate solid - tvrdo kolo na izolovanoj podlozi; ~ layout card,
circuit layout record - dokumentacija kola (el.) ; ~, linear - linearno kolo, linearna ema; ~,
locked pair - kolo sa sparenim
elementima; ~, metal-oxide- semiconductor - metal-oksidno poluprovodniko kolo, MOS poluprovodniko kolo; ~, metal-oxide-semiconductor
field
effect-transistor integrated - metal-oksid poluprovodniko integrisano
kolo sa tranzistorom sa efektom polja, MOSFET integrisano kolo;
~ , metal-oxide-semiconductor
integrated - MOS integrisano
kolo; ~, metal-oxide-silicon integrated - metal-oksid silicijum
integrisano kolo; ~, microelectronic - mikroelektronsko kolo;
~, microfunction - mikrofunkcionalno kolo, funkcionalno mikronsko kolo; , micrologic - mikrologiko kolo; ~, microminiature
- mikrominijaturno kolo; ~, micropower v. microwatt circuit;
~, microprinted - mikrominijaturno tampano kolo; ~, mikrowatt - mikrovatno kolo; ~, microwave - mikrotalasno kolo; ~,
modular(ized) - modul, modularno kolo; ~, molecular - molekularno kolo; ~, monolithic monolitno kolo; ~, monolithic
integrated - monolitno integrisano
kolo; ~, morphological integrated - morfoloko integrisano

circuit

143

kolo; ~, MOS v. metal-oxide-semiconductor circuit; ~, m o saic - mozaik-kolo, mozaika ema;

~, MOST FET integrated v.
metal-oxide-semiconductor field-effect transistor integrated
circuit; ~, multichip - kolo sa
vie kartica, kolo sa vie podloga;
~, multifunction - multifunkcionalno kolo; ~, multilayer - vieslojno kolo; ~, multiplanar v.
multilayer circuit; ~, multiple
substrate solid v. multichip
circuit; ~, NAND - NE I kolo;
~, NAND-NOR - NE I kolo,
NE ILI kolo; ~, nanowatt nanovatno kolo; ~, negative OR
- negativno I kolo; ~, network etvoropol ukljuen u liniju (kolo)
(el.); ~ noise - um u kolu, linijski um (um linije )(el.); ~
noise metar - psofometar, mera
uma kola (el.) ; <~, nonlinear nelinearno kolo; , NOR - NE
ILI kolo; ~, NOT - NE kolo;
~, NOT AND - NE I kolo; ~,
NOT OR - NE_ ILI kolo; ~
-opening connection - sprega sa
mirnom strujom (el.); ~, optoelectronic - optikoelektronsko
kolo; ~, OR - ILI kolo; ~,
OR-AND-OR - ILI-I-ILI kolo;
~, OR-lo-AND - ILI kolo, I kolo;
~, OR-to-OR - ILI kolo ILI
kolo; ~j owneruse - primopredajnik za linu vezu; ~, packaging
integrated - hermetizovano integrisano kolo; ~, partially integrated - delimino integrisano kolo;
~ s peak holding - kolo pamenja
vrnih vrednosti; ~, pellet - kolo
sa unificiranim elementima tipa tablete; ~, photorransistor - fototranzistorsko kolo; ~, pi (equivalent) - P ekvivalentno kolo; ~,
planar - planarno kolo, planarna
ema; , planex integrated planarno epitaksijalno integrisano
kolo; ~, plastic-embedded kolo upresovano u plastiku; ~,
plated - tampano kolo izraeno
elektrohemijskim putem; ~, plug-in(type) - zamenljivo kolo, modul;
~a pneumatic - pneumatski sis-

circuit
tem (ma.); ~, positive OR pozitivno ILI kolo; ~, potted hermetizovano kolo; ~, printed tampano kolo; ~, printed-wiring
- kolo sa tampanim vezama; ~,
probabilistic - kolo verovatnoe,
ema verovatnoe; ~, pulse-lengthening - kolo za produenje impulsa; ~, pump(ing) - pumpno
kolo; ~, read-and-write - kolo
oitavanja i registrovanja; ~, redundant - rezervno kolo, redundantno kolo; ~, ring-and-bar kolo kanjenja tipa prsten-ipka;
~ 3 sampling - impulsno kolo;
~, scale-of-ten - dekadno kolo,
dekadni broja; ~, screened - kolo
dobijeno maskiranjem; ~, self-repairing - kolo sa samopopravIjanjem; ~' 3 signal - signalno kolo,
kolo signala; ~, single-chip ema na jednoj karti; ~, slow-wave
- kolo za usporavanje, kolo za kanjenje; ~, small-signal equivalent - malosignalno ekvivalentno
kolo; ~, solid - kolo na vrstom
tlu, vrsto kolo; ~, solid-evaporated - kombinovano vrsto kolo,
napareno kolo; ~, solid integrated
- vrsto integrisano kolo; ~, solid
silicon - vrsto silicijum-kolo; ~,
solid-state v. solid circuit; ~,
stacked - paketirano kolo, pakovano kolo; ~-, stenode - superheteroidno kolo sa piezogeneratorom; ~, T equivalent - T.ekvivalentno kolo; ~ 3 tester - ispitiva
kola, ureaj za ispitivanje kola
(el.) ; ~, TF v. thin-film circuit;
~, thick-film - debeloslojno kolo;
~ 3 thin-film - tankoslojno kolo;
-~, thin-film integrated - tankoslojno integrisano kolo; ~, three-dimensional - trodimenzionalno
kolo; ~-, transistor(ized) - tranzistorsko kolo; ~, transistor-magnetic - magnetno-tranzistorsko kolo;
~, tree - kolo u vidu drveta,
prekidako kolo; ~, triggering okidno kolo, start - kolo, kolo za
okidanje; ~, tuning integrated rezonantno integrisano kolo; ~,
tunnel - unutarnji kanal aerodinamikog tunela (av.); ~, tunnel-

circuit
circuit
-diode - kolo sa tunel-diodom; ~,
twin - dvojno kolo, kolo sa sparenim tunel-diodama; ~, two-dimensional - dvodimenzionalno
kolo; ~, unbalanced - nesimetrino kolo; ~ 3 vacuum-deposited
- kolo dobijeno taloenjem u vakuumu; ~, welded electronic elektronsko kolo sa zavarenim elementima; ~, wired OR" montano ILI-kolo; ~, Y-connected - Y vezano kolo, zvezdasto
kolo; ~, Y equivalent - zvezda
ekvivalentno kolo; ~, 2-D v. two-dimensional circuit; ~, 3-D v.
three-dimensional circuit
circuital vector field - vrtlono
vektorsko polje (el.)
circuitry - eme, kola, kompozicija
kola (el.) ; ~, molecular v. morphological circuitry; ~, morphological - molekularna kola; ~,
printed - tampana kola, tehnika
tampanih kola; ~, solid-state tehnika vrstih kola
circular area heated to red heat
to remove local distortion kruna povrina zagrejana do crvenog usijanja radi uklanjanja lokalne
deformacije, toplotni krug (zav.);
~ array - kruna antena (eh.);
~ cone - kruni konus, ija je baza
krug (amt.) ; ~ cylinder - kruni
cilindar, ija je baza krug (mat.) ;
~ diffraction antenna - kruna
difrakciona antena (els.) ; ~ function - cirkularna funkcija, sinonim
za trigonometrijska funkcija"; ~
grating - kruna reetka (u talasovodu) (eh.); ~ guide - obli
talasovod, kruni talasovod, talasovod sa krunim presekom; ~ inch
- kruni in, engleska mera povrine, jednaka povrini koju zatvara
krug dijametra 1 ina; ~ measure
- kruna mera (sekunda, minuta,
stepen, kvadrant, krug) (mat.); ~
mil - engleska mera za povrinus
jednaka povrini koju zatvara krug
dijametra 1 hiljaditog dela ina;
~, mil foot - jedinini provodnik

144

citisine

(preseka 5,067. 10~4 mm 2 , duine

1 stopa); ~ pitch - luni korak
(ma.); ~ polarisation - cirkularna (kruna) polarizacija (svetlosti)
(fiz.); ~ polarisation duplexer
- duplekser sa krunom polarizacijom (el.); ~ polishing brush kruna etka glaara (ma.); ~
scale - kruna skala (metr.); ~
scanning - kruno razlaganje,
kruno ocrtavanje (metr.); ~ system of angular measure - kruni
sistem uglovnih mera, ija je jedinica 1 radijan (mat.); ~ transmission-line chart - kruni dijagram prenosnog voda (el.); ~
woven belt - cevasto tkan kai
_ (ma.)
circularly polarized wave - cirkularno polarisani talas, kod koga vrh
vektora polja opisuje krug (fiz.)
circulating fuel reactor, circulating reactor - nuklearni reaktor
sa cirkuliuim gorivom (nukl.)
circulation - cirkulacija; ~ about
airfoil - cirkulacija oko profila
(av.) ; ~ of loaded lien - cirkulacija nosee linije (av.) ; ~ of water
- kruenje vode
circulator - cirkulator; ~, active aktivni cirkulator; ~, ferrite feritni cirkulator; ~, multiple-section - viesekcijski cirkulator;
~, optical - optiki cirkulator;
~, strip-line Y - trakasti Y cirkulator; ~, Y-junction - Y spojni
cirkulator
circumference - granina linija kruga
ili neke zatvorene krivolinijske slike
(mat.) ; ~ of circle - obim kruga
(mat.)
circumscribed circle - opisani krug
(mat.) ; ~ sphere - opisana lopta
(oko nekog tela) (mat.)
cis - prefiks, koji oznaava da je u
pitanju geometrijski izomer kod
koga se oba radikala nalaze sa iste
strane dvostruke veze (hem.); ~
-trans isomerism - cis-trans izomerizam, vrsta stereoizomerizma
(hem.)
cistern - cisterna, rezervoar
citisine - citizin, vrsta alkaloida iz
istoimene biljke (hem.)

citral
citral - citral (sastojak limuna i narande) (hem.)
citrate - citrat, so limunske kiseline
(hem.)
citric - limunski; ~ acid - limunska
kiselina. Nalazi se u limunovom ulju
(67%) (hem.)
citron - limun; limunova boja
Cl - hemijski znak za hlor (hem.)
clad metal - proizvod spajanja dva
metala valjanjem (mtl.)
Claisen condensation - kondenzacija
estara i ketona u prisustvu natrijum-etoksida (hem.); ~ flask - sud
za vakuum-destilaciju sa dva grla
po Clasen-u (hem.)
clamp - spona, zglob (ma.); ~
-drive pulse - impuls fiksatora,
fiksirajui impuls ( TV) ; ~, earth
- prikljunica za masu (el.); ~,
ground - prikljunica za masu
(el.); ~ sleeve - pravi nastavak
(muf), spojni rukavac (ma.)
clamper - fiksator, fiksirajua ema,
ema za fiksiranje ( TV) ; ~ direct-current restorer - obnavlja
komponente fiksatora (TV)
damping of edges - odravanje poloaja ivica pomou stege (zav.);
~ ring - prikljuni prsten, stezni
prsten (ma.)
Clapeyron equation - Klapejronova
jednaina zavisnosti take kljuanja
od pritiska (fiz.)
clarification - (iz)bistrenje, ienje,
procedivanje, razbistrenje, rasvetljenje
clarifier - ureaj za zatitu od smetnji, preiava (TV)
clarity - jasnost, jasnoa; prozranost;
~, atmospheric window - prozranost atmosferskih prozora
Clark cell - Klarkova galvanska elija (elektrode: cink i iva) (hem.) ;
~ process - Klarkov proces za
omekavanje vode pomou krea
(hem.)
clasp nail - kukasti klinac (ma.)
class A amplifier - pojaava klase
A (el.) ; ~ AB amplifier - pojaava AB klase (el.) ; ~ A modulator - modulator klase A (eh.);
~ A push-pull sound track zvuna traka klase A (u pupulu),
10 Recnlk

145

clear channel

zvuni fonogram (eh., ak.); ~

B amplifier - pojaava klase B
(el.) ; ~ B modulator - modulator klase B (eh.) ; ~ B push-pull
sound track - zvuna traka klase
B (u pupulu), zvuni fonogram
(eh., ak.) ; ~ C amplifier - pojaava klase C (eh.); ~ five
electrode - elektroda sa oksidirajuom oblogom (zav.); ~ four
elektrode - elektroda sa kiselom
oblogom (zav.); ~ of accuracy
- klasa tanosti (el.); ~ of iron
- vrsta gvozda (mtl.) ; ~ six electrode - bazina elektroda (zav.)
classification - klasifikacija; ~- yard
- stanica za sortiranje, stanica za
klasiranje
classifier - klasifikator, razdelnik
clathrate - klatrat, inkluziono jedinjenje (hem.)
Claude process - Klodov proces za
dobijanje tenog vazduha (hem.)
Claus blue - plavi rastvor rodijum-trioksida u alkalijama (hem.)
Clausious-Clapeyron equation - Klauzijus-Klajperonova jednaina
zavisnosti ^apona pare od toplote
isparavanja (fiz.)
claw coupling - zupasta spojnica
(ma.)
clay - glina, ilovaa, uma; ~ conduit - keramika cev, glinena cev
cleading - obloga
clean - ist; sa dobrom aerodinamikom formom; bomb - ista"
nuklearna bomba, posle eksplozije
daje malo radioaktivnih proizvoda
(nukl.)
cleaner - ista
cleaning - ienje, odmaivanje;
izjednaavanje, izravnanje; ~, glow
discharge - ienje tinjavim pranjenjem; ~, ionic bombardment
- ienje jonskim bombardovanjem;
~ oil - ulje za ienje; ~ shop
- istionica liva; ~ stick - tap za
proiavanje (akumulatora) (el.);
~, ultrasonic - ultrazvuno ienje
clear channel - isti kanal, govorni
kanal (eh.) ; ~ cut image - otar
lik (opt.) ; display - jasna slika
(TV)

clearance
clearance - zazor (mot.); ~ gage
- sonda, mera razmaka (el.); ~
limit - granica zone upravljanja
avionima sa zemlje (els., av.);
~ loss - gubici u zazoru (ma.) ;
~ of a pole line - najmanja visina
provodnika nad zemljom (el.); ~,
value - zavor ventila (mot.); ~
volume - mrtvi prostor (mot.)
clearback signal - povratni signal
pozvanog pretplatnika (tel.)
clearing indicator - indikator slobodne linije (tel.) ; ~ key - klju
za osloboenje (tel.); ~ signal
buzzer - signal zavretka razgovora
(tel.)
cleavable rock - cepljiv kamen
cleavage - cepanje (kristala po odreenim pljosnima) (min.) ; ~ plane
- ravan cepanja kristala (fiz., hem.)
cleaving - sila deljenja, smicanje, raspad, udar
clench - privrstiti, zategnuti, stisnuti, stegnuti
clich - klie, otisak
cliff - greben, stena, litica, s.trma
stenovita morska obala
climatology - klimatalotija, nauka
o klimi (meteor.)
climb - penjanje, uzgon (av.); ~,
check - probno penjanje aviona
(av.); ~ -path - putanja penjanja (av.)
climbers, climbing irons - raonterske penjalice (el.)
clinoclase - klinoklas, abihit, zrakasta
ruda (hidroksiarsenijat bakra)
clip - tipaljka; ~, hose - stega za
crevo (zav.)
clipper-limiter - dvostrani ograniava, amplitudni selektor (el.)
clipping circuit - kolo za ograniavanje (els.)
clock - sat, satni mehanizam, generator satnih impulsa, sinhronizaciona
ema, sinhronizacija, sinhronizacioni
impulsi; ~, ammonia (maser) amonijani molekularni sat; ~,
atomic - atomski sat; ~, cesium
- cezijumski sat; ~, crystal kristalni sat, kvarcni sat; ~ dial
- brojanik; ~, flying - letei"
sat; -hour figure of the vector
group - satni broj; ~, master -

146

closed-antenna

glavni sat, generator sinhronizujuih

impulsa, primarni sat; ~, molecular - molekularni sat; ~, program(m)ing - programski sat, sat
za programiranje; ~, quartz crystal v. crystal clock tuning fork
time; ~ -type dial - okrugla
skala, kruni brojanik
clocking - vremenski interval (els.)
clockphase diagram - vektorski dijagram u pravouglim koordinatama
(els.)
clockwise - u smeru obrtanja skazaljke na satu; ~, elliptically
polarized wave - eliptino polarisani talas u smeru obrtanja skazaljke
na asovniku (fiz.)
clockwork - satni mehanizam (ami.) ;
~ feed - pogon satnim mehanizmom (mai.)
clogging of basket - zamuljivanje
karbidne korpe (zav.)
Clogston method - Klogstonova metoda, metoda prorauna frekvencije
za beskonano dugaak magnetron
(els.)
Clorafin - grupa proizvoda na bazi
hlorisanih parafina (thnl.)
close armoring - zatvoreno armiranje,
neposredno
oklopljivanje
(el.); ~ -control bombing bombardovanje s upravljanjem iz
blizine (voj.)
closed-antenna - zatvorena antena,
ram-antena (els.); ~ circuit zatvoreno kolo (el.); zatvorena
kriva (topoloki pojam) (mat.); ~
-circuit cooling - cirkulaciono
hlaenje; ~ -circuit television televizija u zatvorenoj (ogranienoj)
mrei ( TV) ;
circuit voltage
- napon pri zatvorenom kolu (el.) ;
~ cycle - zatvoreni ciklus, u termodinamici proces naizmeninog
prelaska toplotne energije u mehaniku i obrnuto (fiz.);
cycle
control - upravljanje u zatvorenom
ciklusu (els.); ~ -cycle servo
system - servo-sistem sa zatvorenim ciklusom (els.) ; ~ -end resonator - rezonator sa zatvorenim
krajem (els.); ~ etching - doterivanje ploica kvarca nagrizanjem,
tano doterivanje frekvencija kvarc-

closed-anteana

147

coagulability

nih ploica (thnl., els.); ~ -in clutch - spojnica, kvailo (mot.)

fallout - primarni radioaktivni ta- clutter - smetnje na ekranu, lokalne
smetnje, odbijanje od mesnih predlog (nukl.); ~ joint - spoj bez
meta ( TV) ; ~ filter - filter protiv
razmaka ivica (zav.); ~ piston lokalnih smetnji (TV) ; ~ fluctuazatvoreni klip (mai.); ~ pushtion - promene lokalnih smetnji
button - taster za zatvaranje, taster
( TV) ; ~, ground - lokalne smetza ukljuivanje (el.);
talking
nje, smetnje nastale od refleksija o
microphone - mikrofon za govor
Zemlju; ~, radar - radarske smetizbliza (els.) ; ~-talking response
nje; ~, rain - smetnje od kie;
- prenosni faktor, parafonina oset~, rejection - otklanjanje lokalnih
ljivost (el.) ; ~-talking sensitivity
smetnji (TV); ~, sea - smetnje
- parafonina osetljivost (el.)
od refleksija o morsku povrinu;
closeup - veliki plan, krupni plan
~, wave v. sea clutter
(TV)
closing of the valve - zatvaranje clyster - klistir, pranje, ispiranje
Cm - simbol vetaki proizvedenog
ventila (mot.)
transuranskog, radioaktivnog elecloth - vunena tkanina, tof, oja,
menta kirijuma, rednog broja 96
sukno, platno (tek.)
(hem.)
clothing - odea, odelo (teh.)
cloud - oblak (meteor.) ; ~ chaff v. Co - hemijski znak za kobalt (hem.)
dipole cloud; ~ chamber - co-enzyme - koenzim, supstanca koja
Wilsonova komora za detekciju
prati i utie na dejstvo enzima
nuklearnih i uopte elementarnih
(hem.)
estica; koristi efekat kondenzacije co-factor of a determinant - kopare na jonima koji se proizvode du
-faktor determinante (mat.)
putanje ovih estica (maglena ko- co-function - kofunkcija, funkcija
mora) (fiz.); ~, debris - oblak
ugla koja je jednaka nekoj drugoj
produkata (fisije); ~ -detection
funkciji za komplementaran ugao
radar - radar za otkrivanje oblaka
(mat.)
(els.) ; ~, dipole - oblak dipolnih co-latitude - komplementarni ugao
reflektora; ~ of vortices - vrtloni
u geografskoj irini (mat., geogr.)
oblak (meteor.); ~ point - tem- co-logarithm - kologaritam, logaperatura zamagljenja (mot.); ~,
ritam reciprone vrednosti broja
space-charge - oblak prostornog
(mat.)
naelektrisanja, oblak prostornog to- co-ordinate - koordinata (mat.)
vara; ~ track - tragovi estica u co-ordination number - koordinaWilsonovoj komori (fiz.)
cioni broj, broj atoma ili grupa oko
centralnog atoma kompleksne soli
clover-leaf antenna - antena sa tri
(hem.)
elementa (lista) (els.)
club shaped covering - obloga u co-planar - koplanaran, koji je u
istoj ravni (mat.)
vidu buzdovana (zav.)
clubfoot electromagnet - potkovi- co-valent bond - kovalentna veza
(hem.)
asti magnet (el.)
co-valume - zapremina koju stvarno
clumping - obrazovanje rupa, zguzauzimaju molekuli gasa (b, u Van
njavanje, grupisanje
der Waalovoj jednaini) (hem.)
cluster - grupa, paket, oblak (estica); coacervate - koacervat (spontana
~ of atoms - grupa atoma koja
aglomeracija molekula u kapi izdvonije hemijski ve elektrino grupijene od ostalog rastvora)
sana; ~, plasma - grupisanje coacervation - skupljanje estica
plazme, plazmeni oblak; ~ switch
emulzije u vee kapi (hem.)
- grupni prekida (el.);
coach - autobus (mot.)
clustering - zgunjavanje, grupi- coagulability - sposobnost za koasanje, obrazovanje paketa
gulaciju (zgunjavanje)
10

coagulant
coagulant - koagulant; koji se koagulira
coagulation - koagulacija, zgruavanje
coagulater - koagulator; koagulant
coagulum v. coagulant
coal - ugalj; ~ -field - ugljeni bazen'
ugljena oblast; ~ gas - gradski gas>
plin, gas dobijen destilacijom uglja
(slui za osvetljenje) (zav.) ; ~ pit
ugljeni majdan, ugljeni rudnik, ugljenokop; -4ar - katran, ter dobijen destilacijom uglja; sadri benzol i homologe, fenole, heterocilke
i baze (hem.); ~ -tar dyes katranske boje, sintetike boje dobivene iz katrana kamenog uglja
(thnl.) ; ~ -tar pitch - katranska
smola (thnl.)
coalescence - udruivanje ili rastenje
kristala usled molekularnog privlaenja (hem.)
coarse - grub, grubo obraen, sirov
(neobraen); ~ chrominance pirmary - grubi predaj ni signal boje,
signal Q (TV); ~ control rod
- ipka za grubu regulaciju reaktora
(nukl.); ~ crushed - krupnozrnast, komadast (zav.) ; ~ crushing
- grubo drobljenje, lomljenje;
cut - grubi (krupni) nasek (turpije);
~ cut file - gruba turpija; ~
delay - grubo usporeenje, grubo
zadravanje (u grubim stepenima)
(els.); ~ feed series - podruje
grubog posmaka; ~ grade carbide
- krupnozrnasti karbid, karbid u
komadima (zav.) ; ~ grained steel
- krupnozrnasti elik (mtl.); ~
gravel - grubi koks; ~ linearity
control - gruba regulacija linearnosti (eh.); ~ mech - krupnih
okaca (sito); ~ pitch blade - list
testere grubog ozubljenja; ~ pitch
thread - krupnohodi navoj, grubi
navoj; ~ porosity - gnezdo mehura (zav.); -range scope grubi indikator udaljenosti (els.);
~ regulation - grubo podeavanje
(els.) ; salt for cattle - marvena
so, so za stoku, stona so; ~ san
- ljunak; ~ scanning - grubo
ocrtavanje, gruba analiza, grubo

148

coating

razlaganje (slika); ~ screen - grubi

raster (tip.); ~ screw thread
series - porodica krupnih navoja;
~ selsyn - seisin za grubu indikaciju (els.) ; ~ setting - grubo podeavanje; ~ tooth - sa grubom
podelom (ozubljenja); tuning grubo podeavanje (els.); ~ wire
rope - metalno ue debelih niti
(mai.)
coast - let po inerciji, planiranje
(av.); ~ defense radar - radar
obalske odbrane (els., voj.); ~
effect - obalni efekt (els.)
coastal interception radar - obalska radarska stanica za presretanje;
~ warning radar - radar oblaske
zatite, oblaski radar za upozorenje
(els., voj.)
coasting down - planirati nadole
(av.); ~, free - slobodno planiranje (av.)
coat of metal - metalna prevlaka
(mati.) ; ~ of oil paint - osnovni
premaz (thnl.)
coated electrodes - obloene elektrode (zav.) ; ~ lens - soivo prekriveno membranom, premazano soivo (opt.) ; ~ rod - obloena ipka
za zavarivanje (zav.); wire obloena ica za zavarivanje (zav.)
coating - prevlaka, pokriva, prekriva; planiranje; ~ anodic oxide
anodna oksidacija, anodiranje; ,
antiradar v. antireflection coating; , antireflection - antirefleksiona prevlaka, antiradarska
prevlaka; ~, dielectric - dielektrina prevlaka; ~, dipped - prevlaenje utapanjem; ~, disorienting wall - dezorijentiua zidna
prevlaka; ~, etch-resistance prevlaka otporna na nagrizanje; ~,
mirror - prevlaenje ogledala;
<~, nondisorienting wall - orijentiua zidna prevlaka; ~ of an
electrode
- obloga
elektrode
(zav.) ; ~, reflection - refleksiona
prevlaka, odbojna prevlaka; ~,
remeltable alloy - prevlaka od ponovo topive legure; ~, solid buffer
- vrsta odbojna prevlaka; ~,
sprayed - raspraena prevlaka

coaxial

149

code

coaxial - koaksijalan; ~ bifurcation cochannel interference - smetnja od

stanica u istom kanalu (TV, els.)
_ koaksijalna rava, koaksijalno ravanje; ~ bolometer mount - cochineal - koinel, sueni insekti
coccus cacti; sadre karminsku kisekoaksijalni dra bolometra (els.);
linu (hem.)
~ butterfly circuit - koaksijalno
leptir-kolo (els.); ~ cartridge - cock - oroz, obod; vetrokaz; kran;
~, drain - suionik (mot.); ~,
koaksijalni patron (el.) ; ~ circles
three way - trostruki oroz (mot.)
- koaksijalni krugovi, koji su opisani
oko iste ose (mat.); ~ directional i coco - kokosova palma, kokosovo drvo,
kokosov orah (hot.)
coupler - usmereni koaksijalni sprenjk (el.) ; ~ dry load - koak- cocoa - kakao
sijalni apsorber snage (els.); ~
horn - koaksijalni rog, koaksijalna coconut - kokosov orah (hot.); ~
oil - kokosovo ulje; kokosova mast
truba (el.) ; ~ line crystal mount
(hem.)
- dra kristala u koaksijalnom vodu
(els.) ; ~ pad - koaksijalni oslab- cod-liver oil - riblje ulje (hem.)
ljiva (els.) ;
stub filter - filter codan receiver - prijemnik sa zasa koaksijalnom petljom (els.); ~
titnim ureajem za smetnje koje
terminal - koaksijalni kraj prikpotiu od nosee frekvencije (els.)
ljuka (el.); ~ termination koaksijalno
zavrno
optereenje code - kod; kodirati; kodiranje progra(el.); ~ thermistor mount ma na mainskom jeziku; karakkoaksijalni dra termistora (els.);
teristini broj centrale; ~, air-to~ variable attenuator - koaksi-ground liaison - kod za vezu
jalni promenljivi oslabljiva (els.) ;
vazduh-zemlja; , alphabetic ~ waveguide - koaksijalni talasoslovni kod; ~, alpha(nu)meric vod (el.)
alfanumeriki kod, slovnocifarski
kod; ~, Barker - Barkerov kod;
coaxitron - koaksitron, trioda sa re~, binary - binarni kod; ~,
zonatorom
binary orthogonal - binarni ortocobalt - kobalt (hem. elemenat, red.
gonalni kod; <~, biorthogonal v.
br. 27, simbol Co); ~ blue binary orthogonal code; ~, block
kobaltovo plavo, Tenarovo plavo,
kobaltni ultramarin; <^> bomb - blok kod; ~, convolutional nuklearna bomba sa oblogom od
konvolucioni kod; ~, error corkobalta (n. thn.); teleterapeutski
recting - kod ispravki greaka; ~,
ureaj sa izvorom 4 4 Co (med.);
error detecting - kod sa detekci~ oxide - kobalt-oksid, CoO;
jom greaka; ~, identification upotrebljava se kao boja za staklo i
identifikacioni kod, kod prepoznau keramikim glazurama
vanja; ~, interrogation - upitni
kod; ~, minimum redundance
cobaltite - kobaltit, kobaltin (kobalt-arsen-sulfid) (min.)
- kod sa minimalnom redunancijom;
~, orthogonal - ortogonalni kod;
cobaltous - kobalto-, koji sadri dvo~, permutation modulation valentni kobalt (hem.)
kod permutacione modulacije; <',
cobaltron - kobaltron, kobalt-bomba,
pseudorandom - pseudosluajni
aparat za zraenje kobaltom
kod; ~, resistor color - kod bocobble - ljunak, belutak, kamen za
jama za otpornike; ~ ringing kaldrm'isanje (graev.)
kodno slanje poziva (na linijama za
Cobenium - legura kobalta vrlo otviestruko iskorienje); ~ rules porna prema koroziji (mtl.)
pravila kodiranja; ~, run-length
cocaine - kokain, alkaloid slui za
- kod sa promenljivom duinom;
lokalnu anesteziju (hem.)
~, simplex - simpleksni kod; ~,
tape - kod pri upisivanju na traku;
coccin - crvena boja za pokrivanje
~ translater - pretvara koda;
transparentnih delova negativa (fot.)

code

150

code
~, weather - meteoroloki kod;
~, word - ifra
coded-light identification - kodirana svetlosna identifikacija
codeine - kodein, alkaloid iz grupe
morfina (hem.)
coder - kodni ureaj, aparat za kodiranje, registar (eh.) ; koder, ifrantski ureaj; ~, R-L v. run-length
coder; ~, run-length - koder sa
promenljivom duinom
codeword - kodna re
coding - kodiranje; ~, absolute apsolutno kodiranje; ~, angle ugaono kodiranje; ~, cam - zub
za kodiranje, poluga za kodiranje
(tel.); ~ delay - kanjenje kodiranja (tel.); ~, parametric parametarsko kodiranje; ~, picture - kodiranje slike; ~, psychophysical - psihofiziko kodiranje;
~, pulse-width v. width coding;
~, sequential - sekvencionalno
kodiranje, redno kodiranje; <,
serial v. sequential coding; ~,
specific v. absolute coding; ~,
width - duinsko kodiranje, kodiranje po duini impulsa
coefficient - koeficijen(a)t, broj ili
simbol ija se vrednost ne menja;
~, acoustic absorption - koeficijen(a)t apsorpcije zvuka; ~, atomic
absorption - atomski koeficijen(a)t
apsorpcije; ~, backscattering - koeficijen(a)t povratnog rasejanja;
~j confidence - koeficijen(a)t pouzdanosti; ~, dielectric saturation - koeficijen(a)t dielektrinog
zasienja; ~, elastic stiffness koeficdjen(a)t elastinosti; ~, elastooptic - elastooptiki koeficijen(a)t; ~, electrocaloric - elektrokaloriki koeficijen(a)t; ~, extinction - koeficijent priguen)a,
koeficijen(a)t slabljenja, koeficijent
gaenja; ~, extinguishing v. extinction coefficient; ~, F Furijeov koeficijen(a)t; ~, input
current damage - koeficijen(a)t
oteenja za ulaznu struju; ~,
linear absorption - linearni apsorpcioni koeficijen(a)t; ~, linear
electrooptic - linearni elektroop-

coefficient
tiki koeficijen(a)t; ~, logic swing
damage - koeficijen(a)t oteenja za
logiku amplitudu; ~, longitudinal coupling - longitudinalni koeficijen(a)t sprege; ~, mass absorption - maseni apsorpcioni koeficijen(a)t; ~, minority carrier lifetimedamage - oteenje za vreme
ivota manjinskih nosaa; ~, negative absorption - koeficijen(a)t
negativne apsorpcije; ~ of absorption - koeficijen(a}t apsorpcije
(fiz.) ; ~ of alienation - koeficijen(a)t iskljuivosti (mat.); ~ of
contraction - koeficijen(a)t suavanja, stezanja (fiz.); ~ of correlation - koeficijen(a)t korelacije
(mat.); ~ of determination koeficijen(a)t odreenosti (mat.);
~ of dispersion - koeficijen(a)t
rasturanja (mat.) ; ~ of elasticity koeficijen(a)t elastinosti, modul elastinosti (fiz.) ; ~ of expansion koeficijen(a)t irenja (fiz.); ~ of
friction - koeficijent trenja (fiz.) ;
~ of heat transfer - koeficijen(a)t
prenoenja toplote (fiz.); ~ of
irregularity - koeficijen(a)t neravnomernosti, koeficijen(a)t nejednolinosti (zav.); ~ of irregularity of pressure rise on shutting
off - koeficijen(a)t porasta pritiska
pri zatvaranju (zav.) ; ~ of linear
expansion - koeficijen(a)t linearnog irenja (fiz.) ; ~ of magnetic
induction - koeficijen(a)t magnetne
indukcije, magnetna permeabilnost
(fiz.);
~ of magnetisation koeficijen(a)t namagnetisanja, magnetna susceptibilnost (fiz.); '~ of
nondetermination - koeficijen(a)t
neodreenosti (mat.) ; ~ of pressure rise on shutting off - koeficijent)! porasta pritiska pri zatvaranju (zav.); ~ of pressure rising
- koeficijen(a)t porasta pritiska
(zav.); ~ of restitution - koeficijen(a)t restitucije (fiz.); ~ of
spreading - koeficijen(a)t rasprostiranja; ~ of surface tension koeficijen(a)t povrinskog napona
(fiz.); /-- of viscosity - koeficijen(a)t viskoznosti (fiz.); ~- of
variation - koeficijen(a)t varijacije

coefficient

151

coincidence

cija, koherencija faza; ~, spatial (mat.); ~ of velocity - koef iciprostorna koherencija; ~, temporal
jen(a)t brzine u hidrodinamici
- vremenska koherencija; ~, time
(fiz.); ~ of volume expansion
vremenska koherencija
- koeficijen(a)t zapreminskog irenja
(fiz.); ~, optical transmission cohesion - kohezija (fiz.)
- koeficijen(a)t optike transmisije; cohobation - sukcesivna redestilacija
(hem.)
j quadratic electrooptic - kvadratni elektrooptiki koeficijen(a)t; coil - namotaj, kalem; namotati, namotavati, koturati; zmijoliki svi~, recombination - koeficijen(a)t
tak; ~, antenna loading v.
rekombinacije; ~, reliability baseloaed coil; ~ assembly - koeficijen(a)t pouzdanosti; ~,
skup kalemova, komplet namotaja
resistance temperature - tem(el.) ; ~, base-loaded - antenski
peraturni koeficijen(a)t otpornosti;
bazni kalem; capacitance ~, scattering - koeficijen(a)t rasesopstvena
kapacitivnost
kalema
janja; ~, segregation - koeifije(el.); ~, GA - kalem sa vazdun(a)t razdvajanja, koeficijen(a)t odnim zazorom izmeu namotaja i
vajanja; ~, shear (wave) coupslojeva; ~ group of a distribuling - koeficijen(a)t sprege pometed winding without commutarenih talasa; ~, sound absorption
tor - grupa svitaka rasporeenog
v. acoustic absorption coeffinamota bez kolektora (el.); ~
cient; ~, spin-phonon absorpignition - paljenje kalemom (mot.) ;
tion - koeficijen(a)t spinofonske
~ loading - pupinizacija (el.);
apsorpcije; ~, transistor damage
<~ loss - gubici u kalemu (el.);
- koeficijen(a)t oteenja tranzistora;
~ of a distributed winding
~, transport - transportni koef iciwithout commutator - pojedijen(a)t, koeficijen(a)t prenosa; ~,
bani svitak namota bez kolektora
voltage - of capacitance ~ napon(el.) ; ~ of a winding connected
ski koef icijen(a)t kapacitivnosti; ~,
to a commutator - svitak namota
wave polarization - koefidjen(a)t
sa kolektorom; ~ of the spring polarizacije talasa; ~, weighting
zavoj ak opruge (ma.) ; ~ of wire
- teinski koeficijen(a)t
ica za zavarivanje u koturima
coercimeter - koercimetar, mera
(zav.); ~ pitch - irina svitka
koercitivnosti (fiz.)
(el.) ; ~ side - strana svitka (el.);
coercive force - koercitivna sila,
~, superconducting - superprokoja anulira indukciju (fiz.)
vodni kalem; ~, supercooled v.
coercivity - koercitivnost (fiz.)
superconducting coil; ~, work
coevaporation - koevaporacija, jed- radni kalem, kalem optereenja
coild electrode - icom obavijena
no vremeno isparavanje
s
elektroda (zav.)
coffer - ploa za apsorpciju zvuka,
apsorpciona ploa; kofer, sanduk, coiling - zavijanje, namotavanje;
spiralno uvijanje (vlakna)
koveg (ak.)
cogged wheel - zupanik drvenih coin collecting - kasiranje metalnog
novca, skupljanje metalnog novca,
zubaca
(kod automata, tj. javnih govornica
cognition - obuavanje; ~, machine
itd.) (tel.)
aided - obuavanje pomou raun- coincidence - koincidencija, jednoskih maina
vremenost; ~, accidental - akcicogwheel - zupanik, zupasti toak
dentalna koincidencija, sluajna koincidencija; ~, chance v. accicoherence - koherencija, koherentdental coincidence; ~ counter
nost, logika jasnoa, jasnoa, ra- koincidentni broja, dve ili vie
zumljivost, povezanost, spoj; ~,
brojakih cevi povezane tako da
intrapulse - unutarimpulsna koheregistruju samo jednovremene imrencija; ~, phase - fazna koheren-

coincidence
coincidence
pulse (fiz.) ; multiplex system
- koincidentni multipleksni sistem,
viestruki sistem jednovremene predaje (els.); random v. accidental coincidence
coincident lines - koincidentne linije,
linije koje se poklapaju (mat.)
~ plane figures - koincidentne
slike u ravni, slike koje se poklapaju
~ surfaces - koincidentne povrine, povrine koje se poklapaju
(mat.)
coke - koks; ~ oven gas - gas koksnih pei (tknl.) ; ~ value - pokazatelj koksovanja (thnl.)
coking coal - koksni ugalj, ugalj
pogodan za proizvodnju koksa
(thnl.)
colchicine - kolhicin, vrsta alkaloida
(hem.)
cold area - prostor u kome se ne
dozvoljava rad sa radioaktivnim materijalom (nukl.); ~ -cathode
rectifier - ispravlja sa hladnom
katodom (eh.); ~ crack - prskotina u hladnom stanju, hladna prskotina (zov.); ~ drawn wire hladno vueni provodnik (mil.),*~
-front echoes - eho od hladnog
fronta (eh.) ; ~ junction - hladni
spoj, kod termopara (fiz.);
neutron - hladni" neutron, subtermalni neutron (fiz.) ; ~ reactor
- reaktor koji jo nije stavljen u
pogon, hladni reaktor (nukl.); ~
rolled plate - hladno valjani lim
(mtl.) ; ~ rubber - sintetika guma
dobijena bez sagorevanja (thnl.) ; ~
running - topljenje u hladnom reimu (zao.); ~ running of an
electrode - topljenje elektrode u
hladnom reimu (zao.); ~ short
- krt na normalnim temperaturama
(mtl.); ~ shortness of iron hladnokrtost gvozda (mtl.) ; test
- proba na niskoj temperaturi, hladna proba (thnl.) ; ~ trap - hlaena
klopka, cev u kojoj se hlaenjem
razdvajaju gasne smee u protoku
(fiz., hem.); ~ waste - neradioaktivni otpaci (nukl.); ~ welding
- hladno zavarivanje (zov.);
work - deformisanje na hladno

152

collision

(ma!.) ; ~ working - obrada metala na hladno (ma!.)

colemanite - kolemanit (kalcijum-borat) (min.)
collagen - kolagen, sastojak vezivnog
tkiva, kostiju i koe; kuvanjem prelazi u elatin (hem.)
collapse - kolaps; propast; udarno
zagrevanje plazme
collar - kragna, ovratnik; ~ cylinder
- vratni prsten boce (zao.)
collateral - poboan, paralelan, sporedan; posredan, indirektan
collect message - telegram pouzeem koji plati primalac (tel.)
collecting main - kolektor, sabirna
ina (el.); pipe - sabirna cev
collection receptacle - novana kutija za kasiranje, automat (tel.)
collective lens - sabirno soivo (fiz.)
collector - kolektor, sabirna elektroda; ~, common - zajedniki
kolektor, opti kolektor ;~, depressed - kolektor sa snienim pritiskom; ~, floating - plivajui
kolektor, slobodni kolektor; ~,
heterojunction - kolektor sa heterospojem; ~, hook - kolektor sa
hvataem
colligative properties - koligativne
osobine, fizike ili hemijske osobine izmeu kojih se moe uspostaviti matematika veza, koje su
funkcije jedna od druge (mat., fiz.)
collimate - kolimisati, proputati
samo paralelne zrake npr. svetlosti
ili nuklearnog zraenja (fiz.)
collimator - kolimator (fiz.) ; sistem
za dobijanje paralelnih zraka svetla
(opt.)
colllnear array - kolinearna antena
(eh.) ; ~ planes - kolinearne ravni,
ravni sa jedno.m zajednikom linijom (mat.) ; ~ points - kolinearne
take, koje lee na istoj liniji
(mat.)
collision - sudar, udar, kolizija (fiz.) ;
<~, adiabatic - adijabatski sudar;
~, atomic - atomski sudar, sudar
atoma; ~, charge exchange - sudar sa izmenom naelektrisanja; ~,
Compton - Komptonovski sudar;
~, disorienting - dezorijentiui
sudar; ~, e-i v. electron-ion

collision

153

collision; ~, e-m v. electron

molecule collision; ~, e-n v.
electron-neutral collision; ~,
electron-ion - elektron-jonski sudar; ~, electron-molecule sudar elektrona sa molekulom; ~,
electron-neutral - sudar elektrona
sa neutralnom esticom; ~, momentum-randomizing - sudar
koji dovodi do sluajne raspodele
momenata; ~, neutral - sudar
neutralnih estica; ~, nonadiabatic - neadijabatski sudar; ~, nondisorienting - orijentiui sudar;
~, phonon's - fononski sudar;
~, spin-exchange - sudar sa izmenom spina; ~ warning equipment - ureaj za spreavanje sudara (els., pom.)
collodion - kolodijum, nitroceluloza
rastvorena u smei alkohola i etra
colloid - koloid (hem.)
colloidal particles - koloidne estice,
naelektrisane estice vee od molekula, ali dovoljno male da podleu
Braunovom kretanju (fiz., hem.);
~ solution - koloidni rastvor,
rastvor koji sadri koloidne estice
Colloresine - tehniko i vezivno sredstvo na bazi karboksimetilceluloze
colombier - standardna veliina
papira (23" X 34", SAD; 24,5" X
X 34,5" V. Brit.)
colony - kolonija, naselje, naseobina
colophony - kolofonijum (vrsta
smole)
color breakup - prekid boje, treperenje (svetlucanje) boje (TV); ~
burst - sinhronizujui impuls predaje signala boje ( TV) ; ~ chain niz boja, lanac boja (TV); ~
converter - kolor-pretvara (TV) ;
~ decoder - dekoder boja ( TV) ;
~ edging - ivienje boja (defekt
TV slika u boji) (TV); ~ fading
- obezbojenje; ~ fringing - obojena resa (ivica, porub-defekt TV
slika u boji) (TV); ~ killer priguiva signala boja (TV); ~
matcher - oprema za odabiranje
(podeavanje) boja (TV); ~ photography - fotografija u boji (fot.) ;
~ sampling rate - broj obojenih

coloui

taaka u sekundi ( TV) ; ~ scanner

- analizator boja, razlaga boja
(TV) ; ~ temperature - temperatura crnog tela na kojoj ono dobija
odreenu boju (fiz.)
coloradoite - koloradoit, mineral
telurid ive (min.)
colorame tuning indicator - indikator podeavanja sa kolor-lampama
(TV)
colored thread for identification
- identifikaciona obojena nit, obojena mrlja (eh.)
colorimeter - kolorimetar, instrument za kolorimetrijsku analizu
(hem.)
colorimetric analysis - kolorimetrijska analiza kojom se na osnovu
karakteristine boje svetlosti odreuje prisustvo nekog elementa u
rastvoru (hem.)
~ purity - kolorimetrijska istoa,
u kolorimetrijskoj analizi (hem.)
colorimetrics - kolorimetrija (hem.,
fiz.)
colortron - kolortron, prijemna cev
za TV u boji, elektrooprema za
kolor-fotografiju
colothar - vrsta crvene oksidne boje
(glavni sastojak feroksid) (thnl.)
colotron - kolotron, naziv TV ureaja
colour - 1. boja, ton; 2. sredstvo
za bojenje; 3. bojiti; ~, achromatic
- ahromatska boja; ~, alizarin(e)
- alizarinska boja; ~, aniline anilinska boja; ~, base - osnovna
boja, ton; ~, chromatic ~ hromatska boja; ~, complementary
- komplementarna boja; ~, dead
- mrtva boja; ~, dry - pigment;
~, earth - mineralna (zemljana)
boja; ~, enamel - emajl-boja; ~,
fast - boja otporna na svetio, toplotu, vlagu (stabilna boja); ~, fat
- masna boja; ~, fundamental osnovna boja; ~, glazing - glazurna boja; ~, heat - boja otporna
na toplotu; ~, indanthrene indantrenska boja; ~, interference
- interferentna boja; ~, light-fast
- boja otporna na svetlo; ~-, lime
water - kreno mleko, kre; ~,
non-physical - nerealna boja; ~,

colour

154

colour
overglaze - nadglazurna boja; ~,
painter's - slikarska boja; ~,
pastel - pastel; ~, physical realna boja; ~, pigment - pigmentna boja; ~, primary - osnovna boja (spektralna); ~, prime
- prvi premaz, prevlaka; ~, primitive - osnovna boja; ~, printing - tamparska boja; ~, solanthrene v. vat colour; ~, spectral
- spektralna boja; ~, to match izabrati boju; ~, underglaze podglazurna boja; ~, varnish lak; ~, vat - redukciono-oksidacione boje koje direktno na vlaknu
prelaze u obojeni oblik; ~, vitrifiable - lako topive emajl-boje; ~,
water - akvarel; ~, water-glass boje sa vodenim staklom kao osnovom
Colpitts oscillator - Kolpicov oscilator (el.)
Columbia - vrsta aktivnog uglja
columbite - kolumbit, niobit (niobat-tantalat gvozda i mangana)
(min.)
columbium - nekadanji naziv za
elemen(a)t niobijum
column - kolona, stub, stubac; ~,
acoustic - akustiki stub; ~,
mercury - stub ive; ~, pinch(ed)
- akustiki stub; ~, plasma plazma-luk, plazma-kanona; ~, positive - (of discharge) - pozitivna
kolona (gasnog pranjenja); ~, sound-zvuni stub, akustiki stub; ~,
tubular plasma - tubularni plazma-luk; ~, water-vapor - stub
vode i vodene pare
colza - uljevka, uljana repica (bot.)
coma - koma, sferna aberacija svetlosnih zraka posle prolaza kroz soivo
comb - ealj, greben (za lan, vunu);
~ lightning arrestor - odvodnik
sa zupcima, eljasti odvodnik (el.)
combed yarns - eljano vlakno,
mehaniki ispravljeno i osloboeno
kratkih vlakana i vorova (tek.)
comber - eljar(ica), grebenar(ka),
maina za vunu (tek.)
combination - kombinacija, sistem;
~ principle - kombinacioni prin-

commercial

cip (Ritzov) u spektroskopiji (fiz.) ;

~, set - telefonska kombinacija
(tel.)
combined line and recording operation - kombinovani sistem eksploatacije (prijavno odlazni saobraaj);
~ listening and speaking key klju za razgovor i prislukivanje
(tel.)
combiner - kombinator, uskladiva;
~ beam - ureaj za usklaivanje
svetlosnih zraka; ~, hybrid - hibridni sumator
combining number - kombinacioni
broj, broj atoma vodonika koji mogu
zameniti neki elemen(a)t u nekom
jedinjenju (hem.)
combustible - gorljiv
combustion - sagorevanje, gorenje
(mot.) ;
~ chamber - komora za sagorevanje (hem.); ~ chamber of a
furnace - loini prostor (thnl.)
combustron - kombustron, ureaj z a
ispitivanje goriva
Commercial - trgovaki, trgovako,
poslovni(o), privredni(o); ~ airplane - putniki avion; ~ art primenjena grafika; ~ broadcast
- komercijalna (privredna) radio-difuzija; ~ buildings - kancelarijske i poslovne graevine (pl.);
~ company - trgovinsko preduzee, firma; ~ copper - bakar
trgovakog kvaliteta; <~ forest privredna uma; ~ grade - trgovaki (uobiajeni) kvalitet; ~ grades of coal - uobiajene vrste
uglja; ~, intercourse - trgovaki
promet; ~ length - trgovinska duina; ~ material - materijal trgovinskog kvaliteta; ~ moisture regain - uobiajeno utvrena vlanost (proizvoda); ~ port - trgovinska luka; ~ radiotelegraphy
- privredna telegrafija; ~ register
- trgovinski registar; ~ -scale
plant - pogonsko postrojenje, pogon; ~ sewage - otpadne industrijske vode (pl.) ; <~ speed - slubena brzina (broda); ~ tank produkciona kupka (galv.);
~
television - privredna televizija;

commercial
~ transmitting station -"privredni odailja, radio-stanica; ~
voltage - napon u javnoj mrei;
Commercial Code - trgovinski zakonik
comet - kometa (astr.)
coming into step - uskakanje u sinhronizam (el.)
comma - koma, aberacija; ~ combinance - kombinans, deo ekvivalentne eme procesa rekombinacije
command - komanda, komandni signal; ~, ground - komanda sa
zemaljskog centra upravljanja; ~,
logic's - logika komanda; ~,
radio - radio-komanda; ~, unwanted - neeljena komanda, lana
komanda
commensurable quantities - veliine koje se mere u istim jedinicama (istom merom)
comminute - razdrobiti, stui, stucati u parie; istisnuti
commixture - meanje, smea, meavina
common - opti, univerzalni, zajedniki; ~ difference - opta razlika
u aritmetikoj progresiji; razlika
izmeu dva susedna lana (mat.);
~ factor - zajedniki inilac
(mat.); ~ logarithms - Briksovi
logaritmi, sa bazom 10 (mat.);
~ mode signal - signal opteg
tipa (els.) ; ~ ratio - opti odnos,
u geometrijskoj progresiji odnos izmeu nekog lana progresije i prethodnog lana (mat.); ~ salt obina so (NaCl) (hem.) ; ~ scale
of notation - decimalna skala; ~
system - uobiajeni sistem; ~
talking line - linija (vod) zajednikog korienja (tel.)

155

communications-electronics

pomou usmerenih antena; ~,

command - upravljaka veza; ~,
deep space - veza sa kosmikim
brodom; ~, digital - digitalna veza;
~, dipole belt v. orbiting dipole
radio communication; ~, duplex
v. two-way communication; ~,
enciphered facsimile - ifrovana
predaja faksimila; ~ facilities sredstva veze (telefon, telegraf, signalizacija itd.); ~, global - globalna veza; ~, intermittent prekidna veza; ~, interplanetary
- interplanetarna veza; ~, ionospheric - jonosferska radio-veza;
~, laser - laserska veza, veza pomou lasera; ~, light - svetlosna
veza, veza pomou svetlosti; ~,
man-computer - veza ovek-raunska maina; ~, man-mehine
v. man-computer communication; ~, meteor burst - meteorska
veza; ~, microwave - mikrotalasna
veza; ~, military satellite - vojna
satelitska veza; ~, multichannel
- viekanalna veza; ~, multiple
satellite - veza sa vie satelita;
~, one-way - simpleksna veza,
jednosmerna veza; ~, optical v.
light communication; ~, orbital
scatter v. orbiting dipole radio
communication; ~, personal lina veza, personalna radio-veza;
~, point-to-point radio - magistralna radio-veza, veza izmeu dve
take; ~, repeater satellite v.
satellite communication;
~,
satellite - satelitska veza; ~,
sensory - senzorska predaja informacija; ~, simplex - simpleksna
veza, jednosmerna veza; ~, space
- kosmika veza; <~, spaceeraft-to-Earth - veza kosmiki brodcommon-drain - sa uzemljenim od-Zemlja; ~, tropospheric scatvodom
ter -s - veza preko troposferskog
common-gate - sa uzemljenim ularasejanja; ~, two-way - dupleksna
zom
veza, dvostruka veza, mobilna veza,
common-source - sa uzemljenim
veza sa vozilom; ~, visual - vizuizvodom
elna veza; ~, world-wide - globalna veza, globalni sistem veza;
communication - veza, komunika~, world-wide telephone - glocija, komunikaciona linija; ~, adapbalni sistem telefonske veze
tive - adaptivna veza; ~, army
field's - vojna, poljska veza: ~, j communications-electronics - rabeam - veza pomou snopa, veza
dio-elektronika

commutate
commutate - komutirati, prebacivati
(el.) ; zameniti, izmeniti, meusobno
se zameniti
commutating group - komutaciona
grupa (el.) ; ~ number - komutacioni broj (el.) ; ~ pole - pomoni
pol (el.) ; ~ reactance - komutaciona reaktancija (el.)
commutation - komutacija (el.) ; ~,
failure - pogrena komutacija (el.)
commutative law of addition komutativni zakon sabiranja, po
kome je svejedno kojim redom se
sabira (mat.); ~ law of multiplication - komutativni zakon mnoenja, po kome je svejedno kojim
se redom mnoi (mat.)
commutator - kolektor; ~ pitch kolektorski korak (el.); ~ riser
(lug) - zastavica (el.) ; ~ segment
- lamela kolektora (el.)
compact - telo dobijeno kompresijom
raznih legura ili uopte nekog materijala; ~ battery - kompaktna baterija, baterija malih dimenzija (el.) ;
~ slag - jedra (gusta) troska (zav.)
compactron - kompaktron, vrsta
vieelektrodne cevi
compandor (compressor-expandor) - kompandor (sistem za poboljanje odnosa signal-um) (eh.)
compar - plastina materija na bazi
polivinil-alkohola (thnl.)
comparator - komparator, instrumen(a)t za merenje malih duina

(fiz.)

comparation - elektronski sistem za

ispitivanje
comparison spectrum - uporedni
spektar, za spektralnu analizu (hem.)
compartment - odd jak, pregrada
compass - obim, opseg, okvir; oblast, prostor; doseg, domet, domaaj;
kompas, busola; ~ plane - ispupeno rende (ma!.)
compatibility - kompatibilnost, saglasnost, tolerancija izmeu dve rastvorene supstance (hem.) ; <~, electromagnetic - elektrogagnetska
kompatibilnost; ~, processing tehnoloka kompatibilnost
compensated induction motor kompenzirani asinhroni motor (el.) ;
~ loop - kompenzirana ram-antena,

156

complexlng agent

kompenzovana petlja (els.); ~

motor - kompenzirani motor (el.)
compensating jet - pomoni sisak
(mot.); ~ magnet - kvadranti,
kompenzirajui magnet (el.);
spring - opruga za zatvaranje (zaklopna) (zav.) ; ~ unit - kompenzaciona jedinica (blok) (el.)
compensation - kompenzacija, uravnoteenje, korekcija, popravka; ~,
cavity - kompenzacija rezonatorom;
~, doping - kompenzacija delovanjem
compensator - kompenzator, autotransformator; ~, lead (resistance) - kompenzator otpornosti
dovoda; , level - kompenzator
nivoa (signala)
competition - takmienje, kompeticija, konkurencija; ~, mode - konkurencija tipova oscilovanja; ~,
spatial - prostorna konkurencija
(tipova oscilovanja)
compiler - kompilator, kompajler;
~, single pass - jednofazni kompilator
complementary angle - komplementarni ugao, iji je zbir s nekim
uglom jednak 90
(mat.); ~
colo(u)rs - komplementarne boje;
par boja ija meavina daje belu ili
sivu svetlost, npr. crvena i plavo-zelena, uta i indigo-plava itd.
(fiz.); ~ hue - dopunska boja
(opt.)
complete diffusion - potpuna difuzija, proces u kome neka sredina potpuno rasejava svetlost, tako da se ona
niti odbija niti prolazi kroz tu sredinu (fiz.)
complex - kompleksan, sastavljen iz
vie delova; decay - sloeni
radioaktivni raspored jezgra (fiz.);
~ ion - kompleksni jon, jon u kome
ima vie atoma (hem.) ; ~ number
- kompleksan broj, oblika a + ib,
gde je =F "^U dok su a i i
realni brojevi (mat.); ~ plane kompleksna ravan kod koje je apscisa deo kompleksnog broja, a ordinata imaginarni deo (mat.)
completing agent - kompleksirajue
sredstvo (hem.)

compliance

157

compounding

compliance - mekoa, elastina defortema; ~, thin-film - film-kompomacija, u fizici obrnuto od vrstoe;

nenta; ~, uniform - standardna
~, torsional - torzioni modul;
komponenta, unificirani ekmen(a)t
~, weighted average - srednja composite aids to fixing - kombimekoa, usrednjena mekoa
novana radionavigadona sredstva
component - komponenta, deo ne(eh.) ; ~ communication link ega, elemen(a)t, funkcionalni blok;
kombinovana veza (els.); ~ loud~, anti-Stokes - anti-Stoksova
speaker - multikanalni zvunik
linija; ~, circuit - komponenta
(el.); number - sloeni broj,
kola, elemen(a)t kola; ~, diffused
broj koji je proizvod dva ili vie
- difuzna komponenta; ~, discrete
brojeva (mat.); ~ reaction - diskretna komponenta; ~, elecsloena reakcija, hemijska ili nukletronic - komponenta elektronskog
arna transformacija koja ide preko
kola; ~, Gaussian - of noise vie reakcija (hem., fiz.) ; ~ resisGausova komponenta uma; <--,
tor - prakasti otpornik (el.); ~
HFS - komponenta vrlo fine strukstrength - sloena jaina (el.);
ture; ~, hi-rel - visoko pouzdana
~ test gear - garnitura opreme za
komponenta; ~, hyperfine - vrlo
ispitivanje, komplet opreme za ispifina komponenta; ~, individual
tivanje (el.)
v. discrete component; ~, inserted v. discrete component; ~, composition - kompozicija, sabiranje
vektora (mat.); ~ of forces integrated - integrisana komposlaganje sila (fiz.)
nenta; ~, isolated - diskretna
komponenta, izolovana kompocompound
- jedinjenje, smea, sasnenta; ~, marginal - koja radi u
tav; sjedinjavati, meati, kompaungraninom reimu; ~, method of
dirati; kompaund (maina); ~,
adding vectors - metod sabiranja
alphatic - alifatino (alifatsko) jevektora preko sabiranja njihovih
dinjenje (hem.); -~, amphoteric
komponenata (mat.); <~, micro- amfoterno jedinjenje (hem.); ~,
wave - mikrotalasna komponenta;
antifouling - smea za zatitu od
~ of aerodynamic moment truljenja; ~, antifreezing - antikomponenta aerodinamikog mofriz; ~, aromatic - aromatino
menta (av.); ~ parts - kompo(aromatsko) jedinjenje (hem.); ~,
nentni delovi, u matematici delovi
asymmetric - asimetrino jedikoji
sainjavaju
neku
veliinu
njenje (hem.) ; ; binary - binarno
(mat.); ~ parts of acetylene
(binerno) jedinjenje (hem.); <~,
generators - sastavni delovi i prichain - lanasto jedinjenje (hem.) ;
bor razvijaa acetilena (zav.); ~,
~, chelate - helatno jedinjenje,
passive - pasivna komponenta,
helat (hem.) ; , chemical - hepasivni elemen(a)t; ~, penetramijsko jedinjenje; ~, clolsed-chain
ting - prodorna komponenta, tvrda
- ciklii'k:) jedinjenje (hem.); ~,
komponenta (zraena); ~, prinimpregnating - smea (sastav) za
ted - tampani element; , resinimpregnaciju; <', insulating -cast - komponenta hermetizovana
smea (sastav) za izolaciju; ~,
smolom; ~, soft - meka komponitrogen - jedinjenje azota (hem.) ;
nenta (zraenja); ~, solid-state
~, polymeric - polimerno jedicircuit - vrsta komponenta kola;
njenje (hem.); ~, saturated ~, special - specijalna komponenta,
zasieno jedinjenje
(hem.);
~,
specijalni elemen(a)t; ~, standard
sealing - masa za zaptivanje
- standardna komponenta, standardni elemen(a)t; ~, Stark - compounded - smean, pomean;
~ oil - mineralno ulje sa dodatkom
tarkova komponenta; ~, Stokes
ivotinjskog ili biljnog ulja (thnl.)
- toksova linija; ~, system - komponenta sistema, elemen(a)t sis- compounding - meanje (mot.)

compreg

158

compreg - drvo impregnisano vetakom fenol-formaldehidskom smolom (thnl.)

comprehensive test - potpuno ispitivanje, kompletno ispitivanje
compressed acetylene - komprimirani acetilen (thnl.); ~ air vazduh pod pritiskom, komprimirani
vazduh; ~ hydrogen - vodonik
pod pritiskom, komprimirani vodonik; ~ iron-core coil - kalem sa
jezgrom od presovanog gvozdenog
praha (el.) ; ~ nitrogen - komprimirani azot; ~ oxygen - komprimirani kiseonik
compressibility - stiljivost, kompresibilnost
compression - sabijanje, izoblienje,
kompresija
(fiz.);
~ -ignition
engine - dizel-motor (mot.); ~
-ignition process - dizel-proces
(mot.) ; ~ ratio - stepen kompresije, stepen sabiranja (mot.); ~
ring - kompresioni prsten (mot.) ;
~ test - kompresiona proba, proba
izdrljivosti materijala pod kompresijom (thnl.)
compressor - kompresor, sabija
Compton effect - Komptonov efek(a)t, neelastino rasejanja X ili
gama-zraka na elektronima (fiz.);
~ electron - Komptonov elektron,
dobijen preko Komptonovog efekta

(fiz.)

comptonite - komptonit, tomsonit

(natrij um-kalci j um-alumosilikat)
(min.)
computation - izraunavanje
compute - raunati
computer - raunska maina, kompjuter; ~, active - aktivna raunska
maina; ~, aerospace - aerokosmika raunska maina; ~, airoborne - avionska raunska maina;
~, analog - analogna raunska maina; ~, differentiator - diferencijalna raunska maina; ~, digital
- digitalna raunska maina; ,
f lightpath - aeronavigaciona raunska maina; ~, guidance - raunska
maina za navoenje; ~, hybrid
- hibridna raunska maina; ~,
inactive - pasivna raunska maina;
~, instrumentation - raunska

concentration

maina za obradu podataka iz merno-kontrolnog sistema; ~, memory

test - raunska maina za proveru
memorije;
~ microminiature
aerospace - mikrominijaturna raunska maina za aerokosmika ispitivanja; ~, mobile digital mobilna digitalna raunska maina;
~, noncoherent optical - nekoherentna optika raunska maina;
~, optical - optika raunska maina; ~, optical analog - optika
analogna raunska maina; ~, pattern recognition - raunska maina
za prepoznavanje oblika; ~, spaceborne - raunska maina kosmikog broda; ~, standby - rezervna raunska maina; ~, transistor-digital - tranzistorizirana
digitalna raunska maina; ~, vector component - raunska maina
za izraunavanje vektorskih komponenti
computing gunslght - nianski raunski ureaj (el., voj.)
computron - komputron, elektronska cev sa vie elemenata (za raunske maine) (eh.)
concave - konkavan, ozboen; ~
fillet weld - laki ugaoni av, izdubljeni ugaoni av (zao.) ; ~ lens
- konkavno soivo, izboeno soivo
(fiz.) ; ~ polygon - konkavni mnogougaonik, kod koga je jedan od
unutradnjih uglova vei od 180
(mat.)
concealed wiring - skriveni provodnik (eh.)
concentrate - koncentrirati, skupljati
neto to je rasuto
concentrated - koncentrisan;
~
nuclear fuel - obogaeno nuklearno gorivo, uranijum sa povienom
sadrinom ^3U (nukl.); ~ winding - koncentrisani namot (el.)
concentration - koncentracija, usredsredenje; obogaivanje (ruda);1 uparavanje, zgunjavanje; ~, dry suvo obogaivanje; ~, equilibrium
- ravnotena koncentracija; ~,
gravity - gravitaciono onogaivanje
(po specifinoj teini) (rud.); ~,
impurity - koncentracija primesa
(neistoa); ~, ion - koncentracija

c oncentration
jona; ~, magnetic - magnetsko
obogaivanje (rud.); ~, mass koncentracija na jedinicu mase; ~,
molal - molarna koncentracija,
molarnost (hem.); ~, molar molarna koncentracija, molarnost
(hem.);
~, mol(e)-fraction koncentracija u molskim frakcijama
(razlomcima) (hem.); ~, pneumatic - gravitaciono obogaivanje u
vazdunoj sredini (rud.) ; ~, water
- obogaivanje mokrim putem
(rud.) ; ~, weight - teinska koncentracija; ~, wet - v. water concentration
concentric circles - koncentrini
krugovi, krugovi koji imaju isti
centar; ~ covering - koncentrina
obloga (zav.); ~ spheres - koncentrine lopte, lopte koje imaju isti
centar (mat.) ; <~ winding - koncentrini namot (el.)
\
concept - pojam, koncept, princip; j
~, area rule - pravilo povrina
(av.) ; , fail-safe - princip obezbeenja pouzdanosti
conception - koncepcija, teorija
concise - saet, zbijen, jezgrovit,
kratak
concrete - beton; ~ shield - betonski zatitni zid za apsorpciju zraenja (nukl.)
concurrence - sticanje, npr. dveju ili
vie linija u istu taku (mat.)
concurrent - koji se stie; ~ forces
- sile ije se linije seku u nekoj taki |
(fiz.); ~ reaction - bilo koja iz ;
niza meusobno zavisnih reakcija
(fiz., hem.)
concyclic points - take koje lee
na krugu (mat.)
condensability - kondenzabilnost
i
condensable - koji se moe konden- ;
zovati, kondenzabilan
I
condensate - kondenzat; kondenzovati, zgusnuti
condensation - kondenzacija (prevoenje iz stanja pare u teno ili vrsto); ~, fractional - frakciona
kondenzacija; ~ level - nivo kondenzacije; u meteorologiji nivo na
kome dolazi do kondenzacije; ~, j
moisture - kondenzacija vlage

159

condition

(hem.); ~ pressure - pritisak

kondenzacije (fiz.)
condensator v. condenser
condensed - kondenzovan, kondenziran; ~ nucleus - kondenzovano
jezgro, npr. dva benzolova u naftalinovo (hem.)
condenser - kondenzor (opt.); kondenzator, hladnjak; v. i capacitor;
~ electroscope - elektroskop s
kondenzatorom (el.); ~ loudspeaker - kondenzatorski zvunik
(el.); ~ microphone - kondenzatorski mikrofon (el.)
condensing lens - sabirno soivo,
kondenzatorsko soivo (opt.) ; kondenzujue soivo, koje skuplja svetlost (fiz.)
condition - uslov, stanje, reim; ~,
ageing's - reim starenja; ~,
ambient - spoljni uslovi (av.);
~ 3 amplifying's -pojaivaki reim;
~, atmospheric - atmosferski uslovi (av., meteor.) ; ~, autogyroing
- reim stvaranja autorotacije (av.) ;
~, ballistic - balistiki uslovi (av.,
voj.); ~, BLIP v. background
limited infrared photoconductor
condition; , boundary - granini uslovi (mat.); <~, Bragg Bragov uslov; ~, clamped v. constant-S condition; , constant-D - uslovi postojanja elektrine
indukcije; ~, constant-S - uslovi
postojanja mehanike deformacije;
~, continuity - uslov neprekidnosti (mat.) ; ~, continuity boundary -s - neprekidnosti na granici;
~, edge - granini uslov (av.);
~, entrance of beam - ulazni
uslovi za snop; ~, environmetal -s
- ambijentni uslovi; ~, equilibrium - uslovi ravnotee (av.) ;
~, fitting - uslovi usaglaavanja,
uslovi fitovanja; ~, flow - parametri protoka (av.) ; , free surface - uslovi na slobodnoj povrini
(av.); ~, full-load's - reim punog optereenja; ~, full scale prirodni uslovi; ~, gain's - reim
pojaanja; , good - dobar uslov,
ispravnost, dobro stanje; ~, initial
ispravnost, dobro stanje; ~, initial -s - poetni uslovi; ~, laser

condition

160

condition
oscillation - uslovi oscilacija lasera ; ~, marginal -s - granini
uslovi; ~, matched - uslov podeavanja; ~, maximum permissible operation -s - maksimalni
dozvoljeni radni uslovi; ~, natural
- prirodni uslovi; ~, necessary
neophodni uslovi (mat.) ; ~, non-linear - nelinearni uslovi (mat.) ;
~, physical - fiziki uslovi (fig.) ;
~, Schawlov-Townes instability
v. Schawlov-Townes start oscillation condition; ~, Schawlov-Townes start oscillation - Savlov-Taunsov uslov nestabilnosti (za
pobudu kvantnog generatora); ~,
space-charge-limited emission uslov nastanka emisije ograniene
prostornim naelektrisanjem; ~, stagnation - parametri protoka u kritinoj taki (av.); ~, temperature-limited emission - uslov
nastanka emisije ograniene temperaturom; ~, training -s - trenani reim
conditional equation - uslovna jednaina (mat.)
conditionally convergent series uslovno konvergentni red (mat.)
conditioner - formira (signala), kondicioner; ~, signal - formira
signala
conditioning torch flame - gorionik za skidanje re (zav.)
conductance - provodnost (fiz.);
-', channel - provodnost kanala;
~, common-source - provodnost
eme sa zajednikim izvorom; <~,
conversion - konverziona provodnost; ~, diffusion - difuzna provodnost; ~, junction - provodnost
spoja, provodnost prelaza; ~, negative - negativna provodnost; ~
relay - konduktantni relej (el.);
~, reverse - reverzna provodnost,
obrtna provodnost; ~, reverse
transfer - reverzna transfer-provodnost; ~, surface - povrinska
provodnost; ~, transient - prelazna provodnost; ~, volume zapreminska provodnost; ~ water
- voda u kojoj se rastvaraju kiseline

conductivity

ija se provodljivost meri (fiz.,

hem.)
conductrimetric analysis - konduktometrijska titracija; zavrna taka se odreuje merenjem pro vodljivosti rastvora (hem.)
conducting direction - smer voenja
(el.); ~ flux - provodljiv praak
za zavarivanje, provodljiv prah
(zav.) ; ~ period - vreme voenja
(el.); ~ wire - provodnik (el.)
conduction - provoenje, provodnost 5
~, back - povratna provo dnostJ
~ by electrons - provodnost
elektronima; ~ by holes - provoenje upljinama (kod poluprovodnika) (el.) ; ~, capacitive - kapacitivna provodnost; ~, channel kanalska provodnost; ~, current elektrina struja koja se provodi usled kretanja elektrona; ~, electronic) - provodnost n-tipa, elektronska provodnost; ~, excess ekscesna provodnost; ~, extrinsic
v. impurity conduction; ~, forward - direktna provodnost, prava
provodnost, provodnost u direktnom
smeru; ~, hole - provodnost p-tipa, provodnost rupa; ~, impurity - provodnost neistoama;
~, incremental - diferencijalna
provodnost; ~, intrinsic - sopstvena provodnost; ~, ionic jonska provodnost; ~, n(-type) v.
electron(ic) conduction;
~,
p(-type) v. hole conduction; ~,
solid - provodnost vrstog tela;
~, storage - provodnost uslovljena sakupljanjem nosaa; ~, streamer - strujna provodnost; ,
surface - povrinska provodnost;
conduction-cooled - kondukciono
hlaen
conductive coating - provodno pokrivanje, provdni premaz (el.)
~ discharge - pranjenje preko
provodnika (el.)
conductivity - provodljivost, specifina provodnost (Jiz.); ~ anisotropic
- anizotropska provodljivost; ~,
base - provodljivost baze; ~,
bombardment-induced - provodljivost izazvana elektronskim bom-

conductivity

161

bardovanjem; ~, bound-ion - provodljivost preko vezanih jona; ~,

ark - tamna provodljivost; ~,
differential negative - diferenci-

conic

(thnl.); ~, half-angle - polukonus; ~ loudspeaker - konusni

zvunik (ak., els.); ~, nose nosni konus, eoni deo (rakete);
jalna negativna provodljivost; '-,
~ of nulls - mrtvi konus, konus
field-controlled negative v. volutanja (eh.); ~, right - desni
tage-controlled negative conkonus; ~, semi-infinite - poluductivity; ~, free-carrier - probeskonani konus; ~, spherically
vodljivost preko slobodnih nosaa;
beunted - tupni konus sa sfernim
~, hopping - skokovita provodvrhom; ~, truncated - useeni
ljivost, stepenasta provodljivost; ~,
konus, zaseeni konus
impurity electric - provodljivost cone-sphere - konus sa sfernom ospreko primese; ~, Lorentz novom
Lorencova provodljivost; ~, low- conespheriod - konusno sferoidalno
-temperature - niskotemperaturna
telo
provodljivost; of plasma - pro- configuration - oblik, spoljni izgled,
vodljivost plazme; , sheet - prokontura, konfiguracija; raspored atovodljivost sloja; ~, specific - spema u molekulu; ema, tip; ~,
cifina provodljivost; ~, surface
beam - konfiguracija snopa; ~,
- povrinska provodljivost; -~, volcircuit - konfiguracija eme, kontage-controlle negative - negafiguracija kola; ~, cusp" ~ of
tivna naponski kontrolisana provodmagnetic fields - konfiguracija
ljivost; ~, volume electrical hiperbolikih magnetskih polja; ~,
zapreminska elektrina provodljiDarlington - Darlingtonova ema;
vost; ~, water - vrlo ista voda za
~, multistable - multistabilna
konduktometrijske svrhe; specifina
ema; ~, transistor - konfiguraprovodljivost
cija tranzistora; ema ukljuenja
tranzistora
conductor - provodnik (fiz.); ~,
element - dioni vodi (el.); ~, confinement - zadravanje (u magjoint - spojnica (el.)
netnom polju); ogranienje; herconductron - konduktron, tip vidimetizacija; ~, magnetic - zadrkona
avanje plazme magnetnim poljem;
conduit - zatitna cev (el.); ~
~, mode - zadravanje tipa; ~
-coupling - cevna spojnica, rukaof ions - zadravanje jona; ~ of
vac (el.) ; -elbow - koleno,
plasma - zadravanje plazme
kolenasta cevna spojnica (el.); ~ confocal - konfokalan, koji ima isti
run - trasa kablovske kanalizacije
fokus (mat.) ; ~ spheroidal cavity
(el.); ~ -tee - cevna T spojnica
- konfokalni sferoidni rezonator
(el.)
(eh.)
Condy's fluid - dezinfekciono sred- conger - morska jegulja
stvo koje sadri kalcijum i natrijum conglutinate - stutkaliti, zakitovati,
permanganata i ponekad natrijumspojiti, slepiti
-nitrat (hem.)
Congo red - kongocrveno, sintetika
cone - konus, konusni snop; ~-,
organska boja (thnl.)
circular - kruni konus; ~, dif- congruence - identinost, slaganje,
fuser - konus difuzora (av.); ~,
kongurencija; ~, ray - kongurendouble-backed - dvojni konus; ~,
cija zrakova
elliptic - konus sa eliptinom os- congruent angles - identini, isti
novom; ~, exhaust - regulaciona
uglovi (mat.); ~ figures - idenigla (av.); ~, finite - konani
tine slike (mat.) ; ~ solids - idenkonus; ~, flat-backed - konus sa
tina vrsta tela (fiz., hem.)
pljosnatom osnovom; -~ for distri- conic - sinonim za konini presek
buting carbide over the genetela (mat.); ~ section - konusni
rating grid - rasporedivaki konus
presek (mat.)
11 Benik

conical scanning
conical scanning - konini pregled,
konino traganje, konino pretraivanje (ispitivanje) (el.) ; ~ surface
- konusna povrina (mat.); ~
valve - kupasti ventil (mot.); ~
waveguide - konini talasovod
(el.) ^
conicoi - konikoid, opti naziv za
elipsoid, hiperboloid ili paraboloid
(mat.)
conifer - etinar (hot.)
conjugate - konjugovan, u obrnutom
odnosu (mat.) ; ~ algebraic numbers - konjugovani algebarski brojevi koji su reenje iste algebarske
jednaine (mat.) ; ~ angles - konjugovani uglovi, dva ugla iji je
zbir 360 (mat.); ~ complex
numbers - konjugovani kompleksni
brojevi koji se razlikuju po raznim
predznacima pred imaginarnim delom (mat.); ~ diameters of a
conic - konjugovani prenici konusnog preseka (mat.) ; ~ hyperbolas
- konjugovane hiperbole, hiperbole
koje imaju iste simptome; ~
imaginaries, conjugate imaginary numbers - konjugovani imaginarni brojevi koji se razlikuju
samo po predznaku (mat.); ~
point - konjugovana taka, aknoda
(mat.) ; ~ solution - konjugovani
rastvori (hem.); ~ triangles konjugovani trouglovi (mat.)
conjugated system - konjugovani
sistem, hemijski sistem kod koga
se reaktivnost prenosi od jednog na
drugi atom (hem.)
connect - (po)vezati, spojiti, skopati,
sastaviti; dati vezu; dovesti u vezu;
veza, provodnik; ~, f lexibile printed wiring - tampani provodnik
na elastinoj osnovi
connecting duct - spojni blok kablovske kanalizacije (el.) ; ~ rod spojna ipka (mot.); <~ tag uica za spajanje, iljak za spajanje
(el.)
connection - povezanost, spoj, veza,
jedinjenje, sprega; ema veze; ~,
accordant - prilagoeno ukljuenje
(veza); ~, direct - direktno ukljuenje (npr. tranzistora); ~, inlet

console local

162

- ulazni prikljuak (zav.); ~,

inverse - inverzno vezivanje (tranzistora); ~, mixed - meana veza
(redno, paralelno); ~, opposing vezivanje u opoziciji (namotaja); ~,
oxigen - dovod kiseonika (zav.) ;
~ 5 parallel - paralelno vezivanje
(spajanje); ~, series - serijsko vezivanje, vezivanje u sreiji; ~, series-parallel v. mixed connection; ~, star - spoj u zvezdu;
~, tandem - kaskadni spoj, tandem-spoj; ~, wired OR - ILI
veza; ~, wye - veza zvezdom
connector - prikljuni sklop napajanja (el.) ; spaja; konektorska veza;
veza epom; ~, coaxial - koaksijalni konektor; ~, edge - grebenasti konektor; ~, pin - piljasti konektor; ~, tricam - konektor sa tri iljka; ~, welding spaja kabla za zavarivanje (zav.)
connectron - lampa za gasno pranjenje
connoisseur - znalac, poznavalac,
vetak, strunjak
consecutive reactions - sloene reakcije, koje jedna iz druge
slede
(hem.); ~ anodes - uzastopne
anode (el.); ~ discharge paths
- uzastopni vodljivi putevi (el.);
~ phases - uzastopne faze (el.)
consequent - sledei; konsekventan,
dosledan
conservable - odrljiv, sauvljiv, koji
se moe konzervisati
conservation - odranje, konzervacija; ~ of angular momentum
- odranje ugaonog momenta (fiz.) ;
~ of areas - odranje povrine,
Keplerov drugi zakon (fiz., astr.) ;
~ of circulation - odranje cirkulacije (av.); ~ of energy odranje energije (fiz.) ; ~ of mass
- odranje mase (zakon u fizici)
(fiz.); ~- of momentum - odranje impulsa (zakon u fizici);
odranje momenta (fiz.); ~ of
parity - odranje parnosti (fiz.)
consistency - zbijenost; vrstoa

(fi*.)

console local - lokalni pult (nalazi

se uz raunsku mainu)

constant

163

constant - konstanta, veliina koja

se ne menja (mat.); ~ acceleration - konstantno ubrzanje, uniformno ubrzanje (fiz.) ; ~ ,acoustical phase - faza konstanta
slabljenja
akustinog
talasa; ~,
acoustical propagation - konstanta prostiranja; ~, additive konstanta integracije (mat.); ~
amplitude recording - snimanje
pri stalnoj amplitudi (el.); ~,
anisotropy - konstanta anizotropije, koeficijen(a)t anizotropije; ~,
atomic - atomska konstanta; ~,
attenuation - konstanta slabjenja;
~, Bernoulli - Bernulijeva konstanta (fiz.); ~, Boltzmann Bolcmanova konstanta (fiz.); <~,
charge storage time - vremenska
konstanta rasejanja naelektrisanja;
~, collector-base time - vremenska konstanta kola kolektor-baza; ~, coupling - koeficijen(a)t
veze, konstanta veze; ~ -current
transformer - transformator konstantne struje (el.); ~, damping
- koeficijen(a)t guenja, konstanta
slabljenja, konstanta amortizacije;
---, decay - konstanta priguenja,
konstanta raspada; ~, deviation konstanta devijacije; ~, dielectric
- dielektrina provodnost; ~, diffusion - difuzioni koeficijen(a)t, koeficijen(a)t difuzije; ~, dissociation
- koeficijen(a)t disocijacije; <~, dyadic acoustic - afinorna akustina
konstanta; ~, elastic - koeficijen(a)t
elasticiteta; , electric - elektrina
konstanta, dielektrina provodnost
vakuuma (8,8541 IO" 12 f/m); ~, J
electromechanical coupling koeficijen(a)t elektromehanike sprege; ~, electrooptic - elektrooptika konstanta, elektrooptiki koeficijenti; ~ , electrostrictive's
- koeficijen(a)t elektrostirkcije; ~, j
free-space propagation - kon- j
stanta rasprostiranja u slobodnom
prostoru; ~, grating - konstanta
reetke; ~, growth - konstanta
rasta; ~, Gruneisen - Grinajzenova konstanta; ~, Hali - Halova
konstanta; ~, hyperfine - superfina konstanta; ~, instructional li

constant
pseudokomanda; ~, interaction konstanta interakcije;~, intervalley
coupling - konstanta meulinijske
sprege; ~, ionization - konstanta
jonizacije; ~, Kerr - Kerova konstanta; ~, lattice - konstanta reetke; ~, load - trajno optereenje;
~, longitudinal dielectric - dielektrina provodnost u longitudinalnom smeru; ~, Lorentz dielectric - Lorencova dielektrina
provodnost; ~ losses - stalni gubici (el.) ; , magnetic - magnetna
konstanta, magnetna provodnost vakuuma; ~, negative dielectric negativna dielektrina provodnost;
~, normalization - konstanta
normalizacije (normiranja); ~ of a
measing instrument - konstanta
mernog instrumenta (el.) ; ~ of a
meter - konstanta brojila (el.);
~ of gravitation - gravitaciona
konstanta (6,673 x IO" 8 CGS jedinica) (fiz.) ; ~ of motion - konstantno kretanje (fiz.) ; ~, photoelastic - fotoelastina konstanta;
~, piezoelectric - piezoelektrina
konstanta; ~, piezoelectric strain
- piezoelektrini modul, koeficijent piezoelektrine deformacije; ~,
piezoelectric stress - piezoelektrina konstanta, koef icijen(a)t piezoelektrinog napona; ~, piezooptic
- piezooptika konstanta; ~, Planck's - Plankova konstanta
h{h =
34
= (6,62560,0005) lO^ d sek);
~, polarization - polarizaciona
konstanta; ~, primary pyroelectric - primarna piroelektrina
konstanta; ~, propagation - konstanta prostiranja; ~, rotational rotaciona konstanta; ~, screening
- koeficijen(a)t ekraniziranja; ~,
secondary pyroelectric - sekundarna piroelektrina konstanta; ~,
shielding v. screening constant;
~, spin-lattice coupling - konstanta sprege sprin-reetka; ~, total
pyroelectric - potpuna piroelektrina konstanta; ~, transverse
dielectric - dielektrina provodnost u transverzalnom smeru; ~
voltage arc welding generators
- generatori za elektrino zavari-

constant
costant
vanje sa konstantnim naponom
(zav.); -' -voltage regulator stabilizator napona (el.) ; ~ volume
gasholder - skuplja gasa stalne
zapremine (zav.)
constituent - sastojak
constitutional formula - strukturna
formula, pokazuje raspored atoma u
molekulu (hem.)
constitutive property - osobina, fizika ili hemijska, koja zavisi od
strukture supstance (fiz., hem.)
constrain - stezati, stiskati
constrained motion - prisilno kretanje
constraint - ogranienje
constrict - skupiti, stegnuti, stisnuti,
zbiti, suziti, ograniiti
constringence - stiljivost (fiz.)
construct - sastaviti, sklopiti; postaviti, namestiti; graditi, izraditi,
(sa)zidati, podii; oblikovati; izumeti, planirati, konstruisati
construction - konstrukcija; struktura; konstruisanje; ~, allepitaxial
- epitaksijalna struktura; ~, breadboard - maketa; , en-block
- blokovska konstrukcija; ~, modular - modulna konstrukcija; ~,
planar - planarna struktura; ravna
konstrukcija; ~, pressurized hermetika konstrukcija; ~, rescap
- otporno-kapacitivni modul; ~,
sandwich - slojna konstrukcija,
sendvi" konstrukcija; , 2D 2D konstrukcija, dvodimenzionalna
konstrukcija
constructive interference - konstruktivna interferencija, superponiranje (sabiranje) dva talasa iste
periode i iste faze (fiz.)
consumable electrode - topljiva
elektroda za zavarivanje (zav.);
~ electrode used only for heating - topljiva elektroda samo za
grejanje
consumption - potronja (mot.)
contact - kontakt (el.); ~ acid kontaktna kiselina, sumporna kiselina dobijena kontaktnim postupkom (hem.) ; , annular - kruni
kontakt; ~, antibarrier - protiv-

164

contact
barijerni kontakt; ~, area - povrinski (ravni) kontakt; ~, base bazni kontakt; ~, blocking - zapreni (blokirajui) kontakt; ~, bonded - zavareni kontakt; ~ breaker
- prekida paljenja (mot.) ; ~ breaker points gap - zazor dugmadi
prekidaa (el., mot.); cam breg prekidaa paljenja (mot.) ; ~,
collector - kolektorska elektroda,
kolektorski kontakt; ~ electrode
- kontaktna elektroda (zav.); ~,
evaporated - napareni kontakt;
~ fault - povreda kontakta, neispravnost kontakta, greka (oteenje)
kontakta (el.) ; ~ force - kontaktni
pritisak (el.) ; dodirna (kontaktna)
sila koja deluje samo pri direktnom
dodiru, npr. dva nukleona (fiz.) ;
~, formed (whisker) - formirani
kontakt; ~ gap - kontaktni zazor
(el.); ~, gold-plated - pozlaeni
kontakt; ~, high recombination
rate - kontakt s velikom brzinom
rekombinacije; ~, linear - linearni
(omski) kontakt; ~, low-impedance - niskoomski kontakt; ~,
low-resistance - omski kontakt;
~, majority-carrier - elektroda
za manjinske nosae; ~ member
- kontaktni element (el.); ~,
metal-semiconductor - kontakt
metal-poluprovodnik; ~, neutral
- neutralni kontakt; noise um od loih kontakata (eh.) ; ~,
noninjecting - neinjektkajui kontakt; ~, nonohmic - neomski (ispravljaki) kontakt; ~, nonoptical
- neoptiki kontakt; ~, nonrectifying v. ohmic contact; ~,
ohmic - omski (neispravljaki) kontakt; ~, plated - elektrolitiki nanet
kontakt; ~, point - takasti kontakt; ~, pressure - kontakt pritiskom; ~, printed - tampani kontakt; ~ process - kontaktni (katalitiki) proces dobijanja sumporne
kiseline; ~, rear - zadnji kontakt,
zatieni kontakt; ~, recombination - rekombinacioni kontakt; ~
rectlfier-kontaktni ispravlja (el.) ;
~, rectifying v. nonohmic contact; ~, snap-in - opruni kontakt;
~, substrate - kontakt sa podlo-

contact
gom; ~ tube - vodica ice (sa elektrinim spojem, kontaktom) (zav.) ;
~ type generator - kontaktni razvija acetilena (thnl.); ~, welded
(whisker) - zavareni kontakt
container - kontejner; oklopljeni sud
za dranje i transport radioaktivnih
materijala (nukl.)
containment - sigurnosna kupola
reaktora (nukl.)
contaminant - kontaminant, primesa zaprljanja
contaminate - kontaminirati, zagaditi
contamination - kontaminacija, zagaenje; hibridizacija (magme); ~
detector - mera kontaminacije
(zagaenosti) radioaktivnim materijalom (nukl.); factor - stepen
zagaenosti, kontaminacije (nukl.) ;
~ of the surface of a resistance
weld by the electrodes - ukljuak metala sa elektrode (zavarivanje
otporom) (zav.)
content - sadraj, kapacitet, zapremina; ~ energy - rezervna energija; ~ harmonic - sadraj harmonika; ~ heat - entalpija; ~
impurity - sadraj primesa, sadraj neistoa
contents list - sadraj
contiguity - dodir(ivanje), granienje, blizina, susedstvo
continuous current - neprekidna
struja, jednosmerna struja (fiz.);
~ desludging - neprekidno odmuljivanje, pranjenje mulja (zav.) ;
- duty - trajni pogon, stalno (konstantno) optereenje, dugotrajan rad;
~ extraction - kontinualna ekstrakcija (hem.); ~ function - neprekidna funkcija (mat.) ; ~ furnace
- kontinualna pe (mil.) ; -~ phase
- tena faza koloidnog rastvora u
kojoj su suspendovane estice vrstog tela (han.) ; ~ production trajan rad, trajan pogon (zav.);
neprekidna proizvodnja; rematching - stalno saglaavanje, neprekidno prilagoavanje (el.) ; ~ spectrum - neprekidni spektar, koji
sadri sve talasne duine (fiz.);
~ test current - trajna radna struja

165

control

zavarivanja (zav.); ~* weld neprekidni av (zav.)

continuously adjustable inductor
- variometar (el.); ~ -running
duty - pogon s promenljivim optereenjem (el.); ~ -running duty
with intermittent loading - trajni
pogon s intermitiranim optereenjem (el.)
continuum - kontinuum (neprekidna
sredina, neprekidni medijum, neprekidni spektar); ~, Balmer Blamerov kontinuum; ~ bremsstrahlung - neprekidno zakono
zraenje; ~, green - zeleni kontinuum; ~, tree-like - drveni"
kontinuum
contour - kontura, ocrt, obris, skica,
oblik, kolo, petlja; naziv telefonskog aparata; ~ airfoil - profil
krila (ceo.) ; ~ equiloss v. contour
of constant loss; ~ of constant
loss - kriva konstantnih gubitaka
contra-flow - protiv-struja, struja
suprotnog smera
Contracid - kontracid, antikoroziona
legura sastava 5060% Ni, 15
20% Cr, 020% Fe, a Mo ili
W do 10%
contracting band - traka stezalice
contraction - skraivanje, stezanje, skupljanje, kontrakcija; ~,
muscular - skupljanje miia,
kontrakcija miia; ~, relativistic
-of time - relativistiko skraivanje
vremena
contrast - kontrast; ~, voltage kontrast voltae
contravariant - kontravarijantan,
matematiki pojam vezan za transformaciju (mat.)
contrivance - pronalaenje, izmiljanje, planiranje; izum, plan, projekt, naprava* pronalazak
control - kontrola, kontrolisati; upravljanje, upravljati; organi upravljanja; ruica upravljanja; mrea
otpornih taaka; ~, absorption modulacija apsorpcijom, modulacija
pomou apsorpcije; ~, acceptance
- prijemna kontrola; ~ adjustment - delovi ureaja; ~, advance
- regulisanje paljenja; ~, a erody
namic - upravljanje rake tom, aero

control

166

control
dinamiko upravljanje; ~, air pneumatino regulisanje, regulisanje dovoda vazduha; ~, air mixture - regulacija vazdune smee;
~, altitude - mera visine, statoskop, predajnik promene visine; ~,
approach - dostignuta kontrola;
~ area - oblast upravljanja, zona
regulisanja (el.); ~, assisted upravljanje pomou hidro-pojaivaa; ~, automatic-automatsko upravljanje, automatska kontrola; ~,
automatic amplitude - automatska regulacija veliine signala; ~,
automatic brightness - automatsko regulisanje jaine osvetljenja;
~, automatic chrominance - automatska regulacija boja; ~, automatic frequency - automatska
kontrola frekvence; ~, automatic
gain - automatska regulacija pojaanja; ~, automatic range automatsko daljinsko upravljanje,
automatska kontrola u odreenoj
oblasti; ~, automatic remote automatsko daljinsko upravljanje,
automatska daljinska kontrola; ~,
automatic selectivity - automatsko regulisanje selektivnosti; ~,
automatic sensitivity - automatsko regulisanje osetljivosti; ~ automatic train - automatsko regulisanje polaska vozova; ~ 3 automatic
tuning - automatski ureaji, automatski kontrolni ureaji; ~, automatic volume - automatska regulacija kapaciteta, automatska regulacija jaine; ~, bandwidth - regulacija opsega proputanja; ~, bass
- ton-kontrola niskih frekvenci; ~,
beam - kontrola pomou zraka,
kontrola pomou snopa, kontrola
struje snopa; ~, biia level - regulisanje nivoa bunkera., kontrola nivoa
bunkera; ~, bomb-release - kontrola izbacivanja bombi; ~,cascade
- stepenasto upravljanje, postupna
kontrola; ~, centralized - centralizovana kontrola, centralizovano upravljanje, centralizovano usmeravanje; -', centralized traffic - auto-regulacija, dispeerska centralizacija, dispeersko usmeravanje; ~

control
chart - kontrolna karta; ~ choke
- anodna modulacija, kontrolisana
anodna modulacija; ~ circuit regulaciono kolo; , close - zatvorena kontrola; ~, closed-cycle v.
closed-loop control; ~, closed-loop - regulacija u zatvorenom
ciklusu, kontrola u zatvorenom ciklusu; ~, clutch - kontrola sjedinjavanja; ~, coarse - gruba regulacija,
gruba kontrola; ~, coded carrier
- usmeravanje kodiranim strujama
noseih frekvenci; >~, coded track
- kontrola posredstvom kodiranih
kola; ~, collective pitch - kontrola
pomou noseeg gvinta; ~, column
- upravljanje pomou krme, usmeravanje pomou krme, kontrola pomou krme; ~, combustion - regulacija procesa paljenja; ~ common
- jedinstvena mrea geodezijskih
taaka; ~ console - komandni pult,
komandni most; ~, contactor-type - kontaktorno upravljanje,
kontaktna kontrola; ~, continuous
- neprekidno regulisanje, kontinualno regulisanje, neprekidna kontrola, kontinualna kontrola; ~, contouring - automatsko kontrolisanje
kopiranjem; ~, counter - kontrola
pomou brojaa, kontrola pomou
detektora; ~, criterion - kriterijum
kakvoe; ~ crystal - regulacioni
kristal; <, current - struja regulacije; ~, cut-out - preklopnik
struje regulacije; ~, cycle - kontrola reima, kontrola ciklusa (proizvodnje); ~, day-to-day - tekua
kontrola, dnevna kontrola; ~, delayed automatic volume - zakasnela automatska regulacija jaine, usporena automatska regulacija
jaine; ~, depth - regulacija dubine
prodiranja primese; ~, derivate regulacija preko brzine promene regulacionog parametra; ~, derivate-proportional-integral - regulacija preko koordinate, regulacija
preko promenljive, integralna kontrola; ~ desk - komandni, upravljaki pult; ~, differential gain
- diferencijalna regulacija pojaanja;
~ 3 digital - digitalna (brojana)
kontrola, digitalno upravljanje; ~,

control
dimension - kontrola dimenzija,
kontrola razmera; ~, dimmer regulacija jaine; ~, direct - direktna kontrola, direktna regulacija,
direktno upravljanje; ~, direction(al) - usmerena kontrola, usmeravanje aviona, kontrola kretanja
aviona, reverziranje; <-- discontinuous - prekidna regulacija, nekontinualna regulacija, nekontinualna kontrola, regulisanje sa periodinim ukljuenjem; ~, dispatcher
- dispeerska kontrola, dispeersko
usmeravanje, dispeersko regulisanje; ~, distance - distanciona kontrola, distanciono usmeravanje, distanciono upravljanje, tele-upravljanje; ~ draught - regulisanje teine; ~, dual - dvojno upravljanje,
dvojna kontrola, dvojno usmeravanje; ~, dual-ratio - dvostepeno
upravljanje, dvostepena kontrola,
dvostepeno usmeravanje; ~, eccentric - ekscentrino usmeravanje;
~, electron-coupling - stabilizacija pomou elektronske veze, stabilizacija pomou elektronskog kuplovanja; ~, electronic - elektronsko upravljanje, elektronsko usmeravanje, elektronska kontrola; ~,
electropneumatic - elektropneumatska kontrola, usmeravanje pomou elektropneumatskog kontaktora; ~, en-point - regulacija
pomou izlaznog parametra; ~ s
engine ring - tehnika regulacije,
regulaciona tehnika; ~, erosion konrtola erozije zemljita; ~, exhaust deflection - kontrola pomou orijentisanog vektora refleksije; ~, external - teleupravijanje;
~, fast automatic gain - momentana automatska regulacija pojaanja; ~, feed - regulisanje predaje,
regulisanje napajanja, kontrola predaje; ~, feedback - regulisanje pomou povratne veze, kontrola povratnom vezom; ~, feed-water regulisanje napajanja pranih kotlova;
~, finger-tip - usmeravanje pomou kotve, jednostepena regulacija;
~, flight - upravljanje letilicom
(sa zemlje), sistem usmeravanja letilice; ~, float(ing) - usmeravanje

167

control
kretanja tenosti, kontrola kretanja
tenosti; ~, flood - kontrola ponora, regulacija ponora; ~, flow regulacija protoka, regulacija toka,
kontrola toka, kontrola tehnolokog
procesa; ~, flow-ratio - regulacija
odnosa tehnolokih procesa, kontrola priliva dva sliva; ~, flying v.
flight control; ~, formation litologijska kontrola; ~, frequency
- regulacije frekvence, kontrola frekvence, stabilizacija frekvence; ~--,
fuel-flow - regulacija predaje toplote, regulacija odailjanja toplote, regulacija odvoenja; ~, fuel-metering v. fuel-flow control; ~,
full-dual - potpuno duplo upravljanje; ~, gain - regulacija pojaanja, kontrola pojaanja, regulator
pojaanja; ~ gear - mehanizam
prebacivanja zupanika, preklopni
mehanizam, regulacioni ureaji; ~
grid - upravljaka reetka; ~,
ground - nadzemno upravljanje,
nadzemno usmeravanje, kontrola sa
Zemlje, mrea fiksnih taaka na terenu; ~, ground of approach upravljanje letom aviona sa Zemlje;
~, ground of interception - prihvatanje aviona sa zemlje, kontrola
sletanja aviona (sa zemlje); ~,
guidance - usmeravanje aviona pri
navoenju na cilj, navoenje; ~,
gyrorudder - upravljanje pomou
auto-pilota (automatskog pilota);
~, hand - runa regulacija, mehanika regulacija, mehaniko upravljanje; ~, height - statoskop, predajnik promene visine; ~, helicopter pitch - upravljanje noseeg
helikoptera; ~, hoist - mehanizam
upravljanja podizaa; ~, holding
- regulacija sinhronizacije, kontrola
sinhronizacije; ~, homing - samonavoenje; ~, humidity - regulacija vlanosti, kontrola vlanosti;
~ s hydraulic - hidraulino upravljanje; ~, idle - regulacija mrtvog
hoda; ~, independent - nezavisna regulacija, nepovezana regulacija, autonomna regulacija; ~,
indirect - indirektna regulacija;
~, input - zadana referentna vrcdnost; ~, input-output - uprav-

control

168

control
control

control

ljanje ulazom i izlazom, usmeravanje

ulaza i izlaza; ~, instantaneous

automatic volume - trenutna au-

tomatska regulacija jaine, trenutna

automatska kontrola jaine; ~ instruments - kontrolni instrumenti
(pl.); ~, integral - integralno
upravljanje, regulacija preko integrala; astatika regulacija; ~, inteferometric - interferometrijska
kontrola; ~, interlocking - centralizacija, centralizovano upravljanje; ~, intermittent - regulacija
sa periodinim ukljuenjem, prekidna regulacija; ~, irreversible v.
non-reversible control; ~ knob
- upravljanje polugama, upravljako
dugme, dugme aparata; ~ lamp
- kontrolna, signalna lampa; ~,
level - regulacija nivoa, kontrola
nivoa; ~ lever - poluno upravljanje, upravljaka poluga; ~ limit
- granica kontrole, nadzora; ~,
load - regulacija preko opteree-

nja; ~, long-range radio - radio-

-upravljanje na velikom rastojanju;

~, loop - regulaciono kolo, ema
regulacije, ema upravljanja; ~
magnet - upravljaki magnet; ~,
magnetic tape - upravljanje pomou magnetne trake; ~, manual
- runo upravljanje, manuelno upravljanje; ~, manual volume runa regulacija jaine; ~ member
- organ opsluivanja, upravljanja
(ma!.); ~, missile - upravljanje
raketom, sistem upravljanja raketom; ~, mixture - regulacija sastava smee, kontrola sastava smee;
~ mode - pravilo regulacije, tip
regulacije, upravljanja; ~ monitor
- monitor kontrole, kontrola posmatranjem; ~ motor - regulacioni
motor, motor regulacije; multicircuit - viekontrolna lema upravljanja, mnogokontrolna ema upravljanja; ~, multiple-unit - upravljanje preko sistema vie jedinica;
~, multivariable - regulacija vie
povezanih veliina; ~, narrow uski upravljaki sloj; ~, non-corresponding - astatika regulacija;

~, non-lnteracting - autonomna

regulacija, nezavisna regulacija, autonomna kontrola, nezavisna kontrola; ~, non-linear - nelinearni

sistem regulacija, nelinearni sistem
kontrole; ~, non-reversible - nepovratni sistem upravljanja, neversibilan sistem upravljanja; ~, notcbing-back - regulacija brzine, pokreta sa povremenim ukljuenjem
i iskljuenjem otpora; ~ of solar
activity - kontrola aktivnosti zraenja Sunca; ~, on-line - upravljanje u realnoj razmeri vremena,
onlajn upravljanje; ~, on-off relejno regulisanje; ~, open-loop
- regulacija preko otvorenog kola,
sistem upravljanja bez povratne
veze; ~, overheat - zatien od
pregrevanja; ~-, overtemperature
- ogranienje pregrevanja; ~ panel
- kontrolna tabla; ~, phase - regulacija faze, stabilizacija faze; ~,
pitch - kontinualno upravljanje,
kontinualna kontrola; ~, piggyb a c k - kaskadno (stepenasto) upravljanje; ~, plate - anodna modulacija, anodna regulacija; ~, plugged - komutaciono upravljanje; ~,
pneumatic - pneumatiko upravljanje, pneumatika kontrola; ~
point adjustment - podeavanje
na zadanu (referentnu) vrednost;
~ point setting - odreivanje kontrolne take, podeavanje na zadanu
(referentnu) vrednost, taku; ~,
power - anodna modulacija, anodna
regulacija, jainsko upravljanje, regulacija snage; ~, power-operated - indirektna regulacija, regulacija sa pomonim izvorom energije; ~, predictor - regulacija sa
korekcijom, regulacija pomou ko-

rektora; ~, press-button v. push-button control; ~, pressure regulacija pritiska, kontrola pritiska;

~, process - upravljanje tehnolokim procesom, kontrola tehnolokog
procesa, regulacija neprekidnih procesa; , production - upravljanje
proizvodnim procesom, kontrola
proizvodnog procesa, kontrola proizvodnje; ~, programmed - programsko upravljanje, programirana

kontrola,

upravljanja preko

unap-

169

red datog programa; ~, proportional - proporcionalna regulacija;

~, pulse - impulsna kontrola, impulsna regulacija, impulsno upravljanje; ~, push-button - upravljanje pomou kotve; ~, quality
- kontrola kvaliteta; ~, quartz-crystal - kvarcna stabilizacija; ~,
radio - upravljanje preko radija,
radio-kontrola, radio-regulacija; ~,
railway traffic - regulacija eleznikog kretanja, kontrola kretanja
vozova; ~, rate - regulacija preko
brzine; ~, ratio - regulacija odnosa; ~, reaction - regulacija
preko povratne veze; ~, regenerative - regenerativno upravljanje,
regenerativna kontrola; ~, re-

mote v. distance control; ~,

remote position - distanciono-

-poziciono upravljanje, distanciono-pozidona kontrola, upravljanje poloaja na rastojanju; ~, resistance

- otporna regulacija; ~, revertive
\- slanje obrnutih impulsa, poiljka
obrnutih impulsa; ~, rheostatic

v. resistance control; ~, rod -

poluni mehanizam upravljanja, runi mehanizam upravljanja; ~, route

- marrutno upravljanje; ~, safety
- aparati zatite, sigurnosni aparati;
~, sand - kontrola svojstva oblikovanih materijala; ~, selectivity regulacija selektivnosti, regulator
selektivnosti; ~, self-acting - direktna regulacija, direktna kontrola,
neposredna regulacija; ~, self-operated v. self-asting control;
~, sensitivity - regulacija osetljivosti, kontrola osetljivosti; ~, sensitivity-time - vremenska regulacija osetljivosti; ~, seriesparallel
- serijsko-paralelno upravljanje, serijska paralelna kontrola; ~, shrinkage - kontrola kontrakcije, regulacija procesa smanjenja, kontrola
isputanja rude iz komore; ~, sight
- vizuelna kontrola, kontrola pomou posmatranja; ~, single pojedinana kontrola; ~, single-instrument - regulacija jednim
instrumentom, kontrola jednim
instrumentom; ~, slide - stalna
regulacija, stalna kontrola, normalna

controlled arc welding

regulacija, normalna kontrola; ',
snow-drift - kontrola snenih nanosa, borba sa snenim nanosima;
~, solid state - upravljanje tvrdim elementima; ~, spark - regulacija paljenja; ~, speed - regulacija brzine, ogranienje brzine,
kontrola brzine; ~, step-by-step
- stepenasta regulacija, stepenasto
upravljanje; ~, stepless - neprekidno upravljanje, stalna regulacija,
stalna kontrola; ~, stick - upravljanje polugom, upravljanje ruicom;
~, stoke-hole - regulacija loinog
reima, kontrola loinog reima;
~, street-traffic - regulacija ulinog kretanja, regulacija saobraaja,
kontrola gradskog saobraaja; ~,
supervisory - dispeersko upravljanje, dispeerska kontrola, dispeersko relej-upravljanje; ~, tail krme na repu aviona; ~, temperature - regulacija temperature, kontrola temperature; ~, throttling
- upravljanje priguivaem, priguna regulacija, stalna regulacija; ~,
time flow - programirano regulisanje toka; ~, time-schedule programirana regulacija, programirana kontrola; ~, timing - vremensko zadravanje, vremensko kanjenje, vremenska kontrola; ',
tone - tonska regulacija, tonska

kontrola; ~, tone-compensated

volume - regulacija jaine preko

kompenzacije tona; -', traffic regulacija kretanja, kontrola kretanja; ~, trim tab - upravljanje trimerom; ~, two-position - dvopoziciona regulacija, dvostruka regulacija; ~, undamped - nestabilna
regulacija, nestabilna kontrola; ~,
video gain - regulacija pojaanja
video-signala; ~, viscosity - regulacija viskoziteta; ~, voice - zvuna
modulacija, telefonska modulacija;
~, volume - regulacija pojaanja,
regulator pojaanja; ~, winding upravljaki namot; ~, wireless upravljanje preko radija, radio-upravljanje, radio-kontrola
controlled arc welding - automatsko
elektroluno zavarivanje sa regulisanjem napredovanja ice naponom

controlled arc welding

controlled arc welding
luka (zav.) ; ~ coveringjhydrogen converse of a theorem - konverzija
teoreme, teorema koja se dobija kada
- obloga sa niskim sadrajem vodose poetnoj postavci i zakljuku iznika (zav.); ~ rate arc welding
mene mesta (mat.)
- automatsko zavarivanje sa regulisanjem napredovanja ice (zav.) conversion - pretvaranje, transforcontroller - upravlja, kontrolor
macija, prelaz, konverzija, rekoncontrolling torque - upravljak
strukcija; <~, anodic - anodna
spreg (el.)
oksidacija, anodizacija; ~, data controls - organi upravljanja (mot.)
pretvaranje podataka; ~, down convection - konvenkcija, prenos makonverzija sa smanjenjem funkcije;
terije i si., strujanje; ~, current
~ efficiency - koeficijent koris- konvekcija struja, elektrina struja
nog dejstva pretvaranja (konverzije)
koja nastaje prenoenjem naelek(fiz.); ~ electron - konverzioni
trisanja masama veim od masa eleelektron, elektron izbaen iz atommentarnih estica, specijalno elekskog omotaa gama-zrakom iz jezgra
trona (fiz.)
(fiz.); ~ factor - konverzioni fakconvectivelly unstable - konvektivno
tor, faktor pomou koga se iz jednog
sistema jedinica prelazi u drugi
nestabilan
(mat.); ~ fraction - konverzioni
conventional load voltage - propikoeficijent, odnos broja emitovanih
sani radni napon luka (zav.);
konverzionih elektrona prema broju
~ operating welding conditions
emitovanih gama-kvanta (fiz.) ; ~,
~ konvencionalni radni uslovi pri
fuel-cell energy - pretvara enerzavarivanju (zav.); ~ welding
gije sa gorivnom elijom; ,
current - radna struja zavarivanja
maguetohydrodynamical energy
(zav.); ~ welding duty - konvencionalno vreme zavarivanja (60%
- magnetohidrodinamiko pretvaraefektivnog rada u vremenu od 5
nje energije; ~, magnon-phonon
minuta) (zav.);
- magnon-fononski konvertor; ~,
MHD energy v. magnetohydroconvergence - konvergencija, sustidynamical energy conversion;
zanje (mat.); ~ angle - ugao
~, mode - transformacija tipova
konvergencije (mat.) ; ~ circuit oscilacija, transformacija moda; ~,
kolo za konvergenciju mlaza (el.);
nuclear-fuel energy - konverzija
of beam - konvergencija snopa;
energije nuklearnim gorivim elemen~ of wavefront - konvergencija
tima; ~, parametric energy talasnog fonda (snopa); ~, stoehaparametarska transformacija enertic - konvergencija verovatnoa
gije; ~, photovoltaic energy convergent - konvergentan, koji tei
fotoelektrino pretvaranje energije;
nekoj konanoj vrednosti (mat.);
~, power v. conversion of
~ beam - konvergentni snop (mlaz)
energy; ~, supermode - nadtip(el.) ; ~ chain reaction - konverska konverzija; ~ table - preragentna lanana reakcija (nukl.);
unska tablica; ~, thermionic ~ lens - konvergentno soivo, satermoelektronska transformacija; ~,
birno soivo (fiz.); ~ series termophotovoltaic energy - terkonvergentni red, ija je suma komofotoelektrina transformacija ennana (mat.) ; ~ tube of mixer
ergije; ~ transconductance - konvergentni deo injektora (zav.)
strmina konverzije
converging lens - konvergentno soivo (fiz.) ; ~ mouthpiece -lev- converter - konvertor, pretvara
kast grli
(el.), cevni (elektronski) pretvara
frekvencije; ~, A-B v. analog-toconversation man-computer gra-binary converter; ~, analogphical - grafika komunikacija o-to-binary - pretvaranje podataka
vek-raunska maina
iz analogne u binarnu (digitalnu)

c onverter

171

convex

formu; ~, analog-to-digital elektrini pretvara sunane enerpretvaranje podataka iz analogne u

gije; ~, plant, converter reactor
digitalnu formu, analogno-digitalni
- reaktor-konvertor, slui za proizpretvara; ~, A-to-D v. analogvodnju plutonijuma (nukl.); ~,
-to-digital converter; ~, B-A v.
plasma - plazmeni pretvara; ~,
binary-to-analog converter; ~,
plasmathermionic - plazmeni terbilateral - bilateralni konvertor;
moelektronski pretvara; ~, posi~, binary-to-analog - pretvara
tio-to-number - pretvara poloaja
iz binarne u analognu formu;
u kod, analogno-cifarski pretvara
~ , " ferroeletric - feroelektrini
poloaja; ~, positive-impedance
pretvara; ~ for welding - pret- pretvara sa pozitivnom impedanvara struje za zavarivanje (zav.) ;
com; ~, RC parametric - apra~, four-frequency parametric metarski RC pretvara; -~, reacetvorofrekventni parametarski prettance v. parametric converter;
vara; ~, frequency-to-number
~, serial-to-voltage - pretvara
- frekventno digitalni pretvara; ~,
serijskog koda u napon; ~, telegyro - iroskopski pretvara; ~,
vision standards - pretvara telehomodyne - homodinski pretvara;
vizijskih standarda; ~, thermal v.
~, ignitron - ignitronski pretvara;
thermoelectric converter; ,
~, image - elektrooptiki pretvathermoelectric - termoelektrini
ra; ~, inverting(-type) parakonverter; <~, thermoionic (enermetric - invertni parametarski pretgy) - termoelektronski pretvara,
vara; ~, mercury-arc power termoelektronski
generator;
~,
ivin pretvara snage; ~, negative
three-frequency parametric imitance - pretvara negativne imitrofrekventni parametarski pojaatance; ~, negative impedance va; ~, time-to-number - pretpetvara negativne impedance; ~,
vara vremenskih intervala u kod,
no ni verting down - neinvertujui
analogno-cifarski pretvara vremepretvara sa smanjenjem frekvenna; ~, time-to-pulse-height cije; ~, noninverting(-type) papretvara duine impulsa u amplirametric - neinvertujui parametudu; ~, TPV v. thermophototarski pretvara; ~, number voltaic converter; ~, transistor
pretvara brojeva (npr. iz jednog
- tranzistorski pretvara; ~, tunnel
sistema raunanja u drugi); ~,
diode - pretvara sa tunelskom dionumber-to-frequency - pretvara
dom; , tunnel-diode down koda u frekvenciju, cifarsko-anasmanjujui konvertor sa tunelskom
logni pretvara frekvencije; ~,
diodom; ~, undireetional - jednenumber-to-time - pretvara koda
smerni konvertor; -~, unilateral v.
u vremenski interval, cifarsko-anaundireetional converter
logni pretvara vremena; ~, number-to-time-to-voltage - digital- convenor - pretvara (el.)
no-vremensko-naponski konvertor; convertron - stabilizator napona sa
~, number-to-voltage - digitalsilicijum-diodama
no-naponski konvertor; <~, paral- convex - zakrivljen, ispupen;
lel-to-serial- - petvara paralelfillet weld - ispupeni ugaoni av
nog u serijski kod; ~ 3 parallel(zav.) ; ~ lens - ispupeno soivo,
-to-Voltage - pretvara paralelnog
sabirno soivo (fiz.); ~ polygon
koda u napon; --, parametric - ispupeni poligon, iji nijedan
parametarski pretvara; ~, paraunutranji gao nije vei od 180
metric down - parametarski pret(mat.) ; ~ polyhedron - ispupeni
vara sa smanjenjem frekvencije; ~,
poliedar iji je proizvoljni presek
parametric frequency - parameispupen poligon (mat.) ; ~ quadtarski pretvara frekvencije; ~,
rilateral - ispupeni etvorougao
photovoltaic solar energy - fotoiji su svi uglovi manji od 180
(mat.)

cookeite
cookeite - kukeit (litijumski hlorit)
(min.)
cool - hladiti
coolant - tenost za hlaenje (mot.)
cooled-down activity - radioaktivnost posle dueg vremena stajanja
po ozraivanju (nukl.)
cooler - hladnjak
Coolige tube - Kulidova cev,
rendgenska cev sa termokatodom
(el)
cooling - hlaenje, sistem hlaenja
(mot.); ambient v. natural
cooling:; ~ ducts - rashladni kanali
(el.) ; ~ due to expansion - hlaenje usled irenja (mot.); ~ fin
- rashladno rebro (mot.); ~ lag
- kanjenje hlaenja usled toga to
se hlaenje ne vri trenutno; ~,
natural - prirodno hlaenje; ~
power - mo hlaenja, toplota koja
se hlaenjem moe apsorbovati (tu);
~, reentry - vetako hlaenje pri
povratku u Zemljinu atmosferu; ~
ribs - rashladna rebra; ~ surface
- povrina hlaenja (mot.); ~
system - sistem hlaenja (mot.);
~, vaporization - hlaenje isparavanjem
coolometer - instrumen(a)t za merenje moi hlaenja (tu)
coomb, coombe - strma dolina,
tesnac, klanac
Cooper-Hewitt lamp - ivina lampa
(el.)
cooperite - kuperit (sulfid platine)
(min.)
coordinate canonical - generalizacija koordinata
copals - kopali, prirodne smole, sirovine za lakove i linoleum (thnl.)
Copel - legura bakra i nikla za elektro-otporne ice (mil.)
copolymer - kopolimer, supstanca
nastala istovremenom polimerizacijom vie polaznih sirovina (thnl.)
copolymerization - kopolimerizacija
(istovremena polimerizacija dvaju ili
vie monomera)
copper - hemijski elemen(a)t bakar,
hemijski znak Cu, atomska teina
63,6, redni broj 29 (hem.); ~,
beryllium - berilijumova bronza;i
~ glance - halkocit (ruda bakra)L

172

core

(min.); ~ indigo - kovelin (ruda

bakra) (min.); jointing sleeve
- bakrom spojena aura, (rukavac)
(el.); , lead - olovna bronza
(hem.); ~ number - broj miligrama bankra dobivenih redukcijom
1 grama ugljenih hidrata pomou
Felingovog rastvora (hem.);
oxide, black - oksid bakra, crni
(hem.); ~ -oxide photovoltaic
cell - bakar-oksidna fotoelija (el.) ;
~ plating - elektrolitiko pobakrivanje (hem.) ; ~ pyrite - halkopirit
(sulfidna ruda bakra i gvozda)
(min.); ~ scale - oksidna kiica
koja nastaje na bakru pri zagrevanju (mtl.); ~ sulphate (cupric
sulfate) - bakar-sulfat, plavi kamen (hem.); tube - bakarna
aura za usporavanje (kod releja)
(el.); ~ wire - bakarna ica
(hem.)
copper-bearing - bakronosan
copperas - zelena galica, gvoe-sulfat; ~, blue - plavi kamen,
bakar-sulfat
coppering - bakrenje, bakarisanje
coprecipitation - koprecipitacija (istovremeno taloenje) (hem.)
copunctal - koji ima zajedniku taku
(mat.)
copy - standardna veliina hartije
(ma!.)
copying lathe - kopirni strug (mai.)
coquimbite - kokimbit, kokvimbit
(hidratisani fer-sulfat) (min.)
Cor-Ten - vrsta nerajueg elika
(mtl.)
corad - radar s indikacijom u boji,
corbel - (kameni) podupira, konzola
nia, slepi prozor
cord - prikljuni gajtan (el.); mera
za drvo ( 8 x 4 x 4 ' stope)
cord-test jack - gnezdo (dek) za
ispitivanje gajtana (el.)
cordierite - kordijerit, dihroit (magnezijum-alumosilikat) (mon.)
cordite - eksploziv sastavljen iz nitroceluloze i nitroglicerina i nekog mineralnog gela u odnosu 100 : 60 : 10
(thnl.)
core - sr, jezgro, livako jezgro,
aktivna zona reaktora, magnetno
jezgro, jezgro transformatora, sre-

core

173

corresponding angles

dite, operativna memorija; ~, corner - ugao, kut, okuka, zavijutak;

~ joint, corner weld - spoj pod
bea-like ferrite - perlasto feuglom (zav.)
ritno jezgro; ~, biased - jezgro s
magnetisanjem; ~, bobbin - tra- Corning - naziv raznih vrsta stakla i
kasto jezgro; ~, central - centralni
staklenih izraevina (thnl.)
provodnik (icanog kriotrona); ~ Cornu prism - kornu-prizma, kvardiameter - prenik elektrode, precna prizma od 60 sastavljena iz dve
nik metalnog jezgra elektrode (zov.);
prizme po 30; slui za eliminisanje
~, distributed gap - jezgro sa
efekta dvojne refrakcije (opt.)
raspodeljenim zazorom; ~, E - corollary - izvod, zakljuak koji sledi
E jezgro; ~, electrode with cast
iz nekog tvrenja, ali koji nije potpuno dokazan (mat.)
- elektroda sa livenim jezgrom
(zav.) ; ~, ferrite - feritno jezgro; corona - korona, luminiscentno pra~, flow - jezgro protoka (av.);
njenje usled jonizacije vazduha oko
~, head - jezgro megnetne glave;
nekog naelektrisanog provodnika pri
~ bitch - alatka za zatitu kraja
postojanju kritinog gradijenta nakabla pri provlaenju (arapa) (el.) ;
pona (fiz.), pojava obojenih kru~, insert - podeavajue jezgro;
gova oko Sunca ili Meseca (astr.) ;
~, load - optereeno jezgro; ~
~ static - smetnje od korone (el.)
loss - gubici u eljezu, gubitak coronagraph - instrumen(a)t za posjezgra, energija magnetizovanja jezmatranje korone (astr.)
gra elektromagneta pomou naiz- corovavisor - instrumen(a)t za stumenine struje; ~, material v.
diranje i fotografisanje korone Sunca
fissionable material; ~, metalna principu televizije (astr.)
lic-tape - trakasto jezgro; ~, corpuscular - korpuskularan, sasmultiaperture - jezgro sa vie ottavljen od estica; ~ radiation vora; ~, multipath v. multiaperkorpuskularno zraenje, emisija atoture core; ~ of a casting - jezgro
mskih estica (fiz.) ; ~ theory of
odliva (mtl.) ; ~ of the electrode
light - korpuskularna teorija svetlosti prema kojoj je svetlost sastav- metalno jezgro elektrode (zav.);
ljena od estica; Njutnova teorija
~, oxide - feritno jezgro; ~, pot
svetlosti
- lonasto jezgro; ~, pressed
powder - jezgro od presovanog corrected lens - korigovano soivo
praha; ~, saturable - jezgro sa
kod koga je aberacija svedena na
zasienjem, zasieno jezgro; ,
najmanju meru (fiz.)
three-hole - magnetsko jezgro sa correction - ispravka, korekcija; ~
tri rupe; ~ type transformer factor - faktor korekcije; ~ for
stupni transformator; ~, vortex
absorption - korekcija na apsorpciju; ~ for background - korekcija
- jezgro vrtloga (av.); ~, wire na fon; ~, dead-time - korekcija
metalno jezgro elektrode (zav.)
na mrtvo vreme; ~, proximity cored electrode - srcasta elektroda,
popravka na bliskost;
elektroda sa jezgrom (zav.)
correlation - korelacija, reciproni
Coriolis effect - Koriolisov efek(a)t,
odnos izmeu dve promenljive, poskretanje pokretnih tela usled rotavezanost (mat.) ; , mode - korecije Zemlje, u severnoj hemisferi
lacija izmeu vrsta oscilacija
udesno, u junoj ulevo (fiz.)
correlator - korelator; ~, multichannel frequency plane - viecork - pluta, plutovina, ep, zapua
kanalni frekventni korelator (u opcorkboard - ploa od izmlevene plute
tikoj analognoj raunskoj maini);
i papirne pulpe (thnl.)
~, optical optiki korelator (u ottikoj analognoj raunskoj maini)
corn oil - ulje kukuruznih klica
(thnl.); ~ starch - kukuruzni corresponding angles - naizmenini
uglovi kod preseka dve prave Unije
krob (thnl.)

corresponding angles
corresponding angles
treom pravom linijom (mat.);
~ parts - odgovarajui delovi,
npr. geometrijskih slika (mat.)
corridor switchboard - razdeljena
komandna ploa (el.)
corrode - korodirati (thnl.)
Corronil - koronil, antikoroziona legura sastava 70% Ni, 26% Cu,
4% Mn
corrosion - korozija (thnl.) ; ~ due
to welding - korozija usled zavarivanja (zav.) ; ~ inhibitor - korozioni inhibitor, sredstvo za spreavanje ili usporavanje korozije
(thnl.); ~ proof - otporan na
koroziju (thnl.); ~ test - proba
korozije (zav.)
corrosive - korozivan; ~ sublimate
sublimat ive (ivin hlorid) (hem.)
corrugated coaxial-line array talasasta koaksijalna antena (els.)
corundum - korund, kristalni aluminijum-oksid (min.)
corydaline - alkaloid izohinolinske
grupe (hem.)
cosecant - kosekans, trigonometrijska
funkcija (mat.); ~ antenna kosekansna antena (els.); ~ curve
- kosekansna kriva, jedna od trigonometrijskih krivih (.y = cosecx);
~ -squared dish - kosekansno-kvadratni reflektor (eh.)
cosine - kosinus, trigonometrijska
funkcija (mat.); <-~ curve - kosinusna kriva, jedna od trigonometrijskih krivih (y = cos x); ~ law kosinusni zakon, po kome je u trouglu kvadrat bilo koje strane jednak
zbiru kvadrata dveju drugih strana
minus njihov dvostruki proizvod pomnoen kosinusom ugla izmeu njih
(mat.); ~ law for angles in
spherical trigonometry - kosinusni zakon za uglove u sfernoj
trigonometriji (mat.)
cosmic - kosmiki, vasionski; ~
noise - kosmiki um (fiz., els.);
~ ray shower - kosmiki pljusak,
izbacivanje velikog broja lakih estica usled sudara visokoenergetskog
kosmikog zraka s materijom (fiz.) ;
~ repulsion - kosmiko odbijanje,

174

Coulomb's law

hipotetino odbijanje materije u vasioni usled koga dolazi do irenja

vasione (astr.)
cosmology - kosmologija, nauka o
vasioni (astr.)
cosmos - kosmos, vasiona (astr.)
cosmotron - kosmotron, protonski
sinhrotron (akcelerator protona visoke energije) (fiz.)
cost - trokovi (pl.), cena; ~ accountant - kalkulator, rauna
trokova; ~ accounting - aklkulacija, predraun, trokovnik; ~
and method analysis - privredno- tehnika analiza; ~ comparison
- uporedenje trokova; ~ cutting
programm - program smanjenja
trokova; ~ department - predraunsko odeljenje; ~ of attendance - trokovi pl. odravanja;
~ of construction - proizvodni
trokovi pl., trokovi gradnje; ~
of erection - trokovi pl. montae;
- of installation - trokovi pl.
instalacija; ~ of labour - trokovi
pl. plata i primanja; ~ of manitenance - trokovi pl. odravanja;
~ of management - trokovi pl.
upravljanja, upravni trokovi pl.;
~ of marketing - trokovi pl. prodaje; ~ of production - trokovi
pl. proizvodnje; reduction smanjenje trokova, uteda
cost-competitive - konkurentan po
ceni
cotangent - kotangens, trigonometrijska funkcija (mat.) ; ~ curve kotangensna kriva, jedna od trigonomentrijskih krivih (y = cot x)
cotter - klin, klin zateza (ma.);
~ pin - igla klina, plint (ma.)
cotton - pamuk, pamuna tkanina,
pamuni konac (tek.); <~ oils ulja za maenje pamuka pri predenju (tek.)
cottonseed oil - pamukovo ulje (iz
pamukovog semena) (thnl.)
columb - kulon, (C), jedinica koliine
naelektrisanja (naboja) = A s
Coulmb friction - Kulonovo trenje
(el.)
Coulomb's law - Kulonov zakon

fi

coulometer

coupling

175

coulometer - kulometar, instrumen(a)t (elektrolitika elija) za merenje koliine naelektrisanja (fiz.)

coumarin - kumarin, slui za aromatiziranje duvana (hem.)
coumarone - kumaron, kondenzacioni produkt benzolovog i furanovog
prstena; ~ resins - kumaronske
smole dobijene polimerizacijom kumarona (hem.)
count - prebrojavati, brojati; otkucaj,
pri merenju radioaktivnog zraenja;
otkucaj brojnog sistema
counter - broja (fiz.), raunar, brojilo, mera; suprotan, protivan; ~
demultiplikator - skaler; ~,
blood cell - broja krivnih elija;
~ efficiency - efikasnost brojaa,
procenat registrovanih impulsa od
ukupnog broja estica koje prou
kroz broja (fiz.); ~ electromotive force - kontrola-elektromotorna sila (el.) ; ~ gas - gas kojim
se pune brojai zraenja (fiz.);
~, infrared quantum - broja
infracrvenog zraenja; ~ -poison
- protivotrov; ~, preset interval
- broja sa predodreenim intervalom; ~, semiconductor particles - poluprovodniki broja elementarnih estica; ~ -range - poetni period putanja reaktora u rad
kad se neutronsko zraenje jo moe
meriti brojaem (nukl.); ~ tank
- raunski rezervoar (skuplja-akumulator u raunskim ureajima);
~ tube - brojaka cev, za detekciju
i brojanje jonizacionog radioaktivnog zraenja (fiz.)
counterclockwise - u smeru suprotnom od kretanja kazaljke na satu;
~ elliptically polarized wave levo eliptino polarisani talas (fiz.)
counterfort - potporni zid (ili stub),
podupira
counterpoise - protivteg
counterdoped - legiran kompenzacionom primesom
counterelectrode - gornja elektroda
countermeasure(s) - (radio) ometanje; ~, active electronic - aktivno radio-ometanje; ; communication - radio-ometanje (protiv
sistema veza); ~, controlled-de

vices - mere borbe protiv dirigovanih projektila; ~, electromagnetic v. radio countermeasure(s);

~, electronic v. radio counter
measure(s); ~, high-confidence
- dugotrajno radio-ometanje; ~,
infrared - infracrvene radio-smetnje; ~, passive electronic - pasivne radio-ometanje; ~, radar radarsko ometanje, ometanje radarom; ~, radio - radio-ometanje
counterweight - protivteina (mai.)
counting geometry - geometrija brojaa, prostorni ugao pod kojim zraenje pada na broja sa izvora (fiz.) ;
~ rate - brzina brojanja brojaa,
broj impulsa u jedinici vremena

(fiz.)

country beam - veliko svetio (mot.)

couplant - vezivna sredina
couple - par, spreg (sila) (fiz.)
coupled circuits - elektrina kola
kod kojih se el. snaga moe prenositi
iz jednih u druge
coupler - spojnica (zav.), organ veze,
ureaj veze, kalem veze, nastavak
veze (kablovski) (el.), element veze,
odgranjiva, saglasiva, spreni elementa)!; ~, Cerenkov - eren'kovljev element veze; ~, Cucia Kuov spreni element; ~, directional - usmereni spreni element;
~ reducting hose - redukciona
nazuvica (zav.)
coupling - spajanje, kupelovanje, proces pri dobijanju organskih boja
(hem.), vezanje, kuplung (mot.),
sprega, veza, interakcija, meusobno
dejstvo, spoj, koeficijen(a)t veze;
~, acoustic - akustina veza; ~,
aperture-to-medium - podeavanje antene sa spoljnom sredinom;
~, beam - veza sa radio-farom;
~ between oscillations - veza
izmeu oscilacija; ~, capacitative
- kapacitivna veza; ~, cavity rezonatorska veza; ~, co-valence
- kovalentnost, vrsta valentne veze
(hem.); ~, coflow - uglaena
sprega (veza); ~, coflow hermitian - uglaena hermitska sprega;
~, coflow skew hermitian uglaena hermitska kosa veza; ~,
coflow skew hermitian direct -

cloupling

176

coupling
uglaena hermitska direktna kosa
veza; ~, coflow skew hermitian
parametric - uglaena hermitska
parametarska kosa veza; ~, contraflow - neuglaena veza, protivveza; ~, contraflow hermitian neuglaena hermitska veza; ~, contraflow skew hermitian - neuglaena hermitska kosa veza; ~, contraflow skew hermitian direct
- neuglaena hermitska direktna kosa
veza; ~, contraflow skew hermitian parametric - neuglaena
hermitska parametarska kosa veza;
~, deformation potential - sprega potencijala deformacije; ~,
diffraction output - sprega sa
difrakcionim izlazom; ~, DP v.
deformation potential coupling;
~, elastic - elastino uzajamno
dejstvo; ~, exchange - veza izmene; ~, flexible - elastina veza;
~J hyperfine - superfina veza;
~, loop - induktivna veza; ~,
lossy - veza s gubicima; ~, magnetoelastic - magnetoelastina veza; ~, modes - sprega tipova oscilovanja; ~, optical - optika veza;
~, output - izvor (selekcija) snage;
~, parametric - parametarska
veza; ~, parasitic - parazitna
veza; ~, piezoelectric - piezoelektrina interakcija; ~, photon fotonska veza; ~, polar - uzajamno dejstvo s polarnim tipovima
oscilacija; ~, radiation - radijaciona veza (npr. lasera); ~, secondary emission - veza preko sekundarne emisije; ~, spin-phonon
- spin-fononska interakcija; ~,
spin-spin - spin-spin interakcija;
~ spuriosus - parazitna veza;
~, superexchange - superizmenska veza
covariance - kovarijacija, kovarijacioni
covariant - kovarijantan (mat.)
covellite - kovelit, sulfidna ruda bakra
(hem.)
cover - poklopac
cover glass - spoljno staklo, pokriveno staklo (zav.)

dank

covered arc welding - elektroluno

zavarivanje pod oblogom, pokriveno
elektroluno zavarivanje (zav.); ~
electrode - obloena elektroda
(zav.)
covering - obloga; ~, basic - kreno-bazina obloga; ~, carrot shaped - obloga u vidu repe (zav.) ;
~ chamfered at the end of an
electrode to facilitate striking
- oboljenje elektrode uz uspostavljanje luka (zav.) ; ~, club shaped
- obloga u vidu buzdovana (zav.) ;
~, concentric - koncentrina obloga (zav.) ; ~, eccentric - ekscentrina obloga (zav.); ~, hydrogen controlled - obloga sa niskim
sadrajem vodonika (zav.); ~ of
an electrode - obloga elektrode
(zav.) ; ~ of different compositions - obloga za dva ili vie raznorodnih slojeva ; ~ , semi thick poludebela obloga (zav.) ; ~, semi
voltile - poluisparljiva obloga (zav.)
coversed sine, coversine - trigonometrijska funkcija (covers x = 1
- sin)
Cr - hemijski znak za hrom (hem.)
crack - prskotina (zav.); detection using fluorescent fluids
- ispitivanje proskotina fluorescentnim tenostima (zav.) ; ~ hot test
- ispitivanje sklonosti prskanja u
toplom stanju (zav.); ~ sensitivity - osetljivost prema prskanju
(zav.); ~ test - ispitivanje sklonosti prskanja (zav.)
cracking - kreking, hemijska dekompozicija hidrokarbona, krekovanje
ulja, proces termikog ili katalitikog
dobijanja lakih ulja iz teih
crackling - puckaranje, cepanje,
prskanje; are - pucketavi elektrini luk (zav.)
craft - avion, letilica (av.)
cramp-iron - stega, spoj, gvozdena
kuka, osovina, klip (ma.)
crane - dizalica (maS.) ; ~ rope,dizalino ue (ma!.)
crank - krivaja; ~, guide bearing
- vodee leite radilice (mot.) ;
~, handle - runi pokreta (mot.) ;
~, main bearing - leite radilice
(mot.) ; ~, pin - rukavac klipnjae

dank

177

(mot.); ~> haft lathe - strug

za radilice (ma.) ; ~, web - rame
radilice (mot.)
crankcase - karter, kuite radilice
(mot.) ; ~ breather - prolaz vazduha za karter (mot.) ; ~ compression - pritisak u karteru (mot.);
~ scavenging - duvaljka kartera
(mot.); ~ ventilation - ventilacija kartera (mot.)
crankshaft - radilica, kolenasto vratilo, kolenasta ruica (mot.)
crasser - krazer, pojaava infracrvenog ili milimetarskog opsega
crater crack - prskotina u karteru
(zav.); ~, electrode - krater
elektrode (zav.)
crawling of an asynchronous machine - gmizanje asinhronog motora (el.)
crayfish - reni rak, jastog, morski rak
crayon - pisaljka, kreda, olovka;
crte, slika izraena olovkom
cream of tartar - trgovaki naziv za
kiseli kalijumov tartarat (hem.)
creasing hammer - eki za presavijanje lima (ma.)
creatine - kreatin, metil-guandino-siretna kiselina, nalazi se u miiima
creatinine - kreatinin, nastaje iz
kreatina
eliminacijom
molekula
vode; nalazi se u urinu (hem.)
creation pair - obrazovanje parova;
~ creatron - naziv serije optikih
i fotografskih pribora
creep - uvijanje, deformacija metala,
puenje, stvaranje kristala na zidovima suda u kojima se nalazi rastvor neke soli; ~ rate - brzina
puenja
Creg - razni hemijski proizvodi za
poljoprivredu (insekticidi, herbicidi
i si.) (hem.)
creosote oil - kreozotno ulje, frakcija tera izmeu 240" i 270 C;
slui za impregniranje pragova i kao
dezinfektant uopte (hem.)
cresceleration - promena brzine po
eksponencijalnom zakonu (av.)
cresol resins - krezolne smole, dobijene iz krezola i aldehida (hem.)
cresols - krezoli, naziv za oksitoluole (hem.)
12 Renik

critical

cresset - svetiljka
crest clearance of thread - vrni
zazor loze (mai.)
Cresta-resins - sirovina za industriju boja i lakova na bazi raznih
sintetikih smola (thnl.)
crevice - pukotina, napuklina, prskotina, naprslina
crew-type trainer - komandni nastavni ureaj, ureaj za treniranje
posade (kolski) (voj.)
crimson - zatvorenocrvena boja, karmin
crlstobalite - kristobalit (silicijum-dioksid) (min.)
criterion - kriterijum; ~, circle kruni kriterijum; ~, controllability - kriterijum upravljivosti;
~, degeneracy - kriterijum degeneracije; ~, fidelity - kriterijum
vrednosti reprodukcije; ~, Nyquist's - Nikvistov kriterijum; ~,
performance - kriterijum kvaliteta
rada (sistema); ~, root-mean-square - kriterijum za srednje
kvadratne greke; ~, Routh-Hurwitz - kriterijum Rausa-Harvica;
~, Routh's - Rausov kriterijum;
~, specified - zadati (tehniki)
uslovi; <~, 'stability - kriterijum
stabilnosti (postojanosti); ~, unconditional stability - kriterijum
apsolutne stabilnosti
crith - teina 1 litre vodonika
(= 0,089873 grama) (fiz., hem.)
critical - kritini (av.) ; ~ a m o u n '
v. critical mass; ~ angle - kritini ugao, ugao totalne refleksije
(fiz.); ~ build-up resistance kritini
otpor
samouzbuivanja
(el.); ~ facility - reaktor male
snage, obino slui za ispitivanje
kritinih parametara (nukl.); ~
grid voltage - kritini napon reetke (el.) ; ~ mass - kritina masa
fisionog materijala potrebna za lananu reakciju; ~ point - kritina
taka (fiz-) ; ~ potential - kritini
potencijal, energija oslobaanja elektrona iz metala (fiz.) ; ~ pressure
- kritini pritisak, koji je potreban
za kondenzaciju gasa na kritino
temperaturi (fiz.); ~ reactor v.

critical

178

critical
critical facility; ~ resistance kritini otpor (el.) ; ~ size - kritina dimenzija reaktora, kritina
veliina (nukl.); ~ speeds - kritine brzine (el.); ~ state - kritino stanje; ~ temperature kritina temperatura, iznad koje se
gas ne moe prevesti u teno stanje;
kritina temperatura na kojoj se deava neka promena u metalu ili
leguri pri zagrevanju ili hlaenju
(fiz.) ; ~ volume - kritina zapremina, zapremina koju 1 mol zaprema na kritinoj temperaturi i pod
kritinim pritiskom (fiz.)
Cro-tung - Krotang, legura hroma i
volframa
crocoite, crocoisite - hromat olova
(min.)
crocus - afran
crolite - krolit, keramiki izolacioni
materijal (el.)
Cromal - aluminijumska legura sastava 24% Cr i manjim koliinama Ni i Mn
Cromaloy - Kromaldi, legura nikla
i hroma
Cromnitz white - olovno belilo
(bazni olovo-karbonat) (hem.)
Cronar - vrsta sigurnosnog filma na
bazi polietilenterftalata (thnl.)
Crookes dark space - Kruksov
taman prostor pri elektrinom pranjenju u gasovima (fiz.); ~ tube
- Kruksova cev za ispitivanje pranjenja u gasovima (fiz.)
crookesite - selenid bakra i talij uma
sa 15% srebra (min.)
Crosby exciter - Krozbijev pobudiva, Krozbijev eksiter (visokostabilni)
cross arm brace - ojaanje traverze
(ma.); ~ bar - poprena greda
(graev.); ~ country vehicle terenski automobil (mot.); ~ cut
chisel - usko dleto (ma!.); ~
draught carburetor - horizontalni karburator (mot., SAD); ~
fire - unakrsno navoenje, telegrafska indukcija, unakrsne vatra
(tel.) ; ~ flow - popreni protok,
poprena struja (av.); ~ grain
timber - popreko seeno drvo

crown

(graev.); ~ -Unking - umreenost, broj hemijskih veza koje meu

sobom vezuju makromolekule u plastinim
materijama
(hem.);
~
member - popreni nosa (mot.) ;
~, Mills - radio-teleskop u obliku
krsta, Milsov krst; ~, Northern radio-teleskop Severni krst"; ~
over point - taka preseka; ~
rail - popreni nosa (mot.); ~
section - efikasni presek, prividna
povrina atomskog jezgra kada se
bombarduje nuklearnim esticama,
jedinica je 1 barn = IO" 2 4 cm
(fiz.); ~ section of a nuclear
reaction - presek nuklearne reakcije, veliina koja je srazmerni verovatnoi da se neka nuklearna reakcija
odigra (fiz.) ; ~ section of spring
- presek opruge (mai.) ;
talk
- presluavanje, smetnja presluavanja, dijafonija (tel.)
crossed-f ields electron-beam multiplier - umnoa elektronsko-mlazni sa ukrtenim poljima (multiplikator) (eh.)
crossguide - talasovodni spoj u obliku krsta, talasovodni krst
crosshead - krstasta glava (mot.);
~ pin brasses - leite rukavca
ukrsne glave (mai.) ; ~ slipper saonik ukrsne glave (mai.)
crossing - ukrtanje (kola), ukrtanje
(linije), prelaz (linije) preko puta
(eleznike linije) (el.); ~, zero
- presek nultog nivoa (nule izlaznog
napona)
crosslinking - otvrdnjavanje, polimerizacija, formiranje strukture
crossover ultrasonic - oblast prelaza od slabljenja na pojaanje ultrazvuka
crosstalk - presluavanje, smetnja,
dijafonija
crotch - rava, ravite, kuka
crotonaldehyde - kroton-aldehid, nezasieni aldehid (hem.)
crotonic acid - krotonska kiselina
(hem.)
crown - standardna veliina hartije
15" X 20" (V. Br.); ~ filler vrsta mineralnog punila za industriju
hartije (ugl. smese kalcijum-karbo-

crown

179

crystal

nata i sulfata) (thnl.); ~ glass - cryostat - kriostat

kron-staklo, vrsta optikog stakla cryosurgery - kriohirurgija
cryotron - kriotron; ~, close field
(thnl.)
- kriotron sa zatvorenim poljem;
crucible - sud od vatrostalnog mate~, crossed-film - kriotron sa
rijala za topljenje materijala (mtl.) ;
unitenim filmom (filmovima); ~,
~ d a y - glina za izradu vatrostalcross-strip v. crossed film cryonih lonaca (thnl.); ~ process tron; ~, enable - razdvojeni krioproces proizvodnje elika u zatvotron ;^>^, film - kritron sa filmom;
renim sudovima za topljenje; ~
~, high-gain - kriotron sa velikim
steci - elik proizvoen gornjim
koeficijentom pojaanja; ~, in-line
procesom (mtl.)
- kriotron sa filmovima jedan nad
cruciform joint - krstasti spoj
drugim; ~, lead-tin - kriotron
(zav.) ; ~ test piece - uzorak krsolovno-kalajni; ~, low-gain - kriotastog spoja (zav.); ~ test spetron sa malim koeficijentom pojacimen - proba krstastog oblika
anja; ~, multiple-control (zav.)
kriotron sa vie upravljakih filcrude rubber - sirovi kauuk (thnl.)
mova; ~, open field - kriotron sa
crunode - taka u kojoj kriva linija
otvorenim poljem; ~, planar thinsee samu sebe i rava se (mat.)
-film - planarni kriotron sa filmom;
crusher - drobilica
~, read-in - ulazni kriotron; ',
crushing - sitnjenje
read-out - izlazni kriotron; ~,
crust of flux on the joint - neoisinglecontrol - kriotron sa jeden ostatak topitelja (zav.)
nim upravljakim filmom; ~, tuncryodyne - kriostat
nelling - tunelski kriotron; ~,
cryochemistry - kriohemija (hernija
two-control - kriotron sa dvostruna niskim temperaturama)
kom kontrolom; ~, wire-wound
cryogenic - kriogeni, niskotempera- iani kriotron
turski
cryogenics - kriogenika (fizika niskih cryotronic - kriotronski
crytronics - kriotronika, kriotronska
temperatura)
cryohalite - kriohalit (dihidrat nattehnika
rijum-hlorida na niskim tempera- crystal - kristal, kristalni detektor,
turama)
kvare; ~, AC-cut - kristal AC
preseka; ~, amplifyng - pojaicryohydrate - kriohidrat (hidrat koji
vaki kristal; ~, amplifyng semise iz rastvora izdvaja na niskim
conductor - pojaivaki poluprotemperaturama)
vodniki kristal; ~, AT-cut - kriscryolite - kriolit (natrijum-aluminital AT preseka; ~, BC-cut jum-fluorid) (min.)
kristal BC preseka; ~, birefrincryophysic - kriofizika (fizika niskih
gent - kristal s dvostrukim prelatemperatura)
manjem; ~, BT-cut - kristal BT
cryosar - kriosar; ~, compensatedpreseka; ~ cartridge - patron sa
kompenzovani kriosar; ~, comkristalom (el.) ; ~ clock - kvarcni
pound - sastavni kriosar; <--', un(kristalni) asovnik (el.) ; ~ councompensated - nekompenzovani
ter - kristalni broja, u radiokriosar
aktivnim merenjima
(fiz.);
~,
cryoscopic method - krioskopsko odcovalent - kovalentni kristal; ~,
reivanje molekulske teine neke
Czochralski grown - kristal izrassupstance (na osnovu snienja take
tao metodom ohralskog; ~, D C mrnjenja)
-cut - kristal DC preseka, kristal
vezan po 'DC osi; ~, doped cryoscopy - krioskopija, odreivanje
legirani kristal; ~, DT-cut - krisosobina supstance pomou mrnjetal DT preseka; ~ dynamics nja
dinamika kristala, nauka o kretanju
cryosistor - kriozistor

crystal

180

crystal
atoma i elektrona u kristalima
(fie.) ; ~, electrooptic - elektrooptiki kristal; ~, ferroelectric feroelektrini kristal; ~, grown kristal izrastao iz rastvora; ~,
growth - porast kristala (thnl.);
~, beteropolar - heteropolarni
kristal; ~, homogenous - homogeni kristal; ~, homopolar - unipolarni (homopolarni) kristal; ~,
ideal v. perfect crystal; ~,
imperfect - neidealni kristal; ~,
ionic - jonski kristal; ~, KDP KDP kristal; ~, laser - kristal
lasera; < lattice - kristalna reetka
(fiz., hem.); ~, man-made kristal izrastao iz rastvora; ~,
maser - kristal masera; <~, meltgrown - kristal izrastao iz rastopa;
~ microphone - kristalni mikrofon (el.) ; ~, molecular - molekularni kristal; ~, nonsingle nemono kristal; ~ nucleus - jezgro
kristala, kristalna estica oko koje
se vri rastenje kristala (fiz., hem.) ;
~ optics - optika kristala (fiz.);
~, perfect - idealni kristal; ~,
piezoelectric - piezoelektrini kristal; ~, piezoelectric laser piezoelektrini kristal lasera; ~,
piezoelectric maser - piezoelektrini kristal; ~, pulled v. grown
crystal; ~, pyroelectric - piroelektrini kristal; ~ ratio - koeficijent ispravljanja kristala (thnl.) ;
~ rectifier - kristalni ispravlja,
kristalni detektor (el.); ~, semicodcuting - poluprovodnik ristal;
~, semiconductor - poluprovodniki kristal; ~, semi-insulting poluizolacioni kristal; ~, single monokristal; ~, single-grown kristal izrastao iz rastvora; ~,
spectrometer - kristalni spektrometar (fiz.) ; ~ system - kristalni
sistem, jedan od sedam raznih sistema strukture i simetrije kristala
(fiz., hem.); violet - kristalni
violet, boja heksametil pararozanilin
(hem.); ~ water - kristalna voda
(hem.) ; ~, X-cut - kristal X preseka; ~, Y-cut - kristal Y preseka;
~ 3 Z-cut - kristal Z preseka

culvert

crystalline - kristalni; ~ region kristalna oblast (kr.)

crystallites - kristaliti, mali nepravilno formirani kristali (hem.)
crystallogram - foto-snimak difrakcije X-zraka na kristalima (hem.)
crystallographic - osa kristala (fiz.,
hem.); ~ planes - ravni kristala
(fiz., hem.) ; ~ system - kristalni
sistem (fiz., hem.)
crystallography - kristalografija, grana fizike koja se bavi prouavanjem
kristala (fiz., hem.)
crystalloids - kristaloidi, supstance
koje se iz rastvora mogu izdvojiti
u kristalnom obliku (hem.)
crystalloluminescence - luminiscencija kristala (fiz., hem.)
Cs - hemijski znak za cezijum (hem.)
CTLA Polymer - vrsta sintetikog
suivog ulja za boje i lakove (thnl.)
Cu - hemijski znak za bakar (hem.)
cube - kocka; ~ centered - kubno-centrirani, kristalni sistem (fiz.,
hem.) ; ~ root - kubni koren, trei
koren (mat.)
cubic - kubian, kockast; trodimenzionalan; kubian, teseralan (krist.) ;
~ capacity - radna zapremina
(mot.) ; ~ crystal - kubini kristal
(fiz., hem.); ~ curve - kubna
kriva (y x3) (mat.) ; ~ equation
- kubna jednaina, jednaina treeg
reda (mat.) ; ~ system - kubini
sistem, u kristalografiji (fiz., hem.)
cubical antenna - kubna antena
cubicle - razvodni ormar (el.); ~
switchboard - oklopljena komandna ploa (el.)
cubit - lakatnjaa, lakatna kost; lakat (= 45,72 cm)
cuboid - vrsto telo oblika kocke
(mat.)
cudbear - violet boja, estrakt jednog
liaja (hem.)
cue cheet - tablica uslovnih signala
(tel.)
cullender, colander - reetka, sito,
devir
culvert - zasvoen odvodni kanal,
kanal za elektrini kabl; kablovska
kanalizacija (el.)

cumar resins
cumar resins - kumaronske smole,
sintetike smole dobijene iz katrana
kamenog uglja (thnl.)
cumene - izopropilbenzol (hem.)
cumulative compound excitation kumulativna meavina uzbuda (el.) ;
~ dose - nagomilana doza zraenja
(nukl.) ; ~ symbols - kumulativni
simboli, simboli mnoenja (x) i deIjenja (:) (mat.)
cumulus - kumulus (vrsta oblaka)
(meteor.)
cuaeate - klinast, oblika klina
cup - aica, olja; aa, pehar, kupa;
aa izolatora
cupel - sud za hemijske oglede, sud
za ienje dragocenih metala (hem.)
cupellation - kupelacija (ienje
zlata ili srebra od olova oksidacionim topljenjem) (hem.)
cupholder - dra, osnovni klip
(izolatora) (el.)
cupola furnace - kupolna pe (mil.)
cuprammonia - vajcerov reagens,
rastvara celuloze, spravlja se iz
bakarnih soli, amonijum - hlorida,
natrijum - hidroksida i amonijaka
(hem.)
cuprommonium rayon - bakarna
svila, vetaka svila dobij ena rastvaranjem celuloze u vajcerovom reagensu (tek.)
cupric - kupri- (koji sadri dvovalentni bakar) (hem.)
cuprite - kuprit, oksid bakra (min.)
cupron - kupron, komercijalni naziv
za leguru bakra i cinka za elektrine
otpore (thnl., el.)
cuprous - kupro- (koji sadri jednovalentni bakar) (hem.)
curie - kiri (Ci) (jedinica radioaktivnosti = 3,7 IO 1 0 raspada/s)
Curie point - Kirijeva taka, temperatura na kojoj feromagnetna supstanca postaje paramagnetna (fiz.)
curing - termin se upotrebljava za
proces fermentacije ili starenje prirodnih proizvoda (npr. duvana); takode za proces ovravanja plastinih masa (thnl.)
curium - kirijum (vetaki radioaktivni hem. elemen(a)t, red. br. 96
simbol Cm)

181

current

curi - vrtlog; prsten, svitak, spirala;

uvojak, zavojak; vihor; rotor (vektora)
currector - diodni ograniava struje
current - (elektrina) struja, protok;
~ absorption - apsorpcija struje;
~, acoustoelectric - akusto-elektrina struja; ~, action v. nerve-action current; ^~, avalanche struja lavine; ~, back - povratna
struja; ~, base - struja baze; ~,
breakdown - struja proboja; ,
bulk - prostorna struja; ~ carrying capacity - strujni kapacitet
kontakta (el.) ; ~, channel - struja
kanala; ~ circuit - strujno kolo
(el.); ~, circulating - kruna
struja, lutajua struja; ~, collector
- kolektorska struja, struja kolektora; ~, collector cutoff - nulta
(poetna) struja kolektora; ~, collector junction - struja kolektorskog prelaza; ~, collector leakage
- kolektorska struja odvoda; ~,
collector saturation - struja zasienja kolektora; ~, conduction struja provodnosti; ~ consumption - utroak elektrine energije
(el.); ~, contact-controlled kontaktno - kontrolisana struja; >~,
control - upravljaka struja; regulisanje struje treom etkicom (el.) ;
~, convection - konvekciona struja,
struja konvekcije; ~, critical kritina struja; ~, cutoff - nulta
(poetna) struja kolektora; ~, de
Josephson - Dozefsonova jednosmerna struja; ^~, density - gustina
struje (el., fiz.); ~, diffusion struja difuzije, difuziona struja; '~,
direct-tunnelling - struja direktnog tunelskog prelaza; ~, displacement - struja pomeraja; <~
divider - anodni razdelak (el.);
~, double-injection -(struja dvojne injekcije; ~, drain - struja odvoda; ~, drift - sttuja drifta;
-~, drive - struja pobjude; struja
izbora u memoriji; ~, e^ge - ivina
struja; ~ efficiency -i efikasnost
struje, pri elektrohemijsfim procesima (fiz., hem.) ; ~, el^ctron(ic)
- elektronska struja; i, elemen-

current

182

current
tary - elementarna (elektrina) struja; ~, emitter - struja emitera;
~, energy - struja energije (fiz.) ;
, excess - ekscesna struja; ~,
exchange - struja izmene; ~,
field-driven - struja pobuena
poljem; ~, filament - linijska struja (antene) (els.); ~, firing startna (okidna) struja; ~, forward - direktna struja; ~, gate
- struja gejta, struja upravljake
elektrode; ~, gate cutoff - prekidna struja gejta; ~, gravitational
convection - gravitaciono-konvekciona struja; ~, Hali - Holova
struja; ~, holding - struja dranja;
~, hole - struja rupa; <~, hotelectron - struja vruih elektrona; ~,
inflection-point - struja u taki
maksimalne strmine; ~, injection
- injekciona struja; ~, input ulazna struja, struja ulaza; ~,
intrinsic - struja zasienja (poluprovodnike diode); ~, Josephson
tunnel - Dozefsonova struja; ~,
lateral - lateralna struja; ~,
leakage - struja umicanja, nulta
struja kolektora; ~, light - fotostruja; -limiting reactor prekostrujna prigunica (el.); ~,
majority(-carrier) - struja osnovnih nosaa; ~, minority(-carrier) - struja neosnovnih nosaa;
~, nerve-action - biostruja; ~
node - strujni vor (el.); ~,
noise - struja uma; <~, off-leakage - nulta struja ukljuenog tranzistora; ~, offset - struja pomeraja;
, one-carrier - injekciona struja
nosaa jednog tipa; ~, one-carrier
SCL v. one-carrier space-charge-limited current; ~, one-carrier space-charge-limited injekciona struja nosaa jednog tipa,
ograniena prostornim naelektrisanjem; ~, output - izlazna struja,
struja izlaza; ~, peak - maksimalna struja (tunelske diode); ~,
peak-point v. peak current; ~,
pedestal - nosea (referentna)
struja; ~, persistent - zaostala
struja; K*, pinch - struja plazme;
j plasma - struja plazme; ~,

current
polarization - (elektrina) struja
polarizacije; ~, pressure displacement - barostruja pomeraja; ~,
pull-in - struja aktiviranja (releja);
~, pyroelectric - piroelektrina
struja; ~, random - fluktuaciona
struja; ~ ranges, zone of welding
- oblast regulisanja struje zavarivanja (zav.) ; ~, rated, maximum
- maksimalna jaina struje zavarivanja (zav.); ~, rated, short
circuit - nominalna struja kratkog
t poj a (zav.); ~, rated, welding
- nominalna struja zavarivanja
(zav.) ; ~, recombination - struja
rekombinacije; ~, recombination-generation - rekombinaciono-gegeraciona struja; ~ relay - strujni
relej (el.) ; ~, residual (stored) zaostala struja; ~, reverse - povratna struja, reverzna struja; ~,
reverse saturation - povratna
struja zasienja; ~, sample struja uzorka; ~, saturation struja zasienja; ~, SCL v. space-charge-limited current; ~,
short circuit - struja kratkog spoja;
~, single injection v. one-carrier
current; ~, single injection
SCL v. one-carrier space-charge-limited current; ~, source
- struja izvora; ~, spacecharge-limited - struja ograniena prostornim naelektrisanjem; ~, sputtering - struja raspada (dezintegracije); ~, steady SCL v. steady
space-charge-limited current;
~, steady space-charge-limited
- uspostavljena struja ograniena
prostornim naelektrisanjem; ~,
steady-state - uspostavljena struja;
~, stray -s - struja gubitaka, parazitne struje; lutajue struje (u
zemlji; ~, surface - povrinska
struja; ~, surface-recombination
- struja povrinske rekombinacije;
~, sustaining - struja samopodravanja; ~, thermal - termalna
struja; ~, transient aperiodic slobodno-aperiodina struja; ~,
transient oscillating - slobodna-oscilaciona struja; , transistor
leakage - nulta (poetna) struja
tranzistora; '', tree-branch -

current
struja grane drveta; ~, tunnelling
- tunelska struja; ~, turn-on base
- struja baze otvorenog tranzistora;
~, turnover - struja prebacivanja;
<-<, two-carrier v. double-injection current; ~, undireet-tunnelling - struja indikatskog tunelskog prelaza; , valley(-point) struja u minimumu (voltamperna
karakteristika tunelske diode); ~,
volume-controlled - prostorno
upravljana struja; ~ -wavelength
characteristic - zavisnost struje
od duine (u fotoelementu) (eh.);
~, Zener - Zenerova struja
current-controlled - strujno upravljan
curriculum - nastavni program, program kursa (ili teaja, uenja, obuke)
currier - koar
currying - proces maenja koje u
cilju poveanja savitljivosti (thnl.)
curtain effect - efekt zavese" (koji
izaziva netana pokazivanja mesnog
ugla) (els.)
cursor bearing - indikator poloaja
curvature - krivina, iskrivljenost,
krivljenje, iskrivljavanje; ~ of a
circle - krivina kruga, jednaka
recipronoj vrednosti radijusa kruga
(mat.) ; ~ of field - zakrivljenost
polja (mat., fiz.) ; ~ of ionosphere
- krivina jonosfere; ~ of wavefront
- krivina talasnog fronta;
curve - kriva, karakteristika; vira
(av.) ; ~, ageing - kriva starenja;
~, caracteristic time - karakteristika vremenskog habanja (releja);
~, current-voltage - volt-amperna karakteristika; ~ fitting nalaenje jednaine za datu krivu
(mat.); ~ in space - prostorna
kriva (mat.); ~, Knudsen Knudsenova kriva; ~, load - kriva
optereenja; ~, noncharacteristic
- nekarakteristina kriva (mat.);
~, normal magnetization - osnovna kriva magnetisanja; ~, of
intersection - kriva preseka dveju
povrina (mat.) ; ~, power spectrum density - kriva spektralne
gustine snage; ~, PSD v. power
spectrum density curve; ~ tra-

183

cutover

cking - trasiranje krive, crtanje po

pojedinim takama krive (mat.)
curved surface - kriva povrina
(mat.)
curvilinear - krivolinijski (mat.);
~ motion - krivolinijsko kretanje
(fiz.)
cushioned socket - ^podnoje elektronske cevi sa amortizerom (els.)
cusp - vrh, iljak
cut - presek, rez; skokoviti prelaz;
~, piezoelectric crystal - presek
piezokristala; ~ out - iskljuiti,
prekidati (eh); prekida (automatski), odvod parice po duini kabla,
klju za ispitivanje u normalnom
poloaju; otvor, prorez; topljivi
osigura; iskljuiva; ~, rotated Y
- kosi Y-presek
cutaneous - koni
cutoff - prekid, odseak, granica proputanja; presek (frekvencija); ~,
alpha (a) - granina (kritina) frekvencija; ~, beta (P) - granina
(kritina) frekvencija; ~, channel
- prekid (slabljenje) kanala; ~,F
extraordinary wave - prekid specijalnog talasa; ~, L v. left-hand
polarized wave cutoff; ~, lefthand circularly polarized wave
- prekid talasa sa levom krunom
polarizacijom; ~, left-hand polarized wave - prekid talasa sa levom
polarizacijom; ~, O v. ordinary
wave cutoff; -, ordinary wave
- prekid obinog talasa; ~, plasma
- granina (kritina) plazmena frekvencija; ~, R v. right-hand polarized wave cutoff; ~, right-hand circularly polarized wave
- prekid talasa sa desnom krunom
polarizacijom; ~, right-hand polarized wave - prekid talasa sa
desnom polarizacijom; ~, wavelength - kritina duina talasa
(talasovod) (els.) ; ~, X v. extraordinary wave cutoff; ~, XL prekid specijalnog talasa sa levom
polarizacijom; ~, XR - prekid
specijalnog talasa sa desnom polarizacijom
cutover - ukljuivanje (talasovoda),
prebacivanje (pretplatnika na drugu

cutover
cutover
centralu), preskakanje (igle na susedni kanal) (el.)
cutest fundamental - osnovna zvezda; ~, inductance - induktivna
zvezda
cutter - magnetofonska glava (eh.) ;
reza, glava za mehaniko snimanje
(el)
cutting - rezanje, seenje, skidanje
strugotine; rez; odnoenje materija
obradom; ~ ability - kapacitet
rezanja; ~, across - popreno seenje; ~ and welding torch kombinovani gorionik za rezanje i
zavarivanje (zav.); ~ angle ugao seenja; ~, are - elektroluno
seenje; ~, autogenous v. ga.s
cutting; ~ bench - sto za montau filma; ~ blow pipe - gorionik za seenje; burner - gorionik za seenje; ~, carbon arc
- elektroluno seenje ugljenom elektrodom; <' compound - rashladno
sredstvo; ~, curved - obrada krivih povrina; ~ depth - rezna
dubina; ~, drill - strugotina od
buenja; ~ edge - otrica seiva;
~, efficient - efikasni proces seenja, brzo otrenje; ~ electrode
- elektroda za seenje (zao.); ~ electrode oxyarc - elektroda za elektroluno seenje kiseonikom (zav.) ;
~ electrode with a central oxygen hole - uplja elektroda za
elektroluno rezanje kiseonikom
(zav.); ~, gas - gasno (kiseoniko) seenje; ~, gear - narezivanje zubaca; ~, guided manual
- gasno runo seenje po ablonu;
~, hand-guided - seenje sa runim upravljanjem gorionikom; ~,
length - uzduno seenje; ~,
longitudinal - uzduno seenje;
~, machine - mainsko automatsko) seenje; ~, miter - seenje
pod uglom; ~ nippers - otra
kleta; ~, oxygen - kiseoniko seenje; plane - ravan preseka,
npr. konusa; ~ plunge - obrada
urezivanjem (pomeranjem malog
suporta na strugu); ~, rack ozubljivanje letve; ~, screw threads - rezanje loze (mai.) ; ~ speed

184

cyclic

- brzina rezanja (mai.) ; ~, thread

- rezanje navoja; ~ tool - rezni
alat (ma.); ~ torch - gorionik
za rezanje (zav.); ~, transverse
- popreno seenje; ~, underwater - kiseoniko seenje pod vodom; ~ without oxygen - elektroluno rezanje bez kiseonika (zav.)
cuttlefish - sipa
Cyacor-resins - sintetike karbamidske smole za izradu livakih
kalupa
cyanamide - cijanamid (hem.); ~
process - cijanamidni proces, proces vezivanja vazdunog azota zagrevanjem kalcijum-karbida (thnl.)
cyanate - cijanat, so cijanatne kiseline (hem.)
Cyanegg - natrijum-cijanid u obliku
kuglica (za dezinfekciju i deratizaciju) (thnl.)
cyanhydrins - cijanhidrini, jedinjenja
koja nastaju adicijom HCN na aldehide i kretone (hem.)
cyanidation vat - veliki [tank sa
filterom na dnu u kome se pesak
tretira sa natrijum-cijanidom u cilju
rastvaranja zlata (mtl.)
cyanide - cijanid, so cijanovodonine
kiseline (hem.)
cyaniding - cijanizacija, ekstrakcija
zlata i srebra iz ruda dejstvom natrijum-cijanida koji ih rastvara (mtl.)
cyanin - cijanini, biljne bojene materije (hem.)
cyanite - cijanit, kijanit, disten (aluminijum-silikat) (min.)
cyanogen - cijanogen, dicijan, dinitril iksalne kiseline (hem.)
cybernetic - kibernetski
cybernetics - kibernetika, nauka o
automatskoj kontroli; ~, engineering - tehnika kibernetika
cybertron - samoobuavajua maina
cycatron - aparat za zavarivanje
cycle - ciklus, krug, kolo; period;
niz, red; ciklini ponavljati, rad u
ciklusima; ~, conditioning - kondicioni ciklus; ~ counter - ciklomer, broja punih obrtaja (el.)
cyclic - cikliki (mat.); ~ compound - ciklino jedinjenje, u organskoj herniji; ~ polygon - kruni

cyclic

185

poligon, iji svi vrhovi lee na jednom krugu (mat.) ;

' > quadrilateral - kruni etvorougaonik, iji
svi vrhovi lee na jednom krugu
(mat.); ~ variation - cikline
promene (mat.)
cycling - sprovodenje ciklusa, periodiki ili cikliki rad; ~, temperature - sprovodenje temperaturnog ciklusa
cyclograph - elektronski instrumen(a)t za ispitivanje i sortiranje
metala
cyclohexane - cikloheksan (hem.)
cyclohexanone - cikloheksanon, ketoheksametilen, rastvara za lakove
(hem.)
cycloid - cikloida (mat.)
cycloidal teeth - cikloidni zupci
(ma.) ; ~ trajectory - cikloidna
putanja (mat.)
cyclone - ciklon, vihor, oluja, orkan
(meteor.)
cyclotron - ciklotron, akcelerator
naelektrisanih nuklearnih estica

(fiz.)

Cycopol resins - sintetike stirolske

smole za izradu lakova i premaza
cylinder - cilindar, valjak; ~,
acetylene - acetilenska boca (thnl.);
~ base - dno boce (thnl.); ~
block - blok cilindra (mot.); ~
body - telo boce (thnl.) ; ~ bore
- prenik cilindra (mot.) ; ~ bra-

cytoslne

cket - stremen za privravanje

boce (thnl.); ~ cap - poklopac
boce (thnl.); ~ collar - vratni
prsten boce, obujmica boce (thnl.) ;
~ head - glava cilindra (mot.) ;
~ head cover - pokriva glave
cilindra (mot.) ; ~ liner - kouljica
cilindra (mot.); ~ manifold baterija boca (thnl., zav.) ; ~ neck
- vrat boce (zav.); ~ of revolution
- cilindar obrtaja, npr. paralelograma jedne od njegovih strana
(mat.); oil - cilindarsko ulje,
vrsta tekog mazivnog ulja (thnl.)
~ shoulder - rame boce (thnl.) ;
~ skirt - plat cilindra (mot.);
~ stand - stopa boce (thnl.);
~ stock - ulje cilindra, podmaz
cilindra (mot.) ~ top - vrh cilindra, glava boce (thnl.) ; ~ truck
- kolica za prenos boca (zav.);
~ valve - slavina boce (zav.) ;
~ wall - zid cilindra (mot.)
cylindrical - valjani, cilindrini;
~ form electrode - elektroda u
obliku valjka (zav.) ; ~ surface cilindrina povrina (mat.)
cystine - cistin (esencijalna aminokiselina)
cytase - citaza (fermen(a)t)
cytochemistry - citohemija (hernija
biljnih i ivotinjskih elija)
cytosine - citozin, produk(a)t hidrolize nekih nukleinskih kiselina (hem.)

CALTECH California Institute of Technology - Kalifornijski institut

za tehnologiju
c. & i. cost and insurance - cena ukljuivo osiguranje
C & R construction and repair - izgradnja i remont
C.B. control board - kontrolni sto, komandni sto
Cb columbium - niobijum
cckw. countercckwiselo - suprotno kazaljki na satu
CD 1. calendar day - kalendarski dan; 2. current density - gustina
struje
CDU crotonylidenediurea - krotonilidendikarbamid
CE combustion engine - motor unutranjeg sagorevanja
Cf californium - kalif orni j um

CFRC Cooperative
Fuel Research Committee - Ujedinjenji komitet
7
za ispit vanje motornih goriva
cfs cubic feet per second - kubna stopa po sekundi
eft. cubic foot - kubna stopa
CH cyclohexane - cikloheksan
CHP cumene hydroperoxide - kumolhidroperoksid
CI I. color index - indeks boje; 2. compression-ignition - kompromisiono paljenje; 3. correlation inex - korelacioni indeks, pokazatelj zavisnosti gustine i take kljuanja naftnih frakcija
CIOS Combined Intelligence Objectives Subcommittee - Kombinovani tehniki obavetajni potkomitet
ckw clockwise - po kazaljki na satu
CMC carboxymethyl cellulose - karboksimetilceluloza
Cn centurium - fermijum (Fm)
C.N.G.A. California Natural Gasoline Association - Kalifornijsko udruenje za prirodni gas i benzin
compd compound - hemijsko jedinjenje, smea
cone. 1. concetrate - koncentrisati; 2. concentrated - koncentrisan; 3.
concetration - koncentracija
conf compare - sravni
C P . chemically pure - hemijski ist
Cp cassiopeum - lutecijum (Lu)
ep centipoise - sentipoaz
cpd 1. compound - jedinjenje; 2. compounded - smeani
CPI Chemical process industry - hemijska industrija
eps cycles per second - broj ciklusa u sekundi
CR compression ration - stepen kompresije
Cs caesium - cezijum
cs centistoke - centi stok
cs cycles per second - broj ciklusa u sekundi
C.S.A. Canadian Standards Association - Kanadsko udruenje za
standarde
CST critical solution temperature - kritina temperatura rastvaranja
CSTR continuous stirred tank reactor - kontinualni reaktor sa meanjem

D
D - simbol za deuterijum, teki vodonik (hem.)
D layer - D-sloj (jonosfere)
d - simbol za deuteron, jezgro tekog
vodonika (fiz.); simbol za dextro
(desno)
d-glucose - d-glikoza (dekstroza, grodani eer) (hem.)
d-glucosamine - d-glikozamin (aminoeer, predstavlja vezu izmeu eera i belanevina) (hem.)
d-gluconic acid - glukonska kiselina
(oksidacioni proizvod d-glukoze)
dabble - ukvasiti, pokvasiti, nakvasiti,
pokropiti, ovlaiti
dabster - majstor, vetak, strunjak
dachiardite - dakijardit, akijardit
(alumosilikat Na, K i Ca) (min.)
Dacron - sintetiko tekstilno vlakno
poliestarskog tipa (polietilenglikolmetil-tereftalat) (thnl.)
dag - v. aquadag, oildag (thnl.)
Dag-dispersions - suspenzije koloidnog sintetikog grafita (thnl.)
daguerreotype - dagerotipija, fotoproces pri kome se razvijanje vri
ivinim parama. Nosa srebrnohalogenidne emulzije je bakarni lim
(hem.)
Dakin's solution - razblaeni rastvor
hipohlorita i borne kiseline, antiseptik (hem.)
Dalton law of absorption of gases
- Daltonov zakon apsorpcije gasova
(hem.) ; ~ law of definite proportions - Daltonov zakon odrede-

nih proporcija; ~ law of partial

pressures - Daltonov zakon parcijalnih pritisaka (hem.) ; ~ atomic
theory - Daltonova atomska teorija, tvrdi da je materija sastavljena
od atoma i da se atomi jedine u
prostim odnosima (hem.)
damage - teta, povreda, oteenje,
kvar, defekt; povrediti, otetiti, sruiti; ~, electrical - elektrini
kvar; ~, laser-induced - povreda
izazvana laserom; <, mechanical
- mehaniki kvar; ~, radiation radijacioni defekt; ~, surface povrinski defekt; ~, tree - granasto oteenje
damaging stress - pritisak oteenja,
kritini pritisak prelaskom kojeg dolazi do oteenja materijala (thnl.)
dammar - damar-smola, dobijena iz
istoimenih drveta, slui za lekove
(thnl.)
damourite - damurit (vrsta muskovita) (min.)
damp - vlaga, para; ~ down priguiti (amortizovati), ublaiti; ~
-proof - otporan na vlagu, nepropustljiv za vlagu, zatien od vlage
damped alternating current - priguena naizmenina struja (el.) ; ~
oscillation - priguena oscilacija,
amortizovana oscilacija (ma!.) ; ~
vibration - priguena vibracija
damper - priguiva, amortizer, namotaj za smirenje, prigunica treperenja (mot.)

damping

188

damping - priguivanje, amortizovanje kretanja zbog otpora; smanjenje

amplitude, slabljenje (oscilacije); usporavanje, koenje; ~, collisional
~ slabljenje u plazmi uzrokovano
sudarom estica; ~, constant konstanta priguivanja; ~, Landau
- Landauovo slabljenje; ~, spring
- amortizaciona (priguna) opruga,
amortizer
danburite - denberit, danberit (kalcij um-borosilikat) (min.)
danger - opasnost; ~ arrow - znak
munje (ugovorena oznaka struje visokog napona) (el.) ; ~ of fire opasnost od poara
Daniell cell - Danijelov galvanski element, elektrode cink i bakar u sulfatu bakra (hem., el.)
Dapon - sintetika smola na bazi
dialilftalata (thnl.)
daraf - reciprona vrednost farada
(el.)
dark - mraan, taman, zagasit, mrk;
~ conductive - tamno provodan;
~ current - struje mraka (kod
fotoelektrinih elija i fotomultiplikatora) (el.) ; ~ -line spectrum
- spektar tamnih linija, apsorpcioni
spektar (fiz., hem.) ; ~ red heat
- tamnocrveno zagrevanje (tt.) ; ~
room - mrana komora za obradu
fotoosetljivog materijala (fot.); ~
space - taman prostor, npr. u cevi
za elektrino pranjenje u gasovima
(el.); ~ -spot signal - signal
tamne mrlje (TV);
~ -trace
screen - ekran sa tamnim zapisom
(specijalna cev koja se koristi za
optiku projekciju) (TV)
Darvyl - preparat za prehrambenu
industriju na bazi aminokiseline lizina (thnl.)
dash-board - pregrada (mot.)
dashpot - vazduni ili uljni odbojni
jastuk (ma.) ; ~ action - priguivanje (ma.)
data - podaci, podatak, informacija,
karakteristika; redukcija; ~, analog
- analogni (neprekidni) podaci; ,
binary - podaci u binarnom sistemu (zbrajanja), binarni podatak;
~, decimal - podaci u dekadnom
sistemu(zbrajanja), dekadni podatak;

-c dialling

~, digital - cifarski (digitalni) podaci; ~, digitalized - informacija

u cifarskom obliku, digitalna informacija; ~, long-range - podaci
koji se predaju od udaljene radarske
stanice komandnom centru; ~,
mass - veliki broj informacija;
~ panel - ploa za predaju podataka, pult za davanje podataka
(eh.); ~, radiosonde - podaci
radiosondiranja; ~, seismic - seizmika informacija; ~, smoothing
- izravnavanje podataka (eh.); ~,
state-of-health - informacija o stanju ili ispravnosti (ureaja); ~,
transmission package - paket,
blok predaje podataka (na tranzistorima); ~, unit- stepen za davanje
podataka (eh.); ~, weather meteoroloki podaci
dating - odreivanje starosti (geol.,

fiz.)

dative bond - dativna veza, vrsta

kovalentne veze u herniji (hem.)
datolite - datolit (kalcijum-borosilikat) (min.)
datum - (plural: data), podatak
(mnoina: podaci); ~ face-bazna
povrina; ~ Une - bazna linija;
~ point - osnovna, polazna ili zadata taka
daub - mazati, zamazati, premazati
(bojom)
daubreeite - dobreit (bizmut-oksihlorid) (min.)
daughter activity - radioaktivnost
koja nastaje posle raspada drugog
radioelementa
(fiz., hem.);
~
element - element koji se dobije
radioaktivnim raspadom nekog drugog elementa (fiz., hem.)
Davisson coordinates - Devisonove
(krivolinijske) koordinate (mat.)
davit - dizalica (rud.)
davy - rudarska lampa (rud.)
dayglow - zraenje (svetljenje) dnevnog neba
daylight - dnevna svetlost
db-loss - guenje (slabljenje) u decibelima (db) (ak.)
DBPC - antioksidant za masti, ulja
i si. na bazi dibutilparakrezola (thnl.)
d-c dialling - biranje broja jednosmernom strujom (tel.)

d-c erasing head

189

d-c erasing head - glava za brisanje

jednosmernom strujom (eh.)
d-c inserter stage - stepen za unoenje jednosmerne komponente
(TV)
d-c reinsertion - ponovno unoenje
jednosmerne komponente (TV)
d-c ringing - slanje signala od pretvaraa struje, slanje signala od signalne maine (TV)
d-c tube set - baterijski prijemnik (eh.)
D-coil - D-kalem (polukrunog preseka) (el.)
D & C dyes - boje za namirnice,
ija je nekodljivost zvanino utvrena (npr. alizarin, eozin, indigo i
dr.) (thnl.)
dc magnetic biasing - predmagnetisanje jednosmernom strujom (eh.)
de-aeration - ispumpavanje vazduha,
degazacija (hem.)
De Broglie equation - De Broljijeva
jednaina (koja odreuje talasnu duinu u zavisnosti od impulsa estice)
(fiz.); wave - De Broljijev
talas (u talasnoj mehanici) (fiz.)
de-emphasis - uspostavljanje signala,
priguenje (nekih frekvencija), suprotna korekcija (eh.)
de-energize - iskljuiti, izbaciti, skinuti pobudu (el.)
deinkable inks - mastila koja se
lako uklanjaju sa hartije (thnl.)
De Moivre theorem - De Moavrova
teorema, za kompleksne brojeve
(mat.)
De-Nora cell - tip ivine elije za
elektrolizu kuhinjske soli (hem.)
deacetylate - deacetilirati (hem.)
deactivate - deaktivirati, razaktivirati
deactivation - deaktivacija
dead belt - mrtva zona, zona u tan ja;
~ -burned - mrtvo peen (pregrejan tako da je izgubio aktivnost
ili duge korisne osobine); ~ center,
centre - nulta taka (ma.); ~
contact - mrtvi kontakt (el.) ; ~
end - mrtvi kraj (provodnika),
prazni kraj (kalema) (el.) ; ~ head
- nalivak, odrubak; ~ knots mrtvi uzlovi; ~ level - neiskori-

Debye-Hiickel

eni stepen, neiskoriena dekada

(eh.) ; ~ load - trajno optereenje,
mrtvi teret; ~ man valve - ventil za zatvaranje; ~ oil - katransko ulje tee od vode (thnl.);
~ point - mrtva taka (ma.);
~ reckoning - izraunavanje koordinata poloaja, odreivanje koordinata pozicije (voj.) ; ~ reckoning
tracer - pribor za izraunavanje
poloaja (voj.) ; ~ short - direktna
kratka veza, puna kratka veza (voj.) ;
~ time - mrtvo vreme (kod brojaa radioaktivnosti period posle
registrovanja jednog impulsa dok
broja jo nije sposoban za registrovanje drugog) (fiz.);
~ time
correction - korekcija na mrtvo
vreme, v. dead time (fiz.); <
turns - prazni (mrtvi) namotaji
(el.)
deadbeat discharge - aperiodino,
pranjenje, neperiodino pranjenje N
(el)
deaf aid - aparat za gluve, sluni
aparat (eh., ak.)
deafener - priguiva (ak.)
deafening - sredstvo za priguivanje
zvuka, prigui(va)lo (ak.)
deal - jelova daska, borova daska;
jelovina, borovina, amovina
Dean and Stark apparatus - aparat za odreivanje vode u uljima
(hem.)
deaquation - suenje, odstranjivanje
vlage (vode)
death ray - zrak smrti (voj.)
deblooming agent - sredstva koja
maskiraju ljubiastu fluorescenciju
mineralnih ulja (thnl.)
debris - ruevine, otpaci, odlomci,
kr je, ostaci, fragmenti; ~, nuclear
- produkti nuklearnih reakcija, nuklearni ostaci
debugging - popravka aparata, otklanjanje smetnji (pri stavljanju u
pogon) (TV)
debunching - razgrupisanje, radnja
suprotna fokusiranju; ~, spatial prostorno razgrupisavanje (estica
snopa)
Debye-Hiickel theory of electrolites - Debaj-Hakelova teorija elektrolita (po kojoj su dobri elektroliti

Debye-Huckel

190

decimeter

Debye-Hiichel
fosforescencije; ~ product - proskoro potpuno jonizovani u vodeizvod radioaktivnog raspada (fiz.) ;
nom rastvoru) (hem.)
~, radiative - radijacioni raspad;
Debye-Scherrer-Hull method ~-, radioactive - radioaktivni rasDebaj-erer-Hulov metod u tehnici
pad; ~ rate v. desintegration
difrakcije X-zraka (hem.)
rate (fiz.); ~ series v. decay
deca
deka- (prefiks koji znai 10
chain (fiz.); ~ time - vreme
puta) (da)
radioaktivnog raspada (fiz.)
decade sealer - dekadni skaler, elek- decayed - raspadnut, istruleo, erotronski ureaj koji sabira impulsi
diran
po dekadnom sistemu (fiz.)
Decca - fazna sonda Deka (diferendecagon - dekagon, poligon sa desei
cijalnohiperbolini sistem radio-nastrana (mat.)
vigacije u kome prijemnik meri reladecahydro-naphtalene - dekahidro
tivne fazne razlike izmeu signala
naftalin, dekalin (hem.)
primljenih od 2 ili vie sinhronizodecalin - dekalin, rastvarac za hemijvanih prijemnih radio-stanica (eh.)
sku industriju (hidrirani naftalin)
decelerate - usporavati, smanjivati
decameter - dekametar, 10 metara
brzinu
(metr.); ~ waves - kratki talasi
deceleration - usporavanje, negativno
dekametarski talasi (eh.)
ubrzanje, koenje; ~ valve - usdecantation - dekantacija, odvajanje
poravajui ventil (mai.)
bistre tenosti od nekog taloga, pre- decennial - desetogodinji
livanje; metod odvajanja tenosti od
decentering - necentrian poloaj,
druge tenosti vee gustine
poloaj van cexitra, rascentriranje
decarbonisation - dekarbonizacija,
uklanjanje ugljenika iz gvozda ili deehenite - vanadat olova (min.)
elika (hem.)
deci
prefiks koji znai deseti deo
decascaler v. decade sealer (fiz.)
(desetina)
decatron - dekatron, brojaka cev sa decibel - decibel, deseti deo bela,
jedinica za jainu uma (zvunog);
hladnom katodom
~, adjusted - nivo uma u predajdecay - raspadanje, opadanje, raspad,
niku izraen u decibelima
gaenje; raspadati se; truljenje; truliti; razlaganje, erodiranje; razlagati decigramme - decigram (desetina
grama)
se; ~, abnormal - abnormalno priguenje; ~, advanced - duboka decilitre - decilitar (desetina litra)
trule; ~, chain - lanani raspad; decimal - decimal, desetni;
~
constant - konstanta raspada,
computer - decimalni raunar,
reciprona vrednost srednjeg ivota
decimalni raunski ureaj (eh.,
radioaktivne supstance (fiz.); ~,
mat.);
~ fraction - decimalni
diffusional - difuzni raspad (plazdeo (mat.); ~ logarithms - decime); ~, exponential - eksponenmalni logaritmi, Brigsovi logaritmi
cijalni raspad (opadanje, gaenje);
(mat.);
~ place - decimalno
~ factor v. decay constant (fiz.);
mesto (mat.); ~ point - deci~ family v. decay chain; ~,
malna taka, taka koja razdvaja
metastable - raspad metastabilnog
decimale od celih brojeva (kod nas
stanja; ~ modulus - modul opase ee koristi zarez) (mat.); ~
danja, kod priguenih oscilacija
system - decimalni sistem, koji
vreme za koje se amplituda oscilacije
ima za osnovu 10 (mat.) ; syssmanji za l/e (e = baza prirodnih
tem of angular measure - decilogaritama) (mat.); modul raspamalni sistem za merenje uglova
danja, kod radioaktivnosti sinonim
(mat.)
za srednji ivot (fiz.); ~, phosphorescent - opadanje (gaenje) j decimeter - decimetar (desetina
metra)

decimetre waves

191

defective

decimetre waves - decimetarski ta- decrease - smanjenje, opadanje; smalasi, elektromagnetni talasi ija je
njiti (se), opasti, opadati; ~ of
duina izmeu 0,1 i 1 metar (eh.)
volume - smanjenje zapremine; ~
decinormal solution - decinormalni
to zero - smanjiti, opadati do nule
rastvor (koji sadri deseti deo mola decrepitation - prskanje, npr. krisna litar) (hem.)
tala pri zagrevanju (thnl.)
decipher - deifrovati, resiti, odgo- deduce - izvesti, zakljuiti iz neega
netnuti, protumaiti
deduct - oduzeti, odbiti
decipherer - deifrator
deduction - dedukcija, izvoenje;
decision - odluka; ~, go-no/go zakljuivanje na bazi neega; oduodluka ,,ide-ne ide"
zimanje
declination - deklinacija, nagib; uga- deductive reasoning - deduktivno
ona razdaljina nebeskog tela od nerezonovanje, razmiljanje koje polazi
beskog ekvatora (astr.); ~ axis
od neke pretpostavke ili injenice
- deklinaciona osa
i logikim putem vodi nekom zakdeclivity - nagib, padina, strmina,
ljuku
kosa, pad
dee - duant, v. cyclotron (fiz.)
declutch - iskvaiti, otkoiti (mot.) deep penetration electrode - elekdecode - deifrovati
troda sa dubokim prodiranjem
decoder - dekoder, dekodirajui ure(zav.) ; ~ penetration gas welaj, deifrator; ~, CF v. coarseding - gasno zavarivanje sa dubokim
-fine decoder; ~, coarse-fine prodiranjem; ~ space - duboki
dekoder sistema sa grubom i tanom
prostor, popularan naziv za prostor
skalom; ~, TBCF v. time-buffeizvan Sunevog sistema
red coarse-fine' decoder; ~,
time-buffered coarse-fine - de- deexcitation - deeksitacija; skidanje
pobude, smanjenje pobude; ~,
koder sa grubom i finom skalom i
collisional - smanjenje pobude pri
elastinim dranjem
udaru estica; ~ of metastable decoding - dekodiranje brojeva (u
smanjenje pobude metastabilnog
registarskim sistemima) (eh.), destanja
ifrovanje; ~, sequential - sukcedefecation - preiavanje (specijalno:
sivno deifrovanje
eernih rastvora) (thnl.)
decolour - skinuti boju, liiti boje,
(iz)beliti (thnl.)
defect - mana, nedostatak, greka;
decolo(u)rize - obezbojiti
defekt, kvar; neispravnost; neispravnost kristalne reetke; ~,
decomposable - razloljiv (hem.)
crystal-lattice - defekt (kristalne
decompose - razloiti (se), raspasti se
reetke); ~, Frenkel - Frenkelov
decomposition - razlaganje, raspadefekt; ~, Fresnel - Fresnelov
danje; ~, acid - razlaganje kiselidefekt; ~, impurity crystalnom; ~, chemical - hemijsko raz-lattice - centar primesa (neistolaganje; ~, hydrolityc - hidroe); ~ in manufacture - (po)
litiko razlaganje (razlaganje pod utigreka pri izradi; , lattice cajem vode); ~ of the acetylene
defekt kristalne reetke; ~, radia- razlaganje acetilena; ~, pyrolytic
tion - radijacioni defekt; ~,
- pirolitiko (toplotno) razlaganje;
Shottky - otkijev defekt; ~, spot
~, thermal - termiko razlaganje
- lokalni defekt, lokalizovani de(raspada); krekovanje .
fekt; ~, stochiometric lattice decontamination - dekontaminacija,
stohiometrijski defekt reetke; ~,
otklanjanje zagaenja
substitutional - supstitucionalni
decoppering - uklanjanje bakarnog
defekt; ~, vacancy - vakancija
sloja; ienje od bakra
defektne praznine
decoupling - razvezivanje, rastavljanje; rastavljai ureaj (mai.); defective - defektan, neispravan; ~
smanjenje sprege
equation - nepotpuna jednaina,

defective

192

defective
jednaina izvedena iz druge jednaine, koja nema manji broj reenja
od poetne jednaine (mat.)
defectoscope - defektoskop (instrument za traenje defekta)
deferred call - odloeni razgovor,
odloena veza, odloeni poziv (tel.)
deferrization - uklanjanje gvozda iz
vode
deffecting coil - otklonski kalem,
kalem za otklanjanje (els.); ~
yoke - jaram za otklanjanje (elektronskog snopa) (eh.)
definite integral - odreeni integral,
kod koga su granice integracije naznaene (mat.) ; ~ proportions odreene proporcije (zakon odreenih proporcija) (hem.)
definition - definicija, objanjenje
reci ili reenica; tumaenje; odredba; sposobnost optikog soiva da
reprodukuje fine detalje slike
deflagrate - trenutno sagoreti
deflagration - naglo sagorevanje uz
prasak (thnl.)
deflect - skrenuti; saviti; prelamati
(zrake)
deflection - skretanje, ugibanje; otklon, izvod; defleksija; ~, acoustic
- akustika defleksija; ~ beam defleksija snopa, izvod snopa; ~,
light - svetlosna defleksija; ~
sensitivity - osetljivost otklona
deflector - deflektor, otklonski sistem; ~, A-field - deflektor A
polja; ~, B-field - deflektor B
polja; ~, digital beam - digitalni deflektor snopa; ~, electrooptic - elektrooptiki deflektor; ~,
electrooptic light beam - elektrooptiki deflektor svetlosnog snopa;
~, electrostatic - elektrostatiki
deflektor; ~, perovskite electrooptic - elektrooptiki perovskit deflektor; ~, TIR v. total Internal
reflection deflector; ~, total internal reflection - deflektor na
bazi pune unutranje refleksije; ~,
Wollaston-prism - deflektor na
bazi prizme Volastona; ~, Wollaston-prism digital light - digitalni
svetlosni deflektor na bazi Volastonove prizme

decreasing:

deflectron - deflektron, katodna cev

sa elektrostatikim otklonom
def locculated graphite - pahuljiasti
grafit (hem.)
deflocculation - deflokulacija (iezavanje ili uklanjanje pahuljica iz
rastvora ili smee)
defoaming - uklanjanje pene; ~
agent - sredstva koja spreavaju
stvaranje pene (thnl.)
defocus - defokusiranje; defokusirati
deformation - deformacija, promena
oblika, izoblienje; ~ curve kriva deformacije, obino u zavisnosti od vremena
defrosting - uklanjanje (otapanje)
leda, odmrzavanje
degas - degazirati
degassing - degaziranje; ispumpavanje gasa, evakuisanje
degauss - razmagnetisati
degaussing - razmagnetisavanje
degelatinize - prevoenje gela u teno
stanje
degeneracy - degenerisanost, stepen
degeneracije (fiz.); ~, mode degeneracija tipa (oscilovanja); ~,
orbital - orbitalna degeneracija; ~,
spin - spinska degeneracija
degenerate conies - degenerisani
konusni preseci, nastaju kada se
ravan preseka kree (mat.); ~
quadric surfaces - degenerisane
kvadrine povrine, zajedniko ime
za konus, eliptiki cilindar, hiperboliki cilindar itd. (mat.)
degenerative feedback - negativna
povratna sprega (els.); ~ trigger
circuit - kolo okidaa sa negativnom povratnom spregom (eh.)
deglutinate - odlepiti
degradation of energy - opadanje
energije; <~ of radiation - opadanje zraenja; ~ of tunnel diode
- degradacija runel-diode, starenje
tunel-diode
degras - mast vune (thnl.);
~
(moellen) - degras-ulje, dobija se
iz ovje koe (thnl.)
degreasant - odmaiva
degrease - odmastiti
degreasing - odmaivanje povrine
metala pre galvanizacije, lakiranja i
slino (mtl.)

degree

degree - stepen, jedinica za ugao

(mat.) ; jedinica za merenje temperature (fiz.) ; ~ of a polinomial
- stepen polinoma (najvei stepen
na kome se promenljiva pojavljuje u
polinomu) (mat.) ; ~ of a term stepen lana, zbir stepena promenljivih u lanu (mat.) ; ~ of accuracy
- stepen tanosti (mat.) ; ~ of an
equation - stepen jednaine, najvei stepen koji se pojavljuje u jednaini (mat.) ; ~ of an expression
- stepen nekog izraza, najvei stepen koji se u izrazu pojavljuje
(mat.) ; ~ of angle - stepen ugla,
1/360-ti deo kruga (mat.); ~ of
arc - stepen luka, 1/360-ti deo
kruga (mat.) ; ~ of correlation stepen korelacije; ~ of dissociation - stepen disocijacije, deo
ukupnog broja molekula koji su disocirali (hem.); ~ of freedom stepen slobode, broj nezavisno promenljivih sistema u kretanju (fiz.) ;
~ of hardness - stepen tvrdoe
(hem.) ; ~ of inversion - stepen
inverzije; ~ of maser saturation
- stepen saturacije maser a; ~ of
neutrality - stepen neutralnosti;
~ of precision - stepen tanosti;
~ of redundancy - stepen redundancije, stepen rezerve; ~ of
safety - stepen sigurnosti; ~ of
saturation - stepen saturacije
dehumidification - suenje
dehumidifier - aparat za umanjenje
vlage u vazduhu (kod tf centrala
itd.) (thnl.)
dehydrate - dehidrirati (hem.)
dehydration - dehidratacija, suenje
dehydrator - ureaj za suenje; sredstvo za suenje
Dehydrite - sredstvo za suenje na
bazi bezvodnog magnezijum-perhlorata
dehydrogenase - dehidrogenaza, fer
ment
dehydrogenate - dehidrogenirati
(hem.)
dehydrogenation - dehidrogenacija.
oduzimanje (uklanjanje) vodonika
(hem.)
deionization - dejonizacija (uklanja
nje jona)
13 Renik

delivery

193

deionize - dejonizovati
deka - deka, prefiks koji obeleava 10
dekatron - dekatron, dekadna cev
Delanium - vrsta vrlo tvrdog vetakog uglja (thnl.)
delay - kanjenje, zadrka, usporenje;
~, carrier-storage - kanjenje
izazvano sakupljanjem nosaa; ~,
code - kodno kanjenje, proizvoljno
kanjenje; , coding v. code
delay; ~, group(-path) - grupno
kanjenje, grupna zadrka; ~, propagation - kanjenje rasprostiranja,
propagaciona zadrka; ~, propagation-pair - srednje kanjenje pri
ukljuenju i iskljuenju; ~, round-trip - dvostrano kanjenje, dvostrana zadrka; ~, stage - kanjenje po stepenu; ~, start-oscillation time - vreme utanja" kvantnog generatora; ~, suppressed
time v. code delay; ~, turn-off
- zadrka pri iskljuenju, vreme iskljuenja; ~, turn-on - vreme
ukljuenja, zadrka pri ukljuenju
delayed automatic gain control automatska regulacija pojaanja s
vremenskim kanjenjem (eh.); ~
coincidence - koincidencija za kanjenjem, brojaki ureaj kojim se
registruju impulsi koji se javljaju u
odreenom razmaku jedan iza drugog (fiz.); ~ neutron - zakasneli neutron, javlja se po prestanku
lanane reakcije fisije u reaktoru

(fiz.)

delhi hard - legura ugl. gvozda i

hroma, otporna prema rdanju (mtl.)
deliming - odstranjivanje krea sa
koe pre tavljenja (thnl.)
deliquesce - prei u teno stanje (pri
apsorbovanju vlage iz vazduha)
deliquescent - delikvescentan, sposoban da pree u teno stanje (rastvor) pri stajanju na vazduhu
deliver - dobaviti, isporuiti, snabdeti
delivery - dobava, isporuka; protok,
napajanje; ~ air chamber - dobavna vazduna komora (av.); ~
arrangement - ureaj za raspodelu,
ureaj za isporuku, raspodeljiva
(eh.); ~ connection - napojni

delivery

194

density

delivery
demultiplier - delitelj, demultiplispoj, vod (els.) ; ~ head - visina
kator; ~, frequency - delitelj
pumpanja; ~ line - potisni vod,
frekvencije
vod (linija); dobava, isporuka, snab- demy - standardna veliina pisae
devanje (mot.); ~ loss - gubici
hartije 15 1 ' 2 " X 20" (trg.)
dobave; ~ main - vod (linija) denary system - desetni sistem, sisdobave, isporuke; ~ outlet - izlaz
tem koji ima za bazu deset
dobave; ~ pipes - pritisni cevni denaturant - denaturator, sredstvo
vod; ~ rate - koliina isporuke;
koje se dodaje nekoj supstanci da
~ time - vreme isporuke; ~
ona postane neupotrebljiva za oveji
valve - ventil za dobavu; ~, valve
organizam (npr. metil-alkohol je despring - opruga ventila za dobavu
naturator etil-alkohola) (hem.)
delphinine - alkaloid iz istoimene denaturated alcohol - denaturisani
biljke (thnl.)
alkohol, piritus
Delsterol - preparat na bazi kristali- dendrite - dendrit, kristali u obliku
sanog vitamina D 3 (thnl.)
drvea (krist.)
delta - simbol za malu koliinu u
matematici (mat.) ; ~ electron - denickelification - uklanjanje niklenog sloja; selektivna korozija koja
delta-elektron (fiz.); ~ function
napada nikal
- delta-funkcija, specijalna funkcija
u kvantnoj mehanici (mat.); ~ denier system - denije, mera za tekstilna prediva, oznaava teinu 9000
iron - delta-gvode, alotropska mom dugog prediva u gramima
difikacija gvozda, stabilno izmeu
1403C i take topljenja (hem.) ; ~ denitration - denitracija (hem.)
matching transformer - trans- denominator - imenilac (mat.)
formator za podeavanje vezan u dense - gust, zbijen; neprobojan; neprozraan; ~ slag - jedra (gusta)
trougao (el.); ~ rays - deltatroska (zao.)
-zraci, sekundarno zraenje elektrona koji izazivaju jonizaciju sre- densimeter v. densitometer
dine, a koji nastaju usled prolaska densitometer - denzitometar (instrument za odreivanje gustine); ~,
nuklearnih estica kroz materiju
(fiz-)
photoelectric - fotoelektrini mera (optike) gustine; ; recordelustrants - sredstva za uklanjanje
ding - denzitometar sa automatsjaja kod tekstilnih vlakana (thnl.)
skim zapisom (pisaem)
demagnetise - demagnetisati, razdensitometry - denzitometrija, memagnetisati
todika odreivanja gustina
demagnetization - razmagnetisanje;
~ curve - kriva razmagnetisanja density - gustina, koncentracija, napon; masa jedinice zapremine, specidemagnetize - razmagnetisati, defina teina; ~, acceptor - konmagnetisati
centracija akceptora; ~, actual demagnetizing - koji razmagnetisava
stvarna gustina; ~, base carrier dematerialization - anihilacija (fiz.)
koncentracija nosaa u bazi; ~,
demitase - telefonski aparat sa zajednikim birakim i mikrotelefonskim
beam
snopa, -mlaza; ~, bulk
delom
- zapreminska gustina (prosena
demodulation - demodulacija
gustina prakastih ili rastresitih mademodulator - detektor, demodulaterijala ukljuivi praznine meu
tor; ~, product - detektor proizzrncima); ~, carrier - koncentravoda
cija nosaa; ~, circuit montae;
demount - rasklopiti, demontirati
~, component(-part) kompodemountable tube - cev koja se
nenti, -smetaja; ~, defect - konmoe demontirati (rasklopiti) (TV)
centracija defekta; ~, diffusion
demulsifiers - sredstva koja sprecurrent- - difuzione struje; ~,
avaju emulgiranje nekog ulja (thnl.)
donor - koncentracija donora; ~,

density
doping - koncentracija legirajuih
primesa; ~, effective - efektivna-;
~, electon- - elektrona, koncentracija elektrona; ~, energy-flux- energetskog fluksa; ~, equilibrium - ravnotena koncentracija;
~, excess - ekscesna koncentracija;
, failure - gustina otkaza, -greaka, lambda karakteristika; ~,
Fourier v. spectral density; ~,
free-carrier - koncentracija slobodnih nosaa; ~, grain - gustina
zrna (fotoemulzije); ~, gravimetric - gravimetrijska gustina
(hem.) ; ~, heat - termiki napon;
gustina toplotne energije; ~, hole
- koncentracija rupa; ~, impurity
- koncentracija neistoe; ~, information- - informacija; ~,
instrumentation- - instrumentacije; ~, intrinsic-carrier - koncentracija sopstvenih nosaa; ~,
inversion inverzije, inverziona-;
~, inverted population- - invertne populacije; ~, ion - gustina
jona; koncentracija jona; , ionization v. ion density; ~, Josephson current - struje Dozefsona;
~, level
nivoa; ~, majority-carrier - koncentracija osnovnih
nosaa; ~, minority-carrier koncentracija manjinskih nosaa;
~, mode- - tipova (oscilovanja);
~, mode per unit frequency
tipova (oscilovanja) po jedinici frekvencije; ~, momentum- - impulsa, - momenta; ~, momentum
flow- - toka impulsa; ~, neutral
(particle) - koncentracija neutralnih estica; ~, nonequilibrium neravnotena koncentracija;
~,
nuclear level - gustina nuklearnih
(energetskih) nivoa; ~ of conduction current - gustina provodne
struje; ~ of convection current
- gustina konvekcione struje; ~,
of displacement current - gustina
struje pomeraja; of electric
linear charge - gustina linijskog
naelektrisanja; ~ of electric surface charge - gustina povrinskog
naelektrisanja; ~ of electric volume charge - gustina prostornog
naelektrisanja; ~ of electricity 13

195

deoxidiser
gustina naelektrisanja na jedinicu
povrine ili zapremine (el.); ~
of electrons - gustina (koncentracija) elektrona; ~ of luminous
flux - gustina svetlosnog fluksa
(toka); ~ of nuclei - gustina jezgara; ~ of packaging - gustina
pakovanja; ~ of state mass efektivna masa, odreujua stanja; ~ of states - gustina stanja;
~, optical - optika gustina, apsorbancija; ~, orbital belt
orbitalnog pojasa (dipolnog); ~, packing- - montae, pakovanja;
~, pinch - plazma mlaza; ~,
plasma- - plazme; ~, plasma
current- - gustina struje plazme;
~, population- - naseljenosti;
~, population inversion- - inverzne naseljenosti; ~, power- snage, energije; ~, power-conversion- - konvertovane snage;
~, power spectral - spektralna
snage; ~, printing tampe; ~,
ratio - odnos, gustina; relativna
gustina u odnosu na neku supstancu;
~, space-charge - prostornog
naelektrisanja, prostornog tovara;
~, spatial - prostorna gustina;
~, specific - specifina teina, gustina; ~, spectral - spektralna
~, steady-state - ravnotena
~, subsurface - potpovfinska ,
~, surface - povrinska, povrinska koncentracija; >~, surface-state - povrinskog stanja; ~,
surface-trap- - povrinskih hvataa; '<, trail electron - elektronska koncentracija meteorskog traga;

~ , trap
hvataa, koncentracija
hvataa; ~, vapo(u)r - gustina
pare; ~, volume - zapreminska
gustina; ~, water vapor- vodene pare
dent - ugnue, ulubljenje, udubina;
ugnuti ulubiti
deodorants - dezodoransi, sredstva
za odstranjivanje ili maskiranje neprijatnih mirisa (hem.)
deoxidant - deoksidant; redukciono
sredstvo (hem.)
deoxidiser - dezoksidator, sredstvo
koje uklanja kiseonik iz nekog jedinjenja ili istopljenog metala (mil.)

deoxydation
deoxydation - deoksidacija, redukcija
(odstranjivanje) kiseonika iz istopljenog metala (mil.)
deoxygenation - uklanjanje (apsorpcija) kiseonika
departure - polazak, odlazak; skretanje, odvajanje; udaljavanje; odstupanje; razdvajanje, udaljenost objekta od neke fiksne take
dependence - zavisnost; , linear
- linearna zavisnost
dependent variable - zavisno promenljiva (mat.)
ephlegmation - deflegmadja, delimina kondenzacija (pare) koja obogauje destilat komponentom sa
viom takom kljuanja (hem.)
dephlegmator - deflegmator, kolona
2a frakcionisanje pri destilaciji
(hem.)
dephosphorization - uklanjanje fosfora, defosforacija
depilatories - depilatori, hemijska
sredstva za odstranjivanje dlaka
(hem.)
depilatory - koji skida, uklanja, upa
dlaku; sredstvo za skidanje dlake
deplane - iskrcati, istovariti (iz aviona)
deplete - isprazniti, smanjiti; ispustiti, iscrpsti
depleted - osiromaen, istroen, iscrpen; uranium - osiromaeni
uranijum, sadri manje izotopa 235
U nego poetni (n. teh.)
depleting section v. stripping section (n. teh.)
depletion - osiromaenje, iscrpljivanje
deplistor - deplistor (prekidaki poluprovodniki pribor)
depolarization - depolarizacija (fiz.)
depolarize - depolarizovati (fiz.)
depolarizer - depolarizator (fiz.)
depolymerization - depolimerizacija (hem.)
depopulate - osiromaiti, smanjiti
(naseljenost nivoa)
depopulation - osiromaenje, smanjenje (naseljenosti nivoa); ~ of
metastable - smanjenje naseljenosti metastabilnog nivoa; ~, selective - selektivno smanjenje
deposit - nalazite; talog; taloiti;
nanos; ~, abyssal - nataloen, sta-

196

depth

loen; nanesen; ~, metal - rastopljeni metal za dodavanje (zav.)

deposition - depozicija, taloenje,
nanoenje, prekrivanje; , chemical - hemijsko taloenje; ~,
direction - usmereno taloenje;
~, electrolytic - elektrolitiko taloenje, galvansko taloenje; ~,
electron-beam - nanoenje pomou elektronskog snopa; ~, epitaxial (layer) - epitakijalno rastenje; ~, selective - selektivno
taloenje, selektivna depozicija; ~,
thin film - taloenje tankog filma;
~, vapor - taloenje iz gasne faze
depress - pritisnuti, ugnuti; spustiti,
sniziti; priguiti
depression - ugnue, utuenost; pritisak, priguenost; smanjenje; ~,
collector - snienje potencijala
kolektora; <~, depressurization smanjenje pritiska
depressor - priguiva; pufer; negativni katalizator (hem.)
depth - dubina, visina; ~, characteristic penetration - karakteristika dubine prodiranja; ~ cutting
type of broach - razvrta sa dubokim rezanjem (ma!.) ; ~, diffusion
- difuziona dubina; ~, escape - umicanja, izlazna ; ~, Josephson
penetration - Dozefsonova
prodiranja; ~, junction - - naleganja pn prelaza; ~, micrometer - mikrometar za merenje
dubine (ma!.) ; <~ of cut - dubina
rezanja (maS.) ; ~ of cut per
tooth - dubina rezanja po jednom
zubu (mai.); ~ of focus - dubina fokusa, dozvoljeno kretanje
soiva koje ne naruava otrinu i
definisanost fokusa (opt.); ~ of
gap - dubina zazora (mai.); ~
of the side fusion zone - dubina
bonog uvara (zav.) ; ~, of tooth
(broach) - visina zuba (mal.);
~, optical - optika dubina, optika debljina; ~, penetration dubina prodiranja, dubina penetracije; ~ scale - skala dubine;
~ scanning sonar - pel za pretraivanje dubina (morn.) ; ~ superconducting penetration - dubina prodiranja superprovodnika

depump
depump - slabljenje pumpanja
derating - izlaz iz opsega, izlaz iz
norme pogoranja parametara
derivate v. derivative
derivative - derivat, proizvod (hem.) ;
izvod (mat.); *~, cellulose -s celulozni proizvodi; ~, dihydoxyl
- dvohidroksilni proizvod (hem.)
derive from - izvesti iz
derived audio equipment - ureaj
za izdvajanje zvunih frekvencija
(eh.) ; ~ unit - izvedena jedinica,
svaka jedinica koja se zasniva na
osnovnim jedinicama
derrick - pokretna dizalica, derik,
bruaka kula, kran, pokriven stub
derris - ekstrakt istoimene biljke,
glavni sastojak rotenon, jak insekticid (hem.)
desalination - desalinacija, oslobaanje od soli
desalting v. desalination
desaturation - desaturacija, smanjivanje (spreavanje) zasienja; razblaivanje boje
descaling blowpipe - gorionik za
skidanje rde (zav.)
Descartes rule signs - Dekanovo
pravilo znaka, po kome broj pozitivnih korena ne moe biti vei od
broja promena zraka kod f(x) = 0
(mat.)
descendant - proizvod reakcije (hem.)
descloisite - dekloazit (vanadat Pb,
Zn i Cu) (min.)
describe - opisati, ocrtati, nacrtati
descriptive astronomy - opisna astronomija, koja se bavi opisivanjem
nebeskih tela, ali ne i fiziki i matematiki zasnovanim teorijama; ~
climatology - opisna klimatologija;
~ geometry - opisna (nacrtna)
geometrija
deseaming blowpipe - gorionik za
blanjanje (zav.)
desensitization - desenzibilizacija,
smanjivanje osetljivosti (fot.)
desensitise desenzibilizirati, smanjiti osetljivost (fot.)
dftniccant - sredstvo za suenje
(hem.)
desiccate - osuiti, osloboditi od
vlage, obezvoditi; uvenuti

197

design

desiccation - desikacija, suenje

desiccative v. desiccant
desiccator - komora za suenje, sunica; desikator (hem.)
Desicote - preparat na bazi silana
koji njime premazanu povrinu ini
odbojnom za vodu (thnl.)
design - planirati, smerati, zamisliti
u optim potezima, koncipirati;
konstrukcija, projekat, crte, plan:
projektovanje, konstruisanje; proraun; ~ and development institute - projektantsko-razvojni institut; ~, automated component
- automatsko projektovanje komponenti; ~, automated system automatsko projektovanje sistema;
~, bureau - projektantski biro;
~, circuit - projektovanje kola;
<~, computer-aided - projektovanje pomou raunskih maina, mainsko projektovanje; , c o m p u t e r - aided of
inegrated circuit - mainsko projektovanje integrisanih kola; ~,
computer-aided system - mainsko projektovanje sistema; ~, computer-aided transistor - mainsko
projektovanje tranzistora; ~ -draughtsman - konstruktor-crta;
engineer - inenjer projektant; ~,
engineering - tehniko projektovanje, inenjersko projektovanje; ~,
exterior system - spoljanje projektovanje sistema; ~, fail-safe pouzdana konstrukcija, sigurna konstrukcija; ~, feature - oblik konstrukcije, projekta; ~, fully automated network - potpuno automatsko projektovanje mrea; ~,
functional - funkcionalno projektovanje, postavljanje funkcionalne
eme, funkcionalna sinteza; ~,
integrated circuit layout - projektovanje razmetaja integrisanih
kola; ~, interior system - unutranje projektovanje sistema; ',
logical - logiko projektovanje, logika sinteza; ~, man-machine
- projektovanje na osnovu interakcije ovek-raunar; ~, mesa mezastruktura; ~, modular - modularno projektovanje, modularna
instrukcija; ~ office - projektant-

design
design
ska prostorija; ~ on-line circuit
- projektovanje kola u realnom vremenu, on-line" projektovanje kola,
projektovanje kola po sistemu direktne interakcije ovek-raunar; ~,
on-line system - projektovanje sistema u realnom vremenu on line"
projektovanje sistema, projektovanje
sistema na principu direktne interakcije ovek-raunar; ~, signal
- proraun signala, sinteza signala;
-~, system - projektovanje sistema;
~, worst-case - projektovanje uz
uzimanje najgoreg sluaja
designating symbol - skraena oznaka
designed value - konstrukciona, projektna vrednost
designer - konstruktor, projektant,
kreator (modni), dizajner
designing task - projektni zadatak
desk - pult, sto, panel; ~ calculator
- kancelarijska raunska maina
desk-top - stoni, za na sto
Desmodurs - sirovina za proizvodnju plastinih materija izocijantskog
tipa (thnl.)
desmotropism - dezmotropija, promena poloaja dvostruke veze u
jednom molekulu, npr. ketoenol
(hem.)
desorption - desorpcija, odstranjivanje apsorbovane supstance (hem.)
despiker - sistem za priguenje vrhova (el.)
destarch - osloboditi od kroba
destitute - oskudan, siromaan
destruction - razaranje, destrukcija,
ruenje; ~, beam - razaranje mlaza
destructive distillation - destilacija
vrstih supstanci praena njihovim
razlaganjem, suva destilacija (hem.) ;
~ examination - proba razaranjem (zav.);
~ interference destruktivna interferencija, sabiranje dva talasa koji imaju istu periodu,
ali su fazno pomaknuti za 180
(fiz.) ; ~ test - proba razaranjem

(zav.)

destructor firing - potpaljivanje

eksploziva, paljenje eksploziva
desugar - osloboditi od eera, izvlaiti eer

198

detector

desulphurize - desulfurizirati, osloboditi od sumpora

detach - razdvojiti, rastaviti, odeliti,
otkaiti, odreiti, skinuti
detachable - zamenljivo, to se odvaja
detached coefficient - odvojeni koeficijent, npr. 12 u izrazu 12 x
(mat.)
detachment of plasma - odvajanje
plazme, odbijanje plazme
detail of design - konstrukcijski detalj, konstrukcijska pojedinost
detect - otkriti, opaziti, detektovati
detecting-and-ranging - lokacija,
otkrivanje, radiolokacija; ~ coherent light - lokacija koherentnim
svetlom
detection - otkrie, opaanje, detekcija, otkrivanje; ~, baseband video-detekcija, direktna detekcija,
direktno otkrivanje; ~, coherent-light - detekcija koherentnog svetla; ~, envelope - detekcija omotaa, direktna detekcija, direktno
otkrivanje; ~, error - detekcija
greaka, otkrivanje greaka; ~,
failure - detekcija neispravnosti,
otkrivanje neispravnosti; ; heterodyne - heterodinska detekcija,
prijem na izbijanje; ~, infrared infracrveno otkrivanje; ~ of radiation - otkrivanje prisustva zraenja (fiz.); ~, optical superheterodyne - superheterodini prijem u optikom opsegu; ~, particle - detekcija estica, otkrivanje
estica; ~, passive - pasivna detekcija, pasivno otkrivanje; , video v.
baseband detection
detectivity - sposobnost detektovanja, mo detektovanja
detector - detektor, instrument za otkrivanje prisustva zraenja; (n. thn.)
dava, prijemnik, prijemnik signala, senzor (opite); ~, atomic
beam - detektor atomskog mlaza;
~, background limited inferred
photoconductor - prijemnik infracrvenog zraenja sa fotoprovodnicima; ~, baseband - video-detektor; ~, beam - detektor snopa,
detektor mlaza; ~, boxcar - ureaj za odbir i uvanje trenutnih

detector

199

vrednosti promenljivog napona; ~,

broadband - irokopojasni detektor; , bulk photoconductive detektor sa zapreminski fotoprovodnim materijalom; ~, depletion
layer - detektor sa osiromaenim
slojem, ventilski fotoelement; ~,
ground-based - detektor na zemaljskoj stanici; ~, heterodyne optical
- optiki heterodini detektor; ~,
hot-carrier - detektor vruih nosaa; ~, hot-electron - detektor
vruih elektrona; ~, impovity-activated - detektor aktiviran primesama; ~, impurity-activated
germanium - germanijum-detektor aktiviran primesama; ~, infrared - infracrveni detektor; ~,
I product v. phase sensitive
detector; ~, klystron - klistronski detektor; ~, LBH fluorescent
- fluorescentni detektor, LBH detektor; ~, light - svetlosni detektor, detektor svetlosti; ~, M detektor signala sa ugaonom modulacijom; ~, magnetically tunable
- detektor sa magnetskim podeavanjem; , narrow-band - uskopojasni detektor; ~, optical v.
light detector; ~, Patley - Patlijev detektor, Patlijev prijemnik;
~, PEM v. photoelectromagnetic
detector; ~, phase-lock - detektor fazne sinhronizacije; ~, phase-sensitive - faznoosvetljivi detektor; , photoconductive - fotoprovodni detektor, fotoprijemnik;
~, photoelectromagnetic - fotoelektromagnetski prijemnik;
~,
photoparametric - fotoparametarski detektor; ~, pitch - detektor visine tona; ~, plasma plazma-detektor; ~, plasma microwave - plazma-UKT-detektor;
~, product - detektor proizvoda;
~> pyroelectric effect - piroelektrini detektor; ~, Q (product)
- fazni detektor, Q detektor; ~,
quantum - kvantni detektor, kvantni prijemnik; ~, radiometric radiometriki prijemnik; ~, ratio
- detektor odnosa, frekventni diskriminator; , remote - daljinski
detektor, detektor na daljinu; ~,

detonation

scintillation X-ray - scintilacioni

X-detektor; ~, semiconductor poluprovodniki detektor;~, semiconductor diode - poluprovodniki diodni detektor; , semiconductor radiation - poluprovodniki detektor zraenja; ~, sign v.
phase-sensitive detector; ~, slope - frekventnoamplitudski detektor
~, solid-state - detektor sa vrstim
telom; ~, split field - uskougaoni
detektor; ~, surface-ionization detektor sa povrinskom jonizarijom; ~, thermal - termiki detektor, infracrveni detektor, bolometar; ~, thermistor-bolometer
infrared - termistorski bolometarski infracrveni detektor; ~, tunable infrared - infracrveni detektor sa podeavanjem; ~, tuned rezonantni detektor; ~, tunnel-diode - detektor sa tunel-diodom;
~, vibration - detektor vibracija;
~, voiced-unvoiced - detektor za
razdvajanje zvunih od bezvunih
glasova; ~, voltage limit - detektor naponske granice; ~, X-ray detektor X-zraenja; ~, zenith-oriented - zenitni detektor
detectron - detektron, vakuumska cev
detent - opruga, zapor
detergency - mo pranja
detergent - detergent, sredstvo za
pranje; dezinfekciono sredstvo
deterioration - starenje, habanje;
~ system - starenje sistema, habanje sistema
determinant - determinanta (mat.)
determinate - odreen, definisan;
~ problem - definisani problem,
problem koji ima ogranien broj
reenja (mat.);
~ quantity odreena konana veliina
determination - odluka, reenje
determine - odrediti, ograniiti
detonate - izazvati eksploziju
detonation - eksplozija, detonacija,
pucanj; ~, above-ground - nadzemna eksplozija; ~, above-the-surface v. above-ground detonation; ~, high-temperature
nuclear - visokotemperaturna nuklearna eksplozija; ~, low-level eksplozija na maloj visini

detonator

200

device

detonator - detonator, supstanca koja

loki razvoj, inenjerski razvoj; ,
zapoinje eksploziju (fulminat ive,
exploratory - eksperimentalni razazid olova i si.)
voj ; ~, high-speed - brzo izazivaetour - skretanje, obilaenje
nje (fot.) ; ~ of a solid - uobliavanje vrstog tela tako da su mu
detract - oduzeti
povrine geometrijske slike; ~~ of
detrain - iskrcati iz voza
photoresist - razvijanje fotorezisdetrition - ribanje, troenje
tora; ~, operational - operacioni
detruncate - odsei, srezati, srubiti,
razvoj, eksploatacioni razvoj
potkratiti
Dettol - trgovaki naziv za germidd deviate - skrenuti, odstupiti
deviation - odstupanje, pogreka,
na bazi hloroksilola (thnl.)
skretanje, devijacija; odstupanje
deuterie - deuterid, hidrid koji sasvetlosnog ili drugog zraenja od
dri samo teki vodonik (hem.)
njegove prvobitne putanje; u matedeuterium - deuterijum, teki vodomatici odstupanje neke veliine od
nik, izotop vodonika atomske mase
njene srednje vrednosti; ~ card 2 (hem.); ~ -moderated pile tablica skretanja, tablica devijacije
reaktor sa deuterijumskim modera(els.); ~ sensitivity (in FM
torom, tekovodni reaktor (rt. thnl.) ;
receivers) - osetljivost frekventnog
~ oxide - deuterijum-oksid, teka
otklona (kod prijemnika FM) (eh.)
voda (hem.)
deuteron - deuteron, jon deuteri- device - naprava, aparat, ureaj, pribor; mehanizam; projekt, ema,
juma (fiz.); ~, high-energy plan; element; ~, alloy driff deuteron visoke energije (fiz.)
legirani drift-element; ~, alloyeddeuteroxide - deuteroksid (hidro-junction p-n-p - legirani spojni
ksid sa deuterijumom)
p-n-p element; ~, ammonia beam
Devarda's alloy - vrsta legura sastava 45% Al, 50% Cu, 5% Zn
- ureaj sa snopom amonijaka; ~,
Devcon - plastini elik, elini prah
atomic beam - atomsko-luni urepomean s plastinom masom (thnl.)
aj ; ~, atomic resonance - atomdevelop - razviti
sko-rezonantni ureaj; ~, audible
signal - zvuno-signalni ureaj;
developed dyes - tekstilne boje koje
~, backup - rezervni ureaj; ,
se stvaraju reakcijom u samom
bidirectional dvosmerni urevlaknu (thnl.)
aj, bidirekcioni ureaj; ~, Bragg
developer - izaziva, razvija (u fotografiji); ~, alkaline - alkalni iza- Bregov ureaj; ~, bulk effect ziva (fot.); <~, buffered - izaziva
ureaj sa zapreminskim efektom;
sa puferom (fot.); '-', colo(u)r~, bulk gallium arsenide - gali-forming - izaziva za bojeni filmjum arsenidni ureaj sa zapreminski materijal (fot.); ~, compenskim efektom; ~, bulk negative
sating - izravnavajui izaziva
resistance - ureaj sa negativnom
(fot.)
otpornou; ~, bunching - grupisa, ureaj za grupisanje; ~, cesium
development - razvitak, evolucija;
atomic beam - cezijumski atomizgradnja; razrada, konstrukcija;
sko-luni ureaj; ~, charge-conusavravanje, poboljavanje; izazitrol - ureaj sa kontrolom naelekvanje, razvijanje (fotografije); meliotrisanja; ~, colo(u)r checking racija; izvoenje (formule); razviureaj za kontrolu boje (TV); ~,
janje (u red) (mat.) ; ~, advanced
crossed-field v. M-type device;
- perspektivni razvoj, razvoj una~, cross-magnetized ferrite preenih tipova; and research
feritni ureaj sa poprenim poljem;
department - razvojno i istraivako
~, Crowe - Kruov element, krioodeljenje; ~, chemical - hemijsko
geni Kruov ureaj; ~, cryogenic
izazivanje (razvijanje); ~, colo(u)r
- izazivanje boje (kod fotomaterijala
- kriogeni ureaj; ~, currentu boji); ~, engineering - tehno-controlled - strujno kontrolisani

device

201

ureaj, strujni ureaj; ~, current-operated v. current-controlled

device; ~, current-stable negative resistance - strujno-stabilni
negativno-otporni ureaj; ~, decision-making - ureaj za donoenje
odluke; ~, depletion-region spejsistor, ureaj sa osiromaenim
regionom; *~, discrete semiconductor - diskretni poluprovodniki
ureaj; ~, distributed interaction
- ureaj sa raspodeljenom interakcijom; , double-negative-resistance - dvostruki negativnootporni
ureaj; ~, elastooptic - elastino-optiki ureaj; ~, electrochemical - elektrohemijski ureaj; ~,
electrooptic - elektrooptiki; ~,
epitaxial - epitaksijalni element;
~, evaporated film tunnelling
- tunelski element sa naparenim
filmom; ~, fail-safe - pouzdan
ureaj, siguran ureaj; ~, ferroelectric field-effect - feroelektrini element sa efektom polja; ~,
field-effect - element sa efektom
polja; ~, field-emission microwave - mikrotalasni ureaj sa autoelektronskom emisijom; ~, fission-yield - ureaj sa fisionim doprinosom, nuklearni ureaj; ~, follow-up - reprodukcioni ureaj; ~
for paying out wire - dobo
(bubanj) za odmotavanje ice; ~,
functional - funkcionalni ureaj;
, galvanomagnedc semiconductor - galvanomagnetsk ipoluprovodniki ureaj; ~, gate turn-off
- upravljaki tiristor; ~, GTO v.
gate turn-off device; ~, Gunn-effect - ureaj na principu efekta
Gana; ~, Hall(-effect) - Holov
dava, ureaj na principu Holovog
efekta; ~, homogeneous - homogeni ureaj; ~, hot-carrier ureaj sa vruim nosaima; ~,
hot-electron tunnel emission - ureaj sa tunelskom emisijom vruih elektrona; ~, IL v.
injection luminescent device; ~,
injection luminescent - luminescentni injekcioni ureaj; ~, input-output - ulazno-izlazni ureaj; ~,
insulated-gate tunnelling - tunel-

device
ski ureaj sa izolovanim ulazom
(gejtom); ~, integrated semiconductor - integrisani poluprovodniki ureaj; ~, integrated
tunnel-diode - integrisano kolo sa
tunel-diodom; ~, I/O v. input-output device; ~-, launching starter, ureaj za putanje; ~,
light-emitting junction - ureaj
sa svetlosnoemitujuim spojem; ~,
linear beam v. O-type device;
^--, linear pinch - ureaj sa linearnim pin-efektom; ~, magnetohydrodynamic - magnetohidrodinamiki ureaj, MHD-generator;
~, majority carrier - ureaj sa
osnovnim nosaima; ~, metal-film - ureaj sa metalnim filmom;
~, metal-insulator-piezoelectric
- ureaj sa strukturom metal-izolator-piezoelektrini polupro vodnik;
~,
metal-insulator-semiconductor - ureaj sa strukturom
metal-izolator-polupro vodnik; ~,
metal-oxide-metal tunnelling metal-oksid-metal tunelski ureaj;
~, metal-oxide-semiconductor
- ureaj sa strukturom metal-oskid-poluprovodnik; ~, metal-semiconductor - ureaj sa strukturom
metal-poluprovodnik; ~, MHD v.
magnetohydrodynamic device;
~, MIPS v. metal-insulator-piezoelectric-semiconductor
device; ~, monolithic functional - monolitni funkcionalni blok;
~, MOS v. metal-oxide-semiconductor device; ~, MOS field-effect - MOS ureaj sa efektom
polja; ~, M-type - ureaj M-tipa,
ureaj sa ukrtenim poljima; ~-,
multilevel storage - vienivoska
memorija; ~, multiport - viekanalni ureaj, ureaj sa vie viepolnih ulaza; ~, multistable multistabilan ureaj, viestabilni ureaj; ~, negative-resistance - ureaj sa negativnom otpornou; ~,
n-n heterojunction - ureaj sa
n-n heterospojem; ~, nonreciprocal - nereciproni ureaj; ~,
nonreciprocal electrooptic - nereciproni elektrooptiki ureaj; ~,
one-port - jednokanalni ureaj,

device

202

diac

device
i efektom polja; ~, timing - satni
dvopolni ureaj; ~, optical analog
ureaj, sinhronizani ureaj; ~,
- optiko-analogni ureaj; ~, optoroidal pinch - toroidni pintically pumped gas cell - ureaj
-ureaj; ~, tunnelling(-effect) sa gasnom elijom i optikim pumtunelski element, ureaj sa tunelpanjem; ~, optoelectron - opto-efektom; ~, two-port - etvoroelektronski ureaj; ~, O-type pol; ~, unidirectional v. nonureaj O tipa; ~, overlay - viereciprocal device; ~, variableemiterski tranzistor; ~, oxide-breakdown - ureaj sa promen-controlled v. surface-controlled
ljivim probojem; ~, variable indevice; ~, passive - pasivni ureductance cryogenic - kriogeni inaj, pasivni element; ~, PEM v.
duktivni ureaj, sa promenljivom
photoelectromagnetic device; ~,
induktivnou; ~, voltage-conphotoelectromagnetic - fotoelektrolled - ureaj sa naponskim uptromagnetski ureaj; ~, photoravljanjem; ~, voltage-operated
sensitive - fotoosetljivi ureaj; ~,
v. voltage-controlled device; ~,
plastaa - plazma-ureaj; ~, plotvoltage-stable
negative-resisting - ureaj za crtanje krivih, gratance - naponski stabilni negativnofiki ureaj; ~, p-n-junction-type
-otporni ureaj; ~, volume-controlled - zapreminski upravljani
- p-n spojni tranzistor; ~, p-n-p-n
ureaj
- p-n-p-n spojni tranzistor; ~,
quenched domain mode - ureaj devitrification - devitrifikacija, odkoji radi u reimu potopljenih dostakljivanje
meta; ~, rubidium gas cell - devoid - lien, koji oskudeva, koji
ureaj sa rubidijumskom gasnom
nema, bez. . .
elijom; ~, semiconductor pho- dew-point - taka rose, temperatura
tosensitive - poluprovodniki fotona kojoj dolazi do zasienja vodene
osetljivi ureaj; ~, short-circuitpare .
-stable - ureaj stabilan na kratak Dewar flask - Djuarov sud, slui za
spoj; ~, solid-state - ureaj na
dranje gasova u tenom stanju
bazi vrstog tela; ~, solion - solion,
(hem.)
elektrohemijski ureaj; , squa- dewatering - uklanjanje (odvoenje)
ring - kvadrira, kvadrirajui urevode
aj; ~, stimulated-emission - dewaxing - uklanjanje voska (paraureaj sa stimulisanom emisijom (lafina)
ser, maser); ~, storage - ureaj dextran - dekstran, u vodi rastvoren
za pamenje, memorija, element za
polimer glikoze (hem.)
pamenje; ~, storage-charge - dextrin(e) - dekstrin (proizvod hidroureaj sa sakupljanjem naelektrilize kroba) (hem.)
sanja; ~, superconducting thin-film - superprovodni ureaj sa dextro - dekstro, prefiks koji oznaava
desno"; ~ -compound - dektankim filmom; ~, surface-constro-rotatorno jedinjenje (hem.)
trolled - povrinski kontrolisani
ureaj; ~, tensoelectric semi- dextrorotatory - koji okree (ravan
polarizacije) udesno
conductor - tenzoelektrini poluprovodniki ureaj; ~, thallium dextrose - dekstroza, glukoza, groani eer (hem.)
atomic beam - talijumski atomsko-luni ureaj; ~, thermoelec- Di - hemijski znak za didim, smeu
neodima i prazeodima (hem.)
tric semiconductor - termoelekprefiks koji obeleava dva" ili
trini poluprovodniki ureaj; ~, di
dvostruko"
thermonuclear - termonuklearni
reaktor; ~, thin-film - ureaj sa diabase - dijabaz, vrsta eruptivne
stene (geol.)
tankim filmom; ~, thin-film fieldeffect - ureaj sa tankim filmom diabasic - dvobazan
diac - dijak, dvosmerni diodni tiristor

diacetate

203

diacetate - dijacetat (hem.)

diacetic acid - acetilsiretna kiselina
(hem.)
diacetone alcohol - diacetonalkohol,
rastvara za lakove (hem.)
diacetyl - dijacetil, alfa-diketo butan
(hem.)
dlacetinic - dijaktinian (osetljiv na
dve boje)
diad - dijada
Diagen - grupa nerastvornih postojanih azoboja (thnl.)
diagnosis - dijagnoza, detekcija,
greke; ~, malfunction - dijagnoza
greaka
diagnostics - dijagnostika; ~, automatic - automatska dijagnostika;
~, microwave - mikrotalasna dijagnostika; ~ of beam - dijagnostika mlaza; ~ of thermonuclear
fusion reaction - dijagnostika termonuklearne fuzije; ~, plasma dijagnostika plazme; ~, radar radiolokaciona
dijagnostika;
~,
thermonuclear - termonuklearna
dijagnostika; ~, visual - vizuelna
dijagnostika, optika dijagnostika
diagonal - dijagonala; ~ scale dijagonalna skala; ~ triangle dijagonalni trougao
diagram - dijagram, ema, grafik(on),
plan; ~, base - ema spajanja
(veza) podnoja lampe; ~, circle kruni dijagram; ~, circuit - ema
spajanja, komutaciona ema; ~,
clock - kruni dijagram; ~,
column - histogram; ~, connection v. circuit diagram; ~, contour - dijagram sa izolinijama
(geol.) ; ~, correlation - korelacioni dijagram; ~, cording - ema
spajanja, komutaciona ema; ~,
course - dijagram (preenog) puta;
~, comulative - dijagram nagomilavanja; ~ curve - dijagramska
kriva, linija dijagrama; ~, dot v.
correlation diagram; ~, flow ema tehnolokog procesa, ema
uzastopnosti operacija; ~, functional - funkcionalna ema, logika
ema; ~, gear train - kinematika
5ema prenosa; ~, gearing - kinematika ema; ~, increment dijagram prirataja; ~, iron-car-

diamagnetic

bon - dijagram ugljenik-elik (u

eliku); ~, key - ema (tumaenja)
objanjenja; , load - strain dijagram zavisnosti deformacije od
optereenja; ~ loop - dijagramska
petlja; ~, maintenance - plan
remonta; ~, mnemonic - grafika
ema; panel - optika signalizaciona tabla; ~, percentage - procentni dijagram (statistika); ~,
petrofabrik - petrotektonski dijagram; ~, skeleton - blok-ema;
~, stress-strain - dijagram zavisnosti deformacije od naprezanja;
~, velocity - dijagram brzine;
~, wiring - ema montae
dial - brojanik, okrugla skala; biraki
ureaj sa slanjem impulsa (tel.);
~, central office - automatska
telefonska centrala (tel.) ; ~ indicating the length of stroke skala za pokazivanje duine hoda
(ma.); ~ indicator - skala na
instrumentu (el.);
~ -operated
- podeeno preko skale pisaa (el.) ;
~ plate - ploa na asovniku sa
brojkama, brojanik;
~ space
sever - malogabaritni telefonski
ureaj ~ toll circuit - meumesno kolo za biranje na daljinu
(tel.); , -type machine -maina
sa brojanikom; ~ up connection
- uspostavljanje veze biranjem (tel.)
dialdehydes - dijalehidi, jedinjenja
sa dve aldehidne grupe, najpoznatiji
je glioksal (hem.)
dialling - biranje cifara (brojanikom
ili tastaturom) (tel.); ~, area rejon neposrednog poziva biranjem
cifara (tel.); ~, out - biranje na
daljinu, daljinsko biranje (tel.)
dialogite - karbonat mangana (min.)
dialysate - kristaloidna supstanca
koja prolazi kroz dijalizator (hem.)
dialyser - dijalizator, polupropustljiva
membrana kroz koju se vri dijaliza (hem.)
dialysis - dijaliza (razdvajanje koloida
od pravih rastvora proputanjem
kroz polupropustljivu membranu)
(hem.)
diamagnetic - dijamagnetian (fiz.) ;
~ substance - dijamagnetna supstanca (fiz.)

dlamagnetism

204

diamagnetism - dijamagnetizam
diameter - prenik; ~ -of bore prenik otvora (buenog); ~ of
grinding wheel - prenik toila;
~ of pilot head - prenik vodee
ivije; of the pitch circle prenik krunog otvora; ~ of the
root circle - prenik podnonog
kruga; ~ of tooth - prenik zupca;
~ of wheel - prenik toila;
~ of wire - prenik ice; ~, core
v. minor diameter; ~, effective
v. pitch diametral; ~, external
- spoljni prenik; ~, internal unutranji prenik; , major spoljni prenik; ~, minor - unutranji prenik; ~, outside - spoljni
prenik; ~, over-wings - raspon
krila (av.) ; ~ , rot v. minor diameter; ~ tolerance - tolerancija
prenika
diametral - preniki (to se odnosi
na prenik, promer); ~ clearance zazor leaja; slobodna povrina na
obimu (spiralna burgija); ~ pitch
- pi (broj zubaca po colu, prenik
podeonog kruga); ~ plane - eona
ravan
diametrical tolerance - tolerancija
prenika
diametrically opposed - dijametralno suprotna
diamide - diamid (hem.)
diamines - diamini, jedinjenja sa dve
amino-grupe (hem.)
diamond - dijamant, dijamant 4 1 ' 2
britanske take (tip.); ~, aerial
- ramantena; ~ bit - dijamantska
krunica; ~, black - crni dijamant,
karbonat; ~ boring - precizno
buenje dijamantskom burgijom; ~
crossing - otrouglo ukrtanje ina
koloseka; ~ dresser - dijamantni
alat za ravnanje (otrenje) toila;
~ dressing device - ureaj za
(otrenje) ravnanje (osveavanje) toila; ~ drill - dijamantna burgija
(samo je vrh od dijamanta); ~
drill-bit - dijamantna krunica (na
burgiji); ~ dust - dijamantna praina; ~> glass - dijamantni seka
stakla; ~ penetrator hardness Vikersova tvrdoa; ~ point - dijamantni iljak, vrh; ~ powder -

diazotype

dijamantna praina; pyramid

hardness - Vikersova tvrdoa; tool - dijamantni alat; ~, uncut
- nebrueni dijamant; ~ wheel
- dijamantno toilo; ~ wheel
dresser ~ dijamantni alat za ravnanje, osveavanje toila
diamond-shaped - rombian; osmougaoni
diapason - dijapazon
diaphanous - prozraan
diaphragm - dijafragma, membrana;
~ cell - elija sa dijafragmama (za
elektrolizu kuhinjske soli); ~ plate
- ploa membrane (zav.);
~
washer - podlona ploica membrane (zav.)
diaspore - dijaspor (hidratisani aluminij um-oksid) (min.)
diastase - dijastaza, amilaza (ferment)
diastrophism - dijastrofizam, deformiranje Zemljine kore
diathermacy - dijatermalnost, sposobnost sprovodenja toplote
diathermic - dijatermian, propustljiv za toplotu
diathermometer - dijatermometar,
instrument za merenje toplotne provodljivosti tela
Diavol - rastvara za lakove na bazi
dietil-karbonata (thnl.)
diatomaceous earth - dijatomejska
i infuzorijska zemlja (diatomite)
(thnl.)
diatomic - dvoatoman, dvoatomski;
~ molecule - dvoatomski molekul
diatomite (diatom earth) - prirodni silikatni materijal u obliku
praha, otporan na hemikalije i temperaturu, povrinski aktivan, naziva
se i kizelgur" (thnl.)
Diazo - grupa direktnih boja za pamuk i vetaku svilu (rajon); ~
compounds - dijazo-jedinjenje, vani meduproizvodi za proizvodnju
boja (hem.)
diazomethane - dijazometan, otrovan
gas (hem.)
diazotisation - dijazotovanje, prevoenje amina u dijazo-jedinjenja
(hem.)
diazotype - dijazotipija, dobijanje
obojenih slika na papiru ili tekstilu
upotrebom primulina (fot.)

205
dibasic - dvobazan (hem.) ; ~ acids
- dvobazna kiselina, jedinjenja sa
dve karboksilne grupe (hem.)
dibenzyl group - stilben-grupa
(hem.)
dicatron - dikatron-UKT-generator
sa spiralnim rezonatorom
dice - ploica, ip, mikroelement
dicentrine - alkaloid izohinolinske
grupe, nalazi se u korenu Dicentra
biljke (hem.)
dichlorie - dihlorid (hem.)
dichloro-difluoro-methane - freon,
slui kao tenost za friidere i kao
rastvara (thnl.)
dichloro-methane - metilenhlorid,
CH2CI2, slui kao rastvara (uhnl.)
dichroic - dihroian, pleohroian
(min.)
dichroloscope - instrument za proizvoenje dveju komplementarnih
boja polarisane svetlosti
dichroism - dihroizam, pleohroizam
(osobina kristala da razliito prelama
svetlost) (min.)
dichroite - dihroit, kordijerit (magnezijum-aluminosilikat) (min.)
dichromate - dihromat, bihromat, so
dihromne kiseline (hem.)
dichromatic - dvobojni; ~ cord dvobojni gajtan
dicing - rezanje kristala
dicyandiamide - dicijandiamid, sirovina za industriju boja, eksploziva, plast, masa i dr. (thnl.)
didymium - didim (smea neodima
i prazeodima) (hem.)
die - rezni alat, alat za prosecanje,
isecanje, donji alat, rezna ploa, kalup, model, matrica, probojac, prsten
za izvlaenje; ~ and mould copy
milling machine - glodalo za obradu kalupa; ~ and tap holder
- dra nareznice i ureznika; ~,
block - kalup, matrica; ~, body kuite rezne glave; ~, burnishing
- polirano presovanje; ~ cast odlivak pod pritiskom; ~ casting
- kokilni liv; ~ casting alloy legura za livenje pod pritiskom; ~
casting - kalup za livenje pod pritiskom; ~ casting machine maina za livenje pod pritiskom; ~
casting practice - tehnika livenja

diene

pod pritiskom; ~ cavity - gravura

kalupa; clearance - zazor proboj ca; ~ feeding - pomak rezne
glave; ~ filing machine - mainska
turpija za obradu matrica; ~
forging - matricirano kovanje, kovanje u matricama; ~, forging kalup, matrica; ~ forging hammer - eki za matricirano kovanje;
~ formed part - otpresak, otkivak; ~ grinding fixture - ureaj
sa eljustima za bruenje; ~ head
- glava za izradu navoja; ~ holder
- nosa (dra) nareznice; ~ hole
- kalibar za izvlaenje (ice); ~
set - rez; ~ shop - radionica za
izradu kalupa, kokila; ~ sinking
machine - kopirna glodalica, kopirna glodalica za kalupe matrice;
~ stamp - suvi ig (tamparstvo);
~ stamping - otpresak, otkivak;
~ steel - elik za matrice; -~ stock
- dra nareznice; ~ work - matricirano kovanje
dieldrin (HEOD) - otrovni insekticid, po sastavu sloeni derivat naftalina
dielectric - dielektrik, neprovodnik
elektriciteta; ~ absorption - apsorpcija naelektrisanja u dielektriku; ~, artificial - vetaki dielektrik;
~ constant - dielektrina konstanta; ~, dipolar v.
polar dielectric; ~, fatigue dielektrini zamor; ~, ferrimagnetic - ferimagnetski dielektrik; ~,
ideal v. perfect dielectric; ~,
imperfect - neidealni dielektrik;
~ loss - gubitak u dielektrikumu
kod promenljivog elektrinog polja;
~, loss-free - dielektrik bez gubitaka; ~, lossy - dielektrik sa gubicima; ~, nonpolar - nepolarni
dielektrik; ~, perfect - idealni
dielektrik, perfektni dielektrik; ,
polar - polarni dielektrik; ~, sheet
~ listasti dielektrik; ~, strength
~ dielektrina vrstoa; ~, transparent - prozrani dielektrik; ~
waveguide - dielektrini talasovod
(els.)
dielectrical - dielektrini
diene - dien, opti naziv za organska
jedinjenja koja imaju dve dvostruke

diene

206

diene
veze (hem.) ; ~ synthesis - dienska sinteza, reakcija izmeu aldehida ili kiselina sa dienima (hem.)
diergol - diergol, dvokomponentno
raketno gorivo
Diesel compressor - dizel-kompresorsko postrojenje
Diesel-driven - na dizel pogon
Diesel-driven generating set - dizel-agregat
Diesel-electric - dizel-elektrini
Diesel-electric drive - dizel-elektrini pogon
Diesel-electric generating set dizel-agregat
Diesel-electric ship - brod na dizel-elektrini pogon
Diesel engine - dizel-motor
Diesel engine vehicle - dizel-vozilo
Diesel engine with pre-combustion chamber - motor sa pretkomorom
Diesel engine with solid injection
- dizel-motor bez kompresora
Diesel-engined road vehicle - gradsko vozilo sa dizel-motorom
Diesel fuel - dizel-gorivo
Diesel locomotion - dizel-vua (eleznica)
Diesel-powered v. Diesel-driven
diethyl-dithiocarbamic acid - dietil-ditiokarbaminska kiselina, analitiki reagens; cinkova so, slui
kao akcelerator pri vulkanizaciji
gume; ~ ether - dietil-etar (hem.)
diethylene glycol - dietil-glikol
difference - razlika, diferencija; ~
between the weight of electrode
used and weight of deposited
metal - gubitak pri topljenju; razlika u teini elektrode i nanetog
materijala; ~ in pressure, difference of pressure - razlika pritiska; ~, optical path - razlika
optikih duina putanje; ~, population - populaciona razlika
differential - 1. diferencijal (mat.) ;
2. diferencijal (auto); 3. strana
uporedenja (ra.); 4. podruje neosetljivosti, mrtva zona; ~ amplifier - diferencijalno pojaalo; ~
analyzer - diferencijalni analiza-

differential
tor; ~ bridge - diferencijalni
merni most; ~ calculus - diferencijalni raun; <- case (casing) kuite diferencijala; ~ chain block
- diferencijalna koturaa; ~ decay
method odreivanje izotopa po
metodi razliitih poluvremena; ~
equation - diferencijalna jednaina;
~ excitation - sopstvena pobuda;
~ gap - mrtva zona (engl.);
histereza (SAD); ~ gear - kompenzator
(turbine),
diferencijal
(auto) ; ~ gear with bevel wheels
- diferencijal sa koninim tokovima; ~ gearbox - kuite kompenzacionog mehanizma; ~ indexing - diferencijalna podela; ~
indexing head - podeona glava za
diferencijalnu podelu; ~ indicator
- indikator diferencije; ~ lock diferencijalna ustavljaa; ~ manometer - diferencijalni manometar;
~ master gear - veliki diferencijalni pogonski toak; ~ measurement - merenje razlike, diferencije; ~ measuring instrument mera diferencije; ~ mechanism
- diferencijal, diferencijalni mehanizam; ~ modulation meter mosni mera modulacije; ~, partial
- parcijalni diferencijal; ~ pawl diferencijalna ustavljaa; ~ pinion
- planetni zupanik, mali diferencijalni pogonski toak; ~ pinion
shaft - diferencijalna osovina; ~
piston gauge - diferencijalni klipni
manometar; ~ pressure - diferencijalni pritisak; ~ pressure
gauge - diferencijalni manometar;
~ pulley - diferencijalna koturaa;
~ quantity - diferencijalna veliina, diferencija veliine, beskrajno
mala veliina; ~ relay - diferencijalni relej; ~ repeating coil diferencijalni prenosnik; ~ resistance - unutranji otpor cevi; ~
satellite pinion - satelitski toak
(zupanik satelit); ~ settlement neravnomerno sleganje (grad.); ~
shunt motor - entirani redni motor; ~ spider - diferencijalna
zvezda (auto.); ~ spider pinion
- meuzupanik, planetni zupanik;
~ spur - cilindrini diferencijal;

207

differential

~ total - potpuni (kompletni) di- |

fejeneijal
differentiation - diferenciranje, traenje izvoda (mat.)

diffraction

difrakcija, prelamanje,

rasipanje, savijanje; ~, acoustic akusticka difrakcija; ~, anisotropic

- aoizotropna difrakcija; ~, Bragg
- Bragova difrakcija; ~ by slit difrakcija na oryoro, difrakcija na
prprejfu; ~ by trip - difrakcija
na traci; ~ by wedge - difrakcija
na ivici, difrakcija na klinu; ~,
edge - difrakcija na ivici, ivina
difrakcija; r*t electron - difrakcija
elektrona; ~, Fraunhofer - Fraunhoferoy difrakcija; ~, Fresnel Frenelova difrakcija; ~, isotropic
- izotropska difrakcija; <~, knife
edge * difrakcija na otrom kraju;
~ Qf }ight r difrakcija svetlosti;

~,.. optical-acoustic - difrakcija

syc^awrti oa zvunim talasima; ~,

HUupsa^fath - Raman-Natova difrakcija; ~, sear wave - difrakcija
*yetlosti
diffusan - difuzant
diffiisaace - difuzans, element ekvivalentne eme koji prikazuje difuziju
difftnHKta) - difundovati
diffuse - difuzan, neotar, rasut, raspren; ~ reflection - difuzna refleksija, odbijanje svetlosti od difuzriih povrina; ~ series - difuzna
. serija, prva sporedna (susedna) serija; ~ sound - difuzni zvuk; ~
. junction - difuzna vela, difuzni
prelaz (u poluprovodniku); ~ light
- difuzno svetio; ~ lighting difiizna rasveta; ~ transistor difuzioni tranzistor
diffiner - difuzer; ~ angle - rairni
Ugao; ~* jet - rasprfina mlaznica;
~VIMM>- lopatica difuzora
diffirsibility - sposobnost za difuziju
diffusing glass - difuzno staklo, katedralsko staklo; ~ source - difuzni izvor
diffusion - difuzija, rasejanje, postepeno prodiranje gasova, tenosti ili
vrstih supstanci, jednog u drugi,
usled^kretanja atomskih estica; ~,
ambipolar - ambipolarna difuzija;

diffusion
---, back - povratna difuzija; ,
base - bazna difuzija; ~, bulk zapreminska difuzija; ~, carrier
difuzija nosaa (naelektrisanja); ,
closed-tube - difuzija po metodi
zatvorene cevi; ~, coefficient difuzioni koeficijent, broj grama
neke supstance koja u 1 sekundi
krnz I cm2 prodire kroz jedinini
gradijent koncentracije; ~, coherent - koherentno rasejanje; -~,
collisiiin(al) - difuzija izazvana
sudarima; ~, complementary dopunska difuzija; ~-, controlled
- kontrolisana difuzija; ~-, deep duboka difuzija; ~, differential diferencijalna difuzija; ~, double
- dvostruka difuzija; ~, emitter emiterska difuzija; ^^, impurity
difuzija neistoe; -~, in - unutranja difuzija; -~, inward v. in
diffusion; ~, isolation - izolaciona
difuzija, separaciona difuzija; ~,
lateral - horizontalna difuzija, lateralna difuzija; length difuzna
duina (u poluprovodniku); -,
localized - lokalna difuzija; ',
maksing v. localized diffusion;
-, multiple - viekratna difuzija;
~, n-type - difuzija n-tipa; .
of charged particles - difuzija
naelektrisanih estica; ~ of estdtation - difuzija pobude; ~ of
light - difuzija (rasejanje) svetlosti;
~ of minority carriers - difuzija manjinskih nosaa; ~>, o m n i directional - multidirekciona difuzija; ~, open-tube - difuzija u
otvoreno! cevi; ~, p-type - difuzija
p-tipa; ~, plant - difuziona fabrika, proizvodi obogaeni U 2 3 5 procesom difuzije UFe kroz porozne
pregrade (n. thn.); ~, potential
- difuzioni napon, potie usled nejednake koncentracije jona u elektrolitu do koje dolazi usled difuzije
iona; ~, quadruple - etvorostruka difuzija; ~, selective - selektivna difuzija; ~-, separation v.
isolation diffusion; ~, sequential - sekvencijalna difuzija; ~,
shallow - plitka difuzija;
~,
simultaneous - jednovremena difuzija, simultana difuzija; ~-3 single

diffusion

208

diffusion
jednostruka difuzija; ~, solid
-state - difuzija u vrstom telu;
~, thermal - termika difuzija;
~, through v. separation diffusion; ~j triple - trostruka difuzija; ~, two-stage gaseous dvostepena gasna difuzija; ~, two-step - dvostepena difuzija; ~,
vapor - parna difuzija, difuzija iz
parne faze
diffusivity - difuzivnost, koeficijenat difuzije; koeficijenat rasejavanja; ~, eddy - vrtlona difuzivnost; ~, magnetic - koeficijent
magnetske difuzije
digit - ma koji od brojeva 1, 2, 3,
4, 5, 6, 7, 8, 9, 0 koji se javljaju u
nekom broju; cifra, jednoznani
broj, broj, simbol, znak; ~, binary
~ binarna cifra, binarni znak; ~,
decimal - decimalna cifra, decimalni
broj; ~, key strip - tastatura (tlf.)
digital computer - digitalna raunska maina; ~ -to-analog converter - digitalno-analogni pretvara (eh.)
digitalin - digitalin, jedan glukozid
(hem.)
dih - telefon sa biraem u mikrotelefonskoj kombinaciji
dihedral angle - ugao preseka dveju
ravni
dihydrate - dihidrat (hem.)
diisocyanates - diizocijanati, sirovine za proizvodnju plastinih masa
i sintetike gume
diketones - diketoni, jedinjenja sa dve
keto-grupe (hem.)
dilatable - sposoban da se proiri
dilatation - irenje; istezanje; ~,
cubic - zapreminsko irenje; ~,
linear - linearno irenje; ~,
thermal - toplotno irenje
dilatometer - dilatometar (instrument za merenje irenja)
dilatometry - dilatometrija, odreivanje prelaznih taaka na osnovu
promene zapremine (hem.)
Dilecto - raznovrsni proizvodi na
bazi laminiranih plastinih masa
(thnl.)
diluent - razblaiva; rastvara
dilute - razblaiti; razblaen

dinistor

dilution - razblaivanje; ~ law zakon razblaivanja, v. Ostwald's

law
dilutions - razblaenja, odstupanja;
~, geometric-of precision - odnos predvienog i merenog poloaja
projektila
dim filament - ekonomina katoda
(eh.)
dimedon - dimedon, dimetil-dihidrorezorcin, reagens na alkohol i aldehide (hem.)
dimefox - dimefoks, jak insekticid
(hem.)
dimension - dimenzija, razmer, razmera
dimension of a term - stepen nekog lana; ~ of mode - razmera
tipova (oscilovanja)
dimensional formula - dimenzionalna formula, svaka formula koja
sadri osnovne fizike jedinice; ~
stability - dimenzionalna stabilnost
dimensions of an electrode - dimenzije elektrode (zav.)
dimer - dimer, kombinacija dva identina molekula (hem.)
dimeric - dimeran (sastavljen od dva
monomera) (hem.)
dimethyl phthalate - dimetilftalat,
plastifikator za industriju plastinih masa, gume, lakova i dr. (thnl.)
dimetric projection - dvomerna projekcij'a (hem.)
dimming switch - prebaciva svetla
(mot.)
dimolecular - dvo-molekularan
(hem.); ~ reaction - dvo-molekularna reakcija, reakcija u kojoj
uestvuju dva molekula (hem.)
dimorphic - dimorfan, koji se pojavljuje u dva vida
dimorphism - dimorfizam, osobina
pojavljivanja neke supstance u dva
(npr. kristalna) vida
dimorphous - dimorfan (koji se
javlja u dva kristalna oblika) (min.)
din - buka, graja, galama
Dinas bricks - dinas-opeke, vatrostalne i otporne na hemikalije (thnl.)
dineutron - dineutron (fiz.)
dinistor - dinistor, dvoelektrodni etvoroslojni poluprovodnik

din osam

209

dinosam - trgovaki naziv za insekticid na bazi derivata dinitrifenola

dinoseb - trgovaki naziv za insekticid i fungicid na bazi derivata
dinitrifenola (hem.)
dioctron - UKT-pojaava sa ukrtenim poljima, dioktron
diode - dioda, dvoelektronska cev;
~, AIM v. avalanche injection
microwave diode; ~, alloyed legirana dioda; ~, avalanche (breakdown) ~ lavinska dioda, cener-dioda, otporna dioda, stabilitron;
~, avalanche injection - dioda
sa lavinskim injektiranjem;
~j
avalanche injection microwave
- U K T dioda sa lavinskim injektiranjem; ~, avalanche transit
time - lavinska tranzitna dioda; ~,
avalanche transit time oscillator
- lavinska tranzitna oscilatorna dioda;-^, back-to-back -s - suprotno prikljuene diode; ~, backward - obrnuta dioda; ~, blued
silicon - oksidna silicijum-dioda;
~, Boff v. charge-storage diode
bonded germanium; ~, bootstrop - ograniavajua dioda, butstrap-dioda; <, breakdown v.
avalanche (breakdown) diode;
, charge-storage - dioda sa sakupljanjem naelektrisanja; , circular
laser - kruna laserska dioda,
kruni injekcioni laser; ~, conductivity modulated - dioda sa modulisanom provodnou; ~, constant-current - diodni ograniava
struje; ~, controlled avalanche upravljana lavinska dioda; ~, dielectric - dielektrina dioda; '
diffused - difuziona dioda; '
discrete - diskretna dioda;
~,
double - dvojna dioda; ~, double-base (junction) - dvobazna dioda;
~, double-diffused - dvojno difundovana dioda; ~, double-glass
seal - dvostruko staklom zatopljena
dioda; ~, double-injection - dioda
sa dvojnom injekcijom; ~, double-saturation - dioda sa dvostrukom saturacijom; ~, dual - dvojna
dioda; ~, electrochemical - elektrohemijska dioda; ~, electroluminescent - elektroluminescen14 Recnlk

diode
tna dioda; ~, epitaxial - epitaksijalna dioda; ~, epitaxial tunnel
- epitaksijalna tunel-dioda;
~,
Esaki v. tunnel diode; ~, fast
- brza dioda; ~, fast recovery dioda sa brzim uspostavljenjem; ~,
field-effect - dioda sa efektom
polja; ~, five-layer - petoslojna
dioda; ~, formed point-contact
varactor - varaktorska dioda sa
takastim kontaktom; ~, forward-blased - direktno premoena
dioda; ~, four-layer - etvoroslojna dioda; ~, four layer diode
with gate - etvoroslojna upravljana
dioda; ~, Ga As v. gallium arsenide diode; ~, gallium arsenide
- galijum-arsenid-dioda; ~,
GaP/metal surface barrier dioda sa povrinskom barijerom,
GaP/metal; ~, germanium - germanijum-dioda; ~, glass - staklena dioda, dioda u staklenom telu;
~, gold-bonded - dioda zavarena
zlatom; ~, Gunn(-effect) - Ganova dioda; ~, heterojunction heterospojna dioda; ~, honeycomb
- dioda u obliku saa; ~, hot-carrier - dioda sa vruim nosaima; ~, hot-electron - dioda sa
vruim elektronima; ~, hot-hole
- dioda sa vruim rupama; ~,
inductance - reaktivna dioda, induktivna dioda; ~, injection luminescent - injekciona luminescentna dioda; ~, integrated - integrisana dioda; ~, in versed - inverzna dioda; ~, isolation - izolaciona dioda, parazitna dioda; ~,
junction - spojna dioda, pljosnata
dioda; ~, laminar - laminarna
dioda; ~, laser - laserska dioda;
~, laser-alloyed tunnel - laserom
legirana tunel-dioda; ~, laser-formed - laserom formirana dioda;
~, level shift - dioda sa pomeranjem nivoa; ~, LID v. lithium-drifte diode; ~, light-emitting
- dioda koja emituje svetlost, injekcioni laser; ~, lithium-drifted litijum-drifted-dioda; ~, long duga dioda, dugaka dioda; ~,
majority carrier - dioda sa osnovnim nosaima; ~, mesa - meza-

diode

210

diode
-dioda, dioda sa meza-struklurom;
~, metal-insulator-nietal
dioda sa strukturom metal-izolator-metal; , metal-oxide-metal dioda sa strukturom metal-oksid-metal;
~, metal-oxide-semiconductor dioda sa strukturom
metal-oksid-poluprovodnik: ~. metal-semiconductor (barrier) dioda sa strukturom metal-poluprovodnik; ~, microglas - staklena mikrodioda; <~, microplasma-free - dioda bez mikroplazmej
~, Miller-Ebers - Miler-Ebersova
dioda; ~, minority carrier dioda sa manjinskim nosaima; ~,
Moli - Molova dioda; ~, MOS v.
metal-oxide-semiconductor diode; ~, narrow base - diada sa
tankom bazom, dioda sa uskom
bazom: ~, negative-resistance dioda sa negativnim otporom; ~,
n-Ge-n-Si - n-Ge-n Si heterodioda; ~, n-i - dioda sa n-i prelazom; ~, n-l-p - n-i-p dioda; ~,
nonlinear capacitance - dioda sa
nelinearnim kapacitetom; ~, n on
p - n na p dioda; ~, n-p-n-p n-p-n-p dioda, etvoroslojna dioda;
~, packaged - hermetizovana dioda; , parametric (amplifier)
- parametarska dioda; ~, PEP v.
planar epitaxial passivated diode; ~, photomixer - fotomikserska dioda; ~, photoparametric
- fotoparametarska dioda; ~, photosensitive - fotoosetljiva dioda;
<,' p-i - p-i dioda; <~, pili - dioda
tipa tablete, tabletna dioda; r~,
p-i-n - p-i-n dioda; ~, pinhead
- minijaturna dioda, dioda veliine
glave iode; ~, planar - planarna
dioda; ~, planar epitaxial passivated - planarna epitaksitalna pasivizirana dioda; ~, planar epitaxial p + -n-n + - planarna epitaksijalna p + -n-p + dioda; ~>, plasma
- plazma-dioda; ~^, plasma negative-resistance - plazma-dioda sa
negativnom otpornou; ~, p~n p-n dioda; ~, p-n junction - dioda sa p-n prelazom, dioda sa p-n
spojem; -~, p-n junction light

diode
modulating - p-n dioda, svetlosni
modulator, ~ p-np-n p-n-p-n
dioda^ etvor ;slo:na dinja; ~>,
point(-contact) - dioda sa takastun konf-.ikiom; ~, point-junctiott -- takasto spojena dioda *,
p <>fi a - p na n dioda; <-, p-si-n
- j>-si-n
dioda; , p f - v - n + p*-v-n f dioda; ~, reactance reakfansiia dioda, parametarska dioda; ~, Read - Ridova dioda,
UK.T -dioda sa dinamikim negativnim otporom; ~, rectangular
laser - laserska dioda sa pravoiigaonim kristalom: ~, reference
- referenti..! dioda; '-', refrigerated epitexial silicon varactor hlaena epiteksiiaina silicijumska valaktox-oioda; ^, retarded field
dioda sa zakonim poljem; ~,
reversebiased - suprotno premoena dioda; -~, Riesz-type - Risova
dioda; J, sealed - hermetizovana
dioda; ~^, Shockley - oklijeva
dioda; <-, Shottky-barrier - dioda sa otkijevom barijerom; ~-,
silicon - silicijumska dioda; ~,
silver bonded - srebrom spojena
dioda: ~, single injection - dioda
sa injektiranjem jednog tipa nosaa;
~-, snap v. charge-storage diode;
~, snapoff v. charge-storage
diode; ~, step-recovery v. charge-storage diode; --~, storage v.
charge-storage diode; >-~, superconducting - superprovodna dioda; ~, superconducting tunnel
- superprovodna tunel-dioda; -~,
thermionic - termojonska dioda;
'-, thin-film - tankofilmska dioda; ~, titaniumoxide - titanoksidna dioda; ~, tunnel - tunel-dioda; ~, two-base - dvobazna
dioda; ~, ultrafast recovery dioda sa ultrabrzim uspostavljanjem;
~, uniplanar - uniplanarna dioda;
--~s unitunnel v. backward diode;
'~- vacuum-desposited - dioda
dobijena taloenjem u vakuumu;
~, varactor - varaktor, parametarska dioda; ~>, variable capacitance v. voltage-variable capacitance diode; ~, voltage-variable capacitance - varikap-

diode

211

direct

-dioda, parametarska dioda, varaklekul kod kojeg su efektivni centri

tor; ~, waveguide - talasovodna
pozitivnih i negativnih naboja oddioda; ~, welded-junction galvojeni (hem., el.); , chaff lium arsenide - galijum-arsenidna
refleksioni dipol, dezorijentiui didioda sa zavarenim spojem; ~,
pol; ~, lossless - dipol bez gubiwide-base - dioda sa irokom
taka; ~ moment - dipolni mobazom; ~, Zener (breakdown) v.
ment (fiz.); --, needle - igliasti
avalanche (breakdown) diode
dipol; ~ 3 orbiting - orbitalni dipol; ~, thin - tanki dipol; ~,
diopside - diopsid (kalcij um-magnethin metallic - tanki metalni dipol,
zijum-silikat) (min.)
igliasti dipol
dioptase - dioptas (bakar-silikat)
(min.)
dipping counter - broja radioaktivdiopter - diopter, dioptrija (jedinica
nosti koji se potapa u tenosti ija
u optici soiva)
se aktivnost meri (n. thn.); <-
dioptre - dioptrija, jedinica u optici,
refractometer - refraktometar koji
soivo ija je ina daljina 1 metar
se uranja u tenost koja se ispituje
ima 1 dioptriju; ~ of a lens (hem.)
dioptrija soiva, recprona vrednost
Dipterex - insekticid na bazi jednog
ine daljine, merena i metrima
organskog fosfornog jedinjenja
diorite - diorit, vrsta eruptivne stene
(geol.)
diotron - diotron, merni ureaj sa direct - upravljati, voditi, rukovoditi;
~ -acting load - neposredno opdiodom uma
tereenje (el.) ; ~ -coupled - didioxan - dioksan, 1,4 dietilen-oksid,
rektno spregnuti; ~ -coupled amrastvara za voskove, smole, visplifier - pojaava sa direktnom
kozu i si. (thnl.)
spregom (eh.); ~ coupled madioxide - dioksid
chine - neposredno spregnuta madip - strela, proves, ulegnue, utoina (ma.) ; ~ current and voice
nue, uvala, jama; ~ circle pass filter - propusni filter za
magnetna busola, magnetni kompas;
jednosmernu struju i zvune frek~ -coated - prekrivanje utapavencije (eh.); ~ -cycle boiling
njem; ~ gage - letva za odreireactor v. boiling water reactor
vanje strele (ugiba) (ma.); ~,
(n. thn.) ; ~ drive - direktan preLamb - Lembova jama; ~ of
nos (mot.); ~ dyes - direktne
the horizont - ugao nagiba horiboje, organske boje za neposredno
zonta prema nekoj taki
bojenje celuloznih vlakana (thnl.) ;
dipentene - dipenten, proizvod desti- !
lacije terpentina, rastvara u hemij- !
~ indexing - direktna podela;
skoj industriji (thnl.)
~ -indexing head - glava sa direktnom podelom (ma.); ~ indiphenyl - difenil, bifenil (hem.);
dexing plate - ploa sa direktnom
~ ether - difeniloksid (hem.)
podelom (ma.); ~ pickup icodiphenylguanidine - difenilgvaninoscope - ikonoskop za snimke sa
din, akcelerator pri vulkanizaciji
terena (TV); ~ proportion gume
direktna proporcija; <- variation diphenylmethane dyes - difenildirektna varijacija (npr. kada je
-metanske boje (hem.)
proizvod dve promenljive jednak
konstanti, variranje jedne promendiplex - dipleks (jednovremena preljive vodi direktnom variranju drudaja dva telegrama u jednom pravge); ~ -viewing television rececu); ~ circuit - dipleksno kolo,
iver - televizor sa direktnim gledadipleksna ema (el.)
njem (TV) ; ~ vision spectrodipole - dipol, sistem koji ima dva
scope - spektroskop za direktno
pola, npr. elektrina, magnetna;
posmatranje (hem.)
skraenica za dipolnu antenu; mo14

directed numer

212

directed number - broj ispred koga

stoji znak plus ili minus (mat.);
~ angle - usmereni ugao, za koga
se kae da je pozitivan ili negativan;
~ Une - usmerena linija, iji je
jedini smer spedfikovan kao pozitivan, a obrnuti smer kao negativan; ~ Une segment - odseak
usmerene linije
directing curve - direktrisa (ma.)
direction - smer, pravac; uputstvo>
instrukcija; ~ angles - direkcioni
uglovi, izmeu neke linije i pozitivnih smerova koordinatnih osa
(mat.) ; ~ angular - ugaoni smer;
~, aspect - smer posmatranja;
~, blocking v. reversed direction; ~, Brag's - Bregov smer,
smer koji zadovoljava uslov Breg-Vulfa; , conducting - direktni
(provodni) smer; ~ cosines kosinusi direkcionih uglova (mat.) ;
~, crystal - kristalografski smer;
~, easy (magnetic) - smer osa
lakog magnetisanja, laka osa; ~,
forward - direktni (provodni)
smer; ~, hard (magnetic) - osa
tekog magnetisanja, teka osa; ~
indicator - pokaziva pravca
(mot.); ~ numbers - direkcioni
brojevi, bilo koja dva broja koji su
proporcionalni direkcionim kosinusima linije (mat.); of an
electric field - smer elektrinih
polja, smer sile elektrinog polja na
pozitivno naelektrisanje (el.); ~
of chip flow - pravac kretanja
strugotine (ma.); ~ of cutting
- pravac rezanja (ma.); ~ of
discharge - pravac pranjenja (el.);
of flow - smer toka; ~ of
growth - smer rasta; ~ of
movement - pravac kretanja; ~
of rotation - smer rotacije; ~
of travel - pravac kretanja; ~ of
welding - smer zavarivanja (zav.) ;
~, principal-s - osnovni smerovi;
~j propagation - smer prostiranja (talasa); ~, pure-mode - smer
istog tipa oscilovanja; ~, radar radarsko navoenje, navoenje radarom; ~, receiver - smer prijema; , reversed - suprotni (blo-

discharge

kirajui) smer; ~, transmitter smer predaje

directional broadcasting - usmerena radiodifuzija (eh.) ; control
lever - poluga za kontrolu pravca
(ma.) ; ~ controls - elementi za
kontrolu pravca (ma.) ; ~ control
valve, directional valve - nepovratni ventil; ~ counter - usmereni broja radioaktivnosti (n. ihn.) ;
~ gain - antensko pojaanje usled
usmerenosti (eh.); response
pattern - karakteristika usmerenosti, dijagram usmerenosti; ~
valve, controlling the piston
movement - klipni povratni ventil
(ma.)
directive sending - usmereno slanje
(impulsa) (eh.)
directly proportional - direktno
proporcionalan
directory - telefonski imenik, adresna
knjiga
directrix of a cone - direktrisa
konusa, zatvorena linija koja odreuje kretanje generatrise (mat.);
~ of a conies - direktrisa konusnog preseka (mat.); ~ of a cylinder - direktrisa cilindra (mat.) ;
~ of a surface - direktrisa povrine (mat.)
dirty bomb - neista" nuklearna
bomba, koja daje mnogo radioaktivnog taloga (n. thn.)
disacryl - polimer akroleina (hem.)
disadvantage - nedostatak
disassemble - rastaviti, razmontirati
disbranching - podsecanje, potkresivanje, kresanje (grana drvea)
disc v. disk
discap - disk-kondenzator
discharge - isprazniti; pranjenje,
ispranjavati; istovar, iskrcavanje;
~, arrester - odvodnik (el.);
~, beam-plasma - sistem, plazma-snop; ~, capacity - kapacitet
pranjenja (el.) ; ~, cock - ispuna
slavina; ~, dc-ercited - pranjenje
pobueno jednosmernom strujom;
~, electron oscillation v. Penning gas discharge; ~, hot-cathode Penning-type - Peningovo pranjenje sa zagrevanom
katodom; ~, laser - pranjenje u

discharge

213

laseru; ~ -Une pressure - pritisak

linije pranjenja; ~, oscillatory v.
Penning gas discharge; ~, path
- put pranjenja, put odvoenja
(el.); ~, Penning - Peningovo
pranjenje; ~, Penning gas Peningovo gasno pranjenje; ~,
PIG-type v. Penning gas discharge; ~, pinch - pin-pranjenje; , plasma - plazmeno
pranjenje; ~, plasma current plazmeno pranjenje sa strujom;
~, pocket - izlazna komora (ma.) ;
~, port - izlazni otvor (ma.) ;
~, pressure - pritisak pranjenja;
~, rate - brzina pranjenja; ~,
ring - zatvoreno (kruno) pranjenje; ~, self-maintained - samopodravajue pranjenje; ~, side
- izlazna strana; ~, theta-pinch
- teta-pin, pranjenje; ~, toroidal
- toroidalno pranjenje; ~, tube
- cev za elektrino pranjenje u gasovima; ~, valve - izlazni ventil;
~, wriggling - savijajue pranje
nje
discharging agents - sredstva za
razaranje boja pri bojenju tekstila
discolo(u)ration - obezbojavanje;
promena boje
disconnect - prekinuti, raskinuti
(vezu), iskljuiti, razdvojiti
disconnectable coupling - nerastavljiv spoj (ma.)
discontinuity - raskid, prekid; nehomogenost; ~ absorption - prekid krive apsorpcije
discontinuous load - promenljivo
optereenje, diskontinualno optereenje; ~ passband - prekidni propusni opseg, propusni opseg s prekidima, diskontinualni propusni opseg (eh.); phase - prekidna,
dispergovana faza (hem.)
discrepancy - neslaganje
discrete - diskretan; odvojen, izolovan, prekidan; energy state diskretno energetsko stanje (fiz.);
~ sentence intelligibility - razumljivost pojedinih fraza; ~ spectrum - diskretni spektar, diskontinualni spektar (fiz.)
discriminant - diskriminanta (mat.)

dUmountable equlpmend

discrimination mode - selekcija

tipova oscilacija, selekcija moda;
~ on several levels - biranje u
nekoliko nivoa, biranje u nekoliko
dekada (eh.)
discriminator - diskriminator, merni
ureaj koji ne dozvoljava registrovanje odreenih pojava (fiz.); ~,
birefrlngent - dvostrukoprelomni
diskriminator; ~, pulse - diskriminator impulsa (npr. duine ili amplitude); , pulse-length - diskriminator impulsa po duini; ~, time
- diskriminator impulsa po vremenu
disengaged - nezauzet, slobodan (linija, ureaj)
disequilibrium - neuravnoteenost,
neujednaenost, nepostojanost
disforest - raskriti umu, posei
drvee
dish - sferna antena (eh.); antena s
parabolinim reflektorom, parabolina antena
disinfectant - dezinfekciono sredstvo
disintegrate - drobiti, mleti; raspadati se
disintegration - drobljenje, mlevenje; dezintegracija, raspad; emitovanje alfa ili beta estica iz radioaktivnog elementa (fiz.) ; ~, alpha
- alfa-raspad; ~, atomic - raspad
atoma; ~, beta - beta-raspad; ~,
chain, disintegration family v.
decay chain; ~ constant - konstanta raspada (fiz.) ; ~ of cathode
- dezintegracija katode; ~, radioactive radioaktivni raspad; <->
rate - brzina radioaktivnog raspada
(fiz.); series v. decay chain;
~, spontaneous - spontani raspad
disk - spreni disk
dislocation - dislokacija, poremeaj'
pomeraj; ~, edge - ivina dislokacija; ~, heterojunction - dislokacija heteroprelaza; ~, screw - spiralna dislokacija
dislodging - izbijanje
dismantling - rasklapanje
demountable equipment - ureaj
na rasklapanje; ~ plant - postrojenje na rasklapanje

dismutation

214

dismutation - dismutacija, pregrupisavanje

disomatic - egzogeni
disparate - nejednak^ neuporedljiv,
razliit
dispatch - poslati, otpraviti, otpremiti; saoptenje, telegram; pismo;
dostava
dispenser dipole - izbaciva dipola
(radi stvaranja orbitalnog pojasa iz
dipola)
dispensing - rasejava (reflektora za
dezorijentaciju)
dispersant - raspraivo sredstvo
disperse - dispergirati, rasipati, rasuti, rasejavati
dispersed phase - dispergovana faza,
u koloidnom rastvoru faza koja se
sastoji iz suspendovanih estica
(hem.)
dispersing agents - emulzifikatori
(thnl.)
dispersion - disperzija; dispergiranje,
rasejavanje; rasipanje; rasturanje;
~, acoustic - disperzija zvuka;
~, anomalous - anomalna disperzija; , atomic - atomska disperzija; ~ in the readings - rasturanje oitavanja (npr. instrumenata);
'~, linear - linearna disperzija;
~ loss - gubici od rasejanja, disperzioni gubici (eh.) ; <' medium
- disperziona sredina, itontinualna
faza u koloidnom rastvoru; -~,
rotary - rotaciona disperzija; ~,
spatial - prostorna disperzija; ~,
stored charge - oticanje akumulisanog naelektrisanja; ~, thermal
- disperzija toplote
dispersionless - bez gubitaka (rasturanja); ~ lag line - linija za kanjenje bez gubitaka (eh.)
dispersity - disperznost
dispersive - disperzni; dispergirajui;
~ power - mo razdvajanja, npr.
dve talasne duine prelamanjem
(opt.) ; ~ region - oblast rasejanja,
oblast disperzije
dispersoid - koloid (hem.)
displace - premestiti, pomai, pomeriti
displacement - pomak, pomeraj, razdeavanje, pomeranje;, neusaglaenost; vektor koji pokazuje promenu

disruptive pressure

poloaja, uklanjanje nekog elementa

iz hemijskog jedinjenja; , beam
- pomeranje snopa; ~, control regulacija pomeranja; *~, Doppler
- Doplerovo pomeranje; ~, lattice
- pomeraj, pomeranje (atoma) u
kristalnoj reetki; ~, law - zakon
pomeranja pri radioaktivnom raspadu; v. Soddy Fajans displacement law; v. VVien's displacement law (hem.); ~, Raman kombinacioni pomeraj, Ramanov pomeraj; ~, series - sinonim za elektrohemijski niz (hem.); ~ transducer - transduktor pomeraja (eh.);
display - ureaj za reprodukciju, indikator; reprodukcija; indikacija;
~, air traffic conrtol plotting
- indikatorski ureaj sistema upravi
ljanja vazdunim kretanjem; ~,
alpha(nu)meric - alfanumerikindikator, indikator slova i brojeva;
~, digital - digitalni indikator;
digitalna indukcija; ~ digital information - indikator digitalne informacije; indikacija digitalne informacije; ~, electrooptic - elektrooptiki ureaj za reprodukciju, elektrooptiki indikator; ~^, equipment
- indikatorski ureaj; ~, expanded-center - indikator sa ekspanzijom centara; ~, horizontal indikator sa horizontalnim ekranom; ~, nonstorage - indikacija
bez memorije; ~, radarscope slika (cilja) na ekranu radarskog indikatora; ~, sensitivity - osetljivost indikacije (eh.); ~, 3-D trodimenziona (prostorna) indikacija; trodimenzioni indikator; ~,
unit - indikator, jedinica indikatora (eh.)
disposal - raspolaganje, red, raspodela; ~ plant - ureaj ?a odstranjivanje (radioaktivnih) otpadaka (n.
thn.)
dispose - rasporeivati, srediti, raspolagati
disposition - raspored
disruption - proboj, razaranje (dielektrika, izolacija) (el.)
disruptive pressure - probojni napon (el.); ~ spark - varnica (is-

disruptive pressure

215

kra) kod proi.ua i d. 1; ~ strength

- jaina piuboia U:.)
dissect - istci, isi-dkati, podeliti
dissector - dis>.-ktor (predaj na TV
ccv): ~, photo .multiplier image
- disektor sa fotomuitiphkatorom
dissipation - disipacija, rasejanje,
oticanje, rasturanje; ~, collector
- bnaga rascjanja- na kolektoru
dissipative line - disipaciona linija,
linija s gubicima (el.)
dissipator - radijator, disipator, gubitak toplote
dissociate - razdvojiti, razdruiti,
raslavili, razloiti
dissociation ~ disocijacija, razlaganje,
raspauanie; kreking-proces (thnl.) ;
~, constant - konstantna disocijacija, odnos proizvoda aktivnih masa
disociranih jona prema aktivnoj masi
nedisociranih molekula pri ravnotei; , electrolytic - elektrolitika
disocijacija (hem.); ~, point taka disocijacije, temperatura na
kojoj se neka supstanca raspada na
dve ili vie jednostavnih (hem.)
dissolution - rastvaranje, rastavljanje (na sastavne delove); otapanje;
rasejavanje
dissolvable - rastvorljiv, (ras)topljiv,
rastavljiv
dissolve - rastvoriti; razlagati
dissolved - rastvoren; tean; ~
acetylene - rastvoreni acetilen

(zav.)
dissolvent v. solvent

dissonance - disonanca, nesklad, neslaganje, oprenost

distance - udaljenje, daljina, rastojanje, odstojanje, razlika; duina;

~ between the toes of a weld irina ava (zav.); ~ control v.

remote control; ~ correlation

- radijus korelacije, duina korelacije; ~ Debye shielding - Debajeva duina ekraniranja; ~ dialling
- biranje na daljinu, daljinsko biranje (tel.) : ~ diffusion - difuziona duina; ~ formula - formula
koja definie duinu neke prave linije u koordinatnom sistemu (mat.) ;
~j great-circle - rastojanje po luku
velikog kruga; ~, interaction prostor interakcije (npr. elektron-

distribution

skog snopa i plazme); ~ lattice korak kristalne reetke; ~ relaxation - duina relaksacije; ~ skin
- mrtva zona; ~ thermometer daljinski termometar
distil(l) - destilirati
distillate - destilat; destilirati
distillation - destilacija; rektifikacija;
~ cascade - destilaciona kaskada,
vie destilacionih kolona povezanih
medu sobom (thnl.); ~ column,
distillation tower - destilaciona
kolona, rektifikacioni stub
distilling - destiliranje; destilirajui
distinct - odvojen, poseban; jasan,
vidljiv; itak, razgovetan; oigledan
distort - iskriviti, zgriti, izviti; izopaiti, izokrenuti
distortion - di.storzija, iskrivljenost;
bilo kakva aberacija soiva; izoblienje; krivljenje, deformacija; <~,
IM-s - unakrsna izoblienja; ~ of

a rolled or fabricated section deformacija (iskrivljenje valjanog

profila ili sastavljenog preseka)

(zav.) ; ~ of a sheet or plate -

vitoperenje (deformacija) lima

(zav.); ~ phase (-frequency) -

frekventno fazno izoblienje; ~,

ratio - izoblienje izlaznog signala
(u poredenju sa ulaznim); ~,
total -s - totalno izoblienje; ~,
transient - prela2:no izoblienje

distributing frame - razdelnik; ~

tube - raspodeljivaki konus (zav.) ;

~ valve - ventil za raspodelu
distribution - raspodela, rasprostiranje, distribucija; ~, angular ugaona raspodela; ~, arbitrary . proizvoljna raspodela; ~, beam raspodela snopa; ~, Bol'tzmann Bolcmanova raspodela; "-, Cauchy
- Koijeva raspodela; -~coefficient
- distribucioni koeficijent (mat.);
~, counting - diskretna raspodela;
~, density - raspodela gustine;
~j dipole density - raspodela gustine (orbitalnih dipofca); /', energy
- energetska raspodela, energetski
spektar; ~, Gaussian - Gausova
raspodela; ~, Gauss-Laplace normalna raspodela, Gausova raspodela; ~ graph - grafikon distribucije, koji pokazuje odnos delova

distribution

216

distribution
prema celini; , Hermit-Gaussian
field - Gaus-Ermitova raspodela
polja; ~, impurity - raspodela
primesa (neistoa); ~, Laguerre-Gaussian field - Lager-Gausova
raspodela polja; ~, law - zakon
distribucije (hem.) ; ~, level - raspodela nivoa; ~, marginal - delimina raspodela; ~, Maxwellian
- Maksvelova raspodela; ~, multinomial - polinomna raspodela; ~,
multivariable - viedimenziona
raspodela; ~, normal pressure profil pritiska; ~, normal temperature - profil temperature; <~,
phonon - fononska raspodela; ~,
pinch - oblik pin-pranjenja; ~,
plant - pretplatnika mrea (tel.) ;
~, Poisson - Puasonova raspodela;
~, population - raspodela naseljenosti (nivoa); ~, power-density
- raspodela gustine snage; ~,
probability - raspodela verovatnoe; -~, sampling - raspodela
uzoraka; , space - prostorna
raspodela; ~, spatial v. space
distribution; ~, spectral - spektralna raspodela; ~, Student's Studentova raspodela; ~, time raspodela po vremenu; ~, variance-ratio - raspodela odnosa disperzije
distributive law of multiplication
- distributivni zakon mnoenja,
mnoenje sloenog izraza nekim brojem jednako je mnoenju zbira produkata svakog lana sloenog izraza
sa istim brojem (mat.)
distributor mains - distribuciona
mrea (za jaku struju) (el.)
district call box - kutija, sanduk,
ormar s pozivnim kljuevima (u dispeerskoj vezi) (el.)
disturbance - poremeaj, ruenje;
uzbuenje; povreda; radio-smetnje;
atmosferske smetnje; lokalno izoblienje (u evi za pamenje); ~,
atmospheric - atmosferski poremeaj; atmosferske smetnje; atmosferi; ~, elastic - elastini poremeaj; <-~, hydromagnetlc -s hidromagnetske nestabilnosti (u
plazmi); -v, ionospheric - jono-

dividing apparatus

sferski poremeaj; ~, large-scale

- poremeaj velikih razmera; ~,
lattice - poremeaj strukture reetke; ~, sudden ionospheric -s brzi poremeaji jonosfere
isulphide - disulfid (hem.); ~ of
carbon - ugljendisulfid (hem.)
disulphonate - disulfonat (hem.)
ditch - jarak; anac, rov
dithionate - ditionat, so ditionske
kiseline (hem.)
ithizone, ditizon - difeniltiokarbazon reagens na niz metala (hem.)
dithylen glycol - ditilenglikol, rastvara za nitrat-celuloze (thril.)
diurnal behavior - ponaanje (u
jonosferi) u toku 24 asa; field
strength - jaina polja u toku 24
sata
divalent - dvovalentan (hem.)
divergence - divergencija, razlaz,
rasturanje; rasejavanje; , angular
- ugaona divergencija, ugaona irina
(snopa zraenja); ~, beam - divergencija snopa
divergent - divergentan, koji progresivno raste, razlazan (mat.); ~
chain reaction - divergentna, rastua lanana reakcija (n. tehn.); ~
lens - rasipno soivo; ~ series red u matematici, iji zbir nije konaan; ~ tube of mixer - divergentni deo injektora (zav.)
diversity - raznolikost, raznovrsnost,
razlinost; ~, space - prostorni
diverzitni prijem
divert - menjati pravac saoptenja,
davati obilaznim putem
divertor - invertor sa dva tranzistora
divide - deliti
divided by - podeljen s a . . . ; ~
shielding - zatita (od zraenja)
zidovima koji su poredani jedan za
drugim (n. thn.)
divider - razreiva, reduktor, delitelj, razdelnik; ~, volt/ratio - delitelj napona
dividing apparatus - aparatura za
deljenje; ~ attachment - naprava
za deljenje; ~ head - podeona glava
(mai.); ~ -head plate - ploa
podeone glave (mai.); ~ -head
sector - kazaljka podeone glave

dividing apparatus

dose

217

(mai.) ;
head spindle - vreteno
podeone glave (mai.)
divinyl - divinil, butadien (hem.)
division - podela, deljenje
divisor - delitelj, divizor; delitelj napona, autotransformator
docket - rezime, izvod, sie; etiketa,
cedulja sa adresom; zabeleka, natpis na predmetu; pretplata
dockyard - brodogradilite
doctor-test - doktor-ogled, dokazivanje sumpora u nafti rastvorom
natrijum-plumbita (hem.)
dodecagon - dodekagon, poligon sa
dvanaest strana (mat.)
dodecahedron - dodekaedar, poliedar sa dvanaest strana (povrina)
(mat.)
dog - zakaaljka, zapira (mai.); ~
leg - startna petlja (gramofonske
ploe) (eh.)
dolly - vozilo operatora; kretati vozilo; glava (TV)
dollying - kretanje operatorskog vozila (kolica) (TV)
dolomite - dolomit, dvojni karbonat
kalcijuma i magnezijuma (min.)
domain - domen, oblast; ~, f v.
frequency domain; ~, frequency
- frekventna oblast; ~, high-field
- domen jakog polja; ~ of continuity - domen neprekidnosti (funkcije) (mat.); ~, optically active
- optiki aktivni domen; ~, strip
- domen polja; ~, time - vremenski
domen; ~, travelling - domen
pokretljivosti
dome - kupola, omota; astrokupola;
kube; ~, antena - omota antene;
~, radar - omota radara
domestic wiring - unutranja instalacija, kuna instalacija (el.)
dominant-mode waveguide - talasovod za dominantni tip talasa (el.) ;
~ wavelength - dominantna duina talasa (el.)
donatron - donatron (vrsta magnetrona) (eh.)
donor - donor; , deep - duboki
donorni nivo; ~, excess - ekscesni
donor; ~, shallow - plitak donorni
nivo; ~, surface - povrinski donorni nivo

donor-type - donorskog tipa, n-tipa

donut - toroidalna komora (betatrona)
(fiz.); ~ coil - toroidalni kalem

(fiz.)

door - vrata, ulaz; ~ handle - kvaka

za vrata (mot.)
doorknob tube - minijaturna cev
(eh.)
dopant - primesa, dodavanje, dopuna, aditiv
dope - primesa, dodavanje, dopuna;
legirati; mazivo, lak za avione
doped junction (in a semiconductor) - prelaz dobijen dodavanjem
primesa otopini za vreme porasta
kristala (poluprovodnici) (eh.)
dopes - tekstilna impregnaciona sredstva na bazi derivata celuloze (thnl.)
doping - dodavanje primesa (poluprovodniku) (eh.); legiranje; ~,
background - fonsko legiranje; ~,
gold - legiranje zlatom; ~, heavy
- visoko legiranje; ~, light - nisko
legiranje; ~, post-oxidation - legiranje po oksidaciji; ~, rare-earth
- legiranje elementima iz grupe retkih zemalja; ~, RE v. rare-earth
doping
Doppler beat note - ton Doplerovog
izbijanja (ak.) ; ~ effect-Doplerov
efekt, promena frekvencije talasa koji
potiu iz izvora koji se kree u odnosu na posmatraa (fiz.); ~
Fizeau principle - Dopler-Fizoov
princip, koji objanjava pomeranje
spektralnih linija usled Doplerovog
efekta (fiz.); ~ FM - Doplerova
radio-lokaciona stanica sa F M ; ~
shift - Doplerov pomak, promena
frekvencije usled Doplerovog efekta;
~ velocity - Doplerova brzina

(fiz.)

Doppler-invariant - invarijantru u
odnosu na Doplerov efekt
Doppler-tolerant - dozvoljeni u odnosu na Doplerov efekt
dopplometer - mera relativne Doplerove frekvencije
dosage - doziranje, doza; ~ rate v.
dose rate
dose - doza, koliina jonizujueg zraenja apsorbovana ozraenim predmetom (fiz.) ; ~ absorbed - doza
apsorbovanog zraenja, apsorbovana

dose

218

dose
doza; ~ rate - intenzitet doze,
brzina doze, doza zraenja primljena
u jedinici vremena (n. thn.); ~ rate
meter - mera brzine doze (zraenja) (n. thn.)
dosimeter - dozimetar, instrument za
odreivanje doze; ~, clinical kliniki dozimetar (zraenja); ~,
colorimetric - dozimetar sa bojom;
-~, film - dozimetar (zraenja) sa
filmom; ~, integrating - integriui dozimetar (zraenja); ~, neutron - dozimetar neutrona; ~,
pocket - depni dozimetar (zraenja); ~, radiation - dozimetar
zraenja
dosimetry - dozimetrija
dot - (metalna) kuglica, disk (koristi
se u proizvodnji topljenih tranzistora); ~ interlace - redanje taaka
(elemenata slike), preplitanje taaka
( TV) ; <~ product - skalarni proizvod (vektora); ~ sequential
system - sistem redosleda predaje
elemenata (taaka) boje
dotting wheel - toki za pisanje
(registratora) (eh.)
double - dvostruk, dvogub, dvojak,
udvojen, predvojen, udvostruen;
-acting - dvoaktivan; ~ angle
cosine theorem 2- teorema
po kojoj
je cos 2 x = cos x sin 2 ; ~ angle
cutter - dvougaoni reza; ~ angle
formulas - formule sinus, cosinus
itd. za dvostruke uglove (mat.) ;
<~ angle sine formula - formula
sin 2 x = 2 sin * cos x; ~ angle
tangent formula - formula
tg 2 x = 2 tg * (1 tg 2 x) (mat.) ;
~ bevel groove - K-av (zav.);
~ bond - dvostruka veza (hem.)
~ -bladed fly cutter - letee glodalo sa dva noa (ma!.) ; ~ braid
covering - dvoslojno prekrivanje,
dvoslojno opletanje (el.) ; ~ -break
jack - gnezdo sa dva prekidanja
(razdvajanja)
(el.);
~ -cavity
klystron - klistron sa dve upljine,
dvorezonantni klistron; column
planer - rendisaljka sa dva stuba
(med.) ; ~ column plano-milling
machine - portalna glodalica
(ma!.); ~ cordon gas welding

double
with one operator - obostrano
zavarivanje sa jednim zavarivaem
(zav.) ; ~ - c u p ceramicon - dvostrani keramiki kondenzator (el.) ;
~ cusp - dvostruki vrh; ~ cut
broach - dvorezni razvrsta (ma!.) ;
~ cutter - glodalo sa dva noa
(ma!.); ~ -cutting planer - rendisalika sa dva radna hoda (mas.) ;
~ -cutting toolholder - dvorezni
dra alatke (ma.) _; ~ -dial - sa
dve skale; ~ dog - dvostruka hvataljka; ~ elephant - standardna
veliina hartije 26 3/4" x 40"
(thnl.) ; ~ end milling machine
- glodalica sa dve glave (ma!.);
~ ended - sa dva zavretka; ~-ended bolt - zavrtani bezglavac
(ma!.); ~ equal angle cutter
prizmatini gloda (ma!.) ; ~ filament - biluks sijalica (mot.) ; ~
flip-flop circuit - dvostruko prekidno kolo, dvostruko flip-flop kolo;
~ foolscap - standardna veliina
hartije za tampanje 17" X 27"
(thnl.) ; ~ halfround file - ovalna
turpija (ma!.) ; ~ -head machine
- maina sa dve glave (ma!.) ; ~
helical gear - dvostruko zavojni
zupanik (ma!.) ; -~ helical gear
boost pump - pumpa sa dvostruko
zavojnim zupanikom (ma!.); ~
-helical heater - bifilarni greja
(el.); -~ helical spur wheel zupanik strelastih zubaca (ma!.);
~ J groove - dupli J av (zav.) ;
~ law of the mean v. extended
law of the mean; ~ lever - dvostruka poluga (ma!.); ~ moding
- dvostruki nain (oscilo van ja magnetrona) (els.) ; ~ peak response
- dvogrba rezonantna kriva (els.);
petticoat insulator - izolator
sa dvostrukom aicom (el.); ~
point - dvostruka taka; ~ point
of a curve - dvostruka taka krive,
taka u kojoj kriva see samu sebe
ili se dodiruje (mat.); ~ -pole
double-throw - dvopolni prebaciva (el.) ; ~ pole-piece magnetic
head - dvopolna magnetna glava
(el.); ~ preselection - duplo
predbiranje, dvostruko predbiranje
(el.) ; ~ pump - dvostruka pumpa

double

219

(za odvojene cirkulacije sa zajednikom osovinom) (ma.); ~ ray dvostruki zrak (mat.); ~ refraction - dvostruko prelamanje (osobina nekih kristala); ~ replacement - dvostruka izmena (atoma u
hemijskim jedinjenjima); ~ royal
- standardna veliina hartije za tampanje 25" x 40" (thnl.); ~ salt
- dvostruka so (kristalna struktura
sastavljena iz dve- razne soli); ~
-screw pump - dvovijana pumpa
(ma!.);
~ -screw waveguide
tuner - podeavanje talasovoda dvostrukim zavrtnjem; ~ seat valve ventil sa dva sedita (ma!.); ~
-shed insulator - izolator sa dve
aice (el.) ;
sided rack - dvostrani stalak; ~ spiral arrangement - dvostruko spiralna naprava
(ma!.) ; ~ spiral gear - dvostruko
spiralni zupanik (ma!.) ; ~ vision
- dvostruko gledanje (npr. kod dvogleda)
doubler varactor frequency - multiplikator frekvencije u parametarskoj diodi
doublet - dublet; par spektralnih linija dva elektrona koja se kreu u
zajednikom polju dva atoma (fiz.) ;
dipol, polutalasna antena napajana
u centru; objektiv sa dva soiva;
~, Brillouin - Briluenov dublet;
~, Kramers - Kramersov dublet;
~ -tape armor - oklop sa dve
trake, oklopi javan je sa dve trake
(el.); ~ thread - dvostruka loza
(ma!.); ~ -throw switch - dvosmerni prekida (el.) ; ~ U groove
with sloping sides - dvostruki
U-av sa kosim stranicama (zav.);
~ Vee groove - av bez zatupljenja (zav.); ~ Vee groove with
root face - av sa zatupljenjem
(zav.); ~ wedge - dvopolni ep
(el.)
doubly - dvostruko, dvogubo, udvojeno, udvoje
dovetail - sastaviti zglobovima (ma!.)
dovetailed - na lastin rep; ~ groove
- leb na lastin rep (ma!.) ; zglobni
rukavac, matica (ma!.); ~ guide
- zglobni vodi (ma!.); ~ slide

Dramamine

bearing - kliznozglobno leite

(ma!.)
Dow Corning sintetika ulja, masti
i smole na bazi raznih silikona
(thnl.)
dowel - klin; osovina; ioda; skelet;
telo (vf kalema); zakliniti
Dowex - naziv za grupu sintetikih
jonoizmenjivakih smola (thnl.)
Dowfume - grupa preparata za dezinsekciju semena, namirnica, mlinova
i si.
dowlas - grubo platno
Dowmetal - vrlo laka legura sa magnezij umom kao glavnim sastojkom
down-feed screw handle - runi
zavrtanj za pomeranje nadole (ma!.)
down-feed slide (snaper) - kliza
za pomeranje nadole (ma.); ~
milling - jednosmerno glodanje
(ma!.); ~ movement - kretanje
nadole
downcoming wave - prostorni talas
downhand welding - zavarivanje
odozgo (zav.) ; ~ welding in the
vertical position - zavarivanje
odozgo nanie (zav.)
downstroke - hod nadole (ma.)
Downtherm - zatieno ime za smesu
organskih tenosti visoke take kljuanja koje slue za prenos toplote
(hem.)
dozen - tuce, dvanaest
drab - ukastomrk, ukastosme
draft - skica, nacrt, plan
drafting machine - crtaa maina
draftsman - crta
drag - otpor profila; ~ link - upravljaka spona (mot.)
dragon's blood - smole koje se dobijaju iz nekih vrsta palmi (hem.)
drain - isuivati, odvoditi vodu (sa
zemlje); otvor za isputanje, ispust;
drenaa; ~ cock - ispuni ventil
(ma!.); ~ coil - odvodni kalem
(el.); ~ connection - spoj za
ispuni vod (el.); odvod; ~ plug
- drenani ep
draining valve - ispuna slavina,
ispuni pipac (zav.)
Dramamine - dramamin, naziv za
lek protiv morske bolesti (hem.)

draping

220

draping - zvuna izolacija (ak.)

draw head (broaching) - glava za
vuenje (ma.); ~ rod - poluga
za vuu (ma.); ~ tongs - abica, hvataljka, kleta za zatezanje
ice (el.)
drawing - crte, izvlaenje (met.);
i naputanje (egalizacija) (met.) ; ~
and stretching press - presa
(alat) za ravnanje; ~ board - tabla
za crtanje; ~ cage - korpa zrasportera; ~ cardboard - karton za
crtanje; ~ curve - krivuljar; ~
device - ureaj za izvlaenje; ~
die - matrica (ureaj) za izvlaenje;
~ down - izvlaenje, iskivanje;
~ frame - korpa transportera, postolje transportera; <-> furnace - pe
za naputanje, egalizaciona pe; ~
grade - kvalitet (kakvoa) dubokog
izvlaenja; ~ ink - tu za crtee;
~ instruments - crtai pribor;
~ knife - no za ljutenje (furnira);
~ limit - granica izvlaenja; ~
machine - maina za crtanje; ~
off of the flue gases - evakuacija
dimnih gasova; <~ off of the water
- odvod vode; ~ office - konstrukcioni biro; ~ paper - crtai papir;
~ pen - pero za izvlaenje (linija
na crteu); ~ pencil - olovka za
crtanje; ~ pin - avlii za privrivanje crtea; ~ plant - radionica
za izvlaenje crtea; ~ plant radionica za izvlaenje (met.); ~
plate - aura, kalibar za izvlaenje
(ice); ~ press - presa za izvlaenje; ~ pump - pumpa, crpka na
vlak; ~ set - pribor za crtanje;
shown partly in section - detaljni presek; ~ table - sto za crtanje; ~ tool - alat za izvlaenje
drawn wire - vuena ica (el.)
dray - teretna kola
dredger - bager, jaruar
dressing of wires - zatvaranje (kabla)
zbog provlaenja (el.)
Drierite - sredstvo za suenje na bazi
bezvodnog kalcijum-sulfata (thnl.)
driers - sredstvo za ubrzanje ovrivanja suivih ulja, sikativi (thrd.)
drift - teranje, gonjenje; pravac, tok,
struja; brzina struje; usmerenost,
smer; nanos,smet; zanoenje (pom.);

driving beam
pomeranje, pomak, pomeraj, odstupanje; ~, azimuthal - azimutni
drift; ~, carrier - drift nosaa
(naelektrisanja); ~, daily - dnevno
odstupanje (frekvencije); <~, Doppler - zanoenje aviona, odreeno
Doplerovim radio-lokatorom; ~,
electronic - drift elektrona; ~,
hole - drift-rupa; ~, level - drift
nivoa; ~, longitudinal - longitudinalni drift; ~, long-term - dugotrajni drift; starenje (kvarcnog
rezonatora); ~, marker - marker
skretanja, marker odstupanja, marker
pomeranja; ~, mobility - pokretnost pomeranja jona drifta (u poluprovodniku) (el.); ~, plasma drift plazme; ~, power-supply drift usled promene reima napajanja; ~, short-term - kratkotrajni drift; ~, speed-brzina pomeranja, srednja brzina pri kojoj joni
prolaze kroz sredinu (el.); ~,
thermal - drift' usled promene
temperature, termalni drift; ~,
zero - drift nule

drill flute - matica sa svrdlom (ma.)

drilled rivet hole - probuena zakivaka rupa (ma.)
drilling - buenje (ma.); ~ mud
- mulj koji se koristi prilikom buenja izvora nafte (thnl.)
drip feed lubrication - kapljino
podmazivanje (ma.); ~ pan (uljana) ukapnica (ma.)
driptight - neprobojan za kapi (tenosti)
drive - gurati, goniti; gonjenje, vonja, pogon, start, pobuda
driven pulley - terani kainik (el.) ;
~ sweep - vremenska baza sa
okidanjem (eh.)
driver - pobuiva, pretposlednji stepen, podmodulator; vodei toak;
ofer, voza; koija; mainovoa;
pokretaki kotur, kainik; pokretaki zupanik
driver's cab - kabina (mot.)
drivershaft-countershaft - vratilo
razvoda (mat.)
driving beam - veliko svetio (mot.) ;
~ belt - pogonski kai (ma.);
~ gear - pogonski zupanik (ma.) ;
~ key - pogonski klin (ma.);

driving beam

221

~ mirror - vozako ogledalo

(mot.); ~ pin - pogonski trn
(ma.); rope - pogonsko ue
(ma.) ; ~ screw - pogonski zavrtanj (ma.); ~ side (of belt) pogonska strana (kaia) (ma.);
~ thread - pogonska loza (ma.) ;
~ torque - pogonski moment
(ma.) ; ~ wheel - pokretni toak,
vodei toak, pogonski toak
drop - kaplja, kapljica, pad; ~ arm
- upravljaka ruica (mot.) ; ~, BR
- pad napona; ~ out - ispasti (iz
sinhronizma, iz rada); ~ out of
gear - ispasti iz zahvata (zupanika);
~ out of mesh - ispasti iz mree
(el.) ; ~ to zero - pasti na nulu;
~ wire clamp - prikljuak za grananje pretplatnika (tel.)
droplet transfer - kapljevito prelaenje (dodatnog) materijala; kapljasti prelaz (zav.)
dropping point (melting point of
grease) - padana taka (taka topljenja podmaza) (mot.)
dross - ljaka sastavljena iz oksida
metala koji plivaju po istopljenom
metalu (mtl.)
drum - bubanj, (magnetni) kalem,
cilindar, dobo, disk; ~, barrow
- dobo na tokovima (za provlaenje kablova) (el.); ~, scanner metoda za razlaganje uz pomo ok, retnog bubnja snabdevenog ogledalima na periferiji ( TV) ; ~ switch
- bubnfasti prekida, dobo prekida (el.)
druse - druza (skupina kristala nastala
na osnovi starijoj od njih) (min.)
dry - 1. suv, suvo; 2. neaktivno;
~ ash-free - bez vode (vlage) i
pepela (npr. ugalj); ~ barometer
- suvi barometar; ~ batch - suvo
meanje (tehnologija betona); ~
battery - Suva baterija; ~ bone
ore - mitsonit (mineral); ~ cargo
vessel - brod za suvi teret; ~ cell
- suva baterija, suvi element; ~
-cell battery - suva baterija; ~
-chemical fire extinguisher aparat za suvo gaenje poara; ~
chips - suvi rezanci pl. (industrija
eera); ~ -cleanable - koji je
mogue suvo istiti; ~ cleaning -

dry
hemijsko ienje, suvo sortiranje,
suva separacija; cleaning solvent - hemijsko sredstvo za ienje, suvo sredstvo za ienje; ~
-cleaning table - suvi kondenzator;
~ condenser - suvi kondenzator;
<- core cable - kabl sa vazdunom
izolacijom; ~ decating - suva dekarura (tekstil); ~ deposition neaktivni talog; ~ -development
- suvo razvijanje; ~ diode - suvi
ispravlja, poluprovodnika dioda;
~ -disk clutch - suva spojnica;
~ -disk joint - suvi zglob; ~
-disk rectifier - ploasti ispravlja;
~ distillation - suva destilacija;
'>-' dock - suvi dok; ~ dressing suvo bajeovanje; ~ drilling buenje na suvo; ~ drum - sabirnik pare (etani kotao); ~ finishing
- suva apretura; ~ friction - suva
frikcija, frikcija na suvo; ~ goods
- tekstili (SAD); ~ grinding suvo bruenje, bruenje na suvo,
suvo mlevenje; ~ ice - suvi led;
~ iron - sirovo elezo sa malim
ukljucima silicijuma; ~ kiln sunica, komora za suenje; ~
masonry - suvi ozid; ~ matter suva supstanca; ~ milk - mleko
u prahu, suvo mleko; ~ mineral-matter-free - bez minerala i vode
(nafta); ~ offset - suvi ofset (postupak) (tipo); ~ parting - suva
separacija, odvajanje na suvo; ~
pipe - cev-sabirnik pare; ~ -plate
clutch-suva spojnica (auto); ~
-plate rectifier - suvi ispravlja; ~
-point engraving - graviranje iglom (hladno); process of ore
dressing - suvo pripremanje (rudae) rude; ~ quencher - aparat
za suvo gaenje poara; ~ rectifier
- suvi ispravlja; ~ rot - suvi
trule, trule drveta; ~ rubble wall
- suvi ozid; ~ -sand mould suvi peani kalup; "-< -saturated
steam - zasiena para, suvo zasiena para; ~ season hide - koa
sune godine (kozarstvo); ~ slag
- netopiva ljaka; ~ sludge - suvi
mulj; ~ spinning - suvo predenje;
~ steam - suvo zasiena para;
~ -stores carrier - brod za suvi

dry

222

dry
(rasuti) teret; ~ strength - vrstoa na suvo; ~ tack - lepljivost
na suvo; ~ treatment - pripremanje na suvo; ~ twisting - suvo
upredanje (tekst.) ; ~ wall(ing) suvi ozid; ~ well - jalova (suva)
buotina, buotina koja nije dala
naftu
drying chamber - sunica; ~ oils
- suiva ulja
dsc wire(double-silk covered wire)
- provodnik sa dvostrukom svilenom izolacijom (el.)
dual - dvostruk, dvogub, dvojak,
dvojni; ~ cycle reactor - reaktor
koji radi na dva pritiska (n. teh.) ;
~ decay - dvojni radioaktivni raspad (fiz.) ; ~ intercepting - dvostruko usmeravanje poziva: ka telefonistkinji ili ka automatu za davanje informacija (tel.) ; ~ pressure
hydraulic system - hidrauliki sistem sa dva pritiska (mai.) ; ~ ram
broaching machine - maina za
provlaenje sa dva okvira (mai.);
~ stage regulator - dvostepeni
redukcioni ventil (zav.); ~ temperature process - dvotemperaturski proces razdvajanja izotopa
duality - dualnost, dvostrukost
duant - duant, v. cyclotron
dubbing - zakoenje (rezaa)
duck-bill pliers - ravna kleta
duet - kanal, cev, prolaz, kanal za
provlaenje kabla, trakt, (atmosferski) talasovod, vod; ~, atmospheric - atmosferski kanal; ~,
gravity-wave - atomsferski kanal
prostiranja gravitacionih talasa; ~,
rod - motka za provlaenje kabla;
~, surface-bounded - kanal pri
povrini
ductile - istegljiv, elastian, kovan
ductility - istegljivost, elastinost,
kovnost
ducting - akustiki prolaz
duet - tranzistor sa dva emitera
dulcin - dulcin, paraetoksifenil karbamid, zamena eera (hem.)
dullray - dalrei, legura otporna na
vatru sastava 60% Fe, 34% Ni,
5% Cr
dumet - platinit (legura) (hem.)

duplication

dummy - laan, vetaki; rekvizitor,

maketa; ~ heat coil - zamena
termikog kalema (tt.) ; ~ source
- ekvivalentni izvor (tt.)
dump - pranjenje (operativne memorije); ~ post mortem - prenos
sadraja operativne memorije u internu memoriju; ~ tank - rezervoar za sabiranje radioaktivnih rastvora (n. teh.) ; ~ truck - samoistovariva (mot.)
dumping ground v. burial ground
(n. teh.)
duo-directional output - dvosmerni
izlaz (eh.)
duo-mode exciter - pobuiva na
dva naina (el.)
duodecagon - dvanaestostrani poligon
s jednakim stranama (mat.)
duodecimal system - tucetni sistem
koji koristi broj 12 kao bazu sistema
duodiode - dvostruka dioda
duolaterally wound coil - bilateralno (dvostrano) namotani kalem
(el.)
duoplasmatron - dvoplazmatron
duplex - dvostruk, dvogub, dvostrani,
dupleks(ni); ~ machine - dupleks-maina (mai.) ; ~ milling - glodanje sa dve glave (mai.) ; ~ planer
- dvostruka rendisaljka (mai.); ~
repeater - dupleksna translacija
(eh.); ~ travelling-wave klystron - dupleksni (dvojni) klistron
s progresivnim talasom (eh.)
duplexer - antenski prebaciva, duplekser (eh.)
duplicate - udvojen, dvostruk, udvostruen, dvogub; sasvim slian; duplikat, kopija, prepis; udvostruiti;
~ production - serijska proizvodnja; ~ ratio - kvadrat kolinika
(mat.)
duplicated control - dvostruka kontrola; ~ machining - naknadna
dvostruka obrada (mai.)
duplicating attachment - duplirajui ureaj; ~ device - duplirajua naprava; ~ machine - duplirajua maina
duplication - kopiranje, dupliranje

Daponol
Duponol - grupa visokokvalitetnih
deterdenata na bazi sulfata viih
alkohola (thnl.)
durable - trajan
duralon - termostabilna plastina materija iz grupe furanskih smola
(thnl.)
duralumin - duraluminijum (dural),
legura aluminijuma (hem.)
Duramold - vrste niskblegiranih elika (mtl.)
uranol dyes - duranol-boje za acetatnu celulozu (thnl.)
Duraplex - sirovina za izradu lakova na bazi plastinih masa alkidnog tipa
Durcon - plastina materija na bazi
epoksidnih smola (thnl.)
Durex - legura sastava 83% Cu,
10% Sn, 45% C
Durez - plastine materije na bazi
fenoplasta (mase za livenje i presovanje) (thnl.)
Durlchlor - legura otporna na luine,
sastava 81% Fe; 14,5% Si; 3,5%
Mo; 1% Ni
Durimet alloy - vrsta ferolegure sa
Ni, Cr, Si i Mn
during - za vreme, u toku
Duriron - kiselinski otporna legura
sastava 15,5% Si; 82% Fe; 0,66%
Mn; 0,83% C; 0,57% P
dust carbide - karbidni prah, karbid u prahu; ~ core - presovano
jezgro (el.); ~ core coil - kalem
sa presovanim jezgrom (el.); ~
exhaust - izduv praine; ~ proof
- zatien od praine; ~ tight nepropustljiv za prainu, zatien od
praine; ~ trap - zatita od praine,
filter za prainu
Dutch metal - holandski metal, legura sastava 80% Cu i 20% Zn
duty - dunost, reim (rada); vremensko optereenje (el.); ~ at
rated maximum current - doputeno trajanje rada pri maksimalnoj jaini struje zavarivanja; ~
chart - raspored deurstva;
~
di/dt - di/dt izdrljivost; ~ dv/dt
- dv/dt izdrljivost
dwell - astanak, zastoj, pauza, odsustvo pogona; ~ period - vreme
trajanja zastanka (zastoja); ~ teeth

223

dynamo

- vodei zubi (mai.) ; ~ valve ventil za zaustavljanje kretanja stola

(mai.)
dwelling - zastajanje
Dy - hemijski znak za element dispozijum (hem.)
dye - boja; ~, saturable - zasieni
filtar
dyestuffs - grupa aromatinih sastojaka za bojenje (thnl.)
dying-out time - trajanje gaenja
treperenja (el.)
Dylan - plastini materijal na bazi
mekog polietilena (thnl.)
vnactometer - instrument za merenje intenziteta svetlejsnih zraka
(opt.)
dynaform - koaksijalni menja (prebaciva)
dynamic accuracy - dinamika tanost; balance - dinamiki balans, dinamika ravnotea tela koje
se kree; ~ characteristic - dinamika karakteristika; ~ equilibrium - dinamika ravnotea unutar nekog sistema u kome deluju
suprotne sile; ~ geology - dinamika geologija, nauka o uzrocima
geolokih promena; ~ load - dinamiko optereenje, koje se menja s
vremenom, npr. kod rakete; ~
noise suppressor - dinamiki priguiva umova (eh.); ~ plate
resistance - dinamiki anodni
otpor (eh.); ~ pressure - dinamiki pritisak; <~ range - dinamiki
opseg (od najtieg do najjaeg zvuka)
(ak.); ~ regulation curve of
output pressure - dinamika krivulja promene pritiska (zav.); ~
reproducer - dinamika zvunica,
reproduktor (els.) ; ~ resistance dinamiki otpor (el.); ~ sensitivity - dinamika osetljivost; ~
strength - dinamika jaina, otpornost prema pritisku; ~ stress dinamiki pritisak, pritisak koji se
brzo menja s vremenom
dynamics magneto-fluid - magnetska hidrodinamika
dynamite - dinamit, smea nitroglicerina i kiselgura (thnl.)
dynamo - dinamo, dinamo-maina,
koja dinamiki rad pretvara u elek-

dynamo

224

dynamo
trinu energiju; generator jednosmerne struje (mot., el.)
dynamoelectric - dinamo-elektrini
(el.); ~ amplifier - amplidin,
elektromainski pojaava (el.)
dynamometer-type instrument instrument dinamometarskog tipa
(el.)
dynamotor - dinamo-motor, motor-generator; signalno-pozivna maina (el.)
dynatron - dinatron (els.) ; ~ oscillator - dinatronski oscilator (els.)
dyne - din, jedinica
sile u CGS
sistemu = IO" 5 N (fiz.)
dynectron - ivin prekida, ivin
relej
Dynel - sintetiko tekstilno vlakno
na bazi kopolimera vinilhlorida i
akrilomitila (thnl.)

distectic mixsture

dynistron - dinistron (poluprovodniki pribor)

dynode - dinoda; ~, reflection(-type) - refleksiona dinoda; ~,
transmission(-type) - transmisiona dinoda
dyotron - diotron, specijalna generatorska vf cev, mera vremena
dyscrasite - diskrasit
monid) (min.)

(srebro-anti-

dyscrystalline - slabo kristalizovan;

koji se teko kristalizuje
dysodile - disodil (smola slina ilibaru) (min.)
dysprosium - disprozijum (hem. elemenat, red. br. 66, simbol Dy)

DMP
dimethylphthalate - dimetilftalat
DMSO
dimethyl sulfohide - dimetilsulfoksid
dimethyl terephthalate - dimetiltereftalat
I- desoxyribonucleic acid - de oksiribonukleinska kiselina
1. Diesel oil - dizel ulje; 2. direct oxidation - direktna oksidacija;
3. drying oil - suivo ulje
DOP
dioctyl phthalate - dioktilftalat
DOS
dioctyl sebacate - dioktilsebacat
DOTG
1,3-orthotolyl guanidine - 1,3 ortotolilguandin (ubrziva vulkanizacije)
Ds dysprosium - disprosijum
DSM Dutch State Mines - Holandska uprava za rudarstvo
DTA
differential thermal analysis - diferencijalna termijska analiza
DW distilled water - destilisana voda

dystectic mixture - smea koja ima

najviu taku topljenja (hem.)

D 1. deci - deri; 2. degree - stepen; 3. density - gustina; 4. deuterium

- deuterijum; 5. dextrorotatory - desno skreui (optika aktivnost);
6. diameter - prenik; 7. diffusivity - difuznost; 8. dispersion - disperzija; 9. displacement - istiskivanje; 10. distance - odstojanje; 11.
dose - doza
D coefficient of diffusion - koeficijenat difuzije
2,4-D 2,4-dichlorophenoxyacetic acid - 2-4-dihlorfenoksisiretna kiselina (herbicid)
2,4-DB, 4-(2,4-DB) 4-(2,4-dischlorophenoxy) butyric acid - 2,4 dihlorfenoksi-buterna kiselina
DBP dibutyl phthalate - dibutilftalat
DBPC-dbpc 2,&-di-tert-butyl paracresol - di-terc-butilparakrezol (antioksidana)
DDT dichlor diphenyl trichlormethylmethane, - dihlordifeniltrihlormetan, D D T
DEG diethylene glycol - dietilenglikol
Deg, deg degree - stepen
2,4-DEP-tris (2,4-dischlorophenoxyethy l)-phosphate-tris.2,4 - dihlorfenoksietil(-fosfat(herbicid)
DHP dihexyl phthalate - diheksilfosfat
DIOP diisooctylphthalate - diizooktilftalat
dissocn dissociation - disocijacija
dist. 1. distill - destilovati; 2. distillate - destilat; 3. distillation - destilacija
D.M.E. dropping mercury electrode - kapljua ivina elektroda
DMF dimethylformamide - imetilformamid
IS Recnik

F 1. Fahrenheit - stepen Farenhajt; 2. fluid - fluid; 3. fluorine - fluor;

4. foot - stopa; 5. formula - formula; 6. frequency - frekvencija; 7.
fuel - gorivo; 8. fugaclty - fugasitet
FBP, f.b.p. final boiling point - krajnja taka kljuanja
FCC
1. face-centered cubic - centralno usmereni kubni; 2. fluid catclytic - katalitiko klekovanje u fluidizovanom sloju
FDA Food and Drug Administration - Uprava za kontrolu prehrambenih i farmaceutskih proizvoda
FIAT Technical Field Information Agency - Vojno-tehnika agencija
za informacije
fl.oz fluid ounce - unca za tenost
FO fule oil - lonivo ulje
FOA fuel oil additive - aditiv za loiva ulja
FP, f.p. 1. flameproof - siguran za eksplozije (paljenje); 2. flash point
- taka paljenja; 3. freezing point - taka smrzavanja; 4. fusible plug
- topivi osigura
Fr franclum - francijum
FRC flow recording controller - registrujui i reguliui mera protoka
FRTP fiberglass reinforced thermoplastic - termoplastika armirana
staklenim vlaknima
FS federal specification - federalne specifikacije (tehniki uslovi)
f;s 1. factor of safety - faktor sigurnosti; 2. feet per second - stopa po
sekundi
ft 1. feet - broj stopa; 2. foot - stopa (0,3048 m)
fur. furlong - farlong (201,168 m)
f.v. folio verso - na suprotnoj stranici
FW fresh water - sveza voda

E, znak za razliku potencijala, elektromotornu silu; sa indeksom E

oznaava normalni elektrodni potencijal (hem.); simbol vetaki
proizvedenog, transuranskog elementa radioaktivnog ajntajnijuma,
rednog broja 99 (fiz.)
E-layer - E sloj (jonosfere) (at.)
E-region - E-oblast jonosfere (eh.)
E-scan - ispitiva tipa E (daljina visina) (at.)
eagre - nagla visoka plima (na uu
reke)
ear sensitivity - osetljivost uha (ak.)
ear-shot - domet glasa (ak.)
earliness - ranost; preranost
early - rani; preran, prethodni,
poetni, prvi; ~ warning radar
- radar za daljinsko otkrivanje
cilja ((voj.)
earphone - slualica (el.); ~ coupler - spreza za slualicu (el.)
earth - zemlja, uzemljenje (el.);
~ d a m p - prikljuenje za masu
(el.); ~ conductivity - provodljivost zemlje (el.);
~ connection - spoj sa zemljom (el.); ~
inductor compass - indukcioni
kompas (el.)
earth lead - provodnik za masu (el.);
~, magnetism - Zemljin magnetizam (fiz.); ~ oil - zemno ulje,
nafta; ~ pitch - zemna smola,
asfalt (geol.); ~ resistance meter merilo otpora uzemljenja
U*

(el.); ~ wax - zemni vosak, ozokerit (geol.)

earthing terminal - stezaljka za
uzemljenje (el.)
easy machining - laka obrada (ma!.)
eau de Javelle - avelova voda,
rastvor natrij um hipohlorita (hem.)
ebonite - ebonit, crna, tvrdo vulkanizovana guma (hem.)
ebonu - abonos
ebullience - burno kljuanje
ebullient - kipei, uzavreo
ebulliometer - ebuliometar
ebullioscope - ebulioskop, aparat
za nalaenje taaka kljuanja tenosti (fiz., hem.)
ebullition - kljuanje (fiz.)
eccentric - ekscentrino
eccentric covering - ekscentrina
obloga; ~ dead centre - mrtvi
poloaj ekscentra (ma!.); ~ drive
- ekscentarni pogon (ma!.); '-'
friction - ekscentarsko trenje
(ma!.)
eccentrically mounted - ekscentrino montiranje (ma!.)
eccentric keying - uvrenje ekscentra (ma!.);
~ line scanner
- ekscentrini ispitiva, ekscentrini razlaga (at.); ~ load vansredino optereenje (ma!.); ~,
mid-position - ekscentarski srednji poloaj (ma!.); ~ pin - ekscentrini trn (ma!.); press ekscentrina presa (ma!.); ~ pressure - ekscentrini pritisak (ma!.) i

eccentric keying

228

eccentric keying
~ shaft - ekscentarsko vratilo,
ekscentrina osovina (ma.); ~,
sheave - ekscentarski kolut (ma.);
~ strap - prsten ekscentra (ma.);
eccentricity - ekscentrinost
ecgonine - ekgonin, tropin-karboksilna kiselina, vrsta alkohola (hem.)
echelette - eeleta (vrsta optike reetke) (fiz.)
echelle - tip ravne difrakcione reetke
echelon grating - reetka odeljka
(ak.)
echo - eho, odraz, eho-signal, odjek
(ak.); ~ altimeter - odrazni
(odbojni) visinomer, refleksioni visinomer (ak., eh.); ~ amplifier
- pojaava odraznih, reflektovanih
signala (els.); ~ chamber - ehokomora, reverberaciona soba (ak.);
~ s epth-sound-ing - sonar;
~, distortion - izoblienje eha
(eh.); ~ from aurorae - eho
od polarne svetlosti (eh.); ~
image - udvojena slika, dvojna
slika (TV); ~ terrain-es - lokalne smetnje nastale zbog odbijanja od zemlje ili predmeta na
zemlji
echoing - pojava ehoa, odbijanje
talasa (fiz.); ~ ranging - merenje daljine i smera podvodnih
objekata pomou eha (pom.); ~
-strength indicator - indikator
odbijenih signala (eh.); ~ technique - tehnika odbijenih signala
(eh.); ~ troubles - smetnje od
ehoa (eh.)
elipse - pomraenje jednog nebeskog
tela usled zaklanjanja drugim telom (astr.); ~ of the moon pomraenje Meseca (astr.); ~
of the sun - pomraenje Sunca
(astr.)
ecliptic - ekliptika, prividna putanja
Sunca u odnosu na zvezde u toku
godine (astr.)
econometrics - ekonometrika
economic coefficient - koeficijent
korisnog dejstva; ~, geology ekonomska geologija, primena geologije u privredi
economical - ekonomian

effect

economiser (gas) - gasni ekonomizer, naprava za tednju gasa

economy - ekonomija
ecosphere - ekosfera) sloj zemlje
pogodan za postojanje ivih bia
ectron - elektrini ureaj za ispitivanje na vibracionu otpornost
eddy - vrtlog; vrtloiti, uskovitla(va)ti (teh.); ~j conductivity - provodljivost vrtloga (aed.); ~ current loss - gubici zbog vrtloenjnih strujanja (aed.); ~ currents
- vihorne struje, vrtloene struje
(aed.); ~ formation - formiranje vrtloga (aed.); ~ plasma plazmeni vihor
Edeleanu process - proces odstranjivanja nezasienih jedinjenja iz
naftinih derivata ekstrakcijom sa
SO2 (hem.)
edge - otrica, ivica, rub; ~ absorption - kraj domena apsorpcije; band - kraj zone; ~
chipping - skidanje ruba (ma.);
~ diffuse - difuzna ivica; ~
-machine - obrada rubova, uglova (ma.); ~ mili - osno glodalo (ma.); ~ plane - granina
povrina (ma.); ~ planer - rendisaljka za obradu rubova
(ma.); ~ preparation - priprema ivice (zav.); ~ side elo, prednja strana, lice (maine);
- strength - ivina otpornost
(ma.); ~ trailing - kraj impulsa;
~ transmission - kraj propusnog
opsega; ~ wave - (prednji) front
talasa; ~ wear - troenje ivice
(ma.); ~ weld - rubni av (zav.)
edging - oiviavanje, (po)rub, optoivanje, opivanje (ma.)
edible oils - jestiva ulja (hem.)
Edicol - grupa boja za bojenje
prehrambenih proizvoda (thnl.)
Edison effect - Edisonov efekt,
termoelektronska emisija (fiz.); ~,
screw cap - edisonovsko grlo (ma.)
effect - 1. efekat, uticaj, rezultat. 2.
dejstvo, upliv; uiniti, proizvesti,
izvriti, delovati; ~, acousteolectric - akusto-elektrini efekat;
~, anomalous Schotky - kotijev anomalni efekat; ~, aureole oreoni efekat; ~, back-porch -

effect

229

efekat zadnjeg dela"; ~, Barkhausen - Barkhausenov efekat;

~, barrier - barijerni efekat,
tunelski efekat; ~, blackout 1. privremeni gubitak osetljivosti
(elektronskih cevi), 2. poremeaj
radio-veze; ~, bunching - efekat
grupisanja; ~, Cerenkov - erenkovljev efekat; ~, channel kanalni efekat; ~, charge volume
- efekat prostornog naelektrisanja;
~, collective - kolektivna interakcija; ~, collimating - kolimacioni efekat; ~, converse piezoelectric - konverzioni piezoelektrini efekat; ~, converse pyroelectric - konverzioni piroelektrini efekt; ~, coupling - efekat
veze, efekat kuplovanja; ~, cumulative - kumulativni efekat;
~, direct pyroelectric - direktni piroelektrini efekat; ~, doubleinjection - efekat dvojne injekcije; ~, edge - ivini efekat; ~,
elastooptic - elastino-optiki efekat; ~, electrocaloric - v. converse pyroeletric effect; ~,
electrolyte field - efekat polja u
elektrolitu; , electrooptic elektro-optiki efekat; ~, electro-opto-acousto - elektro-optoakustiki efekat; ~, electrostriction
- elektrostrikcioni efekat; ~, emitter dip - efekat ulubljenja emitera; ~, end v. edge effect; ~,
Esaki v. tunnell(ing) effect; ~,
Ettingshau8en - Etinghauzenov
efekat; ~, Faraday magnetooptic - Faradejev magnetooptiki
efekat; ~, field - efekat polja
(kod tranzistora); ~, geometrical
magnetoresistance - geometrijski
efekat magnetnog otpora; ~, granular - efekat granulacije, efekat
zrnatosti; , hole burning efekat izgaranja rupa; ~, holestorage - obrazovanje rupa (nagomilavanje); ~, hot-electron efekat vruih" elektrona; ~, instrumental - instrumentalni efekat,
aparaturni efekat; ~, iris - efekat
dijafragme; ~, Josephson - Dosefsonov efekat; ~, Kerr magneto-optic - Kerov magnetoop-

effect
tiki efekat; ~, large-scale focusing - s efekat fokusiranja u
velikim razmerama; ~, linear
elastooptic - linearno ealstooptiki efekat; ~, longitudinal electrooptic - longitudinalni elektrooptiki efekat; ~, longitudinal
galvanothermomagnetic - longitudialni galvanotermomagnetni efekatj ~, long-range - efekat
koji deluje na daljinu, daljinski
efekat; ~, long-term - efekat koji
deluje na daljinu; ~, magnetoacoustic - magnetnoakustini efekat; <-', magnetoeleetric - magnetnoelektrini efekat ; ~, magnetoionic - magnetnojonski efekat; ~, magnetoresistance galvanomagnetni efekat; ~, magnetostrictive - ,agnetnostrikcioni
efekat; ~, Majorana - Majoranov
efekat; ~, Mossbauer - Mesbaureov efekat; ~, multipactor multipaktorski efekat; ~, multipath - vieputno rasprostiranje
signala; viestruko rasprostiranje
signala; ~, negative mass efekat negativne mase; ~, negative resistance - efekat negativnog otpora; ~, Nernst v. longitudinal galvanothermomagnetic effect; ~, optical Stark tarkov optiki efekat; ~, pairing
- efekat zavarivanja (elektrona);
~, parallel pumping -efekat paralelnog pumpanja; ~, paramagnetic Faraday - Faradejev paramagnetni efekat; ~, Peltier Peltirov elektrotermiki efekat; ~,
PEM v. photoelectromagnetic
effect; ~, photocapacitor - fotokapacitivni efekat; ~, photoconduetive - unutarnji fotoefekat;
~, photoelastic - fotoelastini efekt; ~, photomagnetic v . photoelectromagnetic effect; '~, photon multiplying - efekt multiplikacije broja fotona; ~, photovoltaic -7! fotogalvanski efekat; ~,
physical magnetoresistance fiziki efekat magnetskog otpora;
~, piezooptic - piezooptiki efe-

effect

230

effect

eftect
- tunel-efekat; ~, wiggle - efekat
kat; ~, pinch - efekat sabijanja,
anomalne zavisnosti struje od napin-efekat; ~, plasma pinch pona (tranzistora); ~, Zener pin-efekat plazme; ~, quadraZenerov efekat
tic elastooptic - kvadratni elasto- effective acoustic centre - efektivni
optiki efekat; -, quadratic elecakustini centar (ak.); ~ antenna
trocaloric - kvadratni elektrolength - efektivna duina antene
kalorini efekat; ~ 5 quadratic
(rad.); ~ area - efektivna poelectrooptic - kvadratni elektrovrina, aktivna povrina; area
optiki efekat; ~, radiation of the piston - efektivna povrina
uticaj radijacije; ~, radiative klipa (mat.);
~ atmosphere s radijacioni efekti; ~, Raman deo atmosfere koji utie na neki
nekoherentno rasejanje; ~, saproces; ~ attenuation - radno
turation - efekat zasienja; ~,
slabljenje (el.); ~ call meter scale - efekat razmera; ~, screbroja broja obavljenih razgovora
ening - 1. efekat ekranizacije,
(tel.); ~ capacity - efektivni kaefekat senenja, 2. zatitno dejstvo;
pacitet (el.); ~ cross section , Seebeck - v. thermoeletric
efektivni presek (fiz.); ~ current
effect; ~, self-limiting - efekat
range of a meter - strujni opseg
samoograniavanja; ~, sheat disbrojila (el.); ~ cutting time tortion - efekat distorzije granice
efektivno vreme rezanja (ma.);
plazme; ~, short-range - 1.
~ diameter - efektivni prenik;
kratkovremeni efekat, kratkovre dose - efektivna doza (zraemeno dejstvo. 2. efekat kratkog
nja) (fiz.); ~ gap length - efekdometa; ~, small-scale diffractivna irina procepa (el.); ~,
tion - s difrakcioni efekat malih
half-life - efektivno vreme polurazmera; ~, space-charge - 1.
raspada, efektivni poluivot (fiz.);
dejstvo prostornog naelektrisanja.
~ height - efektivna visina; ~,
2. efekat prostornog naelektrisanja;
horse-power - efektivna konjska
~, stimulated Raman - stimusnaga; ~ percentage movdulalisani Ramanov efekat; ~, storage
tion - efektivna dubina modula- efekat akumuliranja (nosaa);
cije (els.); ~ power - efektivna
, surface - povrinski efekat;
snaga; ~ pressure - efektivni
~, tensoresistive - tenzootporni
pritisak, radni pritisak; ~ raefekat; ~, thermal feedback diated power - efektivna snaga zraefekat toplotne povratne sprege;
enja antene (rad.); ~ range ~, thermoelectric - termoelekmerni opseg, opseg merenja, radni
trini efekat, Zebekov efekat; ~,
deo skale (najtaniji) (el.);
~
thermogalvanomagctetic - terthroat thickness - efektivna debmogalvanomagnetni efekat; ~,therljina ava (zav.);
~ value momagnetic - termo magnetni eefektivna vrednost;
~ wavefekat; ~, Thomson - elektrolength - efektivna talasna duina
termiki Tomsonov efekat; ~,
(rad.)
transient - prelazni efekat; ~,
effector
- efektor
transittime - pojava prenosa nosaa naelektrisanja; ~, transverse effects of welding and heat treatment - uticaj zavarivanja i topelectrooptic - transverzalni eleklotne obrade (zav.)
trooptiki efekat; ~, transverse
galvanothermomagnetic - trans- effervescence - 1. burno oslobaverzalni galvanotermomagnetni efeanje gasa; 2. burno kljuanje
kat; ~, transverze magneto resi- effervescent - 1. koji burno kljua
stance - efekat transverzalnog mag(kipi); 2. gaziran (o piu)
netnog otpora; ~, trapping - efficiency - koeficijent korisnog dejs efekat zahvata; ~, tunnell(ing)
stva; sposobnost, mo; produktivnost; korisno dejstvo

efficiency

231

efficiency - 1. efikasnost, efektivnost; 2. radna sposobnost; 3. koeficijent; ~, aperture - koeficijent

iskorienja povrine (otvora); ~,
beam-splitter - efikasnost razdvajaa spona; ~, capture - efikasnost zahvata, verovatnoa zahvata; ~, collection - efikasnost
sabiranja (npr. fotoelektrine pretvarae); <', collector - efikasnost
kolektora; ~, conversion - koeficijent korisnog dejstva transformacije; ~, emitter (injection)
v. injection efficiency; ~, fluorescent - fluorescentni prinos;
~j information - propusna mo
(kanala); ~, injection - efikasnost emitera; <~, ionization efikasnost jonizacije; ~, lasing koeficijent korisnog dejstva optikog kvantnog generatora, koeficijent korisnog dejstva masera; ~
of conversion - stepen korisnog
dejstva pretvaranja; <~ of rectification - stepen korisnog dejstva
ispravljanja (el.); ~, photoelectric - fotoelektrina osetljivost;
~, preventive maintenance preventivno odravanje, efikasnost
preventive; ~, structural - vrstoa konstrukcije, jaina konstrukcije; ~, transfer - koeficijent
prenosa; ~, transport v. transfer
efficiency; ~, volumetric - volumetrijska efikasnost
effloresce - 1. procvetati; 2. erodirati
efflorescence - 1. rase veta vanje;
2. eflorescencija, presvlaenje povrine prahom. 3. erozija (kristala)
(min.)
efflorescent - eflorescentan (hem.)
effort - 1. program rada, obim rada;
2. sila, pokuaj, proba, opit.; ~,
D v. development effrot development; ~, R v. research
effort reseat ch; ~, space program kosmikih istraivanja
effuse - isticati, izlivati se
effusiometer - efuziometer, aparat
za uporedivanje molekulskih teina gasova (fiz., hem.)
effusion - efuzija, isticanje; izlivanje (vulkana)

ejection

effusion molecular - efuzija molekula

egg albumin - albumin iz jajeta
(hem.)
egg insulator - jajasti izolator (el.)
egg-plant - modri patlidan (agr.);
, yolk - umance jajeta (Hol.)
Eggertz's method - metod za brzo
odreivanje ugljenika u eliku na
osnovu komparacije boja rastvora
u azotnoj kiselini (mil.)
eglantine - ipak, divlja rua (agr.)
eigenfunetion - sopstvena funkcija
eigenmode - sopstveni tip oscilacije,
sopstveni mod
eigenoscillations - sopstvene oscilacije
eigenpolarization - sopstvena polarizacija
eigenvalue - sopstvena vrednost
(zraenja); ~, modal - sopstvena
talasna vrednost
eigenvector - sopstveni vektor
eikonal - ejkonal; ~ angle - ugaoni
ejkonal; ~ angle-angle - dvojni
ugaoni ejkonal; mixed - v.
point-angle eikonal; ~ point takasti ejkonal;
~ point-angle
- takasto ugaoni ejkonal
Einstein shift - Ajntajnov pomak,
poveanje talasne duine svetlosti
pri prolazu pored velikih masa,
npr. zvezda (at.)
einsteinium - ajntajnijum, vetaki
radioaktivni element rednog broja
99, simbol Es.
Einstein's law of the equivalence
of mass and energy - Ajntajnov
zakon ekvivalentnosti mase i energije (E = me) (fiz.); ~, law of
the photochemical equivalent
- Ajntajnov, zakon, po kome je
energija fotohemijskog efekta kvantirana (fiz.)
eitron - element osetljiv na radijaciju
eject - izbaciti, isterati
ejected electron - izbaeni 'emitovani) elektron (eh.); ~, force
- sila izbijanja (fiz.)
ejection - 1. iz:vod (snop); 2. emisija,
isputanje; :3. znak, oznaka na
ekranu; 4. eekcija; 5. erupcija,
odavanje

ejector

232

ejector - ejektor (els.), izbija

elaeolite - eleolit, nefelin (natrijumaluminijum-silikat) (min.)
elastance - elastanca, reciprono od
kapacitance (el.), elektrina vrstoa
Elastex - grupni naziv za razne plastif jkatore (omekivae) za plastine
materije (thnl.)
elastic - elastian; ~ after-effect
- elastini povraaj (meh.); ~,
collision - elastini sudar, kod
koga nema gubitka energije (fiz.);
~ coupling - elastina ili gipka
spojnica (ma.); ~ defection elastini ugib (ma.); ~ deformation - elastina deformacija, koja
iezava kada sila prestane da deluje (fiz.); ~ diaphragm - elastina opna (trud.); ~ failure naruavanje elastinosti (fiz.); ~,
fatigue - elastian zamor, privremeni zamor materijala (mil.); ~,
force of a gas - napon gasa (fiz.);
~
lag - kanjenje elastinosti
(mal.); ~ limit - granica elastinosti (fiz.); ' modulus - modul
elastinosti (fiz.);
~ range domen elastinosti, u kome je deformacija proporcionalna sili (fiz.);
~ scattering - elastino rasejavanje estica bez gubitka energije
(fiz.); ~ stiffness - neelastinost,
otpornost prema deformacijama
(ma.); ~ washer - opruni prsten (ma.)
elasticity - elastinost, osobina tela
da se deformie po4 dejstvom sile,
a da se posle prestanka dejstva
sile vrati u normalan oblik (fiz.);
~ of bulk - zapfeminska elastinost (mal.); ~ of compression
- pritisna elastinost (ma.); ~
of elongation - elastinost pri
zatezanju (ma.); <~ of flexure elastinost pri savijanju (ma.);
~ of volume - zapreminska elastinost (ma.)
elastivity - specifina elektrina
vrstoa (veliina obratna dielektrinoj popustljivosti)
elastomer - elastomer, sintetika
materija slina gumi (thnl.)

electrically
elastooptics - elasto-optiki efekat
elaterite - elaterit (elastina zemna
smola) (min.)
elbow - zglob, pregib; koleno (ma.);
~j waveguide - koleno talasovoda
electric - elektrini
electric arc - elektrini luk; ~
breakdown - elektrini proboj;
~ -cell - galvanska elija (el.);
~ -charge - naelektrisanje (fiz.);
elektrino punjenje, koliina elektriciteta, elektrini naboj; coupling - elektrina sprega; ~ density - gustina elektrinog punjenja,
gustina el. naboja; ~ drive - elektini pogon; ~ eye - elektrino
oko, popularni naziv za fotoeliju;
~ field - elektrino polje; ~,
field vector - vektor elektrinog
polja; <~ fuse - topljivi osigura
(el.); ~ inertia - elektrina inercija, induktivnost; ~ motor -elektrini motor; ~ power storage
- akumulatorska prostorija, akumulator (el.); ~ power supply napaja elektroenergijom, snabdeva elektrinom energijom;
~
steel - elektroelik, elik dobij en
u peima koje se zagrevaju elektrinim lukom (mil.); ~ strength
- elektrina jaina, probojni napon;
<~ terminals - stezaljke elektrine
maine; ~ thermometer - elektrini termometar;
~ valve ispravlja, elektrini ventil;
~
vision - televizija
electrical - elektrini; ~ analogy elektrina analogija (at.); ~ angle
- elektrini ugao (el.); characteristics of an arc - elektrine
osobine luka (zav.^; ~ connection - elektrini spoj (el.); ~,
equipment - elektrini ureaj;
~ interconnection - elektrino
spajanje; ~ measuring instrument - elektrini merni aparat;
~ precipitation - elektrostatiko
taloenje tenih ili vrstih estica
iz gasova u jednosernom elektrinom
polju (thnl.);
~ predictor elektrini prediktor, elektrina oprema za otkrivanje vatre
electrically heated thertnocuple termopretvara (el.)

electrify
electrify - elektrizovati; elektrificirati
electroacoustic index - elektroakustiki koeficijent (mikrobar po voltu)
electroacoustical reciprocity theorem - elektroakustika teorema
uzajamnosti (reciprociteta)
electroacoustics - elektroakustika
electroanalysis
elektroanaliza,
kvantitativno odreivanje metala
elektrolizom (hem.)
electrobiology - elektrobiologija
electrobioscopy - elektrobioskopija
electrocapillarity - elektrokapilarnost
electrocardiography - elektrokardiografija
electrochemical - elektrohemijski;
~ cell - galvanska elija; ~ equivalent - elektrohemijski ekvivalent, masa nataloena supstance na
elektrodama pri elektrolizi sa naelektrisanjem od 1 kulona (hem.);
~ series - elektrohemijski niz
(elemenata) (hem.)
electrochemistry - elektrohemija
(nauka o hemijskom delovanju el.
struje)
electroconductibility - elektrina
provodnost zemlje
electrode - elektroda, provodnik
preko koga se elektrina struja
uvodi u neki rastvor (elektrolitika
elija) ili gas (hem.); ~ adjuster
- sistem za podeavanje razmaka
meu elektrodama;
~ base donja elektroda, elektroda baze;
- cable detector - detektor mesta
oteenja kabla (el.); ~, capacitance - kapacitet elektroda, elektrodni kapacitet; ~, chronically
implanted v. permanently imlanted electrode; ~, collecting
- kolektorska elektroda, kolektor;
~ collector - kolektorska elektroda; 2. sabirajua elektroda, kolektor; ~ consumption - troenje elektrode (zav.); ~, control
- 1. upravljaka elektroda, zasun;
2. upravljaka elektroda modulator; ~ covering - obloga elektrode (zav.); ~ crater - krater
elektrode (zav.); dark current
(of a phototube) - tamna struja

233

electro-endos mosis

elektrode (fotoelije) (el.); ~, drain

- elektroda odvoda; ~, emitter
- elektroda emitera; ~, emitting
- emitujua elektroda, katoda; ~
end - kraj elektrode (zav.); ~,
evaporated - naparena elektroda;
~, exploring - aktivna elektroda;
~, extraction - ekstrakciona elektroda; ~ for building up - elektroda za navarivanje (zav.); <
for cutting without oxygen elektroda za seenje topljenjem
(bez kiseonika) (zav.); ~ formed
from strip fo'ded around flux
and shaped; ~, to cylindrical
form - svijena elektroda (zav.);
~, fuel - gorivna elektroda; ~,
gas diffusion - gasno-difuzna
elektroda (gasnog gorivnog elementa); ~, gas-free - degazirana
elektroda; ~, gas-loaded - elektroda zasiena gasom; ~, gate elektroda gejta; ~ holder - dra
elektrode (zav.); ~, hydrogen
- v fuel electrode; ~ impedance - impedanca elektrode; ~,
intracellular - elektroda u eliji;
~, micro glass - staklena mikroelektroda; ~, multiple - blokelektroda; ~, negative - negativno polovanje, normalno polovanje (el.); ~, (non-consumable)
- netopljiva elektroda (zav.); '~,
oxidant - oksidaciona elektroda
(gorivnog elementa); ~, oxygen
v. oxidant electode; ~, permanently implanted - permanentno
implantirana elektroda; ~, pickup
- 1. odvodna elektroda; 2. signalna (pratea) elektroda; 3. ukljuak metala elektrode (zav.); ~,
porous - porozna elektroda (gorivnog elementa)
electro-deposition - elektrodepozicija, nanoenje sloja metala iz rastvora elektrinom strujom (mtl.)
electro-dispersion - elektrodisperzija (proizvodnja metala u koloidnom stanju pomou elektrine struje) (tehnl.)
electro-endosmosis - proricanje tenosti kroz pore membrane na osnovu razlike u potencijalima s obe
strane membrane (hem.)

electrodeposit

234

electrodeposit - elektrolitiki (galvanski) sloj

electrodepositing - galvanostegija,
elektrolitiko nanoenje metala
electrodes and flux for welding
and bulding up - elektrode i praak za zavarivanje i navarivanje
(zav.)
electrode - used only for beating
- elektroda samo za zagrevanje
(zav.); ~, valve - elektroda ispunog tipa (gorivnog elementa);
~ where the flux is container
in indentations in the core wire
- elektroda sa rebrastim jezgrom
(zav.); ~ wire melted in unit
tinte - ica elektrode istopljena u
jedinici vremena (zav.); ~ with
a central oxygen hole - uplja
elektroda za elektrino seenje kiseonikom (zav.); ~ with a covering of the iron oxide type,
giving inflated slag - kisela
elektroda, elektroda sa kiselom oblogom (zav.); ~, with a very
thin covering - elektroda s vrlo
tankom oblogom (zav.); ~ with
one or m o r e wires flyspun
around a core wire, the spaces
being filled with flux - elektroda sa metalnom armaturom u
oblozi (zav.);
~ with two or
more layers of covering of
different composition - vieslojno obloena elektroda; ~ with
volatile covering - elektroda s
isparljivom oblogom
electrodiavnosis - elektrodijagnostika
electrodialysis - elektrodijaliza (dijaliza potpomognuta elektrinim naponom
electrodinamyc balance - elektroinamika vaga (metr.); ~ instrument - elektrodinamiki merni
instrument, elektromagnetni aparat (metr.); ~ loud-speaker elektrodinamiki zvunik (els.); ~
microphone - elektrodinamiki
mikrofon (els.)
electrodynamometer - elektrodinamometar (el.)
electroencephalogram - elektroencefalogram

electromagnetic

electroencephalograph - elektroencefalograf (oprema za registrovanje el. oscilacija mozga) (els.)

electroencephalography - elektroencefalografija
electroforming - proizvodnja metalnih predmeta elektrodepozicijom
(hem.)
electroforming - 1. elektrini talog,
galvanostegija, galvansko nanoenje metala; 2. elektrino formiranje
electrogilding - pozlaivanje elektrodepozicijom (hem.)
electroluminescence - elektroluminescencija (svetljenje pri el. pranjenju); ~, junction - elektroluminescencija p-n prelaza
electrolysis - elektroliza, hemijsko
razlaganje elektrinom strujom
(hem); ~ of cable - elektroliza
kablovskog omotaa, razaranje kablovskog omotaa lutajuim strujama (el.)
electrolyte - elektrolit (medijum koji
proizvodi struju svojim jonima);
~, amphoteric - amfoterni elektrolit; ~, binary - binarni elektrolit; ~, foul - izraeni, istroeni
elektrolit; zaprljani elektrolit; ~,
fused - rastop soli; ~, solid vrsti elektrolit
electrolytic - elektrolitiki; ~ analysis - elektrolitska analiza; ~
bath - elektrolitska kupka; ~
capacitor - elektrolitski kondenzator; ~ cleaning - elektrolitsko
ienje; ~ copper - elektrolitski bakar; ~ detector - elektrolitski detektor; ~ interrupter
- elektrolitski prekida; ~ iron
- elektrolitsko gvode; ~ lead elektrolitsko olovo
electrolyze - elektrolizirati, podvrgnuti elektrolizi
electrolyzer - elektrolizer (ureaj za
elektrolizu)
electromagnet - elektromagnet; ~,
superconducting - superprovodljivi elektromagnet; -, winding namotaj elektromagneta (el.)
electromagnetic - elektromagnetski; ~ alternating current relay

electromagnetic
- elektromagnetski relej za naizmeniku struju (el); ~ focusing elektromagnetsko fokusiranje (u katodnom oscilografu) (el.); ~ lens
- elektromagnetsko soivo (el);
~ loudspeaker - elektromagnetski zvunik (els.); ~ microphone
- elektromagnetski mikrofon (el.);
~ mirror - elektromagnetsko
ogledalo (el);
~ radiation elektromagnetsko zraenje, zraenje elektromagnetske energije (fiz.);
~ relay - elektromagnetski relej
(el); screen - elektromagnetski zaklon (els.); ~ separator elektromagnetski separator izotopa
(nukl.); ~, strain gage - elektromagnetski mera deformacija (el);
~ vibration exciter - elektromagnetski pobudiva vibracija (el.)
electromehanical filter - elektromehaniki filter (el)
electrometallisation
nanoenje
metalnih prevlaka elektrodepozicijom na metalne predmete u cilju
dekoracije ili zatite (thnl.)
electrometallurgy - elektrometalurgija
electrometer - elektrometar (fiz.)
electrometric titration - elektrometrika titracija (kod koje se
zavrna taka odreuje promenom
potencijala elektroda) (hem.)
electromotive - elektromotorni
electromotive force - elektromotorna sila (fiz.); ~ series - naponski niz, hemijski elementi poredani
prema njihovim normalnim potencijalima (hem.)
electromotor - elektromotor (el.)
electromyograph - elektromiograf
(registrator struje miia) (el.,biol.)
electromyography - elektromiografija
electron - elektron; elektronski;
elektron (legura magnezij uma); ~
accelerator - elektronski akcelerator, ubrzava elektrona (el.,fiz.);
~, Auger - Oeov elektron; ~,
background - elektron fona (uma,
pozadine); ~, backward scattered - elektron povratnog rasejanja; ~ beam - elektronski mlaz,
elektronski zrak (eh.); ~ beta-

235

electron
decay - beta-estica; ~ bombardment - bombardovanje elektronima (fiz.);
~ bonding vezujui elektron; ~ bunching
- grupisanje elektrona (el.); ~
camera - elektrpnska kamera (el.);
~ conductance - elektron provodnosti, kondukcioni elektron; ~
conduction - elektron pro vodljivosti, provodei elektron; ~, Cooper pair -s - elektroni Kuperovog para; ~, degenerate - degenerisani elektron; ~, ejected izbaeni elektron; ~, emission elektronska emisija (el); ~, energetic v. fast electron; ~, excess
- elektron vika; ~, fast - brzi
elektron; ~, fission-spectrum elektron nuklearne fisije; ~ flow
- kretanje elektrona u vakuumu
(els.); ~, forward scattered elektron rasej an unapred; ~, free
- slobodni elektron; ~, geomagnetically trapped - elektron zahvaen geomagnetnim poljem; ~
gun - elektronski top; ~, hard v.
high-energy electron; ~, highenergy - elektron visoke energije;
~ image - elektronska slika ( TV);
~, inertia - inercija elektrona
(fiz.); ~ injection - ubacivanje
elektrona (u poluprovodnik) (els);
~ microscope - elektronski mikroskop (els.); ~, mobile - pokretni elektron, mobilni elektron;
~, neutron-decay - elektron raspada neutrona; ~, normal - normalni elektron; ~ optical image
intensifier - elektronsko-optiki
pojaava slika (TV); ~, orbital
- orbitalni elektron; ~, outer
(-shell) - elektron van ljuske,
valentni elektron; <,' overlap -s
- elektroni sa prekrivajuim talasnim funkcijama; ~, paired -s spareni elektroni; ~ path - putanja elektrona, prelet elektrona
(fiz.);
~ photoconduction elektron fotoprovodnosti; ~ plasma - elektron plazme; ~ positive - pozitron; ~, primary primarni elektron; ~, relativistic
- relativistiki elektron; ~-, runaway - umiui elektron; ~, se-

electron

236

electronics
eleletronics

electron
condary - sekundarni elektron;
~, shadowgraph - elektronski
projekcioni ureaj (TV); ~, slow
- spori elektron; ~, spent - iskorieni elektron; ~, Starfish -s
- elektroni osloboeni nuklearnom
eksplozijom Morska zvezda"; ~,
stray - rasejani elektron; ~ telescope - elektronski teleskop (eh.);
~
theory - teorija elektrona,
elektronska teorija (fiz.); ~, thermal - termalni elektron; ~ -transit time - vreme preletanja elektrona (els.); ~ trap - hvata
elektrona, elektronska klopka (eh.);
~, trapped - zahvaeni elektron;
~, tunnelling - tunelski elektron;
~j unpaired -s - nespareni elektroni; ~, valence - valentni elektron (koji je sposoban da gradi
hem. veze)
electronarcosis - elektronarkoza (eh,
med.)
electronegative - elektronegativan,
koji ima negativan naboj ili koji
tei da obrazuje negativne jone
(hem.)
electronic admittance - elektronska admitanca (els.); ~ automatic search - elektronsko automatsko ispitivanje, elektronsko automatsko traenje (at.); ~ circuit
- elektronsko kolo - elektronska
ema, radio-ema (eh.); ~ cloud
- elektronski oblak (fiz.);

color corrector - elektronski korektor boja (TV); ~ computer

- elektronski raunski ureaj (at.);
~ computing equipment - elektronski raunski ureaj (at.(; ~
computing gunsight - nianska
sprava sa elektronskom raunskom
mainom (at.); ~ control - elektronsko upravljanje (at.); ~ counter - elektronski broja (eh.); ~
device - elektronski ureaj (eh.);
~, efficiency - elektronski koeficijent korisnog dejstva (magnetrona) (eh.); ~ engraver - elektronska oprema za graviranje (eh.);
~ frequency meter - cevni
frekvencometar (eh.); ~ heating
- elektronsko grejanje (eh.); ~,

instrument - elektronski aparat

(eh.); ~ inverter - elektronski
pretvara, elektronski invertor (jednosmerne u naizmeninu struju)
(el.); ~ machine tool control
- kontrola alata elektronskom mainom (at.); ~ measuring unit
- elektronska merna jedinica (eh.);
~ microphone - elektronski mikrofon (cev sa pokretnom elektrodom) (eh.); ~ piano - elektronski klavir (at.); <' rectifier cevni zavarivaki ispravlja (zav.);
~, regulation - elektronska regulacija (at.); ~ regulator - elektronski regulator (at.); ~ sewing
machine - agregat za zavarivanje
(ivenje) izolacionih materijala, elektronska ivaa maina (el.); ~
switch - elektronski relej , elektronski prekida (el.); ~ television - elektronska televizija

(TV);

~ tuning coefficient -

koeficijent elektronskog podeavanja (TV); ~ valve - elektronska

cev; ~- valve action - ispravljako
dejstvo, ispravljaka osobina (el.)

electronically-rotated scanning system - sistem za analizu (ocrtavanje)

sa elektronskim obrtanjem (at.)
electronics - elektronika
electronics - 1. (radio) elektronika;
2. elektronski ureaji; ~, aerospace - aerokosmika elektronika
~, biomedical - biomedicinska
elektronika; ~, cryogenic - elektronika niskih temperatura, kriogenska elektronika; ~, film v.

thin-film electronics; ~, geo-

science - geofizika elektronika;

~, industrial - industrijska elektronika; ~, integrated - integralna elektronika; ~, man elektroniar, specijalista za elektroniku; ~, medical - medicinska
elektronika; ~, microminiature
- mikroelektronika; ~, micromodule - mikromodulna elektronika; ~, micropower - mikrovatna elektronika; ~, microsystem - mikroelektronika; ~, microwave - mikrotalasna elektronika; ~, molecular - molekularna

237

elektronika, molektronika; ~, navigation - navigaciona elektronika;

~, nuclear - nuklearna elektronika; ~, parametric - parametarska elektronika; ~, quantum
- kvantna elektronika; ~, semiconductor - poluprovodnika elektronika; ~, solid-state - elektronika vrstog stanja; ~, space
- 1. kosmika elektronika; 2. elektronska aparatura namenjena za
korienje u kosmikom prostoru;
<,' thin-film - elektronika tankih
slojeva; ~, transistor - tranzistorska elektronika; ~, two-dimensional - ravna elektronika; ~,
ultra-high-speed - vrlo brzi elektronski ureaji
electronogen - fotoosetljivi molekul
(isputa elektrone pod dejstvom
svetla)
electrooptical effect in dielectrics - Kerov efekt, elektrooptiki
efekt u dielektriku (fiz.)
electrooptics - elektronska optika,
elektrooptika
electroosmosis - elektroosmoza (osmoza u elektrinom polju)
electrophoresis - elektroforeza (kretanje koloidnih estica u elektrinom polju)
electroplate - galvanizirati, nanositi metalni sloj elektrolizom
electroplated transistor - tranzistor sa elektrolitikim nanetim slojem (efaj
electroplating - galvanostegija, galvansko pokrivanje metala
electropolar - elektropolarni (el.)
electropolishing - elektrolitiko poliranje
electropositive - elektropozitivan,
koji ima pozitivan elektrini naboj
(hem.)
electroefining - galvanizacija, elektrogalvanizacija, elektroplatiranje
electroscope - elektroskop (fiz.)
electrosol - sol dobiven lunim
pranjenjem u tenosti, elektrosol
electrostatic accelerator - elektrostatiki ubrzava (el.); ~ actuator - elektrostatiki pobuiva (el.);
~ capacitance - elektrostatika
kapacitivnost (el.);
~ field -

element

elektrostatiko polje (el.); ~, field

intensity - intenzitet elektrostatikog polja (el.); ~- focusing elektrostatiko fokusiranje (eh.);
~
generator - elektrostatiki
generator (el.); ~ instrument elektrostatiki aparat (el.);
~
loudspeaker - elektrostatiki zvunik (eh.); ~ microphone - elektrostatiki zvunik (eh.); ~ screen - elektrostatiki zaklon, Faradejev kavez (el.); ~ shield elektrostatiki ekran, elektrostatika zatita (el.)
electrostenolysis - elektrostenoliza
(razelektrisanje jona na zidovima
kapilara pri elektrolizi)
electrostriction - elektrostrikcija (deformacija dielektrika u elektrinom
polju)
electrotechnics - elektrotehnika
electrotherapy - elektroterapija (el.,
med.)
electrothermic instrument - elektrotermiki instrument (el:)
electrotyping - 1. galvanoplastika.
2. elektrotipija (izrada kliea metodom galvanoplastike)
electrowinning - dobijanje metala
elektrolizom
electrum - elektrum, legura zlata
i srebra sa 5588% zlata, takoe
i neke legure nikla i srebra (mil.)
element - 1. element; 2. deo; detalj;
karika; ~, active - aktivni elemen(a)t; ~, array - elemen(a)t
antenske reetke; ~, bilateral uzajamni (bilateralni) elemen(a)t;
~, bistable - bistabilni elemen(a)t;
~, chaff - refleksioni dipol; ~,
chemical - hemijski elemen(a)t;
~, circuit - detalj eme, emni
elemen(a); ~, control - kontrolni
elemen(a)t, elemen(a)t kontrolnog
sistema; ~, coupling - elemen(a)t
veze; ~, current-controlled elemen(a)t kontrolisanja strujom
(elemen(a)t S- tipa); ~, currentstable - elemen(a)t strujno stabilan (elemen(a)t S-tipa); ~, decision - elemen(a)t odluivanja;
~, delay - elemen(a)t kanjenja;
~, destructive read - elemen(a)t
za oitavanje uz unitenje infor-

element
element
macije; ~, diagonal - dijagonalni
elemen(a)t; ~, discretic - diskretni elemen(a)t; , dispersiontype fuel - disperzioni gorivni
elemen(a)t; /<, doping - elemen(a)t
primese (neistoe); ~, electrodeposited - elektrolitiki elemen(a)t (dobijen elektrolitikim putem); ~, electroluminescence elektroluminescentni elemen(a)t; ~,
fast v. high-speed element; ~,
foreign - strani elemen(a)t, elemen(a)t neistoe; ~, fuel - gorivni elemen(a)t; ~, Goto pair
memory - Gotov memorijski elemen(a)t; ~, group IV - elemen(a)t
IV-te grupe; ~, high-speed vrlo brzi elemen(a)t, visokofrekventni elemen(a)t; ~, immitance
- imitansni elemen(a)t; ~, impurity - elemen(a)t primese, elemen(a)t neistoe; ~, integrated
circuit - elemen(a)t integralne
eme (npr. tranzistor, dioda itd.);
~, link - elemen(a)t rebra; ~,
logical - logiki elemen(a)t; ~,
microelectronic - mikroelektronski elemen(a)t, elektronski mikroelemen(a)t; ~, micrologic - mikroloki (modulni) elemen(a)t, logiki mikroelemen(a)t; ~, multilayer - vieslojni elemen(a)t; ~,
N-type - elemen(a)t N-tipa, naponski elemen(a)t s negativnim
otporom; ~, negative
resistance - elemen(a)t s negativnim
otporom; ~, NIPO - NIPO-elemen(a)t (sa tranzistorom i tunel/
diodom); ~, nondestructive read
- elemen(a)t za oitavanje bez unitenja informacije; ~ of a determinant - elemen(a)t determinante
(mat.); ~, of a surface - elemen(a)t povrine (mat.); ~ of an
algebraic expression - elemen(a)t
(lan) algebarskog izraza (mat.);
~, off-diagonal - nedijagonalni
elemen(a)t (matrica); ~, open circuit stable - stabilan elemen(a)t
u otpornom kolu (elemen(a)t S-tipa);
~, optoelectronic storage - optikoelektronski memorijski elemen(a)t; ~, parametric - para-

238

element
metarski elemen(a)t; ~, photoemissive - fotoelemen(a)t; ~,
picture - elemen(a)t slike; ~,
PEMO - PINO-elemen(a)t (na tranzistoru i tunel-diodi); ~, polarization determining - elemen(a)t
za odreivanje stanja polarizacije;
~, potted - hermetini elemen(a)t;
~, pressure-sensitive - mera
pritiska; ~, redundant - 1. prekomerni elemen(a)t; 2. rezervni
elemenat; ~, reference - nosei
elemen(a)t, potporni elemen(a)t, reperni elemen(a)t; ~, regeneration
- regenerativni elemen(a)t; ~, resistive - otporni elemen(a)t; ~,
resistor - otporni elemen(a)t rezistora; ~, S-Type - strujno
stabilan elemen(a)t sa negativnim
otporom (elemen(a)t S-tipa); ~,
chort-circuit stable - stabilan
elemen(a)t u kratko spojenom kolu
(elemen(a)t N-tipa); ~, singlecrystal - monokristalni elemen(a)t;
~, solid-circuit - elemen(a)t eme
na bazi vrstog tela; ~, solidstate - elemen(a)t na bazi vrstog
tela; ~, special - specijalni elemen(a)t; ~, standard - 1. tipski
elemen(a)t; 2. standardni elemen(a)t; 3. unificirani elemen(a)t;
~, starting - startno rele; ~,
system - elemen(a)t sistema; ~,
thermal - termoelemenat; ~,
thin-film - elemen(a)t na bazi
tankog filma; ~, time-varying
- elemen(a)t sa vremenski promenljivim parametrima; ~, timing
- usporeni relej, relej sa usporenim dejstvom; ~, trace - elemen(a)t u tragovima, mikroelemen(a)t (hem.); ~, tracer - obeleeni elemen(a)t, izotopski obeleiva; ~, tree-branch - elemen(a)t grane; ~, tunnel (effect)
- tunelski elemen(a)t; ~, twodimensional - ravni elemen(a)t,
dvodimenzionalni elemen(a)t; ~,
unidirectional - monodirekcioni
elemen(a)t; ~, uranium-aluminium fuel - uran-aluminijev gorivni elemen(a)t; ~, voltage-controlled - elemen(a)t kontrolisanja
napona (elemen(a)t N-tipa); ~,

element

239

voltage-stable - elemen(a)t, naponsko stabilan (elemen(a)t Ntipa)

elementary analysis - elementarna
analiza, kvantitativno odreivanje
pojedinih elemenata u organskim
jedinjenjima (hem.); ~ charge elementarno naelektrisanje, elementarni naboj (fiz.); ~ mathematics - elementarna matematika,
koja sadri aritmetiku, algebru,
obinu geometriju i trigonometriju;
~ particles - elementarne estice, osnovne estice materije (fiz.)
elements of a fix - elementi pozicije (pom.); ~ of a triangle elementi trougla, tri strane i tri
ugla (mat.)
elevate - uzdii, podii, dizati
elevated tank - izdignuti rezervoar;
~, temperature - poviena temperatura (tt)
elevating screw - zavrtanj za dizanje (ma.); ~ slide (broaching) - kliza za dizanje (ma.)
elevation - uspravna projekcija;
elevacija (voj.); ~ angle - mesni
ugao, elevacioni ugao (voj.); ~,
coverage - ispitivanje po elevacionom uglu (voj.); ~ head - visina dizanja (ma.); ~ limits granice promene elevacionog ugla
(ma.); ~ profile - vertikalni
profil (ma.);
~ transmitting
selsyn - predajni seisin elevacionog ugla (at.); ~ view - projekcija u odnosu na horizont (voj.)
elevator - elevator, - dizalica (ma.)
Elianite 1 - elianit 1, kiselinski otporna legura sastava 82% Fe,
15% Si, 0,6% Mn
eliminant - eliminanta, jednaina
dobijena eliminacijom nepoznatih
veliina (mat.)
Elinvar - elinvar, legura nikla,
sastava 63% Ni, 46% Fe, 12% Cr,
W, 12% Mn
ellipse - elipsa, jedan od konusnih
preseka (mat.); ~, polarization
- polarizaciona elipsa
ellipsograph - elipsni estar (ma.)
ellipsoid - elipsoid, telo iji su preseci elipse ili krugovi (mat.)

emanation
electrically deformed index - elektrino deformisan elipsoid indikator prelamanja; ~, index - elipsoid indikatora prelamanja; ~ of
revolution - elipsoid revolucije,
elipsoid koji se dobije obrtanjem
elipse (mat.)
elliptic conical surface - eliptina
konusna povrina (ija je direktrisa
elipsa) (mat.);
~ cylinder eliptini valjak (ije su baze elipse)
(mat.); ~ involution - eliptino
uvrtanje (mat.)
elliptic paraboloid - eliptiki paraboloid (iji su neki preseci elipse)
(mat.);
~ polarization - eliptina polarizacija (svetlosti) (fiz.)
elliptical antenne - eliptina antena (rad.); ~ field - eliptino
polje
elliptical waverguide - eliptini
talasovod (el.)
ellipticaly polarized wave - eliptino-polarizovani talas (fiz.)
ellipticity - eliptinost (odnos razlike poluosa elipse prema velikoj
poluosi) {(mat.)
ellipticity of polarization - stepen
eliptinosti polarizacije
elongate - produiti
elongated slot - produiti leb (ma.)
Elprene - vrsta sintetike gume
(thnl.)
elsicon - elsikon
elution - elucija, izdvajanje neke
vrste supstance iz vrste smee
pomou tenosti (thnl.)
elutriation - razdvajanje suspendovanih delia po teini, isplakanje,
isplakivanje (thnl.)
elutriator - elutriator - ureaj za
pranje praha u struji vode (thnl.)
Elvacet - sintetiko vezivno sredstvo na bazi polivinilacetata (thnl.)
Elvanol - impregnaciono sredstvo
na bazi polivinilalkohola (thnl.)
emanation - 1. isparenje; izliv,
isticanje; 2. emanacija, radon (hem.
elemenat); ~_, active v. radioactive emanation; ~, radioactive
-, radioaktivna emanacija (izotopi
radona nastali u nizovima raspada
urana i torijuma)

emanations

240

emission

emlzsive
emissive power snaga emisije

emanations - emanacija, radioaktivni

hemijski inertni gasovi koji nestaju
raspadanjem radijuma, torijuma, aktinijuma (hem.)
emanium - zastareo naziv elementa
aktinijuma (hem.)
embedded temperature detector termosonda (it.)
ember - tinjavo ugljevlje; tinjavi ar;
tinjava eravica; uareni pepeo
emblem - znamenje; znak, simbol;
znaka
embolite - embolit, ruda srebra,
hlorid i bromid srebra (min.)
embranchment - ravanje, grananje; razgranavanje
embrasure - podluje vrata ili prozora; udubljenje u zidu
embrittlement - postaj an je metala
krutim, gubljenje ilavosti (mil.)
embryo - embrio, zametak, zaetak
(Mol.)
Emcol - naziv za niz emulzifikatora,
deterdenata i germidda (thnl.)
emerald - smaragd (beril zelen
boje) (min.)
emergency cable - rezervni kabl,
kabl za zamenu (pri otklanjanju
smetnji) (el.); ~ engine - rezervna maina, rezervni ureaj (el.);
~ lighting - pomono osvetljenje
za nunost, potrebu (el.); ~ line
- rezervni vod (el.); ~ receiver
- prijemnik za udes (havarija),
rezervni prijemnik (el.); ~ rod
- sigurnosna ipka (ttukl., th.);
~ route - rezervni obilazni put
u sluaju udesa (el.); ~ shut-off
rod - ipka za zaustavljanje reaktora u sluaju havarije, sigurnosna
ipka (nukl, th); ~ stop - sigurnosno kritino zaustavljanje (el.)
emery - mirgla", brusni prah,
neisti korund, sitnozrni korund
(thnl.); ~ basepaper - sirovi
brusni papir; ~ cake - brusna
emulzija (ulje + korund); ~ dust
- brusni praak; ~ paper - brusni papir; ~ paste - brusna emulzija (ulja i korund); / wheel- toilo, brusni disk; ~ wheel
dresser - alat za poravnanje
toila

emetine - emetin, alkaloid koji se

dobija iz korena jedne brazilijanske
biljke (hem.)
e. m. f. series - ems-niz, elektrohemijski niz elemenata poredanih
po veliini njihove elektromotorne
sile u normalnim rastvorima (hem.)
emission - 1. odailjanje, zraenje,
isputanje (svetlosti, toplote i si.),
emisija; 2. emisija, putanje u opticaj ; ~ characteristic - emisiona
karakteristika (els.); ~, coating
- aktivni sloj, emisioni sloj (eh.);
~, continuous - kontinualno zraenje; ~ efficiency - emisiona
efikasnost (eh.); ~, anisotropic
- anizotropno zraenje; ~, a t m o s pheric - atm osferska emisija; ~
corpuscular - korpuskularno zra,
enje; ~, field-electron - hladnemisija, hladna emisija elektronaa
~, hot-electron - emisija ,,vru;
ih" elektrona; ~, induced vstimulated emission; ~ , internal field - emisija pod dejstvom
polja;~, laser - lasersko zraenje;
~, maser - masersko zraenje;
~j phonon - fonsko zraenje; ~,
polarized synchrotron - polarizovano sinhrotronsko zraenje; ~,
primary - primarno zraenje;
~, radio - radio-emisija; ~, R a man-Stokes - kombinaciono Stoksovo zraenje; ~, regular - regularno zraenje (lasera); ~ regulator - stabilizator emisije, regulator emisije (eh.); ~, secondary
- sekundarno zraenje; , selfstimulated - samoindukciono zraenje; ~, sensitized - senzibilirano zraenje; ~, Shottky - otkijev efekt, otkijeva emisija; ~,
space-charge limited - 1. emisija ograniena prostornim naelektrisanjem; 2. emisija, ograniena
zapreminskim zraenjem; ~ spect r u m - emisioni spektar (fiz.);
~, spontaneous - spontano zraenje; ~, stimulated - prisilno
(indukovano) zraenje; ~ 3 stimulated Raman - prisilno (indukovano) kombinaciono zraenje; ~,
stray-light - rasuto zraenje; ~,
tunnel - tunelska emisija

(fiz.)

emissivity - odnos emisije nekog

tela prema emisiji crnog tela (fiz.);
koeficijen(a)t zraenja; emisiona mo
sposobnost zraenja
emit - emitirati, izraivati; isputati
emitron - ikonoskop
emlttance - sposobnost emitiranja,
emitancija
emitter - emiter, izraiva; ~,
alloyed - legirani emiter; , electroluminescent - elektfoluminiscentni
emiter;
~,
floatingplivajui" (slobodni) emiter; ~,
grounded - uzemljeni emiter;
-~, guard ring - emiter sa zatitnim prstenom; ~, hot electron
- emiter vruih" elektrona; ~,
ion - emiter jona; ~, lasing emiter koherentnog zraenja; ~,
majority - elektroda tranzistora
koja emituje osnovni nosa; ~,
minority - elektroda tranzistora
koja emituje manjinske nosae;
, neutralizing - neutralizacioni
emiter; ~, patchy" - nehomogeni
emiter; ~, plasma - plazmeni
emiter; ~, ring-type - kruni
emiter; ~, secondary-electron emiter sekundarnih elektrona; ~,
Shottky - otkijev emiter; ~,
space-charge limited - emiter
ogranien prostornim naelektrisanjem; , star-type - emiter u
obliku zvezde; ~, termionic termoelektronski emiter; ~, tunnel
- tunelski emiter; ~, wide-gap
- emiter sa materijalom iroke
zaprene zone
emitter-coupled - sa zajednikim
emiterom
emollient - razmekiva; razmekavajui
empirical curve - empirijska (iskustvena) kriva (koja je dobijena iz
merenja); ~ equation - empirijska jednaina, jednaina empirijske krive; ~ formula - empirijska formula, iskustveni obrazac
emporium - emporijum; trg, trite, trgovako sredite; velika radnja, duan
empretron - ivin ispravlja
16 Henik

241

enantlotropy

empty - isprazniti, prazniti (el.)

empyreumatic - empireumatski (nastao suvom destilacijom organskih
materija, karakteristinog mirisa)
(hem.)
emulgator - emulgator (supstancija koja omoguuje emulgiranje)
Emulphor - naziv grupe nejonskih
emulzifikatora (thnl.)
emulsifiable - emulgirajui; koji
se moe prevesti u emulziju
emulsification - emulgiranje, spravljanje emulzije
emulsifier - 1. v. emulgator;
2. emulzifikator (ureaj za spravljanje emulzija)
emulsify - emulgirati, prevoditi u
emulziju
emulsifying agent - emulzivni agent,
sredstvo za pravljenje emulzije,
emulzivno sredstvo (thnl.)
emulsion - emulzin (ferment)
emulsion - 1. emulzija (koloidni
rastvor jedne tenosti u drugoj);
2. emulzija (fotografski sloj srebrohalogenida i elatina); ~ paint
- emulziona boja, pigmentna boja
iji je nosa neka emulzija (thnl.);
~ technique - tehnika detekcije
jonizujuih estica pomou fotografskih emulzija (fiz.)
emulsoid - koloidna suspenzija jedne
u drugoj tenosti (hem.)
enable - osposobiti; ~, to be read
- osposobiti za itanje (at.)
enamel - gle; zubna gle; emajl,
staklasti sloj koji se nanosi na povrinu metala, keramike i stakla u
cilju dekoracije ili zatite (thnl.);
~ covered wire - emajlirana ica
(el.); ~ oxides - metalni oksidi
za bojenje glazura na metalima
(thnl.)
enantiomorph - enantiomorf, optiki antipod (hem., fiz.)
enantiotropic - enantiotropan, koji
postoji u dva kristalna oblika od
kojih je jedan iznad, a drugi ispod
jedne odreene temperature (hem.);
~ form - enantriotropski oblik
(hem.)
enantiotropy - enatiotropija (osobina supstancija da se javljaju u
vie kristalnih oblika)

enargite
enargite - enargit, sulfoarsenat bakra (min.)
encapsulant - hermetizirajua materija; ~, active - aktivna hermetizirajua materija, aktivni hermetik; <~, passive - pasivna hermetizirajua materija, pasivni hermetik
encapsulated source - radioaktivni
izvor zatvoren u kapsuli (nukl.)
encapsulation - hermetizacija; ~,
active - hermetizacija aktivnom
materijom; ~, passive - hermetizacija pasivnom materijom
encipher - ifro vati (voj., at.)
enclose - okruiti, opkoliti, ograditi,
opasati; zagraditi, zatvoriti
enclosed fuse - zatvoreni osigura,
patron (el.)
enclosure - telo, omota, omot;
~, transistor - telo tranzistora
encoder - koder, ureaj za kodiranje,
kodni ureaj (at.); ~, CF v.
coarse-fine encoder; ~, coarse-fine - koder-sistem sa grubom
i finom skalom; ~, telemetry telemetriki ureaj za ifriranje
encoding - kodiranje, ifriranje
encrust - pokriti korom; naikati,
obloiti; obrazovati koru
encumber - zakriti; (pre)preiti,
smetati, sputati; pritisnuti, opteretiti; ometati
end - kraj; ~, bell - zavretak nastavka (kabla) (el.); ~, brazed carbide tool - alat sa tvrdo lemljenim krajem karbida (ma.); ~
capacity - krajnji kapacitet telefonske centrale (tel.); ~ cell krajnja elija, krajnji element, dodatna elija (el.); ~ clearance
- aksijalna tolerancija (ma.); ~
coll - krajnji zavojak (el.); ~
-cut single point tool - eoni
alat
(ma., SAD);
~ cutting
(in the drilling sense) - eono
rezanje (u smislu buenja) (ma.);
~ cutting edge angle - ivini
ugao eonog rezanja (ma., SAD);
~ face mili - eono glodalo
(freza) (ma.); ~ -facing - sueljavanje (ma.);
~ -frame krajnji stalak, krajnji ram (ma.);
~ grain timber - popreko seeno

242

endocompound
drvo; ~, journal - spoljanji rukavac (ma.); ~ link - krajnji beoug (ma.); ~ mili - eono glodalo (ma.); ~ -mill adapter dra eonog glodala (ma.);
-mill cutter - seka eonog glodala (ma.); ~ mill shank osovina eonog glodanja (ma.);
~ mill shank size - veliina
osovine eonog glodanja (ma.);
~ milling - eono glodanje (ma.);
~ movement - aksijalno kretanje
(ma.); ~ of-impulsing signal
- signal zavretka biranja (tel.);
~ -of-selection signal - signal
uspostavljanja veze, kontrola poziva (tel.);
~ pier - krajnji
stub, krajnji oslonac (ma.); ~
plate - bona ploa, leajni tit
(ma.); ~ point - stepen titracije u kojem je reakcija potpuna
(hem.); ~ position (of the piston) - krajnji poloaj (klipa) (mot.);
~ product - krajnji proizvod
(pri radioaktivnom raspadu krajnji
elemen(a)t koji nije radioaktivan)
(fiz.); ~~' sleeve - zavrni nastavak, krajnji nastavak (ma.); ~
station - krajnja stanica, krajnja
centrala (ma.); ~ stub - ostatak
elektrode, otpadak elektrode (zav.);
~ teeth - eoni zub (ma.); ~
thrust - aksijalni pritisak (ma.);
~ -to-end communication veza izmeu dva mesta, veza izmeu
dve take (tel.); ~ view - boni
pogled, izgled pozadi; ~ winding

- glava svitka (el.)

enduct(ting) tool - alat za eono
rezanje (ma.)
endless - beskrajan, beskonaan;
(pre)dug, bezbrojan, besprekidan,
neprekidan; ~ belt - beskrajni
kai (ma.); ~ chain - beskrajni
lanac (ma.); ~ conveyor - beskrajni konvejer (ma.); ~ rope
- beskrajno ue (ma.); ~ saw trakasta testera (ma.); ~ screw
beskrajni zavrtanj (ma.)
endmost - najdalji, najudaljeniji,
krajnji
endocompound - jedinjenje koje
ima most u prstenu (hem.)

endoenzyme

243

endoenzyme - endoenzim, enzim

koji ne naputa eliju niti difunduje kroz zidove elije (hem.)
endosmosis v. eleetroosmosis
endothermal v. endothermic
endothermic - endoterman (koji
u reakciji apsorbuje toplotu) (hem.,
fiz.); ~ compound - endotermno
jedinjenje (hem.); ~ reaction endotermna reakcija, kod koje se
apsorbuje toplota (hem.);
endwise - aksijalno
energize - pobuivati (relej, elektromagnet); ukljuivati; proputati
struju; staviti pod napon (el.)
energy - energija; ~, activation
- aktivaciona energija, energija aktivacije; ~, amplification - pojaavanje snage (el.); ~, anisotrope - energija (polja) anizotropije, anizotropna energija; ~, available - dostupna energija, raspoloiva energija; ~, band-edge 1. energija kraja zone provodljivosti; 2. energija kraja valentne zone;
~, beam - energija snopa; ~,
binding - energija veze, vezivna
energija; ~, collision - energija
sudara; ~, component - aktivna
komponenta struje (el.); ~, domain wall - energija domenskog
zida; ~, donor activation energija aktivacije donora; ~, excess - viak energije; ~, eehange
- energija izmene, energija interakcije; , excitation - energija
ekscitacije, ekscitaciona energija;
~, factor - faktor dobrote (el.);
~, fusion - energija koja se izdvaja prilikom sinteze jezgra; ~,
hole binding - vezivna energija
upljina; ~, impurity activation
- energija aktivacije primese; ~,
ionization - jonizaciona energija;
~, laser radiant - energija laserskog zraenja; ~, level - energetski nivo, atoma ili atomskog
jezgra i si. (fiz.); ~, light - svetlosna energija; ~, magnetoelastic - magnetno-elastina energija;
~, pump(ing) - energija pumpanja; ~, storage device - ureaj
za akumulaciju energije; ~, threshold - energija praga
16

enfeeble - oslabiti
enfleurage - proces ekstrakcije esencijalnih ulja pomou masti (thnl.)
engaged - ukljuen, povezan, spojen;
~, line - zauzeta linija, zauzeti
vod, zauzeti izlaz (tel.)
engaging lever - poluga za spajanje,
ruica za ukljuivanje (tel.)
engine - energetska maina, toplotna
maina, maina (opt.); motor, pogonski mehanizam; lokomotiva;
parna maina;
~ attendant odrava maina; ~ base - podnoje maine, motora; ~ bearer
- nosa motora; ~ bed - temelj
maine, temelj motora; ~ bedplate - temeljna ploa motora,
maine, okvir maine; ~ bonnet
- hauba motora; ~ bracket konzola motora; ~ clutch - motorna spojnica; ~ compartment
- mainarnica; ~ cover - hauba
motora; ~ cowling - obloga motora
(am.);
~ currently in
production - serijski motor, motor iz serijske proizvodnje;
~
data - parametri (pl.) maine,
motora; ~ -driven pump - motorna pumpa; ~ fitter - mainbravar;
~ foundation - temelj
maine; ~ gauge - indikator;
~, governor - regulator broja
obrtaja; ~ guard plate - zatitna
ploa motora; ~ hood - hauba
motora; ~ -hour indicator broja radnih asova; ~ hours radni asovi (pl.) motora; ~
humming - brujanje motora; ~
Une - proizvodna linija motora;
~ mounting - ugradnja
motora, montaa motora; ^ oil
- motorno ulje; ~ operator mainista; ~ output per 1000 cc.
cylinder capacity - litarska zapremina motora; ~ revolutions
- broj obrtaja motora; ~ room mainarnica (brod.) dizel (prostorija) komora (podmirnice); ~ r o o m
complement - osoblje za opsluivanje maina; ~ room crane
- pokretna dizalica (kran) mainarnice; ~ seating - temelj maine,
leitenje maine; ~ shed - upa
za lokomotive; ~ speed - broj

engine

244

engine
obrtaja motora; ~ -speed indicator - tahometar, broja broja
obrtaja; starter - startni motor, starter; ~ -test log - protokol o prijemu i ispravnosti motora;
~ transmission - prenosnik, reduktor; ~ trouble - kvar motora,
kvar na motoru
engineer - metalac, konstruktor maina; tehniar; inenjer; pionir; vozovoda
engineering - tehnika, tehnik(i)o;
~ alloys - konstrukcione legure
(pl.); ~ and design department
- konstrukcioni biro; ~ aspects
- konstrukcione smernice (pl.)
uputstva (pl.); ~ brick - klinkeropeka; ~, clinker - klinker-opeka;
~ construction - mainogradnja;
~ cybernetics - tehnika kibernetika; ~ department - konstrukcioni biro; ~ desing - tehniki crte; ~ drawing - tehniko
crtanje; ~ education - tehniko
obrazovanje, tehniko znanje; ~
fair - sajam tehnike; ~ industry
- industrija mainogradnje;
~
material - tehniki materijal; ~
measurement - tehniko merenje;
~ process - tehniki postupak,
proces;
~ service - tehnika
sluba; ~ subject - tehnika
struka, oblast; ~ thermodynamics
- tehnika termodinamika
engineman - mainista, vozovoda
Engler visco(si)meter - Englerov
viskozimetar
English - 14 britanskih taaka (veliina slova) (Stamp.); ~ finish
- polusjajni (papir); ~ graduation
- colovna podela; ~ pitch - colovna podela (ozubljenje); ~ red
engleska crvena (pigmentna boja
na bazi oksida gvozda) (thnl.);
~ thread - colovni navoj
englishite - engliit (fosfat i hidroksid Ca, K i Al) (min.)
engraft - nakalemiti
engrave - gravirati, urezati, izrezati
engraver - aparat za graviranje,
graver-aparat za urezivanje

enthalpy
engraving - urezivanje, graviranje;
gravura; ~ cutter - reza za
urezivanje, graviranje (ma!.);
~
machine - maina za graviranje
(ma.)
enhance - pojaati, poveati, povisiti, podii; ~, line - intenzivna
linija u spektru (hem.)
enhancement of atmospherics pojaanje atmosferika
enkindle - potpaliti, zapaliti (hem.)
enlace - obviti, obuhvatiti
enlarged scale - poveana razmera
enlagrement of a pipe - proirenje
cevi (thnl.)
enlarging - poveanje, proirivanje,
irenje; ~, apparatus - aparat
za poveavanje
enlarging old plants - proirenje
postojeih postrojenja
enol form - enol-oblik (kod ketoneol
tautomerije) (hem.)
enriched fuel - obogaeno (nuklearno) gorivo, sadri uranijum sa
povienim sadrajem 235-U (nukl.);
~ fuel reactor v. enriched
reactor (nukl.);
~ material
- materijal obogaen u jednom
izotopu (nukl.);
~ reactor obogaen reaktor, koji radi sa
obogaenim gorivom (nukl.); ~
uranium - obogaeni uranijum,
sadri vie od 0,7% (prirodni
sadraj 235-U) (nukl.); ~ section
- obogaujui deo kaskade za
razdvajanje
izotopa
(nukl.);
enrichment factorfaktor obogaenja, separacioni faktor pri razdvajanju izotopa (nukl.);
ensilage - uvanje stone hrane
u silosu (agr.)
ensure - osigurati
entablature - pervaz na vrhu stuba,
sims pod krovom, potkrovna opivnica (arh.)
enter a hole - ui u rupu (ma!.)
entering angle - ulazni ugao (ma.);
~, end - ulazni kraj (ma.); ~,
pilot - ulazni vodi (ma.)
enthalpy - entalpija, termodinamiki
potencijal, toplotni sadraj (zbir
unutranje energije i izvrenog rada
na konstantnom pritisku); ~ of

enthalpy

245

evaporation - entalpija isparavanja

Enthonite - plastina materija za
prevlaenje materijala (thnl.)
entire - potpun, ceo, itav; neoteen; savren; nerazblaen, ist
entomology - entomologija, nauka
o insektima
entrainment - magla kapljica koje
nose sa sobom pare kljuajuih
tenosti (u.)
entrance bushing - uvodni izolat o r (el.)
.. ,
~
.
entropy - entropija (verovatnoca
stanja supstancije) (fiz.)
entry - ulazak; ulaz, pristup; prilaz; vrata, kapija; ue reke
envelope - 1. obvojnica; 2. balon,
lopta (lampe ili cevi); 3. obloga,
telo; poklopac; 4. omota, omot ;
~ beam - omota snopa; ~,
electron - elektronska ljuska; ~
mode - spektralni omota; ~,
noise - omota uma; ~ of cone
- omota kupe (gm.); ~, tube balon lampe ili cevi
envetron - 1. hidraulina pumpa;
2. sigurnosni ventil
environment - 1. uslovi okolne
sredine; 2. okolna sredina; ~,
ground - 1. uslov eksploatacije
na zemlji; 2. nadzemna sredstva;
~, reentry - uslovi okolne sredine pri ulasku u guste slojeve
atmosfere; ~, rugged - v. severe
environment; ~ severe - otri,
nepogodni uslovi sredine; ~, simulated - simulirani uslovi okolne
sredine; ~, space - kosmiki
uslovi sredine
enzyme - encim, ferment (biohemijski katalizator)
eolation - erozija (tm'n.,geol.)
eolian - eolski, nanesen vetrom
(geol.)
ephedrine - efedrin (alkaloid lzolovan iz biljke Ephedra) (hem.)
epicycloid - epicikloid (mat.)
epidiascope - epidijaskop (projektor daje lik u reflektovanoj i proputenoj svetlosti)
epinephrine - adrenalin (hem.)
epitaxial - epitaksijalni

equalizing

epitaxially grown - epitaksijalno

izrastao
epitaxy - epi taksi ja; ^, liquidphase - epitaksijalni rast iz tene
faze; ~, vapor-phase - epitaksijalni rast iz parne faze
epithermal neutrons - epitermalni
neutroni (neutroni energije 0,025
eV do 10 eV (fiz.); ~ reactor
- reaktor koji radi sa epitermalnim
neutronima (nukl.)
Epolene - voskasti polietilen (thnl.)
epoxy - epoksi-smola, epoksi; ~,
conductive - provodna epoksismola; ~, encapsulated - hermetizovan epoksi-smolomr ~, glass
impregnated - epoksi-smola sa
primesom stakla; ~, protected
transparent - zatitna providna
epoksi-smola; ~ resins - epoksidne smole, sintetike termostabilne plastine materije na bazi
fenola, acetona i epihlorhidrina
(thnl.)
Epsom salt - gorka so (hem.)
epsomite - epsomit, gorka so (magnezijum-sulfat) (min.)
epurate - oistiti, preistiti
epur - rafinisani prirodni asfalt
(thnl.)
equability - ravnomernost, podjednakost, ujednaenost
equal - jednak; ~, -alternation
waves - signal s jednakim optereenjem poluperioda (els.); ~,
angle - ravnokrako ugaono gvoe
(ma.);
~ figures - jednake
geometrijske slike (gm.); ~ gearing - jednako ozubljenje (rna.)i
~, heterodyne - nulto izbijanje
(els.); ~, solids - jednaka vrsta
tela
equalized telephone pair - simetrirana telefonska parica, ujednaena
telefonska parica (tel.)
equalizer - izjednaava, ujednaava, kompenzator (el.); ~ connections - spojke izjednaenja
(el.);
equalizing - ujednaavanje, egalizacija, korekcija, izjednaavanje, kompenzacija, popravka; pulse impuls za izjednaenje, izravnavaju-

equalizing

246

equalizing
i impuls, kompenzacioni impuls (TV)
equation - jednaina, jednakost;
adjoing - pridodata jednaina;
~, Appleton-Hartree - EpltonHartrijeva jednaina; ~, approximate - aproksimativna jednakost,
priblina jednakost; ~, Boltzmann transport - Bolcmanova
transportna jednaina; ~, characteristic - karakteristina jednaina;
~, continuity - jednaina kontinuiteta; ~j detailed - detaljna jednaina, jednaina detaljne ravnotee; ~, diffusion - difuziona
jednaina; ~, diode - jednaina
diode, diodna jednaina; ~, dispersion - disperziona jednaina;
~, Ebers-Mol's - Ebers-Molova
jednaina; ~, error - jednaina
greke; ~, Euler-Lagrange Ajler-Lagranova jednaina;
~,
flow - jednaina protoka, jednaina
toka; ~, Fokker-Planck - FokerPlankova jednaina; ~, HamiltonJacobi - Hamilton-Jakobijeva jednaina; ~, kinetic - kinetika jednaina; ~, likelihood - jednaina
verovatnoe; ~, matric - matrina jednaina; ~, Maxwell-Josephson's - Maksvel-Dozefsonova jednaina; ~ of state - jednaina
stanja; povezuje volumen, temperaturu i pritisak jednog sistema
(hem.); ~ of the first degree jednaina prvog stepena, linearna
jednaina (mat.); ~ of the second degree - jednaina drugog
stepena, kvadratna jednaina (mat.);
~ of the third degree - jednaina treeg stepena, kubna jednaina (mat.); ~, solver - ureaj
za reavanje jednaina (at.); ~,
phonon transport - jednaina prenosa fonona, fononska transportna
jednaina; ~, Poisson's - Puasonova jednaina; ~, radar range
- jednaina radarskog dometa, osnovna radarska jednaina; ~, rate
for atmospheric ionization jednaina ravnotee ionizacije u
atmosferi; ~, state - stalna jednaina stanja; ~, thermal diffu-

equip

sion - jednaina termalne difuzije;

~, transport - transportna jednaina, jednaina prenosa
equator - ekvator, polutar
equatorially - u ekvatorijalnoj ravni
equi - ekvi-, prefiks koji oznaava
jednak
equiangular - jednakoga ugla (mat.);
~, spiral - logaritamska spirala
(mat.)
equidirectionnal - ekvidirekcionalan, ravnosmerni
equidistant - ekvidistantan, jednako
udaljen (mat.)
equifrequent - iste frekvencije, ekvifrekventan (el.)
equilateral - istostran, jednakostran,
ravnostran (gm.); ~, hyperbola
v. rectangular hyperbola; ~,
triangle - istostrani trougao (gm.)
equilibrant - sila koja odrava ravnoteu sistema (fiz.)
equilibration - uravnoteavanje

(fiz.)

equilibrium - ravnotea; ~ of
forces - ravnotea sila; ~ chemical - hemijska ravnotea; ~,
heat - toplotna ravnotea; ~, heterogeneous - heterogena ravnotea; ~, homogeneous - homogena ravnotea; ~, labile - labilna
(nepostojana) ravnotea; ~, mobile - pokretna (dinamika) ravnotea; ~, monophase v. homogeneous equilibrium; ~, movable v. mobile equilibrium;
~, stable - stabilna ravnotea;
~, thermal - toplotna ravnotea;
~, thermodynamic - termodinamika ravnotea; ~, unstable nestabilna ravnotea
equilimolecular - ekvimolekulski,
ekvimolekularni
equimolecular mixture - ekvimolekularna meavina, u kojoj su
supstance u proporciji s njihovim
molekularnim teinama (hem.)
equimultiple - jedan od proizvoda
koji u sebi sadre isti mnoilac
(mat.)
equinoxes - take u kojima ekliptika
see ekvator (astr.)
equip - opremiti, snabdeti

equipartition of energy

247

equipartition of energy - ekviparticija energija, Boltzmannov princip

po kome je kinetika energija podjednako raspodeljena na sve stepene
slobode (fiz.)
equipment - oprema, aparatura,
pribor, ureaj;
~, automatic
control - aparatura za automatsko
upravljanje; ~, data communication - aparatura za prenos podataka; ~, data-processing terminal - krajnji ureaj za obradu
podataka; ~, digital data conversion - ureaj za konverziju
digitalnih podataka; ~, ECM v.
electronic counter-measures equipment; ~, electronic counter-measures - aparatura za elektronske protivmere, aparatura za
radio-protivdejstvo; ~, error-control - ureaj za zatitu od greaka;
~, face - aparatura sa prednje
strane (razvodne ploe ispitnog
tanda); ~ s field - poljska oprema,
poljski ureaj; ~ for arc welding and its characteristics oprema za elektroluno zavarivanje
i njene karakteristike (zav.); ~,
ground data - nadzemni ureaj za
podatke; ~, high-performance visokokvalitetni ureaj; ~, in-line
- aparatura u liniji, direktno delujui ureaj; ~, ionospheric sounding - ureaj za sondiranje jonosfere; ~ off-line - of line" ureaj, ureaj van linije, indirektno
delujui ureaj;
~, on-line on line" ureaj, ureaj koji radi
u realnom vremenu, ureaj na
liniji; ~, processing - aparatura
za obradu podataka; ~, production run - serijski ureaj; ~,
radar-processing - ureaj za
obradu radiolokacionih informacija;
~, signal-conversion - ureaj za
pretvaranje signala; ~, terminal
- krajnji ureaj, terminal; ~, ultrasonic testing - aparatura za ultrazvuno ispitivanje
eqidpotential - ekvipotencijal, ekvipotencijalni
equipotential connections - ekvipotencijalna spojka (el.); ~ line
- ekvipotencijalna linija, linija jed-

erection
nakih potencijala (fiz.); ~ space
- ekvipotencijalna zona, ekvipotencijalna oblast, ekvipotencijalni prostor (fiz.);
~ surface - ekvipotencijalna povrina, na kojoj je
svuda isti potencijal
equisignal zone - zona jednakih
signala (els.J
equitangential curve - ekvitangencijalna kriva, kriva ija je tangenta paralelna s jednom od koordinatnih linija (mat.)
equivalent istovredan
(hem.);
ekvivalentan;
~ absorption ekvivalentna apsorpcija (hem.); ~
electron density - ekvivalentna
gustina elektrona (el.); ~ equations - ekvivalentne jednaine,
jednaine koje imaju ista reenja
(mat.); ~ focus - fokusno rastojanje (opt.);
~ fractions ekvivalentni razlomci, npr. x/y i
nx/ny (mat.); ~ length - ekvivalentna (po slabljenju) duina
kabla (el.); ~ plate circuit ekvivalentno anodno kolo (el.);
~ polygons - poligoni koji imaju
istu povrinu (gm.); ~ solids vrsta tela iste zapremine (gm.);
- weight - ekvivalentna teina,
teina nekog elementa koja zamenjuje 8 grama kiseonika ili jedan
gram-atom vodonika u nekom jedinjenju (hem.)
equivocation - stepen tajnosti (ifrovanog saoptenja) (voj.)
Er - hemijski znak za erbijum (hem.)
erase amplifier - pojaava za brisanje (at.,el.); ~, head - glava
za brisanje (el.)
eraser - brisa, ureaj za brisanje
erasing - brisanje; <,' AC - brisanje
naizmeninom strujom; ', selective - selektivno brisanje
erasure - brisanje (zapisa, snimka)
(el.)
eratron - eratron, radio ili TV-prijemnik
erbium - erbijum (hem. elemen(a)t),
red br. 68, simbol Er)
erct - uspravljen, uspravan; prav;
uzdignut; podignut, nadignut
erection - podizanje, ureivanje,
montaa, (elina konstrukcija), sa-

erection
erection
. stavljanje; ~, building - montana hala; ~, crew - brigada montera; ox drawing - montani crte, plan montae; ~ pit - mesto
c
montae;
~ schedule - plan
montae;
~ site - gradilite
c
(gde se vri montaa elinih konstrukcija)
erector - monter, strunjak za montau
erector's tools - montani alat, monterski alat (graev.)
erepsin - erepsin (fermen(a)t)
erg - erg (jedinica rada (energija)
u CGS-sistemu) = 10~7
Erganil - grupa kiselih sintetikih
boja za kou {thnl.)
ergosterol - ergosterin, nalazi se
u kvascu, gljivama; ozraivanjem
ultra-violetnom svetlou daje vitamin D (hem.)
ergotoxine - ergotoksin, vrsta alkaloida (hem.)
Erinoid - trgovaki naziv za plastinu
masu na bazi kazeina (thnl.)
eriometer - eriometar, mera debljine vune
_
Erlenmeyer flask - Erlenmajerova
boca, stakleni konini laboratorijski
sud sa ravnim dnom (hem.)
erosion - erozija, habanje, troenje
materijala usled dejstva tenosti
ili gasova
errata - tamparske greke (pl.)
erratic arc - kolebljivi elektrini
, luk (el.)
,
#
error - greka; ~ of calculation
- greka u proraunu; ~ of dit
rection - greka u odreivanju
pravca; ~ of estimate - greka
t uoeni, proceni; ~ of graduation
- greka u graduiranju (skale);
~ of height - greka u odrei, vanju visine; ~ of reading T
greka u oitavanju; ~ of sighting.
- greka u viziranju, navoenju;~ of solution - greka (pogrenost) reenja; ~ of absolute -.
apsolutna greka; ~ . , accidewtal;
- sluajno doputena greka, sluajna greka; , accumulated -,
sumarna greka; ~, accuracy - ;
sistematska greka; ~, admissible
t

248

error
- dopustiva greka; ~, aggregate
- sumarna greka; ~, allowable
v. admissible error; ~, alpha
- greka prvog reda; ~, appreciable - gruba greka; ~, arithmetic - aritmetika greka; ~, assembly greka pri montai;
~, average - srednja greka; ~,
aroidable - lako uklonjiva greka;
~, bearing - greka u pelengovanju; --', beta - greka drugog
reda; ~, check-out - greka doputena pri (kontroli) proveri; -~,
common - obina greka; ~,
computational - greka u raunanju; ~, constant - sistematska
greka; ~, conscious - sa saznanjem doputena greka; ~, craft
- greka usled nedovoljne kvalifikacije; ~, crude - gruba greka;
~, cumulative - sumarna greka;
~ curve - kriva greke; ~ detection - detekcija greke, iznalaenje greke; ~, dinamic dinamika greka; ~, end - konana greka; ~, estimation greka procene, procena greke;
~, experimental - greka pokusa,
eksperimentalna greka; ~, external - greka ulo vijena spoljnim
faktorom; ~, fabrication - proizvodna greka; ~, fixed v. systematic error; ~, forecasting greka doputena pri prognoziranju;
~ -free - bez greke; ~, gross
- gruba greka; , handling greka usled pogrenog rukovanja;
~, human - subjektivna (individualna) greka, greka opsluitelja (ureaja, postrojenja); ,
~ indication - greka u oitavanju, greka pribora; ~, individual v. human error; , inherent - neotklonjiva greka; ~,
inherited - donesena greka, greka koja se provlaila od prethodnih
radnji; ~, initial - poetna greka; ~ in-process - v. manifacturing error; ~, inspection greka pri proveri, posmatranju;
~, instrumental - greka pribora, ureaja, instrumenta; ~,
integrated absolute - nagomilana
apsolutna greka; ~, intermit-

JJ.
error
tent - nesistematska
greka; ~,
introduced - unesena (uvedena)
greka; ~, isolated - pojedinana
greka, sporadina greka; ~, le-
veiling - greka niveliranja; ~,
limiting - granina, kritina greka; ~, maintenance - greka
doputena u toku opsluivanja sistema; ~, ~, manufacturing greka doputena u toku proizvodnje; ~, maximum permissible - maksimalna doputena greka; ~, m a x i m u m (possible)
constant - maksimalna (mogua)
stalna greka; ~, mean - srednja
greka; ~, mean probable srednja verovatna greka; ~, measurement (measuring) - greka
pri merenju, greka mercnja; ,
multiple - esta greka; ~, nominal - nominalna pogrenost;
~, nonindependent - zavisna
greka; ~, observation(al) - osmatraka greka, greka pri osmatranju; ~, occasional - sluajna
greka; ~, operating - greka
doputena u toku procesa rada;
~, output - greka ulazne veli'
ine; , percentage - greka u
procentima; ~ 3 periodic - povremena greka; ~, permissible
- doputena (dopustiva) greka;
~, personal v. human error;
ox, pool(ed) - sumarna greka;
~, precision - sluajna greka;
~, primary - prva greka, poetna greka; ~, processing greka obrade podataka; ~, pure
- ista greka; ~, reasonable doputena greka; ~, relative relativna greka; ~, repetitive povratna (sistematska) greka; ~,
residual - zaostala greka, preostala greka; ~, scale - greka u
graduiranju skale; ~, single pojedinana greka; ~, skill greka kao posledica nedovoljne
strunosti; ~, source - izvor
greke; ~, testing - greka doputena pri ispitivanju; ~, tolerance
greka uslovljena tolerancijama meni; ~, tolerated v. admissible
error; ~, total - sumarna greka;
~, unbias(s)ed - nesistematska

ester

(sluajna) greka; ~, workmanship - greka kao posledica nedovoljne strunosti; ~, zero - nulta
greka
erysipelas - crveni vetar (med.)
erythrene - eritren, butadien, divinil (hem.)
erythrite - mineral eritrit, kobalt
arsenat (min.)
>
erythritol - eritritol, eritrit (hem.) >
erythrosine - eritrozin (boja za hranu)
Esbach method - metoda za kvan- >
titativno odreivanje albumina u )
urinu (hem.)
>'
escade - curenje, oticanje, isticanje; , iung - aparat za disanje; ~, velocity - brzina isticanja (gasa), t
druga kosmika brzina
>
escalator - pokretne stepenice
escape (oil) - curiti (o ulju); pobei; of impurity - iezavanje ne- >
istoe, udaljavanje neistoe; ~ .
velocity - brzina koju mora imati
neko telo da se oslobodi dejstva *
gravitacije (fiz.)
Eschka's reagent - eka smea,
sadri magnezijum-oksid i natri- jum-karbohat, slui za odreivanje '
sumpora u gorivima (thnl.)
escutcheon - grb; limeni natpis
imena
esparto - esparto-hartija, pravi se od jedne vrste trave (thnl.)
essence - sirce; ~ of mirbane nitrobenzol
essential - osnovan, bitan; ~ oils
- osnovna eterina ulja (nalaze se '
u mnogim biljkama i cveu, pri- '
jatnog mirisa) (hem.)
esstron - ureaj za punjenje akumulatora
establish standards - ustanovljavati norme
ester - estar (organsko jedinjenje
koje nastaje u reakciji alkohola i
'. kiselina) (hem.)-, ~, acetic estar siretne kiseline; ~, acetoacetic - etil-acetoacetat; ~, alcohol - estar oksikiseline; ~,
aliphatic - estar alifatskog reda;
~, amyl - amil-estar; ~, amyl
acetic - amil-estar siretne kie-

ester

250

Euler's

ester
!
ava graviranje korozijom (thnl.);
line; ~, butyric - estar buterne
~, selective - selektivno nagrizakiseline; ~, cyclic - ciklini estar;
nje
~, ketone - estar ketokiseline
tehane - etan (hem.)
esterase - esteraza (ferment)
tehanite - etanit (tiokauuk)
esterification - esterifikacija, esteri- ethanol - etilalkohol, etanol (hem.)
fikovanje (graenje estra) (hem.)
etanomalines - etanolamini, aminoestriatron - cev sa progresivnim
derivati etil-alkohola, upotrebljavaju
talasom sa elektrostatikim fokuse pri proizvodnji deterdenata i
siranjem
kozmetikih preparata (thnl.)
estimate - ocena, procena, oceniti, ether - 1. etar; 2. dietil-etar; ~,
proceniti; ~ conditional maxiabsolute - apsolutni (bezvodni)
mum likelihood - uslovna ocena
etar; ~, amyl - diamil-etar; ~,
maksimalne verovatnoe; ~ re- !
compound - sloeni etar; .,
liability - ocena pouzdanosti; ~,
mineral v. petroleum ether; ~,
visual - vizuelna ocena
petroleum - petrol-etar (frakcija
estimator - estimator, formula ocenafte niske take kljuanja)
ne, ocena, procena,
statistika
etherification - eterifikacija (graocena; ~ consistent - bitna ocena,
enje etara)
sutinska ocena; ~, efficient - ethers - etri, jedinjenja koja nastaju
efektivna ocena; ~, unbiassed iz dva molekula alkohola eliminanepomerena ocena, nepromenjena
cijom jednog molekula vode (hem.)
ocena
Ethocel - sintetika termoplastina
estuary -rukavac, zaliv; iroko reno
masa na bazi eticeluloze (thnl.)
ue; ~, cable - reni kabl (el.)
ethoxide - etoksid, etilat
etalon - etalon, osnovna mera
ethoxyl group - etoksil-grupa (hem.)
Etard's reaction - reakcija dobijanja
ethyl - etil (radikal C2H5) (hem.)
aldehida dejstvom hromil-hlorida
ethyl acrylate - etilakrilat, slui za"
na homologe benzola (hem.)
proizvodnju plastinih masa (thnl.);
etch - nagriza, kiselina za nagri~, alcohol - etil-alkohol, obini
zanje; ~. fluoride - fluorovodoalkohol (hem.)
nini nagriza
ethylation - etiliranje (hem.)
etchant - bajc, sredstvo za nagriethylcellulose - etil-celuloza
zanje
ethylene - etilen (nezasieni, gasoetching - nagrizanje povrine metala
viti ugljovodonik) (hem.)
nekim hemijskim sredstvima koje
ethylene group - etil-grupa (hem.)
selektivno dejstvuju na razliite
ethyliodoacetate - etiljodoacetat (sukristale i sastojke tako da se jasnije
zavac) (hem.)
vidi struktura (mil.); graviranje
ethylize - etilirati (hem.)
(thnl.); ~, chemical - hemijsko Eu - hemijski znak za elemen(a)t
nagrizanje; ~, deep - duboko
europijum (hem.)
nagrizanje; ~, electrochemical
eucaliptys - eukaliptus
- elektrohemijsko nagrizanje; ~, euchlorine - smea hlora i hlorelectrojet - nagrizanje elektroperoksida (hem.)
mlazom; ~, electrolytic - elek- eudiometer - eudiometar, graditrolitiko nagrizanje; ~, electron
rana staklena cev za merenje zabeam - nagrizanje elektronskim
premine gasova (hem.)
snopom; ~, jet - nagrizanje mlaeugenol - eugenol, eterino ulje,
zom; ~, laser-induced thermal
slui za proizvodnju vanilina (hem.)
- nagrizanje termikim dejstvom Eulan - sredstva za impregnaciju
lasera; ~, photochemical - fototekstila (zatita od moljaca) (thnl.)
hemijsko nagrizanje; ~, photo- Euler's formula (theorem) of
resist - fotootporno nagrizanje;
polyhedrons - Ojlerova formula
~, reagent - reagens koji omoguza poliedre (gm.)

Bureka
Eureka - eureka-legura (za iane
otpornike)
europium - europijum (hem. elemenat, red. br. 63, simbol Eu)
eutectic - eutektik (smea dve supstancije u odnosu pri kome se
dobija najnia taka topljenja) (hem.)
~ alloy - eutektina legura (hem.);
~ change - jednovremena kristalizacija svih sastojaka eutektine
smee (hem.); ~ mixture - eutektika smea (hem.); ~ reaction
- eutektika reakcija, kod koje
tean rastvor ovruje na konstantnoj temperaturi, a vrsto telo
je meavina dva kristala (hem.);
~ structure - eutektika struktura (hem.); ~ system - eutektiki sistem, koji kristalie na temperaturi manjoj od temperature
kristalizacije sastojaka (hem.); ~
temperature - eutektika temperatura, taka topljenja eutektike
smee (hem.)
eutectoid - eutektoid (taka u dijagramu faza koja odgovara najnioj
taki topljenja); eutektoidni (hem.)
eutropy - eutropija, pravilna varijacija kristalnog oblika u zavisnosti
od rednog broja elementa (hem.)
euxenite - niobat i titanat retkih
zemalja i uranijuma (min.)
evacuate - evakuirati, ispumpati gas
evacuated bulb - evakusani balon
(hem.)
evacuating equipment - oprema
za evakuaciju (fig.)
evacuation - evakuacija, vakuumiranje, ispumpavanje
evaluate - proceniti, izraunati
evaluation - izvoenje, izraunavanje, evaluacija; ~, numerical
- numerika evaluacija, numerika
ocena; ~, reliability - ocena
pouzdanosti
Evanohm - legura nikla i hroma za
izradu ica za elektrine otpore
(thnl.)
evaporable - isparljiv
evaporant - ispariva, evaporant
evaporate - ispariva, isparavati,
izvetriti, hlapeti
evaporated milk - mleko u prahu,
mleko u konzervama

261

examination

evaporation - isparavanje; isparenje; prevoenje u paru; ~, flash

- varnino isparavanje; ~, loss gubitak isparavanjem; ~, precision - precizno naparavanje; ~,
thermal-in vacuum - v. vacuum
evaporation; ~, vacuum - vakuumsko naparavanje
evaporative centrifuge - centrifuga
sa isparavanjem, primenjuje se za
razdvajanje izotopa (nukl.)
evaporator - isparava (zav.)
evaporization - isparavanje, ispranjavanje
evatron - evatron, elektronski reostat
even - jednak; ravan; ~ fracture
- ravan prelom; ~ load - ujednaeno optereenje, ravnomerno optereenje (el.)
evenly-spaced - jednako udaljen
event - dogaaj, sluaj; ~, complementary-s - komplementarni
dogaaji; ~, dependent-s - zavisni dogaaji; ~, independent-s
- nezavisni dogaaji; ~, PC A v.
polar cap absorption event;
~, polar cap absorption '- sluaj polarne apsorpcije; ~, solar
proton - isputanje solarnih protona; ~, Starfish - nuklearna
eksplozija Morska zvezda"
Everdur - legura bakra i silicijuma,
otporna prema koroziji (thnl.)
Evipan - zatieno ime za natrijumheksabarbiton (hem.)
evocon - evokon, TV predaj na cev
evolute of a curve - evolventa
krive (mat.); ~ of a surface evolventa povrine (mat.)
evoscope - evoskop, raznobojna katodna cev
ewer - krag, vr
ex stock - sa (iz) skladita
ex work - iz fabrike
exact - taan
exaggerate - preuvelia(va)ti, preterati, pootriti, pogorati, pojaa(va)ti, veoma povea(va)ti
examination - ispitivanje, istraivanje, proveravanje, osmatranje, preispitivanje

excavator
excavator - bager, suvi bager, kopaka kanala; track - bagerski
kolosek
exceed - prestii, prevazii
Excello - ekscelo, visokoomska legura sastava 80% Ni, 14% Cr,
0,5% Fe, 0,5% Mn
excelsior - drvena vuna (SAD)
excenter - ekscentar
excentral triangle - trougao iji su
vrhovi ekscentri toga trougla (mat.)
excess - viak; ~ acetylene - suviak acetilena (zav.); ~ and
total meter - prekogranino i ukupno brojilo (e/J; ~ electron suvini elektron (fiz.); ~ gas generation - preveliko razvijanje
gasa (zav.); ~ meter - prekogranino brojilo (el.); ~ oxygen
- suviak kiseonika (zav.); ~ voltage - prenapon (el.)
excessive indentation - duboko utiskivanje, takasto i avno zavarivanje otporom (zav.); ~ local
penetration - prokapljina (zav.);
~ pore formation by oversintering - narastanje stvaranjem
pora (zav.)
exchange - 1. izmena, razmena; izmenjivati, razmenjivati; 2. telefonska stanica komutator; 3. pretplatni telefonski izvod; ~ area
- tarifna zona, podruje telefonske
centrale; ~, charge - izmena naelektrisanja; ~, chemical - hemijska izmena; izmena toplote,
jonska izmena;
~ column v.
ion echange (hem.); ~ conversation - slubeni razgovor (tel.);
~, electron - izmena elektrona;
~, heat - izmena toplote, toplotna
izmena; ~, ion - jonska izmena;
~, isotopic - izotopska izmena,
izmena izotopa; - line - pretplatniki vod, pretplatnika linija
(tel.); ~, radian heat - izmena
toplote zraenjem; ~ reaction reakcija izmene (hem.); ~, spin
- spinska izmena;
~ testing
forces - mreni monteri (pretplatniki) (tel.)
excange - izmena, komutator, centralna telefonska stanica; ~, catalytic - katalizika izmena (hem.)

252

exciting corrent

exchangeable - izmenljiv
exchanger - izmenjiva, menja;
~, anion - anjonski izmenjiva
(hem.); ~, heat - toploizmenjiva; ~, ion - izmenjiva jona,
jonoizmenjiva
excision - isecanje
excitation - ekscitacija, pobuivanje
(u fizici); prevoenje sistema, npr.
jezgra iz osnovnog kvantnog stanja
u neko od pobuenih, eks citiranih stanja
excitation - pobuda, ekscitacija,
magnjeenje, pobudna sila, sila
magnjeenja; ~ anode - uzbudna
anoda (eh.); ~, collision - koliziona pobuda, usled sudara; ~,
electron-beam - pobuda elektronskim mlazom; ~, impurity pobuda neistoom; ~, intrinsic
sopstvena pobuda, unutranja pobuda; ~, ion-wave - pobuda
jonskim talasom; ~, laser - laserska pobuda; ~, optica - optika pobuda; ~, parametric parametarska pobuda; ~, potential - pobudni potencijal, potencijal pobude, potencijal pobuivanja
(el.); ~, step-by-step - postepena pobuda, pobuda korak . po
korak; ~, thermal - termika
pobuda; ~, valence-to-conduction band - pobuda nosaa naelektrisanja iz valentne u prvodnu
zonu, generacija parova elektronrupa; ~, voice - glasovna pobuda
(kod vokodera); ~, winding uzbudni namot (el.)
excited atom - ekscitirani atom,
atom u nekom od viih, pobuenih, kvantnih stanja (fiz.); ~
state - ekscitiranp stanje, energetski vie kvantno stanje od osnovnog (fiz.)
exciter - uzbudnik, ekscitator, generator za pobuivanje elektrine
maine (el.); ~ selsyn - pobudni
seisin (dava) (el.); ~ set - uzbudni agregat (grupa) (e/J
exciting current - pobudna ;struja,
struja magneenja (el.); winding - pobudni namotaj (el.)

exciton
exciton - eksciton (pobueno stanje
kristalnog atoma sa odreenom pokretljivou) (fiz.)
excluded region - iskljuena oblast
u kojoj nema realnih vrednosti
funkcije (mat.); ~ value - iskljuena vrednost, nezavisno promenljive za koju funkciju nema realnu
vrednost (mat.)
exclusion principle - princip iskljuivosti, ekskluzioni princip, v. Pauli
principle (fiz.)
exequatur - slubena overa;
exhaust - istisnuti, izbaciti, izduvati
exhaust - istisnuti, izbaciti, izduvati;
~ air - istroeni vazduh; ~ duet
- odvod istroenih gasova; ~ fan
- ventilator, usisni ventilator; ~
fumes - izduvni gasovi (pl.);
~ manifold - sabirni vod izduvnih gasova; ~ silencer - prigunik izduvnih gasova
exauster - ventilator, usisni ventilator
exhibit - izloak (predmet koji se
izlae na sajmu, izlobi), dokazni
predmet
exhibition - izloba
exit - izlaz, izlazni otvor; ~ losses
- izlazni gubici (pl.)
exiton - eksiton; ~, bound - vezani eksiton
exograph - rendgenski snimak
Exon - ekson, materijal na bazi polivinilalorida
exosmosis - osmoza izvan sudova
(hem.)
exosphere - ekzosfera, sloj atmosfere
iznad jonosfere, najvii sloj atmosfere
exothermic - egzoterman, proces
koji tee iz osloboenja toplote
(tt.); ~ reaction - ekzotermna
reakcija, tokom koje se oslobaa
toplota (hem.)
exotic hide - koa divljai
expander - ekspander (rairiva)
(hem.)
expanding - izpupavanje; ~ pipe
- ekspanziona cev, lira; ~ reamer
- podeljivi razvrta; washer
- zaptivni prsten; ~ work arbor
- trn za razmicanje

253

exsplosion

expansion - ekspanzija, irenje, razmicanje, dinamiko irenje; ~ arbor - trn za razmicanje; bend
- diletaciona lira; '- chamber ekspanziona komora, ekspanzioni
prostor (zatvoreni), Wilsonova komora, maglena komora
expectancy - oekivanje; ~ life oekivani ivot, oekivani rok slube
expectation - oekivanje; ~, conditional mathematical - uslovno
matematiko oekivanje; ~, mathematical - matematiko oekivanje
expected level - apsolutni nivo napona (el.)
expedance - negativna kompleksna
otpornost
expel - izbaciti
experience in technical instructions - iskustvo u tehnikom instrukcijama
experiment - eksperimen(a)t, opit;
~, needles - Vest-Fordov eksperimen(a)t; ~, West Ford - VestFordov eksperimen(a)t
experimental - eksperimentalan; ~
hole - eksperimentalni kanal nuklearnog reaktora (nukl.); ~ loop
- eksperimentalna petlja nukl. reaktora (nukl.); ~ reactor - istraivaki nukl. reaktor (nukl.)
exper - strunjak, poznavalac
expiration of a patent - istek patenta
explement - bilo koji od dva konjugovana ugla (gm.)
explicit - eksplicitan, jasan
exploit - upotrebiti, iskoristiti
explorator - ispitiva, istraiva
exploring coil - ispitni kalem (el.)
explosion - eksplozija, pucanj; ~,
extraatmosphere - vanatmosferska eksplozija; ~, extraterrestrial
- vanzemaljska eksplozija; ~, highaltitude - eksplozija na velikoj
visini; ~, low-level - eksplozija
na maloj visini; ~, low-yield - eksplozija malog uinka, eksplozija
male snage; ~, nucelar - nuklearna eksplozija; ~, shielded ekranirana eksplozija; ~, Starfish - nuklearna eksplozija Morska zvezda"; ~, underground

explosion

254

exslosion
nuclear - podzemna nuklearna
eksplozija; ~, zenith - zenitna
eksplozija
explosive - eksploziv; eksplozivan;
~ oil - eksplozivno ulje, nitroglicerin (hem.)
exponent - eksponent, broj koji
pokazuje na kome je stepenu neki
drugi broj (mat.)
exponential curve - eksponencijalna
kriva (mat.); ~ equation - eksponencijalna jednaina, u kojoj se
nepoznata pojavljuje u eksponentu (mat.); ~ function - eksponencijalna funkcija (mat.); ~ increase - eksponencijalni porast;
~ law - eksponencijalni zakon;
~ pile - exponential reactor eksponencijalni reaktor, vrsta potkritinog reaktora (nukl.); ~ series - eksponencijalni red (mat.);
~ sweep - eksponencijalno prebrisavanje, eksponencijalno raz-la
ganje (at.); ~ transmission line
- eksponencijalna napojna linija
(el.)
export - izvesti, izvoziti
expose - izloiti, ozraiti, izloiti
zraenju
exposure - ekspozicija, izlaganje,
eksponaa (fot.); ozraavanje, izadijacija (fiz.); ~, meter - merilo
osvetljenja (fot.)
expression - izraz; skup brojeva,
algebarskih simbola i znakova; cedenje pod pritiskom
expression - izraz; ~, closed form
- izraz zatvorenog oblika
expulsion - isterivanje; iskljuenje;
rasprskavanje kod takastog i avnog zavarivanja otporom; ~ -fuse
- osigura u cevi (el.); ~ type
arrester - cevni odvodnik (eh.)
extension - istezanje; pruanje, opruanje; produenje; (sporedni)
telefon, komutator kune centrale,
tf. aparat kune centrale, lokal
;
~ bell - dodatno zvono (el.);
~ of a belt - izduenj e remena
(ma.); ~ piece - komad za produenje; ~ speaker - dodatni
zvunik, pomoni zvunik (el.)
extensometer - ekstenzometar

exstraaxial

extent of beam - hirenje snopa,

stepen irenja snopa
exterior angle - spoljni ugao (m.);
~ angle theorem - teorema
spoljnjeg ugla, spoljni ugao jednak
je zbiru suprotnih unutarnjih uglova (gm.)
external broach - spoljni provlaka
(ma.); ~ broaching machine
- maina za spoljne provlaenje
(ma!.); ~ characteristic - spoljna karakteristika (el.); ~ chaser
- eljasti no za spoljanju lozu
(ma.); ~ diameter ~ spoljanji
prenik (gm.); ~ discharge spoljna dobava (ma.); ~ extension - dodatni (sporedni) telefonski
aparat (nalazi se u drugoj zgradi),
tel. aparat kune centrale (tel);
~ gear - spoljni zupanik (ma.);
~ impedance - spoljna impedanca (el.); ~ plate impedance otpor u anodnom kolu (el.); ~
profile - spoljni profil (aed.);
~ screw - spoljanja loza (ma.);
~ short thread - spoljni narez
(ma.); ~ speaker - spoljni zvunik (els.); ~ surface - spoljna
povrina (ma.); ~ thread spoljni narez (ma!.); ~ voltage
- spoljni napon, ubrzavajui napon (el.); ~ work - spoljni rad

exstract
extract - ekstrakt; ekstrahirati; ~,
add - kiseli ekstrakt; ~, alcoholic
- alkoholni ekstrakt
extraction - ekstrakcija; ekstrahiranje; ~ o f a root - vaenje korena, korenovanje, matematika operacija (mat.); < of a carriers ekstrakcija nosaa (naelektrisanja);
~ of a coal-vadenje uglja; ~ of
intelligence - obezbedivanje razumljivosti reci (tel.); ~ of a
signal - odvajanje signala, izdvajanje signala (tel.); ~, solvent ekstrakcija rastvaraima (selektivna
ekstrakcija komponente iz jednog
rastvora rastvaraem koji se sa
njime ne mesa) (hem.)
extractor - ekstraktor
extraneous root - reenje koje ne
zadovoljava neku jednainu (mat.);
~ waves - strani signali, boni
signali (el.)
extranuclear - koji je van jezgra
(atoma)
extranuclear electron - atomski
elektron, orbitalni elektron (fiz.)
extraordinary ray - pri dvostrukom
prelamanju zrak sa manjim indeksom prelamanja (fiz.)

255

eyelet

extrapolation - ekstrapolacija; ~
ionization chamber - ekstrapoladona jonizaciona komora (nukl.)
extremely high frequency - veoma
visoka frekvencija (30.000300.000
Mhz) (el.)
extremes - ekstremum (mat.)
extrinsic photoeffect - spoljni fotoefekat (fiz.); ~ semiconductor
- poluprovodnik s primesom (thnl.)
extruded electrode - elektroda sa
presovanom oblogom (zav.)
extruding - istiskivanje
extrusion - izvlaenje, kontinualno
preso vanje
exuberance - bujnost, preobilje
exudation - izluivanje, iznojenje
eye - oko; ~, (fish) - riblje oko
(termin u zavarivanju) (zav.); ~
lens - soivo kod teleskopa na
koje se gleda okom (astr.); ~,
magic - magino oko, oko za podeavanje; ~ of spring plate okce opruge (ma.); ~ response
- osetljivost oka; ~, tuning magino oko, indikator podeenosti
eyepiece - okular; ~, achromatic
- ahromatski okular; ~, compound - sloeni okular
eyelet - uica (mot.)

(fiz.)

externally pulsed system - sistem

sa spoljnom sinhronizacijom (el.)
extinction - priguenje, gaenje
extinction coefficient - koeficijent
ekstinkcije, mera za apsorpciju svetlosti od strane neke rastvorene
supstance (hem.); ~ potential potencijal gaenja, potencijal dejonizacije (hem.)
extinguishing the arc - prekid
elektrinog luka (zav.)
extra - zaseban, poseban, vanredan
sporedan
extra duty - preoptereenje (eL);
~ flow - dodatni, ekstra-tok (aed.);
~ light loaded circuit - veoma
slabo pupinovana linija (kolo) (el.)
extraatmospheric - vanatmosferski
extraaxial - vanosovinski, vanosni

E 1. earth - zemlja, uzemljenje; 2. eccentricity - ekscentrinost; 3. edge

- ivica; 4. efficiency - efikasnost; 5. electron - elektron; 6. elongation
- izducnja; 7. empty - prazan; 8. energy - energija; 9. engine - motor;
10. engineer - inenjer, tehniar; 11. erg - erg
E.D. Doctor of Engineering - doktor tehnikih nauka
EDTA EdTa - ethylenediaminetetracetic acid - etilendiamintetrasiretna
kiselina
EF, e.f. - extra fine - vrlo sitan, vrlo tanak
*J * effect - efekt; 2. efficiency - efikasnost
IJ li ~ e f f i c i e n c . y - efikasnost, proizvodnost
E.F.V. equilibrium flash vaporiztion - ravnoteno isparavanje
EG ethyl glycol - etiglikol
* exempli gratia - na primer
* 2-ethylhexanol - 2-etilheksanol
EMF, e.m.f. electromotive force - elektromotorna sila
enl
1. enlarged - uvelian; 2. enlargement - uveanje
EO ethylene oxide - etilenoksid
EOD, co.d. every other day - svaki drugi dan

256

EP, e.p. 1. end point - zavrna taka; 2. epoxide - epoksid; 3. extreme

pressure - ekstremno visok pritisak
eq. 1. equal - jednak; 2. equation - jenaina; 3. equipment - oprema;
4. equivalent - ekvivalent
eqpt equipment - oprema
equimol. equimolecular - ekvimolske
equiv. equivalent - ekvivalenat
Er erbium - erbi'um
Es einsteinium - amtainiium
est. 1. estimate - ocena, izraunavanje; 2. estimated - ocenien, izraunat
Eu europium - europiium
ev electron volt - elektron-volt
ex 1. examined - ispitan; 2. example - primer; 3. except - izuzeo;
4. exception - izuzetak; 5. extract - ekstrakt
*A _ extracted - ekstrahovan
er
F - hemijski znak za fluor
F-head engine - naspramni ventil
sa F-glavom (mot.)
F-ratio - f-odnos, kolinik ine
daljine prema preniku soiva (opt.)
F-region - oblast F jonosfere (rad.)
fabric - graevina, zgrada; predivo,
vrsta prediva; ~ reinforced type
of hose - crevo sa ulokom od
prediva (thnl.)
fabricate - proizvoditi, praviti
fabrication - proizvodnja; ~, batch
grupna fabrikacija, grupna proizvodnja
Fabrilite - surogat za kou na bazi
laminiranog polivinila (thnl.)
Fabrolite - fabrolit, fenolplast
facade - prednja strana, lice zgrade,
fasada (grad.)
face - lice; povrina; prednja strana;
ekran, ravan, ploa; ~ bend test
- normalna proba savijanja (zav.);
~, cam - zakrivljena povrina
(ma!.); ~ centered - povrinski
centriran (ma!., SAD); ~ centered cubic lattice - povrinski
centrirana kubna reetka (kr.);
~ contact - radni kontakt (eh);
~ crystal - ravan kristal, faseta; ~ cutting edges - rubovi,
ivice rezne povrine (ma!.); ~,
end - eona ravan, krajnja ravan;
~, Fabry-Perot - Fabri-Peroova
ravan; ~, fusion groove - stranica leba (zav.); ~, ground
URecnik

formed milling cutter - profilisano glodalo (ma.); ~, land

(side milling cutter) - ivica
eonog glodala (ploasto glodalo)
(ma!.); ~ mili - cilindrino glodalo, eono glodalo (ma!.); ~
milling - eono glodanje (ma!.);
~ milling and centring machine
- maina za centriranje i poravnanje (ma!., V. Br.); ~ milling cutter - eono glodalo (ma!.); ~
milling cutter blade - no eonog
glodala (ma!.); ~ of a cathode
ray tube - ekran katodne cevi
(eh.); ~ of a dihedral angle jedna od ravni koje formiraju ugao
(gm.); ~ of a polyhedron - jedan
od poligona koji ograniavaju poliedar (gm.); ~ of a tooth - vrh
zupca (ma!.); ~ of crystal - karakteristina ravan kristala (kr.);
~ of the tooth - povrina strugotine (jednog zuba glodala) (ma!.);
~ parallel cut - rez Y (rezanje
kristala upravo na osu Y) (kr.); ~
perpendicular cut - rez X (rezanje kristala upravo na osu X) (kr.);
~ plate - ravan steza za strug
(ma!.); ~ plate coupling - obodna spojnica (ma.); ~ root - zatupljenje (zav.); ~ shield - zatitna maska (zav.); ~, tube ekran, eono staklo cevi; ~ value
- nominalna vrednost; ' valve
pump - zupasta pumpa, rotirajua pumpa (ma!.); ~, weld -

face
face
lice ava (zav.); ~, width of
root - visina zastupljenja (zav.)
face-centered - sa centriranom
prednjom stranom
facet - mala pljosan, pljoStica, povrinica; bruena strana; jedna
strana mnogostranog tela; ravna
kristalna povrina
facing - ravno glodanje, ravno struganje (ma!.); ~ brick - oblona
opeka (grad.); ~ cutter - eono
glodanje (ma!.); ~ electrode,
hard - elektroda za tvrdo navarivanje (zav.); ~ hard - tvrdo
navarivanje (zav.); ~ operation
- obrada ravne ploe (ma!.); ~
sand - livaki pesak, koji sadri
ugljenu prainu i daje odlivku
glatku povrinu (mtl.)
facilitate - olakati; opremiti
facilities - ureaji, postrojenja, instalacije, sredstva, mogunosti, izgradnja, objekti (SAD)
facility - ureaj, aparat, sredstvo,
sistem,
oprema;
~,
bunching - ureaj za grupisanje estica; ~, communication sredstvo veze; ~, experimental eksperimentalni ureaj; ~, fieldtest - ies-ispitni ureaji za poljska
ispitivanja; ~, maintenance ise-ureaji za odravanje; ~, standby - rezervni ureaj, priruni ureaj; ~, survival - ies-ureaji za
obezbeenje ivota; ~, test ies-ispitni ureaji; ~, waring ies-alarmni ureaji
facsimile - fototelegram, faksimil;
broadcast station - radio-fototelegrafska stanica (tel.); ~ receiver - fototelegrafski prijemnik
(tel.); ~ reception - fototelegrafski prijem (tel.); ~ service - fotoveza, fototelegrafska radio-veza
(tel); ~ telegraphy - fototelegrafija, predaja nepokretnih slika
(tel.)
facdce - faktis, dobija se iz biljnih
ulja i sumpor-hlorida, slui za
proizvodnju gumenih artikala kao
dodatak (thnl.); ~ rubber faktis-guma (vetaki proizvod slian gumi) (thnl.)

258

factor

factor - fator, jedan od brojeva u

mnoenju; rastaviti na faktore,
mnoioce (mat.); ~, amplification - koeficijen(a)t pojaanja;
~, avalanche multiplication koeficijen(a)t lavinskog poveanja;
~, average noise - srednji koeficijen(a)t uma; ~, bandwidth koeficijen(a)t irenja opsega; ~,
base transport - osnovni koeficijen(a)t prenosa; ~, beam shape
- koeficijen(a)t snopa, koeficijen(a)t formranja snopa; ~, bunching - koefidjen(a)t grupisanja;
~, collector multiplication koeficijen(a)t kolektorske multiplikacije;
~,
collector-to-base
short-circuit current amplification - koefidjen(a)t strujnog
pojaanja kolektor-baza pri kratkom spoju; ~, component load
- koefidjenCa)t optereenja elementa; ~, correlation - koeficijen(a)t korelacije; ~, coupling koefidjen(a)t sprege, koeficijen(a)t
veze; ~, crest v. form factor;
~, current amplification - koefidjen(a)t strujnog pojaanja; ~,
current multiplication - koeficijen(a)t strujne multiplikacije; --,
degeneracy - koefidjen(a)t degeneracije; ~, demagnetizing koefidjen(a)t razmagneivanja; ~,
diffusion - difuzioni koefidjen(a)t;
~, dimensionless - bezdimenzioni
koeiicijen(a)t; ~, dispersion koeficijen(a)t disperzije; ~, duty
- koefidjen(a)t ispunjenja, radni
koefidjen(a)t; ~, electric filling
- koeficijen(a)t elektrinog ispunjenja; ~, electromechanical
coupling - koefidjen(a)t elektromehanike sprege; ~, element
load v. component load factor;
~, engineering - tehniki uslovi; ~, filling - koeficijen(a)t
ispunjenja; ~, form - faktor
oblika, faktor forme; ~, g - g-faktor, faktor Landea; ~, gain faktor pojaanja; , Gaunt koefidjen(a)t Gaunta, faktor Gaunta; ~, importance -vrednosni
faktor, vanosni koefidjen(a)t; ~,
Lande's splitting - Landeov fak-

258

. ^, los* - koefirijen(a)t gubitaka; ~> magnetic filling koefidjen(a)t magnetskog ispunjenja; /, magnetic quality - koefidjen(a)t magnetske dobrote; ~,
mismatching - koefidjen(a), nesuglaenosti; ~, multiplication
- koefidjen(a) multiplikacije; ~,
multiplicative phase - multiplikativni fazni koefidjen(a)t; ~,
noise - koefidjen(a)t uma; ~,
occupation - koeficijen(a)t ispunjenja, koefidjen(a)t zauzea; ~
of quality - stepen kvaliteta; ~,
operational - operation! koeficijenti; ~, paramagnetic filling
- paramagnetski koefidjen(a)t ispunjenja; ~, power - koefidjen(a)t
snage, faktor snage; ~, propagation - koefidjen(a)t rasprostiranja;
^ Q Q-faktor, faktor dobrote;
-, quality - faktor kvaliteta, faktor dobrote; ~, readiness - koefirijen(a)t gotovosti, faktor korienja, faktor ispravnog rada; ~,
reduced quality - koeficijen(a)t
redukovanog kvaliteta; ~, relative severity - koefidjen(a)t optereenja, koefidjen(a)t punjenja;
~, repeatability - koeficijen(a)t
ponovljivosti; ~, ripple - koeficijen(a)t pulsadje, koefidjen(a)t ripla, faktor talasnosti; ~, safety koeficijen(a)t sigurnosti, sigurnosni
faktor; ~, safety-for dropout koeficijen(a)t sigurnosti pri otputanju; ~, safety-for pickup koefirijen(a)t sigurnosti pri privlaenju; ~j scale - faktor razmere, razmera; ~, scattering koefidjen(a)t rasejanja; ~, shape
- koefidjen(a)t forme, faktor oblika; ~, shield - koeficijen(a)t
zatite, koefidjen(a)t ekraniranja;
~, slowing - koefidjen(a)t usporavanja; ~, slowness v. slowing
factor; ~, spectroscopic splitting v. g-factor, factor Landea;
~, splitting v. g-factor, factor
Landea; , spot noise - koeficijen(a)t uma na fiksnoj frekvendji; ~, stability - koefidjen(a)t
stabilnosti;-~, theorem - teorema
po kojoj je koren polinoma f(X),
m

fading

ako je faktor ovoga polinoma ()

(mat.); ~, thermal stability koefidjen(a)t termike stabilnosti;
~, time - vremenski koefidjen(a)t,
faktor vremena; ', time-scale vremensko-razmerni koefidjen(a)t;
~, transport - transportni koeficijen(a)t, faktor prenosa; ~, tunnelling - tunelski koeficijen(a)t,
faktor prolaza barijere; ~, unloaded dissipation - koeficijen(a)t
disipadje neoptereenog sitanja; sopstveni faktor priguenja; ~, visibility - koeficijen(a)t vidljivosti,
vidnost; ~, y- - Y-koeficijen(a)t
factorial n - faktorijel n, proizvod
svih celih brojeva od 1 do n,
1 x2 x 3 x 4... xn (mat.); ~ notation - obeleenje faktorijelom
proizvoda brojeva od 1 do n (mat.)
factoring - odreivanje koeficijenata
factorize - rastaviti na faktore (mat.)
factory - fabrika, tvornica, preduzee;
~ accident - povreda na radu;
~ building - fabrika zgrada, tvorniki objek(a)t; ~ canteen menza,, kantina; ~ chimney fabriki dimnjak; ~ cost - proizvodni trokovi (pl.); ~ equipment
- pogonska oprema; ~ hali fabrika hala; ~ hand - fabriki
radnik; ~ length - fabrika (proizvodna) duina (npr. kabla);
medical centre - fabrika ambulanta; ~, new - fabriki nov;
~ plant - fabriko postrojenje;
- regulations - propisi (pl.)
zatite na radu; ~ serial number
- fabriki broj; ~ ship - brod-fabrika (za lov i preradu ribe); ~
standard - fabrika norma, standard; ~ trawler - brod-fabrika
(za lov i preradu ribe); ~ worker
- fabriki radnik
fade - iezavati, povremeno nestajati, povremeno menjati veliinu
signala, zamirati, povremeno iezavati
fadeout - povremeni prekid radioveze (zbog izmene atmosferskih
uslova na liniji)
fading - feding (rad.), priguenje,
zamiranje; ~ amplitude - amplitudski feding

fadometer
fadometer - aparat za ispitivanje
stabilnosti boje (thnl.)
fahlerz tetraedrit, bakarni sinjavac
(ruda bakra) (min.)
Fahrenheit scale - Farenhajtova
temperaturna skala, kod koje je
taka topljenja leda obeleena sa
32, a taka kljuanja vode sa
212 (fiz.)
fail - pogreiti; otkaz(iv)ati; biti
u defektu, pokvariti se
fail-safe - siguran, pouzdan, bez
kvara
failsafety - pouzdanost, sigurnost'
nepokvarljivost
failure - otkazivanje; ruenje; otkaz,
defekt, kvar, neispravnost, prekid,
neuspeh; ~, airborne equipment
- kvar avio-opreme; ~, catastrophic - katastrofalni kvar, grubi
kvar; ~, chance v. catastrophic
failure; ~, creeping v. degradation failure; ~ current struja kvara, struja greke (el.);
~, degradation - postepeni kvar;
~, dependent - zavisni kvar; ~.
design error - kvar usled konstrukcione greke; ~, deterioration - postepeni kvar; ~, di/dt di/dt kvar (tiristora); ~, drift v.
degradation failure; ~, dv/dt
- dv/dt kvar (tiristora); ~, electric(al) - elektrini kvar; ~, electronic - elektronski kvar; <~,
endurance - kvar usled zamora;
~, equipment - kvar aparature,
kvar opreme; ~, fatigue - kvar
usled zamora; ~, flutter - kvar
usled flater-efekta; ~, gate-triggered di/dt - di/dt kvar ulaznookidnog kola tiristora; ~, gatetriggered dv/dt - dv/dt kvar
ulazno-okidnog kola tiristora; ;
gradual - postepeni kvar; ~,
ground equipment - kvar zemaljske aparature; ~, human kvar krivicom oveka; ~, independent - nezavisni kvar; ~,
infant - kvar u poetnoj fazi;
~, insulation - kvar izolacije,
proboj izolacije; ~, intercrystalline - interkristalni defekt; ~,
intermittent - prekidni kvar, vi-

260

Fair
estruki kvar; ~, in-warranty kvar u toku garantnog roka; ,
marginal checking - kvar pri
graninim ispitivanjima; ~, material - kvar materijala; ~>, meantime between-s - srednje vreme
izmeu kvarova; ~, mean-timeto-first - srednje vreme do prvog
kvara; ~, mechanical - mehaniki
kvar; ~, multiple - viestruki
kvar; ~ of fuel - defekt goriva,
neispravnost u sistemu goriva; ~
of oscillations - prekid oscilacija,
priguenje oscilacija; ~, operational - eksploatacioni kvar; ~,
part - delimini kvar, kvar jednog
dela; ~, partial - delimini kvar;
~, power - kvar u sistemu napajanja; ~, premature - rani kvar,
prevremeni kvar; ~, primary v.
independent failure; ~, progressive v. degradation failure;
~, radio guidance - kvar radiofara, kvar ureaja za navoenje;
~, random v. catastrophic failure; ~, secondary v. dependent
failure; ~, short duration kratkotrajni kvar; ~, single v.
part failure; ~, stable - fiksni
kvar, stabilni kvar, stalni kvar;
~, structure - kvar strukture,
poremeaj strukture; ~, sudden
v. catastrophic failure; ~, temporary - privremeni kvar; ~,
transgranular - transkristalni poremeaj; ~, transverse - transverzalni lom; ~, wear-out - kvar
usled habanja

faint signal - jedva primetan signal,

slabi signal (eh.)
Fair - sajam, izloba; ~ activities
sajamske aktivnosti (pl.); ~
Administration - uprava sajma;
~< attendance - sajamska poseta;
bulding - zgrada sajma; ~
buildings - sajamske zgrade (pl.);
building administrator upravnik sajamske zgrade; ~ building structures - sajamske zgrade
(pl.); ~ bulletin - sajamski bilten;
~ business - sajamski posao;
~ card - sajamska legitimacija;
~ catalogue - sajamski katalog; ~
city - sajamski grad; ~ costs -

Fair

261

sajamski trokovi (pl.); ~ customers - sajamske muterije (pl.) ;

~ customs document - carinski
dokumen(a)t o sajamskoj robi; ~
entrance - sajamski ulaz; ~
expectations - sajamska oekivanja (pl.)i ~ facilities - sajamske
olakice (pl.); ~ fashion parade
- sajamska revija mode; ~ fashion
show - sajamska revija mode;
~ forwarding agent - sajamski
pediter; ~ guest - sajamski gost;
~ hali - sajamska hala; ~ information - sajamske informacije;
~ information service - sajamska sluba informacija; ~ insurance - sajamsko osiguranje; ~
kiosk - sajamski kiosk; ~ management - direkcija sajma; ~
organizers - organizatori sajma
(pl.); ~ participation programme - sajamski plan; pavilion
- sajamski paviljon; ~ planning- planiranje sajma; ---' plaquette
- sajamska plaketa; ~ poster sajamski plakat; ~ programme program sajma; ~ prospectus sajamski prospek(a)t; ~ railway
station - eleznika sajamska stanica; ~ restaurant - sajamski restoran; ~ results - sajamski rezultati (pl.); ~ sales contract sajamski ugovor o kupovini;~
sample - sajamski uzorak;
season - sajamska sezona; ~ Service - sajamska sluba, sajamski
.servis; ~ space - sajamska povrina; ~ specialist - sajamski
strunjak; ~ staff - sajamski personal; ~ stamp - sajamski ig;
~ stand - sajamski tand; ~ success - sajamski uspeh; ~ talk sajamski razgovor; ~ visitors sajamska publika (pl.)
fall back - otpadanje kotve (releja,
elektromagneta) (el.) ; ~ in - ui
(u sinhronizam), saglasiti se, upasti
(el.); ~, beam - smanjenje intenzivnosti mlaza; ~ , fallout ispadanje, opadanje, blokiranje tranzistora; of potential - pad
napona (eh); ~ of - potential
method - metoda merenja otpora
padom napona (el.); ~ off - ot-

Faraday constant

padati, ispadati, oslabiti, opasti, smanjiti se; ~ out of step - izii iz

sinhronizma, ispasti iz sinhronizma
(el.); ~, radiation - opadanje
intenziteta zraenja
false - pogrean; ~ echo return lani eho (eh.); ~ jaws - mengele
za ulaganje (mai.); ~ signal lani signal (els.); ~ zero lana nula (instrumenta), pomerena nula, pomerena nulta taka
famatinite - sulfid bakra i antimona (min.)
family - familija, porodica, skup;
~, collector - familija (skup)
kolektorskih karakteristika; ~ of
elements - familija elemenata sa
slinim osobinama, npr. halogeni
(hem.); ~ of characteristics familija (skup) karakteristika; ~ of
lines - familija krivih, krive u
ravni dobijene translacijom jedne
u druge itd. (mat.)
fan - ventilator; reeto za ito;
lopata za vejanje, vejalica; lepeza;
meh za vatru; propeler; krilo;
veslo; ~, air bearing - ventilator sa vazdunim leitem; ~
blade - krilo ventilatora; ~ driven generator - generator na
vetar (el.); ~ out - deliti, parati,
raivati;
~ pulley - remenica
ventilatora (mot.)
fancy yarns - tkanina sa dekorativnim efektima (tek.)
far - daleko, nadaleko, izdaleka;
do velikog stepena, vrlo mnogo,
znatno; ~ end - dalji kraj finije),
prijemni kraj (sistema) (el.); ~
crosstalk - presluavanje na daljem kraju (tel.); ~ crosstalk
attenuation - slabljenje presluavanja na daljem kraju (tel.); ~
field - daleka zona; ~ sighted
- dalekovid
farad - farad (jedinica el. kapaciteta)
1
IF = AsVfaraday - faradej (jedinica za koliinu elektriciteta = 96 500 kulona)
Faraday constant - Faradej eva konstanta (el.;, hem.); ~ dark space
- Faradejev taman prostor, u

Faraday constant
Faraday constant
cevi za elektrino pranjenje u gasovima (fiz.); effect - Faradejev efekat magnetne rotacije (el.);
<~ electrolytic constant - Faradejeva elektrolitika konstanta (el.,
hem.); ~ *s law of electromagnetic induction - Faradejev zakon elektromagnetne indukcije (el.);
~ 's laws of electrolysis - Faradejevi zakoni elektrolize; odnose
se na vezu koja postoji izmeu
koliine elektriciteta i njome proizvedene koliine hemijske promene (el., hem.)
faradmeter - instrumen(a)t za merenje kapaciteta (el.)
faratron - ureaj za kontrolu nivoa
tenosti
farina - brano, branava materija;
prah; skrobno brano; raniji naziv
za krob iz krompira koji se upotrebljava u tekstilnoj industriji
farmer communication - seoska
veza, seoska komunikacija (tel.)
Farmer's reducer - Farmerov rastvor, tiosulfat koji sadri kalijumfericijanida, za redukovanje gustine fotografskog negativa (fot.)
farvitron - indikator parcijalnog pritiska
fascia - veza, traka, zavoj, povoj
fast (-ating) - brzi, brzodelujui;
breeder - brzi brides, regenerativni reaktor sa brzim neutronima (nukl.); ~ coupling - kruta
spojnica (ma!.); ~ fission - brza
fisija, cepanje jezgara tekih elemenata brzim neutronima (fiz.);
fission reactor v. fast reactor; ~ flux - brzi fluks, fluks
(protok) brzih neutrona (nukl.);
~ neutron - brzi neutron sa
energijom preko 100 keV (nukl.);
~ neutron reactor - reaktor s brzim neutronima, v. fast reactor
(nukl.); ~ neutron shield zatitni zid protiv brzih neutrona
(nukl.); pulley - radni kainik
(ma!.); ~ -rate variable-pulse
generator - generator impulsa
promenljive frekvencije, duine i
amplitude (eh.); ~ reactor brzi reaktor, lanana reakcija u

262

263

fatty a d d s

njemu se odrava brzim neutronima (nukl.); ~ run up - brzo

dovoenje (poetak glodanja) (ma!.)
~ scan - brzo ocrtavanje, brzo
istraivanje, brzo razlaganje (TV);
~ source - izvor brzih neutrona
(nukl.)
fasten - privrstiti, utvrditi, uglaviti, osigurati, vezati, pripojiti
fastnener - poveziva,
privriva
(ma!.)
fastening - privrivanje (ma!.);
~ device - ureaj za povezivanje
(ma!.)
fat - masti, mazivo, lepljiva glina;
~, animal - ivotinjska mast;
~, artificial - sintetiko mazivo;
~, beef - govei loj; ~, bone kotana mast; ~, coal - masni
ugalj, bituminozni ugalj; ~, consistent - konzistentno mazivo;
~ dyes - posne boje (pl.); ~
extraction apparatus - aparat
za odmaivanje (vune); ~, faced
- masno (u tamparstvu); -~,
graphltized - grafitno mazivo,
suspenzija grafita i masti; <~, hard
- tvrda mast; ~, inedible - tehnika mast; ~ lute - kit na uljnoj
osnovi; ~, meat-basting - potkona mas-noa; ~, milk - mlena
masnoa; ~ -tailed sheep - ovca
sa masnim repom
fathom - hvat, 6 stopa = 1,892 metra (mera za duinu ili dubinu)
fathometer eholot - ultrazvuni
mera dubine
fatigue - zamor, npr. metala; u optici gubljenje svojstava usled spoljnih efekata; ~ crack - zamorna
prslina, prslina od zamora (mil.);
~ failure - trajni prelom (prekid), prelom usled zamora (mtl.);
~ strength - trajna vrstoa;
granica zamaranja (mtl.); ~ test
- proba na zamor materijala, broj
ciklusa naprezanja koje moe materijal da izdri bez trajnog oteenja (mtl.); ~, vibration - zamor od vibracija
fats - masti, gliceridi viih masnih
kiselina (hem.)
fatty acids - masne kiseline, monobazne alifatine kiseline; nii la-

novi su teni, a vii vrsti (hem.);

,w alcohols - visokomolekularni
, alkoholi iz masti (hem.)
faucet - ep, vranj, slavina
faujasite - foasit (vrsta zeolita)
fault - greka, neispravnost, pogreka; ~ detector - detektor za
traenje smetnji, detektor za traenje oteenja, detektor greke
(el); ~ finder - detektor oteenja (greaka) (el.); ~ in a casting - livni nedostatak
(mtl.)
faulty - oteen; ~ design - pogrena konstrukcija, konstrukciona
greka
fawshmotron - UKT pojaava
FD & C dyes - organske boje zvanino odobrene za upotrebu u
prehrambenoj i kozmetikoj industriji (thnl.)
Fe - hemijski znak za gvoe (hem.)
feasibility - izvodljivost, mogunost
realizacije; ~, engineering - tehnika izvodljivost
feather - oreol plamena , (zav.);
~ key - pokretni klin (ma!.)
feathered - produen, nastavljen
feature - oblik; osobina, odlika,
karakteristika; ~ of construction
- oblik konstrukcije (ma!.); ~,
safety - sigurnosna osobina; ~,
unique - jedinstvena osobina
Fecraloy - fekralni, vetrootporna
ferolegura sastava 15% Cr i 5% Al
feed - dobavljati, podavati; pomeriti; napajanje gorivom; pomicanje unapred, pomeranje; ~ adjustment - doterivanje, pomicanje
napred; regulacija fidera, podeavanje fidera (ma!.); ~ arm - talasovod (el.); ~, automatic automatsko napajanje; ~ back povratna sprega (el.); ~, Cassegrainian - Kasegrenov sistem napajanja; ~ change gear - zamenljiv zupanik za pomicanje
napred (ma!.); ~ change lever
- poluga za promenu pomicanja
(ma!.); ~ circuit - napojno kolo,
pobudno kolo (el.); ~ cock napojna slavina (thnl.); ~ continuously variable polarization

feedback

- izvor zraenja sa kontinualno

promenljivom polarizacijom; ~
control - kontrola
pomeranja
(ma!.); ~ current - struja napajanja (el.); ~ -cut-off device ureaj za prekid pomeranja (ma!.);
~ dial - prsten za podeavanje
pomeranja (ma!.); engaging
lever - poluga za pomeranje
unazad (ma!.); ~ force - sila
bonog pomeranja (ma!.); ' gear
box - kutija zupanika za pomeranje (ma!.); ~ hand wheel runi toak za pomeranje (ma!.);
~ hopper - ureaj za pomeranje
u vidu levka (ma!.); ~ indicator
dial - skala pomeranja (ma!.);
~ mark - oznaka pomeranja
(ma!.); ~ mechanism, carbide
- ureaj za punjenje karbidom
(zav.); ~ mechanism, water
- ureaj za napajanje vodom (zav.);
- motion - kretanje usled pomeranja (ma!.); ~ motor - motor za pomeranje (ma!.); nut
- matica za pomeranje (ma!.);
~ oil - puniti ulje (ma!.); ~ of
a tool - pomer alata (ma!.); ~
per tooth - pomeranje po jednom
zubu, korak (ma!.); ~ point takasti izvor zraenja; ~ pump
- napojna pumpa, pumpa za gorivo (ma!.); ~ rate - veliina
pomeranja (ma!.); ~ rod - poluga za pomeranje (ma!.); ~
screw - zavrtanj za pomeranje
(ma!.); ~ screw sprocket wheel
(shaper) - toak sa skakavcem
za pomeranje (ma!.); ~ selector
- menja za pomeranje (ma!.);
~ selector knob - dugme biraa
pomeranja (ma!.); ~ setting podeavanje pomeranja (ma!.); ~
shaft - osovina za pomeranje
(ma!.); ~ supply - napajanje
gorivom (mot.); -~ switch - prekida za pomeranje (ma!.); ~
through - navoenje svojim predajnikom (u sistemu FM) (eh.);
~ trip - iskljuivanje pomeranja
(ma!.); ~ valve - ventil za pomeranje (ma!.)
feedback - povratna sprega, reakcija; ~, active - aktivna povratna

feedback
feedback
sprega; ~ amplifier - pojaava
s povratnom spregom (els.); ',
bridge-type - mosna povratna
sprega; ~, frequency - frekventna
povratna sprega; ~, intrinsic unutranja povratna sprega; ~ s
passive - pasivna povratna sprega;
, thermal - termika povratna
sprega; ~, time-varying - vremenski promenljiva povratna sprega
feeder - fider, napojna linija, provodnik za napajanje linija (el.); ~,
twister - simetrini fider (el.)
feeding box - kutija za punjenje
(ma.); ~, device - ureaj za
snabdevanje; ureaj za pomeranje
(ma.); ~, mechanism - mehanizam za pomeranje (ma.); ~,
movement - pokret pomeranja
(ma.); , point - taka napajanja,
napojna taka (el.); ~, transformer - transformator za napajanje
feederforward - predaja signala
napred
feeler - svrdlo, burgija; sonda, traga; poluga; dugme za davanje
elek. signala (ma.); ~ gauge mera punjenja (ma.); ~ pin dugme za davanje elek. signala (el.)
Fehling's solution - Felingov rastvor, sadri bakar-sulfat i kalijumnatrijum-tartarat; slui za dokazivanje eera (hem.)
feldspar - feldspat, felspat, glinenac
(grupa silikatnih minerala veoma
rasprostranjena u prirodi) (min.)
felspar v. feldspar
felt - file (tek.); ~ filter - platneni filter (thnl.); ~ washerpodloka od filca (thnl.)
female contact - enski kontakt
(gnezdo-dek, cevica, utikaa kutija) (el.); ~ piece - enka, matrica (ma.); ~ type of piston
rod - uplja klinjaa (ma.);
~ thread - enski narez, unutranji narez (ma.)
femitron - UKT ureaj sa autoelektronskom emisijom
femto
femto- (prefiks koji znai
IO" 1 5 deo) (f)

264

ferrite

fen - movara, podvodno zemljite'

rit
fence - ograda, plot, ivica, meda,
jarak, granina linija
fenehone - fenhon, diciklini keton,
nalazi se u ulju lavandule (hem.)
fender - reetka za ar, branik,
odbojnik, ograda, pregrada; blatobran
Ferbam - trgovaki naziv za feridimetil-ditio-karbonat, insekticid
(hem.)
ferberite - ferberit (fero-volframat)
(min.)
fergusonite - mineral, niobat i tantalat itrijuma (min.)
Fermat's principle - Fermatov
princip, da svetlosni zrak putuje
najkraom putanjom (fiz.)
ferment - ferment, materija koja
izaziva vrenje (fermentaciju), organski katalizator koji proizvodi
fermentaciju (hem.)
fermentation - fermentacija, vrenje,
lagano razlaganje organskih materija pod dejstvom mikroorganizama, npr. alkoholno vrenje (hem.)
fermium - fermijum (vetaki radioaktivni hem. elemen(a)t, red.
br. 100, sim. Fm)
Ferraris instrument - indukcioni
merni instrumen(a)t (el.)
ferrate - ferat, so ferikiseline (hem.)
ferric - gvozdeni, elezni, koji sadri
gvozda, ferian, koji sadri trovalentno gvode (hem.) ; ~ oxide oksid gvozda, ferioksid (hem.); ~
sulphate - ferisulfat (hem.)
ferricyanide - fericijanid, so fericijanovodonine kiseline (hem.)
ferrimagnetic - ferimagnetni
ferristor - feristor
ferrite - ferit, vrsti rastvor sa
a-gvodem kao osnovom (mil.,
els.); ~ cored coil - kalem s
feritnim jezgrom (els.); ; epilaxially grown - epitaksijalni
ferit; , ferromagnetic - feromagnetski ferit; ~, high-frequency - visokofrekventni ferit; ~
isolator - feritni izolator; ~,
lithium - litijumski ferit; ~,
magnetostrictive - magnetostriktivni ferit; ~, polycrystalline -

ferrite

265

polikristalni ferit; ~, squareloop

- ferit sa pravougaonom petljom
ferritin - feritin, belanevina koja
se nalazi u jetri i koja sadri gvode (hem.)
ferro- - fero-, prefiks koji znai
gvode (hem.); ~ alloy - legura
gvozda (mil.); ~ chrome - ferohrom, legura hroma i gvozda sa
6072% hroma (mtl); ~ glass
- armirano staklo (thnl.); ~ manganese - feromangan, legura gvozda sa 80% mangana (mtl.); ~
molybdenum - feromolibden, legura gvozda sa 5565% molibdena (mtl.); ~ nickel - feronik(a)l, legura gvozda sa preko 30%
nikla (mtl.); ~ silicon - ferosilicijum, legura gvozda sa 15%
silicijuma (mtl.); ~ titar.ium ferotitan, legura gvozda i titana
(mtl.); ~ tungsten - ferovolfram,
legura gvozda i volframa (mtl.)
ferroaluminium - feroaiuminijum
ferroboron - ferobor, gvode-borid
(hem.)
ferrocene - ferosen, organski poluprovodnik
terrocyanide - ferocijanid, so ferocijanovodonine kiseline (hem.);
~, potassium - kalijum-ferocijanid (hem.)
ferro - feritna tap-antena
ferrodynamic instrument - ferodinamiki aparat (el.); ~ ralay ferodinamiki relej (el.)
ferroelectric - feroelektrik, senjetoelektrik, feroelektrian,
senjetoelektrian (fiz.); ~ perovskite feroelektrik perovskit; ~, single
domain - jednodomenski feroelektrik; ~, squat e loop - feroelektrik sa kvadratnom petljom
ferroelectricity - senjetoelektrici-

tet (fiz.)

ferroferric - feroferi-, koji sadri

dvovalentno i trovalentno gvode
ferromagnesian mineral - mineral
u kome preovladuje gvode i magnezijum (min.)
ferromagnet - feromagnet (el., mtl.)
ferromagnetic - feromagnetian, koji ima veliku permeabilnost (el.)

FET

ferromagnetism - feromagnetizam
(osobina nekih vrstih tela koja
imaju permeabilitet znatno vei
od jedinice, npr. gvode) (fiz.)
ferromanganese - feromangan (legura gvozda i mangana) (mtl.)
ferroresonance - ferorezonancija
ferrous - fero, so dvovalentnog
gvozda (hem); ~ oxide - oksid
gvozda, ferooksid
(hem.);

scrap - gvozdeni otpaci (ma.)

ferrule - prsten
fertile material - materijal pogodan
za primenu u regenerativnim reaktorima radi dobijanja sekundarnog
nuklearnog goriva (nukl.)
fertiliser - vetaka ubriva (thnl.)
fertilization - oplodnja (thnl.)
FET - tranzistor sa efektom polja,
FET tranzistor; ~, anodized metal-oxide-semiconductor - anodirani tranzistor sa efektom polja,
anodirani MOS-FET; ~, depletion mode - tranzistor sa efektom
polja koji radi u reimu osiromaenja; ~, electron-conducting tranzistor sa efektom polja sa kanalom n-tipa; ~, enhancement
mode - tranzistor sa efektom polja
koji rade u obogaenom reimu,
unipolarni tranzistor sa efektom
polja; ~, grounded-drain - tranzistor sa efektom polja sa uzemljenim odvodom; ~, ground(ed)
gate - tranzistor sa efektom polja
sa uzemljenim gejtom; ~, hafnium anodized metal oxide
semiconductor - tranzistor sa
efektom polja anodiranim hafnijumom; ~, hetero junction tranzistor sa efektom polja sa
heterospojem; ~ 3 HfAMOS tranzistor sa efektom polja anodiziran
hafnijumom; ~, holeconducting - tranzistor sa efektom polja sa kanalom p-tipa; IG v. insulated gate FET; ~,
insulated-gate - tranzistor sa
efektom polja sa izolovanim gejtom;
~, JG v. junction (-gate) FET;
~, junction-gate - tranzistor sa
efektom polja; ~, metal-oxidesemiconductor - tranzistor sa

FET

FET
efektom polja sa strukturom
metal-oksid-poluprovodnik, MOSFET tranzistor; ~, MOS v.
metal-oxide-semiconductor
FET; ~, MUCH v. multichannel
FET; ~, multichannel - viekanalni tranzistor sa efektom polja;
~, n-channel - tranzistor sa efektom polja sa kanalom n-tipa; ~,
p-channel - tranzistor sa efektom
polja sa kanalom p-tipa; ~, photoconductive - fotoprovodni tranzistor sa efektom polja; ~, planar
MUCH - planarni tranzistor sa
efektom polja, viekanalni tranzistor; ~, p-n junction - p-n spojni
tranzistor sa efektom polja; ~,
single-channel - jednokanalni tranzistor sa efektom polja; ~, twogate - dvoulazni tranzistor sa
efektom polja, tranzistor sa efektom polja sa dva gejta; ~, unipolar-channel - unipolarni tranzistor sa efektom polja
fiber - fiber, vlakno, nit, vlaknasta
vetaka materija (thnl.); ~, dad
optical - optiko vlakno sa prevlakom; ~, copper - bakarna nit,
bakarni dipol; ~, glass - staklena
nit, optika nit; ~, optical - optika nit, staklena nit; ~, quartz
- kvarcna nit, kvarcno vlakno
Fiberfrox - sintetiko vatrostalno
mineralno vlakno za termoizolaciju (thnl.)
fiberglass - fiberglas, trgovaki naziv za staklena vlakna impregnirana
nekim plastinim materijalom (thnl)
Fiberlac - fiberlak, nitrocelulozni
lak
fibre v. fiber
fibrinogen - fibrinogen, protein
koji se nalazi u krvi i plazmi (hem.)
fibrous - vlaknast; ~ and metallic
packing - vlaknasto-metalni zaptiva (ma.); ~ fracture - vlaknasti prelom (ma$.)
fictitious color - fiktivna boja
(TV); ~ power - fiktivna snaga
(el.)
fidelity - vernost, tanost reprodukcije; ~, electric - elektrina vernost

266

field

fiel - polje; pobuda, polukadar;

indikator; oblast; ~, A- v. A-deflection field; ~, accelerating
- akceleraciono polje; ~, acoustoelectric - akustoelektrino polje;
~, A-deflection - skretno Apolje; ~ adjustment - regulacija
pobude (el.); ~, angular - ugaono polje; ~, angular-of view ugaono vidno polje; ~, anisotropy - anizatropno polje; ~,
apparent coercive - prividno
koercitivno polje; ~, axial - aksijalno polje; ~, B- v. B-deflection field; ~, backscattered polje pri rasipanju u obratnom
smeru; ~, B-def lection - skretno
B-polje; ~, breakdown - probojno polje, polje proboja; ~,
built-in - unutranje polje, difuziono polje; , C-v. interaction
C-field; ~, coercive - koercitivno polje; ~ coil - kalem koji
proizvodi magnetno polje kada kroz
njega protie struja (el.); ~, confining - polje dranja; ~, confining magnetic - magnetsko
polje dranja; ~, coupled -s spregnuta polja; ~, critical kritino polje; ~, crystal (electric) - kristalno polje, polje kristala; ~, crystalline v. crystal
(electric) field; ~, crystalline
anistropy - polje kristalne anizotropije; ~, cubic - polje sa kubnom simetrijom; ~, declerating
- usporavajue polje, polje usporavanja; ~, deflecting - skretno
polje; ~, deformation - polje
deformacije, deformaciono polje;
~, demagnetizing - polje demagnetizacije; ~, density - magnetna
indukcija (el.); ~, diffracted difraktovano polje; ~, drift akceleraciono polje, drift-polje; ~,
earth-current - polje zemljine
struje; ~, edge - polje na ivici,
ivino polje; ~, electric curl polje vihorne struje; ~, EM elektromagnetsko polje; ~, equation - jednaina polja (fiz.); ~,
far - polje u dalekoj zoni; ~,
far-radiated - polje zraenja u
dalekoj zoni; ~, far-scattered -

field
polje rasejanja u dalekoj zoni; ~,
far-zone v. far field; ~, force
- polje sile (fiz.); ~, free emission current (of a cathode) struja elektronske emisije katode
(els.); ~ frequency - frekvencija
polukadrova (ocrta) (TV); ~,
fringing - polje na ivici, ivino
polje; ~, frozen - smrznuto
polje; ~, gate-to-drain - polje
izmeu gejta i odvoda; ~, guide
- polje voenja, usmeravajue polje;
~, helical - helikoidalno polje;
~, homogeneous - homogeno
polje; ~, intensity - jaina polja,
intenzitet polja (fiz.); ~, interaction C
interakciono C-polje,
C-polje; ~, intrinsic - unutranje
polje; -~, irrotational electric irotaciono elektrino polje; ~,
junction - polje spoja, polje prelaza; ~, Kerr - polje u Kerovoj
eliji; ~, laser - lasersko polje;
~3 laser far - lasersko polje u
dalekoj zoni; ~, leakage - polje
umicanja, polje rasejanja; ~ lens
- vee od dva soiva u okularu
teleskopa (opt.); ~, long-range
- polje dalekodelujuih sila; <~,
lowsymmetry crystal - kristalno
polje slabe simetrije; ~ magnet
- pobudni magnet; elektromagnet (el.); ~, magnetic mirror
- polje magnetskog ogledala, reflektovano polje; ~, mirror v.
magnetic mirror field; ~ mirror-point - napon magnetskog
polja u taki reflektovanja; ~,
near - polje u bliskoj zoni; ~,
near zone v. near field; ~, normal-mode - polje normalnog tipa
oscilovanja; , nucleation - nukleaciono polje; ~ of application
- polje primene; ~ of events polje dogaaja; ~ of scope polje dometa; ~ of search - zona
ispitivanja; ~ of selection - kontaktno polje biraa (tel.); ~ of
view - vidno polje (TV); ~ of
vision - vidno polje (TV); ~ of
work - polje rada; ~, operating
- radno polje; ~, optical - optiko
polje; ~, perturbed - perturbovano polje; ~, polarization -

267

figure

polarizaciono polje; ~, pole magnetski pol, okvir svitka (el.);

~, power supply - izvor pobude
(el.); ~, protruded - istaknuto
polje; ~, pumping - polje pumpanja; ~, pump magnetic - magnetsko polje pumpanja; ~, quadrupolar - kvadrupolarno polje;
~, quadrupole - polje kvadrupola; >~, radiation - polje zraenja, polje radijacije; , reference
- referentno polje; ~, reference
induction - referentno indukciono polje; ~, reradiated - polje
sekundarnog zraenja; ~, resonance - rezonantno polje zraenja;
~, retarding - zakono polje;
~, rheostat - pobudni otpornik,
regulator polja (el.); ~, rotating
- rotaciono polje, obrtno polje;
~, scattered far - polje rasejanja u dalekoj zoni; ~, signal polje signala; ~, source-to-drain
- polje izmeu izvora i odvoda;
~, space-charge - polje prostornog naelektrisanja; ~, Stark tarkovo polje; ~, strength meter - mera jaine polja (el.); ^,
thermal radiation - polje termikog zraenja, infracrveno polje;
~, threshod - prazno polje; ~,
transition-region v. junction field; ~, trapped magnetic smrznuto magnetno polje; ~, true
coercive - stvarno koercitivno
polje; ~, ultrasonic - ultrazvuno
polje; ~, uniform - homogeno,
uniformno polje; ~, wave - talasno polje; ^^, waveguide talasovodno polje; <~, weld - montano zavarivanje (zav.)
field-free - bez polja
fielistor - tranzistor sa efektom
polja
fifteen degree calorie (15 cal) sinonim za normalnu kaloriju (U.)
fifth root - peti koren (mat.)
fighter direction station - radarska stanica za navoenje lovaca
(voj.); ~, only display - indikator za lovake aparate (voj.)
figure - oblik; slika; broj; ~, beam
tube-of merit - koeficijen(a)t

figure

268

figure
kvaliteta mlazne cevi; ~, doublechannel noise v. double-sideband
noise figure; ~, double-sideband
noise - dvopolni koeficijen(a)t uma,
dvoboni koeficijen(a)t uma; ,
logic -of merit - logini koeficijen(a)t kvaliteta; ~, of merit Q-faktor, faktor dobrote; ~ of
noise - koeficijen(a)t umova, faktor umova
(eh.);
~, single
channel noise v. single sideband noise figure; ~, single
sideband noise - jednoboni koeficijenta)! uma; ~, spol noise
koeficijen(a)t uma na fiksiranoj
frekvenciji
figuring - raunanje
filament - vlakno za grejanje (el.);
nit, katoda; ~ battery - baterija
za grejanje (el.); ~ bombardment - bombardovanje katode (el.);
~, control - podeavanje grejanja
(eh.); ~, discharge - nit pranjenja; emission - emisija katode, emisija grejnog vlakna (eh.);
~j plasma - nit plazme; ~ rheostat - reostat grejanja (eh.); ~
saturation - struja zasienja grejanja (eh.); ~, semiconductor
- poluprovodnika nit; ~, silicon
- kvarcna nit, kvarcno vlakno; ~,
thorium tungsten - vlakno od
toriranog volframa; ~, voltage
- napon grejanja (eh.)
file - unutranja memorija, arhiv;
kartoteka, polini registrator, omot
za dokumenta; turpijati (ma.);
turpija; ~ cleaning card - etka
za turpijanje (ma.); ~ blade list turpije; ~ blank - sirovi
obradak turpije; ~ card - arhivska
kartica, kartica, ceduljica; etka za
ienje turpije; ~ cleaner - etka
za turpije; ~ cutting mashine maina za nasecanje turpija; ~
handle - drka turpije; ~ hardness testing - opit na tvrdou
povlaenjem turpije; ~ -punch perforator; ~ reference - broj
dosijea; <-J scratch test - opit na
tvrdou povlaenjem turpije; ~
-searching machine - maina za
brijanje (traenje) dosijea, mapa sa

fillet

dokumentima, maina za biranje

kartotekih kartica
filed patent - prijavljeni patent
filiform - konast, vlaknast, oblika
vlakna
filing - turpijanje, rad turpijom,
opiljci pl. od turpije; registrator;
odlaganje (dokumenata); ~ cabinet
- kartoteko sandue; ~ card kartoteka kartica; method postupak registrovanja, zavoenja
u evidenciju; ~ time - vreme
prijave (razgovora) (TT)
filing and sawing machine - maina za turpijanje i testerisanje
(ma.)
filings - strugotine od turpijanja
(ma.)
fill - punjenje; koliina punjenja;
puniti; ~ factor- gustina punjenja,
koeficijen(a)t ispune (el.)
filled groove - ispunjen av (zav.)
filler - punilo, materijal koji se dodaje plastinim masama u cilju
poboljanja mehanikih osobina, pojeftinjenja, dekoracije i si. (thnl.) ;
punja, kablovska masa, ispuna
(el.); ~ cap - levak za punjenje
(ma.); ~ hole - otvor za punjenje
(ma.); ~ metal - dodatni materijal (metal) (zav.); ~ rod ipka za zavarivanje (zav.);, ~
wire - dodatna ica za zavarivanje (zav.)
fillet - izoluiti; ilebljenje, izoluenje (zav., ma.); ~, weld ugaoni av (zav.); ~ weld, concave - izdubljeni ugaoni av (zav.);
~ weld, convex - ispupeni
ugaoni av (zav.); ~ weld, flat
faced - ugaoni av sa ravnim licem
(zav.); ~ weld in a corner
Joint - av na uglu (zav.); ~ weld
in a lap joint - ugaoni av preklopnog spoja (zav.); ~ weld,
inside - unutarnji ugaoni av
(zav.); weld inspection test
- proba ugaonog ava (zav.); ~
weld, in the downhand - zavarivanje u koritu (zav.) ; weld
with vertical leg shorter than
horizontal - srozani ugaoni av
(zav.)

filling
filling - punjenje; ~ compound izolaciona masa, kompaund (el.);
~ height - visina punjenja (el.);
~ paste - aktivna masa (akumulatorskih ploa) (el.); ~ pressure pritisak punjenja (thnl.); ~ temperature - temperatura punjenja
(thnl.)
film - tanak sloj, folija; fotografski
film, kino-film; snimati film; ~,
acetate - celulozno-acetatni film;
, aerial - aerofotografski film;
~, alloy - tanki sloj od legure;
~, badge - film za merenje koliine primljenog zraenja koji se
nosi na grudima; ~, cellophane
- celofanski film (folija); ~, chemically deposited - hemijski nanet tanki sloj; ~, cine - kinofilm;
~, colo(u)r - film u boji; ~,
conducting - provodni tanki sloj;
, control - upravljaki tanki sloj;
~, couplant - sprezni tanki sloj;
~, deposited - naneti tanki sloj,
nataloeni tanki sloj; ~, dielectric - dielektrini tanki sloj; ~,
direct positive - direktno pozitivni film (koji razvijanjem daje dijapozitiv); ~, dosimeter - film
dozimetar (zraenja) (nukl.); ~,
epitaxial - epitaksijalni tanki sloj;
~j epitaxially grown - epitaksijalno izrastao tanki sloj; ~, evaporated - napareni tanki sloj; ~,
ferrite - feritni tanki sloj; ~,
ferroelectric - feroelektrini tanki
sloj; ~, ferromagnetic - feromagnetski tanki sloj; ~, flexible
- savitljivi tanki sloj, fleksibilni
film; ~, gate - upravljaki tanki
sloj; ~, germanium - germanijumski tanki sloj; ~, glass - stakleni film; stakleni tanki sloj; ~,
infrared-sensitive - film osetljiv
(senzibiliziran) na infracrveno zraenje; ~, insulating - izolacioni
tanki sloj; ~, iridescent - iridescentan film (koji se preliva u
bojama, npr. tanak sloj nafte na
vodi); ~, magnetic - magnetski
tanki sloj; ~, magnetostrictive
- magnetostrikcioni tanki sloj; ~,
metal - metalni film, metalni tanki
sloj; ~j motion picture - kino-

269

film
film; ~, multilayer - vieslojni
film; ~, Mylar - Milarov film,
Milarov tanki sloj; ~, negative negativni film (koji razvijanjem
daje negativ); ~, oxide - oksidni
tanki sloj, oksidni film; ~, photographic - fotografski film;~,
photoresist - fotootporni tanki
sloj, fotootporni film; ~, plastic
- plastini tanki sloj; ~, polycrystalline - polikristalni tanki sloj,
polikristalni film; ~, polyester
foli - tanki sloj od poliester-folije;
~, polythene - polietilenska folija; ~, projector - kino-projektor; ~, protecting - zatitni sloj;
~, resistive - otporni film, otporni
tanki sloj;
~
resistor - slojni
otpornik (eh.); ~, reversal pozitiv-film (koji razvijanjem daje
pozitiv); ~, reversible v. reversal
film; -~, roll - rol-film (namotan
na kalem); ~, safety - sigurnosni
film (kinofilm na nezapaljivoj podlozi); ~, segnetoelectric - feroelektrini tanki sloj, feroelektrini
film; <-, semiconductor - poluprovodni tanki sloj; ~, sensitive
- (fot6)osetljivi tanki sloj;
~,
sheet - plan-film (ravan film iseen na odreeni format); ~, silicon - silicijumski tanki sloj; ~,
single-crystal - jednokristalni tanki sloj; ~, slide - dijapozitivski
film; ~, sound - zvuni film (sa
zapisom tona); ~, sputtered tanki sloj dobijen rasprivanjem;
~ strength - jaina filma (thnl.) ;
~, superconducting - superprovodni tanki sloj; ~, tantalum tantalski film, tantalski tanki sloj;
~, thermally grown - termiki
izrastao tanki sloj; ~, tin oxide
- film od oksida olova, tanki sloj
od oksida olova; ~, transparent
- providni tanki sloj; ~, uniaxial
- jednoosni tanki sloj, film sa
jednoosnom anizotropijom; ~, vacuum-deposited - film nanet u
vakuumu, tanki sloj nanet u vakuumu;
~,
vapor-reaction
film dobijen reakcijom u parnoj
fazi; ~, X-ray - rendgenski film

filmistor
filmistor - filmistor, otpornik sa
metalnim tankim slojem, otpornik
sa slojem ugljenika
filter - filter, cedilo, preista;
filtrirati, sejati, prosejati; porozni
materijal koji zadrava vrste materije, a proputa tenosti; ~,
acoustic - akustiki filter; ~,
attenuator band - opseg slabljenja filtra, nepropusni opseg filtra
(el.); ~, band-elimination v.
band-stop filter; ~, band-pass
- propusni filter, filter propusnog
opsega; ~, band-rejection v.
band-stop filter; ~, band-stop
- filter nepropusnog opsega; ',
branching - razdeoni filter; ~,
ceramic - keramiki filter; ~,
Chebyshev - ebievljev filter;
~ choke - prigunica filtera, prigunica (el.); ~, color - kolor-filter za boje; ~, comb - grebenasti
filter; ~, compensating - kompenzacioni filter; , composite sloeni filter, filter sa vie sekcija;
~, crystal - kristalni filter; ~,
dielectric slab - filter sa dielektrinim stubom; ~, digital(data)
- digitalni filter; ~, directional
- usmereni filter; ~, discrete
(frequency) - diskretni filter;
- element - uloak filtra (el.);
~, equal-element - periodini
filter; ~, Fabry-Perot (interference) - interferentni FabriPeroov filter; ~, factor - faktor
za koji treba poveati ekspoziciju,
ako je prisutan neki filter (jot.);
~, four-port - filter sa etiri
ulaza, etvorokraki talasovodni filter; ~ glass - obojeno zatitno
staklo (thnl.); ~, high-pass filter propusnik visokih frekvencija;
~, impedance compensator korekcioni filter (el.); ~, infinite
memory - filter sa beskonanom
memorijom; ~, interference interferentni filter; ~, interferential polarizational - interferencijalno polarizacioni filter; ~,
inverse-feedback - filter sa negativnom povratnom spregom; ~,
iterated dielectric-slab - filter
sa ponovljenim dielektrinim stu-

270

fUter
bom; ~, Kolmogorov-Smirnov
- Kolmogorov-Smirnovljev filter;
~, K-S v. Kolmogorov-Smirnov filter; ~, ladder-type filter sa vie lanaka; ~, lead-zirconate-titanate - filter na bazi
olovo-cirkonat-titnanat; ~, light
- svetlosni filter; ~, lossless filter bez gubitaka; ~, low-pass
- filter propusnik niskih frekvencija; ~, L-section - L-filter,
filter sa L-sekcijama; ~, L-type
- L-filter, filter sa L-sekcijama;
~, magnetostrictive - magnetostrikcioni filter; ~, mechanical
(wave) - mehaniki filter; ~,
microwave - UKT filter, mikrotalasni filter; ~, mode - filter
tipova oscilovanja; ~-, multipleresonant-circuit - vierezonantni
filter; ~, ND v. neutral density
filter; ~, neutral v. neutral
density filter; ~, neutral density - neutralni filter, sivi filter;
~, notch v. rejection filter; ~,
optical - optiki filter; ~ out filtrirati (eh); ~ paper - procedna
hartija (hem.); ~, parametric parametarski filter; ~, periodic
v. equal-element filter; ~, pisection - P-filter\ filter sa P sekcijama; ~, polariod - polaroidni
filter; <,' press/- filter-presa; sastavljena iz ramova za filtrima:
suspenzija se pod pritiskom ubacuje
u aparat; ~, PZT v. lead-zirconate-titanate filter; ~, quasioptical - kvazioptiki filter; ~,
rejection - filter nepropusnog
opsega; ~, RFI - filter zatite od
radio-smetnji; ~, separation razdelni filter; ~, sharp coutoff
- filter sa otrim rezanjem; ~,
solid-circuit - filter na bazi
vrstog tela; ~, suppression v.
rejection filter; ~, time-invariant linear - vremenski nepromenljiv linearni filter; , T-section filter sa T-sekcijama, T-filter; ~,
tuneable - filter sa podeavanjem;
~, two-*port - dvokraki talasovodni
filter; ~, uniwafer -s - filtri na
jednom sloju; ~, voltage-controlled variable-band width cry-

filter

271

finish

- trailac poziva, bira za meanje

stal - kvarcni filter sa naponskom
(tel.); ~, ultrasonic depth kontrolom irine opsega; ~, wedge
ultrazvuni mera dubina
- klinasti filter; ~, Wratten finding - nalaz, otkrie, detekcija;
Ratenov fotofilter
odreivanje lokacije, orijentacija;
filtering - filtracija, filtriranje, cedobijanje podataka; ~, direction
denje; ~, adaptive - adaptivno
- usmeravanje, radiolokacija; ~,
filtriranje; ~, directional - usexperimental -s - eksperimentalni
mereno filtriranje; ~, frequency
podaci; ~, fault - lokacija smetnje;
- frekventno filtriranje; ~, hyper~, radio-acoustic range - radiofine - superfina filtracija; ~,
akustino odreivanje daljine; ~,
multidimensional v. spatial filradio direction - radio-goniometering; ~, optical - optika filtrija
tracija; ~, optical signal - filtracija optikog signala; ~, spa- fine adjustment - fino podeavanje;
~ -azimuth transmitting seltial - prostorna filtracija; ~, spasyn - predaj ni seisin tanog azimuta
tial frequency - prostorno-frek(voj.); ~ control rod - ipka
ventna filtracija
za finu regulaciju reaktora (nukl.);
filtrate - filtrat; filtrirati, cediti
~ elevation transmitting selfiltration - filtriranje, filtracija, cesyn - predaj ni seisin tanog elevadenje
cionog ugla (mesnog ugla) (voj.);
Filtross - filtros, kiselinski otporan
feed - fino pomicanje (ma.);
mineral, slui kao punilac za fil~ feed hand wheel - runi toak
tere
za fino pomicanje (ma.) ; ~ -feed
fin - av, rub; rebro
series - serija finog pomicanja
(ma.); ~ grade - sitnozrnat
final - krajnji, poslednji, zavrni,
(thnl.); ~ -grained - fino granuzakljuni, konani; ~ approach
liran (thnl.); ~ measuring de- izlaz na aerodrom, izlaz na pistu
vice - precizni merni aparat;
(av); ~ creep - zavrno puenje
~ mesh gauge - instrumen(a)t
(mat.); ~ density - gustina gotoza fina merenja (V. Br.); ~ pitch
vog dela (thnl.); ~ position thread - sitna loza (ma.); ~
krajnji poloaj (ma.); ~ pressure
porosity - porozno mesto (zav.);
- krajnji pritisak; ~ product ~ -range transmitting selsyn
krajnji proizvod; ~ run - zavrni
var (zav.); ~ selection - linijski
predajni seisin tane udaljenosti
bira (tel.); ~ sintering - zavrno
(voj.); ~ -strand wire rope sinterovanje (mtl.); ~ sizing tankonito metalno ue (ma.); ~
konana veliina (ma.); ~ state
setting - fino podeavanje; ~
-tooth cutter - glodalo sa finim
- krajnje stanje; ~ surface - koozubljenjem (ma.); ~ tuning nana povrina (ma.); ~ termifino podeavanje (rezonancije) (rad.)
nal - krajnja centrala, terminalna
centrala (tel.);
value - krajnja finegroove - sitna brazda, mikrovrednost
brazda (zav.)
finder - detektor (ciljeva); vizir; finger - krilo; ~ stop - zaustavlja
prsta na brojaniku tf aparata (tel.)
lokator; daljinomer, trailac, bira,
pokaziva; ~, acoustic depth finish - obrada, zavrna obrada,
poliranje, fina (zavrna) obrada;
v. depth finder; ~, bearing ~, bright - poliranje do staklaslokator, goniometar; ~, depth tog izgleda povrine; ~ broaching
mera dubine; , direction zavrno provlaenje (ma.); ~
lokator, goniometar; ~, echo depth
calander - kalandriranje; ~, conv. depth finder; ~, radio directour - planing - dopunsko glaation - radio-goniometar; ~, range
nje; ~, crystallizing v. frosting
- daljinomer, telemetar; , sonic
finish; ~, dry - suva apretura;
depth v. depth finder; ~, switch

finish
finish
~j dull - zatamnjena (mutna)
obrada; ~, frosted v. frosting
finish; ~, frosting - povrina
inje"; ~, glazed - glaziranje; ~,
grinding - bruena povrina; kvalitet povrine posle bruenja; ~,
ground v. grinding finish; ~,
hand - runa obrada; ~, gard oil
- obrada u ulju; , lapped - lepovanje, obrada lepovanjem; kakvoa povrine nakon lepovanja;
~, machine - mainska obrada;
mainska istoa povrine; ~ milling spiwole - burgija za zavrnu
obradu; ~, mirror - ogledalasta
povrina obrade; ~ of good
quality - visoki kvalitet obrade
povrine; ~ pigment - pokrivna
boja; ~ planing - zavrno rendisanje; ~ plate - satiniranje; ~,
protective - zatitna obrada; ~,
rubbed - obrada glaanjem; ~,
sack - obrada glaanjem, glaanje
Cbetona); ~, sand blast - obrada
povrina mlazom peska, peskarenje;
~, satin - satiniranje; ~ size zavrna mera; ~, smooth - glatkoa; ~ spray - zavrna obrada
prskanjem; ~, super - super obrada
~, surface - povrinska obrada;
~ tolerance - konana tolerancija;
~ to size - zavrna obrada na
meru; ~, trick - povrina sa uzorcima, ornamentna povrina

272

firm

~ insert (broach) - uloak za

glaanje (provlaenje) (ma.); ~
rate - krajnja struja punjenja baterije (el.); ~ section - rezni
uloak kod glaanja (ma.); ~
tool - alat za glaanje (ma.); ~
tooth - zub za glaanje (ma.)
finite - konaan; ~ graph - konaan
grafik, topoloki pojam; series
- konaan red, red ija je suma
konana (mat.); ~ straight line
- konana prava linija, linija odreene duine
finless - bez bregova, ivica, rubova
(ma.)
finned - orebreno (ma.)
fir - jela, smreka, omorika; jelovina,
smrekovina (bot.)
fire - ispaliti; iskljuiti; iskopati;
prekinuti;
-alarm system poarna signalizacija (tb.); ~ -clay
- vatrostalna glina, vrsta gline za
izradu vatrostalnih opeka (thnl.);
~ control radar - radar za
upravljanje
paljbom
(voj.);
~
damp-proof machine - rudnika
maina zatiena od vatre (el.); ~
hazard - opasnost od poara (tb.);
~ point - taka paljenja, temperatura pri kojoj se neko ulje pali
(thnl.); ~ proof - zatieno od
vatre (tb.); ~ resistance - otpornost prema vatri (tb.)
Fire-armour - legura sastava 60
61% Ni, 18-20% Cu, 10-20%
finished part - zavrni komad (ma.);
Fe, 0-1,8% Mn, 0,5% C
~ product - krajnji, zavrni pro- fireball - bolid; plamena lopta (nadukt (ma.); ~ size - konana velistala posle nuklearne eksplozije)
ina (ma.)
firebox - loite (gradev.)
finishing - glaanje, fina obrada
firebrick - cigla otporna na toplotu,
(ma.); ~ allowance - dodatak
vatrostalna cigla (gradev.)
za zavrnu obradu (ma.); ~ and firecracker welding - elektrino zasizing teeth (broach) ~ zub za
varivanje poloenom elektrodom
glaanje i kolibrisanje (provlae(zov.)
nje) (ma.); ~ broach - zavrni
fireproofed
- vatrostalan, otporan
provlaka (ma.); ~ cut - rez
na vatru, napravljen sa vatrostalnom
za glaanje, strugotina pri glaizolacijom (tb.)
anju (ma.); ~ cutter - glodalo
za glaanje (ma.); ~ depth - j firing - paljenje, paljba; paljenje (tidubina strugotine kod glaanja j
ratrona); loenje; ~ control (ma.); ~ dimensions - konana, |
upravljanje paljbom (voj.); ~ of
zavrna mera (ma.); ~ gear
laser - ekscitacija lasera; ~ order
milling cutter - glodalo za gla- red paljenja (mot.)
anje kod glodanja zupanika (ma.);
firm - vrst

first accelerator

273

first accelerator - prvi akcelerator, |

prva anoda za ubrzanje (eh.);
~ condition of equilibrium prvi uslov ravnotee, fiziki princip po kome je telo u ravnotei
ako je vektorski zbir sila jednak
nuli;
' > aid prva pomo; ~
aid box - sandue (kutija) prve
pomoi; ~ aid dressing - paketi
zavoja; ~ anode - prva (apsorpciona) anoda; ~ bit - prva burgija,
prvo svrdlo; ~ circuit noise umovi prvog kola (oscilatornog
kola); ~ class - prvoklasan(o),
prve (najvie) klase; prvi razred,
prva klasa (u eleznici); ~ class
conductor - kondukter u prvoj
klasi (o eleznici); ~ class ore metalurki kvalitetna ruda, rudaa;
~ class radio telegraph licence
- radio-amaterska svedodba prve
klase; ~ class workmanship majstorski (kvalitetni) rad; ~ coat
- podbuka; ~ coat of paint /
temeljni premaz, osnova (nanpenja boje); ~ collision - prvi
sudar; ~ collision correction korekcija prvog sudara; ~ cost
- nabavni trokovi pl., trokovi pl.
proizvodnje; ~ cut - zarez (na
poetku izrade navoja); ~ degre
(skin) burn - sagorevanje prvog
reda; ~ detector - visokofrekventni ispravlja; ~ draw - predizvlaenje; ~ drawing frame gruba linija (tekstil); ~ etching
- prethodno nagrizanje (u galvanizaciji); ~ focusing lens - prvo
sabirno soivo; ~ gear - prva
brzina (na vozilu);
' grade najvieg kvaliteta, stepena, visokosortni; ~ harmonic - osnovni
harmonik, osnovna frekvencija; ~
image - (prva) meduslika; ~ law
of thermodynamics - prvi zakon
termodinamike; ~ line finder prvi trailac poziva (tel.); ~ marking signal - predsignal (u impulsnoj tehnici); ~ moment (of
area) - statiki moment; ~ motion lever - poluga za pokretanje
(mot.); ~ -order value - veliina prvog reda; ~ paint - osnovni
(temeljni) premaz; ~ proof 18 Recnik

fission
- pretkorektura, kuna korektura
(korektura koju obavlja osoblje
tamparije); ~ propellant valve
- predventil goriva (raketna^ tehnika); ~ rate - prvoklasan(o),
kvalitetno; ~ run slag - redukciona zgura (pri dobijanju kalaja);
~ runnings - prvi tok destilacije; prvenac destilacije; ~ smelting pig iron - prvotono elezo;
~ stage - prvi (stupanj) stepen
rakete; ~ stage engine - pogonski ureaj prvog stepena (stupnja)
rakete; ~ tap - predseka, prereza (o izradi navoja); ~ time
operation - prvo putanje u
(pogon) eksploataciju; ~ Townsend discharge - primarno Tovsendovo pranjenje; ~ voltage
range - donje naponsko podruje,
naponsko podruje ispod 30 V

Fischer-Tropsch process - FierTropov proces za dobi janje tenih goriva iz uglja hidrogenovanjem (thnl.)
fish eye - riblje oko (zav.); ~finder - detektor riba, ultrazvuni
aparat za traenje riba (els.); ~
glue - riblji lepak (thnl.)
fissile - fisibilan (podloan fisiji)
(fiz.) I deljiv; ~ material - fisioni materijal, svaki elemenat ili
izotop koji se fisiono raspada (fiz.)
fission deoba, deljenje; fisija,
cepanje (atomskog jezgra); ~ bomb
- fisiona bomba, atomska bomba
(nukl.); ~ chain reaction fisiona lanana reakcija (nukl.);
~ counter - fisioni broja neutrona (fiz.); ~ cross section - efikasni presek na fisiji (fiz.);
~ fast (-neutron) - fisija brzim
neutronima; ~ fragment - fisioni odlomak, novo jezgro nastalo
fisijom (fiz.); ~ gas - gasoviti
proizvod fisije (nukl.); ~, highenergy - fisija estica visoke energije; ~ neutrons - fisioni neutroni, neutroni nastali fisijom (fiz.);
~ 3 (nuclear) - nuklearna fisija;
cepanje jezgra na dva dela priblino iste mase, prilikom koga
se oslobaa relativno velika koli-

fission
fission
ina energije i proizvodi se proseno
tri neutrona koji mogu izazvati
dalje fisije; ~ poison - fisioni
otrov, primesa u nuklearnom gorivu koja spreava lananu reakciju (nukl.)i ~ product - fisioni
produkt, jedno od jezgara dobijeno
fisijom tekog jezgra (nukl.); ~
rate - brzina (intenzitet) procesa
fisije (nukl.) i ~ reactor - fisioni
reaktor, koristi lananu reakciju
fisije tekih elemenata (nukl.);
recoil - fisioni uzmak, odbacivanje jezgara fisionih proizvoda
posle fisije (fiz.); ~ spectrum fisioni spektar, energetska raspodela neutrona nastalih fisijom (fiz.);
~ threshold - fisioni prag, minimalna energija neutrona potrebna
za izazivanje fisije (fiz.); ~ yield
- prinos fisionih proizvoda (nukl.)
fissionable v. fissile
fit - podeavanje; podeavati; ~
data - analogija podataka, poklapanje podataka; ~ in - upasovati,
ugraditi
fitted capacity - kapacitet tf centrale (montirani) (tel.)
fitter - monter, instalater
Fittig's synthesis - Fitigova sinteza, dobijanje benzolovih homologa dejstvom metalnog natrijuma
na brombenzole i alkal-bromide
(hem.)
fitting - sastavljanje, montaa; izjednaavanje, poravnavanje; armatura; prikljuak, spoj, nastavak;
~ instruction - uputstvo za
montau (ma.); ~, least (-mean)
square - izjednaavanje metodom
najmanjih kvadrata; ~ pin - uloak za podeavanje (ma.)
fittings - armatura (ma.); oprema
Fit2gerald-Lorentz contraction Ficderald-Lorencova
kontrakcija
(skraivanje) duine tela koje se
kree brzinom uporedljivom s brzinom svetlosti (fiz.)
five-unit code - petoznani kod
(tel.)
fixation - fiksiranje (fotografije);
privrivanje; vezivanje; zgunjavanje; stvrdnjavanje; ~ of nitro-

274

fixture

gen - vezivanje atoma, proizvodnja

azotnih jedinjenja iz vazdunog
azota lunim, Haberovim ili cijanamidnim procesom (thnl.)
fixative - fiksativ (sredstvo koje
utvruje, npr. otisak, snimak, boju)
fixatron - far za obeleavanje, far
za markiranje
fixed - privreno; ~ abutment
pump - pumpa sa vrstim leajem (ma.); ~ air - raniji naziv
za ugljen-dioksid (hem.); ~ -bed
type miller - ravna glodalica
(ma.); ~ block - nepomini
kotur (ma.); ~ brush - nepokretna etkica (el.); ~ circle nepomian krug, osnovni krug;
~ coil - stator (el.); ~ contact
- nepokretni kontakt (el.); ~
-course detector - indikator odreenog kursa (av.); ~ echoes odbijanje od nepokretnih predmeta
(rad.); ~ elektrons - vezani elektroni (fiz.);
frequency transmitter - predajnik odreene frekvencije (rad.); ~ generator - nepokretni razvija (zav.); ~ oil ulje koje nije teno (thnl.); ~
pivot - vrsto obrtite (ma.); ~
public press service - radio-veza
novinskih agencija; ~ pulley vrsta podloka (ma.); ~ restriction valve - ventil sa nepromenljivim priguivanjem
(ma.);
~ seal - vrsta zaptivka (ma.);
~ service - veza preko fiksnih
radio-stanica; ~ stop - vrsto zaustavljanje (ma.); ~ time call poziv u odreeno vreme (rad.);
~ transmitter - stacionarni predajnik (rad.); yoke (axial
pump) - nepokretljivi okvir pumpe (aksijalna pumpa) (ma.)
fixer - fiksir (rastvor koji stabilizuje
fotografsku emulziju, tj. rastvara
viak srebro-halogenida)
fixing - fiksiranje, fiksacija, utvrivanje; fiksirajui; ~ clip - nepokretna karika (ma.); nut
- nepokretna matica (ma.)
fixture - stega, ureaj za pritezanje,
sprava za zatezanje (ma.); ~
chain - lanac za uvrenje (ma.)

flaky

275

flaky - ljuskav, lisnat

flame - plamen; ~ adjustment podeavanje plamena (zav.); ~
burning away from nozzle raskidanje plamena (zav.);
~,
carburising - redukujui plamen
(zav.); ~ envelope - omota
plamena
(zav.);
~ hardening
blowpipe - gorionik za kaljenje
(zav.); ~, harsh - tvrdi plamen
(zav.); ~, heating - plamen za
zagrevanje (zav.); ~, incorrect
- nepodeen plamen (zav.); ~,
neutral - neutralan plamen (zav.);
~ normalising - normalizovanje
gorionikom (zav.); ~, oxidising
- oksidirajui plamen (zav.); ~,
oxy-acetylene - kiseonino-acetilenski plamen (zav.); ~, oxycoal-gas - plamen kiseonika i
svetleeg gasa (zav.); ~, oxyhydrogen - kiseonino-vodonini
plamen (zav.); ~, preheating plamen za predgrevanje (zav.);
~ -proof machine - maina
zatiena od vatre (zav.); ~,
smoky - aavi plamen (zav.);
~, soft - meki plamen (zav.);
~ stability - postojanost plamena
(zav.); test - dokazivanje prisustva nekog elementa na osnovu
boje plamena (hem.); ~, welding
- plamen za zavarivanje (zav.)
flameproof wire - provodnik sa
vatrostalnom izolacijom (el.)
flange - 1. prirubnica, obod, venac,
naglavak, naglavka, aura; 2. spojka,
segment;
' - bolt - ivija prirubnice; ~ bushing - prirubnica
sa obodom; ~ -connected - spojeno prirubnicom, opremljeno prirubnicom; ~ coupling - prirubniki spoj, spojnica sa obodima;
~ edge - presavijena ivica, posuvraena ivica; ~ -face coupling
- obodna spojnica; ~ joint - spoj
prirubnicom; ~ -mounting motor - motor sa prirubnicom; ~
nut - navrtka sa vencem; ~ tool
prirubniki alat; ~ -type motor
- motor sa prirubnicom; ~ with
packing grooves - prirubnica sa
zaptivnim kanalom; ~ with plain
face - ravna cevna prirubnica; ~
U*

flasher

with spherical seat - kolenasta

spojnica
flanged - snabdeven prirubnicom
(ma.); ~ connection - spoj sa
prirubnicom (ma.); ~ joint obodni spoj (ma.); ~, leather
- kona maneta (ma.); ~-mounted - montirano sa prirubnicom
(ma.); ~ mounted motor, flange type motor - motor sa prirub-/
nicom (mot.); ~ pipe - cev s prirubnicom (ma.); ~ pipe connection - spoj cevi sa prirubnicom (ma.); ~ pipe joint - obodni
cevni spoj (ma.)
flank - slobodna povrina; ~ abrasion - povrinsko habanje (ma.);
~ of spline - bok klina (ma.);
~ of thread - lozni bok (ma.);
' of tooth - bok, strana zuba;
podnoni bok (ma.); ~ wear povrinsko habanje (ma.)
flap - zaklopka, poklopac (ma.)
flapper box - nosa poklopca (ma.,
V. Br.)
flare - blesak, svetlucanje, scintilacija; ~, class (1) - blesak (sunane) kugle; ~, H-alpha - blesak
H-alfa linije; ~, importance (1)
- blesak (sunane) kugle; ~, limb
- blesak na limbu; ~ spot - svetla
mrlja (pega, taka) na slici (TV)
flash - sevnuti, sevati, vrcati; Iposlati
telegram; brzo saoptiti hovost;
blesak, oganj; greben, rub; impuls;
~ exponential pump - \eksponencijalni impuls pumpanja; ~
lightning - blesak munje; ~ point
- taka paljenja (mot.); temperatura
tenog goriva na kojoj ono daje
sagorljive pare (mot.); ~ spectrum - Sunev spektar neposredno
pre pomraenja Sunca; ~ test impulsno ispitivanje (izolacije) (el.);
~ welding - eono zavarivanje
varnienjem (zav.)
flash-barrier - zaslon protiv luka
(zav.)
flashback - povraaj plamena (zav.);
~ arrestor - osigura protiv
eksplozije
(zav.)
flasher - migavac (mot.); ~ light
- impulsna cev

flashing
fla shing light signal - migajui
optiki signal (mot.); ~ relay relej za ukljuenje migajue lampe
(el.)
flashlight battery - depna baterija (el.)
flashover voltage - napon pranjenja, napon preskakanja (el.)
flashtron - gasni relej
flashtube - impulsna cev; ~, highenergy - snana impulsna cev;
~j flat-mirror-finished - poliran do bleska ogledala (npr. kristal)
flask - boca, flaa, sud; kalupnica,
kalupni (livnini) okvir (ram) (met.);
balon, rezervoar sa komprimovanim gasom; ~, Dewar - uarov
sud, termos-flaa; ~, Erlenmeyer
- Erlenmajerova boca, erlenmajer
(konian stakleni sud) (hem.); ~,
filter(ing) - boca za ceenje;
~, measuring - merni sud (hem.);
~, round-bottom - boca (balon) sa okruglim dnom; ~, vacuum v. Dewar flack
flat - boksermotor (mot.); ravan
(povrina); ~ -base rim - ravni
naplatak (mot.); ~ bearing ravno leite (mot., SAD)
flat - 1. ravan, ravna povrina, pljosnat; 2. nepovijen, nesavijen (stamp,
tabak); 3. slabog kontrasta; 4.
mat. (boja); 5. izlizano (gume,
navoj); 6. istroen (baterija); ~
antitank mine - tanjirasta (proti vtenkovska) mina; ~ anvil ravan nakovanj; ~ -bar - pljosnato elezo, elik;
-bar iron v.
flat-bar; ~ -bar knitting machine - maina za ravno pletivo;
~ -bar_' steel v. flat-bar; ~
bearing cap - poklopac leaja;
~ -bed knitting machine - maina za ravno pletilovo; ~ -bed
letterpress - ravna knjigotampa;
~ -bed machine - maina za
ravnu tampu; ~ -bed printing
- ravna tampa; - -bed rotary
press - rotacija za ravnu tampu;
~ belt - ravan kai; ~ belt drive
- pogon ravnim kaiem; ~ bench
rule - stoni (metar) meolo; ~
billet - grubo pljosnato elezo;

276

flat

~ bloom - sirovi bluming (SAD);

<~ -bottom rail - tranica sa
irokom oslonom povrinom; ~
-bottom self-discharging wagon
- samoistovariva-kiper sa ravnim
sandukom; ~ bottomed vessel brod sa ravnim podom; <~ chisel
- ravno dleto; ~ coat - osnovni,
temeljni premaz; ~ coil instrument - merni instrumen(a)t sa
ravnim kalemom; ~ cold shisel
- dleto za hladan rad; ~ colour
- osnovna boja, temeljna boja; ~
construction - gradnja (masovna)
stanova; ~ contact - ravan kontakt; ~ die - ravna eljust, kulisni
kamen (valjanje navoja); ~ -die
forging - slobodno kovanje (bez
kalupa); ~ -die thread rolling
machine - maina za valjanje navoja; engine - motor sa poloenim cilindrom; ~ fabric - ravno
pletivo;
face pulley - pljosnati kotur; ~ faced die - kulisni
kamen; ~ finish - mat-lak; ~
gauge - ablon, ravna merka;
~ glass - ravno staklo, prozorsko
staklo; ~ grate - ravan (rotilj)
reetka; ~ grinding -: ravno bruenje; ~ handle - ravna drka;
~ head rivet - zakivak sa pljosnatom glavom; ~ -headed bolt
- vijak, zavrtan; sa cilindrinom
glavom; ~ - h e a d e d counter sunk
bolt - ukopani zavrtanj, vijak;
~ internal limit gauge - granino (ravno) merilo; ~ iron ravno elezo, pljosnato elezo; ~
jaw - ravna eljust;- ~ key pljosnati klin; ~ knitting machine
- maina za ravno pletivo; ~ lap
- segment za lepovanje; ~ lapping machine - maina za ravno
lepovanje; ~ lapping (operation)
- ravno lepovanje; ~ limit plug
gauge - granino (ravno) merilo;
~ material - pljosnati materijal;
~ mirror - ravno ogledalo; ~
nose plier - pljosnata kleta (za
savijanje ice); ~ packing ravno zaptivanje; ~ paint coat
- osnovni premaz; ~ picture slika (snimak) sa malim kontrastima; ~ plain taper key - pljos-

flat
nati klin; ~ pliers - pljosnata
kleta; ~ rate - paualna taksa; ~
roll - glatki valjak; ~ roof ravan krov; ~ rope - pljosnato
ue; ~ saddle key - pljosnati klin;
~ sawn - u tangencijalnom rezu
(drvo); ~ scraper - pljosnati
(aber) struga; ~ screen - ravno
(dugako) sito, horizontalni odvaja; ~ -section jet burner - gorionik za pljosnati plamen; ~
slide valve - pljosnati zasun,
pljosnati razvodnik; ~ slideway
- ravna vodica; ravno voenje;
~ spring - lisnata opruga, pero;
~ steel - pljosnati elik (irine
12 do 150 mm, debljine 5 mm),
iroko pljosnati elik (irine 150
mm, debljine 3 mm); ~ steel
sleeper - pljosnati elezni prag
(el.); ~ superheater coil pljosnata grejna cev; ~ surface ravna povrina; ~ tail - bibercrep; ~ thread - pljosnati navoj;
ravan navoj; ~ three wire cabl
- troilni pljosnati kabl; ~ tong
- pljosnata kleta; ~ -topped
piston - klip sa ravnom gornjom
povrinom; <~ track - ravna vodica; ~ trowel - lopatica (pahtla);
~ tuned - grubo (neotro) podeen; ~ tuning - grubo, neselektivno podeavanje; ~ turret lathe
- strug sa horizontalnom revolverskom glavom; ~ -type relay pljosnati relej; ~ varnish - matlak; ~ waveguide - ravan (pljosnat) talasovod; ~ weld - pljosnata ica, profilna ica; ~ wood
bench rule - drveni (stoni) metar,
merilo
flatness - ravnost, glatkost, ravnomernost (karakteristike); izravnjenost; ~, gain - konstantnost (koeficijenta) pojaanja; ~, optical
- optika glatkost (ravnost)
flattener - izravnja; ~, spectrum
- izravnja spektra (ema)
flattening - izravnavanje; ~, spectrum - izravnavanje spektra; ~
test - proba gnjeenja upljih
tela (zav.)
flatwise wound - pljosnato namotan (elj.)

277

flexure

flavo-proteins - flavoproteini, sadre riboflavin, slue kao nosai

vodonika (hem.)
flavone - flavon, uti biljni pigment
(hem.)
flaw - greka; ~ in the material
- nedostatak u materijalu (ma.)
F, Fi, F2 layer - F, Fi, F2 sloj jonosfere
fleches d'amour - vlaknasti kristali
rutila, oksida titana (min.)
Fleming's rule - Flemingovo pravilo, pravilo tri prsta (el.); ~
valve - dioda-detektor (els.)
flex - uvijati, savijati, previti
flexibility - vitkost, ugibljivost, podeljivost, univerzalnost
flexible - savitljiv, vitak, ugibljiv;
prikljuna vrpca; ~ cable - savitljivi kabl, elastini kabl, gipki
kabl (el.); ~ connection - gipka
veza (ma.); ~ cord - savitljivi
gajtan, elastini gajtan, gipki gajtan (el.); ~ coupling - elastian
spoj (ma.); ~ diaphragm elastina dijafragma
(ma.); ~
fixing - zglobno uvrenje (ma.);
~ hose - elastino crevo; ~ hose
line - vod elastinog creva; ~
hose, reinforced - crevo sa platnenim ulocima; ~ lead connector - elastina olovna spojnica;
~ metal hose - elastino metalno
crevo; ~ metallic tube - elastina metalna cev; ~ resistor otporni gajtan (el.); ~ shaft savitljiva osovina, savitljivo vratilo, gipko vratilo (ma.); ~ tube
- savitljiva cev (ma.)
fleximeter - instrumen(a)t za merenje pritiska pri savijanju materijala (mtl.)
flexode - fleksoda; ~, junction spojna fleksoda, fleksoda sa ravnim
spojem; ~, point-contact - fleksoda sa takastim spojem
Flexol - grupa omekivaa za plastine mase, lakove i dr. (thnl.)
f lexural strength - otpornost prema
savijanju (mtl.); stress - pritisak kojim se proizvodi savijanje
(mtl.)
flexure - savitljivost, ugib (mtl.)

flicker

278

flicker - miganje, svetlucanje; drhtanje (kazaljke), njihanje, ljuljanje,

treptanje; svetlucati, migati; ~
angle-of-arrival - fliker efek(a)t
dolaznog ugla; ~ effect - pojava
svetlucanja, pojava miganja, um
svetlucanja
flickering lamp - migavac, migajua
lampa, blinker
flight path - staza letenja, trajektorija letenja, trajektorija leta (av.);
~ -path computer - raunska
maina za trajektoriju leta (av.);
~ -path deviation - devijacija
trajektorije letenja (av.); ~ -path
deviation indicator - indikator
devijacije trajektorije letenja (av.);
~ test station - stanica za ispitivanje leta (av.); ~ track - trasa
letenja, staza letenja (av.)
flint - kremen, kremen kresivac,
kriptokristalasta vrsta kvarca (min.);
~ borate - boro-silikatno optiko
staklo; ~, dense - teko optiko
staklo; ~ glass - flint-staklo,
vrsta olovnog stakla (thnl.); ~,
light - lako optiko staklo
Flint alloy - vatrostalna i kiselinski
otporna legura sastava 83% Fe,
12,5% Cr, 3% C, 0,5% Si
flip - prebacivati (iz jednog u drugo
stanje)
flip-flop - triger, okida, okidno
kolo; multivibrator; ~ circuit flip-flop kolo, balansno kolo (eh.);
, D v. dynamic flip-flop; ~,
dynamic - dinamiki triger, D-triger; <~, JK - JK-triger; ~, read
- triger oitavanja; ~, reset-set
- memorijski triger, RS-triger; ~,
reset-set-trigger - RST-triger;
~, RS v. reset-set flip-flop;
~, RST v. reset-set-trigger flipflop; ~3 T v. trigger flip-flop;
, transistor - triger sa tranzistorima; ~, trigger - brojaki triger, triger-broja, T-triger
Flit-char - kotani ugalj, slui kao
punilac za filtere
float - plovak (mot.); ~ bowl,
float chamber - komora plovka

flow

(mot.); ~, switch - prekida na

plovak (el.); ~ valve - igla
plovka (mot.)
floating - noen, plovei, slobodan,
neuvren; slobodno obeen; neoptereen; samoregulisan; paralelni rad (reim); ~ armature slobodno obeena kotva (el.); ~
battery - paralelna baterija, dopunska baterija (el.); ~ body plivaj ue telo (mot.); -carrier
modulation - modulacija sa autoregulacijom nosee frekvencije, sistem sa konstantnom dubinom modulacije (el.); ~ grid - slobodna
reetka (els.); ~ -needle - igla
plovka (mot.); ~ potential. slobodni potencijal (el.); ~ regulating valve - ventil na plovak
(mot.); ~ ring - slobodni vodei
prsten (mal.)
flocculation - flokulacija, skupljanje sitnih estica u vee (hem.)
flock - otpadna vlakna dobijena
prilikom dorade vunenih tkanina
(tek.)
flood - poplaviti, bombardovati (ozraiti) irokim snopom; ~ with oil
- poplaviti uljem (mot.)
floodlighting, floodlight scanning
- ispitivanje prostora
floor - pod; temelj (graev.); ~
level - nivo poda (graev.);
of manhole - dno kablovskog
okna (el.); ~ plate - temeljna,
osnovna ploa (graev.); ~ rest
- pomoni stub (graev.);
space - povrina tla (graev.);
~ switch - noni prekida (mot.)
flotation - flotacija, izdvajanje nekog materijala iz smee na mehurovima koji se u smeu uduvava;
proces koncentrisanja rude (hem.)
flow - tok, struja, fluks; tei, strujati; ~ blood - krvotok; ~ control - automatski sigurnosni ureaj
za zatvaranje gasa (zav.); ~ control valve - ograniava koliine
protoka, ventil za kontrolu protoka (zav.); ~ controller - kontrolor protoka (zav.); ~, electron - elektronska struja, tok elektrona; ~, information - tok informacija; ~ Une - tekua traka;

flow

279

~ -line assembly - montaa na

tekuoj traci; ~ loss - gubitak
protoka; ~< meter - mera protoka; ~ of the chops - protok
strugotine (mal.); ~ of the slag
- teenje troske (zav.); ~ of
traffic - obavljanje saobraaja,
protok saobraaja, frekvencija saobraaja; ~ production - izrada
na tekuoj traci; ~ rate - koliina
protoka, vreme isticanja; ~ regulating valve - ventil za regulaciju
protoka (ma!.); ~ regulation regulacija protoka; ~ separation
- odvajanje tokova; ~ split - deljenje struje; ~ velocity - brzina
protoka
flowed wax - topljeni vosak (snima
zvuka s metalnom osnovom) (thnl.)
flowing metal - meki metal (mil.);
- of flux - kvaenje topitelja (zav.)
fluctuating load - prekidno optereenje (el.)
fluctuation - fluktuacija, kolebanje,
oscilacija; ~, angle-of-arrival -s
- fluktuacija dolaznog ugla; ~,
laser - fluktuacija laserskog zraenja; ~, long-term - dugotrajna
fluktuacija; ~ noise - fluktuacioni
um (els.); , short-term kratkotrajna fluktuacija; ~, signal
strength - fluktuacija intenziteta
signala
fluctuations in speed - brzinska
kolebanja
flue gases - dimni gasovi (thnl.)
fluid - tenost, tean, tekui, fluid,
fluidan; gas; ~, compressible kompresibilni fluid; ~ condensed
- kondenzat; ~, conducting provodna tenost; coupling spajanje struja tokova; ~ dashpot
action - priguivanje tenou
(mot.); ~ deicing - antifriz;
~ displacement - volumen tenosti; ~ -driven - gonjen tenou; ~ dynamics - dinamika
fluida; ~ -feed milling machine
- glodalica sa hidraulinim pomeranjem (ma.); ~ flow - protok
fluida; ~ flow velocity - brzina
fluida; ~ friction - trenje fluida;
~ frictional loss - gubici zbog
trenja fluida; ~, gaseous - gasna

fluor

sredina; ~, incompressible fluid koji se ne moe sabiti; ~,

interpenetrating electron - interpenetracione elektronske tenosti; ~ level - visina tenosti;
~ loss - gubitak tenosti; ~ mechanics - mehanika fluida; ~
medium - teni medium; ~ molten pool - lako tekua kupka (rastopina) (zav.); ~ motion - kretanje fluida; ~, neutral conducting - neutralna provodna tenost;
~, normal - normalna tenost;
~penetrant test -ispitivanje poroznosti (zav.); ~, perfect - idealni
fluid; ~, polarizable - polarizujua tenost; ~ power - hidraulina snaga; ~ power line - hidraulini prenos; ~ power motor
- hidraulini motor; ~ power
system - hidraulini sistem, menja; ~ pressure - pritisak u
fluidu; ~- seal - fluidni zaptiva;
<~, sealing - tenost za zaptivanje; ~ slag - tena troska (zav.);
~, soldering - tenost za lemljenje; ~, thin - lako pokretljiva tenost; <--, viscous - viskozna tenost
f luidal - tean
fluidic v. fluidal
fluidify - prevesti u teno (gasovito)
stanje
fluidimeter - viskozimetar
fluidity - fluidnost, fluiditet (reciproni viskozitet)
fluidization - fluidizacija, prevoenje u teno (gasovito) stanje;
mlevenje tako da prah postaje pokretan
fluidize - fluidizirati, prevesti u
fluidno (pokretljivo) stanje
fliddized bed reactor - reaktor sa
turbulentnim kretanjem goriva koje
je u suspenziji (nukl.); ~ -fuel
reactor - reaktor sa gorivom u
obliku suspenzije (nukl.)
fluoboric acid - fluoroborna kiselina (hem.)
fluon - fluon, zatieno ime za politetrafluoroetilen plastine mase
(thnl.)
fluor v. fluorine

fluorate

280

fluorate - fluorat (so fluorne kiseline); fluorirati (hem.)

fluoration - fluoracija, fluoriranje
(uvoenje f luora u jedinjenja) (hem.);
dodavanje fluorovih jedinjenja (vodovodnoj) vodi
fluorene - fluoren, difenilen-metan
(hem.)
fluorescein - fluorescein, crvena boja
sa zelenom fluorescencijom (hem.)
fluorescence - fluorescencija (svetljenje predmeta na nioj frekvenciji od svetlosti koja ga obasjava);
~, air - fluorescencija vazduha;
~, bomb - fluorescencija od nuklearne eksplozije; ~, laserinduced - fluorescencija od laserskog
zraenja; ~, superradiant - superzraea fluorescencija
fluorescent - fluorescentan; fluorescirajui; ~ characteristic - fluorescentna karakteristika (opt.); ~
lamp - fluorescentna lampa, gasna
lampa (el.); ~ material - fluorescentni materijal (fiz.); ~ screen
- fluorescentni zastor, fluorescentni
ekran (thnl.)
fluorescope - fluoroskop, ureaj koji
se sastoji iz fluorescentnog zastora
i cevi za X-zrake, tako da se na
zastoru vidi senka predmeta koji
se nalaze izmeu X-cevi i zastora
(ekrana)
fluorhydric - fluorovodonini (hem.)
fluoric - fluorni
fluoridation - fluoridacija, obrada
fluorom (fluoridima)
fluoride - fluorid (so fluorovodonine kiseline) (hem.)
fluorimeter - fluorimetar
fluorination v. fluoration
fluorine - fluor, hemijski znak F,
atomska teina 19,00, red. br. 9,
utozeleni gas (hem.); ~, plastic
- teflon
fluorite - fluorit (kalcijum-fluorid)
(min.)
fluorocarbon - fluorougljenik (organsko jedinjenje koje umesto H
sadri F)
fluorochemical fluorohemijski;
hemikalija koja sadri fluor
fluorolube - sredstvo za podmazivanje na bazi fluorougljenika

flux

fluorophore - atomi ili radikali koji

daju fluorescentne osobine (hem.)
fluoroscopy - rentgenoskopija, fluorescentne osobine (hem.); fluoroskopija (med.)
fluorspar - fluorit, prirodni kalcijum-fluorid (min.)
flush - potopljen, utopljen, na istom
nivou; ispirati; mounted spojeno, privreno za povrinu;
~ -type instrument - zatopljeni
instrumen(a)t, instrumen(a)t zatopljenog tipa (el.); weld - obraeni av (zav.)
flutc - leb (ma.); ~ miller maina za glodanje lebova (ma.);
~ milling - glodanje lebova
(ma.)
fluted - izbrazdan (ma.); ~ cutter
- glodalo sa lebovima (ma.);
- tooth - glodani zub (ma.)
fluting - olebljenje (ma.); cutter - glodalo za lebove (ma.)
flutter - drhtanje, podrhtavanje, talasanje, pulsacija, vibracija, treperenje (zvuka); drhtati, talasati,
pulsirati, vibrirati; ~ compensation - kompenzacija viestrukog
ehoa, kompenzacija zvunog treperenja; ~ echo - viestruki eho;
~ generator - pulsirajui generator; , ground - lokalne smetnje
nastale od refleksije sa zemlje ili
prizemnih objekata
fluttering - oscilacija, vibracija, podrhtavanje
flux - supstanca koja olakava topljenje metala i odstranjivanje neistoa iz njih, praak za zavarivanje
(mtl.); fluks, koliina energije,
snage, linija sile, estica itd. koje
u 1 sekundi prou kroz povrinu
od 1 cm 2 (fiz.); tok, struja, fluks
(magnetni), protok, kretanje; ~,
acoustic noise - fluks akustinog
uma; ~, arc welding - elektroluno zavariyanje (zav.); ~, conducting - provodni topitelj (zav.);
~ cored filler rod - prakom punjena ipka za zavarivanje (zav.);
~ cored filler wire - prakom
punjena ica za zavarivanje (zav.);
~ -cutter - udarni zub, glodalo
(ma.); ~ -cutter arbor - udarni

flux
trn (mat); ~ -cutter holder dra udarnog zuba (ma.); ~
-cutter method of cutting udarno glodanje (ma.); ~ -cutter
operation - operacija udarnog
glodanja (mai.); ~> density magnetska indukcija (el.); ~ distribution - raspodela neutronske
gustine (fluksa) u reaktoru (nukl.);
~ flattening - izravnavanje ("ujednaavanje) neutronskog fluksa u
aktivnoj zoni reaktora (nukl.); ~
flyback - suprotan hod; ~ for
welding and building up - praak za zavarivanje i navarivanje
(zav.); ~ gate - magnetski otvor,
magnetska vrata (el.); ~ -gate
detector - detektor nehomogenosti magnetskog polja Zemlje (el.);
~ line - sinonim za magnetske
linije sile (fiz.); ~, luminous svetlosni fluks; ~, Lyman -a fluks linije L a ; ~ meter - fluksmetar, vebermetar, instrumen(a)t
za merenje intenziteta magnetskog
polja (el.); ~ of light energy fluks svetlosne energije; ~ time
- integralni fluks neutrona, integral fluksa po vremenu (nukl.);
-~, trapped - smrznuti magnetni
fluks, zahvaeni magnetni fluks;
~ welding - topitelj (zav.)
fluxgraph - fluksograf, registrator
(piui) jaine magnetskog polja
(el.)
fly nut - letea navrtka (ma.); ~
tool - letei alat (ma.)
flyback - povratni hod (npr. zraka)
flying - polet, uzlet, uzletanje; let;
letenje; ~, blind v. instrument
flying; ~, control - upravljanje
poletanjem (sa zemlje) (av.); ~,
instrument - let pomou instrumenta, letenje pomou instrumenta;
~ spot - letei zrak, letea mrlja,
pokretna mrlja (els.); ~ -spot
color signal generator - generator signala boje na principu pokretne mrlje (TV); ~, -spot
microscope - mikroskop sa pokretnom mrljom (els.); ~ -spot
phototube pickup - fotoelektrina kamera sa pokretnom mrljom
(TV., eh.); ~ -spot scanning

281

focus

- analiza pokretnom mrljom ( TV);

~ -spot system - sistem analize
pokretnom mrljom (TV)
flywheel - zamajac (mot.); ~ effect
- zamajni efekat, inercioni efekat
(mot.)
F-M jamming - frekventno modulisane smetnje (eh.); ~ oscillator
- frekventno modulisani oscilator
(eh.); ~ receiver - prijemnik
frekventno modulisanih signala
(rad.); ~ signal generator frekventno modulisani signal-generator (eh.)
Fm - simbol elementa fermijuma

(fiz.)

FM discriminator - diskriminator
frekventno modulisanih signala,
frekventni detektor (eh.)
FM distortion - izoblienje (distorzija) frekventno modulisanih signala (eh.)
FM-FM telemetering system - telemetrija FM-FM (eh.)
foam - pena; peniti
foamed polyethylene dielectric penuavi polietilenski dielektrik (el.)
focal - fokusni, fokalni, ini; ~
chord - tetiva koja prolazi kroz
fokus (iu) konusnog preseka (gm.);
~ distance - fokusno rastojanje,
ino rastojanje (opt.); ~ length
- fokusno rastojanje (opt.); ~
length of a lens - ina daljina
soiva (opt.);
line fed antenna;
- antena napajanja u fokusu (rad.),
~ ratio (f/ratio) - fokalni odnos,
odnos izmeu ine daljine i prenika soiva (opt.); ~ spot - fokusna
taka (opt.)
focalize - fokusirati
focallzer - ureaj za fokusiranje,
fokusirajui ureaj (eh.)
foci - mnoina od fokus, ie
focus - fokus, ia; fokusirati, dovoditi u iu; ~, apparent prividni fokus; ~, back - zadnji
fokus; ~, control - regulacija
fokusa, podeavanje fokusa, regulator fokusa (eh.) ~, electron fokus elektrona; ~, front - prednji
fokus; ~, principal - glavni fokus;
~, rear v. back focus; ~ screen
- zastor fokusa, ekran fokusa, re-

focus
focus
etka fokusa (eh.); ~, virtual stvarni fokus
focused - fokusiran, doveden u iu
focuser - ureaj (mehanizam) za
fokusiranje (eh.)
focusing - fokusiranje, postavljanje
u sredite (opt.); ~ control regulator fokusiranja
(eh.);
~
electrode - fokusirajua elektroda
(eh.); ~ factor - koeficijen(a)t
fokusiranja, faktor fokusiranja (eh.);
~, M-type - fokusiranje M-tipa;
~, O-type - fokusiranje O-tipa;
~, periodic magnetic - fokusiranje periodinim magnetnim poljem; ~, space-charge - jonsko
fokusiranje
fog - magla; ~ chamber - Vilsonova
komora (fiz.); ~ lamp - svetio
za maglu (mot.)
foil - folija, tanak sloj metala i si.
folded-fan antenna - lepezasta antena (rad.); ~ line - linija u obliku petlje, petljasta linija, petlja
folding line - presek dveju, meusobno perpendikularnih ravni
foldover - skretanje, savijanje (slike)
(TV)
folic acid - vitamin B2-kompleks
(hem.)
folium of Descartes - Dekartov
list, algebarska kriva treeg stepena
follow -current - ostatna struja
(eh.); ~ scanner - ispitiva za
praenje, radar za praenje (voj.);
~ -up motor - motor za praenje
(voj.); ~ -up system - sistem
za praenje (voj.)
follower - repetitor, ponavlja; pratilac, sleditelj; ~, charge - pratilac naelektrisanja, folover naelektrisanja; <~, complementary
symmetry emitter - emiterski
folover sa dopunskom simetrijom;
~, emitter - emiterni ponavlja,
emiterni folover; ~ rest - kreue
postolje (ma!.); ~ roll - toak
koji ukljuuje (ma.); ~ roller
- valjak sa dopunskim oblikovanjem (ma!.); ~, source - izvorni
ponavlja, sors folover
following pulley - terani kainik
(ma!.)

282

force

food preservative - supstanca koja

spreava kvarenje hrane (hem.)
fool-proof - potpuno sigurno, zatien od neeljenog uticaja personala, zatien od neopreznog rukovanja personala, pogodan za neobueni personal
foot - stopa, jedinica duine u FPS
(stopa-funta-sekunda) sistemu jedinica (= 30.480 cm); ~ brake nona konica (mot.); ~ -candle
- stopa-svea, 2jedinica osvetljenja
(lft-c = lumen/ft ) (opt.);
Lambert - jedinica sjajnosti (= l/n
sveca na kvadratnu stopu) (opt.);
- lever - nona poluga (ma!.);
~ -mounted - u formi stopala
(ma!.); ~ -mounted motor noni motor (ma!.); ~ of a line
- oslonac linije, taka u kojoj linija
prolazi kroz neku povrinu (ma!.);
~ -pound - stopa-funta, jedinica
u britanskom sistemu jedinica
(= 1.356 Joule); ~ -pound-second system - sistem jedinica
stopa-funta-sekunda, britanski sistem jedinica; ~ switch - noni
preklopnik (ma!.); ~ valve noni ventil (ma!.)
footage counter - raunar duinetrake (eh.)
footboard - stepenica (mot.)
footway jointing chamber (manhole) - kablovsko okno pod trotoarom (tel.)
forbidden lines - zabranjene linije
u spektru koje potiu od zabranjenih prelaza (fiz.)
force - sila, siliti, pritiskati; ~ c o m ponent - komponenta sile; ~
down - pritiskivati dole, gurati
nadole; ~, driving - pogonska
snaga; ~ expanding - snaga (jaina) irenja (snopa); ~ factor
- koeaicijen(a)t sprege (izmeu
elektrinih i mehanikih sistema
elektroakustikog ureaja); ~ field
- polje sile; ~ function - potencijalna funkcija; funkcija sile; ~,
long range - sile dalekog dejstva,
sile dugog dometa; ~ of inertia
- sila inercije; ~ of the cut sila rezanja (ma!.); ~ of the

force

283

flame - snaga plamena (zav.);

~, photoelectromotive - fotoelektromotorna sila; ~, specific
thermoelectromotive - specifina
termoelektromotorna sila; ~, stochastic - stohastika sila; ~,
thermoelectromotive termoelektromotorna sila
forced - pod pritiskom, sa naprezanjem; ~ draught - vetaka promaja; ~ flow - prisilno strujanje;
~ oscillations - prinudne oscilacije; ~ lubrication - prinudno
podmazivanje; ~ vibration prinudno vibriranje
forecasting - predvianje, prognoza
(meteor.)
forehand welding - zavarivanje
ulevo (zav.)
foreign currents - parazitne struje,
prelazne struje (el.); ~ matter strani komad (ma!.); ~ traffic
- meunarodni saobraaj, meunarodna veza
forest - Suma, gora; lovite, zabran
foreward welding - zavarivanje
ulevo (zav.)
forge - kovati; ~ welding - kovako
zavarivanje (zav.)
forgeability - kovnost
forged tool - alat za kovanje (ma!.)
forging - kovanje; otkovak; ~
brass - kovni (kovaki) mesing;
~ coal - kovaki ugalj, umur;
'- crack - naprslina od kovanja;
<~ die cavity - zapremina otvora
kalupa; ~ furnace - kovaka pe;
~ -grade steel - nezakaljivi
elik; ~ hammer - kovaki eki;
~ machine - kovaka maina; ~
practice - tehnika kovanja; ~
scale - kovarina; ~ strain - naponi od kovanja; temperature
- temperatura kovanja
fork /to - ravati (se)
fork - viljuka; vile, rogulje; rava;
kliza-raklja, ravanje (puta, reke);
~ axle - osovina viljuke; ~ connection - viljukasti spoj; ~ control - stabilizacija zvunom viljukom; ~ generator - generator
sa zvunom viljukom; -lift
truck - viljukar; ~ mount montiranje viljuke; ~ pipe -

formation

ravasta cev; ~ stacking truck

- viljukar; ~ tedder - viljukasti
prevrta otkosa; ~ truck - viljukar
forked - viljukast, ravast, razgranat; circuit - razgranate kolo
form - oblik, ofrma, obrazac, formular, oblije, izgled, oplata (za
betoniranje), model, klupa (bez
naslona), kolski razred (klasa);
formirati, obrazovati; ~, analog
analogna forma; ~ and punch
shaping mashine - maina za
profilno rendisanje peata i matrice; ~ broach - provlaka za
oblikovanje; ~, copying planer
- kopirna rendisaljka; ~ cutter
- profilno glodalo; ~ cutter for
gear teeth - glodalo za ozubljavanje; ~ drag (fluid flow) otpor forme (kod protoka fluida)
(aed.); ~ feeding device - ureaj za pomeranje formulara; ~
gauge - ablon za kalupovanje;
~ grinder - profilno toilo, brus;
~ grinding - profilno bruenje;
~ milling machine - maina
za profilno glodanje (ma!.); ~
plate - ablon, ablonska (profilna)
letva; ~ profile cutter - profilno
glodalo; ~ reamer - profilni
razvrta; ~ strength - postojanost oblika; ~ stripping - skidanje
(uklanjanje) oplate; ~ tool - profilni no; <~ turning - fazonsko
struganje
formaldehyde - formaldehid (hem.)
formaline - formalin (vodeni rastvor formaldehida)
formalism - formalizam; ~ H a miltonian - Hamiltonov formalizam; ~ Lagrangian - Lagranov formalizam
formant - formant
formate - formijat, so (estar) mravlje
kiseline (hem.)
formation - oblikovanje, formiranje,
uoblienje, ukalupljenje, sastav,
sklop; ~, analog - analogno modeliranje; ~, avalanche - obrazovanje lavina; ~, cluster - formiranje oblaka; ~ dipole belt formiranje pojasa od orbitalnih

formation

284

four-beam

formation
forth - prednji
dipola; ~, pattern - obrazovanje Forticel - termoplastina materija
oblika (slike); ~ of burrs - forna bazi propionata celuloze (thnl.)
miranje grebenova (ma.); ~ of fortuitous telegraph distortion rust - rdanje (mtl.)
sluajno telegrafsko izoblienje
formatron - formatron (lampa sa
(tel.)
ma kakvom zadanom karakteristi- forward circuit - kolo direktnog
kom) (els.)
dejstva (el.); ~ conductance formed cutter - oblikovano glodirektna provodnost (el.); ~ end
dalo (ma.); ~ milling cutter of selection signal - otpremljeni
profilisano glodalo (ma.); pin
signal zavretka biranja (broja);
- vodei ep (ma.); ~ -tooth
~ -looking scanner - pretraiva
cutter - glodalo sa oblikovanim
prednjeg sektora (TV); ~ stroke
zubima (ma.)
- hod unapred (mot.)
former - uobliava, kolo za formi- fossil fuel - fosilno ulje, npr. petrolej
ranje oblika; ~, axial lead - uobli- fotoceram - fotoosetljivi materijal
ava aksijalnih izvoda; ~, plate
sa svojstvom slinim staklu i ke- vodea povrina (ma.); ~,
ramici
pulse - uobliava impulsa
Foucault current - Fukolova struja,
formiate v. formate
vrtlona struja, vihorna struja (el.)
formic - mravlji; ~ acid - mravlja foulard - laka tkanina od svile ili
kiselina (hem.)
kvalitetnog pamuka (tek.)
Formica - formika, fenolkarbamid- fouled valve - zaprljan ventil (mot.)
na smola
fouling - zbrka, zalet, zabuna, nered,
forming - formiranje, oblikovanje,
neispravnost, netano prikazivanje
obrazovanje; ~ acid - kiselina
(instrumenata), prekraj pravila (reza formiranje (thnl.); ~, beam
da)
- formiranje snopa; ~ board - foundation - osnova, fundamen(a)t
ablon za pravljenje formi (thnl.)', foundry coke - livniki koks (mtl.);
~, the edges - priprema ivica
~ sand - livaki pesak (mtl)
(zav.); ~ tool - alat za oblikofour-beam tube - etvoromlazna
vanje (ma.)
cev, cev sa 4 mlaza (TV); ~
formonitrile - cijanovodonina kibladed face mili - glava sa etiri
selina (hem.)
seiva (ma.); ~ -course radio
formula - formula, obrazac; ~,
range - radio-far sa istim signaBayes* - Bejsova formula; ~,
lima u etiri pravca; ~ cycle
closed - zatvorena formula; ~,
engine ~ etvorotaktni motor
design - proraunska formula,
(mot.); ~ degree calorie (4 cal)
konstrukciona formula; ~, weight
- standardna kalorija (tt.); <~
- molekularna teina supstance
-electrode tube - tetroda (eh.);
izraena u gramima (hem.)
frequency key sending - eformulation - formulacija, konceptvorofrekventni taster za otpremu,
cija; ~, E-H - E-H formulacija;
taster za otpremu 4 frekvencije
~> matrix - matrina koncep(tel.); ~ -jaw chuck - stega sa
cija; , Minkowski - formulacija
etiri eljusti (ma.); <~ -leafed
Minkovskog (Maksvelova jednaina)
rose - etvorolisna roseta (mat.);
~, tensor - tenzorska formulacija
~ -pi counter - 4-rc broja,
Formvar - proizvodi na bazi plashvata zraenje po elom prostortinih materija iz grupe polivinilnom uglu (nukl.); ~ -pole - eacetala (thnl.)
tvoropol (el.); ~ -pole admitformyl - formil, organski radikal
tance - (kompleksna) provodnost
OCH- (hem.)
etvoropola, admitanca etvoropola (el.); ~ -position lever - poluga
forsterite - forsterit (magnezijumsilikat) (min.)
za etiri pozicije (ma.); ~ -speed

four-beam
countershaft - vreteno sa etiri
brzine (mot.); ~ stroke engine
- etvorotaktni motor (mot.); ~
-terminal network - etvoropolna mrea (el.); ~ -terminal
oscillator - etvoropolni oscilator
(eh.); ~ -terminal transistor
- etvoropolni tranzistor (eh.);
~ -unit code - etvoroznani
kod (tel.); ~ -way valve - ventil
za etiri poloaja (mot.); ~ wheel
drive - pogon na etiri toka (mot.);
~ -wire circuit - etvoroino
kolo (el); ~ wire terminating
set - ureaj za prelaz sa etvoroinog na dvoini sistem (el.);
~ vector - etvorovektorski; ~
(4n), (4n + l), (4n+2), (4n + 3)
series - radioaktivni nizovi elemenata i izotopa koji se raspadaju
jedan u drugog (hem.)
Fourier theorem - Furijeova teorema (el., mot.)
fourth root - etvrti koren (mat.)
FPS system of units - stopa-funtasekunda sistem jedinica
Fr - simbol elementa francijauma
(hem.)
fraction - frakcija; frakcionirati, razlomak (mat.), odlomak, deli, pare, lomljenje, prelamanje; ~, continued - verini razlomak; ~,
mol - molska frakcija, molski razlomak; ~ packing - udeo slaganja (u fizici jezgra)
fractional - razlomljen, razlomaki
(mat.), frakcioni (kod destilacije),
parcijalan, neznatan; ~ combustion - delimino sagorevanje, frakciono sagorevanje, postupak odvajanja gasova sagorevanjem jednoga
od njih ako je drugi nesagorljiv;
~ condensation - frakciona kondenzacija, postupak odvajanja gasova kondenzacijom jednoga od
njih (hem.); ~ crystallisation frakciona kristalizacija, odvajanje
supstanci u rastvoru kristalizacijom (hem.); ~ distillation frakciona destilacija, postupak odvajanja tenosti koje imaju razne
take kljuanja (hem.); ~ equation
- razlomaka jednaina, jednaina
u kojoj se pojavljuju razlomci

285

frame

(mat.); ~ expression - razlomaki izraz, izraz u kome se pojavljuju razlomci (mat.); ~ -horsepower motor - motori, motor
snage ispod KS (mot.); ~ load
- delimino optereenje, nepotpuno
optereenje (el.); modulation
- delimino modulacija, frakciona
modulacija (els.); ~ pitch winding - tetivni namot (el.); ~
scanning - delimino ocrtavanje,
delimino pretraivanje, delimino
razlaganje (TV); ~ -slot winding - razlomljeni namot (el.)
fractionate - frakcionisati, rektifikovati, deliti na frakcije
fractionating column - rektifikaciona kolona (thnl.)
fractionation - rektifikacija, frakcionacija, frakciona destilacija; ~
factor v. separation factor
fracture - lom, prelom, prelomiti;
~, brittle - krti lom (zav.);
~ of chain - prelom lanca (ma.)
fragile - slomljiv
fragility - slomljivost, lomljivost
fragment - fragmen(a)t, odlomak,
komad; ~ fast - brzi fragmen(a)t
(nukl.fiz.); ~, fission - fisioni
fragment (nukl. fiz.)
fragmentation - lomljenje, drobljenje; ~ of nucleus - deoba
(cepanje, razbijanje) atomskog jezgra
fragmented - trnast, iverast
frame - okvir, ram, skelet, graa;
zanatska tezga; format (fototelegrama) kadar (TV), sastaviti, izgraditi, uokviriti, oblikovati, (na)praviti, stvoriti, sklopiti, kuite;
~ amplifier - pojaava signala
kadra (TV); ~ antenna - ramantena ( TV); ~ arbitrary - proizvoljni referentni sistem, proizvoljni koordinatni sistem; ~ code
- kod koji karakterie radio-emisiju (rad.); ~, ferrite - feritno
jezgro; ~ frequency - frekvencija
kadrova (ocrta) ( TV) ; ~, inertial
- inercijalni referentni sistem, inercijalni koordinatni sistem; ~, laboratory - laboratorijski referentni sistem, laboratorijski koordinatni sistem; ~, launching

frame
frame
- sistem za lansiranje, postrojenje
za lansiranje; ~ -leakage protection - zatita od spoja s masom
(el.); ~ mounting - montaa
na ramu (el.); ~, main - centralni ureaj (osnovni deo ili osnovni stalci raunske maine); ~,
moving - pokretni referentni sistem, pokretni koordinatni sistem;
~ of reference - sistem referencije, koordinatni sistem ije je
ishodite vezano za neku materijalnu taku (mat.); ~ period period kadrova, (ocrta, poluslika)
(TV); ~, power - okvir za napajanje; ~, primed - rafirani
referentni sistem, rafirani koordinatni sistem; ~, reference - referentni sistem, koordinatni sistem;
~ repetition rate - frekvencija
kadrova (ocrta), broj kadrova (ocrta) u sekundi (TV); ~, rest mirni koordinatni sistem; ~, saw
- stolarska testera; ~, virtual"
- virtuelni" (stvarni) referentni
sistem, virtuelni" (stvarni) koordinatni sistem
framework - kostur (graevine,
maine i si.)
framing - formiranje kadra, postavljanje slike u okvir ( TV); ~ mask
- ureaj za svetlosnu zatitu (TV)
francium - francijum (vetaki radioaktivni elemen(a)t, redni broj
87, simbol Fr)
frangible - lomljiv, krt, razlupljiv
Fraunhofer diffraction - Fraunhoferova difrakcija (opt.); ~ gain
- Fraunhoferovo pojaanje (eh.);
~ lines - Fraunhoferove linije,
apsorpcione linije u spektru (fiz.)
freak - nenormalna pojava, nestajanje ili neoekivana pojava signala
(frekvencija) (TV); ~ signal sluajno primljeni udaljeni signal
(TV)
free - slobodan, nemean, ist; ~
charge - slobodno optereenje,
slobodni naboj (el.); ~ condition - nezauzetost (izlazna linija),
slobodan (izlaz linija) (tel.); ~
cutting - slobodno rezanje, au-

286

free
tomatsko rezanje (ma.); ~ cutting steel - elik sa poveanom
krtou usled veeg sadraja fosfora i sumpora, lako se mehaniki
obraduje (ma!., mil.); ~ electricity - slobodni elektricitet (naboj)
(el.);
~ electron - slobodni
elektron, koji nije vezan u atomu
(fiz.); ~ energy - slobodna energija (tt.); ~ fali - slobodni pad
(meh.); ~ frequency - sopstvena
frekvencija (els.); ~ field current sensitivity - strujna osetljivost u slobodnom polju (el.);
~ field voltage response - naponska osetljivost u slobodnom
polju, naponska karakteristika u
slobodnom polju (el.); ~ field
voltage sensitivity - naponska
osetljivost u slobodnom polju (el.);
~ Une signal - signal (lampa)
slobodne linije (voda) (tel.); ~
oscillation - slobodna oscilacija
(el.); ~ path - srednja duina
slobodnog puta (fiz.); ~ progressive wave - slobodni progresivni
talas (el.); ~ radicals - slobodni
radikal, grupa atoma koji su normalno vezani sa drugim atomima
i samo pod specijalnim uslovima
mogu da postoje nevezani (hem.);
~ -running - nesinhronizovan
(el.); ~ -running frequency frekvencija slobodnih oscilacija, nesinhronizovana frekvencija
(el.);
~ -running operation - reim
slobodnih oscilacija (el.); ~ side
(of belt) - slobodna strana (kaia);
~ space - slobodni prostor (bez
uticaja Zemlje); ~ space field polje u slobodnom prostoru (el.);
~ -space radar equation - radarska jednaina za slobodan prostor (rad.); ~ -space radiation
pattern - dijagram zraenja u slobodnom prostoru (rad);
space
wavelength - duina u slobodnom
prostoru (rad.); ~ to move pokretno; ~ transmission range
- propusni opseg (filtra) (el.);
~ vibration - slobodna oscilacija
(meh.); ~ wave - slobodni talas,
ravan talas (fiz.); ~ wheeling slobodni hod (mot.)

freebend test
freebend test - prosta proba savijanja (zav.)
freedom of movement - sloboda
kretanja (meh.)
freeze-drying - suenje zamrzavanjem (thnl.)
freezeout carrier - zamrznuti nosa
(naelektrisanja)
freezing - zamrzavanje, smrzavanje,
otvrdnjavanje, solidifikacija;
~,
normal - normalno otvrdnjavanje,
normalna solidifikacija; ~ of the
regulator - zamrzavanje redukcionog ventila (thnl.); ~ point taka mrnjenja (hem.)
freirnite - freirnit (arsenijat Cu,
Ca i Na) (min.)
Freiny's salt - kalijum-bifluorid
(hem.)
French curve - krivuljar
frenotron - tip dioda-trioda
freon - freon (gas ili tenost iz klase
metanovih i etanovih derivata fluora i hlora)
frequency - uestanost, frekvencija;
~, acoustic(al) - zvuna frekvencija; ~, actual - stvarna (realna)
frekvencija; ~ adjustment - regulacija frekvencije,
podeavanje
frekvencije (rad.); ~ alpha cutoff - alfa-prekidna frekvencija;
~ analysis - frekventna analiza,
analiza harmonika (eh.); ~, authorized - prisvojena (pripisana) frekvencija; ~ band - opseg uestanosti, frekvencije (rad.); ~ beam
tube - frekvencija mlazne cevi;
~, beta cutoff - beta prekidna
frekvencija; ~ center - srednja
frekvencija; changer - pretvara frekvencija; cev za meanje,
mealica (eh.); ~ characteristic
- frekventna karakteristika (el.);
~ 3 chopping - frekvencija prekidanja, uestalost modulacija; ~,
clock - taktna frekvencija, frekvencija sinhronizacije; ~, collisional
- frekvencija sudara; ~, commercial - industrijska frekvencija, komercijalna frekvencija; ~, complex
- kompleksna frekvencija; ~ component - frekventna komponenta
(els.); ~ conversion - prtetvaranje
frekvencije (eh.); ~ convertor

287

frequency
(commutator type) - pretvara
frekvencije s kolektorom
(el.);
~ corner - gornja frekvencija
zone gornjeg uma; ~ correction
- frekventna korekcija (el.); ~
critical - kritina
frekvencija,
frekvencija prodiranja (za jonosferu), kritinu frekvencija (talasovoda); ~, current-amplification cutoff - prekidna frekvencija
strujnog pojaanja; ~, currentgain cutoff - prekidna frekvencija
strujnog pojaanja; ~, cutoff prekidna frekvencija, granina frekvencija; ~, cyclotron - ciklotronska frekvencija; ~ demodulation
- frekventna demodulacija (el.);
- departure - odstupanje frekvencije (od nominalne), klizanje frekvencije, pomeranje frekvencije, promena frekvencije (el.); ~ deviation - frekventna devijacija, odstupanje frekvencije (el.); ~ dial
- skala za frekvencije (el.); ~,
dielectric reahcation - frekvencija dielektrine relaksacije; ~,
diffusion - difuziona frekvencija;
~ discriminator - frekventni
diskriminator (el.); ~ distortion
- frekventno izoblienje (el.); ~
distribution - raspodela (distribucija) frekvencija, statistiki pojam; ~ -division multiplex m o dulation - multipleksna modulacija sa frekventnom podelom Ckanala) (el.); ~, driving - pobudna
frekvencija, komandna frekvencija;
~, electron cyclotron - elektronska ciklotronska frekvencija; ~,
electron plasma (oscillation) frekvencija plazme; ~, electron
plasma resonant v. electron
plasma (oscillation)
frequency; ~, extremely-high - veoma
visoka frekvencija (od 30 - 300 GHz),
milimetarski talasi; -~ fixing stabilizacija frekvencije (el.); ~,
formant - formantna frekvencija;
~, free-running - frekvencija
sopstvenih oscilacija, nesinhronizovana frekvencija; <~, Gunn Ganova frekvencija;~, gyromagnetic precession - frekvencija iromagnetske precesije; ~, helicon

frequency
frequency
- frekvencija spiralnih talasa; ~,
high - visoka frekvencija (od
3 - 3 0 MHz); ~ -identification
unit - talasomer (el.); ~, idler
- jalova frekvencija; ~ indicator
- frekvencmetar (el.); ~ intrelace system - sistem sa prepletenim frekvencijama (jednosmerna
predaja boja) ( TV); ~ inversion
- obrtanje frekvencija, frekventna
inverzija (el.); ~, ion cyclotron
- jonska ciklotronska frekvencija;
~, ion plasma - jon-plazmena
frekvencija; ~ ionisation - brzina jonizacije; ~,
Josephson
cutoff - Dosefsonova prekidna
frekvencija; ~, Larmor - Larmorova frekvencija; ~, laser - frekvencija zraenja lasera; <~
level - frekventni nivo (eh); ~,
lociking - frekvencija sinhronizirajueg signala; ~, lox - niska
frekvencija (od 30-300 KHz),
kilometarski talasi; ~, magnetohydrodynamic - magnetohidrodinamika frekvencija; ~, magnetoplasma - magnetoplazmena
frekvencija; ~, maser - frekvencija zraenja masera; ~, master
- glavna frekvencija, pobudna frekvencija, upravljaka frekvencija; ~,
maximum usable - maksimalna
primenjena frekvencija; ~, medium - srednja frekvencija (od
300-3000 KHz), hektometarski talasi; ~, microwave - veoma visoka frekvencija; ~ -modulated
- frekventno-modulisan (eh.); ~
modulation - frekventna modulacija (FM) (eh.); ~, molecular
rotational - rotaciona frekvencija
molekula; ~ multiplier - umnoavaj frekvencija, multiplikator frekvencija (eh.); ~, natural - sopstvena frekvencija; ~, natural
line - frekvencija prirodne linije;
~, natural oscillation - sopstvena frekvencija oscilovanja; ~,
negative spatial - negativna prostorna frekvencija; ~, notch - frekvencija odbacivanja; ~ of
polarization - frekvencija polarizacije; ~ of pumping - frek-

288

frequency
vencija pumpanja; of vibration - frekvencija vibracija (meh.);
-, operating - radna frekvencija;
~, optical - frekvencija optikog
dijapazona, optika frekvencija; ,
optimum traffic - optimalna
frekvencija jonosferskog prostiranja
radio-talasa medu dvema konkretnim takama (za odreeni interval
vremena); ~, optimum working
v. optimum traffic frequency;
~ overlap - preklapanje (prekrivanje) frekvencija (izmeu kolor
i jednobojnih signala) (TV); ~,
penetrating - frekvencija prodiranja; ~, phonon - frekvencija
fonona; ~, photoelectric threshhold - granina frekvencija fotoefekta; ~, picture - frekvencija
kadrova, frekvencija signala slika,
videofrekvencija; ~, plasma plazmena frekvencija, frekvencija
plazme; ~, polygon - frekventni
mnogougaonik, statistiki pojam
(meh.); ~, positive spatial pozitivna prostorna frekvencija; ~,
precession - frekvencija precesije; ~, pump(ing) - frekvencija
pumpanja; ~, Raman(-shifted)
- frekvencija linije kombinacionog
(Ramanovog) rasejanja; ~ range
- frekventni opseg, frekventni dijapazon (el.); ~, real - stvarna
frekvencija; ~ regulator - regulator frekvencija, stabilizator frekvencija; ~, relative - relativna
frekvencija, frekvencija dogaaja;
~, relative of failures - relativna
frekvencija greke; ~ relay frekventni relej (el.); ~, resistive
cutoff - otporna prekidna frekvencija; ~, resonance - reoznantna
frekvencija; ~, resonator - frekvencija rezonatora; ~ response
- frekventno zavisna veliina (ili
karakteristika), frekventni odziv (el.);
~ -response curve - frekventna
karakteristika (el.); ~, reststrahlung - frekvencija preostalog zraenja; ~, satellite - frekvencija
signala satelita; ~, scattering frekvencija rasejanja; ~, self-resonant - sopstvena rezonantna
frekvencija; ~ -sensitive load -

frequency

289

fringing

fresh water - slatka voda

optereenje zavisno od frekvenfresnel - frenel (jedinica frekvencije (el.); ~ separator - delitelj
cije IO12 Hz) (el.)
frekvencija, separator frekvencija
Fresnel diffraction - Frenelova
(el.); ~> SH v. subharmonic
/ difrakcija (opt.); ~ diffraction
frequency; ~, signal - frekvenfield - Frenelovo difrakciono polje
cija signala, signal na frekvenciji;
(opt.); <-~ region - Frenelova
~, spatial - prostorna frekvenzona (oblast polja izmeu antene
cija; ~ spectrum - frekventni
i Fraunhoferove zone) (rad.)
spektar (el); ~, spot - fiksna
frekvencija; ~ stability - frek- fret-saw - testerica (ma.)
ventna stabilnost (el.); ~ -stabi- fretting corrosion - nagrizajua
lizer crystal - kristal za frekventnu
korozija (thnl.)
stabilizaciju (el.); ~ standard - friable slag - lako lomljiva troska
etalon frekvencije, standard frek(zav.)
vencije; <~, Stokes - frekvencija
friction - trenje; ~ clutch - kvailo
Stoksove komponente; ~, subsa trenjem (mot.); coefficient
harmonic - frekvencija subhar- koeficijen(a)t trenja (meh.); ~
monike; ~, superhigh - vrlo
disc clutch - lamelasto kvailo
visoka frekvencija (od 3-30 GHz),
(mot.); ~ drive - pogon trenjem
santimetarski talasi; ~ sync (mot.); ~ -driven loudspeaker
frekventna sinhronizacija (el.);
- frikcioni zvunik (eh.); ~ drum
synthedzer - frekventni sinteti- tami dobo, dobo trenja (mot.);
zator (oprema za sintezu frekven~ force - sila trenja (meh.); ~
cije); ~, tactical - taktika frekhead - visina trenja (ma.); ~ head
vencija; ~ telegraphy - frekventloss - visina gubitka trenja (ma.);
na telegrafija (FT) (tel); ~ to~ loss - gubici trenja (ma.);
lerance - frekventna tolerancija,
~ pressure drop - pad pritiska
dozvoljeno odstupanje frekvencije
usled trenja (ma.); ~ saw - te(od nominalne) (el.); ~ transstera (ma.); ~ shaper - rendiformer - transformator frekvensaljka sa frikcionim prenosom (ma.);
cije (el.); ~, true - stvarna frek~ tape - lepljiva izolaciona traka
vencija; ~, turnover v. corner
(thnl.)
frequency; ~, ultra-audible v.
ultrasonic frequency; ~, ultra- frictional - frikcioni, sa trenjem;
~ electricity - elektricitet trenja,
high - ultravisoka frekvencija (od
triboelektricitet (fiz.); ~ heat 300^3000 MHz), desimetarski tatoplota trenja (tt.); ~ resistance
lasi; ~, ulttasonic - ultrazvuna
- otpor trenja (meh.); ~ surface
frekvencija; <~, varactor cutoff
- povrina trenja (meh.)
- granina frekvencija parametarske diode, granina frekvencija Friedel and Craft's synthesis sinteza benzolovih homologa dejvaraktora; ~, very-high - vrlo
stvom alkil-halogenida na aromatska
visoka frekvencija (od 30300
jedinjenja u prisustvu aluminijumMHz), metarski talasi; ~, veryhlorida
low - vrlo niska frekvencija (od
330 KHz); ~, voltage gain fringe - traka; <~ antenna - antena
za daljinski prijem (rad.); ~ area
cutoff - granina frekvencija na- granina zona, zona slabog priponskog pojaanja; ~, waveguide
jema (rad.); ~, difraction cutoff - kritina frekvencija taladifrakciona traka; ~ effect - krajsovoda; ~, Zeeman - Zemanova
nji efekt, granini efekt (rad.);
frekvencija
~, Fabry-Perot - (interferenciona)
traka interferometra Febri-Pero;
frequenta - frekventa (izolacioni
~, Fraunhofer difraction - Framaterijal) (thnl.)
unhoferova difrakciona traka
frequentite - frekventit (izolacioni
materijal) (tknl.)
fringing - ivini, krajnji
19 Renlk

frog and switch planer

frog and switch planer - rendisaljka sa skretnicom (ma.)
front - front, elo, eona strana;
~ angle -ugao podeavanja (ma.);
~ axle - prednja osovina (mot.);
~ axle drive - prednja vua; ~
axle suspension - prednje veanje (tokova); ~ brace - makaze
(ma.); ~ brake - prednja konica; ~ clearance - prednji slobodni ugao (noa); slobodni ugao
meren paralelno sa bonom povrinom (ma.); ~ contact - radni
kontakt (el.); ~ -contact spring
- opruga radnog kontakta (el.);
~ cord - prednji gajtan (blii
telefonistkinji) (tel.); ~ drive prednja vua
(mot.); ~ edge
- eona ivica (ma.); ~ end eoni kraj (ma.); ~ face - eona
strana (ma.); prednja strana; ~
flap - prednji . prevoj (omota
knjige); ~ lighting - iluminacija
fasade; ~ milling tool - eono
glodalo; ~ pilot (broach) - vodei deo (provlaenja) (ma.); ~
rake angle - ugao strugotine
(ma.); ~ rest - prednji suport;
~ seat - prednje sedite; ~ surface - eona povrina; ~ surface
mirror - ogledalo kod koga je
na prednju povrinu nanet sloj
srebra (oft.); ~ suspension - prednje veanje (tokova); ~
table support - stolni podupira
(ma.); ~ top rake angle - ugao
vrha strugotine (ma.); ~ -torear ratio - koeficijen(a)t usmerenosti, faktor usmerenosti (ma.);
~ upright - eono postolje (ma.);
~ view - izgled spreda (teh. crtanje); ~ wheel - prednji toak;
~ wheel drive - prednji pogon
(mot.); ~ wing - prednji blatobran
froth - pena, peniti se; ~, flotation - odvajanje fino spraenih
minerala od drugih time to neki
plivaju u obliku pene, a drugi
tonu (thnl.)
frother - penuavac, hemijsko sredstvo koje stvara penu pri flotaciji
frothing - penuanje

290

fuel

frothy surface - penuava povrina (zav.)

Froude number - Frudov broj
(ma.)
fructose- fruktoza, levuloza, voni
eer
fuchsine - fuksin, crvena trifenilmetanska boja (hem.)
fuchsite - varijetet belog liskuna
koji sadri hroma (min.)
fuel - gorivo; <, aircraft - avionski benzin; ~ -air mixture meavina vazduh-gorivo; ~ -air
ratio - odnos vazduha u gorivu;
~, antiknock - visokooktanski
benzin sa antidetonatorom; ;
antipinking v. antiknock fuel;
~, assembly -kaseta sa gorivom,
poloaj goriva (u reaktoru);
-atomizer - raspriva goriva;
*~3 atomic - nuklearno gorivo;
~, atomized - gorivo u prahu;
, automobile - automobilsko
gorivo; ~, automotive - gorivo za
motore sa unutranjim sagorevanjem; ~, aviation - avionski
benzin; ~ bed - sloj goriva; ~,
binari - gorivo od dve komponente; ~, bipropellant - dvokomponentno gorivo; ~, blended
- gorivo sa antidetonatorom; ~,
-burning engine - maina sa
unutranjim sagorevanjem; ~ capacity - kapacitet rezervoara za
gorivo; ~ consumption - potronja goriva; ~ -consumption
gauge (indicator) - mera potronje goriva; ~ cutoff valve zasun za dovod goriva; ~ delivery
- dovod goriva; ~ diffusion pump
- difuziona pumpa (u vakum tehnici); ~ dope - antidetonaciono
sredstvo (u gorivu); ~ dump skladite (depo) goriva; ~ dust goriva praina; ~ economizer ureaj za tednju goriva; *~ economy - 1. ekonomisanje gorivom,
uteda goriva; 2. energetska privreda; ~ element - gorivi element, osnovni konstrukcioni oblik
nuklearnog goriva; ~, engine motorno gorivo; ~ engineering
- tehnika goriva; ~ feed - dovod
goriva; ~ feed pump - pumpa za

fuel

291

full automatic

cijen(a)t korienja goriva; ~, renapajanje gorivom; ~ feeder active - visokoreaktivno gorivo;

ureaj za napajanje gorivom; ~
~ reactor v. atomic fuel; ~ refilter - filter za gorivo; preista
processing - prerada nuklearnog
goriva; ~, fissionable - nukleargoriva, sastoji se od izdvajanja
no gorivo;
flow gauge - me- j
fisionih proizvoda i transuranskih
ra potronje goriva; ~ gas - '
elemenata (nukl.); ~, residual gorivi gas, pogonski, grejni gas;
neiskorieno gorivo; ~, rocket
gauge - indikator koliine goriva,
mera potronje goriva; ~ heating
- raketno gorivo; ~ rod - ipka
gorivog elementa reaktora (nukl.);
- loenje uljem; ~, heavy ~, secondary nuclear - sekunteko gorivo; ~, heavy-duty darno nuklearno gorivo; ~, smogorivo za rad u oteanim uslovima;
keless - bezdimno gorivo; ~,
<~, high grade - visokokalorino
sollid - tvrdo gorivo; ~, sprayer
gorivo; ~, high-octane - visokooktansko gorivo; ~, hog - gorivo
- raspraiva goriva; ~, straight
iz drvnih otpadaka; ~, hybride liquid - isto teno gorivo; '',
gorivo na bazi jedinjenja s vodostarting - startno gorivo; ~
nikom; ~, hypergolic - samozastrainer - preista goriva (mot.);
paljivo raketno gorivo; ~ inhibi~ supply - dovod goriva; ~,
tor - antidetonaciono sredstvo;
synthetic - sintetiko gorivo; ~
~ injection pump - pumpa za
system - postrojenje za gorivo,
ubacivanje goriva; ~ injection
energetsko postrojenje;
~ tank
system - mehanizam ubrizgavanja
- rezervoar goriva, rezervoar bengoriva; ~ injection valve - venzina; ~, tractor - traktorsko gotil sistema za ubrizgavanje goriva;
rivo, ligrdin; ~ utilization - is~, jet aircraft - gorivo za reakkorienje goriva; ~, waste - gotivne motore; ~, knock-free v.
rivo iz otpadaka; ~ wood - drvo
antiknock ruel; ~, light diesel
za loenje, ogrevno drvo
- lako dizel-gorivo; ~, light vo- fuel-cooled - hlaen gorivom
latile - lakoisparljivo gorivo; ~,
fugacity - nepostojanost
liquid - teno gorivo; ~ loading
fulcrum - obrtna taka (ma.);
- preuzimanje (uzimanje) goriva
~ pin - vrh obrtne take (ma.)
(brod); ~, low-grade - niskokalorino gorivo; ~ mixture - full automatic - automatski, potpusmea (mot.); ~, mono - jednono automatski; ~ color televikomponentno gorivo; ~, motor
sion - televizija u boji (TV);
~ motorno gorivo, gorivo za mo~ -duplex operation - potpuno
tore sa unutranjim sagorevanjem,
dupleksna operacija, dupleks koji
dizel-gorivo; ~, nuclear - nuistovremeno radi (el.) : ~ hydraklearno gorivo; ~, oil - teno
ulic drive - potpuni hidraulini
gorivo, mazut; ~, petroleum pogon (mot.); ~ -ionized - potlako gorivo (benzin, kerosin); ~
puno jonizovan; ~ load - puno
pipe - linija goriva; ~ piping v.
optereenje; ~ -load charactefuel pipe; ~, poisoning - zaristic - dinamika karakteristika,
trovanje (nuklearnog) goriva elekarakteristika punog optereenja;
mentima sa visokim efikasnim pre~ -load meter adjustment desecima na neutrone (nukl.); ~,
vice - naprava za regulisanje bropowdered v. atomized fuel; ~
jila pri punom optereenju (el.);
pressure - kreking mazut; ~,
~ -parabolic reflector - parapropellant - gorivo za motore
bolini reflektor (el.); ~ period
sa unutranjim sagorevanjem, raservice - danonona sluba; >~
ketno gorivo; ~, pulverized v.
-pitch winding - dijametralni
atomized fuel; ~, rate - ponamot (el.); ~ rotation (of a
tronja goriva; ~, ratio - koefiselector) - puno okretanje (bi19*

full automatic
full automatic
raca), pun krug obrtanja; ~ -scale
- puna skala, u prirodnim razmerama; ~ speed - puna brzina
fulling mill - valjaonica
fully automatic - potpuno automatizovano; ~ energized - dovoljno
pobuen (el);
~ -integrated
- potpuno integrisan, integralni,
monolitni; ~ transistorized potpuno tranzistoriziran
fulminate - fulminat (so fulminske
kiseline) (hem.); ~, mercury merkuri-fulminat (eksploziv za inicijalno paljenje)
fumaric acid - fumarna kiselina
(hem.)
fume - dim, para, isparavanje; ~
cupboard - digestor, zatvoren
prostor (obino sa ventilacijom)
za odvoenje tetnih gasova i para
(hem.)
fumigants - supstance ije pare
unitavaju insekte, bakterije i gljive
fuming sulphuric acid - puljiva
sumporna kiselina, oleum, rastvor
sumpor-trioksida u koncentrisanoj
sumpornoj kiselini (hem.)
function - funkcija (mat.); ~, Airy
- Eirijeva funkcija; ~, ambiguity - funkcija neodreenosti;
~a analog - neprekidna funkcija,
kontinualna funkcija; ~ anode
work - izlazni anodni rad; ~,
autocorrelation - autorelaciona
funkcija; ~, Boltzmann - Bolcmanova funkcija; ~ cathode work
- izlazni katodni rad; ~, correlation - korelaciona funkcija; ~,
crosscorrelation - funkcija uzajamne korelacije, kroskorelaciona
funkcija; ~, decision - reavajua
funkcija; ~, delta-irac - Dirakova delta-funkcija; ~, density-of-states - funkcija gustine stanja; <~, distribution - (integralna)
funkcija raspodele; ~, dyadic
Green - Grinova diodska funkcija;
~, eikonal - ejkonal-funkcija;
~, ergodic - ergodika funkcija;
~, excitation - funkcija ekscitacije, funkcija pobude; ~, failure
density - funkcija gustine kvarova;
~, feedback transfer - transfer

292

fundamental

funkcija kola povratne sprege;

~, Fcrmi - Fermijeva funkcija;
~, forward transfer - prelazna
funkcija za direktni smer; ~, frequency - gustina verovatnoe,
distribuciona funkcija, funkcija frekvencije, frekventna funkcija; ~
generator - generator funkcija
(at.); ~, Heaviside step - stepenasta Hevisajdova funkcija; ~,
implicit - implicitna funkcija;
~, Legendre - Leandrova funkcija; ~, line-shape - funkcija
oblika spektralne linije; ~ lop
transfer - transfer funkcije petlje;
~, modified Bessel - modificirana Beselova funkcija; ~, op
tical transfer - optika prelazna
funkcija; ~, overlapped - funkcije koje se preklapaju; ~, power
spectral density - funkcija spektralne gustine snage; ~, pulse
transfer - impulsna prelazna funkcija; ~, ramp - brzo prmenljiva
linijska funkcija; ~, reverse transfer - prelazna funkcija u induktivnom smeru; ~, risk - funkcija
rizika; ~, scattering - funkcija
rasejanja (za datu sredinu); ~,
shape v. line-shape function;
~, spin-wave - funkcija spintalasa; ~, state - funkcija stanja;
~, through transfer - tranzitna
transfer-funkcija; ~, transfer prelazna funkcija, transfer-funkcija;
~ unit step - jednaina stepenasta
funkcija; ~, wave - talasna funkcija; ~ work - izlazni rad
fundament - osnov, temelj (graev.)
fundamental - osnovni; ~ component - osnovna komponenta,
osnovni harmonik (el.); ~ frequency - osnovna frekvencija,
frekvencija osnovnog talasa (el.);
oscillation - osnovna oscilacija (el.); ~ particles - osnovne,
fundamentalne estice, elementarne
estice (/iz.); ~ research - osnovno istraivanje; ~ theorem
of algebra - osnovna teorema
algebre (o korenima polinoma)
(mat.); ~ tone - osnovni ton
(ak.); ~ units - osnovne jedinice
(duine, mase i vremena) (fiz.);

fundamental

293

~ wave - osnovni talas, osnovni

signal (el.)
funnel - levak, dimnjak (lokomotive,
broda), odvodna cev; svetlarnik,
kanal za provetravanje
fur - krzno, koa, skrama, navlaka;
kotlovski kamenac
furan - furan, furfuran, tetrol (heterociklino jedinjenje) (hem.); ~
group - heterociklina jedinjenja
izvedena iz furana koja se sastoje
iz etiri ugljemkova atoma i jednog
atoma kiseonika (hem.)
furane resins - furanske smole,
dobijaju se polimerizacijom furfuril-alkohola (thnl.)
furcation - ravanje, rava
furfural - furfurol (hem.)
furfurane v. furan
furlong - osmina milje (201,1662 m)
furnace - pe, industrijska^ pe;
zagrevni prostor; ~ addition dodatak ari; ~ arch - svod loita; ~ atmosphere - zatitna
atmosfera pei; ~ attendant uvar pei; ~, batch - nekontinualna pe; ~ bear - bat za otvaranje pei; ~, bell - zvonasta
pe; ~ belt - pe sa prolaznom
trakom; ~ black - a dobivena
nepotpunim sagorevanjem gasovitih ili tenih ugljovodonika (thnl.);
~ bleeder - baklja giht-gasa; ~
body - postolje pei; ~ bottom
- noga (podnoje) pei; ~, box komorna pe; ~ brazint - peno
lemljenje; ~ brick lining - obzidavanje pei; ~, cake-fired - termika koksna pe; ~, Canley tigl-pe; ~ capacity - kapacitet
pei; ~, carbide - pe za proizvodnju karbida; ~, carburizing
- pe za karburaciju (thnl.); ~,
case-hardening - pe za cementiranje (thnl.); ~ charge - punjenje pei; ~ charging machine
- maine za punjenje pei; -^cinder - pena ljaka; ~ coke - koks
za visoku pe; ~, compartment
- kamerna pe; ~ construction
- konstrukcija (gradnja) pei; ~,
continuous - kontinualna pe,
protona pe; ~ control - regula-

furnace
cija pei, kontrola pei; ~ control
station - kontrolni punkt pei;
~ conveyor - prolazna pe sa
trakom; ~ cooling - hlaenje
pei; ~, coretype induction indukciona pe sa jezgrom; ~
crown - svod pei; ~, crucible
- jamska pe, tigl-pe; ~ designer - konstruktor pei; ~, dryer
- pe za suenje; ~ flue - kanalni
odvod iz pei; ~ flue superheater
- predgreja plamena pei; ~ for
bright tempering - pe za blanko
arenje; ~ for coal - pe na ugalj;
~ for tank bark and saw dust
- pe na zagrevanje piljevinom;
~, forge - kovaka pe; ~ front
- peni ormar; ~ front with
double door - pe sa dvojnim
vratima; ~ front with single
door - pe sa jednim vratima;
gas - dimni gas; ~ gas circulation drier - cirkulaciona sunica;
~ grate - reetka pei; ~, highfrequency - visokofrekventna pe;
~ in front of the boiler - predgrejavanje; ~ lid - peni poklopac;
~ l i f e - vek trajanja pei; lines
- profil pei; ~ lining - unutranje obloge pei otporne na hemijsko
dejstvo i toplotu; ~ operator obsluiva pei; ~ pig - malj
(bat) za otvaranje pei; ~, pit ahtna pe; ~, pusher - potisna
pe; ~, reduction - pe za redukciju; ~ refractories - materijal
za oblaganje pei; ~, reverberatory - plamena pe; ~ roof svod pei; ~ scale - peni cunder;
~ seat - pod pei; ~, semiautomatic - poluautomatska pe; ~
shaft - aht pei; ~, sherardizing
- pe za nanoenje naslage cinka;
- soldering - lemljenje u pei;
~, solid fuel - pe na vrsto gorivo; ~ sow - bat za otvaranje pei;
~ temperature - temperatura
pei; ~, tempering - kalionika
pe; ~ transformer - peni transformator; .~, travelling hearth
- pe sa pokretnim podom; ~
trouble - smetnje u radu pei; ~,
tube - cevna pe; ~ under the
boiler - donje grejanje pei; ~,

furnace

294

furnace
vacuum - vakuumska pe; ~,
walking beam - prolazna pe sa
povremenim pomeranjem (thnl.);
~, wire annealing - pe za arenje ice; ~ with basket grate
- pe sa torbastom reetkom;
~ with combustion chamber komorno zagrevanje; ~ with cylinder grate - pe sa valjkastom
reetkom; ~ with direct heating
surface - zagrevanje indirektnom
zagrevnom povrinom; ~ with
external incilined grate - pe
sa strmom pred-reetkom; ~ with
forced draught - zagrevanje komprimiranim vazduhom; ~ with
horizontal grate - pe sa ravnom
reetkom; ~ with inclined grate
- pe sa strmom reetkom;
with knee-shaped grate bars pe sa povijenom reetkom-loitem; ~ with movable gratebars - pe sa drmusavom reetkom; ~ with multi-stage grate
- pe sa etanim loitima; ~ with
over-grate blower - zagrevanje
gornjim dovodom vazduha; ~
with travelling grate - pe sa
pokretnim loitem; ~ zone zona pei
furnatron - tip elektronskog komandnog ureaja za pei
fuse - topljivi osigura, topiti se,
istopiti se, spojiti se, zatopiti;
~ alarm - signalizacija pregorevanjem termikog osiguraa (el.);
~ - b a s e - podnoje osiguraa (el.);
~ -carrier - nosa osiguranja
(el.); ~ -element - topljivo telo
(el.);
link - uloak osiguraa
(el.); ~ -resistor - iani otporni
osigura; ~ switch - prekida
s osiguraem (el.); ~ tongs kleta za osigurae (el.); ~ wire
- topljiva ica (el.); ~ with enclosed fuse-element - zatvoreni
topljivi osigura (el.)
fuselage - trup aviona (av.)

futtock

fusel oil - patoka, patono ulje,

uglavnom sadri amil-alkohol, sporedni proizvod pri destilaciji alkohola (hem.)
fusible - topljiv; ~ alarm wire topljiva signalna (protivpoarna) ica (el.); alloys - lako topljive
legure, sadre bizmut, olovo, kalaj (ponekad kadmijum i ivu)
(tntl.)i ~ covering - topljiva
obloga (zav.)
fusing - utapanje (npr. za obrazovanje prelaza)
fusion - topljenje, stapanje, fuzija
(nukl., fiz.); ~, controlled - kontrolisana fuzija (nukl., fiz.); ~,
controlled thermonuclear - kontrolisana termonuklearna sinteza;
~ face - stranica leba (zav.);
~, lack of - between parent
metal and deposited metal nedostatak uvara izmeu osnovnog
i dodatnog materijala (zav.); ~,
lack of - between runs - nedostatak uvara izmeu varova vieslojnog ava (zav.); ~, lack
of side - nedostatak uvara izmeu
vara i povrine zavarivanja; ~,
lack of root - rav var (zav);
~, (nuclear) - nuklearna fuzija,
sjedinjavanje lakih jezgara prilikom
koga se formiraju tea jezgra i
oslobaa relativno velika koliina
energije (fiz.); ~ penetration uvar (zav.); ~ point - taka topljenja (hem.); ~ process - fuzioni, termonuklearni proces (nukl.);
~ reactor v. thermonuclear reactor; ~ thermonuclear - termonuklearna fuzija; ~ temperature - fuziona temperatura, temperatura na kojoj je mogua fuzija (fiz.); ~, vitreous - staklasto
topljenje; ~ welding - zavarivanje topljenjem (zav.); ~ zone rastopljeni osnovni materijal (zav.) ;
fusionable material - materijal
podloan fuziji (nukl.)
futtock - rebro broda (pom.)

F 1. Fahrenheit - stepen Farenhajt; 2. fluid - fluid; 3. fluorine - fluor;

4. foot - stopa; 5. formula - formula; 6. frequency - frekvencija; 7.
fuel - gorivo; 8. fugacity - fugasitet
FBP, f.b.p. final boiling point - krajnja taka kljuanja
FCC 1. face-centered cubic - centralno usmereni kubni; 2. fluid catclytic - katalitiko klekovanje u fluidizovanom sloju
FDA Food and Drug Administration - Uprava za kontrolu prehrambenih i farmaceutskih proizvoda
FIAT Technical Field Information Agency - Vojno-tehnika agencija
za informacije
fl.oz fluid ounce - unca za tenost
FO fule oil - lonivo ulje
FOA fuel oil additive - aditiv za loiva ulja
FP, f.p. 1. flameproof - siguran za eksplozije (paljenje); 2. flash point
- taka paljenja; 3. freezing point - taka smrzavanja; 4. fusible plug
- topivi osigura
Fr francium - francijum
FRC flow recording controller - registrujui i reguliui mera protoka
FRTP fiberglass reinforced thermoplastic - termoplastika armirana
staklenim vlaknima
FS federal specification - federalne specifikacije (tehniki uslovi)
f;s 1. factor of safety - faktor sigurnosti; 2. feet per second - stopa po
sekundi
ft I. feet - broj stopa; 2. foot - stopa (0,3048 m)
fur. furlong - farlong (201,168 m)
f.v. folio verso - na suprotnoj stranici
FW fresh water - sveza voda

g - g, skraenica za gravitaciono
ubrzanje; skraenica za gram
Ga - Ga (hemijski znak za element
galijum) (hem.)
G-acid - G-kiselina (2-naftol-6,8disulfonska kiselina, meuprodukt
pri dobijanju boja) (hem.)
G-band - dijapazon G (194212
MHz) (rod.)
G-value - G-radijaciono-hemijski prinos za apsorbovanje 100 eV zraenja (hem., n.teh.)
gabardine - kaftan, bunda, gabardin
gabbro - gabro, magmatska stena,
vrsta eruptivne stene (geol.)
gadolinite - gadolinit (silikat berilijuma, gvozda i itrijuma) (min.)
gadolinium - gadolinijum, hemijski
elemen(a)t; znak Gd, at. teina
157,31, redni broj 64, pripada
grupi retkih zemalja (hem.)
gaff - monterske penjalice, mamuze,
ostruge
Gaflte - termoplastina masa na
bazi polietil-hlorokrilata (thnl.)
gage - mera, merilo, mera; kalibar; debljina provodnika; manometar; meriti, odmeriti; kalibrisati,
grubo meriti (metr.); ~ board
- ablon, sto s opremom, sto s priborom (metr.)
gagetron - indikator nivoa tenosti
gain - pojaanje; koeficijen(a)t pojaanja, dobit; ~, antenna - koe-

ficijenat antenskog pojaanja; koeficijenat antenskog pojaanja usled

usmerenosti; ~, atomic - kvantno
pojaanje; ~, available - nominalni koeficijen(a)t pojaanja; ~,
available power - mogue pojaanje snage; ~, collector - efektivnost kolektora; faktor multiplikacije kolektora; ~, collectorto-base current - strujno pojaanje kolektor-baza; ~, commonbase - pojaanje u emi sa uzemljenom bazom; ~, common-base
forward current - pojaanje u
emi sa uzemljenom bazom i direktnim smerom struje; ~, common-base reverse current pojaanje u emi sa uzemljenom
bazom i indirektnim smerom struje; common-base short circuit
current - pojaanje u emi sa
uzemljenom bazom pri kratkom
spoju; ~, common-drain - pojaanje u emi sa uzemljenim odvodom; ~, common-gate - pojaanje u emi sa uzemljenim gejtom; ~, common-source - pojaanje u emi sa uzemljenim izvorom; ~, conversion - koeficijen(a)t prenosa pretvaraa; ~, conversion voltage - koeficijen(a)t
prenosa napona (frekventnog pretvaraa); ~, current - pojaanje
struje; koeficijen(a)t strujnog pojaanja; ~, differential - diferencijalno pojaanje; ~, directive -

gain
gain
koeficijen(a)t usmerenog dejstva (antene); ~, double-channel - dvokanalni koeficijen(a)t pojaanja; ~,
electronic - totalni koeficijen(a)t
pojaanja; elektronski koeficijen(a)t
pojaanja; ~, forward - pojaanje
u direktnom smeru; ~, grounded
base current - koeficijen(a)t strujnog pojaanja u emi sa uzemljenom bazom; ~, insertion - uneseno (ubaeno) pojaanje; ~, inverse - pojaanje u indirektnom
smeru; ~, laser - koeficijen(a)t
pojaanja lasera; <, laser excess
- ekscesni koeficijen(a)t pojaanja
lasera; ~, loop - koeficijen(a)t
pojaanja petlje (proizvod koeficijenata pojaanja direktnog kola
i kola povratne veze); ~, lowlevel current - pojaanje pri niskom nivou signala; ~, low-signal
current v. low-level current
gain; ~, maser - koeficijen(a)t
pojaanja masera; ~, net - ukupni
koeficijen(a)t pojaanja; isti koeficijen(a)t pojaanja; ~ of junction laser - pojaanje spojnog
lasera; ~, one-way - pojaanje
pri jednom prelazu; ~, opencircuit voltage - koeficijen(a)t
pojaanja pri praznom hodu; ~,
open-loop - pojaanje bez povratne sprege; ~, optical - pojaanje u optikom dijapazonu frekvencija; , parametric - parametarsko pojaanje; ~, per transit - pojaanje po prelazu; ~, per
unit length - koeficijen(a)t pojaanja za jedinicu duine; ~, power - pojaanje snage; koeficijen(a)t pojaanja snage; ~, reverse
v. inverse gain; ~, round trip
- pojaanje pri punom prolazu; ~,
single-channel - jednokanalni koeficijen(a)t pojaanja; ~, single
pass - pojaanje pri jednom prolazu; ~, treshold - koeficijen(a)t
pojaanja praga; ~, transducer
- pojaanje senzora; ~, transmission - pojaanje; koeficijen(a)t pojaanja; ~, unilateral - jednosmerni koeficijen(a)t pojaanja; ~,
unsaturate - nezasieno poja-

298

galvanometer

anje; ~ 3 voltage - pojaanje

napona; koeficijen(a)t naponskog pojaanja
gahnite - ganit, automolit (cinani
spinel) (min.)
gal - gal (jedinica ubrzanja)
= 1 cm
s-2 = lO-'-ms" 2
galactose - galaktoza (monosaharid,
sastojak mlenog eera) (hem.)
galena v. galenite
galenite - galenit (olovo-sulfid) (najvanija ruda olova) (min.)
gallium - galijum (hem. elemen(a)t,
red. br. 31, simbol Ga)
galvanic - galvanski (koji je u vezi
sa strujom el. baterije); ~ battery
- galvanska, primarna baterija; ~
cell - galvanski elemen(a)t; ~ corrosion - elektrohemijska korozija;
~ current - galvanska struja;
~ metal colouring - galvansko
bojenje metala; ~ pile - Vol tin
stub
galvanizing - galvanizacija (prevlaenje slojem metala elektrinom
strujom ili potapanjem u rastvor
ili rastop)
galvanism - galvanizam (stari naziv
za elektricitet hemijskog ili ivotinjskog porekla)
galvanize - galvanizirati (prevlaiti
tankim slojem metala pomou elektrine struje ili potapanjem)
galvanized iron - pocinkovano gvode, galvanizovano gvoe (mtl.)
galvanizing - galvanizacija; pocinkovanje; pocinkovanje plamenom;
~ bath - galvanizaciona kupka;
~ by dipping - pocinkovanje uranjanjem, potapanjem; ~ plant galvanizaciono odeljenje; ~ galvanocautery - galvanokaustika
galvanoluminescence - galvanoluminiscencija, svetljenje pod uticajem elektriciteta (fiz.)
galvanomagnetic effect - galvanomagnetski efek(a)t (zavisnost otpora
od magnetskog polja) (el.)
galvanometer - galvanometar (instrumen(a)t za merenje slabih struja) (els.); ~, arm - merna dijagonala (merni most); ~, ballistical - balistiki galvanometar; ~

galvanometer

299

constant - konstanta galvanometra

(eh., metr.); ~, differential diferencijalni galvanometar; ~ mirror - ogledalo galvanometra; ~,
reflecting - galvanometar sa ogledalom; ~, torsion - torzioni galvanometar; ~, vibrating - vibracioni galvanometar
galvanoplastics - galvanostegija, galvanoplastika
galvanoseope - galvanoskop (instrumen(a)t za otkrivanje, ali ne i
merenje malih struja) (eh.)
gamboge - gumigut (smola)
gambrel - ureaj za izveavanje
gamma - gama, jedinica magnetnog
polja, 10~5 ersteda (jedinica mase
IO" 6 ); ~ grama (metr.); gama,
(odnos izmeu bleska i videonapona) (TV) ; ~ brass - gama
mesing (sa 6080% cinka) (mtl.);
~ corrected color television televizija u boji sa gama-korekcijom
(TV); ~ correction - gama-korekcija (TV); ~, delayed - zakasnelo gama-zraenje; ~ field
gama-polje (zemljite na kojem se
biljke izlau gama zraenju) (Hol.);
~ fission decay - gama-zraenje
pri radioaktivnom raspadu fisionih
produkata; ~, hard - visokoenergetsko gama-zraenje; ~ iron
- gama-gvoe (nemagnetini oblik
koji je stabilan izmeu 906 i 1403"C);
alotropska
modifikacija
gvozda
(mtl.); ~, prompt - trenutno
gama-zraenje; ~ prospecting gama prospekcija (istraivanje radioaktivnih ruda merenjem gamaradioaktivnosti terena) (geol.); ~
ray - gama zrak (elektromagnetno
zraenje nuklearnog porekla) (fiz.) ;
~ ray culture - gama zraena
kultura (Hol.); ~ ray examination - ispitivanje pomou gamazraka, izotopa (zav.); ~, soft meko gama-zraenje; ~ uranium
- gama-uranijum (alotropska modifikacija metalnog uranijuma, stabilna na temperaturi preko 772C)
(mtl.)
gammagraphy - gamagrafija (radiografija gama-zracima) (mtl.)

gap

gammatron - naziv serije cevi

gamut - lestvica, skala (ak.)
gang/to - sloiti (slog glodala)
gang - radna grupa, ekipa, brigada;
smena, slog, serija (alata), agregat;
~ boss v. ~ foreman (am.);
~ capacitor - viestruki obrtni
kondenzator; ~ car - kola ekipe
za rad na terenu; ~, cutter - glodalo sa uloenim zubima; ~ foreman - brigadir; voda smene;
~, mandrel - stezni trn (na
strugu); ~ punch - brzi perforator; ~ saw - sloena gater-testera; ~ stack - ureaj za grupno
punjenje pei; ~ switch - paketna
(grupna) sklopka; ~ -tool - slog
noeva, alata; -~ -tool operation
- rad slogom noeva; ~ "type
multiple - spinle drilling machine - vievretena builica sa
rasporedom vretena u jednom nizu,
redu; ~ -type tool holder - nosa (dra) sloga noeva
ganged capacitor - viestruki obrtni
kondenzator
ganging - nametanje, postavljanje
sloga alata (maL), poravnanje, izravnanje, podeavanje, izjednaenje,
usklaenje (el.)
gangue - jalovina, deo rude bez
metala
ganister - ganister, engleski kvarcit; ~ brick - dinas-opeka
ganja - indijska konoplja (hai, marihuana)
ganjah v. ganja
gannister v. ganister
gap - interval, korak, meuprostor,
raskid; otvor, prorez, zazor; zabranjena zona; odsustvo impulsa
ili signala; fuga; istovar, vazduni
procep, procepiti, razdvojiti; ~,
air - vazduni zazor; ~, are varniar, sistem za pranjenje; ~,
arrester - prenaponski odvodnik;
~, band v. forbidden gap; ~,
BSC energy - energetska ljuska
Bardin-Kuper-rifera; -~, clearance - irina vazdunog proreza,
procepa; ~ coeficient - koeficijen(a)t elektronske sprege, koeficijen(a)t zazor*; ~, density magnetska indukcija u meugvo-

gag

300

gap
du; ~, direct - direktna zona;
~, distributed - raspodeljena
zona; ~, energy v. forbidden
gap; ~ filler - pomona antena;
, forbidden - zabranjena zona;
~, gauge - ravasti kalibar; ~,
indirect - indirektna zona; ,
self-ionizing spark - zona samojonizujue varnice; <~, sourcedrain - razmak izvor-odvod; <--,
spark - varniar; luni interval;
~ ripe filter - filter za razdvajanje; ~ triggered vacuum kontrolisani vakuumski varniar;
~, undirect v. indirect gap;
~, untriggered vacuum - nekontrolisani vakuumski varniar
garage - garaa
garbage - kuhinjski otpaci pl. (biljni
i ivotinjski); ~ can - posuda za
otpatke; ~ car - kola za odvoenje
smea; ~ desintegrator - drobilica otpadaka; , disposal - uklanjanje otpadaka; ~, dressing
- korienje (za preradu) otpadaka;
~ incineration - spaljivanje smea; ~, pit - deponija smea
garbled telephony - tajna telefonija
garden - bata, vrt, gradina; ~
fence - batenska ograda; ~ furniture - batenski nametaj; ~
hose - crevo za polivanje; ~
mould - batenska zemlja; ~ pot
- kanta za zalivanje; ~ roller valjak za poravnanje zemlje; ~
spray - prskalica, rosilica; ~
syringe - prskalica
gardener - batovan
gardener's shears - batovanske makaze
garment industry - industrija odee, konfekcija
garnet - granat (alumo-silikatska
grupa minerala koji mogu sadrati Ca, Mg, Mn, Fe, Cr, Ti,
i dr.) (min.); ~, Europium iron
- mineral europijuma i ferita; ~,
gadolinium iron - mineral gadolinijuma i ferita; ~, rare-earth
iron - mineral retkih zemalja i
ferita; ~, terbium iron - mineral

gas

terbijuma i ferita; ~, yttriumgallium - itrijum-galijumski granat; ~, yttrium-iron - itrijumgvode granat

garnierite - garnijerit, numejit (silikat nikla i magnezijuma) (min.)
gas - gas; ~, buffer - puferski gas;
~', carrier - nosei gas; ~, degenerate electron - degenerisani
elektronski gas; ~, disorienting
buffer - dezorijentiui puferni
gas; ~, electronegative - elektronegativni gas; ~ exhaust ispumpani gas; iskorieni gas;
~, field - nalazite prirodnog
gasa; ~ filled capacitor - kondenzator napunjen gasom (el.);
~ filled lamp - gasna lampa (za
osvetljenje) (el.); ~ fielled thyratron - gasni tiratron (eh.); ~
filled triode - gasna trioda, tiratron (els.); ~ furnace - gasna
pe; ~ generation - proizvodnja
gasa (zav.);
~
generator gasni generator (postrojenje za dobijanje gasa iz uglja) (thnl.); ~
law equation - jednaina gasnog
stanja (fiz., hem.); ~ laws gasni zakoni (koji daju pritisak i
zapreminu gasa u funkciji temperature) (fiz., hem.); ~ light paper
- bromidni slabo osetljivi papir
(fot.); ~, liquified - teni gas,
gas doveden u teno stanje; ~
liquor - vodeni rastvor amonijaka
(kondenzovanog pri destilaciji uglja) (thnl.); ~, noble - plemeniti
gas, interni gas; ~, nondisorienting buffer - nedezorijentiui puferni gas; ~ phototube - gasna
fotoelija, fotoelija ispunjena gasom (els.); ~ pipeline - gasovod (za razvod gasa) (zav.); ~
pocket - gasni mehur (zav.);
~ pore - gasni mehuri (zav.);
~ producer - proizvoa gasa
(zav.); ~, pumped - pobueni
gas; ~ (radiation) counter gasni broja (zraenja) (n. teh.);
~, rare(fied) - razreeni gas;
~ ratio - gasni koeficijen(a)t
(fiz.); ~, residual - rezidualni
gas; ~, scrubber - ureaj za
proizvodnju gasnih mehurova (zav.)

gas
~ tetrode - tiratron, gasna tetroda (eh.); ~, tropospheric troposferski gas; ~ tube - gasna
cev (cev za prouavanje elektrinog
pranjenja u gasovima) (fiz.); ~
welder - gasni zavariva (zav.);
<-~ welding - gasno zavarivanje
(zav.); ~ yield - prinos gasa,
izdanost (karbida) (zav.)
gas-cooled - s gasnim hlaenjem
gas-K-ray tube - gasna tentgen-cev
(sa hladnom katodom) (el.)
gaseous - gasovit, u gasnom stanju;
~ diffusion - gasna difuzija (metod razdvajanja izotopa difuzijom
kroz; porozne membrane) (n. teh.);
~ discharge - gasno pranjenje;
~ discharge counter tube broja gasnog pranjenja; ~ discharge lamp - lampa sa gasnim
pranjenjem; ~ flux - isparljivi
topitel (zav.); ~ fuel - gasno
gorivo, gasovito gorivo; ~ medium - gasna atmosfera; ~ mixture - gasna meavina, meavina
gasova; ~ oxigen - kiseonik u
gasnom stanju; ~ pressure pritisak gasa; ~ solution - gasni
rastvor, meavina dva ili vie gasova; ~ state - gasovito stanje
gasetron - ivin ispravlja
gash - otvor, procep, prorez, upljina, brazgotina; duboko zarezati,
razrezati
gasholder - rezervoar za gas
gashouse - plinara (am.)
gasification - proizvodnja gasa; ~,
rate - brzina razvijanja gasa; ~
speed - brzina razvijanja gasa
gasiform - gasovit, u gasovitom
stanju
gasket - zaptivka, zaptiva, brtva,
zaptivni prsten, podloka; ~ ring
- zaptivni prsten; ~ surface zaptivna povrina
gasoil - dizel-gorivo (mot.)
gasolene - gazolin (ameriki naziv
za lake derivate nafte) (thnl.)
gasoline - benzin, gazolin (mot.);
~j aircraft motor - avionski
benzin; , all-purpose - univerzalni benzin; ~, antiknock - visokooktanski benzin sa antidetonatorom; ~, blank - benzin bez

301

gate

ukljuaka; ~, casing-head - prirodni benzin; ~, climatic - sezonski benzin; ~, coalite - benzin dobijen velovanjem uglja; <~,
cracked - kreking-benzin; ~,
crude - sirovi benzin; ~, flash
- prirodni benzin; <~ gas benzinski gas (goriva smea vazduha
i benzinske pare) (mot.); ~, lowtest - nia (trea) vrsta benzina;
~, pressure - nepreieni kreking-benzin; ~, summer-grade
- letnji benzin; kolomast; ~, wild
- nestabilizovani benzin; ~, winter-grade - zimski benzin
gasomagnetron - gasni magnetron
(eh.)
gasometer - gasometar (skuplja
gasa promenljive zapremine) (zav.)
gasproof - hermetian, zatien od
gasa, nepropustljiv za gas (thnl.)
gassing - oslobaanje gasa (u cevima); separacija gasa
gastight - nepropustljiv za gas, hermetian
gastric juice - stomani sok (sadri
pored vode i 0,2% HC1 i razne
soli) (hem.)
gate - prolaz, propust, vrata, otvor;
koincidentni prolaz; strob-impuls,
selektronski impuls, biraki impuls, ulaz, ulazni sistem, ulazno
kolo (eh.); gejt; upravljaka elektroda, ventil, ventilski sistem; ~,
amplitude - dvostrani ograniava, amplitudni gejt; ~, capacitor-resistor-diode - kapacitivno
otporni diodni gejt; ~, CML v.
current mode logic gate; ~,
common n - diodni gejt sa optim
minusom"; ~, common p diodni gejt sa optim plusom";
~, compatible - kompatibilni
gejt; ~, control - upravljaka
elektroda; upravljaki gejt; ~,
CRD v. capacitor-resistor-diode
gate; ~, cryotron - ventil kriotrona; ~, current mode - gejt
sa strujnim prebaci vaima; ~,
current mode logic - logiki gejt
na strujnim prebaci vaima; ~,
diode - diodno-ventilna ema;
~, diode-transistor logic - diodno-tranzistorski logiki ventil;

gate
gate
~, DTL v. diode-transistor logic gate; ~, emitter-coupled
- gejt sa zajednikim emiterom;
~j emitter-coupled logic - emiterski spregnuti logiki gejt; ~, in
- ulazni gejt; ~, insulated izolovani gejt; ~, integrated circuit - ventil integralne eme; integrisani gejt; ~, inverted logic
- inverzno-logiki gejt; ~, junction
- spojni gejt; ~, logic(al) - logiki gejt; ~, multiemitter - gejt
sa tranzistorom sa vie emitera;
~, optical - optiki gejt; ~, p-n
junction - gejt sa p-n spojem;
~, read-out - izlazni gejt; ~,
remote - daljinska upravljaka
elektroda; ~, resistor-transistor
logic - otporno-tranzistorski logiki gejt; ~, RTL v. resistortransistor logic gate; ~, Schotky
barrier - gejt tipa barijere otkija; ~, time - vremenski selektor, vremenski gejt; ~, T-L v.
transistor-transistor logic gate;
~, transistor-transistor logic
- gejt sa tranzistorsko-tranzistorskom logikom; ~, two-input gejt sa dva ulaza; ~, valve - zasun, propusni ventil (mal.)
gated - ventilski, upravljan impulsima
gatewidth - irina impulsa otvaranja; ~, electrooptical - elektrooptiko upravljako dejstvo ~,
gathering - skup, kolekcija, sabiranje, sakupljanje (podataka); ~,
gating - ventilsko dejstvo, upravljako dejstvo
gauge - mera, manometar; vakuumski manometar, vakuum-metar; ~, block - poslednja mera,
merne ploice (ma.); ~ block
measuring - merenje mernim
ploicama (ma.) i ~, crossedfield - jonizacioni manometar sa
unutranjim poljima (elektrinim
i magnetnim); ~, differential
pressure - diferencijalni manometar; ~, leveling - indikator
nivoa, nivometar; ~, Penningtype cold-cathode - Peningov
mera sa hladnom katodom; ~,
Penning-type ionization - Pe-

302

gear

ningov jonizacioni mera; ~, pressure - manometar; ~, radiometer - radiometrijski manomecar; ~, resonance - rezonantni
defektoskop; ~, semiconductor
strain - poluprovodniki tenzometar; ~, strain - tenzometar
gausitron - ivin ispravlja
gauss - gaus (G) (jedinica
magnetne
indukcije) = 1 Mx cm-2 = IO-4 T
gaussage - magnetska indukcija izraena u gausima (el.)
Gaussian curve - Gausovska kriva
(mat.); ~ distribution - Gausovska raspodela (mat.); ~ noise Gausovski um (els.)
gaussistor - gausistor
gaussmeter - mera (magnetne) indukcije; ~, Hall effect - mera
(magnetne) indukcije koji radi na
bazi Halovog efekta
gauze - gaza, mreasta tkanina (tek.);
~ filter - filter od gaze (thnl.)
Gay-Lussac law - Gej-Lisakov zakon (gasovi se jedine meusobno
u prostim odnosima) (fiz., hem.);
~ low of gas volumes - Gej-Lisakov zakon za zapreminu gasa
(drugi naziv za arlsov zakon)
(fiz., hem.); <~ tower - Gej-Lisakov toranj (slui u proizvodnji
sumporne kiseline za regeneraciju
nitroznih gasova) (thnl.)
Gd - hemijski znak za gadolinijum
(hem.)
Ge - hemijski znak za germanijum
(hem.)
gear - zupanik, ureaj, oprema,
prenosnik, korak, utovarno posue; ~, adjusting - mehanizam
za podeavanje, regulaciju; ~, a n gular - zupanik sa kosim zupcima;
~~, arresting - ureaj za aretiranje; ~, balance - kompenzator;
~ being machined - radni
toak; ~, bell - zvonasti zupanik;
~, belt - kaini prenos; ~, blank
- neobraeni zupanik; ~ body
- telo zupanika; ~ box - kuite
prenosnika, prenosna kutija (zupanika); ~ box case cap - poklopac kuita prenosnika; ~ box
casing - kuite prenosnika; ~

gear

303

box flange - prirubnica prenosnika; ~ box sjaft - vratilo prenosnika; ~ brake - koioni mehanizam, konica;
~ broaching
machine - maina za provlaenje
zupanika; ~, cargo - ureaj za
utovar i istovar; ~ case - kuite
prenosnika, kutija prenosnika; ~
cased worm - zatvoren puni prenosnik; ~, cast - zupanik sa
livenim (neobraenim) zupcima;
~, chafing - obloga ueta za
zatitu od trenja; ~, chain - lanani prenosnik, lananik; ~ chamfering cutter - glodalo za obaranje
ivica zupanika; ~ change - ukljuivanje stepena prenosa; ~ -change box - prenosnik sa izmenljivim
zupanicima; ~ -change diagram
- dijagram stepena prenosa; ~
changing - promena stepena prenosa; ~, charging - ureaj za
utovarivanje; ~, compensating
~ diferencijalni prenosnik, diferencijal; ~, conefriction - konusni frikcioni prenosnik; ~, conical - konusni zupanik; ~, conical involute - konusni zupanik
sa evolventnim profilom; ~, connecting prenosni mehanizam;
spojni mehanizam; ~, crane travelling - pokretni mehanizam
krana; ~, crank - krivajni mehanizam; ~, crypto - planetarni
prenosnik; ~, cut - zupanik sa
narezanim zupcima; ~ cutter glodalo za zupanike; ~ cutting
- ozubljavanje, izrada zupanika;
~ cutting machine - maine za
ozubljavanje; ~ cutting tool alat za ozubljavanje; ~, cycloidal
- zupanik sa cikloidalnim profilom
zupca; ~, cylindical - cilindrini
zupanik; ~, differential - diferencijalni prenosnik; ~, differential side - zupanik poluosovine; ~, discharging - ureaj za
istovar; ~, disconnecting - mehanizam za iskljuivanje; ~, discriminating - mehanizam selektivnog dejstva; ~, dividing - podeoni zupanik; ~, double-reduction - dvostepeni reduktor; ~,
drag - mehanizam za vuenje;

gear
~, drive - pogonski zupanik;
pogonski mehanizam; ~, driven
- pogonjen zupanik; pogonjen
mehanizam; ~ -driven fan - ventilator sa zupanim pogonom; ~,
driving - pogonski zupanik; pogonski mehanizam; ~, dumping
- mehanizam za prevrtanje; ~,
eccentric - ekscentrini zupanik;
mehanizam ekscentra; ~, eduction - ispitni aparat (pribor); ~,
electric-control - mehanizam elektrine kontrole; ~, electrode
adjusting - regulator za podeavanje elektroda; ~, electromagnetic - elektromagnetski prenosnik;
~, elevating - mehanizam za podizanje; ~, elliptical - eliptini
zupanik; ~, elongated - ovalni
zupanik, eliptini zupanik; ~,
epicyclic reduction - sniavajui
planetarni prenosnik; ~, equalizing - kompenzacioni ureaj; ~
error - greka u ozubljanju; ~,
external - zupanik sa spoljnim
zupanjem; ~, face - eoni zupanik, tanjirasti zupanik; ~ fatigue-testing machine - maina
za ispitivanje zupanika na zamor;
~, final drive - mehanizam zavrnog pogona; ~, finishing fina (zavrna) obrada zupanika,
fina obrada bone povrine zupca;
~, flywheel ring - nazubljeni
venae zamajca; ~, follower - vodeni (pogonski) zupanik; ~, friction - frikcioni prenosnik; ~,
friction bevel - konusni frikcioni
prenosnik; -, full depth - zupanik sa zupcima normalne visine;
~ gauge - mikrqmetar za merenje
zubaca; ~ generating machine
- glodalica za izradu zupanika;
~ generating shaper cutter rezni toak (alat) za izradu zupanika; generating tool - alat
za ozubljavanje; ~, governor 1. pogon regulatora; 2. mehanizam
regulatora; ~, governor balance
- izravnjavajui mehanizam, kompenzator; ~ grinding machine
- maina za bruenje bone povrine zupca, brusilica zupanika;
~, ground - zupanik sa bruse-

gear
gear
nim zupcima; ~, hauling - pribor za podizanje; ~, heat-treated
- termiki obraen zupanik; ~,
helical - helikoidalni upanik;
~, high(er) - ubrzavajui prenosnik; ~ hob - valjkasto glodalo za
zupanike; ~ hobber - glodalica
za izradu zupanika; ~, hoisting
- ureaj za dizanje; ~ honing honovanje zupanika; ~ honing
machine - maina za honovanje
zupanika; ~, hook-tooth sprocket - nereverzivni lananik; ~ hub
- glavina zupanika; ~, hydraulic - hidraulini mehanizam; ~,
hypoid - hipoidni zupanik; ~,
idle(r) - meduzupanik; ~, increase - ubrzavajui prenosnik;
~, intermittent - nepotpun zupanik; ~, internal - zupanik sa
unutranjim zupanjem; ~, involute - zupanik sa evolventnim
profilom zupca; ~, irreversible
- nereverzibilni prenosnik; '-lapping - lepovanje zupanika; ~
lapping machine - maina za
lepovanje zupanika; ~, layshaft
drive - vodei zupanik meuvratila; ~ lever - ukljuna poluga;
~, lever disengaging - poluni
pribor za iskljuenje; ~, lift
grip - konica koja titi lift od
pada; ~, lifting - podizni mehanizam, elevator; ~, lubricating
- ureaj za podmazivanje; ~, machine cut - zupanik sa narezanim zupcima; ~, master - kontrolni zupanik; <-~, master dividing - etalonski podeoni zupanik; ~ mechanism - prenosnik; ~, metric - zupanik sa
modulnim korakom; ~, mid srednji (neutralni) poloaj mehanizma; ~ milling - glodanje
zupanika; ~ milling cutter glodalo (profilno) za zupanike;
~ milling machine - glodalica
za zupanike; ~, module - zupanik sa modulnim korakom; ~,
molded - liveni zupanik; ~,
molded composition - zupanik
odliven od plastine mase; ~,

304

gear
mutilated - nepotpuni zupanik;
~, noiseless - beumni pogon;
beumni prenos; ~, nylon molded
- najlonski liven zupanik; ~, oil
- hidraulini pogon; ~, oil-drowned - mehanizam koji radi u ulju;
~, operating - upravljaki mehanizam; ~, oval - ovalni zupanik;
~, overdrive - ubrzavajui prenosnik; ~, overspeed safety brzodejstvujua konica; ~, pinion - satelit (u planetarnom prenosniku); , piston valve - klipni
razvodnik; ~, planet(ary) - planetarni prenosnik; ~, plastic molded - zupanik odliven od plastine
mase; ~, power - pogonski zupanik; ~, pulley - prenosnik pomou koturaa; ~ pump - pumpa
sa zupanicima; << quadrant makaze na tokice; ~, quick release - mehanizam sa trenutnim
razdvajanjem; ~, quiet - beumni
zupanik; <~ rack - ozubljena
poluga, zupasta poluga; ~, radial
- ekscentrini pogon; ~ ratio prenosni odnos; ~ a readjusting
- mehanizam za vraanje u prvobitni poloaj; ~, reducing reduktor; ~ reduction - ukljuenje stepena u sporiji hod; ~
reduction set - zupani prenosnik (za prenos u sporiji hod); ~,
releasing - mehanizam za razdvajanje; ~, remote control mehanizam daljinskog upravljanja;
~ rim - venac zupanika; ~ ring
- venac zupanika startera; ~,
rod - poluni prenosnik; ~, running - pogonski mehanizam; ~
run testing machine - maina
za ispitivanje radatponaanja) zupanika; ~, saddle - mehanizam
suporta; ~, satellite - satelit,
satelitski zupanik; ~, screw helikoidalni zupanik; ~ scroll
chuck - univerzalna stezna glava;
~ segment - zupasti segment;
~, selector - selektorski mehanizam; ~ selector mechanism poluga stepena prenosa, poluga
menjaa; ~, self-sustaining samokoei mehanizam; ~ shaft
~ vratilo prenosnika, vratilo zup-

gear

305

anika, transmisiono vratilo; ~

shaper - glodalica za odavno glodanje zupanika;
shaper cutter
- rezni toak (kod odvalnog glodanja); ~ shaping - od valno glodanje; ~ shaping cutter - rezni
toak za izradu zupanika; ~
-shaping machine - odvalna glodalica; -chaping process odvalno glodanje; ~ shaving abovanje zupanika; ~ -shaving
machine - maina za abovanje
zupanika; ~ -shift bar - poluga
menjaa; ~ -shift control mechanism - ukljuivanje stepena
prenosa; ~ -shift cover - poklopac menjaa; ~ -shift lever
- poluga (runa) za izbor prenosa;
~ -shift mechanism - prenosnik; ~ -shift pattern - podeavanje prenosa; ~ -shift rail ina prenosnika; ~ -shifter fork
- viljuka za ukljuivanje; ~, simple single-rim - jednostavan zupanik sa jednim vencem; ~, singlereduction - jednostepeni reduktor;
~, single-reduction bevel - jednostepeni reduktor; -', singlereduction spur - jednostepeni
cilindrini reduktor; ~ size dimenzije (pl) zupanika; ~ sleeve
- aura zupanika; ~, sliding ipomoni zupanik; ~, speed ubrzavajui prenosnik; ~, speedadjusting - mehanizam za podeavanje brzine; ~, speed-change
- menjaka kutija; ~, spindle
driving - mehanizam za prenoenje kretanja na vreteno; ~, spool
- dugaki zupanik; ~, spring
- opruni pogon; ~, sprocket lananik; ~, spur - cilindrini
zupanik sa pravim zupcima; ~,
steam hydraulic power - parnohidraulini pogon; ~, stem zupanik izraen zajedno sa vratilom; ~, step-up - ubrzavajui
prenosnik, multiplikator; ~ stocking cutter - profilno glodalo
za grubu obradu; ~, straight-cut
- zupanik sa pravim zupcima; ~,
straight-spur - cilindrini zupanik sa pravim zupcima; ~,
straight tooth - zupanik sa
20 Renlk

gear
pravim zupcima; ~, stub (tooth)
- zupanik sa skraenim zupcima;
~, sun - centralni zupanik; ~,
sun-and-planet - planetarni mehanizam; ~, supporting - nosea
konstrukcija; ~, swinging - obrtni
mehanizam; ~, tension-adjusting - pribor za regulisanje zatezanja; ~ -testing device - ureaj
za ispitivanje zupanika; ~ -testing machine - maina za ispitivanje zupanika; ~ 5 three-speed
- trostepeni prenosnik; ~, thrust
- potisni mehanizam; ~, timing
- razvodni zupanik; ~, tooth(ed)
- zupasti prenosnik; zupanik;
~ tooth - zubac zupanika;
tooth caliper - merilo (kalibar)
zupca; ~ tooth flank - bona povrina zupca; ~ tooth gauge' merilo (kalibar) zupca; ~ tooth
milling machine - glodalica za
izradu zubaca; ~ tooth number
- broj zubaca zupanika; ~ tooth
outline - profil zupca; ~ tooth
pressure - pritisak zupca; ~
tooth profile - profil zupca; ~
tooth rounding and deburring
machine - maina za zaobljavanje
(skoavanje) i skidanje grata" sa
zupanika; ~ tooth type clutch
- spojnica zupanika; ~ tooth
vernier (caliper) - merilo (kalibar) za zupce; ~ train - zupasti prenosnik, put prenosa snage; ~, transfer - predaj ni mehanizam, menjaka kutija; ~ transmission ratio - prenosni odnos;
~, triple reduction - trostepeni
reduktor; ~, turning - povratni
mehanizam; ~, twist - zupanik
sa spiralnim zupcima; ~ -type
coupling - spojnica zupanika;
~ -type pump - pumpa sa zupanicima, zupasta pumpa; ~, uncorrected - nekorigovan zupanik;
~ unit - agregat prenosnika, agregat jedinica; ~, wheel - zupanik;
- wheel engagement - spresa,
zahvat tokova; ~, wheel reversing - zupasti reverzivni mehanizam; ~, worm - pu; puni
prenosnik

gearing ratio
gearing ratio - odnos zupanika
(mat.)
gedrite - edrit (alumosilikat magnezijuma i gvozda) (min.)
Geiger-Muller counter - GajgerMilerov broja (n. teh.); ~ counter tube - Gajger-Milerova brojaka cev (n. teh.); ~ threshold
- prag Gajger-Milerovog brojaa
(n. teh.)
Geissler discharge - Gajslerovo
pranjenje (fiz., hem.); ~ pump
- Gajslerova vakuum pumpa (fiz.,
hem.); -~ tube - Gajslerova cev,
specijalni oblik cevi za pranjenje
u gasovima
gel - gel (poluvrsti piktijasti koloidni rastvor; prevoditi u gel) (hem.);
~ paint - elatinozna pigmentna
boja (na bazi vetakih smola)
(thnl.)
gelatination v. gelatinization
gelatine - elatin (belanevina bez
boje i ukusa, dobijena iz kolagena)
(hem.); ~ s blasting - razorni
elatin (smea nitroglicerina i kolodijuma); ~, hardened - otvrdnuti elatin (postupak u fotografiji da bi se spreilo rastvaranje
elatina na toploti)
gelatinization - elatiniranje, prevoenje u stanje gela
gelatinous - elatinozni; koji daje
elatin
gelation v. gelatinization
Gelva - sintetike smole na bazi
polivinilacetata (sirovina za izradu
lepkova, lakova i dr.) (thnl.)
gem - dragi kamen j bruen poludragi
kamen (thnl.)
general education - opte obrazovanje; ~ knowledge - opte poznavanje; ~ gas law - opti
gasni zakon (sinonim za zakon idealnih gasova) (fiz., hem.); ~ post
office - glavna pota; ~ utility
tool - alat za optu upotrebu (ma.)
generalized quantity - uoptena
veliina, generalisana veliina (mat.)
generate - proizvodi; izvoditi, izvesti; stvarati (raati) parove
generating - valjkasto glodanje
(ma.); ~, function - generativna funkcija (mat.); -, method

306

generator

- valjkasti metod (ma.); ~ motion - valjkasto kretanje (ma.);

- plant - generatorsko postrojenje, elektrina centrala (el.)
generation - generisanje, generisanje (raanje) parova, funkcionalno
pretvaranje, stvaranje, proizvodnja,
izrada, obrada, obrazovanje; ~
chamber - komora za razvijanje
gasa (zav.); ~, electrical of
thrust - stvaranje potiska pomou
elektrinih motora; -, electronhole-pair - generisanje parova
elektron-rupa; ~, giant-pulse generisanje gigantskih impulsa monoimpulsa
(laserskog
zraenja);
~, harmonic - generisanje (stvaranje) harmonika; ; light-harmonic - generisanje harmonika
frekvencija optikog dijapazona; ~,
magnetohydrodynamic power magnetohidrodinamiko generisanje energije; -', MHD power v.
magnetohydrodynamic
power
generation; ~, minority-carrier
- generisanje manjinskih nosaa;
~, monopulse v. giant-pulse
generation; ~ of hole electron
pairs - generisanje parova elektrinih rupa (upljina); ~, optical
- eksitacija optikih oscilacija; ~,
optical second harmonic - generisanje drugog optikog harmonika; ~ 3 pattern - generisanje
slike; ~, phonon - generisanje
fonona; ~, piezoelectric - piezoelektrina pobuda oscilacija; ~,
rate - brzina generacije (kod poluprovodnika) (els.); ~, Stokes generisanje Stoksovih linija; ~,
subharmonic - generisanje subharmonika; ~, thermal - termogenerisanje (nosaa); ~, thermal
plasma - termika pobuda plazme;
~, travelling-wave harmonic
- generisanje harmonika progresivnih talasa
generator - generator, dava, pretvara, pojaava, proizvoa, dinamo (el.); odvalna glodalica, generator koda, indikator; ~, analytical-function - generator funkcije; ~, arbitrary function generator funkcija proizvoljnog ob-

generator

307

lika, generator oscilacija proizvoljnog oblika; ~, command - generator komandnog signala, generator komandi; ~, component
- generator komponente, analizator;
~, crossed-field noise - generator uma sa ukrtenim poljima;
~, delay - generator kanjenja;
~, diode function - diodni
funkcionalni pretvara; ~, drivepulse - generator ili uobliava
pobudnih impulsa; ~, driving
- glavni oscilator, master-oscilator; ~ for battery charging generator za punjenje baterija; ~,
Froome harmonic - luni generator Frumovih harmonika; ~,
fuel-cell - gorivni generator; <~,
function - funkcionalni pretvara, generator funkcija; ~ gas generatorski gas; ~, Gaussian
noise - generator Gausovog zuma;
~, Hali - Holov element; ~ hum
- um maine; , hydrogen-cooled - generator s vodoninim
hlaenjem; ~, hypersonic plasma
thermoionic - hiperzvuni termojonski plazma generator; ~,
laser - kvantni generator optikog
dijapazona, laser; ~, light - generator svetlosti; ~ machine parna maina; ~, magnetohydrodynamic - magnetohidrodinamiki
generator; ~, maser - maser;
~, MHD v. magnetohydrodynamic generator; ~, molecular
- molekularni generator; ~, natural-gas fueled - toplotni generator na prirodnom gasu; ~ of
sound - generator zvuka; ~, parametric harmonic - parametarski generator harmonika; ~,
pattern - generator slike, generator oblika; ~ plasma - plazma
generatora; ~, PR sequence generator pseudosluajne sekvencije; ~, pulse train - generator
serije (sukcesivnih) impulsa; '--',
ramp - generator linearno promenljivog rastueg signala regenative, regenerativni generator; ~,
room - elektrana; ~, SH v. subharmonic generator; ~, signal
- signal-generator; ~ 3 signal20

geochemistry
ling - induktorsko biranje (tel.);
'', simulative - simulativni generator; ~, square-law function
- generator kvadratnih funkcija;
~, square-wave - generator pravougaonih impulsa; ~, standardvoltage v. signal generator;
~j step - generator stepenastog
signala; ~, subharmonic - generator subharmonika; -~ surface
- grejana povrina; ~, sweep generator njihajue frekvencije, generator frekvencije skaniranja; ~,
thermoionic - termoelektronski
pretvara; ~, thermoelectronic
power - termoelektrini generator;
-~, thin-film scan - tankofilmski
generator skaniranja; ~, time
code - generator vremenskog koda;
~, transistorized - tranzistorizirani generator; '--', trigger - generator okidnih impulsa, okidni
generator; ~, tunnel-diode generator sa tunel-diodom; ~ using carbide in definite sized
packages - razvija acetilena sa
patronskim punjenjem (zav.); ~,
varactor - varaktorski generator;
~, variable pulse - generator
impulsa promenljive duine, generator promenljivih impulsa; 'with rotating basket - razvija
acetilena sa suvim ostatkom i pokretnom korpom (zav.); ~, white
noise - generator (izvor) belog
uma
generatrix - generatrisa, linija koja
pri kretanju opisuje neku povrinu (mot.)
genetron - organsko-hemijski spoj
Geneva drive - pogon maltekim
krstom; ~, stop - malteki krst;
~ wheel - disk sa maltekim krstom
genotron - visokonaponski genotron
(visokovakuumski ispravlja)
gentle flow - lako strujanje
genuine - stvaran, ist, nepatvoren;
~ part - originalani rezervni deo;
~ signal - pravi (istiniti) signal;
~ silk - prirodna svila
geochemical - geohemijski
geochemistry - geohemija (nauka
o herniji geolokih procesa)

geocronite
geocronite - geohronit (min.)
geode - geoda (upljina u steni obloena kristalima) (min.)
geodesic - geodetski
geodesy - geodezija (nauka o metenju Zemlje)
geodetic line - geodezijska linija;
~ station - zavod za premeravanje
geodetical v. geodetic
geodynamics - geodinamika
geoelectric - geoelektrini
geoelectricity - elektricitet tla, zemlje
geognosy - geognozija
geographer - geograf
geographic - geografski
geographical - geografski; ~ latitude - geografska irina; ~ longitude - geografska duina
geography - geografija
geohydrology - hidrologija
geoid - geoid (Zemlja kao geometrijsko telo)
geologic v. geological
geological - geoloki; ~ age determination - odreivanje geoloke starosti; ~ clock - geoloki
asovnik; ~ history - istorija
Zemlje; ~ map - geoloka karta;
~ surveying by radio - geoloko
istraivanje radiom
geologist - geolog
geologist's hammer - geoloki eki
geology - geologija
geomagnetic - geomagnetski, u vezi
sa Zemljinim magnetizmom; ~
anomaly - geometrijska anomalija;
field - geomagnetsko polje; ~
field intensity - jaina geomagnetskog polja
geomagnetical
axis - geomagnetska osa
geomagnetism
geomagnetizam,
Zemljin magnetizam
geomechanics - geomehanika
geometer - geometar
geometric diagram - geometrijski
dijagram, vektorski dijagram (mat.);
~ figure - geometrijska slika
(mat.); A> mean - geometrijska
sredina
(mat.);
~ optical geometrijska optika (fiz.); ~ po-

308

germanium

wer diagram - vektorski dijagram

snage (el.); ~ progression - geometrijska progresija
(mat.);
~
series - geometrijski red (iji lanovi obrazuju geometrijsku progresiju) (mat.); ~ surface - geometrijska pvrina (mat.)
geometrical v. geometric
geometrician - geometar
geometry - geometrija, kontura,
profil, obris, konfiguracija, raspored; ~, beam - geometrija snopa;
~, filamentary - konasta geometrija; ~ folded-path laser laser sa izlomljenom putanjom;
~, four-space - geometrija etvorodimenzionalnog prostora; ~,
one-dimensional - jednodimenzionalna geometrija; ~, planar planarna geometrija, ravna geometrija; ~, point-contact - takasta
geometrija; ~, pumping - konfiguracija pumpanja, konfiguracija
pobude; ~, transistor - geometrija tranzistorske strukture
Geon - razni proizvodi na bazi plastinih masa polivinilske grupe
(thnl.)
geophysical constant - geofizika
konstanta (npr. konstanta gravitacije) j ~ prospecting - geofiziko
istraivanje
geophysics - geofizika
Georgi units - Dordijev sistem,
MKS sistem, Dordijeve jedinice
(el.)
geotectonic geology - strukturalna
geologija (geol.)
geothermal energy - termika energija Zemlje (geol.)
Gerhardt s test - Gerhardov ogled
(na disiretnu kiselinu u urinu)
(hem.)
germ - klica
German silver - argentan, novo
srebro, alpaka (leg.)
germanium - germanijum, simbol
Ge, redni broj 32, at. teina 72,5
(hem.); ~, compensated - kompenzovani germanijum; ~ diode
- germanijumska dioda (eh.); ~,
doped - legirani germanijum; ~,
epitaxial - epitaksijalni germanijum; ~, heavily doped - visoko-

germaniuna
legirani germanijum; ~, intrinsic - germanijum sa sopstvenom
provodnou; ~, n-type - germanijum n-tipa; ~ photocell - germanijumska fotoelija (eh.); ~, ptype - germanijum p-tipa; ~
rectifier - germanijumski ispravlja; ~ triode - germanijumska
trioda (eh.); ~, uncompensated
- nekompenzovani germanijum
germicide - supstanca koja unitava
klice
germitron - ultraviolentna lampa
gersdorffite - sulfid i arsen nikla
(min.)
gesso - pasta nainjena od tutkala
i belog pigmenta (thnl.); ~ gips
geyser - gejzir grejalica (vode
u kupatilu) (tt)
getter - geter (alkalni metal u tehnici visokog vakuuma), gasni apsorber; ~ alloys - geter-legure
(za postizanje vakuuma u radiocevima i si.) (thnl.)
gettering - gasno apsorbovanje
ghost - parazitni eho, signal na
radarskom ekranu, parazitna projekcija (slika), dvostruka slika, bona slika, lutajue svede pege ( TV);
~ effect - boni efekat, udvajanje
slika (TV); ~ pulse - boni
impuls (TV)
geyser - protoni bojler
giant aerail - velika antena
gib - letva, ipka; ~ strip - letva
Gibb's phase rule - Gibsovo fazno
pravilo (hem.)
Gies biuret reagent - reagens za
dokazivanje proteina (thnl.)
gig - lake visoke dvokolice; lak
amac
giga- - giga- (prefiks koji znai
,,10 puta") (G)
gilbert - gilbert (jedinica magnetomotorne sile u CGS sistemu)
gild/to - pozlatiti
gilding - pozlaivanje (thnl.); ~
metal - zlatni tombak; lisnato
zlato nie vrednosti; ~ press presa za pozlaivanje (Stamp.)
gill - rebro; zasun za vazduh; rebro
grejnog tela

309

glare

gilled pipe - lamelna cev, rebrasta

cev (grejanje); ~ radiator - lamelni hladnjak; ~ tube - orebrena cev
gillyflower - uti eboj, jesenji eboj (agr.)
gilt - pozlaen(o); ~ copper - pozlaeni bakar; ~ edge - zlatni
presek
gimbal - kardanski prsten; ~ mounting v. gimbal suspension; ~
suspension - kardansko veanje;
~ -type mounting v. gimbal
suspension
gimlet - burgija za drvo, runa
burgija za drvo; ~ point - iljak
burgije, konusno telo burgije, iljak vijka (koji sam urezuje navoj)
gin - dizalica; ureaj za podizanje
tereta; dobo, disk
girasol - jedan varijetet opala svetlocrvene boje (min.)
girder - greda, nosa
girl - devojka (ovde: operator);
~, card-punch - operator perforatora kartica; ~, Gibson prenosni predajnik koji koriste piloti kod prinudnog sputanja na
more; ~, tape-punch - operator
trakastog perforatora
girt v. girder
girth - pojas, remeni nosa
gist - jezgro, glavna taka
git - ulivni levak; ~ cutter - seka
nalivka; ~ mould - ulivna kokila
gith - kukolj (agr-)
Gl - raniji hemijski znak za berilijum
(glucinijum) (hem.)
glacial acetic acid - glacijalna (ista koncentrovana) siretna kiselina
(hem.)
glaciation - zaleavanje (thnl.)
glacier - gleer
glaciology - nauka o gleerima
glair - belance (biol.)
glance - sjaj; <~coal - sjajni ugalj;
~ pitch - vrsta asfaltita (thnl.)
glancing angle - ugao upada (npr.
svetlosti)
glare - zaslepljujue svetio, zasenjujue svetio, zaslepljivanje; zasenjivanje refleksija od vlanog kolovoza; ~ -reducing glass - zatitno staklo od zaslepljivanja

glass

310

glass - staklo; zastakljivati; kontrlno

staklo (npr. za osmatranje nivoa
tenosti u kotlu), staklena posuda,
barometar, teleskop, mikroskop,
peana aa, ogledalo; ~, armoured - armirano staklo; ~, barium
- baritno staklo; ~ bath - staklena
kupka; ~ bead - staklena perla;
~ block - staklena opeka; ~
blower - stakloduva; ~ brick
- staklena opeka; ~, bubbler ispirna boca; ~ -bulb rectifier
- stakleni ispravlja (sa ivinom
parom); ~, cast - liveno staklo;
~ -clear - jasan (bistar) kao
staklo; ~ cock - staklena slavina;
~ cover - zatitno staklo; ~,
crack - greka u staklu, naprslina;
~, cutter - alat sa seenje stakla,
staklarski dijamant; stakloreza (zanimanje); ~ -cutting shop staklorezaka radionica; ~ -cutting tool - staklorezaki alat,
staklorezaki dijamant; ~ -cutting wheel - brusni (toak) kolut
za staklo; ~ -cutting (work)
shop - staklorezaka radionica;
~ defect - greka u staklu; ~
depth - staklena masa (u pei);
~ dick memory - staklena disk
memorija (raunar); ~ drill burgija za staklo; ~ electrode
staklena poluelija; << -enclosed
- zastakljen(o); ~ etching - graviranje (ecovanjem) stakla; ~, eye
- okular (mikroskopa), kontrolno
staklo; ~ fabric - stakleno vlakno;
~ factory - fabrika stakla, staklara; ~ fibre - stakleno vlakno;
~ -fibre cloth - tkanje od staklenih vlakana; ~ -fibre reinforced - armirano staklenim vlaknima; ~ -fibre reinforced plastics - plastika ojaana staklenim
vlaknima; ~ film - staklena folija;
~ former - staklar; ~ forming
- obrada (prerada) stakla; ~, frosted - matirano staklo; ~ funnel
- stakleni levak; ~ gilding - pozlaenje stakla; ~ -grinding mashine - maina za bruenje stakla;
~ guard - zatita; hard - staklene tvrdoe; ~ -house - staklara;
staklena ba ta; ~ j a r - staklena

glass
posuda, stakleni sud; ~, jena jensko staklo; ~, laminated laminirano, vieslojno staklo; ~,
leaded - prozorsko staklo u olovnom zaptivau; ~ level - staklena
masa (u pei); ~ machinery staklopreraivake maine pl.; ~,
magnifying - uveliavajue staklo; ~ maker - staklar; ~ making - proizvodnja stakla; ~ measuring - menzura; ~ melting
furnace - pe za topljenje stakla;
~, milk - mleno staklo; ~ muddiness - zamuenje stakla; ~
object - objektiv; ~, obscured
- zadimljeno (zamraeno) staklo;
~, optical - optiko staklo; ~
painter - slikar stakla; ~, panel
- prozorsko staklo, staklena ploa,
~ paper - brusni papir; ~ pinting - staklo-slikarstvo; ~, plate
- ravno staklo;
plate capacitor - visokonaponski kondenzator
sa staklenim ploama; ~ pliers kleta za odlamanje stakla; ~,
quarz - kvarcno staklo; ~, rain
barometar; ~ roof - sa staklenim
krovom; ~ roofed - sa staklenim
krovom; ~, rolled - valjano staklo, presovano staklo; ~, safety
- sigurnosno staklo; ~, screen vetrobran (staklo)* ~ screen stakleni pregradni zid, raster na
staklu; ~, shett - ravno staklo;
~, silvered - posebno staklo;
~, silvering - posrebravanje stakla; ~, soda - natrijumovo staklo;
~, soluble - teno staklo; ~,
splinter-proof - sigurnosno staklo; ~ stain - bajc za staklo; bojilo za staklo; ~ stereoscopic stereobinokl; ~ tank - pe za
staklo; ~ tank crown - kazan
za topljenje stakla; ~ thread stakleno vlakno; ~ tile - staklena
opeka; ~ -to-metal seal - zatapanje staklo-metal; ~ tube staklena cev, cevna libela; ~, tube
protector - zatitno staklo; ~
tube fuse - osigura sa staklenom
cevicom; ~, unsplintered v.
safety glass; ~, volcanic - vulkansko staklo; ~ ware - staklena
roba; ~, water - vodeno (teno)

glass

311

staklo, v. water gauge glass;

~, water gauge - vodomerno
staklo; ~, window - prozorsko
staklo; ~, wired - armirano staklo; ~ wool - staklena vuna; ~
worker - staklar; ~ working prerada stakla; ~ works - fabrika stakla
glass/to - emajliranje
glassed dial - skala (instrumenta)
pod staklom (tnetr.)
glassine - vrsta transparentnog papira za ambalau, pojaanog karbamidskom plastinom materijom
(thnl.)
glassing machine - maina za glasiranje (koS.)
glassy - staklast, staklen
Glauber salt - Glauberova so (natrijum-sulfat) (hem.)
glauberite - glauberit (natrijumkalcijum-sulfat) (min.)
glaucodote - glaukodot (sulfid i arsenik kobalta) (min.)
glauconite - glaukonit, mineral iz
grupe vermikulita (alumo-silikat
Fe, Al i Mg) (min.)
glaucophane - glaukofan, mineral
iz grupe amfibola (silikat Na,
Mg i Al) (min.)
glaze - zasenjivanje; staklaste povrine; glazura; ~, stains - boje za
glazure (razni metalni oksidi)
(thnl.)
glaze/to - zastakljivati; glazirati;
satinirati, kalandirati
glazed brick - glazurni kamen; ~
door - zastakljena vrata, francuski
prozor; horse - evro-koa;
~ paper - satinirani papir; ~
tracing paper - transparentni
papir; ~ wire - emajlirana ica
glazes - glazure (za keramike proizvode) (thnl.)
glazier - staklar, stakloreza
glazier's diamond - staklorezaki
dijamant; ~ hammer - staklarski
eki; ~ putty - staklarski (prozorski) kit; ~ shop - staklorezaka
radionica
glazing - glaziranje; zastakljivanje,
staklarski radovi (pl.), zastakljenje;
~ calender - kalendar za satiniranje; compound - staklarski

glucophore

(prozorski) kit; ~ machine maina za satiniranje; ~ mili maina za kruno zatapanje

Glico metal - gliko metal, lako
topljiva legura sastava 7074%
Pb, 1416% Sb i 812%Sn
glide-path localizer - predajnik
sletne staze, sletni predajnik (av.);
~ slope facility - sletni (navigacioni) ureaj (av.)
glider homing - navoenje jedrilica (av.)
glidometer - pokaziva ugla sletanja,
indikator planiranja (av.)
glimmer - liskun; svetlucati (hem.)
glint effect - treperenje, svetlucanje (TV); ~, target - fluktuacija
cilja
glissette - kliznica (mal.)
glisten - svetlucati, treptati
glitter - blistati, sijati
Globar - elektrootporni zagrevni
elementi na bazi silicijum-karbida
(thml.)
globe valve - loptasti ventil (mai.)
globoid worm - globoidna zavojnica,
globoidni pu (mai.)
globulin - globulin (jedinjenje iz
grupe belanevina)
glonoin - glonoin ( 1 % rastvor trinitri-glicerina u alkoholu)
glossmeter - mera bljeska, mera
sjaja (opt.)
glove box v. dry box (n. teh.)
glow - svetljenje, pranjenje; ~,
and starter switch - prekida
grejaa i elektropokretaa (mot.);
~ discharge - luminiscentno
pranjenje u gasovima (fiz.); ~
discharge microphone - mikrofon s tinjavim pranjenjem (dl.) i
~ Head engine - motor sa usijanom glavom (mot.); ~ plug greja (mot.); ~ switch - prekida grejaa (mot.)
glower - uareno telo, vlakno za
grejanje. uareni provodnik (dl.)
glucinum - raniji naziv za berilijum
(hem.)
'
glucometer - saharimetar (instrumen(a)t za odreivanje sadraja
eera) (hem.)
glucophore - glukoforna grupa (koja
prouzrokuje sladak ukus) (hem.)

glucosana
glucosans - glukozani (anhidridi
glukoze - dekstrin, krob, celuloza, i dr.)
glucose - glukoza, dekstroza, groani
eer, glikoza; ~ liquid - rastvor
glukoze
glucosie - glukozid (jedinjenje eera i drugih molekula, npr. alkohola) (hem.)
glue - tutkalo, lepak (thnl.)
gluing - tutkalisanje, lepljenje (thnl.)
glutamic aci - glutaminska kiselina (alfa-aminiglutaona kiselina)
(hem.)
gluten - gluten (lepak peninog
brana, hlebni protein) (hem.)
glutin v. gluten
glutinous - lepljiv, viskozan
glyceride - glicerid (estar glicerina
i masne kiseline) (hem.)
glycerine, glycerin v. glycerol
glycerol - glicerin, propan-triol
(hem.); ~ litharge cement gle - glicerinski lepak (smesa
glicerina i glei koja ovrava u
vrstu masu (thnl.); ~ phthalic
resins v. glyptal resins
glycine - glicin, glikokol, aminosiretna kiselina (hem.)
glycocoll v. glycine
glycogen - glikogen (ivotinjski
skrob, polisaharid glikoze) (hem.)
glycol - glikol (dvohidroksihii alkohol), etilen-glikol (hem.)
glycolysis - glikoliza, razgradnja
eera (hem.)
glyoxal - glioksal dijadelhid (hem.)
glyoxalic acid - glioksalna kiselina
(hem.)
glyptal - grupa plastinih materija
(iz grupe alhidnih smola) (thnl.);
~ lacquer - gliptani lak (thnl.);
<~ resins - gliptal-smole (vetake
smole koje se dobijaju iz glicerina
i anhidrida ftahie kiseUne) (thnl.)
GM (counter, tube v. GeigerMuller counter (fiz.)
Gmelin test - dokazivanje prisustva
unih pigmenata (hem.)
gneiss - gnajs, vrsta metamorfne
stene slojevite strukture (geol.)
go-and-return resistance - otpor
petlje, otpor zatvorene linije (el.)

312

gothite

goethite - getit, iglasta gvozdena

ruda (hidroksid gvozda) (min.)
goggles - zatitne naoari (zav.)
gold - zlato (hemijski elemenat, hem.
znak Au, at. teina 197,2; redni
broj 79, spec, teina 19,3; prva
grupa periodnog sistema) (hem.);
~, alloyed - legirano zlato; ~,
alluvial v. stream gold; ~ amalgam - amalgam zlata (prirodni
sa 60% ive) (min.); ~, beaten
- zlato kovano u listie; ~, black
- nafta; maldonit (bizmutid zlata)
(min.); ~, blue - legura sa 75%
zlata i 25% gvozda; ~, chromium resistor - otpornik (od
zlata i hroma) (el.); ~ dust zlatni prah; ~ family - familija
zlata (elementi: osmijum, iridijum, platina, zlato); ~, free samorodno zlato; ~, gray - legura
zlata, gvozda i srebra; ~, jewelry
- zlato za nakit (sa 16 do 24%
bakra); ~ leaf - zlatna folija (za
pozlatu) (thnl.); ~ leaf electroscope - elektroskop sa zlatnim
listiem, vrsta elektroskopa (fiz.);
~ -plating - pozlaivanje; ~,
standard - monetno zlato (sa 8%
bakra, brit.); ~, stream - naneseno ili aluvijalno zlato; ~, white
- belo zlato, legura zlata, nikla i
cinka; legura zlata i paladijuma
Goldschmidt process - Goldmitov proces, aluminotermija (thnl.)
goldstone - avanturin (kvare sa svetlucavim inkluzijama) (min.)
goniometar - goniometar, instrumen(a)t za merenje uglova (metr.)
Gooch crucible, Gooch filter gu-filter (laboratorijski sud sa
poroznim dnom za filtriranje i
merenje osuenog taloga) (hem.)
good ground - dobro uzemljenje,
kvalitetno uzemljenje (el.)
goodness of a receiver - dobrota"
prijemnika, odnos signal-um (els);
~ of fit - kriterijum usaglaenosti
goods lift - teretna dizalica (maS.)
goslarite - goslarit, cinkova galica
(cink-sulfat) (min.)
gothite v. goethite

gouging blow pipe

313

gouging blow pipe - gorionik za

lebljenje (zav.); <-- torch - gorionik za lebljenje (zav.)
goute d'eau - naziv za vrstu topaza,
dragog kamena (min.)
governing valve - regulacioni ventil
(mol.)
government call - dravni razgovor
(tel.); ~ telephone - dravni
telefon, slubeni telefon (tel.)
governor - regulator, upravlja, regulator dinama (mot.); ~, (volume) - regulator (dobave) (el.)
GPL - laser gigantskih impulsa;
~, mode-controlled - laser gigantskih impulsa sa kontrolom tipa
oscilovanja; ~, nonmode-selected - laser gigantskih impulsa
bez kontrole tipa oscilovanja; ~,
uncontrolled v. nonmode-selecte GPL
grade - gradus, jedinica za merenje
uglova (metr.), skala, stepen, stepenovati, deliti (mat.); ~ of service - vrsta slube, vrsta posluivanja, usluivanja
graded in size - stepenovano po
veliini (ma.); ~ mica - kalibrisani liskun, sortirani
liskun
(thnl.);
~ time-lag relay relej sa regulisanim usporenjem,
kanjenjem (el.)
grader - grejder, maina za sortiranje
po veliini, sonda za uzimanje uzoraka ulja; ~, blade - grejder sa
profilnim noem; ~, crawlertype motor - auto-grejder sa
gusenicama; ~, elevating - grejder-elevator; ~j grain - maina
za sortiranje ita; ~, patrol grejder za remontne radove
gradient - gradijent, uspon, nagib,
stepen pagiba, strmina, bok (mat.);
~, concentration - gradijent
koncentracije; ~, density - gradijent gustine; gradijent koncentracije; ~, diffusion - gradijent
difuzije, gradijent raspodele primesa; ~, field - gradijent polja;
~, impurity - gradijent koncentracije primesa; gradijent primesa;
~ of a curve - gradijent krive
(mat.); ~ of a straight line gradijent prave Unije (mat.); ~,

grant of a patent

temperature - temperaturni gradijent

grading - stepenasto ukljuivanje,
meanje saobraaja; gradacija, meanje, raspodela, odreivanje; ~,
exponential - eksponencijalna raspodela primesa
gradual speed variation - postepena
promena brzine
graduate - deliti na stepen, graduirati,
kalibrisati, badariti
graduated disk - podeona skala
(metr.); ~ tariff - tarifna podela,
odreena tarifa
graduating - graduiranje
graduation - stepenovanje (mat.);
~ in degrees - graduiranje u
stepenima (hem.); ~ in inches
- graduiranje u colima (hem.)
Graham's law - Grahamov zakon
(o brzini difuzije gasova) (hem.)
grain - zrno, ito, zrnce (agr.);
zrnast (thnl.); kristalit, granulom;
~, crystal - kristalno zrno; '-',
fine - fino (sitno) zrno; <~ growth
- rekristalizacija koja dovodi do
poveanja zrna (mil.)
gram - gram (jedinica mase) (amer.
pravopis)
gramme - gram (jedinica mase)
(engl. pravopis);
atom - gramatom (koliina jednog elementa
u gramima jednaka atomskoj teini elementa) (hem.); ~ atomic
weight - teina gram-atoma (hem.);
~ calorie - gram-kalorije, mala
kalorija, 1/1000 kalorije = 4,184 J;
equivalent - gram ekvivalent
(hem.); ~ formula weight - masa u gramima numeriki jednaka
teini po hemijskoj formuli (hem.);
~ -ion - gram-jon (hem.)
gramme-molecule - gram-molekul,
mol; tolika masa nekog jedinjenja
kolika je njegova molekulska teina (hem.); ~ -molecular volume - zapremina jednog grammola; ~ -molecular weight teina jednog gram-mola (hem.)
grange - itnica, sala, majur (agr.)
granite - granit, vrsta eruptivne
stene (geol.)
grant of a patent - odobrenje patenta

granular

314

granular - zrnast; ~ carbon ugljena zrnca, ugljeni praak (thnl.);

~ microphone - ugljeni mikrofon (eh.)
granulated carbide - granulirani
karbid (zav.)
granulation - granulacija, zrnatost karbida (zav.); sitnjenje na
zrnca (thnl.)
granule - granula; ~, photoconducting - fotoprovodna granula
graph - grafikon, grafik-nacrt (amt.);
grafik, dijagram, nomogram;
alternating - naizmenini dijagram; ~, bar - histogram;
bunch - si tati nomogram;
connected - vezani dijagram;
cyclic - ciklini dijagram; ~, finite - konani dijagram; ~, flat
- ravni dijagram; ~, multidimensional - viedimenzionalni dijagram; ~, reduced-flow - redukovani dijagram toka; ~, sectional
- sekcijski dijagram; ~, signalflow - dijagram toka signala; ~,
singular - singularni dijagram;
~, state - dijagram stanja
graphalloy - grafit impregniran nekim pogodnim metalom (legurom)
(za osovinska leita koja se samopodmazuju) (thnl.)
graphatron - grafotron
grapher - samopiui ureaj
graphic illustration - grafiki prikaz (mat.);
~ instrument rekorder, registrujui ureaj, piui ureaj
graphical geometry - nacrtna geometrija (mat.); ~ representation
- predstavljanje crteom (mat.)
graphing - crtanje grafika
graphite - grafit (alotropska modifikacija ugljenika) (hem.); ~ column
v. thermal column (n. teh.);
~, flaky - ljuspiasti (pahuljasti)
grafit; ~ grease - grafitno mazivo (thnl.); ~ lubricant - grafitno
mazivo (thnl.); ~, lubricating grafit za podmazivanje; ~ moderated reactor - reaktor sa moderatorom od grafita (n. teh.); ~,
primary - prvobitni grafit
graphite-moderated - moderiran
grafitom (nuklearni reaktor) (nukl.)

grating

graphite-reflected - sa grafitnim
reflektorom (nuklearni reaktor)
(nukl.)
graphitic acid - grafit tretiran sa
azotnom kiselinom i kalijum-hloratom (hem.); ~ lubricants - maziva koja sadre grafit (thnl.)
graphitization - grafitizacija, pretvaranje u grafit
grapnel - etvorokraka kotvica, akija (ma.)
grating - (difrakciona) reetka; ~,
absorption - apsorpciona (difrakciona) reetka (s prostorno primenljivim pokazivaima apsorpcije);
~, amplitude (diffraction) amplitudna (difrakciona) reetka;
~, amplitude hologram - amplitudna hologramska reetka; ~,
attenuator - oslabljivaka (difrakciona) reetka; ~, blazed"
v. echelette grating; ~, bleached
holographic - beljena hologramska reetka; ~, coarse (diffraction) - gruba difrakciona reetka;
~, concave (diffraction) - konkavna (difrakciona) reetka; ~,
dielectric - dielektrina (difrakciona) reetka (s prostorno pomerljivom dielektrinom prodornou); ~, diffraction - difrakciona
reetka; ~, echelette - eelet-reetka; ~, elastooptic - elastinooptika (difrakciona) reetka; ~,
electrooptic - elektrooptika (difrakciona) reetka; ~, holographic
- holografska reetka; ~, isometric bar - difrakciona reetka sa
izometrijskim crticama; ~, lowdispersion - difrakciona reetka
sa malom disperzijom; ~, master
- glavna reetka; ~, metallic bar
- difrakciona reetka od metalnih
poluga (traka); ~, moving diffraction - pokretna difrakciona reetka;
~, optical diffraction - optika
difrakciona reetka; ~, phased
(diffraction) - fazna difrakciona
reetka; ~, phased hologram fazna hologramska reetka; ~,
plane (diffraction) - ravna difrakciona reetka; ~, random nepravilna difrakciona reetka; ~,
random phased - nepravilna faz-

grating
na difrakciona reetka; ~, random
spatially varying - nepravilna
prostorna difrakciona reetka; ~,
reflecting absorption (hologram)
~ refleksiona apsorpciona hologramska reetka; ~, reflecting
dielectric (hologram) - refleksiona dielektrina hologramska reetka; ~, reflection - refleksiona
difrakciona reetka; ~, reflection
echelette - refleksiona eelet-reetka; ~, reflection hologram refleksiona hologramska reetka;
~, replica - replika-reetka; ~,
Ronchi - Ronkijeva reetka; ,
spatially varying - prostorna difrakciona reetka; ~, spectroscope
- spektroskop sa optikom mreom;
~, thick hologram v. three-dimensional hologram grating;
~, thick reflection hologram debela refleksiona hologramska reetka; ~, thick transmission
hologram - debela transmisiona
hologramska reetka; ~, thin
hologram v. two-dimensional
hologram grating; ~, threedimensional hologram - tridimenziona hologramska reetka; ~,
transmission hologram - transmisiona hologramska reetka; ~,
transmitting absorption (hologram) - transmisiono-apsorpciona
reetka; ~, transmitting dielectric (hologram) - transmisiona
dielektrina hologramska reetka;
~, two-dimensional hologram
- dvodimenzionalna hologramska
reetka; ~, ultrasonic (diffraction) ultrazvuna
difrakciona
reetka; ~, unbleached holographic - nebeljena holografska reetka; ~, wire - iana reetka
gravel - ljunak, pesak
graver - reza, peatorezac, bakrorezac
gravimetric analysis - gravimetrijska (teinska) analiza (hem.)
gravimetry - gravimetrija (analitika metoda koja koristi merenje
teine) (hem.)
gravisphere - sfera gravitacije (fiz.)

315

green

gravitate - teiti, ispoljavati silu

tee; obogaivati (rudu) gravitacionim metodom
gravitation - gravitacija, sila tee
gravitational astronomy - gravitaciona astronomija (astr.); ~
force - sila gravitacija (fiz.)
gravitron - cev za gasno pranjenje
gravity - tea, teina, gravitaciona
sila; ~ cell - gustinski element,
gustinska elija (hem.); ~, earth
- zemljina tea; , nuli - besteinsko stanje; ~ position welding
- zavarivanje odozgo (zav.); ~,
specific - specifina teina; ~
surface - ubrzanje tee na povrini nebeskog tela; ~, terrestrial
v. earth gravity; ~, zero v.
null gravity
gray body - sivo telo (u termodinamici) (tt.)
grazing angle - ugao dodira (tangentni ugao) (mat.); ~ distance
- tangentno rastojanje, tangentno
udaljenje (mat.)
Graetz connection - Grecov spoj,
Grecova sprega (ispravljaa); ~
rectifier - Grecov ispravlja (mosna ema) (el.)
grease - mazivo, mast; podmazati
(thnl.); ~ cup - mazalica za mast;
aica za mast (mot.); ~ gun pitolj za podmazivanje pod pritiskom (mot.); ~ lubricator aparat za podmazivanje mau
(mot.); ~ nipple - mazalica za
mast (mot.); ~, vacuum - vakuum-mazivo
greasy - masno (mot.)
great calorie - velika kalorija, kilokalorija (fiz.); ~ circle of a
sphere - veliki krug lopte, svaki
krug iji je centar u centru lopte
(mat.); ~ lines - glavne crte (mat.)
Greek alphabet - grka azbuka
green - zelen (po boji); pozeleneo;
biljni; zelen, sirov, nezreo; neobraen, neizbeljen (u proizvodnji
papira); neodlean (pri obradi drveta); koji nije uhvatio (beton,
gips i dr.); suv (ugalj); nedopeen
(u ciglarstvu); biljka; zelena boja
(farba); zelen, zeleni, povre, trave;
nesinterovan; mokar; ~ belt -

green
green
zeleni pojas (naselja); ~ ceramics
- nepeena grnarija; ~, chrome
- hromno zeleno (boja); ~ cinnabar - zeleni cinober, hrom-oksid
(hem.); ~ coal - sirovi ugalj;
~ concrete - svezi beton; ~
dichroic mirror - zeleno dihroino ogledalo (TV);
flesh/to
- uklanjati meso sa koe (ko.);
~ fodder - zeleno krmivo; ~
-fodder cutter - sekaica zelenog
krmiva; ~ gain control - regulator pojaanja zelenog (TV); ~
goose - mlada guska; ~ hide nesoljena sirova koa; ~ ore sirova ruda; ~ salt - zelena so
(uran tetrafluorid) (n. teh.); ~
sand - svezi pesak (livarstvo);
~ soap - meki (kalijev) sapun
(thnl.); ~ ultramarine - zeleni
ultramarin, oksid hroma (pigment);
~ vitriol - ferosulfat, zelena galica; ~ wood - sirovo drvo (agr.)
greenalith - grinalit, mineral iz
grupe serpentina (hidroksid i silikat gvozda) (min.)
greenhouse - rasadnik, staklena bata
greening lacquers - boje (pl.) za
platiniranje
greenland spar - kriolit (min.)
greenockite - grinokit (kadmijumsulfid) (min.)
greenstone v. nephrite
Greenwich mean time - srednje
vreme po Griniu
greige eloth - sirovo tkanje; ~
goods - sirova roba
grenade - runa granata, granata za
ispaljivanje pukom
grey - siv(o); ~ antimony - antimonit (min.); ~ cast iron sivi liv; ~ cost iron casting odlivak sivog liva; ~, filter - sivi
filter; ~ iron scrap - rot"
sivi liv; ~ pig iron - sivo sirovo
gvode
greyhound - brzi jedrenjak
grid - reetka; energetska mrea;
koordinatna mrea; raster; vijunica; rashladna spirala, rashladna
baterija; upravljaki provodnik (u

316

grid
kriotronu); mrea (npr. za osmatrake stanice); ~ -anode characteristic - karakteristika reetkaanoda (eh.); ~ -anode conductance - provodnost reetka-anoda
(els.); ~ battery - reetkina baterija (eh.); ~ bias - reetkin
prednapon (els.); ~ -bias cell
- reetkina baterija (els.); ~ bias
detector - reetkin detektor (eh.);
~ -bias modulation - modulacija
prednapona (els.); ~ -bias voltage - prednapon reetke (eh.);
~ (blocking) capacitor - reetkin (blok) kondenzator (eh.); ~
brower - rashladi va vazduha;
- capacitance - reetkina kapacitivnost (eh.);
cathode capacitance - kapacitivnost reetkakatoda {(eh.); ~ characteristic
- karakteristika reetke (eh.); ~
chilled-water - vijunica sa rashladnom vodom; <~ circular finned - vijunica sa rebrima; ~,
collimadng - kolimaciona reetka; condensing - vijunica
kondenzatora; ~ conductance provodnost reetke (eh.); ~ -controlled mercury-arc rectifier ivin ispravlja sa upravljakom
reetkom (eh.); ~ -controlled
rectifier - titratron (eh.); ~,
cooling - rashladna vijunica; ~,
course - sistem mrene navigacije; ~ current - reetkina struja
(eh.); <--', dehumidifying - baterijska vijunica za suenje (vazduha; ~ detection -reetkina
detekcija (eh.); ~, drier - suna
vijunica; ~ -drive characteristic - karakteristika izlaza i zavisnost od napona reetke (eh.);
~, embedded - ugraena mrea;
~ emission - emisija reetke,
reetkina emisija (eh.); ~ extended surface refrigerating - rashladna spirala sa orebrenim cevima;
~ -filament capacitance - kapacitivnost reetka-vlakno (eh.);
~, filling - aktivna masa ploa
(thnl.); ~, flooded - zatopljena
vijunica; ~, internal - unutranja
vijunica;
leak capacitor detector - reetkin detektor (eh.);

grid
'~, outdoor - spoljna vijunica;
~, Ronchi - Ronkijeva reetka;
~, surveillance - mrea osmatrakih stanica (za otkrivanje i raspoznavanje nuklearnih eksplozija); ~,
water-cooling - vijunica za rashladivanje vode
gridistor - gridistor
gridless klystron - klistron bez reetke (eh.); ~ limiter - reetkin
ograniava (eh.); ~ limiting ogranienje reetkine struje (eh.);
~ modulation - reetkina modulacija (eh.); ~ -plate capacitance - kapacitivnost reetka-anoda
(eh.); ~ plug - aktivna masa elije, ploe (eh.); ~ pulse modulation - impulsna modulacija na
reetku (eh.); ~ resistance - reetkina otpornost (eh.); ~ return
- reetkino kolo (eh.);
swing
- amplituda promenljivog napona
na reetki (eh.); ~ system of
navigation - sistem mrene navigacije, navigacija po koordinatnoj
mrei; ~ -type indicator - optiki indikator pozvanog broja (tel.);
- voltage - reetkin napon (eh.)
Grignard's reagent - Grinjarov
reagens (organsko magnezijumovo
jedinjenje koje deluje disperziono)
(hem.)
grill - rotilj, reetka; prenje, peenje na rotilju
grille cloth - tkanina za prekrivanje
zvunika (thnl.)
grind - glaati, brusiti, polirati;
bruenje (ma.)
grinders - letnje atmosferske smetnje (eh.)
grinding allowance - dodatak na
buenje (ma.); ~ attachment sprava za bruenje (mai.); ~ head
- glava za bruenje (mai.)
grindstone - brus (ma.)
grip - zategnuti, pritegnuti; prikljuak, hvata, dra; doepati, epati, zahvatiti, uhvatiti (ma.)
gripper - hvata, hvatalica (ma.)
gripping jaw - eljusti za pritezanje (ma.)
grit - krupan pesak, ljunak; tvrdi
krupnozrni pear (min.)
gritty - krt, lomljiv

317

ground

grog - protivplastini dodatak keramikim masama (thnl.)

grommet - izolaciona cev, izolacioni
podmeta (thnl.)
groove - brazda, leb, oluk, kanal,
zarez, proek, jaz; izdubiti, ilebiti; ~ angle - ugao otvora leba
(zav.); ~, grating -s - raster
difrakcione reetke
grooved ball bearing - izdubljeni
loptasti leaj (ma.); ~ face stranica leba (zav.); ~, made
by back chipping - leb za korene ava (zav.); ~, made by
single J - 1 /2 U av (zav.); ~ of
helical curvature - izdubljena
spiralna krivina (ma.); ~ pulley
- izdubljena ploica (ma.); ~
-ring collar - izdubljena maneta
(ma.)
grooving cutter - glodalo za lebove (ma.)
gross weight - ukupna teina
Grothus-Draper law - GrotusDraperov zakon (da samo apsorbovano zraenje proizvodi hemijske
promene) (fiz., hem.)
ground - osnova, baza; uglaano;
uzemljenje, zemlja"; uzemljiti;
zemlja, tlo, podloga (el.); a Une
- uzemljiti kolo, uzemljiti liniju
(el.); ~ -air radio frequency frekvencija veze aviona sa zemljom
(av.); ~ antenna - antena na
zemlji (na tlu), prizemna antena,
zemaljska antena (eh.); ~ (-based) beacon - (radio) far na kopnu
(pom.); ~ cable - podzemni
kabl (eh.); -~ capacitance - kapacitivnost u odnosu na zemlju
(el.); ~ capacitor - kondenzator
u kolu uzemljenja (el.); ~ circuit
- uzemljeno kolo (el.); ~ clamp
- prikljunica za masu (zav.); ~
clearance - najmanja visina iznad
tla (mot.); connection - spoj sa
zemljom, uzemljenje, zemljovodni
provodnik (el.); ~ control - upravljanje sa zemlje (av.); ~ control of landing - kontrola sletanja sa zemlje (el.);
controlled
approach - dirigovano sletanje sa
zemlje (av.);
controlled interception - hvatanje sa zemlje,

ground

318

Gruneisens law

ground
ljeno kolo (el.); grid - uzemprihvatanje sa zemlje, presretanje
ljena reetka (eh.); ~ -grid amupravljeno sa zemlje (av.); ~
plifier - pojaava sa uzemljenom
detector - detektor uzemljenja
reetkom (eh.); ~ -grid triode (el.); ~ dielectric constant trioda sa uzemljenom reetkom
ielektrina konstanta zemlje (el.);
(els.); ~-fault - spoj sa zemljom,
~ -echo pattern - karakteristika
veza (dodir) sa zemljom; uzemodbijanja od zemlje (eh.); ~ lead
ljenje (el.); ~ glass - bruno
- provodnik za uzemljenje, zemljostaklo, lifovano staklo (thnl.)
vodni provodnik (el.); provodnik
grounding - uzemljenje; ~ mesh
za masu (zav., SAD); ~ leakage
- mrea uzemljenja
- oticanje u zemlju (gubici) (el.);
group - grupa, klasa; grupirati,
~ line - osnovna linija; nadzemna
klasifikovati; radikal (hem.); ~,
linija, nivo zemljita (el., voj.);
basic - bazina (alkalna) grupa
~ location - otkrivanje objekata
(hem.); busy signal - signal
na zemlji (voj.); ~ objects zauzea snopa (izlaza i si.); ~
predmeti na zemlji, objekti na
carrier supply bay - stalak grupzemlji (voj.); ~ objects identinih noseih frekvencija (12-kanalni
fication - identifikacija objekata
vf sistem); ~ frequency - grupna
na zemlji (voj.); ~ outlet - uvod
frekvencija (rad.); ~, methyl za uzemljenje omotaa kabla (el.);
metil-grupa, metil (hem.); ~, pla~ -position indicator - indikator
ge - grupa zamenjivih delova,
poloaja u odnosu na zemlju (el.);
grupa plagova; ', point - takasta
~ potential - zemljin potencijal
grupa; ~ selector - grupni bira
(el.); ~ radar - radarska stanica
(el.)
na zemlji (el.); <' ranging equipgrove - umarak, lug, gaj (agr.)
ment - ureaj na zemlji za merenje udaljenosti (metr.); ~ ray
growing - rast, narastanje, izrastanje,
porast; ~, crystal - rast kristala;
- povrinski zrak; ~ reflection ~, dendritic - dendritni rast;
eho-signal od kopna, odbijanje od
~, epitaxial - epitaksijalni rast;
kopna (eh.); ~ resistance - ot~ from doped melt - rast iz
pornost zemlje, otpornost uzemljedopovane legure; ~ from melt
nja (eh.); ~ state - osnovno
- rast iz legure; ~ from solution
stanje, stanje najnie energije atoma
ili nukleusa (fiz.); ~ surveillance
- rast iz rastvora; from vapor
radar - osmatraka radarska staphase - rast iz parne faze; ~ of
nica na zemlji (voj.); ~ system
single crystal - rast monokristala;
~ of wave - porast talasa; ~,
- sistem uzemljenja (el.); ~ teroxide - oksidni rast; ~, rate minal - stezaljka za masu (got.);
narastanje kristala pri promeni br- -to-air communication zine rastenja; <~, rheotaxial radio-emisija zemlja-vazduh;
~
reotaksijalni rast; ~, selective warning system - zemaljski siselektivni rast; ~, selective epistem za upozorenje (voj.); ~
taxial - selektivni epitaksijalni
wave - povrinski talas, zemaljski
rast; ~, single-crystal - rast
talas, direktni talas; ~ wire monokristala; ~, vaporphase uzemljeni provodnik (el.)
rast iz parne faze
ground-guided - upravljan sa zemlje
ground-launched - lansiran sa zemgrummet - prsten od ueta, prsten,
lje
halka, zaptivka
grounded-base configuration - eGruneisens law - Grinajzenov zama sa uzemljenom bazom (trankon (na stalnom pritisku kolinik
zistora) (eh.);
cathode amizmeu koeficijenta irenja i speciplifier - pojaava sa uzemljenom
fine toplote metala je konstantan
katodom (eh.); ~ circuit - uzemi ne zavisi od temperature) (fiz.)

GT-cut crystal

319

GT-cut crystal - GT-rez kristala

(thnl.)
. , .
guaiac test - dokazivanje krvi u
stomanim sokovima pomou gvajakola (hem.)
gualacol - gvajakol (metil-etar kotelina) (hem.)
guanidine - gvanidin (hem.)
guard circuit - zatitno kolo (el.);
~ relay - zatitni relej, relej za
blokiranje (el.)
guidance - voenje, upravljanje;
odreivanje pravca; voenje aviona;
navoenje; rukovodstvo; ~, active homing - aktivno samonavoenje; ~, aerial - vazduna navigacija; ~, auxiliary inertial pomono inercijalno navoenje; ~,
azimuth - azimutna navigacija;
~, beam-rider - navoenje po
vodeem snopu; ~, cable - upravljanje po kablovima, elektrino navoenje; ~, celestial - astronavigacija; , celestial-inertial astroinercijalna navigacija; ~, command - komandno upravljanje;
~, drone-type - radioupravljanje;
~, electronic v. radio guidance;
~j external - teleupravljanje, upravljanje na daljinu; ~, final navoenje letilicom na kraju puta;
~j heat-seeking - infracrveno
upravljanje; ~, homing - samonavoanje; ~, hyperbolic - hiperbolino upravljanje; ~, inertial - inercijalno upravljanje; ~,
internal - autonomno upravljanje;
~> jet - reaktivno upravljanje; ~,
lateral - bono upravljanje, upravljanje po kursu; ~, launching
(phase) - upravljanje na startu;
~ 5 lock-on - samonavoenje; ~,
long-range missile - upravljanje
raketom dalekog dometa; ~, magnetic - navoenje po magnetskom
polju cilja; ~, midcourse - upravljanje na srednjem delu putanje; ~, missile - upravljanje
raketom, upravljanje projektilom;
on launching - navoenje pri
lansiranju; ~, optical - upravljanje pri optikom praenju; ~,
passive homing - pasivno samonavoenje; ~, photoelectric -

guided missile

fotoelektrino navoenje; ~, preset - prethodno izvreno navoenje;

~, radar - radiolokaciono navoenje; ~, radar repeat-back navoenje po radarskoj refleksiji;
~, radio - radio navoenje; ~,
radio navigation - radionavigacija; ~, radioinertial - radioinercijalno navoenje; ~, reentry
- navoenje pri ulasku u atmosferu,
upravljanje pri ulasku u atmosferu;
~, semiactive homing - poluaktivno samonavoenje; ~, startracking v. celestial guidance;
~, stellar v. celestial guidance;
~, television repeat-back - navoenje po TV refleksiji; ~, terminal - krajnje navoenje; ~,
terrestrial - navoenje po orijentirima na zemlji; ~, terrestrialreference v. terrestrial guidance;
'--', wire - navoenje po icanim
vezama
guide - voditi, rukovati, rukovoditi;
upravljati, upuivati; talasovod, svetlovod; vod; ~, acoustic lens talasovod sa akustinim soivima;
~, air-filled - vazduhom punjeni
talasovod; ~ bar - vodea ipka
(ma.); ~, beam mode v. light
guide; '~ block - vodee telo
(mai.); ~ bush - vodei icilindar
(ma.); ~, crossed's - talasovodni
krst; ~, dielectric - dielektrini
talasovod; ~, gaseous lens - talasovod sa gasnim soivima; ~,
H- - H-talasovod, talasovod Htipa; ~, lens - talasovod sa soivima; ~, light - 'svetlovod;
>- pin - vodei trn (mai.); ~ plate
- vodea ploa (ma.); ~ ring vodei prsten (ma.); ~ roller vodei toak (ma.); ~, semiconductor filled - punjen poluprovodnim materijalom; ~ screw
- vodei zavrtanj (ma.); ~ wavelength - duina talasa u talasovodu (rad.); ~ way - vodei
put (ma.)
guided missile - dirigovani projektil, voeni projektil (voj.); ~
missile coutermeasure - mera
protiv dirigovanih projektila (voj.);
- projectile - dirigovani projek-

guided missile

320

gyrotron
m e r n i

guided missile
til, voeni projektil (voj.); ~
propagation - usmereno rasprostiranje (talasa) (rad.); ~ rocket
- dirigovana raketa (voj.); ~
wave - vodeni talas, usmereni
talas '(rad.)
guiding pulley - vodei kotur
(mal.); ~ system - sistem za
navoenje, sistem za voenje (rad.)
Guldberg-Waage law - GuldbergVageov zakon (dejstva masa) (hem.)
gum - biljna smola, guma, lepak;
lepiti, nalepiti (thnl.)
gummed with old oil - lepljeno
starim uljem (thnl.)
gumming-up - zalepljivanje (thnl.)
gummy - lepljiv
gun - puka, top i sportska puka;
elektronski top, projektor; ~ aiming - navoenje oruja, nianjenje
orujem (voj.); ~ control upravljanje paljbom, upravljanje vatrom (voj.); ~ director - sistem
za upravljanje paljbom, sistem za
upravljanje vatrom (voj.); ~ for
inert gas or other gas metal
welding - pitolj za zavarivanje
u zatitnom gasu topljivom elektrodom (zav.); ~ for semi-automatic submerged arc welding
- pitolj za poluautomatsko zavarivanje pod zatitnim prahom (zav.);
~ for stud welding - pitolj za
zavarivanje epova (zav.); ~ laying radar - radar za navoenje
oruja (voj.); ~, low-noise niskoumni projektor; ~, magnetron injection - magnetronski projektor; ~, molecular - molekularni projektor; ~, Penning ion
- Peningov jonski izvor; ~, plasma
- plazma-projektor; ~, plasmacathode - elektronski projektor
sa plazma-katodom
gunfire control system - upravljanje paljbom, upravljanje vatrom
(voj.)
gunmetal - legura 88% bakra, 10%
kalaja i 2% cinka (mtl.)

gunpowder - crni barut (hem.)

gunsight - nian (voj.)
gusetron - ivin ispravlja
gutta-percha - gutaperka (koagulisani lateks nekih malajskih drveta,
pogodna za elektrinu izolaciju)
(thnl.)
gutter - oluk, brazda, leb, rasponac
Gutzeit test - Gutcajtova proba
(za dokazivanje arsena) (hem.)
guy anchor - zatezna kotva (el.);
~ rod - osovina kotve (el.)
gyps v. gypsum
gypseous - koji sadri gipsa; gipsani
gypsum - gips (kalcijum-sulfat sa
kristalnom vodom); ~, cement gips (peeni) (thnl.)
gyration - obrtanje, okretanje
gyrator - irator; ~, capacitortransformer - kapacitivno transformatorski irator; ~, cryotron
- kriotronski iratron; ~, decoupled - DC irator, -direktno
spregnuti irator; ~, Hall-effect
- irator na principu Holovog
efekta; ~, microwave - mikrotalasni irator; ~, transistor tranzistorski irator;
gyro compass - irokompas (meh.);
~, electron - irofrekvencija elektrona, elektronska irofrekvencija;
~ frequency - brzina okretanja
jona (u Zemljinom magnetskom
polju) (fiz.); ~ gunsight -iroskop
sko nianjenje, nianjenje pomou
iroskopa (voj.); ~, ion - irofrekvencija jona, jonska iro-frekvencija; ~ -servo motor - iroservo motor (el.); - -stabilized
antenna - iro-stabilizovana antena (rad.)
gyrodynamics - iro-dinamika, dinamika rotirajuih tela (meh.)
gyromagnetic - iro-magnetski (fiz.)
gyroperiod - iro-period
gyroscope - iroskop, igra (fiz.);
~, magnetohydrodynamic - magnetohidrodinamiki iroskop
gyrotron - irotron

G 1. gauge ~
instrument; 2. Gauss - Gaus; 3. giga - giga (IO );
4. gold - zlato; 5. grain - gren (0,0648 g)
g.p. gauge pressure - pritisak koji pokazuje manometar
gpd 1. gallons per day - galona po danu; 2. gram(me)s per denier grama po denije-u
gr.yrt
gross weight - bruto teina
gt. gutta - kap

JI Renlk

H
H - simbol elementa vodonika
h - simbol za Plankovu konstantu

(Hz.)

H-acid - H-kiselina: 1,8 aminonaftol-3,6-disulfonska kiselina; meuproizvod u industriji boja (thnl.)

H-amphlier - horizontalni pojaava
(katodna cev)
H and D curve - kriva zatamnjenja,
kriva gradacije
H-bomb - vodonina bomba
H-network - H-etvoropol (eh.)
H-paper - Hohstedtov papir (kablovska izolacija)
H-plane - H-ravan (talasovod)
H-section steel - dupli T-elik (profil)
H-steel - dupli (dvojni) T-profil elika
H-weapon - H-oruje; H-bomba
(voj., nukl.)
Haber process - Haberov proces za
sintezu amonijaka iz vazdunog azota
i vodonika. Sinteza se izvodi u prisustvu katalizatora na povienim
temperaturama i pritiscima (thnl.)
habiliment - odelo, odea
habit - obiaj, osobina, nain rastenja kristala, struktura; ~, crystal
- kristalna struktura
hack-saw machine - maina sa lunom testerom (ma!.)
hackmanite - hakmanit (sodalit sa
neto S i Mo) (min.)

haemarin - hematin, jedinjenje protoporfirina i trovalentnog gvozda

(hem.)
haematite - hematit, crvena gvozdena
ruda (oksid gvozda) (min.)
haemin - hemin, hidrohlorid hematina (hem.)
haemocyanin - hemocijanin, plavi
respiratorni pigment koji sadri
bakra i nalazi se u krvi (hem., biol.)
haemoglobin - hemoglobin, respiratorni pigment, koji se nalazi u eritrocitima (hem.)
hafnium - hemijski elemen(a)t hafnijum, simbol Hf, at. broj 72, at.
teina 178,6
haidingerite - hajdingerit (kalcijum-arsenijat) (min.)
hair - dlaka; ~ bleaches - sredstva
za izbeljavanje (dlake), kose; ~
colourings - sredstva za bojenje
kose; ~ crack - mikro-naprslina
(u staklu ili metalu); ~ drier tu toplog vazduha; ~ hygrometer - higrometar sa dlakom; ~
side of leather - lice koe (ko.) ;
~ space - mali prored (tipo.);
~ straighteners - sredstva za uklanjanje dlaka; ~ tonic - vodica
za kosu
hairline - fina linija, podeona linija
(na skali)
hairpin bend - krivina oblika ukosnice (saobraaj)
hairspring - spirala (u mernim instrumentima i asovnicima)

halation

324

halation - zamagljivanje emulzije

usled refleksije i disperzije svetlosti
unutar emulzije (fot.)
halazone - preparat za dezinfekciju
pijace vode (dihloraminosulfon benzoeve kiseline)
Haldane apparatus - aparat za
analizu vazduha (thnl.)
half - pola, polu i angle cosine
formula - kosinus-formula za polovini ugao (mat.); ~ axle poluosovina; ~ back lighting bono osvetljenje, bono svetio; ~
bearing - polutka leaja (ma.);
~ breadth plane - linija gaza;
~ calf - polukoa (povez knjige);
~ cell - poluelija, poluelemen(a)t
(eh.); ~ circle - polukrug; ~
cloth - poluplatno (povez knjige);
~ countersunk head - soivasta
upusna glava; ~ coupling - polutka spojnice, spojnina polutka; ~
cycle - poluperioda (el.) ; ~ dipole
- poludipol (eh.); ~ duplex poludupleks (el.) ; *** duplex operation - poludupleksna veza (el.) ;
~ duplex repeater - poludupleksni pojaava (translator) (el.); ~
enclosed - poluzatvoren, poluotvoren; ~ finished product poluproizvod, poluprodukt; ~hard
- polutvrd(o), srednje tvrd(o);
landing - medupodest; ~ life poluvreme (raspada) (nukl., fiz.);
~ life period - v. half life;
~ linen - poluplatno (povez knjiga);
~ period - poluperiod, sinonim
za poluivot; ~ period average
current - poluperiodina srednja
vrednost struje, srednja vrednost
struje u poluperiodi (el.) ; <~ round
bar - polukruglo gvoe (graevinsko), segmentao; ~ round file poluokrugla turpija; ~ section polupresek (teh. crt.); ~ shade polusenka (fiz.) ; ~ shaft - zadnja
poluosovina; ~ sinusoid - polusinusoida (mat.); ~ step - poluton, polukorak; ~ thickness poludebljina; <~ time exchange vreme potrebno da se izvri polovina mogue izmene u nekoj hemijskoj reakciji (hem.); ~ tone poluton (ak.); ~ tone block -

haloid

autotipija; ~ tone dots - takice

rastera; ^ tone picture - polutonska slika ( TV) ; tone screen
- raster (autotipije) slike; ~ value
thickness - poludebljina; ~ wave
- polutalas; wave antenna polutalasna antena (rad.) ; wave
dipole - polutalasni dipol (rad.);
- wave line - polutalasna linija
(rad.); ~ wave plate - tanka
ploa od kvarca ili mike koja obre
fazu talasa za 180 (fiz.) ; ~ wave
recifier - polutalasni ispravlja
(els.); ~ wave slot - polutalasni
prorez (eh.)
half-width - poluirina; ~, Doppler
- Doplerova poluirina; ~, Lorentz
- Lorencova poluirina
halide - halid, halogenid, jedinjenje
halogena (hem.); ~, aliphatic alifatino jedinjenje sa halogenom;
~, alkyl - alkil-halogenid
halite - nalit, kamena so (natrijum-hlorid) (min.)
hali - pedsoblje, ulaz, prethala; ~ set
- garderoba u predsoblju; ~ space
- natkriveni (izlobeni) prostor
Hall effect - Halov efek(a)t
Hall process - proces elektrolize aluminijuma iz rastopa glinice u kriolitu (thnl.)
halloysite - haloazit, mineral iz grupe
monmorijonita (silikat i hidroksid aluminijuma) (min.)
halltron - holotron, ureda; koji radi
na Holovom principu
hallway - trem, hodnik
halo - svetao krug (oko Meseca,
Sunca) (astr.)
halochromism - halohromija, stvaranje obojenih soli iz bezbojnih organskih baza i kiselina (hem.)
halogen - halogen (jedan od grupe
elemenata hlor, brom, jod...) (hem.)
halogenation - halogenacija, halogenovanje, uvoenje halogena u jedinjenje (hem.)
halogens - halogeni elementi (fluor,
hlor, brom i jod) (hem.) ; ~ halohydrocarbon' - ugljovodonik koji
sadri halogena (hem.)
haloid - halogenid (hem.); ~ acids
- halogenovodonine kiseline (hem.)

halotrichlte
halotrlchite - halotrihit, gvozdena
stipsa (gyozde-aluminijum-sulfat)
(min.)
halter - ular, povodac, liina, konopac
halve - poloviti, podeliti popola, prepoloviti
halyard - dizalino ue
ham - but(ina), unka (preh.) ; (radio) amater
Hamiltonian - hamiltonijan, operator Harni Itona; ~, interaction interakcioni hamiltonijan; ~, periodical - periodini hamiltonijan;
~, spin - spinski hamiltonijan; ~,
spin-phonon - spinfononski hamiltonijan; ~, state mixing - hamiltonijan me Jani h stanja
hamlet - zaselak, seoce
hammer - eki (alat), eki (maina),
malj, bat; ~, break - Vagnerov
eki (el.) ; ~ forging - slobodno
kovanje; ~ gear - udarni mehanizam
hammering - kovanje, iskivanje, otkivanje
hammock - visea mrea
hand - ruka, kazaljka (asovnika);
pravac, smer (obrtanja); ~ hend duinska mera = 101,6 mm; posada
broda, karakteristika noa (levi, desni); ~ actuation - runo upravljanje; ~ adjustment - runo podeavanje;
and-foot counter broja za ruke i noge (n. f.) ; ~
barrow - runa kolica na jedan
toak (take);
blocked - runo
tampan(o) (tekstil) ; ~ -blocking
- runo slepo pregovanje" (tipografija); ~ boring - buenje iz
slobodne ruke; ~ brake - runa
konica; ~ brake handle - ruica
(drka) rune konice; ~ brake
lever - poluga rune konice; ~
car - dresina; ~ cart - runa kolica; ~ charge - anirnik; ~
charging - runo ariranje; ~
chasher - runi nareznik (za navoj);
~ composition - runi slog (tipografija); ~ control - runo upravljanje, regulisanje, runo ukljuivanje; '' drill - runa builica;
~ -fed push-bench - stona testera sa runim posmakom; ~ feed

325

hand
- runi posmak; ~ feed punch runi perforator; ~ file - runa
turpija; ~ filling - runo punjenje;
~ firing - runo loenje;
forged - runo kovanje; forging - runo (slobodno) kovanje;
~ gear - runo upravljanje; ~
grinder - runa builica; ~ -grip
- drka;
held drill - runa
builica; ~ hour - mala kazaljka
asovnika (za sate); ~ jack - runa
dizalica (za kola); ~ lapping runo lepovanje; ~ lever - obsluna
poluga, runa poluga; ~ -lever rod
bender - runi savija betonskog
gvozda; ~ -lever shears - polune (rune) makaze za lim; ~
loading v. charge hand; ~ log
- runi log (brod); ~ -made
paper - hartija rune izrade; ~
magnifier - runa lupa; ~ minute - velika kazaljka asovnika
(minutna); ~ metal punch - kleta
za plombiranje; ~ nut - nareckana
matica; <~ of clock - kazaljka asovnika; ~ of coils - smer namotavanja (opruge); ~ of cut - smer
reza(nja); ~ oiler - mazalica; ~
-operated chuck - runa stezna
glava; ~ plane - runo rende; ~
planer - rendisaljka (maina); ~
power winch - dizalica sa ozubljenom polugom; ~ pull - runi otisak (Stamp.); ~ radar - portabl
radar; ~ rail - drka; ~ reamer
- runi razvrta; ~ saw - runa
testera; ~ saw file - turpija za
otrenje testere; ~ seed drill runa sejaica; ~ set - mikrotelefon; runi aparat, runo sloen(o);
<~ -set type-matter - runi slog;
~ setting - X. runo podeavanje;
2. runi slog; ~ sketch - skica,
crte rukom; ~ sprayer - runa
prskalica (za unitavanje insekata);
~ switch - runi prekida; ~
tally(register) runi broja komada; ~- tap - runi ureznik; ~
taper reamer - runi konini razvrta; ~ tool - runi alat; ~ vice
- rune mengele; ~ welding runo zavarivanje; <~ winch - runa
dizalica; ~ winding - runo namotavanje; ~ woven - runo tkanje

handbook
handbook - prirunik
handhole - kutija (vazdune pote),
kutija, prolazno sandue (sbr.)
handiness - manevarska sposobnost
broda
handle - ruica, ruka, drka; pomagati; ~ (adjusting screw) - ruica za podeavanje zavrtnja (zav.)
handling - rukovanje, pomaganje;
obrada (podataka), upravljanje, manipulacija; ~ device - ureaj za
rukovanje; ~ equipment - oprema za rukovanje; ~ of calls raspodela poziva (tel.); ~ of
traffic - savlaivanje saobraaja,
opsluivanje saobraaja, savlaivanje prometa (sbr.); ~ one-piece
dial-in - telefon sa zajedno smetenim numeratorom i mikrotelefonskom kombinacijom; ~, power
- regulacija snage
handy - spretan, vest; ~ talkie portabl radio-stanica
hangar - hangar, avionsko sklonite
(av.)
hanging - veanje, izveavanje, visei
krov
hangings - tapete pl., sirovi (neodtampani) papir za tapete
hanksite - hanksit (sulfat i karbonat
natrijuma) (min.)
harbor radar - luki radar, obalni
radar (els.)
harbour - pristanite; ~ authority
- luke vlasti pl.; ~, commercial
- trgovaka luka; ~ dues - luke
dabine; ~ facilities - luka postrojenja; ~, free - slobodna luka;
~ icebreaker - luki ledolomac;
~, invasion - trgovaka luka; ~
master - luki inspektor; ~, naval
- vojna luka; ~ of refuge - prinudna luka; ~ railway - luka
eleznica; ~ tug - luki leper,
teglja
hard - tvrd, tvrdo; ~ all through
- prokaljen(o); ~ alloy - tvrdi
metal; ~ aluminium - tvrdi aluminijum, legura sastava 77% Al,
11% Zn, 11% Mg; ~ and-fast
rule - iskustveno pravilo; ~
anodic coating - tvrdo eloksiranje;
~ are - tvrdi elektrini luk (zav.) ;
~ brass - tvrdi mesing; ~ brown

326

hardening

coal - mrki ugalj; ~ carbide sinter-metal; ~ chrome plating

- tvrdo hromiranje; ~ coal - kameni ugalj, antracit; ~ copy teko itljiva kopija; ~ drawn tvrdo vuen; drawn brass tvrdi mesing; ~ drawn copper
wire - tvrdo-izvueni bakarni provodnik (mtl.) ; ~ faced valve ventil oplemenjene povrine; ~
facing - zavarivanje navarivanjem;
<~ facing alloy - navarna legura;
~ facing electrode - elektroda za
tvrdo navarivanje; ~ glass tvrdo staklo; ~ image - kontrastna
slika ( TV) ; ~ lead - tvrdo olovo,
obino sadri antimona (mil.); ~
magnetic material - tvrdi magnetski materijal (mil.); ~ metal tvrdi metal, sinterovani volfram-karbid; slui za izradu brzoreznog alata (mtl.) ; ~ nickel plating
- tvrdo niklovanje; ~ plating tvrdo hromiranje; ~ rays - prodorni (tvrdi) zraci; ~ rubber ebonit, tvrda guma; ~ solder tvrdi lem; tvrdo lemiti; sredstvo za
lemljenje koje sadri bakar, srebro
i cink (zav.) ; soldering - lemljenje; ~ surfacing - tvrdo navarivanje (zav.) ; ~ to melt - teko
topivo; ~ water - tvrda voda, voda
sa kreom
hardenability - sposobnost za kaljenje, kaljivost (mtl.)
hardenable - zakaljiv, okaljiv
hardened - zakaljen, okaljen
hardener - sredstvo za otvrdnjavanje, kaljenje
hardening - otvrivanje; kaljenje
(mtl.); otvrdnjavanje foto-emulzije pomou formalina (Jot.); ~
acceleration - ubrzavanje kaljenja,
otvrdnjavanje; ~ and heat-treating plant - postrojenje za kaljenje
i oplemenjavanje; **> and tempering - oplemenjavanje (elika);
bath - kupka za kaljenje; ~
blowpipe - gorionik za kaljenje
(mtl.); ~ burner - gorionik za
kaljenje (mil.) ; ~ by high- frequency current - visokofrekventno
kaljenje; '-' by immersion - kaljenje uranjanjem (zaronjavanjem);

hardening
~ by precipitation v. H.by
dispersion; ~ compound - praak za kaljenje; crack - naprslina od kaljenja, zakalna pr skot ina;
~ crucible - kalioniki tigl;
~ distortion - izvitopereni e nakon kaljenja; ~ flame - plamen
za kaljenje (mil.) ; ~ flan - prskotina nakon kaljenja; ~ furnace kalionika pe; ~ of oils - proces
hidrogenovanja ulja u prisustvu niklkatalizatora usled ega nezasiene
kiseline prelaze u zasienje i time
njihovi gliceridi ovravaju, npr.
dobijaju margarina (thnl.) ; ~ plant
- kalionica, kalioniko postrojenje;
~ process - proces kaljenja (mtl.) ;
~ salt - kalionika so; ~ shop kalionica; ~ shrinkage - kalioniko skupljanje; ~ strain - napon
(naprezanje) zakaljenja; torch gorionik za kaljenje (mtl.); ~
under cold work - hladno kaljenje
hardenite - raniji naziv za martenzit
(mtl.)
hardite - hardit, vatrostalna legura
sastava 55-65% Ni, 15-18% Cr,
1-4% Si, 1-2% Mn
hardness - tvrdoa (metala); ~ of
radiation - prodornost zraenja
(rt. teh.), tvrdoa zraenja; ~ of
water - tvrdoa vode, v. hnrd
water (hem.); ~ of X-rays prodornost (tvrdoa) rendgen-zrakova (fiz.); ~ test - ispitivanje
tvrdoe; ~ test in the heat
affected zone - odreivanje tvrdoe u toplotno uticajnoj zoni (zav.)
hardware - elementi elektronskih sistema, konstrukcija, hardver; ~,
modular - modularna konstrukcija
Harflex - omekava (u industriji
plastinih materijala)
harm - povrda, ozleda, teta, kvar
harmful ingredients - tetni ukljuci pl.
harmless - bezopasan(no), nekodljiv^)
harmodotron - harmodotron
harmonic - harmonski (mat.) ; harmonik, zvuni ton specijalnog karaktera (ak.) ; ~ analysis - harmonijska analiza (mat.) ; analyzer

327

harpoon
- harmonijski analizator (mat.) ; ~
antenna - harmonijska antena
(rad.) ; ~ choke - harmonika prigunica (e/.);~ component - harmonijska komponenta (el.); ~ cuntent
- sadraj-harmonika (e/.); -~ current - harmonijska struja, sinusna
struja (el.) ; ~ curve - harmonijska
kriva, sinusoida (el.) ; ~ detector
- detektor harmonika (el.); ~
distortion - harmonijsko izoblienje, nelinearno izoblienje sa pojavom harmonika (el.) ; ~, filter filter-harmonika (el.); ~, frequency - frekvencija-harmonika
(el.) ; ~, generator - generator-harmonika (el.) ; ~ mean - harmonijska sredina (mat.) ; ~, oscillator - oscilator-harmonika (el.) ;
~ progression - harmonijska progresija (mat.) ; ; range - red-harmonika (mat.); ~ resonator
circuit - rezonatorsko kolo za harmonike (el.) ; ~, row - red-harmonika (mat.) ; ~ separation - interval meu harmonicima (el.) ; ~>
series - harmonijski red, red iji
lanovi ine harmonijsku progresiju
(mat.) ; ~, shutter - priguiva-harmonika (els.); ~, synthesis sinteza harmonika (els.); ~ triangle - harmonijski trougao, dijagonalni trougao (mat.) ; ~ vibration - harmonske vibracije (meh.) ;
~ wave analyzer - analizator harmonijskih talasa (els.); ~ waveguide - talasovod koji radi na harmoniku (els.); ~ wire projector

- harmonina usmerena antena

(rad.)
harmonics - harmonici (mat.); ~
selective signalling - tonski poziv
za biranje, tonski biraki poziv, tonski selektivni signal (els.)
harmotome - harmotom (kalijum-barijum-alumosilikat) (min.)
harness - sistem montanih provodnika (el.) ; ~ wire - vieprovodni
kabel
harp antenna - lepezasta antena
(rad.)
harpoon - harpun; ~ gun - harpunski top; ~ line - harpunsko
ue

harpsichord
harpsichord - embalo
Harris process - proces omekavanja olova oksidacijom arsena i antimona (mil.)
harrow - drljaa
harsh flame - tvrdi plamen (zov.)
Hartley band - Hartlejev apsorpcioni
spektar (izmeu 2000 i 3000 A)
(fiz.); ~ oscillator - Hartlejev
oscilator u tri take (eh.)
hartshorn oil - kotano ulje (thnl.)
harvest - etva
harweyising - proces otvravanja legiranih elika povrinskom cementacijom i zagrevanjem (mil.)
hash - parazitni signali na ekranu, nepoeljne smetnje na ekranu (TV) ;
elektroumovi, elektrini umovi;
smetnje; fluktuacija, pomeranje
Hastelloy - grupa legura nikla vrlo
otpornih protiv korozije (mil.)
hatch - sanduk, nave, alov za pranje
rude; kolica za prenos uglja; poluvrata, poluvratnice; otvor, ulaz
hatchway - grotlo, etvrtast otvor
(na palubi) (pom.)
haunch - bedro, kuk, but
haiiyne - haijin (alumosilikat i sulfat
Na i Ca) (min.)
haven - pristanite (za manje plovne
objekte)
haversine - trigonometrijska funkcija:
hav x = 1 /2 (1 cos x) (mat.) ;
~ law in spherical trigonometry
- u sfernom trouglu pravilo:
hav a =hav (b c) + sin (6) sin (c)
hav (a) itd. (mat.)
hawser - otvor za prolaz sidarnog
lanca (pom.)
hawthorn - beli glog (agr.)
haywire - privremena veza; besmislica, zbrka, zamrenost (tel.)
hazard - opasnost, intenzitet kvarova;
~ beacon - far za upozorenje na
opasnost, alarmni far (sbr.)
He - simbol elementa helij uma
head - glava; dra svrdla; ~ amplifier - pojaava zvune glave (els.) ;
~ centre - vrh draa svrdla
(ma!.); ~ circuit (of a telephonist) - kolo naglavnog telefona
(telefonistkinje); ~ (hydraulic) visina (hidraulina) (en.) ; lamp

328

heat

- far (mot.) ; ~ (planer) - suport

(rendisaljka) (mai.); ~ room visina postrojenja; ~ screen - zatitna kaciga; ~ (shaper) - suport
(vert, rendisaljka) (mai.) ; ~ swivel
(shaper) - obrtni prsten (mai.) ; ~
tube nipple - navoj brizgaljke
gorionika (zav.) ; ~ water-cooled
laser - vodom hlaena laserska
glava; ~ wind - eoni vetar (mtr.)
headband receiver - naglavni telefon (tel.)
header - sabirna cev (tt.), dra,
podloga, osnova; peat za nabijanje
(ma!.); ulaga zakivka, vezni kamen; ~ auger - puni transporter;
~ plate - zid cevi
headgear - naunice, naglavni telefon, naglavna garnitura, naglavna
kombinacija (tel.)
heading - naslov, nadnaslov, sabijanje (glave vijka), kurs, pravac, poetak i kraj (nekog tkanja), otkop
headlight - prednji fenjer, eona svetiljka, far; prednja antena, eona
antena; ~, loss - visina gubitka
(en.) ; ~, lost in friction - visina
gubitaka na trenju; ~ of delivery
- dobavna visina (mai.); ~ of
screw - glava zavrtnja (mai.) ; ~
of suction - visina na usisu (mot.) ;
~ of the ram - glava vertikalne
rendisaljke (mai.)
headphone - naglavni telefon
headpiece - naglavni telefon
health physics - radioloka zatita,
sluba zatite ljudstva od radioaktivnog zraenja (nukl.)
heap - gomila, hrpa
hearing aid - aparat za nagluve, sluni
aparat; ~ effect - promena nivoa
umova kod rada dva prijemnika
na jednom talasu (rad.)
hearth - ognjite; srce
heat - toplota, toplotna energija; grejati; ~ alarm - signal pregrevanja,
indikator poveanja temperature
(el.) ; ~ capacity - toplotni kapacitet (tt.) ; ~ coil - termiki kalem
(tt.) ; ~ conductance - toplotna
provodnost (tt.); ~ conducting,
heat conduction - provoenje toplote (tt.) ; ~ conductivity - toplotna provodljivost (tt.); ~ con-

heat

329

ductor - provodnik toplote (tt.);

/~ current - struja grejanja (tt.) ;
~, dark - tamna toplota; ~ dissipation - rasipanje toplote (tt.) ;
~ effects of welding and heat
treatment - efekti zavarivanja i
toplotne obrade (zav.) ; ~ energy
- toplotna energija; ~ engine toplotna maina koja transformie
toplotnu energiju u mehaniki rad
(tt.) ; ~ exchange - izmena toplote (tu); ~ exchanger with
automatic temperature control
- izmenjiva toplote sa automatskom
kontrolom temperature (tt.);
insulation - toplotna izolacija (tt.) ;
~ loss - toplotni gubitak (tt.);
~ of absorption - toplota apsorpcije (hem.) ; ~ of adsorption toplota adsorpcije (hem.); ~ of
aggregation - toplota agregacije,
zajedniki naziv za toplote kondenzacije, kristalizacije topljenja, isparavanja (fiz., hem.); ~ of combustion - toplota sagorevanja
(hem.); ~ of condensation toplota kondenzacije (hem.); ~ of
dilution - toplota razblaivanja
(hem.) 5 ~ of dissolution - toplota rastvaranja (hem.) ; ~ of emission - toplota emisije (el.) ; ~ of
formation - toplota sjedinjavanja
(elemenata u jedinjenje ) (hem.) ;
~ of hydration - toplota hidracije
(hem.) ; ~ of ionization - toplota
jonizacije (fiz.) ; ~ of linkage toplota veze (hem.) ; ~ of melting
- toplota topljenja (hem.); ~ of
mixture - toplota meanja (hem.) ;
~ of neutralization - toplota neutralizacije (hem.) ; ~ of reaction
- toplota reakcije (hem.); ~ of
solution - toplota rastvaranja
(hem.) ; ~ of sublimation - toplota sublimacije (hem.) ; ~ of transition - toplota transformacije (jedne alotropske modifikacije u drugu)
(hem.) ; ~ of vaporization - toplota isparavanja (hem.) ; ~ ray toplotni zrak (fiz.) ; ~ regenerators - toplotni regeneratori, pei
koje se alternativno greju otpadnim
toplim vodama i zatim zagrevaju
ulazne gasove (thnl.) ; ~ resistant,

heavy

heat resisting - otporan na toplotu (tt.)

heath - pustopoljina, pustara
heater - greja, grejna katoda, zagrevno vlakno; ~ cathode - zagrevna katoda (els.) ; ~ circuit kolo grejanja (els.); ~ current struja grejanja (els.) ; ~ element zagrevni elemen(a)t (el.) ; ~ oxygen regulator - ureaj za zagrevanje regulatora pritiska kiseonika
(zav.) ; ~ power input - ulazna
snaga grejaa (tt.) ; ~ resistance
- otpor grejaa (tt.) ; ~ switch prekida grejanja (mot.); ~ test
lamp - kontrolno svetio grejaa
(mot.); ~ transformer - transformator grejanja (tt.) ; ~ voltage
- napon grejanja (tt.)
heating - grejanje, zagrevanje; ~ and
ventilation sistem - ureaj za grejanje i provetravanje; ~ area zagrevna povrina, povrina grejanja; ~ by circulating air - grejanje strujanjem vazduha; ~ by
waste gases - predgrevanje istroenim gasom; ~ chamber - grejna
komora; ~ duet - grejni kanal;
~ effect - kalorini efek(a)t; ~
gas - tehniki gas (za grejanje);
~ of bearing - pregrevanje leaja;
~ of superheater - grejanje pregrejaem pare; ~ pad - grejni
(elektrini) jastuk; ~ panel - grejna
ploa; ~ pit - duboka (grejna)
pe; ~ surface - grejna povrina;
~ transformer - grejni transformator; ~ tube - kotlovska cev;
~ wire - grejna nit
heatronic moulding - postupak visokofrekventnog predgrevanja plastike
heaver - dizali ni stub
heavily-doped - visoko legiran
heavy - teak; masivan; krupan; ~
anode - masivna (puna) anoda; ~
boom - teretna dizalica; cargo
ship - brod za teki teret; ~
ceramics - gruba keramika; ~
clay industry - industrija grube
keramike; ~ concrete - teki beton
(slui za oblaganje reaktora i apsorpciju zraenja); ~ current - jaka

heavy

330

helical

heavy
justment - vertikalno podeavanje;
struja, struja visokog napona; ~
~ analyzer - amplitudski analiderrick - dizalica za velike terete;
zator; determination - odre~ -duty lathe - strug velikog
ivanje visine; ~ equivalent to
uinka, teki strug; ~-duty trailer
a theoretical plate - (HETP),
- prikolica za teke terete; ~ flyvisina (destilacione kolone) koja odwheel - zamajac; ~ fuel - mazut,
govara jednom teorijskom platou
lo-ulje; ~ -gauge wire - debela
(podu) (thnl.) ; ~, filling - visina
ica; ~ hours - vreme pojaanog
punjenja; ~ finder - visinometar;
saobraaja; ~ hydrogen - teki
~ finding antenna - visinska anvodonik, deuterijum; ~ industry
tena, antena za odreivanje visine;
~ finding instrument - visino- teka industrija; ~ lift ship metar, altimetar; ~ gauge - mera
brod za teki teret; ~ loaded cable
visine, mera po visini; obeleava
- masivno pupinizirani kab(e)l; ~
po visini; ~ indicator - visinomachinery - teke maine pl.; ~
metar, altimetar; ~, loadingmeson - teki meson; ~ oil gabaritna visina; ~ measuring teko ulje; ~ plate - gruba ploa;
merenje (odreivanje) visine; ~
~ rocker plough - plug za krmodulated - visinski modulisan,
enje; ~ traffic - veliki saobraaj,
modulisan po visini; ~ of a plane
veliko optereenje; ~ type - masna
figure - visina slike u ravni; ~
(punija) slova; ~ water - teka
of a transfer unit (HTU) - vivoda, voda u kojoj je obini vodonik
sina jedinice prenosa mase u destizamenjen deuterijumom (hem.) ; ~
lacionoj koloni; ~ of centres -water moderated reactor - revisina iljaka; ~ of delivery aktor moderisan tekom vodom
visina dobave (ma.) ; ~ of high
(nukl.) ; ~ water plant - postrowater - nivo visokih voda; ,
jenje za dobijanje teke vode; ~
operating - radna visina; ;
wire - debela ica; ~ -working
pulse - amplituda impulsa; ~
ship - teko opsluljiv brod
servo - mehanizam za odreivanje
hecto - hekto-prefiks koji znai sto
visine, visinski servo; ~, total (100)
sumarna, zbirna visina; ', unsuphectrograph - hektograf
ported - slobodna visina; ~,
hedenbergite - hedenbergit (silikat
useful - efektivna visina (npr. angvozda i kalcijuma) (min.);
tene); ~, water - nivo vode
hedge - ivica, (iva) ograda; zagrada,
pregrada, prepreka
helical - kosi zupanik
hedge-bill - batovanski no
helical - zavojan(o), spiralan(o), heheenatron - motor sa elektronskim
lian, punog oblika, vijan(i); ~
upravljanjem
aerial - spiralna antena; ~ blower
- puni ventilator; ~ element heel - ostatak (na dnu suda pri desspiralni grejni elemen(a)t; ~ extilaciji) (hem.)
tension spring - vuna opruga,
heeling error - greka usled nagiba,
opruga za istezanje; ~ fan v.
greka usled naginjanja
helical blower; ~ flute - zavojni
Hefner candle - Hefnerova sveca,
leb; ~ gear - eoni zupanik sa
jedinica za merenje intenziteta oskosim zubima, kosozubi eoni zupvetljenja (opt.)
anik; ~ gear train - prenosnik
heft - geoloki izraz za relativnu gussa kosozubim eonim zupanikom;
tinu minerala u poredenju s gusti~ gearing - koso ozubljenje, sprega
nom vode
sa kosim zupcima; >~ groowe Hehner's test - Henerova proba, dozavojni leb; ~ motion - vijano
kazivanje formaldehida u mleku
pokretanje, vijani pomak; ~ po(hem.)
tentiometer - viehodi (spiralni)
height - visina; ~ above sea level
potenciometar; ~ rack - kosoozub- visina iznad nivoa mora; ~ ad-

helical

331

ljena letva; ~ reinforcement spiralno armiranje; ~ spring spiralna opruga; ~ spur gear cilindrini zupanik sa kosim zupcima, kosozubi cilindrini zupanik;
~ tape - spiralna traka; ~ taper
pin reamer - konini razvrta sa
spiralnim ozubljenjem (za otvore za
ivije); ~ teeth - kosi zupci pl;
koso ozubljenje, kosa sprega; ~
-toothed spur gear - cilindrini
zupanik sa kosim zupcima
helicon - spiralni talas, antena krune
polarizacije
heliodor - heliodor, jedna vrsta utog
berila, dragi kamen (min.)
Heliogen - grupa ftalocijaninskih izvanredno postojanih organskih boja
(thnl.)
heliography - heliografija, prouavanje Sunca i njegovih osobina i
karakteristika (ost.)
heliotrope - heliotrop (geodezijski
instrumen(a)t); heliotrop, crveni
kvare (min.)
heliotropine - heliotropin, piperonal, piperonil-aldehid (hem.)
helipot - helikoidalni potenciometar;
~, linear - linearni potenciometar
helium - hemijski elemen(a)t helijum, at. teine 4,002, redni broj 20,
O grupa periodnog sistema, plemenit gas (hem.) ; ~ age - geoloka
starost minerala odreena prema
sadrini radiogenog helijuma (geal.,
Hz.)
helix - helikoda, loza, zavojnica, zavoj,
spiralna linija, lozasta opruga, spirala; ~ angle (of threads) - ugao
zavojnice (ma.); ~, demodulation - demodulaciona helikoda; ~,
modulation - modulaciona helikoda; ~ tooth cutter - glodalo
sa zavojnim zubima (ma!.); ~,
travelling-wave - helikoda sa progresivnim talasom
helmet - zatitna kaciga, lem (zav.)
Helmholtz resonator - Helmholcov
rezonator, akustiki rezonator
helve - dralje, drka
hematite v. haematite
hemi- - hemi-, prefiks koji znai poluhemicrystalline - polukristalian

hertz

hemihedral crystal - poluedarski

kristal (min.)
hemimorphi8m - polarna simetrija
kod minerala (min.)
hemisphere - hemisfera, polulopta
hemodynamics - hemodinamika
hemp - konoplja, kudelja, liina, vrengija
Hempel pipette - Hempelova pipeta
(za merenje zapremine gasa) (hem.)
henry - henri (H) (jedinica
induktivnosti) = V s A" 1
Henry's law - Henrijev zakon, zapremina gasa koji se apsorbuje u
tenosti direktno je proporcionalna
pritisku (hem.)
heparin - heparin, kompleksna organska kiselina koja sadri glukozamin
hepatite - hepatit (barit sa neto bitumena koji mu daje mrku boju)
(min.)
hepta koji sadri 7 atoma, grupa
ili slino (hem.)
heptachlor - trgovaki naziv za insekticid, derivat indena (hem.)
heptane - heptan (zasieni ugljovodonik sa 7 ugljenikovih atoma) (hem.)
heptavalent - sedmovalentan (hem.)
herb - trava (biljka zeljasta stabla,
lekovita biljka)
hercynite - hercinit (gvoe-aluminijum-oksid) (min.)
heroin - heroin, dijacetilmorfin (alkaloid)
heron - aplja
Hroult furnace - elektrina luna
pe za topljenje elika (mtl.)
herring - sled, haringa;
bone
gear - strelasti zupanik (ma.);
~ bone gear cutter - glodalo za
strelaste zupanike (ma.) ; ~ bone
gear pump - pumpa sa strelastim
zupanicima (ma.) ; ~ bone rack
- ozubljena letva sa strelastim zubima (ma.) ; ~ bone tooth - strelasti zubac (ma.)
Herschel effect - Herelov efek(a)t,
dobijanje direktno pozitiva ako se
slika pre eksponiranja osvetli difuznom svetlou (fot.)
herse - reetka, okvir
hertz - herc1 (Hz) (jedinica frekven"
ije) = s-

Hertz antenna

332

Hertz antenna - Hercova antena

(neuzemljena) (rad.)
Hertzian wave - Hercov talas, radio-talas
hessian - vrsta jutane tkanine (tek.)
hessite - hesit, telursko srebro (srebro-telurid) (min.)
Hess law - Hesov zakon konstantnosti toplotnog efekta, koji tvrdi da
je toplotni efek(a)t niza hemijskih
reakcija uvek isti, ma kojim redom
se one odigravale, ako su poetni
elementi i krajnji produkti isti (hem.)
hetaerolite - dvojni oksid cinka i
mangana (min.)
heteroauxin - supstanca koja stimulira rast biljaka (hem.)
heterocyclic - heterociklian (koji
ima prsten izgraen ne samo od
ugljenikovih atoma (hem.) ; ~ compound - heterociklino jedinjenje
(hem.)
heterodiode - heterodioda
heterodyne - heterodin; ~ eliminator - zamena heterodina, vetaki heterodin (els.) ; ~ frequency
meter - heterodinski talasomer
(eh.) ; ~ oscillator - heterodinski
generator, heterodinski oscilator; ~
reception - heterodinski prijem
(eh.)
heterodyning - heterodiniranje; ~,
optical - optiko heterodiniranje
heterogeneity - heterogenost, nejednorodnost
heterogeneous - heterogen, koji se
sastoji od vie od jedne faze (hem.) ;
~ catalysis - heterogena kataliza
(hem.) ; 7^ line - nehomogena linija
(mat.); ~ reactor - heterogeni
reaktor, sastavljen npr. od metalnog
uranijuma i teke vode (nukl.)
heterojunction - heterospoj, heteroprelaz; ~, abrupt p-n - otar p-n
prelaz, otar p-n heteroprelaz; <--,
forward biased - direktno premoen heteroprelaz; ~, n-n - n-n
heteroprelaz; ~, reverse biased reverzno premoen heteroprelaz
heterometry - heterometrija, titracije merenjem promene optike gustine usled taloenja (hem.)

hexose

heteronuclear - heteronuklearni (molekul sastavljen iz dva ili vie razliitih jezgara) (hem.)
heteropolar field magnet - heteropolarni zbudni deo stroja (eh)
heterostatic circuit - heterostatika
sprega (struja) (elj.); ~ method
- heterostatika sprega (metoda)
(elj.)
hetron - hetron, poliesterska smola
heu;andite - hojlandit (mineral iz
grupe zeolita, kalcijum-alumosilikat)
hewettite - hevetit, hjuetit (hidratisani kalcijum-vanadat) (min.)
heuristic - heuristiki
hex - uranijum-heksafluorid, U F 0
(nukl.)
hexa- - heksa-, prefiks koji znai
est
hexabasic - estobazan (kiselina koja
ima est vodonikovih jona koji se
mogu neutralisati bazama) (hem.)
hexabromide - heksabromid, jedinjenje sa est bromovih atoma u
molekulu
Hexadow - insekticid na bazi heksahlorcikoheksana (hem.)
hexagon - estougaonik; ~ broach
- estougaoni provlaka (ma.)
hexagonal - estougaon, heksagonalan
(kristalni sistem); ~ crystal - estougaoni kristal, heksagonalan kristal
(min.) ; ~ sistem - heksagonalni
sistem, tri jednake koplanarne ose se
seku pod uglom od 60, a etvrta,
vertikalna, razliite je duine (kr.)
hexahydrophenol - cikloheksanol
(hem.)
Hexalin - heksalin, cikloheksanol (rastvara za hemijsku industriju)
hexametaphosphate - heksametafosfat (hem.)
hexamethylene - cikloheksan (hem.) ;
~ -tetramine - urotropin, kondenzacioni proizvod formaldehida i
amonijaka (hem.)
hexane - heksan, zasieni ugljovodonik sa 6 atoma ugljenika (hem.)
hexode - heksoda, elektronska cev sa
6 elektroda (eh.)
hexogen - heksogen, eksploziv (thnl.)
hexone - metil-izobutil-keton, hekson,
sredstvo za ekstrakciju (hem.)
hexose - heksoza, vrsta eera (hem.)

Hf

333

Hf- simbol elementa hafnijuma (hem.)

H. F. ioniser - visokofrekventni generator za uspostavljanje i odrava.nje elektrinog lulta (zav.)
Hg - simbol elementa ive (hem.)
hiding power - pokrivna mo boje
high alloy steel - visoko legirani elik
(mtl.); -amplitude detector
- snani detektor (eh.) ; ~ brass mesing sa 34% cinka, pogodan za
opruge (mtl.); ~ conductivity
copper - bakar visoke elektrine
provodljivosti (mtl.) ; ~ definition
- velika itkost (TV);
definition television - televizija sa
visokom vernocu reprodukcije; ~
discharge rate battery - akumulator za brzo pranjenje, akumulator
sa velikom brzinom pranjenja (elj.);
~ duty machine - maina za
visoko optereenje (ma.) ; ~ efficiency - visoki stepen korisnog
dejstva, veliki stepen iskorienja,
visoka produktivnost; ~ energy
particle - estica visoke energije;
~ feed milling - glodanje sa brzim pomeranjem (mai.) ; ~ fidelity
- visoka vernost reprodukcije ( TV,
rad.); ~ fidelity receiver - prijemnik sa velikom vernocu reprodukcije (rad.) ; ~> fidelity recording - visokokvalitetno zapisivanje,
zapis visokog kvaliteta, visokokvalitetni snimak (eh.); ~ fin tubing
- cevi sa visokim orebrenjem (ma.) ;
~ frequency - visoka frekvencija
( 3 - 3 0 MHz) (eh.); ~ frequency
buzzer - zujalica visokog tona
(eh.) ; ~ frequency cable - visokofrekventni kab(e)l (eh.); ~
frequency channel - visokofrekventni kanal (eh.); ~ frequency
circuit - visokofrekventno kolo,
visokofrekventna ema (eh.);
frequency compensation - kompenzacija visokih frekvencija, korekcija visokih frekvencija (eh.); ~
frequency current - visokofrekventna struja (eh.) ; ~ frequency
ioniser - visokofrekventni generator za uspostavljenje i odravanje
elektrinog luka (zav.); ~ frequency oscillator - visokofrek-

high
ventni oscilator, visokofrekventni
heterodin
(eh.);
~ frequency
treatment - leenje visokom frekvencijom, visokofrekventna terapija
(eh, med.) ; ~ frequency welding
- visokofrekventno zavarivanje, visokofrekventno spajanje (zav.) ; ~
hat - niski sastav za kameru, niski
tronoae za kameru, abica ( TV) ;
~ impedance relay - relej-prigunica, relej s visokom impedancom (eh.) ; ~ level input jack ulazno gnezdo (dek) za visoki nivo
(eh.); ~ level modulation modulacija na nivou snage (eh.);
~ molecular - visokomolekularni
(sa molekulom velike molekulske
teine ); ~ nitrogen - sa visokim
sadrajem azota; ~ pass filter propusni filter za visoke frekvencije
(eh.); ~ pitched - visokotonski
(ak.) ; ~ polymeric - visokopolimerni (polimerizovan u visokom
stepenu); ~ pressure - visokog
pritiska; ~ pressure blowpipe gorionik visokog pritiska (zav.) ; ~
pressure chamber - komora visokog pritiska (zav.) ;
pressure
filter - cedilo visokog pritiska (zav.);
~ pressure gauge - manometar
visokog pritiska (zav.) ;
pressure
generator - razvija visokog pritiska (zav.); ~ pressure pump
- pumpa visokog pritiska (ma.);
~ pressure reactor - reaktor koji
radi podvisokim pritiskom(nukL) ;
~ pressure vacuum pump predvakuumska pumpa (ma!.); ~
Q - visoki faktor dobrote, visoki
Q faktor (el.); ~ rake cutter glodalo sa velikim uglom rezanja
(ma.) ; ~ resistance power supply - izvor napajanja s velikim
unutranjim otporom (eh) ; ~ solvency - sa visokom rastvorljivou;
~ speed - brzi, brzodelujui; ~
speed attachment - brzohodni
dra (ma.); ~ speed camera brza kamera, kamera s velikom brzinom (fot.) ; ~ speed emulsion
- emulzija predviena za kratke
ekspozicije i slaba osvetljenja (fot.) ;
~ speed milling attachment ureaj za brzo glodanje (ma.); ~

high

334

holding

hipperic acid - hipurna kiselina,

high
benzoilamino-siretna
kiselina
speed screw slotter - maina za
(hem.)
brzo rezanje navoja (ma.); ~
speed service - brza veza, brza hissing arc - zvidei elektrini luk
usluga, brza sluba (tel.) ; ~ speed
(zav.)
steel - brzorezni elik, sadri vol- histamine - histamin, imidazol, etilframa, hroma (mtl.); ~ speed
amin, poveava krvni pritisak (hem.)
steel tool - alat od brzoreznog e- histidine - histidin, amino-imidazol
lika (ma.); ~ speed stock repropionska kiselina (jedna od esenmoval - brzo odvoenje strugotine
cijalnih aminokiselina)
(ma.); speed turning - brzo histochemistry - histohemija (hernija
obrtanje (ma.); ~ temperature
procesa u ivim tkivima) (biol.)
reactor - reaktor koji radi sa vi- historical geology - istorijska geosokom temperaturom (nukl.); ~
logija
tension - visoki napon (el.); ~ j Hlumin - halumin, antikoroziona letransconductance - velika strgura aluminijuma sastava 1,4% Cu,
mina (el.) ; ~ velocity turning 2% Ni, 2,3% Mn, 0.47% Fe,
brzo obrtanje (ma.) ; viscosity
0,09% Si
- sa visokim viskozitetom; vola- Ho - simbol elementa holmijuma
(hem.)
tile - sa visokim sadrajem isparljivih frakcija; ~ voltage hazard hob - puasti gloda, glodati puas- opasnost od visokog napona (el.) ;
tim glodalom (ma.)
~ voltage regulation control, hobber - glodalica sa puastim glohigh-voltage regulator - reguladalom (ma.)
tor visokog napona (el.) ; ~ voltage hobbing cutter - puasto glodalo
winding - namot visokog napona
(ma.) ; <~ method, hobbing pro(el)
cess - postupak glodanja puastim
glodalom (ma.)
higher mathematics - via matematika
hodoscope - hodoskop (oprema za
ispitivanje kosmikih zrakova) (fiz.)
highest common factor - najvei
zajedniki inilac (mat.); ~ pri- Hofmann's reaction - metoda za
dobijanje primarnih amina iz amimary pressure - najvei pritisak
nokiselina dejstvom broma i natu boci (zav.) ; ~ secondary presrijum-hidroksida (hem.)
sure - najvei radni pritisak (zav.)
hog (hogget) - naziv za vunu jednohighlight - svetla povrina na slikama
godinje ovce (tek.)

(TV)

highly directional antenna - otro

usmerena antena; ~ inflammable
- lakozapaljiv (hem.)
highway radio - radio sa autostrade
hill - breuljak, breg; barijera, prepreka; -~ and-dale recording zapis po dubini (na ploi) (eh.);
~, potential - potencijalna barijera
hinge - arka, abica, zglob, lanak;
~ (auto) antena - zglobna automobilska antena (rad.)
hinged knee - zglobno koleno (ma.) ;
~ pin - zglobni trn (ma.); ~
plate valve - leptir-ventil (ma.)
hipersil core - hipersil, feromagnetno
jezgro (el.)

hold - drati; ~ a tolerance drati se tolerancije (ma.); ~,

controls - regulator sinhronizacije
(TV); ~ limits - drati granice;
-up - materijalni sadraj (koliina materijala koja je stalno prisutna
u nekom kontinuiranom procesu,
npr. u destilacionoj koloni); ~ -up
alarm - signalizacija protiv krade
(provale)
holder (broach) - dra (provlaka),
patron (ma.); ~, fuse - patron
topljivog osiguraa; ~, laser head
- dra laserske glave
holding - dranje, fiksiranje, blokiranje; ~ circuit - kolo za dranje,
kolo za blokiranje, kontrolno kolo
(els.) ; ~ device - naprava za dr-

holding
anje (ma.); ~ fixture - ureaj
za stezanje (ma.); ~ period vreme dranja, vreme zauzimanja,
vreme zauzetosti (linije); ~ portion
of broach - deo provlakaa za
dranje (mai.) ; ~ time - vreme
razgovora (tel.); ~ tool - stezni
alat (ma!.) ; ~ winding - pridrni
namotaj (elj.)
hole - otvor, rupa, perforacija, mrtva
zona (podruje), (radar); ~ centre
distance - sredini razmak otvora;
~ circle - krug rupe; ~, contact
- kontaktna rupa; ~, cutter - burgija za lim, alat za izradu otvora na
limu; ~, cutting shear - makaze
za lim; ~ depth - dubina otvora;
~ digger - builica tla (za zasad
drvea); ~ drum - perforirani dobo; ~, excess - ekscesna rupa;
< for pin - otvor za iviju; ~,
free - slobodna rupa; ~ gauge merilo unutranjih otvora; ~, heavy
- teka rupa; ~, hot - vrua rupa;
~, injected - injektirana rupa; ~,
landed - rupa sa kontaktnom povrinom; ~, landless - rupa bez
kontaktne povrine; ~, lead v.
mounting hole; ~, light - laka
rupa; ~ migration - migracija
rupa (kod poluprovodnika) (fiz.);
~, mobile - pokretna rupa; ~
mobility - pokretljivost rupa (kod
poluprovodnika) (fiz.) ; ~, mounting - montani otvor; ~ operation - izrada rupe (mai.); ~,
plated - metalizirana rupa; ~,
plated through - iznutra metalizirana rupa; ~ punching - buiti,
praviti otvore, perforirati; ~ -storage phenomenon - pojava gomilanja rupe (TV); ~, through provrt (maS.) ; ~, trapped - zahvaena rupa; ~, tunnelling tunelska rupa; ~ type cutter glodalo za rupe (ma.)
hollow - upalj; ~ axle - uplja
osovina (ma.); ~ grinding uplje bruenje (ma.) ; ~ milling
cutter - uplje glodalo (ma.); ~
-plunger control valve - kontrolni
ventil sa upljim klipom (ma.) ;
~ spindle - uplje svrdlo (ma.)

335

hologram

holmium - hemijski elemen(a)t holmijum, hem. znak Ho, at. teina

163,5; redni broj 67, pripada grupi
retkih zemalja (hem.)
holo- - prefiks koji znai sav, celokupan
hologram - hologram; ~, acoustic
- akustiki hologram; ~, amplitude contrast - amplitudno kontrastni hologram; ~, black and
white - crno-beli hologram; -,
black and white reflection crno-beli refleksni hologram;

black and white three dimensional - crno-beli trodimenzionalni

hologram; ~, black and white
volume v. black and white three
dimensional hologram; ~, complex - kompleksni hologram; ,

computer generated v. computer

synthesized hologram; ~, computer synthesized - hologram generisan na raunskoj maini; ~,
copied - kopirani hologram; ~,
diffused (illumination) - difuzni
hologram; ~, far-field v. Fraunhofer (diffraction) hologram; ~,
focused image - hologram fokusirane slike; -~, Fourier-transform - hologram Furijeove transformacije; ~, Fraunhofer (diffraction) - Fraunhoferov hologram; , Fresnel (diffraction) Frenelov hologram; ~, gas laser
- hologram gasnog lasera; ~,
giant-pulse - hologram monoimpulsnog lasera; -~, image - hologram slike; ~, incoherent - nekoherentni hologram; ~, interferometric - interferometrijski hologram; ~', laser - laserski hologram; ~, microwave - UKT hologram, mikrotajasni hologram; '~,
moving - pokretni hologram; ~,
moving-target - hologram pokretne mete; ~, multicolor - viebojni hologram; ~, multiple exposed single - viestruko eksponiran hologram; ~, nondiffused
(illumination) - nedifuzni hologram; , nonoptical - neoptiki
hologram; ~, optical - optiki
hologram; ~, phase - fazni hologram; ~, phase-contrast - fazno-

hologram
hologram
kontrastni hologram; ~, product
- multiplicirani hologram; ~, pulsed laser - impulsnolaserski hologram; ~, recorded - zabeleeni
hologram; ~, reflecting (-type)
-reflektovani hologram; , reflection v. reflecting (-type) hologram; ~, single beam -monomlazni hologram; ~, single exposed - monoekspozicioni hologram; ~, spatial carrier - hologram prostornog nosaa; , still
- nepokretni hologram; ~, synthetic - sintetizovani hologram; ~,
television - televizijski hologram;
~, thermoplastic xerographic termoplastini kserografski hologram; ~, thick emulsion - hologram zapisan na debelom emulzionom sloju; ~, thin emulsion hologram zapisan na tankom emulzionom sloju; ~, three-dimensional - trodimenzionalni hologram;
~, transmission v. transmitting
(-type) hologram; ~, transmitting (-type) - transmisioni hologram; ~, two-beam - dvomlazni
hologram; ~, two-dimensional dvodimenzionalni hologram; ~, unbleached - nebeljeni hologram; ~,
volume v. three-dimensional hologram; ~, wide angle - irokougaoni hologram; ~, xerographic
- kserografski hologram
holography - holografija; metod reprodukovanja lika u prostoru korienjem koherentne laserske svetlosti) (fiz.); ~, black and white
- crno-bela holografija; ~, color
- hologratija u boji; , focused
image-holografija fokusirane slike;
~, Fraunhofer - Fraunhoferova
holografija; ~, Fresnel - Frenelova holografija; ~, gas laser gaslaserska holografija; ~, giant
pulse - hologratija monoimpulsnog
lasera; ~, inverted reference
beam - holografija sa inverzno-referentnim mlazom; ~, laser laserska holografija; ~, microwave - UKT holografija, mikrotalasna holografija; ~, moving-target - holografija pokretne mete;

homing
~, multicolor - viebojna holografija; ~, multiple-exposed viestruko eksponirana holografija;
~, nonoptical - neoptika ho.ografija; ~, optical - optika holografija; ~, pulsed laser - impulsnolaserska holografija; ~, radio-frequency - radiofrekventna holografija; ~, rf v. radio-frequency
holography; ~, synthetic - sintetska holografija; ~, thermoplastic xerographic - termoplastina
kserografska holografija; ~, thick
recording medium - holografija
na debelom registrujuem sloju; ~,
thin recording medium - holografija na tankom registrujuem
sloju; ~, three-dimensional trodimenzionalna holografija; ~,
TWO-beam - dvomlazna holografija
two-dimensional - dvodimenzionalna holografija; ~, volume v.
three-dimensional holography;
<~, white-light reflection - crno-bela refleksiona holografija; ~,
white-light single-color - crno-bela jednobojna holografija; >~,
wide-angle - irokougaona holografija; ~, X-ban - X-holografija
holohedral - holoedarski (koji ima
ceo broj pljosni dovoljnih za punu
simetriju) (min.) ; ~ forms - holoedarski kristalni oblik koji ima najveu moguu simetriju u datom
sistemu (kr.)
holystone - plavac, plovuac (mek
pear)
home beacon - far za navoenje,
far za privoenje (at.) ; ~ broadcasting - unutranja radio-difuzija;
~ position - mirni poloaj, poetni poloaj
homer - far za navoenje, far za
privoenje (at.)
homing - navoenje, samonavoenje,
let po komandi radio-farom; ~
action - vraanje (biraa) u poetni poloaj (tel.); ~, active aktivno navoenje, aktivno samonavoenje; ~ antenna - antena
za privoenje (at.); ~ device privodni ureaj (at.) ; ~, guidance
- samonavoenje (at.); <~, heat

homing
- infracrveno navoenje; ~, missile - samonavodeni projektil, samodirigovani projektil (at.); ~,
odoriferous - navoenje po mirisu;
~ on a surface target - navoenje na nadvodni cilj; ~, passive
- pasivno navoenje; ~ pigeon potanski golub, golub pismonoa
(sbr.) ; ~ position - poetni poloaj (biraa) (tel.) ; ~, semi active
- poluaktivno navoenje; ~ type
switch - bira sa poetnim poloajem, bira sa nultim poloajem
homochromatic - homohromni, raznobojni
homocyclic compound - homociklino jedinjenje (hem.)
homodyne reception - prijem na
nultim izbijanjima (rad.)
homogeneity - homogenost, uniformnost sastava
homogeneous - homogen, jednorodan; ~ catalysis - homogena
kataliza (hem.) ; ~ compound expression - homogeni sloeni izraz
(mat.); ~ equation - homogena
jednaina (mat.) ; ~ light - monohromatsko svetio, jednoliko svetio,
homogeno svetio (opt.) ; ~ reactor
- homogeni reaktor (sa gorivom u
.rastvorenom stanju) (nukl.); ~
series - homogeni niz, serija organskih jedinjenja koja se meusobno
- razlikuju za jednu H2 grupu (hem.)
homogenization - homogenizacija
(meanje da bi se dobio to jednorodniji sastav)
homogenizer - homogenizator, ureaj za meanje
homojunction - homospoj, homoprelaz
homologous - odgovarajui; homologan (hem.); ~ series - homologni niz, skup jedinjenja koja se
mogu opisati istom formulom (hem.)
homologue - homolog
homomorphous - homomorfna (supstanca) koja kristalie na isti nain,
ali je hemijski razliita od druge
supstance (hem.)
homopolar - homopolaran, jednopolaran; ~ crystals - homopolarni
kristali (iji susedni atomi imaju
zajednike elektrone) (kr.) ; ~ field
22 Renlk

337

horizontal

magnet - homopolarni uzbudni deo

stroja (elj.) ; ~ machine - jednopolarna maina (elj.)
homothetic - homotetian, meusobno slian nekom drugom obliku
hone - brus, belegija
honeycomb - sae; ~ coil - kalem
u obliku saa (el.) ; ~ structure struktura u vidu saa (el.)
hood - poklopac (motora)
hook - kuka, udica, kopa; ~ angle
(broach) - ugao rezanja (provlaka)
(mai.) ; ~ stick - izolaciona motka
(el.) ; ~ switch - viljuka (kontakt
tf aparata koji se otvara i zatvara
sputanjem i dizanjem mikrotelefonske kombinacije) (tel.) ; ~ tool
- kukasti no (ma!.)
Hooke's law - Hukov zakon (elastinosti) (fiz.)
Hooker cell - Hukerova elija, vrsta
elektrolitike elije sa dijafragmom
za elektrolizu kuhinjske soli (hem.)
hoop antenna - cilindrina antena
(rad.); ~ sticks - arnjevi (mot.)
Hoopes process - proces elektrolitike refinacije aluminijuma (mtl.)
hooting trouble - hvatanje neispravnosti, detekcija greke
hop - jednostruka refleksija (talasa od
jonosfere) (rad.)
hopcalite - hopkalit (smea oksida
Cu, Co, Mn i Ag upotrebljena u
gas-maskama za oksidovanje ugljen-monoksida)
hopeite - hopeit (hidratisani cink-fosfat) (min.)
Hopkinson's linkage coefficient Hopkinsonov koeficijen(a)t (zav.)
hopper - leb, levak, kontejner refleksnih dipola
hops - hmelj
horizon - horizont; ~, artificial vetaki horizont, aviohorizont;
~, gyro v. artificial horizont;
~, true - stvarni horizont
horizontal - horizontala, linija paralelna tangenti na povrini Zemlje,
horizontalno; ~ angle of deviation - horizontalni ugao devijacije
(el.); beam width - horizontalna irina zraka (el.); ~ blanking - horizontalno gaenje, hori-

horizontal

338

hot

horizontal
connection (threaded) - nazuvica,
zontalno blankiranje (el.) ; broavlaknasti spoj creva (zav.); ~
ching machine - maina za horicoupler - spojnica za crevo (zav.) ;
zontalno povlaenje (mal.); ~
~ coupler (reducing) - redukcidamping - horizontalno fiksiranje
ona spojnica za crevo, redukciona
(el.); ~ deflecting electrode nazuvica (zav.) ; ~ coupling nipelektroda za horizontalno skretanje
ple - nazuvica nastavka creva
(el.) ; ~ deflection - horizontalno
(zav.); ~ -proof machine skretanje, horizontalno savijanje, homaina zatiena od mlaza vode
rizontalna defleksija (e/.);~ flyback
(zav.)
- horizontalno vraanje mlaza (el.) ; hot - vru; visoko radioaktivan, pod
~ head - horizontalna glava
naponom, pod strujom (nukl.); ~
(ma.) ; ~ hold control - regulaarea - zona visoke radioaktivnosti
tor sinhronizacije linija (TV); ~
(nukl.); <~ atom - visokoeksciUne - horizontalna linija; ~ miller
tirani (vrui") atom, atom ije je
jezgro radioaktivno (hem.); ~
- horizontalno glodalo (ma.); ~
atom chemistry - hernija radioplane - horizontalna ravan; ~
aktivnih supstancija (nukl.); ~
projection - horizontalna projekbending - vrue savijanje (ma.);
cija; ~ rail (planer) - horizon~ bulb engine - motor sa usijatalna ina (ma.); ~ scanning nom glavom (mot.) ; ~ cathode horizontalno razlaganje (ocrtavanje)
arna katoda, termokatoda, uarena
(eh.); ~ -scanning generator katoda (eh.) ; ~ -cathode X-ray
generator impulsa za horizontalno
diode - rendgenska dioda s uarerazlaganje (ocrtavanje) (eh.); ~
nom katodom (el.); ~ cell separation - horizontalna analiza
vrua" komora, komora zatiena
(u sistemu vazdune navigacije ,,Teza rad sa radioaktivnim materijaleran", koji kombinuje primenu ralom (nukl.); ~ chemistry - hedara i televizije); ~ -type shaper
rnija
visokoradioaktivnih, ekscitira- horizontalna rendisaljka (ma.);
nih atoma (nukl.) ; ~ compacting
~ vibration - horizontalna vibracija
- toplo presovanje (ma.) ; ~ crack
hormone - hormon
- topla prskotina (zav.) ; ~ crack
test - ispitivanje sklonosti prskanja
horn - rog; levak, truba; , hyperusled tbplote (zav.); ~ electrode
bolic - hiperbolini rog; ~ loudspeaker - zvunik s levkom (ak.)
- katoda, vlakno za grejanje (eh.) ;
~ junction - topli spoj, kod termohornblende - hornblenda, crni amfielemenata (eh.); ~ laboratory bol, rogovaa (alumosilikat Ca, Na,
vrua" laboratorija, laboratorija za
Mg, Fe) (min.)
visoku radioaktivnost (nukl.); ~
Horner's method - Homerov metod
material - visokoradioaktivni ma(aproksimiranja iracionalnih korena
terijal (nukl.) ; ~ pressing - toplo
polinoma) (mat.)
presovanje (ma.); ~ -reactor
Horse Head - naziv itavog niza razloading - punjenje reaktora gorinih produkata, naroito legura cinka
vom dok je u pogonu (nukl.); ~
(mtl.)
I running of an electrode - pogon
horse-power - konjska snaga, jedinica [ elektrode u toplom reimu (el.);
za snagu; ~ consumption - pot- , ~ spot - pregrejano mesto, pregrejana taka (U.); ~ waste ronja u konjskim snagama; ~
radioaktivni otpaci (nukl.) ; ~-wire
delivered by the pump - snaga
instrument - aparat sa zagrevnom
pumpe (ma.) ; ~ -hour - konjska
icom (el.) ; ~ -wire microphone
snaga-sat (jedinica za rad; rad koji
se vri 1 konjskom snagom za 1 sat)
- mikrofon sa zagrevnom icom
(eh.);
working - rad na toplo
hose - crevo; kuite (zav.); ~
(ma.)
connection - prikljuak creva; ~

hour

339

hour - sat, as, radni sat, radni as;

~ circle - satni krug, svaki veliki
krug nebeske sfere koji prolazi kroz
nebeski pol (astr.);
meter satno brojilo, vremensko brojilo
(el.); ~ plate - cifarnik, brojanik (satni) (el.); ~, working of
failure shooting and repair radni sat traenja i otklanjanja neispravnosti ; ~, working of preventive maintenance - radni sat preventivnog odravanja; ~, working
of repair - radni sat otklanjanja
neispravnosti
house cable - kab(e)l za unutranje
instalacije, pretplatniki kab(e)l
(el.); ~ exchange system -sistem kunih telefonskih centrala,
kuna telefonska centrala (tel.) ; ~
telephone circuit - sobni telefonski provodnik (tel.)
housed in a common body - smeteno u zajedniko kuite (ma.)
housing - kuite (ma.); <~, hermetic - hermetiko kuite; ~,
watertight - vodonepropustljivo
kuite
howitzer - haubica (voj.)
howler - sirena (el.)
howlith - haulit, mineral iz grupe
aksinita (kalcijum-borosilikat) (min.)
HSS cutter - brzorezno glodalo
(mat.)
H.S.S. square push broach - brzorezni etvrtasti provlaka (ma.)
HSS tool - brzorezni no (ma.)
HTO - voda u kojoj je znatni deo vodonika zamenjen tricijumom (hem.)
hub - glavina (mot.)
huckaback - ubrusno platno, pamuna ili lanena sunderasta tkanina
(tek.)
hue obojenost; ~ control regulacija naizmenine nijanse ( TV)
hulk - brod-kasarna, hulk (morn.)
hum - fon struje (napajanja); zujati,
brujati (el.) ; ~ level - nivo tona,
nivo brujanja (el.) ; ~ modulation
- fonska modulacija (eh.)
human counter - ureaj za merenje
radioaktivnosti u ljudskom organizmu (nukl.)
humic acid - huminska kiselina (organska materija u zemljitu, nastala
22

hydrated

raspadanjem
biljnih
otpadaka)
(hem.)
humidify - poveati gustinu vodene
pare, poveati vlanost
humidity - vlanost; ~, ratio specifina vlanost
humlte - humit (magnezijum-silikat
sa neto fluora) (min.)
hummer - zujalo, zumer
humming - zujanje, brujanje, fijukanje (el.)
hundred call seconds - sto-sekundarno zauzee (tel.)
hunting - traenje, biranje, traenje
smetnji (kvarca), pumpanje, njihanje (eh.) ; ~ action - slobodno
biranje (tel.); speed - brzina
slobodnog biranja (biraa), frekvencija promene (tel.) ~ switch bira za meanje (tel.); ~ time
- vreme slobodnog biranja (tel.)
hurdle - lesa, pleter, reetka, reeto,
plot, tor, pletena ograda
Hurter and Driffield curve - karakteristika fotoemulzije (jot.)
hut - koliba, daara, baraka
Huygens principle - Hajgensov princip (da se svaka taka talasnog fonta
moe smatrati izvorom talasa) (fiz.)
hyalite - bezbojan prirodan opal
(min.)
Hycar - naziv za grupu sintetikih
guma (nitrilinskih, akrilnih, butilnih i dr.) (thnl.)
hybrid - melez, hibrid, hibridni spoj,
trojnik; ~ coil - diferencijalni
transformator (el.) ; <~, 180-degree
- dupli trojnik; ~ -coupled hibridno spregnut
hydradd - vodonina kiselina (kiselina koja ne sadri kiseonik) (hem.)
hydrargyrum - iva
hydrate - hidrat, hidroksid; hidratisati; ~, ammonia - amonijak (vodeni rastvor) (hem.); ~, barium
- barijum-hidroksid; ~, calcium
- kalcijum-hidroksid; ~, chloral
- hloral-hidrat; ~, lime - gaeni
kre, kalcijum-hidroksid; ~, potassium - kalijum-hidroksid; ~,
sodium - natrijum-hidroksid, kaustina soda
hydrated - hidratisan, hidrantni; ~
lime - gaeni kre (zav.)

hydrates

340

hydrates - hidati, soli koje sadre kristalnu vodu (hem.)

hydration - hidratacija (graenje hidrata, spajanje sa vodom)
hydrator - hidrator, ureaj za gaenje
krea
hydraulic - hidraulini (mal.); ~
back pressure valve - vodeni osigura (zav.); ~ brake - hidraulina konica (mot.); ~ cement
- hidraulini cement (stvrdnjava se
pod vodom) (thnl.); ~ cylinder
- hidraulini cilindar (ma.); <~
drive - hidraulini pogon (mal.) ;
~ efficiency - hidraulini stepen
delovanja (ma.); ~ engineer inenjer hidraulike; fluid - hidraulini flud (ma.); ~ force
pump - klipna pumpa (mal.) ; ~
governor - hidraulini upravlja
(mot.); ~ horse-power - hidraulina snaga (en.) ; jack - hidraulini ekrk (ma.); ~ leather
- hidraulini koni zaptiva (mal.) ;
- line - hidraulini vod (mal.) ;
~ locking valve - hidraulini ventil (mal.); ~ main - hidraulini
vod (mal.) ; ~ motor - hidraulini
motor (mal.); ~ oil - ulje za
hidraulike (mal.); ~ pipe coupling - spoj hidraulinog cevovoda
(mal.) ; ~ planer - rendisaljka sa
hidraulinim pogonom (mal.); ~
press - hidraulina presa (mal.);
~ pump - hidraulina pumpa
(mal.); ~ radius (cross-sectional area wetted perimeter) hidraulini radijus (povrina preseka, okvaeni obim) (mal.); ~
shaper - horizontalna rendisaljka
sa hidraulinim pogonom (mal.);
~ slide valve - hidraulini klizni
ventil (mal.); ~ soltter - maina
za izradu lebova sa hidraulinim
pogonom (ma.) ; ~ tank - hidraulini tank; ~ testing unit - hidraulini ispitni aparat (mal.); ~
tool relief - hidraulini dra noa
(mal.); ~ torque converter hidraulini torzioni menja (mal.) ;
~ transmission - hidraulini prenos (mal.) ; ~ valve body - telo
hidraulinog ventila (ma.); ~

hydrogel

variable speed gear - hidraulini

menja (mot.)
hydraulically driven - na hidraulini pogon (mal.)
hydraulics - hidraulika, nauka o kretanju tenosti i korienju energije
kretanja tenosti (meh.)
hydrazides - hidrazidi (hem.)
hydrazine hydrate - hidrazin-hidrat (hem.)
hydrazo compounds - hidrozo-jedinjenje (simetriki derivati hidrazina)
hydrazoate - so azotvodonine kiseline, azid (hem.)
hydride - hidrid (jedinjenje vodonika)
(hem.) ; ~, arsenic - arsen-hidrid,
arseno-vodonik, arsin (hem.); ~,
bromine - bromovodonik; ~,
calcium - kalcijum-hidrid; ~,
chlorine - hlorovodonik, hlorovodonina (sona) kiselina
hydriodic acid - jodovodonina kiselina (hem.)
hydrion - jon vodonika, proton
hydroacoustic - hidroakustika
hydrobromic acid - bromovodonina kiselina (hem.)
hydrocarbon - ugljovodonik, jedinjenje koje sadri samo ugljenik i
vodonik (hem.)
hydrocarbonaceous - koji sadri
ugljovodonika
hydrocarbonate - hidrokarbonat, kiseli karbonat (hem.)
hydro-celluloses - hidroceluloza, nastaje dejstvom kiselina na celulozu
na hladno (thnl.)
hydro-electric generating set hidrogeneratorski agregat (grupa)
(elj.)
hydrochloric acid - hlorovodonina
sona kiselina (hem.)
hydrocyanic acid - cijanovodonina
kiselina (hem.)
hydrodynamics - hidrodinamika,
grana mehanike koja prouava kretanje tenosti
hydrofluoric acid - fluorovodonina
kiselina (hem.)
hydrofluorosilicic acid - silikofluorovodonina kiselina (hem.)
hydrogel - hidrogel (gel sa vodom kao
rastvaraem)

hydrogen

hydroxide

341

hydrogen - vodonik, hem. elemen(a)t,

redni broj 1, simbol H; ~ bomb
- vodonina bomba (nukl.); ~,
bromide - bromovodonik, gas koji
sa vodom daje bromovodoninu kiselinu; ~ calcination - zagrevanje u atmosferi vodonika (hem.);
~ chloride - hlorovodonik, HC1,
bezbojan gas, sa vodom daje hlorovodoninu kiselinu (hem.); ~,
content - sadraj vodonika (hem,
zav.) ; ~ controlled covering obloga sa niskim sadrajem vodonika (zav.) ; ~ cooling - hlaenje
vodonikom (u.); ~, cyanide cijanovodonik, otrovan gas (hem.) ;
~ equivalent - vodonini ekvivalent (hem.) ; ~ electrode - vodonina elektroda, platinirana elektroda u ravnotei sa gasovitim vodonikom; slui za merenje pH. (hem.) ;
~ firing - paljenje u vodoniku
(hem.) ; ~, heavy - teki vodonik,
deuterijum (simbol 2 H ili D); ~,
intergalactic - meugalaktiki vodonik; ~ ion - vodonikov jon,
proton (hem.); ~ ion concetration - koncentracija vodonikovih
jona, mera za kiselost rastvora, izraava se u pH jedinicama (hem.) ;
~, light - laki (obini) vodonik,
protijum; ~ oxide - voda; ~ peroxide - vodonik peroksid, hidrogen" (hem.) ; ~ scale - vodonikova
skala (hem.) ; ~ sulphide - vodonik-sulfid (hem.); ~ superheavy
- tritijum, radioaktivni izotop vodonika mase 3 ( 3 H ili T)
hydrogenated oils - hidrogenisana
ulja, biljna ulja pretvorena u masti
procesom hidrogenizacije (thnl.)
hydrogenation - hidrogenizacija, sjedinjavanje neke supstance sa vodonikom (thnl.) ; ~ of coal - hidro^enovanje uglja u cilju dobijanja
tenih ugljovodonika
Hydrogenite - trgovaki naziv za
aluminijum-amalgam (hem.)
hydrokinetics - hidrokinetika, grana
fizike koja prouava kretanje tenosti usled dejstva sila
hydrol - tetrametil-diaminobenzhidrol (hem.)
hydrolith - kalcijum-hidrid (hem.)

hydrology - hidrologija
hydrolysis - hidroliza (razlaganje nekog jedinjenja pod uticajem vode);
~, acid - kisela hidroliza, hidroliza
u kiseloj sredini; , basic - bazna
hidroliza, hidroliza u alkalnoj sredini
hydrolytic - hidrolitiki
hydrometallurgy - hidrometalurgija,
izdvajanje metala pomou ispiranja
ruda (mil.)
hydrometer - hidrometar, aerometar
(instrumen(a)t za merenje gustine
tenosti) (fiz.)
hydrometrograph - mera koliine
protekle vode (mtr.)
hydromica - hidromuskovit, mekonit (min.)
Hydronalium - hidronalijum, aluminijumska legura sa 7 7% Mg
i neznatnim koliinama Si i Mn
Hydrone - hidron, legura sa 35%
Na i 65% Pb
hydroperoxide - hidroperoksid
(hem.)
hydrophobic - hidrofoban (koji ne
apsorbuje vodu) (hem.)
hydrophone - hidroion
hydrophosphate - hidrogen-fosfat,
kiseli fosfat (hem.)
hydrophylic - hidrofilan (koji ima
afinitet prema vodi)
hydropneumatic accumulator hidropneumatiki akumulator
hydroquinone - hidrohinon (fotografski razvija)
hydrosilicate - hidrosilikat (hem.)
hydrosol - hidrosol, sol (koloidni
rastvor) u vodi
hydrosphere - hidrosfera, vodom prekriven deo Zemljine povrine
hydrostatic compacting - hidrostatiko presovanje (tna.) ; ~ head
- hidrostatska visina (fiz.); ~
pressure - hidrostatiki pritisak

(fin-)

hydrostatics - hidrostatika
hydrosulphate - hidrogen-sulfat, kiseli sulfat (hem.)
hydrosulphite - bisulfit (hem.)
hydrous - vodeni
hydroxide - hidroksid (jedinjenje koje
sadri hidroksilnu grupu) (hem.);
~, ammonium - amonijum-hid-

hydroxide

hydroxide
roksid; ~, calcium - kalcijum-hidroksid, gaeni kre; ~, sodium
- natrijum-hidroksid, kaustina soda
hydroxonium ion - hidroksonijum
jon, hidratisani proton, H3O"1" (hem.)
hydroxyl - hidroksil, hidroksilna
(OH) grupa (hem.)
hydroxylamin - hidroksilamin
(hem.)
hydroxylation - hidroksilacija (uvoenje grupe OH u jedinjenje
(hem.)
hydroxyproline - hidroksiprolin (jedna od esencijalnih aminokiselina)
hydrozonas - hidrozoni, kondenzacioni proizvodi aldehida i ketona sa
hidrazinom (hem.)
hygrograph - higrograf (ureaj koji
belei vlanost)
hygrometer - higrometar, psihrometar (instrumen(a)t za merenje
vlanosti, npr. vazduha); ~, absorption - v. chemical hygrometer;
~, balance - higrometar sa vagom;
~, chemical - apsorpcioni higrometar; ~, condensation - kondenzacioni higrometar, mera takei
rose; ~, dew-point - v. condensa-J
tion hygrometer; ~, hair -j
higrometar sa dlakama, vlasima; ~,
recording - higrograf; ~, thermal
- termohigrometar; ~, thermistor
- termistorski higrometar; ~, wet-and dry-bulb - psihrometar
hygroscope - higroskop (instrumen(a)t za merenje vlanosti)
hygroscopic - higroskopski, higroskopan, koji upija vlagu (hem.) ; ~
covering - higroskopska obloga

(zav.)

hypochromlc

342

hygroscopicity - higroskopinost
(sposobnost da vezuje vlagu)
hygrostat - higrostat, aparat za odreivanje kristalne vlage (thnl.)
hyoscine - alkaloid skopolamin (hem.)
hyoscyamine - hiosciamin (jedan aldehid) (hem.)
hyper- - prefiks koji znai nad, iznad
hyperacoustic - nadzvuni, ultrazvuni (ak.)
hyperbola - hiperbola (mat.)
hyperbolic cylinder - hiperbolini
cilindar, valjak (mat.) ; ~ elliptical

co-ordinate mathod - metoda

hiperbolino-eliptikih koordinata
(mat.) ; ~ functions - hiperbolne
funkcije, vrsta matematikih funkcija; ~ logarithms - hiperbolni
logaritmi, prirodni logaritmi; ~
navigation - hiperbolini sistem
navigacije (pom.); ~ transmission line - hiperbolina transmisiona linija (el.); ~ underwater
navigation - hiperbolini sistem
podvodne navigacije (pom.)
hyperbolold - hiperboloid, telo iji
su neki preseci hiperbole (mat.) ;
~ of revolution - obrtni hiperboloid (mat.)
hypercon - hiperkon
hypergolic fuels - hipergolna goriva
(raketna goriva koja se sama pale)
(hem.)
Hypernik - hipernik (legura gvoe-nik(a)l) (mtl.)
hyperons - hiperoni, elementarne
estice mase vee od mase neutrona,
a manje od mase deutrona (fiz.)
hyperoxide - peroksid (hem.)
hypersensitization - hipersenzibilizacija (jot.)
Hypersil - hipersil (materijal za visokofrekventna jezgra) (el.)
hypersonic - nadzvuni, ultrazvuni
(ak.); ~ analyzer - ultrazvuni
defektoskop (el.)
hypersonics - hiperzvuk
hypersorption - hipersorpcija, apsorpcija tee isparljivih komponenata iz neke gasovite smee (hem.)
hyperspace - hiperprostor, prostor sa
vie od tri dimenzije (mat.)
hypersthene - hipersten (metasilikat
magnezijuma i gvozda) (min.)
hypertonic solution - hipertoni rastvor s velikim osmotskim pritiskom

(fiz.)

hyphen - crtica, vezica ()

hypo - natrijum-tiosulfat (fiksir u
fotografiji); ~, acid - kiseli fiksir
hypobromite - hipobromit (hem.)
hypochlorite - hipohlorit (hem.);
~ lime - hlorni kre; ~, sodium
natrijum-hipohlorit
hypochlorous acid - hipohlorasta kiselina (hem.)
hypochromic - hipohromi (hem.)

hypocrystalline

hyzone

343

hypocrystalline - polukristalian
hypocycloid - hipocikloida, matematika kriva
Hypolon - vrsta sintetike gume na
bazi hlorsulfonisanog polietilena
(thnl.)
hypophosphoric acid - hipofosforna
kiselina (hem.)
hyposulphite - hiposulfit (so hiposumporaste kiseline )(hem.)
hyposulphuric acid - ditionska kiselina (hem.)
hypotenuse - hipotenuza, strana pravouglog trougla (mat.)
hypothesis - hipo eza, pre pos avka;
~, admissible - dozvoljena hipoeza; ~, alternative - al ernativna
hipoteza; ~, composite - sloena
hipoteza; ~, simple - prosta hipoteza; ~, statistical - statistika
hipoteza
hypothetical office - hipotetina
centrala (bez pretplatnika, primenjuje se za projektovanje) (tel.)

hypotonic solution - hipotonian

rastvor, koji ima mali osmotrski pritisak (hem.)
hypotrochoid - hipotrohoida, matematika kriva
hypoxanthine - hipoksantin, 6-oksi-purin (hem.)
hyrotron - hirotron, ivin ispravlja
sa magnetskim upravljanjem
hysteresis - histerezis, zaostajanje namagnetisanja iza magnetne sile
(fiz.) ; ~ coefficient - histerezisni
faktor, histerezisni koeficijen(a)t
(fiz.) ; ~ curve - histerezisna kriva
(fiz.); ~ graph - histerezigraf
(fiz.) ; ~ loop - histerezisni krug
(fiz.) ; ~ loss - histerezisni gubici
(elj.) ; ~^ meter - histerezimetar

(fiz.)

hystoroscope - aparat za snimanje

histerezisnih krivih
hyzone - tritijum

H. 1. hardness - tvrdoa; 2. henry - Henri; 3. humidity - vlanost;

4. hydrant - hidrant; 5. hydrogen - vodonik; 6. hydrolysis - hidroliza
Hf hafnium - hafnijum
Hp, hp 1. high pressure - visok pritisak; 2. horsepower - konjska snaga;
3. hotpressed - toplo presovan; 4. hydrocarbon processing - prerada
ugljovodonika
HTU hight of a transfer unit - visina ektifikacione kolone koja odgovara jedinici prenosa mase
hyg. hygroscopic - higroskopan

I - hemijski znak za jod (hem.)

i - i, imaginarna jedinica (mat.)
1-head engine - motor sa viseim
ventilima u I-glavi (mat.)
t-type - bezprimesni, vlastiti, s posebnom provodnou
iatrochemistry - jatro-hemija, prouavanje hemijskih fenomena u medicinske svrhe, praktikovana u 16.
veku (hem.)
ice - led, zaleivanje; ~ aeromycin
- led sa primesama aeromicina;
age - ledeno doba; ~ -apron - ledobran (na mostu); ~ bedding - sloj leda na koji se
sldaditi tovar; ~ boat - jedrilica
na sankama (sport na ledu); ~
body - led za posipanje tereta; ~
breacker - ledolomac (brod); ledobran (na mostu); ~ carbon
dioxide - suvi led; ~ coating ledena naslaga; ~, compressed
dry - suvi preso vani led; ~,
cracked - drobljeni led; ~ -cutter
- seka leda (slui za zatitu kormila
pri vonji unazad); ~, damp vlani led; ~, dry - suvi led; ~
fin - odbija leda (od elise); ~,
food service - prehrambeni led; !
~, germicidal baktericidni led; {
~, hard - tvrdi led; ~ house ledara; ~ making - proizvodnja
jestivog leda; ~, mikly - mutni
ledj , opaque - mutni led; ~,
package - ambalani led; ~, pure
- isti led; ~, salt - slani led;

~, sea-water - led iz morske vode;

~, slush - mokri sneni led; ~,
snow - sneni led; ~, split - sitno
drobljeni led
iceberg - ledeno brdo, santa
icebreaker - ledobran, zatitnik jarmova
Iceland moss - islandska mahovina
Iceland spar - islandski dvolomac,
kalcit koji ima osobinu dvostrukog
prelamanja svetlosti, vrlo ist prirodan kalcijum-karbonat (min.)
ichtyocolla - lepak dobijen preradom ribljih organa (thnl.)
ichthyology - nauka o ribama
iconoscope - ikonoskop, televizijska

cev (TV)

icosahedron - poliedar sa dvadeset

strana (mat.)
Icyl - grupa organskih boja za bojenje
svile (tek.)
ideal cascade - idealna kaskada, optimalni nain povezivanja jedinica
u kaskadi (nukl.) ; ~ gas - idealni
(savreni) gas, za koga vai jednaina
gasnog stanja pvRT, gde je p
pritisak, v zapremina, R konstanta, T apsolutna temperatura
(fiz., hem.); gas constant konstanta idealnog gasa, R-konstanta (fiz., hem.); ~ no-load
D.C. voltage - idealni jednosmerni
napon u praznom hodu (el.); ~
solution - idealan rastvor, u kome
su sve molekularne sile identine
(hem.)

identical

346

identical - identian, istovetan; <~

equation - identina jednaina
(mat.)
identification - identifikacija, prepoznavanje, raspoznavanje, oznaavanje; friend or foe - otkrivanje pripadnosti, identifikacija svoj-tudi" (voj.); ~, information identifikacija informacija; ~, lead
- oznaavanje vodova; ~, wires - ispitivanje ila (provodnika) zujalicom (tel.); ~, pattern
- raspoznavanje oblika, prepoznavanje oblika; ~ pulse - impuls za
prepoznavanje, identifikacioni impuls (tel.); ~, target - identifikacija mete, prepoznavanje cilja; ~,
sign - znak za raspoznavanje, identifikacioni znak (tel.)
identifier - identifikator
identity - identitet
idiochromatic crystal - idiohromatski kristal (kr.)
idioelectric - izolator, neprovodnik
(el.)
idiomorphic crystal - idiomorfan
kristal (kr.)
idiostatic circuit - idiostatika sprega
(struja) (el.); ~, method - idiostatika (uberova) metoda (el.)
idle - mrtav hod, prazan hod; ~
adjusting screw - graninik (vijak)
mrtvog (praznog) hoda; ~ capacity - rezervna snaga, rezervni kapacitet, slobodni kapacitet, (tf centrale) (tel.) ; ~ coil - mrtvi svitak,
prazan kalem, neukljuen kalem
(el.) ; ~ capacity cost - trokovi
neiskorienog dela kapaciteta; ~
current - bezvatna struja, reaktivna
komponenta struje; ~ gear - mrtvi
(prazan) hod; ~ line - slobodni
hod; ~ indicating signal - signal
slobodne linije (tel.) ; ~ mashine
time - sporedno vreme, mrtvo vreme; ~ microphone - nemi mikrofon, neukljuen mikrofon (eh.) ;
~ period - zdporno vreme (el.) ;
~ position - stanje mirovanja (maine); ~ power - prividna, reaktivna snaga; ~ ship - brod bez
tereta; ~ time - sporedno vreme,

ignition

mrtvo vreme; ~ wheel - meuzupanik, gonjeni zupanik; ~ running - prazan hod (el.) (ma.);
~ spindle - vreteno praznog hoda
(ma.) ; ~ (return) stroke - prazni
(povratni) hod (ma.); ~ stroke
- prazan hod (maine) (ma.)
idler (gear) - meduzupanik (ma.) ;
- impeller (screw pump) - pogonjeno vreteno (zavojna pumpa)
(ma.); ~ (pulley) - natezna remenica (ma.)
idling - prazan hod (ma.) ; ~ loss
- gubici praznog hoda (el.)
idometer - kontrolnik jednoobrazne
proizvodnje, oprema za kontrolu
jednoobrazne produkcije (ma-)
idotron - aparat za proveru fotoelemenata
Igamid - sintetike plastine materije
iz grupe aminoplasta (thnl.)
Igepal - naziv za niz deterdenata,
emulzifikatora i si. na bazi polialkohola (Jhnl.)
Igepon - serija deterdenata i emulgatora na bazi derivata viih masnih
kiselina (thnl.)
Igmerald - trgovaki naziv za vetaki smaragd (thnl.)
igneous rocks - eruptivne stene
(geol.)
ignitable - zapaljiv, upaljiv
ignite - zapaliti, paliti, zaariti, ariti,
usijati
igniter - ureaj za paljenje (mot.)
ignitible v. ignitable
ignition - paljenje (mot.) ; ~ angle
- ugao paljenja (mot.); ~ cable
- kabl za sveicu (mot.); ~ coil
- bobina, indukcioni kalem (mot.) ;
~ distributor - razvodnik paljenja (mot.); ~ interference smetnje od paljenja (sveice i si.)
(mot.) ; ~ lag - zaostajanje paljenja, paljenje sa zakanjenjem (mot.) ;
~ noise - smetnje od paljenja, um
paljenja (mot.); ~ point - taka
paljenja (najnia temperatura na
kojoj se neko gorivo moe zapaliti)
(hem.) ; ~ switch - runi prekida
paljenja (mot.) ; ~ system - Ureaj za paljenje (mot.); ~ timing
- promena take paljenja (mot.);
~ voltage - napon paljenja (mot.)

ignitor

347

ignitor - ignitor (elj.) ; ~ control ignitorsko upravljanje (elj.)

illicit - nedoputen, zabranjen
illimitable - neograniiv
iiH^ium - ilinijum (nekadanji naziv
elementa prometijuma)
illium - ilijum, kiselinski otporna legura sastava 6 0 - 6 5 % Ni; 21,07%
Cr; 6,42% Cu; 4,67% Mo; 2,13%
W; 1,04% Si; 1,09% Ali 0,98%
Mn; 0,76% Fe; 1,19% C + B
illuminance - osvetljenost
illuminant - sredstvo za osvetljavanje; osvetljavajui
illuminate - 1. osvetiliti, obasjati;
2. iluminirati, sveano osvetliti; 3.
rasvetliti, objasniti
illumination - osvetljenje (el., opt.),
osvetljavanje, osvetljenost, ozraenost, pobuda; ~, hologram - osvetljenost holograma; ~, laser osvetljenost laserom, osvetljavanje
laserom; ~, radar - osvetljavanje
radarom
illuminator - 1. svetiljka; 2. kondenzator, osvetljiva (kod optikih
instrumenata); 3. ukraavalac bojama
i zlatom (npr. rukopisa)
illuminometer - luksmetar, mera
jaine osvetljenja
ilmenite - ilmenit, oksid gvozda i
titana (min.)
ilmenorutile - ilmenorutil, crni varietet titan-dioksida, sadri gvozda,
tantala i niobijuma (min.)
image - slika, crte, model
image-amplifier tube - video-pojaavaka cev (TV); ~ attenuation - slabljenje video-kanala, slabljenje simetrinog kanala; ~ attenuation constant - konstanta
slabljenja slike (TV); ~, auditory
- zvuna slika; ~, cathode - katodna slika; ~, diffraction - difrakciona slika; ~ distortion izoblienje slike (TV); ~ effect efek(a)t ogleda (TV); ~ fault izoblienje slike, greka slike (TV);
~ frequency - frekvencija ogledala,
druga kombinadona frekvencija (heterodinskog pretvaraa); frekvencija
kadrova, video-frekvencija (TV);
~J ,ghosf s - fantomne slike;
~, hologram - hologram; ~,

imitation of leather

holographic v. hologram image;

~ impedance - karakteristina impedanca, simetrina impedanca
(TV); ~ interference - smetnje
simetrinog kanala ( TV) ; ~ interference ratio - koeficiien(a)r simetrinog kanala ( TV) ; ~ isocon
- izokon (cev) sa prenosom slika
( TV) ; ~ multicolor hologram viebojni hologram; ~ orthicon ortikon (cev) sa prenosom slika,
superortikon ( TV) ; ~ persistence
- inercija slike (TV); ~, real stvarna slika; ~, real reconstructed - stvarna rekonstruisana slika;
~, reconstructed - rekonstruisana
slika; --, reconstructed three-dimensional - rekonstruisana trodimenzionalna slika; ~, spatially
varying - prostorno promenljiva
slika; ~, synthesized - sintetizovana slika; ~, tactile - taktilna
slika; ~, virtual - virtuelna slika;
~, virtual reconstructed - virtuelna rekonstruisana slika; ~,
visual - vizuelna slikaj <~, 2-D ravna slika, dvodimenzionalna slika;
~, 3-D - prostorna, trodimenzionalna slika
imaginary axfs - i mag-nar na osa, u
kompleksnoj ravni (mat.) ; ~ component - imaginarna komponenta,
reaktivna komponenta (mat., el.);
~ curves and surfaces - imaginarne krive i povrine, krive u kompleksnoj ravni (mat.) ; ~ loading imaginarno optereenje, reaktivno
optereenje (el.); ~ number imaginarni broj, broj iji je kvadrat
negativan (mat.); ~ unit - imaginarna jedinica (mat.)
imbibition pressure - pritisak natapanja, kod koloida (hem.)
imbue - natopiti, nakvasiti, namoiti
(thnl.)
imide - imid (dijacetil-derivat amonijaka ili primarnih amina) (hem.)
iminazoles - iminazoli, heterociklina jedinjenja sa 5 lanova u
prisustvu 2 nesusedna atoma azota
(hem.)
imino group - imino-grupa (hem.)
imitation of leather - vetaka koa
(thnl.)

lmmedial

348

imponderable

nost ulaznog otpora od frekvencije

Immeial - naziv za grupu organskih
(el.); ~ coil - reaktivni kalem,
sumpornih boja za celulozna vlakna
prigunica (el.); ~ compensator
(thnl.)
- korekcioni filter (el.) ; ~ -coupimmediate-action alarm - brza
led amplifier - pojaava sa impesignalizacija, trenutna signalizacija
dansnom spregom (el.); ~, gate(el)
-to-drain - impedanca gejt-odvod;
immerse - uroniti, potopiti u tenost
~, gate-to-surce - impedanca gejtimmersion - uronjavanje; imerzija
-izvor
(opt.)
immersion cell - podvodna kamera impedance relay - impedansni relej
(el.) ; ~, skin - povrinska impe(TV); ~ counter v. dipping
danca; ~, source - impedanca izcounter (fiz.); ~ objective vora; ~, voltage of transformer imersioni objektiv, objektiv potopnapon kratkog spoja (elj.)
ljen u tenosti (opt.)
impedanceless generator - geneimmiscibility - nemeljivost
rator bez unutranjeg otpora, ideimmiscible - nemeljiv, koji se ne
alni generator (elj.)
mesa
immittance - imitanca; ~, input impede - koiti, zaustaviti
- ulazna imitanca; ~, load - imi- impedometer - mera impedanci,
instrumen(a)t za merenje impedanci
tanca optereenja; ~, output - iz(el.)
lazna imitanca
immunity - imunitet, otpornost; ~, impedor - dvopol (el.)
impeller - pogonski zupanik, pronoise - otpornost na smetnje
peler; rotirajui deo crpke, ventilaimmutabillity - nepromenljivost, netora i slino koji pokree fluide
izmenljivost (biol.)
(thnl.); ~ gear - pogonski zupimpact - impakt, udarac; sudar dvaju
anik (ma.)
tela, s promenom brzine jednog od
njih (fiz.); ~ bending test - imperfection - defekt, poremeaj;
~, crystal (line) - defekt kristalne
proba savijanja udarom (mtl.); ~
reetke; ~, lattice - defekt reetke;
buckling test - proba krivljenja
~, point - takasti defekt
udarom- (mtl.); ~ excitation udarna pobuda, udarno pobuivanje imperial standard pound - stan(elj.) ; ~ load - udarno optereenje
dardna imperijalna funta, 1 lb =
(el.) ; ~ radiation - udarno zra= 453.592 grama (mtr.)
enje (fiz.); ~ strength - jaina impermeabillity - nepropustljivost,
impakta (sudara), udarna jaina,
magnetska nepropustljivost (fiz.)
udarno naprezanje (meh.); mere- impermeable - nepropustljiv, komnje jaine impaktom (udarom) (mil.)
paktan
impair - oslabiti, otetiti, rasp6riti impervious machine - nepropusna
maina (el.)
impairment - pogoranje, kvarenje,
impingement - sudar, udar, bomoteenje
bardovanje
impalpable powder - sitno mleven
implantable - pogodan za saenje,
prah (mtl.)
pogodan za usaivanje
impart pressure - staviti pod pritiimplantation - implantacija, postavsak (mtl.)
ljanje, unoenje
impedance - impedanca, zbir reaktance i rezistance (el.) ; ~, acoustic implicate - uviti, zaviti; uplesti, zaplesti; obuhvatiti
- akustika impedanca; ~, antenna
- antenska impedanca; ~, ava- implosion - implozija,. obrnuta eksplozija (npr. evakuisanog suda)
lanche v. break down impedance;
~, breakdown - probojna impe- imponderability - nemerljivost (po
danca; ~ bridge - most za merenje
teini)
impedance (el.) ; ~ characteristic j imponderable - nemerljiv (po teini),
bez teine
- impedansna karakteristika, zavis-

importance
importance - vanost, znaaj
mpoverished uranium - istroeni
uran (nukl.)
impregnating compound - izolaciona masa, kompaund (thnl.)
impregnation - natapanje, proimanje, impregnacija; apsorpcija jedne
supstance od strane druge (thnl.)
impressed voltage - dovedeni napon, privedeni napon (el.)
impression - utisak
improper fraction - nepravi razlomak, iji je brojilac vei od imenitelja
(mat.) ; ~ integral - integral ije
granice integracije nisu konane
(mat.)
improve - popraviti, poboljati
improvement - unapreenje; ~
threshold - prag
poboljanja
(signala) (eh.)
impulse - impuls, udar, udarac; ~
action - prinudno vraanje (biraa)
(tel.) ; ~ contact - klizni kontakt
(el.); ~ coupling - okidna spojnica (mot.); ~ -driven clock impulsni elektrini asovnik, sekundarni asovnik (el.); ~ meter brojilo impulsa (eh, at.) ; ~, nerve
- nervni impuls; ~ -noise susceptibility - podlonost na impulsne
smetnje, osetljivost na impulsne
smetnje (el.) ; ~ recorder - pisa
impulsa (el.); ~, reset - impuls
uspostavljanja; ~ sealer - broja
impulsa, skaler (nukl.) ; ~, specific
- specifini impuls; ~ timer vremenski impulsni relej (eh.)
impulsing - slanje impulsa (eh.)
impulsive discharge - impuslno
pranjenje (el.)
impurity - neistoa, primesa (mtl.) ;
~, acceptor - akceptorska primesa;
~ atom - atom primese (fiz., mtl.) ;
~, compensated - kompenzirana
primesa; ~, compensating - kompenzujua primesa; ~ concentration - koncentracija primese, koncentracija neistoe (mtl.) ; ~ concentration gradient - gradijent
koncentracije neistoe (fiz., mtl.) ;
~, diffusing - difundovana primesa; ~, donor - donorska primesa; ~, ionic - jonska primesa;
~, ionized - jonizovana primesa;

34

Inching button

, majority - osnovna primesa;

~ migration - seoba neistoe,
migracija neistoe (fiz., mil.) ; ,
minority - manjinska primesa; ~,
noncompensate - nekompenzirana primesa; ~, n-type - primesa
n-tipa; ~, p-type - primesa p-tipa;
~, shallow-lying - primesa koja
obrazuje plitki (niski) nivo; ~,
stoichiometric - stehiometrijska
primesa; <~, substitutional - substitucionalna primesa; ~, surface
povrinska primesa; ~, trap primesa koja obrazuje centre zahvata; ~, volatile - letea primesa
imref - Fermijev kvazi-nivo
inaccessibility - nepristupanost
inaccuracy - netanost
inapplicability - neprimenljivost,
neupotrebljivost
inarch - ukalemiti (agr.)
in bridge - paralelno, antirano (el.)
incandesce - usijati (se), uariti (se)
incandescence - usijanost, usijanje; svetljenje
incadcescent - usijan, uaren; ~
light - svetio sa usijanim vlaknom;
sijalica
incarnadine - boje mesa, bledorumen, rumen (kao rua, kao krv)
incavation - dubenje, izdubenje, udubina, udubljenje
Inceloid - trahsparentna plastina
masa za folije, lakove i lepkove
(thnl.)
incendiary bomb - zapaljiva bomba,
moe biti fosforna, magnezijumska,
uljna i si. (thnl.) ; ~ gels - elatinirane zapaljive mase (npr. ,,napalm") (thnl.)
incenter of triangle - centar upisanog kruga u trouglu (mat.) ; ~ in
a polygon - centar upisanog kruga
u mnogougaoniku (mat.)
inception - zapoinjanje, poetak
inceptive impulse - poetni impuls,
zauzimanja (eh.)
incessant - neprestan, neprekidan
inch - palac (2.54 cm) (mtr.)
inching button - dugme za fino doterivanje (ma.); ~ -milimeter
conversion chart - dijagram za
pretvaranje cola u milimetre (ma.,
mtr.); ~ -pound - in-funta, je-

inching button

350

inching; button
dinica energije u engleskom sistemu
(mtr.) ;
rule - palano merilo,
palani razmernik (mtr.); ~ -ton
- in-ton, jedinica energije u engleskom sistemu mera (mtr.)
incidence - upad, padanje (zraka,
talasa) (fiz.), incidencija, upadni
ugao; ~ angle - ugao padanja,
ugao upadanja, upadni ugao (fiz.);
Bragg - Bragov upadni ugao; ~
broadside - normalna incidencija;
~ end-on - longitudinalna incidencija; ~ grazing - tangentna incidencija; ~normal - vertikalna incidencija; ~ oblique - kosa incidencija
incident radiation - upadno zraenje
(fiz.) ; ~ ray - upadni zrak (fiz.)
incidental dissipation - sluajno
rasejanje, sluajna disipacija (el.)
incinerate - 1. spaljivati; 2. ariti
incineration - 1. spaljivanje, pretvaranje u pepeo; 2. arenje
incipient fracture - naprslina (zav.);
~ impulse - poetni impuls (eh.)
incise - asei, usei, urezivati, uklesati, izrezati (ma.)
incision - kanal, leb, brazda (ma!.)
inclination - naginjanje, saginjanje,
nagib, inklinacija, zakoenje; ~ of
line - nagib krive (ma!.); ~
of a straight line to a plane nagib prave u odnosu na ravan
(mat.) ; ~, magnetic - magnetska
inklinacija
inclined plane - strma ravan (ma.) ;
~ angle - zahvaeni ugao izmeu dve prave (gm.); ~ angle
of the tooth - zahvaeni ugao glodanja (ma!.); ~ plan angle zahvaeni ugao vrha (ma.); ~
view - nagibna projekcija (gm.)
inclusion - inkluzija (strano telo u
kristalu) (min.) ; ~, foreign - egzogena (strana) inkluzija (min.); ~,
secondary - inkluzija stvorena ponovljenim zagrevanjem
incoagulable - koji se ne moe koagulirati (zgruati)
incoherent scattering - nekoherentno rasejanje (fiz.); ~ source nekoherentni izvor (eh.)
incombustible - nesagoriv

indanthrene

incoming
position,
incoming
(trunk) position - radno mesto za
dolazni saobraaj, posrednik za dolazni saobraaj (sbr.)
incommensurable - nesamerljivi,
koji nemaju zajedniki inilac (mat.)
incomparable - neuporedljiv, nesravnjiv (mat.)
incomplete circuit - otvoreno kolo,
nezavrena veza, nepotpuno kolo,
nedovreno kolo (el.) ; ~ diffusion
- nepotpuna difuzija (thnl.)
incompressibility - nestiljivost
(fiz.); ~ modulus - sinonim za
modul elastinosti (fiz.)
incompressible - nestiljiv
incondesable - nekondenzabilan, koji
se ne moe kondenzovati
Inconel - inkonel, vatrostalna i kiselinski otporna hromniklova legura
sa 12-14% Cr, 6 - 7 % Fe i 80%
Ni
incongealable - koji se ne smrzava
inconsequence - nedoslednost, nesledstvenost
inconsiderable - neznatan, beznaajan, bezvredan
inconstancy - nestalnost, nepostojanost, kolebljivost, promenljivost
inconsumable - neunitiv, nerazorljiv, nepotroljiv
incorporate - ukljuiti
incorrect - netaan, neispravan
incrassate - zgusnuti, zadebljati
increase - rast, porast; porasti, rasti;
~ in temperature - porast temperature; ~ of pressure - porast
pritiska; ~ of speed - poveanje
brzine
increment - dodatak, poveanje, uveanje; prirataj; prirasti; doprinos;
~ cut - nejednako deljenje (ma!.) ;
~, quantization - kvantizacioni
inkrement; ~, rise per tooth uzvienje od zuba do zuba (ma!.)
incrystallizable - koji se ne kristalizuje
Indalone - vrsta repelenta za insekte
na bazi oksilata butil-mezitil-oksida
(hem.)
indanthrene - indantren, vrlo stabilna plava boja (thnl.) ; ~ dye indantrenske boje, grupa vrlo pos-

indanthrene
tojanih organskih redukcionih boja
(thnl.)
. .
indefinite integral - neodreeni integral (mat.)
indemnity fee - plaanje za vrednosno pismo (sbr.)
indent - ozubiti (ma!.)
indentation - ozubljenje (ma!.)
independent - nezavisan
independent time control - nezavisna sinhronizacija (el.); ~ timelag relay - vremenski nezavisni
relej (el.) ; ~ variable - nezavisno
promenljiva (mat.); <~ wheels nezavisni tokovi (mot.)
independently motorized - nezavisno pogonjen (mot.)
indeterminate - neodreen
index - indeks, pokaziva, kazaljka,
oznaka; standardna veliina kartona;
oznaivati; ~ base - podeoni sto
(mat.); ~ centres - ureaj za
deljenje (ma!.); ~ circle - krug
rupa (ma!.); ~, complexity koeficijen(a)t
kompleksnosti;
~
crank - podeona ruica (ma!.) ; ~
-crank lever, disk - podeona ruica (ma!.); ~ head - podeona
glava (ma!.); ~ head operation
- rad podeone glave (ma!.); ~
-head spindle - podeono vreteno
(ma!.) ; ~, interruptibility - koeficijenti prekidnosti, prekidni koeficijent^; ~, Miller-es - Milerovi indeksi, Milerovi koeficijenti;
~, plasma-refraction - koeficijen(a)t refrakcija plazme; , reliability - koeficijen(a)t pouzdanosti;
~, reverberation - koeficijen(a)t
reverberacije
indexing - indikacija, indeksiranje,
deljenje, oznaavanje; ~ accuracy
- tanost deljenja; ~ attachment
- ureaj za deljenje (at.) ; ~ error
- greka deljenja (at.) ; ~ fixture
- dra za deljenje (at.) ; ~ handle
- podeona ruica (ma!.) ; ~ holes
- podeone rupe (ma!.) ; ~ movement - podeono kretanje (ma.);
~ ratio - podeoni odnos (ma!.);
~ rotary table - okrugli sto sa
podeonim ureajem (ma!.); ~
spindle - vreteno podeone glave
(ma!.) ; ~ table - podeona ploa

351

indicator

(ma!.); ~ worm - podeoni pu

(ma!.) ; ~ lever - podeona letva
(ma?.) ; ~ of a logarithm - indeks
logaritma, sinonim za karakteristiku
logaritma (mat.) ; ~ of a radical
- indeks korena, koji pokazuje koji
se koren trai (mat.); ~ of refraction - indeks prelamanja (fiz.) ;
- pin - podeoni trn (ma!.); ~
plate - podeona ploa (ma!.); ~
point - taka indeksa, referentna
taka u
spektografskoj
analizi
(hem.); ~ precision - podeona
tanost (at.) ; ~ table - podeona
ploa, podeoni sto (ma!.) ; ~, target - indikacija mete
india rubber cable - kab(e)l s gumenom izolacijom (el.)
Indian red - crvena neorganska pigmentna boja na bazi gvozdenog oksida (hem.)
indicate - oznaiti
indicated horse-power - indicirana
snaga (KS) (mot.)
indicated mean effective pressure
(I.M.E.P.) - indicirani srednji efektivni pritisak (mot.)
indicating fuse - osigura sa oznakom prekida (elj.) ; ~ instrument
- pokazni aparat (el., ma!.)
indication - pokazivanje, znak, nagovetaj, indikacija; ~ range opseg pokazivanja, opseg indikacije
indicator - indikator, merilo, mera;
supstanca za indikaciju pH vrednosti; pokaziva, indikator;-pozivna
padalica, numerator (el., tel.); <~,
A - indikator A-tipa; ~, B - indikator B-tipa; ~, drop - padalica
(tel.); ~, elapsed-time - indikator proteklog vremena; ~, flight
- indikator leta, aviohorizont; ~,
green - zeleni indikator, zelena
lampa; ~, height-range - indikator visina-daljina; '', omnibearing - indikator smera; ~, priority - indikator prioriteta; ~,
radar - indikator radara; ~, range
- indikatorska oblast, interval pH-vrednosti pri kojima indikator menja boju (hem.) ; ~, senser - indikator smera; ~, short-range ground position - indikator sistema;

indicator

352

indicator
~, solid - indikator vrstih estica;
~, to-from - indikator od-do, indikator pravca
indicatrix - indikatrisa
indigo - indigo (thnl.), modro, zatvorenoljubiasto
indigoid dyes - indigoidne boje, derivati indiga (thnl.)
indirect measurement of efficiency - metoda indirektnog merenja
korisnosti (el.) ; ~ method of dividing - indirektni metod podele
(ma.)
indissoluble - nerastvorljiv
indistor - indistor
indium - indijum, elemen(a)t rednog broja 49 (hem.)
indium-soldered - spojen indijumom, lemljen indijumom
individual drive - pojedinani pogon
(mas.) ; ~ line - pretplatnika linija, pretplatniki vod (tel.); ~
particle - pojedinana estica, elementarna estica, primarno zrno;
~ production - pojedinana proizvodnja (mai.)
Indocarbon - grupa organskih sumpornih boja za pamuk (thnl.)
inole - indol, 2,3-benzpirol (hem.)
indoor antenna - sobna antena
(TV); ~ lighting - unutranje
osvetljenje (el.)
indophenols - indofenoli, derivati fenil-p-hinona (hem.)
indoxyl - indoksil, derivati indola,
oksidacijom prelazi u indol (hem.)
induced emf - indukovana elektromotorna sila (fiz.) ; ~ radioactivity - indukovana radioaktivnost,
vetaka radioaktivnost (fiz.); ~
reaction - indukovana reakcija, spoljnjim sredstvima ubrzana hemijska
reakcija (hem.)
inductance - induktanca, induktivnost, koeficijen(a)t indukcije (el.);
~ bor - kutija induktivnosti (el.) ;
~ box with plugs - kutija induktivnosti s epovima (el.) ; ~ bridge
- most za merenje indukcije (el.) ;
~, control - upravljaka induktivnost; ~, distributed - razdeljena
induktivnost; ~, excess series ekscesna induktivnost; ~, lead -

inductometer

induktivnost voda, induktivnost vodova; ~, lumped - koncentrisana

induktivnost; ~ meter - henrimetar (el.) ; 'neutralized triode
- induktivno neutralisana trioda
(eh.) ; ~, series - redna induktivnost; ~, time, varying - induktivnost promenljiva u vremenu; ~,
variable - variometar (el.); ~'
voltage - napon indukcije, ems
samoindukcije (el.)
induction - uvod, uvoenje, navoenje, indukcija; ~ coil - indukcioni
kalem, Ruhmkorff-ov induktor (el.);
~ field - indukciono polje (el.);
~ generator - asinhroni generator
(elj.) ; ~ hardening - indukciono
otvrdnjavanje (mtl.); ~ instrument - indukcioni aparat (el.);
~ loudspeaker - indukcioni zvunik (rad.) ; ~ meter - indukciono
brojilo (elj.); ~ motor - indukcioni motor, asinhroni motor (elj.) ;
~, nuclear free - slobodna nuklearna indukcija; period - indukcioni period, period neposredno pre
hemijske reakcije (hem.); ~ relay
- indukcioni relej (el.) ; ~ sheath
- magnetska zatita, magnetski ekran (el.) ; ~ voltage regulator indukcioni regulacioni transformator
(elj.); ~ capacity - dielektrina
probojnost (el.); ~ D.C. voltage
- induktivni pad jednosmernog napona (el.) ; ~ dialing - induktivno
biranje, induktivna predaja (tel.);
~ disturbances - induktivne smetnje, smetnje od indukcije (tel);
~ feedback - induktivna povratna
sprega (eh.) ; ~ iris - induktivna
pregrada (u talasovodu) (el.); ~
long-distance selection - induktivno biranje na daljinu, daljinsko
induktivno biranje (tel.) ; ~ -output tube - cev sa induktivnim izlazom (eh.) ; ~ selection - induktivno biranje (tel.); ~ surge induktivni prenaponski impuls (napon, struja) (eh.)
inductivity - induktivna probojnost,
dielektrina probojnost (el.)
inductometer - induktometar, instrumen(a)t za merenje elektrine
indukcije (el.)

inductor

353

inductor - induktivni kalem, induktor (el.); supstanca koja ubrzava

hemijsku reakciju (hem.) ; ~ generator - induktorski generator (elj.) ;
~ transistor - minijaturni kalem;
~, tuning - kalem za podeavanje;
~ with adjustibls airgap - prigunica sa promenljivim meugvoem (el.)
industrial - industrijski; ~ art umetniko zanatstvo; ~ building
- industrijska zgrada, industrijski
objek(a)t; ~ disease -_ profesionalno oboljenje; ~ design - industrijsko oblikovanje; ~< diamond
- industrijski dijamant; ~ electric
tractor - elektrina izloba; ~
fluoroscopy - defektoskopija; ~
frequency - mrena frekvencija,
tehnika (normalna) frekvencija; ~
furnace - industrijska pe; ..
haulage - fabriki (tvorniki) transport, pogonski prevoz; ~ heating
engineer - termiar; ~ loader fabriki utovariva; ~ measurement - tehniko merenje; noise
- industrijska buka, smetnje od industrijskih ureaja (els.); ^ nuclear power - nuklearna energija za
potrebe industrije; <~ plant - industrijsko postrojenje; ~ pollution
- industrijsko zagaenje (okoline);
~ product - industrijski proizvod;
~ resing - tehnika smola; ~
scale manufacture - velikoserijska
(masovna) proizvodnja; ~ sewage
- industrijske otpadne vode (pl.);
~ spectroscope - industrijski
spektroskop; ~ television - industrijska (pogonska) televizija; ~
tractor - traktor;
type nuclear
reactor - nuklearni reaktor za industrijske potrebe; ~ waste - industrijski otpaci (pl.); ~ waste
water - industrijske otpadne (istroene) vode (pl.) ; ~ wood - industrijsko drvo
ineffective call meter - broja neostvarenih razgovora (tel.); <~ register - broja neostvarenih razgovora (tel.)
inelastic scattering - neelastino rasejanje (fiz.)
Recnik

influence

inequality - nejednakost, odstupanje

inert - inertan, trom, neaktivan u
hemijskom smislu
inert gas - inertan gas, sinonim za
retki gas (hem.)
inertance - inercija, inertnost
inertia - inercija, tromost (fiz.);
~, carrier - inercija nosaa; ~
damper - inercioni priguiva
(mai.)
inertia moment - momen(a)t inercije (fiz.); ~ starter - inercioni
pokreta (mat.)
inertial force - inercijama sila, sila
inercije (fiz.) ; ~ guidance - inerciono navoenje, inerciono voenje
(at.)
inertness - inertnost
inert oxide - inertni oksid, oksid
koji nije sastavni deo ni kiseline
ni baze (hem.)
inexact - netaan
inexpert - nevet, nestruan
inexplosive - neeksplozivan
inextinguishable - neugasiv
inference - zakljuak
infiltration - natapanje; ubacivanje
infinite - beskonaan; ~ Une beskonana linija
infinite reactor - beskonani reaktor,
u raunima reaktorskih barometara,
reaktor sa beskonanim dimenzijama (nukl.); series - beskonani red (mat.)
infinitely variable feeds - beskonano
promenljivo
pomicanje
(mai.); ~ variable delivery
pump - pumpa sa beskonano promenljivom dobavom (mai.)
infinitesimal - infinitezimalan, manji
od bilo koga broja, ali vei od nule
(mat.); ~ calculus - infinitezimalni raun (mat.)
infinity - beskonanost (mat.); ~
point - taka beskonanosti (na
skali om-metra) (el.)
inflammable - zapaljiv
inflammation - zapaljenje; raspaljivanje
inflection - savijanje, izvijanje, otklanjanje; savijutak, okuka
inflow - utok
influence - uticaj, upliv; indukcija

information

354

injector

information - obavetenje, izvetaj, ingredient - sastavni deo, sastojak,

informacija; ~, alphanumeric primesa (hem.)
slovnocifarska informacija; ~, digi- inhibition - inhibicija, zadravanje
tal - cifarska informacija, digitalna inhibitor - inhibitor, usporiva, heinformacija; ~, function - informijski stabilizator; ~, corrosion
macija funkcije, funkcija saoptenja
- korozioni ihibitor; ~, oxidation
(at.) ; , nuli - nulta informacija,
- inhibitor oksidacije, sredstvo za
odsustvo informacija; ~, numezatitu od oksidacije
rical v. digital information; ~, inhomogeneity - nehomogenost, razphase - informacija u fazi; ~,
novrsnost
processed - obraena informacija; inhomogeneous - nehomogen
~, real-time - informacija u real- inhomogeneousness - nehomogenom vremenu; ~, redundant nost; ~, optical - optika nehomoredundantna informacija; ~ sergenost
vice - informaciona sluba, infor- initial - poetni; ~ inverse voltage
macioni biro (sbr.); ~ storage - poetni zaporni napon (el.); <'
akumuliranje (sakupljanje) signala
line - poetna linija (u trigonometobavetenja, akumuliranje informariji) (mat.) ; ~ symetrical three
cija (at.) ; ~, zero - nulta infor-phase short-circuit - simetrina
macija, nulti kod
komponenta udarne struje trofaznog kratkog spoja (elj.) ; ~ voltage
infra-acoustic telegraphy - podresponse of an exciter - poetna
zvuna telegrafija (tel.)
brzina odziva uzbudnika (elj.)
infrared (infra-red) - infracrven;
infracrvena oblast (spektra), infra- initiate - poetni, zapoeti
crveno zraenje; ~, far - daleka initiation control device - ureaj
fnfracrvena oblast; ~, middle za regulaciju poetne faze signala
srednja infracrvena oblast; ~, near
(el.)
- bliska infracrvena oblast
infrared radiation - infracrveno zra- inject - ubrizgati, utrcati (mot.)
enje (fiz.); ~ telescope - tele- injection - ubrizgavanje, injekcija,
uvoenje (mot.) ; ~, avalanche skop za nono osmatranje, teleskop
lavinska injekcija; ~, carrier v.
sa infracrvenim zracima (voj.)
charge carrier injection; ~,
infrasonic - infrazvuni (sa zvukom
charge carrier - injekcija nosaa
ispod 16 Hz) (ak.) ; ~ frequency
naelektrisanja; ~, double - dvojna
- podz vuna frekvencija, infrazvuna
injekcija; ~, electron - injekcija
frekvencija (ak.)
elektrona; ~ engine - motor sa
infringement of patent - nepovredubrizgavanjem goriva (mot.); ~,
ljivost patenta
forward - injekcija u direktonom
infusible - netopljiv
smeru; ~, high-level - injekcija
infusorial earth - infuzorijska zemlja,
na visokom nivou; ~, hole - injekdijatomit
cija rupa; ~ inductance - unesena
induktivnost (el.); ~, low-level in gear - u zahvatu, u brzini (mot.)
injekcija na niskom nivou; ~, miingot - ingot, odlivak metala oblika
nority carrier - injekcija manjinpogodnog za dalju obradu kovaskih nosaa; ~ moulding - injeknjem, valjanjem i si. (mil.); ~,
ciono livenje, presovanje (thnl.);
Czochralski grown - ingot ohlar~, nozzle - brizgaljka (mot.) ; ~,
skog; ~, monocrystalline - monosingle - injekcija nosaa jednog tipa;
kristalni ingot; ~ planer - rendi~ timing device - regulator ubrizsaljka za ingote (ma.); ~, polygavanja (mot.)
crystalline - polikristalni ingot
ingrain dyes - nerastvorene organske injector - injektor, ubrizgavajua"
boje koje se stvaraju hemijskom
elektroda; ~, electron - injektor
reakcijom u samom vlaknu (thnl.)
elektrona; ~, hole - injektor rupa

Inka tron

355

inserted blade

inkatron - komplet aparature za tam- input - ulaz, ulazni prikljuci; dovedena struja (napon, snaga), apsorpanje
bovana snaga, ulazni tunel; ~ cainlet - ulaz, pristup; umetnuti; ~
pacitance - ulazna kapacitivnost
chamber - ulazna komora (ma.) ;
(eh); ~ circuit - ulazno kolo
~ bell - uvodni izolator, uvoz
(el.); ~ conductance - ulazna
(el.); ~ manifold - usisna cev,
provodnost (el.); ~, data - ulaz
spoj za ulazni cevovod (ma.); ~
podataka, uvoenje podataka; ~
plug and socket - prikljuni sklop
floating - simetrini ulaz, lebdei
napajanje (elj.); ~ port - ulazni
ulaz, plivajui ulaz; ~ information
otvor (ma.) ; ~ pressure - ulazni
- ulazna informacija (at.) ; ~, longpritisak (ma.);
~ side (of a
-range radar - ulaz iz dalekometpump) - ulazna strana (pumpe)
nog radara; ~ power - ulazna snaga
(ma.) ; ~ valve - upusni ventil,
(elj.) ; ~ probe - ulazna osovina,
usisni ventil (mot.) ; ~ valve port
ulazni klip, ulazna sonda (ma.);
- otvor ulaznog ventila (mot.) ; ~
~, ramp - linearno rastui ulaz;
velocity - ulazna brzina (mot.);
~, sampled - diskretni ulaz; ~
~ in-line engine - linijski motor
shaft - pogonsko vratilo (ma.);
(mot.)
~ speed - pogonski broj obrtaja
ink - mastilo, tinta; ~ recorder (ma.) ; ~ stage - ulazni stupanj
rekorder s mastilom, ureaj za pi(ma.) ; ~', step - stepenasti ulaz,
sanje s mastilom (eh.) ; ~ -vapor
step ulaz; ~ transformer - ulazni
(facsimile) recorder - fototeletransformator, mreni transformagrafski prijemni aparat sa perom od
tor (elj.) ; tube's output - izlaz
mastila (tel.)
ulazne cevi (eh.); ~, velocity in-line - na red, redni, koji radi jedbrzinski ulaz
novremeno
inquiry plug - ep za ispitivanje
innavigable - neplovan (pom.)
(elj
inner - unutarnji, unutranji; ~ diameter - unutranji prenik (ma.) ; inradius - radijus upisanog kruga
(mat.)
~ grid - upravljaka reetka (eh.) ;
~ product - skalarni proizvod (dva inscribed - upisan; ~ angle - perivektora) (mot.); ~ surface of a
ferijski ugao (mat.); ~ circle pipe - unutranja povrina cevi
upisani krug (mat.) ; ~ sphere (ma.) ; ~ tube - unutranja guma
upisana lopta (mat.)
(mot.); ~ tube valve - ventil za insecticide - insekticid, dezinsekciunutranju gumu (mot.)
ono sredstvo, supstanca koja unitava insekte (thnl.)
inoculation - inokulacija, zapoinjanje kristalizacije presienog rastvora in series - useriji, serijski vezani
(elektrini instrumenti)
ubacivanjem malog kristala (hem.)
inorganic - neorganski; ~ chemi- insert - umetak, uloak; umetnuti,
uloiti; ~ die - kouljica matrice,
stry - neorganska hernija
umetak (thnl.); ~ earphone inositol - inozit, heksa-hidroksicilousna slualica, mali telefon sa sluaheksan (hem.)
licom za stavljanje u ui (tel.)
in-out - uvod-izvod
insert the pin - umetnuti trn (ma.) ;
inoridable - koji ne oksidira
~ -type broach - provlaka sa
in parallel - u paraleli, paralelno veuloenim noevima (ma.) ; ~ type
zani (elektrini instrumenti)
finishing broach - provlaka sa
in phase - u fazi, talasi iji se maksiuloenim noevima za fino provlamumi i minimumi poklapaju
enje (ma.)
inphase feedback - povratna sprega
sa faznim slaganjem (eh.) ; ~ grid inserted blade - uloeni no (ma.) ;
~ teeth broach - provlaka sa
voltage - napon reetke sa faznim
uloenim zubima (ma.) ; ~ -tooth
slaganjem (eh.); ~ operation cutter - glodalo sa uloenim zurad sa faznim slaganjem (eh.)

inserted blade
inserted blade
bima (ma.) ~ valve seat - umetnuto sedite ventila (mot.)
insertion - umetanje; ~ gain - uneseno pojaanje, uneseni dobitak
(el.); ~ loss - uneseni gubici,
uneseno priguenje (slabljenje) (el.)
inside calipers - unutranji taster
(ma.) ; ~ diameter - unutranji
prenik
insolation - osunavanje
insolubility - nerastvorljivost (hem.)
insoluble - nerastvorljiv, nerastvoran
insonation - ozvuavanje, insonacija
(eh., ak.)
inspect - pregledati, nadgledati, nadzirati
inspection - provera, inspekcija, kontrola; ~, acceptance - prijemna
kontrola; ~ department - kontrola, kontrolno odeljenje (ma.);
~, installation - tehnika kontrola; ~ lamp - luna lampa
(mot.) ; ~ station - kontrolna stanka (ma.)
inspissate - zgusnuti (hem.)
inspissation - zgunjavanje rastvora
uparavanjem (hem.)
instability - nestabilnost; ~, convective - konvekciona nestabilnost
(plazme); ~, corkscrew v. helical
instability; ~, elastic - elastina
nestabilnost; ~, elastically pumped - nestabilnost usled elastinog
pumpanja; ~, growing - rastua
nestabilnost; ~, helical - helikoidalna nestabilnost; ~, hydromagnetic - hidromagnetska nestabilnost; ~, magnetic - magnetska
nestabilnost; ~, magnetoacustic
- magnetoakustina nestabilnost; ,
magnetoelastic - magnetoelastina
nestabilnost; ~, mode - nestabilnost tipa oscilovanja; ~ of transverse wave - nestabilnost transverzalnog talasa; ~, parallel pumped
- nestabilnost pri paralelnom pumpanju; ~, pinch - nestabilnost
samosteueg pranjenje; ~, plasma - nestabilnost plazme; ~,
Ridley - Ridlijeva nestabilnost; ~,
screw v. helical instability; ~,
solid-state - nestabilnost vrstog
te la; ~, stream - nestabilnost

356

instrument

mlaza (plazme); , streaming nestabilnost snopa (plazme); ~,

transversely pumped - nestabilnost pri transverzalnom pumpanju;
, two-stream - dvomlazna nestabilnost; ~, wriggle - nestabilnost tipa ugiba, nestabilnost tipa
savijanja
installation - postrojenje, instalacija;
~ charge - taksa za instalaciju
(telefona), taksa za uvoenje
install into - ugraditi
instantaneous automatic volume
control - trenutna automatska regulacija jaine (at.) ; ~ frequency
- trenutna frekvencija (el.) ; relay - trenutni relej, brzi relej, impulsni relej (el.) ; ~ sound pressure - trenutni zvuni pritisak
(ak.); ~ value - trenutna vrednost, trenutno znaenje
instron - maina za proveru na kidanje
instruct - poduavati
instruction - instrukcija, komanda,
program, uputstvo; ~, dummy nepredviena instrukcija; ~, illegal
- zabranjena instrukcija; ~, programed - programirana instrukcija
instructions to operator - instrukcije za operatora (mtr.)
instrument - instrumen(a)t, pribor,
ureaj, aparat; ~, all-purpose univerzalni ureaj; ~ approach
procedure - slepo sletanje, sletanje (i prizemljenje) na slepo; ~,
assembly - armaturna ploa; ~
autotransformer - merni pretvara u tednom kolu, autotransformator; ~ bay - instrumentni prostor; board - razvodna ploa,
oplata; ~ -carrying rocket - raketa sa instrumentima; ~ compartment - instrumentni prostor;
~ cord - prikljuni gajtan; ~
department - odeljenje pogonske
kontrole; ~, direction - teodolit;
~, echo-sounding - eholot; ~
engineer -r konstruktor, projektant
ureaja; error - instrumentalna
greka, greka ureaja; ~, first
order - merni ureaj prve klase
tanosti; ~ flight - let sa slepim

instrument

357

navoenjem; ~ flight training obuka za slepo letenje; ~ flying let sa slepim navoenjem; ~ for
measuring - merni ureaj; ~,
height-finding - visinomer; ~
hole - merni kanal; ~ industries
- industrija instrumenata, ureaja
i pribora; ~ lamp - lampica za
osvetljavanje komandne table; ~
landing - slepo sletanje; ~ landing system - sletanje (i prizemljenje) na slepo, sletanje navoenjem;
~ lay-out - raspored instrumenata;
~ lead(s) - merni gajtan, merni
vod, dovod; ~ levelling - nivelir;
~ lighting - rasveta instrumenata;
~ micrometer - optiki teodolit;
~ panel - armatura, (instrumentalna) tabla, ploa; ~ panel equipment - oprema instrumentalne
table, ploe, panoa; ~ panel lamp
- svetiljka na razvodnoj tabli; ~
parameter - karakteristika instrumenta; - pointer - kazaljka instrumenta; ~ range - mera opsega
periode; ~ runway - staza (putanja) za slepo sletanje, navoenje;
~ shunt - otpor unta, otpor otoke,
otoni (untni) otpor; ~ switch preklopnik opsega; ~ table - instrumentni pult, sto; ~ transformer - merni transformator; ~,
wind - anemometar; ~ with locking device - instrumen(a)t sa
padnim stremenom; ~ with optical pointer - instrumen(a)t sa optikom takom
insufficient - nedovoljan
insulance - otpor izolacije (el.)
insulant - izolacioni materijal (el.,
thnl.)
insulate - izolirati (el.)
insulated pliers - izolovana kleta,
pljosnata kleta sa izolovanom ruicom (el.)
insulating compound - izolaciona
masa, izolacioni sastav (thnl.); "-
gloves - izolacione rukavice, rukavice od izolacionog materijala (el.) ;
~ joint - izolovani spoj, izolovani
nastavak (el.); ~ lacquer - lak
za izolovanje, izolacioni lak (thnl.) ;
~ mat - izolatorski zastira (el.) ;
~ oils - izolaciona ulja (za elektrine

intake

ureaje, transformatore i si.) (thnl.) ;

~ rod - izolacioni tap, izolaciona
ipka (el.); ~ stool - izolovana
stolica, izolovana klupa (el.); ~
tape - izolaciona traka (el.); ~
transformer - izolacioni transformator, linijski transformator, translator (el.) ; ~ varnish - lak za izolovanje, izolacioni lak (thnl.)
insulation - izolacija, izdvajanje; ~
fault - oteenje izolacije (el.) ; ~
indicator - indikator izolovanosti
(el.) ; ~ leakage - gubici kroz izolaciju (el.); ~ measurement merenje otpora izolacija (el.); ~
resistance - otpor izolacije (el.) ;
~ strength - trajnost izolacije,
vrstoa izolacije, otpornost izolacije (thnl.); ~ test - ispitivanje
izolacije, merenje otpora izolacije
(el.)
insulator - izolator, neprovodnik, izolacioni materijal (el.); ~ cap glava izolatora (el.); ~, feedthrough - provodni izolator; ~,
ferroelectric gate - feroelektrini
ulazni izolator (FET tranzistora);
~, gate - ulazni izolator (FET
tranzistora); groove - leb izolatora (el.); ~ support - nosa
izolatora, prenica za izolatore (el.) ;
trap-free - dielektrik bez trapa;
~ wide-band gap - dielektrik sa
irokopojasnim zaprenim slojem
insullac - lak za izolovanje, izolacioni lak (thnl.)
insurance of a ship - kasko-osiguranje (broda); ~ on hull and equipment - kasko-osiguranje (broda)
intaglio - urezan rad, urezan lik,
dragi kamen sa urezanim radom (ili
likom); duboka tampa (graf.)
intake - ulaz, ulazria strana, usisavanje, prirataj, priliv, dovodna cev,
usisni otvor, spoj, prikljuak ~
chamber - usisna komora, ulazno
okno, kablovsko okno; ~ connection - prikljuni otvor (mot.); ~
duet - usisni otvor (mot.); ~
manifold - prikljuni otvor (mot.) ;
~ opposite exhaust (I.O.E.) naspramni ventil sa F-glavom
(mot.) ; ~ pipe - usisna cev (mot.) ;
~ port - usisni otvor (mot.); ~

Intake

358

intake
stroke - usisni hod (mot.); ~
valve - usisni ventil (mot.); ~
volume - usisni volumen (mot.)
integer - ceo broj (mat.); ~ -solt
winding - celobrojni namot (el.)
integral - integral; integralni, ukupni
(mat.) ; ~, Airly - Eirijev integral;
~ calculus - integralni raun
(mat.); ~ equation - integralna
jednaina (ma;.); ~, Fresnal
(diffraction) - Frenelov integral;
~, overlap - integral preklapanja;
~, rainbow v. Airly integral;
~ with - privreno sa (mal.)
integrated - integralni, integrisan
integrated motor - ugraen motor
(mot.)
integrating amplifier - integracioni
pojaava (els.); ~ device - raunski ureaj, raunar, integracioni
ureaj, integrator (at.) ; ~ instrument - integratorski aparat, brojilo
(el.) ; ~ ionization chamber integraciona jonizaciona komora
(fiz.); ~ meter - naziv za sve
instrumente koji integriraju neku
merenu veliinu (po vremenu, npr.
amper-sat merilo, wat-sat merilo
itd.) (mtr.)
integration - integracija, izraunavanje integrala (mat.), gradnja monolitne eme, gradnja funkcionalnih
blokova; ~ of circuit - gradnja integralnih kola; of devices gradnja integralnih ureaja; ~ of
system - gradnja integralnih sistema; ~, complete - puna integracija; ~, full v. complete integration; r~., large scale - visoka
integracija (vie od 100 elemenata u
grupi); ~, medium scale - srednja integracija (10100 elemenata u
grupi); ~, signal - integrisanje signala, sabiranje signala
integrator - integrator; ~, light integrator svetlosnog fluksa; ~,
metal-oxide-semiconductor field-effect transistor - MOS-FET
integrator; ~, MOS-FET v. metal-oxid<s-semiconductor field-effect transistor integrator; ~,
solion - solionski integrator, elektrohemijs.ki integrator

interaction

intelligence - inteligencija, intelekt,

informacija, saoptenje
intelligibility - razumljivost, jasnost,
razgovetnost (teksta) (tel.)
intelligible crosstalk - razumljivost,
jasnost, razgovetnost (teksta) (tel.)
intensifier - pojaava (el.); ~,
potential - napon za naknadno pojaanje (ubrzanje) (el.)
intesimeter - dozimetar (za X-zrake)
(nukl.)
intensity - intenzitet, jaina; ~,
beam - intenzitet mlaza, intenzitet
snopa; ~ control - regulacija jaine, regulacija intenziteta (el.) ; ~,
free-running - intenzitet zraenja
lasera u reimu slobodne genracije;
~ grid - modulatorska reetka
(els.) ; ~ level - nivo snage (zvuka)
nivo jaine (els.) ; ~, line - intenzitet spektralne linije; ~ modulation - modulacija intenziteta (mlaza)
(eh.); ~ of an electric field jaine elektrinog polja (fiz.); ~
of illumination - jaina osvetljavanja (opt.) ; ~ of magnetic field
- jaina magnetnog polja, intenzitet
magnetnog polja (fiz.) ; ~ of magnetization - jaina namagne ti sanja (fiz.) ; ~ of radiation - jaina
zraenja, intenzitet zraenja (fiz.) ;
~ of traffic - jaina saobraaja,
intenzitet saobraaja (sbr.); ~ of
X rays - jaina X-zrakova, intenzitet X-zrakova (nukl.) ; ~. omnidirectional - globalni intenzitet;
~, pumping - intenzitet optikog
pumpanja; ~, sound-wave -intenzitet zvunog talasa; ~, threshold
- intenzitet praga, jaina praga; ~,
zeroth-order (light) - intenzitet
(svetlosti) nultog reda
inter - inter, prefiks koji znai izmeu
interaction - meusobno dejstvo,
uzajamno dejstvo, interakcija (fiz.) ;
~, acoustic-electric - akustiko-elektrina interakcija; ~, backward wae - interakcija povratnog
talasa (u plazmi); ~, beam-surface-wave - interakcija mlaza sa
povrinskim talasom; ~, carrier-carrier - interakcija nosa-nosa;
~, collective-s - kolektivne in-

interaction
terakcije; ~, direct spin-spin direktna spin-spin interakcija; ~,
distributed - raspodeljena inetrakcija; ~, electric quadrupole
- elektrina kvadrupolna interakcija;
~, electron beam-plasma - interakcija elektronskog mlaza i plazme; , electron - phonon - interakcija elektron-fonon; ~, electron-sound wave - interakcija
elektrona i zvunog talasa; ~, exchange - interakcija izmene, izmenska interakcija; ~, fast-wave
- interakcija brzog talasa (u plazmi);
~, field-molecule - interakcija
polje-molekul; ~, hyperfine - superfina interakcija; ~, lattice-electron - interakcija elektrona sa
reetkom; ~, magnetoelastic magnetno-elastina interakcija; ~,
magnetohydrodynamic - magnetno-hidrodinamina interakcija;
~, magnon-phonon - interakcija
magneton-fonon; ~, man-computer interakcija ovek-maina
(raunar); ~, microwave-plasma
- interakcija UKT oscilacija i
plazme; ~, nondirect spin-spin
- nedirektna spin-spin interakcija;
~, nonlinear - nelinearna interakcija; ~^, nonlinear magnetoelastic nelinearna magnetno-elastina interakcija; ~, nonlinear optical - nelinearna optika interakcija; ~, optical - optika interakcija; ~, parametric - parametarska interakcija; ~, phonon - fononska interakcija; ~, phonon electron - interakcija ionon-fonon;
~, phonon-phonon - interakcija
fonon-fonon; '~, phononspin
wave - interakcija fonon-spinski
talas; ~, proton-antiproton interakcija proton-antiproton; ~,
Raman-type - interakcija Ramanovog tipa, Ramanova interakcija; ~,
slow-wave - interakcija sporog talasa (u plazmi); ~, spin - spinska
interakcija, interakcija spina; ~,
spin-lattice - interakcija spin- reetka; ~, spin-phonon - interakcija spin-fonon; ~, spin-spin interakcija spin-spin; ~, travel-

Inter-electrode capacitance
ling-wave - interakcija progresivnog talasa (u plazmi)
interbase bias - interbazni prednapon (kod tranzistora) (eh.)
intercarrier - frekvencija izbijanja
meu noseim uestanostima ( TV) ;
~ television - televizija sa izbijanjem meu noseim frekvencijama
(TV)
intercept - prekinuti, zaustaviti; taka
preseka, taka presretanja; presretati
intercepting - intervencija (meanje)
telefonistkinje, usmeravanje poziva
telefonistkinji (tel.); presretanje
interception - hvatanje, prislukivanje, presretanje; ~, circuit - kolo
koje blokira pozvanog pretplatnika
u cilju odreivanja njegovog broja,
linija za prislukivanje (tel.)
interceptor - presreta (lovac), radarska stanica za presretanje, avionska stanica za presretanje
interchangeability - zamenljivost,
smenljivost
interchangeable - zamenljiv; ~
gear - zamenljivi zupanik (mot.) ;
~ part - zamenljivi deo
inter-city coaxial cable - meumesni koaksijalni kab(e)l (tel.); ~
communication - meumesna veza, meumesna komunikacija (tel.)
interconnection - spajanje, vezivanje, meusobna veza, uzajamna veza
(tel.) ; ~, evaporated - naparena
veza; ~, integrated circuit - veza
u integralnom kolu; ~, optical optika veza; ~, thin-film - veza
tankim slojem
inter-crystalline - meukristalni,
interkristalni (kr.)
interdigit hunting time - duina
slobodnog biranja, trajanje slobodnog biranja (tel.)
interdigitated - zupasti, prs tast,
testerast
interdot space - praznina meu takama, razmak meu takama (tel.)
inter-electrode capacitance - meuelektrodna kapacitivnost (el.) ; ~
conductance - meduelektrodna
provodnost (el.)

interface
interface - granica, aparatura, interfejs, aparatura za spajanje, granina povrina izmeu dve sredine
(faze) (fiz., hem.) ; ~ resistance meusobna otpornost (els.)
interference - smetnja, interferencija (od drugih sistema) (tel.);
stezanje (mot.) ; ~, atomospheric
- atmosferske smetnje; ~, background - smetnje od fona, fonske
smetnje; ~ elimination - zatita
od smetnji, otklanjanje smetnji
(eh.); ~ filter - filter protiv
smetnje meu simbolima; ~ level
- nivo smetnji (els.) ; ~, multipath
- vieputne smetnje; ~, noise smetnje uma; ~, optical - optika
interferencija; ~ spectrum - spektar smetnji (els.)
interferogram - interferogram; ~,
Mach-Zehnder - Mah-Cenderov
interferogram; ~, multiple-beam
- viemlazni interferogram
interferometer - interferometar, instrumen(a)t za merenje talasnih duina svetlosti (fiz.); ~, acoustic
Fabry-Perot - akustiki Fabri-Peroov interferometar; ~, active aktivni interferometar; ~, automatic fringe-counting - automatski interferometar sa odbrojavanjem broja polja; ~, beam mlazni interferometar; ~, curved-mirror - interferometar sa iskrivljenim ogledalom; ~, flat-plate interferometar sa ravnim ploama;
~, gaseous - gasni interferometar;
~, grating - difrakcioni interferometar; ~, laser - laserski interferometar; ~, long baseline - interferometar sa velikom linijom baze;
~, magnetostrictively scanned
Fabry-Perot - interferometar Fabri-Pero sa magnetostrikcionim skaniranjem; ~, maser - maserski
interferometar; ~, Michelson Majkelsonov interferometar; ~,
multiple-beam - viemlazni interferometar; ~, multiple-wave v.
multiple-beam interferometer;
~, multiwave radio - vietalasni
interferometar; ~, optical - optiki interferometar; ~, passive pasivni interferometar; ~, phase-

360

interlocking control

-sweeping - interferometar sa finom promenom faze; ~, phase-switching - Railov interferometar,

interferometar sa promenom faze;
~, phase-tracking - interferometar sa faznim praenjem; ~,
plane-parallel - plan-paralelni interferometar; ~, radio - radio-interferometar; ~, scanning skanirajui interferometar, interferometar sa skaniranjem; ~, scanning active - aktivni skanirajui
interferometar; ~, spherical mirrors - interferometar sa sferinim
ogledalom; ~, switching - modulacioni interferometar; ~, triple-mirror - interferometar sa tri
ogleda; ~, tunable - interferometar sa podeavanjem; ~, twin
wave - interferometar sa dva snopa;
~, two-antenna radio - radiointerferometar sa dve antene; ~,
variable base-line - radio-interferometar s promenljivom bazom;
~, vertical - interferometar s vertikalnim antenama
interferometrically flat - interferometrijski ravan
interferometry - interferometrija;
~, holographic - holografska interferometrija; ~, intensity - amplitudna interferometrija; ~, multiple-beam - viestruka interferencija; ~, two-beam - dvozrana
interferometrija
interior angles - unutranji uglovi
(mat.) ; ~ diameter - unutranji
prenik (mat.)
interlace - preplitati, povezivati; povezivanje, preplitanje
interlaced field - prepleteno polje,
ocrt s proredom, poluslika s proredom ( TV) ; ~ scanning - prepleteno ispitivanje (razlaganje, ocrtavanje) (TV)
interlard - proarati
interlock - blokiranje, preplitanje
(signala); blokirati, zatvoriti, zakljuati; ~ device - ureaj za blokiranje
interlocking control - kontrola blokiranja (tb.); ~ mili - blokirano
glodalo za lebove (ma!.); ~ side

interlocking control

361

milling cutter - blokirano glodalo

za lebove (ma!., SAD); ~ soltting cutters - blokirano glodalo
za lebove (ma!.)
intermediate - polufabrikat iz koga
se dobijaju dalji zavrni proizvodi
(thnl.) ; ~ arbor support - meunosa (ma!.); ~ distributing
frame - meurazdelnik (el.); ~
fault - povremena greka (elj.);
~ feed - isprekidano pomicanje,
pomeranje (ma!.) ; ~ feed milling
- glodanje sa isprekidanim pomeranjem (ma!.) ; ~ frame - meusistem (el.); ~ -frequency receiver - superheterodinski prijemnik (rad.) ; ~ gear - meuzupanik (ma!.) ; ~ load - prekidno optereenje (el.); ~ neutrons neutroni energija izmeu 100 eV
i 100 keV (fiz.); ~ nucleus v.
compound nucleus (fiz.) ; ~ reactor - reaktor koji radi sa neutronima prelaznih energija (nukl.);
~ resistance - prelazni otpor
(el.) ; ~ shaft - pomono vratilo
(ma!.) ; sie - srednja veliina;
~ stage - meustanje; ~ test meuproba; ~ transformer - prelazni transformator (el.) ; ~ -voltage winding - namot srednjeg
napona (el.) ; ~ table feed (milling) - isprekidano pomeranje stola
(glodanje) (ma!.)
intermodulation - uzajamna modulacija, modulacija meu komponentama sloenog talasa (rad.); ~
interference - smetnje od uzajamne
modulacije (rad.); ~ testing ispitivanje na uzajamnu modulaciju
(rad.); ~, environment generated - ambijentno generisana intermodulacija
intermolecular - meumolekulski
internal broach - unutranji provlaka (ma!.); ~ broaching machine - maina za unutranje provlaenje (ma!.); ~ broaching
operation - operacija unutranjeg
provlaenja (ma!.); ~ cable unutranji kab(e)l, pretplatniki kab(e)l (tel.) ; ~ capacitance - unutranja kapacitivnost (els.); ~

international account

chaser - eljasti no za unutranju

lozu (ma!.); ~ combustion engine - motor sa unutranjim sagorevanjem (mot.); >~ copying attachment - ureaj za unutranje kopiranje (ma!.) ; ~ correction voltage - unutranji napon za korekciju, unutranji korekcion' napon
(el.) ; ~ counter - unutranj' broja, broja sa izvorom u svojoj unutranjosti, obino gasni broja (fiz.) ;
~ dimension - unutarnja mera
(mtr.); ~ drop - unutarnji pad
napona (el.) ; ~ friction - unutranje trenje (ma!.); ~ gear unutranji zupanik (ma!.); ~
-gear broach - provlaka za unutranje zupanike (ma!.); ~~> gear
milling - glodanje unutranjih zupanika (ma!.); ~ gear pump pumpa sa unutranjim zupanicima
(ma!.) ; ~ loss - unutranji gubitak
(ma!.); ~ milling - unutranje
glodanje (ma!.) ; ~ plant - unutranji ureaj, kuna centrala (tel.) ;
~ profile - unutranji profil
(ma!.) ; ~ pull down broaching
- provlaenje sa unutranjom vuom
(ma!.); ~ pull-type broach provlaka za unutranje vuenje
(ma!.) ; ~ push down broaching
- provlaenje sa unutranjim guranjem (ma!.) ; ~ short slipping unutranje klizanje (ma!.) ; ~ short
thread - unutranji kratki navoj
(ma!.); ~ spark ignition process - Oto-proces (mot.) ; ~ spur-gear-pump - zupasta pumpa sa
unutranjim ozubljenjem (ma!.);
~ stress - unutranji napon, unutranje naprezanje (ma!.); ~ surface - unutranja povrina (mat.) ;
~ thread - unutranji navoj
(ma!.); ~ toothing - unutranje
ozubljenje (ma!.); ~ voltage elektromotorna sila (el.) ; ~ work
- obrada unutranje povrine (ma!.)
internally ribbed - sa unutranjim
orebrenjem (ma!.)
international account - meunarodni raun, meunarodni obraun
(tel.); ~ ampere - internacionalni amper, jedinica za elektrinu
struju (fiz.); ~ Angstrom - me-

international account

362

interstellar space

international account
interpolate - interpolisati (mat.)
unarodni Angstrom (fiz.); ~ interpolation - interpolacija (odrebroadcast - meunarodna radioivanje vrednosti neke funkcije iz-difuzija (rad.); call - meumeu dve poznate take) (mat.)
narodni razgovor (tel.) ; ~ candle interpole - pomoni pol (el.)
- meunarodna sveca, jedinica za interpolymer - kopolimer
jainu svetlosti (opt.) ; ~ commu- interpreter - interpretator, interprenication service - meunarodna
tirajui program
veza, meunarodna telekomunika- interrogated radar - upitni radar,
ciona sluba (tel.) ; ~ coulomb radar za traenje obavetenja (els.,
meunarodni kulon, internacionalni
voj.)
kulon, jedinica za jainu naelektri- interrogater - prepoznava, upitni
sanja (fiz.); ~ Electrotechnical
ureaji ~, iff- ureaj za prepoznaCommission - Meunarodna elekvanje tipa ,,svoj-tu"
trotehnika komisija; ~ farad - interrogation code - upitni kod
meunarodni farad, jedinica za ka(voj., els.); ~ pulses - upitni impacitet (fiz.); General Radio
pulsi (els., voj.)
Regulations - Meunarodna opta interrogator-responder - ureaj za
radio-pravila (rad.); ~ henry upit i odgovor
meunarodni henri, jedinica induk- interrupt cord - specijalni gajtan
tiviteta (fiz.) ; ~ joule - meunaB-telefonistkinje (tel.); ~ cut rodni daul, jedinica energije (fiz.) ;
isprekidani rez (ma.)
~ list of stations - meunarodni interrupter - prekida, kontaktni
registar (spisak) radio-stanica (rad.);
prekida, oper; ~, vacuum ~ message - meunarodni om,
vakuumski prekida
jedinica otpora (fiz.); ~ radium
interruption
- prekidanje
standard - meunarodni standard
radijuma (21,99 mg istog radijum- interruption calbe - kab(e)l za zamenu (pri otklanjanju smetnji na
-hlorida)
(hem.);
~ standard
kablu) (tel.) ; ~, clock - povremeno
atmosphere - meunarodna stanprekidanje (prekid voda ureaja u
dardna atmosfera, jedinica pritiska
regularnim intervalima vremena, ne(meteor); ~ temperature scale
zavisno od stanja raunske maine);
~, external - spoljni prekid (pre- meunarodna skala temperature
kid rada centralnog procesora pos(koja za referentne take uzima taku
sredstvom signala od spoljnih urekljuanja kiseonika, taku topljenja
aja); ~, input/output v. external
leda, taku kljuanja sumpora i taku
interruption; ~, internal - unutopljenja zlata) (fiz.) ; ~ terminal
tarnji prekid (prekid rada ureaja
office - krajnja meunarodna cenposredstvom signala od centralnog
trala (tel.) ; ~ tete-de-ligne cenprocesora); ', peripheral v. exter - Glavna meunarodna telefonternal interruption; ~, time v.
ska centrala (u Evropi) (tel.); ~
clock interruption
volt - meunarodni volt, jedinica
elektrinog napona (fiz.); ~ watt interrupter - prekida paljenja (mot.)
- meunarodni vat (fiz.)
intersection - presek; ~ angle internuclear - meujezgreni, interugao presecanja, ugao ukrtanja
nuklearni
interspace - meuprostor, vremenski razmak, interval
interoffice trunk - meumesna linija, meumesni vod (tel.)
interstage - meustepen, meustepenski; ~ reservoir - predvainterphase transformer - meukuumski rezervoar (ma.)
fazna pr'gunica (tel.)
interphone - interfon, odzivni ure- interstation interference - uzaaj (npr. u avionu)
jamne smetnje radio-stanica (rad.)
interplanetary - meuplanetarni interstellar space - meuzvezdani
prostor (at.)
prostor (at.)

interstitial

363

interstitial - ugraeni (u reetku)

atom
interval - 1. razmak, interval, rastojanje; 2. pauza, prekid rada; ~,
confidence - tajni interval; ~,
spectral sampling - interval pri
spektralnom odbiru;
in the free state - u slobodnom stanju (at.)
intra - prefiks, koji znai unutar
intraatomic - intraatomski (koji se
nalazi (zbiva) u atomu)
intracavity - intrarezonatorski
intraconnection - unutranji spoj,
intrakonekcija
intracrystalline - intrakristalan (koji
se nalazi u kristalu)
intramolecular - intramolekulski
(koji se nalazi (zbiva) u molekulu)
intranuclear - intranuklearni (koji se
nalazi (zbiva) u jezgru)
intrapulse - u granicama impulsa
intricate - kompliciran
intrinsic(al) - 1. unutranji; 2. vlastiti, bez primesa; 3. sutinski bitni
intrinsic coercive force - unutranja koercitivna sila (fiz.); ~ efficiency - elektrini stepen korisnog
dejstva, unutranji stepen korisnog
dejstva (elj.); ~ energy - unutranja energija (hem.); ~ impedance - unutranja talasna impedanca (els.); ~ radiance - unutranje zraenje (fiz.); ~ semiconductor - isti poluprovodnik
(bez primesa) (fiz.); ~ temperature range (in a semiconductor)
- unutranja temperatura izdrljivosti (poluprovodnika) (fiz.)
intrusion-detection system - signalizacija protiv provale, protivprovalna signalizacija (el., tb.)
imilin - inulin (polisaharid slian
krobu) (hem.)
in vacuo - u vakuumu
Invar - invar, legura nikl-elik (mil.)
invariable - nepromenljiv (mat.)
invariance - nepromenljivost, invarijantnost; ~, Doppler - nepromenljivost u odnosu na Doplerov
efekt
Invariant - Invariant, legura sa 47%
Ni i 53% Fe (met.)

inversion

invert - pronai
invention - pronalazak
inventor - pronalaza
inverse - inverzan, obrnut, reciproan
(mat.); ~ circular functions inverzne trigonometrijske funkcije
(mat.); ~ direction - zaporni
smer (elj.); ~ electrode current
- elektrodna inversna struja (el.);
~ feedback - negativna povratna
sprega (el.) ; function - inverzna
funkcija (mat.); ~ logarithm antilogaritam (mat.); ~ notation
- obrnuto oznaavanje (mat.); ~
of number - reciprona vrednost
broja (mat.) ; ~ peak voltage maksimalni inversni napon (el.);
~ piezoelectric effect - inverzni
piezoelektrini efek(a)t, elektrostrikcija (fiz.); ~ point - inversna
taka (mat.); proportion obrnuta proporcija (mat.) ; ~ ratio
- obrnuti kolinik (mat.); ~
square law of illumination zakon po kome osvetljenje opada sa
kvadratom udaljenosti od izvora
svetlosti (opt.) ; ~ time-lag relay
- vremenski inversno-zavisni relej
(el.); ~ time-lag relay with
definite minimum - vremenski
inversno-ogranieno-zavisni
relej
(el.) ; ~ trigonometric equation
- jednaina u kojoj se pojavljuju
inversne trigonometrijske funkcije
(mat.); ~ trigonometric function - inversna trigonometrijska
funkcija, ugao kome odgovara trigonometrijska funkcija (mat.)
inversely proportional - obrnuto
proporcionalan (mat.)
inversion - inverzija, prelaz izomernog jedinjenja iz jednog izomernog
stanja u drugo, promena smisla optike aktivnosti jezgra usled hidrolize npr. kod eera (hem.); simetrino preslikavanje take kroz koordinatni poetak (mat.); obrtanje,
suprotno pretvaranje stanovnitva
(inverzija naseljenosti); -~, critical
- kritina inverzija naseljenosti; ~.
F v. Fourier inversion;
Fourier - Fourijeova inverzija; ~ :
input - inverzija ulaznih signala
~, phase - fazna inverzija; ~

inversion

364

inversion
population - inverzija naseljenosti; ~j residual - zaostala inverzija; ~, surface - povrinska
inverzija
invert sugar - invertni eer, vetaki med (hem.)
invertase - invertaza, saharoza, invertin (ferment iz kvasca)
inverted converter - invertor, invertirani konvertor (el.) ; ~ crosstalk
- nerazumljivo (obrnuto) presluavanje (tel.) ; ~ cup seal - obrnuti
zaptiva (mai.); ~ ought iron
- podlono gvoe (mai.)
inverter - izmenjivaki ureaj (el.) ;
invertor, pretvara; ~, depletion-type metal-oxide-semiconductor transistor - invertos sa MOS
tranzistorom u reimu osiromaenja;
~ depletion-type MOS transistor v. depletion-type metal-oxide-semiconductor transistor
inverter; ~, negative-impedance
- invertor sa negativnom impedancom; , positive-impedance invertor sa pozitivnom impedancom;
~, tunnel diode - invertor sa tunel-diodom
investigator - istraiva
in vitro - izvan ivoga organizma, u
epruveti (Hol.)
in vivo - u ivom organizmu (biol.)
invoice - faktura, robni raun, tovarni list (sbr.)
involute form broach - provlaka
evolventnog oblika (mai.) ; ~ gear
- evolventni zupanik (mai.); ~
gear milling cutter - glodalo za
evolventne zupanike (mai.); ~
gear tooth - evolventni zub (mai.) ;
~ of a circle - involuta kruga
(mai.) ; ~ profile - evolventni profil (mai.); ~ profile checking
machine - maina za proveravanje
evolventnog profila (mai.) ; ~ teeth
- evolventno ozupenje (mai.)
inward operator - dolazna telefoni stkinja, B-telefonistkinja (tel.)
Io - simbol za jonijum (hem.)
iodate - jodat, so jodne kiseline (hem.)
iodeosin - jodeozin, crvena organska boja (hem.)

ion

iodic acid - jodna kiselina (hem.);

~ anhydride - jod pentoksid; sa
vodom daje jodnu kiselinu (hem.)
iodide - jodid, so jodovodonine kiseline (hem.)
iodine - jod, elemen(a)t rednog broja
53 (hem.); simbol J (engl. I); ~
number - jodni broj, veliina za
karakterizaciju masti i ulja (hem.) ;
~ tincture - jod-tinktura (hem.) ;
~ trichloride - jod-trihlorid, jak
dezinfektans (hem.); ~ value jodni broj, broj grama joda apsorbovanog od 100 grama masti ili ulja,
slui za indikaciju sadraja nezasienih kiselina (thnl.)
iodize - jodirati, zasititi (natopiti)
jodom
iodoform - jodoform (hem.)
iodogorgic acid - jod-gorgonska kiselina, dijod-tirozin, sastojak hormona
tiroide (hem.)
iodometry - jododmetrija (metod
hem. analize)
iolite v. dichroite
ion - jon; naelektrisani atom, molekul
ili radikal (hem.); ~ activity jonska aktivnost (hem.); ~ antagonism - suprotno dejstvo raznih
jona (hem.) ; ~ beam - snop jona,
jonski snop (fiz.) ; ~, complex kompleksni jon; ~ concentration
- jonska koncentracija (hem.); ~
counter - broja jona, jonski broja
(fiz.); ~, cold - hladni joni; ~
exchange - jonska izmena (hem.) ;
~ exhanger - jonoizmenjiva
(hem.); ~ exchange resin - jonoizmenjivaka smola, sintetika smola sa karboksilnim, sulfonskim i
dr. grupama koje mogu vezivati
jone iz rastvora (hem.); ~, Kramers doublet - jon sa Kramersovim dubletom; ~, laser - jon aktivne materije lasera; ~, maser jon aktivne materije maser a; ~
migration - pomeranje jona (fiz.) ;
~, monovalent - jednovalentni
jon; ~ orbit - jonska orbita (u
ciklotronu) (fiz.); ~, parent prvobitni (roditeljski) jon, jon celog
molekula; ~, plasma - jon plazme,
plazmeni jon; <' trap - hvata
jona (fiz.)

ionrexhander

365

ion-exhander - jonoizmenjiva
ionic - jonski (hem.); ~ core jonsko jezgro (eh, kr.) ; ~ crystal
- jonski kristal (kr., el.); ~ displacement - premetanje jona
(hem., kr.); ~ loudspeaker jonski zvunik (el.); ~ microphone - jonski mikrofon (el.) ; ~
mobility - jonska pokretljivost, pokretljivost jona, brzina jona u el.
polju (el., fiz.); ~ product jonski proizvod, proizvod aktivnosti
jona (hem.) ; ~ reaction - jonska
reakcija (hem.); ~ strength jonska jaina, polovina zbira pojedinanih umnoaka koncentracije
jona sa kvadratom naelektrisanja
jona (hem.)
ionisation v. ionization
ionite v. ion exchanger (hem.)
ionium - jonijum radioaktivni izotop
torijuma (hem.); ~ age - starost
minerala, odreena koliinom jonijuma (geol.)
ionization - jonizacija (pretvaranje
elektrino neutralnih atoma ili molekula u jone); ~, ambient - fonska jonizacija, jonizacija sredine; ~,
atomic - atomska jonizacija; ~,
avalanche - jonizacija lavina; ~
chamber - jonizaciona komora, aparat za merenje radioaktivnosti (fiz.) ;
~ coefficient - koeficijen(a)t jonizacije, broj jona proizvedenih na
1 cm putanje neke radioaktivne estice (fiz.) ; ~, collision - sudarna
jonizacija, jonizacija sudarom; ~,
constant - konstantna jonizacija
(fiz.); , delayed-gamma - jonizacija pod dejstvom usporenog
gama-zraenja; ~, dense - intenzivna jonizacija; ~ density - gustina ionizacije (fiz.); >~ dosemeter - merilo doze jonizacije
(nukl.) ; ~, electrolytic - elektrolitika jonizacija; '--, electronic elektronska jonizacija, jonizacija elektronima; ~ energy - energija
jonizacije (fiz.); ~, explosion-induced v. explosion-produced
ionization; ~, explosion-produced - jonizacija kao posledica cepanja atomskog jezgra; ~ gage jonizacioni mera (fiz.); ~, gam-

ionospheric

ma-induced - jonizacija izazvana

gama-zracima; ~, impact v. collision ionization; ~, impurity jonizacija primese; jonizacija neistoe; ~, multiple - viestruka
jonizacija; ~ path - putanfa jonizacije (fiz.); ~, photoelectori fotoelektrina jonizacija; ~, ptecntial - potencijal jonizacije, jonizacioni potencijal (fiz.); ~, radiation - jonizacija izazvana zraenjem; ~, specific - specifina jonizacija; , spontaneous - spontana jonizacija; , surface - povrinska jonizacija; ~ time - vreme
jonizacije (fiz.); ~, thermal termalna jonizacija; ~ X-ray deposited - jonizacija izazvana rendgenskim zracima
ionize - jonizovati (fiz.)
ionized - jonizovan
ionized layer - jonizovani sloj (fiz.)
ionizer - jonizator; ~, electron
bombardment - jonizator sa elektronskim bombardovanjem
ionizing - jonizovanje; jonizujui
ionizing radiation - jonizujue zraenje (fiz.)
ionogen - elektrolit, rastvorak u elektrolitu (el.)
Ionol - antioksidant za tena pogonska
goriva, masti, ulja i si. (thnl.)
tonometer - jonometar, vrsta jonizacione komore (fiz.)
ionones - jononi, izomeri karakteristini po svome mirisu ljubiice
(hem.)
ionoscatter - jonosfersko rasejanje
ionosonde - jonosonda, jonosferska
stanica
ionosphere - jonosfera (meteor.) ; ~,
incompressible - nestiljiva jonosfera; ~, lower - nii sloj jonosfere;
~, plane-stratified - ravno-slojna
jonosfera; ~, spherically stratified - sferino-slojna jonosfera; ~,
steady-state - stacionarna jonosfera; ~, stratified - slojevita jonosfera; ~, uppermost - gornji
sloj jonosfere
ionospheric propagation - prostiranje talasa u jonosferi (rad.); ~
strom - jonosferska oluja (rad.)

I.P.T.-thermometers

366

irreversibility

gvode, dobijeno redukcijom rude na

I.P.T.-thermometers - termometri
niskoj temperaturi (mtl.); ~ stokoji odgovaraju standardima Inrage battery - elini akumulator
stitute of Petroleum Technology(el, hem.); ~ tetracarbonyl sts"
tetrakarbonil gvozda (min.) ~ tube
iosortron - 1. ureaj za odvajanje
- gvozdena cev (ma.);
-vane
izotopa urana; 2. detektor raka
instrument - elektromagnetni inmozga; 3. grupa sekundarnih rasstrumen(a)t, elektromagnetni prihlaivaa
bor (el.)
Ir - simbol elementa iridijuma (hem.)
iraser - laser koji emituje u infracrve- Ironac - kiselinski otporna ferosilijumska legura sastava 15% Si, 84%
noj oblasti
Fe, 0,77% Mn, 1,8% Ci 0,78% P.
iridescence - iridescencija (prelivanje
u duginim bojama) (fiz.)
irradiance - zranost, jarkost, blista vost, ozraenost (opt.)
iridescent - iridiescentan (koji se
preliza u duginim bojama) (fiz.) irradiate - ozraiti, ozraivati, zraiti
irradiation - 1. ozraivanje; zrairidium - iridijum (hem. elemenat,
enje, isputanje zraka; 2. iradijared. br. 77; simbol Ir)
cija (prividno uveliavanje svetlog
iridosmine - osmiridijum, prirodna
predmeta gledanog prema tamnoj
legura osmijuma i iridijuma (hem.)
pozadini) (fiz., med.) ; ~, accumuiris - dijafragma, pregrada (u talasolated - akumulirano zraenje; ~,
vodu) (fot., opt, el.) 1. dijafragma;
acute - snano ozraenje u kratkom
2. duga; 3. duica; ~, mode
vremenu; ~, atomic - radioaktivno
control - dijafragma za izbor tipa
ozraivanje; ~, external - spoljane
oscilacije; ~ soldering - lemilo,
ozraivanje; ~, gamma - ozralemilica; ~ temperature-controlivanje gama-zracima; ; internal
led soldering - lemilo sa raznim
temperaturama zagrevanja, lemilo
- unutranje ozraivanje; ~, protemperaturskih kontrolisano; ~
tracted - dugotrajno ozraivanje
ultrasonic soldering - ultrazvuno
(malim dozama); ', radioactive
lemilo
- radioaktivno ozraivanje; ~, resonance - rezonatno ozraivanje;
I2R loss - jednosmerni gubitak (el.)
~, saturation - ozraivanje do
iron - gvode, elezo (hem. elemen(a)t,
zasienja; ~, X(-ray) - ozraivanje
red. br. 26; simbol Fe); ~, armorendgenskim zracima
ring - gvozdena traka za armiranje
(el.) ; ' blues - anorganske plave irrational number - iracionalan broj
boje (feri-ferocijanidi) u raznim to(mat.)
novima (thnl.) ; ~ circuit - mag- Irrathene - termostabilni polietilen
netsko kolo (el.) ; ~ -clad - oklop(dobijen ozraivanjem) (thnl.)
ljen, armiran (el.); ~ -dust core irregular - nepravilan, neredovan;
~ curve - nepravilna krivulja
- presovano gvozdeno jezgro (el.) ;
(mat.)
~ liquor - gvozdena bojica, moilo
pri bojenju tekstila (rastvor acetata irregular polygon - nepravilan mnogvozda (tek.); ~ loss - gubici u
gougaonik (gm.); ~ polyhedron
gvozdu (el.) ~ nickel accumula- nepravilan poliedar (gm.); ~
tor - Edisonov alkalni akumulator
spacing - nepravilno postavljanje
(el., hem.) ; ~ oxide reds - crvene
(ma.)
neorganske boje na bazi oksida irregularity - 1. nepravilnost, nehogvozda (thnl.) ; ~ pentacarbonyl
mogenost; 2. neslinost; 3. neregularnost; ~, ionosphere-ies - jono- gvode pentakarbonil (min.); ~
sferske nepravilnosti; '--', largepipe - gvozdena cev (ma.); ~
-scale - ies - krupna nehomogenost
plate - gvozdena ploa (ma.);
r~ pyrite - pirit, sulfid gvozda irresoluble - nerazloljiv, nerazluiv,
(min.) ; ~ scrap - gvozdeni opiljci
nerastvorljiv
(ma.); ~ sponge - sunerasto irreversibility - nepovratnost (fiz.)

irreversible
irreversible - ireverzibilan, nepovratan
irreversible process - ireverzibilan
proces, koji se ne moe ponoviti
(fiz.); ~ reaction - ireverzibilna
reakcija (koja tee u jednom pravcu)
. (hem.)
irricon - irikon (firm, naziv)
irrotational field - nevihorno polje,
nevrtlono polje, nerotaciono polje
(el.)
isatin - izatin, laktan o-aminobenzoil
mravlje kiseline, meduproizvod pri
sintezi indiga (hem.)
isatron - 1. hronokomparator s kvarcnom stabilizacijom; 2. maseni
spektrometar;
isentropic - bez promene entropipije

(tt.)

isinglass - riblji lepak, riblji elatin,

dobija se preradom ribljih mehura
(thnl.); ~ stone - liskun (hem.)
island effect - ostrvski efek(a)t (el.)
iso - izo - (prefiks koji znai jednak")
isoalkene - izoalken, izoolefin (hem.)
isobar - izobar (kriva koja povezuje
take sa istim pritiskom) (meteor.) ;
kriva koja povezuje vrednosti merene
pri istom pritisku (fiz., hem.)
isobaric - izobaran (koji odrava isti
pritisak)
isobars - izobari (atomi raznih elemenata sa jednakom atomskom masom, npr. izotopi Ar, K i Ca mase

40) (fiz.)

isobarenol - izobarenol, terpenski

alkohol koji oksidacijom daje kamfor (hem.)
isobutane - izobutan, nalazi se u
prirodnom gasu, dobije se i krekovanjem nafte (thnl.)
isobutyl alcohol - izobutil-alkohol
(hem.)
isochore - izohora, kriva koja povezuje vrednosti merene pri istoj zapremini sistema, grafikon zavisnosti
pritiska od temperature na konstantnoj zapremini (hem.)
Isochoric - izohoran (koji odrava
istu zapreminu)
isocline - izoklina
isocyanides - izocijanidi, izonitrili,
organska jedinjenja opte formule
R.N = C (hem.)

367

isomer

isodimorphous - izodimorfan, koji

postoji u dva izomorfan kristalna
oblika (min.)
isodose - izodoza, linija koja spaja
mesta sa istim intenzitetom doze
zraenja (nukl.)
isoelectric point - izoelektrina taka,
taka nultog potencijala (el.)
isogonal - istostrani (gm.)
isohydric - izohidrian, koji ima istu
koncentraciju vodonikovih jona
(hem.)
isolantite - izolantit, keramiki visokofrekventni izolacioni materijal
(el.)
isolated load - pojedinani teret, i z o
lovano optereenje; ~ -point izolovana taka
isolation - izolacija; izdvajanje, odvajanje; ~ failure - slabljenje izolacije; ', input-output - izolacija
ulaza od izlaza; ~ insulated izolaciona podela; ~, junction izolacija p-n prelazom; ~, optical
- optiko razdvajanje; ~, oxide izolacija oksidom, oksidna izolacija;
~, pinhole - izolacija sa; ~,
pinhole free - izolacija bez; ~
reverse - rastavljanje
isolator - 1. izolator, izolacioni materijal; 2. dielektrik; 3. otvor, ventil;
~, electrooptic - elektrooptiki
ventil; ~, ferrite - feritni ventil;
~, lumped circuit resonance-type - rezonatni izolator sa konc-n
trisanim parametrima; ~, optical
- optiki ventil, optiki rotator (polarizacione ravni); ~, photon-coupled - fotonski spregnut izolator; ~, resonance-type v. lumped
circuit resonance-type isolator;
~, shock - amortizer; ~, travelling-wave optical - optiki ventil
sa progresivnim talasom; ~, vigration v. shock isolator;
isoleucine - izoleucin (jedna od esencijalnih aminokiselina)
isologues - izologe, jedinjenja koja
imaju slinu molekularnu strukturu,
ali sadre razne atome istih valentnih stanja (hem.)
isomer - izomer (jedinjenje iste bruto-formule ali razliite strukture)
(hem.) ; (atomi jednog elementa iste

Isomer

368

isomer
teine ali razliitih radioaktivnih
osobina) (fiz.) ; ~, cis-trans - cis-trans-izomer (hem.) ; -, gamma
- gama-izomer (hem.) ; ~, mirror
- ogledni izomer (fiz.) ; , nuclear
- nuklearni izomer (fiz.); ~, optical - optiki izomer (hem.); ~,
isomeride v. isomer
isomerism - izomerija, postojanje
dva ili vie jedinjenja iste molekulske teine i molekulskog sastava
(hem.)
isomerization - izomerizovanje, preureenje molekula bez promene molekulske mase, npr. izomerizovanje
normalnih parafina u ravaste
isometric - izomeran, iste veliine
(hem.); ~ crystal - izomerni
kristal, kubni kristal; ~ system kubni sistem (kr.)
isomorph - jedan od kristala slinog
oblika (kr.)
isomorphism - izomorfizam, kristalizacija vie jedinjenja na isti nain

(kr.)

isomorphous - izomorfan (kristali

razliitih supstancija koji imaju istu
kristalnu strukturu) (min.)
isoniazi - izoniazid, hidrazid izonikotinske kiseline, lek protiv tuberkuloze (hem.)
isooctane - izooktan (ugljovodonik)
(hem.)
isophot - izofota (kriva jednake osvetljenosti) (fiz.)
isoprene - izopren, jedan diolefin;
meduproizvod pri proizvodnji vetake gume, sirovina za sintetiki
kauuk (thnl.)
isopropyl group - izopropil-grupa
(hem.)
isoquinoline - izohinolin, kondenzovano jezgro piridina i benzola
(hem.)
isosceles - jednokrak, ravnokrak
(gm-)
isoscope - izoskop (ureaj sa radioizotopima za prosvetljavanje metala)
izostatic - izostatian, izloen istom
pritisku sa svih strana (gm.)
isoteniscope - instrumen(a)t za merenje pritiska pare na osnovu promene nivoa tenosti u U-cevi (hem.)

isotopic abundance

isothermal - izoterman (na istoj

temperaturi) (hem.); ~ process
- izotermalni proces, koji se odigrava na stalnoj temperaturi (hem.)
isotonic - izoton(ian) (rastvori ko i
imaju jednak osmotski pritisaki)
(hem.) ; ~ solutions - izotini(n i)
rastvori (s istim osmotskim pritiskom) (hem.)
isotope - izotop (atomi istog elementa
razliitih masa); ~ daughter izotop-potomak (pri radioaktivnom
raspadu); ~ dilution - izotopsko
razblaivanje, metod kvalitativnog
odreivanja sastojaka dodavanjem
poznatih koliina stabilnih ili radioaktivnih izotopa (hem.); ~ effect
- izotopski efek(a)t, promene koje
u hemijskim i fizikim reakcijama
izazivaju razni izotopi istog elementa
(hem., fiz.) ; ~, even -parni izotop;
~ exchange v. isotopic exchange
(hem.); ~ fractionation v. i s o topic separation (nukl.); ~, fissile - fisibilan izotop; ~, fission
- fisioni proizvod (fragment); ~,
long-lived - dugoveni izotop; ~,
man-made - vetaki izotop; ~,
naturally occurring - prirodni
izotop; ~, odd - neparan izotop
(neparnog masenog broja); ~ parent - izotop-roditelj (pri radioaktivnom raspadu); ~, radioactive - radioaktivni izotop; separation - razdvajanje (odvajanje) izotopa (nukl.) ; ~ separation factor
- izotopski separacioni faktor, odnos
izotopskih kolinika pre i posle procesa razdvajanja (nukl.) ; ~, stable
- stabilan (neradioaktivan) izotop;
~, unstable - nestabilan (radioaktivan) izotop
isotopic abundance - obilnost (nalaenja) izotopa (fiz.) ; ~ carrier izotopski nosa, obino neaktivni
elemen(a)t koji omoguuje rukovanje
veoma malim koliinama radioizotopa (nukl.); ~ exchange - izotopska izmena, proces u kome se
izotopi jednog elementa nejednako
raspodeljuju meu jedinjenjima, fazama i si. (hem.) ; ~ tracer - izotopski obeleiva, izotop koji olak-

isotoplc abundance

369

ava praenje nekog procesa (hem.,

Mol.) ; ~ rado - izotopski kolinik,
odnos koliina izotopa (fiz.)
isotropic antenna - izotropna antena (eh.); body - izotropno
telo (kr.); ~ condudvity - izotropna provodnost (el.) ; ~ dielectric - izotopni dielektrik
isotropy - izotropija (kada fizike i
hemijske osobine predmeta (npr.
kristala) ne zavise od pravca (fiz.,
hem.)
issue - izdanje
itabirite - itabirit (kriljac var. hematita) (min.)
itaconic acid - itakonska kiselina,
dobija se vrenjem eera, slui za
proizvodnju plastinih masa (hem.)

ivory

Italit - italit, azbestni cement za

krovove (thnl.)
item - 1. izdvojeni predmeti; poloaj;
lanak; elemen(a)t; jedinica (informacije) 2. . . . proizvod
iterate - ponavljati, iterisati, iterirati
iteration - iteracija, ponavljanje; ~,
matrix - iteracija matrice
iterative - ponovan, iterativan (mat.);
~ impedance - karakteristina
impedanca, iterativna impedanca,
prelazna impedanca (el.)
ivory - slonovaa, slonova kost;
boja slonovae; ~, black - slonokosna crna pigmentna boja (dobijena ugljenisanjem slonovae), crni
pigment na bazi kotanog uglja iz
koga je ekstrahovan kalcijum-fosfat
(thnl.)

I. 1. initial - poetni; 2. inner - unutranji; 3. iodine - jod

IBP initial boiling point - poetna taka kljucanja
ICE internal-combustion engine - motor sa unutranjim sagorevanjem
ICI Imperial Chemical Industries - Imperijalna hemijska industrija
(britanski hemijski koncern)
ID, i.d. inside diameter, internal diameter - unutranji prenik
IFP French Petroleum Institute - Francuski institut za naftu
inim. immiscible - nemeljiv
in
1. inch - in (0,0254 m); 2. inlet - ulaz
infl inflammable - zapaljiv
in. Hg. inches of mercury - broj ina ivinog stuba
int. al 1. inter, among other things - izmeu ostalog
JP Institute of Petroleum - Institut za naftu
P- .! ignition point - taka paljenja; 2. intermediate pressure - srednji
pritisak; 3. internal pressure - unutranji pritisak
IPA isopropyl alcohol - izopropilalkohol
ISTM International Society for Testing Materials - Internacionalno
drutvo za ispitivanje materijala

24 Renik

J
J-aci - 2,5 amino-naftol 7 sulfonska kiselina, meuproizvod u
sintezi boja (hem.)
Jacinth - crveni varijetet cirkona, dragi
kamen (min.)
jack - dizalica, ekrk, vitlo; gnezdo,
dek; opruni prebaciva; kopa
(el.) ; klip (mot., V. Br.) ; ~ area
- povrina klipa (mot. V. Br.);
~ base - panel s gnezdima, panel
s delovima, polje s dekovima
(el,); ~ cord - prenosni gajtan
(el.) ; ~ field - panel s dekovima,
polje s dekovima, ploa s dekovima (na radnom mestu, komutatoru) (el.) ; ~ in - noasti kontakt
(el.); ~ knife section - obrnuti
presek (ma!.); ~ pin - igliasti
dek, banana-dek; ~ screw (knee)
- vreteno za nametanje ("konzola)
(ma.) ; ~ spring - kontaktna opruga na deku (elj.); ~, testpoint - ispitni dek
jacket - 1. navlaka, omota, oklop;
2. futrola, obloga (suvog elementa);
~, blue - iani otpornik za poveanu snagu; ~, cooling - omota
sa hlaenjem; ~, water - vodeni
omota
jacketting - pokrivanje zatitne obloge; instalacija u oklopu
J-scan - I-ispitivanje, J-ocrtavanje,
indikacija J-tipa, (kruna indikacija
s radijalnim brisanjem) (at.)
jade - ad, dragi kamen zelene boje,
adeit, neftrit (min.)
24

jaff - ometanje radio-stanice pomou

elektronskih ureaja i refleksnih dipola
jam - pritegnuti, zaribati (mol.);
~ nut - protivmatica (mai., SAD) ;
~ proof - neosetljiv na smetnje;
~ to-signal - odnos signala ometanja i signala stanice
jammer - zagluiva, priguiva, predajnik za zagluivanje (voj., rad.);
~ hunter - trailac (detektor) radio-stanica za zagluivanje (voj.,
rad.)
jamming - zagluivanje, uguivanje,
priguivanje (stanice) (voj., rad.);
zaribavanje,
pritezanje
(mal.,
SAD); ~, accidental - sluajno
ometanje (npr. sopstvenom stanicom); ~ beacon - far za zagluivanje (voj., rad.); ~, radio ometanje radio-ureaja (neprijatelja)
Jansky noise - kosmike smetnje

(eh.)

japan - crni lak, firnajs

(thnl.);
~ wax - japanski vosak, prirodan
(thnl.)
jar - posuda, sud; lajdenska boca;
dar, engleska jedinica za kapacitet;
drhtanje, treperenje, vibracija; drhtati, treperiti, vibrirati
jarosite - jarosit (hidroksid i silikat
K i Fe) (min.)
jasper - jaspis (crveni ili uti beta-kvarc) (min.)
Javel water - avelova voda3 rastvor
hipohlorita u vodi (hem.)

Jaw

372

jaw - eljusti, kleta, vilica (mat.);

~ chuck - obloga mengelsMh vilica
(mai.); ~ coupling - zupasta
spojnica (ma.) ; ~ opening - otvor eljusti (mai.); ~ opening
attachment - ureaj otvora eljusti (ma.)
jell - gel; elatinizirati
jellification - elatinizacija
jelly - ele, piktija; ~ broth - piktije, elatini rana supa; ~ impregnation - tvrda impregnacija (thnl.) ;
~, mineral - vazelin, petrolatum;
~ 3 petroleum v. mineral jelly
Jenkins'system - Denkinsov televizijski sistem (TV)
jerkin - kratak (koni) kaput, kouh
koporan (tek.)
jersey - vuneni demper sa rukavima
(tek.)
jet - mlaz, gagat, crni ilibar (retka
vrsta kamenog uglja); sisak; ~,
plasma - plazmeni reaktivni motor; ~, plasma arc - plazmeni
elektroluni motor; ~ pump mlazna pumpa (mot.) ; ~, thermal
arc - termiki-luni reaktivni motor
jetsam - tovar baen sa broda u
more radi olakanja (pom.)
jettron - pneumatski prekida
jewel bearing - kamen, kameno leite, leite od dragog kamena
(ahata) (mai.)
jig - montani ureaj, popravka; impuls priguenih talasa; ablon, kalibar; zidna dizalica; ureaj za buenje; ~ and fixture design konstrukcija ureaja za privrivanje i buenje (mai.); ~ bore
- ablonski buiti (mai.) ; ~ boring
and milling machine - maina
za ablonsko buenje i glodanje
(mai.)
jigger - transformator s promenljivom spregom (el.); ~ coupling
- induktivna sprega (el.) ; ~ mili
- maina za ablonsko glodanje
(mai.)
jitter - 1. drhtanje, treperenje, vibracija, pulsacija; 2. odstupanje od nominalne brzine; ~, phase - pomeran je faze; ~, pulse - treperanje
impulsa; ~, pulse-time - oscilacija duine impulsa; ~, short-

Joint

-term frequency - kratkotrajno

pomeranje frekvencije; ~, short-term phase - kratkotrajno pomeranje faze
jitters - drhtanje, treperenje (slika)
(TV)
job - posao, rad
jockey - membrana (tel.)
jog - udarati, gurati; ~ transformer
- impulsni transformator (el.)
Johnson noise - toplotni umovi,
Donsonovi umovi (el.)
join - spojiti
joiner - sastavlja, spaja, stolar
(graev.)
joining - jedinjenje, spoj, veza; montaa; ~, electron-beam - veza
ostvarena elektronskim mlazom; ~
pipe - spojena cev (fiz.)
joint - spo), sastav, spojite, sastavak,
spona, spajanje; zglob, zglavak, koleno; arka; nastavak; av, muf;
zdruen, pripojen, spojen; ~ box
- kablovski orman, kablovsko okno,
kablovska kutija, kablovski razdelnik; , butt - 1. spoj dva provodnika zavarivanjem (varenjem); 2.
spoj dva talasovoda koji obezbeduje
fiziki kontakt i elektrinu kontinualnost; ~, cone-sphere - linija
spoja konusa i sfere; ~, coupling
- pravi nastavak, pravi muf (el.) ;
~ grease - zaptivna mast (mai.) ;
~ marker - indikator mesta kablovskog nastavka (el.); ~ ring zaptivni prsten za prirubnicu
(mai.); ~ testing - ispitivanje
spoja provodnika (na izolaciju, provodnost, jainu, izdrljivost) (el.);
~, through-hole printed wiring
- spoj vezom kroz ploicu tampanog kola; ~, wrapped - spoj navijanjem, spoj omotavanj em
jointed - spojen
jointer plane - dugako rende (mai.)
jointing - spajanje, spoj, nastavljanje
provodnika (el.); ~ material zaptivni materijal (ma.) ; ~, sleeve
- kablovski nastavak, kablovski muf.
cevica za nastavljanje provodnika
(el.)
joist - poprena greda, patosna (ili
tavanina) greda (graev.)

Jolly's apparatus
Jolly's apparatus - aparat za analizu
vazduha (hem.)
Joria - vrsta kvalitetne vune iz Indije
(tek.)
jordanite - jordanit (sulfid olova i
arsena) (min.)
Joubert circuit - uberovo kolo
(el); ~ method - uberov metod (el.)
joule - daul, dul (jedinica za kolia
3
inu energije = 1 kg m s~ )
Joule effect - Daulov efek(a)t, zagrevanje otpornika usled prolaska
struje (fiz.)
Joule-Thomson effect - Daul-Tomsonov efek(a)t, opadanje temperature gasa kada se gas iri ne
vrei spoljni rad (fiz.)
journal - rukavac (mai.) ; ~ bearing
- nosei leaj, leaj rukavca (mai.)
joystick transformer - autotransformator (el.)
jug - bokal, krag, testija
juice - sok
jump in potential - skok, diskontinuitet, kaskada; skok potencijala,
razlika potencijala na granici faze;
~, voltage - skok napona
jumper - umetak za spajanje, pare
provodnika ili kabla za spajanje
(tel.)
jumpering - meanje (na meurazdelniku), raniranje (tel.)
jumper ring - izolovani prsten za
dranje ranir-ica (tel.); ~ wire
- ranir-ica, provodnik za raniranje, raniranje (tel.)
jumping:
~, mode - preskok od jednog na
drugi tip oscilacija
junction - sastavljanje, spajanje; spoj,
sastav; vezivanje, veza, spojnica;
vor, taka grananja, taka odgranavanja; vorna centrala; raskrsnica;
~, abrupt - grub spoj; ~, alloy(ed) - stopljeni spoj; ~, avalanching p-n - lavinski p-n spoj;
~a back-biased - suprotno polarisan spoj; ~, backward-rectifier
- inverzni spoj; ~ box - razvodna
kutija; ~ circuit - spojna linija
(el.); ~, circular - kruni spoj;
~, collector - kolektorski spoj;
~, composite - sastavni spoj; ~,

373

junction
degenerate - degenerisani spoj;
~, diffused - difuzni spoj; ~,
diode - diodni spoj;-~, doped legirani spoj; ~, electrical - elektrini spoj, fiziki spoj; ~, emitter
- emiterski spoj; ~, emitter-base
- spoj emiter-baza; ~, epitaxially
(grown) - epitaksijalni spoj; ~,
Esaki - tunelski prelaz; ~, exponentially (graded) - eksponencijalni spoj; ~, flat - ravni prelaz,
ravni spoj; ~, floating - plivajui
spoj; ~, forward-biased - direktno polarisan spoj; ~, fused - v.
alloy(ed) junction; ~, gate - spoj
gejta, ~, gate-channel - spoj
(gejt-kanal); ~, gate-to-drain spoj gejt-odvod; ~, gate-to-source
- spoj gejt -izvor; ~, germanium
- spoj u germanijumu, germanijumski spoj; ~, glass ambient stakleni spoj; ~, graded - gradijentni spoj; ~, grown-diffused spoj dobijen rastom i difuzijom;
~, hetero-collector - heterokolektorski spoj; ~, heterogenous heterospoj; ~, hole-emitting spoj koji emituje rupe; ~-, homogenous - homogeni spoj; ~,
hybrid - hibridni spoj, dvojni
trojnik; ~, hyperabrupt - otar
prelaz, otar spoj; ~, ion-bombardment - spoj dobijen jonskim
bombardovanjem; ~, ion-implanted - spoj dobijen jonskom implantacijom; ~, isolation - izolacioni
spoj; ~, Josephson-type superconducting tunnel - Dozefsonov
superprovodni spoj; ~, laser laserski spoj; ~, linearly graded
- linearni spoj; ~, low-high 1-h spoj, spoj tipa p-p + ; ~, matched - prilagoeni spoj, podeeni
spoj; ~, metallurgical - metalurki spoj; ~, metal-semiconductor
- spoj metal-poluprovodnik; -~,
micro-alloy - mikrolegirani spoj;
~, narrow - uski spoj; ~, nonrectifying - neispravljaki spoj;
~ / , nonsymmetrical p-n - nesimetrian p-n spoj; ~, nonuniform
- nehomogeni spoj; ~> nuclear-bombardment - spoj dobijen nuklearnim
bombardovanjem;
~,

junction

374

junction
ohmic - omsfci spoj; ~, oxide
passlvated - oksidno pasiviziran
spoj; ~-j planar - ravni spoj, planarni spoj; ~, plane-cylindrical
- plancilindrini spoj; ~, plasma
metal - plazma - metal spoj; ~
point - taka spajanja, mesto spajanja (el.) ; ~, pressure welded spoj ostvaren varenjem pod pritiskom; ~, pulled - vueni spoj;
~, pulse alloyed - spoj ostvaren
impulsnim legiranjem; ~, rate-grown - spoj ostvaren promenom
brzine rasta; ~, recrystallized
rectifying - rekristalizacioni spoj,
ispravljaki spoj; ~, refactory - v.
R-junction; ~, remelt v. recrystallized junction; ~, reverse
biased - suprotno polarisan spoj;
~, segregation - segregacioni spoj;
~, semiconductor - poluprovodniki spoj; ~, series T E trojnik T tipa; ~, service - veza na
kratko rastojanje, bliska veza (rad.) ;
~, shallow - plitak spoj; ~,

junction
shunt T v. H-plane T junction;
~, silicon - silicijumski p-n spoj;
~, silicon planar - silicijum planarni spoj; ~, silicon-tungsten silicijum-volfram-spoj; ~, step(ping) v. abrupt junction; ~,
superconducting - superprovodni spoj; ~, superconducting
tunnel - superprovodni tunelski
spoj; ~, surface - povrinski spoj;
~, surface barrier - povrinsko-barijerski spoj; ~, symmetrical
- simetrian spoj; ~, tee - T-spoj,
jednostruki trojnik; ~, thermal termopar, termospoj, termoelemen(a)t; ~, thermoelectric v.
thermal junction; ~, thin - uski
spoj; ~ transistor - slojni tranzistor (el.); ~, trigger - okidni
spoj; ~, tunnelling - tunelski
spoj; ~, waveguide - talasovodni
spoj; ~, waveguide hybrid hibridni talasovodni spoj; ~, welded - zavarni spoj; ~, wide iroki spoj; ~, wye v. Y-junction;
~, Y- - Y spoj, trojnik

K
K - simbol elementa kalijuma; znak
za konstantu hemijske ravnotee
(hem.)
K-acid - K-kiselina; 1,8 naftol, 4,6
disulfonska kiselina (hem.)
K-band - opseg K, dijapazon K,
santimetarski opseg (0,912,73 cm)
(rad.)
K-capture - K-zahvat, zahvat elektrona sa K-ljuske za paljenje (odvodnika)
K-factor - K-faktor, konstanta fazne
ravnotee para-tenosti
k-factor - multiplikacioni faktor (el.)
K-plota - Fermi-Kirijevi dijagrami

(fiz.)

K-X ray - X zraci koji rezultiraju

usled K-zahvata (fiz.)
kainite - kainit, kalijum-hlorid i magnezijum-sulfat (min.)
Kalcosol - emulgator na bazi natrijum-alginata (thnl.)
kalinite - kalinit
kalistron - plastini materijal
kalium - kalijum (hem.)
kallitype - foto-proces na bazi redukcije feri u fero-soli (fot.)
kandnhar - indijska vuna dobrog
kvaliteta za izradu ilima (tek.)
kaolin - kaolin, porcelanska glina
kaplinite - kaolinit, silikat aluminijuma (min.)
Kaplan water turbine - Kaplanova
turbina, reakciona brzovodna turbina (Ud.)
kapton - poliamidni film

Karme* - naziv za grupu herbicida

(thnl.)
karat - karst, kras, kr (geol.); ~
erosion - karsna erozija (geol.);
~ hole - vrtaa (geol.); ~ pit bezdan, jama (geol.); ~ spring karsni izvori (geol.)
karton - ureaj za otkrivanje kratko
spojenih namotaj a
Kassel yellow - kaselsko uto (boja)
Kata thermometer - Kata-termometar, daljinski termometar (fiz.)
Katanol - razne pomone hemikalije
pri bojenju tekstila (tek.)
katharometer - instrument za analizu gasova merenjem termike provodnosti
kathetron - lampa s tinjavim pranjenjem, tinjalica
Katigen - grupa organskih sumpornih
boja za pamuk i rajon (tek.)
Katol - lakovi na bazi plastinih materija (thnl.)
kauri-butanol value - kauri-butanol broj; ' copal - kauri-lepak
(thnl.) ; ~ gum - kauri-guma, dobija se iz jedne vrste novozelandskog
bora, slui za lakove i linoleum
(thnl.)
kayak - kajak
keen - otar, otrobrid; ~ edged otrobrid, sa otrim seivima
keenness - otrina
keep-to - odravati, zadravati; skladititi, konzervirati, zatititi; a
relay - odravati relej pod napo-

376
keep-to
nom; ~ aligned-voditi; ~ dry
- suvo skladititi, tititi od vlage;
~ in fork - drati pod kontrolom;
~ in order - odravati u ispravnom
stanju; ~ in shape - odravati u
istravnom (pogonskom) stanju; ~
in step - odravati u sinhronizaciji;
~ station - odravati (drati) poziciju (brod); steam - zadravati
paru; ~ die course - odravati
pravac, kurs (o brodu); ~ the land
aboard - drati se obale (pri plovidbi); ~ the log - voditi brodski dnevnik; ~ the offing - ploviti
van podruja od 3 milje od obale;
~ the sea - ploviti van podruja
od 3 milje od obale; ~ to the
shore - drati se obale (pri plovidbi); ~ under water - skladititi
pod vodom; ~ upright - ne tumbati, paljivo rukovati; ~ within
hail - ploviti u podruju ujnosti
(o brodu)
keeper - dra, ureaj za pridravanje,
anker, kotva (magnet), reetka, uvar
geter, apsorber preostalog gasa
kefir - kefir, fermentacioni proizvod
mleka u kome laktoza podlee alkoholnom i mlenom vrenju (tknl.)
keg - burence, balone
Keith line switch - Keitov predbira
(tel.)
Kel-F - razni produkti na bazi f luorokarnona (tknl.)
kelat - vuna iz Beludistana za izradu
ilimova (tek.)
Kelling's test - dokazivanje mlene
kiseline u stomanim sokovima (hem.)
kelly - poluga podvodnika
kelp - krupna morska trava, alga;
pepeo od morske trave (bot.)
Kelvin - Kelvin (osnovna jedinica
termodinamike temperature, skr.:
K ) ; ~ double bridge - Kelvinov
dvojni most (el.)
Kenflez - plastini materijal na bazi
polimerizovanih aromatinih ugljovodonika (tknl.)
Kennametal - grupa tvrdih, vatrostalnih metala na bazi titan i volfram karbida (mil.)
Kennedy \atg - tangentni klin

kettle

Kennelly-Heavislde layer - jonosfera (rad.)

kenopliotron - dioda-trioda
kenotron - kenotron, visokovakuumski ispravlja (el.)
Kepler's laws - Keplerovi zakoni,
tri zakona planetarnog kretanja
(astr.)
keramic v. ceramic
keramics v. ceramics
kerb - kamena ivica uglaanog plonika trotoara, ivinjak trotoara
(sbr.)
kerf - rez testerom, zasek, prorez,
odseena strana
kermesite - mineral oksisulfid antimona (min.)
kerned letter - podseena slova (tip.)
kernel - jezgro, sr; seme, kotica;
klip; sutina
kernite - kernit, razorit (natrijum-tetraborat, boraks) (min.)
kerogen - kerogen (smea organskih
jedinjenja iz uljanih kriljaca)
kerosene - kerosin, rasvetno ulje;
parafinsko ulje; ~ blow torch lemilica na petrolej; ~ engine motor na petrolej; ~ oil - petrolej;
~ shale - uljni kriljac; ~ tank
- petrolejski rezervoar
Kesscoflez - plastifikatori za industriju plastinih masa (tknl.)
ketch - ke, jedrenjak sa dva jarbola
(pom.)
ketenes - keteni, nezasiena organska
jedinjenja (hem.)
keto-enolic tautomerism - ketoenol
tautomerija, premetanje dvostruke
veze usled premetanja H-atoma i
s tim u vezi prelaz keto-oblika u
enol-oblik (kem.)
ketogenesis - ketogeneza, obrazovanje
acetonskih tela (kem.)
ketohexoses - ketoheksoze, eeri koji
imaju kero-grupu (hem.)
ketol - ketol, ketoalkohol (hem.)
ketones - ketoni, jedinjenja koja sadre karboksilnu grupu CO- (hem.)
ketoximes - ketoksimi, jedinjenja
koja nastaju dejstvom hidroksilamina na ketone (hem.)
kettle - kazan, iskuvnik, sud za proviranje vode, lonac, kotli; kazanska
bojili ca

key

377

key - klju; kopa; zavrtanj; dirka;

regulator; drveni modanik, tesarski
modanik; tastovati, raditi kljuem,
manipulisati, privrstiti (klinom ih
zavrtnjem); and slot - pero i
leb; ~ bar - elina ipka za
klinove; ~ bit brada kljua;
blank - neodreeni klju; ~ bolt
- klinasta ivija, klinasti ep; ~
brick - zavrni (temeni) kamen; ~
button - taster, dirka, dugme; ~
clicks - umovi od rada dirke, tastera; ~ drive - povoenje klinom;
~ file - turpija za obradu kljueva;
~ industry - kljuna, osnovna industrija; ~ joint - spoj klinom;
- letter - kodni klju; ~ lever tastatura; ~ light - glavno svetio;
~ motion - klavijatura, tastatura
(tel.); ~ note - osnovni ton; ~
of - iskljuivati (tel.); ~ on iskljuivati (elektronski), davati impuls (tel.); ~ plan - pregledni
plan; ~ pulse - tastatura, klavijatura (tel.) ; ~ punch - reni perforator; ~ punch machine - perforator; ~ punching - perforacija
buenje; <~ sending - slanje tastaturom, tastovanje (tel.) ; ~ speed
- brzina telegrafisanja (kljuem),
brzina kucanja (tel.) ; ~ substance
- osnovni, poetni materijal
keyboard - klavijatura, tastatura, komutator sa kljuevima, ploa s kljuevima (tel.) ; ~ perforator - perforator sa klavijaturom (tel); ~
typewriter - klavijatura pisae maine
keyed end (broach) - ukljeteni kraj
(provlaka) {ma.)
keyframe - tastatura, klavijatura
(tel.)
keying - (telegrafska) manipulacija,
rad tasterom, telegrafski prenos, automatski prenos (predaja); ~ frequency-shift - frekventna manipulacija; -~ on - ukljuivanje
keyseator - maina za izradu lebova
za klinove (ma.)
keyseating cutter - glodalo za lebove za klinove (ma.)
keystone - klju, zavrac luka (grad.) ;
~ distortion - trapezoidno izoblienje

kilometre

key-way - leb za klin (ma!.); ~

broach - provlaka za lebove za
klin (ma.); ~ cutter - glodalo
za lebove za klin (ma.) ; ~ cutting
- obrada lebova za klin glodanjem
(ma.); ~ milling - obrada lebova za klin glodanjem (ma.) ; ~
tool - no za lebove za klinove
(ma.)
khaki - zemljane boje, utomrk
khorasan - kvalitetna persijska vuna
(tek.)
kick - udar, udaranje; ~ back vraanje (upravljaa); ~ back pulse
- povratni impuls; ~ sorter - analizator visine impulsa; ~ stamp
kovaki eki; ~ supply - visokonaponski usmera za impulsno napajanje (pri vraanju mlaza) (els.)
kickback voltage - impuls povratnog
napona (el.)
kicking coil - prigunica, priguni
kalem
kickout - iskljuenje (maine), ureaj za iskljuenje
kidney ore - oblik minerala hematita
gvozda (min.)
kieselguhr - infuzorij ska zemlja
kili - iskljuiti (struju), oslabiti, ugasiti (el.) ; ~ line - iskljuena linija
(el.) ; ~ steel - dezoksidovani elik
(mtl.)
killer - apsorber, priguiva (el.)
killing - iskljuivanje struje, vraanje
u poetni poloaj (el.)
kiln - sunica, pe za suenje, ahtna
pe
kilning - vetako suenje drveta
kilo - kilo, prefiks koji znai 1000
puta
kilo-eleetron-volt - kiloelek tron volt
kilocalorie - kilokalorija, velika kalorija = 4,184 kj
kilocycle - kiloherc (mera uestanosti,
frekvencije)
kilogram(me)-calorie v. kilocalorie
kilogram(me)-metre - kilogram-metar, metar-kilogram (jedinica koliine energije = 9,80665 J)
kilometre - kilometar; ~ post
- kilometarski kamen (sbr.); ~
stone v. kilometre post

kilotron

378

kilotron - ispravljaka3 cev

kilovolt - kilovolt IO V
kilowatt - kilovat IO3 W; ~ hour
- kilovat-as = 3,6 IO6 J
kind - vrsta, sorta, kvalitet, rod; ~
of current - vrsta struje; ~ of
drive - vrsta pogona; ~ of surface
- kvalitet (stanje) povrine
kinematic - kinematiki; ~ chain
- kinematski lanac; ~ element kinematski element; ~ pair - kinematski par (tneh.); ~ viscosity - kinematska viskoznost
kinematics - kinematika; ~ of
machinery - kinematika mehanizama
kinemograph - kinemograf (ma!.)
kinemometer - kinemometar
kineophone - kineofon
kinetic - kinetiki
kinetics - kinetika (nauka o kretanju);
~, chemical - hemijska kinetika;
~, fluid - kinetika fluida, hidrodinamika; ~, gas - gasna kinetika,
gasna dinamika
kinetron - tip elektronske cevi, kinetron
kiosk booth - javna telefonska govornica
Klrchhoffs laws - Kirhofovi zakoni (ti.)
kirner - runa burgija
kipp oscillator - kip oscilatora (el.)
Kipp's apparatus - laboratorijski
aparat za razvijanje vodonik-sulfida
i drugih gasova (hem.)
kipper-losos - suva usoljena haringa
(biol.)
kish - vrsti grafit koji pliva po istopljenoj masi metala (mil.)
kit - alatni sanduk
kitchen - kuhinja
Kjeldahl flask - laboratorijski sud
okruglog oblika sa dugim grliem
(slui za odreivanje azota po Kjeldalu) (hem.)
Kjeldahl's method - metoda za odreivanje azota (hem.)
klaxon - elektrina tuba, sirena (aut.)
klinker v. clinker
klinometre - kinometar
klockmannite - klokmanit (rm'n.)
klop - skr. za hlorpikrin, trihlor-nitrometan (hem. boj. otrov)

knife

klydonograph - klidonograf (el.)

klystron - klistron; ~ amplifier klistronski pojaava (el.) ; ~ control grid - upravljaka reetka klistrona; ~ generator - klistronski
generator; ~ oscillator - klistronski oscilator; ~ synchrodyne mixer - klistronska sinhrodin mealica
(el.)
knag - vor (od grane)
knaggy - vornovat, vornovato, kvrgast, rogljast
knap-to - polutati, rasecati (kamen)
knapped - raseen
knapsack - ranac, torbak; ~ mistblower - lena prskalica; ~ transmitter - radio-stanica (nosi se na
leima)
knar - vor
kneadable - gnetljiv, plastian
kneader - mesilica
kneading machine - maina za meanje
knee - koleno (cevi), konzola, ugaoni
sto; ~ and column-type milling
machine - konzolna glodalica; ~
clamp lever - poluga za brzo pritezanje konzole (grad., mol.); ~
damping - konzolno pritezanje
(ma!., grad.) ; ~ elevating screw
- vreteno za podizanje konzolnog
stila; ~ joint - spojnica sa kolenastim plugama; ~ less type milling machine - glodalica bez konzole (ma!.); ~ mili - konzolna
glodalica (ma!.); ~ of frame glava oslonca; ~ saddle way vodica konzole; ~ slides - konzolne vodice (ma!.); ~ table konzolni sto; ~ to-column way
- vodica stola konzolne glodalice;
~ type automatic - automatska
konzolna glodalica (ma!.) ; ~ type
milling machine - konzolna glodalica (ma!.); ~ type semi-automatic - poluautomatska konzolna maina (ma!.) ; ~ type vertical spiejndle milling machine
- konzolna glodalica sa vertikalnim
vretenom (ma!.)
knib - vor (svila)
knife - seivo, no, otrica; ~
barking machine - maina sa noevima za ljutenje kore drveta; ~

knife

379

blade - seivo, noi; ~ coating

- opremiti noevima, namestiti noeve; ~ cut - rezan (furnir); ~
edge - noasta merka; ~ edge bearing - stoerno leite (SAD); ~
edge file - noasta turpija; ~ edge
suspension - lei ten je na seivima;
~ grinder - brusilica noeva
(drvo); ~ holder - nosa noeva;
~ lifting distance - korak noa
kosaice; ~ pruning saw ~ noasta
testera (batovanstvo); ~ setting
attachment - ureaj za montau (nametanje) noa; < supports - oslonac noa; ~ switch poluni (noasti) prekida; ~ venner - rezni furnir; ~ venner
cutting machine - maina za
rezanje furnira
knit/to - plesti; ~ goods - pletena
roba
knob - dugme; kvrga; vor; glavica;
dirka, dra; ep; ~ lock - snaper-brava
knock - udarac, detonacija; ~ off
- prekidati, raskinuti, raskidati, razjediniti (el); ~ rating - detonaciona karakteristika (mot.)
knockout - izbacivanje, izbijanje (el.)
knot - vor, kvrga
known quantity - poznata veliina
knurl - ivica, vorasto ispupenje,
izboenje, kvrga (ma!.)
knurled nut - izreckana navrtka
(ma!.)
knurling - oivienje (ma!.)
Koch resistance - Kohov otpor (u
fotoelementu, fotoeliji) (el.)
kogasin - kogazin, sintetski teni
ugljovodonici
koolohm - snani otpornik od ice
na keramikom telu
Koresin - vezivno sredstvo za industriju gume, sirovina za lakove
(thnl.)

kynurenic acid

Koroseal - koroseal, trgovaki naziv

za jednu vrstu sintetikog kauuka
kotron - selenski ispravlja
kovar - kovar (legura za zatapanje
staklom) (mil.)
Kr - hemijski znak za kripton, plemeniti gas (hem.)
Kraemer-Sarnow test - odreivanje
take topljenja bitumena (thnl.)
kraft - kraft-celuloza; ~ waxed parafinisana kraft-celuloza
Kralac - plastina materija na bazi
kopolimera, stilora i butediena
(thnl.)
Kramer control - regulacija broja
obrtaja zadnjim motorom
krarup cable - krarupovani kabl
(el.); ~ loading - krarupovanje
(el.)
kriptol - kriptol, smesa grafita, karborunduma i gline (koristi se u peima) (mtl.)
Kromisol - omekiva za plastine
mase (dibutokseitilftalat) (thnl.)
Kronitex - omekiva za industriju
elastinih materija na bazi trikrezilfosfata (thnl.)
KRS-5 - kristalisani TIBr i T1J (191),
primena kod optikog materijala u
infracrvenoj spektroskopiji
kryosol - kriozol
krypton - kripton, Kr
krytron - gasna lampa sa lunim pranjenjem
K.S.-softening point - taka omekavanja bitumena i smola po metodi
Kremer-Sarnova
kukersite - kukerzit, vrsta estonskog
kriljca bogatog bituminima
kumograf - kimograf
kyanite - kianit, disten, Al2OsSiO2
kyanizing - kijaniziranje, metod konzervisanja drveta (grad.)
kymograph - kimograf
kynurenic acid - kinurenska kiselina

mika laboratorija; ~, standard L - simbol za lambert

metroloka laboratorija
La - hemijski znak za lantan (hem.)
Labarraque's solution - avelova labradorescence - promena boje
kod nekih minerala npr. labradorita
voda, rastvor hipohlorita (fit.)
(min.)
L-acid - L-naftilamin, 5-sulfonska
kiselina, meuproduk(a)t pri dobi- labradorite - labradorit, labrador
(natrijum-kalcijum-alumosilikat)
janju boja (hem.)
(min.)
L-band - opseg L, dijapazon L
(19,3577,19 cm) (eh.)
labyrinth packing, labyrinth seal
L-capture - L-zahvat, radioaktivni
- labirintni zaptiva (ma!.)
raspad koji nastaje zahvatom L-elek- lace - vrpca, uzica, kanap
trona od strane jezgra (nukl.)
laced belt - iven kai (tek.)
L-head engine - stojei ventil sa lachrymators - gasovi suzavci, suzavci (grupa bojnih otrova) (voj.)
L-glavom (mot.)
L-leucine - leucin, alfa-amino-izo- lacing - vezivanje vrpcom, uvezivakapronska kiselina (hem.)
nje, stezanje; ~ board - ablon
(za izradu kablovskih formi) (el.,
label - nalepnica, natpis (ili ig) na
mtl.)
robi, naznanica, etiketa (sbr.)
labeled compound - obloeno jedi- lack - nedostatak, nestaica; nedostanjenje (sadri neki radioaktivni izojati
top) (hem.)
lacmus - lakmus, indikator u analitikoj herniji (hem.)
labeling - obeleavanje, npr. meanje radioaktivnih atoma u neko jedi- lacquer - lak (rastvor smole u nekom
njenje (hem.)
isparljivom rastvarau) (thnl.)
labile - labilan, nestabilan
lacrourite - lakroaksit (fluorid, fosfat i hidroksid CJa, Na i Al) (min.)
labile oscillator - generator sa daljinskom pobudom, labilni oscilator lactam formation - stvaranje lak(eh.)
tama ciklinih amida kiselina iz
gamaaminokiselina (hem.)
labor saving - uteda rada (SAD)
laboratory - laboratorija; zagrevna lactase - laktaza, ferment eludanog
soka
komora; prostor za sagorevanje; ~,
calibration - kalibraciona labora- lactate - laktat, so mlene kiseline
torija; ~, manned space - runo
(hen.)
upravljana kosmika laboratorija; ~ lactic - mleni
sand bath - laboratorijsko peano lactic acid - mlena kiselina, oksiprokupatilo (hem.); ~, space - kospionska kiselina (hem.)

lactocrite
lactocrite - aparat za odreivanje
masti u mleku
lactoflavin - laktoflavin, riboflavin,
vitamin B2
lactoi - termoplastina masa na bazi
kazeina (hem.)
lactometer - laktometar, mera gustine mleka
lactones - laktoni, unutranji anhidridi gama-oksi-karbonskih kiselina
(hem.)
lactose - laktoza, mleni eer
ladder - lanana (lanasta) ema; ~
sequencing - lanana sekvenciona
ema
laddertron - ladertron (tip klistrona)
ladle - kutlaa, velika kaika
laevo-rotatory - levogir, koji skree
ravan polarizacije ulevo (opt.)
laevulose - fruktoza, voni eer
(hem.)
lag - zaostajati, zakanjavati, zadravati, zaustavljati, usporavati; zaostajanje (napona), zadravanje, usporavanje, inertnost (ekrana); ~,
group - grupno kanjenje, grupno
zaostajanje
lagging load - induktivno optereenje (el.)
Lainer's reducer - rastvor jodida za
smanjenje kontrasta u fotografiji
(fot.)
lake - lak-boja (anilinske boje nataloene na neki neorganski nosa
(thnl.)
Lalande cell - galvanski elemen(a)t
sa cinkom i gvoem kao elektrodama; sa Na-hidroksidom kao elektrolitom (eh, hem.)
lambert - lambert, jedinica sjajnosti
(opt.)
Lambert's law of absorption Lambertov zakon apsorpcije (opt.);
~ law of illumination - Lambertov zakon jaine osvetljenja (opt.)
lameli - lamela, ploica (el.)
lamellar structure - ljuskasta struktura (el.); ~ field - lamelarno
polje, nevihorno polje (el.)
lamina - ljuska, list (hot.)
Laminae - plastina materija poliestarskog tipa za laminirane proizvode (thnl.)

382

lamp

laminal - sveanj gvozda (za jezgro)

(el.)
laminar flow - laminaran protok,
npr. kroz cev u kojoj se pojedini
slojevi kreu istom brzinom (tt.)
laminated - laminiran, slojevit; ~
brush - slojevita etkica; ~ core
- slojevito jezgro; ~ insulation slojevita izolacija, izolacija u slojevima (el.) ; ~ record - laminirana
ploa, slojevita ploa (gramofonska)
(el.) ; ~ spring valve - ventil sa
lisnatom oprugom (md.)
laminates - laminirani proizvodi
(ma.)
lamination - sloj, naslaga, ploica1
paket listova, slojevitost; ~ factor
- faktor slojevitosti (el.)
lamp ~ lampa, cev; ~, arc xenon
discharge - ksenonska cev za pranjenje; ~, ballast - balastna lampa,
lampa za optereenje; ~ call optiki poziv (opt.); ~ cap soivo (lampice na radnom mestu),
soivo-poklopac tf. lampice, podnoje lampe (za osvetljenje) (el.);
~ cap pliers - kleta za vaenje tf
lampica (el.) ; ~ check potentiometer - kontrolni potenciometar
za signalne lampice (el.); ~,
comparison - lampa-etalon, referentna lampa; ~-, discharge cev za pranjenje; ~, flash - impulsna lampa; ~, helical flash spiralna impulsna cev; , high-pressure mercury - ivina lampa
sa visokim pritiskom; ~ holder sijalino mesto (el.); ~ jack dek za lampice, dra lampica (el.) ;
~, linear flash - linearna impulsna
cev; ~, mercury discharge ivina luna laimpa; ~ oil ulje za svetiljke (petroleum) (hem.) ;
' register - svetlosni registar,
svetlosno polje (el.) ; ~, rubidium
- rubidijumska lampa; ~, semiconductor - poluprovodniki izvor
zraenja; ~ signal - optiki signal
(lampicom) (el.); ~ socket antenna - mrea upotrebijena kao antena (el.); ~ socket mounting
- regleta s lampicama (el.); ~,

lamp
water cooled flash - impulsna
cev sa vodenim hlaenjem
lampblack - a koja se dobija sagorevanjem materija koje sadre ugljenik pri nedovoljnoj koliini kiseonika; slui kao pigment za plastine
mase i boje (thnl.)
land - zemlja; kopno; zarubljena,
kosa ivica; 1. kontaktna povrina
(platforma); 2. kontaktna zona, kontakt; ~ line - nadzemna terenska
linija, nadzemni vod (el.) ; ~, nonBuperconducting - nesuperprovodljivi kontakt; ~, receiver - terenski
prijemnik (rad.) ; ~ return - odbijanje od zemlje, refleksija od zemlje
(rad.);
~, superconducting superprovodljivi kontakt; ~ surface (valve) - povrina omotaa
(ventila) (ma.) ; ~ transmitter
- terenski predajnik (rad.)
landing - sletanje, pristajanje, sputanje na zemlju; -~, all-weather
v. blind landing; ~ beacon - far
za sletanje, far za upravljanje sletanjem (av.); ~, blind - slepo
sletanje
Langevin ion - Lanevenov jon (fiz.)
Langmuir's adsorption isotherm
- Langmuirova izoterma adsorpcije
(fiz., hem.)
language - kodni jezik, maSinski jezik, sistem simbola (maine)
lanolin - lanolin, mast ekstrahovana
iz vune (thnl.)
Lantal - lantal, aluminijumska legura
sa 4% Cu i 2% Si
lanthanides - lantanidi, lantanoidi,
grupa hem. elemenata rednih brojeva od 57 do 71 sa slinim hemijskim osobinama
lanthanum - lantan, elemen(a)t rednoga broja 57
lanyard - kratko (tanko) ue (pom.)
lap - glaati (ma!.); ~, angle kosi lif, koso bruenje; ~ winding
- petljasti namot (el.)
lapel microphone - grudni mikrofon, mikrofon koji se privruje na
rever (kaputa i si.) (tel.)
lapia lazuli - safir (min.)
Uppet - okrajak, kraj; krilo, reanj

383

laser

lapping - bruenje (kristala) (kr.);

~ compound - sredstvo za glaanje (ma.)
lapse of a patent - gaenje patenta
larch turpentine - arieva smola
(thnl.)
lard - svinjska mast, salo
large - veliki; krupan; irok, debeo;
prostran; obiman, opsean; obilat,
znatan, opiran; ~ calorie - velika
kalorija, zastareo naziv za kilo-kaloriju (fiz.); ~ delivery lowp r e s s u r e pump - pumpa niskog
pritiska sa velikom dobavom; ~
scale - 1. velikih razmera, veliki;
2. irokih mogunosti (npr. raunske
maine); ~ scale-drawing - crtanje u uveanom merilu
larmatron - kvaziparametarski elektrini pojaava
lase - proizvoditi, stvarati, izvoditi,
izvesti
laser - laser, lejzer, izvor usmerene,
monohromatske i koherentne svetlosti, koristi pojavu stimulisane emisije (fiz.) ; ~, amplitude stabilized - amplitudno stabilisani laser;
, argon - argonski (gasni) laser;
, atmospheric pressure - laser
koji radi na atmosferskom pritisku;
~, atomic beam - laser sa atomskim mlazom; ~, avalanche injection - lavinski, injekcioni laser;
~, cavity - rezonatorski laser;
~, chelate - helatski laser; ~,
chemical - hemijski laser, koristi
pobuene proizvode hem. reakcije;
~, chemically pumped - laser
sa hemijskim pumpanjem; ~, circular ring - kruni laser; ~, composite rod - laser sa ipkom; ~,
continuous wave - laser neprekidne emisije; ~, cyrogenic - laser
koji radi na niskim temperaturama,
kriogeni laser; ~, crystalline kristalni laser; , CW v. continous wave laser; ~, dc-excited
- laser pobuen jednosmernom strujom; ~, dielectric solid-state laser sa tvrdim dielektrikom; ~,
diffused - poluprovodniki laser
sa kristalom dobijenim difuzijom;
~, diode v. injection laser; ~,
double-injection - dvoinjekcioni

laser

384

laser
laser; ~, double-mode - laser sa
dva tipa oscilacija; ~, dye - bojeni
laser (sa rastvorom organske boje);
~, electron beam pumped - laser sa pumpanjem elektronskim ]
mlazom; ~, electronic - elektron- |
ski laser; ~, electron injection I
- laser sa injekcijom elektrona; ~, |
epitaxial (-grown) - epitaksijalni i
laser; <~, equilateral triangular
- laser u obliku ravnostranog trougla; ~, explosion - laser eksplozivni; ~, external mirror laser sa spoljnim ogledalima; ~,
far-infrared - laser koji radi u
dalekoj infracrvenoj oblasti; ~,
four-level - laser koji radi (operie)
sa etiri (energetska) nivoa; ~,
free-running - laser koji radi u
reimu slobodnih oscilacija; ~,
GaAs (injection) v. gallium arsenide (injection) laser; ~, gallium arsenide (injection) - galijum-arsenidni laser; ~, gas gasni laser; ~, gas discharge laser s gasnim pranjenjem; ~,
gaseous v. gas laser; ~, gaseous
molecular - molekularni gasni laser; ~, giant-pulse - laser sa
pulsevima veoma velike energije; ,
glass - laser na staklenoj matrici,
stakleni laser; ~, heavy doped visokolegirani poluprovodniki laser; ~, helim-neon(gas) - (gasni)
laser sa helijum-neonskom smeom;
~, He-Ne v. helium-neon(gas)
laser; ~, high-current ion - visokostrujni jonski laser; ~ high-power - snani laser; ~,
high-repetition rate - laser
s visokom frekvencijom ponavljanja impulsa; ~, hollow cathode
- laser sa upljom katodom; ~,
infrared semiconductor - infracrveni poluprovodniki laser; ~,
initiating - pobudni laser; ~,
injection - injekcioni laser; ~,
internal mirror - laser sa unutarnjim ogledalima; ~, ion - jonski
laser; ~, ion ring - jonski kruni
laser; ~, IR - infracrveni laser;
~, junction v. injection laser;
~> Kerr cell switched - laser

laser
sa modulacijom pomou Kerove
elije; ~, liquid - teni laser; ~,
liquid(re)grown - (poluprovodniki) laser sa kristalom koji je izrastao iz tenosti; ~, long wavelength - submilimetarski laser; ~,
low-power - laser male snage; ~,
magnetically confined ion gas
- gasni laser sa magnetskim dranjem jona; ~, many element vieelementski laser; ~, mercury
ion - ivin jonski laser; ~, mercury rare gas - laser sa smeom
ivine pare i plemenitim gasom; ~,
mode-controlled giant pulse monoimpulsni laser sa gigantskim
impulsom i kontrolom tipa oscilovanja; ~, mode-coupled - laser
sa spregnutim tipovima oscilovanja;
~,, mode-limited - laser sa ogranienim brojem tipova oscilovanja;
<-S mode-locked v. mode-coupled laser; ~, mode-selected laser sa odabranim tipom oscilovanja; ~, molecular - molekularni
laser; ~, molecular gas v. gaseous molecular laser; ~, multimodal v. multimode laser; ~,
multimode - laser sa vie tipova
oscilacija, laser sa vie moda; ~,
multiple wavelength v. multimode laser; <-, narrow-band uskopojasni laser; ~, near IR laser koji radi u oblasti bliskoj infracrvenom spektru; ~, neodymium
glass - laser sa staklom i neodimijumom; ~-, neutral-gas - laser sa
neutralnim gasom; ~, nonmode-selected giant pulse - monoimpulsni laser sa gigantskim impulsom bez kontrole tipa oscilovanja;
~, optical avalanche - laser sa
optikom lavinom; ~, organic organski laser; ~, optically pumped - laser sa optikim pumpanjem; ~j organic - organski laser; ~, oxygen - kiseoniki laser;
~j photodissociation - fotodisocijacioni laser; ~, pink ruby kristalni rubin (sa crvenim rubinom);
~, pulsed - impulsni laser;
~, p-n(junction) v. injection
laser; ~, pulsed - impulsni laser;
~, Q-spoiled v. Q-switching-

laser

385

-laser; ~, Q-sw v. Q-switching

laser; ~, Q-switched v. Q-switching laser; ~, Q-switching laser koji radi u reimu modulacije
dobrote; ~, Raman - kombinacioni laser; ~, rare-gas ion - laser
sa jonima retkog gasa; ~, regularly
pulsating - laser sa regularnim pulsacijama; ~, resonant - rezonantni
laser; ~, RF excited - laser sa
RF pobudom; ~, ring - kruni
laser; ~, roof top ruby - rubinski laser sa klinastim vrhom; ~,
rotation - rotacioni laser; ~, ruby
- rubinski laser; ~, self-locked samosinhronizujui laser; ~, self-locked pulsating - samosinhronizujui pulsacioni laser; ~, self-terminanting - laser sa samoograniavajuim prelazima; ~, semiconductor - poluprovodniki laser; ~, servo-controlled - servo-kontrolisani laser; ~, single-frequency v. unimodal laser;
~, solid(-state) - laser na osnovi
vrstog tela; ~, submillimeter gas
- gasni laser submilimetarskog opsega; ~, supermode - laser sa
supertipskim" reimom; ~, superradiant - superzraei laser;
~, temperature controlled temperaturno kontrolisani laser; ~,
three level - laser koji radi (operie)
sa tri (energetska) nivoa; ~, toroidal - toroidalni laser; ~, travelling-wave ring - kruni laser sa
progresivnim talasom; ~, triangular GaAs - trougaoni laser sa
GaAs diodom; ~, tunable Raman
- Ramanov laser sa podeavanjem;
~, tuneable - laser ija se talasna
duina moe menjati; ~, tunnel
(-injection) - laser sa tunelskom
injekciom; ~, two-photon - dvofotonski laser; ~, uncontrolled v.
free-running laser; ~, uncontrolled giant-pulse v. nonmode-selected giant-pulse laser; ~,
unimodal - laser sa jednim tipom
oscilovanja; ~, UV exciton - ultravioletni eksitonski laser; ~, vapor(re) grown - laser sa kristalom
izraslini iz gasne faze; ~, vibration-rotation - vibraciono-rota-

lateral

cioni laser; ~, Yag - laser sa itrijumsko-aluminijumskim granatom;

, Zeeman(-tuned) - Zemanov
laser; ~, Zeeman-tuned infrared - Zemanov infracrveni laser
laser-amplifier - kvantni pojaava
optikog dijapazona^ laser, laserski
pojaava
laser-oscillator - kvantni generator
optikog dijapazona, laserski oscilator
lasering v. lasing
lashing - kukica za veanje kabla o
nosee ue (el.); ~ wire - ica
za vezivanje kabla o nosee ue (el.)
lasing - 1. proizvoenje, generisanje;
2. pojaanje
Lassaigne's test - Lasenjova proba,
dokazivanje azota u organskim materijama zagrevanjem sa metalnim
natrijumom (hem.)
last subscriber release - obostrano
raskidanje veze (el.)
latch - zaporka, kvaka, skakavica;
~ against - zakvaiti
latch-and-fire mechanism - zatvaraki mehanizam sa oprugom (tb.,
mal.)
latched relay - relej sa skakavicom
(el.)
latching - blokiranje, zaprezanje; ~
relay - relej za blokiranje; >~,
thermal - termiko fiksiranje
latency - skrivenost
latent - latentan, skriven; ~ energy
- latentna energija, potencijalna
energija (fiz.) ; ~ force - latentna
sila, sinonim za potencijalnu energiju (fiz.); ~ heat - latentna
toplota, npr. topljenja, isparavanja
(fiz.); ~ image - latentna slika,
skrivena slika, nastaje ekspozicijom
i postaje vidljivom tek razvijanjem
(fot.); ~ neutron v. delayed
neutron (fiz.)
lateral - boni, poboni; ~ area bona povrina; ~ cable - razgranat kab(e)l (el.); ~ chromatic
aberration - bona hromatska aberacija, defekt soiva (opt.); ~
deviation - bono skretanje (opt.) ;
~ edges - bone ivice, npr. nekog
geometrijskog tela; ~ face - bona
strana; ~ feed - popreno pomera-

lateral

386

leteral
nje (ma!.) ; ~ fitting - boni nastavak (ma!.) ; ~ guidance - fazni
sistem za slepo sletanje (sa dva signala) (av.); ~ recording - lateralno urezivanje (el.)
laterite - laterit, vrsta boksita (min.,
geol.)
latex - lateksj kauukovo mleko, polazna sirovina za proizvodnju prirodne gume
lathe - strug; letva; ~ arbor obrtni trn; ~, backe-knife woodworking - strug sa zadnjim noem,
za obradu drveta; <-~, ball turning
- strug za obradu loptastih povrina; ~ bed - postolje struga; ~,
bench - stoni strug; ~, cam turning - strug za konturno kopiranje;
~ carriage - suport struga; ~
carrier - obrtno srce; ~ carrier
lathe dog - obrtaj srce za struganje (ma!.); ~, center - strug
sa iljcima; ~, coil windig - strug
za izradu opruga; ~, copying kopir-strug; ~ dog - obrtno sere;
~, fine turning - strug za preciznu obradu; ~, forming - kopir-strug; ~, forming turret kopir-strug sa revolver-glavom; ~,
fox - kopir-strug za izradu navoja
(bez vretena); ~, full-automatic
- automatni strug; ~, geometric gravirni poluautomatni strug; ~,
grinding - strug-brusilica; ~,
grinding-and-buffing - strug za
bruenje i poliranje; ~, hand tool
- runi, asovniarski strug; < .
hidraulically- operated copying
- hidraulini kopirni strug;
magazine - strug sa magacinom
za obratke; ~, model maker's modelarski strug; ~, monitor revolver-strug; ~, multiple-spindle automatic current - vievreteni automatski revolver-strug; ~,
multiple-spindle chucking - vievreteni karusel-strug za obradu u
patronama; ~, multiple-spindle
vertikal turret - vievreteni karusel-strug; ~, multiple-tool - strug
-poluautomat; ~, nut - strug za
izradu navoja; ~ operator - strugar, metalostrugar; <-, pattern

lattice
maker's - strug za obradu modela;
~, portable - prenosni portabl
strug; ~, profile turning - kopir-strug; ~, program-controlled
automatic - strug sa programiranim upravljanjem i kontrolom; "',
program-controlled copying kopir-strug sa programskom kontrolom; ~, repetition - kopir-strug; mali strug za velikoserijsku
proizvodnju; ~, screw-cutting/
engine - strug za izradu navoja;
~, screw-poliching - specijalni
strug za poliranje navoja; ~, semiautomatic - poluautomat, poluautomatski strug; ~, semiautomatic turret - poluautomatski revolver-strug; ~, shaft turning strug za obradu vratila; ~, single-spindle automatic - jednovreteni
automat-strug; ~, slicing - strug
za odsecanje; ~, sliden - strug
za izradu navoja sa runim upravljanjem; ~, speed - strug sa ekstremnim brzinama; ~, spok copying - kopir-strug za izradu drvenih paoka; ~, taper turning specijalni strug za obradu konusnih
povrina; ~, tap making - strug
za obradu ureznika; ~, throw strug sa runim upravljanjem; ~,
tool - strugarski no; ~, toolroom
- univerzalni alatni strug; ~, tracer - kopir-strug; <~, trimning strug za odsecanje; ~, watchmaker's - asovniarski strug; ~,
wood - strug za obradu drveta;
Laticrete - masa za oblaganje na
bazi lateksa (thnl.)
latitude - irina, geografska irina;
obim, opseg
lattice - reetka, reetkasta konstrukcija; radarska mrea; letve; ~,
atomic(al) - atomska reetka; ~,
body-centered - zapreminski centrirana reetka (kristala); ~, complete - kompletna reetka; ~,
constants - konstantne reetke
(kr.); ~, core - reetka jezgra
(nukl. reaktora); ~, crystal kristalna reetka; ~, diamond dijamantska reetka; ~, dlffractional - difrakciona reetka; ~

lattice
~ energy - energija reetke (kristalne) (kr.); ~, face-centered povrinski centrirana reetka (kristala); ~, host - kristalna reetka
osnovnog materijala, kristalna reSetka osnovnog materijala (bez primese); ~, ionic - jonska reetka;
~, metal - kristalna reetka metala;
~, molecular - molekularna reetka; ~, nonpiezoelectric - nepiezoelektrik; ~ parameter - parametar reetke, udaljenost izmeu
atoma koji ine reetku (kr.); ~,
piezoelectric - peizoelektrik; ~
reactor - reaktor kod koga su gorivi elementi postavljeni u prostornoj reetki (nukl.) ; ~, reciprocal
- reciprona reetka (kristala); ~,
space - prostorna reetka; ~,
three-dimensional - trodimenzionalna reetka; ~ type crystal filter
- reetkasti kristalni filter (kr.)
lattice-ordered - strukturno u redu
Latyl - grupa sintetikih boja za vetaka vlakna poliestarskog tipa (tk.)
Laue diffraction pattern - Laueova
difrakciona slika (kr.) ; ~ method
- Laueov metod analize kristala pomou X-zraka (kr.); ~ photograph - Laueova fotografija, dobijena Laueovim metodom (kr.); ~
spot - Laueova taka na Laueovoj
fotografiji kristala (kr.)
laughing gas - rajski gas, azot suboksid, NaO, slui za narkozu (hem.)
launch - 1. start, stanovati, putati
u rad; 2. lansirati
launcher - 1. lansirna rampa; 2.
katapult
launching - bacanje, izbacivanje, lansiranje; pobuivanje (talasovoda);
porinue (broda); ~ unit - katapult (av.)
laundry blue - plavilo za rublje
(tek.)
Laurent aid v. L-acid
lauric acid - laurinska kiselina
(hem.)
laurite - laurit, sulfid rutenijuma i
osmijuma (min.)
Lauritsen elextroscope - Loritsenov
elektroskop, vrsta elektroskopa s listiem zlata (fig.)

387

law

lauryl alcohol - lauril-alkohol, dodecil-alkohol, upotrebljava se za

deterdente (hem.) ; ~ thiocianate
- lauritiocianat, slui kao dezinfektans (hem.)
lautal - tvrda legura aluminijuma,
ugl. sa bakrom i silicijumom (mtl.)
lautarite - mineral, jodat kalcij uma
(min.)
Lauxite - vezivna i impregnaciona
sredstva na bazi raznih plastinih
masa (thnl.)
lava - lava (geol.)
lavish - izdaan, tedar; rasipan
Lavracide - preparat na bazi hloropikrina za unitavanje tetoina u
zemljitu (agr.)
law - zakon; prirodni zakon, teorema, pouak, pravilo; pravila (pl.),
princip; ~ of absorption - zakon
absorpcije; ~ of accidental-errors
- zakon sluajnih greaka; ~ of
action and reaction - zakon akcije i reakcije; ~ of attraction zakon privlaenja; ~ of averages
- pravilo srednjih (prosenih) vrednosti; ~ of causality - zakon
uzronosti; ~ of conservation of
energy - zakon o odranju energije;
~ of conservation of angular
momentum - zakon o odranju
ugaonog momenta; ~ of conservation of matter - zakon o odravanju impulsa; ~ of constant
angles - zakon konstantnih uglova;
~ of constant proportions - zakon konstantnih proporcija (hem.) ;
~ of continuity - zakon kontinuiteta; ~ of cooling - zakon hlaenja; ~ of corresponding states
- teorema korespondentnih stanja;
~ of cosines - kosinusna teorema;
~ of degradation of energy zakon porasta entropije; ~ of
definite proportions v. constant
proportions; ~ of diffusion zakon difuzije; ~ of dilution zakon razblaenja; ~ of distribution - zakon raspodele; ~ of distribution of velocities - zakon raspodele brzina; ~ of Dulong and
Petit - Dulon-Ptitov zakon specifinih toplota elementa; ~ of
elasticity - zakon elastinosti; ~

law
law

of electric networks - Kirhofovo

pravilo ravanja; ~ of electromagnetic induction - Faradejev
zakon elektromagnetske indukcije;
~ of electrostatic attraction Kulonov zakon, zakon elektrostatikog privlaenja; ~ of elongation
- zakon izduenja; ~ of equivalent proportions - zakon jednakih
proporcija; ~ of errors - zakon
greke; ~ of exponents - pravilo
eksponenata; of falling bodies
- zakon padajuih tela; ~ of
gearing - pravilo ozubljenja; ~
of gravitation - zakon gravitacije,
gravitacioni zakon; ~ of Guldberg
aod Waage v. of mass action;
~ of illumination - zakon jaine
osvetljenja; ~ of induction zakon indukcije; ~ of inertia zakon inercije; ~ of inverse cubes
- zakon obrtnih (recipronih) kubova; ~ of inverse squares zakon obrnutih (recipronih) kvadrata; ~ of isothermal radiation
- zakon izotermijskog zraenja; ~
of large numbers - zakon velikih
brojeva; ~ of mass action - zakon dejstva masa (hem.); ~ of
mines - zakon o rudarstvu, rudarski
zakon; ~ of mixtures - pravilo
smela; ~ of motion - zakon kretanja; ~ of multiple proportions
- zakon umnoenih proporcija
(hem.); ~ of nature - prirodni
zakon; ~ of networks - pravilo
ravanja; ~ of octaves - zakon
oktava, zakon koji je prethodio Meneljejevom periodnom sistemu; ~
of optical absorption - zakon
apsorpcije svetlosti; ~ of parallel
forces - pravilo paralelnih sila;
~ of partial pressure - zakon
parcijalnih pritisaka; ~ of partition
- zakon particije, raspodele (fiz.) ;
~ of pendulum motion - zakon
kretanja klatna; ~ of perdurabillity of matter - zakon trajnosti materije; < of photoche-

mical equivalence - zakon fotohemijskog ekvivalenta; ~ of photographic reciprocity - zakon

meusobne zamenljivosti; ~ of

388

law

probability - zakon (teorija) verovatnoe; ~ of proportionality zakon proporcionalnosti; ~ of

radioactive decay v. of radioactive disintegration; ~ of radioactive disintegration - zakon
radioaktivnog raspada; ~ of reciprocal proportions - zakon obrnutih proporcija (hem.); ~ of
reflection - zakon odbijanja, upadni
ugao jednak je uglu odbijanja; ~
of refraction - zakon prelamanja
(svetlosti); ~ of relativity - zakon relativiteta; ~ of sequence pravilo serije; ~ of signs - zakon
za znakove, zakon mnoenja znakova plus i minus; ~ of similarity
- pravilo slinosti; ~ of sines sinusna teorema; ~ of small
numbers - zakon malih brojeva;
~ of the conservation of mass
- zakon o odranju mase; ~ of
the level - zakon poluge; ~ of
mean - pravilo srednje vrednosti;
- of the photochemical equivalent - zakon fotohemijskog ekvivalenta, Ajntajnov fotohemijski zakon; ~ of the propagation of
errors - zakon o uveanju greke;
~ of the refraction of light zakon prelamanja svetlosti; ~ of
thermodynamics - zakon termodinamike; ~ of universal gravitation - zakon opte gravitacije;
~ of volumes - pravilo zapremina;
~, addition v. additivity law;
~, additivity - pravilo aditivnosti;
~, Archimedes' - Arhimedov zakon; ~, Biot-Savart's - zakon
Bio-Savara; ~, Bouguer's - zakon Bugera-Bera; ; Boyle's zakon Bojl-Mariota; <~, Bragg pravilo Brega-Vulfa; ~, Brewster's - Brjusterov zakon; ~,
Charles' - arlijev zakon; ~,
Coulomb's - Kulonov zakon; ~,
Dal ton's - Dal tono v zakon; ~,
Darcy's - Darsijev zakon; ~ decay
- zakon raspada; ~, deterioration
- zakon starenja; ~, displacement
- zakon istiskivanja; ~, distribution - zakon raspodele; ~,
equipartition - zakon ravnomerne
raspodele; ~, exponential - eks-

law

389

layer

ponencijalni zakon; ~, exponen- laws of thermodynamics - zakoni

termodinamike (tri osnovna zakona
tial absorption - zakon eksponentermodinamike) (u.)
cijalne apsorpcije; ~, Faraday's
layer
- sloj; ~, accumulation - Faradejevi zakoni; ~, Fick's
sloj nagomilavanja; ~, Appleton
diffusion - Fikov zakon difuzije;
v. F-layer; ~, base - sloj baze;
~, first-of thermodynamics ~, boundary - granini sloj; ~,
prvi zakon termodinamike; ~,
blocking v. depletion layer; ~,
Gay-Lussac's - Gej-Lisakov zaChapman v. D-layer; ~, colleckon v ~, Hooke's - Hukov zakon;
tor - kolektorski sloj; ~, crystalli~, inverse-square - zakon obrsing - sloj koji se kristalie; ~,
nutih (recipronih) kvadrata; ~,
D
D-sloj jonosfere; ~, dark Kepler's of areas - Keplerov
tamni sloj (u gasnom pranjenju);
zakon jednakih povrina koje opi~, daytime - dnevni sloj (jonosuju radijus vektori; ~, Kepler's
sfere); ~, Deep scattering - duplanetary - Keplerov planetarni
boki rasejavajui sloj; <--', deplezakon; ~, Kirchhoffs - Kirhovtion - osiromaeni (iscrpljeni) sloj;
ljevo pravilo ravanja (el.); ~,
~, deposited - nataloeni sloj; ~,
Lambert's - Lambertov zakon; ~,
dielectric - dielektrini sloj, sloj
Laplace's - Laplasov zakon; ~,
dielektrika; ~, diffused - difuzni
Lenz's - Lencov zakon; ~, Maxsloj; ~, dipole - dipolni sloj; ~,
well's distribution - Maksvelov
doped - legirani sloj; ~, double
zakon raspodele; ~, Mendeleyev's
of charge - dvojni sloj naelek- Mendeljejev zakon periodnog sistrisiranja; ~, E sloj E jonosfere;
tema elemenata; ~, Moseley's ~, emitter - sloj emitera; ~,
Mozlijev zakon; ~, normal-of
enriched - obogaeni sloj; ~,
errors - normalni zakon raspodele
epitaxial - epitaksijalni sloj; ~,
greaka; ~, Ohm's - Omov zakon
epitaxially grown - epitaksiel. otpora; ~, Pascal's - Paskalov
jalno izrastao sloj; ~, evaporation
zakon; ~, periodic - zakon peri- napareni sloj; ~, F- - sloj F
oda; ~, Planck radiation - Planjonosfere; ~, film - opna, prevkov zakon zraenja; ~, power laka, sloj, film; ~, fused - topljeni
eksponencijalni zakon; ~, quansloj, stopljeni sloj; ~, gettering tum - kvantni zakon; ~, radiation
geter, apsorpciono sredstvo; ~,
- zakon zraenja; ~, radioactive
grown - izrasli sloj, izrasato sloj;
decay - zakon radioaktivnog ras~, i v. intrinsic layer; ~, insupada; ~, radioactive displacelating - izolujui sloj; ; intrinsic
ment - zakon radioaktivnog istis- sloj sa sopstvenom provodnou;
kivanja; ~, reciprocity - zakon
~, inversion - inverzni sloj; ~,
reciprociteta; ~, second-of thermonomolecule - monomolekumodynamics - drugi zakon termolarni sloj, jednomolekulski sloj; ~,
dinamike; ~, Stefan-Boltzmann's
n+ - sloj n+ tipa; ~, near- zakon Stefana-Bolcmana; ~
-intrinsic - sloj s provodnou blisthree-halves power - zakon tri
koj sopstvenoj; ~, n-inversion polovine stepena; ~, time - vreinverzni sloj n-tipa; ~, of distributed winding - sloj rasporeemenska zavisnost; ~, velocitynog namota (elj.); ~, opaque -distribution - zakon raspodele
neprozirni sloj (u elektroluminesbrzina; ~, Weber-Fechner's centnim elijama); ~, oxide zakon Webera-Fehnera; ~, Wien's
oksidni sloj; ~, passivating displacement - Vinov zakon istispasivizirajui sloj; , plasma sloj plazme; ~, polycristalline kivanja (pomeranja)
polikristalni sloj; ~, protective laws of electrolysis - v. Faraday's
zatitni sloj i ~, quater-wave laws of electrolysis

layer
layer
etvrt-talasni sloj; ~, resistive otporni sloj; ~, rheotaxial - reotaksijalni sloj; ~, scattering rasejavajui sloj; ~, semiconductor - poluprovodniki sloj; ~,
silicon carbide - sloj silicijum-karbida; ~, silicon nitride - sloj
silicijum nitrida; ~, space-charge
- sloj prostornog naelektrisanja; ~,
stratified - slojevita struktura; ~,
surface - povrinski sloj; ~,
vacuum-deposited - sloj nataloen u vakuumu; ~ 3 vacuum-evaporated - sloj naparen u vakuumu; ~, vapor-grown - sloj
izrastao iz gasne faze; ~, winding
radni namotaj, slojni namotaj (el.)
laying out - projektovanje, planiranje,
trasiranje, obeleavanje (SAD); ~
out plate - ploa za obeleavanje
(SAD)
lay out - obeleiti; crte, obeleavanje; ~ drawing - crte horizontalne projekcije; ~ line - linija
obeleavanja (SAD); ~ fluid obeleeni fluid (SAD); ~ man obeleiva (SAD); ~ tool - alat
za obeleavanje (SAD)
layout - ema (opta, glavna), plan,
raspored ureaja; horizontalna projekcija; ~, circuit - crte eme,
izgled eme; ~, component - 1.
raspored komponente; 2. crte komponente; ~, connection - montani plan; raspored provodnika; ~,
mask - izgled maske, crte maske;
~, optical - raspored optikih elemenata; ~, topological - topoloki izgled, topoloki raspored; ~,
two-dimensional - dvodimenzionalni raspored; ~, wiring - montana ema
lazulite - lazulit (bazni aluminij um-fosfat) (min.)
lazurite - lazurit, lapis lazuli, lazurni
kamen (natrijum-aluminijum-sulfosilikat) (min.)
LC tank circuit - oscilatorno kolo
LC (eh.)
LD loop - meumesna pretplatnika
linija (vod) (tel.)
Le Chatelier's law - Leateljeov
zakon (ravnotee) (hem.)

390

lead

leach - (na)moiti, raskvasiti; raskiseliti; natopiti

leaching - ceenje, izluivanje, luenje, ekstrakcija rastvorljivog metalnog jedinjenja iz rude (mtl.)
lead - 1. provodnik; vod; 2. dovod;
izvod; 3. prednjaenje, preticanje,
voenje, uspon; olovo, elemen(a)t
rednog broja 82, simbol Pb (hem.) ;
~ acid accumulator - olovni akumulator (el., hem.) ; ~ age - starost
minerala odreena po izotopskom
sastavu olova koga sadri (geol.);
~ angle - ugao uspona (ma.);
~ arsenate - olovo-arsenat (insekticid) (hem.); ~ azide - azid
olova, eksplozivan, slui kao detonator (hem.); ~, base - izvod
baze, bazni izvod; ~ bar - letva
za voenje (ma.); ~ battery olovni akumulator, baterija sa olovnim ploama (el., hem.) ; ~ bronze
- olovna bronza (mtl.) ; ~ carbonate - karbonat olova (hem.);
~ chromate - hromat olova, slui
kao uti pigment za boje i plastine
mase (hem.); ~ coating - olovni
omota; ~, component - izvod
komponente; ~ disilicate - silikat
olova, slui kao topitelj za keramike
glazure (thnl.); ~, evaporated napareni izvod; ~ flake - olovno
belilo (bazni karbonat olova) (mtl.) ;
~ frit - silikat olova (mtl.); ~
glance - mineral galenit (min.);
~ glass - olovno staklo; sadri visoki procenat oksida olova i slui
za prozore kroz koje se posmatra
radioaktivni proces
(nukl.); ~
hydroxide
olovo
hiroksid
(hem.) ; ~ in insulator - uvodni
izolator (el.); ~ joint - olovni
spoj, uvodni spoj (el.) ; ~ monooxide - oksid olova (hem.) ; ~ of
feed screw - dizanje vretena za
pomeranje stola (ma.); ~ of
helix - korak zavojnice (ma.);
~ oxide (red, Yellow) - oksid
olova (crveni, uti) (hem.) ; oxychloride - olovo-oksihlorid (hem.) ;
~ screw - sprovodno vreteno
(ma.); ~ screw wear - habanje
sprovodnog vretena (ma.);
~
shea ting - olovni omota (el.);

lead

391

~ shot metal - metal za samu

(legura olova i arsena) (mtl.); ~
sleeve - olovni nastavak, olovni
muf, olovna rukavica (el.); ~
storage battery - olovni akumulator (mot.) ; ~ sulphide - sulfid
olova, u prirodi kao mineral galenit (hem.); ~ susceptibility osetljivost na tetraetil-olovo (hem.) ;
~ tetraethyl - olovo-tetraetil;
upotrebljava se kao dodatak benzinu da smanji lupanje motora
(hem.); ~, thermocompression
bonded - izvod dobijen termokompresijom; ~ time - vreme prestizanja, vreme prednjaenja, vreme
forsiranja (el.); ~ tube - olovna
cev (ma.)
leading current - struja koja fazno
prednjai (el.) ; ~ cut - rez, zarez
(ma.) ; ~ cutting edge - glavna
rezna ivica (ma.); ~ in cable uvodni kabl (el); ~, pole horn
- prednji vrak pola (el.) ; ~ tool
edge - nagnuta rezna ivica (ma.)
leaf electroscope - elektroskop sa
listiima (fiz.); ~ spring - lisnati gibanj (mot.)
leakage - nezaptivenost, mesto curenja, mesto gubitka, curenje, umicanje, neeljeni izlaz (medijuma),
oticanje, koliina gubitaka, gubitak
neutrona, izliv ulja, odvoenje, izolaciona greka, nedostatak, izolacioni
gubitak, odvodni gubitak, rasipanje;
~ conductor - linijski odvodnik
(atmosferskog pranjenja); ~ diffractrd energy - umicanje difraktovane energije; ~ field - polje
rasejanja; ~ loss - gubitak, curenje; ~, plasma - umicanje
plazme
leak - curiti, proputati;
leakance - provodnost izolacije (el.)
leakiness - nezaptivenost (ma.)
leaky capacitor - kondenzator loeg
kvaliteta, nekvalitetni kondenzator
(el.)
len coal - postan ugalj
learning - obuka, uenje, izuavanje
least najmanji;
najneznatniji;
~ commom denominator - najmanji zajedniki inilac (mat.); ~
common multiple - najmanji za-

leg

jedniki mnoilac (mat.); ~ time

principle - princip najmanjeg vremena
leather belt - koni kai (ma.);
~ cup, leather packing - koni
zaptiva, kona prstenasta zaptivka
(ma.)
leatron - snima zvuka
leaved - olistao, lisnast; listat; sa
krilima, krilni
leaven - kiselo testo, kvasac
Leblanc connection - Leblanov spoj
(el.) ; ~ exciter - Leblanov stroj
(el.) ; ~ process - Leblanov proces
za dobijanje natrijum-karbonata iz
kuhinjske soli (thnl.)
leclthine - leci tin, jedinjenje iz grupe
fosfatida (hem.)
Leclanch cell - Leklaneov elemen(a)t, Leklaneova elija (el.,
hem.)
lectron - 1. spoj, var, lem, 2. cev
(za pamenje), memorija
ledge - venae, letva (ma.); obod,
ivica, rub, greben
left-cut toll - levi no (SAD); ~
hand cut - levo seivo (SAD);
~ hand cutting - levo seenje
(SAD); ~ hand helix cutter glodanje sa levim obrtanjem (ma.) ;
~ hand involute tooth - levi
evolventni zubac (ma.); ~ hand
nut - matrica, navrtka sa levim navojem (ma.); ~ hand parting
tool - levi profilisani no (ma.);
~ hand rotation - levo obrtanje
(ma.); ~ hand rule - pravilo
leve ruke, u elektromagnetizmu
(el); ~ hand spiral, left helix
- leva spirala (mat., ma.) ; ~ hand
thread - levi navoj, leva loza
(ma.); ~ hand tool - levi alat
(ma.); ~ handed crystal - levi
kristal, levo orijentlani kristal (kr.) ;
~ handed elliptically polarized
wave - levo eliptino polarisani
talas (opt.); ~ handed polarization - leva polarizacija (opt.);
~ handed quartz - levi kvarc,
kvare koji polarise nalevo (kr.)
leg - izvod (cevi), magnetski odvod,
vod grananja; ~ of an angle krak ugla (mat.); ~ of bend cevni kutak (ma.)

legal ohm

392

legal ohm - meunarodni om, zakonski om (el.) ; ~ volt - meunarodni volt (el.)
legend - legenda, opis, objanjenje;
tabela znakova
leghorn - fino toskansko slamno pletivo za eire; italijanski slamni eir
(tek.)
legibility - itkost, itljivost
lehr (leer, lear) - pei u kojima se
staklo lagano hladi (thnl.)
Leisegang phenomena - Lajzegangove pojave (hem.)
lemniscate - lemniskata
length - duina, duljina; ~, active
- of maser - radna duina masera;
~, collision - duina slobodne putanje, duina slobodnog dometa;
~, Debye - Debajeva duina; ~,
Debye shielding - duina Debajevog ekraniranja; ~, diffusion difuziona duina; ~, drift - duina
drifta; ~, electron diffusion difuziona elektronska duina; ~,
gate - duina gejta; ; guide duina talasovoda; ~, hole diffusion - difuziona duina rupa; ~,
interaction - interakciona duina;
~, memory - vreme memoriranja,
vreme dranja u memoriji; ~ of
amplifying medium - duina
aktivnog materijala; ~ of bunch
- duina oblaka estica; ~ of cut
- duina reza (ma.) ; '-' of overhang - slobodna duina (mat.);
~ of stroke -duina hoda (mah);
~ of thread - lozna duina (ma.) ;
~ of the run - duina primene
(ma.) ; ~, path - 1. duina trase;
2. duina putanje, duina trajektorije; ~, phase-path - fazna duina
puta; ~, pulse - duina impulsa,
irina impulsa; ~, radiation radijaciona duina; ~ s self-focusing - duina samofokusiranja; ~,
sweep - duina skaniranja; ~ to
diameter ratio - odnos duine
prema preniku (ma.)
lengthener - produiva; ~, boxcar
- produava impulsa (bez primene njihovih amplituda); ~, pulse
- produava impulsa
lengthwise - poduno (ma.) ; ~ of
the grain - u pravcu vlakana (ma.)

letter box

lens - soivo, lea, optiko staklo,

lupa, objektiv; ~, achromatic ahromatsko soivo; ~, anastigmatic - anastigmatsko soivo; ~,
apochromatic - apohromatsko soivo; ~, aspherical - asferino
soivo; ~, biconcave - bikonkavno soivo; ~, biconvex - bikonveksno soivo; ~, bifocal bifokalno soivo; ~, camera objektiv; >~, collecting - sabirno
soivo; ~, collimating - kolimiue (kolimatorsko) soivo; ~, composite - sloeno soivo 'objektiv);
~, compound v. composite lens;
~, concave - konkavno soivo;
~, condenser - kondenzatorsko
(kondenzorsko) soivo; '', condensing v. condenser lens; ~, convex - konveksno soivo; ~, corrected - korigovano soivo; ~, crystalline - soivo oka; ~, cylindrical - cilindrino soivo; ~,
diverging - rasipajue (.rasejavajue) soivo; ~, electromagnetic
- elektromagnetsko soivo; ~,
electronic - elektronsko soivo; ~,
electrostatic - elektrostatiko soivo; ~, eye - okular; ~, focusing fokusirajue soivo; ~, immersion
- imerziono soivo; ~, magnifying
- poveavajue staklo, lupa; ~,
objective - objektiv; ~, ocular v.
eye lens; ~, photographic - objektiv fotoaparata; ~, positive sabirno soivo; ~, spread - rasejavajue soivo; ~, telephoto - teleobjektiv; ~, varifocal v. zoom
lens; ~, zoom - objektiv koji
kontinuirano menja inu daljinu
Lentz's law - Lencov zakon, indukcija u elektromagnetizmu (el.)
lepidolite - lepidolit, litijumski liskun (min.)
*'
lepidomelane - lepidomelan, gvoem bogati biotit (min. )
lepton - lepton, laka elementarna
estica; zajedniki naziv za elektron,
pozitron, neutrino, antineutrino i
foton (fiz.)
lessen - umanjiti, smanjiti
letter box - potanski sanduk, potansko sandue (sbr.); ~ case sanduk za sortiranje pisama (sbr.)

leucine
leucine - leucin, jedna od esencijalnih
aminokiselina
leucite - leucit, silikat kalijuma i
aluminijuma (min.)
leuco-bases - leuko-baze, bezbojna
jedinjenja nastala redukcijom boje
(hem.)
Ieucopterin - leukopterin, beli pigment kod nekih insekata (hem.)
levan - polimerizovana fruktoza
(hem.)
level - nivo; nivelisati; ravan, u ravni,
ravnomeran, u horizontali; ~, acceptor - akceptorski nivo; ~,
compound excitation - kompaundna uzbuda (elj.); ~, concentration - koncentracija legirajue
primese, stepen legiranja; <~, confidence - pouzdanost, sigurnost;
granica sigurnosti; stepen pouzdanosti; ~, crossover - nivo preseka;
~, cyclotron resonance - nivo
ciklotronske rezonancije; ~, deep
acceptor - duboki akceptorski nivo;
~, deep donor - duboki donorni
nivo; ~, deep impurity - duboki
nivo primese; ~ diagram - dijagram nivoa (el.) ; ~, donor - donorni nivo; ~, doping v. concentration level; ~, empty prazni (nepopunjeni) nivo; ~, excitation v. pumping level; ~,
exciton - nivo ekscitona; ~,
Fermi - Fermijev nivo; ~, Fermi
characteristic energy - Fermijev nivo; ~, filled - popunjeni
nivo; ~, HFS v. hyper fine-structure level; ~ hunting biranje u nekoliko dekada, traenje
u nekoliko dekada (el.) ; ~, hyperfine-structure - nivo superfinog
cepanja; ~, impurity - nivo primese; ~,^ injection - nivo injekcije; ~, input - nivo ulaznog signala; ~, inverted - invertovani
nivo; ~, ion excited - ekscitacioni
jonski nivo; ~, ionized - jonizovani nivo; ~, Landau - Landauov
nivo; ~, laser energy - nivo lasera; ~, low field - (energetski)
nivo u slabom polju; ~, low laser
- donji nivo lasera; ~, maser nivo masera; ~ measurement merenje nivoa (predaje); ~, meta-

393

levorotatory
stable laser - metastabilni nivo
lasera; ~, neutral - neutralni
nivo; ~, occupied - popunjeni
nivo; ~ of significance - nivo
vanosti; ~ of the oil - nivo ulja;
~, power spectrum - spektralna
gustina snage; ~, pumping - nivo
eksitacije; ~, quasi Fermi - Fermijev kvazinivo; ~, rotational rotacioni (energetski) nivo; ~, saturation - nivo zasienja, saturacioni nivo (cevi za pamenje); ~,
shallow acceptor - plitki akceptorski nivo; ~, shallow donor plitki donorski nivo; ~, shallow
impurity - plitki nivo primese;
~, significance - nivo zraenja;
<~, staircase - nivo stepenaste
funkcije; ~, strong-field - (energetski) nivo u jakom polju; ~,
surface - povrinski nivo; ~,
surface acceptor - povrinski akceptorski nivo; ~, threshold nivo praga; ~, tolerance - 1. veliina tolerancije; 2. doputeni nivo
(radijacije); doputena doza (ozraen ja); ~, trapping - adhezioni
nivo, nivo zahvata; ~, unoccupied

- nepopunjeni nivo; ~, upper

laser - gornji nivo lasera; ~,
vacant - nepopunjeni (slobodni)
nivo; ~, vibrational-rotational's
- vibraciono-rotacioni nivo
levelling - podeavanje na nivo, niveliranje, izjednaavanje; ~, zone izjednaavanje zona
levelling adjustment - podeavanje
nivoa, regulacija nivoa, nivelisanje
leverage - prenos polugom (ma.)
lever arm - poluni krak (ma.);
~, controlled - preko poluge
ukljueno (ma.); ~, operated polugom upravljan (ma.) ; ~ setting - nametanje, podeavanje poluge (ma.)
levigation - sitnjenje u fini prah
mlevenjem u vodi i naknadnom frakcionom sedimentacijom (hem.)
levitation - lebdenje
levogyrate v. levorotatory
levorotatory - levogir, koji ravan
polarizovane svetlosti okree nalevo
(hem., fiz.)

levulose

394

levulose - levuloza, fruktoza, voni

eer (hem.)
Lewis metal - Luisov metal, legura
sastava 50% Sn i 50% Bi
lewisite - luizit, arsenorgansko jedinjenje, suzavac (hem.)
Li - hemijski znak za litijum (hem.)
liaison officer - oficir za vezu (voj.)
liberation of electrons - oslobaanje elektrona (fiz.)
librate - drati se u ravnotei, uravnoteavati se
Lichtenberg's metal - Lihtenbergov
metal, legura sastava 50% Bi, 30%
Pb, i 20% Sn
Liite - grupa providnih plastinih
materija na bazi akrilnih smola
(thnl.)
lid - kapak, zaklopac
Liebermann-Burchard test - dokazivanje holesterina pomou anhidrida siretne kiseline (hem.)
Liebig condenser - Libigov kondenzator za hlaenje pri laboratorijskim
destilacijama (hem.)
life - ivot, trajanje, vek 1. dugovenost; 2. dugo trajanje ivota; 3.
duina ivota, ivot; ~, acoustical
fatigue - ivot pri akustikom zamoru; ~, average - srednja duina
ivota (nosaa); ~ curve - kriva
radnog vremena, kriva veka trajanja (mai.); ~ design - raunska
duina ivota; ~, fatigue - izdrljivost, ivot pri optereenju (zamoru); ~, in use" v. operation
life; ~ of tool - ivot, trajanje
alata (mai.) ; ~, operation - eksploataciona duina ivota, vek eksploatacije; , overhaul - duina
ivota do generalne opravke; ~,
service - duina ivota, rok, tratrajanje; ~, specified - garantovana duina ivota; ~, thermal termalna duina ivota (pri izmeni
temperature okolne sredine); ~
test - ispitivanje radnog vremena;
ispitivanje na habanje, ispitivanje
veka trajanja (mai.) ; ~ test rack
- stalak za ispitivanje veka trajanja
(mai.) ; ~, useful - v. operation
life
lifeboat receiver - prijemnik amca
za spaavanje (pom.)

light

lifetime - 1. vreme ivota; 2. dugovenost; 3. duina ivota; ~, dipole-belt - vreme postojanja orbitalnog pojasa; ~, effective - efektivno vreme ivota; ~, elastic-wave - duina ivota elastinog
talasa; ~, electron - duina ivota
elektrona; ', excess-carrier vreme ivota suvinih nosilaca; ~,
excited-state - ivot ekscitovanog
stanja; ~, hole - duina ivota
rupa; ~, minority carrier - ivot
neosnovnih nosaa; --, radiative
- radijacioni ivot; ~, spin-wave
- vreme ivota spintalasa; ~, spontaneous (emission) v. spontaneous radiative lifetime; ~, spontaneous radiative - vreme ivota spontane radijacije; ~, surface - povrinsko vreme ivota
lift - dizanje, usisna visina (mai.);
osobna dizalica; dizati, podizati
lifter - kotva elektromagneta (el.)
lifting rod - dra tiskaa; ~ tackle
- koturaa (mai.); koloturnik
lift of the piston - hod klipa (mot.) ;
~ valve - podizni ventil (mai.)
ligament - veza, okov
ligand - ligand (grupa vezana u
kompleks) (hem.)
light - 1. svetlost, osvetljenje; 2.
svetljenje; 3. lampa, indikator; 4.
signalizacija; ~ alloys - lake legure
(aluminijuma) (mil.); ~ beacon
- svetionik (pom.); ~ beam svetlosni zrak, svetlosni mlaz (pom.);
~ beam pickup - svetlosni snima
zvuka (s filmske trake ploe) (eh.) ;
~ bodied - retko tean (thnl.);
~, Brillouin-scattered - rasejana
svetlost kao posledica Briluenovog
rasejavanja; ~ cell - fotoelemen(a)t,
fotoelija' (els.) ; ~ characteristic
- svetlosna karakteristika (eh.) ; ~,
circularly polarized - svetlost s
krunom polarizacijom; ~, coherent - koherentna svetlost; ~ cut
- tanki no (mai.); ~, dial osvetljenje skale; ~, diffused difuzna svetlost; ~, diffused coherent - difuzno koherentno svetio;
~, elliptically polarized - eliptino polarizovano svetio

light hydrogen
light hydrogen - laki ('obini) vodonik, protijum, izotop JH (fiz.);
~, indicating - indikatorska lampa,
signalna lampica; , laser (-emitted) - lasersko zraenje; ~, indicating - indikatorska lampa, signalna lampica; ~, laser (-emitted)
- lasersko zraenje; , linearly
polarized - linearna polarizovana
svetlost; ~ lorry - kamionet
(mot.); ~ mesons - laki mezoni
(fiz.); ~ metal - laki metal
(mtl.) ; ~ microwave modulated
- modulisani svetlosni signal; ~
modulator - svetlosni modulator
(el.); ~ negative - svetlo-negativan, sa negativnim fotoefektom;
~ pipe - svetlovod; ~j positive
- svetlo-pozitivan, sa pozitivnim
fotoefektom; ~, quantum - kvant
svetlosti, foton (fiz.); ~ ray fotoelektrini relej (el.); ~, runninf - prazan hod, jalov hod (mai.) ;
- sensitive - osetljiv na svetlost;
~ signal - optiki signal, svetlosni
signal; ~ slit methode - postupak
lakog reza (mai.); ~ source - izvor
svetlosti (fiz.); ~ spectrum svetlosni spektar (fiz.) ; ~ up dial
telephone - telefon sa osvetljenim
brojanikom (tel.); ~ vector svetlosni vektor, u teoriji svetlosti
(opt.); ~ water - laka (obina)
voda, voda iz koje je odstranjen
deuterijum i tritijum (fiz.); ~
water reactor - koji je moderisan
obinom vodom (nukl.); ~ wave
- svetlosni talas (opt.); ~ weight
concrete - laki beton (thnl); ~
year - svetlosna godina
Ughtguide - svetlovod
lighthouse - svetionik (pom.); ~
cavity - upljina cevi svetionika,
rezonator cevi-svetionika (el.); ~
triode - trioda-svetionik (el.); ~
tube - cev-svetionika (el.) ; ~ tube
oscillator - oscilator sa cev-svetionikom (el.)
lighting switch - prekida osvetljenja (mot.)
lightning - munja; svitanje, svanue,
osvit; zasvetljenje, usplamenje; ~
arrester - gromobran (el.) ; prenaponski odvodnik (el.); ~ con-

395

limiting deflection

ductor - gromobranski provodnik

(el.) ; ~ static - atmosferska smetnja (el.); ~ stroke - udar groma
(el.) ; ~ surge - prenapon od groma
(el.)
lignln - lignin, necelulozna materija
u drvetu (hem.)
lignite - lignit, mrki ugalj
ligroin - ligroin, frakcija nafte izmeu 90 i 120C, petroletar (thnl.)
lilac - jorgovan, ljiljak; boja jorgovana,
lila boja (bot.)
lily - ljiljan, krin (bot.)
limb - ivica, rub, halo; ~ radio radio-ivica, radio-rub ("Sunca)
Ume - kre (hem.); ~ glass kreno (kalcijumovo) staklo (hem.) ;
~ hydrated - gaeni kre (u prahu)
(hem.); ~ lean - posni (mravi)
kre (hem.); ~ mortar - kreni
malter (hem.) ; ~ water - krena
voda (hem.)
limestone - krenjak (min.) (kalcijum-karbonat); -~ bituminous bituminozni krenjak; ~ dolomite
- dolomitni krenjak; -~ laminated
- tankoslojni (slojeviti) krenjak; ~,
magnesia - dolomit; ~, straight
- ist krenjak (bez primesa)
~
limit - granica; ~, confidence's
- granica koincidencije; ~, destructive di/dt - granica razaranja
di/dt, destruktivna di/dt granica;
~, di/dt- - di/dt granica; ~,
dv/dt- - dv/dt granica; ~, nondestructive di/dt- - nedestruktivna
di/dt granica; ~ of error - granica
greke (mat.); ~ of proportionality - granica proporcionalnosti (mat.); ~ of saturation granica zasienosti (hem.) ; ~ stop
- graninik (mai.); ~ switch granini prekida (mai.)
limitation - ogranienje, granica
limited-quantity production - maloserijska proizvodnja
limiter - ograniava (eh.); ~,
garnet - granitni ograniava; ~,
oscillating - generator ograniiva;
~, parametric - parametarski
ograniiva
limiting deflection - krajnje okretanje (eh.); ~ frequency - grabina frekvencija, kritina frekven-

limiting deflection

396

limiting deflection
cija (el.); ~ quantity - granina
veliina (mat.)
limitren - limitron
limits of a power range for accuracy of a meter - granica opsega
za tanost brojila (el); ~ of
effective current range - granica
strujnog opsega za tanost brojila
(el.) ; ~ of integration - granica
integracije (mat.)
limonene - limonen, eterino ulje
iz kore limuna i narandi (hem.)
limonite - limonit, oksidna ruda
gvozda (min.)
linac - linearni akcelerator (nukl. fiz.)
Lincrusta - plastini materijal slian
l'noleumu (thnl.)
lindane - lindan, heksahlor-cikloheksan (insekticid) (hem.)
linden - lipa (bol.)
Linde process - Lindeov proces za
dobijanje istih gasova iz tenog vazduha (thnl.)
Lindol - omekiva za plastine mase,
lakove i si. na bazi trirezil-fosfata
(thnl.)
line - predivo iz lanenih vlakana
(teks.) ; linija, vrsta, struka, prava,
redak, red, crta, gajtan, kanap, zidarski kanap, vod, cevovod; pruga,
vod, ina; ~, acoustic delay linija akustikog kanjenja; ~, acoustic quartz delay - kvarcna
linija akustikog kanjenja; ~, acoustic transmission - akustika
linija predaje; ~ amplifier - linijski pojaava, pojaava linije
(el.) ; ~, anti-Stokes - anti-Stoksova linija; ~ assembly work montaa na tekuoj traci; ~, atomic resonance - linija atomske
rezonancije; ~ balance - simetrinost linije, uravnoteenost linije
(el.); ~, bank - kontaktno polje
biraa (tel.) ; ~ battery - baterija
za napajanje linije (tel.); ~, bit
- linija pranjenja, vod pranjenja;
~, bypass - linija obilaska, linija
premoenja; ~ choking coil zatitna prigunica (el.)} ~ circuit - linijsko kolo, linijski sistem
(el.); ~ crawl - smicanje linije,
vuenje linije (el.) ; ~, cryogenic

line
delay - kriogena linija kaSnjenja;
~ delay - linija kanjenja, linija
zadrke; ~, DEW v. distant early
warning Hne; ~J dielectric dielektrina linija; ~, diffraction
delay - difrakciona linija kanjenja;
~, diffraction dispersive delay
- difrakciono-disperiona linija kanjenja; ~, digital delay - digitalna
linija kanjenja; ~, digital glass
delay - digitalna staklena linija
kanjenja; ~, direct torsional
delay - direktna torziona linija
kanjenja; ~, dispersive strip
delay - disperziona trakasta linija
kanjenja (ultrazvuna); ~, distant early warning - sistem daljinskog ranog alarma; ~, Doppler-broadened - spektralna linija sa
Dopler irenjem; ~, drive - linija
upravljanja, upravljaka linija; ~
drop - pad napona u liniji, pad
napona na liniji (el.); ~, echo
delay - linija kanjenja sa eho-refleksijama; ~, electric delay elektrina linija kanjenja; ~, electric field - linija napona elektrinog
polja; '', electrtic flux - linija
elektrinog fluksa; ~, electroacoustic delay - elektroakustina
linija kanjenja; ~, electromagnetic delay - elektromagnetska linija
kanjenja; ~, Esaki diode transmission - linija transmisije tunel-diode; ', exciting - pobudna linija; ~ feed - napajanje linije (el.) ;
~, ferrite delay - feritna linija
kanjenja; ~, fluorescent - fluorescentna linija; ~, folded optical
delay - optika linija kanjena sa
viestrukom refleksijom svetlosti;
~, Gaussian - Gausova linija;
~, grating delay - linija kanjenja
sa difrakcionom reetkom; ~, guided wave delay - talasovodna linija
kanjenja; ~ , H H-linija, vodonikova linija (u spektru); ~, helical
delay - spiralna linija kanjenja;
~, hyperfine - linija vrlo fine
strukture; ~, hyperfine resonance - rezonantna linija vrlo fine
strukture; ~ impedance - ulazna
impedanca, impedanca linije (tel.) ;
~, inhibit(ing) - zaprena linija

Une
ina; ~, interdigital - inter digitalna linija; ~ jack - linijsko
gnezdo (tel.); ~, laser - linija
laserskog zraenja; ~, LD v. long
distance line; ~, level - nivo
signala na liniji (tel.); ~, liquid
delay - tena linija kanjenja; ~
loss - gubici u liniji, priguenje
linije (tel.); ~, loss-free - linija
bez gubitaka; ~, lossless - v. loss-free Une; <-', lossy - linija sa
gubicima; ~, lumped constant
delay - linija kanjenja sa koncentrisanim parametrima; ~, lunar lunama linija, talasovodna lunama
linija; ~, Lyman alpha - Limanova alfa-linija; ~, MAD v.
microwave acoustic delay line;
~, magnetic core delay - linija
kanjenja sa magnetskim jezgrom;
~, magnetic delay - magnetska
linija kanjenja; ~, magnetic flux
- linija magnetsiog fluksa; ~, magnetostrictive delay - magnetostrikciona linija kanjenja; ~, maser
- linija zraenja masera; ~, meander - meanderska linija, linija u
cbliku menadera; ~, microwave
acoustic delay - mikrotalasna akustina linija kanjenja; ~, multilayer polygonal delay - vieslojna
poligonalna linija kanjenja; ~,
natural - prirodna linija; ~ noise
- linijski um, um linija (tel.);
~, nondispersive strip delay nedisperziona (ultrazvuna) linija
kanjenja; ~, nuclear spin- phonon
absorption
nuklearna
spin-fononska apsorpciona linija;
~ of centers - linija koja spaja dva
centra (tel.); ~ of force - linija
sile, silnica (fiz.); ~ of intersection - linija preseka (mat.);
~ of magnetic flux - linrja magnetskog fluksa (el.); ~ of magnetic force - linij? magnetne sile
(el.); ~ of magnetic induction
- linija magnetske indukcije (el.);
~ of propagation - linija rasprostiranja (el.) ; ~ of sighi - Unija
posmatranja; <~ operator - telefonistkinja; ><, optical delay optika linija kanjenja; ~, optical
transmission - optika transmi-

397

line
siona linija; ~, optical ultrasonic
delay - optika ultrazvuna linija
kanjenja; ~, pair - dvostruka linija
u spektrima (fiz.) ; ~, paramagnetic resonance - linija paramagnetske rezonancije; ~, perpendicular diffraction delay difrakciona linija kanjenja sa vertikalnim reetkama; ~, perpendicular diffraction dispersive
delay - difrakciono-disperziona linija kanjenja sa vertikalnim reetkama; ~, planar - ravna linija,
planarna linija; ~ pole - linijski
stub, nosa linije (tel.) ; ~, polygonal ultrasonic delay - poligonalna ultrazvuna linija kanjenja;
~, power - linija napajanja, ina
napajanja; ~ pressure - pritisak
u vodu; ~, pressure-broadened
- spektralna linija proirena zbog
pritiska; ~, pump(ing) - spektralna linija pumpanja; vakuumska
linija; ~, quartz delay - kvarcna
linija kanjenja; ~, quasi-digital
ultrasonic delay - kvazidigitalna
ultrazvuna linija kanjenja; ~,
radar -of sight - radarska vidna
linija; <~, Raman - Ramanova linija; ~, ringing delay - linija kanjenja sa priguenim oscilacijama;
~ rules - pravila korienja linije
(tel.); ~ scale - linearna skala
(el.) ; ~ scanning - razlaganje na
linije, linijsko ispitivanje (TV);
~ segment - otseak linije (mat.) ;
~, select(ion) - selekciona linija;
~ selector - trailac poziva (tel.) ;
~, signal - signalna linija, signalna ina; ~, slotted - prorezana
linija, merna linija; ~, solid delay
v. solid-state (delay) line; ~,
solid-state (delay) - linija kanjenja sa vrstim telom; ~, solid
ultrasonic delay - vrsta ultrazvuna linija kanjenja; ~ spectrum - linijski spektar, spektar
sastavljen od linija (fiz.) ~, spin-wave delay - linija kanjenja sa
spinskim talasom; ~ 3 Stark-broadened - spektralna linija sa tarkovim proirenjem; ~, Stockes Stoksova linija; ~, strip - simetrina pljosnata linija; ~ 3 strip

Une
line
delay - pljosnata linija za kanjenje;
~, strip transmission - pljosnata
transmisiona linija; ~, strong jaka linija, jaka spektralna linija;
~, supply - linija napajanja; ~,
surface wave dispersive - disperzivna linija kanjenja sa povrinskim talasom; ~ synhronizing
impulse - linijski sinhronizujui
impuls (el.); ~, tapped ultrasonic delay - ultrazvuna linija
kanjenja sa odvodima; ~, temperature broadened - spektralna
linija proirena zbog uticaja temperature; ~, time-delay - linija vremenskog kanjenja; ~ to-ground
- uzemljenje na liniji (smetnja), odvod na liniji (el.); ~ to-line uplitanje provodnika, dodirivanje
vodova (el.); transformer linijski transformator (el.) ; ~, tri-plate - linija predaje sa tri ploe;
~j trunk - glavna linija, magistralna linija; ~, tuned laser - podeena laserska linija; ~ tuning
- podeavanje linije, linijsko podeavanje (el.); ~, ultrasonic delay
- ultrazvuna linija kanjenja; ~,
ultrasonic wire delay - ultrazvuna iana linija zakanjenja; ~
up - ispraviti, podesiti; ~, variable delay - linija sa promenljivim
kanjenjem; ~, variable ultrasonic delay - ultrazvuna linija sa
promenljivim kanjenjem; ~, vibration-rotation - vibraciono-rotaciona linija; ~ voltage - napon
linije, linijski napon (el.); ~,
wedge dispersive delay - klinasta
disperziona linija kanjenja; -~,
wire delay - iana linija kanjenja
linear acceleration - linearno ubrzanje (fiz.); ~ accelerator linearni akcelerator, maina za ubrzavanje nuklearnih estica (fiz.);
~ amplification - linearno pojaanje (el.) ; ~ constant - linearna
konstanta (el.) ; ~ distortion linearno izoblienje, linearna distorzija (el.); ~ equation - linearna jednaina (mat.); ~ expansion - linearno irenje (fiz.); ~
expression - linearni izraz (mat.) ;

398

link

~ fluid motor, linear hydraulic

motor - hidraulini motor (mot.) ;
~ function - linearna funkcija
(mat.); ~ indexing - poduna
podela (mat.) ; ~ interpolation linearna interpolacija (mat.); ~
machining - poduna obrada
(mol.) ; ~ modulation - linearna
modulacija (eh.); ~ polarization
- linearna polarizacija (opt.); ~
scale - linearna podela (mat.);
~ servomechanism - linearni
servomehanizam (el.); ~ sweep
- linearni razlaga, linearna vremenska baza (el.) ; ~ wave-guide
accelerator - linearni talasovodni
akcelerator (fiz.); ~ velocity linearna brzina
linearity control - regulator linearnosti (el.)
lineman - monter linije, linija (el.) ;
~ body belt - monterski pojas
(el.); ~ climbers - monterske
penjalice (el.); ~ pliers - monterska kleta, ravna kleta (el.);
~ test set - monterska ispitna
garnitura (tel.); ~ tool case torba sa monterskim alatom (tel.)
linen - lanen, konan; platno (tek.)
liner - podloka, podloni prsten,
podlona traka, aura, poklopni omota, izlivak, odlivak; oblaganje; papir za kasiranje, pokrivni papir,
filter-papir, linijski brod; podeava, temeljna linija; ~, cylinder
- podeava cilindra (ma!.); ~,
out - obeleiva
linguascope - lingvaskop, pribor za
izuavanje reci
liniment - trljanje, utrljavanje, mazanje
lining - postavljanje; oblaganje; ~,
out - obeleavanje
link - karika, veza; zglob, spoj; lanak; tap, zglavak, spojni zglavak,
spojna poluga, uzengija, spona, kanal (tel.); amerika duinska mera
1 li = 20,117 cm; ~, automatic
data - automatska veza za predaju
informacija; ~ bank - kontaktno
polje biraa (tel.) ; ~, capacitance
- kapacitivna veza, kapacitivna grana; ~, chain - karika lanca (ma!.) ;

link

399

~ drive - kulisni pogon (ma!.) ;

~ frame field - cilindrino kontaktno polje (el.); ~, frequency
division data - radio-veza sa frekventnom podelom kanala; ~, inductance - induktivna veza, induktivna grana; ~, meteor-burst linija veze preko meteora; ~ motion - kulisno kretanje (mai.) ; ~,
optical over-the-horizont - optika zahorizontna veza; ~, resistance - otporna veza, otporna grana;
~ rod - kulisna poluga (ma.);
~, time-division data - radioveza sa vremenskom podelom kanala; ~ tooth saw - lanana testera; ~, troposcatter - veza preko
troposferskog rasejanja
linkage coefficient - Hopkinsov
koeficijen(a)t
linolenic acid - linolinska kiselina,
nezasiena kiselina koja se nalazi
u lanenom ulju (hem.)
linoxyn - linoksin, dobij a se oksidacijom lanenog ulja, upotrebljava se
za izradu linoleuma (thnl.)
linseed - laneno seme (beo.); ~
oil - laneno ulje
linsey - tkanina na bazi vune i lana
(tek.)
lintel - gornja greda, gornji deo ragastova (graev.)
linters - linters, kratka otpadna pamuna vlakna, upotrebljavaju se za
proizvodnju vetake svile i eksploziva (thnl.)
Uophilic colloidal system - liofilni
koloidni sistem, kod koga postoji
jako privlaenje, izmeu kontinualne i dispergovane faze (hem.)
liophobic colloidal solution - liofobni koloidni rastvor, kod koga je
slabo privlaenje izmeu kontinualne i dispergovane faze (hem.)
Up - ivica (ma!.) ; ~ angle - ugao
Uma (ma!.); ~ microphone usni mikrofon (tel.); ~ synchronous operation - sinhronizacija
slike tonom, sinhronizacija govora na
filmu (eh.)
Upase - lipaza (ferment koji katalizuje
varenje masti)

liquor

lip(o)id - lipid (naziv za grupu masti

i njima slinih sastojaka ivog organizma)
lipolysis - lipoliza (razgradnja masti)
liposoluble - rastvorljiv u mastima
lipovitamines - lipovitamini, vitamini rastvorljivi u mastima
liquation - likvacija (razdvajanje
komponenata vrste smee zagrevanjem tako da se samo jedna komponenta istopi)
liquefaction - prevoenje gasa (pare)
u teno stanje; topljenje
liquefiable - koji se moe prevesti
u teno stanje
liquefied petroleum gas - gas,
teni gas"; topitelj, stapa; ~,
associated - asocirana tenost; ~,
cavitating - kavitaciona tenost;
~, helium - helijumski topitelj;
~, hydrogen bonded - tenost sa
vodoninim vezama; ~, Kerr tenost Kerove elije; ~, nonassodated - neasocirana tenost
liquefy - prevesti u teno stanje
liquescency - sposobnost za prelaenje u teno stanje
liquid - tenost; tean; ~, immiscible - nemeljive tenosti; ~,
incompressible - nekompresibilna
tenost; ~, low-boiling - tenost
niske take kljuanja; ~, low-freezing - tenost niske take
mrnjenja; ~, lubricating - tenost za podmazivanje; ~, n o n -wetting - tenost koja ne kvasi;
~, sealing - tenost za zaptivanje;
~, wetting - tenost koja kvasi
liquidometer - mera nivoa tenosti
liquidus - likvidus (linija topljenja
na dijagramu stanja rastopa)
liquor - tenost; rastvor, lug; napitak; alkoholno pia; ~, alkali alkalni rastvor; ~, alum - rastvor
glinice (stipse); ~, ammoniacal amonijana voda; <-~; anode - anolit, rastvor anodnog prostora; ~,
black - crni lug; ~, bleach rastvor za beljenje; --, cane - sok
eerne trske; ~, cathode - katolit,
rastvor katodnog prostora; ~, filter
- filtrat; ~, limed - lug obraen
kreom; ~, mother - matini lug;
matini sirup; ~, red - obraeni

liquor
liquor
sulfitni lug; ~, spent - obraeni
lug; , supernatant - rastvor
(tenost) iznad taloga; ~, tan rastvor za tavljenje; ~, waste v.
spent liquor
list - lista, spisak; ~ of calls spisak (zakazanih) razgovora (tel.)
listening jack - prisluno gnezdo,
ispitno gnezdo, ispitni dek (tel.);
~ key - prisluni klju, ispitni
klju (tel.) ; ~ position - prisluni
poloaj, kontrolni sto, nadzorni sto
(tel.) ; ~ room - auditorijum, sala
za sluanje (TV)
listing - unoenje pretplatnika (u
imenik) (tel.)
liter, litre - litar, jedinica zapremine
literacy - (nauno) obrazovanje
literal coefficient - koeficijen(a)t
obeleen slovom
lithanode - dioksid olova (hem.)
litharge - olovna gled, (uti) oksid
olova (hem.)
lithe - savitljiv, gibak
lithia - litijum-oksid (hem.) ; ~ mica
- liskun koji sadri litijuma (min.)
lithification - okamenjavanje
lithiophylite - fosfat litijuma (hem.)
lithium - hemijski elemen(a)t litijum, red br. 32, simbol Li; ~
bomb - litijumska bomba, termonuklearna bomba sastavljena od litijum-deuterida (nukl.); ~ hydride - litijum-hidrid (hem.); ~
hydroxide - litijum-hidroksid
(hem.)
lithol reds - vrsta organskih crvenih
pigmentnih boja (thnl.)
lithopone litopon (beli pigment),
smea cink-sulfida i barijum-sulfida
(thnl.)
litosphere - litosfera, vrsti deo
Zemlje (geol.)
litmus - lakmus (indikato u analitikoj
herniji)
3
litre - litar = 1 dm
litter - nosiljka; nosila; prostirka;
slamna asura
little fuse - minijaturni osigura (el.)
littoral - obalski, primorski, pribreni
litzendraht (wire), lite wire - VF
gajtan, upletena tanka ica (el.)

400

load

live axle - obrtljiva osovina (ma.) ;

~ centre - vrh obeleivaa koji
se okree (ma.) ; ~ circuit - kolo
pod naponom (el.); ~ conductor
- provodnik pod naponom (el.);
~ load - dinamiko optereenje
(el.) ; ~ parts - delovi pod naponom (el.) ; ~ room - nepriguena
soba, soba sa visokom reverberacijom (ak.)
livid - modar, modrikast
lixiviation - cedenje (thnl.); izluivanje, luenje
load - 1. teret, optereenje, utovar;
2. naelektrisanje, naelektrisan; 3.
skakavica; zatvarati; 4. ara, ihta,
ariranje, doziranje; 5. puniti sastavom; 6. Pupinov kalem, pupinizirati; 7. natovareni vagoneti; ~,
actual - stvarno optereenje, dejstvujui teret; ~, additional dodatno optereenje; ~, alternate
- promenljivo optereenje, alternativno naelektrisanje; ~ and fire
mechanism - opruni mehanizam
za (iskljuenje) natezanje; ~ and
unload mechanism - dovodno-odvodni mehanizam (na alatnim
mainama); ~, axial - aksijalno
optereenje; ~, axle - optereenje
na osu; ~, balanced - simetrino
optereenje; ~, balancing - uravnoteeno optereenje; ~, basic osnovno optereenje, statiko optereenje; ~, bed - zakono; ~, best
v. most efficient load; ~, brake
- zakono naelektrisanje; optereenje konice; ~, breaking - ruee
optereenje; ~, buckling - kritino optereenje; ~, bulk - tovariti nasipanjem; ~, capacitive kapacitativno naelektrisanje, kapacitativno optereenje; ~, capacity
- nosivost, kapacitet, opteretljivost;
~, capacity of the tyre cover nosivost povrine pneumatika; ~,
carrying - nosei; ~, carrying
ability - nosivost; ~, carrying
capacity of a bearing - opteretljivost leaja; ~, cavity - optereenje rezonatora; ~, cell - manometar; ~, centrifugal - centrifugalno optereenje; ~, charac-

load
terlstic - kriva (dijagram) optereenja; ~, changing - promenljivo
optereenje, promenljivo naelektrisanje; ~ circuit - kolo (ema) optereenja; ~, coil spacing - korak
pupinizacije; ~, cold - hladno optereenje; ~, collapse - ruee optereenje; ~, combined - kombinovano optereenje; ~, concentrated
- skoncentrisano optereenje; ~
condition - uslovi optereenja, reim optereenja; ~, connected prisajedinjeno optereenje, vezano
optereenje; ~, continuous - 1.
kontinualno optereenje; 2. ravnomerno rasporeeno naelektrisanje;
~, crock(ing) - ruee optereenje; ~, crane - optereenje krana;
~, crippling - ruee optereenje;
~, critical - kritino optereenje,
kritino naelektrisanje; ~, crushing
- rastereeno naelektrisanje; ~,
dead - 1. mrtvi" teret, mrtvo"
optereenje, sopstvena teina; 2.
stalno optereenje, statiko optereenje; ~, design - naznaeno optereenje, proraunato optereenje;
~ diagram - kriva (diagram) optereenja; ~, direct-acting - neposredno optereenje, dejstvujue optereenje; ~, disposable - efikasan
teret, korisno optereenje; ~, distributed - rasporeeno optereenje;
~, domestic - postojee optereenje; ~, draught - gaz, dubina gaza;
~, drawbar - vuno pojaanje na
kuku (za tegljenje); ~, dummy vetako optereenje, balastno optereenje; , dynamic(al) - dinamiko optereenje; ~, eccentric
- ekscentrino optereenje; ~, even
- ravnomerno optereenje, ravnomerno rasporeeno optereenje; ~
extension diagram - diagram kidanja; ~ factor - faktor optereenja; ~, fictitious - fiktivno optereenje; ~, fixed - fiksno optereenje, konstantno optereenje, stalno
optereenje; ~, fluctuating - fluktirajue optereenje, promenljivo optereenje; ~, full - totalno optere-

enje, puno optereenje; -', g r a -

dually applied - postepeno naelektrisavanje, postepeno optereivanje;

401

load
-~, gross - 1. bruto-teina, opta
teina; 2. potpuno optereenje; ~,
gust - optereenje od udara vetra
(na avionu); ~ hook - teretna kuka;
~, hot - vrue optereenje, optereenje na vrue; ~, impact - dinamiko optereenje, udarno optereenje; ~ impedance - impedanca
optereenja; ~, imossed - priloeno optereenje; ~, increment dodatno optereenje, prirataj optereenja; ~, indivisible - nedeljivi teret; ~, inductive - induktivno naelektrisanje; ~, industrial
- industrijsko optereenje (struje,
mree); ~, instantaneous - trenutno optereenje, trenutno naelektrisanje, kratkotrajno optereenje;
, irregularly distributed - neravnomerno rasporeeno optereenje; ~, lateral - popreno optereenje; ~, light - 1 . svetlosno naelektrisanje; 2. lako optereenje, nepotpuno optereenje; 3. smanjeni naboj,
umanjeno naelektrisanje; ~, limit
- granino optereenje; ~, linearly
varying - linearno promenljivo optereenje; <~, live - 1. vremensko
optereenje; 2. podizno optereenje,
pokretno optereenje; 3. ivi teret;
~, matched - usaglaeno optereenje, podeeno optereenje; ~,
military - bojevi projektil, bojevo
punjenje; ~, miscellaneous - melano optereenje; ~, mobile podizno optereenje, pokretno optereenje; ~, momentary - kratkovremensko optereenje; pokretno
optereenje; ~, most efficient najefikasnije optereenje; ~, m o vable - pokretno optereenje; ~,
net - korisni teret, korisno optereenje; ~, non-sentral - necentralno optereenje; ~, non-reactive - nereaktivno optereenje; ~,
normal - projektovano optereenje, normalno optereenje; ~ on
an axle - osovinsko optereenje;
~ on the valve - optereenje
ventila; , operating - radno optereenje; ~, oscillating - osiclujue
optereenje; ~, partial - parcijalno
optereenje, delimino optereenje;
~> Py(ing) - korisni teret, ko-

load

402

load
risno optereenje; ~, peak - maksimalno optereenje, vrno optereenje; ~, peak-peak - najvee optereenje od moguih; ~, permanent - permanentno optereenje,
stalno optereenje, statiko optereenje; ~, permissible - doputeno
optereenje; ~, phantom - veslako optereenje; ~, pressure optereenje pritiskom; ~, production - proizvodno punjenje, proizvodno optereenje; ~, proof maksimalno dozvoljeno optereenje;
~, pulsating - takasto optereenje, pulsirajue optereenje; ~,
quiescent - v. permanent load;
~, radial - radijalno optereenje;
~, rated - nominalno optereenje;
~, resistive - aktivno optereenje,
omsko optereenje; ~, reversal reversibilno optereenje, promenljivo optereenje; ~, rush-hours
- optereenje u trenutku maksimuma; , safe - doputeno optereenje; ~, service - radno (eksploataciono) optereenje, korisno optereenje, korisni teret; ~, severe teko optereenje; ~, shear - pojaanje do kidanja; ~, shock udarno optereenje; ~, snow sneni teret, sneno optereenje; ~,
specified - proraunato optereenje, specifino optereenje; ~,
static - statiko optereenje; ~,
steady - stalno optereenje, konstantno optereenje; ~, suspended (silt) - suspendovani nanosi;
~, sustained - stalno dodatno optereenje; ~, tail - optereenje na
kraju (repu), optereenje na stabilizatoru ; ~ tensile - produeno pojaanje, rastegnuto pojaanje; ~ test
machine - maina za ispitivanje
optereenjem; ~, torque - optereenje momentom torzije, torziono
optereenje; ~, total - totalno optereenje, potpuno optereenje; ~,
traction - delimino optereenje,
vuno optereenje; ~, traffic pokretno optereenje; ~, trial probno optereenje; ~, tuned
plate - postavljeno optereenje u
anodnom kolu; ~, torsional -

loading

torziono optereenje; ~, ultimate

- delimino optereenje; , unbalanced - neuravnoteeno optereenje, neravnomerno optereenje;
~, uniform - ravnomerno optereenje; ~, unit - jedinino optereenje, specifino optereenje, optereenje na jedinicu povrine; ~,
up - vertikalno optereenje, gornje
optereenje, optereenje koje dejstvuje nagore; ~, useful - korisno
optereenje; ~, variable - promenljivo optereenje; ~, varying
v. variable load; ~, war - boj'evo
punjenje; ~, water - 1. hidrodinamiko optereenje; 2. hidrostatiko
optereenje; 3. vodeni balast; <~,
wind - vetrovo optereenje, optereenje, usled vetra; ~, working
- radno optereenje
loadable - pogodan za teret; pogodan za utovar
loaded - 1. utovaren, optereen; 2.
pupiniziran; 3. uzduan; ~ antenna - optereena antena, produena antena
loader - 1. transporter, konvejer; 2.
uto vari va, utovarna maina; 3.
transportni radnik; 4. kaseta; 5.
programer, dava programa; <~,
belt - trakasti konvejer; ~ crawler - utovariva sa guseninim kretanjem; ~, cutter umska maina za seu i utovar;
~, dirt - maina za utovar stena;
~, flight - lebdei transporter;
~, front-end - utovariva sa lopaticama koji se nazad prevre pri
istovaru; ~, gathering-arm viljukar; ~, hay - utovariva za
seno; ~, magazine - magacinski
utovariva; ~, mechanical - mehaniki utovariva; ~, mobile samohodni utovariva; ~, pit-car
- utovariva automobila ili vagoneta; ~, power - mehaniki utovariva; ~, shovel - mehanika
lopata; ~, snow - transporter za
sneg; , truck - transporter automobila
loading - optereenje, napor, teret;
2. naelektrisanje, naboj; 3. usisavanje (goriva); 4. punjenje; 5. iz-

loading
ravnavanje linija, pupinizacija; 6.
oteavanje tkanine; ~ and unloading device - utovarno-istovarni
ureaj; ~ berth - utovarno mesto
(brod); ~ bridge - utovarni most;
~ cable - pupinizovani kabl; ~
capacity - nosivost, utovarni kapacitet; ~, cathode - katodno optereenje; ~ coil - Pupinov kalem;
~ coil case - sanduk sa Pupinovim kalemima; components nametanje, dovod obradaka; ~,
current - strujno optereenje; ~,
design wing - proraunato optereenje na krilo; ~ device - ureaj
za dovod obradaka; ~ diagram dijagram optereenja; ~, dust optereenje (filtra) prainom; ~,
dynamic - dinamiko optereenje;
~, eccentric - ekscentrino optereenj'e; ~, elastic - elastino optereenje ;~ equipment - ureaj
(mehanizam) za dovod obratka; ~
gauge - jedinica (mere) punjenja,
utovara; ~ gear - utovarni sud;
~ grab - utovarna hvataljka; ~,
gravity - sopstveno optereenje,
gravitaciono optereenje; ~, harvester - utovariva otkosa; ~
hatch - utovarni otvor; ~ hopper
- utovarni levak; ~ implement utovarni ureaj; ~, incremental
repetitional - ponovno optereenje; ~, inertia - inerciono optereenje; ~, machine - mehanizovano optereenje; ~, negative
beam - negativno optereenje mlazom; ~, pigment - pigmentni
punilac; ~ platform - utovarni
most, utovarna platforma; ~ point
- utovarno mesto; mesto postavljanja Pupinovih kalema; ~, power
- mehaniko optereenje; ~ ramp
- utovarni most, utovarna rampa;
~, repeated - ponovno optereenje;
~, scraper - skreperno optereenje; ~ shovel - utovariva; ~,
superelastic - optereenje iznad
oblasti elastinosti; ~ time - vreme
punjenja, optereenja
loadstone - magnetit (min.)
loaf (machine) - ii na prazno (maina) (SAD)
loam - ilovaa, uma; glina
26*

403

locator

lobby - trem, predvorje, predsoblje

lobe - latica dijagrama zraenja
antene, krilo antenskog dijagrama,
sporedni listi (rad.); ~ diffraction - difrakcioni maksimum
lobing antenna - antena sa promcnom dijagrama zraenja (rad.) ; ~
radar - radar sa promenom dijagrama zraenja (rad.); ~ rate brzina promene dijagrama zraenja
(rad.)
lobster - jastog, morski rak (biol.)
local battery - lokalna baterija,
mesna baterija (tel.); ~ battery
area - telefonska mrea napajana
lokalnom baterijom (tel.) ; ~ battery subset - telefonski aparat lokalne baterije (tel.); ~ call mesni razgovor, lokalni razgovor,
prigradski razgovor (tel.) ; ~ central office - gradska telefonska
centrala (tel.) ; ~ channel - mesni
kanal (lokalne radio-stanice) (raa.) ;
~ control - lokalno upravljanje
(at.) ; ~ exchange - gradska centrala, lokalna centrala (tel.); ~
service area - gradska zona, lokalna zona (el.)
localisation of faults - nalaenje
mesta oteenja (el.)
localizer - lokalizator; ~, equisignal y. tone localizer; ~, tone
- tonski lokalizator
J
locate - postaviti, pronai, odrediti
mesto, namestiti; ~ the cutter
centrally - centrirati glodalo (ma.)
location - 1. odreivanje poloaja;
2. razmetanje, rasporeivanje; 3.
trasiranje; 4. prirodni snimak; 5.
adresa; ~, control - komandni
pult, kontrolni punkt; ~, double
signal - odreivanje poloaja duplog
signala, dupli signalni ureaj; ~,
fault - odreivanje mesta povrede;
mesto povrede; ~, radio - radio-lokacija; ~, signal - signalni ureaj (na pruzi); ~, switch - grupa
za prebacivanje (skretnica); ~,
wayside signal - signalni ureaj za
razdvajanje
locator - lokator, traga; ~, fault instrumen(a)t za odreivanj'e kvara
(u mrei); ~, metal - ispitiva
metala, detektor metala; ~, mine

locator
locator
- detektor mina, ureaj za nalaenje mina; ~, pipe - detektor cevi,
ce^pvoda; ~, radio - radio-lokator;
~, sound - hvata zvuka, lokator
zvuka
loch - jezero, uski morski zaliv
lock - 1. brava, kljuaonica, osigura,
zatvaranje; pritegnuti; 2. zapor, konica, zapreka; 3. fiksirajui elementa)!; 4. blokirati; 5. vezivati, uvrivati; 6. brana, ustava, gat; ~
with side ponds - brana sa bonim bazenima; ~ air - 1. vazduna
ustava; 2. vazduna pregrada; ~
arm - ruica za blokiranje; ~,
azimuth - azimutni ustavlja, azimutna konica; ~, bali - kuglasti
zatvor; ~, basin - brana na bazenu (ustavi); ~, bayonet - iljati
zatvara; <~, blind - skrivena brava;
~, block - blok-brava, blokirajue
zatvaranje, blokiranje; ~, bolt kontrolni zatvara, zapornik; ~,
canal - brana-kanala; ~, catch 1. brava sa oprugom; 2. prebaciva;
~, chest - lebni zatvara; ~,
control - kontrolni zatvara; ~,
control column - kontrolni pult
sistema upravljanja; ~, crimped zapreka; ~, cross - popreni zatvara (na pruzi); ~, derailer zatvara putnog optereenja; ~,
dial - prebaciva skale; ~, door
- 1. zatvara vrata, brava; 2. blokiranje vrata; ~, double - dvostruka brava, dvojno zatvaranje; ~,
double-lane - dvostepena brana;
~, double-lift - dvostruka (dvostepena) ustava; ~, dowel - sigurnosna ivija; ~, electric - elektrino blokiranje (zatvaranje); ,
electric block plunger - elektrini
blok-prebaciva; ~, electric bolt
- elektrini zatvara (na rampi);
~, electric switch - elektrini
prikljuivah; ~, entrance - ulazna
brana; ~, fish - brana u ribnjaku;
, flight - viestepena brana; ~,
friction - frikciono zatvaranje; ~,
gas - 1. gasna proba; 2. gasna pregrada; ~, German - polupovratni
osigura, poluokretni osigura; polu-

404

lock
okretna brava; ~, head - gornja
brana; ~, high-head - visokonaponska brana; , hook - kukasti
zatvara; ~, isolating - izolacioni
kran; ~, latch (-operated) - osigura sa skakavicom, zatvara sa
skakavicom; ~, lever - zatvara
sa ruicom, zaporna poluga, ruica;
~, lever-operated - zatvara koji
radi mehaniki; ~, magnetic magnetni zatvara (osigura); ~,
mechanical - mehaniki zatvara
(brava);
~,
mechanical-type
switch - mehaniki pokretni zatvara; ~, mortise - zatvara oblika
reze; , navigation - navigaciona
brana (pregrada); ~, nut - nut-zatvara; ~, one-pull - povratni
zatvara, jednostepeni pokretni zatvara; , oscillating - oscilujui
zatvara (osigura); ~, pendulum
v. oscillating lock; ~, piston-ring - kruni zatvara; ~, plate
- sigurnosni lim; ~, plunger mehaniki spiralni zatvara, zapornik; ~, point-tongue - takasti
pokretni zatvara; ~, pressure pneumatski zatvara; ~, puzzle v.
trick lock; ~, rim - lebni zatvara, kutijasti zatvor; ~, ring kruni zaptiva, sigurnosni prsten;
~, roller v. ring lock; ~, ship
- brana (pregrada) na suvom; ~,
signal - signalni zatvara; ~,
single -lane - jednostepena brana,
jednonitna pregrada; ~, single-Hft - jednostepena brana; ~,
sound - zvuni kanal (na televizoru); ~, spring - spiralni zatvara; ~, steering - ograniava
ugla; ~, tail - donja brana (pregrada); ~, tandem - dvokomorna
brana (pregrada), dvostepena pregrada; ~, tappet - bregasti osigura (zatvara); ~, time - vremenski prekida, vremenski zatvara;
~, track - rampa; ~, traffic pokretna pregrada; ~, trigger triger-zatvara; ~, twin - parna
pregrada, pregrada za paru; ~,
vacuum - vakuumski zatvor (pregrada); ~, vapour - pregrada za
paru; ~, wet-dock entrance ulazna brana prilivnog bazena

lockage

405

lockage - i. podizanje brana; 2.

ustave (brane) u gradnji; 3. taksa
za prolaz kroz kanal sa ustavom
locker - 1. lini orman (ostava); 2.
ostava za instrumente; 3. mali magacin hladnjak za uvanje svee- zamrznutih namirnica; ~, cable
- magacin za kablove; ~, luggage
- prtljanik, garderoba
locking - 1. zatvaranje, zakljuavanje,
zatvaranje rezom; 2. blokiranje; zaustavljanje; 3. sinhronizacija; 4. mehanizam za sastavljanje; 5. pregraivanje; ~, castor - blokiranje
orijentacionog kola; ~, NLT sigurnosni prsten; ~, positive prinudno blokiranje; ~, shaft 1. spajanje talasa; 2. osno spajanje;
, spring - zaustavni, sigurnosni
prsten; ~, time - vremensko zatvaranje; ~, yoke - viljuka za blokiranje
locksmith's work - bravarski rad
(mal.)
'
locomotion - menjanje mesta, promena mesta
locomotive - lokomotiva, elektrovoz,
dizel-lokomotiva, motorna lokomotiva, parna lokomotiva, elektrolokomotiva; ~, accumulator v. battery locomotive; ~, articulated
- sastavna lokomotiva; ~, assistant v. pilot locomotive; ~, bank
- gura-lokomotiva, gura; ~,
battery - akumulatorska elektrolokomotiva; ~, booster - pomona
lokomotiva; ~, composite - kombinovana lokomotiva, sastavna lokomotiva; ~, continuous-current elektrolokomotiva stalne struje; ~,
converter - elektrolokomotiva konverter; ~, diesel - klizel-lokomotiva; ~, diesel-electric - dizellokomotiva sa elektrinom predajom; ~, mining - rudnika lokomotiva; ~, oil-burning - parna
lokomotiva sa pogonom na naftu;
~, oil-electric - dizel-elektrina
lokomotiva; ~, out-of-service v.
stored locomotive; ~, overhead-wire - pantograf-elektrovoz;
~, passenger - putnika lokomotiva, lokomotiva za putniki voz;
~, petroleum - benzinski moto voz;

logarithmic curve

~, pilot - pomona lokomotiva,

manevarska lokomotiva; ~, pushing - v. bank locomotive; ~,
road - magistralna lokomotiva; ~,
road switching - manevarska lokomotiva; ~, shunting v. switching locomotive; ~, split-phase
- elekjrovoz sa razdvojenom fazom;
~, steam - parna lokomotiva;
~, steam-turbine-electric - turboelektrolokomotiva; ~, switching
- manevarska lokomotiva; ~, tank
- lokomotiva; ~, turbine - turbolokomotiva, turbovoz; ~, undercylindered - parna lokomotiva sa
malom snagom u cilindrima; ~,
yard - manevarska lokomotiva
locus - poloaj, geometrijsko mesto
taka, trajektorija, hodograf, kriva;
~ of a point - poloaj take (mat.)
lode - ila, izolirana ila, kabl, naslaga, leite, depozit, zagat; ,
blind - blindirana ica, blindirana
izolirana ila; ~, contact - kontaktna ica, kontaktna ila; ~,
counter - kabl brojakog sistema;
~, dead - slepi vod, mrtav vod;
~, mother - osnovni vod, osnovna
ica; ~, true - glavni vod, osnovni
vod; ~, unkindly - v. lode dead
lodestone, loadstone - jedan varijetet magnetita (min.)
lodge - 1. manja rudnika zgrada; 2.
straara; 3. valjati
Lodge-Cottrell
precipitator
elektrostatiki ureaj za ienje
gasova od mehanikih estica (tknl.)
lodg(e)ment - 1. jama sa ahtom;
2. zator, skuplja; 3. postavljanje
desanta, zahvat terena
lodging - postavljanje kablova
loft - 1. ardak; 2. senara; 3. gornji
sprat, potkrovlje; 4. prizemni prostor; 5. ureaj za doziranje; ~
drying - suionica, suenje u sunici
log - brodski dnevnik; log; balvan,
trupac, klada (graev.); ~, periodic - log periodini
logafier - logaritamski pojaava
logarithm - logaritam (mat.)
logarithmic curve - logaritamska
kriva (mat.); ~ decrement logaritamski dekrement (mat.); ^

logarithmic curve
logarithmic curve
equation - logaritamska jednaina
(mat.); ~ photometer - logaritamski fotometar (el.) ; ~ receiver
- logaritamski prijemnik (el); ~
scale noise meter - mera uma
sa logaritamskom skalom (el.);
spiral - logaritamska spirala (mat.)
logatom - logatom (besmisleni slog)
logger - loger, sistem za sakupljanje
i registrovanje podataka (informacija)
logging - registrovanje informacija
logic - logika, logini, logiki deo,
logika ema; ~, complementary
transistor - dopunska tranzistorksa
logika; ~, computer - kompjuterska logika, logika raunske maine;
~, diode-transistor - diodno-tranzistorska logika; ~, direct-coupled transistor - direktno
spregnuta tranzistorska logika; ~,
direct-coupled unipolar transistor - direktno spregnuta logika
sa unipolarnim tranzistorima; ~,
emitter-coupled - emiterski spregnuta logika, logika ema sa zajednikim erruterima; ~, emitter-coupled transistor - emiterski
spregnuta tranzistorska logika; ~,
functional - funkcionalna logika;
~, integrated - integrisana logika;
~, LCDT v. load-compensated
diode transistor logic; ~, lead-reduction - logika ema sa reduciranim brojem; ~, level - potencijalna logika ema; ~, load-compensated diode transistor
- diodna tranzistorska logika sa
kompenziranim optereenjem; ~,
low-power diode transistor diodno-tranzistorska logika male
snage; ~, magneto-optical - magnetooptika lopika; ~, micropower - mikrovatna logika; ~,
microwave - mikrotalasna logika;
~, multiemitter (transistor) vieemiterska logika; ~, optoelectronic - optoelektronska logika;
~, pattern classification - logika klasifikacije oblika; ~, resistor-capacitor transistor - otporno-pakacitivna tranzistorska logika;
~, resistor-transistor - otporno-

406

long-chip material

tranzistorska logika; ~, system sistemska logika; ~, threshold prazna logika, logika praga; ~,
transistor-coupled - tranzistorskih spregnuta logika; ~, transistor-current-steering - tranzistorska strujnoprekidaka logika; ~,
transistor-diode - tranzistorskodiodna logika; ~, transistor-resistor - tranzistorsko-otporna logika;
~, transistor-transistor - tranzistorsko-tranzistorska logika; ~,
tunnel-diode - tunel-diodna logika;
~, tunnel-diode charge-transformer - logika sa tunel-diodama
i diodama sa sakupljanjem naelektrisanja; ~, tunnel-diode coupled
- logika spregnuta tunel-diodama;
~, tunnel-diode transistor tunel-diodna tranzistorska logika;
~, two-line - dvolinijska logika;
~, wired - ina logika
logicor - logiko jezgro, jezgro za
logiku
logistic spiral - logaritamska spirala
(mat.)
logistics computer - logistika raunska maina (met.)
logocore - logiko jezgro, jezgro za
logiku
logometer - logometar, skala za merenje hemijskih ekvivalenata (hem.)
long-chip material - materijal sa
dugom strugotinom (ma.);
delay - dugo kanjenje, duga zadrka (eh.); ~ distance cable meumesni (daljinski) kabl (tel.);
~ distance circuit - kolo za daljinsku vezu (tel.); ~ distance
dialing - biranje za daljinu (tel.) ;
~ distance line - meumesna linija (tel.) ; ~ distance navigation
- daljinska navigacija (pom.);
distance navigation aids - sredstva za daljinsku navigaciju (pom.) ;
~ distance network - dalekovodna mrea (el.); ~ distance
selection - daljinsko biranje, biranje na daljinu (tel.) ; ~ distance
service - daljinska veza (tel.);
~ distance telephone - meumesni telefon (tel.); distance
traffic - meumesni saobraaj,

long-chip material

407

daljinski saobraaj (tel.); ~ distance transmission - prenos na

daljinu (tel.) ; ~ life tube - dugovena cev, cev dugog ivota (eh.) ;
~ nosepliers - monter^ka duga
kleta (ma.); pitch winding
- produeni namot (el.) ; ~ playing
magnetic tape - (dugotrajna) magnetofonska traka (za dugotrajno sviranje (el.); ~ playing record (dugotrajna) ploa, ploa za dugotrajno sviranje (el.); ~ range
detection - daljinska detekcija
(otkrivanje ciljeva) (voj.) ; ~ range
navigation - daljinska navigacija
(pom.); ~ range radar - radar
dalekog dometa (eh. voj.) ; ~ range
rocket - dalekometna raketa (voj.) ;
~ sighted - dalekovid (med.);
~ stroke broaching machine maina za provlaenje sa dugim hodom (ma.); thread - dugi
navoj (ma.); ~ thread milling
machine - glodalica sa dugim navojem (ma.); ~ tooth - visok
(dug) zubac (ma.); ~ wave dugaki talas (rad.); ~ wave
diatherm - dugotalasna dijatermija (el.)
longevity - dugovenost; rok slube;
ivot; ~, guarantee - garantovani
rok slube; ~, individual - individualni rok slube; ~, mean srednji rok slube
longitude - duina (geografska); ~
effect - longitudinalni efekt, poduni efekt'
longitudinal - poduan, longitudinalan; ~ chromatic abberation
- longitudinalna (duinska) hromatska aberacija (soivo) (opt.); ~
deviation - longitudinalna devijacija (otklon); ~ differential protection - poduna diferencijalna
zatita (ma.); ~ feet - poduno
pomeranje (ma.); ~ force (turning) - sila pomeranja (obrtna)
(ma.); ~ ground clearance prohodnost zemljita (mot.);
magnetization - longitudinalno
magnetisanje (el.); ~ planing poduno rendisanje (ma.); ~
wave - longitudinalni talas (fiz.)

loop

look - pogled, pregled, osmatranje;

~ through - prosvetljavanje (papira)
loom - 1. razboj; 2. gipka izolaciona
cev; 3. oplet, izan (provodnika);
4. valjak (vesla); ~, circular cirkularni razboj, kruni razboj; ~,
cloth - razboj za tkanje sukna; ~,
linen - razboj za tkanje od lana;
~, self-shuttling - automatski razboj; ~, shuttleless - beseoni
razboj; ~, silk - razboj za tkanje
od svile
loomery - tkanina
looming - 1. postavljanje osnove; 2.
potka, osnova
loop - 1. petlja, naglavak sipa, glava
sipa, otvor; 2. petlja, mrtva petlja;
3. kontura, ram-antena; 4. zranost;
5. okolni put, kruna eleznica; 6.
odvodni cevovod; ~ armature armatura kotve; ~, boiling - zatitna obloga; ~, box - ram-antena;
~, cable - kab(e)l-petlja; ~, circular - kruna petlja, kruna ram-antena; ~, circulation - cirkulacioni proces (vode u reaktoru); ~,
closed - zatvorena petlja; ~,'_cold
- hladni (neradioaktivni) ciklus; ~,
collecting - kolekciona petlja, kolekcioni ciklus; ~, cooling - ohlaeni ciklus; ~, dead-stick - ciklus
na zavretku; ~, demand - ciklus
predajnika (snage); ~, expansion
- kompenzator; ~, feedback kontura obrnute veze; ~, forced-circulation - ciklus sa prinudnom cirkulacijom; ~, fuel-reprocessing - ciklus regeneracije toplo te; ~, half - polupetlja, poluciklus; ~, heat-exchanger - ciklus
toplotne razmene; ~, heat-transfer - ciklus toplotne predaje, toplotno-predajni ciklus; <~, high-velocity - brzi ciklus (raspada);
~, hot - vrui (radioaktivni) ciklus;
~, hysteresis - petlja histerezisa,
ciklus histerezisa; ~ / , in-pile unutarreaktorski ciklus; ~, inverted - invertni (obretni) ciklus; ~,
nuclear - nuklearni ciklus, ciklus
sistema regulacije (reaktora); ~,
open - otvoreni ciklus; ~, oscillation - oscilacioni ciklus, oscilujui

loop
loop
ciklus; ~, out-of-pile - vanreaktorska petlja (ciklus); ~, outside
v. inverted loop; ~, outward v.
inverted loop; ~, potential - po
tencijalni ciklus, potencijalna petlja;
~, receiving - prijemna ram-antena; ~, regenerative - kolo orbnute veze, regenerativni ciklus; ~,
regulating-rod control - kolo upravljanja
regulacionim
ipkama
(reakt.) ; ~, river - protok reke,
izlivanje reke; ~, rotable - rotacioni ram (antena); ~, servo - ciklus sistema regulacije (reaktora); ~,
sodium - natrijumova petlja (ciklus), natrijumov ciklus (predaje toplote); ~, steam-pipe expansion
- kompenzator provoda pare; ~,
temperature-control - sistem regulacije temperature; ~, test test-ciklus, opitni ciklus; ~, thermal - termalni ciklus (reaktora);
~, thermal-convection - ciklus
sa termikom konvekcijom; ~,
upside-down - prevrnuta petlja,
obrnuti ciklus
looping-in montaa u obliku petlje,
sjedinjavanje iznad kontakta (el.)
loose coupling - labava veza, elastina veza (ma.) ; ~ gear - prenosni toak, toak za menjanje
(maL)
loosening - otputanje, poputanje
(thnl.)
Loran (Long-Range Navigatiun) sistem daljinske radio-navigacije (el.)
lorandite - lorandit (sulfid talijuma
i arsena) (min.)
lore - pouka, nauk; ponavanje, nauka,
znanje
Lorentz's law - Lorencov zakon, odnos termike i elektrine provodljivosti (fiz.)
loricate - oklopiti;~obloiti (ilovaom
retortu itd.) (thnl.)
lorry - otvorena teretna kola; kolica,
vagonet (sbr.)
Loschmidt number - Lomitov
broj,
broj molekula u 1 m3 idealnog gasa

(fiz.)

loss - 1. gubitak, prenosni gubitak;

2. smanjenje; 3. otpadak; 4. priguenje; ~, acoustic - akustiki

408

loss

gubitak; , attenuation - gubitak

atenuacijom; ~, baking - gubitak
teine testa pri peenju; ~, baking-es - rashod (uglja) pri transportu;
~, brush - gubitak u rezonatoru;
~, cavitu - gubitak u rezonatoru;
~, chargees - gubici usled nesavrenog punjenja; , coincidence
- gubitak usled koincidencije; koincidentni gubitak; ~, collision gubici pri sudaru (koliziji); ~,
combustion-es - gubici pri sagorevanju; ~, commutator-es gubici na kolektoru; ~, contact gubitak na kontaktu; ~, conversion - konverzioni gubitak; ~,
core-es - gubici u jezgru (transformatora); ~, corona-es - gubici
usled korone; ~, counting - gubici na brojau; ~, crosstalk gubitak prislukivanja; ~, dead-time - gubici usled mrtvog vremena" (u brojau); ~, dielectric
- dijalektrini gubici, gubici u dijalektriku; ~, diplay - koeficijen(a)t
vidljivosti; ~, dispersion - gubici
usled disperzije, gubici usled rasejanja; ~ distributed - rasporeivanje gubitaka, distribucija gubitaka;
~ due to slippage - gubitak usled
klizanja (ma.) ; ~, dust - gubitak
praine; ~, energy - gubitak energije; ~, entrance - gubitak na
ulazu; ~, evaporation-es - gubitak usled isparavanja, gubitak usled
obrazovanja pare; ~, excitation gubici usled ekscitacije, gubitak usled pobuivanja; ~, exit - gubitak
na izlazu; ~, external heat gubici toplote na okolnu sredinu;
~ factor - koeficijen(a)t gubitaka
(el.); ~, first-flight neutrones
- gubici neutrona pri prvom prolazu
(kroz materijal); , flue - gubici u
dimnjacima; ~, fractional - frakcioni gubici, relativni gubici; ~,
friction - gubici usled trenja, frikcioni gubici; ~, head - gubitak
snage; ~, heat - toplotni gubici;
~, heavy isotope-es - gubici
(neutrona) na tekim izotopima; ~,
hunting - gubici usled kidan ja;
~, insertion - 1. umanjenje koeficijenta predaje; uneti gubitak; 2.

loss

409

nosei gubici (ni.); ~, interception - gubici usled isparavanja delova biljke sa povrine; ~, ionization - jonizacioni gubici, gubici
usled jonizacije; ~, iron - 1. gubici
u eliku; 2. oksidacija gvoa; ~,
leakage - 1. gubici usled curenja;
2. gubici usled filtracije; ~, line
- gubici u liniji, gubici u mrei;
~, logarithmic energy - logaritamski dekrement energije, logaritamski gubici energije; ~, long-term reactivity-es - trajni gubici
reaktivnosti; ~, mean logarithmic
energy - srednji logaritamski gubitak energije; ~, mirror - gubitak
usled efekta ogledala; ~ of fklw
- smanjenje gubitaka; ~ of head
- gubitak snage; ~ of height gubitak visine; ~ of vacuum pogoranje vakuuma; ~, ohmic-es
- omski gubici; ~, output hunting
- gubitak usled kidan ja na izlazu;
~, per unit length - gubitak po
jedinanoj duini; ~, power gubitak snage; ~, preparation-es
- gubici obogaenja, gubici usled
preparacije; ~, pressure - gubitak
pritiska; ~, propagation - gubitak
signala usled rasprostiranja, gubitak
signala u atmosferi; ~, radiation
- gubici usled zraenja, radijacioni
gubici; ~, reprocessing-es - gubici usled regeneracije (toplote); ~,
reservoir-es - gubici vode iz bazena, gubici vode iz akumulacionog
bazena; ~, resistance-es v. ohmic
losses; ~, scattering - gubici
usled rasejanja; ~, seepage -es gubici usled filtracije; ~, specific
- specifini gubici; ~, starting gubici usled starta, gubici u startu;
~, summation method - metoda
sabiranja gubitaka; ~, temperature - pad temperature, gubici temperature; ~, tip-es - gubici na
krajevima; ~, total - gubici na
krajevima; ~, total - totalni gubici,
sumarni gubici, opti gubici, potpuni gubici; ~, transduler - gubitak etvoropola; ~, transpirations-es - gubici vode usled transpiracije rastinja; ~, transition *
prelazni gubitak; ~, wall-es - gu-

low

bici na zidovima, gubici usled uticaja zidova; ~, walk-off- gubitak

na zraenje u rezonatoru; ~, waste-hea;-es - gubici usled odvodnih
gasova; ~, windage-es v. eddy
losses
losses of a machine - gubici maina
(el.)
lossiness - gubici umicanje
lossless line - idealna linija, linija
bez gubitaka (el.)
lost motion - mrtav hod, prazan hod;
~, contact - gubljenje kontakta;
~ motion time - vreme mrtvog
hoda (birakog diska) (tel.) ;
time - plaeno (izgubljeno) vreme (na poslu)
lot - serija (SAD), parcela, okunica
loud - glasan, uman, snaan, jak
(ah.)
loudness - zvunost, buka (ak.);
~ contour - dijagram jaine zvuka
(ak.) ; ~ level - nivo jaine zvuka
(ak.)
loudspeaker - zvunik, glasnogovornik (ak., el.); ~ efficiency stepen korisnog dejstva zvunika
(el., ak.); ~ system - zvuniki
sistem, sistem zvunika (el., ak.)
low - niski, nisko, dubok, duboko;
slab, slabo, dovoljan, dovoljno; ~
alloy - niskolegiran (elik); ~ ash
- sa malom koliinom pepela; ~
binding - slabe, labave veze, labavog spoja; ~ boiling naphta laki benzin; ~ built chassis vozilo sa niskom asijom; ~ built
ship - brod sa niskom palubom;
~ capacity - malog kapaciteta;
~ carbon - niskougljenini (elik);
~ carbon steel - elik sa malim
sadrajem ugljika (mtl.) ; ~ coverage - malo pokrivanje, mala daljina, mali domet (rad.) ; ~ definition television - malolinijska
televizija (TV); ~ enriched niskoobogaen; ~ forest - niska
uma; ~ frame chassis - vozilo
sa niskom asijom; ~ frequency
- niskofrekventni, niska frekvencija
(eh.); ~ frequency amplifier niskofrekventni pojaava (eh.) ; ~
frequency compensation - niskofrekventna kompenzacija (eh.) ;

low

410

low

frequency cotoff - donja granica frekvencija; ~ frequency dialing - niskofrekventno biranje

(els.); ~ frequency omnidirectional radio range - niskofrekventni kruni radio-far (rad.); ~
frequency resistance - niskofrekventni otpor (el.); ~ frequency
ringer - generator pozivne struje,
mainski induktor (tel.) ; ~ frequency telegraph - niskofrekventni telegraf (tel.); ~ gar - nii
stepen prenosa, polazni stepen brzina; ~ grad - siromaan, sa niskim, malim sadrajem (ruda); ~
grade fuel - malovrednosno gorivo; nisko-oktansko gorivo (mot.) ;
~ height - male visine; ~ in
ore - siromaan rudom, postan;
<-- insulation - niska izolacija,
slaba izolacija (el.) ; ~ level amplifier - ulazno pojaalo, pretpojaalo;
~ level modulation - modulacija
pri niem nivou; ~ light adjustment - regulacija slabo osvetljenih
mesta slika ( TV) ; ~ load adjustment - naprava za regulisanje pri
malom optereenju (el.); ~ loss
- malih gubitaka; ~ loss cable kabl sa malim gubicima (el.); ~
loss ferrite - ferit sa malim gubicima (el.) ; <~~> melting-point alloy
- legura sa niskom takom topljenja
(mil.) ; ~ pass filter - filter-propusnik za niske frekvencije (el.);
~ pitch - duboki ton; ~ power
electrolytic capacitor - niskonaponski elektronski kondenzator;
~ power microphone - mikrofon
male izlazne snage; ~ power modulation - predmodulacija, modulacija pri niem nivou; ~ power
reactor - reaktor male snage; ~
priced - povoljan, povoljne cene,
niske cene; ~ range - niska, donja
oblast; ~ range of gears - nii
prenos, rad motora u niem prenosu; ~ resistive - niskoomski;
~ shaft furnace - niska (plitka)
ahtna pe; ~ speed - niskoturani, niskog broja obrtaja; ~ temperature carbonizer - pe (generator) za velovanje; ~ tension

lubrication

- nizak napon (el.); ~ tension

battery - grejna baterija; ~ tension cable - niskonaponski kabl;
~ tension circuit - niskonaponsko
strujno kolo; ~ tension oil niskonaponski kalem; ~ tension
current - struja niskog napona;
~ tension dynamo - niskonaponski generator; ~ tension line linija niskog napona; ~ tension
supply - mree niskog napona; ~
velocity electrons - spori elektroni (fiz.) ; ~ ve ocity scanning
- sporo ocrtavanje, sporo razlaganje
(el .); ~ volatile coal - gasom
siromaan ugalj; ~ voltage plant
- niskonaponsko postrojenje; ~
voltage winding - namot niskog
napona (el.); ~ water - najnii
vodostaj; ~ water alarm - indikator niskog vodostaja u rezervoaru
lowering - sputanje, snienje (av.)
lower limit of integration - donja
granica integracije (mot.); ~ part
- donji deo (av.); ~ sideband donji boni opseg, nii boni opseg
(rad.)
lowest common denominator najmanji zajedniki inilac (mat.);
~ common multiple - najmanji
zajedniki mnoilac (mat.); ~
usable high frequency - najnia
upotrebljiva visoka frekvencija (eh.)
lozenge - romb (mat.)
Lu - simbol elementa lutecijuma
(hem.)
lubricant - mazivo (thnl.) ; ~ pump
- pumpa za mazivo (mal., mot.);
~ return - povratni vod za
mazivo (mot.)
lubricate - podmazivati, mazati
(mot.)
lubricating grease - mast za podmazivanje (mot.) ; ~ oil - podmazno ulje, ulje za podmazivanje (mot.) ;
~ point - mesto podmazivanja
(mot.); pump - pumpa za
podmazivanje (mot.); ~ quality
kvalitet podmazivanja (mot.); ~
valve - ventil za podmazivanje
(mot.)
lubrication - podmazivanje, mazanje; ~, atomized - podmazivanje

lubrication
rasprenim uljem; ~, black-lead
v. graphite lubrication; ~, boundary - granino mazivo, mazivo
tankog filma; ~, centralized centralizovano podmazivanje; ~,
centrifugal - centrifugalno mazivo;
~, circulating - cirkulaciono mazivo (podmazivanje); ~, continous - kontinualno podmazivanje;
~, drip v. drop lubrication;
~, drop - podmazivanje kapanjem; ~ engineering - tehnika
podmazivanja; ~, film - hidrodinamiko podmazivanje; , flood
- podmazivanje potapanjem; ~,
forced - prinudno podmazivanje,
forsirano podmazivanje; podmazivanje pod pritiskom, podmazivanje
pumpom; ~, graphite - grafitno
podmazivanje; ~, grease - podmazivanje konsistentnim mazivom; <~,
intermittent - periodino podmazivanje; ~, lard - podmazivanje
lardovim mazivom; ~, liquid teno podmazivanje; , mechanical v. forced lubrication; ~,
oil - podmazivanje uljem; ~, ring
- kruno podmazivanje, prstenasto
podmazivanje; , roller - podmazivanje kotrljanjem; ~, separate
- separatno podmazivanje, odvojeno
podmazivanje, delimino podmazivanje; ~, shot - podmazivanje
brizgaljkom, mazalicom; ~, splash
- podmazivanje ubrizgavanjem (razbrizgavanjem); ~, steam - parno
podmazivanje; ~, stream - podmazivanje strujanjem, protono podmazivanje; ~, suds - podmazivanje
vodom za pranje; ~, unstable nestabilno podmazivanje
lubricator - lubrikator, ureaj za
podmazivanje, mazalica, sredstvo za
podmazivanje; ~, drop - ureaj
za podmazivanje pomou kapanja;
~, grease - ureaj za podmazivanje
konsistentnim nainom; ~, journal
box - kutijasti mazivni pribor; ~,
needle - iglasta mazalica; ~,
self-acting - automatska mazalica;
~ s separate - odvojena mazalica;
~, sight-feed - mazalica preko
kapanja; ~, single v. separate
lubricator

411

lumber

lubricity - sposobnost podmazivanja

lucerne - lucerna
lucid - jasan, prozraan, lucidan
Ludlum alloy - Ludlumov metal,
vatrostalna ferolegura sastava 1,3%
7 % Cr, 1% Si, 1% Mo, 0,4% C
luff- I. menjati ugao nagiba; 2. prebacivati teret u horizontalu; 3. ii
po vetru, ii uz vetar
lug - 1. istup, priliv, udubljenje; 2.
zub, zubac; 3. ip, ep; 4. rukavac;
5. udarac, podiza; 6. uska, uica,
spojna uica; 7. oko, oma; 9. jeziak; 9. ruica; 10. nastavak, naglavak, dodatak; 11. zavretak, kraj,
kraj kalema, krajnji spoj; 12. steza,
pritea, tok, klema, stezaljka; 13.
papuica, muf, spojna uica; 14.
bojni komplet; 15. amortizacioni
toak; 16. lag (mera duine koja
iznosi 5,02 m); ~, anode - namotaj anode, mreica anode (u elektronskoj cevi); ~, bolting - priliv
pod bolt; ~ connector - konektor;
~, damping - 1. spajajui naglavak; 7.. spojnica; ~, coupling - 1 .
kuplung, spojnica; 2. spajajui naglavak, ^zupanica; -~, fastening priliv za uvrivanje; ~, foot 1. priliv; 2. jeziak; ~<, guide traka (gusenice); ~, lifting - korpa
za zahvat zemlje; ~, mechanical
- mehanika ruica; <~, plate ispust za akumulatorske ploe; '~,
point - ruica skretnice (na pruzi);
~, projecting - projektovano udubljenje (nastavak); ~, separating odvojena ruica; ~, switch v.
point lug; ~, track - trak, kolut
luggage - prtljag; ~ rail - ograda
za prtljag
lugged - sa rebrima
lugger - luger, mali parni brod
lug-latch - zaptivka, dihtung
lukewarm - umereno topao, mlak
luli - zatije, vremensko slabljenje
vetra
lum - lebdei svod
lumber - polimaterijali, graevinski
materijali; pripremati umsku gradu,
rezati gradu; ~, cull - drveni
otpaci; ~, dimension - dimenzionisana graa (drvena), standardna

lomber
lumber
grada; ~, green - piljevina; ~,
miscut - geometrijski nepravilno
rezana grada
lumen - lumen, jedinica svetlosnog
fluksa (opt.) ; ~ hour - lumen-sat,
jedinica koliine svetlosti (opt.);
~ secund - lumen-sekunda, jedinica koliine svetlosti (opt.)
lumlnaire - svetiljka, osvetljiva (el.)
luminance - jaina osvetljenja jedinice povrine (opt.); ~ function
- funkcija osvetljenja (opt. TV);
~ meter - mera osvetljenja (opt.
TV); ~ primary - signal osvetljenja pri predaji ( TV) ; ~ transfer
distortion - izboenje pri prenosu
osvetljenje (TV)
luminescence - luminescencija (emisija svetlosti iz tela na temperaturama ispod usijanosti (fiz.); ~,
biological - bioluminescencija; ~,
chemical - hemiluminescendja;
~, X-ray - rendgenoluminescencija
luminosity - sjajnost; ~, factor svetlosni faktor (TV)
luminous - svetao, sjajan; svetlosni;
~ cone - svetlosna kupa (opt.);
~ density - gustina svetlosti, svetlosna energija u jedinici zapremine
(opt.); ~ efficiency - svetlosni
stepen korisnog dejstva (opt.); ~
energy - svetlosna energija (opt.) ;
~ flinr - svetlosni fluks (opt.);
~ intensity - jaina svetlosti
(opt.); ~ paint - luminescentne
boje, sadre sulfide kalcijuma, barijuma sa tragovima metala aktivatora; svetle i posle prestanka osvetljavanja (thnl.); ~ reflectance koeficijen(a)t refleksije svetlosti
(opt.)

412

lysol

lumped loading - pupinizacija (tel.)

lunar radar - radar za ispitivanje
meseca (at.)
lune - polulopta; Mesec
Lunge nitrometer - aparat za odreivanje azota (hem.)
lustre - povrinski sjaj; ~ metallic
- metalni blesak, metalni sjaj
lustring - stanirana svilena tkanina
(tek.)
lustron - lustron (vrsta plastike)
lutecium - lutecijum, elemen(a)t rednog broja 71 (hem.)
lutetium v. lutecium
lutidines - lutidini, dimetil-piridini,
nalaze se u kotanom ulju (hem.)
luting agent - sredstvo za kitovanje
(graev.)
lux - luks (lx) (jedinica svetlosnog
fluksa) = cd sr m~2
luxmeter - luksmetar (instrumen(a)t
za merenje jaine svetlosti)
linrtron - lukstron
Lydian stone - lidit (zlatarski kamen)
(min.)
lye - rastvor hidroksida natrijuma ili
kalijuma (hem.)
Lyman-alpha - linija Lajman-alfa
lyophile v. lyophylic
lyophylic - liofilan (koloid koji ima
afiniteta prema rastvarau i lako
prelazi u suspenziju, npr. elatin u
vodi)
lyophobe v. lyophoblc
lyophobic - liofoban (koloid bez afiniteta prema rastvarau, npr. koloidno zlato)
lyse - rastvoriti, razloiti
lysine - lizin (jedna od esencijalnih
aminokiselina)
lysol - lizol fdezinfekciono sredstvo
koje sadri krezolff)

LCO lineal combination of atomic orbitals - linearna kombinacija

atomskih orbitala
LCV lower calorific value - donja kalorina vrednost
LHSV liquid hourly space velocity - asovna zapreminska brzina tenosti
LP 1. liquid propellent - teno raketno gorivo; 2. low pressure - nizak pritisak
LPG llquefide petroleum gas - kondenzovani naftni gasovi

M
M - simbol za monovalentni metal;
znak za molarnu koncentraciju;
znak za molekulsku teinu, skraenica za mega (milion)
m-curie - milikiri, jedinica radioaktivnosti (nukl.)
m-derived filter - izvedeni filter
(el.)
M-region - oblast obrazovanja meteora, M-sloj na Suncu (at.)
macerate - nakvasiti
Macgill metal - Makhilov metal,
antikoroziona legura sastava 88%
Cu, 7% Ni, 4,5% Fe
mach - mah, jedinica brzine, brzina
zvuka (aed.)
Mach angle - Mahov ugao (aed.);
* number - Mahov broj (aed.) ;
~ wave - Mahov talas, talas koji
proizvodi telo koje se kree bre od
zvuka (aed.)
machinability - sposobnost obraivanja, obradljivost (ma!.) ; ~ characteristic - karakteristika obradljivost i (ma!.); ~ data - podaci
obradljivosti (ma!.); ~ index indeks obradljivosti
(ma!.);
~
rating
podaci
obradljivosti
(ma!.); ~ test, machinability
testing - proba obradljivosti (ma!.)
machinable - obradljiv (ma!.)
machine - maina; stroj; ureaj;
agregat; ~, abrasion testing maina za ispitivanje na habanje;
~, abrasive belt-grinding - brusilica sa trakom; trakasta brusilica;

~, abrasive cutting-off - maina

za rezanje abrazivom; maina za
abrazivno rezanje; ~, abrasive
metal-cutting - maina za rezanje
abrazivom; maina za abrazivno
seenje metala; ~, abrasive wear
testing - maina za ispitivanje na
habanje; , abrasive wheel cutting-off - maina za rezanje abrazivom; ~, acyclic - unipolarna
maina (el.) ; ~, adding - maina
za sabiranje; ~, adjustable multiple-spindle drilling - maina sa
podesivim vretenima; ~, adjustable riveting - podesiva maina
za zakivanje; ~, aerated water saturator; ~, air drying - vazduna
sunica; ~, all-hydraulic - potpuno hidraulina maina;
~,
alternating impact - maina za
ispitivanje na naizmenine udare;
~, angle bending - maina za savijanje armatura; ~, angle-iron
bending - maina za savijanje
profilnog eleza; ~, angle-iron
shearing - mehanike makaze za
seenje profilnog eleza; ~, angle
staightening - presa za ispravljanje
ugaonih profila; ~, attrition testing - maina za ispitivanje na habanje; ~, autochucking v. automatic chucking (and-turning)
machine; ~, autogenous cutting - maina za autogeno seenje;
~, automatic - automat; ~, automatic arc-welding - maina za

machine
machine
automatsko elektro-luno zavarivanje; ~, automatic assembly maina za automatsko sklapanje;
~, automatic chucking (and-turning) - automatski revolverski
strug za rad sa stezaem; ~,
automatic continuous milling automatska glodalica neprekidnog
dejstva; ~, automatic drill sharpening - automatska maina za otrenje burgija; ~, automatic hob-sharpening - automatska maina
za otrenje punih glodala; ~,
automatic milling - poluautomatska glodalica; ~, automatic
printing - aparat za automatsko
kopiranje (slika); ~, automatic
punching - automatska presa za
prosecanje rupa; ~, automatic
screw - automat za izradu navoja;
~, automatic strip-strainhte
ning - automatska maina za ispravljanje trakastog metala; ~,
automatic turret - automatski
revolverski strug; ~, axle cutting-off and centering - maina za
odsecanje i centriranje osovina; ~,
bag - maina za punjenje dakova;
~, bag-closing - maina za (zaivanje), zatvaranje dakova;
~,
balancing - maina za balansiranje;
~, ball bearing testing - ureaj
za kontrolu kuglinih leita; ~,
ball-forming - maina za kovanje
kuglica (iz sipki); ~, bali brinding - maina za bruenje kuglica;
~, ball-hardness testing - ureaj za odreivanje tvrdoe po Brinelu; ~, ballistic testing - balistiki dinamometar; , ball race
grinding - brusilica za povrine
kotrljanja kuglinih leita; ~,
band-filing - trana turpija; ~,
band-grinding - brusilica sa trakom; ~, band-polisbing - maina
za poliranje sa trakom; ~, band-saw brazing - ureaj za lemljenje
trakaste testere; ~, band-saw
sharpening - maina za otrenje
trakastih testera; ~, band-saw
welding - aparat za zavarivanje
trakaste testere; ~, bar - automat
za ipke; ~, barbed wire - ma-

414

machine
ina za izradu bodljikave ice; ~,
batbending - maina za savijanje
sipki; ~, bar chamfering - maina za zaobljavanje krajeva sipki;
~, bar-cutting - maina za seenje sipki; ~, barking - maina
za skidanje kore (drvo); ~, bark-stripping v. barking machine;
~, bar-pointing - maina za sabijanje krajeva sipki; ~, bar-polishing - maina za poliranje
sipki; ~, bar-shearing - maina
za seenje sipki; ~, bar-skimming
- strug bez vrha (iljaka) za obradu
sipki; ~, basic - bazni model;
~, beading - maina za savijanje
lima sa jednim parom valjaka; ~,
bearing-roller coiling - maina
za spiralno namotavanje valjaka
kotrljajnih leita; ~, bearing
roller lapping - maina za lepovanje valjaka (leaja); , bed posteljica maine; ~, belt driven
- maina sa kainim pogonom; ~j
belt-grinding - brusilica sa trakom; ~, belt-polishing v. band-polishing machine; ~, belt
stitching - ureaj za zaivanje
kaieva; ~, belt testing - maina
za ispitivanje kaieva; ~, belt wire
stitching - ureaj za proivanje
kaieva icom; ~, bench - stona
maina; ~, bench-drilling - stona
builica; ~, bench grinding tono toilo; ~, bench-milling stona glodalica; '-', bending maina za savijanje; ~, beveling
- alat za skoavanje (obaranje) ivica;
~, blade - grejder, maina za struganje kolovoza; ~, blanking - presa
za isecanje; <~, blast - 1. maina
za peskiranje; 2. ventilator; ~,
blending - maina mealica; ~,
blowing - maina za duvanje stakla,
stakloduvaka maina; ~, blue-print(ing) - maina za kopiranje;
~, board - maina za karton,
kruna maina za prosejavanje; ~,
boiler-drilling - builica za kotlove; ~, boiler riveting - maina
za zakivanje kotlova; ~, boiler
shell drilling - builica za kotlovske doboe; ~, boring - horizontalna builica; ~, bottle-cleaning

machine

415

- maina za pranje boca; ~,

bottle-filling - maina za punjenje
boca; ~, bracket-drUUng - kontrolna builica; ~, braiding pletilica; ~, brassing - maina za
lemljenje, maina za tvrdo lemljenje;
~, breaking - maina za ispitivanje
kidanjem; ~, brick-moulding presa za opeku; ~, Brinell's ureaj za odreivanje tvrdoe po
Brinelu; ~, broach grinding brusilica za alat za provlaenje; ~,
broaching - maina za provlaenje;
~, broach sharpening - maina
za otrenje alata za provlaenje; ~,
buffing - maina za poliranje, brusilica; ~, builder - proizvoa-maina; ~, building-block - agregatna maina; ~, building industry - industrija maina; ~,
bull block wire drawing - maina
za vuenje ice sa doboem; ~5
burnishing - maina za poliranje;
~, burring - maina za obaranje
ivica, skidanje grata"; ~, business - kancelarijska raunska maina; ~, butt-welding - maina
za avno zavarivanje; ~, cable
stranding - maina za uplitanje
kablovskih ila; ~, can body making - maina za izradu limenih
kutija; ~, can-closing - maina
za zatvaranje limenki (konzervi);
~j can filling-and-weighing - maina za punjenje i merenje (teine) konzervi; ~, can making maina za izradu limenki; ~, can-opening - ureaj (sprava) za otvaranje konzervi; ~, can-packing maina zt pakovanje konzervi; ~,
can-soldering - maina za zatapanje konzervi; ~, capsuling - maina za zatvanfcje boca; ~, car
axle grinding - brusilica za vagonske osovine; ~, carbide tool
grinding - maina za otrenje strugarskih noeva sa ploicama od
tvrdog metala; ~, carton sealing
- maina za zatvaranje kartonskih
kutija; ~, car wheel grinding brusilica za vagonske tokove; ~,
casting cleaning - maina za ienje odlivafca; ~, casting washing
- maina za pranje odlivaka; ~,

machine
ceiling - visea maina; ~, cellophane-bag - maina za celofansku
ambalau; ~, centerless grinding
- brusilica bez vrhova (iljaka); ~,
centerless lapping - maina za
lepovanje bez iljaka; ~, centerless
polishing - maina za poliranje
bez vrhova (iljaka); ~, centerless
thread rolling - maina za valjanje
zavojnica; ~, centrifugal - centrifuga; ~, centrifugal babbiting
- maina za centrifugalno livenje
babita za leita; ~, centrifugal
lacquering - centrifugalna maina
za lakiranje; ~, centrifugal sand-throwing - peskomet; ~, chain
testing - maina za ispitivanje lanaca; ~, chamfering - maina za
zaobljavanje ivica; ~, chanel(l)ing
v. cambering mashine; ~, Charpy-impact - udarno klatno za
ispitivanje ilavosti po arpiju; ~,
checking - kontrolno-merna maina; ~, chilling - ureaj za hlaenje delova; ~, chucking - maina sa steznom glavom, automat
sa futerom; revolver-strug sa patronama; ~, cigarette-making maina za izradu cigareta; ~, cigarette-packaging - maina za ambalairanje cigareta; ~, circular
continuous milling - poluautomatska glodalica neprekidnog dejstva sa obrtnim stolom; ~, circular dividing - maina za nanoenje podele po obimu; ~, circular
graduating v. circular dividing
machine; ~, circular grinding
- brusilica za okruglo bruenje; ~,
circular saw-sharpenii^ - maina za otrenje krunih testera;
~, cleaning - maina za ienje
metalnih delova; ~, clerical - maina za raunanje; ~, closing maina za savijanje ivica; ~, coil-and-f lat spring testing - maina
za ispitivanje spiralnih i pljosnatih
opruga; ~, coil(ing) - maina za
namotavanje; maina za izradu (opruga) spirala; ~, coil spiring end
grinding - brusilica krajeva opruga
~, cold-air - rashladni kompresor;
~, cold heading - maina za

machine
machine
hladno (usaivanje) utiskivanje; ,
~, cold saw-cutting-off - testira za seenje (metala) u hladnom
stanju; ~, cold sawing - mehanika testera; ~, cold stripping univerzalna maina za savijanje; ~,
cold thread rolling - maina za
hladno utiskivanje zavojnice; ~,
column - stub maine; ~, column
drilling - stubna builica; ~, combination balancing-and-drilling
- maina za balansiranje sa ureajem
za uklanjanje suvinog materijala;
~, combined punching-and-shearing - maina za kombinovano probijanje i urezivanje; ~, combined
static-and-dynamic balancing maina za statiko i dinamiko balansiranje; ~, commercial - maina standardnog tipa; ~, composing - slagaa maina (Stamp.);
~, compressed-air - pneumatska
maina; kompresor; ~, compression testing - maina za ispitivanje
sabijanjem, opitna presa; ~, computer controlled - maina sa
neposrednim upravljanjem od strane
raunske maine; , connecting
rod boring - builica za klipnjae;
~, continuous (drum) milling automatska glodalica; ~, continous surface broaching - maina
za provlaenje neprekidnog dejstva;
~, contour-milling - kopirna
glodalica za dvokoordinantno kopiranje; ~, cooky - rotaciona maina,
rotacija (stamp.) (USA); ~, coordinate-boring - koordinantna builica; ~j coordinate drilling koordinantna builica; ~, coordinate grinding - koordinantna
brusilica; , coping - maina za
seenje i savijanje cevi; ~, copying
- maina za kopiranje (Stamp.);
~, copy(ing) milling - kopirna
glodalica; ~, core blowing - maina za izradu livakih jezgri; ~,
corrugating - maina za izradu
talasastog lima; ~, cotter pin maina za izradu rascepki; ~,
counting-and-sorting - raunsko-sortirna maina; ~, crabbing kalander; ~, cramp folding -

416

machine

maina za savijanje zaokrugljenih

ivica; ~, crankshaft balancing maina za balansiranje kolenastih
vratila; ~, crankshaft-grinding maina za bruenje kolenastih vratila; <~, crankshaft regrinding maina za prebruavanje kolenastih
vratila; ~, creasing v. cramp
folding machine; ~, creep gear-hobbing - maina za izradu zupanika sa mehanizmom za osno
pomeranje glodala; ~, creep testing - maina za ispitivanje metala
na puzanje; , crimping - maina
za savijanje ivica; ~, crocodile
shearing - polune makaze, aligator-makaze; ~, cropping - presa
za opsecanje; ~, cupping - presa
za izvlaenje; maina za opit na
istezanje; ~, curve-milling v.
contour-milling machine; ~,
curving - maina za savijanje, savijaica; ~, cutter-grinding - maina za otrenje; ~, cutting maina za isecanje; maina za rezanje metala; m. za seenje armaturnog eleza; sekaica; m. za opsecanje
hartije; ~, cutting-off - maina
za odsecanje; ~, cycle - ciklus
maine; ~, cylinder-boring - builica za cilindre; ~, cylinder-honing - maina za honovanje
cilindera; ~, cylinder riveting maina za zakivanje cilindrinih rezervoara; ~, cylindrical grinding - brusilica za cilindre; ~,
deburring - maina za uklanjanje
prelivnog vika materijala; ~, deep-hole boring - builica (struganjem) za duboke (rupe) otvore; ,
deep-hole drilling - builica za
duboke (rupe) otvore; ~, eep-hole grinding - brusilica za duboke (rupe) otvore; ~, defribing
- defibrator; ~, descaling - maina
za uklanjanje kotlovskog kamenca
ili kovarine; ~, detwisting - maina za ispravljanje trakastog metala
istezanjem; ~, diamond-and-carbide tool boring - dijamantska
builica; ~, diamond boring dijamantska builica; ~, die-and-mold grinding - maina za bruenje kalupa; ~, die-casting -

machine

417

maina za livenje pod pritiskom;

~, die-filling - mainska turpija
za*kalupe i matrice; ~, die-foreing - maina za kovanje u kalupima; ~, die-making - mainska
turpija; ~, die-sinking - presa za
izradu matrica (ablona) pritiskom;
~, digital - digitalna raunska
maina; ~, digging - eskavator;
~, direct chill billet casting maina za odlivanje blokova u kokile; ~, direct-drive - maina sa
ugraenim pogonom; ~, direct
stress - maina za ispitivanje na
istezanje-sabijanje; ~, dividing- maina za nanoenje podele; ~,
double-ended centering and end-facing - maina za obostrano odsecanje i centriranje; ~, double-ended grinding - dvostrana brusilica; ~, dough-making - mealica testa; <--', dredging - bager;
~, dressing - maina za ispravljanje; m. za skidanje grata"; ~,
drill-grinding (and pointing) maina za otrenje burgija; ~,
drilling - builica; ~, drill-layout - koordinantna builica; ~,
drop-testing - maina za ispitivanje udarne ilavosti; ~, drum
sanding - dobo za bruenje; ~,
drying - sunica; ~, dual-purpose grinding - maina za spolj no
i unutranje bruenje; ~, ductility
- ureaj za ispitivanje lima na izvlaenje; ~, duplex - dvovretena alatna maina; , duplex milling dvovretena glodalica; ~, duplicating - kopirna maina; aparat za
umnoavanje; ~, duplicating milling - kopirna glodalica; ~, dyeing
- maina za bojenje; ~, dynamic
balancing - maina za dinamiko
balansiranje; ~, edge chamfering
- maina za zakoenje ivica; ~,
edge-milling - glodalica za obradu
ivica; ~, edging - maina za savijanje ivica; ~, efficiency testing
- maina za ispitivanje koeficijenta
korisnog dejstva; ~, electronic
digital - elektronska digitalna raunska maina; ~, electronic
inspection - elektronska kontrolno-merna maina; ~, electronic
17 Renlk

machine
measuring - elektronska merna
maina; ~, electroplating - ureaj za galvanoplastiku; ~, element
- mainski element; ~, elevator elevator; ~, embossing - presa
za utiskivanje reljefnih figura; ~,
emulsion - maina za spremanje
emulzije; ~, endurance testing maina za dinamika ispitivanja;
~, engraving - maina za graviranje; ~, enrobing - maina za
glaziranje; ~, Erichsen cupping
v. Erichsen ductility machine;
~, Erichsen ductility - ureaj
Eriksena za ispitivanje lima na izvlaenje; ~, exhausting - ureaj
za evakuisanje vazduha; ~, external grinding - brusilica za obradu
spoljnih povrina; "-', external
honing - maina za spoljno honovanje; ~, face-grinding - maina
za ravno bruenje; ~, fascimile fototelegrafski aparat; ~, fatigue
for alternating tension and compression stresses - maina za ispitivanje dinamike vrstoe kod
naizmeninog istezanja i sabijanja;
~, file-cutting - maina za narezivanje turpija; ~, file-testing
- maina za ispitivanje turpija; ~,
filing - mainska turpija; ~,
filling - utovarna maina; m. za
punjenje; ~, filter-press cloth
washing - ureaj za regeneraciju
tkanine za filtriranje; ~, fine-boring - precizna builica; ~,
finishing - maina za zavrnu obradu; ~ fired - mainski punjen;
~, firing - mehaniko loite; ~,
fish-cleaning - maina za (ienje) (ljutenje) ribe; ~, fish-skinning - maina za skidanje koe
sa ribe; ~, flanging - maina za
ispitivanje na viestruko savijanje;
~, flexing - maina za ispitivanje
na viestruko savijanje; ~, floor
(stand) - maina postavljena na
podu; ~, forcing - presa za postavljanje tokova (na osovine)j^m.
za ubrizgavanje; ~, forge-milling
- teka glodalica za grubu obradu;
, forging - maina za kovanje;
~, forming - maina za fazonsko
savijanje; ~, form milling - ko-

machine
machine
pirna glodalica; /-.<, foundry shell
molding - maina za livenje u
koljkaste kalupe; ~, foundation
- temelj' maine; ~, fracture
testing - maina za ispitivanje, kidanj'em; ~, frame - okvir maine;
~, friction disk sawing - frikciona maina za seenje; ~, fruit-mincing - maina za seenje plodova; ~, fruit-setmming - maina za odvajanje peteljki; ~, full-automatic turret screw - automatski revolverski strug; ~, furnace charging - maina za utovar
termikih pei; ~, fusion cutting-off - ureaj za seenje metala topljenjem; ~, gang drilling - vievretena builica; , gas-cutting maina za izradu zupanika; >-->,
gear-grinding - brusilica zupanika; ~j gear-lapping - maina
za lepovanje zupanika; ~a gang-spindle /drilling - vie vretena builica; ~, gap riveting - maina za
zakivanje sa velikim zahvatom; ~,
~, gas-cutting - maina za gasno
seenje metala; m .za izradu zupanika; ~, gas-hardening - ureaj za gasno kaljenje; ~, gauging maina za merenje i sortiranje po
veliini; ~, gear-burnishing maina za poliranje zupanika; ~,
gear-chamfeing - maina za zaobljavanje zubaca; ~, gear-cutting - maina za narezivanje zubaca; ~, gear-finishing - maina
za zavrnu obradu zubaca; ~, gear-grinding - maina za bruenje
zubaca; ~, gear-hobbing - maina za odvalno glodanje zupanika;
~, gear lapping - maina za lepovanje zupanika; ~, gear-measuring - maina za kontrolu zupanika; ~j gear-milling - glodalica za izradu zupanika; ~, gear-shaping - maina za odvalno
glodanje (zupanika); ~, gear-shaving - maina za izbrijavanje
zupanika; ~, gear-teeth-burnishing- v. gear-burnishing machine; ~, gear tooth-chamfering - maina za zaobljavanje zubaca; ~, gear tooth-radiusing -

418

machine
maina za zaobljavanje zubaca; ~,
gear tooth-rounding - maina za
zaobljavanje zubaca; ~, general
purpose - univerzalna maina; ~,
~, gilding - ureaj za pozlaivanje:
~, glass polishing - maina za
poliranje stakla; ~, glueing - maina za nanoenje lepka; ~, gold
rolling - valjaki stan za staklo;
~, gooseneck - maina za livenje
pod pritiskom; ~, grading - maina za sortiranje; m. za profiliranje;
~i grain cleaning - maina za
preiavanje ita; ~, granulating
- drobilica; ~, grinding - brusilica, mainski izbrusak; ~, groove-cutting - maina za prosecanje
lebova; ~, gumming - maina za
gumiranje; ~, gun barrel drilling
- brusilica za puane cevi; ~,
gun-boring - builica za topovske
cevi; ~, hammering - maina za
kovanje; ; hammer riveting maina za zakivanje; ~, hand osoba koja opsluuje mainu (Am);
~, handling time - sporedno
vreme maine; ~, hardening maina za kalenje; ~, hardness
testing - maina za odreivanje
tvrdoe; ~, heavy-duty - maina
za teke radove; ~, hemming maina za savijanje ivica; ~, high-temperature fatigue testing maina za dinamika ispitivanja na
visokim temperaturama; ~, higwall-drilling - horizontalna builica; ~, hobbing v. gear-hobbing
machine; ~', hob checking pribor za kontrolu punih glodala;
~, hob sharpening - maina za
otrenje punih glodala; ~, hob
testing - pribor za kontrolu punih glodala; ~, hob thread milling v. gear-hobbing machine;
~, hogging - drobilica; ~, hoisting - dizalica; ~3 hole grinding
- brusilica za unutranje bruenje;
~, honing - maina za unutranje
glaanje (honovanje); ~, horizontal boring v. boring machine;
~, horizontal continuous broaching - horizontalna kontinuirana
maina za provlaenje; ~, horizontal continuous drilling - ho-

machine

419

rizontalna kontinuirana builica; ~,

horizont! lorging - horizontalna
kovaka maina; <--, horizontal
milling - horizontalna glodalica;
~, horizontal'multiple - spindle
drilling - horizontalni vievreteni
strug; ~, horizontal multispinle
boring - horizontalna vievretena
builica; ~, horizontal punching
- horizontalna presa za probijanje
rupa; ~> horizontal slotting horizontalna kratkohodna rendisaljka; ~, horizontal spindle
surface grinding - brusilica za
ravno bruenje sa horizontalnim vretenom; ~, hot melt plastics
coating - ureaj za nanoenje prevlake rastopljenom plastinom masom; ~, hot metal sawing testera za seenje metala u toplom
stanju; ~, hot stamping - maina
za toplo kovanje u kalupu; ~,
hydraulic bloom shearing hidrauline makaze za seenje blumova; , hydraulic core knockout - maina za udaljavanje jezgri
iz odlivaka mlazom vode pod velikim pritiskom; ~, hydraulic pipe
testing - hidraulina maina za
ispitivanje cevi; ~, hydraulic
punching - hidraulina presa za
probijanje rupa; ~, hydraulic
riveting - hidraulina maina za
zakivanje; ~, hydromatic milling - glodalica sa hidraulikim
pokretanjem stola; ~, hydropierce
- hidraulina maina za prosecanje
rupa; ~, ice-making - generator
leda; ~, icing - maina za glaziranje; ~, I-iron shearing - makaze za seenje I-profila; ~ 3 imitation - kopirna maina, kopirka;
~, impact testing maina za
ispitivanje na udar; ~, impulsive
- elektroimpulsna maina; ~, incoming - prikljuna maina; ,
indentation - ureaj za odreivanje tvrdoe utiskivanjem; ~, indexing - maina za nanoenje podele; ~, ingot charging - ureaj
za utovar ingota; ~, ingot planing - strug za blokove; ~, ingot
shearing - makaze za seenje blokova; ~, ingot slicing - maina

machine
za seenje blokova; ~, injection
molding - maina za livenje pod
pritiskom; ~, internal grinding
- brusilica za obradu unutranjih
povrina; ~, internal honing maina za unutranje honovanje;
~, internal planetary v. type
grinding; ~, internal thread
grinding - brusilica za unutranje
zavojnice; ~, involute gear testing - ureaj za kontrolu evolventnog profila zubaca; ~, Izod (impact) - udarno klatno Izoda; ~,
jar molding v. jarring machine;
~, jarring - vibraciona-maina za
kalupovanje; ~, jig-boring - koordinantna builica; ~, jig-drilling
- koordinantna builica; ~, jig-grinding - koordinantna brusilica;
~> joggling - vibraciona. maina za
kalupovanje; ~ 3 joggling molding - vibraciona maina za kalupovanje; , jolting - vbiraciona
maina za kalupovanje; ~, jolt
molding - vibraciona maina za
kalupovanje; ~, jolt pattern draw
molding - vibraciona maina za
kalupovanje sa izvlaenjem modela;
~, jolt ramming - vibraciona
maina za kalupovanje; ~ 5 jolt
squeeze molding - vibraciona
maina za kalupovanje sa naknadnim
presovanjem; -~, journal-turning
- strug za obradu oslonih rukavaca
kolenastih vratila; ~ 5 keyway-grinding - brusilica za obradu
lebova za klinove; ~, kneading
- maina za meenje; ~, knapping
- drobilica kamena; ~, knee (type)
milling - konzolna glodalica; ~,
labelling - maina za nanoenje
etiketa; ~, laminating - valjaoniki stan; ~ 3 lapping - mainsko
lepovanje; , lens grinding maina za bruenje soiva; ~,
levelling - maina za ispravljanje;
m. za ravnanje - planiranje zemljita;
~, lever punching - poluna presa
za prosecanje rupa; ~, lever testing - poluna ispitna maina
sa pominim tegom; ~ 3 life-testing - maina za ispitivanje na
habanje; , lifting - dizalica;

machine
machine
~, light-duty - maina sa lakim
reimom rada; ~, linear diving
- maina za nanoenje linearne
podele; ~, linear graduating v.
linear diving machine; ~, line-cating - linotip; ~, liquid-filling
- maina za (dozirno) razlivanje na
meru; ~, loose wool dyeing maina za bojenje vune; ~ 3 lubricant testing - maina za ispitivanje maziva; ~, machine knife
grinding - maina za otrenje
noeva makaza; ~, magnetic cobbing - magnetni separator; ~,
manufacturing - maina za masovnu proizvodnju; ~, marking
- maina za igosanje; ~, medium-duty - maina sa srednjim reimom rada; ~, merry-go-round
- karusel-strug; ~, metallurgical
polishing - ureaj za poliranje
metalografskih uzoraka; ~, metal
(parts) washing - maina za
pranje metalnih delova; ~ 3 metal-sawing - testera za metal; ~,
milk-powder - postrojenje za proizvodnju mleka u prahu; ~> milling
- glodalica; ~, mitering - maina
za seenje pod uglom; ~, mixing
- mealica; ~, model makers'
milling - glodalica; ~ 3 moistening - maina za vlaenje, ovlaivanje; ~ 3 molding - maina za
kalupovanje; ~, monotype - monotip; j motor - pogonski mehanizam maine; ~, motor driven
welding - pretvara struje zavarivanja sa elektromotorom; ~, mowing - kosaica; ~, mulling kolergang; ~, multidie drawing maina za vuenje sa vie matrica;
~, multidrilling - vievretena builica; ~, multdhead - agregatna
alatna maina; ~, multiple drilling - vievretena builica; ~,
multiple spindle - vievretena
alatna maina; ~, multiple spindle
drilling - vievretena builica; ,
multiunit drilling - vievretena
builica; -~, nail-making - maina
za izradu eksera; ~, nibbling maina na isecanje komada nepravilnog oblika iz lima; ~ 3 non-

420

machine

stock - specijalna alatna maina;

~, numbering - maina za igosanje; , numerically controlled
milling - glodalica sa numerikim
programskim upravljanjem; ~, offset - ofset-maina; ~, one-head
automatic arc welding - automat za zavarivanje sa jednim lukom;
~ 3 open side planing - jednostubna rendisaljka; ~, operator mainista; ~, optical jig boring
- koordinatna builica sa optikim
ureajem; ~, optical profile grinding - optika kopirna brusilica;
~, overhead travelling drilling- pokretna visea builica; ~,
oxyacetylene cutting - maina
za gasno seenje; ~, oxygen profile cutting - maina za kiseoniko
profilno seenje metala; ~, packaging - maina za ambalairanje,
pakovanje; ~ 3 pantograph engraving v. engraving machine;
~j part - mainski deo, mainski
elemenat; ~, pattern draw molding - maina za kalupovanje sa
izvlaenjem modela; ~, pattern
milling - univerzalna glodalica za
modele; ~ ? pedestal drilling stubna builica; ~, peening - ureaj za povrinsko otvrdnjavanje
samom; ~, pendulum impact
testing - klatno za ispitivanje na
udar; ~, percussion riveting udarna maina za zakivanje; ~ 3
photo-composing - maina za izradu foto-sloga; ~, photo-setting
v. photo-composing machine;
~, picling - ureaj za nagrizanje;
~, piercing - presa za probijanje
(rupa) otvora, maina za perforaciju;
~> P'g - maina za liven je sirovog
gvozda; ~, pillar drilling - vertikalna stubna builica; ~, pilot opitni tip maine; ~, pin making
- maina za izradu zakivaka; /~5
pipe-bending - maina za savijanje
cevi; ~, pipe chamfering - maina za ivino skoavanje (krajeva
cevi); ~, pipe-crushing - maina
za spljotavanje cevi; ~, piper-cutting - maina za seenje cevi;
~, piston-ring grinding - brusilica za klipne prstenove; ~, plain

machine

421

milling - horizontalna glodalica;

~, plainer-type milling v. planomilling machine; ~, planing
- rendisaljka; ~, planomilling - portalna glodalica; ~, plasma
mirror - maina za odranje plazme
magnetskim ogledalom; ~, plastics extrusion - maina za livako
presovanje delova od plastine mase;
<-~, plastics powder mixing mealica za plastinu masu u prahu;
~, plastics (scrap) granulating
- mlin za otpatke od plastine mase;
~j plastics spraying - ureaj za
rasprivanje plastine mase; ~,
plate-bending - maina za savijanje lima; ~, plate-cutting v.
plate-shearing machine; ~, plate-flattening - maina za ispravljanje lima.; ~, plate-levelling maina za ispravljanje lima; ~,
platen - zaJdopna maina, tigl; ~,
plate shearing - makaze za lim;
~, plate-straightening v. platelevelling machine; ~, plating
' ; - ureaj za nanoenje galvanskih
prevlaka; satiner; ~, plotting stereofotogrametrijski ureaj; _~,
pneumatic squeeze-type riveting
- pneumatska maina na zakivanje;
, pointing - brusilica za obradu
konusnih delova; ~, polishing maina za poliranje; ~, portable
valve-grinding - prenosni ureaj
za bruenje ventila; ~, potting
- maina za livenje; ~, power maina sa mehanikim pogonom; ~,
performing - maina za briketiranje; maina za tabletiranje; <~,
printing - tamparska maina; ~,
profile-grinding - profilna brusilica; "-j ptofile-iron bending maina za savijanje profilnog eleza;
~, profile-milling - profilna glodalica; kopir-glodalica; '^j profiling - kopirna alatna maina;
protracted test - maina za ispitivanje na /trajnu deformaciju; ~,
pull-test I- maina za ispitivanje
istezanjemi ~, punching-and-shearing - kombinovana maina
za prosecanje rupa i seenje; ~,
radial drilling - radijalna builica;
~, radial wood boring - radijalna

machine
builica za drvo; ~, radiusing maina za zaobljavanje zubaca; ~,
radius measuring - ureaj za metenje radijusa; ~,rail bending maina za savijanje ina; ~, rail-drilling - builica za ine; ~,
rail end milling - glodalica za
obradu krajeva ina; ~, rail-straightening - presa za ispravljanje ina; -', railway axly grinding - brusilica za vagonske osovine;
~, rapid blows riveting - brzohodna pneumatsko-poluna maina
za zakivanje; ~, rasping - maina
za skidanje kore sa drveta; ~,
rebuilt - obnovljena maina; ~,
reconditioned - popravljena maina; ~, reducing - drobilica; ~,
reeling - maina za namotavanje;
~, refrigerating - maina za hlaenje; ~, reproducing - kopir-maina; -~, reproducing pattern
milling - kopirna glodalica za
modele; ~, revolving shearing obrtne makaze; ~, ring bending
x
- 1. maina na isecanje prstenova;
2. malina za izradu prstenova od
ice; ~, ring forming - 1. maina za isecanje prstenova; 2. maina
za izradu prstenova; ~, ring grinding - brusilica za prstenove; ~,
ring rolling - maina za valjanje
prstenova; ~, rivet - maina za
izradu zakivaka; ~, riveting - maina za zakivanje; ~, rod coiling
- maina za namotavanje sipki u
spiralu; ~, rod drawing - maina
za vuenje sipki; ~, roll-bending
- valjci za savijanje; <--', roller
straightening - maina za ispravljanje sa valjcima; ~, roll fluting
- maina za izradu lebova na valjcima; ~, roll-forming - valjci za
savijanje; ~, roll grinding - brusilica za valjke; ~, rolling - valjaoniki stan; ~, rolling dividing maSina za nanoenje podele valjkom;
-~, rolling quench - maina za istovremeno kaljenje i ispravljenje;
<~, roll-straightening - valjci za
ispravljanje; ~, roll-threading maina za valjanje zavojnice; ~,
roll-turning - strug za obradu
valjaka; , rope-spinning - ma-

machine
machine
ina za upredanje uadi i ~, rota-lift molding: - kaluparska maina
sa obrtanjem kalupnika; ~, rotary
- vievaljkasta maina za profilisanje i
~, rotary (surface) grinding brusilica za ravno bruenje sa
obrtnim stolom; ~, rotary-swaging - rotaciona maina za sabijanje
~j rotary welding - maina za
obrtno zavarivanje (pozicioner); ~,
rounding - maina za zaokrugljivanje krajeva; ~, roundness measuring - ureaj za kontrolu pravilnosti krunog oblika; ~, round
plate shearing - makaze za isecanje diskova od lima; ~, routing runa fazonska glodalica; ~, rubber
roll grinding - brusilica za gumene
valjke; ~, running balance inducating - maina za dinamiko
balansiranje; ~ 5 sandblast - ureaj za peskiranje; ~j sandblast
cleaning - ureaj za ienje odlivaka peskiranjem; ~, sand-preparing - maina za pripremu kaluparske meavine; ~ 3 sausage maina sa puem za izradu livakih
jezgri; ~, saw - testera, mainska
testera; ~-; saw-cutting - maina
za isecanje zubaca testere ; ~ , saw-grinding - maina za otrenje
testera; ~, sawing - mehanika
testera; , saw-sharpening - maina za otrenje testere; ~, saw-toothing - maina za isecanje zubaca testere; ~, scaling - ureaj
za ienje kotlova od kamenca;
~, scrap-shearing - maina za
seenje krupnih komada starog elika; ~, screw (cutting) - maina
za izradu vijaka; ~, screw-driving
- mehaniki od vrta; ~ 3 screwing
v. screw (cutting) machine; ~,
screw thread milling - glodalica
za izradu zavojnica; ~, screw
thread pitch measuring - ureaj
za merenje hoda zavojnice; ~ 3 screw
thread polishing - maina za poliranje zavojnice; ~, screw thread
rolling - maina za utiskivanje (uvalja vanje) zavojnice; ~, seaming maina za savijanje ivica; ~, seam
welding - maina za avno zava-

422

machine
rivanje; ~, second-hand - upotrebljavana maina; ~, second-operation v. second-process
machine; ~, second-process maina za sekundarne operacije; ~,
section iron bending - maina za
savijanje profilnog eleza; ~, section - straightening - maina za
ispravljanje profilnog materijala; ~,
section-working - alatna maina za
obradu fazonskog valjanog elika;
~, semi-automatic arc welding
- poluautomat za elektroluno zavarivanje; ~, serairadial drilling
- poluuniverzalna radijalna builica;
, sensitive drilling - 1. brzohodna builica; 2. precizna builica;
~j shaking - vibraciona maina;
~j shear blade grinding - maina
za otrenje noeva mehanikih rnakaza; ~, shearing - mehanike
makaze; ~, shearing crocodile
- polune makaze; ~, sheet-bending - maina za savijanje lima;
~, sheet levelling - maina za
ispravljanje lima; ~, sheet metal
ductility testing - maina za ispitivanje ilavosti lima; ~, sheet
metal laquering - maina za lakiranje tankog lima; ~, sheet
metal oiling - maina za nauljavanje lima; ~, sheet metal planishing - maina za ispravljanje
lima; ~, sheet metal punching presa za prosecanje rupa u limu;
~, sheet molding - maina za
izradu koljkastih kalupa; ~ shop
- mainarnica, mainska hala; /~3
shot blast - ureaj za obradu mlazom same; ~ 5 shot making ureaj za izradu same; ~> side-planing - rendisaljka za obradu
vertikalnih povrina; ~, single
-purpose - specijalna maina; ~,
single-spindle - jednovretena alatna maina; -~, single-spindle milling - jednovretena glodalica; ~ a
single-upright - jednostubna alatna maina; ~, slab-milling - glodalica za obradu velikih povrina;
~, slideway grinding - brusilica
za obradu kliznih staza; , smoothplaning - maina za zavrno struganje; ~ 3 sagging grinding -

423
brusilica za ienje odlivaka; ~,
soldering - maina za lemljenje,
lemilica (maina); ~, sound ispravna maina; ~, sowing - sejaica; ~, spark (erosion) - malina za elektroimpulsnu obradu; ~,
special (design) - specijalna malina; ~, spherical grinding brusilica za sferine povrine; ~
spindle - mainsko vreteno; ~,
pooling - maina za namota van je
(npr. ice); ~, spot-and-stitch
welding - maina za takasto i
laVnozavarivanje; ~, spot-welding
- maina za takasto zavarivanje;
~, spring-coiling - maina za
namotavanje opruga; ~, spring
end grinding - brusilica za krajeve
spiralnih opruga; ~, spring forging - kovaka maina za lisnate
opruge; ~, spring-forming - maina za izradu opruga; ~, spring
grinding - brusilica za krajeve
(spiralnih) opruga; ~, spring scragging - maina za savijanje (lisnatih)
opruga; ~, spring testing - malina za ispitivanje opruga; ~,
spring winding - maina za namotavanje opruga; ~ spur gear
testing - maina za ispitivanje cilindrinih zupanika sa pravim zupcima; ~, stalking - maina za
uklanjanje (odvajanje) peteljki sa
plodova; ~, stirring - mealica;
~, straightening - presa za ispravljanje; ~, stretcher-straightening
- maina za ispravljanje (ipke ili
trake) istezanjem; ~, strip-bending - maina za savijanje traka;
~, strip-cutting - makaze za seenje (metala, hartije) na trake; ~,
strip grinding - brusilica za trake;
~> strip slitting - maina za poduno seenje traka; ~, superfinishing - superfini-maina; '',
~, surface-grinding - brusilica
za ravno bruenje; '> surface-milling - glodalica za obradu
povrina; ~, suspended riveting
- visea maina za zakivanje; ~,
swaging - maina za toplo kovanje
u kalupu; ~, swaging - kovaka
maina; ~, swarf briquetting presa za briketiranje strugotine; ~,

machine
swarf sifting - mehaniko reeto
za prosejavanje strugotine; ~ table
- sto maine, mainski sto; ~,
tabulating - tabulator; ~, tape
- magnetofon; ~, tampering mealica rastvora; ~, tape-controlled drilling - builica sa programskim upravljanjem; ~, tensile
(strength testing) - maina za
ispitivanje zatezanjem; ~, testing
- maina za ispitivanje materijala;
~, thermonuclear - termonuklearno postrojenje; ~, thread-cutting - maina za izradu zavojnice;
, thread-generating v. thread-cutting machine; ~, thread-grinding - brusilica za izradu zavojnice; ~;, thread-milling - glodalica za izradu zavojnice; ~,
thread-producting - maina za
izradu zavojnice; ~, thread-rolling - maina za valjanje zavojnice;
~, three-dimensional pantograph engraving - kopirna glodalica sa panotgrafom za obradu fazonskih povrinaj ~, three-dimensional profiling - kopirna maina
za obradu fazonskih povrina; ~,
tinning - ureaj za pocinkovanje;
~, tire bemding - maina za savijanje bandaa; ~, tool - maina
alatka, alatna maina; ~, tool-grinding - brusilica za otrenje
alata; ~ tool - builder - proizvoa alatnih maina; ~ tool catalog
- katalog alatnih maina; ~ tool
circuit - hidraulini pogon alatne
maine; ~ tool component mainski deo, deo alatne maine; ~
tool control - kontrola (pregled)
alatne maine; ~, tool cooling
system - rashladni sistem alatne
maine; ~ tool design - konstrukcija alatne maiSine (crte);
tool
designer - konstruktor alatne maine; ; tool drive - pogon alatne
maine; ~ tool exhibition - izloba alatnih maina; ~ tool expert - strunjak za alatne maine;
~ tool export - izvoz alatnih maina; ~ ltool factory - fabrika
alatnih maina; ~, tool-grinding
- brusilica za otrenje alata; ~

machine
machine
tool industry - industrija alatnih
maina, mainogradnja; ~ tool
plant - fabrika alatnih maina; ~
tool sales department - odeljenje
prodaje alatnih maina; ~, tooth-cutting - maina za izradu zubaca;
~, tooth-rounding - maina za
zaokrugljivanje zubaca; ~, torsion
testing - maina za ispitivanje na
uvijanje; ~, total enclosed - potpuno zatvorena maina; ', tracer
controlled - automatska kopirna
maina; ~, tracing - kopirna maina; ~, tube-bending - maina
za savijanje cevi; ~, tube cutting
-off - maina za seenje cevi; ~,
tube filling-and-closing - maina
za punjenje i zatvaranje tuba; ~,
tube grilling - maina za utiskivanje rebara na cevima; ~, tube
grinding-and-polishing - maina
za bruenje i poliranje cevi; ~,
tube straightening - maina za
ispravljanje cevi; ~, tube stretching - maina za istezanje cevi;
~, tube testing - maina za ispitivanje cevi; ~, turning - strug;
~, turn-over-type molding kaluparska maina sa (Obrtnom ploom; ~, turret - alatna maina sa
revolverskom glavom, revolverski
strug; ~, turret head drilling brusilica sa revolverskom glavom;
~, turret punching - revolverska
maina za prosecanje rupa; ~,
turret-type drilling - brusilica sa
revolverskom glavom; ~, twin-sindle - dvovretena maina; ~,
twist drill flute grinding - brusihca za lebove spiralnih burgija;
~, twist drill testing - maina
za ispitivanje spiralnih burgija; ~,
type-casting - maina za livenje
(stamp.); ~, ultrasonic drilling
- ultrazvuna builica; ~, ultrasonic washing - ultrazvuna maina za pranje; <~, universal boring - univerzalna builica; ~, universal cutter-and-tool grinding
- univerzalna maina za otrenje za
rezni alat; ~, universal grinding
- univerzalna glodalici; ~, universal radial drilling - univer-

424
zalna radijalna builica; ~, unwinding - maina za odmotavanje;
~, upright boring - vertikalna
builica; ~, upright-drilling vertikalna stubna builica; ~, used
- upotrebljavana maina; ~, vacuum filling - aparat za vakuumsko punjenje; ~, vacuum forming
- vakuumski ureaj za deformaciju
lima; ~, vertical boring - vertikalna builica; ~, vertical broaching - vertikalna maina za provlaenje; ~, vertical-milling vertikalna glpdalica; ~, vertical
multiple-spindle drilling - vertikalna vie vretena builica; ~,
vertical planing - vertikalni strug;
~, vertical wood-boring - vertikalna builica za drvo; ~, vibratory finishing - vibracioni ureaj
za zavrenu obradu malih delova;
~, vice - mainske mengele; ~,
Vickers hardness - ureaj za ispitivanje tvrdoe po Vikersu; ~ 3
wall - zidna maina; ~, wall
drilling - zidna builica; ~, wall
gear-wheel molding - zidna maina za kalupovanje zupanika; ~,
waching - maina za pranje; ~,
watch casemaking - maina za
izradu tela asovnika; ~, wheel
rim making - maina za proizvodnju oboda tokova; ~ welding
- automatsko zavarivanje; ~, winding - maina za namotavanje; -~,
wire annealing - ureaj za arenje
ice; ~, wire barbed making maina za savijanje ice; ~, wire
cleaning - maina za ienje ice;
~, wire coiling - maina za namotavanje ice; ~, wire cutting-off
- maina za seenje ice; ~, wire
descaling - maina za uklanjanje
kovarine sa ice; ~, wire drawing
- maina za vuenje ice; ~,
wire-fence - maina za izradu iane reetke; ~, wire flattening maina za fazonsko savijanje ice;
~, wire insulation covering maina za nanoenje izolacije na
icu; ~, wire-netting making maina za otrenje krajeva ice; ~,
wire-polishing - maina za bruenje ice; ~, wire ring - maina

machine

425

za savijanje icanih prstenova; ~,

wire-ring coiling - maina za
namotavanje icanih prstenova; ~,
wire-rope making - maina za
izradu icanih uadi; ~, wire-rope testing - maina za ispitivanje icanih uadi; ~, wire-spooling - maina za namotavanje opruga
od ice; ~, wire-straightening maina za ispravljanje ice; ~,
wire-stripping - maina za uklanjanje izolacije ice; ~, wire testing - maina za ispitivanje ice;
~, wire weaving - maina za pletenje (proizvoda) od ice; ~, wood
boring - builica za drvo; ~, woodworking - maina za obradu drveta;
~, working - radna maina; ~,
worm gear grinding - brusilica
za puaste zupanike; ~, worm
gear milling - glodalica za puaste zupanike; ~, worm gear
testing - ureaj za ispitivanje puastih zupanika; ~, worm wheel
generating - glodalica za puaste
zupanike
machined
obraen
mainom
(mal.); ~ drawing - mainsko
crtanje (ma.) ; ~ from the solid
- izraeno od punog komada (ma.) ;
~ surface - obraena povrina
(mal.) ; ~ weld flush - obraeni
av (zav.)
machinery - mainski park, mainerija (mal.); ~ oil - mainsko
ulje (mal.)
machining - mainsko obraivanje
(mal.); ~ accuracy - tanost
mainske obrade (mal.); ~ allowance - dodatak za mainsku obradu (mal.) ; ~ at high speeds mainska obrada sa visokim brojem
obrtaja (mal.); ~ conditions uslovi mainske obrade (mal.) ; ~
data - podaci mainske obrade
(mal.) ; ~ efficiency - efikasnost
mainske obrade (mal.); ~ of
metal - mainska obrada metala
(mal.); ~ operation - postupak
mainske obrade (mal.); ~ process - proces mainske ( = M) obrade (ma.) ; ~ properties - svojstva M obrade (ma.); ~ qualities - kvalitet M obrade (mal.);

magma

~ rate - koliina M obrade (mal.) ;

~ sequence - postupak M obrade
(mal.); ~ technique - tehnika
M obrade (ma.) ; ~ time - vreme
M obrade (mal.)
mackintosh - nepromoiv mantil,
kinjak
macro
makro- (prefiks koji znai
velik", dug" ili irok")
macrocircuit - makro-kolo, makro-ema
macrocrystalline - makrokristalan,
krupnokristalan
macrograph - makrograf, grafika
reprodukcija nekog tela poveanog
10 puta
macrographic examination - makrografsko ispitivanje (zav.)
macrolens - makro-soivo (fotografski objektiv sa kojim se predmetu
moe prii blie no to je normalno)
macromolecule - makro-molekul
(veliki molekul molekulske teine
10 000 i vie)
macrophotography - makro-fotografija
macroscopic - makroskopski (ono
to se golim okom vidi); ~ examination - makroskopsko ispitivanje
macrostructure - makro-struktura,
gruba struktura
maculation - pegavost, pega, mrlja,
belega
madder - bro, boja broa, crvena
boja alizarin; ~ lake - alizarinska
lak-boja (thnl.)
madistor - madistor
magazine - magazin, skladite; ~
-fed - snabdeven iz magazina
magneta - fuksin, purpurna boja
(crvena organska boja) (thnl.)
magic nucleus - magino jezgro,
sadri magian broj neutrona i protona; ~ numbers - magini brojevi, odreeni brojevi neutrona i
protona u atomskim jezgrima koji
daju veoma stabilne nuklide (fiz.)
magicore praak za visokofrekventna jezgra (mtl.)
magma - magma (u unutranjosti
Zemlje) (geol.)

magnalium
magnalium - legura aluminijuma sa
1,75% magnezijuma i 1,75% bakra
(mtl.)
magnesia
magnezijum-oksid
(hem.) ; ~ alba - bazni magnezijum-karbonat (hem.); ~ cement
v. Sorel cement (thnl.) ; -' glass
- staklo koje sadri 34% magnezijuma, upotrebljava se za izradu
sijalica (thnl.); ~ mixture rastvor magnezijum-hlorida, amonijum-hlorida i amonijaka; upotrebljava se pri analizi fosfata (hem.);
~ usta - naziv za kalcinirani magnezijum-karbonat (hem.)
magnesian - magnezijski
magnesioferrite - magnezioferit,
magnoferit (oksid magnezijuma i
gvozda)
magnesite - magnezit, karbonat magnezijuma, upotrebljava se za vatrostalne obloge pei (thnl.)
magnesium - magnezijum, element
rednog broja 12, simbol Mg; ~,
dust - magnezijum u prahu (hem.) ;
~ hydrate - magnezijum-hidroksid (hem.); ~ nitride - magnezijum-nitrid (hem.); ~ oxide magnezijum-oksid, nastaje sagorevanjem magnezijuma na vazduhu
magneson - magneson, para-nitro-benzol-azo-resorpcin, reagens na
magnezijum (hem.)
magnesyn - seisin
magnet - magnet; ~ aging - stabilizacija magneta, starenje magneta
(el.); ~ airborne detection magnetsko otkrivanje aviona (av.) ;
~ alloys - magnetike legure
(mtl.) ; ~ amplifier - magnetski
pojaava (el.); ~ amplitude amplituda krive magneenja (el.);
~ anisotropy - magnetska anizotropija (el.) ; ~ arc blow - magnetsko skretanje elektrinog luka
(zav.) ; ~ armature loudspeaker
- elektromagnetski zvunik (el.);
~ attenuator - magnetski oslabljiva; ~ balance - magnetna vaga
(mtr.); ~ bearing - magnetski
goniometar (el.) ; ~ belt - beskonana magnetska traka (thnl.); ~
biasing - magnetski prednapon,
magneenje (el.) ; ~ cell - magnet-

426

magnet
ska elija (el.); ~ ceramic - keramiki magnet, feritni magnet;
~ circuit - magnetsko kolo (el.);
~ clutch - magnetske stezne mengele (el.); ~ coil - pobudni namotaj, kalem elektromagneta (el.) ;
~ compass - magnetni kompas;
~ component - magnetska komponenta (el.) ; ~core - magnetsko
jezgro (el.); ~ coupling - magnetska sprega, induktivna sprega
(el.); ~ course - magnetski kurs
(el.); ~ crack detection - magnetoskopsko ispitivanje (zav.); ~
cryogenic v. superconducting
magnet; ~ cutter - magnetska
glava za zapisivanje zvuka (el.);
~ deviation - magnetska devijacija; ~ dip - nagib magnetne igle;
~ dipole - magnetski dipol; ~
dipole field - polje magnetskog
dipola; ~ displacement - magnetski pomeraj; ~ elongation magnetska elongacija; ~ equator
magnetski ekvator; ~- ferrite magnetski ferit (el.); ~ ferrite
memory - feritna memorija (el.) ;
~ field - magnetno polje (fiz.);
filter - magnetski filter (el.);
flux - magnetni fluks; flux
arc welding - elektroluno zavarivanje elektrodom sa oblogom od
elektromagnetskog praha (zav.) ; ~
flux density - gustina magnetnog
fluksa; <~ force - magnetna sila; ~
friction - magnetska frikcija (el); ~
head - magnetna glava (el.); ~ heading - magnetsko upravljanje kretanjem (broda) (pom.); ~hum - brujanje naizmenine struje, magnetski
fon (el.) ; ~ hysteresis loop - krug
magnetnog histerezisa; ~ inclination - magnetska inklinacija,
otklon magnetskih linija; ~- indicator for lightning currents magnetni indikator struje groma
(el.); ~ induction - magnetska
indukcija (el.); ~ inductivity magnetska induktivnost (el.); ~
inspection - magnetska defektoskopija (el.) ~ insulation - magnetski ekran, magnetska izolacija
(el.) ; ~ intensity - jaina magnetnog polja (proizvedenog proricanjem

magnet
elektrine struje) (el.); ~ keeper
- kotva magneta (el.); ~ key magnetni relej (el.); ~ line of
force - magnetna linija sile; ~
link - magnetni indikator struje
groma (el.); ~ loudspeaker elektromagnetski zvunik (eh.) ; ~
material - magnetni materijal; ~
memory - magnetska memorija
(eh.); ~* meridian - magnetski
meridijan; mine - magnetska
mina (morn.) ; ~ moment - magnetni moment (fiz.); ~ path put magnetnih linija; ~ permeability - magnetna permeabilnost
(fiz.) ; ~ pickup - elektromagnetna
zvunica, elektromagnetski pipak

(eh.); ~ polarizability - mo

magnetske polarizacije; ~ polarization - magnetska polarizacija,

magnetski momenat u jedinici zapremine; ~ pole - magnetski pol;
<~ potential difference - razlika
magnetnog potencijala; ~ powdered flux - magnetian prah obloge (zav.) ; ~ probe - magnetska
sonda (el.); ~ recorder - magnetofon, magnetni snima (eh.) ; ~
recording head - magnetska glava
za zapisivanje (eh.) ; ~ retentivity
- zaostala induktivnost (el.); ~

rotation (of polarized light) -

magnetno obrtanje (polarisane svetlosti) (fiz.); ~ spool - kalem

elektromagneta (el.); ~ steel magnetski elik (mil.); ~ superconducting - superprovodni magnet; ~ winding - namotaj induktora, namotaj elektromagneta (el.) ;
~ yoke - magnetski jaram, jezgro
elektromagneta, magnetski otklonski
sistem (el.)
magnetic saturation - magnetna
zasienost (saturacija); ~ screen magnetni zaklon, magnetni zastor,
magnetni ekran; ~ servo amplifier - magnetni servopojaiva
(eh.); ~ shield - magnetni tit;
~ shunt - magnetni ent; ~
sound recorder - magnetofon
(els.); ~ steel - magnetski elik
(mtl.) ; ~ storm - magnetska bura;
- susceptibility - magnetna susceptibilnost (fiz.); ~ switch -

427

magneto
elektromagnetski ukljuiva (mot.) ;
~ tape - magnetska traka (eh.) ;
~ tape storage - upisivanje na
magnetsku traku (eh.); ~ tester
- ureaj za magnetsko ispitivanje;

~ transition temperature - Ki-

rijeva taka (fiz.); ~ vector magnetski vektor; ~ viscosity magnetna viskoznost, zaostajanje namagnetisanja za magnetnim poljem;
< wire - magnetna ica (zav.) ;
~ yoke - magnetski jaram, magnetski otklonski sistem
magnetics - magnetika, nauka o
magnetizmu
magaetism - magnetizam, magnetske osobine; ~, blue - juni magnetizam; ~, earth - zemaljski
magnetizam, magnetizam Zemlje;
""j induced - indukovani magnetizam; ~, red - severni magnetizam;

~, remanent v. residual magnetism; ~, residual - rezidualni

(preostali) magnetizam; ~, solar
- Sunev magnetizam, magnetizam
Sunca; ~, stellar - zvezdani mag-

netizam; ~, terrestrial v. earth

magnetism

magnetite - magnetit, feroferit (oksid gvozda) (min.)

magaetizability - mo magneenja,
sposobnost magneenja
magnetization - namagnetisavanje,
namagnetisanost; ~ characteristic
- karakteristika magneenja; ~
curve - kriva magneenja; ~ cycle
- cilus magneenja; ~, domain namagnetisanost domena (feromagnetnih oblasti); ~, flash - trenutno
namagnetisavanje; ~, intrinsic stvarna (sopstvena, trajna) namagnetisanost; ~, residual - rezidualna (preostala) namagnetisanost;
<-, spontaneous - spontana namagnetisanost
magnetize - namagnetisavati, magnetisati
magnetizing field - polje namagnetisanja; ~-, force - sila namagnetisanja
magneto - magnetoelektrina maina,
induktor (el.), magneto za paljenje; ~ bell - polarizovano zvonce,
zvonce sa naizmeninom strujom

magneto
magneto
(el.) ; ~ electric generator - induktor, magnetoelektrini generator
(el.) ; ~ electric relay - magneto-elektrini relej (el.) ; ~ ignition magnetsko paljenje (mot.) ; ~ ohmmeter - induktorski ommetar (el.) ;
~ optics - magnetooptika, nauka o
uticaju magnetizma na emisiju i
apsorpciju svetlosti (fiz.); ~ ringing - induktorski poziv (el.); ~
telephone set - induktorski telefonski aparat (tel.)
magnetocaloric effect - magneto-toplotni efekt
magnetochemistry - magnetohemija, nauka o magnetskim osobinama hemijskih supstanci
magnetoconductivity - magnetoprovodljivost
magnetodiode - magnetodioda
magnetoelasticity - magnetoelastinost
magnetoelectric - magnetoelektrini
magnetogasdynamic - magnetogasdinamiki
magnetograph - magnetograf (uredaj koji registruje zemljsko magnetno polje)
magnetohydrodynamics - magnetohidrodinamika
magnetometer - magnetometar (ureaj za merenje jaine magnetnog
polja); ~, absolute - apsolutni
magnetometar; ~, airborne - avionski magnetometar; ~, astatic astatini magnetometar; ~, balance
- magnetometar sa vagom; ~, bifilar - bifilarni magnetometar; ~,
coil - indukcioni magnetometar;
~j compensation - kompenzacioni
magnetometar; ~, deflection magnetometar sa deflekcijom (otklonom); ~, induction - indukcioni magnetometar; ~, nuclear
precession - nuklearni precesioni
magnetometar; ~, pendulum magnetometar sa klatnom; ~, relative - relativni magnetometar;
~, resonance - rezonantni magnetometar; ~, torque - obrtni
(torzioni) magnetometar; ~, torsional v. torque magnetometer

428

magnetron

magnetomotive force - magnetomotorna sila (el.)

magneton - magneton ("jedinica atomskog magnetnog momenta)
magnetopause - magnetopauza
magnetophone - magnetofon
magnetoplasmadynamics - magnetoplazmodinamika
magnetoresistance - magnetska otpornost; ~, geometrical - geometrijska magnetska otpornost; ~,
physical - fizika magnetska otpornost
magnetoresistor - magnetorezistor
magnetoscope - magnetoskop
magnetosphere - magnetosfera
magnetostatics - magnetostatika
(nauka o uticaju nepokretnih magnetinih tela) (fiz.)
magnetostriction - magnetostrikcija
(promena oblika feromagnetriih tela
pri namagnetisavanju) (fiz.); ~,
direct - direktna magnetostrikcija;
, indirect - indirektna magnetostrikcija, obrtna magnetostrikcija;
loudspeaker - magnetostrikcioni zvunik (el.) ; ~ microphone
- magnetostrikcioni mikrofon (el.) ;
~, saturation - saturaciona magnetostrikcija
magnetostrictive - koji menja svoje
dimenzije u magnetnom polju; ~
compass - magnetostrikcioni kompas; ~ oscillator - magnetostrikcioni generator (oscilator) (el.); ~
transceiver - magnetostrikcioni
primopredajnik (el.)
magnetothermal - magneto termiki
magnetron - magnetron (el.); ~
biperiodic - biperiodiki magnetron; ~ cavity - rezonator magnetrona (el.); ~, coaxial - koaksijalni magnetron; ~ coupling sprega magnetrona, sprega sa magnetronom (el.); ~, inverted invertni magnetron; ~ jammer magnetronski priguiva, magnetronski zagluiva (el.) ; ~ operating point - radna taka magnetrona (el.) ; ~ oscillation - magnetronske oscilacije (el.)

magnification

429

magnification - uvelianje, poveanje, pojaanje; ~ constant - faktor

poveanja, koeficijent pojaanja (el.)
magnifier - ureaj koji uveliava,
uveliavajue staklo, lupa, pojaiva; ~, hand - lupa
magnify - uveliavati, pojaavati
magnifying glass - uveliavajue
staklo
magnitude - vrednost, veliina; ~
of angles - veliina uglova (mat.) ;
/ of stars - veliina zvezda (astr.)
magnolia metal - legura olova,
antimona i kalaja (mtl.)
magnon - magnon
Magnorite - vatrostalni materijal na
bazi topljenog magnezijum-oksida
magnuminium - legura magnezijuma slina elektron-leguri (mtl.)
Magnus* green salt - zelena so koja
nastaje iz platin-hlorida i amonijaka
mahagony - mahagonij
mail - pota, prepiska (sbr.) ; ~ bag
- potanski dak, vrea sa potom
(sbr.); car - potanski elezniki vagon (sbr.)
mailman - potar, pismonoa
main - cevovod, glavni vod; ~
anode - glavna anoda (el.); ~
battery - glavna baterija (el.) ;
cable - glavni kabl (el.) ; ~ contact - glavni prekida, glavni kontakt (el.); ~ contact spring glavna kontaktna opruga (el.); ~
control board - glavna kontrolna
tabla (el.); ~ cutting edge glavna rezna ivica (ma.); ~ dimensions - osnovne dimenzije
(fiz.); ~ distributing frame glavni razdelnik, razdelnik (el.) ; ~
drive - glavni pogon (ma.); ~
drive motor - glavni pogonski
motor (ma!.) ; ~ driving gear glavni pogonski zupanik (ma.);
~ electrode - glavna elektroda
(el.); ~ frame - glavni stub
(ma.) ; ~ jet - glavni sisak (mot.) ;
~ office - glavna centrala (tel.) ;
~ protection - glavna zatita; ~
pulse - osnovni impuls, sondirajui
impuls (el.) ; ~ reservoir - glavni
rezervoar (thnl.) ; ~ route - magistrala, osnovna linija, glavni smer
veze (sbr.); ~ signal - glavni

makeshift design

signal (tel.) ; ~ spindle - glavno

vreteno (ma.) ; ~ studio - glavni
studio (TV); ~ transmitter glavni predajnik (rad.) ; valve glavni ventil (ma.); ~ valve of
regulator - zaklopka za regulaciju
(ma.) ; ~ voltage - napon mree
(el.)
maintain - odravati, opsluivati; ~
a tolerance to - odravati toleranciju (ma.)
maintainability - odrljivost, sposobnost remonta
maintenance - odravanje, opsluivanje, servis; ~ area - oblast
tehnikog odravanja; ~ cost(s) cena odravanja; ~ decision donoenje odluke; ~ free - bez
odravanja; ~ making - pravljenje, donoenje; ~, operating operaciono odravanje; ~, preventive - preventivno odravanje;
~, routine - rutinsko odravanje;
~ shop - radionica za odravanje
maize - kukuruz (nit.); ~ oil kukuruzno ulje (thnl.)
major are - veliki luk koji je vei od
polukruga (gm.) ; ~ axis of ellipse
- velika osa elipse (gm.) ; calorie
- velika kalorija (tt.); ~ lobe osnovni deo dijagrama, glavni listi
dijagrama (antene) (rad.) ; ~ segment of a circle - veliki odseak
kruga ija je povrina vea od povrine polukruga (gm.)
majority emitter - emiter osnovnih
nosaa, majoritetni emiter (u tranzistoru) (els.)
make - proizvod, izraditi; ~ contact
- kontakt za zatvaranje, radni kontakt (el.) ; ~ dead - iskljuiti (el.) ;
~ oversize - napraviti preko mere
(ma.) ; ~ position - radni poloaj
(ma.) ; ~ pulse - impuls za zatvaranje (kola) (el.) ; ~ to run true
- podesiti tano broj obrtaja (mot.) ;
~ up (losses) - izjednaiti, dopuniti, kompenzirati (gubitke); ~ up
valve - ventil za izjednaenje
maker - proizvoa
makeshift design - privremena konstrukcija (ma.)

making a butt weld

430

making a butt weld in the downhand position - zavarivanje sueonog ava odozgo (zav.) ; ~ a butt
weld in the flat position - zavarivanje sueonog ava odozgo; ~
a butt weld in the gravity position - zavarivanje sueonog ava
odozgo; <~ a butt weld in the
horizontal position - zavarivanje
sueonog ava odozgo; ~ a butt
weld in the horizontal-vertical
position - horizontalno zavarivanje
sueonog ava u vertikalnoj ravni
(zav.); ~ capacity - kapacitet
ukljuenja, proizvodnje; ~ contact - radni kontakt; ~ overlapping runs - zavarivanje varovima
koji se prekrivaju (zav.)
malachite - malahit, mineral bakra,
bazni karbonat bakra (min.); ~
green - malahitna zelena (organska
sintetika boja) (thnl.)
male receptacle - ep, tift, utika
(muki) (el.); type of piston
rod - puna klipnjaa (mal.); ~
thread - mainski navoj, spoljni
navoj (mai.)
maleic acid - maleinska kiselina
(hem.)
malfunction - neispravnost, otkaz,
greka
malic acid - jabuna kiselina (hem.)
malleability - kovnost, rastegljivost,
pogodnost za mehanike deformacije kovanja, valjanja i si. (mil.)
mallet - bat, drveni eki, maljica
malonic acid - malonska kiselina
(hem.); ~ ester - dietil-malonat;
upotrebljava se za sintezu viih dvobaznih kiselina (hem.)
Malotte's alloy - Malotova legura
sastava 46% Bi, 20% Pb, 34% Sn,
topi se na 95C
malt - slad (proizvod iz isklijalog
jema upotrebljen u pivarstvu)
maltase - maltaza (ferment koji hidrolizuje maltozu u glukozu)
maltose - maltoza (sladni eer)
maltster - sladar, spravlja slada
mammal - sisar (biol.)
man-made static - industrijske
smetnje (el.)

mannitol

man who operates automatic welding machine - zavariva na automatskoj maini (zav.)
manageadility of the flame - podeljivost plamena (zav.)
mandelic acid - bademova kiselina,
fenil-glikolna kiselina (hem.)
mandrel - vreteno, osovina, dom,
pokretni kern
manganate - manganat, so manganske kiseline (hem.)
manganese - mangan, hem. elemenat,
red. broj 25, simbol Mn; ~ alloys
- manganove legure (mil.); ~
bronze - manganska bronza (legura bakra, cinka i mangana); ~
carbide - mangan-karbid (hem.);
~ nitride - mangan-nitrid (hem.) ;
~ steel - elik koji sadri 1114%
mangana (mtl.)
manganin - manganin, otporna legura bakra, mangana i nikla (mtl.)
manganite - hidratisani oksid mangana (min.)
manganophyllite - biotet, koji sadri mangana (min.)
manhole - kablovsko okno (el.) ; ~
cover - poklopac kablovskog okna
(el.) ; ~ guard - ograda oko kablovskog okna (el.)
manifold - centralni ureaj za snabdevanje gasom (zav.)
manilla paper - manila-papir, sadri
vlakna konoplje ili manile kao pojaanje (thnl.)
manipulate - manipulisati, raditi
kljuem
manipulating key - Morzeov klju,
manipulativni klju (tel.) ; ~ valve
- ventil za upravljanje, manipulaciju (ma.)
manipulation - manipulacija, rad
kljuem (tel.) ; ~ noise - manipulativne smetnje (tel.); ~ 3 zero nulta manipulacija
manipulator - manipulator, klju,
poloajnik, okretaljka (tel.)
Mannesmann process - proces proizvodnje beavnih cevi (mtl.)
mannitol - manitol, manit (eer
iz mane, alkohol sa 6 hidroksilnih
grupa) (hem.)

mannose
mannose - manoza (ugljeni hidrat
koji nastaje oksidacijom manita)
(hem.)
manometar - manometar, mera
pritiska; ~, alpha-ionization jonizacioni manometar sa alfa-zracima; ~, bellows - manometar sa
mehovima (elastinim nabornim metalnim cevima); ~, depth - manometar za merenje dubina; ~, differential - diferencijalni manometar (mera razlike u pritiscima);
/, double-column - manometar
sa dvostrukom cevi; ~, ionization
- jonizacioni manometar (vrsta vakuum-metra); ~, liquid column
- hidrauliki manometar; ~, mercury - ivin manometar; *-,
pendulum - manometar sa klatnom; ~, piezoelectric - piezoelektrini manometar; ~, spring mnometar sa oprugom; ~, vacuum - vakuumski manometar,
vakuum-metar
manostat - manostat (ureaj za odravanje stabilizovanje pritiska)
Mansfeld method - metoda za ocenu
vrednosti bakrene rude (hem.)
mantissa - mantisa, kazaljka, brojna
vrednost iza decimalnog zareza kod
logaritma
mantle - Zemlji na kora
manual - runo; ~ adjustment runo doterivanje, podeavanje; ~
advance - runa komanda paljenja
(mot.); ~ arc welding - runo
elektroluno zavarivanje (zav.); ~
area - mrea rune centrale; ~
automatic - poluautomatski, kombinovan (tel.) ; ~ automatic relay
- relej za prebacivanje sa runog na
automatski rad; ~ blowpipe runi gorionik (zav.); ~ control
- runa kontrola; ~ gain control runa kontrola pojaanja (el.); ~
inert-gas metal-arc welding runo elektroluno zavarivanje topljivom elektrodom u inertnom gasu;
~ office - runa telefonska centrala (tel.) ; ~ programing - programski prirunik; ~ ringing runi poziv (tel.) ; ~ switch room
- komutator rune centrale (tel.) ;

431

marker

~ system - runi sistem, runo

posluivanje (tel.); ~ telephone
set - telefonski aparat runog sistema (tel.) ; ~ torch - runi gorionik (zav.); tuning - runo
podeavanje (el.)
manually - runo; ~ operated call
meter - broja na radnom mestu
telefonistkinje (tel.); ~ operated
pump - runa pumpa; started
machine ringing - poluautomatski
poziv (tel.)
manufactory - fabrika
manufacture - proizvodnja, produkcija
manufacturing method - proizvodni metod; ~ process - proizvodni proces; ~ programme proizvodni program; ~ schedule
- proizvodni redosled; ~ technique - tehnika proizvodnje
map - mapa, geografska karta; ~,
yield - karta prinosa
maple - javor (bot.)
Maprotex - deterdent za tekstilnu
industriju (thnl.)
marble - mramor, mermer
marcasite - markazit (sulfid gvozda)
(min.)
marfanil - trgovaki naziv za antiseptik na bazi sulfonamida (hem.)
margin - ivica, rub, margina; ~
amplifier - pojaava bonog opsega (eh.) ; ~ capacity - nedopunjenost, neiskorieni kapacitet, rezerva kapaciteta (els.); ~ noise granica uma, granica buke; ~ of
commutation - sigurnosni ugao
(el.) ; ~ strength - granica
marine radar - brodska radarska
stanica (pom.)
maritime mobile service - pomorska mobilna sluba veze (pom.)
mark - mea, granica, krajina, belega, oznaka; obeleiti
marker - marker, far za oznaavanje,
kalibrator, indikator mesta (el.) ; ~
antenna - antena za oznaavanje
(el.) ; beacon - far za oznaavanje (el.); ~ current - radna
struja, struja za oznaavanje (el.);
~ frequency - kontrolna frekvencija (el.); ~ lamp - svetio za
oznaavanje (el.); ~ out - obele-

marker
marker
ava; > spacing - interval izmeu
oznaka
market - sajam, sajmite, pazar, trite
marking - beleenje, obeleavanje,
oznaavanje, oznaka, znak; ~ current - radna struja, kontrolna struja
(el.) ; ~ out table - ploa za obeleavanje; ~j post - pokazatelj
mesta kablovskog spoja (el.); ~
pulse - impuls za oznaavanje (eh.)
mari - lapor, laporac (prirodna smea
gline i karbonata kalcijuma ili magnezij uma, koristi se za dobijanje
cementa); ~, clay - glineni laporac; ~, lime - laporac sa krenjakom; ~, sandy - peskoviti laporac
marl-stone v. marl
marlaceous - laporast, koji sadri
lapora
marly v. marlaceous
marquee - veliki ator
marsh - movara, movarna zemlja;
~ gas - metan, barski, gas, barski
plin (hem.) ; ~ mallow - beli slez;
slatki od korena belog sleza (thnl.)
Marsh's test - Marova proba za
odreivanje arsena (hem.)
martensite - martenzit, sastojak elika koji se dobija naglim hlaenjem
zagrejanog metala, daje eliku tvrdou (mtl.)
martite - seskvi-oksid gvoa (min.)
Martius yellow - dinitro-alfa naftol,
ute boje (thnl.)
Martonite - gas suzavac, smea monobrom i monohlor acetona (thnl.)
Marvinol - plastina materija na bazi
polivinil-hlorida (thnl.)
Marzine - trgovaki naziv za N-metil,
N-benzhidril piperazin; upotrebljava se protiv morske bolesti
(hem.)
maser - maser, mejzer (ureaj za
dobijanje (i pojaanje) ' mikrotalasnog zraenja); ~, acoustic - akustiki maser; ~, active rubidium
v. rubidium maser; ~, ammonia
(molecular beam-type) - amonijani maser, maser sa snopom
molekula amonijaka; ~, atomic
beam (type) - atomski maser,
mlaznog tipa; ~, atomic hydrogen

432

maser

- atomski vodonini maser; ~,

beam (type) - maser mlaznog, tipa,
mlazni maser, maser sa snopom;
~, cavity - rezonantni maser; ~,
centimeter (wave) - maser santimetarskog dijapazona; ~, CH2O
beam (type) - formaldehidni maser; ~, composite rod optical optiki maser sa sloenom cevi; ~,
cyclotron resonance - maser sa
ciklonskom rezonancijom; ~, dielectric cavity - maser sa dielektrinom upljinom; ~, electron
cyclotron v. cyclotron resonance
maser; <~, four-level - maser
koji radi sa etiri (energetska) nivoa; <~, gamma-ray - gama-maser; , gas v. gaseous (optical)
maser; ~, gas discharge v. gaseous (optical) maser; ~, gaseous
- gasni maser; ~, gaseous (optical) - gasni optiki maser; ~,
helium-coled milimeter - helijumom hlaeni milimetarski maser;
~, hydrogen v. atomic hydrogen
maser; ~, hydrogen cyanide
molecular beam (type) - mlazni
maser sa vodonik-cijanidom; ~,
infrared (optical) - infracrveni
(optiki) maser; ~, iron sapphire
- maser sa safirom legiranim gvodem; ~, laser-pumped ruby rubinski maser sa laserskim pumpanjem; , light - optiki maser,
laser; ~, magnetic-field-tuned
optical - optiki maser sa podeavanjem pomou magnetskog polja;
~, microwave - mikrotalasni maser; ~, millimeter (wave) maser milimetarskog opsega; ~,
molecular beam (type) - molekularni mlazni maser; ~, multimode - maser sa vie tipova oscilovanja; ~, optical v. light maser;
~, optically pumped - optiki
pumpani maser; ~, optically
pumped rubidium - optiki pumpani rubidijumski maser; ~, oscillating - kvantni oscilator; ~,
phonon - fononski maser; ~,
power - prakasti maser, maser sa
prakastom aktivnom materijom; ~,
pulsed - impulsni maser; ~
push-pull solid-state - protiv-

maser
taktni maser na bazi vrstog tela;
~, radiation pumped v. optically
pumped maser; ~, Rb v. rubidium maser; ~, reflection cavity - maser sa refleksnom upljinom; ~, rubidium - rubidijumski
maser; ~, rubidium gas cell maser sa rubidijumskom gasnom elijom; ~, ruby - rubinski maser;
~, semiconductor - poluprovodniki maser; ~, shielded - ekranizirani maser; ~, solid-state - maser
(laser) sa vrstim telom; ~, Solid- state cyclotron resonance - maser na bazi vrstog tela sa ciklotronskom rezonancijom; ~, submillimeter (wave) - submilimetarski maser; ~, three-level maser koji radi sa tri (energetska)
nivoa; ~, three-level solid state
- tronivoski maser na bazi vrstog
tela; -~, threelevel travellmg-wave - tronivoski maser sa progresivnim talasom; ~, transmission cavity - maser sa transmisionom upljinom; ~, travelling-wave - maser sa progresivnim talasom; ~, two-level - dvonivoski
maser; ~, two-level solid - dvonivoski maser na bazi vrstog tela;
<~, vacuum-tight cavity - maser
sa zaptivenom vakuum-upljinom;
~, zero-field v. zero-magnetic-fleld maser; ~, zero-field millimeter (wave) - maser milimetarskog opsega sa nultim poljem; ~,
zero-magnetic-field - maser sa
nultim magnetskim poljem; ~,
y ray v. gama-ray maser
maser-amplifier - maserski pojaivaj kvantni pojaiva
maser-oscillator - maserski oscilator, kvantni oscilator; ~, solid-state - kvantni oscilator na bazi
vrstog tela
mash - slatka pivarska komina, meavina od prekrupljena slada i vrele
vode; meavina od mekinja ili ita
razmekana vrelom vodom
mashing - proces ekstrakcije slada
toplom vodom (thnl.)
masing - generisanje, masersko pojaanje
MRenUt

433
mask - maska, ekran, zastor, dijafragma; ~, coplanar's - koplanarna maska; ~, diffusion - difuziona maska; ~, evaporation maska za naparavanje; ~, glass staklena maska; ~, isolation - izolaciona maska; -~, mechanical mehanika maska; ~, metal - metalna maska; ~, microphone mikrofon za masku; ~, moveable
- pokretna maska; ~, oxide dksidna maska; ~, permanent stalna maska; ~, photographic foto-maska; ~, precision - precizna maska; ~, random - sluajna maska; ~, rejection - maska
za odbacivanje; ~, vacuum deposition - maska nataloena u vakuumu
masking - maskiranje, zatita maskom; ~, composite - sloena zatita maskom, sloeno maskiranje;
~, coplanar - koplanarno maskiranje; ~ isolation - izolacija maskom; ~, oxide - oksidno maskiranje; ~, photolithographic - fotolitografsko maskiranje; ~, photoresist - fotootporno maskiranje;
~, precision - precizno maskiranje;
~, selective - selektivno maskiranje
masonry - ozid (graev.)
mass - masa; ~ absorption coefficient - koeficijent apsorpcije u jedinici mase, npr. nekog zraenja
(fiz.); ~, acoustic - akustina
masa; ~ action - dejstvo masa
(hem.) ; ~ active - aktivna (delujua) masa; ~, atomic - atomska
masa; ~, balanre - uravnoteujua
masa; ~, critical - kritina masa;
~ defect - maseni defekt, onaj
deo mase atoma ili atomskog jezgra
koji se transformisao u energiju
veze (fiz.); ~' deficit - deficit
mase, sinonim za maseni defekt
(fiz.); ~, effective - efektivna
masa; ~, electron - masa elektrona; ~, energy equivalence principle - princip ekvivalentnosti
mase i energije
(Ajntajnov zakon
a
E = mc ) (fiz.) ; ~, equivalent ekvivalentna masa; ~, gravitational - gravitaciona masa; ,

mass
mass
gyrating - rotirajua masa; <
inert - inertna masa; ~, inertia - inerciona masa; ~, initial - inicijalna (poetna) masa;
~, isotopic - izotopska masa; ~,
molecular - molekulska masa; ~,
nuclear - masa jezgra (atoma);
~, nucliic - masa izotopa; ~
number - maseni broj (nekog izotopa) (fiz.) ; ~ of plasma - masa
plazme; ~ product parts - elementi (delovi) masovne proizvodnje;
~ production - masovna proizvodnja; ~, reduced - redukovana
masa; ~, relativistic - relativistika masa; ~, rest - masa mirovanja; ~ scattering coefficient
- koeficijent rasejanja X-zraka u
jedinici mase nekog elementa (fiz.) ;
~, sound-wave - masa zvunog
talasa; ~ spectrograph - maseni
spektograf, aparat za odreivanje
atomske teine izotopa u odnosu na
atomsku teinu kiseonika (hem.);
~ spectrometer - maseni spektrometar (hem.) ; ~ spectrum - spektar masa, dobijen masenim spektrografom (hem.); ~, subcritical potkritina masa; ~, supercritical
- natkritina masa; ~, susceptibility - magnetna susceptibilnost mase
(fiz.) ; ~, transverse - transverzna
masa; , unbalanced - neuravnoteena masa
mass-balance - ravnotea masa
mass-separator - maseni separator
(elektromagnetski separator izotopa)
mass-spectrogram - spektrogram
masa
mass-spectrograph - spektrograf
masa
mass-spectrografy - spektrografija
masa
mass-spectrometer - spektrometar
masa
massicot - masikot, olovo-monoksid
massless - bez mase, bez inercije
mast - kula, stub, oslonac, jarbol,
postaviti jarbol (pom.); ~ base osnova stuba, peta jarbola
master - uzorak, model, ablon, original; glavni; zapovednik broda;
antenna system - grupa antena,

434

material

zajednika antena (rad.) ; ~ brightness control - glavni regulator

osvetljaja ( TV) ; ~ clock - glavni
elektrostat (el.); ~ cylinder glavni cilindar (mot.); ~ form oblik prema kome se radi (ma!.);
~ office - glavna centrala (tel.) ;
~ panel - glavna kontrolna tabla
(tel.) ; ~ plate - ablon, ploa
za podeavanje; ~ -slave manipulator - mehaniki ureaj (manipulator) kojim se precizno moe
rukovati radioaktivnim materijalom
stojei iza zatitnog zida; ~ station service - veza preko sekretarske garniture (tel.); ~ switch glavni preklopnik (el.); ~, template - kopirni ablon
mastic - mastiks (prirodna smola);
~ gum (mastix) - mastiks (vrsta
biljne smole) (thnl.)
mastix v. mastic
match - podesiti, prilagoditi
matched waveguide - podeeni talasovod (el.)
matcher - podeava; ~, color podeava boje
matching - saglaavanje, podeavanje
prilagoavanje; ~, conjugate konjugovano podeavanje; -*> device - sistem za podeavanje (prilagoavanje); ~, index - indeksno
podeavanje; ~, iterative - iterativno podeavanje
material - materijal; sirovina; supstanca; tkanje; ~, acceptor akceptorski materijal; ~, active aktivni materijal; ~, active Q-switch - aktivni materijal modulatora dobrote; , allowance - dodavanje materijala; ~, auxiliary
- pomoni materijal; ~, available
- raspoloivi (dostupni) materijal;
~, base - osnovni maternal; ~,
basic - osnovni materijal, osnovna
sirovina; ~, bulk - komadni materijal; gromadni materijal; ~, compensated - kompenzirani materijal;
~, conforming - materijal koji
zadovoljava tehnike uslove; ~ consumption - potronja materijala;
~, copper-plated base - osnovni
materijal prevuen bakrom; ~,

material

435

corrosion-resistant - materijal
otporan na koroziju; ~ costs materijalni trokovi; ~, critical deficitarni materijal, deficitarna sirovina; ~ damage - materijalna
teta; ~, defective - defektni
materijal, materijal sa grekama; <~,
diazo
diazo-materijal; ~, dielectric - dielektrik, dielektrini materijal; ~, direct - osnovni materijal, osnovna sirovina; ~, discrepant v. nonconforming material; ~, donor - donorski materijal; ~, doping - primesa, materijal
za dopovanje; ~, downgrade materijal nieg kvaliteta; ~, dry
insulating - suvi izolacioni materijal; ~, elastooptic - elastooptiki
materijal; ~, encapsulting - ambalani materijal; ~, erosion-resistant - materijal otporan na eroziju;
<~, fast - bazni materijal, magnetski
materijal sa malim vremenom ukljuenja; ~, ferrimagnetic - ferimagnetski materijal; ~, ferroelectric - feroelektrini materijal, segnetoelektrini materijal; -~, ferromagnetic - feromagnetski materijal; ~, fibrous insulating - vlaknati izolacioni materijal; ~, fireproof insulating - vatrostalni izolacioni materijal; ~ for investigation - opitni materijal; ~, half-finished - poluproizvod; ~ handling device - ureaj za dodavanje
materijala; ~, hardware - konstrukcioni materijal; <~, heavily
doped - snano dopovan materijal;
""*, high-performance - materijal
dobrnih osobina; ~, high-purity materijal visoke istoe; ~, high"quality - visokokvalitetni materijal; ~ host - osnova kristalne
reetke; ~ independent - sirovinskf neovisan; ~, indirect pomoni materijal, pomona sirovina; , insulating - izolacioni
materijal; ~, laser - laserski materijal, aktivni materijal lasera; ~,
long-wearing - materijal otporan
na habanje; ~ lost by volatilisation - gubitak materijala isparavanjem; , low-grade - materijal
(sirovina) nieg kvaliteta; ~, mag28*

material
neto-optic - magnetnooptiki materijal; ~, maser - maserski materijal, aktivni materijal; ~, metal
clad base - osnovni materijal prevuen metalom; ~, narrow band-gap - materijal sa uskom zaprenom zonom; ~, narrow-gap v.
narrow band-gap material; ~,
nonconforming - materijal nedovoljnog kvaliteta; ~, OK v. conforming material; ~, oxidation-resistant - materijal otporan
na vazduh; ~, oxide-coated
- materijal prekriven oksidnim
slojem;
~, passive Q-swi-teh - materijal pasivnog Qprekidaa; '~, photoresist - fotootporni materijal, fotorezist; ~, piezoresistive - piezootporni materijal; '-', poor-quality - materijal
nieg kvaliteta; ~, powdered insulating - prakasti izolacioni materijal; ~, properties - svojstva
materijala; ~, radar absorbing antiradarski materijal; '~, Raman
active - Ramanov aktivni materijal;
~, rock insulating - mineralni
izolacioni materijal; ~, rust inhibitor - antikorozioni materijal;
saving - uteda materijala; ~-,
semifinished (semimanufactured) - poluproizvod; ~, shock-resistant - materijal otporan na
udar; /^ shortage - oskudica materijala; ~j slow - spori materijal,
magnetski materijal sa velikim vremenom ukljuenja; ~ stock - skladite materijala; ~, strongly n-type - materijal preteno n-tipa;
~, strongly p-type - materijal
preteno p-tipa; ~, substitute
- materijal-zamena; ~, -substrate
- materijal za podlogu; ~, superhard - veoma tvrdi materijal; ~,
superhigh-pure - materijal veoma
visoke istoe; ~, test specification - propis o ispitivanju materijala; ~ testing - proba materijala;
~, thermal insulating - termoizolacioni materijal; ~, ultrapure
- materijal veoma visoke istoe;
~, uncompensated - nekompenzirani materijal; ~, under investigation - opitni materijal, materijal

material
material
koji se jo ispituje; ~, n^iavigi
- jednoosni materijal, uniaksijalni
materijal; ~ wastage - gubitak
materijala; ~ waste - otpadi; ~,
wear-resistant - materijal otporan na habanje; ~, wide-gap materijal sa irokom zaprenom zonom
materialization - materijalizacija
(nukl, fiz.)
materials testing reactor - reaktor
sa visokim fluksom neutrona koji
slui za ispitivanje otpornosti materijala za zraenje; reaktor MTR
u mestu Arco, Idaho, SAD (nukl.)
mathematical signs - matematiki
znaci koji obeleavaju razne matematike operacije; ~ astronomy
- matematika astronomija
mathematics - matematika
matrass - retorta (hem.)
matrix - matrica, kalup; <~ algebra
- matrina algebra (mat.) ; < cathode - matrina katoda (eh.) ; ~,
command - komandna matrica;
~ commutated telemetering system - telemetrijski sistem sa matrinom komutacijom (eh.); ~,
correlation - korelaciona matrica;
~, emitter - emiterska matrica;
~, field density - matrica gustine
polja; ~, immittance - matrica
imitacije; ~, impedance - impedansna matrica; ~, linear restricted scattering - linearna ograniena matrica rasejanja; mechanics - matrina mehanika, Hajzenbergova kvantna mehanika (fiz.);
, monostatic scattering - matrica monostatikog rasejanja; ~ of
wires - matrica provodnika; ~,
polarization scattering - matrica
polarizacionog rasejanja; ~, power
scattering - matrica energetskog
rasejanja; ~, radar cross-section
- matrica radarskog preseka; ~,
radar scattering v. scattering
matrix; ~, RCS v. radar cross
-section matrix; ~, reciprocal
- reciprona matrica; ~, scattering
- matrica rasejanja; ~, skew hermitain - kosa hermitska matrica;
~, target scattering - matrica

436

maximum

rasejanja cilja; telemetering

system - matrini telemetrini sistem; -~, time development - vremenski zavisna matrica; ~, transfer v. transformation matrix;
~, transformation - prelazna,
transfer matrica, transformaciona
matrica; ~, transition - matrica
prelaza; ~ unit - matrina jedinica;
~, unitary - jednaina matrica
Matrix alloy - legura sastava 48%
Bi; 28,5% Pb; 14,5% Sn; 9% Sb
matter - materija (fiz.)
matting - rogozina, asura
mattock - trnokop, budak, pijuk
mattress - duek, madrac
Matura diamonds - bezbojni cirkonij sa Cejlona (min.)
matutinal - jutarnji, rani
maximal detectable range - maksimalna daljina otkrivanja (rad.)
maximum - maksimum, najvea
vrednost (mat.); ~ asymmetric
three-phase short-circuit current - udarna struja trofaznog kratkog spoja (elj.); ~ continuous
output - najvei trajni uinak
(elj.); ~ current - maksimalna
struja; ~ current rated - maksimalna jaina struje zavarivanja (elj.,
zav.) ; ~ deflection - maksimalno
skretanje; ~ deviation sensitivity
- osetljivost FM prijemnika pri
maksimalnom otklonu frekvencije
(rad.); ~ keying frequency maksimalna frekvencija modulacije
(rad.); ~ limit - maksimalna
(gornja) granica; ~ load - maksimalno optereenje; ~- milling diameter - maksimalni prenik glodanja (mai.) ; <~ output - maksimalna izlazna snaga, maksimalna
proizvodnost, najvei uinak (protok); ~ peak-to valley height maksimalna visina vrh-dno; -~
permeability - maksimalni magnetski permeabilitet; ~ pressure
range - maksimalna oblast pritiska
(ma.); ~ rake - maksimalni
ugao rezanja (ma!.); ~ range maksimalni opseg, maksimama daljina (rad.) ; ~ recording attachment - upisiva maksimuma (el.) ;

maximum

437

mechanical advantage

system performance - kriterijum

kvaliteta rada sistema
measurement - merenje; ~, double-probe - merenje pomou dve
sonde; ~, Hali - merenje Holovog
efekta; ~ of angles - merenje
uglova; ~ of satellite - satelitske
merenja; ~, photogrammetric fotogrametrijsko merenje; ~, pro(zov.)
be's - merenje pomou sonde; ~,
maxitron - maksitron, rentgen-cev
radiometric's - rediometrijsko memaxwell - maksvel (Mx) 8 (jedinica
renje; ~ range - merni opseg;
magnetnog fluksa = IO" Wb)
~, reliability - merenje pouzdamaxwelHanization - svoenje na
nosti; ~, remote - merenje na
Maksvelovu raspodelu
daljinu, telemerenje; ~, routine's
Me Farland's alloy - Mak Farlan- rutinsko merenje; ~, timedova vatrostalna legura sastava
-shared's - merenje sa podelom
4659% Ni, 3043% Cr, 11% Sn
vremena; ~, transcutaneous bloMe Leod gauge - Mak Leodovo
od flow velocity - merenje transmerilo, ureaj za merenje niskih
kutane brzine toka krvi
pritisaka
measurer - mera
Me Nally tube - klistron (eh.)
measuring apparatus - merni primeager coal - postan ugalj
bor; ~ bridge - merni most; ~
mean - sredina, srednja vrednost;
device - merni ureaj; ~ error ~, arithmetical - aritmetika
greka pri merenju, merna greka;
srednja vrednost; ~ calorie ~ gage - merni pribor (grubi);
srednja kalorija, stoti deo toplote
~ gear - merni ureaj; relay
koja je potrebna da se 1 gram vode
- merni relej; ~ spark-gap zagrejes od 0C do 100 C (fiz.);
merni varniar (el.); "- system
~ deviation - srednji otklon, sredfree from wear - merni sistem
nje odstupanje; ~ effective value
koji se ne haba; ~ waveguide - srednja efektivna vrednost; ~ free
merni talasovod
path - srednja slobodna duina
puta (molekula izmeu dva sudara); mechanical advantage - mehanika
efikasnost, iskorienje; ~ axis ~ flfe - srednja duina ivota; ~
mehanika osa (piezokristala) (kr.) ;
of distribution - srednja vrednost
~ blowpipe - mainski gorionik
raspodle; ~ pressure - srednji
(zav.) ; ~ damping - mehaniko
pritisak
(tu);
~
pulse
time
priguenje (ak.); ~ detent srednje1 vreme impulsa (eh.); ~
mehaniko odnoenje (mai.); ~
reference line - osnovna referentna
efficiency - mehaniki stepen delinija (hem.) ; ~ square value f
lovanja; ~ engineer - mainski
current - efektivna vrednost struje
inenjer; ~ engineering - mainska
(el.) ; ~ square velocity - srednji
tehnika; ^-^ equivalent of heat kvadrat brzine (fiz., aed.) ; ~ stress
mehaniki ekvivalent toplote (fiz.);
- srednji pritisak (u.) ; ~ univer^<~ equivalent of light - mehaniki
sal - opta srednja vrednost, sredfekvivalent svetlosti; <~ impedance
nja vrednost; ~ value theorem
- mehaniki otpor, mehanika impeteorema srednje vrednosti (mat.);[
danca; ^~ joint - mehaniki spoj,
~ velocity - srednja brzina (aed.) \
mehanika veza; loss - mehaniki
measurable - merljiv
'
gubitak (mai.); ~ mixture measurand - mereni, onaj koji se
mehanika smela (hem.) ; ~ noise
/meri
- mehaniki um (kod cevi) (els.) ;
~ ohm - mehaniki om, jedinica
.easure - merilo, meta, meriti; ~
mehanikog otpora; ~ press of length - duinska mera; ~,
~ sensitivity - maksimalna osetljivost; ~ signal method - metoda
maksimalnog signala (el.) ; ~speed
- najvea brzina; ~ stress - maksimalni pritisak; ~ usable frequency - maksimalna primenljiva
frekvencija
(eh.);
~ working
pressure - najvei radni pritisak

mechanical advantage
mechanical advantage
mehanika presa (ma!.); ~ properties - mehanike osobine
(ma!.) ; ~ reactance - mehanika
reaktanca; ~ recorder - mehaniki
pisa (el.); recording head glava za mehaniko snimanje, reza
(ti.) ; ~ rectifier - mehaniki ispravlja (ti.) ; ~ relay - mehaniki
relej; ~ resistance - mehaniki
otpor; ~ scanner - mehaniki
ispitiva, mehaniki razlaga; ~
television system - mehaniki
TV sistem (TV) ; ~ test - mehanika proba (zav.); ~ torch maSinski gorionik (zav.) ; ~ transmission system - mehanika predaja (zvuka) (TV); ~ tuning mehaniko podeavanje (eh.); ~
zero - mehanika nula
mechanics - mehanika; ~ of fluids
- mehanika fluida; ~ of solid bodies - mehanika vrstog tela
mechanism - mehanizam, ureaj,
aparat, sistem; ~, bunching merenje faznog grupisanja; ~,
conduction - mehanizam provoenja; ~, drive - pogonski mehanizam; , growth - mehanizam
rasta; , laser gain - mehanizam
laserskog pojaanja; ~, phase-focusing v. bunching mechanism; ~, pumping - mehanizam
pumpanja; ~, self-focusing - mehanizam samofokusiranja; ~, tape
(-drive) - trakasti pogonski mehanizam; ~> timing - sinhronizacioni
sistem
meconic acid - mekonska kiselina,
dobija se iz opijuma
median - medijan, srednja Unija, vrednost srednjeg lana nekog izraza
medical ionization - medicinska jonizacija (med.)
medicine - medicina; ~, space kosmika medicina
medium - medijum, sredina, standardna veliina hartijc 18 X 23; ~,
active - aktivna sredina; , amplifying (atomic) v. active medium; ~ coercitivity - srednja
koerritivnost; ~, conducting provodna sredina; ~, condnous -

438

medium
kontinualna sredina; ~, elastic elastina sredina; ~, electrooptic
- elektrooptika sredina; ~, focusing - fokusirajua sredina; ~
frequency - srednja frekvencija
(300 kHz do 3 MHz); ~ grade srednjozrnast, srednje granulacije;
~> gyroelectric - iroelektrina
sredina; ~, gyroelectric-magnetic - iroelektrina magnetska sredina; ~, gyromagnetic - iromagnetska sredina; ~, gyrotropic
- iroskopska sredina; ~ n e a v 7
loaded circuit - srednje pupinizirano kolo; ~ heavy loading srednji stepen puninizacije; ~,
ionized - jonizirajua sredina; ~,
laser - radni deo (materija) lasera;
~, layered - slojevita sredina, slojna sredina; ~, lenslike - sredina u
obliku soiva; ~, loss-free - sredina bez gubitaka; ~, lossy sredina sa gubicima; ~, magnetic
- magnetska sredina; ~, magnetoactive - magnetnoaktivna sredina;
~, magnetoionic - magnetnojonska sredina; ~, magneto-optic
magnetnooptika sredina; ~ , m a ~
ser - maserski aktivni materijal;
~, maser gaseous - maserska gasna sredina; ~, nonvolatile - stalna
sredina pamenja; ~, periodic
lenslike - periodina sredina u obliku soiva; ~, planar stratified
- planarnoslojna sredina; "~, plasma - plazma sredina; ~, pressure
- srednji pritisak; ~, propagation
- propagaciona sredina, sredina rasprostiranja; ~, Raman - Ramanova sredina, sredina kombinacionog rasejanja; ~, scattering rasejavajua sredina; ~, single
crystal propagation - monokristalna sredina rasprostiranja; ~ size
- srednja veliina; , space-dispersive - sredina sa prostornom disperzijom; <--', spatially
dispersive v. space-dispersive
medium; ~, stratified - slojna
sredina; ~, temporally dispersive - sredina sa frekventnom disperzijom; ~, time dispersive sredina sa vremenskom disperzijom; ~. transmission - transmi-

medium
siona sredina; ~, turbulent turbulentna sredina; ~, volatile nestalna sredina pamenja; ~ wave
- srednji talas
meerschaum - morska pena, sepiolit (min.)
mega- - mega- (prefiks koji znai
vrlo veliki" ili ,,106 puta");
mega-electron volt - mega elektron-volt, MeV, milion elektron-volti,
mera energije ubrzanih estica (fiz.)
megabar - megabar, IO6 bara = IO11
Pa
megacoulomb - megakulon, =
IO6 C
megacycle - megaherc = IO6 Hz
megadyne - megadin = 101 N
megaerg - megaerg = IO" J
megafarad - megafarad = IO6 F
megagauss - megagaus = IO2 T
megajoule - megadul, megadaul =
- 10 J
megaline - milion maksvela, jedinica
magnetnog fluksa (l.)
megampere - megaamper = IO6 A
megaphone - megafon, truba
(ak.)
megarad - megarad = IO4 J kg" 1
megaroentgen - megarendgen =
- 2,58 x IO2 C kg~l
megascopic - vidljiv golim okom
megaton - megatona IO9 kg
megatron - megatron, lampa na
tornju, aparat za ispitivanje visokonaponskih izolatora
megavolt - megavolt = 10 V
megawatt - megavat = 10 W; ~,
early warning - jaka stanica za
otkrivanje na daljinu (el.)
megger - megometar (el.)6
megohm - megom = IO ft
Meidlnger cell - Majdingerov element (ti., hem.)
Meissner oscillator - Majsnerov
oscilator (els.)
mel - jedinica visine tona (ak.)
melaconite - melakonit, trimer cijanamida, sa formaldehidom daje plastine mase (thnl.)
melamine resins - melaminske
smole (vrsta termostabilnih plastinih masa ) (thnl.)
melanin - melanin, crni pigment koji
se nalazi u koi i kosi (hem.)
melanite - silikat kalcijuma gvozda
crne boje (min.)

439

memory

melinite - melinit (stopljena pikrinska

kiselina, eksploziv)
melisslc acid - masna kiselina koja
se nalazi u pelinjem vosku (hem.)
mellitic acid - melitna kiselina, ciklina kiselina sa 6 karboksilnih grupa
(hem.)
melmac - melmak, plastina masa
(thnl.)
melt - topljenje; topiti (se); rastop;
~ run - trag topljenja (zav.)
meltability - topljivost
meltable - topljiv
melted - istopljen, rastopljen
melting - topljenje, rastapanje; koji
se topi; ~, characteristic of an
electrode - reim topljenja elektrode (zav.); ~, congruent kongruentno topljenje; ~, floating
zone - zonsko topljenje, zonska
kristalizacija; ~, horizontal zone
- horizontalno zonsko topljenje;
~, point - taka topljenja,
temperatura pri kojoj se supstanca
topi (hem.); ~, temperature-gradient zone - zonsko topljenje
sa temperaturnim gradijentom; ~,
vertical zone - zonsko topljenje
sa vertikalnom zonom; ~ / z o n e v.
floating zone melting
Meltopax - preparat za industriju
stakla i poredana na bazi natrijum-cirkonijum-silikata (thnl.)
Melurac - industrijska vezivna sredstva na bazi karbamidsko-melaminskih smola (thnl.)
member - lan; pogonski deo
membrane - membrana, dijafragma;
obloga; opna; ~, adiabatic - adijabatska obloga; ~, cationic - katjonska dijafragma; ~, diathermic
- obloga koja sprovodi toplotu;
"^, ion-exchange - jonoizmenjivaka membrana; ~, porous ~
porozna membrana; ~, rigid kruta membrana; ~, water-proof
- membrana nepropustljiva za vodu
memistor - memistor
memory - memorija, registracija;
~, acoustic - akustina memorija;
~, associative - asocijativna memorija; ~, continuous film - memorija na kontinualnoj traci, memorija na spoljnoj traci; ~, con-

merit factor (of an amplifier)

memory
memory
tlnuous sheet - memorija na kontinualnom listu; ~, cryoelectric krioelektrina memorija; ~, cryoelectric continuous film - krioelektrina memorija na kontinualnoj traci; ~, cryogenic - kriogena memorija; ~, cryosar - kriosarska memorija; ~, cryotron kriotronska memorija; ~, delay
(-line) - memorija na liniji kanjenja; ~ effect - efekat pamenja,
pojava kod nekih mernih instrumenata (npr. spektrometara mase) da
se pri merenju jednog uzorka osea
uticaj prethodno merenog (fiz.);
~, ferroelectric - feroelektrina
memorija; ~, holographic - holografska memorija; ~, long-time
-dugovremena memorija; ~, low-temperature - kriogena memorija; ~, magneto-optic - magnetnooptika memorija; ~ mass ureaj za pamenje (memorija) velikog kapaciteta; ~, modular modularna memorija; ~, monolithic - memorija kod integralnih
ema; ~, spacecraft - memorija
kosmikog broda; , stack - memorija magazinskog tipa; ~ tube
- cev za pamenje (els.) ; <~, woven
- tkana" memorija
mendelevium - mendeljevijum, vetaki radioaktivni hem. element
(red. br. 101, simbol Mv) (hem.)
Mendeleyeff's law - Mendeljejev
zakon, periodni zakon hemijskih
elemenata na osnovu koga su elementi svrstani u periodnu tablicu
po svojoj atomskoj teini (hem.)
meniscus - menisk (zaobljena povrina tenosti u cevima); ~, concave - konkavni menisk; ~, converging - pozitivni menisk; ~,
convex - konveksni menisk; ~,
diverging - negativni menisk
menstruum - rastvarao
mensuration - merenje; odreivanje
duine, povrine i zapremine geometrijskih tela
menthol - mentol (heksahidrotimol)
(hem.)

440

441

metal

merino wool

mepacrine - atebrin, derivat akridina,

zamena kinina pri leenju malarije (hem.)
meprobamate - 2.metil-2-n propil-1:3 propandiol karbonat, sedativno
sredstvo (hem.)
mercaptan - etil-merkaptan (hem.)
mercaptans - merkaptani, tioalkoholi (hem.)
mercaptides - merkaptidi, soli merkaptana (hem.)
mercaptobenzothiazole - merkaptobenzotiazol, akcelerator pri vulkanizaciji gume (thnl.)
Mercator map - Merkatorova mapa;
~ projection - Merkatorova projekcija, projekcija po Merkatoru
mercerizatlon - mercerizacija (obrada konca (vlakana) da bi se skupili
i lake primali boju)
mercerize - mercerizovati
merchant iron - trgovinsko gvode
mercurial - ivin; ~ barometer
- ivin barometar
mercuric - merkuri-, koji sadri dvovalventnu ivu (hem.) ; ~ chloride
- ivin hlorid (hem.)
mercurous - merkuro-, koji sadri
jednovalentnu ivu (hem.) ; ~ chloride - ivin hlorid (htm.)
mercury - iva (hem. elemenat, red.
br. 80, simbol Hg); ~ -arc converter - ivin usmerivaki ureaj
(el.) ; ~- arc inverter - ivin
izmenjivaki ureaj (el.); -are
lamp - ivina cev (el.); ~ -are
rectifier - ivin luni ispravlja
(el.); ~ break - ivin prekida
(el.) ; cathode - ivina katoda
(el.) ; ~ comparator - ivin komparator (el.) ; ~ fulminate - fulminat ive, inicijalni eksploziv
(hem.) ; ~ gage - ivin manometar
(mera) (hem.) ; ~ rectifier - ivin ispravlja (eh); relay ivin relej (el.) ; <~ seal - zaptivanje
ivom (thnl.); ~ switch - ivin
prekida (el.) ; ~ vapor detector
- detektor sa ivinom parom (el.) ;
~ vapor lamp - svetiljka sa ivinom parom (el.)
merge - stopiti, sliti ujedno, spojiti
merino wool - merino vuna (tek.)

merit factor (of an amplifier) faktor dobrote (pojaavaa) (el.)

m e r o prefiks koji znai deo, delimian
Mersize - mersaiz, vrsta lepka za
hartiju
Mersolite - fungicidno i baktericidno
sredstvo na bazi fenil-merkuriacetata (thnl.)
mesa - meza-struktura, meza-oblast;
~, diffused - difiiziona meza-struktura; ~, etched - meza-struktura dobijena nagrizanjem; ~,
p-type - meza-struktura p-tipa
mesh - mrea; zahvat; plesti, zahvatiti; ~ number - broj sita (thnl.);
~ size - veliina okceta (thnl.);
~ voltage of a polyphase system
- najmanji linijski napon (elj.)
meshed - u zahvatu
meshing point - mesto zahvata (mat)
mesic - mezonski (fiz.)
mesityl oxide - mezitil-oksid (hem.)
mesitylene - mezitilen, trimetil benzol (hem.)
Mesny circuit - Mesnijevo kolo (els.)
meso- - prefiks koji znai srednje ili
izmeu
meson - mezon (nestabilna elementarna estica) (fiz.) ; ~, American
v. mu meson; ~, British v. pi
meson; ~, heavy - teki mezon;
-~, K - K-mezon, kaon; ~, light
- laki mezon; ~, mu - mi-mezon;
~> pi ~ pi-mezon, pion; ~, rho
-ro-mezon; <~, sigma - sigma-mezon; ~, Yukawa v. pi meson
mesonium - mezonijum (fiz.)
mesoplasma - meza-plazma
mesosphere - sloj atmosfere, mezosfera (meteor.)
mesothorium - mezotorijum (jedan
od izotopa radijuma)
mesothorium 1 - mezotorijum 1,
radioaktivni izotop radijuma 888 Ac
(hem.)
mesothorium 2 - mezotorijum 2,
radioaktivni izotop aktinijuma 898 Ac
(hem.)
mesotron - mi-meson
mesoxalic acid - mezoksalna kiselina
(hem.)
message center - punkt za vezu
(vof.); ~ for delivery - depea

za uruenje (tel.) ; ~ for retransmission - depea za ponovno otpravljanje (tel.); ~, minute minutno zauzee (tel.) ; ~ register
- pretplatniki broja (tel.); ~,
repeater - magnetofon sa beskonanom trakom (els.); ~ unit razgovorna jedinica, govorna vremenska jedinica (tel.)
messenger - potar, raznosa; preporuen; nosei kabl
metabolism - metabolizam, skup svih
hemijskih procesa u ivom organizmu (Mol.)
metaborate - metaborat, so metaborne kiseline (hem.)
metacenter - metacentar (brodogr.)
metacid - otrovni insekticid na bazi
organskih fosfornih jedinjenja (thnl.)
metadyne - metadin (eh.)
metal - metal, metalni; pokrivati
metalom; ~, added - dodatni
metal (zav.); ~, admiralty admiralska bronza (otporna na morsku vodu); ~, alkali-earth - zemnoalkalni metal; ~, alloying - legirani metal; ~, allweld test specimen - epruveta iz istopljenog metala (zav.) ; ~, antifriction - antifrikcioni metal, legura; ~ are metalni svetlosni luk; ~, -arc cutting - elektrino seenje metala metalnom elektrodom; ~, -arc hand
welding - runo elektroluno zavarivanje topljivom elektrodom (zav.);
~ -arc welding - elektroluno zavarivanje
topljivom elektrodom;
~ -arc welding, inert-gas elektroluno zavarivanje topljivom
elektrodom u inertnom gasu (zav.) ;
~ armoring - metalno armiranje
(thnl.) ; ~, babbit(t) - babit (bela
antifrikciona legura); ~, base osnovni metal (legure), metalno
podnoje lampe; ~, bearing legura za leita (antifrikciona); ~,
bell - bronza za zvona; ~ borings
- metalne struke (pl.j ; ~ box v.
bearing metal; ~ brush metalna etka (el); ~ cabinet metalno kuite; ~, cast - liveni
metal; ~ ceramic - metalokeramika; ~ -ceramic brazel seal zatapanje metala u keramiku, me-

metal

442

metal
talno-keramiki spoj (thnl.); ~
ceramics - sintetika smea spraenog metala i keramike (mil.)
(kermet.); ~ chip - metalna strugotina (ma.); ~ coat - metalna
prevlaka (mil.) ; ~ coating - metalna prevlaka, metaliziranje (postupkom uronjavanja); ~, composite - bimetal; ~ cutting - obrada
skidanjem strugotine; obrada metala
(ma.); ~ cutting law - zakon
obrade (ma.) ,-~ cutting machine
- maina za obradu metala (ma!.) ;
- -cutting machine tool - alat
za maine za obradu metala (ma.) ;
~ -cutting science - nauka o
obradi metala (ma.); ~ cutting
tool - alat za obradu metala (ma.) ;
~ degreasing - metalno podmazivanje (ma.); ~, delta - delta-metal, antifrikciona legura; ~, deposited - navareni (natopljeni) metal; ~ deposited in unit time uinak navarivanja (zav.) ; ~ deposited in unit time at maximum
current - optimalni uinak navarivanja (zav.) ; ~ deposited in unit
time per unit of current - specifina brzina navarivanja (zav.) ; ~
detector - aparat za detekciju metala; ~ dropping - kapi rastopljenog metala; ~, duplex v. composite metal; ~ dyes - boje za
metale (thnl.); ~, electrode metalna elektroda (zav.); ~ electrode consumable - topljiva metalna elektroda (zav.); ~ electrode non-consumable - netopljiva metalna elektroda (zav.); ~,
epoxy coated - metal pokriven
epoksidnom smolom; ~ ; etching
- nagrizanje (elovanje) metala; ~,
ferrous - crni metal; ~ filament metalno vlakno; ~ fillings - metalni opiljcij struke (pl.) ; ~, filler dodatni metal (zav.); ~, fine rafinirani (ist) metal; ~ fittings
- metalni okovi (pl.) ; ~ forming
- oblikovanje metala (ma.); ~
forming machine tool - alat za
maine za oblikovanje metala (ma.);
forming machinery - maine
za oblikovanje metala (ma.); ~

metal
-forming technique - tehnika oblikovanja metala (ma.) ; ~ -founder - livac; ~ foundry - livnica;
~, fusible - lakotopljivi metal; ~,
gas-free - degazirani metal; ~,
glass - staklena masa, rastopljeno
staklo; ~, glu(e)ing - lepljenje
metala; ~ grid - metalna reetka;
~j gun - puana bronza; ~,
hammered - kovani metal; ~,
hard - tvrda legura; ~, high-test
- visokokvalitetni elik; ~ hose
- metalno crevo (zav.); ~ in
grains - metal u granulama; ~,
Japanned sheet - lakirani lim; ,
laminated - bimetal; ~ leaf metalni listi, tanak listi metala
(mtl.); ~ lens - metalno soivo,
soivna antena (rad.); ~, light laki metal; ~, light gauge sheet
- tanki lim; ~ locator - aparat
za detekciju metala; ~ lost by
volatilisation - gubitak metala
isparavanjem (zav.); ~ lost during deposition - gubitak metala
tokom navarivanja (zav.); ~ machining - obrada metala (ma.);
~, matrix - osnovni (bazni) metal
(legure), cementacioni metal; ~
melted per ampere per minute
- brzina topljenja metala (zav.);
~, molten - teni metal; ~,
Monel - Monelov metal, legura
nikla i bakra; ~, mould - kokila;
~, non-ferrous - obojeni metal;
~, parent - osnovni (bazni) metal
(legure); ~ parent test specimen
- epruveta iz osnovnog metala
(zav.); ~, pattern - metalni kalupi (mtl.); ~ physics - fizika
metala; ~ pig - metal u bloku,
metalni blok; ~ piped - metalni
blok sa usahlinama; ~ planer rendisaljka za metal; < planing
machine - maina za rendisanje
metala (ma.) ; ~, plated - metal
sa galvanskom prevlakom; ~, ply
- bimetal; ~ powder - metal u
prahu, metalni prah (zav.); ~
powder, reduced - redukcioni
prah (zav.) ; ~, printer's - tipografska legura; ~ processing prerada (obrada) metala; ~ reactive - hemijski aktivni metal; ~

metal
rectifier - suvi (metalni) ispravlja (el.) ; rectifier welding set
- suvi zavarivaki ispravlja (zav.) ;
~, red - crveni mesing; plastina
bronza; ~ refractory - tekotopljivi metal; ~, regulus - tvrda
legura olova i antimona; ~, reinforcement - betonsko gvode; ~
removal - skidanje strugotine; ~
saw - testera za metal; ~ sheel
- metalna obloga (ma.) ; ~ sheet
- lim, tanki lim; ~ sheeting armiranje; ~ -slitting cutter glodalo za lebove (ma.); ~
-slitting saw - testera za lebove u
metalu (ma.); ~, slush - lakotopljiva legura; ~, spray - metal
koji se nanosi rasprivanjem; ~
spraying - napraivanje metala,
metalno
prskanje
(ma);
~
spring - metalna opruga;
~
stub - metalni ep, metalni izolator;
~, tenacious - ilav metal; ~,
thermostat(ic) - bimetal za termoelektrine ureaje; ~ -to-ceramic seal - zatapanje metala i keramike (mtl.); ~ -to-metal seal zaptiva metal na metal (zav.) ; ~,
tough - tvrdi metal; ~ transfer
- prelaz metala u luk (zav.); ~,
type v. printer's metal; ~,
unstainable - nerajui metal; ~
varnish - lak za metale; ~,
washer - metalna podloka (ma.) ;
~, weld - metal ava, materijal
ava (zav.) ; ~ weld zone - oblast
rastapanja (zav.); ~, white beli metal; ~ wind - instrument,
metalni duvaki instrument; ~
wool - metalna vuna; ~, yellow
- mesing
metallic - metalni; ~ channel metalni kanal, provodni kanal (el.) ;
~ circuit - metalno kolo, dvoprovodniko kolo (el.) ; ~ conduction
- provodljivost metala (el.); ~
insulator - metalni izolator (el.) ;
~ lustre - metalni sjaj (mtl.);
~ microwave lens - metalno
mikrotalasno soivo (els.) ; ~ rectifier - metalni ispravlja (el.);
~ resistor - metalni otpornik (el.)
metallization - metalizacija; ~,
batch - grupna metalizacija; ~,

443

meteoric ionization

interconnection - metalizacija
spoja
metallized glass - metalizirano staklo
(thnl.); ~ -glass attenuator oslabljiva sa metaliziranim staklom
(el.) ; ~ mica capacitor - metalizirani liskunski kondenzator (el.) ;
~ screen - metalizirani ekran
metallographic examination - metalografsko ispitivanje (zav.)
metallography - metalografija, nauka o metalima, prouavanje strukture sastava metala i legure (mtl.)
metalloid - nemetal, metaloid; ~
elements - metaloidni elementi,
nemetali koji imaju neke osobine
metala (hem.)
metallurgy - metalurgija, nauka i
tehnologija u vezi sa ekstrakcijom,
preiavanjem, legiranjem i obradom metala (mtl.)
metalworking - preraivanje metala (mtl.); ~ field - oblast preraivanja metala (mtl.); ' machine - maina za preradu metala
(mtl.); ~ process - proces prerade metala (mtl.)
metanilic acid - metanilna kiselina,
meta-aminobenzol-sulfonska kiselina
(hem.)
metanthracite - grafit
metaphosphate - metafosfat, so
metafosforne kiseline (hem.)
metaphysics - metafizika
metasilicate - metasilikat, so metasilicijumove kiseline (hem.)
metastability - metastabilnost
metastable - metastabilan (prividno
stabilan sistem koji delovanjem spoljnih inilaca moe prei u stabilno
stanje); ~ atom - metastabilan
atom (fiz.)
metatorbernite - metatorbernit (prirodni fosfat i uranat bakra) (min.)
meteor - meteor (telo iz meuplanetarnog prostora koje izgara ulaskom
u zemaljsku atmosferu); ~ echo odjek od meteora; ~ shower meteorska kia; ~ sporadic - sporadini meteor; ~ trail - meteorski trag
meteoric ionization - meteorska jonizacija (vazduha) (el.); ~ iron
- meteorsko gvode (mtl.)

meteorite
meteorite - meteorit (deo meteora
koji dospe na povrinu Zemlje)
meteorograph - meteorograf, instrument za automatsko beleenje
meteorolokih veliina (meteor.)
meteoroid - meteoroid, meteor sa
jonizovanim tragom
meteorological signal - meteoroloki signal (eh.)
meteorology - meteorologija
meter - metar, merilo, merni instrument, brojilo; meriti, deli ti; ~
adjusting devices - naprave za regulisanje brojila (el.); ~ base osnovna ploa brojila (el.); ~,
botton bearing - donje leite
brojila (el.); ~ braking element
- konica brojila (el.) ;
candle
- metar-svea, jedinica osvetljenja
(opt.); case - kutija brojila
(el.) ; ~ change-over clock - tarifni asovnik za brojilo (el.); ~
cover - poklopac brojila (el.);
~ dial - skala brojaa (el.); ~
distortion - mera nelinearnih izoblienja; ~, feed-through power
- mera prolazee snage; ~ frame
- okvir brojila (el.) ; , frequency
difference - diferencijalni mera
frekvencija; ~, Hall effect power
- mera snage na bazi Holovog
efekta; ~ key - klju brojaa, klju
radnog mesta (tel.) ;
kilogram jedinica rada, metar-kilogram (fiz.) ;
~ -kilogram-second system metar-kilogram-sekunda sistem
(MKS) (fiz.); ~, meantime-to-failure - mera srednjeg ivota
do kvara; ~ panel - panel s mernim i brojakim ureajima (el.);
~, percent modulation - mera
koeficijenta modulacije; ~, pH pH metar; ~, quality factor mera faktora dobrote, Q-metar; ~,
reading - pokazivanje brojaa, oitavanje meraa (el.); ~, relay relejno brojilo (el.) ; ~ sensitivity
- osetljivost brojaa, osetljivost mernog pribora (el.); ~, solu v.
solution conductivity meter; ,
solution conductivity - mera
elektroprovodljivosti rastvora; ~,
standard power - standardni mera snage; ~ support - nosa bro-

method
jila (el.); ~ terminal cover poklopac krajeva brojila (el.); ~,
terminating power - mera snage
apsorpcionog tipa; ~, volume-unit
- mera izlazu, mera nivoa zvunosti (buke); ~, VSWR - mera
koeficijenta stojeih talasa po naponu; ~, VU v. volume unit
meter; with maximum demand recorder - brojilo sa upisivaem maksimuma (el.); ~, wow
flutter - mera detonacije
metering - merenje, registracija, odbrojavanje (el.) ; ~ circuit - memo
kolo (el.); ~ of calls - registrovanje broja razgovora (tel.); ~
pump - merna pumpa (mol.) ; ~
relay - relej brojaa, brojaki relej (el.); ~ remote - telemetrija;
~ signal - signal odbrojavanja,
brojaki signal (el.); ~ valve merni ventil (mal.)
metfilm - kondenzator na bazi metalnog filma
Methacrol - emulgirane mase za
tekstilnu industriju (thnl.)
methacrylic acid - metakrilna kiselina (sirovina za plastine mase)
(thnl.)
methane - metan, barski gas (najprostoji ugljovodonik alifatskog reda)
(hem.)
methanide8 - metanidi, karbidi koji
sa vodom daju metan (npr. karbid,
kalcijum, aluminijum itd.) (hem.)
methanol - metanol, metil-alkohol,
drveni alkohol (hem.)
methanometer - metanometar (indikator prisustva metana u vazduhu)
metbanophone - metanofon (signalizator prisustva metana u vazduhu)
methine - trovalentni radikal HC
(hem.)
methionine - metionin (jedan od
esencijalnih amino-kiselina)
Methocel - proizvod na bazi metil-celuloze (thnl.)
method - metod, nain; sistem, red;
~, aluminium-resist - metoda
zatite aluminijumom; ~', anodic-conversion-with-aluminium-resist - anodiranje sa aluminijumskom zatitom; ~, anodic-conver-

method
sion-^with-photoresist - anodiranje pomou fotorezista; ; anodic
etch v. anodic conversion-with-photoresist method; ~, asymptotic high-frequency - asimptotska visokofrekventna metoda; ,
batch - grupna metoda (npr. izrade); ~, Cw>chralsld - ohralovska metoda; ~, differential Doppler - diferencijalna Doplerova metoda; ~, differential phase-rate diferencijalna metoda brzina promene faze; ~, direct photoetch
- metoda direktnog fotonagrizanja;
~, dot alloying - metoda takastog
legiranja; ~, double-doping - metoda dvostrukog legiranja; ~, etching - metoda nagrizan ja; r,
floating double-probe - metoda
dvostruke plivajue plazme; ~,
four-point probe - metoda etiri
sonde; ~, Fraunhofer diffraction
- metoda Fraunhoferove difrakcije;
~, Fresnel diffraction - metoda
Frenelove difrakcije; ~, fused-junction - metoda dobijanja prelaza stapanjem; ~, grown-junction - metoda dobijanja prelaza iz
rastopine (rastom); ~, horn-and-lens - metoda roga i soiva; ~,
ion implantation - metoda jonske inplantacije; ~, m a a m u m -likelihood - metoda najvee slinosti; ~, mechanical mask metoda obratnog stapanja; ~ of
averages - metoda srednjih vrednosti (mat.); ~ of covering metoda oblaganja (mtl.); ~ of
least squares - metoda najmanjih
kvadrata (mat.); ~ of measurement - metoda tnerenja; ~ of
partial reflection - metoda parcijalne refleksije; ~ of separated
oscillating fields - metoda razdvojenih oscilujuih polja; ~ of welding - nain zavarivanja (zav.);
~ of working - radni postupak;
~ out-and-try - metoda proba i
greaka; ~ oxide resist - metoda
zatite oksidnim slojem, metoda oksidne zatite; ~ oxide underlay
- metoda oksidne podloge; ~, perturbation - perturbaciona metoda;
~, preferential epitaxial - pre-

445

methylin

ferentna epitaksijalna metoda; ~,

Rabi - Rabijeva metoda (metoda
jednog oscilujueg polja); ~, Rabi
(single field) excitation - Rabijeva metoda pobude; ~, Ramsey
- Remzijeva metoda razdvojenih
oscilujuih polja; ~, Ramsey excitation - Remzijeva metoda pobude; -~, ray-optics - metoda
zrane optike; ~, rejection mask
- metoda reekcione maske; ~,
saddle point - metoda prevoja,
meto sedla; ~, separated oscillating field - metoda odvojenih oscilujuih polja; ~, state transition
- metoda prelaznog stanja; ~, transverse resonance - metoda transverzalne rezonancije; ~, Vemeuil
- Verneilova metoda
methoxide - metoksid (koji sadri
grupu OCH3) (hem.)
methoxychlor - baktericid, strukture DDT-a (thnl.)
methoxyl group - metoksilna grupa
OCH3 (hem.)
methyl - metil (grupa CH3) (hem.) ;
~ alcohol - metil-alkohol, metanol
(hem.); ~ ethyl ketone - metil-etil keton, vaan rastvara (hem.) ;
~ group - metil grupa (CH3)
(hem.); ~ methacrylate resins
- metil-metakrilatne plastine mase,
npr. pleksiglas (thnl.); ~' orange
- metil-oran, boja koja slui kao
indikator pri titracijama (hem.) ; ~
-pyridines - metil-piridini, pikolini (hem.); ~ -rubber - metil-guma, polimerizacioni proizvod dimetil-butadiena (thnl.); ~* sulphate - dimetil-sulfat (hem.); ~
violet - metilviolet, ljubiasta trifenil-metanska boja (hem.)
methylate - metilat;
metilirati
(hem.); denaturisati metil-alkoholom
methylation - metiliranje; denaturisanje metil-alkoholom
methylene blue - metilenska glava
(sintetika organska boja) (thnl.);
~ ditannin - metilen ditanin, kondenzacioni proizvod iz tanina i formalina, antiseptik (hem.)
methylin - metil-estar vieatomskog
alkohola; metil-estar glicerina

Metillure
Metillure - metilur, kiselinski otporna
legura sastava 17% Si, 81% Fe,
0,9% Mn, 0,25% Al, 0,6% C,
0,77% P
metol - metol, para-aminofenol-sulfat, fotografski razvija (hem.)
metre (meter) - metar (osnovna jedinica duine); ~, cubic - kubni
metar; <~, square - kvadratni metar
metric - metrika; metriki, metarski;
~ calorie - metrika kalorija,
gram-kalorija, mala kalorija (fiz.);
~ carat - metriki karat; ~ horsepower - metrika konjska snaga;
~ system - metriki sistem mera;
- thread - metriki navoj (ma.) ;
~ ton - metrika tona, 1000 kg;
~ waves - metarski talasi, talasi
duine izmeu 1 i 10 metara (rad.)
metrical - metriki
metrology - metrologija (nauka o
merama)
metron - metron (jedinica metrike
informacije)
Mg - Mg, simbol elementa magnezijuma (hem.)
mica - mika, liskun, supstanca od
mineralnih silikata (min.) ; ~, amber - flogopit, magnezijumski liskun (min.) ; ~, black - crni liskun,
biotit (min.); ~, black amber tamni flogopit (min.) ; ~, built-up
- vetaki liskun; ~, calcined areni liskun; ~ capacitor - liskunski kondenzator (el.) ; ~ cloth
- liskunsko platno (el.) ; ~, fiber
- listasti liskun (thnl.); ~ muscovite - beli liskun, muskovit
(min.) ; ~, plate - listasti mikanit
(thnl.) ; ~, ruby - ruiasti muskovit (min.) ; ~ window - liskunsko
okno, liskunski prozor (nukl.)
micafolium - izolirajui materijal od
papira, liskuna i lakova (thnl.)
micanite - mikanit (thnl.)
Micarta - grupa laminiranih proizvoda na bazi plastinih masa fenolskog ili melaminskog tipa (thnl.)
micelle - micela (primarna estica
dispersne faze u koloidnim sistemima)
Michell bearing - Mehelovo leite

446

microcircult

Michelson interferometer - Majkelsonov interferometar (fiz.)

micro- - mikro (prefiks koji znai
veoma mali" ili milioniti deo");
~ analysis - mikro-analiza, analiza
vrlo malih koliina materijala
(hem.); ~ crack - mikroprskotina
(mtl.);
~ -displacement
meter - mera mikropomeraja
(el.); ~ -domain - mikrooblast
(fiz.); ~ -farad - mikrofarad,
milioniti deo farada (el.) ; i n c h
- mikroina, milioniti deo ina
microalloyed - mikrolegirani
microalloying - mikrostapanje, mikrofuzija, mikrosinferovanje
microammeter - mikroampermetar6
microampere - mikroamper = 10~
A
microampermeter - mikroampermetar (el.)
microanalitical reagent - mikroanalitiki reagens (hem.)
microassembly - mikroblok, mikrovor
microautoradiograph - mikroautoradiograf (autoradiograf mikroskopski malih preparata)
microbalance - mikrovaga
microbar - mikrobar = 10" 1 Pa
microburette - mikrobireta (hem.)
microcalorie - mikrokalorija (fiz.)
microcalorimeter - mikrokalorimetar, instrument za merenje malih
koliina toplote (fiz.)
microcapacitor - mikrominijaturni
kondenzator, mikrokondenzator
microcellcounter - broj krvnih elija
microchemistry - mikrohemija (hernija malih koliina supstancija)
microchopper - mikroprekida
microchronograph - mikrohronograf, ureaj za merenje malih intervala vremena (metr.)
microcircuit - mikroema; ~, cascade - kaskadna mikroema; ~,
ceramic-based - mikroema na
keramici; ~, digital - digitalna
ema; ~, hybrid - hibridna mikroema; ~, integrated - integralna
mikroema; ~, printed thin-film
- tampana mikroema na tankoj
foliji; ~, silicon-base - silicijumska mikroema; ~, silicon epi-

mlcroctrcnlt

447

tazial - silicijum-epitaksijalna mikroema; ~, thJn-film - mikrokolo na tankom filmu

microcircuitry - konstrukcija i tehnologija mikroema
microcline - mikroklin, silikat kalijuma i aluminijuma (min.)
microcomponent - mikrokomponenta, mikroelement; ~, discrete
- diskretna mikrokomponenta; ,
integrated - integralna mikrokomponenta
microcon - minijaturni niskovoltni
kondenzator
microcorrosion - mikrokorozija 6
microcoulomb - mikrokulon = 10" C
microcrystalline - mikrokristalan
microcurie - mikrokiri = 3,7 IO4
(raspada)/s
microdial - mikroskala (el.)
microdiode - mikrodioda; ~, planar - planarna mikrodioda
microdurometer - sprava za merenje tvrdoe vrlo tankih listova metala
(mtl.)
microelectronics - mikroelektronika; ~, solid-state - poluprovodnika mikroelektronika; ~, tbin-film - tankofilmska mikroelektronika
microelement - mikrokomponenta,
mikroelement; ~ resistor - mikrorezistor, mikrootpornik; -~-, transistor - mikrotranzistor
microfarad - mikrofarad = IO" 6 F
microfaradmeter - mikrofaradmetar
microfilm - mikrofilm
microflash - trenutni izvor svetlosti
velike jaine (el.)
microglass - dioda sa dvojnim staklenim zatapanjem
microgram(me) - mikrogram =
= 10- kg
micrograph - mikrograf, grafika
slika tela poveanog najmanje 10
puta (mtl.); ~, electron - elektronska mikrofologija
micrography - mikrografija, prouavanje mikrostrukture (mtl.)
microgroove - mikrobrazda (zav.)
microhenry - mikrohenri = 10" 6 H

micromodule
6

microhm - mikro-om = 10~ fl

microhologram - mikrohologram
microholography - mikroholografija
microinhomogeneities - mikronehomogenost
microlitre - mikrolitar = 10"B m3
micrologic - mikrologika
micromachining - mehanika mikroobrada; ~, electron-beam mehanika mikroobrada elektronskim zrakom
micromanometer - vrlo osetljiv
manometar, mikromanometar
(hem.)
micromaster - mikrometar za merenje izmeu 0,001 i 25 milimetara
(maS.)
Micromet - vrsta speci, alnog fosfatnog stakla (thnl.)
micrometer - mikrometar = 10~ 6 m;
precizni mera duine, mikrometar
(fiz.); ~ attenuator - mikrometarski oslabljiva (eh.); ~, cross-wire - mikrometar s ukrtenom
niti; ~ dial - skala (podela) mikrometra (fiz.) ; ~', eye-piece - okularni mikrometar; ~, microscope
- mikroskop-mikrometar; -~, optical - optiki mikrometar; ~
scale - mikrometarska skala (fiz.) ;
~ screw of correcting the adjustment of a regulator - mikrometarski zavrtanj za korekciju regulatora (ma.); ~ setting - podeavanje mikrometra (ma.); ~,
transit - samoregistrujui mikrometar
micromicro- - mikromikro-, prefiks za milioniti deo milionitog dela
micromicron - mikromikron, milioniti deo mikrona, 10~ia milimetra
micromillimeter - mikromilimetar,
milioniti deo milimetra
micromin v. microminiaturization
microminiature - mikrominijaturni
microminiaturization - mikrominijaturizacija
micromodular - mikromodularni
micromodule - mikromodul; -~,
assembled - sakupljeni mikromodul; ~, double ended - mikromodul sa dvostrukim izvodima; ~,

micromodule
micromodule
single ended - mikromodul sa
jednostranim izvodima; ~, thermoionic integrated - termoelektronski integralni mikromodul
micron - mikron = 1 jxm = 10~6 m
micronet - tanko filmsko integrisano
kolo
micronics - vrlo precizna radio-mehanika (rad.)
microohm - reciproni mikro-om =
= 10" fl-1
microoscillograph - mikrooscilograf
(el.)
microphone - mikrofon (el.); ~
amplifier - mikrofonski pojaava
(tel.); ~ battery - baterija za
napajanje mikrofonskog kola (tel.) ;
~ cable - mikrofonski kabl (tel.) ;
~ current feed, microphone current supply - napajanje mikrofona
(tel.) ; < diaphragm - mikrofonska membrana (tel.); ~ disturbances - mikrofonske smetnje
(tel.); /~ effect - mikrofonski
efekt (tel.) ; ~ hiss - mikrofonsko
zvidanje,
mikrofonska
smetnja
(tel.); ~, metal-insulator-piezoelectric semiconductor transducer - mikrofon sa elektrinim
pretvaraem tipa metal-dielektrik-piezoelektrini poluprovodnik; ~,
MOPS transducer v. metal-insulator-piezoelectric semiconductor transducer microphone;
~ noise - mikrofonski um (tel.) ;
~ preamplifier - mikrofonski
pretpojaava (tel.); ~ response
- karakteristika mikrofona (tel.);
~ transformer - mikrofonski
transformator (tel.)
microphonism - mikrofonija, mikrofonski efekt (el.)
microphotography - fotografisanje
s naknadnim smanjivanjem, mikrofotografija
microphotolithography - mikrofotolitografija
microphotometer - mikrofotometar
(el., hem.)
microphysic - mikrofizika, fizika
mikrosveta
micropla8tna - mikroplazma
microporous - mikroporozan

448

microscope

microprocessing - mikroobrada; ~,
laser-beam - mikroobrada laserskim zrakom
micropup - minijaturna cev (el.)
microradiography - mikroradiomicroradiography - mikroradiografija
microratiometer - mikroradiometar (fiz.)
microreaction - mikroreakcija, hemijska reakcija izmeu malih koliina (hem.)
microrecording - mikrozapisivanje
(na plou, traku) (el.)
microregime - mikroreim
microrelay - mikrorelej
microresistor - mikrootpornik
microscope - mikroskop (fiz.); ~,
binocular - binokularni mikroskop;
-~, compound - sloeni mikroskop;
~, contact X-ray - kontaktni rendgenski mikroskop; ~, dark-field
- mikroskop s tamnim poljem; ~,
double-objective - mikroskop s
dva objektiva; ~, electron elektronski mikroskop; ~-, field
emission - autoeiektronski mikroskop; ~, fluorescence - fluorescentni mikroskop; ~, fly(ing) spot
- mikroskop s pokretnom mrljom;
~, fly(ing) spot television - televizijski mikroskop sa pokretnom
mrljom; ~ 3 holographic - holografski mikroskop; -~, hyper ultramikroskop; ~, immersion - imerzioni mikroskop; ~, interrence - interferentni mikroskop; ~,
laser - laserski mikroskop; ~,
metallographical - metalografski
mikroskop; ~, mineralogical mineraloki mikroskop;'~, monobjective - mikroskop s jednim objektivom; ~, monocular - monokularni mikroskop; ~, normal illumination - mikroskop sa normalnim osvetljavanjem; ~, parallactic - paralaktiki mikroskop; ,<**,
phase contrast - faznokontrastni
mikroskop; ~, polarizing - polarizujui mikroskop; -, projecting
- projektujui mikroskop; <~, scanning electron - mikroskop sa
elektronskim skaniranjem; ~", scanning X-ray - mikroskop sa rend-

microscope
genskim skaniranjem; ~, stereoscopic - stereoskopski mikroskop;
^ television - televizijski mikroskop; ~, ultraviolet - ultraljubiasti mikroskop; ~, X-ray - rendgenski mikroskop
microscopic(al) - mikroskopski
microscopy - mikroskopija; ~, biological - bioloka mikroskopija; ~
by reconstructed wave fronts v.
holographic microscopy; ~, holographic - holografska mikroskopija; ~, remote - mikroskopija
na daljinu
microsecond - mikrosekunda =
= IO" 6 s
microsoldering - mikrozavarivanje,
mikroletovanje
microspectrophotometry - mikrospektrofotometri j a
microspectroscopy - mikrospektroskopija, spektroskopija malih koliina supstanci (hem.)
microstability of plasma - mikrostabilitet plazme
microstrip - nesimetrina otvorena
linija (el.)
microstructural change - promena
mikrostrukture (hem.)
microstructure - mikrostruktura,
mikroskopska struktura
microswitch - mikroprekida, subminijaturni prekida (el.)
microsystem - mikrosistem
microtelephone - mikrotelefonska
kombinacija (tel.) microtome - instrument za seenje
vrlo tankih listia (thnl.)
microtransistor - mikrotranzistor;
~> ceramic - mikrotranzistor na
keramikoj podlozi
micro tron - mikrotron; tip elektronskih cevi; magnetron male snage
microvac pump - visokovakuumska
pumpa (mal.)
microvolt - mikrovolt = 10~6 V
microvoltmeter - mikrovoltmetar
(el.)
microwatt - mikrovat = IO" 6 W
microwave - mikrotalas (eh.) ; mikrotalasni; ~ attenuator - mikrotalasni atenuator, santimetarski atenuator (eh.); ~ channel - kanal
na santimetarskim talasima (eh.,
29 Renik

449

migration

rad.); ~ diffraction - difrakcija

santimetarskih talasa (els.) ; ~ dipole - mikrotalasni dipol, dipol za
santimetarske talase (eh.) ; ~ early
warning radar - radar za daljinsko otkrivanje na santimetarskim
talasima (eh.) ; ~ frequency standard - etalon mikrotalasnih frekvencija (eh.) ; ~ lens - soivo za
mikrotalase, soivo za santimetarske
talase (eh.); link - veza na
santimetarskim talasima, mikrotalasni kabl (eh.) ; ~ oscillator oscilator santimetarskih talasa (eh.) ;
~ radar - radar koji radi na opsezima S, X i K (eh.) ;
reflector
reflektor santimetarskih talasa (eh.) ;
~ region - oblast santimetarskih
talasa (eh., rad.) ; ~ spectrograph
- mikrotalasni spektrograf (eh.)
microwaves - mikrotalasi, santimetarski radio-talasi; desimetarski
radio-talasi
mid-point - srednja taka (mai.);
~ -position - srednji poloaj
(ma.); ~ -position contact kontakt nultog poloaja (el.); ~
-range - u sredini opsega, na sredini opsega (el.)
midband - srednji opseg, sredina
opsega (eh.)
middle slide (milling machine) srednji kliza (glodalica) (ma.)
midfrequency gain - srednjofrekventno pojaanje (els.)
midget tube - minijaturna cev (eh.) ;
~ submarine - depna podmornica
Midvale alloy - vatrostalna legura
gvozda, nikla, hroma i mangana
Midvaloy H. R. - antikoroziona legura Ni, W i Cr
MlG-arc welding - elektroluno zavarivanje topljivom elektrodom u
inertnom gasu (zav.)
migrating impurities - migracione
neistoe, neistoe koje se sele

(Jiz.)

migration - migracija, pomeranje,

seoba, premetanje, prenos, komitacija; ~, acceptor - migracija
akceptora; ~, charge - migracija
(prenos) naelektrisanja; ~, donor
- migracija donora; ~, electron migracija elektrona; ~, hole - mi-

migration

450

migration
gracija rupa; ~, interstitial - migracija meuvorova; ~, ratio odnos prenosa jona, migracioni odnos jona (fiz.) ; ~, surface - povrinska migracija
migratory orientation - orijentacija prenosa, migraciona orijentacija (fiz.)
mike - mikrofon (tel.)
mild steel - meki elik (mtl.)
mildew - medljika, gara, gare, snet,
plesan
mile - milja; ~, Admiralty nautical
- admiralska morska milja (1853,184
m); ~, aeronautical v. nautical
mile; ~, air v. nautical mile;
~, geographical v. nautical mile;
~, international nautical - meunarodna morska milja (1852 m);
~, nautical - morska (geografska)
milja (1851,99 m); ~, standard standardna milja; ~, statute - statutna milja (1609,3 m)
mileage - rastojanje u miljama
milk glass - mleno staklo (thnl.);
~ of lime - kreno mleko (thnl.) ;
~ sugar - mleni eer (thnl.)
mili - mlin; pilana, strugara; elezara; valjaonica; cesta; pogon, fabrika; predionica, tkaonica; postrojenje za pripremu (rude); levak;
glodalo, glodalica, ~ auxiliaries
- pomone valjaonike maine (pl.) ;
~ bar - sirova (neobraena) ina,
tranica, zavarivako gvoe; ~
broach - maina za provlaenje sa
vrsto stojeim alatom (mah); ~
chips - valjaoniko iverje; ~ cinder
- valjaonika zgura; ~- -dam vodenina brana, ustava, mlinski
nasip, vodeniki ribnjak; ~ diameter - prenik glodaa (ma.);
<~ edge - ivica, rub valjka; ~
extruder - maina za kontinuirano
meanje i tlaenje granulata (obrada plastike), ekstruder; ~, finished - stojno glatko (hartija); ~
grinder - mlin; -hole - levak;
~ housing - stalak, postolj'e valjka;
~ limit - proizvodna (valjaonika)
tolerancija; ~ mixer - mealica,
mikser; ~ mixing - mlevenje u
mlinu na kuglice; ~ run - nesor-

milling

tirane ploe (drvo); ~ scale - valjaonika zgura; ~ stone - mlinski

kamen; ~ table - sto glodalice
(ma.); ~ term - fabriki izraz,
termin; ~ train arrangement postavljanje valjaonikog stana
millboard - karton, debeli karton (za
povez knjige)
milled nut - izreckana navrtka
(ma.) ; <- surface - glodana povrina, povrina obraena glodanjem
(ma.)
miller - glodalica (ma.)
Miller bridge - Milerov most (el.) ;
~ effect - Milerov efekat (el.)
millet - proso, sirak (bot.)
milli- - mili- (hiljaditi deo)
milliammetee
miliampermetar
(el.)
milliampere - miliamper
= 10~3 A
millibar - milibar = IO2 Pa
millibarn - milibarn = ]0~ 3 1 7m 8
millicurie - milikiri = 3,7 IO (raspada)
millifarad - milifarad = IO" 3 F 6
miligram(me) - miligram = 10~ kg
milligrammequivalent - miligram-ekvivalent
millihenry - milihenri = 10~3 H
millilambert - mililambert = IO"3
(1/TT)

cd

cm" 2

millimeter - milimetar
millimetre - milimetar = 10~3 m
millimicron - nanometar = 10~9 m
milling - glodanje (ma.) ; mlevenje,
sitnjenje (thnl.) ; ~ and centring
machine - maina za dimenziono
odsecanje i centriranje; ~ attachment - ureaj za glodanje; ~ capaccity - uinak glodanja (ma.);
chip - iverje pon" od glodanja;
~ cutter - glodalo, alat za glodanje;
~ cutter adapter - gloda sa prelaznom aurom (ma.); cutter
for fluting taps - glodalo lebova
na ureznicima; ~ cutter for wood
- glodalo za drvo; ~ cutter with
inserted blades - glodalo sa umetnutim seivom; feed - pomeranje
pri glodanju (ma.); r*-> fixture ureaj za glodanje; ~ head - glava
za glodanje (sa izmenljivim seivom);
~ job - glodanje, posao na glodalici
(ma.); ~ length - duzina (put)

milling

451

glodanja; "-' liquid - tenost za

mlevenje (thnl.); ~ machine glodalica; machine arbot - trn
za glodalo; ~ machine arbor colter - prsten trna za glodala; ~
-machine attachment - specijalni
dodatak glodalice (ma!.); ~ machine spindle - vreteno glodalice
(mai.); ~ machine template kopirni ablon za glodanje; ~ machine vice - paralelne mainske
mengele; ~ operation - rad glodanja; ~ out - izglodavanje; ~
pattern - kopirni ablon, kopirna
vodica; ~ planer - kombinovana
glodalica i rendisaljka (ma!.); <~
programme - program glodanja
(ma!.) ; ~ quill - pinola za glodalicu; ~ saw - urezno glodalo
(ma!.) ; ~, short threads - glodanje kratkih navoja (ma!.); <~
speed - brzina glodanja (ma!.) ; ~
spindle - vreteno glodaa (ma!.) ;
~ table - sto glodalice (ma!.);
~ thrust - pritisak glodanja
(ma!.) ; ~ tool - alat za glodanje,
gloda (ma!.)
million - milion
milliphot - milifot = IO" 3 cd sr cm" 2
millira - milirad = IO"5 J kg" 1
milliroentgen - milirendgen =
7
= 2,58 IO" C kg-i
millisecond - milisekunda 3= IO" 3 s
millivolt - mili volt = 10~ V
milliwatt - mili vat = 10~a W
Million's reaction - reakcija na proteine sa ivinim nitratom (hem.)
mine - rudnik, majdan; lagum, mina;
~ detector, mine locator - detektor mina (voj.) ; ~ -sweeper minolovac (mom.)
mineral - mineral, mineralni, ruda;
~ dyt - zemljana boja (thnl.);
~ jelly - vazelin (thnl.) ; ~ lubricating oil - mineralno ulje za podmazivanje (thnl.); ~ oils - mineralna ulja, nafta i drugi ugljovodonici dobijeni iz mineralnih izvora
(hem.); ~ wax - zemni vosak
(thnl.) ; ~ wool - mineralna vuna,
vuna od ljake (thnl.)
mineralization - mineralizacija (pretvaranje u mineral, dodavanje mineralnih sastojaka u vodu)
29*

minor

mineralized - mineralizovan
mineralogical - mineraloki
mineralogist - mineralog
mineralography - mineralografija
mineralogy - mineralogija (nauka o
mineralima)
minever - hermelin, lasiina velina,
samur(ovina)
miniatron - cev sa elektronskim
pranjenjem
miniature tube - minijaturna cev
(eh.)
miniaturization - minijaturizacija
(eh.)
minidiode - minijaturna dioda
minimodule - minimodul (mikromodul s obinim tranzistorom)
minimum - minimum, najmanja
vrednost; ~ conduction band minimum zone provodnosti, dolina
zone provodnosti; ~ detectable
signal - najmanji signal koji se
moe detektovati (eh.); ~ field
intensity - minimalna jaina polja
(el.); ~ limit - donja granica;
~ phase shift - minimalni fazni
pomeraj (eh.) ; ~ scattering antenna - antena sa minimalnim rasejanjem (eh.); ~ signal method
- metoda minimalnog signala (eh.) ;
~ speed - najmanja brzina; ~
time path - putanja najmanjeg
vremena (fiz.) ; ~ wavelength minimalna talasna duina (eh.)
mining - rudarstvo, vaenje ruda
ministac - ministak
minium - minijum, menige, oksid
olova (crvena boja)
mink - lasica, tvor, kanadska kuna;
krzno kanadske kune (Hol.)
Minkowski world - svet Minkovskog, etvorodimenzionalni prostor
(fiz.)
minor - manji, mali, nii, neznatan;
~ are - mali luk, svaki luk manji
od polovine kruga (gm.); ~ axis
of an ellipse - manja osa elipse
(gm.) ; ~ lobe - bona latica (antenskog dijagrama zraenja), boni
listi (rad.); ~ segment of a
circle - mali odseak kruga, svaki
odseak manji od polovine kruga
(gm.); ~ switch - mali bira,
predbira (eh.)

mint camphor
mint camphor - mentol (hem.)
minus - minus, manje, matematiki
znak; plate negativna ploa
(mot.)
minute - minut, jedinica vremena;
mali
mipafox - fluoro-bis-izopropil-aminofosfin oksid, insekticid (hem.)
mipolam - mipolam, plastina masa
na bazi polivinil-hlorida (thnl.)
Mira metal - mira-metal, kiselinski
otporna legura sastava 75% Cu,
16% Pb, 8% Sn i 1% Ni
Miraculoy - vrsta elika sa 1,25%
Ni, 0,65% Cr, 0,4% Mo i 1,55%
Mn
mirage - fatamorgana
mirror - ogledalo, reflektor; ogledati
se; ~ aspheric(al) - asferino
ogledalo; ~, cavity -, reflektor
rezonatora; ~, composite - sloeno (vieslojno) ogledalo; , concave - konkavno (izdubljeno) ogledalo; ~, convex - konveksno (ispupeno) ogledalo; ~ -coppying
- kopiranje u ogledalu; ~, dichroic
- dihroino ogledalo; ~, dielectric
- dielektrino ogledalo; ~, dielectric-coated - ogledalo s dielektrinim premazom (prevlakom); ~,
dielectric (film) laser - dielektrino lasersko ogledalo; ~ effect
- efekt ogledala (kod supera) (eh.) ;
~, electromagnetic - elektromagnetno ogledalo; ~, electron elektronsko ogledalo; ~, ellyptic
- eliptino ogledalo; ~ finish glaanje visokog kvaliteta (ma.);
~, flat - ravno ogledalo; ~,
flat-roof - dvograno ogledalo; ~,
folding - savijeno ogledalo; ~,
frequency sensitive - ogledalo ija
svojstva zavise od frekvencije; ~
galvanometer - glavanometar sa
ogledalom (eh.); ~, heliostat ogledalo heliostata; ~ instrument
- aparat s ogledalom (eh.) ; ~ ion
- jonsko ogledalo; ~, laser lasersko ogledalo; ~, liquid selenium - ogledalo od tenog selena;
~, liquid semiconductor - ogledalo od tenog poluprovodnika; ~,
lowless - ogledalo s malim gubicima;
~, magnetic - magnetno ogledalo;

452

missile

~, multilayer - vieslojno ogledalo; ~, multistack v. multilayer

mirror; ~, neutron-reflecting neutronski reflektor; ', parabolic
- parabolino ogledalo; parabolini
reflektor; ~, partially reflecting
- delimino prozrano ogledalo; ~,
pivoting - ogledalo koje se moe
okretati; ~, plane - ravno ogledalo; ~ retrospection - retrovizor;
~, rotating - rotirajue ogledalo;
~, specular - refleksiono ogledalo;
~, spherical - sferino ogledalo;
~, variable reflectivity - ogledalo
s promenljivim koeficijentom refleksije
mirroring - refleksija
misalignment - pogreno nametanje; kosina, ukoenje, razdeavanje, nesimetrija; ~ voltage - napon
razdeavanja (el.)
miscellaneous - izmean, sastavljen
od raznih delova, razni
Misch metal - mi-metal, piroforna
legura sastava 35% Fe i 65% metala iz grupe retkih zemalja
miscibility - rastvorljivost, meljivost (hem.)
Misco-alloys - grupa raznih legura
gvozda sa niklom, hromom i dr.
(mtl.)
misconnection - pogreni spoj, pogrena veza (el.)
misconvergence of beam - divergencija snopa
Miscrome - miskrom, kiselinski otporna legura eleza sa 28% Cr
misfire - propustiti signal, ne upaliti
se, slagati (el., voj.)
misfiring - laganje (ureaja, oruja)
(voj.)
mismatch - razdeenost, neuglaenost (el.)
misregistration* - pomerenost boje
u odnosu na konturu (TV)
misroute - pogrean pravac
missend - slati potu pogrenim smerom
missile - raketa, projektil (voj.) ~,
anti - antiraketa; ~, ballistic balistika raketa; ~, bumper dvostepena raketa; ~, controlled
- dirigovana raketa; ~, development - eksperimentalna raketa;
' ,

missile

453

expendable - raketa jednokratne

primene; ~, free-flight - nedirigovana raketa; ~, guided - dirigovana raketa; ~, intercontinental ballistic - interkontinentalna
balistika antena; ~, intercontinental guided - interkontinentalna
raketa; ~, mother - prvi stepen rakete;
~, multi-step viestepena raketa; >*>, non-expendable - raketa
viekratne primene; ~, non-recoverable v. expendable missile; ~,
onestage - jednostepena raketa;
~, recoverable v. non-expendable missile; ~, test v. experimental missile; ~, training kolska raketa; ~, two-stage dvostepena raketa; ~, uncontrolled - nedirigovana raketa; ~, winged - raketa sa krilcima; ~, wingless v. ballistic missile
missiles - raketno oruje pl.
mist - magla, sitna kia; uljna izmaglica; ~ coolant - rashladiva u
formi magle (av.); ~ cooling hlaenje maglom (av.); ~ -lubricated - podmazano masnom maglom (preko mlaznice visokog pritiska) (av.); ~ tube - mlaznica
za hlaenje masnom maglom (av.)
mistune - razdesiti (el.)
miter gears - par zupanika sa prenosnim odnosom 1 / 1 (ma!.)
mitlaufeffect - efekat termike povratne sprege
mitre fillet weld - ugaoni av sa
ravnim licem (zav.); ~ joint ugaoni sastavak (mai.); ~ wheel
- kupasti toak (mal.)
mix - meati
mixed acid - kiselina za nitrovanje,
smea sumpora i azotne kiseline
(hem.); ~ coupling - kombinovana sprega (mot.) ; ~ crystals pomeani kristali (kr.); ~ grade
- meano zrnati (karbid) (zav.);
~ number - meoviti broj (mat.) ;
~ quantity - meovita koliina
(mat.)
mixer - mea, mikser; stepen za
meanje (eh.) ; mealica (thnl.) ; ~,
fundamental - mikser na prvom
harmoniku (heterodina); ~, har-

mobility

monic - mikser na harmonicima

(heterodina); ~, hotnodyne - sinhroni mikser; ~, lock-in - sinhroni
mikser; ~, optical - optiki mikser;
~, resistive - mikser na nelinear
nom otporu; ~ -settler - vrsta
ureaja za kontinualnu ekstrakciju
vodenih rastvora organskim rastvaraima (hem.); ~, single-ended
- nesimetrini mikser; ~ stage stepen za meanje (eh.) ; ~ tube
- mealica, cev za meanje (eh.);
~, tunnel diode - mikser sa tunel-diodom
mixing - meanje (npr. signala); ~
chamber - komora za meanje
(mot.) ; ~, fundamental - osnovno meanje; ~, harmonic - sloeno meanje; ~, light v. optical
(frequency) mixing; ~ of light
beams - meanje svetlosnih snopova; ~, optical (frequency) meanje optikih signala; ~, photoelectric - fotoelektrino meanje,
meanje pomou fotoelektrinog pribora; ~, single-ended - jednostrano meanje; ~ tube - cev za
meanje (eh.)
mixture - meavina; ~, helium-neon - meavina helijuma i neona;
~ limit of inflammability - granica upaljivosti (zav.); ~ ratio
- odnos meavine (hem.)
MKSA-system of units - MKSA
sistem jedinica, sa osnovnim jedinicama: metar, kilogram, sekunda i
amper
Mn - simbol elementa mangana (hem.)
mnemotron - mnemotron
Mo - simbol elementa molibdena
(hem.)
mobaltrcn - pribor za stvaranje
gama-zraenja
mobilance - mobilans
mobile generator - pokretni razvija
(gasa) (sav.) ; ~ reactor - pokretni
reaktor, reaktor manje snage koji se
moe brzo transportovati u delovima (nukl.); ~ transmitter pokretni predajnik (eh.)
mobility - pokretljivost, mobilnost;
~, ambipolar - ambipolarna mobilnost; ~, carrier v. charge
carrier mobility; ~, charge car-

mobility
mobility
rier - mobilnost nosioca naelektrisanja; ~, diffusion - difuziona
mobilnosti ~, drift - mobilnost
drifta; , effective - efektivna mobilnost; ~, electron - mobilnost
elektrona; ~, electron lattice mobilnost elektrona u oblasti rasejanja reetke; ~, free carrier mobilnost slobodnih nosilaca (naelektrisanja); ~, Hali - Holova
mobilnost; ~, hole - mobilnost
rupa; ~, hole lattice - mobilnost
rupa u oblasti rasejanja reetke; ~,
impurity - mobilnost u oblasti
rasejanja primese; ~, impurity
scattering limited - mobilnost
ograniena rasejanjem na neistoi;
~, intrinsic - mobilnost elektrona u
sopstvenom poluprovodniku; ~,
lattice scattering limited - mobilnost ograniena rasejanjem reetke; ~, negative differential negativna diferencijalna mobilnost;
~, recombination - rekombinaciona mobilnost
mock-up - maketa, model; ekvivalent;
~, integrated circuit - maketa
integralne eme
mode - oblik, nain; tip talasa; tip
oscilovanja; metoda, princip; reim rada; mod; oscilacije; ~,
accel-decel v. accelerator-decelerator mode; ~, accelerator-decelerator - reim rada jonskog motora sa ubrzavanjem i usporavanjem; ~, acoustic - akustiki
tip oscilovanja; ~, active-s - aktivne vrste oscilovanja, aktivni modi;
~, adjacent -s - susedne vrste
oscilacija, susedni modi; ~, amplified spontaneous emission reim pojaanja spontanog zraenja;
~, angular (dependent) -s ugaoni tipovi oscilovanja; ~, anti-Stokes - anti-Stoksov tip oscilovanja; ~, antisymmetric -s antisimetrine oscilacije; ~, avalanche - lavinski tip, reim obrazovanja lavine; ~, axial's - aksijalni tip oscilovanja; ~, batch grupni nain (obrade podataka);
~, bouncing-ball" -s - v. total-internal-refraction modes; ~,

454

mode

cavity -s - tipovi oscilacija rezonatora; ~, CF v. constant-frequency mode; ~, characteristic

-s - karakteristini tipovi oscilacija,
karakteristini modi; ~, circularly
symmetric -s - akcijalno-simetrini tipovi oscilovanja; ~, collective -s - kolektivne oscilacije; ~,
common - opti tip oscilovanja;
~, comparison - rad u uporednom reimu; , competing -s kompetitivni tipovi oscilovanja; ~,
confocal resonator -s - tipovi
oscilovanja konfokalnog rezonatora;
~, consecutive's v. adjacent modes; ~, constant-frequency reim rada s konstantnom frekvencijom; ~, contour's - konturni tip
oscilovanja; ~, convection current -s - talasi konvekcione struje;
~, conversion - konverzija tipa
oscilovanja; ~, coupled -s - spregnuti tipovi oscilovanja; ~, cutoff-s
- kritini" tipovi oscilovanja; ~,
CW - reim nepriguenih oscilacija; ~, degenerative - degenerativni tip oscilovanja; ~, depletion
- deplecioni reim, reim osiromaenja; ~, desired -s - eljeni tipovi
oscilacija; , difference - reim
rada na frekvenciji razlike; ~, dissymmetric -s - asimetrini tipovi
oscilacija; ', dominant -s - dominantni tipovi oscilacija; ~-, ducted - talas koji se prostire po atmosferskom kanalu; ~, eigen -s v.
natural mode; ~, electromagnetics - elektromagnetne oscilacije;
~, electromechanical -s - elektromehanike oscilacije; ~, electron plasma -s - elektronske oscilacije plazme; ~, enhancement
- reim obogaenja; ~, enrichment v. enhancement mode; ~,
equiamplitude -s - tipovi oscilacija s istom amplitudom; ~,
evanescent -s - priguene oscilacije; ~, even -s - parni tipovi oscilacija; ~, exchange dominated
- preteno izmenski reim rada; ~,
exciting -s - pobudni tipovi oscilacija; ~, extensional -s - longitudinalni tipovi oscilacija; ~,
Fabry-Perot's -s - tipovi oscil-

moe

455

lacija rezonatora Febri-Pero; ~,

face shear -s - konturni tipovi
oscilovanja; ~, failure - oblik
otkazivanja, vrsta kvara; ~, fast
shear -s - brza pomeranja pomaka;
~, first -s - sa talasom prvog reda;
~, F-P v. Fabry-Perot's modes;
~, free-running - reim slobodnih oscilacija, reim slobodnog generisanja, reim nesinhronizovanih oscilacija; ~, free-running laser reim slobodnih oscilacija lasera,
reim slobodnog generisanja lasera,
reim nesinhronizovanih oscilacija
lasera; ~, fundamental -s - osnovni tipovi oscilacija; ~, Guassian
- Gausov tip oscilacije; ~, Gaussian-Laguerre - Gaus-Lagerov tip
oscilovanja; ~, gravity -s - gravitacioni talasi; , Gunn - reim
Ganovih oscilacija; ~, helicon spiralni talas, helikon; ~, high-frequency - visokofrekventni nain oscilovanja; ~, higher (order)
-s - vii tipovi oscilacija; ~, hybrid s hibridni tipovi oscilacija,
hibridne oscilacije; ~, incident oscilacija upadnog talasa; <~, ion
(plasma) -s - jonske oscilacije
plazme; ~, ion-sound -s - jonsko-zvune oscilacije (plazme); ~,
Kittel -s - Kitelove oscilacije; ~,
lasing -s - generacioni tipovi oscilovanja; ~, lattice -s - oscilacije
kristalne reetke; ~, left-hand(ed)
-s v. left-hand(e) circularly
polarized modes; ~, left-hand e d ) circularly polarized -s tipovi oscilovanja sa levom kritinom polarizacijom; ~, LH -s v.
left-hand(ed) circularly polarized modes; ~, light-pipe -s tipovi oscilovanja svetlovoda; ~,
limited space-charge accumulation - reim ograniene akumulacije prostornog naelektrisanja; ~,
longitudinal length -s - produne
oscilacije po duini; ~, longitudinal thickness - produne oscilacije po irini; ~, low-frequency niskofrekventni tipovi oscilovanja;
~, lowest -s - nii tipovi oscilacija; ~, LSA v. limited space-charge accumulation mode; ~,

mode
magnetoionic -s - magnetojonske
oscilacije; ~, magnetostatics -s
- magnetostatike oscilacije; ~,
main -s v. fundamental modes;
~, masing -s - tipovi oscilovanja
pri generaciji; ~, meteor scatter
- meteorsko rasprostiranje (propagacija) (radio) talasa; ~, modelocked reim sinhornizovanih
oscilacija; ~, MS -s - magnetnostatike oscilacije; ~, natural - s
- sopstveni tipovi oscilacija; ~,
noise enhancing - reim rada s
poveanim nivoom uma (npr. masera); ~, noise quieting - reim
rada sa smanjenim nivoom uma
(npr. masera); ~, nondegenerative -s - nedegenerativni tipovi
oscilacija; ~, nonresonant -s nerezonantni tipovi oscilacija; ~,
normal -s - normalni tipovi oscilacija; ~, number - broj tipa oscilovanja; ~, oblique" - kosi tipovi oscilovanja; ~, OBPT v.
optically biased pulsed transmission mode; ~, odd -s - neparni tipovi oscilacija; ~ of operation - reim rada; ~ of propagation - tip rasprostiranja; ~,
off-axial's v. angular (dependent) modes; ~, on-line time-sharing - reim rada sa podelom
vremena pri obradi podataka; ~,
optical - optiki tip oscilovanja;
~, optically biased pulsed transmission - reim impulsne izmene
dobrote optikim sredstvima; ~,
original -s v. fundamental modes; ~, parametric - parametriki
reim rada; ~, parasitic -s - parazitni tipovi oscilacija; ~, persistent current - reim samopodravajue struje; ~, perturbed
-s - perturbirani tipovi oscilacija;
~, phonon -s - tipovi fonona;
~, p i s - pi-oscilacije u magnetronu; '-', polar -s - polarni tipovi
oscilovanja; ~, polarization current -s - talasi polarizacione struje;
~, principal -s - v. fundamental
mode; ~, pulsed - impulsni reim rada; ~, Q-spoiled - reim
impulsne dobrote; ~, Q-switched
v. Q-spoiled mode; ~, quasi-

mode
mode
-degenerated -s - kvazidegenerativni tipovi oscilovanja; ~, quenched domain - reim potopljenih
domena; ~, radial -s - radijacioni
tipovi oscilovanja; ~ 3 radiating -s
- radijacioni tipovi oscilacija i ,
Raman -laser -s - Ramanovi laserski tipovi oscilacija; ~, residue -s
- normalni (sopstveni) talasi; ~,
resonant -s - rezonantni tipovi oscilacija; ~j RH -s v. right-hand
(ed) circularly polarized modes;
~, right-hand(ed) -s v. right-hand(ed) circularly polarized
modes; ~, right-hand(ed) circularly polarized -s - talasi sa
desnom krunom polarizacijom; ~,
saturated of operation - reim
zasienja sa odreskom; ~ -selecting - selekcija tipova oscilacije;
~, self-locked -s - samosinhronizovani tipovi oscilacija; ~, shear
v. oscilovanje pomeranja; ~ shift
- pomeraj tipa oscilovanja; ~,
side -s - v. adjacent modes; ~,
single - jedinini tip oscilovanja;
~, skipping - preskakanje tipa
oscilovanja (kod magnetrona); ~,
space-charge -s - talasi prostornog naelektrisanja; ~ spin-wave
- mod-spin talasa; ~, spurious -s
- parazitni tipovi oscilacija; ~,
stable-s - stabilni tipovi oscilacija;
~, stationary -s v. stable modes;
~, Stokes - Stoksov mod; ~,
sum - reim rada na zbirnoj frekvenciji; ~, TE - TE-talas; ~,
thickness -s - oscilovanja po debljini; ~, thickness flexure -s oscilovanja ugiba po debljini; ~,
thickness shear -s - oscilovanja
pomaka po debljini; ~, through polarni reim rada; ~, TM TM-talas; ~, total-internal-reflection -s - tipovi oscilovanja sa
totalnom internom refleksijom; ~,
transmission -s - transmisioni
tipovi oscilacija; ~, tiapped -s prigueni tipovi oscilacija; ~, triggering -s - tipovi okidanja; ~,
twisted" -s - spiralni" tipovi
oscilacija; ~, uncoupled -s - nespregnuti tipovi oscilovanja; ~,

456

model

undamped -s - neprigueni tipovi

oscilacija; ~, undesired -s - neeljeni tipovi oscilacija; ~, unperturbed -s - neperturbovani tipovi oscilovanja; '-, unwanted -s
v. undesired modes; ~, variable-frequency - reim rada s promenljivom frekvencijom; ~, VF v.
variable-frequency mode; ~,
wave - tip oscilacije, mod; tip
talasa; ~, waveguide - reim rada
talasovoda; tip talasa talasovoda; ~,
width flexure -s - oscilovanje
ugiba po irini; ~, width shear -s oscilovanje ugiba po irini; ~, JT
-s v. pi-modes
model - maketa, model, uzorak;
~, analogue-of neuron - analogni model neurona; ~, analytical-of diffusion process - analitiki model difuzionog procesa; ~,
atmospheric - atmosferski model,
model atmosfere; ~, atmospheric
density - model visinske raspodele
atmosferske gustine; '<, breadboard - eksperimentalni model;
~, carrier-storage - model s
nagomilavanjem nosilaca (naelektrisanja); ~, charge-control model u upravljanju naelektrisanjem; ~, charge-storage - model
s nagomilavanjem naelektrisanja;
~, density-height - model visinske raspodele elektronske koncentracije; ~, distributed transistor
- model tranzistora s podeljenim
parametrima; ~, electrochemical
nerve - elektrohemij ski model nerva; ~, exponential ionosphere model eksponencijalne jonosfere;
~, FET computer v. field-effect
transistor computer model; ~,
field-effect transistor computer
- model FET tranzistora; ~, flat
Earth - model razne zemlje (u
rasprostiranju radio-talasa); ~, full-scale - model u prirodnoj veliini;
~, ionospheric - model jonosfere;
~, lumped transistor - model
tranzistora s koncentrisanim parametrima; ~j neuron - model
neurona; , nullator-norator nulator, norator-model; ~, production-loss-diffusion - model

model

457

atmosfere na bazi jonizacionih, rekombinacionih i difuznih procesa;

~, prototype - eksperimentalni
model, eksperimentalni uzorak, maketa; ~, scale - model u razmeri;
~, sharply bunded ionosphere
- model jonosfere sa otrim granicama; ~, Shockley-Read-Hall oklijev-Ridov-Holov model; ~,
SRH v. Shockley-Read-Hall m o del; j test - eksperimentalni
model, ispitni model; , time-varying - model vremenski promenljive atmosfere, model nestacionarne atmosfere; ~, two-step
diffusion - model dvostepenog difuzionog procesa
moer - impulsni ureaj za kodiranje (eh.)
moderate - usporavati (nukl.)
moderated - umeren, srednji; moderiran; ~ reactor - nuklearni reaktor sa usporivaem (moderatorom)
(nukl.)
moderation - umerenost, umeravanje; moderiranje (nukl.); ~ of
neutrons - usporavanje neutrona
(nukl.)
moderator - regulator; moderator,
usporiva (neutrona u reaktoru)
(nukl.); graphite - grafitni
moderator (nukl.); ~, heavy-water - tekovodni moderator
(nukl.); , light-water - moderator sa lakom (obinom) vodom
(nukl.)
moderator-coolant
moderator-rashladiva (nukl.)
modernization - modernizacija; ~,
facility - modernizacija bitnih sredstava
modify - izmeniti, doterati
moding - izoblienje oscilacija magnetrona
modulability - modulativnost, mo
modulacije (eh.)
modular - modularni, unificirani
modulated wave - uoblieni talas,
modulisani talas (eh.)
modulating current - modulaciona
struja, struja modulacije (eh.)
modulation - uoblienje, modulacija;
~, absorption - modulacija apsorpcijom; ~, adaptive delta -

modulation
adaptivna delta-modulacija; ~, amplitude - amplitudna modulacija,
AM; ~, analog - analogna modulacija; ~, angle - ugaona modulacija; ~, asymmetric amplitude
- asimetrina amplitudna modulacija; ~, base thickness - modulacija debljine baze; ~, base width
v. base thickness modulation;
~, CD v. conventional delta
modulation; ~, channel length
- modulacija duine kanala; ~,
chopper - modulacija operom; ~,
companded delta - delta-modulacija s kompandovanjem; <~, compound v. multiple modulation;
~, conductivity - modulacija
provodnosti; ~, conjugate v. asymmetric amplitude modulation;
~, continuous adaptive delat kontinualna adaptivna delta-modulacija; ~, controlled-carrier modulacija sa samopodeavanjem
nosee frekvencije; ~<, conventional delta - obina delta-modulacija (za razliku od statistike
delta-modulacije); ~, coupling spojna modulacija; ~, cross ukrtena modulacija, kros-modulacija; ~, delta - delta-modulacija;
~, differential pulse code diferencijalna kodna-impulsna modulacija; ', direct - direktna modulacija (npr. zraenja lasera); ~,
discrete adaptive delta - diskretna adaptivna delta-modulacija;
---, elastooptic - elastinooptika
modulacija; ~, electrooptic elektrooptika modulacija; ~, environmental - modulacija izazvana okolnom sredinom; ~> external - spoljna modulacija (npr.
zraenje lasera); ~, extraneous parazitna modulacija; ~ factor koeficijent modulacije, stepen modulacije, procent modulacije; ~,
fast - vrlo brza modulacija; ~,
field (-effect) - modulacija poljem
(gustine nosioca naelektrisanja); ~,
floating-carrier v. controlled-carrier modulation; ~', frequency - frekventna modulacija;
~ 3 frequency modulation-frequency - FM - FM modulacija;

modulation

458

modulation
~~, frequency modulation-phase
- FM-fazna modulacija; ~, group
- modulacija grupnog signala; ~,
helix - helikoidalna modulacija;
~, high information delta visoko-informativna delta-modulacija; ~, hum - modulacija fonom,
fonska modulacija; ~, hybrid modulacija (hibridna modulacija);
~, in-cavity - unutarrezonatorska
modulacija; ~ index - indeks
modulacije, modulacioni indeks
(eh.); ~, intensity - modulacija
zraka elektrolune cevi; modulacija
intenziteta snopa (npr. lasera); ~,
internal - unutarnja modulacija;
~, inversion density - modulacija
inverzne gustine; ~, Kerr cell modulacija svetlosti Kerovom elijom; ~ laser - modulacioni laser;
<, life time - modulacija duine
ivota; ~, line-type - linearna
modulacija; ~, linear delta - linearna delta-modulacija; ~, longitudinal (-wave light) - longitudinalna modulacija; ~, loss v.
absorption modulation; ~ meter
- mera modulacije (els.) ; -~, multiple - viestruka modulacija; ~,
narrow-band frequency - uskofrekventna modulacija; ~, noise
- modulacija umova; ~ of beam
- modulacija snopa; ~ of light
- modulacija svetlosti; ; on-off
- manipulacija; ~ percentage procent modulacije, dubina modulacije (eh.); ~, permutation permutaciona modulacija; ~, phase
- fazna modulacija FM; ~, product - produktna modulacija; ~,
pulse-amplitude - amplitudno-impulsna modulacija; ~, pulse-code - kodno-impulsna modulacija;
~, pulse-duration
irinsko-impulsna
modulacija; ~, pulse-inlerval - v.
pulse-spacing modulation; ~,
pulse-length v. pulse-duration
modulation; ~, pulse-numbers
- modulacija po broju impulsa za
jedinicu vremena; ~, pulse-phase
v. pulse-position modulation;
~, pulse-position - fazno-im-

modulator
pulsna modulacija; ~, pulse-spacing - fazno-impulsna modulacija
sa izmenom intervala medu impulsima; ~, pulse-time v. pulse-position modulation; ~, pulse-width v. pulse-duration modulation; , Q - modulacija
dobrote; ~, quadrature - kvadraturna modulacija; -~ reactor modulaciona prigunica (eh.); ~,
reflection - refleksna modulacija;
~, single-sindeband - modulacija
jednim bonim pojasom, jednopojasna modulacija; ~, single-sided
angle - ugaona jednopojasna modulacija; ; single-tone - modulacija
jednim tonom; ~, spurious - parazitna modulacija; ~ , , Stark tarkova modulacija; ~, statistical
delta - statistika delta-modulacija;
~, suppressed carrier - modulacija s priguenom noseom frekvencijom; ~, telemetering - telemetrijska modulacija; ~, time - vremenska modulacija; ~, transmission - transmisiona modulacija; ~, transverse
(wave light) - poprena modulacija; ~, ultrasonic light - modulacija svetlosti putem difrakcije
svetlosti na ultrazvunim talasima,
utlrazvuna modulacija svetlosti; ~,
variable-carrier v. controlled-carrier modulation; ~, velocity - modulacija brzine; ~,
vibration - vibraciona modulacija;
~, Z-axis - modulacija zraka elektrine cevi

modulator - modulator, uobliava (eh.); ~, amplitude light

- amplitudni modulator svetlosti;
~, c6herent light phase - fazni
modulator koherentnog zraenja; ~,
current - pretvara jednosmerne u
naizmeninu struju; ~, diffraction v. ultrasonic diffraction
modulator; ~, double-balanced
- dvotaktni balansni modulator;
~, electrooptic - elektrooptiki
modulator; ~, electrooptic light
- elektrooptiki modulator svetlosti; ~, electrooptic pulse code
LiTaOs - elektrooptiki kodno-impulsni LiTaO3 modulator;

modulator

459

~, Fabry-Perot light - modulator svetlosti Febri-Pero; ~, ferroelectric - feroelektrini modulator;

~, frequency light - frekventni
modulator svetlosti; ~, frustrated
internal reflection - modulator sa
promenljivom unutranjom refleksijom; ~, fused silica ultrasonic
- ultrazvuni modulator sa topljenim kvarcom; ~, group - grupni
modulator; ~, Kerr cell (light)
- modulator svetlosti na Kerovoj
eliji; ~, light - modulator svetlosti; ~, longitudinal (wave light)
- longitudinalni modulator; ~,
magnetostrictive light - magnetnostrikcioni modulator svetlosti; ~,
optical phase - optiki fazni modulator; ~, p-n junction light p-n svetlosni modulator; ~ stage
- modulacioni stepen (eh.); ~,
standing-wave light - modulator
svetlosti na stojeim talasima; ~,
transverse KDP - popreni KDP
modulator; ~, transverse-wave
light - svetlosni modulator sa poprenim talasom; , travelling-wave light - svetlosni modulator
sa progresivnim talasom; ~ tube
- modulatorska cev (els.); ~,
ultrasonic diffraction - ultrazvuni difrakcioni modulator; ~,
ultrasonic light v. ultrasonic
diffraction modulator; ~ voltage - modulacioni napon, napon
modulatora (els.)
module - modul, ema; blok; ~,
capacitor-resistor-diode - diodni-rezistorni kondenzatorni modul;
~, ceramic-base - modul s keramikom bazom; ~, cordwood modul zatvorenog tipa; ~, digital
- digitalni modul; <,' double-ended - modul sa dva izvoda na
krajevima, dvostrani modul; ~,
encapsulated - hermetizovani modul; ~, honeycomb - modul u
obliku saa; ~, IC v. integrated
circuit module; ~, integrated
circuit - integralni modul; ~,
logic - logiki modul; ~, memory
- modul ureaja za pamenje, modul
memorijskog ureaja, modul memorije; ~, MERA - molekularni

modulus

elektronski modul; ~, microminiature - mikrominijaturni modul;

~, miniature - minijaturni modul; ~, pellet - tabletni modul;
~, plug-in - rezervni modul; ~,
potted electronic - hermetizovani
elektrini modul; ~, power - blok
za napajanje; ~ prinied-circuit
- modularno tampano kolo; ~,
railroad - modul sa planparalelnim razmetanjem elemenata; ~,
rugged - robustan modul, visokoenergetski modul, otporni modul;
~, single-ended - modul sa izvodom na jednom kraju; ~, stacked-s
- paketni moduli; ~, stacked
wafer - moduli napakovani pritiskom; , thermoelectric - termoelektrina baterija; ~, thin-film
(circuit) - modul sa tankofilmskim elementom; ~, three-dimensional - zapreminski modul, trodimenzionalni modul; ~, two-dimensional - pljosnati modul, ravni
modul; ~, welded - zavareni modul; ~, 2-D - v. two-dimensional
module; ~, 3-D v. three-dimensional module
modulus - moduo, modul, mera;
apsolutna vrednost (mat.) ; ~, bulk
- zapreminska modul-elastinost,
modul pritiska; ~, fineness modul krupnosti; ~ of a complex
number - apsolutna vrednost kompleksnog broja (mat.) ; ~ of bulk
elasticity - zapreminski modul
elasticiteta (fiz.); ~ of common
logarithms - modul optih logaritama, 0.43429. . . (mat.) ; ~ of
compliance - modul gipkosti; ~
of compression - modul kompresije, modul elastinosti pri pritisku;
~ of cubic compressibility zapreminski modul elastinosti
(fiz.) ; ~ of decay - modul priguenja (vibracionog sistema); modul raspada (nuklearna fizika); ~
of design - modul konstrukcije;
- of dilatation - modul dilatacije;
- of elasticity - modul elastinosti (fiz.); ~ of elasticity in
compression - model elastinosti
pri kompresiji; ~ of elasticity in
shear v. modulus of trasverse

modulus
modulus
elasticity; ~ of elongation v.
Young's modulus; < of flexibility - modul plastinosti, modul
fleksibilnosti; ~ of resistance modul otpora; ~ of regidity v.
modulus of transverse elasticity;
~ of rupture - modul loma, modul ruenja (grad.), modul pucanja;
~ of shear(ing) v. modulus of
transverse elasticity; ~ of sliding - modul klizanja; ~ of torsion - modul torzije, modul uvrtanja; ~ of transverse elasticity
modul elastinosti drugog reda,
modul poprene elastinosti; ~,
piezoelectric - piezoelektrini modul; piezoelektrini koeficijent deformacije; ~, pressure - modul
pritiska, modul elastinosti pri pritisku; ~, resilience v. modulus
of elasticity; ~, rigidity - modul
vrstoe; ~, shear(ing) v. modulus of transverse elasticity; ~,
stretch v. Young's modulus; ~,
tension v. modulus of elasticity;
~i Young's - Jangov modul elastinosti prvog reda, modul elastinosti
moduplex - viekanalni AM predajnik specijalne namene
Moebius process - proces za elektrolitiko rafinisanje srebra i odvajanje od zlata (mtl.)
moellen - degras, mast koja se upotrebljava u kozarstvu (thnl.)
mohair - moher, kostret angorske
koze, tkanina od kostreti (tek.)
Mohorovicic discontinuity - Mohoroviiev diskontinuitet, granica izmeu vrstog i tenog dela unutranjosti Zemlje (geol.)
Mohr's salt - Morova so, feroamonijum-sulfat (hem.)
Mohs'scale of hardness - Mosova
skala tvrdoe; dijamant ima tvrdou 10
moist - vlaan, mokar; sirov; ~
curing - uvanje na vlazi (thnl.)
~ room conditions - vlani uslovi
(temperatura 25 C, vlanost 75%)
(mtr. thnl.)
moisten - ovlaiti, pokvasiti
i

460

molecular

moistening - vlaenje, kvaenje

moistness v. moisture
moisture - vlaga, vlanost (mtr.);
~ absorption - apsorpcija vlanosti (mtr.) ; ~ detector - detektor vlanosti, indikator vlanosti; ~,
hydroscopic - hidroskopska vlaga;
~ proof - zatien ov vlage, otporan na vlagu (thnl.)
moisture-free - suv, koji ne sadri
vlage
moisture-Iaden - zasien vlagom
moisture-repellant - koji odbija
vlagu, hidrofoban
moisture-retentive - koji zadrava
vlagu, hidroskopan
moisture-tight v. moisture-proof
moits (motes) - naziv za biljne
materije u vuni (seme, slama) (tek.)
mol(e) - mol (jedinica koliine supstancije
molal - molalni; ~ solution - molalni rastvor, koji sadri 1 g-mol
rastvora u 1000 g rastvaraa (hem.)
molality - molalnost (broj molova na
1 kg rastvaraa)
molar - molarni, gram-molekulski
(hem.) ; ~ gas constant - molarna
gasna konstanta (hem.) ; heat molarna toplota (hem.)
molarity - molarnost (broj molova u
litru rastvora); ~ refraction molarno prelamanje (refrakcija)
(hem.); ~ solution - molarni
rastvor (hem.) ; ~ surface - molarna povrina (hem.); ~ weight
- molarna teina, teina 1 gram-molekula (hem.)
molasses - melasa, sirup koji ostaje
iza kristalizacije eera (thnl.)
moldability - livkast (mtl.)
molded capacitor - presovani kondenzator (el.) ; ~ core - presovano
jezgro (el.); ~ insulator - presovani izolator (el.)
mole volume - zapremina 1 mola
(hem.)
molectronics - molekularna elektronika, m61ektonika
molecular - molekulski, molekularni
(hem.) ; ~ adsorption - molekularna adsorpcija (hem.); ~ clock
- molekularni sat, etalon vremena
(metr.) ; ~ compound - moleku-

molecular

461

larno jedinjenje (hem.); ~ concentration - koncentracija rastvora

u gram-molima (hem.); ~ conductivity molekularna provodljivost, elektrina provodijivost kroz
koncentraciju (hem.); ~ distillation - destilacija pod smanjenim
pritiskom od oko 10~3 Hg; upotrebljava se za destilaciju termolabilnih
supstanci (hem.); ~ formula molekularna formula (hem.); ~
formula weight - teina molekularne formule (hem.); ~ heat molekularna toplota (hem.) ; ~ percent - molekularni procenat (hem.) ;
~ pump - molekularna vakuumska
pumpa (ma.) ; ~ reaction - molekularna reakcija, svaka reakcija
koja se odigrava izmeu molekula
(hem.) ; ~ reflectivity - proizvod
moi odbijanja i molekularne teine
(hem.) ; ~ refractivity - proizvod
moi prelamanj a i molekularne teine (hem.) ; -' spectrum - molekularni spektar (hem.); ~ structure - molekularna struktura
(hem.) ; ~ volume - molekularna
zapremina (hem.); ~ weight molekularna teina (hem.)
molecularity - molekularnost
molecule - molekul (najmanji deli
jedinjenja) (hem.); ~ acceptor molekul-akceptor; <~, complex kompleksni molekul; ~ donor molekul-donor (donator); ~,
gram(me) - gram-molekul; ~,
label(l)ed - obeleeni molekul;
~, tagged v. label(l)ed molecule
Molisch test - dokazivanje proteina
alfa-naftolom i koncentrovanom sumpornom kiselinom (hem.)
molten pool - rastopina (zav.) ; ~
agitated - nemirna rastopina
(zav.); ~, boiling - kljuajua
rastopina (zav.); ~, fluid - lako
tekua rastopina (zav.); ~, quiet
- mirna rastopina (zav.) ; ~, slag
flowing ahead - tenja troske da
prethodi rastopini (zav.) ; ~, viscous - viskozna rastopina (zav.);
~ with a frothy surface - penuava rastopina (zav.); ~ slag tena troska (zav.)

moment

molybdates - molibdati, soli molibdenske kiseline (hem.)

molybdenite - molibdenit, disulfid
molibdena (min.)
molybdenum - molibden, hem. element rednog broja 42, simbol Mo
(hem.) ; ~ high-speed steel, moly
high-speed steel - molibdenski
brzorezni elik (mtl.) ; ~ trioxide
- molibden trioksid (hem.)
molybdic acid - molibdenska kiselina (hem.)
molybdite - molibdit, molibdat p-oda (min.)
Molykote, Moly-sulfide - maziva
sa dodatkom molibden-sulfida
(thnl.)
moment - momen(a)t, trenutak; ~<
of couple - moment para (sila);
~ of deflection - moment defleksije, moment uvijanje; ~- of flexure
- moment defleksije, moment savijanja; ~ of force - moment sile;
~ of friction - moment frikcije,
moment trenja; ~ of gyration moment zamajca; ~ of inertia moment inercije; ~ of magnet magnetni moment; '~ of momentum - moment koliine kretanja,
kinetiki moment; ~ of resistance
- moment unutranjih sila (pri deformaciji); ~ of rotation - moment
rotacije; ~ of rupture - moment
kidanja, moment ruenja, moment
loma; ~ of stability - moment
stabilizacije; ; aerodynamic aerodinamini moment; ~, bending - moment savijanja; ~, braking - koni moment; moment koenja; ~, breaking - moment kidanja, moment loma; ~, central centralni moment, moment u centru; ~, centrifugal - centrifugalni
moment, moment centrifugalne sile;
~, critical - kritini moment (pri
kidanju, ruenju); ~, dead-lod moment od sopstvene teine; ~,
dipole - dipolni moment, moment
dipola; ~, disturbing - moment
koji naruava ravnoteu; ~, driving - moment rotacije, moment
obrtanja; ~, electric - elektrini
moment, moment dipola; dipolni
moment; ~, equivalent-bending

moment
moment
- izvedeni moment savijanja; ~,
even - postojani moment (bez pulsacije); ~, factorial - faktorijalni
moment; ~, first - moment prvog
reda, primarni moment, glavni moment; ~, flywheel - zamajni moment; ~, grouped - grupni moment; ~, hinge - moment zgloba,
moment arke, moment arnira; ~,
inertia - moment inercije; ~,
magnetic - magnetni moment; ~,
maximum - maksimalni moment,
najvei moment; ~, negative negativni moment; ~, negative
rolling - negativni moment nagiba;
~, nuclear - nuklearni moment;
~, orbital - orbitalni moment;
~, overturning - moment preturanja; ~, polar - polarni moment;
~, positive - pozitivni moment;
~, positive pitching - pozitivni
moment uvijanja; ~, quadrupole
- kvadropolni moment; ~, resisting v. moment of resistance;
~, restoring - povratni moment;
~, resulting - rezultujui moment;
~, retarding - moment usporenja;
~, rolling - moment kotrljanja;
~, rotative - moment rotacije;
~, second - 1. drugi moment, moment drugog reda; 2. moment inercije; ~, secondary - dopunski
moment, sekundarni moment; ~,
spin - spinski moment, meoment
spina; ~, stability - moment stabilizacije, moment stabilnosti; ~,
static(al) - statiki moment; ~,
stiffness - moment krutosti, moment tvrdoe; ~, support - oslonani moment, moment oslonca;
~, tilding v. overturning moment; ~, torsion(al) - moment
torzije, torzioni moment, moment
uvijanja; ~, turning - moment
rotacije; ~, twisting - moment
uvijanja, moment torzije; ~, ultimate bending - kritini moment
savijanja; ~, virtual - virtualni
moment; ~, yaw(ing) - moment
u odnosu na vertikalnu osu
momentum - koliina kretanja, impuls, momen(a)t; impuls sile; ~,
angular - uglovni moment; ~,

462

monitoring

canonical - kanonski impuls; ~,

linear v. momentum; ~, orbital
angular - orbitalni moment koliine kretanja
monad - jednoelini organizam
(biol.);
jednovalentni
elemenat
(atom, radikal)
monatomic - monoatomski, jednoatomski (fiz.)
monaural - jednouhi, za jedno uho
(tel.)^
monazite - monacit, mineral koji
sadri torijum, cer i lantan (min.)
Mond gas - gas dobijen prevoenjem
vazduha i pare preko uglja na 650C
(thnl.); ~ process - proces za
dobijanje nikla iz ruda preko nikl-karbonila (thnl.)
Monel metal - Monelov metal, legura nikla, bakra, gvozda i mangana (tntl.)
monetary telephone - telefon sa
automatom za metalni novac, aparat za javnu govornicu (tel.)
Monex - ubrzava za vulkanizaciju
gume na bazi tetrametiltiuram-sulfida (thnl.)
monitor - monitor, kontrolni ureaj;
ureaj za kontrolu intenziteta zraenja; ~, video - kontrolni ureaj;
dava; kontrolni program, program-supervizor; ~ background radiation - registrator fonskog zraenja; ~, head - kontrolna glava;
~, laser - laserski monitor; ~,
long-range input - indikator radarske stanice za otkrivanje vazdunih ciljeva; ~, picture - video-kontrolni ureaj; ~, solids moisture - pribor za kontrolu vlanosti
tvrdog tela
monitoring - prislukivanje, kontrola,
upravljanje (tel.); ~ antenna kontrolna antena (el.) ; ~ crystal
- kontrolni kristal, kontrolni detektor (nukl.) ; ~ ionization chamber - kontrolna jonizaciona komora
(nukl.); ~ operator - kontrolni
operator; physiological - fizioloka kontrola; ~ receiver - kontrolni prijemnik (els.) ; ~ reception
- kontrolni prijem (els.) ; ~ system
- kontrolna signalizacija, kontrolni

monitoring

463

sistem; " to value - kontrola

unit - kontrolni steveliina;
pen (els.)
monitron - pribor za otkrivanje tetnih zraenja
_
mono, prefiks, znaci jedan,
m o n 0
jedno. . .
, ,.
monoacid - jednobazna kiselina
(hem.)
.
monoatomic - jednoatomski, mono' atomski
monobasic - jednobazan, monobazan (hem.)
monocarcase welding set - pretvaraka grupa sa zajednikom osovinom u jednom oklopu (zav.)
monochloride - monohlorid (hem.)
monochromatic - monohromatski,
jednobojan (opt.) ; ~ filter - monohromatski flter koji proputa svetlost odreene talasne duine, odnosno boje (fot.) ; ~ light - monohromatska svetlost (opt.) ; ~ radiation - monohromatsko zraenje
(opt.)
monochromatization - monohromatizacija
monochromator - monohromator
(spektralni ureaj za izdvajanje monohromatske svetlosti) (fiz.); ~
Bausch-Lomb grating - difrakcioni monohromator Bo-Lombov;
~ Ebert - Ebertov monohromator;
~ grating - difrakcioni monohromator; ~ Wadsworth - Vodsortov
monohromator
monoclinic - monoklinian, (koji
pripada m. kristalnom sistemu); ~
crystal - monokliniki kristal (kr.) ;
~ system - monokliniki sistem
(kr.)
monocrystal - monokristal (poseban
(pravilan) kristal)
monocyclic - monociklian (jedinjenje sa jednim prstenom) (hem.)
monoenergetic - monoenergetski,
jednoenergetski; ~ radiation monoenergetsko,
monohromatsko
zraenje (fiz.)
monofilm - monomolekulski film
(sloj)
monofrequent radiation - jednofrekventno zraenje (els.)
monohydrate - monohidrat (hem.)

montan wax

monohydric alcohols - alkoholi

koji sadre samo jednu hidroksilnu
grupu (hem.)
monoisotopic - monoizotopski (elemenat sa samo jednim izotopom)
monolayer - monosloj, monomolekulski sloj; jednoslojan
monolithic conduit - monolitna
kanalizacija, monolitni kablovski blok (els.)
monomer - monomer, jednomolekularan (hem.)
monomial - jednolani izraz (mat.)
monomolecular - monomolekulski, jednomolekulski; ~ layer jednomolekularni sloj (hem.); ~
reaction - monomolekularna reakcija ija brzina zavisi samo od koncentracije jednog reaktanta (hem.)
monomorphous - monomorfan, koji
postoji samo u jednom kristalnom
obliku (kr.)
monophase - jednofazni, monofazni
(el.)
monophone - mikrotelefonska kombinacija (tel.)
monopole - monopol, objekat sa jednim polom
monopulse radar - jednoimpulsni
radar (els.)
Monosol - grupa rastvornih organskih boja koje lako prelaze u nerastvoran oblik
monostable multivibrator - monostabilni multivibrator (els.)
monosubstituted - monosupstituisan
(hem.)
monosulphide - monosulfid (hem.)
monotelephone - slualica sa jednim namotanim polom magneta,
telefon sa zvunim pozivom (tel.)
monotron - monotron, klistron
bez reflektora (els.)
monotropic - monotropski (kada je
prelaz jedne modifikacije u drugu
moguan samo u jednom smeru)
(hem., min.)
monovalent - jedno valentan, monovalentan (hem.)
monoxide - monoksid; ~, silicon silicijum-monoksid
montan wax - montan-vosak, dobija
se ekstrakcijom iz lignita (thnl.)

montmorillonite
montmorillonite - montmorilonit,
monmorionit (hidratisani silikat aluminij uma)
Moon radar - radar za ispitivanje
Meseca, Meseeva radiolokacija
(eh.) ; ~ -relay communication
- veza reflektovanjem od Meseca
(eh.)
Moore lamp - Murova lampa
mordant - moilo (thnl.) ; ~ dyes
- moilske boje (alizarinske boje)
(thnl.)
mordants - moila (bajce), supstance
koje fiksiraju boje na vlaknu, npr.
hidroksidi aluminijum-hroma (thnl.)
Morflex - razni plastifikatori za plastine mase (thnl.)
morning-glory horn - eksponencijalna truba (aed.)
morocco - maroken, stavljena kozja
koi; (thnl.)
morphine - morfin (alkaloid iz opijuma)
morpholine - morfolin, tenost cikline strukture i baznih osobina
(hem.)
Morse apparatus - Morzeov aparat
(tel.); ~ code - Morzeov kod
(tel.); ~ key - Morzeov klju,
telegrafski klju (tel.); lamp Morzeova signalna lampa (tel.) ; ~
receiver - Morzeov prijemnik,
prijemnik Morzeova aparata (tel.) ;
~ recorder - Morzeov telegrafski
prijemnik (tel.) ; ~ sounder - klopfer (zvuna kutija) Morzeova aparata
(tel.); ~ telegraph - Morezov
telegraf (tel.); ~ telegraphy Morzeova telegrafija (tel.)
mortality - ispadanje iz pogona,
akcident; ~ infant - rani kvar,
rani otkaz
mortar-location radar - protivminobacaki radar (voj.)
mortise chisel - probojno stolarsko
dleto (ma.)
mortron - sistem kondiciranja vazduha
mosaic - mozaik, mozaina katoda
(TV); ~ gold - pigment koji se
dobije zagrevanjem amalgama kalaja,
amonijum-hlorida i sumpora (thnl.)

464

motor

Moseley number - Mozlijev broj,

sinonim za redni broj, atomski broj

(fiz-)

Moseley's law - Mozlijev zakon, kod

X zraenja (fiz.)
mote - trun(ka), estica, zrno praine
mother crystal - sirovi kristal (kr.) ;
~ liquor - matina luina, rastvor
koji je ostao iza kristalizacije soli
(hem.)
motion - kretanje; ~ collective kolektivno kretanje (u sistemu velikog broja estica); ~ coupled spregnuto kretanje; ~ domain wall- kretanje granice domena (u feromagnetiku); ~ impedance - kinetika impendanca; ~ of rotation obrtno kretanje; ~ oscillatory oscilatorno kretanje; ~ translatory
- translaciono kretanje; ~ transmission - prenos kretanja
motive power - pogonska snaga
motor - motor, pogonska maina,
elektromotor; ~, actuaring - servomotor; ~, adjustablespeed motor sa regulacijom brzine; ~
benzol - motorni benzol, rafinisani
laki destilat katrana za pogon motora; ~ -boat - motorni amac;
~, boost - startni motor; ~, brake
- koioni motor; ~, canned kondenzatorski motor; ~ car putniki automobil, vozilo;
car
engine - motor vozila (automobila);
~ -car jack - dizalica za kola;
~, cascade - kaskadni agregat (za
kaskadno ukljuivanje); ~ casing
- kuite motora; ~, charcoal-burning - gasogeneratorski motor
(radi na drveni ugalj); ~ coach
- putniki autobus; ~ coach jack
- automobilska dizalica; ~-coaster
- obalski brod; ~ commutator
- kolektorski motor; ~, constant-speed - motor sa konstantnim
brojem obrtaja; ~ converter kaskadni pretvara; ~ criser motorna jahta; ~ drive - motorni
pogon; ~ drive punch - motorni
perforator; ~ -driven - na motorni
pogon, sa motornim pogonom; ~
-driven barrow - motorna kolica; ~
-driven pump - pumpa sa elektrinim motorom; ~ driven wel-

motor

4S5

ding machine - pretvara struje za

zavarivanje sa elektromotorom; ~,
electric - elektromotor; ~ element
- motorni, pokretaki element (mot.,
ak.); ~> enclosed-type - motor
zatvorene izvedbe; ~, explosion-proof - motor obezbeden od eks-

plozije; ~ for build-in installa-

tion - ugradbeni motor, motor za

ugradnju; ~, fractional-horsepower - elektromotor snage manje
od 1 K S ; ~ frame - kuite motora; ~, geared-down - motor sa
reduktorom (na zupanike); ~ generator - motor-generator, dinamo-motor; ~ genei-ator set motor-generatorska grupa; ~, induction - asinhroni motor; ,
integral-Horsepower - elektromotor snage vee od 1 KS; ~,
jet-propulsion - reaktivni motor;

~, liquid-fuel rocked - raketni

motor na teni pogon; ~ lorry teretno vozilo, privredno vozilo; ~

man - vozovoa; ~, master glavni motor; ~, midget - minijaturni motor; ~ mine sweeper minolovac; ~, multispeed - motor
sa vie brzina; ~, open - motor
otvorenog tipa; ~ -operated - na
motorni pogon; ~ output - snaga
motora; ~, pen - motor za pomeranje pera (samopisaa); ~, polyphase-commutator - viefazni
kumutatorski motor; ~, poni pomoni (mali) motor, servomotor;
~ pulley - kainik motora; ~
regulation - regulacija motora; ~,
rocket booster - startni raketni
motor; ~ sailer - motorna jedrilica, jedrilica sa pomonim motorom;
~ scythe - motorna kosaica; ~
selector - motorni bira; ~, short
- period motor kratkog veka
(rada); ~ speed - broj obrtaja
motora; ~ spirit - gorivo za motore; ~, starting - startni motor;
~ starting switch - prekida (uklopnik) motora; ~, submersible
- motor zatien od upada vode;
~j subminiature - subminijaturni
motor, motor veoma male snage; ~
sweeper - maina za ienje ulica;
~, thrust - raketni motor; ~,
SOBecnik

movotron
time - vremenski mehanizam; ~
torque - obrtni moment motora;
~ torque generator - predajni
seisin; ~, traction - vuni motor,
traktorski motor; ~ tractor traktor, motorni teglja; ~, tram-car - tramvajski elektromotor; ~
tree-cprayer - motorna prskalica
(za drvee); ~ truck - privredno
vozilo, teretno vozilo motorna kolica; ~ uniselector - motorni
bira; ~, uncooled - nehlaeni
motor; ~, varying-speed - motor
promenljive brzine; ~ vehicle motorno vozilo;
vehicle engine
- automobilski motor; ~ -vehicle
fleet - vozni park; ~ vessel motorni brod; ~, water - hidraulini motor, hidroturbina; ~ winch
- motorna dizalica; ~ with combined ventilation - elektromotor
sa vlastitim i posrednim hlaenjem;
~ with compound characteristic
- motor sa sloenom karakteristikom (elj.) ; ~ with reciprocating
movement - motor sa izmeninim
kretanjem (elj.); ~ with series
characteristic - motor s mekom
karakteristikom (elj.); ~ with
shunt characteristic - motor s
tvrdom karakteristikom; ~ yacht
- motorna jahta
motorboating - um motora, lupanje motora, neeljene oscilacije
u kolu, vrlo niske frekvencije (eh.)
motron - servomehanizam
mount - dra; noica cevi; ~,
crystal - dra kristala, diodna
glava; <--', diode - diodna glava;
~ 5 tunnel diode - glava tunel-diode; , varactor - glava varaktora, glava parametarske diode;
~, waveguide - talasovodna (diodna) glava
mounting panel - montaa na panelu; ~ rack - montaa u stalku
(ramu); montaa stalaka
movies hologram - hologramski
film; ~, three-dimensional - stereoskopski film; ~, 3-D v. three-

-dimensional movies

movotron - indikatorski pribor

mu
mu (n) - koeficijent pojaanja (cevi);
permeabilnost, magnetska provodnost; skraenica za mikron; ~ factor - koeficijent pojaanja cevi
(els.); ~ -meson - mi-mezon,
mion (elementarna estica) (fiz.)
mucilage - biljna sluz; gumirabika
mud - mulj; ~ guard - blatobran
(mot.)
muff (joining tube) - muf (spajanje
cevi) (ma.) ; ~ joint - cevni spoj
(ma!.)
muffler - izduvni lonac (mot.)
Muller tube - Milerova cev (nukl.)
Mullfrax - vatrostalni materijal na
bazi mulita (aluminijum-silikata)
(thnl.)
multi- - prefiks koji znai mnogo
ili vie; ~ -anode magnetron vieanodni magnetron (els.); ~
-anode rectifier - vieanodni ventil (ispravlja) (el.); ~ -bladed
carbide-tipped milling cutter gloda sa vie seiva sa karbidnim
vrhom (ma!.) ; ~ -class sender univerzalni registar (el.); ~ -disk
clutch - kvailo sa vie lamela,
diskova (ma.) ; ~ -flute - sa vie
lebova (ma.) ; ~ -operator constant potential welding generator - matini generator za zavarivanje s konstantnim naponom
(zav.);
~ -operator transformer welding set - matini zavarivaki transformator (zav.); ~
-operator welding generator matini
zavarivaki
generator
(zav.) ; ~ -pass welding - vieslojno zavarivanje (zav.) ; ~ -rate
meter - vietarifno brojilo (el.);
~ -ribbed thread cutter - gloda
navoja sa vie rebara (ma!.); ~
-run welding - vieslojno zavarivanje (zav.) ; ~ -spindle arrangement - ureaj sa vie vretena
(ma!.); ~ -start (worm) - sa
vie poetaka (pul.) ; ~ - w a y valve
- viesmerni ventil (ma.)
multicavity magnetron - vierezonantni magnetron (els.)
multicellular luudspeaker - multipleksni zvunik (els.)
multichannel detector - viekanalni
detektor, brojaki ureaj koji daje

466

multiphase

energetsku
raspodelu
zraenja
(nukl.) ; ~ loudspeaker - multikanalni zvunik (el.)
multicontact timer - viekontaktni
vremenski relej (el.)
multicore cable - vieilni kabl (el.)
multidimensional
viedimenzionalan
multidirectional - viesmerni; ~
hydraulic control valve - hidraulini kontrolni ventil sa vie poloaja (ma.)
multidomain - sa vie domena
multidopant - vieprimesni
multifrequency dialing - viefrekventno biranje (el.)
multigang switch - kombinovani
prekida (el.)
multigrid detection - vie mreno
detektovanje, viemrena detekcija
(el.)
multiharmonigraph - multiharmonigraf
multihole - sa mnogo rupa
multijet blowpipe, multijet torch
- gorionik sa vie plamenova (zav.)
multilateral - mnogostran
multilayer - vieslojni; ~ coil vieslojni kalem (el.)
multilineal - mnogolinijski
multilobe - viekrilni (antenski dijagram), antenski dijagram sa vie
listia
multiloop - viekonturni; ~ feedback - povratna sprega sa vie
petlji (els.)
multimeter - avometar, univerzalni
instrument (el.) ; ~, digital - digitalni multimetar
multimode - sa vie tipova oscilovanja
multimoding - reim rada sa vie
tipova oscilacija
multinominal - mnogolan (izraz u
matematici)
multioscillation - multioscilovanje
multipactor - multipaktor, mulitpaktorski efekat
multipath - vieputni, viehodni
multiphase - viefazni; alloys mnogofazne legure, heterogene legure (mtl.)

nultiple

467

multiple - viestruk; mnoilac, umnoak; viekratno kolo; umnoen,

paralelni; ~ cable - vieilni kabl
(el.) ; ~ capacitor - blok kondenzatora (el.) ; ~ converter - viestruki usmeriva (el.); ~ cord vieilni gajtan (el.); ~ -core
cable - kabl sa vie jezgara, mnogoilni kabl (el.) ;
current generator - viestruki generator (elj.) ;
~ -cutter method (of thread
milling) - nain glodanja kratkih
navoja (ma!.)
multipled - viekratni, mnogokratni
paralelni; ~ (decay) disintegration - viestruki raspad, grananje u
seriji raspada radioaktivnih elemenata (fiz.); ~ electrometer vieelijski elektrometar (els.); ~
excitation - viestruka uzbuda
(elj.); ~ feed - napajanje u vie
taaka (el.) ; ~ flat cable - mnogoilni pljosnati kabl, band-kabl
(el.); ~ frequency - harmonik,
umnoak frekvencije (el.) ; ~ head
blowpipe - gorionik promenljivog
protoka (zav.); ~ ionization mnogostruka jonizacija (fiz.); ~
parallel winding - vieslojni petljasti namot (elj.) ; <~ plate elutch
- kvailo sa vie lamela, diskova
(mot.); ~ -plunger pump pumpa sa vie klipova (ma!.); ~
production - viestruka proizvodnja (ma!.) ; ~ -purpose machine
- maina za viestruku upotrebu
(ma!.); ~ reflection - mnogostruko odbijanje (opt.); ~ sound
track - viestruki trag (ak.); ~
-speed motor - viebrzinski motor
(elj.); ~ -spindle milling glodanje sa vie vretena (ma!.);
~ step cutting - viestepeno glodanje (ma!.) ; switch - viekontaktni prekida, telefonski klju
(tel.); ~ system of indexing viestruki
sistem
obeleavanja
(ma!.); ~ tool - viestruki alat
(ma!.); ~ tooling - ukletenje
vie alata (ma!.); ~ type fixture
- viestruki privriva (ma!.);
~ -unit steerable antenna vieelementna antena sa podeavanjem (TV)
30*

multiplicity of paths

multipleness redundancy - redundancija, odnos broja rezervnih delova prema osnovnim delovima
multiplet - multiplet; ~, quadrupole - kvadrupolni multiplet; ~,
spin-orbit - spin-orbitalni multiplet
multiplex - multipleks; sabijanje (kanala veze); formiranje signala TV
u boji; korienje vie istovremenih
komandi; ~, asynchronous asinhrono sabijanje; ~ code transmission - viekratna kodirana predaja (TV., els.); ~ demodulator
- multipleksni demodulator (els.,
TV); ~ frequency division frekventno sabijanje kanala; ~
modulation - multipleksna modulacija (TV); ~ modulator multipleksni modulator (TV) ; ~
radio transmission - multipleksna radio-predaja (rad.); ~
system - multipleksni sistem
(els.); ~ telegraphy - multipleksna telegrafija (tel.) ; ~ time-division - vremensko sabijanje
kanala
multiplexer - stepen za sastavljanje
TV signala boje (TV)
multiplicand - mnoenik, broj koji
se mnoi (mat.)
multiplication - multiplikacija, pojaanje, poveanje; mnoenje; <~,
avalanche - lavinsko poveanje,
lavinsko pojaanje; ~, carrier pojaanje nosaa; ~, collector kolektorsko pojaanje; ~ factor koeficijent umnoavanja, faktor pojaanja; multiplikacioni faktor; kolinik broja neutrona proizvedenih
nuklearnom fisijom i broja prethodno prisutnih neutrona u reaktoru (nukl.); ~, frequency frekventno pojaanje; ~, nonlinear-reactance - pojaanje na
nelinearnoj reaktanci; ~, reactance - parametarsko pojaanje,
reaktansno pojaanje; ~, resistance - pojaanje na nelinearnoj
otpornosti; < sign - znak mnoenja ( x )
multiplicity of paths - mnotvo
puteva, vieputno rasprostiranje

multiplied by

468

multiplied by - pomnoen sa. . .

multiplier - mnoa, umnoavao,
mnoitelj, umnoavaki mehanizam
mnoilac, broj kojim se mnoi;
~, crossed field - mnoitelj sa
ukrstenim poljima; , dynamic
crossed field electron - dinamiki
mnoitelj sa ukrtenim poljima; ~,
electric - elektrini mnoitelj,
mnoaki perforator; , electron-beam - elektron-luni mnoitelj;
~, electron(ic) - elektronski mnoitelj, fotoelektronski mnoitelj; ~
electrons - sekundarni elektroni;
~, frequency - frekventni mnoitelj; ~j function - mnoa funkcije, funkcionalni mnoa; ~, Hali
- Holov mnoa; <~, logarithmic
- logaritamski mnoa; ~, magnetoresistor
magnetootporni
mnoa; ~, mark-space v. time
division multiplier; ~, nonlinear-reactance - mnoa frekvencije na nelinearnoj reaktanci; ~,
phototube - fotomultiplikator; ~,
reactance - parametarski mnoa;
~, resistance - otporni mnoa;
~j time-division - vremensko-impulsni mnoa; , tube elektronski umnoava, cev-multiplikator; ~, varactor (diode) varaktorski mnoa
multipling - viekratno ukljuivanje
(tel.)
multiply - mnoiti
multiplying coil - dopunski otpor
voltmetra (el.); ~ power - mo
umnoenja (eh.)
multipoint cutter - glodalo sa vie
seiva (ma.); <~ tool - alat sa
vie seiva, glodalo (ma.)
multipolar - multipolarni, viepolarni
multipole - multipol; multipol(ar)ni;
viepol; ~, incoming - ulazni
viepol; ~, outgoing - izlazni
viepol
multiport - viepol, viepolni
multiprocessor - multiprocesor
multiprograming - multiprogramiranje
multipurpose - univerzalni; ~ milling machine - glodalica za viestruku upotrebu (ma.); ~ reac-

muscovite

tor - reaktor sa vie namena, naroito reaktor za proizvodnju elektrine energije i plutonijuma (/tuki.)
m u l d r a n g e - sa vie opsega, sa vie
skala (el.)
multiscaler - multiskaler, viestruki
brojaki ureaj (nukl.)
multisection filter - viesekcioni
filter (els.)
multistable - multistabilan
multistage - viekratni, viestepeni;
~ separation - viestepeno razdvajanje npr. u rektifikacionim kolonama i drugim procesima za razdvajanje izotopa (nukl.)
multistaadard tv set - viestandardni televizor
multisystem - multisistem
multitoothed - sa vie zuba (ma.) ;
cutter - rezni alat sa vie zuba
(ma.)
multiturn - viezavojni, vienavojni
(eli.)
multiunit antenna - vieelementna
antena (el., TV) ; tube - kombinovana cev (els.)
multivalent - vievalentan (hem.)
multivibrator - multivibrator (els.)
multivoltmeter - voltmetar sa vie
opsega (el.)
multiwave - vietalasni (els.)
multiway - vieputni
multizone - viezonski
mumetal - mi-metal, legura nikla i
gvozda sa hromom i barkom, legura
permaloj tipa koja ima visoku magnetnu permeabilnost (mtl.)
Muntz metal - mesing sa 60% bakra
i 40% cinka (mtl.)
muon v. mu-meson
murexide test - mureksidna proba za
dokazivanje
mokrane
kiseline
(hem.)
muriate - so hlorovodonine kiseline, hlorid; hidrohlorid
muriatic - murijatian, koji sadri
hlorovodonine kiseline; ~ acid
- raniji naziv za hlorovodoninu
kiselinu (hem.)
muscle stimulator - stimulator miia
muscovite - muskovit, kalijumski
(beli) liskun (min.)

oiush

r-/

'mush - subharmonici, smetnje od

' luka (el.)
"mushroom valve - peurkasti ventil
4 (ma.)
music loaded cirucit - pupinizovana
"^ linija za prenos muzikog programa
(eh.)
LUsical echo muziki eho (ak.)
ittsk - mous
lUstard gas - slaini gas, dililorodietil-sulfid
(vrlo otrovan gas1
(hem.) ; iperi* (bojni otrov;
Inutarotation > mutarotacija i han.)
inutilated call - izoblieno biranje,
I pogrean spoj (tcl.) ; ~~ selection ' i/oblieno biranje (tcl.)
Tnuting control - beumno podea'
vanje (rad.); ~ sensitivity - gruba
osetljivost (rad.)
I mutual capacitance - uzajamna ka)
pacitivnost (el.); ~ coupling fac-

469

myricyl alcohol

tor faktor uzajamne sprege, koeficijent uzajamne sprege (di ) ; ~

detection coefficient - uzajamni
koeficijent detekcije (cl.); ~ i m pedance - uzajamna impedanca
(cl.) ; inductance uzajamna
induktivnost, koeficijent uzajamne
indukcije (cl.) ; ~~ induction uzajamna indukcija (cl.) ;
Mv simbol elementa mendeljcA ijuma (hem.)
Mycalex - mikaleks ihj'i.j
Mylar - tanke vrlo otporne toliie
policlilcn-tcreftalata ' llinl.)
myoglobin - niioglotin i.liclanevina
slina hemoglobinu i
myriatron - clckti\>nsko-opl:ki pretvara
myricyl alcohol - 'ii'.icil alkohol,
vii alkohol koji _
., nalazi u pelinjem vosku (hem, i

MAAe melhylamyl acatate - mitilamilacetat

MBP molal average boliag point - srednja molarna taka kljuanja
MAC maximum allowable concetration - maksimalna dozvoljena
koncentracija
MC 1. manual control - runo upravljanje; 2. marked capacity - nominalni kapacitet
MCPA 2-methyl-4-chlorophenoxy-acetic acid - 2-metil-4-hlorolenoksisiretna kiselina
MCPP 2-(2-methyl-4-chlorophenoxy) propionic acid - 2-(2-metil-4-hlorofenoksi) propionska kiselina
MEA 1. -monoethanolamine - monoetanolamin; 2. mercaptoethyl-amine
- merkaptoetilamin
MEK methyl ethyl ketone - meti leti lketon
M.I.T. 1. Massachusetts Institute of Technology - Masausctski institut za tehnologiju; 2. milling in transit - i zdrobljen pri transportu
MO 1. manually operated - runo upravljanje; 2. mineral oil - mineralno
(naftno) ulje; 3. molecular orbit jal. - molekularna orbit(al)a

N
N - hemijski znak za azot
Na - hemijski znak za natxijum (hem.)
Nabam - zatieno ime za dinatrijumetilen-bis-ditiokarbamat, sredstvo za
zatitu bilja (fungicid) (hem.)
Nacconate - proizvodi na bazi diizocijanata, za izradu raznih plastinih masa (hem.)
Nacconol - razni deterdenti na bazi
sulfonata (hem.)
nacelle - avionski trup; korpa vazduSnog balona (broda)
nacre - sedef
nadir - nadir, zenit
naegite - rtaegit (vrsta cirkona sa
primesama U, Th, Nb, Ta i Y(min.)
nail - ekser
nail wrench - alat za otvaranje
sanduka
NaK - legura kalij uma i natrijuma;
upotrebljava se kao sredstvo za
hlaenje u nuklearnim reaktorima
(hem.)
naked reactor - reaktor bez neutronskog reflektora (nukl.)
Nambutal - zatieno ime za natrijum-etil-metil-butil-barbiturat, upotrebljava se kao hipnotik (hem.)
name of firm - naziv firme
nankeen, nankin - nanking, uto
pamuno platno (tek.)
nano - nano (prefiks koji znai 10~9
deo/(n)

nanocircuit - nanokolo (superminijaturno)

nantokite - natokit (prirodni kuprohlorid) (min.)
napalm - sredstvo za elatiniranje
benzina na bazi aluminij umskih
soli nekih viih masnih kiselina
(hem.)
napery - laneni stolnjak, sto(l)ni
arav (tek.)
napbta - teki benzin, nafta (hem.)
naphtha - benzin primarne destilacije nafte
naphtalene - naftalin, sastoji se
iz dva kondenzovana benzolova
jezgra (hem.)
naphthaquinones - naftokinoni (tri
izomera) (hem.)
naphthenes - nafteni, polimetilenski ugljovodonici, nalaze se u
nafti (hem.)
naphthionic acid - naftionska kiselina; naftil-amin-sulfonska kiselina (hem.)
naphthoic acids - naftalin-karboksilne kiseline (dva izomera) (hem.)
naphthol - naftol, hidroksinaftalin,
naziv za grupu azoboja, meuproduk(a)t za proizvodnju boja (thl.)
naphthylamines - naftil-amini, amino-naftalini (hem.)

napier v. neper

napoleonite - gabro sa sferoidalnom

strukturom (hem.)

narcotic
narcotic - narkotian, opojan (hem.)
narcotlne - narkotin, alkaloid izohinolinskog tipa, nalazi se u opijumu (hem.)
narrow - uzak; ~ angle diffusion
- difuzija u karakteristinom uglu
(fiz.); ~ band - uzan opseg,
sa uskim opsegom (eh.); ~ beam
- uzan snop, otar snop (eh.);
~ gate amplifier - pojaiva
uskih impulsa (eh.); ~ gate
multivibrator - multivibrator uskih impulsa (eh.); ~ gauge uzani kolosek; ~ pulse - uzani
impuls, kratkotrajni impuls (eh.)
nascent - nascentan, tek nastao u
nekoj hemijskoj reakciji te stoga
vrlo reaktivan (hem.)
native - ist (hem.)
natrium - natrijum, elemen(a)t rednog"Broja 11 (hem.) v. sodium
natrolite - natrolit, mezotip, igliasti zeolit (natrijum-alumosilikat (min.)
natron - 1. staklena pena (na povrini istopljene staklene mase); 2.
natrijum-karbonat
natural - prirodni, prirodno; ~
abundance - obilnost pojavljivanja u prirodi (elemenata ili izotopa),
~ admittance - prirodna provodnost, prirodna admitanca (el.);
~ aging - prirodno starenje; ~
asphalt - prirodni asfalt; ~ attenuation unit - neper (ak.); ~
building stone - prirodni graevinski kamen; ~ capacity - vlastiti, sopstveni kapacitet (antene);
~ cement - hidraulini kre,
roman-cement; ~ circulation prirodni optok, prirodno kruenje;
~ circulation water coolin termosifonsko hlaenje; ~ colour
- vlastita (prirodna boja); color
reception - prijem u prirodnim
bojama, visokokvalitetni prijem
(TV); ~ cooling - samohladenje;
~ coordinates - prirodne koordinate (pl.); ~ deslntegration
- prirodni raspad (fiz.); ~ draught
- prirodna promaja (aed.); ~
draught kiln - sunica sa prirodnim protokom (strujanjem) vazduha; ~ drying - suenje na vaz-

472

nautical
duhu; ~ dry - prirodna boja;
- excitation - prirodna pobuda;
~ force - prirodna sila; ~ frequency - vlastita frekvencija, prirodna frekvencija; gas - prirodni gas, zemni gas; ~ glass mineralno staklo; ~ harbour prirodna luka, pristanite; ~ law
- prirodni zakon; ~ leak - sopstveni gubitak; ~ light - dnevno
svetio; ~ lighting - prirodna
(dnevna) rasveta; ~ logarithms
- prirodni logaritmi koji imaju
za bazu e = 2.7182 (mat.); ~
moisture content - prirodna vlanost; ~ number - prirodni broj,
svaki ceo pozitivan broj; ~ occurence - prirodna pojava; ~ oscillation - sopstvena oscilacija, prirodna (svojstvena) oscilacija (eh.,
fiz.); ~ period - period uestanosti prirodne, svojstvene oscilacije (fiz.); ~ phenomenon - prirodna pojava; ~ philosophy nauka o prirodi, fizika; radioactive - prirodno radioaktivan(o);
~ radioactivity - prirodna radioaktivnost; ~ rectifier - kristalni detektor; ~ resin - prirodna
smola; resonance - sopstvena
rezonanca; ~ rock asphalt asfaltne stene; ~ science - prirodne nauke (pl.); ~ silk - prirodna svila; ~ stability limit of
a transmission system - granica
prirodne stabilnosti prenosnog sistema (el.); ~ slode - prirodan
nagib; ~ steel - samozakaljivi
elik; ~ transient stability limit of a transmission system granica prirodne dinamike stabilnosti prenosnog sistema (el.); ~
trigonometric function - prirodne
trigonometrijske
funkcije
(mat.); ~ uranium - prirodni
urani j um, sadri aprirodnu
koncentraciju izotopa 3 5 U (nukl.);
~ wave - prirodni talas (fiz.);
~ wax - prirodni vosak

nature - priroda; svojstvo; vrsta;

kakvoa; vrednost
nautical - nautiki, pomorski; ~
chart - pomorska karta; < mile-

473
nautika milja - 1. Imperial
nautical mile = 1853, 181 m;
2. US nautical mile = 1852 m =
1 N.M.; ~ serveying - nautiko
premeravanje; ~ term - pomorski,
nautiki izraz, termin
naval - pomorski, pomorsko, ono
Sto se odnosi na mornaricu; <-*
architect - brodograevni inenjer; ~ architecture - brodogradnja; ~ bras - mesing otporan
na morsku vodu; ~ communication - pomorska komunikacija; ~ construction - brodogradnja; ~ constructor - mornariki inenjer, brodograevni inenjer; ~ forces - pomorske
(vojne) snage (p}-)} ~ ordnance
- brodska artiljerija; ~ port vojna luka, ratna luka; ~ propulsion engine - brodska pogonska maina; ~ radio station pomorska radio-stanica
navarho - ugaono-daljinomerni navigacioni sistem
nave - brod, laa
navigable - plovan (pom.); ~ level
- plovni vodostaj
navigation - navigacija; ~, aerial
- aeronavigacija; ~, aerospace kosmika navigacija; ~, animal
- navigacione sposobnosti ivotinja; ~, astronomical - astronavigacija; ~, automatic celestial automatska astronavigacija; ~, celestial v. astronomical navigation; ~, Decca - DEKA radionavigacioni sistem; ~, inertial inercijama navigacija; ~ light navigaciono svetio; ~, radar radarska navigacija; ~ route plovni put; ~ signal - plovni
signal; ~, space - kosmika navigacija
navy radar - mornariki radar
(mom.)
nayagite - najagit, sulfotelurid olova
i zlata (min.)
Nb - hemijski znak za niobijum (hem.)
n-conductor cable - n-ilni kab(e)l
(el.)
Nd - hemijski znak za neodimijum
(hem.)
Ne - hemijski znak za neon (hem.)

negative

near-field - bliska zona

near infrared region - bliska infracrvena' oblast (2,5 do 25 mikrona) (fiz.)
neat work - nemalterisano zidanje
neat's-foot - ulje goveih papaka
(za industriju koe) (thnl.); ~
leather - govea koa (thnl.)
nebulizer - raspriva (tenosti, rastvora)
needle - igla, kazaljka, poprena
greda, gredica, kanila, injekciona
igla, iglasti dipol, strela (el.) ; ~,
antimony - kermezit, pirostibit, antimon-oksisulfid (minerala);
~ bearing - leaj sa iglicama;
~ coal - igliast ugalj; ~ deflection - devijacija za kazaljke (mernog instrumenta); ~ file - igliasta
(okrugla) turpija; ~ indicator indikator sa kazaljkom; ~ lace vrh igle; ~ lead - igliasto olovo;
~ lubricator - igliasta mazalica,
mazalica sa iglom, ore - ajkinit
(mineral); ~, plug - igla ventila;
~ point - otrica (vrh) igle; ~
point gap - igliasta putanja
varnienja; ~ point lace - vrh
igle; ~ point valve - igliasti
ventil; ~ protector-stop - ureaj pri lomu igle; ~ roller - iglica
(leaja sa iglicama); ~ roller
bearing - leaj sa iglicama; ~
scratch - um igle gramofonske
ploe; ~ shaped - igliasti oblik
iglice; ~ tachometer - tahometar
sa kazaljkom; ~ throw - otklon
kazaljke; ~ tip - vrh igle; ~ valve
- igliasti ventil; ~ vibrator uronjivi vibrator; ~ wire - ica
za igle
negatron - 1. negation (vrsta tetrode); 2. eletron (zastareli naziv)
negative - negativan (mat.); ~
acceleration - negativno ubrzanje, usporenje (fiz.); ~ angle negativni ugao, koji raste u smislu
kazaljke na satu (mat.); ~ bias
- negativni prednapon (reetke)
(eh.); ~ booster - negativni
buster (el.); ~ carrier - negativni nosa, negativni jon (eh.);
~ catalyst - negativni kataliza-

negative

474

neptunium

negative
Nekal - grupa sredstava za kvaenje
tor, koji usporava hemijsku reakna bazi derivata naftalin-sulfata
ciju (hem.); ~ charge - negativno
(t/ml.)
naelektrisanje (fiz.); ~ corpuscle
- negativna estica (fiz.); ~ elec- Nemagon - sredstvo za unitavanje
tricity - negativni elektricitet (fiz.);
tetoina u zemljitu (agr.)
eyepiece - specijalni sistem dva
nemalite - nemalit (vlaknasti magunikonveksna soiva (opt.);
nezijum-hidroksid) (min.)
feed-back - negativna povratna
sprega (eh.); ~ feedback ampli- neodymium - neodim (hem. elefier - pojaava sa negativnom
rnen(a)t, red. br. 60, simbol Nd)
povratnom spregom (eh.); ~ glow
Neo-Fat - naziv za niz proizvoda
- negativno svetlucanje u cevi za
iz grupe viih masnih kiselina (thnl.)
pranjenje u gasovima (fiz.); katodno svetio, katodno trajanje (eh.);
neohexane - sintetiko visokook~ impedance - negativna impetansko gorivo na bazi dimetildanca (el.); ~ ion - negativni
butana (thnl.)
jon (ion); ~ lens - negativno
neon - neon, elemen(a)t rednog broja
soivo, rasipno soivo (opt.); ~
10, plemeniti gas (hem.); ~ filled
light modulation - negativna
tube - neonska cev (el.); ~ glow
modulacija svetlosti (opt.); ~ molamp - neonska tinjalica (eh.);
dulation factor - koeficijen(a)t
~ lamp - neonska lampa (el.);
negativne modulacije
(eh.); ~
~ oscillator - oscilator sa neonplate - negativna ploa, negativna
skom cevi (el.); ~ tube - neonelektroda (eh.);
~ proton ska cev; tinjalica
negativni proton, antiproton (fiz.);
neoprene - neopren, vrsta sinte~ pulse - negativni impuls (eh.);
tike gume na bazi polimera hlo~quantity - negativna veliina
roprena (thnl.); ~ buffer - ne(mat.); ~ -rake cutter - gloda
oprenski amortizer (thnl.)
sa negativnim uglom rezanja (maS.);
neosalvarzan - neosalvarzan, arseno~ reactance - negativna reaktanca,
organsko jedinjenje sa terapeutskim
kapacitivna otpornost (el.);
~
dejstvom protiv sifilisa (hem.)
-sequence field impedance - neostron - neostron, stroboskopski
ureaj
inverzna impedanca (el.); ~ specific heat - negativna specifina
neper - neper, jedinica zvuka
toplota (u.); <*i temperature
nepheline, nephelite - nefelin, hekcoefficient - negativni temperasagonalni silikat kalijuma i alumiturni koeficijen(a)t (u.); ~ ternijuma (min.)
minal - negativna stezaljka, neganephelometer - nefelometar (metivni kraj (el.); ~ trigonometric
ra zamuenosti) (hem.)
angles - uglovi za koje je neka
trigonometrijska funkcija negativna
nephelometric analysis - nefelo(mat.); ~ valence - negativna
metrijska analiza: odreivanje konvalentnost (hem.)
centracije suspehdovane supstance
u tecnosti optikim metodama (hem.)
negaton v. negatron 1
negatron - 1. negatron, elektron (fiz.),
nephrite - nefrit ("kalcijum-magne2. negatron, cev sa dve reetke;
zijum-silikat) (min.)
spectrum - spektar elektronneptron - neptron, serija elektronskog zraenja (fiz.)
skih cevi
neglect - zanemariti
neptunium
- neptunijum, vetaki
negligible error - zanemarljiva greproizveden transuranski radioakka (mat.)
tivni elemen(a)t rednog broja 93
neighbourhood equivalence - pri(hem.); ~ series - neptunijumov
blina ravnotea (tntr.)
niz, niz radioaktivnih elemenata

475
koti *c raspadaju jedan u drugi,
a poinju od plutonijuma 241 (hem.)
ttemnandin - nergandin, legura saj * m 7 0 % Cu, 28% Zn, 2% Pb,
koristi se za izradu kondenzatorskih cevi
Nernst bridge - kapacitivni Nernstov most (fiz., hem.)
Nerast effect - Nernstov efek(a)t
(fiz., hem.); ~ law, Nernst
theorem - Nernstov zakon, Nernstova teorema (fiz., hem.); ~ theory _ Nernstova teorija elektrodnih potencijala (fiz., hem.)
Neuter's solution - Neslerov rastvor (za odreivanje amonijaka u
vodi) (hem.)
nest - gnezdo; ~ of tubes - cevni
snop, snop cevi &ls.); ~ of silos
- elijasti silos
Nestorite - trgovaki naziv za plastinu masu koja se dobija iz krezola
i formalina (thnl.)
net amount - neto-iznos; ~ head
- neto-pad (grad.); section
of flange - osnovni presek (grad.)
net efficiency - korisni stepen delovanja (tt.); ~ production neto-proizvodnja, uinak
netting - povezivanje, uspostavljanje
radio-veze; pletenje mree; mrea
net tonnage - neto-tonaa (pom.);
~ weight - neto-teina (mtr.)
network - mrea, splet, ema, etvoropol, viepolna mrea; ~ o f
chains - mrea kanala, splet kanala; ~ of coordinates - mrea
koordinata, splet koordinata, ukrtanje koordinata; ~, active aktivna mrea; ~, adjustment mrea ureaja; ~, aerial - vazduna mrea; ~ analizer - mreni
analizator; ~, astro-geodetic mrea astronomskih punktova koji
su odreeni astro-geodetskim putem; ~, asymmetrical - nesimetrini etvorokratnik; ~, attenuation - vetaka linija; ~,
balanced - balansna mrea, simetrino uravnoteena ema; ~,
balancing - uravnoteeno kolo,
simetrino kolo, uravnoteena mrea,
simetrina mrea; ~, base - bazna

network
mrea; ~, basic - bazini etvorokratnik, i bazini etvoropolusnik;
~, basis-triangulation - mrea
trijangulacije prvog reda (klase);
~ communication - sistem veze,
mrea veze, ema veze; ~, compensating - kompenzaciona mrea, kompenzaciona ema; ~, computing - raunska mrea, raunska
ema; ~, condenser - kapacitivna
mrea; ~, corrective - korekcioni
filter, korekciono kolo, korekciona
ema, korekciona mrea; ~, coupling - kolo veze, mrea veze; ~,
data-smoothing - filter za ujednaavanje
rezultata (radio-lokatora); ~, decoupling - filter za
odvajanje, mrea za odvajanje; ~,
delay - kolo za kanjenje, linija
za kanjenje; ~, distribution distribuciona mrea, distribuciono
kolo, distribuciona ema; ~, electrical - 1. elektrina mrea, elektrino kolo, energetski sistem; 2.
elektrini viepolnik; 3. elektrina
ema; ~, equivalent - 1. ekvivalentna ema, ekvivalentna mrea;
2. ekvivalentni etvoropolusnik; ~,
geodetic - geodetska mrea, geodetska ema, mrea geodetskih
punktova; ~, geometrical - geometrijska mrea, geometrijska ema;
~, gravimetric - mrea gravimetrijskih punktova, gravimetrijska mrea; ~, ground station mrea zemaljskih stanica; ~, highway - mrea puteva; ~, homogeneous - homogena mrea, homogena geodezijska mrea; ~,
horizontal control (survey) punkt horizontalne kontrole, kontrola horizontalna mrea; ~, intercity - gradska mrea; ,' interstage - kolo meustepena; ~,
iterated - mreni filter, filter
u kolu, vielano kolo; ', ladder
- linija u kolu, ema kola, lestviasto kolo; ~, lag - elemen(a)t
koji izaziva kanjenje u fazi; *',
lattice - etvorokratnik ukrtenog
tipa, etvoropolusnik ukrtenog tipa; ~, main ' - glavna mrea
geodetskih punktova, osnovna mrea geodetskih punktova; ~, ma-

network
network
tching - usaglaeno kolo, usaglaena ema; ~, multiterminal viepolusnik, viekratnik; ~, nonreciprocal - nepovratno kolo;
~, notch - filter za odbacivanje;
~, passive - 1. pasivno kolo;
2. pasivni etvoropolusnik, pasivni
mnogopolusnik; ~, polar - mrea
koordinata u polarnoj projekciji;
~, polygon(al) - poligonometrijska mrea, mrea poligonometrijskih punktova; ~, pulse - impulsni
elemen(a)t; ~, pulse-forming ema formiranja impulsa; ~ radar
surveillance - mrea stanica radio-lokacionog posmatranja; ~, radio - radio-mrea; ~, railway eleznika mrea; ~, recurrent
- ema kola, linija u kolu; ~, relaycontact - relejno-kontaktna ema,
relejno-kontaktno kolo; ~, resistance - 1. mrea otpora, ema
otpora, ema impedance; 2. atenuator; 3. oslabljiva; 4. etvoropolusnik koji se sastoji od aktivnih
otpora; ~, restricted lag - zvono
za pomeranje faze; ~, rigid - jaka
geodezijska mrea, naglaena geodezijska mrea,! vrsta geodezijska
mrea; ~, selective - selektivni
etvoropolusnik; ~, shaping ureaj za davanje oblika (odreene
karakteristike); ~, signal-shaping
- ema formiranja signala; ~
simulative - ujednaava gaenja;
~, stabilizing - stabilizaciono
kolo, kolo korekcije, korekciono
kolo, stabilizacioni etvoropolusnik;
~, survey - mreasto kolo; ~,
switching - prekidako kolo; ~,
traverse v. polygon(al) network;
~, topology - konfiguracija mree; -, triangulation - mrea
triangulacije; ~, trunk - meugradska mrea; ~, two-terminal
- dvopolusnik; ~, unjamtnable
communication - stabilna linija
veze; ~, vertical control (survey) - mrea visinskih kontrolnih
taaka; ~, waveguide - filter
rezonantnog kola; ~, worldwide
communication - svetski komunikacioni sistem

476

neutralization

neurine - neurin, trimetil-vinilamonijum-hidroksid, nalazi se u mozgu

(hem.)
neuristor - neuristor; ~, superconducting strip - superprovodni
trakasti neuristor
neuroelelctricity - neuroelektricitet (biol.)
neuromuscular - neuromuskularni
neuromyal v. neuromuscular
neuron(e) - neuron, nervha elija;
~, adaptive linear - linearni
adaptivni neuron; ~, adjuster upravljaki neuron, regulacioni neuron; ~, artificial - vetaki neuron; ~, cerebral - modani neuron; , cortical - neuron kore
(modane); ~, internuncial adustro-neuron; ~, unipolar unipolarni neuron
neutral - neutral (ni kiseo, ni bazini, ni pozitivan, ni negativan);
neutralni poloaj (mat.); ~ armature - neutralni oklop, neutralna armatura (el.); ~ atmosphere - neutralna atmosfera, u
kojoj nema hemijskih reakcija (hem.)
~ atom - neutralni atom (fiz.);
~ axis - neutralna osa, neutralna
linija, nulta linija, nulta osa (meh.);
~ equilibrium - indiferentna
ravnotea (meh.); ~ fibre - neutralno vlakno (grad.); ~ flame
- neutralni plamen (hem.); ~
gray filter - neutralni sivi filter;
podjednako apsorbuje sve vidljive
znake (jot.); ~ layer - neutralna
povrina, neutralni sloj (grad.);
~ line - neutralna osa, neutralna
linija, nulta linija, nulta osa (meh.) ;
~ plane - neutralni sloj (grad.)
neutrality - neutralnost; , beam
neutralnost snopa, neutralnost mlaza; ~, charge - neutralnost naelektrisanja; ~, electrical - elektrina neutralnost
neutralization - neutralizacija, sjedinjavanje baze i kiseline (hem.);
~, charge - neutralizacija naelekrrisanja; ~, current - neutralnost
struje; ~, ion beam - neutralnost
jonskog snopa; ~, space-charge
- neutralnost prostornog naelektrisanja

eutralization value

477

neutralization value - neutralizacioni broj, broj mg KOH koji se

troi za neutralizaciju 1 g uzorka
neutralize - neutralizovati
neutralized - neutralizovan
neutralizing capacitor - kondenzator za neutralizaciju (el.); ~
coil - kalem za neutralizaciju (el.)
neutral plane - neutralna zona (el.);
i ~ plane on a direct current
machine - neutralna zona jednosmerne maine; < plane on a
polyphase
commutator
machine - neutralna zona viefazne
kolektorske maine (elj.); ~ point
- neutralna taka (elj.); ~ position valve - ventil sa neutralnim
poloajem (ma.); ~ relay - neutralni relej, nepolarizovani relej,
polarizovani relej sa neutralnim
poloajem (el.); ~ solution neutralni rastvor, sadri jednake
koncentracije vodoninih i hidroksilnih jona (hem.); ~ terminal
of a polyphase machine - stezaljka zvezdita viefazne maine;
- zone - neutralna zona (el.)
neutrino - neutrino (elementarna
estica) (fiz.)
neutron - neutron (elementarna estica) (fiz.); ~, above-thermal
- nadtermalni neutron; ~ capture
- zahvat neutrona, apsorpcija neutrona atomskim jezgrom (fiz.);
~ chain reaction - neutronska
lanana reakcija, npr. lanana reakcija fisije uranijuma (fiz.); ~
chopper - mehaniki selektor brzine neutrona (fiz.); ~, cold hladni" neutron, hipotermalni neutron; ~ corss-section - neutronski presek, mera verovatnoe
da neutron interaguje s jezgrom
(fiz.); ~, degraded - degradirani neutron (koji je izgubio deo
energije); ~, delayed - zakasneli
neutron (fisije); ~ density - neutronska gustina, broj neutrona u
jedinici zapremine (n. teh.); ~,
epithermal - epitermalni neutron; ~, escaping - neutron koji
naputa (sistem, aktivnu zonu i si.);
~ excess - viak neutrona; ~,

neutron
fast - brzi neutron, neutron vee
energije od termalnih; ~, fission
- neutron fisije; ~ flux - neutronski fluks, broj neutrona koji
prolaze kroz jedinicu povrine u
jedinici vremena (nukl.); ~, free
- slobodni neutron; ~, given-off
- isputeni neutron; ~, highenergy - visokoenergetski neutron;
~ hygrometer - neutronski mera vlanosti, sadri neutronski izvor i detektor spornih neutrona;
prisustvo vlage poveava broj spornih neutrona (nukl.); ~, impacting v. incident-neutron; ~,
incident - bombardujui neutron;
~, incoming - dolazei neutron
(koji se vezuje); ~, ingoing v.
incoming neutron; ~, instantaneous - trenutni neutron; ~,
intermediate - neutron srednjih
energija; ~, latent - zakasneli
neutron; ~, low-energy - niskoenergetski neutron; ~ mirror neutronsko kobaltno ogledalo (fiz.) ;
~, moderated - moderirani (usporeni) neutron; ~, monoenergetic - monoenergetski neutron;
~, nascent - nascentni neutron
(u trenutku emitovanja); ~, nonvirgin - neutron koji je pretrpeo
sudar; ~, oncoming - neleteli
(upadni) neutron; ~, outgoing izlazei neutron; ~, parent materinski neutron; poison v.
reactor poison (nukl.); ~, polarized - polarizovani neutron;
~, prompt - trenutni neutron;
~, reactor - neutronski reaktor;
~, reflected - reflektovani neutron; ~, released - isputeni (emitovani) neutron; ~, scattered rasejani neutron; , secondary
- sekundarni neutron; ~, slow
- sparni neutron; ~, source neutronski izvor; ~, stray - rasejani, lutajui neutron; ~ temperature - neutronska temperatura, kinetika energija neutrona
(fiz.); ~ therapy - terapija neutronima, neutronska terapija (med.);
~, thermal - termalni neutron;
~, thermalized - termalizovani
neutron; ~, threshold - neutron

neutron
neutron
sa energijom praga; ~, timed neutron koji je selektovan po vremenu preleta; ~, undelayed v.
prompt neutron; ~, virgin primarni neutron (koji nije pretrpeo sudar); ~, wasted - izgubljeni (nestali) neutron, apsorbovani
neutron
neutron-activated - aktiviran neutronima
neutron-bombarded - bombardovan neutronima
neutron-deficient - s nedostatkom
(manjkom) neutrona
neutron-fissionable - fisibilan neutronima
neutronics - neutronska fizika
neutron-irradiated - ozraen neutronima
neutron-tight - nepropustljiv za
neutrone
Neutronyx - grupa emulgatora i deterdenata na bazi derivata polietilena (thnl.)
Nevastain - nevastin, antikoroziona
legura sastava 86% Fe, 9,5% Cr,
4% Si, 0,43% C
Nevastain R.A. - vrsta nerdajueg
elika sastava 16% Cr, 1% Cu,
1% Si, 0,4% Mn, 0,03% P, 0,1% C
Nevile and Winther's acid - 1-naftol-4 sulfonska kiselina; meuprodukt za dobijanje boja (hem.)
Nevindene - grupa teko topljivih
kumarovsko-indenskih
sintetikih
smola (thnl.)
nevitron - nevitron, ispravlja, odvodnik
newberyite - njuberijit (magnezijumhidrogenfosfat) (min.)
new candle - nova sveca, jedinica
svetlosti (opt.)
new edition - novo (prvo) izdanje;
~ impression - novo izdanje
newspaper - novine; ~ article novinski lanak; cutting - iseak
iz novina; ~ report - novinski
izvetaj
newton - njutn, jedinica sile u MKS
sistemu jedinica (jiz.)
Newtonian mechanics - Njutnova
mehanika, klasina mehanika (fiz.)

478

nicking of teeth

newton-meter - njutn-metar, jedinica rada u MKS sistemu jedinica (fiz.)

Newton's disc - Njutnov disk, sadri sektore primarnih boja, pri
obrtanju izgleda beo (opt.); ~ law
of cooling - Njutnov zakon hlaenja (putem zraenja toplote)
(fiz.); ~ law of gravitation Njutnov zakon gravitacije (fiz.);
~ laws of motion - Njutnovi
zakoni kretanja (fiz.); ~ rings
- Njutnovi prstenovi, interferencioni prstenovi (fiz.)
Ni - hemijski znak za nik(a)l (hem.)
niccolite - nikolit, arsenid nikla
(ruda nikla) (min.)
Newton's alloy - lakotopljiva legura
sastava 50% Bi, 31,2% Pb, 18,7%
Sn topi se 94,5C (mil.)
Nichrome - nihrom, hrom-nikl legura, sastava 2,25% Ni, 1% Cr,
0,45%^ Mo, 0,4% C
Nichrosi - nihrosi, legura nikla-hroma
i sicilijuma, sastava 25 30% Cr,
16-18% Si
nick - urezati, zarezati, zarez
nicked teeth - zubi sa lebom za
lomljenje strugotine (mat.)
nickel - nik(a)l, elemen(a)t rednog
broja 28 (hem.); ~ black - crni
oksid nikla (hem.); ~ chromium
steels - nik(a)l-hrom elici (mtl.);
~ glance - gersdorfit (ruda nikla)
(min.)
nickeliferous - nikleni, koji sadri
nikla
nickeline - nikelin, visokootporna
legura (mtl.)
nickeling v. nickel-plating
Nickeloid - nikeloid -(bimetal, poniklovani cink)
Nickeloy - nikeloj, legura sastava
1,5% Ni, 4% Cu, 34% Al
nickel-iron battery - alkalni akumulator (el.); ~ plating - niklovanje (elektrolitiko) (mtl.); ~
silver - novo srebro (legura nikla,
bakra i cinka) (mtl.); ~ steel nik(a)l-elik (mtl.)
nickel-plating - niklovanje
nicking of teeth - bruenje lebova
na zubima (mal.)

Mktad

479

Nicte - niklad (dupleks-metal, niUovani elik)

-Jcol - nikol, Nikolova prizma (opt.);
^S
crossed - ukrteni nikoli
(prizme); ~, polarizing - polarizujui nikol
nicotine - nikotin, alkaloid piridinke strukture, nalazi se u duvanu
(hem.)
iiieodaic acid - nikotinska, pindinkarbonska kiselina (hem.)
fOcral alloy - nikral, legura Al,
Ni, Cr i Cu
Nicrobraz - legura sastava 65 77%
Ni, 1320% Cu, koristi se za
tvrdo lemljenje
nlcrosilal - elik austenitske strukture, sadri 18% nikla i 5% ilicijuma, otporan na visoku temperaturu (mtl.)
nictation signal - migajui signal
night - no; ~ duty - nona sluba; ~ effect - noni efek(a)t,
nona greka (el.); ~ error nona greka, nona pogreka (el.);
~ service - nona sluba; ~
shift - nona smena; watchman
- noni uvar; ~ work - noni
rad
Nigrate - nigreit, izolacioni materijal iz ostataka destilacije parafina
Nigrite - nigrit, smea kauuka i
destilacionog ostatka ozokerita, slui kao zamena za gutaperku
nigrosines - nigrosin, difenilaminske
boje, upotrebljavaju se kao crni
pigmenti (thnl.)
Nigroth metal - nigro-metal, toplootporni hrom-nikl liv (mtl.)
Nl-hard - vrlo tvrd elik sa 1,5%
kobalta i 4,5% nikla (mtl.)
Nikethamide - koramin, N-dietilnikotinamid, lek protiv sranih
bolesti (hem.)
Nimol - nimol, nemagnetna i toplootporna legura, sa 20% mon elemetala i 24% Cr
niobium - niobijum, elemen(a)t rednog broja 41 (hem.) simbol Nb
niton - stari naziv za elemen(a)t
radon

nitrile

Ni-O-nel - nidnel, antikoroziona

legura sastava 42% Ni, 21,5 % Cr,
30% Fe sa tragovima Mo i Cu
Ni-Resist (iron) - Nirezist, toplootporna legura sastava 1215%
Ni, 57% Cu, 1,54% Cr
Nirosta - nirosta, antikoroziona legura hrom-nikla sastava 710%
Ni i 1720% Cr
nippers - kleta (mal.)
nipple - zavrtanj za povezivanje,
nipl (ma.)
Ni-resist - elik sa 3% ugljenika,
14% nikla, 6% bakra, i 2%
hroma, otporan na koroziju (mtl.)
niter v. nitre
niton - niton, zastareo naziv za
radon (hem.)
Nitralloy - elik pogodan na nitriranje; sadri 0,20,3% aluminijuma, 0,91,5% hroma i 0,150,25
% molibdena (mtl.)
nitramines - nitroamini, amini kod
kojih se H-atom amino-grupe zamenjuje nitro-grupom (hem.)
Nitramon - vrsta sigurnosnog eksploziva na bazi amonijum-nitrata
(hem.)
nitrate - nitrat, so azotne kiseline;
nitrirati; ~ cellulose - nitroceluloza; ~ hydrogen - azotna
kiselina; ~, lime - kalcijum-nitrat,
kalcijumova salitra; , potassium
- kalijum-nitrat, kalijumova salitra; , sodium - natrijum-nitrat,
ilska salitra
nitrated - nitrovan (hem.)
nitrates - nitrati, soli azotne kiseline (hem.)
nitration - nitrovanje, nitracija (hem.)
nitre - ilska salitra, nitrat kalij uma
ili natrijuma (hem.)
nitric acid - azotna kiselina, dobija
se katalitikom oksidacijom amonijaka (hem.); ~ anhydride - anhidrid azotne kiseline N2O5 (hem.)
nitride - nitrid (jedinjenje metala
sa azotom) (hem.)
nitriding - nitrovanje (elika) (mtl.)
nitriding steel (nitralloy) - elik
pogodan za postupak nitrovanja
(mtl.)
nitrile - nitril (organsko jedinjenje
sa grupom CN) (hem.)

nitrites
nitrites - nitrilij alkilcijanidi (hem.)
nitrite - nitrit, so azotne (nitritne)
kiseline
nitrites - nitriti, soli azotaste kiseline (hem.)
nitroanilines - nitroanilini, nitroaminobenzoli, polazni proizvod za
dobijanje anilinskih boja (hem.)
nitrobenzene - nitrobenzol, mirbanovo ulje (hem.)
nitrocellulose - prskavi pamuk,
nitroceluloza, dobija se dejstvom
smee sumporne i azotne kiseline
na celulozu. Slui za dobijanje
vetake svile i eksploziva (hem.)
nitro-compound - nitrojedinjenje
nitroderivatives - nitroderivati, organska jedinjenja koja sadre NO2 grupu (hem.)
nitrogen - azot (hem. elemen(a)tj
red. br. 7, simbol N ) ; ~, assimilable - azot koji se moe asimilovati; ~ arc - azotni luk (zav.)',
~ bases - amini (hem.); ~,
case-hardinenig
v.
nitriding
(mil.); ~ chlorides - eksplozivni
azotni hloridi: NH2 Cl, NH CI2
i N CU (hem.); ~, combined
- vezani azot; ~ mustard azotni iperit (bojni otrov) (voj.,
hem.); ~ trifluoride - azot-trifluorid, NF3, dobija se iz fluora
i amonijaka, nerastvorljiv u vodi
(hem.)
nitrogenous - azotni
nitroglycerine - nitroglicerin, dobija se dejstvom smee azotne i
sumporne kiseline na glicerin, upotrebljava se kao eksploziv (thnl.)
Nitrolime - trgovaki naziv za veltako dubrivo na bazi kalcijumcijanamida (thnl.)
nitromethane - nitrometan, dobija
se iz hlorosiretne kiseline i natrijum-nitrata (hem.)
nitrometer - nitrometar (aparat za
analizu sadrine azota) (hem.)
nitron - nitron (reagens za dokazivanje prisustva nitrata) (hem.)
nitrophoska - nitrofoska (1) (vetako ubrivo koje sadri azota,
fosfora i kalijuma)

480

no-load stroke

nitroprussides - nitroprusidi, stvaraju se dejstvom azotne kiseline

na fero i feri-cijanide (hem.)
nitroso-compounds - nitrozo-jedinjenja, sadre NO grupu (hem.)
nitrososulphuric acid - nitrozosumporna kiselina, nastaje pri dobijanju sumporne kiseline procesom
olovnih soba (thnl.)
nitrous acid - azotasta kiselina
(hem.); ~ oxide - azot-suboksid
anestetik (rajski gas), veseli gas
(hem.)
Nitrox - insekticid na bazi parationa (thnl.)
n-leafed rose - n-lisna rua. matematika kriva (mat.)
n-n junction (in a semiconductor)
- n-n spoj, spoj n-n tipa u poluprovodniku (fiz.)
No-606 - trgovaka oznaka za salvarzan (hem.)
nobelium - nobelijum, vetaki proizveden transuranski radioaktivni
elemen(a)t rednoga broja
102
(hem.)
noble gases - plemeniti gasovi: neon,
argon, ksenon itd. (hem.); ~
metals - plemeniti metali, npr
zlato itd. imaju pozitivan elektrodni
potencijal i ne reaguju lako sa metalima (hem.)
no charge call - besplatni razgovor
(tel.)
no-admittance - ulaz nije doputen
no-clearance - bz zazora
no-entry - ulaz nije doputen
no-go - ne ide" (oznaka na kalibru)
no-load - prazan hod; neoptereeno
stanje
no-load adjustment - podeavanje
(nametanje) praznog hoda
no-load loss - gubitak pri praznom
hodu, gubitak praznog hoda
no-load operation - prazan hod
no-load power - snaga praznog
hoda
no-load resistance - otpor praznog
hoda (etvoropol)
no-load speed - broj obrtaja praznog hoda
no-load stroke - prazan hod (motor)

BO~load voltage

481

no-load voltage - napon praznog

hoda
no-load work - rad praznog hoda
go-loss - bez gubitka
0O-4oss capacitor - kondenzator
bez gubitaka
no-loss dielectric - idealni izolator
M-loss insulant - idealno izolaciono
sredstvo (izolator bez gubitaka)
no roll - bez valjanja
no-rub wax - frikcioni vosak
no-rust vapour wrapper - impregnirani papir (kao zatita od korozije)
no-signal bias - prednapon reetke
no-signal current - statika struja,
struja mirovanja
no-transmission interval - pauza
(prekid) u emisiji
no-volt coil - podnaponski kalem
no-volt release - isklopnik struje
mirovanja
no-voltage - nulti napon
no-voltage relay - relej nultog napona
noctovision - televizija s infracrvenim zracima (TV)
nodalizer - indikator vorova (TV)
node - vor, taka grananja;
~, standing-wave - vor stojeeg talasa
nodistron - nodistron, cev za pranjenje, um, smetnje
node of oscillation - treptaj ni vor
Nodon valve - Nodonov ventil
' Noheet - legura sastava 98,4% Pb,
1,4% Na, 0,11% Sb, 0,08% Sn
noil - kratka vlakna vune, dobij ena
pri eljanju (tek.)
noise - um, buka (ak., els.); ~,
acoustic - akustiki um; ~,
acoustic thermal - akustiki termiki um; ~, additive - aditivni
Sum; ~, additive white - aditivni
beli um; ~, ambient - ambijentni
Sum; ~, amplitude - amplitudni
um, amplitudska promena reflektovanog signala radara; f^, angle
- promena ugla reflektovanog signala, radara, ugaoni um; ~,
angle modulation - Sum ugaone
modulacije; ~, atmospheric - atReCnlk

noise
mosferski um, atmosferske smetnje,
atmosferici; , avalanche lavinski um; ~, background osnovni um, fon; ~, band-limited white - beli um ogranienog
opsega; ~, base - um baze;
~, beam - um snopa, um mlaza;
~, burst - impulsni um; ~,
collector - um kolektora; <~,
colored Gaussian - obojeni Gausov um; ~, contact - kontaktni
um; ~, cosmic radio - kosmike
radio-smetnje; ~, crackling kontaktni um, praskanje, pucketanje; ~, current - strujni um;
~, cyclotron - ciklotronske smetnje; ~, dark - um tamne struje
(fotoelementa); ~, delta - delta
um; ~, diffusion - difuzioni
um; ~, electric(al) thermal v.
thermal electric(al) noise; ~,
excess - ekscesni um, fliker
efek(a)t; ', extraneous - spoljni
um; "-', flat v. white noise;
~, flicker - fliker-um, um
fliker-efekta; ~, galactic - galaktiki um; ~, galaxy v. galactic
noise; ~, gas - gasni um, um
izazvan kretanjem gasa u gasnim
cevima; '-', gate - um gejta (FET
tranzistora); ~, gated - strobirani
um; ~, generation-recombination - generaciono-rekombinacioni um; ~, gr v. generationrecombination noise; ~, granular - granularni um; ~, hum
v. background noise; ~, hydrodynamic - hidrodinamiki um;
'~, impulse - impulsni um; ~,
instrument(ation) - instrumentacioni um; '~, internal - interni
um, sopstveni um; ~, intrinsic - sopstveni um, interni um;
~, Johnson v. thermal (agitation) noise; ~, junction - um
spoja, um prelaza; '-, laser laserski um; ~, leakage - um
umicanja; ~, lightning storm um usled olujnih pranjenja; ~s
Une - um predajne linije; ~,
man-made - industrijski um;
~, maser (amplifier) - maserski
um; ~, microwave - mikrotalasni um, UKT um; ~, mo-

noise
noise
dulation - modulacioni um; ~,
multiplicative - multiplikativni
um; ~, nonstationary - nestacionarni um; ~, overload - um
preoptereenja; ~, partition particioni um, um podele; ,
phase - fazni um; ~, photon fotonski um; ~, plasma - um
plazme; ~, pump - um pumpe,
um pumpnog generatora; ~,
quantization - kvantizacioni um;
~, quantum - kvantni um; ~,
random - statistiki um, haotini
um; ~, random white - statistiki beli um; ~, reference referentni um, kontrolni nivo uma; ~, resistance - um otpornika; ~j room - sobni um,
um sale; ~, sea - sopstveni um
mora; ~, seismic - seizmiki
um; ~, set - sopstveni um prijemnika; ~, shot - sama um,
efek(a)t same; ~, shrot v. shot
noise; ~, sky - nebeski um,
um neba; ~, solar (radio) solarni um, um Sunca; ~, spatially correlated - prostorno korelirani um; ~, spontaneous
emission - um spontane emisije;
~, subaudio - infrazvuni um;
~, surface - povrinski um; ',
synchrotron - sinhrotronski um;
~, synchrotron radio - sinhrotronski radio-um; ~, thermal
(agitation) - termiki um; ~,
thermal electric(al) - termoelektrini um; ~, transistor um tranzistora; ~, white - beli
um; , white Gaussian - beli
Gausovski um; ~, l/F - um l/F
noiseless - beuman (ak.)
noise level - nivp uma, nivo smetnji (eh.); ~ limiter - ograniava smetnji, ograniava uma
(eh.); ~ meter - mera uma
(eh.); ~ reduction - snienje
uma, smanjenje uma (eh.) i
source - izvor uma (eh.); ~
suppression - priguenje uma
(eh.); ~ temperature - temperatura uma (eh.); --< unit - jedinica
uma (eh.); ~ voltage - napon
uma (eh.)

482

non-combustible

noisiness - umnost
noisy running - buan rad (ma!.)
no-load - prazni hod (elj.); ~
characteristic karakteristika
praznog hoda (elj.); ~ current
- struja praznog hoda (elj.); ~
curve - kriva (karakteristika) praznog hoda (elj.); losses - gubici
praznog hoda (elj.); running
- prazan hod (elj.); ~ voltage napon praznog hoda (elj.)
Nomag - nemagnetna legura sastava
77% Fe, 12% Ni, 6% Mn, 3% C,
2% Si (visoke elektrootpornosti)
nomenclature - nomenklatura, terminologija; ~, AN v. JAN nomenclature; ~, JAN - vojna
nomenklatura, skraenica u radioelektronici
nominal atomic bomb - nominalna
atomska bomba; jaina eksplozije
odgovara jaini 20.000 tona trinitritoluola (nukl., voj.); ~ bore
(pipe) - nominalni prenik (cevi)
(ma!.); ~ capacity - nominalni
kapacitet (el.); ~ diameter nominalni nazivni prenik (ma!.);
- diameter of thread - nominalni prenik navoja (ma!.); ~
frequency - nominalna frekvencija (eh.); ~ output - nominalna
proizvodnja (ma!.); ~ pipe size
- nominalna mera cevi (ma!.);
~ range of use - nominalna
oblast upotrebe (el.); ~ rating
- normiranje (ma!.)
nomogram - nomogram (gm.)
non-absorbent - koji ne apsorbuje
non-absorbent to water - nepropustljiv za vodu (thni.)
non-acceptance - odbijanje prijema,
preuzimanja; ~ adjustable - nepodnoljiv, koji se ne podeava
(ma!.)
non-appearance - izostanak
non-actinic - neaktinian (zraenje
koje je fotohemijski neaktivno)
(hem.)
non-cohesive material - nevezani
materijal (grad.)
non-cohesive soil - nekoherentni
materijal, osipasta tla (grad.)
non-combustible - nezapaljiv, koji
se ne pali (thnl.)

-condensing

483

aoo-condensing _ koji se ne kondenzuje

aim-conducting - neprovodan
oon-corroding - koji ne izaziva ko" roziju, otporan na koroziju, nerajui
non-corrosive - nekorozivan, koji
ne korodira (thnl); ~ coupled
axle - nespregnuta osovina (ma!.);
~ critical reactor - nekritini
reaktor (nukl.); ~ cutting - koji
ne see; ~ cutting stroke - hod
pri kome se ne obraduje, slobodan
hod (ma!.); ~ cutting time slobodno vreme, povratno vreme
(ma!.); ~ destructive testing
- ispitivanje bez oteenja (mtl.)
non-ferrous - obojen (metal)
non-ferrous metals - obojeni metali (pl.)
non-fissionable - nefisibilan, koji
ne podlee fisiji
non-flammable - nezapaljiv
non-freezing - koji se ne smrzava
non-fusible - netopljiv
non-Gaussian noise - negausovske
smetnje (el.)
non-homogeneous v. inhomogeneous
non-inflammable - nezapaljiv
non-irradiated - neozraen
non-magnetic - nemagnetian
non-metal - nemetal, metaloid, nemetalan elemen(a)t
non-nuclear - nenuklearni
non-payment - neplaanje
non-perfect - neidealan
non-poisonous - neotrovan
non-polar - nepolaran
non-polarizable - nepolarizabilan,
koji se ne polarizuje
non-pressurized - koji radi pri
normalnom pritisku
non productive time - neproduktivno vreme
non-productive work - neproduktivan rad
non-reactive - nereaktivan
non-reversible - ireverzibilan, neobratan
non-rusting v. non corroding
non-return valve - nepovratni ventil
31

nonoscillating

non-saponifying - koji se ne saponifikuje

non-saturated - nezasien
non-settling - koji se ne taloi
non-skid chain - lanac protiv klizanja
non-soluble v. insoluble
non-wearing - koji se ne haba
non-solute - nerastvor(e)ni deo
non-toxic - neotrovan
nontronite - nontronit (hidratisani
silikat gvoa) (min.)
non-valent - bez valencije, nulavalentan, bez hemijskog afiniteta
non-volatile - neisparljiv
nonagon - nonagon, devetostrani
poligon (gm.)
nonane - nonan, parafinski ugljovodonilc sa 9 C-atoma (hem.)
nonarcing - koji ne iskri (zav.)
noncapacitive - bez kapaciteta, nekapacitivni (el.)
nonconductor - neprovodnik, izolator, dielektrik (el.)
noncontact - beskontaktni (el.)
nondestructive - nedestruktivan, bez
razaranja
nondissipative - bez rasejanja, bez
gubitaka (el.)
noneffect - bez uticaja, odsustvo uticaja (el.)
nonelectrolyte - neelektrolit (el.)
nonequilibrium - neravnotea (fiz.)
nonex - noneks (vrsta stakla) (thnl.)
nonferrous - koji ne sadri gvoe
(mtl.); '~ metal - svi metali osim
gvozda i sve legure koje ne sadre
gvode (hem.)
nonfissionable - materijal koji nije
podloan fisiji (fiz.)
nonhygroscopic - nehigroskopan,
koji ne upija vlagu (hem.)
nonlinearity - nelinearnost; ~,
avalanche breakdown - nelinearnost lavinskog proboja; ~, magnetoelastic - magnete elastina nelinearnost
nonloaded - prazan, neoptereen
(el.)
nonmachining time - sporedno
vreme (ma!.)
nonoscillating - neoscilatorni, aperiodini (el.)

nonoses
nonoses - nonoze, monosaharoze sa
9 atoma kiseonika u molekulu
(hem.)
nonresonant feeder - nepodeeni
fider, nerezonantni fider (el.)
nonrusting - nerajui, koji ne rda
(mtl.)
nonscanning antenna - nepokretna
antena, fiksna antena (TV)
nonselective fading - neselektivni
feding (rad.)
nonsine-wave - nesinusoidni talas
(eh.)
nonstorage camera tube - cev
kamere bez (svetlosne) inercije
(TV)
nonwarping steel - nevitoperan
elik (mtl.)
nordenskioldine - nordenelin
(metaborat Ca i Sn) (min.)
Norge niter - norveka salitra (kalcijum-nitrat) (hem.)
Norite - vrsta aktivnog uglja biljnog porekla (thril.)
normal - normalan, perpendikularan,
koji stoji pod pravim uglom; mera
koncentracije rastvora; ugljovodonik koji nema ravast niz C-atoma;
~ acceleration - normalno ubrzanje (mot.); ~ calomel electrode - kalomelska elektroda, sa
normalnim rastvorom kalijum-hlorida kao elektrolitom (hem.); ~
calorie - normalna kalorija, 15kalorija (tt.); ~ circuit voltage
- najvii radni napon kola (eh);
cross section - upravan presek
(nukl.); ~ cut - X-rez, normalni
rez piezokristala (kr.); ~ electrode - normalna elektroda (el.,
hem.); ~ element v. standard
cell; ~ emission - normalna
emisija (rad.); ~ gravity - gravitacija na morskoj povrini (fiz.);
~ induction - normalna indukcija
(el.)
normality - normalitet, koncentracija nekog rastvora izraena u
broju gram-ekvivalenta po jednom
litru rastvora (hem.)
normalized frequency - normalizovana frekvencija (rad.)
normalizing the steel - normalizovanje elika (mtl.)

484

note frequency

normal operating pressure - normalni radni pritisak (tt.); ~ position - normalan poloaj (ma.);
~ power - normalna snaga (en.);
~ pressure - normalni pritisak
od 760 mm Hg (fiz.); ~ rake ugao rezanja (ma.); ~ salt normalna so (hem.); ~ salts
neutralne soli, svi raspoloivi H-atomi kiseline su zamenjeni metalom (hem.); ~ solution - normalni rastvor, koji sadri rastvoren
1 gram-ekvivalent u 1 litru (hem.);
~ temperature and pressure normalna temperatura (0 C) i
pritisak (760 mm Hg) (fiz., hem.) ;
'-' threshold of audibility - normalan prag ujnosti (rad.); ~
voltage - normalan napon (el.);
~ working speed - normalna
radna brzina (ma.)
north-seeking pole - pol magneta
koji se okree prema severnom
magnetnom polu Zemlje (fiz.)
nose - nos alata, vrh alata (ma.);
~ angle - ugao vrha (ma.);
~ radius - radijus vrha (ma.);
radius tool - alat za radijus
vrha (ma.)
no-stroke position (pump) - doterivanje nultog poloaja (pumpe)
(ma.)
NOT - NE (logika funkcija)
NOT AND - NE-I (logika funkcija)
NOT OR - NE-ILI (logika funkcija)
notation - notacija, obeleavanje;
~, matrix - matrini sistem oznaavanja; ~ s Paschen - sistem oznaavanja jednaine Paena; ~, R a cah - sistem oznaavanja jednaine
Raka; ~, Voigt's - sistem oznaavanja Fojhta
notch - leb, izrez, ogrebotina (ma.);
~ angle - zareini ugao, ugao
zareza (ma.)
notched wheel - toak za ukljuivanje (ma.)
notch root radius - zaobljenost zareza (ma.)
notebook - depni kalendar
note frequency - zvuna frekvencija, tonfrekvencija (rad.); ~ oscillator - tongenerator, zvuni
oscilator (rad.)

notice

485

notice - otkazivanje; ~ board opomenica, znak panje na putu

(saobr.)
nought - nula (0) (mat.)
noval base - novalno podnoje sa
devet noica (eh.)
Novelties Fair - izloba noviteta
novelty - novitet
Novocaine - novokain, hidrohlorid
dietilamino etilpara-aminobenzoata;
lokalni anestezik (hem.)
Novolack - trgovaki naziv za fenolformaldehidne smole (thnl.)
nosale - rasprska, mlaznik, mlaznica (mot.), brizgalica
Np - simbol elementa neptunijuma
(hem.)
n-p-n transistor - n-p-n tranzistor
(eh.)
N pole - severni pol (fiz.)
n-region - n-oblast (kod poluprovodnika) (fiz.)
n-termlnal network - mrea sa
n-polova (el.)
n-th power - n-ti stepen (mat.);
~ root - n-ti koren (rnat.)
n-type conductivity - provodnost
n-tipa, negativna provodnost (fiz.);
~ semiconductor - poluprovodnik n-tipa (fiz.)
nuclear - nuklearni, koji je u vezi
s atomskim jezgrom (nukl.); ~
bombardment - nuklearno bombardovanje, sudaranje atomskog jezgra sa nekom esticom (nukl.);
~ charge - naelektrisanje atomskog jezgra (nukl.); ~ chemistry
- nuklearna hernija, prouavanje
reakcije preko kojih se transformiu
izotopi jedan u drugi (nukl.);
~ cross section - nuklearni presek, efektivna povrina jezgra izloenog bombardovanju nuklearnim esticama (nukl.); ~ disintegration - nuklearni raspad (fiz.);
~ emulsion - nuklearna emulzija,
specijalna vrsta fotografskih ploa
sa debelim slojem emulzije; slui
za detekciju jonizujueg zraenja
(fiz.); ~ energy - nuklearna
energija, energija fisije (fiz.); ~
energy plant - postrojenje za
korienje nukl. energije (nukl.);

nuclear
~ engineering - nuklearno inenjerstvo, nuklearna tehnologija
(nukl.); ~ explosive nuklearni
(atomski") eksploziv; zasniva se
na reakcijama fisije ili fuzije atomskih jezgara (nukl.); ~ field theory
- nuklearna teorija polja (nukl.);
~ fission - nuklearna fisija, cepanje tekih jezgara na dva dela
uz oslobaanje relativno velike energije (nukl.); ~ forces - nuklearne sile, sile koje deluju izmeu
estica jezgra (fiz.); ~ fuel - nuklearno gorivo; do danas je praktino ostvareno iskoriavanje prirodnog uranijuma, uranijuma obo235
gaenog u izotopu
U , sinte233
tiki dobijenog
U i plutonijuma (nukl.); ~ fuel regeneration - regeneracija nuklearnog
goriva, voenje lanane reakcije
tako da se dobije vie istog nukl.
goriva no to je utroeno, v. breeder reactor (nukl.); ~ furnace
- nuklearna pe, v. nuclear reactor (nukl.); fusion - nuklearna
fuzija, nuklearna reakcija prilikom
koje se spajaju laka jezgra u tea,
a stvara se relativno velika energija
(fiz.); ~ fusion bomb - termonuklearna bomba u kojoj se energija oslobaa reakcijom fuzije atomskih jezgara (nukl.); ~ geology - nuklearna geologija, primena nuklearnih fenomena u izuavanju geolokih pojava (geol.,
nukl.); ~ isobars - nuklearni
izobari, podjednako teki izotopi
raznih elemenata (fiz.); ~ isomers - nuklearni izomeri, razna
energetska stanja istog izotopa (fiz.);
~ isotones - nuklearni izotoni,
jezgra sa istim brojem neutrona
(fiz.); ~ isotopes - nuklearni
izotopi, razliito teki atomi istog
elementa (fiz.); ~ mass - masa
atomskog jezgra (fiz.); ~ m o ments - nuklearni momenti, obuhvataju mehaniki momen(a)t jezgra-spin, magnetski dipolni momen(a)t i elektrini kvadripolni
momen(a)t (fiz.); ~ particles - nuklearne estice (fiz.); ~
physics - nuklearna fizika; ~ pho-

nuclear
nuclear
todisintegration - fotodezintegracija jezgra, dezintegracija izazvana
gama-kvantima (fiz.); ~ photoeffect - nuklearni foto-efek(a)t
(fiz.); ~ pile v. nuclear reactor
(nukl.); ~ plate v. nuclear emulsion (fiz.); ~ potential - nuklearni potencijal (fiz.); ~ power nuklearna energija, dobijena reakcijom atomskih jezgara (nukl.);
~ radiation counter - broja
nuklearnih estica (nukl.); ~ reaction - nuklearna reakcija (fiz.);
~ reactor - nuklearni reaktor,
ureaj u kome je omogueno kontrolisano oslobaanje nuklearne energije na principu lanane reakcije fisije; glavna namena im je
proizvodnja toplote i sintetikog
elementa plutonijuma (nukl.); ~
recoil - izmak jezgra kao posledica emisije nuklearne estice (fiz.);
~ resonance - nuklearna rezonanca (fiz.); ~ resonance spectrometer - nuklearni rezonantni
spektrometar (fiz.); ~ structure
- nuklearna struktura, broj, vrsta
i poredak nukleona u atomskom
jezgru (fiz.); ~ technology nuklearna tehnologija, nuklearno
inenjerstvo (nukl.); ~ theory nuklearna teorija (fiz.)
nuclease - nukleaze, enzimi, koji
hidroliu nukleinske kiseline
nuclei - mn. od nucleus
nucleon - nukleon (zajedniki naziv za proton i neutron) (fiz.)
nucleonics - nukleonika (tehnika
atomskog jezgra) (fiz.)
nucleoproteins nukleoproteini
Cproteini koji se nalaze u jezgrima
ivih elija i okolnoj citoplazmi)
nucleoties - nukleotidi (osnovne
jedinice nukleinskih kiselina)
nucleus - jezgro, centar, prsten;
~, active-1. radioaktivno jezgro;
2. aktivni centar; ~, alpha-particle - alfa-estino jezgro; ~,
alpha-raioactive - alfa-radioaktivno jezgro; ~, anthracene antracensko jezgro; ~, atomic atomsko jezgro; ~, benzene benzolov prsten; ~, beta-radio-

486

number

active - beta-radioaktivno jezgro;

~, capturing - zahvatajue jezgro; ~, complex - sloeno jezgro;
~, compound - sastavljeno jezgro, intermedijezno jezgro; ~,
disintegrating - jezgro u raspadu;
~, energetic recoil - jezgro velike
energije; ~, even-charge - jezgro
sa parnim nabojem; ~ even-even
- parno-parno jezgro; ~ , evenmass - jezgro parnog masenog
broja; ~ even-odd - parno-neparno jezgro; ~ fissionable jezgro sposobno da se epa (deli);
~, intermediate - jezgro srednjeg masenog broja; ~, magicnumber - jezgro sa maginim
brojem protona ili neutrona; ~,
neutron-deficient - jezgro sa
nedostatkom neutrona; ~, neutronrich - jezgro sa vikom neutrona;
~, non-magic - nemagino jezgro; ~, odd - neparno jezgro;
~j odd-charge - jezgro sa neparnim nabojem; ~, odd-even neparno-parno jezgro; ~, oddodd - neparno-neparno jezgro; ~,
original - polazno jezgro; ~,
parent - polazno jezgro, roditelj;
~, product - nastalo jezgro, potomak; ~, sensitizing - senzibilizirajue jezgro (fot.); ~, shielded
- zaklonjeno, ekranovano jezgro;
~, stripped - jezgro lieno spoljnih elektrona; ~, struck - bombardovano jezgro; ~, target jezgro-meta
nuclide - nuklid (bilo koje atomsko
jezgro) (fiz.)
Nujol - rafinirano parafinsko ulje,
upotreba u medicini i infracrvenoj
spektroskopiji
number - 1. broj, koliina; brojati,
prebrojavati, numerisati, markirati;
2. cifra; ~ expressed by several
figures - mnogoznani broj, vie:znani broj; ~, Abbe - koeficijen(a)t disperzije, Abeov broj; ~,
absolute - aritmetiki broj; ~,
abstract - apstraktan broj; ~,
acid - kiseoniki broj; ~, algebraic - algebarski broj; ~, approximate - aproksimativan (pri-

number

487

blian) broj; ~, atomic - atomski

broj, redni broj (hemijskog elementa); ~, average - srednji
broj, usrednjen; ~, Avogadro
- Avogadrov broj (broj molekula
u gram-molekulu neke materije iznosi 6,06 . IO 23 ); ~, binary binarni broj; ~, Brinell hardness
- broj tvrdoe po Brinelu; ~,
broken v. fractional number;
~, bromine - bromni broj; ~,
charge - 1. naelektrisanje (u elektro jedinicama); 2. atomski broj;
~, chlorine - hlorni broj; ~,
circuit - kruni broj; ~, coded
- kodarni broj; ~, complex kompleksirani broj; ~, concrete naznaeni broj, imenovani broj;
~, coordination - kordinacioni
broj; ~, decimal - decimalni broj;
- difference - 1. brojna razlika;
2. manjak neutrona nad protonima,
izotopski broj; ', disk - numerator brojanik; ~, distribution
- koeficien(a)t distribucije, koeficien(a)t raspodele; ~, even - paran
broj; ~, first quantum - glavni
kvantni broji; ~, floating - broj
koji uzima vi obzir red; ~, formolite - formolitov broj; ~ s fourdigit - etvoroznani broj; ~,
fractional - frakcioni broj, deobni
broj; deoba; ~, gold - zlatni
broj; ~ grid - brojno znaenje
kvadrata mree kordinata; , hardness - broj tvrdoe; ~, intendification - broj maine, broj agregata; ~, imaginary - imaginaran broj; ~j inverse - inverzni
broj; ~-j iodine - jodni broj; ~,
irrational - iracionalan broj; ~,
isotopic - izotopski broj; ~,
light - svetio iznad registarske
tablice (saob.) ; ~ logical - logiki
broj, kod, ifra; ~, Mach - broj
M, Mahov broj; ~, magic - magian broj; ~, magnon wave talasni broj magnon talasa; ~,
mass - maseni broj; ~, maximum - maksimalan broj; ~,
mean - srednji broj; ~, minimum - minimalni broj; ~, mixed
- meani broj, meani deo; ~,
natural - naturalan broj, priro-

nut
dan broj; , negative - negativan
broj; ~, neutralization - broj
neutralizacije; ', neutron - neutronski broj, broj neutrona (u
jezgru); ~, nucleon - broj nukleona; ~, octane - oktanski broj;
~, odd - neparan broj; ~, ordinal - redni broj; ~, positive pozitivan broj; ~, prime - prost
broj; ~, quality - koeficien(a)t
kvaliteta; ~, quantum - kvantni
broj; ~, random - neodreeni
broj, sluajni broj; ~, rational
- racionalan broj; ~, real - realan
broj; ~, reciprocal - reciproan
broj, obrnut broj; ~, registration
- registracioni broj, inventarski
broj; ~, Reynold's - Rejnoldsov
broj, Rejnoldsov kriterijum (neimenovana karakteristika protoka tenosti); ~, road - maksimalni broj
oitavanja; ~,Rockwell hardness
- broj tvrdoe po Rokvelu; ~,
round-off - zaokruen broj; ~,
screening - broj ekranisanja, koeficijen(a)t ekranisanja; ~-, second
quantum - orbitalni (azimutalni)
kvantni broj, magnetni kvantni
broj; ~, serial - serijski broj,
redni broj; ~, shell - 1. broj
estica u ljusci; 2. broj ljuske; ~,
simple - jednoznani broj, prost
broj; ~, spin-quantum - spinski
kvantni broj; ~, suns spots broj sunanih pega; , surd v.
irrational number; ~, switch
- numerator, brojanik; ~, taper - broj konusa; ~, threedigit - troznani broj; ~, twodigit - dvoznani broj; ~, Vickers
hardness - broj tvrdoe po Vikersu; <~, wave - talasni broj;
~, whole - ceo broj; ~, works fabriki broj (maine)
nut - orah (plod); matica navrtka,
navojni prsten; ~ bevelling machine - maina za skoavanje
bonih povrina matice, navrtke;
~, coal - ugalj-orah; ~ coke perlkoks, orah-koks; ~ for removing - odbojna navrtka, matica; ~ guard - osiguranje navrtke; ~ lock(ing) - osiguranje
matice, navrtke; ~ milling ma-

nut
nut
chine - glodalica za izradu navrtki, matica; ~ runner - maina
za uyrtanje (pritezanje) vijaka; ~
tapping - urezivanje navoja matice; ~ tapping attachment ureaj za izradu navoja matice;
~ tapping machine - builica
za izradu navoja matice, navrtke;
~ tap - ureznik navrtke, matice
Nutation - nutacija (fiz.)

488

nylon

nutrient - hranljiva tenost, hranljiva materija, tvar

nutritional - hranljiva vrednost
nutrious substances - hranljive materije (pl.)
nuts - ugalj orah", ugalj veliine
oraha
nylon - najlon, sintetiko vlakno;
~ corder tyre - automobilski
pneumatici sa vlaknima najlona;
~ reinforced - ojaan najlonskim
vlaknima

o
NASA National Aeronautic and Space Administration - Nacionalna
uprava za aeronautiku i kosmos (SAD)
NES National Bureau of Standards - Nacionalni biro za standarde (SAD)
NGAA Natural Gasoline Association of American - Ameriko udruenje
za prirodni gas i benzin
NPA Nagional Petroleum Association - Nacionalno udruenje za naftu

o - znak za orto-poloaj, kod benzolovih derivata (hem.)

O - hemijski znak za kiseonik (hem.)
O-band - o-opseg, o-podruje
O" ring - zaptivni prsten krunog
preseka
oak - hrast, hrastovina
oaktron - tip prekidaa
oakum - kuine (tek.)
oar - veslo (pom.)
oast - sladara, sunica hmelja (thnl.)
oat - ovas, zob (agr.)
oatmeal - ovseno brano, ovsena
prekupa, ovsena kaa (prehr.)
object - predmet, objekat, stvar;
cilj; '-', flawed - defektni predmet; ~ holder - nosa objekta;
~, incoherent - nekoherentni
objekt; ~, perfectly conducting
- idealno provodni objekat; ~,
return - oznaka cilja, eho-signal;
~, test - opitni objekat
objectionable interference - nedozvoljena (uoljiva) smetnja (TV)
objective - objektiv (opt.), cilj;
~, achromatic - ahromatiki
objektiv, ahromat; ~, anastigmatic - anstigmatiki objektiv,
anastigmat; ~, aplanatic - aplanatiki objektiv, aplanat; ~, apochromatic - apohromatiki objektiv, apohromat; ~ lens - soivo
objektiva; ~, long-focus - objektiv velike ine daljine; ~, shortfocus - objektiv male ine da-

ljine; ~, wide-angle - irokougaoni objektiv

oblate spheroid - na polovima zaravnjena lopta, spljoteni sferoid
(gm.)
oblique - kriv, otar, kos, izokrenut;
~ angle - otar ugao (gm.);
~ coordinates - kosougle koordinate (gm.); ~ cutting - rezanje sa nagnutim uglom (maS.);
~ incidence - koso padanje,
koso upadanje (TV); prism
- otrougla prizma (gm.); ~
setting of rollers - ukoenje
koturova
(ma.);
~ spherical
aberration sferna
aberacija,
koma (opt.); ~ triangle - otrougli trougao (gm.)
obliquity - nagnutost, kosina (orbite); koso
Oblivon - oblivon, trgovaki naziv
za metil-pentinol koji se upotrebljava protiv nesanice (hem.)
oblong hole - ovalna rupa (ma!.)
obscuration - zamraenje, zamraivanje
obscured glass - mutno, mleno
staklo
observation - opservacija, posmatranje, osmatranje, nadgledanje, motrenje; ~, casul - sluajno osmatranje; ~ car - osmatrako vozilo; ~ circuit - ureaj za prislukivanje; ~, continuous - tekue, redovno motrenje, osmatranje; ~ deck - paluba za osmatra-

observation

490

observation
nje; ~, errorless - nadgledanje,
osmatranje bez greke; ~ hole gvira; ~, sampling - osmatranje
metodom uzoraka, osmatranje odbirom; ~, statistical's - statistiko osmatranje; ~, target osmatranje cilja, osmatranje mete;
~, timeless - osmatranje nezavisno od vremena; ~, visual vizuelno kontrolisanje
observatory - opservatorija, osmatranica; , orbiting - orbitalna
opservatorija; ~, orbiting astronomical - orbitalna astronomska
opservatorija; ~, orbiting geophysical - orbitalna geofizika
opservatorija; ~, orbiting solar
- orbitalna solarna opservatorija
observer - posmatra
obsolvete - zastareo, neupotrebljiv,
neprimenljiv
obstacle - prepreka, smetnja, cilj
(na radaru); indicator - indikator prepreka, indikator smetnji
(voj., at.); ~ marking - oznaavanje prepreka (voj.)
obstruction - prepreka, smetnja;
zapuenje, zaguenje; ~ clering
- uklanjanje prepreke, smetnje;
~ lamp - zapreno svetio (vij.)
obtain - dobiti, stei; ~ a patent
- dobiti patent; ~ the greatest
- postii visoku ekonominost
obtaining-samples - uzimanje (vaenje) uzorka, probe
obturator - zatvara (voj.)
obtuse angle - tupi ugao (gtn.);
~ triangle - trougao sa jednim
tupim uglom (gm.)
obverse - prednja strana (novca)
obvious - uoljiv, upadljiv, oit,
oevidan, oigledan
occluded gas - okluzovani gas (hem.)
occlusion - okluzija, zadravanje
gasa ili tenosti na povrini vrstih estica, adhezija gasa ili tenosti u vrstom telu
(hem.)
occupation - zamraenje, zatamnjenje, privremeno iezavanje
occupational disease - profesionalna bolest (med.)
occupy - zauzeti, uposliti

odd-even nucleus

occurrence - rasprostranjenost u
prirodi (geol., hem.)
ocean - okean; more; ~ cable podvodni kabl; ~, chart - pomorska karta; ~ current - morsko strujanje; ~ floor - morsko
dno; < going schip - prekookeanski brod; greyhound brzi prekookeanski brod; ~ chipping - linijska plovidba; ~ transport- pomorski promet, saobraaj
ocher - oker; ~ iron - crveni
oker (zemljasti hematit) (min.)
octa - prefiks koji oznaava da u
jedinjenjima ima osam atoma, grupa i si.
octades - oktade, Arhimedove skale
od po osam brojeva (mat.)
octagon - oktagon, osmostrani poligon (gm.)
octahedrite - jedan oblik anatasa,
titan dioksida (min.)
octahedron - oktaedar (gm.)
octal - oktalni, sa osam noia (eh.)
octane - oktan (parafinski ugljovodonik sa 8 ugljenikovih atoma)
(hem.); ~ number - oktanski
broj, vrednosni broj za goriva,
oznaava % izooktana; ~ rating
- oktanski broj (odnos) (thnl.)
octave - oktava; ~ pressure level
- oktavni nivo pritiska (thnl.)
octaves - oktave (ak.)
octet - oktet, stabilna konfiguracija
od 8 elektrona (hem.)
octode - oktoda, osmoelektrodna
cev (eh.)
octoses - oktoze, monosaharoze sa
8 atoma kiseonika u molekulu
(hem.)
octuple - osmostruki
octuplex telegraphy - osmostruka
telegrafija (tel.)
octyl - oktil (radikal oktana) (hem.)
ocular - okular (opt. instrument),
okularni, oni
oculentum - mast za oi
odd-even nucleus - neparno-parno
jezgro, sadri neparni broj protona
iparni broj neutrona (fiz.); ~
leg - neparna noga (eh.); 'odd
nucleus - neparno-neparno jezgro,
sadri neparne brojeve protona
i neutrona (fiz.)

dogr*ph

491

oil

elektronike; ~, communicationselectronics - oficir radio-elektriar; ~, electronic countermeasures - oficir radio-protivslube;

~, ground electronics - oficir
zemaljske elektronike
official call - slubeni razgovor
(tel.); ~ telephone - slubeni
telefon (tel.)
offing - puina (pom.)
offset - pomak, neusaglaenost, odvod, kompenzacija, pomeraj; ~,
carrier - pomak nosaa; ~, collision - sudarni pomak (frekvencije); ~, frequency - pomak frekvencije; ~, magnetic - magnetski
pomeraj; ~, zero - nulti pomak,
pomeraj nule
ogive - vretenasto telo; ~, elliptic
- eliptino vretenasto telo; ,
parabodoidal - parabolino vre47T cm
tenasto telo
oestriol - enski seksualni hormon
ohm - om, jedinica elektrinog
(hem.)
otpora, in = V A" 1
off - iskljueno (el.) ; ~ center
ohm
/square - om/kvadrat
position - poloaj izvan centra
ohmage - otpor u omima
(ma!.); ~ centre - izvan centra
ohmic contact - omski kontakt (el.);
(mai.); ~ duty - rezervni, neuk~ drop - omski pad napona (el.);
ljueni, nije na deurstvu (el.);
~ loss - omski gubici (el.); ~
~ furniture - kancelarijski naresistance - omski otpor (el.)
mes'taj; ~ gauge - nestandardan;
~ line - van linije, oflajn, auto- ohmice - omski
noman; ~ of goods - ponuda
ohmmeter - ommetar (instrument
robe; ~ of indemnity - otetna
za merenje el. otpora)
ponuda; ~ office building upravna zgrada; ~ on switch - oikocryst(al) - ojkokristal, ekokristal, kristal domain"
prekida (el.); ~ position - iskljueni poloaj, poloaj mirovanja
oil - ulje; podmazivati, mazati;
(el.); ~ print - posebni otisak;
~ bath - posuda za ulje, uljno
~ time - vreme praznog hoda (elj.)
kupatilo (thnl.); ~ bath lubrioffal - otpadak (thnl.)
cation - podmazivanje iz posude
offer - ponuda
za ulje (mot.); ~ burner - plaoffice - uprava, kancelarija, biro;
menik, brizgalica za ulje (thnl.);
~ cable - unutranji kabl; ~,
~ cakes - uljane pogae (otpaci
contracts - odeljenje ugovora;
posle ceenja ulja) (thnl.); ~
~, engineering - tehnika uprava;
circuit - cevovod ulja (thnl.);
~, machine - kancelarijska upra~ circulation - opticaj ulja (mot.);
va; ~, patent - patentni biro,
~ cleaner - preista ulja (mot.) ;
uprava za patente; ~ chor ~ cup - mazalica, aura za ulje,
uprava zavoda, fabrike, upravna
olja za ulje (mot.); ~ delivery
zgrada; ~, technology utilizagpm - dobiva ulja u galonima
tion - odeljenje za primenu (uvopo milji (mot.); ~ dipstick enje) nove tehnologije
pokazivanje ulja (mot.); ~ drain
plug - zapua za isputanje ulja
office - oficir, asnik; <~, air elec(mot.); ~ feed - dovoenje ulja.
troncs - oficir vazduhoplovne

oograph - hodograf, elektronski

ureaj za nanoenje predenog puta
na kartu (eh.)
odometer - odometar, mera predenog puta (duine trake), putomer, broja kilometara (mot.)
odorant - deodorans, odstranjiva
neugodnih mirisa
odorimetry - odorimetrija, merenje
intenziteta i postojanosti mirisa
(hem.)
odoriphore - odonfor, grupa molekula koja je odgovorna za miris
jedinjenja
oelotropic - anizotropan
oenanthl - normalni aldehid sa
7 C-atoma (hem.)
oersted - ersted, jedinica za jainu
10 A
magnetskog polja 1 Oe =

oil

492

omnibearing

oilgas - gas visoke kalorine vredoil

nosti dobij en tehnikim razlagamazalica (mot.); ~ film - uljani
njem mineralnih ulja (thnl.)
sloj (thnl); ~ filter - preista
oiling - maenje vune uljem ili
ulja (mot.); ~ filter inlet - ulaz
uljnim emulzijama u toku procesa
filtera za ulje (mot.); ~ firing predenja u cilju smanjenja otpaloenje uljem (en.); ~ fuel daka (tek.); ~ point - mesto
uljano gorivo (en,); groov podmazivanja (mot.); ~ system
uljni leb (mot.); ~ gun - uljni
- uljni sistem (mot.)
prska (mot.); ~ hardened - oils - ulja, opti naziv za mineralna
u ulju kaljeno (mil.); ~ hardeulja (nafte i derivati); biljna i
ning - elik kaljen u ulju (mtl.);
ivotinjska ulja i esencijalna ulja
~ heating - grejanje uljem (en.);
(thnl.)
~ hole - rupa za ulje (mot.); oilstone - uljni kamen za poliranje
~ hydraulic drive - hidraulini
(thnl.)
pogon uljem (mot.); ~ in water
oily - podmazan, premazan uljnim
emulsion - emulzija ulja u vodi
filmom (thnl.)
(thnl.); ~ joint - zaptivanje uokonite - elektroizolacioni materiljem (thnl.); ~ level - nivo ulja,
jal na bazi gume (el.)
uljostaj (mot.); ~ level gage - oleaginous - zejtinjav, mastan
mera nivoa ulja (mot.); ~ line
oleate - oleate, so oleinske kise- uljovod (mot.); ~ of mirbane
line (hem.)
- naziv za nitrobenzol (hem.); olefin v. olephin
~ of vitriol - raniji naziv za olefines - olefini, nezasieni ugljosumpornu kiselinu (hem.); ~ outvodonici (hem.)
let - izlaz ulja (mot.); ~ passage
oleic - uljani, oleinski (po kiselini);
- kanal za ulje (mot.); ~ pressure
~ acid - oleinska kiselina, neza- pritisak ulja (mot.); ~ pressure
siena kiselina koja se nalazi u
gage - manometar za ulje (mot.);
uljima kao glicerinski estar (hem.)
~ pump - pumpa za ulje (mot.); olein - olein, gliceril-trioleat; olein,
~ reservoir - uljni rezervoar
tehnika oleinska kiselina
(mot.); ~ retainer - radijalni
oleine v. olein
zadra ulja (mot.); ~ return
oleoresins - tene biljne smole,
pipe - povratna cev za ulje (mot.);
balzami (thnl.)
~ ring - prsten struga (mot.); olephin - olefin, nezasieni ugljo~ seal - radijalni zadra ulja
vodonik (hem.)
(mot.); ~ separation - izdvajanje
oleum - oleum, puljiva sumporna
ulja (thnl.); ~ shale - bitumekiselina (hem.)
nozni kriljac (thnl.); ~ strainer
olfactometry v. odorimetry (hem.)
- uljni filter (mot.); ~ supply
oligoclase - oligoklas, vrsta feldtank - rezervoar, sud za ulje (mot.);
spata (alumosilikat Ca i Na) (min.)
~ tight - zaptiveno za ulje (mot.);
olive - masline, maslinovina; ma~ tray - uljna ukapnica, plitica
slinova boja (agr.); ~ oil - maza skupljanje ulja (mot.); ~ vaslinovo ulje (thnl.)
cuum pump - uljna vakuumska
pumpa (thnl.); ~ varnish - olivenite - olivenit (bazini arsenijat bakra) (min.)
masna (uljana) boja, firnis lanenog
olivine - olivin, peridot (silikat magulja (thnl.); ~ well - izvor ulja
(nafte)
nezijuma i gvozda) (min.)
oildag - koloidna disperzija grafita
omega - globalni radio-navigacioni
sistem
u mineralnom ulju (thnl.)
omnibearing - UF-antena, antena
oiled - podmazan (uljem) (mot.)
za sve pravce; ~ indicator radio-kompas (eh.)
oiler - mazalica za ulje (mot.)

open
way flow - jednosmerni tok
omnidirectional antenna - kruna
(aed.); ~ way translator - jedantena, antena sa krunim dijanostrani translator (eh.)
gramom zraenja (rad.); ~ mi- onemeter kombinovani milivoltcrophone - kruni mikrofon, mi
ampermetar (eh.)
krofon sa krunim dijagramom
onrush - nadiranje (voj.)
osetljivosti
onyx - oniks (ahat sa crnim i belim
omnigraph - mehanizam za slanje
slojevima) (min.)
Morzeovih znakova (tel.)
ooze - mulj, glib
omnirange - za sve pravce; ~ one- oozing - znojenje
for-one - jedan-jednom sistem
opacimeter - denzitometar (jot.)
komunikacije; ~ one-to-one opacity - neprozranost; opacitet
jedan-jednom sistem komunika(odnos koliina upadne i propucije; ~ online u liniji, onlajn,
tene svetlosti); ~, atmospheric
u realnom vremenu
atmosferska neprozranost
omphacite - omfacit (alumosilikat
opal - opal (hidratisani silicijumCa, Mg i Fe) (min.)
dioksid) (min.)
on - ukljueno (el.)
opal glass - opal staklo, neprovidno
on and. off" switch - prekida
ili belo usled dodatka fluorida
(el.)
pri topljenju (thnl.)
on position - radni poloaj (el.)
opalescence - opalescencija (karakondograph - ondograf, visokofrekteristino prelivanje rasute svetventni oscilograf (eh.)
losti na suspendovanim esticama
ondometer - talasomer (eh.)
u tenostima ili mutnim kristalima)
ondoscope - tinjajui indikator osciOpalon - trg. naziv za vinil-hlorid
lacija (eh.)
(thnl.)
one-cycle reactor - reaktor koji
opaque - neproziran, neprozraan
radi samo na jednom ciklusu (nukl.);
(op.); ~ Colour - neprovidna
~ dimensional configuration
boja (thnl.)
- jednodimenzionalna konfigura- open - otvoriti; otvoren; ~ are
cija (mat.); entry resonator welding - elektrino zavarivanje
rezonator sa jednim otvorom (eh.) ;
u normalnoj atmosferi (zav.); ~
~ frequency selection - jedno-belt driving ,open belt drive
frekventno biranje (eh.); ~ fre- pogon sa otvorenim kaiem (ami.);
quency translator - jednofrek~ centre type slide valve ventni translator (eh.); ~ hole
klizni zasun sa unutranjim optecoupler - sprenjak sa jednom otreenjem (ma.) ; ~ circuit - otvovorom, rava sa jednim otvorom;
reno kolo (el.); ~ -circuit admit~ hour duty - jednosatni pogon
tance - admitanca praznog hoda,
(elj.); ~ off modulation - preadmitanca otvorenog hoda (el.);
kidna modulacija, modulacija pre~ -circuit characteristic - kakidanjem (els.); ~ off (work) rakteristika praznog, hoda;
cirpojedinani (rad) (maS.); ~ off
cuit current -' struja praznog
production - izraz pojedinanih
hoda (el.); -circuit delay
komada (ma.); ~ pass milling
line - otvorena linija za kanjenje
- glodanje u jednom hodu (maS.);
(eh.);
< circuit impedance ~ piece - jedan komad, ceo koimpedanca praznog hoda (el.); ~
mad (mai.); sided surface -circuit line - otvoreno kolo,
jednostrana povrina, Mobijusova
otvorena linija (el.); ~ -circuit
krika (mat.); ~ stage amplifier
potential - potencijal otvorenog
- jednostepeni pojaava (el.);
kola (el.); ~ -circuit voltage ~ to-one transformer - transfornapon otvorenog kola (praznog
mator sa prenosnim odnosom 1
hoda) (el.); ~ -hearth process
(translator); ~ way communi- Simens-Martinov proces proizcation - jednostrana veza (eh.);

open
open
vodnje elika (mil.); ~ -hearth
steel, basic - bazni SimensMartinov elik (tntl.); ~ joint spoj sa razmakom ivica (zav.);
~ piston - otvoreni klip (mot.);
~ pores - otvorene pore (thnl.);
~ T- junction - otvoreni T-spoj
(zav.); ~ type machine - otvorena maina; ~ wire - vazduni
provodnik, gola ica (eh); ~
-wire circuit - vazduno kolo,
vazduni vod, vazduna linija (el.);
~ wire fuse - otvoreni osigura
(el.); ~ -wire line - vazduna
linija, vazduni vod (el.); ~ wire
loop - petlja vazdune linije (eh)
opening - otvor, otvaranje; ~ capacity (vice) - otvor eljiusti (ma.);
~ ceremony - sveano otvaranje
(sajam); ~ of the Fair - otvaranje
sajma; ~ of hook - otvor kuke
(mal.)
openside milling machine - glodalica sa jednim stubom (mai.)
opensied type of machine - maina sa jednim stubom (mai.)
operand - operand, komponenta
operacije
operate - raditi, upravljati, posluivati
operating angle - radni ugao, ugao
protoka anodne struje (el.);
characteristics - radna karakteristika; ~ coil - radna kalem (el.);
~ conditions - pogonske prilike,
ulo vi rada; ~ contact - radni
kontakt (el.); ~ cylinder - radni
cilindar (mel.); ~ device - radni
ureaj; ~ efficency - efikasnost
pogona; element - radni element; ~ fluid - radni fluid; ~
frequency - radna frekvencija
(rad., TV, el.); ~ handle - ruica za upravljanje (ma.); ~ head
- radna visina (ma.); ~ instruction - radna instrukcija, instrukcija za posluivanje, pravila eksploatacije (ma.); ~ key - telegrafski klju, telegrafski taster (tel.);
~ lever - poluga za upravljanje
(mat.), poluga za ukljuivanje (el.);
~ pole - izolaciona motka (elj.);
~ position - radni poloaj; ~

494

operation

power - radna snaga (el.); ~

pressure - radni pritisak (ma.,
tt.); ~ room - komutatorska
sala, sala sa radnim mestom (el.);
~ school - kola za telefonistkinje
(tel.); ~ side - strana sa koje se
radi (ma.); ~ staff - eksploatacioni personal, tehniko osoblje;
~ temperature - radna temperatura (tt.); ~ time (machine) radno vreme (maine); -< value radna vrednost (el.); ~ voltage
- radni napon (el.); ~ wave radni talas (rad., TV); ~ winding - radni namotaj (elj.)
operation - operacija, rad, reim,
reim rada; <~, Argus - reim
rada Argus"; ~, batch - rad
u reimu grupne obrade kodiranih podataka, autonomna operacija; ~, bilevel - dvonivoski
reim rada; ~, bistable - bistabilni reim rada; ~, continuous neprekidni reim rada; ~, cryogenic - kriogeni reim rada; ~,
depressed collector - rad u
reimu smanjenog napona na kolektoru; ~, experimental - eksperimentalni reim rada; ~, failsafe - pouzdani reim rada; ~,
high-current-level - reim rada
pri visokom strujnom nivou; ~,
high-level-signal - reim rada
pri visokom nivou signala ; ~,
high-speed - rad pri velikim
brzinama; ~ hold-in - sinhroni
reim rada; ~, houskeeping-s pomone operacije; ~, identity v.
unit operation; ~, in-sync sinhroni reim rada; ~, largesignal v. high-level signal operation; ~, laser - kvantnomehanika generacija optike frekvencije,
rad lasera; ~, logical - logika
operacija; ~, low-current-level
- reim rada pri niskom strujnom
nivou; ~ , low-level-signal * reim rada pri malom nivou signala;
~, marginal - rad u graninoj
oblasti; ~, maser - masrski rad,
kvantnomehanika generacija
na
U K T ; ~, medium - radni medij, radna sredstva; <--, multimode - reim rada na vie tipova

operation

495

oscilovanja; ~, multiplex - multipleksni rad; ~, no-failure reim rada bez otkaza; ~, notin-yne - nesinhroni reim rada;
/w, off-line v. batch operation;
~, on-line - onlajn rad, rad u
realnom vremenu; ~, parallel paralelni rad; ~, Q-switched reim modulacije dobrote; ~, quadrature - rad pri faznom pomaku
od 90; ~, quasi-continuous kvazikontinualan reim rada; ~,
real-time - rad u realnom vremenu; . ~, semiduplex - semidupleksni rad; ~, single-axialmode - reim rada na jednom
aksijalnom tipu oscilovanja; ~,
ingle-mode - reim rada na
jednom tipu oscilovanja; ~, smallsignal v. low-level signal operation; <-~, space-charge-limited
- reim rada u uslovima ogranienja prostornim naelektrisanjem;
~, suppressed-carrier - reim
rada sa potisnutim nosaem; ~,
true-time v. real-time operation; ~, under control - rad
pod kontrolom; ~, unit - jednaina operacija; ~, unnecessary
- nepravilni rad (releja)
operational calculus - operatorski
raun (mat.); ~ fluid - radni
medij, fluid (aed.)
operative weldabelity - operativna
zavarljivost (zav.)
operator - operator, telefonistkinja;
deurni telegraf ista; ~, annihilation - anihilacioni operator; ~
attention - upozorenje operatoru
(el.); ~, creation - kreacioni
operator; ~ indicator - indikator
operatora, indikator deurnoga (el.);
"S linear - linearni operator;
~, logical - logiki operator; ~
on duty - telefonistkinja na dunosti, deurna (tel.); ~, polarization - polarizacioni operator;
~> quantum - kvantni operator
operator's load - optereenje telefonistkinje (pri maksimalnom saobraaju) (tel.); ~ position - radno mesto, radni sto, komutator
(tel., el.); ~ set - garnitura telefonistkinje (tel);
~
stand
-

optical

radno mesto (tel.); ~ tour - smena telefonistkinje (tel.)

oppanol - sintetika guma na bazi
izobutilena (thnl.)
opposed thrust cylinder - cilindar
sa dvostrukim klipom (mot.)
opposing coils - suprotno dejstvujui kalem (el.)
opposite - suprotan, preko puta;
~ phase - protivfaza, suprotna
faza (el.); ~ -stroke pistons suprotno-hodni klipovi (mot.)
optical - optiki, vidni; <~ activity
- optika aktivnost, osobina nekih
jedinjenja da skreu ravan polarizovane svetlosti (fiz., hem.); ~
automatic rangin - optiki automatski daljinomer (at.); ~ axis
- optika osa kristala, Z-osa; ~
bench - optika klupa (opt.);
~ constant - optika konstanta
(opt.); ~ density - optika gustina (opt.); ~ dispersion - optika disperzija, variranje indeksa
prelamanja s bojom (opt.); ~
dividing head - optika deobena
glava (ma.); ~ filter - optiki
filter, svetlosni filter (opt.); ~
glass - optiko staklo, po osobinama odgovara za izradu optikih
sistema i ureaja (thnl.); ~ horizon - optiki horizont (opt., voj.);
~ illusion - optika varka (opt.);
~ isomerism - optiki izomerizam, pojava iste supstance u vie
oblika koji razliito polarizuju svetlost; ~ lens - optiko soivo (opt.);
~ measuring equimpent - optika mema oprema (opt.); ~
path - optika putanja, duina
puta svetlosti pomnoena indeksom
prelamanja (opt.); ~ pyrometer
- optiki pirometar (tntr.); ~ rotation - optika rotacija (svetlosti
pri polarizaciji) (fiz., hem.); ~
sound reproducer - optika reproduktor zvuka (eh.); ~ surface
- optika povrina (opt.); ~ system - optiki sistem, sistem soiva (opt.); ~ tracking - optiko
praenje, optiko sleenje (voj.);
~ twinning - optiko blienje
(kod kristala) (hem.); ~ window

optical
optical
- optiki prozor", nehomogenost
u atmosferi u kojoj nema apsorpcije
svetlosti (opt.)
optically active - optiki aktivan,
koji moe da proizvede polarizaciju svetlosti (hem.); ~ dense optiki gust; ~ flat - optik
ravan; <- thin - optiki tanak
optics - optika, nauka o svetlosti
(opt.); ~, applied - primenjena
optika; ~, atmospheric - atmosferska optika; ~, beam - optika
mlaza; ~, Cassegrainian - Kasegrenova optika; ~, crystal - kristalooptika; ~, electron - elektronska optika, optika elektrona; ~,
fiber - talasna optika; ~, Fourer
- Furijeva optika; ~, geometrical
- geometrijska optika; ~, hologram - hologramska optika; ~,
magnetic - magnetska optika; ~,
metal - metalooptika; ~, microwave - mikrotalasna optika; ~,
neutron - neutronska optika; ~,
nonlinear - nelinearna optika; ~,
parametric - parametarska optika;
~j physical - fizika (talasna)
optika; ~, plasma - plazma optika; optika plazme; ~, quantum
- kvantna optika; ~, ray - geometrijska optika; ~, scalar - skalama
optika; ~, wave - talasna (fizika)
optika
optimization - optimizacija; ~,
computer-aided network - optimizacija kola pomou raunara;
<~, computer-aided transistor
- optimizacija tranzistora pomou
raunara; ~, network - optimizacija mree; ~ theory - terija
optimizacije (mat.)
optimized attenuation - optimalno
priguenje (el.)
optional - proizvoljan
optoelectronics - optika elektronika; ~, solid-state - optika
elektronika vrstog stanja
optotransistor - optikoelektronski
tranzistor
optron - optron
OR-ILI (logika funkcija); ~, exclusive - iskljuujue I L I ; ~,
inclusive - ukljuujui ILI

496

orangle lead - oksid olova, PD3O4,

dobija se zagrevanjem olovokarbonata u vazduhu na 450C (thnl.)
orb - krug, prsten, toak, kolo
orbit - orbita; ~, dipole - dipolna
orbita, orbita dipola
orbital electron - orbitalni elektron (fiz.)
orbitally degenerate - orbitalno
degenerisan
orchard - vonjak
orcinol - orcin, meta-dioksi-toluol
(hem.)
order - red, stepen, nalog; ~, central - centralni red, nulti red;
~, convergence - konvergentni
poredak; ~, diffraction - difrakcioni poredak; ~, interference interferentni poredak; ~, longrange - daljinski poredak; ~,
magnitude - poredak veliine;
~ of a reaction - stepen reakcije
(hem.); ~ of magnitude - red
veliine (mat.); ~, pole - poredak
polja; ~, shorte-range - blizinski poredak
ordinal number - redni broj (mat.)
ordinary call - obian razgovor
(tel.); ~ galvanizing - obino
galvanisanje
(mtl.);
~ ray obini zrak, pri polarizaciji svetlosti (opt.)
ordinate - ordinata (mat.)
ore - ruda; ~, direct-smelting ruda koja se neposredno moe
topiti; ~, drag - razdrobljena
ruda; ~, dredgy - rudne ice;
~, dressing - odvajanje odreenog sastojka rude od jalovine fizikim metodama (mtl.); ~, dust ruda u obliku praine; ~, fluxing
- lako topljiva ruda; ~, freed osloboena ruda; ~, hurdled klasirana ruda; ~, incompletely
roasted - nedoputena ruda; ~,
indicated - izraunate rezerve
rude; ~, inferred - izraunate
rezerve rude; ~, lode - ruda u
obliku ila; ~, lump - ruda u
krupnim komadima; ~, measured - merene rudne rezerve j ~,
merchantable - komercijalna ruda; ~, milling - fabrika ruda;
~, positive - pozitivno utvrene

ore
rezerve rude; ~, possible - mogue rezerve rude; ~, probable
- verovatne rudne rezerve; ,
prospected - istraene rudne rezerve; ~, proved - ustanovljene
rezerve rude; ~, raw - sirova
(nepripremljena) ruda; ~, selffluxing - samotopljiva ruda; ~,
slabby - ljuspasta ruda, ploasta
ruda; solid rudni masiv
ore-bearing - rudonosan
organ - organ, element, blok, ulo;
~ of hearing - organ sluha; ~
of sence - organ oseanja; ~ of
sight - organ vida; ~ of smell
- organ mirisa; ~ of taste - organ
ukusa; ~ of touch - organ pipanja
organdie - organdin, laka pamuna
tkanina (tek.)
organic - organski (hem.); ~ acid
- organska kiselina (hem.); '-'
chemistry - organska hernija; ~
moderated reactor - reaktor sa
moderatorom od organskog materijala, npr. bifenil, difenil-oksid,
trifenil i dr. (nukl.); ~ scintillator - organski scintilator, smea
organskih supstancija koja pokazuje
fluorescenciju pod uticajem jonizirajueg zraenja; koristi se kao
detektor zraenja (nukl.)
organism - organizam, ivo telo
organizational techniques - organizaciona tehnika
organoleptics - ispitivanje neke
supstance ulima (uglavnom na
osnovu mirisa i ukusa) (hem.)
organosol - organozol, koloidni rastvor u organskom rastvarau (hem.)
orgatron - elektronske orgulje
oiientation - orijentacija; ~ 5 crystal - orijentacija kristala; ~,
dipole - orijentacija dipola; ~,
domen - orijentacija domena; ~,
spin - orijentacija spina; ~, target - orijentacija cilja
orifice - prigunica (ma.); ~ loss
- pad pritiska na prigunicu (ma.)
origin - poetak, ishodite (mat.);
~ of coordinates - korodinatni
poetak (mat.)
Orizon - plastina masa na bazi
polietilena (thnl.)
32 Renik

orthorhombic crystal

497

Orlon - sintetiko vlakno na bazi

poliakrilonitrila (thnl.)
ormolu - zlatna bronza, slikarsko
zlato (tehnl.)
ornamet - nakit
ornithine - ornitin, diamino-valerijanska kiselina (hem.)
orpiment auripigment (prirodni
arsen-trisulfid) (min.)
Orsat apparatus - Orsatov aparat,
slui za tehniku analizu gasova
(hem.)
orthicon - ortikon (eh.)
orthite - ortit, alanit (alumosilikat
Ca, Ce, La, Na, Fe, Mg i dr.)
(min.)
ortho - oznaka za susedni poloaj
supstinenata u benzoevom jezgru
(hem.); orto-prefiks koji znai;
pod pravim uglom (mat.)
ortho-para conversion - konverzija
orto-para, prevoenje orto-vodonika u para-vodonik, obino pomou katalizatora (fiz.)
orthocaine - ortokain, metil-metaamino-p-benzoat, slui kao anestetik (hem.)
orthocenter of a triangle - ortocentar trougla, presek visine trougla (gm.)
orthochromatic - ortohromatski

(fot.)

orthoclase - ortoklas, kalijumski

feldspat (min.)
orthogon - pravougaonik (gm.)
orthogonal - pravougli (mat.); ~
circles - ortogonalni krugovi, ije
tangente stoje pod pravim uglom
(gm.); ~ projections - ortogonalne projekcije (gm.); ~ tranformation - ortogonalna transformacija (gm.)
Ortholeum - grupa aditiva za maziva (thnl.)
orthomorphic projection - konformno preslikavanje (mat.)
orthophonic - ortofonski (ak.)
ortophosphoric acid - fosforna kiselina H3PO4 (hem.)
orthorhombic crystal - ortorombiki kristal (kr.); ~ system ortorombini kristalni sistem; tri
kristalne ose pod pravim uglom
i meusobno nejednake (min.)

Orthosil

493

oscillator

Orthosil - sredstvo za industrijsko

Gunn(effect)-s - Ganovske osciienje metala na bazi natrijumlacije; ~, hydromagaetic-s-of
silikata (thrtl.)
plasma - hidromagnetske oscilaorthotelephonic gain - ortotelecije plazme; ~, ion-s - jonske
fonsko pojaalo (tel.)
oscilacije; ~, ion plasma-s orthotron - ortotron, talasovodni
jonske plazma-oscilacije; , laser
akcelerator
~ laserska oscilacija; ~, loworyzenin - orizenin, protein koji
frequency plasma-s - niskose nalazi u pirinu (hem.)
frekventne plazma-oscilacije;
~,
Os - hemijski znak za element osmagnetohydrodynamic-s - magmijum (hem.)
netohidrodinamike oscilacije <~,
osaZones - osazoni, difenilhidramaser - maserska oscilacija; ~,
zoni monosaharoza, slue za idenmode - tip oscilacije, vrsta oscitifikaciju pojedinih monosaharoza
lacije (el.); ~, multimodc (hem.)
oscilovanje na vie tipova oscilooscillate - oscilovati (eh.)
vanja; ~, multiples - viestruke
oscillating arm direction indioscilacije; ~, parametric - paracator - klatei pokaziva pravca
metarsko oscilovanje; ~, photo(mot.); ~ axle - gipka osovina
conductivitiy-s - fotokonduktivne
(mot.); klatna osovina, osovina
oscilacije; ~, pi-mode - oscilokoja osciluje (nta.); ~ circuit vanje pi-tipa; ~, plasma-s oscilatorno kolo (eh.); ~ comoscilacija plazmi; - point - taka
ponent - oscilatorna komponenta
zvidanja, taka generisanja (eh.);
(eh.); ~ crank drive - klatni kri~, quantium-s - kvantne oscivajni pogon (ma.); ~ crystal lacije; ~, quasi-fundamental m o generatorski kristal, kristal oscilade - oscilovanje kvaziosnovnog
tora (eh.); ~ current - oscilatorna
tipa; ~, Raman-laser - Ramanove
struja (eh.); ~ joint - vibriralaserske oscilacije; ~, regular jui spoj (talasovoda) (eh.); ~
regularno oscilovanje; <~ relay magnetron - oscilatorski magnevibracioni relej (el.); '-', resotron (els.); ~ relay - vibracioni
nances - rezonantne oscilacije;
relej (eh.); ~ tube - generatorska
~, Shubnikov-de Haas's - ubcev, oscilatorska cev (eh.); ~ volnikov-de Hazove oscilacije; ~,
tage - oscilatorni napon (eh.)
single-frequency - jednofrekventoscillation - oscilovanje, oscilacija,
no oscilovanje; , single-mode
treptaj; ~, acoustic-s - akustike
oscilacije; ~, coherent -s - ko- oscilovanje na jednom tipu osciherentne oscilacije; ~, coherent
lovanja; ~, spontaneous - sponoptical - koherentna optika oscitane oscilacije; , steady-state
lacija; ~, collective-s - kolektivna
- ustaljene oscilacije; ~, suboscilacije; ~, competing-s - konharmonic - subharmoiiino oscikurentne oscilacije; ~, current-s
lovanje; ~, surface - povrinske
- strujne oscilacije; ~, de Haasoscilacije; ~, transformer - vivan Alphen's - Haz-van Alfenove
sokofrekventni transformator (el.);
oscilacije; ~, doublefrequency ~, transient - prelazne oscilacije;
oscilovanje na dve frekvencije; ,
~, ultrasonic de Haas-van Alelectron plasma - elektron-plazphen - ultrazvune oscilacije Hazma-oscilacije;
~', electrostatic
van Alfenove; ~, variable freplasma - elektrostatina plazmaquency - oscilacije sa promenljioscilacije; ~, free-running laser
vom frekvencijom
-s - oscilacije lasera u slobodnom
oscillator - generator oscilacija, oscireimu; ~ frequency - frekvenlator (el.); ~, active - aktivni
cija oscilovanja (el.); -j giant-s
oscilator; , active maser - ak- reim gigantskih oscilacija; ~,
tivni maserski oscilator; ~, active
rubidium maser - aktivni rubi'

oscillator

499

dijumski maserski oscilator; ~,

atomic - atomski oscilator; ~,
avalanche transit-time (diode)
v. impact avalanche-and-transit-time (diode) oscilator; ~,
backward-wave - generator sa
povratnim laserom; ~, beat(ing)
- heteroidni oscilator; ~, bulk
GaAs v. Gunn(-effect) oscillator; ~, bulk negative resistance
- generatorsa ne gativnim prostornim otporom; ~, cesium atomic
(beam controlled) - kvantni generator sa ulazom sezijumskih atoma; ~, CF Gunn(effect) v.
constant-frequency
(Gunn-effect) oscillator; ~, coherent koherentni oscilator; ~ coil oscilatorni kalem, kalem oscilatora
(el.); ~, common-base - generator sa tranzistorom sa zajednikom bazom; ~, common-emitter
- generator sa tranzistorom sa
zajednikim emiterom; ~, constant - frequency Gunn(-effect)
- Ganov oscilator konstantne frekvencije; ~, continuous-wave generator nepriguenih
oscilacija; ~, crystal (controlled)- kristalni oscilator, generator sa
kvarcnom kristalnom (stabilizacijom); ~, degenerate-tipe parametric - parametarski generator
degenerativnog tipa; ~, doublebase diode - oscilator sa dvobaznom diodom; ~, epitaxial gunn
(-effect) - epitaksijalni Ganov oscilator; <--, extended interaction
- generator sa produenom interakcijom; ~, Fabry-Perot maser
- Fabri-Peroov maser-oscilator; ~,
field-effect transistor - generator
sa FET-tranzistorom; ~, fieldindependent maser - maser-oscilator nezavisan od polja; ~, G G-generator, G-oscilator; ~, gas
maser - gasni maser-oscilator;
~, Gunn (-effect) - Ganov generator, Ganov oscilator; ~, H H generator, G oscilator; ~, harmonic - harmonini oscilator,
generator harmonika; ~, impact
avalanche-and-transit-tlme (diode) - oscilator sa lavinskom i

oscillator
vremenski prelaznom diodom; ~,
1MPATT v. impact avalancheand-transit-time (diode) oscillator; ~', inductance-capacitance
- LC oscilator, generator sa LC
kolom; ~, integrated (-circuit)
- integrisani oscilator, integrisani
generator; ~, junction transistor
blocking - oscilator za blokiranje
sa spojnim tranzistorom; ~, laser
- laserski oscilator; ~, light pumping parametric - parametarski
oscilator sa optikim pumpanjem;
~, local - lokalni oscilator, heterodinski oscilator; ~, magnetron
- magnetronski oscilator; ~, marginal - marginalni oscilator, prazni
generator; ~, maser - maserski
generator; ~, Meacham - Miemov generator; ~, microwave mikrotalasni oscilator; ~, molecular - molekularni oscilator,
molekularni generator; ~, monotron - monotron - monotron oscilator, monotron generator; ~, noise-perturbed - generator pobuen umom; ~, nonsinusoidal
- nesinusoidalni generator; ~-,
optical local - optiki heterodinski
oscilator; ~, optically pumped rubidium maser - rubidijumski maser generator sa optikim punjenjem; ~,
optical maser v. laser oscillator;
~, optical parametric - optiki
parametarski oscilator; ~, parametric - parametarski oscilator,
parametarski generator; ~, parametric subharmonic - parametarski generator subharmonika; ~,
phase-locked - generator sa faznim podeavanjem; ~, phaseshift - generator sa kolima za pomeranje faze; ~, pilot - pilot oscilator; ~, plasma - plazma-generator; ~, p-n junction - oscilator
p-n sa spojem; ~, Pound-Watkins marginal v. marginal oscillator; ~, pump - generator pumpanja; ~, quartz crystal controlled - generator sa kristalnom
kvarcnom stabilizacijom; ~ radiation - zraenje oscilatora (eh.);
~, regenerative - regenerativni

oscillator
oscillator
generator, regenerativni oscilator;
~, r-f - radiofrekventni oscilator;
~, rubidium atomic - atomski
rubidijumski oscilator; ~, rubidium gas cell - rubidijumski gasni
oscilator; ~, rubidium maser rubidijumski maser-oscilator; ~,
series-tuned - oscilator sa rednom rezonancijom; ~, shunttuned - oscilator sa paralelnom
rezonancijom; ~, silicon diode oscilator sa silicijum-diodom; ,
solid-state - oscilator sa vrstim
telom; ~, space-charge focused
- generator fokusiran prostornim
naelektrisanjem; ~, spin - spinski
generator, spinski oscilator; ~,
square wave (form) - generator
pravougaonih impulsa; ~, stabilized local - stabilisani heterodinski oscilator; ~, sweep - svip
generator, generator sa ljuljajuom
frekvencijom;
~, temperature
compensated crystal controlled
- kvarcni generator sa temperaturnom stabilizacijom; ~, thallium
atomic (beam controlled) - talijumski atomski oscilator; ~, transistor - tranzistorski oscilator;
- tube - generatorska cev, oscilatorna cev (els.); <--', tuned-base
- tranzistorski oscilator sa oscilatornim kolom u kolu baze; ~,
tuned-collector - tranzistorski oscilator sa oscilatornim kolom u
kolu kolektora; ~, tunnel diode
- oscilator sa tunel-diodom; ~,
two-circuit parametric - parametarski oscilator sa dva kola; ~,
variable capacitance - oscilator
sa promenljivim kapacitetom; ~,
variable frequency Gunn (-effect) - Ganov generator sa promenljivom frekvencijom; ~, VF
Gunn v. variable-frequencfy
Gunn(-effect) oscillator; ~, voltage-controlled crystal - naponski upravljani kvarcni oscilator;
~,voltage-tunable
Gunn(-effect) - Ganov generator sa naponskim podeavanjem; ~, atal v.
crystal oscillator; ~, Z - Z-oscilator

500

Ostwald's law

oscillatory current - oscilatorna

struja (els.); ~ discharge - oscilatorno pranjenje (elf.)
oscillion - generatorska cev (els.)
oscillistor - oscilistor
oscillogram - oscilogram
(els.);
~ record - oscilogram (els.)
oscillograph - oscilograf (els.): ~
tube - katodna cev, cev oscilografa (els.); ~ with bifilar suspension - bifilarni oscilograf (els.)
oscillography - oscilografija (els.)
oscilloscope - osciloskop, oscilograf; ~, dual trace sampling dvomlazni impulsni (sempling) oscilograf; ~, sampling - impulsni
(sempling) oscilograf; , storage
- oscilograf sa memorijom; ~,
stroboscopic - stroboskopski oscilograf; ~, viewing - osciloskop
oscillosynchroscope - oscilosinhroskop (els.)
osglim lamp - neonska cev (el.)
osier - iva, vrba (agr.)
osmic acid - osmijum-tetroksid,
O s O (isparljiv i otrovan) (hem.)
osmiridium - osmiridijum, vrlo
tvrda prirodna legura osmijuma
(1748%) i iridijuma (49%) (hem.)
osmium - osmijum (hem. elemenat,
red. br. 76, simbol Os)
osmometer - osmometar (aparat za
merenje osmotskog pritiska) (hem.)
osmometry - osmometrija (metodika merenja osmotskog pritiska)
(hem.)
osmoscope - osmoskop (aparat za
merenje mirisa)
osmose - osmoza (difuzija rastvaraa
kroz polupropustljivu pregradu)
(hem.)
osmosis - osmoza, difuzija rastvaraa
kroz polupropustljivu membranu
u koncentrovani rastvor u cilju
izjednaavanja koncentracije (hem.,

fiz.)

osmotic - osmotski; ~ pressureosmotski pritisak (hem., fiz.)

osone - ozoni, oksidacioni proizvodi
osazona (hem.)
osseine - osein, kolagen kostiju
(hem.)
Ostwald's law - Ostvaldov zakon
razblaenja; veza izmeu razbla-

law

501

outtrunk switch

outgassing - degazacija, odstranjiJenja i stepena disocijacije slabih

vanje gasova (hem.)
elektrolita (hem.); ~ theory of
outage - izlazni ventil
indicators - Osvaldova teorija
outgoing call - odlazni poziv, odlazni
indikatora; indikatori su slabe baze
razgovor (rad.); ~ circuit - izili kiseline kod kojih se boja jonilazno kolo, odlazno kolo (rad.);
zovanog oblika razlikuje od nejo~ operator - telefonistkinja za
nizovanog (hem.)
polazne veze (tel.); ~ position other gases - drugi gasovi (zav.)
A-kumulator, komutator za poOtto engine - Oto-motor (mot.)
lazne veze (tel.); ~ selector Oudin current - Udenova struja
izlazni bira (tel.); ~ translator
(eh.); ~ resonator - Udenov re- izlazni translator (tel.); ~ trunk
zonator (els.)
- odlazna meumesna linija (tel.)
out current - tekua produkcija;
~ cut method - postupak glo- outlet - izlaz; ispust; ~ flow velocity
- brzina isticanja (aed.); ~ gas
danja u.suprotnom smeru (ma.);
speed - izlazna brzina gasa (aed.);
~ desired - eljna produkcija;
~ piping connection - izlazni
<-' full - maksimalna produktivspoj cevi (ma.); ~ valve - iznost; ~ hourly - produkcija na
duvni ventil (mot.); ~ velocity
as (koliina uraenog za jedan
- izlazna, brzina (aed.); ~ pressure
as); ~ large - velikoserijska pro- radni izlazni pritisak (aed.)
dukcija; ~ milling - glodanje u
outline-of-signal - odvojnici videosuprotnom smeru (ma.); ~ office
signala
- potcentrala (tel.); ~ of gear output - izlaz, izvod, izlazni signal,
zupanici van zahvata (mot., ma.);
izlazna snaga, snaga; proizvodnja;
~ of mesh - izvan zahvata (ma.);
~, available - nominalna snaga;
~ of-operation - van pogona,
*, digital - digitalni izlazni sigkoji ne radi, pokvaren, van rada,
nal; ~, floating - simetrini izneuredan; ~ of phase - van faze,
laz; ~, isolated-s - izolovani iznisu u fazi (el.); ~ of round laz; ~, laser - izlazni signal lakoji nije okrugao (ma.); ~ of
sera; ~, lasing v. laser output;
-town call - prigradski razgovor
~, light - izlazno svetlosno zrameumesni razgovor (tel.)
enje; ~, maser - izlazni signal
outboard brace, outboard supmaser a; ~, multimode signal port - kleta za opiranje (ma.)
viestepeni izlaz, izlazni signal sa
outburst - radio-protuberancija
vie tipova (oscilovanja); ~, Ra(Sunca)
man laser - Ramanov izlazni
outiffusion - obrtna difuzija
signal lasera; ~, single-frequency
outdoor display - izloba na otvo- jednofrekventni izlazni signal;
renom; ~ exhibition - izloba
~j singlemode - jednotipni izna otvorenom; ~ lighting laz, izlazni signal sa jednim tipom
spoljanje osvetljenje (el.); ~ pick(oscilovanja); ~, steedy-state up - vanstudijska predaja, snimastacionarni izlazni signal; ~, sunje van studija (TV)
perradiant - izlazni signal superouter arbor support - opira, spoljni
lasera; ~, thermal - termiki
nosed leaj (ma.); ~ diameter
izlaz, odvajanje toplote
- spoljni prenik (gm.); ~ marker - spoljanji marker, toranj
outrigging - isturenost (mot.)
5 km od poetka sletne staze (za outside broadcasting car - reporsputanje aviona) (av.); ~ space
tana kola; ~ diameter - spoljni
- prostor izvan Sunevog sistema
prenik; ~ paint - spoljanji bo(astr.); ~ wall - spoljni zid
jeni premaz (thnl.)
outfit - oprema
outflow - isticanje, odliv (aed.); < outtrunk switch - izlazni bira,
meumesni bira (el.)
time - vreme isticanja (aed.)

outweigh
outweigh - uravnoteiti, podii (ma.)
oval countersunk head - soivasta
glava (med.); ~ turning lathe strug za jajastu obradu (mah)
ovalbumin - albumin jajeta (hem.,
biol.)
oven - pe, penica; termostat; ~
basement raft - temeljna ploa
(pei); ~ case - kuite termostata; ~ coke - peni koks; ~,
crystal - termostat kristala kvarca; ~ drying - suenje u pei;
<~ end - glava pei; ~, proportionally controlled - proporcionalno upravljani termostat; ~, totable ware - vatrostalno posude
over relay - maksimalni relej" (el);
~ and under relay - maksimalniminimalni relej (el.); compound excitation - natkompaundna uzbuda (el.); ~ current
factor - koeficijent preoptereenja (el.); ~ recording - suvie
duboko zapisivanje (els.); ~ road
stay - prepreka koja preseca put
(sbr.)
overall amplification - ukupno pojaanje (slabljenje) (el.); ~ diameter - ukupni prenik; ~ efficiency - ukupni stepen delovanja
(en.); ~ height - ukupna sklopna
visina; ~ length - ukupna duina;
- lighting - opta (zajednika) rasveta; ~ range - ukupna oblast
(ma.); selectivity - opta selektivnost (eh.); ~ weldability
- opta zavarljivost (zav.)
overamplification - prekomerno pojaanje (sa izoblienjem)
overbunehing - prekomerno grupisanje, pretrpavanje (el.)
overcharge - preoptereenje, prekomerno optereenje (el.)
overcompensation - suvina kompenzacija, prekompenzacija
overcorrection - preregulacija
overcoupling - natkritina sprega
overcutting - prekomerna modulacija (el.); preduboko rezanje (kod
ploa)
overdamping - prekomerno priguenje (el.)
overdoping - prekomerno legiranje
overdrive - tedni hod (mot.)

502

overload

overdriven - prekomerno optereenje, prekomerna pobuda (el.)

overdriving - prekomerna pobuda
overexcitation - prekomerna pobuda (el.)
overexposure - preosetljivost (fot.)
overfall - preliv (aed.)
overflow - preliv; prekomerni, suvini (saobraaj); ~ dam - prelivna
brana (en.)
overfocusing - prefokusiranje
overground cable - vazduni kabl
(elj.)
overhang - visiti
overhanging - visei
overhaul - obnova (mot.)
overhauling - opravka, remont
overhead - vazduni, okrenut naopako (mot.); ~ circuit - vazduna
linija, vazduno kolo (el.); ~ line
- vazduna linija, vazduni vod
(el.); ~ position - poloaj iznad
glave (zav.); ~ position welding
with the weld inclined - zavarivanje iznad glave u kosom poloaju (zav.); underground system -..vazduno-podzemna mrea
(el.); ~ vsHv* (.O;_H; V;) - visei
ventili u I-glavi ~(mt&.)
overhearing - presluavanje (rad.)
overheat - pregrej"att, pregrejavanje, zagrejavanjeMit., el.)
overheated - pregrejan; ~ weld pregrejani av (z$i)
overheating the iron - pregrevanje

gvozda (mtl.)

overlap - preklapati; preklapanje,

prekrivanje, poj&ivanje, presavijanje; ugao preklapanja; natkriti
overlapping - 'preklapanje, prekrivanje; ~ runs - varovi koji se
prekrivaju (zav.)
overlay - vieemiterski tranzistor;
>~, microwave - mikrotalasni
vieemiterski tranzistor
overload - preoptereen) e, maksimalni relej, maksimalni automat
(el.); preopteretiti; ~ capacity of
a current - kapacitet preoptereenja elektrinog kola (el.); ~
clutch - klizna spojnica, klizno kvailo (mot.); ~ protection - zatita od preoptereenja; ~ valve
- ventil za preoptereenje (mot.)

overloading

503

overloading - preoptereenje
overmaul - generalni remont, popravka, opravka, reparatura, preispitivanje, prepravljanje; ~ depot
- radniki remont; ~, field - kapitalni remont u uslovima rada;
I
~, maintance - tekui remont,redovni remont; ~ of equipment
- kapitalni remont opreme, rekonstrukcija; ~ 3 routine - svakodnevne opravke, rutinska reparatura; ~, scheduled major planski kapitalni remont (predvien planom); ~, semimajor preventivne opravke; ~, top generalni remont
overmodulation - prekomerna modulacija
overpopulation - prenaseljenost
overproduction - preveliko razvijanje gasa (zav.)
overating voltage - prenapon, napon vei od proraunatog (el.)
overruning - razletovanje, pregrevanje, preterivanje, prelaenje (zav.)
overseas buyer kupac iz prekomorskih zemalja; ~ customer ihuterija iz prekomorskih zemalja;
j~ market research - istraivanje
/spoljnog trita; << visitor - pose| tilac iz prekomorskih zemalja
overshoot(ing) - prelaz na krajnji
\ poloaj; prelaz, prelet; preoptere\ enje, veliki otklon, preskok
j oversintered - presinterovan (mtl.)
i oversize - prevelika mera; ~ particle - veliko zrno
overspeed device - ograniava
brzine (mot.)
overstress - prenaprezanje (mtl.)
overstressing - preoptereenje (el.)
overstroke - prekomerni hod, izletanje (ma.)
i overswing - prekomerna pobuda
(el.); prekomerno ljubljenje (pom.)
overtaking meter - indikator brzine prestizanja (sbr.)
overtension - prenapon (el.)
overthrow distortion - izoblienje
(fototelegram) od prekovremenog
prebaaja na eonoj ivici signala
(ta.)
overtighten - prekomerno zaptivanje (ma.)

oxide

overtime - prekovremeni asovi

overtone - vii harmonik (eh.)
overtravel - preterivanje, prelaz
(sbr.)
overvoltage - nadnapon, prenapon,
prekomerni napon; razlika izmeu
potencijala pri kome se neki gas
izdvaja na elektrodama iz rastvora
i potencijala reverzivne elektrode
istoga gasa u istom rastvoru (el.,
hem.); ~ suppressor - odvodnik
prenapona (el.)
overweight - suvini teret
overwriting - prekomerni zapis
oxalate - oksalat, so oksalne kiseline (hem.)
oxalates - oksalati, soli oksalne kiseline (hem.)
oxalic acid - oksalna kiselina (hem.)
oxamic acid - oksamska kiselina
(hem.)
oxamide - oksamid (hem.)
oxazoles - oksazoli, derivati oksazola (hem.)
oxidase - oksidaza (ferment)
oxidate v. oxidize
oxidation - oksidacija (proces adicije kiseonika na neko jedinjenje
ili u optem sluaju reakciju u kojoj
neki atom gubi elektrone ) (hem.);
~, anodtic - anodna oksidacija,
anodizacija;
~, electrolytic elektrolitika oksidacija; ~ ratio
- stepen oksidacije (hem.); ~ reduction indicators - predoksindikatori, supstance iji oksidovani
i redukovani oblik imaju razliite
bojej sllue za pribliavanje odreivanju redoks-potencijala (hem.);
~ stability - stabilnost protiv oksidacije (hem.)
oxidative - oksidacioni
oxide - oksid, jedinjenje kiseonika;
<~^, ace tic - anhidrid siretne kiseline; , basic - bazini oksid;
~ butyl-iiibutil - etar; ~, carbonic ugljen-monoksid; ~ coated cathode - oksidna katoda
(zav., el.); ~ coated filament
- oksidno> grejno vlakno (zav., el.);
~ coating - oksidni sloj, oksidni
pokriva (zav.) i ~, deuterium deuterijum-oksid, tel.^a voda; ~

oxide
oxide
filament - oksidno vlakno za
grejanje (els.); ~ film arrester
- odvodnik sa oksidnim slojem
(els.); ~j hydrated - hidroksid,
hidratisani oksid; ~ inclusion oksidna ukljuina (zav.); ~, nitric - azot-monoksid, N O ; ~,
nitrous - azot-suboksid, N2O
oxides - oksidi, jedinjenja kiseonika
sa drugim elementima (hem.)
oxidic - oksidni
oxidising flame - oksidirajui plamen (zav.)
oxidizability - oksidabilnost, sposobnost da se oksidira
oxidization v. oxidation
oxidize - oksidirati (se)
oxidizer - oksidator
oxidizing - oksidiranje; oksidirajui
oximes - oksimi (jedinjenja koja nastaju reakcijom aldehida i ketona
sa hidroksil-aminom) (hem.)
oxindole - oksindol, laktamo-aminofenil siretne kiseline (hem.)
oxine - oksin, 8-oksi hinolin, reagens na niz metala (htm.)
oxonium salts - oksinijum soli, derivati hipotetinog oksfmijuma hidroksida
j
oxy - oksi-1, radikal-O; radikal-OH
(rede); ~ acetylene blowpipe acetilenski gorionik (zav.); acetylene flame - kiseoniko-acetilenski plamen (zav.); ~ acetylene torch - acetilenski gorionik
(zav.); ~ acetylene welding acetilensko zavarivanje (zav.); ~
coal gas flame - plamen kiseonika i svetleeg gasa (zav.); ~
hydrogen flame - plamen kiseonika i vodonika (zav.); ~ hydrogen welding - varenje pri kome
se toplota dobija sagorevanjem
smee kiseonika i vodonika (zav.)
oxyammonia - hidroksil-amin (hem.)
oxyarc cutting electrode - elektroda za elektrino seenje kiseonikom; ~ cutting electrode with
a central oxygen hole - uplja

504

oxytetracycline

elektroda za elektroluno seenje

kiseonika (zav.)
oxybromide oksibromid (jedinjenje sa grupom OBr) (hem.); ~,
bismuth - bizmut-oksibromid, bizmut-oksibromid, bizmutil-bromid;
~, phosphorus - fosfor-oksibromid, fosforil-bromid
oxycellulose - oksiceluloza (sloeni
proizvod oksidacije celuloze) (hem.)
oxycelluloses - oksiceluloze, proizvodi oksidacije celuloze (hem.)
oxychloride - oksihlorid (jedinjenje
sa grupom OC1) (hem.); ~, bismuth - bizmut-oksihlorid, bizmutilhlorid; ~, calcium - kalcijumhipohlorit; ~, phosphorus - fosfor-oksihlorid, fosfornil-hlorid; ~,
uranium - uranil-hlorid
oxycompound - oksi-jedinjenje (koje sadri radikal -0-)
oxydate - oksidirati
oxyfluoride - oksifluorid (jedinjenje
sa grupom OF) (hem.); ~, uranium - uranil-fluorid
oxygen - kiseonik (hem. elemenat,
red. br. 8, simbol 0); ~ connection - dovod kiseonika (zav.);
~ cylinder - kiseonina boca
(zav.); ~, elemental - elementarni kiseonik; ~ evaporator ispariva kiseonika (zav.); <~ free
- bez kiseonika; ~, heavy - teki
kiseonik, izotop kiseonika mase 18;
~ s liquid - teni kiseonik; ~
mask - maska za kiseonik (zav.);
~ regulator heater - ureaj za
zagrevanje regulatora pritiska kiseonika; ~ valve - slavina za kiseonik (zav.)
oxygenase - oksigenaza (ferment)
oxygenate - zasititi kiseonikom, oksidirati
oxygenize v. oxidize
oxygenous - kiseonini
oxyhaemoglobin - oksihemoglobin
(jedinjenje hemoglobina i kiseonika)
oxymuriatic acid - stari naziv za
gasoviti hlor (hem.)
oxytetracycline - teramicin (hem.)

_ oksitron (elektronska cev)

_ skra. od ounces, unce
oZ>
ozocerite - ozokerit, zemni (fosilni)
vosak, prirodni parafin
ozokerite v. ozocerite
^ c - ozon (modifikacija kiseonika
t r o n

sa molekulima Os) (hem.)

ozone - ozon, sastoji se te tri atoma
kiseonika (hem.)

ozonies - eksplozivna organska jedinjenja koja nastaju adicijom ozona

na dvostruku vezu (hem.)
ozonization - ozonizacija, obraivanje ozonom
ozonize - ozonirati, obraivati ozonom
ozonizer - ozonizator (ureaj za
proizvodnju ozona)
ozonsphere - ozonosfera (sloj visoke
atmosfere u kome se stvara ozon)

P - simbol elementa fosfora

P-band - P-opseg (oko 1,5 do 2
metra)
p-m erasing head - glava za brisanje sa permanentnim magnetom
p-n junction silicon diode - silicijumska dioda sa p-n spojem
p-n p-n transistor - p-n p-n tranzistor
p-type germanium - germanijum
p-tipa
p-type semiconductor - poluprovodnik p-tipa
pacer - kondenzator
pack - podmetnuti; zaptivati; zamotati; vor; blok, modul; ~ unit
- radio-stanica za ranac, prenosna
lena radio-stanica; <', X - modul
sa elementima du X-ose; ~, XY
- pljosnati modul sa elementima
du ose XY; ~, Z - modul sa
elementima du ose Z
package - telo, korpus, (standardni)
blok, modul; ~, chaff - kontejner
s dipolnim reflektorima; ~, control - kontrolni pribor; ~, FEB
v. functional electronic block
package; ~, functional electronic block - korpus funkcionalnog
elektronskog bloka; ~, integrated
circuit - integrisani modul, telo
integrisane eme, integrisano kolo
(telo); ~ microcircuit - mikrokolo u modularnom obliku (telo);
~ mlcropoxy - epoksimikrokolo;
"" modular - modul, korpus mo-

dula; ~, multilayer - vieslojno

pakovanje, vieslojna ambalaa; ~,
pancake - guseniasto telo; ~,
plug-in - zamenljivi blok, blok za
ubacivanje; ~ power - stepen za
napajanje; ~ reactor - nuklearni
reaktor malih dimenzija koji se
moe lako rastaviti, transportovati
i ponovo sastaviti (nukl.) ; ~, sensory - blok osetljivih elemenata
blok davaa; ~, single-ended blok s jednostranim izvodima; ~,
standard - standardni blok, standardni korpus; ~, telemetering
- telemetrijski blok; -', transistor
- telo tranzistora
packaged magnetron - paketni magnetron, kombinovani magnetron
packaging - pakovanje; razmetanje
detalja, kompozicija, montaa; ~
density - gustina pakovanja; ~,
functional - funkcionalno pakovanje; ~, high-density - pakovanje
visoke gustine; ~, integral - integralno pakovanje; ~, integrated
circuit - pakovanje integrisanog
kola; ~, planar - planarno pakovanje; ~, volumetric - volumetrijsko pakovanje
packed column - punjena kolona,
rektifikaciona kolona sa destilacionim punjenjem (thnl.)
packet - paket; ~, wave - talasni
paket
packing - zaptiva, podmeta (ma.) ;
paket; stapanje (mikrofona), spa-

packing
packing
janje (zrnaca u mikrofonu), pakovanje (mikrofona); ~ block - temeljni blok; ~ fraction - frakcija
pakovanja; ~ loss - gubitak pakovanja, sinonim za defekt mase atomskog jezgra (fiz.) ; ~ material materijal za zaptivanje, zaptivni materijal; ~ of natural rubber gumeni zaptiva; ~ piece - komad
za podmetanje, podmeta; ~ ring
- zaptivni prsten, prsten zaptiva;
~ surface - zaptivna povrina
pad - jastuk; podmeta; priguiva;
pufer; blok; papirni blok; blok za
crtanje; priguni lanak; zatitnik
cevanice (kod igraa hokeja); ~,
absorbing apsorbujui podmeta; ~, bonding - kontaktna povrina; ~ saw - runa iljata testera;
~, termination v. bonding pad
padding - spajanje, vezivanje, izravnavanje
paddle - loptica, peraja (mealice)
greba, kormilo; ~ mixer - mealica sa lopaticom; ~ trough drying
- suenje u mealici; ~ trough
type dryer - sunica sa mehanizmom za meanje; ~ worm conveyer - pu mealice
page printer - maina za tampanje
sa rolom (tel.)
paid call - plaeni razgovor (tel.)
paint - 1. boja; 2. premaz, prevlaka,
minka; ~, acid-proof - boja otporna na kiseline; ~, anticorrosive - protivkoroziona boja; ~,
antifouling - premaz koji spreava
taloenje biljaka i ivotinja (na brodovima); ~, anti-noise - boja
(prevlaka) koja apsorbuje zvuk; ~,
antirusting - protivkoroziona boja;
~, asphalt - asfaltni premaz (prevlaka); ~, bactericidal - baktericidna boja; ~, base - podloga,
temeljna boja; ~, brick-and-concrete - fasadna boja, boja za fasade;
~, brush - etka za bojenje; ~,
camouflage - kamuflana boja; ~,
coat - premaz, premaz bojom, lakiranje, bojenje; ~, dazzle v. camouflage paint; ~, distemper vodorastvorna krobna boja za unut-

508

pair

ranje zidove; ~, enamel - emajl;

~, finishing - zavrni premaz
(prevlaka); ~, flat wall - zidna
mat-boja; ~, germicidal - baktericidna boja; ~, glazing - glazurna
boja; ~, gloss - sjajna boja; ~,
graphite - grafitna boja; ~ grinder mill - mlin za drobljenje, istiranje boje; ~, ground-coat - prvi
premaz, podloga, grund"; ~,
heat-indicating - termoindikatorska boja; ~, heat-resistant - boja
otporna na toplotu; ~, hiding pokrivna prevlaka (premazi; ~,
leau - olovna boja; ~, luminous
- svetlea boja; ~, moldew-resistant - fungicidna boja; ~, mineral
- mineralna boja; ~, mould - boja
za kalupe, kokile; ~, oil - uljna
boja; ~, practicle - tehnika bojenja; ~, priming - prvi premaz,
prevlaka, podloga; ~ 3 reflectorized
- reflektujua boja (premaz); ~
remover - sredstvo za (skidanje)
uklanjanje boje; ~, roofing krovna boja; ~, sound-absorbing
- boja koja apsorbuje zvuk; ~
spray gun - pitolj za nanoenje
boje; ~, temperature-indicating
- boja-indikator temperature; ~,
temperature-sensitive - boja (premaz) osetljiv na toplotu; ~, textured - premaz odreene teksture
(fakture); ~, thermoindicator termoindikatorska boja (premaz); ~,
tube - boja u tubama; ~, varnish
- lak; ~j water - vodena boja;
~, water-glass - silikatna boja;
~, water-resistant - vodootporna
boja; ~, weather-proof - boja
otporna na atmosferilije
pair - par; parica (tel.) ; ~, coaxial
- koaksijalna parica; ~, Cooper
- Kuperov par (elektrona); ~,
electron-hole - par elektron-rupa;
~, Frenkel v. interstitial-vacancy pair; ~, Goto - Gotoova
ema, tvin; ~, interstitial-vacancy - Frenkelov defekt; ~, matched - par elemenata sa identinim
karakteristikama; ~ of compasses
- estar; ~ of wheeles and axle
- osovina sa dva toka; ~ produc-j
tion - stvaranje parova pozitrona i

pair

509

elektrona interakcijom gamakvanata

visoke energije sa materijom (fiz.) ;
~ -to-pair capacity - kapacitet
izmeu parica, kapacitet izmeu provodnika fantomnog kola; ~, superconducting electron - Kuperov par elektrona; ~, thermally
generated hole electron - s termiki pobueni parovi rupaelektron; , tunnel diode balanced
balansna ema na tunel-diodama;
, twisted - dva upredena izolovana provodnika
paired cable - kabl sa paricama
pairing - sparivanje (TV) ; vezivanje paricama (tel.)
paring of electrons - sparivanje
elektrona
Palau - 1. palau, legura sastava 80%
Au, 20% Pd; 2. palau, legura sastava
60% Ni, 20% Pt, 10 Pd, 10 V,
slui kao zamena za platinu
palladium - paladijum, simbol Pd,
at. broj 46, at. teina 106,7, element osme grupe periodinog sistema (hem.)
palletron - elektronski rezonator za
stvaranje visokih napona
palm oil - palmino ulje, dobij a se iz
biljke Elaeis guineensis (hem.)
Palorium - palorijum, legura Au i
Pt, slui kao zamena za platinu
palmitin - palmitin, gliceril-tripalmitat (hem.)
pan - aa, posuda
pananalyzer - kombinovani pribor
za ispitivanje FM predajnika (rad.)
pancake coil - pljosnati kalem (el.)
panchromatic - panhromatski (jot.)
pan up - dizanje kamere, obrtanje
kamere navie (TV)
panel - ploa, tabla, panel; < call
indicator operation - manuelni
sistem eksploatacije sa optikim indikacijama poziva (tel.); ~, control - kontrolni panel; ~ saw testera za pero i leb; ~, solar solarna baterija; ~ type central
office - centrala panelnog tipa
(tel.)
Panilax - trgovaki naziv za ploe
ili ipke od plastine materije
(hem.)

paper

panoramic adapter - panoramni

adapter; ~ amplifier - panoramni
pojaava (rad.) ; ~ radar - panoramni radar;: ~ receiver - panoramni prijemr k (rad.)
pantatron - sistem gama-radiografa
pantelegrapb - pantelegraf (fototelegraf)
pantelephone - telefon sa visoko
osetljivim mikrofonom
panthograph - pantograf, aparat za
precrtavanje
pantothenic acid - vitamin B2 kompleks (hem.)
papaverine - alkaloid, nalazi se u
opijumu (hem.)
paper - papir, hartija, novine, dokumenat, isprava, nauni prilog (pisan); , abrasive - brusni papir;
~, antiseptic - baktericidna hartija; ~, art - slikarska hartija;
~, asbestos - azbestna hartija;
~> asphalt - ter-papir; ~, atlas hartija za tampanje geografskih
karata; bag - kesica, fiek; ~
band - papirna traka; ~, bank-note - papir za novanice, emisiona hartija; ~, bibulous v.
blotting paper; ~, blotting upijaa hartija; ~, blueprint ozalid-hartija (svetio osetljiva hartija za kopiranje planova); ~,
board - karton, lepenka; ~ board
combination - papir kasirani karton; ~, bond - dokument-papir,
korespondentni papir; ~ -bound
book - broura; , Braile - hartija za izradu knjiga Brajevom azbukom (za slepe); ~, bromide foto-papir sa brom-srebrom; ~,
burlap-lined - armirana hartija;
~ cable - kabl sa papirnom izolacijom; ~, calandered - kalandirana hartija; ~, calf - imitacija
koe; ~ capacitor - papirni kondenzator, kondenzatorska hartija;
~, carbon - indigo-papir; ~,
carborundum v. abrasive paper;
~, cigarette - hartija za cigarete;
~, cloth-lined - armirana hartija
sa ivicama od tekstila; ~ coating
- oblaganje (oslojavanje) papirom;
~ conduit - izolaciona cevka (od
presovanog papira); ~ -converting

paper

510

paper
mashine - maina za preradu papira; ~, coordinate v. graph paper; ~ -core cable - kabl sa
papirnom izolacijc*n; ~, corres
podence - pisai pipir povienog
kvaliteta; ~ cover - koriara; ~,
crpe - krep papir; ~, crinkled v.
crepe paper; ~, cross-section v.
graph papei; ~ cup - aa od,
papira, papirna aa; ~, currency
v. bank-note paper; <~, debenture - dokument-papir, pisaa hartija povienog kvaliteta; ~, design
- hartija za crtanje, crtai papir;
~, desinfecant - baktericidna
hartija; ~, developing-out - foto-papir; ~, dielectric - elektroizolaciona hartija, papirni kondenzator; ~, drafting - crtaa hartija;
~j drawing - hartija za crtanje,
slikarski papir; ~ drum - dobo
za hartiju (na samopisau); ,
drying - v. blotting paper; ~,
embossed - hartija sa vodo tiskom;
~j enamel - glazirana hartija; ,
extra strong - veoma vrsta hartija;
~, filter - filter-papir, papirni filter; ~, fine - kvalitetna hartija;
~, flat - hartija u tabacima; ~
flong - papirna matrica za ofset-tampu; ~, fly - hartija za unitavanje muva; ~, fly-leaf - hartija
za potkoricu u knjizi; ~, folded presavijena hartija; ~ folder - savija (od slonovae), ureaj za savijanje hartije; <~, garnet v. glass
paper; ~ gauge - standardna mera
hartije; ~, glass - brusni papir;
~, glazed - glazirana hartija; ~,
glossy - strojno glaana hartija;
~ goods manufacturer - proizvoa papirne galanterije; ~, graph
- milimetarski papir; ~, half-tone
- hartija za raster-tampu (polutonska); ~, impregnaded - impregnirana hartija; ~, impression
- roto-papir; ~, indicator - indikatorski papir; ~, in the flat papir u tabacima; ~ interleaf papirna folija, medusloj od hartije;
~, ivory - bristol-karton; ~, letter
- korespondentna hartija; ~ lining - obloga (oblaganje) harti-

paper
jom; <~, litmus - lakmus-papir; ~,
log - logaritamska hartija; ~, log-log - logaritamska hartija sa dve
mree; ~, map - kartografska
hartija; ~, marble - mramorasta
hartija; ~, mat - tamnija hartija;
~, metal -folija; ~ mili - mlin za
hartiju, fabrika papira; ~ mounting mashine - maina za kasiranje; ~, music - notna hartija;
~, name - hartija sa vodenim igom; ~, napkin - papirna salveta;
~, noiseless - beumna hartija;
~, noncombustible - nesagoriva
hartija; ~ number - teina hartije
(po kvadratnom metru); ~, offset
- ofset-hartija; ~, old - makulatura, stara hartija; ~, packing ambalana hartija, pak-papir; ~,
parchment - pergamentna hartija,
pergament; ~, pitch - ter-papir;
~ pulp - pulpa, papirna masa;
~ pulp pulley - kainik (presovan)
od vlakana (SAD), kainik od presovanog drveta; ~, rice - kineski
(kvalitetni) papir, papir od pirinane
slame; ~ 3 roll - koturna hartija;
~, roofing - krovni ter-papir; ~,
~, rotogravure - hartija za duboku tampu; ~, sand - brusni
papir; ~, satin - satinirana hartija;
~, scale v. graph paper; ~, sensitive - svetloosetljiva hartija; ~,
sheating - krovna lepenka, ter-papir; ~-, sheet v. flat paper; ~
shred - papirna vuna; ~- shredder
- drobilica hartije; ~, silver staniol, folija; ~, single-long logaritamska hartija sa jednom mreom, jednomrena logaritamska hartija; ~ size - lepak za hartiju;
~ sizing - lepljenje hartije; ~
skin - vetako crevo (za salamu,
kobasice itd.); ~ 5 steel-plate satinirana hartija; ~ stock - papirni materijal, otpaci od hartije;
~ tar - graevinska lepenka, ter-papir; -test v. indicator paper;
~, tissue - mekana upi jaa hartija
(za maramice, salvete itd.); ~ 3
transfer - kopirna hartija; ~ tube
- papirna aura; ~ without cellulose - bezdrvna hartija; ~ without wood-pulp - bezdrvna har-

511
tija; ~ without wood-pulp bezdrvna hartija; ~ work - kancelarijski rad
para - para, prefiks koji znai obrnut
parabola - parabola (mat.)
parabolic antenna - parabolina
antena; ~, cylinder - parabolini
valjak; ~, mirror - parabolino
ogledalo (opt.); ~, reflector parabolini reflektor; ~, velocity
- parabolina brzina, brzina kretanja tela po paraboli (astr.)
paraboloid - paraboloid, telo dobijeno
rotacijom parabole (fiz.); parabolina antena (rad.); ~ of revolution - obrtni paraboloid, nastaje obrtanjem parabole oko svoje
osi (fiz.)
paraboloidal reflector - parabolini
reflektor (rad.)
parachor - parahor, kolinik povrSinskog napona i gustine
parachrosis - obezbojavanje (minerala)
parachute - padobran, padobranski
desant; ~, automatic - padobran
na automatsko otvaranje; ~, braking - koioni padobran; ~,
chest-typ - grudni padobran; ~
fabric - padobranska svila; ~,
flare - skok padobranom; ~ jump
- skok padobranom; ~ raft-padobranski gumeni amac; ~ silk
- padobranska svila
paradox - paradoks; , hydrostatic
- hidrostatiki paradoks
paraffinaceous - parafinski
paraffin(e) - 1. parafin, alkan; parafinski; 2. kerozin
paraffine-rich - bogat parafinom
paraffinium - tvrdi parafin, medicinski parafin
paraffins - parafini, serija alifatskih
hidrougljenika opte formule
CnHan+2 (hem.)
Paragon - obrazac, model, paragon
(20 tipografskih taaka)
paragonite - paragonit, pregratit (natrijumski liskun) (min.)
parahydrogen - paravodoiiik (hem.)
paraldehyde - paraldehid, produkt
kondenzacije acetaldehida, hipnotik (hem.)

parameter

parallactic angle - ugao paralaksa

(astr.)
parallax - paralaksa; ~ error paralaksna greka
parallel - paralelan; - beam of
light - paralelni snop svetlosti; ~
circuit - paralelno kolo (el.) ; ~
cut - rez Y, rezanje piezokristala
upravno na osu Y; ~ feed - para. lelno napajanje (el.); ~ lines paralelne linije, paralelna kola (el.) ;
of latitude - paralela geografske
irine; ~ oscillator - oscilator
UK.T s paralelnim anodama
(rad.); ~ rectifier circuit paralelna ispravljaka ema, paralelno ispravljako kolo; ~ resonance - struja rezonanca (el.);
~ rod oscillator - generator UK.T
sa paralelnim osovinama (ipkama)
(rad.) ; ~ strip - paralelna traka
(thnl.) ; ~ stroke milling - glodanje sa paralelnim hodom (mat);
~ tap - zavrna rezaljka unutranje
loze; ~ T network - paralelni T
etvoropol; <~ tube amplifier pojaava sa paralelno ukljuenim
cevima (rad.); ~ wire grid mrea paralelnih provodnika (reetka) (rad.)
parallelepiped - paralelepiped (gm.)
parallelogram - paralelogram; geomaterijska slika; ~ law - zakon
sabiranja vektora, zakon paralelograma (mat.) ; ~ of forces - paralelogram sila (mat.)
paramagnetic
paramagnetski
(fiz.) ; ~ material - paramagnetni
materijal; ~ substance - paramagnetna supstanca
paramagnetism - paramagnetizam
(osobina tela sa pozitivnim relativnim permeabilitetom) (fiz.)
parameter - parametar; ~, admittance-s - parametri provodnosti;
~, common-base-s - parametri
(tranzistora) u emi s zajednikom
bazom; ~, common-collector-8 parametri (tranzistora) u emi
sa zajednikim kolektorima; ~,
common-emitter-s - parametri tranzistora u emi sa zajednikim emit erom; ~, dynamic

parameter
parameter
target - dinamiki parametar mete;
, equivalent-circuit - parametar
ekvivalentne eme; ~, extrinsic sekundarni parametar; ~, h-s parametri - hibridni parametri; ~,
hybrid's v. h- parameters; ~,
hybrid pi-s - hibridni parametri
pi oblika; ~, impact - parametar
sudara; -~, inherent - osnovni parametar, sopstveni parametar; ~,
invariant traget - invarijantni parametar mete; ~, large-signal-s parametri na velikom signalu; ~,
lumpeds koncentrisani parametri; ~, Me II wain shell - parametar ljuske Mak livena; ~, motional - piezoelektrika konstanta;
~ of a conic - parametar konusa;
~, open-circuit-s - parametri
otvorenog kola; ~ 3 performance radni parametar, radna perfomansa;
~, short-circuit-s - parametri
kratko spojenog kola; ~, small-signal-s - parametri na malom
signalu; ~, spacing - parametar
koji odreuje rastojanje meu elementima; ~, stray-s - parazitni
parametri; ~, T-equivalent circuit-3 - parametri T-ekvivalentnog
kola; ~, transistor internal-s unutarnji parametri tranzistora; ~,
two-part - parametar etvoropola;
~, wave - talasni parametar
parametric - parametarski; ~ electronic computer - parametarski
elektronski raunski ureaj; ~
equation of a curve - parametarska jednaina krive (mat.)
parametrics - parametrika
parametron - parametron; ~, Goto
- Gotoov parametron; ~, magnetic-film - parametron na feromagnetnoj foliji; ~, multiapertured vieaperturni parametron; ~, semiconductor - poluprovodniki
parametron; ~, thin-film - parametron od tankog filma; ~, variable-capacitance - parametron sa
promenljivom kapacitivnou; ~,
wire - iani parametron
paramistor - paramistor (digitalni
logiki modul s nekoliko parametara)

512

part

paramp - parametarski pojaava

paraphase amplifier - pojaava sa
jednotaktnim ulazom i dvotaktnim
izlazom (parafazni pojaiva) (el.)
parasite - parazit; parazitni, tetan;
parazitni reflektor (rad.)
parasitic array - pasivna antenska
reetka (rad.) ; current - parazitna struja; ~ electron beam parazitni elektronski zrak; < element - pasivni element, pasivni
dipol (rad.); ~ impedance parazitna impedanca, tetna impedanca; ~ oscillation - parazitna
oscilacija; resistance - parazitni
otpor, tetni otpor; ~ signal sporedni signal, parazitski signal
(rad.)
paraxial - paraksijalan, blizak nekoj
osi; ~ rays - paraksijalni zraci
parcel post - potanska poiljka,
poiljka
parchment-insulated wire - provodnik sa papirnom izolacijom (el.)
parent - element-roditelj, izotop-roditelj (fiz.); ~ atom - ishodni,
polazni atom od koga drugi nastaje
radioaktivnim raspadom (fiz.); ~
element - ishodni element; ~
metal - osnovni materijal (zav.)
metal test specimen - epruveta izvaena iz osnovnog materijala (zav.); ~, natural - prvi
lan prirodnog radioaktivnog niza;
~, radioactive - radioaktivni izotop-roditelj
parentheses - zagrade (alg.)
parity - parnost, paritet (osobina talasne funkcije; karakteristika atomskog jezgra) (fiz.)
parsec - parsek (mera za daljinu u
13
astronomiji) = 3,084 IO km
part - deo, element; ~, component
- element (mikroeme); ~, dense-of-plasma - oblast plazme s velikom gustinom; ~, disciplined
geometry-s - elementi (mikro)
eme s jednakim oblikom; ,
pellet - element (mikro) eme u
vidu tablete; ~, printed component - element tampanog kola;
~, random-shaped-s - elementi
proizvoljne forme

partial
partial - delimian; ~ diffusion ^parcijalna difuzija (fiz.) ; ~ fractions - parcijalni razlomci (mat.);
<~ product - parcijalni proizvod
particle - estica, zrnce; ~, accelerating - estica koja se ubrzava;
~, alpha - alfa-estica (jezgro helijuma); ~, atomic - atomska estica; j attracting - privlaea
cestica; ~, beta - beta-estica
(elektron koji potie iz atomskog
jezgra); ~, bombarded - estica
koja se bombarduje, estica mete;
~, bombarding - bombardujua
estica; ~> Bose - Bozeova estica,
bozon; ~, cascade - kaskadna
estica (iz kosmikih zraka); ~,
cathode - katodna estica, emitovani elektron; ~, charged - naelektrisana (arirana, nabijena) estica; ~, colliding - estica koja
se sudara; ~, conducting - provodea estica, prenosilac naelektrisanja; ~, cosmic-(ray) - estica
kosmikog zraenja; ~, crystalline
- kristalna estica, kristali; ~,
decay - estica proizvod raspada;
~3 decaying - estica koja se raspada, nestabilna estica; ~, disintegration v. decay particle; ~,
'ejected - izbaena (emitovana) estica; ~, elementary - elementarna
estica; ~, emerging - estica koja
izlee; ~, energetic - estica visoke
energije; ~, fast - brza estica;
~, fission - fisiona estica, fisioni
fragment; ~, foreign - strana
estica, estica primese; ~, fundamental - fundamentalna, osnovna estica; ~, heavy - teka
cestica; ~, high-energy - estica
energije; ~ high-speed v. highenergy particle; ~, impinging
v. bombarding particle; ~, incident v. bombarding particle;
~ 5 incoming - estica koja dolee;
~ 3 ionizing - jonizujua estica;
~, knock-on v. ejected particle;
~> long-range - estica velikog
dometa; ~, low-energy - estica
niske energije, niskoenergetska estica; ~, neutral - neutralna (nenaelektrisana) estica; ~, nonioaizing - estica koja ne jonizuje;
33 Renik

513

passage

~, nuclear - nuklearna estica,

estica jezgra, nukleon; , penetrating prodorna estica; ~,
product - estica-proizvod, potomak (radioaktivnog raspada ili nuklearne reakcije); ~, reaction proizvod reakcije; ~, recoil - estica uzmaka; ~, relativistic - relativistika estica (sa brzinom bliskoj
brzini svetlosti); ~, resonance rezonantna estica; ~, scattered
rasejana estica; , scattering
estica koja rasejava (druge); ~,
short-range - estica malog dometa; ~, shower - estica pljuska
(kosmikih zraka); ~, spinor spinorska estica; ~, subnuclear
v. nuclear particle; ~, target estica mete; ~, ultimate - najsitnija estica; ~, unwettable nekvaljivo zrnce; ~, virtual virtualna (stvarna) estica; ~, wettable - kvaljiva estica (zrno)
particular resonance - delimina
rezonancija
parting - odvajanje, rastavljanje, demontaa; ~ tool - alat za odvajanje, uspravno dleto
partition coefficient - faktor pregrade, koeficijent pregrade; ~ insulator - pregradni izolator; law
- zakon particije, zakon distribucije; ~ of numbers - rastavljanje
brojeva
partly inflated slag - nipiava troska
(zav.)
party line - kolektivno korienje
linija, linija grupnog korienja (ti.)
pascal - paskal (pa) jedinica
pritiska
u sistemu SI = N m~2
Pascal's law - Paskalov zakon pritiska u tenostima (fiz.)
Paschen's law - Paenov zakon
pass - proi, propustiti; uneti; var
(zav.); 1. prolaz, kanal ;2. tunel;
~, high - gornji deo satelitske
orbite; ~, low - donji deo satelitske
orbite; ~, single - jednostruki
prolaz
passage - prolaz; kanal (ventil)
(ma.); ~, adiabatic fast v.
adiabatic rapid passage; ~,
adiabatic rapid - adijabatski brzi

passage
passage
prolaz (magnetnog polja); ~, of
the tool - prolaz alata; ~, overhead - prolaz (satelita) neposredno
iznad osmatraa; ~, signal prolaz signala
passband - propusni opseg (el.)
passing key - opti klju
passivating - pasiviranje, proces
smanjivanja hemijske aktivnosti u
sups tanci
passivation - pasiviziranje, vetako
formiranje oksidne prevlake na metalu; ~, surface - pasiviziranje
povrine
passivator - pasivator, supstanca koja
reducira potencijal metala
passive electrical network - pasivni
etvoropol; ~ homing guidance
- pasivno navoenje; ~ load pasivno optereenje (el.)
passivity - pasivnost
past - proao, zavren
paste - pasta; ~, abrasive - abrazivna pasta; ~ electrolyte - elektrolit u obliku pasta
pasted plate - prevuena ploa, premazana ploa (el.)
patent - patent, patentni spis; ~
action - tuba po predmetu patenta;
~ agent - advokat koji se bavi
patentnim pravom (B); ~ allowance - dodela patenta; ~ appeal
- patentni zahtev; ~ application
- prijava patenta; ~ attorney advokat za patentno pravo (SAD);
~ blanket - obimni (sloeni) patent; ~ claim - patentni zahtev;
~ code - zakon o patentima; ~
expired - patent kojem je istekao
rok zatite; ~ fee - patentna taksa;
~ fight - spornost patentnog prava;
~ fuel - briket (posebno iz kamenog uglja); ~ glass - patentno
palubno staklo; ~ grant - dodela
patenta; ~ granting - odobrenje
patentnog spisa; ~ infringement
- povreda patentnog prava; ~
language - patentni jezik, terminologija; ~ law - patentno pravo,
zakon o patentima; ~ leather lakirana koa, lakirana goveda koa
(boks); ~ letter - patentni spis,
patentna diploma; ~ licence -

514

pathlength

patentna licenca; ~ limitation patentni spor, spor oko patenta;

~ list - lista patenata; ~ log patentni log, ureaj sa elisom za
merenje brzine broda; ~ of improvement - dopunski patent, patent poboljanja; ~ of utilization
- zatita robnog uzorka; ~ office
- uprava za patente; ~ -office
action - uprava za patente; ~
office decision - odluka uprave za
patente; ~ office drawing - patentni crte; ~, pending - patent
prijavljen; ~ renewal fee - godinja taksa za produenje patenta;
~ Rolls - registar patenata; ~
specification - opis patenta, patentni spis; ~ statutes - zakon o
patentima; ~ suit - tuba zbog
patenta; ~ survey - ispitivanje
(ocena) patenta; ~ tax - patentna
taksa; ~ tught - patentno pravo;
~ valid - vaei patent
patented - patentiran
patentee - vlasnik patenta
path - 1. trajektorija, put, hod; 2.
linija, kontura; 3. domet, duina
dometa; , beyond-line-of-sight
- put rasprostiranja (radio-talasa)
iza granica horizonta; ~, feedback
- kolo povratne sprege; , feed-forward - put diaktnog prolaza
(signala); ~, gamma mean free
- srednja duina slobodnog dometa
gama-kvanta; ~, geometrical ray
- put geometrijskog zraka; ~,
great-circle - put po luku velikog
kruga; ~, heat-conducting - toplotni odvod, gubitak toplote, toplotna disipanja, odvod hladnoe; ~,
optical feedback - kolo optike
povratne sprege; ~, phonon mean
free - srednja duina slobodnog
dometa fonona; ~, propagation
- trasa rasprostiranja, put propagacije; ~, ray - trajektorija zraka;
~, signal - signalni trakt; ~,
through - tranzitni put, prolaz;
~, transmission - transmisiona
linija
pathfinder - vodei avion, eoni
avion (vazd.)
pathlength - duina puta; ~, optical - optika duina puta

patrol
S patrol:
~, flare - osmatranje sunanog
bljetanja; ~, solar - solarna sluba
pattern - 1- obrazac, model, SabIon; 2. forma, oblik; 3. struktura,
graa; 4. dijagram, ema; 5. ka\ rakteristika; 6. uzor, crte; 7. kristalna reetka; ~, amplitude amplitudni dijagram; ~, antenna
I- dijagram antenske usmerenosti,
dijagram antenskog zraenja; ~,
beam - oblik snopa zraenja; ~,
beat - oblik signala izbijanja, slika
izbijanja; ~, cardiodl - kardioida,
kardicidni dijagram; ~, characteristic mode - dijagram usmerenosti karakteristinih tipova oscilacija; ~, charge - oblik potencijalne barijere; ~, christmas-tree
v. optical pattern; ~, circuit
interconnect - slika veza na emi;
>-', coincidence - dijagram koincidencije; ~, conductor - crte
rasporeda provodnika; ~, Debye-Sears - Debaj-Sirsova slika; ~,
diffraction - difrakcioni dijagram,
difrakciona kriva; ~, directional
- dijagram zraenja, dijagram usmerenosti; ~, electron diffraction elektronogram; ~, faiv-field - raspodela (energije signala) u udaljenoj
(talasno) zoni; ~, far-zone field
- dijagram polja daljinske zone;
~, feed - dijagram usmerenosti
ozraivaa; ~, field - 1. raspodela
polja, konfiguracija polja; 2. dijagram antenske usmerenosti; 3. dijagram antenskog zraenja; ~, field-strength - dijagram napona polja;
~, flat-back - model sa ravnom
povrinom; ~, Fraunhofer diffraction - dijagram Fraunhoferove
difrakcije; ~, Fresnel diffraction
- dijagram Frenelove difrakcije; ~,
fringe - interferenciona slika; <~,
gradual-rise-and-fall - oblik postepenog porasta i opadanja (radiozraenja Sunca); ~, grain - zrnasta struktura; ~, gripping v.
tread pattern; ~, hexagonal heksagonalna reetka; ~, interconnection - dijagram meusobnih spojeva; ~, interdigitated zupasta slika, zupasti oblik; ~,
JJ.

515

pavement
interference - interferenciona slika;
~, Laue - Laueov rendgenogram,
lauegram; ~, loose - model-etalon, prvi radni model; ~, Mach-Zehnder ring - interferencioni
krug dobijen pomou Mah-Cenderovog interferometra; -~, master
- model-etalon, prvi radni model,
master-model; ~, microwave space - mikrotalasni hologram; ~,
motion - kompleks kretanja; ~,
near-field - raspodela (energije
signala) u blioj (zranoj) zoni; ~,
noise - dijagram umova; ~, nonconductive - neprovodni dijagram;
~ of flow - mreica filatracije,
hidrodinamika mrea protoka; <>of radioactive decay - tip radioaktivnog raspada; ~, optical optiki crte; ~, oscilloscope oscilogram; ~, polar radiation polarni dijagram zraenja; ~, printed-circuit - crte tampanog kola;
~, radioation - dijagram usmerenosti zraenja; ~, random - haotina slika; '~, resistor - oblik
otpornika; ~, scan(ning) - raster,
reetka; ~, scattering - dijagram
rasejanja; <^a schlieren - dijagram
dobijen liren-metodom, dijagram
dobijen Teplerovom metodom; <-',
sector-shaped radiation - dijagram zraenja po sektorima; ~,
skeleton - skeletni model; ~, soil

- uzorak zemlje; ~, space - 1.

prostorni dijagram; 2. trodimenzioni dijagram; 3. prostorna struktura; ~, sputtering - dijagram
(katodne) dezintegracije; ~, temporal - 1. vremenski dijagram; 2.
vremenska slika; 3. vremenska struktura; ~, X-ray ^ rendgenogram,
rendgenski snimak; ~, X-ray diffraction - rendgenogram, snimak
difrakcije X-zraka; ~, 2ero - nulti
dijagram
patulin - klavecin, vrsta antibiotika,
dobija se iz penicilina (hem.)
Pauli exclusion principe - Paulijev
princip iskljuivosti po kome dve
jednake elementarne estice ne mogu
biti u istom stanju u sistemu (fiz.)
pavement - plonik; gornji sloj
(cesta)

paxitron
paxitron - pakistron
Paxolin - trgovaki naziv za vrstu
plastine materije (hem.)
pay out - razmotati, polagati kabl,
sputati liniju na dno; ~ station javna govornica sa automatom za
metalni novac
Pb - simbol elementa olova
Pd - simbol elementa paladijuma
peacock ore - bornit (min.)
peak - 1. maksimum, via taka,
pik; 2. vrh (greben) talasa; ~
amplitude - maksimalna amplituda
(el.); ~, diffraction - difrakcioni
maksimum; ~ efficiency - maksimalni uinak, uinak na vrhu; ~
energy - maksimalna energija,
energija maksimuma; ~ factor amplitudski koeficijent; ~ frequency deviation - maksimalna frekvencija devijacije; ~ inverse anode
voltage - maksimalni inverzni anodni napon (el.) ; ~ inverse voltage
- maksimalni inverzni napon; ~
load - maksimalno optereenje, optereenje na vrhu; ~ output impulsna izlazna snaga; najvei uinak (zv.); ~ power - impulsna
snaga, maksimalna snaga, telegrafska snaga; ~ response - maksimalna osetljivost; ~ signal level
- nivo maksimalnog signala
peak transformer - impulsni transformator; ~ value - najvea vrednost; ~ voltage - maksimalni napon, amplituda napona (el.); ~
voltmeter - amplitudski voltmetar
(el.)
peak-to-peak value - dvostruka
amplituda, razmak od vrha do
vrha
peaking - 1. uspon frekventne karakteristike na odreenoj frekvenciji ili
u opsegu frekvencija; 2. zaotravanje impulsa; 3. diferencijacija,
diferenciranje; ~ coil - kalem za
zaotravanje, korekcioni kalem ( TV)
peanut capacitor - minijaturni kondenzator (el.)
peat - treset (vrsta uglja); ~ coal
- tresetni ugalj
pedal engagement - nono ukljuivanje; ~ generator - generator
na pogon pedalama (el.) ; ~ ope-

516

penetrometer

rated - upravljano nonom pedalom (ma!.)

pedestal - postolje, pijedestal, baza
( TV) ; ~, noise - umni pijedestal;
~ pulse - osnovni impuls; ~
voltage - napon osnovnog impulsa
(el.)
peel test - proba raskopavanja (zav.)
peeled timber - oguljeno drvo
Peerless alloy - vrarostalna legura
sastava 78,5% Ni, 16,5% Cr, 3%
Fe i 2% Mn
pellet - element tipa tablete; ~,
single-crystal - tableta monokristala
Peltier cross - Peltieov krst, Peltieov
spoj; ~ effect - Peltieov efekt
(el.); ~ electromotive force Peltieova elektromotorna sila
pen - pero; ~, beam - zrano pero;
~, light - svetlosno pero
pencil - sistem linija koje se presecaju
u jednoj taki; ~ beam - uzan
snop; ~ of light - uzan svetlosni
snop, snop svetlosti koja polazi iz
jedne take; ~ type triode trioda u vidu olovke (rad.)
pendant - visei, lebdei; ~ actuated
- stavljen u dejstvo runim viseim
prekidaem; ~ control - kontrola
runim viseim prekidaem; ~
switch - visei prekida
pendular oscillations - oscilovanje
klatna, oscilacija klatna
pendulum - klatno; ~ hammer arpijevsko klatno; ~, mathematical - matematiko klatno
penetrability - prodornost, pienetracioni faktor, permeabilnost, propustljivost
penetrance - probojnost, prodornost
penetrand fluid test - ispitivanje
j
poroznosti (zav.)
j penetrate - probiti
; penetrating radiation - prodorno,
I
tvrdo" zraenje (fiz., nukl.)
penetration - uvar, provar (zav.);
prodiranje, penetracija, prodornost;
~, bead - var za pro vari van je
(zav.); ~, ionospheric - penetracija u jonosferu; ~, wave i
penetracija talasa
penetrometer - mera probojnosti,
: mera prodornosti, mera jaine

pcoetron
penetron - instrument koji merenjem
intenziteta gama-zraka meri stepen
korozije materijala (thnl.); penetron, teSki elektron, v. meson

(mu-meson) (fiz-)

penicillin - penicilin (antibiotik dobijen iz gljiva vrste Penicillium)

penlotron - visokofrekventni poja&
&
penta - prefiks koji znai petopentachloride - pentahlorid (jedinjenje sa 5 atoma hlora ) (hem.)
pentagon - petostrani poligon (gm.)
pentagrld - heptoda, cev sa pet reetki (rad.) ; ~ converter - heptodni konverter; ~ mixer - heptoda za meanje, heptodna mealica;
~ phantastron - heptodni fantastron (rad.)
pentahedron - poliedar sa pet strana
(gm-i
pentahydric alcohols - alkoholi sa
pet hidroksilnih grupa (hem.)
pentane - pentan (parafinski ugljovodonik sa 5 atoma ugljenika) (hem.)
pentatomic - petoatomsik (molekul)
pentatron - pentatron, pupulna
pentoda (rod.)
pentode - pentoda, petoelektrodna
cev; ~, bridge - pentodni most
(rad.); ~, framegrid - pentoda
sa ram-reetkom
pentoses - pentoze, grupa monosaharoza sa pet atoma kiseonika u molekulu (formula HO CH 2 (CHOH) 2
CHO i CH 2 (CHON) 2 HO)
(hem.)
Pentothal - trgovaki naziv za tiopenton (hem.)
pentoxide - pentoksid (jedinjenje sa
5 atoma kiseonika) (hem.)
pentriode amplifier - pentodno-triodni pojaiva (rad.)
pentron - sistem za magnetsko ubeleavanje na icu
per- - prefiks, oznaava spojeve vodonjkova peroksida (npr. persulfati,
perkarbonati itd.) (hem.)
percent ripple - talasnost, pulsiranje,
procenat talasnosti
percentage - procenat; ~ by volume - zapreminski postotak;
by weight - teinski procenat; ~
composition - procentni sastav

517

period

perception - percepcija, zapaanje,

oseaj; ~, selectivity - selektivnost
opaanja; , tactile - dodirni oseaj
perceptron - perceptron; , four-layer - etvoroslojni perceptron
perchlorate - perhlorat, so perhlorne
kiseline (hem.)
perchloroethylene - tetrahloroetilen
(rastvara)
perchloromethane - ugljen-tetrahlorid (hem.)
perhydrol - perhidrol, vodonik-peroksid (hem.)
percrystallisation - kristalizacija
supstance iz rastvora (hem.)
percussion - udarac, pritisak; ~
fuse - udarni upalja (voj.);
piston - udarni klip
Perenol liquid - teni parenol
(smea od 70% parafina, 5% pelinjeg voska i 25% vode)
perfect crystal - idealni kristal; ~>
diffusion - idealna, uniformna difuzija; fluid - idealna tenost,
idealni fluid; ~ gas - idealni gas
perforated slag - rupiava troska
(zav.) ; ~ tape - perforirana traka
perforator ~ perforator, maina za
perforaciju (tel.)
performance - performansa,osobina, radni reim, uinak; ~,
common-mode - priguenje sinfaznog signala; ~, human - oveje
ponaanje, psihofizioloke oveje
karakteristike; ~, noise - karakteristike uma; ~, overall system
- rezoluciona mo po daljini; ~,
transient - karakteristika prolaznog
procesa
Perhydrol - perhidrol, 30% rastvor
vodonikova peroksida (hem.)
peridynamic loudspeaker - peridinamiki zvunik
peridyne reception - peridinski prijem (rad.)
perigon - ugao od 360
perilla oil - zamena za laneno ulje
(hem.)
perimeter - obim, obim poligona
period - period, vremenski razmak;
~, bounce - period odskakanja,

period
period
period odbijanja, period odvajanja;
~, building-up - vreme porasta,
vreme rasta; ~, clock - takt; ~,
dipole orbital - period obrta orbitnog dipola; ~, error-free running - vreme rada bez greaka,
vreme sigurnog rada; ~ of grating
- period difrakcione reetke; ~ of
spring - treptajno vreme opruge
(mai.)
periodic current - naizmenina struja, periodina struja; ~ duty periodini radni reim; ~ frequency modulation - periodina
frekventna modulacija (rad.); ~
function - periodina funkcija,
funkcija koja se ponavlja tokom vremena; ~ inspection - periodino
ispitivanje,
periodino posmatranje, periodina inspekcija; ~
law - Mendeljejev zakon; ~ motion - periodino kretanje, kretanje
koje se ponavlja; ~ oscillation periodine oscilacije; ~ spiral periodina spirala (mat.); grafiko
redanje elemenata po njihovim rednim brojevima u spirali koja pokazuje slinost njihovih osobina (fiz.)
~ table - Mendeljejeva tablica;
~ wave - periodini talas
periodicity - frekvencija, periodinost, broj perioda
periods per second - period u sekundi, herca
peripheral electron - periferni elektron (fiz.) ; milling - periferno
glodanje; ~ speed - periferna
brzina
peripherals - eksterna oprema, periferni ureaji
periphery - periferija; ~ of circle
- obim kruga (mat.)
peritectic reaction - peritektika
reakcija, reakcija izmeu vrste i
tene faze legure sastavljene od dva
elementa tokom koje se formira legura istog sastava ali razliitih osobina (met.); ~ transformation
- peritektika transformacija
peritron - eksperimentalna stereoskopska elektroluna cev s pokretnim ekranom

518

perpendicular

perlocation - proreivanje
Perlon - perlon, trgovaki naziv za
sintetiko vlakno polikaprolaktam
permactron - dvomlazna katodna
cev
Permalloy - permaloj, magnetska
legura
permanent - stalan; ~ coupling kvailo koje se ne ukljuuje; ~
emulsion - trajna emulzija; ~ gas
- permanentni gas; <~ joint - trajni
spoj; ~ magnet - stalni magnet,
permanentni magnet; ~ magnetism - permanentni magnetizam;
~ set - trajna deformacija
permatron - permatron (cev sa magnetskom kontrolom anodne struje)
permeability - propustljivost, magnetski permeabilitet; ~, bulk (magnetni) permaabilitet materijala;
~ curve - kriva magnetskog permeabiliteta; -~, dielectric - dielektrini permeabilitet; ~, free space
- magnetni permeabilitet slobodnog prostora; ~, magnetic - magnetni permeabilitet; ~, relative relativni permeabilitet (magnetni)
permeable - propusti) iv
permeance - magnetna provoduost
Perminvar - perminvar, magnetska
legura
permissible - dopustiv; ~ acetylene
content - doputeno punjenje acetilena (zav.) ; ~ call - dozvoljeni
razgovor, dozvoljeni poziv (tel.);
~ working stress - doputeno
naprezanje
permittance - kapacitet (el.)
permittivity - sinonim za dielektrinu konstantu (el.) ; ~, clamped
- dielektrina konstanta; ~, free
- slobodna" dielektrina konstanta
(merena pri konstantnom ili nultom
mehanikom naponu dielektrika ili
piezoelektrika); ~, relative - relativna dielektrina konstanta
permutation - permutacija
permutator - prebaciva, prekljuiva
perozidase - peroksidaza (ferment iz
biljnih elija)
perpendicular - upravan, normalan,
perpendikularan; cut - X-rez,
rez normalan na osu X-kristala; ~

perpendicular

519

planes - ravni koje meusobno

zatvaraju pravi ugao (mat.)
persistatron - perzistatron
peristence - otpornost, inercija, naknadno svetljenje ekrana (TV)
persistent spectrum - trajan spek-

tar (fiz.)

perslsior - perzistor (knogeni) (memorijski element)

persistron - elektroluminescentni indikatorski panel
person to person call - poziv odreenog lica (tel.)
perspective - perspektiva, izgled
Perspex - persoeks, izolacioni materijal (thnl.)
persulfate v. persulphate
persulphate - Dersulfat, so persumporne kiseline {hem.)
Pertinaz - pertinaks, bakelitni papir
perturbation - smetnja (el., meteor.) ;
~, long-term - dugotrajni poremeaj; ~, short-term - kratkotrajni poremeaj; ~, systematic sistematski poremeaj; ~, time-varying-s - perturbacije vremenski promepljive
pervaporation - isparavanje tenosti (fiz.)
perveance - provodnost pri struji
zasienja, pervenacija
petalite - silikat litijuma (min.)
petrography - petrografija, nauka
koja opisuje stene
petrol - benzin; geology - obeljak
geologije koji se bavi prouavanjem
postanka petroleja; ~ lamp benzinska lampa
petroleum - 1. nafta; 2. kerozin
petrology - petrologija, nauka o stenama
petticoat insulator - aini izolator, aica (el.)
petzite - telurit srebra ili zlata (min.)
pevotron - pevotron (foto-multiplikator)
phacolite - mineral zeolitske grupe
phanotron - fanotroti, gasna dioda
sa termokatodom (rad.)
phantastron - fantastron, cev za
kanjenje (rad.)
phantom - vetako kolo, fantomno
kolo (el.); ~ circuit - vetaka
linija, fantomno kolo; ~ coil -

phenacaine

kalem fantomnog kola (tel.); ~

loading - pupinizacija fantomnog
kola; ~ target - lani cilj
phantoming - obrazovanje fantomnog kola
pharmacolite - arsenat kalcij uma
(min.)
phase - faza; ~ adjusting circuit
- kolo za faznu regulaciju (el.);
~ angle - fazni ugao; ~ angle
meter - mera faze, mera faznog
ugla; ~, clock - faza sinhronizacije; ~ constant - fazna konstanta; ~ control - fazni regulator, regulator faze; ~ delay - fazno
kanjenje, zaostajanje faze; ~ demodulation - faza demodulacija;
~ difference - fazna razlika; ~
error - fazna greka; ~, fast initial - brza poetna faza; < field
- fazno polje; front - fazni front;
~ inversion - fazna inverzija,
obrtanje faze; ~ inverter - fazni
invertor, obrta faze; ~, locking - faza zahvata, faza sinhronizacije; ~ modulation - fazna
modulacija; ~ modulation detector - detektor fazne modulacije;
- modulation transmitter fazno modulisani predajnik (rad.);
~ of wave motion - faza talasnog
kretanja; ~, opposition - protivfaza, suprotnost faza; ~ resonance
fazna rezonancija; ~ response fazna karakteristika; ~ rule fazno pravilo (hem.); ~ shift fazni pomeraj, pomeraj faze; ~
space - fazni prostor, mnogodimenzionalni prostor; ~ sync - fazna
sinhronizacija (el.); ~ velocity fazna brzina; ~ wave - fazni talas,
de Broljijev talas (fiz.)
phasing control - regulacija fazne
karakteristike (el.)
phasitron - fazitron, modulaciona cev
za FM (el.)
phasor - fazor
phellandral - fenandral, terpenski
aldehid (hem.)
phellandrene - terpen (C1OH16)
(hem.)
phenacaine - holokain, vrsta anestetika (hem.)

phenacetin

520

phoresis

phenacetin - aceto-p-feneditin, bez- !

teorija kola; <~, design - konbojni kristal (hem.)
struktivne osobenosti, principi konphenates - fenati, fenolne soli (npr.
struisanja; ~, engineering - tehnatrijum-fenat) (hem.)
niki prijem; <~ of measurement
phenazone - antipirin, bezbojni kris- metodika merenja; ~ training tal (hem.)
metoda obuavanja, metoda obuke
phcnetole - fenetol, fenil-etil-eter, phlogopite - flogopit, silikat kalibezbojna tenost prijatna mirisa
juma, magnezijuma, aluminijuma i
(hem.)
vodonika
phenobarbltone - luminal, beli kris- phloridzin - floridzin, glukocid, natalni praak (hem.)
lazi se u korenima vonih stabala
phenocryst(al) - fenokristal (min.)
(hem.)
phenol - fenol, karbolna kiselina
phloroglucinol - f loroglucinol, 1,3 -5
CeH5OH (hem.); ~ red - fenol
trihidroksibenzen (hem.)
'
sulfoftalein (hem.)
phon - fon, jedinica jaine zvuka
phenolic material - fenolni materiphonation - zvuanje, upuivanje
jal ; ~ resins - grupa plastinih mazvunog signala
terijala izraenih na bazi fenola
phone - telefonski aparat; pozvati
(hem.)
telefonom, telefonirati; ~ test jack
Phenolite - fenolit, plastina masa
- gnezdo kontrolnog telefona, ispitni
phenolphthalein - fenol-ftalein, dedek
rivat trifenil-metana, upotrebljava se
phonetron - tip dinamikog zvunika
kao indikator pri volumetrijskim
phonic - akustiki, fonski; ~
analizama (hem.)
ringer - zujalica, tonski pozivni
phenomenon - fenomen, pojava (fiz.,
ureaj (rad.)
hem.); ~, cooperative - kolekphonics - akustika (nauka o zvuku)
tivna interakcija (estica); <, elas- phono adapter - gramofonski izvod
tooptic - elastino-optiki efekt;
(prijemnika) (rad.)
~, long-range - pojava na udaljenom rastojanju; ~, plasma - po- phonocardiogram - fonokardiogram
(med.)
java u plazmi; ~, short-range pojava bliske interakcije; ~, solid- phonochemistry - fonohemija, studij uinka zvunih i ultrazvunih
-state - pojava u tvrdom telu
talasa na hemijske reakcije (hem.)
(solid-state); *~, transient - prephonogram - fonogram, zvuni zapis
lazni proces, prelazna pojava, prephonometer - fonometar, aparat
lazni reim; ~, transport - pojava
za merenje jaine zvuka
prenosa; , trapping - zahvat,
phonon - fonon (kvant zvuka); ~,
hvatanje; ~, Zener - Zenerov
acoustic - akustiki fonon; ~,
efekt
coherent-s - koherentni fononi; ~,
phenylalanine - fenilalanin (jedna
coherent microwave-s - koheod esencijalnih aminokiselina)
rentni mikrotalasni fononi; ~, enerphenylamine - anilin (hem.)
getic - fonon visoke energije, enerphenylbenzine - difenil (hem.)
getski fonon; ~, high-frequency
phenyl cyanide - benzonitril (hem.) ;
- visokofrekventni fonon; ~, hy*~~ ethyl alcohol - aromatski alkopersonic - hiperzvuni fonon; ~ 3
hol (hem.) ; ~ ethyl ether - feneinfrared - infracrveni fonon; ~,
tol (hem.); ~ group - fenilna
optical - optiki fonon; ~, thergrupa, grupa CsHs (hem.); ~
mal - toplotni fonon; ~ X-band methyl ether - anisol (hem.)
X-fonon
philcotron - elektrini ispravlja
phonoplex telegraphy - viekanalna
philipsite - filipsit, fibrozni zeolit
tonska telegrafija
(min.)
phonotron - naziv serije prijemnophilosophy - 1. filozofija; 2. teorija;
pojaivakih cevi
3. osnovni zakon; ~, circuit - phoresis - foreza

phorone

521

photoconductivity

photic - svetlosni
phorone - foron, produkt kondenzaphoticon - fotikon, vrlo osetljiv ikocije acetona (hem.)
noskop
phosgene - fozgen, karbonil-hlorid
photoactivate - aktivirati (uiniti
(bojni otrov) (hem.)
osetljivom) fotoosetljivu supstanciju
phosgenite - fozgenit, hlorokarbonat
photoactivity - fotoosetljivost
olova (min.)
phosphate - 1. fosfat, so (orto) fos- photoamplif ier - fotomultiplikator
photoattachment - fotoadhezija
forne kiseline; 2. fosfatni
photoaugetron - fotoelektronski mulphosphide - fosfid (jedinjenje fosfora
tiplikator
sa metalom) (hem.)
phosphine - fosfin, fosfor-vodonik, photobar v. photobuss
photobeat - fotoizbijanje
vodonik-fosfid (hem.)
phosphite - fosfit, so fosforaste kise- photobuss - fotoosetljiva ina (skanistora)
line (hem.)
photocarriers - fotonosioci
phospho-creatine - fosfagen, nalazi
photocathode - fotokatoda
se u miiima (hem.)
phosphor - fosfor, luminofor (telo photocell - fotoelement, fotoelija;
~, alloy junction - fotoelija;
koje fosforescira)
~, barrier-laver - fotoelement sa
phosphor-bronze - fosforna bronza,
zaprenim slojem, zapreni fotosadri 1014% kalaja i 0,10,3%
element; ~, black-body - fotofosfora bez dodatka ili sa dodatkom
element s postupkom apsorpcijom
olova i nikla; upotrebljava se za
svetlosti; ~, crystal bar - fotozupanike, leita i si.
phosphoresce - fosforescirati
element sa poluprovodnikom ipphosphorescence - fosforescencija
kom; ~, cuprous oxide - oksidni
(emisija svetlosti iz nekih stupstanfotoelement; ~, grown junction
cija koja traje izvesno vreme po
- fotoelement sa izraslim spojem;
prestanku delovanja spoljanjeg iz~j hook junction - fotoelement sa
vora ozraivanja (fiz.)
hvataom; ~, point-contact - taphosphorescent - fosforescentan <"koji
kasti fotoelement; ~, polycrystalpokazuje fosforescenciju); ~ decay
line-film - fotoelement sa poli- fosforescentni raspad; ~ glow kristalnim filmom; ~, semiconfosforescentno svetio, fosforescentno
ductor - poluprovodniki fotoeletinjanje, fosforescentno svetlucanje
ment; ~, silver bromide -srebrophosphoretted hydrogen - fosfin
-bromidni fotoelement; ~, surface-barrier - povrinsko-zapreni fo(hem.); fosfor-vodonik
toelement; ~, thin-film - fotophosphoric - 1. fosforescirajui; 2.
element sa tankim filmom
fosforni
phosphorite - fosforit, varijetet apa- photochemical - fotohemijski; ~
equivalent - fotohemijski ekvitita (min.)
valent
phosphoroscope - fosforoskop, instrument za merenje trajanja fosphotochemistry - fotohemija (deo
forescencije
hernije koji izuava hemijsko delophosphorous - fosforast (o jedinjevanje svetlosti)
nju trovalentnog fosfora) (hem.)
photoconductive effect - efekt fotophosphorus - fosfor, simbol P, at.
provodljivost, porast provodljivosti
broj 15, at. teina 31,02, element
prilikom osvetljavanja
pete grupe periodinog sistema
photoconductivity - fotoprovodlji(hem.)
vost (el. provodljivost izazvana osvetphosphotron blok - elektroluminisljavanjem); ~, hot electron - fotocentne svetlosti
provodnost vruim elektronima, fophot - fot (jedinica
osvetljenosti)
toprovodnost u-tipa; ~, negative
1 ph = 1 lm/cm 2 = IO4 1 x
- negativna fotoprovodnost
photactor - fotaktor

photoconductor
photoconductor - fotoprovodnik; ~,
bulk - zapreminski fotoprovodnik;
~, inorganic - neorganski fotopro vodnik; ~, organic - organski
fotoprovodnik; ~, wide-band fotoprovodnik od materijala sa irokom zaprenom zonom; ~, wide
-gap v. wide-band photoconductor
photocurrent - fotostruja
photodetection - fotodefekcija
photodetector - fotoelement, fotodetektor; ~, AM v. amplitude
modulation photodetector; ~,
amplitude modulation - fotodetektor amplitudno modulisanih
signala; ~, depletion layer fotoelement sa zaprenim slojem;
~, FM v. frequency modulation
photodetector; ~, frequency
modulation - fotodetektor frekventno modulisanih signala; ~,
heterojunctlon - fotoelement sa
heterospojem; ~, travelling-wave
tube - fotoelement sa progresivnim
talasom; ~, TWT v. travelling-wave tube photodetector
photodevice - fotopribor, fotoelement
photodiode - fotodioda; , avalanche - lavinska fotodioda; ~,
cartridge-type point -contact takasta fotodioda u patronu; ~.
cavity-type - fotoklistron; ~, depletion-layer - fotodioda sa zaprenim slojem; ~, diffused - difuziona
fotodioda; ~, drift - driftna fotodioda; ~, edge-illuminated fotodioda s bonim osvetljenjem;
~, germanium - germanijumska
fotodioda; ~, grown (-junction)
- izrasla fotodioda; ~, guard-ring
avalanche - lavinska fotodioda sa
zatitnim prstenom; ~, heterojunction - fotodioda sa heterospojem; ~, junction - spojna dioda;
~, laser-formed - fotodioda formirana laserskim zraenjem; ~,
narrow base - fotodioda sa uskom
bazom; ~, planar - planarna fotodioda; ~, point-contact - takasta
fotodioda; ~, Schottky v. surface-barrier photodiode; ~, semiconductor v. solid (-state) photo-

522

photoemissive cell

diode; ~, sillicon - silicijumska

fotodioda; ~, surface-barrier povrinsko-zaprena fotodioda
photodisintegration - fotodezintegracija (raspadanje atomskog jezgra
izazvano fotonima) (fiz.)
photodissociation - fotodisocijacija
photoeffect - fotoefek(a)t, fotoelektrini efek(a)t; ~, barrier-layer fotoefekat zaprenog sloja; , depletion-layer v.
barrier-layer
photoeffect; ~, extrinsic - eksterni fotoefekat, Halvahsov efekat;
~, intrinsic - interni fotoefekat;
~, lateral - lateralni fotoefekat;
~, negative - negativni fotoefekat;
~, positive - pozitivni fotoefekat
photoelastic dynamometer - fotoelastini dinamometar, instrument sa
merenje brzo promenljivih sila
photoelasticity - tehnika merenja
elastinosti i sila
photoelectric - fotoelektrian; ~
absorption - fotoelektrina absorpcija; ~ action - fotoelektrino dejstvo; ~ cell - fotoelektrina elija;
~ cell pyrometer - pirometar sa
fotoelektrinom elijom; ~ constant - fotoelektrina konstanta;
~ counter - fotoelektrini broja,
fotobroja; ~ effect - fotoefekt,
fotoelektrini efekt; ~ emission fotoelektrina emisija; ~ equation
- jednaina fotoelektrinog efekta,
Ajntajnova jednaina (fiz.);
threshold - fotoelektrini prag; ~
timer - vremenski fotorelej, fotoelektrini vremenski relej; -' tube
- fotocev, fotoelement; ~ yield fotoelektrini prinos elektrona
photo-electricity - fotoelektricitet,
elektricitet koji nastaje delovanjem
svetlosti
photoelectron - fotoelektron, elektron izbaen iz supstance fotoelektrinim efektom; ~ emission fotoelektronska emisija; ~, noise
- umni fotoelektron
photoemission - fotoelektrina emisija (fiz., el.)
photoemissive cell - emisioni fotoelement; ~. tube - fotoemisiona
cev, emisioni fotoelement

ivity

523

photoneutron

photoluminescence - fotoluminescencija (luminescencija pod dejstvom

svetlosti) (fiz.)
photolysis - fotoliza, fotodisocijacija
(fotohemijski izazvano razlaganje)
photolytic cell - elektrolitiki fotoelement
photomacrograph - fotografija objekta u prirodnoj veliini
photomask - fotomaska
photomasking - fotografija, foto-obrada, foto-graviranje
photomaster - foto-original
photometer - fotometar (instrument
za merenje jaine svetlosti)
photometric density - sposobnost
supstance da odbija ili proputa svetlost; ~ unit - svetlosna jedinica
photometry - fotometrija (tehnika
odreivanja jaine svetlosti); ~,
flame - plamena fotometrija; ~,
photographic - fotografska fotometrija; ~, visual - vizulena fotometrija
photomicrograph - mikrofotografija
photomicrography - fotografisanje
mikro-objekata, mikro-fotografija
photomixer - fotomikser; ~ image
dissector - fotomea sa disektorom
photomixing - fotomeanje
photomultiplier - fotoelektronski
multiplikator, fotomultiplikator; ~,
dynamic crossed-field - dinamiki fotomultiplikator sa ukrtenim
poljima; ~, electrostatic - elektrostatiki fotomultiplikator; ~, static
crosse-field ~ statiki fotomultiplikator sa ukrtenim poljima
photon - foton, kvant svetlosti; ~,
annihilation - anihilacioni foton;
~, absorbed - apsorbovani foton;
~, decay - foton (radioaktivnog)
raspada; ~, emitted - emitovani
foton; ~, gamma-ray - gama-kvant; ~-, noise - umni foton;
~, pump - foton pumpanja; ~,
thermal - termalni foton; ~,
X-ray - foton rendgenskog zraenja
nizacija izazvana fotonima)
photoklystron - fotoklistron
photonegative - s negativnim fotophotolayer - fotoosvetljiv sloj
efektom
photo-lithography - fotolitografija
photoneutron - fotoneutron (neutron
izbaen iz jezgra fotonima) (fiz.)
(tip.)

hotoemisslvity - sposobnost za
fotoelektrinu emisiju, fotoemisivnost
kotoeraitter - fotoemiter
photoemulsion - fotoemulzija (suspenzija srebro-halogenida u elatinu, osetljiva na svetlost) (jot.)
photoengraving - fotograviranje,
fotolitografija, fotoobrada
photoetch(ing) - fotodekapiranje, fotonagrizanje; ~, direct - direktno
fotonagrizanje
photoexcitation - fotopobudivanje,
fotoeksitacija
photofission - fotofisija (fisija izazvana fotonima) (fiz.)
photogenic - fotogenian (fot.)
photograph - fotografski snimak, fotografija; fotograf isati
photographer - fotograf
photographic - fotografski; ~ pyrometer - pirometar sa fotografijom
photography - 1. fotografija; 2. fotograf isanje; 3. foto-Snimak; ~,
black-and-white - crno-bela fotografija; ~ by laser - fotograf isanje
pomou laserskog zraenja; ~,
colo(u)r - fotografija u boji; ~,
engineering - tehnika fotografija;
~, fast-shutter v. high-speed
photography; ~, high-speed brzo fotograf isanje; ~, infrared fotograf isanje infracrvenim zracima;
~, lensless - fotografija bez soiva;
~j schlieren - fotograf isanje sli
ren-metodom, fotograf isanje Teplerovom metodom; ~, shadow fotograf isanje metodom senke; ~,
stereoscopic - stereoskopska fotografija; ~, three-dimensional stereofotografija; <~, timelapse usporeni snimak; ~, wavefront
reconstruction - holografija; '~
X-ray - rendgenografija
photogravure - fotogravira (fot.)
photoimpact - fotoimpuls
photoionization - fotojonizacija (jo-

photonuclear
photonuclear - fotonuklearni
photoparamp - fotoparametarski pojaava
photophoresis - fotoreza, migracija
estica pod uticajem svetlosti (hem.)
photopositive - s pozitivnim fotoefektom
photoprocessing - fotoobrada, fotolitografija, fotograviranje
photoreaction - fotohemijska reakcija
photoreceptor - fotoreceptor
photorecording - fotozapis
photorelay - fotorelej
photoresist - fotorezist; ~, exposed
- osvetljeni fotorezist; ~, hardened
- polimerizovani fotorezist; ~,
Kodak - Kodak-fotorezist; ~,
liquid - teni fotorezist; <~, plastic
- plastini fotorezist
photoresistance - fotoprovodni sloj,
fotootpor
photoresistor - fotorezistor
photosensitive - osetljiv na svetlost,
fotoosvetljiv
photosensitivity - osetljivost na svetlost
photosurface - fotoosetljiva povrina
photoswitch - fotorelej, fotoprekida
photosynthesis - fotosinteza (sinteza
eera u biljkama od CO2 i vode
pod dejstvom svetlosti uz hlorofil
kao katalizator)
phototelegraph - fototelegraf
photothreshold - prag fotoprovodnosti
phototimer - vremenski relej
phototransistor - fototranzistor; ~
field-effect - fototranzistor sa
efektom polja
phototube - fotocev, fotoelement; ~,
electron-multipler - fotoelektronski multiplikator, fotomultiplikator;
~, frequency modulated - fotoelement s frekventnom modulacijom; ~j multiplier v. electron-multiplier phototube; ~, multiplier travelling-wave - fotoelement sa progresivnim talasom i
fotoumnoavanjem; ~, reflection
dynode multiplier travelling-wave - fotoelement sa progresiv-

524

physics

nim talasom i fotoumnoavanjem sa

dinodama; ~, transmission secondary electron multiplier-type
multiplier
travellingwave - fotoelement sa progresivnim
talasom sa fotoumnoavanjem i dinodama ftransmisionog tipa); ~
travelling-wave - fotoelement sa
progresivnim talasom
phototropy - fototropija, svojstvo
nekih supstanca da menjaju boju u
] zavisnosti od talasne duine upadne
svetlosti (fiz.)
photovaristor - fotovaristor
photovoltage - fotoelektrini napon,
fotonapon
photovoltaic etil - elektrina elija
i
koja proizvodi el. struju usled osvetljavanja
photran - fotran
phthaleins - ftaleini, derivati trifenil-metana (hem.)
I pH-value - pH-vrednost, Brigsov
logaritam reciprone vrednosti koncentracije vodonikovih jona u normalnom rastvoru
phycology - fikologija, mauka o algama
physical - fizikalni, fiziki; ~
change - fizika promena, promena
fizikih osobina; ~ characteristics
of an arc - fizikalne karakteristike
elektrinog luka (zav.); ~ chemistry - fizikalna hernija; ~ circuit - osnovno kolo, dvoprovodna
linija (el.); ~ climatology - fizika klimatologija; ~ constants
- fizike konstante; ~ metallurgy
- fizika metalurgija, fizika metala;
~ meteorology - fizika meteorologija; ~ pendulum - fiziko
klatno; ~ properties - fizike osobine; ~ solution - fiziki rastvor,
meavina bez hemijske reakcije
physicist - fiziar
physics - fizika; ~, applied - primenjena fizika; ~, atomic - atomska fizika, atomistika; , biological - biofizika, bioloka fizika;
~, chemical - hemijska fizika;
~, cosmic ray - fizika kosmikog
zraenja; ~, crystal - kristalofizika,
fizika kristala; ~, electron elektronska fizika; ~, elementary-

phytics

525

piezoeffect

kup; ~, piezoresistive - piezo-particle - fizika elementarnih esrezistivni dava; ~ probe pritica; ~> engineering - tehnika
jemna sonda; ~, seismic - seizmofizika; ~, experimental - eksperigraf; ~ transmitter - koncertni
mentalna fizika; ~, high-energy mikrofon; ~ truck kamionet
fizika (estica) visoke energije; ~,
12
ionospheric - fizika jonosfere; ~, pico - piko, prefiks koji znai IO"
deo,
mikro-mikro;
~
transistor
low-temperature - fizika niskih
pikotranzistor (minijaturni tranzistemperatura; ~, mathematical tor)
matematika fizika; ~, microwave
12
- fizika vrlo visokih frekvencija; picofarad - pikofarad, 10~ farada
~j molecular - molekularna fizika; picolines - metil-piridini (hem.)
~, neutron - neutronska fizika; picric - pikrinski (koji potie od pikrinske kiseline) (hem.) ; ~ acid ~, nuclear - nuklearna fizika;
trinitrofenolne ute ploe ili prizme,
~ of atmosphere - fizika atmosu upotrebi za izradu eksploziva
fere; ~ of cavitation - fizika
(hem.)
kavitacija; ~ of failure - fiziki
pictorial display - panoramna indimehanizam greke; ~, particle v.
kacija (rad.}-; ~ flying computer
elementaJry-particle physics; ~,
- panoramni indikator poloaja i
plasma - fizika plazme; ~, quankursa (av.)
tum - kvantna fizika, fizika kvanta;
picture:
~, radio - radiofizika; ~, solar
~, energy-band - zonska struk- fizika Sunca; ~, solid-state tura; ~ generator - videogenerafizika vrstog tela; ~, space tor; , input - ulazna slika;
kosmika fizika; ~, statistical ~ oscilloscope - osciloskop; ~,
statistika fizika; ~, theoretical ray - dijagram zraenja; ~, samteorijska fizika; ~, terrestrial pled - kvantna slika; ~, telegeofizika, fizika Zemlje; <~, upper
graphy - fototelegraf i ja; ~ tube
atmosphere - fizika gornje atmos prijemna cev televizora
fere
picturephone - videotelefon
physiography - fiziografija
picturetron - tip elektrolune cevi,
physiology - fiziologija
tip katodne cevi
physostigmine - esterin, alkaloid nepiece:
poznate strukture (hem.)
~ of tube - komad cevi; ~, pole
phytic acid - inositol, heksafosforna
- polni nastavak, polazni prikljuak,
kiselina, nalazi se u itaricama, naroito u ljuskama ita (hem.)
,
polna papuica; ~ work - rad na
phytosterol - fitosterol, terpenski , komad
piedmontite - mangan-epidot, silikat
alkohol slian kolesterolu (hem.)
kalcijuma, aluminijuma, mangana i
pickup - prihvatanje, navoenje; dirati, dodirivati; dava, mikrofon, j vodonika (min.)
zvunica, adapter, telekamera, de- Pierce oscillator - Pirsov oscilator
(kvarcni)
tektor; dizanje kabla; ~, absolute
pressure - dava apsolutnog pri- i pierced - izbuen, probuen
tiska; ~, crystal - kristalni dava, piezocell - piezoelija
piezodava; ~ head - glava zvu- piezoceramic pickup - piezokeramika zvunica
nice (TV) ; ~, magnetostrictive
- magnetostrikcioni dava; ~noise J piezochemistry - piezohemija, prouava uticaj veoma velikhi pritisaka
- smetnje od umova; ~ of an ]
na hemijske reakcije
element - sluajno primanje legi- 1
piezocrystal
- piezoelektrini kristal
rajuih sastojaka (zav.) ; ~, photocell - fotoelijski dava; ~, pho- : piezodiode - piezodioda; ~, threetoelectric - fotoelektrini dava;
-layer - troslojna piezodioda
~, piezoelectric v. crystal pic', piezoeffect - piezoefekt

piezoelectric

526

pipe

piezoelectric - piezoelektrian; ~
snage; ~ alarm - kontrolno zvono;
axis - piezoelektrina osa; ~ delay
~ bell - kontrolno zvono; ~ boat
line - piezoelektrina linija za ka- amac za prevoz pilota; ~ bridge
njenje; ~ effect - piezoelektrini
- komandni most (brod); ~ bulb
efekt; ~ nonlinear - nelinearni
- indikatorska lampa; ~ buner piezoelektrik; ~ open-circuit potpalni gorionik; ~ bush - aurapiezoelektrik u reimu praznog hoda;
-voica, vodea aura; <' bush for
~ oscillator - kvarcni osilator;
boring bar - vodica vretena bui~ resonator - piezoelektrini rezolice; ~ cable - vodei kabl; ~
nator; ~ sources - izvori piezochannel - komandni kanal; ~
elektrinosti
flame - injekcioni (potpalni) plapiezoelectricity - piezoelektricitet
men; ~ frequency - komandna
(nastajanje elektrinog napona medu
frekvencija; ~ handle - komandna
graninim povrinama nekih kristala
ruica, drka; ~ jack - pilotska
izazvano pritiskom, istezanjem ili
zastavica; ~ jet - predmlaznica;
torzijom) (fiz.); ~, converse ~ lamp - kontrolna lampa, signalna
inverzni piezoelektrini efekat; ~,
lampa; ~ light - kontrolna lampa;
direct - direktni piezoelektrini
~ lighting - pomono (u sluaju
efekat
nude) osvetljenje; ~ loudspeaker
piezojunction - piezoprelaz
- prisluni zvunik; ~ model piezomagnetism - piezomagnetni
opitni model; ~ monitor - autoefekt, piezomagnetizam
pilot, automat za navoenje; ~
piezometer - piezometar, instrument
motor - servomotor; ~ oscillator
za merenje stiljivosti supstance
- kontrolni predajnik, glavni oscilapiezoresistive - piezootporni
tor (transmiter); ~ pin - ivija
pig - poluga sirovog gvozda; ~ iron
zahvataa, provodnika, kalibraciona
- sirovo gvoe; <-~ skin - svinjska
ivija, vodica (uputaa); plant
koa
- opitno postrojenje, opitni ureaj;
pigment - pigment, obojena materija,
~ pulse - komandni (iskljuni),
boja; ~, visual - vizuelni pigment
startni impuls; ~ radio service
pigtail - gipki provodnik, izvodni
- pilotska radio-veza; ~ reactor
provodnik, izvod
- opitni (eksperimentalni) reaktor;
Pilot process - metod odvajanja
~ signal - kontrolni signal; ~
frakcija asfaltnih ulja bez destilacije
valve governing - posredno regu(hem.)
lisanje; ~ voltmeter - kontrolni
pile - stub, kolac; gomila, hrpa;
voltmetar, kontrolni voltmetar mrepaket; vlas, dlaka; baterija; nuklenog napona; ~ wire - pomoni
arni reaktor; ~ driver - malj
vod (el.)
nabilja; ~ driving - pobijanje
pipe - cev, vodovodna cev; ploa za
ipova; ~ oscillator v. reactor
uzemljenje (el.); ~ assembly oscillator (nukl.); ~ period v.
cevovodno postrojenje; ~ bell reactor period (nukl.); techcevna spojka; ~ bend - koleno
nology v. reactor technology
(cevno); ~ bender - maina za
(nukl.)
savijanje cevi; ~ bracket - nosa
pillar - stub (arh.); ~ drilling
(dra) cevi; ~ branching - ramachine - stub builica
vanje (grananje) cevi; ~ breakage
pillow block bearing - klizno leite;
- lom (prskanje) cevi; ~ bridge ~ test - jastuna proba (zav.)
cevni most; ~ burring reamer pilocarpine - pilokarpin, alkaloid
glodalo za obradu cevi; ~ casting
glioksalinske grupe (hem.)
- cevni liv (postupak); ~ chase pilot - pilot, voa aviona; pilot
cevni prorez; ~ choking - zaep(brod), brodska knjiga; jeziak-voljenje cevi; ~ clamp fitting dica (alat), preklopnik snage, merna
spojna obujnica; clip - cevna
ila (kabl), pneumatski pojaava
obujmnica; clogging - zaep-

527
ljenje cevi; ~, coU - vi juna cev;
, column - cevni toranj, cevna
kolona; ~ compartment - cevni
toranj; ~ connection - spajanje
(spoj) cevi; ~ connection flange cevna prirubnica, spojna prirubnica;
~ coupling - cevni spoj; ~
covering - oblaganje cevi; ~
cramp - cevna kuka; ~ crown teme (elo) cevi; ~ culvert propust cevi; ~ cutter - alat za
odsecanje (presecanje) cevi; ~ die
- nareznica za cevi; ~ dog - detektor cevi, ureaj za detekciju cevi;
~ dredge - ispirni bager; ~
elbow - koleno, cevno koleno,
cevna krivina; ~ fitter - polaga
cevi, iristalater; ~ fitting - fiting-spojni deo; ~ flange - cevna prirubnica; ~ foundry - livnica cevi;
~ fracture - lom cevi; ~ friction loss - frikcioni gubitak; ~
hanger - oslonano sedlo; ~ hoisting gear - posue usisnog (crpnog) bagera; ~ housing - cevovodna podstanica; ~ joint - cevni
spoj; ~ lagging - oblaganje cevi;
'-' laying - polaganje cevi; ~
layout - instalacioni plan; ~ leads
- cevovodni, plan istalacija; ~
Une - cevovod, dalekovod; ~ line
milkers - cevni sistem postrojenja
za muu; ~ line mixer - protona
mealica; ~ Une vessel - brod
za polaganje cevovoda; ~ manifold - razvodnik cevi; ~ nipple
- cevna aura (sa navojem); ~
packing - cevna zaptivka; ~ plug
- zapua; ~ reducer - redukcioni
umetak (segment); ~ saddle cevno sedlo, cevna obujmnica, cevna
razvodna obujmnica; ~ seal cevni spoj; ~ section - presek
cevi, cevna sekcija; ~ socket prirubnica; ~ spanner - klju za
pritezanje cevi, cevna kleta; ~
spinning machine - maina za
centrifugalno livenje cevi; ~ stock
and die - nareznica za cevi; ~
strap - cevna obujmnica; ~ tap
- ureznik za cevni navoj; <~ thread
- cevni navoj; ~ tongs - cevna
kleta; ~ trench - kanal za polaganje cevi; ~ tunnel - rashladni

pipeline
tunel (brod); ~ under pressure cevovod pod pritiskom; vice mengele za cevi; cevne mengele,
kripac, stega; ~ welding rolling
mill - valjaonica za zavarivanje cevi;
~ with fixed flange - cev sa
krutom prirubnicom; ~ with flange brazed on - cev sa zalemljenom
(nalemljenom) prirubnicom; with
flange screwed on - cev sa navojnom prirubnicom; ~ wrench cevna kleta
pilotage - pilotaa, voenje, poletanje
piloting - voenje; ~ portion vodei deo, provlaka
pilotless aircraft - avion bez pilota
pi-meson - pi-mezon (elementarna
estica)
pi network - P-mrea, P-etvoropol
(el)
pin - privrstiti; pribadaa, ivija;
skazaljka; ~ connections - veza
noicama (kod cevi) (el.) ; ~ drill
- enpa burgija; ~ wheel - zupanik valjastih zubaca (ma!.)
pinacone - tetrametil-etilen-glikol
(hem.)
pincers - kleta
pinch - skidanje, o gol ja van je, odniravanje, zbijanje, pin-efekat; >~,
linear - linearni pin-efekat; ~,
plasma - pin-pranjenje u plazmi;
~, theta - teta-pin; ~, toroidal
stabilized - toroidno stabilisan
pin; ~ Z pin-efekat u smeru
Z-ose, Z-pin
pinching - samogaenje, pin
pinene - pinen, vrsta terpena (hem.)
pinhole - 1. rupa, mikrokanal, takasti otpor; 2. gnezdo, dek
pinion - pogonski toak, manji zupanik (od dva zupanika koji se
zahvataju)
Pioloform - trgovaki naziv za vrstu
polivinil plastike (hem.)
pion - pion, pi-mezon
pip - znak, oznaka na ekranu (rad.) ;
~ matching - izravnavanje oznaka
(rad.); ~ squeak - automatski
sat za ukljuivanje predajnika (av.)
piped program - program koji se
predaje po telefonskoj liniji (rad.)
pipeline - cevovod; koaksijalna linija
(el.)

piperazine
piperazine - piperazin, dietilen-dijamin, upotrebljava se u medicini
piperin piperin, optiki neaktivan
alkaloid, nalazi se u biberu (hem.)
pipette - pipeta, kalibrisana laboratorijska cevica (hem.)
piping - cevovod; ~ connection spoj cevovoda
pisolite - pizolit, graenjak (zrnasti,
oolitski oblik krenjaka) (min.)
piston - klip; ~ aera - povrina
klipa; ~, back - zadnji klip; ~
compressor - klipni kompresor;
~ face - elo klipa, eoni zid klipa;
nut - klipna navrtka; ~ packing
- klipni zaptiva; ~ ring - prsten
klipa; ~ rod - klipnjaa; ~,
short-circuiting - klip za kratko
spajanje; ~ skirt - klipna kouljica;
~ slide valve - klipni zasun; ~
type motor - klipni motor;
type reserve valve - klipni ventil
(tna., mot.)
pit - jamsko okno; <~ water - rudnika voda
pitch - korak (mal.); visina tona
(ek.); reetka; smola; katran; ~
attitude - ugao nagiba (av.); ~
circle - deobeni krug; ~, error greka deljenja; hodna greka, pogrean korak (tna.) ; ~ of thread korak zavrtnja
pitchblende - pehblenda, uraninit
(oksid urana) (min.)
pitching - vibriranje (el.)
pith - sr drveta
pitman - rudar, oknar
pitometer - Pitoova cev (sonda za
merenje protoka)
pitot v. pitotron
pitotron - Pitoova cev, cev Pito
pivot - zglob, obrtna taka; zglobno
obrtni
pix - slika, karta, fotografija (TV)
place - 1. mesto; 2. pranjenje
placed - postavljen, nameten
plagioclase - plagioklas (natrijumsko-kalcijumski feldspat) (min.)
plague:
~, black - crni medusloj kontakta
poluprovodnika; ~, purple - crveni medusloj kontakta poluprovodnika

528

plane

plain - ravnina; ~ antenna - obina

antena, direktno vezana antena
(rad.) ; ~ bearing - klizno leite;
~ carbon steel - nelegirani ugljeni ni elik; ~ conductor - obian
provodnik (el.); ~ cutter - ravni
gloda (ma.) ; ~ dividing head jednostavna deobena glava (mal.);
~ glass - spoljno staklo (zav.);
~ indexing - ravna podela; ~
milling - ravno glodanje; ~ milling cutter - ravno glodalo, valjkasto glodalo; ~ milling machine
- glodalica za ravno glodanje; ~
slide valve - ravni zasun; ~ tube
- glatka cev; ~ washer - prstenasti
podmeta
plan - plan; ravnati; <~ layout instalacijski plan; ~ of site - poloajni plan; ~ position indicator
- indikator krunog osmatranja; ~
view - horizontalna projekcija
planar - planarni, ravni, pljosnati;
~ control grid - pljosnata upravljaka reetka (el.); ~ diode pljosnata dioda, ravna dioda
Planckian locus - Plankova kriva
Planck's constant - Plankova konstanta; ~ law - Plankov zakon

(fiz.); ~ radiation formula -

Plankova formula zraenja

plane - ravan; blanja, rende; platan;
rendisati; ~, amplifier output izlazna ravan (akustikog pojaavaa); ~ angle - pravi ugao; ~
antenna - ravna antena, pljosnata
antena; ~, circuit realizability ravan mogue realizacije kola; ~
control - upravljaka ravan; ~
curve - kriva u ravni (gm.);
earth attenuation - slabljenje nad
ravnom povrinom Zemlje (rad.);
~, focal - fokalna ravan; ~, gate
- ulazna ravan, ravan gejta; ~
geometry - geometrija u ravni;
~, hologram - ravan holograma;
~, junction - ravan prelaza, ravan
spoja; ~, lattice - ravan (kristalne)
reetke; ~ mirror - ravno ogledalo; <~ of polarization - ravan
polarizacije; ~, refraction - prelomna ravan; ~ of shear - ravan
smicanja; <~ polarization - ravna
polarizacija; ~ polarized light -

529

plant

planing - rendisanje, uravnavanje;

~ height - visina rendisanja; ~
length - duina rendisanja; ~
lengthwise - uzduno rendisanje;
~ machine - rendisaljka; ~ setup
- doterivanje rendisaljke, podeavanje rendisaljke; ~ tool - no za
rendisanje; ~ width - irina rendisanja
planishing hammer - eki ravna
plano-concave - ravno-konkavno
(soivo) (opt.)
plano-conve* - ravno-konveksno (soivo) (opt.)
plant - fabrika; pogonsko postrojenje; pogon; agregat; oprema; gazplaner - rendisaljka; blanja; ~
dinstvo; biljka; ~, accumulator attachment - specijalni ureaj za
akumulatorska baterija; postrojenje
rendisaljku; ~ centres - podeona
za punjenje aku-baterija; ~, aggresprava za rendisaljku; ~ chuck gate processing - pogon za pumengele za rendisaljku; ~ cutting
njenje (baterija); pogon za drobljenje
tool - alat, no za rendisanje; ~
i sortiranje; ~, annual - jednofamily - maina za vertikalno i
godinja biljka; ~ asphalt - meahorizontalno rendisanje; ~, head
lica asfalta (betona); ~, atomic
suport rendisaljke; ~ table - sto
energy v. nuclear power plant;
rendisaljke; ~ tool - no za rendi~, atomic power v. nuclear
sanje; ~ tool angles - uglovi noa
power plant; ~, batch(er) v.
za rendisanje; ~ type machine
batching plant; ~, batching tool - maina za horizontalno i vervozator, ureaj za doziranje i putikalno rendisanje; ~ vice with
njenje; ~ boiler - kotlarnica;
plain base - vrste mengele za
~ chemist - pogonski hemiar
rendisaljku (ma.)
(SAD); ~ coal-crushing - droplanet - planeta; ~, airless - planeta
bilite uglja; ~, compressed-air
bez atmosfere; ~, atmosphere - kompresorska stanica; ~, conplaneta sa atmosferom; ~, cloudcrete - fabrika betona; ~, cooling
-covered - planeta obavijena obla- rashladno postrojenje; ~, coppercima; ~, giant - dinovska planeta;
-smelting - topionica bakra; ~,
~j inferior - nia (unutranja)
drying - suara, sunica; ~j
planeta; ~, inner - planeta Zemeffluent treatment - postrojenje
ljine grupe; ~, minor - mala plaza preiavanje otpadnih voda; ~ 5
neta; ~, outer - spoljna (gornja)
equipment - pogonsko, fabriko
planeta; ~, secondary - planeta
postrojenje; ~f iber - biljno vlakno;
satelit; ~, terrestrial - planeta iz
~, freezing - rashladno postrozemljine grupe
jenje; ~, frut and vegetable
processing - fabrika za preradu
planetary electron - elektron iz
voa i povra; ~, fuel reproomotaa, orbitni elektron; ~ geacessing - pogon za regeneraciju
ring - kutija sa planetarnim zupagoriva; ~, generating - generanicima; ~ method of thread
torska stanica; ~, hardening milling - planetarni metod izrade
kalionica; ~, heat power - termoloze; ~ milling machine - glodaelektrana; ~, hydroelectric - hilica sa planetarnim kretanjem;
droelektrana; ~, ice - ledara, pogon
movement - planetarno kretanje
za proizvodnju leda; ~, nuclear
(maS.)
power - nuklearna elektrana; ~,
plane* - planarni, epitaksijalni
ravno polarizovana svetlost; ~
polarized wave - ravno polarizan
talas; ~> perferred of magnetization - ravan lakog magnetisanja;
r~i, pupil - ravan enice; ~, real
image - ravan stvarne slike; ~,
refraction - prelomna ravan; ~
surface - ravna povrina, ravan;
r~>, thin-film memory - ravan
tankofilmske memorije; ~ to-plane
communication - veza izmeu
aviona u vazduhu; ~ trigonometry
- trigonometrija u ravni; ~, virtual image - ravan imaginarne
slike; ~ wave - ravni talas

34 Becnik

plant
plant
nursery - rasadnik, rasadna bata;
gajenje bilja; ~, oil - uljarica;
~, oil-refining - uljara, rafinerija
ulja; ~, oil recovery - postrojenje
za regeneraciju mazivnih ulja; ~,
perennial - viegodinja biljka;
- pigment - biljna boja; ~,
pilot - opitno-eksperimentalni zavod; ~, protective - sredstvo za
zatitu bilja; ~, pulp - fabrika
celuloze; ~3 pumping - pumpna
stanica; ~, refrigerating - hladnjaa, rashladno postrojenje; ~,
rubber-bearing - kauokovac; ~
security - pogonska zatita (SAD);
~, smelting - livnica; ~, steam
power - termoelektrana; ~, stone
- drobilite kamena; <~', storage hidroelektrana sa akumulacionim
bazenom i daljinskom regulacijom;
~ units - pogonski agregat; jedinini delovi pl. postrojenja; ~
vermin - biljne tetoine pl.; ~,
water power v. hidroelectric
plant
plantation - plantaa, gajenje bilja,
saenje
plasma - plazma, jonizovani gas;
~, activated - pobuena plazma;
~ afterglow - liminescentna plazma; ~, anode - anodna plazma;
~, arc (discharge) - plazma elektrolunog pranjenja; ~, artificial
- vetaka plazma; ~, bipolar bipolarna plazma; ~, bounded - ograniena plazma; ~, cold hladna plazma; ~, collisionless plazma bez sudara; ~, completely
quescent - kompletno laminarna
plazma; ~, compressible - sabijena plazma; ~, confined - retenciona plazma; ~, cyclotron resonant - plazma u uslovima ciklotronske rezonancije; ~, decaying
- dezintegrisana plazma; '-, dense
- gusta plazma; ~, dielectrically
clad - plazma u dielektriku; ~,
diffuse - difuzna plazma; -~,
dilute v. rarefied plasma; ~,
disturbed - perturbovana plazma;
~, drifted - plazma pomeranja;
~, drifting - pokretna plazma,
drift-plazma; ~, eeletron - elek-

530

plasma
tronska plazma; ~, electron-hole
- elektron-rupa plazma; , electron-ion - elektronsko-jonska plazma; ~, emitting - emisiona plazma; ~, equilibrium - ravnotena
plazma; ~, equipotential - ekvipotencijalna plazma; ~, finite ograniena plazma; ~, free carrier
- plazma slobodnih nosilaca; ,
fully ionized - potpuno jonizovana
plazma; ~, gas (discharge) plazma gasnog pranjenja; ~, gaseous - gasna plazma; ~, generally
inhomogeneous - plazma sa nehomogenou opteg tipa; ~, germ
- embrionska plazma; ~, ground
- osnovna materija citoplazme; ~,
gyroelectric - iroelektrina plazma '> ~> gyromagnetic - iromagnetska plazma; ~, gyrotropic irotropna plazma; ~, heated zagrejana plazma; ~, high-energy
- visokoenergetska plazma, vrua
plazma; ~, high-temperature visokotemperaturna plazma; ~, homogeneous - homogena plazma;
~, hot - vrua plazma; ~, hot-electron - plazma vruih elektrona; ~, hot gyrotropic - vrua
irotropna plazma; ~, ideal idealna plazma; ~, incompressible
- nestiljiva plazma; ~< in steading-state - stacionarna plazma, stabilna plazma; ~, intervening prelazna plazma; ~, intrinsic
electron-hole - sopstvena elektron-rupa plazma; ~, intrinsic
semiconductor - plazma sopstvenog poluprovodnika; , ion-dominated - plazma u kojoj preovladuju joni; ~, ionic - jonska plazma;
<~, isothermal - izotermina plazma; ~, isotropic - izotropska
plazma; ~ jet - mlaz plazme; ~,
laboraty - vetaka plazma, sinterizovana plazma; -~, laminar laminarna plazma; ~, laser-heated
- plazma zagrevana laserskim zraenjem; <~, laser-irradiated plazma zraena laserom; ~, limited - ograniena plazma; -',
linear - linearna plazma; ~, longitudinally magnetized - longitudinalno namagnetisana plazma;

531
^ Lorentz - Lorencova plazma;
,, loss-free - plazma bez gubitaka;
r~, lossless v. loss-free plasma;
zw, lossy - plazma s gubicima;
r~, low-loss - plazma s malim
gubicima; ~, low-pressure plazma niskog pritiska; ~, low-temperature - niskotemperaturna
plazma; , luminescent - luminescentna plazma; ~, luminous v.
luminescent plasma; , magnetically confined - plazma drana
magnetskim poljem; ~, magnetited - namagnetisana plazma; ~,
magnetoactive - magnetnoaktivna
plazma; ~, microwave - mikrotalasna plazma; ~, moving - pokretna plazma; ~, multipacting plazma obrazovana pri rezonantnom
visokofrekventnom pranjenju; ~,
neutral - neutralna plazma; <~,
nondrifting - nedriftujua plazma;
'<-', nonequilibrium - neuravnoteena plazma, nestabilna plazma;
~, nonhomogeneous - nehomogena plazma; ~, nonisothermal neizotermika plazma; ~, nonisothermal magnetoactive - neizotermika magnetno-aktivna plazma;
*, nonluminous - neluminescentna plazma; ~, nonmagnetized nenamagnetisana plazma; ~, nonpropagating - plazma koja ne
dozvoljava propagaciju; ~, nonthermal - netermalna plazma; ~,
one-dimensional - jednodimenziona plazma; ~ oscillation oscilovanje plazme; ~, overdense
- supergusta plazma; ~, partially
Ionized - frekventno-jonizovana
plazma; ~ potential - potencijal
plazme; ~, quasi-neutral - kvazineutralna plazma; ~, quescent laminarna plazma; ~, radiation~produced - plazma obrazovana
jonizujuim zraenjem; ~, rarefied
- razreena plazma; ~, real-life
- prirodna plazma; ~, reentry plazma koja nastaje pri ulasku u
atmosferu (npr. kosmikog broda);
~, rf (discharge) - plazma visokofrekventnog pranjenja; ~, self-generated - samoobrazujua plazma; , semiconductor - polu-'^
34*

plastic
provodnika plazma; ~, shocked plazma sa udarnim talasom; ^~,
shock-produced - plazma dobij ena
metodom udarnog talasa; ~, solid-state - plazma vrstog tela; ~,
source - plazma izvora; ~-, spherical - sferna plazma; ~, stable stabilna plazma; -~, stationary v.
stable plasma; ~, steady-state
v. stable plasma; ~, stratified slojevita plazma; ~, streamer strimerna plazma; ~, stripped potpuno jonizovana plazma; r~,
synthetic - sintetika plazma; ~,
temperate - umereno zagrejana
plazma; ~ 5 thermal - zagrejana
plazma, termalna plazma; r*>, thermonuclear - termonuklearna plazma; ~, toroidal - toroidalna
plazma; ~, transient - nestacionarna plazma; <~, trapped - zahvaena plazma; ~, turbulent turbulentna plazma; ~, two-component - dvokomponentna plazma;
~, unbounded - neograniena
plazma; ~, undisturbed - neperturbovana plazma; -~, uniform uniformna plazma, homogena plazma; ~, unshocked - plazma bez
udarnog talasa; ~, unstable nestabilna plazma, nestacionarna
plazma; ~, velocity-gradient plazma s gradijentom brzine; ~,
warm - topla plazma; ~ wave-number - tip (broj) plazmatskog
talasa; ~, weak(ly) inhomogenous v. weak(ly) nonhomogenous plasma; ~, weak(ly) nonhomogenous - slabonehomogena
plazma; ~, zero-temperature plazma s nultom temperaturom

plasmaguide - talasovod ispunjen

plazmom (fiz.)
plasmatron - plazmatron
plasmoid - plazmoid (lokalno zgunjenje plazme) (fiz.)
plasmon - plazmon (kvant plazmenih
oscilacija); skup naslednih faktora
u elinoj plazmi; ~, thermally
excited - termiki pobuen plazmom
plastic - plastian, plastina materija;
~ body - plastino telo; ~ de-

plastic

532

plastic
formation - plastina deformacija;
~ effect - plastini efekt, reljefno
izoblienje slike (TV)
plasticity - plastinost
plasticizer - plasticizer, supstanca
koja plastificira druge supstance
plasticon - plastikon, polistirolska
opna, polistirolska traka
plastics - organske, uglavnom sintetine ili polusintetine supstance
(hem.); ~, molded - plastina
masa
plastometer - plastometar, instrument za merenje plastinosti
plate - ploa, tabla, list, lim, grubi
lim, srednji lim; disk, tanjir; tit,
pod (destilacione kolone); anoda;
obloga; rezano drvo, prag; tipografska ploa; ~ battery - anodna
baterija; ~ bending machine maina za savijanje limova; ~ cam
- bregasti kolut; ~ capacitor ploasti kondenzator; ~ cap anodni izvod, anodni prikljuak;
~ capacitance - kapacitivnost
anode; <~ choke coil - anodna
prigunica; ~ circuit - anodno
kolo; ~ clutch - obodna spojnica;
~ coil - kalem anodnog kola; ~
conductance - anodna provodljivost; ~ control - anodna modulacija, anodno upravljanje; ~ conveyor - konvejer sa zahvatnim ploama; ~ current - anodna struja;
~ cutters - makaze za lim;
cutting machine - mainske makaze za lim; ~ detection - anodna
detekcija; ~ detector - anodni
ispravlja; ~ die - eljust za navoj,
nareznica; ~ distillation - frakcionisanje, postepena destilacija; ~
drier - tanjirasta sunica; ~ drop
- anodno optereenje; ~ edge
profiling - obrada ivica limova;
~ efficiency - stepen korisnog
dejstva anode; ~ electrode - ploasta elektroda; ~ folding press
- presa za povijanje; girder limeni nosa; ~ glass - ravno staklo; ~ -graining - elovanje ploe
(tipo.); ~ gravure printing duboka tampa; heating furnace - pe za arenje lima; ~

plateau
holder - dra ploe ili kazete
(film); ~ inductor - anodna prigunica, anodni kalem; keying
- anodna manipulacija; ~ levelling
machine - maina za ravnanje lima;
~ lightning arrester - ploasti
odvcfdnik groma; ~ -like - ploast; ~ load impedance - anodno
optereenje; ~ load resistance anodni otpor; ~ locking pin trn podeone ploe; ~ mark - ig
finoe (na plemenitim metalima);
~ mili - linija grubih limova (valjaonica); ~ modulation - anodna
modulacija; ~ noise - anodni umovi; ~ of a spring - lisnata
opruga, gibanj; ~ orifice - merna
blenda; ~ planer - rendisaljka za
obradu ivica limova; ~ power
input - snaga napajanja anode,
ulazna snaga anode; ~ power supply - anodno napajanje; printing - ravna tampa; protection
- anodna zatita; ~ puls modulation - modulacija impulsa na anodi;
~ rectifier - anodni detektor,
ispravlja za napajanje anode; ~
resistance - anodni (unutranji)
otpor; ~ roll - valjak za lim;
~ rolling mill - valjaonica grubih
limova; ~ saturation - zasienje
cevi; ~ scale - mosna vaga; ~
scrap - limeni otpaci; ~ shaped
- tanjirast; ~ -shaped cutter tanjirasto glodalo; ~, shear makaze za grube limove; ~ shearing machine v. shear plate; ~
slab - slab (met.); ~ spring lisnata opruga, gibanj; ~ stock nareznica za navoj; ~ straightener
- maina za ravnanje lima;
straightening press - presa za
ravnanje lima; ~ supply - anodno
napajanje, napajanje anode; ~ tuning rod - ipka za anodno podeavanje; ~ valve - tanjirasti ventil;
~ vibrator - vibraciona ploa;
~ voltage - anodni napon; ~
voltage characteristic - anodna
karakteristika; ~ welding - zavarivanje lima
plateau - plato3 zaravnjeni (horizontalni) deo krive; zaravnjeni vrh
gorja

plated
plate - galvanizovan, prekriven metalnim slojem
plating - galvaniziranje, prekrivanje
metalnom prevlakom; ~, chromium - hromiranje; ~, copper bakrenje, bakarisanje; ~, dip v.

immersion plating; ~, gold -

pozlaivanje; ~, immersion - galvaniziranje potapanjem u rastvor;

r*it jet - nanoenje prevlake strujnom metodom, strujno taloenje;
/, nickel - niklovanje; ~, silver
- srebrenje, posrebrivanje; ~, tin
- kalaisanje; ~, vacuum - metalizacija (naparavanjem) u vakuumu;
r~, vapor - prevlaka metodom isparenja; ~, zine - cinkovanje, prevlaenje cinkom
platinite - platinit, niklov elik sastava 46% Ni i 0,16% C
platinize - platinizirati, prekrivati
platinom
Platinoid - plitnoid, legura sa 60%
Cu, 24% Zn, 2% W i 14% Mo
platinum - platina, simbol Pt, at.
broj 78, at. teina 195,23, metalni
element osme grupe periodinog
sistema (hem.) ; ~ contact - platinski kontakt; ~ crucible - platinski loni; ~ family - familija
platine, elementi: osmijum, iridijum, zlato i iva; ~ metals retki metali iz osme grupe periodinog sistema
platter - gramofonska ploa od 16"
playback loss - gubici pri emitovanju
ploe; ~ reproducer - reprodukcioni aparat
player - reprodukcioni ureaj; ~,
tape - magnetofon
pleonaste - cejlonit, oksid magnezijuma, gvozda i aluminijuma (hem.)
plethysmogram - pletizmogram
plethysmograph - pletizmograf
plexiglass - pleksiglas, organsko
staklo (polimetil-metakrilot)
pliability - savitljivost
pliable - savitljiv
pliers - kleta
pliotron - 1. trioda; 2. vazduni filter
plomatron - plomatron, ivina lampa
Sa upravljanjem
plot - ucrtati; planirati; ~ log-log
- log-log razmena

plutonium

533

plotter - pribor za crtanje krivih

ili grafika, samopisai ureaj
plotting - nanoenje krivih, crtanje
plug - sonda, utika; ep, trn, klin;
parton; viljuka; ~ box - prikljunica, utikaa, zidna kutija za razvoenje el. energije; ~ cock - dvostruka slavina; ~ tip - glava epa,
vrh epa; ~ weld - av u rupi

(zav.)

plug-and-socket - utika i podnoje

plug-in - zamenljiv, blokovski
plugboard - komutacioni sto, komutacioni panel
plugging-up - blokiranje, uzimanje
na proveru, sondiranje (tel.)
plumb line - visak
plumbago - vrsta grafita (hem.);
~ crucible - grafitni lonac
plumbate - plumbat, so olovne kiseline (hem.)
plumbeous - olovni
plumber's solder - meki lem
plumbiferous - koji sadri olova
plumbing - talasovod
plumbite - plumbit, so olovaste kiseline (hem.)
plunge - gnjurati, zagnjuriti, zaroniti;

~ cutting, plunge milling - eono

glodanje (pri emu se prvo gloda

kree vertikalno do odreene dubine,
a onda dolazi do automatskog horizontalnog pomeranja) (maS.)
plunger - gnjurac; ep za uvlaenje;
klip; ~ displacement - volumen
istisnut klipom; ~ electromagnet
- elektromagnet za uvlaenje; ~
operated shut -off valve - zatvorni ventil (ma!.) ; ~ pin - uputeni
tift; ~ piston - pluner-klip; ~
pump - klipna pumpa; ~ short-circuit - kratkospajajui ventil;
'-' type of valve - klipni ventil;
~a waveguide - talasovodni ventil
plush copper ore - kalkotrihit
(min.)
plutonium - plutonijum, simbol Pu,
at. broj 94, element osme grupe
periodinog sistema, nastaje radioaktivnim raspadanjem neptunijuma;
~ bomb - plutonijumska bomba,
nuklearna bomba od izotopa 2 3 3 Pu

plywood
plywood - perploa"
Pm - simbol elementa prometeuma
pneumatically operated - pneumatski upravljan
pneumatic chucking - pneumatsko
pritezanje; ~ conveying - pneumatska dobava; ~ gauging - pneumatsko ispitivanje; ~ infrared detector - pneumatski detektor infracrvenih zrakova; ~ loudspeaker pneumatski zvunik; ~ mail pneumatska pota; ~ perforator
- pneumatski perforator
pneumatics - pneumatika, deo fizike
gasova
Po - simbol radioaktivnog elementa
polonijuma
pocketing (valve seat) - izdubljivanje (sedita ventila)
point - taka; vrh; skretnica; ~,
abbreviation - taka abrevijature;
~, adjusting - taka usmeravanja;
~, aiming - taka usmeravanja,
taka navoenja; ~, angular angularna taka, vrh ugla; ~, application - taka aplikacije, taka
primene; ~;, approach - taka zblii vanja; ~, astronomic(al) - astronomski punkt, astronomska taka;
~, bend - taka ekstremuma (na
grafiku); ~, binary - binarna taka;
~, boiling - taka (temperatura)
kljuanja; ~, boom - kraj strele;
~, break - 1. taka prekida kontinuiteta; 2. taka raslojavanja emulzije, taka osvetljenja mutne tenosti; ~, breakaway - taka loma,
taka kidanja; ~, break-down probojni napon; ~, bubble temperatura poetka kljuanja; ~,
burning - taka paljenja; ~,
cardinal - kradinalna taka; ~,
catch - mesto oslonca, taka oslonca; ~, centre - centar, centralna
taka; ~, common - taka vora;
~, compression - taka kompresije, poetak kompresije; ~, compressive yield - predeo tene faze
pri pritisku; ~, condensation taka kondenzacije, temperatura kondenzacije (pare); ~ 3 contact - taka
kontakta, taka dodira; ~, crank
- taka preloma; ~, critical kritina taka; ~, crossover -

534

point
taka preseka; ~, Curie - taka
Kiri; ~, curve - poetak krive;
~, cut-off - taka preseka, taka
reza; ~, datum v. reference
point; ~, dead - mrtva taka;
~-, diamond - viegrana otrica,
viegrani iljak (vrh, pic); ~,
discharge - izlazni otvor; ~, disperison - taka disperzije; ~, dog
- cilindrini ep, cilindrini bolcen;
~, drop - taka rose; rosite;
~, dry - igla za graviranje, graviranje pomou suve igle; ~, external - spoljna taka, eksterna taka,
vanjska taka; ~, feeding - dodirna
taka; <', firing - potencijal jonizacije, taka ionizacije, trenutak paljenja; ~j fixed - fiksna taka,
stalna taka, fiksirana taka; ~,
flash(ing) - temperatura iskre; ~,
floating - nefiksirana zapeta, zapeta
koja odvaja ceo broj od ostatka;
~, flow - taka (temperatura) tenosti; ~, focal - fokalna taka,
zadnji (drugi) glavni fokus; ~,
freezing - taka (temperatura) zamrzavanja; ~, fusion - 1. taka
fuzije; 2. temperatura sinteze (jezgara); ~, ground zero - epicentar (atomske eksplozije); ~, ignition - taka paljenja, temperatura
paljenja; ~, inflection - taka
infleksije, taka pregiba; ~, initial
- inicijalna taka, poetna taka,
poetni poloaj; ~, initial-boiling
- poetna taka kljuanja; ~, interchange - punkt razmene, taka
razmene; ~, internal - unutranja
taka, interna taka; ~, liquefaction - taka (temperatura) prelaska
u tenu fazu; ~, location - stajna
taka, taka lokacije; ~, lower
yield - taka nieg prinosa, taka
nieg fluksa; ~, mathematical geometrijska taka; ~, measuring
- taka merenja, merna taka; ,
melting - taka topljenja, temperatura topljenja, taka fuzije, taka
sinterovanja; ~, needle - vrh igle,
otri delovi pribora; ~, neutral neutralna taka, nulta taka; ;
nodal - vorna taka; ~, nodal
of vibration - vor vibracije, taka
vibracije; ~ of contact - taka

535
dodira; ~ of discontinuity taka prekida, taka diskontinuiteta;
*~> of distance - taka udaljenosti,
taka odstojanja; ~ of divergence
_ taka divergencije, taka razilaska;
/ of engagement - taka veze,
taka spoja, taka zahvata, taka
uzubljenja; ~ of impression zona kontakta peata; ~ of inflection - taka pregiba, taka infleksije; ~ of intersection - taka
preseka; ~ of irradiation - taka
ozraivanja; ~ of mixing - taka
meanja; ~ of nip - zona pritiska;
~ of sight - taka viziranja, taka
posmatranja, stajna taka, glavna
taka perspektive; ~ of support
- taka oslonca; ~ of tangency taka dodira, tangencionalna taka;
~, outstanding - orijentir; ~,
picture - element projekcije, slika
projekcije, projekcija; ~, reference
- reper, fiksna taka, unapred odreena taka, poznata taka; ~, rest
- taka mirovanja; ~, saturation taka saturacije, taka zasienja; ~,
set - zadana vrednost (koja regulie
odreenu veliinu), izabrana taka,
zadana taka; ~, setting - mesto
postrojenja, mesto instalacije; ~,
softening - taka omekavanja, temperatura omekavanja; ~, solidifying - taka (temperatura) ovravanja; ~, stagnation - taka zastoja, zastojna zona; ~, star vorna taka zvezde, nulta taka
zvezde; ~,starting - poetna taka,
startna taka; ~, steam - taka
(temperatura) obrazovanja pare; ~,
sub-stellar - podzvezdana taka;
~, supporting - taka oslonca; ~,
transition - taka prelaza; ~,
triangulation - trijangulacioni punkt, trijangulaciona taka; ~, turning - taka povratka, povratna
taka; ~, working - 1. radna taka
(karakteristika); 2. taka dejstva sile;
~, yield - taka prinosa; ~,
zenith - taka zenita; ~, zero 1. nulta taka; 2. apsolutna nula
(temperaturne skale)
point-focused electron gun - elektronski top, elektronski izvor sa
takastim fokusiranjem

polarlmeter

pointed-top screw - zavrtanj sa

vrhom
pointer - strelica, indikator, kazaljka, pokaziva; ~ deflection otklon pokazivaa, otklon kazaljke
pointing of array - podeavanje
antene
pointsman lever - upravljaka ruica
pose - poaz (P) (jedinica
dinamikog
viskoziteta) = IO" 1 Pa s
PoiseuiUe flow - Poazejev protok
poison - otrov, dobar apsorber neutrona, otrovna primesa; ~, black
- 100% apsorber (neutrona) ; ~ ,
burnable - sagorivi otrov (dodatak
moderatoru koji nestaje u nuklearnoj reakciji s neutronom); ~,
catalytic - katalizatorski otrov; ~
fission (-product) - otrovni
produkti fisije; ~, fluid - teni
apsorber (neutrona); ~, isotope izotopski apsorber (neutrona); ~ :
neutron - apsorber neutrona; *
radioactive - radioaktivni otrov
~, reactor - reaktorski otpaci;
otpadni produkti deljenja
poisoning - trovanje, zatrovanje;
catalyst - trovanje katalizatora;
food - prainsko trovanje;
radiation - trovanje radijacijom
~, radioactive - radioaktivno trovanje; ~, reactor - zatrovanje
reaktora; ~, uranium - trovanje
uranom
Poisson's equation - Puasonova jednaina
polar - polarni; ~ chart - polarna
karta; ~ coordinates - polarne
koordinate; ~ direct-current telegraph system - telegrafski sistem sa dvostranom strujom; ~
form of complex number - polarni oblik (pisanja) kompleksnog
broja; ~ moment of inertia polarni moment inercije; ~ phase
diagram - vektorski dijagram u
polarnim koordinatama; ~ relay
polarizovani relej
polarimeter - polarimetar, instrument za merenje obrtanja ravni polarizacije svedosti u supstancama; ~,
spectral - spektropolarimetarj ~,

polarimeter
polarimeter
stroboscope - stroboskopski polarimetar
polarimetry - polarimetrija, meren)e optike aktivnosti tenosti (hem.)
polarine - polarin (motorno mazivno
ulje)
polariscope - polariskop, instrument
za prouavanje polarizacije; ~,
tourmaline - turmalinski polariskop
polarity - polarnost; <--, deflection polarnost defleksije; < inversion promena polarizacije; ~ mark znak polariteta; ~, normal - normalna polarnost, prava polarnost;
~, reversed - reversna polarnost,
obrnuta polarnost, kontra-polarnost
polarizability - polarizovanost, mo
polarizacije; , nonlinear electrric - nelinearna elektrina polarizaciona mo
polarization - polarizacija, odvajanje
pozitivnih i negativnih naboja molekula; ~ changer - regulator
polarizacije (rod talasovoda); ~,
circular - kruna polarizacija, cirkularna polarizacija; ~, collision-induced - polarizacija uzorkovana
sudarima (estica); ~, dual dvojna polarizacija; , electronic
- elektronska polarizacija; ~, elliptical - eliptina polarizacija; ~
error - greka usled polarizacije;
~, false pyroelectric v. secondary pyroelectric polarization;
~, induced - indukovana polarizacija; ~, ionic - jonska polarizacija; ~, laser - polarizacija laserskog zraenja; ~, left-hand(ed)
- leva polarizacija; ~, linear linearna polarizacija; ~, optical
- linearno-optika polarizacija; ~,
magnetic - magnetna polarizacija;
~, maser - polarizacija maserskog
zraenja; ~, negative saturation
- saturaciona negativna polarizacija
(pri dielektrinom histerezisu); ~,
nonlinear optical - nelinearna
optika polarizacija; ~, nuclear
- nuklearna polarizacija, polarizacija
jezgra; ~, nuli - nulta polarizacija;
~ of dielectric - polarizacija dielektrika; of medium - pola-

536

pole

rizacija sredine; ~ of radiant

energy - polarizacija zraene energije; ~ of radio waves - polarizacija radio-talasa; ~, orthogonal
- ortogonalna polarizacija; ; partial - estina polarizacija; ~ plane
- ravna polarizacija; ~ plasma polarizaciona plazma; ~, positive
saturation - saturaciona pozitivna
polarizacija (pri dielektrinom histerezisu); ~, primary pyroelectric
- primarna piroelektrina polarizacija; ~, right-hand(ed) - desna
polarizacija; ~, rotary - kruna
polarizacija; ~, saturation - saturaciona polarizacija (pri dielektrinom histerezisu); ~, secondary
pyroelectric - sekundarna piroelektrina polarizacija; ~, spontaneous - spontana polarizacija; ~,
true pyroelectric v. primary
pyroelectric polarization
polarize - polarizovati, polarizirati,
polarisati
polarized - polarizovani; ~ armature - kotva polarizovanog releja;
~ electromagnet - polarizovani
elektromagnet; ~ light - polarizovana svetlost; ~ magnet - polarizovani magnet; ~ radiation polarizovano zraenje; ~ reley polarizovani relej
polarizer - polarizator (npr. Nikolova
prizma); ~, linear - linearni polarizator
polarizing angle - ugao polarizacije
polarograph - polarograf;
~,
cathode-ray - polarizator elektronskih zraka
polarography - polarografija (elektrohemijski metod analiza) (hem.)
polaron - polaron (kvaziestica)
polatron - televizijska slika s neutralnim filmom
polaris - polarna osa
pole - 1. pol, polus; 2. stub, motka;
3. kolac, piket, obeleiva, merna
letvica, ipka; 4. pol (mera duine
koja iznosi 5,029 m); ~, analogous - jednoznani polusi, analogni
polovi; ~, anchroning - ankerni
oslonac; ~, antarctic - Juni pol;
~, apparent - plavi pol; ~, arctic

pol"

537

_ Severni pol; ~, arm - traverza,

nosa; ~, boreal - Severni pol;
r*, brace - potpora stuba, oslonac
stuba; ~> cable - oslonac kabla;
r~>, celestial - pol sveta; ~ changing motor - motor sa promenom
polova; ~> commutating - pomoni pol, dopunski pol; ~, concrete - elezo-betonski oslonac; ~,
corner - ugaoni oslonac; ~, ecliptical - pol ekliptike; ~, field magnetni polovi, polovi pobuivanja; ~j fittings - armatura oslonca, armatura ojaanja; ~, geomagnetic - geomagnetni pol; ~
hole - jama za stub, jama za oslonac; ~ 5 laminated - laminirani
pol, slojasti pol; ~, lattice - reetkasta letva; ~, line - linijski
oslonac; ~, magnet - pol magneta;
~, magnetic - magnetni pol; ~,
negative - negativni pol; ~, orifice - uvodni oslonac; ~, positive
- pozitivni pol; ~, reciprocal reciproni pol, pol suprotnog znaka;
~, stayed - vrst oslonac, stabilan
oslonac; ~, strutted - stub sa
potporom (kao oslonac); ~, test
- kontrolni stub (telefonske linije);
~ tester - svrdlo za ispitivanje
stubova (na truljenje); ~, transposition - oslonac za ukrtanje vodova; ~, trolley - oslonac kontaktne mree; ~, true - pravi pol,
realni pol, istinski pol; ~, trussed reetkasta letva; ~, unit magnetic
- jedinini magnetni pol
polianite - polijanit, dioksid mangana (min.)
poling - postavljanje stuba, linija na
stubovima
polish - poliranje, lifovanje; polirati, lifovati; politura; ~, brilliant - fino poliranje, poliranje do
sjaja; ~, first - prvo poliranje;
~a French - politura
polished - uglaan, poliran
polisher - ureaj za poliranje, daska
za poliranje
polishing - poliranje, lifovanje, glancanje (koe); ispoliran; ~, relief
- reljefno poliranje
pollinate - opraiti cvetnim prahom

polygonal

polonium - polonijum, simbol Po,

at. broj 84, at. teina 210, radioaktivni element este grupe periodinog sistema
poly - prefiks koji znai vie
polyatomic - vieatomni
polybasic - viebazni
polybasite - polubazit, siva srebrna
ruda
polycaprolactam - polikaprolaktam
polychromate - viebojni, polihromatni
polychromatic - polihromatski, viebojni
polychrome receiver - prijemnik za
TV u boji, viebojni prijemnik ( TV)
polycore cable - mnogoilni kabl
polycrystalline - polikristal; ~ germanium - polikristalni germanijum
polycylic - viefazni, policikliki
polydirectional - viesmerni
polyelectrolyte - polielektrolit, elektrolit velike molekulske teine, nerastvoren u vodi
poyester - poliester (jedinjenje velike
molekularne teine, dobijeno esterifikacijom dvobaznih kiselina, npr.
daktron, terilen)
polyform - penasta polastika, penasta guma
polyforming - kreking nafte sa polimerizacijom gasa, poliforming
polygenetic - poligeni
polyglycerol - poliglicerin
polygon - mnogougaonik, poligon
(GM), ispitno polje; ~, are kruni mnogougaonik; ~, circumscribed - opisani mnogougaonik;
~, concave - ugnuti mnogougaonik, konkavni mnogougaonik; ~,
force - mnogougaonik sila; ~,
inscribed - upisani mnogougaonik;
~, load - mnogougaonik sila; ~,
method of adding vectors grafiki metod sabiranja vektora;
~, re-entering - mnogougaonik
koji ima jedan ili nekoliko unutranjih uglova; ~, regular - pravilni
mnogougaonik; ~, space - prostorni mnogougaonik, visegrani mnogougaonik; ~, vector - vektorski
mnogougaonik
polygonal - mnogougaoni, poliugaoni, vieugaoni

polygonometry
polygonometry - poligonometrija
polygonous v. polygonal
polygram - viestrana figura
polygraph - 1. kombinovani meteorograf; 2. aparat za kopiranje (umnoavanje)
polyhedral - viegrani, poliedarski
polygedron - viegranik, mnogogranik
polyhedrous v. polyhedral
polyhydric - supstanca koja sadri
vie pomeanih vodonikovih atoma,
polihidrik
poly-iron - gvoe u prahu
polycondensarfon - polikondenzacioni
polymer - polimer, produkt polimerizacija; ~, high-molecular - vii
polimer; ~, linear - linearni polimer; ~, long-chain - polimer sa
duim prstenovima
polymeric - polimerni
polymeride - polimer
polymerization - polimerizacija; ~,
catalytic - katalitika polimerizacija; ~, chain - prstenasta polimerizacija; ~, cold - niskotemperaturska (hladna) polimerizacija; ~,
conjuct - pomeana (smeana) polimerizacija, proces smeane polimerizacije; ~, controlled - kontrolisana polimerizacija, regulisana
polimerizacija; ~, emulsion - polimerizacija emulzije; ~, Friedl-Craft's - reakcija polimerizacija
u prisustvu katalizatora alkilovanja,
reakcija Fridl-Krafta; ~, heat plamena polimerizacija, termopolimerizacija; , linear - linearna
polimerizacija; ~, mixed - smeana
polimerizacija; ~ product - proizvod polimerizacije
(zav.); ~,
selective - odabrana polimerizacija, polimerizacija gasova istorodnog hemijskog sastava; ~, stepwise - polimerizacija u nekoliko
stupnjeva, stupnjasta polimerizacija
polymodal - polimodalni, sa vie tipova oscilacija
polymorph - materija koja se kristalie u razliitim oblicima
polymorphic - polimorfan, koji kristalie u vie oblika

538

pond

polymorphism - polimorfizam, svojstva nekih hemijskih spojeva da kristaliu u nekoliko genetiki razliitih oblika (hem.)
polymorphous - polimorfan
polynomial - polinom (mat.); ~
equation - polinomska jednaina;
~ expression - polinom
polynuclear - vienuklearni, polinuklearni; koji ima vie jezgara
polyoses - polisaharoze (hem.)
polypeptides - polipeptidi, derivati
proteina, dobijaju se kondenzacijom
amino-kiselina (hem.)
polyphase current - obrtna struja;
motor - polifazni motor, motor
trofazne naizmenine struje (el.);
~ transmission line - viefazni
fider (rad.)
polyphyllous - mnogolisni, vielisni,
sa vie listova
polyplexer - antenski komutator,
antenski prikljuivao
polyprene - polipren
polypropylene - neopren (hem.)
polysaccharide - polisaharid (ugljeni
hidrat koji se moe razloiti na vie
monosaharida) (hem.)
polysaccharoses - polioze, grupa
sloenih karbohidrata (hem.)
polysleeve - viekanalni
polyspast - polispast, sloeni blok
polystage amplifier - viestepeni
pojaava (rad.)
polystyrene - polistirol, polistiren
(plastina masa dobijena polimerizacijom ugljovodonika stirola)
(hem.)
polythene - politen, termoplastiki
polimer etilena (hem.)
polytrope - politropa (jedna od jednaina stanja gasa) (u.)
polytropic - politropni
polyvalent - vievalentan, polivalentan (hem.)
polyvynil resins v. vynil resins
(hem.)
pomegranate - granat, razgranat
pomology - pomologija
pond - vodeni bazen, bazen, jezero
koje je oformljeno pomou brane;
~, cooling - hlaeni bazen, hladan bazen; ~, headwater - visinski bazen; ~, oxidation - oksi-

pond

539

dacioni bazen; ~, retention odleavajui bazen; ~, storage bazen za otpadne vode, odstojni
rezervoar; ~, water-cooling bazen za hlaenje povratnih voda
pool of oil - rezervoar za ulje, posuda za ulje; <~ type reactor v.
wimmlng-pool reactor (nukl.)
poor alignment of plate edges pomerenost ivica (zav.) ; ~ finish
- slabi kvalitet povrine
poping - pljesak, um
popping - pucanje
population - 1. naseljenost, naseljenost nivoa; 2. celokupnost; ~,
excess - prekomerna naseljenost;
~, fractional excess - frakciona
prekomerna naseljenost; ~, inverted - inverzna naseljenost; ~, level
- naseljenost nivoa; ~, per unit
length - naseljenost po jedinici
duine; ~, spin - spinska naseljenost; ~, thermal - termodinamiki
ravnotena naseljenost
porcelain - porcelan
porosity - poroznost, upljikavost;
~ in a weld due to carbon monoxide - rohavost, udubljenje u avu
zbog ugljenmonoksida (zav.)
porous - porozan, upljikav; ~ carbide - porozani karbid (zav.);
~ mass - porozna masa; ~ slag
- porozna troska (zav.)
porpezite - porpezit, varijetet zlata,
sadri do 10% paladijuma (min.)
port - luka, pristanite; kanal, otvor,
prorez; glava (SM-pei); ~ charges - luke takse (pl.), carinske
dabine (pl.) u luci; ~ clearing isploviti (iz luke); ~ dues - luka
taksa, luke dabine (pl.) ; ~ facilities - luka postrojenja; ~ installations - luka postrojenja; ~,
naval - vojna luka; ~ of arrival luka odredita; ~ of clearance luka iz koje se plovi (SAD); ~
of discharge - luka istovara; ~
of distress - mrtva (zatvorena)
luka; ~ of entry - ulazna luka,
luka ulaska; ~ of registry - matina, zaviajna luka; ~ of transit
- luka prolaska, tranzitna luka; ~
of transshipment - luka pretovara, pretovarna luka; ~, one -

positive

ema s parom polova, dvopol; ~,

output - izlavni par polova; ~,
two - ema sa dva para polova,
etvoropol; ~ valve - ventil sa
unakrsnim otvorima
portability - nosivost
portable - prenosan; ~ generator prenosni razvija (zav.) ; ~ instrument - prenosni instrument, prenosni ureaj; ~ milling equipment - runi ureaj za glodanje
(ma.); ~ reactor - nuklearni
reaktor koji se moe transportovati
(nukl.)
portal crane - portalna dizalica
portico - stubite, trem sa stubovima
posistor - pozistor, termistor s pozitivnim temperaturnim koeficijentom
position - poloaj, nametanje; ~
control - upravljanje poloajem;
~ data - koordinate poloaja; ~
error - greka u odreivanju poloaja; ~ error detector - indikator
greke u odreivanju pozicije (nav.);
~ finder - pribor za odreivanje
poloaja; ~ meter - broja na
radnom mestu (tel.) ; ~ of eccentric - poloaj ekscentra; ~ of
equilibrium - poloaj ravnotee;
~ of the ram stroke - podeavanje
hoda, duina hoda (ma.); ~
pilot lamp - kontrolna lampa
radnog mesta (tel.) ; ~ report izvetaj o poloaju (aviona, broda i
si.) (voj.); ~ type telemeter pozicioni telemetrijski sistem
positional servomechanism - pozicioni servomehanizam
positioner - okretaljka, poloaj nik
(zav.)
positioning - nametanje, postavljanje
u pravi poloaj; ~ accuracy tanost nametanja; ~ motor motor za pozicioniranje antene
(rad.) ; ~ of antenna - upravljanje
poloajem antene, pozicioniranje
antene; ~, servo - servomotor za
pozicioniranje razgovora
positive - pozitivan; odreen; ~
angle - pozitivni ugao; ~ bias pozitivni prednapon (el.) ; ~ charge - pozitivno naelektrisanje; ~

positive
positive
drive - prinudni pogon; ~ electricity - pozitivni elektricitet; ~
electron - pozitron, pozitivni elektron; ~ eyepiece - pozitivni okular, sistem dva plankonveksna soiva; ~ freedback - pozitivna povratna sprega; ~ image - pozitivna
slika, pozitiv; ~ ion - pozitivni
jon; ~ lens - sabirno soivo; ~
light modulation - pozitivna svetlosna modulacija; ~ nucleus pozitivno jezgro; ~ picture phase
- pozitivna faza (slike) (TV); ~
quantity - pozitivna veliina; ~
rays - pozitivni zraci, kanalski
zraci (fiz.) ; ~ stop - vrsti zadra (ma.) ; ~ valence - pozitivna
valenca
positron - pozitron, pozitivni elektron, antiestica elektrona (fiz.) ; ~
emitters - radioaktivni elementi
koji emituju pozitrone
postage-permit-printer - aparat za
frankiranje pisama
postdetection bandwidth - irina
opsega posle detekcije (rad.)
postgassification - naknadno razvijanje gasa (zav.)
postmark - potanski peat (mesto i
datum)
postulate - postulat (mat.)
postlasing - posleimpulsna generacija
pot - lonac, tigl, posuda; ~,
ultrasonic solder - ultrazvuni
lonac za topljenje
potash - potaa, kalijum-karbonat;
~ feldspar - silikat aluminijuma i
kalijuma (min.)
pottasium - kalijum, simbol K, at.
broj 19, at. teina 39,096, alkalni
metalni element; ~ alum - sulfat
aluminijuma i kalija; ~ amalgams
- spojevi kalijuma sa ivom; ~
bicarbonate - bikarbonat kalijuma;
~ bromide - kalijum-bromid
(med., jot.) ; ~ chlorate - kalijum-hlorat, upotrebljava se u proizvodnji ibica i eksploziva, a u laboratorijumima kao izvor kiseonika; ~
chloride - kalijum-hlorid;
~
cyanide - kalijum-cijanid, upotrebljava se u metalurgiji i prilikom
hemijskih analiza; ~ dichromate

54a

pound

-. kalijum-dihromat (hem.);
~
hydride - kalijum-hidrid, nastaje
zagrevanjem kalijuma u vodoniku
(hem.); ~ permanganate - kalijum-permanganat,
dezinfektant
(hem.)
potential - potencijal; ~, action potencijal dejstva; ~ barrier potencijalna barijera; ~, built-in
- difuzioni potencijal; ~ capacity
- teoretsko optereenje; ~, control - upravljaki potencijal; ~,
deformation - potencijal deformacije; ~ difference - razlika potencijala; ~, diffusion v. built-in
potential; ~ energy - potencijalna
energija; ~, extraction - potencijal
izdvajanja (nosaa); ~, fast transmembrane action - brzi transmembranski akcioni potencijal; ~,
floating - plivajui potencijal; ~
galvanometer - galvanometar vezan kao voltmetar (el.) ; ~, membrane - potencijal membrane; ~,
plasma - potencijal plazme; ~,
resting - mirni potencijal; ~
series - potencijalni niz; ~,
space charge - potencijal prostornog naelektrisanja; ~ temperature
- potencijalna temperatura (meteor.);
~, transmembrane - transmembranski potencijal
potentiometer - potenciometar; ~,
cermet - kermet potenciometar;
~, current selection - potenciometar za selekciju struje; ~ data
system - potenciometarski sistem
za predaju podataka (rad.); ~,
multiturn - vieobrtni potenciometar; ~, single-turn - jednoobrtni potenciometar; ~, trimming - trimer; ~ type calculator
- potenciometarska raunska maina
potted - hermetian, zaliven
potting - hermetizacija, zalivanje masom; ~ resin - masa za zalivanje,
smola za zalivanje
pound - funta, engleska mera za teinu (453,592 grama); ~ calorie
- funta kalorija, centigradna jedinica
toplote (tu) ; ~ foot - funta-stopa
(jedinica rada (energije)) = 1,356 J;
~ inch - funta-palac (jedinica rada
(energije)) = 0,1130 J

poundal

541

poundal - paundal (engleska jedinica j

za rad)
I
poured asphalt - liveni asfalt
|
Povimal - trgovaki naziv za vrstu |
polivinil-plastike (hem.)
j
powder - praak; brano, sinter- j
-praak; barut; ~, cementing - '
prah za cementaciju (met.); ~,
cotton piroksilin; ~, diamond
diamantski prah; ~ duster - ureaj za raspraivanje; ~, iron gvozdena praina; ~ iron coil kalem sa presovanim jezgrom; ~
iron core - jezgro od presovanog
gvozda; ~ man - ovlaeni miner;
/' metal - sintermetal, metal u
prahu; ~ metallurgy - metalurgija praha; <~, nitro - bezdimni
barut; ~ particle - estica praha;
~, peat - tresetni prah; ~ rocket
v. powdered-fuel rocket; ~, polishing - prah za poliranje, polir-praak; ~, rock - kamena praina;
~ -type fire extinguisher - aparat za gaenje na suvo; ~, welding
- zavarivaki prah, topitelj u prahu
powdered - prakast; ~ blast-furnace slag - mlevena ljaka iz visoke
pei; ~ brick - brano od opeke;
~ brown-coal - praina mrkog
uglja; ~ charcoal - prah drvenog
uglja; ~ coal - ugljena praina;
~ coke - koksno brano; ~ flux
- zavarivaki prah, topitelj u prahu;
fuel rocket - raketa na pogon
vrstim gorivom; ~ glue - lepak
u prahu; ~ method - metod praka
(u analizi kristala pomou y-zraka);
~ milk - mleko u prahu
power - snaga, rad u jedinici vremena,
energija; stepen (mat.) ; ~ absorption - apsorbovanje snage, potronja
snage; ~ amplification - pojaanje snage; ~ attenuation - zadravanje snage; ~, available - nominalna snaga; ~, backscattered
- snaga povratnog rasejanja; ~
breeder - regenerativni reaktor
koji se koristi i za proizvodnju elektrine energije; ~, burnout snaga (energija) izgaranja; ~ cable
- energetski kabl, kabl za napajanje
el. energijom; ~ consumption potronja energije, potroak snage;

praseodymium
~ control anodna modulacija,
upravljanje snagom; ~, dissipated
- disipirana snaga; ~, excitation snaga eksitacije, ekscitaciona snaga;
~ factor - koeficijent gubitaka (u
dielektriku); ~, forwardscattered
- snaga rasejanja unapred; ~ gain
- dobit u snazi; ~ induction indukcija od energetske linije; ~,
input - apsorbovana snaga; ~
level - nivo snage; ~ line - energetska linija, dalekovod, linija napajanja; line-carrier - VF po
dalekovodu (kao nosea frekvencija);
~ line hum - um od energetske
linije; ~, lost - snaga gubitaka
(energije); ~, modal - modalna
snaga; ~, noise equivalent - ekvivalentna snaga uma; ~, output
- izlazna snaga, proizvedena snaga;
~ output tube - izlazna cev, snana
izlazna cev; ~ pack - hidrauliki
agregat; ~ pile v. power reactor
(nukl.); ~, pump(ing) - snaga
pumpanja; ~, pump-lamp - snaga
lampe pumpanja; ~, rating nominalna snaga; ~ ratio - odnos
snaga (na ulazu i izlazu) (el.) ; ~
reactor - energetski reaktor, nuklearni reaktor kod koga se iskoriava osloboena energija (nukl.);
~, reference noise - kontrolni
(referentni) nivo uma; ~, required - potrebna snaga; ~, resolving - mo razdvajanja, rezoluciona
mo, rezolucija; ~ series - potencijalni red (mat.) ; ~ servomechanism - servomehanizam snage; ~,
standard test-tone - snaga standardnog ispitnog tona; ~, state regulacioni transformator (el.); ~
supply - napajanje, napajanje elektrinom energijom; ~, thermal
equivalent - ekvivalentna snaga
termalnog uma; ~, threshold exciting - pobudna snaga praga; ~
tron - elektronska cev zagrevanja
Pr - simbol za element praseodimijum
practical unit - praktina jedinica
practices - pravila tehnike eksploatacije (tel.)
praseodymium - praseodimijum, simbol Pr, at. broj 59, at. teina 104,9,

praseodymium

542

praseodymium
metalni element iz grupe retkih zemalja
preageing - vetako starenje, ispitivanje na izdrljivost
preamplification - pretpojaanje,
prethodno pojaanje (el.)
preamplifier - pretpojaava; ~,
antenna-mounted - antenski pretpojaava; ~j read - pretpojaava
oitavanja
precaution - upozorenje, mera predostronosti
preceptron - sluni aparat, aparat
za nagluve
precession - precesija, kretanje ose
obrtnog tela (fiz.) ; ~ axis - osa
precesije
prechlorage - prethodno hlorisanje
precipitable koji se moe taloiti
precipitant - sredstvo za taloenje
(koje taloi)
precipitate - talog; taloiti; ~ carrier - talog-nosa
precipitation - 1. taloenje; 2. padavine (meteor.); 3. padanje faza
(mtl.); ~, adsorptive - adsorpciono taloenje; ~, annual - godinja koliina padavina (meteor.) ;
~, banded - ritmiko taloenje,
Liesegangov efekat (hem.) ; ~, carrier - taloenje sa nosaem (hem.) ;
~, electric v. electrostatic precipitation; ~, electrostatic elektrostatiko taloenje, taloenje u
elektrinom polju; ~, fractional frakciono taloenje (hem.); ~,
statics - smetnje od grada, smetnje
od nepogode (rad.)
precircuit - maketna ema
precise - taan, odreen
precision - preciznost, tanost; ~
altimeter - precizni visinomer;
~ approach radar - precizni radar za navoenje (nav.); ~ autosyn - precizni seisin; ~, balance precizna vaga; ~ boring - precizno (tano) buenje; ~ capacitor
- precizni kondenzator, kondenzator poviene tanosti; ~ finishing
process - postupak najfinije obrade;
~ forging - matricirano kovanje,
matricirani otkivak; ~ gauge precizni kalibar; ~ gauge block

preheating

- paralelna konana merka; ~

grinding machine - brusilica za
preciznu obradu; ~ job - precizan
rad; ~ lathe - precizni strug, mehaniarski strug poviene preciznosti;
~ master gear - zupanik merilo;
~ measuring scale - precizna
skala; ~ mechanics - precizna
mehanika; ~ oscillograph - merri
oscilograf; ~ ranging - tano merenje daljine (rad.) ; ~ sweep - precizno ocrtavanje, precizno razlaganje, precizna vremenska baza (rad.) ;
~ toolmaker - precizni mehaniar
(za alate); ~ tracking - precizno
praenje (rad.)
precleaning - pretienje
precoat - osnovni (temeljni) premaz,
lak-boja
precognition - predznanje, prethodno
znanje
preconditioning - prethodno tretiranje
precure - prerano otvrdnjavanje, stvrdnjavanje
precuring - podvulkanizacija
precursor - prethodnik (pranjenja),
pretpranjenje
predetection bandwidth - irina
opsega pre detekcije
predetonation - prerana eksplozija
prediction - prognoziranje, prognoza,
predvianje; ~, failure - prognoza
kvarova; ~, maintainability
prognoza mogunosti odravanja;
~, reliability - prognoza pouzdanosti; ~, statistical - statistika
prognoza
predictor - predskaziva
prediffusion - prethodna difuzija
predrill - prethodno buiti
pre-emphasis - prethodna korekcija
(frekvencije)
preFEBS - integralne komponente na
jednoj silicijumskoj podlozi
prefire - pretpaljenje
prefix (of a telegram) - oznaka
vrste (telegrama)
preflight action - priprema za pole tan je (av.)
preheater - predgreja
preheating - predgrevanje (zao.);
~ flame - plamen za predgrevanje
(zao.)

eliminary test

543

preliminary test - prethodni ogled;

r~> treatment pripremna obrada
pre-loaded - prednapregnut
prepared edge - pripremljena stranica leba (zav.)
prepayment coin telephone - automatski telefon za javnu govornicu
prepocessing - prethodna obrada
preselect - prethodno birati
preselecting switch - predbira
preselector - predbira, predselektor; stage - predbiraki stepen
(rad.)
presentation - 1. predstava; 2. indikacija; 3. reprodukcija; ~, tactile
- taktilna predstava
present-position data - tekue koordinate (rad.)
preservation of timber - ouvanje
drveta
preservative skin - zatitni sloj
preserved pole - konvervirani stub,
impregnirani stub
press - tisak, presa; pritiskati, presovati; ~ button - dugme na pritiskanje, taster; ~ spahn - prepan
(tekstil impregniran bakelitom)
pressed flange - porubljen obod
(ma!.)
pressure - pritisak, sila na jedinicu
povrine (fiz.); ~ amplitude amplituda (zvunog) pritiska; ~
balanced - uravnoteen pritiskom;
~, blood - krvni pritisak; ~
build-up - porast pritiska; ~
chamber - barokomora; ~ compensating valve - ventil za kompenzaciju pritiska (ma.); ~ connection - spoj cevovoda; ~, contact - kontaktni pritisak; ~, control - kontrolni pritisak; ~ controlled valve - ventil za kontrolu
pritiska; differential - razlika
pritiska; ~ drop - pad pritiska;
~ filtration - filtracija pod pritiskom; ~ fluctuation - promena
pritiska, fluktuacija pritiska; ~
ga(u)ge - manometar, mera pritiska; ~ head - visina pritiska;
~ hidraulics - hidraulika tenosti
pod pritiskom; ~ level - nivo
zvunog pritiska; ~ limiting valve
- ventil za ogranienje pritiska; ~
line - cevovod pod pritiskom; ~

preventer
liquid - tenost pod pritiskom; ~
load optereenje pritiskom; ~
loos - pad pritiska, gubitak pritiska;
loss in orifice - pad pritiska
na prigunici; lubricated - podmazivan pod pritiskom; ~ of traffic - jaina saobraaja; ~ oil ulje pod pritiskom; ~, plasma pritisak plazme; ~ pump - pumpa
za ulje pod pritiskom; recorder
- registrator pritiska; ~ reducing
valve - ventil za priguivanje; ~
regulating valve - ventil za regulaciju pritiska; ~, residual - rezidualni pritisak; ~ rise - porast
pritiska; ~ screw - pritisni zavrtan j ; ~ seal - zaptiva (ma.);
~ solar radiation v. sunlight
pressure; ~ spring - opruga za
pritiskivanje; ~ stage - stepen
pritiska; ~ storage device - ureaj
za odravanje pritiska; ~, sunlight
- pritisak sunevog zraenja;
switch - menja pritiska; ~ test
- pritisna provera; ~ testing flange
- zatvara za merenje pritiska gasa
(tel.); ~ testing regulator regulator za merenje pritiska gasa
(tel.) ; ~ testing rule - oprema za
oitavanje pritiska gasa (tel.); ~
tightness - zaptivanje tenosti pod
pritiskom; transmission - prenoenje pritiska; ~ variation varijacija pritiska; ~ welding zavarivanje pritiskom (u vrstom
stanju)
pressuregraph - (elektronski) manometar
pressurization - hermetizacija (av.)
pressurized water reactor - reaktor
(nuklearni) koji se hladi vodom pod
pritiskom (nukl.)
prestressed concrete - prednapregnut beton, prethodno napregnuti
beton
pretrigger - predjonizator, elektroda
za pretpaljenje (el.)
pretuning - prethodno (fabriko) podeavanje
prevent - zatiti, spreiti; ~ device
- zatitni ureaj, profilaktiki ureaj (oprema)
preventer - osiguraki ureaj, priguiva

prevention of accidents

544

prism

prism
prevention of accidents - spreavanje udesa
primaries - primarne estice (npr.
elektroni u gasnom pranjenju)
primary - primarni; primar, razvodna mrea; ~ battery - galvanski element; ~ cell galvanski
element; ~ color - osnovna boja,
primarna boja; ~ combustion osnovno (primarno) sagorevanje
(zav.) ; ~ cosmic rays - primarni
kosmiki zraci; ~ dark space taman prostor u cevi za elektrino
pranjenje u gasovima, Astonov
prostor; ~ electron - primarni
elektron; ~ emission - primarna
emisija; fission product - primarni (prvobitni) proizvod fisije
(fiz.) ; ~ motion - glavno kretanje; ~ natural radionuclide primarni prirodni radioizotop (ima.
poluvreme raspada vee od IO8 godina) (fiz.); ~ nuclear fuel primarno nuklearno gorivo (npr.
prirodni uranijum ili torijum)
(nukl.); ~ radar system - primarni radarski sistem; ~ radiation - primarno zraenje; ~ skip
zone - prva zona utanja (rad.) ;
~ wave - osnovni felas; ~ winding - primarni namotaj, primar;
~ wire - primarno kolo (el.)
prime - prvio deo, priprema; ~meridian - osnovni meridijan, prvi
meridijan; ~ mover - pogonski
element, pogonska maina; ~ numbers - osnovni brojevi (mat.)
priming coat - osnovni premaz
primitive circle - deobni krug
principal axis of a lens - osnovna osa
soiva; ~ cutting edge - glavna
rezna ivica; ~ focus - glavni fokus,
glavna ia; ~ H plane - glavna
H-ravan (rad.); ~ part - glavni
deo
principle - princip; teorema; zakon,
pravilo; postupak; ~, averaging
- princip usrednjenja; ~, Babinet's
- Babineov princip; ~, Cassegrainian - Kasegrenov princip; ~,
correspondence - princip korespondencije, princip konformnosti;
~, Fermet's - Fermijev princip;

~, Frank-Condon - Frank-Kondonov princip; ~, minima* minimaksni princip; ~ of duality

- princip dualiteta; ~ of least time
- princip najmanjeg vremena, Fermatov princip; ~ of proportional
parts - princip srazmernih delova
(mat.) ; ~ of stationary time princip stacionarnog vremena, Fermatov princip
print - otisak, tampa, kopija, gravura; tampati; ~, advanced probni otisak; ~, aerial - snimak
iz vazduha; ~, black - crni otisak;
~, carbon - pigmentna kopija,
izrada pigmentne kopije; ~, plane
- ravna tampa; ~ through effect
- efekat kopiranja (magnetne trake)
printed - tampan(o); ~ capacitor
- tampani kondenzator; ~ circuit - tampano kolo (el.); ~
circuit connectors - spojni prikljuci za tampana kola (pl.)
printer - ureaj za pisanje slova, aparat za kopiranje; ~, digital - digitalni tampa; ~, off-line - autonomni tampa; ~, on-line - neautonomni tampa; ~ telegraph-code - kod za teleprinter (lel.)
printer's ink - tamparska boja; ~
metal - tipografska legura; ~
proof ->kuna korektura; ~ reader
- kuni korektor, korektor u tampariji
printing - tampanje; umnoavanje;
kopiranje; tira; tampana stvar;
~, aniline - anilinska tampa; ~
apparatus - kopir-aparat; ~ calculator - raunska maina sa trakom; ~, flat (-bed) - ravna tampa;
~ ink - tamparska boja; ~ keyboard perforator - perforator sa
ureajem za zapisivanje; ~ machine - tamparska (poligrafska)
maina; <~, plane - ravna tampa;
~, relief - visoka tampa; ~,
rotary - roto-tampa; ~, screen
- tampanje preko zastora; ~,
slik-screen(ing) - tampa kroz
svileni zastor
prinotron - tip cevi s modulacijom
brzine (elektrona)
prism - prizrha (providno telo sa dve
ravne povrine koje se meusobno

545

process

sonda s pretvaraem; ~, travelling

seku) (opt.); ~, birefringent - pokretna sonda
dvojno prelamajua prizma; ~
problem - zadatak, problem; ~,
deviative - otklonska prizma; ~
check - problem kontrole; ~,
dispersion - disperziona prizma
/, liquid - tena prizma; ~
sheath - problem plazmenog oblaka
polarizing - polarizovana prizma
koji se obrazuje oko kosmikog bror^, roof - prizma sa korenom; ~
da; ~, walk-off - problem gubisprinning - obrtna prizma; ~
taka na zraenje u rezonatoru
Wollaston - Volastonova prizma
procaine - prokain, di-etilamino etilprismatic - prizmatian; ~ bearing
-p-aminobenzoat, anestetik (hem.)
surfaces - prizmatina vodica
procedure - postupak, tok rada; ~,
(mal.) ; ~ refraction - prelamanje
checking - ispitivanje, kontrola,
zraka kroz prizmu; ~ surface provera, profilaktika; ~, design prizmatina povrina
metodika projektovanja; ~, failprismatoid - prizmatoid
-safe - metodika odreivanja usprivacy - privatnost, tajnost, ureaj
lova sigurnosti sistema prilikom oza ifrovanje; ~ of calls - tajnost
teenja pojedinih elemenata; ~,
razgovora; ~ system - sistem za
flip-spin - promena orijentacije
odravanje tajnosti razgovora (tel.)
spina
private automatic branch exchaproceedings - saoptenja, nauni
nge - kuna centrala; ~ exchange
radovi
- privatna centrala, kuna centrala
process
- 1. proces; 2. tehnoloki
probability - verovatnoa; ~ amproces; 3. fotomehaniki proces; 4.
plitude - amplituda verovatnoe;
obraivati; ~, accumulative ~, conditional - uslovna verovatakumulativni proces; ~, acid noa; ~ density - gustina verovatkiselinski proces, kiseli proces; ~,
noe; ~, detection - verovatnoa
acid Bessemer - Besemerov prodetekcije; ~, false-alarm - veroces; ~, adiabetic - adiabetski
vatnoa lanog alarma; ~, ioniproces; ~, alloy - proces stapanja,
zation - verovatnoa ionizacije; ~,
proces legiranja, proces utapanja;
occupation - verovatnoa popunja~, annular - anularni proces; ~,
vanja (elektronskog nivoa); ~ of
anode - anodiranje, prevlaenje
non-failure v. probability of
taloenjem na anodu; ~, bag survival; ~ of survival - verovatienje vazduha ili gasa u filtranoa rada bez kvara; ~, produccionim ureajima; >~, basic - bative - proizvodna verovatnoa; ~,
zini proces topljenja elika; ~,
spontaneous transition - verovatbatch - prerada materijala u fiksnoa spontanog prelaza (spoja); ~,
nim veliinama; ~, collective tunnelling - verovatnoa tunelkolektivni proces (npr. u plazmi);
skog prelaza
~, collective phonon - kolektivni
probable error - verovatna greka
fononski proces; ~, continuous probe - sonda; ep, klin; ~, capaneprekidni proces,, kontinualni procitor - kapacitivna sonda, kapacices, stalni proces) ~, controlled
tivna merna glava; ~, coaxial - regulisani proces, kontrolisani promerna glava s koaksijalnim kablom;
ces; ~, converter - Besemerov
~j deep-space - kosmika sonda;
proces, konvertni proces, konverti~, double - dupla sonda; ~ fed
ranje; ~, cracking - kreking-proslot - otvor napajan sondom; ~,
ces, krekovanje; ~, crystal-groHali - Halov dava; ~, Langving - proces izrastanja kristala;
muir - Langmirov dava; ~,
~, developing - proces razvijanja
microphone - akustika sonda,
fotoemulzije, razvijanje; -', diffumikrofonski ep; ~, solid-state sed-meltback - proces difuznog
dava od tvrdog tela; ~, transpovratnog topljenja; ~, diffusion
ducer - 1. ultrazvuna sonda; 2.
35 Renik.

process
process
- difuzioni proces; ~, direct proces neposrednog (direktnog) dobijanja, razvijanje; ~, direct half-tone - proces izrade negativa neposredno iz originala; ~, dispersion reclaiming - regeneracija
metodom disperzije; ~, duplex dupleks-proces; ~, electron capture - proces zahvata elektrona;
~, endoergic - endoenergetski
proces, endotermski proces, proces
pri kome se apsorbuje energija; ~,
endothermic v. endoergic process; ~, epitaxial (-growth) proces epitaksijalnog izrastanja, epitaksijalni proces; ~, equilibrium
- ravnoteni proces; ~, exoergic
- egzoenergetski proces, egzotermni
proces, proces pri kome se oslobaa
energija; ~, exothermic v. exoergic process; '-, fission - proces
fisije (jezgra), proces deljenja (jezgra); ~, fixing - fiksiranje, uvrivanje, proces fiksiranja; ~, float-and-sink - obogaivanje ruda u
oteanim uslovima; ~, flow - proizvodni proces; ~, fluid - proces
fluidizacije; ~, forming - proces
formiranja (takaste) diode; ~, fusion - 1. fuzioni proces (jezgra);
2. proces stapanja; 3. proces utapanja; ~, growing - proces izrastanja, proces narastanja; ~, grown-diffusion - proces rasta difuzije;
~, half-tone - proces proizvodnje
polutonskog kliea, autotipija; ~,
hopping - proces preskoka (elektrona); ~, hot-gas soldering proces letovanja vruim gasom; ~,
inverse - obratni proces, inverzni
proces; ~, isobaric therm odynamic - izobarni termodinamiki proces; ~, isothermal - izotermiki
proces; ~, iterative - metoda postupnih aproksimacija, iteracioni proces ; ~, meltback - proces povratnog topljenja; ~, multicapacity viekapacitativni proces, multikapacitativni proces, regulisani proces;
~, multiphonon - multifononski
proces; ~, multiple Markoff s viestruki Markofljev proces; ~,
multistage - multistupni proces,

546

process
viestupni proces; ~, multivariable control - multivarijabilni proces upravljanja; ~, nonradiative
transfer - proces bezradijacionog
prenosa energije; -<, normal normalni proces; ~, nucleair nuklearni proces; ~, packaging
- proces zaptivanja, proces herrnetizacije, proces kapsuliranja; ~, Penning (type) - Peningovo pranjenje;
~, photoetching - fotonagrizanje,
fotograviranje; ~, photomechanical - fotomehaniki proces; ~, pig
-and-ore - rudni proces; ~, pig-and-scrap - skrap-proces; ~,
planar - planarni proces; ~, planex - planarno-epitaksijalni proces; ~, pneumatic - Besiemerov
proces; ~, pressure - proces sabijanja; ~, primary - elementarni
proces, primarni proces; ~, pulse-forming - proces formiranja impulsa; ~, Ratnan(-type) - proces kombinovanog rasejanja, proces Ramanovog rasejanja; ~, reversible - reverzibilni proces, obratni
proces; ~, rotor - rotorni proces
(proizvodnje elika); ~, scattering
- proces rasejanja; ~, semi-stiff
mud - poluplastini nain formiranja; ~, spreading - proces rasprostiranja (naelektrisanja), proces
prostiranja; ~, stiff-plastic po'iuplastini nain formiranja; ~,
subsurface printing - dubinsko
tampanje; ~, thermodynamic termodinamiki proces; ~, three-phonon - trofononsk: proces; ~,
time-invariant control - vremenski invarijantni proces upravljanja; ~, time-varying control vremenski promenljiv* proces upravljanja; ~, triplex - tripleks-proces; ~, two-step imaging - dvostepeni proces dobijanja slika objekta;
~ two-step radiative - dvostepeni
radijacioni proces; ~, unit - jedinini proces, elementarni proces;
~, vitriol-chamber v. lead-chamber process

processing

547

processing - obraivanje, tehnologija obrade; ~ of a telegram obrada telegrama

processor - (raunski) ureaj za
obradu informacija, procesor; ~,
cryogenic associative - kriogeni
asocijativni procesor; ~, data (raunski) ureaj za obradu informacija, procesor; ~, hybrid graphical - analogni digitalni raunski
ureaj za obradu grafikih ifnormacija; ~, off-line - autonomni
ureaj za obradu informacija, autonomni procesor; ~, om-line ureaj za obradu informacija u realnom vremenskom opsegu; ~, optical - optiki procesor; ~, real-time v. on-line processor
prochlorite - prohlorit, silikat magnezijuma i aluminijuma sa vodom
(min.)
produce - 1. produkcija, stvaranje;
2. produkt, proizvod; 3. proizvoditi,
izraivati, stvarati
producer - 1. proizvoa, stvaralac;
2. generator; 3. rudnik; 4. eksploataciona buotina; ~, gas - gasni
generator, generator gasa; ~, neutron - neutronski generator; ~,
power - energetski reaktor; ~,
sound - izvor zvuka
producing - 1. proizvedeni; 2. izazivajui (npr. deljenje, cepanje); 3.
onaj koji stvara (cesticu)
product - 1. produkt, stvaranje; 2.
rezultat; 3. proizvod (matematiki);
4. produkt reakcije (hemijski); ~,
active - radioaktivni produkt; ~,
commercial - komercijalni produkt; ~, decay - produkt raspada,
produkt razlaganja; ~, doping-length - proizvodnja koncentracije za duinu kristala; ~, dot skalarni proizvod; ~, double-dot
- biskalarni prodlukt; ~, duration
-bandwidth - proizvodnja duine
; za irinu spektra; ~, end - konani
I produkt, finalni produkt, kranji
produkt; ~, energy - produkt
energije, energetski produkt, proizvod veliine indukcije pri maksimalnom naponu polja; ~, final
v. end product; ~, fission - pro35*

production
dukt fisije, produkt cepanja (jezgra);
~, gain-bandwidth - proizvodnja
koeficijenta pojaanja za irinu propusnog polja; ~, GBW v. gain-bandwidth product; ~, gross
fission - neodvojeni produkti cepanja; ~, half-finished - poluprodukt, polufabrikat, nedovreni
proizvod; ~, inner - skalarni proizvod; ~, intermediate - meuprodukt, intermedijalni produkt; ~,
mixed - smeani proizvod, pomearii proizvod; ~, modulation modulaciona komponenta; ~ of
combustion - sagorak (mot.) ; -of distillation - produkt destilacije; ~ of numbers - proizvod
brojeva; ~, outer - vektorski
proizvod; <', overhead - destilat;
~, radiation - produkt zraenja,
proizvod zraenja, proizvod ozraivanja; ~, radioactive - radioaktivni produkt, produkt radioaktivnog
raspada; ~, radioactive decay produkt radioaktivnog raspada, proizvod radioaktivnog raspada; ~,
radioactive fission - radioaktivni
produkt cepanja (fisija); ~, reactor

- produkt (proizvod) reakcije u

reaktoru; ~, recoil - produkt odbijanja; ~, scalar -skalarni proizvod;
~, spoliation - produkt spalacija;
~, split - produkt razdvajanja;
~, time-bandwidth v. duration-bandwidth product; ~, transmutation - vetaki (radioaktivni)
izotop; ~, vector - vektorski proizvod; ~, waste - boni produkt,
strani produkt, sporedan produkt
production - 1. proizvodnja izrada;
2. produkcija, stvaranje; 3. proizvodnost, izrada; 4. generisanje, generacija; ~, batch - serijska proizvodnja; ~, beam - dobijanje
snopa, produkcija snopa; ~, commercial power - proizvodnja energije za primenu; ~, economical
nuclear-power - ekonomska proizvodnja nuklearne enerigje; ~,
electron-hole - obrazovanje parova elektron-rupa; ~ engineer
- proizvodni inenjer; ~ engineering - tehnika proizvodnje; ~,
high-volume - visoka produkcija,

production
production
proizvodnja velikih razmera; ~
increase - porast proizvodnje; ~,
in-line - linijska proizvodnja, serijska proizvodnja; ~, job-lot jedinina proizvodnja, proizvodnja
na malo, proizvodnja na komad; ~,
large-scale - vieserijska proizvodnja, krupnoserijska proizvodnja;
~, nuclear-power - proizvodnja
nuklearne energije, dobijanje nuklearne energije; ~ of heat toplotno formiranje; ~ of neutrons
- generacija neutrona, dobijanje neutrona, stvaranje neutrona; , output - proizvodnja; ~, pair v.
electron-hole production; ~
plan - proizvodni plan; ~ planning - planiranje proizvodnje; ~,
power - proizvodnja elektrine
energije; ~ process - proizvodni
proces; ~, rate per hour - proizvodnja po asu; ~ reactor - proizvodni reaktor, proizvodi sekundarno nuklearno gorivo (regenerativni reaktor) ili vetake radioizotope; ~, small-scale - maloserijska proizvodnja, proizvodnja u
malim serijama; ~, speech - obrazovanje reci i ~, steam - proizvodnja u parovima; ~ technique
- metod proizvodnje; ~, welded
electronic - montaa elektronskih
ema varenjem
productive - izdaan, produktivan;
~ capacity - proizvodni uinak
productivity - produktivnost; ~,
labour - stvaranje rada, produkcija rada, proizvodni rad
profile - 1. profil; profilisati; 2. ocrtavanje, kontura; 3. vertikalni razrez, presek; 4. ablonska obrada;
~, cross - popreni profil, popreni presek; ~ cutter - profilno
glodalo, ~, doublewedge - profil rombinog oblika; ~, fluid
velocity - profil brzine protoka
tenosti; ~, impurity - profil raspodele primesa; ~, line of thread
- profilnica loze; ~ milling profilno glodanje; ~ milling cutter - obino glodalo; ~ milling
machine - maina za profilisano

548

program

glodanje; ~ of tooth - profil zupca;

~, power nappe - kontura donjeg
nivoa opadajue struje; ~, temperature - temperaturni profil; ~,
transversal v. cross profile
profiled - profilisan
profiling - profilisanje
profiling machine - maina za profilisano glodanje
profiligraph - profilograf
profilometer - mera rapavosti
profiloscope - profiloskop, jednostavni profilometar
profit - profit, napredak; ~, gross
- talasni ulaz; <~, neat - isti
dohodak, ist prinos
proflavine - proflavin, 2 : 8-aminoakridin-sulfat (hem.)
progenitor - jezgro-predak, radioizotop iji raspad prethodi u nizu
radioaktivnih raspada (fiz., hem.)
prognosis - prognoza
prognostic chart - karta prognoze
vremena, prognostika karta
program - 1. program, sastavljati
program, programirati, programiran; 2. plan; ~ amplifier - koncertni pojaava (rad.); ~, batch
circuit design - program projektovanja kola na osnovu grupne
obrade podataka; ~, broadcasting
- radio-program; ~ circuit koncertno kolo, programsko kolo;
~ coded - kodirani program; ~
computer - program kompjutera,
program raunske maine; ~ control - programsko upravljanje; ~
executive - kontrolni program, program-supervizor, monitor, izvrni
program; ~ explicit - eksplicitan
program, program koji je razvijen
na elementarne operacije; ~, facility -s - programi namenjeni za
proveru logike strukture drugih
programa; ~ field performance potkontrolna eksploatacija; ~, l o gical - logiki program; ~ meter
- mera jaine programa; *~ network analysis - program mainske
analize kola; ~, network optimization - program mainske optimizacije kola; ~, OLCA v. on-line circuit analysis program;
~, OLCD v. on-line circuit de-

progra,m

549

ign program; ~, on-Hne circuit analysis - program analize

Jcola u realnom vremenskom opsegu
baziran na uzajamnom dejstvu ovek-raunska maina; ~, on-line
circuit design - program projektovanja kola u realnom vremenskom
opsegu, baziran na uzajamnom dejstvu ovek-raunska maina; ~,
SAGE computer - program kompjutera u sistemu SAGE; ~ signal
- signal programa; ~ tape - koncertna traka; ~, test - ispitni program, kontrolni program, test- program
programer - 1. programiranje, sastavljanje programa; 2. programer;
~ chromatographic - programiranje za hromatografsku analizu
programme-controlled - programiran, kontrolisan program
programmed - programiran, programiranje
programming - programiranje, sastavljanje programa (rad.) ; , automatic - automatsko programiranje;
4-, biomedical - biomedicinsko
programiranje; ~ computer kompjuter, programirana raunska
maina; ~, current - strujno programiranje; ~ digital-computer
- digitalni kompjuter, digitalna raunska maina, programiranje raunske maine; ~, linear - linearno programiranje; ~, voltage naponsko programiranje
progression - progresija; ~, arithmetic - aritmetika progresija;
~, geometrical - geometrijska progresija; ~, harmonic - harmonijska progresija; ~, infinite geometrical - beskonana geometrijska progresija, naodreena geometrijska progresija
progressive-phase antenna - progresivno-fazna antena; ~ scanning - progresivno ispitivanje (analiziranje, ocrtavanje); ~ wave progresivni talas
prohibited - zabranjen
prohibitive - zabranjeni
project - projekt, plan, ema, tema
nauno-istraivakog rada, rad. na
reavanju odreenih naunih prob-

prontosell

lema, projektovanje, sastavljati projekat, razraditi plan;

projectile - 1. projektil; 2. upadna
atomska estica, bombardujua estica; , atomic - 1. atomski projektil; 2. upadna atomska estica;
', cosmic - estica kosmikog
porekla; ~, nuclear - upadna
nuklearna estica, bombardujua
estica
projection - 1. projekcija; 2. projekt,
plan; 3. projektovanje; ~ cathode-ray tube - projekciona katodna cev; ~ lamp - projekciona
lampa; ~ plane - ravan projekcije;
~ receiver - projekcioni prijemnik (TV) ; ~ screen - projekciono
platno; ~ television receiver projekcioni televizor; ~ tube projekciona cev (TV) ; ~ welding
- bradaviasto zavarivanje (zav.)
projector - projektor, reflektor; ~
apparatus - projektor; ~ efficiency - stepen korisnog dejstva projektora; ~ head - glava projektora,
projekciona glava; ~ lamp - proI jektorska lampa
projectors - projektori, linije projeki ije u nacrtnoj geometriji
proline - prolin (jedan od esencijalnih
laminokiselina)
prolong - produiti, izduiti
pr ometheum - prometeum, element
iz grupe retkih zemalja
promethium - prometijum (vetaki
iradioaktivni hem. elemenat, red.
for. 61, simbol Pm)
promoter - promotor, aktivator,
ubrzava katalize
prompt-critical reactor - trenutno-kritini reaktor, nuklearni rekator
koji kritinu taku dosee sa trenutnim elektronima; ~ gamma-rays - trenutni gama-zraci emitovani u nemerljivo kratkom vremenu posle nuklearnog procesa; ~
(fission) neutrons - trenutni neutroni, deo neutrona koji nastaje neposredno posle13 procesa fisije u vremenu od 10~ sek.
proni motor - servomotor, pomoni
motor
pro.ntoseil - prontosil, vrsta baktericida iz grupe sulfonamida (hem.)

proof

550

proof - otisak; ispitivanje; opitno

podruje; neprobojnost; postojan;
sabijen; ~ burnout - stabilnost
na izgorevanje; ~ gold - fino zlato;
~ test - probno ispitivanje
proofed tape - gumirana traka
prop - podupira, trupac
propagation - rasprostiranje, prostiranje; ~, abnormal v. anomalous
propagation; ~ a anomalous nenormalno rasprostiranje; ~, beyond-the-horizon - rasprostiranje iza horizonta; ~ condition uslovi za rasprostiranje; ~, constant - konstanta rasprostiranja;
~ distance - daljina rasprostiranja;
~ distortion - izoblienje talasa
pri rasprostiranju
~, exionospheric - eksjonosfersko rasprostiranje; ~ factor - faktor prostiranja; ~, great-circle - rasprostiranje po luku velikog kruga; ~,
guided (wave) v. waveguide propagation; ~, ionospheric - jonosfersko rasprostiranje; <~, light rasprostiranje svetlosnih talasa; --,
long-distance tropospheric - troposfersko rasprostiranje; ~, longitudinal - longitudinalno rasprostiranje; ~, meteor (burst) -ras prostiranje (radio-talasa) pomou
meteorskih tragova, meteorsko rasprostiranje (radio-talasa); ~, multipath - viestruko rasprostiranje;
~, multiple - viestruko rasprostiranje; ~, n-hop - rasprostiranje
(radio-talasa) pri n-kratkom reflektovanju; ~, oblique - koso rasprostiranje; ~, pulse - prolaz
impulsnih signala; ~, quasi-longitudinal - kvazilongitudinalno rasprostiranje; ~, quasi-transverse
- kvazi-transverzalno rasprostiranje;
~ ratio - kolinik prostiranja, dekrement rasprostiranja; ~, scatter
- rasprostiranje rasejanjem; ~,
single-hop - jednorefleksiono rasprostiranje; ~, time - vreme rasprostiranja; ~, transverse - transverzalno rasprostiranje; ~, troposcatter v. tropospheric scatter
propagation; ~, tropospheric troposfersko rasprostiranje; ~, tropospheric scatter - troposfersko

proportional

rasprostiranje rasejanjem; ~, underground - rasprostiranje talasa

ispod Zemljine povrine; ~, velocity - brzina rasprostiranja; ~,
wave - rasprostiranje (prostiranje)
talasa; ~, waveguide - usmereno
rasprostiranje, prostiranje u talasovodu; ~, whistler - rasprostiranje
atmosferika
propane - propan (alifatini ugljovodonik sa 3 ugljenikova atoma) (hem.)
propanol - propanol, n-propil alkohol (hem.)
propeller - propeler (pom.), elisa
(av.) ; ~ blade - krak propelera;
~ effect - propelerna modulacija,
efekt elise (el.)
propene v. propylene
propenol - propenol, alilni alkohol
(hem.)
proper fraction - pravi razlomak
(mat.)
property - osobina, svojstvo; ~,
bulk-ies - zapreminska svojstva;
~, equilibrium -ies - ravnotena
svojstva; ~, extrinsic -ies - primesna svojstva; ~, Hermitian Hermitsko svojstvo; ~, hydrodinamic -ies - hidrodinamika
svojstva (plazme); ~, intrinsic its
- sopstvena svojstva; ~, nonequilibrium -ies - neravnotena
svojstva; ~, surface-state - svojstvo povrinskog stanja
propham - profam, izopropil N-fenilkarbamat, insekticid (hem.)
propine - alilen (hem.)
propionyl group - propionilni, monovalentni radikal CH2CH2CO (hem.)
proportion - srazmera, proporcija
proportional - srazmeran, proporcionalan; ~ counter - proporcionalni broja, brojaki ureaj koji
daje impulse proporcionalne energije
registrovanih estica zraenja (fiz.) ;
~ equation - razlomaka jednaina; ~ limit - granica proporcionalnosti; ~ parts - srazmerni delovi; ~ radiation counter - proporcionalni broja estica; ~ region
- proporcionalna oblast, interval
elektrinog napona na elektrodama

oportional

'1/

551

psophometric emf

brojaa u kome on radi kao propor- protocatechnic acid - 3 : 3-dihidroksibenzoina kiselina, nalazi se u
cionalni broja (fiz.)
crnom luku (hem.)
proposition - predlog, teorema, pretproton - proton (elementarna estica
postavka
mase la sa pozitivnim nabojem;
propping - ukruenje
jezgro atoma vodonika); ~ acceppropulsion - pogon, propulzija; ~,
tor - proton akceptor, supstanca
electrostatic - elektrostatiki mokoja apsorbuje vodonikove jone; ~,
tor; , ion - jonski raketni motor;
cosmic-ray - proton kosmikih
~, magnetohydrodynamic - mazraka; ~, donor - supstanca koja
gnetno-hidrodinamiki motor; ~,
daje vodonikove jone; ~ microneutral plasma - motor s neutralscope - protonski mikroskop; ~,
nom plazmom; ~, nuclear-elecnegative - antiproton, negativni
tric - nuklearni motor; ~, plasma
proton; ~, neutron-decay - pro- plazmeni motor; ~, plasma jet ton neutronskog raspada; ~, nucplazmeni reaktivni motor
lear - proton (atomskog) jezgra;
propylene - propilen, propan (ole~, recoil - proton uzmaka (koji
finski ugljovodonik sa 3 atoma ugljenastaje uzmakom); ~, solar nika) (hem.)
solarni proton;, ~ synchroton protactinium - protaktinijum (radioprotonski akcelerator
aktivni hem. elemenat, red. br. 91, prototype - prototip, obrazac, uzor
simbol Pa)
protracted irradiation - dugotrajno
protamin - protamin (najjednostavniji
ozraivanje radioaktivnim ili rendamin) (hem.)
genskim zraenjem (nukl.)
protease - proteaza (ferment koji
protractor - uglomer
hidrolizira proteine)
prove - dokazati, potvrditi
protect - tititi, zatititi
provide - s.nabdeti, dobaviti
protection - zatita; ~ against
proving ground - ispitni poligon
freezing - sigurnost (zatita) protiv
proxan - piroksan, vrsta insekticida
zamrzavanja (zav.); ~, overvol(hem.)
tage - zatita od prenapona, preproximity effect - blizinski efekt,
naponska zatita; ~, oxide - zaefekt blizine; ~ fuse - blizinski
tita oksidnim slojem; ~, surface
-' povrinska zatita
upalja (voj.)
protective choke - zatitna prigu- proxititron - indikator pribliavanja
^lica; ~ device - zatitni ureaj
Prussian blue - ferocijanid gvoa,
(ti.); ~ gap - zatitni odvodnik,
plavi pigment (hem.)
featitni procep; ~ grid - zatitna
reetka; ~ ground - zatitno uzem- prussiate - cijanid, so cijanovodonine kiseline (hem.)
ljenje (el.) ; ~ net - zatitna mrea;
~ relay - zatitni relej; ~ shield prussic acid rastvor vodonikova
cijanida u vodi (hem.)
- zatitni zid protiv radioaktivnog
1
zraenja; ~ sleeve - zatitni ruka- pseudocrystalline - pseudokristaln
vac; ~ spats for welding - doko- pseudomorph - pseudomorfni (krislenica (za zavarivaa) (zav.)
tal)
7
protein - protein, belanevina
psilomelane - psilomelan, oksid manprothrombin - protrombin, proteinu
gana, sadri razliite koliine barislina supstanca, nalazi se u krvnoj
jum, kaliium i natrijum oksida i
plazmi (hem.)
vode (min.)
protium - protijum, izotop vodonika
psittacinite - psitacinit, vanadat '
mase 1
hidroksicf olova i bakra (min.)
protoactinium - protaktinijum, simpsophometric emf - psofometrijska
bol Pa, at. broj 91, radioaktivni eleelektromotorna sila.; ~ voltage ment pete grupe periodnog sispsofomejtrijski napon
tema (hem.)

553
psyhogalvanic phenomenon
psyhogalvanic phenomenon - psihogalvanski fenomen, psihogalvanska pojava
psyhogalvanometer - psihogalvanometar
psychrometer - psihrometar (mera
vlanosti) (meteor.)
Pt - simbol za element platinu
ptomaines ptomaini, otrovni amino-sastojci, produkti raspadanja belanevina (hem.)
Pu - simbol za vetaki radioaktivni
element plutonijum
public call office - javna telefonska
govornica; ~ telephone booth javna telefonska kabina
pucherite - puherjt, vanadat bizmuta
(min.)
puff - pikofard
Pulfrich refractometer - Pulfrihov
refraktometar, instrument za merenje refraktivnog irideksa ulja i masti
(hem.)
pull - vua; vui, izvlaiti; ~ broach
- provlaka; ~ broaching machine - vuna snaga (ma5ina za provlaenje); ~ down - svui, razdvojiti,
prekinuti vezu, razoriti; ~ head
(broaching) - glava za vuu (provlaenje); ~ in step - ui u sinhronizam3 ui u korak sa; ~ in
time - vreme uvlaenja; ~ off
pole - zateza, ankjerski oslonac,
ugaoni oslonac; ~ up position privueni poloaj; ^ up time vreme privlaenja
i
puller - ureaj za izvlaenje; ~,
crystal - ureaj za izrastanje kristala
pullers (broaching) -j glava za vuu
(provlaenje)

'<

pulley - remenice, kainik, koturaa,

disk, dobo, toak; A axle - osovina kotura; ~ bearing -kotrljajni
leaj; ~3 block - kcjturaa sa kukom (gore i dole); -V bushing aura kainika; ~ chain - lanac
koturae; ~ cord - kanap skale,
kanap za pomeranje kazaljke skale;
~ crown - ispupenje kainika;
~ drive - pogon koturom, dis-pogon; ~ gear-drive - Jjrenosnik sa
trakom; ~, loose - slobodni kainik; ~ rim - venac fcainika; ~,

552

pulse

tackle - koturaa, koloturnik; ~

tap - ureznik navoja za kainik
pulling - izvlaenje, zatezanje, preklapanje, isisavanje, biranje; ~,
crystal - izvlaenje kristala; ~,
frequency - vuenje frekvencije;
~ vertical v. crystal pulling
pulp - 1. pulpa; 2. celuloza, drvena
masa; 3. kaa; ~, chemical celuloza; ~, mechanical - drvena
masa; ~, news - celuloza za proizvodnju novina; ~, paper - 1.
hartija, smea za pravljenje hartije;
2. celuloza; <--, rayon - viskozna
celuloza; ~, strained - oiena
masa; ~ 3 strong - jaka (otra)
celuloza; ~, sulphate - sulfatna
celuloza; ~, sulphite - sulfitna
celuloza; ~, thin - tanka pulpa,
razmazana masa; ~, wood drveno
vlakno, celuloza, drvena masa
pulpboard - lisnata celuloza
pulping - pretvaranje u vlaknastu
masu
pulsatance - ugaona frekvencija
pulsate - pulsirati, vibrirati
pulsating- current -pulsirajua struja; ~ fatigue strength - oscilacijska zamorna jaina; ~ rectified
current - pulsirajua ispravljena
struja
pulsation - pulsacija, bijenje, treperenje, ugaona frekvencija; ~, regular - 1. regularna pulsacija;
~, spontaneous - spontana pulsacija
pulsatron - 1. pulsatron (neutronski generator), gasom punjena impulsna cev; 2. paziv maine za
ultrazvuno ienje
pulse - impuls, udar; pobuditi impulsima, tui; pulsirajui; ~, add
- sabirni impuls, sloeni impuls;
~, advance - pomereni impuls,
pokretni impuls, impuls pomeranja;
~, altimeter - impulsni visinomer (av.) ; ~ amplitude - amplituda impulsa; ~, basic - bazini
impuls, osnovni impuls; ~, bomb
fluorescent - fluorescentna varnica
posle eksplozije (nuklearne bombe);
~, bias - pomeani impuls, smeani impuls; ~, bidirectional dvostruko usmereni impuls; ,

,1

blackout v. blanking pulse; ~,

blanking - blokirajui impuls, zastojni impuls; ~, calibration kalibracioni impuls, etalonski impuls; ~, chirp v. linear FM
pulse; ~, clock - sinhronizacioni
impuls; ~ cloud - impuls oblaka;
/-./ code - impulsno kodiranje;
~ code-modulation - impuls no-kodirana modulacija; ~ column
- pulsirajua kolona, viestepeni
ureaj za ekstrakciju (nukl.); ~,
complement - impuls dodavanja,
impuls dopunjavanja, komplementarni impuls; ~, compressed komprinovani impuls; ~ converter
- impulsni konvertor, pretvara impulsa; ~ correcting - korekcioni
impuls, dodatni impuls; ~, dating
- usmeravajui impuls, upravljajui impuls; <~, decaying - prigueni impuls; ~, delay - impuls
za kanjenje; zadravajui impuls;
~, differentiated - diferencirajui impuls, diferencirani impuls;
~, discharge - naelektrisani impuls; ~, displacement - pomereni
impuls; ~, disturb - razorni impuls, impuls poremeaja; ~, double - dvojni impuls, udvojeni impuls; ~, driving - zadani impuls;
~ duration - trajanje impulsa,
duina impulsa; ~ duration modulation - impulsno-duinska modulacija; ~ duty factor - koeficijent impulsnog ciklusa; ~, enable
- razvojni impuls, okidni impuls;
~, equalizing - izjednaujui impuls, impuls uravnjenja, impuls poravnanja; ~, e r n r - impuls signala greke; , execute - radni
impuls, izvrni impuls; ~, exponential pump - eksponencijalni
impuls pumpanja; ~, extinction
- impuls gaenja; ~, firing - usmereni impuls; ~, flash-lamp impuls fle-lampe; <~, flat-topped
pump - impuls pumpanja sa ravnim vrhom; ~ former - generator impulsa, kolo za formiranje impulsa (TV) ; ~ forming coil kalem za obrazovanje impulsa; ~
frequency modulation - impulsno-frekventna modulacija; _ ~

pulse
frequency spectrum - frekventni
spektar impulsa; ~, gate - biraki
impuls, selekcioni impuls, propusni;
generator - impulsni generator;
~, ghost - parazitni impuls, strani
impuls, tetni impuls; ~, grant
v. giant laser (emission) pulse;
~, giant laser (emission) - gigantski laserski impuls; ~, heating
- impuls zagrevanja; ~ heigh
selector - amplitudski selektor impulsa; ~, inhibitory - zakoni
impuls; ~, initial - poetni impuls, inicijalni impuls; ~, interrogation - impulsni upit, impulsno
pitanje (rad.) ; ~, inverted - obrnuti impuls, kontra impuls, impuls
obrnutog smera; ~ ionization
chamber - impuls na jonizaciona
komora; ~ ionizing device - impulsno jonizirajui ureaj; ~ interleaving - kombinovanje impulsa,
umetanje impulsa; ~ jitter - treperenje impulsa; ~, keying - impuls
manipulacije, manipulacioni impuls;
length - duina impulsa; ~,
linear FM - linearni FM impuls;
~, lockout - sinhronizirajui impuls, sinhroimpuls; ~, long duration pump(ing) - dugaki impuls
pumpanja; ~ machine - generator
impulsa, impulsni ureaj; ~, marker - obeleeni signal, obeleeni
impuls; ~, master - kontrolisani
impuls, upravljeni impuls, usmereni
impuls; ~, microwave - mikrotalasni impuls; ~, modulated oscillator - impulsno modulisani oscilator; ~, modulated wave impulsno modulisani talas; ~, modulation - impulsna modulacija;
~, modulator - impulsni modulator; ~, narrowing - suenje impulsa; ~, negative - negativni
impuls; ~, network modulator impulsni modulator; ~ number-modulation - impulsno-brojana
modulacija; ~, output - izlazni
impuls; ~, overall - potpuni impuls, pun impuls; ~ 3 packet impulsni niz, impulsni paket (rad.) ;
~ period - period impulsa, impulsni period; , pointed - otri
impuls, iljati impuls; ~ polarizer

pulse
pulse
- impulsni polarizator, aparat za
prouavanje korozije; ~, positive
- pozitivni impuls; ~, potential
- impuls napona; ~, priming pripremni impuls; ~, quenching
- ugaeni impuls, anulirani impuls;
~, Q-switched - gigantski laserski impuls sa modulacijom dobrote;
~ ranging technique - impulsna
tehnika merenja daljine; ~, read-out - proitani impuls, registrovani impuls, izlazni impuls; ~,
reflected - reflektovani impuls,
odbijeni impuls; ~ regeneration
- regeneracija impulsa, uspostavljanje impulsa; ~ repeater - ponavlja impulsa, translator; ~ repetition frequency - frekvencija ponavljanja impulsa; ~, reset - impuls ostatka; ~ response - impulsna karakteristika; ~, returning-to-zero - impuls za povratkom na nulu; ~ rise time - vreme
porasta impulsa; ~, RTZ v. returning-to-zero pulse; ~, search
- traeni impuls, ispitivani impuls,
istraivani impuls, nedefinisani impuls; ~ separation - pauza, meuimpulsna pauza; ~ separator tube
- cev-delitelj impulsa; ~, serrated
- nazubljeni impuls; ~ shape oblik impulsa, forma impulsa; ~
shaper - uobliava impulsa; ~,
shift - impuls pomeranja, iftovani
impuls, pomereni impuls; ~ spacing - korak impulsa; ~ spectrum
- impulsni spektar; ~, spike otri impuls; ~, spontaneous laser - impuls spontanog laserskog
zraenja; ~ spring - impulsna opruga, radna opruga; ~ spring
break - kontakt sa oprugom za razdvajanje; ~ spring make - kontakt sa oprugom za spajanje (tel.) ;
~, spurious - lani impuls; ~,
square - pravougaoni impuls; ~,
start - startni impuls, poetni impuls, polazni impuls; ~, steady-state - stacionarni impuls; ~,
steep - vrst impuls; ~ steepness
- strmina impulsa; ~, stop - zastojni impuls, zaustavljajui impuls,
koei impuls; < stretching -

554

pulverize

irenje impulsa; ~, timed v.

lockout pulse; ~, trailing - zakasneli impuls; ~ train - impulsni
niz, povorka impulsa; ~ transformer - impulsni transformator; ~
transmission - impulsna predaja;
~ transmitter - impulsni predajnik; ~, trigger(ing) - trigerisani
impuls; -, undirectional - impuls
jednog pravca, jednostrani impuls;
~, unit - jedinini impuls signala;
~, video - video-impuls; ~,
voltage - impuls napona; ~ width
- irina impulsa; ~ width coding
- kodiranje po irini impulsa; ~,
wireless - radio-impuls
pulsed - u impulsnom reimu, impulsni; ~ altimeter - impulsni
visinomer (av.); ~ amplitude-modulated carrier - nosea frekvencija impulsno modulisana po amplitudi; ~ biasing - impulsni
prednapon; ~ emission - impulsna emisija; ~ filter - impulsni
filter; ~ frequency - impulsna
frekvencija; ~ klystron - impulsni
klistron; ~ navigation system impulsni navigacioni sistem; ~
oscillator - impulsni oscilator, impulsni generator; ~ phase-modulated carrier - impulsno fazno-modulisana nosea frekvencija; ~
photomultiplier - impulsni fotomultiplikator; ~ reactor - pulsirajui reaktor; ~ tube - impulsna
cev (rad.)
pulser - generator impulsa, impulsni
ureaj; ~ mercury switch - impulsni generator sa ivinim relejom
pulsing - 1. generisanje impulsa,
stvaranje impulsa, obrazovanje impulsa; 2. pulsacija, pulsiranje, stvaranje impulsa; ~ cam - zupanik
za davanje impulsa (tel.) ; ~, giant
light - generacija gigantskih laserskih impulsa
pulsometer - pulsometar, impulsmetar
pulverization - 1. pulverizacija, rasplamsavanje; 2. umekavanje, usitnjavanje, pretvaranje u praak
pulverize - 1. pulverizirati, usitnjavati; 2. umekavanje, usitnjavanje,
pretvaranje u praak

555
pulverizer ~ pulverizator; ~, jet struini pulverizator; ~, rock drobilica kamenja, usitnjiva
polverous - usitnjen, pretvoren u
prasak;
polverulent - prainast
pumice - plovuac, plavac (kamen)
pump - pumpa, crpka; ~, acceleradon - akceleraciona pumpa; ~,
alr - 1. vazduna pumpa, pneumatika pumpa; 2. kompresor; ~,
alternating-current electromagnetic - elektromagnetna pumpa naizmenine struje (za tene metale);
r~> and motor unit - motorno-pumpna jedinica; ~, aspiring usisna pumpa; ~, backing v. fore
pump; ~, beam - balansirajua
pumpa; ~, bellows - silfon-pumpa;
~, boiler feed - pumpa za napajanje; ~, bore-hole - 1. pumpa za
buenje; 2. dubinska pumpa; ~,
boring - buea pumpa, pumpa
builica; ~, broadband - irokopojasno pumpanje; ~, canned hermetizirana pumpa; ~, capacitor-bank-discharge - pumpanje preko pranjenja baterije kroz
lampu; ~ casing - kuite pumpe;
~, centrifugal - centrifugalna
pumpa; ~, circulating - cirkulaciona pumpa; ~, compression kompresor; ~, concrete - betonska pumpa, pumpa za dotur betona;
~> condensate - pumpa za kondenzat; ~, conduction - kondukciona pumpa, elektromagnetna pumpa; ~, coolant - pumpa za hlaenje; ~, deep-well - dubinska
pumpa, potapajua pumpa; ~,
delivery - dobavna pumpa; ~,
diffusion - difuziona pumpa; ~,
double - dvofrekventno pumpanje;
~, double-acting - pumpa dvostrukog dejstva; ~, drainage drenana pumpa; ~, draught-tube
dewatering - pumpa za crpljenje
vode iz podvodnih cevi; ~, dry
vacuum - suva vakuum pumpa;
~ efficiency - uinak pumpe; ~,
ejector v. jet pump; ~, electromagnetic - elektromagnetna pumpa
(za tene metale); ~, extraction ekstrakciona pumpa; ~, feed -

pumping
pumpa za napajanje; ~, fish pumpa za ribe; ~, fore - predvakuumska pumpa; ~, frequency
modulated - frekventno modulisano pumpanje; ~, immersible
- potapajua pumpa; ~ impeller
- centrifugalna pumpa; ~, incoherent - inkoherentno pumpanje;
~, induction - indukciona pumpa,
elektromagnetna pumpa naizmenine struje; ~, jerk - impulsna
pumpa; ~, jet - mainska pumpa;
~, leakproof - hermetika pumpa;
-~, lift - usisna pumpa, usisna vodena pumpa; ~ lubricated - podmazivan pumpom; ~ a lubrication
v. grease pump; ~, make-up pumpa za napajanje; ~ master
generator pumpanja; ~, molecular
- molekularna pumpa; ~, monochromatic optical monohromatsko optiko pumpanje; ~, motor - pumpa sa elektropokretaem;
~, multicellular - viekomorna
pumpa; ~, multistage - viestepena pumpa; ~, off-gas - gasna
pumpa; ~, oil - uljna pumpa;
~, optical - optiko pumpanje;
~ outlet pressure - izlazni pritisak pumpe; ~, petroleum pumpa za naftu; ~, propeller pumpa sa propelerima, propelerna
pumpa; ~, proportioning - dozirajua pumpa; ~, pulsating pulsometar; ~, quadrupole kvadrupolno pumpanje; ~ regulation - regulacija pumpe; ~,
rotary - rotaciona pumpa; ~,
screw - hermetika pumpa; ~,
sealed - samousisna pumpa; ~ 3
single - jednofrekventno pumpanje; ~, sputter - sorpciona pumpa;
~, sputter-ion-vacuum - sorpciono-jonsko vakuumska pumpa; ~,
two-stage - dvostepena pumpa;
~, vacuum - vakuum-pumpa; ~
valve - ventil za pumpu
pumpdown - crpljenje, pumpanje,
stvaranje vakuuma
pumpfield - polje pumpanja
pumping - 1. pumpanje, probudivanje; 2. crpljenje, stvaranje vakuuma; ~, antiphase - protiv-

pumping
pumping
fazno pumpanje; ~, chemical hemijsko pumpanje; ~, direct pumpanje na osnovnoj frekvenciji:
~, double - dvofrekventno pumpanje; ~, electron beam - pumpanje elektronskim snopom; ~ 3
elliptic - eliptiko pumpanje; ~,
flashlamp - pumpanje fle-lampom; ~, fundamental v. direct
pumping; ~, harmonic - pumpanje na harmonitima; ~, heavy intenzivno pumpanje; ~, inphase
- sinfazno pumpanje; , large pumpanje velikim signalom; ~,
light - svetlosno pumpanje; ~,
low-frequency - niskofrekventno
pumpanje; ~, magnetic - magnetsko pumpanje; ~, magnetoacoustic - megnetno-akustiko pumpanje; ~, multilevel - vienivosko pumpanje; ~, multiple-frequency - viefrekventno pumpanje lasera; ~ of molecule pobuda molekula; ~, optical optiko pumpanje; ~, parallel paralelno pumpanje; ~, parametric - parametarsko pumpanje; ~,
perpendicular
v.
transverse
pumping; ~, push-pull - dvotaktno pumpanje, protivtaktno pumpanje; ~, quadrature - kvadratno
pumpanje; ~, rapid - brzo pumpanje; ~, selective - selektivno
pumpanje; ~, sinchronous - sinhrono pumpanje; ~, single - pumpanje na jednom generatoru; ~,
subharmonic - pumpanje na subharmonicima; ~, transverse transverzalno pumpanje; ~, tungsten - volframsko pumpanje; ~,
two-photon - dvofotonsko pumpanje; ~, W v. tungsten pumping
punch - probojac (ma.); ~ card
programming - programiranje izbuenim karticama; ~ mark znak obeleivaa; ~ tape controlled - upravljan izbuenom
trakom
punched card - izbuena kartica;
~ tape - perforirana traka
puncher - perforator
punching - prosecanje; ~ test probojni ogled

556

push

puncture of insulation - proboj

izolacije (el.); ~ voltage - probojni napon
pup jack - jednopolno gnezdo, jednopolni dek
pupil - enica; ~ entrance - pljosnatost enica na ulazu; ~ exit pljosnatost enica na izlazu
Pupin coil - Pupinov kalem
pupinization - pupinizacija
pure mathematics - ista matematika; oscillator - oscilator istih sinusnih oscilacija; ~ resistance - omski otpor; ~ rotating
magnetic field - obrtno kruno
magnetsko polje
purely automatic - potpuno automatski
purex process - postupak odvajanja
fisionih proizvoda i plutonijuma iz
istroenog uranijumskog goriva; osnova procesa je ekstrakcija tributil-fosfatom iz nitratnih vodenih rastvora
purification - rafinacija, rafinisanje
rafiniranje; preiavanje; pripremanje; ~j gas - preiavanje gasa;
~, zone - zonsko ienje, zonska
dekontaminacija (preiavanje)
purifier - preista (zav.)
purifying material - masa za preiavanje (zav.)
puritron - puritron
purity - istoa; ~, high - visoki
stepen istoe; ~, spectral - spektralna istoa
push - gurati, pritiskati; ~ broach
- provlaka; ~ broaching - provlaenje potiskivanjem; ~ contact
- pritisni kontakt, kontakt za pritiskivanje; ~ control - upravljanje
tasterom; ~ key - taster bez zaustavljaa; ~ panel - tabla sa dugmadima za upravljanje; ~ pull-amplifier - dvotaktni pojaava,
protivtaktni pojaava, pu-pul pojaava; ~ pull crystal mixer protivtaktni kristalni mea; -~
pull microphone - protivtaktni
mikrofon; ~ pull oscillator protivtaktni oscilator; ~ pull transformer - transformator sa srednjim izvodom; ~ pull voltage protivtaktni napon (u fideru)

nut into operation

nut into operation - staviti u pogon; ~ into production - pustiti
u proizvodnju
putref ication - potpuno i progresivno
raspadanje organske materije
putresciue - putrescin, tetra- metilen-diamin (hem.)
putty - uljani kit
pycnometer - piknometar (sud za
odreivanje specifine teine) (hem.,

fiz.)

pylistor - pajlistor
pyramid - piramida
pyramidal surface - piramidalna
povrina
Pyramidone piramidon, trgovaki
naziv za 4-dimetil amino-antipirin
(hem.)
pyranometer - piranometar, instrument za merenje transparentnosti
pyrargirite - pirargirit (sulfid srebra
i antimona) (min.)
pyrex - pireks, pajreks (borosilikatno
teko topljivo staklo)
pyrheliometer - pirheliometar, instrument za merenje jaine Sunevog
zraenja
pyridoxin - piridoksin, jedan od
vitamina B2 kompleksa (hem.)
pyrite - pirit (sulfid gvoa) (min.)
pyroconductivity - pirokonduktivitet, elektrina provodnost goruih
supstanci
pyroelectric - piroelektrian; ~
effect - piroelektrini efekt
pyroelectricity - piroelektricitet (pojava suprotnih naboja na kristalima
pri zagrevanju); ~, false v. se-

557

pyroxylin

condary
pyroelectricity;
~,
false of the first kind - lani
piroelektricitet prve vrste; ~, primary - primarni piroelektricitet,
piroelektricitet pri konstantnoj deformaciji; ~, secondary - piroelektricitet pri konstantnom naponu,
sekundarni
piroelektricitet;
~,
tensorial - tenzorski piroelektricitet; ~, true v. primary pyroelectricity; ~ vectorial - vektorski piroelektricitet
pyrolysis - piroliza (razlaganje na
povienoj temperaturi) (hem.)
pyrometer pirometar, instrument
za merenje temperature
pyrometric cone - konus od materije koja se topi na odreenoj temperaturi
pyrometry - pirometrija, nauka i
tehnika merenja temperature
pyromorphite - piromorfit, olovni
fosfat i hlorid
pyrophoric alloys - piroforne legure,
kresiva
pyrophorous - piroforan, samozapaljiv na vazduhu
pyrostat - pirostat, automatski ureaj za regulisanje visokih temperatura
pyrosulphate - pirosulfat, so pirosumporne kiseline (hem.)
pyro-total radiation pyrometer pirometar sa termo-parom
pyroxenes - pirokseni (grupa metasilikatnih minerala) (min.)
pyroxylin - piroksilin, celulozni
tetra nitrat (eksploziv)

Ph.B. Pharmacopoeia Britannica - Britanska farmakopeja

p.p.m., ppm parts per million - delova na milion delova
PPP MO Pople-Pariser-Parr molecular orbitals (method) - metoda
molekularnih orbitala Popla-Parizerai Para
PPS polyphenylene sulfide - polifenilensulfid
PRG petroleum refinery gas - rafinerijski gas
psi pounds per square inch - funta po kvadratnom inu
psig pounds per square inch gauge - nadpritisak u funtama po kvadratnom inu
PUR polyurethane - poliuretan
PVA 1. polyvinyl acetate - polivinilacetat; 2. polyvinyl alcohol - polivinilalkohol
PVP polyvinyl pyrrolldine - polivinilpirolidon

Q
Q - dobrota, faktor dobrote, koeficijen(a)t dobrote i ~, acoustic - akustina dobrota; ~, atomic line dobrota spektralne linije atoma; ~,
asternal - eksterna dobrota; ~,
internal v. unloaded Q; ~, intrinsic v. unloaded Q; ~, loaded
- dobrota pri optereenju; ~,
magnetic - magnetna dobrota; ~,
nonloaded v. unloaded Q; ~,
primary - dobrota primarnog kola;
~, secondary - dobrota sekundarnog kola; ~, spectral line - dobrota spektralne linije; ~, unloaded
- sopstvena dobrota, neoptereena
dobrota; ~, working v. loaded Q
Q - factor - mera efikasnosti kalemova i kondenzatora
Q - meter - mera faktora dobrote,
Q -metar
Q - quality - dobrota
Q - switch:
~, active - aktivna modulacija
dobrote; ~, electrooptic - elektrooptika modulacija dobrote; ~,
Kerr-cell - modulacija dobrote pomou Kerove elije; ~, passive pasivna modulacija dobrote; ~,
pulsed - impulsna modulacija dobrote; ~, rotating mirror - modulacija dobrote obrtnim ogledalom;
~, saturable dye - modulacija
dobrote filtrom sa zasienjem
Q - value - oznaka za koliinu energije osloboene pri jednoj nuklear-

noj reakciji; obino se izraava u

elektron-voltima (fiz. (
quad - prefiks koji kod oznaavanja
standardnih veliina sernog papira
oznaava etvorostruku veliinu osnovnog formata (thnl.)
quadded cable - kabl upreden u
etvorke
quadrac - kvadrak
quadrangle - etvorougao
quadrant - kvadrant, etvrtina kruga
quadrant antenna - kvadrantna
antena; ~ electrometer - kvadratni elektrometar
quadrantal - kvadrantni; ~ triangle - kvadratni trougao, u sfernoj trigonometriji; ~ rule - pravilo
kvadranta
quadrants - kvadranti
quadratic - kvadratni, drugog stepena; ~ equation - kvadratna
jednaina; ~ trlnominal - kvadratni trinom
quadratron - vrsta tetrode, kvadratron
quadrature - pomeraj za 90; kvadratura; ~ amplifier - kvadraturni
pojaava; ~ -axis component poprena komponenta; ~ -axissubtransient electromotive force
- poprena poetna elektromotorna
sila;
axis transient electromotive force - poprena polazna
elektromotorna sila; ~ -phase
component - kvadraturna (reak-

quadrature
quadrature
tivna) komponenta; voltage kvadraturni napon
quadribasic ctvorobazan (hem.)
quadric - kvadratan, drugog stepena;
~ surface - kvadratna povrina,
povrina drugog stepena
quadrilateral - kvadrat, geometrijska
slika
quadrimolecular - etvoromolekulski (hem.)
quadrinominal - polinom sa etiri
lana
quadripolar - etvoropolaran
quadripole - etvoropol; ~ attenuation factor - faktor slabljenja
etvoropola
quadrisyllable - etvorosloan
quadrivalent - etvorovalentan
(hem.)
quadrode - tetroda
quadrojride - tetroksid (hem.)
quadruple point - etvorna taka u
dijagramu
koncentracija-pritisak-temperatura gde dvokomponentni
sistem moe postojati u etiri faze
(hem.)
quadrupole - kvadrupol (dva spregnuta dipola jednog molekula, atoma
ili atomskih jezgara (fiz.)
quadrupole moment - kvadrupolni
momen(a)t atomskog jezgra; magnetski momen(a)t koji nastaje usled
odstupanja jezgra od idealno sferinog oblika (fiz.)
quag - pitaljina, movarno zemljite
qualifiable - po svojstvima odredljiv, blie odredljiv
qualifications - kvalifikacije
qualitative analysis - kvalitativna
analiza, identifikacija sastavnih delova jedinjenja ili smee (hem.)
quality:
~ coherent Y - koherentno y
zraenje; ~ control - kontrola
kvaliteta; ~, external - spoljnja
dobrota; ~ factor - faktor kvaliteta; ~ factor of a meter - stepen kvaliteta brojila; ~ of surface,
quality of the finish - kvalitet
povrine; ~, production - kvalitet
produkcije; ~ Q - dobrota
quantameter - kvantometar, broja
fotona, mera zraenja

560

quantum

quantic - kvantni
quantitative analysis - kvantitativna analiza, odreivanje koliine
elemenata ili komponenti jednog hemijskog jedinjenja ili smee (hem.)
quantity - koliina, veliina (mat.) ;
~ galvanometer - galvanometar
za merenje koliine elektriciteta;
~ meter - ampersat-metar; ~ of
electricity - optereenje, punjenje,
koliina elektriciteta; ~ of heat koliina toplote; ~ of X-rays energija X-zrakova; ~, production
- koliina proizvodnje
quantization - podela talasa na stepene (u impulsnoj modulaciji), kvantiranje, kvantizacija; <~, amplitude
- amplitudno kvantiranje; ~ distortion - izoblienje od podele
(talasa) na stepene, izoblienje usled
kvantizacije; ~ of radiation kvantiranje zraenja
quantized - kvantiran
quantizer - kvantujui elemen(a)t,
kvantujui ureaj, kvantizator; ~,
adaptive - adaptivni kvantizator;
~, digital - digitalni kvantizator;
~a logarithmic - logaritamski
kvantizator; ~, nonuniform - neravnomerni kvantizator; ~, uniform - ravnomerni kvantizator
quantometer - balistiki galvanometar
quantum - 1. koliina; 2. kvant
(najmanji deli elektromagnetskog
zraenja (fiz.) ; ~, annihilation anihilacioni kvant; ~ condition kvantni uslov, kvantno stanje; ~
correction - kvantna popravka,
kvantna korekcija; ~ efficiency kvantni stepen dejstva (foto-elije);
~, energy - kvant energije; ~,
equivalence principle - princip
kvantne jednakosti; ~, excitation
- kvant ekscitacije; ~, field kvant polja; ~, gamma (-ray) gama-kvant; ~ jump - kvantni
prelaz, skok; ~ 3 light - kvant svetlostij foton; ~, limit (X-ray) granina (minimalna) talasna duina
(X-zraka); ~ mechanics - kvantni
broj;
~ number - kvantni
broj; ~ of action - kvant dejstva,
osnovna fizika konstanta koju je

561
uveo Plank; ~ of thermal vibration - kvant toplotnih vibracija;
~ theory - kvantna teorija; ~
transition - kvantni prelaz (atoma);
r^ vibration - kvant energije oscilovanja; ~, virtual - virtualni kvant
quantum-inducted - indukovan
kvantnim efektima
quantum-mechanical
kvantno-mehaniki
quarry - kamenolom, majdan
quart - kvart, etvrtina galona (1,1359
litara)
quarterbend - cevni luk etvrtine
kruga; ~ sawing of timber osni rez drveta; '
twist belt poluukrten kai; ~ -wave plate - ploa od mike, slui za dvostruko
prelamanje svetlosti
quartile - kvartil
quartz: - kvare, kremen( kristalni silicijum-dioksid) (min.) ; ~, AC-cut
- kvare AC-reza; ~, acoustic akustiki kvare; ~, arenaceous kvarcni pesak; ~, AT-cut - kvare
AT-reza; ~, BC-cut - kvare BC-reza; ~, BT-cut - kvare BT-reza;
~, buck - kvare koji ne sadri
rude (zlata); ~ -crystal control kvarena stabilizacija; ~ -crystal
oscillator - oscilator s kvarenom
stabilizacijom; ~, DC-cut - kvare
DC-reza; ~, doped - sintetini
kvare sa dodatim primesama; ~
fibre - kvarena nit; ~ filter kvarcni filter; ~, DT-cut - kvare
DT-reza; ~, fused - topljeni kvare;
~ master oscillator - kvarcni
upravljajui oscilator; ~ oscillator
- oscilator s kvarenom stabilizacijom; ~ resonator - kvarcni rezonator; ~, smoky - dimni kvare;
~, synthetic - sintetiki kvare;
~, topaz - citrin (min.) ~, X-cut - kvare X-reza; ~, Y-cut - kvare Y-reza; ~, Z-cut - kvare
Z-reza
quartzine - kvarcin (vlaknast i lisnati kalcedon) (min.)
quartzite - kvarcit (stena sastavljena
preteno od kremena) (geol.)
quartzous - kvarcni
quasi-conductor - poluprovodnik;
~ -harmonic oscillator - kvazi36 Renik

queue

harmonine oscilacije; ~ -homogeneous reactor - kvazihomogeni

reaktor, nuklearni reaktor na vrs-o
gorivo dispergovano u tenosti
(nukl.);
~ -monochromatic kvazi-monohromatski
quasi-particle - kvazi-estica;
time selector - kvazivremenski
bira; ~ alloy - legura sastavljena
od etri elementa; ~ ammonium
bases - kvaternerne amonijum-baze, jedinjenja izvedena od amonijum-hidroksida, NH4 OH, gde su
4 atoma vodonika zamenjena alkil-radikalima (hem.) ; compound
jedinjenje sastavljeno od etiri
elementa
quaternization stvaranje kvaternernog jedinjenja (hem.)
queen's metal - legura ugl. kalaj a i
antimona (za juvelirske svrhe)
quench cirucit - kolo za gaenje
varnica; interval - interval gaenja
quenched spark - varnica koja se
gasi
quencher - gasilac (materijal za gaenje luminisc:ncije)
quenching - 1. gaenje, priguivanje;
2. arenje; ~, afterglow - gaenje
perzistencije; , concentration koncentrisano gaenje
quenching gas - gasei gas, primesa
u gasnim brojaima (obino pare
organskih supstancija ili halogeni)
koja spreava kontinualno pranjenje
u brojau koje bi nastalo od fotoelektrona i dr. (fiz., nukl.); ~,
laser - gaenje laserskim zraenjem; ~ -of fluoroscence - gaenje fluoroscencije; ~ -of resonance - prigunjenje rezonantnog
zraenja
quenselite - kvanselit (bazni oksid
olova i mangana) (min.)
quercetin - kvarcetin, tetrahidroksiflavanol (uta organska boja)
quercitol - kvercitol, polihidroksilni
derivat heksametilena (hem.)
quercitrin - kvarcitrin, kvercimetin,
kvercitrinska kiselina, hem.
questionnaire - upitnik
queue - red, redosled

quetenite
quetenite - kvetenit (vrsta botriogena) (min.) ; ~, double-ended red sa dva kraja
queueing - obrazovanje reda, obrazovanje redosleda
qucik - brz; ~ action chuck stega sa brzim dejstvom; ~ -break
fuse brzodelujui topljivi osigura;
~ -break switch - brzi prekida,
brzi prebaciva; ~ curve - otra,
kriva; ~ -drying varnish - lak
koji se brzo sui; ~ -operating brz, brzodejstvujui, sa brzim dejstvom; ~ pitch thread - strma
loza; ~ release waive - brzo
povratni ventil; ~ reverse - brzo
povratno kretanje; ~ -setting cement - brzo vezivni cement; ~
response - brzodelujui; ~ solder
- lako topljivi lem, lako topljivi
metal za lemljenje; ~ sweep strma kriva
quicklime kalcijum-oksid, peeni
kre (CaO) (hem.)
quicksilver - iva (hem.)
quicksilvering - amalgamiranje; pokrivanje (obrada) ivom
quiescent load - trajno optereenje
quiet automatic volume control beumni automatski regulator jaine; ~ battery mikrofonska
baterija; ~ circuite - besumno
kolo, isto kolo; ~ molten pool mirna rastopina, mirna kupka (zov.)
quill - aura, tuljak; ~ -adjustable
- podeen sa tuljkom (aurom); ~
diameter - prenik aure; ~ shaft
- uplje vratilo
quinaldine - hinaldin, alfa-metalhinolin (hem.)

S62

quotient

quinary - petostruk, sastavljen od

pet elemenata; ~ alloy - legura
sastavljena od pet elemenata
quinhydrone - hinhodron, konhidron, adiciono jedinjenje p-hinona i
hidrohinona (hem.); ~ electrode
- hinhidronska elektroda, elektrohemijski sistem za odreivanje pH-vrednosti (hem.)
quinine - hinin, kinin
quinol - hidrohinol3 p-dihidroksi-benzol, redukciono sredstvo (fot.)
quinoline - hinolin
quinones - hinoni, kinoni, jedinjenja
izvedena od benzola i njegovih homologa zamenom dvaju atoma vodonika kiseonikom (hem.)
quinonoid formula - hinohidna
(kinoidna) struktura, bazirana na
diketonskoj konfiguraciji p-hinona
(hem.)
quinosol hinozol (dezinfekciono
sredstvo)
quinoxalines - hinoksalini, kinoksalini, grupa heterociklinih jedinjenja
sastavljenih od benzolovg i dijazinovog prstena (hem.)
quinquemolecular - petomolekulski
(hem.)
quinquevalent - petovalentan (hem.)
quintic - petog stepena (mat.)
quire - koliina od 24 lista hartije
(thnl.)
quired paper - koliina od 480 lista
hartije (lream) sloena po 24 lista
(quire) (thnl.)
quite square edged - otrobridan
quittance - priznanica, potvrda
quotient - kolinik (mat.)

R
R - simbol za ugljovodoniki (alkaliradikal)
R-acid - 2-naftol-3, 6-disulfonska
kiselina, upotrebljava se u industriji
boja (thnl.)
r-meter - rendgenmetar (jonizaciona
komora sa cevnim mernim priborom)
Ra - simbol radioaktivnog elementa
radijuma (hem.)
rabbet-plane - lebno rende, rende
za lebljenje (mal.)
racemation - meanje optikih aktivnih oblika nekog jedinjenja (hem.)
raceme - racem, jedinjenje koje je
kombinacija levo- i desno-rotacionih oblika i koje je optiki neutralno (hem.)
racemid acid v. tartaric acid;
~ compounds - recemska jedinjenja, sastoje se iz jednakih koliina enentiomorfnih stereoizomera
tako da su optiki neaktivni (hem.)
racemisation - racemizacija, gubljenje optike aktivnosti jedinjenja
zbog prelaska jednog dela u enentiomer (hem.)
racetrack - trajektorija estice
racing car - trkaki automobil (mot.)
rack - stalak, postolje; polica; ozubljena letva, zupasta ipka; ~,
aging - ispitni stalak, ispitno mesto; ~ cutter - gloda za ozubljene
letve (mal.); ~ cutting machine
- glodalica za ozubljene letve
(ma.); ~ ground - zemlja'

(natpis na aparatima i ureajima)

(el.)
racking - operacija pretakanja piva
iz sudova za vrenje u burad (thnl.)
racking milling - glodanje ozubljenih letvi (ma!.); ~, printed circuit - rek za tampana kola; ~
shaper - rendisaljka za ozubljene
letve (ma.); ~ teeth, rack toothing - ravno ozupenje (ma.)
rad - jedinica apsorbovane doze
zraenja, definisana kao koliina
jonizujueg zraenja koja po apsorpciji u jednom gramu materijala
oslobaa energiju od 100 erga (fiz.)
radameter - radarska oprema za
spreavanje sudara (eh.)
radart - radijant-antena
radar (Radio Detection an Ranging) - radar, radio-lokator (radiodetekcija i odreivanje daljine)
(eh.); ~, AEW v. airborne early-warning radar; ~, AGL v.
airborne gun-laying radar; ~
aids - radarska sredstva, radarska
oprema (eh.); ~ air traffic
control - radarska kontrola vazdunog saobraaja (av.); ~, airborne early-warning - avionski
radar za dejstvo na daljinu; ~,
airborne gun-laying - avionski
radar za navoenje oruja; ~,
airborne intercept - avionski
radar za presretanje; <~, airbornesearch v. airborne intercept
radar; ~, aircraft altitude cal-

radar

564

radar
culator - radarski raunar visine
aviona (els.); ~, airfield-control
- kontrolna radarska stanica na
aerodromu; ~, airport surface
detection - radar za kontrolu ureaja na aerodromu; ~, airport
survellance - aerodromski radar
za nadgledanje vazdunog saobraaja; ~, AL v. airborne intercept radar; ~, all-round looking - radarska stanica sa dejstvom
u svim pravcima (u krugu od
360); ~ altimeter - radarski
visinomer (els.); ~ antenna radarska antena; ~ antenna array
- radarska antena (reetka); ~,
anticollision - radar za spreavanje sudara; ~ approach beacon - radarski far za navoenje
aviona na sletanje (av.); ~ area
control - radarska stanica za
upravljanje vazdunim saobraajem
u irem regionu; ~ beacon - radarski far (av.); ~ beam - radarski zrak (els.); ~, beamtransmitter - radar za zrano navoenje; ~, bistatic - dvopoloajni
radar; bombsight - radarski
ureaj za bombardovanje, radarski
ureaj za gaanje bombama (av.);
~ camouflage - radarsko maskiranje, radarska kamuflaa (voj.);
~, collision-warning v. anticollision radar; ~, color - radar
za indikacijom u boji; ~ countermeasures - protivradarska zatita (voj.); ~ cross-section efektivni presek cilja (ekvivalentna
odbijena povrina); ~ detection
- detekciona radarska stanica; ~
dish - radarski reflektor (els.);
~ display - radarski indikator,
radarsko pokazivanje (els.); ~
echoing area - zona radarskih
odbijanja ehoa; ~ equation radarska jednaina (els.); ~ fence
- radarska ograda, niz radarskih
odbrambenih stanica (voj.); ~,
fire
control
v.
gun-laying
radar; ~, flight path - radar za
trajektoriju leta, radar za stazu
letenja; ~ foreceasting - radarska meteoroloka prognoza (met.);

radar
~ guided missile - radarom voden projektil (voj.); ~, 6*"!directing - radar za upravljanje
vatrom protivavionske artiljerije;
~, gun-laj-mg - radar za navoenje oruja; ~, hand-held - prenosni radar; ~, height-finding radar za odreivanje visine uzletanja, radarski visinomer; ~ homing beacon radarski far navoenja (povratka); ~ homing
bomb - bomba sa radarskim voenjem na cilj (av.); ~ horizont
- radarski horizont (els.); <~ indicator - radarski indikator (els.);
~, interplanetary - meuplanetarna radiolokacija; interrogating - radarski interogator;
~ jamming system - protivradarski sistem (els.); ~, landing
(assist) - avionski radar, radar za
sletanje; ~, laser - 1. laserska
lokacija, optika lokacija; 2. laserski lokator, optiki lokator; ~,
long-pluse - radar koji vodi sa
impulsina velike duine (reda mikrosek); ~ magnetron - radarski
magnetron (els.); ~ map - radarska karta terena (els.); ~ mapping - radarski snimak terena (els.);
~ measurement of rainfall radarsko merenje jaine kie (meteor.) ; ~ missile-track - radarska
stanica za praenje raketa; ~,
missile-tracker - radar koji sledi
projektil (voj.); ~, monopulse monoimpulsni radar; ~, monostatic - jednopoloajni radar; ~, navigational - navigacioni radar;
~ operator - radarski operator,
ovek koji upravlja radarom (voj.);
~, optical - 1. optika lokacija;
2. optiki lokator; ~, passive pasivna radiolokacija; ~ performance - reim radara, karakteristika radara, indikator radarskog
rada (els.); <~, phase-comparison - radar koji radi na principu
poredenja faza; ~, picket - radar
za prepoznavanje i priguenje protivnikog radara (els. voj.);
~
plot - radarski indikator cilja
(els.); ~ proof - protivradarski,
zatien od radarskog ispitivanja

565

(voj.) i ~> P'sed randing Doppler - impulsni Doplerov daljinski

radar; ~ range - daljina radarskog
dejstva, radarska kula (els.); ~
range only - radarski daljinomer;
// receiver radarski prijemnik
(els.)i ~ safety beacon - radarski sigurnosni far (voj.) ; ~ scan
_ radarsko ispitivanje, radarsko
istraivanje (eh.); ~, shii-r(^d)
- radar sa linearnom FM; ~,
short-pulse - radar koji radi sa
impulsima male duine (reda mikrosek); ~ site - poloaj radarske
stanice (voj.); ~ sound akustina lokaciona stanica; ~ storm
detection - radarsko otkrivanje
nepogode (meteor.); ~ surve!!ance
v. airport sur veli ance radar;
~, synthetic aperture (array)
- radar sa sintetikim otvorom;
~ target - radarska meta (voj.);
~ target-track - radarska stanica za automatsko praenje mete;
~ terrain clearance - radarski
visinomer; ~ test scope - ispitna
radarska cev (eh.); ~, threedimensional radar sa trodimenzionalnom indikacijom; ~ tracking - radarsko praenje, radarsko
sleenje (voj.); ~ tracking station - radarska stanica za praenje
(voj.); ~ traffic control - radarska kontrola saobraaja, radarsko
upravljanje
saobraajem
(sbr.); ~ trainer - radarsko oprema za obuku, radarska kolska
oprema (voj.); ~ transmitter - radarski predajnik (eh.); ~
velocity - radarska stanica za merenje brzine poletanja; ~, volumetric - radar s prostornom indikacijom nekoliko ciljeva; ~, weather (-avoidance) - meteoroloki
radar; ~, wind-finding - meteoroloki radar za odreivanje pravca i brzine vetra; ~ 3-D v. threedimensional radar
radial - radijalan; ~ acceleration
- radijalno ubrzanje (fiz.); ~
beam tube - cev sa radijalnom
emisijom (komutatorom), komutator s radijalnim snopom (eh.);
~ bracing - radijalni sistem veze.

radiation

radijalna mrea, radijalno ojaanje;

~ component radijalna komponenta (mat.); ~ dipoles - radijalni dipoli (el.); ~ drilling machine - radijalna builica (med.);
~ field - radijalno polje (fiz.);
~ force - radijalna sila (fiz.);
~ piston pump - pumpa sa radijalnim klipom (ma.); teeth
- radijalni zubi (ma.); ~ time
base - radijalna vremenska baza
(eh.); ~- transmission line radijalni fider (eh.); ~ velocity
- radijalna brzina (fiz.);
radially expanding clutch - radijalno ekspanziono kvailo (ma.)
radian - radijan, jedinica lune uglovne mere (mat.); ~ frequency ugaona frekvencija (fiz.) ; length
- duina u radij anima, talasna duina podeljena sa 2 (fiz.)
radiance - zraenje, zrani sjaj,
zranost (opi.)
radiancy - gustina fluksa zraenja
(opt.)
radiant - radijant; ~ density - gustina zraenja; ~ energy - energija
zraenja (fiz.); ~ emissivity mo zraenja, sposobnost zraenja
(fiz.); ~ flux - fluks zraenja
(fiz.); ~ heat - toplota zraenja
(fiz.); ~ intensity - jaina, intenzitet zraenja (fiz.); ~, meteor - radijant meteorskog mlaza;
~ power - snaga zraenja, energija zraenja u 1 sekundi (fiz.);
~ purity - istoa boje (zraenja);
~ sensitivity (of a phototube)
- osetljivost na zraenje (fotoelementa)
radiate - zraiti
radiating-cooled tube - cev sa
zranim hlaenjem (tu); ~ element - elemen(a)t koji zrai (tt.);
- power - snaga zraenja (tt.);
~ system - sistem zj-aenja (tt.)
radiation - zraenje, ridijacija, zrakasto prostiranje; ~-f, activating
- aktivirajue zraenje; ~, alpha
- alfa zraenje; ~ ammeter antenski ampermetar; ; annihilation - anihilaciono zraenje; ~,
anti-Stokes - anti-Stoksovo zraenje; ~, atmospheric - radija-

radiation
radiation
cija atmosferika; , atomic atomsko zraenje; ~, backfire radio-translacija; ~, background
- zraenje pozadine (fona), um;
~, back-scattered - zraenje
odbijeno od podloge; ~, beamed
- usmereno zraenje; ~, beta beta zraenje; ~, black-body zraenje crnog tela; ~, bomb zraenje posle eksplozije nuklearne
bombe; ~, braking - zakono
zraenje (zraenje nastalo pri usporavanju elektrona); ~, bremsstrahlung v. braking radiation;
~, caloric v. calorific radiation;
~, calorific - toplotno zraenje,
infracrveno zraenje; ~, capture
- zraenje nastalo zahvatom; ~
cathode - radijaciona katoda; ~,
Cerenkov - Cerenkovljevo zraenje; ~ chemistry - radijaciona
hernija, nauna disciplina koja prouava hemijske posledice zraenja;
~ coefficient - radij acioni koeficijent, koeficijent zraenja; ~, coherent - koherentno zraenje;
~ complex. - sloeno zraenje; ~
constant ~ radijaciona konstanta,
konstanta zraenja; , continuous
- neprekidno zraenje; kontinualno zraenje (zraenje sa kontinualnim spektrom); ~, corpuscular
- korpuskularno (estino) zraenje; ~, cosmic - kosmiko zraenje; ~ counter - radijacioni
broja, broja estica, broja za
merenje
radioaktivnog
zraenja
(nukl.); ~ damage - radijaciono
oteenje, oteenje u materijalu
izazvano zraenjem; ~ , decay zraenje koje je posledica raspada;
~, degraded - degradirano zraenje; ~ idetector - detektor zraenja; ~, .diffuse - difuzno zraenje; ~, dipole - dipolno zraenje, zrattnje dipola; ~, direct
- usmereno zraenje; ~ dosemeter - merilo doze zraenja; ~
efficiency - stepen korisnog dejstva antene,' ~, electromagnetic
- elektromajgnetsko zraenje; ~,
electron - jtraenje elektrona; ~,
emergent - izlazee zraenje, zra-

566

radiation
enje koje naputa; ~, escaping zraenje koje istie, izmie, odlazi;
~, far-field v. far-zone radiation; ~, far-infrared - daleko
infracrveno zraenje; ~, far ultraviolet - daleko ultraljubiasto zraenje; ~, far-zone - zraenje u
daljoj zoni; ~ field - polje zraenja (antene); ~, fission-decaygamma - gama-zraenje koje se
dobija radioaktivnim raspadom fisionog produkta; ~, fluorescence
- fluorescentno zraenje, zraenje
fluorescencije; -~, gamma - gama
zraenje; , giant-pulse - monoimpulsno zraenje; ~, gray-body
- zraenje sivog tela; ~, hard tvrdo (prodorno) zraenje; ~, headon - zraenje upravljeno unapred;
~, heat - toplotno (infracrveno)
zraenje; ~, heterogeneous - heterogeno (nemonohromatsko) zraenje; ~, high-energy - zraenje
visoke energije; ~, high-frequency - zraenje visoke frekvencije,
uestanosti; ~, high-intensity zraenje velikog intenziteta; ~,
high-level v. high-intensity radiation; ~, higher-Stokes Stoksova linija vieg reda; ~, homogeneous - homogeno (monohromatsko) zraenje; ~, impact
- udarno zraenje; ~, impedance
- impedanca zraenja, radijaciona
impedanca; ~, incident - upadno
zraenje; ~, incoming - dolazee
zraenje; ~, infrared - infracrveno zraenje; ~ intensity - intenzitet zraenja; ~, invisible nevidljivo zraenje; ~, ionizing
- jonizirajue zraenje;~ laws zakoni zraenja; ~, long-lived zraenje dugovenih izotopa; '-,
long-range - zraenje velikog dometa, prodorno zraenje; ~, longwave - dugotalasno zraenje; ~
loss - gubici od zraenja, gubici
usled zraenja; ~, low-energy zraenje niske energije, nisko energetsko zraenje; ~, low-intensity
- zraenje malog intenziteta; ~,
low-level v. low-intensity radiation; ~, luminous - svetlosno
(vidljivo) zraenje; ~, magnetic

567
bremsstrahlung - magnetsko zakono zraenje; - maze - lavirint, krivudavi prilaz zoni zraenja;
monitor - monitor zraenja,
kontrolor zraenja; ~, monochromatic monohromatsko zraenje;
, , multimodal-laser - zraenje
viemodnog lasera; ~, multimode
laser - viemodno lasersko zraenje; ~, multiple - mnogostruko
zraenje; ~, multipole - zraenje
multipola; ~, neutron - neutronsko zraenje; ~, nocturnal - nono zraenje (neba); ~, noncoherent - nekoherentno zraenje; ~,
nuclear - nuklearno zraenje, zraenje atomskog jezgra; ~, occupational - profesionalno ozraivanje; ~, octople v. octupole
radiation; ~, octupole - zraenje oktupola; ~, optical pumping - zraenje optikog pumpanja; ~, penetrating - prodirue,
prodorno zraenje; ~, persistent
- postojano, istrajno, uporno zraenje; ~, polarized - poltarizovano
zraenje; ~ power - snaga zraenja, radijaciona snaga (antene);
~ pressure - pritisak zraenja,
radijacioni pritisak; ~, prompt trenutno zraenje, zraenje nastalo
neposredno posle nekog procesa;
~, pump - zraenje pumpanja;
~ pyrometer - radijacioni pirometar; ~, quadrupole kvadrupolno zraenje; ~, quantum kvantno zraenje; ~, radio-frequency - radiofrekventno zraenje;
~, radioactive - radioaktivno zraenje; ~, Raman - linija kombinacionog rasejanja; ~, recombination - rekombinaciono zraenje;
~ resistance - otpor zraenja (antene); ~, Roentgen - rendgensko
zraenje; ~, scattered - rasejano
zraenje; ~, secondary - sekundarno zraenje; ~, shockwave zraenje udarnog talasa; ~, shortlived - zraenje kratkovenih izotopa; ~, short-range - zraenje
malog dometa; ~, short-wave kratkotalasno zraenje; ~, single
mode laser v. unimode laser
radiation; ~, sky - nebesko

radical
zraenje; ~, slo wing-down - zakoeno zraenje; ~, soft meko (malo prodorno) zraenje;
~, space - kosmiko zraenje;
~j spontaneous - spontano zraenje; ~-, spurious - lano (parazitsko) zraenje; ~, stem - parazitsko rendgensko zraenje (koje
ne potie od mete); , stimulated
- stimulatisano zraenje; , stimulated Raman - linija stimulisanog kombinacionog rasejanja; ~,
stimulated Stokes - stimulisano
Stoksovo zraenje; ~ stray v.
scattered radiation; ~ survey
meters - instrumenti za otkrivanje
i merenje radioaktivnog zraenja;
~, synchrotron - sinhrotronsko
zraenje; ~, Tcherenkov v. Cerenkov radiation; ~ therapy leenje zraenjem, radijaciona terapija; ~, thermal v. heat radiation; ~, to*;al-body - zraenje
crnog tela; ~, transmitted - predato zraenje; ^-, ultraviolet ultraljubiasto zraenje; ~, uncollide - primarno (neskrenuto)
zraenje; ~, unimodal-laser zraenje jednomodnog lasera; ~,
unimode - jednomodno zraenje
lasera; ~-, visible - vidljivo zraenje
radiative - radijacioni, zrani;
capture - zahvat, apsorpcija upadne estice od strane atomskog
jezgra; najee se deava zahvat
neutrona, praen emisijom gamazraka (fiz.)
radiator - hladnjak; radijator; antena, ureaj za zraenje; 1. toplotni odvod, toplotna dispacija; 2.
radijator, emitar; ~, blackbody radijator crnog tela; ~, Cerenkov
- erenkovljev radijator; ~, F a bri-Perot - rezonator-radijator Fabri-Pero; ~, F-P v. Fabry Perot
radiator; ~, gray body - radijator sivog tela; ~, of sound - zvunik, zvuni radijator; ~, transition - generator prelaznog zraenja
radical - radikal, grupa atoma koja
nepromenjena prolazi kroz niz hem.

radical
radical
reakcija, ali ne moe samostalno da
postoji (hem.); u matematici koren
neke veliine; ~, acid - radikal
kiseline; ~, free - slobodni radikal (hem.); ~, hot - radikal
uzmaka visoke energije (hem.);
~ sign - znak radikala, znak korena (mat.)
radicand - veliina pod korenom
(mat.)
radio - prefiks koji znai radioaktivan (nukl.); aid to navigation - radio-navigacioni ureaj
(sbr.); ~ altimeter - radiovisinomer (av.); ~ art - radiotehnika, radio-tehnika struka; ~
astronomy - radio-astronomija;
~ beacon - radio-far (rad.); ~
beam - radio-talas, snop radiotalasa (usmeren) (rad.); ~ bearing - radio-goniometar (rad.); ~
broadcast - radio-difuzija, radioprogram (rad.); ~ channel radio-kanal (rad.); colloid radio-koloid, naziv za koloidne
rastvore radioaktivnih supstancija
kada se one nalaze u nemerljivim
i nevidljivim koliinama (hem.);
~ compass - radio-kompas (rad.);
~ control - radio-upravljanje, upravljanje radiom (sbr.); ~ controlled missile - projektil sa radiovodenjem (voj.); ~ countermeasures - vetake radio-smetnje
(voj.); detonator - radio-detonator (voj.); ~ direction finder
- radio-goniometar (rad.); ~ directional - 1. radio-goniometar;
2. radio-goniometrija; ~ electronics - radio-elektronika (eh.); ~
element - radio-elemen(a)t, radioaktivni elemen(a)t, elemen(a)t ili
njegov izotop koji emituje radioaktivno zraenje (hem.); ~ equipment - radio-oprema, radio-aparatura (rad.); field intensity intenzitet radio-polja (rad.); ~
field-to-noise ratio - odnos radio-signala prema umu (rad.);
~ frequency - radio-frekvencija,
visoka frekvencija (rad.); ~ frequency amplifier - radio-frekventni pojaava (rad.); ~ fre-

568

radio
quency bridge - radio-frekventni
most, vf. most (eh., rad.); ~
frequency capacitometer - vf.
mera kapacitivnosti (eh.); ~ frequency current - vf. struja, visokofrekventna struja (eh.); <~ frequency ion source - vf. jonski
izvor (el.); ~ frequency oscillator - vf. oscilator (eh.); frequency
pentode - vf. pentoda (els.); ~
frequency pulse - vf. impuls
(eh.); ~ frequency selectivity
- vf. selektivnost (rad.); ~ frequency transformer - vf. transformator
(rad.); ~ frequency
tube - visokofrekventna cev (eh.);
'' guided - radio-upravljan, radiokontrolisan; ~ label(l)ed - obeleen (markiran) radioaktivnim izotopom; ~ marker beacon - radio-far za markiranje (rad.); ~
metal locator - radio-detektor
za metal (rad.); ~ missile-tracker - radio-ureaj za praenje projektila (voj.); ~ noise - radiosmetnja, smetnja radio-prijema, u
radio-emisiji osnovni fon kontinualnih frekvencija; ~- noise meter
- mera radio-smetnji (rad.); ~
operator - radista, radio-operator; ~ pictures - televizija; ~
range - radio-opseg, radio-oblast,
radio-signalni far; ^ ray refraction - prelamanje radio-talasa (rad.)
~ reception - radio-prijem; ~
remote control - radio-upravljanje na daljinu (red.); ~ robot radio-robot, telemehaniki radioautomat (eh.); ~ set - radio-aparat, radio-stanica, prijemnik; ~sonde - radio-sonda (meteor.);
~ source - izvor radio-talasa;
radioaktivni izvor (nukl.); ~ space
- kosmika radio-veza; ~ spectrometer - radio-spektrometar, instrumen(a)t za merenje talasnih
duina radio-talasa (rad.); ~ spectrum - radio-spektar, ukupni domen radio-frekvencija; ~, stereophonic - 1. stereofonska radiodifuzija; ?. stereofonski radio-prijemnik; ~- storm - radio-bura,
smetnje u radio-astronomiji; ~
telescope - radio-teleskop; ~

radio
thermoluminescence - radio-termoluminiscencija, posledica zagrevanja ozraenog materijala (nukl.);
~ traffic - radio-saobraaj; ~
transmission - radio-predaja;
tube - radio-cev, elektronska cev;
~ tuner - radio-podeava; ~,
two-way - 1. priiemno-predajna
radio-stanica; 2. dvosmerna radioveza; watch - radio-sat, sluanje
prijemnika; ~ wave - radio-talas;
~ wave-front distortion - izoblienje ela radio-talasa
radloacoustic position finding radiokaustino odreivanje poloaja (rad.)
radioactinium - radioaktinijum, radiokativni izotop (ih.)
radioactivated - aktiviran zraenjem
radioactivation - aktiviranje zraenjem
raioactivation analysis v. activation analysis .
radioactive - radioaktivan, koji emituje jonizujue zraenje koje potie
iz atomskih jezgara (fiz.); ~ balance - radioaktivna ravnotea
(fiz.); ~ chain v. decay chain
(fiz.); ~ cobalt - radioaktivni
kobalt (hem.); ~ constant radioaktivna konstanta, konstanta
radioaktivnog raspada (fiz.); ~
contamination - radioaktivno zagaenje (kontaminacija) (nukl.); ~
decay - radioaktivni raspad (fiz.);
~ deposit - leite radioaktivne
rude (geol.); radioaktivni talog
(hem.); radioaktivni sloj na zidovima suda u kome se nalazi radioaktivni gas; ~ effluents - teni
radioaktivni otpaci (nukl.); ~ emanation - radioaktivna emanacija,
gasoviti radioaktivni proizvod raspada; ~ equilibrium - radioaktivna ravnotea (fiz., hem.); ~
family - radioaktivna familija (hem.,
fiz.); ~ isotope - radioaktivni izotop (fiz.); ~ light souice - radioaktivni svetlosni izvor (nukl.); ~
material - radioaktivni materijal
(nukl.); ~ micrometer - radioaktivni mikrometar (nukl.); ~

569

radiochromatography

nuclide - radioaktivni izotop (nuklid) (fiz.); ~ product - radioaktivni proizvod (nukl.); ~ series
radioaktivni niz (fiz., hem.); ~
waste - radioaktivni otpaci (nukl.)
radioactivity - radioaktivnost; ~,
airborne - radioaktivnost u atmosferi; ~, artificial - vetaka
radioaktivnost; ~, contained izolovana (hermetizovana) radioaktivnost; ~, contaminaring radioaktivnost koja kontaminira (zagauje); ~ dustborne - radioaktivna praina; ~, electron - elektronska radioaktivnost, beta-aktivnost; ~, induced - indukovana
(vetaka) radioaktivnost; ~, natural - prirodna radioaktivnost;
~, position - pozitronska radioaktivnost; ~ prospecting - radioaktivna prospekcija (terena) (nukl.);
~, specific - specifina radioaktivnost; ~, waterborne - radioaktivnost u vodi
radioanalysis - analiza uz pomo
radioizotopa; analiza radioaktivnog
zraenja
radioassay v. radioanalysis
radioastronomy - radio-astronomija; ~ passive - pasivna radioastronomija
radioautograph - radio-autograf,
rendgenski snimak (nukl.)
radio autography - radio-autografija,
autoradiografija (metod dobijanja
otiska radioaktivnog predmeta na
fotografskom materijalu)
radiobeacon - radio-far
radiobearing - radio-smer, azimut
radiobiology - radiobiologija, biologija zraenja
radiocarbon - radio-ugljenik (radioaktivni izotop ugljenika 1 4 C)
radiocarbon dating - odreivanje
starosti
predmeta prema sadrini
14
C u njemu; metod primenljiv
na ostatke ivih organizama, sa
krajnjom mogunou procene starosti do 50.000 god. (nukl.)
radiochemistry - radio-hemija; ~
fission - radio-hemija fisionih
proizvoda
radiochroraatography - radio-hromatografija

radiocobalt
radiocobalt - radio-kobalt (radioaktivni izotop 6 0 C)
radiogenetis - radijaciona genetika
radiogenic - radiogeni, radiogenian,
koji potie od radioaktivnog zraenja (nukl.J
radiogoniometer - radiogoniometar
(rad.)
radiogram - radiogram, radio-telegram (rad.)
radiograph - radiograf, fotografija
materijala dobijena prolaskom gama
zraenja (nukl.)
radiographic contrast - radiografska kontrastnost, koja pokazuje
nehomogenost materijala (nukl.);
- density - radiografska gustina,
zacrnjenje radiografa (nukl.); ~
examination - radiografsko ispitivanje, ispitivanje prozraivanjem
(nukl.)
radiography - radiografija, rendgenografija (analiza predmeta pomou prodornog jonizujueg zraenja); ~, betatron - betatronska
radiografija; ~, gamma(-ray) gama-radiografija; ~, industrial
- industrijska radiografija; ~ interference - radio-smetnja (rad.);
~ interference suppressor radio-zatita (mot.)
radioisotope - radioizotop, radioaktivni izotop; ~ daughter - radioizotop-potomak; ~, extinct - izumrl' (iezli) radioizotop; ~, induced - indukovani (vetaki) izotop; ~ landing beam - radiosnop za sletanje (av.); ~ link radio-linija, radio-kabl, radio-veza;
~ locator radar, radarska stanica (voj.); ~, neutron-induced
- radioizotop proizveden delovanjem neutrona; ~ parent - radioizotop-roditelj; ~, primary - primarni (poetni) radioizotop (u nizu); .~, secondary - sekundarni
radioizotop (u nizu)
radiologic safety - radioloka bezbednost, zatita od zraenja (nukl.)
radiological bomb - radioloka
bomba, nuklearna bomba koja daje
posle eksplozije velike koliine radioaktivnih proizvoda, prljava"
bomba (nukl.)

570

radiotelephone transmitter

radiology - radiologija, prouavanje

zraenja (nukl.)
radioluminescence - radioluminescencija (emisija svetlosti pri ozraavanju)
radiolysis - radioliza (razlaganje kao
posledica ozraivanja)
radiolytic - radiolitiki
radiometer - radiometar, instrumen(a)t za merenje energije zraenja (fiz.); ~, correlation - korelacioni radiometar; ~, crystal/
video - detektorski radiometar; \
~, Dicke v. switched (Dicke)
radiometer; ~, digital - digitalni radiometar; ~, noiseless Dicke (-type) - niskoumni Dikeov
radiometar; , superheterodyne
- superheterodinski radiometar; ~,
switched (Dicke) - modulacioni
radiometar; ~, total power - radiometar ukupne snage
radiometry - radiometrija; ~, microwave - mikrotalasna radiometrija
radiomicrography - radiomikrografija, precizna radiografija (nukl.)
radiomicrometer - radiomikrometar, veoma osetljivi detektor zraenja (nukl.)
radiopaque - nepropustljiv za zraenje
radiopurity - nuklearna istoa,
radioaktivna istoa
radioreceptor - radio-receptor
radioresistance - otpornost na ozraivanje
radioresistant - otporan na ozraivanje
radioscopy - radioskopija, rendgenoskopija
radiosensibility - 1. radioosetljivost,
osetljivost na zraenje; 2. rendgenoosetljivost
radiosensitive - osetljiv na zraenje
radiosensitivity - osetljivost prema
radioaktivnom zraenju (nukl.)
radiotelegraph - radiotelegraf (tel.) ;
~ transmitter - radiotelegrafski
predajnik (tel.)
radiotelemetering - radiotelemetrijski
radiotelephone transmitter - radiotelefonski predajnik (tel.)

radiotelescope

571

radiotelescope - radioteleskop; ~,
Northern Cross - radioteleskop
Severni krst"
radioteletypewrker - radioteleprinter (tel.)
radiotherapy - rendgenoterapija, leenje jonizujuim zraenjem
radiothermy - radiotermija, dijatermija
radiotoxicity - radiotoksinost
radiotracer - radioaktivni obeleiva
radium - radijum, radioaktivni hem.
elemen(a)t, red. br. 88, simbol Ra
radium A - radijum A, radioaktivni
izotop polonijuma (hem.)
radium B - radijum B, radioaktivni
izotop olova (hem.); ~ bearing
-koji sadri radijuma; ~beryllium
source - radijum-berilijumski izotop, neutronski izvor spravljene
meanjem radijuma i berilijuma
(nukl.); ~ emanation v. radon;
~ lead - radijumovo olovo, krajnji (stabilni) proizvod raspada radijumove familije (hem.); ~ series - radijumov niz (hem.); ~
type vacuum gage - radijumski
manometar (metr.)
radius cutter - gloda za zaobljenja
(ma.) ; ~ of a circle - poluprenik (radijus) kruga (mat.); ~ of
curvature - radijus krivine (mat.);
~ of gyration - radijum obrtanja
(meli.); ~ of the bend - prenik
krivine (ma.); ~ of web - poluprenik putanje (meli.); ~, planing - rendisanje krivine (ma.);
~ vector - radijus vektor (mat.)
radix of a system of logarithms baza sistema logaritama (mat.);
~ of a system of numeration baza sistema brojeva (mat.)
radome - kuite antene; ~, airborne - kuite avionske antene
radon - radon, radioaktivna emanacija
(radioaktivni hem. elemen(a)t, red.
br. 86, simbol Rn)
raffinate - rafinisati (thnl.)
raffinose - rafinoza, melitroza, trisaharid koji se nalazi u eernoj
repi, melasi i dr. (hem.)
raft - splav, splavljeno drvo (srb.)

ram balance weight

raies ultimes - ultimne (poslednje)

linije u spektrima elemenata koji
se kao najintenzivnije poslednje
gube pri smanjivanju koliine elemenata; stoga slue za njihovo otkrivanje (hem.)
rail - tranica, ina (sbr.); ~ elamp
(shape/) - steza radnog stola
(rendbaljka) (ma.); ~ damping
(plaaer) - pritezanje radnog stola
(ma.); ~ elevating manual
control (shaper) - runa kontrola radnog stola (ma.); elevating screws - vreteno za podizanje transverzalne grede (ma.);
~ head (planer) - transverzalni
suport (ma.); ~ milling head suport za transverzalno glodanje
(ma.); ~ tool head - transverzalni suport (ma.)
raindrop attenuator - priguenje
od kie (rad.)
rain-tight - nepropustljiv za kiu;
~ water - kinica
rainbow - duga (meteor.)
raised butt weld between plates
with edges - rubni av (zav.);
~ edge - povrnuta ivica (zav.)
rake angle - stranji ugao (ma.);
~ face - povrina strugotine
(ma.)
ram - hidraulini klip (ma.)
ram balance weight - teina za
uravnoteenje draa (nosaa) alata
(ma.); ~, bearing - vodice nosaa alata; (KVR) kratkohodne
vert. rendisalje (ma.); ~ block stezna ploica na nosau alata
(ma.); ~ elamp - stezna ruica
na nosau alata (ma.); ~ drive
- pogon nosaa alata (KVR) (ma.);
~ face - glava nosaa alata (KVR)
(ma.); ~ guard (shaper) - osigura nosaa alata (ma.); ~
guide - vodica nosaa alata (ma.);
- heat slide - vertikalni kliza na
nosau alata (ma.); ~ lock stezni ureaj za nosa alata (>na.);
~ position - duina hoda nosaa
alata (ma.); ~ positioning shaft
- osovina za podeavanje hoHi
(ma.); return stroke - povratni
hod nosaa alata (ma.); ~, shaper
- nosa alata kratkohodne vertikalne

ram balance weight

ram balance weight
rendisaljke (ma.); ~ stroke control kontrola hoda nosaa alata
(ma.); ~ way vodica nosaa
alata (ma.)
Raman effect - Ramanov efek(a)t
(rasejanja svetlosti na molekulima)

(fiz.)

ramification - grananje, teranje

grana, ravanje
rammelsbergite - ramelsbergit, bela
niklena pakovina, nikal-dijarsenid
(min.)
ramming - nabijanje
ramp - brza izmena po linijskom
zakonu
Ramsauer effect - Ramsauerov
efek(a)t, apsorpcija spornih neutrona (fiz.)
Rana radio-navigator - fazni radionavigacioni sistem Rana (eh.)
random-incidence response - kruna osetljivost (el.); <*- orientation
- proizvoljna orijentacija; ~ sensitivity - kruna osetljivost (el.)
range - domet; daljina, udaljenost;
dijapazon, inteval; srednja slobodna putanja, duina putanje,
putanja estice; poligon; ~, adjustment - regulacija daljine, korektura daljine; ~, aerodynamic
- poligon za aerodinamina ispitivanja; ~, altitude - dijapazon visine; ~, antenna - antenski poligon; ~, artillery - artiljerijski
poligon; ~, attenuation - dijapazon slabljenja, dijapazon anuliranja; ~, aural - zona oslukivanja,
zona ujnosti; ~, beacon - radiofar, radio-kula, radio-toranj; ~,
bombing (mission) - poligon
za bombardovanje; ~ calibrator
- kalibrator udaljenosti, daljine;
~, corrected - izraunata daljina;
~, critical - kritina zona, kritini predeo; ~, cross-section
measurement - poligon za merenje radio-lokacionih poprenih
preseka; ~, cryogenic-of temperature - dijapazon kriogenskih
temperatura (nia od 20K); ~,
day - daljina dnevnog predavanja;
~, detection - daljina detekcije;
~, dynamic - dinamiki dijapa-

572

range
zon; ~, effective'-'radni dijapazon;
oblast neophodnih merenja, radni
deo skale; efektivna zona; efektivni
radijus dejstva; ~, elastic - elastina zona; ~, elastu-plastic elastino plastina zona; ~, epithermal - nad-toplotna oblast;
~, extreme - maksimalna udaljenost, domet; ~, extrinsic - oblasti
primesne provodljivosti (poluprovodnika); ~, fatigue - interval nosivosti; finder - daljinomer;
~, fixed - fiksna daljina; ~,
flying - daljina leta; ~, focusing - dijapazon fokusiranja;
~, freak - zona nestabilne ujnosti; ~, free-flight projectile poligon za ispitivanje balistikih
projektila;~, free-space - daljina
dejstva u slobodnom prostoru; ~,
frequency - dijapazon frekvencije;
~, fusion - oblast fuzije; ~,
gliding - daljina planiranja; ~
height converter - konvertor daljina-visina; , horizontal - horizontalna daljina, horizontalna udaljenost; ~ 3 hypersonic ballistic - hiperzvuna balistika trasa;
~, indicating - dijapazon indikacije, dijapazon pokazivanja; ~ indicator - indikator udaljenosti,
indikator dometa; ~, inelastic neelastina zona; ~ 3 instrument
- brojna oblast mernog instrumenta,
efektivnost mernog instrumenta;
~, interference - zona interferencije; ~, intrinsic - oblast sopstvene provodnosti; ~, launching
- daljina putanja (rakete); raketni
poligon; ~, locking - sinhronizaciona oblast; ~ mark oznaka
udaljenosti, marker dometa; ~,
mass - oblast masa; dijapazon
masa; maseni domet; ~, maximum v. extreme rang;; ~,
mean - srednje rastojanje; srednja amplituda priliva i odliva
(tenosti); srednji domet (estice);
srednji dijapazon, temperaturni interval topljenja; ~, microwave mikrotalasni dijapazon; ~, missle
v. launching range; ~, night daljina none predaje; ~ of
adjustment - oblast nametanja;

tmnge

573

, of audibility - oblast ujnosti

(date frekvencije); ~ of capacity
_ oblast optereenja; ~ of coverage - daljina dejstva, prekriveni
dijapazon; ~ of fesds - oblast
pomeranja; ~ of incrinsic temperature - oblast sopstvene temperature; ~ of proportionality oblast, domen proporcionalnosti;
of speeds - oblast brzina; ~
of stability - interval stabilnosti;
~ of stress - amplituda napona;
- of tones - gradacija tonova,
tonalnost; ~ of visibility - daljina vidljivosti; ~ of vision - daljina (jasnost) vienja, dubina polja
posmatranja; ~, omnidirectional
- radio-far usmeren u svim pravcima; ~, only radar - radarski
daljinomer; ~, operating - daljina dejstva, radijus dejstva; radni
interval, radni opseg; ~, optical
- daljina potpune vidljivosti, optika daljina, optika udaljenost;
~, picking-up - daljina nalaenja,
udaljenost nalaenja; , plastic oblast plastine deformacije; ~,
power dijapazon sila; zavrni deo
upusnog reima (reaktora); ~ power supply - menjanje daljinskog
stepena (kod radara); ~, practical
- dijapazon primene (aparata, instrumenta); duina dometa po pravoj; ~, projectile v. artillery
range; ~, proving - eksperimentalni poligon, poligon za ispitivanje;
~ pulse - daljinski impuls, impuls
daljine; ~ pulse automatic control - automatsko upravljanje daljinskim impulsom; ~, radar daljina dejstva radio-lokatora; ~,
rated - radni dijapazon, nominalni
dijapazon; ~ resultion - mo
razdvajanja po daljini, rezolucija
po daljini; ~, safe - bezopasna
zona, bezopasni interval, interval
sigurnosti; ~, sca'e - dijapazon
skale, interval skale; ~ scale selector bira razmere daljine;
~ selector - bira daljine, bira
razmere, bira opsega; sensitivity - osetljivost po daljini; ~,
source - oblast dejstva izvora,
poatak radnog reima (reaktora);

ranging
~, subpower - interval reima
rada reaktora na nepotpunoj snazi;
~, supersonic - interval nadzvunih frekvenci, interval frekvenci visokih uestanosti; ~ system
- sistem merenja daljine; ~, target - daljina cilja; ~, temperature interval temperature, temperaturni dijapazon; ~, test v.

proving range; ~, thermal -

termalna oblast, oblast termalnih

neatrona; interval termolizadje;
~, throttling - zona regulacije,
regulacioni interval; <,' tolerance
- interval tolerancije, oblast tolerancije, oblast doputenih greaka;
~ tracking - praenje po daljini,
praenje na daljinu; ~, training poligon za obuku; ~, transformation - oblast transformacije,
prelazni interval, interval temperaturnih promena; ~, transmission
- daljina transmisije, interval transmisije, zona predaje; ~, transmitting v. transmission range;
~, true - stvarni domet, realan
domet; ~, ultimate - maksimalni
domet (nuklearne estice); ~, unit
mera daljine, daljinski stepen; ~,
wave - oblast talasa, dijapazon talasa; ~, wide - iroki dijapazon,
iroka oblast, iroki interval; ~
zero calibration - kalibracija nulte
udaljenosti

range-finder - daljinomer; ~, coincidence daljinomer koincidencije; ~, coupled - daljinomer

kuplovanja, oblast zdruivanja (spajanja); ~, cut-image v. coincidence rangi-finder; ~, doubleimage v. coincidence rangefinder; ~, laser - daljinomer
lasera; ~, optical - optiki daljinomer; ~, radar - daljinomer
radio-lokatora; ~, radio - radiodaljinomer; ~, self-contained optiki daljinomer; ~, single-station - daljinomer sa konstantnom
(stalnom) bazom; ~, stereoscopic
- stereoskopini daljinomer
ranger - daljinomer
ranging - merenje rastojanja, odreivanje daljine, odreivanje distan-

ranging

574

ranging
ce; ustanovljenje granica; ~ computer - raunska maina za izraunavanje daljine; ~ radar radar za merenje daljine
Raney nickel Reni-nikl (vrsta sunerastog nikla), nikal vrlo razvijene
povrine koji se upotrebljava kao
katalizator (hem.)
Rankine scale - Rankinova temperaturska skala (u.)
Raoult's law - Raulov zakon, povezuje napon pare rastvora sa koliinom rastvorene supstance u rastvoru (hem.)
rape oil - repno ulje (thnl.)
Raphael bridge - Rafaelov most
(el.)
rapid combustion - ivo sagorevanje (mot.); ~ idle movement brzi povratni hod (mot.) ; ~ index
plate - ploa sa direktnom podelom (ma.); ~ indexing - neposredna podela (ma.); - loading - brzo optereivanje (ma.);
~ method - brzi metod, brza provera; ~ motion - brzo kretanje;
~ return stroke - brzi povratni
hod (ma.); ~ scanner - brzi
ocrtava, brzi razlaga, brzi analizator (eh.); ~ table approach
- brzo doterivanje (ma.); ~ traverse controls - brzohodno upravljanje (ma.); ~ traversing motion - brzohodno doterivanje (ma.)
rappee - ljut burmut (hot.)
rare - redak, razreden, rasturen;
~ earth - retka zemlja (hem.);
~ earth elements - elementi retkih zemalja, elementi od rednog
broja 57 do 81 ukljuujui i skandijum i itrijum (hem.); ~ gases
- inertni (plemeniti) gasovi, grupa
gasovitih elemenata nulte grupe
periodnog sistema, odlikuju se odsustvom hem. afiniteta (hem.);
~ metals - retki, plemeniti metali (hem.)
rarefaction of air - razredenje vazduha
rarefied - razreden; osiromaen
rarefy - praviti vakuum
rasp (sa)strugati; turpija za drvo
(grad.)

rate

rat-holing - reitmetar, postepeno

irenje buotine
ratcher wheel - zaporni toak (ma.)
rate - norma, stavka, cena, procena,
ocena; prebrojavati; ocenjivati; stepen; klasa, klasificirati; tempo,
brzina; veliina; rasturanje (npr.
vode); proizvodnost; odnos, proporcija; odreivati, meriti, izmeriti, ustanovljavati, fiksirati (vrednost veliina); ~, accuracy stepen tanosti; , aging - brzina
starenja; ~, angular - ugaona
brzina; ~, base wage - tarifna
stavka; ~, burning - brzina sagorevanja; ~, burn-off - brzina
topljenja (elektrode); ~, capture
- brzina zahvata, brzina kaptiranja;
', charging - struja naelektrisanja (u amperima); ~, chilling
- intenzitet hlaenja; ~, clock brzina sinhronizacije, taktna frekvencija; ~, collision - intenzivnost
sudara, intenzitet sudara; ~, conversion - brzina transformacije;
~ 3 cooling - intenzitet hlaenja;
~ corrosion stepen (veliina)
korozije; ~, critical cooling kritina brzina hlaenja; ~, cross
relaxation - brzina kros-relaksacije; ~, curing - brzina vulkanizacije; ~, cutting - brzina rezanja;
~, data signaling - signalna brzina; ~, date v. information
rate; ~, de-ionization - brzina
de-jonizacije; ~, decay - brzina
raspada (n. f . ) ; ~, degradation
- brzina degradacije, brzina starenja; ~, deposition - brzina taloenja; ~, dispersing - brzina
disperzije; ~, dosage - jaina
doze; ~-, dose v. dosage rate;
~j downtime - brzina zastoja;
~, drift - brzina drifta, brzina
prodiranja; brzina starenja; ~,
earned (period) - proek zarade;
~, erasing - brzina brisanja; ~,
error - uestanost pojave greaka;
~, evaporation - brzina isparenja; ~, excitation pump - brzina
pumpanja; ~, failure - brzina
kvarenja; ~, false alarm - uestanost pojave signala lane uzbune ; ~, Faraday fading - brzina

rate
Faradejevog fedinga; ~, fatality
- smrtnost od povreda na radu;
feed - brzina predaje; inten}
zivnost napajanja; ~, fission - intenzivnost deljenja (fisije), gustina
fisije; '~ 3 flow - brzina protoka;
,-, freezing - brzina zamrzavanja;
~, fuel - potronja goriva; ~,
gasification - brzina razvijanja
gasa; ~, gear reduction - broj
prenosa; redukcija; ~, generation
- brzina generisanja; ~, going
- fiksirana norma, utvrena norma,
predviena norma; ~, grown junction - dobijanje kristala rastenjem;
~, growth - brzina rasta; ~,
heat - toplotna snaga, intenzitet
toplote; ~, hour - satnica; ~,
induced transition - verovatnoa
indukovanog prelaza; ~, infiltration brzina infiltracije; ~ 5 information - informaciona brzina,
brzina predaje informacija, brzina
prenosa informacija; ~, interest
- procenat prirataja; ~, ionization - brzina ionizacije, odnos jonizacije; ~, job - radna norma;
~, launching - brzina propusta;
, limited control system upravljanje sa ogranienom brzinom ; ~, loading - brzina punjenja;
~, merit - pokazatelj kvaliteta;
~, message transmission - brzina otpreme informacija, informaciona brzina; ~, meter - mera
brzine brojanja; ureaj za merenje
radioaktivnosti koji direktno daje
brzinu brojanja, integrator impulsa;
~, mission success - brzina otkazivanja; ~, modulation - brzina
modulacije; ~, occupance stepen zauzetosti (kanala); , occupational - tarifna stavka; ~ of
acceleration - stepen ubrzanja;
~ of air flow - konana protoka
vazduha; ~ of angular motion
- ugaona brzina; ~ of attenuation - odnos atenuacije, postepeno
umirivanje; ~ of braking - koeficijen(a)t koenja; ~ of burning
- gorivost; ~ of change - brzina
merenja, marking diferencija (radar); ~ of change indicator mera brzine sputanja ili dizanja

575

rate
(aviona); ~ of change relay relej brzine promene (gradijentni
relej); ~ of chronomever - hod
hronometra, procena hronometra;
- of combustion - intenzitet gorenja; ~ of cooling - brzina hlaenja; ~ of delivery of a pump
- protok pumpe; ~ of deposition
- brzina topljenja, otapanja; ~ of
depreciation - brzina amortizacije, norma amortizacije; ~ of
descent - brzina sniavanja, brzina sputanja, procenjivanje sniavanja; ~ of development tempo razvoja; ~ of dilution stepen meanja; ~ of discharge
- brzina pranjenja (akumulatora);
brzina isticanja, izlaenja; ~ of
evacuation - brzina usisavanja;
~ of evaporation - intenzitet
obrazovanja pare, jaina kotla, brzina isparavanja; ~ of feed brzina (veliina) pomaka, brzina
proizvoenja; ~ of flame propagation brzina prenoenja plamena, brzina paljenja; ~ of flow
- protok, koliina protoka; of
growth - brzina razvoja, rasta,
prirataja; ~ of heat liberation
- brzina oslobaanja, toplotno naprezanje; ~ of ionization decay
- brzina opadanja jonizacije; ~ of
metal removal - brzina odnoenja metala; ~ of output - brzina
proizvodnje; ~ of plasma generation - brzina obrazovanja plazme;
~ of power input - optereenje,
potronja snage; ~ of precipitation - koliina padavina; ~ of
rise brzina prirataja, gradient;
~ of sending - brzina predaje
(signala); ~ of speed - odnos
brzine, odnos vrednosti brzina;
~ of strain - brzina deformisanja;
~ of the cutter speed - broj
obrtaja glodaa; ~ of tool wear
- brzina troenja, habanja metala;
~ of travel - brzina, brzina vonje; ~ of travel of sound brzina rasprostiranja zvuka; - of
turn - ugaona brzina; ~ of voltage change - brzina promene napona; ~ of volume flow - koliina protoka; ~ of wear koefi-

rate
rate
cijen(a)t istroenosti; ~, optical
excitation - brzina optike pobude; ~ per hour - komada po
asu; ~, preventive maintenance profilaktika norma, profilaktiki koeficijen(a)t; ~, production - produktivnost; koliinski uinak; brzina obrazovanja estica; ~, pull - brzina izvlaenja;
~, pulse-repetition - brzina povratka impulsa; ~, pumping brzina pumpanja; ~, quenching
(transfer) - brzina gaenja, brzina
prenosa; ~, range - brzina izmene,
radijalna brzina; ~, reaction brzina reakcije; ~, reading brzina oitavanja; ~, recombination - brzina rekombinacije;
~, recombination-generation brzina rekombinacije-generacije; ~,
recovery - brzina uspostavljanja,
brzina povratka (regulisane veliine na zadanu vrednost); ~, recurrence - frekvencija ponavljanja,
frekvencija praenja (npr. impulsa);
~, reduction - prenosni broj;
koeficijen(a)t
umanjenja; brzina
smanjenja; ~, redundancy - redundantnost, umnoak rezervisanosti; ~, removal - stepen obrade;
~, repetition v. recurrence rate;
~, restorability - ponovno uspostavljanje; ~, rusting v. corrosion rate; ~, sample - brzina
oitavanja, brzina uzimanja uzoraka; ~, sampling - brzina uzimanja uzoraka; ~, saverity statistika nesrenih sluajeva; ~,
scale - taksa, tarifa, tarifni indikator; ~, spontabeous emission
- verovatnoa spontanog zraenja;
~, spontaneous transition verovatnoa spontanog prelaza; ~,
standard - utvrena norma; ~,
starting - ustaljena poetna stavka;
~, steady - ustanovljena brzina;
~j surface recombination - brzina rekombinacije; ~, switching
- brzina prebacivanja, brzina ukljuivanja; ~, temporary vremenska norma, vremenska stavka; ~,
transmission - brzina otpreme
informacija; ~, voltage-recovery

576

rating

- brzina uspostavljanja napona; ~,

volume - brzina protoka materijala
(na traci); ~, wage - tarifna stavka; ~, weight - utroak teine;
~j writing - brzina zapisivanja
rated capacity - nominalni kapacitet (kondenzatora, centrale), nominalno optereenje (el.); ~ carrying current - nominalna struja
optereenja (el.); ~ current nazivna struja (el.); ~ dissipation - nominalno rasipanje, nominalna disipacija (el.); ~ duty
- nazivni pogon (elj.); ~ horsepower nominalna snaga (KS)
(mot.); ~ life - nominalni ivot
(cevi), nominalni vek ureaja; ~
load - nominalno optereenje; ~
maximum current - doputena
maksimalna jaina struje, maksimalna jaina struje (zavarivanja)
(zav.); ~ output - nominalna
izlaganja snaga (elj.); ~ quantity
- nazivna veliina (elj.); ~ short
circuit current - nominalna struja
katodnog spoja (elj.) ', ~ temperature-rise current of an instrument - nominalna struja zagrevanja aparata (el.); ~ voltage - nazivni napon (el.); ~ welding
current - nominalna struja zavarivanja (zav.)
ratemeter - intensimetar, instrument za merenje intenziteta (str.)
rating - 1. intenzivnost, mogunost,
proizvodnost, nominalni intenzitet, nominalna karakteristika; 2.
merna veliina, merna vrednost,
parametar; 3. normiranje, hronometraa; 4. procena, tarifikacija;
~ of well - 1. stvaranje buotine,
formiranje buotine; 2. procena
dubine buotine; ~ ability - pokazatelj dinamikih osobina (automobila); ~, accurancy - stepen
tanosti; ~ burden - optereenje (mernog transformatora); ~,
capacity - proraun snage, proraun proizvodnje, proraun obimnosti proizvodnje; ~, continuous
- 1. razdelnik snage, reim razdelnika snage, razdelnik jaine; 2.
reim stalnog optereenja; ~, elec-

rating

577

trical - proraunata elektrina

snaga; ~, engine - nominalna
snaga pokretaa; ~ interrupting
capacity - nominalna ruea snaga;
.', job - procena rada, ocena rada;
<,' knock - detonaciona karakteristika, oktanski broj; ~ load nominalno optereenje, projektno
optereenje; ~, maximum - 1.
maksimalna vrednost, 2. maksimalna snaga; ~, maximum continuous - maksimalna razdelna
snaga, maksimalna linearna snaga,
maksimalna kontinualna snaga; ~,
name-plate - nominalna snaga,
snaga, pokazatelja na tablici (maine); ~, one-hour - vremenska
snaga; ~, pace - procena tempa
rada, ocena intenziteta rada; ~,
performance - procena intenziteta rada; power nominalna
snaga; ~, short-time - kratkotrajna snaga, snaga pri kratkotrajnom reimu; , speed - ocena
tempa rada; ~, torque - nominalni momen(a)t uvrivanja; ~,
virtual - srednja efiktivna snaga
ratio - 1. odnos, proporcija; 2. stepen, koeficijen(a)t; ~, of enrichment - koeficijen(a)t obogaenja;
~ of flow to mean flow modularni koeficijen(a)t protoka; ~
of refraction - koeficijen(a)t refrakcije, tangens ugla odstupanja;
~ of reinforcement - procen(a)t
armiranja, koeficijen(a)t armiranja;
~ of stroke to diameter - odnos
duine hoda klipa u cilindru; ~,
abundance - obogaenje, koeficijen(a)t obogaenja, obogaenost
(izotopa), 'relativan sadraj; ~,
base - bazini odnos, odnos veliine bazisa fotografisanja u odnosu
na visinu; ~, bore-stroke - odnos
unutarnjeg koenja, koeficijen(a)t
usporavanja; ~, branching - koeficijen(a)t razgranavan)a, (raspada),
odnos grana raspada (radioaktivnih
nizova); ~, cement-water v.
water-cement ratio; , chargeto-mass odnos naelektrisanja
i mase, specifino naelektrisanje;
~, compression - stepen kompresije, koeficijen(a)t sabijanja; <-,
37 Renik

ratio
contact - koeficijen(a)t prekrivanja; ~, contrast - koeficijen(a)t
kontrasta; ~, conversion - 1.
koeficijen(a)t konverzije; 2. koeficijenta)! proizvodnje; ~, cylinder - odnos duine hoda klipa i
dijametra cilindra; , daylight
- koeficijen(a)t prirodne svetlosti;
~ density - relativna gustina; ~,
detrusion - koeficijen(a)t pomeranja; ~, developed surface koeficijen(a)t punjenja; , diameter - odnos dijametara; ~,
dimensional - odnos duine male
i velike poluose (kod elipse); ~,
direct - direktna proporcionalnost;
~, elasticity - odnos normalnih
modula elastinosti dva tcla; ~
expansion - 1. koeficijen(a)t ekspanzije, koeficijen(a)t irenja; 2.
relativno irenje; ~, fatigue v.
endurance ratio; , fission odnos intenzivnosti fisije (deljenja);
~, fixed - fiksan odnos, stalan
odnos, stalna proporcija; ~, fuel
- toplotni koeficijen(a)t; ~, fuelair - koeficijen(a)t izbaenog vazduha, koeficijen(a)t istisnutog vazduha; ~, gasoil - gasni koeficijen(a)t; ~, gear - prenosni broj,
prenosni odnos; ~, image - format aero-snimka, dimenzija snimka; ~, impulse - odnos impulsa;
~, inverse - inverzna proporcionalnost, obrnuta proporcionalnost,
kontra-proporcionalnost; ~, ionization - 1. odnos jonske struje,
2. odnos potencijala jonizacije, 3.
odnos jonizacionih mogunosti (estica); ~, lift-drag - aero-dinamiki kvalitct; ~, low spanchord - malo izduenje; , machinability - relativna obradenost
rezanjem; ~, mass" - 1. relativan
gubitak mase; 2. odnos masa; ~,
mass-to-charge - odnos mase
i naelektrisanja, obrnuta vrednost
specifinog naelektrisanja; ~, mixture odnos komponenata meanja, odnos komponenata smee;
,' molar - molarni odnos, molarna koncentracija; , noisetemperature - koeficijen(a)t temperaturnih umova, odnos tempera-

ratio

578

ratio
turnog fona; ~, picture v. image
ratio; ~, pitch - odnos hoda
gvinta (navoja) i dijametra; ~,
Poisson's - Pausonov koeficijen(a)t; ~, power standing-wave
- koeficijen(a)t stojeeg talasa po
snazi; ~, power-to-volume litarska snaga (pokretaa); ~, pulse-duration v. impulse ratio; ~,
reduction - 1. prenosni broj,
prenosni odnos; 2. stepen redukcije, 3. koeficijent smanjenja (umanjenja) pojaanje pri rezonanci;
~, same-size - odnos jedan prema
jedan, odnos istih razmera; ~,
secondary-emission - koeficijen(a)t sekundarne emisije, koeficijenta)! naknadne emisije; ~, signaltonoise odnos signala prema umu; ~, slenderness koeficijen(a)t gipkosti (elastinosti); ~,
slip - koeficijen(a)t pomeranja;
~, standing-wave - koeficijen(a)t stojeeg talasa; ~, steel procen(a)t armiranja; ~, test empirijski koeficijent; ~, thickness
- relativna debljina (profila); ~,
thrust-to-power - odnos potiska
i snage; ~, transfer - koeficijen(a)t transfera, koeficijen(a)t prenosa, koeficijen(a)t predaje; ~,
transformation - koeficijen(a)t
transformacije; ~, transmission
- 1. transmisioni broj, transmisioni
odnos; 2. transmisija, prozranost,
koeficijen(a)t prozranosti, relativan viskozitet, relativna viskoznost;
~, voltage - 1. koeficijen(a)t
transformacije; 2. koeficijen(a)t pojaanja napona; ~, voltage standingwave koeficijen(a)t napona
stojeeg talasa; ~, water-cement
- hidratacioni parametar cementiranja, vodo-cementni odnos; ~,
weight - teinski odnos
ratiometer - ratiometar, logometar,
mera odnosa dve elektrine veliine
ration - 1. odnos, proporcija; 2.
stepen, koeficijen(a)t; ~, aspect of resistor - razmer otpornika;
~, axial - odnos velike i male
ose elipse; ~, capacitance - koe-

ray

ficijen(a)t promene kapaciteta; ~,

channel-width-to-length - odnos
duine kanala; ~, cost koeficijen(a)t kotanja (eksploatacija), relativna cena kotanja; ~, currenttransfer - odnos izlazne struje
prema ulaznoj; ~, downtime koeficijen(a)t prekida rada, koeficijen(a)t zastoja; ~, echo-toreverberation - odnos nivoa (prijemnog) signala i reverberacije;
~, escape - efektivni koeficijen(a)t
sekundarne emisije kolektora; ~,
failure - frekvencija smetnji, frekvencija prekida rada; ~, fission/
fusion - odnos intenziteta fisije
prema fuziji; ~, frequency-span
- odnos graninih frekvencija opsega; ~, geometric - geometrijski odnos; ~, gyromagnetic iromagnetni odnos; ~ inversion
- relativna inverzija; ~, inversion
level - koeficijen(a)t inverzije
rational - racionalan, pravilan; ~
function - racionalna funkcija
(mat.); ~ integral function of
degree n - polinom n-tog stepena
(mat.); ~ number - racionalni
broj (mat.)
rationalization - 1. racionalizacija;
2. oslobaanja od iracionalnosti
rationalized unit - racionalizovana
jedinica
raven - avionski antiradarski ureaj
(av.)
raw - sirov, neobraen, nebruen, neizbeljen, nepreraen, nestabilizovan
(napon), neosvetljen(film); ~browcoal - mrki sirovi ugalj; ~ coal
sirovi ugalj; ~ coal bunker - skladite sirovog uglja; ~ hide - sirova koa; ~ hide store - skladite sirovih koa; ~ lead - nerafinisano olovo; ~ ore - sirova
ruda; ~ piece - obradak, predmet spremljen za obradu; ~ silk
- sirova svila
rawin - radiosonda
ray - 1. zrak; 2. snop; 3. trajektorija;
~, geodesic - geodezijski zrak;
, geometrical optics - geometrooptiki zrak; ~ glory - zrak

ray
glorija; ~, induced y - indukovano y zraenje; ~, light - svetlosni
zrak; path - putanja zraka,
trajektorija zraka; ~ proof - zatien od rendgenskih zraka (thnl.)
raying - ozraivanje
Rayleigh cycles - Rejlijev ciklus
(magneenja); ~ disc - Rejlijev
disk(ak); ~ distillation - Rejlijeva destilacija (hem.); ~ scattering - Rejlijevo rasejanje (fiz.)
rayon - rejon, vetako vlakno od
regenerisane celuloze
Rayo - rajo, vrsta visokoomske legure sa 85% Ni i 15% Cr
raysistor - rejzistor
Rb - simbol elemenata rubidijuma
(hem.)
r.e.m., rem, Rem - rem jedinica
za merenje radioaktivnog zraenja
(nukl.)
Re - simbol za element renijum
(hem.)
re-count - opet brojiti, prebrojati
re-Maxwellianize - redukcija (svoenje) na Maksvelovu raspodelu
reach - domet; postii, dostii; ~
by phone - ostvariti telefonsku
vezu, telefonirati (tel.)
reactance - reaktanca, reaktivni
otpor (el.)
reactant - reaktant, svaka supstanca
koja ulazi u hemijsku reakciju
(hem.)
reacting circuit - kolo povratne
sprege (eh.); ~ force - sila reakcije (fiz.)
reaction - 1. reakcija, protivdejstvo,
obrnuto dejstvo; 2. uzajamno delovanje; 3. regeneracija; 4. zraenje obrnutog smera u antenu (regenerativnim prijemnikom); 5. obrnuta veza; ~ of the support
v. bearing reaction; ~, acid kisela reakcija; ~, addition reakcija pri sajedinjavanju; ~, additive v. addition reaction; ~, air
- protivdejstvo vazduha, aerodinamina reakcija; ~, annihilation - reakcija anihilacije; ~, armature - reakcija armature; ~,
back - obrnuta reakcija; , bearing - reakcija oslonca; ~, bimolecular - bimolekularna reak37

57

reaction
cija; ~, binary - binarna reakcija,
reakcija dvostrukog sudara; ~,
buckshot - reakcija estinog zahvata; ~, guilding-up - reakcija
porasta molekula; ~, capacity obrnuta veza preko zapremine (kapaciteta), kapacitivna regeneracija;
~, capture - reakcija zahvata,
nuklearna reakcija pri kojoj se
zahvata estica; ~, catalytic katalitika reakcija, reakcija koja
ima katalitiko dejstvo; ~, chaing
- lanana reakcija; ~, combination - reakcija prisajedinjavanja,
reakcija kombinovanja; ~, complete - nepovratna reakcija; ~,
composite - sloena reakcija; ~
concurrent - konkurentna reakcija, strana reakcija, pratea reakcija; ~, consecutive - konsekutivna reakcija; ~, controlled
- kontrolisana reakcija, dirigovana
reakcija, regulisana reakcija; ~,
coordination - koordinaciona reakcija; ~, counter v. balancing
reaction; ~, coupled - kuplovana
reakcija, zdruena reakcija; ~, decomposition - reakcija raspada,
reakcija diskompozicije, reakcija razlaganja; ~, deferred - koea
reakcija, usporavajua reakcija; ~,
displacement - reakcija meanja,
reakcija zameavanja, reakcija izmene, reakcija zamene, reakcija
supstitucije; ~, double - dvojno
obrnuta veza, dvojna reakcija,, dublreakcija, kapajua reakcija; ~, dry
- suva reakcija, reakcija koja ide
suvim putem (nainom); , elastic - elastina reakcija; ~, end krajnja reakcija, konana reakcija;
~, endoergic - endotermina reakcija, endoenergetska reakcija, reakcija pri kojoj se apsorbuje energija; ~, endothermic - endotermina reakcija, reakcija pri kojoj se
apsorbuje toplota; ~, exchange
- reakcija zamene, reakcija promene; ~, exoergic - egzoenergetska reakcija, reakcija pri kojoj se
oslobaa energija; -~, exothermal
- egzotermna reakcija, reakcija pri
kojoj se oslobaa toplota; ~, explosive - ruea reakcija, eksplo-

reaction

580

reaction
zivna reakcija, reakcija razaranja;
~, fission - reakcija fisije, reakcija deljenja, reakcija razdvajanja;
~, fusion reakcija fuzije, reakcija sinteze, reakcija spajanja;
heat-generation v. exothermal
reaction; ~, heterogeneous heterogena reakcija; ~, incomplete - nezavrena reakcija; ~, irreversible - inverzibilna reakcija,
nepovratna reakcija; ~, methetical v. exchange reaction; ~,
monomolecular monomolekularna reakcija, multimolekularna reakcija; ~, multimolecular - viemolekularna reakcija, multimolekularna reakcija; ~, mutual
exchange - reakcija razmene razlaganjem; ~, negative - negativna reakcija, negativno obrnuta veza; ~, nuclear - nuklearna reakcija; ~, oxidizing - reakcija oksidacija; ~, partial parcijalna
reakcija, estina reakcija; ~ 3 photonuclear - fotonuklearna reakcija; ~, pick-up - reakcija zahvata, reakcija zahvatanja; ~, pyrogenic - pirogena reakcija; ~, replacement v. displacement reaction; ~, reversible v. belancing
reaction; ~, secondary - sekundarna reakcija, bona reakcija, reakcija koja ide po strani od glavne
reakcije; ~, self-sustaining samoproduavajua reakcija; ~, simultaneous - simultana reakcija,
jednovremena reakcija; <~, solidstate - reakcija u vrstoj sredini,
reakcija u vrstom stanju; ~, solvolytic - reakcija razdvajanja sa
jonima rastvaraa, solvolitina reakcija; ~, staircase - stupnjasta
reakcija; ~, stripping - reakcija
razdvajanja, reakcija cepanja, reakcija ruenja; ~, substitution
- reakcija supstitucije, reakcija zamene; ~, surface - povrinska
reakcija; ~, thermonuclear - termonuklearna reakcija; ~, threshold - reakcija praga, reakcija koja
ima prag, reakcija koja ima negativnu Q vrednost; ~, wall - re-

realgar
reactor

akcija na zidovima; ~, wet

reakcija u tenoj sredini
rcactionless - neaktivan, inertan na
reakciju
reactivation - reaktivacija, regeneracija, uspostavljanje
reactive - 1. reaktivan, indukovan,
kapacitivan; 2. obrnuta veza; 3.
sposoban za reakciju, hemijski aktivan
reactivity - 1. reaktivnost; 2. hemijska aktivnost, reakciona sposobnost; ~ excess - zaostala reaktivnost
reactor - reaktor (ureaj u kome se
odvija reakcija, hemijska, nuklearna); stabilizator; ~, air - vazduni
reaktor; ~, air-cooled - reaktor
hlaen vazduhom; ~, aquarium
v. swimming-pool reactor; ~,
aqueous homogeneous - vodeni
homogeni reaktor; ~, atomic nuklearni reaktor; ~, bare reaktor bez reflektora; ~, batch reaktor sa periodinim pogonom;
~, beryllium (-moderated) reaktor sa berilijumovim usporivaem, reaktor sa berilijumovim
termazilatorom; ~, boiling water
- (BWR) reaktor sa kljuajuom
vodom; ~, breeder - oplodni
reaktor, brider; ~ 3 chain - nuklearni reaktor; ~, circulating cirkulacioni reaktor; ~, closely
packed - reaktor sa pakovanom
reetkom; ~, convergent - reaktor u reimu smanjivanja snage;
~, converter - reaktor-konverter
(nukl. goriva); ~ core - aktivna
zona, jezgro reaktora; ~, divergent - reaktor u reimu porasta
snage; <~, engineering - reaktor
za tehnika ispitivanja, tehniki
reaktor; ~ envelope - obloga
reaktora; ~, fast-neutron - reaktor sa brzim neutronima, brzi
reaktor; ~ feed - napajanje reaktora nuklearnim gorivom; ~, fission-type - nuklearni reaktor koji
koristi fisiju; ~, fusion - fuzioni
reaktor, termonuklearni reaktor; ~,
gas-cooled - reaktor hlaen gasom; ~, gas-cycle - reaktor sa
gasnim ciklusom; ~, general-

inenjerstvo; ~, variable parapurpose - reaktor iroke namene;

metarska dioda, varaktor
~ grade - kvaliteta pogodnog za
reaction - reaktron
/reaktore; ~, graphite - grafitni
read by sound - primati na sluh
reaktor (moderisan grafitom); ~,
(tel.)
' heavy-water - (HWR) tekovodni readatron
- sistem za obradu finanreaktor (moderisan tekom vodom);
sijskih
podataka
-, high-flux - reaktor visokog
reader - ita, italac; ureaj za
fluksa (neutrona); ~, high-power
itanje
- reaktor velike snage; ~, highreadiness - itkost, vrednost inforpower density - reaktor sa velimacija, spremnost
kom gustinom energije; ~, hydroreadiness to speak - spremnost za
gen (-moderated) - reaktor m
razgovor, odgovor pretplatnika
derisati vodonikom; ~, image
(uL)
virtualni reaktorj ~, irradiator
reading - itanje, oitavanje (inforreaktor za ozraivartje; -*-, lattice
macija); odbroj, odbrojavanje; ~
- reaktor sa prostornom reetkom,
accuracy - tanost
oitavanja
heterogeni reaktor; ~, low-flux
(metr.); ~ destructive - 1. oi- reaktor niskog fluksa (neutrona);
tavanje tetne informacije, tetno
- low-power
- reaktor male
oitavanje; 2. oitavanje uz brisnage; ~, lumped - heterogeni
sanje; ~ error - greka u oitareaktor; ~, Material Testing vanju (metr.); ~ head - sprava
,.' (MTR) reaktor za ispitivanje maza itanje (ma.); ~ nondestruc;
terijala; ~, moderated - reaktor
tive - nedestruktivno oitavanje;
sa moderatorom; ~, modulation
~ tactile - dodirno oitavanje
- modulacioni reaktor; ~, nuclear - nuklearni reaktor; ~, nu- reading-out hologram - itanje"
holograma
clear submarine - podmorniki
readjust - ispraviti, ponovo podesiti
atomski reaktor; ~, once-through
- reaktor sa jednostrukim ciklusom readjustment - doterivanje
readout - 1. oitavanje (informagoriva; ~, oscillator - reaktorski
cija); 2. izbor (informacija); 3.
oscilator, ureaj (metod) za meodbroj; ~, destructive - destrukrenje neutronskog apsorpcionog preseka materijala; ~ period - period
tivno oitavanje; ~, nondestrucreaktora, vreme za koje veliina
tive - nedestruktivno oitavanje
neutronskog fluksa poraste e puta
reagent - reagens, reaktiv; ~, ana(e = 2,718..., osnova prirodnih lolytical - analitiki reagens
garitama); ~ physics - reaktorska
real axis - realna osa, kod kompleksfizika; ~, plasma - plazmeni renih brojeva (mat.); ~ compoaktor; ~ poisons - reaktorski
nent - realna komponenta (mat.) ;
otrovi, proizvodi fisije koji se stva~ focus - stvarni fokus (opt.)
raju u reaktoru i koji imaju visok
real gas - realni gas, gas koji se ne
efikasni presek na neutrone; ,
ponaa po zakonima za idealne
power - reaktor snage; ~, presgasove (fiz., hem.); ~ image surized water - (PWR) reaktor
realna slika, stvarna slika (opt.);
sa vodom pod pritiskom; ~,
number - realni broj (mat.);
prompt - reaktor sa trenutnim
power - aktivna snaga, stvarna
(promptnim) neutronima; ~, resnaga (el.); ~ resistance - stvarni
cycling - reaktor sa viestrukim
otpor, omski otpor (el.) ; ~ value
protokom goriva; ~ simulator
- stvarna vrednost (mat.)
- simulator, model reaktora; ~,
slow - reaktor sa sporim neutro- real-time - realni vremenski internima; ~, swimming-pool - baval
senski reaktor; ~ technology - realgar - realgar (crveni sulfid arreaktorska tehnologija, reaktorsko
sena) (min.)

ream

582

ream - mera za broj listova hartije,

480 listova; jedan printers ream"
iznosi 516 listova (thnl.); proiriti
(rupu), poveati (ma.)
reamer - alat za proirivanje (ma.),
razvrta, razvrtavanje; ~, adjustable - podeljivi razvrta; ~,
aligning - razvrta za istovremeno
razvrtavanje dvaju suosnih otvora;
~, bali razvrta za obradu sfernih povrina; ~, bit - konusni
razvrta; ~, bottoming - zavrni
razvrta (za istu obradu); ~,
broach - konusni razvrta; ~,
built-up - segmentni razvrsta;
~, burring - razvrsta za skidanje grata"; ~, chucking - mainski razvrta; ~, countersinn
- razvrta-uputa; ~, end-cutting - razvrta za slepe otvore;
~, expanding
v. adjustable
reamer; ~, finishing taper zavrni konusni razvrta; ~, fluted - podeljivi razvrta; ~, fluting cutting - glodalo za razvrstavanje (ma.); ~, hand runi razvrsta; ~, helical taper
pin - razvrsta sa navoj nim zupcima; ~, pipe - razvrta za cevi;
~, taper - konusni razvrta
rear - stranji, zadnji; ~, axle zadnja osovina (mot.); ~, pin
(index plate) - stranji trn (podeona ploa) (ma.); ~, support (broach) - zadnji deo (provlaka) (ma.)
Raumur scale of temperature Reomirova
temperaturska
skala
(fiz.)
rebound - odskok
rebroadcast - retranslacija, retranslacioni
rebroadcasung - retranslacija, retranslacionij radio-translacija (rad.)
recalibration - ponovna kalibracija,
ponovno badarenje
recall - ponovo pozvati, ponovni
poziv (tel.); ~ signal - signal
ponovnog poziva, signal sa traenim odgovorom (tel.)
receding table - pokretna ploa
(ma.)
receipt - potvrda prijema telegrama (priznanice)

receiver

receiver - prijemnik, resiver; radioprijemnik; telefonska slualica, telefonski aparat; zvono (vazdune
pumpe), recipijent vazdune pumpe; ~, ac/dc v. universal receiver; ~, air - vazduni prijemnik,
vazduni resiver; ~, all-electric
- prijemnik sa napajanjem iz mree,
mreni prijemnik; ~, all-mains
- univerzalni prijemnik (prigodan
za mreu stalne i promenljive
struje); ~ 3 all-wave - prijemnik
irokog dijapazona talasa; ~, AM/
FM - radio-prijemnik sa automatskim ispitivanjem; ~, amateur
- prijemnik za amatere; ~, battery
(-operated) - baterijski prijemnik,
prijemnik koji radi na baterije;
~, big-screen - televizijski prijemnik sa velikim ekranom; ~,
bipolar - telefon kod koga na
membranu dejstvuju dvopolni magneti; ~, bite-telephone - dvojni
telefon, dvojnik, dupli telefon; ~,
broadcast - prijemnik za radiovesti; ~, channel - kanalski prijemnik; ~, check - kontrolni prijemnik; ~, colour - kolor-prijemnik, prijemnik za televiziju u boji;
~, command - prijemnik komandnih signala (npr. dirigovanih projektila); ~, commercial - komercijalni prijemnik, radio-prijemnik
iroke proizvodnje; ~, console konzolni prijemnik; <~, crystal
- prijemnik-detektor, kristalni detektor; ~, cylinder drainage kondenzacioni lonac; ~, data conversion - prijemnik sa pretvaranjem informacija; ~, dc - prijemnik napajan jednosmemom strujom; ~, Dicke (-type) radiometer - radiometrijski prijemnik tipa DIKE; ~, digital data - ureaj za prijem numerikih informacija; ~, directional - prijemnik
za usmeravani prijem, usmereni
prijemnik; ~, direct-view - prijemnik sa usmerenom antenom;
~, double-circuit - prijemnik sa
dvostrukim kolom; ~, doublehead v. head receiver; -~~, hand
- telefonska cev; ~, harmonic rezonantni prijemni relej; ~, head

receiver

583

- naunice, slualice; ~, heterodyne - heterodini prijemnik; ~,

intermediate-frequency v. superheterodyne receiver; ~, lamp
_ cevni prijemnik; ~, largescreen v. big-screen receiver;
~, linear-gain - prijemnik sa
linearnim pojaanjem; ~, log - logaritamski prijemnik; ~, loop prijemnik sa ram-antenom; ~,
low-noise - prijemnik niskog uma,
prijemnik sa niskim nivoom; ~,
mains (-operated) v. all-electric receiver; ~, microwave mikrotalasni prijemnik; ~, midget - minijaturni prijemnik; ~,
missile intelligence - prijemnik
signala usmeravanja rakete, prijemnik signala voenja rakete; ~,
missile radar - radio-lokacioni
prijemnik rakete; ~, monaural
- monofonini prijemnik, prijemnik
za jedno uvo; ~, monitoring
(radio) - kontrolni prijemnik, prijemnik-monitor; , Morse - Morzeov prijemnik, prijemnik Morzeovog aparata; ~, multiple response - viekanalni prijemnik; ,
oil - rezervoar za ulje; ~, optical
superheterodyne - superheterodini prijemnik; , phase-lock
(100) - prijemnik sa faznim samopodeavanjem; ~, portable - portabl-prijemnik; ~ power supply
- izvor napajanja prijemnika (rad.);
~ pulse delay - zadravanje impulsa u prijemniku (rad.); ~, radar - radio-lokacioni prijemnik,
radar; ~, radio - radio-prijemnik,
prijemna radio-stanica; ~, radiometer - radiometrijski prijemnik;
~, radioteletype - radio-teleprinter; ~, reflex - refleksni prijemnik; ~, regenerative - regenerativni prijemnik; ~, self-tuning
- prijemnik sa samopodeavanjem;
~, short-wave - kratkotalasni
prijemnik; ~, single-response jednokanalni prijemnik; ~, stereophonic - stereofonski prijemnik; ~, stereotelevision - prijemnik stereo-televizije; ~, straight
- prijemnik usmerenog pojaanja;
~j superheterodyne - superhe-

reception

terodini prijemnik; ~, superregenerative - superregenerativni

prijemnik; ~, telegraph - telegrafski aparat; , telephone telefon; , television - televizor,
televizijski prijemnik; ; transfotmerless - prijemnik biez transformatora snage; ~, TRF v. tuned radio-frequency receiver;
~, tuned radio-frequency prijemnik sa direktnim pojaanjem;
~, ultrasonic - ultrazvuni prijemnik; ~, universal v. allmains receiver; ~, video - video prijemnik; ~, waveguide talasni prijemnik; ~, WWV - prijemni ureaj, koji prima signale
radio-stanica WWV
receiving amplifier - prijemni pojaava (rad.); ~ ciircuit - prijemno kolo (rad.); ~- -end voltage
- napon na kraju linije (el.); ~
equipment - prijemni ureaj (el.);
~ filter - prijemni filter, ulazni
filter (el.); ~ loop - prijemni
ram (antena), prijemna petlja (rad.);
~ office - prijemna, centrala (tel.);
~ relay - prijemni relej (tel.);
~ selsyn - prijemni seisin (tel.);
~ station - prijemna centrala, prijemna stanica (tel.); tube prijemna cev (rad.)
recent - savremeni, novi, svezi,
poslednji, skoranji
receptacle - gnezdo, patrona
reception - prijem; ~ aural prijem (radio-signala) preko sluha;
~, beam v. directional reception; ~, broadcast - prijemnik
za radio-vesti; ~, correlation korelacioni prijem; '~, directional
- usmereni prijem; ~, heterodyne
- heterodini prijem; ~, homodyne
- homodini prijem; , local prijem lokalnih radiio-stanica, prijem mesnih radio-stanica; ~, multiple - viestrani prijem, ponovljeni prijem; ~, iiatural-colour
- neizoblieni prijem, visokokvalitetni prijem, prijem prirodnim
bojama; ~, reflex - refleksni prijem; ~, regenerative - regenerativni prijem; ~, selective single
side-band - odabrani prijem na

reception
reception
jednom od bonih opsega; ~,
short-wave - kratkotalasni prijem;
~, superheterodyne - superheterodini prijem; ~, visual - vizuelni
prijem; , zero-beat - prijem na
nultom izbijanju
receptor - receptor
recess - 1. kruni leb, udubijenje,
otvor, praznina, usek, iskop, prorez,
gluvi otvor; 2. ispust, izboina;
korak, stopa; ukopani
recession - odstupanje
recharge - ponovljeno naelektrisanje
recheck - kontrolna provera
rechipper - dezintegrator
recipient - 1. prijemnik, rezervoar,
recipijent; 2. proizvoa
reciprocal - 1. uzajaman; 2. ekvivalentan; 3. reciproan, obrnut,
obrnute veliine
reciprocate - kretati se nazad i
napred, imati povratno postepeno
kretanje
reciprocation - povratno-postepeno
kretanje
reciprocating - postupno reciproni,
sa postupno povratnim kretanjem
(ma.); a r m - nosa alata na
rendisaljkama (ma.); ~ machinery - maina sa glavnim kretanjem
napred i nazad (ma.); ~ morion
- kretanje napred i nazad, naizmenino kretanje (ma.); ~ tool
machine - maina-alatka sa glavnim kretanjem napred i nazad
(ma.)
reciprocity - recipronost, dualizam
(mat.); ~ coefficient - koeficijenta^ recipronosti; ~ principle
- princip reciprociteta
reciprocal - reciproni
reckon - raunati
reckoner - broja
reclaim - traiti natrag, zahtevati
povraaj (tel.)
recline - nakloniti unazad, osloniti
nauznak (ma.)
recloser - automatski prekida, relej
automatskog prekidaa (el.)
reclosure - ponovno ukljuenje,
samoukljuenje (el.)
recognition - prepoznavanje, raspoznavanje, razlikovanje; ~, auto-

584

reconstruction

matic - automatsko prepoznavanje;

~, pattern - prepoznavanje oblika; ~, target - prepoznavanje
cilja; ~, visual - vizuelno prepoznavanje
recognizer - prepoznava, ureaj za
prepoznavanje (eh.)
recoil - uzmak, odskok; uzmaknuti,
odskoiti; ~ electron - uzmaknuti
elektron (fiz.)
recoin - ponovo kovati, prekovati
(mtl.)
recombination - rekombinacija; ~,
Auger - Oeova rekombinacija;
~, ban-to-band - zona-zonska
rekombinacija; ~, bimolecular
- bimolekularna rekombinacija; ~,
carries - rekombinacija nosilaca
naelektrisanja; ~ coefficient koeficijen(a)t rekombinacije, koeficijen(a)t ponovnog uspostavljanja (fiz.); ~, direct - direktna
rekombinacija; ~, dissociative disocijativna
rekombinacija;
~,
hole-electron - rekombinacija elektronskih upljina; ~, minoritycarrier - rekombinacija neosnovnih nosilaca; ~, monomolecular
- monomolekularna rekombinacija;
~, trap - rekombinacija u hvatau;
velocity - brzina rekombinacije (fiz.)
recommended angle - preporueni
ugao (voj.)
recondition - osposobljenje, popravak
reconaissance - izvianje, izvidnica,
istraivanje; ~ extraterrestrial
- istraivanje sredstava veze u vanzemaljskom prostoru; , radar radiolokaciono izvianje; ; television - televizijsko izvianje
reconnection - prerada eme, promena eme (el.)
reconstruction - rekonstrukcija, obnavljanje, uspostavljanje; ~, coherent light - uspostavljanje koherentnog svetla; ~, microwave
- uspostavljanje mikrotalasnog fronta; ~, multicolor wavefront uspostavljanje viebojnog talasnog
fronta; ~ of hologram - uspostavljanje holograma; ~, wavefront uspostavljanje talasnog fronta; ~,

585

recovery

registracioni instrumen(a)t; ~, rollwhite-Hght - uspostavljanje belog

chart - registracioni instrumen(a)t
talasnog fronta
sa krunim dijagramom; , servo
record - 1. zapis, registracija, zapi- servo-rekorder, registracioni insivati, registrovati; 2. gramofonska
strumen(a)t sa prateim sistemom;
ploa, zapis na gramofonskoj ploi;
~, single-point - ureaj za regi-t conriuous - kontinualni zapis,
straciju odvojenih taki; ~, siphon
neprekidni zapis; ~, film - zvuni
- ondulator; ~, spark - varniki
zapis na filmu, zvuni zapis na
pisa, rekorder; ~, train - pisa
traci; > flow - ispitivanje anipolaska vozova, vozni rekorder;
hilacione take, ispitivanje ponora;
, trouble - registrator za zapi--', mechanical - mehanika resivanje greaka; ~, VGH - komgistracija, mehaniki zapis; ~, mud
binovani registrator brzina, ubrza- registracija stanja glinastog rasnja i visine leta; ~, video tape tvora; ~, optical - optika regi- ureaj za zapisivanje televizijskih
stracija, optiki zapis; ~, oscilloprograma na magnetofonskoj traci,
graph - oscilograf; ~, photomagnetofon
graphic - fotoregistracija, fotozapis; ~, sound - fonogram, zvu- recording - zapis, registracija; ~
amplifier - pojaava registrana registracija, zvuni zapis; ~,
tora (els.); ~ barometer - barostocking - stokiranje; ~, tape graf; ~ board - sto za prijem poregistracija na traci, zapis na traci
ziva, sto za zakazivanje, prijavni
recorder - rekorder, samopisa, insto (tel.); ~ channel - kanal za
strumen(a)t za zapisivanje, registrazapisivanje, registrujui kanal 'els.);
tion! instrumen(a)t; ~, air-speed
~ characteristic - karakteristika
- spidograf, pisa vazdune brzine;
snimanja (els.); <- .< disk - ploa za
~, analog-data - instrumen(a)t
zapisivanje, gramofonska ploa; ~
za registraciju neprekidnih podahead - glava za zapisivanje (els.;)
taka; ~, combustion - registra~, holographic - hologrifski
cioni instrumen(a)t za proces pazapis; , hygrometer - registraljenja; ~, course - kursograf;
tor vlanosti (meteor.); ~, ink
~, delay - registrator vremena
mist - fototelegrafski prijem sa
kanjenja; <-,' depth - eholt; ~,
mastilom; ~ instrument - pisa,
digital - numeriki samopisa,
registrujui instrumen(a)t: re'.ordigitalna maina, digitalni kompjuder, upisujui aparat (V- ', ~
ter; , disk - disk-rekodred,
lamp - lampa za zapisivanje (els.);
instrumen(a)t za registraciju cilin~ level - nivo zapisivanja (els.);
drinog oblika; ~, distance - 1.
~ loss - gubici snimanja, gubici
instrumen(a)t za regustraciju odpri zapisivanju (els.); ~ medium
stojanja; 2. rekorder preenog puta,
registrator preenog puta; , drum
- medijum za upisivanje (zvuka);
~ meter - rekorder, ureaj za
- instrumen(a)t za registraciju sa
pisanje, pisa; ~ noise - um pri
doboem; ~, flight path - regizapisivanju (els.); ~ stereodisk
strator leta; ~, flyback minute
- stereofonski snimak na ploi;
- hronograf sa odbrojavanjem mi~, TV - snimak TV slika; ~
nuta; ~ 3 level - registrator nivoa,
wattmeter - upisni vatmetar (els.)
pokaziva nivoa; ~, magnetic
tape - registrator pomou magnetrecordist - operator, zvukooperator
ne trake, magnetofon; ; multi- recovery - povraaj na datu ili
channel - viekanalni registrator;
konanu vrednost, ponovno uspo~3 photoelectric - aparat za fotoelektrino zapisivanje zvuka (na
stavljanje; current - struja
svetlosno osetljivu traku); ~ poponovnog uspostavljanja, struja retentiometer - registracioni potengeneracije (el); ~, forward ciometar; ~, relay-type - relejni

recovery

586

recovery
direktni povraaj; ~ of electric
strength - ponovno uspostavljanje elektrine vrstoe; ~, reverse
- suprotni povraaj; ~ time vreme ponovnog uspostavljanja, vreme oporavljanja, vreme koje proe
od registrovanja jednog od broja
u brojau do trenutka kada je
broja sposoban da proizvede idui (fiz., nukl.)
rectangle - pravougaonik (mat.)
rectangular - pravougli (mat.);
- area heated to red heat to
remove local distortion - toplotna traka ugrejana do crvenog usijanja radi otklanjanja lokalne deformacije (zav.); ~ cavity - pravougaona upljina, pravougaoni rezonator (el.); ~ components of
a vector - pravougle komponente
vektora (mat.); ~ coordinate
system - pravougli koordinatni
sistem (mat.); ~ coupling iris pravougaona pregrada za spregu
(ma.); ~ horn - pravougaona
truba, pravougaona rog-antena (el.,
ma.); ~ hyperbola - pravougla
hiperbola (mat.); loop toroid
- torus sa pravougaonom petljom
(el., ma.); ~ waveguide - pravougaoni talasovod (el.); ~ solid
- paralelopiped (mat.)
rectification - rektifikacija, raiavanje; ispravljanje, detekcija, ienje; fina destilacija preko rektifikacione kolone; ~, barrierlayer - ispravljanje u nepropusnom sloju; ~, depletion-layer
v. barrier-layer rectification; ~
factor - koeficijen(a)t ispravljanja (el.); ~ of distortion by
means of a flame - ispravljanje
gorionikom, ispravljanje plamenom
(zav.); ~, optical - optika detekcija
rectifier - 1. ispravlja, dioda snage;
2. ventil; 3. detektor, detektorska
dioda; ~ anoda - anoda ispravljaa (el.); ~, barrier-layer ispravlja s nepropusnim slojem;
~, blocking-layer v. barrierlayer rectifier; ~ cathode katoda ispravljaa (el.); ~ cell -

rectilinear
ispravljaki elemen(a)t, ispravljaka
elija (el.); ~, controlled avalanche - kontrohsani lavinski ispravlja; ~ equipment - ispravljaki ureaj (el.); ~, epitaxial
silicon controlled - epiteksijalni
silicijumski kontrohsani ispravlja;
~ filter - ispravljaki filter (el.);
~, forward-biased - direktno
premoeni ispravlja; ~, gate
gurn-off silicon controlled ukljuujui silicijum-ispravlja; ~,
germanium - 1. germanijumska
dioda snage; 2. germanijumska detektorska dioda; ~, GTO silicon
controlled v. gate turn-off silicon controlled rectifier; ~
instrument - ispravljaki instrumen(a)t (el.); ~, junction-gate
controlled - tiristor sa p-n prelazom; ~, ligh -activated silicon
controlled - silicijumski tiristor;
~, millimeter-wave - dioda milimetarskog opsega; ~, planar
silicon controlled - planarni siliciiumski kontrohsani ispravlja; ~,
p-n junction - ispravlja sa p-n
spojem; ~, point-contact - takasta dioda; ~, power controlled
- upravljaki ventil za snagu;
~, reversebiased - reverzno
premoen ispravlja; ~, semiconductor controlled - poluprovodniki upravljaki ventil; ~,
silicon - 1. silicijumska dioda
snage; 2. silicijumska detektorska
dioda; ~, silicon controlled silicijumski upravljaki ventil; ~,
thermionic - cevni ispravlja;
thin-film - ventil povuen
tankim filmom
rectifying barrier - detektorski
sloj, ispravljaki sloj (eh.);
detector - ispravljaki detektor
(eh.); ~ element - ispravljaki
elemen(a)t (el.); ~ junction ispravljaki sloj, ispravljaki prelaz (eh.); ~ tube - ispravljaka
cev (el.)
Rectigon - argonski ispravlja
rectilinear - pfavolinijski (mat.);
~~ figure - pravolinijska slika
(mat.); ~ motion - pravolinijsko
kretanje (meh.)

rector

587

rector - kuproksni ispravlja (el.)

recurring decimals - rekurentne
decimale, decimale koje se ponavljaju (mat.) ; ~ series - rekurentni
red (mat.)
recurve - saviti unazad, podviti
recycle - pripremiti naredni impuls
(kod FM), reciklirati (eh.)
recycling - ponavljanje ciklusa, recikliranje (eh.)
red brass - crveni mesing (mtl.)
red hardness - tvrdoa na vrue,
tvrdoa metala zagrejanog do crvenog usijanja (ma.); ~ heat crveno usijanje, temperatura na
kojoj dolazi do crvenog usijanja;
~ lead - minijum, crveni oksid
olova, olovo-oksid PD3O4, crvena
boja, zatitni premaz za gvoe;
~ ocher - crveni oker (smesa
oksida gvozda i gline)
red oxide of copper v. cuprite
(min.); ~ oxide of zinc v. zincite (min.)
red rust - ra
Red Sabre - vrsta brzoreznog elika
(ma.)
red shift - pomak prema crvenom
spektralnih linija (fiz.); ~ silver
ore v. pyrargyrite i proustite
(min.)
reddle - vrsta hematita sa primesama
gline (min.)
redesign - rekonstruisati
re-dev;lopment - ponovno izazivanje fotografske ploe ili filma
posle izbleivanja (jot.)
redistribution - preraspodela, ponovno raspodela, redistribucija
redox - redukciono-oksidacioni; ~
process - postupak za odvajanje
plutonijuma, fisionih proizvoda i
uranijuma iz istroenog nuklearnog
goriva. Proces se zasniva na ekstrakciji metil-izobutil-ketona i koristi mogunost lakeg prevoenja
plutonijuma iz 6-valentnog u 3valentno stanje no to je to sluaj
sa uranijumom (nukl.)
reduce - redukovati, reducirati
reduced metal powder - redukcioni
prah (thnl.); ~ scale - umanjeno
merilo (metr.); ~ voltage starter
- redukovani naponski starter (el.)

redundancy

reducer - reduktor, oslabljiva, sistem za smanjenje; rastvor koji

deluje na sliku smanjujui zacrnjenje (el.,fot.)
reducing agent - redukciono sredstvo, supstancija koja izaziva redukciju (hem.); ~ atmosphere
- atmosfera u kojoj se vri redukcija
(hem.); ~ elbow - redukciona,
redukujua poluga (ma.); ~ flame - redukcioni, redukujui plamen, svetli deo gasnog plamena
(hem.) ; ~ hose coupler - redukcioni, redukujui tuljak, redukciona
nazuvica ( za crevo) (zav.); ~
valve - reducir-ventil (ma.); ~
valve nozzle, reducing valve
orifice - prikljuni otvor za ventil
sa strane niskog pritiska (zav.);
~ zone redukciona, redukujua
zona (zav.)
reducant - redukciono, redukujue
sredstvo
reductases reduktaze, encimi koji
izazivaju redukciju organskih jedinjenja (hem.)
reductibility - sposobnost za redukovanje
reduction - redukcija, oduzimanje
kiseonika ili dodavanje vodonika,
proces koji dodaje elektron atomu
ili jonu (hem.); , data - smanjenje broja podataka; degree stepen redukcije (hem.); furnace pe za redukciju (hem.); ~
gearing - kutija zupanika za smanjenje broja obrtaja (ma.); ~ of
cross section - smanjenje poprenog preseka; ~ ratio - stepen redukcije; ~, redundancy smanjenje suvinih podataka; ~ to
lowest terms - nalaenje najmanjeg
zajednikog imenitelja (mat.)
reduction-oxidation - oksidoredukcija
reductor - reduktor, dopunski otpornik (el.)
redundancy - redundancija, rezerva,
viak; ~, active - aktivna rezerva;
~, automatic - automatska rezerva; , command switchable
- rezerva sa komandovanim iskljuivanjem; ~, complete - puna
rezerva; ~, element - elementska

redundancy
redundancy
rezerva; ~, fully automatic punoautomatska rezerva; ~, inherent v. parts redunancy; ~,
parallel - paralelna rezerva; ~,
parts - delimina rezerva; ~,
passive v. parallel redundancy;
~, reiterative - viestruka rezerva;
~, replacement v. active redundancy; ~, single - jednokratna rezerva; ~, standby v. active
redundancy; ~, standby automatic switchable - pomona
rezerva sa automatskim ukljuivanjem; ~, standby command
switchable pomona rezerva sa
upravljanim ukljuivanjem; ~, subassemblies - grupna rezerva; ~,
system - opta rezerva
redundant equation - jednaina
koja ima vie reenja nego jednaina
iz koje je nastala (mat.)
redwood - crveno drvo, kalifornijska sekvoja (hot.)
reed - trska, a(a), rogoz, evar
(bol.); ~ frequency - frekvencija,
vibracija (el.)
reemission - reemisija, sekundarna
emisija, sekundarno zraenje
reentry - ponovni ulazak u gusti
sloj atmosfere
referee tests - arbitrano ispitivanje
(pri merenju)
reference - 1. obraanje, preporuka;
2. saoptenje; 3. (sekundarni) etalon; 4. standard
reference black level kontrolni
crni nivo; ~, active - 1. aktivni
etalon; 2. aktivni standard; ~,
cesium - etalon cezijum; ~ data
referentna vrednost; ~, frequency
- 1. etalon frekvencije; 2. standard
frekvencije; ~, Une - osnovna
linija, referentna linija prema kojoj
se meri; ~ level - referentni nivo,
kontrolni nivo; ~ model - referentni model; ~, multiple repeated - viestruka manipulacija,
viestruko uzimanje podataka (iz
memorije); ~, passive - 1. pasivni
etalon; 2. pasivni standard; ~
plane - referentna ravan;
standard - sekundardni etalon,
referentni standard; ~ surface -

588

reflectivity

referentna povrina; ~ white level - kontrolni beli nivo (TV)

refill - dopunjavati (gorivo, ulje,
vodu)
refine - rafinirati, preiavati
refined - rafiniran, preien
refined oil - preieno ulje (thnl.)
refinery - rafinerija
refinery gas - rafinerijski gas (proizvod krekovanja nafte) (thnl.)
refining - rafiniranje, preiavanje;
~, centrifuge - centrifugalno preiavanje; ~, electrolytic - elektrolitiko rafiniranje (met.); *-,
fire - pirometalurko rafiniranje;
~ petroleum - rafiniranje nafte;
~, vacuum - vakuumsko preiavanje; ~, zone - zonsko topljenje (preiavanje)
reflectance - reflektancija, refleksioni faktor, odnos izmeu reflektovanog i upadnog svetlosnog fluksa
reflectar - tip teleobjektiva (opt.)
reflected rays - odbijeni zraci (opt.);
~ microscope - reflektorski mikroskop kod koga umesto soiva
stoje ogledala (opt.)
reflection - refleksija, odbijanje (svetlosti, zvuka itd.); ~, abnormal v.
sporadic reflection; ~, Bragg
- refleksija pod Bregovim uglom,
Bregova refleksija; ~, diffuse difuzna refleksija; ~, frustated
total internal - promenljiva puna
unutranja rezerva; ~, ionospheric - jonosferska refleksija; ~,
meteor-trail - refleksija (radiotalasa) od meteorskog traga; ~,
miror v. specular reflection;
~, mixed - meana refleksija;
~, multiple - viestruka refleksija; ~, regular y-. specular reflection; ~, repeatedly v. multiple reflection; ~, scattered difuzna refleksija; ~, specular ogledalska refleksija; ~, sporadic
- sporadina refleksija; ~, total totalna (potpuna) refleksija; ~, total internal - totalna unutarnja
refleksija; ~, zigzag v. multiple
reflection
reflectivity - sposobnost (mo) odbijanja, reflektivnost; ~, average
- srednji koeficijen(a)t refleksije;

reflectivity

refurnish

589

', radar - refleksiona mo radiolokacionih ciljeva; ~, target refleksiona mo cilja; ~, ultraviolet - refleksiona mo kod ultravioletnih zrakova
reflectogram - reflektogram, oscilogram defektoskopa (nukl., eh.)
reflectometer - reflektometar, mera refleksije (eh.)
reflector
reflektor
(fiz.,astr.),
durbin (teleskop") sa ogledalima; ,
Cassegrain(ian) - Kasgreinov reflektor; ~, dielectric multilayer
ogledalo sa vieslojnom dielektrinom prevlakom; , diffuse difuzioni reflektor; ~, elliptic eliptiki reflektor; ~, flat-roof reflektor u obliku diedarskog ogledala; ~, frequency dependent reflektor sa reflekcionim faktorom
zavisnim od frekvencije; ~, graphite - grafitni reflektor (nukl.);
~, parabolic - parabolini reflektor (opt.); ~, polarization-sensitive - ogledalo sa refleksionim
faktorom zavisnim od polarizacije
upadnog zraenja; ~, rough hrapavi reflektor; , single - jednostruki reflektor; ~, smooth gladak reflektor; ~, spherical sferini reflektor (opt.); ~, stacked - sloeni (kupasti) reflektor
reflectoscope - reflektoskop (impulsni)
reflex - refleks, odsjaj, odblesak;
~ angle - ugao refleksije (opt.);
~ detector - refleksni detektor
(opt., els.); ~ klystron - refleksni
klistron (eh.); ~~ oscillator - refleksni oscilator (els.); ~ reflector - maje oko, katadiopter (sbr.)
reflexion v. reflection
reflux - povratni tok; flegma (destilacione kolone); ~ ratio - kolinik refluksa, kod rektifikacionih
kolona i dr. viestepenih ureaja za
razdvajanje; odnos ukupnog protoka prema koliini proizvoda (thni,
hem., nukl.)
rofocuse - refokusirati, ponovo fokusirati
refound preliti, pretopiti
refract - prelamati (zrake)

refracted ray - prelomljeni zrak

(opt.)
refraction - prelamanje, refrakcija
~, astronomical - astronomska
refrakcija; ~, atmospheric - atmosferska refrakcija, prelamanje
svetlosti u atmosferi; ~, double dvojno prelamanje; ~, inospheric wedge - refrakcija na jonosferskom klinu; ~ loss - gubici usled
prelamanja (opt.); ~, sound prelamanje zvuka; ~, terrestrial
prelamanje svetlosti u Zemljinoj
atmosferi; ~, wave - prelamanje
talasa; ~, wedge v. ionospheric
wedge refraction
refractive index - indeks prelamanja (opt.)
refractivity - refraktivnost, indeks
prelamanja umanjen za I
refractometer - refraktometar, instrumen(a)t za merenje indeksa prelamanja
refractometry - refraktometrija, metodika merenja indeksa prelamanja
refractor - refraktor, durbin (teleskop) sa soivima (astr.)
refractories - vatrostalni materijal

(u.)

refractory - vatrostalni materijal;

otporan na toplotu, vatrostalan;
~ clays - vatrostalne gline (u.)
refrangible - prelomljiv (opt.)
Refrax - vatrostalni materijal na
bazi silicijum-karbida i nitrida
(thnl.)
refrigerant - sredstvo za hlaenje
refrigeration - hlaenje, rashladivanje, smanjenje aktivnosti; ~,
thermoelectric - termoelektrino
rashlaivanje
refrigerator - hladnjaa, kriostat;
~, maser - maserni kriostat; <,
multipurpose - univerzalni kriostat; , parametric amplifier
- kriostat za parametarski pojaiva
refuel - snabdeti gorivom (mot.)
refurbish - ponovo (u)glaati
refurnish - opet opremiti; opet namestiti

regenerate

590

reinforcement

regional center

regenerate - uspostaviti; regenerisati, obnavljati

regenerative feedback - regenerativna povratna sprega (el.); ~
loop - kolo regenerativne povratne
sprege (el); ~ pump - regenerativna pumpa; ~ reactor - reaktor-konverter, nuklearni reaktor
u kome se izgaranjem
jednog goriva (npr. 2 3 5 U) dobija drugo
29Pu

(nukl.)

region - 1. oblast (otklonskog) Apolja, oblast, zona; 2. dijapazon;

-, A - oblast (otklonskog polja)
A-polja; ~, accumulation - oblast nagomilavanja (nosaa naelektrisanja); ~, avalanche - oblast
lavinskog proboja; ~, B - oblast
(otklonskog) B-polja; ~, barrier
- zapreni sloj; ~, base - bazna
oblast, baza; ~, breakdown oblast proboja; -, C - oblast
C-polja interakcije; ~, c v. compensated region; ~, collector kolektorska oblast, kolektor; ~,
collector depletion - kolektorska
prelazna oblast; ~, collector transition v. collector depletion region; , compensated - kompenzovana oblast, C-oblast; ~,
confidence - poverljiva oblast;
~, critical - kritina oblast; ~,
cutoff - oblast prekida; ~, depletion - osiromaeni (zapreni)
sloj; ~, drift - oblast pomeranja,
oblast drifta; ~, emitter - oblast
emitovanja, emiter; ~, emitter
depletion - oblast prelaznog emitovanja; ~, emitter transition
v. emitter depletion region;
, forbidden - zabranjena zona,
zabranjena oblast; ~, forward
conduction - oblast direktne provodnosti; ~, forward injection
- oblast direktnog injektiranja (na
voltamperskoj karakteristici); ~,
gate - oblast zatvaranja, oblast
gejta; ~, geometrical optics oblast vanosti geometrijske optike
(u teoriji rasipanja svetlosti); ~,
high-frequency - 1. oblast visokih frekvencija; 2. oblast vanosti
geometrijske optike; ~, highresistivity - visokoomska oblast;

~, i v. Intrinsic region; ~, intrinsic - oblast sopstvene elektroprovodnosti, i-oblast; ~, inverse

active - inverzno-aktivna oblast;
~, inversion - inverzna oblast;
~, junction - prelazna oblast; ~,
lasing - aktivna oblast; ~, lightemitting - oblast svetlosnog zraenja; ~, low-frequency - 1.
oblast niskih frekvencija; 2. Rejlijeva oblast; ~, McMath plage oblast Mak Mata; ~, meniscusshaped - meniskusna oblast; ~,
multiplication - opseg multiplikacije (opseg voltamperske karakteristike s poveanjem struje na
raun pojave lavine); ~, n oblast
elektronske provodnosti, n-oblast;
~, negative resistance - oblast
negative otpornosti (na voltamperskoj karakteristici); ~, normal
active - normalno aktivna oblast;
~ of non-operation - oblast mirovanja; ~ of operation - radna
oblast; ~, ohmic - opseg omskog
otpora (na voltamperskoj karakteristici); ~, opaque - opseg nepropustljivosti (neprozirnosti, neprovidnosti, neprozranosti); ~, p
- opseg providljivosti preko upljina usled defekata elektrona, poblast; ~, peak - oblast maksimuma (npr. struje); ~, Rayleigh
- oblast Rejlijevog rasejanja; ~,
resonance oblast rezonantnog rasejanja, rezonantna oblast; ~, saturation - saturaciona oblast, oblast zasienja; ~, shadow - 1.
oblast zatamnjenja; 2. mrtva oblast;
~, source - oblast izvora; ~,
space-charge - oblast prostornog
naelektrisanja; -~, stop - oblast
nepopustljivosti (plazma za elektromagnetne talase); ~, transition v. depletion region; ~,
valley - oblast minimuma padina
(na voltamperskoj karakteristici tunelske diode); ~ wing - lopatica
(krilo) (spektralne linije); -~-, Zener breakdown - oblast Zenerovog proboja
regional center - tranzitna meumesna centrala (tel.)

s*

napona za napajanje neposredno

register - registar-broja, registrator,
u nunim takama ureaja); ~
registrujui ureaj; registrovati, zadropout - ispadanje iz regulabeleiti; ~, balanced-pair stocije (el.); ~ factor - koeficijen(a)t
rage - registar-memorija na simeregulacije, faktor stabilizacije (el.) ;
trinom paru dioda; ~, input~, inherent - samoregulacija,
output registar ,,ulaz-izlaz";
samopodeavanje, samonivelacija
of a meter - brojanik brojila;
regulator - regulator, regulacioni
~ rack - stalak sa brojaima; ~
ureaj, stabilizator; ~, air presreading - oitavanje brojaa, isure - regulator pritiska vazduha;
tanje brojaa; , standby - re~, burner - regulator gorionika;
zervni registar; ~ tonnage - re~, diaphragm - membranski registarska tona (potrt.)
gulator; ~, duplex - dvooperaregistered let;er - preporueno picioni regulator; ~, electronic smo; mail - preporuena pota
elektronski stabilizator; ~, feed
registry free - plaanje za preporu- regulator napajanja; ~ 3 flow eno (pismo, poiljku)
regulator potronje goriva; ~, freregression - regresija, vraanje
quency - stabilizator frekvencije;
regrinding - ponovno glaanje (ma.)
~, hand - reostat; runi regulator;
regrow(th) - ponovno izrastanje~, load - regulator punjenja; ~,
prekristalizacija
oil pressure - regulator pritiska
regular crystal - kubni kristal (kr.)
ulja ili nafte; ~, pressure - re~ decagon - poligon jednakih
gulator pritiska, regulacioni venstrana i uglova (mat.); ~ hexatil, zavarivaki reduktor; ~, prohedron - kocka (mat.); ~ plaportional - proporcionalni (autoner - standardna rendisaljka (ma.);
matski) regulator; ~, self-opera polygon - pravilan poligon
ted regulator bez servo-motora;
(mat.); ~ polyhedron - pravilan
~, speed - reduktor brzina; <~,
poliedar (mat.); ~ prism - pratemperature - regulator temperavilna prizma (mat.); ~ reflecture; ~, transformer - prigution pravilna refleksija, odbijanica struje zavarivanja; ~, vacuum
nje (opt.); ~ solid - vrsto telo
- regulator vakuuma
pravilnog oblika (mat.); ~ syrehabilitation - popravka, remont,
stem - kubni kristalni sistem (kr.)
rekonstrukcija
regularity attenuation - sopstveno
reheating - zagrevanje metala do
priguenje, sopstveno slabljenje (el.)
temperature obrade, ponovljeno zaregulate - regulisati, upravljati
grevanje, medupregrevanje
regulating inductor - regulaciona
rein - drka, ruka, rukohvat
prigunica (el.); ~ relay - regulareinforce - armirati (beton); pojacioni relej; rod - regulaciona
avati; kruniti, ukruivati
ipka, ureaj za finu regulaciju
reinforcement - armiranje; pojarada reaktora (nukl.)
avanje armature; punilac; ~ bar
regulating valve stem - pritiska
- betonsko gvoe; ~ of the blavretena ventila, zaklopka ventila
des - ukruivanje lopatice; ~
(zav.)
reject - defektni (proizvod) deo,
regulation - 1. regulisanje, regulacija,
deo sa grekom u izradi; ~ rate
upravljanje; 2. stabilizacija; ~,
- kvota defektnih delova; ~ rejeccontrol - upravljanje regulatotion - vraanje, povraaj, deo sa
rom (el.) ; ~ control tube - upravgrekom u izradi; ~ rejector ljaka cev (el.); ~ curve - reguizbaciva, odbojnik; zapor; barilaciona kriva, kriva optereenja (el.) ;
jera; strujno rezonantno kolo;
~ curve of output pressure circuit - filtersko strujno kolo;
krivulja promene pritiska (zav.);
~, hand - zatitnik za ruke (na
~, decentralized voltage - decenpresi, nou, makazama); ~ imtralizovana stabilizacija (stabilizacija

reinforcement

592

reinforcement
pedance - impedanca kod paralelne rezonance
rejection priguivanje, zapreavanje; ~, commonmode priguivanje opteg nivoa, priguivanje sinfaznog signala (za balansne
pojaivae ili druge diferencijalne
ureaje); ~ in-phase v. commonmode rejection
rejector - pregradni filter, epfilter, filter za odbacivanje, filter
za odvajanje (el.)
rejuvenation - uspostavljanje, reaktivacija
rejuvenator - uspostavlja, reaktivator
rel - rel, jedinica magnetnog otpora
related numbers - brojevi izmeu
kojih postoji matematika veza;
~ terminals of a transformer
- homologne stezaljke transformatora (el.)
relation - odnos, relacija, razmera;
~, constitutive - materijalna jednaina; <~, dispersion - disperzioni
odnos; ~, Einstein - Ajntajnova
relacija; ~, Manley-Rowe - odnos Menli-Rou; ~, man-machine veza ovek-maina; ~, Min
kowski constitutive -s - materijalne jednaine Minkovskog; ~,
Van Vleck-Weisskopf - odnos
Van Vleka-Vajskopfa
relationship - odnos
relative abundance - relativna obilnost (izotopa), procentni sadraj
jednog izotopa u elementu (fiz.,
hem.); ~ atomic weight - relativna atomska teina (fiz., hern.);
~ density - relativna gustina,
odnos gustine jednog gasa prema
gustini vodonika pod jednakim
uslovima (hem.); ~ error - relativna greka; ~ frequency - relativna frekvencija (el.); ~ humidity - relativna vlanost (meteor.) ; ~ permittivity - sinonim
za dielektrinu konstantu (el.);
~ regulation - relativna promena
napona (el.); ~ response - relativna osetljivost; ~ sensitivity
relativna osetljivost; ~ speed drop
- relativni pad brzine; ~ speed

relaxation
rise - relativni porast brzine;
~ valency effect - relativni efekt
valence (hem.); ~ viscosity relativna viskoznost (hem.); ~
voltage response of the exciter
during the half-second - brzina
odziva uzbudnice (el.)

relativity - 1. relativnost; 2. teorija

relativnosti; ~, special - specijalna teorija relativiteta
relaxation - 1. labavljenje, poputanje, oputanje; 2. relaksacija;
~j acoustic - akustika relaksacija; ~, collisional - relaksacija
sudara; ~, cross - unakrsna relaksacija; ~, dielectric v. dipole
relaxation; ~, dielectric - dielektrina relaksacija; ~, dipole dipolna (dielektrina) relaksacija;
~, elastic - elastina relaksacija;
~ generator - generator testerastog napona; relaksator (eh.); ,
intervalley - meudolinska relaksacija; ~, isometric izomerna
relaksacija; ~, magnetic - magnetska relaksacija; ~, magnonphonon - magnon-fononska relaksacija; ~j mechanical - mehanika relaksacija; ~, molecular molekulska relaksacija; ~, nonradiative - neradijativna relaksacija; ~, nuclear - nuklearna relaksacija; ~, nuclear magnetic nuklearna magnetska relaksacija,
n.m.r.; ~, oscillator - relaksacioni oscilator (els.); ~, phonphon - fonon-fonon relaksacija;
~, Raman - relaksacija Ramana
(indirektna); , rotational - rotaciona relaksacija; ~, shear pomerena relaksacija; ~, spinlattice - relaksacija spin-reetaka;
~, spin-phonon - spin-fononska
relaksacija; ~, spin-spin - spinspin relaksacija; ~, spontaneous
- spontana relaksacija; ~, structural - strukturna relaksacija; ~
time - vreme relaksacije, vreme
za koje e neki proces dostii e-ti
deo poetne vrednosti (e = 2,718...
osnova prirodnih logaritama)
(fiz.); ~, vibrational - oscilaciona relaksacija

593
relay - relej, postaviti relej, zatiivati, postavljati zatitu; predavati; ~, accelerating - relej akceleracije, relej ubrzanja, startni
relej; ~, acknowledging - kontrolni relej; ~, active-power relej aktivne snage; ~, alarm signalizacioni relej, alarmni relej;
~, all-or-nothing - relej logine
operacije; ~, alternating-current
- relej naizmenine struje; ~, amplifier - telefonski pojaava; ~,
arbitrary phase-angle power relej aktivne-reaktivne snage, relej
snage s odreenim uglom; ~,
auxiliary pomoni relej; -,
balanced - diferencijalni relej;
~, biassed - relej sa lokalnim poveanjem osetljivosti; procentnodiferencijalni relej; relej sa poveanjem osetljivosti na jednom od
kontakata; relej sa magnetnim dejstvom; ~, bimetallic-strip bimetalni relej; ~, block(ing) blok relej, relej za blokiranje; ~,
busy - relej zauzetosti; ~, cape
- sektorski relej; ~, call - pozitivni relej; ~, capacity - kapacitivni relej; , carrier-actuated relej koji radi na noseoj frekvenci;
~, centro zero - tropozicioni
pomoni relej; ~, clearing - odbojni relej; ~, coaxial - relej s
koaksijalnim izvodima, koaksijalni
relej; ~, coding - kodirajui relej; ~, command - komandni
relej, upravljaki relej; ~, compute - relej reima reenja; ~,
conductance - relej provodljivosti; ~, connector - relej spojnih linija; ~, control - kontrolni
relej, komandni relej; ~, crystal
can - relej u kuitu kristala; <-,
current - relej struje; <~, cut-in
- ukljuni relej; ~, cut-off - razdvojeni relej; ~, cut-out v. cutoff relay; ~, decoding - dekodirajui relej; ~, delay - relej za
kanjenje (vremensko); ~, delayed
- relej usporenog dejstva; ~, dependent time-lag - relej sa odreenim kanjenjem; ~, differential - diferencijalni relej; ~, directional - usmereni relej, relej za
38 Renik

relay
usmeravanje; ~, directive - polarisani relej; ~, discriminating selektivni relej; ~, double-armature - relej sa dvojnom kotvom;
~, double-coiled - relej sa dvojnim obmotavanjem; ~, double
woud v. double-coiled relay;
~, electrical-mechanical - elektromehaniki relej; ~, electrodynamic - elektromagnetni relej;
~, electronic - elektronski relej;
~, electrostatic - elektronski
relej; ~, ferro-dynamic - elektrodinamiki relej; ~, flasher migajui relej; ~, floater - dopunski putni relej; ~, flutter - vibracioni relej; ~, forestalling v. acknowledging relay; <--, frequency - frekventni relej; ~, gas - tiratron; gasni relej; ~, group relejni bira, grupa releja; ~, guard
- usporavajui relej, zadravajui
relej; ~, high G - anti-G relej;
relej za rad sa visokim vrednostima
G; ~, impedance - relej ukupne
otpornosti, relej ukupne impedance; ~, impulse - impulsni relej;
~, independent time-lag - relej
sa nezavisnim kanjenjem vremena;
~, induction - indukcioni relej;
~, initiating - upusni relej, startni
relej; ~, instantaneous - relej
trenutnog dejstva; ~, interlocking samoblokirajui relej; ,'
interrupter - relejni prekida,
impulsni prekida; ~, inverse
time-lag - relej s inverznim kanjenjem vremena; ~, key - manipu'ativni relej; -~, kipp - kiprelej, jednostrani multivibrator; ~,
latched - relej sa samozadranjem;
~, light - foto-elektrini relej,
foto-relej;
~,
light-activated
switching - relej sa svetlosnom
pobudom; ~, line - linerani relej; ~, link - radio-relejna linija
(kabl); ~^, locking - relej za blokiranje; ~, magnetic - magnetni
relej; ~, magnetoelectric - magnetnoelektrini relej;', maximum
- maksimalni relej; ~, measuring
- merni relej, relej za odreenu veliinu; ~, memory time-delay

relay

594

relay
- relej sa memoriranim kanjenjem;
~, mercury - ivin relej; ~, mercury-plunger - ivin-uranjajui
relej; ~, metering - relej-broja,
relej registracije, relej evidencije;
~, mho v. conductance relay;
, microphone - mikrofonski
relej; ~, microwave - radiorelejna stanica; ~, minimum minimalni relej; ~, motor - motorni relej; ~, network - relej
pomeranja faze; ~, neutral polarizovani relej sa neutralnim
poloajem; neutralni relej, nepolarizovani relej; ~, notching relej broja impulsa; upusni relej,
startni relej, relej ubrzanja; ~,
open-phase - relej razdvajanja
faze; ~, over-and-under voltage - prednaponski i podnaponski
relej; ~, overcurrent v. maximum relay; ~, overload - relej
preoptereenja, maksimalni relej;
~j overload constant time-element - maksimalni relej sa zadravanjem vremena nezavisno od struje; ~j overload time - maksimalni relej sa zadravanjem vremena; ~, overvoltage - relej
maksimalnog napona; ~, photoelectric - fotoelektrini relej, fotorelej; ~, pilot - kontrolni relej,
pomoni relej, sekundarni relej;
~, plunger - solenoidealni reiej;
~, polarized - polarizovani relej;
<~j power - relej snage; ~, powerdirection - relej usmeravanja snage; ~, pressure - manometarski
relej; ~, protective - zatitni
relej; ~, quotient - relej odnosa
veliina; ~, rack - relejni stalak,
stalak sa relejima; ~, radio - radiorelejna veza; ~, rate-of-change
- relej brzine promene; ~ 5 rateof-change-temperature - relej
zavisan od brzine promene temperature; ~, ratio balance - procentno-diferencijalni relej; ~, reactance v. impedance relay;
~, reactive-power - relej reaktivne snage; <~, reclosing - relej
ponovnog ukljuenja, samoukljuni
relej; ~, regulating - relej za

relay
regulaciju, regulacioni relej; ~,
remanent - relej sa remanencijom;
~, reset - relej poetnog reima,
relej za povratak na poetni reim;
~, resistance - otporni relej,
relej sa aktivnim otporom; ~,
reverse (-current) - relej povratne struje; ~, reverse-phase
- relej povratnog vraanja faze;
~, reverse-power relej povratne
snage; ~, ringing-trip - razdelni
relej; ~, route - marrutni relej;
~, safety - zakoni relej, blokirajui relej, zatitni relej; , secondary - sekundarni relej; ~,
selective selektivni relej; ~,
separating - odvojni relej; ~,
sequence - sekventni relej; ~,
set - relejni ureaj; ~, shuntfield - relej sa magnetnim entom; ~j shut-down - ukljuni relej; ~, side-armature - relej sa
bonom kotvom; ~, signal signalni relej; ~, signalling - relej
blokiranja; ~ 3 sinchronism check
- relej sinhronizma; ~, slugged
v. delayed relay; ~, solenoid solenoidni relej; ~ s speed-sensitive - brzinski relej, relej osetljiv na brzinu; ~, starting - startni relej; ~, step-back - povratni
relej; ~, stepping - relej stepenastog dejstva, relej sa korakom;
~, storage - memorijski relej; ~,
sudden-change - relej brze izmene; -~, supervisory - kontrolni
relej, odbojni relej; '~, supplementary - pomoni relej; ~ 3
switch selector - indikacioni selektorski relej; ~, synchronizing
- sinfazujui relej, sinhronizacioni
relej; ~, telegraph - telegrafski
relej; ~, telephone - telefonski
relej; ~, television - televizijska
radio-transiacija; ~, temperature
- temperaturni relej; ~, thermal toplotni relej, termalni relej; ~,
thermionic v. electronic relay;
<~, throw-over - fiksirajui dvopozicioni relej; ~, time - relej
vremena, vremenski relej; ~, timelag - usporujui relej; ~, track putni relej; ~, transmitter transmitujui relej, predajni relej;

relay

S9S

/, trigger - triger-relej, relej sa

mehanikim samoblokiranjem; ~,
two-position v. remanent relay;
~, two-step - dvostepeni relej;
~, undercurrent - minimalni
relej, relej smanjenja struje, relej
umanjenja struje; ~, undervoltage - relej umanjenja napona,
relej smanjenja napona, minimalni
relej; ~, valve - cevni relej; ~,
vibrating - rezonantni relej; ~,
voltage - relej napona, naponski
relej; ~, wire-break - relej razdvajanja; ~ with hand-resetting
contracts - relej sa samoodravanjem; ~ with latching v. relay with hand-resetting contracts; ~ with self-resetting
contracts - relej sa samopovracanjem
relaying - relejna zatita, postavljanje zatite, primena releja; translacija; ~, carrier - radio-relejna
veza; ', moon reflection - veza
sa iskorienjem refleksije od Meseca
releasing key - klju za deblokiranje
(putanje, ukljuivanje) (ma.); <-~
magnet - elektromagnet za deblokiranje (putanje) (el.) ~ time
- vreme deblokiranja (otputanja,
otvaranja) (el.) ; ~ refit - remont
reliability - pouzdanost; ~, acceptable - dopustiva pouzdanost; ~,
achievable - teoretska (dosena)
pouzdanost; ~, achieved - postignuta pouzdanost; ~, actual faktika, stvarna pouzdanost; ~,
assessed - ocenjena pouzdanost;
~, attained - dostignuti nivo pouzdanosti; ~, average - srednja
sigurnost (pouzdanosti); ~, average component - srednja pouzdanost, elementa (u sistemu); ~,
block - pouzdanost sistema; ~,
component pouzdanost elementa; ~, constant - stabilna pouzdanost; ~, contractual - pouzdanost ugovorena ugovorom; ~,
demand - potrebna (traena) sigurnost, pouzdanost; ~, demonstrated - sigurnost (pouzdanost)
potvrena pri ispitivanju; ~, design - pouzdanost konstrukcije, pro38

reliability
raunska pouzdanost; ~, desired
- potrebna (traena) pouzdanost;
~, electronic parts - pouzdanost
elektronske aparature; ~, engineering - tehnika sigurnost; ~,
environmental - pouzdanost pri
dejstvu okoline; ~, functional eksploataciona pouzdanost; ~, general - opta pouzdanost, sigurnost, sigurnost (sistema); ~, hardware pozdanost opreme; ,
highest possible - maksimalno
mogua pouzdanost; ~, human pouzdanost oveka (kao uesnika
u sistemu); ~, inherent - sopstvena pouzdanost; ~, long life (longterm) - pouzdanost u uslovima
dugotrajne eksploatacije; ~, lotbylot pouzdanost odreena putem kontrole svakog segmenta (u
celini); ~, low - niska pouzdanost;
~ mainstage - verovatnoa pouzdanosti u toku eksploatacije; ~,
maintenance - eksploataciona pouzdanost; ~, man-rated - pouzdanost uz uee oveka (kao elementa sistema); ~, military pouzdanost vojne opreme; ~, mission - pouzdanost pri izvravanju
zadataka; ~, multiple-system pouzdanost sloenog sistema; <~,
numerical - koliinski, pokazatelj
pouzdanosti; ~, one-shot - pouzdanost proizvoda jednokratne primene; ~, operating - eksploataciona pouzdanost; ~, optimal (optimum) - najpovoljnija (optimalna) pouzdanost; ~, ovcral v.
general reliability; ~, perfect
- idealna pouzdanost; ~, perforance - pouzdanost u radu; ~,
poor - mala (niska) pouzdanost;
~, predicted (prediction) - prognozirana, proraunata pouzdanost;
~, process - pouzdanost tehnolokog procesa; ~, readiness bojeva gotovost; ~, short-term
- pouzdanost za kratki period eksploatacije; ~, start - verovatnoa
pouzdanosti rada u poetku (u
prvoj fazi) eksploatacije; ~, structural - pouzdanost konstrukcije;
~ 3 system - pouzdanost sistema;
~, test - pouzdanost kriterija; ~,

reliability
reliability
time-depedent - pouzdanost zavisna od vremena; ~, true istinska pouzdanost; ~, ultrahigh - veoma visoka pouzdanost;
~, unacceptable - neprihvatljiva (nedopustiva) pouzdanost
reliable - jak, vrst, otporan
reliction - regresija, odstupanje vode
relief - stranji, zadnji ugao, reljef;
~ angle - stranji, zadnji ugao;
~, effect - plastinost slike ( TV);
~ motion - kretanje
unazad
(ma.) ; ~ valve ventil sigurnosti
(ma.)
relieve - 1. olakati, rasteretiti, isputati (gas); snienje, sputanje,
sniavanje (pritiska); 2. formiranje
zadnjeg ugla; ~ of load - rasteretiti (ma.)
relieving - olakavanje, rastereivanje, isputanje, sniavanje (pritiska); ~, stress - poputanje napona (el., mtl.); ~, stress by
heat treatment - uklanjanje napona arenjem (mil., el.); ~, stress
by local heating - uklanjanje napona lokalnim grejanjem (tntl., el.)
relighting - ponovno putanje pokretaa
reload - ponovo potapati
relocation - premetanje, relokacija; ~ of cars - predislokacija
vagona; ~ of line - odvod linija;
~ of tracks - pretrasiranje linija
reluctance - magnetna otpornost
reluctivity - specifina magnetna
otpornost
remainder - ostatak
remains - ostatak, ostaci; ~, animal
- ostaci ivih organizama; ~, vegetable - biljni ostaci
remanence - remanencija (zaostala
magnetna indukcija, zaostala namagnetisanost)
remanent - zaostao, preostao
rematcbing - neprekidno podeavanje, ponovno podeavanje (el.);
~ relay - relej za neprekidno
(ponovno) podeavanje (el.)
remittance - novana uputnica
remnant - ostatak
remote - udaljen, dalek, koji deluje
na rastojanju

596

repair

remote control - upravljanje na

daljinu, daljinsko upravljanje (rukovanje), telekomanda, kontrola na
daljinu {eh., nukl.); ~ control
gear - mehanizam za daljinsko upravljanje
(ma.);
~
control
switch - daljinski prekida (el.);
~ elevation sylsyn - daljinski seisin za elevaciju; ~ indicator daljinski indikator (el.); ~ measuring - telemetrija (metri.); ~
monitor - daljinski kontrolni sistem, daljinski monitor (nukl.);
position control - daljinsko
upravljanje poloajem (nukl.); ~
switching-sytem - ureaj za daljinsko upravljanje (nukl.); ~ tuner - daljinski podeava (el.);
~ velocity - relativna brzina tela
u odnosu na okolni fluid; ~ videoamplifier - daljinski video-pojaava (TV)
remotely-operated - daljinskim upravljanjem, teleupravljanjem;
~
controlled, remotely operated
- upravljano (kontrolisano) na daljinu (nukl.)
removability of the slag - mogunost odstranjivanja troske (zav.)
removal -odnoenje; ~ of heat odvoenje toplote (tt.)i ~ of
scale ~ uklanjanje kamenca (tnhl.)
remtron - viekatodna cev sa gasnim pranjenjem
rendition - predaja, prevoenje,
prevod
renewal pari - rezervni delovi,
promenljivi delovi, delovi za zamenu
rennin - renin, enzim koji se nalazi u stomanom soku i izaziva
koagulaciju mleka (hem.)
reorder signal - signal osloboenja
kola (tel.)
rep - rep, jedinica za merenje radioaktivnog zraenja (nukl.)
repair - popravka, prepravka; popraviti; ~, operating - tekua
popravka; ~, part - zamenljivi
deo; ~, permanent v. operating
repair; ~, preventive - preventivna opravka; ~, scheduled planirana opravka

repairablllty

597

repairability - podesnost za opravku

repeatability - mo ponavljanja,
reproduktivnost
repeater - repetitor, ponavlja; ~,
active satellite - aktivni repetitor na vetakom zemljinom satelitu; ~, office - pojaavaki
centar; ~, television - televizijski repetitor; ~, terminal - krajnja stanica, terminalna stanica (radio-relejne veze); ~, two-way retranslator
repellent - odbojni; reflektujui
repeller - reflektor, reflektujua
elektroda; ~, ion - jonski reflektor (elektroda koja predstavlja potencijalnu prepreku za jone)
reperforator - prijemni perforator,
reperforator (el.)
repetition frequency - frekvencija
ponavljanja (el.); ~ interval interval ponavljanja (el.); ~ milling - glodanje pri izradi komada
u velikim serijama (ma.); ~ production - serijska proizvodnja
(ma.); ~ rate - frekvencija ponavljanja; ~ work - serijska proizvodnja
replaceable - zamenljiv; ~ hydrogen - atomi vodonika u jedinjenjima koji se mogu zameniti atomima metala (hem.)
replacement - zamena mesta; ~
blae - rezervno seivo (kod
glodaa sa umetnutim zubima)
(tna.); ~ part - rezervni deo
(ma., SAD); ~ series - niz metala poredanih po njihovim oksidacionim potencijalima (hem.)
replace with - zameniti sa
reporter - izveta, reporter
reporting - izvetavanje
represent graphically - predstaviti
grafiki (mat.)
repressing - ponovno presovanje
reprint - ponovo tampati, pretampati
reprocessing - prerada, ponovna
prerada, regeneracija
reproduce - reprodukovati; obnoviti; kopirati
reproducer - reproduktor, ureaj
za reprodukciju (eh.)

research

reproducibility (of an experiment)

- mo reprodukcije (eksperimenta)
reproductibility - mo reprodukcije; ~, intrinsic unutranja mo
reprodukcije (atomskog etalona frekvencije)
reprodueting head - reprodukciona glava (tls.); ~ needle igla za reprodukciju (eh.); ~
characteristic - karakteristika reprodukcije (eh.)
reproduction - reprodukovanje, prikazivanje, reprodukcija; speed
- brzina reprodukcije; ~, stereophonic record - reprodukcija
stereofonskog zapisa
replusion - odbijanje, repluzija;
motor - repluzioni motor; ~
motor with double set of brushes - repulzioni motor s dvostrukim etkicama (el.); ~> spacecharge - odbijanje prostornim
naelektrisanjem
request test - ispitivanje na zahtev
pretplatnika (tel.)
requirement - zahtev, potreban
uslov, potreba; ~, avionic -s avio-zahtevi, zahtevi za ugradnju
instrumentacije u avioelektronici;
~, circuit -s - zahtevi kola, zahtevi eme; ~, environmetal ambijentni zahtevi, zahtevi usled
dejstva okoline; ~, performance
- zahtevi usled posebnih osobina,
performansni zahtevi; ~, realibility - zahtevi usled pouzdanosti
requirements - zahtevi, tehniki
zahtevi
reradiate - ponovo izraiti
reradiation - ponovo (sekundarno)
zraenje
re-recording - ponovno zapisivanje
(zvuka) (eh.)
reroute - preusmeriti, dati vezu
obilaznim putem (tel.)
rerun - ponovni rad, ponovno pokretanje
rescap - otpomokapacitivni modul
research - istraivanje, ispitivanje,
traganje; istraivanje, tragati; ~,
advanced - perspektivno istraivanje; ~, aerospace - istraivanje
aerokosmosa; ~ and develop-

research

598

research
ment division - istraivako-razvojno odeljenje (SAD); ~ and
development work - istraivakorazvojni rad; ~, electron-beam
- istraivanje snopom elektrona;
~ reactor - istraivaki reaktor;
~, solid-state - istraivanje u
fizici vrstog tela; ~, space - istraivanje prostora, kosmiko istraivanje; ~ work - (nauno)
istraivaki rad
researcher - istraiva
reseda - rezeda, bledosivkastozeleno,
rezeda zeleno
reserve - rezerve; ~, cold - hladna
rezerva; -~, hot - vrua rezerva;
, loaded v. hot reserve; ~,
reduced - redukovana rezerva,
smanjena rezerva, topla rezerva;
, unloaded v. cold reserve;
~, warm v. reduced reserve
reservoir capacity - kapacitet rezervoara
reset - ponovo metnuti (staviti),
ponovo sloiti, ponovo razmetnuti
(testeru), opet naotriti (brija);
nov slog; vratiti na nulu
resettability - ponovljivost, mo
ponavljanja
resetting - ponovno stezanje, prepravljanje, vraanje na nulu
resetting device - povratni ureaj;
~ ratio - povratni odnos; ~ time
- vreme povratka; ~, value povratna vrednost
resharpening - ponovno otrenje,
ponovno glaanje (ma.)
rehip - ponovo ukrcati, prekrcati,
pretovariti (pom.)
reshuffle - pregrupisanje
residence telephone - telefon u
stanu pretplatnika, pretplatniki telefon (u stanu) (tel.)
residue - 1. ostatak; 2. talog; 3.
grupa, radikal (hem.)
residual - (pre)ostali, zaostali, (koji
se javlja) u ostatku, ostatni, rezidualni; ~, affinity - preostali
(rezidualni) afinitet, privlana sila
koja ostaje posle zasienja normalnih valencija (hem.); ~ capacitance - zaostala kapacitivnost (el.);
~ current - rezidualna struja,

resin

mala struja koja se moe sprovesti

kroz elektrolit bez vidljive promene
na elektrodama (hem.); ~ electricity - zaostali elektricitet u
kondenzatoru posle pranjenja (el.);
~ ionization - zaostala jonizacija (el.); ~ magnetism - zaostali
magnetizam (el.); ~ oils - asfaltna ulja (ostaci pri destilaciji
nafte) (thnl.); ~ stress - zaostali
pritisak (ma.); ~^stress due to
welding - unutarnji napon od
zavarivanja (zav.); ~ stud - antiremanentni odstojnik (el.); ~ voltage - napon pranjenja (el.)
residue - ostatak, preostatak; ~
lime - kreni ostatak (zav.)
residuum v. residue
resilience - sposobnost vraanja u
prvobitni poloaj
Resimene - grupa sintetikih smola
na bazi melamina (thnl.)
resinaceous v. reslonous
resin - smola, kalofonijum, kalofonij,
drvena smola; ~, aldol - aldolna
smola; ~, alkyl - alkilna smola;
~, anion-exchange - smola anionske razmene; ~, common - kalofonijum, kalofonij; ~, coumarone - kumaronova smola; ~,
cured v. hardened resin; <~,
dammar - damarova smola; ~,
epoxy - epoksidna smola; ~,
fossil - fosilna smola; ~, hardened - stvrdnuta smola, otvrdnuta smola; ~, ion-exchange smola sa jonskom razmenom; ~,
ketone - ketonska smola; ~, monobed - smola sa monorodnim
sastavom; ~, no-pressure - smola
koja je otvrdnuta bez pritiska; ~,
polyethylen - polietilenova smola;
~, rubber - smola kauuka; ~,
sulphamide - sulfamidna smola;
~, thermoplastic - termoplastina smola; ~, thermosetting termoreaktivna smola; ~, tree v.
wood resin; ~, urea-formaldehyde - karbamidna smola; ~,
vinsol - vinsolova smola; ~,
white - kalofonijum, smolasti ostatak destilacije terpentina, biljna
smola; ~, wood - drvena smola

resinates

'I-

599

resinates - rezinati, proizvodi koji

se dobijaju stapanjem kalofonijuma
sa metalnim oksidima
resinification - stvaranje (obrazovanje) smole, osmoljavanje
resinous - smolast; ~ substances
- smolaste supstancije (hem.)
Resinox - proizvodi na bazi sintetikih fenolskih smola (thnl.)
resins - smole (iz ivih ili izumrlib
biljaka, nerastvorene u vodi) (hcm. l
resintering - ponovljeno sinterovanje, drugo sinterovanje (mtl.)
resist - zatitni sloj, zatitni pokriva; ~, aluminium - aluminijumski zatitni sloj; ~, oxide - otporan
na oksidisanje; ~, plated - elektroprevueni zatitni sloj
Resistac - razne vrste aluminijumbronze (mtl.)
resistal - rezistal, termiki otporna
legura sastava 63,5% Fe, 16,6"O
Ni, 15% Cr, 4,5% Si, 0,3% C
resistance - otpor; otpornost; omski
otpor; ~, abrasion v. abrasive
resistance; ~, abrasive - otpornost na brisanje; <~, acoustical akustina otpornost; ~, ageing otpornost na starenje; ~ amplifier otporni pojaava; ~, anode
- anodna otpornost; ~, apparent
- naznaeni otpor; ~, attrition v.
abrasive resistance; ~, barretter otpor baretera; ~, barrier
- otpornost prelaza; ~, base otpornost baze; ~, base sheet otpornost sloja baze; ~ ; bassast
- balastni otpor; ~, bending otpor na savijanje, na povijanje;
<~, body v. spread(ing) resistance; ~ box - kutija otpora;
~ box with plugs - kutija otpora
s epovima; ~, brake - zakoni
otpor, otpor na koenje, otpor pri
koenju; zakoni reostat; ~, branch
-f odgovarajui otpor; ~, buckling
- otpornost na uzduno savijanje;
^~j bulk - zapreminska otpornost;
i~ butt welding - eono zavarivanje zbijanjem; ~, calibrated j kalibrisani otpor, izbadareni otpor;
~ capacitance coupling - ot' porno-kapacitivna sprega (eh.); ~~

resistance
capacitance oscillator - otporno
kapacitivni oscilator; ~, channel
- otpornost kanala; ~, cohesive
- jaina odvajanja; ~ coil - otporni kalem; ~, cold postojanost
na hladnou, otpornost na hladnou; ~, collector - otpornost
kolektora; -, collector leakage
- otpornost umicanja kolektora;
~, collector saturation - otpornost zasienja kolektora; , combination - sloeni otpor, kombinovani otpor; copper - otpornost
na presvlaenje bakrom; ~, corrosion - otpornost na koroziju;
, coupling - otporna sprega; ~,
cracking - otpornost na krekovanje; ~, current-controled negative v. S-type negative resistance; ~, current-stable negative v. S-type negative resistance; ~, cutting - otpornost
na rezanje; ~, dark - otpornost
na zacrnjenje; ~ dc copper otpornost narr.otija za jednosmernu
struju; ~, dielectric - otpornost
na izolaciju, otpornost dielektrika;
~, diffusion - difuzna otpornost;
~, drain - otpornost negativnog
izvora; ~, drought - otpornost
na suu; ~-, dynamic - dinamika
otpornost; ~, earth - otpornost
uzemljenja; ~, effective - efektivna otpornost, efektivan otpor;
~, elasuc - elastini otpor; ~-,
electrical - elektrini otpor; ~,
emitter - otpornost odailjaa;
~, equivalent - ekvivalentni otpor; ~, external - eksterni otpor, spoljni otpor, otpor spoljnog
kola; ~, fat - nepropusnost za
mast; ~, field - otpor ljuske pobuivanja; otpor u kolu pobuivanja; ~, field-coil - otpornost
ljuske pobuivanja; ~ 3 finite back
- krajnji povratni otpor (u realnim
diodama); ~ s fire - otpornost
na arenje, otpornost na sagorevanje, otpornost na paljenje; ~>
forward - upravna otpornost,
otpornost na upravni pravac; ~,
freeze - otpornost na smrzavanje; ~, friction(al) - otpornost
na trenje; ~, frontal - elna ot-

601
resistance

600

resistance
pornost, frontalna otpornost; ~,
fungus - otpornost na obrazovanje budi, otpornost na truljenje;
~, gate - otpornost prolaza;
otpornost ventilskog provodnika (u
kriotronu); ~, grease v. fat resistance; ~, grid - otpornost
kola; ~, head - elna otpornost;
~, heat - otpornost na toplotu,
toplotna stabilnost; ~, heater otpornost podgrejavaa, otpornost
zagrevaa; ~, heat-transfer v.
thermal resistance; ~, high
- velika otpornost; ~, high-frequency - otpornost na visoke
frekvencije; ~, humidity - otpornost na vlagu; ~, hump - otpor
nadzvune oblasti; ~, hydraulic
- hidraulini otpor, hidraulina
otpornost; ~, impact - udarna
viskoznost; otpor na udar; ~,
incremental - diferencijalna otpornost; ~, incremental negative - negativna diferencijalna otpornost; ~, inductance series
regulating - induktivni otpornik
za regulaciju zavarivanja; ~, insulation otpor izolacije; ~,
internal - unutarnja otpornost,
unutranji otpor; ~, intrinsic unutarnji otpor, unutranja otpornost; ~, junction - prelazni
otpor, otpornost prelaza; otpornost rezistora na p-n prelazu;
~ Kapitza - Kapicina otpornost;
~ lamp - otporna lampa; ~
lateral - otpornost u longitudinalnom pravcu (npr. u integralnoj
emi); ~, leakage - otpornost
isticanja; ~, light - otpornost na
svetio; ~, linear - linearna otpornost; ~, liquid - otpor tenosti; teni reostat; ~, load elektrini otpor; ~, low-frequency - otpor na niske frekvence;
magnetic - magnetni otpor;
measuring - otpor-etalon;
, mechanical - mehaniki otpor;
, moisture - otpornost na vlagu;
motional - piezootpornost;
negative - negativni otpor;
non-linear - nelinearni otpor;
non-reactive - isto omski

resistance
otpor; ~, nonzero forward nenulta direktna otpornost (u realnim diodama); ~, N-type negative - negativna otpornost, kontrolisana naponom, negativna otpornost N tipa; ~, ohmic - omski
otpor; ~, ohmic-base - omska
otpornost baze; ~, open-circuit stable negative v. S-type
negative resistance; ~, output
- izlazni otpor; ~, parasitic parazitski otpor; ~, plate v.
anode resistance; ~, plug otporni ep (sa ugraenim otporom); ~j pressure - otpor na
pritisak; ~, pure - aktivan otpor,
ist otpor; ~, pyrometer - pirometar sa referentnim otporom; ~,
radiation - otpor ozraivanju,
radijaciona stabilnost; ~, residual - rezidualni otpor, zaostali
otpor; ~, reverse - reverzni
otpor, obrnuti otpor; ~, rolling
- otpor kotrljanju, otpor drugog
reda; <~, sample - otpornost
uzorka; ~, saturation - saturaciona otpornost; ~, series regulating - redni regulator otpora;
~, sheet - otpornost sloja; ~,
short-circuit stable negative v.
N-type negative resistance; ~,
shunt - paralelni otpor, otpor
enta; ~ 3 shunt-breaking - otpor
gaenju; ~, skid - otpor zanoenju;
~, skin - povrinski otpor; ~,
skin friction - otpor povrinskog
trenja; ~, sliding - otpor klizanju;
~, slip - otpor klizanju; ~,
source - otpornost izvora; otpornost generatora; ~, specific specifini otpor, specifina otpornost; ~, spread(ing) - raspodeljena otpornost; ~, standard otpor etalona; ~, starting startni otpor, poetni otpor; ~,
static - statiki otpor; ~, steadying - priguni otpor; ~, S-type
negative - negativna otpornost,
kontrolisana strujom, negativna otpornost S-tipa; ~, surface - povrinski otpor; ~, swamping apsorbujui otpor, priguni otpor,
dodatni otpor; ~, terminal krajnji otpor, finalni otpor, zavrni

resistor

za optereenje; ~, base-blas L- otpor; ~j thermal - termalni

rezistor pomeranja u kolu baza;
%* otpor; ~ thermometar - otpor~, bulk - zapreminski rezistor;
^ niki termometar; ~, to shock
~, carbon ugljeni rezistor; ~,
- otpornost udarcu, jaina na
cermet - kermetni rezistor, meudarac; , to wear - otpornost
talokermetini rezistor; ~, colna habanje, troenje; ~, torsiolector - kolektorski rezistor; ~,
nal - torzioni otpor, otpor na uvicomposition v. carbon resisjanje, otpor na torziju; ~, true
tor; ~, current viewing - rezi- omski otpor, pravi otpor, ist
stor za kontrolu oblika struje; ~,
damping - rezistor za priguiotpor; ~, turbulence - turbuvanje, rezistor za gaenje; ~, delentni otpor; ~, twisting v. torposited - metalno-prevueni rezisional resistance; ~, ultimate
stor; ~, deposited carbon - ultimativni otpor, vremenski otugljeni rezistor, dobijen metodom
por; , unit v. specific resistantaloenja, ugljem prevueni rezisce; ~, valve - otporni ventil; ~,
tor; ~, diffused - difuzioni revariable - promenljivi otpor, vazistor; , disk - disk-rezistor; ~,
rijabilni otpor; ~, viscous - visdouble-diffused integrated - rekozni otpor;
~, voltage-conzistor integralne eme, dobijen metrolled negative v. N-type netodom dvojne difuzije; ~, electrogative resistance; ~, voltagenically variable - rezistor s elekdependent - varistor, promenljivi
tronskom regulacijom; ~, epiotpornik; ~, voltage-stable netaxial - epitaksijalni rezistor; ,
' gative v. N-type negative reetched - rezistor dobijen metodom
sistance; ~, volume - zapreelektrolitikog dekapiranja; , e
minski otpor; ~, water - hidravaporated - otpornik dobijen naulini otpor; ~, wave - talasni
paravanjem; ~, feedback - reotpor; ~, wear - otpor habanju,
zistor u kolu povratne sprege; ~,
otpor na habanje; ~ weld - av
film - film-rezistor; ~, hermedobijen zbijanjem; ~, welding tically sealed - hermetiki reziszavarivanje otporom, zavarivanje
tor; ~, integrated(circuit) - rezbijanjem; ~, wind aero-dinazistor integralne eme; ~, juncmiki otpor, otpor vazduha; ~,
tion - rezistor na p-n prelazu;
zero-forward - nulta direktna
~, light-dependent - fotorezisotpornost (u idealnim diodama)
tor; ~j metal-film - rezistor na
resistant - protivan, to se opire;
metalnom filmu; ~, micropla~ to wear - otporan na habanje
nar - planarni mikrorezistor; ~,
(thnl.); ~ spring - opruga za
negative - elemen(a)t s negativzatvaranje (zav.)
nim otporom; ~, noise - rezisresistive D.C. drop - omski pad
tor s umom; ~, photocopied
- rezistor dobijen fotokopiranjem;
jednosmernog napona (elj.)
~j printed - tampani rezistor;
resistivity - specifina otpornost;
~-, rod - ipkasti rezistor; ~)
~, bulk - zapreminska specifina
semiconductor - poluprovodniotpornost; ~, channel - speciki rezistor; ~, silicon planar fina otpornost kanala; , plasma
silikonski planarni rezistor; >~,
- specifina otpornost kanala; ~,
single-diffused integrated - resheet - specifina otpornost sloja;
zistor integralne eme, dobijen me~, surface - povrinska specifina
todom iednostruke difuzije; ~,
otpornost; ~, volume v. bulk
single-wound - jednoslojni iresistivity
ani otpornik; ~, solid-circuit
resistor - rezistor, otpornik, omski
- otpornik u integrisanom kolu;
otpor; ~, annular - kruni re~, speedup - fokusirajui otporzistor; ~, ballast - strujni stabilizator, regulator struje, lampa

reslsior

602

resistor
nik; ~, stair-step - rezistor s
karakteristikom stepenastog oblika;
~, standard - rezistor-etalon;
~, swamping - talasni rezistor;
~, terminating - izlazni (krajni)
rezistor; ~, thermal - termistor,
termorezistor; ~, thin-film tankoslojni termistor; ~, variable
- promenljivi otpornik, varistor;
~, wire-wound - iani rezistor
resite - rezit, poslednji stadijum,
C, u proizvodnji fenol-formaldehidnih smola koji daje netopljivi
i nerastvorni proizvod (tehnl.)
resitol - rezitol, drugi stadijum, B,
u proizvodnji fenol-formaldehidnih
smola koji daje termoplastican proizvod
resnatron - reznatron, tetroda snage
(el.)
resnotron - reznotron, mona tetroda vis. frekvencija specijalne
konstrukcije
resol - rezol, prvi stadijum, A, u
proizvodnji
fenol-formaldehidnih
smila koji daje proizvod rastvoran
u alkoholu
resolution - razvojna mo, rezoluciona mo, reenje, rezolucija; ~,
angular - ugaona rezolucija, analize ugaonog izdvajanja; ~, mask
- razdvojna mo maske; ~, range
- mo razlaganja po daljini, rezolucija po daljini; ~, range rate mo razlaganja po brzini; ~, spectrometer - razdvojna mo spektrometra; ~, time - vremenska
razdvojna mo, vremenska rezolucija
resolver - sistem za reavanje (jednaina), rezolver (at.)
resolving power - mo razdvajanja,
npr. spektralnih linija
resonance - rezonanca; ~ absorption - rezonantna apsorpcija, pojava kod nekih elemenata (npr.
Cd, Rh, In, Ag, U i dr.) da snano
apsorbuje zraenje (neutronsko) odreenih energija (fiz.); ~, acoustic(al) - akustika rezonancija;
~, acoustic cyclotron - akustika ciklotronska rezonancija; -,

resonator
resonance
acoustic magnetic - akustika
magnetna rezonancija; ~, antiferromagnetic - antiferomagnetna
rezonancija; ~, atmospheric atmosferska rezonancija; ~, cyclotron - ciklotronska rezonancija;
~, elastic - elastina rezonancija;
~, electric - elektrina rezonancija; ~, electron cyclotron elektronska ciklotronska rezonancija; ~, electron nuclear double
- elektronsko-nuklearna paramagnetna rezonancija; ~, electron
paramagnetic - elektronska paramagnetna rezonancija, EPR, elektronska spin-rezonancija ESR; ~,
electron spin v. electron paramagnetic resonance; ~, extraordinary(wave) - rezonancija nenormalnih talasa; ~, ferrimagnetic - ferimagnetna rezonancija;
~, ferromagnetic - feromagnetna
rezonancija; ~ frequency meter
- rezonantni frekvenciometar (els.);
~, geometric - geometrijska rezonancija (pri interakciji ultrazvunih talasa sa elektronima u metalu);
~, gyromagnetic - iromagnetska
rezonancija; ~, hybrid-type hibridna rezonancija; ~, ion cyclotron - jonska ciklotronska rezonancija; ~, L v. ion cyclotron
resonance; ~, light-hole - (ciklotronska) rezonancija lakih upljina; ~, lower hybrid - donja
hibridna rezonancija; ~, magmetic - magnetna rezonancija;
~, magnetoacoustic - magnetnoakustika rezonancija; ~, magnetoelastic - magnetno-elastina rezonancija; ~, magneto-optic magnetno-optika rezonancija; ~,
magneto-plasma - magnetna rezonancija plazme; ~, molecular
beam electric - elektrina rezonancija u molekularnom snopu;
~, molecular beam magnetic
- magnetna rezonancija u molekularnom snopu; ~, neutrons rezonantni neutroni, neutroni energije koja odgovara rezonantnoj apsorpciji (fiz.); ~, nuclear gyromagnetic - nuklearna iromagnetska rezonancija; ~, nuclear tnag-

nettc - nuklearna magnetna rezonancija; ~, nuclear quadrupole

- nuklearna kvadripolna rezonancija; ~> O v. ordinary (wave)
resonance; ~, optic - optika
rezonancija; ~, ordinary (wave)
- rezonancija normalnog talasa;
~~~, paramagnetic - paramagnetska rezonancija; ~, parametric
- parametarska rezonancija; ~,
plasma - rezonancija plazme, plazma na rezonanciju; ~, R v. electron cyclotron resonance; ~
reactor - rezonantni (prelazni)
reaktor, reaktor koji radi sa rezonantnim neutronima, tj. u intervalu od 1 do 100 eV (nukl); ~,
residual nuclear - rezidualna
nuklearna rezonancija; ~, spinphonon - spin-fononska rezonancija; ~, spin-wave - rezonancija
spinskih talasa; ~, stochastic stohastika rezonancija; ~, stripdomain - rezonancija domena
polja; ~, transverse - transverzalna rezonancija (kod interakcije
elektronskog snopa s plazmom);
~, unwated - nepoeljna rezonancija; ~, upper hybrid - gornja, hibridna rezonancija; ~, X
v. extraordinary (wave) resonance
resonant shunt - rezonantni ant
(el.)
resonate - biti u rezonanciji, rezonirati (el.)
resonating cavity - rezonantna upljina (el.)
resonator - rezonator, rezonantna
upljina; ~, afocal - afokalna rezonancija; ~, astigmatic - astigmatina rezonancija; ~, atomic
- atomski rezonator; ~, atomic
beam - rezonator atomskog snopa;
, cesium atomic-beam - cezijumski rezonator atomskog snopa;
~, confocal - konfokalni rezonator; ~, dielectric (cavity) - dielektrini rezonator; ~, electromechanical - elektromehaniki rezonator; ~, extended interaction - rezonator s produenom
interakcijom; ~, Fabry-Perot rezonator Febri-Pero; ~, Fabry-

Perot laser - optiki rezonator

Febri-Pero; ~, face-mounted rezonator sa ojaanom povrinom
(u akustikom poiaavau); ~,
ferroelectric - feroelektrini rezonator, Senjeto-elektrini rezonator; ~, flat-roof - rezonator
s reflektorom u obliku diedarskog
ogleda; ~, F-P v. Fabry-Perot
resonator; ~ grid - reetka
rezonator?. (el.); ~, laser - op-"
liki rezonator; , magnetron rez "U'ntni magnetron (el.); ,'
mode selective Fabry-Perot rezonator Febri-Pero s selekcijom
oscilacija, rezonator Febri-Pero sa
selekcijom moda (tipa oscilovanja);
~, multimode - rezonator sa
mnogo tipova oscilacija, rezonator
sa mnogo moda; ~, multimode
optical - optiki rezonator sa
mnogo tipova oscilacija; ~, multiple-cadity - oscilatorni sistem sa
vie rezonatora (magnetron); ~,
optical - optiki rezonator; ~,
optical ring - kruni optiki
rezonator; ~, parametrically excited ninliear - parametron; ~,
pasive - pasivni rezonator; ~,
pasive atomic - pasivni atomski
rezonator; ~, piezoelectric piezoelektrini rezonator; ~, plano-concave - planokonkavni rezonator; ~, reentrant - prolazni
rezonator; ~, rising-sun - oscilatorni sistem sa vie rezonatora,
oscilatorni sistem sa vie kola;
~, rubidium gas cell - rezonator
sa rubidijumskom gasnom elijom;
~, rutile - rutilski rezonator;
~, semiconfocal Fabry-Perot
- polukonfokalni rezonator FebriPero; ~, shear mode - rezonator
sa kolebanjem pomaka; ~, spherical-mirror Fabry-Perot - rezonator Febri-Pero sa sfernim ogledalima; ~, super-conducting super-provodljivi
rezonator;
~,
thallium v. thallium atomicbeam resonator; ~, thallium
atomic-beam - talijumski rezonator atomskog snopa; ~, thickness mode - piezoelektrini rezonator sa oscilacijama po debljini;

reverse gear
resonator
resonator
~, tilted-mirror - rezonator sa
magnetnim ogledalima; ~, transmission - prolazni rezonator; ~,
twisted-mode" laser - optiki
rezonator sa spiralnim oscilacijama"; ~ 3 unstable - nestabilni
rezonator; ~, unstable optical nestabilni optiki rezonator; ~
wavemeter - rezonantni talasomer (el.)
resonoscope - rezonoskop, osciloskop za odreivanje vernosti muzikih tonova (el.)
resorcinol - rezorcin, m-dihidroksiJ
benzol (hem.)
Resotron - rendgenski defektoskop
(mtl.)
respirometer - respirometar (med.)
responder - odgovara, detektor
(el.); ~, beacon - radio-far za
odazivanje (rad.)
response - 1. reakcija, odjek; 2.
karakteristika; 3. osetljivost; ~,
acoustic - 1. akustika karakteristika; 2. akustika osetljivost; ~
characteristic - karakteristika odziva (tel.); ~, curve - kriva odziva (tel.); ~, dependent timlag - zavisna karakteristika vremena
troenja (relej); ~, ground state
- odgovor na osnovno stanje; ~,
impulse - impulsna karakteristika;
~, radiobiological - bioloka
reakcija pod uticajem jonizujueg
zraenja; ~ ratio - odnos frekventnih karakteristika (el.); ~,
spatial frequency - prostornofrekventna karakteristika; ~, steady-state - postojani odgovor;
~, step (-function) v. transient
response; ~, transient - prelazna karakteristika; ~, zero-input - karakteristika pri nultomulaznom signalu; ~, zero-state
- karakteristika pri nultom stanju
responser - koji odgovara, odgovara (el.)
responsivity - osetljivost
rest-capital - rezervni fond
rest mass - masa mirovanja, pojam
uveden u teoriji relativnosti (fiz.)
restarting a weld - ponovni nastavak vara (zav.)

604

retarding disc

restatement - ponovno utvrivanje,

ponovno izlaganje
resting contact - mirni kontakt (el.)
restorability - ponovno uspostavljanje
restorer - uspostavlja, sistem za
uspostavljanje (el.)
restoring spring - povratna opruga,
odbojna opruga (ma.); ~ torque
- opreni spreg (ma.)
restrained weld test - ukljetena
zavarna proba; proba osetljivosti
prema prskanju kod ukljetene epruvete (zav.)
restrainer - usporiva, supstancija
koja usporava rad izazivaa (fot.)
restricted hour maximum demand indicator - pokaziva maksimuma sa isprekidanim radom
(el.)
restriction valve - priguni ventil
(ma.)
restrictor - prigunica (ma.)
restriking - ponovno paljenje (mot.)
resublime - resublimisati, ponovo
sublimisati
result - rezultat; ~, numerical numeriki rezultat
resultant - rezultanta, zbir dva vektora (mat.); ~ force - rezultantna
sila
resuscitation - oivljenje
resuspension - ponovno suspendovanje, vrstih estica u tenosti
resynthesis - resinteza, ponovna
sinteza
retain - zadrati, rezervisati
retainer - dra, zadra, podupira
retaining wall - potporni zid (gradev.)
retard - zakanjavati, usporiti, (usporavati)
retardation - usporavanje, zadravanje, kanjenje; ~ method metoda zaustavljanja (el.)
retarded ignition - kasnije paljenje (mot.)
retarder - usporava reakcije, negativni katalizator (hem.); usporava, moderator; ~, electrooptical
- elektrooptiki napariva (snopa)
retarding disc - disk za koenje,
usporavajui disk (ma.); ~ field
- koee polje (el.); ~ field de-

pipe - povratna cev (ma.); ~,

tector - detektor sa koeim porain - refleksija od kinih kapi;
ljem (el.)
~, sea - refleksija od povrine
retention - 1. zadravanje; 2. retenmora; ~, specular - ogledna recija, zadravanje radioaktivnog afleksija; ~, speed (planet) - potoma u molekulu posle njegovog
vratna brzina (rendisaljka) (ma.);
stvaranja
~ spring - povratna opruga (ma.);
retentivity - zadravajua sila (meh.)
~ stroke - povratni hod (ma.);
retina - retina, mrenjaa (med.)
~, target - signal odbijen od cilja,
retort - retorta (hem.); ~ carbon
eho-signal
retortni ugalj (hem.)
revaporiser - revaporizer, ponovni
retouching - retuiranje, runo doispravlja, kolona sekundarnog isterivanje negativa ili pozitiva (fot.)
pravljanja (thnl.)
retrace - suprotni hod (ispitivanja)
reverbatron - pribor za uvoenje
(ma.)
vetake reverberacije u sistemu
retractable - to se povlai (ma.)
proizvoenja zvuka
retracting spring - povratna opruga
reverberant sound - reverberacioni
(ma.)
zvuk (ak.)
retransmission - ponovni prenos
(TV)
reverberation - odjekivanie, reverretrapping - osloboenje (elektrona
beracija; ~ merer - mera reveriz klopke)
beracije (ak.); period - reverretro - prefiks koji znai povratno
beracioni period (ak.) ; ~ suppresretroaction - retroakcija, povratna
sion-filter - filter za priguenje
sprega, povratna veza, povlaenje
reverberacije (ak.); ~ time meretroactive amplification - regeter - mera vremena reverberacije
nerativno (retroaktivno) pojaanje
(ak.); ~, volume - zapreminska
(el.); ~ effect - regeneracija;
reverberacija
~ receiver - regenerativni prijemnik (el.); ~ reception - rege- reverberatory surface - povrina
od koje se odbija zvuk (ak.)
nerativni prijem (el.)
retrograde rays - povratni talasi
reversal - promena pravca, obrt(anje),
(koji se odbijaju od katode) (el.)
okret(anje); ~, dwell - zaustavretting (rotting) - proces potaljanje kretanja pri promeni pravca
panja" lana u vodi radi fermentacije
(ma.); ~ of the direction (thnl.)
promena pravca (ma.); ~ of the
retubing - zamena cevi, promena
piston - promena pravca kretanja
cevi (el.)
klipa (ma.); ~ of travel direcretuning - pregradnja, ponovno potion - promena pravca pomonog
kretanja (ma.); process - prodeavanje (el.)
ces obrtanja negativa u pozitiv
return - 1. povratak, povraaj, odavanje; 2. vraanje, povratni hod;
(fot.)
3. refleksija (signala), (lokalne) smetnje; 4. signal odbijen od cilja, reverse - pomeranje unazad, hod
nazad, promena pravca; preokreeho-signal; ~, background - lonuti, promeniti; ~, bend test kalne smetnje radara; ~, basin obrnuta proba savijanja (zav.);
posuda za povratno ulje (ma.);
~ biased obratno-prednaponski;
~i connection - povratni hod
~ current relay - relej povratne
(spoj) (ma.); ~, creeping-wave
struje (el.)
- refleksija puzeih talasa; ~,
Doppler - Doplerova refleksija; reverse gear zupanik za promenu
~, ground - refleksija od zemljine
smera kretanja (ma.); ~ valve
povrine ili od nadzemnih objekata;
- ventil za promenu pravca toka
~, land v. ground return; ~
(ma.)
line - povratni hod (ma.);

reversed feedback amplifier

reversed feedback amplifier pojaava sa negativnom povratnom spregom (eh); ~ image prevrnuta slika, negativna slika
(TV)
reverser - prevrta, reverser, menja smera
reversibility reversibilnost
reversible - reversibilan, povratan
(hem.); koji se moe obrnuti;
~ booster - povratni buster;
~ cell - reversibilna elija, galvanska elija u kojoj je prelaz hemijske
u elektrinu energiju reversibilan
(hem.); ~ colloid - reversibilni
koloid, liofilni koloid (hem.); ~
motor - obosmerni motor, reversibilni motor (elj.); ~ process povratni proces (fiz.); ~ reaction
- povratna (reversibilna) reakcija,
ona koja moe da se odvija u oba
smera (hem.)
reversing clutch - spojnica za promenu smera kretanja (ma.); ~
dog graninik za promenu smera
kretanja (ma.); ~ electric motor - elektrini motor za povratno
kretanje (elj.); ~ key - klju za
promenu smera, klju za promenu
polova (elj.); ~ motor drive motorni pogon za povratno kretanje (elj., mot.); ~ piston valve
- ventil za promenu pravca toka
(ma.); ~ swicch - preklopnik
za promeiu pravca (elj.); ~ valve
- ventil za promenu pravca toka
(ma.)
revet - obloiti, oplatiti, pokriti
revivification - reaktiviranje uglja
(thnl.)
revolution - obrtanje, rotiranje; ~
counter - broja obrta (ma.)
revolutions per minute - broj
obrta u minuli (mot.)
revolving table - obrtni sto (ma.)
rewelding - ponovno zavirivanje
(zav.)
Rezistal - rezistal, antikoroziona i
termiki otporna legura sastava
8-26% Ce, 7-35%Ni
RGB chromaticity diagram - crveno-zeleno-plavi dijagram (thnl.)
rH-value - rH-vrednost, mera oksidacione moi sistema (hem.)

606

rhombohedral

rhamnose - ramnoza, izodulcit, eer koji spada u pentoze (hem.)

rhe - re, jedinica fluidnosti, reciproni viskozitet
(1 rhe = 1 Poise -ION-1 m* s^1)
rhenium - renijum (hem. elemen(a)t,
red. br. 75, simbol Re)
rheology - reologija, nauka o plastinoj deformaciji i teenju
rheometer - reometar, kapilarni
viskozimetar
rheoscope - reoskop
rheostat - klizni otpornik, reostat,
promenljivi otpornik (el.); ~, elec
tropneumatic - reostat sa elektropneumatskim pretvaraem (menjaem); ~, pneumatic v. electropneumatic rheostat; ~, thermionic - elekstronski reostat (za
sistem automatskog upravljanja)
rheotome - periodini prekida struje (el.)
rheoton - betatron (el.)
rhodamine B - rodamin B, crvena
organska boja
rhodamines - rodamini, organske
boje trifenil-metanskog tipa, srodne fluoresceinu (hem.)
rhodanate - rodanat, tiocijant, so
tiocijanske kiseline (hem.)
rhodanising - elektrolitiko prevlaenje rodijumom, najee srebra
za spreavanje tamnjenja (thnl.)
rhodium - rodijum (hem. elemen(a)t, red. br. 45, simbol Rh)
rhodochrosite - rodohrozit (mangan-karbonat sa primesama Ca,
Fe i Mg) (min.)
rhodonte - rodonit, pajsbergit (mangan-silikat) (min.)
rhodopsin - rodopsin, sloeni protein, purpurni pigment u oku
(hem.)
Rhoduline - grupa baznih organskih
boja (thnl.)
rhombic - rombian, kristalni sisi em; ~ antenna - romb-antena
(rad.); ~ system - romboini
sistem, kristalni (kr.)
rhombohedral - romboedarski, kristalni sistem; ~ system - romboedarski sistem (kr.)

607
Rhoniie - industrijska impregnaciona sredstva na bazi karbamidskih
. smola (thnl.)
Rhothane - insekticid na bazi dihidro-difenil-dihloretana (DDD)
(hem.)
.
rho-theta system - daljinsko-azimutni radio-navigacioni sistem
(voj.)
rhumb - busolna (ili kompasna)
crta (voj.); ~ Hne - linija kompasne crte
rhambatron - rumbatron, rezonan. tni odvodnik (el.), naziv za zapreminski rezonator klistrona
rhyacolite - rijakolit, sanidin (staklasta vrsta ortoklasa) (min.)
rhyolite - riolit, kvarcni trahit, liparit (geol.)
rib - rebro; of a pipe - rebro
cevi (ma.)
ribbed surface machine - maina
s rebrastim kuitem (ma.); ~
tubing - rebraste cevi (mat.)
ribbon chip - trakasta strugotina
(ma.); ~ microphone - mikrofon sa trakom (eh.)
riboflavin - riboflavin, laktoflavin,
vitamin B2 (hem.)
ribose riboza, pentoza koja je stereoizomer arabinoze (hem.)
Ricti circuit - neutralizaciono kolo
u reetki (els.)
Richardson effect - termoelektronska emisija, Riardsonov efek(a)t

Jfiz.)

ricin ricin, otrovni albumin iz

semena ricinusa (hem.)
ricinoleic acid - ricinoleinska kiselina, sastojak ricinusovog ulja (hem.)
rider - komad platinske ice koji
slui kao teg pri preciznom merenju
teine (hem.) ; ~, beam - letaki
aparat navoen zracima
riebeckite - ribekit (silikat Na, Fe
i Al) (min.)
Rieke diagram - dijagram zavisnosti snage i frekvencije generatora od
optereenja (el.)
rifling - oluenje, oluje, oluci
(ma., art.)
rift - naprslina, napuklina, pukotina,
prskotina (ma.)

ring

rigid - vrst; krut; ~, axle - kruta

osovina (ma.)
Righi double - Riglijev dipol (dublet) (el.)
right angle - pravi ugao (gm.);
~ angle triangle - pravougli
trougao (gm.); ~ angularity pravougaonost (gm.); ~ cut rez udesno (mat.); ~ hand cut rezanje udesno (ma.) ; ~ handed
twist - desna zavojnica (uvrtka)
(ma.); ~ hand-rotation - obrtanje udesno (ma.); ~ hand rule
- pravilno desne ruke u elektromagnetizmu (el.); ~ hand spiral
- desna spirala, zavojnica (ma.);
~ hand thread - desna loza
(ma.); ~ hand tool - desnorezni alat (ma.); ~ hand twist desna zavojnica (ma.); ~ Une
prava linija (gm.); ~ prism prava prizma (gm.)
rightward welding - zavarivanje
udesno (sa normalizacijom)
rim - rub-naplatka (mot.); ~ of
the carbide cast - rubni deo
karbidnog odlivka (zav.)
Rimifon - farmaceutski proizvod,
preparati (hidrazid izonikotinske kiseline)
ring - 1. prsten, obod, obru, prirubnica, flanna, jaram, obujmica,
stezni prsten, stremen, uzengija,
vertikalna betonska armatura za
vezu, prstenast okov, oklopina;
okruivati,
obvijati,
navlaiti,
2.
kruni
registar, prstenasti
registar, merni prsten, merni krug;
3. zvono (cevi); 4. arhivolta, eona
strana luka ili svoda; 5. prstenasti
leb, prstenasti lic, usek, usek na
utor; 6. zvono, zvonjenje, zvuanje; 7. telefonsko zvono, poziv;
zvoniti (na telefon), slati poziv;
8. godinji prsten (na drvu), god;
~, adjusting ~ regulaciono zvono,
montano zvono; ~, adjustment
v. adjusting ring; ~, anchor tor, toroid; ~, annual - godinji
prsten,
godinji k;ug (drveta);
~, anticoincidence - krug broja;i
u antikoincidenciji, antikoincidentni prsten brojaa; ,' aromatic -

ring
ring
aromatino jezgro; ~, backing -,
prstenasta ajbna (podloka); ~,
benzene - benzolovo jezgro; ~
binary - binarni prsten; <~, black
- tanki sloj uglja; ~, bouy - spasonosni pojas; <~ bus v. slip ring;

~, compression v. gas ring;

~, crib - venae; ~, cylindrical v.
gas ring; ~, diffusion - difusioni

prsten, disk centrifugalne pumpe;

, discharge - izlazni prsten; ~,
distance - distancioni prsten, prsten za odvfjanje; ~, elastic elastina ajbna, spiralna ajbna,
Groverova ajbna; ~, end - 1.
krajnji prsten; 2. prstenasti oslonac;
~ film - prstenasti dozimetar;
~, focus - fokusirajui prsten;
, gas - gasni prsten, kompresioni
prsten; ~, gate - regulacioni prsten (turbine); ~, glucose anhydride - prsten glikoznog ostatka;
~, governor - regulacioni prsten;
~a growth - godinji prsten (drveta); ~, guard - zatitni prsten,
sigurnosni prsten; ~, heterocyclic - heterociklino jezgro; ~,
index - graduisani prsten;
~,
joint - spojni prsten, prsten za
spajanje; ~, lower guide-vane donji prsten aparata; ~, mounting - prsten uvrenja; ~, ope-

rating v. adjusting ring; ~,

proving - spiralni dinamometar;

~, regulating v. adjusting ring;

~, resonant - rezonantni prsten;

~, shield - zatitni prsten; ~,

~, shifting v. adjusting ring; ~,

slip - kontaktni prsten; ~, space

v. distance ring; ~, V - konusni
prsten

ringdown - pravi poziv (tel.); ~

circuit - kolo pravog poziva (tel.)
ringer - zvonce, pozivni generator,
ponavlja poziva, pozivno-signalna
maina (tel.)
ringing - slanje poziva, zvonjenje
(tel.); ~ battery - pozivna baterija (tel.); ~ control - kontrola
upuivanja poziva; ~ current pozivna struja (tel.); ~ cycle periodinost slanja poziva (tel.)

608

rocket

road

Rinmanns' green - Rinmanovo zeleno, proizvod dobijen arenjem

kobalt-nitrata i cink-oksida na uglju
(hem.)
rinsing - ispiranje (thnl.)
riometer - riometar
ripple - talasnost, talasanje, pulzacija; valovitost povrine vara (eh.,

zav.)

rippled surface - rapava povrina

rippling - grebenanje, odvajanje semenki i lia sa stabljika lana
pomou gvozdenih eljeva (thnl.)
rise in pressure - porast pritiska;
~ time - vreme porasta (impulsa)

(el.); ~ time modulation - mo-

dulacija vremenom porasta (impulsa) (eh.)

riser - direk, stub
risers - raizer (jedan od oblika veoma
niskofrekventnih zraenja atmosfere, ija frekvencija raste s vremenom)
rising main - ulazni vod (el.); ~
sun magnetron - vierezonantni
magnetron (eh.)
risk - 1. rizik; 2. (matem.) srednji
rizik; ~, consummer's - potroaki rizik; ~, producer's proizvoaki rizik
Rittinger's law - Ritingerov zakon:
energija potrebna za smanjivanje
veliine zrna vrstog tela srazmerna
je poveanju ukupne povrine
river cable - reni kabl (tel.); ~
sand - reni presek
rivet - zakivak; zakivati (ma.);

~ cutting blowpipe, rivet cut-

ting torch - gorionik za odsecanje

glave zakivka (zav.); ~, intension
- vuno napregnut zakivak (ma.)
Rn - simbol elementa radona (hem.)
roadblock - 1. problem, zadatak;
2. tekoa
road - kolosek, ulica, cesta, put,
linija plovidbe; ~ bed - donji
stroj pruge; ~ breaker - razriva ulinog pokrova; ~ bridge ulini most, nadvonjak; ~ channel - ulini slivnik; ~ ditch - ulini
jarak; ~ drag - otpor kotrljanju;
~ kettle - kazan, kotao za topljenje katranske mase; ~ leveller
- valjak, graevinski valjak; ~

life - ivotni vek ulinog zastora;

~ marking - obeleavanje saobraajnica; ~ repair - popravka
saobraajnica; ~ sign - saobraajni
znak
roasting - zagrevanje na vazduhu,
prenje, peenje (npr. sulfidnih
ruda)

robbery alarm - alarm protiv

pljake, alarm protiv obijanja (tb.)
Robert's test - Robertsova proba
dokazivanje proteina smeom magnezijum-sulfata i azotne kiseline
(hem.)
Robinson feed - Robinsonov nain
napajanja (antene) (rad.)
robot - robot, automat
robotron ~ raunska maina za
obradu podataka
rock - stena, kamen; ~ breacker drobilica kamena; ~ crusher drobilica kamena; ~ crystal gorski kristal, biljur; ~ dating
method - odreivanje geoloke
starosti; ~ fali - vaenje kamena;
~
-fali
dam
kamena
brana; ~ flour - kameno brano;
~ gas - zemni (prirodni) gas;
~, mechanics - mehanika stena;
~ oil - nafta; ~ plant - postrojenje za pripremu kamena; ~ salt kamena so, kuhinjska so
rocked tube - hladno valjana cev
rocker - kulisa (ma!.), mehanizam
sa dve krivaje, kulisna poluga,
kolevka, klackalica, poluga, balansir
rocket - raketa, raketni pogon,
raketni motor; ~ aircraft - raketni avion; ~ air frame - raketno

telo; ~ assisted take-off - ubr-

ba starta, pomoni ureaj za

ubrzanje starta; ~, auxiliary startna (pomona) raketa; ~ base
- raketni opitni poligon, raketna
baza; ~, bi-propellant - raketa
sa motorom na dvokomponentno
gorivo; ~ body - telo rakete; ~
boster - startni raketni motor;
~ brake - motor za koenje rakete, koioni motor rakete; ~,
cargo - teretna raketa; ~ carrier
- nosa raketa; ~, cireumlunar
- raketa za oblet Meseca; ~ drive

39 Renik

- raketni pogon; ~, dry-fuel v.

solid (-propellant); ~, earth-

satelite - raketa-satelit, Zemljin

satelit; ~, exploratory - istraivaka raketa; ~, finless - raketa
bez stabilizacionih krilaca; , finned - raketa sa stabilizacionim krilima; ~, fre(-flight); ~ neupravljena raketa, nedirigovana raketa;
~ fuel - raketno gorivo; ~ guidance - upravljanje, navoenje
rakete; ~, guided - dirigovana

raketa; ~, high-altitude soun-

ding - raketa za istraivanje viih

slojeva atmosfere; ~, ideal idealna raketa (sa brzinom ravnoj
brzini isticanja goriva); ~, instrument-carrying - raketa sa instrumentima; , interplanetary meuplanetarna raketa; ~, interstellar - meuzvezdana raketa;
~, ion - jonska raketa, raketa na
jonski pogon; ~, landing - raketa
sa posadom; ~, liquid - raketa sa
motorom na teno gorivo; ~,

liquid-propellant v. liquid rocket; ~, liquid-fuel v. liquid

rocket; ~, long-duration - ra-

keta sa dugotrajnom radom motora; ~, lunar - raketa za let na

Mesec; ~, main - motor prvog
stepena rakete, prvi stepen rakete;
~, manned - raketa sa ljudskom

posadom; ~, mono-propellam raketa na jednokomponentno go-

rivo; ~, multiple-step v. multistage rocket; ~, multistage -

viestepena raketa; ~, multistep

v. multistage rocket; ~, nonrecoverable v. expendable rockket; ~, one-shot v. expendable
rocket; ~, orbital - orbitalna
raketa, raketa-satelit; ~, photonic
- fotonska raketa; ~ powered
speedboat - brzi raketni motor;
~-, practice - nastavna raketa;
~, production-type - raketa iz
serijske proizvodnje; ~ propulsion - raketni pogon: , research
- eksperimentalna raketa; , retrograde v. brake rocket; ~,
satellite - raketa-satelit; ~, seriesproduced - raketa iz serijske proizvodnje; ~, short-duration -

rocket
rocket
raketa sa kratkotrajnim radom motora; ~, single-stage - raketa sa
jednim stepenom, jenostepena raketa; ~, single-step v. singlestage rocket; ~, solid (-propellant) - raketa sa motorom na
tvrdo gorivo; ~, sounding - raketa za ispitivanje gornjih slojeva
atmosfere; meteoroloka raketa; raketa sa telemetrijskom opremom;
~, space - kosmika raketa; ~
stage - raketni stepen; ~, stepby-step - viestepena raketa; ~,
supersonic - supersonina raketa;
~ track - rampa, lansirna rampa;
~, transoceanic - meukontinentalna raketa; ~, unmanne.1
- raketa bez (pilota) posade
rocketry - raketna tehniku
rod - 1. ipka, tap, strer; 2. rezonator; ~, clad - prevuena ipka,
plakovana ipka; ~, dielec.ric dielektriki rezonator; ~, filler ipka za navarivanje (zav.); ~
gap - ipkasti odvodnik (ekl.); ~,
glass laser - ipka staklenog lasera; ~, insulator - tap izolator (e!.); ~, laser - ipka lasera;
~, polycrystalline - polikristalna
ipka; ~ roof-topped - ipka zavrena prizmom; small-pot rezonator sa spotom; ~, unclad neprevuena ipka; ~, unstable
resonator - nestabilni rezonator;
~, Z-cut - (kvarena) ipka Z-preseka
Rudar - legura gvozda, nikla i kobalta (mtl.)
rodding - provlaenje zglavkastog
tapa (ma.)
Rodinal - trg. naziv za fotografski
izaziva sastavljen od p-aminofenola i natrijum-sulfata (fot.)
roentgen - rendgen, jedinica za dozu
jonizujueg
zraenja (1 R = 2,58 .
IO" 4 Ckg- 1 ; ~ equivalent, man ekvivalen(a)t zraenja od rendgena
za ljudski organizam; ~, equivalent, physical - fiziki ekvivalen(a)t
rendgena (melr.)
Roentgen rays - Rentgenovi zraci,
X-zraci (fiz.)

610

root

roentgenogratn - rendgenogram,
snimak rendgenskim zracima
roentgenography - rendgenografija,
ispitivanje strukture kristala pomou
rendgenskih zraka (fiz.)
roentgt nology rendgenologija, nauka o rendgenskim zracin'a i njihovoj primeni
roentgenometer - re >tr..;mctar,
inst.rumen(a)t za nn-i.He intenziteta jonizujueg zraenja
roentgenotherapy - rendgeroterapija, le-njc rendgenskim zracima
roger - :;odna re, koriena u sistemu veza radi oznaavanja signala:
vae saopteno primljeno" i ,,saglasan"
roll - valjak; kotrljanje, valjanje;
kotrljati; ~ compacting - presovanje valjanjem (mtl.)
rolled - valjano (mtl.); ~ joint valjani spoj (mtl.); ~ thread valjana loza (ma.); ~ tube valjana cev (mtl.)
roller - valjak (kotrljajui), cilindar,
toak (ma.); - bearing valjkasti
leaj (ma.); ~ follower - pratei
toki (ma.)
roll film - rol-film, film sa zatitnom
hartijom, namotan na kalem (fot.);
~ holder - adapter za rol-film
kod kamere za ploe (fot.)
rolling - valjanje (thnl.)
roman numerals - rimski brojevi
(mat.)
Ronchigram - Ronkigrain; ~ of
mirror - Ronkigram ogledala;
~, geometrical - geometrijski
Ronkigram
Ronopole oil - vrsta oksidisanog sulfonisanog ricinusovog ulja (thnl.)
roof - krov (grad.)
roofinf-felt - krovna hartija (graev.)
room - soba, sala, prostorija (gradev.); ~, anechoic - komora bez
tela
root - koren (inat.); ~ bend test obrnuta proba savijanja (zav.);
~ clearance - zazor u korenu
(ma.); circle - krug korena
(ma.); ~ defect - greka u korenu ava; greka u povaru (zav.);
~ face - zatupljenje (zav.); ~

fOOt

611

rotating arc

antena (rad.); ~ broaching machine - maina za provlaenje sa

rotacionim stolom (ma.); ~ capacitor - obrtni kondenzator (el.);
~ converter jednoarmaturni
pretvara (el.); ~ converter for
welding - obrtni pretvara struje
za zavarivanje sa jednim namotaj em
na ankeru (zav.); ~ converter
(special double winding) - obrtni
pretvara struje za zavarivanje sa
dva namotaj a na ankeru (zav.);
~ discvalve - ventil sa rotirajuim diskom (ma.); ~ drum
fixture milling machine - glodalica sa rotirajuim doboem sa
privrivanjem (ma.); ~ feed kruno pomeranje (ma.); ~ jack
- obrtni klip (ma.); ~ machining
- obrada krunim pomeranjem
(ma.); ~, magnet - magnet sa
krunim kretanjem, rotirajui magnet (el.); ~ magnetic amplifier
- obrtni magnetski pojaava (el.);
~ milling-kruno glodanje (ma.);
~ motion - kruno kretanje (meh.);
skih boja (thnl.)
~ press - revolver-presa (ma.);
roseoelite - roskelit, vrsta vanadijum~ pump - rotaciona pumpa (ma.);
skog muskovita (min.)
~ selector - rotacioni bira (tel.);
Rose crucible - Rozeov sud (teglica),
~ switch - obrtni prekida, poslui za arenje u struji gasa (hem.)
vratni prekida (tel.); ~ table rosemary - rumarin (hot.)
rotacioni sto (ma.); ~ table
Rose's metal - legura roe", labroaching machine - maina za
kotipova legura sastava 33 49%
provlaenje sa rotacionim stolom
(ma.); ~ table milling machine
Bi, 27,5%-42% Pb, 16-33% Sn
- glodalica sa rotacionim stolom
rosin - smola; kalofonijum
(ma.); valve - rotacioni ventil
rosinates v. resinates
(ma.); ~ voltmeter - obrtni
rosin connection - lo spoj, nepro(elektrostatiki) voltmetar (el.); ~
pisan spoj (tel.); ~ oil - kalofowave - obrtni talas (talas sa obrtnijsko ulje (proizvod destilacije kanim poljem polarizacija) (el.); ^
lofonijuma) (thnl.) ; ~ size - prewelding apparatus three to sinparat na bazi kalofonijuma, potae
gle phase - tromonofazni obrtni
i stipse, sredstvo za slepljivanje pri
zavarivaki pretvara (zav.); ~
proizvodnji hartije (thnl.)
welding machine - obrtna marosolic acid - rozolna kiselina, boja
ina za zavarivanje (zav.); ~
trifenil-metanske grupe (hem.)
welding set - ureaj sa obrtno
Rotalin - grupa organskih boja razavarivanje, obrtni stroj za zavastvorenih u alkoholu (thnl.)
rivanje, motor-generator (zav.); ~
rotary actuator - rotacioni kontakt,
work - obtada krunim pomeranjem
rotirajui kontakt, rotacioni ukljui(ma.)
va, rotacioni kontaktor (el.); ~ atrotating arc - obrtni elektrini luk
tachment (miller) - ureaj za
(zav.); ~ basket - obrtna korpa
kruno glodanje (ma.); ~ beam(zav.); ~ crank - rotirajua ruantenna - rotirajua usmerena

gap - irina korena leba (zav.);

~, mean-square value - kvadratni koren srednje vrednosti kvadrata (mat.); ~, mean-square
velocity - kvadratni koren iz
srednje brzine; ~ of an equation
- koren jednaine, reenje jednaine
(mat.); ~ of a number - koren
broja (mat.); ~ of the tooth podnoje zupca (ma.); ~ of the
weld - koren ava (zav.); ~ opening - irina korena leba (zav.);
pass - koreni var (zav.); ~
radius - poluprenik korena (zav.) ;
~ run - koreni var (zav.); ~
sigu - znak korena (mat.); ~,
sum-square - kvadratni koren iz
sume kvadrata (mat.)
rope - dezorijentiui reflektor, ue,
konopac; ~ laying - suknja ueta;
<~->, sling - sigurnosni pojas; ~
strand cable - upleteni kabl (el.)
Roracyl - grupa sintetikih boja za
poliakrilna tekstilna vlakna (tek.)
rosaniline - rozanilin, baza fuksin-

rotating arc

612

613

round

Rothera test - proba na aceton pomou natrijum-nitroprusida (hem.)

rotoflector - obrtni reflektor (voj.)
rotor - rotor, obrtni deo maine;
~ arm - obrtni kontakt razdelnika
napona (el.); ~ plate - obrtna
ploa (kondenzatora) (el.); ~ resistance starter - rotorski otporni
starter (elj.); ~ rheostat - rotorski klizni otpornik (elj.); ~ slotmilling machine - glodalica za
izradu lebova na rotoru (ma.)
Rototrol - obrtni regulator (elektroda u lunoj pei) (elj.)
rotron - elektronski pozitivni pribor
telef. sistema
rotting v. retting
rouge - crvena boja; sredstvo za poliranje na bazi vetakog oksida
gvozda (thnl.)
rough - grub; ~ adjustment grubo nametanje (ma.); ~ broaching - grubo provlaenje (ma.);
~ -cut - prethodno (grubo) glodati (ma.); ~ cutter - gloda za
prethodno (grubo) glodanje (ma.);
~ drilled hole - grubo izbuena
rupa (ma.); ~ machine - grubo
obraditi (ma.); ~ machined grubo obraen (ma.); ~ milling
- grubo glodanje (ma.); ~ milling
spindle - vreteno za grubo glodanje
(ma.); ~ planing - grubo rendisanje (ma.); ~f positioning - grubo postavljanje (ma.); ~ shaping
- grubo rendisanje (ma.)
roughing - gruba obrada (ma.);
-- broach - provlaka za grubu
rotational electromotive foree obradu (ma.); ~ cut - rez pri
napon rotacije (el.); ~ spectrum
gruboj obradi (ma.); ~ cutter (X-ray) - spektar snimljen kroz
glodalo za grubu obradu (ma.);
obrtni kristal, rotacioni spektar
~ depth - dubina reza pri gruboj
(X-zraka) (fiz.); ~ speed - ugaobradi (ma.); ~ operation ona brzina (meh.)
operacija grube obrade (ma.); ~
rocator - rotator, obrtno telo; ~,
pass - prolaz grube obrade (ma.) ;
diamagnetic Faraday - Farade- section (broach) - deo za
jev ventil s dijamangetskim okregrubu obradu (ma.); ~ speed tanjem polarizacione ravni u magbrzina pri gruboj obradi (ma.);
netnom polju; ~, hot electron ~ tool - alat za grubu obradu
rotator na bazi vruih elektrona;
(ma.)
~, Faraday - Faradejev ventil
rotatory - obrtni; ~ motion - roughness - hrapavost (ma.)
round - okrugao; zaokrugliti; ~
obrtno kretanje (meh.)
broach - provlaka sa krunim
rotenone - rotenon (efikasan insekpoprenim presekom (ma.); ~
ticid iz nekih tropskih biljaka)

rotating arc
ia (ma.); ~ direction finder obrtni radio-goniometar (rad.); ~
field - obrtno polje, rotirajue polje
(el.); ~ field instrument - aparat s obrtnim poljem (el.); <' field
transformer - zakretni transformator (el.); ~ grib tube - cev
sa rotirajuom reetkom (eh.);
~ loop antenna - rotirajua ramantena (rad.); ~ plane wave talas sa obrtnim poljem polarizacije (el.); ~ target - obrtna anoda
(el.); ~ vane voltmeter - elektrostatiki voltmetar (el.); wave
- obrtno polarisani talas (eh.)
rotation - rotacija, obrtanje (meh.);
~, acoustic Faraday - magnetna
rotacija polarizacione ravni akustikih talasa, Faradejev akustiki
efek(a)t; ~, acoustic wave - rotacija polarizacione ravni akustikih
talasa; axis - osa rotacije (meh.);
~~, domain - rotacija domen
(kod feromagnetnih materijala); ~,
elastic wave - rotacija polarizovane ravni uvinutih talasa; ~, Faraday - magnetna rotacija polarizacione ravni, Faradejev efek(a)t;
~, magneto-optical Kerr - magneto-optika pojava Kera; ~, microwave Faraday - magnetna rotacija na mikrotalasima; ~, optical - optika rotacija (polarizacione ravni); ~ spectrum - rotacioni spektar (hem.); ~ weld ugao obrtanja ava (zav.)

run melt

rubinska svetlost, svetlost filtrocornered - sa zaokruenim uglovana kroz crveno staklo za rad sa
vima (ma.); ~ trip echoes ortohromatskim materijalima (jot.);
dvostrani eho (el.); ~ waveguide
~, pink - rubin boje karanfila;
- talasovod krunog preseka (el.)
, silver ore v. proustite i pyrounded - zaokruen, zaobljen (ma.)
rargyrite; ~, spinel - varijetet
~ thread - zaobljena loza (ma.)
spinela crvene boje (min.); ~,
routine - regularni, obini, tipski,
unclad - neprevuena rubinova
rutinski (standardni) program; ~,
ipka; ~, unexcited - neprobucheck - kontrolni program (pradena rubinova ipka; ~, Verneuil
vilnost raunske maine bez de(-grown) - rubin dobijen po metalja uzroka neispravnosti); ~, clotodi Verneja
sed - zatvoreni program; ~. di~
rudder - kormilo (pom.)
rect-inserted - otvoreni program;
rude - neravan, nepravilan; neobra~, library maintenance - konen., sirov
trolni program biblioteka standardrugged - hrapav, neravan
nih potprograma; ~, linked v.
closed routine; ~, master - rugged tube - pouzdana cev, cev
s dugim ivotom, izdrljiva cev
osnovni program; ~, test v. check
(eh.)
routine
Ruhmkroff coil - Rumkrofov kalem
routing - dopunsko glodanje sa ru(indikator) (el.)
nim pomeranjem; priprema rada
Rulan - elektrolizacioni materijal na
na bazi polietilena (thnl.)
(ma.)
rule - pravilo, zakon; ~, Fermi's
row - red; ~ of contacts - kontaktni red (polja biraa) (tel.)
golden - zlatno" Fermijevo praroxite - roksit (grupa bakelita) (thnl.)
vilo; ~, Hund - Hundovo pravilo;
royal - standardna veliina tampar~ of thumb - pravilo palca (el.);
ske nanije, 20 x 25"; hartija za
~, Wigner spin - Vignerovo spinpisanje i crtanje formata 19 x 24"
pravilo
(thnl.)
ruler - lenjir
Ru - simbol elementa rutenijuma
rulings of grating - rafura difrak(hem.)
cione reetke
Rubalt - proizvodi za prevlaenje
rumble - vibracija, odjekivanje
rumblers - grmljavina (smetnje)
metala na bazi hlorisanog kauuka
Rumford photometer - Rumfordov
(thnl.)
fotometar (hem.)
rubber - guma, uglavnom polimer
run - obrtaj; var; hod; operacija;
izoprena sa raznim dodacima (thnl.)
~ accelerators - ubrzava za vul
radnja
kanizaciju gume (thnl.); ~ belt
run-down - jedan ciklus ispitivanja
gumeni kai, remen (ma.);
(analize, ocrtavanja) (eh.); ~ down
cable - kabl sa gumenom izolacijom
battery - ispranjeni (akumulator)
(el.); ~ gasket - gumeni zaptiva
(el.)
(ma.); ~ ring gasket - gumeni
run-in
- uhodavati
prstenasti zaptiva (ma.)
un melt - trag topljenja (zav.);
rubbing - trljanje, trenje, ribanje
~ board antenna - automobilska
rubellite - rubelit, vrsta crvenog
antena (rad.); ~ characteristic
litijumskog turmalina (min.)
- pogonske karakteristike; ~, marubidium - rubidijum (hem. elechine - mainski neprekidni rad;
men(a)t5 red. br. 37, simbol Rb)
~ time - trajanje topljenja, vreme
rub-out signal - lani signal, potopljenja (zav.), vreme pogonskog
greni signal (tel.)
rada; ~ voltage - radni napon,
ruby - rubin, crveni korund (alunapon paljenja (el.); ~ wave minijum-oksid) (min.); ~, Czoodlazni talas (el.)
chralski (-grown) - rubin dobijen
po metodi Cohralskog; ~, light -

runaway
runaway - ubrzanje, akceleracija,
pobeg; ~ current - ubrzanje struje;
~ of electron - obrzanje elektrona;
~ of plasma - ubrzanje (elektrona)
u plazmi; ~ speed - brzina pobega (av.); ~, thermal - termiki proboj, termalni proboj
runway localizer - sletni predajnik
za lokalizaciju sletne piste (av.)
Ruper's drop - Ruperova kap,
staklo oblika kapi koje je naglim
hlaenjem dobilo jaku unutarnja
naprezanja (thnl.)
rural automatic exchange - seoska automatska telefonska centrala (te!.); ~ exchange - seoska
telefonska centrala (te!.); ~ Une
- seoska linija (te!.); ~ line repeater - translator za seosku liniju
(tel.); ~ party line - seoska linija
sa kolektivnim korienjem (tel.);
subscriber's line - seoska
pretplatnika linija (tel.)
rupture - lom, prelom
ruselitvi - ruzelit, antikoroziona legura sastava 92% Al, 4% Co,
2% Cr, 2% Mo
rush of current - strujni udar,
strujni impuls (el.); ~ order hitni poziv (tel.)
rusk - brodski dvopek
russet - ride, rida boja, ukastomrko

614

ryotron

rust - rda; rdati

rustless - bez re, koji ne ra; ~
preventine - materijal za zatitu od
korozije, zatien od korozije (thnl.);
~ removal - skidanje re (thnl.)
rusty - zarao
ruthenium - rutenijum ( hem. elemen(a)t, red. br. 44, simbol Ru)
rutherford - raderford,
jedinica radioaktivnosti = IO6 s - 1
Rutherford-Bohr atom - Raderford-Borov atom (fiz.)
rutilated quartz v. needle stone
rutile - rutil, kristalni titan-dioksid (min.); ~ covering - rudina
obloga (zav.); ~ covering giving
a fluid slag - rutilna obloga sa
tenom troskom (zav.); ~ covering giving a viscous slag rutilna obloga sa gustom troskom
(zav.); ~ electrode - elektroda
sa turilnom oblogom (zav.); ~
iron-dopped-rutil legiran gvoem
rycotron - rikotron
Rudberg constant - Ridbergova
konstanta u vezi sa talasnim brojem
spektralne linije (fiz.)
ryotron - riotron (kriogenski induktivni elemen(a)t sa elektrinom
kontrolom); ~, horseshoe - riotron koji lii na potkovicu; ;
overlapped - riotron sa preklapanjem; ~, railroad - koloseni
riotron

RVP Reid vapor pressure - napon pare benzina po Reidu

S - simbol za element sumpora;

kod bojenih materijala znak za
crnu boju (hem., thnl.)
S-acid - skraeno za l-amino-8-naftol-4-sulfonsku kiselinu (hem.)
2S-acid - skra. za l-amino-8-naftol-2,4-sulfonsku kiselinu (hem.)
S-baad - S-opseg, (5,77 do 19,35 cm)
(els.)
S-meter - mera jaine signala (rad.)
S pole - oznaka za juni pol
S-tybe - S-tip, S-tipa
sabin - sabin, jedinica apsorpcije
zvuka (ak.)
Sabine's law - Sabinov zakon (o
rewerberaciji) (ak.)
saccharase - saharaza (hem.)
saccfiarate - saharat, so tetrahidroksiapipinske kiseline (hem.)
sacchariferous - koji sadri eera
saccharification - saharifikacija, pretvaranje u eer
saccharimeter - saharimetar (polarimetar koji slui za odreivanje
koliine eera u rastvoru) (hem.)
saccharimetry - saharimetrija (tehnika odreivanja eera na osnovu
njegove optike aktivnosti) (hem.)
saccharin(e) - saharin, benzosulfimidi (sredstvo za zasladivanje oko
500 puta slae od eera)
saccharobiose - saharobioza, saharocza ili trcani eer (hem.)

saccharometer - saharometar, aero

metar za odreivanje koncentracije
eera u rastvoru (hem.)
saccharose - saharoza, trani eer
saccharoses - saharoze, ugljeni hidrati koji se prema sloenosti dele
na mono-, di-, tri- i poli-saharoze
(hem.)
safe - siguran, bezopasan; bezbedan
(u radu); ~ lights - specijalni
svetlosni filtri koji se upotrebljavaju pri radu sa fotografskim materijalom (fot.); ~ load - dozvoljeno optereenje, sigurnosno optereenje (el.)
safeguard - zatita, predostronost,
mera bezbednosti; osigura
safety - sigurnosni(o), zatitni(o);
~ appliance - sigurnosni ureaj;
~ belt - sigurnosni pojas, spasilaki pojas; ~ bolt - sigurnosna
ivija; ~ boot - tehnika cipela;
~ brake - sigurnosna konica;
~ bouy - spasilaki pojas; ~
cage ladder - merdevine sa korpom, sigurnosne merdevine; ~
catch - skakavica za zaustavljanje,
sigurnosna skakavica, sigurnosna
poluga; zaustavljaa; ureaj za blokiranje; ~ clutch - sigurnosna
spojnica, spojnica preoptereenja;
-cock - sigurnosna slavina;
~ contactor - sigurnosni preklopnik, prekida; ~ container sigurnosni rezervoar; ~ controls
- sigurnosni ureaj (p!.); ~ coup-

safety
safety
ling - sigurnosna spojnica; ~
cut-out - topljivi osigura, sigurnosni isklopnik; ~ device sigurnosni ureaj, osigura, zatitni
ureaj; ~ factor - stepen (faktor)
sigurnosti; ~ film - sigurnosni
film; ~ -first engineering tehnika zatite na radu, propisi o
zatiti; ~ -friction clutch - sigurnosna frikciona spojnica; ~
from interception - sigurnost
od prisluSkivanja (tel.); ~ fuse
- 1. topljiv osigura; 2. minerski
fitilj; ~ glass - sigurnosno staklo,
armirano staklo; ~ glasses - zatitne naoare; ~ gloves - zatitne
(sigurnosne) rukavice
(pl.);
~
goggles - zatitne naoare pl.;
~ guard - zatitni ureaj; ~
-in-mines - rudnika sigurnost,
sigurnost rada u rudniku; ~ instructions - propisi pl. o sigurnosti (i zatiti) na radu; ~ island
- peako ostrvo; ~ lamp - sigurnosna lampa; ~ lever - sigurnosna poluga; ~ measure - sigurnosna (zatitna) mera, (propis);
~ nut - sigurnosna matica, navrtka; ~ ordinances - propisi
pl. o sigurnosti i (bezbednosti)
zatiti; ~ plug (with earning
contact) - uko utika, utika sa
zatitnim kontaktom; ~ precautions - mere pl. zatite na radu;
~ regulations - propisi pl. zatite, sigurnosni propisi pl.; ~
screw - sigurnosni zavrtanj; ~
shut-down - iskljuenje iz razloga
bezbednosti; ~ shut-down scram
- prinudno (brzo) iskljuenje, sigurnosno iskljuenje; ~ switch
- sigurnosni prekida; ~ tap
chuck - sigurnosna eljust za ureznik navoja; ~ valve - sigurnosni
ventil; ~ valve loaded with
weight - sigurnosni ventil sa
tegom; ~ washer - povijena podloka; ~ wire - ica za plombe
safflorite - saflorit, kobalt-diarsenid sa primesama gvozda ili nikla
(min.)
Saflex - lepak za staklo na bazi polivinil-butirala (thnl.)

616

sample

safranine - safranin (crvena azinska boja) (hem.)

safranines - safranini, grupa azinskih boja (hem.)
sage oil - ulje od alfije (thnl.)
sagged weld - utonuli av (zav.)
sagger - zatitna kaseta za peenje
finije keramike (thnl.)
sagging - slaganje tla (geol.)
sal - so; ~ ammoniac - amonijumhlorid, niador, salmijak (hem.);
~ ammoniac cell - element sa
niadorom (hem.); ~ volatile amonijum-karbonat (hem.)
salicylate - salicilat, so salicilne
kiseline (hem.)
salicylic acid - salicilna kiselina,
salicil, o-hidroksibenzoeva kiselina,
antiseptik (hem.)
salient pole - istaknuti pol (el.)
saligenin - saligenin, salicil-alkohol,
o-hidroksibenzil-alkohol (hem.)
salinometer - aerometar za odreivanje gustine rastvora soli
Salol - trgovaki naziv za fenilsalicilat, upotrebljava se kao antiseptik (hem.)
salsoda - prirodna kristalna soda,
nepreiena soda
salt - so, jedinjenje koje nastaje delovanjem kiselina na baze (hem.);
~ and-pepper effect - so i biber" efekat (smetnje na ekianu,
sneg" na ekranu) (TV); ~ bearing - koji sadri soli; ~ cake
- sirovi natrijum-sulfat (hem.);
~ extracted - ekstrahovan splju;
~ glaze - so(l)na gle, prosta keramika (thnl.)
salting-out - isoljavanje
salpetre - salitra
salvage - rekapitulirati, popraviti,
urediti; spaavanje (na moru)
Salvarsan - salvarzan, No. 606",
organsko jedinjenje koje sadri arsena, upotrebljava se u medicini
(hem.)
samarium - samarijum (hem. element, red br. 62, simbol Sm)
sample - uzorak, proba; trenutna
vrednost signala u datom momentu
vremena; izvod; ~ changer automatski ureaj, koristi se za
serijsko merenje radioaktivnosti u-

sample

617

zoraka (nukl.); ~, check - kontrolni uzorak; ~, cleaved - uzorak dobijen cepanjem; ~, complex
- kompleksni izbor; ~, discrete
- diskretni izbor; ~, voltage oitavanje napona, trenutna vrednost napona
sampler - ureaj za dobijanje diskretnih vrednosti neprekidnih veliina, kvantizator, sempler, uzima uzoraka; ~, carbon corption
- menja uzoraka osnovan na sorpciji ugljenika; ~ debris - menja
uzoraka ostataka (koji se obrazuju
posle eksplozije nuklearne bombe);
~, filter-paper - menja uzoraka
na filtar-papiru; ~, holding menja uzoraka sa dranjem; ~,
rocket - raketni menja uzoraka
sampling - izbor diskretnih podataka; kvantiranje; izbor, selekcija
proba; vaenje uzoraka; ~ -by
heterodyning - izbor uzorka metodom heterodina; ~, discrete
filter - izbor uzoraka pomou
diskretnog filtra; ~, double dvostruki izbor uzoraka; ~, multiple - viestruki izbor uzoraka;
~, narrow-band filter - izbor
uzoraka pomou uskopojasnog filtra; ~, sequential - sekvencijalni
izbor uzoraka; ~, single - jednostruki izbor uzoraka; ~, spectral
- spektralni izbor uzoraka; ~
systematic - sistematski izbor uzo
raka; ~ tests - ispitivanje uzoraka
(zav.)
sanaphant waveform generator sanafantni generator (el.)
sanatron - sanatron
sand - pesak; ~ bag - vrea za
pesak; ~, bank - reni pesak;
~, bath - peana kupka (obrada
metala); ~, beach - morski pesak; ~ bed - peana posteljica
(livenje); ~ belt - brusna traka;
~ boxs - peani kalup; ~ casting - odlivak iz peska; ~ core
- jezgro (livenje); ~ desintegrator - maina za peskiranje; ~ drum
- peSani dobo (za poliranje drveta); ~ dust - peana praina;
~ feed - dovod peska; ~ filter
- peani filter; <~ gravel - reni

sandwich
ili morski pesak; ~ gutter - peani leb, kanal; ~ head - peana
gomila; ~ jet - peani mlaz;
mould - peani kalup; ~ moulding - livaki pesak; ~ muller former peanog kalupa; ~ nozzle
- peana mlaznica; ~, oil - naftonosni pesak; ~ packing - sabijanje peska; ~ paper - brusni
papir; ~ screw conveyer - puni
transporter peska; ~ skin - peana pokorica, prisustvo peska na
povrini odlivka;
sandal - sandalovina
sandalwood - sandalovo drvo
sandarac - sandarak, smola za lakove
sandstone - pear (vrsta sedimentne
stene) (min.)
sandstorm echoes - dobijanje od
peane bure (samuma) (rad.)
sandwich - slojevita konstrukcija,
konstrukcija sa ispunom; slojevita
struktura; sendvi; slojevit, vieslojni; ~, honeycomb - saasta
konstrukcija;
sandy soil peskovito tlo (grad.)
sanidine - sanidin, staklasti glinenac,
staklasta vrsta ortoklasa (min.)
sanitizers - dezinfekciono sredstvo
za prehrambenu industriju i ugostiteljstvo (thnl.)
Santicizer - velika grupa plastifikatora za lakove, plastine mase, lepkove i dr. (thnl.)
Santocel - vrsta silikagela za potrebe hemijske industrije (punila,
termoizolacija i dr.) (thnl.)
Santoflex - grupa antioksidanata za
gumu (thnl.)
saponifiable - koji se moe saponifikovati (hem.)
saponification - saponifikacija (pretvaranje u sapun) (hem.); ~ number - saponifikacioni broj, broj
miligrama KOH potreban za saponifikaciiu grama masti ili ulja (hem.) ;
~ value - indeks saponifikacije
(hem.)
saponins - saponini, biljni glukozii.
npr. digitonin (hem.)
saponitc - saponit, sapunski kamen,
amorfni silikat magnezijuma i aluminijuma (min.)

sandy soil
-aphire - safir, plavi varijetet korunda, dragi kamen (min.); ~
point - safirni vrh, safirni iljak
(eh.)
sapphire - safir, plavi korund (kristalni aluminijum-oksid) (min.)
aran - aran (termoplastina masa
dobijena polimerizacijom vinilidenhlorida) (thnl.)
s
arcosine - sarkozin, monometilglikokol, upotrebljava se kao penuavac u pastama za zube (hem.)
s
ardonyx - sardoniks (vrsta ahata)
(silicijum-dioksid) (min.)
s
assolite - sasolin, borna kiselina
vulkanskog porekla (min.)
satellite - satelit, trabant; active communications
satelit
aktivni
retranslator;
~,
artificial
vetaki
satelit;
~, artifical Earth - vetaki
Zemljin satelit; , communication - telekomunikacioni satelit,
satelit-retranslator; ~, dark - tamni satelit; ~, detection - satelit
za otkrivanje ispitivanja nuklearnog oruja; ~, Early Bird" v.
Intelsat I satellite; ~, Earth v.
artificial Earth satellite ~ , f i l m film sa dve emulzije u bojenoj fotografiji; ~, Intelsat I - komercijalni telekomunikacioni satelit Intelsat I"; ~, meteorological meteoroloki satelit; , orbiting
- satelit u orbiti, orbitalni satelit;
~, relay station v. communication satellite; ~, Syncom telekomunikacioni satelit Sinkom";
~, Telestar - telekomunikacioni
satelit Telestar"; ~, topsidesounder - satelit za sondiranje
viih slojeva jonosfere; ~, weather
v. meteorological satellite; ~
winding - meoviti namot (elj.)
saturable reactor - kalem sa zasienjem, magnetni reaktor (el.)
saturate - zasititi, zasiivati; nato"
piti
saturated calomel electrode - zasiena kalomelova elektroda, standard za potencijalsku razliku (hem.);
~ complementaries - zasienje

618

619

saw

dopunskih boja (TV); ~ compounds - zasiena jedinjenja, jedinjenja koja nemaju slobodnih valencija, nemaju dvogubih ili trogubih veza (hem.); ~ core zasieno jezgro (el.); ~ magnetization - zasieno namagnetisanje
(el.); ~ solution - zasieni rastvor, rastvor koji je u ravnotei sa
vikom;
rastvorene
supstance
(hem.):, ~ steam saturated vapor - zasiena para, para iste temperature kao i voda od koje je
nastala (tt.)
saturation - zasiavanje, saturacija;
natapanje; ~ acoustic - akustiko
zasienje; ~, atomic - kvantno
zasienje; ~ characteristic - karakteristika zasienja (TV); ~,
double - dvostrano (dvosmerno)
zasienje; ~ factor - faktor zasienja; ~ of color - zasienost
boje; ~ of maser - zasienje masera; ~ of the acetone - zasienost acetona (zav.); ~, paramagnetic - paramagnetno zasienje;
~ point - taka zasienosti (hem.);
~ pressure of the liquid - pritisak zasienja (hem.); ~, pump
- zasienje pumpe; ~, signal zasienje signala; ~, transistor
- zasienje tranzistora
saturnine - olovni, nainjen od
olova; slian olovu
saturnism - saturnizam, trovanje
olovom
sausage antenna - cilindrina antena (rad.)
saussurite - sosirit (stena sastavljena
od plagioklasa i njegovih metamorfoziranih oblika) (geol.)
saving in material - tednja u materijalu (ma.)
saw testera, aga, pila; ~ band
- list beskrajne testere; ~ blade
- list testere; ~ -blade carriage
- sanke testere;
blade guidance - vodica testere; ~ carriage - sanke testere; ~ cut - rez
testere; ~ file - turpija za testere;
~ filing machine - maina za
otrenje (turpijom) testere; ~
frame - jaram testere, luk testere;
~ grinding wheel - toilo za

otrenje testere; ~ groove - rez

testere; ~ guide - vodice gatera;
~ gummer - maina za otrenje
testere; ~ horse - magarac, konj,
dra trupca; ~ kerf - rez testere;
~ log - slog-testera, blok listova
testere; ~ log size - odseen po
duini (drvo); ~ mili - pilana,
gater; ~ mill with one saw blok-gater; ~ pitch - razmak
zubaca testere, pi zubaca testere;
~ segment - segment zub testere;
~ set - razmera zubaca, alat za
razmetanje zubaca testere; ~ set
pliers - kleta za razmetanje zubaca testere; ~ setting machine
- maina za razmetanje zubaca testere; ~ -shaped tooth - zub
testere; ~ sharpening machine
- maina za otrenje listova testere;
~ tooth - zub testere
sawdust - opiljci, piljevina; ~ concrete - beton od piljevine; ~
room - skladite piljevine, opiljaka
sawing - testerisati, rad testere, otesterisati; machine - testera;
mainska testera; ~ off to dead
length alcuracy - dimenziono
odsecanje poduno odsecanje na
tanu meru; ~ practice - tehnika rada testerom, tehnika rezanja
sawn timber - rezana grada, merkantilna grada; ~ veneer - rezani
furnir; ~ wood - rezana grada,
rezano drvo
saxaphone - antena sa kvadratnom
kosekansnom karakteristikom (rad.)
saxtron - naziv tipa antene
Sb - simbol elementa antimona (hem.)
Se - simbol elementa skandijuma
(hem.)
scalar - skalar, skalama veliina;
skalarni, po zakonima aritmetike
algebre (mat.); ~ function skalama funkcija (mat.); ~ product - skalarni proizvod (vektora)
(mat.); ~ quantity - skalama
veliina koja ima odreen samo
intenzitet (mat.)
scale - 1. skala, razmera, merilo,
dimenzija, odreivati dimenziju, odreivati razmeru, nositi dimenziju;

scale
2. merna letva, izbadarena letva;
3. vaga, terazije; 4. pena, kotlovac;
~, absolute - apsolutna skala,
Kelvinova skala; ~, alcoholometric - alkoholna skala, alkoholomerna skala; ~, azimuth - azimetalni krug; ~, Baume - Bomeova skala; ~, centigrade stostepena skala, Celzijeva skala;
~, chromatic - 1. hromatina
skala, 2. hromatini gama; ~,
colour - kolorimetrijska skala,
ska'.a, skala boja; ~, conversion
- tablica preraunavanja mera;
~, depth - merna dubina; ~,
diatonic - dijatonska gama; ,
diopter - dioptrijska skala; ~,
dispersion - skala disperzija, skala rasejanja; ~, distance - 1.
mera rastojanja; 2. skala rastojanja,
fokusna skala; ~, double - dvojna
skala; ~, draughtsman's - lenjir; ~, even-tempered - konstantno tempirani ureaj; ~, Fahrenheit Farenhajtova skala; ,
focusing - fokusna skala; ,
frequency - skala frekvencije, frekventna skala; ~ full - prirodna
veliina, odnos 1 : 1 , razmera 1 : 1 ;
~, graduated - graduisana skala,
skala sa poelom; ~, graphic
rating - skala grafike procene
(ocene); ~, graphical - linijska
skala, grafika skala, linijska procena grafika procena; ~, grid
- procena po mrei koordinata;
<~, hardness - skala tvrdoe, mera
tvrdoe; ~, height - skala visina,
mera visina, visinska skala; ~,
length - mera duine, linijska
skala, linearna skala; ~, linear linearna skala, linearna podela, linijska skala; ~, local - lokalna
skala, mestimina skala, mestimina mera; ~, logarithmic - logaritamska skala, logaritamska razmera; ~, loudness - skala jaine,
mera jaine; ~, measuring - merna
letva; ~, Mohs - Mosova skala, skala tvrdoe po Mosu; ~, musical
- muzika skala, note, muzika
lestvica, muziki instrument; ~,
plotting - 1. razmera kartografisanja; 2. instrument razmere; ~,

scale
scale
principal - 1. osnovna skala,
glavna skala, osnovna mera; 2.
linearna skala; ~, range - skala
daljina, mera udaljenosti, daljinska mera; ~, rate - procena; ~,
rating - mera procene, skala procene; ~, Reaumur - Reomirova
skala; ~, recorder - mera zapisa, skala zapisa, skala registracionog aparata; ~, reduced reducirna skala, umanjena skala,
smanjena skala; ~ representative - reprezentativna skala, etalonskala, etalon-mera; ~, tangent tangencionalna skala; ~, temperature - temperaturska skala; ~,
time - 1. vremenska skala, mera
vremena; 2. skala vremena; ~,
uniform - uniformna skala, ravnomerna skala; ~, water (-level)
- letva za merenje nivoa vode,
izbadarena letva
scaled - kalibrisan, badaren; ~
drawing - crte u razmeri (ma.);
~ error - greka skale, greka pri
itanju skale; ~ hardness - skala
tvrdoe, Mosova skala (hem.); ~
length - duina skale; ~ marks
- znaci na skali
scalene triangle - raznostrani trougao (gm.)
sealer - skalar, delitelj, ureaj za
brojanje (nukl.); ~, binary - binarni broja, binarni skalar; ~,
decade - dekadni skalar, dekadna
demultiplikaciona ema; ~, variable - skalar s promenljivim koeficijentom demultiplikacija
scaling - preraunavanje, razmeravanje, deljenje frekvencija, sniavanje frekvencija; ~ down - snienje, proporcijalno smanjenje (els.);
~ ratio - koeficijent deljenja,
razmera (els.); ~ tube - cev za
brojanje, cev za deljenje (els.);
~ up - proporcionalno poveanje
(eh.)
scan - ispitivanje, razlaganje; skenovanje; pregled, osmatranje
scandium - skandijum (hem. element, red. br. 21, simbol Se)
scanistor - skanistor; ~, continuous - kontinualni skanistor s

620

scanning

ravnomernom raspodelom p-n prelaza; ~, diode-pair - skanistor

s diodnim parom; ~, discrete skanistor s diskretnim p-n prelazom; ~, multifunction - viespojni skanistor
scannar - ultrazvuni radar
scanner - 1. skaner, analizator, ureaj za razvijanje; 2. radio-lokaciona
antena; 3. instrument za merenje
vie veliina; ~, airborne - radiolokaciona antena na avionu; ~,
capacitor - kapacitativni analizator; ~, electronic - elektronski ureaj za analizu; ~, film - relejkinoprojektor, televizijski kino-pre
dajnik; ~, flying-spot - ureaj
za analizu sa briuim zrakom;
~, follow - ureaj za naknadnu
analizu; , lock-and-follow - ureaj za sinhronizovano praenje; ~, mechanical - mehaniki
skaner
scanning - 1. razvijanje, ispitivanje,
razlaganje, analiza; 2. proiriva,
razvrta; radarsko ispitivanje (prostora); ~, accurate - sistem posmatranja sa tano izmerenim koordinatama cilja; ~, alternateline - analiza sa promenljivim brojem operacija; ~, antenna - rotacija antene; ~, circular - cirkularno posmatranje, kruno posmatranje; ~, coarse - nekvalitetno
razlaganje, razlaganje sa snopom
velikih razmera, a malim brojem
komponenata; ~, conical - koniko razdvajanje, konusno razdvajanje; ~, fine - visokokvalitetno razlaganje, viestrano razlaganje, razlaganje snopa malog dijametra i velikim brojem komponenata; ~, flying-spot - razlaganje briuim zrakom; ~, keystone - trapezasti nosa, trapezasta reetka; ~, line - razlaganje
na linije, linijsko ispitivanje; ~,
linear - linearno ispitivanje, linearno razlaganje; ~, line-by-line
- stupnjasto linijsko razlaganje;
~, magnetic - magnetno razlaganje, razlaganje magnetnim poljem; ~, multiple - viestepeno
razlaganje; ~, point-by-point -

scanning

scattering

621

takasto razlaganje; ~, progressive - progresivno razlaganje; ~,

quadruple - kvadratno razlaganje,
etvorostrano razlaganje, kvadrupalno ispitivanje; - , sequential
v. progressive scanning; ~, variable-speed - razlaganje sa promenljivom brzinom; ~, vertical
- vertikalno razlaganje
scapolite - skapolit, grupa izomernih minerala, poglavito alumosilikata natrijuma i kalcijuma sa raznim primesama (hem.)
scarfing torch - gorionik za blanjanje (zav.)
scarlet red - skerletna crvena (sintetika organska azo-boja) (thnl.)
scatter - rasejanje; rasturanje (eksperimentalnih taaka); ~, troposheric - troposfersko rasejanje
scattered band - opseg podeljen
na delove (rad.); ~ radiation
- rasejano zraenje (fiz.)
scatterer - rasejava; rastura; difuzor; ~, diaphanous - prozrani
rasejava; ~, dipole - dipolni
rasejava; ~, point - takasti rasejava; ~, Rayleigh - Rejlijev
rasejava; ~, Rayleigh-Gans Rejli-Gansov rasejava; ~, volume - prostrani rasejava
scattering - rasejavanje, rasturanje;
~, acoustic - akustiko rasejavanje, rasejavanje zvunih talasa;
~, acoustical mode v. acoustical phonon scattering; ~, acoustical phonon - rasejanje na
akustikim fononima; ~, back povratno rasejavanje; ~, backward - rasejanje nazad; ~, bistatic - rasejanje na dva mesta;
~, Bragg - Bregovo rasejanje;
~ Brillouin - Briluenovo rasejanje; ~ coefficient - koeficijent
rasejanja (fiz.); ~, coherent koherentno rasejanje; ~, Compton
- komptonovsko rasejanje; cross
section - presek rasejanja (fiz.);
~, defect - rasejanje na defektima; ~, diffraction - difrakciono
rasejavanje; ~, diffuse - difuzno
rasipanje; ~, double - dvostruko

(dvojno) rasejavanje; ~, elastic

- elastino rasejavanje; ~, electron - rasejavanje elektrona; ~,
electron intervalley - meudolinsko rasejanje elektrona; ~, elec
tron-phonon - elektron-fonon rasejanje; ~, far-filed - rasejanje
u udaljenoj zoni; ~, forward rasejanje napred; ~, grain - rasejanje na zrnima (kristala); ~,
gray" - sivo" rasejanje (pri
kojem je koeficijent refleksije isti
za sve talasne duine); ~, impurity - rasejanje na kontaminatu;
, incoherent - nekoherentno
rasejanje; , induced prinudno
rasejanje; ~, induced Brillouin
- prinudno Briluenovo rasejanje;
~, induced Raman - prinudno
Ramanovo rasejanje; ~, inelastic
- neelastino rasejavanje; ~, interantenna - rasejanje izmeu
antena; ~, intervalley - medudolinsko rasejanje;
~, ionized
impurity - rasejanje na jonizovanim primesama; ~, isotropic izotropno rasejavanje; ~, largeangle - irokougaono rasejanje;
~j lattice - rasejanje na reetki;
~, light-by-light - rasejanje svetlosnog snopa na svetlosnom snopu;
~, media and surfaces - sredine
i povrine rasejanja (fiz.)j ~,
~, microwave - rasejanje na
mikrotalasima; ~, molecular molekulsko rasejavanje; ~, multiple - viestruko rasejavanje; ~,
neutron - rasejavanje neutrona;
~, nonforward - rasejanje u indirektnom pravcu; -~, optical
mode v. optical phonon scattering; ~, optical phonon - rasejanje na optikim fononima; ~,
particle - rasejanje na esticama;
~ phonon - rasejanje fonona; ~,
point - rasejanje na takastom
predmetu; rasturanje eksperimentalnih taaka; ~, Raman - nekoherentno rasejanje; , RamanNath - Raman-Natovo rasejanje
(pri upadnom uglu od 90); ~,
resonance - rezonantno rasejanje;
,

scalar - skalarno rasejanje;

"Vfno rasejavanje;
rasejavanje;

i ' "'
- , SIP

scattering
scattering
~, small-angle uskougaono rasejanje; ~, spontaneous Raman
- spontano Ramanovo rasejanje;
~, stimulated Brillouin - prinudno Briluenovo rasejanje; <~,
stimulated Raman - prinudno;
~, white - belo rasejanje (koje ne
zavisi od talasne duine upadnog
zraenja)
scavenge oil pump - pumpa-ulja
za ispiranje (mot.);
~ port produvni otvor, otvor ispiralice
(mot.)
scavenger - hvata, hvatalo (supstancija koja brzo reaguje sa slobodnim radikalima) (hem.)
scavenging - dejonizacija, ispiranje
(hem., mot.); ~ air - vazduh za
ispiranje (mot.); ~, crankcase
- ispiranje vazduhom iz kartera
(mot.); ~ loop - petlja ispiranja
(mot.)
scene black level - crni nivo scene
(TV)
sceptron - skeptron
schedule - lista, plan, program, red
vonje, kalendarski plan; ~, checkout - graf ikon-pro vera; ~, design - kalendarski, plan poslova
pri projektovanju; ~, inspection grafikon provera (rada postrojenja);
~ of periodic tests - plan redovnih merenja; ~, operational
- plan (grafikon) rada, eksploatacije; ~, overhaul - plan kapitalnog remonta; ~, production kalendarski plan proizvodnje; -~
speed - bazina putovanja; ~,
task - kalendarski plan izvrenih
zadataka; ~, time - u skladu sa
redom vonje
Scheele' s green - elovo zeleno,
bakar-hidroarsenit (hem.)
Scheellte - elit (kalcijum-volframat) (min.)
scheiner film-speed v. VVestonScheiner film speed (fot.)
schematic circuit diagram - emaveza (el.)
scheme - ema, plan, projekt; sistem; projektovati; ~, communications-electronics - plan ra-

622

scientillation

dioelektronike; ~, extended zone - ema

rairenih
zona;
priority - sistem prioriteta;
~,
time-sharing - vremenska ema
podele (signala); ~, WB - irokopojasna ema
Schenk's scarlet phosphorus skrletno-crveni prah koji nastaje
zagrevanjem rastvora fosfora u fosfor-tribromidu (hem.)
Schering bridge - eringov most
(el.)
Schiff's bases - ifove baze, proizvodi kondenzacije aldehida ili
ketona sa primarnim aminima
(hem.); ~ reagent - ifov reagens na aldehide (hem.)
schillerspar bastite (min.)
Schlippe's salt - natrijum-sulfoantiminijat, upotrebljava se kod
tonovanja i pojaavanja (fot.)
Schmidt camera - mitova kamera (opt.); ~' optical system mitov optiki sistem
schist - ist, kriljac (slojevite vrste
metamorfnih stena) (min.)
schoenite - enit (prirodni magnezijum-kalcijum-sulfat)
(min.)
Schottky effect - otkijev efekt (eh.)
schorl - erl (gvodem bogati crni
turmalin) (min.)
schorlomite - erlomit (titanom bogati melanit) (min.)
Schuler tube - ulerova cev (eh.)
Schumann region - oblast vrlo
kratkih ultravioletnih zraka (fiz.)
Schvvarzschild antenna - varcildova antena (rad.)
Schweinfurt green - vajnfurtsko
zeleno (bazni aceto-arsenit bakra)
Schweitzer's reagent - vajcerov
reagens, slui za dokazivanje celuloze (hem.)
science - nauka, prirodne nauke;
~, communication - teorija veza; ~ of the strength of materials - nauka o otpornosti materijala; ~, system(s) - sistemotehnika
sientific - nauni; notation nauna notacija, obeleavanje
scientist - naunik
scientillation
scintilacija, svetlucanje; treperenje, treptanje; ~

scientillation

623

counter - scientilacioni broja

(nukl.); ~ crystal - scintilacioni kristal (nukl.); ~ detector
scintilacioni detektor (nukl.);
~ spectrometer - scintilacioni
jjp spektometar (nukl.)
scintillometer - scintilometar, scintilacioni broja
scintilloscope - scintiloskop, spintariskop (ureaj za posmatranje
scintilacija) (fiz.)
scintilogger - karotani scintilacioni
broja
scission - deljenje, cepanje
scissors - makaze
sclerometer - sklerometar (instrument za merenje tvrdoe materijala)
scleroproteins - skleroproteini, nerastvorni proteini iz kotanih delova organizma (hem.)
scolecite - skolecit, vrsta zeolita,
hidratisani silikat aluminij uma i
kalcijuma (min.)
scooter - skuter (mot.)
scope - skop, sufiks koji oznaava
instrument kojim se neto direktno
posmatra
scope - indikator; oscilograf, osciloskop; elektroluna cev; cilj, oznaavanje, indikacija; ~, delayed sweep storage - oscilograf sa zadravanjem i pamenjem; ~, hystoro
- instrument za snimanje krivih
histerezisa; ~ of work - opseg
rada, polje rada
Scophony system - Skofonijev sistem (optiko-mehaniki) (TV)
scopolamine - skopolamin, alkaloid
sedativnog delovanja (hem.)
scorification - kupelacija, metod
suvog odvajanja srebra i zlata od
olova i drugih neplemenitih metala _ (thnl.)
scorifier - kupela, sud od kotanog
uglja za kupelaciju (thnl.)
scoring - zarezivanje; ~ system ureaj za ozvuavanje (eh.)
scotophor - sredstvo za gaenj
fosforescencije (opt.)
scotopic - tamni, zatamnjujui (opt.
Scott connection - Skotov spoj (el.
scouring agents - sredstvo za ukla
njanje masnoa sa tekstilnih via

screen

kana; ~, a metal - obezmaenje

metala (mil.)
cram - sistem protiv kvara (tb.)
scrambled speech - izokretanje
reci, tajni govor (voj.)
;crap metal - metalni opiljak (ma.);
~ rate - koliina otpadaka (ma.);
~ work - otpaci, furda, odbir
(ma.)
scraper - struga; ~, ring oil prsten kontrole ulja (mot.); ~,
ring slot - prorez prstena kontrole ulja (mot.)
scraping struganje, skidanje zgure
scratch - grebanje, udari (od loih kontakata) (eh.)
scratched blue - ornament urezan
u keramici, obojen kobaltom u
plavo (thnl.); ~ hardness - Mosova skala (hem.)
screen - 1. reeto, sito; sejati, prosejavati, sortirati; 2. zid, tit,
zaslon, ekran; ekranizirati; 3. aluzina; 4. svetlcsni filter; 5. raster;
6. bioskopski ekran, projekciona
povrina; 7. iana reetka, zatitni zid; ~, adjustable - regulaciono sito; ~, air-inlet - pritona
ventilaciona reetka; ~ analysis
- analiza prosejavanjem; ~ area
- povrina prosejavanja; ~, belt
- trakasto sito; ~ body -sanduk
za prosejavanje; ~, coarse - sito
sa velikim okcima; krupni raster
(tampa); ~, conical - konino
(reeto) sito; ~, drum - dobo
za prosejavanje, cilindrino sito;
~, electrical fish - elektro-reetka za ribe; ~, endless belt
- trakasto sito; ~ fabrik - tkanje
za izradu sita; , feeder - zasipno
sito, ko; ~, fine - sito sa sitnim
okcima; sitni (fini) raster; ~, fire
- zatitni ekran; vatrena zatita;
~, fish - zagradna reetka za
ribe; ~, fluorescent - luminiscentni ekran; ~, fluorescopic - fluoroskopski ekran; ~, focusing mutno staklo; ~ frame - sanduk
za prosejavanje; ~ grading - klasifikacija; ~, graduated - zaseneni svetlosni filter; '>, half-tone
- polutonski raster; ~, hole - otvor

scuffing
scuffing - struganje
Se - simbol elementa selena (hem.)
sea clutter - smetnje usled morskih
talasa (pom.); ~ echo - refleksija
od morskih talasa, eho od talasa
(rad.); salt - morska so (hem.);
~- sand - morski pesak
seadrome light - svetio na hidrodromu (sbr.);
seal - zaptivanje, sabijanje; lemljenje,
spajanje; hermetizacija, zalivanje
(npr. kompaundom); ~, Coubleglass - dvostruki stakleni (hermetizovani) spoj; ~ face - zaptivna
povrina (ma.); ~, glass - stakleni spoj; ~, glass-to-metal spoj metala i stakla; ~, pressure
- hermetiko zaptivanje, hermetizacija; ~ ring - prsten za zaptivanje, zaptivni prsten (mot.); ~,
vacuum - vakuumsko zaptivanje;
- weld - zaptivno zavarivanje
sealant - materijal za zaptivanje,
zaptiva
sealing - zaptivanje, hermetizacija,
zalivanje (npr. kompaundom); ~
compound - zatitni (zaptivni)
premaz); ~, end - krajnja kutija
(el.); ~, hermetic - hermetiko
zaptivanje, vakuumsko zaptivanje;
~, in - zatapanje, uzidivanje;
~ liquid - zaptivna tenost
(thnl.); ~ off - odlemiti, odletovati; ~ on - zalemiti, letovati,
spojiti; ~, pressure - zaptivanje
pod pritiskom, hermetizacija; ~,
run - provarivanje korena (zav.)
Sealistix - vrsta univerzalnog lepka
sa dobrim elektroizolacionim osobinama (thnl.)
seam - Sav, rub; ~ of tube - cevni
av (ma.); ~ welding - sueono
zavarivanje otporom (zav.)
seamless - beavno (mtl.); ~ cathode - beavna katoda, katoda
bez ava (cl.)
searcher - istraiva, ureaj za traenje (istraivanje)
searchlight - reflektor, projektor
seascan marine radar - radar za
ispitivanje morske povrine (eh.)
seasoned timber - drvo osueno na
vazduhu (gracv.)
40 Renik

625

secondary

seasoning - starenje, izdravanje,

grejanje
seat dresser - ureaj za glodanje
sedita ventila (ma.)
seated valve - ventil sa seditem
(ma.)
seating - povrina naleganja, sedina
povrina (ma.), gnezdo
sebacic acid - sebacinska kiselina,
dvobazna masna kiselina sa 10
ugljenikovih atoma (hem.)
second - sekunda (jedinica vremena);
drugi; ~ channel attenuation
- slabljenje drugog kanala (eh.);
~ channel nterference - smetnja od drugog kanala (eh.); ~
~ counter - sekundomer, mera
sekundi (metr.); ~ motion lever
- poluga zaklopa (elj.); of arc
- luna sekunda; ~ order beam
- snop drugog reda, boni snop
(eh.); ~ order mode - tip oscilovanja drugog reda (eh.) ; ~ order
tensor tenzor drugog reda (mat.);
~ power - drugi stepen (mat.);
~ trip echo - sekundarni eho
(radar)
secondary - sekundarna estica (npr.
sekundarni elektron u gasnom pranjenju); sekundar, sekundarni namotaj; ~ alcohols - sekundarni
alkoholi, sadre grupu CHOH
(hem.); ~ amines - sekundarni
amini, sadre amino-grupu: NH
(hem.); ~ axis of a lens - sekundarna osa seiva (opt.); ~
battery - sekundarna baterija (eh) i
~ circuit - sekundarno kolo (el.);
~ combustion - sekundarno sagorevanje, naknadno sagorevanje
(mot.); ~ colours - sekundarne
boje, nastale meanjem dvaju ili
vie primarnih; ~ contact - pomoni kontakt (el); ~ cosmic
rays sekundarni kosmiki zraci
(fiz.); ~ cutting edge - sporedno seivo (ma.); ~ electrons -sekundarni
elektroni
(fiz.);
~
emission - sekundarna emisija
(jiz.); ~ emission tube - cev
sa sekundarnom emisijom (eh.);
~ frequency standard - sekundarni etalon frekvencije (eh.); ~
generator - akumulator, transfor-

screen

624

screen
okca sita; ~, image - ekranska
slika; <~, impact - vibraciono
raeto, udarno reeto; ~, jigging
v. vibrating screen; ~, knot hvata (lovac) voria; ~, line linijski raster; ~, luminescent luminiscentni ekran; ~, magnetic
- magnetni ekran; ~ magnification - direktno poveanje (elektronski mikroskop); ~, mill mlinsko sito; ~, oil - uljni filter;
~ opening - otvor okca sita; ~
overflow - ostatak prosejavanja;
~, percussion - vibraciono sito;
~, phosphorescent - fosforescentni ekran; ~, photogravure
- raster duboke tampe; ~, photogravure copy - raster-kopija duboke tampe; ~, pipe - filter
-cev; ~, plate - ploa-sito; ~,
polarizing polarizacioni ekran;
Polaroid; ~, portable - pokretno
(portabl) sito; ~ printing - sitotampa; ~, projection - projekcioni ekran; ~, reducing - redukcioni ekran; ~, rectangular mesh
- sito pravougaonih otvora; ~,
revolving v. rotary screen; ~,
riddle - vibraciono sito; <~ room
sortirnica; ~, rolling - povratno
raeto; ~, rotary - dobono sito;
~, rotating v. rotary screen;
~, sand - sito za pesak; ~ separation - klasifikacija prosejavanjem; , separating - sito za
sortiranje; ~, sewage - reetkasti
filter za stonu vodu; ~, shaker
- vibro-sito; ~, shake-out vibraciona reetka; ~ sizing klasifikacija itarica; ~, smoke dimna zavesa; ~, snow - ograda
za zatitu od snega; <~, trommel
- dobono sito, reeto; ~ underframe - dance sita, dno, patos
sita; ~, vibrating - vibraciono
reeto; , viewing - projekcioni
ekran; ~, water - vodeni ekran;
~, wind - vetrobran, (staklo) na
automobilu; ~, window - prozorsko staklo (automobila); ~ wire
- ica za tkanje sita; ~, wobbler
v. vibrating screen

scrubbing

screening - zatita, ekraniranje, ekranizacija, armiranje, blindiranje,

tampa kroz zastor (erkran); ,
silk - tampa kroz ekran (raster)
screw - zavrtanj, zavojno svrdlo;
zavijati, zavrnuti (ma.); axes
- ose simetrije kristala (min.);
~ cutting - rezanje loze, narezivanje zavojnice (ma.); ~ handle
- ruica zavrtnja (ma.); ~ handle
adjusting - ruica podeajnog zavrtnja (ma.); ~ in-anchor kotva na zavrtanj (el.); ~ joint
- spajanje zavrtnjima (ma.); ~
on cutter - gloda zavijen na
dra (ma.); ~, optical (Archimedes) - Arhimedova optika
spirala; ~ plug - ep sa zavojem
(ma.); ~ slotter - glodalica za
zavojne lebove (ma.); ~ slotting attachment - naprava za
glodanje zavojnih lebova (ma.);
- slotting cutter - gloda za zavojne lebove (ma.); ~ slotting
machine - maina za izradu zavojnih lebova (ma.); ~ tap lozni svrdao (ma.)
screwdriver - odvrtka, rafciger"
(ma.), odvrta
screwed connection - spoj zavrtnjem (ma.); ~ flange - lozni
obod (ma.); ~ flange joint - spoj sa prirubnicom (ma.);
~ hole - lozna rupa (ma.); ~
lamp-holder - zavojno grlo (el.);
~ pipe - lozna cev (ma:); ~
pipe joint - spoj cevi sa nareznom
zavojnicom (ma.); ~ spindle lozno vreteno (ma.)
screwing - povezivanje sa nareznom zavojnicom (ma.)
scribe - zasecati, naeti, obeleiti
scribed line - zaseena linija
scriber - igla za crtanje
scriptron - elektroluna cev za indikaciju slova i cifara
scrubber - ispariva
scrubbers - ureaj za pranje gasa
(skruberi) gde gas struji nasuprot
tenosti u kolonama (thnl.)
scrubbing ispiranje gasova pomou
tenosti koje teku u protivstruji
(thnl.)

secondary
secondary
mator, pomoni generator (els.);
~ ionization - sekundarna jonizacija (fiz.); ~ nuclear fuel sekundarno nuklearno gorivo, npr.
plutonijum (nukl.); ~ radar sekundarni radar (eh., voj.); ~
radiation - sekundarno zraenje
(fiz.); ~ reactor - nuklearni reaktor koji radi sa sekundarnoim
gorivom (nukl.); ~ relay - sekundarni relej (el.); ~ roentgen
rays - sekundarni rendgenovi zraci
(fiz.); ~ standard - sekundarni
etalon (mtr.) ; ~ unit - sekundarna,
izvedena jedinica; ~ wave - sekundarni talas (rad.); ~ winding
, - sekundarni namot, namotaj sekundarnog kola (eh.)
secrecy system - sistem za ouvanje tajnosti (voj.)
section - sekcija, odseak, deo, sektor, (popreni) presek, razrez, profil; ~, backscatter(ing) cross popreni presek za rasejanje unazad; , bistatic cross - dvopoloajni popreni presek rasejanja;
~ box - sekcijska kablovska kutija (el.); ~, broadside cross frontalni popreni presek; ~, capture cross - apsorpcioni presek,
presek zahvata; ~, column cross
- presek stuba; ~, cross - popreni presek; ~, cross-of electron capture - elektronski apcorpcioni presek; ~, cross-of
hole capture - presek zahvata
rupa; ~, echoing cross v. backscatter(-ing) cross section; ~,
effective cross - efektivni popreni presek (rasejanja); efektivni presek reakcije elementarne estice ; ~, effective cross-of trapping - efektivni presek zahvata;
~, end-fire radar cross - radarski popreni presek u uzdunom
pravcu; ~, filter - lanak filtra;
~, forward scattering cross popreni presek rasejanja unazad;
~, line cross - popreni presek
rasejanja linije: ~, monostatic
cross v. backScatter(ing) cross
section; ~, normalized cross normirani popreni presek; ~,

626

securing pin
nose-on (radar) cross - popreni
presek pri ozraivanju spreda;
of a commutator winding sekcija kolektorskog namota (elj.);
"-of multiple - sekcija multiplikacionog polja (tel.); ~ of tubing
- komad cevi (tna.); ~, pairgeneration cross - presek obrazovanja parova; ~, radar cross
- radarski popreni presek; ~,
radar scattering cross v. scattering cross section; ~, Rayleigh
cross - presek Rejlijevog rasejanja;
~, regular polygonal cross popreni presek u obliku pravilnog mnogougaonika; ~, restriction - suena sekcija (talasovoda);
~, scattering cross - popreni
presek rasejanja; ~, scattering
cross-of target - popreni presek rasejanja cilja; , slotted merna linija; ~, spin exchange
cross - presek spinske izmene;
~, T - kolo u obliku slova T, T-lanak (filtera); ~, target cross v.
radar cross section ; ~, 7t kolo u obliku slova rc, rc-lanak
(filtra)

sectional broach - deljivi provlaka, provlaka sastavljen iz vie

delova; drawing - crte preseka,
preseni crte (mal.); ~ plan vodoravna projekcija (mat)
sectionalization - podela na delove
sectionalized antenna tower sekcioni antenski toranj (rad.)
sectioning link - sastavna veza, sastavni spoj (el.)
sector - sektor; ~, blind - zatamnjenje na ekranu induktora, slepi
sektor; ~ display - sektorsko pokazivanje, sektorsko posmatranje
(TV); ~ of a circle - odseak
kruga (gm.); ~ scanning - sektorsko ispitivanje, sektorsko razlaganje (TV); ~ securitron elektronski zatitni sistem
sectoral horn - sektorska levakantena (rog-antena) (rad.)
seetrometer - potenciometar za
elektrometrijsku titraciju sa katodnom cevi (hem.)
securing pin - sigurnosni Stift (maS.) ;
~,
rod
v. safety rod (nukl.)

sediment

627

sediment - talog
sedimentary rock - sedimentarna
stena, krenjak, pear (geol.)
sedimentation - taloenje, sedimentacija, padanje vrstih estica na
dno pod uticajem gravitacije ili
centrifugiranja (hem.)
see-saw waveform generator generator trougaonih talasa (els.)
Seebock effect - Zebekov efekt, kod
termoelektriciteta (fiz.)
seed - klica, seme
Seger cones - Segerove piramide
segment - segment, odseak; ~
gear - segmentni zupanik (ma.) ;
~ pitch - korak lamele (r?ia.);
~- of a circle - odseak kruga
(gm.); ~, sphere - loptin odseakj loptin segment
segregation - izdvajanje
Seidlitz powder - penuavi prah,
smea natrijum-bikarbonata i vinske kiseline (hem.)
Selfert tube - Sajfertova rendgenska cev (el.)
Seignette salt - Senjetova so, v.
Rochelle salt (hem.)
selsmicrophone - seizmomikrofon
(els.)
seismogram - seizmogram; ~, variable-density - seizmogram promenljive gustine
seismograph - seizmograf, instrument za registrovanje potresa (geol.) ;
, inertial - inercijalni seizmograf
setzmology - seizmologija
seismometer - seizmometar; -~,
ocean-bottom - seizmometar morskog dna
seismometry - seizmometrija
seize - stegnuti, nagrizati, zaribati
selectance - selektivnost po kanalu
(rad.)
selection - selekcija, izbor; odbir;
~, longitudinal (mode) - selekcija longitudinalnih tipova oscilacija; ~, mode - selekcija tipova
oscilacija, selekcija moda; ~, optically pumped state - selekcija
stanja optikim pumpanjem; ~,
pinhole mode - selekcija tipova
oscilovanja pomou rupa (dijafragme); ~, state - selekcija po

selector

stanjima; ~, transverse (mode)

selekcija transferzalnih tipova
oscilacija
selective absorption - selektivna
apsorpcija (els.); ~ amplifier selektivni pojaava (els.); ~ calling - selektivni poziv (rad.);
~ call-signal - selektivni pozivni
signal (rad.); ~ circuit - selektivno kolo (rad.); ~, emission selektivna emisija (rad.); ~ fading - selektivni feding (rad.);
protection - selektivna zatita
(rad.); ~ radiation - selektivno
zraenje (rad.); ~ receiver selektivni prijemnik (rad.);
~
reflection - selektivna refleksija
(els.); ~ relay - selektivni relej
(el.); ~ sequence calculator raunska maina sa zadavanjem
redosleda radnji; ~ transmission
selektivna transmisija (ma.)
selectivity - selektivnost
(rad.);
curve - kriva selektivnosti (rad.);
~, polarization - polarizaciona
selektivnost
selector - selektor, prebaciva, bira,
deifrator;
~,
cryptocyanine
(dye) mode - kriptocijaminski selektor tipova oscilovanja; ~, external mode - spoljni selektor
tipova oscilovanja; ~, internal
mode - interni selektor tipova
oscilovanja; ~, key - klju za pozivanje, pozivni klju (el.); <-~,
longitudinal mode - selektor
longitudinalnih tipova oscilovanja;
~, mode - selektor tipova oscilovanja, selektor moda; ~, o m n i bearing - selektor kursa viesmerne antene; <~, reflection
mode - refleksioni selektor tipova
oscilovanja; ~, state - selektor
stanja; ~ switch - biraki preklopnik, preklopnik vrste rada; ~,
three-mirror mode - selektor
tipa oscilovanja sa tri ogledala;
~, transmission mode - selektor
tipova oscilacija s maksimalnim
koeficijentom proputanja za izabrani tip oscilacija (npr. u monoimpulsnom laseru); ~ valve - ventil TA kontrolu dobave (ma.)

sclectron
selectron - selektnm, elektronski
komutator (eh.)
selenium - selen (hem. elemenat,
red. broj 34, simbol Se); ~ amplifier - selenski pojaava (el.);
~ cell relay - relej sa selenom,
selenski fotorelej (el.); ~ glass
- selensko staklo, crvenonarandasti
filter ubojenoj fotografiji; ~ photocell - selenska fotoelija (cl.); ~
rectifier - selenski ispravlja (el.);
~ varistor - selenski varistor (el.)
selonous acid - selenska kiselina
(hem.)
self absorption of spectral line samoapsorpcija spektralne linije;
~ acting - automatski, samodejstvujui; ~ actor - selfaktor; ~
adjusting - samoreguliui, sa
automatskim
podeavanjem;
~
aligning - samosvrstavajui; ~
balancing - samouravnoteavajui;
~ balancing phase inverter invertor faze sa samolansiranjem
(el.); ~ binder - samoveza;
~ broadening of spectral line
- rezonantno irenje spektralne
linije; ~ calibrating radar - radar sa samopodeavanjem (eh.);
~ capacitance - sopstveni kapacitet (el.); ~ centering - samocentriranje; ~ closing - samozatvarajui; ~ coloured - 1. sopstvene boje; 2. prirodne boje; ~
compensating - koji se sam kompenzira (ma.); ~ compensating
motor with primary rotor kompenzirani indukcioni motor s
rotorskim napajanjem (elj.); ~
concellation - samopriguivanje;
~ conjugate triangle - trougao
koji je sam sebi konjugovan (gtn.);
~ contained - autonoman, nezavisan; ~ controlled oscillator
- oscilator sa samoregulacijom (el.);
~ cooled machine - maina sa
vlastitim hlaenjem (ma.); ~ cooling - sopstveno (prirodno) hlaenje; ~ detaching - samoodvajanje; ~ diffusion - samodifuzija;
~ directing - samousmeravajui,
sa samonavodenjem; ~ discharge
-" samopranjenje; ~ discharging
- samopraznei; ~ disengaging

628

self absorption of spectral line

- samoiskljuujui; ~ energizing
- samopobuujui, sa sopstvenim
izvorom energije; ~ excitation samopobudivanje; ~ excited samopobuden; excited alternating current generator with
revolving armature - samouzbudni izmenini generator s rotirajuom armaturom i kolektorom (el.) ;
~ excited machine - samouzbudna maina (elj.); ~ excited
oscillator oscilator sa samopobudom
(el);
~ feedback sopstvena (unutranja) povratna veza; feeder - automatski napaja; ~ fluxing - samoprotiui;
~ focusing - samofokusiranje;
~ governing - samoreguliui,
samoupravljajui; ~ guidance samonavodenje; guided - samovoden; ~ guided missile - projektil sa sopstvenim
voenjem
(voj.) ; ~ heating soldering iron
- samozagrevno lemilo (mtl.); ~
heating tube - cev sa samozagrevaiijcm (eh.); ~ holding contact - pridruni kontakt (el.);
~ healing - samozaleivanje; ~
ignition - samopaljenje; ~ ignition temperature - temperatura
samopaljenja
(mot.); ~ impedance - sopstvena impedanca (el.);
~ inductance - sopstvena induktivnost
(el.);
~ induction samoindukcija (el.); ~ infection
- samoinfekcija; ~ interrupter
- automatski prekida (el.); ~
lighting - samopaljenje; ~ loading - 1. samoutovarujui; 2.
samonaelektrisanje (el.); ~ locking - samoblokirajui; ~ lubricating - samopodmazujui; ~
lubrication - samopodmazivanje;
~ modulation - automodulacija,
sa sopstvenom modulacijom; ~
monitoring - sa autonomnim upfavljanjem3 sa samokontrolom; ~
moving - samohod; ~ noise sopstveni um; ~ of optical beam
- samofokusiranje optikog snopa;
~ oiling - samopodmazujui; ~
oscillating tube - generatorska
cev, samooscilirajua cev (eh.);
- oscillation - samooscilacija.

self absortion of spectral line

samopobuda (el.); ~ piloting sopstveno voenje,
samovodenje
(voj.); ~ pinching - samogaenje, samopranjenje; ~ -pollination - samoopraivanje (hot.);
~ powered - 1. samohod; 2. sa
sopstvenom energijom; ~ programing - automatsko programiranje, samoprogramiranje; ~ propagating - samoirei; ~ propagating reaction - reakcija koja
se sama od sebe odvija (hem.) ; ~
propelled - samohod; ~ propelling v. self-propelled; ~ protected - samozatieni (voj.); ~
quenching counter - samogasei
broja, brojaka cev koja sadri
primese organskih para ili halogena (nukl.); ~ recording - samopisai, sa automatskim zapisivanjem; ~ recovery - samoregeneracija; ~< rectifying - samoipravljajui; "^ rectifying network - kolo sa sopstvenim ispravljanjem (el.); ~ regulating - autoregulacija, sopstvena regulacija;
~ regulation - automatska regulacija; ~ righting - samousmeravajui; ~ releasing slag - samootpadajua troska (zav.); ~ restorability - samopopravljivost;
~< reversal - samorevolucija, samoobrt (spektralne linije); ~- running - nesinhronizovani; ~^ saturation - samozasienje; ~ sealing - koji se sam zaptiva, samozaptivanje (thnl); ~ shifting sa automatskim prekljuivanjem;
~- starter - automatski starter;
~ starting sa automatskim startom; ~ steering - automatsko
upravljanje; ~ stifling reaction
- sampgasea reakcija (hem.); ~
sufficiency - autonomnost, nezavisnost (sistema); ~ sufficient autonoman, nezavisan; ~ supported - samonosei; >~ sustaining - samopodravajui; ~ sustaining .chain reaction - lanana reakcija koja se samostalno
odrava; (primenjena npr. kod nuklearnih Reaktora (nukl.); ~- synchronization - samosinhronizacija (el.)); ~ synchronizing -

629

semi

samosinhronizujui; ~ toning paper - papir koji u emulziji ve

sadri supstancije za tonovanje
(jot.); ~ trapping - samofokusiranje (npr. snopa); ~ verifying
- samoproveravajui
selsyn - seisin (el.); ~ control selensko upravljanje (el.); ~ driver - selsinski pogon (el.); ~
generator - selsinski generator
(cl.); ~ motor - selsinski motor
(el.)\ ~~ receiver - prijemni selsin, selsinski prijemnik (el.); '
transmitter - predajni seisin,
selsinski predajnik (el.)
semaphore blade - krilo semafora
(sbr.)
semi- - semi-, prefiks koji znai
pola; ~ automatic - poluautomatski; ~ automatic arc welding machine - maina za poluautomatsko elektroluno zavarivanje (zav.); ~ automatic computer - poluautomatska raunska
maina; ~ automatic cycle poluautomatska radna \ operacija
(ma.) ; ~ automatic ' starter poluautomatski starter (mot.); ~
automatic welding - poluautomatsko zavarivanje (zav.); ~ axis poluosa (gm.); ~ bituminous
coal - postan ugalj (min.); ~
butterfly circuit - r>oluleptirasto kolo (el.); ~ cylindrical polucilindrian (gm.); ~ destructive examination - ispitivanje sa
deliminim razaranjem (zav.); ~
destructive test - proba sa deliminim razaranjem (zav.); ~ diesel - poludizel, motor niske kompresije (mot.); ~ enclosed fuse
- poluzatvoren osigura (el.); ~
floating - poluplivajui
(zav.);
~ hot laboratory - (poluvrua)
laboratorija za rad sa srednje radioaktivnim materijalom (obino od
10 mC do 1 C) (nukl.); ~ permeable - polupropusan; ~ < permeable membrane - polupropustljiva (semipermeabilna) membrana, proputa rastvaraj ali nije
propustljiva za rastvorenu supstanciju (hem.); ~ polar bond semipolarna veza, elektronski par

semi

630

semi
jednog atoma raspodeljuje se izmeu njega i drugog atoma (hem.);
~ thick covering - poludebela
obloga (elektrode) (zav.); ~ trailer - poluprikolica (mot.); ~
transparent - poluprovidan (opt.) ;
~ volatile covering - poluisparljiva obloga (elektrode) (sav.); ~
water gas - meavina ugljendioksida, ugljen monoksida, vodonika
i azota
semicarbazide - semikarbazid, karbamilhidrazin (hem.)
semicarbazones - semikarbazoni
(proizvodi reakcije aldehida ili ketona sa semikarbazidom) (hem.)
semicircle - polukrug (gm.)
semicircular cross section - polukruni presek (gm.)
semiconducting - poluprovodan,
poluprovodniki
semiconductor - poluprovodnik, poluprovodniki; poluprovodniki pribor; ~j, alloy - topljeni prelaz,
topljeni spoj; amplifier - poluprovodniki pojaava (eh.); ~,
bulk - zapreminski poluprovodnik; ~, compensated - kompenzovani poluprovodnik; ~, compound - sloeni poluprovodnik,
kompaund-poluprovodnik; ~, degenerated - degenerisani poluprovodnik; ~ diode - poluprovodnika dioda (els.) ; ~, direct gap
- poluprovodnik s direktnim optikim spojem (bez promene kvaziimpulsa); ~, donor impurity v.
electronic semiconductor; ,
doped - legirani poluprovodnik,
dopirani poluprovodnik; ~, double-junction photosensitive - fotoosetljivi dvoslojni tranzistor; ~,
electronic - elektronski poluprovodnik:, poluprovodnik n-tipa;
~ electronics - poluprovodnika
elektronika (eh.); ~, elemental
- monoatomski poluprovodnik, prosti poluprovodnik;
~, extrinsic
- primesni poluprovodnik; ~,
high-enertfy-gap v. wlde(-band)gap semiconductor; ~, highly
doped - visokolegirani poluprovodnik; ~-j high-resistivity -

semiconductor
visokoomski poluprovodnik; ~, hole - poluprovodnik p-tipa; ~,homogeneous - homogeni poluprovodnik; ~, impurity v. extrinsic semiconductor; ~, indirectgap - poluprovodnik sa indirektnim optikim prelazom (sa izmenom kvaziimpulsa); ~, inhomogeneous - nehomogeni poluprovodnik; ~j intermetallic - intermetalni poluprovodnik; ~, intrinsic - sopstveni poluprovodnik,
bezprimesni poluprovodnik; ~, ionic - jonski poluprovodnik; ~,
large(-band)-gap v. wide(-band )
gap semiconductor; ~, lowresistivity - niskoomski poluprovodnik; ~, many valley - viedolinski poluprovodnik; ~, mixed - sloeni poluprovodnik; ~,
molten - rastopljeni poluprovodnik; ~, monocrystalline - monokristalni poluprovodnik; ~, multivalley v. manyvalley semiconductor; ~, narrow(-band)-gap
- poluprovodnik sa uskim prelaznim slojem;
~, near-intrinsic - skoro sopstveni poluprovodnik; ~, nondegenerated nedegenerisani poluprovodnik; ~,
nonpolar - nepolarni poluprovodnik; ~, organic - organski poluprovodnik; ~, photosensitive fbtoosetljivi poluprovodnik; ~, piezoelectric - piezoelektrini poluprovodnik; ~, p-n - p-n prelaz,
p-n spoj; ~, p-n-p - p-n-p poluprovodnik; ~, p-type - poluprovodnik p-tipa; ~, p-t- -type poluprovodnik p+ tipa; ~, pure
- isti poluprovodnik, poluprovodnik bez
primesa;
~ rectifier
poluprovodniki
ventil
(ispravlja) (eh.); ~, simple v.
elemental semiconductor; ~,
single-crystal v. monocrystalline semiconductor; ~ triode
- poluprovodnika trioda (eh.);
~, two-valley - dvodolinski poluprovodnik; ~, undirect-gap v.
indirect-gap semiconductor; ~,
wide (-band)-gap - poluprovodnik sa irokim prelaznim spojem

semicydine bond

631

separation

enje; ~, limiting v. ultimate

semicycline bond - semiciklina
sensitivity; ~, Q - Q-osetljivost
veza, dvoguba veza izmeu uglje~-, shock - osetljivost na udar,;
nikovih atoma u prstenu i u nizu,
osetljivost na udarna optereenja;
npr. kod trepena (hem.)
-, threshold - osetljivost praga;
semiinsulating - poluizolacija
', tolerance - osetljivost toleransemiinsulator - poluizolator
cije; ~, ultimate - granina osetsemimetal - polumetal, metal koji
ljivost; ~, voltage - naponska
se ne moe kovati (bizmut, arsen)
osetljivost, koeficijent promene ka(mtl.) _
paciteta u zavisnosti od napona
semiperiod - poluperioda
sensitizatioa of fluorescence - sensemistor - semistor, silicijumski otzibilizacija fluorescencije
pornik
sensitizer - senzibilizator (bojena
semitone - poluton (ak.)
supstancija koja poveava osetljisemitranslucent
polupro/.ratan
vost emulzije na odreene delovc
(opt.)
spektra) (Jot.)
semitron - semitron
sensitometric wedge - senzitomcsemivariable - polupromcnljiv
trijski klin, siva staklena prizma
8emivocoder - semivokodcr
kojom se poreduju tonovi boja
senarmontite - senarmontit, anti(fot.)
mon-trioksid (min.)
sensitometry - senzitometrija (mesend-receiver switch - prekida
renje osetljivosti emulzija na svetpredaja-prijcm (tel.)
lost)
sender - predajnik, direktor, Morsensor - senzor, osetljivi element,
zeov klju, dava (tel.); ~ link prijemni element, dava, prijemni
predajna linija, registarska linija
organ;
~,
electrochemical
(tel.)
elektrohemijski dava; ~, engineSenegal gum v. gum arabic
ering - dava tehnikih informasensation curves - krive osetljivosti
cija; ~, health - indikator radne
oka na razne boje istog intenziteta;
sposobnosti; ~, liquid level - in~ unit - zastareli naziv za decibel
dikator nivoa tenosti, mera nivoa
sense - smer (vektor); oseanje, znatenosti; ~, scientific - dava
enje; ~ detector - detektor smenaunih informacija; ~, viscosity
ra (nov.); ~ finding - jednosmermeter - detektor meraa viskozina goniometrija (nalaenje smera);
teta
~ of a force - smer sile (fiz.);
~ on inequalities - smer znaka sensory - senzorni, osetljivi
nejednaine (mat.); ~ tactile - sent-back system - sistem slanja
unazad (av.)
ulo pipanja, ulo dodira
sentron - visokofrekventna elektronsensed line - usmerena linija
sensing - indikacija odstupanja od
ska cev
kursa (pravca) (av.)
separate - odvojen, odvojiti, rastasensitiser - aktivator, supstancija
viti; ~, excitation - strana uzkoja pomae poetak katalitike
buda (elj.)
reakcije (hem.)
separating relay - razdvojeni relej,
sensitisers - senzibilizator, hemikarelej za razdvajanje (el.)
lije, obino bojej koje poveavaju
separation - separacija, razdvajanje,
osetljivost emulzije na izvesne derazlaganje; ustrojenje, sortiranje;
love spektra (jot.)
~, carrier - separacija nosaa;
sensitive - osetljiv
~ cascade - kaskada za razdvajasensitivity - osetljivost (prijemnika,
nje (izotopa); viestepeni ureaj
instrumenta); control - regukoji omoguava dobivanje koncenlator osetljivosti.; ~, impace v.
trisanih izotopa koji se u prirodi
chock sensitivity; ~, infrared
javljaju u malim koliinama, npr.
- osetljivost na infracrveno zradeuterijum 2 3 5 u , l 5 N itd. (nukl.);

separation
separation
~ circuit - razdelno kolo, kolo
za razdvajanje (els.) i ~, data separacija informacija; ~ factor
- separacioni faktor, koeficijenat
razdvajanja, odnos koncentracije obogaene i osiromaene frakcije
jednostepenog procesa razdvajanja
izotopa (nukl.); ~ of modes separacija moda;
~ of spectra
-interval izmeu spektra (hem.);
~, wavelength - frekventna separacija
separator - razdelnik, separator
(hem.); ~, electrostatic state elektrostatiki separator; ~ state
- separacioni sistem, sistem za
sortiranje
sepiolite - sepiolit, morska pena,
stiva, hidratisani silikat magnezijuma
septagon - sedmostrani poligon (gm.)
septate waveguide - talasovod sa
dijafragmama (el.)
septum - pregrada, dijafragma, prepona
sequence - redosled, uzastopnost,
sekvencija; ~ calling - predaja
poziva po redosledu (tel.); ~,
coded - kodirana sekvencija; ~
controlled contacts - kontakti
odreenog redosleda (elj.); ~,
m- - linearna dvojna sekvencija
maksimalne duine; ~ of operations - deo radne operacije (ma.);
~, PR - pseudosluajna sekvencija; ~, random - sluajna sekvencija; ~ switch - prekida koji odreuje redosled (elj.)
sequencing pulse - redosledni impuls (eh.)
sequestration - spreavanje taloenja metala iz rastvora dodavanjem
kompleksirajuih sredstava (hem.)
serial adder - radni ureaj za sabiranje, serijski sabira (at.); ~
number - redni broj
sericite - sericit (beli kalijumov liskum) (min.)
series - serija, red, progresija, niz;
~, cardinal - osnovni red (u teoriji interpolacije); ~ characteristic - redna karakteristika (el.);
~ circuit - redno kolo (el.); ~

632

service

compensator - redni kompenzator (el); ~ connection - serijsko vezivanje (el.); ~ eigenfunction - red po sopstvenim funkcijama; ~, Luneberg-Kline - Luneberg-Klajnov red; ~ of tests niz (serija) opita, proba; ~ parallel starter - serijsko-paralelni
starter (els.); ~ parallel switch
- rednoparalelni prekida (elj.);
~ parallel winding - vievojni
valoviti namot (elj.); ~ production - serijska proizvodnja; ~
rectifier circuit - redno ispravljako kolo (el); ~ regulating
resistance - redni regulator otpora (el.); ~ resistor - redni
otpor (el.); ~ resonance - redna
rezonancija, naponska rezonancija
(el.); ~ transformer - redno
ukljueni transformator, strujni trans
formator; , winding - jednovojni
valoviti namot (elj.)
serine - serin (jedna od esencijalnih
aminokiselina)
serpentine - serpentin, ofit (hidratisani magnezijum-silikat) (min.);
~ asbestos - serpentinski azbest
(thnl.)
serrated - ozupen (ma.); ~ pulses - zbijeni impulsi za izjednaavanje (TV)
serrodyne - fazni modulator
sertify - atestirati, verifikovati
service - sluba, pogon, upotreba,
korienje, opsluivanje (maine),
servis; , aboard v. afloat service; ~, afloat - sluba na brodu;
~ area - podruje emisije; ~,
band - dodeljeno frekventno podruje, snabdevaki (napojni) kabl;
~, beacon - sluba navigacije; ~
channel - linijski kanal, cevni
kanal; ~, circuit - 1. slubena linija; 2. radno strujno kolo; ,
conditions - pogonski uslovi; ~,
connection - kablovski prikljuak;
~, department - sluba servisiranja; ~ diagnosis - detekcija
greke, traenje greke; ~, door
- anirana vrata; ~, engineer inenjer remonta; ~, entrance kuni prikljuak; ~, entrance
conductor - spoljna linija kunog

service

633

prikljuka; ~ fuel tank - rezervoar

dnevne potronje goriva; ~ instruction - uputstva za upotrebu;
<~ kit - sandue sa alatom, snabdevanje rezervnim dolovima; ~
life - ivotni vek, trajanje korienja, vek trajanja, pogonska sposobnost; ~ line - kuna prikljuna
linija; ~ man - servisno osoblje;
~ meter broja razgovora; ~
output - kapacitet (baterije); ~
personnel - servisno osoblje;
pipe - prikljuna cev; ~ platform
- opsluna (arirna) platforma;
~ radio station - pogonska radiostanica; "- reservoir - rezervoar
pitke vode; rezervoar poarne vode;
~ runs - linije pl, snabdevanja; ~
speed - slubena brzina, brzina
vonje; ~ stress - pogonski (rad-)
ni) napon; ~ tank - rezervoar
dnevne potronje; ~ telephone
- slubeni prikljuak; ~ touph eksploatacija maine u oteanim
uslovima; ~ trench - kanal linije;
~ -value - upotrebna vrednost;
~ vehicle - slubeno vozilo; ~
voltage - pogonski napon
servicing - opsluivanje, odravanje,
posluivanje
serving - spoljni omota (tel.)
servo - servomehamzam (el.); ~
amplifier - servopojaava (el.);
~ channel - kanal servomehanizma (el.)
servomechanism - servomehanizam (el.)
servomodulator - servomodulator
(el.)
servomotor - servomotor (el.)
servotron - ivin ispravlja s visokonaponskim paljenjem; elektronski
ureaj upravljanja motorom, servotron
sesqui - seskvi-, oznaka da su ve
vrste atoma vezane u srazmer
2 : 3 (hem.)
sesquioxide - seskvioksid (oksid u
kome si' tri atoma kiseonika vezana za dva druga atoma ili radikala, npr. R2O3) (hem.)
set - ureaj, stanica, prijemnik,
komplet; grupa; niz, staviti, po-

sets crew
staviti, regulisati, podesiti; agregat, garnitura, kolekcija; pota,
slog; set; poloaj, trajna deformacija; koliina i pravac usmerenosti; ~ a number - izabrati
broj; ~, airborne radiometry
- avionska radiometrijska stanica;
~ an equation - postaviti jednainu; ~, automatic transistor
test - ureaj za automatsko ispitivanje tranzistora; , color TV televizijski prijemnik u boji, kolortelevizor; ~- in masonry - uzidan
(grad.);
~ model - maketa,
model; ~~ of change gears zupanici za merenje (ma.); ~
off - dohvat (ma.) ; of machines - agregat (mainski) (ma.);
~ of variate values - varijacioni
red; ~ to zero podesiti na nulu;
~ transistor TV - tranzistorski
televizijski prijemnik; ~, transmission distortion measuring
- ureaj za merenje otpremnog
izoblienja; ~ setup - ureaj,
ema, maketa, oprema; ~ schlieren - ureaj za fotografisanje
Templerovom metodom; ureaj za
fotografisanje liren-metodom, ureaj za fotografisanje metodom zatamnjenja; ~, test - ispitni ureaj, eksperimentalni model; ~
up a call - uspostaviti vezu (tel.);
~ with a continuous wave high
frequency ioniser - (zavarivaki)
ureaj sa samoizazivanim visokofrekventnim pranjenjem
(zav.);
~ with a surge injector - (zavarivaki) ureaj sa stabilizatorom
luka; ~ with D.C. suppression
capacitors - (zavarivaki) ureaj
sa baterijom kondenzatora (zav.);
~ with electronic rectifier ureaj s elektronskim ispravljaem
(zav.); ~ with H. F. ioniser (zavarivaki) ureaj sa dodatnom
visokofrekventnom strujom (zav.);
~~ with H. F. spark ioniser (zavarivaki) ureaj sa visokotrekventnom varnicom (zav.)
setscrew - zavrtanj za %iritezanje,
zavrtanj za postavljanje (zaustavljanje) (ma.), podeeni zavrtanj

setting

634

setting - montaa, regulacija, montiranje, nametaj, postavljanje, podeena vrednost; ~ accuracy tanost postavljanja; ~ point taka ovravanja, temperatura na
kojoj ulja i masti prestaju da budu
teni- (hem.); ~ range - opseg
podeavanja (el.); ~ screw - zavrtanj za podeavanje (ma.); ~
to white - regulacija na belo ( TV)
settle - postaviti, uvrstiti, staloiti
settling - taloenje, sedimentacija,
suspenzija u tenosti, ureivanje;
~ tank - bistrik, taloni rezervoar (thnl.)
setup - ema, maketa, ureaj; ~
procedure - putanje u rad,
dovoenje u red, popravka (tel.)
seven line pica - 84 britanske take,
tipografska veliina slova
Seven Seas - Svetska mora pl.
several-for-one - sistem vie za
jedan", odgovor sistema na jedan
ulaz sa vie izlaza
sew/to - proivati, siti (brouru,
knjigu), siti
sewage - otpadna voda, otpadne
vode pl.; ~ clarification plant postrojenje za preiavanje otpadne vode; ~ disposal - uklanjanje otpadne vode, tretiranje otpadne vode; ~ pipe - kanalizaciona cev; ~ purification - preiavanje otpadne vode; ~ sedimentation plant - taloeno postrojenje za otpadne vode; ~
sludge - mulj od otpadne vode
sewer - kanalizaciona cev, kanal
otpadne vode, kanal za oticanje
sexagesimal system of angular
measure - uglovni sistem u kome
je pravi ugao podeljen na 60 stepem (gm.)
sextic - estoga stepena (mat.)
sextol - metil-cikloheksanol (hem.)
sextupler - ureaj za uestostruenje
shade - senka, senenje; abaur
shading correction - korekcija zatamnjenja (TV)
shadow column instrument - aparat sa osenenim stubom (TV);
mask - maska za zasenenje,
maska za zatamnjenje (TV); ~

sheathing

mask picture tube - (trobojna)

prijemna cev sa maskom za zatamnjenje; ~ photometer - fotometar sa zatamnjenjem (TV)
shaft - ruica, osovina, vratilo (ma.) ;
~ coupling - osovinski spoj (ma.) ;
~, di'ive - pogonska osovina (mot.)
shape - forma, konfiguracija, profil,
raspodela; ~, beam - oblik snopa;
~, Doppler-Lorentz line - Dopler-Lorencov oblik (spektralne) linije; ~, line - oblik (profil) spektralne linije; ~, Lorentz Une Lorencov oblik spektralne linije
shaped - oformljen, oblikovan
shaper - uobliava, sistem za formiranje; glodalo za drvo
sharpen - otriti
sharpening - otrenje; izotravanje;
~, pulse - izotravanje impulsa;
~, sharpness of resonance otrina rezonantne karakteristike,
dobrota
shaving - ostruak
shear - seenje; smicati; ~ augle ugao smicanja; ship - strugotina od makaza (ma.); ~ cut presek makazama (ma.) ; ~ plane
- smicajna
ravan
(ma.); ~
strength - smicajna jaina (ma.);
~ test - proba smicanja zatezanjem (zav.); ~ tool - alat za odsecanje (ma.); ~ sheath - omota
shearer tube - cev sa metalnim
balonom (eh.)
shearing, shearing action - odsecanje (ma.); ~ force - smicajna
sila (ma.); ~ machine - mainske makaze (ma.)
sheath - obloga, pokriva, omota,
futrola, cevasta anoda; ~, cathode
- katodna obloga; ~, electron elektronski sloj, elektronski oblak;
~, ion - jonski sloj, jonski oblak;
~, plasma - oblak plazme; ~,
reentry - oblak plazme koji se
obrazuje pri ulasku kosmikog broda u gui sloj atmosfere; ~, wall
-oblak oko zidova cevi sa gasnim
pranjenjem
sheathing - obloga, pokriva, omota, futrola

shed

635

ship

shift - pomeraj (npr. fazni), pomak,

shed - aica izolatora (el.); zatitni
odstupanje, zanoenje, nametaj;
krov; fah; ~, copper - bakarni
smena; ~, Bloch-Siegert - polim (mtl.) ; ~ life - vreme uvanja;
meraj Bloh-Zigerta; ~, Brillouin
~ mica - listasti liskun (min.);
- Briluenov pomeraj; ~, cavity shelf - polica, nosa
pulling (frequency) - pomak
sheet - list, sloj, karta, ema, dija(frekvencije) usled uticaja upgram; ploa; gruba folija; lim;
ljine resonatora; ~, chemical"
fini lim; ~, date - specifikacija,
tehniki uslovi; ~, dielectric - nhe.TVJski" pomak, hemijski"
sloj dielektrika; ~, , fer rite - feronuraj; ~, collision(-induced)
ritni sloj; ~, magnetic - magnetfrequency - pomeraj frekvencije
ski sloj; ~, setup - komutaciona
zbog sudara; ~, Doppler - Dopema
lcrov pomeraj;
~, first-order
Doppler - pomeraj frekvencija
shell - telo, obloga, omota, balon,
zbog Doplerovog efekta prvog reda;
aura (podnoja cevi), ljuska, sloj,
~, insertion phase - uneseni
elektroni u atomu koji imaju jedfazni pomeraj; ~, laser frequency
nak glavni kvantni broj (hem.);
-pomeraj frekvencije lasera; ~, la~ core transformer - oklopljeni
ser line - pomeraj linije lasera;
transformator (elj.); ~ insulator
~, light - pomeraj usled uticaja
- antenski izolator, aini izolator
svetlosti; ~, maser frequency
(el.); ~, Me Ilwain - Mak Iluenov
magnetni omota; ~, plastic en- pomeraj frekvencije masera; ~,
capsulating - plastina kapsula;
maser line - pomeraj linije zra~ tape tool - alat sa rupom (ma.);
enja masera; ~, negative fre~ type transformer - oklopquency - negativni frekventni poljeni transformer (elj.)
meraj; ~ of mode - pomeraj
moda; ~, positive frequency shellac - elak (prirodna smola, upopozitivni frekventni pomeraj; ~,
treba u bojarstvu i dr. ) (thnl.)
pressure - pomeraj frekvencije
Shepard tube - klistron (eh.)
zbog uticaja pritiska; -~, secondsherardizing - erardizovanje (poorder Doppler - pomeraj frekstupak za prevlaenje elika cinvencije zbog Doplerovog efekta
kom) (mtl.)
drugog reda; ~, spectral - spekSherolatum - vrsta kvalitetnog vatralni pomeraj; ~, steady-state
zelina (thnl.)
phase - uspostavljeni fazni poshield - ekran, tit, ekranirati, zameraj; ~, valley-orbit - dolinoklon, zatititi; ~, arc welding
orbitni pomeraj; ~, wall - pousing a separate gas - elektrino
meraj usled dejstva zidova; ~,
zavarivanje u atmosferi gasa (zav.);
wall-coating - pomeraj usled u~, biological - bioloki zatitni
ticaja pokrivanja zidova; ~, wallekran; ~, bulk - masivni ekran;
collision - pomeraj usled sudara
~ pot - zatitni lonac, lonac za
atoma sa zidovima
oklopljavanje (tb.); ~, tube- ekran
cevi
shifter - fazni invertor, obrta faze
shifting belt - prenosni kai (maL)
shielded conductor - ekranirani
provodnik, armirani provodnik (el.) ; shim - ploica za podmetanje, regulaciona ploica, ep za razdva~ galvanometer - oklopni galvajanje, tanki cep za provlaenje
nometer (el.)
(ma.); podupreti; plug za unishielding - ekraniranje, zatita (tb.) ;
tavanje korova; ~ rod - korek~, debye - Debievo ekraniranje;
turna, komnenzujua ipka za gru~, Double - dvostruko ekranirabu regulaciju nuklearnog reaknje (magnetno ekraniranje i ekratora (n-tkl.)
niranje od radio-smetnji); ~, gravitational - gravitaciono ekrani- ship - brod; ~, aircraft repair ranje
plovna asroremontna baza; ~,

hip
ship
armour-plated - oklopni brod,
armirani brod; ~ at anchor brod na sidru; ~, atomic - brod
na nuklearni pogon; ~ canal morski kanal; ~, capital - linijski brod; ~, cargo - teretni brod;
<~, convoying - konvojski brod,
brod u konvoju; ~ crane - plovei kran, brod dizalica; ~ depot
- plovna baza; ~ designing department - brodograevni konstrukcioni biro; ~, drill - kolski
brod; ~, fast - brzi brod; ~,
general - brod za prevoz meovitog tereta; ~, guided-missile
- brod sa raketnim naoruanjem;
~, high-powered - brod sa jakim mainama; ~, hospital brod-bolnica; ~ keepers - osoblje
remontne slube; ~ labourer luki radnik; ~ lift - brodska dizalica; ~ mail - potanski brod;
~, merchant - trgovaki brod;
~, motor - motorni brod, brod
sa pogonom na motor sa unutranjim sagorevanjem; ~ not under
control - brod onesposobljen za
manevrisanje; ~~, oil - tanker;
~ parent - plovea baza; ~,
passenger - putniki brod; ~
-propeller - brodski vijak; ~
repair - plovea radionica; opravka broda; ~, rescue - spasilaki
brod; ~, sailing - jedrenjak; ~,
sick - brod u karantinu; ~,
single-screw - jednoelisni brod;
~, space - kosmiki brod; ~
steel - brodograevni elik; ~
stores - brodske zalihe pl.j ~,
sunken - potonuli brod; ~ tank
- tanker; ~ timber - brodograevno drvo; ~, training - kolski
brod; ~ transkitter - brodska
stanica; ~ trails - probna vonja;
~, triple-screw - brod sa tri
elise, vijka; ~, twin-screw brod sa dve elise; ~, under - construction - brod u gradnji
shipboard radar screem - zastor
brodskog radara (pom.); ~ search
- pretraivanje sa broda (pom.)
Shirlan - grupa efikasnih fungicida
na bazi salicil-anilida (thnl.)

636

short

shmoo - telefonski aparat sa objedinjenim brojanikom i mikrotelefonskom kombinacijom

shock - ok, udarno optereenje,
udar, udarni talas; ~ absorber
- priguiva, amortizer (mot.);
~, electroconvulsive - elektrook; ~, heat v. temperature
shock; ~ load - udarno optereenje (mot.); ~, multiple viestruko primenjeno udarno optereenje; ~ resistant tube cev otporna protiv udara (eh.);
~, temperature - toplotni (termiki) ok; ~, thermal v. temperature shock
shockfront - front udarnog talasa
shockless - bezudarni
shockproof - izdrljiv na udar,
otporan protiv udara (mot.); ~
socket - amortizovano podnoje
(cevi) (els.)
shoe - papuica, kablovska spojnica,
cipela
shop - radionica; ~, closed - zatvorena organizacija (eksploatacija
kompjutera specijalnim osobljem);
~, open - otvorena organizacija
(eksploatacija kompjutera bilo kojim specijalistima); ~ weld radioniki av (zav.);
Shoran - oran, sistem radio-navigacije na blizinu (els.)
shore effect - efekat obale, obalski
efekat (els.); ~ to-ship communication - veza obale sa brodom
(els., pom.)

short - kratak, kratki spoj, kratko

spajanje, entovanje, naprava (viljuka) za kratki spoj; ~ are kratki elektrini luk (elj.); ~ adjustable - podeavajui klip za
kratko spajanje; ~ c-e - kratki
spoj u kolu kolektor-emiter; ~
circuit - kratki spoj, kratko spojeno kolo (el.); ~ circuit admittance - admitanca kratko spojenog
kola (el.); ~ circuit characteristic - karakteristika kratkog spoja (el.); -~ circuit current struja kratkog spoja (el.); ~ circuit current, instantaneous u'enutna struja kratkog spoja (el.);

short

637

~ circuit current rated - nominalna struja kratkog spoja (el.);

~ circuit current static - trajna
struja kratkog spoja (el.); ~ circuit-stable - otporan na kratki
spoj; ~ circuited - kratko spojen
(el.); ~ circuit impedance impedance kratkog spoja (el.); ~
circuit transfer admittance admitance kratkog spoja (el.); ~
circuit transfer capacitance transfer-kapacitanca kratkog spoja
(el.); ~, dead - nepovratni kratki
spoj, stalni kratki spoj; ~ distance
navgtation - obalna navigacija
(pom.); ~ tron - krto gvode
(mtl.)i ~ pitch winding - skraeni namot (elj.); ~ shift control
- regulator pomeranja za bliske
udaljenosti (voj.); ~ stroke ram.
- vertikalna rendisaljka sa kratkim
hodom (ma.) ; ~ term - kratkotrajan, kratkovremen; ~ thread
- kratka zavojnica
(ma.);
~
thread milling machine - glodalica /.a izradu kratkih zavojnica
(ma.); ~ time duty - kratkotrajni pogon; ~ time rating reim kratkotrajnog optereenja; ~
tooth - zaribnjak, kratki zub (ma.);
~ wave - kratki talas, kratkotalasni (rad.); ~ wave choke - kratkotalasna prigunica (rad.); ~ wave
converter - kratkotalasni konvertor (rad.); ~ wave receiver kratkotalasni prijemnik (rad.); ~
wave transmittr - kratkotalasni predajnik (rad.)
shortage - nedostatak; ~ of skilled
workers - nedostatak strunih
radnika
shorted cavity - kratko spojeni rezonator (el.)
shortening condenser - odvodni
kondenzator, kondenzator kratkog
spoja (el.); ~ gaint pulse - suenje monoimpulsa (lasera)
shorting - kratkospajanje, vezivanje5
vezivanje na kratko (el.)
shot effect - ot-efekt, sama-efekt
kod cevi (els.)
shoulder - rame;
tool - boni
no (ma.)

side
shouldered bore - stepenasta buotina (ma.); ~- core - stepenasti
kern (ma.); ~- die - stepenasta
matrica (mx.)
shovel - lopata, bager na lopatice;
~ cable - bagersko ue; ~- handle
drka (dralje) lopate
shrink ring - stezni tiska (ma.)
shrinkage - skupljanje, saimanje,
stezanje, smanjenje zapremine; ~
cavity - upljina usled skupljanja,
mesto upljine (sav.)
shunt - otoka, ent, paralelna veza,
vezati paralelno (el.); ~ admittance otona admitanca (el.);
~ circuit - paralelno kolo (el.);
~ contact - paralelni kontakt
(biraa) (el.); ~ excitation paralelna uzbuda (el.); ~ fed
vertical antenna - vertikalna antena sa paralelnim napajanjem
(rad.); ~ peaking - paralelna
korekcija viih frekvencija (TV);
~ ratio - odnos grana mernog
mosta (el.); ~ ringer - induktor sa entom (el.); ~ transformer - naponski transformator, paralelni transformator (el.); ~ wound - namot, enta (el.); ~ winding - otoni namotaj, paralelni
namotaj (el.)
shunting condenser - otoni (paralelni) kondenzator (el.) );
shut-off rod v. safety rod (nukl.
~ off valve - zaporni ventil (ma.);
shutdown - zaustavljanje, zastoj,
iskljuenje (maine)
shutter - pozivna padalica (tel.);
blenda, dijafragma, zastor, prekida, modulator; ~, active aktivni modulator; ~, electrooptic - elektrooptiki zastor, elektrooptiki modulator; ~, Kerr
(-cell) - modulator svetlosti na
Kerovoj eliji; ~, passive - pasivni modulator
Si - simbol elementa silicijuma (hem.)
siccative - sre.... vo za suenje,
sikariv
side - strana, kroj, krak (trigera);
bend test - bona proba savijanja (ziv.); ' chains - sporedni nizovi, alkilne ili dr. grupe
koje supuiluiLi voionik u cikli-

sie
side

nim jeinjenjima (hem.); ~, component - strana sa komponentama;

, conductor - provodna strana;
~ cutting - bono rezanje (mal.);
~ face - bona povrina (ma!.);
fusion - boni uvar (zav.);
~ fusion, lack of - nedostatak
uvara izmeu vara i povrine zavarivanja; ~ head screw - boni
zavrtanj za podeavanje (ma.);
~ light - bono svetio (mot.);

~, long-wavelengih-of Une -

dugotalasna strana (spektralne) linije; ~ member - uzduni nosa

(mot.); ~ milling - bono glodanje (ma.); ~ of a belt - ogranak kaia (ma.); ~ of an angle
- krak ugla (gm.); of a polygon - stranica mnogougla (gm.);
~ of a polyhedron - strana poliedra (gm.); ~ parking lamp svetio za parkiranje (mot.); ~
penetration - boni uvar (zav.) ;

~ play in the shaft - boni

zavor vratila (mot.) ; rail - uzduni nosa (mot.); ~ reaction

- sporedna reakcija (hem.); ~,
short-wavelength-of Une - kratkotalasna strana (spektralne) linije;
~ thrust - boni pritisak (ma.);
~ tool - boni alat (ma.); ~
valve - stojei ventil sa L-glavom
(mot.); ~ view boni izgled
sideband - boni opseg (tel.); ~,
compatible single - kompatibilna
jednobona predaja; ~, noise umni jednoboni pojas; ~, optical optiki jednoboni pojas;
~ power - snaga bonog opsega
(tel.); ~ telephony - telefonija
na bonom opsegu (tel.); ~ transmission - predaja na bonom
opsegu (tel.)
sidecar - bona prikolica (mot.)
sidereal year - sideralna godina,
vreme za koje Sunce izvri ceo
obrt
siderite - siderit (gvode-karbonat-)
(hiin.)
sides of an equation - strane jednaine (mat.)

638

sidetone - povratni govor, prenoenje sopstvenog govora na telefonsku slualicu (tel.)

sidewise - bono
siemens simens (jedinica
el. provodljivosti) 1 S = fi"1
Siemens gas - Simensov gas
sienna - siena (uta zemljana boja)
sieve - sito (mot.); ~ analysis granulometrijska analiza, analiza sejanjem (hem.); ~ fraction - filtrirana frakcija (hem.)
sifter - filter
sigmatron - sigmatron, redna kombinacija ciklotron i betatrona radi
dobijanja visokoenergetskog rendgen-zraenja
signal - 1. signal; signalizirati; 2.
elektrini impuls; 3. sredstva veze;
4. vojska za vezu; ~, acknowledgement - potvrdni signal, signal
utvrivanja; ~, acoustical - zvuni signal; ~, activating - aktivacioni signal, strani signal, poetni
signal, signal za poetak dejstva;
~, actuating error - neusaglaeni signal; ~, advance - 1.
alarmni signal; 2. signal napred";
~, alarm - alarmni signal, signal
za pokret; ~, all-sky - panoramni
signal (panoramni sistem otkrivanja nuklearnih eksplozija); ~, amplitude-modulated - amplitudnomodulisani sistem, signal sa modulisanom amplitudom; ~, analog
- analogni signal; ~, arrival ulazni signal; ~, artifical error
- vetaki neusaglaen sistem; ~,
audible - zvuni signal, akustini
signal; ~, audio - signal zvune
frekvence; ~, back-up - signal
sabijanja, signal pritiskanja, signal
kompresije; ~, band-pass - signal
povrinskog opsega; ~, banjo disk-signal, cirkuliram signal; ~,
baseband - modulacioni signal,
modulacioni talas; ~ bias - prednapon signala (eh.); ~, blanking
- 1. gasei signal, umirujui signal,
gasei impuls, nestajui impuls;
2. blankirajui signal, blankirajui
impuls; ~, block - signal za blokiranje, blok-signal, signal zaustavljanja; ~, board - zatitni sig-

ignal

639

signal

nal, iroki signal; ~, breakdown

- signal povrede, signal razdvajanja, prekidni signal; ~, burstinduced - signal izazvan eksplozijom; ~, busy - signal zauzetosti,
signal zaposlenosti; , buzzer signal pobuivanja sa zujalicom;
~, cab - lokomotivni signal, signal lokomotive, kep signal; ~ cabin - signalna kabina, signalna
elija; ~, challenging - odzivni
signal, upitni signal (av.); ~,
cbirp - signal sa linearnom F M ;
~, chroma - hromatini signal;
~, clear - isti signal, odvojeni
signal, razdvojeni signal; ~, clearing - I. odbojni signal, signal
odbijanja; 2. signal slobodan put"
(u eleznici); ~ code - signalni
kod, sistem signalizacije; ~, coherent - koherentni signal; ~,
coherent microwave - koherentni
mikrotalasni signal; ~, colortelevision - puni signal televizije
u boji; ~, colour - kolor-signal,
obojeni signal, markirani signal;
~, common-mode - sinfazni
signal; ~ comparison method
- metod uporedenja signala (els.) ;
~, control - kontrolni signal,
signal kontrole, signal upravljanja;
~, course~fine encoded video
- video-signal, grubo i fino kodiran; ~, covering - signal prikrivanja, signal pokrivanja; ~,
crossing' - signal ukrtanja; ~,
digital - digitalni signal; ~, disconnect - odbojni signal, signal
iskljuivanja; ~, distress - signal loeg kvaliteta, signal osiromaenja, signal niske koncentra-

neusaglaavanja; ~, t false - lani

signal; ~, fascimile - fototelegrafski signal; , fault - signal
neispravnosti, signal smetnje; ,
feedback - signal obrnute veze,
signal kontra-veze, signal povratne
veze; ~, fluctuating - fluktuirajui signal; ~, follow-up v.
feedback signal; ~, four-aspect
- etvoroznani signal; ~ frequency - signalna frekvencija, frekvencija pozivnog signala (eh.); ~
frequency amplifier - pojaava
signalne frekvencije
(eh.);
~,
frequency-modulated - frekventno modulisani signal; ~, Gaussian - Gausov signal; ~ generator - signal-generatora (eh.); ~,
ghost - lani signal; ~, grade signal odstupanja; ~ grid - upravljaka reetka; -~, guidance
v. control signal; ~~, holding signal prikrivanja; ~-, homing signal samonavodenja; ~, identification - signal raspoznavanja;
~, IFF - signal za identifikaciju;
~, impulse - impulsni signal;
~, incoming - ulazni signal; ~,
injected - unutarnji signal; ~,
inphase - common-mode signal;
~, intelligence - signal s korisnom, informacijom, ifrovani signal; ~ intensity - jaina signala,
intenzitet signala (tel.); ~ inverter - signalni invertor, obrta
signala (eh.); ~, junction - indikacioni signal, markirajui signal;
~ lamp - signalna lampa (tel.);
~, laser - signal lasera; ~ level

nal s Doplerovim pomeranjem;

~, double - spareni signal, dublsignal, dvojni signal, signal udvostruenja; ~, double-aspect - dvoznani signal; ~, drawahead - ulazni signal (na eleznicama), signal napred"; ~, echo
- eho-signal, odbijeni signal, reflektovani signal; electrode signalna elektroda (els.); ~ enhancer - pojaava signala (eh.);
~, error - signal greke, signal

signal; ~, line synchronizing -

cije; ~, Doppler-shifted - sig-

- nivo signala (tel.); ~, light svetlosni signal; ~, line -putni

signal, prolazni signal, prohodni
signal linijske signalizacije, signal
sinhronizacije stupnjeva (koraka);

~, linear FM v. chirp signal;

~, locking - sinhronizirajui signal; ~, loop actuating - signal

aktivacije; ~, loop input - ulazni
signal petlje; ~, loop output izlazni signal petlje; ~, luminous
- svetlosni signal; ~, main home
- ulazni signal na glavni put; ~,
marking - marking-signal, signal

signal
signal
za obeleavanje, signal za markiranje; ~, maser - signal masera;
~, minimum detectable - minimalni merljivi (detektovani) signal; ~, m i n i m u m discernible
- minimalno razliit signal; ~,
monitor - kontrolni signal; <--',
multimode - signal s vie moda,
viemodni signal; ~, nictation
- treptaj ui signal, migajui signal; ~, noisy - signal uma; ~,
omnibearing - signal radio-kompasa; ~, oncourse - signal radiofara; ~, optical - optiki (svetlosni) signal; ~, outdoor - signal
izlaska, spoljni signal; ~, parasitic - parazitni signal, boni signal, tetni signal; ~, permissive
- uslovno-permisivni signal, uslovno odreeni signal; ~, phantom - lani signal; ~, phasemodulated - fazno modulisan
signal; ~, physiological - fizioloki signal; ~, pickup - izlazni
signal; ~, picture - signal slike;
~, pilot - kontrolni signal; ~,
pitch - signal fonske visine; ~,
probing - sondirajui signal; ~,
pulse - impulsni signal; ~, quadrature - kvadratni signal; ~,
radio - radio-signal; ~, radio
call - radio-pozivni signal; ~,
read(ing) - signal oitavanja; ~,
redundant - redundantni signal;
~, reference - referentni signal;
~, relay - signalni relej; ~,
remote - signal udaljenog izvora,
distancioni signal; ~, repeating povratni signal, ponovljeni signal;
~, restoring - korekcioni signal;
~, reverse - obrnuti signal, reversni signal; ~, route - marrutni signal, pokretni signal; ~,
sawtooth - testerasti impuls, relaksacioni impuls; ~ security tajnost signala, tajnost veze; ~
selector - selektor signala, bira
signala; ~, semaphore - semafor, signal na semaforu; ~, sense
v. read(ing) signal; ~, sensor
- signal davaa, signal senzora;
~, shifter - predajnik sa promenljivom frekvencijom (rad.); ~,

640

signalling

SL-SSB v. square - low singlesideband signal; ~, sound zvuni signal; ~, spacecraft engineering sensor - signal davaa
tehnikih informacija s kosmikog
broda; ~, square-law singlesideband - kvadratni jednoboni
signal; ~, stairstep - stupnjasti
signal, postepeni signal; ~, standard-frequency - signal standardne frekvencije; ~, starting izlazni signal, izlazni semafor; ~,
steady-state - stacionarni signal;
~, steering v. control signal;~,
stop - stop-signal, signal za stajanje, signal stajanja; ~ supply snabdevanje sredstvima veze (voj.);
~, survey - geodezijski signal,
geodezijski znak na odreenom
mestu; ~, switch - indikacioni
signal, manevarski signal; ~, synchronizing - sinhronizirani sistem, sinhronizacioni sistem; ~,
synthetic speech - signal sintetikog govora; ~, tati - repni
signal, krajnji signal; ~, threeaspect - trozrani signal; ~,
three-unit - signal sa tri glave;
~, through - signal prolaska
(voza); ~, time - signal vremena,
vremenski signal; ~, time-limited - signal ogranienog trajanja;
~, video - video-signal, televizijski signal, signal izobliavanja;
~ velocity - brzina prostiranja
signala (els.); ~, vision v. videosignal; ~j visual - optiki signal;
~ voltage - napon signala (eh.);
~, warning - signal za upozoravanje, znak za upozorenje; ~
wire - signalni provodnik (eh.);
~, write - signal zapisa
signalling - 1. signalizacija, predaja
signala, signalizirati; 2. ureaj za
signalizaciju, ureaj za centralizaciju, ureaj za blokiranje; ~, automatic - automatska signalizacija;
~, back - kontrolna signalizacija;
~, block - blokiranje, blokirajui
sistem; ~, both-way - dvostrana
signalizacija, dvostepena signalizacija; ~, cab - signalizacija lokomotive; ~, fault - alarmna signa"

signaling

641

lizacija, predostrona signalizacija,

signalizacija opasnosti; ~, remote
- distanciona signalizacija, daljinska signalizacija; ~, route - marrutna signalizacija, signalizacija
kretanja, signalizacija za pokret;
~, speed - brzinska signalizacija;
, wayside - putna signalizacija,
naponska signalizacija, potpuna signalizacija; ~, wireless - ne provodna veza, veza koja se ne moe
sprovesti, radio-veza
signalman - vezista, signalista (tel.)
signature spectrum - oznaka spektra; ~, target - karakteristika cilja
(mete)
signet - signet, oznaka (naziv) izdavaa
significant digits - znaenje decimale
silage - silaa, hrana u silosu
silane - silan, silicijum-hidrid, silikometan (hem.)
silanes -silani, silikovodonici (hem.)
Sllastic - sintetika silikozna guma
(thnl.)
silectron - naziv materijala za magnetna jezgra
silence cabinet - gluva kabina, kabina nepropustljiva za zvuk, kabina
za razgovor (tel.)
silencer - priguiva, priguiva
zvuka (mot.)
silent - tih; bezuman, bezvuan;
~ block - amortizer zvuka (ak.) ;
~ discharge - tiho pranjenje,
tinjajue pranjenje (el.); ~ running - tiho obrtanje (mot.); ~
switch - beumni prekida (el.)\
~ tuning - beumno podeavanje (eh.)
silex - amorfni silicijum-dioksid
Silfrax - vatrostalni materijal na
bazi silicijum-karbida (thnl.)
silica - silicijum-dioksid; ~ brick
- siliko-opeka (thnl.); ~ gel sueni gel silicijumove kiseline,
silika-gel, odlikuje se veoma velikom povrinom i slui za adsorpciju para iz gasova i si. (hem.) ; ~
glass - kvarcno staklo, topljeni
kvare (hem.); ~ sand - kvarcni
pesak; ~ tube - kvarena cev
(thnl.)
41 Renik

silicon

silicane - monosilan, siliko-metan, SiH4, gas nepostojan na vazduhu (hem.)

silicate - silikat, so silicijumove
kiseline, silikatni; ~ cotton mineralna vuna (thnl.); ~ potassium - kalijum-silikat, (kalijumovo) vodeno staklo; ~ sodium
- natrijum-silikat, (natrijumovo) vodeno staklo
siliceous earth - kremena zemlja,
dijatomi (min.); ~ mari - silikatni
laporac (min.); ~ sand - kvarcni
pesak (min.)
silicic acid - silicijumova (kremena)
kiselina (hem.)
silicide - silicid (jedinjenje silicijuma
sa metalom) (hem.)
silicides - silicidi, jedinjenja silicijuma sa metalima (hem.)
Silico-Flex - elektroizolacioni materijal na bazi silikonske gume
(thnl.)
silico-manganese
silikomangan
(legura mangana i silicijuma) (mtl.);
~ methane v. silicane (hem.)
silicon - silicijum (hem. element,
red. br. 14, simbol Si); ~ carbide
- silicijum-karbid, karborundum,
SiC, veoma tvrdi materijal (hem.);
~ carbide varistor - silicijumkarbidni varistor (ell.); ~ crystal - kristal silicijum (kr.); ~
detector - silicijumski detektor
(fin.); ~ diode - silicijumska
dioda (eh.); ~ dioxide - v. silica;
~, epitaxial - epitaksijalni silicijum; ~, epitaxially deposited
-> epitaksijalno nanet silicijum;

hydrides v. silanes; ~, intrinsic - silicijum sa sopstvenom provodnou; ~, nitride-passivated

- silicijum pasiviziran nitridima;
~, n-oft-n f epitaxial - epitaksijalni n-na-n 4- sloj silicijuma; ,
n-type - n-tip silicijum; ~, oxidepassivated - silicijum pasiviziran oksidom; ~, p-n Junction
diode - silicijumska PN dioda
(eh.); ~, passivated - pasivizirani silicijum; ~, p-type - silicijum p-tipa; ~, semi-insulating
- poluizolujui silicijum; ~, steel

silicon

642

silicon
- silicijum-elik (mil.); ~ varistor
- silicij umski varistor (els.)
silicone - silikon (jedinjenje iz niza
organo-silijumskih derivata) (hem.);
~ fluids (resins, rubber) - silikonska ulja (smole, guma) (thriL)
silicones - silikoni, sintetika ilicijumova jedinjenja koja sadre
grupu SiR2O, imaju iroku primenu kao ulja, maziva i plastine
mase (hem., thnl.)
silk - svila (tek.); ~ covered wire
- provodnik sa svilenom izolacijom (el.)
sillimanite - silimanit (aluminijumsilikat) (min.)
siloxane - siloksan (organo-silicijumovo jedinjenje koje sadri kiseonika, R2SiO) (hem.)
siloxanes - siloksani (organska jedinjenja silicijuma koja sadre kiseonika) (hew.)
silver - srebro (hem. element, red.
br. 47, simbol Ag); srebriti, posrebriti; ~ activated - aktiviran srebrom; ~ amalgam - amalgam
srebra, vrsti rastvor srebra u
ivi sa oko 26% srebra; ~ bromic
- srebro-bromid; ~ bromide
photocell - fotoelija od srebrobromida (els.); ~ caustic - srebro-nitrat, lapis; ~, dore - kupelirano srebro (sa primesama zlata);
~ family - familija srebra (hem.);
~, German v. nickel silver;
~ glance - argentit, srebrni sjajnik, sulfid srebra (min.); ~ halides - halogenidi srebra, hlorid
i bromid su osetljivi na svetlost i
upotrebljavaju se u fotografiji (fot.,
hem.); ~ horn - kerargirit (prirodni hlorid srebra) (min.); ~,
king's - srebro visoke finoe; ~
lead ore - galenit koji sadri
srebra (min.); ~ 3 nickel - novo
srebro", alpaka; ~ nitrate - srebro-nitrat, lapis (hem.); ~ oxide
v. argentic oxide i argentous
oxide (hem.); ~ plating v. silvering; ~ salt - srebrna so (natrijum-antrahinom-sulfonat) (hem.);
~ solder - sredstva za lemljenje
od srebrnih legura (mtl.); <~,

simultation

standard - monetno srebro (92,5

Ag, 7,5 Cu); ~, sterling v. standard silver; ~, telluric v. hessite
silvercel - akumulator srebro-cink
silvering - srebrenje, posrebravanje
silverstat - regulator,
kontaktni
regulator napona (el.)
similar - slian; ~ cones of revolution - slini konusi obrtanja
simple - jednostavan, prost; ~ harmonic current - sinusoidna struja
(cl.) ; ~ closed curve - jednostavna zatvorena kriva, npr. krug; ~
equation - jednostavna jednaina;
~ expression - jednostavan izraz;
~ fraction - prost razlomak; ~
~ microscope - jednostavan mikroskop; ~ parallel winding jednovojni petljasti namotaj (elj.);
~ pendulum - prosto klatno
(Six.); ~ process factor - separacioni faktor jednostepenog procesa razdvajanja izotopa (nukl.);
~ quantity - jednostavna veliina; ~ rectification - anodno
ispravljanje, anodna detekcija (els.);
~ sugar - monosaharid (hem.);
~ tone - ist ton (ak.)
simplex - elementarno, jednostavno;
vetako; ~ coil - linijski transformator sa srednjim izvodom (el.);
~ milling machine - glodalica
sa jednim vretenom (ma.); ~
operation - simpleksni rad, simpleksna telegrafija (tel.); ~ telegraphy - simpleksna telegrafija
(tel.); ~ wave - jednovojni valoviti namot (elj.)
simplexed circuit - vetaka linija
(el.)
simplify - pojednostaviti
simultation - modeliranje, imitiranje, imitacija, simulacija; ~,
analog - simulacija neprekidnih
procesa, analogno modeliranje; ~,
analog computer - simulacija na
analognim raunskim mainama; ~,
analog-digital - kombinovana analogno-digitalna simulacija; ~, digital - digitalna simulacija; ~,
flight - simulacija uslova poletanja; ~, real-time - simulacija u
realnom opsegu vremena; ~, space
- simulacija uslova u kosmikom

(imoltation

643

prostoru; ~, time - vremenska

simulacija
simulator - simulator, ekvivalentni
ureaj, imitator trenaer; ~, analog - analogni simulator; ~, channel - kanalski simulator; ~, digital - digitalni simulator; ~, integrated circuit - simulator integralnih ema; ~, moving target
- simulator pokretne mete
simultaneous - istovremen; ~ broadcasting - simultana radiodifuzija (rad.); ~ calls - simultani
pozivi, jednovremeni pozivi (tel.);
~ color television - simultana
televizija u boji (TV); ~ equations - simultane jednaine (mat.) ;
~ telephone transmission simultana telefonija, VF veza (tel.) ;
~ twin spindle milling - glodanje sa dva vretena (mat.)
sine - sinus, trigonometrijska funkcija; ~ cosine generator - sinuskosinusni generator (el.); ~ curve
- sinusna kriva (mat.); ~ law zakon sinusa (mat.); ~ squaring
- pretvaranje sinusoidnih signala
u kvadratne (el.); ~ table - tabela za sinus-funkciju (inat.); ~
wave - sinusoida, sinusoidni talas; ~ wave current - sinusoidna
struja (el.)
single - jedinini, osobit, odvojen,
jedinstven, jednolik; izabirati; ~
acting - jednostran, jednostranog
dejstva, prostog dejstva; ~ action
compacting - jednostrano presovanje (ma.); ~ action press presa jednostranog dejstva (ma.);
~ band - jednopolni, sa jednim
opsegom (rad.); ~ beam transit tube - klistron (els.); ~ bearing live axle - jednoleina
obrtna osovina (ma.); ~ bevel
groove - 1/2 V-av (zov.); ~
blade - jednokrilni, monokrilni;
~ block - monobloni, iz jednog
bloka; ~ button carbon microphone - ugljeni mikrofon sa kapislom (els.) ; ~ cable - jednoilni
kabl (el.); ~ cavity klystron klistron sa jednom upljinom (els.) ;
~ cavity resonator - rezonator
sa jednom upljinom (els.); ~

single
channel - jednokanalni, monokanalni; ~< circuit - monokonturni, jednokonturni; ~ cone odstupanje u jednom pravcu, odstupanje pod odreenim uglom;
~ contact - obian kontakt (el.);
~ core - jednokratnij jednoilni;
~ crystal spectrometer - jednokristalni spektrometar (fiz.); ~
current key - prosti telegrafski
klju (tel.); ~ cut conduit jednokanalni kablovski provodnik
(el.); ~ cutter - kolutasto glodalo
(ma.); ~ cutter method of
thread milling - glodanje zavojnica sa kolutastim glodalom (ma.);
~ cutter process - postupak za
glodanje dugih zavojnica (ma.);
~ cycle - jednotaktni, monotaktni,
jednostepeni; ~ cylinder - jednocilindrini, monocilindrini; -^ deck
- jednopalubni; ~ direction flow
- jednosmerno strujanje (ma.);
- drum - jednocilindrini, jednodoboni; ~ edged tool - alat sa
jednom reznom ivicom (ma.) ; ~ e n ded - nesimetrian, s jednim vodom;
~ ended amplifier - jednostrani
pojaava (el.); ~ ended crystal
mixer - jednostrani kristalni mea (el.); ~ entry cavity - rezonator sa jednim otvorom (el.); ~
figure - klinast (ma.); ~ flipflop oscillator - monovibrator
(els.); ~ flow - jednotoni, jednopotoni, monotoni, pravotoni,
jednoprotoni; ' focusing - jednofokusni, monofokusni, sa jednim
fokusom; ~ funnel - jednocevni;
~ gauge v. single-track; ~
grove - jednolebni; '~ handed opsluivan jednim radnikom; ~
inductor - mono-induktor; ^~
keyway broach - provlaka za
obradu lebova za klinove (ma.);
i*-> layer - jednoslojan (ma.);
~ lever control - kontrola preko
poluge (ma.); ~ lever locking
- zakljuavanje preko poluge (ma.) ;
~ lever operation - jednopoluno dejstvo (ma.); ~ lever switch
- jednopoluni prekida (ma.);
~ Une - jednoputni, jednoprovodni, monoprovodni; ~< line sub-

single

644

single
scriber - pretplatnik sa jednom
linijom (tel.); ~ operator welding transformer - zavarivaki
transformator sa strmom karakteristikom (zav.); ~ particle jednoestini (fiz.); pass jednohodni, pravotoan; ~ pass
welding - jednoslojno zavarivanje (zav.); ~ phase - jednofazni,
monofazni (el.) ; ~ phase alternating-current motor - jednofazni motor naizmenine struje;
phase commutator motor
with self-excitation - jednofazni
samouzbudni kolektorski motor
(elj.); ~ phase commutator motor with scries compensating winding - jednofazni serijski kolektorski motor s kompenzacionotalasnim mostom (elj.); ~ phase
full-wave bridge - jednofazni
punotalasni most (elj.); ~ phase
half-wave rectifier - jednofazni
polutalasni
ispravlja
(elj.);
~
phase machine - jednofazna maina (elj.); ~ phase series commutator motor with short circuited compensating winding - jednofazni serijski kolektorski motor s kratko spojenim
kompenzacionim motorom (elj.);
~ phase transformer - jednofazni transformator (elj.); ~ phase
voltage doubler - jednofazni udvaja napona, jednofazni dubler
napona (elj.); ~ place - na jednom mestu; ~ plate clutch kvailo sa jednim diskom (mot.);
~ plate head - prosta glava,
glava sa direktnom podelom (ma.);
~ point, tool - alat sa jednim
seivom (ma.) ; polarity pulse
- jednopolni impuls, jednosmerni
impuls (eh.); ~ pole - jednopolni,
monopolni; ~ pole-piece magnetic head - jednopolna magnetska glava (el.); ~ pole singlethrow switch - jednopolni jednodelni prekida
(el.);
~ pole
switch - jednopolni prekida (el.);
purpose machine - maina
za jednu namenu (ma.); ~ purpose tool - alat za jednu namenu

single
(ma.); ~ rail - kolosek sa jednom inom; ~ rang- - monodijapazoni, jednooblast, jedan dijapazon; row - istorodni, monorodni, jednorodni; ~ run welding
- jednoslojno zavarivanje (zav.);
~ sashed - jednorodni, jednostrani,
unilateralan; screw jednostepeni, sa jednim korakom; ~ seater
- automobil sa jednim seditem,
avion sa jednim seditem; ~
shaft - jednotalasni; ~ shear sa jednim rezom; ~ sideband
crystal filter - kristalni filter sa
jednim bonim opsegom; ~ sideband generator - generator
sa jednim bonim opsegom (el.);
~ sideband modulation - modulacija sa jednim bonim opsegom
(els.); ~ sideband receiver prijemnik sa jednim bonim opsegom (eh.); ~ sideband transmission - predaja sa jednim bonim opsegom (eh.); ~ signal jednosignalni, monosignalni; ~
spindle - jednovreten(o) (o strugu);
~ spindle arrangement - ureaj sa jednim vretenom (ma.);
~~ spindle machine - maina sa
jednim vretenom (ma.); ~ stage
- jednostepeni, jednokratni; ~
stage pump - jednostepena pumpa (ma.); ~ stage regulator jednostepeni regulator (el.); ~
step - jednokorani ; ~ threaded
- sa jednom zavojnicom (ma.);
~ thread milling cutter - kolutasti gloda za zavojnice (ma.);
~ throw - sa jednim kolenom;
~ tone keying - jednotonska
manipulacija (rad.); ~ tooth cutter - gloda sa jednim zubom
(ma.); ~ trace oscillography oscilografija s jednim mlazom (el.);
~ track - jednoputni, jednokoleni; ~ turn - jednoobrtni; ~
U groove - U-av (zav.); ~ U
groove with sloping sides U-av sa kosim stranicama (zav.);
~ valued - jednoznani, sa jednim znakom iste vrednostl;
valve - sa jednom lampom, sa
jednim cilindrom; ~ wave oscillator - jednofrekventni oscilator

ing!

645

sizing

vertor (eh.); ~ point jack - esto(els.); ~ way - sa jednim putem,

polno gnezdo (el.); ~ pole (netjednoputni; ~ wire transmission
work) - estopol (el.); ~ speed
line - jednoprovodna napojna ligearbox - menjaka kutija sa
nija (el.)
est brzina (mot.); ~ unit code singleforce - pojedinana sila
estoznani kod (el.); ~ wire
sinistral - levostrani, zavrnut u
selector - bira sa est ruica
levo
(ul.)
sinistrorse levo zavojit (ma.)
size - veliina, obujam, mera; ivosink - transduktor, etvoropol (el.);
tinjske tulkalo slabijeg kvaliteta;
talonost (teh.); ~, blackened
~ block - merna ploica (ma.) ;
heat - zacrnjeni toplotni odvod;
, electrical - elektrina razmera;
~, heat - radijator, toplotni odvo \;
~ loss - gubitak mere; , mi~, polished heat - polirani radinimum allowable - minimalna
jator
dopustiva veliina; ~ mode sinoidal - sinusoidni
veliina tipa oscilovanja; ~, resinter - sinterovati, slepljivati essonant - rezonantna veliina; ~,
tice praha u jedinstvenu masu na
scale - veliina razmere; ~, scaletemperaturi ispod take topljenja
of irregularities - veliina razmere
(thnl.)
za neregularnosti; ~, spot - velisintered carbide - sinterovani karina mrlje; ~ vat - korito za lepak
bid (thnl.) ; ~ compact - sintesized - kalibrisan, badaren (ma.);
rovani deo (thnl.); ~ density ~ distribution - raspodela krupgvtstina sinterovanog dela (thnl.);
noe zrna (thnl.) ; ~ distribution
~ iron - sinterovano gvode I niti.) ;
particle - granulometrijski raspo"~ steel - sinterovani elik (mil.)
red (thnl.); ~ fraction - granulosintering - sinterovanje, izgaranje;
metrijska frakcija (thnl.); ~ -gra~ activity - naklonost ka sinteroding - odreivanje raspodele esvanju (thnl.)
tica po krupnoi zrna (thnl.); ~
sinterskin - kora sinterovanog dela
of grain - veliina zrna (thnl.);
(thnl.)
~ of table - veliina stola (ma.)
sinusoid - sinusoida
sizer - klasifikator sa sitom, kalibrasinusoidal wave - sinusoidalan ta
cioni alat, maina za poravnavanje
las
sizing - kalibriranje, dimenzioniranje,
siphon - sifon, vrsta spojenog suda
obrada na tanu meru, klasificisite - poloaj, zemljite; gradilite;
ranje, sortiranje, prosejavanje, lajzgrada; -~, electron trapping
movanje, apreturna masa, masa za
- centar zahvata elektrona; ~,
nanoenje podloge, merna regulahole trapping - centar zahvata
cija; ~ broach - kalibarski alat
rupa;
~ hoper - silos na graza provlaenje; ~ device - mernodilitu; ~ impurity-s - sentri
regulacioni ureaj; ~ drum - doprimesa; -~, interstitial - meubo za klasiranje, prosejni dobo;
vor; ~-, lattice - mesto u re~ of ores - klasiranje rudae; ~
etki; ~ noise - smetnje od karakpin - kalibarski trn; ~ preparatera poloaja (TV); ~>, noneqution - aperaturna masa; reamer
Hbrium - neravnomerni poloaj;
- kalibarski zavrta; ~ roll - ka~, trapping - centar zahvata;
libarski valji; ~ rolls - kalibra~> vacant electron - mesto bez
ciona valjaonica; ~ screen - sorelektrona, vakancija, rupa; >~, vatirno sito; ~ test - analiza prosecant lattice - vakancija u kristaljavanjem; >~ tool - kalibracioni
noj reetki, rupa u reetki kristala;
alat; ~ tooth - kalibracioni zub
~ weld - montani av (zav.)
(igle za provlaenje)
six-electrode tube - heksoda (eh.);
~ phase inverter - estofazni in-

skatole

646

skatole - skatol, 3-metil-indol, kristalna supstanca sa mirisom izmeta

mesodera
sketch - skica
skew factor - faktor skoenja (r.iot.);
lines - linija koje nisu ni paralelne i ne lee u istoj ravni
skiagram - rendgenogram
skiagraph - rendgenski dozimetar;
rendgenski snimak
skiascope - ureaj za prosvetljivanje
rendgenskim zracima (met.)
skiatron v. skiascope
skid-fin antenna - antena na krilu
aviona (rad.)
skill test - ispitivanje vetine
skilled worker - struan, obuen
radnik
skin - koa; skinuti izolaciju sa
provodnika; ~ depth - dubina
prodiranja struje u provodnik (el.);
~ effect - skin-efekt, povrinski
efekat (el.); ~ -friction drag povrinski otpor trenja (ma.);
~ -glue - koni lepak (thnl.);
~ milling - glodanje spoljne
skrame leteim alatom (ma.); ~
milling machine - glodalica za
glodanje skrame leteim alatom
(mah)
skinning - ienje kraja kabla'
skidanje izolacije (el.)
skip band - kratkotalasni opseg
(rad.); ~ feeding - isprekidano
pomeranje (mah); ~ milling glodanje isprekidanih povrina
(ma.); ~ welding - zavarivanje
na preskok (zav.); ~ zone - mrtva
zona (rad.)
skirt - izolatorska aica (el.); ~
steepness ratio - koeficijent strmine krive (eh.)
skirtron - skirtron, irokopojasni
klistron
sky hook - talasovod sa parabolinim
reflektorom (els.); ~ -rocket dalekometna raketa; ~ typing ispisivanje dimnih znakova na nebu;
~ wave - prostorni talas, nebeski
talas (rad.)
slab - ploa; slab (mil.), ravni blok
~, plasma - plazmeni sloj; ~

slag

shears - udarne makaze (za slabove); ~ winding - kapacitivni

namotaj (el.); ~ yard crane skladini kran za grube limove
slacking - olabavljenje
slag - ljaka, troska, zgura; pepeo;
~, adherent - teko odstranjiva
troska (zav.); ~ cement - metalurki cement, cement visokih pei
(mtl.) ; ~, compact - gusta troska
jedra troska (zav.); ~ concrete
- ljani beton, beton od ljake
(grad.); ~ covering only one
side of a weld face - jednostrana
troska (zav.); ~ covering the
sides og the weld face only razdvojena troska (zav.); ~, dense
- gusta troska (zav.); ~ flowing
ahead of the molten pool troska koja prethodi rastopini (zav.);
~, fluid - lako tekua troska
(zav.); ~ forming constituents
- elementi koji stvaraju trosku
(zav.); ~, friable - krta troska
(zav.); ~, inflated - porozna
troska (zav.); ~, liquid - tena
troska (zav.); ~, molten - otopljena troska (zav.); ~, partly
inflated - sunderasta troska)'zav.);
~, perforated - rupiava troska
(zav.); ~, porous - rorozna
troska (zav.); ~, self releasing
- samootpadajua troska (zav.);
~, smooth surfaced - glatka
troska (zav.); ~, solid - vrsta
troska (zav.); ~, solidified ovrsnula troska (zav.); ~ trap
- mesto skupljanja troske (zav.);
~, uniform - ravnomerna troska
(zav.j; ~, viscous - viskozna
troska (zav.); ~, vitreous - staklasta troska (zav.); ~ with a
depression along the axis of
the deposit - utonula troska
(zav.); ~ with a rippled surface
- rapava troska (zav.); ~ with
a smooth surface and a honeycomb of blowholes against the
metal - sunderasta troska (zav.);
~ with irregular surface mehuriava troska (zav.); ~ with
large cavities - troska sa velikim
upljinama (zav.); ~ with large
pores - troska sa velikom poroz

slag

647

slotter

trenje klizanja (ma.); gears nou (zav.); ~ which leaves

klizni zupanici (ma.); ~ moirregular areas of the weld
tion - klienje, klizno kretanje
uncovered - isprekidana troska
(ma.); ~ nut - klizna navrtka
(zav.)
(ma.); ~ surface - klizna povrslaked lime - gaeni kre (graev.)
ina (ma.); <--' ways - vodice,
slaking the lime - gaenje krea
klizne povrine (ma.)
(graev.)
slime - sluz, blato
slip - kliznuti, okliznuti se, potrati;
slant distance - kosi razmak, koso
klizanje; telegrafska pantljika; navrastojanje; ~ raise - kosa udaljelaka, futrola; glina sa vodom donost, kosa visina (ne po horizonvedena u itko stanje; loss tali); ~ range - kosa udaljenost,
gubici usled klizanja (ma.);
udaljenost pod uglom
of an asynchronous motor slate - kriljac (vrsta metamorl'ne
klizanje asinhronog motora (el.);
stene) (min.)
~ regulator - otpornik za poslave station - podreena stanica
pravku klizanja (el.); ~ ring (tel.)
klizni kolut (el.); ~ -ring motor
sleeper - prag (sbr.)
- kolutni motor (el.)
sleet-proof - nepropustljiv za led
ilippage - klizanje; provlaka, leite
(grad, krupu, kiu) (graev.)
za ep
sleeve - muf, spojnica, cevica, paslipping clutch - klizna spojnica
tron; nastavak, rukavac, aura;
(mot.) ; ~ of the belt - klienje
- coupling - porubna spojnica
kaia (mot.)
(mah); ~ joint - cevni uvlani
slit - pukotina, otvor; dijafragma;
spoj, cevasti spoj (ma.); ~ lock
~, collimating - kolimaciona di- cevasti zatvara (ma.); ~ valve
jafragma; ~, entrance - ulazna
- cevasti ventil (ma.); ~ wire dijafragma
provodnik mufa, provodnik paslitting cutter - glodalo za proreze,
trona (ma.)
sleeving - arapa; oplata (ma.)
lebove (ma.)
slender - vitak
slope - kosina, nagib, strmina; opadanje, smanjivanje, gradijent; ~
slenderness ratio - vitkost (rad.)
angle - ugao nagiba (av.); ~ deslewing - povratak, povraanje, doviation odstupanje od nagiba
voenje
(linije poletanja) (av.); ~, Dopslice - rasei, raspoloviti; ploa, lapler - Doplerova strmina; ~
mela; , master - standardna
filter - jednotaktni detektor koji
ploa, s nespojenim mikrokomporadi na nagibu rezonantne krive
nentama; ~, silicon - silicijum
(eh.); -modulated pulse ploa, silicijumska lamela; ', trannagibno modulisani impuls (els.)
sistor - ploa s tranzistorima
slot - urez; prosecati, usei, renditranzistorska ploa
sati lebove; ~ antenna, slot
slide - vodica, kliznik (ma.); kli
array - antena sa prorezom (rad.);
zati; ~ bar - klizna ina (ma.)
~ conductance - provodnost pro~ head - saonik (maina za pro
reza (eh.); ~ magnetron - magvlaenje) (ma.); ~ rest - podupi
netron sa prorezom (eh.); ~ mera (ma.); ~ rule - raunar, lo
ter - brojilo sa kaicom (eh.); ~
garitmar; ~ selector - klizni se
miller - glodalica za obradu lelektor, bira (ma.); ~ -wire
bova (was.); ~ milling - glodabridge - most sa kliznom icom
nje lebova (ma.)
ini most (el.)
slotted armature - armatura sa
slider - kliza, saonik (ma.)
Slideway - vodica, klizni put (ma
utorima {elj.)
sliding cam plate - klizna bregasta
slotter uspravna rendisaljka (ma.);
ploica (mot.); ~ fit - klizno se~ tool - alat za uspravnu rendidite, sklop (ma.); ~ friction

snap action
slotter

648

Blotter
saljku (ma.); ~ saw - zavojni
gloda za lebove (ma.)
slow - polagan, spor; ~ acting usporeno dejstvo; ~ down
usporiti; ~ -neutron fission fisija izazvana sporim neutronima
(fiz.); -neutron reactor nuklearni reaktor kod koga se
lanana reakcija odrava sporim
neutronima (nukl.); ~ neutrons
- spori neutroni (fiz.)
sludge - mulj, kal, blato; ~ acid neista otpadna sumporna kiselina
posle upotrebe za rafinisanje produkata nafte (thnl.); ~ cock izduvna slavina (ma.); ~ formation - stvaranje kala (thnl.)
slug - komad, pare; pare livenog
gvozda; nabavka; cevica; jezgro,
umetak; ipka, kratki cilindar od
nuklearnog goriva; jedinica mase
u engleskom sistemu jedinica; ~
test - proba raskopavanja (zav.)\
~ tuning - podeavanje jezgrom,
podeavanje umetkom (podeavanje
komadom materijala unesenog u
elektr. ili magn. polje ) (el.)
slugged relay - usporeni relej fpomou bakarne cevice) (el.)
sluggishness - inertnost (fotoelementa) (el.)
slurry reactor - nuklearni reaktor
kod koga se gorivo nalazi u obliku
suspenzije (nukl.)
slushing compound - mazivo za
privremenu zatitu metala od korozije (thnl.)
Sm - simbol za element samarijum
(hem.)
small - slab, mali, tanak, uzan,
standardna veliina seenog kartona formata 6,0 x 9,2 cm (thnl.);
~ bore glass tube - staklena
cev malog prenika (thnl.); ~
-button tube - minijaturna cev;
~ circle of a sphere - krug koji
je presek lopte, a ne prolazi kroz
centar lopte (gm.); ~ -delivery
high-pressure pump - pumpa
visokog pritiska sa malom dobavom (ma!.); ~ end - pesnica
klipnjae (mot.);
~
manufacturing production - proizvodnja

snake
sa malim brojem proizvoda (ma.);
~ quantity production - maloserijska proizvodnja (ma.)
smalt - smalta (plava boja dobijena
mrvljenjem kobaltnog stakla)
smaltite - smaltit (prirodni kobaltnikal-arsenid) (min.)
smaragdite - smaragdit, vlaknasti
zeleni amfibol (min.)
smaser - kvantni generator, kvantni
pojaiva, smaser; ~, gas - gasni
kvantni generator, gasni kvantni
pojaava
smasher - akcelerator, ubrzava
estica, ciklotron, betatron
smasing \~ kvantno-mehanika generacija, kvantno-mehaniko pojaanje
smelting - rastapanje
smithsonite - smitsonit (cink-karbonat) (min.)
smoke - dim, suspenzija vrstog
tela u gasu (hem.); ~ alarm dimni alarmni signal; ~ point
- taka dimljenja, pri ispitivanju
petroleja za lampe maksimalna visina plamena (u mm) kod koje
e petrolej goreti bez dimljenja
pod odreenim uslovima (thnl.)
smokeless powder - bezdimni barut (voj.)
smoky flame - aav plamen (thnl.);
~ quartz - aavi kvare, poludragi kamen (min.)
smooth - gladak; ~ finish - doterivanje (ma.); ~ fracture gladak prelom (ma.); ~ running
- tih hod (ma.); ~ surfaced
slag - glatka troska (zav.)
smoother - filter za izravnavanje
(peglanje) (el.)
smoothing - izjednaavanje, ravnanje; filtracija; glaanje (ma.);
~ filter - filter za izglaivanje
(el.); ~ of input date - izjednaavanje ulaznih signala; ~ spacecharge - izravnanje prostornog
naelektrisanja
smudge - smea ai i tutkala kojom se premazuje olovo da se kalaj
za lemljenje ne bi uhvatio (thnl.)
Sn - simbol elementa kalaja (hem.)
snake - motka za provlaenje kablova (el.)

649

snap action - trenutno dejstvo;

~ -action contact - odskoni
kontakt (el.)
Snell's law - Snelov zakon prelamanja svetlosti (opt.)
sniperseope - snajperski nian (voj.)
snips - kablovske makaze, kablovska
kleta (el.)
Snook rectifier - Snukov komutatorski ispravlja (el.)
snooperscope - oprema za gledanje
nou (voj.)
snow - sneg; smetnje na ekranu (TV);
~ echoes - eho od snega (rad.,
TV)
soak dielectric - dielektrina apsorpcija
soakage - nalivanje, punjenje, zaostalo optereenje kondenzatora (el.)
soaking-in - upijanje, usisavanje,
dopuna naboja kondenzatora (el.);
~ oils - ulja za maenje prediva
od rajona (tek.): ~ -out - pranjenje, pranjenje zaostalog naboja
kondenzatora (el.)
soap - sapun; nasapunati; ~, basic
- alkalni sapun, kalijumov sapun;
, marine - kokosov sapun; ,
rosin - kolofonijumski sapun
soapstone - talk, steatit
socket - podnoje cevi; doza, aica;
kouljica, gnezdo; patron, spojnica;
prikljunica, spaja; ~, contact
- kontaktno podnoje;
outlet
adaptor - razvodnik (cl.); ~
ring - udarni prsten (ma.)
socketed end of pipe - naglavani
kraj cevi (ma.); ~ rope - ue
zatienih krajeva (ma.)
sode - podnoje, postolje
soda - soda, natrijum-karbonat; ',
ammonia - amonijana soda;
~, ash - sirova voda, komercijalni
natrijum-karbonat (hem.); ~, baking - praak za peenje, natrijumbikarbonat; ~, caustic - kaustina
soda, natrijum-hidroksid; ~, cooking v. baking soda; ~ lime
- natron-kre (smea hidroksida
Na i Ca); ~ -lime glass v. crown
glass; ~ nitre - natrijum-nitrat,
ilska salitra (hem.); ~ recovery
- regeneracija sode sagorevanjem
ostataka u industriji papira (thnl.);

software
~, washing - kristalna soda,
natrijum-karbonat
sodalite - sodalit, silikat natrijuma
i aluminijuma sa primesama natrijum-hlorida (min.)
sodamide - natrijum-amid (hem.)
sodion - jon natrijuma (hem.)
sodium - natrijum (hem. elemenat,
red. br. 11, smibol Na); bicarbonate - natrijum-bikarbonat, soda bikarbona (hem.); ~ borate natrijum (tetra)-borat, boraks (hem.) ;
~ carbonate - natrijum-karbonat,
soda (hem.) ; ~ chloride - natrijum-hlorid, kuhinjska so (hem.);
~ hydrosulfite (sulfoxylate) natrijum-hidrosulfit (ditionit, sulfoksilat); ~ hydroxide - natrijumhidroksid, kaustina soda, kamena
soda (hem.) ; ~ nitrate - natrijumnitrat, ilska salitra (hem.); ~
phosphate - natrijum-fosfat (hem.)
~ silicate (water glass) - natrijum-silikat (vodeno staklo) (hem.);
~ thiosulfate (hypo) - natrijumtriosulfat, fiksirna so (hem.); ~
-vapor lamp - cev sa natrijumskom parom (el.)
soft arc - meki luk (zav.); ~ coal
- bituminozni ugalj (min.); ~
flame - meki plamen (zav.);
~ -iron instrument - instrument
sa mekim gvoem (el.); ~ iron
oscillograph - oscilograf sa mekim
gvodem (el.); ~ lead - meko
olovo (hem.) ; ~ radiation - meko
zraenje, zraenje niske energije
(fiz.); ~ soaps - meki sapuni,
kalijumski sapuni (hem.); solder - meki lem (mil.); ~ water
- voda bez soli kalcijuma i magnezijuma (thnl.)
softeners - omekiva
softening - omekavanje (energetskog spektra), smanjivanje kontrasta fotografije (fot.); razmekavanje, uticaj izdvojenog gasa
(thnl.); kvarenje vakuuma
software
softver, programski den
opreme, programska reenja, reenja bez korienja opreme, kompletna dokumentacija, ema

soil
soil - teren, tlo, zemlja, zemljite,
humus; ~, acid - kisela zemlja;
', adobe - nanosno-glinasta zemlja (teren); ~, aeolian - humus,
sitna (prainasta) zemlja; ~, alkaline - slatina, zemlja sa veom
koliinom soli, alkalna zemlja; ~,
alluvial - aluvijalna zemlja, aluvijalni sloj, nanosna zemlja, nanosni
teren; ~, binder - vezana zemlja,
glinasta zemlja, glinasti teren; ~,
bottom - zdravica, podzemlje (graevinsko); ~, brown - buotina;
~, clay - glinasta zemlja, glinasti
teren; ~, clayey - suglinasta
zemlja, suglinak, suglinasti teren;
~, cohesioniless - nevezana zemlja, rastresita zemlja, nevezani teren, rastresiti teren; ~, cohesive
- vezana zemlja; ~, compacted
- kompaktna zemlja, zgusnuta zemlja, nabijeni teren, sabijena zemlja;
~, compressible - sabijena zemlja, nabijeni teren; ~, consolidated - konsolidovani teren sabijena zemlja; ~, crumbly - rastresita zemlja, rastresiti teren; ~,
detrimental - nestabilna zemlja,
nestabilni teren; ~, diatomaceous
- diatomit, infuzorna zemlja; ~,
disturbed - teren sa naruenom
strukturom, rastresiti teren; ~,
drift - nanosni humus, nanosna
zemlja, nanosni teren; ~, eoilian
v. aeolian soil; ~, fat - plodonosna zemlja, plodorodna zemlja,
poljoprivredni teren, njiva; ~,
fertile - plodorodna zemlja, bogata zemlja; ~, fine-grain plastic - zemlja fine strukture, mekana
zemlja, plodonosna zemlja; ~,
forest - humus, humusni teren,
humusna zemlja; ~, foundation
- fundirani teren, osnova, podlona
zemlja; ~ 5 trictional - teren sa
velikim koeficijentom unutranjeg
trenja; ~, gravel(ly) - zemlja sa
krupnim peskom, gravelova zemlja;
~, gritty v. gravel(ly) soil;
~, heavy-textured - teka zemlja,
teak teren, tektirana, zemlja, tektirani teren; ~, hungry - gladna
zemlja, posna zemlja, suv teren,
suva zemlja; ~ ill-balanced -

650

solar battery
zemlja sa naruenom apsorpsionom
sposobnou, zemlja koja ne moe
da absorbuje; ~, lateritic - laterit; ~, loamy - suglinasta zemlja, suglinak; ~, loess - zemlja
pod umom; ~, loose - rastresita
zemlja, rastresiti teren, mek teren;
~, manipulated - meana zemlja;
~, marsny - blatnjava zemlja,
blatnjavi teren; ~, mellow - rastresita zemlja, rastresit teren; ~,
muck - nadubrena zemlja, zemlja
bogata ubrivom;
~, natural
adobe clay - prirodni glinasti
teren; ~ organic - organski teren, organska zemlja; ~, packed
- slegnuti teren, nabijeni teren,
zgusnuti teren; ~, pan - tvrdi
teren, nabijeni: teren; ~, red lateritna zemlja, laterit; ~, rocky
- kamena zemlja, kamenit teren;
~, running - rastresita stena,
nevezana stena, nestabilna stena;
~, saline - zasoljena zemlja, slana
zemlja, zemlja bogata solju; ~,
saturated - zasieni teren, vodom
zasieni teren; ~, silica - silika,
kreni teren; ~, soft - meka zemlja,
slab teren, nanos; ~, spewy blatnjava zemlja, blatnjav teren;
~, stiffish - sabijeni teren, nabijeni teren, zgusnuti teren; ~,
stony - teren bogat kamenom;
~, surface - povrinski sloj zemljita, povrinski sloj terena, gornji
sloj terena; ~, tundra - tundrna
zemlja; ~, undisturbed - teren
sa naruenom strukturom; ~, unstable - nestabilan teren; ~, vegetable - teren bogat rastinjem,
umski teren; ~, vibrated - vibracioni teren, teren koji vibrira,
teren koji radi"; ~, waterbearing - vodonosna zemlja, vodonosni teren, teren bogat vodom;
~ water-deposited - nanosna
zemlja, aluvijalna zemlja, nanosni
teren, aluvijalni teren

sol - sol, faza koloida (hem.)

solar battery - sunana baterija (el.) ;
~ constant - solarna konstanta;
(astr.); ~ converter - sunana
baterija, sunani konvertor (el.);
~ energy - energija Sunevog

solar battery

651

zraenja (at.); ~ engine - maina

koja direktno transformie energiju Sunevog zraenja u rad;
~ noise - Sunev um, radio-talasi koje emituje Sunce, smetnje
od zraenja sa Sunca; ~ oil solarno ulje; ~ power - sunana
energija, energija Sunca (at.); ~
radiation - sunevo zraenje (at.);
- radio astronomy - radtoastronomija Sunca (at.)
solarimeter - solarimetar (eh)
solarisation - solarizacija, obrtanje
slike zbog prejakog osvetljavanja
(fot.)
solatron - stabilizator napona za
napajanje
solder - lemilo, legura za lemljenje,
lem, sredstvo za lemljenje; lemiti,
spajati; spoj; ~ wire - ica za
lemljenje (thnl.)
soldered joint - lemljeni spoj (el.)
soldering - meko lemljenje, lemljenje, spajanje (zav.); ~ acid hidrohlorna kiselina (zav.); ~,
dip - lemljenje potapanjem; ~,
flow v. wave soldering; ~, hotgas - lemljenje vruim gasom; ,
iron - lemilo (el.); ~, mass grupno lemljenje; ~, selective
dip - selektivno lemljenje potapanjem; ~, spot - takasto lemljenje;
~ tag - iljak za lemljenje, uica
za lemljenje (el.); ~, ultrasonic
- ultrazvuno lemljenje; ~, wave
- talasno lemljenje
solderless connector - mehaniki
konektor, nelemljena spojka (el.);
~ joint - nelemljivi spoj (el.)
soldetron - lemilo, lemilica
sole leather - koa za on (thnl.)
solenoid - solenoid, solenoidni kalem; ~ switch - elektromagnetski
ukljuiva (mot.); prekida solenoida (el.)
solenoidal - solenoidni (el.); ~
field - solenoidno polje (el.);
~ inductor - solenoidni induktor, solenoidni kalem (el.)
solid - vrsto telo; vrst, krut; ~
angle - prostorni ugao (fiz.);
~ -back microphone - mikrofon sa ugljenom kutijom (el.); ~

solubility

bed type milling machine ravna glodalica (ma.); ~ brick

- puna opeka (graev.); ~ broach
- provlaka iz jednog komada
(ma.); ~ crystalline - kristalno
vrsto telo; ~ dielectric - vrsti
dielektrik (el.); ~, elastic elastino vrsto telo; ~ line puna linija (gm.); ~, magnetoactive magnetno-aktivno vrsto
telo; ~ metal gasket - metalni
zaptiva (ma.); ~ of revolution
- obrtno telo (meh.); ~ piezoelectric - tvrdi piezoelektrik;
phase welding - zavarivanje pritiskom (zav.); ~ slag - vrsta
troska (zav.); ~ solubility rastvorijivost vrstog tela (hem.);
~ solution - vrsti rastvor, homogena smea dve vrste supstance (hem.); ~ state - vrsto stanje
(fiz.); ~ state physics - fizika
vrstog tela
solid-state - vrsto telo, na osnovi
vrstog tela; ~, ali - potpuno
od elemenata vrstih tela
solidification range - oblast (interval) ovravanja (hem.); ~
temperature - temperatura ovravanja (hem.)
solidified slag - ovrsnula troska
(zav.)
Solidogen - grupa preparata za
fiksiranje boja na tekstilu (tek.)
solidus - solidus, kriva u dijagramu
stanja koja oznaava temperature
pri kojima je ovravanje potpuno (hem.)
solion - elektrohemijski dava
solistron - solistron
solodyne - solodin, prijemnik koji
radi sa jednom baterijom za napajanje (rad.)
Solozone - tehnika vrsta natrijumperoksida (thnl.)
solubility - rastvorljivost (hem.);
reivosti (mat.); ~ curve - kriva
rastvorljivost, kriva koja oznaava
promenu rastvorljivosti sa temperaturom (Item.); ~ of the acetylene - rastvorljivost acetilena
(hem.); ~ product - proizvod
rastvorljivosti (hem.)

soluble

652

sonar

soluble - rastvoran, rastvorljiv; ~

staloeni rastvor; ~, singular anode - rastvorljiva anoda (hem.);
singularno reenje (diferencijalne
~ glass - vodeno staklo, rastvorjednaine); ~, solid - vrsti rasljivo staklo, kalijum ili natrijumtvor; ~, sound-like - zvuku
silikat; ~ in water - rastvorljiv
slino reenje; ~, standard u vodi (hem.); ~ starch - rasstandardni rastvor; ~, supertvorljiv skrob (hem.)
normal - supernormalan rastvor,
solute - rastvorena supstancija, rasrastvor iznad normale; ~, supertvorak
saturated - presieni rastvor; ~,
solution - rastvor, rastvaranje (hem.);
unambiguous - jednoznano rereenje (mat.); ~, acid - kiseli
enje; ~, unperturbed - neperrastvor; ~, alkaline - alkalan
turbovano reenje; ~, unsa tu rarastvor; ~, ambiguous - nejednoted - nezasieni rastvor; ~, voznano reenje; ~, ammonia lumetric - volumetrijski rastvor
amonijana voda; ~, approximate
(za titraciju) (hem.)
solvate - rastvor (hem.)
- priblino reenje; ~, aqueous
- vodeni rastvor; ~, bleaching - solvation - solvatacija, asocijacija
ili vezivanje molekula rastvaraa
rastvor za beljenje; ~, brine sa jonima ili molekulima rastvorene
- koncentrisani rastvor soli; ~,
supstancije (hem.)
buffer - rastvor pufera; ~, concentrated - koncentrovani rassolvent - rastvara (komponenta rastvor; ~, dilute - razblaeni rastvora koja je u viku); ~ extractvor; ~j dipping - rastvor za
tion - selektivna ekstrakcija rasobradu potapanjem; ~, exact tvaraa koji se ne mesa sa drugim,
tano reenje; ~, foam - rastvor
u kome su rastvorene supstancije
sa penom, penocbrazni rastvor;
koje se ekstrahuju (thnl.); ~
~, freezing - ohlaeni rastvor,
naphtha - frakcija petroleja koja
rashlaeni rastvor, zamrznuti raspreteno sadri toluol i ksilol
tvor; ~, gas(eous) - rastvor gasa;
(thnl.)
~, graphical - grafiko reenje;
solver
- raunska maina, kompju~, gravity - teka tenost (za
ter; , angle component razdvajanje minerala); ~, impregureaj za razlaganje vektora eleknating - impregnirani rastvor;
trinog polja na njegove kompo~, mineralizing - mineralizirani
nente
rastvor, rastvor obogaen minerasonar - sonar, ultrazvuni lokator,
lima; ~, mother - matini rastvor;
aparat za merenje dubine okeana
~, mud - glinasti rastvor; ~ of
pomou zvuka (pom.); pel (morn.);
a triangle - nalaenje nepoznatih
hidrolokacija; hidrolokator; ~, acelemenata trougla (gm.); ~, partive - hidrolokator; ~, airborne
tial - parcijalno reenje (diferendip(ing) - avionski hidrolokator;
cijalne jednaine); ~, particular
~, azimuth search v. scanning
v. partial solution; ~, pickling
sonar; ~, deep-depth - podvodni
hidrolokator; ~, deepwater v.
- rastvor za spremanje turije,
deep-depth sonar; ~, depthrastvor za tavljenje; ~, potential
charge - hidrolokator koji radi
- potencijal rastvaranja (hem.);
na principu ehova od eksplozije;
~ pressure - pritisak rastvaranja,
hidrolokator sa eksplozivnim iztenja supstancija da prede u
vorom zvuka; ~, depth-deterrastvor (hem.); ~ reactor - numining v. deep-depth sonar;
klearni reaktor kod koga je gorivo
~, depth-scanning v. deep-depth
u obliku rastvora homogeni reaksonar; ~, echo-ranging v. actor (mikl.); ~, salt - rastvor soli;
tive sonar; ~, listening v. pas~, saturated - zasieni rastvor;
sive sonar; ~, passive - lokator
~, self-consistent - samokonuma; ~j scanning - skanirajui
zistentno reenje; ~, settled -

Sonar

653

sounding

sorter - maina za sortiranje; onaj

hidrolokator; ~, subsonic - inkoji sortira (thnl.)
frazvuni hidrolokator; ~, towed
- vueni hidrolokator; ~, triple- sorting table - sto za sortiranje
(thnl.)
threat - tronamenski hidrolokator;
sound - zvuk, zvuati, zvuan;
~, variable-depth - hidrolokaabsorption - apsorpcija zvuka
tor s promenljivom dubinom pota(ak.); ~, all-bottom - zvuk
panja
preteno niskih frekvencija; ~,
sonde - sonda, merna glava, balonall-top - zvuk preteno visokih
sonda
frekvencija; ~ analyzer - analizasone - son, jedinica jaine zvuka (ak.)
tor zvuka (ak.); ~ articulation
sonic zvuan; zvuni; zvuno;
- artikulacija zvuka, zvuna artialtimeter - akustiki visinomer
kulacija (ak.); ~, audible - ujni
(ak.); ~ frequences - zvune
zvuk; ~, bloomy v. all-bottom
frekvencije (ak.);
~ probe sound; ~ box - zvuna kutija
- akustika sonda; ~ speed (ak.); ~ cable - tonski kabl,
brzina zvuka (ak.); ~ velocity niskofrekventni kabl, kabl za vezu
brzina zvuka
(eh.); ~ energy - energija zvuka,
sonicator - zvuni lokator za blia
zvuna energija (ak.); ~ head
rastojanja (ak.)
- zvuna glava (eh.); ~, infrasonigage - ultrazvuni mera deaudible - infrazvuk; ~, iafrabljine metala (ak.)
sonic v. infra-audible sound;
soniseope - ultrazvuni defektoskop
~, Korotkof -s - Korotkovljevi
sonoehemiluminescence
sonotonovi; ~ 3 level - zvuni nivo,
hemiluminescencija (hemiluminesnivo zvuka (ak.); ~, locator cencija izazvana ultrazvukom)
zvuni lokator (ak.); ~ meter
sonochemistry - sonohemija (ultra- mera zvuka (ak.); ~ pickup
zvuna hernija)
- zvunica, zvuni pipak, zvuna
sonoluminescence - sonoluminesigla (els.); ~, pure - isti ton;
cencija (luminescencija pri ultra~ ranger - akustiki daljinomer
zvunoj kavitaciji)
(ak.); ~ ranging - akustiko mesonometer - sonometar, mera jarenje dalijine (ak.); ~ recording
ine zvuka (ak.)
- snimanje zvuka (els.) ; ~, second
soot - ad
- sekundarni zvuk; ~, stereophosorbate - sorbat, so sorbinske kisenic - stereofonski zvuk; ~, subline; sorbat, supstancija koja se
sonic v. infra-audible sound;
sorbuje
~, supersonic - ultrazvuk; -sorbent - sorbent (supstancija koja
track - akustiki trag (eh.); ~,
sorbuje) (hem.,fiz.)
ultra-audible v. supersonic sosorbite v. sorbitol
und; ~, ultrasonic v. supersosorbitol - sorbit(ol), alkohol sa
nic sound; ~, unheard - neujni
6 hidroksilnih grupa (hem.)
zvuk; ^~ wave - zvuni talas (ak.)
sorbose - sorboza, ketoheksoza, izosounder - klopfer; hidrolokator,
mer fruktoze (hem.)
zvuni lokator, zvuna kutija (ak.,
Sorel's cement - areni magneziels.); ~ depth - zvuni mera
jum-oksid mean sa rastvorom magdebljine; ~, HF v. radio sounder;
nezijum-hlorida, ovrsne posle kra~, key - Moizeov klju (tel.);
eg stajanja (thnl.)
~, Morse - klopfer, zvuna kuSoromine - niz omekivaa za plastija; ~, radio - radio-sonda; ~'
sonic depth - zvuni mera debljine
tine mase (thnl.)
sorption - sorpcija (vezivanje jedne
sounding - sondiranje, ispitivanje,
merenje dubine na principu odbistupstancije na povrini druge)
janja zvuka; zvuanje, predaja zvusorrel, salts of - oksalatni kalijum
nog signala; ~, air v. atmosphe(hem.)

sounding
sounding
ric sounting; ~, atmospheric
- sondiranje atmosfere; ~ baloon
- sondani balon, meteoroloka
sonda (met.); ~ bottomside sondiranje niih slojeva (jonosfere);
~ device - sonda, pipak, zvuna
sonda, ureaj za ispitivanje zvukom (ak.); ~ insulation - zvuna
izolacija, izolacija zvuka (ak.) i ~
intensity - jaina zvuka (ak.);
~ relay - relej. zvune kutije,
relej klopfera (eh.); ~, rocket sondiranje (npr. atmosfere) pomou
raketa; ~, topside - sondiranje
viih slojeva (jonosfere)
soundless - nem, bezvuan (ak.)
soundness of the weld metal solidnost materijala za zavarivanje
(zav.)
soundproof - zvuno izolovan
soup - naziv za fotografski izaziva
(fot.)
sour - kiseo; zakiseliti
source - izvor; strujni izvor; preparat; ~, bioelectric power bioelektrini (bioloki) izvor energije; ~, bremsstrahlung - izvor
zakonog zraenja; , constant-current - izvor jednosmerne
struje; ~, constant-voltage izvor jednosmerne struje; ~, controlled voltage - kontrolisani izvor
napona;
~ 3 current-controlled
current - kontrolisani izvor struje;
~, uoplasmatron ion - duoplazmatron, duoplazmatrinski jonski izvor; ~, extra controlled dodatni kontrolisani izvor; , fuel
cell power - izvor napajanja gorivnih elemenata; ~, grid-type
ion - jonski izvor s fokusirajuim
reetkama; ~, harmonic - generator harmonika; ~, heat - toplotni izvor; ~, Josephson - Dosefsonov generator; ~,light - izvor
svetlosti; ~, noise - generator
uma; ~ of errors - izvor greaka; ~, optical - optiki generator, takasti izvor; ~, Penningtype (ion) - jonski izvor s Peningovim pranjenjem; ~, plasmaexcitation izvor ekscitacije plazme; ~, point - takasti izvor

654

space

(zraenja); ~, pump - generator

pumpanja; ~, solid-state - tvrdotelni generator; ~ 3 solid-state
light - tvrdotelni svetlosni generator; ~, thermal evaporation
- toplotni ispariva; ~, vapor ispariva; ~, voltage-controlled
current - strujni izvor kontrolisan
naponom; ~, W - volframov izvor
south-seeking pole - juni pol
(magneta)
soybean oil - sojino ulje (thnl.)
space - prostor; odstojanje, otvor,
mesto (povrina), put, pacija (razmaknuta slova); impulsni razmak;
~ angle - prostorni ugao; ~aviation - kosmonautika; ~ capsula - kapsula, svemirska kapsula;
~ charge - prostorni naboj; ~
charge accumulation - gtAnilanje
prostornog naboja; charge
boundary - granini sloj prostornog naboja; ~ charge capacity
- kapacitet prostornog tovara; ~
charge density - gustina prostornog tovara; ~ charge-free path
- slobodni put u prostornom naboju (eh.,fiz.); ' charge penthode - pentoda sa prostornim
nabojem (eh.); ~ charge tetrode
- tetroda sa prostornim nabojem
(eh.); ~ charge wave amplifier - talasni pojaava sa prostornim nabojem (eh.); ~, cislunar
- kosmiki prostor izmeu Zemlje
i Meseca; ~ cioupling - raspodeljena sprega, prostorna sprega
(eh.); ~ current - prostorna
struja, puna emisiona struja (eh.);
~ dispersive - prostorno-disperzioni; ~, deep - daleki kosmos;
~, drift - oblast drifta; ,
energy-momentum
prostor
energija - impuls; ~, energyvector - prostor energetskog vektora; ~ factor - koeficijent smera;
~ girl - kosmonautkinja, ena
astronaut; group - grupa taaka u prostoru (mat.); ~ invariant - invarijantni u prostoru;
~ lattice - prostorna reetka
(kr.); ~ law - kosmiko pravo;
~ limitation - ogranienje prostora, prostorno ogranienje; ~~

pace

655

loop direction finder - raiogoniometar sa raspodeljenim (razmetenim) antenskim petljama

(rad.); ~ man - kosmonaut,
astronaut; ~ model - prostorni
model; ~, N
N-merni prostor;
~ 5 outer - kosmiki prostor; ~
permeability - prostorni magnetski permeabilitet (el.); ~, phase
- fazni prostor; ~ probe - kosmika sonda; ~ radiation - kosmiko zraenje; ~ research istraivanje kosmosa, svemira; ~
rocket - kosmika raketa; ~,
single - jedinini interval; -,
state - fazni prostor, prostor
stanja; ~ station - kosmika stanica; - suit - skafander, kosmonautsko odelo; ~ telephony beina telefonija; ~ travel svemirski (kosmiki) let (sa posadom); ~ traveller - astronaut,
kosmonaut; ~ vehicle - svemirski
(kosmiki) brod, kapsula; ~, velociiy - brzinski prostor; ~ wave
- prostorni talas; ~, wave-vector
- prostor talasnih vektora; ~
wound - namotan(o) sa razmakom
(el.)
spacecraft - kosmiika letilica, kosmiki brod; ~, electrically propelled - kosmiki brod sa elektrinim motorom; ~, OGO - orbitalna
grafika opservatorija
spacer - fiksator, ureaj za fiksiranje,
izolacioni sloj; umetak, podmeta;
dra odstojanja, dra razmaka;
~ interval - razdelni interval (el.) ;
~ shield - ekran za razmak (el.)
spacing - odstojanje, meuprostor,
podela, otvor, udaljenost, izlazni
redak (tipo), prekidanje (tel.), odreivanje razmaka; ~ accuracy
- tanost podele; ~ accuracy of
holes (bores) - tanost rastojanja
otvora (rupa); ~ attachment podeoni ureaj; ~ block - dra
razmaka; ~ collar - distancioni
prsten (na trnu glodalice); ~
error - poeona greka; ~ jig distanciona merka; ~ key - iskljuni taster; ~ of teeth - podela
ozubljenja; ~ of the flutes -

spark
podela zuba (razvrtaa); ~ piece
- distancioni segment; ~ piled prozrano uskladiten (drvo); ~
ring - distancioni prsten; ~ stay
- distancioni dra; ~ wave distancioni klin
spade tip - loptasti zavretak
spallation - rasprskavanje, potpuno
raspadanje atomskog jezgra, spalacija
spalling - raspadanje materijala pod
uticajem toplote (thnl.)
span - preletanje, raspon, razmak
izmeu dva stuba, proves; obuhvatiti, ispruiti; kratki interval vremena; kratko rastojanje; ~, life
- vreme ivota
Spanish topaz - panski topaz, trg.
ime za narandastomrk varijetet
kvarca
spar - tap
sparcatron - spacatron
spare circuit - rezervno kolo (el.);
~ part - rezervni deo; ~ wheel
- rezervni toak (mot.)
spark - iskra, varnica, luk (el.); ~,
advance - ranije paljenje (mot.);
~ blowout - gasitelj luka, duva
luka (el.); ~ capacitor - kondenzator za gaenje luka (el.); ~ coil
- kalem za obrazovanje varnica,
Rumkorfov varniar (el.); ~ discharge - iskra, luk, luno pranjenje, varnino pranjenje (el.);
- discharger - luni odvodnik,
varnini odvodnik (el.); ~ -excited oscillator - oscilator sa pobudom preko varniara (el.); ~
extinguisher - gasitelj luka, gasitelj varnice (el.); ~ frequency
- frekvencija varnice, frekvencija
iskrenja (el.); gap - odvodnik,
procep varniara (el.); ~ -gap
modulation - modulacija varnienja (el.); ~ inductor - varnini
induktor (el.); ~ killer - gasitelj
luka, gasitelj varnice (el.); ~,
micrometer - mikrometarski odvodnik (el.); ~ photography varnina fotografija (el.); ~ -plug
- svetca (mot.); ~ - p u l s e modulator - varnini impulsni modulator (el.); ~ quench - gaenje
varnice, gaenje luka (el.); ~

656

spark
sparh

rate - frekvencija varnice, frekvencija luka (el.); ~ recorder - varnini rekorder (pisa) (el.); ~
-retard - kasnije paljenje (mot.);
~ therapy - terapija varniarom

(med.);

~ -type

generator -

varniar, varnini generator (el.)

sparking - iskrenje, varnicnje (el.);
~ plug - sveica (mot.); ~ plug
gap - zazor izmeu elektroda
sveice (mot.); ~ plug points elektrode sveice (mot.)
sparkless - bezvarnini, bezluni
(el.)
sparkover - prekrivanje varnicom,
prekrivanje lukom (el.), elektrini
priboj
sparkwear - izgaranje kontakta
(mot.)^
spartalite - stari naziv za cinkit,
crvenu cinkovnu rudu, kristal za
detektor
spathic iron - sierit, karbonat
gvozda (min.)
spatially coherent - prostornokoherentni
spats - dokolenice (zav.); ~, protective for welding - zatitne
zavarivake dokolenice (zav.)
spatter - prskanje (zav.); ~ loss
- gubitak prskanja (zav.)
spattering arc - prskavi elektrini
luk (zav.)
spatula - lopatica (ma.)
speaker - govornik; zvunik, reproduktor; ~ circuit - slubena
linija (u telefoniji); ~, induction
- indukcioni reproduktor; ~, PM
- zvunik s permanentnim magnetom; ~ trumpet - megafon, govorna truba
spear pyrites - kopljasta pakovina,
naziv za blizance kristala markasita u obliku vrha strele (min.)
special attachment - specijalna
sprava (ma.); - boiling point
naphtha - specijalna nafta (thil.);
boiling point spirit specijalni benzin (Omi.); cutter specijalni gloda (ma.); ~ delivery - preporuena isporuka
(sbr.); ~ design - specijalna konstrukcija; ~ device - specijalni

specification
ureaj; ~ emergency station stanica za sluaj havarije (za specijalne sluajeve); ~ form broach
-provlaka specijalnog oblika (ma.) ;
~ observation post - specijalno
kontrolno mesto (za prislukivanje
i raskidanje veze) (rad.); ~ purpose miller - gloda za specijalnu namenu (ma.); ~ toolhead - glava za specijalni alat
(ma.)
specialist - specijalist
specific activity - specifina radioaktivnost, odnos broja atoma datog
radioelementa prema ukupnom broju atoma toga elementa u uzorku;
brzina raspadanja radioelementa na
jedinicu teine uzorka, broj mC/g
(nukl.)i ~ area - specifina povrina; ~ conductance specifina
provodljivost
(el.);
~ cutting
force - specifina sila rezanja
(ma.); ~ density - gustina; ~
energy - specifina energija (fiz.);
~ gravity - specifina teina (fiz.);
~ heat - specifina toplota (fiz.);
~ humidity - specifina vlanost
(fiz.); ~ ionization - specifina
ionizacija (fiz.); ~ magnetic susceptibility - specifina magnetna
susceptibilnost (fiz.); ~ reflectivity - specifina refleksija (hem.);
' refraction - specifina refrakcija, molekulska refrakcija (hem.);
~ refractivity - specifina refrakcija (hem.); ~ resistance specifini otpor (el.); ~ rotation
- specifina rotacija (obrtanje) ravni
polarizovane svetlosti (hem.); ~~
surface - specifina povrina, povrina jedinine zapremine supstancije u spraenom obliku (hem.) ;
~ thermal resistance - specifini
toplotni otpor (tt.); ~ volume
- specifina zapremina (fiz.); ~
weight - specifina teina, teina
1 cm:l materijala (fiz.)
specification - specifikacija, tehniki
podatak, tehniki uslovi, tehniki
zahtev; ~, acceptance - prijemni
uslovi; ~, definitive - odreeni
zahtevi; ~ MIL - vojnotehniki
uslovi, vojnotehniki zahtevi; ,~,
military v. MIL specification;

spectrographic analysis - spektrografska analiza (hem.)

speetroheliogram H-alpha - spektroheliogram linije H
speetroheliograph H-alpha - Hspektroheliograf
spectrometer - spektrometar (aparat koji belei spektar u koordinatama: talasna duina-intenzitet, energija-intenzitet itd.); ~> absorption - apsorpcioni spektrometar;
alpha(-ray) - alfa-spektrometar; ~, analytical - analitiki
spektrometar; ~, audio-frequency - spektrometar zvunih frekvencija; ~, Bragg v. crystal
~ longitudinal test - poduna
spectrometer; ~, crystal - kriproba (zav.); ~, parent metal
stalni spektrometar; ~, diffraction
test - epruveta iz osnovnog metala
- difrakcioni spektrometar; ~,
(zav.); ~ test - epruveta (zav.);
electric resonance molecular
~, transverse test - poprena
beam - spektrometar na bazi elekproba (zav.)
trine rezonancije u molekularnom
speckled band - razbacani opseg
snopu; ~, electron paramagnetic
rascepkani opseg (rad.)
resonance - spektometar na bazi
specpure - skra. za spectroskopielektronske paramagnetne rezonancally pure", spektroskopski ist
cije; ~, electron spin resonance
v. electron paramagnetic reso(hem.)
nance spectrometer; ~, EPR
spectra - mn. od spectrum
v. electron paramagnetic resospectral - spektralni; ~ analysis
nance spectrometer; ~, ESR
- spektralna analiza, analiza matev. electron spin resonance specrijala ispitivanjem njegovog spektrometer; , gamma(ray) tra (hem.); ~ emissivity (of
gama-spektrometar; ~, grating light) - spektralna emisivnost (svetdifrakcioni spektrometar, spektromelosti) (fiz.); ~ Une - spektralna
tar sa difrakcionom reetkom; ~,
linija (fiz.); ~ noise density interference - interferencioni spekgustina spektralnih umova (fiz.);
trometar; ~, ionizaiion v. crystal
~ response - spektralna karaktespectrometer; ~, Jerrell Ash
ristika (fiz.); ~ series - red spekgrating - Derel Eov difrakcioni
tra (fiz.)
spektrometar;
~,
magnetic magnetni spektrometar; ~, mass
spectrochemical - spektrohemijski
spectrochemistry - spektrohemija
- spektrometar masa; ~> neutron
(spektroskopija primenjena u he- neutronski spektrometar; ~, nucmijskoj analizi)
lear paramagnetic resonance spectrogram - spektrogram (zaspektrometar na bazi nuklearne
beleeni spektar, npr. na fotografparamagnetne rezonancije; , opskoj ploi)
tical - optiki spektrometar; ,
spectrograph - spektrograf (aparat
pressure-scanned Fabry-Perot
koji belei spektar fotografski) (fiz.);
- I'abri-Perov spektrometar sa ska~, magnetic - magnetski spektroniranjem pritiskom; ~-, rapidscan - brzo skanirajui spektrograf; ~, mass - maseni spektrometar; ~, scanning - skanirajui
graf; ~, quartz - kvarcni spektrospektrometar; ~, scintillation graf (sa kvarcnom prizmom); ~,
scintilacioni spektrometar; -~, time
wedge - spektrograf sa (optikim)
klinom

~, tentative - prethodni (probni)

tehniki uslovi
specified - sa tehnikim podacima
specimen - uzorak, probni egzemplar, proba, primer; epruveta; ~,
all weld metal test - epruveta
od istopljenog metala (zav.); ~
cruciform test - proba krstastog
oblika (zav.); ~ for macrographic examination - izbrusak za
makrografiju (zav.); ~ for macroscopic examination - izbrusak za makroskopiju (zav.); ~
for micrographic examination
- izbrusak za mikrografiju (zav.);

42 Renlk

spectrometer

658

spectrometer
of-flight - spektrometar (estica
ili jona) koji razlae prema brzinama
(prelaska odreenog puta); <~,
transmission - transmisioni spektrometar
spectrometry - spektrometrija (kvantitativna obrada podataka spektra);
~, gamma-ray - spektrometrija
gama-zraenja; ~, mass - spektrometrija masa
speetrophotometer - spektrofotometar (spektralni aparat koji meri
i registruje intenzitete spektralno
razloene svetlosti); ~, PerkinElmer - spektrofotometar firme
Perkin-Elmer"; ~, polarizing polarizacioni spektrofotometar; ~,
reflectance - spektrofotometar refleksionih spektara; ~, ultrafast
ultrabazi spektrofotometar
spectrophotometry - spektrofotometrija
speetroraiometer - spektroradiometar
spectroscope - spektroskop (spektralni aparat sa vizuelnom detekcijom); ~, direct-vision - spektroskop direktnog osmatranja; ~,
flame - plameni spektroskop
spectroscopic analysis v. spectral
an alysis
spectroscopy - spektroskopija (nauka
o spektrima); ~ 5 electric resonance - spektroskopija metodom
elektrine rezonancije; ~, electron spin resonance - spektroskopija na bazi elektronske paramagnetne rezonancije; ~, ESR v.
electron spin resonance spectroscopy; ~, high-resuolution spektrometar sa visokom moi razlaganja; ~, ion laser - spektroskopija lasera; ~, magnetic - magnetna spektroskopija; ~, maser
- spektroskopija masera; ~, microwave - radiospektroskopija; ~,
molecular - molekularna spektroskopija; ~, molecular beam spektroskopija molekularnog snopa;
~, nuclear quadrupole resonance - nuklear kvadripol rezonantna
spektroskopija; ~, NQR v. nu-

spectrum
clear
quadrupole
resonance
spectroscopy; ~, paramagnetic microwave - paramagnetna
radiospektroskopija; ~, Raman kombinaciona spektroskopija, Ramanova spektroskopija; ~, resonance - rezonantna spektroskopija;
~, time resolved - spektroskopija sa vremenskim razlaganjem;
~, transform - spektroskopija
sa transformacijom
spectrum - spektar (kvalitativna i
kvantitativna slika raspodele energije estica u pokretu); ~, absorption - apsorpcioni spektar;
~i acoustic - akustiki spektar;
~, alpha - alfa-spektar, spektar
alfa-estica; ~, amplitude - amplitudni spektar; ~ analysis analiza spektra; ~, are - luni
spektar (pobuen lunim pranjenjem); ~, ART - spektar priguene totalne refleksije; ~, band trakasti spektar; ~, beta (ray) beta-spektar, spektar beta- estica;
~, CD - spektar cirkularnog dihroizma; ~ colors - boje spektra;
~, continuous - kontinualni (neprekidni) spektar; ~, discontinuous - diskontinualni (prekidni,
diskretni) spektar; ~, discrete v.
discontinuous spectrum; ~, e~
lectromagnetic - elektromagnetski spektar, spektar elektromagnetskog zraenja ~, emission - emisioni spektar; ~, energy - energetski spektar; ~, energy density
- spektralna raspodela gustine energije; ~, ESR - spektar elektronsko-spinske rezonancije; ~, far
IR - spektar daleke infracrvene
oblasti; ~, fision (3 ^ spektar
nuklearne fisije; ~, flux-density
- spektar magnetne indikacije;
~, gamma (-ray) - gama-spektar,
spektar gama-zraka; ~, grating
- spektar dobijen difrakcionom
reetkom; ~, hyperfine - superfini spektar; ~, infrared - infracrveni spektar; ~, integrated integralni spektar; ~, interference
- interferencioni spektar; ~, IR
v. infrared spectrum; ~, laser
- spektar laserskog zraenja; ~,

spectrum

speedometer'

tpeculum - ogledalo
lattice vibration - oscilatorni
ipeech - govor, beseda, re; ~
spektar reetke; ~, lightning amplifier - mikrofonski pojaaspektar munje; ~, line - linijski
va, tonski pojaava (els.); <-,
spektar; ~, magnetic - magnetski
artificial - vetaki govor; ~,
spektar; ~, maser - spektar zraclipped - ogranieni prenos reci;
enja masera; ~, mass - spektar
~ -input amplifier - tonski
masa; ~, near IR - spektar bliske
ulazni pojaava; ~, interrupted
infracrvene oblasti; ~, neutron
- isprekidani govor; ~ inversion
- spektar neutrona; ~ 5 NMR - inverzija govora, izoblienje zbog
spektar nuklearne magnetske rezotajnosti; ~, inverted - izoblieni
nancije; ~, noise - spektar uma
govor, ifrovani govor; <--', inverter
(pozadine, fona); ~, paramagnetic
- invertor govora; ~ level - goresonance - spektar paramagnetne
vorni nivo, nivo govornih struja;
rezonancije; ~, phonon - fononski
spektar; ~, pile - spektar reaktoronly - kanal samo za govor;
skog neutrona; ~, power - energet~ remade - uspostavljanje reci;
ski spektar, spektar snage; ~,
~ vocoded - re formirana vokopower density - spektralna rasdermom
podela gustine snage; ~, pulse ipeed - brzina, brzo dejstvo;
spektar impulsa; ~, quadrupole
adjustment - podeavanje brzine;
- kvadrupolni spektar; ~, radia -controlled switch - prekition - spektar zraenja; ~, radio
da sa regulisanjem brzine (el.);
- spektar radiofrekvencija; ~, ranga
~ control piston - klip za kon- spektar dometa; ~, reactor trolu brzine (ma.); ~ control
spektar reaktorskih neutrona; spekvalve - ventil za kontrolu brzine
tar zraenja reaktora; ~, recoil (ma.); ~, erasing - brzina brispektar (estica) uzmaka; ~, recsanja; ~ frequency - brzinska
tangular - pravougaoni spektar;
frekvencija, frekvencija koja odgo~, resonance - spektri rezonanvara brzini mete u FM sistemu
cije, rezonantni spektri; ~, roent(radar) (eh.); ~ governor - cengen v. X-ray spectrum; ~, rotrifugalni regulator (ma.); ,
tational - rotacioni spektar; ~, spmaximum usable writing - makheric - spektar atmosferika; ~, solar
simalna koriena brzina pisanja;
spektar Suneve svetlosti; ~, sound
~, minimum usable reading
v. acoustic spectrum; ~, spark
- minimalna koriena brzina itanja; <~, of propagation - brzina
- varnini spektar (pobuen varprostiranja, brzina prolaza (signicom); ~, stimulating radiation
nala) ; ~ of rotation - brzina obr- spektar stimulisanog zraenja
tanja, broj obrtaja; ~ of sound
~, transmission - transmisioni
spektar
(proputene
svetlosti)
- brzina zvuka; ~ of travel ~, ultraviolet - spektar ultralju
brzina zavarivanja; ~, pump(ing)
biaste oblasti; ~, UV v. ultra- brzina pumpanja; ~, reading
violet spectrum; ~, velocity - brzina itanja; ~, writing spektar brzina (estica); ~, vibrabrzina pisanja
tional - vibracioni (oscilatorni)
speeding-up - ubrzavanje
spektar; ~, VIS v. visible spec- speedometer - mera brzine, brzitrum; ~, visible - vidljivi speknomer (mot.); ~ range - opseg
tar (od 380 do 760 nm); ~, wave
brojeva obrtanja (mot.) ; ~, rated
- talasni spektar, spektar talasnih
- nazivni broj obrta (mot.); ~
duina; ~, white - beli spektar'
ratio - prenosni odnos (mot.);
~, X-ray - rendgenski spektar
~ reducing gears - zupanici za
specular - ogledski (koji reflektuje
smanjenje brzine (mot.); ~ rekao ogledalo)
duction gear - brzinski reduktor
specularite v. haematite
43*

speedometer
speedometer
(mot.); ~ -regulating rheostat
- klizni otpornik za popravku brzine (el.); ~ regulation - regulacija brzine (mot.); ~ regulator
- regulator broja obrtaja (mot.);
~ selector dial - bira broja
obrtaja (mot.); ~ setting" knob
- dugme za podeavanje broja
obrtaja (mot.); ~ variation promena brzine (mot.); ~ -voltage generator - tahometarski
generator (el.)
spelter - metalni cink nieg stepena
istoe (thnl.)
spent oxide - iskoriena masa za
preiavanje svetleeg gasa (thnl.)
sperm oil - kitovo ulje (thnl.)
spermaceti - spermacet, votani
materijal dobijen od kitova, preteno cetil-palmitat (hem.)
sperrylite - sperilit, dijarsenid platine (min.)
spessartite - spesartin, silikat mangana i aluminijuma tamnocrvene
boje (min.)
sphaerophone - sferofon, sistem
sa regulacijom ulazne ton-frekvencije promenljivim kondenzatorom
(els.)
sphalerite - sfalerit, cinkani blistavac, cink-sulfid (min.)
sphene - sfen v. titanite (min.)
sphere - lopta, sfera (gm.); ~,
Debye - Debajeva sfera; ~, Fermi
- Fermijeva sfera; ~ gap - sferni
od vodnik, loptasti od vodnik; -~,
orbiting calibration - orbitalna
kalibraciona sfera; ~, Poincar Poenkarova sfera; ~, polarization - polarizaciona sfera; ~,
rough - sfera s grubom povrinom;
~, smooth - sfera s glatkom povrinom; ~ vacuum - sferna vakuumska komora
spherical - sferian (gm.); ~ aberration - sferna aberacija (opt.);
~ angle - sferni ugao (gm.); ~
cone - sferina kupa, konus (gm.);
~ degree - sferni stepen (gm.);
~ distance - udaljenost dve take
na lopti (gm.); ~ geometry sferna geometrija (gm.); ~ joint
- loptni zglob (ma.); ~ lens -

660

spinner motor
sl'erno soivo (opt.); ~ surface
- sferna povrina (gm.) ; ~ triangle
- sferni trougao (gm.); ~ trigonometry - sferna trigonometrija
(gm.)); ~ wave - sferni talas

(fiz.)

spheroid - sferoi; ~, flat oblate

- spoljanji sferoid; ~, prolate
- istegnuti sferoid
spherometer - sferometar
(fiz.)
sphingosine v. phrenosin
spider - rotorska zveza (elj.)
spiderweb antenna - pauinasta
antena (rad.)
spiegeleisen (spiegel iron) - vrsta
feromangana (min.)
spigot - slavina, ep (ma.); ~ joint
- cevni preklopni spoj (ma.)
spike - pik; oznaka na ekranu; iljak, ep, igla; ~, antenna - iglastt
antena; ~, irregular -s - nepravilne pulsacije; ~ oscillation -s
- nepravilne oscilacije; ~, Raman
laser -s - Ramanove laserske pulsacije; ~, regular -s - periodine
pulsacije; ~, ruby laser -s - pulsacije rubinskog lasera
spike-free - bez pulsacija
spiking - reim pulsacije; ~, partially regular -s - delimino periodine pulsacije; ~, random reim sluajnih pulsacija; ~, regular - reim periodinih pulsacija
spill port - propusni otvor
spillover - prelaz u reim generacije; ~, antenna - prijem na
krilima antenskog dijagrama
spin - spin, obrtanje atomskih estica (fiz.); ~, paramagnetic paramagnetni spin
spindle - vreteno; ~ bearing - leite vretena (ma.); ~ brake konica vretena (ma.); ~ drive
- vreteni pogon; pogon vretena
(ma.); ~ head - glava vretena
(ma.); ~ nose - nos vretena
(ma.); ~ of the governor regulatorsko vratilo (ma.);
~
oil - ulje za vretena (ma.)
spinel - spinel, grupa srodnih minerala koji su aluminati, hromati ili
feriti Mg, Fe, Zn i dr. (min.)
spinner motor - elektromotor za
obrtanje (el.)

spinthariscope

661

spinthariscope - spintariskop, ureaj za brojanje alfa estica, aparat

za posmatranje scintilacije (fiz.)
spiral - spirala; ~ angle - ugao
spirale; ~ chip - spiralna strugotina (ma.); ~ disc - Nipkovljev disk, spiralni disk; ~ drive
(planer) pogon stola sa kosim
ozubljenjem (ma.); ~ eight dvostruka zvezda (cl.); ~ end
mill - vretenasto glodalo sa spiralnim ozubljenjem
(ma.);
~
flute - navrtka (ma.); ~ fluted
cutter - zavojiti gloda (ma.) \
~ fluted reamer - zavojiti razvrta (ma.); ~ form milling
attachment - ureaj za zavojno
glodanje (ma.); ~ gear - zupanik sa zavojnim zubima (ma.);
~ geard pump - pumpa sa zavojnim zupanicima (ma.); ~
mili - gloda sa zavojnim zubima
(ma.); ~ milling attachment
- ureaj za zavojno glodanje (ma.) ;
~ milling head - glava za glodanje zavojnih lebova (ma.);
~ of Archimedes - Arhimedova
spirala (mat.); ~ quad - prosta
zvezda, jednostruka zvezda (etvorka) (el.); ~ -tooth cutter gloda sa zavojnim zubima (ma.)
spirameg - spiralni visokoomski otpornik
spirit - alkohol; alkoholni; alkoholno pie; benzin; ~, ammonia
- amonijana voda; ~, cracked benzin krekinga; ~, crude - nepreieni alkohol, nepreieni benzin; ~, frecsh - ligroin; ~, killed -s - kiselina za lemljenje;
~, methylated - metil-alkohol;
metilovani benzin; ~, mineral ligroin; , motor - automobilski
benzin; ~, petroleum - petroletar; benzin; ligroin; ~ -s of
salt - hidrovodonina (sona) kiselina; ~, underproof - alkohol
koncentracije ispod propisane; ~,
wood - metil-alkohol, drvni alkohol
spirits of salts - hlorovodonina
(sona) kiselina (hem.); ~ of wine
- etil-alkohol (hem.)

splitting

spirituous - alkoholni
spirotron - spirotron, ureaj za
usporavanje brzih estica
splash - prskanje; blesak; svetlosni
impuls; ~ lubrication - podmazivanje mukanjem (mot.); ~ resistance welding - rasprskavanje,
takasto i cevno zavarivanje otporom (~av.)
splashproof - ispitan na prskanje
(wot.); ~ machine - maina
zatiena oj prskanja (ma.)
splatter - prskanje (zav.)
splicer - spojnica (ma., cl.)
splicing - spajanje, srastanje, postavljanje kablovskih nastavaka (mufova) (el.); upletanje
spline milling - glodalica za izradu
klinastih vratila (ma.)
spline shaft - klinasto vratilo, osovina sa utorom (ma.)
split - olebljen, podeljen, dvodelan(o), raseen(o), razdvojen(o); ~
bearing - dvodelno leite; ~
chuck - stezna aura; ~ core raseeno jezgro (met.); ~ cotter
pin - rascepka; ~ coupling oklopna spojnica; ~ course sloj od drobljene (lomljene) opeke;
~ die - dvodelna eljust; ~ fire
wood - cepano drvo za loenje;
~ hub - razdvojena glavina; ~
hub pulley - razdvojeni kainik;
~ picture - pojedinana slika;
~ pin - rascepka; ~ plug banana-utika; ~ reel - dvodelni
kalem; ~ timber - cepano drvo;
~ transformer - prikljuni transformator
splitter - ureaj za cepanje, cepa;
~, beam - cepa snopa; ~,
wire-mesh beam - cepa snopa
sa mreom, mreasti cepa snopa
splitting - rascepljenje (npr. energetskog nivoa); razbijanje, deljenje,
cepanje; ~, crystalline-field cepanje poljem kristalne reetke;
~, ground-state - cepanje osnovnog stanja; ~, ground-state hyperfine - fino cepanje osnovnog
stanja; ~, HFS v. hyperfine
structure splitting; ~, hyperfine (energy) v. hyperfine structure splitting; ~, hyperfine

splitting
splitting

structure - superfino cepanje

strukture; ~, ionospheric - jonosfersko cepanje; ~, magnetoionic
- magnetojonsko cepanje; ~, Stark
- tarkovo cepanje; ~, static statiko cepanje; ~ -type pulley
- dvodelni kainik; ~, valleyorbit - dolinsko-orbitalno cepanje;
- wedge - cepni klin; ~, Zeeman
- Zemanovo cepanje; ~, zerofield - cepanje pri nultom polju
spodumene - spodumen, trifan,
silikat litijuma i aluminijuma (min.)
spoil - otetiti, pokvariti, zaprljati
spoiler Q - Q-modulator
spongy - porozan, spuvast; ~ casting - upljikav liv (mil.); ~
lead - sunderasto olovo (mtl.);
~ platinum - sunderasta (spuvasta) platina (mtl.)
spontaneous - spontan, koji se deava sam od sebe; ~ decay spontani raspad (jezgra) (fiz.); ~
ionization - spontana jonizacija,
prirodna jonizacija (fiz.); ~ magnetism - prirodni magnetizam
(fiz.); ~ polarization - prirodna
polarizacija (fiz.)
spool (for tape) - kalem za traku
(eh.); ~ valve - klipni zasun
(ma!.)
sporadic E-ionlzation - sporadina
jonizacija sloja E (at.)
spot - mrlja, taka; takasti izvor
svetlosti; svetli lik; mesto elija
(memorijskog ureaja); identifikovati (cilj); ~, breakdown taka proboja, probojna taka; ~,
hot - taka termikog proboja;
~, laser - taka zraenja lasera;
~ weld - takasti av; ~, weld
stuck - neuvarena taka; ~ welding - takasto zavarivanje
spotlight - reflektor, usnopljeni svetlosni izvor, projektor
spotter - radar za otkrivanje
spottiness - zamrljanost, smetnje,
sneg" na ekranu (TV)
spotting gain control - dopunska
regulacija pojaanja
spray - rasprskavanje, raspraivanje,
prskanje, prskalica, delovi (pl.)
liveni pod pritiskom (sa nalivnom

662

spring

bradavicom), uljna magla (izmaglica); ispirnik, skruber, prska,

sprej; ~ application - nanos
prskanjem; ~ booth - kabina za
bojenje (prskanjem); -~ coater
- maina za nanoenje prskanjem
(boje); column - toranj za
oroavanje; ~ cooler - hladnjak
na oroavanje; ~ cooling - hlaenje raspraivanjem, hlaenje uljnom maglom; ~, deposit - rasprni sloj, (naneseni) depozit boje
na predmet; ~, grun - pitolj za
prskanje; ~ hole - otvor (usmina)
prskalice; ~, -painting plant ureaj za nanoenje boje prskanjem, prskalica; ~, scrubber ispirnik, skruber; ~, tower toranj za oroavanje; , washer
- ureaj za oroavanje; ~ webbing
- kokoniziranje (nanoenje plastike
na reetku)
spraying process - prskanje (thnl.)
spraytron - elektrostatiki raspriva
spread - irenje, proirivanje; obim,
razmak; razmicanje, rasturanje, rasejanje, dijapazon odstupanja (devijacija); prostor, prostiranje; ~,
Doppler - Doplerova zona; ~,
energy - rasturanje po energiji,
fluktuacija po energiji; ~ factor
^ zonski faktor; ~, gain - rasturanje po koeficijentima pojaanja;

~, permissible parameter -

dozvoljeno odstupanje parametra;

~, velocity - rasturanje po brzinama (elektrona u snopu)
spreader - rasipa
spreading beam - irenje snopa;
~, line - proirenje linije
Sprengler pump - ivina vakuumska
pumpa (ma!.)
spring - opruga; elasticitet; izvor;
esma; povratno (reverzibilno) kretanje, povratno dejstvo opruge;
prolee; ~ action - dejstvo opruge,
rad opruge, oprunost, elastinost,
gipkost; ~ assembly - slog (paket) opruga; ~ balance - opruna
vaga, vaga na oprugu; ~ -balanced - opruno rastereen; ~ balancing device - opruni ureaj

prhtg

663

za amortizovanje (nekog kretanja);

~ barley - jari jeam ( za razliku
od ozimog); ~ bearing - leite
opruge, kuite opruge; ~ board
- trambulina, odskona (oprunoelastina) daska; ~ bolt - ivija
za uvrenje opruge; ~ bow
compass - estar nulta; ~ -brake
cylinder - cilindar konice sa
oprugom; ~ bumper pad - opruni odbojnik; ~ bushing opruna aura; ~ cage - elastina
aura; ~ cap - tanjir opruge; ~
catch - elastina brava kljocalica;
~ centre - elastini iljak; ~
centre bolt - ivija za privrenje opruge; ~ coil - navoj opruge;
~ coiling - navijanje opruge;
~ -coiling machine - maina za
navijanje opruga; ~ collar tanjir opruge, stezna glava za
oprugom, stezna aura; ~ constant - krutost opruge; ~ contact
- opruni kontakt; ~ contact
plug - banana-utika; ~ deflection - ugib gibnja, ugib opruge,
hod opruge; ~ divider - estar
na oprugu, opruni estar; ~
-driven clockwork - opruni mehanizam asovnika; ~ end - kraj
(zavretak) opruge; ~ force sila opruge; ~ governor - regulator sa oprugama; - grease cup
- mazalica sa pritiskom opruge,
aura potisnuta oprugom; ~, hanger - leite opruge; ~ -joint
outside callper - spolj ni taster
sa oprugom; ~ leaf - list opruge;

~ load-and-fire mechanism -

opruni iskljunik; ~ loaded opruni, elastini, gipki; ~ loop

- uska opruge; ~ packing ring
- elastini zaptivni prsten; ~ pad
- elastina podloka; ~ pin - elastina ivija; ~ roller bearing valjkasto leite sa elastinim valjcima; ~ scale - dimenzije opruge;
~ screw - opruni vijak; ~-screw
thread die - patrona za izradu
navoja; ~ seating pan - tanjir
opruge; ~ seed - prolena setva;
~ steel - opruni elik, elik za
opruge; ~ stiffness - krutost
opruge; ~ stop nut - oprun

sputter point
prsten; ~ suspension - opruno
veanje; ~ temper - tvrdoa
opruge; ~ -tempered - oprune
tvrdoe, tvrd kao opruga; tension - napon opruge; ~ tension
plate - opruna stezna ploa; ~
testing ispitivanje opruge;
-tube manometer - Burdonov
manometar; ~ valve - opruno
optereeni jednosmerni ventil; ~
washer - opruna podloka, opruni prsten; ~ water - izvorska
voda; winding - namotavanje
opruge; ~ wire - opruna ic:i
springing - opruanjc (ma!.); ~
of the axle - pregibanje osovine
(was.)
springy - opruno, elastino (was.)
sprocket wheel - toak za lanac
(mai.)
spruce - smra, smreka, smrekovina;
~ rosin - smola iz smreke
spun-barrel reflector - reflektor
u obliku bureta (eh.)
spur gear - cilindrini zupanik
(mal.)
spurious capacitance - parazitna kapacitivnost (el.); count - lani
odboj, impuls u brojau radioaktivnosti koji nije nastao kao posledica
zraenja (fiz.); ~ coupling - parazitna sprega (el.); ~ emission
- parazitna emisija (eh.); ~ images - sporedna sUka (TV); ~
mode - sporedni tip (oscilovania)
(eh.); ~ oscillation - parazitne
oscilacije (eh.); ~ (ulse mode sporedni tip impulsa (eU.j; ~
radiation - parazitno zraenje
(rad.); ~ resonance - parazitna
rezonanca, rezonanca parazitnih oscilacija (eh.); ~ response - lani
signal, smetnje (els.); ~ response
ratio - relativna osetljivost prema
parazitnom signalu (eh.); ~ response rejection - odsecanje parazitnih signala, uklanjanje parazitnih
signala (eh.); ~ signal - parazitni
signal (eh.)
spurt - impuls (eh.)
sputter point - prag poboljanja,
prag popravke (kod FM) (eh.)

sputtering

664

sputtering - degazacija pozitivnih

jona, metalizacija Spricanjem, pricanje, razbrizgavanje, rasprenje;
~, anode - anodno rasprenje;
~, cathode - katodno rasprenje,
katodna pulverzacija; ~ glow discharge - raspraenje tinjajuim
pranjenjem; ~ of metals - raspraenje metala; ~, reactive reaktivno raspraenje, katodna pulverzacija
square - etvrtast; vertikalan, prav;
plosan; ~ back - ravna leda
knjige (rikna), nezaokrugljena lea
knjige; ~ bar - kvadratni presek
elika; ~ bars - materijal kvadratnog preseka; ~ base - kvadratna
osnova; ~ bastard cut file - etvrtasta turpija; ~ bit - burgija sa
krunicom; ~ blade - etvrtasti
zub (glodala); ~ bolt - vijak sa
etvrtastom glavom; ~ bow-section column - stalak sanduka;
~ box wrench - nasadni klju za
etvrtaste vijke; ~ bracket etvrtasta (uglasta) zagrada;
~
butt joint - I - var; ~ chain amerika mera za povrinu 1 sq.
eh = 404,687 m 2 ; ~ dimension
- mera povrine, povrinska mera;
~ edge weld - eoni var; ~< file
- etvrtasta turpija; ~ finish
tooth - seivo za zavrnu obradu;
~ groove - kvadratni kalibar
(valjaonica); ~ guide - etvrtasta
vodica (ma.); ~ head - etvrtasta glava (ma. elementi); ~
-head bolt - vijak etvrtaste glave;
head bolt with square shank
- etvrtasti vijak (u telu) i etvrtaste glave; ~ head plug - etvrtasti zapua; ~ -head screw
- vijak etvrtaste glave; ~ hole etvrtasti otvor; ~ hole broach igla za provlaenje kvadratnog preseka; ~ inch - kvadratni in,
kvadratni col (engleska mera 2za
povrinu: 1 sq.in. = 6,452 cm );
~ key - kvadratni klin; ~ link
- amerika mera za2 povrinu:
1 sq.li. = 40,469 cm ; ~ mile kvadratna
milja = sq.mi. = 2,59
km 2 (SAD, ENG); ~ nut - etvrtasta navrtka; ~ paper - mili-

stabilatron
metarska hartija; ~ pattern karirani uzorak (tekstil); ~ plain
taper key - uzduni klin; ~ pulse
- pravougaoni impuls; ~ pulse
generator - generator pravougaonih
talasa (impulsa); ~ punch - etvrtast probija, izbija kvadratnog
preseka; ~ rod - engleska povrinska mera 1 sq.rd. = 25,293 m 2 ;
~ root - kvadratni struga (aber); kvadratni koren; ~ tool
post - etvrtasta revolver-glava;
~ tooth clutch - kandasta spojnica; ~ turret - etvrtasta revolver-glava; ~ wave - kvadratni
talas, pravougaoni talas (el.); ~
-wave modulated - generator
kvadratnih impulsa; ~ wrench etvrtasti klju; ~ yard - engleska
jedinica za 2 povrinu: 1 sq.yd. =
= 0,836 m
squareness - pravougaonost
squarer - sistem za formiranje kvadratnih impulsa (eh.)
squaring - davanje pravougaonih
oblika (eh.); ~ amplifier - pravougaoni" pojaava (eh.); ~ the
circle - kvadratura kruga (mat.)
squeeze pressure - pritisak gnjeenja (mat.)
squegger oscillator - bloking-oscilator, oscilator sa samoprekidanjem (el.)
squeggers - parazitne oscilacije,
smetnje prijema (rad.)
squegging - samoprekid, samozaustavljanje (el.); ~ oscillator bloking-oscilator (el.)
squelch - samozagluivanje, samogaenje (el.); ~ circuit - ema za
beumnu regulaciju (podeavanje)
(el.) ; ~ system - sistem beumnog podeavanja (el.)
squint error - nagibna greka, kosa
greka
squirrel-cage antenna - cilindrina
antena (rad.); ~ -cage motor kavezni motor (elj.)
squitter - prekidni generator (el.)
Sr - simbol elementa stroncijuma
(hcm.)
stabilatron - stabilatron, pribor za
stvaranje gama-zraenja

stainer
stable - stabilan; postojan; ~ are
stabiliser - stabilizator; supstancija
- stabilan luk (zav.); ~ gain koja rastvor ini stabilnim, negakonstantno pojaanje; ~ substance
tivni katalizator
- postojana supstanca (hem.)
stabilising inductance - stabilizastack - oprema, komplet; stacioni induktivitet (el.)
lak; magaciiij kamin, dimnjak;
stability - stabilnost; ~, aging ~, fuel cell - baterija gorivnih elemenata; ~, micromodule
nestabilnost usled starenja; ~,
closed loop - stabilnost zatvore- stalak mikromodula; ~, to nog kola, stabilnost zatvorenog kola
upon stack - postavljati jedan nad
povratne sprege; ~, environmendrugim
tal - stabilnost ambijenta; ~ facstacking factor - faktor ispune (el.)
tor - faktor stabilizacije; ~, frestacktron - keramika prijemnoquency - stabilnost frekvencije;
pojaavaka cev
~, level - stabilnost nivoa (npr.
stage - stepen, staijum, kaskada,
signala); ~, long-term - dugofaza, platforma; stepen rakete; ~
trajna stabilnost; ~, long-time v.
-by-stage elimination - postelong-term stability; ~, maser
pena eliminacija; ~, complemen- stabilnost frekvencije kvantnog
tary -s - dopunski stepeni, dopungeneratora, stabilnost frekvencije
ske kaskade; ~, Darlington masera; ~, medium-term - sredDarlington trioda; ~, Darlington
nja vremenska stabilnost; ~, moinput - Darlingtonov ulazni stetional - ravnomernost provlaenja;
pen; ~, double-ended - sime~ of plasma - stabilnost plazme;
trini stepen; ~, drift-compensa~, reliability - after storage ted - stepen kompenziran na
stabilnost pouzdanosti; ~, shortdrift; ~, efficiency - stepen koristerm - kratkotrajna stabilnost; ~,
nog dejstva po stepenu; ~ filter
short-time v. short-term sta- etani filter; ~, floating input
bility; ~, temperature - tempe- stepen sa simetrinim ulazom;
raturna stabilnost; termostabilnost;
~, hardware - hardver-stepen,
termootpornost; ~, thermal v.
stepen realizacije; ~ lighting temperature stability; ~, trorasveta pozornice; ~ of preselecpospherlc - troposferska stabiltion - predbiraki stepen; ~nost; , unconditional - bezusrocket - viestepena raketa; ~
lovna stabilnost
single-ended - nesimetrini stestabilivolt - naponski stabilizator,
pen; ~, split-load - stepen s pogasni stabilizator napona (el.)
deljenim optereenjem
stabilization - stabilizacija; obezbestagger-tuned
amplifier - irokoenje stabilnosti, stabilnost; ~,
pojasni
viestepeni
pojaava (eh.);
attitude - prostorna stabilnost;
~ tuning - podeavanje na raz<~, drift - stabilnost drifta; ~
deenim kolima (eh.)
factor - faktor stabilizacije; ~,
staggered - meusobno razmetnut;
off-level - stabilnost nivoa uklju~ arrangement (of teeth) - ureenja; ~, temperature - tempeaj za meusobno razmetanje (zuraturna stabilnost
ba) (ma.); ~ intermittent weld
stabilizator - stabilizator
- naizmenino isprekidani av
stabilizer - stabilizator, sredstvo koje
(zav.); ~ teeth - razmetnuti
usporava hemijske reakcije (hem.);
zubi (ma.)
~ tube - stabilizatorska cev (eh.)
stain - obojenie, mrlja, veo na fotostabilizing winding - stabilizacioni
grafiji (fol.)
namot (elj.)
stainer - pigment, koji se dodaje
stabistor - stabistor (poluprovoosnovnoj boji (premazu) da bi joj
nika dioda sa stabilizaciju jednose promenila nijansa (thnl.)
smernog napona)

staining power
staining power - mo bojenja (thnl.)
stainless - nerajui (mtl.); ~
steel - neoksidni (ili neoksidljiv)
elik (mtl.)
staircase waveform - zupasti trougaoni oblik talasa (els.)
stalagmometry - stalagmometrija,
analiza merenjem povrinskog napona tenosti
stall - stanje mirovanja; tand; zaustaviti, smiriti
stamper - trei original, negativ za
presovanje gramofonskih ploa; nabija
stamping machine - presa utiskaa (ma!.); ~ out - prosecanje
(ma!.); ~ test - provera utiskivanjem (ma!.)
stanchion - stub, upora
stand - postolje; stalak; nosa objekta; stativ; ~ -by engine - rezervna maina (ma!.); ~, cylinder
- postolje boce (zav.); ~ -off
insulator - distanni izolator (el.)
standard - etalon, standard, norma,
obrazac, standardni; stojei; stalak;
stub; ~, active frequency aktivni etalon frekvencije (spektralne linije zraenja); ~, active
maser frequency - aktivni etalon frekvencije na kvantnom generatoru; ~, ammeter - ampermetar-etalon (el.); ~ antenna standardna antena; ~ atmosphere
- standardna atmosfera, jedinica
pritiska (fis.); ~, atomic-beam
frequency - atomskoluni etalon
frekvencije; , atomic-frequency
- atomski etalon frekvencije; ,
atomic hydrogen maser frequency - atomski etalon frekvencije
na vodoninom kvantnom generatoru; ~, atomic time - atomski
etalon vremena; ~, attenuation
- standardna mera slabljenja; ~,
block - etalon, konano merilo;
~ broadcast band - standardni
radiodifuzni opseg (rad.); ~ broadcast channel - standardni radiodifuzni kanal (rad.); ~ cable
- standardni kabl (el.); ~ calomel
electrode - standardna kalomelova
elektroda, poluelement koji se sasstoji od ive, kalomela i rastvora

standard
kalijum-hlorida (hem.); ~ calorie
- standardna kalorija (fiz.); ~
candle - normalna sveca (opt.);
~ cap - standardno podnoje;
capacity - standardni kapacitet (el.); ~ casing - standardno
kuite; ~ cell - standardna (elektrina) elija; normalni element,
element-etalon (el.); ~, cesium
v. cesium frequency standard;
, cesium atomic-beam frequency - etalon frekvencije na atomskom snopu cezijuma; ~, cesium
beam v. cesium atomic-beam
frequency standard; ~, cesium
frequency - cezijumov etalon frekvencije; ~, cesium gas cell frequency - cezijumov etalon frekvencije na gasnoj eliji; ~, colorfrequency - etalon frekvencije
boje; ~, compatible color - etalon kompatibilne boje; ~ component - standardni deo; ~ conditions - standardni, uobiajeni
uslovi; ~ cubic foot of gas standardna kubna stopa gasa, standardna koliina gasa u engleskim
jedinicama; ~, current - etalon
struje; ~ deviation - standardno
odstupanje, standardna devijacija
(fiz.); ~, electrode potential
- standardni potencijal elektrode
(el., hem.); ~ equipment - standardna oprema; ~, facsimile fototelegrafski standardi; ~ field
strength - standardna mera jaine
polja; ~ fit - standardni dosed;
~, frequency - etalon frekvencije;
standard frekvencije; generator standardnih signala; ~ frequency generator - generator standardne
frekvencije (rad.); ~, gas cell
frequency - etalon frekvencije
na gasnoj eliji; ~ gravity - standardna
gravitacija
(g = 980.665
cm/sa) (fiz.);
~
impedance
- standardna mera impedancije;
~ instrument - standardni aparat, instrument-etalon; ~ length
- standardna, trgovaka duina;
~ level - etalonski nivo; , Iongbeam frequency - dugomlazni
frekventni etalon; ~, maser frequency - etalon frekvencije na

standard

667

kvantnom generatoru; ~ mirerophone - merni mikrofon, standardni

mikrofon, mikrofon-etalon (eh.);
~ mile - standardna milja; ~,
molecular frequency - molekularni etalon frekvencije; ~ noise
- standardna mera veliine uma;
~ noise temperature - standardna temperatura (za merenje
uma) (els.); ~, optically pumped frequency - frekventni etalon
dobijen optikim punjenjem; ~,
passive atomic resonance controlled frequency - pasivni etalon frekvencije stabilisan atomskom
rezonancom; ~, passive frequency - pasivni etalon frekvencije;
~, passive rubidium (frequency) - pasivni rubidijumski etalon
frekvencije; ~ phase shift - standardna mera za fazni pomeraj, etalon faznog pomaka; ~ planer standardna rendisaljka (ma!.); ~
port - matina luka; ~, portable
cesium frequency - prenosni cezijumov etalon frekvencije; ~ potential - standardni potencijal (el.);
~, primary - primarni etalon;
~, quartz frequency - kvarcni
etalon frekvencije; ~, reference
- sekundarni etalon; ~, RF power
- etalon RF snage; ~, rubidium
(frequency) - rubidijumski etalon frekvencije; ~, rubidium
gas cell frequency - frekventni
etalon rubidijumske gasne elije;
~, rubidium vapor frequency v.
rubidium gas cell frequency standard; ~, secondary - sekundarni
etalon; ~, short-beam - kratkoluni etalon frekvencije; ~ -signal
generator - generator standardnih
signala (eh.); ~ solution - stan-dardni rastvor, rastvor poznate
koncentracije (hem.); ~ term standardni izraz; ~ tertiary tercijarni etalon; ~ test - standardno ispitivanje; normalno ispitivanje (zav.); ~, thallium v.
thallium frequency standard;
~, thallium atomic-beam (frequency) - talijumski atomskoluni etalon frekvencije ; ~, thallium frequency - talijumov eta-

Stark effect

lon frekvencije; ~ time delay standardna mera vremena kanjenja;

~, tri-service military -s - standardi oruanih snaga SAD; ~,
United States frequency - etalon frekvencije Nacionalnog biroa
za standarde (SAD); ~, voltmeter
- voltmetar-etalon (el.); ~ volume
- standardna zapremina (hem.);
~, wavemeter - talasomer-etalon
(el.); ~,
working
tercijni
etalon, radni etalon
standardised, standardized - normiran
standby - rezervna aparatura, rezerva, rezervni
standing wave - stojei talas (fiz.);
'
wave meter - mera stojeih
talasa (rad.); ' -wave ratio koeficijent stojeih talasa (rad.)
standpipe - hidrant
stannano - stanan, hibrid kalaja
(hem.)
stannate - stanat
stannic oxide - dioksid kalaja (stani
oksid) (hem.)
stanniferous - koji sadri kalaja
stannite - stanit, sulfostanit Cu,
Fe ili Zn (min.)
stannites - staniti, soli kalajaste kiseline (hem.)
stannous chloride (tin salt) - hlorid kalaja (stanohlorid) (hem.)
star - zvezda; ~ aerial - zvezdasta
antena; ~ bit - burgija sa krunicom; ~ chart - veza u zvezdu
(el.); ~ -connected - veza u
zvezdu (el.); ~ knob - krstasta
drka, zvezdasta drka; ~ navigation - astronavigacija; ~ of first
magnitude - zvezda prve veliine; ~ shell - svetlea raketa;
~ voltage - fazni napon; ~ wheel
- zvezdasta drka, toki za popravljanje toila (ma!.)
starch - krob, skrobno brano; ~,
animal - gl i kogen; ~, cor - kukuruzni krob; ~, gum - dekstrin;
~ spirits - piritus iz krompira;
~ sugar - glikoza, grodani eer;
~, wheat - penini krob
Stark effect - Starkov efekal iakog
elektrinog polja na spektralne linije

starlet

668

starlet - mala zvezda

starling - ledobran
start and stop valve - ventil za
uputanje i zaustavljanje (ma.)
startability - mo startovanja (av.)
starter - starter, pokreta, uputa,
ureaj za pokretanje (mot.); ~
button - dugme za ukljuivanje,
startno dugme, dugme za pokretanje (mot.); ~ cathode - pomona katoda za putanje, katoda
za paljenje (el.); ~ motor - starter (mot.); ~ pinion - zupanik
pokretaa (mot.); ~ with automatic cut-out - starter sa automatskim zaustavljanjem (elj.)
starting - stanovanje; zalet; potezni moment; ~ capacitor startni kondenzator (el.); ~ cartridge - startni osigura (el.);
~ element - pobudni organ (el.);
~ handle - startna ruica, runi
pokreta (mot.); ~ hole - vodea
rupa (ma.); ~ motor - motor
pokreta, starter (mot.); ~ power
of a meter - polazna snaga brojila (el.); ~ relay - startni relej,
relej za putanje u rad (el.); ~
salary - poetna plata; ~ torque - polazni obrtni moment (mot.)
starvation circuit - kolo minimalne
potronje (el.)
starved-current amplifier - pojaava sa minimalnom potronjom
(el.)
statcoulomb - statkulon, jedinica
naelektrisanja (fiz.)
state - stanje, poloaj; struktura,
forma; reim (voda); ~, acceptor
- struktura akceptora; ~, allowed - dozvoljeno stanje; ~, amplifying - reim pojaanja (piezoelektrinog kristala); ~, antiferroelectric - antiferoelektrino
stanje; ~, band-gap - (energetsko) stanje u zabranjenoj zoni; ~,
bound - vezano stanje, stacionarno stanje; ~, capturing zahvatno stanje; ~, charge stanje naelektrisanja; ~, correlated -s - korelisana stanja; ~,
cutoff - prekidno stanje; ~,
deep (-lying) - duboki nivo; ~,
degenerate - degenerisano stanje;

station

state-of-the-art
~, discrete - diskretno stanje;
~, donor - donorno stanje; ~,
empty - prazno (nepopunjeno)
stanje; ~, energy - energetsko
stanje; ~, ferroelectric - feroelektrino stanje; ~, filled - popunjeno stanje; ~, forward (conducting) - stanje direktne provodnosti; ~, frozen - zamrznuto"
stanje; ~, ground - osnovno
(energetsko) stanje; ~, high-Q visoko ,,Q" stanje; ~, hyperfine superfino stanje; ~, impurity stanje primesc; ~, interface stanje na medupovrini; ~, nonconducting neprovodno stanje;
~, nondegenerate - nedegenerisano stanje; , normal - normalno stanje; ~, occupied - popunjeno stanje; ~ of equilibrium
- ravnoteno stanje; ~ of health
- ispravnost (aparature); ~ of
strain - stanje razoblienosti (ili
deformisanosti); ~ off - poloaj
ukljueno"; ~ on - poloaj iskljueno"; ~, pre-plasma - pretplazmeno stanje; ~, remanent remanentno stanje; stanje remanentnog magnetizma; ~, reset poetno stanje; ~, resistive nepovratno stanje, otporno stanje;
~, reverse (conducting) - stanje
povratne provodnosti; ~, saturated - zasieno stanje, saturaciono stanje; ~, shallow (-lying)
- meki nivo; ~, solid - tvrdo
telo, vrsto stanje; ~, stable stabilno stanje; ~, steady - stabilno stanje; ~, superconducting
- superprovodno stanje; ~, supersaturated - prezasieno stanje;
~, surface - povrinsko stanje;
~, Tamra - Tamov nivo; ~,
transient - prelazni reim; ~,
trapping - hvata, trap, klopka;
~, unbound - nevezano stanje;
~, unfilled - nepopunjeno stanje,
slobodno stanje, nezauzeto stanje,
vakantno stanje; -~*, unoccupied
v. unfilled state; ~, unstable nestabilno stanje, promenljivo stanje; ~, vacant - virtualno stanje;
~, weightless - besteinsko stanje
state-of-the-art - savremeni nivo

static - atmosfersko pranjenje, atmosferske smetnje (pl.), atmosferik; statian; stacionarni, nepokretan; ~ characteristic - statika
karakteristika (el.); charge statiko optereenje (el.); ~ converter - statiki konvertor, statiki ispravlja, usmeravaki ureaj (el.); ~ coupling - kapacitivna sprega (el.); ~ direction
finder - radiogoniometar atmosferskih prai njenja (els.); ~ discharge - statiko pranjenje, atmosfersko pranjenje (el.); ~ electricity - statiki elektricitet (els.);
~ -free - bez atmosferskih smetnji; ~ frequency changer -menja frekvencije (els.); ~ head statika visina (av.); ~ level nivo atmosferskih smetnji (els.);
~ machine - elektrostatiki generator (el.); ~ magnetic memory - statika magnetska memorija (els.); ~ phase error statika fazna greka (els.); ~ regulatioi curve of output pressure - statika kriva promene
pritiska (u.); ~ seal - statiki
zaptiva (ma.); -~-> sensitivity statika osetljivost (fotoelementa)
(els.); ~ shori circuit current
- trajna struja kratkog spoja (el.);
~ welding machine - statika
maina za zavarivanje (zav.); ~
welding set - statiki zavarivaki
ureaj (zav.); ~ universe - statiki univerzum
statics - statika, grana mehanike;
atmosferske (elektrine)
smetnje

(Pj.)

station - 1. mesto, pozicija, postavljanje; staviti na mesto, smestiti;

2. stanica, put; 3. eleznika stanica; 4. baza vojna, pomorska
baza, poloaj, mesto; 5. elektrostanica, elektrana; ~, aeronautical communication - stanica
aero-navigacione veze; ~, aeronautical radio - aero-navigaciora
radio-aparatura; ~, air - 1. taka
fotografisanja, centar projekcije; 2.
avio-baza; ~, airborne pick-up
- bona prijemna stanica; ~, airborne telemetring - bona tele-

metrijska radio-stanica; ~-, airdefence - punkt protivvazdune

odbrane, poligon za avio-vazdunu

odbranu; ~, air-ground control

radio - nadzemna radio-stanica

za upravljanje leteim aparatima,
kontrolna radio-stanica za upravljanje avionima; ~, air-to-surface
vessel - bona radio-lokaciona stanica za otkrivanje morskih ciljeva;
~, answer back - pozivno-odzivna aparatura za pregovaranja;
~, atomic power - atmoska elektrostanica, atomska centrala; -~,
attended - opsluivana stanica,
stanica sa posadom; ~, automatic
unattended hydroelectric - automatska hidroelektrina stanica sa
daljinskim upravljanjem; ~, background monitoring - stanica za
kontrolu (radioaktivnog) fona; ~,
base - bazni punkt, bazni poligon,
stajna stanica; ~, base-load electric - bazna elektrostanica; ~,
beam - radio-stanica sa usmerenom predajom; ~, bili - spisak
posade; ~, block - aparatura za
blokiranje; ~, booster - 1. retranslaciona stanica; 2. buster-aparatura; 3. predajna stanica, medustanica; ~, breeding - selekciona
stanica, odabirna stanica; ~, broadcast - radio-stanica, emitujua
radio-stanica; ~, casualty-clearing - stanica za uzbunu; ~, cat
- kursna radio-stanica; ~, catand-mouse - kursna upravljajua
radio-stanica; ^, central - centralna stanica, centralna pozicija,
centralni poloaj, centralna eleznika stanica, centralni poloaj,
centralna baza; ~, central wireless - centralna radio-stanica; ~,
charging - elektrina stanica; ~,
cloud-and-collision warning avionska radio-lokaciona stanica za
osmatranje oblanosti i zatitu od
sudara; ~, coast - visinska radio-

stanica; ~, communication con-

trol - radio-stanica za regulisanje

vazdunog kretanja; ~, control kontrolna stanica; ~, cosmic-ray
intensity recording - stanica za
registraciju intenziteta kosmikih

station
station

670

station
zraka; , counter - raunska
stanica; ~, crossing - stanica za
ukrtanje; ~, detector - mesto
posmatranja, poloaj posmatranja;
~, dispatch - dispeerska stanica,
odailjaka stanica; ~, distancefinding - daljinski poloaj, distancioni poloaj; ~, distributing sortirna stanica, distribuciona stanica; ~, disturbing - radio-stanica koja vri smetnje, zagluujua
radio-stanica; ~, down-rangekontrolno-merni punkt na trasi
raketnog poligona (poloaja); ~,
drift - pomerena stanica; ~, earlywarning - stanica daljinskog posmatranja, stanica daljinskog otkrivanja; ~, electric - elektrostanica; ~ emitting - emitujua
stanica, predajna stanica; ~, end
- konana stanica, krajnja stanica;
~, extension - dobavna abonentska prostorija, magacin; ~, field
- 1. poljska stanica, linijska stanica;
2. linijski punkt (u sistemu teleupravljanja); ~, fixed - fiksirana
radio-stanica, stacionirana radiostanica, locirana radio-stanica; ~,
flag - stajni punkt; ~, flashranging - poloaj optike mree;
~, freight - teretna stanica; ~,
gauging - hidrometrijska stanica, elektrostanica, centrala; ~,
geodetic - geodezijski punkt, geodezijska stanica, geodezijska pozicija, geodezijsko mesto; ', ground
- nadzemna radio-stanica; ~, ground receiving - nadzemna prijemna radio-telemetrijska stanica;
~, ground recording telemetering - nadzemna registraciona
radio-telemetrijska stanica; ~, guidance - stanica navoenja, punkt
navoenja, poloaj za navoenje,
mesto za navoenje; ~, high-head
hydroelectric - visinska hidroelektrina stanica; ~, hydroelectric - hidroelektrina elektrana,
HE; ~, incubator-poultry - inkubatorska stanica; *-, indoor
hydroelectric - hidroelektrina
stanica sa zgradom zatvorenog tipa;
~, inspection - kontrolni punkt,

Station
kontrolni poloaj, kontrolno mesto,
kontrolna stanica; ~, interfering
v. disturbing station; ~, intermediate - meustanica; ~, jamming - stanica zaguenja, stanica
smetnji; ~, junction - ukrsna stanica, stanica za ukrtanje; ~, key zadana stanica, vodea stanica, zadani put; ~ knapsack - radiostanica za ranac, prenosna, lena
radio-stanica; ~, lift - pumpna
stanica za podizanje stajnih voda;
~, line code - linijska kodovana
stanica, linijska kodovana elija;
~, listening - mesto oslukivanja,
poloaj za prislukivanje, punkt
za prislukivanje; prislunica; stanica pfislunica; ~, long-distance
radio - radio-stanica daljinskog
dejstva, daljinska radio-stanica; ~,
long-range ground-search - nadzemna stanica za daljinsko osmatranje cilja; ~, look-out - mesto
za posmatranje, poloaj za osmatranje; ~, low-head hydroelectric - niskonaponska hidroelektrina stanica; ~, magnetic magnetni punkt, magnetna stanica,
magnetna taka; ~, marked markirana stanica, markirani punkt,
uvrena taka, geodezijski punkt
sa odreenim koordinatama; ~,
master - zadana stanica, zadana
taka; rukovodilac stanice; ~, medium-head hydroelectric - srednjonaponska hidroelektrina stanica; ~, mixed pumped storage
- hidroakumulaciona elektrina stanica koja radi na prirodnom bazenu
i hidroakumulaciji; ~', mobile poletna stanica, letna stanica, uzdina stanica; ~, monitoring kontrolna stanica; , monumented - znak koji je uvren na odreenom mestu, reperna taka;
~, mouse - radarska stanica koja
daje avionu poloaj nad ciljem,
usmeravajua stanica; ~, multiple - ukrsna stanica; ~, nuclear
energy - atomska elektrostanica,
atomska centrala; ~, observation
- t. astronomski punkt; 2. stajna
taka, taka posmatranja; ~, openair hydroelectric - hidroelek-

ciona radio-relejna stanica, relejna

trina stanica sa zgradom otkrivestanica; ~, relaying space - ranog tipa; ~, optical observation
diorelejna stanica na vetakom sa- punkt optikog posmatranja, statelitu; ~, remote-control - punkt
nica za optiko posmatranje; ,
distancionog upravljanja, punkt daorbital space - orbitalna kosmika
ljinske kontrole; ~, repeater stanica; ~, outdoor hydroelec1. repetitorna stanica; 2. stanica
tric v. open-air hydroelectric
za pojaanje, pojaavaka stanica;
station; ~, outlying - stanica
3. retranslaciona stanica; ~, rekoja lei na periferiji sistema; ~,
transmitting - retranslaciona rapassenger - prolazna stanica; ~,
dio-relejna stanica; ~, revolvingpay - telefon automat, telefon za
beam - radio-far sa rotacionim
optu upotrebu; ~, petrol-filling
dijagramom usmerenosti antene;
- benzinska stanica; ~, pier-type
~, road-side - meustanica; ~,
hydroelectric - hidroelektrina
rotating beacon - radio-far sa
stanica odreenog tipa; ~, plantrotacionim dijagramom usmerenobreeding - selekciona stanica; ~,
sti antene; --', rotating loop port - putnika eleznika stanica;
radio-far sa rotacionom ram-ante', power - generatorska stanica,
nom; ~, satellite - 1. pomona
elektrina stanica; ~, printing stanica, podstanica; 2. stanica veze
maina za kucanje, maina za tamsa satelitom, meustanica na satepanje; ~, private - privatna stalitu, retranslaciona stanica na sanica, stanica za delimino koritelitu; ~, seaplane - hidroaeroenje; ~, pumped storage drom; ~, semi-outdoor hydrohidroakumulaciona elektrina staelectric - hidtoelektrina stanica
nica; ~, pumping - pumpna
sa zgradom poluotvorenog tipa;
stanica, pumpni punkt; ~, push~, sending - predajna radio-stabutton - punkt za upravljanje,
nica, radio-predajnik; ~, sewage
komandni punkt; , radar - radiopumping - aparatura za predaju
lokaciona stanica, radarska stanica;
vode, stanica za prebacivanje vode;
~, radio- - radio-stanica; ~,
~, ship - radio-stanica na brodu;
radio-beacon - radio-far; ~,
~, shore - visinska radio-stanica;
radio-beam transmitting - radio~, shunting - sortirna radiopredajna stanica usmerenog dejstva,
stanica; << signal - 1. petlja veze;
transmisiona stanica usmerenog dej2. signal veze; ~, sounding - 1.
stva; ~, radio-compass v. radiozvukometrina stanica; 2. jonosbeacon station; ~~, radio direcferna stanica; ~, space - kosmika
tion-finding - radio-goniometrijstanica; ~, spotting - sortirna
ska stanica; ~, radio intercept stanica; ~, starting - stanica za
radio-stanica za prihvatanje; ~,
odailjanje; ~, stopover satellite
radio-range - radio-far, opseg
- meustanica na vetakom sateradio-stanica; ~, radio telemelitu, prolazna stanica na vetakom
tering - radio-telemetrijska stasatelitu; ~, storage power nica; ~, railway - eleznika stahidroakumulaciona hidroelektrina
nica; ~, rainfall - punkt za mestanica; ~, stream-gauging - hirenje kie; ~, rating - raunski
drometrijska stanica; ~, stub centar; ~, reading - aparatura
lepa stanica; ~, subscriber's za itanje; ~, receiving - prijemna
abonentski punkt, abonenstska testanica, prijemna radio-stanica, ralefonska stanica; ~, superpower dio-prijemni centar; ~, refuelling
supersnana stanica, stanica visoke
satellite - vetaki satelit koji slui
snage; ~, switching - 1. blokkao meustanica; ~, regional stanica, poloaj sekcioniranja; 2.
regionalna stanica, oblasna stanica,
punkt za prikljuivanje; ~, telerejonska stanica, radio-stanica limetering - telemetrijska stanica;
nijske veze; ~, relay - retransla-

station

672

steam

station
stator - stator, nepokretni deo (elj.);
~, telephone - abonentski tele~ -resistance starter - starter
fon, abonentski punkt; ~, teleputem otpora statora (elj.)
vision - televizijska stanica, telestatron - elektrostatiki pulverzator
vizijski centar; ~, terminal - statute mile - amerika duinska
i. konana stanica; 2. lepa stanica,
(jedinica) mera; 1 mi = 1.609 km.
krajnja stanica; ~, thermal - tostatvolt - statvolt, jedinica napona
plotna elektrina stanica; ~, thro(= 300 volti) (el.)
ugh - 1. prirodna stanica; 2. stastaurolite - staurolit, hidratisani
nica u prolazu; ~, tidal power
silikat aluminijuma i gvozda (min.)
- prilivna elektrostanica; ~, tower stay - podupira; kotva, ivija, nosa,
- blok poloaj; ~, tracker - staoslonac, stalak, porezni zahvata;
nica za praenje; ~, transmitting
~ block - leite ankera (elj.);
- transmisiona radio-stanica, pre~ plate - ukruena ploa; ~
dajna radio-stanica; ~, visual tightener - steza ankera, steza
vizuelni poloaj, svetlosno-signalni
kotve (elj.) i ~ wedge - klin
poloaj, svetlosno signalno mesto;
podesnik (ma.)
~, warning - predviena radiostaying
with ribs - rebrasto ukrulokaciona stanica, planirana radioen (ma.)
lokaciona stanica, radarska stanica
steady - trajan, stabilan; current
za otkrivanje; ~, waterpower
- konstantna struja, postojana stru- hidroelektrina stanica; hidroja (el.); ~ flow - postojan tok
elektrana; ~, water-pumping (el.); ~ load - trajno optereenje
vodopumpna stanica, vodocrpna
(el.); ~ state - postojano stanje
stanica; ~ wayside - medustanica,
(fiz.); ~ -state oscillation prolazna stanica; , weather uspostavljanje oscilacije, produameteoroloka stanica; ~, wireless
vanje oscilacije (el.)
- radio-stanica; ~, work - radno
mesto; ~, writing - aparatura
steadying resistance - stabilizujui otpornik (el.)
za zapisivanje, rekorder
stationary - stacionaran, privren, steam - potok; teenje, tok, struja;
nepokretan, stajai, mirujui; ~
reka; strujati; para; vodena para;
field - stacionarno polje, konstant~ 3 air - vazduna struja, vazduni
no polje (fiz.) ', ~ flow - stalan,
protok, vazduni tok; ~, cathode
nepromenljiv tok (acd.); ~ tone
- katodna struja, katodni tok (elek- nepromenljiv ton (ah.); ~ wave
trona); <, convection - 1. kon- stojei talas (fiz.); ~ -wave
vektivna struja; 2. elektrini vetar,
ratio - koeficijent stojeih talasa
konvekcioni tok (elektrinih es(fiz.)
tica); ~ distillation - destilacija
vodenom parom (metod preistationery pisane stvari (pl.)
avanja); ~, ebb-tide - prilivno
statistic test - statistiko ispitivanje
teenje, prilivni tok, prilivna struja;
statistics - statistika; statistiki merni
~, fluid - potok tenosti, potok
brojevi
(pi.);
~,
degenerate
gasa, fluidni potok; ~, free - slov. Fermi-Dirac statistics; ~,
bodni potok, slobodni tok; ~,
Fermi-Dirac - Fermi-Dirakova
gaining - reka koja se stvara od
statistika;
~,
Maxwell-Boltzpodzemnih voda; ~, gas - potok
mann - Maksvel-Bolcmanova stagasa, tok gasa, struja gasa; ~,
tistika; ~ of laser radiation jet - 1. reaktivna struja; 2. strujni
statistika zraenja lasera; ~ of
tok; ~, main - osnovni tok,
thermal radiation - statistika
osnovni potok, nepomeani potok,
termalnog zraenja
nesmeani potok; ~, meteor - mestatitron - statitron, Vandegrafov
teorski potok; ~, mud - potok
generator
glinastog rastvora; ~, rising - dostatometer - statiki voltmetar (el.) j

cteam

673

lazei potok, dolazei tok; ~, ratary - povratni tok, povratna voda;

~, tidal - prilivno teenje, prilivni tok, prilivna struja; , trunk
- izvorni potok, izvorni tok, izvorna
struja; ~, turbulent - turbulentni
potok, turbulentna struja, turbulentno strujanje, turbulentni tok
stearic acid - stearinska kiselina,
jednobazna
masna kiselina sa
18 ugljenikovih atoma (hem.)
Stearin - stearin, naziv za smeu
stearinske i palmitinske kiseline
kao i za glicerid stearinske kiseline
(hem.)
steatite - steatit, masnik, varijetet
talka (min.); ~ ware - keramiki
materijal od peenog steatita (thnl.)
Stearone - vrsta sintetikog voska
na bazi visokomolekularnih ketona
steel - elik (mtl.); ~ belt - elini
kai; ~ plate, steel sheet - elini
lim, ploa (mtl.); ~ -tank rectifier - ventil (ispravlja) sa elinom posudom (el.); ~ -tape
recorder - magnetofon sa elinom trakom (eh.); ~ wire - elina ica (mtl.)
steerable antenna - antena sa promenljivom usmerenou (rad.)
steering - ureaj za upravljanje
(mot.); ~ arm - rukunica spone
(mot.); ~ column - upravljaki
stub (mot.); ~ compass - kormilarski kompas, upravljaki kompas (pom.);
gear - upravljaki
prenosnik (mot.); ~ knuckle rukavac toka (mot.); pivot osnovica rukavca toka (mot.);
~ shaft - upravljaka osovina
(mot.); ~ swivel - rukavac toka
(mot.); ~ wheel - volan, upravlja (mot.)
Stefan-Boltzmann law - StefanBolcmanov zakon (zraenja)
Steintnetz coefficient - tajnmecov koeficijent, kod magnetnog histerezisa (fiz.)
stellar guidance - voenje po zvezdama
stellarator - stelarator
Stellite - brzorezna tvrda legura
kobalta, hroma i volframa (mtl.)
13 RecnUc

stereochemistry

stemmatron - naziv serije elektronskih cevi, stematron

stenode - stenod, superheterodin sa
piezogeneratorom (rad.)
stenotron - stenotron, oscilovana
cev punjena gasom
step - korak, stupanj; ~ annealing
- stupnjevito arenje (mtl.); ~
back welding - zavarivanje povratnim korakom (zav.); ~ -by-step - stepenasti, postepeni, korak po korak; ~ by step office centrala sistema korak po korak
(tel.); ~ by-step selection biranje u sistemu korak po korak
(tel.); ~ cone - stupnjeviti kainik (ma.); ~ -down ratio koeficijent smanjenja (el.); ~ -down transformer - transformator za snienje (el.) ; ~, frequency - frekventni korak; ~ milling - stupnjevito glodanje (ma.) ;
~ -shaped - stepenast, stepenastog oblika (eh.); , unit - jedinini korak; ~ -up ratio - koeficijent poveanja (el.); ~ -up
transformer - transformator za
poveanje (el.); ~ voltage regulator - stepenasti regulator napona
(el.)
stephanite - stefanit, sulfid srebra
i antimona (min.)
stepless - bez stupnjeva (ma.)
steplessly variable - kontinuirano
promenljiv (ma.)
stepped cone pulley, stepped pulley - stupnjeviti kainik (ma.);
~< spur gear - dvostruki zupanik (ma.); ~ winding - stepenasti namot (elj.)
stepping - stupnjevanje; koraanje,
stupanje, postepeno ispitivanje
steradian - steradijan, prostorni
radijan, jedinini prostorni ugao
stereo multichannel - viekanalni
stereofonski sistem; ~ multiplex
- stereofonska oprema s jednom
noseom;
three-channel
trokanalni stereofonski sistem
stereocasting - stereofonska radiodifuzija
stereochemistry - stereohemija (nauka o prostornom rasporedu atoma
u molekulima)

stercogoniometar
stereogoniometar - stereogoniometar, ureaj za merenjc orijentacije
kristala (kr.)
stcreogram - stcrcogram, slika u
prostoru
stereoisomer - stereoizomer (hem.)
stereoisomerism - stereoizometrija,
postojanje molekula jednake strukture, ali razliitog prostornog rasporeda atoma (hem.)
stereomer - stereomer, sinonim za
stereoizomer (hem.)
stereophonic - stereofonski (ak.);
~ reception - stereofonski prijem (eh., ak.); ~ reproduction
- stereofonska reprodukcija (els.,
ak.); ~ sound system - stereofonski zvuni sistem (ak.); ~
tape recording - stereofonsko zapisivanje na traku (els.)
stereoptics - stereoptika
stereoscope - stereoskop (opt.)
stereotron - stereotron
stereovision - stereoskopsko gledanje (opt.)
steric - prostoran
sterilamp - stertlizaciona lampa
(med.)
steritron - naziv elektronskog ureaja za preiavanje vode
sterluminancy - osvetljenje po steradijanu (opt.)
sterols - steroli, grupa alkohola velike molekulske teine, srodnih terpenima (hem.)
Sterox - grupa nejonskih, povrinski aktivnih proizvoda na bazi
polioksietilena (thnl.)
stethetron - stetotron, elektronski
stetoskop
stethoscope - stetoskop (med.)
stibial - antimonski
stibine - stibin, hidrid antimona
(hem.)
stibnite - antimonit, stabnit, antimonski sjajnik, antimon-trisulfid
stick - prut, tap; utika; gajtan za
proveru
stickiness - lepljivost
sticking of contacts - stupanj kontakta, slepljivanje kontakta
stiffen - poveavati induktivnost
kola (el.)

674

875

stocking

stilbene - stilben, trans-l-2-difeniletilen (hem.) ; ~ crystal - kristal

stilbena (kr.)
stilbestrol - stilbestrol, 4, 4-dihidroksi-dietil-stilben (hem.)
stilbite - stilbit, silikat natrijuma,
kalcijuma i aluminijuma, spada u
zeolite (min.)
still - destilacioni kotao (thnl.)
stimulation - pobuivanje; stimulacija; razdraenost; ~, laser pumpanje lasera; ~, photic - svetlosna stimulacija; ~, tactile dodirna stimulacija
stimulator - stimulator, pobudno
sredstvo; ~, tactile - dodirni stimulator
stimulus - spoljni uticaj, ulazni
signali; stimul, pobuiva, razdraiva
stirred - mean
stirrer - mealica, aparat za meanje
stirring - meanje
stock - panj, deblo, trupac, oslonac;
materijal, obradak, sirovi komad,
glavni deo; dra, drka; osnovni
materijal, inventar; stovarite; stoni fond; rezerva, zaliha; vozni
park; ~ allowance - dodavanje
materijala; ~ and die - nareznica,
alat za izradu spoljnog navoja; ~
bin - rezervoar zalihe; ~ block
- vinjeja (stamp.); ~ boat - brod
iz serijske proizvodnje; ~ book
- makulatura knjina; ~ car stoni vagon; ~ farmer - odgajiva stoke; ~ farming - gajenje
stoke, stoarstvo; ~ food - stona
hrana; ~ furnace - kovaka pe;
~ keeper - upravnik skladita;
~ left - dodavanje (ariranje) materijala; ~ market - stona pijaca;
~ naphta - ligroin; ~ number
- fabriki broj; ~ of machinery
- mainski park; of ores drobilica rude; ~, paper - papirna masa; ~, pile - zaliha obradaka; ~ raiser - odgajiva goveda;
~ removing capacity - kapacitet rezanja; ~ taking - inventar,
inventarisanje
stocking - skladitenje; predglodanje,
predrezanje

storage

stopband - nepropusni opseg, netockpile - stovarite uglja

prozirni opseg
stockyard - stono dvorite; stovastoppage time - vreme zaustavljanja
rite uglja
(tnai.)
Stoddard solvent - rastvara na
stopper - zapua, prigunica; zabazi rafinisanog destilata nafte
graditi
(thnl.)
stopping an engine - zaustavljanje
stoichlometric - stoihiometrijski (komaine (mal.) ; ~ brake - zaustavji se odnosi na odnose teina u
na konica (mot.); ~ capacitor hemijskim reakcijama)
kondenzator za blokiranje (el.);
stokes - jedinica viskoznosti (fiz.)
~ potential - napon blokiranja
Stokes law - Stoksov zakon (fiz.);
(el.);
' < power - mo zaustavljanja, mo koenja, odnos srednje
~ Une - Stoksova spektralna liduzine puta radioaktivne estice
nija (fiz.)
u vazduhu i datom materijalu (fiz.)
stomertron - stomertron
stopple - zapua
stone - kamen, stena; engleska jedistovaine - stovain, amilokain, sinnica za masu, 1 stone = 6,350 kg.;
tetiki alkaloid (hem.)
- age - kameno doba; ~ axe storage - uskladitenje; memorijski
nefrit; ~ azure - lapis lazur;
ureaj (raunske maine), memorijbit - burgija za kamen; ~ ehiped
ski element; akumulator; pamenje,
- tesani kamen; ~ chisel - dleto
akumuliziranje, uvanje, odravanje;
za kamen; ~ coal - kruni antratrokovi skladitenja; ~ battery
cit; ~ crusher - drobilica kamena;
- akumulatorska baterija (el.);
~ cut - tesani kamen; ~ cutter
akumulator; ~ battery truck - burgija za kamen; kamenoreelektrokolica; ~ bin - rezervoar
zac; ~ flint - kremen; ~ frazalihe; ~, capacitor - kondenme saw - gater
testera
zatorska memorija; ~', carrier za kamen; ~ grinding - toilo;
nagomilavanje nosilaca; charastira boje; ~, industrial racteristic - karakteristika starenja;
. tehniki dijamant; ~ isinglas ~ core - memorija sa magnetnim
sluda, mika, liskun; ~ mason jezgrima; ~, delay (-line) - mekamenorezac; ~, natural - pri
morija sa linijama kanjenja; ~
rodni dijamant; ~ pit - kamenodepreciation - pad kapaciteta
lom; ~, wine - vinski kamen
usled skladitenja (baterija); ~,
stoneware - kamenina, fina keramika
diode-condenser - diodno-konkoja je prozirna, pee se na visokoj
denzatorska memorija; ~ drum
temperaturi i bez gledi (thnl.);
- magnetni dobo, anirni dobo,
~ conduit - keramiki kablovski
memorija na magnetskom dobou;
_ provodnik (kanal) (el.); ~ duet
~, excess carrier - nagomilavanje
- keramiki (kameni) kanal za
neravnotenih nosilaca naelektrikabl (el.)
sanja; ~ expenses - trokovi (pl.)
skladitenja; ~ , in-line - unustop - stajalite; odbojnik, odboj;
tarnja memorija; ~, internal zaustaviti; ~ arm - ruica za zaoperativna memorija; ~, minozaustavljanje; runa konica (mot.);
rity-carrier - nagomilavanje ne~ button - dugme za zaustavljanje,
osnovanih nosilaca; ~, multitaster za zaustavljanje (el.); ~
level - nagomilavanje nivoa; ,
gear - mehanizam za zaustavljanje
nonvolatile - dugotrajna memo(el.); ~ lamp, stop light - stoprija; memorija koja konzervira insvetlo (mot.); ~ pin - ep za
formaciju po iskljuenju napajanja;
zaustavljanje (mal.); ~ signal ~, off-line (shelf) - autonomna
signal zaustavljanja (mot.); ~ valmemorija, of lajn memorija; ~,
ve - ventil za zaustavljanje, zaporni
on-line - unutarnja memorija;
ventil (tnai.); ~ watch - hronometar, toperica
43

strength

storage
storage
~, optical information - nagomilavanje optikih informacija;
akumuliranje informacija optikim
sredstvima; ~, random access
- memorija sa proizvoljnim prilazom; space - skladini prostor;
~ superconductor energy superprovodni skuplja energije;
~, tape - memorija na traci (magnetnoj)
store - ostava, skladite, magacin;
memorija (ob. pod.); ~, boat brod-skladite; ~ -carrier - brodsnabdeva; ~, nest v. push-down
store; ~, push-down - memorija
magacinskog tipa; <--, push-up memorija (obratnog) magacinskog
tipa; ~ room - magacinska prostorija; memorija; ~ ship - brodsnabdeva; ~, temporary - privremena memorija; ~, working
v. temporary store
storehouse - skladite, magacin;
memorija
storey - sprat; terasa; ~ culture terasasto sadenje (pirina, vinove
loze itd.); ~ furnace - etana pe
storm detection - otkrivanje olujnih centara (meteor.); ~ echo refleksija od olujnih centara, eho
od olujnih centara (meteor.)
stove - pe (mala), peica, sobna
pe, pe za peenje laka, sunica;
antracit za pei; ~, foundry pe za suenje kalupa; ~ wood
- drvo za loenje
stoving varnich - lak za peenje
stowaway - slepi putnik; odloena
roba; ostava
straddle mill - kolutasti gloda
(ma.); ~ milling - planparalelno glodanje slogom disk-glodala
straggling - rasturanje, rasejavanje,
disperzija, varijacije u dometu jonizujuih estica, obino alfa-zraka (fiz.); ~ electrons - rasejani
elektroni, rasuti elektroni (fiz.);
~ range - rastur dometa, disperzija dometa, stragling
straight amplification - direktno
pojaanje,
neposredno pojaanje
(el.); ~ bore - cilindrina rupa
(ma.); ~ broaching - provla-

676

strategy

ka za ravne povrine (ma.); ~

edge - lenjir; ~ gear - zupanik
pravozubac, obian zupanik (ma.);
~ joint - prolazni spoj, provodni
spoj (el.) ; ~ length - prava duina; ~ line - prava linija; ~ line
fluid motor - motor na hidraulini pogon (mot.); ~ line motion - pravolinijsko kretanje; ~
lined - pravolinijski; ~ polarity
- pozitivni polaritet (V. Br.), negativni polaritet (SAD); ~ receiver - prijemnik sa direktnim pojaanjem (rad.); ~ -tapered - koji
se linearno suava; <~ teeth (broach) - pravi zubi (provlaka)
(ma.) i ~ -way - protoni ventil (ma.)
straightening - ispravljanje, zatezanje (provodnika)
straightforward circuit - jednostrano kolo (s automatskom signalizacijom) (tel.)
strain - naprezanje, istezanje; optereenje, napon; deformacija; ~
gage - mera deformacija (mil.);
~ insulator - zatezni izolator
(el.); ~, lattice - deformacija reetki; , single - jednoosna deformacija
strained electrode - uporedna elektroda (zav.)
strainer - sito (mot.); cediljka
strand wire - vieilni provodnik
(el.)
strangler - priguiva, ventil za
vazduh (mot.)
strap coil - kalem od trake (el.)
strass - stras, imitacija dragog kamena
strata - slojevi (naslage) stena
strategy - strategija; ~, fault-finding - strategija traenja neispravnosti (greaka); ~, flexible - elastina strategija; ~, forecasting strategija prognoziranja; ~, inadmissible - nedopustiva, neprihvatljiva strategija; ~ ordering - redosled davanja naloga; ~, permissible - doputena strategija;
, replacement - redosled zamene opreme; ~, replenishment
- pravila ispunjavanja naloga

way - jednosmerna ulica; ~ restratification of ionosphere - slofuge - peako ostrvo; ~ roller

jevitost jonosfere
- valjak; ~ sweeper - maina
(metla) za ienje ulica
stratigraphic geology - stratigrafska
strength - 1. sila, jaina, vrstoa,
geologija
krutost, otpornost; 2. (vremenski)
stratigraphy - stratigrafija, grana
otpor, predeo otpornosti, opseg
geologije
otpornosti; 3. brojnost, brojni sastratosphere - stratosfera
stav; 4. koncentracija, jaina rasstratovision - TV predaja preneta
tvora; ~, adhesion - sila adhe(translirana) avionima
zije, jaina pripijanja, jaina spajastraw - slama; uta mrlja (opt.);
nja; ~, alcoholic - jaina alko~ baler - presa za slamu; ~
hola (procentni ili graduisani sacarrier - elevator za slamu; ~
draj); ~, anchoring- jaina veze,
charter - ulaga slame (na vramehanika jaina veze, jaina ve. lici); ~ charging device - ulaga
zivanja; ~, bearing - nosea
slame; chopper - sekaica za
sposobnost, podizna teinska sposlamu; ~ lifter - ekvator za
sobnost; -~, bending - otpor na
slamu; ~, rice - pirinana slama;
savijanje, krutost; ~, bond(ing)
~ rope spinner - maina za ple- jaina veze, jaina hemijske veze,
tenje uadi od slame; ~, rye otpor veze; ~, breaking - 1.
raena slama; ~ shredder - drorazrivna mo; 2. ruilaka mo,
bilica slame; ~, wheat - penina
otpor na ruenje; ~, bursting slama
otpor probijanju, otpor buenju;
stray capacitance - parazitna ka~, cleavage - otpor pucanju,
otpor prskanju, otpor razdvajanju;
pacitivnost (el.); coupling ~, coating - jaina pokrivanja;
parazitna sprega (el.); ~ current
~, cohesive - jaina pripajanja,
- lutajua struja (el.); ~ inducjaina spajanja, sila kohezije; ~,
tion - rasipni magnetni refleks
combined - jaina pri sloenom
(el.); ~ radiation - parazitno
deformisanom stanju; ~, compzraenje (el.); rasejano zraenje
ressing v. compression strength;
(fiz.); <' waves - lutajui talasi
~, compressive v. compression
(rad.)
strength; ~, compression - 1.
strays - smetnje
jaina kompresije, jaina pritiska;
streak - ogreb, boja praha koji na2. vremenski otpor pritisku, vrestaje grebanjem povrine minerala
menski otpor kompresiji; ~, creep
stream - struja, teenje, tok, potok;
- otpor klizanju; oblast klizanja,
strujanje tekue vode; ~ of plasma
predeo klizanja, jaina klizanja;
- struja plazme; ~ tin - neplav~, cutting - sila rezanja, jaina
ljeni kalaj (kositer), kasiterit koji
rezanja, snaga rezanja; ~, dielecse javlja pomean sa renim pestric - dielektrina sila; ~, disruptive - probojna mo, probojna
kom (min.)
jaina, razdvojna mo, razrivna
streaming - tok; strujanje u akusmo; ~, double - dvostruka jatikom polju; ~ potential - poina, dvojna jaina, dvojna sila;
tencijal strujanja, potencijalska raz~, dry - mehanika sila u suvom
lika koja nastaje izmeu krajeva
stanju; ~, electric - elektrina
kapilara kroz koju protie tenost
sila, elektrina jaina, elektrini
(hem.)
otpor; ~, electric-field - napon
streamline - strujnica (aed.); ~
elektrinog polja; ~, endurance
flow - laminarno strujanje (aed.)
- opseg nosivosti; ~, fatigue streamlines - linije toka (aed.)
jaina zamora, jaina umora, otpor
street - ulica (samo unutar naselja);
zamoru; ~, field - napon poljaj
~ car - tramvajska kola (SAD);
~ cleaning - ienje ulica; ~
lighting - ulina rasveta; ~ manhole - kablovski aht; ~, one-

strength

678

strength
jaina polja, otpor polja; ~, flexural - otpor savijanju, jaina savijanja; ~j folding - otpor lomu
pri savijanju; ~, fracture - otpor
prelomu; ~, hot - jaina pri zagrevanju;
, impact - otpor
udaru; ~, insulating - dielektrina jaina, elektrina jaina (izolacija); ~, longitudinal - longitudinalna jaina, jaina pri rastezanju; ~, long-time - opseg
jaine pri produnom optereenju;
~, magnetic - magnetna indukcija;
~, magnetic-field - napon magnetnog polja; ~, magnetic-pole magnetno naelektrisanje pola, magnetna masa pola; ~, maximum
- maksimalna jaina, maksimalna
snaga; ~, mechanical - mehanika jaina, mehanika snaga; ~ of
brine - jaina rasola; ~ of charging current - veliina elektrinog toka; ~ of materials - otpor
materijala; ~ of current - jaina
struje; ~ of sewage - koncentracija sabirnih, voda; ~, opening postojanost gornje obrade; ~, rupture - opseg jaine rasturanja; ~,
setting - sila vezivanja (betona,
gline); ~, shear(ing) - 1. otpor
pomeranju, otpor klizanju; 2. jaina rezanja, jaina pomeranja;
~, signal - jaina signala; ~,
signal-field - napon polja signala;
~, soil shearing - jaina zemljita na pomeranje, jaina zemljita na klizanje, otpor zemljita na
klizanje; ~> solution - koncentracija rastvora; ~, sound - sila
zvuka, jaina zvuka; ~, specific
- specifina jaina, specifini otpor;
~, surface - povrinska jaina,
povrinski otpor; ~, tearing otpor razdvajanju, otpor cepanju,
otpor rasturanju; ~, tensile jaina rasturanja, vremenski otpor
ruenju; ~, threshold - opseg
iznoenja (pri asimetrinim ciklusima); ~, torsional - 1. opseg
jaine torzije; 2. otpor na torziju;
~, twisting - 1. opseg jaine
sabijanja; 2. vremenski otpor na
sabijanje; ~, ultimate - 1. opseg

stress

jaine; 2. vremenski otpor; ,

ultimate tensile - opseg jaine
na rasturanje, opseg jaine na rastezanje; ~, uniform - ista jaina;
~, vibration - jaina vibracije;
~, warm - toplotna jaina (odreene smee); ~, wet - vlanost,
jaina vlage, mehanika jaina do
suenja; ~, working - radna
snaga; ~, yield - opseg tenosti
strengthen - ojaati, pojaati
streptomycin - streptomicin, antibiotik iz plesni Streptomyces griseus
stress - 1. napon, pojaanje, optereenje, napor, naponsko stanje,
podvri naponu; 2. boni pritisak,
jednostrani pritisak; ~, actual stvarni napon , radni napon, dejstvujui napon;
~, admissible
v. allowable stress; ~, allowable
- doputeni napon, bezopasni napon; ~, alternate - alternativni
napon, napon sa promenom zraka;
~, alternating - promenljivi napon; ~j bearing - napon pri savijanju, napon pri uvijanju; ~,
bending - napon pri savijanju,
napon pri uvijanju; ~, blow v.
impact stress; ~, bond - napon
spajanja, napon veze, napon sjedinjavanja; ~, breaking - 1. odreeni napon, opseg napona; 2. opseg
jaine na rasturanje, napon ruenja, napon loma, napon raspada;
~, bursting - napon ruenja, ruei napon; ~, casting - napon
na odliv; ~, centrifugal - napon
koji nastaje pod dejstvom centrifugalnih sila; ~ circumferential
- tangencijalni napon na krunoj
orbiti; ~, combined v. composite
stress; ~, complex v. composite
stress; ~, composite - sloeni
napon; ~, compound v. composite stress; ~, compressive napon pri kompresiji, napon pri
sabijanju; ~, conjugate - konjugovani napon; ~, creep - otpor
puzanju, otpor kripa, opseg puzanja; ~, crippling - napon koji
prelazi razmere elastinosti; ~,
critical - kritini napon; ,

679

stress

koje deluje u odreenoj orbiti,

periferno pojaanje; ~, permissible v. allowable stress; ~,
proof - 1. maksimalni napon, napon
ruenja, napon razaranja;
2. napon pri ispitivanju rastezanja;
3. oblast fluidnosti koja odgovara
odreenoj veliini plastine deformacije; ~, pulsating - pulsni
napon, pulsirajui napon, oscilujui napon, napon u pulsirajuem
ciklusu; ~, quenching v. hardening stress; ~, racking - napon
loma, napon kidanja, napon razdvajanja; ~, radial - radijalni
napon; ~, repeated - 1. ciklini
napon; 2. ciklino optereenje; ~,
residual - rezidualni napon, zaostali napon; ~, reversed - reverzni
napon, napon obrnutog znaka; ~,
rupture - napon ruenja, napon
loma, napon rasturanja; ~, shear
(ing) - napon pomeranja, napon
pri smicanju, tangencijalni napon;
~, shock v. impact stress; ,
shrinkage - napon kontrakcije;
~, steady - uspostavljeni napon,
napon pri dejstvujuem reimu;
~, sway - napon od oscilovanja,
napon od vibracije, napon od ljuljanja; ~, tangential - tangencijalni napon; ~, temperature temperaturni napon, toplotni napon, termiki napon; ~, tensile
1. poetni napon, inicijalni napon;
- napon razvlaenja, napon iste2. napon od prethodnog natezanja,
zanja; ~, tension v. tensile stress;
napon od prednatezanja; , inter~, thermal v. temperature
nal - unutranji napon, interni
stress; ~, torsional - torzioni
napon, sopstveni napon; ~, limit
napon, napon pri torziji, napon pri
- granini napon u odreenim
uvijanju; ~, transverse - transgranicama dejstva; ~, live-load
verzni napon, popreni napon, na- napon od noseeg optereenja;
pon pri poprenom lomu; ~, twis~, load - radni napon, napon pod
ting v. torsional stress; ~, uloptereenjem, napon od optereetimate - napon pri lomu, lomni
nja; ~, local - lokalni napon,
napon, napon loma; ~, unequal
napon na odreenom mestu; ~,
- neravnomema sila, neravnomerno
longitudinal - longitudinalni naubrzanje; ~, unit - specifini napon, uzduni napon, napon du
pon, jedinini napon, napon koji
ose; ~, mean fatigue - srednji
se odnosi na jedinicu povrine;
napon u odreenom ciklusu; ~,
~, upper yield - gornja oblast
normal - normalni napon, napon
fluidnosti; ~ voltage - gradijent
u odreenim granicama; ~ of
napona; ~, volumetric - zaprefluidity - napon tenosti; ~,
minski napon, volumenski napon,
operating - radni napon, dejstvunapon koji vlada u odreenoj zajui napon; ~, peripheral - kruno pojaanje, kruna sila, pojaanje

crushing - opseg jaine pri pritisku; ~, cyclical - ciklini napon;

~, dead-load - 1. statiki napon;
2. mehaniki napon od sopstvene
ravnotee; ~, design - naznaeni
napon, oznaeni napon, dejstvujui napon; ~, dielectric - napon
u dielektriku; ~, edge - napon
na konturi; ~, effective v. actual
stress; ~, elastic - elastini napon, napon ispod opsega elastinosti; ~, failing - napon ruenja,
napon rasturanja, napon razdvajanja; ~, fatigue - 1. napon od
napora; 2. napon iznad opsega
napora; ~, fibre - napon u vlaknu,
napon vlakna; ~, flow - napon
plastine mase, napon u plastinom
sloju; ~, hardening - napon kaljenja, naprezanje pri kaljenju; ~,
hoop - 1. napon pri razvlaenju
pod dejstvom centrifugalnih sila;
2. napon na zidu koji je normalan
za meridijanski presek; ~, horizontal - horizontalni napon, horizontalni upor, horizontalno naprezanje; ~, impact - 1. napon pri
udaru; 2. udarno optereenje, nosee optereenje; ~, inherent 1. sopstveni napon (kad nema spoljnjeg optereeni?.); 2. napon pre
obrade materijala; ~, initial -

stress

680

stress
premini; ~, wind - napon od
udara vetra; yield - oblast f luidnosti, predeo fluidnosti
stretch modulus - modul elastinosti (ma.)
stretched (or extended) length of
the spring - izduna duina opruge
stretcher - mehanizam za rastezanje (ma.)
stretching of a belt - izduenje
remena (ma!.)
stria(tlon) - sloj pranjenja
striae - paralelne linije koje se javljaju kod tzv. prugastih kristala
stricking an arc - paljenje luka
(elj., zav.); ~ distance - razmak
pranjenja (elj.); end - ogoljeni
kraj (elektrode) (zav.); ~ potential - napon paljenja (zav.); ~
voltage - napon paljenja elektrinog luka (zav.)
striction centripetal - radijalno sabijanje, radijalni pritisak, radijalna
kompresija
string galvanometer - ini galvanometar, galvanometar sa icom
(el.)
stringer - slojevita ukljuevina (zav.)
strip - 1. opseg, traka, vrpca, pantljika, bandaa, lenta, letva, ioka,
letvica, merna letva, Sipka, motka;
2. uske daske; 3. skidati, ljuititi
(ljusku), oistiti (od izolacije); 4.
razreivati na odreen nain, razdvajati na delove, demontirati; 5.
urezati crtu; 6. umetak, distancer,
podmeta; 7. strmina, nagib, pad,
padina; 8. stega, prstenast okov,
obujmica, stezni prsten, oklopina;
9. vrsta; 10. rastvor za skidanje
galvanizacije; 11. deo, zona; ~
backing - podloga (pri varenju
tankih listova); ~, bar - spojnica
bara; ~ bearing - podloga pri
zidanju; ~, bimetallic - bimetalna
vrpca, bimetalna lenta, bimetalna
ipka; ~, bonding - 1. spajajua
traka, vezna traka; 2. olovna traka
za zatitu od korozije; ~, boundary - pogranina traka, pogranina zona; ~, breaker - spajajua veza, spojnica; ~, butt -

strip
spajajua veza, spojnica; ~, chafting - rubna lenta, ivina traka;
~, collector - kontaktna traka,
kolektorska traka; ~, continuous
- 1. neprekidna traka, neprekidna
pantljika, neprekidna vrpca; 2.
jedinstven opseg, neprekidan opseg;
~, cord - kordna vrpca, kordna
lenta; ~ cork - podloga od plute,
podloka od plute, podmeta od
plute; ~, cover - zatitna spojnica,
zatitna reza, zatitni dodatak (pri
termikoj obradi); ~, crash landing - traka za beleenje detalja
pri uzbuni (u avijaciji); ~, digit
key - tastatura; ~, edge - spojnica
du ava; ~, fuse - topljivi list,
topljiva traka; ~ gauge - debljinomer, mera debljine; ~ ground
- signalna oblast, signalna osnova;
~ guide - letva za pravac, markirna
letva; ~, index - markirna traka,
indeks traka; ~, iron - traka od
gvoa, pantljika od gvozda, obru
gvode; ~, landing - sigurnosni
dra; ~, median - srednja Unija,
osna linija, linija za razdvajanje;
, meeting - pokrivna lestvica (u
graevinarstvu); ~, metal edging
- metalni ivinjak; ~, packing nabijene podloge, jaki podmeta,
vrsti podmeta; ~ picture - vrsta
predstavljanja, vrsta prikazivanja;
~ piling - umetak, distancer,
podmeta; ~, radiofrequency blok pojaanja visokih frekvenci;
~, recorder - traka za zapisivanje
na aparatu; ~, rider - zatitna
spojnica, zatitna reza, zatitni poklopac (pri termo obradi); ~,
scanning - vrsta omotaa, vrsta
razvijanja; ~, securing - sigurnosni pojas; ~, sensitometric senzitometrini, osetljiv; ~, separating - izabrani opseg, odabrana
traka, razdvojna traka na autoputu;
~, terminal - traka sa kontaktom; ~, thrust - uvrena letva;
~, tie - popreni prekriva (aerosnimka); ~, triangulation - triangulacioni red; ~, V - letva u
obliku V, letva klinastog oblika;
~, wear(ing) - spojnica (pantografa)

structure
strontium - stroncijum (hem. eletripped atom - visoko jonizovani
menat, red. br. 38, simbol Sr)
atom, atom lien elektronskog omostrontium90 izotop stroncijuma,
90
taa (fiz.) > ~ neutron - neutron
Sr, beta-radioaktivan sa poluvrenastao u reakciji brzog deutrona
menom od 25 god., nastaje fisijom
sa protonom (fiz.); ~ output uranijuma (hem.); ~ -sulphide
brzina proizvoenja osiromaenog
phosphor - stroncijum-sulfidni lumaterijala u ureajima za razdvaminescentni fosfor (hem.)
janje izotopa (nukl.)
Strowger automatic telephone systripper - maina za ienje krastem - Strauderov sistem ATC
jeva izolacije (el.); ~ heated
(tel.); ~ selector - Strauderov
wire - iljak (navlaka) na lemilu
bira (tel.)
radi ienja izolacije zagrevanjem
structural - strukturni; ~ adhesive
na krajevima provodnika
stripping - rastavljanje, rasklapanje,
- montani lepak; ~ analysis demontiranje; ienje (krajeva prograevinska statika; ~ calculation
vodnika) ; ogoljavanje,
raskalup- graevinski proraun; ~ change
ljivanje; skidanje opreme; povla- promena strukture; ~ defect
enje; proces skidanja emulzije sa
- mesto poremeaja reetke; ~
staklene podloge, hemijsko ukladrawing - konstrukcioni crte;
njanje boje sa delova obojenog
element - konstrukcioni element;
proizvoda; ~ force - sila povlamainski deo; ~ formula - strukenja (ma.); ~ reaction - strituralna formula; ~ geology - tekping reakcija (fiz.)
tonska geologija; ~ lumber strobe - biraki impuls; birati (tel.);
graa, graevinsko drvo; ~ sta~ pulse - biraki impuls, selektics - graevinska statika; ~ timtorski impuls (tel.)
ber - graevinsko drvo
strobolux - stroboluks, snani strostructure - gradnja, zgrada, graevina, objekat, postavljanje delova
boskop
konstrukcija; struktura, ureaj; teksstroboscope - stroboskop (izvor istura, tektonika; podzemna komora;
prekidane (trepue) svetlosti, slu~, alloy-base v. uniform-base
i za posmatranje predmeta sa
structure; ~, antenna - mrea
pravilnim pokretima, npr. rotiraprovodnika antene, struktura anjueg toka)
tene; ~, arborescent - dendristroboscopic calibration (checktova struktura; ~, atmospheric
ing) of a meter - stroboskopska
turbulence - struktura atmosferkalibracija (badarenje) brojila (el.);
ske turbulencije; ~, atomic < direction finder - stroboskopstruktura atoma, gradnja atoma,
ski radio-goniometar (el.); ~ mekonstrukcija atoma; ~, atomistic
ter disc - stroboskopski kolut
- atomska struktura; ~, backfire
brojila (el.); ~ tachometer - struktura sa povratnim izluestroboskopski tahometar (el.)
njem; ~, basaltic - stupnjasta
strobotron - strobotron, stroboskopodvojenost; ~, bearing - nosea
ski tiratron
konstrukcija; ~, biperiodic - bistroke - hod, hod klipa (mot.);
periodina struktura; ~, cancellarez (turpije); opruni potez; takt;
ted - reetkasta struktura; ~,
~ adjusting shaft - osovina za
cavity mode - struktura tipova
podeavanje hoda (ma.); ~ inoscilovanja; ~, close-packed dicator dial - indikator duine
zatvorena struktura; ~, columnar
hoda (ma.); ~ length - duina
- stubasta struktura; ~, comb
hoda (ma.); ~ setting shaft v. comb-type slow wave strucosovina za podeavanje hoda (ma.)
ture; ~, comb-type slow wave
strontia - oksid stroncijuma
- grebenasta struktura za kanjestrontianite - stroncij anit, stroncijum-karbonat (min.)

structure
structure
nje; ~, crosshatching - reetkasta struktura; ~, crumble - naruena struktura, zrnasta struktura,
prainasta struktura; ~, crystall i n e ) - kristalna struktura; ~,
cubic - kubna struktura; ~,
cyclic - ciklina gradnja, gradnja
u ciklusima; ~, dangerous nestabilna konstrukcija, konstrukcija koja je podlona ruenju; ~,
dendritic - dendritna struktura;
~, disordered - struktura bez
reda, haotina struktura, distorbovana struktura; ~, disperse - disperzna struktura, rasipna struktura;
~, domain - domeina struktura;
~, dual-base - dvobazna struktura; ~, electronic - of solid elektronska struktura vrstog tela;
~, energy-band - zonska struktura; ~, epitaxial - epi taksi jalna
struktura; ~, extended interaction - struktura sa produenom
interakcijom; ~, extranuclear ekstranuklearna struktura, struktura iza domena jezgra; ~, fabricated - sabirna konstrukcija, konstrukcija iz gotovih elemenata;
spojna konstrukcija, sastavna konstrukcija; -, faulted - poruena
zgrada; ~, fibrous - vlaknasta
struktura; ~ field - induktorska
stanica; strukturna polja; ~, fireproof - vatrostalna konstrukcija;
~, flow - struktura koja je promenjena plastinom deformacijom;
fluidna struktura; ~ 3 foamy penasta struktura, mehurasta struktura; ~, geodetic - geodezijska
konstrukcija; ~, geological - geoloka konstrukcija, geoloka struktura; ~, ghost v. banded structure; ~, graded-base v. nonuniform-base structure; ~, grain zrnasta struktura; struktura zrna;
~, honeycomb - saasta struktura; ~, hydraulic - hidraulina
struktura, hidrotehnika gradnja;
~> hyperfine - superfina struktura; ~, interaction - interakciona struktura; ~, interdigitated
- grebenasta struktura; ~, internal - unutranja struktura; ~,

682

structure
isolated device - ploa sa izolovanim elementima; ~, jointless
- beavasta struktura, gradnja bez
avova (spojeva); ~, laminated
- laminarna struktura, spojasta
struktura, lisnata struktura; ~,
large-panel - gradnja od velikih
panela; ~, lateral complementary transistor - dopunska struktura sa p-n-p i n-p-n tranzistorima;
~, lattice - reetkasta struktura;
~, level - struktura nivoa, struktura energetskih nivoa, gradnja
nivoa; ~, line - linijska struktura,
neprekidna struktura; ~, logperiodic - logoperiodina struktura;
~, loose - rastresita struktura;
~, lossely packed - struktura sa
rastresitim pakovanjem, nesreena
struktura; <~, LP v. log-periodic
structure; ~, macroscopic makrostruktura, makrogradnja; ~,
mesa - mezastruktura; ~, metall i c ) - gradnja metala, metalna
struktura; ~, metal-insulatormetal-semiconductor - struktura
metal-dielektrik-metal-poluprovodnik; ~, metal-insulatorsemiconduetor - struktura metalnitrid-poluprovodnik; ~, metalnitride-semiconduetor - struktura metal-nitrid-poluprovodnik; ~,
metal-oxide-semiconductor
struktura metal-oksid-poluprovodnik; ~, microcrystalline - mikrokristalna struktura; ~, microscopic - mikrostruktura, mikrogradnja; ~, MIMS v. metal-ininsulator - metal - semiconductor structure; ~, MNS v.
metal - nitride - semiconductor
structure; ~, mode - struktura
tipova oscilovanja; ~, molecular
- molekulska gradnja, gradnja molekula, struktura molekula; ~,
monolithic - monolitna struktura;
~, MOS v. metal-oxide - semiconductor structure; ~, mosaic
- mozaina struktura; ~, mountain - planinska gradnja; ~, multifunction v. multiple-junction
structure; -~, multiple-base multibazna struktura; ~, multiplejunction - struktura sa vie pre-

strueture

683

laza; ~, net - petljasta struktura,

mreasta struktura; ~, n on p
substrate - struktura tipa n na p;
r~j, nouniform-base - struktura sa
nehomogenom bazom; ~, nuclear
- gradnja jezgra, struktura jezgra;
nuklearna gradnja (atoma); ~,
offset - haotina struktura; ~,
oil-field - struktura buotina nafte, struktura naftonosnih izvora,
struktura naftonosnih terena; ~,
ordered - uporedna struktura,
ureena struktura; ~, overlay vieemiterska struktura; ~, pavement - struktura mosta, gradnja
mosta, konstrukcija mosta; ~-,
periodic - periodina struktura;
~, photojunetion - struktura sa
fotoslojem; ~, pine-tree v. arborescent structure; ~, planar
- planarska struktura; ~, polycrystalline - polikristalna struktura;
~, p-si-n - struktura p-si-n; ~,
ray - zrana struktura, radijalna
struktura,
prozrana struktura;
zrana forma, zrani oblik; ~,
redundant - statino neodreena
konstrukcija, statino nedefinisana
gradnja; ~, relict - reliktna struktura; ~, resonance - rezonantna
struktura, rezonantni oblik; ~,
reticular - mreasta struktura;
~, rigid - vrsto vezana konstrukcija, stabilna konstrukcija, jaka konstrukcija; ', rigid-framed vrsta konstrukcija, stabilna konstrukcija, stabilna struktura; ~,
sandwich - slojevita struktura,
slojevita konstrukcija, sendvi-struktura; ~, secondary - sekundarna
struktura; ~, semiconductor metal-semiconductor - struktura
poluprovodnik - metal - poluprovodnik; ~, shell - ljuskasta struktura,
el-struktura; struktura ljuski, struktura omotaa (jezgra); ~, signal
- struktura signala; ~, singlegrain - jednozrnasta struktura,
monozrnasta struktura, separisana
struktura; ~, skeleton - elina
konstrukcija, skeletna struktura;
skeleton, kostur, ram; ~, slowing
v. slow-wave (propagation) structure; , slow-wave (propaga-

stump
tion) - usporavajua struktura; ~'
sluice-way - dubinski vodeni bazen, bazen za otpadne vode; ~,
star - zvezdasta struktura; ~,
steel - elina konstrukcija, metalna konstrukcija, elina struktura; ~, stone - kamena gradnja,
kamena struktura; ~, streaky trakasta struktura, lisnata struktura; ~, stretehed-out - ekstrahovana struktura, izvuena struktura; ~, strip-domain - struktura trakastih domena; ~, subboundary - sub-kristalna struktura; ~, supporting - nosea
konstrukcija, stabilna konstrukcija;
niska gradnja; ~, surface wave struktura s povrinskim talasom;
~, undercut mesa - podrezana
meza-struktura; ~, uniform-base
- struktura sa homogenom bazom;
~, unipolar - unipolarna struktura; petlja, ep, ogranak
strut - raspor; ~ antenna - vertikalna avionska antena (rad.)
strutted pole - ankerski stub, stub
sa potporom (elj.)
strychnine - strihnin, otrovni alkaloid (hem.); ~ bases - strihninske
baze, grupa alkaloida iz biljke
Strychnos nux vomica, npr. strihnin, brucin i dr. (hem.)
ST station - studijska centrala (TV)
stub - ep, patrljak; orsokak, ogranak; ~ cable - slepi kabl (el.);
~ end - ostatak elektrode (zov.);
~ reinforcement - potpora, ojaanje; ~, tuner - ep (ogranak)
za podeavanje (eh.)
stuck spot weld - neuvareni av
(zav.)
stud - oslonac, ivija, uvrtanj, goli
zavrtanj; ispust; ~, bolt - goli
zavrtani, uvrtanj, ivija sa navojem;
~ gear - zupanik glavnog vretena (struga); ~ gun - alat za ispucavanje uvrtnja (na barutno punjenje)
student apprentice - praktikant
stuff - osnovni materijal, sirovina,
proizvod, r.tvar, materija, tkanje,
maker, papirna kaa
stump - panj; ~ puller - maina
za vaenje panjeva

tardiness
sturdlness - stabilnost, vrstoa, postojanost
style - stil
stylus - igla za zapisivanje ili reprodukciju (gramofonska) (eh.); ~,
reproducing - gramofonska igla
styrene - stirol, stiren, fenil-etilen
(hem.); ~ dielectric cable kabl sa stirolskom izolacijom (eh);
~ resins - plastici od polistirola
(thnl.)
Styron - plastine mase na bazi polistirola (thnl.)
sub
sub-, prefiks koji znai pod-,
ispod-; ~ -acoustic - infrazvurii; assembly - predmontaa;
~ -band - podopseg (rad.);
~ -exchange - potcentrala (tel.)
subaqueous cable - podvodni kabl
(el.)
subatomic - subnuklearni; ~ particle - elementarna estica
subaudio - infraakusti(a)n(o); ~
frequency - infrazvuna frekvencija, neujna niska frekvencija (ispod 30 Hz)
subbase - zatitni sloj protiv mraza,
donji zastor, osnovna ploa
subbasement - drugi podrumski
sprat
subcarrier - podnosea; ~ facsimile - fototelegrafija podnoseom
subcooling - pothlaivanje
subcritical - potkritini; ~ annealing - rekristalizaciono arenje; ~ reactor - potkritini reaktor, nuklearni reaktor koji jo nije
dostigao ili ne moe dostii kritino stanje (nukl.)
subdish - protivreflektor
subdivision - podela, poddeoba
subframe - asija, donji stroj
subfusion temperature - temperature ispod take topljenja
subgrade - donji stroj
subhead(ing) - podnaslov
subject - struna oblast, struka,
tema; ~ field - struna oblast;
~ guide - struni katalog; ~ index - spisak strunih reci; ~ matter - struna oblast; ~ to authorization - obavezno podlee autorizaciji, nije doputeno korienje

684

subscriber's drop

bez saglasnosti nosioca autorskih

prava
subjective noise meter - subjektivni
mera buke (ak.)
sublattice - podreetka; ~, elastic
- elastina reetka; ~, magnetic
- magnetska podreetka
sublevel - podnivo; ~, Zeeman Zernanov podnivo
sublimate - sublimat, sublimisati;
sublimat (ivin dihlorid); ~ corrosive - ivin dihlorid, sublimat
sublimation - sublimacija, direktno
isparavanje vrstih tela (hem.)
sublimed white lead - dim baznog
olovo-sulfata (hem.)
sublinearly - sporije nego linearno
submarine reactor - rekator za
pogon podmornice (nukl.)
submerged arc welding - zavarivanje pod zatitnim slojem (zav.);
~ automatic check valve - vodeni osigura visokog pritiska (zav.)
submersible machine - maina
nepropusna za vodu (zav.)
submicron - estica manja od mikrona (hem.)
subminiature - subminijaturni; ~
tube - subminijaturna cev (eh.)
subminiaturization - subminijaturizacija
submodulator stage - podmodulacioni stepen (eh.)
subnetwork - deo kola
subnitron - subnitron, cev za pranjenje
subnormal - subnormala, matematiki pojam
suboffice - potcentrala (tel.)
suboxide - suboksid (oksid najnie
valencije) (hem.)
subreflector - primarni reflektor
subroutine - potprogram; ~, closed
- zatvoreni potprogram; ~, direct-inserted - otvoreni potprogram; ~, linked v. closed subroutine; ~, open v. direct-inserted subroutine
subscriber - pretplatnik, potpisnik
subscriber's drop - pretplatniki
uvod, pretplatniko grananje (tel.);
~ line - pretplatnika linija (tel.);
~ meter - pretplatniki broja

subscriber's drop

685

(tel.); ~ operator - A-telefonistkinja (tel.); ~ selector - predbira (tel.)

subset - pretplatniki telefon (tel.)
subsonic - infrazvuni (zvuk frekvencija ispod 16 Hz); ~ oscillator - podzvuni generator, infrazvuni generator (ak.); ~ speed
- podzvuna brzina (av.)
substance - supstancija, materija;
~, antifoam - sredstvo za spreavanje stvaranja pene; ~, diamagnetic - dijamagnetina supstancija, dijamagnetik; ~, ferromagnetic - feromagnetina supstancija, feromagnetik; ~, fluorescent - fluorescentna supstancija;
~, paramagnetic - paramagnetina supstancija, paramagnetik; ~,
radioactive - radioaktivna supstancija; ~, working - radni
agens, radno telo, radna sredina
substandard - koji ne udovoljava
standardu, sa grekom; nestandardan; ~ instrument - laboratorijski aparat; ~ layer - nii sloj
atmosfere (meteor.)
substate magnetic - magnetni podnivo
substation - potcentrala (tel.)
substitute - zamena
substitution - smenjivanje, zamenjivanje jednog atoma drugim u jedinjenju, supstitucija (mat., hem.);
~ method - metoda zamene
(mat.); supstituciona metoda
substrate - podmeta, podloka;
osnova, baza, donji sloj; nosa
sloja; ~, active - aktivni podmeta,
aktivna baza; ~, beryllia - berilijumska podloga; ~, commoa opta podloga; ~, glass - stakleni
podmeta; ~, insulating - izolacioni podmeta; ~, isolated izolovani podmeta; ~, passive pasivni podmeta; ~, semiconductor - poluprovodniki podmeta; ~, semi-insulating - poluizolacioni podmeta; ~, silicon
- silicijumski podmeta
substratoplane - substratosferski
avion
subsynchronous - podsinhroni (el.)
subsystem - podsistem

sugar

subterranean cable - podzemni

kabl (el.)
subtitle - podnaslov
subtolerance - doputena doza zraenja
subtract - oduzeti, supstrahirati
subtraction - oduzimanje, supstrahiranje
subtractive filter - filter za oduzimanje (svetlosni) (TV)
subtrahend - umanjilac
suburb - predgrae
suburban telephony - prigradska
telefoni ja (tel.); ~ traffic - prigradski saobraaj (sbr.)
subway - podzemna eleznica, metro, podzemni kanal
successive - sukcesivno, uzastopno,
redosledno
succinic acid - ilibarna (jantarna)
kiselina, zasiena dikarbonska kiselina (hem.)
succinite - sukcinit, ilibar, jantar,
fosilna smola biljnog porekla
sucrase v. invertase
sucrose - saharoza, trani eer
suction - usis, usisavanje (mot.);
potpritisak; ~ chamber - usisna
komora (mot.); ~ connection usisni spoj (mot.); ~, dust remover-usisiva praine; ~ filter
- usisni filter (mot.); ~ lift - usisna visina (mot.); line - usisni
vod (mot.); ~ pipe friction trenje u usisnom cevovodu (mot.);
~ pipeline - usisni cevovod (mot.);
~ port - usisni otvor (mot.); ~
pump - usisna pumpa (mot.);
- valve - usisni ventil (mot.)
Sudan - grupa organskih boja rastvorenih u uljima, mastima, voskovima i si. (thnl.)
sudden-charge relay - relej trenutne pobude (el.); ~ throwing
the load of the machine - naglo
rastereenje maine (mai.)
sufficiency - dovoljnost ocene (procene)
sugar - eer, eerni, zasladivati,
sladiti; ~ beet - eerna repa;
~ beet cossette - rezanci eerne
repe; ~ beet harvester - maina
za vaenje eerne repe; ~ cane

sugar
sugar
- eerna trska, saharoza; ~ -cane
crusher - drobilica eerne trske;
~ cube - eer u kockama; ~
cube press - presa za eer u
kockama; ~ drye - karamela; ~
factory - eerana; ~, first - eer prve proizvodnje; prvenac; ~
fruit - fruktoza; ~, granulated
- kristalni eer; ~, grape - glikoza, dekstroza; ~ industry industrija eera; ~ manufacture
- proizvodnja eera; <~ milk mleni eer, laktoza; ~ mili eerana; ~ of lead - acetat olova;
~, powder - eer u prahu;
~, simple - monosaharid
suggestion box - sandue za predloge, za poboljanje, unapreenje
(SAD i VB); ~ for improvements - predloi za unapreenje,
poboljanje; ~ for improvement
- predlog za poboljanje
suit - prilagoditi
suitability of a welding set - pogodnost za zavarivanje ureaja za
zavarivanje (zav.)
sulf- v. sulphsulfide dyes - sumporne boje
(grupa sintetikih organskih boja)
(thnl.)
Sulfogene - grupa sumpornih boja
za pamuk (tek.)
sulfonated oils - sulfonovana ulja
(biljna ili ivotinjska ulja tretirana
sumpornom kiselinom) (thnl.)
sulfonation - sulfonovanje (hem.)
sulphanilamide v. sulphonamide
sulphanilic acid - sulfanilna kiselina, p-aminobenzol-sulfonska kiselina (hem.)
sulphate of ammonia - amonijumsulfat, amon-sulfat (hem.)
sulphates, sulfates - sulfati, soli
sumporne kiseline (hem.)
sulphatiazole - sulfati-azol, jedan
od sulfonamida, ima baktericidno
dejstvo (med.)
sulphation - sulfatacija, taloenje
nerastvorljivog olovo-sulfata na ploama akumulatora (hem.)
sulphide dyestuffs - boje dobijene
stapanjem organskih materijala sa
sumporom (thnl.); ~ toning -

summation
sulfidno tono van je, proces u kome
se srebro iz fotografije prevodi u
sulfid (fot.)
sulphides, sulfides - sulfidi, soli
sumporvodonine kiseline (hem.)
sulphites, sulfites - sulfiti, soli
sumporne kiseline (hem.)
sulphocyanides v. thiocyanates
sulphonal - sulfonal 2,2-bis (etilsulfonil)-propan, upotr. u medicini
kao hipnotik (hem., med.)
sulphonamides - sulfonamidi, grupa
lekova jakog baktericidnog delovanja
sulphonation - sulfonacija, proces
dobijanja sulfonskih kiselina (hem.)
sulphones - sulfoni, jedinjenja oblika RR : SOa (hem.)
sulphonic acids - sulfonske kiseline,
sadre grupe -SO2.OH (hem.)
sulphosol - koloidni rastvor u sumpornoj kiselini (hem.)
sulphoxides - sulfoksidi, jedinjenja
oblika RR': SO (hem.)
sulphur - sumpor (hem. elemenat,
red. br. 16, simbol S); sumporisati; ~, bright - preieni sumpor; ~, corrosive - korozivni
sumpor (thnl.) i ~ dioxide sumpor-dioksid, bezbojni gas (hem.)
~, flowers of - sumporni cvet
(sumpor u prahu); ~, lump v.
rod sulphur; ~, rod - sumpor
u ipkama; ~, stick v. rod sulphur; ~, total - opti sadraj
sumpora (hem.); ~ trioxide sumpor-trioksid, bela vrsta masa
(hem.)
sulphuretted - sumporisan;
hydrogen - vodonik-sulfid, sumporvodonik
sulphuric - sumporni, koji pripada
estovalentnom sumporu; ~ acid
- sumporna kiselina (hem.); ~
anhydride v. sulphur trioxide;
- ether - dietil-etar (hem.)
sulphurous - sumporasti, koji pripada etvoro valentnom sumporu;
~ acid - sumporasta kiselina, vodeni rastvor sumpordioksida (hem.)
sulphydrate - hidrosulfid (hem.)
summation - sabiranje; ~ instrument - aparat sabira; ~ meter
- sabirno brojilo (el.); ~ of heat

summation

687

_ sabiranje toplote, Hesov zakon

(hem.); ~ sign - z n a k sabiranja
tump - korito, krater (mot)
sun active - aktivno Sunce; ~
-fllower rocket - raketa sa orijentacijom po Suncu (voj.); ~ spots
- sunane mrlje, pege na Suncu
(at.); ~, undisturbed - neperturbovano Sunce
sunflower oil - suncokretovo ulje
(thnl.)
sunrise effect" - efekat izlaska
Sunca, poveanje ionizacije sloja F
sunstone - sunani kamen, oligoklas sa uprskanim ljuskastim hematitom
super- - super-, prefiks koji znai
iznad-, viesuper - super, superheterodin (rad.);
~ -high frequency - supervisoka frekvencija (3000 do 30 000
MHz) (eh.); ~ -royal - standardna veliina hartije, 52,1 X 69,8
cm (thnl.)
superacidity - poveanje kiselosti
koje nastaje rastvaranjem nekih
slabih kiselina u nevodenim rastvaraima (hem.)
superaudible - ultrazvuni, nadzvuni (ak.)
supercentrifuge - ultracentrifuga
(centrifuga velikog broja obrtaja)
supercharger - kompresor (ma.)
superconductivity - superprovodljivost; ~, weak - slaba" superprovodljivost
superconductor - superprovodljivi
materijal, superprovodnik; ~, hard
- tvrdi superpro vodnik; ~ soft meki superprovodnik; ~ thinfilm - superprovodni film;
type I - superprovodnik I tipa;
!~ type II - superprovodnik II
tipa
supercooled - prehlaen, pothlaen
ispod take mrnjenja bez ovrivanja (hem.)
supercooling - prehladi van je (hem.)
supercritical - natkritian (doveden
iznad kritine take); ~ reactor
- nekritini reaktor (nukl.)
supercurrent - superprovodna struja; ~ alternating - naizmenina

supersonics

superprovodna struja; ~ direct

- jednosmerna superprovodna struja
superemitron - superemitron, vrlo
osetljiv ikonoskop (TV)
superfines - fina frakcija (thnl.)
superfluid - superfluid
superfluidity - superfluidnost (fiz.)
supergroup - supergrupa (telefonskih kanala)
superheated steam - pregrejana
para (tt.)
superheating - pregrejavanje (ft.)
superhet - superheterodin (rad.)
superheterodyne - superheterodinski prijemnik, superheteroidni; ~
receiver - superheterodinski prijemnik (rad.)
superheterodyning - superheterodiniranje; ~, optical - optiko
superheterodiniranje
superlinearly - bre nego linearno
supermalloy - supermaloj (mil.)
supermode - supermod
supernatant liquor - sloj bistre
tenosti nad talogom (hem.)
supernegadine - supernegadin, vrsta superheterodina (rad.)
superoxide - peroksid, superoksid
(hem.)
superphosphate - superfosfat, vetako dubrivo (thnl.)
superpower tube - vrlo snana cev
(eh.)
superregenerative amplifier - superregenerativni pojaava (eh.)
supersaturated solution - presieni rastvor (hem.)
supersaturation - prezasienost, metastabilno stanje gde je koncentracija rastvora ili napon pare vei
od ravnotenog (hem.)
supersensibilization - hipersenzibilizacija (fot.)
supersolubility - sposobnost za graenje presienih rastvora
supersonic - nadzvuan (av.); ~
inspection - ultrazvuna defektoskopija (thnl.); ~ radio-controlled missile - nadzvuni projektil
sa radio-voenjem (voj.)
supersonics - oblast nadzvunih
brzina (av.); ~ sounding - nadzvuno sondiranje (av.); ~ speed
- nadzvuna brzina (av.); ~

supersonics
supersonics
therapy - leenje ultrazvukom
(med.); ~ velocity - nadzvuna
brzina (av.)
supersound - ultrazvuk (ak.)
superstandard layer - najvii sloj
atmosfere (meteor.)
supersync - supersinhroni, sinhranizacioni impulsi (el.)
supertension - nadnapon (hem.);
vrlo visok napon (elj.)
supertron - naziv serije prijemnopojaivakih cevi
superturnstile antenna - specijalna
trodelna obrtna antena (rad.)
supervisor - nadzornik, kontrolor,
starija telefonistkinja (tel.)
supervisor's desk - kontrolni sto(l)
(tel.); ~ section - kontrolska
sekcija, grupa radnih mesta (tel.)
supervisory control - telekontrola,
kontrolni teleupravljajui sistem
( TV); ~ relay - kontrolni relej,
nadzorni relej (tel.); ~ service kontrolna sluba, sluba kontrole
(tel.); ~ signal - signal zauzea
svih izlaza (tel.); ~ station kontrolna centrala, nadzorna centrala (tel.)
supervoltage - prenapon, najvii
napon (el.)
supplementary anode - pomona
anoda, dopunska anoda (el.);
loss - dodatni gubici (eh); ~
relay - medurelej (el.)
supply - napajanje, snabdevanje,
dovoenje, dodavanje; dobavljati,
snabdevati; transmisija; izvor napajanja; ~, laser power - blok
napajanja lasera; ~ leads - napoj ni vodovi, finder (el.); ~
line - linija snabdevanja; ~ mains
- dobavni vodovi; ~, maser power - blok napajanja masera; ~,
nuclear-electric power - nuklearno-elektrini izvor energije; ~
of air - dovoenje vazduha (mot.);
~ pipes - dovodni cevovod (mot.);
~, reference - referentni izvor
napajanja; ~ station - generatorska stanica, napojna stanica (el.);
~, twin-power - udvojeni izvor
napajanja; ~ unit - stepen za
napajanje (el.)

688

surface

support - podupira; podupirati;

~, maintenance - tehniko odravanje i remont; ~, targent nosa cilja, dra cilja
supporting arm - apa motora
(mot.); ~ ring of cylinder prsten-nosa cilindra (ili stubline)
(mot.); ~ pressure - pritisak podupiranja (mai.)
suppressed frequency band - nepropustljiv opseg filtra (el.); ~
zero instrument - aparat sa odbaenom nulom (el.); ~ zero
scale - skala bez nule (el.)
suppression filter - prigueni filter; ~, mode - priguenje tipova
oscilovanja; ~, RFI - priguivan) e
radio-smetnji; ~, zero - podeavanje na nulu
suppressor - supresor, priguivai
amortizer vibracija; ~ grid - supresorska reetka, koea reetka>
antidinatronska reetka (eh.); ~
grid modulation - modulacija na
supresorskoj reetki (els.); ~ resistor - supresor, supresorski otpornik (na sveicama u automobilu
radi smanjenja smetnji) (mot.)
supralinearly - bre nego linearno
surface - povrina; obraivati povrinu; povrinski kop; povr zemlje; ~> absorption - apsorpciona
povrina; ~, active cooling efektivna povrina hlaenja, aktivna
povrina hlaenja; ~, balanced kompenzaciona povrina, balanska povrina; ~ balanced control
- kompenzaciono kormilo; ~, bearing - nosea povrina, stabilna
povrina, usmerena povrina; ~
bore - zidovi otvora, zidovi kanala,
povrina otvora; ~, boundary granina povrina, pogranina povrina; ~, braken - radna povrina
konice; ~, broken-in - radna
povrina; ~, burning - povrina
gorenja, povrina plamena; ~,
bursting - povrina loma; ~,
carrying - nosea povrina; ~,
chert - bazen za kiu; ~, closed
- zatvorena povrina; ~, coated
- pokrivena povrina; ~, compar-

surface
sion - povrina uravnjenja, povrina sravnjenja, polje sravnjenja
(u fotometru); ~, condensing povrina kondenzacije; ~, contact
- kontaktna povrina, dodirna povrina; ~, control - kontrolna
povrina; ~, cooling - povrina
hlaenja, ohlaena povrina; ~,
curved - iskrivljena povrina, kriva
povrina; ~, damming - spoljni
obris svoda, zasvoe, napregnuta
povrina, povrina pod pritiskom;
~, datum - bazna povrina; ~,
discontinuity - povrina diskontinuiteta, povrina neprekidnosti; ~,
distorted - 1. deformisana povrina; 2. preseena povrina; ~,
division - povrina razdvajanja,
povrina odvajanja; ~, double
vertical - dvostruka vertikalna
povrina; ~, edged - povrina
skoenja; ~, emitting - emisiona
povrina, zrana povrina, zraea
povrina, povrina koja zrai, emirujua povrina; ~, equipotential - ekvipotencijalna povrina;
~, equipressure - povrina ravnomernog pritiska; ~, evaporating - povrina koja isparava;
~, exposed - nezatiena povrina;
~, failure - povrina ruenja;
~, flre - povrina zraenja ognjita
(loita); ~, fixed - fiksna povrina, stabilna povrina; ~, flat ravna povrina; ~, flue heating
- povrina zagrevanja zranih cevi,
povrina zagrevanja toplotnih cevi;
'-', front(al) - elna povrina;
frontalna povrina; ~, geoid povrina geoida; ~, grate - povrina reetke; ~, greasy - fluidna
povrina, viskozna povrina, razmazana povrina; ~, ground - obraena povrina, uglaana povrina; ~, heat-adsorbent - povrina hlaenja; , heat-exchange - povrina toplotne razmene;
~, heating - povrina zagrevanja;
~, helical - povrina zavoja; ~,
inter-dee ground - povrina sa
nultim potencijalom izmeu dva
pola; ~, lateral - bona povrina;
'>", level - povrina nivoa; ~,
light-sensitive - svetlosno oset44 Recnlk

689

surface
ljiva povrina, sloj osetljiv na svetio;
~, locating - locirana povrina,
fiksirana povrina, odreena povrina; ~, main supporting - nosea povrina, krilo (aviona); ~,
measuring - merna povrina;
~, mirror - ogledalna povrina,
reflektujua povrina (ogledalo); ~,
moving - povrina upravljanja,
povrina volana, volan, povrina
kormila; ~, non-skid - povrina
koja ne klizi; of equal potentials - ekvi-potencijalna povrina;
~ of fracture - povrina frakture,
povrina loma; ~ of friction povrina trenja, povrina frikcije;
~ of revolution - povrina obrtanja, povrina rotiranja; ~ of separation - povrina odvajanja,
povrina separacije; ~ of solid
- povrina vrstog tela, povrina
krutog tela; ~ of vortex - povrina rotora, povrina vihora; ~,
oil-water - uljno-vodeni kontakt,
kontakt nafta-voda; ~, original
ground - prirodna povrina zemljita; ~, packing - povrina sabijan ja; ~, parting - povrina
razdvajanja, povrina odvajanja; ~,
patch - mozaina povrina (met.);
~, photosensitive - fotosenzitivna
povrina, fotoosetljiva povrina, povrina osetljiva na svetlost; ~,
pictorial - povrina prikazivanja,
polje prikazivanja; ~, pitted korodirana povrina; ~, premixed
bituminous - bitumenska presvlaka
od gotove smee; ~, protected zatiena povrina; ~, quadric povrina drugog reda; , radiating - zraea povrina, povrina
koja zrai (radijacija); ~, reference - 1. izlazni nivo, nulti nivo,
nivelisana povrina, standardna povrina; 2. izlazna povrina; ~,
reflecting - ref lektujua povrina,
povrina odbijanja, odbijajua povrina; <~, refracting - prelomna
povrina; ~, refrigeration - rashladna povrina; ~, riding - povrina prolaznog dela (puta); ~rough - hrapava povrina, neravna
povrina; ~, rubbing - povrina
trenja; ~ secondary control -

swing
surface
surface
trimer; ~, shock - udarna povrina; ~, sie - bona povrina;
eona povrina; ~, skew - kosa
povrina; ~> skid-free road neklizajua povrina puta; ~, slide
v. sliding surface; ~, sliding povrina trenja; ~, smooth glatka povrina; ~, specific - specifina povrina; ~, steam-disengaging - povrina zagrevanja
(kotla); ~, storage - ekran memorije, memorijski ekran; ~, strain
- povrina deformacije; ~, stream-line - povrina linije toka; ~,
stress - povrina napona; ~,
superheating - povrina zagrevanja parnog kotla; <,' supporting
- nosea povrina, potporna povrina; ~, torn - neravna povrina,
hrapava povrina, zarezana povrina; ~, total heating - povrina
totalnog zagrevanja; ~, untnachined - neobraena povrina; ~,
wall - radna povrina cilindra;
~, wave - talasna povrina; ~,
wear(ing) - povrina izlaska, povrina izbacivanja; , whirling
- povrina zavrtnja; ~, working
- radna povrina
surfacing - navarivanje (zav.)
surge - talas (prenapona struje) (el.),
pik, vrh; ~ absorber - apsorber
prenapona, priguiva putujuih
talasa (el.); ~ diverter - prenaponski odvodnik (el.) ; ~ switching
- komutaciono preoptereenje; ~
type power supply - impulsni izvor snage (eh.)
surgical spirit - hirurki piritus,
alkohol sa nekom mirisnom supstancijom (hem.)
surging - ljuljanje, njihanje, pulsacija
surrosion - poveanje teine izazvano korozijom (thnl.)
surveillance radar - kontrolni radar, nadzorni radar (eh.)
survey - 1. osmatranje, osmatrati;
2. skidanje, snimanje; 3. istraivanje, traenje; 4. pregled, inspektiranje, pregledati; ~, aerial aerofoto-snimak, aerofototopograf-

survey
sko snimanje; ~, aerophotogrammetric - aerofotografiko snimanje;
~, architectural - snimanje delova za arhitekturno planiranje;
~, basis geodetic - bazino geodetsko snimanje, osnovno geodetsko
snimanje, postavljanje mree geodetskih punktova; ~, boiler kontrola bojlera; ~, boundary
- snimanje granica, demarkacija
granica, granienje; ~, cadastral
- katastarsko snimanje, poljoprivredno meenje; ~, classification
- terensko aerosnimanje, terenska
klasifikacija; ~, compass - kompasno snimanje, snimanje pomou
busole; ~, comprehensive - detaljno snimanje, krupno plansko
snimanje; ~, control - kontrolno
snimanje; ~, damage - snimanje
povreda; ~, design - inenjersko-topografsko snimanje; ~, engineer - tehniko crtanje; ~, exploratory - grubo snimanje, ematsko snimanje, ematsko crtanje;
~, eye - ocena od oka; ~, field poljsko snimanje, terensko snimanje,
terenska procena; ~, geodetic geodezijsko snimanje, geodezijsko
procenjivanje; ~, geographic(al)
- geografsko snimanje, topografsko snimanje; ~, gravimetric gravimetrijska procena, gravimetrijska ocena; ~, ground - procena
poloaja mesta, nadzemno snimanje,
snimanje terena; ~, high-accuracy - snimanje sa velikom tanou; ~, land - topografsko snimanje , nadzemni snimak, katastarski snimak, meenje; ~, layout - tehniko crtanje, kontura
maine; ~, levelling - nivelisanje;
~, local - lokalno snimanje, snimanje mesnih taaka, krupno-plansko snimanje; ~, location
- trasiranje, topografska procena
talaka; , mapping - topografsko snimanje; ~, mine - topografisanje minskog polja; ~, noise
- snimanje slike uma, snimanje
uma, snimanje fona; ~, patent
- patentro snimanje; ~, photogrammetic - stereofototopografsko snimanje; ~, plane-table -

zavisno veanje pomou paralelnih

menzursko kalibrisanje, menzurska
poluga; ~, parallel-link v. paprocena; ~, project - projekt,
rallel-arm suspension; ~, ritehniki snimak; ~, route - margid - jako veanje; ~-, single-arm
rutni snimak; ~, site - tehniki
- konzolno veanje; ~, singlesnimak, tehniko crtanje; ~, soil
-catenary - prosto veanje kola;
- snimak zemljita, snimak terena;
', span-wire - gipko veanje;
.-, temperature - geotermiki
~, spring - elastino veanje,
snimak; ~, terrestrial - nadzemni
spiralno veanje; ~, torsional snimak; ~, topographic - topotorziono veanje; ~, unifilar grafski snimak; ~, transit - teounifilarno veanje; ~, wishbone
dolitni snimak, taheometrijski sni- nezavisno veanje pomou poluga;
mak; ~, traverse - traverzni sni~, yoke - traverzno veanje
mak, teodolitni snimak, poligonosuspensoid - suspenzoid
metrijski snimak
sustain - podravati
survivance - nadivljenje, ilavost
sustained-load - sa stalnim opteresusceptance - susceptancija, reakenjem
tivna provodnost kolektor-baza; ~,
sustainer - osnovni pokreta (racollector-base - reaktivna prokete)
vodnost kolektor-baza; ~, collecsutural - spojen
tor-emitter - reaktivna provodswab - tampon, tampon od vate,
nost kolektor-emiter; ~, emitteretka (ili) spuva za kvaenje
base - reaktivna provodnost emiswage - matrica, kalup
ter-baza; ~, feedback - reaktivna
swaging - kalupno kovanje (ma.)
provodnost povratne sprege
swamp - zaguiti (ekran smetnjama)
susceptibility - susceptibilnost, oset(TV)
ljivost; ~, absolute electric swamping resistance - prigueni
susceptibilnost (za izotropne maotpor, dopunski otpor voltmetra
terijale) ; ~, inverted - inverzna
(el.)
osetljivost; ~, magnetic - magnetna osetljivost
swarf - opiljci; brusni mulj
suspended call - neostvarena veza
sweep - ispitivanje, razlaganje, skenovanje; ljuljanje, oscilovanje; po(ta.)
druje; ~ frequency - frekvencija
suspension - 1. veanje, gvoe za
ispitivanja (brisanja vremenske baveanje, veati; 2. suspenzija, lebze) (eh.); ~ oscillator - generator
dei nanos; ~, compound (catefrekvencije ispitivanja (vremenske
nary) - sloena suspenzija; ~,
baze) (els.)
cross-catenary - kontaktna sussweept volume - radna zapremina
penzija; ~, direct - prosta kon(zav.)
taktna suspenzija, prosto kontaktno
veanje; ~, double catenary - sweet - sladak; bezgasan; ~ nitre
- rastvor etil-nitrata u alkoholu
dvojna suspenzija, dvostruko veanje; ~, elastic - elastino ve(hem.)
anje, spiralno veanje; ~, flexible
swimming-pool reactor - reaktor
- fleksibilno veanje, gipko veanje;
basenskog tipa, nuklearni reaktor
~, floating - 1. amortizaciono veija je aktivna zona potopljena u
anje; 2. razmazana suspenzija;
nekoliko metara dubok basen sa
~, free - slobodno veanje, slovodom; voda igra ulogu moderabodna suspenzija; ~, gimbal tora, reflektora i zatite od zra1. kardansko veanje; 2. kompasni
enja (nukl.)
ram; ~, Independent - nezavisno
veanje, nezavisna suspenzija; -~, swing - narastanje, oscilovanje,
pumpanje; napon na reetki; makindependent wheel - nezavisno
simalni otklon, amplituda osciloveanje toka; ~, nose - pramano
vanja, raspon; prenik obrade;
veanje; ~} parallel-arm - neklatno;~, current - raspon struje;
44*

swing
swing
~, logic - logina amplituda i <,
signal - raspon signala i ~, voltage - raspon napona
swinging arm - klatno; ~ choke
- prigunica sa promenljivom induktivnou (el.); ~ earth - promenljivo uzemljenje (el.)
swirl - vihor
switch - 1. prekida, iskljuiva; prikljuiva, komutator, klju; iskljuivati, komutirovati; 2. igla, kazaljka, strelica, indeks, indeksni
prelaz, indikator, skretnica; .,
active Q - aktivni Q prekida; ~,
air-blast - vazduni prekida;
~, air break - vazduni prekida,
vazduni iskljuiva, vazduni razdvaja; ~, air-pressure - pneumatski prekida, pneumatski iskljuiva; ~, antenna-grounding prikljuiva uzemljenja antene; ~,
antenna-tilt - prikljuiva nagiba
antene; ~, anti-T-R - antenski
prekida (prikljuiva) ,,predaja-prijem"; ~, arm - ruica prekidaa
(el.); ~, assignment - rasporedi va traioca; ~, automatic 1. automatski prekida; 2. automatski indeks; ~, auxiliary - pomoni prekida, pomoni ukljui va;
~j azimuth stowing - azimutni
klju polaznog poloaja; ~, band
- prebaciva oblasti; ~, bandwidth - prekida pojasa proputanja; ~, barrel - cilindrini
prekida, cilindrini ispitiva; ~,
battery - baterijski akumulator;
~, bilateral - dvosmerni prebaciva; ~ blade - no prekidaa,
noasti kontakt (el.); ~, bladed
(-type) - noasti prebaciva; ~
box - boks prekida, prekidaka
kutija; ~, branch - 1. grupni
prekida; 2. prekida na poziv;
~, button - kotvasti prekida,
kotvasti iskljuiva; ~, by-pass prolazni prekida; ~, call - pozivni prekida; ~, carbon-break
- prekida sa ugaonim kontaktom;
~, cell - elementni komutator;
~, change-over - prebacivati;
prebaciva; ~, change-tune -

692

switch
talasni prebaciva; ~, changing
v. changeover switch; ~, charge v. cell switch; ~, chopper odabira; ~, closing - odabira;
~, control - prekida u kolu
kontrole, komandni prekida (ukljuiva); ~, controlled - kontrolni prebaciva; ~, converging
- indeks spajanja, indeks pribliavanja; ~, cross - ukrsni indeks,
indeks ukrtanja; ~, cryogenic
inductance - kriogenski induktivni
prebaciva; ~, cut-off - iskljuiva; ~, cut-out v. cut-off
switch; ~, delay - prebaciva
sa vremenskim kanjenjem; ~,
diamond - ukrtanje (indeksa);
~, diode - diodni prekida; ~,
direction-finding-receive - prebaciva razgovor-odgovor"; ~,
discharge - 1. elementni komutator; 2. anulirati naelektrisanje;
~, disconnecting v. disconnector switch; ~, disconnector razdvojnik; ~, discriminating
- diskriminator poziva, komutator
poziva; ~, double-pole - dvopolni prekida, dvopolni iskljuiva;
~, double-slip - dvostrani indeks
prevoda; ~, double-throw - prebaciva u dva pravca; ~, earthing
- uzemljeni prekida, prebaciva
uzemljenja; ~, electromagnetic
- elektromagnetni prebaciva, elektromagnetni iskljuiva; ~, electronic - elektronski relej za prebacivanje; ~, emergency brake stop-relej; ~, entrance - ulazni
indeks; ~, equilateral - simetrini indeks prevoja; ~, exit - izlazni
indeks; ~, ferreed - brzodejstvujui prebaciva za telefonske sisteme;
~, ferrite - feritni prebaciva;
~, field - iskljuiva napona; ~,
foot - noni prebaciva; ~, forestalling - ureaj predostronosti (na eleznici); ~, four-layer
- etvoroslojni prebaciva, p-n-p-n
prebaciva; ~, frog - indeks sa
ukrtanjem; ~, frogless - indeks
bez ukrtanja; ~, function funkcionalni prebaciva; ~, fuse
- topljivi osigura za umetanje
(el.); ~, G - elektronski indikator

switch
vibracija G-relej; ~, gang - toplotni iskljuiva; ~, group grupni iskljuiva, grupni komutator; ~, hand - runi iskljuiva;
~, heat - toplotni klju; ~, highspeed - brzi iskljuiva, brzi prekida; ~, hook - poluni prekida u telefonskom aparatu (viljuka) (tel.); ~, hunting - meani traga; ~, ignition - iskljuiva paljenja; ~ in - ukljuiti;
~, intercommunication - telegrafski komutator; ~, Interlocked
- blokirani iskljuiva, blokirani
prebaciva; ~, iro-clad - iskljuiva metalnog tipa; ~, isolating
- izolacioni prekida; ~, jack prebaciva u obliku gnezda, grupni
prebaciva, telefonski prebaciva;
~, Kerr-cell - modulator sa Kerovom elijom; ~, key - telefonski klju, prebaciva (tel.); ~,
knife - rubni prekida, rubni prebaciva; ~ lamp-holder - grlo
sa prekidaem (el.); ~, lap udvojeno prevoenje; ~ lever poluga za ukljuivanje (mot.); '--',
light-activated - prekida svetlosno pobuivan; ~, light-activated sillicon controlled - fototiristor, silicijumski upravljani fotoosetljivi prekida; ~, limit maksimalni pre vodnik; ~, line
- linijski iskljuiva; ~, locked zatvoren prevod, zatvoren indeks;
~, magnetic - elektromagnetni
iskljuiva, elektromagnetni prekida; ~, main - 1. glavni prekida; 2. prekida magistrale; ~,
master - glavni prekida, opti
prekida; ~, matrix - matrini
komutator; ~, mercury - ivin
prekida, ivin relej; ~, microenergy - prebaciva mikrosnage;
~, movable-point - prekidni
indeks; ~, multicontact - grupni
komutator; ~, multiple - sloeni
prekida, telefonski klju; ~, multiplex - viestruki prebaciva, multipleksor; ~, no-load - minimalni
prekida; ~, number - cifarnik;
brojanik; ~, oil - uljni prekida;
~, on-off - 1. dvopozicioni prekida; 2. selektorski klju; ~, op-

switch
toelectronic - optoelektronski prekida; ~, panel - panel-prekida;
~-, passive Q - pasivni modulator
dobrote; ~, pendant - podiui
prekida; ~, photon-activated
v. optoelectronic switch; ~,
pilot - pomoni prekida; ~,
plug - utika; , p-n-p-n v.
four-layer switch; ~, polarization - prebaciva tipa polarizacije; ~', pole-changing - prebaciva polova; ~ position poloaj prekidaa; ~, power 1. prekida izvora napona; 2. naponski prekida; ~, press-button v. push-button switch; ~,
pressure - relej pritiska; ~, pulse
- impulsni prebaciva; >~, pushbutton - kotvasti prekida, prekida sa kotvom; ~, quick-break
- brzi prekida, trenutni prekida;
~, range - 1. prekida oblasti;
2. daljinski prekida; ~, range
control - prekida oblasti merenja;
~, rectangular - pravougaoni
prekida; ~, reed - jezini prekida; ~, relay - relejni prekida;
~, removable drum programing - programirani prekida sa
izmenjivanim doboom; ~ resistance box - kutija otpora sa ruicom (el.); ~, reverse - reversilni
prekida, povratni prekida; ~
room - sala sa ureajima, aparatna
sala (TV); ~, rotary - rotirajui
prekida, rotacioni' prekida, povratni prekida; ~, safety - 1.
alarmni prekida; 2. indeks za
prolaz opasnosti; ~, sampling
- 1. impulsni prekida, selektor
impulsa; 2. komutator; ~, selection (alizing) - sekcioni prekida, sekcioni razdvaja; ~, selector - selektorni prekida; ~,
semiconductor - poluprovodniki
prekida, tiristor; ~, SENS v.
sensitivity switch; ~, sensitivity - prebaciva osetljivosti; ~,
sequence - 1. strujni prekida;
2. programski prebaciva; ~, series-parallel - serijski paralelni
prebaciva; ~, short-circuiting
- prebaciva kratko spojen; ~,
shorted emitter - (poluprovod-

switch
switch
niki) prebaciva s kratko spojenim
emiterom; ~, shunting - entirani
prekida; ~, silicon bilateral silicijumski dvosmerni prebaciva;
~, silicon controlled - silicijumski upravljaki prekida; ~, silicon p-n-p-n - silicijumski etvoroslojni prebaciva, silicijumski
p-n-p-n prebaciva; ~, single-pole
- jednopolni prekida; ~,slip - ukrteni indeks-prevod ~, slow-breakprekida sporog dejstva, spori prekida; ~, snap - sobni prekida;
~, snap action pressure - relej
pritiska sa trenutnim dejstvom;
~, socket - patrolni prekida; ~,
solenoid - solenoidni prekida;
~, solid-state - tvrdotelni prekida; ~, spark-gap - luni prekida; ~, star-delta - zvezdasti
prebaciva na trougaoniku; ~,
starting - startni prekida; ~,
step - prekida na korak, stepenasti prekida, stupnjasti prekida;
~, stub - kotvasti prebaciva;
~, superconducting - superprovodni prebacivaki element; ~,
talk-listen - kotvasti prebaciva
predaja-prijem"; ~, thermostatic - termostatski prekida; ~,
three-throw - indeks u tri pravca;
~, throw-over - prekidni pre- kida, prekidni prebaciva; ~,
time - prekida sa satnim mehanizmom, vremenski prekida; ~,
time limit - maksimalni relej sa
ogranienjem vremena; ~, time
release - razdvojni prekida sa
vremenskom zadrkom; ~, toggle - poluni prekida sa prekidnom glavom, tumbler; ~, tongue
- jeziak, sastavni deo menjalice
kod eleznikih skretnica;
~,
transfer - transfer-prekida, prekida bez prekida struje, prebaciva bez prekida struje; ~, transistor - tranzistorski prebaciva;
~, transmitting-receiving - prebaciva antene, antenski prebaciva predaja-prijem"; ~, triplepol - tropolusni prekida, tropolni
prekida; ~, tumbler v. toggle

694

swivel joint

switch; ~ tuned antenna - antena sa skokovitim podeavanjem

(rad.); ~, two-way v. doublethrow switch; ~, underload minimalni prekida; -~, vacuum
- vakuumski prekida; ~, vibration-proof - vibracioni prekida;
~, wave-changing - prebaciva
brzine talasa; ~, wave-range prebaciva dijapazona, prebaciva
oblasti, prebaciva vrste talasa
switchboard - 1. komandni pult;
2. komutacioni pult, razvodni pult,
razvodna daska; 3. komutator; ~,
battery - naponski pult, baterijski pult, pult napajanja; ~, charging - pult naelektrisanja, elektrini pult; ~, cordless - lamelni
komutator; ~, feeder - komandni
pult, naponski pult; ~, intercommunication plug - komutator za
unutranju vezu; ~, multiple komutator sa viestrukim poljem,
multipl-komutator, multiplikacioni
komutator; , plug - utikaki komutator; ~, plug-and-cord utika kabl-komutator; ~, skeleton-type - kaskadni komandni
pult; ~, telephone - telefonski
komutator
switcher - 1. prebaciva; 2. manevarska lokomotiva; ~, phase fazni prebaciva, prebaciva faze
switchgear - 1. razvodni ureaj, komutacioni ureaj; 2. prebaciva
indeksa; ~, cell-type - razvodni
ureaj blok tipa
switching - ukljuivanje, ukljuenje;
~, active Q aktivna modulacija
dobrote; ~, off - iskljuenje; ~,
out - iskljuenje; ~, parametric
- parametarsko prekidanje; ~,
passive Q- - pasivna modulacija
dobrote; , pulsed Q - impulsna
Q modulacija; ~, Q- - modulacija
dobrote; ~ transistor - komutacioni tranzistor, prekidaki tranzistor (eh.)
swivel joint - obrtni sloj koji se
moe okretati (ma.); ~ pipe
coupling - okretni spoj cevi (ma.);
- plate - obrtna ploa (ma.); ~
table - obrtni sto (ma.)

syllable synthesizer

695

synchronous

~ signal generator - generator

syllable synthesizer - ureaj za
sinhronizacionog impulsa (eh.)
sintezu slogova
synchro - sinhroni, seisin (el.);
sylvanite - silvanit, pisana ruda,
~ capacitor - kondenzator seltelurid zlata i srebra (min.)
sina (el.); ~ clock - sinhroni asylvatron - silvatron, indikatorski
sovnik (el.); ~ follower - pripanel
jemni seisin (el.); ~ generator sylvite - silvit, silvin, kalijum-hlorid
predajni seisin (el.); ~ matching
(min.)
transformer - transformator za
symbol - simbol, znak
uglaavanje selsina (el.); ~ motor
symbology - simbologija, skup sim- selsin-motor, selsin-prijemnik
bola
(cl.) ; ~" receiver prijemni selsymetron - simetron, viecevni kruni
sin (el.); ~ system - seisin (el.) ;
pojaava
~- transmitter - predajni seisin
symmetric figures - simetrine
(el.)
slike
synchrocyclotron - sinhrotron, sinsymmetrical amplifier - simetrini
hrociklotron (fiz.), vrsta akcelerapojaava (eh.); ~ equations tora nuklearnih estica
simetrine jednaine (mat.); ~
synchrodyne mixer - sinhrodini
expression - simetrian
izraz
mea (eh.); ~ tube - sinhro(mat.);
~ four-terminal netdinska cev (eh.)
work - simetrini etvoropol (el.);
~ heterostatic circuit - sime- synchrolock - ema dranja u sinhronizaciji (TV)
trina heterostatika sprega (elj.);
lynchronism - istovremenost, sin~' multivibrator - simetrini mulhronizam
tivibrator (eh.); ~ network - sisynchronization - sinhronizacija;
metrina ema (el.); ~ radiator
~, time - vremenska sinhroniza- simetrini radijator, simetrina
cija
antena (rad.)
symmetry - simetrija; ~, axial - synchronize - sinhronizovati
synchronizer - sinhronizator, sinsimetrija u odnosu na osu, osna
hronizer
simetrija; ~, central - centralna
synchronizing current - sinhronisimetrija; ~, circular - kruna
zaciona struja (el); ~ frequency
simetrija; ~, cubic - kubina si- sinhronizujua frekvencija (el.);'
metrija; ~, mirror - ogledalska
~ pulse - sinhronizacioni impuls
simetrija; ~, point - takasta si(eh.); ~ signal - sinhronizacioni
metrija; ~, rotational v. axial
signal (eh.)
symmetry; ~, spherical - sferna
synchronoscope - sinhrraoskop, imSimetrija
pulsni osciloskop (eh.)
sympathetic reaction - indukovana
synchronous - istovremen, sinhron;
reakcija (hem.); ~ vibrations - clock - sinhroni asovnik; ~
condenser - sinhroni kondenzarezonantne vibracije (meh.)
tor (el.) ; ~ discharger - sinhroni
symptom - simptom; ~, defect odvodnik (el.); ~ electromotive
simptom greke, simptom defekta
force - sinhrona elektromotorna
ync clipper - razdvaja sinhronisila (el.); ~ fading - sinhroni
zacionih impulsa (els.); ~ comfeding (rad.); ~ generator - sinpression - kompresija (sabijanje)
hroni generator (el.); ~ inductor
sinhroimpulsa (eh.); ~ generator
motor - sinhroni motor s asinhro generator sinhronizacionih imnim pokretanjem (el.); ~ machine
pulsa (eh.); ~ level - nivo sinhro- sinhrona maina (el.); ~ motor
hizacionog impulsa (eh.); ~ pulse
- sinhroni motor (el.); ~ time - sinhroimpuls, sinhronizacioni imsinhroni hronometar (el.); ~ vipuls (eh.) ; ~ separator - razdvabrator - sinhroni vibrator (el.)
ja sinhronizacionih impulsa (eh.)'

synchrotron
synchrotron - sinhrotron, sinhrotroni ciklotron, vrsta akceleratora
nuklearnih estica (fiz.)
syneresis - sinereza, sinerezis, spontano izdvajanje vika tenosti iz
gela (hem.)
synergetic - sinergetian, nastao u
isto vreme kao i glavna masa stene
(min.)
synergist - supstanca koja pojaava
efekt druge supstance (hem.)
synoptic - sinoptiki
syntans - sintetika tavila na bazi
fenolsulfonske kiseline i formaldehida
synthesis - sinteza; ~, image - sinteza slike; ~, logical - logika
sinteza; ~, optical - optika sinteza; ~, optical image - optika
sinteza slike; ~, system - sinteza
sistema
synthesize - sintetizovati; sintetizirati
synthesizer - ureaj za sintezu
(hem.)
synthetic crystal - sintetiki kristal (far.); ~ resins - sintetike
smole, npr. spojevi fenola i formaldehida, formaldehida i ureje,
vinilski polimeri itd. (thnl.); ~
rubber - sintetika (vetaka) guma (npr. buna, neopren, tiokol
i dr.) (thnl.); ~ ruby (synthetic
sapphire) - rubin (safir) spravljen
topljenjem aluminijum-trioksida sa
odgovarajuim dodacima (min.)
synthetize v. synthesize
synthetizer - sintetizer; ~, F- Furleov sintetizer, harmonini sintetizer; ~, formant - formantni
sintetizer; ~, frequency - sintetizer frekvencije; ~, image - sintetizer slike; ~, parallel - paralelni sintetizer; ~, serial - redni
sintetizer; ~, vocoder - vokoderski sintetizer
syntomatron - sintomatron, naziv
serije elektronskih cevi
syntonic - podeen u rezonancu
syntonizadon - podeavanje u rezonancu (els.)
syntonize - podeavati
syntony - rezonanca

system
system - sistem; ureaj; postrojenje;
plan; ema; postupak; formacija;
mrea; ~, absolute of units apsolutni sistem jedinica; ~, absolute electromagnetic - apsolutni elektromagnetni sistem jedinica; ~, absolute electrostatic apsolutni elektrostatiki sistem jedinica; ~, acquisiton - sistem istraivanja, sistem ispitivanja; ~,
active guidance - aktivni sistem
navoenja; ~, adaptive control
- adaptivni sistem upravljanja; ~,
ADE v. automated design engineering system; ~, aerospace
- aerokosmiki sistem; ~, aerospace support - aerokosmiko
postolje; , air traffic control
- sistem upravljanja aviosaobraajem; ~, air field communications - aerodromski sistem veza;
~, all-sky - panoramski sistem
(osmatranja neba); , all-weather guidance - sistem voenja po
svakom vremenu; ~, AN nomenclature - vojnopomorska nomenklatura (u oruanim snagama SAD);
~, analytic - analitiki sistem; ~,
annunciation - alarmni sistem,
sistem signalizacije; ~, applicator
- sistem kontrolne hronometrae;
~, armament control - sistem
upravljanja orujem; ~, astronavigation - astronavigacioni sistem;
~, asynchronous multiplex asinhroni multipleksni sistem; ~,
ATC v. air traffic control system; , atomic-beam deflection - sistem otklona atomskog
snopa; ~, attended - opsluivanje
sistema; ~, audiovisual - audiovizuelni sistem, video-telefon; -~,
automated design engineering
- sistem automatskog projektovanja; ~, automatic alphanumerical reading - automatski
alfanumeriki sistem oitavanja; ~,
automatic-block - sistem automatskog blokiranja; ~, automatic carrier landing - automatski
sistem sletanja na nosa (aviona);
~, automatic coding - sistem
automatskog kodiranja, sistem automatskog programiranja; ~, au-

697
tomatic nervous - autonomni
nervni sistem; ~, automatic radio direction-finding - automatski radio-sistem za nalaenje smera;
~, automatic train control sistem automatske regulacije; ~.
balanced - simetrini sistem; ~,
balanced polyphase - uravnoteeni viefazni sistem; ~, band
- sistem polja; ~, batch processing - sistem obrade kodiranih podataka; ~, beam aerial - luna
antena, direktno usmerena antena;
~, beam approach beacon radio-lokacioni sistem usmeravanja
aviona; ~, beam-forming - sistem obrazovanja snopa; ~, beamrider control - zrani sistem navoenja (raketnog projektila); ~,
binary - dvojni sistem, dvokomponentni sistem; ~, binary communication - sistem binarne veze,
binarni sistem veze; ~, biodata
test - sistem za kontrolu biolokih
podataka; ~, biological - bioloki
sistem, biosistem; ~, B-L coordinate - sistem geomagnetskih
koordinata; ~, blind-approach
landing - sistem slepog postavljanja (aviona); , block - blokiranje, koei sistem, blokirajui
sistem; ~, bucking-out - kompenzacioni ureaj; ~, cabin heating - sistem grejanja kabine ~,
cable - kabl-stanica; ~, CAIC
- sistem projektovanja integralnih
kola pomou raunara; ~, carrier
- visokofrekventni sistem, sistem
sa noseom frekvencijom; ~, cascaded optical - kaskadni optiki
sistem; ~, cavity coupling - sistem povezan sa rezonatorom; ~,
C-E v. communications-electronics system; ~, celestial v. astronavigation system; ~, celestial guidance - astronavigacioni sistem, sistem astronavigacije;
~, celestial reference v. astronavigation system; ~, central
nervous - centralni nervni sistem;
~, centralized traffic control
- centralizovano regulisanje kretanja, dispeersko upravljanje kretanja; ~, centre-of-mass - si-

system
stem centra masa; ~, CF v. coarsefine system; ~, chaff communication - sistem veze preko dipolreflektora; ~, checker - sistem
kontrolnih mera; ~, chirp radar
- radar sa sistemom linearne FM;
~, CIRCAL v. on-line circuit
design system; ~, circulating
- cirkulacioni sistem; ~, classical - klasini sistem; ~, closed
- zatvoreni sistem; ~, closedloop servo - servosistem sa zatvorenom petljom; ~, coarsefine - sistem sa grubom i finom
skalom; ~, code - kod, kodni
sistem; ~, code control - kodni
sistem upravljanja, kodni sistem
kontrole; ~, command - komandni sistem; ~, command (guidance) - komandni sistem navoenja; ~, common - zajedniki
sistem (upravljanja); ~, common
timing - sistem jedinstvenog vremena; , communication - sistem veza; ~, communicationselectronics - sistem elektronskih
komunikacija; ~, computer-controlled - sistem upravljan raunarom; ~, conduit - vodni sistem,
sistem kanala; ~, conservative konzervativni sistem; ~, conservative - of forces - konzervativni
sistem sila; ~, constant potential - sistem sa konstantnim naponom, sistem sa konstantnim potencijalom; ~, continuous automatic block - neprekidno auto
blokiranje, linearni sistem autoblokiranja; ~, continuous train
control - sistem neprekidne autoregulacije; ~, control - sistem
kontrole; ~, controlled - regulacioni sistem, regulisani sistem;
~, cooling - sistem hlaenja; ~,
cooling-pipe - sistem rashladnih
cevi; ~, coordinate - sistem koordinata; ~, coordinated hydroelectric - kaskada H.E.S.; ~,
countermeasure - sistem protivmera; ~, damped harmonic
- harmonijski sistem usporavanja;
~, data - sistem obrade informacija, predaja informacija; ~, data
collection and reduction - sistem

system
system
sakupljanja i redukcije informacija;
~, data-handling - sistem obrade
informacija; ~, data-processing
v. data handling system; ~,
data-reduction - sistem redukcije
informacija; ~, data-retrieval sistem traenja informacija; ~,
dead-reckoning - inercijalni sistem navoenja (raketnog projektila); ~, decimal - decimalni,
dekadhi sistem; ~, decision feedback - sistem povratnog upita;
~ defense communication sistem veza ministarstva odbrane
(SAD); ~, defense communication satellite - sistem satelita
ministarstva odbrane (SAD); ~,
dial - automatski telefonski sistem;
~, differential duplex - duplex
sistem sa diferencijalnom emom;
~, digital computing - ureaj
za raunanje, raunska maina;
~, digital-voice communication - sistem predaje reci u cifarskom obliku; ~, direct-challenge - sistem direktnog poziva; ~,
direct-cooling - sistem direktnog
ili neposrednog hlaenja; ~, direct-viewing - sistem direktnog
posmatranja (osmatranja); ~, discrete - diskretni sistem; ~, discrete-state - diskretni sistem; ~,
discriminating call - sistem sa
selektivnim pozivom; ~, divariant - divariantni sistem; ~,
document viewing - sistem osmatranja dokumenta internom televizijom; , double-trolley sistem napajanja preko dva kontaktna provodnika; ~, doublewire - dvoprovodni sistem, sistem
sa dva provodnika u kontaktu; ~
drainage - drenani sistem,bazenski hidro-sistem; ~, duplex
dupleks sistem; ~, duplicated
rezervni sistem; ~, Earth-atellite-Earth communication - si
stem veze Zemlja-satelit-Zemlja
~, earthed - sistem uzemljenja,
monoprovodni sistem; ~, electric
power - elektroenergetski sistem;
~, electron-optical - elektronskooptiki sistem; ~, electronic -

system
elektronski sistem; ~, electronic
guidance v. radio-command system; ~, electronic-scanning
- elektronski sistem skaniranja;
~, electronic tracking - elektronski sistem sleenja; ~, electron-lattice - sistem elektronireetka; ~, electron-optical elektronskooptiki sistem; ~, electrooptic light-modulating
elektrooptiki sistem svetlosne modulacije; ~, electrooptic TV communications - elektrooptiki TV
komunikacioni sistem; ~, emergency - alarmni sistem; ~, energy level - sistem energetskih nivoa; ~, entrance-exit - sistem
marrutne centralizacije sa utvrivanjem puta preko signalizacije;
~, environment (control) - sistem kontrole ambijenta, sistem
kondicioniranja; ~, EOLM v.
electrooptic light-modulating
system; ~, equatorial orbit
satellite communication - sistem veze sa satelitom preko ekvatorijalne orbite; ~, extraterrestrial reconnaissance - sistem izvianja; ~, Fabry-Perot mirror
- Fabri-Peroov sistem ogledala;
~, FDM v. frequency-division
multiplex system; ~, feed sistem predaje, sistem napajanja;
~, feed-back - sistem sa obrnutom vezom; ~, feedback control
- sistem upravljanja sa povratnom
spregom; ~, ferment - fermentativni sistem; ~, fire sprinkling
- poarni ventilski sistem za automatsko gaenje; ~, flight interphone - sistem za razgovor u avionima; , floating-carrier radio-predaja sa automatskom regulacijom nosee frekvence; ~,
flying-spot - sistem sa leteim
zrakom, sistem sa briuim zrakom;
~, follow-up - sistem koji sledi,
sistem koji nastupa, sistem koji
dolazi; ~, foot-pound-second sistem fut-punt-sekunda; ~, fourcomponent - etvorokomponentni
sistem, sistem sa etiri komponente;
~, four-course - etvoropolni
sistem; ~, four-level - etvoro-

system
ne zavisi od ostalih (sistema); ~,
nivoski sistem; ~, frequencyinertial - inercijalni sistem, nedivision multiplex - multipleks
pokretan sistem, inertan sistem;
sistem sa podelom frekvencije;
~, inertial control v. inertial
~, fuel-control - sistem potpune
guidance system; ~, inertial
kontrole, toplotno regulacioni siguidance - inercijalni sistem vostem; ~, Galactic - galaktiki sienja; , inertial instrument v.
stem; ~, gas-pressure-feed inertial guidance system; ~,
sistem predaje toplote; ~, geared
inertial space reference v. iner- reduktor; ~, Giorgi - Dordi,
tial guidance system; ~, infisistem jedinica M.K.S.; ~, glonitely fast control - bezinercijski
bal communication - sistem
sistem upravljanja; ~, informaglobalne veze; ~, global time
tion retrival - sistem traenja insynchronization - globalni sistem
formacija; ~, infra-red - inftavremenske sinhronizacije; ~, grocrveni sistem; ~, infrared - tound - sistem uzemljenja, nadzemni
plotni sistem, infracrveni sistem;
sistem; ~, ground C-E - nadzem~, infrared heat-seeking v. heat
ni komunikacionoelektronski sistem;
seeking system; ~, infrared
~, ground-control - sistem usearch track - sistem praenja
pravljanja sa zemlje; ~, groundpo toplotnom zraenju; ~, inking
controlguidance - nadzemni si- crveni sistem; ~, instrumentstem navoenja, nadzemni sistem
landing - instrumentacioni sistem;
kontrole navoenja; ~, ground~, integral-cooling - sistem sacontrolled-approach - sistem umohlaenja; ~, integrated elecupravljanja sletanjem sa zemlje;
tronic - integrisani elektronski
~, guidance - sistem navoenja;
sistem; ~, intelligence - sistem
~, guide-beam - zrani sistem
navoenja, sistem nalaenja i upoznavoenja, optiki sistem navoenja;
navanja cilja; ~, intercommuni~, H - H sistem, sistem radiolokacation - sistem interkomunikacija,
cione navigacije pomou dve stasistem za razgovor u avionu; ~,
nice; ~, heat-seeking - infracrinterlock - sistem blokiranja; ~,
veni sistem navoenja, toplotni siintermittent automatic block
stem navoenja; ~, heliocentric
- automatski blok; ~, intermitworld - heliocentrini sistem sveta;
tent gaslift - periodini sistem
~, helium-recycling - sistem
eksploatacije naftonosnih buotina;
regeneracije helijuma; ~, highway
~, intermitting - periodini si- mrea automobilskih puteva.,
stem eksploatacija naftonosnih bumrea auto-puteva; <-, homer otina; ~, interphone v. intersistem navoenja na cilj; ~, homcommunication^) system; ~,
ing - sistem navoenja, sistem dointerplanetary radar - sistem
voenja; ~, homogeneous - homeuplanetarnih radarskih lokamogeni sistem, jednorodni sistem,
cija; ~, invariant - invarijantni
istorodni sistem, monosistem; ~,
sistem; ~, inverted spin - inhorn-lens - horn-soivasta antena;
vertni spinski sistem; ~, ion~, hot-air - sistem zagrejanog
optics - jonooptiki sistem; ~,
vazduha; ~, hunting - autokoleionoscatter - sistem veza preko
bacioni sistem, samokolebacioni sijonosferskog rasejanja; ~, }ampstem; ~, hyperbolic navigation
roof - nestabilan sistem; ~, jet
- hiperbolini navigacioni sistem;
control - sistem reaktivnog usme~, hyperbolic radar - hiperboravanja; ~, K-carrier - 12 kalini radarski sistem; ~, image
nalni tipski blok; ~, landing processing - sistem obrade slike;
sistem podeavanja, sistem sleta~, immersion - imerzioni sistem;
nja, sistem sletnih ureaja, sistem
~, independent - nezavisan sisukrcavanja; ~, laser - laserski sitem, autonoman sistem, sistem koji

system
system
stem; ~, laser communication
- laserski komunikacioni sistem;
~, laser tracking - laserski sistem
praenja; ~, latched - ifro vani
ureaj;
~, lattice-electron sistem reetke-elektroni; ~, life
support - sistem obezbeenja ivota; ~, limit - sistem (doputenih) greaka, limitirajui sistem;
~, linear feedback control linearni sistem povratne sprege;
~, living - bioloki sistem; ~,
loading - teretni mehanizam (radne maine); ~, lock filling - sistem napajanja ustave (bazena),
sistem punjenja ustave (bazena);
~, long-range search - sistem
daljinskog osmatran ja; ~, lowaltitude bombing - sistem bombardovanja sa male visine; ~,
low-altitude detection - sistem
detekcije sa male visine; ~, lubricating - sistem podmazivanja;
~, Lyman-Birge-Hopfield - sistem linija Lajman-Birg-Hopfilda;
~, MADA v. multiple-access
discrete-address system;
~,
man-machine - sistem ovekmaina; ~, manned control neautomatska kontrola; ~, manyfield - viepolni sistem, mnogopolni sistem, sistem sa vie polja;
~, m-ary RADA - m-adresni
diskretni sistem sa proizvoljnim
izborom; ~, maser communication - maserski komunikacioni
sistem; ~, material-supply sistem snabdevanja; ~, matrix
stroge - matrini zbirni sistem,
matrini akumulacioni sistem; ~,
memory - sistem memorija, sistem pamenja; ~, metagalactic - metagalaktini sistem; ~,
metal-insulator-semlconductor- struktura metal-izolator-poluprovodnik; ~, meteor-burst (communication) - sistem meteorske
radio-veze; ~, meteor-scatter v.
meteor-burst (communication)
system; ~, metric - metriki
sistem; ~, microelectronic mikroelektronski sistem; ~, mi-

700

system

crowave - rnikrotalasni sistem,

kratkotalasni sistem; ~, microwave relay - mikrotalasni relejni
sistem; , MIS v. metal-insulator-semiconductor system; ~,
missile guidance - sistem navoenja projektila; ~, modular modularni sistem, blok-sistem, agregatni sistem; ~, modular breadboarding - modularni (logiki)
sistem; ~, molecular - molekularni sistem; ~, monitoring sistem kontrole, sistem monitoringa;
~, monoskeleton - jednoasijski
sistem; ~ monovariant - monovarijantni sistem, jednovarijantni
sistem, sistem samo sa jednom
mogunou; -~, motor control
- sistem upravljanja (rakete) pomou orijentisanog pokretaa; ~,
MSK v. monoskeleton system;
~, multichannel - viekanalni
sistem, multikanalni sistem; <~,
multicomponent - multikomponentni sistem, viekomponentni sistem, mnogokomponentni sistem,
sistem
sa
vie komponenata;
~, multicomputer - viemainski sistem, vieraunski sistem;
~, multifrequency - multifrekventni sistem, viefrekventni sistem, mnogokomponentni sistem,
sistem koji radi na vie frekvenci;
~, multiloop control - viekonrurni sistem regulisanja, multikonturni sistem regulisanja; ~, multiple - sistem sa paralelnim ukljuivanjem, sistem paralelnog spajanja; ~, multiple-access discrete-address - vieulazni sistem
sa diskretnim adresama; ~, multiplex - multipleksni sistem; ~,
multiprocessing - multiprocesni
sistem; ~, muldtrack recording
- viekanalni sistem zapisivanja;
~, multivariable - multivarijabilni sistem; ~, multivariant polivarrjantni sistem, multivarijantni sistem, vievarijantni sistem; ~,
muscular - miini sistem; ~,
network - sistem mrea, sistem
ema; ~, nonlinear feedback
control - nelinearni sistem upravljanja sa povratnom spregom; ~,

system

701

nonlinear oscillating - nelinearni sistem kretanja; ~ 3 nonquantized - nekvantizirani sistem, nekvantovani sistem, diskvantirani sistem; ~, nonredundant - neredundantni sistem; ~, nonvariant
v. invariant system; ~, nuclear
protective - nuklearni zatitni
sistem; ~, nuclear spin - sistem
nuklearnih spina; ~, nuclear test
detection - sistem otkrivanja nuklearnih opita; ~, numerical
control - sistem digitalnog upravljanja; , oblique - kosi sistem
koordinata; ~, OCTOPUS - digitalni raunar sa podelom vremena; ~ of equations - sistem
izjednaenja, sistem jednaina; ~
of material points - sistem materijalnih taaka; ~ of units - sistem jedinica; ~ OLCA v. online circuit analysis system;
~ OLCD v. on-line curcuit
design system; ~~ on demand sistem po zahtevu; ~, on-line
circuit analysis - sistem za direktnu (on line) analizu kola pomou raunara; ~, on-line circuit design - sistem za direktno
(on line) projektovanje kola pomou
raunara; ~, on-line processing
- sistem direktne (on line) obrade
podataka; ~, on-line time-sharing - direktni (on line) sistem sa
podelom vremena; ~, one-component - sistem sa jednom komponentom, jednokomponentni sistem,
monokomponentni sistem; ~, onecrop - sistem monokulture; ~,
one-shot lubricating - centralizovani sistem mazanja (maziva);
~, open-cycle control - nezavreni sistem kontrole, nezavreni
ciklus kontrole, prekinuti sistem
kontrole; ~, open-loop control
- sistem upravljanja bez povratne
sprege; "-', optical - optiki sistem; ~, optical communication
- sistem optike komunikacije; ~,
optical data-processing - optiki sistem obrade informacija;
~, optical filtering - sistem optikog filtriranja; ~, optical radar
- optiki radarski sistem; ; op-

system
tical tracking - optiki sistem
praenja; ~, optical TV communication - optiki sistem veze
za TV komunikacije; ~, optoelectronic - optikoelektronski sistem; ~, overhead - kontaktna
mrea, vazduna mrea; ~, overlay - vieemiterski sistem; ~,
parallel - paralelni sistem; ~,
parallel-reun - paralelno redundantni sistem; ~, paramagnetic spin - paramagnetski spinski
sistem; ~, parametric - parametarski sistem; ~, passive - pasivni
sistem (samonavodenja); , phaselocked - sistem faznog samopodeavanja; ~, photoelectric - fotoelektrini sistem voenja; ~,
picture coding - sistem kodiranja
slike; ~, planetary - planetni
sistem, planetarni sistem; ~, polar
coordinate - sistem polarnih koordinata, usmeravanje po sistemu
polarnih koordinata, kretanje u
sistemu polarnih koordinata; ~,
point - tipografski sistem merenja
u punktovima, sistem analitine
procene; ~, polyphase - polifazni
sistem, mnogofazni sistem, viefazni sistem; ~, polyvariant poluyarijantni sistem, multivarijantni sistem, vievarijantni sistem;
~, power-pool - jedinstveni energetski sistem, monoenergetski
sistem; ~, PPM - telemetrijski
sistem sa fazno-impulsnom modulacijom ; ~, predetermined motion time - sistem mikroelementnih normativa; ~, preplanning
- sistem prethodnog planiranja;
~, pressure fuel - sistem predaje
pod pritiskom; ~, pressurized
feeding - kompresioni sistem predaje (toplote); ~, priority - sistem prioriteta; ~, privacy - sistem luenja, sistem izluivanja;
~, process control - sistem upravljanja procesom; ~, programmable - sistem koji se moe programirati; ~, projection - projekcioni sistem; ~, pseudorandom
coded ranging - telemerni sistem
sa pseudosluajnim kodiranjem; ~.
public adress - sistem translaci-

system
system
one radio-predaje; ~, pulse-position modulation v. PPM system; ~, pump-fed - pumpni
sistem predaje (toplote); ~, pushbutton control - taster-sistem
upravljanja; ~, push-pull - dvotaktni sistem (ubrzanja); ~, quadruplex - kvadrupleksni sistem;
~, qua tized - kvantizirani sistern, kvantovani sistem; ~, quasilinear feedback control - kvazi
linearni sistem upravljanja sa povratnom spregom; ~, r r-parametarski sistem; ~, radar crosssection instrumentation - sistem za merenje radarskog poprenog preseka; ~, radar guidance
- radio-lokacioni sistem navoenja,
radarski sistem navoenja; <--, radar identification - radarski sistem prepoznavanja; ~, radio
centralized traffic - radio-dispeersko usmeravanje kretanja; ~,
radio-command - sistem radiokomandi, sistem radio-upravljanja,
sistem radio-usmeravanja, sistem
radio-kretanja; ~, radio-relay radiorelejni sistem; ~ radiotracking - sistem radio-kretanja
(satelita), sistem radio-navoenja
(satelita); ~, radix - poetni sistem prebrojavanja, sonovni sistem
prebrojavanja; ~, range rate
tracking - sistem brzinskog pamenja po brzini promene daljine;
~, range tracking - sistem slaganja po udaljenju (daljini); ~,
ranging - daljinski sistem merenja;
~, rapid-scan - sistem sa brzim
skaniranjem; , reaction - sistem reakcije, reakcipni sistem;
~, real-time data - sistem obrade
(informacija) u realnom vremenu;
~, receiving - prijemnik, prijemni aparat; ~, recognition - sistem prepoznavanja; ~, recoil refleksni sistem, sistem odbijanja;
~, recovery - sistem spaavanja;
~, redoz - kiselo postojani sistem;
~, redundant - redundantni sistem, rezervni sistem; , reference - sistem odbijanja; ~, reflecting - sistem refleksije, si-

702

system
stem odbijanja, sistem reflektora;
~, reliability index - sistem kriterijuma pouzdanosti; ~, repeater
- ubrzavajui sistem, akceleracioni
sistem; ~, requisitioning - sistem materijala; ~, restorable sistem sa uspostavljanjem; ~, retrieval - sistem zahteva (informacija); ~, revolver launching startni ureaj revolverskog tipa;
~, rho-teta - sistem navigacije
korienjem polarnih koordinata,
sistem radio-navigacije ,,ro-teta";
~, ring-off - odbojni sistem induktora; ~, river - kaskada GEC;
~, river-discharge - sistem hidraulinih ureaja za otpadne vode;
~, robot control - sistem automatskog upravljanja; ~, roll-jet
- rol-det sistem, sistem poprenog usmeravanja pomou reaktivnih mlaznica; ~, sampling impulsni sistem, diskretni sistem;
--j selfadaptive bionic - samoadaptivni bioniki sistem; ~, selfadjusting - samopodeavajui sistem; ~, self-balancing - samodirigovani sistem; ~, self-contained - autonomni sistem; ~,
self-guidance - sistem samonavodenja; ~, self-organizing samoorganizirajui sistem; ~, selforganizing multiple-access discrete-address - samoorganizujui
vieulazni sistem sa diskretnim adresama; ~, self-pulsed - sistem
sa sopstvenim napajanjem; ~,
self-structuring - sistem sa sopstvenom promenom strukture; ~,
selsyn - selsinski sistem; ~, semiactive guidance - poluaktivni sistem navoenja, semiaktivni sistem
navoenja; ~, semiconfocal mirror- sistem semikonfokalnih ogledala; ~, series - sistem serijskog ukljuenja; ~, servo - servo sistem,
sistem sa servo-ureajem; ~, sewerage - kanalizaciona mrea;
~, sharing - niskoodgovarajui
radio-telemetrijski sistem sa mehanikim komutatorom; ~, shipboard inertial navigation - brodski sistem inercijalne navigacije;

system

703

syste m

tering - telemetrijski sistem; ~,

~, single-band - sistem veze sa
telephone - telefonska mrea, tejednom frekvencom; ~, singlelefonski sistem; ~, Teleran track automatic block - dvo,,Teleran"-sistem, navigacioni sistepeno jednolinijsko blokiranje; ~,
stem televizijsko-radarski; ~-, teslow-burning cartridge feed levision relay - radiorelejni TVpredaja toplote sa barutnim akumusistem; ~, television-telephone
latorom; ~, solar - Sunani sistem;
- video-telefon; ~, ternary - utroj~, solid of axes - prostorni sini sistem, trokomponentni sistem;
stem koordinata; ~, SOMADA v.
^, terrain-recognition - sistem
self-organizing multiple-access
navoenja sa raspoznavanjem lokadiscrete-address system; ~, spacije; ~, three-field - tropoljni
ce - kosmiki sistem; ~, spacesistem, tropolje; ~, three-level
communication - sistem kos- tronivoski sistem; sistem tri
mike veze; ~, space-interval nivoa; ~, three-phase - trofazni
kretanje sa graninim intervalom
sistem; ~, trough - marrutni
startovanja; ~, speech processistem, prolazni sistem; ~", timesing - sistem obrade govora, vobuffered coarse-fine - grubikoder; ~, spin - spinski sistem;
fini sistem sa elastinim kanjenjem;
~, split field - sistem uskougao~, time division - telemetrijski
nih detektora; ~, squelch - besistem sa vremenskim razdvajanjem
sumna regulacija, tiha regulacija;
kanala; ~, timedivision multi~, staff - vrsti sistem, jaki siplex- viekanalni sistem sa vrestem; ~, star-tracking v. stellar
menskom bazom; ~, time chaguidance system; ~, start-stop
ring - sistem sa podelom vremena;
- start-stop sistem; ,' start-up ~, time variable - sistem sa
startni sistem, upusni sistem; ~,
vremenski promenljivim paramestellar guidance - sistem astrotrima; ~, timing - sistem markinavodenja, astronavigacioni sistem;
ranja vremena, sistem za beleenje
~, stereophonic - stereofoniki
vremena, sistem merenja vremena;
sistem; ~, storage - sistem me~, token - sistem razgovora; ~,
morije, memorijski sistem, sistem
track - ema puteva, linijska ema;
pamenja, sabirni sistem; ~, sto~, tracking - sistem slaganja;
rage-route - sistem centralizacije
~, train dispatching - dispeersabiranjem marruta; ~, strateski sistem upravljanja kretanjem
gic communications - strateki
vozova; ~, train-staff - sistem
sistem veza; ~, suggestion - sikretanja vozova; ~, transcontistem poboljanja; ~, superconnental communication - transductor energy storage - super kontinentalni sistem veza; ~, triprovodni sistem akumuliranja enerchromatic - trobojni sistem, trigije; ~, supervisory - sistem
hromatini sistem; ~, triplex
dispeerskog
teleupravljanja;
~
control - sistem sa tripleksnim
suspension - suspenzioni sistem
upravljanjem; ~, triplicated ~, switched telemetering - radio
trojni sistem, sistem sa trostrukom
telemetrijski sistem sa mehanikim
pouzdanou; ~, trivariant komutatorom; ~, symmetrical
tri vari jantni sistem; ~, trolley polyphase - simetrini viefazn'
trolejni sistem, sistem kontaktnog
sistem, simetrini polifazni sistem
voda; <~, troposcatter v. tropo~, tactical communication spherlc radio system; ~, tropotaktiki sistem veze; ~, tactical
spher^c radio - troposferski radata - taktiki sistem obrade podio-sistem; -~, tumble-jet - sidataka; ~, target-homing - sistem kretanja (usmeravanja) postem samonavodenja (projektila) na
mou reaktivnih mlaznica; , t u r cilj; ~, TDM v. time-division
bopump feed - turbo-pumpni
multiplex system; ~, teleme-

system

704

system
sistem predaje toplote; ~, TV TV-sistem, televizijski sistem; ~,
two-coordinate scanning - dvokoordinatni sistem skaniranja; ~,
two-level - dvonivoski sistem;
sistem dva nivoa; ~, two-phase dvofazni sistem; ~, two-stage
parachute - dvostepeni parautni
sistem; ~, unattended - neposluivani sistem; , unilateral
of tolerance - asimetrini sistem
toleranci; ~, univariant - jednovarijantni sistem; ~, unrestorable
- sistem koji se ne popravlja; ~,
US Naval space surveillance sistem prostornog nadgledanja mornarice SAD; ~, utility - mrea
opiteg korienja; ~, variable sistem sa promenljivim veliinama,
sistem sa varijabilnim parametrima;
~, vibrating - vibracioni sistem,
oscilatorni sistem; ~, vidcofile
television record storage - sistem zapisivanja TV-slika; ~,
water-carriage - sistem kanalizacije; ~, wave-propagating talasovodni sistem; ~, weather
observation and forecasting -

Szllard-Chalmes reaction

globalni sistem vremenskog osmatranja i prognoze; ~, web-tension

- sistem regulacije zatezanja papira; ~, wide-band communication - viekanalni sistem veze;
~, Wollaston-prism
digital
light-deflector - sistem syetlosnog skretanja na bazi Volastonove prizme; ~, writing sistem pisanja, sistem zapisivanja; ~, Y- - sistem sa Y parametara, zvezda-sistem, zvezda-spoj;
~, Z
sistem sa Z parametara;
~, zone - zonski sistem
Systox - sistemski insekticid na bazi
jednog sloenog organskog derivata
tiofosforne kiseline (thnl.)
Szilard-Chalmes reaction - Silaralmersova reakcija, metod proizvodnje radioizotopa bez nosaa
ozraivanjem jedinjenja iz kojih
nastali radioizotop izlee zbog uzmaka, pa se kao nov hemijski oblik
moe odvojiti. Retenadja je sila
koja smanjuje prinos ove reakcije,
zadravajui nastali izotop u prvobitnom molekulu (hem.)

SAE Society of Automotive Engineers - Drutvo automobilskih inenjera

SCE saturated calomel electrode - zasienja kalomelova elektroda
s.c.f.b. standard cubic feet per barrel - broj normalnih kubnih stopa
proizvoda koji se dobije po jednom barelu
SPE Society of Plastics Engineers - Drutvo inenjera plastiara
sq.in. square inch - kvadratni in
SSU Universal Saybolt seconds - viskozitet u sekundama meren na
univerzalnom viskozimetru Sajbolta

T - simbol tricijuma, vodonikovog

izotopa sa masom 3 (hem.)
T - T-element, trojnik; ~ hybrid
- hibrid, dupli T-element; ~
magic - dupli T-element
T-7 - pamuk tretiran akrilonitrilom
(tek.)
T-antenna - antena T-oblika (rad.)
T-bend - trojnik, T-rava (zao., el.) ;
~ test - T-proba savijanja (zao.)
T-connection - T-spoj, T-kolo (el.)
T-head engine - stojei ventil sa
T-glavom
T-joint - trojni spoj, T-spoj, trojni
muf (nastavak)
T-junction - T-spoj, trojni spoj
T-L antenna - T-L antena, fiderska
antena (rad.)
T-network - T-mrea, T-etvoropol
(ei.y
T-pad - T-oslabljiva (el.); logarithmic attenuator - logaritamski T-oslabljiva (el.)
T-pipe - T-cev, trojni nastavak
(muf) (ma!.)
T-R switch - antenski prekida (kod
prijemnika) (rad.)
T-slot - T-leb (ma!.) ; ~ cutter glodalo sa T-lebom (ma!.); ~
planing tool - alat za rendisanje
T-lebom (ma!.)
Ta - simbol elementa tantala (hem.)
tab - tableta, tampani kontakt
table - tablica, ravna povrina, pult
~, checking - tablica provere; ~
drive - pogon stola (ma!.);
Renlk

feed - pomeranje stola (ma!.);

~ feed drive - pogon za pomeranje stola (ma!.); ~ e ( *
screw - vreteno za pomeranje stola

3 5 , . ~ feeding mechanism

1 mehanizam za podeavanje pomeranja stola (ma!.) ; ~ of mean

refraction - tablica srednje refrakcije; ~, reversal - promena smera
kreunja stola (ma!.); ~ reversal
valve - ventil za promenu kretanja
stola (ma!.); ~ reverse lever pduga promenu kretanja stola
(ma'); ~ salt - stoO)na so ^u-

hSl4)(hem.); ~ * f * 5 - ^ :

dona pUtforma; ~ speed - brzina

Sok (ma!.) ; ~ .PPOrt - oslonac
stola (ma!.); ~ talker - stolni
zvunik (eh.); ~ trip - odbojnik
za promenu smera kretanja stola
(ma!.); ~, truth - stvarnas utablica,
L ware - stoa)no P d e J. s ~
working surface - radna povrina
stola (ma!.)
tabula - tablica, tabla, ploa
tabular differences - tabline razlike* ~ interval - tablini interval;
~ spar - volastonit, kalcijum-suikat (min.)
.
tabulation - tabulacija, tabehranje
tachometer - tahometar, instrument
za merenje brzina (mot.)
tachometric relay - tahimetar, tahimetarski relej (el.)
tacitron - tip tiratrona

tape
tack

70S

tack - ekseri, klini, avli, klinac; kula, kukica; kopa, kvaica;

~, weld - mesto pripajanja, pripoj (zav.)
takcing of edges - pripajanje krajeva

(zav.)

tackle - koturaa, kolotur, vitao, ekrk, dizalica, koloturnik

tacnoe - oskulatorna taka, gde kriva
see samu sebe (mat.)
tactile - dodirni, opipljiv, dodirljiv;
~ presentation - indikacija na
dodir
tactoid - taktoid, kapljica nesferinog
oblika koja izaziva dvostruko prelamanje u koloidnim rastvorima
(hem.)
taenite - tenit, vrst rastvor gvozda u
niklu meteorita (min.)
taffeta - taft, tanka svilena tkanina,
svilena i lanena tkanina (tek.)
tag - naglavak, zavretak; etiketa; ~
splice - nastavak sa paricama sloenim po numeraciji (tel.)
tagged atom - obeleeni, markirani
atom (nukl.)
tagging - oznaavanje, stavljanje etikete, numeracija parice
tagillte - tagilit (hidratisani fosfat
bakra) (min.)
tail - kraj signala, izvod iz cevi, rep,
krajnja faza; ~ lamp - zadnja
(stop) lampa (mot.); ~ light zadnje (stop) svetio (mot.); ~
wave - kraj signala, rep signala
tailing - kraj signala, izoblienje na
kraju signala (eh.)
tailings - jalovina, ostatak posle izdvajanja korisnih sastojaka iz sirovine rude (mil.)
take-down - demontirati; ~ into
consideration - uzeti u razmatranje; ~ off the current - iskljuiti
struju (el.); ~ out of service iskljuiti, izbaciti iz eksploatacije;
~ up - zateza, zatezni ureaj
(mol.); ~ up strip - traka za
doterivanje (mat) ; ~ over - ukljuenje, prijem, premiranje
takeoff - uzimanje (signala), odbir
snage
taketron - visokonaponski ispravlja sa tinjavim pranjenjem

tank

tale - talk, milovka, kiseli metasilikat

magnezijuma (hem.)
talk-down landing - sletanje po
pokazivanju sa zemlje (av.); ~
line - telefonska linija (tel.); ~
position - govorni poloaj (tel.)
talker - govornik, onaj koji govori;
~ echo - eho govornika, eho onoga
koji govori (tel.) ; ~ key - govorni
klju, govorna padalica (tel.)
talking battery - mikrofonska baterija (tel.) ; < down - davanje indikacija za sletanje aviona (av.); ~
film - zvuni film; ~ key - odzivni
klju (tel.)
tallow - loj
talose - taloza, jedna od aldoheksoza
(hem.)
talysurf - ureaj za zapisivanje reljefa (av.)
tamarind - tamarinda, indijska urma
(bot.)
tampion - ep, zapua, vranj, zatvara, zatiska
tan - istucana hrastova kora iz koje
se dobija tanin (za tavljenje koe)
(thnl.) ; tangens (mat.)
tandem - kaskadna veza, kaskadna
sprega (el.); ~ capacitor - kondenzator sa dva statora (el.); ~
exchange area - prigradska mrea,
podruje tandem-centrala (tel.) ; ~
operation - automatski tranzitni
saobraaj (tel.) ; ~ selector - tranzitni grupni bira (tel.)
tangeite - tangeit, folbortit (vanadat
kalcijuma i bakra) (min.)
tangent - tangenta, dirka (mat.) ; dodiran; ~ compass - tangenta busola (el.); ~ curve - tangensna
kriva (mat.); ~ function - tangensna funkcija (mat.); ~ plane
- dodirna ravan (mol.) ; ~ spheres
- dodirne lopte (ma!.)
tangential force - tangencijalna sila
(meh.)
tank - posuda, tank; rezervoar; posuda za razvijanje filmova; oscilatorno kolo; ~ capacitor - kondenzator oscilatornog kola (el.); ~
circuit - rezonantno kolo, oscilatorno kolo (el.) ; ~, delay - kolo
kanjenja; ~, idle - reaktivno kolo;
~ inductance - induktivnost osci-

latornog kola (eh.) ; ~ level - nivo

posude (mot.) ; ~ rectifier - metalni ispravlja (el.) ; ~, vacuum
- vakuumska komora
tankard - bokal, krag
tanker - tanker, uljarica, brod cisterna (pom.)
tannic add - taninska kiselina (hem.)
tannin - tanin, smea derivata polihidroksi-benzoeve kiseline (thnl.) ;
~ extracts - ekstrakti za tavljenje
(thnl.)
tanning - tavljenje, proces prerade
sirove koe (thnl.)
tantalate - tantalat, so tantalove kiseline (hem.)
tantalex - presovani tantal-kondenzator
tantalite - tantalit, tantalat gvoa i
mangana (min.)
tantalum - tantal, hem. element,
simbol Ta, redni br. 73, atomska
teina 180,95, teko topljivi metal
5. grupe periodnog sistema (hem.)
tantamount - ravan, iste vrednosti,
ekvivalentan, istog znaenja, jednakog
(ili istog) dejstva
tantiron - tantiron, legura otporna
na kiseline, 84% Fe, 15% Si, 1% C
tap - ureznik; slavina; zatvara, ep;
otvor, odvodni otvor; ep sa etvorkom, laki udar; ravanje; narezati navoj; ~, ajdustable - kalibarski ureznik, referentni ureznik;

~ and reamer fluting cutter -

glodalo za izradu kanala na urezniku i razvrtau; ~ bolt - vijak

sa glavom, ivija sa navojem;
'
bolt secured by drilling - abueni poklopani vijak; ~ bottoming - trei ureznik iz kompleta
od tri ureznika; ~ breakage lom ureznika za navoj; ~ changer
- menja izvoda (mot.) ; ~ cinder
- sirova ljaka od pudlovanja; ~
circuit - kolo za grananje, kolo grananja (el.) ; ~ cinder - ljaka iz
pei za pudlovanje (thnl.);
collapsing - proirni ureznik;
depth - dubina otvora za navoje;
die - matini ureznik; ~ drill burgija za otvore predviene za
navoj; ~ extractor - alat za vaenje ureznika (polomljenog); ~ fai45

lure - lom ureznika; ~, first prvi ureznik iz kompleta od tri ureznika; - for cutting machine dies
- rrtainski eljusni lozni svrdao
(mah); ~ for nuts - srvdlo za
loze (ma!.) ; ~, gas - ureznik za
gasni navoj; ~ gauge - kontrolna
slavina; ~, ground - brueni ureznik; ~, ground thread - brueni
ureznik; ~, hand - runi ureznik;
~ holder - dra ureznika; ~
hole - rupa za slavinu (ma!.) ; ~,
Joint - odvod na talasovodu, mesto
grananja (el.); ~, left-hand ureznik za levo zavoj ni navoj; ~
life - vek trajanja ureznika; ~,
machine screw - ureznik za otvore
manje od 1 /4"; ~, machinist's
hand - runi ureznik; ~, master zavrni ureznik; ~, metric thread
- ureznik za metriki navoj; ~ off
- granati, ravati (el.) ; ~, pipe ureznik za (gasni) cevni navoj; ~,
plug-(am. - bravaski (grubi) ureznik za jedan prolaz; ~ sharpening
machine - maina za bruenje ureznika; ~, tapper - prvi ureznik;
~, third - trei ureznik; ~ water
- vodovodna voda; ~ with cut
thread - ureznik sa seenim navojem; ~ with ground thread ureznik sa bruenim navojem; ~
wrench - nosa nareznika
tape - traka, magnetska traka, perforirana traka, lenta, fonogram; omotati; ~ armored cable - kabl
armiran trakom (el.) ; ~ armoring
- armiranje trakom (el.) ; ~ copying - kopiranje na traku (eh.);
~ guide - usmera trake (kod magnetofona) (eh.); ~ index timer indikator poloaja trake (eh.); ~,
loop - beskonana traka; ~, magnetic - magnetska traka; ~, magnetic recording - magnetska traka
za zapisivanje; ~, multichannel
magnetic v. multitrack magnetic
tape; ~, multitrack magnetic
- viekanalna magnetska traka; ~,
perforated - perforirana traka;
~, recorded video - magnetoskopska traka; ~ reforder - registrator
za trakom, magnetofon sa trakom
(eh.); ~, sandwich" - vie-

tape

708

tape
slojna traka, ,,sendvi"-traka; ~
speed - brzina trake (els.); ~
transmitter - telegrafski predajnik
(automatski) (tel.)
taper - konus, kupa, suenje; talasovodni prelaz, odrezak, zarez, presek, nain rasporeivanja otpora
(kod potenciometra); ~ adapter konusno sedite, oslonac (ma.);
~ file - iljata turpija (ma.);
~ fit - kupasto sedite (ma.);
~ gib - poluga za podeavanje
(ma.); ~ hole - kupasta rupa
(ma.) ; ~, linear - linearni talasovodni prelaz; ~ milling - kupasto glodanje (ma.) ; ~ of wedge
- nagib klina (ma.); ~ pin kupasta igla (ma.) ; ~ planing kupasto rendisanje (ma.) ; ~, pole
- presek polnog prikljuka; ~ sided
ring - trapezoidni prsten (ma.) ;
~, waveguide - irenje talasovoda
tapered coayial junction - konvergentni (kupasti) koaksijalni spoj
(el.); ~, coaxial line - konvergentni (kupasti) koaksijalni fider;
~ edge - stanjena (kupasta) ivica
(zav.); ~ potentiometer - konvergentni (kupasti) potenciometar
(el.); ~ roller bearing - leaj
sa kupastim valjcima (ma.); ~
waveguide - vod sa promenljivim
presekom, talasovod u obliku klina
(el.)
tapestry - tapet, zidna zastirka, zidni
ilim (ili tepih)
taping - omotavanje trakom (el.)
tapiolite - tapiolit (oksid Fe, Mn,
Ta i Nb) (min.)
tapped-capacitor oscillator - oscilator u tri take sa kapacitivnom
spregom (els.); ~ control - otpornik sa odvodom (el.) ; ~ down
generator - generator sa odvodima
na kalemu oscilatornog kola (eh.) ;
~ transformer - transformator
sa odvodima (el.) ; ~ variable inductor - prigunica sa izvodima
(el.)
tapper - telegrafski klju, klopfer,
zvuna kutija (tel.)
tappet - dizalica, diza, odbojnik
(ma.) ; ~ block - ureaj dizalice

tasimeter

(ma.); ~ clearance - zazor dizalice, zazor ventila (ma.); ~

cover - obloga dizalice (ma.);
~ guide - vodica podizaa (ma.)
tapping cutter - glodalo za navoje
(ma.); ~ of carbide - izlivanje
karbida (zav.); ~ point - taka
grananja, taka ravanja (el.)
tar - katran (proizvod suve destilacije
uglja, drveta i dr. organskog mate rijala) (thnl.) ; ~ acids - katran ske
kiseline (smea raznih fenola iz
katrana kamenog uglja; ~ bases katranske baze (bazni sastojci katrana, kao: piridin, hinolin. . .); ~
board - katranisana hartija, nakatranisan papir, krovna hartija (thnl.)
target - meta, cilj; antikatoda; ~,
blurred - razvuena meta, razmazan cilj; ~, countermeasures
- meta sa radio-protivmerama; ~
detection - otkrivanje cilja (voj.);
~, extended - trodimenzionalna
meta; ~, finite - cilj konanih
razmera; ~, fixed - fiksna meta,
nepokretan cilj; ~, fluctuating fluktuirajui cilj; ~ following sledenje cilja (voj.) ; ~ identification - identifikacija cilja, prepoznavanje (voj.); ~ indicator indikator cilja (mete), raketa za
osvetljavanje (voj.); ~, multiple
- grupna meta; ~, polarizing polarizujua meta; ~ present data
- tekue koordinate cilja (voj.) ; ~)
present position - trenutni poloaj
(voj.) ; ~, radar - radarska meta;
~ search - traenje cilja, odreivanje poloaja cilja (voj.) ; ~ selector - bira cilja (voj.); ~, simple
- prosta meta, prost cilj
tarpaulin - cerada, nakatranisano
platno (zatitna pokrivka)
tartan - tartan, arena kotska tkanina,
kotska mustra, kotska ara (tek.)
tartar emetic - kalijum-antomonil
tartrat (hem.)
tartaric acid - vinska kiselina, dihidroksi-ilibarna kiselina (hem.)
tartrates - tartrati, soli vinske kiseline (hem.)
tasimeter - tasimetar, mera razlike
temperature (u.)

709
taurlne - taurin, amino-etil-sulfonska
kiselina (hem.)
tautometer - tautomer, tautomerna
supstanca (hem.)
tautomeric substance - tautomerna
supstanca (hem.)
tautomerism - tautomerizam, tautomerija, mogunost postojanja jedne
supstancije u dva razna oblika,
ravnotea izmeu dva izomerna oblika (hem.)
tawer - tavilac belih koa (thnl.)
tawniness - boja tave, utomrka boja
preplanulosti (thnl.)
Tb - simbol elementa terbijuma
(hem.)
Te - simbol elementa telura (hem.)
tear gases - suzni gasovi, suzavci,
isparljiva jedinjenja koja deluju nadraujue na oi (hem.)
technetium - tehnecijum, vetaki
proizveden, radioaktivni element
rednog broja 43, simbol Te (hem.)
technical aid agreement - ugovor
o tehnikoj pomoi; ~ aptitude
test - tehniko ispitivanje; ~ book
- struna (tehnika) knjiga; ~
magazine, technical periodical
tehniki asopis; ~ skill - tehnika
vetina; ~ terminology - tehnika terminologija
technician - tehniar;
technlcological education - tehnoloko obrazovanje; ~ training tehnoloko obuavanje
technique(s) - tehnika; aparatura,
tehnologija, metodika; postupak;
praksa; ~, anodization - tehnika
anodiranja; ~, batch-fabrication
- tehnika grupne tehnologije; ~,
beam-lead - metod ipkastih izvoda; ~, broken-beam" - metod
prekidnog snopa; ~, CCM -s sredstva borbe sa radio-protivmerama; ~, circuit - tehnika ema,
tehnika kola; ~, common substrate - tehnika zajednike podloge;
~, computing - raunska tehnika;
~, cryogenic - kriogena tehnika,
tehnika niskih temperatura; ~,
Czochralski - metod ohralskog;
, double-doped - metod dvojnog
dopovanja; , electric resonance
molecular-beam - metod elek-

technlque(8
trine rezonancije u molekularnom
snopu; ~, electron beam photoresist - metod eksponiranja fotootpora elektronskim snopom; ~,
epitaxial - epitaksijalna tehnika;
~, evaporation - tehnika naparavanja; ~, floating zone - metodzonskog topljenja; ~, foil-etch metod nagrizanja folija; ~, harmonic mixer - tehnika meanja
na harmonicima; ~, hot-and-cold
load - metod hladnog i vrueg optereenja (merenje uma); ~, instrument flight - tehnika letenja
po instrumentima; ~, lon-beam
- metod jonskog snopa; ~, IR-speetroseopis-s - metodi infracrvene spektroskopije; ~, isolated
substrate - metod izolovane podloge; ~, jet-etehing - metod
mlaznog nagrizanja; ~, jet solder
- metod mlaznog spajanja (letovanja); ~, Kerr magneto-optic Kerov magnetooptiki metod; '~,
laser - laserska tehnika; ~, maser
- maserska tehnika; ~, masking tehnika maskiranja, metod maske;
~, management - tehnika rukovoenja; ~, mesa - mezatehnika;
~, microeleetronic-s - mikroelektronske metode; ~, microstrip
- mikrotrakasta tehnika; ~, tnicrowave - mikrotalasna tehnika, UKT
tehnika; ~, Monte-Carlo - metod
Monte-Karlo; ~, multiple molecular beams - metod viestrukih
molekularnih mlazeva (snopova);
~, multiple substrate - metod
viestruke podloge; ~, nuclear
magnetic resonance - MMR
tehnika, metod nuklearne magnetske
rezonancije; ~ of welding - tehnika zavarivanja; ~, optical correlation - metod optike korelacije;
~, optical photoresist - metod
optikog eksponiranja fotootpornika;
~, photolithographic - fotolitografska metoda; ~-, photoprocessing v. photolithographic technique; ~, planar - planarna tehnika; ~, post-alloy diffusion meto post-legirane difuzije; ~,
printed-circuit - metod tampanih kola; ~, pulse - impulsna

technique(s)
technique(s)
tehnika; ~, pulse-alloying - tehnika impulsnog legiranja; ~, Q-switch - tehnika impulsne modulacije dobrote; <~, Rabi - Rabijev
metod; ~, Ramsey double-resonance - Ramzejev metod dvojne
rezonancije; ~, simulation - tehnika simulacije, modeliranje; ~,
solid-circuit - tehnika vrstih
ema; ~, solid-gaseous - vrstogasna tehnika; ~, solid-solid vrsto-vrsta tehnika; ~, solid-state - tehnika vrstog stanja; ~,
state variable - metod promenljivih stanja; ~, successive approximation - metod sukcesivne aproksimacije; ~, testing - tehnika ispitivanja; ~, thermocompression
- metod termokompresije; ~, two-dimensional - dvodimenzioni metod, tehnika ravnih ema; ~,
ultrasonic light-modulation tehnika ultrazvune svetlosne modulacije; ~, vacuum deposition tehnika taloenja u vakuumu; ~,
vapor-transport - metod transporta gasa; ~, variational-s varijacioni metodi; ~, vertical
pulling - v. Czchralski tehnique;
~, zone-leveling - metod zonske
prekristalizacije
technology - tehnika, tehnologija,
inenjerstvo; ~, communication
- tehnika veze; ~, computer raunska tehnika; ~ 3 integrated-circuit processing - tehnika izrade integrisanih kola; ~, laser
- laserska tehnika; ~, maser maserska tehnika; ~, microwave
- mikrotalasna tehnika, IKU tehnika; ~, monolithic silicon tehnika monolitnih silicijuma ema;
~, nuclear (power) - nuklearna
tehnika, nuklearna tehnologija; ~,
planar - planarna tehnologija; ~,
processing - tehnologija proizvodnje; <~, semiconductor - poluprovodnika tehnika; ~, solid-state - tehnika vrstog stanja; ~,
space - kosmika tehnika
tecnazene - 1, 2, 4, 5-tetrahloro-3-nitrobenzolj fungicid (hem.)

710

telectrograph

tecnetron - teknetron (vrsta unipolarnog poluprovodnika)

Tecquinol - tehniki hidrohinon
(thnl.)
tee - T-spoj, T-most, trojnik; ~,
bend - trojnik, T-rava (el., zav.) ;
~ bevel or J butt weld in a
corner joint - ugaoni av sa pripremljenim lebom (zav.); ~,
H-plane - H-trojnik; ~, hydrid
- dvojni trojnik, dvojni T-spoj; ~
inclined joint - kosi T-spoj (zav.) ;
~ iron - T-gvode (ma.); ~
joint - T-spoj (el.) ; ~ junction spoj T-oblika (el.); ~, magic dvojni T-spoj; ~ slot cutter glodalo za T-lebove (ma.); ~
slotted table - sto za T-lebove
(ma.); ~ to-off - granati, razgranati; ~, waveguide - talasovodni T-spoj
teeth - ozupenje (ma.)
Teflon - teflon, plastina masa od
politetra fluor-etilena (thnl.)
tektites - tektiti, minerali zaobljenog
oblika, slini opsidijanu, nerazjanjenog porekla (min.)
tele - tele (na rastojanju), daljinski
teleammeter - teleampermetar (el.)
teleautogram - fototelegram (tel.)
teleautograph - ureaj za prenos
rukopisa i slike telegrafom (tel.)
teleautomatics - teleautomatik (at.)
telecamera - telekamera, TV kamera
telecast - TV program
telecasting - teledifuzija (TV)
telechron motor - sinkroni elektromotor (el.) ; ~ timer - prekida
sa satnim mehanizmom (el.)
telecinematography - telekinematografija
telecommunication - telekomunikacija
teleconference - telekonferencija
telecontrol - daljinsko upravljanje,
teleupravljanje (at.)
telecontrolled - daljinski upravljan
telecord - magnetofon, vezan na
telefon (tel.)
telecoupler - organ za vezu sa optom TV-antenom
telectrograph - fototelegrafski aparat
(tel.)

telecroscope

711

(electroscope - zastareli tip TV-aparata

telegraph code - telegrafski kod
(tel.); ** crosstalk - telegrafsko
presluavanje; ~ distributor telegrafski razdelnik; ~ exchange
- telegrafska centrala; ~ noise telegrafski um; ~ office - telegrafska centrala, telegraf; ~ operator - telegraf ista; ~ priner prijemni telegrafski aparat, teleprinter; ~ receiver - telegrafski
prijemnik; ~ repeater - telegrafski pojaava; ~ sending key telegrafski klju; ~ sounder klopfer, zvuna kutija; ~ tape telegrafska traka; ~ transmitter
- telegrafski predajnik
telegraphone - magnetofon, za zapisivanje telegrama primljenih telefonom
telegraphy - telegrafija, teledirigovanje; ~ carrier - telegrafija;
picture - fototelegrafija
telehor - zastareli TV aparat
- telemanometer - telemanometar
telemechanics - telemehanika (at.)
telemeteorograph - telemeteorograf
telemeteorography - telemeteorografija
telemeteorometry - telemeteorometrija
telemeter - telemetar, mera na
daljinu
telemetering - telemetrija, merenje
daljine
telemetry - telemetrija; ~, biomedical - biomedicinska telemetrija;
~, digital - digitalna telemetrija;
~, radio - radio-telemetrija
teleobjectlve - teleobjektiv
telephone - telefon, telefonirati; ~
call counting meter - broja
telegrafskih razgovora; ~ carrier
- VF telefonija; ~, dial-in-handset - telefon sa biraom u mikro
telefonskoj komunikaciji; ~- directory - telefonski imenik; ~ earphone - telefonska slualica;
exchange - telefonska centrala,
telefonska mrea; ~ jack - telefonsko gnezdo, telefonski dek; ~
multiplex - viekanalna telefonija;

teletachometer

~ operator - telefonista, telefonistkinja; ~ repeater - translator,

telefonski pojaava; ~ transformer - telefonski transformator; ~
transmitter - telefonska kapsula;
~ trimline v. dial-in-handest
telephone
elephonic repeater - translator,
telefonski pojaava
:elephonometry telefonometrija
(tel.)
telephony - telefonija
telephoto v. telephotography; ~
lens - telefotografsko soivo
telephotography - fototelegrafija,
telefotografija
telephotometry - telefotometrija (el.)
teleprinter - teleprinter (tel.)
telereceptor - telereceptor
telerecorder - telepisa
telerecording - teleregistracija
telescope - teleskop; ~, Cassegrain
- Kasegrenov teleskop; , cosmic
ray - teleskopski broja kosmikog
zraenja; <, counter v. cosmic
ray telescope; ~, electron elektronski teleskop; >~ mirror ogledalo teleskopa; ~, radio radio-teleskop; ~, sailing zenith
- zenitni navigscioni teleskop; <~,
satellite tracking - teleskop za
plaen je satelita; ~, tracking teleskop za praenje
telescopic - teleskopski; ~ antenna
- teleskopska antena (rad.); ~
cylinder - izvlani (teleskopski)
cilindar (ma.) ; ~ screw - izvlani
(teleskopski)
zglobni
zavrtanj
(ma.) ; ~ shaft - izvlano (teleskopsko) zglobno vratilo (ma.) ; ~
tube - izvlana (teleskopska) cev
(ma.)
telescribe - aparat za zapisivanje
zvuka preko telefona (tel.)
telescriptor - ureaj za pisanje na
daljinu (tel.)
teleseism - udaljeni zemljotres, trus
u udaljenim predelima
teleseme - signalni numerator (el.)
telesignallization - telesigndizaciia,
selektivna distanciona signalizacija
teletachometer - distancioni tahometar

teletalky

712

teletalky - zvuni bioskop, tonbioskop (el.)

telethermometer - teletermometar
teletrician - televizijski tehniar
teletron - prijemna televizijska cev
television - televizija, TV sistem;
~, aerial - TV-antena; ~ announcer - TV-najavljiva, spiker; ~
band - TV-pojas; ~, black-and-white - crno-bela televizijska tehnika; ~3 bottled - TV-zapis,magnetoskop; ~ broadcast - TV-emisija; ~ broadcast band - TV-pojas; ~ broadcast station - TV-predajnik; ~ brodcasting - TV-emisija; ~ cable - TV-kabl; ~
camera - TV-kamera (za snimanje);
~ car - TV-reportana kola; ~
channel - TV-kanal; ~ cinema TV-bioskop; ~, closed-circuit industrijska televizija, TV u zatvorenom krugu; ~, coin-freed v. subscription television; ~,
color - televizija u bolji; ~ community - sistem slanja video-signala po provodnicima; ~ controlled missile - projektil sa televizijskim voenjem (voj.) ; ~, education jal. - kolska televizija, televizija za obuku; ~ engineering TV-tehnika; ~ film scanner TV-skaner; , hologram - hologramska televizija; ~ image TV-slika; ~, industrial - industrijska televizija; ~ in natural
colours - TV u boji; ~ information storage tube - TV-memorija;
~ microscope - TV-mikroskop;
microscopy - TV-mikroskopija; ~, monochrome v. black-and-white television; ~, multichannel - viekanalna televizija;
~, pay v. subscription television;
picture - TV-slika; ~ picture
tube - TV-katodna cev; ~, piped
v. community television; ~,
polychrome v. colour television;
~ projector - televizijski projektor; ~ receiver - televizor, televizijski prijemnik; ~ reception TV-prijem; ~ receptor - TV-mrena antena; ~ relay - televizijska translacija; reporting
van - pokretna televizijska stanica;

temper
~ set - TV-prijemnik; signal
- TV-signal slike; ~, space - kosmika televizija; ~, sponsored v. commercial television; ~
standard - TV-standard; ~ standard converter - TV-standardni
konvertor, pretvara; ~ station
link - TV-relejna linija; ~, stereoscopic - stereoskopska televizija; ~ studio - TV-studio; ~
studio technique - TV-tehnika
snimanja; ~, subscription - pretplatnika televizija; ~, three-dimensional color - trodimenzionalna televizija u boji; ~ tower TV-toranj; ~, training v. educational) television; ~ transmission - TV-prenos; transmission standards - standardi pl.
TV-prenosa; ~ transmitter televizijski predajnik; ~ tube televizijska cev; , UHF v. ultra-high-frequency television; ~,
ultra-high-frequency - ultra VF
televizija, TV u oblasti decimetarskih talasa; ~, very-high-frequency - TV u oblasti metarskih talasa; ~, vhf v. very-high-frequency television; ~, wired v.
community television; ~, X-(ray) - rendgen-televizija; ~,
zone - zonska televizija

televisor - televizor, TV prijemnik;

~, color - televizor u boji; ~,
projection - projekcioni televizor;
~, transistor(ized) - tranzistorski televizor
televoltmeter - distancioni mera
(voltmetar) napona
telewattmeter - distancioni mera
(vatmetar) snage
telex - teleks, pretplatnika telegrafija

(ta.)

tell-tale - kontrolno svetio (mot.)

tellertron - digitalni raunar
telling - informacija, iskaz, vest; ~
height - informaciji o visini
telluric - telmski, zemni
tellurium - telur, hem. element, simbol Te, redni broj 52, atomska teina 127,61, metal 6. grupe periodnog sistema (hem.)
temper - otputati, kaliti (mtl.)

temperature

713

temperature - temperatura; ~,
absolute - apsolutna temperatura;
~, acutal - stvarna temperatura;
~, aerial - antenska temperatura;
~, air - temperatura vazduha; ~,
ambient - temperatura ambijenta;
~, annealing - temperatura otputanja (met.) ; ~, apparent - prividna temperatura, efektivna temperatura ; ~, ash-softening - temperatura omekavanja pepela; ~,
atmospheric - temperatura atmosfere; ~, atom - temperatura atoma;
~, auto-ignition - temperatura
samopaljenja; ~, autoignition temperatura samosagorevanja; ~,
background - temperatura fona;
~, bath - temperatura kriostata,
temperatura termostata; ~, boiling
- temperatura (taka) kljuanja; ~,
bomb - temperatura (nuklearne)
bombe; ~, boundary - granina
temperatura; ~, capture - temperatura zahvata; ~, carrier - temperatura nosaa; ~, case - temperatura tela, korpusna temperatura;
~, centigrade - temperatura po
Celzijusovoj skali; ~, chamber temperatura u komori sagorevanja;
~, cold-load - temperatura hladnog optereenja; ~-, color - temperatura boje; ~, colour - temperatura merena po boji; ~, combustion - temperatura gorenja; ~,
coolant - temperatura rashlaivaa; ~, corona - temperatura
(sunane) korone; ~, critical kritina temperatura; ~, critical
solution - kritina temperatura
rastvaranja; ~, cryogenic - kriogena temperatura; ~, cryotron-operating - temperatura rada
kriotrona; ~, degeneration - degeneraciona temperatura; ~, dew-point - taka rose; ~, diffusion
- temperatura difuzije; ~, dissocation - temperatura disocijacije; -^j
drawing - temperatura otputanja
(met.); ~, dry-bulb - temperatura merena suvim termometrom;
~, effective aerial - efektivna
antenska temperatura; ~, efective
input noise - efektivna temperatura ulaznog uma; ~, electron -

temperature
temperatura elektrona; ~, emission - temperatura emisije, emisiona
temperatura; ~, environment temperatura okoline, temperatura
ambijenta; ~, epitaxy - temperatura epitaksijalnog rasta; ~, equilibrium - temperatura ravnotenog
stanja; -~, equilibrium plasma ravnotena temperatura plazme; ~,
equivalent noise - ekvivalentna
temperatura uma; ~, excitation temperatura pobude; ~, exterior
- spoljna temperatura; ~, Fahrenheit - temperatura po Farenhajtovoj
skali; ~, filter-cell - temperatura
filtarske elije; ~, final - krajnja
temperatura; , flame - temperatura plamena; ~, flash - temperatura hlaenja; ~, free-air - temperatura okolnog vazduha; ~, freezing - temperatura zamrzavanja;
~, fusion - temperatura fuzije,
temperatura stapanja; ~, hardening - temperatura ovravanja,
kaljenja (met.); ~, helium-s temperatura helijuma; ~, hole temperatura rupa (u plazmi); ~,
hot-load - temperatura vrueg optereenja; ~, hydrogen-s - temperatura vodonika; ~, ignition temperatura (taka) paljenja; ~,
ignitron - temperatura paljenja;
-~, impact - temperatura pri udaru;
~, impact transition - temperatura prelaznog stanja izazvanog udarom; ~, impurity -"temperatura
neistoe; ~, indoor - sobna
temperatura; ~, initial --poetna
temperatura, startna temperatura;
~, inlet - temperatura na ulazu,
na startu; ~, intake y. inlet temperature; ~, intrinsic - temperatura sopstvene provodnosti; ~-,. inversion - inverziona temperatura;
~, ion - jonska temperatura, temperatura jona; -, ionization temperatura ionizacije; ~, ionospheric - temperatura jonosfere;
', junction - temperatura spoja,
temperatura prelaza; , Kelvin *v.
absolute temperature; ~, kindling v. ignition temperature;
~, kinetic - kinetika temperatura;
'-', limiting - granina, kritina

temperature
temperature
temperatura; ~, liquefaction temperatura likvidusa (take faze);
~, liquid-helium - temperatura
tenog helijuma; ~, magnetic
transition - temperatura magnetskog prelaza; ~, maser - temperatura masera; ~, melting - taka
topljenja; ~, molecular - molekularna temperatura; ~, negative
- negativna temperatura; ~, neutral (particle) - neutralna temperatura, temperatura neutralne estice; ~, nitrogen - temperatura
tenog azota; ~, noise - temperatura uma; ~, nonsteady - nestacionarna temperatura; ~, normal - normalna temperatura; ~,
nuclear - nuklearna temperatura;
~, operating - radna temperatura;
~, operating noise - radna temperatura uma; ~, outlet - izlazna
temperatura; ~, planet disk - temperatura planetarnog diska; ~, plasma - temperatura plazme; ~,
potential - potencijalna temperatura; <~, quenching v. hardening
temperature; ~, radiant v. radiation temperature; ~, radiation - temperatura zraenja, radiaciona temperatura; ~, real - stvarna temperatura; ~, recrystallization - temperatura rekristalizacije, temperatura rafinacije; ~,
reference - referentna temperatura; ~, refining v. recrystallization temperature; , reopresentarive - karakteristina temperatura; ~, rotation - rotaciona
temperatura; ~, running v.
working temperature; , saturation - saturaciona temperatura,
temperatura zasienja; ~, sintering - temperatura sintezovanja;
~, skin-friction - temperatura povrinskog trenja; ~, sky - temperatura neba; ~, soldification temperatura ovrenja, temperatura smrzavanja; ~, spin - temperatura spina; ~, spontaneous
ignition - temperatura spontanog
paljenja; ~, standard - standardna
temperatura; ~, standard noise
- standardna temperatura uma; ~,

714

temtron

stationary - stacionarna temperatura; ~, steady-state - stacionarna temperatura; ~, storage temperatura uskladitenja; , stud
- temperatura draa, temperatura
ojaanja, temperatura obloge; ~,
subfreezing - temperatura prehlaene tenosti; ~, substrate temperatura podloge; ~, subzero
- temperatura ispod nule; ~, superconducting transition - temperatura superprovodnog prelaza;
~, surface - povrinska temperatura; ~, tapping - temperatura
istopljenog metala na izlazu iz pei;
~, transformation - temperatura
transformacije, prelaza; ~, transient - temperatura prelaznog stanja; ~j transition - temperatura
prelaza; ~, upper-air v. upper-atmosphere temperature; ~,
upper-atmosphere - temperatura
gornjeg sloja vazduha (atmosfere);
, vaporization - temperatura
isparenja; , virtual - virtualna
temperatura, prividna temperatura;
~, wet-bulb - temperatura merena
vlanim termometrom; ~, working
- radna temperatura; ~, X-ray
radiation - temperatura X-zraenja
temperature-dependent - zavisan
od temperature
temperature-resistant - vatrostalan,
otporan na temperaturu
temperature-sensitive - osetljiv na
promenu temperature
tempered glass - tvrdo staklo
(thnl.) ; ~ spring - kaljena opruga
tempering - odgrevanje supstanci
(thnl.); ~ oil - ulje za temperovanje metala (thnl.)
tempolabile - koji tei da se vremenom menja (hem.)
temporally coherent - vremenski
koherentan
temporary emulsion - nestabilna
emulzija (hem.); ~ hardness prolazna tvrdoa vode izazvana hidrokarbonatima, moe se otkloniti
kuvaniem (thnl.); ~ magnet promenljivi magnet (el.)
temtron - ureaj za kondicioniranje
vazduha

ten

715

ten - deset, desetina; grupa od deset;

desetica, desetka; ~ party line kolektivna linija sa deset pretplatnika (tel.)
Tenamene - antioksidanti za motorna
goriva (thnl.)
tenacity - maksimalni napon (pritisak) (u.)
tendency - tenja, tendencija
tenebrescence - gaenje fosforescencije
Tenite - plastine mase za livenje
raznog sastava (thnl.)
tennantite - tenantit, arsenski sinjavac, sveti sinjavac, sulfid bakra
i arsena (min.)
tenorite - tenorit, melakonit, crna
bakarna ruda, oksid bakra (min.)
Tenox - antioksidanti za jestive masti
i ulja (thnl.)
tensile force - vuna sila (mot.);
~ strength - naprezanje na istezanje (mai.) ; ~ test, tensile testing - proba kidanja, vuni ogled
(mai.); ~ test specimen - primerak za vuni ogled (ma.); ~
test machine - maina za vuni
ogled (ma.) ; ~ U test - U-proba
kidanja (zav.)
tensimeter - tenzimetar, instrument
za merenje napona pare (hem.)
tension - zatezanje, natezanje, napetost; ~ shear test - proba smicanja zatezanjem (zav.) ; ~ spring vuna opruga (ma$.)
tensor - tenzor; ~, compressivity tenzor kompresivnosti; ~, conductivity - tenzor provodljivosti;
~, curvature - tenzor zakrivljenja; ~, dielectric - tenzor dielektrine provodnosti; ~, mobility tenzor pokretljivosti; ~, nonlinear
susceptibility - tenzor nelinearne
susceptibilnosti; ~, permeability
- tenzor magnetske provodnosti;
~, permitivity - tenzor dielektrine provodnosti; ~, piezooptic
- piezooptiki tenzor; ~, strain tenzor deformacije; ~, stress tenzor napona, tenzor udara
tensoresistance - tenzorezistivni
efekt
tepitron - tepitron (naziv ureaja za
suenje i zagrevanje)

tenmistor
i/!

tera
tera- (prefiks koji znai l&
puta) (T)
teratron - naziv elektronske cevi
terbium - terbijum, hem. element,
simbol Tb, redni broj 65, atomska
teina 158,93, spada u retke zemlje
(hem.)
terephthalic acid - tereftalna kiselina, fenil-l,4-dikarbonska kiselina
terete field - kruno kontaktno polje
biraa (el.)
Tergitol - grupa povrinski aktivnih
hemikalija (deterdenata, emulgatora i dr.) (thnl.)
term - semestar; lan (matematikog
izraza)
terminal - kraj; klema; krajnji,
krajnji spoj; prikljuak, stezaljka;
granini, krajnji; zavrni, poslednji;
rokovni, terminski; ~ block prikljunica (el.); ~ box - kutija
sa prikljunim krajevima (el.); ~,
current - strujna klema, strujni
kontakt; ~ end - prikljuni kraj
(el.) ; ~ end, bare - ogoljeni prikljuni kraj (el.); ~, final - krajnja
stanica; ~, ground - zemaljska
krajnja stanica; ~ impedance zavrna impedanca (el.); ~, leading-out - izvod, izvodna klema;
~ plate - ploa sa prikljunim krajevima (el.) ; ~, screw - klema sa
zavrtnjem; ~ tag - kablovska papuica; ~ voltage - napon na
prikljucima (el.)
terminating circuit - zavrno kolo
(el.) ; ~ office - pozvana centrala,
krajnja centrala (tel.); ~ unit zavrni stepen (tel.)
termination - zavretak, kraj, zavrna ema, krajnje optereenje; ~,
characteristic-impendance - karakteristino optereenje; ~, cold
reference - hladno referentno optereenje; ~, hot reference - toplo
referentno optereenje; , idler reaktivno kolo, kolo praznog hoda;
~, input - otpornost izvora, ulazna
otpornost; ~, matched - podeeno
optereenje; -, output - izlazna
otpornost
termistor - termistor; ~, self-heated - termistor sa samozagrevanjem

termolecular

716

termocecular - koji pripada trima

molekulama (hem.)
terms of a fraction - lanovi razlomka, brojevi koji ine razlomak
(mat.)
ternary - ternarni, trojni, koji se
sastoji iz tri komponente (hem.);
~ alloys - legura tri elementa
(mtl.); ~ compound - jedinjenje
tri elementa (hem.) ; ~ counter trojni broja, ternarni broja (nukl.);
~ notation - trojna notacija,
trojno oznaenje
teme pipe - poolovljena cev (mtl.)
terpenes - terpeni, grupa uljastih
jedinjenja biljnog porekla (hem.)
terphenyl - terfenil, trifenil, bezbojni kristali, upotr. u tenim scintilacionim brojaima (hem.)
terpineries - terpineni, grupa izomernih monociklinih terpena
(hem.)
terpineol - terpineol, baza u parfimeriji i dr. (hem.)
terrace - terasa, ravan krov, doksat,
balkon (grad.)
terrain - teren, zemljite, tlo (grad.) ;
~ clearance indicator - apsolutni
visinomer (av.); ~ echo - refleksija od terena (rad.)
terramycin - teramicin, oksitetraciklin, antibiotik (hem.)
terrestrial - zemaljski; ~ currents
- lutajue zemne struje (eh); ~
magnetic - geomagnetski; ~ magnetism - Zemljin magnetizam

(fiz.)

tertiary amines - tercijerni amini,

amini sa tri alkil-grupe vezane za
azot (hem.)
tervalent - tervalentan, sposoban da
vee sa tri hem. veze (hem.)
Teryiene - terilen (sintetiko tekstilno vlakno na bazi poliestara
tereftalne kiseline) (tek.)
tesla - tesla (jedinica magnetske indukcije
Tesla coil - Teslin kalem (el); ~
current - Teslina struja (el.) ; ~
transformer - Teslin transformator (el.)
test - 1. ogled, proba, ispitivanje,
provera; 2. probati, proveriti, ispitati, ustanoviti probanjem; ~,

test
abrasion - proba na abraziju, na
habanje trenjem, bruenjem; ~,
accelerated - ubrzana (skraena)
proba; ~, acceleration - proba
na ubrzanje; ~, acceptance-s prijemno ispitivanje; ~, acid proba na kiselost; ~, actual ispitivanje u eksploataciji (radu);
~, ageing - proba na starenje; ~,
air - 1. ispitivanje na hermetinost
(nepropustljivost); 2.
ispitivanje
komprimiranim vazduhom; ~, air
evaporation gum - odreivanje
sadraja smola u benzinu, isparavanjem; ~, alcohol - al'oholna
proba (npr. pri ispitivanju mleka);
~, aligment - ispitivanje na paralelnost; ~, all weld metal specimen - epruveta iz istopljenog
metala (zav.); ~, alternate-stress
- ispitivanje pri naizmeninom naprezanju; ~, altitude - visinsko
ispitivanje; ~, altitudechamber
v. pressure-chamber test; ~
antenna - ispitna antena (rad.);
~, approval - prijemno (kontrolno)
ispitivanje; ~, arbitration - arbitrana ocena; ~, ash - odreivanje
sadraja pepela; ~, attrition - ispitivanje na habanje trenjem; ~,
back-to-back - ispitivanje pri uzajamnom optereenju; ~ baking probno peenje; ~, ball (indentation) - ispitivanje tvrdoe po
Brinelu; ~, bench - ispitivanje na
radnom stolu; ~, bend(ing) - ispitivanje na savijanje; ~, blank lepa proba; ~, boring - ispitivanje na pogodnost obrade buenjem;
~, box - ispitni pribor, ispitna kutija (el.); ~, brake - ispitivanje
koenja; ~, breakdown - ispitivanje na proboj; ~, breaking proba na kidanje; ~, bridge ispitivanje pomou Vistonovog mosta; ~, Brinell hardness - ispitivanje tvrdoe po Brinelu; ~,
buzzer - ispitna zujalica, ispitno
zvono (el.); ~, cabinet - ispitni
orman (el.); ~, calibration kalibraciono ispitivanje, provera kalibara; ~ call - probna veza,
probni razgovor (tel.); ~, calorimeter - kalorimetarsko ispitivanje;

tt

717

test

buenjem; ~, driving - ispitivanje

, camera linearity - ispitivanje
u vonji; ~, drop - 1. ispitivanje
linearnosti kamere; ~, captive-s
udarom, ispitivanje slobodno padav. bench test; ~, carbon - odreijuim telima; 2. ispitivanje pada
vanje sadraja ugljenika; ~, carnapona; ~, dummy - ispitivanje
bonization - ispitivanje na ugljena modelu; ~, dynamic - dinanisanje (ugljeninih ostataka); ~,
miko ispitivanje, dinamika procentrifuge - ispitivanje centrifuvera; <~, earthquake - seizmiko
gom; ~ chamber - ispitna soba,
ispitivanje; ~, efficiency - ispitiispitna komora; ~ check - konvanje efikasnosti; <, end-quench
trolno ispitivanje; ~, circle-s - ispitivanje (elika) na zakaljivost;
ciklina ispitivanja; ~, climatic ~, engineering - tehnika ispitiklimatsko ispitivanje; ~ coil vanja, kontrolna ispitivanja; ~,
merni kalem, ispitni kalem (el.);
environmental-s - ambijentna is~, cold - ispitivanje na hladno;
pitivanja, ispitivanja u eksploata~, cold-and-hot - ispitivanje u
cionim uslovima; ~, etching hladnom i zagrejanom stanju; ~,
ispitivanje nagrizanjem povrine
cold temperature v. cold test;
(metala); ~, evaporation - proba
~, cold weather v. cold test;
isparavanja; ~, exhaustive-s ~, comparison - uporedno ispiproduena ispitivanja; ~, experitivanje; ~, comprehensive - kommental-s - eksperimentalna ispipletno (svestrano) ispitivanje; ~,
tivanja; '~, exploratory-s - eksconstant load amplitude-s - isperimentalna ispitivanja; ~, expitivanje pri stalnom optereenju;
treme-s - granina ispitivanja; ~,
~, continuity - ispitivanje na
failure-rate-s - ispitivanja na brkontinualnost; ~, crash - ispitizinu kvarenja; ~, falling weight
vanje na ponaanje pri sudaru; ~,
v. drop test; ~, fat - ispitivanje
creep - ispitivanje metala na deforsadraja masti; ~, fatigue-s - ismaciju pod konstantnim optereepitivanja na zamor; ~-, fermentanjem; ~, curd - proba na zgruation - proba fermentacijom; ~,
vanje mleka; ~ current - struja
field - terensko ispitivanje; ~^, file
ispitivanja (el.); ~ current con- ispitivanje struganjem (turpijom);
tinuous - trajna, radna struja (za~ film - probni film; ~, filter
varivanja) (zav.); ~, degradation
paper - analiza metodom mrlje na
rate-s - ispitivanje na brzinu stahartiji, ,,spot"-test analiza; ~, fire
renja; ~ desk - ogledni sto, ispitni
- 1. odreivanje temperature paljesto (el.); ~, destructive - ispitinja (loenja) pei; 2. ispitivanje provanje pri kome se uzorak unitava;
mene boje dragog kamenja pri za~, development(al)-s - razvojno
grevanju; ~, flammability-s ispitivanje; ~, diamond-pyraispitivanja na zapaljivost; ~-, flash
mide hardness - ispitivanje tvrdoe dijamantskom piramidom (Vi- odreivanje temperature paljenja;
kers); ~, diesel-fuel distillation
~, flattening - ispitivanje izrav- destilaciono ispitivanje dizel-gonavanja, nivelisanja; ~, flight riva; ~, diesel-fuel gravity ispitivanje u toku leta; ~, float odreivanje gustine dizel-goriva; ~,
1. ispitivanje plovkom; 2. ispitivadifferential-gain - merenje difenje ruda na flotaciji; ~, flow rencijalnog pojaanja; ~, directispitivanje tenosti u protoku; ~,
-oridation - ispitivanje direktnom
flying v. flight test; ~, folding
oksidacijom; ~, distillation - des- proba na previjanje (pod uglom
tilaciono ispitivanje; ~, doctor doktor"-proba na sadraj sumpora
od 180); ~, forced-failure - ispiu naftnim derivatima; ~, doubletivanja na prinudne kvarove; ~ ;
-over - ispitivanje otpornosti na
forging - ispitivanje kovnosti; ^-,
presavijanje; ~, drill - ispitivanje
formolite - formalitna proba na

test

718

test
sadraj arom. ugljovodonika u derivatima nafte; ~, fracture - ispitivanje na prelom; ~, free-fall ispitivanje slobodnim padom; ~,
freezing - odreivanje take mrnjenja; ~, friability - ispitivanje
(asfalta) na krtost; ~, full-scale
- ispitivanje u prirodnim ili punim
proizvodnim razmerama; ~, glass
- epruveta (thnl.) ; ~, grindability
- ispitivanje na sposobnost mlevenja; ~, grinding - 1. ispitivanje
na bruenje; poliranje; 2. ispitivanje na habanje bruenjem; ~,
ground-s - zemaljska ispitivanja;
~, guidance - ispitivanje ureaja
za navoenje; ,' gum-formation
- odreivanje sklonosti ka stvaranju
smola u derivatima nafte; ~,
gumming - odreivanje sadraja
smola u lakim derivatima nafte; ~,
hammering - 1. ispitivanje na
kovnost; 2. ispitivanje zvune izolacije pomou udara; ~, hanging
- ispitivanje otpornosti uzorka veanjem optereenja; ~, hardenability - ispitivanje na otvrdnjavanje
kaljenjem; ~, hardness - proba
na tvrdou; ~, hardness in the
heat effected zone - odreivanje
tvrdoe u toplotno uticajnoj zoni
(zav.); ~, heat - ispitivanje zagrevanjem; ~, hole v. experimental hole; ~, hot v. heat test;
~, hot bending - ispitivanje na
savijanje pri zagrevanju; ~, house
- opitna stanica, ispitna kabina (el. ( ;
~, humidity-s - ispitivanja na
vlanost; ~, immersion - ispitivanje potapanjem uzoraka; ~,
impact - ispitivanje na udar; ~,
impact hardness - ispitivanje na
tvrdou udarom; ~, in-pile direktan ogled u ureaju (nuklearnom reaktoru); ~, in use" life-s
v. operating life test; ~, intrinsic
fatigue-limit - ispitivanje granica
zamora materijala; ~, jack - ispitno
gnezdo, ispitni dek (tel.); ~ 3
Jominy end-quench v. hardenability test; ~, Kolmogoroff-Smirnoff's - ispitivanja Kolmogorov-Smirnova; ~, laboratory

test
simulation - ispitivanje na laboratorijskom modelu; ~, leak-(age)
- ispitivanje na hermetinost (nepropustljivost); ~, life - ispitivanje
trajnosti, radnog veka; ~, live ispitivanje na ivo; ~, load -.ispitivanje na optereenje teretom ili
snagom; ~, loading - ispitivanje
optereenjem; ~, long-duration ispitivanje pri dugom periodu rada;
~, long-run v. long-duration
test;~, long-term-s - dugorona
ispitivanja; ~, iong-time-s v.
long-term test; ~, machining probno obraivanje (ma.); ~,
maintenance - eksploataciono ispitivanje; ~, marine exposure ispitivanje u morskoj vodi; ~j
mental - mentalno ispitivanje; ~,
model - proba na modelu; ~,
monitoring - kontrolno ispitivanje;
~, non-destructive - ispitivanje
bez oteenja uzorka, nedestruktivno ispitivanje; ~, notch bar ispitivanje na uzorku sa urezom;
~, off-line - autonomni test, indirektno ispitivanje; ~, official zvanino, slubeno ispitivanje; ~,
on-line - ispitivanje u pogonu, u
radu, na samom ureaju; , on-road v. road test; ~, operating
life -s - ispitivanja veka trajanja
u radnim uslovima; ~, operation
- ispitivanje u radnim uslovima;
~, operational -s - ispitivanje
tokom eksploatacije; ~, oscillator
- ispitni oscilator (el.); ~, overload - ispitivanje na preoptereenje; ~ paper - probna hartija,
lakmus (hem.) ; ~, penetration odreivanje penetracije (masti i
naftnih derivata); ~, performance
- ispitivanje eksploatacionih osobina, provera reima rada; ~, pickle
- ispitivanje nagrizanjem povrine
hemijskim putem; ~, picture
viewing - ispitivanje osmatranjem
slike; ~ piece - uzorak, opitni
komad; ~, pour - ispitivanje take
stinjavanja (naftnih derivata); ~,
premodel - prethodno ispitivanje
na modelu; prethodno ispitivanje
modela; ~, preoperational-s ispitivanja pre putanja u pogon;

test

719

test

selector rack - stalak ispitnih bi~, pressure - ispitivanje pod priraa (tel.) ; ~, semi-destruetive
tiskom; ~, pressure-chamber - ispitivanje sa deliminom destrukispitivanje u barokomori; , procijom uzoraka; ~, sequential duct proofs - ispitivanje proizvoda
sekvencionalna ispitivanja; ~, serna dovoljnu izdrljivost; , provice v. maintenance test; ~ set
duction - proizvodno (fabriko)
ispitivanje; ~, progressive st- ispitni ureaj; ~, shatter - ispiress-s - ispitivanja s postepenim
tivanje drobljenjem; ~, shearing
poveanjem optereenja; ~, proof
- ispitivanje na smicanje; ~, shock
- probno ispitivanje, proveravanje;
- ispitivanje na udar; ~, short~, prototype~s - ispitivanje proto-circuit - proba kratkim spojem;
tipa, ispitivanje laboratorijske ma'~, short-term-s - kratkovremena
kete; ~, psychological - psiho(kratkotrajna) ispitivanja; ~, shortloki test; ~, pulling - ispitivanje
-time - brza proba, ogled; ~,
na izvlaenje; ~, punching - ispisieve - ispitivanje pomou sita; ~,
tivanje probojnosti; ~, push-pull
simulated-s - ispitivanja na mo- sloena proba izvlaenjem i pridelu; ~, simulation - ispitivanje
tiskanjem; ~, qualification-s modelovanjem; ~, single - jedikvalifikaciona ispitivanja; ~, quennino ispitivanje, po komadu; <**,
ching - ispitivanje brzim (kratkim)
size - granulometrijska analiza; -~,
postupkom; ~, quick - ubrzano
slagging - ispitivanje za stvaranje
(brzo, blic) ispitivanje, opit; ~,
ljake; ~, slow - ispitivanje pri
randomized-step-s - ispitivanja s
usporenom procesu ili ogledu; ~,
viestepenim sluajnim poveanjem
sludge - odreivanje sadraja taoptereenja; ~, rapid v. qucik
loga, mulja; ~, snarling - ispititest; ~, reactivity - ispitivanje
vanje uvrtanja vlakana; ~, soil na reaktivnost; ~, reception v.
ispitivanje zemljita; ~, soil beaacceptance test; ~, red heat ring - ispitivanje zemljita na nosiispitivanje pri crvenom usijanju; ~
vost; ~, sonic - ispitivanje na um;
relay - probni relej, ispitni relej;
, space-s - ispitivanja u kosmi~, reliability - ispitivanje na
kom prostoru; ~, spark - proba
pouzdanost; ~, repeated-load na varnienje; ~, specimen - isispitivanje sa ponovljenim opterepitivanje uzorka; ~ specimen maenjem; ~, repercussion - ispitichine - maina za izradu opitnih
vanje na udar; ~, resonance komada (ma.); ~, splitting rezonantno ispitivanje; ~, resoproba na cepanje; ~, static - stanant fatigue - ispitivanje na zatiki test; statika kontrola; ispitimor, rezonancu; ~ result - ishod
vanja u statikom reimu, statika
provere; ~, reverse bend(ing) ispitivanja; ~, steady-load - ispiispitivanje na pregib; ~, rigid tivanje pri postojanom optereenju;
ispitivanje u oteanim uslovima; ~,
~, steam-pressure - ispitivanje
road - cestovno (drumsko) ispitipod pritiskom pare; ~, step-down
vanje; ~, Rockwell hardness - stupnjevito ispitivanje; ~, strucispitivanje tvrdoe po Rokvelu; ~,
tural-s - ispitivanja jaine, strukroutine-s - tipska (rutinska) ispiturna ispitivanja; ~, suppression
tivanja; ~, rupture - ispitivanje
- provera blokiranja; , system
na kidanje; ~, safety - ispitivanje
performance-s - ispitivanja sisna sigurnost; ~, sample - ispititema tokom eksploatacije (veze); ~,
vanje uzorka; ~, scale-model temperature-s - ispitivanja na dejmodelno ispitivanje na osnovu slistvo razliitih temperatura, tempenosti; ~, scratch (hardness) raturna ispitivanja; ~, tenacity ispitivanje tvrdoe po Mosu; <"-,
1. ispitivanje na adhezivnost, na
sediment-and-water - odreivaodvajanje, na prekid; 2. ispitivanje
nje sedimenata i vode u nafti; ~
na visVozitet; ~, tensile - ispiti-

test
test
vanje na iztezanje; ~, tension v.
tensile test; ~, tension impact udarno ispitivanje na istezanje; ~
terminal bose - kutija s oglednim
krajevima (el.) ; ~, thermal - toplotno ispitivanje; ~, thermal fatigue-s - temperaturni testovi, termalna ispitivanja; ~ tone - ispitni
ton (ak.); ~, torsion(al) - ispitivanje na uvijanje (torzija); ~,
toughness - ispitivanje na ilavost;
~j turbine site - ispitivanje direktno na turbini; , type - tipizirano
(rutinsko) ispitivanje; ~, ultrasonic - ultrazvuna defektoskopija;
~ unit - ispitna jedinica (el.);
~, upper atmospheric-s - (nuklearno) ispitivanje u gornjim atmosferskim slojevima; ~, validation - provera valjanosti; ~, vibration-s
- ispitivanje otpornosti na vibracije;
~j vitality - provera vitalnosti;
~, warranty v. acceptance test;
~, wear(ing) - ispitivanje na habanje; ~, weldability - ispitivanje
zavarljivosti; ~, welding v. weldability test; ~, wind-tunnel aerodinamiko ispitivanje u tunelu
(cevi); ~, X-ray - rendgensko
ispitivanje
testbed - stalak, tand, mesto za
eksperimentalna ispitivanja
testboard - ispitni sto (el.)
tester - ispitni pribor; ispitiva, laborant, tehniar, tester, robot; ~,
ager - pribor za ispitivanje na starenje; ~, automatic cable - tester
za automatsko ispitivanje provodnika i kablova; ~, beta - pribor
za merenje koeficijenta beta-tranzistora; ~, dice v. silicon dice
tester; ~, diode and rectifier pribor za proveeu detektorskih i
pojaavakih dioda; ~, earth mera uzemljenja, meger; ~, emission-type tube - pribor za kontrolu elektronskih cevi, ispitiva cevi;
~, English-reading tube v. emission-type tube tester; , in-circuit transistor - pribor za
kontrolu tranzistora neposredno u
emi; ~, relay - ispitiva releja;

720

testing

~, shorted-turn - oprema za otkrivanje kratkospojenih namotaja;

~, silicon dice - pribor za kontrolu i sortiranje silicijumskih mikroelemenata; ~, transistor - pribor za kontrolu tranzistora; ~,
transistor and diode - pribor za
kontrolu tranzistora i dioda; ~,
tube v. emission-type tube tester; ~, ultrasonic hardness ultrazvuna oprema za* ispitivanje
tvrdoe
testing - ispitivanje, proba, provera;
~, ability - psihotehniki test; ~,
accelerated - ubrzana ispitivanja;
~, acceptance - prijemno ispitivanje, ispitivanje pri preuzimanju;
~ battery - opitna baterija (tel.) ;
~ bell - kontrolno zvono, ispitno
zvono (tel.) ; ~, destructive - destruktivno ispitivanje, ispitivanje sa
razaranjem uzorka; ~, full - puni
ciklus ispitivanja; ~, immersion
- imerziona defektoskopija; ~ laboratory - opitna laboratorija; ~
level - opitni nivo, poetni nivo;
~, marginal - profilaktika provera; ~, nondestructive - ispitivanje bez razaranja uzorka, defektoskopija; ~, materials - ispitivanje materijala (thnl.) ; ~ of statistical hypothesis - provera hipoteze; ~ of welds - probanje
zavarenih spojeva (zav.) ; ~ position - ispitni sto, probni sto, merni
poloaj kljua (tel.) ; ~, prelaunch
- ispitivanje pre starta; ~ procedure - procedura ispitivanja; ~
production - ispitivanje u produkciji, ispitivanje tokom produkcije;
~ pulse-eeho - unpuls-eho defektoskopija; ~, reliability - ispitivanje na sigurnost; ~, reliability
field - probna eksploatacija; ~,
~, running v. reliability feld
testing; ~ set - ispitni ureaj
(te!.); ~, static structure - statika ispitivanja otpornosti konstrukcije; ~, strain-gauge - tenzometarska ispitivanja; ~, strength
- ispitivanje jaine; ~, tension ispitivanje na istegljivost; ~, vacuum - ispitivanje na hermetinost;
~ voltage - ispitni napon (tel.);

theory
textile oils - ulja za kondicioniranje
~, X-ray - rendgenoskopska anatekstilnih vlakana (tek.)
liza
tejrtolite - tekstolit
tetra- - tetra, prefiks koji znai etiri
texture - sklop
tetraborlc acid - v. boric acid
Th - simbol za element torijum (hem.)
tetracycline - tetraciklin (anti- thalenite - talenit (silikat itrijuma)
biotik) (hem.)
(min.)
tetrad - etvorovalentna grupa ili
thallium - talijum, hem. elemenat,
atom (hem.)
simbol TI, redni broj 81, atomska
tetradymite - tetradimit, sulfid bizteina 204,39, metal 3. grupe perimuta i telura (min.)
odnog sistema (hem.)
tetraethyl lead - tetraetil-olovo (an- thalofide - talijum-sulfid (hem.);
tidetonator za benzin) (hem.)
~ cell - talijum-sulfidni fotoeletetragonal - etvorougaoni, tetrament (hem.)
gonalan (kristalni sistem); ~ sys- theatrophone - telefon sa automatem - tetragonalni sistem
tom za metalni novac, spec, telefon
tetrahedron - tetraedar (gm.)
za sluanje pozorinih predstava
tetrahedrites - tetraedriti, sinjavci,
(tel.)
sulfidi Cu, Ag, Fe, Zn, Hg, Sb, thebaine - tebain, sastojak opijuma
As i Bi promenljivog sastava (min.)
(hem.)
tetramolecular - etvoromolekulatheine - tein, kofein (hem.)
ran (hem.); ~ reaction - reakthenardite - tenardit (prirodni natcija u kojoj uestvuju etiri molerijumov sulfat) (min.)
theobromine - teobromin, sastojak
kula (hem.)
semena kakaoa (hem.)
tetramorphiy - tetramorfni (hem.)
theodolite - teodolit (geod.)
tetramorphism - tetramorf izam, kritheophylline - teofilin, sastojak lia
stalizacija u etiri sistema (hem.)
tetramorphous
tetramorfan
aja (hem.)
(hem.)
theorem - teorema; ~, central
tetravalent - etvorovalentan, spolimit - centralna granina teorema;
soban da se vee sa etiri hem. veze
~, constant-flux-linkage - teotetrode - tetroda, cev sa etiri elekrema o konstantnom cepaniu fluksa;
trode (eh.) ; ~, emitter - emiter~, divergence - teorema o diverska tetroda; ~, field-effect - tetgenciji (Ostrogradskog); ~, Routh's
roda sa efektom polja; ~, IG v.
- Rausova teorema; ~, sampling insulated gate tetrode; ~, in- teorema uzorkovanja;
sulated gate - tetroda sa izolova
theoretical density - teorijska gusnim gejtom; ~, junction - spojna
tina; ~ output - teoretska dobava
(planarna) tetroda; ~, semicon(ma.) ; ~ physics - teorijska fizika;
ductor - poluprovodnika tetroda;
~ plate - teorijski plato (pod)
~, solion - elektrohemijska tetrektifikacione kolone, deo kolone
roda; -~, surface-potential conkoji proizvede efekat jednostruke
trolled - tetroda upravljanja povrdestilacije (thnl.)
inskim potencijalom; ~, transistheory - teorija, metoda, verzija,
tor - tranzistor sa dva bazna omska
pretpostavka; ~, approximate kontakta; poluprovodnika tetroda;
teorija aproksimacija, priblina te~, tunnel (-effect) - tunel-tetroda
orija; ~, band - zonska teorija;
tetron - preparat za umekavanje vode
, buckling - teorija savijanja,
tetronal - tetronal, sredstvo za umiteorija uvijanja, teorija savijanja pod
renje (hem.)
optereenjem; ~, charge-control
tetroses - tetroze, monosaharidi sa
- teorija upravljanja naelektrisanjem;
4 atoma O u molekulu (hem.)
~, circuit - teorija kola; ~,
tetryl - tetril, tetranitro-metilanilin
communication - teorija veze i
(eksploziv) (hem.)
informacija; ~, continental driff
tevotron - tevotron

thermochemical equation
theory

722

theory
- teorija pomeranja kontinenata;
~j corpuscular - korpuskularna
teorija; ~, crust-substratum teorija posteljice Zemljine kore; ~,
descensionist teorija silaznih
rastvora, teorija opadajuih rastvora;
~, dissociation - teorija disocijacije; ~, drift - teorija rifta, teorija pomaka, teorija smicanja; ~,
generation-recombination - teorija generacije-rekombinacijc nosioca;
~, graph - teorija grafova; ~,
group - teorija grupa; ~, high-level injection - teorija visokog
nivoa injekcije; ~, holographic holografska teorija; ~, information teorija informacija; , interaction - teorija uzajamnog dejstva, teorija interackije; ~, kinematic - kinematika teorija, teorija kretanja; , large signal teorija velikih signala; ~, laser teorija rada lasera; ~, line-shape
- teorija o obliku spektralnih linija;
~, low-level injection - teorija
niskog nivoa injekcije; ~, magne
toinic - magnetojonska teorija; ~,
maser - teorija rada masera; ~,
network v. circuit theory; ~ of
chances - teorija verovatnoe; ~
of dimensions - teorija razmernosti; ~ of equations - teorija
jednaina; ~ of errors - teorija
greaka; ~ of functions - teorija
funkcija; ~ of mechanics - teorijska mehanika; ~ of numbers teorija brojeva; ~ of partial
coherence - teorija delimine koherentnosti; ~ of relativity - teorija
relativnosti, teorija relativiteta; ~
of stability - teorija postojanosti,
teorija stabilnosti, teorija otpornosti;
~ of stream lines - teorija struja,
strujna teorija; ~ of the echelle
grating - teorija difrakcionih reetaka tipa lestvica; ~ of tunnelling
- teorija tunel-efekta; ~, one-particle - jednoestina teorija;
~, perturbation - perturbaciona
teorija; ~, potential - teorija potencijala; ~, production - teorija
predskazivanja, Vinerova teorija,
teorija
predvianja;
~,
qu-

thermal
antum kvantna teorija; ~,
quantum field - kvantna teorija
polja; ~, quantum light - kvantna
teorija svetlosti; ~, ray - luna
teorija, zrana teorija; ~, relativity - teorija relativiteta, teorija
relativnosti; ~, reliability - teorija pouzdanosti; ~, sampling teorija uzorkovanja; ~ 3 semiclassical linearized - poluklasina linearizovana teorija; ~ ,set - teorija skupova; ~, similarity - teorija slinosti; ~, simple - uproena teorija; ~, small signal teorija malih signala; ~, solid-state - teorija vrstog stanja; ,
stability - teorija stabilnosti; ~,
statistical - statistika teorija; ~,
statistical communication - statistika teorija veza; ~, switching
- komutaciona teorija, teorija prespajanja, teorija relejskih ema; ~,
system - sistemotehnika; ~, transport - teorija prenosa (nosioca
naelektrisanja vrstog stanja); ~,
vibration - vibraciona teorija, teorija vibracionog kretanja; ~, viscoelastic - teorija visokoelastinosti; ~, wave - talasna teorija; ~,
wavefront-reconstruction - teorija rekonstrukcije talasnog fronta;
~, zero-temperature - teorija
oscilacija (plazme) pri nultoj temperaturi
therapeutics - terapija; ~, electronarcosis - leenje elektronarkozom; ~, electroshock - terapija
elektrookova; ~, light - svetlosna
terapija; ~, physical - fizioterapija; ~, radium - radioterapija;
~, ultrasonic - leenje ultrazvukom, ultrazvuna terapija
therm - jedinica toplote u engleskom
sistemu mera
thermal - toplotni; ~ acceptor * termalni akceptor (tt.); ~ agitation - termalno kretanje, termalna agitacija, termalna pobudenost (elektrona) (fiz.) ; ~ ammeter
- termiki ampermetar (el.); ~
analysis - toplotna analiza (hem.) ;
~ beam - mlaz termalnih (sporih)
neutrona (nukl.) ; ~ black - vrsta

~ shock - toplotni udar, ok; ~

Jadi (thnl.); ~ breeder - regenestability - toplotna stabilnost (tt.) ;
rativni reaktor koji radi termalnim
~ stresses - toplotni pritisci
neutronima (nukl.); ~ capacity
(tt.); ~ transmission - prenos
- toplotni kapacitet (tt.) ; ~ coil
toplote (tt.); ~ treatment - ter- termiki kalem (tel.) ; ~ column
mika obrada (ma.); ~ tuning
- termalna kolona, graf itni blok koji
triode - trioda sa termikim podese nalazi u blizini aktivne zone
avanjem (eh.); ~ unit - toplotna
reaktora; u njemu se dobijaju isti
jedinica (tt.); ~ velocity - tertermalizovani neutroni (nukl.); ~
mika brzina (fiz.); ~ velocity
conductance - toplotna provodneutron - termalni neutron (nukl.)
ljivost (tt.);
~ conduction thermalization - termalizacija (ustoplotno provoenje tt.) ; ~ conporavanje neutrona do energije atoductivity - toplotna provodljivost
ma okoline) (nukl.)
(tt.); ~ contraction - toplotna
thermally-grown - termiki izraskontrakcija (tt.); ~ convection
tao; ~ tuned reflex oscillator - toplotna konvekcija (tt.); ~
refleksni oscilator sa termalnim poconverter - termopretvara (tt.);
deavanjem
~ diffusion method - metod
thermatomic process - proces tertoplotne difuzije (tt.); ~ dissomikog razlaganja metana (hem.)
ciation - termalna disocijacija, razthermautostat - elektronski stabililaganja molekula pod uticajem topzator temperature (eh.)
lote (hem.); ~ efficiency - terthermel - termel, termoelektrini
miki koeficijent korisnog dejstva
termometar (eh.)
(tt.); ~ electromotive force thermic - termiki; ~ reactions termika elektromotorna sila (el.);
termike reakcije (hem.)
~ electron - termalni elektron,
thermion - termion (fiz.)
termoelektron (fiz.); ~ electron
emission - termoelektronska emi- thermionic - termoelektronski, elektronski, cevni; ~ current - tersija (fiz.); ~ expansion relay
mionska struja (fiz.) ; ~ emission
- termorelej, termiki relej (el.);
- termionska emisija (fiz.); ~
~ fission - fisija termalnim neuoscillator - cevni oscilator (eh.);
tronima (nukl.) ; ~ flasher - ter~ rectifier - cevni ispravlja,
morelejni migavac (mot.) ; ~ glass
kenotron (eh.); ~ relay - elek- vatrostalno staklo (thnl.); ~
tronski relej (eh.)
gradient - toplotni gradijent (tt.) ;
thermionics - termionika, termo~ ionization - termojonizacija,
elektronika
termika jonizacija (fiz.); ~ in- thermistor - termistor, termirezisstrument - termiki aparat (el.,
tor, poluprovodnik iji se otpor
tt.); <**> microphone - termiki
menja pri promeni temperature
mikrofon, termo-mikrofon (els.) ; ~
(eh.); ~ bridge - termistorski
noise - termiki um (eh.); >
most (eh.); ~ positive TC neutron - termalni neutron, neutermistor s pozitivnim temperaturtron termike energije (nukl.); ~
skim koeficijentom
number - toplotni broj (mtl.);
thermit - termit, smea Al sa FeaChj
~ ohm - toplotni om (tt.); ~
upotr. u aluminotermiji (thnl.); ~
overload capacity - kapacitet terwelding - termitsko zavarivanje
mikog preoptereenja (tt.); ~'
(zav.)
radiation - toplotno zraenje (fiz.);
~ reactor - termalni reaktor, nuk- thermo-galvanometer - termoelektrini galvanometar (eh.)
learni reaktor kod koga se lanana
reakcija odrava termalnim neutrothermoammeter - termiki ampernima (nukl.) ; ~ relay - termiki
metar (el.)
relej, termorelej (el.); ~ resistance - toplotna otpornost (tt.) ; thermochemical equation - termohemijska jednaina (hem.)
46

thermochemistry

724

thermometer

thermochemistry - termohemija (na- I thermogenerator - termoelektrina

uka o toplotnim efektima hemijskih
baterija (generator) (eh.)
reakcija)
thermogram - termogram (dijagram
thermocline - termoklin; ~, main
promena temperature)
- osnovni termoklin
thermograph - termograf, termothermocompression - termokommetar sa automatskim pisaem (tt.)
presija
thermojunction - termoelement, terthermocouple - termoelement, termopar; spoj termopara
mospoj, termopar (fiz.); ~ am- thermolabile - termolabilan, nepometer - ampermetar sa termospostojan na toplotu (hem.)
jem (el.); ~ instrument - instthermoluminescence - termolumirument sa termospojem; ~, radianescencija (osobina nekih kristala
tion - radijacioni termopar; ~
da akumuliranu energiju zraenja
thermometer - termometar sa
ispuste kao svetlost pri zagrevanju)
termoelementom (eh.)
thermoluminescent - termolumithermocurrent - termoelektrina
nescentan
struja (fiz.)
thermolysis - termoliza, razlaganje
thcrmodynamic - termodinamiki;
pod dejstvom toplote (hem.)
~ potential - termodinamiki po- thermomagnetic effect - termotencijal
magnetski efekt (fiz.)
thermodynamics - termodinamika
thermometer - termometar (instru(nauka o toploti i njenom kretanju)
ment za merenje temperature); ~,
thermoelastic - termoelastian
absolute - apsolutni termometar;
thermoelasticity - termoelastinost
~, air - vazduni termometar; ~,
thermoelectric cell - termoelement,
alcohol - alkoholni termometar;
termoelektrini element (fiz.); ~
~, bimetallic - bimetalni termocouple - termospoj, termopar (fiz.);
metar; ~, black-blub - radijacioni
~ effect - termoelektrini efekt
termometar sa zacrnjenim balonom;
(fiz.}; ~ element - termoelek~, Celsius v. centigrade thermotrini element (fiz.); ~ force meter; ~, centigrade - termometermoelektrina sila (fiz.) ; ~ junctar sa Celzijusovom skalom tempetion - termoelektrini spoj (eh.);
rature; ~, clinical - medicinski
~ method - termoelektrini metod
termometar; ~, direct reading
merenja temperature (eh.) ; ~ pile
electrical - elektrini termometar
s
direktnim oitavanjem; ~ > , dis- termoelektrina baterija (eh.) ; ~
tance - distancioni termometar,
power - termoelektrina snaga
teletermometar; ~, dry (-bulb) (eh.) ; ~ pyrometer - termoeleksuvi termometar; ~, dual - dvotrini pirometar (eh.); ~ series
skalni termometar, termometar sa
- termoelektrini niz (elemenata)
dve skale; ~, electric - elektrini
(fiz.)
termometar; ~, electrical transthermoelectricity - termoelektricimitting - termopredajnik; ,
tet (fiz.)
Fahrenheit - termometar sa Farenthermoelectron - termoelektron (elehajtovom skalom temperature; ,
ktron kao rezultat zagrevanja); uregas - gasni termometar; ~, hydroaj sa ukrtenim poljima za pretvagen - vodonini termometar; ~,
ranje toplotne u elektrinu energiju;
liquid-filled - fluidni termometar,
~ emission - termoelektronska
teni termometar; ~, manometrlc
emisija (fiz.)
- manometrijski termometar; ~,
maximum - maksimalni termothermoelement - termoelement, termetar (obeleava najviu dostigmopar; ~, semiconductor - polunutu temperaturu) (mtr.) ; ~, merprovodniki termoelement
cury - ivin termometar; , mithermogalvanic corrosion - termonimum - minimalni termometar
galvanska korozija (thnl.)

thermometer

725

(oznaava najniu dostignutu temperaturu) (mtr.); ~ probe termometarska sonda (tt.); ~,

recording - termograf; ~, resistance - termometar sa elektrinim
otporom; ~ resistor - termometarski otpornik (tt.); ~ surface pribor za merenje povrinske temperatuy; ~ thermistor - termistoJUi termometar; ~ thermocouple - termoelektrini termometar, termometar s termoparom;
~, wet-and-dry bulb - psihrometar (mera vlanosti vazduha)
thermometry - termometrija (nauka
o merenju temperature)
thermomotive force - termomotorna sila (tt.)
thermonegative - endoterman
thermoneutrons - termoneutroni
(nukl.)
thermonuclear - termonuklearni; ~
bomb - termonuklearna bomba,
eksploziv koji koristi energiju osloboenu fuzijom lakih jezgara, vodonina bomba (nukl.) ; ~ reaction
- termonuklearna reakcija (nukl.);
~ reactor - termonuklearni reaktor, jo neostvareni ureaj u kome
bi se kontrolisano oslobaala energija fuzije atomskih jezgara (nukl.)
thermonucleonics - termonuklearna
tehnika
thermophone - termofon
thermophotovoltaic - termofotonaponski
thermopile - termoelektrina baterija, termoelija, termostub (eh.)
thermoplastic - termoplastian
(thnl.)
thermoplastics - termoplastine mase, termoplastici, vetake smole koje
se modeliraju u istopljenom stanju
(thnl.)
thermoregulator - termoregulator,
ureaj koji odrava stalnu temperaturu
thermorelay - termorelej (el.)
thermosetting - ovravanje plastinih masa uticajem toplote (thnl.) ;
~ compositions - smee koje
ovravaju pri zagrevanju, npr. fenol i formaldehid i dr. (thnl.)

t hiopentone
thermosphere - termosfera, deo
atmosfere (mtr.)
Aermostable - postojan na toploti
thermostat - termostat, ureaj u
kome se odrava stalna temperatura (hem.)
thermostatic control - upravljanje
termostatom (el.)
thermoswitch - termoprekida, termorelej (el.)
thermotron - naziv serije prijemno-pojaivakih cevi
thi-, thio-, tio~, - prefiks koji oznaava sumpor u jedinjenju na mestu
kiseonika (hem.)
thiamin - tiamin, vitamin Bi (hem.)
thick covering - debela obloga
(elektrode) (zav.)
thicken - podebljati, zgusnuti
thickness - debljina; ~, effective
throat - raunska debljina ava
(zav.); ~ gage - mera debljine
(nukl.) ; ~ of covering - debljina
obloge (zav.) ; ~ of nut - visina
navrtnja (ma.); ~ of root face
- debljina zatupljenja (zav.); ~
of the boundary layer - debljina
graninog spoja (ma.) ; ~ ,throat
- ukupna debljina ava (zav.)
thimble - kablovski zavretak, naprstak, igla
thin - tanak, pljosnat; ~ covering - tanka obloga (zav.); ~ oil lako ulje; ~ wall bearing - sitno
leite (ma.) ; ~ walled - tankog
zida (ma.)
thing - stvar, predmet
thinly - tanko, retko, razreeno, nedovoljno, oskudno
thinner - razreiva za boje (thnl.)
thio-aclcohols - tioalkoholi, v. mercaptans (hem.) ; ~ ethers - tioetri, jedinjenja oblika R-S-R (hem.)
thiocyanates - tiocijanati, jedinjenja
koja nastaju topljenjem alkalnih
cijanida sa sumporom (hem.)
thioglycolic acid - tioglikolna kiselina (hem.)
Thiokol - tiokol, trg. naziv za vrstu
sintetike gume (thnl.)
Thionol - grupa organskih sumpornih boja (thnl.)
thiopentone - tiopenton, pentotal,
anestetik (hem.)

h iophene

726

three-cavity klystron

thiophene - tiofen, heterociklino

torijumova familija radioaktivnih
sumporno jedinjenje po osobinama
elemenata (hem.); ~ lead - torislino benzolu (hem.)
jumovo olovo (hem.); ~ series thiosulphate - tiosulfat, so tiosumtorijumov niz, familija (hem.)
porne kiseline (hem.) ; ~, sodium
thorogummite - torogumit (torit
- natrijum-tiosulfat, fiksirna so,
izmenjen delovanjem radioaktivhiposulfit
nosti) (miti.)
thiourea - tiokarbamid (hem.)
thoron - toron, torijumova emanacija,
thiram - bis (dimetil-tiokarbamil) diizotop radona sa poluvremenom od
sulfid, vrsta fungicida (hem.)
54 sek
%
third brush control - regulisanje
thousandth - hiljaditi
struje treom etkicom (el.); ~
thread - konac, ica, nit, preda,
power - trei stepen (mat.); ~
vlakno, kanap, dlaka; tanak mlaz;
selector - trei grupni bira (tel.) ;
zrak; tanka linija; tanka rudna ica,
~ wire - probni provodnik, ispitni
ilica; pranik; tok, veza; loza, zaprovodnik (tel.)
vojnica, loza zavrtnja; rebro; nathirds - standardna veliina seenog
rezivati navoj; ~ bottom - podkartona formata 3,8 x 7,6 cm (thnl.)
noje loze (mal.) ; ~, clearance thisotrope - tiksotropan koloid, koradijalni zazor loze (mal.); ~
loid ije se osobine menjaju mehaniprofile - lozni profil (mal.); ~
kim uticajima (hem.)
groove - zavojni leb (mal.); ~
thixotropy - tiksotropija, osobina nemiller - glodalica za zavojnicu
kih delova da se oputaju pri mu(loze) (mal.) ; ~ milling - glodanje
kanju i si. (hem.)
zavojnice (loze) (mal.) ; ~ milling
cutter - glodalo za zavojnice (loze)
Thomson balance - Tomsonova
(mal.); ~ screw - spiralni navoj
ravnotea, Tomsonov most (el.);
(mal.)
~ effect - Tomsonov efekt u
termoelektrinosti (el.); coeffi- threaded - sa navojem, sa zavojnicient - Tomsonov koeficijent (el.) ;
com (mal.); ~ hole - rupa na
~ meter - Tomsonovo brojilo (el.)
navoju (mal.); ~ hose connecthoria - torijum-oksid (hem.); ~
tion - nazuvica (zav.); ~ pipe
coated - toriran, prekriven toriconnection - cevni spoj sa navojem
jumskim oksidom (thnl.)
(mal.)
thorianite - torijanit (oksid torijuma
three-cavity klystron - klistron sa
i urana) (min.)
tri upljine (eh.) ; ~ color system
thoriated cathode - torirana katoda
- trobojni TV sistem; ~ core
(thnl.); ~ filament - torirano
cable - troilni kabl (el.); ~ divlakno za grejanje (eh., thnl.)
mensional - trodimenzionalan; ~
thorite - torit, oranit (torijum-silidimensional configuration - trokat) (min.)
dimenzionalna konfiguracija; ~ dithorium - torijum, hem. element,
mensional milling - trodimensimbol Th, redni broj 90, atomska
zionalno glodanje (mal.); ~ diteina 232, radioaktivni metal 4.
mensional reproduction - trogrupe periodnog sistema (hem.);
dimenzionalno kopiranje (thnl.) ; ~
~ A, B, C, D, - torijum A, B, C, D-,
electrode tube - trioda, cev sa
-radioaktivni izotopi torijumove ratri elektrode (eh.); ~ leafed
dioaktivne familije (hem.) ; ~ brerose - trolisna rua (mat.) ; ~ leg
eder - torijumski regenerativni
core - jezgro u obliku slova E
reaktor, nuklearni reaktor kod koga
(el.); ~ phase motor - trofazni
se viak neutrona koristi za oznaamotor (el.); ~ phase oscillator
vanje torijuma u svrhu
dobijanja
- trofazni oscilator (el.); ~ pin
sekundarnog goriva 2 3 3 U (nukl.);
plug - tropolni utika (el.); ~-'
~ emanation - torij umova emanapoint jack - tropolno gnezdo, trocija, toron (hem.); ~ family polni dek (el.) ; ~ screw type of

three-cavity hlystron

727

thymine

(tel.); ~ circuit - tranzitno kolo

pump - zavojna pumpa sa tri vre(tel.); ~ dialing - automatski
tena (mal.) ; ~ space - trodimentranzitni saobraaj (tel.); ~ hole
zionalni prostor (mat.) ; ~ stable
- provrt, okrugli otvor (mal.) ; ~
- tristabilan; ~ terminal contact
jack - gnezdo tranzitne veze (tel.)
- kontakt sa tri prikljuka (el.);
~ joint - vezivna stezaljka (mal.) ;
- to single phase welding ap~ operator - tranzitna telefonistparatus - tromonofazni obrtni zakinja (tel.) ; ~ repeater - tranzitni
varivaki pretvara (elj.); ~ to
pojaava, tranzitni translator (tel.) ;
single phase welding transfor~ rod piston - klip sa klipnjaom
mer - zavarivaki transformator sa
(mot.); ~ station - tranzitna cenkorekcijom faktora snage (elj.);
tralu, prolazna centrala (tel.); ~
unit code - troznani kod (tel.);
traffic - tranzitni saobraaj (lel.)
~ way cock - trohodni kran (mal.);
~ winding transformer - trans- throughput - propusna sposobnost,
propusni kapacitet; proizvodnost
formator sa tri namotaja (el.)
(ureaja)
threonine - treonin (jedna od esenthrow - skretanje (igle instrumenta),
cijalnih amino-kiselina)
prebacivanje; zakvaiti; baciti, odthreshold - prag, granica, ivica, prebaciti; ~ -away tool - alat koji
deo; ~, detection - detekcioni
se ne otri (mal.); ~ in - ukljuiti;
prag; effect - efekt praga, tre~ of crankshaft - koleno radilice
hold-efekat (fiz.); ~, fission (mot.); ~ off, out - iskljuiti,
fisioni prag; ~ for laser action
otkvaiti; ~ over - prebacivati,
- prag za lasersku generaciju; ~
preklopiti, promeniti poloaj prefrequency - granina frekvencija,
kidaa; -over relay - dvopolokritina frekvencija (eh.); ~, inajni relej (el.)
telligibility - prag razumljivosti;
throwing power - mo izjednaava~, inversion - prag inverzije, innja, osobina nekih rastvora da se
verzioni prag; ~ of audibility iz njih moe elektrolitiki istaloiti
prag ujnosti (ak.) ; ~ of detecjednolian sloj metala na rapavu ostability - prag otkrivanja, prag ujnovu (thnl.)
nosti (eh.); ~, oscillation - oscilatorni prag; ~, radiation-da- thrust - potisak, pritisak, optereemage - prag radijacionog oteenja;
nje; ~ bearing - osnovno leite
~, receiver - granini nivo pri(mal.); ~ face - elo potiska
jemnika; ~, resolution - rezolu(aed.); ~ force - sila pritiska
cioni prag; ~, signal - prag signala
(aed.); ~ side - strana potiska
thrill - zatalasati, drmati, zatreperiti
(aed.)
throat microphone - laringofon,
thud - udar(ac), tup udarac, tupo
grleni mikrofon (eh.)
udaranje
throbbing - pulsacija, pulsiranje
thulia - tulijum-oksid
thrombin - trombin, belanevinasta
thulite - tulit, varijetet zoisita sa
supstanca koja uestvuje u zgruavaprimesama mangana (min.)
nju krvi
thrombokinase - trombokinaza, kithulium - tulijum, hem. elemenat,
naza koja pretvara protrombin u
simbol Tm, redni broj 69, atomska
trombin (hem.)
teina 168,94, spada u retke zemlje
throttle - leptir za gas (mot.); pri(hem.)
guivati; ~~ control linkage - thumb - palac, col (dva i po santikomanda za gas (mot.) ; ~ valve metra)
- leptirasti ventil (mol.)
thuringite - tiringit, ovenit (alumothrottling valve - priguni ventil
silikat Fe, Al i Mg) (min.)
(mot.)
thymine - timin, sastojak nukleinthrough bore - provrt, buotina
skih kiselina (hem.)
(mal.) ; ~ call - tranzitni razgovor

thymol

728

thymol - timol, metil-izopropil-benzol, upotrebljava se kao anestetik

(hem.)
thymolphthaleine - timolftalein, indikator u acidimetriji (hem.)
thyratron - tiratron (els.) ; ~, bidirectional diode - dvosmerni diodni
tiristor; ~, bidirectional triode
- dvosmerni triodni tiristor; ~,
diffused-alloyed - difuzno legirani tiristor; ~, diode - diodni
tiristor; ~, frequency changer tiratronski menja frekvencije (eh.) ;
~, gate-triggered - tiristor sa
okidanjem na ulazu; ~, gate turn-off - tiristor sa iskljuenjem na
ulazu; ~ inverter - tiratronski
invertor (eh.); ~, junction-gate
- tiristor sa p-n spojem; ~, light-activated - tiristor sa svetlosnim
aktiviranjem; ~, light-activated
reverse blocking diode - dinistor;
~, power - tiristor za snagu; ~,
remote gate - tiristor sa udaljenom upravljakom elektrodom; ~,
reverse blocking diode - dinistor;
~, reverse blocking tetrode tetrodni tiristor; ~ stroboscope tiratronski stroboskop (els.); ~,
triode - triodni tiristor, tiristor sa
tri elektrode; ~, turn-off v. gate
turn-off thyristor;
~
with
shorted emitter - tiristor sa kratkospojenim emiterom
thyrite - tirit (keramika na bazi
silicijum-karbida sa nelinearnom zavisnou struje od napona)
thyrode - tirod (silicijumski upravljaki ventil)
thyroxine - tiroksin, aktivni sastojak
tiroideje, sadri joda (hem.)
Ti - simbol elementa titana (hem.)
ticker - prekida, zujalica (el.)
ticketing - ispisivanje kartona, ispisivanje karte
tickler - kalem povratne sprege (el.) ;
~ -coil oscillator - oscilator sa
induktivnom povratnom spregom
(el.)
tickling - povratna sprega (el.)
tidal effects - uticaj morskih doba
tie - vor, uzao, (s)veza, spona, oma,
petlja; ~, rod - spona (mot.)

time

tierce - bure od 42 galona, bure za

usoljeno meso (137 kg)
TTG-arc welding - elektroluno zavarivanje volframskom elektrodom
u inertnom gasu (zav.)
tight - zaptiveno, vrsto nalegati; ~
coupling - jaka sprega, tesna sprega
(ma.) ; ~ side (of belt) - strana
(kaia) koja nalee (ma.)
tightness - zaptivenost; ~, lattice
- gustina reetke; , vacuum vakuumska hermetinost
tile - crep, keramika ploica (thnl.) ;
~ duet - keramiki provodnik
(thnl.); ~ ore - ciglena ruda,
smea kuprita i limonita boje cigle
(min.)
tilt - nagib, inklinacija, strmina;
mesni ugao (antene); kosina ravnog
dela impulsa; ~ autosyn - seisin
za davanje nagiba (el.) ; ~ of orbit
- nagib orbite
tulting arrangment - ureaj za naginjanje (ma.); ~ table - nagibni sto (ma.)
timber - drvo za gradnju, drvna
graa, graevinsko drvo; stablo,
deblo, drvo, greda; ema; ~ out
with the grain - uzdu seeno
drvo (gr.)
time - vreme, moment vremena;
tempo, takt; sinhronizovati, vremenski usaglasiti; ~, action skriveni (latentni) period; ~, actuation - vreme otvaranja (npr.
relej); ~, alloying - vreme utapanja, vreme stapanja (legiranja); ~,
atomic interaction - vreme atomske interakcije; ~, average instruction - srednje vreme izvrenja komandi; ~ base - vremenska
baza, razlaganje (eh.); ~, bench
- period ispitivanja na radionikom
stolu; ~, buildup - vreme porasta;
~ call - zahtev za informaciju o
tanom vremenu (tel.) ; ~, capture
- vreme zahvata (nosioca); ~,
carrier relaxation - relaksaciono
vreme nosioca (naelektrisanja); ~,
changeover - vreme prebacivanja;
~, coherence - vreme koherentnosti; ~, collisional relaxation relaksaciono vreme pri sudaru; ~
constant - vremenska konstanta

time

729

(eh.); ~ -constant of the aperiodic component - vremenska

konstanta aperiodske komponente
(elj.) ; ~, correlation - korelaciono vreme; ~, cumulative v.
accumulated operating time;
~, cycle - vreme (izvrenja) ciklusa; ~, dead - vreme zastoja,
zastoj, prekid rada, vreme praznog
hoda, mrtvo vreme; vreme kanjenja, vreme zadravanja;-, debug
- vreme gaenja (zaustavljanja, hlaenja); ~, deceleration - vreme
usporenja; ~, definite - nezavisna
karakteristika vremena rada (releja);
~, delay - vreme kanjenja, vreme
zadravanja;
delay relay - relej
sa usporenim dejstvom (el.); ~
-delay valve - ventil sa vremenskim kanjenjem (el.); ~ demodulation - demodulacija po vremenu (eh.) ; ~, deposition - vreme taloenja, vreme sedimentacije;
~, dielectric relaxation - vreme
dielektrine relaksacije; ~, diffusion - vreme difuzije, difuziono
vreme; ~, diffusion transit vreme difuznog prenosa; ~, discriminator - vremenski diskriminator (eh.); ~, domain transit
- vreme proleta domena; ~, down
- duina zastoja, zastoj; ~, drift vreme drifta; ~ during which is
applied to an electrode vreme
dranja napona na elektrodi; <--,
electron stopping - vreme koenja
elektrona; ~, electron transit vreme preleta elektrona; vreme prenosa elektrona; ~, energy relaxation - vreme energetske relaksacije;
~, engineering - vreme opsluivanja, vreme nadgledanja; ~, ephemerid - efemeridno vreme; ~,
erasing - (minimalno) vreme brisanja; ~, error-free running vreme rada bez greaka; ~, fall
- vreme gaenja (zaustavljanja, hlaenja), vreme opadanja; ~, forward recovery - vreme direktnog
(ponovnog) uspostavljanja; ~, frame - vreme ispunjenja programskog ciklusa raunske maine; ~
gate - vremenski selektor (eh.);
~, hole storage delay - kanjenje

rime
za vreme sakupljanja rupa; ~, idle
v. down time; ~, installation instalaciono vreme; vreme potrebno
za montau; vreme podeavanja
(npr. instrumenata); ~, interaction - vreme interakcije; -, interrepair - period rada izmeu
remonta; <, intervalley scattering - vreme meudolinskog rasejanja; ~, intervalley scattering
- vreme unutardolinskog rasejanja;
~ lag - vremensko zakanjenje,
usporenje, zadravanje, kanjenje
(eh.); ~ -lag relay - vremenski
relej, sa vremenskim zakanjenjem
(eh.) ; ~, latent v. action time;
~, lie v. down time; ~, life dugovenost, duina ivota, rok
trajanja; vreme ivota (nosioca naelektrisanja); ~ -limit relay usporeni relej (eh.) ; "-', local mean
- srednje lokalno vreme; ~, local
standard - lokalno standardno
vreme; ~, locking - vreme ulaska
u sinhronizam, vreme zahvata; ~,
maximum retention - maksimalno vreme memorije (za cev za
pamenje); ~, maximum usable
reading v. reading time; ~,
mean between failures - srednje vreme izmeu kvarova; ~,
mean of non-failure operation - srednje vreme rada bez
greaka; ~, mean to failure srednje vreme do greke; ~, mean
- to first failure - srednje vreme
do prve greke; ~, mean to
repair - period rada do remonta;
~, mean down - srednja duina
zastoja; ~, mean free - srednje
vreme slobodnog dometa; ~, meter
- hronometar, mera vremena, registrator vremena; ~, minimum
usable erasing v. erasing time;
~, minimum usable writing v.
writing time; ~, mission - vreme
rada; ~ -modulated light beam- vremenski modulisan svetlosn_
snop (el.); ~ modulation - vre_
menska modulacija (eh.) ; ~, non e
-failure operating v. non-failur c
operation time; ~, non-failur
operation - rad bez greaka; ~,
nonradiative relaxation - vreme

time

730

time
neradijativne relaksacije; ~, normal-superconducting transition
- vreme prelaska iz normalnog u
superprovodno stanje; ~, n-s transition v. normal-superconducting transition time; ~ of flight
instrumentation - instrumentacija
za merenje vremena preleta (eh.) ;
~ of dwell - pauza u kretanju
(ina.) ; ~ of recovery - vreme
uspostavljanje (el.) ; ~ of relaxation - period relaksacionih oscilacija (cl.) ; ~ of reverberation vreme reverberacije (el.) ; ~ off vreme iskljuenja (gaenja); ~ on
- vreme ukljuenja; ~, operating
- radno vreme, vreme rada (releja);
~, outage - vreme zastoja, prekid
rada; vreme prekida veze; ~, oxidation - vreme oksidacije; ~,
phonon relaxation - vreme fononske relaksacije; ~, production puno radno vreme; produktivno
vreme, proizvodno vreme; ~, propagation - vreme propagacije (signala), vreme rasprostiranja; ~,
propagation delay - vreme kanjenja rasprostiranja; ~, pull-up
- vreme rada (releja); ~ ,pulse duina impulsa; period ponavljanja
impulsa; ~, pulse leading edge
v. pulse rise time; ~, pulse
rise - vreme porasta impulsa, duina prednjeg fronta impulsa; ~,
pulse trailing edge - duina zadnjeg fronta impulsa; ~, radiative
relaxation - vreme radijativne
relaksacije; ~ rate - vremenska
tarifa (tel.); ~, reaction v. response time; ~, reading - (maksimalno) vreme oitavanja (cevi za
pamenje); ~, readout - vreme
oitavanja (informacije); ~, real
- realna razmera vremena; ~, recovery - vreme (ponovnog) uspostavljanja, unutranje mrtvo vreme;
~, recovery delay - vreme kanjenja uspostavljanja; ~, redlstribytion - vreme preraspodele; ~ reference - poetak odbrojavanja, vremena, poetni momenat (vremena),
~ relay - vremenski relej (tel.) ;
~, release - vreme otputanja; ~

time
repair delay - kanjenje usled opra vke; ~, resetting - vreme povratka, vreme povratka na nulu; ~
resistance response - vremenska
promena otpornosti; ~, response
- vreoie rada, konstanta vremena,
period kanjenja, inertnost, inercija; ~, restoring v. recovery
time; ~, retrieval - vreme traenja; ~, reverse recovery vreme povratnog uspostavljanja; ~,
rise - vreme porasta(nja); vreme
uspostavljanja; ~, round-trip
propagation - vreme propagacije
signala do cilja i nazad; ~, round-trip travel v. round-trip propagation time; saving - uteda
vremena; ~, screen storage vreme perzistencije, vreme naknadnog svetljenja ekrana; ~ selector circuit - kolo vremenskog selektora (eh.); ~ sequence - redosled, raspored po vremenu; ~,
shelf - vreme odravanja, vreme
uvanja; ~ signal - signal vremena, signal kraja razgovora (tel.) ;
~, slowing-down - vreme usporavanja; ~, s-n transition v.
superconducting-normal transition time; ~, specified operation - odreeno radno vreme, radno vreme; ~, spin-lattice relaxation - vreme relaksacije spin-reetke; ~, standing v. down
time; ~, storage - vreme memorije cevi za pamenje; vreme akumuliranja (u memoriji); vreme nagomilavanja (neosnovnih nosilaca naelektrisanja); ~, supercondueting-normal transition - vreme prelaska iz superprovodnog u normalno
stanje; ~, survival - vreme ivota
(nosilaca naelektrisanja); ~, switching) - vreme komutacije, vreme
prespajanja; ~ tapper - elektromagnet za davanje takta (cl.); ~,
thermal recovery v. thermal
relaxation time; ~, thermal
relaxation - vreme termalne relaksacije; ~, thermal tuning - vreme
termikog podeavanja; ~, transient - vreme uspostavljanja; ~,
transit - vreme preleta (elektrona);
vreme prenosa (nosioca naelektri-

time

titanate

731

sanja); vreme prelaza, vreme prelaznog procesa, vreme prespajanja;

vreme prolaza (magnetne trake); ~,
transition - vreme prelaza, vreme
^ prelaznog procesa; vreme narastanja;
-. :yreme uspostavljanja; ~, transmission - vreme transmisije signala; ~, transport - vreme preleta
(elektrona); vreme prenosa (nosioca
naelektrisanja); ~, trapping - vreme zahvata, vreme hvatanja; ~,
turn-off - vreme iskljuivanja; ~,
turn-on - vreme ukljuivanja; ~,
upper-state relaxation - vreme
relaksacije ekscitiranog stanja; ~,
viewing - vreme posmatranja; vreme ispitivanja; ~, writing - (minimalno) vreme zapisivanja (registracije); ~, zero - poetak oitavanja, nulto vreme
time-lag dependent - zavisna karakteristika vremena rada (.releja); ~,
independent - nezavisna karakteristika vremena rada (releja); ~,
inverse - with definite minimum
- ogranieo-zavisna karakteristika
vremena rada (releja)
timed - s vremenskim kanjenjem;
sinhronizovani
timekeeper - hronometar
timer - tajmer, vremenski relej, relaksator, sinhronizujui ureaj; ~,
preset interval - tajmer sa predodreivanjem intervala
timing - merenje vremena; sinhronizacija; vremenska selekcija; ~
chain - razvodni lanac (mot.) ; ~
device - mera vremena, registrator
vremena, hronometar; ~ element
- vremenski organ (el.); <~ frequency - frekvencija za merenje
vremena, frekvencija za tajmovanje
(eh.); ~ gear - razvodni ureaj
(mot.); ~ oscillator - oscilator
za odmeravanje vremena (eh.); ~
pinion - zupanik razvoda (mot.) ;
~ pulse - vremenski impuls, impuls za merenje vremena (eh.);
~ relay - usporeni relej (el.);
~, valve - regulacija ventila (mot.)

meni sud, limenka; kutija konzervi;

~ alkyl - kalaj-alkil, kalaj-tetraalkil; ~, bar - kalaj u ipkama;
~ bronze - kalajna bronza, musivno
zlato (sulfid kalaja) (mtl.) ; ~, butter of - strani-hlorid; ~, feathered - kalaj u ljuspicama; ~, flake
- ljuskasti kalaj; ~, flowers of stani-oksid; ~, grain - zrnasti
kalaj; ~, pig - kalaj u blokovima
(ingotima); ~ plate - beli lim
(kalajisani gvozdeni lim) (mtl.); ~
plating - kalajisanje (mil.); ~
pyrites v. stannite; ~, rod v.
bar tin; ~ salt - kalajna so (kalaj-dihlorid) (hem.) ; ~ sheet - kalajni
lim
tin-coated - kalajisan
tin-stone v. cassiterite
tincal - tinkal, naziv za sirovi boraks
iz tibetanskih i kamirskih jezera
(min.)
tincture - boja, premaz, preliv boje
#

(hem.)

tinfoil - kalajni list, staniol

tinning ultrasonic - kalajisanje ultrazvukom
tinol - tinol, pasta za lemljen je (el.)
tinsel - metalna prevlaka, posrebrivanje; ~ conductor - prevueni
provodnik, posrebreni provodnik
tint - boja, preliv (ili ton) boje, senka,
osenenje, nijansa
tintometer - vrsta kolorimetra (hem.)
tip - vrh, iljak, kraj, zavrni d e 0 3
usnik gorionika; nagnuti; ~ m a .
terial - materijal za razni alat (ma.j
tipped solid cutter - nagibno glo.
dalo
tippet - ogrta od krzna, vratna marama, kapuljaa
tipping lorry - samoistovariva
(mot.)
tire - spoljanja guma (mot.); ~
pressure - pritisak u gumi (mot.) ;
~, thread - protektor (mot.)
tissue - tkivo, tkanina; ~, brain modano tkivo, cerebralno tkivo;
~, cerebral v. brain tissue
titanate - tkana t; ~, barium - barijum-titanat; ~, lead zirconate
tin - kalaj (hem. elemenat, red. br- cirkonat-titanat olova (keramika
50, simbol Sn); kalajni; kalajno
kompozicija za piezoelemente)
posude, sudovi od belog lima, li-

tool
titanates

732

titanates - titanati, soli titanijumske

kiseline (hem.)
titania - titanijum-dioksid, TiO2
(hem.)
titaniferous - koji sadri titana; ~,
iron ore v. ilmeni'e
titanite - titanit, sfen, silikat Ca i
Ti sa primesama Fe, Mn ili Y
(min.)
titanium - titanijum (titan), hem.
element, simbol Ti, redni broj 22,
atomska teina 47390, laki metal
etvrte grupe periodnog sistema
(hem.); ~ dioxide - titan-dioksid, titansko belilo (hem.) ; ~ dioxide rectifier - ispravlja od
titan-dioksida (el.); ~ white v.
titanium dioxide
title - natpis, naslov, napis, naziv, ime
titrate - titrovati (hem.)
titration - titracija, titrovanje (metod
analize pri kome se koliina odreuje
za zapremini tenosti koja se uvodi
u reakciju) (hem.); ~, back retitracija; ~, coulometric - kolumetrijska titracija; ~, potentiometric - potenciometrijska titracija
titre - titar (koncentracija rastvora
kojim se titruje) (hem.)
titrimeter - titrimetar, ureaj za
elektrometrijsku titraciju (hem.)
titrimetry - titrimetrija (analiza titrovanjem) (hem.)
TI - simbol za hemijski elemenat talijum (hem.)
Trn - simbol za hem. elemenat tulijum (hem.)
Tn - simbol za izotop radona, toron
(hem.)
to-and-fro motion - kretanje tamo-amof ma.)
toad's eye tin - varijetet kasiterita
(min.)
tocopherol - tokoferol, vitamin E
(hem.)
toddy - palmin sok, palmovo vino
toggle - abica (za natezanje provodnika), mehanizam prekidaa (el.) ;
~ press - kolenasta presa (ma.)
toein - usmeravanje (mol.)
toes distance - irina ava, razdaljina
izmeu vrhova ava (zao.)
token - znak, oznaka, obeleje, belega, signal

tone chamber

:olerance - dozvoljeno odstupanje

(doputeno odstupanje od nominalne vrednosti); tolerancija; dozvoljena doza (ozraavanja); ~ acceleration - krajnje doputeno preoptereenje; <~, closed - otra tolerancija; ~, component - tolerancija za element; ~, Doppler Doplerova tolerancija; ~ frequency - dozvoljena frekvencija (el.) ;
~, maintenance - tolerancija odravanja; ~, operating - eksploataciona tolerancija; ~, parameter parametarska tolerancija; ~, production - tolerancije u proizvodnji
toll board - meumesni komutator,
meumesno radno mesto (tel.); ~
cable - meumesni kabl (tel.);
~ center - meumesna centrala
(tel.) ; ~ connector - meumesni
linijski bira (tel.); ~ directory
desk - meumesni otpremni sto,
meumesno odlazno mesto (tel.);
~ line - meumesna linija, daljinska linija (tel.); ~ network meumesna mrea (tel.) ; ~ office
- meumesna centrala, prigradska
centrala (tel.) ; ~ operator - meumesna telefonistkinja
(tel.);
~
switchboard - meumesni komutator (tel.) ; ~ telephony - meumesna telefonija (tel.); ~ traffic
- meumesni saobraaj (tel.)
toluene - toluol, toluen, metil-benzol, upotr. kao rastvara i u industriji eksploziva (hem.)
toluidines - toluidini, homolozi anilina, tri izomera metil-anilina (hem.)
tomato - patlidan, paradajz
tome - sveska, svezak, tom, knjiga
tometron - naziv serije elektronskih
cevi
tonal range - opseg zvunih frekvencija (ak.)
tone chamber - zvuna komora,
tonska komora (ak.) ; ~ control regulacija tona, regulacija boje tona
(ak., eh.); ~ generator - tonfrekventni generator (eh.) ; ~ modulation - tonska modulacija
(eh.) ; ~ perception - raspoznavanje tona, tonska percepcija (ak.) ;
~ reducer switch - priguni pre-

kida (mot.) ; ~ tuning - podeavanje po tonu (ak.)

toner - isto organski pigment (bez
neorganskog nosaa) (thnl.)
tongs - kleta (ma.)
tongue-and-groove joint - spoj na
pero i leb (ma.) ; ~ bend test
- proba savijanja zavarene cevi
(zav.)
toning - tonovanje, promena boje
fotografije (fot.)
tonnage - tonaa, nosivost (ili tovarna
zapremina) broda
tonne - tona (metrika) = 1000 kg
tool - alat; pribor; ~, air - pneumatski alat; ~ allowance - norma-vreme za pripremu i odravanje
alata; ~ and cutter grinding
machine - brusilica za otrenje
alata ~ and die milling machine
- maina za obradu alata i kokila
glodanjem; ~ and die shop alatnica za kokile, kalupe i alate;
~ angle - ugao seiva; ~, angular
- povijeni no; ~, anvil v. bottom
tool; ~, apron - zglobni nosa
noa (rendisaljka); ~ bag - alatna
torba; ~ bar - udarna poluga;
~ bastard machine - kombinovana alatna maina; rezna ploica
~ beading - rairiva; ~, bending - maina za savijanje, alat za
savijanje;
~ bit
krunica
(Am), no za obradu otvora; ,
blacksmith's - kovaki
alat;
~, bottom - donji nepokretni
alat, donja matrica, kalup; ~ box
- kutija za alate; ~, burnishing igla za poliranje; ~ cabinet ormari za alat; ~ carbide - alat
od tvrdih legura; ~, carrier nosa alata; ~ changing - izmena
alata; ~, chest - ormari za alat;
~ damping - pritezanje alata;
~ crib - izdavanje alata; ~
cupboard - alatni ormari, zidni;
~ cutting edge - seivo alata,
noa; ~ diamond - 1. no sa
dijamantskim seivom; 2. dijamantni alat za ravnanje (osveavanje) toila; ~ diamond-point(ed) - 1. no sa zatopljenim
dijamantom na seivu; ~, dovetailing (forming) - fazonski no ob-

lika lastin rep"; ~ edge v. cutting

edge; ~ ejector - izbaciva alata;
' engineering - alatniarstvo,
proizvodnja alata; ~, engraving - montani alat; ~> face - stena
povrina alata; ~, failure - kvar
alata; ~ feed movement - hod
pomaka alata; ~, female screw-c u (ting - no za izradu unutranjeg navoja; ~, fine - precizni
alat; ~, finishing - no za zavrnu
obradu; ~, fitter's - montani
alat; ~ frame - jaram, rame-nosa
alata, rameni oslonac alata; ~,
flat-pointed - pljosnati no; ~,
forged - iscela kovani do; ~,
form(ing) - fazonski (profilni) no;
~ geometry - geometrija seiva,
geometrija reznih povrina; ~,
goose-neck - povijeni no, ,,guiji vrat"; ~, graving - graverski
no; ,. ~ grind - prebruavanje
alata; ~ grinder v. grinding machine; ~ grinding - otrenje bruenjem; ~ grinding machine alatna brusilica, otrilica alata; ~,
gripping plate - stezna ploa; ~,
hand - 1. runi alat, bravarski alat;
2. runi tokarski no; ~ handle
- drka alata; ~ handling - prinoenje alata; ~ head - suport,
nosa alata; ~, head slide - sanke
glave rendisaljke; ~, high-speed
machine - visokoturani strug,
strug za rad sa brzoreznim alatima;
~ holder - dra (nosa) noa; ~
holding fixture - stezna glava alata,
ureaj-nosa alata; holding device - ureaj za privrivanje alata;
~ holding(up) - nepokretni deo
alata na presi; ~ honing - glava
za honovanje; ~, hydraulic hidraulini alat; , inspection kontrolni alat; ~ interchange izmena alata; ~ issuing department - izdavanje alata; ~ kit alatna torba, sandue za alat; ~,
lathe - su ugarski no, no za radni
strug; ~ lay-out - raspored alata
~, left-cut - levi no; ~ life vek trajanja alata; ~ life curve ~
kriva veka trajanja alata; ~ lifter skida noa; ~ lifting gear ureaj za skidanje noa; ~, main-

tool
tool
tenance - odravanje alata; ~
male screw-cutting - no za
spoljni navoj; ~ manifacture alatniarstvo, gradnja alata, proizvodnja alata; ~ master - etalonski
alat; majstorski strug, veoma precizan strug; ~ measuring - merni
alat; ~ pneumatic - pneumatski
alat; ~, poising - ureaj za uravnoteavanje; ~ post - dra noa,
nosa alata; ~ post slide gornje sanke (struga); ~ regrind(ing) - otrenje prebruavanjem; ~ releasing - izmetanje
alata; ~ rest - gornje sanke (struga);
~ right-cut - desni no; ~,
roughing - no za grubu obradu
~, scraping - saber, struga; ~,
screwing - alat za izradu spoljnog
navoja; ~ section - presek alata;
~ setter - podeava alata (osoba),
regler; ~ setting gauge - merka
za podeavanje alata; ~ setting
time - vreme pripreme i nametanja alata; ~ shank - drka alata;
~ shearing - maina za ispitivanje
na (smak) smicanje; ~ shop - alatnica; slide - suporr alata;
~, small - runi alat;
~
steel - alatni elik; ~, storage - skladite za alate;
~
storeroom - magazin (skladite)
alata; ~ support - oslonac alata;
~, swan-neck v. goose-neck tool;
~ tip - seivo alata, rezna ploica;
~ tip material - materijal za seiva; ~ turret - revolver-glava;
~, turner's - strugarski alat; ~,
turning - strugarski no; wear
- habanje alata; ~, woodworking alat za obradu drveta
toolmacker - alatniar
toolmacking department - alatnica
toolroom - alatnica i odeljenje izrade
pribora; ~ lathe - alatniarski
strug, alatni strug
tooling - postavljanje alata fina.);
~ arrangement - ureaj za postavljanje alata (ma.)
toolmaking - izrada alata (ma.)
tooth - zub; deo jezgra izmeu dva
susedna utora; ~ back - leda zuba

734

torch

(ma.) ; ~ clearance angle - slobodni ugao zuba (ma.); ~ correction poboljanje zahvata, zupana popravka (ma.); ~ face povrina strugotine jednog zuba glodala (ma.) ; ~ form correction korekcija oblika zuba (ma.); ~
front - elo zuba (ma.); ~
height - visina zuba (ma.); ~
mark - oznaka zuba (ma!.); ~
pitch - korak zuba, utorski korak
(ma.) ; ~ spacing - podela zuba
(ma.)
toothed - ozubljen (ma.) ; ~ clutch
- ozubljeno kvailo (ma.); ~
wheel - zupanik (ma.)
top - gornja ploa, pokretni krov; ~
dead center - gornja mrtva taka
(mot.); ~ edge - gornja ivica;
rub (ma.); ~ end - glava boce
(sav.); ~ face - gornja povrina;
~ of band - gornja granica zone,
zonski plafon; ~ position - gornji
poloaj (mol.) ; ~ punch - gornji
tiska (ma.) ; ~ rail - gornja tranica (ma.); ~ up - napuniti
(mot.) ; ~ view - projekcija odozgo
topaz - topaz, aluminijum-silikat sa
fluorom, dragi kamen (min.)
topazolite - topazolit, varijetet granata uto-zelene boje (min.)
Tophet - legura nikla i hroma bez
gvozda ili sa gvodem (mtl.)
topochemistry - topohemija, izuavanje reakcija koje se deavaju samo
u odreenim oblastima sistema
(hem.)
topology -topologija; ~, circuit topologija ema, topologija kola; ~,
network - topologija kola; ~ of
components - raspored komponente; , system - topologija
sistema
torbernite - torbernit, halkolit, bakarni uranat (min.)
torch - gorionik (zav.) ; ~, combined cutting and welding - kombinovani gorionik za seenje i zavarivanje; for atomic hydrogen
welding - gorionik za zavarivanje
atomskim vodonikom; ~ for inert
gas arc welding (using non-consumable electrode) - dra
elektrode za zavarivanje u inertnom

torch

735

gasu netopljivom elektrodom (zav.);

~ for inert gas metal arc welding - pitolj za zavarivanje u inertnom gasu topljivom elektrodom
(zav.)
Torr - tor (Torr) (jedinica pritiska)
= 101 325/760 Pa
torrent - bujica, jak mlaz
Torricelli tube - Torelijeva cev,
ivin barometar (fiz.)
torrid - suv, osuen, spren
torsiometer - torziometar, mera
torzije, instrument za merenje torzionih veliina (ma.)
torsion - torzija, uvrtanje (meh.);
~ bar spring - torziona poluga
(mot.); ~ galvanometer - torzioni galvanometar (el.); ~ pendulum - torziono klatno (meh.);
~ shear test - proba smicanja torzijom (zav.); ~ suspension torziono veanje (ma.); ~ test
proba na kidanje usled uvrtanja
(zav.); torque torzioni spreg
(meh.)
torsional balance - torziona vaga
(meh.); ~ moment - moment
torzije (meh.); ~ stress - napon
od uvrtanja (ma.); ~ vibration torzione vibracije (ma.); ~ wave
- torzioni talas (ma.)
tosyl - jednovalentni radikal p-toluol-sulfonil (hem.)
total - ceo, sav, celokupan, potpun,
ukupan; ~ absorption - potpuna,
totalna apsorpcija; ~ cross section - totalni (efikasni) presek
(fiz.); ~ head - ukupna visina
(ma.); ~ length - ukupna duina
(ma.) ; ~ load - ukupno optereenje; ~ radiation pyrometer kalibrisani pirometar, pirometar celokupnog zraenja; ~ reflection totalna refleksija (opt.)
totally-enclosed machine - zatvorena maina (elj.)
tote box - transportni sud, rezervoar
(SAD)
touch/to - dodirnuti, dodirivati, dotai, dotaknuti; ~ a port - prii
brodom u luku (radi utovara ili
istovara); ~ ground - dodirnuti
dno (brodom); ~ up - poboljati

tracer
touch-button control - upravljanje
klavijaturom
touchetron - prekida u obliku dugmeta
tough - vrst; tvrd; ilav; ~ iron ilavo gvode (mtl.)
toughened glass - tvrdo staklo
toughness - vrstoa, ilavost
tourmaline - turmalin, sloeni silikat
bora i aluminijuma sa magnezijumom, gvodem, alaklnim metalima
i fluorom (hem.y min.)
tow coupling - vuna spojka (mot.)
tower - osmatranica, kula, toranj;
reetkasti sud; ~, aerial - jarbol-antena; ~ base - temelj stuba;
~ clock - toranjski asovnik; ~
crane obrtni toranjski kran;
drier - ahtna sunica; ~ earthing
resistance - otpor uzemljenja stuba;
~ lighting - osvetljenje stuba;
~ line - vod reetkastih stubova;
~ packed column - kolona punioca (hem.); ~ silo - toranjski
silos; ~ -type crane - toranjski
obrtni kran
towing chain - lanac tegljenik (mot.) ;
~ fork - ruda prikolice (mot.);
~ hook runa kuka (mot.)
town gas - gradski gas (en.)
Townsend discharge - Taunsendovo
pranjenje (fiz.)
toxaphene - toksafen (sredstvo za
zatitu bilja na bazi hlorisanog kamfena)
toxic - otrovan
toxicity - otrovnost
toxin - toksin (otrov)
trace - trag; zapis, zapisivanje, registracija; trasa, put, trajektorija; linijarazlaganja; ~ element - element
u tragovima, mikroelemenat (hem.) ;
~ of matrix - trag matrice
tracer - traser, obeleeni atom, izotopni indikator; ureaj za praenje;
~ control - kontrola tragaa
(nukl.) ; ~ controlled - kontrolisan tragaem (nukl.); ~ element
- demenat obeleava, obino radioizotop koji omoguuje praenje reakcije bez naruavanja njenog toka
(nukl.) ; ~ method - treserska
metoda (nukl.); ~ roll - valjak

tracer

736

traffic

traction - vua
tracer
koji sledi (prati) (mat) ; ~, tran- tractive effort - vuni napor
sistor curve - karakteriograf, ure- tractor - traktor, teglja; vazduni
vijak, elisa; ~, all-purpose aj za snimanje karakteristika tranuniverzalni traktor; ~ brake valve
zistora; ~ valve - ventil koji
- ventil vuenih kola, prikolice;
sledi (prati) (ma.)
tracing - crtanje, precrtavanje, gra~j cargo - transportni (automobil)
fiki crte, zapisivanje (registratora);
traktor-teglja; <~, caterpillar praenje, sleenje; ~ error - ugao
guseniar, traktor sa gusenicama;
greke snimaa zvuka (els.); ~
~, chain-track v. caterpillar
point - taka sledenja (ma.) ; ~,
tractor; ~ crane - obrtni kran
ray - trajektorija snopa, putanja
na gusenicama; ~ cultivator zraka; ~ valve - ventil koji sledi
prikljuni plug; ~, diesel - traktor
(prati) (ma.)
sa dizel-motorom; ~ driver traktorista, voza traktora; ~, dritrack - trag, slediti, pratiti; put, trakt,
kanal; perforacija (na traci); fonoverless - traktor bez vozaa, trakgram, zvuni zapis; analysis tor-automat; ~, electric - traktor
analiza traga (hem.); ~, angle na elektro-motor; ~, farm - poon traget - ugaono praenje (cilja);
ljoprivredni traktor; ~, garden ~ antenna - antena za praenje
batovanski, vinogradarski traktor;
(rad., voj.); ~ arm - rukunica
~, general-purpose v. all-purrukavca (mot.) ; ~, code - kodni
pose tractor; ~, half - polugusetrag; ~> clock - trag sinhronizacioniar (am.); ~ haulage - traknih impulsa; ~, electrode - trag
torska vua, kompozicija; ~ hitch
elektroda (u tkivu); ~, informa- prikljuni ureaj za traktor; ~,
tion - informacioni kanal; ~, magland utility - opti poljoprivredni
netic - magnetski kanal; ~, nerve
traktor; ~, light - mali traktor;
- pervni put; ~ recording - trag
~ locomotive - mala lokomotiva;
zapisa; ~, reference v. clock
~ limber - teglja drveta; ~
track; ~, ring - prstenasta staza
mounted implement - prikljuni
(ma.); ~ rod - spona (mot.);
ureaj; ~ plough - prikljuni
~, storage v. information track;
plug; ~, roller - traktor na to~, timing v. clock track; ~,
ko ve; ~ truck - traktor-teglja;
video - video-trag
~, universal v. all-purpose tractracker - sistem za praenje; radarska
tor; ~ vaporizing oil - traktorsko
stanica za praenje; operator, pragorivo; <, versatile - traktor
tilac; ~, laser - laserski ureaj za
univerzalne primene
plaenje; ~, optical - optiki ureaj
trade - trgovina; zanatstvo; zaniza praenje
manje; poziv; struka; ~ fleet trgovaka flota; ~ journal - struni
tracking - praenje, sleenje; ostavasopis; ~ mark - robna oznaka;
ljanje traga (na povrini izolatora
~ partner - trgovinski partner;
prilikom odvoda); regulacija; ~,
deep space - praenje kosmikih
~ union - sindikat
brodova u kosmosu; ~, mono- trader - trgovaki brod (na stalnoj
pulse monopulsiona radio-lokaliniji)
cija; ~ radar - radar za sleenje,
radar za praenje; ~, range - trading area - saobraajno podruje;
~ port - trgovaka luka; ~
daljinsko praenje; ~, range rate
vessel - trgovaki brod
- praenje po brzini
traffic - saobraaj; trgovina; zanattracks - gusenice (mot.)
tract - trakt, tok, trajanje, period;
stvo; ~ accident - saobraajni
povrina, prostor; , nerve udes; ~, air - vazduni saobraaj;
nervni trakt; ~, optic - optiki
~, annual - godinji promet tereta
trakt; ~, visual v. optic tract;
(meri se u tonama) kilometar; ~,

traffic

737

transducer

artery - glavna saobraajnica; ~

teorski trag sa smanjenom koncenbeam - malo (oboreno) svetio; ~
tracijom elektrona
capacity - propusna mo, kapacitet trailer - prikolica, pratilac
saobraaja; ~ concentration - trailing contact - dopunski kontakt
gustina saobraaja; ~ congestion
(el.); ~ pole horn - stranji vrak
- zastoj saobraaja, saobraajna
pola (el.)
guva; ~, container - kontejnerski
train - niz, red, kolo, serija; voz;
saobraaj; ~ control - regulacija
talasni niz impulsa; ~, Dopplersaobraaja, kontrola, upravljanje sa-tolerant pulse - Doplerov niz
obraajem; ~ control clearance
tolerantnih impulsa; ~ frequency
- dozvola za sletanje; ~ control
- grupna frekvencija (eh.); ~ of
sign - saobraajni znak (ulini);
impulses - niz impulsa, red im~ control signal - semafor; ~
pulsa (eh.); ~ of oscillations distributor - razdelnik poziva
niz oscilacija (eh.); ~, pulse (tel.); ~i dense intenzivni saosekvencija impulsa; ~, ultrasonic
braaj ; ~, freight - teretni (robni)
wave - sekvencija ultrazvunih tasaobraaj; ~, goods v. freight
lasa; ~, vector - lanac vektora,
traffic; ~ handling - odvajanje
vektorski niz; ~, wave - talasni
saobraaja; ~ insel - saobraajno
niz, red talasa
ostrvo; ~ lane - trag; ~ light trainer - trener, ureaj za treniranje
- semafor; ~ line saobraajna training - obuka, trening, treniranje
linija (obeleena linija); ~ list - trajectory - trajektorija, putanja
zbirna pozivna lista (pomorska radiotranquil arc - miran luk (zav.)
-veza); ~ load pokretno optere- trans - trans-izomer u kome se dva
enje; ~, long distance - saoradikala nalaze na suprotnim strabraaj na dugim relacijama; ~,
nama dvogube veze (hem.)
mainline - magistralni saobraaj; transadmittance - kompleksna str~ meter - broja prometa, broja
mina, transadmitancija; ~, shortzauzea; ~ noise - um (buka)
-circuit forward - direktna transulinog saobraaja; ~, one-way admitancija kratkog spoja; ~,
jednosmerni saobraaj; ~ paint
short-circuit reverse - obratna
- boja za obele'avanje (ulica) saotransadmitancija
braajnica; ~, passenger - put- transceiver - primopredajnik, primoniki saobraaj; ~ planning predajna stanica; ~, citizens band
planiranje saobraaja; ~ recorder
- primopredajnik za line veze
- broja ukupne zauzetosti (tlg.); transcendental curve - transcen~, street - ulini saobraaj; ~
dentalna kriva (mat.)
structures - saobraajni objekti; transconductance - transkonuk~, suburban - prigradski saotanca, aktivna strmina (el.);
braaj; ~, trough - tranzitni saobridge - most za merenje strmine
braaj; ~, transit v. through
(el.); ~, conversion - konvertraffic
ziona strmina; ~, intrinsic - unutranja strmina (tranzistora); ~>
tragacanth - tragant (biljna smola,
inverse - inverzna krivina
koristi se kao dodatak apreturama
transcriber - pretvara; ureaj za
i lepkovima)
reprodukciju, aparat za kopiranje
trail - trag; ~, high-density meteor transcript - prepis, kopija; imitacija
v. overdense (meteor) trail;
transcription - transkripcija
low-density meteor v. under- transducer - pretvara; dava, pridense (meteor) trail; ~, meteor
jemnik; etvoropol; transduktor,
meteorski trag; ~, overdense
elektronski transformator; ~, acce(meteor) - meteorski trag sa poveleration - pretvara akceleracije;
anom koncentracijom elektrona
~, acoustic - pretvara akustik'b
~, underdense (meteor) - me47 Renik

transducer

738

transducer
oscilacija, akustiki pretvara; ~,
acoustical-electrical - elektroakustiki pretvara; ~, active aktivni etvoropol; ~~, allpass idealni pretvara (pretvara s nultom
konstantom slabljenja za sve frekvencije od nule do beskonanosti);
~j bidirectional v. bilateral
transducer; ~, bilateral - bilateralni pretvara; -~, bioelectric - bioelektrini pretvara; ~, capacitance-type - kaparitivni pretvara; , ceramic v. pizoeleetric
transducer; ~, circular plate kruni (hidroakustiki) pretvara,
pretvara s krunom membranom;
~j closed - zatvoreni (magnetostrikcioni) pretvara; ~, concave
- pretvara s konkavnom povrinom zraenja, konkavni pretvara;
, conversion frekventni pretvara; ~, crystal v. piezoelectric
transducer; ~, depletion layer pretvara sa osiromaenim slojem;
~, differential - diferencijalni
pretvara; ~, diffusion layer pretvara (ultrazvunih talasa) sa
difuznim slojem; ~, displacement
- elektromehaniki pretvara; ~,
dual - dualni pretvara; ~, eeho-ranging - hidrolokacioni pretvara; ~, eleetrooptical - elektronskooptiki pretvara; ~, evaporated layer ultrasonic - ultrazvuni
pretvara sa naparenim slojem; ~,
ferrimagnetic - feromagnetni pretvara; ~, force - dinamometarski
pretvara; ~ gain - pojaanje transduktora (eh.) ; ~, harmonic conversion - pretvara frekvencije; ~,
laminated - plastini (magnetnostrukcioni) pretvara; ~, layer v.
evaporated layer ultrasonic transducer; ~, load - dava optereenja; ~ loss - gubici u transduktoru (els.); ~, magnetoelectric - magnetnoelektrini pretvara,
magnetnoelektrini poluprovodniki
pribor; ~, magnetoresistive v.
magnetostrictive transudcer; ~,
magnetostrictive - magnetnostrikcioni pretvara; ~, metal-film pretvara sa metalnim filmom: ~,

transfer
metal-insulator-piezocleclric
semiconductor - pretvara sa strukturom metal-dielektrik-piezoelektrini poluprovodnik; ~, MIPS
v. metal-insulator-piezoelectric
semiconductor transducer; ~,
mode - pretvara tipova oscilacija;
~, mosaic - mozaiki pretvara;
~, multiport - viepolni pretvara; ~, nonreciprocal - nereciproni pretvarai nereciproni etvoropol; ~, paramteric - parametarski pretvara; ~, passive pasivni pretvara; pasivni etvoropol; ~, piezoelectric - piezoelektrini pretvara; <, piezoelectric
thickness - piezoelektrini pretvara debljine; ~, piezoelectric
width - piezoelektrini pretvara
irine; ~, p-n - spojni pretvara;
~ pulse delay - kanjenje impulsa
u transduktoru (eh.); ~, reciprocal - reciproni pretvara; reciproni etveropol; ~, rectangular
plate - pretvara sa pravougaonom
ploom; ~, reversible v. reciprocal transducer; ~, ring kruni (hidroakustiki) pretvara;
~j sonar - hidroakustiki pretvara; ~j symmetrical - simetrini
pretvara, simetrini etvoropol; ~,
thin-film - tankofilmski pretvara;
~ tube - transduktorska cev (eh.) ;
~, tuning-fork - pretvara sa
zvunom viljukom; ~, two-port
- etvoropolni pretvara; ~, unidirectional v. unilateral transducer; ~, unilateral - unilateralni
pretvara
transduction optic-to-eleetronic optikoelektronsko pretvaranje
transductor - transduktor, magnetni
pojaava
transensor pressure - dava pritiska
transfer - prenositi, predavati; predaja, prenoenje; fotografska slika
koja je preneta sa jedne podloge na
drugu; ~, carrier - prenos nosioca
(naelektrisanja); ~, carriers intervalley - medudolinski prenos nosaa; ~, case - pomoni menja
(mot.) ; ~, charge - prenos (nosioca) naelektrisanja; ~ efficiency -

transfer

739

stepen korisnog dejstva prenosa

(ma.); ~, electron - prenos
elektrona; ~ factor - faktor prenosa (ma., el.); ~, heat - prenoenje toplote; ~ impedance impedanca prenosa, transfer impedance (el.); ~ 5 intervalley medudolinski prenos; ~ jack predajno gnezdo (dek) (el.); ~
key - predajni klju (tel.); ~ of
heat - prenos toplote (tt.); ~,
radiative - radijacioni prenos; ~
ratio - koeficijent predaje, koeficijent prenosa (el.); ~, reentry
heat - prenoenje toplote pri povratku u Zemljinu atmosferu; ~,
reverse - reciproni prenos, reciprona veza; / unit - predajni
stepen, prenosni stepen (el.); ~,
Watkins-Ridley type electron Votkins-Ridlijev tip prenosa elektrona
transfluxor - transfluksor
transform fast Fourrier - Furijeova
brza transformacija
transformation - pretvaranje, transformacija, promena, prelaz; razvijanje u red; ~, F - razvijanje u
Furijeov red; ~, H - razvijenje u
Hilbertov red; ~, inverse Laplace
- inverzna Laplasova transformacija; ~ matrix - transformaciona
matrica (el.); ~ period - period
poluraspada (nukl.); ~ ratio koeficijent transformacije (el.); ~,
Taylor-Cauchy - Tejlor-Koijeva
transformacija; ~, tee-to- - TC
transformacija T u r kolo; ~
temperature - temperatura pretvaranja supstance iz jednog stanja
u drugo; ~, two-port re-T transformacija iz i T etvoropol
transformer - transformator (el.);
~j balanced-to-unbalanced transformator sa simetrinim ulazom i nesimetrinim izlazom; ~,
balun - balansni transformator; ~
core - transformatorsko jezgro (el.) ;
~ coupling - transformatorska sprega, induktivna sprega (tel.); ~
electromotive force - elektromotorna sila transformatora (el.) ; ~ 3
isolation - rastavljaki transfor-

transimpedance
mator; ~ loss - gubici u transformatoru (el.); ~, miniature transsistor v. transistor transformer;
~, mode - transformator tipa oscilovanja; ~, molded - presovani
transformator; ~ oil - transformatorsko ulje (el.); ~i, rectifier transformator snage; ~ starter starter putem transformatora (el.);
~<, step-down - transformator za
snienje napona; ~, step-up transformator za poveanje napona;
~-, subdivided - transformator sa
odvodima; ~, tap-changing v.
subdivided
transformer;
~,
time-variable - transformator s
vremenski promenljivim koeficijentom transformacije; ~, time variable turns-ratio v. time-variable
transformer; ~, transistor minijaturni transformator za tranzistorske eme; ^ with dropping
characteristic - transformator sa
strmom karakteristikom (el.); ~
~ with power factor correction

- transformator sa korekcijom faktora snage (el.); ~ with regulators

- transformator sa regulacijom (el.)
transformerless amplifier - direktni pojaava, DC-pojaava (eh.)
transient - prelazni proces; prelazna
pojava; prelazni reim; ~, closed
loop - prelazni reim u zatvorenoj
petlji; ~, linear FM - prelazni
reim linearnog impulsa F M ; ~
oscillation prelazne oscilacije
(els.) ; ~ radioactive equilibrium
- prelazna radioaktivna ravnotea
(nukl.); ~ stability limit with
constant flux of a transmission
system - granica dinamike stabilnosti prenosnog sistema uz konstantan magnetski tok u sinhronim
mainama (elj.); ~, three-phase
short circuit current - prolazna
struja trofaznog kratkog spoja; ~,
time-constant on three-phase
short circuit - prolazna vremenska
konstnta trofaznog kratkog spoja
(elj.); ~, turn-off- prelazni reim
pri iskljuenju; ~, turn-on prelazni relim pri ukljuenju
transimpedance - transimpedanca
(el.)

transinformation
transinformation - predaja informacija
transistance tranzistanca
transistor - tranzistor, poluprovodnika trioda; ~, AO v. alloy transistor; ~, acoustically resonant
- tranzistor sa akustikom rezonancom; ~, actual - realni tranzistor;
~, AD v. diffused-alloy transistor; ~, aiding field - tranzistor
s pojaavakim poljima (u bazi);
~3 all-epitaxial - potpuno epitaksijalni tranzistor; ~, alloy - legirani tranzistor; ~, alloy-diffused
v. diffused-alloy transistor; ~,
alloyed-collector - tranzistor sa
legiranim kolektorom; ~, alloy-emitter epitaxial-base - tranzistor sa legiranim emiterom i epitaksijalnom bazom; ~, alloy-junction legirani spojni tranzistor;
~, alloy mesa - legirani meza-tranzistor; ~, alloy-type v. alloy
transistor; ~, AM v. alloy mesa
transistor; ~, analog - analogni
tranzistor; ~, annular - anularni
tranzistor; ~, asymmetric(al) nesimetrini tranzistor; ~, avalanche - lavinski trnazistor; ~,
band-guard v. annular transistor; ~, bead - zrnasti tranzistor;
~j beam-lead - tranzistor sa ipkastim izvodima; ~, beam-of-light v. electrooptical transistor; ~, bevelled - zakoeni tranzistor; ~, bidirectional - simetrini
tranzistor; ~3 bipolar - bipolarni
tranzistor; ~, bonded-barrier tranzistor sa topljenim prelazom;
~, built-ir-field v. drift transistor; ~, bulk(-channel) field-effect - kanalni unipolarni tranzistor; ~, cadmium sulfide kadmijum-sulfidni tranzistor; ~,
carrier diffusion-type v. diffusion transistor; ~, carrier drift-type v. drift transistor; ~,
cartridge-type - patron-tranzistor;
~, charge-storage - tranzistor
sa sakupljanjem naelektrisanja; ~,
chip - tranzistor na kristalu, tranzistor kao deo mikrokola, ip-tranzistor; ~, chopper - prekidaki

740

transistor
tranzistor; ~, comma tranzistor
u vidu zareza, zapete; ~, common-base - tranzistor sa zajednikom
bazom; ~, common-collector tranzistor sa zajednikim kolektorom; ~, common-drain fieldeffect - unipolarni tranzistor sa
zajednikim odvodom; ~a common-emitter - tranzistor sa zajednikim emiterom; ~, common-emitr junction - spojni tranzistor sa zajednikim emiterom; ~,
common-gate field-effect - unipolarni tranzistor sa zajednikim
gejtom; ~, common-source field-effect - unipolarni tranzistor sa
zajednikim izvorom; ~, complementary -s - komplementarni tranzistori; ~j composite - sastavni
tranzistori; ~ 3 conductivity-modulation - tranzistor sa modulacijom provodnosti; ~3 control upravljaki tranzistor; ~ converter
- tranzistorski konvertor; ~, coplanar-electrode thin-film - koplanarni tankofilmski tranzistor; ~,
D v. drift transistor; - DA v.
drift-alloy transistor; ~, Darlington(-connected) -s - Darlington trnzistori; ~, DDE v. double-diffused epitaxial transistor;
~, depletion-layer - tranzistor sa
osiromaenim slojem; ~, depletion-mode type MOS thin-film
- MOS tankofilmski tranzistor sa
osiromaenim slojem; ~3 depletion thin-film v. depletion-mode
type MOH thin-film transistor;
~, depletion-type v. depletion-layer transistor; ~, diffused v.
drift transistor; ~, diffused-alloy - difuznolegirani tranzistor;
~, diffused-base v. drift transistor; ~, diffused-base epitaxial mesa - epitaksijalni meza-tranzistor sa difuznom bazom; ~3
diffused-emitter - tranzistor sa
difuzonim emiterom; ~, diffused-emitter-and-base v. double-difsued transistor; ~, diffused-emitter-and-collector - tranzistor sa difuzionim emiterom i kolektorom; ~, diffused-emitter epitaxial-base - tranzistor sa difuzio-

transistor

741

nim emiterom i epitaksijalnom bazom; ~, diffusion - difuzioni tranzistor; ~, discrete - diskretni

tranzistor; ~, dot-mesa - takasti
meza-tranzistor; ~, double-base tranzistor sa dve baze; ~, double-base junction - dvobazni spojni
tranzistor; ~, double-diffused dvojno-difuzioni tranzistor; ~, double-diffused epitaxial - dvojno
difuzioni epitaksijalni tranzistor; ~,
double-diffused mesa - dvojno
difuzioni meza-tranzistor; ~, double-doped - dvojnodopovani tranzistor; ~, double-emitter - dvoemiterski tranzistor; ~, double-ended - tranzistor sa dva kraja;
~, double-gate field-effect - unipolarni tranzistor sa dva gejta; ~,
drift - drift-tranzistor; ~, drift-alloy - drift-legirani tranzistor;
~, drift field v. drift transistor;
~, dual-emitter v. double-emitter transistor; ~, dual field-effect - dvojni unipolarni tranzistor; ~, duet v. double-emitter
transistor; ~, dynaquad - dajnakvodCpoluprovodniki prekida tranzistor) ; ~, electrochemical - elektrohemijski tranzistor; ~, electrochemical diffused collector - elektrohemijski tranzistor sa difuzionim
kolektorom; ~, electron-conducting field-effect - unipolarni tranzistor sa kanalom n-tipa; ~ electronics - tranzistorska elektronika;
~, electrooptical - elektrooptiki
tranzistor; ~, electroplated - tranzistor dobijen elektroxemijskim postupkom; , EM v. epitaxial
(-growth, mesa transistor; ~,
enhancement-mode type MOS
thin-film - MOS tankofilmski tranzistor koji radi u obogaenom reimu; ~, enhancement MOS thin-film v. enhancement-mode
type MOS thin-film transistor;
~, epitaxial - epitaksijalni tranzistor; ~, epitaxial-base - tranzistor sa epitaksijalnom bazom; ~,
epitaxial-diffused - epitaksijalni
difuzioni tranzistor; ~3 epitaxial
(-growth) mesa - epitaksijalni
meza tranzistor; ~, evaporated -

transistor
napareni tranzistor; ~, exponentially-graded drift - drift-tranzistor sa eksponencijalnom raspodelom primese; ~, FET v. field-effect transistor; ~, field (-controlled) v. field-effect transistor;
~, fieldeffect unipolarni tranzistor, tranzistor sa efektom polja;
~, filamentary - tranzistor u obliku niti; ~, five-eleetrode v.
pentede transistor; ~', four-electrode v. tetrode transistor;
~-, four-layer - etvoroslojni tranzistor; ~5 four-region v. four-layer transistor; ~-, full-adder
- tranzistor sumator; -~, fused - v.
allof transistor; ^~, fused-contact v. alloy transistor; ~3 fused-impurity v. alloy transistor; ~,
fused-junetion v. alloy transistor; ~, germanium - gerrnanijum tranzistor; '~, germanium
junction - germanijum spojni tranzistor; ~3 graded-base v. drift
transistor; ~, graded-junction drift spojni tranzistor; ~, ground
(ed)-base - tranzistor sa uzemljenom bazom; -~j ground(ed^collector - tranzistor sa uzemljenim
kolektorom; ~, ground(ed)-drain
field-effect - FET-tranzistor sa
uzemljenim odvodom; ~, ground(ed)-emitter - tranzistor sa
uzemljenim emiterom; ~, ground(ed)-gate field-effect - FET
sa uzemljenim gejtom; ~, ground(ed)-source field-effect FET sa uzemljenim izvorom; ~,
grown v. grown-junction transistor; ~, grown-diffused - tranzistor dobijen metodom rasta i difuzije; ~, grown-junction - spojni
tranzistor dobijen rastom; ~, heterojunction - heterospojni tranzistor; ~, heterojunction field-effect - heterospojni FET;~,
high-alpha v. high-gain transistor; ~, higher ambient - tranzistor sa povienom temperaturnom
stabilnou; ~, high-frequency visokofrekventni tranzistor; ~,
high-gain - tranzistor sa visokim
pojaanjem; ~, hole-conducting

transistor
transistor
field-effect - FET sa provodnou
p-tipa; ~, homogeneous-base v.
diffusion transistor; ~, hook
(-collector) - trnazistor sa kolektorskim trapom; ~, hot-eelctron
- tranzistor sa vruim elektronima;
~, ideal - idealni tranzistor; ,
IG field-effect v. insulated gate
field-effect iransistor; ~, induced channel-type - tranzistor
sa indukovanim kanalom; ~, insulated-gate field-effect - unipolarni tranzistor sa izolovanim
gejtom; ~, insulated-gate metal-oxide-semiconductor field-effect - unipolarni MOS tranzistor
sa izolovanim gejtom; ~, insulated-gate thin-film - tankofilmski
tranzistor sa izolovanim gejtom; ~,
integrated (circuit) - integralni
tranzistor; ~, intrinsic - sopstveni
tranzistor; ~, intrinsic-barrier v. p-n-i-p transistor; ~, intrinsic-junction v. p-n-i-p transistor; ~, intrinsci-region v. p-n-i-p transistor; ~, inverse - inverzni tranzistor; ~, inverted-emitter - tranzistor sa inverznim
emiterom; ~, inverter - invertni
tranzistor; ~, JG field-effect v
junction-gate field-effect transistor; ~, junction - spojni tranzistor, ravni tranzistor, tranzistor
sa ravnim spojem; , junction
field-effect - spojni FET-tranzistor; ~, junction-gate field-effect
- unipolarni tranzistor sa gejtom
p-n tipa; ~, laminar - laminarni
tranzistor; , large-area - tranzistor sa velikom povrinom spoja;
~, latching - zatvarani tranzistor;
~, layer-type thin-film - slojni
tankofilmski tranzistor; , light
v. electrooptical transistor; ~,
liquid-cooled - tranzistor sa tenim hlaenjem; , logic - tranzistor za logiku; ~, low-power tranzistor male snage; ~, MAD(B)
v. microalloy diffused(-base)
transistor; ~, majority carrier
- tranzistor sa veinskim nosaem;
~j meltback - obrnuto topljeni

742

transistor
tranzistor; ~, mesa - meza-tranzistor; ~, mesa epitaxial - meza-epitaksijalni tranzistor; ~, metal-base tranzistor sa metalnom osnovom; ~, metal-gate - tranzistor
sa metalnim gejtom; ~, metal-insulator-piezoelectric semiconductor - tranzistor sa strukturom metal-izolator-piezoelektrini
poluprovodnik; ~, metal-insulator-semiconductor - tranzistor sa
strukturom metal-izolator-poluprovodnik; ~, metal-nitride-semiconductor - tranzistor sa strukturom metal-nitrid-poluprovodnik; ~,
~, metal-oxidesemiconductor
tranzistor sa strukturom metal-oksid-poluprovodnik; ~, microalloy
- mikrolegirani trnazistor; ~, microalloy diffused(-base) - mikrolegirani drift tranzistor; ~, microcircuit - tranzistor mikrokola; ~,
microdisk - mikroploasti tranzistor; ~, microlayer - tranzistor
sa mikroslojem; ~, tnicroplanar mikroplanarni tranzistor; '~, micropower - mikrovatni tranzistor;
~, microwave - mikrotalasni
tranzistor; ~, microwave overlay
- mikrotalasni vieemiterski tranzistor ; ~, minority carrier injection - tranzistor sa injekcijom manjinskih nosaa; ~, MIPS v. metal-insulator-piezoclectric semiconductor transistor; ~, MIS
v. metal-insulator-semiconductor transistor; ~, MNS v. metal-nitride-semiconductor transistor; ~, MOS v. metal-oxide-semiconductor transistor; ~,
mosaic - mozaik tranzistor; ~,
multichannel field-effect - viekanalni tranzistor sa efektom polja;
~, multiemittr v. overlay transistor; ~, multiple emitter v.
overlay transistor; ~, narrow-base - tranzistor sa uskom bazom;
~, n-channel field-effect - unipolarni n-kanalni tranzistor; ~,
n-channel metal-nitride-semiconduetor - n-kanalni metal-nitrid-poluprovodnik tranzistor; "-, n-channel metal-oxide-semiconductor - n-kanalniMOS tranzistor;

transistor

743

j n-MNS v. n-channel metal-nitride-semiconductor transistor; ~, n-MOS v. n-channel

metal- oxide-semiconductor transistor; ~, nondiffused(-base) v.
diffusion transistor; ~, nonsymmetric - nesimetrini tranzistor; ~, nonuniform-base v.
drift transistor; ~, n-p-i-n n-p-i-n tranzistor; ~, n-p-i-p n-p-i-p tranzistor; ~, n-p-n n-p-n tranzistor; ~, n-p-n-p n-p-n-p tranzistor; ~, n-v-p-n n-v-p-n tranzistor; ~, off - zatvoreni tranzistor; ~3 on - otvoreni
tranzistor; ~, optical v. electrooptical transistor; ~, optoelectronic v, ^lectrooptical transistor; ~, out-diffused - obratno
difundovani tranzistor; ~, overlay
- vieemiterski tranzistor; ~, p-channel
enhancement-mode
field-effect - n-kanalni unipolarni
tranzistor u reimu obogaenja; ~,
p-channel field-effect - p-kanalni
unipolarni tranzistor; ~, p-channel metal-nitride-semiconductor - n-kanalni metal-nitrid-poluprovodnik tranzistor; ~, p-channel
metal-oxidesemiconductor - p-kanalni MOS tranzistor; ~,packaged - hermetizovani tranzistor; ~
pentode - poluprovodnika pentoda; ~ photocell - tranzistorska
fotoelija; -~, photoconduetive
field-effect - fotoprovodni unipolarni tranzistor; ~, photon-coupled v. eleetrooptical transistor; ~, piezojunction - piezos poj ni tranzistor; ~, planar planarni tranzistor; ~, palnar
epitaxial - planarni epitaksijalni
tranzistor; ~, planar multichannel field-effect - planarni viekanalni unipolarni tranzistor; ~3
planar-passivated epitaxial - planarni pasivizirani epitaksijalni tranzistor; ~, planar silicon - planarni
silicijumski tranzistor; ~, planar-typc thin-film - planarni tankoslojni tranzistor; ~, p-MNS v.
p-channel metal-nitride-semiconductor transistor; ~,-pMOS
v. p-channel metal-oxlde-semi-

transistor
conductor transistor; ~, p-n-i-n
- p-n-i-n tranzistor; ~, p-n-i-p
- p-n-i-p tranzistor; ~, pn junction field-effect - p-n spojni
unipolarni tranzistor; ~, p-n-p p-n-p tranzistor; ~, p-n-p-m p-n-p-m tranzistor; ~, p-n-p-n p-n-p-n tranzistor; ', point(-contact) - tranzistor sa takastim kontaktom; ~, point-junction - takastospojni tranzistor; ~, point-to-point v. point(-contact) transistor; ~, postalloy-diffused tranzistor dobijen postlegiranom difuzijom; ~. power - tranzistor
snage; ~, power audio-frequency
- tranzistor snage za audio-opseg;
~j power radiofrequency - tranzistor snage za radio-opseg; ~,
power short-wave - tranzistor
snage za kratkotalasni opseg; ~,
precision-alloy - precizno legirani tranzistor; ~^, pwr aud v.
power audio-frequency transistor; ~, pwr rf v. power radio-frequency transistor; ~, pwr
sw v. power short-wave transistor; ~, rate-grown - tranzistor
dobijen metodom promene brzine
rasta; ~, remote-base - tranzistor
sa udaljenom bazom; ~, resonant-gate - tranzistor sa rezonantnim
dejtom; ~, retarding-f ield - tranzistor sa zakonim poljem; <,
ring-base - tranzistor sa krunom
bazom; ~, saturated - zasieni
tranzistor; ~, SB v. surface-barrier transistor; ~, SD v. single-diffused ttansistor; ~, semiconductor-metal-semiconductor
- tranzistor sa strukturom poluprovodnik-metal-poluprovodnik; ~,
silicon - silijum-tranzistor; *~-,
silicon epitaxial planar - silicijum-epitaksijalni palnarni tranzistor; ~, silicon junction - silicijum-spojni tranzistor; ~, silicon
planar epitaxial v. silicon epitaxial planar transistor; ~, silicon thin-film - silicijumski tankofilmski tranzistor; ~, single-channel field-effect - jednokanalni unipolarni tranzistor; ~, single-crystal thin-film - jednokristalni

transistor
transistor
tankofilmski tranzistor; ~, single-diffused - tranzistor dobijen jednostrukom difuzijom; ~, SMS v.
semiconductor-metal-semiconductor transistor; ~, solid-circuit - tranzistor tvrde eme, tranzistor tvrdog kola; ~, staggered-electrode thin-film - tankofilmski tranzistor sa stepensato razmetenim elektrodama; ~, star zvezdasti tranzistor; , strip ravni tranzistor; ~, subminiature
- subminijaturni tranzistor; ~,
surface-alloy - povrinski legirani
tranzistor; ~, surface-barrier tranzistor sa povrinskom barijerom;
~, surface-channel field-tffect
- unipolarni tranzistor sa povrinskim kanalom; ~, surface field-effect v. surface-channel field-effect transistor; ~, surface-potential controlled - povrinskim potencijalom upravljani tranzistor; ~, switching(-type) - prekidaki tranzistor; ~, symmetrical
- simetrini tranzistor; ~, tab tabletni tranzistor; ~, tandem tandem-tranzistor; ~, tetrode tetrodni tranzistor; , tetrode
junction v- double-base junction
transistor; ~, thin-base - tranzistor sa tankom bazom; ~, thin-film - tankofilmski tranzistor; ~,
three-electrode v. triode transistor; ~ 5 three-junction v. four-layer transistor; ~, thyratron
- tranzistor sa tiratronskom karakteristikom; ~, transit-time tranzistor sa vremenom preleta;
~, travelling-wave - tranzistor
sa progresivnim talasom; ~, triode
- triodni tranzistor; ~, triple-base
- tranzistor sa trostrukom bazom;
<--, triple-diffused - tranzistor dobijen trojnom difuzijom; ~, triple-diffused mesa - meza-tranzistor
dobijen trojnom difuzijom; ~,
triple-emitter - troemiterski tranzistor; ~, tunnel - tunelski tranzistor; ~, two-collector - dvokolektorski tranzistor; ~, two-gate
field-effect - unipolarni tranzistor
sa dva gejta; ~, uniforni-base v.

744

transition

diffusion transistor; ~, uniform-channel field-effect - unipolarni tranzistor sa uniformnim

kanalom; ~, unijunction - jednoprelazni tranzistor; ~, unipolar
surface - unipolarni tranzistor sa
povrinskim upravljanjem; ~, vacuum deposited - tranzistor nataloen u vakuumu; ~, video dr v.
video drift transistor; ~, video
drift - video-drift tranzistor; ~,
wafer v. tab transistor; ~, wide-base - tranzistor sa irokom bazom
transistor-coupled - tranzistorski
spregnut
transistorization - tranzistorizacija
transistorize - tranzistorizovati, tranzistorizirati
transistorized - tranzistorizovan,
tranzistoriziran
transistron - naziv tipa tranzistora
transit - prolazak, prelazno stanje,
promena; prevoz; pre voen je, tranzit, prelet; ~, time - vreme prikljuivanja (eh.); ~ time tube - klistron (eh.)
transition - prelaz, transformacija,
konverzija; ~, absorptive - apsorpcioni prelaz; ~ s adiabatic adijabatski prelaz; ~, allowed dozvoljeni prelaz; ~, amplifying
- prelaz sa pojaanjem, radni prelaz; ~ anode - komutaciona anoda;
~, Auger - Oeov prelaz; ~,
band-to-band - zonsko-zonski prelaz; ~, band-to-impurity - prelaz zona-primesa; ~, bound-exciton - prelaz vezanog elektrona;
~, capture - prelaz sa zahvatom;
~j collector - kolektorski prelaz;
~ curve - prelazna kriva, kriva
promenljive krivine; ~ 3 double-quantum - dvokvantni prelaz;
~, electric ipole - elektrini
dipolni prelaz; , electron elektronski prelaz; ~, electron-capture - prelaz sa zahvatom
elektrona; ~ elements - prelazni
elementi, elementi sredine dugih
perioda, naroito prve; ~, emitter
- emiterski prelaz; ~^ factor koeficijent prelaza; ~, field-dependent - prelaz zavisan od mag-

transmission
spontani prelaz; ~, step - stepenetnog polja; ~, field-indepennasti prelaz; ~, superconducting
dent - prelaz nezavisan od magnet- superprovodni prelaz; ~, supernog polja; ~ flow - prelazno struradiant - superradijacioni preltz;
janje; ~, fluorescent v. radiative
~ temperature - temperatura
transition; ~, forbidden - zaprelaza; ~, tunnelling - tunelski
branjeni prelaz; ~, forced - priprelaz; ~, vibrational - vibranudni prelaz; ~, free-carrier cioni prelaz; ~, vibrational-roprelaz slobodnog nosaa; ~ fretatiorjal - vibracioni prelaz; ~,
quency - frekvencija prelaza; ~,
virtual - virtuelni prelaz; ~,
ground state - prelaz u osnovno
visible ionic - vidljivi jonski prestanje; ~, hyperfine - superfini
laz
prelaz; ~, idler - prazan prelaz,
transitional layer - prelazni sloj
neradijacioni prelaz; ~, infrared
laser - infracrveni laserski prelaz; transitory - prelazni, vremenski
transitrol - cev za automatsko pode, interband - meuzonski preavanje frekvencije (eh.)
laz; ~, laser - laserski prelaz; ~,
laser-induced - laserski induko- transitron - tranzitron; ~ oscillator
- tranzistorski oscilator
vani prelaz; ~, lasing v. laser
transition; ~ lattice - nestabilna, translater v. translator
translating relay - translacioni relej
kristalna reetka; ~, magnetic
dipole - magnetski dipolni prelaz; translation - translacija, premetanje,
pomeranje, pomak, prevoenje; ~,
~, Majorana - Majoranov prelaz;
direct - direktna translacija; ~-,
~, maser - maserski prelaz; ~,
frequency - frekventna translacija;
metal - prelazni metal; ~, mole~, laser frequency - laserska
cular rotational - molekularni
rotacioni prelaz; ~, multiple phofrekventna translacija; ~ loss non - viestruki fononski prelaz; ~,
translacioni gubici; ~, machine nonadiabatic - neadijabatski premainski prevod; ~, optical frelaz; ~, nonradiative - neradijaquency v. laser frequency transcioni prelaz; ~, normal-superlation; ~
condueting - normalni superprotranslator - translator, pretvara,
vodni prelaz; ~, n-s v, normalprevodilac; ~, code - pretvara
-supercondueting transition; ~,
koda; ~, image - pretvara slike
O-O hyperfine - superfini 0-0
translatory motion - translatorsko
prelaz; ~, optical - optiki prelaz;
kretanje (meli.)
~, optical-pumping - prelaz optikog pumpanja; ', phase - translucenct - prozranost (opt.)
fazni prelaz; ~ point - preobra- translucent - prozraan, delimino
ajna taka, temperatura na kojoj
providan (opt.)
jedna kristalna modifikacija prelazi
transmission - menja; propustljiu drugu; taka prelaza; ~, pumvost, predaja, predavanje, prolaz,
p(ing) - prelaz pumpanja; ~,
prozranost; prenos; ~, asymquadrupole - kvadrupolni prelaz;
metrical-sideband v. vestigial~, quantum - kvantni prelaz; ~,
-sideband
transmission;
~,
radiationless v. nonradiative
audio - audio-predaja, audio-pretrasition; ~, radiative - radijanos; ~, beam - usmereni prenos;
cioni prelaz; ~, recombination ~, color - prenos u boji; ~ conrekombinacioni prelaz; ~, resostant - konstanta predaje, konnant - rezonantni prelaz; ~, RF
stanta prenosa; ~, data - prenos
- radiofrekventni prelaz, RF pre
informacija; ~, diffuse - difuzioni
laz; ~, rotational - rotacioni pre
prenos; ~, digital data - prenos
laz; ~, signal - signalni prelaz
digitalnih informacija; ~ efficiency
~, spin-lattice - spin prelaz
- stepen korisnog dejstva predaje;
reietkin prelaz; ~, spontaneous
~ level - relativni nivo predaje;

transmission
transmission
~ line - predajna linija, fider;
~, multichannel v. multiplex
transmission; ~, multihop - prenos viestrukom refleksijom; ,
multipath - viekanalni prelaz
signala; ~, multiple-hop v. multihop transmission; ~, multiplex - multipleksna predaja; ~ of
motion - prenos kretanja; ~ of
power - prenos snage; ~, optical
- optika predaja; ~, orbital
scatter - prenos orbitalnim rasejanjem; ~, over-the-horizon zahorizontni prenos; ~, perfect idealni prenos; ~, picture - prenos slike, predaja slike, fototelegrafija; ~, planetary - planetarni
prenos; ~, power - prenos snage;
~ ratio - prenosni odnos, koeficijent prenosa, koeficijent predaje; ~,
round-trip (energy) - dvoprolazni
prenos; ~, satellite - satelitski
prenos; ~, single-sideband jednoboni prenos; ~, SSB v.
single-sideband
transmission;
<--, suppressed-carrier - prenos
sa priguenom noseom; ~, type
cavity - rezonator prolaznog tipa;
~, video - video-prenos
transmit amplifier - izlazni pojaava (el.)
transmittance - prozranost, prozirnost (opt.)
transmitter - predajnik, radio-stanica; mikrofon; ~, auxilliary pomoni predajnik; ~ 3 blatce kontaktni mikrofon; ~, carbon - ugljeni mikrofon; ~ coding kodiranje predajnika; ~, crystal-controlled - predajnik kontrolisan
kvarcom; ~, crystal-stabilized v.
crystal-controlled transmitter;
~ current supply - napajanje
mikrofona, napajanje mikrofonskog
kola; ~j digital data - predajnik
digitalnih informacija; ~, dipole dipolni mikrofon; ~, frequency-stable - frekventno stabilni predajnik; ~, ground-to-air - predajnik ;,zemlja-vazduh"; -~ inset
- kapisla mikrofona; ~, laser laserski predajnik; ~, maser maserski predajnik; ~ modulator

746

transponder

- modulator predajnika; ~, multichannel (radio) - viekanalni predajnik; ~ noise - um predajn'ka,

mikrofonski um; ~, optical optiki predajnik; ~, picture v.
visual transmitter; ~, polarization scanning - predajnik sa skaniraniem polarizacije; ~ pulse impuls predajnika; ~ pulse delay kanjenje impulsa u predajniku; ~,
receiver - primopredajnik; ~, redundant - rezervni predajnik; ~,
ship's emergency - brodski akcidentalni predajnik; ~, sonar sonar, hidrolokacioni predajnik; ~,
standby - rezervni predajnik; ~
test - ispitivanje predajnika; ~,
visual - predajnik slike
transmitting antenna - predajna
antena; ~ area - zona predaje;
~ efficiency - stepen korisnog dejstva predajnika; ~ key - telegrafski
klju; ~ oscillator - predajni oscilator; ~ selsyn - selsin-predajnik,
predajni seisin; ~ triode - predajna trioda; ~ tube - predajna cev,
predajni talas; ~ wave - radni
talas
transmutation - transmutacija, pretvaranje jednog elementa u drugi
(spontano ili vetaki) (hem.); ~
of elements - transmutacija elemenata, promena jednog elementa u
drugi prilikom nuklearnih reakcija
transoceanic - prekookeanski; ~
communication - prekookeanska
veza (rad., tet.)
transom - poprena greda, poprenica, preaga, prozor iznad vrata
transonic flight - nadzvuna brzina
leta; ~ speed - nadzvuna brzina
(av.)
transparency - providnost, transparencija; ~, complex optical kompleksna optika providnost; ~,
optical optika providnost
transparent - providan; ~ glass providno staklo
transpiration - isparenje, isparavanje
transponder (transmitter-responder) - predajnik sa automatskim
prijemom odgovora (signala) (rad.) ;

transponder

747

spacecraft - pita-odgovara
kosmikog broda
transport - transport, prenos, konvejer; ~, carrier - prenos nosaa;
~, charge - prenos nosaa naelektrisanja; ~ factor - koeficijent
prenosa; ~, magnetic tape mehanizam vuenja magnetske trake; ~, surface recombination prenos naelektrisanja povrinskom
rekombinacijom; ~, tape - mehanizam vuenja trake
transportable reaction v. mobile
reaction; ~ transmitter - pokretni predajnik (rad.)
t
ransporter - pretovarna dizalica
transposition - transponovanje, ukrtanje, premetanje, preplet (mat.)
transrectification - detektovanje
(eh.); ~ factor - koeficijent detekcije (els.)
transrectifier - cevni detektor (els.)
transtrictor - unipolarni tranzistor
transuranic - transuranski elemena*
sa rednim brojem veim od uranijuma; ~ elements - transuranski
elementi, vetaki proizvedeni elementi rednog broja veeg od 92
(hem.)
Transvaal jade - vrsta masivnog
zelenog granata (min.)
transversal -transverzalan, poprean,
koji preseca, poprena linija, transverzala
transverse crack - poprena prskotina (zav.); ~ differential protection - poprena diferencijalna
zatita (el.); ~ dog - odbojnik
za iskljuivanje transverzalnog kretanja; ~ electric wave - TE talas,
transverzalni elektrini talas; ~
electromagnetic wave - transverzalni elektromagnetski talas; ~
magnetic wave - TM talas, transverzalni magnetski talas; ~ oscillation - transverzalna oscilacija; ~
piezoelectric effect - transverzalni piezoelektrini efekt; ~ planing - transverzalno rendkanje; ~septa - poprena prepreka, poprena dijafragma; ~ slot - transverzalni prorez; ~ strength - ja-

travelling head

ina na savijanje; ~ wave - trans

verzalni talas
transverter - ti ansvertor, preobraziva
transwitch - silicijumski upravljaki
ventil
trap - centar zahvata, trap; preklopka,
klopka; separator; sifon; sabirnik,
hvata";; ~, aceptor-type - akceptorski trap; ~, deep - duboki trap;
~ door - vrata na podu, donja vrata;
~j electron - trap za elektrone;
~, empty - prazan trap; ~, fast
- brzi trap; ~, hole - trap za rupe;
~, ion - jonski trap; ~, majority
carrier - trap za osnovne nosae;
~, minority carrier - trap za
manjinske nosae; ~, neutral neutralni trap; ~, nonrecombining - nerekombinacioni trap; ~,
recombination - rekombinacioni
trap; ~, shallow - plitki trap;
~, single-level - jednonivoski
trap; ~, slow - spori trap; ~,
surface - povrinski trap
trapezium - trapez (gm.)
trapezoid - trapezoid (gm.)
trapezoidal wave - trapezoidni talas
trapped fluid - slupljeni, zaustavljeni fluid (ma.); ~ holes - zatvarai (u talasovodu) (el.) ; ~ oil
- zaustavljeno ulje
trapping - hvatanje, zahvatanje, zahvat; ~ by mirror - zahvat magnetskim ogledalom; ~, carrier zahvat nosaa naelektrisanja; ~,
coherent beam - koherentni zahvat snopa; ~, electron - zahvat
elektrona; ~, hole - zahvat rupe;
~, ingeomagnetic field - zahvat
geomagnetskim poljem; ~ layer zadravajui sloi; ~ of liquid hvatanje tenosli; ~. plasma zahvat plazme; ~, radiation radijacioni zahvat; ~, resonance rezonantni zahvat
travel-reversing switch - granini
prebaciva smera fcli.)
travelling head - pokretna, putujua
glava (mo.) : ~ wave - pro-rresivni
talas, putujui talas (fiz.); ~~ wave
klystron - klistron sa progresivnim
talasom (eh.); ~ wave oscillo-

travelling head

748

trictron

vonja; ~, tropical - tropsko istravelling head

pitivanje; ~, uniformity - ispitiscope - osciliskop sa progresivnim
vanje na uniformnost; ~, unitalasom (eh.)
que jednokratno ispitivanje ~
traverse - ii popreko
triangle - trougao (gm.); ~ law
traversing head milling machine
of vectors - vektorski zakon tro- glodalica sa podeljivom glavom
ugla (mat.) ; ~ of forces - trotravertin(e) - travertin, sedra (vrsta
ugao sila (fiz.)
krenjake stene)
triangular area heated to red
tray - zamenljivi blok
heat to remove local distrotion
tread - razmak tokova (mot.)
- trouglasta povrina zagrejana do
treatment - postupak, obrada, tretcrvenog usijanja radi uklanjanja loman; oplemenjivanje i natapanje; ~,
kalne deformacije (zav.) ; ~ file
electrical pulsing - elektrina impulsna obrada; ~, electron-beam
- trouglasta turpija (ma.)
- obrada elektronskim mlazom; ~, triangulation - trijangulacija; ~
point - trijangulaciona taka
H2 - obrada u atmosferi vodonika
triaxial - prostorni, trodimenziotreble - vrhovi, vrhovi zvune freknalni, troosni, sa tri ose
vencije (eh.)
triazole - trijazol, heterociklino jetrebler - utrojiva, tripler (eh.)
dinjenje gde su u petolanom prstenu
tree - drvo, stablo; ema u obliku
tri atoma azota (hem.)
drveta; ~, Boolean - Bulovo
tribasic - tribazan, koji sadri tri
drvo; ~, complement - komplevodonikova atoma koji se mogu zamentarno drvo; , Lupanov meniti metalom (hem.) ; ~ moleLupanovljevo drvo; ~, normal cule - trobazni molekul (hem.)
normalno drvo; ~, proper - sopstveno drvo; ~, proted star - drvo
tribo - tribo-, prefiks koji znai trenje
u obliku zvezde s korenom; ~,
tribocouple - tribopar, dva metala
specific - specifino drvo;
ijim se trenjem proizvodi elektrina
scraper - skida kore
struja (el.)
tree-like - u obliku drveta
triboelectric - triboelektrini, elektrellis work - preplet (ma.)
tricitet dobijen trenjem (el.); ~
trembler - prekida, zujalica (el.)
effect - triboelektrini efekt (el.,
tremolite - tremolit, gramatit, kalafiz.)
mit, silikat kalcijuma i magnezijuma
triboelectricity - triboelektncitet
(min.)
(el.)
triboluminescence - triboluminestrench - kanal, traneja, kopati kanal
cencija, svetljenje izazvano trenjem,
trepanning - buenje, trepanacija
mrvljenjem ili pri kristalizaciji
trestles - podmetai za zatitu stubova
tribometer - tribometar, instrument
od vlage na skladitu
za merenje sile trenja
tri - tri, prefiks koji znai trostruk
tribophysic - tribofizika, fizika tretriac - triak, dvosmerni triodni tiristor
nja i podmazivanja
triad - trijada, grupa od tri elementa
trichlorethylene - trihloretilen, ras(han.)
tvara za masti i ulja (hem.)
trial - pokuaj, proba, ogled, probanje;
trichloride - trihlorid (hem.)
~, field - poljsko ispitivanje; ~,
trichromatic - trobojni
functional - funkcionalna ispititriclinic - triklinian (kristalni sisvanja; ~, hot-weather v. tropical
tem); ~ crystal - trikliniki kristrials; ~, independent - nezavisno
tal (kr.); ~ system (of crystal)
ispitivanje; ~ model - ispitivanje
- trikliniki sistem (kristala) (kr.)
modela; ~ period - probni period;
~, service - servisno ispitivanje;
tricolor kinescope - trobojni kino~ record - protokol o ispitivanju,
skop 'TV); ~ picture tube izvetaj o ispitivanju; ~ solution
trobojna prijemna cev (TV)
- probno reenje; ~ trip-probna
trictron - triktron, serija radio-cevi

tridymlte
tridymite - tridimit, visokotemperaturska modifikacija silicijum-dioksida, ortorombian (min.)
trigate - impulsni transformator
trigatron - tigatron (indukcioni)
trigger - okida, okidni signal, zakaka, hvataljka, okidni impuls; ~
amplifier - pojaava okidnog signala (eh.) ;~ battery - baterija
za okidanje (eh.); ~ circuit kolo za putanje, okidno kolo (eh.) ;
~ crystal - okidni kristal, kvarcni
kristal (eh.) ; ~ electrode - okidna
elektroda, predjonizaciona elektroda
(eh.); ~ gate - okidni biraki
impuls (eh.); ~ generator okidni generator, generator za putanje (eh.) ; ~ grid thyratron tiratron sa reetkom za okidanje
(putanje) (eh.) ; ~ n-p-n - n-p-n
triger (okida); ~, photoschmitt
- mitov fotookida; ~, p-n-p p-n-p okida; ~ pulse - okidni
signal, signal za putanje (eh.);
~ relay - okidni relej, relej za
putanje (eh.); ~, Schmitt mitov okida; ~ voltage - okidni
napon, napon za putanje (eh.)
triggering - okidanje, sinhronizacija;
~, avalanche - lavinsko okidanje;
~, di/dt - di/dt okidanje; ~, dv/dt
- dv/dt okidanje; ~, external spoljnje okidanje; ~, fail - lano
okidanje; ~, gate - okidanje preko
gejta; ~, pulse - impulsno okidanje; ~, scope - sinhronizacija oscilografa; ~, temperature - temperaturno okidanje
trigistor - trigistor
triglycerides - trigliceridi (glavni sastojci masti i ulja) (thnl.)
trignitron - tip ivine lampe
trigonal - trough, trigonalni (kristalni
sistem); ~ system - romboedarski
sistem (kr.)
trigonometric curve - trigonometrijska kriva (mat.) ; ~ equation trigonometrijska jednaina;
function - trigonometrijska funkcija; ~
identity - trigonometrijski identitet;
~ ratio - trigonometrijski kolinik,
svaka trigonometrijska funkcija
trigonometry
trigonometrija
(mat.)

749

triode

trihydric alcohols - alkoholi sa tri

hidroksilne grupe (hem.)
trihydrol - polimer H6O3 za koji
se smatra da postoji u tenoj vodi
trilene - trihloretilen (hem.)
trimethylene - ciklopropan (hem.)
trimitron - potenciometar za podeavanje
trimline - mikrotelefonska kombinacija zajedno sa biraem
trimmer - trimer, kondenzator za
podeavanje (eh.) ; ~, single-turn
- jednoobrtni trimer
trimming - podeavanje, izravnavanje, obrezivanje, podrezivanje
trimorphic - trimorfan (hem.)
trimorphism - trimorfizam (hem.)
triniscope - triniskop, troprojektorska cev (TV)
trinistor - trinistor
trinitroglycerine v. nitroglycerine
trinitrotoluene
trinitrotoluol,
T N T , upotrebljava se kao eksploziv
trinomial - trinom, trinomski
(mat.)
triode - trida, cev sa tri elektrode
(eh.) ; ~, amplifier - pojaavaka
trioda, triodni pojaava (eh.) ; ~,
avalanche - lavinska trioda; ~,
crystal - kristalna trioda; ~,
dielectric - dielektrina trioda;
~, field-effect - unipolarna trioda;
~ hexode - trioda-heksoda; ~,
high-field - trioda sa jakim poljem;
~, hot-electron - trioda sa vruim elektronima; ~, inverted invertovana trioda; ~, junction
(type) - spojna trioda, ravna trioda;
~, magnetic - magnetska trioda;
~, magnetically beamed - trioda
sa magnetskim fokusiranjem elektronskog snopa; ~, metal-base trioda sa metalnom bazom; ~,
microplanar - mikroplanarna trioda; ~ N N-trioda; ~, pentode
- trioda-pentoda; ~, planar - planarna trioda; ~, SCL v. space-sharge limited triode; ~> semiconductor - tranzistor; ~, semiconductor four-layer - trioda tipa
p-n-p-n; ~, single-junction jednospojna trioda; ~, space
-charge-limited - trioda sa ogranienim prostornim naelektrisa-

triode
triode
njem; ~, space-charge-Hmited
dielectric - dielektrina trioda sa
ogranienim prostornim naelektrisanjem; ~, surface-controlled
avalanche - povrinski kontrolisana
lavinska trioda; ~ tetrode - trioda-tetroda; ~, thin-film - tankofilmska trioda; ~ transistor tranzistor; ~, tunnel - tunelska
trioda; ~, Weimer v. thin-film
triode
trioses trioze, najjednostavniji monosaharidi (hem.)
triotron - triotron
trioxane - trioksan, meta-formaldehid
(vrsti piritus") (hem.)
trioxide - trioksid (hem.)
trip - put, putanja; ~ device - otpusni ureaj; ~ dog - odbojnik;
~ out - otputanje, otkidanje, otpustiti, okidati; ~ relay - odbojni
relej, relej za iskljuenje; ~, round
- pun put
triphenylmethane dyes - trifenil-metanske boje (velika grupa organskih boja) (hem.)
triphylite - trifilin (fosfat gvozda i
litijuma) (min.)
triple - trostruk; ~ bond - trostruka (troguba) veza; ~ grind
amplifier - pentoda; ~ joint trojni spoj, kablovski nastavak (muf);
~ modulation - trostruka modulacija
tripler - utrojiva, utrojitelj, tripler
triplet - troje, grupa od troje, tri
kule, triplet, hem. veza pomou tri
elektrona
triplex cable - troilni kabl (el.);
- glass - sigurnosno staklo sa tri
sloja (thnl.); ~ milling machine
- tripleks glodalica (ma!.); ~
system - tripleksni sistem (el.)
tripod, tripod stand - tronoac, trononik
tripolite - tripoli, kremena zemlja,
infuzorijska zemlja (min.)
tripping mechanism - okidaki mehanizam (ma.); ~ relay - relej
ukljuiva, pozivni relej (tel.)
triset - podeliti na tri jednaka dela
trisistor - trizistor
tristable - tristabilni

750

trough

tristimulus colorimeter - trobojni

kolorimetar (hem.)
trisulphide - trisulfid (hcm.)
tritet (TRIode-TETrode) - trioda-tetroda (eh.)
tritiated water - voda koja sadri
tirtijuma (hem.)
tritium - tri ti j um, izotop vodonika
mase 3, beta-radio-aktivan sa poluvremenom od 12,3 godine (hem.)
triton - triton (jon 3 H + ) (fiz., hem.)
triturate - samleti u fini prah, specijalno pod povrinom neke tenosti (hem.)
trityl - radikal trifenil-metil (hem.)
trogerite - tregerit (uranil-fosfat)
(min.)
trochoid - trohoida (mat.)
trochoidal beam - trohoidni snop
(eh.)
trochotron - trohotron, cev sa elektronima koji se kreu po trohoidi;
~, decade - dekadni trohotron
trolitul - trolitul, vrsta stirola (hem.)
tron - tron, serija topljivih osiguraa
trona - trona, urao (hidratisani natrijum-bikarbonat) (min.)
tropaeolines - tropeolini, grupa boja
dobijena od p-hidroksi-azobenzola
(hem.)
tropicalization - tropikalizacija, obrada za tropske uslove
tropo - tropo, troposfersko rasejanje
tropopause - granini sloj izmeu
stratosfere i troposfere (meteor.)
tropospan - deo linije veze sa korienjem troposferskog rasejanja
troposphere - troposfera, deo atmosfere (meteor.) ; ~, higher - visoka
troposfera; ~, lower - niska troposfera; ~, mid - srednja troposfera; ~, upper v. higher troposphere; ~ wave, tropospheric
wave - troposferski talas
tropospheric - troposferski
troposystem - troposistem
tropotron - tropotron, tip magnetrona
trotyl - trotil, trinitrotoluol (eksploziv)
trouble-free - pouzdan, bez kvara;
~ lamp - lampa za signalizaciju
kvara; ~, operating -s - eksploatacione nezgode
trough - udubljenje (na krivoj); ;
wave - udubljenje impulsa

truck
truck - 1. teretni automobil; 2. mali
toak, valjak; 3. vagonet, kolica,
runa kolica; 4. otkriveni elezniki
peron; teretni vagon; ~ agitator
- autobetonska mealica; ~, amphibian - teretni utomobil-amfibija,
plivajui teretni automobil; ~,
baggage - bagana kolica, prtljana
kolica; ~ barrow - kolica sa dva
toka; ~, bogie - povratna kolica,
dvoosna ili troosna kolica; <~,
camel-back - teretni automobil sa
kabinom nad pokretaem; ~, cargo
- automobil za prevoz tereta; ~,
cattle - vagon za prevoz stoke,
teretni automobil za prevoz stoke;
~, conventional - konvencionalni teretni automobil; ~, crane
- 1. teglja krana; 2. elezniki kran;
3. autokran; ~, cylinder - kolica
za prevoz (gasnih) rezervoara; ,
diesel-powered - dizel-teretni automobil; ~, double-truss - dvoosovinska kolica; ~, dough - vagonet za testo, pokretno korito za
testo; ~ drill - pokretna aparatura za buenje, pokretna builica;
~, drive - kolica sa dodatnim pokretaem, prikolica; ~, drop-side teretni automobil bez stranica; ~,
dry-batch - teretni automobil za
prevoz betona; ~, dump - automatski teretni automobil za izbacivanje tereta, automatski izbaciva,
samoizbaciva; ~, engine - lokomotivni dodatak, prikolica lokomotive; ~, fire-figther - protivpoarni automobil; ~, flat-bed teretni automobil otkrivenog (otvorenog) tipa; ~, floor-hopper automobil za istovar kroz dno karoserije; ~, fork-lift - autoteretnik
sa vilastim zahvatom; ~, four-whell - dvoosovinska prikolica;
~j fuel - 1. autocisterna za prevoz
goriva; 2. eleznika benzinska cisterna; ~, gasolene-powered teretni automobil na benzinski pogon; ~, gas tank - autocisterna
za prevoz goriva; ~ gravity tank
- autocisterna koja se sam prazni,
autocisterna koja se prazni slobodnim padom tenosti; ~, guiding

751

trcku
v. leading truck; ~, hand runa kolica; ~, haulage - teretni
automobil teglja, auto-teglja; ~,
heavy-duty - teretni
automobil
visoke nosivosti; ~, heavy wrecker
- sigurnosni teretni automobil velike
nosivosti, leper velike nosivosti;
~, high-lift - samohodni teglja
sa visoko-postavljenom podiznom
platformom; ~, leading - prednja
prikolica lokomotive; ~, lift autodiza tereta; ~, log - teretni
automobil za prevoz drveta (balvana) teglja balvana; ~, low-lift
- samohodni teglja sa nisko-postavljenom podiznom platformom; ~,
lumber v. log trukc; ~, medical
- sanitetski teretni automobil; ~,
motor - 1. samohodna kolica; 2.
teretni automobil; ~, motor tank
- autocisterna; ~ off-the-road teretni automobil visoke prohodnosti; ~, oil-tank - automobil za
prevoz nafte, auto-tanker, auto-cisterna; ~, panel - teretni automobil- furgon; ~, pick-up - poluteretni
automobil-furgon; ~, pick-up poluteretni automobil, pikap; ~,
pony - jednoosovinska kolica, prednja prikolica lokomotive, jednoosovinska prikolica; ~, pouring prikolica-prskalica, prikolica sa mrkom; ~, power - elektrokolica;
~, ready-mix - teretni automobil
za prevoz gotove betonske smee,
betonovoz; ~, rear-dump - samoistovariva unazad; ~, refrigerated - 1. automobil-friider; 2.
vagon-friider; ~, refuse-collecting - teretni automobil za prevoz
otpadaka; ~, repair - teretni automobil tehnike pomoi, teretni automobil-radionica; ~, searchlight teretni automobil sa kabinom za snimanje; ~, self-dumping - automobil-samosval,
automobil-samoprevrta; ~, service - teretni automobil-servis; ~<, side-tipping teretni autornobil-samoprevrta bonog tipa, samoprevrta tereta na
stranu; ~, six-wheel - troosovinska
prikolica; ~-, sprinkling - automobil-prskalica, automobil za pranje
ulica, automobil za prskanje kolo-

truck
truck
voza; ~, swivel-type - prikolica sa
povratnim mehanizmom i , tank
- autocisterna; ~, ten-wheel petoosovinska prikolica; ~, timber
v. log truck; ~, traffic-type teretni automogil sa kabinom nad
vozaem; ~, trailing - zadnja prikolica lokomotive; ~, turbine-engined - teretni automobil sa
gasno turbinskim pokretaem
true - taan, istinit, veran (originalu),
po meri, okrugao; ~ arc voltage
- pravi napon elektrinog luka
(elj.) ; ~ azimuth - pravi azimut;
~ bearing - pravi smer (nav.);
~ cutting angle - ugao reza (ma.);
~ density - gustina punog dela
(ma.) ; ~ power - aktivna snaga
. (ma., el.) ; ~ resistance - omski
otpor (el.); ~ solution - tano
reenje (mat.)
trucated thread - zarubljena loza
(maj
truncation - odbacivanje (lanova
reda u matematici)
trunk - spoljna linija, vod, meumesna linija, gajtan; stablo; ~ busy
- zauzee medumesne linije, meumesno zauzee (tel.); ~ cable spojni kabl (tel.) ; ~ exchange meumesna telefonska centrala
(tel.); ~ group - snop spojnih
linija (tel.) ; ~ hunting - biranje
slobodne medumesne linije (kanala)
(tel.) ; ~ line service - medumesna
veza (tel.) ; ~ operator - medumesna telefonistkinja (tel.) ; ~ position - medumesni komutator,
radno mesto medumesne telefonistkinje (tel.) ; ~ relay - translator
medumesne linije (tel.)
tryptophan - triptofan (jedna od
esencijalnih aminokiselina)
Tschebyscheff array - ebievljeva
antena (rad.)
tube - cev; elektronska cev; tubus;
metro; crevo; ~, Adler - Adlerova
cev; ~, anti-tr v. anti-transmit-receive tube; ~, anti-transmit-receive - prekidaka cev ,,predaja-prijem"; ~, astigmatic astigmatina cev; ~, atomic-beam

752

tube
- atomsko-luna cev; ~, backward-wave - cev sa povratnim talasom;
~, ballast - bareterska cev; ~,
bantam junior - minijaturna cev
(za slune aparate); ~ base - podnoje cevi; ~, 4>eam storage v.
cathode-ray storage tube; ~ ,
beam switching - elektronskoluni komutator; ~ bender - savija cevi; ~, camera storage prcdajna kamera-cev sa pamenjem;
~ capacitance - kapacitivnost;
~, cathode-ray - katodna cev;
~, cathode-ray charge storage
- katodna cev sa sakupljanjem naelektrisanja; ~, cathode-ray storage - katodna cev sa memorijom;
~, cesium (atomic-beam) - cezijumska cev; ~, charge storage
- metorijska cev sa sakupljanjem
naelektrisanja; ~ checker - ispitiva cevi; ~ contact - vodica ice
sa elektrinim kontaktom, cevni kontakt; ~ converror - cevni konvertor; ~, counter - brojaka cev;
~, counting v. counter tube; ~,
crossed-field - cev sa ukrtenim
poljima; ~ cutting blowpipe gorionik za rezanje cevi; ~ cutting
torch - gorionik za rezanje cevi;
~, cyclotron wave - cev sa ciklotronskim talasom; ~, decade counter - dekadna brojaka cev; ~,
deflection (-type) storage - deflekciona cev sa memorijom; ~,
direct display storage - cev sa
memorijom i direktnom viraulizacijom; ~, display storage - cevsa memorijom i virualizacijom ;~,
double-beam - dvomlazna cev;
~, double-stream v. double-beam tube; ~, electric flux cev sa elektrinim fluksom; ~,
electrical-signal storage - memorijska cev sa elektrinim signalom; ~, electron-beam switch with cross fields - elektroluna
prekidaka cev sa ukrtenim poljima;
~, electron-beam switch - with
trochoid beam - elektroluna prekidaka cev sa trohoidnim snopom;
~, electron-wave - cev sa elektronskim talasom; ~, electrostatic
memory v. electrostatic storage

tube

753

tube; ~, electrostatic printing

- elektrostatiko tampanje; ~,
electrostatic storage - elektrostatika memorija; ~, fiber-optics
cathoderay - katodna cev sa
vlaknastom optikom; furnace cevasta pe; ~, gate - ventilska
cev; ~, glow (-discharge) - cev
sa tinjajuimpranjenjem; ~, glow-discharge cold-cathode v. glow(-discharge) tube; ~, graphechon storage - grefehonska memorijska cev; ~ head nipple - navoj
brizgaljke gorionika; ~, helix modulation - cev sa helikoidnom modulacijom; ~, image converter cev pretvara slike; ~, image storage - cev za memoriranje slike;
~ impedance - unutranja impedanca cevi; ~ inditron - inditron;
~, industrial - industrijska cev;
~, laser - laserska cev; ~ late strug za obradu cevi; ~, linear-beam - cev a linearnim snopom ;g
w, magnetrosn beam-switchinv. beam-switchong tube2 ~';mic,
rospot - mikrsipotna cev; ~
microwave - mikrotalasna cev; ~,
M-type v. crossed-field tube; ~,
multiple-unit - viejedinina cev;
^~, noise - cev uma, umna cev;
~, numerical-readout - cev za
cifarsko oitavanje; ~', O-type v.
linear-beam tube; ~ of current
- strujna cev; ~ of magnetic flux
- cev magnetske indukcije; ~,
photomixer image - fotomikserska cev za sliku; ~, plasma cathode travelling-wave - cev sa
plazma-katodom i progresivnim talasom; ~, quadrupole - kvadrupolna cev; ~, railway - metro,
podzemna eleznica; ~ receiver
- cevni prijemnik; ~, shaped-beam - cev sa oblikovanim presekom snopa; ~, three-dimensional
cathode-ray - trodimenzionalna
katodna cev; ~, three-gun color
picture - troprojektorska cev za
TV u boji; ~, travelling-wave cev sa progresivnim talasom;
tri-gun color picture v. thre
-gun color picture tube; ~ valve
-kenotron; ~ voltage drop 48 Renlk

tuned

pad napona na cevi; ~ voltmetar

- cevni voltmetar; >~, xenon flash
- ksenonska fle-cev
tubeless - bescevni, bez cevi; bez
unutranje gume (mot.)
tuberculation - oblik korozije (ihnl.)
tubing - cevica, cevka, cevovod;
cev pumpe; materijal za cevi
tubular - u obliku cevi; capacitor - cevasti kondenzator, cilindrini kondenzator (els.) ; ~ rivet
cevasti zakivak (ma.) ; ~ rubber
seal - gumeni zaptiva (ma.) ;
vector field - solenoidno vektorsko
polje (el.)
tufa - bigar
tuff - tuf (vulkanski pepeo ili stena
formirana od njega)
tug - leper
tumbler - prekida, prebaciva (mot.)
tunable cavity - rezonator sa podeavanjem (el.) ; ~ load - optereenje sa podeavanjem (el.); ~
magnetron - magnetron sa podeavanjem (eh.)
tune - podeavati, podesiti, uskladiti
zvuk, ton; ~ in - podesiti, dovesti
na stanicu; ~ out - razdesiti; ~
up - podesiti, urediti, udesiti
tuned - podeen, uglaen, sinhronizovan; ~ aerial - podeena antena;
~ amplifier - rezonantni pojaava (els.) ; ~ anode - sa podeenim anodnim kolom (els.); ~
antenna - podeena antena, prilagoena antena (rad.) ; ~ cavity podeeni rezonator (els.) ; ~ filter
- rezonantni filter (els.) ; ~ -filter
oscillator - oscilator sa rezonantnim filterom (els.) ; grid oscillator - oscilator sa podeenom reetkom
(eh.) ; ~ -plate oscillator - oscilator sa podeenim kolom u anodi
(els.) ; ~ plate-tuned grid - ema
sa podeenim kolima u anodi i
reetki (els.) ; ~ radio-frequency
amplifier - rezonantni radio-frekventni pojaava; ~ radio-frequency transformer - rezonantni
radio-frekventni
transformator
(eh.); ~ reflector - podeeni

tuned
tuned
reflektor, podeena antena (rad.);
~ transformer - rezonantni transformator (eh.)
tuner - podeavao, stepen za podeavanje, ureaj za podeavanje, bira
kanala (els.); ~, AM-FM AM-FM pretvara, AM-FM podeava (adapter); ~, E-H - E-H
talasovodni adapter; ~, TV - TV
kanalni preklopnik
Tunex - sintetiko tekstilno vlakno
iz grupe poliamida (tek.)
Tungar rectifier - volfram-argonski
ispravlja (el.)
tungsten - volfram, hem. element,
simbol W, redni broj 74, atomska
teina 183,86, teki metal 6. grupe
periodnog sistema (hem.); ~ are
welding - elektroluno zavarivanje
volframskom elektrodom (zav.) ; ~
electrode - volframska elektroda
(zav.) ; ~ filament - volframova
nit za grejanje (el.); ~ steel volfram-elik (mtl.)
tungstenite - tungstenit (volfram-disulfid) (min.)
tungstic ochre (tungstite) - tungstit, volframski oker, volfram-trioksid; ~ oxide - volfram-trioksid
(hem.)
tungstite - tungstit, volframski oker
(hidratisani volfram-trioksid)
tuning - podeavanje, adaptacija; ~
capacitor - kondenzator za podeavanje (el.); ~ coefficient koeficijent podeavanja (el.); ~
control - ureaj za podeavanje,
sistem za podeavanje (el.); ~
coil - kalem za podeavanje (el.) ;
~ curve - rezonantna kriva (el.) ;
~ eye - magino oko, vizuelni indikator podeenosli (rad.) ; ~ fork
- zvuna viljuka (ak.) ; ~, ganged
- jednovremeno podeavanje; ~,
in-line - podeavanje na jednu
frekvenciju; ~ indicator - indikator podeenosti (rad.); ~ inductance - kalem za podeavanje, inuktivnost za podeavanje (el.); ~
inductor - kalem za podeavanje
(el.) ; ~, magnetic-of diode la-

754

turbonid

ser - magnetsko podeavanje diodnog lasera; ~, magnetostrictive

- magnetostrikuono podeavanje;
~ ring - prsten za podeavanje
(el.) ; ~, synchronous - sinhrono
podeavanje
tunnel - tunel, kanal, tunelski prolaz
tunnelling - tunelsko prolaenje,
tunelski efekt; ~, band-to-band
- tunelski prolaz iz opsega u opseg;
~, barrier - tunelski prolaz kroz
barijeru; ~, direct - direktni tunelski prolaz; ~, electron - tunelski prolaz elektrona; ~, indirect - indirektni tunelski prolaz;
~, majority carrier - tunelski
prolaz osnovnih nosaa; ~, normal electron - tunelski prolaz
normalnih elektrona; ~, normal
fluid - tunelski prolaz normalne
tenosti; ~ of electron pairs tunelski prolaz para elektrona; ~,
phonon-assisted - tunelski prolaz uz uee fonona; ~, phonon-assisted normal particle - tunelski prolaz normalnih estica uz
uee fonona; ~, phonon-induced - tunelski prolaz izazvan fononima; ~, quancum-mechanical - kvantno-mehaniki tunelski
prolaz; ~, secondary - sekundarni
tunelski prolaz; ~, superconductive - superprovodni tunelski prolaz; ~, superfluid - tunelski prolaz superfluida; ~, Zener - Cenerov tunelski prolaz
tunneltron - tuneltron
turbator - turbator, toroidni rezonator magnetrona (eh.)
turbidimeter - instrument za odreivanje materije koja zamagljuje rastvor (hem.)
turbidimetry - oblik kvantitativne
analize tenosti (hem.)
turbidity - zamaljenost rastvora usled prisustva sitnih dispergovanih
estica (hem.)
turbine - turbina (ma.) ; ~ driven
set - turboagregat (elj.)
turbo-generator - turbogenerator
(elj.) ; ~ generator set - turbogenerator agregat (elj.)
turbonit - turbonit fvrsta pertinaksa)
(thnl.)

turbulence

755

twisted-groove

turbulence - turbulencija, vrtloenje, twenty-four-hour service - neprekidni (24-asovni) rad

nepravilno
(haotino)
kretanje
(aed.) ; ~, atmospheric - atmos- twilight zone - zona sumraka
twin - dvojnik, par, dvojke; blizanci
ferska turbulencija; ~, large-scale
(kristali); ~ arc welding set - turbulencija krupnih razmera; ~,
dvofazni ureaj za zavarivanje
local - lokalna turbulencija; ~,
(zav.); ~ broaches - dvostruki
troposhperic - troposferska turprovlaka (ma.) ; ~ cable - parni
bulencija
kabl, dvoilni kabl (el.); ~ conturbulent air - vazduh u haotinom
centric cable - dvoilni koaksijalni
kretanju (aed.) ; ~ are - nemiran
kabl (el.) ; ~ conductor - dvoilni
elektrini luk (zav.) ; ~ boundary
provodnik (el.) ; ~ contact - dvolayer - turbulentni granini sloj;
struki kontakt (el.) ; ~ core reac~ flow - turbulentni protok, turtor - kalem sa dva jezgra (el.);
bulentni tok (aed.);
~ diode tetrode - dvostruka diodaturgite - turjit, turgit (vrsta hidro-tetroda (eh.); ~, elastic - elashematita) (min.)
tini dvojnik; ~ flame blowpipe Turkey-red oil - sulfonovano ricinugorionik sa dva plamena (zav.);
sovo ulje (hem.)
~ jack - udvojeno gnezdo, dvoturn - zavojak, namotaj, obrt; povstruko gnezdo (dek) (eh.); ~
ratiti vrteti, navijati; ~ indicator
mili - glodalica sa dva vretena
- broja obrta, indikator kursa
(ma.); ~ pentode - dvostruka
(mot.) ; ~ off - iskljuiti; ~ on
pentoda (eh.) ; ~ pump system - ukljuiti; ~ out - iskljuiti; ~
pumpni sistem sa dve pumpe (ma.);
ratio - odnos broja namotaja (el.) ;
~ screw type of pump - zavojna
~ signals - pokaziva pravca (mot.)
pumpa sa dva vretena (ma.); ~
turning circle - najmanji krug okretetrode - dvostruka tetroda (eh.) ;
tanja (mot.); ~ lathe - strug
~ T filter - dvostruki T-filter
(ma!.); ~ speed - broj obrtaja;
(eh.); ~ tire - dvojna guma
~ tool - obrtni alat; strugarski
(mot.); triode - dvostruka
no (ma.)
trioda (eh.) ; ~ tyre - dvojna guma
turnover - obrtanje, prevrtanje, pre(mot.) ; ~ wire - dvoilni provodvoenje, predavanje
nik (el.)
turnstile antenna - obrtna antena
twinlead - simetrini pljosnati dvo(rad.)
ilni vod (el.)
turntable - vrteka, gramofonska
ploa; ~ radar - radar sa obrtnom
twinned electrode - sendvi elekplatformom
troda, slojasta elektroda (zav.)
turpentine - terpentin, ulje dobijeno
twinning - blinjenje, sparenost krisdestilacijom sa vodenom parom kolotala (kr.)
fonijumskih smola (thnl.); ~ oil
twist - uvijati, savijati, smotati; uvi- terpentinsko ulje (thnl.)
jena parica, uvijeni talasovod; ~
turquoise - tirkiz, hidratisani fosfat
bit - burgija za drvo; ~ drill fluminijuma i bakra, vrsta dragog
zavojita burgija, spiralno svrdlo
kamena (min.)
(ma.); ~ drill centre grinding
turret - kula, cev sa soivima, ekranska
attachment - aparat za bruenje
aica
vrhova spiralnih burgija; ~ drill
turtle oil - kornjaino ulje
cutter - glodalo za kanale (spiralnih
Twaddell (Twaddle) - Tvedl, skala
burgija); ~ drill grinding attaza merenje specifine teine (thnl.)
chment - ureaj (alat) za bruenje
tweeks - dispergovane atmosferske
spiralnih burgija; ~,wave- guide
smetnje
- talasovodni zavojak, koleno
twelvemo - isto to i duodecimo",
twisted-groove - leb u formi zavojtabak hartije presavijen na dvanaest
nice (ma.)
lista (htnl.)
48

tvlsting
twisting - ukrtanje provodnika (el.) ;
~ force - sila uvijanja fineh.)
twistor - uvoj, zavoj, koleno'j ~
piggyback - koleno sa dvojnim zavojem; ~ wrapped-wire - dvojno
koleno omotano trakom
two-belt drive - pogon sa dva kaia
(mot.) ; ~ -cavity klystron - dvopolni klistron, klistron sa dve upljine (els.);
column vertical
broaching machine - maina za
provlaenje na dva vertikalna stuba
(ma!.); ~ -cycle engine - dvotaktni motor (mot.); ~ -dimensional configuration - dvo-dimenzionalna konfiguracija; ~ -dimensional gas - dvodimenzionalni gas, monomolekulski sloj gasa
(hem.)'; < dimensional tracing
dvodimenzionalno
praenje
(ma!.) ;
direction flow - dvosmerni tok (ma!.) ; ~-entry cavity
- rezonator sa dve upljine (eh.);
~ -frequency selection - dvofrekventno biranje, biranje sa dve
frekvencije; ~ -gap klystron klistroi* sa dva proreza (eh.); ~
-gun oscilloscope - osciliskop sa
dva mlaza; ~ -layer - dvoslojni;
~ -operator welding - jednovremeno zavarivanje sa dva zavarivaa;
~ -pass broaching operation operacija provlaenja sa dva prolaza
(ma!.); ~ -phase - dvofazni;
piece construction - dvodelna
konstrukcija (ma!.); ~ -pole dvopolni;
resistance-stable otpornostabilni dvopolnik; ~ -resonator klystron - dvorezonantni
klistron (eh.); ~ -section choke
- dvosekcijska prigunica (el.); ~
-section filter - dvosekcijski filter;
~ -stage - dvo-stepeni; ~ -stage
regulator - dvostepeni redukcioni
ventil (ma!.); ~ -step - u dva
koraka; ~-step relay - dvostepeni
relej (el.); ~ -stroke engine dvotaktni motor (mot.) ; ~ -terminal oscillator - dvopolni oscilator
(eh.) ;
tooth cutter - glodalo
sa dva zuba (ma!.);
volume
pump - pumpa sa dva volumena
(ma!.) ; ~ -way - bipolarni, dvosmerni; ~ -way break-before

756

types of duty
-make contact - dvosmerm prekidni kontakt (el.) ; ~ -way communication - dvostrana veza, dvosmerna veza (tel.); ~ -way contact with neutral position - dvosmerni kontakt sa nultim poloajem (el); ~ -way make-before-break contact - dvosmerm besprekidni kontakt (el.); ~ - w a y
switch - prekida sa dva poloaja
(el.) ; ~ -way traffic - dyosmerna
vea, dvosmerni saobraaj (sbr.);
~ -way translator - dvosmerni
translator (el); ~ - w a y trunk dvosmerni spojm kabl (el.); ~
-way valve - dvosmerni ventil
(ma!.); ~ -wire circuit - dvoprovodnika linija (kolo) (el.); ~
-wire Une - dvoprovodna linija
(eli
wire sistem - sistem sa
dva provodnika (el.); ~ - w i r e
translator - translator u sistemu
sa dva provodnika (el.)

Tyndall beam - Tindalov snop

(fiz); ~ cone - Tindalov konus
u kome se pojavljuje rasejanje svetlosti (fiz.); ~ effect - T m d a o v
efekt, rasejanje svetlosti na malim
suspendovanim esticama (Jiz.);~
meter - instrument za merenje 1 indalovog konusa (hem.)
tyndallimetry - tindalometrija, odreivanje koncentracije suspendovanog materijala merenjem rasejane
svetlosti (hem.)
type - tip, red, klasa; tipian; format
uzorakf pismo (graf.);-, acoustical-of lattice vibration - akustika klasa reetkine oscilacije; ~,
conductivity - tip provodnosti; ~,
emission - tip emisije; ~, impurity - tip neistoe; ~, metal tamparska legura (mtl.); ~ ot
machine - tip maine; ~, optical-of lattice vibration - optiki
tip (klasa) reetkine vibracije; ~
printer, type printing telegraph
- telegrafski aparat sa kucanjem
slova, teleprinter
types of duty - vrste pogona (el.);
~ of joint - vrste spojeva (elj.) ;
~ of electrodes - vrste elektroda

types of duty
(el.) ; ~ of welds - vrste zavarenih
avova (zav.)
typotron - tipotron, cev sa alfanumerikom indikacijom
tyre - spoljanja guma (mot.)
tyrite v. bragite

757

tyuyamunite

tyrosine - tirozin (jedna od esencijalnih amonokiselina)

tysonite - tisonit (fluorid Ce, La i Dy)
(min.)
tyuyamunite - tjujamunit (kalcijum-uranil-arsenijat) (min.)

true boiling point - -prava taka kljuanja

trichloracetic - trihlorosiretna kiselina
fp
tricresyl phosphate - trikrezilfosfat
T
TCR thermofor catalytic reforming - katalitiki reforming proces
termofor"
PEL
tetraethyllead - tetraetill-olovo
_ thermal gravimetric analysis - termo-gravimetrijska analiza
T G A
thin-layer chromatography - hromatografija u tankom sloju
trinitrotoluene - trinitrotoluol
TPA _ terephthalic add - tereftalna kiselina
T R C __ temperature recording controller - registrujui regulator temperature

u
U - simbol elementa urana (hem.)
U-antenna - U-antena, antena u obliku slova U (rad.)
U-double groove with sloping
sides - dvostruki U-av sa kosim
stranicama (zav.) ; ~ groove with
vertical sides - dvostruki U-av
(zav.)
U-groove - U-av (zav.)
U link - luna spojnica, luni spoj
(el.)
U-single groove - U-av (zav.)
U-tensile test - U-proba kidanja
(takastih spojeva) (zav.)
Ubatol - emulgirana plastina materija
iz grupe poliakrilskih estara (thnl.)
ubitron - ubitron
Ucllon - grupa sintetikih maziva na
bazi polialkilenglikola (thnl.)
udometer - kiomer
'"
UHF converter - UVF-konverter
(eh.) ; ~ correlator - UVF-korelator (eh.) ; ~ radar - radar koji
radi na P i L opsegu (eh.)
uintaite - uintait, dilsonit, vrsta
prirodnog asfalta (min.)
ulexite - uleksit, boronatrokalcit,
hajezin (hidratisani borat natrijuma
i kalcijuma) (min.)
ullage - upljina, praznina
ullmanite - ulmanit, antimonski nikleni sjajnik, sulfid nikla i antimona
(min.)
ultimate analysis - osnovna (kritina) analiza (hem.); ~ lines v.
raies ultimes; ~ load - kritino

optereenje
(el.);
~ shearing
strength - kritino smicanje jaina
(ma.)^ ; ~ strength - kritina lomna jaina (ma.)
ultra-audion oscillator - Kelpicov
generator sa meduelektrodnim kapacitetima cevi (eh.) ; ~ centrifuge
- ultracentrifuga, centrifuga sa visokim brojem obrtaja (hem.)
ultra-filtration - ultrafiltracija, filtracija pod pritiskom, filtracija koloidnih delia (hem.)
ultra-X rays - ultra rendgenski zraci
ultradynamic Lissajous figure ultradinamika Lisauova slika (el.)
ultrafast - ultrabrz
ultrafax - ultrafaks, TV sistem telegrafske predaje (TV)
ultrafiltration - ultrafiltracija, filtracija koloinih rastvora
ultrafine powder - sitan praak ije
estice imaju dimenzije mikrona
(hem.)
ultrahigh frequency - ultravisoka
frekvencija,
desimetarski
talasi
(eh.); ~ frequency generator
- generator 300 do 3000 MHz
(els.)
ultralow frequency - ultraniska frekvencija (reda herca) (eh.)
ultraluminescence - ultraluminescencija (Hz.)
ultramagnifier - povratna veza, povratna sprega (eh.)

ultramarine

760

ultramarine - ultramarin (mineralna

boja, najee plava, ali moe biti
crvena, ljubiasta i uta)
ultramarine blue - ultramarinska
plava (boja) (hem.)
ultramicroelectrode - ultramikroelektroda
ultramicroscope - ultramikroskop
ultramicrowave - milimetarski (i
submilimetarski) talasi
ultrarays - ultratalasi, kosmiki talasi
ultrarerd v. infrared
ultrared rays - ultracrveni talasi
ultrashort wave - ultrakratki talas;
~ wave multiplex system - ultrakrafkotalasni multipleksni sistem
(eh.)
ultrasonic - nadzvuan, ultrazvuan
(av.); ~ examination - ispitivanje ultrazvukom (zav.)
ultrasonic testing - ispitivanje ultrazvukom (zav.) ; ~ wave - talas
nadzvune frekvencije (ak.)
ultrasonics - ultrasonika (akustika
ultrazvunih talasa); ~, medical medicinska primena ultrazvuka; ~,
microwave - mikrotalasna akustika;
~, ultrasound - ultrazvuk
ultrasonography - ultrasonografija,
metod ispitivanja materijala pomou
ultrazvuka (thnl.)
ultrasonoscope - ultrazvuni defektoskop
ultrasonoscopy - ultrasonoskopija
(thnl.)
ultrasound - ultrazvuk (zvuk frekvencije preko 20 KHz)
ultraspeed X rays - ultrabrzi X-zraci (fiz.)
ultraudion - povratna sprega, povratna veza (rad.) ; ~ circuit - kolo
povratne sprege (rad.)
ultraviolet - ultravioletni; ultraljubiasta oblast spektra; ultraljubiasto
zraenje (od 380 do 10 nm) ultraljubiast; ~, far - daleka ultravioletna oblast
ultraviolet lamp - ultravioletna
lampa; >~, near - bliska ultravioletna oblast; ~ radiation - ultraljubiasto zraenje; ~ rays - ultravioletni zraci

unllateralization

unerearth

umber - umbra, mrka zemlja, mrka

boja, tamna boja, prirodna mrka
zemljana boja
umbra - 1. potpuna senka (opt.);
2. centralni deo Zemljine senke
un-cooled - nehladen
unabbreviated - neskraen, nepotkraen
unaccomplished - neizvren, nesvren, nepostignut
unannealed wire - nearena ica
(mtl.)
unarmored cable - neoklopljen kabl
(el.)
unbleached - nebeljen
unbrace - odreiti, otkopati, odvezati, popustiti, olabaviti
unburnt - nesagoreo
unclassed - neklasifikovan, nerazvrstan, besklasan, van klase
unclinched rivet - nezabijen zakivak (mal.)
uncompleted - neupotpunjen, nepotpun, neusavren, nesvren, nedovren, neispunjen
uncongealable cell - nezamrzavajua
elija (el.)
uncounted - nebrojen, neizbrojan,
neprebrojan
uncouple - razdvojiti
uncoupled axle - nespregnuta osovina (mal.)
uncovered slag which leaves Irregular areas of the weld - isprekidana troska (zav.)
uncultivated - neobraen, neobdelan
undamaged - neoteen,nepokvaren
under relay - minimalni relej (el.)
under line bridge - podvonjak
underbead crack - unutarnja prskotina (zav.)
undercarriage - stajni trap (mal.)
undercoat - osnova, podloga
undercoupled - nedovoljno spregnut, labavo spregnut
undercut - zarez, kruni leb (zav.) ;
~ angle - ugao rezanja, seenja
(mal.)
undercutting tool - alat za podsecanje (mal.)
unerearth quartz crystal resonator - podzemni kvarcni rezonator (el.)

unhandy - nepodesan za rukovanje

unhardened - nekaljen
uni - prefiks, znai jednounderflow1- podtok, nedovoljni tok uniaxial microphone - jednoosovinunderglaze colors - boje za bojenje
ski mikrofon (eh.)
keramike ispod glazure (thnl,)
Unicel - hemikalije za dobijanje sununderpressure - podpritisak
eraste gume (thnl.)
underside - sa donje strane
uni choke - samoindukcioni kalem
undersintered - podsinterovan, slabo
(el.)
sinterovan (mil.)
unicirciut - integralno kolo
undersize particle - malo zrno (ispod
unicoil winding - kalem sa jednim
namotajem (el.)
underwater arc welding - podvodno
elektroluno zavarivanje (zav.) ; ~ unicomponent system - sistem sa
jednom komponentom
cutting blowpipe - gorionik za
uniconductor waveguide - jednogasno rezanje pod vodom (zav.);
provodni talasovod
cutting torch - gorionik za
rasno rezanje pod vodom (zav.); unidirectional - jednosmeran; ~
direction finder - jednosmerni
~ sound projector - podvodni
radio-goniometar (rad.); ~ miczvunik (ak.)
rophone - jednosmerni mikrofon
underwater-to-air missile - p r o (eh.); ~ transmission - jednojektil podmornica-avion (voj.); ~
smerna predaja (transmisija) (rad.)
ito-surface missile - projektil
podmornica-brod (voj.); ~ -to- unidyne - unidin, cev sa dve reetke
(bez anodne baterije) (eh.)
underwater missile - projektil
unified field theory - objedinjenja
podmornica-podmornica (voj.)
teorija polja, opta teorija polja
undetermined coefficient - neod(fiz.)
reeni koeficijen(a)t
_ ,
unifilar - jednoini, jednonitni (el.)
undulating current - pulsirajuca
uniform acceleration - uniformno,
konstantno ubrzanje (meli.); ~
undulation - talasno kretanje, onducircular motion - uniformno krulacija; talasnost, talasavost; ~ theno kretanje (meh.); ~ covering
ory - talasna teorija (fiz.)
- ravnomerna obloga (zav.); ~
undidator - ondulator; ~, magnetic
covering slag - ravnomerna troska
- magnetski ondulator
(zav.)
ondulatory motion - talasno kreuniform line - homogena linija
tanje
(eh.)
unenriched uranium - neobogacem,
uniform pitch of teeth - jednak
prirodni uranijum (nukl.)
korak zuba (mal.) ; ~ slag - ravunequal angle iron - raznokrako
nomerna troska (zav.) ; ~ velocity
ugaono gvode (mal.)
- nepromenljiva (uniforma, stalna)
Unequal spacing - nejednaka podela
brzina (meh.); ~ waveguide unequally spaced teeth - nejednaka
homogeni talasovod (rad.)
podela zuba (mal.)
uniformity of the material - jeduneven burning-off of the electronorodnost materijala (mal.)
de covering - koso otapanje obuniformly spaced - ravnomerno rasloge (zav.) ; ~ fracture - neravan
poreen
prelom (mal.)
unilateral antenna - jednosmerna
uneven multiple thread - neparna
antena (rad.); ~ bearing - jedviehodna loza (mal.)
nosmerni poloaj (eh); ~ conunevenly spaced - pogreno postavductivity - jednosmerna provodnost
ljen (rasporeen) (mal.)
(el.)
ungrooved - neizdubljen
unilateralization - unilaterizacija,
unfiltered - nefiltriran
neutralizacija
unfinished - nezavren

underexposure - nedovoljna ekspo-

unlmeter

762

unimeter - univerzalni instrumen(a)t,

avometar (el.)
unimolecular - jednomolekularan
(hem.); ~ layer v. monomolecular layer; ~. reaction v. monotnolecular reaction
union - spoj, veza
union nut - prikljuna zavrtka, prikljuna matica (zav.) ; klobuna navrtka (mai.); ~ socket - spojna
navrtka (mai.)
unionised - nejonizovan (fiz.)
Uniphase - jednofazan (el.)
unipole - jednopol, izotropna antena
(rad.)
uniselector - obrtni bira, pokretni
bira (el.)
unit - jedinica, elemen(a)t, blok, parametar, ureaj
unit - jedinica; jedinica mere; montani element; agregat; ureaj; ~
amplitude - jedinina amplituda;
- angle - jedinini ugao; ~ area
- jedinina povrina
unit-assembly system - sistem pojedinane montae (mai.) ; ~, astronomical - astronomska jedinica;
~, automatic exchange - mala
automatska . telefonska
centrala
tel.); ~, bistable - bistabilni elem e n t ; ~, call - jedinini razgovor, razgovorna jedinica (tel.); ~,
capacitor-resistor v. resistor-capacitor unit; ~ cell - jedinina
elija (kr.) ; ~, complexity - parametar kompleksnosti; ~ construction - jedinina konstrukcija;
~ construction principle - principi pojedinane konstrukcije; ~
cube - jedinina kocka (kr.); ~,
data acquisition - ureaj za sakupljanje informacija; ~, data
handling - ureaj za obradu informacija; ~ length - jedinina duina; ~ line - jedinina linija
(tel.) ; ~, magnetic core storage
- magnetska memorijska jedinica;
~ magnetic pole - jedinini magnetni pol (fiz.) ; ~ of acceleration
~ jedinica ubrzanja; ~ of area povrinska jedinica; ~ of current jedinica struje (el.) ; ~ of force jedinica sile; ~ of heat - toplotna
jedinica, jedinica toplote; ~ of

universal applicability

structure - jedinina elija (kr.) ;

~, operational - operaciona-, funkcionalni blok; ~ under pressure
- blok pod pritiskom, hermetiki
blok (el.) ; ~ voltage - jedinini
napon (el.); ~ volume - jedinina
zapremina; ~ , X X-jedinica
unitary ratio - odnos izmeu sistema
jedinica
unitron - unitron
unituning - jednoruno podeavanje
(eh.)
unity - jedinica (broj); ~ coupled
coil - stoprocentno spregnuti kalem
(el.); ~ coupling - jedinina sprega, stoprocentna sprega (el.)
univac - raunska maina Univak"
univalent - jednovalentna (hem.)
univariant - univarijantan, koji ima
jedan stepen slobode (hem.)
universal applicability - svestrane pri mene; ~ automatic computer - univerzalni automatski
raunar; ~ ball joint - kuglini
zglavak; ~ bridge - univerzalni
merni most ;~ coupling - kardanski zglob, kuglini zglavak; ~ cutter and tool grinder - univerzalna
alatna brusilica; ~ cylindrical
grinding machine - univerzalna
brusilica za okruglo bruenje; ~
dividing head - univerzalna podeona glava; ~ gas constant - univerzalna gasna konstanta (hem.);
~ grinder - univerzalna brusilica
~ grinding machine - univerzalna
brusilica; ~ head milling machine - glodalica sa univerzalnom glavom (ma.); ~ index centre - univerzalni podeoni mehanizam;
~ instrument - vienamenski instrumen(a)t; ~ joint - kuglini
zglavak; ~ joint coupling - kuglini zglavak, kardanski zglob ;~
joint pin - kardanski rukavac
(mot.) ; ~ joint play - kardansko
pomeranje (mot.) ; ~ -joint shaft
- zglavkasto vratilo (kardansko vratilo); ~ -joint spindle - zglavkasto vreteno: ~ lathe - univerzalni
strug; ~ mains radio set - radio-prijemnik na naizmeninu i jednosmernu struju; ~ milling attachment - ureaj za univerzalno glo-

universal applicability

763

danje (mai.) ; ~ milling machine

- univerzalna glodalica; ~ mode
- opti tip, univerzalni tip; ~
motor - univerzalni motor; ~
output transformer - viesekcioni izlazni transformator (el.); ~
receiver - univerzalni prijemnik
(rad.) ; ~ shaft - zglavkasto vratilo; ~ shaper - univerzalna blanjalica (mai.) ; ~ shunt - univerzalni ent (el.) ; ~ space - svemir;
~ spanner - univerzalni klju za
vijke; ~ spark plug wrench univerzalni klju za sveice; ~
suspension - kardansko veanje;
~ time - svetsko vreme; ~ time
clock - asovnik koji pokazuje svetsko vreme; ~ tool and cutter
grinder - univerzalna alatna brusilica; ~ tool milling and boring
machine - glodalica i builica sa
univerzalnim alatom (mai.); ~
turret lathe - univerzalni revolver-strug; ~ varnish - univerzalni
lak; ~ welding machine - maina za zavarivanje iroke primene;
~ winding - univerzalni namotaj
(el.)
universe - vasiona, univerzum
univibrator - univibrator, monovibrator (eh.)
uniwave signalling - jednotalasna
signalizacija (eh.)
unkille steel - neumireni elik
unknown - nepoznata (mat.)
unknown quantity - nepoznata veliina
unlike poles - raznoimeni polovi
(el.); ~ terms - lanovi izraza
nejednakog stepena
unlimited - neogranien
unload - rasteretiti, smanjiti optereenje
unloaded spring - neoptereena opruga (mai.)
unloading - rastereenje, rastereivanje; ~, trough - pranjenje,
potpuno rastereenje; ~ valve otpusni ventil (mai.)
unlock - otkljuati
unmachinable - neobradiv (mai.)
unmachined - neobraen (mai.)
unmanageable - nepodesan za rukovanje

unstable

immeasurable - nemerljiv
unmodified - neublaen, nesmanjen,
nepreinaen, nepromenjen, nemodifikovan
unmoor - dii sidro (ili kotvu), odvezati (ili odreiti) brod (pom.)
unofficial - nezvanian, nesluben
unoriented - neorijentisan
unpaired - nesparen
unparted - nerazdvojen, neodvojen,
nerazluan
unpatented - nepatentovan
unpaved - nepoploan, nekaldrmisan
unpierced - neprobijen, neproboden,
neprobuen
unpolluted - nezagaen, nezaprljan,
neuprljan
imponderable - nemerljiv (po teini)
unproductive - neproduktivan
unqualified - nekvalifikovan, neosposobljen
unquantized - nekvantiziran
unreformed - nepopravljen, nepoboljan
unregulated voltage - nestabilisani
napon (el.)
unreliability - nepouzdanost
unreliable - nepouzdan
unrelived - neotputen
unrestricted - neogranien
unsafe - nepouzdan
unsaponifiable - koji se ne moe saponifikovati (hem.)
unsaturated - nezasien
unscientific - nenauni, nesistematski
unscrew - odvrnuti
unset - vraanje na nulu, resetovanje
unshort - ukloniti kratku vezu, skinuti kratku vezu (el.)
unshunted - bez enta, sa iskljuenim entom, neentiran (el.)
unskilled - neiskusan, nevet
unslaked - negaen (kre), negaen,
neutopljen
unsoldering - razlemljenje
unspent - nepotroen, neutroen, neistroen
unstable - nestabilan, podloan spontanom razlaganju (hem.); ~ arc
- nestabilan elektrini luk (zav.) ;
~ element - nestabilan elemen(a)t,
radioaktivni elemen(a)t (hem.);
equilibrium - nestabilna ravnotea

unsteafast

764

765

urea

unsteafast - nepostojan, nestalan, uptake - 1. uzimanje, apsorpcija; 2.

kolebljiv
dimni kanal, dimnjaa
upward - upravljen (ili okrenut) naunsteady flow - nestacioniran tok
vie (ili nagore), koji se penje; ~
unstressed spring; - oputena oppressure - potisak, uzgon; ~ welruga (ma.)
ding in the inclined position unsymmetrical strapping - nesikoso zavarivanje navie (zav.); ~
metrine veze (magnetrona) (eh.)
welding in the vertical position
unvalued - neocenjen, neprocenjen
- zavarivanje navie (zav.)
unwatched - automatski, bez deurUrac resins - industrijska impregnog (at.)
naciona i vezivna sredstva na bazi
unwrought metals - sirovi metali
karbamidskih smola (thnl.)
(mtl.)
uracil - uracil, 2,6 dioksipirimidin
unyielding - nesavitljiv, krut, nepopustljiv
(hem.)
up-milling - glodanje sa suprotnim
Uralian emerald - uralski smaragd,
zeleni var. granata, poludragi kakretanjem (ma.)
men (min.)
up-movement - kretanje na gore
Uralite - trg. ime za predmete od
up-to-date - savremen, moderan
upconversion - pretvaranje sa poviazbestnog cementa (thnl.)
enjem frekvencije; ~, unilateral
uranides - uranidi, grupa elemenata
- jednosmerni pretvara sa poviesrodnih osobina koji po rednom
njem frekvencije
broju dolaze posle uranijuma (hem.)
uraniferous - koji sadri uranijuma
upcutcing - glodanje sa suprotnim
kretanjem (ma.)
(geol.)
uraninite - uraninit, uranat uranila,
update - korigovati, modernizovati
olova, torijuma i nekih retkih zeupdating - poboljanje, modernizamalja (min.)
cija
upgrowth - rastenje, porast, razvoj, uranite v. autunite i torbernlte
uranium - uranijum (uran), radioakrazvitak
tivni elemen(a)t, simbol U, redni
uphill - uzbrdica, uzbrdo
broj 92, atomska teina 238,07,
upholster - puniti (napuniti, ispuniti,
metal 6. grupe periodnog sistema
nabiti)
(hem.)
upkeep - odravanje (u dobrom stanju)
uranium-235 - uranijum-235, izotop
uranijuma 2 3 5 U prisutan u prirodupper air - najvii slojevi atmosfere;
nom elementu 0,71%, podloan fi~ cylinder lubricant - podmaz
siji (hem.) ; ~ -actinium series gornjeg dela cilindra (mot.); ~
uran-aktinijumov niz (hem.); ~
limiting filter - niskofrekventni
bomb - uranijumska bomba, nukfilter (els.); ~ limit of infrared
learni eksploziv koji se sastoji od
region - gornja granica infracrvene
235U ili assy (nukl); ~ pile v.
svetlosti (oko 350 mikrona) (fiz.);
uranium reactor; ~ -radium
~ limit of integration - gornja
series - uran-radijumov niz (hem.) ;
granica integracije (mat.) ; ~ punch
~ reactor - reaktor kod koga ura- gornji tiska (mot.); ~ ram nijum slui kao gorivo (nukl.); ~
gornji klip (mot.) ; ~ sideband yellow - uranska uta (natrijumgornja bona frekvencija (els.)
-dijuranat) (nukl.)
upright - prav, uspravan, vertikalan,
perpendikularan; ~ shaft - uspuranyl - uranil, radikal UO2 (hem.) ;
ravno ili vertikalno vratilo (ma.)
~ nitrate - uranil-nitrat (hem )
uproar - buka, vreva, nered, zbrka, urban mobile radio - gradska pokpometnja, uskomeanost, uzbuna
retna radio-stanica (rad.)
upshot - ishod, rezultat, zakljuak, urea - karbamid urea, sastojak mokrae sisara (hem.); ~ resins kraj, sutina

plastine mase dobijene zagrevanjem

karbamida sa aldehidima (thnl.)
urease - ureaza, encim iz raznih biljaka koji razlae karbamid (hem.)
urethan - uretan, etil-karbamat
(hem.)
uretidine - uretidin, etvorolano
heterociklino jedinjenje (hem.)
urgent call - hitni poziv, urgentni
poziv (tel.); ~ message - hitni
telegram, hitna vest (tel.) ; ~ signal
- hitni signal (tel.)
uric acid - mokrana kiselina, 2, 6,
8,-trioksipurin (hem.)
urotropine - urotropin, heksametilen-tetramin (hem.)
usable - upotrebljivo, korisno
usage - upotreba, nain upotrebe;
postupak, praksa, metod; navika,
obiaj, uobiajenost; --, long-term
- produena eksploatacija;
~,
short-term - kratkotrajna eksploatacija
use - koristiti, upotrebiti
use factor - koeficijen(a)t korienja,
koeficijen(a)t iskorienja
used oil - upotrebljeno ulje, odraeno ulje (mot.)
useful beam - korisni snop (els.);
~ life - rok slube, korisni ivot;

uvitron

~ length - korisna duina;

output - korisni izlaz, aktivna izlazna snaga (el.) ; ~ power output (pump) - korisna snaga
(pumpe) ponenta napona (el.); ~
work - korisnik rad
user - pretplatnik, abonent, korisnik
~, authorised - registrovani korisnik; ~, locacl - mesni (lokalni)
korisnik; ~, low-priority - korisnik sa niim prioritetom; ~, nonscheduled - neregistrovani korisnik; ~, remote - udaljeni korisnik;
~, scheduled v. authorised user
utilisation factor - koeficijen(a)t
korisnog dejstva, koeficijen(a)t iskorienja
utilize - iskoristiti
utmost - krajnji, granini
uvarovite - uvarovit, zeleni varijetet
granata, silikat kalcij uma i hroma
(min.)
Uvinul - apsorberi ultraljubiastog
zraenja na bazi supstituisanih benzofenona (thnl.)
uviol - uviol (staklo koje proputa
ultraljubiaste zrake)
uvitron - uvitron, elektro-aparat za
medicinsku primenu

UCC Union Carbide and Carbon Corporation - hemijski koncern u SAD

USP 1. United States patent - patent SAD; 2. United States Pharmacopeia - farmakopeja SAD
UV; Uv ultra violet - ultravioletni

V
V - simbol za element vanadijum
(hem.); ~ V-antenna - v-antena,
ugaona antena, pitolj korsova antena (rad.); ~ V-beam - V-snop,
snop u obliku slova V (el.); ~
V-belt - V-kai, klinasti remen
(ma!.); ~ V-particles - V-estice, elementarne estice (fiz.);
~ V-type engine - V-motor, motor u obliku slova V (mot.)
vacancy - praznina, prazan prostor,
vakuum, prazno, nepopunjeno mesto u kristalnoj reetki; ~, cation
- katjonska upljina; ~, displaced
- pomerena (smaknuta, pomaknuta)
vakancija; ~, double - dvojna
(dvostruka) vakancija; ~, electron
- elektronska vakancija; ~, lattice
- vakancija reetke (kristala); <~,
shell - vakancija (praznina) u
(elektronskoj) ljusci
vacant level - prazan nivo, neiskorien stepen, prazna dekada; "~
terminal - slobodni prikljuak
(el.)
vaccinate - kalemiti, pelcovati
vacuum - vakuum, prostor u kome
vlada nizak pritisak; ~ arester vakumski odvodnik (thnl.);
~
baking - peenje u vakuumu (thnl.)
~ brake - vakuumska konica
(mot.); ~ capacitor - vakuumski
kondenzator (el.); ~ control vakuumsko upravljanje,
vakumska komanda paljenja; ~ deposited - taloeni u vakuumu; ~

distillation - vakuumska destilacija, destilacija pod snienim pritiskom (hem.); ~ filtration vakuumska filtracija, filtracija koja
je ubrzana sniavanjem pritiska na
strani filtrata (hem.); ~ gauge vakuum-metar, vakuumsko merilo (el.); ~, high - visoki vakuum;
~ ignition advance - vakuumsko
pretpaljenje (mot.); ~ impregnation - natapanje u vakuumu
(thnl.); ~ lamp - vakuumska sijalica (el.); ~ lock - vakuumska
ustava, ureaj pomou koga se
predmet moe uneti u evakuisanu
komoru bez naruavanja vakuuma
u njoj (fiz.); ~, partial - delimini vakuum; ~, perfect - potpuni (apsolutni) vakuum; ~ phototube - vakuumska fotocev, vakuumski fotoelement (el.);
~
pump - vakuum-pumpa, vakuumska pumpa (ma!.); ~ rectifier vakuumski
ispravlja,
kenotron
(el.); ~ relay - vakuumski relej
; rough - niski vakuum; "-
seal - vakuumski spoj (thnl.); ~
sintering - sinterovanje u vakuumu (thnl.); ~ tight - hermetian, ispitan na vakuum (thnl.);
~ Torricellian - vakuum-Torielijeve praznine; '-^ tube - vakuumska cev (el.); <~ tube amplifier - cevni pojaava (el.); ~
tube generator - cevni genera-

tor (el.); ~ tube oscillator -

vacuum
vacuum
cevni oscilator (el.); ~ tube rectifier - cevni ispravlja (el.); ~
tube relay - cevni relej, elektronski relej {(el.); ~ tube voltmeter
- cevni voltmetar (el.); ~ tube
wavemeter - cevni talasomer (el.);
~, ultrahigh - ultravisoki vakuumi ~ valve - elektronska cev,
vakuumski ventil (el.); ~, working - radni vakuum
vagabound current - lutajua struja
(el.)
valance - (polu) svileni damaskin,
damaska svila (tek.)
valance - valencija, velanca, valjanost (oznaava broj atoma vodonika (ili ekvivalenata) koji se mogu
vezati); ~ bond - valentna veza
(hem.); ~ crystal - valentni
kristal (hem.); ~ electron - valentni elektron (hem.); ~ shell
- valentna ljuska (hem.)
valency - valencija, valjanost, mo
sjedinjavanja atoma ili atomske
grupe, oznaava broj atoma vodonika (ili ekvivalenata) koji se mogu
vezati (hem.); ~ electrons - velentni elektroni, elektroni najvieg
sloja koji vre hem. vezivanje (hem.)
valent - valentan (hem.)
valentinite - valentinit, antimonski
cvet (antimon-oksid) (min.)
valerianic acid v. valeric acid
valeric acid - valerijanska kiselina,
monobazna masna kiselina sa pet
atoma ugljenika (hem.)
valine - valin (jedna od esencijalnih
aminokiselina)
valley - dolina, sliv; ~, central centralna dolina, centralni minimum (zone provodnosti); ~, conduction band - dolina providne
zone; ~, heavy-mass - dolina
sa tekom masom; ~, light-mass
- dolina sa lakom masom; ~ of
high mobility - minimum visoke
mobilnosti; ~ of low mobility
- minimum niske mobilnosti; ~,
outer - bona dolina; ~, parabolic - parabolina dolina, parabolini minimum; ~, pulse - dolina impulsa; ~, satellite v.
outer valley

768

valve

value - vrednost; korist, korisnost;

~, component-s - parametri komponenti; ~, mean - 1. matematiko oekivanje, matematika nada;
2. srednja vrednost; ~, onesigma
- srednjokvadratna greka; ,
open-circuit-s - parametri praznog hoda; ~, peak-to-peak dvostruka amplituda, dupla amplituda, totalna amplituda; ~, short
circuit-s - parametri kratkog spoja; ~, steday-state - vrednost
koja odgovara postojanom stanju;
~, threshold - vrednost praga
valve - ventil, zasun, razvodnik;
cev, zatvara slavina; ~, adjusting - regulacioni ventil; adjusting stud - vijak za podeavanje ventila; ~ adjustment podeavanje ventila; ~, admission - ulazni ventil; ~ aging starenje cevi; ~, alarm - signalni
ventil; ~ amplifier - cevno pojaalo; ~ arm - poluga ventila;
~, auxiliary - rasteretni (ispomoni) ventil; ~, bac-pressure
- povratni ventil; ~ base - podnoje lampe (el.); ~, blow otoni ventil; ~ body - kuite
ventila; ~, boiler check - zatvoreni ventil grejaa; ~ bounce otvaranje ventila (mot.); ~ box
- kuite ventila; ~, brine - sigurnosni ventil; ~, butterfly redukcioni ventil; ~, bypass rasteretni ventil; ~ cage - kavez
ventila; ~ cap - poklopac ventila;
~ casing - kuite ventila; ~,
center - etvorokraki ventil; ~
chamber - komora ventila (mot.);
~, check - vodeni osigura visokog pritiska (thnl.); ~, chocke vazduni ventil; ~, circulation
v. bypass valve; ~ clearance zazor ventila (mot.); ~ cock ventilska slavina; ~, cone - konusni ventil; konus ventila; ~-,
centrol - regulacioni ventil; kontrolni ventil; ~ core - igla ventila (mot.); ~ cotter - ventilski
klin; ~ cover - obloga ventila
(mot.); ~, cut slide - dilatacioni
ventil; ~, cylindrical slide valjkasti zasun; ~, cylinder -

valve

769

slavina boce (zav.); ~ dropping

- zatvaranje ventila; ~, easing
- ispomoni, rasteretni ventil; ~,
eduction - ispuni ventil;
effect - efekat ventila, jednosmerna
elektrina provodljivost nekih metala (npr. Al) u odreenim rastvorima (hem.); ~, emergency
- sigurnosni ventil; ~, equalizing
- ravnoteni ventil, ventil rastereenja; ~, equalibrated - rasteretni ventil, ventil rastereenja;
~, equalibrium slide - rasteretni zasun; ~, equalizing - ravnoteni ventil, ventil rastereenja;
~, exhaust - ispuni ventil; ~
face - elo ventila (mot.); <,'
feed - napojni ventil, ventil napajanja; ~, feed-stop - sigurnosni
ventil napajanja; ~, filling - napojni ventil, ventil punjenja; ~,
fire-poarni ventil; ~, flap-koni
zasun; , fluch-out - ventil izjednaenja; ~, fuel - topljivi
ventil; ~ gate - iber", zaklopka; zasun; ~, globe - ventil za
vretenom; protoni ventil; kuglini ventil; ~, governor - regulacioni ventil; redukcioni ventil;
~, governor piston - regulacioni zasun; ~, graduating - kompenzacioni ventil; ~ guard - ventilski branik (mot.); ~ guide vodica ventila (mot.); ~ head glava ventila, peurka ventila
(mot.); ~, hinged v. flap valve;
~ holder - podnoje cevi (el.);
~ in head - ventil u glavi cilindra (mot.); ~, inlet v. admission
valve; ~ jamming - fiksiranje
ventila (mot.);
~, jockey v.
easing valve; ~, leaf v. flap
valve; ~ leather - zaptivna
koa; ~ lift - otvor ventila, podizanje ventila (mot.); ~ lift hod ventila; ~, main - glavni
ventil regulacije; ~, mandeuvering - regulacioni ventil, ventil
regulator; ~, master v. main
valve; ~, metering - ventildozator; ~, miter-plug - konusni
ventil; ~, motor-operated cevovodna armatura sa servomotorom; ~, multiple - sloeni ven49 Recnlk

van

til; ~, nonreturn - nepovratni;

~ nozzle - igla mlaznice; ~3
oil pump safety - sigurnosni
ventil uljne pumpe; ~, on-off dvopozicioni ventil; ~< orifice prikljuni otvor za ventil sa strane
niskog pritiska (zav.); ~, paddle
v. valve; ~, pet - probna slavina;
~ pttticoat - zatitni poklopac
ventila; <~, pilot - regulacioni
zasun; ventil servomotora; kontrolni
ventil; ~ pipe - cevovodni ventil; ~, piston - cilindrini zasun;
klip ventila (mot.); ~, plain
slide - pljosnati zasun; ~, plate
- tanjirasti zasun; ~, port - Trikov zasun (sa kanalom); ~, rapid
-action - brzodejstvujui ventil;
~ receiver - cevni prijemnik;
~ refacer - maina za prebruavanje ventila; ~, regulator zasun regulatora; ~, relief - rasteretni ventil; reseater - maina (glodalo) za doradu sedita
ventila; ~ retainer lock - polutke ogrlice ventila (mot.); ~,
retaining - nepovratni ventil, sigurnosni ventil; ~ rotator - pokreta ventila (mot.); ~ seat
grinding machine - maina za
bruenje sedita ventila; ~ seat,
valve seating - gnezdo ventila,
sedite ventila; ~ seat insert umetak gnezda ventila (mot.); <
shaft - telo ventila; ~ spring opruga ventila; ~ spring seat gnezdo opruge ventila (mot.); ~
steam guide - vodica ventila;
~ stem - osovina (vreteno) ventila (mot.); ~ stroke - korak
ventila; ~ tap - ispira (tlani)
WC-ca; ~ throat - vrat ventila;
~ timing - vremensko podeavanje ventila (mot.); ~, tube dioda, cevni ventil (eh.)
van - prikolica, furgon; ~ der
Graaff generator - van der
Grafov generator, vrsta akcelaratora nuklearnih estica (nukl.);
~ der Waals equation - Van
der Valsova jednaina, jednaina
stanja realnih gasova (fiz.); ~
der Waals'forces - Van der Val-

van
sove sile, sile privlaenja medu
molekulima ili kristalima (fiz.)
vanadate - vanadat, so vanadijumove kiseline (hem.)
vanadic acid - vanadijumova kiselina (hem.)
vanadinate - vanadinit, vanadijumska olovna ruda, vanadat i hlorid
olova (hem.)
vanadium - vanadijum, hem. element, simbol V, redni broj 23,
atomska teina 50,95 metal 5
grupe periodnog sistema (hem.)
vane - vetrokaz; krilo (vetrenjae);
lopatica ventilatora; ~ capacitor
- obrtni kondenzator (el.)
vanillin - vanilin, sastojak ploda
vanilije (hem.)
vanishing fraction - razlomak ija
se vrednost pribliava nuli (mal.)
vantage - povoljna okolnost, preimustvo, povoljan poloaj
van't Hoff law - Vant Hofov zakon (hem.)
vapor - paran; ~ density - gustina
pare; ~ pressure - pritisak pare,
napon pare; ~ tension - napon
pare; <~ tight - nepropustljiv za
paru, hermetian
vaporable - ispraljiv, pretvorljiv u
paru
vaporimeter - ureaj za odreivanje isparljivosti ulja (thnl.)
vaporisation - isparivanje, prelazak
tenosti u paru (hem.)
vaporising oil v. kerosene
vaporize - ispariti
vaporizer - ispariva
vapour - para; ~, aqueous - vodena para; ~ cooled - hlaen
isparavanjem; ~ heated - zagrevan parom; ~ of water - vodena
para; ~ phase cooling - hlaenje
u parnoj fazi (hem.); ~ pressure
absolute - apsolutni pritisak pare;
~ pressure Reid - pritisak pare
po Reidu; ~, supercooled - prehlaena para; ~, supersaturated
- presiena para
var-hour meter - varsatmetar, brojilo reaktivne energije (en.)
varactor - parametarska dioda, varaktor; ~, adruptjunction - va-

770

variable

raktor sa otrim prelazom; ~,

charge-storage v. snapp-off varactor; ~, diffused silicon difuzioni silicijumski varaktor; ~,
epitaxial - epitaksijalni varaktor;
~, formed point-contract - varaktor sa formovanim tokastim
kontaktom; ~, gallium arsenide
- galijum-arsenid varaktor;
~,
graded - varaktor sa topljenim
prelazom; ~, hyperabrupt - varaktor sa vrlo otrim prelazom;
~, iridium antimonide - parametarska dioda od antimonidairidijuma; ~, planar - planarna
parametarska dioda; ~, pointcontact - takasta parametarska
dioda; ~, pulse-alloyed - imuplsno legirani varaktor; ~, silicon
mesa-type - silicijumski mezavaraktor; ~, silicon planar annular - silicijumski planarni kruni varaktor; ~, snap-off - varaktor sa postupnim ukljuenjem; ~,
surface - povrinski varaktor
varactron - varaktron, silicijumska
parametarska dioda
variability - promenljivost, varijabilitet, broj stepeni slobode sistema
variable - promenljiv; ~, analog
- analogna promenljiva; ~ angle
- promenljiv ugao; ~ area system
- sistem promenljive povrine; ~
area track - trag promenljive povrine (zav.); ~ capacitor promenljivi kondenzator (el.); ~
capacity pump - pumpa sa promenljivim kapacitetom (rnai.); ~ cavity - rezonator sa podeavanjem
(els.); ~ coupling - promenljiva
sprega (el.); ~ delay system sistem sa promenljivim kanjenjem
(els.) ; ~ delivery pump - pumpa
sa promenljivom dobavom (mal.);
~ density track - trag promenljive gustine (zav.); ~ digital
- promenljiva veliina u digitalnom
obliku, diskretna promenljiva veliina; ~ field - promenljivo polje
(el.); ~ inductance - promenljiva induktivnost (el.); <- inductor - kalem sa promenljivom
induktivnou (el.); ~ intermittent duty - intcrmitirani pogon

variable
s promenljivim optereenjem (elj.);
~, Laplace transform - promenljiva Laplasove transformacije;
<~ load - prekidno optereenje
(elj.); ~ losses - promenljivi gubici (elj.); ~, moving-frame-s
- promenljive pokretne od koordinatnog sistema; ~ oscillator - oscilator sa promenljivom frekvencijom (el.); ~ pitch tooth surface
broach - provlaka sa promenljivim korakom zuba (mal.); ~
random - sluajna vrednost, sluajna promenljiva; ~ reluctane
microphone - elektromagnetni mikrofon (eh.); ~ resistor - promenljivi otpornik (el.); ~, restframe-s - promenljive fiksnog koordinatnog sistema; ~ selectivity
- promenljiva selektivnost (rad.);
~, state - promenljiva koja karakterie stanje ili parametar stanja; ~, stochastic - sluajna promenljiva, stohastika promenljiva;
~ transformer - sekcijski transformator, promenljivi transformator (elj.); ~ temperary duty kratkotrajni pogon s promenljivim
optereenjem (elj.); ~ voltage promenljivi napon, napon sa regulacijom (el.); ~ velocity promenljiva brzina; ~ voltage
regulator - regulator napona (el\);
~, with-out steps - promenljivo
bez koraka (ma.)
variac - varijak, regulacioni transformator (elj.)
variance - raznobojnost, promena;
otklon, razlika, varijacija; ~, accidental - sluajno odstupanje, sluajna disperzija; ~, error - disperzija greke
variate - 1. varirati, menjati; 2. sluajna vrednost
variation - varijacija; ~ 3 automatic threshold - automatska izmena
praga; ~, dipole density - promena gustine dipola (na orbiti);
~ factor - koeficijent neravnomernosti, koeficijent promene; ~
in dimension - promena u dimenzijama; ~ of pressure - kolebanje pritiska; ~ of stroke promena hoda (med.); ~ of tem49*

771

vat

perature - promena temperature;

~ of volume - promena volumena;
~ of water level - kolebanje vodostaja (meteor.); ~, pel-to-pel-s
- izmene od jednog elementa slike
do drugog; ~, power supply promena napona izvora napajanja;
~, stepped - stepenasta (postupna) promena; ~, volecity - brzinska modulacija; promena brzine
varicap - varikap
variety - 1. promenljivost; 2. redj
niz
varindor - induktivni element s regulacijom struje
variocoupler - regulacioni organ
za spregu (el.)
vario-losser - nelinearni element
kola (el.)
variometer - variometar (el.)
various - razlian, razliit, razni,
raznolik
variscite - variscit, zeleni, hidratisani aluminijum-fosfat (min.)
varistor (variable resistor) - varistor, promenljivi otpornik (el.);
~, bulk - zapreminski varistor;
~, field-effect - varistor sa efektom polja; ~, silicon-carbide silicijum-karbidni
varistor;
~,
thin-film - varistor sa tankim
filmom
Varley loop - Varlejeva petlja
varmeter - varmetar (en.)
varnish - lak, nepigmentisani premaz; premazati firnajzom, lakovati,
lakirati; politura, alkoholni rastvor
smola za davanje sjaja
varnishing - lakiranje
varotron - varaktor; elektronski pribor za generaciju koherentnog zraenja u vidljivoj oblasti
varying braking direction - naizmenini smer (ili pravac) koenja
vaseline - vazelin, trg. ime za neke
derivate petroleja visoke take kljuanja (thnl.)
vast - vrlo velik, prostran, irok
vat - korito, bava, kaca, veliko
bure; ~ dyes - redukcione organske boje (thnl.); ~ dyestuffs redukcione boje, u vodi nerastvorljive boje koje se redukcijom prevode u rastvorljive leuko-oblike

Vatsol
Vatsol - razna sintetika sredstva
za kvaenje (thnl.)
vault - svod (grad.)
vaulted - zasvoen, sa svodom
(grad.)
vector - vector, pravac, smer, upravljanje po kursu; ~, admittance
- vektor-admitanca (el.) ; ~, analysis - vektor analize (mat.); ~,
Burgers - Bardersov vektor, vektor pomeraja; ~, current - kompleksna struja, vektor-struje (el.);
~, field - vektor polja; ~, group
symbol of a transformer - oznaka sprege transformatora (elsj.);
~j Hertz(ian) - Hercov vektor;
-, magnetization - vektor namagnetisanja; ~, potential - vektor-potencijal; ~ product - proizvod vektora, vektorski proizvod
(mat.); ~, propagation - vektor
prostiranja, propagacioni vektor,
vektor propagacije; ~ quantity vektorska veliina (mat.); ~, reciprocal lattice - vektor reciprone reetke; ~, state - vektor
stanja; ~, unit - jedinini vektor;
~, wave - talasni vektor
vectorial angle - vektorski ugao
(mat.)
vectorlyser - vektorski analizator
vectron - spektroanalizator
Vee antenna - antena u obliku
slova V (rad.); ~, assymetric
double groove - nesimetrini
X-av (zav.); ~ belt - klinasti
kai (ma.); ~ block - prizmatini komad (ma.); ~, double
groove - X-av (zav.); ~, double
groove with root face - X. av
sa zatupljenjem (zav.); ~, single
groove - V-av (zav.); ~, single
groove with broad root face Y-sav (zav.); ~, single groove
with root face - V-av sa zatupljenjem (zav.)
vegetable dyes - prirodne biljne
boje (thnl.); ~ oils - biljna (jestiva) ulja; ~ tanning - tavljenje
koe biljnim ekstraktima (thnl.)
vehicle - vozilo, kola (mot.); ~,
aerospace - vazduno-kosmiki aparat; kosmiki brod; ~ brake vozilna konica (mot.); ~, che-

772

velocity
mical - (kosmiki) aparat sa pogonom na hem. gorivo; ~, nuclear - (kosmiki) brod s pogonom
na nuklearno gorivo; ~, orbital
- vetaki satelit; ~, recentry projektil za vraanje u atmosferu;
~, sampling - letilica za uzimanje
proba (vazduha); <~, satellite vetaki satelit ~, space - kosmiki brod; ~ to-vehicle communication - veza vozila sa vozilom u kretanju (voj.)

vehicular mine detector - detektor mina montiran na vozilo (voj.)

velocimeter - mera brzine; ~,
laser Doppler - laserni mera
brzine na bazi Doplerovog efekta
velocitron - tip spektrometra
velocity - 1. brzina, hitrost; brzi;
2. vektor brzine; ~, absolute apsolutna brzina; ~, acoustic brzina zvuka; ~, actual - stvarna
brzina, aktuelna brzina; ~, admission v. inlet velocity; ~,
Alfven (wave) - brzina Alfenovih talasa; ~, angular - uglovna
brzina, ugaona brzina, angularna
brzina; ~, apogeal - brzina
(sputnjika) u taki kada je on najudaljeniji od Zemlje; ~, approach - brzin apribliavanja, brzina dostizanja; ~, areal - sektorska brzina, brzina u odreenom
segmentu (vremena); ~, ascensional - brzina podizanja, brzina
uzletanja; --, average - srednja
brzina; ~, axial - aksijalna brzina;
~, ballistic - balistika brzina,
brzina kretanja balistikog projektila; ~, blood-flow - brzina
protoka krvi, brzina krvotoka; ~,
carrier - brzina nosioca (naelektrisanja); ~, circular orbital cirkularna orbitalna brzina, kruna
orbitalna brzina, brzina leta po
krunoj orbiti; ~, circumferential - kruna brzina, brzina po
krugu; ~ coefficient - koeficijent brzine; ~ constant - konstanta brzine, konstanta brzine reakcije; ~, critical - kritina brzina; ~, deflection - brzina re-

%:

velocity

773

fleksije, brzina odstupanja; ~,

descent - brzina sputanja, brzina
pada; ~, detonation - brzina detonacije, brzina eksplozije; ~ diagram - dijagram brzine; ~, diffusion - difuziona brzina, brzina
difuzije; ~ distribution - profil
(raspodela) brzina; ~, diving brzina sputanja; ~, domain brzina domena; ~, Doppler Doplerova brzina; ~, down wash
- brzina protoka potoka; ~, drift
- brzina prodiranja, brzina drifta;
~, electron acoustic - brzina
elektronskog zvuka; ~, electron
gas acoustic - brzina zvuka u
elektronskom gasu; ~, electronhole acoustic - akustika brzina
elektron-rupa sistema; ~, entry
- brzina ulaska u gusti sloj atmosfere; ~, equilibrium - ravnotena brzina; ~, escape - 1. brzina umicanja; 2. druga kosmika
brzina; ~, fast shear - brzina
talasa pomeraja; ~, final - konana brzina, finalna brzina, krajnja brzina; ~, first cosmic prva kosmika brzina; ~, flight
- brzina leta, poletna brzina; ~,
flow - brzina isticanja, brzina
toka, brzina protoka; ~, group grupna brzina; ~, heliocentric
- heliocentrina brzina; ~, hypersonic - hiperzvuna brzina; ~,
impact - 1. brzina pri susretu,
brzina pri spajanju; 2. brzina sudara; ~, inductional - brzina
ispunjavanja, brzina isisavanja, brzina na ulazu; ~, instantaneous
- trenutna brzina; ~, ion acoustic - brzina jonskog zvuka; ~,
lattice - brzina reetke; ~, launching - brzina u trenutku lansiranja (rakete); ~, linear - linearna brzina; ~, longitudinal - 1. brzina longitudinalnog talasa;
2. poduna brzina; longitudinalna
brzina; ~, mean - srednja brzina;
~ microphone - brzinski mikrofon (eh.); ~ modulated beam
- brzinski modulisani snop (eh.);
~ modulated oscillator - oscilator sa brzinskom modulacijom
(eh.); ~ modulated tube - cev

velocity
sa brzinskom modulacijom i(els.);
~ modulation - brzinska modulacija (eh.); ~, molecular - molekularna brzina; ~, muzzle poetna brzina; ~, non-uniform
- promenljiva brzina, nestalna brzina; ~ of discharge - brzina
pranjenja; ~ of flow - brzina
strujanja; ~ of light - brzina
svetlosti; ~ of propagation brzina prostiranja; ~ of sound
- brzina zvuka; ~ of spin - brzina
obrtanja, brzina rotiranja; ~ of
transformation - brzina preobraaja, brzina pretvaranja; ~,
orbital - orbitalna brzina, brzina
na orbiti; ~, outlet - 1. brzina
na izlazu; 2. brzina isticanja; ~,
particle - 1. brzina estice; 2.
brzina materijalne take; ~, path
- brzina po trajektoriji, brzina po
putanji; ~, perigeal - brzina
(sputnjika) u perigeju; ~, peripheral - periferna brzina; ~,
permissible canal - doputena
brzina vode u kanalu; ~ phase faza brzina; ~, phonon - brzina
fonona; ~, plasma - brzina plazme; ~, propagation - brzina
rasprostiranja; ~, pump wave brzina talasa pumpanja; ~, radial
- radijalna brzina; ~, recombination - brzina rekombinacije;
-, reentry - brzina ulaska u gusti
sloj atmosfere; ~, relative relativna brzina; ~, release brzina (nosaa) u momentu izbacivanja; ~ resonance - fazna
rezonanca; ~, rotation (al) rotaciona brzina, brzina rotiranja,
brzina obrtanja, obrtna brzina; ~,
satellite - brzina satelita; ~,
saturated drift - brzina prodiranja pri zasienju; ~, saturation
- brzina (nosioca) pri zasienju;
~, scan - brzina razlaganja, brzina skenovanja; ~, scanning brzina razvijanja, brzina razlaganja,
brzina skenovanja; ~, selenocentric - selenocentrina brzina;
~ selector - selektor brzina,
monohromator; najee se primenjuje na neutronsko zraenje
(fiz.); ~, shear - brzina pomaka;

velocity
velocity
~, shock - brzina rasprostiranja
udarnog talasa; ~, slow shear brzina sporog talasa pomaka; ~,
sonic - zvuna brzina; ~, sound
- brzina (rasprostiranja) zvuka;
~, space - 1. prostorna brzina;
2. kosmika brzina; ~ spectrograph - brzinski spektrograf (fiz.);
~, spin - brzina spina; ~, spouting - brzina isticanja; ~, starting
- poetna brzina, stvarna brzina,
brzina pri lansiranju (rak.); ~,
stream - brzina protoka, brzina
toka; ~, striking - 1. brzina
sudara; 2. brzina pada (bombe) u
trenutku udara; ~, subsonic dozvuna brzina, strujanje brzinama do brzine zvuka; ~, supersonic - nadzvuna brzina; ~,
supply - brzina pritoka; ~, surface - recombination - brzina
povrinske rekombinacije; ~, terminal - konana brzina; ~, transonic - priblino zvuna brzina;
~, transversr - 1. brzina transverzalnog talasa; 2. transverzalna
brzina; ~, tunnel - brzina toka
u aero-dinamikoj cevi; ~, turbulent - brzina turbulentnog strujanja, brzina turbulentnog toka;
~, uniform - uniforma brzina,
ravnomerna brzina, ustanovljena
brzina, postojana brzina; <-~, vacuum - brzina u vakuumu; ~,
variable - promenljiva brzina,
varijabilna brzina, brzina koja se
menja; ~, virtual - virtualna
brzina, efektivna virtualna brzina;
~, volume - zapreminska brzina,
brzina u odreenoj zapremini; ~
voltage - napon srazmeran brzini
cilja, brzinski napad (els.); ~,
wave - brzina talasa, brzina rasprostiranja talasa
velodyne - velodin, tip amplidina
(els.)
velvet - somot, kadifa (tek.)
veneer - furnir, lepenka; obloiti
daicama, furnirati; ~ log trupac za oplatice
vent - otvor ventila (mot.)
ventilating ducts - rashladni kanali
(ma!.)

774

vertex

Venturi meter (tube) - Venturijeva

cev, za merenje brzine proricanja
fluida, protokomer
verbal system - govorni ureaj,
govorni sistem
verde antique - vrsta ukrasnog
graevinskog kamena (serpentin inkrustiran mramorom) (grad.)
Verdet's constant - Verdeova konstanta
verdian - zeleni pigment (hromhidroksid)
verdigris - mineralni pigment; ~,
blue - bazni acetat bakra (boja);
~, crystallized - acetat bakra;
~, green - bazni acetat bakra
(boj, insekticid)
verification - proveravanje, provera
verify - proveriti
veritron - veritron, tip pirometra
verjuice - kiseo sok (od zelenog
voa)
vermeil - otvorenocrvena boja, skerlet
vermiculites - vermikuliti, proizvodi razgraivanja liskuna (min.)
vermilion - cinober, crveni oblik
merkuri-sulfida (hem.)
vernier - nonijus, vernijer; ~ caliper - eljuna merka, nonijusko
merilo (ma.)
verobyerite v. morganite
veronal - veronal, dietil-barbiturna
kiselina, sredstvo za spavanje (hem.)
Versamid - grupa plastinih masa
tipa poliamida (thnl.)
versatile - viestruko upotrebljiv
versatility - univerzalnost, raznostranost
versed cosine - trigonometrijska
funkcija (mat.)
Versene - preparati na bazi etilendiamin-tetrasiretne kiseline za spreavanje taloenja metala iz rastvora (thnl.)
versitron - kvantno-mehaniki pojaiva na bazi vrstog tela
vertebrae - pancirani talasovod,
oklopljeni talasovod (el.)
vertex - vrh, teme (gm.); ~ fed
antenna - antena napajanja u
petlji (rad.) i ~ of a hyperbola

vertex

775

- vrh hiperbole (mat.); ~ of

polygon - teme mnogougla (mat.)
vertical - uspravan, vertikalan; ~
adjustment - vertikalno podeavanje (ma.); ~ broaching machine - vertikalna maina za provlaenje (ma.); ~ journal osni rukavac (ma.); ~ lathe uspravni ili vertikalni strug (ma.);
~ milling - vertikalno glodanje
(ma. (; ~ milling attachment
- ureaj za vertikalno glodanje
(ma.); ~ milling machine maina za vertikalno glodanje
(ma.); ~ position welding zavarivanje u vertikalnom poloaju (zav.); ~ position welding,
weld made upwards by - uzlazni
av (zav.); ~ push broaching
- vertikalno provlaenje (ma.);
~ recording - dubinsko urezivanje (eh.); ~ screw - vertikalni
zavrtanj (ma.); ~ section uspravni presek; ~ spindle machine - maina sa vertikalnim
vretenom (ma.); ~ spindle milling machine - glodalica sa vertikalnim vretenom (ma.)
vertically-polarized wave - vertikalno polarisani talas (fiz.); ~
upwards, capability of welding
- sposobnost (elektrode) zavarivanja navie (zav.)
very high frequency - vrlo visoka
frekvencija, 30 do 300 MHz (eh.);
~ low frequency - frekvencija
od 10 do 30 MHz (eh.); ~ short
waves - vrlo kratki talasi; ~
thin covering - vrlo tanka obloga,
skramasta obloga elektroda (zav.)
vesicants - plikavci, materije koje
izazivaju stvaranje plikova (voj.)
vesuivante - vezuvijan, idokras (silikat Ca, Al, Mg i Fe) (min.)
vessel - 1. posuda, rezervoar, balon,
boca; 2. brod, laa; 3. avion; 4.
retorta (konvertera); 5. konus (za
obogaivanje u tekoj suspenziji);
~, air - posuda za komprirnovani
vazduh, kompresor; ~, boiling kazan za kuvanje, bojler, posuda
za vrenje; ~, calorimeter - kalorimetar, kalorimetarska posuda;
~, cargo - teretni brod; ~, com-

vestige
municating - komunikacione posude; ~, composite - kompozitna
posuda; ~, condensing - kondenzacioni lonac, kondenzaciona
posuda; ~, containment - hermetizovana ljuska (reaktor); -,
cooking v. boiling vessel; ~,
Dewar (vacuum) - uarova posuda, duar; ~, dritf-net - ribarski brod; ~, evacuated - vakuumski rezervoar, evakuisana posuda; ~, fishing - ribarski brod;
~, full-deck - palubni brod,
viepalubni brod; ~, full-scantiling - vierazmerni sud; ~,
hydrographic - hidrografski brod;
~, measuring - menzura, merna
posuda, izbadarena posuda; ~,
mine-laying - minolovac; ~,
mixing - posuda za meanje; ~,
naval - vojni brod; ~, oceanographic - okeanografski brod;
~, open - bespalubni brod, otvoren brod; ~, pilot - brod-pilot,
peljarski brod, brod-peljar; ~,
pressure - posuda visokog pritiska, posuda pod pritiskom; ~,
reaction - reakciona posuda; ~,
reactor - reaktorski blok, blok
reaktora; ~, rescue - brod za
spaavanje; ~, sailing - parobrod; ~, seine-net fishing ribarski brod, seiner; ~, settling
- komora za odleavanje, posuda
za odleavanje; ~, sister - jednotipne posude, istotipne posude;
~, space - kosmiki brod; ~,
surveying - hidrografski brod;
~, tank - tanker; ~, towed tegljeni brod, vueni brod; ~,
towing - remorker, brod teglja;
~, trading - trgovaki; ~, trawling - ribarski (ribolovni) brod,
trajler; ~, undecked - bezpalubni
brod; ~, washing - difuzor; ~,
water-right - sud nepropustljiv
za vodu, nepropusna posuda;
vest- pocket receiver - depni
prijemnik, minijaturni prijemnik
(rad.)
vestibule - predvorje, trem, predsoblje
vestige - trag, otisak, znak

vestigial
vestigial - degenerativni; preostali,
suvini; ~ sideband - delimino
priguenje bonog opsega (rad.)
vesuvianite v. idocrase
VHF amnirange - multidirekciona
radio-kula faznog sistema na UKT
^ a O - 3 0 0 MHz) (rad.)
viar* boica, stakence, fiola
vibrapack - pretvara vibracija
vibrashock - amortizer
vibrate - vibrirati, treperiti
vibrating rectifier - vibracioni ispravlja (eh.); ~ reed electrometer - vibracioni elektrometar
(el.); ~ reed instrument - aparat sa vibracionim jezicima (el.);
~ relay - rezonantni relej (el.)
vibration - vibracija, vibraciono
kretanje, kolebanje, treperenje, drhtanje, kretanje; ~ absorber amortizer,
priguiva
vibracija
(mot.); ~, acoustic - akustika
vibracija; ~ analyzer - analizator
vibracija (mot.); ~ bending vibraciono kretanje, vibraciono savijanje; ~, compression - vibracija pod pritiskom, vibracija pod
kompresijom; ~ control - amortizacija (mot.); ~ control device - amortizer, priguiva vibracija (mot.); ~, contour-s konturne vibracije; ~, damped opadajua vibracija; ~ damper
- amortizer (mot.); ~ damping
- gaenje vibracija, guenje vibracija (mot.); ~ effect - vibracioni
efect, vibracija; ~, elastic - elastino kretanje, elastina vibracija;
~, extenslonal v. longitudinal
vibration; ~, flexural-s - vibracije izvijanja; ~, forced forsirano kretanje, forsirano vibriranje; ~, free - slobodno kretanje;
slobodno od vibracija; ~, galvanometer - vibracioni galvanometar (el.); ~, harmonic - harmonijsko kretanje; ~, isotropic
- izotropno kretanje; ~, lateral
v. transverse vibration; ~, longitudinal - longitudinalno kretanje, uzduno kretanje; ~, magnetoelastic-s - magnetno-elastine
oscilacije; ~, magnetostaric-s magnetno-statike oscilacije; ~,

776

vlbroton

mechanical - mehaniko kretanje;

~ meter - vibrometar, mera
vibracija (mot.); ~, natural sopstveno kretanje, prirodno kretanje, naturalno kretanje; ~ node
- treptajni vor; ~, optical - optika vibracija; ~, resonance rezonantno kretanje; ~, self-induced - samokretanje; ~, shear-s
- vibracije smicanja; ~, sound
- zvuno kretanje; ~, steadystate-s - ustaljeno stanje; ~,
sustained - nesmirujue kretanje,
neumirujue kretanje; ~, sympathetic - rezonantno kretanje;
, thickness-s - oscilacije debljine; ~, thickness flezure-s vibracije ugiba po debljini; ~,
thickness shear-s - vibracije smicanja po debljini; ~, three-axes
- vibracija po tri ose; ~, threshold - kretanje na pragu ujnosti;
~, torsional - torziono kretanje;
~, transverse - popreno kretanje, transverzalno kretanje; ~,
width flexure-s - vibracije izvijanja po irini; ~, width shear-s
- vibracije smicanja po irini
vibrational spectra - vibracioni
spektri (fiz.); ~ stress - naprezanje usled vibracija (ma.);
vibrator - vibrator, pretvara vibracija (el.); ~, contour - konturni vibrator; ~, crystal - piezoelektrini rezonator; (piezo) kvarcni
rezonator; ~, flexure - rezonator
sa izvijanjem; ~, mechanical mehaniki rezonator; ~, piezoelectric v. crystal vibrator; ~,
quartz crystal v. crystal vibrator; ~, ring - kruni rezonator;
~, width flexure - rezonator sa
oscilovanjem izvijanja po irini;
~, width shear - rezonator sa
oscilovanjem smicanja po irini
vibratory movement - vibraciono
kretanje
vibrometer - vibrometar, mera vibracija (mot.)
vibromotive force - sila vibracionog kretanja (mol.)
vlbroton - vibroton (cev koja pretvara mehanike vibracije u modulaciju elektronskog mlaza) (eh.)

Vicara

777

Vicara - sintetika vuna na bazi

biljnih belanevina (ugl. kukuruznih) (thnl.)
vice - mengele (paralelne) (ma.);
~, cheek - mengele, eljuske (ma.);
o* clamps - mengelni umetak
(ma.)
vicinal - vicinalan, supstituisan na
susednim atomima ugljenika u molekulu (hem.)
video:
~ amplifier - video-pojaava,
pojaava signala slike, irokopojasni impulsni pojaava (TV);
~ channel - video-kanal, kanal
slike (TV); ~ coarse-fine encoded - video-signal sa grubim
i finim kodiranjem; ~ delay line
- video-linija kanjenja (TV); ~
filter - video-filter (TV); ~
frequency video-frekvencija,
frekvencija signala slike
(TV);
~ frequency amplifier - videofrekventni pojaava, pojaava signala slike (TV); ~ mixing modulacija video-signalima, modulacija signalima slike (TV); ~
pulse - video-impuls (TV); ~
recording - video-zapisivanje (beleenje) (TV); ~ signal - videosignal ( TV); ~ tube - video-cev,
kineskop (TV);
vidicon camera - vidikon, fotootporna predaj na cev (TV)
view:
~, radar - zona dejstva radarske
stanice; ~ viscometron - viskometron, elektronski instrument za
merenje viskoznosti;
viewing indicator - vizuelni indikator; ~ screen - ekran za
gledanje, ekran za posmatranje
vigorously crackling and spattering arc - prtei elektrini luk,
besni elektrini luk (zav.)
villamaninite - vilamaninit (sulfid
i selenid Cu, Ni, Co, Fe) (min.)
Villarl effect - Vilarijev efekat
vinegar - sirce, ocat (vodeni rastvor
siretne kiseline); ~, beer - pivsko
sirce; ~, cider - sirce od jabuke;
~, malt - sirce od fermentiranog
jema (slada); ~, wine - vinsko

viscosity

sirce; <--, wood - siretna kiselina

dobijena suvom destilacijom drveta
vinyl - vinil (radikal CH 2 CH-)
(hem.); ~ jacket - vinilski omota (thnl.); ~ plastics - vinilske
plastine mase (thnl.); ~ resins
- vinilske smole, plastine mase,
polimeri vinil-hlorida (PVC), vinilalkohola (PVA), vinil-acetata i njihovi meusobni polimeri (thnl.)
Vinylite - grupa plastinih masa na
bazi vinilskih derivata (thnl.)
Vinyon - sintetiko tekstilno vlakno
na bazi polivinil-hlorida (tek.)
virgin neutrons - primarni neutroni, pre no to su usporeni sudaranjem (nukl.)
virtual anode - virtuelna anoda
(els.); ~ cathode - virtualna katoda (eh.); ~ centre - virtuelni
centar, trenutno obrtite, obrtno
sedite (eh.); ~ focus - prividna
i virtuelna ia (opt.); ~ height
- virtuelna visina; ~ image virtuelna slika (kod rasipnog soiva) (opt.)
virulence - otrovnost, zaraznost,
kunost
viscid - lepljiv, idak
viscidity v. viscosity
viscometer v. viscosimeter
viscose - viskoza, natrijumova so
celuloznog ksantata, upotr. u industriji vetake svile, rejona (thnl.);
~ rayon - viskozna svila (tek.)
viscosimeter - viskozimetar (instrument za merenje viskoziteta);
~, capillary - kapilarni viskozimetar; ~, concentric v. rotary
viscosimeter; ~, falling sphere
- viskozimetar sa padajuom kuglom; ~, float - viskozimetar sa
plovkom; ~, pendulum - viskozimetar sa klatnom; ~, recording
- registrujui viskozimetar;
~,
rotary - rotacioni viskozimetar;
~, rotational v. rotary viscosimeter; ~j torsion - torzioni viskozimetar
viscosimetry - viskozimetrija (merenje viskoziteta)
viscosity - viskoznost, unutranje
trenje tenosti; viskozitet, itkost
(hem.); ~, absolute - apsolutni

viscosity

778

viscosity
viskozitet; ~, bulk - zapreminski
viskozitet; ~, dynamic - dinamiki viskozitet; ~, eddy v. turbulent viscosity; ~, effective
- efektivni viskozitet; ~, index
- indeks viskoznosti (hem.); ~,
intrinsic - unutranji (pravi, stvarni) viskozitet; ~, kinematic kinematska viskoznost; koeficijent
kinematske viskoznosti; ~, kinematic second - kinematska sekundarna viskoznost, kinematska zapreminska viskoznost; ~ of electrons - viskoznost elektrona; ~,
radiative - radijaciona viskoznost;
~, relative - relativni viskozitet;
~, residual - rezidualni (zaostali) viskozitet; ~, shear - viskozitet smicanja; ~, slurry - viskozitet suspenzije (kaastog stanja);
, turbulent - turbulentni viskozitet; ~, volume - zapreminski
viskozitet
viscous - viskozan, lepljiv; ~ molten pool - ilava rastopina (zav.);
~ slag - ilava troska (zav.)
visibility - vidljivost; ~, path vidljivost na trasi
visible noise - fon na ekranu ( TV);
~ spectrum - vidljivi spektar

(fiz.)

vision - vien je, vid, ulo vida, mo

vida
visitron - 1. vizitron, tip projekcione elektrolune cevi; 2. tip
emisionog fotoelementa
Vistanex - trg. ime za gumu na bazi
polibutilena (thnl.)
visual angle - vidni ugao; ~ busy
lamp - lampa zauzea (tel.); ~
busy signal - optiki signal zauzea (tel.); ~ course indicator
- vizuelni indikator kurseva (av.);
~ detector - vizuelni detektor
(av.); ~ examination - ispitivanje okom, vizuelno ispitivanje
(zav.); ~ indicator - vizuelni
indikator, vizuelni pokaziva; ~
persistence - vizuelna postojanost (thnl.); ~ transmitter video-predajnik (video-deo televizijskog predajnika) (TV)
vitallium - legura kobalta (mtl.)

vocoder

vitamins - vitamini (organske supstancije neophodne za pravilno

funkcionisanje
organizma,
biokatalizatori)
vitaminization - vitaminizacija (dodavanje vitamina prehrambenim
proizvodima)
vitaphone - vitafon (sistem snimanja
zvuka na plou) (eh.)
vita rays - vita-zraci (od 0,320,29
mikrona)
vitellin - vitelin, fosforprotein iz
umanceta jaja (hem.)
Vitroesil - liveni kvare, trg. ime za
posude od kvarenog stakla (thnl.)
vitreous - 1. staklast; 2. staklen; 3.
glaziran; ~ electricity - pozitivni elektricitet (el.); ~ silica
delay line - linija kanjenja livenog kvarca (el.); ~ slag - staklasta troska (zav.)
vitrescent - sposoban da se ostakli
(prede u staklasto stanje)
vitrification - ostakljivanje, prelazak u staklasto stanje
vitrified - ostakljen
vitriol - galica; vitriol; ~, blue bakar-sulfat, plavi kamen, modra
galica (hem.); ~, green - zelena
galica, melanterit, hidratisani ferisulfat (hem.); ~, lead - olovna
galica, anglezit, olovo-sulfat; ~,
oil of - sumporna kiselina (hem.);
~, white - bela galica, goslarit,
cink-sulfat (hem.) ~, zinc - cinkova galica, goslarit, cink-sulfat
vitriolization - obraivanje sumpornom kiselinom
vivianite - vivijanit (hidratisani fosfat gvozda) (min.)
vocabulary - renik
vocatron - vokatron, sistem unutarnje veze
vocoder - vokoder, kodni ureaj;
ureaj za preradu reci u obliku
kodnih signala; ~, autocorrelation - autokorelacioni vokoder;
~, correlation - korelacioni vokoder; ~, formant - formantni
vokoder; ~, harmonic - harmonijski vokoder; ~, high-fidelity
- vokoder koji daje visoku tanost
reprodukcije; ~, Laguerre ex-

vocoder

779

pansion - Lagerov ekspanzioni

vokoder; ~, pattern-matching
- vokoder koji radi na principu
komparacije sa etalon-spektrom;
~, phase - fazni vokoder; ~,
spectrum-channel - vokoder sa
spektralnim kanalima; ~, tactile
- taktilni vokoder; ~, voiceexycited - vokoder koji se pobuuje glasom
voder - vetaki glas, aparat za vetaki glas, vetaka usta (eh.)
voice - glas, zvuk, ton; govor; ~
and carrier pass filter - propusni filter zvunih frekvencija
i viih od njih (eh.) ; ~ channel
- zvuni kanal (TV); ~ coil zvuni kalem (eh.); ~ control modulacija govora (eh.); ~ frequency - zvuna frekvencija (eh.);
~ modulation - zvuna modulacija (eh.); ~ pas filter - tonski
propusni filter (eh.); ~ transmitter - predajnik reci (eh.)
void - prazan, pust, bez sadrine;
nepopunjen, nezauzet, upranjen;
slobodan; gasni mehur, pora
volatile - volatilan, izvetriv, isparljiv, pretvorljiv u paru (ili gas);
~ alkali - staro ime za amonijak
(hem.); ~ constituent - isprarljiv sastojak (hem.); ~ covering
- isparljiva obloga (zav.)
volatilisation - isparavanje, volatilizacija (hem.)
\ volatility - isparljivost; ~ product
- proizvod isparljivosti, proizvod
ravnotenih koncentracija gasova
graenih disocijacijom tenosti ili
vrstog tela (hem.)
volcanic tufa - vulkanska sedra
(min.)
volemetron - volumetron
volt - volt (V) (jedinica elektrinog
napona) = JA~ 1 s~ 1 ; ~ amperehour meter - voltampersatmetar
(el.); ~ ampere meter - voltampermetar (el.); ~ box - autotransformator, delitelj napona (el.);
~, second - volt-sekunda (el.);
~ transformer - naponski transformator (el.)
Volta effect - Voltin efekt (el.)

voltage

voltage - voltaa, napon (el.); ~

adjuster - regulator napona, podeava napona (el.); ~ amplification - pojaanje napona (el.); ~
amplifier - pojaava napona (el.);
~ and current setting working
- radni napon i struja (el.); ~,
anodizing - napon oksidacije;
~, are - napon elektrinog luka
(el.); ~, avalanche (breakdown)
- lavinski napon; ~, average srednji napon (el.); ~, back v.
reverse voltage; ~, barrier blokirajui napon, blokirajui prednapon, napon za zatamnjenje; ~,
base - napon baze; ~, basedand
- napon modulacionog signala; ~,
base-emitter - napon baza-emiter; ~, beam - napon za ubrzanje
(snopa), akceleracioni napon; ~,
bias - napon polarizacije, prednapon; ~, blocking v. barrier
voltage; ~, breakdown - probojni napon; ~, built-in - difuzioni napon, unutranji napon; ~
cathode sheath - pad napona na
katodnoj oblozi (cevi za gasno
pranjenje); ~ circuit - naponsko
kolo (el.) ; ~ coefficient - naponski koeficijent (el.); ~, collector
- napon kolektora; ~, collectorbase - napon kolektor-baza; ~,
collector saturation - napon zasienja kolektora; ~, commonmode - sinfazni napon; ~ control
- regulisanje napona, kompenzacija
napona, izjednaenje napona (el);
~ control, automatic - automatska regulacija napona (el.); ~
control, compensated - kompenzovana regulacija napona (elj.);
~ conventional load - propisani
radni napon luka (el.); ~, crest
v. peak voltage; ~, crossover
- kritini potencijal sekundarnog
unitera; ~ current-resistance pad napona na pmskom otporu,
omski pad napona; ~, cutoff zapreni napon; ~ derivate signal diferencijacije; ~ detector
- naponski detektor; ~, diffusion
v. built-in voltage; ~ divider
- razdelnik napona, delitelj napona (el.); ~ drop - pad napona

voltage
voltage
(el.); ~, emitter - napon emitera; ~, equilibrium - ravnoteni potencijal] ~, excess domain - napon ekscesnog domena;
~ factor - naponski koeficijent,
naponski faktor (el.); ~, flyback
- napon povratnog impulsa; ~,
forward - direktni napon; ~,
gate - napon gejta; ~, gatesource
- napon gejt-izvor; ~, gate-tochannel - napon gejt-kanal; ~
gradient - gradijent napona, naponski gradijent (el.); ~ grading
electrode - elektroda razdelnik
napona (el.); ~, Hali - Halov
napon; ~, inflection-point - napon u taki maksimalne strmine;
~ injected - 1. dodatni napon;
2. injektirani napon; ~, injection
- injekcioni napon; ~, injector napon injektora; ~, injected dodatni napon; ~, inverse v. reverse voltage; ~, junction - prelazni napon, napon na prelazu,
napon spoja; ~, Kerr-cell - napon Kerove elije; ~ limiter ograniava napona (el.); ~, link
- napon veze, napon linka; ~
modulator - naponski modulator
(els.);
~,
noise
napon
uma; ~, offset - napon smicanja; ~ 3 peak - maksimalni napon, amplituda napona; ~, peak
inverse v. peak reverse voltage;
~, peak-point - napon u taki
maksimuma struje; ~, peak reverse - maksimalni inverzni (zapreni) napon; ~, photoelectric
- fotoelektrini napon, fotonapon;
~, pinchoff v. cutoff voltage;
~, projected peak point - napon
vrne take; ~, pull-in - napon
aktiviranja; ~, pump - napon
pumpanja; ~, punch-through napon proboja; ~ quadrupler ema za uetvorostruavanje napona (el.); ~, quescent collector
- napon kolektora u radnoj taki;
~ ratio - koeficijent transformacije, odnos transformacije (el.);
~, reference - referentni napon;
~ regulation - regulacija napona,
stabilizacija napona (el.); ~ re-

780

voltmeter
gulator - regulator napona, stabilizator napona (el.); ~ relay naponski relej (el.); ~ resonance
- naponska rezonanca, redna rezonanca (el.); ~, reverse - inverzni
napon, zapreni napon; ~, reverse breakdown - inverzni probojni napon; ~, saturation napon zasienja, saturacioni napon;
~ sensitivity - osetljivost napona (el.); ~, signal - napon
signala; ~, source - 1. napon
izvora; 2. napon generatora; ~,
sputtering - napon raspraenja
(metala); ~ stabilizer - stabilizator napona (el.); ~, staircase
- napon stepenastog oblika, napon
zupastog oblika; ~, sustain(ing)
- podravajui napon; ~, switching - prekidaki napon, napon
ukljuenja; ~, thermal - toplotni
napon; ~, threshold - napon
praga; ~ to ground - napon
prema zemlji (el.); ~ transformer - naponski transformator (el.);
~, tree-branch - napon grane
drveta; ~ tripler - utrojiva napona (el.); ~, turnover - napon
prebacivanja, napon prenoenja, napon skaniranja (jednostrukog), napon brisanja; ~, valley (-point)
- minimalni napon, dolinski napon; ~ variation - promena napona (el.); ~ variation with the
speed of a generator - promena
napona sa brzinom generatora (elj.);
~, welding load - napon pri
optereivanju
usled
zavarivanja
(zav.); ~, working - nominalni
napon, radni napon; ~, Zener napon Zenerovog proboja

voltage controlled - sa naponskim

upravljanjem
voltaic battery - galvanska baterija
(el.); ~ cell - galvanski element,
galvanska elija (el.)
Volta's cell - Voltin element (elija)
(el.)
voltmeter - voltmetar (el.); ~,
differential - diferencijalni voltmetar; ~, digital - digitalni voltmetar; ~, frequency selective
- selektivni voltmetar; ~ phase

voltmeter

vector - mera napona i faznog

pomeraja
voltron - 1. voltron, naziv serije
prijemnopojaivakih cevi; 2. izolacioni kompaund
volume - jaina, tonska jaina;
zvunost; veliina; zapremina; obim; ~, clearance - mrtvi prostor (mot.); ~ compressor priguiva jaine zvuka, kompresor jaine zvuka (eh., ak.); ~,
confinement - zapremina dranja (plazme); ~ control - regulacija nivoa, regulacija jaine (zvuka) (eh.); ~ expander - ekspander; ~ limiter - ograniava jaine zvuka (rad.); ~ meter mera jaine zvuka, mera zvune
jaine (ak.); ~, mode - zapremina tipova oscilovanja; ~ of
fluid - volumen fluida; ~ of
metal removed - volumen odnesenog metala (ma.); ~ of
sound - zvuna jaina (ak.); ~
range - opseg zvune jaine (ak.);
~ rate of flow - koliina protoka;
~ recombination prostorna
rekombinacija (fiz.); ~ recombination rate - brzina prostorne
rekombinacije (fiz.); ~ removed
per tooth - volumen odnoenja
jednim zubom (ma.); ~ resistivity - zapreminski otpor (el.);
~, scattering - zapremina rasejanja; ~ velocity - obimna brzina,
prostorna brzina; ~ voltammeter - zapreminski voltampermetar (el.)

Vycor

781

volumenometer - instrument za
merenje gustine (specifine zapremine) (hem.)
volumetric - volumetrijski, zapreminski (hem.); ~ analysis - vo-

lumetrijska analiza, primena standardnih rastvora za odreivanje

koliine elemenata ili jedinjenja u
rastvoru (hem.); ~ delivery volumetrijska dobava (ma.); ~
efficiency - zapreminski koeficijent korisnog dejstva (ma.); ~
expansion - zapreminsko irenje

(fiz.); ~ modulus of elasticity

- zapreminski modul

(fiz.)

elastinosti

volumetry - volumetrija (hem.)

voluminous - voluminozan, velike
zapremine
volute - zavojita koljka, zavojiti
pu, uvojak, zavojak
vowel articulation - artikulacija
glasa (samoglasnika)
vortex - vrtlog, vihor; ~ field vrtlono polje, vihorno polje (el.);
~ whistle - vihorno pitanje,
vihorno zvidanje (ak.)
Vuepak - plastine folije na bazi
acetata celuloze (thnl.)
vulcanisation - vulkanizacija, obrada gume sumporom radi dobijanja
novih osobina (thnl.)
vulcanised fibre - vlakna dobijena
posle obrade papirne pulpe rastvorom cink-hlorida (thnl.)
vulcanite - vulkanit, ebonit, tvrdo
vulkanizovana guma (thnl.)
vulcanized indi-rubber cable kabl s gumenom izolacijom (el.)
Vulcaprene - vrsta sintetike gume
(thnl.)
vulgar fraction - obian razlomak,
zajedniki razlomak (mat.)
Vultex - kauuk-lateks vulkanizovani u tenom obliku (thnl.)
vu meter - mera zvune jaine

(ak.)

Vycor - vrsta vatrostalnog stakla

VAM vinyl acetate monomer - vinilacetat monomer

VCM
vinylchloride monomer - vinilhlorid monomer
VPC vapor-phase chromatography - hromatografija u gasnoj fazi

w
W

- simbol za element volfram

(hem.)
wad - vad, koloidna modifikacija
psilomelana, mangan-oksid sa raznim primesama (mitt.)
wadding - vata
wafer - podmeta; oblanda; obloga;
~, active device - ploa sa aktivnim elementima; ~, capacitor - ploa sa kondenzatorima;
~, crystal - kristalna ploa; ~,
diffused - difuzna ploa; ~, end
- krajnja ploa; ~, germanium
- germanijumska ploa; ~, microelement - ploa s mikroelementima; ~, resistor - ploa sa
otpornicima; ~, semiconductor
- poluprovodnika ploa; ~, silicon - silicijumska ploa; ~, singlecrystal silicon - ploa od monokristala silicijuma; ~, socket presovano podnoje
(eh.);
~,
stacked-s - paketirana ploa; ~
switch - okrugli (presovan) prebaciva (el.)
Wagner ground - Vagnerovo uzemljenje (za most naizmenine struje) (el.)
wagon weighing machine - eleznika vaga (sbr.)
wainscot - oplata, drvena zidna
obloga (graev.)
wake - trag, brazda
wale - rub, ivica

walk:
~ random - 1. sluajno lutanje,
sluajna promena pravca; 2. neuredno kretanje
walkie-lookie - prenosna televizijska
kamera
Walkie-no-back-talkie - minijaturni radio-predajnik (rad.)
Walkie-talkie - dupleksni prenosni
radio-telefon (rad.)
walking beam furance - prolazna
pe sa povremenim pomeranjem
(thnl.)
wall - zid, strana plonika blia
zidovima kua; ~, containment
- hermetizovana kapsula, hermetizovana obloga, zid suda; ~, domain - granica domena; ~, end
- krajnji zid; ~, entrance insulator - uvodni izolator (eh);
~, izolation. - izolovani zid,
izolovana pregrada (membrana); ~,
magnetic domain v. domain
wall; ~ of pipe - zid cevi (mat.) ;
~ outlet - zidni izlaz, zidni ep
(graev.); ~ plug - zidni utika,
zidna rozeta za epove; ~ socket
- zidno podnoje, zidna rozeta za
epove; ~ telephone - zidni telefon; ~ thickness - debljina zida
(graev.); ~ thickeness measurer - mera debljine zidova
(ultrazvukom) (graev.); ~ tube
- prolazna cev, prolazni izolator
(graev.); ~ type telephone set
- zidni telefonski aparat

walnut
walnut - orah (hot.)
walnut capacitor - minijaturni vakuumski kondenzator (els.); ~
oil - orahovo ulje
wamoscope - vamoskop
wander - lutanja (radio-signala) promena pravca (radio-signala)
wander plug - jednopolni ep (el.)
wandering - lutanje (radio-signala),
promena pravca (radio-signala)
warble rate - dubina frekventne
modulacije' (eh.); ~ tone - promenljivi ton, drhtei ton (ak.)
warbled - frekventno modulisan
(eh.)
warbler - modulator sa reaktivnom
cevi (eh.)
ware - roba, fabrika roba
warehouse - stovarite
Warfarin - trg. ime za fenil-acetilhidroksikumarin, otrov (hem.)
warm laboratory - laboratorija za
rad sa srednje radioaktivnim materijalom, obino od 10 mC do
1 C. (nukl.)
warm-up drift - odstupanje frekvencije pri zagrevanju (eh.)
warm-up time - vreme zagrevanja (eh.)
warning - opomena, upozorenje;
predznak; obavetenje; ~ circuit
- signalno kolo (eh., tt.); ~,
early - daljinska detekcija, rana
detekcija; ~, microwave early
- radar za daljinsko otkrivanje
cilja; ~, radio - radio-upozorenje,
radio-opomena; ~ station - alarmna stanica, stanica za upozorenje
(tb., tel.)
warp - osnova (tkanja) (tek.); umotati
warpage - paket; ue za vuenje
broda, vuenje broda (pom.)
wash oil - apsorpciono ulje (thnl.)
washer - podmeta, zaptiva; maina za pranje rublja; ~, lock sigurnosni podmeta; ~, valve
stem - podmeta osovine ventila;
washing soda kristalna soda, soda
za pranje rublja (hem.)
waste disposal - uklanjanje radioaktivnih otpadaka (nukl.); ~ heat
- otpadna toplota (tt.); ~ quan-

784

water

tity per unit time - koliina otpadaka u jedinici vremena; ~

uranium - otpadni uranijum,
uranijum koji ima sadraj 2 3 5 U manji
od prirodnog, posledica izgaranja
u reaktoru ili kao osiromaeni
otpadak ureaja za razdvajanje izotopa (nukl.)
water - voda; jedinjenje vodonika
i kiseonika (hem.); ~ bath - vodeno kupatilo (hem.); -' boiler
reactor - nuklearni reaktor sa
obogaenim gorivom koje je rastvoreno u vodi, odlikuje se veoma
malim dimenzijama (nukl.); ~
-cooled tube - cev sa vodenim
hlaenjem (eh.); ~ cooling hlaenje vodom (tt.); ~, deionized - dejonizovana voda; ~ delay
line - vodena linija za kanjenje
(el.); ~ development - naknadno izazivanje emulzije u vodi
za ispiranje (jot.); ~ displacement contact type generator kontaktni razvija acetilena sa istiskivanjem vode (thnl.); ~ displacement gasholder - skuplja
gasa sa istiskivanjem vode (thnl.);
~ feed mechanism - ureaj za
napajanje vodom (thnl.); ~ gas
(blue gas) - vodeni gas (hem.);
~ glass - vodeno staklo, vodeni
rastvor alkalnih silikata (hem.);
~ load - vodeno optereenje
(ma!.); ~ of crystallisation kristalna voda, kristalizaciona voda,
voda koja ulazi u sastav kristala
(hem.); ~ pipe - vodovodna
cev (graev.); ~ piping - vodovod (graev.); ~ pressure vodeni pritisak (graev.); ~ pressure test - provera pritiska
vode (graev.); ~ pump - vodena pumpa (ma!.); ~ softeners
- omekiva vode (soda, boraks
i dr.) (thnl.); ~ tank - rezervoar
za vodu; ~ to carbide generator
(dryresidue type) - razvija acetilena sa suvim ostatkom (thnl.);
~ to carbide type generator razvija acetilena sa kapanjem vode (thnl.); ~ to carbide generator (semi-solid residue type)
- razvija acetilena sa kapanjem

water

785

vode u karbidske pregrade (thnl.);

~ tolerance - dopustivi sadraj
-vode (hem.); ~ vapor - vodena
para (hem.); ~ -water reactor
- heterogeni nuklearni reaktor kod
koga je obina voda istovremeno
moderator i prenosnik toplote
(nukl.)
waterproof - nepropustljiv za vodu
(thnl.)
waterproff paper - papir impregniran bitumenom, ter-papir (thnl.)
waterproofing - proces obrade tekstila i drugih materijala da bi bili
neprobojni za vodu (thnl.); ~
salts - soli koje tvore nepropustljivost za vodu (thnl.)
watertight - nepropustljiv za vodu,
nepromoiv, hermetian (thnl.); ~
machine - maina zatiena od
vode (ma!.)
watt - vat (W) (jedinica snage)
= J s-i
watt-hour - vat-as (Wh) (jedinica
energije) 3 600 J
watt-hour meter - vatsatmetar
wattage - potronja u vatima (el.)
wattless component - reaktivna
komponenta (el.); ~ current reaktivna struja (el.); ~ power reaktivna snaga (el.)
wattmeter - vatmetar (el.); ~,
pondermotive force - ponderomotorni vatmetar; ~, radiationpressure - vatmetar na bazi pritiska zraenja
wave - talas; signal (rad.); ~,
acoustical - zvuni talas; ~,
accoustic-gravity-s - zvuno-gravitacioni talasi; ~, Airy - Ejrijev
talas; ~, Alfen - Alfenov talas;
~, alpha - alfa-talas (modanai
talas sa frekvencijom od 9 do
14 Hz); ~, analysis - analiza
talasa, analiza harmonika (rad.);
~ antenna - talasna antena (Beveridova) (rad.); ~, atmoshperic - atmosferski talas, prostorni
talas; ~, back - reflektovani talas;
~, backscattered - talas povratnog rasejanja; , backward -povratni talas; ~, beta - beta-talas
(modani talas sa frekvencijom
SORenlk

wave
veom od 14 Hz); ~, bound vezani talas; ~, brain - modani
talas; ~, broadcast - signal
radio-difurzione stanice; ~, centrimetric-s - santimetarski talasi
(od 3 do 30 GHz); ~, characteristic - karakteristian talas (s
nepromenjenom polarizacijom pri
prolazu kroz sredinu); ~, circular
- kruni talas; ~, circular electric - kruni elektrini talas; ~,
circularly polarized - talas sa
krunom polarizacijom; ~, circular magnetic - kruni magnetni talas; ~, clipped - ogranieni
talas; ~, clockwise polarized v. rigthand(ed) polarized wave;
~, coherent - koherentni talas;
-~, collective-s - kolektivni talasi;
~, collective phonon-s - kolektivni fononski talasi; ~, collective phonon-electron-s - kolektivni fonon-elektronski talasi; ~,
collective sound-s - kolektivni
zvuni talasi; ~, compression(al)
- talas kompresije; ~, compressional - dilatational-s- kompresiono-dilatadoni talasi; ~, condensational - talas sabijanja; ~,
conductance - talasna provodnost
(el.); ~, conical - konusni talas;
~3 continuous-s - 1. neprigueni
talasi; 2. nepriguene oscilacije; ~,
control - upravljaki signal, kontrolni signal; ~ converter - talasni konvertor (el.); ~, cosmic
radio-s - kosmiko radiofrekventno zraenje; ~, counterrotadng-s
- obrnuto rotirajui talasi; ~,
creeping - odvojeni talas; ~
crest - talasni breg (fiz.); ~,
current - talas struje, strujni
talas; ~, current density - talas
gustine struje; ~j cyclotron ciklotronski talas; -~, cylindrical
- cilindrini talas; -~, damped prigueni talas; ~, decadent-s
1. prigueni talasi; 2. priguene
oscilacije; ~, decametric-s dekametarski talasi od (3 do 30
MHz); ~, decaying v. damped
wave; ~, decimetric-s - decimetarski talasi (od 300 do 3000
MHz); ~, Dekametric-s v. de-

wave
wave
cametric waves; , delta - deltatalas (modani talas sa frekvencijom niom od 9Hz); ~, density
- talas gustine; ~, difracted prelomljeni talas; , dilatational
- longitudinalni talas; ~ dipole
- talasni dipol (el.); ~, direct 1. direktni talas; nereflektovani
talas; 2. povrinski talas; ~, discontinous-s - 1. prigueni talasi;
2. priguene oscilacije; ~ distortion - izoblienje talasnog oblika
(fiz.)', ', disturbing - perturbancioni talas; ~, divergent-s _. divergentni talasi; ~, down-coming v. reflected wave; ~
duct - talasni kanal (el.); ~,
ducted gravity - gravitacioni talas koji se rasprostire po atmosferskom kanalu; ~, E-s - E-talas,
talas tipa E; ~, eartfa-reflected
- talas reflektovan od Zemlje; ~,
elastic - elastini talas; , electromagnetics - 1. elektromagnetni talasi; 2. elektromagnetne
oscilacije; ~, electron cyclotron
- elektronski ciklotronski talas;
~, electrostatic - elektrostatiki
talas; ~, elliptical - eliptikni
talas; ~, elliptically polarized elipticnopolarizovani talas; ~, emitted - emitovarli talas; ~, energy density - talas, gustine energije;
~ equation - talasna jednaina
(fiz.) i ~, evenescent-s - prigueni talasi; ~, excited - ekcitovani talas; ~, exciting - ekscitujui talas; ~, extraneous-s strani signali, boni signali (talasi);
~, extraordinary - neobini talas; ~, far-infrared - talas dalekog infracrvenog opsega; ~, fast
- brzi talas; ~, fast cyclotron brzi ciklotronski talas; ~, fast
space-charge - brzi talas gustine
prostornog naelektrisanja; ~, field
- 1. talas magnetnog fluksa; 2.
pobudni talas; ~, free - slobodni
talas; ~, free-space - talas u
slobodnom prostoru; ~, free surface - slobodni povrinski talas;
~ function - talasna funkcija
(fiz.); ~, fundamental - osnovni

786

wave
talas, prvi harmonik; ~, Goubon
- Guboov talas; ~, gravitational - gravitacioni talas; ~, ground
- 1. zemaljski talas; 2. osnovni
signal; ~, ground-reflected v.
earth-reflected wave; ~, growing - rastui talas; ~, growing
standing - rastui stojei talas;
~j growing surface - rastui povrinski talas; ~, guided - vodeni talas, usmereni talas; ~, heat-s
- toplotni talasi, infracrveni talasi;
~, hectometric-s - hektometarski talasi (od 300 do 3000 KHz);
~, helicon - helikon, spiralni talas; ~, high-frequency-s - kratki
talasi (od 3 do 30 MHz); ~ hollow - talasna dolina; ~, hydromagnetic - hidromagnetni talas;
-, hydrothermomagnetic - hidrotermomagnetni talas; , hypersonic - ultrazvuni talas; ~, idler
- jalov talas (kod parametarskog
pojaanja); ~, impedance - talasna impedanca, karakteristina impedanca (rad.); ~, impinging v.
incident wave; ~, incident upadni talas; ~, increasing v.
growing wave; ~, indirect v. sky
wave; ~, infrated-s v. heat waves
~, inhomogeneous - nehomogeni
talas; ~, interferential-s - interferencioni talasi; ~, ion cyclotron - jonski ciklotronski talas;
~, ionic - jonski talas; ~, ionospheric v. sky wave;- <,' ionsound - jonski zvuni talas; ~,
kilometric-s - kilometarski talas
(od 30 do 300 KHz); ~, knock v.
shock wave; ~, L v. left-hand(ed) polarized wave; ~, Lamb-s
- Lembovi talasi; ~, lattice-s oscilacije (kristalne) reetke; ~,
leaky - talas s gubicima na zraenje; ~, leaky space-charge talas prostornog naelektrisanja s
gubicima na zraenje; ~, leftcircular helical - levo polarisani
spiralni kruni talas; ~, lefthande(ed) polarized - levo polarisani talas; ~, LH v. lefthande(ed) polarized wave; ~,
light - svetlosni talas; ~, long-s
- dugaki talasi (od 300 KHz do

787

300 Hz); ~, longitudinal - longitudinalni talas; ~, low-frequency-s v. kilometric waves; ~,

magnetoelastic - magnetno-elastini talas; ~, magnetohydrodynamic - magnetno-hidrodinamiki talas; ~, magneto-plasma
- magnetno-plazmeni talas; ,
magneto-sound - magnetno-zvuni talas; ~, magnetostatic magnetno-statiki talas; ~, magnon - magnonski talas; ~, maintained-s v. continuous waves;
~ mechanics - talasna mehanika,
grana fizike; ~, medium-frequency-s - srednji talasi (od 300
do 3000 KHz); ~, medium highfrequency-s - talasi od 200 do
50 m; ~, metric-s - metarski
talasi (od 30 do 300 MHz); ~,
microwave (frequency) acoustic - akustini talasi; ~, millimetric-s - milimetarski talasi (od
30 do 300 GHz); ~ motion talasno kretanje (fiz.); ~, moving - v. travelling wave; ~,
multiple-hop sky - viestruko
reflektovano prostorni talas, viestruko reflektovani jonosferski talas; ~, near-surface v. ground
wave; ~, negative - negativni
talas; ~ normal - normala talasa (fiz.); -~ number - talasni
broj, broj talasa (stojei talasi u
provodniku) (fiz.); ~, O v. ordinary wave; ~, oblique - kosi
talas; ~, oblique hydromagnetic - kosi hidromagnetski talas;
-~, optical - optiki talas; ~,
ordinary - obini talas, normalni
talas; ~, outgoing - izlazni talas;
~, parametrically coupled-s parametarski-vezani talasi; ~-, particle displacement - talas pomeranja estica; ~, persistent-s v.
continuous waves; ~^, phonon
- fononski talas; ~ picture - oblik signala slike; ~, piezoelectric
sound - piezoelektrini zvuni
talas; ~, plane - ravni talas; ~,
plasma - talas plazme, plazmeni
talas; polarization - polarizacija talasa (fiz.); ~, polarized polarizovani talas; ~, polychro50

wave
matic - polihromatski talas; ~,
positive - pozitivni talas; ~, pressure - talas pritiska; ~, primary
- primarni talas; ~, principle-s
- osnovni talasi; ~ propagation
- prostiranje talasa, propagacija
talasa (fiz.); ~, pump - talas
pumpanja; ~, L v. quasilongituditanl wave; ~, ~T v.
quasi-transverse wave; ~, quasilongitudinal - kvazilongitudinalni
talas; ~, quasi-transverse - kvazitransverzalni talas; ~, radiated
- 1. izraeni talas; 2. izraeni signal;
~, radio-s - radio-talasi, radiofrekventna zraenja; ~, random-s
- sluajne oscilacije; ~, Rayleigh-s
- Relijevi talasi; ~-, reference referentni talas; ~, reflected reflektovani talas; prostorni talas;
~, refracted - prelomljeni talas;
~, residue-s - normalni talasi;
~, return - inverzni talas; ~,
RH v. right-hand(ed) polarized
wave; ~, right-circular helical
- spiralni talas; ~>, rotary - obrtni
talas (talas sa obrtnim poljem polarizacije); ~, rotational v. shear
wave; ~, running v. travelling
wave; ~, S - S-talas; ~, scattered - resejani talas; ~, scattered
outgoing-s - rasejani izlazni talasi; ~, sensing - sondirajui
talas; ~, shear - talas smicanja;
~, shock - udarni talas; ~,
short-s - kratki talasi (s duinom
talasa kraom od 200 m); ~,
shrinking v. damped wave; ~,
signal - talas signala, signalni
talas; ~, sky - prostorni talas,
jonosferski talas; ~, slow - spori
talas; ~, SI^-SSB v. square-law
singlesideband wave; ~, Sommerfeld - Zomerfeldov talas; ~,
sonic v. sound wave; ~, sound
- zvuni talas; ~, space v. sky
wave; ~, space-charge - talas
gustine prostornog naelektrisanja;
~, spacing - razdvojni signal;
~, spatial v. sky wave; ~,
spatially-growing - prostorno rastui talas; ~, spherical - sferni
talas; ~, spin - spinski talas; ~s
squarish - pravougaoni talas; ~,

wave
wave
standing - stojei talas; ~, standing whistler - stojei talas atmosferske smetnje; ~, stationary
v. standing wave; ~, stray-s
- lutajui talasi; ~, submillimetric-s - submilimetarski talasi;
~, supersonic-s - ultrazvuni talasi; ~, surface v. ground wave;
~, sustained-s v. continuous
waves; ~, synchronous - sinhroni talas; ~, tangential - tangencijalni talas; ~ theory of
light - talasna teorija svetlosti
(fiz.); ~, thermal sound - termalni zvuni talas; ~, ther momagnetic - termomagnetni talas;
~, timing - vremenski signal,
tanki signal; ~, torsional - torzioni talas; ~, transverse transverzalni talas; ~, transverse
acoustic - transverzalni akustini
talas; ~, transverse magnetic transverzalni talas; ~, travelling
- progresivni talas, putujui talas;
~, tropospheric - troposferski
talas; ~ -type converter - talasni konvertor (rad.); ~, ultrashort-s - ultrakratki talasi (krai
od 10 m); ~, ultrasonic - ultrazvuni talas; ~, undisturbed 1. neizoblieni talas; 2. neizoblieni signal; ~, US v. ultrasonic
wave; ~, very high - frequency-s
- metarski talasi, kratki talasi;
~, viscosity - viskozni talas; ~,
voltage shock - udarni talas napona; ~, whistler - talas atmosferske smetnje; winding - valoviti namot (elj.); ~, X v. extraordinary wave; ~, zero - mean
square - pravougaoni talas sa
nultom srednjom vrednou;
waveform - oblik talasa, oblik
signala (rad.); ~, binary - binarni signal; ~, Doppler - invariant - nepromenljivi signal u
odnosu na Doplerov efekat; ~,
Doppler-tolerant signal - tolerantni signal u odnosu na Doplerov efekat; ~ generator - generator impulsa odreenog oblika
(eh.); ~, noise - signal uma;
~ -of pulse - oblik impulsa; ~,

788

waveguide
pump - oblik pumpnog signala;
~, quench - oblik pomonih oscilacija; ~, square - oscilacije
pravougaonog oblika; ~, staircase - zupasti trougaoni oblik
talasa (signala); ~, triangular oscilacije trougaonog oblika

wavefront - elo talasa, front talasa; ~, reconstructed - rekonstruisani talasni front; ~, reference - referentni talasni front;
~, uniform-phase - talasni front
s konstantnom fazom
waveguide - talasovod (rad.); ~,
alr-filled - talasovod sa vazdunom ispunom; ~, all-metal metalni (celometalni) talasovod; ~,
ammonia-filled - talasovod sa
amonijanom ispunom; ~ attennuator - oslabijiva talasa (rad.);
~, beam (mode) - svetlovod;
~ bend - koleno talasa (rad.);
~ bifurcation - ravanje talasovoda, grananje talasovoda (rad.);
- cell - elija talasovoda, otvor
talasovoda (rad.); , circural
- talasovod krunog preseka; ~,
conducting - provodni talasovod;
~, corrugated - talasasti talasovod, elastini talasovod; ~ coupler
- pobuiva talasovoda, ureaj za
pobuivanje talasovoda (rad.); ~
coupling - talasovodna sprega,
talasovodni spoj (rad.); ', depletion layer - talasovod formiran
osiromaenim slojem; ~, diaphragmatic - talasovod sa dijafragmama; ~, dielectric - dielektrini talasovod; ~, dielectric
(-filled) - talasovod s dielektrinom ispunom; ~, disk (-loaded)
- talasovod s dijafragmama; ~,
distributed beam - talasovod sa
raspodeljenim parametrima; ~, dominant mode - talasovod za
osnovni tip oscilacija; ~ duplexer
- duplekser talasovoda (rad.); ~>
earth-ionosphere - talasovod Zemlja-jonosf era; ~ elbow - koleno
talasovoda (rad.); ~, electron elektronski talasovod; ~, elliptic
- eliptini talasovod; ~. ferritefilled - talasovod s feritnom is-

waveguide

789

punom; ~, flexible - elastini

talasovod, fleksibilni talasovod; ~,
free-space - otvoreni talasovod;
~, gyrotropic-medium - irotropski talasovod; ~, H - talasovod sa poprenim presekom u
obliku H; ~, helix - spiralni talasovod; ~, hollow - uplji talasovod; ~ impedance bridge talasovodni impedansni most (eh.);
~, interlocked type - elastini
talasovod; ~, leaky - talasovodantena s uzdunim procepom, talasovodna antena s prorezom; ~,
liquid metal filled - talasovod
sa ispunom od tenog metala; ~,
loaded - optereeni talasovod;
~, lossless - talasovod bez gubitaka; ~, manifold - v. corrugated
waveguide; ~ mode - nain oscilovanja u talasovodu, tip oscilovanja
u talasovodu (rad.); ~, off-sized
- talasovod s nestandardnim poprenim presekom; ~, optical v.
beam(mode) waveguide; ~, overmoded v. oversized wave guide; ~, oversized - 1. talasovod za
vie tipova oscilovanja; 2. talasovod
s piramidalnim zavretkom; ~,
planer dielectric - ravni dielektrini talasovod; ~, plasma plazmeni talasovod; ~, plasmafilled - talasovod sa ispunom od
plazme; ~, pump - pumpni talasovod; ~, quasi-optical - kvazioptiki talasovod; ~, radiating
- talasovodna antena; ~, rectangular - pravougaoni talasovod;
~, reflecting beam (mode) refleksioni talasovod; ~, regular
- regularni (obini) talasovod; ~,
ridge - grebenasti talasovod; ~,
rigid - vrsti talasovod; ~, running(-wave) v. travelling waveguide; ~, segment - talasovodni segment (rad.); ~, semiconductor-filled - talasovod s
poluprovodnikom ispunom; ~,
single-mode v. standard-size
wave guide; ~, sinuous - zmijoliki talasovod; ~, slotted - merna linija; ~, squeeze section deo talasovoda promenljivog pre-

way

seka (rad.); ~, standard-size 1. talasovod standardnih razmera,

standardni talasovod;
2. talasovod s jednim tipom oscilacija;
~, standing - talasovod sa stojeim talasima; ~ switch - talasovodni prekida, talasovodni prebaciva (rad.); ~, tapered talasovod promenljivog poprenog
preseka; ~, terresrtial - prirodni
talasovod; ~, trapezoidal - trapezoidni talasovod; ~, travelling
- talasovod s progresivnim talasima;
~, uniform - uniformni talasovod; ~, unloaded - neoptereeni
talasovod -K, talasovod sa poprenim presekom u obliku n; ~ wavelength - talasna duina talasovoda (rad.)
wavelength - talasna duina (rad.,
fiz.); ~, acoustic - duina zvunog talasa; ~, constant - konstanta talasne duine, fazna konstanta (homogene linije); ~, critical v. cutoff wavelength; ~,
cutoff - kritina talasna duina;
~, free-space - talasna duina
u slobodnom prostoru; ~, guide duina u talasovodu; ~, helicon duina spiralnog talasa; ~, laser
talasna duina zraenja lasera; ~,
maser - talasna duina zraenja
masera; ~, optical - duina optikog talasa; ~, phonon - talasna
duina fonona; ~, reduced redukovana talasna duina spintalasa; ~, spin-*wave - duina
spin-talasa
wave-mechanical - kvantnomehaniki
wave-number - talasni (valni) broj
wavellite - vavelit, lesonit (bazini
fosfat aluminijuma) (min.)
wavemeter - talasomer (rad.)
wavetrain - talasni niz, red talasa
wavy - talasast, valovit; talasno;
~ master, wax original - original od voska (ak)
wax - vosak; , caraauba - karnauba vosak
way - put, drum; staza, putanja;
ulica; ~ car - slubeni potanski
vagon; ~ curcuit - obilazno me-

way

790

way
dumesno kolo, obilazak direktne
meumesne linije, obilazni put
(tel.)
weak - slab; ~ acid - slaba kiselina
(hem.); ~ current engineer slabostruja, inenjer slabe struje;
~ current engineering - tehnika
slabe struje (eh.)
weak negative - slab (nedovoljno
osvetljen) negativ (jot.)
weakening of cross section - slabljenje preseka
wear - habanje; troiti se, habati;
~ out - izlizati; ~ resistance otpornost protiv habanja; ~ system
- habanje sistema; ~ test - ispitivanje habanja, ispitivanje na habanje
weather forecast call - poziv specijalne slube (prognoza vremena)
(meteor.)
weatherometer - ureaj za odreivanje otpornosti bojenih premaza
prema
atmosferskim
uticajima
(thnl.)
weatherproof - otporan na atmosferske promene (thnl.)
weber - veber (Wb) (jedinica magnetskog fluksa)
weddings - papir za tampanje
reklame, plakatna hartija
wedge - klin; ~ and grove transmission ration - klinasto lebni
prenos; ~ angle - ugao klina; ~
bolt - klinasta ivija; ~ contact
- jeziasti kontakt; ~ -shaped klinast, oblika klina
weed - korov; ~ control - unitavanje korova; ~ control aggregates - ureaji (sprave) za unitavanje korova; ~ extramination
- unitavanje korova; ~ exterminator - sredstvo za unitavanje
korova; ~ killer - sredstvo za
unitavanje korova; ~ seed seme korova; ~ sprayer - prskalica za korov
weeder - drljaa za trganje korova
weedicide - sredstvo za unitavanje
korova

weld, edge

weekly earning - nedeljna (sedmina) plata, primanja; ~ season

ticket - nedeljna karta (saobraaj)
weep hole - odvodni otvor, prorez,
prokapni otvor
weft - potka, tkanje, tkanina (tek.)
Wehneltbreaker - Veneltov prekida (eh.); ~ cathode - Veneltova
katoda, oksidna katoda (els.); ~
cylinder - Veneltov cilinder, fokusirajua elektroda (eh.); ~ -filament - oksidna katoda (eh.)
wehrlite - verlit, pilzenit (bizmuttelurid) (min.)
weigh-batcher - dozirana vaga;
~ -bridge - mosna vaga
weigher - dozirani ureaji
weight - teina, mera, teret, teg;
~ -density - specifina teina;
~ distribution - raspored teine;
~, fill - teina punjenja (thnl.);
~ mili - glodalica (ma.); ~
of deposited metal - teina dodatog materijala (zav.); ~ of
electrode melted in unit time
- uinak topljenja (zav.); ~ of
electrode wire melted in unit
time - teina istopljenog jezgra
elektrode u jedinici vremena (zav.)^;
~ of metal deposited in unit
time - teina nanetog materijala
u jedinici vremena, uinak zavarivanja (zav.); ~ of metal deposited in unit time at maximum current - optimalni uinak
zavarivanja (zav.); ~ of metal
melted per amper per minute
- koeficijenat topljenja (teina istopljenog metala po amperu u minuti) (zav.); ~ of portion of
core wire melted - teina istopljenog metala (jezgra elektrode)
(zav.); ~ of portion of electrode melted - teina istopljene
elektrode (ukljuivo obloga) (zav.);
~ voltmeter - teinski voltmetar
(el.)
Weiler wheel - Vajlerov toak (el.)
weir - brana (gradev.)
Weir stabilizer - kvarcni stabilizator (frekvencije) (el.)
weld - av, zavareni av (zav.);
zavarivati
weld edge - rubni av (zav.);

weld face

791

weld face - lice ava (zav.); ~,

field - montani av (zav.); ~,
fillet - ugaoni av (zav.); ~,
fillet in a corner joint - ugaoni
av spoja na uglu (zav.); , flat
faced fillet - ugaoni av sa ravnim
licem (sav.); ~, flush - sueoni
av bez nadvienja (zav.)
weld J butt in Tee or corner joint
- ugaoni av sa pripremljenim
lebom (zav.); ~ junction granica rastvaranja (zav.); ~ made
downwards by vertical position
welding - nizlazni av (av izvrSen u vertikalnoj ravni odozgo
,; nanie) (zav.); ~ metal - materijal ava, metal ava (zav.); ~
metal zone - oblast rastapanja
(zav.);
~ restrained test ukletena zavarena proba (zav.)^;
: J ~ , rotation - ugao okretanja
spoja (izmeu ravni simetrije spoja
i vertikalne ravni), ugao okretanja
Sava (zav.); ~, slope - ugao
nagiba ava, ugao nagiba spoja
pri izvrenju (ugao izmeu ose
Sava i horizontalne ravni) (zav.);
'; slot - av u lebu (zav.);
tack - mesto pripajanja, pripoj
(zav.); ~ with backing ring av sa prstenastom podlogom (zav.);
~ with backing strip - av sa
privarenom podlonom ploicom
(zav.); ~ zone - oblast zavarivanja (opti izraz za oblast rastapanja
i toplotnog uticaja prelazne zone),
zona ava (zav.)
weldability assessed from the
effect of mechanical stresses zavarljivost zavisna od konstruktivnih oblika; opta zavarljivost
(zav.); ~ assessed from the
effect of metallurgical considerations - zavarljivost zavisna od
metalurkih inilaca, lokalna zavarljivost (zav.); ~ assessed from
the point of view of technique
- zavarljivost zavisna od naina
rada, operativna zavarljivost (zav.)
weld between members with prepared edges - av sa pripremljenim lebom (zav.); ~ bevel or
J but in Tee or corner joint ugaoni av sa pripremljenim le-

welding
bom (zav.); ~ bond - av za
elektrinu provodljivost (kod ina)
(zav.); ~ butt between plates
with raised edges - rubni av
(zav.); ~ capable of taking
stresses - av sposoban za prijem
sila (zav.); ~, chain intermittent - ravnomerno isprekidan av
(zav.); ~, concave fillet - izdubljeni av (zav.); ~, continous - neprekidni av (zav.); ~,
convex fillet - ispupeni ugaoni
av (zav.); ~, corner - ugaoni
av (sav.); ~ decay - sklonost
ka koroziji usled zavarivanja (zav.)
welded assembly - zavareni komad,
zavarena konstrukcija (zav.); ~
-contact germanium crystal kristal germanijuma sa zavarenim
kontaktom (nukl.); ~ joint zavareni spoj (zav.)
welder - zavariva (zav.); ~ electron beam - elektrini aparat za
zavarivanje; ~, transistor encapsulation - ureaj za zavarivanje
tela tranzistora
welding - zavarivanje (zav.); ~
accessories - pomoni ureaj za
zavarivanje (zav.); ~ alternator
- zavarivaki alternator, generator
naizmenine struje za zavarivanje
(zav.); ~ apron - zavarivaka
kecelja (zav.); ~ are - luk za zavarivanje, zavarivaki luk (zav.)[;
~, block - potpuno zavarivanje
ava u odsecima (zav.); ~ bench
- zavarivaka klupa, zavarivaki
sto (zav.); ~ blowpipe - gorionik za zavarivanje, zavarivaki gorionik (zav.); ~ booth - zavarivaka kabina (zav.); ~ braze
- zavarivako lemljenje
(zav.);
~ cable - zavarivaki kabl (zav.);
~ characteristics - karakteristike
zavarivanja (zav.); ~ choke induktivni regulator (i stabilizator)
(zav.); ~ conditions - uslovi
zavarivanja (zav.); ~ neetor spojnik kabla za zavarivanje (zav.);
~ current - struja zavarivanja
(zav.); ~ defects - greke zavarivanja, greke u avu (zav.); ~
electrode - zavarivaka elektroda

welding
welding
(zay.)i ~, electron beam - zavarivanje elektronskim snopom; ~
equipment - zavarivaka oprema,
oprema za gasno zavarivanje (zav.);
~ flame - plamen za zavarivanje
(zav.) ; ~ flux - topljenje (zav.);
~ generator - zavarivaki generator, matini generator za zavarivanje (zav.); ~ glass - obojeno
zatitno staklo (zav.); ~ gloves
- zavarivake rukavice (zav.); ~
goggles - zavarivake naoare
(zav.); ~, laser - zavarivanje laserskim snopom; ~ head - glava
za zavarivanje (zav.); ~ machine,
static - nepokretna zavarivaka
maina (zav.); ~ method - nain zavarivanja (zav.); ~ operator - zavariva na automatskoj maini (zav.); operation - izvrenje zavarivanja (zav.); ~ paste
- pasta za zavarivanje (zav.); ~
position - poloaj zavarivanja, poloaj7 pri zavarivanju (zav.); ~
powder - topitelj u prahu (zav.);
~ processes - vrsta zavarivanja
(zav.); ~ ranges - oblast regulacije struje zavarivanjem (zav.);
~ set using electronic' rectifier - cevni (elektronski) isprekida
za zavarivanje (zav.); ~ set with
a continuous wave high frequency ioniser - stroj za zavarivanje sa samoizazvanim visokofrekventnim pranjenjem (zav.);
~ set with a surge injector stroj za zavarivanje stabilizatorom
luka (generatorom udarnog talasa)
(zav.); ~ set with direct current suppersslon capacitors stroj za zavarivanje sa baterijom
kondenzatora (u seriji) (zav.); ~
set with high frequency ioniser
- stroj za zavarivanje sa dodatnom
visokofrekventnom strujom (zav.);
~ set with high frequency
spark ioniser - stroj za zavarivanje sa visokofrekventnom varnicom za olakanje paljenja (zav.);
~ set with separate motor and
generators) on a common baseplate - pretvaraka grupa sa
odvojenim generatorom na zajed-

792

well base rim

nikoj osnovi, spregnuta pretvaraka grupa za zavarivanje (zav.);
~ shop - zavarivaka radionica
(zav.); ~ sleeve - naramenice
za zavarivanje (zav.); ~ spats zavarivake dokolenice, dokolenice
za zavarivae (zav.); ~ stress unutarnji napon od zavarivanja
(zav.); ~ technique and methods - tehnika i metode zavarivanja (zav.); ~ time - vreme
zavarivanja (zav.); ~ torch - zavarivaki gorionik (zav.); ~ transformer with dropping characteristic - transformator za zavarivanje sa strmom karakteristikom
(zav.); ~ transformer with power factor correction - transformator za zavarivanje sa korekcijom
faktora snage (zav.); ~ transformer with three phase input
and single phase double frequency output - tromonofazni
transformator za zavarivanje (sa
udvajanjem uestalosti) (zav.); ~,
ultrasonic - ultrazvuno zavarivanje; using bar or backing
strip - zavarivanje sa podlogom
(zav.); < using filler metal zavarivanje sa dodatnim materijalom (zav.); ~ with consumable
electrode - zavarivanje topljivom
elektrodom (zav.); with nonconsumable electrode - zavarivanje netopljivom elektrodom (zav.)
~ without moving the workpiece - zavarivanje u prinudnom
poloaju (zav.); ~ without using
the filler metal - zavarivanje
bez dodatnog materijala (zav.);
~ without weaving - vieslojno
zavarivanje uzanim varovima (zav.)^;
~ with pressure - zavarivanje
pritiskom (zav.); ~ with weaving - vieslojno zavarivanje u
irokim varovima (zav.);

weldment - zavareni komad, zavarena konstrukcija (zav.)

weldotron - veldotron
well - 1. potencijalna jama; 2. izvor
(npr. informacija)
well base rim - oluasti naplatak
(inot.); ~ water - bunarska voda

well-type counter

793

well-type counter - broja radioaktivnog zraenja u koje se uzorak

stavlja u zatitnu oblogu odozgo
(nukl.)
welt - porub, rub, opav, obod
Western cell - Vestonova elija, Vestonov element, galvanski spreg
standardnog napona, sadri i kadmijum; ~ film-speed - Vestonova brzina filma, praktina mera
osetljivosti emulzije (fot.)
Weston-Scheiner film-speed - skala osetljivosti emulzije gde porast
od 3 jedinice predstavlja dvostruko
veu osetljivost (fot.)
westrosol - trg. ime za trihloretilen (hem.)
wet - mokar, vlaan, nakvaen,
poliven; ovlaiti; ~ acetylene vlani acetilen (zav.); ~ analysis
- mokra analiza (hem.); ~ assay
- analiza na mokrom putu", iz
rastvora (hem.); ~ battery akumulatorska baterija, baterija sa
mokrim elementima (el.); ~ cell
- mokri element, element sa tenim elektrolitom (el.); ~ electrolytic capacitor - mokro-elektrolitiki kondenzator (el.); ~ grinding - mokro bruenje (mot.);
~ milling - mokro mlevenje
(thnl.); ~ oxygen - vlani kiseonik (thnl.); ~ sump - karter sa
uljnim ostatkom (mot.)
wetness of steam - vlanost pare
(en.)
wettability - stepen nakvaenosti
wetted perimeter - okvaeni obim
wetting agents - sredstva za olakavanje kvaenja (sapuni, deterdenti) (thnl.);
whale oil - riblje ulje
Wheatstone bridge - Vitstonov
most (ti.); perforator - Vitstonov perforator (el.); ~ t r a n s lating system - Vitstonova translacija, Vitstonov translacioni sistem (ti.)
wheel - toak; ~ barrow - runa
kolica; ~ base - razmak osovina
(mot.); ~ box - izboina nad
tokom (mot.); ~ cylinder koni cilinder (mot.)

white arsenic

Wheeler's formula - Vilerova formula (za proraun cilindrinih kalemova) (ti.); ~ gearing - zupanini prenosnik (ma!.); <~ ore
- burnonit, sulfid bakra, antimona
i olova (min.); ~ seat - sedite
glavine (mas.); ~ static - statike smetnje od tokova (automobila) (mot.) ; ~ tooth - zubac
toka (mol.);
whewellite - huevelit (kalcijumoksalat) (min.)
whirl - vrtlog, vihor, vrtloenje
whisker - kontaktna opruga; vlas,
brk, pipak, zalistak
whistler - atmosfersko pitanje;
atmosferik zvunog dijapazona, atmosferske smetnje; ~, artificial
- vetake atmosferske smetnje;
~, long - daljinske atmosferske
smetnje; ; multiple-path viestruke atmosferske smetnje; ~,
natural - prirodne atmosferske
smetnje; ~, nose - atmosferske
smetnje nos" tipa; >,' postexplosion - posteksplozivne atmosferske smetnje; ~, preshot atmosferske smetnje do eksplozije;
~, short - kratke atmosferske
smetnje; ~, solar-s - solarne
atmosferske smetnje; ~, standing
- stojei talas atmosferskih smetnji;
~, terrestrial-s - zemaljski talasi atmosferskih smetnji
whistler-type noise - pitanje, cijukanje, vriska
white arsenic - beli arsenik, arsentrioksid, miomor (hem.); ~ bole
- beli bolus, kaolin (thnl); ~
copperas - goslarit, bela galica,
cink-sulfat (min.); ~ damp ugljen-monoksid koji nastaje nepotpunim sagorevanjem uglja u
ugljenokopima (thnl.); ~ fir smra (bot.); ~ glass - belo,
mleno staklo, opalno staklo (thnl.);
~ gold - belo zlato, legura zlata
sa niklom ili paladijumom (thnl.);
~ heat - belo usijanje; ~ iron
pyrite v. mercasite; ~ lead olovno belilo, bazni olovo-karbonat, slui kao bela boja i glazura
za keramiku (thnl.); ~ lead ore

white arsenic

white arsenic
- cerusit, bela olovna ruda, olovokarbonat (min.); ~ light - bela
svetlost; ~ metal - beli metal
(legura olova, kalaja i antimona)
(mtl.); ~ nickel - kloantit, dijarsenid nikla (min.); ~ petrolatum
- beli vazelin (thnl.); ~ sapphire
- beli safir, beli korund ili leukosafir, kristalni aluminijum-trioksid
(min.); ~ spirit - petrolejski
destilat, upotr. kao rastvara boja
(thnl.); ~ vitriol - bela galica
(cink-sulfat) (hem.)
whiting - beli pigment (prirodni
kalcijum-karbonat) (nije kreda)
whole step - ceo ton; ceo korak
wide - irok; ~ angle beam - iroko-razlazni snop (zrak), irokodivergentni snop (zrak); ~ angle
lens - iroko-divergentno soivo
(opt.); ~ band - iroki opseg,
iroki dijapazon; ~ range monitor - iroko-pojasni monitor
(eh.)
widening - 1. proirenje (spektralne
linije); 2. irenje, ekspanzija; ~,
Doppler - Doplerovo irenje; ~,
line - projirena linija; <,' spectrum - proirenje spektra
width - debljina, irina; <~, angular
- ugaona irina, angularna irina;
~, beam - irina snopa; divergencija snopa; ~, collision-broadened line - irenje spektralne linije
usled sudara, udarno irenje spektralne linije; ~, Doppler - Doplerovo irenje (spektralne linije); ~,
gate - duina (irina) strobiompulsa; ~, gyromagnetic line irina linije iromagnetae rezonancije; ~, half-height - irina linije
ravna poluvisini; ~, half-intensity line - irina linije ravna poluintenzitetu; ~, half-power - of
lobe - irina linije ravna polusnazi; ~ milling operation obrada irokim glodalom (ma.);
~ modulation - irinska modulacija (eh.); ~ of cut - irina strugotine (ma.); ~ of keyway irina leba za klin (ma!.); ~
of root face - visina zatupljenja
(zov.); ~ on-half-amplitude -

794

winding

irina linije ravna polovini amplitude ; ~ pressure-broadened line

- irenje spektralne linije usled
dejstva pritiska; ~, sweep - opseg
ispitivanja
Wien bridge - Vinov most (el.);
~ bridge oscillator - oscilator
sa Vinovim mostom (el.);
Wien s displacement constant Vinova konstanta pomeranja (fiz.);
~ displacement law - Vinov
zakon pomeranja (fiz.); willemite
- vilemit, ortosilikat cinka (zelena
luminescentna materija) (min.);
Wilson chamber, Wilson cloud
chamber - Vilsonova maglena
komora (fiz.);
wimble - runa burgija, svrdlo;
Wimshurst machine - Vimerstova
elektrostatika maina (el.);
winch - vitlo;
wind charger - centrala na vetar,
generator za punjenje s pogonom
na vetar (el.); ~ finding radar
- radar za otkrivanje vetrova (eh.) ;
~ motor - motor na vetar; ~ resistance - otpor vazduha (av.);
~ rose - rua vetrova (pom.);
~ vane - vetrokaz (meteor.); ~
solar - sunani vetar;
winder - maina za namotavanje;
~ 3 automatic - automatska maina za namotavanje; ~, bobbin
- bobina za namotavanje; ~,
strip - stalak za namotavanje trakastih provodnika; ~, toroid stalak za namotavanje kalemova
s toriodalnim jezgrom;
winding - namotavanje, namotaj;
~, backet - univerzalni namotaj;
~, crisscross coil v. backet
winding; ~, dc - jednosmerni
namotaj; ~, double - bifilarni
namotaj; ~, drive - probni namotaj, kontrolni namotaj; ~ factor - faktor namota (el.); ~,
feedback - namotaj povratne sprege; ~ operation - namotavanje;
~ pitch - korak namota; ~, print
- tampani-namotaj; ~, read(out)
- namotaj za oitavanje; ~, regulating - regulacioni namotaj
(za izmenu koeficijenta transfor-

windlng

795

wiring

wire - provodnik, ica; montirati

macije); ~, sense - signalni na(spajati detalje icom); telegramotaj; ~ slot - leb za namotafisati; ~ armoring - armiranje
vanje (ma.); ~, write - namotaj
icom; armoring-hose - izapisivanja
com armirano crevo; ~ breakage
windlass - motovilo, unakrsno modetector - indikator prekida protovilo (ma.);
vodnika (el.); ~ broadcasting windmill - vetrenjaa
radio-difuzija po icama (rad.);
window - prozor, izlog; ~, appa~ brush - metalna etka (ma.);
rent - lano atmosfersko okno
~, central - centralni provodnik;
(prozranosti); ~, atmospheric
~ communication - veza po
- atmosfersko okno (prozranosti);
icama, iana komunikacija (tel.);
, atmospheric radio - atmos-', lead-in - uvod, uvodni profersko okno (prozranost) u radiovodnik
diiapazonu; ~, Brewster(-angle)
- okno pod Brjusterovim uglom, wire netting - iana mrea (thnl.);
~, pickup - izlazni provodnik;
Bjusterovo okno; ~, contact ~ sce - provodnik s jednoslojnom
kontaktno okno (u integralnoj emi);
izolacijom pamuk-hartija; ~, sce
~, detector - okno prozranosti
- emajlirani provodnik s jednosloj. detektora; , galactic-s - ganom izolacijom pamuk-hartija; ~,
laktiki koridori; ~, glass - prosense - signalni provodnik
zorsko ravno staklo (thnl.); ,
wire-to-wire capacitance - kapaoptical - optiko okno (u Zemljicitet meu provodnicima (el.);
noj atmosferi); ~, oxide - okno
~ twistor - uvijeni provodnik
u oksidnom sloju; ~, partial wireless - radio; beini; ~ beacon
(atmosfersko) okno delimino pro- radio-far; ~ beam - radio-snop;
izvodnje; ~, radio v. atmosphe~ compass - radio-kompas (av.) ;
ric radio window; ~, slindlng
~ engineer - radio-inenjer teletime - atmosfersko okno (prozrakomunikacije; ~ engineering nosti) u radio-dijapazonu; ~, specradio-tehnika; ~ link - radiotral - okno prozranosti, spektralno
veza, beina veza; ~ message okno; ~, thin - tanko okno, tanki
radiogram, radio-vest;
prozor; ~, time - vremenski interval; ~', waveguide - talaso- wireman - elektromonter, linija
vodno okno; ~, windowless co(el.)
unter - broja radioaktivnog zra- wirephoto - fototelegrafija, fototeleenja bez prozora; koristi se za
gram (tel.)
merenje slabo prodornog zraenja rope - iano ue (ma.), elino ue
(pom.); ~, regular lay - mewindscreen - vetrobran (mot.); ~
talno ue unakrst usukano (ma.)^;
wiper - brisa (mot.)
~ sheating - metalno opletanje
windshield - vetrobran (mot.);
provodnika, metalna zatita prowing - krilo; blatobran; ~ mixer
vodnika, irmovanje (el.); ~ skin- mealica sa lopaticama (thnl.);
~ nut - krilna navrtka, krilna
ner - maina za ienje krajeva
provodnika od izolacije (el.); ~
matica (ma.);
of line - krilo
stretcher - ureaj za zatezanje
spektralne linije; ~, Rayleighline - krilo Rejlijeve linije
provodnika (el.); ~ table - tablica provodnika, lista provodnika
winking - miganje, treptanje, svetlucanje (mot.)
(el.); ~ tapping - prislukivanje
wiped contact - priljubljeni konrazgovora, prislukivanje (magnetotakt (el.)
fonom) (tel.)
wiper - kontaktna ruica (na bira- wiring - provodnik, provlaenje provodnika, emiranje (el.); ~ capaima), kliza; ~ arm - krak bricitance - kapacitivnost (el.); ~,
saa (mot.); ~ blade - guma
concealed - skrivena montaa;
brisaa (mot.)

wiring
wiring
~, customized - uobiajena montaa; ~ diagram - montalna
ema (aparat), ema veze (el.);
~, discretionary - diskretna montaa; ~, exposed - otvorena montaa; ~, fixed-pattern - montaa
sa fiksnim oblikom; ~, multilayer - vieslojna montaa; ~,
piano - montaa golim provodnikom; ~, point-to-point - montaa taku po taku; ~, printed
(-circuit) - tampana montaa;
~, single-sided printed - jednostrana tampana montaa; ~,
solderless - montaa bez lemljenja
withdraw - ukloniti, povui, povlaiti
witherite - viterit, barijum-karbonat (min.)
withstand - izdrati
wobble factor - faktor vobulacije,
faktor nestabilnosti, faktor promene frekvencije (els.); ~ frequency - frekvencija rada voblera,
frekvencija ponavljanja (eh.)
wobbling - voblovanje, promena
frekvencije (eh.)
wobbulated echo-box - vobularni
eho-rezonator, vobulama eho-kutija (eh.)
wobbulator - ispitni ureaj sa
promenom
frekvencije,
vobulator (els.)
woggle joint - elastini spoj, elastina veza (ma.)
wolfram (tungsten) - volfram
(hem.)
wolframite - volframit, volframat
gvoa i mangana (min.)
wolfsbergite - volsbergit, halkostibnit, bakarni antimonski sjajnik,
sulfid bakra i antimona (min.)
wollastonite - volastonit, vrsta prostog piroksena, silikat kalcij uma
(min.)
Wollastone wire - veoma tanka ica
za merenje ureaja (els.)
womp - blesak svetla (mot.)
wood - drvo; Suma; drveni duvaki
instrument; ~ alcohol - rvrri
alkohol, metil-alkohol (hem.); ~
auger - burgija za drvo; ~ axe

796

work
- sekira; ~ bit - burgija za drvo;
~ blind factory - fabrika roletni,
aluzina; ~ charcoal - drveni
ugalj (hem.); ~ chisel - dleto;
~ covering - drvena obloga
(graev.); ~ engrawing - rezbarenje; ~ flour - drvno brano;
~ free - bezdrvni (papir); ~
gas - drvni gas (proizvod suve destilacije) (hem.); ~ lagging oblaganje drvetom; ~ opal drvenasti opal, oblik opala gde je
mineral zamenio delove fosilnog
drveta zadravajui njegovu strukturu (min.); ~ pattern shop modelarnica; ~ pegging mashine
- maina za izradu klinaca; ~
planer - blanjalica za drvo (ma.);
~ preservative - sredstvo za
konzerviranje drveta; ~ profiling
mashine - glodalica za drvo (ma.);
~ pulp - drvna pulpa (za izradu
hartije) (thnl.); ~ rasp - rapa;
~ saw - testera, stolarska testera;
~ spirit - drvni alkohol, drvna
esta, metil-alkohol (hem.); ~
sugar - drvni eer, ksiloza (hem.);
~ tar -. drvna smola, drvni katran, proizvod suve destilacije drveta (thnl.); ~ tin - varijetet
kasiterita karakteristine zvezdaste
strukture (min.); ~ turner dvostrugar; wool - drvena
vuna; ~ working lathe - strug
za obradu drveta; woodworking

- prerada (obrada) drveta; ~ machine - maina za obradu drveta;

~ planer - rendisaljka za drvo
woof - potka, tkanje, tkanina (tek.)
woofer - zvunik za niske frekvencije (ak.)
wool - vuna, runo (tek.); ~ fat lanolin, mast iz vune (tehnl.)
word - 1. re, broj; kod (broja
ili komande); 2. grupa simbola;
kodna grupa
word articulation - artikulacija
reci (ak.); ~ code - kodna grupa;
~ command - komanda; ~ control - upravljanje, komanda; ~
recognizer - raspoznava reci,
raspoznava slogova (ak.)
work - rad, obrada

work capacity

797

work capacity - koliina obraenih komada (ma.); ~ cycle radni ciklus; ~ development razvojno-konstrukciona razrada; ~
done - izvrni rad;
ejector izbaci va obraenog komada (ma.);
~ feed - pomeranje obraenog
komada (ma.); <~ fixture - privrivanje
obraenog
komada
(ma.); ~ handling - transportovanje obraenog komada (ma.);
~ head transformer - strujni
transformator za indukciono grejanje (el.); ~ height - visina
obraenog komada (ma.);
work-holding device, work-holding equipment - ureaj za dranje komada koji se obrauju
(ma.)
work layout - obeleavanje (ma.);
~lead - provodnik za masu (el.);
~ maintenance - tekue odravanje, preventivno odravanje
work seat - oslona povrina komada
koji se obrauje (ma.); ~ setting
- privrivanje komada koji se
obrauje (ma.); ~ spindle speed
- brzina radnog vretena (ma.)
workable - obradljiv
workholder - dra obraenog komada (ma.)
working - obrada; ~ accuracy radna tanost (ma.); ~ allow^ance - dodatak za obradu (ma.);
~ cylinder - radni cilinder (ma.);
- drawing - radni crte (ma.);
~ fluid - radni medij (ma.);
~ length - radna duina (ma.);
~ life - radni ivot (ma.); ~
off-line - 1. rad indirektnim upravljanjem; 2. autonomni rad; ~ online - 1. rad direktnim upravljanjem; 2. on lajn rad; ~ part of
the cutting edge - radni deo
seiva (ma.); ~ pressure - radni

wurtzite

pritisak (zav.); <-,, real-time rad u realnom opsegu vremena;

~ speed - radna brzina (ma.);
~ spindle - radno vreteno (ma.);
~ stroke - radni hod (ma.);
~ surface - radna povrina (ma.);
~ thread - radna loza (ma.);
~ time (of a machine) - radno
vreme (maine) (ma.); ~ ultrasonic metal - ultrazvuna obrada
metala; ~ voltage - radni napon
(el.)
workshop - 1. sekcija; 2. seminar;
3. simpozijum
world-wide - globalni, svetski
worm and worm wheel - pu i
puni toak (ma.); ~ box - puna
kutija (ma.); ~ gearing - puni
prenosnik (ma.)
worm miller - glodalica za izradu
pueva (ma.); ~ shaft - vratilo
beskrajnog zavrtnja
(ma.); ~
wheel drive - pogon punim zupanikom (ma.)
wort - pivska ira (thnl.)
wow - jecanje, sporo kolebanje
brzine tona; irenje zvuka, promena zvuka
Wratten filter - Ratenov svetlosni
filter (jot.)
wreck - olupina broda
writer - pisa, rekorder
writing - pisanje, zapisivanje, registracija; ~, electron-beam registracija elektronskim snopom;
~, photoconductivity - fotokonduktivni zapis fotoprovodna registracija
wrought iron - kovno gvoe (ma.,
mil.)
wulfenite - vulfenit, uta olovna
ruda, molibdat olova (min.)
wurtzite - vurcit, heksagonalni cinksulfid (min.)

X
xanthates - ksantati, soli ksantogenske kiseline (hem.)
xanthation - ksantogeniranje celuloze, meustupanj u proizvodnji
vetake svile (thnl.)
Xanthene - ksanten, difenil-metanoksid (hem.)
xanthine - ksantin, 2,6-dioksipitin
(hem.)
xanthophyll - ksantof il, uti pigment
iz hlorofila (hem.)
xantho-protein reaction - ksantoproteinska reakcija, uto obojenje,
proizvod delovanja azotne kiseline
na belanevine (hem.)
xanthopterine - ksantopterin, uropterin, uta boja (hem.)
Xanthosiderite - ksantosiderit, hidratisani limonit zvezdaste igliaste
strukture (min.)
X-axis - x-osa, osa x kristala, elektrina osa peizokristala
X-ban - X-dijapazon, trosantimetarski dijapazon (2,75~5,77 cm)

Uh.)

X coordinate - x koordinata, apscisa

(mat.)
X-cut - x-rez (rez piezokristala
upravan na osu x)
Xe - simbol elementa ksenona (hem.)
xenomorphic - ksenomorfan, koji
ne pokazuje sopstvene kristalne
oblike (min.)
xenon - ksenon, hem. element,
simbol Xe, redni broj 54, atomska
teina 131,30, inertni gas 0 grupe

periodnog sistema (hem.) ; ~ poisoning; - zatrovanje ksenonom

tekoe koje nastaju pri radu nuklearnog reaktora zbog nagomilavanja proizvoda fisije Xe. Ova
pojava dolazi naroito do izraaja
kada se posle krae pauze reaktor
ponovo puta u rad (nukl.)
xenotime - ksenotim, itrijum-fosfat
sa primesama retkih zemalja, uranijuma i torijuma (min.)
xerography - kserografija, fotografisanje gde ploa postaje osetljiva
uz pomo elektriciteta (fot.); ~,
thermoplastic - termoplastina
kserografija
xeroprinting - kserografija
xeroradiography - kseroradiografija
X-mitter - predajnik (rad.)
X-partide - teki elektron (el.)
X-plates - ploe za horizontalni otklon (eh.)
X radiation - X-zraci, X-zraenje

(fiz.)

X-ray - X-zrak, Rentgenov zrak

(fiz.) i ~, analysis - analiza pomou X-zraka (hem.); ~, apparatus - rendgen-aparat; ~ crystallography - kristalografija pomou
X-zraka (kr.)\
~ diffraction difrakcija X-zraka; ~- equipment
- rendgenski ureaj; ~, examination - ispitivanje rendgenskim
zracima (sav.);
~ goniometer

X-ray
X-ray
- rendgenski goniometar; ~ intensity meter - mera intenziteta
X-zrakova (tb.);
~ machine rendgen-aparat; ~ photograph
- rendgenski snimak; ~ photography - fotografija X-zradma;
~ spectrometer - spektrometar
za X-zrake; ~, soft - meki rendgen-zraci; ~ spectrum - spektar
X- zraka; ~ therapy - rendgenterapija (med.); ~ tube - cev za
proizvodnju X-zraka (el.); ~ va-

800

Xyno Resins

cuum - rendgenski vakuum (manje od 0,01 mm) (el.)

x-shift - horizontalni pomeraj, horizontalno pomeranje
x-unit - x-jedinica (jedinica duine
jednaka 10 mm)
xylenols - ksilenoli, monohidroksilni
fenoli izvedeni od ksilola (hem.)
xylose - ksiloza, jedna od pentoza,
nalazi se u mnogim biljkama (hem.)
Xyno Resins - tene emulzije plastinih materija vinilnog i akrilnog
tipa (thnl.)

Y
Y - simbol za element itrijum (hem.)
Yagi antenna - Jagi-antcna, usmerena antena (rad.); ~ screen
reflector - Jagi-antena sa reflektorskim rastvorom
yardage - kubatura
yard - dvorite, radilite; manevarski koloseci; jard (91,44 cm);
trial trip - probna vonja u brodogradilitu
yarn - konac, preda (tek.)
yaw - skretanje sa pravca, ugao
skretanja, ugao napada, otklon od
kursa
yawmeter - indikator skretanja (od
kursa)
Yb - simbol za element iterbijum
(hem.)
y-coordinate - y-koordinata (mat.)
y-connected - vezan(o) u zvezdu
y-connection - veza u zvezdu
year - godina; ~, light - svetlosna
godina

yeast - kvasac
yellow - ito; ~ bras - mesing, uti
liv;
~
copper
ore - halkopirit, sulfid bakra
i gvozda (min.); ~, deal - beli
bor (hot.); ~ heat - uto usijanje (mil.);
~ ochre - oker,
zemljana boja (thnl.); ~ phosphorus - uti fosfor (hem.); ~
quartz - citrin, uti kvare (min.);
~
resln - kolofonijum;
~
screan - uti filter (Joto); ~
spot - uta mrlja; ~ tellurium
1 Renik

- silvanit, telurid zlata i srebra

(min.)
yenite - lijevrit, ilvajit, silikat gvozda
i kalcijuma (min.)
yew - tis, tisovina, luk od tisovine
(bou)
yield - rezultat, prinos, produkcija;
teenje; plastina deformacija; ~,
line theory - teorija linije loma;
~ mass distribution - raspodela
prinosa proizvoda fisije po masama
jezgara (jiz.); ~ point - granica
teenja, granica istezanja; ~ point
in bending - granica savijanja
(meh.); ~ point in compression - granica gnjeenja (meh.)':
~ point in tension - granica
razvlaenja, granica velikih izduenja (meh.); ~ point in torsion - granica uvijanja (meh.); ~
stress - granica teenja, granini
napon; ~ stress in bending granica savijanja (meh.); ~ stress
in compression - granica gnjeenja; ~ stress in flexure granica savijanja (meh.) ; ~ stress
in tension - granica razvlaenja,
granica velikih izduenja; ~ stress
in torsion - granica uvijanja (meh.)
time-averaged - vremenski proseni prinos
yielding of crystals - obrazovanje
kristala
yield-quantum - kvantni prinos
y-joint - viljukasti prikljuak, ravasti prikljuak

yoke
yoke - jaram, otklonski sistem; privrsni stremen; ~ of a magnet
magnetski jaram (el.); ~, main osnovni jaram; ~ plate - vodina
ploa, donja ploa (ina.); ~,
screw - zavrtan) privrsnog stremena (zav.); ~ top - gornji jaram; <- vertical (deflection) vertikalni otklonski sistem
Y-particles - hiperoni, elementarne
estice (fiz.)
yperite - iperit, dihloro-sulfid (bojni
otrov) (hem.)
ytterbium - iterbijum, hem. element, simbol Yb, redni broj 70,

802

yu-stone

atomska teina 173,04, metal iz

grupe retkih zemalja (/tem.)
yttrium - itrijum, hem. element,
simbol
(Yt),
redni broj 39,
atomska teina 88,91, metal 3.
grupe periodnog sistema, spada u
retke zemlje (hem.)
yttrocerite - itrocerit, kalcijumfluorid sa primesama elemenata
itrijumove i cerijumove grupe (min.)
yttrotantalite - itrotantalit, tantalit
itrijuma sa primesama Nb, Ce,
U, Ca, Fe i dr. (min.)
yu-stone - kinesko ime za ukrasnu
vrstu zada (min.)

zaffar v. zaffer
zaffer - kobalt-plavo, kobalt oksid,
plava boja za gledosanje sudova,
gle
zaffir v. zaffer
zaffre v. zaffer
Zapon - nitrocelulozni lak
Zapon lacquer - nitro-lak
zaratite - zaratit, nikleni smaragd,
bazni karbonat nikla (min.)
Z atomic number - Z atomski broj,
broj protona u atomskom jezgru

(fiz.)

zar - eki za pokrivanje krovova

Z-crank pump - aksijalna klipna
pumpa (ma.)
zein - zein, lepak na bazi kukuruznog brana, dikstrin.
Zeeman effect - Zemanov efekat

(fiz.)

zeaer - otporna dioda

zenith - zenit, temena taka
zeolites - zeoliti, grupa alumosilikata Na, K, Ca i Ba sa slabo .vezanom vodom (min.)
zeppelin antenna - cepelin antena
(rad.)
zero - nula, nulti poloaj, nulta taka,
nulta informacija; ~ adjuster sistem za podeavanje na. nulu
(kazaljke, instrumenta) (eh.) i ~
adjusting capacitor - kondenzator za podeavanje na' nulu (eh.);
~ adjustment - podeavanje na
nulu (eh.); ~ air - centar eksplozije atomske bombe u vazduhu;

~ beat - nulto izbijanje (eh.) i

~ beat method - metoda nultog
izbijanja (els.); ~ bias - nulti
prednapon (eh.);
~ decrement
- nulti dekrement, bez priguenja
(eh.); ~ deflection method metoda nultog otklona (eh.); ~
delivery position (pump) - poloaj nulte dobave (pumpa) (ma.);
<~ current - nulta struja; ~,
frequency - nulta frekvencija (eh.);
~ gravity - nulta gravitacija, besteinsko stanje (fiz.); ** ground
- nulta taka na zemlji, epicentar
eksplozije; ~ impedance filter
- filter nulte impedance (el.); ~
instrument - instrument s nultom
skalom (el); ~ loss circuit linija bez gubitaka (idealna linija)
(el.); ~ method - nulta metoda;
~ modulation - nulta modulacija (eh.); ~ of a function nula funkcija (mat.); <~ order
reaction - reakcija nultog reda
(fiz.); ~ point - nulta taka;
~, point of the circle - nula
limbusa; ~ point of gauge nula vodomera;
~ position nulti poloaj; ~ potential - nulti
potencijal; ~ power reactor reaktor nulte" snage, nuklearni
reaktor tako male snage da ne
treba hlaenja ni zatite od zraenja;
upotrebljava se za izuavanje prostornog rasporeda goriva (nukl.);
~ signal plate current - mirna

804
zero
anodna struja; ~ signal screen
current - mirna struja ekrana
(TV); ~ signal Zone - zona
nultog signala (els.); ~ temperature coefficient - nulti temperaturni koeficijent (el.); ~ time
nulto vreme; ~ valent - nulvalentan, bez hemijskog afiniteta
(hem.); ~ zig-zag - cik-cak;
evuljica; ~ spring coupling spojnica s vijugavom (cik-cak) oprugom (ma.)
zinc - cinkjhem. element, simbol Zn,
redni broj 30, atomska teina 65,38,
metal 2. grupe periodnog sistema
(hem.); ~ blende - sfalerit, cinkov blistavac, sulfid cinka (min.);
~ bloom - cinkov cvet, hidrocinkit, bazni karbonat cinka (min.);
~ boxes - cinkove komore, sudovi u kojima se taloi zlato iz
cijanidnog rastvora opiljcima cinka
(thnl.);
~ chrome v. zinc
yellow; ~ dust (zinc powder)
cink u prahu (hem.); ~ greens
cinkova zelena (anorganska pigmentna) boja (thnl.);
~ roof
covering
cinkani
pokriva
(grad.); ~ white - cinkova bela
boja (grad.)
zincite - cinkit, crvena cinkova ruda,
oksid cinka sa primesama mangana (min.)
zinc oxide (zinc white) - cinkoksid, cinkovo belilo (hem.); ~
spinel v. spinel; ~ white cinkovo belilo, oksid cinka (thnl.);
~ yellow - cinkovo utilo (cink
hromat) (thnl.)
zineb - cink-etilen-bis (dinitrokarbamat) upotrebljava se kao fungicid
(hem.)
zinnwaldite - cinvaldit, vrsta liskuna koji sadri kalijuma, litijuma
i gvozda (min.)
Zin-O-Lyte - preparati za elektrolitiko cinkovanje (mil.)
ziram - cink-dimetil-ditiokarbamat,
upotrebljava se kao fungicid (hem.)
zircalloy - cirkonijumska legura,
veoma otporna na koroziju, sadri

zone

oko 1,5'.'u Sn i manje koliine Fe,

Cr, Ni i dr.; upotrebljava se u
nuklearnoj tehnici zbog malog efikasnog preseka Zr na neutrone
(mtl.)
Zircofrax - supcr-valrostalni proizvod na bazi cirkonijum oksida i
silikata (thnl.)
zircon - cirkon, cirkonijum-silikat
(min.)
zirconate - cirkonat (hem.)
z
irconia - cirkonijum-dioksi (hem.)
zirconium - cirkonijum, hem. element, simbol Zr, redni broj 40,
atomska teina 91,22, metal 4.
grupe periodnog sistema (hem.)
Zn - simbol za element cink (hem.)
zoisite - coisit, hidratisani alumosilikat kalcijuma (min.)
zonal refining - zonska rafinacija,
metod dobijanja krajnje istih metala i dr., izvodi se pomeranjem
stopljene zone du obrasca u obliku izduenog cilindra (thnl.)
zone - zona, oblast, pojas; ~ of
overheating - zona pregrejavanja;
~ of saturation - zona zasienosti; ~ of welding current
ranges - oblast regulisanja struje
zavarivanja; ~ of protection zatitna zona, zona zatite; ~ of
silence - mrtva zona, gluva zona;
~, affected - zona promene strukture; ~, annual - god; ~, bearing - zona pelengovanja; ~, burning - zona (lokalnog) topljenja;
~, combustion - zona gorenja;
~, danger - zona opasnosti; ~,
dead - mrtva zona, zona utanja,
podruje neujnosti; ~, forbidden - zabranjena zona; ~, fusion
- zona topljenja; ~, molten zona rastopa; ~, passive - neaktivna zona (reaktora); , radioation - zona zraenja, aktivna
zona (reaktora); ~, reaction reakciona zona, aktivna zona (reaktora); ~, selector - bira zone,
zonski bira; ~, silent - tiha
(mrtva) zona; ~, stagnation zona zastoja; ~, visibility - zona
vidljivosti; ~, wave - talasna zona

zoning
zoning - izjednaenje faznog fronta
(soivne antene), podela na zone,
podela na rejone, obrazovanje koncentrinih slojeva; lupina, sa razliitim svojstvima u jednom mineralu; ~ switch - zonski prekida, zonski prebaciva (cl.)
zoom - pribliavanje telekamerc objektivu (TV)
Z-plane ~ z-ravan
35f - simbol za elemenat cirkonijum
Jhem.)
gunyite - bazni ortosilikat aluminijuma sa fluorom i hlorom (min.)

80S

zymosis

Zycon - sintetiko tekstilno vlakno

iz kukuruzne belanevine izeina;
(tek.)
zyklotron - ciklotron, VF cevi
zymase - zimaza, jedan od fermenata
koji pomae alkoholno vrenje ugljovodonika ! hem.)
zyme - kvasac, vrenje
zymogenic - koji izaziva vrenje
zymology - nauka o vrenju, zimologija, fermentologija (hem.)
zymo(si)meter - instrument za mcrenjc stepena vrenja
zymosis - vrenje

Abel closed cup - Abelov zatvoreni

sud za odreivanje take paljenja
Iako zapaljivih tenosti; ~, flash
point - taka paljenja po Abelu,
temperatura pri kojoj zagrejani
uzorak (derivat nafte) poinje da
se pali inicijalnim plamenom (prinetim malim plamenom ili varni-

com); ~, flash point apparatus

Abelov aparat za odreivanje

take paljenja naftnih derivata
abort - naruenje normalnog rada
(hoda, stanja), neispravnosti u sistemu, havarijski prekid rada; ~ of
mission - havarijski prekid izvrenja zadatka; ~, unsensed neprimeena neispravnost
absence - izostanak, odsustvo, izostajanje; ~ of aftereffect odsustvo (izostajanje) kasnijih efekata (posledica); ~ of pattern proizvoljnost, sluajnost
absorbing power - apsorpciona mo,
koliina gasa koju apsorbuje jedinica zapremine apsorbensa
absorption - apsorpcija, proces rastvaranja gasova i para u nekoj tenosti; koristi se u hemijskoj industriji za ienje i meusobno
razdvajanje gasova; ~, columns
apsorpcione kolone, cilindrini apalati za apsorpciju gasova u tenostima; ~, oil - apsorpciono ulje,
tee frakcije nafte za apsorpciju
lakih ugljovodoninih gasova; ~,
plant - apsorpciono postrojenje

abuse - zloupotreba, nepravilna upotreba; eksploatacija mimo pravila;

maltretiranje (npr. instrumenata)
accept r- prihvatiti, pomiriti se, dopustiti; to ~ a hypothesis - prihvatiti hipotezu; to ~ as is - prihvatiti onako kako je, prihvatiti bez
primedbi
acceptability - prihvatljivost, akceptibilnost, mogunost prijema (npr.
dela are, grupe proizvoda, itd.);
~ go-no-go - podobnost prijema
po principu odgovara - ne odgovara"; ~, minimum minimalni
nivo prihvatljivosti
acceptable - prihvatljiv, dobar za
prijem
accepted - primljen, prihvaen
acceptive - prihvatljiv, dobar za
prijem
access - pristup, pristupnost; otvor
za regulisanje ili popravku; izbor
podataka; dostup; ~ for repair pristup za popravku; ~, immediate
- neposredni (trenutni) pristup; ~
to faults - pristup uzrocima kvara;
pristup za uklanjanje greaka
accessibility - pristupnost; lakoa
kontrole i opsluivanja; dostupnost
accessibile - dostupan, pristupati
accident kvar, havarija, lom; nesreni sluaj, sluajnost; ~, human-error (type) - kvar (lom, nesreni sluaj), ljudska greka; ~,
industrial - industrijski nesreni

accident

810

sluaj; ~, severe - teak kvar,

teak lom
accident-free - neopasan ,bez kvara
account - rauni objanjenje; uzeti
u obzir
accuracy - tanost, preciznost; ~,
calibration-preciznost badarenja;
. ~, claimed - uslovljena tanost,
navedena preciznost; ~, control preciznost kontrole; tanost kontrole ; ~, design - tanost konstrukcije; ~, dimensional - tanost
razmera, dimenziona tanost; ~,
instrument reading - tanost oitavanja instrumenata; ~, intrinsic
- interna (unutranja) preciznost;
~, lasting - trajna preciznost
accurate - taan, precizan
acetone-benzol process - deparafinacija ulja smeom aceton-benzola
a d d number - kiselinski broj, broj
mg KOH potrebnog za neutralizaciju 100 ml uzoraka; ~, sludge kiselinski mulj, talog koji se dobija
preiavanjem ulja kiselinom; ~,
treating - obrada kiselinom, preiavanje naftnih proizvoda sumpornim kiselinama
addproof apparatus - aparat otporan na kiseline
action - delovanje, utkaj, operacija,
rad, akcija; ~, anticipatory akcija predostronosti, mera preostronosti; ~, follow-up - propratno dejstvo, propratna akcija,
kontiola vremena izvrenja; ~,
inspection - akcija kontrole, operacija kontrole prijema; ~, lot-by-lot corrective - akcija unoenja (izvravanja) korekcije u svakoj ari; korektivna akcija na
svakoj ari; ~, maintenance akcija (operacija) tehnikog odravanja; ~, mechanical - mehanika akcija, mehaniko dejstvo; ~,
preventive-s - preventivne akcije (mere), preventivna dejstva;
~, protective - zatitno dejstvo
(mera), zatitno delovanje (akcija);
~, random - proizvoljno delovanje (dejstvo) proizvoljna (sluajna) akcija (dejstvo); ~, remedial (repair) - popravna mera,
rad na popravci; ~, replacement

adjustable

- mera (korak na) zamene, rad

(akcija) na zameni; ~, sampling uzorkovanje, uzimanje uzoraka; ~,
scuffing - habajue dejstvo; ~,
servicing - rad na tehnikom odravanju; ~ to come out of ispasti iz stroja (rada), pokvariti
se; ~ to put out of - prekinuti
delovanje (ili lad), iskljuiti, ukoiti; ~ to throw in to - ukljuiti,
pustiti u rad; ~ to throw out of iskljuiti, prekinuti delovanje; ~,
under - u radu, pod dejstvom,
delovanjem
active - aktivan, pod nabojem, napunjen, u radu
activit/y - aktivnost, delovanje, delatnost, tehnoloki proces, nain
proizvodnje; ~, admissible - dozvoljena aktivnost, dozvoljena operacija; ~, complex - kompleksna
(sloena) aktivnost, sloena operacija; ~, composite - sastavna operacija, sloena operacija (aktivnost);
~, dummy - fiktivna (lana) aktivnost (operacija)
actualize - aktualizovati, realizovati,
ostvariti
actuation - ukljuenje, aktiviranje,
putanje u dejstvo
adaptability - adaptabilnost, prilagodljivost
adaptable - prilagodljiv
adaptation - adaptacija, prilagoavanje
adapted - prilagoen, adaptiran, podeen
adequacy - adekvatnost, dovoljnost,
kompetentnost
adequately - adekvatno, sa dovoljnom tanou, dovoljno
adherence to specification - pridravanje specifikacije, tano zadovoljavanje tehnikih uslova
ad hoc - namenjen naroitoj svrsi,
za ovaj sluaj
adjust - podesiti, doterati, regulisati,
dovesti u sklad, usaglasiti
adjustability - mogunost podeavanja, mogunost regulisanja
adjustable - podeljiv, prilagodljiv,
koji se moe podeavati

adjusted

811

adjusted - podeen, usklaen, prilagoen; ~, least-squared - izraunat (podeen) metodom najmanjih kvadrata
adjusting - podeavajui, reguliui,
usklaujui, korigujui, podeavanje,
korigovanje, regulisanje (upravljanje)
adjustment V.- regulisanje, upravljanje, usklaenje, korekcija; ~ for
kurtosis - usklaivanje u odnosima
ekscesa; ~ for skewness - usklaenje u odnosima asimetrije (odstupanja); ~ for wear - podeavanje za kompenziranje habanja
(troenja); ~ of observations usaglaavanje posmatranja
administration - administracija; uprava; ukazivanje; ~, contract administracija za izvrenje ugovora
administrator - upravnik, rukovodilac; ~, program reliability rukovodilac programske pouzdanosti
dm ssibility - dopustivost, moguno st; stepen dopustivosti
adul'terate - smetati, pomeati (sa
materijalom loeg kvaliteta); pogorati (svojstva)
adulteration - meanje
. advancement - posmak, pomer, kretanje
advantage - preimustvo, prednost;
podobnost, korisnost; prevaga
advantageous - povoljan, podesan,
podoban, koji prua preimustvo,
koji ima prednost
adverse - suprotan; tetan, nepovoljan
adversity - suprotnost, tetnost, nepovoljnost
adviser - savetnik
affect - uticati, delovati; izvriti
izmene; afekat; uticaj, delovanje
aftermath - posledica, rezultat
afterservice - kasniji servis
age - vek, starost; stariti; ~, effective - efektivni vek trajanja,
efektivno starenje, stvarni vek trajanja; ~, Initial - poetni vek
trajanja; inicijalno starenje; ~,
limiting - ograniavajui vek trajanja; ~ of component - starost
komponenti, vek trajanja komponenti

aggravation of test

age-dating - odreivanje veka trajanja

aged - ostareo, izloen starenju;
uhodan (o instrumentima); odstajao
ageing - starenje, habanje, disperzno
otvrdnjavanje; ~, accelerated prinudno starenje; ~, artificial vetako starenje; ~, atmospheric
- atmosfersko starenje; ~, dynamic
- dinamiko starenje; ~, heat termiko (toplotno) starenje; ~,
irreversible - nepovratno (ireverzibilno) starenje; ~, light - svetlosno starenje, starenje pod dejstvom svetlosti; ~,loa - starenje
pod optereenjem; ~ natural prirodno starenje, starenje u prirodnim uslovima; ~, negative negativno starenje; ~, outdoor starenje u slobodnom prostoru; ~,
positive - pozitivno starenje; ~,
quick - brzo starenje; ~, service
- starenje u toku upotrebe (korienja, eksploatacije); ~, shelf starenje pri uskladitenju (uvanju);
~, step-stress - starenje pri
stepenastoj promeni reima; ~,
strain - deformaciono starenje
(mehaniko); ~, sunlight - starenje pod dejstvom suneve svetlosti; ~, system - starenje sistema;
~, thermal v. heat ageing; ~,
weathering - starenje u atmosferskim uslovima
agency - sredstvo; faktor; dejstvo;
agencija, udruenje; ~, developing - organizacija xx razvoju, razraujua organizacija; ~, directing - glavna (usmeravajua) organizacija; ~, external - spoljno
sredstvo, spoljna organizacija; ~,
hazard - opasno sredstvo; ~, initiating - inicirajue sredstvo; organizacija; organizator
agenda - program rada (sastanka,
razgovora); spisak tema; agenda,
podsetnik, memorandum; ~, decision - memorandum odluka; podsetnik prihvaenih reenja (odluka)
aggravation of test - pogoranje
uslova ispitivanja, pootravanje uslova testa

aggregate

812

aggregate - agregat, sveukupnost,

sabiranje, sabirati, agregirati, sumarni, opti, mnoina; ~ of simple events - mnoina prostih
dogaaja; ~, self-renewing samoobnavljajui agregat (oprema,
ureaj)
aggregative - sveukupan, sumarni
agitator - mealica, ureaj za meanje viefaznih sistema
agreement - dogovor, saglasnost,
dozvola, odobrenje, slaganje, sklad;
~, close - bliski sklad, bliska
saglasnost; ~, rough - gruba
saglasnost, priblina saglasnost
aid - pomo, sredstvo, pomono
sredstvo, ureaj, pribor; ~, briefing - instrukcija, uputstvo; ~,
debugging - pomo za iznalaenje,
uklanjanje neispravnosti; ~, first
- prva (havarijska) popravka; ~,
job - uputstvo (podsetnik) za izvravanje operacija; ~, maintenance - sredstvo za odravanje; ~,
nondestructive
inspection
sredstvo za kontrolu nerazaranjem;
~, trouble shooting - pomo
(ureaj) za uklanjanje neispravnosti
air~ -blown asphalt - duvani (oksidisani) bitumen; ~, bubble viscometer - viskozimetar sa vazdunim mehurovima; ~, cooling
- vazduno hlaenje; ~, pollution
- zagaivanje vazduha; ~, requirement - potronja vazduha (u
procesima sagorevanja); ~, separation plant - postrojenje za razdvajanje vazduha u azot i kiseonik;
~, solutizer - proces oksidacije
benzina vazduhom u cilju odstranjivanja merkaptana iz njega (prevoenje u disulfide); ~, sweetening - slaenje" benzina vazduhom
Airco-Hoover sweetening - Airco
Huver slaenje" - proces odstranjivanja merkaptana iz benzina
alarm - signalni ureaj, mehanizam
automatske signalizacije; ~, automatic - automatski signal; ~,
circuit - signal o neispravnosti
kola (sheme); ~, dirt - signal o
zaprljanju; ~, failure - signal o

allocation
kvaru (ili neispravnosti); ~, false
- lani signal (lana uzbuna); ~,
malfunction - signal o neispravnosti (ili kvaru); ~, shutdown signal o zaustavljanju (iskljuenju,
neispravnosti); ~, visual - vizuelni
signal, vizuelni signalni ureaj
aldrin - aldrin, insekticid, hlorovani derivat ciklopentadiena
aleatory - sluajan, neizvestan, zavisan od sluaja
alert - uzbuna, znak za kvar, poziv
na budnost, oprez
alerting - poziv na oprez (uzbunu),
opominjui
alias - inae, jo, drukije, drugi
naziv, lokalni efekti, rezultat eksperimenta
aliphatic compounds - ugljovodonici otvorenog niza C atoma
(ravni i ravasti nizovi), sa zasienim CC vezama (parafin), sa
dvostrukim vezama (olefini) i sa
trostrukim vezama (alkini); ~,
hydrocarbon - alifatski ugljovodonik, ugljovodonik otvorenog niza
CC atoma
alive - pod nabojem, u radu, dejstvujui sa strujom
alkali treatment - obrade alkalijama
alkanes - alkani, zasieni ugljovodonici ravnog ili ravastog niza C
atoma
alkenes - alkeni (olefini), ugljovodonici sa trostrukom CC vezom
alkynes - alkini (acetileni), ugljovodonici sa trostrukom CC vezom
alkyd - alkidne smole, proizvodi kondenzacije polivalentnih alkohola sa
dikarbonskim kiselinama
alkyl - alkil, zasieni paraf inski radikal opte formule CnHrn + 1
alkylation - alkilovanje, proces uvoenja alkil grupe u molekul
allocation - rasporeivanje, raspodela, razmetaj, dodeljivanje, odvajanje, naznaenje, odreivanje
mesta; ~ of priorities - raspodela prioriteta, odreivanje prioriteta; ~ of redundancy - raspodela rezervi, odreivanje rezervi; ~
of sample - dodela uzoraka, doznaavanje uzoraka; ~, compromise
- kompromisna raspodela, kompro-

allocation

813

misni razmetaj;
~, multiresource - odreivanje (raspodela)
vie resursa; ~, optimal resource
- optimalna raspodela resursa; ~,
optimum - optimalna raspodela;
~, proportional - proporcionalna
raspodela; ~, resource - raspodela
resursa; ~, stoshastic - stohaistika raspodela (sluajna raspodela, npr. elementa); ~, storage raspodela lagerovanja, raspodela rezervi
allokurtic - raznoekscesni
allowance - dozvola, pristanak, odobrenje, svota, obrok, nadoknada,
sledovanje, plata, nagrada, odbijanje, uzimanje u obzir, smanjenje;
~, tear-and-wear - uzimanje u
obzir habanje, viak (npr. debljine)
za nadoknadu habanja
allowed - dozvoljen, odobren
Almen EP lubricant tester aparat po Almen-Wiclandu za ispitivanje EP-maziva
alteration - izmena, promena
alternate - naizmenian, alternativan
aluminium-base grease - mast za
podmazivanje na bazi aluminijuma,
aluminijumova mast
ambient - spoljni uslovi, sredina,
koji okruuje, spoljni; ~, outside
- spoljna sredina; ~, storage sredina uskladitenja
ambiguity - nejasnoa, neopredeljenost, dvojnost
amendment - amandman, dopuna,
ispravka
amortization - amortizacija; ~, system - amortizacija sistema
amount - koliina, iznos, veliina,
stepen; ~, average of inspection
- prosena koliina za kontrolu; ~,
total of control - ukupni stepen
kontrole (upravljanja)
ample - dovoljan, zamaan, obiman,
potpun, veliki, prostran
analog(ue) - analog, analogni, model,
analogni (modelirajui) ureaj; ~,
physical - fiziki analog, fiziki model
analogy - analogija, istovetnost odnosa, saglasnost, slinost
analysis - analiza, ispitivanje, izuavanje; ~ of interaction - izu-

analysis
avanje interakcija, analiza interakcija; ~ of regression - analiza
regresije, regresiona analiza; ~ of
variance - analiza varijacija, varijaciona analiza; ~, correlation
- analiza korelacija; ~, cost analiza trokova; ~, cost-benefit
- analiza rentabilnosti; ~, cost-effectiveness - analiza odnosa izmeu izdataka i efektivnosti; ~,
cost-performance - analiza odlosa izmeu trokova i performanse; ~, criticality - analiza
kritinosti, analiza vanosti kvarova;
~, design - analiza dizajna, analiza konstrukcija; ~, destructive
(test) - analiza (test) sa razaranjem;
~, distribution-free - analiza
(test) bez razaranja; ~, drift analiza promene karakteristika; ~,
effect - analiza efekata; ~, empirical - empirijska analiza; ~ end-point - finalna analiza, analiza
krajnje take (krajnjih rezultata); ~,
failed component summary zavrna analiza komponenti koje su
se pokvarile (koje su otkazale); ~,
fail-safe - analiza mogunosti rada
pri kvaru pojedinih elemenata; ~,
failure-analiza otkaza (kvarova);~,
failure criticality - analiza kvarova sa stanovita uticaja na rad
(sistema, opreme); ~, failure mode
- analiza naina nastajanja kvarova;
~, fault-tree - analiza stabla
dijagnostike kvarova (dijagnostikog
stabla kvarova); ~, feasibility analiza fizibilnosti, analiza izvodljivosti;
~,
fluorometric fluorometrijska analiza; ~, function - analiza funkcija, funkciona
analiza; ~, function for maintainability - analiza funkcija za
sdreivanje mogunosti odravanja;
~, item-by-item - analiza stavke
sa stavkom; ~, life-expectancy analiza oekivane
dugotrajnosti
(veka); ~, linear regression analiza linearne regresije; ~, loss analiza gubitaka; ~, maintainbility - analiza pogodnosti za odravanje (popravke); ~, maintenance - analiza odravanja; ~,
malfunction - analiza neisprav-

analysis
nosti; ~, malfunction effect analiza efekta neispravnosti; ~3
marginal - marginalna analiza; ~,
nondestructive test - ispitivanje
testom nerazaranja etalona (ili
probe); ~, operations - analiza
operacija; analiza po operacijama
(npr. proizvodnje); ~, performance - analiza performanse; analiza tehnikih karakteristika; analiza eksploatacionih pokazatelja; ~ 3
period - analiza perioda upotrebe;
~, periodic - periodina analiza;
~, preliminari reliability - preliminarna analiza pouzdanosti; ~ a
principal factor - analiza glavnog
faktora; ~, radiochemical - r a diohemijska analiza; ~, reliability - analiza pouzdanosti; ~ 3
reliability design - analiza pouzdanosti konstrukcije; ~, reliability
stress - analiza pouzdanosti sa
uestvom naprezanja; ~, sampling - analiza uzorkovanjem; ~
sensitivity-analizaosetljivosti; ~
sequential - uzastopna analiza; ~
statistic (al) - statistika analiza
~, strength - analiza vrstoe; ~ 3
stress - analiza naprezanja (stresova); ~, stress-and-strength
(stress-versus-strength) - analiza zavisnosti vrstoe od naprezanja; ~, succesive - sukcesivna
analiza; ~, team - timska analiza;
analiza izvrena od grupe strunjaka; ~, theoretical stress teorijska analiza naprezanja; ~,
thermal stress - analiza termikog naprezanja; ~5 trend - analiza
tendencije ka promenama; ~, variables - analiza varijabilnih (promenljivih); ~, weighted regression - analiza procenjene regresije
analyst - analitiar; ~, quality
control - strunjak za kontrolu
(analizu) kvaliteta; ~, reliability
- strunjak za analizu pouzdanosti;
~, statistical - strunjak za statistike metode; ~, structural strunjak za odreivanje vrstoe
materijala
analyzer - analizator (ureaj); d e fektoskop; analitiar; ~, hypersonic - ultrazvuni analizator;

814

API Engine Service

hiperzvuni analizator; ~, infrared

- infracrveni analizator; ~, probability density - analizator gustine verovatnoe; ~, probability
distribution - analizator raspodele
verovatnoe; ~, ultrasonic - ultrazvuni analizator
aniline point - anilinska taka, minimalna temperatura potpunog meanja istih zapremina anilina i
uzorka
annealing oil - ulje za otputanje
anomalous - nepravilan; anormalan,
nenormalan
anti- -aging dopes - dodaci (aditivi)
protiv starenja, za poveanje stabilnosti proizvoda; ~ -foam additive - aditivi protiv stvaranja
pene; ~ -knock-agent - antidetonaciono sredstvo, dodaje se
benzinu u ulju za spreavanje lupanja motora; ~ -rust agent sredstvo protiv re (korozije); ~
-rust paint - premaz (prevlaka)
za zatitu od ranja (korozije)
antidegradant - sredstvo protiv
starenja
antideteriorant v. antidegradant
antifreeze agent - sredstvo protiv
zamrzavanja
antifroth oil - ulje protiv stvaranja
pene
antiocidants - antioksidansi, sredstva koja smanjuju ili eliminiu
tetan uticaj vazdunog kiseonika
na stabilnost i kvalitet proizvoda
antirust - antikorozioni, protiv ranja
antisplash - protiv prskanja
antistatic additives - antistatiki
aditivi, sredstva koja, dodata u
malim koliinama, poveavaju elektrinu provodljivost naftnih derivata i time eliminiu mogunost
varnienja usled statikog elektriciteta
antistripping agent - sredstvo za
prianjanje (adheziju), dodaje se
bitumenu
antiwear - protiv habanja
API Engine Service Classification
System - API-klasifikacije i oznake mazivih ulja (API American
Petroleum Institute)

API gravity

815

API gravity - API-gustina; konvencionalna skala od 0100 gustine

za naftne derivate
apiezon grease - apiezon mast,
mast niskog napona pare pogodna
za podmazivanje aparature za visoki vakuum ,
apparatus - aparat, aparatura, ureaj; instrument; ~, ageing ureaj za starenje; ~, flaw-detecting-defektoskop; ~ ,redundant
- rezervni aparat; ~, testing aparat za ispitivanje (testiranje); ~,
warning - signalni aparat
apparent - jasan, vidan; prividan,
oit, oigledan
appliance - primena; upotreba; pribor, ureaj, sprava, alatka; ~,
protective - zatitna sprava; ~,
safety - sigurnosna sprava
applicability - primenljivost, upotrebljivost
applicable - primenljiv, upotrebljiv
application - aplikacija; primena;
nanoenje, stavljanje; ~, field eksploatacija; ~, multiple - viekratna primena; ~ of correctionprimena korekture; ~, practical
- praktina primena; ~, representative - reprezentativna primena; ~, standby - za upotrebu
kao rezerva; ~, wide - iroka primena
apply - vaiti, primeniti, naneti,
aplicirati
apportionment - proporcionalna raspodela, podela; ~, design (capability) - raspodela konstrukcionih
parametara; ~, equal - jednaka
raspodela; ~, failure rate - raspodela intenziteta (broja) kvarova;
~, general - opta raspodela;
~, performance - raspodela zadatih tehnikih karakteristika; ~,
reliability - raspodela pouzdanosti,
~, service life - podela veka trajanja; ~, useful life - raspodela
roka upotrebe
appraisal - ocena, procena, ekspertija; ~, acceptability - ocena podobnosti (prihvatljivosti); ~, objective - objektivna ocena; ~,
reliability - ocena pouzdanosti

area

approach - pristup, reenje, postupak, prii, postupiti, aproksimacija, pribliavanje; to ~ a state

- pribliiti se nekom stanju; to ~
stochastically - pribliiti se po
verovatnoi, stohaistiki se pribliiti ; ~, approximation - aproksimacioni pristup, metoda aproksimacije; ~, empirical - empirijski
pristup; ~, graphic - grafiki
pristup; ~, heuristic - heuristiki pristup; ~, probabilistic probabilistiki pristup; ~, proposed technical - predloeni tehniki pristup; ~, system - sistemski pristup; ~, team - timski
pristup; ~, worst-case - razmatranje (pristup) najgoreg sluaja
approval - saglasnost, odobrenje
approximability - aproksimirivost
approximated - aproksimiran, priblino izraen
approximation - aproksimacija, priblinost ; as a first ~ (for a first ~,
in a first ~) - kao prva aproksimacija; ~ in the mean - aproksimacija srednjoj vrednosti; ~ to a
closer - to blioj aproksimaciji; ~
to a high degree of - sa visokim
stepenom aproksimacije; ~, statistical - statistika aproksimacija
approximative - aproksimativan,
priblian
ardal - ardal, legura aluminijuma sa
2% Cu, 1,5% Fe i 0,6% Ni
area - prostor, povrina, oblast; ~,
blind - prostor nedostupan za kontrolu; ~, check-out - prostor za
proveru; ~, critical - kritina
oblast, kritina povrina; ~, critical
test - prostor (oblast) kritinog ispitivanja, kritina oblast ispitivanja;
~, defective - oblast sa nedostacima; ~, dispersion - oblast disperzije; ~, failure - prostor kvarova; ~, fatigued - zamoren prostor; ~, maintenance - oblast
odravanja; ~, observer - oblast
posmatranja, pesmatraka oblast,
mesto posmatranja; ~, receipt,
inspection and maintenance inesto prijema, kontrole i odravanja;
~, repair - oblast popravki; ~,

816
service - oblast servisa: , t e s t
- probni poligon; ~, unworn neizhabana povrina
argue - dokazati, dokazivati,
diskutovati, izneti, suditi,
tovati; to ~ from the
sudm na osnovu uzorka
argument - argument, dokaz,
log; ~, dummy - fiktivni
argument
argument
aromatization - aromatizaciia
ces prevoenja drugih ugloVodo
nika u aromatske
s'jovoaoArsorb process - Arsorb p r o c e s o d .
vajanja aromatskih ugljovodonika od
drugih adsorpcijom na silikaeeln
arrangement - raspored, sreivanje
namestanje, aranman, dogovor'
ugovaranje, sporazum; ~ of con
diti n
t - . s p o r a z u m o uslovima. S
availabdity-cost - rasporeivanje
trokova na obezbeenje g o t o v i
~, component - raspored komnO'
n e n n ; ~ 5 general-opti raspad~, hierarchical - hijerhijSk
raspored;
~, majority ^
raspored po logikoj veini, ukiiu"
enje (raspored) po shemi veine
parallel - paralelno sreivanje-' ~'
rectangular - pravougli r a s r e d :
~, redundancy - raspored rezer
vianja; ~, reUabUity-cost - ras
poredivanje trokova 2a ohe^l
enje pouzdanosti; ~, r e U a b l e
pouzdan raspored; ~
i
~
r a l l joparalelni
l i j k t
~, square - kvadratni rasZed
tablica kvadrata
"spored,
array - poredak, red, vieelementni
sistem, raspored u datom redosled
niz, vrsta; ~ o f o b s e r v a t i ;
uporedni niz posmatranja; ~ f r e
q.uency ~ raspodela (niz) frek'enci)a; ~, multiple r e d u n a a snema sa mnogo rezervi; ~
tangular - pravougla tablicastatistical - statistiki niz L ^ '
arrival - prispee, postizanje, do
lazak, postignue, izlaz, izlazni snon
~, correlated - korelirZ " ?-'
pece; ~, exponential - J^t
novski izlazni mlaz (snop)grouped - grupno prispee- Z'
independent , nezavisno
i n '

assembly

nezavisan izlazni mlaz; ~, oriented

- orijentisano prispee; ~, random
- proizvoljno prispee; ~, regulator - regulator izlaznog snopa
article - lanak, proizvod, lan, taka,
artikl; ~, conforming - proizvod
koji odgovara specifikaciji; ~, operational - proizvod u radu
aryl - aril-grupa, radikal aromatskih
ugljovodonika; ~, alkyl - arilalkil, aromatski ugljovodonik kod
koga je vodonikov atom zamenjen
alkil grupom; ~, aklyl sulfonates
- arilalkilsulfonat, sulfonovana alkilaromatska jedinjenja pogodnih za
izradu sintetskih sredstava za pranje;
~, compounds - aril jedinjenja,
sadre aromatske grupe
ASA standards - ASA-standardi,
izdani od American Standards Association
ash - pepeo, koliina pepela koja se
dobija sagorevanjem uzorka, ukazuje na koliinu neorganskih materija u uzorku
asphalt - bitumen; ~, cement bitumen sa dodacima, kolovozni
asfalt; ~, emulsion - bitumenska
emulzija; ~, flux - razrediva za
bitumen; ~, mastic - asfaltni
mastiks; smea bitumena, peska i
krenjake praine, koristi se za
izolaciju i u hidrogradnji; ~,
putty - bitumenski kit
asphaltic concrete - asfaltni beton
asphaltene - asfaltni sastojci bitumena
assay - provera; ispitivanje, analiza,
kontrola; analizirati, ispitati, proveriti
assembly - sklapanje, sastavljanje,
montaa; komplet, grupa, konstrukcija, skup, zbor; ~, complete potpuna montaa, kompletno sklapanje; ~, complex - kompleksna
(sloena) montaa, sloena konstrukcija; ~, field - montaa na mestu
korienja; ~, final - finalna montaa; ~, group - grupna montaa;
~ in-line - montaa na liniji
(konvejeru); ~ in-palce repairable - konstrukcija kod koje je
mogue izvriti popravku na mestu
korienja; ~, interchangeable montaa zamenljivim (meusobno)

assembly

817

attribute

delovima; ~ 5 light replaceable - assurance - obeanje, jemstvo, pouzdanost, osiguranje, garancija kvakonstrukcija koja se lako popravlja;
liteta; ~ of no-defectives - ga~, plug-in - konstrukcija za utirancija protiv kvarova; ~, prokanje, blokovska konstrukcija; ~,
duction) - garancija za proizvod
progressive - progresivna mon(proizvodnje); ~, production retaa; ~, quick replaceable liability - obezbeenje sigurnosti
konstrukcija sa (lakom) brzom zaproizvodnje, garancija kvaliteta promenom delova; ~, shop - poizvodnje; ~, quality - garancija
gonska montaa; ~, shop replakvaliteta, obezbeenje kvaliteta; ~,
ceable - konstrukcija gde je moquality control - obezbeenje
gua zamena u pogonu; ~, unikontrole kvaliteta; ~, reliability
tized - unificirana grupa
- garancija pouzdanosti, obezbeassembly-and-maintenance - monenje sigurnosti u radu; ~, reliataa i odravanje
bility-and-quality - garancija poassessment - ocena, procena; ~,
uzdanosti i kvaliteta; ~, requirecomparative - komparativna (upoments - obezbeenje uslova, obezredna) ocena; ~, consistent beenje tehnikih uslova'; ~, schestalna ocena; dosledna procena; ~,
dule - garancija izvrenja radova
damage - procena tete; ~., final
u datom toku; ~, use - garancija
- zavrna procena; ~, job - ocena
u upotrebi; ~, warranty - gaposla; ~, maintainability - ocena
rantovani vek trajanja
mogunosti odravanja; ~ of chanASTMces of failure - procena ansi
~ -CFR engine - ASTM-CFR
kvarova; ~ of the emergency standardni motori za merenje oktanprocena hitnosti (u sluaju kvara);
skog broja benzina; ~, distillation
~,qualitative -kvalitativna ocena;
- ASTM-destilacija, standardna des~, quantitative - kvantitativna
tilacija po propisima ASTM (Ameocena; ~, reliability - ocena pouzrican Society for Testing and
danosti
Materials); ~, gum test - odreassignable - postavljiv, naznaljiv,
ivanje postojeih smola u benzinu
pripisiv, dodeljiv
po propisima ASTM; ~, melting
assistance - pomo; ~, technical
point - taka topljenja po ASTM
- tehnika pomo; ~, use - pomo
attachement - prikljuak, spoj, pripri korienju
vezak, veza, dodatak, privrivanje
associated - vezan, udruen, pridattack - napad, uticanje; ~, cordruen, zdruen
rosion - napad korozije; ~,
associates - zdrueni uslovi (opita)
defect - uklanjanje kvarova; ~,
association - udruenje; asocijacija,
environmental - napad sredine;
ujedinjavanje, drutvo; ~ of at~, erosive - erozivno dejstvo, erotributes - asocijacija atributa;
zioni napad; ~, mechanical meuveza kvalitetnih svojstava
mehaniki napad; ~, moisture assort - odabrati, sortirati, probrati
napad vlage; ~, surface - povrassortment - klasa, vrsta, sortiment,
inski napad
asortiman
attendance - ospluivanje, posluiassume - preuzeti, uzimati, prisvojiti,
vanje (maine); ~ in-service postati; dopustiti, pretpostaviti
opsluivanje u toku korienja
assumption - preuzimanje, pretposattention - panja, opsluivanje,
tavka, pretvaranje, postulat, pripinadgledanje
sivanje; ~, man-made - ljudski
- privlanost
zakljuak, ljudska pretpostavka; ~, attractibility
attribute - atribut, kvalitetno svojsnonprovable - nedokaziva prettvo, znak (klasa) kvaliteta; ~,
postavka, pretpostavka koja se ne
critical - kritino svojstvo kvaliteta;
moe dokazati; ~ of normality ~, major - glavno svojstvo, glavn.
pretpostavka o normalnosti
S2 Renlk

attribute

818

(osnovni) atribut; ~, minor drugostepeno svojstvo, manje vaan atribut; ~, negative - negativni atribut, negativno svojstvo; ~,
positive - pozitivno svojstvo, pozitivan atribut
attrition - uribavanje, usitnjavanje,
mlevenje
attrition-resistant - otporan na
usitnjavanje
augmentation - poveanje, uveanje,
rastenje, porast, dodatak; ~, reliability - poveanje'pouzdanosti; ~,
stability - poveanje siabilnosti
authorization - ovlaenje, odobrenje, autorizacija; ~, equipment
- odobrenje za opremu; ~, product program - odobrenje programa proizvodnje
authorized - ovlaen, odobren,
autorizovan
autocorrelation - autokorelacija; ~,
finite - konana autokorelacija; ~,
sample - uzorak autokorelacije,
primer autokorelacije
autocorrelogram - graf autokorelacije, autokorelogram
autocovariance - autokovarijacija
Autofining - katalitike destilacije
naftnih derivata
auxiliary - pomoni, sporedni
availability - raspoloivost, mogunost nabavke, spremnost za upotrebu, prigodnost za servis; ~,
inherent - unutranja gotovost,
ugraena sposobnost; ~, instantaneous - trenutna gotovost; ~,
intrinsic - unutranja spremnost;
~, limited - ograniena snabdevenost, ograniena sposobnost; ~,
long-run (long-term) - dugorona mogunost nabavke; ~, machine - raspolaganje mainama; ~,
maximum - maksimalna mogunost nabavke; ~, multiple mogunost nabavke na vie strana,
viestruka spremnost; ~, operational - operativna gotovost (spremnost); ~, restricted - ograniena

azeotropic mixture

nabavka, ograniena spremnost; ~ >

time-dependent - mogunost nabavke zavisna od vremena, spremnost zavisna od vremena; ~, true prava spremnost; ~, use - gotovost
(spremnost) za upotrebu
available - na raspolaganju, koji se
moe nabaviti; ~, locally - koji
moe lokalno da se nabavi; ~,
operationally - koji moe da se
koristi, koji se nalazi u radu
average - proek, srednja vrednost;
izraunati srednju vrednost, nai
proek; ~, arithmetical - aritmetiki proek; ~, column proek po kolonama; ~, decreasing failure rate - proek opadajueg broja kvarova; ~, derived
- izvedeni proek; ~, estimated ocenjeni proek; ~, estimated
process - ocenjeni proek procesa;
~, freight rate assessment saoptenje o prosenim cenama prevoza tankerima (skr. AFRA); ~,
geometric (al) - geometrijski proek; ~, harmonic - harmonini
proek; ~, long-range (long-time) - dugoroni proek; ~,
lot - proek partije; ~, maximum
safe process - proek maksimalne
bezbednosti procesa; ~, minimum
safe process - proek minimalne
bezbednosti procesa; ~, process
- proek procesa; ~, row - proek
reda; ~, time - proek vremena
averaged - uproseen, doveden na
srednju vrednost
averaging - uproseenje, dovoenje
na srednju vrednost
averaging-out - uproseenje
avgas - avionski benzin
avionics - avionska elektronika
awareness - svesnost, znaaj; ~,
quality - znaaj kvaliteta; ~,
reliability - znaaj pouzdanosti
awkwardly-placed - neudobno postavljen
azeotropic mixture - azeotropska
smea

B
backtif - beznaajna modifikacija
background - izlazni podatak
backlog - zaliha materijala, neobavljeni rad, vraanje na lageru
balance - ravnotea, vaga, odnos; ~,
stochastic - stohastika ravnotea
balancing - uravnoteavanje; balansiranje; ~, assembly-line - obez. beenje ritmikog rada montane
linije; ~, work - obezbeenje
ritmikog rada
band - polje, traka; interval, band;
~,-control - polje kontrole; ~,
scatter - polje rasejanja; ~, tolerance - interval tolerancije
bank - serija; grupa, red, niz; baterija, blok
banked - objedinjen, grupisan
Bari-sol process - Bari-sol (deparafinacija ulja smean dihloretan
benzol)
barometric condenser - barometarski kondenzator, ureaj u kome
se dobij a sueni pritisak kondenzacijom pare direktnim meanjem
sa vodom
barrel - barel, bava, mera za tenost, posebno za naftu, 1 bbl = 42
US galona = 158,99 1
barrier - prepreka; ekran, pregrada
barijera; ~, absorbing - apsorbirajua prepreka; ~, elastic elastina prepreka; ~, reflectionrefleksni ekran; ~, reliability 52*

faktor obezbedenja pouzdanosti; ~,

upper - gornji ekran, gornja barijera
base - osnova, koren, osnovica, baza,
naleite
basic - osnovni, bazni; ~, water
and sediments, B.W. & S. sadraj vode i sedimenata u nafti
basis - osnova, osnovna komponenta;
polazna taka, baza
bastard - baster; nestandardni, izuzetni, nepravilnog oblika ili dimenzija
bastardize - bastardizirati; pokvariti, pogorati
batch - partija; ara, lot, grupa; ~,
economic - ekonomska ara;
ekonomska partija; ~, good(-quality) - dobra ara; dobra partija;
- ~, pilot - poluindustrijska ara
ili partija; ~, production - proizvodna ara
batching - ariranje, grupisanje
batchwise - po arama; u arama
battered - ishaban, izanan
battery - baterija; grupa; ~ of
studies - kompleks prouavanja,
grupa koja se prouava
bay - zona, prostor; ~, repair prostor za popravke; ~, service
prostor za servis
B-B fraction - butan-buten frakcija
bed - posteljica, tand, postolje;
fundament; ~, endurance test postolje za ispitivanje na izdrlji-

bed

820

vost; ~, function test - postolje

relativno odstupanje; ~, systemaza ispitivanje na funkcionisanje;
tic - sistematsko odstupanje; ~,
test - probno postolje
upward - odstupanje navie
bedding (-in) - slaganje u, redanje
bias(s)ed - sa odstupanjem
bedstead - ram za ispitivanje; pos
bimodal - dvomodni, dvonainski
tolje za ispitivanje
binomial - binomni, dvolani
behavior - ponaanje; reim; reagobits (drilling b.) - buae dleto
vanje; ~, actual - stvarno (realno)
bituminous shale - bituminozni
ponaanje; ~, ageing - ponaanje
kriljci; ~, varnish - bitumenski
pri starenju; ~, component lak
ponaanje elemenata; ~, critical
- kritino ponaanje; ~, customer bivariate - dvomerni; sa dve vrednosti
- ponaanje kupca; ~, diurnal dnevno ponaanje; ~, fatigue - blanketing gas - protektivni gas,
zatitni gas - spreava pristup vazponaanje na zamor; ~, individua!
duha zapaljivim tenostima
-individualnoponaanje; ~, initial
- poetno ponaanje; ~, material bleaching - beljenje, dobijanje svetlije boje proizvoda, moe se izvesti
-ponaanje materijala; ~ of device
hemijskim ili adsorpcionim putem
- ponaanje ureaja; ~ of sample
bleeding - izdvajanje ulja iz mazivih
- ponaanje uzorka; ~ of-dcsign
masti, pri skladitenju, znojenje"
(off-nominal) - neizraunato pomasti
naanje; ~, operational - funkcioblending - meanje (nemeavanje)
nisanje; operativno ponaanje; ~,
naftnih derivata u cilju postizanja
optimum - optimalno ponaanje;
odreenih osobina; ~, value ~, search - strategija traenja; ~,
oktanski broj smea benzina
stochastic - stohastiko ponaanje;
block - blok; grupa elemenata; ~,
~, structural - ponaanje konacross - preko blokova; ~, betstrukcije; ~, time - ponaanje sa
ween - izmeu blokova; ~ in
vremenom; vremenski reim; ~,
- u blokovima; to ~ out - blokitime-dependent - ponaanje zarati; obraditi na nevieno; ~ of
visno od vremena; ~, transient data - blok podataka; ~, balanced
prolazno ponaanje; prolazni re- uravnoteeni blok; izbalansirani
im; ~, wear - ponaanje na
blok; ~, building - deo strukture;
habanje
sastavni deo; elementarni blok; ~,
behavioral - vezano za ponaanje
calibration - etalonski blok; izbalabehaviour' v. behavior
nsiran blok;~, complete - komplebench - klupa, radni sto, prcbni
tan (potpun) blok;~, completely
sto, tezga; ~, laboratory - larandomized - potpuno randomiboratorijski probni sto; ~, test zirani blok; ~, corrected - koprobni sto za ispitivanja
rigovani blok; ~, crude - nekobend - lakat, koleno, krivina; kririgovani blok; ~, functional viti, saviti, poviti
funkcionalni blok; ~, linked benevolence - naklonost
povezani blok; ~, principal benign - povoljan, dobar
glavni blok; ~, redundant - rebetterment - poboljanje, usavrazervni blok; suvini blok; ~, revanje, modernizacija, popravka
ference - referentni blok; ~,
bias - sretanje, odstupanje; iskaz;
single - pojedinani blok; ~,
otklanjati, smestiti, postaviti; ~,
standard - standardni blok; ~,
constant - odstupanje konstante,
standby - pomoni blok; ~,
konstantno sistematsko odstupanje;
within ~s - unutar blokova
~, downward - odstupanje nanie;
blocking - blokiranje; grupisanje u
~, human - subjektivno odstublokove; zaustavljanje; zadravanje
panje; ~, inherent - neodstrablow bitumen - duvani (oksidisani)
njivo odstupanje; ~, relative bitumen; ~, -down tank - tank

blow bitumen

821

za ispust koji prihvata sadraj rafinerijskih postrojenja u sluaju

opasnosti od poara i eksplozije; ~,
-out preventer - preventer",
sigurnosni ureaj buotine nafte
blower - duvaljka, kompresor za
vazduh i gasove
blowing process - proces duvanja
(oksidacije) bitumena u cilju poboljanja kvaliteta
blown oils - duvana (oksidisana)
ulja (laneno, repiino i si.)
blue-gel - silikat gel obojen solima
bakra, slui kao indikator vlanosti
blueprint - plan, projekat, program;
planirati, projekta vati
blunder - gruba omaka; pogrenost,
velika greka
B-M-bomb
Bertlo - Malerova
bomba, kalorimetar za odreivanje
kalorine vrednosti goriva
board - tabla, daska; kolegijum;
uprava, grupa; ~, change control - grupa kontrole izmena; ~,
configuration control - grupa
kontrole konfiguracije; ~, inspection - kontrolna grupa; inspekcijska
grupa; ~, material review komisija (grupa) za obnavljanje materijala; ~,
notice - oglasna
tabla; ~, product quality grupa za kontrolu kvaliteta; ~,
run(ning) - tabla (daska) za opsluivanje; uprava za poslovanje;
~, salvage - odeljenje za upotrebu
(spaavanje) nerealizovane potronje;
~, test - kontrolna tabla; ~,
warning - signalna tabla; ~,
wash - potrona daska" (vid
habanja povrine)
boiling point - taka kljuanja; ~,
range - raspon kljuanja, razlika
izmeu temperatura poetka i kraja
destilacije
bonderization v. bonderizing
bonderizing - bonderizovanje, bonderizovajui, bonderizacija (nain
formiranja antikorozionog sloja ili
prevlake)
bone black - kotani ugalj dobijen
kalcionovanjem kostiju, adsorpciono
sredstvo; ~, oil - kotano ulje
book - knjiga; knjiiti, zapisivati,
bukirati, rezervisati; ~, equip-

boundary

ment reference - prirunik za

tehniku opremu; ~, field knjiga eksploatisanja; ~, instruction - prirunik; knjiga sa uputstvima; ~, log - dnevnik; ~, material data - prirunik o materijalima; zbornik podataka o materijalima; ~ of reference - prirunik; knjiga sa referencama; ~>,
order - porudbenica; knjiga naloga; ~, record - knjiga posmatranja; dnevnik dogaaja; ~, reference - prirunik; ~, signal prirunik o signalizaciji; knjiga signala
boom - bum, brzi rast; procvat;
potranja
boost - pojaati, uveati, procvetati
Borderline Method - metode granine linije za odreivanje drumskog
(cestovnog) oktanskog broja
bore-hole - otvor buotine; ~, cementation - cementiranje buotine
boring oil - ulje za buenje, uljne
emulzije kojima se poliva metal
pri buenju u cilju podmazivanja
i hlaenja
bottleneck - usko grlo; izvor smetnji
u radu
bottom product - proizvod sa dna
destilacione kolone
bound - granica, oblast; obavezan;
veza; graniiti se; ~, error granica greke; ~, exponential eksponentna (eksponencijalna) granica; ~, greatest lower - najbolja nia granica; ~, least upper
- najmanja gornja granica; ~,
lower - nia granica; ~, probability - granica verovatnoe, oblast
verovatnoe; ~, tolerance - granica tolerancije; oblast tolerancije;
~, upper - gornja granica; ~,
variance - granica disperzije
boundary - granica, oblast; granina linija; granini; pogranini;
ekran; barijera; ivini; ~, acceptance - granica prijema (granica za prijem); ~, functional funkcionalna oblast;
~, inaccessible - nepristupana oblast; ~,
physical - fizika granica; ~,
reflecting - refleksioni (reflek-

boundary

822

bronze

iznenadni lom;
thermal termiki kvar
vein break-in
- uhodavanje
' vrsta;
grupiTati
breaking - lomljenje, kvarenje, raslojavanje; ~, dynamic - dinamike lomljenje; razaranje dinamikim optereenjem
etm
breaking-in - uhodavanje; uvod u
upotrebu, putanje u rad
breakpoint - prelomna taka; taka
loma
breakup - razlaganje, demontaa;
prekid, prekidanje; prekinuti; demontirati; rastaviti
briefing - upoznavanje sa radom;
obuka; instruktivno obavetenje, instrukcija
down effoo*
, to
bright stock - brajtok", odo(na blokove i H d ^ T?lti e f e k t e
maen engleski naziv za teko
d e k a d <
efekte; t o I m t o
* ^loiti
viskozno ulje dobijeno propan desra
to ~ off i ' ~ zbiti na:
tilacijom tekih ostataka destilacije
Probiti? to~ r S " * 1r a' z ltoo i t i~ * nafte
lomiti, razbiti
~
> Pobring - doneti
l 0 m i lo
broken
- slomljen, polomljen; is'(Sa)* ~
"Jenje; p r o b o j
prekidan (Unija), razbit
breakdown
u
- slomljen, u kvaru,
neispravni ^ T " ' ? kvar
> l o m i broken-down
havarisan, razloen
e n a
~ . avaCche!&
^ e bromine value - bromni broj, mera
za sadraj nezasienih ugljovodonika
u benzinima i drugim proizvodima.
Izraava se brojem grama broma
koji se pod standardnim uslovima
troe na 100 gr uzorka
bronze - bronza, prevlaiti bronzom; ~, acid - bronza za izradu
posua ( 1 7 % Pb, 8% Sn, 1,5%
Ni); ~, aluminium - aluminijumska bronza; ~, basic - osnovna
bronza; ~, bearing - bronza za
leaje, leajna bronza; ~, Chinese
- legura sastava 78% Cu i 22% Sn;
~, chromasE - leajna legura bakarnoj osnovi (66,7% Cu, 3% Cr,
15,2% Ni, 12,1% Zn i 3% Al); ~ ,
Davis - legura na bazi bakra i nikla
(29% Ni, 2% Fe, 1,5% Mn)
ti (na
ostalo Cu. Koristi se za izradu
ro
na putu,5d s~ lom
turbinskih lopatica koje su izlo- drugi
,' ~ n d
ene visokim optereenjima; ~,
probojf
arni. (drugi)
Dawson's
bronza
sastava
canjem;
(~15,9% Sn, 0,1% Pb, 0,05% As)
ostalo u. Koristi se za izradu leaja izloenih visokim optereenjima;
~, delta - delta-bronza; ~, gold

bronze
- legura na osnovi bakra i aluminijuma (35% Al); ~, hercules antikoroziona kalajna bronza sastava (2,5% Al, 2% Zn, 10% Sn,
ostalo u); ~, journal - leajna
bronza sastava (> 80% Cu, ostalo
najee kalaj); ~, Laveyssiere vrsta meke bronze sastava (61%
Cu, 38% Zn i 1% Sb); ~ ,
manganese - manganova bronza;
~, navy - olovna bronza; ~, needle - vrsta kalajne bronze; ~,
ni-vee - serija legura na osnovi
bakra (5% Ni i 5% Sn) sa razliitim procentima drugih elemenata;
~, Olympic - vrsta bronze poviene
tvrdoe sa veim sadrajem Si; ~,
oranium - vrsta aluminijumske
bronze; ~, Parson's - Parsonova
bronza (na bazi mangana sa povienim antikorozionim svojstvima);
~, phosphor - fosforna bronza;
~, plastic - leajna bronza sa
30% Pb; ~, Reich's - Reihova
bronza (Al-bronza sastava: 7%
Fe, 7% Al, 0,2% Pb, 0,6% Mn,
ostalo Cu); ~, reversed - leajna
legura (<%< 90% Sn, 10% Cu); ~,
Richard's - Riardova bronza,
vrsta antikorozione legure sastava:
55% Cu, 42% Zn, 2% Al, 1%
Fe; ~, screw - vrsta bronze sastava: 93% Cu, 5% Zn, 1% Sn,
1% Pb; ~, sheathing - antikoroziona legura sastava: 45% Cu,
32% Ni, 16% Sn, 6% Zn, 1% Bi;
~, signal - vrsta legure sastava:
fv 98,5% Cu, 1,5% Sn; ~, silver
- srebrna, bronza (*& 67,5% Cu,
18% Mn, 1,25% Al, 0,25% Si,
ostalo Zn); ~, spelter - vrsta
legure za tvrdo lemljenje sastava:
45% Zn, 35% Sn, ostalo Cu; ~,
team v. valve bronze; ~, steel
- specijalna vrsta mesinga visokih
antikorozionih svojstava i otpornosti na dejstvo morske vode,
sastava: 5259% Cu, 3642%
Zn, 23% Mn, 1% Al, 1% Fe; ~ ,
stone's - bronza sastava: 1112%
Sn, 01,5% Zn, 0,10,3% P,
ostalo Cu; ~, sumet - leajna
bronza sastava: 1730% Pb, 0,5%
Sn, ostalo Cu; ~, sun - kobaltna

823

brush

bronza sastava: 50^60% Co,

30-40% Cu, 10% Al; ~, tellurium - telurova bronza sastava:
1,5% Sn, 1% Fe; ~, telnic legura na bazi telura i nikla; ~,
tobin - komercijalni naziv za
vrstu bronze sastava: 0,52,5%
Sn, 3840% Zn, ostalo Cu; ~,
tungsten - vrsta bronze sastava:
90-95% Cu, 0 - 3 % Zn, 2-10%
W; uchatius - vrsta bronze sastava 92% Cu, 8%Sn; ~,valve vrsta legure za izradu ventila; ~,
Victor - bronza iz serije 60/40
sastava: 58,5% Cu, 39% Zn, 1,5%
Ar, 1% Fe, 0,05% V; ~, vulcan
- leajna bronza sastava: ^ 1 %
Si, Ni i Fe; ~, white - bela
bronza; ~, Winn's - Vinova
bronza, sastava: 6268% Cu,
2835% Zn, 22,3% Ni, 0,51%
Pb i do 0,5% Fe; ~, Yale vrsta bronze sastava: 88 91,5%
Cu, 7,58% Zn, 0,51,5% Sn,
SK.1% Pb, koristi se za izradu vijaka i navrtki
brush - etka; etkica za odvod
struje; kist; ~, adjustment pomeranje (podeavanje) etkice; ~,
air - raspriva, raspriva boje;
~, atomizer - etkasti raspriva;
~, carriage - nosa etkice; ~,
casting - iana etka za ienje
odlivaka; ~, circular wire okrugla iana etka; ~, collar nosa etke; ~, contact - kontakt etkice; ~, cup - etka u
obliku ae, kupasta etka; ~,
dicharge - snopasto pranjenje; ~,
dyeing - bojenje etkom; ~, fUe etka za ienje turpija; ~, finger
nosa etkice; ~, flue v. tube
brush; ~, gear - postolje etkice; ~, heel - istroena strana
etkice; ~, holder - nosa etkice, dra etkice; ~, lead pomeranje (unapred) etkice; ~,
letters - pismo etkicom; ~,
lifter (lifting)-skida etkice; ~,
light - tinjajua svetlost; ~, metal
- metalna etka; ~, method postupak nanoenja (u proizvodnji
papira); ~, molder's - modelarska etkica; ~, motor - ko-

brush
mutatorski motor; ~, oil - etka
za podmazivanje, za nanoenje premaza; ~, pressure - pritisak
etkice; ~, proof - otisak korek
torskog ,,ifa" (u tampariji); ~
ring - nosa (dra) etkice; ~,
riser - nosa etkice; ~ -rocker
- podeljiv most etkice; ~, rod nosa kontakta; ~, roll - etkasti
valjak; ~, schifting - pomeranje
etkice; ~ -schifting control
- podeavanje napona pomeranjem
etkica; ~ -schifting motor podeljivi kompoundmotor; podeljiv motor; ~, scrub - etka za
ispiranje; ~, spark - varnienje
na etkicama; ~, spreading oslojavanje etkom; ~, spring potisnaopruga etkice; ~ -straining - suvo bojenje (tekstil); ~,
stripping - etka za ienje; ~,
tube - etka za proiavanje dimnih kanala i cevi; ~, tube cleaning - etka za ienje cevi; ~,
wire - iana etka; ~, wire
wheel - iana disk-etka; ~,
wood - iblje; ~, yoke - podeljivi most etkice
brusher - mehanika etka za ienje odlivaka
BTU, British Thermal Unit BTUj britanska termika jedinica,
1 BTU = 0,253 kcal
bubble cap - zvono poda destilacione kolone (sa prorezima za
prolaz mesura pare); ~, point taka kljuanja smee; ~, tower
- kolona (destilaciona) sa zvonom;
~j tray - zvonasti pod destilacione kolone
buckling - stvaranje ispupenja;
ispupavanje, odizanje; ~, lateral
- ispupenje sa strane (popreno);
~, sidewise - ispupenje postrance
(sa strane)
budget - budet; finansijska sredstva; ~, engineering - asignacija
za opitno-konstrukcione radove;
konsrrukcioni budet

by-product
bug - kvar, mana, nedostatak, tehniki kvar (ili nedostatak), konstrukcioni nedostatak, neispravnost
build - forma, kalup, konstrukcija,
montaa
builder - graditelj, konstruktor, proizvoa, izraiva
buildup - poveanje, narastanje, obrazovanje, formiranje, nagomilavanje,
razvoj; ~, statistical - statistiki
razvoj
built - izgraen, napravljen, montiran; ~, custom - izraen po
porudbini
built-up - sastavljen, izraen, napravljen
bulge - ispupenje, naduvenost, krivina, zaobljenje, naduti se, ispupiti se, poviti se
bulk - masa, blok, veliki blok ili
zapremina, poiljka bez ambalae
ili posebnog pakovanja; ~, density - nasipne teine zrnastog ili
rastresitog materijala (u kg/l); ~,
or mass polymerization - blok
polimerizacija, polimerizacija monomera bez dodatka rastvaraa ili razreivaa
bulkiness - negabaritnost, obimnost
bunch - grupa, grupisati
burden - teret, punjenje
bureau - biro, odeljenje; ~,> technical inspection - odeljenje tehnike inspekcije (kontrole)
burned-out - pregoreo, izbaen (osigura), progoreo
burn-in - uhodati, ispitati na prinudni kvar
burn-out - izgoreti, pregoreti, progoreti
bursting - razvoj, pucanje
Burton process - Bartonov proces,
proces tehnikog krekovanja pod
pritiskom
by-effect - sporedna pojava, pratei (sporedni) efekat
by-product - nusproizvod, sporedni
proizvod

c
cabinet - komora (za ispitivanja); ~, caisson - keson; kavez za naelektrisanje; ~, artillery - artiljeenvironmental - komora za isrijski sanduk; ~, floating - plipitivanja u uslovima okoline; ~,
vajui keson; ~, open - otvoreni
humidity - vlana komora, kokeson, ponton; ~, rolling - vrata
mora za ispitivanja u vlanim usna tokiima; ~, sliding - klizna
lovima
vrata; ~, timber - drveni keson;
cage~, traversing - traverzna vrata
~, counterbalanced - stanica sa
cake - briket, vrsto telo, blok, koprotivteinom; ~, counterweightmad, cilindar, ipka, lajsna, motka;
ed v. counterbalanced cage; ~,
otvrdnuti, speci; ~, copper - badouble-bank v. double-deck cage;
karni sud; ~, filter - talog posle
~, double-deck - dvospratni kafiltracije; ~, filter-press - filtervez, dvospratna stanica; ~, Fa-presovanje; ~, salt - natrijumov
raday - Faradejev kavez, izolovani
sulfat; ~, tough (cooper) - tehelektrini kavez; ~, form - oblik
niki ist bakar
kaveza; ~, hoisting - podizna
caked - peeni
stanica; ~, man - osobna stacaking - peenje
nica, lift za graanstvo; ~, mulcalcar - pe za arenje
tiple-deck - viespratna stanica;
calcicolous - koji se nalazi u kal~, pit - kabina rudnikog lifta;
citnoj zemlji
~, planet - planetarna stanica; calcify - okreiti, otvrdnuti
~, reinforcing - armaturni blok;
calcimeter - kalcimetar
~, roller - leaj sa valjcima; -
calcining v. calcination
tilding-deck - istovarni kavez
calculable - uranunljiv, koji se
cageless - neodvojen, neseparativan
moe kalkulisati
eager - ruica', poluga; sa ruicom,
calculation - raunanje, proraun,
kalkulacija; raun; ~, approxisa polugom; ~, bottom - pultno
mate - aproksimativna kalkulacija
dugme, stona ruica; ~, chain (proraun); ~, determinant mreni prekida; ~, mechanical
determinantski raun;* ~, fixed- mehaniki prekida; ~, rope -point - propraun sa fiksiranom
prenosni prekida
takom, normalizacija na taku; ~,
cageway - vagonet za istovar
floating-pint - proraun sa slocaging - zatitna reetka
bodnom veliinom, nefiksirani procairn - stena; gomila kamenja; pi
raun; ~, graphic(al) - grafiki
ramida od kamenja

calculation
proraun; ~ of triangles - reenje trougaonika; ~, rapid brza kalkulacija
calculator - raunska maina, kal'
kulator
calculus - raun, metod rauna
calendar year - kalendarska godina
calf- tele; mladune; ikra; ~, box bokskalf, obraena telea koa
caliber v. calibre
calibrate - kalibrirati, badirati
calibration - kalibrisanje, graduisanje,
tariranje;
odreivanje
poetne
brzine u artiljeriji; ~, absolute apsolutna kalibracija, odreivanje
razlike poetne brzine projektila i
tabline; ~, first - prvo badiranje; ~, stroboscopic - stroboskopsko badiranje
calibrator - kalibrator, kalibracioni
ureaj; ~, vibration - vibracioni
kalibrator
calibre - kalibar, razmer, unutranji
dijametar; merni instrument
call - signal; poziv, telefonski poziv;
pozivni; trebovanje; molba; ~,
abandoned - nejasan razgovor
(na telefonu); ~, alarm - alarmni
signal; ~, audible - zvuni poziv,
poziv zvunim signalom; ~, battery - baterijski poziv; ~, buzzer
- fonski poziv; ~, charged plaeni razgovor (telefonski); ~,
conference - grupni razgovor (na
telefonu); ~, dialled - poziv
preko eifarnika; ~, distress signal umanjenja; ~, emergency
- alarmni poziv, signal opasnosti;
~, international - internacionalni
razgovor, meunarodni poziv; ~,
junction - prigodni razgovor; ~,
local - lokalni razgovor; ~, multilated - pogrean poziv; ~, official - slubeni razgovor na telefonu; ~, radio - radio-poziv,
radio-signal; ~, return - povratni
razgovor; ~, test - predaja za
pro veru, probni razgovor; ~, trouble - signal kvara, signal za tehniku intervenciju; ~, through
- tranzitni razgovor; ~, trunk meugradski poziv
called-on - prisajedinjen uz signal

826

calotte

calotte

calling - poziv; ~, selective selektivni poziv, odabrani poziv

calling-up - poziv, predaja pozivnog
signala
calliper - meriti dubinomerom
callipers - precizni estar, estar
obujmnik, dvokraki estar; ~, double-bowed - estar sa dugakim
noicama; ~, gauge - kalibracioni ureaj; ~, inside - dubinomer; ~, internal v. inside
callipers; ~, micrometer - mikrometar; ~, micrometer screw estar sa mikrometrom; ~, optical
thread - optiki mera navoja; ~,
outside - daljinomer, estar za
spoljni obmer; ~, screw - estar
za merenje navoja; ~, screw
thread - kljunasto merilo; ~,
sliding - estar; mera kalibra; ~,
square v. sliding callipers; ~,
thread - mera navoja; ~, varnier - precizni estar
callow - povrinski sloj
callus - kalus
calomel - kalomel, hlorna iva
caloricity - kalorinost, toplotna
sposobnost
calorification - proizvodnja toplote, kalorifikacija
calorifics - toplotna tehnika
calorifier - kalorifer; ~, steam parni kotao; ~, wall type - zidni
kalorifer
calorimeter - kalorimetar; ~, compensation - kompenzacioni kalorimetar;
~, constant-temperature - kalorimetar sa konstantnom
temperaturom, kalorimetar konstantne temperature; ~, isothermic-shell - kalorimetar sa izotermnom oblogom; ~, separating
- separacioni kalorimetar, razdvojni
kalorimetar; ~, superheater kalorimetar sa pregrejnom parom,
super-vrui kalorimetar
calorimetric - kalorimetrijski
calorite - kalorit
calorize - kalorizovati, alitirati
calorizing - kalorizacija, alitriranje;
~, dip - teno alitriranje, fluidno
alitriianje
calotte - segment; kalota, okrugli
svod. kruni svod, vrh sferoidne

iii

827

camera

upusni breg, razdvojni breg; ~,

kupole; kalota u tunelogradnji; ~,
relief - dekompresioni breg, oslofull-centre - potpuni kruni svod,
baajui breg; ~, rocker - ljuljakupola; ~, oval - elipsoidni segjui nastavak, ljuljajui breg; ~,
menti, ovalni segment; ~, pararolling - breg na kotrljanje; ~,
boloid - parabolini segmenti, pascroll - spiralni breg, spiralni nasraboloidni segment; ~, spherical
tavak; ~, sliding - pokretni breg;
- sferni segment, segmentna kupola
~, spherical - sferni breg, lopcalotype - kalotipija, nain dobijanja
tasti breg; ~, strap - dobo sa
negativa na hartiji
uvrenim nastavcima; ~, trigger
calp - glinasti krenjak
- triger-nastavak, triger-breg; ~,
cam - poluga, nastavak, breg, ekscentripping - razdvajajui breg; ~,
trini disk, ekscentrik; kopir, abtwo-dimensional - dvodimenzioni
lon, ravnalo, krivuljar; krivolinijski
breg, dvodimenzioni nastavak; ~,
ablon; ~, actuating - radni
valve - cilindrini breg, cilindrini
ablon, ukljueni ekscentar; ~,
nastavak; ~, variable-lift - breg
adjustable - regulisani eskcentar,
sa regulisanom visinom
regulisani breg, podeeni ekscentar;
camber - grba (gibus), savijanje,
~, admission - breg upusnog
pregib, izgib, ugib, ugnutost; krikrana; ~, barrel - dobo sa krivovina profila; naprsnue; progib
linijskim spojem, dobo sa krivoluka, progib svoda; ~, bottom linijskim urezom, valjkasti ekscenkrivina donje povrine luka; ~,
tar; ~, brake - koei breg, usconcave - konkavnost luka, ugnuporeni ekscentar; ~, centring tost luka; ~, convex - konveksnost
centrirani breg, centrirani disk; ~
luka, ispupenost luka; ~, deep compound - sloeni disk, sloeni
velika krivina profila luka; ~,
ekscentar; ~, compression-relief
lower - krivina donje povrine; ~
- ekscentar za regulaciju pritiska;
of arch - progib luka, strela luka,
~, conical - konini nastavak; ~,
visina luka; ~ of spring - visina
control - kontrolni nastavak; ~,
luka; ~, top - krivina gornje
cylinder v. barrel cam; ~, disk
povrine; ~, upper - krivina gornje
v. edge cam; ~, double-lift povrine luka; ~, wing - krivina
dvostepeni nastavak, dvostepeni
krila
disk; ~, double-profile v. doucambered - ugnuti, uvijeni, naprsli
ble-lift cam; ~, drum v. barrel
cam; ~, edge - ravni nastavak, cambium - kambijum, tanak sloj
disk-nastavak, ravni breg; ~, extkiva
Cambrian - kembrijum, kembrijski
haust - upusni breg; ~, expanperiod, kembrijski sistem
sion - ekspanzioni disk, ekspanzioni breg; ~, face - ravni breg, camera - (foto-) kamera; foto-aparat;
kino-kamera; televizijska kamera;
disk-nastavak, kopir; ~, frog v.
svod; ~, aerial - aerofoto-kamera;
heart cam; ~, guide - usmerni
~, air v. aerial camera; ~,
breg; ~, heart - kardiodni breg;
air-survey v. aerial camera; ~,
~, ignition - breg rasporeiairborne v. aerial camera; ~,
vanja paljenja; ~, inlet - upusni
aircraft v. aerial camera; ~,
breg; ~, leader - disk sa usamateur - amaterski foto-aparat;
merenim lebom; ~, listening
~, angle - ugao snimanja; ~,
- kotva za prislukivanje u teleaperture - otvor blende; ~, body
foniji; ~, long-dwell - breg za
- kuite kamere; ~, box - boksproduno maksimalno otvaranje ven-kamera; ~, buckle - filmska satila; ~, master - breuljkasti melata; ~, cartoon - multi kamera,
hanizam; kopir-etalon, glavni kopir;
aparat za multiplikaciono snimanje;
~, oscillating - oscilujui breg; ~,
~, crane - podizna platforma za
outlet - upusni ventil; ~, radial
kameru; ~, dolly - kolica kamere;
- radijalni breg; ~, releasing -

camera
^, electron - elektronska kamera;
can - posuda, sud, boca, aura, kofa,
", emitron - predajna televizijska
kanta; sud u obliku konzerve, koncev; ~, exposure - vreme osvetzerva, konzervirani produkt, konljavanja, eksponiranja; ~, frame zervirati; telefonska slualica; stok
kuite kamere; ~, gun - mala
za reaktorske ipke (gorivo); ~,
kino-kamera; ~, high-speed dope - pric za polivanje pokreaparat za brzo snimanje; ~, mataa; ~, gasoline - gasna boca,
gazine - foto-aparat sa komorom
gasna posuda; ~, lubricating za smetaj foto-ploa; ~, picture
mazalica; ~, milk - mali bidon;
- kino-kamera; ~, plate - tanki
~, oil - boca za ulje; ~, thumbfoto-aparat, foto-aparat u obliku
-pressure oil - ulje pod pritiskom;
ploe; ~, plotting - foto-transfor~, watering - posuda za polivanje
mator; ~, process-foto-reprodukcanal - kanal, potok; otvor; leb; ~,
ciona kamera; ~, projecting discharge - odvodni kanal; ~,
projektor, projekciona kamera; ~,
escape - slivni kanal; ~, feeding
recording - kamera za zapisivanje
- napojni kanal, kanal za napana traku televizijskog programa; ~,
janje; ~, flushing - kanal za
rectifying - foto-transformator;
kupanje; ~, headrace - dovodni
~, reflex - refleks-kamera; ~,
kanal; ~, irrigation - irigacioni
serial - serijski foto-aparat, pakanal, kanal za navodnjavanje; ~,
tomatska foto-kamera; ~, series lining - obala kanala; ~, lock v. serial camera; ~, stand stajni kanal, prevodnica, brodska
stativ kamere; ~, strip-film komora; ~, lock approach automatska foto-kamera; ~, studio
prelazni kanal; ~, navigation - studio-televizijska kamera; ~,
kanal za brodove, kanal u kome
turret-front - kino-kamera za
se vri saobraaj; ~, regulator brzu promenu objektiva
regulacioni kanal; ~, seaway cameraman - kamerman, kino-ope
morski kanal; ~, tailrace - odvodni
kanal; ~, waste - sabirni kanal,
rater, fotograf, foto-reporter
sabirnik
camerate - razdvojen na komore
camerated - pregraen zidovima
canalization - kanalizacija, sistem
razdvojen na komore
kanala, gradska kanalizacija; ~,
camion - kamion, teretni automobil
river - regulacija reka za vodeni
privredno vozilo
transport
camlike - oblika krive, koji ima
canary - uto, jarko uto, pouteo
oblik krive
cancel - anulirati; promena (komande
ili signala); brisati; gasiti
camming - sistem postepenog ras
cancellated - reetkast(o), elijast(o)
poredivanja
camouflage - kamuflaa, maski- cancellation - otkazivanje, odlaganje, anuliranje
ranje; maskirati, kamuflirati; ~,
material - kamuflano sredstvo; canch - podriv stene; debljina podriva; kalota
~, radar - maskirani radar, sakriveni radar
candelit - kandelit, platneni ugalj
camp - kamp; ~, construction - candescence - belo kaljenje, kaljenje
sagraeni kamp, sazidani kamp; ~,
pri belom usijanju
lumber - logor na selu
candescent - svetlei, svetlee
campaign - kompanija; ~, testing candid - zaslepljujua belina
- serija ispitivanja prema programu candied - zaeeren, skuvan u ecampanula - zvonce, zvonastog oberu, kandiran
lika
candle
- sveca; meunarodna sveca
camphor - kamfor; ~, bitter al(jedinica jaine svetlosti); ~, elecmond oil - benzoin
trical-elektrina sveca; ~, smoke
camping site - privremeno naselje
- dimna sveca; ~, tallow - lojna
campion - lisnati
sveca

candle-bomb
candle-bomb - svetlea bomba
candle-foot - fut-svea (jedinica
osvetljenosti)
candoluminescence - kandoluminiscencija
cank - bazaltna stena, tvrda kristalna
stena, trap
cankered - izjeden, istroen
cankerous - razjedinjen, gubitak
cannelure - fabrika konzervi
canning - konzervirati, praviti od
konzervi (lima)
cannon - artiljerijsko orue, malokalibarka (puka); poljski val; ~,
machine-gun - automatska puka
cannular - cevast(o)
canoe - kano, un
canoe-wood - udubljeno drvo
canonial - kanonian
canopy - ator; kupola; gornji poklopac lustera; ~, acoustic - akustina kupola; ~, cockpit - fonar
kabine (pilota); ~, ejeetable izbaeni fonar; ~, parachute kupola padobrana
cant of the track - nadvienje koloseka
canted - kosougaoni, granasti, klinasti; strela; iskrivljen
cantilever - konzola, ukosina, deo
zida; ~, beam - konzolni nosa;
~, erection - slobodna montaa;
~, scaffolding - isputena skela,
konzolasta skela; ~, steps - uzidane stepenice, slobodno nosee
stepenice
cantilevered - konzolni
cany - napravljen u obliku iljka
canyon - kanon, duboko urezan
capabilit/y - sposobnost, mogunost; ~, all-weather - mogunost
upotrebe u svim vremenskim ulo vima; ~, duplication - mogunost dupliranja; ~, endurance
- dugotrajnost, izdrljivost; ~,
extreme-temperature - izdrljivost na ekstremnoj temperaturi;
~, fatigue life - dugotrajnost pri
zamoru; ~, high-temperature izdrljivost (sposobnost) materijala
na visokoj temperaturi; ~, maintenance - mogunost odravanja,
sposobnost tehnikih popravki; ~,
material - karakteristika (spo-

829

capacitance

sobnost) materijala; ~, multiple-repair - mogunost viestruke

popravke; ~, operational - radna
mogunost (sposobnost), operaciona
sposobnost; ~, performance tehnika karakteristika mogunosti
performanse; ~, process - procesna sposobnost mogunosti tehnolokog procesa; ~, product karakteristika proizvoda; ~, recovery - mogunosti ponovne upotrebe, mogunosti rekuperacije; ~,
single repair - mogunosti jednokratne popravke; ~> strength granina vrstoa (materijala)
capable - sposoban, u stanju; ~ of
high precision - sposoban da
obezbedi visoku tanost; ~ of
high quality - sposoban da obezbedi visoki kvalitet; ~ of improvement - sposoban za poboljanja
capacitance - kapacitet; kapacitativni otpor; ~, acoustic - akustini kapacitet; ~, aggregate totalni kapacitet, ukupni kapacitet,
sumarni kapacitet, zbirni kapacitet;
~, barrier - kapacitet potpornog
sloja; ~, body - kapacitet u odnosu na gabarit (operatora); ~,
cathode - kapacitet katode; ~,
dielectric - dielektrina postojanost, dielektrini kapacitet; ~,
direct - statiki kapacitet, direktan
kapacitet; ~, electrostatic - dektrostatiki kapacitet; ~, grid kapacitet mree, kapacitet kola; ~,
grid-cathode - kapacitet mreice
katode; ~, grid-plate - kapacitet
mreice anode; ~, ground - kapacitet u odnosu na zemlju; ~,
incremented - diferencijalni kapacitet; ~, input - ulazni kapacitet; ~, inter electrode - kapacitet
izmeu elektroda, meu-elektrodni
kapacitet; ~, internal - unutranji
kapacitet, interni kapacitet; ~,
lumped - usredsreeni kapacitet,
usmereni kapacitet; ~, mutual uzajamni kapacitet; ~> output izlazni kapacitet; ~, plate - kapacitet anode; ~, plate-cathode kapacitet anoda-katoda; ~, shunt
- entni kapacitet, paralelni kapacitet, optoni kapacitet; ~, spu-

capacitance
rious - parazitni kapacitet;
static - statiki kapacitet
capacitor - kondenzator; kapacitet;
~, adjustable - podeavajui kondenzator, regulisani kondenzator,
postavljeni kondenzator, kondenzator promenljivog dejstva; ~, air
- vazduni kondenzator, zrani
kondenzator; ~, balanced - simetrini (uravnoteeni) kondenzator, balansirani kondenzator; ~,
balancing - uravnoteujui kondenzator, simetrirajui kondenzator;
~, bathtub - kondenzator kabaste
konstrukcije; ~, blocking - blokirajui kondenzator, razdvajajui
kondenzator, odvajajui kondenzator; ~, book - lisnati kondenzator;
~, bridging - entirajui kondenzator, blokirajui kondenzator; ~,
buffer - buferni kondenzator; ~,
by-pass - blokirajui kondenzator,
entirajui kondenzator; ~, calibration - etaloni kondenzator,
kalibracioni kondenzator; ~, ceramic-keramiki kondenzator; ~,
charging - kondenzator naelektrisanja, elektrini kondenzator; ~,
compression - kompresioni kondenzator; ~, counter-current kondenzator za zagraivanje; ~,
coupling - kondenzator veze, kondenzator spajanja; ~, detuning kondenzator za odvajanje, razdvojni kondenzator; ~, dry electrolytic - elektrolitiki suvi kondenzator; ~, duet - prolazni kondenzator, prohodni kondenzator;
~, electrochemical v. electrolytic capacitor; ~, electrolytic
- elektrolitiki kondenzator; ~,
equalizing - izravnjujui kondenzator, balansirajui kondenzator;
~, filter - kondenzator filtra; ~,
fixed i- kondenzator stalnog kapaciteta, fiksni kondenzator; ~, gang
- kondenzator u aparaturi; ~, grid
- mreni kondenzator, mreasti
kondenzator; ~, neutralizing neutralizacioni kondenzator; ~,
non-linear - nelinearni kondenzator; ~, power - kondenzator
snage, statiki kondenzator; ~,
pre-set - polupromenljivi konden-

capacity
zator, podeeni kondenzator; ~,
reference - etalon-kondenzator,
referentni kondenzator; ~, shunting - entirajui kondenzator; ~,
spark - luni kondenzator, gasei
kondenzator;' ~, square-law talasni kondenzator; ~, tank kondenzator promenljivih dimenzija, kondenzator promenljivog oblika; ~, trimmer - trimer-kondenzator, podeeni kondenzator; ~,
tuning - kondenzator u sklopu ureaja; ~, vacuum - vakuumski
kondenzator; ~, variable - kondenzator promenljivih kapaciteta
capacity - kapacitet, litraa, zapreminski kapacitet; proizvodnost,
snanost, optereenje; elektrini kapacitet; ~, absorbing v. absorption capacity; ~, absorption apsorpciona sposobnost, apsorpcioni
kapacitet; ~, acid - kiseoninost,
kiseonina sposobnost, kiseonini
kapacitet; ~, active storage radna zapremina hidro-akumulacionog bazena; ~, adhesive adheziona sposobnost, adhezioni kapacitet; koeficijent pripijanja; ~,
aerial - kapacitet antene; ~, aggregate - ukupna (sumarna) snaga;
atomic heat - atomski toplotni
kapacitet; ~, authorized load utvreni oblik dozvoljenog optereenja; ~, baking - kapacitet
pekare; ~, basic - osnovnost,
bazinost, bazini kapacitet; ~,
bearing - podizna sila, nosea
sposobnost, nosei kapacitet; ~,
blotting - crpna sposobnost, sposobnost napajanja; ~, boiler sposobnost rezervoara za proizvodnju pare, toplotni kapacitet bojlera; ~, breaking - razdvojna
snaga, ruea snaga; ~, burning rashod goriva, rashod toplote, gubitak toplote; ~, calorific - toplotni kapacitet, kalorini kapacitet;
~, capillary - kapilarni kapacitet;
~, capillary moisture - kapilarni kapacitet vlanosti; ~, carrying - nosea sposobnost, podizna sposobnost tereta, podizna
sila; delimino doputena teina;
propusna sposobnost; ~, channel

- propusna mo kanala; ~, charging - elektrini kapacitet; elektrina sposobnost, sposobnost naelektrisanja; ~, chucking - maksimalni dijametarobrade; ~, climbing - sposobnost opiranja podizanju;
karakteristika podizanja; ~, coil sopstveni kapacitet; ~, continuous
- neprekidna monost, kontinualna
monost; ~, current - doputeno
naelektrisanje strujom, dozvoljeno
naelektrisanje; ~, current-carrying v. current capacity; ~, cutting - reua sposobnost (alata);
proizvodnost reznog alata; ~, cylinder - radna zapremina cilindra;
~, demand-side - boni kapacitet; ~, digit - digitalni kapacitet; ~, dipper - kapacitet livakog lonca; ~, discharge elektrina snaga (akumulatora), elektrini kapacitet (akumulatora); ~,
emissive - emisiona sposobnost,
sposobnost zraenja; ~, evaporative - paraproizvodnost, sposobnost za proizvodnju pare; ~,
factory - proizvodna mogunost
fabrike, kapacitet fabrike; ~, fixed
- kondenzator konstantnog kapaciteta; ~, freight - tranzitna sposobnost, tranzitni kapacitet; ~,
fuel - kapacitet toplotnog suda,
kapacitet toplotnog rezervoara; ~,
gross - totalna zapremina hidroakumulacionog bazena; ~, guaranteed
- garantovani kapacitet, garantovana proizvodnja; ~, hauling teinsko ubrzanje; ~, heat toplotni kapacitet; ~, heat at
constant pressure - izobarni toplotni kapacitet; ~, heat at constant volume - izohorni toplotni
kapacitet; ~, heat per unit volume - zapreminski toplotni kapacitet, jedinini zapreminski kapacitet; ~, heat per unit weight
- teinski toplotni kapacitet, toplotni kapacitet po jedinici teine; ~,
heat absorption - toplotni kapacitet, toplotni apsorpcioni kapacitet;
~, heating - toplotna snaga, sposobnost zagrevanja; ~, high veliki kapacitet, visoka kapacitativnost; ~, hoisting - sposobnost

831

capacity
za podizanje tereta, nosea sposobnost; ~, holding - mestiminost; ~, idle - rezervni kapacitet;
rezervna snaga; ~, inactive storage - neaktivna zapremina hidroakumulacionog bazena; ~, inductive - dielektrina konstanta; ~,
information - informaciona sposobnost, informacioni kapacitet;
propusna sposobnost (kanala veze);
~, information-handling v. information capacity; ~, justifiable generating - energetske
zalihe ije je korienje ekonomski
opravdano; ~, lifting - sposobnost za podizanje, podizna sila,
karakteristika brzine podizanja ; ~ ,
line - propusna sposobnost linije;
~, liquid - mera zapremine tenosti; ~, litre -' litraa, radna
zapremina u li trima; ~, load doputena teina; sposobnost podizanja tereta, doputeno optereenje; ~, load-bearing - nosivost, optereenost, dozvoljena nosivost; ~, load-carrying - sposobnost za podizanje tereta, podizna sposobnost; ~, maximum
- maksimalni kapacitet; ~, memory - kapacitet memorije; ~,
moisture - kapacitet vlanosti,
kapacitet zasienja vlagom; ~, molar heat - molarni toplotni kapacitet; ~, nominal calorific nominalni toplotni kapacitet (materije), toplotni kapacitet materije
pri temperaturi 20C; ~, normal
discharge of spillway - propusna
sposobnost vodenog bazena pri
normalnim uslovima eksploatacije;
~ of body - kapacitet tela, samokapacitet; ~, of road - propusna
sposobnost puta, tranzitni kapacitet puta; ~, overload - sposobnost rada sa preoptereenjem,
sposobnost da se izdri preoptereen je; ~, pair-to-pair - kapacitet meu provodnicima odreenog
kola; ~, pattern - kartica obrazaca; ~, peak - snaga koja je
potrebna da bi se postiglo maksimalno optereenje; ~, petrol kapacitet rezervoara goriva; predviena zapremina rezervoara; ~,

capacity
pipe - propusna sposobnost cevovoda, propusni kapacitet cevovoda;
~, plant - kapacitet pogona; ~,
plate - kapacitet anode; ~, process - kartica procesa; ~, pump kapacitet pumpe, zapremina pumpe;
~, radiant - sposobnost za ispu-

tanje zraka; ~, radiating v. radiant capacity; ~, rated - no-

minalna snaga; proraunata snaga,

predviena snaga; nominalni kapacitet; nominalno optereenje; ~,
refrigerating - kapacitet rashladnog ureaja, zapremina rashladnog
ureaja; ~, repair - kartica popraviti; ~, reserve - rezervna
snaga, akumulirana snaga; ~, road
- propusna sposobnost puta, tranzitna sposobnost puta; ~, rupturing - snaga ruenja, snaga rastu-

ranja; ~, saturating v. saturation capacity ;~, saturation -

zasienost, saturacija, sposobnost

zasienja; apsorpciona sposobnost;
sposobnost napajanja; ~, seating
- broj mesta za sedenje (u automobilu, vagonu); ~, sedimentation - kapacitet sedimentacije; ~,
separating - separations sposobnost; proizvodnost separatora, proizvodnost centrifuge; ~, settling statika proizvodnost; ~, short-time - kratkotrajna snaga, snaga
kratkotrajnog reima; ~, soil-bearing - nosea sposobnost zemljita, nosea sposobnost terena; ~,
spare record - kartica rezervnih
delova;~, specific- specifina sna-

ga; ~,specific inductive - speci-

fina dielektrina konstanta; ~,

speed - maksimalna brzina; ~,
spillway - propusna sposobnost
vodenog sliva; ~, spurious parazitski kapacitet; ~, stock (record) - kartica zaliha; ~, storage
- kapacitet (akumulacionog bazena,
jezera itd.), regulaciona sposobnost;
kapacitet raunara, kapacitet pamenja"; ~, strain - sposobnost
deformacije bez naruenja strukture;

~, stray v. spurious capacity; ~,

stroke - radna zapremina cilindra;

~, summary - zbirna kartica; ~,
swing - trenutna snaga; ~, ter-

832

card
minal - propusna sposobnost stanice; ~, test - kartica testova
(ispitivanja); ~, thermal - toplotni kapacitet; ~, track - propusna sposobnost eleznikog vora;
~, traffic - propusna sposobnost
(puta); ~, troughout - propusna
sposobnost, mogunost propusta;
~, true heat - stvarni toplotni
kapacitet, realni toplotni kapacitet;
~, tyre - nosea mo ine; ~,
ultimate - totalna snaga, dejstvujua snaga; ~, volumetric zapremina, kapacitet; ~, water of
boiler - zapremina vode u bojleru, kapacitet bojlera; ~, wearing
- iznosi vost, mogunost haban ja,
habanje; ~, wire-to-wire - kapacitet medu provodnicima, kapacitet kola

capillary - kapilar; ~, force -

kapilarna sila, sila koja izaziva kretanje podzemne vode; ~, fringe kapilarni pojas, sloj zemlje koji
kvasi kapilarna voda; ~, height kapilarna visina, kapilarno penjanje;
~, moisture - kapilarna voda; ~,
movement - kapilarno kretanje;
~, pressure - kapilarni pritisak;
~, rate - kapilarna brzina; ~,
rise - kapilarno penjanje; ~,
saturation - kapilarna zasienost,
kapilarna saturacija; ~, siphoning
- kapilarna natega, sifon, isticanje
vode kroz brane i nasipe; ~,
tension - kapilarni napon, povrinski napon; ~, tube - kapilarna
cev; ~, water - vezana podzemna
voda
capital - kapitel, gornji zavrni
deo stuba; ~ goods on show ponuda investicionih dobara; ~,
letter - veliko slovo
carbene - carbeni, sastojci bitumena
nerastvorni u ugljentetrahloridu
carbonate of lead - olovna bela boja

carboniferous system - karbonska

formacija, karbon

carbonyl sulphide - karbonilsulfid

carburetted hydrogen - metan,

zemni gas
carburettor - karburator
card-karta, kartica; ~, contracts kartica ugovora, kartica stavki po

nrd

ugovorima; ~, control - kontrolna kartica; ~, correction korekciona kartica, kartica korektura (ispravki); ~, header - naslovna kartica, osnovna kartica
card insertion - pregradni karton;
~, register - kartoteka
cardan - zglavkasto vratilo, kardanska
osovina ili zglob; ~, axle - zglavkasto vratilo, kardanska osovina; ~,
joint - zglavkasta spojnica

cardans solution of the cubic -

Kardanov obrazac
care - briga, panja, nadgledanje
careful - paljiv, taan (u raunima)
caralessness - nebriga, propust; ~,
gross - gruba nebriga, grub propust
caretaker - upravnik zgrade
carpenters tools - tesarski alat
carriage - vozarina
carriageway - kolovoz, saobraajna
povrina, mrea ulica; ~ -free bez vozarine; ~, marking - markiranje kolovoza; ~, markings oznake na kolovozu; ~, roughness
- hrapavost kolovoza
carry - prenos, pomer, izvriti, izvesti, obaviti; to ~ out - izvriti,
obaviti, primeniti; to ~ through izvriti, primeniti, ostvariti; to ~
to failure - izvriti (test) do razaranja probe (etalona)
carry-over - preneti, prenos
carrying cable - nosee ue; ~,
capacity - nosivost
cartogram - kartogram, statistika
kartica; ~, band - karta kartograma, kartogramska karta
carton-pierre - terisana krovna hartija
cartouche - kartu, ukrasni ornament
carijatid - karijarida, vrsta noseeg
stuba u vidu enske figure
case - sluaj, obrazac, primer; ~
absolute worst - apsolutno naj
gori sluaj; ~, extreme - ekstremni sluaj; ~, general - opti
sluaj; ~, ideal - idealni sluaj
~, isolated - izolovani sluaj; ~
limiting - limitirajui sluaj; ~,
particular (special) - poseban
MBenlk

categorization

833

sluaj; ~, worst - najgori sluaj,

najmanje odgovarajua varijanta
casement - prozorsko krilo; ~,
bolt with rods - trib, okov za
zatvaranje prozora; ~, bolt with
spring - zatvara sa spiralnom oprugom; ~, frame - okvir prozora;

~, fastener - reza; ~, stay -

konik prozorskog krila; ~, turn

- reza; ~, window - prozor na

smicanje; ~, window fastener -

poluolivna, kukasta ruica za zatvaranje prozora; ~, window handle

- poluolivna, kukasta ruica za
zatvaranje prozora
cash - gotovina; ~, checque gotovinski ek; ~, sale - prodaja
za gotovinu
casing - obziivanje; kuite; omota, obloga; ~, pipe - zatitna
cev, oblona cev; ~, wall - zid
kuita

cast-

-, in-place pile - ip liven na

mestu; ~, iron bath - livena kada;
~, iron dowel - modanik od
livenog gvozda; ~, iron floor
gulley - reetka u podu, liveni
slivnik u podu; ~, iron manhole
cover - liveni poklopac; ~, iron
pipe - livena cev; ~, iron soil
pipe - kotska cev, gvozdena livena cev; ~, pit - livnika jama,
otvor; ~, shop - livnica; ~, skin
livaka pokoica; ~, steel - liveni elik
casuality - nesreni sluaj, rtva,
kvar, havarija
catalogue cover - korice kataloga;
~, entry - unoenje u katalog; ~,
parts - katalog delova
catalyst carrier - nosa katalizatora
catalytic cracking - katalitiko krekovanje, cepanje veih molekula
ugljovodonika u manje; ~, reforming - katalitiko reformiranje (amortizacija), proces kojim se oplemenjuju benzini
catch - podlei, pretrpeti
catchment area - sliv, sliv reke;
sabirno podruje, nakapna povrina
categorization - kategorizacija, klasifikacija, raspored po kategorijama;
~, parts - kategorizacija delova

categorized
categorized - kategorizam
uzrok; ~, unknown - nepoznati
category - kategorija, klasa; ~,
uzrok
all-test-pass - kategorija u kojoj
su sva ispitivanja dala zadovolja- caustic embrittlement - krtost metala izazvana alkalijama
vajue rezultate; ~, criticaliry kategorija kritinosti; ~, item - caution - predostronost, oprez,
kategorija stavki; ~, maintenance
obazrivost, jemstvo, kaucija, opov. category of maintenance;
mena
~, marginal - marginalna kate- kaverna, prirodna upljina
gorija; ~, material - kategorija cavern
u karstu
klasa (materijala); ~, muldpli
cavity wall - upalj zid
repair - kategorija koja dozvo
ljava viekratne popravke; ~, nor- ceiling - plafonska konstrukcija, plafon; vrak, najvia taka; ~, fan mal - normalna kategorija, obian
plafonski ventilator; ~, laths tip; ~ of maintenance - vid
tehnikog odravanja, kategorija odrbakula, tanke drvene letvice; ~,
avanja ~, stock - vrsta zaliha
operating (operational, service,
(rezervi); ~, test - vrsta testa
usable) - operation! (radni) plafon,
(opita); ~, vulnerability - stepen
(upotrebni, servisni, korisni, upozatienosti
trebljivi plafon); ~, plate - baldahin; ~, price - najvia cena
Caterpillar tractor - traktor gue
cell - elija, sekcija, boks, baterija,
niar
akumulator; ~, climate - klima
cattle ramp - stona rampa
komora, komora sa klimatskim ucaulking - zaptivanje; ~, a vessel
lo vima; ~, hot - vrela komora; ~,
- zaptivanje plovila; ~, material
standard - standard komora
- zaptiva, zaptivka
cellar - podrum; ~, dwelling cause - uzrok, povod, razlog, biti
podrumski stan; ~, flap - poduzrok, biti povod; ~, accident rumska preklopna vrata; ~, stairs
uzrok nesrenom sluaju, povod
- podrumske stepenice; ~, walls
udesu; ~, assignable - neslu- podrumski zidovi; ~, window ajni uzrok, pripisiv uzrok, ustapodrumski prozor
novi jiv uzrok; assignable ~
of variation - pripisiv uzrok pro- cellular brick - uplja opeka, rupiasta opeka; *-, concrete - emeni; ~, chance - sluajni uzrok;
lijasti beton, gasni beton; ~, open
~, contributory - doprinosei
caisson - elijasti bunar
uzrok, drugostepeni uzrok; ~, defect - uzrok kvaru, uzrok neisprav- cement - cement; ~, bacillus bacil cementa; ~, bound macanosti; dominant ~ of variation dame - cementni makadam; ~,
dominantni uzrok promene; ~,
bound pavement - cementni kofor rejection - uzrok za odbacilovoz; ~, clinker - cementni
vanje (kartiranje); ~, major klinker, vetaki mineral koji se
vii uzrok, glavni uzrok; ~, nondobi ja sinterovanjem cementa; ~,
recurring - neponovljiv uzrok; ~
emulsion - cementna emulzija; ~,
of error - uzrok greke; ~ of
floor - cementni patos; ~, flofailure - uzrok kvaru; ~ of
oring - pod od cementa; ~,
suspicion - uzrok sumnje, povod
grouting - cementiranje, cemenza sumnju; ~, of trouble - uzrok
tiranje zemljita; ~, gun - torkret
problemima, povod neprilikama; ~,
aparat, graevinska maina za inprime - primarni (osnovni) uzrok;
jektiranje upljina u stenama; ~,
~, recurring - ponovi jiv uzrok;
injection - cementiranje, cemen~, single - pojedinani uzrok; ~,
tiranje zemljita; ~, lime mortar
special - poseban uzrok; ~,
- produni maker; ~, mortar unassignable - nepripisiv uzrok;
cementni malter; ~ mortar bed
~, undetermined - neodreeni

cement
- posteljica, prirodno tlo na kojem
lei kolovozna konstrukcija; ~,
plaster flooring - kouljica, podni
premaz preko vrste podloge; ~,
screeding v. cement mortar
bed; ~, set - cementna kouljica,
tanki cementni premaz
cementation - cementiranje, cementiranje zemljita
cementing materials - veziva, cementni materijali
censor - cenzor, cenzurisati
censored - cenzurisan; ~, left s leva cenzurisan, levo cenzurisan;
~, right - s desna cenzurisan,
desno cenzurisan
cenzus - cenzus, prepis, potpuni
prikaz karakteristika; ~ of visitors - prebrojavanje posetilaca
center - centar, sredina, biro; ~,
development - razvojni centar,
centar (sredina) razvoja; ~, diagnostic service - centar dijagnostike slube, punkt kontrole; ~,
electronic component reliability
- centar za ispitivanje pouzdanosti
elektronskih komponenti; ~, field
maintenance - cental za odravanje
na licu mesta (gradilitu); ~ of
design - sredina (centralna) taka
plana; ~ of location - sredina
lokacije; ~ of range - sredina
raspona, sredina zone izmena; ~
of sample - sredina uzorka; ~
quality assurance - centar za
obezbedenje kvaliteta; ~, service
- servisni centar, centar tehnikog
servisa; to ~ the process - centrirati proces
centering - skela, kalup
centistokes - centistoks, stoti deo
stoksa, jedinice kinematskog viskoziteta
central~, grass reserve - zeleni pojas,
ostrvo izmeu dva kolovoza; ~,
magazine - glavno skladite, centralni magacin; ~, mixing valve
- centralna baterija mealice; ~,
perspective - centralna perspektiva, predstavljanje prostornih objekata onako kako ih oko vidi; ~,
pivot of turntable - stoer konzolne okretnice; ~, reserve 93*

835

certificate

zeleni pojas, ostrvo izmeu dva

kolovoza; ~, store - centralno
skladite; ~, telephone office telefonska centrala; ~, workshop
- centralna radionica
centralization of service - centralizacija opsluivanja
centre~, bit - svrdlo; ~, drift method
- metode centralne stolne; ~, line
- osa, osa puta; ~, line of formation - niveleta; ~, line peg
- osovinski kolac; ~ of International Marketing - sajamska
sluba; ~ of road - osa puta
centres - remenate, olbuila, popreni privremeni nosai svodne
skele u tunelu
centrifugal~, Mover - centrifugalna duvaljka;
~, fan v. centrifugal Mover
ceremony - sveanost
ceresin - cerezin, tvrdi vosak
certain - izvestan, veran, siguran,
odreen, neosporan; ~, almost skoro izvestan (siguran, odreen);
~, practically - praktino siguran (odreen, neosporan)
certainty - izvesnost, sigurnost, neospornost, pouzdanost; ~ of an
event - izvesnost (neizbenost)
dogaaja; ~, practical - praktina
neizbenost
certificate - certifikat, atest, potvrda;
~, acceptance - potvrda o prijemu; ~, calibration - potvrda
o badarenju; ~, damage potvrda o teti, zapisnik o teti;
~, equipment - certifikat opreme,
atest opreme; ~, inspection certifikat o proveri (kontroli); ~,
machinery - potvrda o ispravnosti mehanizma (maina); ~ of
analysis - certifikat o analizi; ~
of authorship - ceritifikat o
autorstvu; ~ of compliance potvrda o saglasnosti, potvrda o
prigodnosti; ~ of damage potvrda o teti; ~ of delivery potvrda o isporuci; ~ of fair
wear-and-tear - potvrda o dobrom ponaanju pri upotrebi; ~
of fitness - potvrda o pogodnosti;
~ of proof - potvrda (protokol)

certificate
o ispitivanju i ~ of quality potvrda o kvalitetu; ~ of service
- potvrda o servisu; ~ of tea
results - potvrda o rezultatima ispitivanja; ~ of unserviceabllity
- potvrda o nepogodnosti za korienje; ~, test(ing) - atest o ispitivanju; ~, vendor - prodavev
certifikat
certification - izdavanje certifikata,
certifikadja; ~, grade - certifikat
o kvalitetu, atest kvaliteta; ~,
inspection - potvrda o inspekciji;
~ of process - atest o prijemu
procesa
certified - atestiran, overen, potvren
certify - overiti, atestirati, certifikovati
cesspol - nunika jama, poljski
nunik, senkgrup
cetane - cetan, heksadekan, zasieni
ugljovodonik sa 16 Catena; ~,
number - cetanski broj, karakteristika paljenja dizel goriva
CFR-engine - CFR-motor (skr.
Cooperative Fuel Research Committee), standardni motori za merenje oktanskog broja benzina po
motornoj metodi (F-2) i Research
metodi (F-l)
chafing - habanje, troenje, trenje,
grejanje
chain - lanac; ~, bucket dredger bager vedri ar; ~, constant konstantan lanac, konstantan niz;
~, elementary - elementarni niz;
~, n-link - n-vezani lanac (niz);
~, nonstationary - nestacionaran
lanac; ~ of wells - baterija bunara; ~, one-level - lanac jednog
nivoa; ~, pump - dolap, ureaj
kojim se voda die iz reke radi navodnjavanja zemljita; ~, random
- proizvoljni lanac (niz); ~, standby
- pomoni lanac; ~, stationary stacionirani lanac; ~, surveying
- ortogonalna metoda
ehainman - figurant, terenski geodetski radnik
challenge - izazov, sloeni zadatak,
problem za reSavanje; izazvati,
podvrgnuti kritici
challenging sloen, teak, izazovan

83

change

chamber - komora; ~, altitude barokomora; ~, arctic test komora za ispitivanje u vetakoj

arktikoj klimi; ~, climatic test
- komora za izvoenje testova u
klimatskim uslovima; ~, cold hladna komora; ~, controlled
environmental test - komora za
ispitivanje u kontrolisanoj sredini;
~, cooling - komora za hlaenje;
~, dynamic test - komora za ispitivanja u uslovima sredine; ~,
environmental test - komora za
ispitivanje u uslovima sredine; ~,
experiment - eksperimentalna komora; ~, fungus - komora za ispitivanje otpornosti na gljivice plesni
(budi); ~, high-altitude - barokomora; ~, ozone - komora za
ispitivanje na starenje pod dejstvom
ozona; ozonska komora; ~, pressure - komora pod pritiskom;
barokomora; ~, sand-and-dust komora za ispitivanje na dejstvo
peska i praine; ~, sealed - zaptivena komora, hermetika komora
chamfer - zakoenje
ehamote - amot, vatrostalni materijal od netopljive gline
chance - ansa, verovatnoa, mogunost, prilika; sluaj, sluajnost;
~, hazard - verovatnoa opasnosti,
rizik; ~ of acceptance - verovatnoa prijema
chandellier - kandelabar, stojea
ukrasna svetiljka od kamena ih'
metala
change - izmena, promena, prelazak,
zamena; izmeniti, zameniti, promeniti; ~, abrupt - iznenadna
promena; ~, assembly - izmena
sklopa (konstrukcije); ~, assignable
- pripisiva izmena; ~, continuous - kontinualna (neprekidna)
promena; ~, contractual) - konstrukciona izmena; ~, cumulative
- kumulativna promena; ~, design - izmena konstrukcije (dizajna); ~, dimensional - dimenziona promena; ~, discrete diskretna promena; ~, engineering - unoenje izmena u konstrukciji; ~, erratic - eratika (bez reda)
izmena, izmena iz zablude; ~,

change

837

gradual - postepena izmena; ~,

improvement - promena, izmena ka poboljanju; ~, irregular
-nepravilna, iregularna zamena; ~,
irreversible - ireverzibilna (nepovratna) promena; ~, load izmena optereenja; ~, mandatory-type - izmena mandatornog
tipa; obavezna izmena; ~ of response - promena reagovanja; ~ of
state - promena (izmena) stanja;
~ of variables - promena (zamena)
varijabilnih (promenljivih); ~ on-the-spot - izmena (zamena) na
licu mesta; ~, persistent - persistentna (trajna) izmena; ~, physical - fizika promena; ~, physical-chemical - fiziko-hemijska
promena; ~, quality - promena
kvaliteta; ~, quantitative - kvantitativna promena; ~, reliability
design - izmena konstrukcione
pouzdanosti; ~, reversible - reverzibilna (povratna) izmena, promena; ~, significant - znaajna
promena; ~, significant design znaajna promena konstrukcije; ~,
sporadic - sporadina (povremena)
promena; ~, sudden - iznenadna
promena
changeability - promenljivost, zamenljivost, nepostojanost, mogunost zamene ih' promene
changeable - zamenljiv, izmenljiv,
koji moe da se menja; nepostojan
changeless - bez promene, nepromenljiv
changing - izmena, zamena, zamenjivanje, menjanje; menjajui
channel - kanal; ~, additional dodatni kanal; ~, allocated alocirani (dodeljeni) kanal; ~, busy
- zauzeti kanal; ~, cooperative objedinjeni kanal; ~, exponential - eksponentni kanal, kanal
sa eksponentno rasporeenim vremenom opsluivanja; ~, faulty
- kanal sa grekom; pogreni kanal;
~, idle - slobodan kanal; ~
independent-nezavisan kanal; ~
lossless - kanal bez gubitka; ~
memoryless - kanal bez memorija
~, occupied - zauzeti kanal; ~
parallel - paralelni kanal; ~

characteristic

randomized - randomizirani kanal;

~, randomly varying - kanal
sa karakteristikom promena po zakonu sluajnosti; ~, stationary stacionirani kanal; ~, time-varying - kanal sa karakteristikama koje
se menjaju sa vremenom; ~, unreliable - nepouzdani kanal; ~,
variable - promenljivi kanal; kanal sa promenljivim karakteristikama
channelled plate - brazdasti lim
chapel - kapela
character - karakter; svojstvo; znak,
slovo, cifra; ~, concomitant istovremeni karakter, koegzistirajui karakter; ~, Markov(ian) Markovskijev karakter; ~ of service - karakter upotrebe, vid korienja, reim rada; ~, quality
- oznaka kvaliteta
characterisation factor - karakterizacioni faktor za naftu i njene
frakcije, Walsonov faktor, ukazuje
na tip nafte
characteristic - karakteristika; parametar, osobenost, svojstvo; ~,
ageing - karakteristika starenja; ~,
antropometric - antropometrijska
karakteristika; ~, application-s
- uslovi rada, aplikacione karakteristike svojstava primene; ~,
attribute - kvalitetna karakteristika; ~, atypical - netipina
(atipina) karakteristika; ~, availability - karakteristika eksploatacione gotovosti; ~, bench-test -s
- karakteristika dobijena na probnom stolu (ispitivanjima na stolu);
~, burn-in - karakteristika ugraivanja; ~, combined - rezultirajua (zbirna) karakteristika; ~,
component - karakteristika komponente; ~, corrosion protection-s - sa karakteristikama zatite
od korozije; ~, corrosive-s - koroziona svojstva; ~, critical kritina (najvanija) karakteristika;
~, curved - krivolinijska (nelinearna) karakteristika; ~, design-s - konstrukcione karakteristike; ~, engineering - tehnika karakteristika; ~, environmental - karakteristika sredine;
~, fabricating - proizvodna ka-

characteristic
rakteristika, tehnoloka karakteristika, tehnoloki parametar i ~, failure - karakteristika otkazivanja;
~, fatigue - karakteristika zamora;
~, full-load - karakteristika pri
punom optereenju; ~, hareditary - nasledna karakteristika; ~,
human-engineering - karakteristika koja zavisi (ili uzima u obzir)
inenjersko-psiholoke faktore; ~,
inspection - kontrolna karakteristika, karakteristike prijemne kontrole; ~, item - karakteristika
stavke; karakteristika proizvoda; ~,
life behavior - karakteristika ponaanja za vreme trajanja; ~, linear
- linearna karakteristika; ~, load-bearing - karakteristika nosivosti;
otpornost (vrstoa) na dejstvo optereenja; ~, main - osnovna
(glavna) karakteristika; ~, mandatory - mandatorna (obavezna)
karakteristika; obavezno dejstvo;
~, manufacturing - proizvodna
karakteristika, karakteristika (svojstvo) proizvodnje; ~, mechanical
- mehaniko svojstvo, mehanika
karakteristika; ~, nonstandard van standarda (nestandardna) karakteristika; ~, observed reliability - uoeni pokazatelj pouzdanosti; uoena karakteristika pouzdanosti; ~, operating - eksploataciona (radna) karakteristika; ~,
optimal - optimalna karakteristika;
~, outgoing product - karakteristika izlaznog proizvoda; ~, overload - karakteristika preoptereen ja; ~, parts - karakteristika
delova; ~, performance - karakteristika performanse; radna karakteristika; taktiko-tehniki podatak; ~, physical - fizika karakteristika; ~, plant - pogonska
karakteristika; ~, practical design - konstrukciona svojstva; ~,
processing - procesna (tehnoloka)
karakteristika; ~, quality - karakteristika kvaliteta; ~, recovery
- karakteristika prethodnog procesa; kriva (karakteristika) vraanja
u prethodno stanje; ~, reliability
- karakteristika pouzdanosti; ~,
running - tehnoloka (operativna,

838

chart

radna, pogonska) karakteristika; ~,

shop - tehnoloka svojstva, fabrika svojstva; ~, square-law kvadratna karakteristika, karakteristika zakona kvadrata; ~, standard - standardno svojstvo, standardna karakteristika; ~, steady-state - karakteristika postojanog
stanja, karakteristika u datom reimu (ili procesu); ~, storage svojstvo uskladi ten ja; ~, system
- karakteristika sistema, sistemska
karakteristika; ~, technical- tehnika karakteristika; ~, time vremenska karakteristika; ~, time-to-failure - karakteristika vremena bez kvara (otkaza); ~, total
- ukupna karakteristika, opta karakteristika; ~, transfer - karakteristika transfera, svojstvo za prethodni proces; ~, trouble-free karakteristika rada bez otkazivanja;
~, wear - karakteristika habanja;
~, working - radna karakteristika
characterization - odreivanje karaktera, karakterizacija
charge - zadatak, naboj, ara,
punjenje, arirati, napuniti, nabiti,
naplatiti, teretiti; ~, initial inicijalni naboj, poetno punjenje;
~, maintenance naboj pri
odravanju, trokovi odravanja; ~
of rupture - teret prekida (razaranja); ~ of security - bezopasni teret, sigurnosna ara; ~,
standby - pomoni naboj, rezervna ara (punjenje); ~, working - radni naboj
chargeability - mogunost punjenja
(optereivanja), naplativost, odgovornost; ~, error - odgovornost
za doputenu greku; ~, failure odgovornost za nastalu greku
charges - trokovi (pl.)
Charpy test apparatus - arpijevo
klatno, maina za ispitivanje krtosti
materijala
charring of timber - nagorevanje
drveta
chart - kartica (kontrolna), dijagram,
plan, shema, tablica, graf, nomogram, crte, plan, izraditi dijagram,
karta; ~, aggregate - sastavni

chart

ar

839

dijagram; ~, alignment - shema

za ravnanje, nomogram sa paralelnim osama, plan podeavanja; ~,
arithmetic - aritmetiki dijagram,
(aritmetiki) dijagram koliinskih
promena (izmena); ~, attribute kontrolna karta za kvalitetne oznake; ~, automated control karta (plan, shema) automatske kontrole (ili upravljanja); ~, average
- kartica srednjih (prosenih) vrednosti; ~, band - dijagram na
traci, shema bando va (tablica bandova); ~, bar - histogram, stubasti dijagram; ~, beta-probability - graf (grafikon) beta-verovatnoe; ~, calendar progress
- kalendarski grafikon progresa,
grafikon kalendarskog progresa; ~,
certified - overeni (certifikovani)
grafikon; ~, chi-square control
- kontrolna kartica za kriterijume
i-kvadrata; ~, circular - kruni
dijagram; ~, communication komunikacioni dijagram, shema povezivanja, tablica jedinjenja; ~,
comparison - shema poredenja,
uporedni dijagram; control ~
for defestives - kontrolna kartica
za zbir defektnih (kart) proizvoda; control ~ for demerits kontrolna tablica za uoene nedostatke; control ~ for means kontrolna kartica za srednje (veliine) vrednosti; control ~ for
moving mean - kontrolna kartica
za klizne srednje vrednosti; control ~ for moving total - kontrolna kartica za klizni zbir; control ~ for number of defects kontrolna kartica za broj mana
(greaka, kvarova); control ~ for
percent of errors - kontrolna
kartica za procent greaka; control
~ for range - kontrolna kartica
za raspon; control ~ forskewness
- kontrolna kartica za asimetriju;
control ~ for standardized observations - kontrolna kartica za
standardizovana zapaanja; control
~ for sum - kontrolna kartica
zbira; ~, conventional - kontrolna kartica gde je potrebna korektura kod odstupanja veih od

chart
3,0; ~, conversion - tablice
zamene, tablica konverzija; ~,
correction - tablica korekcije, tabela korekcija; ~, costing record grafikon trokova; ~, cumulative
deviation - grafikon kumulativnih
odstupanja; ~, cumulative sum
(cusum) - tablica kumulativnih
zbirova; ~, cycle - ciklusni (periodini) grafikon; ~, daily trend grafikon dnevnih trendova; ~, data tablica podataka, tabela podataka;
design - konstrukciona shema;
grafikon predrauna (prorauna);
~, dot - takasti grafikon; ~,
equipment status - dijagram statusa opreme; ~, failure - tabela
kvarova, kriva broja otkazivanja;
~, flow(-process) - tabela tehnolokog procesa, shema odvijanja
procesa; ~, frequency bar histogram frekvencija; ~, gridless
control - kontrolna tablica bez
dimenzija (mera); ~, group control - kontrolna tablica grupnih
pokazatelja; ~, group-quality-level - kontrolna kartica za grupne
pokazatelje; ~, ligh-low - kontrolna kartica ekstremnih vrednosti; ~, loading - dijagram
raspodele optereenja; tablica ariranja (punjenja); ~, lon-log grafikon sa logaritamskim koordinatama na obema osama; ~, maintenance dependency - grafikon
zavisnosti operacije od odravanja;
~, manufacturing stage - shema
(graf) procesa proizvodnje; plan
proizvodnog stadijuma; ~, material flow - tabela priliva (korienja, toka) materijala; ~, modified control - shema modifikovane kontrole; ~, multiple-activity - tabela sinhronizacije
vie aktivnosti; ~, nomographic
- nomogram; nomogramska shema;
~, operation analysis - tabela
operativne analize; plan analize
operacija; ~, optimum control
- plan optimalne kontrole; ~,
ordering - plan naruivanja; ~,
organization - organizaciona she-

chart
ma; plan organizacije; ~, percentage-rejection - tabela procenta
karta: ~, percentile - kriva
raspodele; ~, Poisson - Puasonova kriva; ~, preliminary preliminarna (kontrolna) tablica;
~, process v. flow (process)
shart; ~, production stage v.
manufacturing stage shart; ~,
progress - tabela progresa; ~,
quality control - kartica (plan)
kontrole kvaliteta; ~, range tablica raspona; ~, reject - tabela
karta; ~, revised control tabela revidirane kontrole; ~, route
- plan postupaka, metoda rada; ~,
schedule - plan, raspored (radova),
kalendarski (vremenski) grafikon;
~, scrap-cost analysis - tabela
analiza trokova zamena; ~, sequential - shema redosleda; ~,
service - plan servisa (tehnike
kontrole i odravanja); ~, Shewhart (control) v. conventional
chart; ~, significance test decision - tabela odluka po kriterijumu znaaja (vanosti) opita; ~,
significant errors - tabela znaajnih greaka; ~, statistical quality control - tabela za statistiku kontrolu kvaliteta; ~, strip
- dijagram na lajfni (traci); ~,
time - dijagram vremena; ~,
trouble(-shooting) - tabela sa
mestima moguih kvarova; ~, two-way control - plan dvosmerne

kontrole; ~, warning limits -

tabela sa opominjuim (alarmnim)

granicama
charted - unet u dijagram, unesen
u tabelu
chasing - lebljenje zida
check - kontrola, provera; kontrolisati, proveriti; etalon, ablon;
prskotina- (vlaknasta); prskati, isprskati; ~, built-in - ugraeni
kontrolni ureaj; ~, close - podrobna provera, otra kontrola; ~,
column - kontrola stubova (stubaca); kontrola (provera) kolone;
~, comparative - komparativna
(uporedna) provera; ~, consistency - provera konsistentnosti
(ponovljivosti rezultata ili ponaanja

P*om ispitivanja)^ ~, converratna n o n v e r z i n a provera; obr0VOra;

rpHnciS
Provera obrnutim
m;
CrO8s
UMl

S ra

~>

ven ~ ~' c u r r e n t - tekua prove,,! ?/ ^yde

- periodina prodestr
tivna r, ' Vera;
kontrola
c t i v e - destruk-

S-

ration' 'S^*' ~' d u r i n 8 - P e . " . Provera u toku rada; ~,

~ L n ^ n t r o l a ( P r o v e r a ) greaka;

tato p f o v ? e m a i . "

eks

Perimen-

vera- Z ,' ~' f l r s t ~ P r v a P r 0 "

funkcinn-' . u n c t i n a l - provera
turtcioni S a n , a ; f u n k c i o n a l n a p r o .
metodi ' ? o " n o -8 - provera po

de-ne-ide"
radi-ne
r a a i
' ~- individual - indivilPr1.*-.X

provera
vera

mventara

>

> leak - pro-

-Ievel r "r

' ~> marginal

^ ~> P e r f o r P rformanse;t i~l3

era
e r a ; e

divanja;

p r o v e r a

si
vodicagumosna , oU1
r o u t i n e
provera- n' e r a mtine;- rutinska
run

ST- S

- -

Pr
era
u
u
toku i arada
y e r a - ; p r- Vsei--- ) ~, selection

, self - samo~, spot ~, statis-

sumf.

~
~

kvadrata;
pitivanie-

Provera;

p r o v e r a
kontr

3
z t e a

o l n o isvizuelna

povrinskih prsg
manske

110811

'. ~

checklist - u ,_
,
ntrolna
trolni spisak

.^

l s p l t l v a n ) e

llsta

le

nivel

'

k o n

"
"

checkoff

841

checkoff - primedba (znak) o ispunjavanju (mera ili rada)

check-out - provera, kontrola; potpuno ispitivanje funkcionalnih eksploatacionih i kalibrirajuih svojstava radi provere sistema ili njegovih elemenata; ~, acceptance ispitivanje za prijem; ~, bench ispitivanje na stolu; ~, electronic
- elektronska provera; ispitivanje
elektronskim ureajem; ~, final
- finalna (zavrna, krajnja) provera;
~, incomplete - nekompletno
proveravanje; ~, parameter provera parametara; ~, perfect
- potpuna provera; ~, periodic
- periodina piovera; ~, preliminary - preliminarna provera
checkpoint - taka provere
checks - napukline
checkup - tehnika provera; ispitivanje
chemical~, consolidation of soil - hemijsko
uCvrivanje zemljita;
~, deposits -hemijski taloi; ~, grouting - hemijsko injektiranje, hemijsko uvrenje zemljita; ~,
injection v. chemical grouting;
~, precipitation - hemijsko istaloavanje; ~, stabilisation hemijska stabilizacija
cheque - ek
chequer plate - brazdasti lim
Chezy formula - ezijev obrazac,
obrazac koji pokazuje zavisnost
srednje brzine vode od oblika materijala provodnika
chief - rukovodilac; ~, book-keeper - glavni knjigovoa
chiller(scrape) - hladnjak sa strugaima
chimney - dimnjak; ~, cap dimnjaka glava, glava dimnjaka;
~, cowl - dimovuk, naprava nataknuta na glavu dimnjaka za izvlaenje dima; ~, flue - dimovni
kanal, fuks, dimnjaki kanal; ~,
flue outlets - dimnjaki otvori; ~,
piece - kamin; ~, pot - dimovuk,
dimnjaki nastavak; ~, shaft dimnjak; ~, stack v. chimney
chaft

circuit
chip - ip; ljuska, pahuljica; ljuspati
se
chipping(off) - odljuskavanje
chi-square - i-kvadrat; hi-kvadrat;
kriterijum hi-kvadrata; statika hi-kvadrata
chi-statistic - hi-statistika; kvadratni koren iz statistike hi-kvadrata
chlordane - insekticid, hlorovani derivat ciklopentadiena
Chlorex process - Hloreks-proces,
ekstrakcioni proces sa dihlordietiletrom kao rastvaraem
chlorination - hlorovanje, uvoenje
hlora u neki molekul
chlorite-schist - hloritoist, hloridski kriljac, kristalni kriljac
chlorites - hloriti
chloroprene - hloropren, 2-hlorbutadien, monomer za sintetiki
kauuk-n eopren
chloruretted water - hlorna voda
choice - izbor, alternativa, mogunost biranja; ~, optimum - optimalni izbor; ~, random - proizvoljni izbor; ~, risky - rizian
izbor
choir - hor, prostorija u hrianskim
crkvama uz oltarsku apsidu; ~,
loft - empora, vrsta loe u visini
galerije
chop - povrinski nedostatak, ig,
peat; ljuskati se
chord - pojas, gornje i donje ogranienje reetkastog nosaa
chosen - izabran; ~, randomly proizvoljno izabran
Christmas-tree - cirkulaciono podmazivanje
chromite brick - hromitna opeka
church - crkva, hram
chuted concrete - tean beton
cinematographic apparatus - bioskopski sparat
Cipoletti weir - ipoletijev preliv,
preliv trapeznog oblika
circle, theodolite - lumbus
circuit - kolo, shema, kontura; ~,
basic - osnovno kolo; osnovna
shema; ~, built-in test - ugraeno kolo kontrole; ~, check kontrolno kolo; ~, design - projektna shema; ~, duplicated -

circuit

842

duplirano kolo; ~, functional funkcionalno kolo; funkcionalna

shema; ~, logical - logiko kolo,
logina shema; ~, parallel - paralelno kolo; ~, pilot - kontrolno
kolo; ~, rendundant - suvino
kolo, redundantno kolo; ~, reliable
- pouzdano kolo; ~, restoring shema ponovnog sastavljanja; ~,
safety - sigurnosno kolo; ~, schematic - ematsko kolo; ematska
shema; ~, spare - rezervno kolo;
~, test - probno kolo; kolo ispitivanja
circuitry - oienje, povezivanje
circular~, curve - glavna krivina; ~,
motion - kruno kretanje, obrtno
kretanje; ~, pavilion - kruni
paviljon; ~, ring - kruni prsten;
~, saw - kruna testera, cirkularna testera, cirkular; ~, sector
- kruni iseak; ~, segment kruni odseak, kruni segment; ~,
stairs - spiralne stepenice; ~,
tour - kruno putovanje
circulation - saobraaj
city parks and green spaces gradsko zelenilo
civil engineering - graevinska tehnika; ~ construction - niskogradnja; ~ structures - inenjerske konstrukcije
cladding - obloga, oblaganje, ispuna; obloga sudova u cilju poveanja hemijske i tehnike otpornosti
claim - reklamacija; ~ for damages
- odtetni zahtev
claims book - knjiga albi
clamp - klema, banket, prostor od
ivice planuma do noice zastora
kod eleznikih pruga
clamps in welding operations ureaj za pritezanje
class - klasa, vrsta, kategorija; pripadati klasi, klasifikovati; ~ of
accuracy - klasa preciznosti (tanosti); ~ of defect - vrsta kvara
(nedostatka); ~, standardized standardizovana klasa
classical theory of earth pressure
- klasina teorija zemljinog pritiska

clear

classics - klasika
classification - klasifikacija, grupisanje, sistematizacija; ~, data klasifikacija podataka; ~, hierarchical - hijerarhijska klasifikacija;
~, manifold (-multiple, multiway) - viestruka (viestrana) klasifikacija; ~ of airports - klasifikacija aerodroma; ~ of characteristic - klasifikacija karakteristika; ~ of dwellings - kategorizacija stanova; ~ of excavated material - kategorija zemljita; ~ of railway lines - klasifikacija eleznikih pruga; ~ of
soils according to grain sizes klasifikacija po granulometrijskom
sastavu; ~, optimal - optimalna
klasifikacija; ~, simple - prosta
klasifikacija; ~, standard - standardna klasifikacija; ~, test probna klasifikacija; klasifikacija ispitivanja; ~, test results - klasifikacija rezultata ispitivanja; ~,
type - tipska klasifikacija; klasifikacija po tipovima
Claus suphur recovery - Klausov
proces dobijanja sumpora iz rafinerijskih gasova procesom desulfurizacije
clause - klauzula, taka; ~, penalty
- klauzula o penalima; ~, warranty - klauzula o gradaciji
claw bar - rava, poluga za upanje
eksera iz pragova; ~, plates Graimov modanik sa zupastom
ploom
)
clay - glina; ~, floor - pod od ilovae; ~, slate - glineni kriljac;
~, soil, heavy - smonica, glinovita zemlja; ~, treatment - adsorpciono bdjenje naftnih ulja aktivnom zemljom
clayey - glinasti; ~, loam - glinasta ilovaa; ~, soil - glinovita
zemlja
claystone - glinac, tupina
clean - ist; istiti
cleaning - ienje; istei; ~, pit
- jama za ienje; ~, unit ureaj za ienje; ienje detalja (ili delova)
clear - svetao, ist, jasan; ~, dimension - svetla mera, ista mera,

dear

843

ista dimenzija nekog otvora; ~,

measurement - ista mera, jasna
mera, ista dimenzija nekog otvora;
~ of bad items - bez proizvoda
sa nedostatkom; ~, opening otvor, ist otvor, jasan otvor; ~,
span v. clear opening
clearance - prolaz, zazor; ocarinjenje; oslobaanje; ~, diagram
- slobodan profil, gabarit; ~,
gauge - slobodan profil; ~, quality - atest kvaliteta
clearer - miner
clearing - razjanjavanje, uklapanje
nedostataka; ~, account - iro-raun
cleat - bantrot, bandrut, produna
greda na proirenju za oporac
Cleveland cup - taka paljenja u
otvorenom sudu
climate - klima
clinic - klinika
clinique v. clinic
clinker - klinker; ~, asphalt klinker-asfalt, valjani asfalt sa ljakom; ~, floor - pod od klinkera,
pod od prepeene opeke; ~, paving - kaldrma od klinkera, kaldrma od prepeene opeke
clinometer - klinometar, padomer,
sprava za merenje nagiba terena
clip - privrsna ploica, ploica za
privrivanje ina; ~, bolt privrsni zavrtan); ~, plate v.
clip
cloakroom - garderoba
clock - asovnik; ~, case - kuite
(asovnika); ~, drive - satni mehanizam; ~, movement - satni
mehanizam; ~, sprint - opruga
asovnika
cloister vault - manastirski svod
closed - zatvoren; ~, block system
of building - zatvoren sistem izgradnje; ~, frame with stiff
joints - zatvoren okvir; ~, framework with stiff joints - zatvoren
sistem tapova; ~, traverse zatvoreni poligon
closeness - bliskost; tanost; ~ in
estimation - tanost (bliskost) u
oceni (proceni); ~ of agreement
- stepen saglasnosti
closet - uzidani ormar, plakar

co-exhibitor

closing day - dan zatvaranja (izlobe)

Clothing and Textile Fair - sajam
odevanja
clothoid - klotoida, Korniova spirala, luna radioida, spirala simetrina u odnosu na koordinatni
poetak
cloud point-taka zamuen ja, temperatura pri kojoj se ulje zamuuje
usled izdvajanja vrstog parafina
clover-leaf junction - etvorolisna
detelina, oblik petlje na putu
cluster - grozd;. grupa elemenata
vezanih zajednikim znakom; gnezdo; ~, structure - grozdasta
struktura (zemljita)
clustering - grupisanje pod zajednikom oznakom; gneenje
coach-wrench - francuski klju
coal~ 5 cellar - ugljarnica, ostava za
ugalj; ~, hydrogenation - hidrogenovanje uglja, dobijanje tenih
ugljovodonika katalitikim hidrogenovanjem uglja vodonikom pod
visokim pritiscima; ~, tar oil ulje katrana kamenog uglja
coalescer - koalescer, ureaj za
ukrupnjavanje estica dispergovane
faze i njihovo odvajanje u obliku
posebnog sloja, npr. odvajanje vode
iz njene emulzije u ulju (nafti)
coalition - koalicija; objedinjavanje
coarse~, grained asphaltic, concrete
- grubi asfaltni beton; ~, mesh
grating - gruba reetka; ~, sand
- krupan pesak, otar pesak; ~,
strainer v. coarse mesh grating
coast - obala; ~, erosion - abrazija, razoran rad vode na obalu
coat - prevlaka, premazni sloj; ~ of
paint - premaz bojom; ~, preservating - zatitni sloj
coated macadam - asfaltni makadam
coating - prevlaka
cock - slavina
C.o.D. consignment - slanje pouzeem
C.o.D. parcel - slanje pouzeem
co-debitor - sudunik
co-exhibitor - suizlaga

co-operative

844

co-operative boylng organization

- zajednica potroaa
co-ordinate bearing - nagib strane
co-ordination arrangements - koordinacioni poslovi
co-pilot - drugi pilot, ko-pilot
co-proprietor - suvlasnik
code - kod, kodeks, pravilo, norma,
ifra; ~, calibrating - pravila
badarenja; ~, project - kod projekta; ~, reliability - kod pouzdanosti; ~, standard - pravilo
tehnike upotrebe; standardni kod;
~, standardized - standardizovan,
normiran kod
codimer - kodimer, proizvod dimenzacije dva monomera
coefficient - koeficijent; ~, ageing
- koeficijent starenja; ~, approximation - koeficijent aproksimacije; ~, assurance - koeficijent bezopasnosti; ~, autocorrelation - koeficijent autokorelacije; ~, binominal - binominalni
koeficijent; ~, conversion - koeficijent konverzije; ~, cost - koeficijent trokova (kotanja); ~,
empirical - empirijski koeficijent;
~, failure - koeficijent kvarova;
~, linear correlation - koeficijent linearne korelacije; ~, moment - momenat; ~, multinominal - polinominalni koeficijent;
~ of abrasion - koeficijent abrazije; ~ of absolute porosity koeficijent apsolutne poroznosti; ~
of absorption of water - koeficijent upijanja vode; ~ of agreement - koeficijent saglasnosti; ~
of compressibility - koeficijent
stiljivosti, koeficijenat kompresibilnosti; ~ of consistency koeficijent konzistencije; ~ of consolidation - koeficijent konsolidovanja; ~ of correction - koeficijent korekcije (ispravke); ~ of
correlation - koeficijent korelacije;
~ of divergence - koeficijent divergencije; koeficijent razilaenja;
~ of efficiency - koeficijent efikasnosti; ~ of elongation - koeficijent istezanja; ~ of explosive
performance - koeficijent dejstva

coherent
ekplozivnosti; ~ of friction koeficijent trenja, koeficijent frikcije; ~ of impact - udarni koeficijent, koeficijent udara; ~ of
internal friction - koeficijent
unutranjeg trenja; ~ of multiple
correlation - koeficijent viestruke korelacije; ~ of oscillation
- koeficijent oscilacije; ~ of performance - koeficijent performanse; ~ of permeability koeficijent propustljivosti; ~ of
proposity - koeficijent poroznosti,
koeficijent relativne poroznosti; ~
of reduction - koeficijent redukcije; ~ of resistance - koeficijent otpornosti; ~ of roughness - koeficijent hrapavosti; ~ of
safety - koeficijent bezbednosti;
~ of sliding movement - modul
oticanja; ~ of thermal conductivity - koeficijent provodljivosti
toplote (graevinskog materijala);
~ of uniformity - koeficijent
jednoobraznosti (jednorodnosti); ~
of utilization - koeficijent iskoriavanja; ~ of volume compressibility - koeficijent zapreminske
stiljivosti, koeficijent zapreminske
kompresibilnosti; ~ of waste koeficijent gubitka; ~ of wear koeficijent habanja; ~ output koeficijent uinka, koeficijent izlaza;
~, quality - koeficijent kvaliteta;
~, regression - koeficijent regresije; ~, reliability - koeficijent pouzdanosti; ~, scatter(ing)
- koeficijent rasejanja; ~,) service
loss - koeficijent gubitka usled
upotrebe; ~, specific utilization
- koeficijent specifine upotrebe;
specifini koeficijent korienja; ~,
standardized - standardizovani
koeficijent
cofee-house - kafana, restoran
cofferdam - zagat, sanduasti zagat
coffered ceiling - kasetirana tavanica, lakunar, kvadratno udubljenje
u tavanici
cog - zupasti modanik
cogged Joint - eljasta veza
coherent-koherentan; ~, material
- vezani materijali, vezivni mate-

845
rijali, koherentni materijali; ~,
soils - vezana tla
cohesionless - nevezan; ~, material - nevezan materijal; ~, soil
- nekoherentan materijal, nekoherentno tlo
cohesive soil - vezani materijal,
vezivni materijal, koherentni materijal
coil - namotaj, kalem, zavojak, obrt,
ram, navoj, zavoj, spirala; namotati, motati; sveanj, snop, paket
(provodnika); spiralna cev; ~,
absoption - apsorpciona spiralna
cev; ~, antenna - ram antena,
spiralna antena; ~, armature namotaj omotaa, sekcija omotaa;
~, astatic - astatiki kalem, astatiki namotaj; ~, balancing izjednaeni namotaj, balansirani kalem, razdelniknapona; ~,ballastnapojni namotaj, kalem za napajanje; ~, blow-out - namotaj
magnetnog pola; ~, boosting naizmenino ukljueni namotaj; ~,
bucking - kompenzacioni namotaj,
kompenzacioni kalem; ~, choke
- kalem koji slui kao priguiva,
priguni namotaj; ~, closing zatvoreni namotaj; ~, commutating - komutirajui namotaj,
komutirajui kalem; ~, compensating - kompenzacioni namotaj,
kompenzacioni kalem; ~, condenser - rashladna spiralna cev, spiralna cev radijatora, kondenzaciona
spiralna cev; ~,< condensing v.
condenser coil; ~, cooling v.
condenser coil; ~, coupling kalem veze, namotaj veze; ~, current - strujni namotaj; ~, damping - prigueni namotaj; ~, dead
- neprovodni deo, neprovodna sekcija; ~, deflecting - deflektujui
namotaj; ~, drainage - drenani namotaj, odvodni namotaj;
~, dust-core - presovani namotaj;
~, evaporator - spiralni ispariva; ~, exciting - pobudni
namotaj, namotaj za pobuivanje;
~, expansion - kompenzaciona
spirala; ~, exploring - eksperimentalni namotaj, probni namotaj;
~, feedback - namotaj obrnute

coil
veze, namotaj za obratnu vezu; ~,
field - namotaj za pobuivanje,
namotaj induktor; ~, heating zagrevna spirala, spirala za grejanje; ~, helical - spiralni namotaj; namotaj u obliku gvinta; ~,
holding-on - namotaj sa samozadravanjem; ~, honeycomb kalem u obliku saa; ~, hybrid
- diferencijalni transformator; ~,
ice-tank - namotaj u friideru; ~,
idle v. dead coil; ~, Impedance
- reaktivni namotaj; ~, indication - namotaj pokazivaa; ~,
inductance - namotaj induktiviteta, namotaj induktivnosti; ~,
induction - indukcioni namotaj,
induktor; ~, kicking - reaktor;
~, lengthening - produni namotaj, produna spirala; ~, loading - pupinizirani namotaj; produni namotaj; ~, magnet solenoid, namotaj elektro-magneta;
~, magnetizing - omota pobudi vaa; namagnetisana spirala; ~,
moving - podiui namotaj, rotacioni namotaj; ~, multilayer vieslojni namotaj; ~, multiplying
- dodatni otpor (volt-metra); ~,
non-linear - namotaj sa nelinearnom karakteristikom; ~, opposing - protivdejstvujui namotaj; ~, pancake - namotaj u
obliku diska, pljosnati namotaj,
diani namotaj; ~, plate choke
- anodni reaktivni namotaj; ~
plug-in - rezervni namotaj; ~
potted - zatitni namotaj; ~
primary - primarni namotaj; ~
Pupin - Pupinov (namotaj) kalem
~, reactance - reaktivni namotaj.
~, repeating - telefonski transformator, prelazni transformator,
meucevni transformator; ~, retardation - prigunica za razdvajanje; namotaj za kanjenje; ~,
Ruhmkorff induction v. induction coil; ~, search - probni (eksperimentalni) namotaj; rotacioni namotaj (goniometra); ~, secondary
- sekundarni namotaj, namotaj u
drugoj ljusci; ~, series - serijski
ukljueni namotaj; ~, shading zatitni namotaj, ekranizacioni na-

846
taj, korekcioni namotaj, ~
hunt - namotaj za entiranje, en
t'rani namotaj; ~, side circuit
Repeating - telefonski transformator u osnovnom kolu; ~, slab
"~ pljosnati namotaj, namotaj u
bliku diska; ~, sparking induction v. induction coil; ~
s
lick - samozadravajui namotaj
% strap - namotaj na bakreno)
^aci;
~, sucking - namotaj sa
te
skim jezgrom; ~, superheater
~< spirala pregrejivaa; ~, synto^aing v. tuning coil; ~, tapped
"" sekcioni namotaj, namotaj sa odv
dom; ~, track - linearni namotaj; ~, trip - namotaj za iskljuCiVanje; ~, tuning - kalem za
Podeavanje; ~, voice - zvuna
?Pirala, zvuni namotaj

collapse

- otvrdnjavanje na hladno; ~,
area - neaktivno podruje; ~,
asphalting - hladno asfaltiranje;
~, blocking - hladno pregovanje;
~ -brittle - krt od hladnoe,
lomljiv na hladno; ~, brittleness
- krtost na hladno; ~, chisel tvrdi no, no za rad na hladno;
~, coiled - namotano na hladno
(opruga); ~, composition - nemetalni slog, hladan slog (na primer:
slog na filmu); ~, crack - naponska pukotina (u livu); ~, cupping - izvlaenje na hladno; ~,
drawing - izvlaenje na hladno; ~,
-drawn - ohlaen na promaji; ~,
electron - spori elektron; ~
-extruded - okaljen u hladnom
stanju; ~, fine asphalt - Damanov asfalt; esenski asfalt, nabijeni
01
Pipe - zmijasta cev, serpentinska
asfalt; ~. formed sections ce v
laki nosai; ~, forming - oblic
*d - namotan, obmotan; zavrnut
kovanje na hladno; ~, glue ceil S p i r a l u
hladan lepak; ~, plug - sveica
visoke toplotne vrednosti; ~ -pres*" - maina za namotavanje;
sed - hladnopresovan, presovan na
l^eaj za obmotavanje; motalo
co n
hladno, presovan u hladnom stanju;
f
~
moneta
coin
~, refining - oplemenjavanje na
cide - koincidencija, usklaihladno; ~ -riveted - kovan u
co
]*ng-kalibrisanje
COKC
ji
j
hladnom stanju; ~, riveting COKC _
^ s a c i r aj j koksa;
koksa; ~,, be
bed
postavljanje zakivakana hladno;
~ osiromaeni
koks;
~, blast
i
kk
~ -rolled - razvuen na hladno;
furnace
- meani koks, koks
~, rolling mill - hladna valjaonica;
a
?. primesama; ~, foundry ~ -shut - zavaren na hladno; ~,
^ ^3 n i koks; ~, gas-retortnikoks;
storage - hladnjaa, uvanje (robe)
~ metallurgical v. blast-furu hladnjai, na hladnom; ~, stona
*U:e coke; ~, pitch - areni
rage hold - rashladna prostorija,
komora (na brodu); ~, store c
- koksovanje, peenje, kokhladnjaa, rashladni depo; ~, top
f^ni; ~, fluid - koksovanje u
email - hladan emajl; ~, waste
uza
* e n o m sloju; ~, heap - kok- neaktivni otpadak; ~, waster
n e
u p e i m a
jacket - zavesa rashladne vode;
^ '
~, wave - hladan talas, hladna
d
aer
metalno
sito,
metalna
f iljka
trajna; ~, working - obrada na
iljka
0
hladno, hladna deformacija
colatS
p n j e
l S
~
j-T^tude . - dopunjavanje geograf- coli bacteria - koli-bakterije, crevne
** irina, ugaono rastojanje izklice
collaborator - saradnik
col t T U p o l a s v e t a ' z e n i t a
^*f e - produkt pri proceivanju, collagen - kolagen
u k t p r i filt raci i
iltrat
collain - kolain
col
. '' f
*liar - zemljani, mineralni pig- collapsable - skupljiv, skladan, lako
merx
t
lomljiv, teleskopian
,~~ hladan, u hladnom stanju, collapse - kolaps, razaranje; ruenje;
nea
K:tivan; podtermiki; ~, aging
podavanje (pod teretom); ispadanje
s

collapse

847

iz stroja; ~, complete - potpuni

kolaps
collapsed - ispao iz stroja; razruio
se; sruio se
collar - prsten, manetna, karika,
alka, vrat, prsten za podeavanje,
leajna posteljica, distancioni prsten,
prsten sa skalom; ~, adit - sabirni prsten, stegnuti prsten; ~,
adjusting - podeeni prsten; ~,
axle - centrini prsten, osni prsten;
~, burner - prstenasti gorionik;
~, graduated - graduisan prsten,
prsten sa podelom; ~, head screw
- vijak sa obodom; ~, locking prsten steza; ~, screw - zavojniki prsten; ~, set - postavni
prsten; ~, sliding - klizni prsten,
klizna alka; ~, thrust - potporni
prsten
collar and strut roof - krov na
raspinjae
collarhouse - nadahina graevina
collaring - skretanje, odstupanje,
pregib, zavrtanje, uvrtanje, koleno
collate - uporeivati (sa originalom);
proveravanje
collateral - boni, drugostepeni,
sporedan; paralelan, kolateralan
collator - ureaj za uporeivanje,
ureaj za sravnjivanje
collecting funnel of a torrent podrivaa, bujica koja podriva obale
collection - kolekcija, sabiranje, skupljanje; dnevni pazar, inkaso; ~ of
samples - zbirka uzoraka
collective - kolektivan, zajedniki
colligate - spajati, spojiti; zdruiti,
povezati; saeti
colligation - spajanje, zdruivanje,
vezivanje
collimation line - vizura; ~, plane
- vizurna ravan
collector - kolektor, sabirnik, skuplja; sabirna elektroda, anoda; ~,
air - vazduni rezervoar, kolektor
vazduha; ~, bow - karika, dozna;
~, brush - varirajui kolektor,
promenljivi kolektor; ~, current
- korektor struje, skuplja struje;
~, drain - skupljajui dren, glavni
drenani kanal; ~, dust - skuplja praine, usisiva; ~, exhaust
- gasni kolektor; ~, fall-out -

column
stok za radioaktivne otpatke; ~,
gas - gasni skuplja, skuplja gasova, gasni prijemnik; ~, mud blatnjavi bazen; ~, oil - uljni
kolektor; ~, pantograph - pantograf, pantografni strujni prijemnik; ~, storm - vodostok, tucana
kanalizacija; ~, trolley - trolejni
skida struje
collimate - kolimisati, svoditi na
paralelan snop; vizirati
collimation - kolimacija
collimator - kolimator; ~, beam kolimator snopa; ~, neutron neutronski kolimator; ~, tubular
- tubularni kolimator, autokolimator; ~, vertical - vertikalni
kolimator, lotaparat, optiki centrir
collinear - kolinearan
colliquable - topljiv
collision - kolizija, sudar, sudaranje; ~, bumping - elastian
sudar; ~, central - eoni sudar;
~, displacement - pomereni sudar; ~, electron - sudar elektrona; ~, neutron - sudar neutrona, sudar sa neutronom; ~,
nuclear - nuklearni sudar; ~,
railway - sudar vozova; ~, scattering - sudar koji dovodi do rasejanja
colloform - kalofonijum
colloidal - koloidan; ~, state koloidno stanje
colloids - koloidi
collotype - kolotipan
colluvial - koluvijalan
colmatage - natapanje zemljita
colonnade - kolonada, niz povezanih
stubova
color v. colour
colorimetry - kolorimetrija
colour - boja; ~ film - film u boji;
~ slide - dijapozitiv u boji
coloured - obojen; ~ bitumen bitumen u boji; ~ pavements obojeni kolovozi
columbarium - kolumbarijum, vrsta
zajednike grobnice
column - stub, kolona; stubac; ~,
matrix - stubac (kolona) matrice;
~, neck - vrat kapitela; ~, table
- stubac tablice; ~, width irina stupca

columnar structure

848

columnar structure - stubasto luenje

combination - kombinacija; ~,
environmental - kombinacija sredine; ~, factor - kombinacija
faktora; ~, forbidden - zabranjena kombinacija; ~, linear linearna kombinacija
combined~, footings - grupni temelji; ~,
hot and cold nozzle - kombinovana slavina; ~, normal and narrow gauge track - upleteni kolosek; ~, system of central
heating - mesoviti sistem grejanja;
~,system of drainage - opti
sistem kanalizacije
combustion gases - dimni gasovi,
gasovi sagorevanja
comfort~j curve - komfortna linija; ~,
zone - komfortna zona (prosena
komfortna zona)
commaasation - komasacija, grupisanje zemljinih parcela
commercial agency - trgovinsko
zastupstvo; ~, district - poslovna
etvrt
commercialization - komercijalizacija
commercialize - komerdjalizovati
commission - komisija; ~ of experts - delegacija strunjaka
committee - komitet; ~, ad hoc
- ad hoc komitet; ~, advisory savetodavni komitet; konsultativni
komitet; ~ of inquiry - istrana
komisija
common~, labourer - obian radnik,
prost radnik, pomoni radnik, nekvalifikovan radnik; ~, Market zajedniko trite; ~, rafters rogovi, rogovi za krov; ~, room drutvena soba
commonality of parts - unificiranost delova
communality - disperzija prostih
faktora; mesna zajednica
communicating vessels - spojeni
sudovi, komunikacioni sudovi
communication - veza, komunikacija, saoptenje; ~, airfield control - veza aviona sa aerodromom;

compacting

~, air-to-air - veza izmeu vie

aviona u vazduhu; ~, carrier-current - visokofrekventna veza, veza
na noseim frekvencama; ~, commercial - komercijalna veza; ~,
duplex - dupleks veza, dvojna
veza; ~, emergency - pogrena
zona; ~, end-to-end - veza lokomotive sa repom voza, veza izmeu dve krajnje take; ~, facsimile - foto-telegrafska veza; ~,
Intercity - meugradska veza; ~,
line - provodna veza; ~, one-way
- jednostrana veza; ~, radio radio-veza; ~, selective - selektivna veza; ~, short-wave kratkotalasna veza; ~, simplex simpleksna veza; ~, talk-back dvostrana veza za pregovaranje; ~,
train-to-train - veza voza sa
vozom; ~, transmitting radio
- radio-predaja; ~, trunk - daljinska veza, meugradska telefonska veza; ~, two-way - dvostrana veza; ~, wireless - radio-veza, besprovodna veza
communications engineering saobraajna tehnika
commutate - komutirati, preklapati
commutation - komutacija, komutiranje, promena smera struje
commutator - kolektor (maine);
komutator, preklapa; ~, battery
- baterijski preklopnik, polni preklopnik; ~, electronic - elektronski
komutator, elektronski preklopnik;
~, flat(-spot) - kolektor standardne izrade; ~, plug - utikaki
komutator; ~, shrink-ring - bandairani kolektor; ~, split-ring kolektor sa dva poluprstena
compact kompaktan, sjedinjen,
zgusnut; presovanje, presovati; ~,
composite - vieslojno presovanje;
~, compound - pomeani (sjedinjeni) praak; ~, green - nesjedinjeno presovanje
compact-grained - kompaktna struktura
compactedness - zbijenost
compactibility - zgusnutost
compacting - presovanje, sjedinjavanje; ~, roll - presovanje praka

mpaction

849

compaction - zgunjavanje; ~ by
rolling - valjanje
compactness - kompaktnost, zbijenost, zgusnutost
companionway - prolaz (iz putnike kabine u pilotsku)
comparability - poredivost; komparabilnost
comparable - poredljiv
comparative - poredljiv; ~ analysis of cost - uporedna kalkulacija;
~, estimate v. comparative
analysis of cost
comparator - komparator; aparatura za ujednaavanje; ~, admittance - komparator promenljivosti; ~, coil - ispitiva namotaj a;
~, data - blok za uporeivanje
rezultata; ~, optical - optiki
komparator; ~, phase - fazni
komparator, ureaj za ujednaavanje
faza; ~, tape - ureaj za spajanje
traka
compare - uporeivati
comparison - uporeenje, sravnjivanje
compartition - razdvajanje, deljenje
compartment - odvajanje, odsek;
kupe (vagona); elija (komutacionog
ureaja); ~, air - ventilaciono
odvajanje; ~, anode - anodno
odvajanje; ~, boiler - bojlersko
razdvajanje; ~, cage - odvajanje
pomou ueta; ~, cargo - optereena kabina; ~, cathode - katodno prostranstvo; ~, control
- kabina pilota, kabina za upravljanje; ~, engine - mainsko odeljenje; ~, fuel - toplotno odeljenje; ~, hoist(ing) - komora
za podizanje; ~, mail - prizemno
odeljenje; ~, manway - prolazno
odeljenje; ~, pumping - komora
sa pumpama; ~, radar - radio-lokacioni ureaj; ~, reactor reaktorsko odeljenje; ~, service slubeno odeljenje; ~, tank kotlarnica
compass - kompas, busola; mera,
estar; krug, okruivati, obuhvatiti,
zapremina, opseg, dijapazon; ~,
azimuth - azimutni kompas; ~,
beam - estar za crtanje; ~,
MRecnlk

compensate
bearing - pelengator kompas; ~,
bisecting - proporcionalni estar;
~, bow - precizni estar, estar
obujmnik; ~, box - orijentir busola,
busola u kutiji; ~, calibre v. calliper compass; ~, calliper precizni estar, nutromer; ~, celestial - astro-kompas; ~, course-setting - navigacioni kompas; ~,
declination - deklinator, deklinometar; ~, dip - inklinometar,
inklinator; ~, divider - precizni
estar sa podelom; podeoni estar;
~, extension-arm - estar sa
produenom noicom; ~, geological - geoloki kompas, geoloka
busola; ~, gyro - iro-kompas; ~,
hair - mikrometarski mera; ~,
liquid - teni kompas; ~, magnetic - magnetni kompas; ~,
mariner's - pomorski kompas,
busola; ~, miner's - minerski
kompas; ~, mirror - kompas sa
ogledalom, reflekcioni kompas; ~,
navigation - glavni kompas; ~,
pocket - depni kompas; ~,
prism(atic> - prizmatini kompas;
~, proportional - proporcionalni
estar; ~, radio - radio-kompas;
~, reflecting v. mirror compass;
~, sight - busola sa dioptrima; ~,
spring - precizni estar, mikrometarski mera; ~, standard bearing - glavni kompas; ~, steering
- putni kompas; ~, striding dodatna busola; ~, surveyor's busola za topografsko snimanje; ~,
suspension - visea busola; ~,
wireless v. radio compass
compatibility - podnoljivost., kompatibilnost; ~, environmental podnoljivost sa okolinom; ~, equipment - usklaenost opreme; ~,
manufacturing - tehnoloka (proizvodna) podnoljivost; ~, materials - podnoljivost materijala;
~, physical - fizika podnoljivost
compatible - uporedljiv, slian
compedency - povezanost
compendium - kompendijum, koncept, rezime
compensate - kompenzirati, izjednaavati, balansirati

compensating pipe

850

compensating pipe - kompenzacomplaint - reklamacija; ~, Jusciona cev

tified - opravdana reklamacija
compensation - kompenzacija, kocomplement - dopunjavanje; dorekcija, izjednaenje, izravnjenje, izpunjavati
ravnjavanje, balansiranje; ~, band
- izjednaavanje (kontura u od- complementary - dopunski, dopunjeni
reenoj oblasti); ~, bass - pojacompleteness - potpunost, zavreanje niskih tonova; ~, bimetallic
nost, okonanost
strip - kompenzacija u bimetalcompletion - zavravanje, okonanje
nom stubu; ~, cathode - korekcomplex - kompleks, sveukupnost;
cija u katodnom kolu; ~, compass
kompleksan, sloen
- kompenzacija devijacije kompasa;
complexity - kompleksnost, slo~, high-frequency - korekcija u
enost
oblasti visokih frekvencija, korekcompliance - podobnost, pridracija viih frekvencija; ~, inductive
vanje, odgovaranje
- induktivna kompenzacija; ~,
complicated - komplikovan
inset-hinge - osna kompenzacija;
~, lead-wire - kompenzacija uti- component - vor, ugao, sprega,
blok detalj; sastavni deo, sastavni
caja dodatnih provodnika; ~, load
elemenat, komponenta; sastavni;
- kompenzacija optereenja; ~,
sloeni ~, accessible - (lako)
phase - fazna kompenzacija, kompristupana komponenta; ~, active
penzacija pomeranja faze, ujedna- aktivna komponenta; ~, alterenje faze; ~, series - serijska
nating - promenljiva (alternativna)
kompenzacija (korekcija); ~, shunt
komponenta; ~, axial - aksijalna
- paralelna korekcija (frekventne
komponenta, osna komponenta; ~,
karakteristike); ~, temperature
back-up - pomona komponenta;
- temperaturska kompenzacija (ko~, capacitive - kapacitivna komrekcija); ~, wear - kompenzacija
ponenta; ~, control - kontrolna
na izlazu
komponenta, elemenat kontrolnog
compensator - kompenzator; autosistema; ~, critical - kritina
-transformator; ~, barometric komponenta, vana komponenta;
barometrijski kompenzator, kom~, damaged - oteena kompopenzator pritiska; ~, impedance
nenta; ~, delay - zaptivna karika;
- korekcioni filtar, kompenzator
~, dependent - zavisna kompototalnog otpora; ~, micrometer
nenta;
zavisni elemenat; ~, direct
- mikrometarski kompenzator; ~,
- konstantna komponenta, stalna
optical - optiki kompenzator; ~,
komponenta, direktna komponenta;
phase - kompenzator faze, izjedna~, discrete - diskretna kompoava faze; ~, primary - prinenta, diskretni elemenat; ~, d u m marni kompenzator; ~, secondary
my - lana komponenta, neradei
- sekundarni kompenzator; ~,
elemenat;
~, electronic - elekstarting - startni auto-transformatronski blok; ~, energy - aktivna
tor; <, torque - zasieni transforkomponenta, radna komponenta;
mator struje
~, error - komponenta greke; ~,
competence of the court - nadfailed - otkazala komponenta; ~,
leni sad
force - komponenta sile; ~, frecompetent - kompetentan, odgoquency - komponenta frekvencije;
voran, slian
~, hard - prolazna komponenta;
competitive tendering action ~, harmonic - harmonijska komponenta, sinusoidna komponenta;
licitacija
~, horizontal - horizontalna komcompilation - kompilacija, sastavponenta; ~, identical - identina
ljanje
komponenta; ~, idling - nekoricompiler - sastavlja
ena komponenta, nekorieni ele-

component

851

menat; ~, imaginary - reaktivna

komponenta, imaginarna komponenta; ~, independent - nezavisna komponenta; ~, interdependent - meuzavisna komponenta, meu vezani elemenat; ~,
irregular - nepravilna (iregularna)
komponenta; ~, isolated - izolovana komponenta; ~, logical logika komponenta; ~, long-lived - dugotrajna komponenta;
~, luminous - svetlosna komponenta; ~, machine - detalji maina, delovi maina; ~, minor drugostepena komponenta; ~, multifunction mnogofunkcionalna
komponenta; ~, negative sequence - komponenta redne veze;
~, nondefective - ispravna komponenta; ~, nonidentical - neidentina (razliita) komponenta;
~, obsolete - zastarela komponenta; ~, operating - operativna komponenta; ~, original
- originalna komponenta; ~, out-of-phase - protivfazna komponenta; ~, passive - pasivna komponenta; ~, positive sequence komponenta I reda; ~, preferred
- preferisana komponenta; ~, proportional v. stable component; ~, quadrature - komponenta sa poniranjem u fazi
od 90, poprena komponenta; ~,
radio - radio-delovi, komponente
radio-aparata, sastavni delovi radioaparata; ~, rearward - estice
koje izleu unazad; ~, restoring
- stabilizator, ureaj za stabilizaciju, stabilizacioni ureaj; ~, sample - komponenta izbora; komponenta uzorak; ~, satisfactory zadovoljavajua komponenta; ~,
spare - rezervna komponenta; ~,
stable - stabilna karika, stabilan
prsten; ~, standard - standardna
komponenta; ~, standby - pomona komponenta; ~, steady konstantna komponenta; ~, stress
- komponenta ubrzanja; ~, structural - konstrukciona komponenta;
~, tailor-made - komponenta po
meri; ~, tangential - tangenci54*

composition
jalna komponenta; ~, thrust komponenta sile izvlaenja; ~,
transerve - poprena komponenta,
transverzalna komponenta; ~, troublemaking - komponenta koja
stvara probleme; ~, undersize komponenta manja od potrebne
veliine; ~, unreliable - nesigurna komponenta; ~, used koriena komponenta; ~, velocity - komponenta brzine; ~,
vertical - vertikalna komponenta;
~, wattless - reaktivna komponenta; ~, weak - slaba komponenta; ~, worn-out - istroena
komponenta; ~, zero-sequence
- komponenta nultog reda
componite - komponit (mineral)
composite~, beam - spregnuti nosa; ~,
beam bridge - spregnuti most;
~, construction - sprezanje, sjedinjena konstrukcija; ~, order
- kompozitni red; ~, pile - kombinovani ip; ~, truss frame vealjka-podupiralo
composition - struktura, graa, sastav; jedinjenje, smea; montaa;
kompozicija (elemenata grupe), slaganje (vektora), unutranji proizvod (tenzora); slog (tampa); ~,
anti-scaling - sredstvo protiv penuanja; ~, architectural - arhitektonska kompozicija; ~, boiler
v. anti-scaling composition; ~,
chemical - hemijski sastav, hemijska struktura, hemijsko jedinjenje, hemijska gradnja; ~, display - izdvojeno jedinjenje, izdvojena smea; izdvojena graa; ~,
exploding - detonacioni sastav;
~, gradation v. granulometric
composition; ~, grain v. granulometric composition; ~, granulometric - granulometrijski sastav, granulometrijska smesa, granulometrijska struktura; ~, igniter
- zapaljivi materijal, sredstvo za
paljenje, zapaljivo sredstvo; ~,
incendiary - sredstvo za paljenje;
~, metal-type - pribor za odlivanje slova; ~ of sludge - sastav
kanalizacionog mulja; ~, percussion - udarni sastav, dejstvujue

composition

852

compi

jedinjenje; ~, powder - sastavni

elementi praka; ~, priming - compression - kompresija, pritisak,
sabijanje; presovanje; elemenat koji
smea u kapisli, smea za zalivanje
radi na pritisku; ~, adiabatic compositor - kompozitor
adijabatska kompresija; ~, axial composting - kompostiranje, dobiaksijalna kompresija, osna komprejanje ubriva
sija; ~, bandwidth - sabijanje
composture v. compost
pojasa frekvenci; ~, bars - pricompound - smea, sastav, jedinjenje
tisnuta armatura; ~, boom - prikompaund (elektro-izolacionih matisnuti pojas; ~, compound terijala); meati, sjedinjavati; sloviestepena kompresija; ~, coneni, smeani, sastavni ; ~ , arch trast - smanjenje kontrasta; ~,
soivast luk, korbogen; ~, curve eccentric - ekscentrina kompresija;
sloena krivina; ~, electrode ~, flange v. compression boom;
smea za mazanje (podmazivanje)
~, isothermal - izotermina komelektroda; ~, fatty - maziva; ~,
presija; ~, pack - umetanje progirder - sloeni nosa; ~, hydrozorskog okova, umetanje skakavice;
aromatic - hidroaromatino jedi~, phase - smanjenje devijacije
njenje; ~, intermetallic - interfaze, smanjenje pomeranja faze; ~,
metalijsko jedinjenje; ~, investram - pritisak koji nastaje usled
ment - modelna masa; ~, lard optereenja; ~, rods v. compresimitacija svinjske masti; ~, latex
sion bars; ~, single-stage - mlena smesa sa dodacima; ~,
jednostepena kompresija; ~, stage
nuclear - nuklearni sastav, jedi- viestepena kompresija; ~, steel
njenje sa funkcionalnom grupom u
v. compression bars; ~, t e s t jezgru; ~, radioactive luminous
opit stiljivosti, proba stiljivosti,
- radioaktivno prozrano jedinjenje,
proba uvrivanja; ~, two-stage
jedinjenje koje proputa radioak- dvostepena kompresija; ~, votivne zrake; ~, slushing - protivlume - sabijanje dijapazona jaine,
koroziono sredstvo, protivkoroziono
zapreminska kompresija; ~, zone
mazivo; ~, valve grinding - pritisnuta zona
smea za glaanje ventila, smea
compressive strength - vrstoa
za glaanje slavina, smea za glana pritisak
anje metala
compressometer
- kompresometar;
compounding - sastavne smee,
instrument za merenje deformacije
pripremljene mase; ~, flat - pljospritiska
nati sastav; ~, grease - pripremanje konsistentnog maziva; ~, compressor - kompresor; ~, air
- vazduni kompresor; pulverzator;
rubber - pripremanje gumene
~, ammonia - amonijani kompresmee, receptura gumenih smea
sor; ~, auxiliary - startni komcomprehensive view - preglednost
presor, pomoni kompresor; ~,
compress - sabijati, komprimovati
axial-flow - osni kompresor, akcompressed - sabijeni, saet, zgussijalni kompresor; ~, centrifugal
nut; ~, air pile driving hammer
- centrifugalni kompresor; ~, com- pneumatski malj; ~, rock asphalt
pound- viestepeni kompresor; ~,
- nabijeni asfalt
displacement - zapremina kompresora; ~, gas - gasni kompresor;
compressibility - kompresibilnost;
~, high-pressure - kompresor
~, linear - linearna kompresija;
visokog
pritiska; ~, low-pressure
~, soil - kompresija zemljita,
- kompresor niskog pritiska; ~,
tvrdoa zemljita, kompresibilnost
multiple-stage - viestepeni komzemljita; ~, voluminal - zaprepresor; ~ of a refrigeration plant
minska kompresibilnost
- kompresor za hlaenje; ~, piscompressible - kompresibilan
ton - klipni kompresor; ~, recicompressing - kompresija, sabijanje
procating v. piston compressor;

compressor

853

~, rotary - rotacioni kompresor;

~, single-stage - jednostepeni
kompresor; ~, wet-air - mikro-vazduni kompresor
compromise joint-bar - prelazna
vezica
comptometer - komptometar, raunska maina
compulsory - prinudni, obavezni;
~, insurance - obavezno osiguranje
computable - proraunljiv, koji se
moe proraunati
computation - izraunavanje, proraunavanje; ~, analog - analogno raunanje, raun na analognoj maini; ~, implicit - raun metodom implicitnih funkcija;
~ of area - planimetriranje; ~ of
yiled - odreivanje fluksa
compute - izraunavati, proraunavati
computer - kompjuter, raunska maina, raunski ureaj, broja; poljski
topograf; ~, beam-controlling kompjuter zranog sistema navoenja; ~, bearing distance - navigacioni kompjuter, navigacioni ureaj ; ~, binary - binarna raunska
maina; ~, code - raunski kod;
~, continuously acting - raunski
ureaj sa kontinualnom predajom
rezultata; ~, control - kontrolisana raunska maina; ~, course-and-speed - kompjuter za kontrolu kursa i brzine; ~, decimal
- decimalna raunska maina; ~,
deflection - defleksioni raunar;
~, desk - mala raunska maina;
~, electronic - elektronska raunska maina; ~, file - informaciona statistika maina; ~, flight
- navigacioni raunar; ~, geodetic
- geodetski raunar, geodetska raunska maina; ~, guidance raunar (sistema) navoenja; ~,
logical - raunska maina koja
radi na logikim operacijama; ~,
masking - raunar za razdvajanje
boja, selektor boja; ~, mechanical
analog - mehaniki analogni raunar; ~, missile course - kursni
raunar rakete; ~, navigation navigacioni koordinator, navigacioni

concrete
raunar; navigaciono raunsko kolo;
~, photogrammetric - raunar
za itanje aerosnimaka; ~, ranging
- raunar za odreivanje daljine; ~,
self-programming - samoprogramirana raunska maina; ~, transistor - tranzistorska raunska maina; ~, weather - kompjuter
za meteoroloko izraunavanje
computerized - kompjuterizovan
computing - izraunavanje, raunanje
computor v. computer
con - upravljati brodom
concamerate - pokrivati svodom
concentrated force - koncentrisana sila; ~, load - koncentrisano
optereenje
concentration of precipitation koncentracija vode; ~ of suspended matter - koncentracija
nanosa
concept - pojam; opta predstava;
koncept; princip; ~, probability
- pojam verovatnoe
concert hall - koncertna hala
conclusion of business - bilans
posla
concomitant - pratei, propratni;
povezan, zdruen
concordance - saglasnost, slaganje,
harmonija
concrete - beton, betonsk(i)o; ~>
acid-resisting - beton otporan na
kiseline; ~, additive - dodatak
betonu; ~, admixture - dodatak
betonu; ~, aerated - gazobeton;
~, agglomerate-foam - pend-beton sa mekanim puniocem; ~,
aggregate - dodaci betonu, primese u betonu; ~, air-entrained
- beton sa mehuriima vazduha; ~ >
air-placed - torkret beton; ~,
armoured - armirani beton; ~,
asphaltic - asfalto-beton; ~, base
- betonska podloga; ~, bed betonska podloga; ~, bituminous
- bituminozni beton; ~, block betonski blok; ~ -block walling
- gradnja betonskim blokovima; ~
breaker - drobilica betona; ~
breaker machine v. concrete
breaker; ~, breeze v. cinder
concrete; ~, broken - beton

concrete

854

sa drobljenom ciglom ili drugim

drobljenim materijalom; ~, buried - beton pokriven zemljom,
podzemni beton; ~, casing oblaganje betonom; ~, cast liveni beton; ~, cellular - elijski
beton; ~, cement - cementobeton; ~, channel - betonsko
korito; ~, cinder-ljakobeton; ~,
cofferdam - betonski zagat; ~,
compaction - stezanje betona; ~,
construction - betonogradnja; ~,
cutter v. concrete saw; ~, de-aerated - vakuum beton; ~,
drill - burgija za beton; ~, dry suva betonska smea; ~, early
strength - brzovezni beton, brzoveui beton; ~, envelope - betonska obloga (reaktora); ~, expanded slag - beton punjen ljakom; ~, factory - fabrika betona;
~, fence - betonska ograda; ~,
fibrous - fibrobeton, beton .punjen vlaknima; ~, filled floor
grid - zaliveni rotilj; ~, fine
- sitnozrni beton; ~, finisher maina za spravljanje betona; ~,
floor - penobeton; betonski prekri va; ~, footing - betonski temelj; ~, foundation - betonski
temelj; ~, fresh - svezi beton; ~,
gas - gazobeton; ~, glass - beton
armiran vlaknima stakla; ~, gravel - ljunanik, beton sa ljunkom;
~, green - s ve beton; ~, grinder
- maina za glaanje (bruenje) betona; ~, gun - maina za brizganje betona, top za torkretiranje;
~> gypsum - gipsobeton; ~,
hard rock - beton sa tvrdim puniocem; ~, hardener - sredstvo
za otvrdnjavanje betona; ~, hooped - beton armiran spiralama;
~, huli - betonski skelet broda; ~,
layer - betonski sloj; ~, lean postan beton; ~, light-weight laki beton; ~, lime - kreni beton;
~, liquid v. cast concrete; ~,
loosely spread v. heaped concrete; ~, masonry - betonski
zid; ~, mass - manolitni beton,
beton bez armature, betonska masa;
~, mix - meanje betona; svezi
beton; ~, mixer - mealica be-

concrete

tona; ~, mixing plant - postrojenje za proizvodnju betona (na

gradilitu); ~, ornamental - ukrasni beton; ~, pavement betonski plonik, plonik; ~, paver
- maina za polaganje betonskog
zastora ceste; ~, pile - betonski
stub, betonski ip; ~, pipe - betonska cev; ~, placement - betoniranje, unoenje betona; ~,
placement funnel - betonski levak; ~, placing - betoniranje; ~,
plane - teki beton; ~, plank nearmirani beton; ~, plant fabrika betona (SAD); gotov beton, fabriki beton; ~, plaster gipsobeton; ~, pole - betonski
stub; ~, pour - betoniranje; ~,
post-tensioned v. precast concrete; ~, prefabricated v. precast concrete; ~, prestressed
- prednapregnuti beton; ~, product - betonska roba, proizvod
od betona; ~, proportion - odnos
meavine betona; ~, pump pumpa za beton; ~, punned nabijeni beton; ~, quaking plastina betonska smea; ~, quality - visokokvalitetni beton; ~,
rammed - nabijeni beton; ~,
rammer - nabija betona; ~,
ready-mix - fabriki beton, beton
pripremljen u fabrici i gotov za
ugradnju; ~, refractory - vatrootporni beton; ~, reinforced elezo-beton, armirani beton; ~,
reinforcement - armiranje, armiranje betona; ~, road - betonirana cesta, betonski put; ~,
road finisher - finier betonske
podloge; ~, roofing tile - betonski crep; ~, sand - betonski
pesak; ~, saw - betonska testera;
~, ship - betonski brod (brod iz
betona); ~, shock - ok beton; ~,
sili - betonski prag; ~, slab betonska ploa; ~, slab pavement
- kolovoz od betonskih ploa; ~,
slag - ljako-beton; ~, sleeper betonski prag (elezniki); ~, spreader - distributor betona, razastira; ~, spun - centrifugirana betonska smea; -~, stamped v.

concrete

855

rammed concrete; ~, steel - betonski elik (armiranje), betonsko elezo; ~, strength - vrstoa betona; ~, stress - napon
betona; ~, tamped v. rammed
concrete; ~, tamper - nabija
betona; ~, texture - struktura
betona; ~, topping - zavrni
(pokrovni) sloj betona; ~, transit-mix - beton pripremljen u toku
transporta (u auto-mealici); ~,
tube - betonska cev; ~, vacuum
- vakuum beton; ~, vibrated vibrobeton, vibrirani beton; ~,
vibrator - vibrator, vibrator za
beton; ~, wall - betonski zid; ~,
works - betonski radovi (pl.); ~,
work - fabrika betona
concrete-mixer - mealica betona
concreting - betoniranje, betonski
radovi (pl.); ~ under water betoniranje pod vodom
concretor - betonjer, kvalifikovani
betonjer
condemnation - osuda; kartiranje;
neodobravanje; rashodovanje
condemned - osuen; kartiran;
odbaen; rashodovan
condensate return piping - kondenzni vod
condensator v. condenser
condense - kondenzovati, zgunjavati, sabijati
condensed - kondenzovan, zgusnut
condenser - kondenzor; kondenzator,
hladnjak, gasni rashlaiva; ~, air
surface - kondenzator sa vazdunim hlaenjem; ~, ammonia amonijani kondenzator; ~, chemical - elektrolitiki kondenzator;
~, closed surface - zatvoreni
povrinski kondenzator; ~, coil spiralni kondenzator, spiralni rashlaiva; ~, coil-to-surface spiralni povrinski kondenzator; ~,
counter-current - protivstrujni
kondenzator; ~, counter-current
mixing - miksing protivstrujni
kondenzator; ~, distiller - hladnjak; ~, drip-round - teni
kondenzator; ~, ejector - strujni
kondenzator; ~, evaporative surface - hladnjak sa povrinom koja
isparava; ~, independent - od-

condition
vojni kondenzator; ~, injector v.
jet condenser; ~, mixing miksing kondenzator, kondenzator
za meanje; ~, multiple - kondenzatorski agregat; ~ of a refrigeration plant - kondenzator za
hlaenje; ~, open surface - otvoreni povrinski kondenzator; ~,
preliminary preliminarni kondenzator, prednji dvojni kondenzator; ~, secondary - zadnji
dvojni kondenzator, sekundarni kondenzator; ~, shower action teni kondenzator; ~, siphon sifoni kondenzator, barometrini
kondenzator; ~, stopping - za gradni kondenzator, blokirajui kondenzator; ~, submerged - apsorpcioni kondenzator; ~, surface
- povrinski kondenzator; ~, tube
surface - cevasti povrinski kondenzator; ~, water-tube gas vodeno-gasni hladnjak; ~, wet
vlani kondenzator
condistillation - destilacija nesmeanih tenosti
condition - uslov, uslovljavati; poloaj, stanje; reim; kondicija; kondicioniranje (vazduha); ~, accelerated test - uslovi prinudnog ispitivanja; ~, acceptable - prihvatljivi uslovi; ~, ageing - uslovi
starenja; ~, arctic - arktiki uslovi, polarni uslovi; ~, boundary
- granini uslovi; ~, cleared razjanjeni uslovi; ~, compatibility - uslovi podnoljivosti (kompatibilnosti); ~, consistent - konsistentni uslovi; ~, continuity uslovi neprekidnosti, kontinualni
uslovi; ~, continuous - kontinualni uslovi; ~, controlled kontrolisani uslovi; ~, cracking reim kreking-procesa; ~, debugging - uslovi uklanjanja nedostataka; ~, design - konstrukcioni
uslovi; ~, desired - poeljni
uslovi; ~, distance - aero-foto
uslov rastojanja; ~, engine-cut uslovi leta kad jedan pokreta ne
radi; ~, environmental - vanjski
uslovi, spoljanji uslovi; ~, execution - uslovi izvrenja; ~, existence - uslovi egzistencije; ~,

condition

856

experimental - eksperimentalni
osobito otri uslovi; ~, surface uslovi; ~, external - spoljni uspovrinski uslovi; ~, technical lovi; ~, favourable - povoljni
tehniki uslovi; ~, terminal uslovi; ~, feasibility - uslovi
uslovi terminala; zavrni uslovi; ~,
fizibilnosti (izvodljivosti, mogutest - uslovi ispitivanja; ~, thernosti ostvarenja); ~, flying mal - termalni uslovi, toplotni
letni uslovi, uslovi letenja; ~, fulluslovi; ~, tropical - tropski us-load - reim totalnog optereenja;
lovi; ~, typical operating - ti~, full-scale - potpuni uslovi; ~,
pini operativni (radni) uslovi; ~,
geological - geoloki uslovi; ~,
unacceptable - neprihvatljivi usinitial - poetni uslovi, inicijalni
lovi; ~, usable - upotrebljivi
uslovi; ~, instantaneous - treuslovi; ~, visibility - uslovi vidnutni uslovi; ~, inverted loading
ljivosti; ~, working v. service
- raspored optereenja pri rotaciji;
condition
~, limiting - granini uslovi, liconditioned
- uslovljeni; kondimitirajui uslovi; ~, maintenance
cioni, koji odgovara standardu, kon- uslovi odravanja; ~, marginal
dicionirani; ~ -air inlet - ane- marginalni uslovi; ~, necessary
mostat
-potrebni uslovi; ~, nonstandard
- nestandardni uslovi; ~, off- conditioner - kondicioner; kontaktno
ane, ane za pripremanje pulpe;
-design - parametri koji ne ulaze
~, air - aparatura za kondicioniu raun; ~, operate - radni usranje vazduha, kondicioner
lovi; ~, operating - radni uslovi,
conditioning - kondicioniranje, useksploatacioni reim; ~, operatanovljenje potrebnog sastava ili
tional - eksploatacioni uslovi; ~,
stanja; dovoenje produkta u saoperative v. operating condiglasnost sa upsostavljenim normama;
tion; ~, overcast - neprekidna
~, air - kondicioniranje vazduha;
oblanost; ~, plant - pogonski
~ boiler-water - vodeni bojler;
uslovi; ~j polygonal - poligonalni
~, gas - kondicioniranje gasa; ~
uslovi; ~, postulated - postuliof grain - kondicioniranje zrna
sani uslovi; ~, pulse(d) - impulsni
reim; ~, quick - dizanje terena, conditions - uslovi isporuke (pl.),
uslovi zakupnine (pl.)
podizanje terena; ~, quiescent Conditions - sajamski uslovi (pl.)
reim mirovanja; ~, reset - izconduct - provoditi (elektrinu strulazni reim; ~, rigid - otri usju); rukovoditi (radom)
lovi; ~, room - sobni uslovi; ~,
running - uslovi rada, uslovi koconductance - provodljivost, aktivna
rienja; ~, service - uslovi
provodljivost; ~, anode - anodna
eksploatacije, radni uslovi; ~, serprovodljivost, provodljivost anode;
vice-simulated - uslovi koji si~, back - obratna provodljivost,
muliraju eksploataciju; ~, serviceobrnuta provodljivost;
~, diable - radno stanje; ~, severe
electric - provodljivost dielekoperating - uslovi otrog reima,
trika; ~, forward - direktna
otri uslovi rada; ~, shop - poprovodljivost, stvarna provodljivost;
gonski uslovi; ~, similar - slini
~, grid - mrena provodljivost,
reimi; ' ~ , simulated - ekvivaprovodljivost na mreici, provodlentna ema; eksperimentalno data
ljivost mreice; ~, leakage - proema; ~, standard - standardni
vodljivost pri isticanju; ~, maguslovi; ~, standby - uslovi renetic - magnetna provodljivost; ~,
zerve; ~, static - statiki uslovi;
mutual - karakteristika strmine
~, steady-state - stabilizacioni
elektronske cevi; ~, plate v.
parametri; stacionarni reim, usanode conductance; ~, probe postavljeni reim; ~, steam aktivna provodljivost sonde
parametri pare; ~, supersevere conducting away water - derivacija

conduction

857

conduction - provodljivost (v. takode

conductance conductivity); kondukcija, kretanje elektrona; ~, calorific v. heat conduction; ~,
eddy - turbulentna provodljivost;
~, heat - toplotna provodljivost;
~, liquid - provodljivost tenosti;
~, residual - rezidualna provodljivost, zaostala provodljivost; ~,
thermal v. heat conduction; ~,
thermionic - elektronska provodljivost
conductivity - specifina provodljivost; provodljivost, elektroprovodljivost (v. takode conductance
conduction); ~, electrolytic elektrolitika provodljivost; ~,heat
- specifina toplotna provodljivost;
~, high - visoka provodljivost; ~,
hole-type-supljinska provodljivost,
upljinska specifina provodljivost;
provodljivost upljina (poluprovodnika); ~, magnetic - magnetna
provodljivost; ~, molar - molekulska elektroprovodljivost; ~,
n type - elektronska (specifina)
provodljivost; ~, p type - upljinska (specifina) provodljivost;
~, photo - foto provodljivost; ~,
standard - normalna provodljivost,
standardna provodljivost; ~, thermal - specifina toplotna provodljivost
conductor - provodnik (struje); vod,
kabl, ica; kondukter; ~, aerial vazduni vod; ~, bare - neizolovani provodnik; goli vod, goli provodnik; ~, bimetallic - bimetalni provodnik; ~, contact kontaktni provodnik; ~, double dvojni provodnik; ~, electrolytic
- elektrolit; ~, flexible - gipki
provodnik, fleksibilni provodnik;
~, half-wave - polutalasni provodnik; ~, heat - provodnik toplote; ~, overhead - vazduni
vod, nadzemni vod, vazduni provodnik, kontaktni provodnik, gornji
vod; ~, resistive - provodnik
visokog otpora, reostatni provodnik;
~, single - jedinini vod, jedinini provodnik; ~, split - vieini provodnik (sa izolovanim kablovima); ~, twin - dvoilni pro-

connection
vodnik (sa paralelnim icama), dvoini provodnik
conduit - Bergmanova cev; ~,boxrazvodna kutija, dozna
conduits - kanali
cone - kupa, konus; ~, crusher konusna drobilica; ~, penetrometer - penetrometar
conference - sednica
confidence - pouzdanje, pouzdanost,
poverenje
configuration - konfiguracija, forma
(oblik); grupa meuzavisnih elemenata, sistem, shema ukljuivanja,
shema razmetaja; ~, final finalna konfiguracija; ~, functional
- funkcionalna konfiguracija; ~,
structural - strukturna shema
(konfiguracija)
confirmation - potvrda
confiscation - zaplena, konfiskacija
confluence - ustave
conform - odgovarati (npr. tehnikim uslovima)
conformal~, map - konformno preslikavanje; ~, transformation - konformna transformacija, konformno
preslikavanje
conformance - podobnost, saobraenost, prilagodljivost; prilagodeenost
conformity - saglasnost, podobnost,
saobraznost
confound - zbrkati, pomesti, zbuniti, meati, pobrkati
confounded - pomean, pobrkan,
pometen, zbunjen
confounding - meanje, zbrka
conglomerate - konglomerat
conglomerates - konglomerate e stene, psefitske stene
conjugate diameters - konjugovani
prenici
connate waters - konatne vode
connect - povezati, vezati, dovesti
u vezu
connected load - prikljuna vrednost
connecting cable - prikljuni vod,
linija; ~, slieve - tucna, grlo; ~,
terminal - prikljuna sponka
connection - prakljueni vod, linija; ~, between tracks - ko-

connection

858

losena veza; ~, material - spojni

materijal
conoid vault - konoidni svod
conoidal Gothic vaulting - lepezasti svod, levkasti svod
Conradson carbon test - odreivanje ugljeninog ostatka po Konradsonu
consequence - konseKvenca, posledica, rezultat; ~, immediate neposredna posledica
conservation storage - akumulacija
conservatory - staklena bata, staklara
consideration - razmatranje, uzimanje u obzir, razmiljanje; ~,
design - konstrukciono razmatranje,
razmatranje konstrukcije
consignee - primalac, adresat
consignment - slanje; ~, note -.
tovarni list
consistence - konzistencija, postojanost, stabilnost
consistency v. consistence; ~,
index - indeks konzistencije; ~,
limits - granice konzistencije; ~ of
concrete - konzistencija betona
consistent - konzistentan, stalan,
postojan
consistometer - konzistometar
console - konzola (grad.)
consolidation - uvrivanje, konsolidacija (grad.); ~ by silica injections - silikatiziranje, konsolidacija silikatiziranja; ~ of soil ojaavanje
zemljita,
tampona
(grad.); ~ of soil by electro-osmozis - uvrivanje tla elektroosmozom (tehn.); ~ of soil by
freezing - uvrivanje tla zamrzavanjem (tehn.)j ~ of soil by
injection - uvrivanje tla ubrizgavanjem (tehn.); ~ of soil by
pressure grouting - uvrivanje
tla ubrizgavanjem; ~ of soil by
vacuum method - uvrivanje
tla vakuum metodom; ~ of soil
by vibration - uvrivanje tla
vibriranjem; ~, press - edometar
consolidometer v. consolidation
press
consonance - konsonancija
constancy of volume - stalnost
zapremine, konstantnost zapremine

contact
constant - konstanta; konstantan;
~, parallel flow - stacionarno
teenje, ustaljeno kretanje; ~, structural - konstrukciona konstanta
constituent - konstituent; sastojak;
sastavni deo
constraint - ogranienje; prepreka;
smetnja
construction - konstrukcija, izgradnja; ~, and decoration work
- montani i dekorativni radovi; ~,
company - graevinsko preduzee;
~, depth - konstruktivna visina,
graevinska visina; ~, design graevinski projekt; ~, factor konstrukcioni koeficijent; ~, plant
- mainski park, graevinske maine; ~, plant shed - mainska
baza, mainska garaa; ~, project
v. construction design; ~, scaffold - radna skela; ~, science graevinarstvo; ~, site - gradilite
constructional drawing - graevinski crte
constructivism - konstruktivizam
consulting barrister - pravni save tnik;- ~, room, physician's ordinacija
consumable - konzumni, potroni;
potroaki; potroan; rashodni
consumer - potroa; ~, goods potrona obrada (pl.)
consumers' co-operative society zajednica potroaa
consumption - potronja; ~, diagram - kriva konzumacije; ~ of
energy - potronja energije
consumptive use - konzumna potreba vlage, evapotranspiracija
contact - kontakt, dodir, nai se
u kontaktu, dodirnuti se, kontaktni,
dodirni; veza, vezivanje, uspostavljati vezu; ~, aerator - potopljeni bioloki filter; ~, arcing pomoni kontakt; luni kontakt, ~,
back - zadnji kontakt (u releju);
mirni kontakt, siguran kontakt;
donji kontakt; ~, bearing - povrinsko leite; ~, bow - kontaktni deo strujnog prijemnika; ~,
braking - koni kontakt, kontakt
pri koenju; ~, break - razdvojni
kontakt, kontakt u momentu raz-

contact

859

dvajanja; ~, brush - mreni

kontakt; ~, coding - kodni kontakt; ~, dead - razdvojeni kontakt,
razmaknuti kontakt, mrtvi kontakt; ~, filtration - kontaktno
(adsorpciono) filtriranje; ~, fixed - fiksni kontakt, stalni kontakt;
~, joint - kontaktna spojnica,
pritisnuta spojnica; ~, knife noni (u obliku seiva noa) k o n takt, otri kontakt; ~, live - zatvoreni kontakt; ~, plug - razdvojiv kontakt, utikaki kontakt,
patroni kontakt; ~, pull - produni kontakt; ~, push - kontakt
na dugme, kontakt na prekid; ~,
push-button - kontakt dugme-kotva, veza preko kotve; ~, radio
- radio-veza, radio-poziv; ~, rail kon; ~, retaining - kontakt samozadravanja, blokirajui kontakt; ~,
single - jedinini kontakt, usamljeni kontakt, jedini kontakt; ~,
sliding - klizei kontakt; ~, thermal - termo-kontakt, termoveza;
~, time - vreme kontakta, vreme
koje smea reaktorata provede u
dodiru sa katalizatorom; ~, trailing - dodatni kontakt; ~, variable - varijabilni kontakt, promenIjivi kontakt; ~, wedge - utikaki
kontakt, kontakt utikaem
contacting - kontaktirajui, spajanje kontakta, spajanje veza, vezujui
contactor - kontaktor, spaja, elektromagnetni starter; ~, group grupni kontaktor, grupni spaja,
viestruki spaja; ~, magnetic
- (elektro) magnetni kontaktor; ~,
rotating - rotacioni kontaktor
contain - sadrati, sadrati u sebi,
smesti ti; deliti bez ostatka
Container - kontejner, rezervoar, prijemnik, cilinder, posuda; ~, flare
- kasetica za signalne rakete, dra
raketa; ~, fuel - ljuska zagrevnog
elementa; ~, oil - uljni rezervoar,
uljni tank; ~, reactor - tank reaktora; ~, sample - kontejner za
uzorke; ~, solid propellant vrsti kontejner; ~, vapour kontejner za pare

continuous
contaminant - kontaminant, zagaiva
contamination - kontaminacija, zagaivanje; primesa; ~, free from
- bez zagaenja, bez primesa
contemporaneous - singenetini,
jednovremeni
contemporary architecture - savremena arhitektura
content - sadraj, zapremina, kapacitet, sadrajnost, sadran; ~>
ash - sadraj soli, slanost; ~,
borrow-pit moisture - prirodna
vlanost (zemljita) u majdanu; ~,
cubical - zapreminski sadraj,
kubatura; ~, fat - sadraj masti,
masnost; ~, gum - sadraj smola;
~, high oil - visoka masnost
(semena); ~, information - broj
informacija; ~, moisture - sadrajnost vlage; ~, oil - koliina
nafte; ~, void - poroznost
-ontents - sadraj; ~, heading rubrika
contexture - tkanje, pletenje, sjedinjavanje, jedinjenje
contiguous - pripojen
continent - kontinent
contingency - kontingencija; sluaj,
sluajnost, verovatnoa, mogunost
continuance - produnost, trajnost,
neprekidnost
continued series of levels - nivelmantski vlak
continuity - neprekidnost, celina,
kontinuum,
elektroprovodljivost
(kola), kino-scenarij, diktatni tekst;
~, absolute - apsolutni kontinuitet
continuous - neprekidni, produni,
nerazrezan, stalan, negaei, protoni, tekui; ~, arched girder kontinualni luk; ~, beam - kontinualna greda; ~, contact coking
- kontinualno koksovanje; ~, footing - kontinualni temelj, pojasni temelj, trakasti temelj; ~,
girder - kontinualni nosa; ~,
kiln - kruna pe; ringofen; ~>
portal frame - kontinualni okvir;
~, rigid connection - krut prikljuak protiv savijanja, vrste veze
protiv savijanja; ~, slab - kontinualna ploa; ~, system of points

continuous

860

- kontinualni sistem ta caka; ~,

traverse - otvoreni poligon; ~,
window - prozorski niz, prozorski
pojas
contorted - iskrivljeni, ugnut, izoblien
contortion - iskrivljenje, izobljienje
contour - kontura, ocrtavanje, nanositi konturu, horizontalan, crtati
u horizontalama, fazonirani, profilisani; ~, approximate - hipotetina horizontala; ~, body stranice karoserije; ~, entry kontura ulaska, konture horizontalne obrade; ~, furrows - konturne brazde; ~ , g e o i d - geoidna
horizontala; ~, half-interval poluhorizontala; ~, index - indeks kontura; ~, instrumental horizontala koja je odreena instrumentom; ~, land - horizontala,
konture sue, konture terena; ~,
mediate v. half-interval contour; ~, oscilatting - nestabilna kontura, oscilujua kontura;
~, sketch v. approximate contour; ~, unclosed - nezatvorena
horizontala
contoured - konturni, predstavljen
horizontalama
contouring - ucrtavanje kontura, nanoenje kontura, ucrtavanje u horizontalama
contract - kontrakt, dogovor; zgunjavati, sabijati; ugovor; ~, documents - elaborat; ~, for delivery - ugovor o isporuci; ~, of
lease - ugovor o zakupu; ~, of
sale - ugovor o kupovini
contractible - stiljiv, sabijen, komprimovan
contracting company - graevinsko
preduzee; ~, firm - graevinsko
preduzee; ~, party - ugovoreni
partner
contraction - sabijanje, skraivanje,
zgunjavanje, kontrakcija, smanjenje;
~, after - dopunsko smanjenje; ~,
amplitude - smanjenje amplitude;
~, end - boni pritisak; ~, hindered - usporavanje kontrakcije;
~, jet - zgusnute struje; ~, joint

control
- kontrakciona spojnica; ~, lateral - popreni pritisak; ~, liquid
- sabijanje tenosti; ~, restrained
- zadrano smanjenje; ~, solidification - pritisak pri stvrdnjavanju; ~, transverse - popreni
pritisak, transverzalni pritisak; ~,
volume - smanjenje dinamike zapremine
contractor - preduzima, kontraktor
maina
contractor's plant - mainski park
contraf lexure - pregib
contraflow - protivstruja
contrails - inverzioni sled, inverziono praenje
contra-props - gvint suprotnog navoja
contractual terms - odredbe iz
ugovora
contrast - kontrast, kontrastnost,
jasnost slike; uporeivati; ~, brightness - svetlosni kontrast, otar
kontrast; ~, image - kontrast
slike
contribution - doprinos
contriver - izobliava
control - kontrola; upravljanje; ~,
continous - kontinualna kontrola;
~, flow - kontrola toka (protoka);
kontrola teenja; ~, house vodna komora; ~, industrial industrijska kontrola; upravljanje
industrijskim procesom; ~, industrial quality - kontrola kvaliteta proizvodnje; ~, laboratory
- laboratorijska kontrola; ~, passive - pasivna kontrola; prijemna
kontrola; ~, procedure - tehniki nadzor rada; procedurama
kontrola; kontrola procedure; ~,
procurement quality - kontrola
kvaliteta za proizvodnju; ~, product - kontrola proizvoda; ~,
production - kontrola proizvodnje;
~, quality - kontrola kvaliteta; ~,
raw material - kontrola sirovina;
~, reliability - kontrola pouzdanosti; ~, running - tekua kontrola; kontrola u toku rada; ~,
selection - selekciona kontrola;
kontrola izbora; ~, shipping kontrola otpreme; ~, sight vizuelna kontrola; prijem po vi-

control

861

den ju; ~, source - kontrola izvora; ~, special project - kontrola specijalnih projekata; ~, standard batch - kontrola prema standardnoj ari; ~, statistical quality - statistika kontrola kvaliteta; ~, strict - striktna (stroga,
detaljna) kontrola; ~, supervisory
- dispeerska kontrola; ~, visual
v. sight control
controllable - kontrolisani, regulisani, usmeravani
controllability - upravljanje, regulisanje, kontrolisanje
controller - regulator, kontroler,
startni reostat, radni reostat, aparatura za upravljanje; ~, air-operated - pneumatski regulator;
~, automatic - automatski regulator; ~, continuous - regulator neprekidnog dejstva, kontinualni regulator; ~, electronic elektronski regulator; ~, floating
- astatiki regulator; ~, flow regulator toka, regulator rashoda,
regulator gubitaka; ~, graphite grafitno kormilo rakete; ~, indicating - indikatorni regulator;
~, internal - gasno kormilo rakete;
~, master - kontrolor upravljanja;
~, missile - operator navoenja
rakete; ~, p:dal-operated - kontrolor sa nonim upravljanjem; ~,
program - program-regulator, programski kontrolor; ~, proportional
- proporcionalni regulator, statiki regulator; ~, radar - operator radarske stanice; ~, ratio regulator odnosa; ~, relay-operated - regulator sa pomonim
izvorom energije; ~, reversing reversilni kontrolor; ~, self-actuated - regulator neposrednog
dejstva, regulator direktnog dejstva;
~, time-schedule - programski
regulator; ~, traffic - dispeer;
~, wide-band - regulator sa irokim opsegom regulacije
contuse - kontuzovati
convection - konvekcija; ~, forced
- prinudna konvekcija; ~, free prirodna konvekcija, slobodna konvekcija; ~, heat - toplotna kon-

converter
vekcija; ~, thermal v. heat
convection
convector - konvektor, radijator
toplote
conveniences - podobnosti, udobnost
convention - dogovor, usaglaavanje, konvencija; ~, of signs konvekdoni znaci
conventional - konvencionalan, standardnog tipa, obinog tipa, serijski, uslovni; ~, signs - geodetski znaci; topografski znaci
converge - konvergirati, slivati se,
svoditi se na jednu taku, uklanjati
se, teiti ka jednoj taki
convergency v. convergence
converse - obrnuto znaenje, znaenje obrnutog znaka, obrnuta teorema, obrnut, prevrnut, okrenut
conversion - konverzija, prevrtanje,
preobraavanje, prelazak (iz jednog
stanja u drugo), prelaz (iz jednog
sistema u drugi), oslobaanje od
decimala, prerada gvozda u elik;
~ of energy -pretvaranje energije,
prelazak energije; ~, altitude preobraaj visine; ~, analog-digital - analogno-digitalno pretvaranje; ~, angle-to-digit - pretvaranje ugla-broj"; ~, binary binarno pretvaranje, dvojno pretvaranje, binarni preobraaj; ~, binary-analog - binarno-analogno pretvaranje ; ~, binary-decimal - konverzija iz dvojnog sistema u desetiki; ~, digital -digitalna konverzija; ~, frequency - konverzija frekvence, pretvaranje frekvence; ~,
hardness number - konverzija brojeva tvrdoe iz jedne skale u drugu; ~, impedance - konverzija
ukupnog otpora; ~, range - konverzija daljine, preobraaj daljine
convert - pretvarati, prevoditi (jedinice, mere), preobraavati, preraivati
converted steel - cementni elik; ~,
timber - strugana grada, rezana
converter - konverter, pretvara,
reaktor-konverter; ~, analog-to-digital - analog-digitalni pretvara, analog-digitalni konverter; ~,

converter

862

analog-to-serial - pretvaranje veliine u serijski oblik; ~, angle-to-digit - pretvaranje ugla u cifarski

oblik; ~, anode - anodni konverter,
anodni pretvara; ~, are - luni
generator, iskra generator (visoke
frekvence); ~, barrel-type - cilindrini konverter; ~, basic-Bessemer - Tomasov konverter, bazini konverter; ~, bottom-blown
- konverter sa donjim dovodom; ~,
cascade - kaskadni konverter, kaskadni pretvara; ~, code - kodo-konverter, kodo-pretvara; ~, colour - konverter crno-bele boje u
kolor; ~, digital-to-analog - raunsko analogni konverter, raunsko
analogni pretvara; ~, eccentric
- ekscentrini konverter; ~, fluid
- fluidni konverter, hidro-transformator; ~, frequency - konverter
frekvenci, pretvara frekvenci; ~>
inverted - invertovani konverter,
obrnuti pretvara, povratni pretvara; ~, line balance - linearno
prelazna aparatura; ~, linear-to-log - linearno-logaritamski konverter; ~, oxygen-blown - kiseonini konverter; ~, phase - pretvara broja faza, pretvara faza, konverter faza; ~, pulse - impulsni
konverter, impulsni pojaava; ~,
radio - radio-frekventni konverter,
radio-frekventni
pretvara;
~,
range - konverter daljine; ~,
range-height - kenverter daljina-visina"; ~, rotary - rotacioni
konverter, rotacioni pretvara; ~,
side-blown - konverter sa bonim
dovodom; ~, step-switch - stupnjasti konverter; ~, synchronous
- sinhroni konverter, sinhroni pretvara; ~, top-blown - konverter
sa gornjim dovodom; ~, torque hidrotransformator
converting - konvertovanje, pretvaranje
convertiplane - konvertoplan, avion
sa elisom
convexity - konveksnost, izboenost
convexo-concave - konveksno-konkavan

conveyor
convexo-convex - dvostruko konveksan
convexo-plane - ravno konveksan,
plan konveksan
convey - transportovati, prevoziti,
predavati, provoditi
conveyance - prevoz, dostava, prevozna sredstva; ~, by rail - isporuka eleznicom; ~, land -suvozemna transportna sredstva; ~,
of energy - rasprostiranje energije;
~, public - prevoz putnika; ~,
upright - vertikalno prebacivanje
conveyer v. conveyor
conveyor - konvejer, transporter; ~,
aerial - visei konvejer, visei
put; ~, apron - plastini konvejer; ~, armoured - pancirni
konvejer, armirani konvejer; ~,
bag - transporter dakova; ~, bale
- transporter za kabaste terete; ~,
band v. belt conveyor; ~, belt trakasti transporter; ~, bridge prenosni transporter, transporter
mosne konstrukcije; ~, bucket lopatasti transporter, vielopatasti
elevator; ~, cable - transporter
sa sajlom; ~, canvas - trakasti
transporter; ~, chain - kanalni
transporter; ~, ehain-and-seraper - kanalni skreper; ~, coal transporter uglja; ~, cross - popreni konvejer; ~, cross-over prekidni konvejer; ~, discharge
- istovarni transporter; ~, disk disk konvejer; ~, distributing distribucioni konvejer; ~, d r a g skrep konvejer; ~, face - rudniki
transporter; ~, feeding - padajui
transporter; ~, flight - letei transporter; ~, gangway - transportni
put; ~, gathering - sabirni transporter, glavni transporter; ~, grain
- transporter ita; ~, gravity gravitacioni transporter; ~, helical v. screw conveyor; ~, helicoid v. screw conveyor; ~, inclined - ugaoni transporter; ~,
jigging - vibracioni transporter; ~,
loader - utcvarni transporter; ~,
log - transporter sa mreastom trakom; ~, mesh-belt - transporter
sa mreastom trakom; ~, mixing
- meajui transporter, transporter

conveyor

863

mealica; ~, overhead - visei

transporter, visei konvejer; ~
packed - paket-transporter; ~
pallet - plastini transporter; ~
pan - plastini transporter; ~
picking - transporter kamenja; ~.
pneumatic - pneumatski transporter; ~, portable - prenosni konvejer, pokretni konvejer,
prenosni transporter; ~, rake - trakasti transporter; ~, refuse transporter stena; ~, roller - valjkasti konvejer; ~, screw - puni
prenosnik; ~, shaking v. jigging
conveyor; ~, shuttle - visei
transporter; ~, spiral v. screw
conveyor; ~, stacker - stoker-transporter, transporter otpadaka;
~, suction v. pneumatic conveyor; ~, transfer - predajni transporter, medutransporter, transporter-konvejer; ~, tray - kopitasti
transporter; ~, trough v. tray
conveyor; ~, worm v. screw
conveyor
convolution
zavoj,
namotaj,
obrt, navoj, vrteti, zavijati
convoy - konvoj, praenje, sleenje,
pratiti, slediti
convulsion - kataklizam, potres,
ruenje, zemljotres
cooling - hlaenje; ~, action efekat hlaenja; ~, agent - rashladno sredstvo; ~, ammonia hlaenje preko apsorpcije amonijaka; ~, attachment - ureaj
rahladnog sredstva; ~, baffle rashladna traka; ~, block - blok
hladnjaka; ~, blower - mlaznica
rashladnog vazduha; ~, by air hlaenje vazduha; ~, by injection
- hlaenje ubrizgavanjem; ~, by
means of circulating water vodeno cirkulaciono hlaenje; ~,
by outspread surface - hlaenje
povrine; ~, capacitative - kapacitativno hlaenje; ~, chamber
- rashladna (komora) mansarda;
coil - rashladna vijunica, rashladni
namot; ~, coke - gaenje koksa; ~
combined - kombinovano hlaenje
~, conduit - rashladni (jarak) kanal; ~, convective - konvekciono

cooling
hlaenje; ~, crack - naprslina
usled hlaenja; ~, directional direktno hlaenje, usmereno hlaenje; ~, disk - rashladna ploa;
~, down - ohlaenje; ~, ducted
- tunelsko hlaenje; ~, evaporative - hlaenje isparavanjem; ~,
external - eksterno hlaenje,
spoljno hlaenje; ~, fan - rashladni ventilator; ~, fan increasing gear - reduktor (prenosa)
ventilatora; ~, film - slojno hlaenje; ~, flange - rashladno
rebro; ~, forced - prinudno hlaenje, forsirano hlaenje; ~, fuel
- zadravanje toplote; ~, gill hlaenje pomou rebrastih cevi,
radijatorsko hlaenje; ~, guide
vane - lim-vodi rashladnog vazduha; ~, internal - unutranje
hlaenje, interno hlaenje; ~, jacket - hlaenje pomou vodene
kouljice; ~, jet - strujno hlaenje, hlaenje preko strujanja; ~,
liquid - teno hlaenje, rashladna
tenost; ~, load computation pioraun hlaenja; ~, oil - uljno
hlaenje, hlaenje uljem; ~, period - interval hlaenja; ~, pipe
- rashladni kanal; ~, plant rashladno postrojenje; ~, plant
for low temperature - postrojenje za duboko (hlaenje) zamrzavanje; ~, plate - hlaenje anode;
~, plate box - rashladna nia; ~,
pond - rashladni bazen; ~, porous
- parno hlaenje; ~, pump prinudno hlaenje pumpom; ~,
radioactive - uvanje radioaktivnih materijala; ~, ram - hlaenje
duvanjem; ~, rate - brzina (hlaenja) rahlaivanja; ~, regenerative - regenerativno hlaenje; ~,
rib - rashladna lamela, rashladno
rebro; ~, super - superhlaenje;
~, sweat - hlaenje isparavanjem;
~, tank - rashladna posuda; ~,
tower - rashladni toranj; ~, transpiration v. sweat cooling; ~,
vapour - hlaenje isparavanjem;
~, wall - rashladni ozid; ~,
water - vodeno hlaenje, rashladna
voda; ~, water circulation pump
- pumpa za rashladnu vodu; ~,

cooling

864

water pipe - linija (mrea) rashladne vode

coom - treset, tresetna praina,
ljaka, praina, zaptivna maziva
coomb - smanjivanje, pritezanje, suavanje, redukcija, uska dolina,
uvala, klanac
cooperage - ulje u karteru, kartersko
podmazivanje
cooperation - kooperacija
coordinate - koordinata, koordinatne ose, koordinirati, usaglaavati, uspostavljati pravilan odnos;
~, absolute - apsolutne koordinate; ~, air - prostorne koordinate; ~, angular - uglovne koordinate; ~, astronomic(al) - koordinate koje su odreene astronomsko-geodezijskim ispitivanjem; ~, boring machine - koordinatna builica; ~, drilling - koordinatno
buenje; ~, Cartesian - Dekartove koordinate, pravougaone koordinate, ortogonalne koordinate;
~, celestial - nebeske koordinate,
vasionske koordinate; ~, chromaticity - hromatine koordinate; ~,
curvilinear - krivolinijske koordinate; ~, deformation - parametri
deformacije; ~, ellipsoidal - elipsoidalne koordinate; ~, equatorial - ekvatorijalne koordinate; ~,
false - uslovne koordinate; ~,
geographic (al) - geografske koordinate; ~, geomagnetic - geomagnetne koordinate; ~, grid v.
Cartesian coordinate; ~, ground
- koordinate potpornih taaka; ~,
image - koordinate na aerosnimku;
~, lattice - koordinatni raster; ~,
machine - koordinate koje su dobijene na fotogrametrijskom filtriranju, koordinate koje su izraunate
pomou raunskih maina; ~, model - model koordinate, koordinate
taaka stereomodela; ~, origin originalne koordinate, poetne koordinate, nepotpune koordinate; ~,
paper - milimetarski papir, logaritamski (mreni) papir; ~, plane
- ravne koordinate, koordinate u
ravni, pravougaone koordinate; ~,
polar - polarne koordinate; ~,
rectangular v. Cartesian co-

cornice
ordinate; ~, space v. air coordinate; ~, stage - koordinatni
merni sto; ~, vertical - z-koordinata, apsolutna visina
coordination - koordinacija, usaglaavanje, dovoenje rezultata raznih
snimaka na opti sistem koordinata
coordinatograph - koordinatograf
coordinator - koordinator
cop - vrh, vrhi, vrak; kalem
copaiba - kopajski balzam
cope - svod, kupola, luk; obrazovati
svod, kupolu ili luk, praviti zareze,
urezivati, zasecati; gornji kalup,
gornja forma; ~, false - lano
oblikovati; ~, mould - gornji
deo odreenog oblika
cophasal - sinfazni, sinhroni, iste
faze
coping - red pokrivka, pokrivka u
redu, zavrni pokrivak; ~, saw
luna testera
coplanar - koplanarni
copolar - kopolarni
copper strip test - proba bakarnom
trakom na korozivnost benzina; ~,
sweetening - slaenje" bakrom,
proces eliminacije merkaptana iz
benzina pomou soli, bakra i vazduha
copy - kopija; ~, invoice - kopija
rauna; ~, paper - pelir
(copy) print - otisak, separat
copyright - nosilac autorskih prava
coral limestone - koralski krenjak
cordon - kordonski venac, kordonski
meuspratni venac
core~, drill - builica na jezgro; ~,
drill rig v. drill core; ~, drilling - jezgro dobijeno buenjem
terena, ukazuje na sastav i geoloku formaciju zemljita; ~, sample - jezgro; ~, surface - povrina
jezgra
Corinthian order - Korintski red
cork~, floor - pod od plute, plutani
pod; ~, slabs - ploa od plute
corner (wall) tile - holker
corner window - ugaoni prozor
cornice - venac, gezims, kornia,
sims; ~, anchor - kotva venca; ~,
boarding - odlaganje simsa

corporation

865

corporation - korporacija
correct - ispraviti, popraviti, korigovati
correction - korekcija, ispravka,
popravka; ~, systematic - sistematska korekcija
correlated - koreliran, usaglaen
correlation - korelacija, odnos, zavisnost veza
correspondence - prepiska
correspondent - poslovni prijatelj
corridor - hodnik, koridor
corrodent - korozivan, korozivna
sredina; najedajui
corrosibllity - korozivnost
corrosion - korozija; ~, accelerated - ubrzana korozija; ~, acid kiselinska korozija, najedanje kiselinom; ~, active - intenzivna
(aktivna) korozija; ~, aeration aeraciona korozija; ~, aerobic aerobna korozija, korozija pri slobodnom dostupu vazduha; ~, alkaline - alkalna korozija, korozija
u alkalnom rastvoru; ~, anaerobic
- anaerobna korozija, korozija bez
dostupa vazduha; ~, anode anodna korozija, korozija anode; ~,
anodic v. anode corrosion; ~,
aqueous - korozija u vodi, korozija u vodenim rastvorima; ~,
armored concrete - korozija
-armiranog betona; ~, ash - korozija izazvana produktima sagorevanja goriva; ~, atmosphere atmosferskakorozija; ~,atmospheric v. atmosphere corrosion; ~,
bacterial - bioloka korozija, biokorozija; ~, bimetallic v. contact
corrosion; ~, biological - bioloka korozija, biokorozija; ~, blood
- korozija u krvi (npr. sintetike
vetake) aorte ugraene u organizam; ~, boiler - korozija (kotla)
bojlera; ~, brine - korozija izazvana slanim rastvorom; ~, cathode - katodna korozija, korozija
katode; ~, cathodic v. cathode
corrosion; ~, cavitation - kavi taciona korozija; ~, cell - korozioni element; ~, channeling korozija kanalnih oiljaka; ~, chemical - hemijska korozija; ~ r
chloride-stress - korozija nastala
55 Becnlk

corrosion
dejstvom hlorida pod (optereenjem)
naponom; ~, chlorine - korozija
nastala dejstvom hlora; ~, concentration - koncentraciona korozija; ~, concentration cell - korozija kao rezultat dejstva koncentracionog elementa; ~, contact kontaktna korozija, korozija u malim zazorima; ~, continuous opta (kontinuirana) korozija, korozija po celoj povrini; ~, couple
- korozija uslovljena obrazovanjem
galvanopara; ~, crevice - kontaktna korozija; ~, crystallographic - kristalografika korozija; ~,
damp atmospheric v. wet atmospheric corrosion; ~, deep korozija pri punom potapanju (metala u tenoj korozionoj sredini); ~,
deposition - depozitna korozija; ~,
dew-point - korozija u rositu (u
taki roenja); ~, defferential diferencijalna korozija; ~, differential aeration - korozija uslovljena diferencijalnom aeracijom;
~, dissimilar metal - korozija
razliitih metala; ~, dry atmospheric - suva atmosferska korozija;
~, dynamic - korozija u dinamikim uslovima; ~, edge - ivina
(rubna) korozija; ~, edge-point ivina (rubna) takasta korozija; ~,
electrochemical - elektrohemijska
korozija; ~, electrode - korozija
elektrode; ~, electrolytic - korozija u elektrolitima; ~, end v.
edge corrosion; ~, equal (rate)
- ravnomerna korozija (koja se
prostire ravnomerno po celoj povrini metala; ~, erosion - eroziona korozija; ~, excessive intenzivna korozija; ~, exomorphic - ekzomorfna korozija; ~,
external current - korozija spoljnom strujom; ~, extractive ekstraktivna korozija; ~, fatigue korozicni zamor; ~, fire-side korozija spoljnih zidova kotla; ~,
filiform - vlaknasta korozija; ~,
fluid - korozija izazvana u tenoj
sredini; ~, fretting - korozija
usled dejstva trenja; ~, fuel toplotna korozija; ~, fused-salt korozija usled dejstva slanih rast-

corrosion

866

vora; ~, galvanic - elektrohemijska korozija, korozija usled dejstva mikroelemenata; ~, gas-phase

- korozija u gasnoj fazi, gasna korozija; ~, general - opta korozija ; ~, grain-boundary - meukristalna korozija; ~, graphitic gtafitizacija; ~, heavy - intenzivna
korozija; ~, high-temperature visokotemperaturna korozija; ~,
humid atmospheric - vlana atmosferska korozija; ~, hydrogen vodonina korozija; ~,hydrogen-evolution - korozija sa vodoninom depolarizacijom; ~, impingement - udarna korozija, korozija
usled turbolentnog dejstva tenosti;
~, in-pile - korozija u nuklearnom
reaktoru; ~, intercrystalline medukristalna korozija; ~, internal - unutranja korozija (u cevovodima); ~, intragranular medukristalna korozija; ~, isolated
- lokalna kotozija; ~, jet (-impingement) v. impingement corrosion; ~, light - slaba (neintenzivna) korozija; ~, line - linijska
korozija; ~, liquid v. fluid corrosion ; ~, local - lokalna korozija;
~, localized v. local corrosion;
~, marine - korozija usled dejstva
morske vode; ~, mechanochemical - hemijsko-mehanika korozija; ~, meeting v. contact corrosion; ~, metal(lic) - korozija
metala; ~, microbiological mikrobioloka korozija; ~, microbiological aerobic - mikrobioloka aerobna korozija; ~, microbiological anaerobic - mikrobioloka anaeiobna korozija; ~,
moderate - umerena korozija; ~,
natural - prirodna kotozija; ~,
natural-water - korozija usled
dejstva prirodnih voda; ~, nitrate
- korozija izazvana nitratima; ~,
nonequal (-rate) - neravnomerna
korozija; ~, outdoor - atmosferska
korozija, korozija na otvorenom
(prostoru);
~, oxygen-adsorption - korozija sa kiseonikom depolarizacijom; ~, oxygen-concentration - korozija kao posledica
razliite koncentracije kiseonika; '

rosion

corrosion
penetration - prodorna (penetraciona) korozija; ~, phenol fenolna korozija; ~, pit - korozioni oiljak; ~, point - takasta
korozija; ~, pointed - takasta
korozija; ~, poultice - korozija
pod (nanosom) presvlakom; ~,
preventive - koroziono zatitni
sloj koji titi od korozije; ~, protection - zatita od korozije; ~,
radiolvtic - radiolitika korozija
~, rapid - brza (intenzivna) korozija; ~, regional v. zonal corrosion; ~, resistance - antikoroziona otpornost; ~, rivulet v.
condensate corrosion; ~, sacrificial - korozija anoda (u galvanskim kupkama); ~, salt-spray
fog - korozija u slanim parama; ~,
seawater - korozija usled dejstva
morske vode; ~, selective - selektivna korozija; lokalizovana korozija; ~, shelf - korozija kao posledica samopranjenja; ~, soil podzemna korozija; ~, spongious
- sunerasta (spuvasta) korozija;
~, static - korozija u statikim uslovima; ~, steam - korozija izazvana dejstvom vodene pare; ~,
stray-current - korozija od lutajuih struja; ~, stress - korozija
usled zamora materijala, korozoja
delova nepodesno optereenih; ~,
stress-accelerated - ubrzana korozija pod dejstvom napona; ~,
structural - strukturna korozija;
~, structure-dependent - strukturna korozija; ~, subsoil v. soil
corrosion; ~, subsurface - potpovrinska korozija; ~, sulphide sulfidna korozija; ~, sulphur sumporna kotozija; ~, surface povrinska korozija; ~, thermogalvanic - termogalvanska korozija;
~, thread-like - vlaknasta korozija; ~, total - opta korozija; ~,
transgranular - transgranularna
korozija; ~, tubercular - takasta
(perforationa) korozija; ~, two-stage - korozija kroz dve faze,
dvostadijumska korozija; ~, underfilm - podslojna korozija (npr.
pod slojem laka ili filma); ~,
underground v. soil corrosion;

867

~, undermining v. subsurface
corrosion; ~, underwater - podvodna korozija; ~, uniform ravnomerna korozija, ravnomerno
rasprostranjenakoiozija; ~,vapor-phase - paro-fazna korozija; ~,
water v. aqueous corrosion; ~,
water-electrolyte - korozija u
sistemu voda-elektrolit; ~, waterside - korozija unutranjih zidova
kotla; ~, weld - korozija u zoni
zavarenog ava; ~, wet - vlana
korozija, korozija u uslovima kondenzacije; ~, wet atmospheric vlana atmosferska korozija; ~,
white-rust - korozija cinka sa formiranjem bele re
corrosion-fatigue - koroziono postojan
corrosionist - strunjak koji se bavi
problemom korozije, korozionista
corrosive - sredstvo koje izaziva koroziju; agresivan; ~, action - korozioni proces
corrosiveness v. corrosivity
corrosivity - koroziona aktivnost
corrugated asbestos - talasasti azbest; ~, sheet-iron - valoviti
(talasasti) lim; ~, steel roof krov od talasastog lima
corrugations - nabiranja kolovoza
cosing - ocevljenje buotine nafte
costing - obraun trokova
cost calculation - obraun trokova;
~, of repairs - trokovi cpravke
costs - trokovi (pl.)
cotton oil, cotton seed oil - ulje pamunog semena
Cottrell precipitator - Kotrelov
talonik, ureaj za elektrostatiko
preiavanje gasova od istih estica
couchette - kuet-kola
Coulomb's theory of earth pressure - Kulonova teorija zemljanog
pritiska
counsel - pravni savetnik
counter - broja, brojaki ureaj,
brojaka ema, biojaka cev, radna
povrina, kapica, zadnja kapica
(kod cipela); ~, absolute - broja
za apsolutno merenje, apsolutni broja; ~, batch - broja grupa; ~batching - broja dozatora; ~
55*

counter
bi-directional - broja sa dvostranim dejstvom, bi-direktni broja;
~, binary - dvojni broja, binarni
broja, dvojni ureaj za brojanje; ~,
binary decade - dvojno-dekadni
broja; ~, coil-turn - broja navoja; ~, cold cathode - broja
sa hladnom katodom; ~, cycle broja ciklusa, ciklomer; ~, decade
- dekadni broja; ~, digit r- cifarski broja, digitalni broja; ~,
directional - direkcioni broja,
broja sa usmerenim dejstvom, jednosmerni broja, kolimisani broja;
~, dust - mera praine, instrument
za brojanje estica praine u vazduhu; ~, electronic - elektronski
broja, elektronska brojaka ema,
elektronsko brojako kolo; ~, flip-flop - broja sa trigerima, flip-flop broja; ~, frame - broja
kadrova; ~, gas - gasni broja; ~,
gated oscillator - usmereni broja kretanja; ~, Geiger - Gajgerov broja; ~, impulse - broja
impulsa; ~, inertia revolution tahometar sa centrifugalnim klatnom; ~, lock-on - broja sinhronizatija; ~, monitor - konrtolni
broja; ~, neutron - neutronski
broja; ~ -offer - prctivponuda;
~, photomultiplier - scintilacioni broja sa fotomultiplikatorom,
fotomultiplikacioni scintilacioni broja; ~, picture - broja snimaka,
broja kadrova; ~, pulse - broja
impulsa; impulsni broja; ~, radiation - broja radijacija; ~, revolution - tahometar, broja broja
obrtaja; ~, ring - brojaki ureaj sa krunom emom, kruni broja; ~, scintillation - scintilacioni
broja, broja scintilacija; ~, sheet
- broja papirnih listova, papirni
broja; ~, signature - ureaj za
brojanje signature; ~, speed spidometar; ~, start-stop - jednovremeni broja, pojedinano brojanje; ~, stepping - stepenasti
skuplja, stepenasti broja; ~, stroke - detektor broja navoja; ~,
telemetering - telemerni broja;
~, television - televizijska brojaka ema; stupnjasta sabirna ema;

counter

868

coupling

~, transistored - tranzistorizirani
~, rivet - uputeni zakivak; ~,
broja, broja sa kristalnim triodama
screw - uputeni vijak
counter-boring - (cilindrino) bu- countervail - kompenzirati, uravnoenje, buenje; izbuiti
teavati, protiviti se
counter-brace - obrnuta dijagonala
countervein - izolirana ica
counter-pressure - protivpritisak
country - zemlja, oblast, teritorija,
counter-rail - protivrele
rejon, naselje; bone stene; ~, brocounter-recoil - nazad-vraen, odken - preseeni teren; ~, enclobijen unazad
sed - pokriveni teren; ~, fair counter-septum - protivpostavljena
poljoprivredna izloba; ~, flat jama
ravnica, nizija; ~ of origin counter-timer - broja za merenje
zemlja porekla; ~, road - cesta,
intervala vremena
seoski put; ~, satellite exchange
counteract - protivdejstvovati, urav- zemaljaska podstanica; ~, unnoteavati, neutralizovati
worked - neobraeno mesto
counteraction - protivdejstvo
couple - par, sjedinjavati, spajati,
counterbalance - protivteg, uravnosparivati, sastavljati, vezivati; par
sila; element; ~, astatic - astateavati
tiki par; ~, centrifugal - mocounterbore - zvonasti otvor, elni
ment centrifugalnih sila; ~, kiotvor; otvor napravljen burgijom;
nematic - kinematiki par; ~, of
uputa (za cilindrine otvore)
forces - par sila; ~, roll - mocounterbuff - odbijati, umanjivati
ment kretanja; ~, roof- dvovodni
udar
krov, sedlasti krov; ~, thermocounterchute - nagib sa zadnjim
electric - termo-par; ~, turning
padom, kraj impulsa
- rotacioni par sila; rotacioni mocountercurrent - protivstruja, struja
menat; ~, voltaic - galvanski par
suprotnog smera
coupler - spojnica, spoj, sastav, spocounteretch - dekapiranje
jite, sastavak, spona; ureaj za
coanterflow - protivtok, dolazei
spajanje; ureaj za vezu; utikaka
kutija; ~, automatic - auto-spojpotok
nica, automatska spojnica; ~, bar
cocnterforce - protivdejstvujua sila,
- meuinski prebaciva; ~, bisila protivdejstva
-directional - dvodirekcioni odgocoonterhatching - rafiranje
vara; ~, car - spaja vagona, ureconnterlight - suprotno svetio
aj za vezivanje; ~, cathode countermark - suprotna matrica
katodna veza, veza preko katode; ~,
(kod kovanja novca), kontrolna
directional - direkcioni spaja; ~,
klema; navui drugu klemu
female - kruni spaja, spojnica
countermodulation - protivmodula(kruna); ~, long-slot - duinski
cija
spaja, produena spojnica, uzduna
countermotion - obrnuto kretanje,
spojnica; ~, male - kruna spojpovratno kretanje
nica; ~, semi-automatic - polucounterpart - duplikat, zamenjeni
automatsko spajanje; ~, slide deo, suprotni deo
regulisana veza; ~, tight-lock counterreaction - obratna reakcija
countershaft - kontramehanizam,
jaka auto-veza; ~, with internal
kontrapokretanje
waive - glava spojnice sa ventilom
countersink - konini uputa; ko- coupling - spojnica, spajanje, vezinini upust
vanje, vezivni pribor; sparivanje
countersinking - uputanje; ~, cutsjedinjenje; veza, gcodezijska veza;
ter - konini uputa
~, adapter - adapter spojnica; ~,
counterspring - kontraspirala; amoraerial - veza sa antenom, antenska
tizaciona spirala, amortizer
veza; ~, articulated - univerzalna
countersunk - potajni, sakriti, pospojnica, samima spojnica; ~, autopljeni; ~, bolt - uputeni vijak;

coupling

869

tomatic - automatska veza, auto-veza, automatska spojnica; ~,

back - obratna veza, obrnuta veza,
kontraveza; ~, bali - loptasta
arka, sferna arka, spojnica sa
kuglom; ~, band - trakasta spojnica, pljosnata spojnica; ~, bar klinasta spojnica; ~, box - ahurasta spojnica, oklopna spojnica;
~, brake - koea spojnica; ~,
butt-muff - kruta spojnica, vrsta
spojnica; ~, capacitive - kapacitativna veza, kondenzatorska veza;
~, car - vagonska vea, spojnica
vagona; ~, cased-muff v. butt-muff coupling; ~, centrifugal
- centrifugalna spojnica, spajanje
centrifugalnom spojnicom; ~, claw
- kandasta spojnica; ~, close jaka veza (radio), zatvorena veza; ~,
closed - kruta spojnica, vrsta
spojnica, vrsta veza; ~, compression - kompresiona spojnica; ~,
condenser v. capacitive coupling;
~, conductive - konduktivna veza,
provodna veza; ~, cone - konusno
spajanje, konusna spojnica; ~,
cone-vice - konusna spojnica, spojnica sa konusnim zabadanjem, Selersova spojnica; ~, cooke - priguena spojnica; ~, cross - ukrtena veza; ~, cross sliding ukrtena tanjkasta spojnica; ~,
cushion disk - spajanje sa elastinim diskovima; ~, die - lovako
zvono; ~, direct - direktna veza,
neposredna veza, direktno sjedinjavanje; ~, dog - kandasta spojnica, zupasta spojnica; ~, double
universal - dvojni kardan, dvojna
univerzalna arka; ~, dummy ureaj za zaptivanje; ~, electric elektrina veza; elektromagnetna
spojnica; ~, electromagnetic elektromagnetna spojnica; ~, electron - elektrpnska veza; ~, end-on - krajnja veza, konana veza;
expansion - kompenzaciona spojnica, ekspanziona spojnica; ~, extension - ekstenziona spojnica, ekstenziona arka; ~, fixed - fiksna
spojnica, vrsto sjedinjavanje; vrsto
vezivanje; ~, flange - ravna spojnica, povrinsko sjedinjavanje; ~,

coupling
flexible block - spojnica sa elastinim dodacima; ~, floating klizna spojnica, klizno sjedinjavanje;
~, fluid - hidraulina spojnica; ~,
friction - frikciono sjedinjavanje;
frikciona spojnica; ~, full-floating - klizna spojnica; ~, heating-house - meuvagonska spojnica
zagrevnog sistema; ~, holdfast zaptivna spojnica; ~, Hooke's univerzalna spojnica, kardan; ~,
hose - spojnica creva; ~, hydraulic - hidraulina spojnica, hidraulino sjedinjavanje, hidraulino spajanje; ~, inductive - induktivna
analiza; ~ , j a w v . claw coupling;
~5 jigger v. inductive coupling;
~, loose - slobodno sjedinjavanje,
slobodno vezivanje, slabo vezivanje,
slaba veza; ~, movable - razdvojna spojnica, podizna spojnica,
slaba spojnica; ~, muff - sjedinjavanje spojnicom, spojniko sjedinjavanje, spojniko spajanje; ~,
needle - iglasta spojnica, igliasta
spojnica; ~, pawl - frikciona spojnica; ~, percentage - koeficijent
veze (u procentima); ~, pin igliasta spojnica; ~, ratchet v.
pawl coupling; ~, reaction reakciona obratna veza; ~, reducing - redukciona spojnica, prelazna
spojnica; ~, resistance - veza
preko otpora; ~, return - povratna
veza, obratna veza; ~, rigid vrsta spojnica, vrsto spajanje; ~,
rope - spojnica za sjedinjavanje konopca; ~, screw - stezanje pomou
navoja, spiralni navoj; ~, screwed
- spajajua spojnica; ~, self-aligning - samoizravnjujua spojnica; ~, sleeve - steza spojnica;
~, sliding - klizna spojnica; ~,
slip - klizna spojnica, kompenzaciona spojnica; ~, split - razrezana spojnica; ~, split-muff v.
split coupling; ~, spring - spiralna spojnica, elestina spojnica; ~,
star - univerzalna spojnica, Gukova
spojnica, kardan; ~, steam hose spojnika spojnica za parne kotlove;
~, tender - spojnica izmeu lokomotive i rendera; ~, tight vrsto sjedinjavanje, vrsto spa-

coupling

870

janje; jaka radio-veza; ~, toothed

- zupasta spojnica, zupasto spajanje; ~, transformer - transformatorska veza; ~, tubing - spojnica za spajanje cevi; ~, union spajanje cevi; ~, universal v.
Hooke's coupling; ~, vernier spojnica za spajanje talasa u bilo
kom poloaju! ~, weak - slaba
radio-veza
coupon - primerak za ispitivanje; ~,
test - probni obraeni komad
courier - voda puta
course - kurs, pravac, mar-ruta, put,
sled; horizontalni red; prostiranje,
sloj (uglja); izrada; tok; provetravati; ~, air - kretanje vazduha,
tok vazduha, pravac struje vazduha;
ventilacioni ureaji; ~, base donji sloj, fundirajui sloj (kolovoza);
osnovni venae; ~, beacon - kurs
po zraku radio-fara; ~, bearing nosei sloj; kurs po karti; ~, bed
- prostiranje sloja; osnovni sloj
(puta); ~, binder - vezni sloj,
vezani sloj; ~, collision - presretni kurs, kolizioni kurs; ~, compass - kompasni kurs; ~, cushion
- osnovni sloj, osnovni peani sloj,
elastino fundiranje; ~, damp sloj hidrolizolacije, hidroizolacioni
sloj; ~, damp-proof - hidroizolacioni sloj; ~, flight - kurs, pravac
leta; ~, footing - donji sloj kamene osnove, kameni temelj; ~
lower - donji tok (reke); ~
magnetic - magnetni azimut; ~
maintenance - kurs odravanja; ~
middle - srednji prsten (kotla); ~
oversailing - konzolni red; ~.
pervious - vodopropusni sloj; ~
race - korito; ~, seamless shell karika bez spoja; ~, steered v.
compass course; ~, stretching
- podloni niz; ~, surface - gornji
sloj pokrivaa, odvojeni sloj; ~,
track - kursni ugao; ~, true stvarni kurs
coursed - kursni
coursing - sledenje kursa, hod po
kursu; razvoenje zvuka
court of arbitration - arbitraa; ~
of conciliation - arbitrana komisija

courtyard - dvorite
covalence - kovalentnost
covalent - kovalentan
covariance - kovarijacija
cove - svod, svoditi; karsna peara;
~, molding - oluasti profil
coved(wall) tile v. cove
covenant - usaglaavanje, dogovor,
uslovljavanje
cover - poklopac, prekriva, kupola,
kapak, zvono, krov, obloga, omota,
zatitnik, oklop, kuite, kouljica,
pokriva; nanos, pokrov; ~, air rejon aero-foto-kartografisanja; oblanost; ~, air-tight - hermetina
obloga, obloga nepropustljiva za
vazduh; ~, cementation - stene
spojene metodom
cementacije;
~, cloud - oblani pokriva; ~,
coating - materijal za pokrivanje;
~, concrete - zatitni sloj betona;
~, crankcase - pokriva kartera,
poklopac kartera; ~, cylinder zaptivka cilindra; ~, dust - pokriva od praine, obloga za zatitu
od praine; super obloga; ~, end krajnji poklopac; ~, face - gornji
deo (respiratora); ~, finnel - poklopac dimnjaka; ~, grid - ekran
mree; ~, guide-vane - gornji
deo aparata; ~, hatch - deo luka;
~, heading - glava zaglavlja; ~,
heavy - teke stene; ~, ice - ledeni
pokriva; ~, insert - umetnuti
deo, umetnuti sloj; ~, lower
guide-vane - donji deo aparata;
~, magazine - prekriva magacina;
~, manhole - deo luka; ~, muzzle - uzduni omota; ~ of frosted glass - zastakljenje mutnim
staklom; ~, page - omotna stranica, strana; ~, pile - naglavak
stuba; ~, plate - obraz, podvezica
za pokrivanje; ~, protecting v.
protection cover; ~, protection
- zatitni omota, zatitna obloga;
~, radiator hood - stub radijatora; ~, rugged ice - rastresiti
ledeni pokriva; ~, scroll - spiralni omota (turbine, ventilatora);
~, shed - jednostepeni pokriva;
~, slip - pokretni pokriva; ~,
smooth ice - glatki ledeni pokriva;
~, snow - sneni pokriva; ~,

cover

871

crack

vazduni dimnjak; vihor, vrtlog,

trip - pokrivna letvica; ~, turrotor; ~, annular - anularni defbine head v. turbine top cover;
lektor; ~, flap - poklopac za re~, turbine top - pokriva turbine;
gulaciju rashladnog vazduha; ~,
~, tyre - futrola za rezervne delove;
low drag - optica sa niskim eo~, valve - zaptiva klipa, zaptiva
nim otporom; ~, ventilating v.
cilindra; ~, watertight - vodoventilator cowl; ~, ventilator nepropustljiva obloga
ventilaciona sonda; ~, wind .cover-bar - dodatak, spojnica
iroka ventilaciona cev
coverage - zona dejstva, daljina
dejstva, posmatranje; obezbeenje; cowl-cooled - hlaen spoljnim strujanjem vazduha
prekrivka; kartografska ispitanost;
~, azimuth - osmatranje po azi- cowling - kouh, pokriva, kaput,
optonik; prekrivanje avio-motora;
mutu, azimutni sektor; ~, broad
~, cockpit - oklop kabine pilota;
iroki zahvat; ~, camera - polje
~, engine - pokriva pokretaa; ~,
zahvata kamere; ~, continuous hinged - odvojeni pokriva; ~,
kontinualno profilisanje; ~, linenose - nosni protonik
-of-sight - direktna vidljivost; ~
cowshed - tala, tor, obor za stoku,
of radar - zona dejstva radara,
tala za goveda; ~, pipeline milzona dejstva radio-lokatora; ~,
kers - sistem cevi za muu
planned - planirana povrina kartocoxswain - kormilar
graf isan ja; ~, range - daljina
coyoting - bezsistemni razvod
dejstva; ~, search - ispitivana zona
dejstva, zona ispitivanja; ~, site - crab - dizalica, ekrk, vitlo, vinta,
penjalica; kran-dizalica; zanoenje,
odreivanje mesta; ~, warranty ugao zanoenja, krivudanje
domen garancije
crabbing - krivudanje
covered - pokriven, zakriven, izocrack - prskotina, naprslina, pukolovan, irmovan, obuhvaen
tina, otvor, procep, meuprostor,
coverer - vrsta pluga
gleerska pukotina, tretati, ruiti
covering - pokrivni sloj, pokriva,
se, udar, tresak; krekovanje; ~,
pokrivanje; izolacija, izolacioni sloj;
atmospheric - atmosferski udar;
~, arch - svodni pokriva, luni
~, contraction v. shrinkage
pokriva; ~, ballast - balasni sloj;
crack; ~, cross - ukrsna naprs~, colour - prekrivna boja; ~,
lina; ~, endurance - prskotina
fire-proof - vatrostalna obloga,
usled preoptereenja (usled izdrobloga od nezapaljivog materijala;
ljivosti); ~, external - spoljna
~, ice - rashladivanje, zaleivanje,
prskotina; ~, face - povrinska
leenje; ~, iron - elini pokriva,
pukotina, povrinski otvor; ~, faigvozdeni krov; ~, l e a d - olovna
lure - prskotina pri kvaru; ~
obloga; ~ of roof - krovni mafatigue - pukotina usled starenja
terijal; ~, paper - papirna izo~, frost - gleerska pukotina; ~
lacija; ~, protective - zatitni
hair(line)-vlaknasta pukotina; ~
pokriva; ~, roof - krov; ~,
hanger - prekrivena pukotina; ~
rubber - gumirana obloga; ~,
hardening - pukotina pri kaljenju.
snow - sneni pokriva; ~, wall ~, heat - toplotna naprslina, topspajanje zidova
lotni otvor; ~, internal - unutcoving - holkel, ukrasni profil
ranja prskotina; ~, longitudinal cow beet - stona repa; ~, -hide duinska prskotina; ~, mud vetaka koa; ~ -hitch - gruba
geoloka pukotina, naprslina na
sprega, slaba veza
steni; ~, natural - prirodni otvor,
cowcatcher - zatitna reetka
prirodna pukotina; ~, pressing cowl - kupola, svod dimnjaka, eoni
defekt pri presovanju; ~, progressive - progresivna prskotina; ~,
zid, kapak, zvono, def lektor, sonda;
quenching - pukotina pri kaljenju;
levkasto proirenje; kouh, kaput;
hauba motora; ~, air - protonik,

crack

872

~, service - prskotina usled upotrebe (eksploatacije); ~, shatter pukotina pri kovanju, naprslina pri
kovanju; ~, shrinkage - temperaturska napi slina; ~, slip v. pressing crack; ~, underbea - potporna pukotina, naprslina pri dnu
(suda); ~, water - pukotina nastala
pri hlaenju u vodi
crackability - krekiranje, krekovanje
cracked - naprsli, napukli, razdvojen;
krekovani
cracker - drobilica; aparatura za
krekovanje; ~, air-lift - kreking
ureaj sa pneumopodizaem; ~,
fluid catalytic - ureaj za katalitiko krekovanje; ~, skull - drobilica za usitnjavanje
erackiness - lomljivost
cracking - krekovanje (piroliza), proces termikog cepanja veih ugljovodonika u manje uz stvaranje olefina, osnovni proces u petrohemiji;
~, coil - osnovni reaktor za krekovanje; ~, corrosion - prskanje
usled korozije; ~, environmental - prskanje pod dejstvom okoline;
~, severity - intenzitet krekovanja,
podeava se parametrima procesa,
naroito temperaturom; ~, still postrojenje za krekovanje
crackproof - otporan na prskanje
cracks in concrete - pukotina u betonu; ~ in welds - prskotine zavarenih spojeva
cradle - visea skela
craft workers - zanatska komora
craftman's guild - zanatska komora;
~ shop - zanatska radnja
erancase dilution - razblaenje ulja
u karteru motora
crane - krandizalica; ~, angle kran na trononom oslonu; ~, a r m
- konzolni kran; ~, automatic
grab - kran sa automatskom hvataljkom; ~, balance - kran sa
protivtegom; ~, bar (iron) - kran
za prenos sortiranog elika; ~,
block (transport) - transportni
kran, kran (dizalica) za balvane;
pretovarni kran; ~, bracket konzolni kran; ~, break down kran (dizalica) brze tehnike pomoi (u havarijama); ~, bridge -

crane

crane
mosni kran; portalni kran; ~, bucket - kran vedriar, kran sa vedrom;
~, cab - kabina krana, kranovoe;
~, cantilever - konzolni kran; ~,
casting - liveni kran; ~, charging
- arirni kran, kran punilac; ~,
crawling tractor - kran (dizalica)
na gusenicama, obrtni kran guseniar; ~, curb ring - kran na
zatvorenoj putanji; ~, derrick kran na trononom oslonu; ~,
derrick waggon - eleznika dizalica; ~, dock - pristanini kran;
~, driver - kranovoa; ~, erecting - montana dizalica; ~, fixed
gantry - stacionarna dizalica; ~,
floating - plovna dizalica; ~,
forge kovaka dizalica (za pridravanje obratka za vreme kovanja);
~, full portal - portalni kran; ~,
gasoline - dizalica (kran) sa motorom sa unutranjim sagorevanjem;
~, giant - kran za vee terete; ~,
goliath - dinovska dizalica, dizalica velike snage; ~, grab - dizalica sa samozahvatom; ~, hammer
head - kran oblika ekia; ~,
hammer head slewing - dizalica za okretanje otkivaka; ~, hand
(power) - runa dizalica; ~, hand
(power) truck v. hand (power)
travelling crane; ~, harbor
portal - luki portalni kran; ~
hatch - luni kran; ~, heavy'
-duty - kran velike nosivosti; ~
helmet - kran oblika kacige; ~
hoisting - podizna dizalica; ~
ingot (drawing) - kran sa kletima
(za prenos ingota); ~, installationdizalino postrojenje; ~, lever kran za horizontalni transport; ~,
locomotive - kran-lokomotiva, samohodni kran; ~, magnet - kran
sa elektromagnetom, podizni (teretni) magnet; ~, mast - kran-dvonog; ~, mobile - samohodni
kran; ~, one-motor travelling jednomotorni mosni kran; ~, pillar
- povratni kran; stub krana, stalak krana; ~, plate - kran (dizalica) za prenos metala u ploama; ~,
pneumatic - pneumatski kran; ~,
portable - kran-transporter; ~,
portal - portalni kran; ~, post

1
i;

873

- kran na koloni; ~, power house

- kran u elektrani; ~, quay obalski kran, pristanina dizalica;
~, roof - mosni kran; ~, rotary
tower - toranjski obrtni kran; ~,
semigantry v. semiportal crane;
~, semiportal - poluportalni obrtni kran; ~, shear-legs - kran-dvonoac; ~, sheet-iron - kran
za prenos metala u ploama; ~,
hip - brodski kran, brodska dizalica; ~, single-motor travelling - jednomotorni mosni kran; ~,
slewing - obrtni kran; ~, smithy
slewing - kovaki obrtni kran; ~,
standard overhead travelling normalni mosni kran; ~, stationary - stacionarni kran; ~, stationary slewing - stacionarni
obrtni kran; ~, steam - parni
(na paru) kran; ~, steel erecting
- kran za montau metalnih konstrukcija; ~, stock - skladini kran;
~, store - skladini kran; ~,
swing - obrtni kran; zidni kran; ~,
three-legs - kran tronoac; ~,
three-motor travelling - tromotorni mosni kran; ~, tower toranjski kran; ~, tower slewing toranjski obrtni kran; ~, transport
- teretni kran; ~, travelling mosni kran; kran na platformi; vagon kran; ~, trestle - bok-kran;
~, trolley - kran maka"; ~,
truck - automobilski kran; ~,
turning - obrtni kran; ~, turnstile - obrtni kran; ~, twin travelling - dvomosni kran, kran na
dva mosta; ~, walking - samohodni
(elezniki) kran; ~, warehouse skladini kran; ~, water - hidraulini kran; ~, way - kranska
staza; ~, workshop - radioniki
kran; ~, yard - dvorini kran
crane track~, girder - staza dizalice, kranska
staza; ~, support v. crane track
girder
crank'shaft - kolenasto vratilo, radilica
cranked fishplate - pretena vezica,
vezica, spojnica, elina ploica za
povezivanje ina
cranky - ratimovan, neispravan

criterion
crash - lorn; havarija, razaranje; slomiti se, havarisati, razruiti
crater - krater, udubljenje pii zavarivanju
creation - kreacija, ostvarenje
creche - obdanite, deji vrti, deje
jasle
creditor - poverilac
creep - puzanje, plazanje; ~, adjuster - pomera za ine; ~ of
concrete - puzanje betona, plazanje betona; ~ of rails - puzanje ina, pomeranje ina
crematorium - krematorijum
Cremona's force plan - Kremonin
plan, Maksvelovi dijagrami
Cremona's polygon - Kremonin
plan, Maksvelovi dijagrami
cremone bolt - espanjolet, okvir za
prozor
cretaceous system - kredna formacija
crew - radna brigada, smena; ~,
crash - spasilaka (ekipa) brigada;
~, maintenance - ekipa za tehniko opsluivanje; ~, operating radna (brigada) smena; ~, repair remontna ekipa; ~, screening ekipa sortiraa, razvrstaa; ~, trouble - spasilaka ekipa
cripple - otetiti, pokvariti, uneti
nered, deformisati
criteria of convergency - kriterijum konvergencije
criterion - kriterijum; ~, acceptability - kriterijum prihvatljivosti;
~, acceptance - kriterijum prijema;
~, assessment - kriterijum ocene
(procene); ~, decision - kriterijum odluke, kriterijum donetih
odluka; ~, demonstration - kriterijum demostracije (prikazivanja);
~, derating-kriterijum smanjenja
nominalnih pokazatelja; ~, failure
- kriterijum klasifikacije kvarova
(otkaza); ~, human error reliability - kriterijum pouzdanosti pri
giekama operatora; ~, mean life
- kriterijum srednje dugotrajnosti;
~ of control - kriterijum kontrole; ~ of performance - kriterijum performanse; ~, optimality
- kriterijum optimalnosti; ~, rejection - kriterijum za kartiranje

criterion
(odbacivanje); ~, reliability kriterijum pouzdanosti; ~, return
- kriterijum vraanja (u prethodno
stanje); ~, risk - kriterijum rizika;
~, specified - odreeni (specificirani) kriterijum; ~, standard standardni kriterijum, kriterijum
standarda; ~, utility - princip
korienja;
kriterijum upotrebe;
~,load - kritino optereenje; ~,
shear stress - kritini napon na
smicanje; ~ , stress -kritini napon
criticality - kritinost
crookedness of a tree - zakrivljenost
cross (hatching) - rafiranje; ~,
adit connecting two tunnels spojna stolna; ~, bat (in fence of
wooden bridge) - kolenik, vezivna gredica; ~, beam - popreni
nosa; ~, bracing - popreni
spreg; ~, country route - poprena
trasa, vododelnikatrasa; ~, framework for load distribution - popreni okvir za raspodelu tereta; ~,
girder - popreni nosa; ~, lagging - cetline, daice na svodovima;
~, method of structural analysis - Krosova metoda; ~, over
on two tracks - prosta kolosena
veza; ~, over track v. cross
over on two tracks; ~, page iroki format; ~, roads - raskrsnica, ukrtanje, presecanje; ~, staff
- dobo, instrument za obeleavanje pravca; ~, trench - drenani proek, lic, procednica; ~,
vault - krstasti svod; ~, ventilation - popreno provetravanje, poprena ventilacija
cross-beam - popreni nosa, poprena greda, preka, preagica
cross-bearer - oluk za proputanje
tenosti, kanal za tene materijale
cross-bearing - odreivanje poloaja
(koordinata) pomou azimuta
cross-bedded - kososlojni
cross-bedding - kosi slojevi
cross-bow - poprena duga
cross-bracing - ukrten
cross-breed - hibrid
cross-buck - kosi krst (na prolaznom
signalu)
cross-compound - dvojno irenje

874

cross-section

cross-correlation - uzajamna korelacija

cross-country - van puta, poveane
prohodnosti
cross-cut - skraeni put; ort, jedinini vektor; pristupni otvor, pristupna stolna, proek; popreni;
popreni razrez; ~, haulage radni ort, radni otvor; ~, partial delimini otvor, parcijalni presek
cross-cutter - samoreza, obrubna
maina
cross-fade - ravnomerna promena
televizijskih kanala
cross-feed - poprena predaja
cross-flow - popreni tok, popreni
protok
cross-force - poprena sila
cross-gallery - otvor, galerija
cross-grained - svileni, sa izvuenim vlaknima
cross-hatched - zaparan na krst,
unakrsno zaparan
cross-head - kliza; ukrtanje; ~,
closed - zatvoreni kliza; ~, main
- otvor glavne klipnjae; ~, safety
- znak ukrtanja; ~, single-bar jednostepeni otvor
cross-linking - formiranje poprenih
veza
cross-member - traversa, popreni
elementi, poprena greda
cross-over - prelaz, natputnjak, nadvonjak, podvonjak; ukrtanje; razdvajanje; poprena greda, traverza
cross-piece - poprena gieda, traverza; ukrtena greda
cross-pin - popreni tift, popreni
palac
cross-plotting - prebacivanje iz jednih koordinata u druge putem preseka krivih sa paralelnim linijama
cross-road - preseni put, ukrteni
put
cross-section - popreni presek, popreni razrez, profil; efikasni popreni presek; ~, bulk - potpuni
presek; ~, capture - presek zahvata; ~, fission - presek fisije,
efikasni presek fisije; ~, geometrical - geometrijski presek; ~, nuclear - efikasni presek, nuklearni
presek; ~, radar - radarski presek,
efikasni presek cilja, ekvivalentna

cross-section

875

odbojna povrina cilja; ~, scattering - presek rasejanja, efikasni

presek rasejanja; ~, specular - efikasna povrina refleksije; ~, stopping - presek koenja, presek zaustavljanja; ~, uniform - kotantni
presek, uniformni presek; ~, useful - korisni presek; ~, variable promenljivi presek
cross-shaped - u obliku krsta
cross-sill - popreno bruenje
cross-spring - popreni resor
cross-talk - prolazni razgovor, prolazni uticaj, smetnje, dijafonija; ~,
antenna - ukrtanje antena, prekrivanje antena; ~, far-end - ukrtanje na prijemnoj strani; ~, inverted - nejasan razgovor, inerzan
razgovor; ~, irregularity - neregularno ukrtanje linija; ~,near-end - ukrteno navoenje; ~
side-to-side - prelazni uticaj izmeu kola; ~, unbalance - uticaj
izmeu ukrtenih kola
cross-tie - poprena veza; popreavanje
cross-traffic - potoci koji se seku
cross-tunnel - popreni tunel, ukrteni tunel, dijagonalni propust
cross-walk - prelaz na ulici
cross-wire - konanica na instrumentu
crossbolster - popreni nosa
crossbolt lock - kaskila, okvir za
prozore
crosscutting - otvaranje otvora, popreni rez
crossdrive - poprena predaja
crossfall~ of formation - strela
crosshatching - unakrsno zaparan;
rafiranje; dvojna reetka
crossheading - skraeni put, ort,
proek
crossing - presek, ukrtanje; prolaz,
razlaz; prekidni most; ~, above or
below the grade - prelaz van nivoa,
ukrtanje van nivoa, presecanje van
nivoa; ~, busy - ukrtanje sa
glavnim putem; ~, composite sloeno ukrtanje; ~, diamond otrougaoni presek; ~, fly-over put, zauzet put; ~, grade - presek
puteva u nivou; ~, guarded -

crown work
ograeni prelaz, obezbeeni prelaz;
~, highway - prelaz, presek puteva;
~, highway-over - mrea puteva;
~, level - presek puteva u nivou;
~, loop - ukrsnica; ~, non-guarded - neograeni prelaz, nekontrolisani prelaz; ~ of a switch
- srcite, deo na skretnici; ~ of
lines - ukrtaj; ~, overgrade presek puteva na raznim nivoima,
vijadukt, prelaz iznad puta, petlja;
~, overhead - putni provod; vazduni most sa gornjim presekom;
~, railway - prelaz preko eleznike pruge; ~, scissors - dvojni
ukrsni indeks; ~, skew - presek
pod otrim uglom; ~, track presek puteva, prelaz preko eleznike pruge; ~, undergrade prolaz tunelskog tipa, tunel na putu;
~, watched - odravani prelaz,
uvani prelaz
crossline - presena linija
crotch - trojnik, ukrsnik, tropolnik;
kuka, zasun, reza
crotonaldehyde - krotonaldehid
crouching watercloset pan - uavac, plitka livena klozetska olja
crow - lom, prelom
crow-bar - rivaa, alatka pri radu
na gornjem sloju pruge
crowd - stesniti, tesniti, pokazivati
pritisak; napuniti; duina hoda klipa
crowfoot - elektroda u obliku lampe
crown - najvia taka, vrh; vrh svoda,
vrh luka; greben; centar naprsnua;
obod; pregib; kruna; ~, bar produna greda, longarina, krunerica; ~., block - cedline, daice
na svodovima; ~, concave - konkavni svod, obrnuti svod, obrnuti
luk; ~, course - eraja, zavrni
deo temenog svoda tunela; ~,
double - format papira 50,8 x
X 76,2 cm; ~, double-double format papira 76,2 x 101,6 cm; ~
of arch - teme luka; ~ of vault teme svoda; ~, pile - glava sipa;
~, pin of arch - zglob u temenu;
~, piston - glava zakivke; ~,
quad v. double-double crown
crowning - pripisivanje naprsnua;
svodni pokriva
crownwork - kronverk

cruciform pier

876

cruciform pier - krstasti stub

cruciform pillar v. cruciform pier
crude - grub, neobradenj sirov; neoien; neobogaena ruda; ~,
assay, crude evaluation - analiza
sirove nafte; ~, glass - neobraeno
staklo; ~, light - nafta parafinske
osnove, nafta parafinskog porekla;
~, naphthenic - nafta naftenog
porekla; ~, oil - sirova nafta; ~,
oil recovery - proizvodnja (dobijanje) nafte iz buotine; ~, oil
refining - rafiniranje sirove nafte;
~, oil reserves - rezerve sirove
nafte; ~, sour - korodirajua nafta;
~, still - postrojenje za destilaciju
nafte; ~, sweet - sirova nafta sa
malom koliinom sumpora; ~,
synthetic - sintetika obrada; ~,
tar - sirovi katran; ~, waxy parafinizirana nafta
crush - drobljenje, umekavanje;
drobiti, umekavati
crushed~, sand - drobljen pesak; ~,
stone - drobljen kamen, drobljenac,
tucanik; ~, stone base-course podloga od tucanika; ~, stone pavement - tucaniki kolovoz
crusher - drobilica, mlin; ~, bali mlin sa kuglama; ~, bark - drobilica kore; ~, boulder - drobilica
krupnog kamena, drobilica prvog
reda; ~, coal - drobilica uglja;
~, cone(-type) - konusna drobilica; ~, disk - disk drobilica; ~,
drop - ma; ~, grape - maina
za ceenje groa; ~, gyratory
(cone) - konusna drobilica; ~,
hammer - eki-drobilica; ~, ore
- drobilica rude; ~, plant - kuica sa drobilicom; ~, primary drobilica za krupno drobljenje; ~,
rock r drobilica kamena; ~, roll drobilica-valjak, valjkasta drobilica;
~, roll-jaw - viljukasto-eljusna
drobilica;
~
-run stone v.
crushed stone; ~, stone - drobilica kamena
crushing - drobljenje, sitnjenje, usitnjenje, usitnjavanje, mlevenje; ~,
coarse - prvo drobljenje, krupno
drobljenje; ~, fine - meko drobljenje, fino drobljenje, sitno drob-

crystal

ljenje; ~, graded - stepenasto

drobljenje, stupnjasto drobljenje;
~, hemp - pranje konoplje; ~,
multiple-stage - viestepeno drobljenje; ~, stage ~ stupnjasto drobljenje; ~, strength of brick marka opeke; ~, strength of
cement - marka cementa; ~,
strength of concrete - marka
betona; ~, wet - mokro drobljenje,
vlano drobljenje
crust - kora, korica, tvrda povrina;
~ of weathering - kora provetravanja; ~, oil -uljna skrama; ~,
road - gornji sloj puta, povrina
puta; ~, scale - sloj kamenca,
sloj pen'e; ~, slag - kora od ljake,
povrina do ljake
crustated - pokriven korom, inkrustiran, zakreen
crusted - pokriven korom, inkrusstiran, zakreen
trustification - inkrustacija, zakreavanje, krustifikacija, slaganje kora
crut - tunel, horizontalna izrada
crutch - viljuka bicikla; razdvojna
opeka; ~, bomb - dra bombe,
fiksir draa bombe
crutting - prolaz tunela
cryogen - kriogena smea
cryology - kriologija, hidrologija
cryophours - rashlaiva, rashladnik, friider
crvoscopic - krioskopski
crypt - kripta (vrata grobnice)
cryptalline - pearni, peani
cryptocrystalline - kriptokristalni
cryptone - kripton
crystal - kristal, kristalni; kristalni
detektor; kvare; ~, biaxial beaksijalni kristal, dvoosni kristal;
~, bimorph - ravan kvarca sa
uzajamnom kompenzacijom kretanja; ~, birefringent - dvojno
prelomni kristal; ~, bladed ravno ugnuti kristal; ~,Bohemian
- kristal Bohemia; ~, chamber komorni kristal, kamerni kristal; ~,
dead - mrtvi kristal, kristal koji
je izgubio osetljivost; ~, dendritic
- dendritni kristal; ~, embayed korodirani kristal; ~, embedded izrasli kristal, oformljeni kristal; ~,
germanium - germanijumski de-

crystal

877

dektor, kristalni detektor; ~, glass

- olovno staklo, kristalno staklo; ~,
Iceland - Islandski kristal; ~,
lead-chamber - kamerni kristali;
~, left-handed - levoratocioni
kristal; ~, oscillating - vibracioni kristal, oscilujui kristal, diverirajui kristal; ~, pine-tree stari kristal; ~, right-handed desnorotacioni kristal; ~, rock kvare; ~, rodlike - igliasti kristal, belonit; ~, seed - zasaeni
kristal, monokristal; ~, video video-detektor, kristalni detektor
video-kanala
crystal-checked - stabilizovani piezo
kristal
crystal-controlled - kontrolisani kristal; kristal kontrolisan sa frekvencom koju daje piezo kristal
crystalline - kristalni
crystalline partly - hipokristalni
crystallinity - kristalinost, stepen
kristalizacije
crystallite - kristalu, kristaloid, meki
kristal
crystallization - kristalizacija; ~,
accumulative - akumulativna kristalizacija, sabirna kristalizacija; ~,
forced - prinudna kristalizacija; ~,
fractional - frakciona kristalizacija
delimina kristalizacija
crystallize - kristalizovati, kiistalizovati se
crystalloblasdc - kristaloblastini
crystallography - kristalografija; ~,
X-ray - rendgenska kristalografija,
kristalizacija pomou X-zraka
ctenoid - stenoidni
cubage - kubatura
cubature v. cubage
cube - kub, trei stepen, dizati na
kub; meriti kubaturu, meriti zapreminu; ~, optical - biprizma;
~, photometric - fotometrijski
kubik
cube-like - kubian, kubnog izgleda
cubic spiral - kubna parabola; ~,
yard-station (cubic metre-station) - transportna jedinica
cubical jointing - kockasto luenje,
paralelopipedno luenje; ~, parabola - kubna parabola
cucumber - krastavac

culvert
cucurbit - destilacioni sud, destilacioni aparat
cue - signal, stavka, umetak, uloak
cueing - uvoenje umetaka na magnetofonsku traku ili televizijski program
cuesta - kuesta, nagnuta ravnina
odrezana sa jedne stiane
cuff - manetna
cuel-de-sac - lep, lepa izrada, dom
za slepe
cull - odbir, selekcija, biranje, izbor; birati, sortirati
culled - odbaen, kartiran
cullet - stakleni deo
culling - selekcija, biranje, odabiranje
culm - stene ukljuene u antracitu,
antracitova praina
Culmann's graphical construction
- Kulmanova grafika metoda
Culmann's method - Kulmanova
grafika metoda
culmination - kulminacija; podiua oblast; podizanje ose
cultivate - obraivati, kultivirati,
kultiviranje, obraivanje
cultivation - obrada zemlje, kultivacija
cultivator - kultivator; ~, disk disk-kultivator; ~, duck-foot lopatasti kultivator; ~, field - kultivator za obradu polja; ~, flame
- platneni kultivator; ~, gang sekcioni kultivator; ~, horse koniki kultivator; ~, lister - kultivator za sejanje u brazdi, kultivator za useve u brazdi; ~, rotary
- frezerni kultivator; ~, row-crop
- plug, kultivator za oranje; ~,
spring-tine - kultivator sa oprugama
culture - obraivanje, obraivanje
zemlje, agrikultura; kultura; izrastanje bakterija; nazivi na topografskoj karti
culvert - vodovod, vodoprovodni kanal, cevovod, drenane cevi: ~,
dive - sifon; ~, drainage - drenani cevovod; ~, draw-off
cevasti vodopust, dubinski gubitak
vode; ~, lock-chamber lateral ustava sa branom u sistemu napajanja; ~, lock-discharge lateral ustava sa branom u sistemu pra-

culvert
njen ja; ~, lock-emptying - bazen
sa branom za sistem pranjenja; ~
lock filling - bazen sa branom; ~
spillway- dubinski bunar;
timber - drveni sud
cumar - kumar, komaronova smola
cumulant - seminvarijantan, polu
invarijantan
cumulative - nakupljen, kumulativan; integralni; ~, explosive
charge - kumulativno punjenje
cumulo-nimbus - kumulo-nimbusi
vrsta oblaka
cumulophyric - kumulofiran
cuneiform - klinasti, klinastog oblika
cunoid vault - konoidni svod
cup shake - okruljivost
cupola - kupola
curation drawing device - ureaj
za povlaenje zavesa
curb - ivinjak; ~ in road tunnel zatitna traka u tunelu
curcuma - kurkuma, biljna boja,
slui kao indikator kiselosti
currency declaration - deklaracija
o poreklu valuta
current - struja, elektrina struja;
struja toka (reke), potok, protok;
odbroj, brojanje; ~, account kontinualno odbrojavanje; ~, air struja ventilacije; protok vazduha;
~, alternating - naizmenina
struja; ~, anode-ray - anodna
struja; ~, ascending - niskofrekventna struja; ~, audio-frequency - niskofrekventna struja;
~, back - struja obrnutog smera;
protiv struja; ~, beam - struja
snopa; snop (estica); ~, bias struja pomeranja; struja pomaka;
~, blowing - struja topljenja (osiguraa); ~, bottom - dubinska
struja (toka reke); dubinsko strujanje; ~, bunched - struja grupisanja; ~, carrier - nosea struja;
struja nosee frekvencije; ~, charging - struja naboja; struja naelektrisanja; ~, circulating - struja
poravnavanja; struja podeavanja;
struja izravnavanja; ~, code struja koda; ~, commutated komutirana struja; ~, conduction
- struja provoenja; struja provodljivosti; ~, constant - stalna

878

current

struja; konstantna struja; ~, continuous - kontinualna struja; postojana struja; ~, control - kontrolna struja; regulaciona struja; ~,
convection - konvekciona struja;
konvekcioni protok; ~, counter
v. back current; ~, dark tamna struja (foto-elementa); ~,
direct - stalna struja; direktna
struja; ~, displacement - struja
pomaka; struja pomeranja; ~, disruptive - struja proboja; struja
probijanja; ~, distribution - distribucija elektrine energije; ~,
drift - struja pomaka; ~, drop-away - struja otpada; ~, earth struja uzemljenja; struja u zemlji;
strujanje u zemlji; ~, eddy Fukoove struje; ~, effective efektivna struja; efektivna vrednost
struje; ~, electric - elektirna
struja; ~, electronic - elektronska
struja; ~, emission - struja emisije; emisiona struja; ~, equatorial
- ekvatorijalna struja; ~, excess struja proboja; ~, exciting - struja
eksitacije, struja pobude, struja
pobuivanja; struja namagnetisavanja, struja magnetizacije; ~, extra - posebna struja; glavna struja;
ekstra struja; ~, fault - struja
kidanja; ~, field - struja pobude;
struja magnetizacije; ~, Foucault
- Fukoove struje; vrtlone struje;
~, fusing - struja topljenja; ~,
gas - jonska struja; gasna struja;
struja gasa; ~, grid - struja reetke ; ~, ground v. earth current;
~, heavy - jaka struja; jak protok;
~, high-frequency - struja visoke frekvencije; visokofrekventna
struja; struja visoke uestanosti; ~,
hole - struja upljine; struja u
udubljenju; ~, idle - reaktivna
stiuja; ~, induced - indukovana
struja; struja indukcije; ~, inflow pritok, ulazna struja; ~,in-phasefazra struja; ~, inverse - inverzna
struja, struja obrnutog smera; struja
odvajanja; ~, ionic - jonska struja;
~, ionization - struja ionizacije;
jonizaciona struja; ~, joint - sumarna (rezultujua) struja; ~, lagging - zakasnela po fazi struja; ~,

current

879

laminar - laminarna struja; ~,

leakage - obratna sttuja u ispravljivau; neispravljeni deo naizmenine struje; ~, low-frequency struja niske frekvencije; niskofrekventna struja; ~, magnetization - struja magnetizacije; ~,
magnetizing v. magnetization
current; ~, make-and-break v.
intermittent curernt; ~, marking - signalna struja; ~, matching
- usaglaena struja; podeena struja;
~, mesh - konturna struja; ~,
meter - hidrometrijsko krilo, aparat za merenje brzine vode; ~,
molecular - molekularna struja;
struja molekula; ~, nerve-action
- bio-struja; ~, noise - struja
uma; niska struja; struja neznatne
(minimalne) vrednosti; ~, ocean okeanska struja; morske stiuje; ~,
operating - radna struja; operaciona struja; ~, out-of-balance
- neuravnoteena struja; ~, parasite - parazitska struja; tetna
struja; struja koja prati glavnu
komponentu; ~, peak-to-peak udvojena struja; struja od vrha
do vrha; ~, phasing - fazna struja;
~ 5 photoelectric - fotoelektrina
struja; ~, primary - primarna
struja; struja u prvoj ljusci; ~,
propulsion - propulziona struja;
~, pulsating - pulsirajua struja;
~, quadrature-axis - poprena
struja; ~ - , release v. releasing
current; ~, releasing - struja razdvajanja; struja deblokiranja; ~,
restoring - struja ujednaavanja;
~, reverse - reverzna struja; struja
suprotnog smera; protivstruja; kontrastruja; ~, ripple - slabopulsirajua struja; ~, saturation - struja
saturacije; struja zasienja; ~, secondary - sekundarna struja; naknadna struja; zaostala struja; ~,
sheat - anodna struja; struja u olovnoj ljusci; ~, sinusoidal - sinusoidna struja; ~, sneak - parazitna
struja; ~, space - prostorna struja
~, spacing - struja odvajanja; ~
starting - polazna struja; poetna
struja; ~, steady - uspostavljena
struja; ~, stray - strane struje, pa

curv e
razitne struje; ~, stream - brzi
okeanski protok (strujanje); ~, striking - struja paljenja; ~, superposed - superpoziciona struja; ~,
surface - povrinska struja; ~,
threshold - struja praga; poetna
struja; ~, tidal - prilivni tok; ~,
transient - prelazna struja; struja
neuspostavljenog reima; ~, turbulent - turbulentna struja; turbulentni protok; ~, undirectional
- struja stalnog pravca; ~, vagabond v. stray currents; ~, vector
- vektorska struja; sinusna struja
u kompleksnom obliku; ~, voltaic
- galvanska struja; ~, warm toplotni protok; ~, wattless reaktivna struja; ~, yoke - struja
odstupnog sistema
current-carrying - pod naponom
cursive - kurziv, koso pismo
cursor - strelica, pokaziva
curtail - skratiti; presei, prekinuti,
prekratiti; umanjiti
curtailed - skraen, preseen, prekinut
curtailment - skraenje, prekidanje
curtain - dijafragma, zavesa, tanki
zatitni ekran; ~, antenna - antena, ravna antena; ~, f ire-proof vatrootporna zavesa, toplootporni
ekran; ~, safety - zatitni ekran;
~,water - vodena zavesa
curvature - krivina
curve - kriva, grafikon, kriva karakterisitka; ~, ageing - kriva starenja; ~, averaged - uproseena
kriva; ~, best performance najbolje performanse; ~, bimodal
- dvostrana kriva, dvonainskakriva;
boundary - granina kriva; ~,
calibration - kriva badarenja; ~,
combined cost - kriva kombinovanih trokova; ~, comparable komparativna (uporediva) kriva; ~
continuous- kontinualna kriva; ~,
cost - kriva trokova; ~, degradation - kriva degradacije; kriva
opadanja parametara (ili svojstava);
~, deviation - kriva odstupanja;
~, distribution - kriva distribucije (raspodele); ~, efficiency kriva efikasnosti; ~, empirical empirijska kriva; ~, error - kriva

curve

880

cyclene

greaka; ~, exponential - kriva

customs area - carinska zona; ~,
eksponencijalne zavisnosti; ~, faclearance - carinjenje; ~, cleatigue - kriva zamora; ~, fitted rance charges - trokovi carinjenja;
upasovana kriva; kriva napravljena
~, declaration - carinska deklana eksperimentalnim takama; ~
racija; ~, examination - carinska
frequency - kriva frekvencije; ~
kontrola; ~, formalities - cageneralized - uoptena kriva; ~
rinske formalnosti; ~, regulations
graduation - kriva gradacije; ~,
- carinski propisi; ~, station isoquant - kriva izokvanta; kriva
carinarnica; ~, territory - caistih (ravnih) koliina; ~, life rinska zona; ~, treatment - cakriva veka trajanja; ~, load rinjenje
kriva tereta, kriva optereenja; ~,
modified exponential - modifi- cut - iskop; alom; kosi zasek; ~
-and-cover method - metoda
kovana eksponencijalna kriva; ~,
graenja otvorenim putem (u tumultimodal - vienainska kriva;
nelogradnji); ~ and fill - zasek,
multimodalna kriva; ~, optimum
usek u zemljitu; ~, back bitumen
- kriva optimuma; optimalna kriva;
- razreeni bitumen, rezani bitumen;
~, output - kriva izlaza; kriva
~, holes - zalomne mine, alom;
proizvodnje; ~, performance ~, spike - ekser
kriva performanse; ~, power kriva snage, kriva snage kriterijuma; cutback (bitumen) - razreeni bitumen (dodatkom kerozina)
~, risk - kriva rizika; ~, simple
- jednostavna kriva, prosta kriva, cutoff - iskljuen", prekid
simetrina kriva; ~, test - kriva
cutout - iskljuiva, ureaj za iskljuopita (ispitivanja); ~, theoretical
ivanje
- teoretska kriva; ~, time - kriva cutting - smanjenje, snienje, prevremena; ~, wear - kriva haban ja;
secanje; ~, cost - snienje tro~, working - kriva radnih karakkova
teristika
curved chord (of a truss) - poli- cyanogen (CN>2 and hydrocyanic
add (HCN) - cijan (CN) 2 i cijanogonalni pojas
vodonik
(HCN)
curves of equal current velocities izotahe
cyclane - ciklan, cikloparafin, naften,
zasieni ugljovodonici prstenaste
curvometer - kurvimetar, sprava za
strukture
merenje duine krive Unije na kartama
cycle - ciklus, period, interval, etapa;
~, activity - ciklus aktivnosti; ~,
custic wash - pranje alkalijama
complete - kompletan ciklus; ~,
customcompletion-time - vreme ispu~ -designed - izraen po nanjenja (zavretka) ciklusa; ~, conrudbini; ~ -fitting-kojiodgovara
trol - kontrolni ciklus; ~, design
potrebama potroaa; ~ -tailored
- etapa projektovanja; etapa plani- izraen prema potrebama potroranja; ~, duty - radni ciklus;~,
inspection - interval izmeu koncustomer - muterija, potroa, kutrola (provera); ~, order - interval
pac;' ~, potential - potencijalni
izmeu davanja naredbi; ~, path potroa; ~, preferred (priority)
biciklistika staza; ~, production
- preferirani potroa (prioritetni
- proizvodni ciklus, etapa proizpotroa); ~, service - servisna
vodnje; ~, renewal - ciklus obsluba; ~ -specified - specifinove; ~, repair - ciklus popravki;
ciran prema potrebama potroaa
~, temperature - ciklus promene
customerVtemperature; ~, time - vremenski
~, service - kuni prikljuak; ~,
ciklus; ~, track v. cycle path
wishes - elje potroaa
cyclene - ciklen, cikloolefin

cycling

881

cycling - obrazovanje ciklusa; ~,

thermal - periodina promena temperature
cyclisatlon - ciklizacija, proces dobijanja ciklinih jedinjenja iz aciklinih
cydoalkanes - cikloalkani, cikloparafini
cyclopean bond - ciklop, ciklopski
prevez
cyclopentadiene - ciklopentadien,

MBecnlk

cylindrical co-ordinates
ciklino jedinjenje sa pet C atoma
i dve dvostruke veze
cyclopic wall - kiklopski zid; ~,
walling - poligonalni prevez, ciklop,
ciklopski prevez
cylinder fall lock - brava sa cilindrom, patent brava, spoljna brava;
~, latch - patent brava
cylindrical co-ordinates - cilindarske koordinate; ~, wooden
timber-connector - ccvasti modanik

data

D
acite - dacit, vrsta magmatske stene
Dacron - dakron, sintetiko vlakno damming - u s p o r
poliesterskog tipa
dailyvTage P r 0 0 f i 0 g ~ i Z 0 l a c i ' a
~, bulletin - dnevni bilten; ~
charge - dnevna taksa; ~, newspaper-dnevnik; ~, newspapers damper _ priguiva
f
- dnevna tampa (pl.)j ~, postal
eliveri - dnevna pota; ~, programme - dnevni program; ~,
report - dnevni izvetaj
dairy - smonica, zgrada za uvanje
- o t P r a n na vlagu
mlenih proizvoda
dais - katedra, estrada, podijum
dam - nasip; zagat; brana; vodo jaza,
r
?
si>ev obrazac,
ustava, jaz
damage - oteenje; teta; povreda,
zakon; ~ formula for
0 4 1 0
D
otetiti, naneti tetu, naneti kvar;
~ by frost - teta od mraza; ~,
fractional - frakciono oteenje; dlt* r O m ~ m r a n a kmora
~, frost - oteenje mrazom; ~, data -podatak; podaci, informacija;
O e
anal
ni
daci
maintenance - oteenje odra~, available - raspoloivi podaci
vanjem; ~, mechanical - mehaniko oteenje; ~, progressive coded t Z S ? V n i P d a ^ ~
progresivno oteenje; ~, radiar a m
ci;
o m
pativ"e
5 d apodaci;
~ ' c komtion - radijaciono oteenje; ~,
Parauve - uporedni
serious - ozbiljno oteenje; ~,
pandva.i podaci; ~, Somprehensuperficial - povrinsko oteenje;
lrf." p o d r o b m P d a ci; iscrpni po~, surface - oteenje povrine;
a; ~, control-kontrolni podaci;
povrinsko oteenje
, control-chart - podaci iz
damageable - lako pokvariv; otetiv
Dammanfe^.tablice; ~, correction korekaom podaci; ~, correlated ~, cold asphalt - Damanov askoreh a n l podaci; ~, cost - podaci
falt, esenski asfalt; ~, compressed
rock asphalt - Damanov asfalt,
kum 1 r 3 ; ~> c "-lative esenski asfalt
tekui I S ' P O d a c i j ~> C U P r e S - PO^WJ ~ , dependent podaci; ~, design - pro-

-' L1J ff ~

S P

883

deadline

lity - podaci o kvalitetu; ~, rating

jektni podaci; proraunski podaci;
- podaci o ceni; nominalne karak~, development - podaci o razteristike; ~, raw - neobraeni
voju; ~, diagnostic - dijagnos(sirovi) podaci; ~, reduced - retiki podaci; ~, drift - podaci o
dukovani (obraeni) podaci; ~,
pomeranju parametara; ~, dutyreference - referentni podaci; ~,
-cycle - podaci o optereenju pri
representative - reprezentativni
upotrebi; ~, experimental - ekspodaci; ~ 3 sample - uzorci poperimentalni podaci; ~, failure dataka; ~, secondary - sekundarni
podaci (statistiki) o otkazivanjima
podaci; ~, sensitivity - podaci o
(kvarovima); ~, fatigue - podaci
osetljivosti (preciznosti, npr. vage;,
o zamoru; ~, field - podaci o
~, source - izvorni podaci; ~,
mestu (ili sa mesta) korienja; ~,
specified - specificirani podaci; ~,
field-collected - podaci sakupljeni
starting - poetni podaci; ~, stana mestu korienja; ~, fieldtistical - statistiki podaci; ~,
-performahce - podaci o perforstatus - podaci o statusu; ~> tamansi na mestu korienja; ~,
bular - tabelarni podaci; ~, techfield-test - podaci o ispitivanju u
nical - tehniki podaci; ~, theouslovima (na mestu) korienja; ~
retical - teoretski podaci; ~,
grouped - grupisani podaci; ~
unadjusted - nepodeeni podaci;
historical - istorijski podaci; ~
~, warranty - podaci o jemstvu,
inaccurate - neprecizni podaci
~, working - radni podaci
~, incoming - dolazni podaci; ~
date - datum; rok, vreme; ~, conincomplete - nepotpuni podaci
tract - datum ugovora; ~' a e _
~, initial - poetni podaci; ~_
very - datum isporuke; ~ 3 u e v .
inspection - podaci o inspekciji
ustanovljeni rok; ~, key - kljucni
(kontroli); ~, intergrated - inrok; ~, nail - numerator; ~
tegrisani podaci; ~, life - podaci
despatch - datum otpreme; ~ 01
o veku trajanja; ~, limited publication - datum izlaska iz
ogranieni podaci; ~, low actampe; ~ of receipt - datum
curacy - podaci male (niske) taprijema; ~, release - datum odobnosti; ~, maintenance - podaci
renja (iznoenja, pustama pro^o odravanju; ~, materials comvoda); ~, target - eljeni datum,
patibility - podaci o kompatibilutvreni datum
nosti materijala; ~, mean life podaci o srednjem veku trajanja; ~, day nursery - deje jasle
daylight - dnevno svetio
measurement - podaci o merenju
(o dimenzijama); ~, mechanical - D.D.T. - DDT (di-di-ti)
mehaniki podaci; ~, missing - de-aeration - provetravanje
nedostajajui (isputeni) podaci; ~, de-ironing - deferizacija, izdvajanje
gvoa
numerical - numeriki (brojani)
podaci; ~, operating life - podaci
o veku upotrebe; podaci o dugotrajnosti upotrebe; ~, original originalni podaci; ~, output - dead - bez energije, iskljuen, koji
ne radi, mrtav (o prostoru), neisizlazni podaci, autput podaci; ~,
korien; ~ end siding - siepi
performance - eksploatacioni pok X s e k ; ' - , k n o t - ispadajui vor;
daci; podaci o performansi; ~,
~, load - statiko optereenje, mi
physical - fiziki podaci; ~,
rujue optereenje, stalni r j ~ .
precise - precizni podaci, tani polock - brava sa rezom; ~, storage
daci; ~, preliminary - preli- mrtav prostor; ~, water - mrtav
minarni podaci; ~, primary primarni podaci; ~, production prostor
...
podaci o proizvodnji; ~, qualitadeadline - zavisni termin, krajnji
tive - kvalitativni podaci; ~, quarok

s?sJgS

58

deaf-and-dlmb home

884

deaf-and-dimb home - dom gluvonemih

deasphalting - deasfaltizacija, proces izdvajanja asfalta iz uljnih frakcija nafte
deaths - sluajevi sa smrtnim ishodom
debris - ut
debtor - dunik
debugged - sa uklonjenim nedostacima; doteran; popravljen
decahydronaphthalene, decalin dekahidronaftalin, dekalin
decauville track - dekoviljski kolosek
decay of wood - trule
decaying - fermentacija, truljenje,
mineralizacija organskih materija
decile - decil, decilni
decision - "odluka, reenje; izbor
reenja; ~, admissible - dozvoljena odluka; ~, arbitrary - arbitrana odluka; ~, best - najbolja
odluka; ~, competitive - kompetitivna odluka; ~, complex kompleksna odluka; sloena odluka; ~, computer-made - odluka koju je doneo kompjuter; ~,
engineering - inenjerska odluka;
~, final - finalna odluka; konana
odluka; ~, incorrect - nekorektna
odluka; neispravna odluka; ~, key
- kljuna odluka; ~ of acceptance
- odluka o prihvattnju; ~, optimum - optimalna odluka; ~,
quality - odluka o kvalitetu; ~,
. reject - odluka o kartu (odbacivanju prpizvoda); ~, simple prosta odluka; ~, terminal v.
finale decision; ~, test - odluka
o ispitivanju; ~, under risk donoenje odluke u uslovima rizika; ~, under uncertainty donoenje odluke u uslovima neizvesnosti
deklaration - izjava, deklaracija
decomposition - fermentacija, truljenje, mineralizacija organskih materija
decoration - ornament, nakit
decorative glass - ornamentalno
staklo
decreasing - smanjenje; smanjujui
decree - odluka; presuda, nareenje,
zakon; narediti; odluiti; izdati; ~,
emergency - naredba o hitnosti

defect

decrement - dekrement; smanjenje,

opadanje
deduction of rivet holes - odbitak
za zakivke
deep~, drilling buenje na velike
dubine rotacionom i turbinskom
tehnikom u cilju istraivanja i proizvodnje nafte; ~, freeze - rashladna
vitrina; ~ -well pump - dubinska
crpka, gnjuraca
default - neizvrenje obaveze; ogluiti se; neodazvati se; nedostatak,
neizvrenje
defect - nedostatak, mana, greka,
nepotpunost; kvar; ~, allowable dozvoljena mana, dozvoljeni nedostatak; ~, artificial - vetaki
nedostatak; ~, birth - nedostatak
u toku izrade; ~, critical - kritini nedostatak; ~, design - konstrukcioni nedostatak; ~, dimensional - dimenzioni nedostatak; ~,
incidental - identian nedostatak;
~ in-process - nedostatak nastao
u procesu; ~, internal - unutranji
(interni) nedostatak; ~, intrinsic sopstveni nedostatak; ~, latent latentni nedostatak; ~, local lokalni nedostatak; ~, major vani nedostatak; ~, manufacturing - proizvodni nedostatak; ~,
material - materijalni nedostatak;
nedostatak u materijalu; ~, minor
- beznaajni nedostatak; ~, natural - prirodni nedostatak; ~,
noninspectable - nedostatak koji
ne moe da se uoi u toku kontrole,
nedostatak koji ne podlee kontroli;
~, nonmeasuring - nemeriv nedostatak; ~ of data - nedostatak
podataka; mana (greka) podataka;
~, radiation - radijacioni nedostatak; ~, repairable - popravljiv
nedostatak; nedostatak koji moe
da se ukloni; ~, shrinkage - nedostatak skupljanjem; ~, special specijalni (posebni) nedostatak; ~,
spot - lokalizovani nedostatak; ~,
structural - strukturni nedostatak;
mana konstrukcije; ~, subsurface
- potpovrinski nedostatak; unutranji (podslojni) nedostatak; ~,
surface - povrinski nedostatak;

defect

885

delay

degradacija performanse; ~, qua~, visible - vidljiv nedostatak; ~,

lity - degradacija kvaliteta
visual - vizuelni nedostatak, videgraded - degradiran, pogoran
zuelno uoljiv nedostatak; ~, workdegras - degras mest, smea ivomanship - nedostatak strunosti
tinjskih masti, koristi se za zatitu
(majstorstva)
od korozije
defective - sa nedostacima; sa gredegree - stepen, poredak; ~ day kama (manama); ~, completely stepen-dan; ~ of accuracy potpuno neispravan; ~, critical stepen tanosti; ~ of algebraic
kritino neispravan
equation - stepen algebarske jeddefectless - bez nedostataka
ri aine; ~ of correlation - stepen
defectoscope - defetoskop; ureaj
korelacije; ~ of dilution - razza otkrivanje nedostataka
blaenost kanalizacione vode; ~ of
defectoscopy - defektoskopija
efficiency - stepen efikasnosti; ~
deferrisation - deferizacija, izdvaof equation - stepen jednaine; ~
janje gvozda
of fabrication - stepen gotovosti
deficiency - manjak, odsustvo, neproizvodnje; ~ of finishing dovoljnost; nekompletnost, manjkastepen obrade, stepen zavrenosti
vost, nedostatak; ~, design - konproizvodnje; ~ of freedom strukciona manjkavost; ~, enginestepen slobode; ~ of hardness ering - tehniki nedostatak; ~,
stepen tvrdoe; ~ of hardness of
equipment - manjkavost (nedosbitumen - stepen tvrdoe bitutatak) opreme; ~, initial - poetni
mena; ~ of inspection - stepen
nedostatak; ~, maintenance kontrole; ~ of mechanisation nedovoljnost (nepotpunost) odrastepen mehanizovanosti; ~ of mevanja; ~, repair - nedostatak
rit - stepen kvaliteta, pokazatelj
popravke
kvaliteta; ~ of priority - stepen
deficient - sa manama; nesavren,
prioriteta; ~ of quality - stepen
nepotpun, neispravan
kvaliteta; ~ of safety (of security)
deficit - deficit; manjak, nedostatak
- stepen sigurnosti; ~ of satudefine - definisati; specificirati; odration - stepen zasienosti, stepen
rediti, utvrditi
vlanosti; ~ of service - stepen
definition - definicija; odreivanje;
eksploatacije; ~ of success ~, contract - definicija ugovora,
stepen uspeha; ~ of uncertainty
razrada ugovora; ~, design - de- stepen neizvenossti; ~ of urfinicija konstrukcije, tehnika degency - stepen hitnosti; ~ of
finicija; ~, event - definicija dovariation - stepen izmene
dehumidification - dehumidizacija
definidve - definitivan
dehydrocyclisation - dehidrociklizadeflectibility - sposobnost povijanja
cija, proces dobijanja ciklinih (aro(savijanja)
matskih) ugljovodonika iz parafindeformability - deformisivost, sposkih
sobnost deformisanja
deicing agent - sredstvo za spreadegeneration - degeneracija, povanje zaleivanja karburatora mogoranje svojstava
tora
degradation - degradacija, postepeno
delay - kanjenje, zadravanje; kaspogoranje kvaliteta; ~, circuit niti, oduglovaiti; ~, avoidable degradacija kola; ~, initial kanjenje koje se moe izbei; ~,
poetna degradacija; ~, linear expected - oekivano kanjenje;
linearna degradacija; -v of ac~ in delivery - kanjenje ispocuracy - degradacija tanoso; ~
ruke; ~ in payment - odlaganje
of structure - degradacija strukplaanja; ~, minimum - miniture; ~, parameter - degradacija
malno kanjenje; ~, temporary parametara; ~, performance -

delay
depot
privremeno kanjenje; ~, time denticulation - more, nazub, zupvremensko kanjenje
asti zavretak zida
delayed coking - usporeno koksodeodorants - deodoranti, sredstva
vanje, proces termikog razlaganja
koja maskiraju ili razlazu neprijatne
ostatka destilacije nafte u cilju domirise
bijanja koksa i lakih frakcija
deodorisation - dezodoracija
delegation of specialists - delegacija
deoiling - oduljivanje, odstranjivanje
strunjaka
ulja iz otpadnih voda, kondenzata
delivery - isporuka, otprema, dosi si.
tava; ~, date - vreme isporuke; ~,
late - kasna isporuka; ~, pipe - department - odeljenjc, pogon, sluba, odsek; oblast (nauke); ~, conpotisna cev; ~, possibilities - motracts - sluba za ugovore; ~,
gunost isporuke; ~, short - nedesign(ing) - konstruktorski odsek;
dovoljna isporuka; ~, urgent ~, engineering - tehnika sluba;
urgentna isporuka, hitna isporuka
~, inspection - sluba tehnike
deluvial soil - deluvijalno zemljite
kontrole; ~, manufacturing deluvium - deluvijum
proizvodno odeljenje, proizvodni podemand - potranja, zahtev, tragon (odsek); ~, production conenje; biti traen, zahtevati, tratrol - sluba kontrole proizvodnje;
iti; potreba; ~, average - pro~, quality control - sluba konsena potranja; ~, delayed - ustrole kvaliteta; ~, research - odeporena potranja; ~, final - zaljenje istraivanja; ~, store vrna potranja, konana potreba;
robna kua; ~, supply - odeljenje
~, fixed - fiksirana potranja; ~,
snabdevanja, sluba nabavki, namaximum - maksimum potranje,
bavna sluba
maksimalna potranja
demerit - nedostatak, greka; nedepartmental stores - robna kua
eljeni znak kvaliteta; negativno
departure - odstupanje, udaljavanje,
svojstvo, ravo svojstvo; ~s per
skretanje, odvajanje; ~, from
unit - broj nedostataka na proizvodu
control - odstupanje od kontrole;
demister - odmagljiva, ureaj za
~, scheduled - planirano odstuienje struje gasa od ponetih
panje ; ~, sidings - otpremna grupa
estica tenosti
koloseka; ~, single - jedinino
odstupanje; ~, track - otpremni
demonstration - demonstracija, prikolosek
kazivanje proizvoda, dokazivanje
svojstava, potvrivanje (npr. kvadependability - pouzdanost; opta
liteta)
sigurnost; ~, equipment - pouzdanost opreme; ~, system - sisdenomination - denominacija; tip,
matska pouzdanost; pouzdanost sisklasa, kategorija; naimenovanje
tema
denotation - denotacija, oznaavanje,
nazivanje
dependence - zavisnost; sigurnost,
densepouzdanost; ~, empirical - empirijska zavisnost; ~, functional ~, concrete - gust beton; ~, tar
funkcionalna zavisnost; ~, linear surfacing - terni beton
linearna zavisnost; ~, time density - gustina; intenzivnost; gusvremenska zavisnost
tina raspodele, zbijenost; ~, dedependent - zavisan; ulo van
fect - gustina nedostataka, kondepletion - pranjenje, ispranjacentracija kvarova; ~ of test
vanje; smanjenje koliine
points - gustina taaka ispitivanja
deposit of address - odlaganje
(probnih taaka); ~, stress - gusadresa
tina raspodele naprezanja
deposits counter - prijemni alter
density-free - neparametarski
depot - depo, baza, skladite; stanica;
dent - ugnue, udubi jenje, udubina;
~, repair - baza za popravke; ~,
ugnuti, udubiti; ostaviti udubljenje
servicing - servisna stanica; ~,

'i.

887

spare parts - depo (skladite)

rezervnih delova
depreciation - amortizacija; smanjenje vrednosti; opadanje po vrednosti; tehniko zastarevanje; ~,
performance - pogoravanje performanse
depth - dubina; ~ accuracy of a
bore - tanost dubine buenja; ~
adjustment-podeavanje
dubine;
~ bomb - podvodna bomba; ~
charge - podvodna bomba; ~
control - podeavanje dubine
(pluga), kontrola dubine buenja; ~
control stop - graninik (dubine
buenja); ~ cultivator - dubinski
rastresiva; ~ drilling operation buenje dubokih otvora; ~ feed dubinski posmak; ~ gauge dubinomer; nivo; ~, gauge micrometer - dubinomer-mikrometar;
~, gauge with dial indicator dubinomer sa krunom skalom; ~,
indicator - indikator dubine; ~,
measuring appliance - ureaj
za merenje dubine; ~, micrometer
- dubinomer-mikrometar; ~, moulded - bona visina (brod); ~ of
body clearance - visina faze; ~
of bore - dubina buenja; ~ of
building - irina zgrade, graevine; ~ of case - dubina cementacije, dubina cementacionog sloja;
~ of cup v. depth of impression;
~ of chill - dubina kaljenja; ~ of
column - visina stupca (tamparstvo); ~ of cut - dubina glodanja, rezanja, dubina ostruka;
visina zuba (glodala); dubina bruenja; ~ of definition - dubina
izotravanja; ~ of driling - dubina
buenja; ~ of engagement - radijalna dubina dodira (zupanika),
dubina preklapanja, sprezanja (navoja, zupanika); ~ of fairway dubina plovnih voda; ~ of focus
- dubina izotravanja; ~ of freezing - dubina promrzavanja; ~ of
fusion - zona ugore van ja; ~ of
hardening - dubina kaljenja; ~ of
harness - dubina kaljenja; ~ of
impression - dubina otiska (pri
presovanju); ~ of indentation dubina udubljenja (ulubljenja)

design

derailer - iskliznica
derangement - poremeaj, remeenje, kvarenje, smetnje u radu,
ometanje
derated - sa smanjenim radnim
svojstvima; sa gorim parametrima;
sa niom klasom kvaliteta; sa slabijim uslovima kvaliteta
derating - ograniavanje uslova korienja; loi parametri koji odstupaju od norme
derivative - izvod; ~ rocks - sedimentne stene
derrick - toranj za buenje; ~ crane
- derik kran
derricking jib crane v. derrick
crane
desalting unit, desalter - odsoljiva, ureaj za odsoljavanje (nafte)
Descartes's system of co-ordinates - Dekartov koordinatni sistem
description - opis; rod; vid; ~,
activity - opis aktivnosti; ~,
development - opis razvoja; ~,
statistical - statistiki opis
descriptive geometry - deskriptivna geometrija, nacrtna geometrija
design - plan; planiranje, projekat,
projektiranje; crte; planirati, projektovati, konstruisati; konstrukcija, dizajn; ~, augmented - proireni plan; ~, automated - automatizovano projektovanje;
~,
block - blokovsko projektovanje;
blokovski plan; ~, chain block lanani blokovski plan; ~, changeover - plan zamene (izmene, promene); ~, circuit - konstrukcija
kola; ~, completed - zavrni
plan; ~, composite - kompozicioni plan, sloeni plan, sloena
konstrukcija; ~, concept - razrada zamisli (ideje), razrada tehnikih uslova; ~, cyclic(al) ciklini (ciklusni) plan; ~, documentation - konstrukcija dokumentacije; razrada dokumentacije;
~, dynamic - dinamiki plan; ~,
efficient - efikasan plan, efektivan plan; ~, elaborate - sloeni
plan, opiran plan, sloena konstrukcija; ~, empirical - empirijski
plan; ~, engineering - ine-

design

888

njersko projektovanje, inenjerski

plan; ~, existing - postojei plan,
postojea konstrukcija; ~, experimental - eksperimentalni plan,
eksperimentalni projekat; ~, final
- zavrni plan, finalna konstrukcija;
~, foolproof - konstrukcija zatiena od nestrunog ili pogrenog
korienja; nepogreiv plan; ~,
functional - funkcionalni plan;
izrada sheme funkcionisanja; ~,
initial - poetna konstrukcija; poetni plan; ~, item - projektovanje
proizvoda; ~, limit - proraun
graninih optereenja; ~, maintainability - plan odravanja; ~,
modified - modifikovani plan; ~,
modular - modularni plan; ~,
nested - plan hijerarhijskog eksperimenta; ~, normal - standardna
(normalna) konstrukcija; ~, optimum - optimalna konstrukcija;
optimalni plan; ~, original originalna konstrukcija, originalni
plan; ~, product - plan proizvoda, konstrukcija proizvoda; ~,
prototype - konstrukcija (izrada)
prototipa; ~, rational - racionalna konstrukcija, racionalni plan;
~, rigid - kruta konstrukcija; ~,
sample - izrada etalona; ~, sound
- zdrav plan; ~, speed - projektna
brzina, raunska brzina, osnovna
brzina; ~, strong - jaka (vrsta)
konstrukcija
designed - isplaniran, iskonstruisan,
namenjen
designing - dimenzionisanje, projektovanje
desire - elja
desk - sto, probni sto
deslag/to - uklanjanje ljake
desmolase - desmolaa (ferment)
desmut/to - istiti, oistiti, ukloniti
neistou
desorption - desorpcija
despatch station - otpremna stanica
despumate - ukloniti penu, osloboditi od pene
destabilization - destabilizacija
destrengthening annealing - arenje u cilju ponitavanja napona
destribution of current - distribucija elektrine energije

detectivity

destrovable - unitiv, razoriv, razruiv, neotporan

destructible v. destrovable
destruction - razaranje, unitavanje
destructive - razoriv, unitiv, pod-*
loan razaranju
destructiveness - stepen unitivosti,
razornost
destructor - pe za spaljivanje smea
desulphurizing - desulfurizacija, odstranjivanje sumpora iz nafte, njenih destilata i drugih materijala
detachable - koji se moe skinuti,
rastaviti; ~ bit - kruna za buenje, naglavak; ~ coupling razdvojiva veza; ~ crown v. detachable bit
detail - detalj; ~, drawing - detalj,
detaljni plan, palirski plan; ~, original - originalni detalj; ~, structural - konstrukcioni detalj, strukturni detalj
detailed~ levelling - detaljni livelman; ~
surveying - detaljno snimanje
detailer - crta (konstruktor) detalja
detailing - detaljisanje, iznoenje
detalja
detectability - mogunost otkrivanja
detection - detekcija, traganje, posmatranje, registrovanje, demodulacija; ~, airborne particle - detekcija radioaktivnih estica vazduha; ~, coherent - koherentna
detekcija; ~, crack - otkrivanje
prskotina, defektoskopija; ~, cumulative v. grid detection; ~,
defect-otkrivanje nedostataka; ~,
diode - diodna detekcija; ~,
double-wave - dvoplouperiodna
detekcija; ~, error - otkrivanje
greaka; ~, flaw - defektoskopija;
~, grid - mrena detekcija; ~,
leak - otkrivanje curenja; ~, limit
- granica osetljivosti; ~, long-range - daljinska detekcija; ~,
magnetic crack - magnetna defektoskopija; ~ of radiation - detekcija zraenja; ~, peak amplitudna detekcija; ~, plate anodna detekcija; ~, statistical stotistiko utvrivanje (otkrivanje);
~, time - vreme detekcije
detectivity v. detectability

detector

889

detector - detektor, indikator, merna

elija, traga, visokofrekventni demodulator; ~, alpha-particle detektor alfa-estica; ~, aural detektor zvuka, zvuni detektor; ~,
automatic ice - automatski indikator zaleivanja; ~, capillary kapilarni detektor; ~, coherent koherentni detektor; ~, contact kontaktni detektor; ~, count sabirni detektor; sumirajui detektor; ~, course - indikator
kursa; ~, crack - defektoskop za
otkrivanje pukotina; ~, crystal kristalni detektor; ~, earth - indikator gubitaka u zemlji; ~,
electrolytic - elektrolitski detektor; ~, error - diskriminator greaka, detektor signala greke; ~,
fault - indikator kvara, smetnje,
nedostatak; ~, fire - poarni signalizator; ~, firedamp - indikator
metana; ~, flame - signalizator
poara; ~, flaw - defektoskop, detektor nedostataka; ~, flux-gate magnetometar za otkrivanje nejednakosti magnetnog polja zemlje; ~,
frequency-sensitive - frekventni
detektor, frekventni diskriminator;
~, galena - Galenov detektor; ~,
gas - indikator gasa; ~, grid mreni detektor; ~, grid-bias v.
plate detector; ~, ground v.
earth detector; ~, heat - osetljivi element toplotne glave samonavoenja; ~, high-amplitude snani detektor, detektor na visokom nivou '(signala); ~, hot-box - automat za posmatranje
zagrevanja boksa; ~, infrared infracrveni detektor; ~, leak pokaziva curenja u zemlji; instrument za odreivanje gubitaka gasa,
tiiskatelj; ~, linear - linearni
detektor, detektor sa linearnom karakteristikom; ~, luminescence
(flow) - luminescentni detektor;
~, magnetic - magnetni detektor;
~, magnetic crack - magnetski
detektor nedostatka; ~, metal detektor metala; ~, natural kristalni detektor; ~, nuli - nulti
detektor; ~, phase - sinhronoskop,
fazni diskriminator, fazni detektor;

deterioration
~, plate - anodni detektor;~,
power - snani detektor, detektor
snage; ~, radio - radio-lokator;
radio-indikator; ~, receiver - detektorski prijemnik; ~, pyron piritni detektor; ~, regenerative regenerativni detektor, detektor sa
povratnom vezom; ~, seismic ,seizmograf; ~, sonic - zvuni detektor, detektor zvuka, detektor
buke; ~, sound - detektor zvunih
signala; ~, standing-wave - indikator stojeih talasa; ~, submarine - hidroakustini pelengator; ~, supersonic (crack) ultrazvuni detektor; ~, temperature - termoosetljivi elemenat,
mera temperature; ~, thermionic - cevni detektor; ~, ultrasonic
corrosion - ultrazvuni detektor
korozije; ~, ultrasonic flaw ultrazvuni defektoskop; ~, ultrasonic (flaw) resonance - ultrazvuni rezonantni detektor; ~,
ultrasonoscope (flaw) - ultrazvuni defektoskop; ~, vaccum-tube v. thermionic detector; ~,
valve - detektorska cev; ~, video
- videodetektor, detektor videosignala; ~, wave - otkriva radio-talasa, detektor radio-talasa; ~,
zincite - cinkitov detektor
detector-convertor - detektor-konvertor, detektor-mea
detent - skakavica, kvaka, zapinja,
okida, palac; oslonac, odbojnik,
upor, konica; blokirka
detention - zahvat, zadrka, zapinjanje, zaptivanje; blokiranje, zaustavljanje, zatvaranje vezom
deter - ograniiti, spreavati
detergency - pranje
detergent - deterdent, sredstvo za
pranje; perui, istei; ~ synthetic
- sintetiko sredstvo za pranje
deteriorate - pogoravati, iznositi,
izbrisati, brisati
deterioration - pogoranje, iznos,
povreda; izbrisati; ~, colour gubitak boje, pogoranje boje; ~,
microbiological - mikrobioloko
kvarenje; ~ of properties - pogoravanje svojstava; ~ surface -

deterioration

890

pogoravanje (habanje) povrine,

povrinsko kvarenje
determinable - opredeljen, odreen
determinant - determinantan, odreen
determination - odreivanje, reenje; ~ of age - odreivanje starosti; ~ of position - odreivanje
poloaja, odreivanje koordinata taaka; odreivanje stajne take; ~,
precise - precizno odreivanje
deterrent - negativni katalizator
detonate - detonirati
detonation - detonacija; ~, induced - detonacija na rastojanju
detonator - detonator, kapsula detonatora, eksploziv; petarda; ~,
delay(-action) - detonator usporenog dejstva; ~, electric - elektrini detonator, elektrodetonator;
~, radio - radio-detonator
detour - kruni put, obilazni put;
kretati se okolo
detoxication - detoksikacija
detrimental settlement - tetno
sleganje
detrital - detritov, klastian, razruen
detrition - otiranje, habanje od trenja
detritus - detritus, drobina, ut; ~,
chanel - peskulovka, talonica za
pesak
detrusion - zabacivanje, pomeranje,
klizanje; pomeranje, deformacija pomeranjem
detune - razgraivati, ruiti
detuning - razgradnja, ruenje
deuteric - deuterijski, izamagamatiki
deuterium - deuterijum, teki vodonik
deuteron - deuteron, jonizovani deuterijum; ~, high-energy - deuteron visoke energije
deuterozide - teka voda (D2O)
devaporation - kondenzacija pare
develop - izraivati; razvijati, usavravati; razraivati; foto-razvijati;
izvoditi
developer - foto-razvija, tehnolog;
~, alkaline - alkalni razvija; ~,
buffered - buferni razvi ja; ~,
chlor-hydroquinone - hidrohinonski razvija; ~, colour-forming - kolor razvija, razvija
kolor filmova; ~, compensating -

deviation
kompenzacioni razvija; ~, divided
- razvija u dva ili tri odvojena rastvora; ~, dry (powder) - suvi
razvija (razvija u prahu); ~, dye-coupling - razvija za vieslojne
ploe u boji; ~, hydroquinone hidrohinoni razvija; ~, organic organski razvija; ~, rapid brzi razvija; ~, slow - spori
razvija
development - razvijanje, evolucija;
gradnja, izgradnja; razrada, konstruisanje; usavravanje, poboljanje;
foto-razvijanje; ~, aid - pomo
u razvoju; ~, chemical - hemijsko
razvijanje; ~, colour - kolorno
razvijanje, razvijanje u boji; ~,
engineering - objekt u gradnji,
graevina; ~, factorial - faktorijalno razvijanje, razvijanje po faktoru Vatkinsa; ~, high-speed brzo razvijanje, brza laboratorija
za obradu filmova ili kino-filmova;
~, housing - kuno razvijanje; ~,
hydraulic power - hidroenergetiki objekat, hidroenergetska grad-

nja; ~,intergratedriver-basin-

kompleksno korienje vodenog toka;

~, map - izrada karata; ~ of gas
- gasno razdvajanje, gasno odvajanje, gasno formiranje; ~ of heat
- toplotno formiranje, toplotna obrada; ~ of methods - razvoj
metoda, usavravanje metoda; ~,
oil - naftonosna polja, naftonosni
tereni; ~, plan - plan razvoja;
~, powder blast - minska obrada,
miniranje; ~, productive - priprema rada, produktivna izrada; ~,
programe - program razvoja; ~,
project - razvoj projekta; ~,
ribbon - trakasta izrada; ~, series - razlaganje u red; ~, water-power - hidroelektrina stanica,
hidro-elektro stanica; hidroenergetska izgradnja
developmental - razvojni, opitni
deviance - skretanje; odstupanje;
zbir kvadrata odstupanja odreenih
veliina od srednje vrednosti; devijacija
deviate - odstupati
deviation - devijacija, odstupanje;
veliina odstupanja; ~, absolute -

deviation

891

apsolutna devijacija; ~, acceptable - prihvatljiva devijacija; ~,

angular - ugaono odstupanje; ~,
average - prosena devijacija; ~,
bearing - promena kursnog ugla;
~, carrier - promena srednje
frekvence, odstupanje srednje frekvence pri frekventnoj modulaciji;
~, compass - odstupanje kompasa,
devijacija kompasa, greka kompasa;
~, critical - kritina devijacija; ~,
frequency - frekventno odstupanje,
odstupanje frekvenci, devijacija frekvenci; ~, heeling - greka usled
nagiba, greka usled naginjanja; ~,
hole - odstupanje buotine, devijacija buotine (od zadatog pravca);
~, intercardinal v. quadrantal
deviation; ~, lateral - bono
odstupanje, bona devijacija; ~,
mean v. average deviation; ~,
net - rezultirajua devijacija; ~ of
radio-beam - odstupanje radio-zraka; ~ of road - devijacija
puta; ~ of trolley - odstupanje
kontaktnog provodnika; ~, polar polukruna devijacija; ~, quadrantal - kvadratna devijacija; ~,
relative - relativna devijacija; ~,
standard - srednje kvadratno odstupanje, standardno odstupanje; ~,
total - ukupna devijacija
device - ureaj, naprava, sprava; ~
alarm - alarmni ureaj; ~ aural
warning - ureaj zvune signalizacije; ~ backup - pomoni ureaj ; ~ control - kontrolni ureaj;
~ diagnostic - dijagnostiki ureaj; ~ good - dobar ureaj; ~
measuring - merni ureaj; ~
monitoring - kontrolni ureaj;
~, repairable - popravljiv ureaj;
~ safety - sigurnosni ureaj, zatitna naprava; ~ shut-down - ureaj za iskljuivanje; ~ signal signalni ureaj; ~ visible-warning
- ureaj za vizuelnu signalizaciju;
~ warning - signalni ureaj
devonian formation - devonska formacija; ~ period - devon
dew point - taka nanoenja, taka
rose, temperatura pri kojoj se iz
gasa ponju izdvajati prve kapi
tenosti (magla)

diamond

Dewar flasks - Djuarov sud, posrebrena staklena boca dvostrukih zidova izmeu kojih je prostor evakuiran; slui za uvanje tenog
vazduha
dewaxing - deparafinacija, odstranjivanje tvrdog parafina iz nafte
i ulja
diabase - dijabaz
diacoustics - diakustika
diagnosability - mogunost davanja
(donoenja) dijagnoze
diagnosis - dijagnoza, odreivanje
uzroka odstupanja; ~ automatic
- automatska dijagnoza; ~ maintenance - dijagnoza odravanja; ~
perfect - idealna (perfektna) dijagnoza; ~ remote - daljinska
dijagnoza
diagnostics - dijagnostika; odreivanje odstupanja ili neispravnosti;
~ automatic - automatska dijagnostika
diagonal ~ architectural treatment - dijagonalna obrada; ~ bracing dijagonala, kosnik; makaze, krst; ~
member - dijagonala, kosnik
diagram - dijagram, grafikon, graf,
ema, crte; ~ arithlog - dijagram
sa logaritamskim razmerom na jednoj osi; ~ assumption - teoretski
dijagram; dijagram pretpostavki; ~
block - blok-ema, histogram; ~
circuit-dijagram kola; ~ column
- histogram; dijagram sa kolonama;
<v connection - dijagram veza; ~
correlation - dijagram korelacije;
~ elementary - elementarni (osnovni) dijagram; ~ flow - dijagram tehnolokog procesa; ~ functional - funkcionalni dijagram; ~
key-kljuni dijagram; ~ of forces
- plan sila, dijagram sila; ~ to
represent by a - predstavljen
dijagramom, grafiki prikazan; ~
to take the - snimiti (izraditi)
dijagram; ~ tree - dijagram u
vidu drveta
diamond ~ bit - dijamantska builica; ~
core-drill v. diamond bit; ~
panel - dijamant-kvader

diaphragm pump

892

diaphragm pump - dijafragma-pumpa, membrana pumpa

diary - kalendar rada
diatomaceous earth - dijatomejska
zemlja, fosilno brano, infuzorska
zemlja
diatomite - dijatomejska zemlja, fosilno brano, infuzorska zemlja
dicyanogen (CN>2 and prussic acid
- cijan (CN)2 i cijanovodonik (HCN)
die stoc - nareza
Diels-Alder reaction - Dils-Alderova reakcija, reakcija izmeu diena
i olefina
dienes - dieni, jedinjenja koja u molekulu imaju dve dvostruke veze
diesel engine - dizel-motor; ~ index, D.I. - dizel-indeks (Dl),
karakteristika paljenja dizel-goriva,
izraunava se iz anilinske take i
gustine goriva; ~ pile-driving
hammer - eksplozivni malj, eksplozivna makara
difference - razlika, razlinost; ~ in
level - visinska razlika; ~ in price
- razlika u cenama; ~ in the rate
of exchange - kursna razlika; ~
inherent - inherentna razlika; bitna
(svojstvena) karakteristika; ~, least
significant - najmanje znaajna
razlika; ~ mean - srednje odstupanje, srednja razlika; ~ observed
- uoena razlika; ~ true - prava
razlika, istinita razlika
difficult-to-obtain - deficitan, teko
nabavi jiv
difficulty - potekoa
diffused-air aeration tank - Manester-basen
diffusion ~ current density - gustina difuzione struje; ~ flow - difuziona
struja; ~ process - difuzioni postupak; ~ pump-difuziona pumpa;
~ rate - difuziona brzina, brzina
difuzije; ~ type cloud chamber difuziona maglena komora
diffusivity - difuzivnost, sinonim
za difuzioni koeficijen(a)t
diffusor v. diffuser
dig /to - kopati (lopatom)
dig - ieprkati; ukopati; najedati;
traiti; udarac; najedanje

dimensional-accuracy
digest/to - umekavanje, omekavanje; truliti, raspadati (se)
digested sludge - truli mulj
digester - autoklav, digestor, upariva, kotao
digestion - varenje (npr. hrane); ~
tank - troliste
digestor v. digester
digger - vadilica krompira; bager,
bager kaikar; kopa, aov
digging - kopanje; ~ machine kopaka (kanala); ~ motion radno kretanje; ~ plough - plug
za kopanje kanala; ~ shovel lopata, lopatica
digital - digitalni, digitalno, brojano; ~ automation - digitalna
automatizacija; ~ computer digitalni raunar; ~ -to-analog
converter - digitalni analogni pretvara
dike - nasip, bedem, suvi zid; rov,
jarak; ~, brust - provala nasipa
dilapidated - sklon padu (graevina)
dilapidation - pad, ruenje (graevina)
dilatation - dilatacija, izduenje; ~
interval - dilataciona fuga; ~
thermal - termiko irenje
dilatometer - dilatometar
diluent - razblaiva, razreiva,
sredstvo za razblaivanje
dilute solution - razblaen rastvor
diluted - razblaen, nekoncentrovan
diluting ratio - kolinik razblaenja,
zapremina razblaivaa podeljena
zapreminom rastvora; ~ roller valjak omekiva (papira)
dim - taman, mutan; slab; nejasan,
zamuen; ~ -out-cap - zaslon
reflektora
dimension - mera, veliina; dimenzija, odmer; ~ ample - dimenzija
sa rezervom, bogata dimenzija; ~
overal - gabaritna mera; ~ with
tolerance - mera sa tolerancijama
dimensional accuracy - tanost
mera; ~ error - dimenzionalna
greka; ~ limit - granina mera;
~ restorability-sposobnost (svojstvo) nekog tkanja da se nakon
skupljanja ili izduenja povrati na
poetne mere; ~ stability - dimenzionalna postojanost, sposob-

dimenslonal accuracy

893

nost odravanja mere; ~ tolerance

- tolerancija
dimensioned - dimenzioniran; ~
drawing - crte sa merama; ~
sketch - skica sa merama
dimensioning - dimenzioniranje, davanje (unoenje) mera; ~ of drawings - kotiranje nacrta
dimensionless - bez dimenzija, mera
diminution of quality - umanjivanje kvaliteta
dimmed light - oboreno (smanjeno)
svetio
dimmer - otpor zatamnjenju
dimple - porubljivanje, poetno buenje, udubljenje, rupica
dinas brick - dinas opeka, kvarcna
opeka
dineutron - dineutron
dinging ~ hammer - eki za ravnanje
dining~, car - kola za ruavanje; ~,
room - trpezarija, sala za ruavanje; ~, room furniture v.
dining room
diode - dioda, elektronska cev sa
dve elektrode; ~, characteristic diodna karakteristika; ~, detector
- diodni detektor; ~, peak detector - diodni detektor vrhova; ~,
rectifier - diodni ispravlja; ~,
voltage - diodni napon
dionic water tester - mera provodljivosti
diopsid - diopsid
dioptas - dioptas
dioptre - diopter, dioptrija, jedinica
u optici; soivo ija je ina daljina
lm ima 1 dioptriju; ~, scale dioptrijska skala
dioptric - dioptrija, dioptrijski
dioptry - dioptrija
diorite - diorit
dip/to - potapati; ~ the light ablendovati" svetio
dip - pad; inklinacija (zemljinog magnetizma); tenost u koju se (neto)
potapa; ~, brazing - lemljenje
potapanjem; ~ coating - oslojavanje potapanjem; ~ dyeing - bojenje potapanjem; ~ galvanizingplameno pocinkavanje; ~ plating platdranje potapanjem; ~ solde-

disarray
ring - lemljenje potapanjem; ~
stick - ipka za merenje nivoa
(koliine) ulja u motoru; ~ -stick
reading - oitavanje nivoa ulja; ~
stock v. dip stick; ~ switch prekida za oboreno svetio
diphase - dvofazni
diphenylol propane - bifenol A,
difenilolpropan, komponenta za sintezu epoksidnih i polikarbonatnih
smola
diplex~, modulation - dvojna (dupla)
modulacija
dipole - dipol, vibrator; dipol, sistem; ~, aerial - dipolna antena;
~, field - dipolno polje; ~, half-wave - polutalasni dipol, polutalasni vibrator; ~, layer - dipolni sloj; ~, pick-up - prijemni
vibrator; ~, radiation - dipolna
radijacija; ~, wide-band - irokopojasni dipol
dipped electrode - potopljena (uronjena) elektroda
Dippel's oil - kotano ulje
direct~, labour - produktivan rad; ~,
loading - neposredni prenos tereta; ~, reading tacheometer refukcioni tahimetar
directive - direktiva, uputstvo
director - direktor; ~, test - direktor ispitivanja
directorate of test requirements uprava za odreivanje uslova ispitivanja
directory - adresar
disability - ispadanje iz stroja: neupotrebljivost; kvar, nesposobnost
disabled - ispao iz stroja; u kvaru;
neispravan; onesposobljen
disablement - izbacivanje iz stroja;
kvar; onesposobljenost
disadvantage - nezgoda, smetnja,
nepovoljnost
disapproval - neodobravanje, odbi janje, neslaganje sa; ~, design neslaganje sa projektom
disarrangement - poremeaj, remeenje, nered
disarray - zbrka, poremeenost,
nered

disaster
disaster - nevolja, beda, velika nesrea, nedaa, slom; ~, equpment
- lom opreme
discard - odbaciti, odbiti, kartirati
discarding - odbacivanje, odbijanje
odbacivajui, odbijajui
discharge - isputanje, proizvodnost
(pumpe), rasturanje, izlaz, ispust;
isputati, sputati, rastereenje; rasteretiti; ~, air - gubitak vazduha,
izbacivanje vazduha, pranjenje vazduha; ~, alternating - alternativno naelektrisanje, periodino naelektrisanje, periodino pranjenje;
~, aperiodic - aperiodino naelektrisanje; ~, are - luna iskra,
luno pranjenje; ~, bottom isputanje vode sa dna; rastereenje
preko dna; ~, bucket - rastereenje pomou suda, pranjenje suda;
~, capacitor - naelektrisanje kondenzatora, pranjenje kondenzatora;
~, chute - rasreteenje pomou dubinomera; ~, compensation water - rastereenje pomou propusnih
voda iz akumulacionog bazena; ~,
conductive - provodljivost (kondenzatora) preko provodnika, pranjenje preko provodnika; ~, convective - konvekciono naelektrisanje, konvekciono pranjenje; ~,
corona - koronsko naelektrisanje,
koronsko pranjenje; ~, creeping pranjenje po povrini; ~, dead-beat v. aperiodic discharge; ~,
disruptive - probojno pranjenje,
pranjenje sa probojem; ~, electric - elektrino pranjenje; ~,
fuel - odliv goriva; ~, gas - gasno
pranjenje, pranjenje u gasu; ~,
gauge - vodosliv; ~, globular sferno pranjenje, sferna munja; ~,
glow - tinjavo pranjenje; ~, gravity - rastereenje samotokom; ~,
intermediate - dubinski vodeni
bazen; ~, laminar - laminarno
pranjenje, dvojno pranjenje; ~,
lateral - bono pranjenje; ~,
lightning - pranjenje preko groma,
pranjenje munje; ~, linear pinch
-linearnopranjenje; ~,marginal
- rubno pranjenje; ~, orifice isputanje kroz otvor; ~, oscillatory - oscilatorno pranjenje, osci-

894

discolour

lujue pranjenje; ~, overflow propusna sposobnost vodenog sliva;

~, peak - maksimalni rashod
(vode), maksimalni gubitak; ~,
pinching - sopstveno pranjenje;
~, point - takasto pranjenje; ~,
rating curve - kriva protoka, hidrogram; ~, self- samopranjenje;
~, self-maintained - samostalno
pranjenje; ~, silent - tiho pranjenje; ~, solid - tvrdi gubitak
(vode); ~, space - prostorno pranjenje ; ~, spark - luno pranjenje,
pranjenje preko iskre (varnice); ~,
spontaneous - spontano pranjenje,
proizvoljno pranjenje; ~, static statino pranjenje; ~, striated slojno pranjenje; ~,Townsend pranjenje po Taunsendu; ~, turbine - gubici turbine
discharger - varniar, sistem za
pranjenje, varnini dodatak; ~,
aerial - varniar za zatitu od
prenaprezanja; ~, are - luni
varniar; ~, asynchronous asinhroni varniar; ~, disk - varniar u obliku diska, disk varniar;
~, linear - linearni varniar; ~,
spark - varnini varniar, luni
varniar; ~, tube-filled - kontejner za isputanje pomou usmerenih cevi; ~, ventral - kontejner
sa samopranjenjem
discharging - istovar, iskrcavanje,
rastereenje; isputanje, sputanje,
pranjenje; ~ of boiler - pranjenje bojlera, isputanje vode iz
bojlera; ~ of brakes - pranjenje
koionog sistema, pranjenje sistema za koenje; ~ steam - izbacivati paru, produvavanje parom
discipline - disciplina; poredak, sistematsko prouavanje, nauna grana;
~, first-in-first-out v. first-come-first-served; ~ first-come-first-served - disciplina (postupak) po metodi prvi uao (doao)
prvi usluen"
disclaim - odrei, opovrgnuti, os" poriti, ne priznati; nepriznavanje
zahteva
discolour - obezbojiti, promeniti
boju

discolouration

895

discolouration - obezbo javan je; mesposobnost razdvajanja preko azinjati boju; pogoranje boje
muta; ~, filter - filtracija, odvadisconformity - paralelno nesaglajanje pomou filtra; ~, frequency
avanje, prekid u taloenju
- odvajanje frekvenci; ~, optimal
disconnect - razdvajati, otkljuavati,
- optimalna diskriminacija; ~,
razjedinjavati, razmicati
range - sposobnost odvajanja po
disconnection - razjedinjenje, isdaljini; ~, signal - razlikovanje
kljuenje, razmicanje
signala; ~, statistical - statisdisconnector - razdvaja, prekida
tika diskriminacija
discontinuation - prekid, prekidanje,
discriminator - diskriminator, fazni
obustavljanje, obustava, prestanak
detektor, frekventni detektor, disdiscontinuity - odsustvo neprekidkriminator lanih signala, diskrinosti, diskontinuitet, razdvajanje;
minator umova; ~, amplitude pregib, raskid; prekidnost (funkcije);
amplitudni diskriminator; ~, mic~ plane - ravni diskontinuitet; ~
rowave - diskriminator mikrotalasa,
structural - strukturna nepovediskriminator santimetarskih talasa;
zanost, nejednakost strukture
~, off-tune - dvotaktni diskrimidiscontinuous - prekidan; diskrenator sa razdvojenom konturom; ~,
tan; onaj koji se brzo menja
trigger - triger diskriminator, disdiscord - disonantan
kriminator kratkih impulsa
disordance - nesaglasnost, nesagla- discriminatory - raspoznavajui, razavanje
likujui; selektivni, probirljivi, izdisordant - nesaglasan, diskordantan
birljivi
discount - odbitak, rabat
discuss
- razmatrati, analizirati
discover - otkrivati, nalaziti
discussion - razmatranje, analiza,
discoverable - koji se moe otkriti,
diskusija
ustanovljiv
disdodecahedroid - disdodekaedar
discovery - otkrivanje, nalaenje; ~
disease - bolest, oboljevanje, poboof trouble - otkrie nezgoda
Ijevanje; ~, caisson - kesonska
discrepance v. discrepancy
bolest; ~, dust - profesionalno
disperepancy - protivureje, razilaoboljenje; profesionalno oboljenje
enje, razlikovanje, razglaavanje, neod opi)jaka; ~, incapacitating tanost, odstupanje; ~, accumuoboljenje koje utie na gubitak
lated - suma greaka, zbir greaka;
radne sposobnosti; ~, pulmonary
~, angular - angularna nepovedust - profesionalno oboljenje usled
zanost, ugaona nepovezanost; ~,
zagaenja na radnom mestu; ~,
documentation - protivrenost
radiation - radijaciona bolest, bo(tehnike) dokumentacije; ~, lelest usled ozraavanja; ~, tin velling - razilaenje pri nivelisanju;
kalajna bolest
~, uncleared - nerazjanjena prodiseased - neispravan; umrtvljen; sa
tivrenost
kvarom
discrepant - razliit; nedosledan,
disembark - istovar, iskrcavanje, rasprotivrean, oprean
tereenje
discrete - razdvojen, odvojen, disdisembarkation - istovaranje, iskrkretan
cavanje
discriminant - diskriminantan
disengage
- iskljuiti, razdvojiti, razdiscriminate - raspoznavati, razlijediniti, razdvajati iz kola, oslobakovati ; razreavati, razdvajati
ati
discriminating - diskriminacioni;
disengagement - iskljuenje, razrazlikujui; specifini
dvajanje, razjedin javan je, odvajanje
discrimination - diskriminisanje, razogoliti,
likovanje, raspoznavanje; selektiv- disforest - obeumiti,
pretvarati umske povrine u obranost; sposobnost razdvajanja, razdive, kriti
dvajanje instrumenta; ~, bearing disgerminator - dierminator

disgorge

896

disgorge - izvrtati
dish - ploa, stepen (ventila), ploast; aa, davati aurast oblik,
izgibati; ~, developing - kada za
razvijanje, posuda za razvijanje; ~,
evaporating - aa za isparavanje,
aparat za isparavanje; ~ of wheels
- zanoenje tokova; ~, parabolic
- parabolini reflektor; ~, Petri Fetrijeva aa; ~, washing machine - maina za pranje posua
dished - polusferni, ugnuti, aastog
oblika;graduisan,kariran; ~,plate
- visei lim, koritasti lim
dishing - naprslost, hrapavost
disinfect - dezinficirati, dezinfikovati
disinfectant - dezinfekciono sredstvo
disinfection boiler - kazan- za de
zinfekciju
disinfector v. disinfection boiler
disintegrate - usitnjavati, omekavati, razdvajati na sastavne delove,
rastvarati se
disintegrating (flouring) mill dezintegrator
disintegration - dezintegracija, usitnjavanje, razdvajanje, razlaganje, raspad; ~, alpha - alfa raspad; ~,
atomic - atomski raspad; ~, beta
- beta raspad; ~, concrete raslojavanje betonske smee; ~ of
rocks - raspadanje stena; ~,
radioactive - radioaktivni raspad;
~, spontaneous - spontani raspad
disintegrator - dezintegrator
disintoxication - neutralizacija otrova
disjon - razjedinjavati, razdvajati,
ralanjivati; razmicati
disjunction - razjedinjenje, ralanjen je; razmicanje kola
disjunctor - prekida, iskljuiva
disk - disk, krug, ploica; tariranje;
~, abrasive - abrazivni krug, bruena ploa; ~, audio - gramofonska
ploa; ~, azimuth - azimutski
krug, azimutna ploa; ~, balanced
- balansirani disk; ~, base - osnovna spojnica, osnovni sastav; ~,
bearing - potporna ajbna; ~,
blow-out - predostroni dijagram;
~, brake - disk konice, koioni
disk; ~, burst(er) - predostroni
dijagram; ~, cam - disk breg; ~,

disnormality

carborundum - karborundni krug;

~, damping v. clutch disk; ~,
clutch - frikc ioni disk, disk spojnica;
~, crank - krivi disk; ~, cutting tanki abrazivni krug, no; ~, diffusion - difuzioni disk; ~, drop signalni cilindar; padajui klip, ~,
eccentric - ekscentrini disk, ekscentrina ajbna; ~, emery v.
ab.-asive disk; ~, falling v. drop
disk; ~, friction - frikcioni disk,
frikciona s ojnica; ~, guide atariarc..,! ajbna, fiksna ajbna;
~ ; impeil-sr - disk radnog toka;
~, index - razdvojni disk; ~,
interrupter - komutator, disk prekida; ~, lens - optiki disk, soivo; ~, matrix - fotomatrini
disk; ~, Newton's colour - Njutnovi prstenovi; ~, piston - prsten
klipa, karika; ~, pressure - zaptivna karika; ~, recording - gramofonska ploa; ~, retarding v.
brake disk; ~, sanding - bruena
ploa, lifovana ploa; ~, saw cirkularna testera, cirkular; ~,
signal - signalni prsten, signalni
krug; ~, slotted -.prsten sa prorezom; ~, stroboscopic - stroboskopski prsten; ~, tell-tale - kontrolno okno; ~, timing - prsten
za regulisanje momenta paljenja; ~,
toothed - zupasti prsten, zupasti
disk, zupanik; ~, turbine - disk
turbina
disk-shaped - disk-oblika, oblika
diska
dislocate - dislocirati, premetati,
naruavati
dislocation - dislokacija, naruavanje,
pomeranje; bacanje
dislodge - pomerati, pomerati sa
mesta; otkloniti zavisnost
dismantle - demontirati, razdvojati
na delove
dismember - ralanjivati, razdvajati
dismount - skidati, razdvajati, demontirati; prebacivati se
dismountable - demontiran, skinut
dismutation - dismutacija, pregrupisavanje
disnormality - abnormalnost, nenormalnost

disomatic

897

disomatic - egzogeni
disorder - rastrojstvo, dezorganizacija, bez reda
disoxidation - redukcija, dezoksidacija, kaljenje
dispatch (despatch) of exibits transport sajamskih eksponata; ~
of luggage - predaja prtljaga
dispatcher - dispeer, odailja, kontrolor; ~, load - dispeer koji
upravlja rasporedom optereenja;
~, train - dispeer vozova; ~,
yard - stanini dispeer
dispatching - dispeerizacija, dispeerska kontrola, dispeersko upravljanje kretanja vozova; ~, load raspored optereenja, dispeerizacija optereenja
dispensary - dispanzer
dispense - rasporeivati, razdavati
dispenser - automat za razlivanje
dispensing - naliv, razliv, sliv; razdavanje, predavanje
dispersal - rasipanje, rasturanje,
ratrkanost
dispersant - disperzant, detergentni
aditiv motornim uljima
disperse - dispergovati, rasejavati
disperser - dispergator, dispergujui
elemenat
dispersing - dispergovanje, rasejavanje
dispersion - disperzija, dispergovanje, rasejavanje, rasejanje, rasturanje, gubitak; raseljenje; ~, anomalous - anomalna disperzija;~
atomic - atomska dispeizija; ~,
flank - magnetna disperzija u eonim delovima (elektrinih maina);
~, linear - linearna disperzija;
~, normal - normalna disperzija;
~ of rubber - disperzija kauuka;
~, rotary - rotaciona disperzija;
~, spatial - prostorna disperzija,
zapreminska disperzija; ~, thermal
- toplotna disperzija, tasejanje toplote; ~, ultrasonic material disperzija materije ultrazvukom
dispersionless - bez gubitaka, bez
rasejanja
dispersity - disperznost
dispersive - dispergujui, rasejavajui
dispersoid - disperzna faza, koloid
57 Renik

display
displace - premetati; zamenjivati
displacement - premetanje, pomeranje; stenjenje; vodeno meanje;
radna zapremina; produktivnost pumpe ; ~, actual - radna zapremina;
~, continental - pomeranje kontinenata, pokretanje kontinenata;
~, electric - elektrino pomeranje;
~, elevator - elevator, otklanjanje
uticaja visine; ~, engine - radna
zapremina; ~, horizontal - pomeranje po horizontali, horizontalno
pomeranje; ~, linear - linearno
pomeranje; ~, longitudinal longitudinalno pomeranje; ~, magnetic - magnetno pomeranje;
~ of track - pomeranje puta; ~, pattern - pomeranje
rasta; ~, phase - pomeranje faze;
~, pip - pomeranje granica, pomeranje granica gieke; ~, piston radna zapremina cilindra; ~, rudder - otklanjanje uticaja pravca; ~,
step - skokovito pomeranje, stepenasto pomeranje
displacer - pomera
display - reprodukovanje, prikazivanje, reprodukcija, proizvoditi; reproduktor, ureaj za repiodukciju;
indikator; pokazivanje, predstavljanje; ~ A v. range-amplitude
display; ~, air - avijaciona parada, avijaciona izloba; ~, analog
- analogno predstavljanje; ~ B v.
range-bearing display; ~ C indikator tipa C (azimut se meri
po horizontali, ugao cilja po vertikali); ~, Cartesian - Dekartov
koordinatni sistem; ~, clear jasna indikacija, itljiva indikacija;
~, complex - sloeni indikacioni
ureaj; ~, computer - indikacija
pomou kompjutera; ~, concise neitka indikacija, koncizna indikacija; ~, conventional - linearna
indikacija, konvencionalna indikacija; ~, converter - konverter-indikator, aparatura za reprodukciju; ~, double-dot - dvotakasta
indikacija; ~, instruction - instrukciona indikacija; ~, item - izlobena roba; ~, material - dekoracioni materijal; ~ of capital
equipment - ponuda investicionih

display

898

dobara; ~ of most restrictive

speed - pokazivanje minimalne brzine; ~, off-centre-plan - indikator krunog posmatranja sa pomerenim centrom; ~, pictorial panoramna indikacija; ~, radar radarska indikacija, radio-lokacioni
indikator; ~, range-amplitude indikator tipa A, indikator daljine;
~, range-bearing - indikator tipa
B, indikator daljina-azimut; ~,
realistic-panoramna indikacija; ~,
sector - sektorsko osmatranje, sektorska indikacija; ~, stand - Stand;
~, surface - izlobena povrina;
~, television - televizijski indikator, televizijska indikacija; ~,
three-dimensional - prostorna indikacija, indikacija u tri dimenzije;
~, visual - vizuelna indikacija, vizuelni indikator
disposal - razmetanje; udaljenje,
odstranjenje; ~ at failure - raspored pri kvaru; ~, ground - zakopavanje u zemlju radioaktivnih
otpadaka; ~, overburden - rastvaranje stena, raspadanje stena; ~,
permanent - krajnje udaljenje,
permanentno udaljavanje; ~, refuse - uklanjanje neistoa, odstranjenje neistoa; ~, spoil - formiranje odronom; ~, trade waste obrada korisnih voda
disposition - raspolaganje, razmetanje, raspored, ureenje, araniranje
disproportion - disproporcija, neproporcionalnost, nesrazmernost
disqualify - diskvalifikacija
disrepair - oronulost, zaputenost,
neopravljenost
disreputable - zloglasan, pokvaren,
koji ne uiva dobar glas; istroen,
ishaban
disruption - raspad, ruenje; razruiti; rastur; proboj (dielektrika);
~, nuclear - raspad atomskog
jezgra, nuklearni raspad; ~- of
molecule - kidanje molekula, raspad molekula; ~ of schedule raspad grafika
disruptive - razruen, raspadnut;
probojni, pranjeni

distance
dissect - analizirati; rasecati, ralanjivati
dissected - ralanjen, izrezan
dissectible - razdvojen, ralanjen
dissection -' analiza, ralanjenje,
ralanjivanje,razlaganje; ~ , i m a g e
- razlaganje slike
dissector - disektor (predajna televizijska cev); ~, image - disektor slike
disseminate - rasejavati, sejati (seme);
natapati, potapati; rasprostirati
dissemination - rasprostranjenje,
rasporeivanje, predaja
dissepiment - disepiment, pregrada,
pregraivanje
dissimilation - disimilacija
dissipate - rasejavati, rasipati
dissipation - rasejavanje, gubitak,
disipacija (npr. energije u atmosferi) ; ~, anode - anodna disipacija,
rasejavanje na anodi; ~, heat toplotna disipacija, rasejavanje toplote; ~, plate v. anode dissipation ; ~, power - rasejavanje snage;
disipacija energije; ~, turbulent turbulentna disipacija
dissipative - disipativni, rasejavajui,
koji vri rasejavanje
dissipator - disipator, koji gubi
(energiju)
dissociate - razdeliti, razjedinjavati,
disocirati, razdeliti, razlagati
dissociation - razlaganje, raspad, disocijacija; kreking-proces; ~, electrolytic - elektrolitika disocijacija
dissolution - rastvaranje, razlaganje;
rasejanje
dissolve - rastvarati, razlagati; rasejavati
dissolved - rastvoren, tean
dissolvent - rastvara
dissonance - disonanca, nekosekventnost
distance - odstojanje, interval, rastojanje, daljina, udaljenost; ~, air vazduno rastojan.je, daljina leta
aviona; ~, angular - ugaono rastojanje; ~, arcing - zazor iskre,
zazor luka, zazor varnice; ~, braking - koei put; ~, clear - rastojanje vidljivosti; ~, cone - duina koju obrazuje razdvojni konus'; ~, crow-flight - rastojanje

distance

899

distillation

sparking distance; ~, surface po pravoj; ~, cut-off - prag-ras- |

povrinsko rastojanje, stvarna datojanje ekranisanja; ~, effective ljina (leta rakete); ~, take-off efektivno rastojanje; ~, electrical
uzletna daljina; ~, track - ras- svetlosna jedinica rastojanja (svettojanje preeno na zemlji, putna
losna godina, svetlosna mikrosedistanca; ~, transmission - dakunda); ~, ellipsoidal - rastoljina transmisije, daljina predaje; ~,
janje na elipsoidi, rastojanje na sfetrue - stvarno rastojanje, realno
roidi; ~, focal - fokusno rastorastojanje; ~, viewing v. visibility
janje; ~, fuel - rezerva goriva,
distance; ~, visibility - daljina
rezerva toplote; ~, gauge for
vidljivosti; ~, wire - rastojanje
sleepers - rasporednik pragova; ~,
meu nitima (u mrei konaca); ~,
geodetic - duina linije na terenu
zenith - zenitno rastojanje
po zemljinoj elipsoidi; ~, grazing
- rastojanje po tangenti; ~, great distance-type - distancioni, daljinski,
daljinskog tipa
circle - rastojanje po velikom
krugu; ~, ground - rastojanje na distant sign - predsignal
zemlji, rastojanje na terenu; ~, distemper - posna boja
distempering - bojenje posnom bohyperfocal - hiperfokusno rastojom, malanje
janje; ~, infinite - neodreeno
distend - naduvati, naduvati se, razrastojanje, beskonanost; ~, interduvati, razduvati se; rastegnuti
nodal - rastojanje izmeu centara,
optiki interval; ~, interocular - distensible - rastegljiv, elastian
distension - rairenje, rastezanje
oni bazis; ~, interpupillary v.
interocular distance; ~, load - distill - destilovati
distillate - destilat, destilovati, porastojanje transporta tereta; rasgon; ~, alcoholic - pogoni alkotojanje istovara; ~ of run - duhola; ~, engine - kieking-destilat,
ina dometa; ~, orbital - orbidestilat kreking-fabrike; ~, heavy
talno rastojanje, orbitno rastojanje;
tar - teki smolasti destilat;
~, out-to-out - rastojanje meu
intermediate
meudestilat
krajnjim takama; ~, overlap meu-pogon, meu frakcija;
duina dela za prikrivanje; ~,
kerosene - kerosinov destilat;
piece - lim za vezu, spojni lim; ~,
light - laki pogon, laka frakcija;
polar - polarno rastojanje, radijuslong - iroka frakcija; ~, middle
-vektor (u sistemu polarnih koordi- srednja frakcija; ~, overhead nata); ~, principal - glavno rasprelazni pogon; ~, paraffin tojanje; najkrae rastojanje od take
parafinov destilat; ~, power posmatranja do povrine projekjaki alkohol; ~, pressure - prestovanja; ~, projection - rasto-destilat; ~, raw - neoieni
janje u projekciji; aero-foto rastodestilat; ~, side-cut - boni pojanje od prednje vorne take obgon; ~, wax - parafinski destilat
jektiva do ravni projektovanja; ~,
reference - rastojanje do linije
distillating - destilacija, prerada
mree koordinata; ~, rolling - distillation - destilacija, prerada;
duina dometa; ~, scraper - du~, air - destilacija (produkta
ina dostavke skreperom; ~, screen
nafte) pri atmosferskim uslovima;
~, analysis - destilaciona analiza,
- rastojanje meu ravnima mree
odreivanje frakcionog sastava nafte
i svetlosno-osetljivog sloja; ~, skip
ili drugih smea; ~, batch - pe- zona mirovanja; ~, slant - rasriodina destilacija; ~, coal - suva
tojanje po padini; ~, slope - rasdestilacija kamenog uglja; ~, contojanje po strmini; ~, sparking tact - kontaktna destilacija ulja; ~,
nstojanje pranjenja, rastojanje varcontinuous - neprekidna destilaniara, duina varnice; ~, spheric
cija; ~, crude - destilacija nafte,
- sferno rastojanje; ~, stopping v.
prerada nafte; ~, curve - destilabraking distance; ~, striking v.

distillation

900

dona kriva, dobija se grafikim

predstavljanjem zapr. procenata destilata u zavisnosti od temperature;
~, destructive - destruktivna des
tilacija; ~, differential - diferencijalna destilacija, frakciona prerada; ~, dry - suva destilacija; ~,
equilibrium air - ravnotena destilacija benzina sa vazduhom; ~,
flash - jednostepeno isparenje;
jednostepena destilacija; ~, fluidized - destilacija u pseudoarkom
sloju; ~, fractional - frakciona
destilacija; ~, gasoline - destilacija benzina; ~, loss - gubici pri
destilaciji; ~, low-temperature niskotemperaturna destilacija; ~,
molecular - molekularna destilacija; ~, naphta - destilacija
nafte; ~, pyrogenic - destruktivna
destilacija, suva destilacija;
~,
range, boiling range - raspon
destilacije, razlika temperatura poetka i kraja destilacije; ~, resinous wood - suva destilacija drveta; ~, steam - destilacija vodenom parom; ~, straight-run prava destilacija; ~, vacuum destilacija pod vakuumom;
~,
wood - suva destilacija drveta
distillatory - destilujui
distiller - destilator
distillery - fabrika vina, fabrika
alkohola; ~, tar - fabrika smole
distilling - destilacija, prerada
distinct - javan, jasan
distinction - razlika, pravljenje razlike; odlika, posebno obeleje; odlikovanje
distinctive - karakteran, razliit
distinguishability - mogunost razlikovanja, razlinost
distort - deformisati, deformisati se,
iskriviti (se)
distorted - deformisan, iskrivljen,
izoblien
distortion - deformacija, iskrivljenje,
izoblienje; distorzija; rastezanje;
~, amplitude - distorzija amplitude, izoblienje amplitude; ~,
anisotropic - anizotropna distorzija; ~, aperture aperturna distorzija, aperturno izoblienje; ~, barrel - bona distrozija; ~, bias te-

distribution
legraph - skraivanje ili produavanje telegrafskih impulsa; ~, delay eho-distorzija, eho-izoblienje; ~,
dial - distorzija impulsa; ~, echo eho-distorzija, eho-izoblienje; ~,
frequency - frekventna distorzija;
~, harmonic - nelinearna distorzija; ~, intermodulation intermodulaciona distorzija, izukrtana distorzija, izukrtano izoblienje; ~, line - linearna distorzija,
linearno izoblienje, linijska distorzija; ~, linear - linearna distorzija, linearno izoblienje; ~,
modulation - modulaciona distorzija, modulaciono izoblienje; ~,
non-linear - nelinearna distorzija,
nelinearno izoblienje; ~, nuclear
- deformacija jezgra, deformacija
nukleusa, distorzija jezgra; ~ of
field - distorzija polja, izoblienje
polja; ~, pattern - distorzija delova, distorzija lanova; ~, phase fazna distorzija, fazno izoblienje;
~, tonal - distorzija tonova, iskrivljenje tona; ~, under load deformacija pod teretom; ~, volume - distorzija zapremine, iskrivljenje zapremine; ~, wave izoblienje oblika signala
distortionless - neizoblien, neiskrivljen
distress - havarija, lom, lomljenje
distressed - jako povreen, jako
iznoen
distribute - rasporeivati, rasprostranjivati, razmetati
distributed - raspodeljen; ~, evenly
- ravnomerno raspodeljen; ~, normally - normalno raspodeljen; ~,
statistically - statistiki raspodeljen
distributer v. distributor
distributing~, bars - podeora armatura, montano gvode; ~, canal - razvodni kanal
distribution - rasporeenje, rasprostranjenje, raspodela, distribucija;
~, arbitrary - arbitrana raspodela; ~, asymmetric(al) - asimetrina raspodela; ~, asymptotic - asimptotsko rasporedenje,

distribution

901

asimptotska raspodela; ~, bars podeona armatura, montanogvode; ~, binomial - binomijalno rasporeenje, binomijalna distribucija; ~, Boltzmann - Bolcmanova raspcdela, Bolcmanova distribucija; ~, cosine - kosinusna
raspodela, kosinusna distribucija;
~, directional - direkciona raspodela, direkciono rasporedenje; ~,
energy - raspodela energije, distribucija energije; ~, field - distribucija polja, raspodela polja; ~,
Gaussian - Gausova raspodela; ~,
general - opta raspodela; ~, generalized - uoptena raspodela;
~, gravity - raspodela pod dejstvom sile gravitacije; ~, heat toplotna raspodela; ~, initial poetna raspodela; ~, isotropic izotropna raspodela; ~, lattice reetkasta raspodela; ~, momentum - raspodela impulsa, raspodela
koliine kretanja; ~, normal normalna raspodela; ~ of illumination - raspoied osvetljenja; ~
of runs - raspodela procesa; ~ of
sequence -raspodela redesleda; ~,
observed - uoena raspodela; ~,
overhead - gornja raspodela; ~,
parametric - paiametrijska raspcdela; ~, particle size - raspodela estica po razmerama, raspodela estica po dimenzijama; ~,
random - sluajna raspodela; ~,
replenishment time - raspodela
vremena popunjavanja zaliha; ~,
rods v. distribution bars; ~,
seam - raspodela slojeva; ~,
size - raspodela po razmerama, raspodela po dimenzijama; ~, spectral - spektralna raspodela; ~,
steam - raspodela pare, distribucija pare; ~, stress - raspodela
napona, distribucija napona; _ ~,
system - distribuciona mrea;' ~,
unimodal - unimodalna raspodela;
~, velocity - raspodela bizina,
distribucija brzina; ~, weight raspodela teina
distribution-free - neparametrijski
distributor - distributor, rasporeiva; magistrala; usmeravajui aparat; ~, binder - distributor ve-

dock
zanih materijala; ~, composition - distributor kompozicija boja;
~, current - distributor struje,
distribuciona linija; ~, gravity distributor preko slobodnog toka;
~, impulse turbine - distributor
turbine; ~, line - linijski distributor; ~, manure - distributor
semena; ~, motor-driven - distributor pomou motora; ~, movable - distributor po visinama; ~,
oil - distributor ulja; ~, pressure
- distributor pritiska; ~, primer distributor sistema za zalivanje; ~,
rotary - rotacioni distributor, centrifugalni distributor; ~, stock distributor taloga; ~, terminal krajnji distributor; ~, traffic distributor poziva; ~, two-spark auto-distributor dvojnog paljenja
district~, heating - kvartovno grejanje;
~, road - lokalni put
disturbance - smetnja, remeenje,
naruavanje, nered, uznemiravanje
disturbed~, sample - poremeeni uzorak;
~, structure - poremeena struktura
disuse - neupotreba; stajanje; rashodovanost; izbaciti iz upotrebe
disused - izbaen iz upotrebe; neupotrebljavan, neprimenjen
ditch - rov, jarak, odvodni jarak
diver - gnjurac
diver's equpment - gnjuraka oprema
divergence - razilaenje, odstupanje,
neslaganje, divergencija
divergency v. divergence
divergent - razlian, koji odstupa,
neslagajui, divergentan
diverse - raznovrsni, neslian; razliit, raznolik
diversion - provizoran put; ~ of
road - devijacija puta; ~, tunnel otponi tunel
dividing partition - pregradni zid;
~, wall - pregradni zid
division - deoba, podela, odeljenje
(radne organizacije), neslaganje
DNOC - dinitroortokrezol, insekticid
dock - dok

doctor

902

dote

vrata; ~, frame - drvodeljski radoctor - no za skidanje, popravgastov, ragastov, parapettok, okvir

ljanje; ~, test - doktor-proba na
vrata; ~, fulsh panel - ravna
sadraj merkaptara u benzinima;
vrata; ~, furniture - okov za
~, treatment - doktor-postupak
vrata; ~, glass - zastakljena vrata;
za eliminisanje merkaptana iz ben~, handle - drka za vrata; ~ in
zina (slaenje)
frame - vrata u stoku (u ramu),
doctrine - doktrina, princip; ~,
vrata sa zubom; ~, knob - druker,
operating - princip rada; radni
okretno dugme za vrata; ~, knob,
princip
fixed - dugme za vrata; ~, lever
document - dokument, pismeni dohandle - kvaka za vrata, diska za
kaz; ~, parameter - dokument
vrata; ~, lining - oplata vrata,
o parametrima; ~, repair - pisobloga vrata, postava, futer; ~,
meni dokaz o popravci
loading - utovarna vrata; ~, lock documentary - nastavni film; ~,
brava; ~, panel - ispuna, fining;
colour film - dokumentarni film
~, sach v. casement door; ~,
u boji
sill - prag, kuni prag; ~, single
documentation - dokumentacija; ~,
wing - jednokrilna vrata; ~,
design - konstrukriona dokumenspring - zadra za vrata, automat
tacija; ~, engineering - tehnika
za vrata; ~, step - kuni prag,
dokumentacija; ~, maintenance prag; ~, stop - odbojnik; ~, with
dokumentacija odravanja; ~, rejamb lining - vrata sa postavom
pair - dokumentacija popravke
dope - dodatno sredstvo, firnajz,
dodged-up - u neispravnom stanju
avionski lak, rastvor filma, dodatak
dog - klanfa, pijavica, spona, koba
gorivu, aditiv, usporiva vezivanja;
dolina - karsno polje, dolina
~, fuel - antidetonacioni dodatak
Dolomite - dolomit; ~, refractory
(gorivu); ~, nitrate - nitrolak
brick - dolomitna opeka
doped lubricant - mazivo sa adiDolomitic limestone - dolomitski
tivima, legirano" mazivo
krenjak
dopes (additives) - aditivi, materije
domain - domen, oblast, delokrug.
koje, dodate u malim koliinama u
sfera; ~ of convergency - oblast
derivate nafte i druge proizvode,
konvergencije; ~ of definition vidno poboljavaju osobine proizdomen (sfera) definicije; ~, time
voda
- vremenska oblast
Doric order - Dcrski red
dome - kupola, kube
dormer - krovna bada, bada,
domestickrovni prozor, tavanski prozor
~, demand - potranja na dodormitory - spavaonica
maem tritu; ~, market - dodosimeter - dozimetar, instrument
za merenje doze radioaktivnosti
mae trite
zraenja, ureaj za merenje apsordoor - vrata, kapija; ~, air - ventibovane doze (zraenja); ~, clinical
laciona vrata; ~ and window
forniture - okovi za vrata i pro- kliniki dozimetar
zore; ~, armoured - protivpodosimetry
- dozimetrija
arna vrata (armirana gvoem); ~,
back plate - ild za vrata; ~, bell - dot - taka, Morzeova taka; mrlja
(TV); ~, interlace - redanje tazvonce, zvono na vratima; ~, case aka (elemenata slike), preplitanje
stolarski ragastov, ragastov, oplata
taaka (TV); ~, product - skavrata; ~, casement - zastakljena
larni proizvod (vektora); ~, screen
vrata; ~, check - zadra za vrata,
- takasti raster; ~, sequential
automat za vrata; ~, chin - lanac
system - sistem redosleda predaje
na vratima; ~, discharge - iselemenata (taaka) boje
tovarna vrata; ~, end - zadnja
vrata (auto); ~, entrance - ulazna
dote - truo (drvo)
vrata; ~, finishing - oblaganje

dotted line

903

draw

doubling - dubliranje; dupliranje;

dotted line - takasta linija
udvajanje; duplirajui, udvajajui
dotting wheel - toki za pisanje
doubly-trussed beam - dvojno
(registratura)
armirana greda
doubledoubt - sumnja, neopredeljenost
~, anglefish-plate - dvougaona
vezica; ~, bevel butt weld - Dove's law - Doveov zakon
dowel - ep; modanik
K-av; ~, cofferdam - stepenasti
downzagat; ~, cross-over - dvostruka
~, comer - prelivna cev destilakolosena veza; ~, curve-switch cionih kolona, kroz nju se odvodi
krivinska skretnica, luna skretnica;
tencst sa jednog poda na sledei,
~, door - dvostruka (dupla) vrata;
nii; ~ -fall - pad
~ -duty - sa dve upotrebe, sa dve
namene; ~, Flemisc bond - downpipe - oluna cev
poljski prevez, gotski prevez; ~, downtime - vreme (prinudnog) stajanja; izgubljeno vreme, ekanje,
floor - dvojna tavanica; ~, framed
zastoj; ~, scheduled - planirano
floor v. double floor; ~, hanging
vreme stajanja; ~, total - ukupno
truss - dvojna vealjka; ~, headed
vreme stajanja; ~, unexpected rail - dvoglava ina; ~, heart neoekivano vreme stajanja; ~,
dvostruko srce; ~, hinged arch unscheduled - neplanirano vreme
dvozglobra svod; ~, J butt weld stajanja
K-av; ~, joist - blizni nosa; ~,
pitch - dvcvodni nagib; ~, pitch downtrend - opadanje, sniavanje
roof truss - dvovodni nosa; ~,
(npr. svojstava)
pitched roof - dvovodni krov, dowsing - radiestezija
sedlasti krov; ~, point - dvojna dozer - dozer
taka; ~, points - dvostruka skret- drag - negativno trenje kod ipova
nica; ~, row of sheeting - dvos- Drager-Indicating-Tube - Dregetruki priboj; ~, sapwood - dvosrova indikatorska cev, indicira pritruka beljika; ~, sided round tosustvo otrovnih ili eksplozivnih gaothed-plate - geka spajalica za
sova (promenom boje)
drvo, geka modanik; ~, sleeper
dragline(under joint) - dvostruki prag;
~ excavator - kabelbager, kabel~, slip points - jednopostavna
skreper; ~ scraper - kabelskreper
ukrsna skretnica, dvojna ukrsna drain - kanalizaciona cev; ~, backskretnica, engleska skretnica; ~,
-drop at manhole - kaskada u
tlope - dvovodni nagib; ~, slope
zidanom silazu; ~, cock - ispuna
roof- dvovodni krov, sedlasti krov;
slavina; ~, fitting - ep na zglob,
~ -storied - dvospratni; ~
vira; ~, pipe - drenana cev; ~
witch - dvostruka skretnica; ~,
tile v. drain pipe; ~ trench tie - kleta; ~, T-iron - dvostruki
drenani rov
T-ptofil; ~, track line - dvokolosena pruga; ~, vault - dvojni drainage - odvodnjavajne, kanalizacija; ~, adit - drenana galesvod; ~, vee weld - iks-av (X-av);
rija; ~ by electro-osmosis - dre~, V weld - iks-av OC-av); ~
naa elektroosmozom; ~ by vacuWarren-truss - lombina reetka;
um method - drenaa vakuum~, web compound girder v.
-metodom; ~ conduit - kolektor
double web girder; ~, web
plate-girder v. double web gir- drains - kanali
der; ~, webbed girder - dvo- dramatic - dramatian
zidni nosa, eliri nosa sa dva draught (draft) - promaja; ~,
gauge - mera promaje, manometar
zida; ~, welt - dvostruki (dupli)
koji meri male diferencijalne priprevoj, dvostruki rub; ~, window
tiske; ~, regulator - regulator
- dvostruki prozor; ~ wing door promaje
dvokrilna vrata
draw - ispustiti; izabrati; sastaviti

drawback

904

drawback - smetnja; prepreka; nezgoda; nedostatak

drawbridge - most za dizanje
drawing - plan, crte; izvlaenje;
skica; ~, bar - longarina, poduna
greda; ~, diagrammatic - dijagramski crte; ~, layout - crte
rasporeda; ~, oil - ulje za izvlaenje metala; ~, paper - crtai
papir; ~, room - salon; ~, shop
(working) - radni (pogonski) crte
drawings of house services - instalacioni planovi
drawn - uzet; nacrtan; ~, independently - nezavisno uzet, nezavisno nacrtan
dress - obraditi; urediti; doterati
dressed stone - kvader, tesan kamen,
tesanik
dressing - ureivanje, doterivanje;
obrada, tretman; apretura; ~, room
- svlaionica; ~, weatherproof tretman za vodonepropustivost
drier - suilica
drift - pomeranje; usmeravanje; kolebanje; ~, long-term - dugorono
pomeranje; ~, parameter - pomeranje, skretanje parametara; ~,
performance - smanjenje performanse; ~ with age - pomeranje
(svojstava) sa rokom upotrebe; ~
with use - pomeranje izazvano upotrebom
drifting - pomeranje, kolebanje; kolebajui, pomerajui
driftsand - ivi pesak, teni pesak
drill - svrdlo, burgija, borer; mina;
~, bit - burgija, builica
driller - miner
drilling - probijanje tunela, prokopavanje tunela, izbijanje tunela;
buenje; ~, bits - buae dleto; ~,
core - jezgro buotine; ~, derrick - toranj za buenje; ~, fluid isplaka, suspenzija gline u vodi koja
se ubacuje u buotinu (za naftu)
u cilju odravanja hidrostatikog
pritiska, hlaenja dleta i odnoenja
opiljaka; ~ holes in a wall dubljenje zida, temovanje; ~, log
- dnevnik sondiranja, sondani protokol; ~, machine - builica; ~,
mud ~ opiljci buenja; ~, oil
(grease) - ulje za buenje; ~, pat-

dubbing (of a film)

tern - ema miniranja; ~, platform - platforma za buenje ispod
povrine mora; ~, pressure pritisak buenja, izraava se u
kg/cm prenika dleta; ~, progress
- brzina buenja, izraava se u
m/h, zavisi od vrste i strukture
terena; ~, rig (drill rig) - buaa
garnitura, sendani aparat
drinking~, fountain - higijenska esma; ~,
water - pitka voda
drip - ckapnica, vasernaz; ~, feed
lubricator - kapalica, ureaj za
podmazivanje kapanjem ulja
driven~, pile - pobijeni ip; ~, well cevni bunar
driver - voza
driving~, belt - kai, remen; ~, pulley kainik, ajbna
drop~ -ball-viscosimeter - viskozimetar sa padajuom kuglom (Hopplerov viskozimetar); ~, hammer runa makara; ~ -point of bitumen - taka kapanja bitumena
dropproof - nekapajui, koji ne kaplje
dropping - kapanje; kapajui
dry~ -cleaning shop - servis za ienje odela; ~, density - suva
teina, suva gustina; ~, holes ulane, tavanska mina; ~, joint neispunjena spojnica, prazna spojnica; ~, penetration surfacing zasuti makadam; ~, penning roliranje nasipa; ~, pitching v.
dry penning; ~, process penetration macadam - zasuti makadam; ~, residue - suvi ostatak;
~, return - suvi kondenzni vod;
~, rubble - suvi zid; ~, soling roliranje nasipa; ~, unit weight suva teina; ~, wall - suvi zid; ~,
walling v. dry wall; ~, weight suva teina
dual - dvojni, iz dva dela; udvojeni;
~ -mode - koji radi na dva naina;
~ -purpose - dvonamenski; ~
-rated - sa dve ocene; za dva reima
dubbing (of a film) - sinkronizacija

*Kt

90S

duct - kanal, ventialcioni kanal, aht;

kablovska cev; linija rashladnog
vazduha; sanduk sa bojom; ~ cleaner - cevna etka
dueter - om-metar za male otpore
ductile - diktilan, istegljiv, rastegljiv, plastian (hladno obradiv); ~,
cast iron - liv sa lopaticama grafita; ~, fracture - lom (rez) skoavanjem (makazama)
duetilimeter - duktilometar
ductility - istegljivost, duktilitet, izduljivost, rastegljivost; ~, limit granica istegljivosti; ~ of bitumen
- duktilitet bitumena; ~ tester duktilometar
ducts - kanali
dud - neuspeh; neispravan; orak;
neeskploatisan; neaktivan
dumb-waiter - dizalica za hranu
dummy - maketa, model; lani, fal,
imitirajui; ~, joint - prividna spojnica; ~, lock - ukopavajua btava;
~, rivets - konstruktivni zakivci,
zakivci za spajanje
dump - kipa, mesto istovara iskopa
dumper - damper, kiper
dumping~ over the end - nasipanje sa
ela; ~ wagon - vagonet sa sandukom za izvrtanje, kipvagonet
dune - dina, peans dina
duplex - dupleks.. dvostruk, dvogub
duplicability - udvestruivost, reproduktivnost
duplicate - udvostruiti, udvojiti,
duplirati; duplikat, kopija; ~ of
waybill - kopija tovarnog lista
duplication - udvestruavanje, udvajanje; umnoavanje, dupliranje; ~,
component - dupliranje elemenata;
~, functional - funkcionalno dupliranje; funkcionalno udvajanje; ~,
partial - delimino udvajanje; delimino dupliranje; ~, work poslovi umnoavanja
durability - trajnost, izdrljivost, dugotrajnost ; ~, chemical - hemijska
trajnost, hemijska otpornost; ~,
continuous - kontinualna (neprekidna) trajnost; ~, light trajnost na svetlosti; ~ of pavement - trajnost kolovoza; ~,
service - vek upotrebe; radni vek;

duty
~, surface - povrinska trajnost
(izdrljivost); trajanje povrine
durable - izdrljiv, dugotrajan, otporan, trajan
duration - trajanje, postojanost, dugotrajnost, duina veka; ~, effective - efektivno trajanje; ~, life
- radni vek; vreme korienja; ~ of
a call - trajanje razgovora; ~ of
exposure - trajanje izlaganja; ~ of
load application - trajanje primene optereenja (tereta); ~ of the
Fair - trajanje sajma
dust - praina, otpaci iz kue, biljna
praina; ~, aspiration - usisavanje praine; ~, bin - kanta za
smee; ~, binding oil - ulje koje
vezuje prainu; ~, cage filter filter doboa za prosejavanje; ~,
car - vozilo za odvoz smea; ~,
catcher - separator praine; ~,
coal - ugljena praina; ~, collecting equipment - postrojenje
za odvajanje praine; ~, exhaust apsorbovanje (usisavanje) praine;
~, guard - zatita od praine; ~
-laden air - pranjav vazduh, vazduh sa ukljucima vazduha; ~,
man - radnik koji odvozi smee;
~, precipitation - talog praine;
~ -proof- zaptiven protiv praine;
~, remover - ciklon, odvaja
praine; ~, respirator - maska,
zatitna maska protiv praine; ~,
supperssion - suzbijanje praine;
~, washer - zatitni prsten protiv praine
duster - usisiva praine, raspriva,
raspraiva (pri zatiti bilja), separator otpadaka, kolektor otpadaka;
krpa za brisanje praine
dutch close stove - irska pe
duty - zadatak, obaveza; reim rada,
norma; obaveznost; sfera delatnosti;
~, arduous - teak reim rada; ~,
constant - postojani reim rada; ~,
continuous - neprekidni reim
rada; ~, critical - kritini reim
rada; ~, extra - posebno optereenje; ~, extra-heavy - posebno
teko optereenje; ~, heavy (high)
- teak reim rada; ~, intermittent - povratno-kratkotrajni reim rada; ~, light (low) - lak

duty
reim rada; ~, medium - srednji
reim rada; ~, medium heavy
(moderate) - umereni reim rada;
~, momentary - trer.utni reim
rada; ~, operating - operativni
reim rada; ~, paid - ocarinjeno;
~, periodic - periodini reim
rada; ~, rated - deklarisani reim rada; ~, rugged - reim rada
sa povienim habanjem; ~, short- t i m e - kratkotrajni reim rada; ~,
standard - standardni reim rada;
~, standby - reim neoptereene
rezerve; ~, starting - poetni
reim rada; ~, temporary - privremeni reim rada; ~, uninterrupted - neprekidni reim rada; ~,
unpaid - neocarinjen; ~, varying
- promenljivi reim rada
dwelling - kua, stan, dom; ~,
hygiene - stambena higijena; ~,

906

dynamo

kitchen - stambena kuhinja; ~,

room - stambena prostorija; ~,
zone - stambena zona
dye-stuff industry - industrija boja
dyke - dajk, ica
dynamic~, coefficient - dinamiki koeficijent; ~, effect - dinamiko
dejstvo; ~, equilibrium - dinamika ravnotea; ~, force - dinamika sila, aktivna sila; ~, stress
- dinamiko naprezanje; ~, test of
a pile - dinamiko ispitivanje sipa;
~, test of material - dinamiko
ispitivanje materijala
dynamical similarity - hidraulina
slinost
dynamics - dinamika
dynamite - dinamit
dynamo - dinamo

signal reflektovan od povrine mora;

earth - zemlja; ~, auger - .
~, spin - spinski eho
builica; ~, cofferdam - zagat
od zemlje; ~, colour - zemljana economic area - privredna oblast;
~, assistance - privredna pomo;
boja; ~, dam - zemljana brana,
~, circles - privredni krugovi
nasuta brana; ~, flow - blatni
(pi.); ~, community - privredna
sliv; ~, removal - odvoz zemlje;
zajednica; ~, cycle - privredna
~, road - zemljani put
konjunktura; ~, development earthedprivredni razvoj; ~, importance ~, plug - uko utika; ~, Socket
privredni znaaj; ~, measure outlet - kutija uko utikaa
mera tednje; ~, plan - privredni
earthworks - zemljani radovi
plan; ~, planning - privredno
ease - lakoa, udobonst, ugodnost
planiranje; ~, results - privredni
easement curve - prelazna krirezultati (pl.)> ~> system - privvina, prelaznica
reda
economy - privreda; ~ of (in) space
easers - alom
-uteda prostora
easing wedges - dvojni klin
Edeleanu process - Edeleanu proeasy-lak
ces, ekstrakcija aromatskih ugljoeat - najedati, nagrizati, razarati
vodonika pomou sumpordioksida
eaten - izjeden, utroen
edge - ivica, granica, kraj, front; ~,
eave gutter - visei oluk, obeen
back - zadnja ivica, zadnji front; ~,
oluk; ~, trough - visei oluk,
front - prednja ivica, prednji
obeen oluk
front; ~, lagging - zadnji front;
eaves - ispad krova, streha, (streja)
~, leading - prednji front; ~,
rolled - zaobljena ivica, zaobljeni
echinus - ehinus
kraj; ~, sharp - otra ivica, otra
echo - eho, eho-signal, refleksija,
granica; ~, turned down - otvoreflektovani signal; ~, chaff- eho
rena ivica, zaobljena ivica
dipola; ~, flutter - viestruki
eho; ~, laser - laserski eho; ~, edging - bordura
optical - optiki eho; ~, phonon - editor - redaktor, izdava
fononski eho; ~, photon - fo- editorial office - redakcija
tonski eho; ~, polarized - polaeditorship - redakcija
rizovani eho; ~, Raman - Rama- education - edukacija, obrazovanje
nov eho, eho signala kombinacionog
effect - efekat, pojava, delovanje; ~,
rasejanja; ~, resonance Raman adverse - suprotan efekat, tetan
rezonantni Ramanov eho; ~, sea -

effect

908

efekat; ~, after - kasniji efekat; ~,

aperture - efekat otvora, izoblienje izazvano otvorom; ~, atmospheric lens - soivo efekat u
atmosferi; ~, attenuation - efekat
priguivanja; ~, blurring - efekat;
~, coherence - koherentni efekat;
~, collision narrowing - efekat
sudarnog suavanja; ~, commonopti efekat; ~, confounding zbunjujui efekat; ~, corrosion efekat korozije; ~, cyclic(al) ciklini efekat; ~, damaging tetan efekat; ~, degrading efekat pogoranja svojstava, degradirajui efekat; ~, depth-of-field
- efekat dubine polja; ~, destructive - destruktivni efekat; ~,
detrimental - tetno dejstvo; ~,
double-image - fantomni efekat;
efekat dvojne slike; ~, doubling efekat dubliranja; ~, equivalent ekvivalentni efekat; ~, erosion efekat erozije; ~, exposure efekat izlaganja; ~, filtering efekat filtriranja; ~, flicker - fliker efekat; ~, Franz-Keldysh Franc-Keldiov efekat (kod poluprovodnika u elektrinom polju);
~, frequency pulling - efekat pomeranja (vuenja) frekvencije; ~,
ghost - fantomni efekat, parazitna
pojava; ~, guest-host - efekat
gost-domain; ~, hazard - efekat
opasnosti; ~, image - efekat preslikavanja, ogledalo efekat; ~, immediate - neposredni efekat; ~,
indirect - indirektni efekat; ~,
inhibiting - inhibirajui efekat,
antikorozioni efekat; ~, interaction - efekat interakcije; ~, interplot - meuprostorni efekat; ~,
laser - laserski efekat; ~, level-crossing - efekat presecanja (prelaska) nivoa; ~, linear - linearni
efekat; ~, Linhor - Linhorov efekat; ~, main - glavni efekat; ~,
moisture - efekat vlage; ~, notch
- efekat zareza; ~ of ageing efekat starenja; ~, parallax - pojava paralakse, efekat paralakse; ~,
periodic - periodini efekat; ~,
permanent - permanentni efekat;
~, photoangular - fotougaoni efe-

efficiency

kat; ~, photoelectric - fotoelektrini efekat; ~, potential - potencijalni efekat, efekat potencijala; ~,

processing - efekat obrade; ~,
pulling - efekat vuenja; ~, pushing - efekat guranja; ~, pyroelectric - piroelektrini efekat; ~,
pyromagnetic - piromagnetski
efekat; ~, real - stvarni efekat; ~,
realignment - efekat preorijentacije; ~, residual - zaostali efekat;
~, residual-image - efekat zaostale slike; ~, sampling - efekat
odabiranja, efekat uzorkovanja; ~,
~, self-induced transparency efekat samoindukovane prozranosti; ~, self-locking - efekat
samosinhronizacije; ~, self-stabilization - efekat samostabilizacije;
~, self-terminating - efekat samoograniehja, efekat samozavravanja;
~, side - sporedni efekat; ~,
speckle - efekat granulacije; ~,
static fatigue - efekat statikog
zamora; ~, treatment - efekat
tretmana; ~, treshold - prag
efekta; ~, transparency - efekat
prozranosti, efekat transparencije;
~, two-quantum - dvokvantni
efekat; ~, useful - koristan efekat;
~, waveguiding - talasovodni efekat; ~, wear-out - uticaj habanja;
~, zero-field level crossing Hanleov efekat
effective - efektivan; ~, depth - korisna visina; ~, floor area - korisna povrina, stambena povrina;
~, head - neto-pad; ~, lenght
of line - korisna duina koloseka;
~, productivity - praktini uinak; ~, storage - korisna zapremina akumulacije
effectiveness - efektivnost; ~, general - opta efektivnost; ~,
operational - operativna efikasnost
effervescent water - kiseljak
efficacy - efikasnost; ~, luminous svetlosna efikasnost; ~, quantum kvantna efikasnost
efficiency - efektivnost, koeficijent
korisnog dejstva, koeficijent, stepen;
~, absolute - apsolutna efikasnost;
~, actual - stvarna efikasnost; ~,

efficiency

909

average - prosena efikasnost; ~,

backscattering - koeficijent povratnog rasejanja; ~, burn - stepen
izgaranja; ~, chemical conversion - koeficijent hemijske konverzije; ~, commercial - komercijalna efikasnost; ~, corrosion aktivnost korozije; ~, cost - efektivnost trokova; ~, coupling koeficijent sprege, stepen sprege; ~,
deflection - stepen otklona; ~,
detector - detekcioni koeficijent;
~, diffraction - koeficijent difrakcije; ~, down^converslon stepen pretvaranja sa snienom frekvencijom; ~, economical) - ekonomska efektivnost; ~, energy energetski koeficijent; ~, energy
quantum - energetski kvantni koeficijent; ~, exact - egzaktna efektivnost, tana veliina efikasnosti;
~, excitation - pobudni koeficijent, efektivnosti pobude; ~, external quantum - spoljana kvantna efektivnost; ~, focusing - efektivnost fokusiranja, stepen fokusiranja; ~, fusion - efektivnost fuzije; ~, high - visoka efektivnost;
~, hole injection - efektivnost
unoenja rupe; ~, hologram diffraction - efektivnost holografske
difrakcije; ~, ideal - idealna efektivnost, teoretska efektivnost; ~,
incremental - inkrementna efektivnost, diferencijalna efektivnost;
~, indicated - indicirana efektivnost, indikatorni koeficijent efektivnosti; ~, individual - individualna efektivnost; ~, internal interna efektivnost; ~, internal
quantum - unutranja kvantna
efektivnost; ~, laser - laserska
efektivnost; ~, laser electrical laserska elektrina efektivnost; ~,
launching - efektivnost lansiranja;
~, lens - rezolucija soiva, efektivnost soiva; ~, limiting - granina
efektivnost; ~, low - niska efektivnost; ~, luminescence - efektivnost luminescencije; ~, luminous - svetlosna efektivnostj efektivnost isputanja svetlosti; ~, maximum - maksimalna efektivnost
~, mean - srednja efektivnost; ~

eigenfunction
mechanical - mehanika efektivnost; ~, modulation - stepen modulacije; ~, net-rezultirajua efektivnost; ~ of estimate - efektivnost procene; ~, operative operativna efektivnost, eksploataciona efikasnost; ~, optimum optimalna efektivnost; ~, overall opta efektivnost; ~, peak v.
maximum efficiency; ~, polarizing - stepen polarizacije; ~,
poor - slaba efikasnost; v. low
efficiency; ~, practical - praktina efikasnost; ~, pumping efektivnost pumpanja; ~, quantum
- kvantna efektivnost; ~, radiant efektivnost zraenja; ~, readout efektivnost oitavanja; ~, reconstruction - efektivnost rekonstrukf
ije; ~, reflection - stepen realeksije; ~, relative - relativnefikasnost; ~, running - eksploataciona efikasnost; ~, second harmonic generation - efektivnost
generisanja drugog harmonika; ~,
slope - diferencijalna efektivnost;
~, structural - strukturna efikasnost; ~, theoretical - teoretska efikasnost; ~, up-conversion - efektivnost konverzije sa poveanjem frekvencije; ~, working
v. running efficiency
efficient - efikasan, delujui, produktivan, ekonomian
efflorescence - iscvetavanje, cvetanje
effluent - industrijske vode, otpadne
vode; ~, ground water - priobalna podzemna voda; ~, siol-filter - zemljani filter
effort - napor; program radova; trud;
~, development - razvojni napor,
napor (trud) uloen u razvoj; ~,
research - istraivaki napor, napor uloen u istraivanje
effusive rocks - efuzivne stene
egg-shaped section - jajast profil
eigenfunction - sopstvena funkcija;
~, electronic - elektronska sopstvena funkcija; ~, rotational rotaciona sopstvena funkcija; ~,
vibrational - vibraciona sopstvena
funkcija

elgenmode
eigenmode - sopstveni nain, sopstvena oscilacija
eigenvalue - sopstvena vrednost
~, degenerated - degenerisana
sopstvena vrednost; ~, energy
sopstvena vrednost energije
ejector - ejektor
elastic~, buckling - elastino izvijanje;
~, centre of gravity - elastino
teite; ~, clip - elastina ploica;
~, constants - elastine konstante;
~, fixity - elastino ukletenje,
ukletenje; ~, foundation - elastina podloga;
~, foundation
wall - elastini temelj; ~, hysteresis - elastina histereza; ~,
impact - elastini sudar; ~, limit
- granica elastinosti; ~, line elastina linija, linija ugiba, linija
povijanja; ~, load - elastina teina; ~, strain - elastina deformacija; ~, support - elastino oslanjanje; ~, switch blade - elastini jeziak; ~, tongue - elastini
jeziak; ~, washer - elastina ploica
elbow - nagib, strmina; ~, critical kritini nagib; ~, waveguide nagib talasovoda
electric~, arc welding - zavarivanje elektrinim lukom; ~, bell - elektrino
zvonce; ~, bulb - sijalica; ~,
cable - elektrini kabel; ~, clock elektrini asovnik; ~, conductor
- elektrini provodnik; ~, detonator - elektrini upalja; ~,
generator - generator; ~, signalling - elektrina signalizacija; ~,
transmission line - vod, elektrini vod; ~, water heater elektrini bojler; ~, welding elektrino zavarivanje; ~, wiring elektrini vod
electrical - elektrotehniki; ~, engineering section - elektrobrana;
~, fitter - elektromonter
electricity~ for lighting - struja za osvetljenje; ~, meter - brojilo, strujomer; ~, meter box - orman za
strujomere; ~, system - elektrina
mrea

910

element

electro~, chemical influences - elektrohemijski utkaj; ~, osmosis elektroosmoza; ~, potential method - elektropotencijalna metoda
electrochromism - elektrohromiran
electrode - elektroda; ~, auxiliary pomona elektroda; ~, cold hladna elektroda; ~, discharge elektroda pranjenja; ~, distributed - raspodeljena elektroda; ~,
grating - reetkasta elektroda; ~,
interdigital - interdigitalna elektroda; ~, modulator - modulaciona elektroda; ~, reflective reflektujua elektroda; ~, transparent - providna elektroda, transparentna elektroda; ~, trigger okidaka elektroda, okidna elektroda
electron - elektron; ~, excitation pobudni elektron; ~, excited pobueni elektron; ~, retrapped ponovo zahvaeni elektron; ~,
superthermal - supertermalni elektron, netermalizovani elektron
electronics - elektronika; ~, interfacing - sprena elektronika, elektronski sistem za spregu; ~,
signal-processing - elektronika za
obradu signala; ~, support - pomona elektronika, elektronika za
podrku
eleetrooptic - elektrooptika, elektrooptiki
electrophotochromatic - elektrofotohromni
electrophotography - elektrofotografija, kserografija
element - element; ~, absorbing
- apsorpcioni element; ~, auxilary
- pomoni element; ~, basic osnovni element; ~, beam-manipulation - element upravljanja
snopom; ~, birefringent - dvojno
prelamajui element; ~, code kodni element; ~, constant konstantni element; ~, constituent
- sastavni element, sastavni deo; ~,
diffracting - difrakcioni element;
~, directing - usmeravajui element, usmeriva; ~, dispersing disperzioni element; ~, double-refracting - dvojno prelamajui

dement

911

embellishment

element, element pamenja; ~,

element; ~, focusing - fokusiratreshold - element praga, prag,
juielement,fokus; ~,frequencyprazni element; ~, tuning - po-selective - frekventno selektivni
deava, element za podeavanje; ~,
element; ~, gain - pojaavaki
typical - tipini element; ~,
element; ~, grating - element
variable - promenljivi element; ~,
reetke (za difrakciju); ~, holowavelength-selective - bira tagram - hologramski element; ~,
lasne duine; ~, writing - pisa,
holographic - holografski element;
piui element
~, human - humani element,
elementary production norms ljudski element, ovek kao element
elementarne norme
sistema; ~, image - element slike;
elevated water tank - vodotoranj,
~, imaging - element formiranja
kula za vodu
slike; ~, improved - poboljani
element; ~, input - ulazni ele- elevating~, grader - grejder elevator; ~,
ment; ~, inspection - deo konscrew - elevacijski zavrtan)
trole, element kontrole; ~, interelevation - izgled; ~, facing yard
facing - spreni element, element
- dvorina fasada, dvorini izgled
sprege; ~, intracavity - meuelimination - eliminacija, odstraupljinski element, interupljinski
njivanje, udaljavanje; ~, coherent
element; ~, lasing - generiui
noise - eliminacija koherentnog
. element; ~, main - glavni element;
uma; ~, diffraction order ~, maintenance - element odraeliminacija difrakcionog reda; ~,
vanja; ~, matrix - matrini eleinterference error - eliminacija
ment; ~, memory - memorijski
interferentne greke; ~, spike element; ~, mode-selecting eliminacija iljaka, eliminacija kratelement izbora naina (rada); ~,
kih impulsa (smetnji)
nonlinear - nelinearni element; ~,
nonreciprocal - nereciproni ele- eliminator - eliminator; ~, ambiguity - eliminator neodreenosti;
ment; ~, optoelectronic - opto~, modulation - eliminator moduelektronski element; ~, output lacije
izlazni element; ~, passive - pasivni element; ~, picture - ele- ellipse - elipsa; ~, aberration aberaciona elipsa, elipsa rasejanja
ment slike; ~, polarizing - polaellipsoid - elipsoid
rizacioni element; ~, pulse-shaellipsometer - elipsomer, mera
ping - element za formiranje imelipsinosti; ~, photometric pulsa; ~, Q-spoiled (Q-switched,
fotometriki elipsomer
Q-switching) - element za modulaciju Q-faktora; ~, radiating - ellipsometry - elipsometrija
ellipticalantena, element koji zrai, izvor
~, arch - eliptini luk; ~, inzraenja; ~, reading - ita, eletegral - eliptini integral
ment za oitavanje; ~, reciprocal
- reciproni element; ~, reflec- elongation - istezanje, izduenje,
elongacija; ~ at fracture - izduting - reflektujui element, reflekenje pri lomu
tor; ~j refracting - refraktor, reelutriation - granulometrija sedifrakcioni element; ~, self-focumentacijom
sing-samofokusirajui element; ~,
sensing (sensitive) - dava, sen- eluvium - eluvijum
embankment - nasip; ~, facing zor, osetljivi element; ~, smallest
nasipska obloga; ~, ramp - na- najmanji element; ~, spare sipska rampa; ~ to restrain water
rezervni element; ~, special -jaz
specijalni element; ~, spectral spektralni element; ~, standard - embedded - uloen, zatopljen, zaliven
standardni element, unificirani eleembellishment - ornament
ment; ~, storage - memorijski

emblem

912

emblem - amblem, znaka, znak

embodiment - otelotvorenje, ostvarenje
embossed - reljefni; ~, plate koritasti lim, visei lim
emergence - izlaz; ~, grazing klizni izlaz; ~, normal - normalni izlaz
emergency - kritino stanje, hitnost,
nepredvieni sluaj, hitna potreba,
rezervni, pomoni, hitan; ~, critical (dire) - kritina hitna potreba;
~, exit - nuni izlaz; ~, real realna hitna potreba; ~, unexpected - neoekivana hitna potreba
emery - mirgla, korund;
~,
wheel - ploa za bruenje, mirajbna
emission - emisija, zraenje, isputanje; ~, accessible - dozvoljeni
nivo emisije; ~, amplified spontaneous - pojaano spontano zraenje; ~, bremsstrahlung - zakono zraenje; ~, coherent koherentno zraenje; ~, edge krajnje zraenje, zraenje ivice; ~,
eye-hazardous - zraenje opasno
po oi; ~, gamma (-ray) - gama-zraenje; ~, intracavity - unutarupljinsko zraenje; ~, line linijsko zraenje; ~, luminescent luminiscentno zraenje; ~, modelocked - zraenje sa sinhronizovanim nainima; ~, monochromatic - monohromatsko zraenje;
~, monomode - homogeno zraenje, zraenje sa jednim tipom; ~,
multimode - zraenje sa vie topiva; ~, nonhazardous - bezopasno
zraenje; ~, photon - fotonsko zraenje; ~, polarized - polarisano
zraenje; ~, pulsed - impulsno
zraenje; ~, quantum - izraivanje
kvatrfbva; ~, Raman - Ramanovo
zraenje, kombinaciono zraenje; ~,
recombination - rekombinaciono
zraenje; ~, sidelight - bono*zraenje, zraenje sa bonim (svetlosnim) opsegom; ~, single- frequency - monofrekventno zraenje;
~, single-mode - monotipno zraenje; ~, singly stimulated twophoton - zraenje dva fotona izazvano jednim fotonom; ~, skin-

emulsion
-hazardous - zraenje opasno po
kou; ~, stimulated Rayleigh stimulisano Rejlejevsko zraenje; ~,
superradiant - superradijaciono
zraenje; ~, X-ray - rentgensko
zraenje
emissivity - emisivnost, relativna sposobnost zraenja; ~, radiant zrana emisivnost; ~, spectral spektralna emisivnost
emittance - emitenca; ~, luminous
- svetlosna emitenca; ~, radiant zrane emitence
emitter - emiter, izvor, izraiva; ~,
atomic - atomski emiter; ~,
coherent - koherentni emiter; ~,
doped - legirani emiter, dopovani
emiter; ~, edge - ivini emiter; ~,
graded gap - zakonko-promenljivi emiter; ~, gray-body - emiter
tipa sivog tela; ~, heterojunction
- heterospojni emiter; ~, isotropic
- izotropski emiter; ~, Lambertian - lambertovski emiter; ~,
laser - laser, laserski emiter; ~,
narrow-gap - uskozonski emiter;
~, perfect - idealni emiter; ~,
surface - povrinski emiter
employ - upotrebiti, iskoristiti, primeniti
emploument contract - ugovor o
radu
empties - ambalaa (pl.)
empty - prazan, bez optereenja,
slobodan; ~, cases - ambalaa
(Pl-)
emptying - pranjenje, oslobaanje;
praznei, oslobaajui; ~, cock ispuna slavina
emscher tank - emerski bunar,
Imhofov tank
emulsifier - emulgator
emulsifying agent v. emulsifier
emulsion - emulzija; ~, coarse
grain - krupnozrna emulzija; ~,
fine-grain - sitnozrna emulzija; ~,
high-contrast - visokokontrastna
emulzija; ~, high-resolution emulzija visoke rezolucije; ~, holographic - holografska emulzija;
~, light-sensitive - foto-osetljiva
emulzija; ~, panchromatic - pan hromatska emulzija; ~, photographic - fotografska emulzija; ~,

emulsion

913

sensitized - senzibilizirana emul. zija, emulzija poveane osetljivosti

enamel~, paint - lak; ~, painting lakovanje
enamelled surface - glazura
enamelling - emajliranje, lakovanje
encasing - obziivanje
enclosing wall - zid graninik
enclosure - obloga, ograda; ~, diffuse - difuzna obloga; ~, focusing
- fokusirajua obloga; ~, polished
- polirana obloga
encode - kodirati, kod, ifrirati
encoding - kodiranje, ifriranje; ~,
binary - binarno kodiranje; ~,
channel - kanalno kodiranje; ~,
digital - digitalno kodiranje; ~,
frame-to-frame differential diferencijalno kodiranje; ~, holographic - holografsko kodiranje;
~, one-frame - kodiranje u jednom kadru; ~, pictorial (picture)
- slikovno kodiranje; ~, Shannon-Fano - enon-Fano kodiranje; ~,
source - kodiranje izvora; ~,
two-frame - dvokadrovsko kodiranje; ~, video - video kodiranje,
kodiranje video signala
end - kraj; ~, AR-coated - kraj
pokriven antireflektorskim sredstvom; ~, bearing pile - stojei
ip, oslonjen ip; ~, Brewster-angled s - Bruster oblikovani
kraj; ~, connection plate - ploa
za kontinuitet, lamela za kontinuitet; ~, guide - kraj talasovoda,
kraj svetio voda; ~, laser rod kraj laserske ipke; ~ of circular
curve - kraj krune krivine; ~ of
curve - kraj krivine; ~ of life kraj veka trajanja; ~ of restricted
area - znak prestanka; ~ of speed
limit - znak prestanka; ~ of
transition curve - kraj prelazne
krivine; ~,-plane - ravni kraj; ~,
polished - polirani kraj; ~, reaction - oslonaka sila, sila na osloncu, reakcija; ~, switch - ulazna
skretnica, izlazna skretnica; ~,
tapered - zakoeni kraj; ~, tipping - nasipanje sa strane; ~,
user - krajnji potroa
MRecnlk

energy
endless~, band elevator - peternoster;
~, saw - trakasta testera
endogenous - endogeni,
unutar
sistematski
endoreic region - endoreina oblast
endurance - izdrljivost, otpornost,
vek trajanja, trajnost; ~, limit granina izdrljivost; ~, test izdrljivost; ~, test in bending izdrljivost na savijanje; ~, teat
in flexure v. endurance test in
bending; ~, thermal - termalna
izdrljivost, termootpornost
endure - izdravati, podnositi
enduring - trajanja, izdravanje, dugovenost, trajnost, izdravajui
energization - pobuda
energy - energija; ~, absorbed apsorbovana energija; ~, back-scattered - povratno rasejana energija; ~, black-body - energija
crnog tela; ~, correlation - korelaciona energija; ~, cutoff granina energija, energija prekida,
energija praga; ~, extractable energija koja se moe dobiti (iz
izvora); ~, flash-lamp - energija
blica, energija izvora svetlosti; ~,
geothermal - geotermalna energija; ~, incident radiant - energija upadnog zraenja; ~, initiation
- inicijalna energija, pobudna energija; ~, input - ulazna energija,
dovedena energija; ~, interaction
- energija interakcije, energija uzajamnog dejstva; ~, invested ulazna energija, dovedena energija;
~, lase - energija generacije; ~,
laser - laserska energija; ~, lasing
- energija generacije; ~, luminous
- svetlosna energija; ~, maser maserska energija; ~, mode energija naina (rada); ~, noise energija uma, energija smetnji; ~
of light - svetlosna energija; ~ of
radiation - energija zraenja; ~,
output - izlazna energija; ~, peak
- vrna energija; ~ per mode energija naina, energija po nainu
(rada); ~ per pulse - pulsna energija, energija impulsa; ~, photon energija fotona, fotonska energija;
~, pulse - energija impulsa, im-

energy

914

pulsna energija; ~, quantum energija kvanta, kvantna energija;

~, radiant - energija zraenja; ~,
ray - energija snopa, energija
zraka; ~, reflected - reflektovana
energija; ~, released - isputena
energija; ~, resonance - rezonantna energija; ~> rotation(al) rotaciona energija; ~, single-pulse
- jednoimpulsna energija; ~, specific output - specifina izlazna
energija; ~, stored - rezervna
energija, stokirana energija; ~,
translation(al) - pokretna energija, translaciona eneigija; ~, vibration(al) - vibraciona energija,
oscilatorna energija; ~, write energija zapisa
engaged column - troetvorni stub,
polustubac
engine - motor, maina, stroj; ~,
laser - laserski motor; ~, photon fotonski motor
engineer - inenjer, konstruktor,
konstruisati, izraditi, projektovati;
~, advisory - konsultativni inenjer; ~, assistent - asistirajui
inenjer; ~, chief project glavni inenjer projekta; ~, design - konstruktor, inenjer konstruktor; ~, development - inenjer razvoja; ~, experimental
- inenjer eksperimenta, eksperimentator; ~, inspecting - inenjer kontrole; ~, installation inenjer opreme; ~, maintenance
- inenjer odravanja; ~, operating - inenjer u proizvodnji; ~,
process control - inenjer kontrole procesa, tehnolog; ~, quality
control - inenjer kontrole kvaliteta; ~, safety - inenjer HTZ,
inenjer bezbednosti; ~, service
- inenjer servisa, inenjer odravanja (korienja); ~, utilization
- inenjer zaduen za eksploataciju
engineering - tehnika razrada, inenjerski poslovi, tehniki, inenjerstvo; ~, circuit - emotehnika; ~, constructional - konstrukciona tehnika, inenjersko projektovanje; ~, control - tehnika
kontrole; ~, design - tehnika

ehnancement
projektovanja, inenjersko projektovanje; ~, development - inenjerski razvoj; ~, environmental - tehnika razrade i prouavanja
uslova sredine; ~, equipment
of buildings - ureaj; ~, industries - mainogradnja; ~,
laser - laserska tehnologija; ~,
levelling - tehniki nivelman;
~, maintenance - tehnika inenjerskog odravanja; ~, project
- razrada projekta; ~, quality tehnika obezbedenja kvaliteta; ~,
research - tehnika sredstva i
metode naunog istraivanja; ~,
safety (-first) - tehnika sigurnosti; ~, standards - razrada
standarda; ~, statics - graevinska statika; ~, system(s) - tehnika
(izrada) sistema, sistemsko planiranje
engine house - loionica; ~, shed
v. engine house
English ~, bond - engleska veza, blok
veza; ~, cross bond - krstasta
veza; ~, method - engleska metoda u tunelogradnji; ~, style
park - engleski park
engobe - angoba; ~, coated roofing
tile - angobirani crep
engram - dvopredmetni hologram
engraving - klie
enhanced - povean, poboljan, povien
enhancement - poveanje, poboljanje, povienje; ~, absorption
- poveanje apsorpcije; ~, aerodynamic - aerodinamiko poveanje^ ~, apparent - prividno
poboljanje; ~, computer - raunarsko poboljanje; ~, contrast - poveanje kontrasta; ~, data poboljanje podataka; ~, digital
image - poboljanje kvaliteta slike
(digitalnim metodama); ~, edge
- poboljanje kontrasta; ~, fringe
- poboljanje vidljivosti polja; ~,
image - poboljanje kvaliteta slike; ~, image contrast - poboljanje kontrasta slike; ~, imagetone - poboljanje tona slike; ~,
mode-locking - poboljanje sinhronizacije; ~, modulation -

uhancement

915

environ*

blica (flea); ~, flat-topped poveanje dubine modulacije; ~,

omota sa pljosnatim grebenom;
object - poveanje vidljivosti ob~, giant-pulse - omota gigantjekta; ~, picture - poboljanje
skog impulsa; ~, input - omota
kvaliteta slike; ~, pumping na ulazu, ulazni omota; ~, outpoboljanje pumpanja; ~, resoput - omota na izlazu, izlazni
lution - poveanje rezolucije; ~,
omota; ~, pulse - omota imresonance - rezonantno poveapulsa; ~, pulse-train - omota
nje; ~, second-harmonic genepovorke impulsa; ~, signal ration - poveanje efikasnosti geomota signala; ~, spectrum nerisanja harmonika drugog reda;
omota spektra, spektralni omota
~, sensitivity - poveanje osetenvironment - sredina, ovekova
ljivosti; ~, signal - poveanje
okolina, ivotna sredina, spoljni
signala, poboljanje signala; ~,
uslovi; ~, accelerated-ageing spatial frequency - poboljanje
prinudno starenje u spoljnim uslospektra prostornih frekvencija
vima; ~, actual-use - sredina
enlargement - poveanje; ~, beam
stvarne upotrebe; ~, adverse - poveanje snopa, proirenje snonepodesna (tetna) sredina; ~,
pa; ~, hologram - poveanje
application v. use environment;
holograma; ~, image - poveanje
artificial - vetaka okolina; ~,
slike
atmospheric - atmosferska sreennumeration of vehicles - brodina; ~, combined - kombinovajanje saobraaja
na sredina; ~, controlled -konenquiry - potranja; ~, office trolisana sredina; ~, critical biro za adrese
kritina sredina; ~, cryogenic enrichment - aplikacija, profilacija,
kriogena sredina; ~, design obogaenje; ~, laser isotope sredina konstrukcije, uslovi sredine
lasersko obogaenje izotopa
pri projektovanju; ~, dynamic
ensemble - celina, grupa, mnotvo
- dinamika sredina; ~, exotic sveukupnost sistema, ansambl; ~
egzotina sredina; ~, hazardous
nonmaintained - neizdravani si- opasna sredina; ~, high-temstem; ~, statistical - statistika
perature - sredina sa visokom
sveukupnost; ~, technological temperaturom; ~, hostile - agretehnoloka celina, tehnoloki sisivna sredina; ~, local - lokalna
stem
sredina; ~, maintenance - sreentablature - zavrni venac, glavni
dina odravanja, uslovi sredine pri
venac
odravanju; ~, natural - prientasis - entazis
rodna sredina; ~, severe - otra
enterprise - preduzee
sredina, otri uslovi okoline; ~,
entrance - ulaz, prilaz, vrata, kasimulated - simulirana sredina,
pija; ~, hali - predsoblje, ulazni
imitirani uslovi sredine; ~, stanhol, hol; ~, porch - ulaz; ~,
dard - normalna sredina, normalni
waveguide - talasovodni ulaz
uslovi okoline; ~, use - sredina
enter - ui u, ulaziti, zavesti, uneti,
upotrebe, uslovi okoline upotrebe;
prodreti, unositi, zapisati
~, weater - vremenski uslovi,
entresol - meusprat, mezanin
vremenska sredina; ~, working
entry - predsoblje; knjienje, uno- radna sredina
enje u katalog, zapis, zabeleka;
environmental
- spoljni, okruu~, form - obrazac prijave; ~
jui, sa spoljnim uslovima, u usvisa - ulazna viza
lovima sredine
enumeration - nabrajanje
envelope - omota, anvelopa; ~, environment-proofed - dokazan u
uslovima sredine, ispitnan u usloconfidence - granica pouzdanja;
vima okoline
~, distorted - izoblieni omota;
~, flashlamp - omota impulsa environs - okruujua sredina

enzymes
enzymes - enzimi
EP-additives - aditivi za visoke
pritiske
EP-lubricants - maziva za visoke
pritiske
epicycloid - epicikloida
epidote - epidot
epigene action - lokalni poreme
aj
epilayer - epitaksijalni sloj
epitaxy - epitaksija; ~, molecu
lar beam - epitaksija molekular
nog snopa; ~, selective - selek'
tivna epitaksija
epoch - epoha, period, momenat
(vremena); ~, entry - momenat
ulaza
equal - jednak, ravan; ~ in quality
- jednak po kvalitetu, istog kvali
teta; ~, exactly - potpuro jednak; ~, numerically - brojano
jednak
equalising earthwork - izravnanje
masa
equalization - izravnanje, korekcija,
kompenzacija; ~, adaptive - adaptivna korekcija; ~, aperture korekcija otvora; ~,'level - korekcija nivoa; ~, ripple - korekcija pulsiranja; ~, thermal termalizacija, termalna korekcija
equalize - izravnati, korigovati, kompenzirati
equalizer - korektor, kompenzator,
izravna; ~, adaptive - adaptivni
korektor;'~, attenuation - kompenzadoni oslabljiva; ~, delay kompenzator kanjenja; ~, distortion - korektor izoblienja; ~,
multipath channel - viekanalni
korektor; ~, wavefront - korektor talasnog fronta
equation - jednaina, formula; ~,
basic - osnovna jednaina; ~,
combined (coupled) - kombinovana (vezana) jednaina; ~, covariance - kovarijaciona jednaina,
jednaina kovarijanse; ~, criterion - jednaina kriterijuma; ~,
decision - jednaina odluke; ~,
design - proraunska jednaina;
~, dispersion - jednaina disperzije; ~, eigenvalue - jednaina
sopstvene vrednosti; ~, eikonal

equipment
- ejkonalna jednaina; ~, empirical - empirijska jednaina; ~,
error - jednaina greaka; ~,
estimated - empirijska jednaina;
~, estimating - jednaina iz
ijeg se reenja nalazi odluka;
~, Gabor - Gaborova jednaina;
~, holographic - holografska
jednaina; ~, image (imaging)
- jednaina slike; ~, inventory
- jednaina za praenje zaliha;
~, lidar - osnovna jednaina
slike; ~ of correlation - jednaina korelacije; ~, radiative
transfer - jednaina prenosa zraenja; ~, rate - jednaina brzine,
kinetika jednaina; ~, regression
- jednaina regresije, korelaciona
jednaina; ~, self-induced transparency - jednaina samoindukovane transparencije; ~, transfer - jednaina prenosa; ~, transformation - jednaina transformacije; ~, trichromatic - jednaina boje, trobojna jednaina;
~, value - jednaina vrednosti;
~, wave - talasna jednaina; ~,
wavefront-matching - jednaina
usaglaavanja talasnog fronta
equilateral arch - gotski svod
equilibrium - ravnotea, ravnoteno
stanje; ~, collisional - koliziona
ravnotea; ~, moisture content
- uravnoteena vlanost; ~ of
moments - ravnotea momenata;
~, radiant - radijaciona ravnotea
equipment - oprema, aparatura;
~, accessory - pomona oprema;
~, communication - komunikaciona oprema; ~, countermeasures - oprema za protivmere;
~, electronic warfare - oprema
za elektronsku borbu; ~, electrooptical - elektrooptika oprema;
~, guidance - oprema za voenje; ~, holographic - holografska oprema; ~, homing - oprema
za samonavodenje; ~, imaging
- oprema za formiranje slike;
~, interferometric - interferometarska oprema; ~, laser - laserska aparatura; ~, laser-cutting - laserska aparatura za re-

917

anje; ~, laser surgical - laserska hirurka aparatura; ~, mapping - kartografska oprema; ~,

outdoor - oprema u slobodnom
prostoru; ~, pilot-production oprema poluindustrijske (probne)
proizvodnje; ~, preproduetion oprema za pripremu, oprema pretproizvodnje; ~, processing tehnoloka oprema; ~, production - proizvodna oprema; ~,
prototype - prototipska oprema,
model (prototip) opreme; ~, quality control - oprema za kontrolu
kvaliteta; ~, ranging - aparatura
za merenje udaljenosti; ~, rebuilt
- prepravljena (remontovana) oprema; ~, reception ~ prijemna
aparatura;
~, recording - aparatura za zapisivanje; ~, repair
- oprema za popravke; ~, sophisticated - sloena oprema; ~,
standard - standardna oprema,
standard za opremu; ~, standby
- pomona oprema, rezervna oprema; ~, substandard - oprema
ispod standarda; ~, tailor-made
- oprema izraena po narudbini;
~, technological - tehnoloka oprema; ~, testing - ispitana
aparatura; ~, transmission prodajna aparatura; ~, trimming
- aparatura za podeavanje; ~,
unattended - oprema bez nadgledanja, potpuno automatizovana
oprema
equipped - opremljen, snabdeven
sa
equiscalar surface - ekviskalarna
povrina
equivalence - ekvivalencija; ~,
optical - optika ekvivalencija
equivalent - ekvivalent; ~, digital
- digitalni ekvivalent; ~, holographic - holografski ekvivalent;
~, integrated - integralni ekvivalent; ~, optical - optiki ekvivalent
erase - brisati, skidati
eraser - brisa; ~, laser - laserski
brisa
erasing - briui, brisa; ~, optical
- optiki brisa

error
erasure - brisanje, skidanje; ~,
hologram - brisanje holograma;
~, image - brisanje slike; ~, imperfect - nepotpuno brisanje; ~,
magnetic - magnetsko brisanje;
~, optical - optiko brisanje;
~, selective - selektivno brisanje;
~, thermal - termalno brisanje
erdmengermann's volumenometer - erdmengermanov volumenometar
erection - montaa; ~, scaffold
- montana skela
erector - erektor
erosion - erozija, razaranje; ~,
corrosion - koroziona erozija; ~,
heat - toplotna erozija; ~, hightemperature - erozija pod dejstvom visoke temperature; ~, mechanical - mehanika erozija; ~,
rain - erozija kiom; ~, s a n d erozija peskom; ~, surface erozija povrine, povrinska erozija
erosion-resistant - otporan na eroziju
erosive - erozivan, koji stvara eroziju
errata - spisak greaka
erratic - pogrean, netaan; zabludno; ~, river course - divljanje reke
erroneous - pogrean, zabludno
error - greka, pogreka, odstupanje; ~, alignment - greka u
centriranju, greka podeavanja; ~,
boresight - greka u voenju;
~, burst - grupa greaka, paket
greaka; ~, frequency - frekventna greka; ~, guidance greka voenja; ~, image (imaging) - izoblienje slike; ~, interference - interferentna greka;
~, mapping - kartografska greka; ~, misalignment - greka
u podeavanju; ~, numerical brojana greka; ~ of calculation
- greka kalkulacija; ~, optical
- optika greka, optiko izobliavanje; ~, output - greka izlaza
(izlaznih veliina); ~, parallax
- paralaksna greka; ~, periodic
- periodina greka; ~, permissible - dozvoljiva greka; ~, phase

error

918

- fazna greka, neusaglaenost faza;

~, pointing - greka gaanja,
greka viziranja; ~, primary primarna greka; ~, probable verovatna greka; ~, quantization - greka diskretizacije; ~,
range - greka po daljini; ~, reading - greka oitavanja; ~, recognition - greka prepoznavanja;
~, reconstruction - greka pri
rekonstrukciji; ~, relative frequency - relativna frekventna greka; ~, sampling - greka uzorkovanja; ~, scaling - greka u
razmeri; ~, timing - greka sin. hronizacije, greka u vremenu;
~, tracking - greka praenja; ~,
unintentional - nenamerna greka; ~, unrecoverable - nepopravljiva greka; ~, wavefront
- greka talasnog fronta, aberacija
talasnog fronta
error-free - bez greaka
eruptive rocks - eruptivne stene
escalator - pokretne stepenice
escutcheon - ild za vrata; ~, plate
with knob - ilt sa dugmetom
espagnolette - baskila; ~, bolt espanjolet
esplanade - esplanada
essay - proba, opit, test, podvrgnuti
opitu, ispitivati
establishing norms - normiranje,
snimanje normi; ~, standards
- normiranje, snimanje normi
establishment - preduzee, pogon,
radionica, zavod
estimability - ocenjivost
estimable - ocenjiv
estimate - ocena, procena, predraun, oceniti, proceniti; ~, absolute - apsolutna procena; ~,
admissible - dozvoljiva procena;
~, asymptotically efficient asimptotiki efektivna procena; ~,
best - najbolja procena; ~, combined - kombinovana procena;
~, conservative - konzervativna
procena, ocena sa rezervom; ~,
consistent - konsistentna procena;
~, correlated - korelisana procena; ~, eye - ocena odoka",
priblina ocena; ~, global - globalna ocena; ~, graphical - gra-

estimation
fika ocena; ~, invariant - invarijantna ocena; ~, large samel
- ocena na bazi velikog uzorka;
~, linear unbias(s)ed - linearna
nepodeena ocena (procena); ~,
local - lokalna procena; ~, longterm - dugorona procena; ~ of
probability - ocena verovatnoe;
~, preliminary - preliminarna
procena; ~, probability - procena verovatnoe; ~ ratio - procena odnosa; ~, recursive - rekurentna procena; ~, regular regularna procena; ~, risk procena rizika; ~, rough - gruba
procena; ~, sample - procena
na bazi uzorka; ~, sequential redosledna procena; ~, stable postojana procena; ~, standard
- standardna procena; ~, statistical - statistika procena; ~,
tabular - tabelarna procena; ~,
usual - obina (uobiajena) procena
estimated - procenjen, ocenjen
estimating - procenjujui, procenjivanje
estimation - ocenjivanje, procenjivanje, iznalaenje procene; ~, adaptive - adaptivna procena; ~,
analytical - analitiko procenjivanje; ~, comparative - komparativno procenjivanje, uporedno ocenjivanje; ~, cost - procenjivanje
trokova, predraun trokova; ~,
crude - grubo procenjivanje; ~,
direct - direktno procenjivanje;
~, empirical - empirijsko procenjivanje; ~, error - procenjivanje
greke; ~, error probability procena verovatnoe greke; ~,
graphical - grafiko procenjivanje;
~, harmonic - harmonina procena; ~, independent - nezavisno
procenjivanje; ~, indirect - indirektno procenjivanje; ~, integral - integralno procenjivanje;
~, least squares - procena metodom najmanjih kvadrata; ~, maximum-likelihood - procena metodom maksimalne podobnosti; ~,
multivalued - procena sa vie
vrednosti; ~, nonlinear - nelinearna procena; ~, optimal - opti-

estimation

919

event

malna procena; ~, optimum - evaluable - ocenjiv, procenjiv

evaluate - oceniti, proceniti, odreoptimalna procena, procena optiditi vrednost
muma; ~, quantitative - kvanevaluation - ocena, odreivanje,
titativna procena; ~, quantum
procenjivanje; ~, development
- kvantna procena; ~, reliability
acceptance system status - pri- procena pouzdanosti; ~, simjemna procena razvoja statusa siplified - pojednostavljena prostema; ~, economic - ekonomska
cena; ~, simultaneous - istovreprocena; ~, engineering - inemena procena; ~, state - procena
njerska procena; ~, environmenstanja; ~, statistical - statistika
tal - procena sredine (okoline);
procena; ~, subjective - subjek~, image quality - ocena kvaliteta
tivna procena
slike; ~, laboratory - laboratoestimator - ocenjiva; ~, maxirijska procena; ~, longevity mum-likelihood - ocenjiva makprocena dugotrajnosti; ~, matesimalne slinosti; ~, phase - fazni
rials - procena materijala; ~ of
ocenjiva, estimator faze
control - procenjivanje kontrole;
estrade - estrada
~ of fidelity - ocena vrednosti
estuary - ue
reprodukcije; ~, of quality etalon - etalon, pramera; ~, airprocenjivanje kvaliteta; ~, operaspaced - etalon sa vazdunim
tional - procena u uslovima koriprocepom; ~, birefringent enja; ~, performance - prodvostruko prelamajui etalon; ~,
cena performanse; ~, photomedummy - neselektivni etalon; ~,
tric - fotometrijska ocena; ~, preFabry-Perot - Fabri-Pero etalon;
ventive - profilaktika procena;
~, frequency-selective -frekvent~, product - procena proizvoda;
no selektivni etalon; ~, mode~, progress - procena postignuselective - etalon sa selekcijom
tih rezultata, procena progresa;
naina; ~, reflecting (reflection)
~, qualitative - kvalitativna pro- reflektujui etalon; ~, resonant
cena; ~, spectroscopic - spektro- rezonantni etalon; ~, selective
skopska ocena; ~, statistical - selektivni etalon; ~, singlestatistika procena; ~, technical
frequency - jednofrekventni eta- tehnika procena; ~, tolerance
lon; ~, subcavity - etalon sa
- procena tolerancije; ~, visual
unutranjom upljinom; ~, trans- vizuelna procena
mission - etalon prozranosti
evaluator - mera; ~, laser energy
etching - nagrizanje, najedanje, eco
- mera energije lasera
vanje; ~, chemical - hemijsko
evaporator - ispariva; ~, laser
nagrizanje; ~, circuit - nagriza- laserski ispariva
nje kola; ~, ion - jonsko nagri
evaporimeter - evaporimetar
anje; ~, thermal - termiko naevaporograph - evaporograf; ~,
grizanje
imaging - evaporograf sa slikom
Euler evening edition - veernje izdanje;
~, buckling load - kritina sila
~, entertainment - veernja pripritiska, Ojlerova sila; ~, cripredba
ping load - kritina sila pritiska
event - sluaj, dogaaj, ishod, reOjlerova sila
zultat; ~, accidental - sluajni
Euler's dogaaj; ~, antecedent - pret~, constant - Ojlerova konstanta
hodei dogaaj; ~, arbitrary ~, differential equation - Ojle
arbitrani dogaaj; ~, casual rova diferencijalna jednaina; -
sluajni dogaaj; ~, cartain formula - Ojlerov obrazac
izvestan dogaaj; ~, chained European Machine Tool Exhibi
lanani dogaaj; ~, chance tion - Evropska izloba alatnih
sluajni dogaaj;
~, collision
maina

expectancy
event

920

- sudar, jedinini sudar; ~, compatible - podnoljiv dogaaj; ~,

complementary - komplementarni (dopunski) dogaaj; ~, complex (compound) - sloen (kompleksan) dogaaj; ~, consecutive - sledei dogaaj, konsekutivan dogaaj; ~, critical - kritini dogaaj
everlasting - dugotrajan, otporan
evidence - evidencija, dokaz, podatak (iz opita), oevidnost, svedoanstvo; ~, experimental - eksperimentalna evidencija; ~ of fatigue - svedoanstvo zamora
evolute - evoluta
evolution - evolucija; ~, pulse evolucija impulsa; ~, spatial prostorna evolucija; ~, time (temporal) - vremenska evolucija
exact - egzaktan, precizan, taan,
iznuivati, iznuditi
exaggerated ^ preuvelian, preteran
exaggeration - preterivanje; ~ of
conditions - preuveliavanje ulo va; ~, vertical - vertikalno preterivanje
examination - ispitivanje, posmatranje, istraivanje, ekspertiza, provera, ispit; ~, close - podrobno
ispitivanje; ~, critical - kritino
ispitivanje; ~, destructive - razorno ispitivanje; ~, final - finalno ispitivanje; ~, macrographic - makrografsko ispitivanje; ~,
magnetic - magnetsko ispitivanje;
~, metallographic - metalografsko ispitivanje; ~, micrographic
- mikrografsko ispitivanje;
~,
microscopic - mikroskopsko ispitivanje; ~, nondestructive nerazarajue ispitivanje; ~ of passports - kontrola pasoa; ~,
penetrating - penetraciono ispitivanje; ~, periodical - periodino ispitivanje; ~, qualitative kvalitativno ispitivanje; ~, quantitative - kvantitativno ispitivanje;
~, radiological - radioloko ispitivanje; ~, semidestructive polurazorno ispitivanje; ~, thorough - svestrano ispitivanje; ~,
ultrasonic - ultrazvuno ispiti-

excitation
vanje; ~, visual - vizuelno ispitivanje
examine - ispitati, istraiti; to ~
for wear - ispitati na habanje
(troenje)
examiner - ispitiva, istraiva
excavated material - odron
excavation - iskop, kopanje
excavator - bager
exceedance - prevazilaenje, prebacivanje
exceeding the specified time limit
- prekoraenje roka
excel - nadmaiti, prevazii, pretei,
isticati se, odlikovati se
excellence - izvrsnost, savrenost,
odlika, preimustvo, visoki kvalitet
excentric~, compression - ekscentrini
pritisak; ~, load - ekscentrino
optereenje; ~, tension - ekscentrino zatezanje
excentricity - ekscentrinost; ~ of
the medulla - ekscentrinost
srca; ~ of the pith v. excentricity of the medulla
exemption from (customs) duty osloboenje od carinskih dabina
excess - prekoraenje, preterivanje,
eksces, porast; ~, population preterani rast stanovnitva
excessive - ekscesivan, prekomeran,
preteran, neobian
exchange - zamena, razmena; ~,
charge - razmena naelektrisanja;
~, collisional - koliziona razmena,
razmena sudarom; ~ of advertising material - razmena oglasnog mat;rijala; ~ of goods razmena dobara; ~ of views razmena miljenja, razmena ideja
exchangeable - zamenljiv
excimer - eksimer (dvoatomski molekul sa jednim pobuenim atomom); ~, singlet - singletni eksimer; ~, triplet - tripletni eksimer
excitation - pobuda; ~, charge-exchange - pobuda sa promenom
naelektrisanja; ~, chemical hemijska pobuda; ~, dissociative
- disocijativna pobuda; ~, distributed - raspodeljena pobuda; ~,
double-discharge - pobuda sa

excursion - ekskurzija, odstupanje,

dvojnim pranjenjem; ~, electrical
razlaz; ~, beam - odstupanje
- elektrina pobuda; ~, electronsnopa; ~, frequency - frekventno
beam-trigger - pobuda sa elekodstupanje; ~, signal - odstutronskim okidanjem; ~, electronic
panje signala
- elektronska pobuda; ~, flashexecution
- izvravanje, funkcio-lamp - pobuda blicom, svetlosna
nisanje, ispunjavanje, obavljanje, izpobuda; ~, gas-dynamic - gasnorada
dinamika pobuda; ~, giant-pulse
- pobuda velikim impulsom; ~, exempt - van kontrole, bez upravguide - pobuda talasovoda, pobuda
ljanja
svetlovoda; ~, impact - udarna
exhaust system - oduni kanali
pobuda; ~, impulse - impulsna
exhibit - izlobena roba, izlobeni
pobuda; ~, insufficient - nedopredmet, eksponat
voljna pobuda; ~, longitudinal exhibition - izloba; ~, area longitudinalna pobuda; ~, modeizlobena povrina; ~ of inven-locked (pulse) - pobuda sinhrotions - sajam pronalazaka; ~
nizovanim impulsom; ~, monostand installation - oprema sachromatic - monohromatska pojamskog tanda
buda; ~, multiphoton - multiexogenous - egzogeni, unutarsisfotonska pobuda; ~, multipletemski
-step - viestepena pobuda; ~, exoreic region - egzoreina oblast
nonuniform - nehomogena po- expanded matal ceiling - rabicbuda; ~, picosecond pulse -tavanica; ~, metal lathing pobuda pikosekundnim impulsom;
rabic-mrea
~, pulsed - impulsna pobuda; ~,
expander - ekspander, rairiva; ~,
radiant - pobuda zraenjem, radibeam - ekspander snopa; ~,
jaciona pobuda; ~, recombination
reflex beam - refleksni ekspander
- rekombinaciona pobuda; ~, rosnopa
tational - rotaciona pobuda; ~,
saturable - pobuda zasienja; ~, expanding cement - ekspanzivni
cement
selective - selektivna pobuda, neravnotena pobuda; ~, selective
expansion - ekspanzija, irenje, dilamode - selektivna pobuda naina
tacija; ~, adiabatic - adijabatsko
rada; ~, shock - udarna pobuda;
irenje; ~, aerodynamic - aero~, short pulse - pobuda kratkim
dinamiko irenje; ~, anisotropic
impulsom; ~, short wavelenght
- anizotropno irenje; ~, bearing - kratkotalasna pobuda; ~, sympokretno leite; ~, drum - eksmetrical - simetrina pobuda;
panzioni sud; ~, gas-dynamic ~, transverse - transverzalna pogasdinamiko irenje; ~, joint buda; ~, traveling-wave - podilataciona spojnica; ~, joint with
buda progresivnog talasa; ~, twofilling - prostorna spojnica; ~,
-photon - dvofotonska pobuda; ~,
nonequilibrium - neravnoteno
two-step - dvostepena pobuda; ~,
irenje; ~ of concrete - irenje
vibrational - vibraciona pobuda;
betona; ~, opening - dilatacioni
~, waveguide - pobuda talasorazmak; ~, pipe - kompenzaciona
cev; ~, plasma - razletanje plazme;
voda
~, shim - dilatacioni uloak; ~,
exciter - pobudiva; ~, laser tank - ekspanzioni sud, sud za ilaserski pobudiva; ~, universal renje
univerzalni pobudiva
exciton - eksiton; ~, bound - ve- expectancy - nadanje, iekivanje
(v. i expectation); ~, delivery zani eksiton; ~, free - slobodni
oekivanje isporuke, nada u ispoeksiton
ruku; ~, repair - oekivanje poexclude - iskljuiti, iskljuivati, izpravke
baciti

expectation
expectation - iekivanje, nada, oekivanje, nadanje, izgled za budunosti ~, mathematical - matematiko oekivanje; ~ of life oekivani vek trajanja
expected - oekivan
expedient - sredstvo, metod; pogodan, podesan; racionalan
expendable - proiriv, potroan,
upotrebljiv
expendability - proirivost, mogunost proirivanja
expenditure - troenje, izdvajanje,
utroak, potronja, ulaganje
expenses - trokovi, izdaci; ~,
depreciation - amortizacioni otpis;
~, maintenance - trokovi (izdaci)
odravanja; ~, operating operativni izdaci; ~, overhead izdaci za tekue potrebe; ~, preparation - izdaci za pripremu
(proizvodnje); ~, quality - izdaci
zaobezbedenjekvaliteta; ~, repair
- izdaci na popravke; ~, running
- izdaci za eksploatisanje; ~,
service - izdaci za servis (opsluivanje); ~, storage - izdaci za
uskladiten je; ~, warranty - izdaci za garantne popravke; ~,
working - eksploatacioni izdaci
experience - iskustvo, vinost, ogled,
znanje, kvalifikacija, sta; ~, operating - radno iskustvo
experienced - iskusan, vian, kvalifikovan, sa stazom
experiment - eksperiment, opit,
ogled, eksperimentisati; ~, arbitrary - arbitrani eksperiment;
~, auxiliary - pomoni eksperiment; ~, blank (blind) - fiktivni
eksperiment, lepa proba; ~, check
- kontrolni eksperiment; ~, combined - kombinovani eksperiment;
~, comparable - uporedljiv eksperiment; ~, complex - kompleksan eksperiment; ~, control - kontrolni eksperiment; ~, controlled kontrolisani eksperiment; ~, correlation - korelacioni eksperiment;
~, damage - eksperiment sa oteenjem; ~, designed - planirani
eksperiment; ~, detailed - detaljni eksperiment; ~, diagnostic
- dijagnostiki eksperiment; ~, |

922

explicit

dummy - slepi (fiktivni) eksperiment; ~, feasibility - eksperiment sa ciljem da se proveri mogunost ostvarenja, eksperiment fizibilnosti; ~, field - eksperiment
na mestu (u uslovima) upotrebe; ~,
full-scale - eksperiment na modelu prirodne veliine; ~, holographic - holografski eksperiment;
~, independent - nezavisan eksperiment; ~, industrial - industrijski eksperiment; ~, initial poetni eksperiment; ~, interference - interferentni eksperiment;
~, laboratory - laboratorijski eksperiment; ~, large-scale - eksperiment veeg obima; ~, laser laserski eksperiment; ~, long-term - dugotrajni eksperiment; ~,
model - eksperiment na modelu;
~, operational - radni eksperiment; ~, pilot - probni eksperiment; ~, preliminary - prethodni
eksperiment; ~, quality - eksperiment za odreivanje kvaliteta; ~,
ranking - uporedujui eksperiment;
~, replicated - ponovljeni eksperiment; ~, scientific - nauni
eksperiment; ~, self-beating eksperiment sa samoizbijanjem; ~,
short-term - kratkoroni eksperiment; ~, significant - znaajan
eksperiment; ~, simple - jednostavan eksperiment; ~, small-scale - eksperiment manjeg obima;
~, split-plot - eksperiment sa
podeljenim dijagramom; ~, statistical - statistiki eksperiment;
~, unit - jedinini eksperiment; ~,
unreplicated - neponovljeni eksperiment; ~, well-planned dobro isplanirani eksperiment
experimental - eksperimentalan; ~,
road - opitna deonica
experimentation - vrenje ogleda,
eksperimentisanje
expert - ekspert, specijalista, iskusan;
~, delegation - delegacija strunjaka
expiration - okonanje, isticanje roka,
prekidanje
explicit - eksplicitni, u javnom obliku, izrican, otvoren; ~, function
- eksplicitna funkcija

exploration

923

exploration - istraivanje; ~, boring - probno buenje

explosion - eksplozija; ~, laser-driven (laser induced) - laserski
indukovana eksplozija
explosive - eksploziv
exponent - eksponent, dati stepen,
tip, ob/azac
exponential - eksponencijalni, pokazivaki
exponentiality - eksponencijalnost,
eksponencijalna zavisnost
exportation) - izvor, izvoz
export~, enterprise - izvozno preduzee;
~, firm - spoljnotrgovinsko preduzee; ~, licence - dozvola izvoza; ~, market - spoljnotrgovinsko trite; ~, possibilities mogunost izvoza (pl.)j ~, trade spoljna trgovina
exporter - spoljnotrgovinsko preduzee
exporting country - zemlja izvoznik
exposed - izloen, podvrgnut, nezatien, go
exposition - ekspozicija
exposure - ekspozicija, eksponiranje, izlaganje, ozraen je; ~, atmospheric - izlaganje atmosferilijama; ~, brief- kratko izlaganje;
coloring - ekspozicija pri bojenju;
~, companion - ekspozicija uporeenja; ~, concomitant - pratee izlaganje; ~, continuous naprekidno izlaganje; ~, double dvojna ekspozicija; ~, environmental - izlaganje uslovima sredine; ~, experimental - eksperimentalno izlaganje; ~, hologram
- hologramska ekspozicija; ~, humidity - izlaganje vlanosti (vlazi);
~, indefinite - neogranieno izlaganje; ~, initial - poetno izlaganje; ~, integrating - integraciona ekspozicija; ~, laser laserska ekspozicija; ~, long-term
- dugorono izlaganje; ~, maximum permissible - maksimalno dozvoljena ekspozicija; ~,
multiple - viestruka ekspozicija;
~, repeated - ponovljeno izlaganje; ~, safe - sigurna ekspozicija, sigurna doza ozraenja; ~,

extraction
short(-term) - kratkorono izlaganje; ~, sinewave - sinusoidalna
ekspozicija; ~, single - jednokratna ekspozicija; ~,single-pulse
- jednoimpulsna ekspozicija; ~,
successive - sukcesivna ekspozicija,
uzastopna ekspozicija; ~, sunlight
- izlaganje sunevoj svetlosti; ~,
weather - izlaganje atmosferskim
uticajima
express dry cleaning - ekspres ienje; ~, goods - brzovozna roba
expression - izraz, iskazivanje, izraavanje; ~, approximate - priblino izraavanje; ~, average proseno izraavanje, prosean izraz; ~, exact - tano izraavanje,
taan izraz; ~, graphic - grafiko
izraavanje, grafiki prikaz; ~,
mathematical - matematiki izraz
extempore - nespremno, vremenski,
nepripremljen
extension - produenje, poveanje,
irenje; ~, cavity - produenje
upljine; ~, coherence - koherentno produenje; ~, coherence-length - poveanje koherentnosti;
~, ladder - merdevine na izvlaenje; ~ of space - proirenje
povrine; ~ of term of payment odlaganje plaanja; ~ of the v i s a produenje vaenja vize; ~ of
time - produenje roka; ~, sheme
- plan proirenja; ~, spatial prostorno irenje
extent - obim, stepen, veliina, iazmere; ~ of damage - veliina
tete; ~ of error - veliina greke
external~, forces - spoljne sile; ~, reveal
- zubac; ~, stairs - spoljne stepenice; ~, wall - obimni zid
extinction - slabljenje, priguivanje;
gaenje, prekidanje; ~, aerosol slabljenje aerosola; ~, selective selektivno slabljenje
extra - ekstra, poseban, zaseban, vie
klase, dopunski; ~, charge - poveanje cene; ~, charges - vanredni trokovi (pl.);
extra-heavy - posebno teak
extraction - vaenje, ekstrakcija, odvoenje; ~, automatic - automatsko odvoenje; ~, beam -

extraction

924

odvod snopa; ~, energy - odvod

energi je; ~, information - odvod
informacije; ~, power - odvod
snage
extractive crystallisation - ekstraktivna kristalizacija; ~, distillation
- ekstraktivna destilacija
extrados - zasvoe, lea svoda,
ekstrados
extrapolate - ekstrapolirati
extrapolation - ekstrapolacija; ~,
arithmetic - aritmetika ekstrapolacija; ~, curve - ekstrapoliranje krive; ~, geometric - geometrijska ekstrapolacija; ~, linear
- linearna ekstrapolacija; ~, logarithmic(al) - logaritamska ekstrapolacija; ~, optimum - optimalna ekstrapolacija; ~, point-to-point - ekstrapolacija od take do
take; ~, polynomial - polinomna ekstrapolacija
extreme - ekstreman, krajnji, ekstremalni, krajnji sluaj; ~, environmental - ekstremi sredine; ~,
experimental - eksperimentalni
ekstremi; ~, sample - ekstremi
uzorka
extremum - ekstremum (minimum
ili maksimum)

eyewear

extruded interlocking tile - vuen

utoren crep
extrusive flow - sliv; ~, rocks povrinske stene, ekstruzivne stene,
vulkani ti
eye - oko; ~, electric - foto-element,
elektrino oko; ~, laser - laserski
prijemnik
eyeglass - otvor za osmatranje, okno
za osmatranje
eyeguard - ekran za zatitu oka
eyehole - kontrolno okno za vrata
eyelens - ono soivo, okular
eyepiece - okular; ~, achromatic ahromatini okular; ~, autocollimating - okular sa sopstvenom
kolimacijom; ~, compensanting kompenzacioni okular; ~, focusing
- fokusirajui okular; ~, monocular - monookular; ~, orthoscopic - ortcskopski okular; ~,
pancratic - okular sa promenljivim poveanjem; ~, zoom - okular sa promenom fokusa
eveshield - ekran za zatitu oiju; ~,
safety - sigurnosni ekran
eyewear - naoare; ~, protective zatitne naoare

fabric - graevina, zgrada, tvorevina (fig.)j tkanina, sastav, struktura; tkivo, sklop, fabrikat
fabricate - izraditi, tvoriti, praviti,
proizvoditi; fabrikovati, sastavljati
iz gotovih delova; sklapati
fabrication - proizvodnja, izrada,
fabrikacija; izraivanje, prerada; ~,
batch - u arama; u grupama,
grupna izrada; ~ diode - proizvodnja diode; ~ guide - proizvodnja talasovoda, proizvodnja svetlovoda; ~ kinoform - proizvodnja
kinoforma, sinteza kinoforma; ~
- on-site - izrada na mestu, sastavljanje na mestu; ~ optical integrated circuit - proizvodnja optikih integralnih kola; ~ pellet proizvodnja sinterovanih kuglica
(ploica); ~ system - proizvodni
sistem; ~ waveguide - proizvodnja talasovoda
face - lice, prednja strana, povrina;
fasada; ~ brick - fasadna (oblona)
opeka; ~ cleaved - cepljiva povrina; ~ end - krajnja povrina,
zadnja strana; ~ front - lice,
prednja strana; ~ of arch - elo
luka ili svoda; ~ wearing - habanje povrine; habajua povrirs
face-hardened - povrinski otvrdnut;
sa poveanom tvrdoom povrine
faceplate - ekran; ~ fiber-optic fiberoptiki ekran
facet - faceta, bruena povrina; ~

diode - diodna faceta; ~ groove bona povrina

facework - eona strana veze
facilities - olakice (pl.)
facility - lakoa, udobnost; ureaj,
aparat, oprema, deo ureaja, deo
opreme; mogunost, proizvodna mogunost; acoustic fatigue (test) ~
ies - mogunost (oprema, aparatura)
za ispitivanje materijala na akustiki zamor; ~ blocked - zauzeta
oprema, blokirani aparat, ureaj;
check-out ~ ies-kontrolne mogunosti; ureaj (aparatura) za kontrolu; climatic test ~ ies - ureaj za klimatska ispitivanja; elevated-temperature testing ~ ies
- ureaj (oprema) za ispitivanje na
povienim temperaturama; experimental ~ ies - eksperimentalna
oprema, eksperimentalni ureaj; ~
handling - lakoa rukovanja; ureaj za rukovanje; high-temperature test ~ ies - ureaj za ispitivanje na visokoj temperaturi; indoor test ~ ies - ureaj za ispitivanje u zatvorenom prostoru;
maintenance ~ ies - oprema za
odravanje; mogunosti odravanja
i tehnikog remonta; ~ of access lakoa pristupa, dostupnost (npr.
nekom delu); production ~ ies proizvodna oprema, proizvodne mogunosti; repair ~ les - mogunost popravke, mogunosti remonta;
remontna oprema; ~ service -

facility

926

opsluna mogunost, opsluni ureaj ; ~ standby - rezervna oprema,

pomoni ureaj; support ~ ies pomoni ureaj, dopunska oprema;
test ~ ies - mogunost ispitivanja,
oprema za ispitivanje; ~ vacant slobodna mogunost; prazan ureaj, slobodna oprema; ~ warning
- signalni ureaj, mogunost signalizacije
facing - obloga, oblaganje; ~ brick
- fasadna opeka, oblona opeka; ~
up - kitovanje
facsimile - faksimil, (foto-)telegraf;
~ holographic - holografski faksimil; ~ laser - laserski faksimil
fact - injenica, fakt, delo, dogaaj;
~ experimental - eksperimentalna injenica; injenica (fakt) otkrivena u toku eksperimenta (ili
rezultat eksperimenta)
factor - faktor, pokazatelj, koeficijent,
mnoitelj; ~ absorption - faktor
apsorpcije; ~ accountable - objanjiv faktor, odgovoran faktor; ~
amortization - faktor amortizacije; ~ annual amortization faktor godinje amortizacije; ~
application - faktor aplikacije,
primene; koeficijent kojim se odreuje nain upotrebe; ~ array faktor reetke; ~ assurance faktor sigurnosti, koeficijent bezbednosti; ~ attenuation - faktor
slabljenja; ~ availability - faktor
raspoloivosti; ~ backscatter(ing)
- faktor povratnog rasejanja; ~
capacity - koeficijent proizvodnosti, faktor kapaciteta; ~, chance
- sluajni faktor; ~ common zajedniki faktor; prost faktor, opti
faktor; ~ compensation - faktor
kompenzacije, kompenzacioni faktor,
koeficijent kompenzacije; ~ complementary - komplementarni faktor, dopunski faktor; ~ complex
propagation - kompleksni faktor
rasprostiranja; ~ confidence faktor pouzdanosti; ~ constant konstantan faktor; konstantan koeficijent; faktor konstantnog delovanja; ~ correction - faktcr korekcije, koeficijent popravke (korekcije); ~ correlation - faktor

factor
korelacije, koeficijent korelacije; ~
cost - faktor trokova; faktor kotanja; ~ criticality - faktor kritinosti; ~ cyclical - ciklian
faktor; faktor periodinog dejstva;
periodino delujui faktor; ~ damping - faktor priguenja; ~, degradation - faktor degradacije;
faktor pogoranja (npr. svojstava);
~ degrading - faktor koji utie na
pogoranje, degradacioni faktor; ~
depolarization - faktor depolarizacije; ~ design - konstruktivni
parametar; konstrukcioni faktor; ~
diffuse-reflection - faktor difuzne refleksije; ~ diffuse-transmission - faktor difuzne transmisije; ~ dilution faktor razblaenja; ~ directivity - faktor usmerenosti; ~ dispersion - faktor
disperzije; koeficijent disperzije; ~
distortion - faktor izoblienja; ~
divers ty - faktor raznovrsnosti,
koeficijent neslinosti (raznolikosti);
~ dominant - dominantni faktor,
osnovni faktor; ~ dummy - fiktivni faktor, prividni faktor; ~ duty
- faktor reima rada; koeficijent
radnog reima; ~ economic(al) ekonomski faktor; ~ efficiency koeficijent efikasnosti; faktor efikasnosti; engineering ~ ies tehniki faktori, tehniki parametri;
~ enhanced - faktor poboljanja,
faktor poveanja; ~ environmental - faktor uticaja sredine; ~
erosion - koeficijent erozije, erozioni faktor, faktor erozije; ~ external -spoljni faktor; ~ feedback
- faktor povratne sprege; ~ filter filtarski faktor; ~ focusing faktor fokusiranja; ~ forecasting
(foresight) - prognozirajui faktor;
~ gain instability - faktor nestabilnosti pojaanja; ~ general opti faktor, zajedniki faktor za
sve promenljive; ~ governing opredeljujui faktor; ~ hologram
scaling - faktor promene hologramske razmere; ~ human - ljudski
faktor; ~ importance - faktor
vanosti, pokazatelj vanosti; ~
improvement - faktor poboljanja, pokazatelj poboljanja; ~

factor

927

internal - unutranji faktor, interni faktor; ~ inversion - faktor

inverzije; ~ leakage - faktor umicanja, faktor curenja; ~ learning pokazatelj promena tehnolokog procesa; faktor uenja; ~ life - faktor
dugotrajnosti; ~ limiting - limitirajui (ograniavajui) faktor; ~
line-shape - faktor oblika linije; ~
load - faktor optereenja, koeficijent punjenja, optereivanja, koeficijent korienja; ~ Lorentzian Lorencijanski faktor; ~ loss faktor gubitaka, koeficijent gubitka;
~ main - osnovni (glavni) faktor;
~ maintenance - faktor odravanja, pokazatelj tehnikog odravanja (ili opsluivanja); ~ material - faktor materijala; ~ merit kvalitetnost, faktor kvaliteta; izvrsnost; ~ modulation - faktor modulacije; ~ of production - faktor
proizvodnje, uslov proizvodnje; ~
of safety - stepen sigurnosti, faktor sigurnosti; ~ performance faktor performanse; ~ phase faktor faze, fazna konstanta; ~
polarization - faktor polarizacije;
~ precision - faktor preciznosti,
pokazatelj tanosti; ~ primary
(principal) - primarni (glavni,
osnovni) faktor; ~ probability faktor verovatnoe, koeficijent verovatnoe; ~ process gain faktor pojaanja procesa; ~processing - tehfnoloki faktor, faktor
dobijanja, procesni faktor; ~ pulse-shortening - faktor saimanja
impulsa; ~ qualitative - kvalitativni faktor; ~ quality - faktor
kvaliteta, pokazatelj kvaliteta; ~
quantitative - kvantitativni faktor;
~ readiness - faktor spremnosti,
koeficijent ispravnog stanja (ispravnosti); ~ reduction - faktor smanjenja, faktor redukcije; ~ reflection - faktor odbijanja, faktor refleksije; ~ reliability - pokazatelj
(koeficijent) pouzdanosti; ~ repairability - koeficijent popravijivosti; ~ replacement - faktor
zamene; ~ safety - faktor sigurnosti, koeficijent bezbednosti; ~
secondary - drugostepeni (sekun-

fail
darni) faktor; ~ shrinkage - faktor smanjenja, faktor opadanja; ~
smoothing - koeficijent usaglaavanja, faktor izravnavanja; ~ spectral-line quality - faktor kvaliteta
spektralne linije; ~ statistical statistiki faktor; ~ strength faktor vrstoe; ~ surface quality
- faktor kvaliteta povrine, koeficijent kvaliteta povrine; ~ technical - tehniki faktor; ~ time faktor vremena; ~ tolerance faktor tolerancije; tolerantni faktor;
~ toughness - koeficijent otpornosti na udar; ~ transmission faktor proputanja, transimisioni faktor; ~ turbulence - faktor turbulencije; ~ use - faktor upotrebe,
koeficijent korienja; ~ use degradation - pokazatelj pogoravanja svojstava eksploatacije; ~
utilization - koeficijent iskoriavanja, koeficijent upotrebljivosti;
~ variability - faktor promenljivosti, pokazatelj izmene; ~ variable
- promenljivi faktor; ~ wear-out - faktor (koeficijent) habanja
factorial - faktorni, faktorski; faktoriel
factory~ tour - poseta fabrici
fade(-out) - priguenje, gaenje, zamiranje; ~ vviso - priguenje
usled (manjeg) oblaka
fading - priguenje, zamiranje, gaenje, feding; ~ atmospherically
induced - priguenje usled atmosferskih uticaja; ~ coherent koherentno priguivanje; ~ lognormal - lognormalno priguenje; ~
partially correlated - delimino
korelisano priguenje; ~ selective
- selektivno priguenje; ~ signal priguenje signala; ~ space-timeprostorno-vremensko priguenje
faecal liquid - fekalne vode
faggot - faina
fail - otkazati, propasti, razoriti,
ne uspeti, promaiti, podbaciti; to
~ actively - aktivno otkazati (sa
drugim elementima sistema), podbaciti; to ~ at a rate - otkazati
(po obimu) ili odreenom brzinom,
podbaciti brzinom; to ~ in service

fail

928

(to ~ in use) - otkazati u procesu

korienja, podbaciti prilikom upotrebe; to ~ off chance - otkazati
sluajno; to ~ passively - pasivno
otkazati (bez uticaja na rad drugih
elemenata sistema)
fail-safe - nepokvariv, koji zadrava
radnu sposobnost i kod otkazivanja
drugih elemenata; nije podloan
havariji, kvaru, oteenju
failed - otkazao, pokvaren, neispravan, nije izdrao probu ili test,
podbacio
failing - otkaz, kvar (u radu), propadanje, razaranje; neispravan;
mana; ~ stress - napon pri slomu;
~ stress in tension - jaina kidan ja
failure - povreda, greka, kvar, nedostatak, razaranje, propadanje; ~
active - podbacivanje s uticajem
na druge elemente sistema; ~
actual - stvarni kvar, stvarno podbacivanje; ~ ageing - podbacivanje (otkazivanje) usled starenja;
~ apparent - oevidni otkaz
(kvar), lako uoljiva neispravnost;
~ artificial - vetaki kvar (otkaz);
~ axial - osni kvar, osna neispravnost; ~ basic - osnovni (glavni)
kvar; ~ bending - razaranje pri
savijanju, podbaaj kod savijanja;
~ break-in - kvar usled uhodavanja; ~ brittle-krto razaranje; ~
catastrophic - katastrofalno podbacivanje; ~ chemical - podbacivanje hemijske prirode, hemijsko
razaranje; ~ complete - potpuno
podbacivanje (otkazivanje, razaranje); ~ component - podbacivanje dela, otkaz komponente; ~
component-dependent - kvar
(podbacivanje) zavisan od komponenti;
~
component-independent - kvar (podbacivanje) nezavisno od komponenti; ~ compression - razaranje (kvar) pri
sabijanju; ~ control - kvar sistema upravljanja; ~ corollary kvar usled odreenog razloga; ~
corrosion - kvar (podbacivanje)
usled korozije; ~ creeping - postepeno podbacivanje, kvar koji polako nastupa; ~ critical - kritini

failure
kvar; ~ degradation - postepeni
kvar, podbacivanje usled degradacije; ~ dependent - zavisni kvar,
zavisno podbacivanje; ~ design konstrukcioni kvar; ~ detectable
- oevidni kvar, kvar koji se moe
otkriti; ~ deterioration - kvar
usled haban ja; ~ deviation-type kvar usled odstupanja karakteristika (izvan doputenih granica); ~
drift - postepeni kvar; ~ ductile
- plastino razaranje; ~ due to
fatigue - slom zbog zamora; ~
earliest - najraniji kvar, kvar na
samom poetku korienja; ~ elastic - elastino razaranje, razaranje
usled prelaenja granice elastinosti; ~ electric(al) - elektrini
kvar; ~ embryonic - poetni
kvar, razaranje u poetku korienja; ~ endurance v. fatigue
failure; ~ environmental kvar usled nepovoljnog delovanja
sredine; ~ equipment - kvar
(podbaaj) opreme; ~ eventual mogui kvar, konani kvar, mogue podbacivanje; ~ exponential - eksponentni kvar (kvar pri
eksponentnoj podeli radnog vremena bez kvara); ~ externally
caused - spol ja izazvani kvar; ~
fatigue - kvar usled zamora, razaranje usled zamora; ~ final poslednji kvar, zavrni (krajnji,
poslednji) kvar; ~ first - prvi
kvar, prvo otkazivanje; ~ frictional - kvar usled trenja, otkazivanje usled trenja; ~ functional
- kvar usled funkcionisanja, naruavanje funkcionisanja; ~ generic
v. intrinsic failure; ~ gradual
- postepeni kvar, postepeno otkazivanje; ~ gross - ozbiljan kvar;
~ handling - kvar usled rukovanja; ~ hazardous - opasan
'kvar; ~ human-error - kvar
usled ljudske greke; ~ humanfactor - kvar izazvan linim faktorom (faktorom oveka); ~ human(-initiated) - kvar iniciran
ovekom; ~ immediate - neposredni kvar; ~ imminent (impeding) - blizak kvar, nastajui
kvar; ~ in-plant - kvar u pogonu

failure

929

(pri ispitivanju); ~, inadvertent

- kvar usled nemarnosti, kvar
usled nepanje, nenameran kvar;
~, incipient - poetni kvar; ~,
independent -~ nezavisni kvar;
~, induced izazvani kvar;
~, initial v. embryonic failure;
~, insulation - kvar izolacije,
razaranje izolacije, oteta izolacije,
oteenje izolacije; ~, intentional - namerni kvar; ~, intervening - kvar koji utie na rad;
~, intrinsic - kvar karakteristian
za vrstu proizvoda; ~, laser kvar lasera; ~, latent - sakriveni
kvar; ~, local - lokalni kvar,
kvar u lokalnim uslovima; ~, major - ozbiljan (veliki) kvar; ~,
man - kvar usled greke korisnika;
~ 5 material - kvar nastao izmenom svojstava materijala; ~, materiel - neispravnost materijalnog
dela; ~, mechanical - mehaniki
kvar; ~, memoryless - kvar bez
posledica; ~, minor - manji
kvar, mali (neznatan kvar); ~,
mission - neispunjenje funkcije
(zadatka), promaaj namene; ~,
misuse - kvar usled zloupotrebe,
kvar usled nepravilnog korienja;
~, natural - prirodni kvar, prirodno podbacivanje; ~, near u stanju bliskom kvaru, brzo kvarenje; ~, noncatastrophic - nekatastrofalan kvar; ~, noneritical
- nekritini kvar; ~, nondetectable - skriveni kvar, kvar koji se
ne da otkriti, neispravnost koja se
ne moe otkriti; ~, nonfatigue
- kvar koji nije nastao zamorom;
~, nonfunctional - kvar koji nije
nastao pogoranjem rada; ~, nonrelevant - nerelevantni (nevaan)
kvar; ~ of the tension zone
- otkazivanje zategnute zone; ~
off - kvar u iskljuenom stanju
~, oncoming - bliski kvar, kvar
koji nastaje; ~, operational kvar usled korienja; ~, ordinary - obini kvar; ~, overload
- kvar usled preoptereeni a; ~
oxidation - kvar usled oksidisa
nja; ~, parallel - paralelni kvar
simultani (istovremeni) kvar;
59 Renik

fair
partial - delimini kvar; ~,
passive - pasivni kvar (kvar koji
ne utie na rad drugih delova);
~, pitting - kvar usled rupiaste
korozije, kvar usled pitinga; ~,
potential - potencijalni kvar; ~,
power - nestanak energije, neispravnost u sistemu napajanja energijom; ~, perdictable - kvar koji
se moe predskazati (predvideti,
prognozirati); ~, progressive progresivan kvar, postepeni kvar,
progresivno razaranje; ~, real
- stvarni kvar, faktiki kvar; ~,
relevant - relevantan (znaajan,
karakteristian) kvar; ~, repeatable - ponovljiv kvar; ~, service
- kvar u toku upotrebe; ~, shortcircuit - kvar usled kratkog
spoja"; ~, short duration - kratkotrajan kvar; ~, static - statiki
kvar; ~, stress corrosion - kvar
usled korozije pod naprezanjem;
~, structural - kvar elemenata
konstrukcije; ~, sudden - iznenadan kvar, sluajan kvar; ~, surface - razaranje (podbacivanje)
povrine; ~, sustained - konstantan kvar, neprekidan kvar, odravani kvar; ~, technical - tehniki
kvar; ~, temporary - privremeni
kvar; ~, tensile - razaranje pri
istezanju; ~ to pay - neplaanje;
~, tolerance - odstupanje od
tolerancije; ~, torsion - razaranje
pri uvijanju; ~, total - potpuni
kvar, potpuno podbacivanje; ~,
transient - privremeni kvar, prolazni kvar; ~, transverse - popreni lom, popreno razaranje;
~, undetected - neotkriveni kvar;
~, unexpected - neoekivani kvar;
~, unexplained - neobjanjeni
kvar; ~, vibration - vibraciono
razaranje, kvar usled vibracije; ~,
voltage - elektrini proboj, kvar
usled napona; ~, wear-out kvar usled istroenosti, kasniji kvar;
~, weather - kvar usled vremenskih
uslova
failure-free - nepokvariv, nerazoriv
fair - prilino, dovoljno dobar (o
kvalitetu)

faked

930

faked - faliran, lani, imitiran,

krivotvoreni, falsifikovani
fall - pad
fallacious - pogrean, laan, neistinit, varljiv, nepravilan
fallacy - pogreka, zabluda, greka,
odstupanje, nepravilno miljenje
fallibility - pogreivost
fallible - pogreiv
falloff - smanjenje, ispadanje; ~,
beam - smanjenje snopa
fallout - ispadanje
false - pogrean, laan; dodatan,
dopunski (npr. elemenat konstrukcije); ~, arch - visei svod,
rabic svod; ~, set - lano vezivanje; ~, wall construction ragec konstrukcija
falsework - skela za oplatu; ~, on
piles - skela na ipovima; ~, on
wheels on rollers - skela na
tokovima ili valjcima
family - familija, skupina; serija,
red, grupa, skup; ~, exponential
- skup eksponentnih raspodela;
~ of characteristic curves (of
characteristics) - skupina (skup)
krivih karakteristika (ili karakteristika); ~ of solutions - serija
reenja, grupa (ili skup) reenja
fan - lepeza, krilo; ~, ray - lepezasti zrak
fancy - modni; viak kvaliteta; ~,
goods - galanterijski proizvodi
(Pl.)
fanlight - nadsvetlarnik, oberliht,
staklarnik; ~, opening gear otvara za prozorska krila, makaze
za gornja krila, ventus
far-infrared - dalja infracrvena
oblast
Fargue's laws - Fargovi zakoni
farm (to) - odlagati na stranu (pri
popravkama)
farmyard - poljoprivredno dvorite
fascia lettering - ispisivanje tablica
fascine - faina
fascion - reim, nain, moda; vid,
metoda; ~, multichannel - viekanalni nain (rada)
fascioning - oblikovanje
fast-operating - brzodejstvujui

fault
fast-response - brzo reagovanje,
brzoreagujui
fastening - privrenje; ~, element - privrsni element
fastness - postojanost, otpornost
(na); ~, color - postojanost boje;
~ to light - postojanost na svetlost; ~ to water - postojanost
na vodu
fat clay - masna glina
fatigue - zamor, umor; ~, acoustic(al) - zamor pod dejstvom akustikog optereenja; akustiki zamor; ~, bending - zamor pri
savijanju; ~, color - zamor boje;
~, compression - zamor pri sabijanju; ~, contact - zamor dodirom, kontaktni zamor; ~ corrosion - zamor korozijom; ~,
cyclic - ciklini zamor; ~, dielectric - zamor dielektrika; ~,
elastic - elastini zamor; ~, fretting - zamor usled freting korozije; ~, heat - toplotni zamor;
~, high-strain (high-stress) zamor pri visokim naprezanjima;
~, impact - zamor udarom; ~,
limit - oscilatorna izdrljivost;
~ mechanical - mehaniki zamor; ~, metal - zamor metala;
~of material - zamor materijala; ~ of rocks - umor stena;
~, photoelectric - fotoelektrini
zamor; ~, radiation - zamor usled
radijacije; ~, static flexural zamor pri statikom savijanju; ~,
static tensile - zamor pri statikom istezanju; ~ strength under
fully reversed - oscilatorna izdrljivost; ~, structural - zamor
konstrukcije (strukture); ~, surface - zamor povrine, povrinski
zamor, kontaktni zamor; ~, thermal - termiki zamor; ~, torsional - zamor pri uvijanju (uvrtanju, torziji); ~, vibration - zamor pri vibraciji; ~,wear - zamor
habanjem (troenjem)
fatigueproof - nezamoriv, otporan
na zamor
fault - greka, defekt, mana, nedostatak, odstupanje, neispravnost, kvar,
kratak spoj; ~, clearance - uklanjanje greke; ~, electronic -

fault

931

greka u elektronici, elektronska

greka; ~, engineering - tehnika greka; ~, finding - traenje greke, detekcija greke; ~,
image - greka slike; ~, in construction - greka u konstrukciji,
konstrukcioni nedostatak; ~, in
design - nedostatak projekta, greka u konstrukciji; ~, in weawing
- greka u tkanju; ~, in weld mesto sa grekom; ~, intermittent - neispravnost s prekidima;
~, internal - interna greka; ~,
measuring - merna greka, greka merenja; ~, mechanical mehanika greka; ~, moulding
- greka (nedostatak) livenja (formovanja, presovanja); ~, net ista greka; ~, numerical - n u merika greka; ~, permanent
- permanentna (stalna, trajna) greka; ~, simulated - simulirana
greka; ~, specific - specifina
greka; ~, sporadic - sporadina
(sluajna, pojedinana) greka; ~,
superficial - povrinska greka;
~, to be at - biti u neispravnom
stanju; ~, to frame - kratak spoj
na; ~, zone - rasedna zona
faulted - neispravan, u kvaru, oteen
faultless - bez greke, bez nedostatka,
ispravan
faulty - neispravan, sa grekom, sa
nedostatkom
favourable reverberation - povoljan jek
feasibility - izvodljivost, izvrljivost,
ostvarljivost, fizibilnost; ~, engineering - konstrukciona izvodljivost; ~, improvement - mogunost (ostvarljivost, izvodljivost)
poboljanja; ~, maintainbility
- mogunost odravanja; ~, manufacturing - proizvodna mogunost, proizvodna ostvarljivost; ~,
physical - fizika ostvarljivost (izvodljivost); ~, technical - tehnika izvodljivost; ~, total - ukupna izvodljivost
feasible - izvodljiv, ostvarljiv
feature - osobina, karakteristika,
svojstvo, znak, konstruktivna odlika; odlika detalja, detalj, deo,

feeding
osobenost; crta (svojstva); ~, design - osobenost konstrukcije;
~, distinctive - karakteristina
osobina, posebna odlika; ~, experimental - eksperimentalna odlika; ~, false - lana osobina;
~, geometric - geometrijska osobina; ~, ghost - fantomska osobina; ~, identifying - identifikujua odlika (svojstvo, osobina);
~, salient v. identifying feature; ~, spectral - spektralna
osobina; ~, textural - osobina
teksture; ~, unique - jedinstvena
osobina, nenadmano svojstvo; ~,
unorthodox - neobina osobenost
fee - nagrada, honorar, isplata; platiti, nagraditi, honorisati; ~, contractor - plata (honorar) ugovaraa
feed cistern - kotli za napajanje
feedback - povratna sprega, negativna reakcija; ~, autoresonant
- autorezonantna povratna sprega;
~, coherent - koherentna povratna sprega; ~, degenerative
- degenerativna povratna sprega,
negativna povratna sprega; ~,
delayed - povratna sprega sa
kanjenjem; ~, diffraction - difrakciona povratna sprega; ~, distributed - raspodeljena povratna
sprega; ~, failure - kvar povratne
veze; ~, frequency-selective frekventno selektivna povratna sprega; ~, internal - interna povratna
sprega; ~, lagging - pomerena
povratna sprega, povratna sprega
sa kanjenjem; ~, local - lokalna
povratna sprega; ~, monitoring
- upravljaka povratna sprega, pokazna povratna sprega; ~, multiple - viestruka povratna sprega;
~, narrowband - uskopojasna povratna sprega; ~, nonresonant
- nerezonantna povratna sprega;
~, positive - pozitivna povratna
sprega; ~, regenerative - regenerativna povratna sprega; ~, resonant - rezonantna povratna sprega; ~, target - povratna sprega
zavisna od mete
feeding - napajanje, uvoenje, dovoenje

feel of film

932

feel of film - kotur filma

feldspath v. feldspar
feldspathoid - feldspatoid
felite - felit
fellow ~j passenger-saputnik; ~,worker - saradnik
fermentation - fermentacija; ~,
bacteria - bakterija truljenja
ferodo fibre - ferodo fiber
ferro-concrete - armirani beton
ferroelastic - feroelastian
ferroelasticity - feroelastinost
fery - skela; ~, boat - trajekt
festoon - feston
fettle - forma, stanje; uraditi, ispraviti
fiber - vlakno, sintetika, fiber;
active - aktivno vlakno; ~, cable
- kablovsko vlakno; ~, cathodoluminescent - katodoluminescentno vlakno; ~, clad(ded) (coated)
- vlakno sa pokrivkom, pokriveno
vlakno; ~, conical - konusno
vlakno; ~, coupled - spregnuto
vlakno; ~, crofon - krofon,
vlakno irokog spektra; ~, curved
- zakrivljeno vlakno; ~, dispersive - disperziono vlakno; ~, double-clad - vlakno sa dvojnom
prevlakom; ~, focusing - fokusirajue vlakno; ~, graded (index)
- vlakno sa promenljivim ideksom;
~,GRIN v. graded (index) fiber; ~, guiding - svetio vodno
vlakno; ~, hair-like (hair-thin)
- supertanko vlakno; ~, homogeneous - homogeno vlakno; ~,
illuminating - osvetljavajue vlakno; ~, imaging - vlakno za
prenos slike; ~, large-core - vlakno sa velikim jezgrom; ~, laser
- lasersko vlakno; ~, lasing vlakno sa generisanjem koherentnog zraenja; ~, light-focusing
- vlakno sa fokusiranjem svetlosti;
~, liquid - teno vlakno; ~, liquid-core (liquid-filled) - vlakno sa tenim jezgrom; ~, lowcapacity - vlakno malog kapaciteta (proputanja); ~, low-loss
- vlakno sa niskim gubicima; ~,
metallized - metalizirano vlakno;
~, monocrystalllne - monokri-

field
stalno vlakno; ~, multimode vlakno za vie naina (rada);
~, multiple - viestruko vlakno;
~, parabolically graded (parabolic-index) - vlakno sa parabolinom promenom indeksa; ~,
plastic - vlakno od plastine mase;
~, self-focusing - samofokusirajue vlakno; ~, selfoc v. selffocusing fiber; ~, single-mode
- vlakno za jedan nain (rada);
~, small numerical aperture vlakno sa malim numerikim otvorom; ~, solid-core - vlakno sa
vrstim jezgrom; ~, step(-refractive) index - vlakno sa stepenastom
promenom indeksa; ~, unclad
(uncoated) - golo vlakno, vlakno
bez pokrivke; ~, waveguide -talasovodno vlakno, svetlovodno vlakno
fiber-optic - fiberoptiki
fiberoptics - fiberoptika
fibre ~, et neutral axis - neutralno
vlakno; ~, board, wood - tarolit,
lesonit, fazer ploa
fidelity - vernost reprodukcije, tanost; ~, color - tanost boje;
~, geometric - tanost geometrije; ~, metric - tanost razmere;
~, transmission - tanost prenosa, tanost pri predaji; ~, visual
- vizuelna tanost
fiducial - fiducialni, uzet za osnovu
sravnjenja
field - polje, napon polja; ~, aligning - orijentiui polje; ~, annular - kruno polje; ~, book
for tacheometrical survey tahiometrijski zapisnik; ~, bright
- svetio polje, svetao fon; ~, capacity - poljski kapacitet vlage;
~, coherent - koherentno polje;
~, color - polje boje; ~, crossed
- popreno polje, ukrteno polje;
~, curved - iskrivljeno polje;
~, dark - tamno polje, tamni fon;
~, deflecting (deflection) - skretno polje, otklonsko polje; ~, depolarization - depolarizaciono polje; ~, evanescent - polje sa
brzim slabljenjem; ~, exciting
- pobudno polje; ~, flat image

field

933

- ravno polje slike; ~, focusing fokusirajue polje; ~, fringe interferentno polje; ~, hologram
- hologramsko polje; ~, holographic - holografsko polje; ~, idler
- prazno polje, polje praznog hoda;
<~, illumination - polje osvetljenja; ~, image - polje slike; ~,
impinging - aktivno polje, dejstvujue polje; ~, induction indukciono polje; ~, interference
- interferentno polje; ~, modulation - modulaciono polje, moduliue polje; ~, monochromatic - monohromatsko polje; ~,
mutually coherent wave - uzajamno koherentna polja; ~, noise
- polje uma; ~, noncoherent nekoherentno polje; ~, object polje objekta; ~, pictoral (picture) - polje slike; ~, pump pumpno polje; ~, reconstructed
- rekonstruisano polje; ~, saturation - polje zasienja; ~, scanning - polje skaniranja; ~, scattering - polje rasejanja; ~, scene
- scensko polje; ~, second harmonic - polje drugog harmonika;
~, sparkover - polje izazvano varnicom; ~, threshold - polje praga; ~, turbulent - turbulentno
polje; ~, visual - vizuelno polje
field-proven - proveren u upotrebi
filed-recorded - zabeleen u procesu korienja
figure - slika, crte, broji figura,
faktor, dijagram; ~, accuracy cifra (broj, pokazatelj) preciznosti
(tanosti); ~, defective - broj
neispravnih; ~, etch - faktor nagrizanja; ~, image - broj slike,
oblik slike; ~, noise - faktor
uma, stepen Suma; ~, performance - slika performanse, broj
upotrebe; ~, pulling - stepen
vuenja (frekvencije); ~, surface
- stepen (obrade) povrine; ~,
^ test - rezultat ispitivanja, broj testova
filament - nit, vlakno, zagrevna
ica; ~, damage - oteeno vlakno; ~, emissive - emisiono
vlakno; ~, fiber glass - nit od
fiberglasa; ~, fine-scale - fino

film
vlakno, vrlo tanko vlakno; ~, intense - intenzivno vlakno; ~, lasing - generiue vlakno; ~, light
- svetlosno vlakno; ~, minute vrlo tanko vlakno; ~, oscillating - oscilatorno vlakno; ~, selffocused - samofokusirajue vlakno;
~, self-trapped - samokanaliue
vlakno; ~, single-crystal - monokristalno vlakno; ~ t smallscale - tanko vlakno; ~, stabilized - stabilno vlakno; ~, stationary - stacionarno vlakno; ~,
tiny - tanko vlakno, vrlo tanko
vlakno
filamentation - formiranje vlakna
file - kartoteka, datoteka, fascikla;
spoljna memorija; *,t capy arhivski primerak; ^. 5 card kartoteka od (buenih) kartica;
~, central - centralna kartoteka;
~, data - datoteka, kartoteka podataka; grupe podataka; ~, maintenance - kartoteka o pdravanju
fill - punjenje, ariranje; puniti
fillet - letva, letvica, lajsna, pokrivena letvica, deklajsna, puclajsna;
~, moulding - pojasni venac
filling - zauzee, ispunjenje, ispuna;
~, level - zauzee nivoa
film - film, tanki sloj, foto-sloj;
~, active - aktivni film; ~, adsorbed - adsorpcioni film; ~,
antireflection
antirefleksioni
film; ~, boundary - granini film;
~, cholesteric - holesterinski film;
~, contaminant-free - film bez
neistoa; ~ copy - filmska kopija; ~, corrugated - naborani
film, zguvani film, talasast film;
~, display - ekranski film, displej
film; ~, dry-process - film nanet
suvim postupkom; ~, dry-silver
- film od suvog srebra (tehniki
obraen); ~, electrochromic elektrohromatski film; ~, electroluminescent - elektroluminescentni film; ~, emissive - emisioni
film, film sa emisionim svojstvom;
~, exposed - eksponirani film;
~, fast - visokoosetljivi film; ~,
flight - fihn snimljen tokom leta;
~, for television - TV-film; ~,
guide (guiding) _ talasovodni

filter
film, svetlovodni film; ~, heteroepitaxial - heteroepitaksijalni film;
~, holographic - holografski
film; ~, homogeneous - homogeni film, jednorodni film; ~,
image-bearing - film za zapisivanje slike; ~, laser - laserski
film; ~, let - kratki film; ~, licence - dozvola za prikazivanje
filma; ~, light-guiding - svetlo-

vodni film; ~, liquid-crystal -

film od tenog kristala; ~, louv(e)red - film sa promenljivim zastorom, film sa venecijanezom; ~,

magnetooptic - magnetooptiki
film; ~, mask - film maske,
maska-film; ~, multimode - multimodni film, film za vie naina
(rada); ~, nematic - nematski
film, nematini film; ~, opaque
- neprovidni film, neprozrani film;
~, oriented - orijentisani film;
~, panchromatic - panhromatski
film; ~, photoconducting - fotoprovodni film; ~, photoplastic fotoplastini film; ~, photopolymer - fotopolimerni film; ~,
polarized - polarisani film; ~,
polarizing - polariui film; ~,
processed - obraeni film; ~,
projection equipment - aparat za
projekciju filma; ~, quarter-wave
- etvrttalasni film; ~, reflecting
- reflektujui film; ~, resist otporni film; ~, reusable - film
koji dozvoljava ponovnu upotrebu;
~, review - nedeljne novosti; ~,
room - sala za projekciju filma; ~,
sensitized - film poveane osetljivosti; ~, show - projekcija
filma; ~, single-mode - jednomodni film, film za jedan nain
(rada); ~, spectroscopic - spektroskopski film; ~, surface - povrinski film; ~, tapered - zailjen film, klinast film; ~, theatre
- sala za projekciju filma; ~, transmission (transparent) - providni
film, prozrani film; ~, twisted
nematic - dvojni nematski film;~,
vapor - film od pare; ~, vesicular
- verikularni film; ~, waveguide talasovodni film, svetlovodni film

filter - filtar; ~, absorbing (ab-

sorption) - apsorpcioni filtar; ~,

acousto-optic - akustino-optiki
filtar; ~, alias - nepropusni filtar za frekvenciju iznad Nikvistove;
~, all-dielectric - dielektrini
filtar;
~, all-pass - propusni
filtar, fazni filtar; ~, amplitudeamplitudski filtar; ~, anti-alias antifazni filtar; ~, antidazzle zatitni filtar; filtar protiv zaslepljenja; ~, attenuating - filtar
za slabljenje; ~, background niskopropusni filtar; ~, band filtar propusnog opsega; ~, band-limiting - filtar sa ogranienim
propusnim opsegom; ~, band-

-selective (band-separating) -

filtar sa odabranim propusnim opsegom; ~, barrier - blok-filtar,

zapreni filtar; ~, best-least-square - filtar proraunat metodom najmanjih kvadrata; ~, binary
- binarni filtar, dvojni filtar, filtar
sa dva nivoa proputanja; ~,
birefringent - polarizaciono-interferentni filtar; ~, bleachable prozrani filtar; ~, blocking blok-filtar, zapreni filtar; ~, blurring - filtar za poboljanje kvaliteta slike; ~, butterfly - leptirasti filtar, filtar za uklanjanje dela
spektra; ~, channel(l)ing - kanalski filtar; ~, chopping - prekidaki filtar, operski filtar; ~,

color addition (color additive) -

kolor-aditivni filtar, filtar koji proputa jednu, a odbija dve boje; ~,

colored - filtar za boju, kolor

filtar; ~, color subtractive - kolor

suptraktivni filtar, filtar koji proputa dve boje, a odbija jednu; ~,

complementary - dopunski filtar,
komplementarni filtar; ~, complex - kompleksni filtar, amplitudno-fazni filtar; ~, computer-generated - filtar izraunat raunarom; ~, constant bandwidth
- filtar sa fiksnim propusnim poljem;

~, constant percentage band-

width - filtar sa propusnim poljem

zavisnim od centralne frekvencije;
~, contrast-kontrastni filtar; ~,
cooled - hlaeni filtar; ~, correcting (correction) - korekcioni

filter

935

filter

filtar; ~, correlation - korelaeCtMm

fl l t a r 2
?e t
* zatitu od lacioni filtar; ~, course - filtarski
serskog zraenja; ~ s i e a s t
e8
sloj; ~, cutoff - filtar za rezanje,
pr raunat
man
h

Po
metodi
najfiltar ogranienog propusnog polja;
manjih ukvadrata; ~, i i q u i d _ t e n i
~, deblurring - filtar za pobolji n t a r ; ~ , long-wavelength supanje kvaliteta slike; ~, decoupling
pressing (low-wave pasi) - filtar
_ filtar za uklanjanje sprege; ~,
za pnguenje dugih talasa; ~,
detector - detektorski filtar, filtar
detektora; ~, dichroic - dihroini
- POlarizaciono-interferentni
filtar; ~, differential - diferenLio filtar; ~, m a t c h e d cijalni filtar; ~, dispersion podeeni filtar; ~ , ' i h t a g disperzioni filtar; ~, double-funcfilter sa podeavanjem; ^ mftetion - dvofunkcijski filtar; ~,
wal v. filter course; J maxidouble-half-wave - dvostruki pomum likelihood - filtar proraunat
lutalasni filtar; ~, electrically
po maksimalno, slinosti; ~, metaltunable optical - optiki filtar
-dielectric - metaldielektrini filsa elektropodeavanjem; ~, emultar; ~, multilayer - vieslojni
sion interference - emulzioni inrtu ''A' m u l t i P l e * - multipleksni
terferentni filtar; ~, exciter filtar, filtar zgunjavanja; ~, multifiltar pobudnog zraenja; ~, fan plicative - multiplikativni filtar;
brzinski filtar; ~, fan-negative ~, narrow(-band) - fii ta r sa usfiltar za priguivanje odreenog inkim propusnim poljem; ~, nontervala brzina; ~, ferroelectric linear - nelinearni filtar; ~, nonferoelektrini filtar; ~, fixed denselective - neselektivni filtar; ~,
sity - filtar fiksne propusne moi;
n order - (interferentni) filtar n~, fluorescent - fluorescentni fil-tog reda; ~, octave - oktavni
tar; ~, Fourier plane - prostornon t a r ; ~, optimum - optimalni
frekventni filtar, Furijeov filtar; ~,
tiltar; ~, orthochromatic - ortohromatski filtar; ^, o u t p u t frequency-tracking - filtar sa
izlazni filtar- ^
_
praenjem frekvencije; ~,frustra8 s i v e
ted total reflection - filtar posivni filtar; ~, p h a s e _ f a z n i filtar;
remeene pune refleksije; ~, gra~, phase only - istofazni filtar;
ded - filtar promenljive gustine; ~,
7\ Pe-sce - filtar za proputanje
graded neutral - neutralni fil(odabranog) intervala brzina; ~,
tar promenljive gustine; ~, graded
pinhole - filtar sa takastom dijaspectrum - filtar promenljivog
iragmom; ~, polarizing - polaspektra; ~, grating - filtar difrakcione reetke; ~, harmonic filtar za ienje; ~, ray - optiki
filtar (za priguivanje) harmonika;
filtar, svetlosni filtar; ~, real~, heat - toplotni filtar; ~, high-time - filtar koji radi u realnom
-cut - niskopropusni filtar; ~,
vremenu; ~, recursive - rekurholographic - holografski filtar;
zivm filtar; ~, reflecting (reflec~, image-deblurring - filtar za
tion) _ reflektujui filtar; ~,
poboljanje kvaliteta slike; ~, inretraction - refrakcioni filtar, filtar
duced-transmission - filtar sa
prelamanja; ~, restoring - filtar
indukovanom transmisijom; ~, inuspostavljanja kvaliteta slike; ~,
tensity-dependent - filtar zavisan
reticle - filtar sa rastezom; ~,
od jaine; ~, interference - interwng - kruni filtar; ~, ripple fere'ntni filtar; ~, intracavity tiltar za izravnavanje; ~, saturaunutarupliinski filtar, unutarrezotion - zasieni filtar; ~, selective nantni filtar; ~, inverse - inverzni
selektivni filtar; ~, s hort-wavefiltar, obratni filtar; ~, laser -Pass - kratkotalasni (propusni)
laserski filtar; ~, laser line tiltar; ~, single-mode - jednolaserski linijski filtar; ~, laser
modm filtar, filtar za jedan nain

filter

936

(rada); ~, skin - filtarska membrana; ~, smoothing - filtar za

izravnavanje; ~, spatial - prostorni filtar; ~, spatial frequency prostorni frekventni filtar; ~, spike
- filtar uskog propusnog polja; ~,
S/S + N - Vinerov filtar; ~, step
- step filtar, filtar sa stepenastom
promenom transmisije; ~, stripe
- trakasti filtar; ~, subtractive subtraktivni filtar; ~, suppression - filtar za odsecanje, filtar
za rezanje; ~, thin-film - tankofilmski filtar; ~, threshold - prag
filtar, prazni filtar, filtar sa pragom; ~, tracking - filtar za praenje; ~, transfer function filtar prenosne funkcije; ~, transmission - propusni filtar, predajni filtar; ~, undermatched nedovoljno podeeni filtar; ~, vacuum-coated - filtar sa slojem nanetim u vakuumu; ~, variable
band-pass - filtar promenljivog
propusnog opsega; ~, variable
birefringent - filtar sa promenljivim dvojnim prelamanjem; ~,
variable-color - filtar sa promenljivom bojom; ~, variable-density - filtar sa promenljivom gustinom; ~, variable-frequency filtar sa promenljivom frekvencijom; ~, variable-wavelength filtar sa promenljivom talasnom duinom; ~, velocity - brzinski
filtar; ~, visible - filtar vidljivog
opsega; ~, voltage-tunable optical color - optihron filtar; ~,
waveguide - talasovodni filtar,
svetio vodni filtar; ~, wedge klinasti filtar; ~, wide-band irokopojasni filtar; ~, Wiener Vinerov filtar
filtergram - filterogram, filtrirana
slika
filtering - filtriranje; ~, acousto-optical - akustiko optiko filtriranje; ~, active - aktivno filtriranje; ~, band-rejection - filtriranje sa odsecanjem opsega; ~,
binary - binarno filtriranje; ~,
correlation - korelaciono filtriranje; ~, digital - digitalno filtriranje; ~, Fourier transform

finding

finding
plane - prostorno-frekventno filtriranje; ~, holographic - holografsko filtriranje; ~, inverse inverzno filtriranje, obratno filtriranje; ~, linear - linearno filtriranje; ~, matched - podeeno
filtriranje; ~, mode - filtriranje
naina (rada); ~, multichannel viekanalsko filtriranje; ~, noise filtriranje uma; ~, nonlinear nelinearno filtriranje; ~, one-dimensional - jednodimenziono
filtriranje; ~, optical-matched optiki podeeno filtriranje; ~,
phase-correction - filtriranje sa
faznom korekcijom; ~, polarization - polarizaciono filtriranje;
~, ray - zrano filtriranje; ~,
recursive - rekurzivno filtriranje;
~, selective - selektivno filtriranje; ~, space (spatial) - prostorno filtriranje; ~, stochastic stohastiko filtriranje; ~, two-dimensional - dvodimenzionalno
filtriranje; ~, Wiener - Vinerovo
filtriranje
filterwell - filterski bunar
finales air-heater - dogreja; ~,
certificate for payment - konaan obraun radova, definitivan
obraun; ~, date for action datum predaje (robe); ~, settlement - zavrni obraun; ~,
statement - konaan obraun radova, definitivan obraun
financial report - finansijski izvetaj
find - nai, pronai, utvrditi
finder - ureaj za traenje; pronalaza; ureaj za iznalaenje; ~,
fault - ureaj za iznalaenje greke;
~, telescopic - daljinomer, teleskopski; ~, trouble - ureaj za
iznalaenje smetnji (problema); ~,
'view - optiki ureaj za traenje
finding - traenje, iznalaenje, nalaenje; traei, utvrujui; nalaz;
~, experimental - eksperimentalni nalaz; ~, fault - nalaenje
kvara; ~, laboratory - laboratorijski nalaz; ~ s of investigation

937

- zakljuci istrage, rezultati istraivanja

fine - visokog kvaliteta, sitan, ist;~,
cold asphalt - peani asfalt, Damanov asfalt; ~, grading - fino
planiranje; ~, grained asphaltic
concrete - fini (sitnozrni) asfaltni
beton; ~, mesh grating - fina
reetka; ~, sand - sitan pesak,
fini pesak; ~, stone crusher ~
granulator
fineness - finoa; ~, modulus Abramsov modul finoe, modul
finoe
finesse - otrina, finoa, tanost
finish - obrada, zavrna obrada, pokrivni sloj namaza; zavretak, kraj;
obraditi, zavriti, oistiti; ~, surface - obrada povrine
finisher - finier
finishing~, beam - traka za glaanje; ~,
coat of plaster - gletovanje; ~,
industry - industrija zavrne obrade; ~, point of curve - kraj
krune krivine; ~, screed - traka
za glaanje
Finsterwalder pre-stressing method - Finstervalderov sistem prednaprezanja
finiteness - ogranienost
fir timber - amova graa
fire~, extinguisher - ureaj za gaenje poara; ~, extinguishing
equipment - vatrogasni ureaj; ~,
insurance - osiguranje od poara
(u sluaju poara); ~, proofing
coat - vatrostalni premaz; ~,
protecting agente - vatrogasna
sredstva; ~, protection v. fireproofing; ~, resisting floor masivna tavanica; ~, risk - opasnost od poara; ~, safety regulations - propisi zatite od poara; ~, wall - poarni zid
fireclay - vatrostalni materijal, refraktorni materijal; ~, bath faerton kada
fired-clay tiles - keramike ploice
fireplace - loite, kamin
fireproof clay - amot
fireproofing - izolacija protiv vatre

fixed
firing - ispaljivanje, opaljivanje, izraivanje, loenje; ~, giant-pulse izraivanje gigantskih impulsa; ~,
rounds - otpucavanje, barada
first-grade - prvoklasni
firsthand - iz prve ruke, nabavljen
neposredno od nabavljaa
first-in first-out - prvi uao
prvi izaao"
first-in last-out - prvi uao
zadnji izaao"
fish~, joint - veza podvezicama; ~,
ladder - riblja staza; ~, pass v.
fish ladder; ~, plate - vezica,
spojnica; ~, pond - ribnjak
fishbolt - zavrtanj za vezice, spoljni
zavrtan)
fishe - spoj, veza; ~, master glavni spoj
Fisher-Tropsch process - Fier-Trop sinteza ugljovodonika iz
ugljen-monoksida i vodonika
fishing industry - industrija za
preradu ribe
fissility - kriljavist
fissure - las, prslina
fit - pasovanje, prikladan, pristajanje,
odgovaranje; biti taman, biti podesan, odgovarati, podesiti, udesiti,
prilagoditi, saobraziti, postaviti,
montirati, upasovati, zgodno umetnuti; ~, best - najbolje pasovanje; ~, exact - precizno pasovanje
fitted - upasovan, montiran, postavljen, opremljen, podeen
fitting - montiranje, armatura, fiting,
uglavljivanje
fitting-up - sastavljanje delova konstrukcije
fix - odrediti, fiksirati (mesto); pojaati, uvrstiti; ~ in bad - u
ravom stanju; ~ in good - u
dobrom stanju; ~, out of v. in
bad fix
fixation - fiksiranje, fiksacija; ~,
electrical - elektrofiksiranje; ~,
thermal - termiko fiksiranje
fixed - fiksiran, odreen, pojaan,
uvren; ~, beam - ukleten
nosa; ~, bearing - nepokretno
leite, stalno leite; ~, capital osnovna sredstva; ~, end mo-

fixed

93S

ment - moment ukletavanja, ivini

moment; ~, girder v. fixed beam;
~, joint - vrst zglob, stalni zglob,
nepokretan zglob; ~, lattice portal
frame - ukleten, reetkast okvir;
~, machine - stabilna maina; ~,
time of guarantee - garantni rok
fixing - stabilizacija, fiksiranje, pojaavanje, uvrenje, privrivanje;
~, block - paknica; ~, brick v.
fixing block; ~, frequency stabilizacija frekvendje; ~, force fiksirajua sila; ~, moment ivini moment
fixity - elastino ukletenje, ukletenje
fixture - utvrenje, uvrenje, oprema, postrojenje, odreenje, zadata veliina, fiksirana veliina; ~,
gaging - kontrolni ureaj
flag - zastava; ~, station - postaja
flagpole - jarbol za zastavu
flaking - ljuskanje, pahuljienje,
odljuskivanje
flame - plamen, (vreli) mlaz; ~,
laser - laserski mlaz; ~, plasma plazma mlaz
flame-proof painting - vatrostalni
premaz
flange - obod, flanna, pojas; ~ of
a reinforced concrete T-beam sadejstvujua irina; ~, plate obraz; ~, plates - pojaanje preseka; ~, rail - Vinjolova ina
f langeway clearance - leb
flap~, sampler - kutijasta builica sa
ventilom; ~, valve - ljebni poklopac
flare - blesak, sijanje, sjaj; ~, edge
- ivini blesak; ~, IR deception infracrveni trap, IC trap, IC hvata; ~, lime-kiln - poljska pe
flask~, tower - sud za ravnotenu destilaciju; ~, vaporization - ravnoteno isparavanje
flasher - migavac, trepta
flashlamp - fle, lampe kratkog sjaja;
impulsni osvetljaj; ~, water-co-,
oled - vodom hlaeni fle
flashlight - svetio flea, svetio kratkog sjaja; ~, stroboscopic stroboskopski fle

flexer
flashtube - impulsna cev; ~, linear
- linearna impulsna cev; ~, water-cooled - vodom hlaena impulsna
cev
flat - ploa, optiki kalibar, kalibar;
ravan, prav, ravnomeran; ~, bar
iron - pljote gvoe; ~, bars v.
flat bar iron; ~, bottom rail Vinjolova ina; ~, car - plato
vagonet; ~, central heating etano grejanje; ~, dome - plitka
kupola; ~, fishplate - pljosnata
vezica; ~, interferometer - interferometriki kalibar; ~, jumper
- dletasta builica; ~, link chain lanac od ipova, lanac od tankih
ploa; ~, optical - optiki kalibar; ~, out-coupling - izvodna
ploa; ~, parallel-side (plano-parallel) - planparalelna ploa;
~, rate - paualna taksa; ~, rod
link chain for suspension bridge
- zaglavasti lanac, zglobasti lanac;
~, vaulted ceiling - eka kapa,
eki krov; ~, wedged - klinasti
kalibar; ~, welt - leei prevoj,
otvoreni prevoj
flatlette - garsonijera
flatness - zaravah, ravan, glatkost,
ravni deo; lavnina; ~, spectral ravni deo spektralne karakteristike;
~, surface - glatkost povrine
flatscope - mera istoe povrine
flattening - izravnavanje; ~, spectrum - izravnavanje spektra; ~,
temperature - izravnavanje temperature; ~,flaw - nedostatak, mana,
prskotina, greka, slaba taka; ~,
artificial - vetaki nedostatak; ~,
hidden - skriveni nedostatak; ~,
internal unutranji nedostatak;
~, pinpoint - nedostatak u vidu
uboda ioda; ~, processing nedostatak obrade (prerade); ~,
structural - strukturni nedostatak;
~, subsurface - potpovrinski nedostatak; ~, surface - povrinski
nedostatak
flawless - bez mane, bez greke
flemish bond - holandska veza
flex - taka preklopa (savijanja)
flexer - ureaj za ispitivanje na savijanje

939

flow

bridge - rotilj kolovoza; ~, grillage - roitlj kolovoza; ~, hollow

flexibileblock - monta opeka; ~, laying
~, metallic hose - lankasta cev;
- patosanje; ~, operating - pro~, pavement - savitljiv kolovoz,
stor za opsluivanje; ~, skeleton,
fleksibilan kolovoz
brigade v. floor grillage; ~,
flexibility - elastinost, fleksibilnost,
stop - prag; ~, testing - deo za
savitljivost
ispitivanje (prostor u hali ili poflexible - elastian, savitljiv, fleksigonu); ~ tiles - podne ploice
flooring - patos; ~, brick - pabilan
tosna opeka; ~, plaster - estrih
flicker - fliker, fliker efekat, svetlucanje, promena sjaja; ~, chromagips
ticity - fliker boje, promena boje; floorway - kolovozna tabla, kolo~, image - fliker slike, promena
vozna ploa
slike; ~, luminance - fliker sjaja, florentine arch - nadvien luk
promena sjaja
florist - cvear, trgovac cveem
flight - let, letenje; ~ of stairs
flour - brano, praina; ~, emery
- stepenini krak
- sitni (fini) brusni praak; ~,
flint - flint (staklo); ~, light gold - zlatni prah; ~, mili - mlin
lako flint (staklo)
(za ito); ~ of emery - brusni
flitched beam - sloena greda
prah
float - rezerva poluproizvoda, plovak,
flow - protok, teenje, tok, proticanje;
rezerva vremena
~, component - protok kompofloater v. float
nenti; ~, compound - ukupan
floating protok; ~, consumer - protok
~, ball - plovak; ~, bridge potroaa; ~, continuous - neplovni most; ~, cassion - keson,
prekidno teenje; ~ , . coolant ponton, plovei keson; ~,mill protok rashlaivaa; ~, customer
rekavica, vodenica
- protok kupaca; ~, duration
flocculation limit - gornja granica
tenosti
curve - linija trajanja; ~, expanflocculent structure - pahuljiasta
ded - tok koji se iri; ~, frequenstruktura
cy - linija uestanosti; ~, hyperflocks - pahuljice
sonic - hiperzvuni protok; ~,
flood incoming - ulazni tok; ~, infor~, basin - poloj, inundaciono pomation - tok informacija; ~, indruje, inundacija; ~, bridge put - tok ulaza; ~, Langmuir inundacioni most; ~, deposits Langmirov protok; ~, mass naplavina; ~, light - svetio reflekprotok mase; ~, of products protok proizvoda; ~, output tora, reflektor; ~, protection tok izlaza; ~, permissible odbrana od poplave; ~, protecdozvoljeni tok; ~, radiation tion materials - odbrambeni maradijacioni protok, protok zraenja;
terijal; ~, protection plan - plan
~, saturation - tok zasiavanja
odbrane od poplava; ~, sediment
(zasienja); ~, secondary - do- naplavina; ~, water-level - popunski tok, sekundarni tok; ~,
vodanj
single-phase - jednofazni tok;
floodlighting - svetio reflektora
~, slide - klizite; ~ structure
floor - sprat, pod, dvorana, mini- fluidalna struktura; ~, supermalna zaliha, pogon; podna konsonic - ultrazvuni protok; ~,
strukcija, meuspratna konstrukdja,
table - potresni stoi; ~, table
tavanica, patos; ~, area - spratna
apparatus v. flow table; ~,
povrina; ~, assembly - pogon
throat - protok kroz ljeb, protok
montae (sklapanja); ~, boarding,
kroz sueni deo; ~, transverse
tongue-and-grooved - brodski
- transverzalni protok, popreni
pod, iftboden; ~, construction
- podna konstrukcija; ~, framing,

flow

940

protok; ~, turbulent - turbulentni

protok; ~, unsteady - nepostojani
tok
flower trough - saksija za cvee
flowmeter - mera protoka; ~,
laser - laserski mera protoka
Floyd tester - Flojd-aparat za ispitivanje maziva za visoke pritiske
fluctuating - kolebanje, kolebajui;
odstupanje, odstupajui; variranje;
~, stresses - naprezanje na zamor
fluctuation - fluktuacija, promena,
pulsiranje; ~, background - fluktuacija fona (zraenja); ~, brightness - fluktuacija osvetljenja, fluktuacija sjaja; ~, density - fluktuacija gustine; ~, intensity - fluktuacija intenziteta, fluktuacija jaine;
~, irregular - nepravilna fluktuacija, iregularna fluktuacija; ~, luminance - fluktuacija sjaja, fluktuacija osvetljenja; ~, phase-difference - fluktuacija razlike faza,
fluktuacija fazne razlike; ~, photon
- fluktuacija fotona; ~, polarization - fluktuacija polarizacije; ~,
random - sluajna fluktuacija, haotina fluktuacija; ~, refractive-index - fluktuacija indeksa prelamanja
flue - fuks; ~, ash - lebdei pepeo;
~, dust v. flue ash; ~, gas gas sagorevanja, dimni gas; ~,
gases - dimni gasovi
fluence - gustina toka, gustina protoka; ~, breakdown - probojna
gustina toka; ~, cavity - unutarrezonantna gustina toka; ~, energy
- gustina toka energije; ~, incident
- upadna gustina toka; ~, output izlazna gustina toka; ~, saturation
- gustina toka zasienja; ~, threshold - gustina toka praga
fluid - tenost, fluid; ~, cholesteric
- holesterinska tenost; ~, index
matching - tenost sa podesivim
indeksom (prelamanja); ~,lasinggeneriua tenost; ~, nematic nematika tenost, nematska tenost;
~, phase - tena faza; ~, smectic - smetika tenost; ~, working
- radna tenost
fluid-tight - nepropustiv za tenosti
fluke - paceta

fluxed

flume - jaz
fluorescence - fluorescencija; ~,
collision-induced - koliziona fluorescencija, sudarna fluorescencija;
~, impact - udarna fluorescencija;
~, parametric - parametrika fluorescencija; ~, polarized - polarisana fluorescencija; ~, resonance
- rezonantna fluorescencija; ~,
ruby - fluorescencija rubina, rubinska fluorescencija; ~, sensitized - fluorescencija pojaane osetIjivosti, senzitivizirana fluorescencija; ~, spontaneous - spontana
fluorescencija; ~, two-photon dvofotonska fluorescencija; ~,vibrational - vibraciona fluorescencija
fluorescent~, lighting - flurescentno osvetljenje; ~, poster - svetlei plakat
fluorometer - fluorometar
fluorometry - fluorometrija
flush~, enchansed lock - ukopavajua
brava; ~, joint - puna spojnica;
~, mortar jointing - dersovanje
zidova; ~, rivet - uputeni zakivak
flushing cistern - klozetski ispira
flutter - flater, vibracija, pulsacija,
smetnje
fluvistile deposit - reni talog
flux - fluks, protok; ~, cavity unutarrezonantni fluks; ~, coherent light - fluks koherentnog
svetla; ~, focused - fokusirani
fluks; ~, incident - upadni fluks;
~, input - izlazni fluks; ~, interrogation light - svedosni fluks
upita; ~, laser - laserski fluks; ~
lasing - generiui fluks; ~
light (luminous) - svedosni fluks
~, modal - modalni fluks; ~
monochromatic - monohromatski
fluks; ~, oil - ulje za fluksiranje
~, photon - fotonski fluks; ~
radiation - fluks zraenja; ~
saturation - fluks zasienja; ~
threshold - fluks praga; ~, transmitted - proputeni fluks, transmisioni fluks
fluxed~, asphalt - fluksirajui asfalt; ~,
asphaltic bitumen - fluksirani

fluxed

941

bitumen; ~, bitumen - fluksirani bitumen

fluxing of bitumen - fluidiciranje
bitumena
fly~, ash v. flue ash; ~, packing sufla
flying - letei; ~, arch method metoda viseeg svoda
flyover - prelaz iznad nivoa
flysch - fli; ~, sandstones - f lisni
peari
foam - pena; ~, concrete - penuavi beton, penobeton; ~, extinguicher - aparat za gaenje poara penom; ~, inhibitor - penasti priguiva; ~, like backing kasiranje penastom masom; ~,
rubber - penasta guma, penuava
guma; ~, yarn - nit, vlakno od
penaste mase
foambacks - poleina tekstila kasirana penastom masom
focal point - teite
focus - fokus, fokalna taka; ~, annular - kruni fokus; ~, diffraction-limited - difrakciono ogranieni fokus; ~, image(-side) fokus slike, boni fokus slike; ~,
laser - laserski fokus; ~, moving
- pokretni fokus; ~, object(-side)
- prednji fokus, fokus objekta; ~,
paraxial - paraksijalni fokus; ~,
point - takasti fokus; ~, real stvarni fokus,, realni fokus; ~,
variable - promenljivi fokus; ~,
virtual - virtuelni fokus
focusing - fokusiranje, fokusirajui;
~, beam fokusiranje snopa; ~,
continuous - kontinualno fokusiranje; ~, cylindrical lens - fokusiranje cilindrinim soivom; ~,
gain - fokusiranje pojaanja; ~,
guided-wave - fokusiranje talasovoda, fokusiranje svetlovoda; ~,
internal - unutranje fokusiranje;
~, laser(-beam) - fokusiranje laserskog snopa; ~, light(-beam) fokusiranje laserskog snopa; ~, lossless - fokusiranje bez gubitaka; ~,
paraxial - fokusiranje paraksijalnih
zraka; ~, phase - fazno fokusiranje; ~, point - takasto fokusiranje; ~, saturation -fokusiranje

for safety
pri zasienju; ~, strong - otro
fokusiranje; ~, thermal (thermally induced) - termalno fokusiranje;
~, weak - slabo fokusiranje, blago
fokusiranje
fodder~, canal - kanal za hranu; ~,
chute v. fodder canal; ~, corridor - hodnik za hranjenje; ~,
pit - jama za stonu hranu; ~,
storage - spremnica hrane
fohn - fen; ~, wind v. fohn
fold joint - prevoj, av, fale
folder - savitljivi prospekt
folding wedges - dvojni klin
folds - bore, nabori
follow-up - zavrna obrada, deo
plana, vremenska kontrola, dopuna,
dopunski podaci; ~, corrective
action - kontrola posle izvrene
ispravke
following - sledenje, praenje; ~,
adiabatic - adijabatsko praenje
food~, elevator - dizalica za hranu; ~,
exhibition - izloba prehrambenih
proizvoda;
~, processing industry - industrija prehrambenih
proizvoda
foodstuffs - ivene namirnice
foolproof - osiguran od kvara i loma
nestrunom ili pogrenom upotrebom; bez potrebe za kvalifikovano
opsluivanje; prost
foot~, block - podlofa, kunja; ~ of
embankment - noica nasipa; ~,
overbridge - pasarela; ~, stali postolje
footing - temeljna stopa, stopa temelja, proirenje temelja
footpath - putanja, staza
footstosk - konjic (na strugu); ~,
centre - iljak konjica
footwarmer - greja nogu
footway - prolaz, plonik, trotoar,
peaka staza; ~ of a bridge peaka staza mosta
footwear industry - industrija obue
Footwear Show - izloba obue
foozle - lo rad, kart, promaaj u
proizvodnji; smandrljati, izmurdariti
for safety - radi sigurnosti

forage

942

forage - stona hrana

force - sila, snaga; ~, diagram dijagram sila; ~, focusing - sila
fokusiranja; ~, gasdynamic gasdinamika sila; ~ i n a stirrup sila u stremenu; ~, nonlinear nelinearna sila; ~, thermokinetic
- termokinetika sila
forced~, braking - forsirano koenje; ~,
circulation hot-water heating
system - pumpno grejanje; ~,
labour - kuluk
forcing the switch - presecanje skretnice
ford - gaz, brod
fore-roof - pre'toovlje
forecast - prognoza, predvianje;
predviati, proceniti, predskazati;
~, average - prosena prognoza;
~, approved - odobrena prognoza;
~, bias(s)ed - prognoza koja sadri sistematsko odstupanje; ~,
demand - prognoza potranje; ~ ;
formal - formalna potranja, formalizovana prognoza; ~, life prognoza dugotrajnosti; ~, long-range (long-term) - dugorona
prognoza; ~, old - zastarela (stara)
prognoza; ~, operating expense prognoza izdataka za rad; ~, qualitative - kvalitativna prognoza; ~,
quantitative - kvantitativna prognoza; ~, short-range (short-term) - kratkorona prognoza;
to ~ needs'- prognozirati potrebe
forecasting - prognoziranje, predskazivanje; prognozirajui; ~, adaptive - adaptivno prognoziranje;
~, cyclic - periodino prognoziranje; ~, internal - unutranje
prognoziranje; ~, probabilistic probabilistic!) (verovatno) prognoziranje
forecourt - dvorite
forehead - brust
foreign~, language - strani jezik; ~,
trade - spoljna trgovina; ~, trade
bank - spoljnotrgovinska banka
foreman - predradnik, poslovoa,
nadzornik; ~, production - poslovoa proizvodnje

format
forepoling - pobijena oplata; ~,
boards - marevanti
forest road - umski put
forester - umar, makaze za prored
foreword - predgovor
forge~, cinder - kovarina; ~, coal kovaki ugalj; ~, pig iron pudlavo (sirovo) elezo; ~, scale kovarina
forgetful - bez kasnijeg dejstva
forgetfullness - odsustvo kasnijeg
dejstva
fork~, copying planer - kopirna rendisaljka; ~, cutter -- profilno glodalo; ~, grinder - profilno toilo; ~, grinding - profilno (fazonsko) buenje; ~, plate - ablon,
fazonirana letva, profilna vodica; ~,
reamer - profilni razvrta; ~,
stacker - viljukar; ~, stripping skidanje oplate; ~, tool - profilni
alat; ~, tracer - taster, pipak
(klizi po ablonu); ~, turning fazonsko (profilno) struganje; ~,
turning lathe - kopirni strug
forked~, joint - spoj na viljuku
form - oblik, forma, izgled, vid;
formirati, obrazovati; formular; ~,
analytic - analitiki vid (oblik); ~,
declaration i- oblik (forma) deklaracije; ~, digital - digitalni oblik; ~, failure report - formular
izvetaja o kvaru; ~, fringe oblik interferentnih polja; ~, graphical - grafiki oblik; ~, groove ljebljeni oblik, udubljeni oblik; ~,
holographic - holografski oblik;
~, observation - formular posmatranja; ~ of application obrazac prijave; ~, optimum of
decision - optimalni oblik odluke;
~, standard - standardni oblik;
~, statistical - statistiki formular;
~, wave - talasni oblik
formalism - formalizam; ~, density matrix - formalizam gustinske matrice
formalites - formalnosti (pl.)
format - format, izgled, oblik, tip;
~, analog - analogni format; ~,
digital - digitalni format; ~}

943

fraction

(ideje); ~, design - formulisanje

digitized - digitalizovani format;
projekta
~, fishe - format mikrofia; ~, formwork - oplata, daana oplata,
holographic - holografski format;
kalup
~, modulation - tip modulacije;
forth - napred
~, page-organized - stranino
forthnightly - polumeseno
organizovani format; ~, sampling
fortification - utvrenje, fortifi- izgled semplovanja, tip uzorkokacija
vanja; ~, scan - raster
fortuitous - sluajno, od sluaja do
formation - formiranje, obrazovanje,
sluaja, neredovito
stvaranje; ~, are - formiranje luka;
forwarder (of goods) - pediter
~, color center - formiranje cenforwarding - utovarivanje; ~, agtara boje; ~, concept - formiranje
ency - pedicija; ~, agent - peideje (koncepta); ~, crack - forditer, prevoznik; ~, invoice miranje prskotina, formiranje naprsraun prevoznika; ~, time lina; ~, crater - formiranje kratera;
vreme transportovanja
~, f Uament(ary) - formiranje niti,
fossilformiranje vlakna; ~, fringe ~, botany - paleobotanika; ~,
formiranje interferentnih polova; ~,
coal - kameni ugalj; ~, meal giant-pulse - formiranje gigantskih
fosilno brano, dijatomejska zemlja,
impulsa; ~, hologram - formiranje
holograma; ~, image - formiranje
kizelguid
fossilism - paleontologija
slike; ~, junction - formiranje
fotbridge - peaki most, motanica,
spoja, formiranje prelaza; ~, level
brvno
- posteljica, planum; ~, multiple
foul - zagaen, neprijatan, zapuen,
image - multiplikacija slike; ~,
zaepljen, pogrean, neispravan
pattern - formiranje crtea; ~,
foul-proof - nezagadljiv, nezaepljiv,
photolytic - fotolitiko formiranje;
koji ne moe da se pokvari
~, rust - stvaranje re; ~, triplet
fouling
- neispravnost, zaepljenost,
(state) - formiranje tripletnog stanja
pogreno prikazivanje vrednosti
forms - remena te, odluila
formula-formula,obrazac,izraz; ~, fouling-up - zagaivanje
addition - formula sabiranja; ~, foult - greka
approximate - priblina formula; foundation - temelj, temeljenje, fundiranje, podloga, osnova, donji stroj;
~, design - raunska formula; ~,
~, bolt - fundamenti, temeljni
dimensional - formula dimenzije;
zavrtanj; ~, excavation - te~, dispersion - disperziona formeljna jama; ~,pit v.foundation
mula; ~, distribution - formula
excavation; ~, soil - temeljno
distribucije; ~, empiric(al) - emtie; ~, stone of a bearing pirijska formula; ~, exact - egleini kvadar; ~, trench - tezaktna formula; ~, fundamental meljni rov; ~, wall - temeljni
osnovna formula, fundamentalna
zid
formula; ~, interpolation - interpolaciona formula, formula inter- foundry - livnica
fountain - vodoskok, fontana
polacije; ~, iterative - iterativna
formula, iteraciona formula; ~, four-colour advertisement - etvorobojni oglas
prediction - formula predvianja;
~, saturation - formula zasienja; Fourier series - Furijeov red
~, semiempirical - poluempi- fourth (crown bar) - firerica
rijska formula; ~, Wien's radia- fowel-house - ivinarnik
tion - formula Vinovog zraenja; foyer - foaje
fractile - kvantil
~, working - radna formula
fraction - frakcija, deo; ~, uniform
formulation - formulacija, formulisampling - jednoobrazna frakcija
sanje, sroenje; ~, concept uzorkovanja, frakcija ravnomernog
formulisanje
tehnikog
zadatka

fraction

944

uzorkovanja; ~, variable sampling - frakcija razliitog uzorka

vanja
fractional function - razlomljen;
funkcija

fracture - fraktura, lom, prelom,

naprshna, lomljenje; ~, brittle
krti lom; ~, complete - kompeltan
preom; ~, delayed - usporeno
prelamanje; ~, fatigue - prelom
zamorom; ~, tension-shear prelom smicanjem pri istezanju
fracturing - stvaranje naprsLa.
obrazovanje preloma
fragility - lcmivost, krtost
frame - kadar, ram, okvir, koordiobliku tekuih izabranih podataka
program ispitivanja; ~, C rane portalni kran; ~, picture - kadar
slike; ~, sampling - okvir uzorkovanja; ~, scanning _ kadar

g r a n j a ; ~, time - vremenski

framed structure - okvirna konstrukcija

framework - sistem tapova, okvirno
postolje; ~, construction - bondrak, zid na kanate; ~ o f a buildings
- kostur zgrade
Francis turbine - Fransisova turbina
frayed - iznoen, ishaban, otrcan,
1 Zx w S oXX

free -, slobodan, nezauzet; ~, area

neozidana povrina, otvorena povrina; ~, bearing - pokretno leziste; ~, entrance card - besplatna karta; ~, from contamination - bez kontaminacije, bez
pnmesa; ~, hault - transportna
daljina; ~ of losses - bez gubnka; ~ of e r r o r - bez greaka;
~, port - slobodna luka- ~
Trade Area - slobodna trgovinska
voda' ~ ' W a t C r ~ V C Z a n a P d z e m n a
freedom - sloboda, odsustvo- ~
from failures - odsustvo kvarova;
freezing - zamrzavanje; ~, vibraUonal - vibraciono zamrzavanje
freght - teret
freight~, charges - vozarina; ~, elevator - teretna (robna) dizalica; ~,

handling service - sluba otpreme

tereta; ~, tariff - prevozna tarifa; ~, warrant - tovarni list
french~, casement - balkonska vrata;
~, door - balkonska vrata, stakljena (zastakljena) vrata; ~, drain dren, drenani kanal, tajaca; ~,
polishing - poliranje; ~, window
v. french casement
frequency - frekvencija, uestanost;
~, absolute - apsolutna frekvencija; ~, absorption - apsorpciona
frekvencija; ~, adjacent mode
beat - frekvencija izbijanja susednog naina (rada); ~, alias druga frekvencija, frekvencija izoblienja; ~, beam - frekvencija
snopa; ~, beat - frekvencija izbijanja; ~, beat-note - zvuna
frekvencija izbijanja; ~, bit - bit
frekvencija; ~, boundary - granina frekvencija; ~, breakdown frekvencija kvarova; ~, carrier nosea frekvencija; ~, cuton (nia) kritina frekvencija; ~, difference - frekvencija izbijanja,
frekvencija razlike; ~, discrete diskretna frekvencija; ~, dither karakteristina frekvencija NF modulacije; ~, dumper - frekvencija izvoda iz rezonatora; ~, e r r o r
- frekvencija greke; ~, excitation
- pobudna frekvencija; ~, failure
(fault) - frekvencija greaka; ~,
flicker - frekvencija flikera; ~,
folding - Hikvistova frekvencija;
~, frame - frekvencija kadrova;
~, fringe - frekvencija interferentnih polova; ~, fundamental osnovna frekvencija; ~, harmonic
- frekvencija harmonika; ~, image
- preslikana frekvencija; ~, incident - upadna frekvencija; ~,
Lamb-dip - Lambova frekvencija;
~, lasing - frekvencija generisanja; ~, mode - frekvencija naina (rada), frekvencija moda; ~,
modulating - modulaciona frekvencija; ~, normal - normalna
frekvencija; ~, Nyquist - Nikvistova frekvencija; ~, observed uoena frekvencija; ~ of current frekvencija mree; ~ of mainte-

frequency

945

nance - frekvencija odravanja; ~

of occurence - uestanost pojavljivanja; ~ of overhaul - frekvencija kapitalnog remonta; ~ of
Q-switching - frekvencija modulacije Q; ~ of sampling - frekvencija uzorkovanja; ~ of use uestanost upotrebe; ~ off-resonance - nerezonantna frekvencija;
~, oscillating - oscilatorna frekvencija; ~, phase-matching frekvencija faznog podeavanja; ~,
photon - fotonska frekvencija, frekvencija fotona; ~, pilot - pilot
frekvencija; ~, pulsation - frekvencija pulsiranja; ~, reference referentna frekvencija, etalon frekvencija; ~, reject - frekvencija
karta; ~, relative - relativna
frekvencija; ~, repetition - frekvencija ponavljanja; ~, replenishm e n t - uestanost dopunjavanja;
~, ripple - frekvencija pulsiranja,
frekvencija lipla; ~, rotation rotaciona frekvencija, frekvencija
obrtanja; ~, sampling - frekvencija semplovanja, frekvencija uzorko van ja; ~, scanning - frekvencija
skaniranja; ~, side - bona frekvencija; ~, standard - standardna
frekvencija; ~, sum - ukupna
frekvencija; ~, sweep - frekvencija
skaniranja; ~, synthesized - sintetizovana frekvencija; ~, theor e t i c a l ) - teoretska frekvencija; ~,
threshold - frekvencija praga, granina frekvencija; ~, transition frekvencija prelaska; ~, video video frekvencija; ~, zero - nulta
frekvencija
fresco - freska; ~, painting - fresko
bojenje
fresh~ air blower - dovod sveeg
vazduha; ~ air ventilation - dovod sveeg vazduha
FresneFs integrals - Frenelovi integrali
fret - nagrizsti, najedati, otirati;
otiranje, istiranje
frettage - frikciona korozija
fretting - trenje, istiranje, razjedanje, freting-korozija
60 Benlk

full
Freyssinet's process - Frejsineov
postupak, Ferberov postupak
friction~, brake - frikciona konica; ~,
clutch coupling - frikciona spojnica; ~ in rolling - trenje pri
kotrljanju; ~ in sliding - trenje
pri klizanju; ~, pile - visei ip,
fiikcioni ip, lebdei ip
frictional force - sila trenja
frictionless fluid - tenost bez trenja
frieze - friz
fringe - ivica, rub, traka, porub
frog - srcite; ~, r a m m e r - aba
front~, brick - fasadna (oblona) opeka;
~, cover - omotna stranica, strana;
~, elevation - glavni izgled, lice
zgrade, fasada, poduni izgled, eona
strana; ~ of w o r k - fiont rada; ~,
page advertisement - oglas na
naslovnoj strani; ~, partition eoni zid; ~, side - fasada
front - front, elo, prednja strana; ~,
b u r n - front gorenja; ~, incident
wave - front upadnog talasa; ~,
phase - fazni front; ~, reflected
wave - front reflektovanog talasa;
~, shock - udarni front, front
udarnog talasa; ~, wave - talasni
front
frontage - glavna fasada, ulina fasada, fasada, ulini izgled, duina
fasade
frontal~, length - duina fasade; ~,
veiw - eona strana
frontier post - granini prelaz
frost~, action - dejstvo mraza; ~,
damage to pavement - tete od
mraza na kolovozu; ~, resistance
- postojanost na mrazu
fuel - gorivo; ~, coupon - kupon
za gorivo; ~, laser - lasersko
gorivo; ~, supply - snabdevanje
gorivom
full~, comprehensive - kasko osiguranje; ~, face method - metoda punog profila; ~, heat-treated - oplemenjen, poboljan;
~, killed steel - umireni elik; ~,
use of space - iskorienje prostora;

full

946

~, versatile excavator - univerzalni bager

full-laden (full-loaded) - potpuno
optereen, potpuno napunjen
full-scale - u prirodnoj veliini
Fuller's~, earth - uma, suknarska zemlja;
~, ideal curve - Fulerova kriva
fully submerged sluice discharge potopljeni mlaz, potopljeni preliv
function - funkcija, dejstvo; rad,
zadatak, svrha, odnos, zavisnost; ~,
aberration - funkcija aberacije; ~,
absolute probability density funkcija apsolutne gustine verovatnoe; ~, absorption - funkcija
apsorpcije; ~, adjustement - podeavanje funkcije, funkcionalna karakteristika; ~, algebraic - algebarska funkcija; ~, ambiguous nejasna funkcija; ~, amplitude
transfer - amplitudska transfer
funkcija; ~, analytic - analitika
funkcija; ~, aperture - aperturna
funkcija;' ~, approximating aproksimirajua funkcija; ~, arbitrary - arbitrana funkcija; ~,
autocorrelation - autokorelaciona
funkcija; ~, auxiliary - pomona
funkcija; ~, averaged - uproseena funkcija; ~, binary transmittance - binarna funkcija proputanja; ~, blurring - funkcija
izoblienja slike, funkcija razmazanosti; ~, characteristic - karakteristina funkcija; ~, characteristic fringe - karakteristina funkcija interferentnih polova; ~, coherent transfer - koherentna transfer funkcija; ~, concave - konkavna (ugnuta) funkcija; ~, conjugate - konjugovana funkcija; ~,
continuous - neprekidna funkcija;
~, correlation (correlative) - korelaciona funkcija; ~, criterion funkcija kriterijuma; ~, cross-ambigulty - funkcija kroskorelacione neodreenosti; ~, decision
- funkcija odluke, odluujua funkcija; ~, demand - funkcija potranje; ~, density - gustinska
funkcija, optika gustina; ~, dependence - funkcija zavisnosti; ~,
derived - izvedena funkcija; ~,

function
describing - opisujua funkcija;
~, detector transfer - detektorska
transfer funkcija; ~, deterioration
- funkcija pogoravanja svojstava;
~, discriminant diskriminantna
funkcija; ~, distribution - funkcija distribucije, integralna funkcija
raspodele; ~, double-valued dvovrednosna (dvoznana) funkcija;
~, edge-response - (karakteristina) funkcija odgovora ivice; ~,
effectiveness - funkcija efikasnosti (efektivnosti); ~, efficiency funkcija koeficijenta korisnog dejstva; ~, effort-funkcija napora; ~,
elementary - elementarna funkcija; ~, empirical - empirijska
funkcija; ~, ergodic - ergodistika funkcija; ~, explicit - eksplicitna funkcija; ~, exponential eksponencijalna funkcija; ~, film
transfer - transfer funkcija filma;
~, fitted - podeena funkcija,
empirijska funkcija; ~, fringe
visibility - funkcija vidljivosti
(interferentnih) polova; ~, general
- opta funkcija; ~, general mutual coherence - generalisana funkcija uzajamne koherentnosti; ~,
generalized - uoptena funkcija;
~, generating - proizvodna funkcija, generiua funkcija; ~, given
- data funkcija; ~, harmonic harmonina funkcija; ~, hazard intenzivnost kvarova; ~, hologram
- hologramska funkcija; ~, homogeneous - homogena funkcija (jednorodna); ~, homogeneous coherence - funkcija homogene koherentnosti; ~, image - funkcija
slike; ~, implicit - implicitna
funkcija; ~, impulse response funkcija impulsnog odgovora; ~,
incoherent transfer - nekoherentna transfer funkcija; ~, increasing - poveavajua funkcija;
~, indicator - indikatorska funkcija; ~, inhomogeneous coherence - funkcija nehomogene koherentnosti; ~, integrable - integrisiva funkcija; ~, integral integralna funkcija, funkcija celih
brojeva; ~, intensity - funkcija
intenziteta; ~, intensity correla-

fascdon

947

tion - funkcija korelacije intenziteta; ~, intensity transfer transfer funkcije intenziteta; ~,

irreducible - nesaimiva funkcija;
~, life - funkcija veka trajanja; ~,
limit - granina funkcija; ~, line-apread - funkcija irenja linije,
funkcija rasejanja linije; ~, linear linearna funkcija; ~, linear objective - linearna funkcija cilja; ~,
load - funkcija tereta; ~, logarithmic - logaritmika funkcija;
<v, measurable - meriva funkcija;
~, modified - modifikovana funkcija; ~, modulation transfer modulations transfer funkcija; ~,
multivariable - funkcija vie promenljiyih; ~, mutual coherence funkcija uzajamne koherentnosti; ~,
nondecreasing - nesmanjujua
funkcija; ~, nonlinear-nelinearna
funkcija; ~, normalized - normalizovana funkcija; ~ of cost funkcija trokova; ~ of variables
- funkcija promenljivih; ~, object
- funkcija objekta; ~, objective
- funkcija cilja; *-, optimal
decision - funkcija optimalne odluke; ~, optimized - izlazna funkcija; ~, output - izlazna funkcija;
~, parametric - parametarska
funkcija; ~, path - funkcija puta,
funkcija putanje, funkcija rasprostiranja; ~, pattern - funkcija za
izraunavanje izabranih poluinvarijanti; ~, penalty - funkcija
kazne; ~, periodic - periodina
funkcija; ~, phase - fazna funkcija; ~, phase structure - fazna
strukturna funkcija; ~, phase
transfer - fazna transfer funkcija;
~, plotted - graf funkcija; ~,
point (spread) - (predajna) funkcija take; ~, policy - funkcija
politike; ~, power - funkcija
stepena, funkcija sile; ~, probability - funkcija verovatnoe; ~,
processing - procesna funkcija,
funkcija obrade; ~, rational racionalna funkcija; ~, real(-valued) - stvarna funkcija; ~,
recover - funkcija rekuperacije
(vraanja u prvobitno stanje); ~,
regular - pravilna funkcija; ~,

functionalism
reliability - funkcija pouzdanosti;
~, renewal - funkcija obnove; ~,
repairability - verovatnoa mogunosti popravke; ~, risk - funkcija rizika; ~, sample - funkcija
uzorka, izabrana funkcija; ~, sampled - funkcija semplovanja, funkcija
uzorkovanja; ~, sampled image funkcija semplovane slike; ~,sampled transfer - transfer funkcija
semplovanja; ~, self-coherence funkcija autokoherentnosti; ~, semicontinuous - polukontinuelna
funkcija; ~, service - funkcija
servisa; ~, shortage - funkcija
deficita; ~, simple (single) prosta (jedinina) funkcija; ~, slit funkcija proreza, funkcija otvora;
~, source - funkcija' izvora; ~,
spatial frequency transfer transfer funkcije prostorne frekvencije; ~, spectrometer slit
- funkcija proreza spektrometra;
~, spread - funkcija irenja, funkcija rasejanja; ~, staff - funkcija osoblja; ~, state - funkcija stanja; ~,
step -step funkcija, stepenasta funkcija; ~, structure - funkcija strukture, strukturna funkcij a; ~, supply
- funkcija snabdevanja; ~, tabulated - tabelarna funkcija; ~,
target - funkcija cilja; ~, test funkcija kriterijuma; ~, time funkcija vremena; ~, transfer funkcija transfera (prenosa); ~,
transition - funkcija prelaska; ~,
transmittance (transparency) propusna funkcija, funkcija proputanja; ~, two-level transmittance - dvonivoska funkcija proputanja; ~, undersampled funkcija pri nedovoljnoj frekvenciji
semplovanja; ~, unit - jedinina
funkcija; ~, utility - funkcija
podobnosti; ~, visibility - kriva
vidljivosti, funkcija vidljivosti; ~,
wave structure - talasna strukturna funkcija
functionability - sposobnost funkcionisanja
functional - funkcionalna veza; ~,
series - funkcionalan red
functionalism - funkcionalna arhitektura

functionate
functionate - funkcionisati, raditi,
delovati
fundamentals - osnova, baza, osnove, osnovi; ~, laser - osnovi
laserske tehnike
fungi on waste waters - gljivice
upotrebljenih voda
funginertness - otpornost na plesan (bud)
funicular - uspinjaa, inska iana
eleznica; ~, polygon - verini
poligon, A-poligon
furcation - grananje; ~, fiber grananje vlakna
furniture - nametaj; ~, Fair sajam nametaja; ~, industry industrija nametaja; ~, store skladite nametaja
furring - zakreavanje, inkrustacija
furs - krznarski proizvod (pl.)
fuse - osigura, fitilj, tapin, korda,
mia; ~, board - ploa (tabla)
sa osiguraima; ~, box - distributer elektrine energije

948

fuzziness

fused cement - topljeni cement

fusion - fuzija, sinteza; ~, breakeven - ravnotena (termonukleama)
fuzija; ~, (electron)-beam-lnduced - (termonukleama) fuzija
izazvana snopom elektrona; ~,
inertially confined - inercijalno
drana fuzija; ~, laser(-induced)laserska fuzija; ~, laser-pellet fuzija po sistemu laserskog snopa
i meta; ~, laser-triggered laserska fuzija; ~, magneticaly
confined (magnetic-confinement) - megnetski drana fuzija;
~, self-sustaining - samopodravajua fuzija, lanana fuzija
fuze - kapisla, detonator, okida; ~,
infrared - infracrveni detonator;
~, laser - laserski detonator; ~,
photoelectric - foto-elektrini detonator; ~, proximity - blizinski
detonator
fuzziness - neotrina, razmazanost;
~, edge - neotrina ivice, razmazanost kraja (slike)

G
gabro - gabro, vrsta stene
gabion - gabion, iana korpa
gable - kankan, zabatni zid
gable wall v. gable
gadget - naprava, sprava, ureaj
gadgetry - skup naprava
gain - poveanje, uveanje
gallery - empora, galerija, paluba,
nivo; ~ 5 service - galerija za
servis (opsluivanje)
galling - zaribavanje, najedanje, mehanika oteta povrine
galvanised~, pipe - bela cev, galvanizirana
cev; ~, sheet - pocinkovani lim;
~, steel tube - pocinkovana cev,
galvanizirana elina cev; ~, wire pocinkovana ica
game - igra, zamisao, plan; ~,
mathematical - metematika igra;
~, statistical - statistika igra
gang - brigada, smena, zbrka, sortiment, grupa; ~, breakdown grupa za popravke; ~ of workmen - radna brigada
ganged - grupisan, agregatni, kompletiran
gap - zazor, interval, otvor, odstojanje; ~, interblock - medublokovski zazor; ~, time - interval
vremena
garage - garaa
garden - bata, vrt; ~, architecture
- vrtna arhitektura; ~, city grad sa parkovima; ~, hydrant hidrant u bati

gardens - park
garland - girlanda, vrsta ornamenta
garnet - tavan, potkrovlje
garret - tavan, potkrovlje
gas~, burner - gorionik, brener; ~,
catcher - hvata gasa; ~, cock gasna slavina; ~, formed concrete - gasni beton; ~, generator
- gasni generator; ~, geyser gasni bojler; ~, heating - gasno
grejanje; ~, installation - gasna
instalacija; ~, light - gasno osvetljenje; ~, mantle - Auerova arapica; ~, meter - gasomer; ~,
point - gasno mesto; ~, producer (home type) - benoid
aparat; ~, retort - benoid aparat, aparat za proizvodnju svetleeg gasa; ~, spring - gasni izvor
gaseous phase - gasovita faza
gasket - zaptiva, dihtung
gate hinges - dugake arke; ~,
valve - slavina malog otpora
(iber slavina)
gathering - skupljanje, pribavljanje,
skupljajui; ~, ground - sliv; ~,
line - matinjak
ga(u)ge - ablon, manometar, mera,
etalon, etalomirati, tarirati, kalibrirati, kalibar; ~, acceptance ablon (etalon) za prijem; ~,
alarm - ureaj za merenje sa signalizacijom; ~, control - kontrolna
merka, kontrolni ablon; ~, difference - ablon razlika; ~, ero-

ga(u)ge

950

glass

ion - mera erozije; ~, indentaexperiment - raspored opreme za

tion depth - mera dubine ulegeksperimente
nua (udubljenja); ~, inspection
(inspector's) - kontrolni ablon; geophysical methods - geofizike
metode
~, internal - unutranji kalibar;
~, limit - granini kalibar; ~, geophysics - geofizika
master - kontrolni merni ureaj; geotechnical soil classification geotehnika klasifikacija
~, measuring - merni kalibar; ~,
nondestructive - neunitiv ka- geothermal gradient - geotermiki
libar; ~, penetration - mera
gradijent
penetriranja; ~, pile - ip za
Germal method - nemaka metoda
pravac; ~, plug v. internal
u tunelogradnji
gauge; ~, point - merni ureaj
geyser - gejzir; ~, bath - kazan za
na takama; ~, precision - prekupatilo
cizna mera (ablon); ~, profile - gib - klin
kalibar profila; ~, solid - ka- gibheaded v. gib
libar iz jednog dela; ~, standard - gin - dizalica, ureaj za podizanje
etalon, standardni ablon; ~, witereta, dobo, disk
dening - proirenje koloseka; ~,
girder - nosa, podvlaka, greda; ~,
working - radni ablon
bridge - gredni most; ~ in benga(u)geable - izmeriv
ding
- savijeni nosa; ~, rail ga(u)ged - izmeren
Vinjolova ina; ~ with steel truss
ga(u)ging - merenje, merei, karods - armirana greda
libriranje; ~ a yessel - badagirt v. girder
renje plovila
girth - pojas, remeni nosa
Gauss error integral - Gausov gist - jezgro, glavna taka
integral greke; ~, plane - Gau- git - ulivni levak; ~, cutter - seka nalivka; ~, mould - ulivna
sova ravan, kompleksna ravan
kokila
gear box - menjaka kutija; ~,
give - pokazati (ureaj), pokazati
wheel - zupanik
general(svojstvo), popustiti, dati
~, design - idejni projekat; ~, given - dat, uslovljen, zadat, sklon
equations of elasticity - elas- glacial~, accumulation - gleerski talog;
tine osnovne jedinice; ~, repair ~, deposit - morena; ~, drift
glavna popravka; ~, specification
v. glacial deposit; ~, soil - gle- opti graevinski uslovi
erska tla
generator - generator
glacier - gleer
geodesy - geodezija
glacio-aqueous clay - gleerska
geodetic map - geodetska mapa
geologicalglina
~, compass - geoloki kompas; ~, glaciology - nauka o gleerima
map - geoloka mapa; ~, section - glance - sjaj; ~, coal - sjajni ugalj
glare - zaslepljujue svetio, zasegeoloki profil
njujue svetio, zaslepljivanje, zageologic eras - geoloka doba
senjivanje, refleksija od vlanog
geologic periods - geoloka doba,
kolovoza; ~, reducing glass geoloke formacije
zatitno staklo od zaslepljivanja
geology - geologija
glassgeometrlc~, canopy - markiza, zastakljena
~, locus - geometrijsko mesto; ~,
nastreica; ~, floor - stakleni
mean - geometrijska sredina
pod; ~, partition - staklena
geometrical stairs - zavojne stepregrada, vitraa; ~, roof - stakpenice
leni krov; ~, roofing tile - stakgeometry - geometrija, geometrijski
leni crep; ~, screen - staklena
oblik, konfiguracija, shema; ~ of
pregrada, vitraa; ~, silk - stak-

glass

9S1

granate

lena vuna; ~, to - emajliranje; ~, goniometric functions - arkus funk

ija, ciklometrijske funkcije
wall - stakleni zid; ~, wool v.
good - dobar, ispravan
glass silk
goodness - dobrota, dobra svojstva
glasshouse - staklena bata, staklara
goods - roba, proizvoditi; ~, eleglassine - glasin, pergamin (papir)
vator - teretna dizalica; ~, final
'glassing machine - maina za gla(finished) - gotov proizvod; ~,
siranje
lift - teretna dizalica; ~, shed glauconite - glaukonit, vrsta mimagacin za robu; ~, station nerala
teretna stanica; ~, traffic - teglazed - zastakljen; ~, door retni saobraaj
staklena (zastakljena) vrata; ~, gooseneck - usko grlo
panel screen - staklena pregrada,
gorge - okapnica, vasernaz
vitraa; ~, screen - staklena
gothic arch - gotski svod, iljati luk
pregrada, vitraa,; ~, surface grade - klasa, vrsta, stepen, stepen
glazura, uglaana povrina; ~, tile
intenzivnosti; ~ of finish - stestove - kaljeva pe
pen zavrne obrade; ~ of service
glazer - ploa za bruenje, mirajbna
- kvalitet opsluivanja; ~, acglazer's tools - staklorezaki alat
curacy - stepen preciznosti; ~,
glazing - zastakljivanje, iberzaliranje;
commercial - trgovaka klasa; ~,
~, bar - preagica, prosna; ~,
crossing - ukrtanje u nivou, preputty - staklarski kit; ~, wheel v.
secanje u nivou, prelaz u nivou; ~,
glazer
engineering - tehniki kvalitet; ~,
globe tap - zidna visea slavina
high - visoki kvalitet; ~, indusglue - lepak, tutkalo
trial - industrijski kvalitet; ~,
glued beams - lepljeni puni nosai;
low - niska klasa; ~, merit ~, joints - lepljene veze
znak kvaliteta; ~, technical gluing - lepljenje
tehnika vrsta, tehniki kvalitet;
glyptotheca - gloptoteka
~, top - najbolji kvalitet
gneiss - gnajs, vrsta kristalnih krigrader - grejder, maina za otkop
ljaca
zemlje
go - raditi, delovati, funkcionisati;
gradient - gradijent, pad, nagib,
to ~ back (to bad) - pogorati; to
uzduni nagib; ~, beard -padokaz
be ~ - raditi bez problema; to ~
grading - zrnasti sastav, granulobehind - izostajati, izuiti (pometrijski sastav, graduisanje, rasdatke); to ~ down - dobiti odobpored po kvalitetu, deljenje na
renje, biti priznat; to ~ fut podeoke
slomiti se; to ~ into commision - gradual braking - postupno koenje,
ispasti iz rada; to ~ into service slobodno koenje
pustiti u rad; to keep on the ~
graduation - graduisanje, podela na
- odravati u radnom stanju; to ~
stepene, nanoenje krive po takama
out gear (to out order) - biti
graffito - zgrafito
u kvaru; to ~ through - probiti
graining - fladrovanje, bojenje masse, izvriti, biti primljen; to ~ to
nom bojom
pieces - rasturiti se; to ~ wrong - grainpokvariti se
~ of wood - dever, are u drvetu;
go-devil plane - bremzberg, uspinjaa
~, size accummulation curve go-in - prolaz", ulazni deo"
linija prosejavanja, granulometrijska
go-no-go - provera u principu ,,pokriva; ~, size distribution godan-nepogodan", ili radi ne
granulometrijski sastav; ~, size
radi"
soil classification - klasifikacija
go-side - prohodna strana
po granulometrijskom sastavu
goal - cilj, zadata veliina; ~, design
- cilj konstrukcije, konstrukcioni granate - granat, mineral iz grupe
silikata
cilj

granite
granite - granit, zrnasta dubinska
gravitational water - vezana podstena
zemna voda
granitic structure - granitska struk- gravitytura
~, dam - masivna brana; ~,
granitoid structure v. granitic
hot-woter heating - gravitacioni
structure
sistem grejanja* ~, plane - bremzgranular stabilisation - granularna
berg, uspinjaa; ~, tunnel - grastabilizacija, mehanika stabilizacija;
vitacioni tunel; ~, yard - gravita~, structure - zrnasta struktura
ciona postrojenja
granulated slag - granulisana ljaka
grease - mazivo, mast, tauferova
granulator - granulator, drobilica
mast; ~, interceptor - hvata
graph - graf, dijagram, nomogram,
masti (ulja), separator; ~, trap v.
grafikon; ~ of equation - graf
grease interceptor
jednaine; ~, bar - stubasti di- green - neispravan, neodstajan; ~,
jagram; ~, broken-line - graf
belt - zeleni pojas; in ~ - u isisprekidanom linijom; ~, bunch pravnom stanju
mreasti graf; ~, circular-kruni
greenhouse - staklena bata, staklara
graf; ~, computer - kompjuterski
graf; ~, double logarithmic - greywacke - grauvaka, sivac
grid - reetka, sistem koordinata; ~,
graf sa logaritamskim razmerom na
shield - zatitna reetka; ~, system
obe ose; ~, failure - grafikon
- koordinarna mrea
kvarova; ~, ligh-low - dijagram
gridiron - komplet rezervnih delova
sa maksimalnim i minimalnim vei instrumenata za popravke
liinama; ~, logarithmic - logriffin v. griffon
garitamski graf; ~, point-to-point
- grafikon izraen takama; ~, griffon - grifon
probability - grafikon verovatnoe; grikes - krape
grinding machine - brusilica
~, reliability - grafikon pouzdagrindstone - brusilica, toilo
nosti; ~, schedule - grafikon rogrip - kvaica, duina pritezanja
kova; ~, semilogarithmic - pogrit - kamena sitne, grus; ~, chamlulogaritaniski grafikon; ~, staber - peskolovka, talonica za petistical - statistiki grafikon; ~,
sak; ~, channel v. grit chamber;
string - trakasti grafikon; ~, time
, spreader - posipaica, maina
- vremenski grafikon; ~, time bar
za posipanje
- vremenski histogram
gritter v. grit spreader
graphic - grafiki, dat u vidu grafikona, grafiki prikaz; ~, statics - gritting machine v. grit spreader;
grafostatika
~, material - kameni sitne, grus
graphical representation - grafiko
groined vault - krsta ti svod
predstavljanje
groove - usek, ljeb, lic
graphostatics - grafostatika
grooving - kelovanje
grapnel - grapon
gross head - bruto-pad
grapple v. grapnel
ground - tie, poligon, zemljite, dno,
grasshopper - prebaciva vagoneta,
podloga, osnova, mleven, uriban,
skakavac
razlog, povod, temelj; ~, area grassy median strip - zeleni pojas,
povrina zgrade; ~, assembly ostrvo
poligon montae; ~, centre line
gravel - ljunak; ~, base - podloga
- nulta linija; ~, floor - prizemlje,
od ljunka; ~, base-course (of
parter; ~, glass - mutno staklo; ~,
the surfacing) v. gravel base; ~,
line - linija terena; ~, proof
cushion - jastuk od ljunka; ~,
(proving, testing, trial) - poligon
road - poljuneni put, ljunani
za ispitivanje; ~, register - kakolovoz; ~, sub-base - podloga
tastar; ~, water - podzemna voda;
od ljunka
~, water level - nivo izdani

group

953

group - grupa, skupina, grupisati; ~,

active element - grupa aktivnih
elemenata; ~, blocked - blokirana grupa; ~, classification grupna klasifikacija; ~, clearing grupa pregleda dokumentacije (dokumenata); ~, engineering - tehnika grupa; ~, experimental eksperimentalna grupa; ~, index grupni indeks; ~, maintainability
- grupa tehnikog ospluivanja; ~,
maintenarice-and-supply - grupa
za odravanje i snabdevanje; ~,
mixed - grupa razliitog sastava;
~ of activies-grupa aktivnosti; ~
of tracks - grupa koloseka; ~,
operation - operativna grupa; ~,
policy - grupa za odreivanje politike; ~, quality control - grupa
za kontrolu kvaliteta; ~, repair remontna grupa; ~, service grupa za servis, servisna grupa; ~,
test - grupa za ispitivanje
grouping - grupisanje, razvrstavanje;
~ of data - grupisanje podataka
grout curtain - zaptivna zavesa, vodonepropustljiva zavesa
grouted~, apron - injekciona zavesa; ~,
cut-off wall - zaptivna zavesa,
vodonepropustljiva zavesa; ~, macadam - zaliveni makadam, natopljeni makadam, penetrisani makadam; ~, sett paving - kaldrma
u cementnom malteru
groved rail - ljebna ina
jjrover spring washer - Groverov
prsten

gypsum

growth - porast, rast

groyne - naper, pero
grubbing up - ienje terena
guarantee period - garantni rok
guard - zatita, ograda, ograditi,
zatititi; ~, rail - zatitna ina,
ina vodica, sigurnosna ina, kontra
ina; ~, safety-sigurnosna ograda;
~, sheet - zatitni lim; ~, weather
- ureaj za zatitu od dejstva meteorolokih utkaj a (vremena); ~,
wire - iana ograda
guess - pretpostavka, ceniti, procena,
nagaanje, pogaanje; ~, best najbolja procena; ~, crude gruba procena; ~, intelligent osnovana pretpostavka; ~, wise pametna pretpostavka
guesstimate - priblina ocena
guesswork - nagaanje, pogaanje
guest-house - gostionica; ~, room gostionska soba
guide - vodica, fining, uputstvo,
prirunik, usmeravati, voditi; ~,
pile - ip za pravac; ~, post putokaz; ~, rail - vodica, fining
gulley (gully) - slivnik
gully - vododerina
gum - smola
gunite - torkret, teorkret beton
gunpowder - barut
gusher - gejzir
gusset plate - vorni lim
gutter - oluk, rigola; ~, hook oluna kuka; ~, led through roof
space - tavanski oluk
gypsum - gips, sadra; ~, plaster
- graevinski gips

hardness

H
haematite - hematit, mineral iz
grupe oksida
hair-pin bend - serpentina
half~, brick - polutaa, polutka, preseena opeka; ~, frame - poluokvir; ~, glass door - staklena
(zastakljena) vrata; ~, round ridge
tile - prava eramida, kanalica; ~,
space - meupodest; ~, space
landing - odmorite, podest; ~,
timber - polutka
half-hard - srednje tvrd, polutvrd
half-invariant - poluinvarijantan
half-replicate - polureplika, polukopija
half-width - polovina dozvoljenog
polja
hali - hol, dvorana, sala, hala
halting - radei sa prekidima
hand - runi; ~, car - dresina,
insko prevozno sredstvo; ~, drill stamp, elini tap za buenje minskih rupa; ~, monkey - runi
malj; ~, rock-drill v. hand drill;
~, shower-bath - runi tu; ~,
slewing crane - konzolna dizalica
hand-operated - koji se aktivira
iukom
hand-picked - runo izabran
handbook - prirunik; ~ of materials - prirunik o materijalima
handiness - spretnost, zgodnost, podesnost
handle - ruica, kvaica; rukovati,
manipulisati, obraditi

handling - rukovanje, manipulacija

rukujui, nain upotrebe; ~, abnormal - abnormalno rukovanje;
~, improper - nepravilno rukovanje; ~, rough - grubo rukovanje;
~, safe - bezbedno rukovanje; ~,
special - specijalno rukovanje
handrail - ruica
handwork - rukotvorina
handy - pri ruci, podesan, pogodan
hangar - hangar
handing steps - slobodno nosee
stepenice, uzidane stepenice; ~,
truss - vealjka
harbour - pristanite
hardboard - lesonit, fazer ploa
hard - tvrd, teak (o radu); ~, body vrsto telo; ~, burnt gypsum
plaster - tuk-gips
hard-service - namenjen radu u
tekim uslovima
hard-to-get-at (hard-to-reach) nedostupan, teko pristupaan
hard-wearing - teko habajui, tvrd
hardened - otvrdnut, ovrsnut
hardener - ovriva
hardening - ovrivanje; ~ of
concrete - stvrdnjavanje betona;
~, -process - proces vezivanja
hardness - tvrdoa, penetracija; ~,
abrasion (abrasive) - tvrdoa na
abraziju; ~, average - prosena
tvrdoa; ~, bali - tvrdoa na
kuglu, tvrdoa po Brinelu; ~,
Brinell v. ball hardness; ~,
diamond (pyramid) - tvrdoa na

955

dijamantsku piramidu, tvrdoa po |

Vikersu; ~, durometer - tvidoa
po durometru; ~, dynamic dinamika tvrdoa; ~, dynamic
ball indentation - tvrdoa po
oru, tvrdoa odreena padajuom
kuglicom, tvrdoa po skleroskopu;
~, elevated-temperature - tvrdoa na povienoj temperaturi; ~,
high-temperature (hot) - tvrdoa
na visokoj temperaturi; ~, impact
- tvrdoa na udar; ~, indentation
- tvidoa odreena metodom udubljivanja; ~, induced - indukovana
tvrdoa (izazvana tvrdoa); ~,
Mohs' - tvrdoa po Mohsu; ~,
passive - pasivna tvrdoa; ~,
pendulum - tvrdoa na klatno,
tvrdoa po Herbertu; ~, room-temperature - tvrdoa na sobnoj
temperaturi; ~, scratch - tvrdoa
na grebanje (po Mohsu); ~, secondary - sekundarna tvrdoa; ~,
static - statika tvrdoa; ~, tempering - stepen kaljenja; ~, time
v. pendulum hardness; ~, true prava tvrdoa
hardometer - skleroskop
hardware - hardver (mainski deo
sistema), graevinski okov; okov;
~, accepted - prihvaeni hardver;
~, poor - slabi hardver, siromani
hardver; ~, prototype - prototip
hardvera; ~, standard - standardni hardver; ~, test - probni
hardver
harmonic~, analysis - harmonijska analiza;
~, function - harmonijska funkcija; ~, mean - harmonijska sredina; ~, oscillation - harmonijska
oscilacija; ~, progression - harmonijska progresija; ~, series harmonijski red
harmonious disposition - harmonijska podela
harmony - harmonija, vrsta teorije
arhitekture
hatch - uber, drveni kapak, vrata,
reetka, otvor
hatching - rafiranje
haul - transport materijala, transportna daljina
haulage - transport

height
hauling rope - vuno ue
haunch - bankina, vrsta zidnog ispada; ~ of an arch - krak svoda,
rame svoda
hay loft - senara
hazard - opasnost, rizik, opasan,
rizian; ~, safety - ugroena bezbednost, ugroavanje bezbednosti
head - upravnik, ef, rukovodilac,
elo mlaza, nivo tenosti
header - veza, binder; ~, course sloj vezaa
heading - potkop, stolna; ~ and
bench method - metoda stepenastog izbijanja tunela; ~, sili ropa, vrsta grede u podnoju potkopa tunela
headrace - gornja vada, vada, vista
kanala
headree - sedlo, jastuk
health centre - dom zdravlja, zdravstvena stanica
hearth - loite
heart shakes - paljivost
heartwood - jezgro drveta, srika
drveta
heat~, balance - toplotna ravnotea,
balans toplote; ~, disseminator grejno telo, zagrejno telo; ~,
exchanger kalorifer
heating - grejanje; ~, body - grejno
telo, zagrejno telo; ~, electricity
- tehnika struja; ~, flow - odvodni vod, zagrevni vod; ~, flow
pipe - parni vod; ~ of road
surface - zagrevanje kolovoza; ~,
surface - zagrevna povrina
heavy~, concrete - teki beton; ~,
medium - umereno (srednje) teak;
~, pneumatic tyred roller superkompaktor, valjak
heavy-duty - namenjen za upotrebu
u tekim uslovima, visokoproizvodan
hedge - iva ograda
heel~, joint - zasek; ~ of blade koren jezika; ~ of tongue v.
heel of blade; ~, straps - uzengije, gvozdene ipke za stezanje
height...
~, difference - visinska razlika;

height

956

~, level - visinska kota; ~ of

building - visina zgrade; ~ of
instrument - visina instrumenta;
~ of tone - visina zvuka, visina
tona; ~ of vault - visina svoda
held water - vezana podzemna voda
helical binding - spiralna armatura;
~, conveyer - puasti elevator,
puasti transporter; ~, reinforcement - spiralna armatura
helix - zavojnica
hemp tow - kuina
hen-house - ivinarnik
hereditary - nasledan (o sistemu);
sa kasnijim dejstvom (o procesu)
heteroclitic - heteroklitian
heterogeneity - heterogenost, raznovrsnost
heterogeneous - heterogen, nejednorodan
hewer - miner
hewn timber - tesana graa
hexagon-headed bolt - estougaoni
zavrtnji
high - intenzivan, snaan, visok; ~,
alumina cement - aluminantni
cement, topljeni cement, boksitni
cement; ~, breaking strength
cement - cement visoke otpornosti,
visokovredni Portland cement, supercement; ~, dam - visoka
brana:; ~, early srtength Portland cement - cement visoke
otpornosti; visokovredni Portland
cement; supercement; ~, speed
turbine - brzohodna turbina; ~,
tensile steel - elik velike otpornosti; ~, trestle - viespratni
jaram, nesaeni jaram; ~, viscosity emulsion - visokoviskozna
emulzija
high-capacity - visoka proizvodnja,
velike snage i visokog kapaciteta
high-class - visokokvalitetni, visoke klase
high-efficiency - sa visokom efikasnou, visokoefektivan
high-grade - visoke klase, visokog
stepena, visokog kvaliteta
high-performance - sa visokim
dobrim radnim svojstvima
high-production - sa visokom proizvodnjom, visokoproizvodni high-purity - visoke istoe

hole

high-quality - visokog kvaliteta

high-strength - visoke vrstoe
high-wearing - visokootporan, teko
habajui
highway - javni put, drum, put,
cesta; ~, network - putna mrea;
~, tunnel - drumski tunel
hill - breuljak (vrsta povrine (izgleda) talasa)
hillside viaduct - padinski vijadukt, poluvijadukt
hinge - arka, arnir, zglob, zglavak;
~, bolt - zglobni ep, zglobni
zavoranj
hint - nagovetaj, mig (za reenje
nekog zadatka)
hip - grbina; ~ and gable roof krov sa zasekom
hippodrome - hipodrom
histogram - histogram, zona istoe;
polje (oblast) istoe; ~, failure histogram kvarova; ~, frequency
- histogram frekvencija; ~, nonnormal - normalan histogram; ~,
wear-out - histogram habanja
(troenja)
historigram - grafikon istorijata,
grafikon vremena u pogonu (radu)
history - istorija, promene sa vremenom; ~, life - istorija ponaanja
u pogonu; ~ of system - istorija
sistema; ~, quality - istorija
kvaliteta, kartica sa izmenama kvaliteta; ~, time - istorijat promena
sa vremenom
hit-and-miss - sluajan, nenameran
besistematski
hitch - zapira (radnog mehanizma),
zapreti
hog - krivljenje, ispupenje, kriviti
se, ispupiti se
hogging - krivljenje, ispupenje,
pupenje
hoist - maka (pokretni deo dizalice)
hold - uvati, zadrati, drati (u
magacinu)
holding - dranje, uvanje, drei,
uvajui; ~, down plate - privrsna
ploica
holdup - aktuelni materijalni sadraj
(destilacione kolone)
hole - rupa, otvor, okno; ~, acceptance - otvor za unoenje; ~,
access - otvor za prilaenje; ~,

hole

957

air - otvor za vazduh; rupa stvorena vazduhom; ~, blow(n) mehur, rupa stvorena vazduhom
(u metalu), gasni mehur; ~, blue
- plavi mehur; ~, gas - gasni
mehur, rupa stvorena gasom; ~,
inspection - otvor za kontrolu; ~,
irregular - rupa nepravilnog oblika; ~, observatoin (peep) okno za posmatranje; ~, pin ubod iode; ~, sand - rupa od
peska (u metalu); ~, shrinkage) rupa skupljanjem; ~, sight v.
inspection hole; ~, sinking) rupa upadan je m; ~, spy v. inspection hole, observation hole;
~, worm - crvotoina, puasta
rupa, rupa stvorena gasom
holer - mine..
holiday house - letnjikovac
hollow~, brick - uplja opeka; rupiasta
opeka; ~, dam - rastereena brana;
~, floor - gredna tavanica; ~,
newel stair - trokrake stepenice;
~, wall - uplji zid
holocrystalllne mass - holokristalasta masa
home - dom, kua; ~, signal ulazni signal
home-made - domae izrade, sopstvene proizvodnje, proizveden u
zemlji
home-produced v. home made
homoclitlc - homoklitian
homogeneity - homogenost, jednoobraznost, istovrsnost; ~, dimensional - dimenziona istovetnost;
~ of dimensions - homogenost
dimenzija; ~, spatial - prostorna homogenost;
~, statistical
- statistika homogenost; ~, thermal - istovetnost zagrevanja (delova
u toku rada)
homogeneous - homogen, istovetan,
istovrstan, istorodan, jednorodan;
~, construction - homogena konstrukcija; ~, equation - homogena
jednaina; ~, temporally (time) privremeno homogen
honest - dobrog kvaliteta (o materijalu)
honeycombing - upljikanje, usaavanje, stvaranje rupa kao kod saa

hour
hook - kuka, kopa, najedati, zakaiti, ukopati; ~ and eye kuka za prozor ili vrata; ~ and
ride hinges - dugake arke
Hooke's law - Hukov zakon
hooked sole plate - kukasta ploica;
~, tie-plate v. hooked sole plate
hookup - plan, raspored ureaja
horizon - dui period vremena, horizont; ~, planning - period planiranja; ~, time - proteklo vreme
horizontal~, arch - horizontalan luk, horizontalan svod; ~, circle - horizontalan krug; ~, curve - horizontalna krivina; ~, damp-proof
course - horizontalna izolacija; ~,
joint - horizontalna spojnica
hornblende - hornblenda, mineral
iz grape atnfibola
hornstone - ronac, ronjak, vrsta
kremena
horsepower - snaga; ~, rated
(specified, standard) - nominalna
snaga; ~, true - dejstvujua snaga
horse-shoe arch - potkoviast luk
horse-shoe curve - serpentina
Hortonsphere - sferni rezervoar za
isparlj ive tenosti
hose bibb - holender slavina; ~,
tap v. hose bibb
hospital - bolnica
hot~, air heating - vazduno grejanje, grejanje toplim vazduhom; ~,
milling bits - automatsko kovanje;
~, springs - terme, mineralna
vrela; ~, water boiler - kotao
za toplu vodu; ~, water central
heating - toplovodno grejanje,
grejanje toplom vodom; ~, water
supply - topli vodovod
hour - as, sat; ~, idle - neiskorien as (sat), sat izvan rada; ~ s
operation - vreme rada u satima;
~ s -running v. operation hours;
~ s slack - sati nepotpunog korienja; ~ s stream - trajanje
neprekidnog rada u satima; ~ s
working - radno vreme, trajanje
rada; working ~ s of repair radno vreme za popravke, trajanje
popravke

house

958

house - kua, zgrada, dom, pogon,

radionica; ~, building - visokogradnja; ~, drain - glavni kuni
kanal; ~, drain ventilation ventilacija kune kanalizacije; ~,
drain network - horizontalna odvodna mrea; ~, fire hydrant poarni kuni hidrant; ~, garden kuni vrt; ~, test - radionica za
ispitivanja
housing joint - veza na leb
howler - gruba greka, vee odstupanje
Hoyer's system of prestressing Hoerov sistem prednaprezanja
hub - poligonska taka
humidlfication - humidizacija
humidity - vlanost vazduha
humid region - humidna oblast
humification - humifikacija
hump - ranirana sputalica, grbina
humus - humus
hunting - traenje, pretraga (za
grekama), potraga, iznalaenje; ~,
trouble - iznalaenje smetnji
hurt - povreda, kvar, naneti kvar,
naneti povredu, ozlediti
hurtful - tetan
hurtless - netetan, bezopasan
hut - koliba
hybrid - hibrid; kombinovan, pomean
hydrant - hidrant
hydrated lime - gaeni kre, hidratisani kfec
hydraulic~, binder - hidraulino vezivo; ~,
, dredge - bager usisa, refuler; ~
Engineering - hjdrotehnika; ~,
excavation - iskop zemlje ejektorom; ~, fill - nasipanje hidraulikim putem; ~, gradient hidraulini par; ~, jack - hidraulina dizalica; ~, lever - hidraulina poluga; ~, lift - hidraulina
dizalica; ~, lime - hidraulini kre;
~, machine - hidraulina maina;
~, press - hidraulina presa; ~,
radius - hidraulini radijus; ~,
ram - hidraulini tuak; ~, turbine - vodena turbina
hydraulics - hidraulika
hydro~, agrology - hidropedologija; ~,

bypochlorous acid
electric generating station hidrocentrala; ~, electric power
station - hidrocentrala
hydrodynamics - hidrodinamika
hydroformylation - hidroformilovanje, reakcija olefina sa smeom
CO + H2 (okso sinteza)
hydrogen cyanide - cijanovodonik
hydrogeology - hidrogeologija
hydrographic cross section - hidrometrijski profil
hydrographic system - hidrografski
sistem
hydrography - hidrografija
hydrological cycle - hidroloki krug,
kruenje vode u prirodi
hydrology - hidrologija
hydrolysis of cement - hidroliza
cementa
hydromechanics - hidromehanika
hydrometeorology - hidrometeorologija
hydrometer - hidrometar, aerometar,
denzimetar
hydrometric propeller - hidrometrijsko krilo
hydrometry - hidrometrija
hydrosol - hidrosol
hydrosphere - hidrosfera
hydrostatic paradox - hidrostatiki paradoks
hydrostatic pressure - hidrostatiki pritisak
hydrostatics - hidrostatika
hydrotechnics - hidrotehnika
hygrometer - higrometar
hygroscopic moisture - higroskopna
vlaga
hygrostat - higrostat, humidistat
hypabyssal rocks - hipabisalne stene,
hine stene
hyperboloid - hiperboloid
hyperexponential - hipereksponencijalan
hypernormal - hipernormalan
hypersorption - hipersorpcija, proces adsorpcionog razdvajanja gasova
hypervolume - nadzapremina; ~,
elementary - elementarna nadzapremina
hyperchlorite sweetening - hiperhloritno slaenje" benzina
hypochlorous acid - hipohlorasta
kiselina

hypocrystalline mass

959

hypocrystalline mass - hipokristalasta masa

hypogene action - tektonski poremeaj
hypotheses - hipoteze
hypothesis - hipoteza; ~, ad hoc specijalno postavljena hipoteza; ~,
admissible - dozvoljiva hipoteza;
~, alternative - alternativna hipoteza; ~, deterioration - hipoteza o starenju; ~, ergodic - ergo-

hysteresis loop
distika hipoteza; ~, exponential
- eksponencijalna hipoteza; ~,
false - lana hipoteza; ~, linearlinearna hipoteza; ~, main glavna hipoteza; ~ of independence - hipoteza nezavisnosti; ~,
original - originalna hipoteza; ~,
statistical - statistika hipoteza;
~, true - pravilna hipoteza, stvarna
hipoteza; ~, working - radna
hipoteza
hysteresis loop - petlja histereze

imperishability

I-beam - dvostruko T profil, elini

ill-designed - slabo (pogreno) kondvostruko T profil
struisan
IBP, initial boiling point - poetna ill-placed - neumeno plasiran, ravo
taka kljuanja (kod destilacije)
postavljen
ichthyol - ihtiol, ulje lastvorijivo
illuminated advertisement - svetu vodi
losna reklama; ~, sign - svetlei
iconostasis - ikonostas
signal
idea - ideja, pojam, zamisao, plan, Imaginary hinge - imaginarni zglob,
namera; ~, general - opta ideja;
zglobasti etvorougaonik
~, preconceived - ranije doneta
imitation - imitacija, imitiranje; ~,
predstava, hipoteza; ~, rough stone - vetaki kamen
gruba ideja
immeasurable - neizmeriv, nemeriv
ideal - idealan; ~, creep-diagram _
immediate - neposredan, bez odidealna kriva puzanja; ~, grading
laganja, odmah
curve - idealna kriva prosejavanja
impact - udar; ~, breaker - eidealized - idealizovan
kiar; ~, effect - dinamiko dejstvo;
identical - identian; ~, practically
~, factor - udarni koeficijent; ~,
- praktino isti;.~, statistically formulae for piles - dinamiki
statistiki identian
obrasci za ipove; ~, test of a pile
- dinamiko ispitivanje sipa; ~,
identifiability - poistovetljivost, motest of material - dinamiko isgunost davanja ocene pojedinim
(pojedinanim) parametrima
pitivanje materijala
impairment - pogoranje, urtb,
identification - identifikacija, identifikovan je, odreivanje, utvrivanje;
teta, pogoranje
~ of emergency - uoavanje hit- impatience - netrpeljivost (u sisnog sluaja; ~, critical parts temu), neprilagoenost sredini
identifikovanje kritinih delova
identify - identifikovati, raspoznati, impatient - netrpeljiv
imperfect - nesavren, sa grekom
uoiti
(manom), sa nedostatkom
idiot-proof - osiguran protiv kvara
imperfection - nesavrenstvo, masa
nestrunim ili neovlaenim konedostataka, nedostatak; ~, mainrienjem
tenance - nedostatak odravanja;
idle - slobodan, piazan, neupotreb~, manufactoring - proizvodni
ljen, nije u pogonu, ne radi
nedostatak; ~, operational - neill-conditioned - slabo pripremdostatak u radu, pogonski nedosljen, u rdavom sastavu

961

tatak; ~, surface - povrinski nedostatak

Imperishability - nerazruivost, nerazornost, nerazorljivost, neunitivost, nepokvarivost
imperishable - nepokvariv, nerazoriv, nerazruiv
impermeableness - vododrljivost,
vodonepropustljivost
impervious - nepopustljivost, neprodiian, zatien; ~, stratum vododrljiv sloj
impersiousness - vododrljivcst, vodonepropustljivost
imperviousness - vododrljivost, vodonepropustljivost
Implication - implikacija, obuhvatanje, sadravanje u sebi
implicit - implicitan, obuhvaen,
sadran, izriit, koji se podrazumeva; ~, function - implicitna
funkcija
importance - vanost, znaaj, znaajnost, znatnost, zamanost; ~ of
sampling - vanost uzorkovanja
impossibility - nemogunost, nemogustvo
impouding reservoir - akumulacija,
akumulacioni rezervoar
impracticable - nepraktian
imprecise - neprecizan, netaan
impregnation of wood - impregnisanje drveta, natapanje drveta
impression - otisak, trag, utisnue,
otiskivanje, utisak, tampa
imprint - utisnuti, utiskivati, pritisnuti, urezati, zabeleiti; ~, bali otisak kugle
improbability - neverovatnoa, neverovatnost
improbable - neverovatan, malo verovatan, praktino nemogu; ~,
statistically - statistiki malo verovatan
improper - neispravan, neodgovarajui, nepravilan, odstupajui
improve - poboljati, doterati, usavriti
improved - poboljan, usavren
improvement - poboljanje, usavrenje; ~ in quality - poboljanje
kvaliteta; ~, cost - snienje trokova; ~ of methods of work racionalizacija rada; ~, oreations

Inception
-poboljanje operacija; ~, policy poboljanje politike; ~, stage postepeno poboljanje
improver - dodatak, aditiv za poboljanje svojstava
Impulse wheel - akciona turbina
impure - neist, sa primesama, sa
dodacima
impurit/y - neistoa, primesa, dodatak; ~, chemical - hemijska
neistoa, hemijska primesa; gaseous ~ ies - gasovite neistoe;
mechanical ~ ies - mehanike
primese, neistoe; organic ~ ies
- organske primese, neistoe
in - ulaz, uvod, ukljuivanje, ukljuen" na ureajima
in-parallel - paralelno vezan (ukljuen)
in-series - vezan u nizu, ukljuen
u nizu (jedan za drugim)
inaccuracy - netanost, nepreciznost;
~ of measurement - nepreciznost merenja; ~, distortion nepreciznost usled izvitoperavanja;
~, net - ukupna netanost; ~,
spacing - netanost rasporeda
inaction - prestanak raa, prestanak
u radu, neaktivnost
inactive - neaktivan, neoptereen,
iskljuen
inadequacy - nedovoljnost, neadekvatnost, neodgovaranje, nepodesnost
inadvertence - nesmotrenost, nepanja, omaka, greka, nemarnost
inadvertent - nesmotren, nepaljiv,
nemaran
inapplicability - neprimenljivost,
neprigodnost, neupotrebljivost
inapplicable - neprimenljiv, neupotrebljiv, nepogodan
inappreciable - beznaajan, nije
uzet u obzir
inappropriate - neodgovarajui (ne
zadovoljava tehnike uslove)
incapacitation - ispadanje iz pogona
(rada)
incasing - obziivanje
incentive - podstrek, inicijativa, podsticaj; ~, contretual - inicijativa
predviena ugovorom
inception of service - naelo (pravilo) opsluivanje (servisa)

inceptive
inceptive - zapoet, poetan, koji
zapoinje
incident - koji se javlja, sluajni
efekat, incident, svojstven, sluaj,
prisutan
incipient v. inceptive
inclination - inklinacija; ~ of the
rail - nagib ine
incline - nagib
inclined~, caisson - kosi keson; ~, reinforcement - koso savijena armatura ; ~, reinforcing bars v. inclined reinforcement; ~, ridge
- zakoeno sleme; ~, shaft niskop, koso okno tunela
inclusions - ukljuenja
incopatibility - nepodnoljivost, inkopatibilnost
incomplete - nekompletan, nepotpun,
sa nedostatkom, nedovren, nekonaan
inconstant - nepostojan, promenljiv,
neregularan
incorrect - nekorektan, nepravilan,
netaan, sa manama
incorrigible - nepopravljiv, ne moe
se korigovati
incorrodible - nerajui, nekorodirajui
incorruptibility - nepokvarljivost,
nekvarljivost, koji ne podlee uticajima
increase - poveanje, rast, porast,
prirast; ~ in productivity - porast proizvodnje; ~, proportional
- proporcionalni porast (rast)
increment - inkrement, poveanje,
uveanje; ~, load - poveanje
optereenja
incrustation - zakreavanje, inkrustacija
indecision - pogrena odluka, prihvatanje pogrenog reenja
indent - usecati, ulubiti, utisnuti,
ulubljenje, utisnue
indented beam - sloeni nosa sa
zupcima; ~, joint - zupasta
veza, testerasta veza
indenter - indentor, deo na aparatu
za ispitivanje tvrdoe; ~, bali indentor sa kuglom; ~, conical konusni indentor; ~, diamond -

index
dijamantski indentor; ~, pyramidal - piramidalni indentor
independence - nezavisnost; ~ in
behavior - nezavisnost u ponaanju;
~ in variety - nezavisnost u raznovrsnosti; ~, under ignorance nezavisnost u uslovima nepoznavanja
(neznanja); ~ of events - nezavisnost dogaaja; ~ of increments - nezavisnost inkremenata
(porasta); ~, asymptotic - asimptotska nezavisnost; ~, complete potpuna nezavisnost; ~, linear linearna nezavisnost; ~, mutual obostrana nezavisnost, nezavisnost
sveukupnosti
independent - nezavisan
indestructibility - neunitivost, nerazruivost, neruivost
indestructible - neunitiv, nerazruiv
indeterminacy - neodredivost, nemogunost odreivanja
indeterminate - neodreeni
index - indeks, pokazatelj, koeficijent; ~ of abnormality - indeks
abnormalnosti; ~ of cograduation - indeks korelacije rangova; ~
of concordance - indeks saglasnosti; ~ of dispresion - indeks
disperzije, indeks rasejanja; ~ of
dissimilarity - indeks razlike,
indeks raznolikosti; ~ of resemblance - indeks slinosti; ~, adjusted - podeeni indeks; ~, aggregative - agregativni indeks, indeks sastava; ~, availability indeks raspoloivosti (mogunosti
nabavke), indeks spremnosti za rad;
~, certainty - indeks izvesnosti;
~, chain - lanani indeks; ~,
complexity - indeks kompleksnosti (sloenosti); ~, confidence indeks sigurnosti (pouzdanosti); ~,
correction - indeks korekcije, korekcioni indeks; ~, corrosion indeks korozije; ~, derived - izvedeni indeks; ~, down-time indeks vremena stajanja; ~, hardness - indeks trvdoe; ~, instantaneous priority - indeks trenutnog prioriteta; ~, maintainability - indeks mogunosti odravanja; ~, operability - indeks

indication

963

podobnosti za rad; ~, performance

- indeks performanse (ponaanja
u radu); ~, priority - indeks
prioriteta; ~, quality - indeks
kvaliteta; ~, quantitative - kvantitativni indeks; ~, quantity indeks koliine (kvantiteta); ~,
wear - indeks habanja (troenja);
~, weight corrosion - teinski
indeks korozije
indication - indikacija, pokazivanje,
prikaz, znak, nagovetaj, ukazivanje;
~, abnormal - abnormalna indikacija; ~, audible - zvuna indikacija, ujna indikacija; ~, error
- indikacija greke, signal (znak)
greke; ~, rough - gruba indikacija; ~, warning - signalni
znak, znak opomene
indicator - indikator, pokaziva; ~,
deviation - indikator devijacije
(odstupanja); ~, failure - indikator kvara; ~, fatigue - indikator zamora; ~, fault - indikator
neispravnosti (greke), defektoskop;
~, overload - indikator preoptereenja; ~, priority - indikator
prioriteta; ~, service - indikator
opsluivanja; ~, warning - signalni indikator; ~, wear - indikator habanja
indifferent equilibrium - indiferentna ravnotea
indirect~, illumination - indirektno osvetljenje; ~, labour - neproduktivan rad; ~, labourer - neproduktivan radnik; ~, lighting v.
indirect illumination; ~, loading - posredni prenos
indistinction - nerazliitost, odsustvo razlike
individual - individualan, pojedinani
indoctrination - upoznavanje sa
principima (doktrinama)
induce - indukovati, izazvati
industrial - industrijski; ~, quarter
- fabrika etvrt; ~, railway industrijska pruga; ~, works road
- industrijski put
inefficiency - neefikasnost
inelastic deformation - neelastina
61*

inhibitor

deformacija, plastina deformacija,

trajna deformacija
inequality - nejednakost, nesaglasnost, razlika; ~, absolute - apsolutna nejednakost
inestimable - neodrediv, neocenjiv
infallibility - bez mogunosti otkazivanja
infant-school - zabavite, deji vrti
inference - zakljuak^ zakljuivanje,
izvod, posledica; ~, causal uzgredan zakljuak; ~, statistical
- statistiki zakljuak; ~, valid vaei zakljuak, zdrav zakljuak
inferior in quality - nieg kvaliteta,
inferiorniji po kvalitetu
inferiority - inferiornost, podreenost
influence - uticaj, dejstvo, uticati,
dejstvovati; ~, external - spoljni
uticaj; ~, line - uticajna linija,
influentna linija
information - informacija,podatak;
~, available - dostupna informacija; ~, checking - provera informacije, kontrolna informacija (podatak); ~, descriptive - opisna
informacija; ~, emergency - informacija o hitnosti (hitnom sluaju); ~, engineering - tehnika
informacija; ~, experimental eksperimentalna informacija; ~,
inadequate - nedovoljna informacija; ~, input - ulazna informacija; ~, output - izlazna informacija; ~, relevant - relevantna informacija, znaajna informacija; ~,
sample - izabrana informacija; ~,
statistical - statistika informacija;
~, status - informacija o statusu;
~, technical - tehnika informacija;
~j test - informacija o ispitivanju
informative signs - znakovi obavetenja
infringement of rules - krenje
pravila
infusible clay - netopljiva glina
inherent - prisutan, inherentan, bitan, svojstven
inhibitor - inhibitor, sredstvo za
usporavanje; ~, corrosion - inhibitor korozije; ~, rust - inhibitor ranja (re); ~, wear - inhibitor habanja

inhomogeneitv

964

inhomogeneity - nehomogenost, ne- j

jednakost
inhomogeneous - nehomogen, nejednoobrazan
initial stress - sopstveni napon
initation - inicijacija, zapoinjanje,
zaetak, poetak, upuivanje
injection - injektiranje, ubrizgavanje;
~, apron - zaptivna zavesa, vodonepropustljiva zavesa
injured - oteen, povreen
inlay - intarzija, umetnika obrada
inn - krma, mehana, kafana
inner~, lining - postava, oplata; ~,
stairs between floors - spratne
stepenice
innocuous - nekodljiv, bezopasan
innovation - inovacija, pronalazak,
novotarija, novina (tehnika)
innunation basin - inundacija,
inundaciono podruje, poloj
inoperability - nemogunost putanja u rad
inoperative - izbaen iz stroja, neupotrebljiv za rad
inorganic m a t t e r - anorganske materije; ~, silt - neorganski mulj
input - ulaz, uvod
inquiry - upit, raspitivanje, traganje,
traenje, istraivanje, ispitivanje; ~,
pilot - probno ispitivanje; ~,
sampling - izborno ispitivanje; ~,
statistical - statistiko ispitivanje
insecure - nesiguran, nebezbedan,
nepouzdan
insert - ubaciti, umetnuti, dodatak,
insert, umetak
inserted piece - umetak
insignificant - bez znaaja, malo
vaan, neznatan, nitavan
inspectability - mogunost kontrole
inspected - proveren, iskontrolisan,
pregledan; ~,,completely - potpuno proveren; ~, partially delimino proveren
inspected-and-approved - proveren
i odobren
inspected-and-condemned - proveren i odbaen
inspection - inspekcija, kontrola,
provera, razmatranje, pregled; ~,
after running - provera posle
rada na probnom stolu; ~ for

inspection
condition - proveren u pogledu
stanja; ~ for hardness - provera
za (na) tvrdou; "~, acceptance provera za prijem; ~, i m m i godinja kontrola (pregled); ~,
assembly - pregled u etapama; ~,
audible - provera pomou umova;
~, automatic - automatska provera; ~, biweekly - dvonedeljna
provera; ~, casual - uzgredna
provera; ~, check - ponovljena
provera; ~, commercial - trgovaka provera, trgovaka kontrola;
~, complete - kompletna provera; ~, compulsory - obavezna
kontrola; ~, configuration - provera konfiguracije; ~, conformance - proveia saobraznosli; ~
controlling - kontrolna provera
~, curtailed - provera po skra
enom postupku (programu); ~
cyclic - periodina kontrola; ~
destructive - razorna kontrola; ~,
eddy current - provera putem
vihornih snopova, elektroinduktivna
defektoskcpija; ~, end-item kontrola krajnje stavke; ~, engineering - tehnika provera; ~, factory - fabrika kontrola; ~, field provera u toku upotrebe; ~, final
(finished goods) - finalna kontrola (kontrola gotovih proizvoda);
~, flaw - defektoskopija; ~, fluorescent - kontrola metodom luminescencije, fluorescentna kontrola;
~, functional - funkcionalna kontrola, kontrola funkcionisanja; ~,
incoming - prijemna kontrola; ~,
infrared - kontrola infracrvenim
zracima; ~, in-process - kontrola
u procesu proizvodnje; ~, installation - kontrola instalacija, kontrola pred ureajem; ~, intermediate-posredna kontrola; ~ , i t e m
- kontrola stavki; ~, liquid penetrant - provera penetrirajuom
tenou, kapilarna defektoskopija;
~, magnetic - magnetska kontrola;
~, maintenance - tehnika kontrola, provera u toku odravanja; ~,
material - kontrola materijala; ~,
mechanical - mehanika kontrola;
~, monthly - mesena kontrola;
~, nondestructive - nerazorna

inspection

965

kontrola, kontrola bez unitavanja; j

~, normal - normalna kontrola;
~ of parts - pregled delova; ~
of quality of work - tehniki
pregled; ~, une-hundred per
cent v. complete inspection; ~,
original - originalna kontrola (prvobitna kontrola); ~, packaging kontrola kod pakovanja; ~, partial
- delimina kontrola; ~, percentage - kontrola posle odreenog
procenta; ~, perfect - idealna
kontiola; ~, periodic - periodina kontrola; ~, pit - jama za
pregled; ~, physical - fizika kontrola, kontrola fizikog stanja; ~,
preventive - preventivna kontrola,
prof ilaktika kontrola; ~, process kontrola procesa; ~, purchase kontrola nabavki; ~, quality kontrola kvaliteta; ~, quality-and-quantity - provera kvaliteta i
kvantiteta; ~, regular - regularna
kontrola; ~, remote - daljinska
kontrola; ~, routine - rutinska
kontrola; ~, safety - inspekcija
radi bezbednosti; ~, sampling kontrola uzorkovanja, kontrola izbora; ~, scheduled - planirana
kontrola; ~, shipping - kontrola
otpreme; ~, shop - pogonska kontrola ; ~, source - izvorna kontrola,
kontrola na mestu proizvodnje; ~,
surface - kontrola kvaliteta povrine; ~, systematic - sistematska kontrola; ~, technical tehnika konbola; ~, tightened pootrena kontrola; ~, total opta (totalna) kontrola; ~, ultrasonic - ultrazvuna kontrola, ultrazvuna defektoskopija; ~, ultraviolet - ultraljubiasta kontrola,
ultraljubiasta defektoskopija; ~,
visual - vizuelna kontrola
inspector - inspektor, kontrolor, lice
koje prima robu; ~, chief- glavni
inspektor; ~, maintenance - inspektor odravanja; ~, source predstavnik kupca u fabrici proizvoaa, prijemni organ
inspectorate - inspektorat, oeljenje
(tehnike) kontrole
nspectoscope - defektoskop

insufficient
instability - nestabilnost, nepostojanost, neotpornost
Installation - instalacija, oprema,
ureaj, postrojenje
installed capacity - instalisana snaga
installing hardware - okivanje
instant - trenutak, momenat, tekui;
~, sampling - momenat uzorkovanja
instruction - instrukcija, pouavanje,
obuka, uputstvo, uput, nastava; ~,
engineering - tehnika obuka; ~,
formal - formalna obuka, zvanino utvreno uputstvo; ~, maintenance - obuka za odravanje;
~, operating - radno uputstvo,
uputstvo za rad; ~, overhaul uputstvo za remont; ~, quality uputstvo za obezbeenje kvaliteta;
~, sampling - uputstvo za uzorkovanje; ~, service - uputstvo za
servis, uputstvo za opsluivanje; ~,
shop - pogonsko uputstvo; ~,
working - uputstvo za rad
instrument - instrument, aparat,
alat; ~, axes - osovine instrumenata; ~, calibration - instrument
za badarenje (kalibriranje); ~,
control - kontrolni instrument; ~
for plotting co-ordinates grid koordinatograf; ~, ga(u)ged - kalibrirani instrument, baidareni instrument; ~, laboratory - laboratorijski instrument; ~, landing
- instrumentsko sletanje; ~, measuring - merni instrument; ~,
monitoring - kontrolni instrument;
~, precision - precizni instrument;
~, service - radni instrument,
merni instrument za upotrebu; ~,
standard - standardni instrument;
~, standby - pomoni instrument,
rezervni instrument
instrumentation - instrumentacija,
opremljenost aparatima, opremljenost kontrolnim instrumentima, opremljenost mernim aparatima; ~,
basic - osnovni komplet kontrolno-mernih instrumenata; ~, inspection - aparat za kontrolu; ~, proces - kontrolno-merni aparati proizvodnje
insufficient - nedovoljan, nedostatan,
nesposoban

insulated

966

insulated rail - izolovana ina

insulating material - izolatorski
materijal, deilektrik
intact - ceo, neoteen
intarsia - intarzija, umetnika obrada
predmeta
integraph - integraf, aparat za mehaniko vrenje integracije
integrated - integrisan, sveden na
jedan eli broj, objedinjen, zbirni
integration - integracija, sjedinjavanje, udruivanje
integrity - integritet, celina; ~,
product - celina proizvoda, integritet proizvoda; ~, structural strukturni integritet
intelligence - inteligencija, podaci,
informacija, obavesti, izvestiti, shvatanje, razumevanje, izvetaj
intense - intenzivan, jak, estok, silan
intensity - intenzitet, jaina, estina,
dubina (boje), stepen; ~ of association - stepen asocijacije, stepen pozitivne veze; ~ of disassociation - stepen disoijacije,
stepen negativne veze; ~ of precipitation - jaina kie, intenzitet
kie, jaina padavina; ~ of rainfall
v. intensity of precipitation; ~
of sound - jaina zvuka
interaction - interakcija, meusobno
delovanje; ~, component - interakcija komponenti; ~, environmental - interakcija sredine; ~,
functional - funkcionalna interakcija; ~, mutual - obostrana
(zajednika) interakcija; ~, residual - zaostala interakcija; ~,
selective-selektivna interakcija; ~,
significant - znaajna interakcija
interblock meublokovski interblokovski
intercept - prekinuti, zaustaviti
intercepting ditch - zatitni rov,
titni jarak
interchange - izmena, izmenjivanje,
nienjanje, razmena, zamena; ~,
admissible - dozvoljena razmena
interchangeability - mogunost razmene (zamene), zamenljivost; ~,
complete - potpuna zamena; ~,
optimum - optimalna zamena; ~,
selected - izabrana zamena
interchangeable - zamenljiv

interpolation

interclass - meuklasa
intercolumniation - interkolumnijum, rastojanje izmeu dva stuba
intercorrelation - uzajamna korelacija, interkorelacija
interdependent - meuzavisan
interface - meupovrina, granica
podele, ureaj sjedinjavanja (povezivanja) u sistemu
interfacial level contriller - regulator nivoa meufazne povrine
(izmeu dve tenosti)
interference - smetnja, uticanje; ~
of sound waves - interferencija
zvunih talasa
interim certificate measurement
- privremeni obraun
interior - enterijer, unutranjost
umetniki obraena
interlocking~, frame - postavni ureaj; ~,
pantile - utorena eramida, falcovana eramida, utoreni crep; ~,
plant - postavni ureaj; ~, roofing
tile - utoren crep, falcovani crep;
~, tile - falcovan crep, utoren crep
intermediate - poluproizvod, posredni, srednji; ~, columns meustubovi; ~, course of asphalt
pavement construction - meu
sloj asfalta
intermittence - prestup, prekid,
prekidanje, zadravanje
intermittent - izostajan, s prekidima, na mahove; ~, lime-klin poljska pe; ~, welding - zavarivanje isprekidanim avom, zavarivanje korakom, zavarivanje na preskok; ~, work - rad sa prekidima
internal~, architecture - unutranja arhitektura, interna arhitektura; ~,
cornice - plafonski venac; ~,
vibrator - pervibrator
international~, highway - meunarodni put;
~, style - funkcionalna arhitektura; ~, traffic signs - meunarodni saobraajni znakovi
interplay - uzajamno delovanje
interpolation - interpolacija, umetanje; ~, backward - interpolacija
unazad; ~, graphical - grafika
interpolacija; ~, inverse - in-

interquatile

967

involute

obvojnica, Morova anvelopa; ~,

verzna interpolacija; ~, linear viscosity - strukturni viskozitet
linearna interpolacija; ~, polynominal - polinomna interpolacija; introduce - uneti (izmenu), izneti
na trite
~, simple - prosta interpolacija
introscope - ureaj za kontrolu deinterquartile - interkvartilni, meulova proizvoda, introskop
kvartilni
interrelated - zavisan, meuzavisan, intrusive rocks - intruzivne stene,
dubinske stene
meusobno zavisan
inventory - inventar, spisak, popis,
interrupted - prekinut, zaustavljen
roba po spisku, zaliha, opis mateinterruption - prekid, zaustavljanje,
rijala, proizvodi na skladitu, imovremenski prekid
vina ; ~, book - inventarska knjiga;
intersecting angle - prelomni ugao
~, final - konani inventar (popis);
Intersection of events - presecanje
~, fixed - fiksirani inventar; ~,
dogaaja
gross - opta koliina rezerve; ~,
interval - interval, razmak,. rastonet - ist inventar, ista koliina
janje, meuprostor, vremenski razzaliha; ~, optimum - optimalna
mak; ~, change - interval izmeu
zaliha; ~, physical - fizika vezamena; ~, check-out - interval
liina zaliha; ~, ready-for-issue izmeu kontrola; ~, class - interval
zaliha spremna za upotrebu; ~,
grupisanja; ~, control - kontrolni
reserve - rezervna zaliha; ~,
interval; ~, functioning - interval
semifinished - zaliha poluproizfunkcionisanja; ~, inspection voda; ~, surplus - viak zaliha;
interval izmeu provera; ~, main~, total - ukupna zaliha; ~,
tenance - interval odravanja; ~,
working - zaliha za izvrenje poorder - interval izmeu kvarova;
rudbine
~, prediction - interval prognoziinverseranja (predvianja); ~, preventive
~, hyperbolic function - area
maintenance - interval prevenfunkcija
tivnog odravanja; ~, replacement
- interval zamene; ~, sampling - invert - podnoni svod, tofunda
interval uzorkovanja; ~, service inverted arch - podnoni svod,
interval servisa (opsluivanja); ~,
otofunda, kontraluk, kontrasvod,
test - interval ispitivanja; ~, toobrnut luk, obrnut svod
lerance - interval tolerancije; ~, investigation - ispitivanje, kontrola,
unit - jedinini interval
provera, istraivanje; ~, accident
intervention - intervencija, posre- istraivanje uzroka nepredvienog
dovanje, preduzimanje koraka; ~,
sluaja; ~, exhaustive - iscrpno
manual - runa intervencija
istraivanje; ~, fault - istraivanje
interwork - uzajamni rad,
interuzroka kvarova (greaka); ~, laakcija, uzajamno dejstvo
boratory - laboratorijsko istrainterablock - unutar bloka, unutar
ivanje; ~, model - istraivanje
blokovski
na modelu; ~, qualitative intraclass - unutar klasa
kvalitativno ispitivanje; ~, quanintractability - nemogunost pratitative - kvantitativno ispitivanje;
enja, tekoa kontrolisanja, ne~, scale-model - ispitivanje na
obradivost
razmeru modela; ~, shortened intractable - neobradiv, teak za
skraeno ispitivanje
obradu
invitation to bid - poziv za uesintrados - intrados, podsvoe, po
tvovanje na konkursu (podnoenje
trbuina svoda
ponuda), poziv za uee na liciintraplot - unutar delova
taciji
intrinsic - unutranji, bitan, sutin
involute - evolvents; ~ of a circle ski, istinski; ~, curve - Morova
evolventa kruga

involve

968

involve - zaplesti, uvui, ukljuiti,

povezati, povlaiti za sobom, sadravati
involved - zapleten, uvuen, ukljuen
ionic order - jonski red
IP - skraenica za Institute of Petroleum
Irish bridge - preliv
iron - gvode; ~, door - gvozdena
vrata; ~, fence - gvozdena ograda;
~, paving - kaldrma od gvozda
ironsmith's~, shop - bravarska radionica,
kovanica; ~, tool* - bravarski
alat, kovaki alat
ironwork - okov
ironworks - elezara
irreducibility - nemogunost saimanja, nemogunost skraivanja
ili uproavanja, nesvodljivosti, neskratljivost
irreducible - koji se ne moe skratiti, nereduktivan, nesvodljiv, neskratljiv
irredundant - netezervisan, nije u
viku
lrreformable - ne podlee izmenama, ne podlee izmeni
irregular - nepravilan, ne odgovara
standardu, nepriznat, neregularan,
neravnomeran
irregularity nepravilnost, odstupanje od normi, neregularnost, nenormalncst; ~, maintenance nepravilnost odravanja; ~, sampling - nepravilnost uzorkovanja; ~,
surface - povrinska nepravilnost,
nepravilnost povrine
irretraceable - neponovljiv, koji se
ne moe vratiti, neproveiljiv
irreversible - nereverzibilan, nepovratljiv (npr. dogaaj)
irrigation - navodnjavanje, natapanje; ~, network - melioradcna
mrea; ~, system - melioradoni
sistem
island - ostrvo
isochromatic lines - izohrome, linije
jednake razlike napona
isoclinal lines - izokline, linije istih
magnetskih inklinacija
isogonals - izogone, linije istih
magnetskih deklinacija
isogonic lines v. isogonals

item

isogons v. isogonals
isohyetal lines - izohijete, linije sa
istom visinom padavina
isohyets v. isohyetal lines
isolation - izolacija, izdvajanje, odreivanje mesta ili prisustva
isopleth - nomogram, grafiki prikaz
matematikih rezultata
isopropyl benzene - izopropilbenzen
(kumol)
isotherms - izoterme, linije sa istom
temperaturom
isteg steel - isteg elik, okrugle
eline ipke
Iszkowsky's formula - Iskovskijeva
formula, formula za merenje protoka
Italian~, cut - talijanski alom, pojedinano postavljanje mina; ~, me
thod - italijanska metoda, klasina
metoda graenja tunela
item - stavka, proizvod, detalj, objekat, pozicija, lan (npr. u ugovoru),
taka; ~ of information-jedinica
informacije; ~, acceptable - prihvatljiv proizvod; ~, bought kupljeni proizvod; ~, catalogue predmet u katalogu; ~, contract taka ugovora, predmet ugovora; ~,
critical - kritina stavka; ~,
dated - predmet sa ogranienim
rokom trajanja; ~, defective predmet sa nedostatkom (manom);
~, demand - predmet potranje;
~, developmental - predmet razvoja; ~, effective - efektivna taka;
~, end - finalna stavka; ~, faulty
- predmet greke, proizvod sa grekom, neispravan predmet; ~, good
- ispravan predmet; ~, hlgher-prlorlty - predmet vieg prioriteta; ~, high-turnover - predmet
visokog turnovera, predmet masovne proizvodnje; ~, high-volume - predmet izraen u velikim
serijama; ~, inspection - predmet
kontrole; ~, interchangeable predmeti uzajamne zamene, zamenljivi predmeti; ~, repairec popravljeni predmeti; ~, replade-

item

969

able - zamenljivi predmeti; <~,

representative - reprezentativni
predmeti; ~, sampled - uzorkovane stavke; ~, satisfactory zadovoljavajui predmeti; ~,short-supply - deficitni predmeti; ~,

iteration
standard - standardni predmeti; ~,
unusal -. uobiajeni predmeti
itemize - obraditi po takama, navesti take, izraditi specifikaciju
iteration - iteracija, ponavljanje matematike operacije

K
jerkiness -- neravnomernost hoda,
trzanje, cimanje
jig - sto za ispitivanje, poskakivanje,
treenje, drmanje, poskakivati, trzati,
drmati
job - posao, rad, stvar, stanje stvari,
proizvodni zadafek, operacija, zadatak, uraeni proizvod; ~ of
quality control - zadatak kontrole
kvaliteta; ~, component - deo
posla, posebna operacija; ~, production - proizvodni rad (posao),
proizvodnja, posao proizvodnje; ~,
repair - remont, radovi na popravci
jobbing - manje popravke, izraeni

proizvod, izvrenje specijalnog zadatka, proizvodnja manjih serija,

individualna proizvodnja
job-proved - proveren u radu
join - spojiti, sastaviti, smeati, pridodati
judg(e)ment - odluka, presuda, rasuivanje, ocena, oceniti, presuditi;
~, absolute - apsolutna odluka;
~, comparative - uporedna odluka; ~, engineering - inenjerska procena
jump - skok, hitra promena, prekid,
skoiti, prei s a . . . na
jury - ocenjivaki odbor

K-Monel - legura Ni, Cu sa 4% Al

Karma metal - vatrootporna legura
sa 80% Ni i 20% Cr
keep - uvati, drati, pridravati se,
odravati; to ~ in good condition
- odravati u dobrom stanju; to ~
in order - odravati u redu
keeping - uvanje, dranje
key~, adjusting - klin za podeavanje;
~, center - klin za izbijanje morze
konusa; ~, coiled - klin sa oprugom; ~, dovetail - klin u obliku i
lastinog repa; ~, draw - klizni !
klin; ~, false - spojna ivija; ~, j
flange - klju za prirubnice; ~,
fox - dvostruki klin; ~, friction
- frikcioni klin; ~, hollow - frikcioni klin; ~, Kennedy - kvadratni klin (za vratila velikog prenika); ~, Kennedy double - privrivanje sa dva kvadratna klina;
~, lathe chuck - klju za steza
struga; ~, locking - frikcioni
klin; ~, manipulating - runi
klju; ~, offset - stupnjeviti klin;
~, piped - klju sa cevastim jezgrom; ~, prismatic - prizmatini klin; ~, round - okrugli
klin; ~, round-end - klin sa
zaokrugljenim elom; ~, saddle frikcioni klin; ~, solid - nepomini klin; ~, square - kvadratni
klin; ~, tangent - tangencijalni
klin; ~, taper - klin; ~, wedge -

klin; ~, Woodruff - segmentni

klin
kilter - ispravno stanje za rad; ~
out of - u neispravnom stanju
kind - vrsta, karakter, posebno svojstvo
kink - uvijanje, uvrnue, krivljenje,
uviti se, uvijati se
kit - sanduk za alat, torba sa alatom;
komplet; pribor; ~ of parts komplet delova; ~, do-it-yourself
- pribor za uradi sam"; ~, do-it-

-yourself-quality-system - alat

za kvalitetnu izradu po sistemu

uradi sam"; ~, inspection pribor za kontrolu; ~, mending alat za popravke; ~, repair v.
mending kit; ~, service - alat za
servisiranje; ~, standard - standardni pribor; ~, testing - komplet za ispitivanje; ~, tool - kom
plet alata
knock - lupanje (maine), udar
knockdown - demontiranje, rastavljanje
know-how - knou hau" - znanje,
umee, nivo znanja, tehnika informacija o procesu
knowledge - znanje, poznavanje,
saznanje; ~ a priori - teoretsko
znanje, apriorno znanje; ~, incomplete - nepotpuno znanje; ~,
present - savremeno znanje; ~,
working - praktino znanje
Kovar - kovar, ferolegura sa 2830%
Ni, 1518% Co, 0,60,8% Mn

Kunheim metal

972

Kunhelm metal - Kunhajmov metal, piroforna legura sa 85% nitrida

cerovih metala

kweU
Kurrodur - kurodur, bakarna legura
sa 0,75% Ni i 0,5% Si
kwell - kvel, heksahlorbenzen

"i"

L
label - etiketa, oznaka kvaliteta,
natpis, oznaiti, etiketirati
label(l)ed - etiketiran, oznaen, markiran
label(l)ing - etiketiranje, klasifikacija,
odreivanje klase, markiranje
labmanship - iskustvo sa laboratorijskim ispitivanjem
laboratory - laboratorija; ~, measuring - merna laboratorija; ~,
standard - meteoroloka laboratorija, standardna laboratorija; ~,
test - laboratorija za ispitivanja
lack - nedostatak, nedovoljnost, manjak, odsustvo; ~ of control odsustvo kontrole; ~ of homogeneity - nedostatak homogenosti,
nehomogenost; ~ of interactionodsustvo interakcije; ~ of success
- izostajanje uspeha, odsustvo uspeha, neuspeh
Iaid-up - demontiran, skinut
lamp - lampa, lampica; ~, alarm signalna lampa alarma; ~, control
- kontrolna lampa; ~, fault(-indicating) - lampa za signalizaciju
kvara; ~, inspection (monitor) kontrolna lampa; ~, pilot v.
control lamp; ~, signal(ling) signalna lampica; ~, supervisory v. control lamp; ~, test piobna lampica; ~, trouble - lampica za signaliziranje neispravnosti;
~, warning v. control lamp
lapse - odstupanje, pogreka, odstupanje od standarda

last - trajati, odravati se, zadnji:

krajnji
lasting - trajanje, odravanje, trajan,
dugotrajan, neprekidan
lastingness - trajnost, dugotrajnost
latency - latentnost, vreme ekanja
lateness - zadrka, zadtavanja, kanjenje
lattice - reetka, strultura, mrea; ~,
cubic - kubna reetka; ~, square
- kvadratna (kockasta) reetka; ~,
three-dimensional - trodimenzionalna reetka
lauching - putanje u prodaju, iznoenje na trite
law - zakon, pravilo, formula, teorija;
~, binomial - binomni zakon; ~,
deterioration - zakon starenja; ~,
distribution - zakon raspodele; ~,
equipartition - zakon ravnomerne
raspodele; ~, exponential - eksponentni zakon, eksponencijalni zakon; ~, linear - linearni zakon;
~, mathematical frequency matematiki zakon uestalosti (frekvencije); ~, nonnormal - nenormalni zakon; ~ of averages
- zakon proeka; ~ of chance zakon verovatnoe; ~ of large
numbers - zakon velikih brojeva;
~ of least squares - zakon najmanjih kvadrata; ~ of small
numbers - zakon malih brojeva;
~, probability - zakon verovatnoe; ~, repair - zakon podele
intervala izmeu popravki; ~, sa-

law

974

fety - zakon tehnike bezbednosti;

~, statistical - statistiki zakon,
zakon verovatnoe; ~, time vremenska zavisnost
lay - poloiti, postaviti, poloaj, raspored; to ~ dawn - definisati,
izloiti, ustanoviti; to ~ off- prekinuti, prestati; to ~ out-planirati,
konstatovati, izloiti, prikazati; to ~
up for repair - odlaganje za popravke, postaviti za popravku
laying-off - odlaganje, uvanje, prestanak (rada)
laying-up - uvanje, odlaganje
layout - shema, ema, plan, raspored,
razmetaj; ~, component - ema
komponenti; ~, connection-ema
veza, tema montae; ~, iagrammic
- dijagramski plan, plan rasporeda;
~, functional - funkcionalna ema;
~j inspection - ema tehnike
kontrole; ~ of experiment plan eksperimenta; ~ of workapace - iema radnog prostora; ~,
optimum - optimalna iema; ~,
process - ema procesa; ~, typical
- tipina iema, plan tipova
lay-up - iskljuenje iz rada, stajanje
leader - rukovoditelj, rukovodilac;
~, project - rukovodilac projekta
ladger - registrator, fascikla, glavna
knjiga
legislation - zakonodavstvo
length - duina, trajanje, daljina; ~
of life - duina veka trajanja, dugotrajnost; ~ of line - duina
linije, broj potreba; ~, time duina vremena
letter - pismo, dopis, slovo; ~ of
guarantee - garantno pismo; ~,
conventional - konvencionalna
pisma
level - nivo, stepen, iavan, izravnati,
poravnati; ~, confidence - stepen
poverenja; ~, control - stepen
kontrole; ~, defect - stepen kvarova; ~, fixed - fiksirani (odreeni, dat) nivo; ~, impurity koliina neistoe, iznos primesa,
stepen primesa; ~, inspection nivo (stepen) kontrole; ~, intermediate - srednji nivo; ~, mean srednji nivo; ~ of treatment nivo (stepen) obrade, stepen tret-

life
mana; ~, operating - radni nivo;
~, overload - nivo (stepen) preoptereenja; ~, performance - stepen performanse, nivo kvaliteta
rada; ~, prescribed (preset) propisani (predodreeni) nivc; ~,
production control - stepen kontrole proizvodnje; ~, qualitative
- kvalitativni nivo; ~, quality nivo kvaliteta, stepen kvaliteta; ~,
quantitative - koliinski (kvantitativni) nivo; ~, rated - nominalni
(deklarisani) nivo; ~, reference referentni nivo, nulti nivo; ~,
reject - stepen karta; ~, risk stepen rizika; ~, significance stepen znaaja; ~, standard standardni nivo; ~, stock - nivo
zaliha; ~, stock-out - nivo deficita
liability - odgovcrnost, obaveza; ~,
products - odgovornost za kvalitet proizvoda
liable - podloan, duan, odgovoran, izloen; ~ to damage - podloan oiteenju; ~ to failures podloan kvarovima; -~ to variations - podloan promenama
liberal - sa rezervom, u viiku
life - vek trajanja, rok upotrebe; ~
accelerated - vek trajanja pri
prinudnom ispitivanju; ~, accuracy - vreme do gubitka tenosti; ~, acoustical fatigue trajanje u uslovima akustikog zamora; ~, active - aktivni vek
upotrebe; ~, bench - vek (trajanje) pri ispitivanju na stolu;
~, characteristic - karakteristian vek trajanja; ~, coating dugotrajnost (trajanje) premaza; ~,
component - vek trajanja komponenti; ~, creep(-repture) trajanje kripa (puenja), izdrljivost metala od prekida usled kripa;
~, effective - efektivan vek trajanja; ~, endurance - upotreba
do razaranja, rok izdrljivosti; ~,
entire - opti vek trajanja, celokupni vek trajanja; ~, guaranted
- garantovani vek trajanja; ~,
infinite - neogranieni vek trajanja; ~, intended - namenjeni
vek trajanja; ~, in-use - eksploa-

life

[s
:
,$r,
V
-,\'
*4f
J

';:'

975

limit

tadoni vek trajanja, vek trajanja u

verovatno, po svoj prilici; ~,most
upotrebi; ~, limited - ogranieni
- najverovamije; najmoguniji
vek trajanjaj ~, long - dugi vek
likeness - slinost .
trajanja; ~, mechanical - rok
limit - granica, predeo, ograniavati,
upotrebe, mehaniki vek; ~, norgraniiti, staviti ogranienje, tolemal - normalni vek; ~ of sperancija, doputeno odstupanje, gracimen - vreme do razaranja etanina mera, interval vrednosti; ~,
Iona; ~, original - originalni vek;
absorption - granica apsorpcije,
~> pot - vreme u loncu", vreme
kraj oblasti apsorpcije; ~, action
u kojem se materijal mora da isko- granica akcije, granica dejstva; ~,
risti posle pripreme (premazi); ~,
age - granini rok rada, granica
p r o d u c t - vek trajanja proizvoda;
starosti (npr. maine); ~, apparent
~, q u e s t i o n a b l e - sumnjivi vek
elastic - uslovna granica (predeo)
trajanja; ~, r a t e d - normalan vek
elastinosti; ~, city - granica
trajanja, deklarisani vek trajanja;
grada; ~, clearance - gabarit,
nominalni vek trajanja; ~, respoljna dimenzija, slobodan profil;
c o n d i t i o n e d - vek trajanja posle
~, compression - predeo (graremonta; ~, replacement - upotnica) kompresije; ~, confidence reba do zamene; ~, required dozvoljene granice, dozvoljeni prepotreban vek trajanja, zahtevani
deo, granica poverenja, oblast slivek trajanja; ~, rupture - upotreba
nosti; ~, control - granica kondo razaranja (prekida); ~, safe trole, oblast dozvoljenih odstupanja;
bezopasna upotreba; ~, shelf corrosion endurance - granica
vek lagerovanjaj ~, specified korozione izdrljivosti; ~, corrospecificirani vek; ~, ultimate sion fatigue v. corrosion endunajvei (krajnji) vek; ~, usable rance limit; ~, creep - granica
koristan vek trajanja, rok upotrebe,
puzanja (betona); ~, critical upotrebljiv vek; ~, useful - period
kritina granica, granica opadanja;
normalne upotrebe; koristan vek
~, design - konstrukdona granica;
trajanja; ~, warranty - period
~, detection - predeo detekdje,
garandje, garantni vek trajanja; ~,
granica detekdje; ~, dimension wear(-out) - trajanje do habanja
dimenziona granica, granica tole(istroenosti)
rancije; ~, distribution - granica
distribucije (raspodele); dynamic ~
lifetime - vek trajanja, vek (period)
of yield point - dinamiki predeo
rada
tenosti; ~, elastic - predeo elaslift - podii, skinuti (npr. ogranitinosti, granica elastinosti; ~,
enje), lift
endurance - predeo (granica) izlight - svetlost, lampa, svetlosni
drljivosti, granica zamora (matesignal, lak; ~, control - kontrolna
rijala); ~, environmental - gralampa (lampica); ~, danger nini uslovi sredine (okoline); ~,
svetlosni signal opasnosti, lampica
error - granica greke, kraj greke;
za najavu opasnosti; ~, emerexplosive - granica eksplozivnosti,
gency - lampica nepredvienih sipredeo eksplozivnosti; ~, fatigue
tuadja; ~, warning - svetlosni
v. endurance limit: ~, fiducial signal opomene
dozvoljena granica; ~, fine light-duty - predvien za laki rad
t a n a ' tolerancija; ~, finger rad u blaim uslovima
indikator tolerancije; ~, finite likelihood - verovatnoa, izgled
konana granica; ~, group - graslinost; ~, equal - jednaka venica grupe, granica intervala; ~
rovatnoa; ~j maximum - makhigh - visoka granica, maksimalni
simalna verovatnoa, najvea venivo; ~ , i o n - granica kondenzarovatnoa
cije na jonima (u Vilsonovoj komori);
~, irradiation - predeo ozraalikely - verovatan, mogu, pogodan..

limp
limit

976

limnology

upper - gornja granica; ~, upper

vanja, granica ozraavanja; ~, lean
specification - gornja granica po
- predeo osiromaenja; ~, life specifikaciji; ~, upper tolerance
granica veka trajanja; ~, lower - gornja granica tolerancije; ~,
donja granica, donji predeo; ~,
waiting - granica vremena ekanja;
magnetic - maksimalna magnetna
~, warning - granica opomene;
indukcija; ~, maximum - najvea
~, wear - granica habanja; ~,
granica, najvei dozvoljeni razmer;
yield - ogranienje prinosa, granica
~, measurement - dijapazon
prinosa
(raspon, granica) merenja; ~, milimitation - ogranienje, nedostatak
nimum - najmanja granica, najlimited - ogranien, podlee ogranimanji dozvoljeni razmer; ~ of
enjima
accuracy - granica tanosti, gralimiter - ograniava, graninik, linica preciznosti; ~ of age - granica
miter; ~, acceleration - ograveka trajanja; ~ of demand - graniava akceleracije (ubrzanja); ~,
nica potranje; ~ of efficiency amplitude - ograniava ampligranica efikasnosti; ~ of error tude; ~, anode - anodna ogranigranica greke; ~ of power avajua dijafragma; ~, audio
granica kapaciteta; ~ of proporoutput - ograniava izlaznog nationality - granica proporcionalpona zvune frekvence; ~, autonosti, predeo elastinosti; ~ of
matic noise - automatski ogranisensibility - granica osetljivosti,
ava smetnji (umova); ~, diode
prag osetljivosti; ~ of size - gra- diodni limiter, diodni ograninina mera, granica veliine, graava; ~, double - dvostruki ogranini razmer; ~ of stability niava; ~, grid - mreni ogranigranica stabilnosti; ~ of vacuum
ava; ~, noise - ograniava upull - granica usisavanja, predeo
mova (smetnji); ~, peak white podizanja vode pomou vakuuma;
ema ogranienja belog" u signalu:
~, operating - granini radni vek
~, receiver - ograniava prijem(rok upotrebe ili korienja); ~,
nika; ~, saturation - ograniava
performance - granica perforsaturacije (zasienja), ograniava
manse, granino tehniko svojstvo;
zasnovan na pojavi zasienja; ~,
~, permissible - doputena graseries-type - serijski ograniava,
nica ; ~, pitch - predeo visine tona;
ograniava serijskog tipa; ~, sweep
~, prediction - granica predvianja; ~, prescribed (preset) - ograniava reetke; ~, torque predodreena (propisana) granica;
ograniava momenta rotacije; ~,
~, prescribed's - zadate granice;
vacuum - ograniava vakuuma;
~, proportionality - predeo pro~, video - videoograniava
porcionalnosti, granica elastinosti; limiting - ogranienje, ograniava~, rupture - granica vrstoe na
jui ; ~, band - ogranienje opsega
prekid; ~, safe(ty) - granica bez(frekvenci); ~, cut-off - ogranibednosti; ~, single-electron enje seenjem; ~, diode - diodno
monoelektronska aproksimacija; ~,
ogranienje; ~, grid - mreno
soil liquid - gornja granica plasogranienje; ~, negative - ogratinosti zemljita; ~, soil plastic nienje negativnog dela signala; ~
donja granica plastinosti zemljita;
of resolution - ogranienje rezo~, tidal - linija zone suenja; ~,
lucije; ogranienje jasnoe; ~, potidal wave - granica rasprostrasitive - ogranienje pozitivnog dela
njenosti prilivne vode; ~, time signala; ~, symmetrical - sizadrka vremena, vremensko ogrametrino ogranienje
nienje; ~, stress - granica nalimitless - neogranien
prezanja; ~, test - granica opita, limnetic - slatkovodni
granini ulo vi ispitivanja; ~, tolimnograph - limnograf
lerance - granica tolerancije; ~,
limnology - limnologija

977

limp - grebalica, makija, mekan, mek

limpid - prozraan, preosetljiv, proputan za svetlost
limpidity - prozranost
limy - lepljiv; kreni; mutan
linage - broj redova na tampanoj
strani; prostrana oplata
linchip - zatik, zavoranj, ivija
line - crta, zarez; prava; putanja;
ocrtavanje, kontura; granica, predeo; red; linija (mera duine,
ravna 2,12 mm); cevovod, vodovod;
konvejer; urezak; tano utvrditi;
lanena tkanipa, gajtan; geneologija;
linija fronta; ekvator; pruga; ~,
absorption - linija apsorpcije, linija spektra apsorpcije, apsorpciona
linija; ~, abutment - zatvorena
linija; ~, aclinic - magnetni ekvator; ~, active - aktivna linija,
radna linija; ~, addendum krug ispusta; ~, adiabatic adijabatska linija, adijabata; ~,
admission - linija starta; vodei
cevovod; ~, aerial - vazduna linija, vazduni vod; aviolinija; ~,
anchor - ankerna linija; ~, auroral - linija polarnog sjaja; ~,
base - bazis, bazisna linija; magistralna linija, magistrala; osa puta;
~, bearing - smer, azimut, gonrometar; linija azimuta; ~, binary
- dublet, binarna linija, dvojna linija, dupla linija; ~, bisecting bisektrisa; ~, boundary - granica,
granina linija; ~, break - krajnji
red; ~, bridging - grupna linija
korisnika; ~, broken - lomna linija, prekidna linija, crtasta linija;
~, bucket - lopatasti eskavator;
~, building - radna linija, linijska gradnja; ~, busy - zauzeta
linija; ~, button - vorna petlja
na kabelkranu; ~, called - pozivna
linija; ~, calling - pozivna linija;
~, catenary - linija kola; ~,
centre - centralna linija, osna linija; linija centara; ~, check(ing]
- kontrolna linija, kontrolni bazis;
~, chord - linija horda; ~, city granica grada; ~, closing - zatvorena linija; ~, coarse - razvijena
linija; ~, coast - uzdignuta linija;
obalna linija; ~, composed -

line
matrina obrada; ~, compression - linija kompresije, linija pritiska; ~, concurrent ~s - linije
koje se spajaju u jednoj taki; ~,
contact - kontaktni provod; linija
kontakta; ~, continuous - kontinualna linija; ~, control - kontrolna linija; ~, conversion konverziona linija; ~, coolant-return - cev za vraanje rashladi vaa; ~, cream - sloj slivnika,
red slivnika; ~, crest - linija
vodorazdela; ~, critical - kritina
linija; ~, cross ~s - krst niti,
mrea niti; ~, cross-feed - cevovod za napajanje; ~, curved kriva linija; ~, dash - prekidna
linija; ~, datum - bazis, nulta
visina; ~, deck - palubni cevovod;
~, dedendum okolina padine;
~, dee - linija napajanja duanata
(ciklotrona); ~, deflection - linija
defleksije, linija otklanjanja; ~,
delay - linija za kanjenje (impulsa
u vremenu); ~, depth - izobata;
~, dielectric-sandwich - dielektiina r^vna linija predaje; ~,
dimension - razmerna linija; ~,
directed - upravljena linija, usmcrena linija; ~, direction(al) usmerena linija; ~, disengaged slobodna linija; ~, displacement
- linija pomeranja, linija pomaka;
~, display - odvojeni red; ~,
distributed-parameter - linija sa
rasporeenim parametrima; ~, dot
- takasta linija, isprekidana linija;
~, dot-and-dash - crtkasta linija,
takasta linija; ~, double - dvokraka linija; dvojni cevovod; ~,
drainage - linija vodosliva, granica
basena reke; ~, driling - sajla za
buenje; ~, duplicate-level linija dvojaog nivelisanja; ~, engaged - zauzeta linija; ~, equipotential - ekvipotencijalna linija;
~, exhaust - linija putanja; ~,
fali - podizna sajla (ue), teretno
ue; ~, fathom - dubinomer
(sprava za merenje dubine mora);
izobata; ~, finite - konana linija;
~, firing - linija vatre; ~, flow
- linija toka, linija potoka; linija
klizanja; ~, form - kontura, li-

line
nija oblika reljefa, hipotetina horizontala; ~, fraction - linija
promrzavanja, granica mrnjenja;
~, fuel - toploprovod; ~, full puna linija; ~, funicular - polusni zrak; ~, gas - gasni provod;
~, gauge - tipometar; ~, generating - linija forme (oblika); ~,
geodetic - geodezijska linija; duga
velikog kruga; ~,geographic(al)linija geografske mree; ~, ghost lana spektralna linija; svetli prstenovi (na poliranom eliku); ~,
graduation - graduisana linija,
marka, podela skale; ~, graticule
v. geographic(al) line; ~, grid linija mree koordinata; ~, ground
- linija zemljine povrine; aerofoto
linija preseka povrine aerosnimka;
~, guide - usmeravajua linija;
crta, kontrolna crta; ~, hair vrlo tanka linija; vizir, vizirna linija; konanica; ~, halving srednja linija, razdelna linija; ~,
handling - put korisnik (vagona);
~, head - gornja Unija; transmisioni talas; ~, high-speed - magistrala za brzu vonju; ~, high- water - linija nivoa visokih voda;
~, horizont - linija horizonta; ~,
horizontal - horizontalna linija;
~, hyperbolic - hiperbolina linija; ~, image ~s - linije slike;
~, index - indeks-linija; ~, infinite - beskonana linija, neodreena linija; ~, influence - influentna linija, linija uticaja; ~,
initial - bazis, bazisna linija; ~,
isobar - izobara; ~, isobathic izobata; ~, isoclinal -izoklina; ~,
isodynamic - izodinama; ~, isogonic - izogona; ~, isopleric izoplera; ~, isothermal-izotei ma;
~, isotope - izotopska linija (u
masenoj spektrografiji); ~, junction - spajajui krak; sastavni cevovod; opta linija; ~, keel kilo (omska) linija; ~, knuckle linija pregiba; ~, landform - linija oblika reljefa, hipotetika horizontala; ~, laveling -nivelirani
hod; ~, load - karakteristika optereenja; linija optereenja; ~, los
- linijsko priguenje, linijski gubici;

978

Une
~, loxodromic - loksodromija; ~
lubber - kalibraciona linija; ~
Luder's ~ s - Ludersova linija; ~
main - glavna linija, magistrala; ~
master - vodorazdvojna linija; ~
mean - srednja linija; bisektrisa
~, median - mediana; ~, middle
- sredina; srednja linija; ~, monitor - monitor, ureaj za kontrolu
linije; ~, multiple - multipletna
linija, multiplet; ~, neutral neutralna linija, srednja linija; ~,
numbered - linija sa brojnom
vrednou, linija sa brojnom karakteristikom, oznaena linija, numerisana linija; ~ of action linija dejstva sile; linija razdvajanja;
~ of correlation - linija korelacije, korelaciona linija; ~ of direction - usmeravanje vatre, linija
cilja; ~ of engagement - linija
spoja, linija veze, linija dislokacije;
~ of slide - linija klizanja; ~ of
sphere - kruna linija, krug; ~
of weakness - linija minimalnog
otpora; ~, open-circuit - rastavljena linija; ~, operating radna linija, linija u radu; ~,
orthodromic - ortodromija, duga
velikog kruga; ~, outer normal spoljna normala, vanjska normala;
~, overhead - vazduna linija,
vazduni vod; kontaktni provod
(vod); ~, parallel - paralelna
linija; ~, parting - Unija razdvajanja; ~, party - grupna linija
potroaa (korisnika); ~, pass linija valjanja; ~, prespectlve linija perspektive; aerofoto projekcioni zrak; ~, phantom - fantom
linija; ~, pick-up - linija izdvajanja, linija zahvata; ~, picture linija slike; ~, pipe - cevovod;
~, pitch - razdvojna linija; srednja
linija; ~, planlmetric - planimetrijska linija; linija konture; ~,
plumb - linija oznake ose, linija
pravca viska, vertikalna linija; ~,
polytropic - poli tropa; ~, position - linija poloaja, linija pozicije; ~, preceding - preeni put;
~, preliminary transit - Unija
preliminarnog tranzita; ~, primer
v. priming line; ~, priming -

Une
r

> '

979

servisni cevovod; ~, principal aerofoto glavna vertikala; ~, processing - linija kontinualne obrade;
~, production - tekua linija;
proizvodna linija; ~, projected projektna linija, projektovana linija;
~, proof - kontrolna linija, kontrolni bazis; ~, pull - komandno
ue, ue za upravljanje; ~, railway - eleznika linija, pruga; ~,
re-expansion - linija reekspanzije,
linija obratnog irenja; ~, read linija itanja (informacije); ~, reading - podela skale, marka; ~,
reception - Unija prijema, linija
recepcije, prijemni put; ~, resonance - rezonantna linija (spektra); ~, rhumb -loksodromija; ~,
right - prava linija; ~, roll Unija valjanja; ~, rotational rotaciona linija (spektra), vibraciona
Unija; ~, rudder - krmno ue;
~, saturation - linija zasienja,
linija saturacije; ~, screen - raster-Unija; ~, secant - preseena linija; ~, seepage - depresiona
kriva, kriva depiesije; ~, shaft transmisija; ~, shear - linija
saglasnih sila; ~, shore - obalska
Unija, Unija obale; ~, side - boni
put; ~, sighting - linija viziranja;
~, Simpson - Simpsonova linija;
~, single - odvojena Unija, usamljena Unija; ~, skeleton - osnovna
konturna linija; ~, sky - linija
horizonta; ~, slip -i linija smicanja,
Ludersova Unija; ~, snow - snena
linija, linija snega; ~, solid vrsta Unija; ~, sounding - izobata;
~, spiral - Unija navoja; ~,
springing - linija bonog oslonca;
~, stadial ~s - mrea niti daljinomera; ~, steam - parovod;
~, steam return - cevovod za
paru koja je odradila; ~, stipple punktii, punktirana Unija; ~, stock
- linija optereenja; ~, straight
- prava linija; ~, suction - usisna
cev; linija usisavanja (na dijagramu); ~, tape - merna traka;
~, terminated - konana Unija;
~, terrain - linija zemljine povrine; prirodna kouljica; ~, thrust
- Unija pritiska; ~, tie - spojna
62*

linotype
linija, spajajua Unija; ~, top
flow - depresiona kriva, kriva
depresije; ~, tow(ing) - teglee
ue, vuno ue; ~, trail - Unija
posmatranog pada bombi; ~, transit - linija viziranja; ~, transmission - linija predaje, Unija
transmisije; fider (antene), predajna linija, rezonantna Unija; ~,
traverse - strana poligona; ~,
trolley - kontaktni vod; ~, vacuum - vakuumna magistrala; linija vakuuma (na dijagramu); ~,
visual - vizualna linija; ~, vortex
- vrtlona linija; ~, waiting linija ekanja, ekanje; ~, warning
- oblast upravljanja; Unija opomene;
~, water - vater linija, izobata,
oblast bogata vodom; ~, wave pravac prostiranja talasa; ~, whirl
v. vortex line; ~, zero - neutralna
osa
lineup - red, niz
link - veza, spoj, povezati, sastaviti;
~, rigid - kruta veza, vrsta veza;
~, standard - standardna veza;
~, straight - prava kulisa; ~,
suspension - visea kampada,
ekrk, visea vua; ~, Tchebyshev
cross-shaped - paralelogram ebieva; ~, telemetering - radiotelemetrijska linija; ~, track spojnica gusenice, trak; ~, valve
- razvodni ventil; ~, valve gear ventilski mehanizam; ~, weak slaba veza; ~, weakest - najslabija
veza; ~, wireless - radio-linija
linkage - spajanje, veza, sjedinjavanje;
spajanje tokova; mehanizam za
spajanje pomou poluge; veze medu
buotinama; ~, brake - spora
predaja, usporena predaja; ~, flux
v. magnetic linkage; ~, inter- valve - cevna veza; ~, magnetic
- spajanje magnetnom vezom; ~,
unsaturated - nezasiena veza
linked - sjedinjen, vezan, spojen,
povezan
linking - sjedinjenje, veza, povezivanje, spajanje
linkwork - rasporeene spojnice;
vezni mehanizam
linotype - lino tip, maina za slaganje
teksta u jednom redu; ~ -cast -

linotype
odliven na linotipu; ~, slug linotipni red, redak
linotyper - linotipist
lint - paperje
linter - kratko vlakno; razdvaja
vlakna
lip - zaliv, zaton; ivica, rub, otra
ivica; izboina, istup, istureni deo;
konzola; prirubnica; jama u rudniku, brust, elo potkopa; prag; ~,
entering - ulazni otvor; ~, exit izlazna cev, izlazni otvor; ~,
spillway - prag vodosliva, greben
vodosliva
liparite - liparit
lipped - ugnut
lipping - flancovanje
liquate topiti, rastapati, topiti se;
paliti, izgarati
liquated - topljiv
liquid - tenost, tean; zalivanje; ~,
cold-vapour - tenost sa hladnom parom; ~, discharge tenost koja je odradila; ~, hardening - rastvor za kaljenje, sredstvo za kaljenje; ~, polish - politura; ~, process - tehnoloka
tenost; ~, quickening - ivin
rastvor za amalganisanje; ~, toxic
- teni bojni otrov; ~, volatile rasprena tenost; ~, wash tenost za pranje (ispiranje)
liquor - tenost, rastvor; napitak;
alkoholni napitak; ~, acid - kiseli
rastvor; sulfatna tenost; kiseli sok;
~, alkaline v. alkali liquor; ~,
ammonia-base - amonijana baza;
~, bisulphite - teni bisulfat;
~5 cleaning - rastvor za ienje,
rastvor za bdjenje; ~, clear svetli alkalni rastvor; <~, cooking
- vrua tenost, vrua kiselina; ~,
digestion v. cooking liquor; ~,
fresh - svezi rastvor; ~, kraft kraft-celulozni alkalni rastvor; ~,
lime-bleach - kreno mleko, rastvor od krea za beljenje; ~, mellow - eksploatisani sok
list - lista, spisak, nabrojati, napraviti
spisak; ~, approved parts lista odobrenih delova; ~, assembly - montana lista; ~,
master - osnovni spisak podav
taka; ~, parts - lista delova; ~,

980

load

preffered parts - lista preferiranih delova; ~, rinout - izvod

(spisak) proizvoda, lista materijala
za proizvodnju; ~, service stock spisak zaliha za upotrebu; ~,
short(age) - spisak nedostajuih
materijala; ~, spare parts spisak rezervnih delova; ~, waiting - spisak ekanja
listel - listel
listen - sluati; to ~ in - sluati
radio-predaju; prislukivati
listener - slualac; ~, short-wave radio-prijem na kratkim talasima
listener-in - radio-slualac
listening - sluanje, prislukivanje;
~ in - radio-sluanje; prislukivanje
lister - lister, listerna sejalica
literal - pisani, literarni; bukvalni,
doslovni, tani
literature - literatura, dokumentacija; ~, maintenance - dokumentacija odravanja
lithergol - litergol, jednokomponentno raketno gorivo
lithistid - kamena spuva
litho - litografska hartija
lithochromy - hromolitografija
lithoclase - litoklaz
lithogenesis - litogenezis
lithorgaph - litografija, litografski
otisak, litografisati
lithographer - litograf
lithography - litografija; ~, offset
- ofsetno tampanje
lithoidal - litoidni, kameni
lithology - litologija
lithophysa - litofiza
live - promenljiv, vremenski; koji se
nalazi pod naponom; radioaktivan;
dejstvujui; iv, brz; ~, cartridge
- bojova municija; ~, steam kotlovska para; ~ -stock - domaa
ivotinja
lively - svetao; intenzivan; pod nabojem, sa strujom, delujui
livering - eliranje, zgunjavanje
lixiviate - obraivati vlanim putem; ekstrahovati
lizard - guter; petlja
load - optereenje, teret, opteretiti,
punjenje, arirati; ~, actual stvarno optereenje; ~, additional

load

981

- dodatno optereenje; ~, admissible - dozvoljeno optereenje; ~,

allowable v. admissible load; ~,
apparent - prividno optereenje;
~, applied - primenjeno optereenje; ~, assumed - pretpostavljeno optereenje; ~, average proseno optereenje; ~, basic osnovno optereenje; ~, bearable
- izdrivo optereenje, podnoljivo
optereenje; ~, bending - optereenje savijanja; ~, breaking optereenje kidanja; ~, buckling optereenje ispupenja; ~, calculated - izraunato optereenje;
~, changing - promenljivo optereenje; ~, collapse - optereenje
ruenja; ~, compression (compressive) - kompresivno optereenje; ~, constant - konstantno
optereenje; ~, continuous - neprekidno optereenje; ~, cracking
- optereenje koje izaziva prskotine;
~, crippling - optereenje koje
izaziva trajnu deformaciju; ~, critical - kritino optereenje; ~,
crushing - optereenje drobljenja;
~, dead - sopstvena teina, mrtav
teret, statiko optereenje; ~, design - proraunsko optereenje;
optereenje konstrukcije; ~, disruptive - razorno optereenje; ~,
distributed - razdeljeno optereenje; ~, dummy - vetako
optereenje; ~, dynamic - dinamiko optereenje; ~, excess nadoptereenje, prekomerno optereenje; ~, factory - obim proizvodnje, fabriki teret; ~, fatigue
- optereenje zamora, optereenje
zamorom; ~, fixed - tano (odreeno, fiksirano) optereenje; ~,
fractional - delimino optereenje;
~, gross - ukupno optereenje; ~,
guarantee - garantovano optereenje; ~, heat - toplotno optereenje; ~, impact - optereenje
udarom; ~, increment(al) - poveano optereenje; ~, indirect indirektno optereenje; ~, initial poetno optereenje; ~, instantaneous - trenutno optereenje, kratkotrajno optereenje; ~, intermittent - periodino optereenje; ~,

load
light - malo optereenje; ~,
linit(ing) - granino optereenje;
~, live - dinamiko optereenje;
~, long-term static - dugotrajno
statiko optereenje; ~, maintenance - obim radova na odravanju;
~, matched - podeeno optereenje; ~, maximum - maksimalno optereenje; ~, maximum
permissible - najvee dozvoljeno
optereenje; ~, maximum work
- najvee radno optereenje; ~,
minor - predostrono optereenje;
~, momentary v. instantaneous
load; ~, near ultimate - optereenje koje je blizu krajnjem optereenju; ~, net - isto optereenje;
~, nominal - nominalno optereenje; ~, normal - normalno
optereenje; ~, o'key - dozvoljeno
optereenje; ~, one-time - jednokratno optereenje; ~, operating
- radno optereenje; ~, optimal
- optimalno optereenje; ~, oscillating (oscillatory) - oscilatorno
optereenje; ~, part - delimino
optereenje; ~, pay(ing) - korisno
optereenje; ~, peak v. maximum
load; ~, perishable - optereenje
koje se gubi, brzo kvarljiv teret; ~,
permanent - stalno optereenje,
permanentno optereenje; ~, permissible - dozvoljivo optereenje;
~, proof- probno optereenje; ~,
rated - nominalno optereenje; ~,
rupturing - optereenje do kidanja; ~, safe - bezbedno optereenje; ~, service - radno optereenje; ~, shock - udarno optereenje, optereenje okom; ~,
simultaneous - istovremeno optereenje; ~, specific - specifino
optereenje, specifini teret; ~,
specified - uslovljeno optereenje,
specificirani teret; ~, static statiko optereenje; ~, steady postojano optereenje; ~, structural - optereenje konstrukcije;
~, surface - optereenje povrine;
~, sustained - odravano optereenje, produeno delujue optereenje; ~, tensile - rastezajue
(vuno) optereenje; ~, thermal termalno (toplotno) optereenje;

load

982

~, torque (torsion)(al) - uvijajue

optereenje; ~, total - ukupno
optereenje; ~, trial - probno
optereenje; ~, ultimate - krajnje
optereenje; ~, useful - korisno
optereenje
loa-bearing (load-carrying) - nosivost, nosee optereenje
loaded - optereen; ~, equally ravnomerno optereen; ~, heavily
- teko optereen
loading - optereivanje, optereujui;
~, back - ponovno optereenje,
ponovno naelektrisanje; ~, dynamic - dinamiko optereenje; ~,
safety - bezopasno optereivanje
loadstone - magnetit, prirodni magnet
loaf - hleb, veknica, zemika; glava
eera; koan (kupusa); kom kauuka
loam - suglinak, neista glina, ilovaa;
~, clay - masna glina; ~, moulding - meana glina, profilisana
glina; ~, sandy - peskovita glina;
~, silty - glina sa ilovaom
loamification - kaolinizacija
lobe - nastavak, dodatak, izboina,
ispust; padina, udubljenje, kotlina,
priliv, cvetni listi, latica dijagrama
antene, sporedni listi; dolja, udolina; peraje; ~, calyx - listi; ~,
cam - radni dodatak; ~, coma krilo kome; ~, ice - ledeni jeziak; ~, main v. major lobe; ~,
major - osnovni listi (dijagrama
antene); ~, minor - zadnji listi
(dijagrama antene); ~ off-centre
- dijagram antene posmeren u odnosu na osu reflektora; ~, principal - glavni listi (dijagrama usmeravanja); ~, side - boni listi
(dijagrama usmeravanja)
lobing - upravljanje zrakom antene,
prikljuenje antene; ~, conical koniko prikljuivanje
local - mesni, lokalni; lokalni voz
locality - mesto, naseljeni punkt;
rejon, deo; lokalnost
localization - lokalizacija; odreivanje poloaja (mesta), nalaenje
mesta kvara
localize - lokalizovati, odreivati
poloaj
location - lokacija, parametar kretanja, poloaj, mesto, taka, ras-

logging
pored; ~, flaw - odreivanje
mesta nedostatka; <, optimum odreivanje optimuma; ~, trouble
- odreivanje mesta neispravnosti
locator - lokator, detektor
loft-room - ostava za zimnicu
log - brvno, peaki-most, trupac,
stublina, panj; urnal, asopis, razrez buotine; registar, formular,
atest maine, registrovati, uneti,
logaritamski dijagram, knjiga; ~,
cut - trupac; ~, half - polustub;
~, inspection - registar (knjiga)
izvrenih kontrola, dnevnik kontrole; ~, long - dugo brvno; ~,
maintenance - dnevnik odravanja; ~, operational time dnevnik radnog vremena, dnevnik
vremena rada; ~, operator's operatorov dnevnik; ~, rough neobraeno umsko drvo; ~, test
- dnevnik ispitivanja; ~, top gornje brvno
log-book - logaritamske tablice
log-yard - umska berza
logarithm - logaritam, logaritmovati;
~, Brigg's - dekadni logaritam,
Brigsov logaritam; ~, denary v.
Brigg's logarithm; ~, hyperbolic v. natural logarithm; ~,
Napierian - Neperov logaritam,
prirodni logaritam; ~, natural prirodni logaritam
logger - kranska dizalica; registrator
toka procesa, rekorder toka procesa;
~, electric - ureaj za elektrino
sondiranje; ~, radioactive - ureaj za radioaktivno sondiranje
loggerhead - lagret
loggia - loija, loa, otvorena prostorija na fasadama zgrada
logging - prerada grae; seenje
grae; zapis koji pokazuje instrument; zapis u asopisu; sondiranje;
registrovanje, zapisivanje; ~, automatic - automatska registracija; ~,
continuous - kontinualno sondiranje, kontinualna registracija; ~,
electric(al) - elektrina registracija, elektrosondiranje; ~,gamma-ray - gama sondaa, prozraivanje
sa gama zracima; ~, hot - sistem
neprekidnog kretanja drveta od
see do obrade; ~, magnetic -

logging

983

magnetno sondiranje (karotaa); ~,

neutron - neutronsko sondiranje,
neutronsko ozraavanje; ~, radioactive - radioaktivno sondiranje
(ozraavanje, ispitivanje); ~, velocity - karotaa brzine, ispitivanje
brzine; ~, well - sondiranje buotine
logic - logika, logiki
logical - logian, logiki; koji logiki
sledi
logistics - logistika, materijalno i
tehniko snabdevanje
loli - ugao nagiba pri nestabilnoj
ravnotei
lon-flame - dugoplameni
long - duinski, dug, dugaak; produan, poduan; ~ -decayed dugog raspada; ~ -focus - dugofokusni; ~ -irradiated - ozraen
dugo vremena; ~ -lived - dug po
vremenu tiajanja (ivota); dugoivei (izotop); ~ -range - dugog
radijusa
dejstva;
dugodometni
(zraci); daljnoubojni (projektili); ~
-shore - duge obale; ~ -stabled
- dugog vlakna; ~ -term - dugotrajan, dugoroan
long-life - dugovenost, dugotrajnost,
izdrljivost
long-lived - dugotrajan, izdrljiv
long-range - dugoroni, perspektivni
long-wearing - nehabajui, otporan
na troenje
longevity - dugovenost, dug vek
trajanja, dugotrajnost; ~, component - dugotrajnost komponenti;
~, equipment - dugotrajnost
opreme; ~, individual - pojedinana dugotrajnost; ~, mean srednja dugotrajnost
longhole - duboka buotina
longitude - duina; ~, astronomical - astronomska duina; ~,
authalic - duina u projekcionoj
ravni; ~, celestial - nebeska duina; ~, conformal - duina u
ravnougaonoj projekciji; ~, ecliptic - ekliptina duina; ~, equal-area v. authalic longitude; ~,
geocentric - geocentrina duina;
~, geographical - geografska
duina; ~, isometric v. confor-

loss
mal longitude; ~, reduced redukovana duina, smanjena duina
longshoreman - prenosni teret
longwall - sistem stubne razrade
(gradnje); ~, oblique - dugooblikovanje; ~, outward - iskop
unapred
longwork v. longwall
look - izgled
look-out - punkt za posmatranje;
osmatra, posmatra; onaj koji posmatra (osmatra) napred
lookup - traenje, provera
loop-coupled - sjedinjen kroz ciklus
looper - luper neprekidnog postrojenja; ~, down - donje postrojenje
looping - uvijanje; aparatura paralelnih mrea; sistem cevovoda; proputanje vozova; voenje gasova
pomou cevi u zemlji
loose - slobodan, slobodnosedei;
sjedinjen labavo; rastresit; letei;
otkinut; siromaan; ~ -packed
nekompaktno upakovan
loosely - slobodno, sa velikim zazorom
loosen - oslabiti, otpustiti; rastresati
looseness - nezbijenost, nekompaktnost; rastresitost, usitnjenost, nezbijenost
loosing - oputanje
lop - visiti; vodeno talasanje; ~
-sided - neravan, nesimetrian
lopliths - lopoliti
loppings - odrubljenje vora
Lorac - Lorak (taan sistem radionavigacije)
lorry - teretni automobil; teglja;
platforma; ~, agitating - automobil sa betonskom mealicom; ~,
break-down - teretni automobil
za prevoz havarisanih vozila; ~,
mixer - automobil betonska mealica; automobil za prenos betona;
~, motor - teretni automobil; ~,
platform - teretni automobil; ~,
sidedness - asimetrija; ~, tip teretni automobil samoprevrta
tereta
lose - gubiti
loss - gubitak, rashod, teta, gubici,
rastur; ~, complete - potpuni
gubitak; ~, customer - gubitak
potroaka; ~, dead v. complete
loss; ~, expected - oekivani

loss

984

luboil
lubricant

gubitak; ~, full load - gubitak

(rastur) pri punom optereenju; ~
in reliability - opadanje pouzdanosti; ~, information - gubitak
informacija; ~, manufacturing proizvodni gubitak; ~, net v.
complete loss; neto gubitak; ~,
normalized - normirani gubitak;
~ of accuracy - opadanje tanosti, gubitak preciznosti; ~ of
efficiency - gubitak efikasnosti; ~
of life - umanjenje veka trajanja;
~ of linearity - gubitak linearnosti ; ~ of orthography - gubitak
ortogonalnosti; ~ of service gubitak prava na servis; neispunjenje
servisa; ~ of time - gubitak vremena ; ~ of work - gubitak (smanjnje) efektivnosti rada; ~, partial
- jielimian gubitak; ~, potential
- potencijalni gubitak; ~, pure v.
complete loss; ist gubitak; ~,
quadratic - kvadratni gubici; ~,
quality - pogoranje kvaliteta; ~,
running - gubici u toku rada; ~,
salvage - gubici nastali preradom
nerealizovaneproizvodnje; ~,scrap
- gubici rashodovanjem; ~, system - gubici u sistemu; ~, total
time - ukupni gubici vremena; ~,
weighted - vani (uticajni) gubitak;
~, working - proizvodni gubitak
lot - lot, partija, serija; ~, defective
- partija izabrana za kontrolu; ~,
economic - ekonomska serija; ~,
good - dobra serija; ~, high-quality - serija visokog kvaliteta,
visokokvalitetna partija; ~, initial
- p o e t n a serija; ~, job - deo
posla; ~, large - velika serija;
~, low-quality - serija niskog kvaliteta; ~, outstanding - neisporuena serija, zadrana serija; ~,
perfect - perfektna partija, visokokvalitetna serija; ~, production proizvodna serija, partija proizvoda;
~, rejected - kartirana serija,
odbijena partija; ~, returned vraena serija, vraena partija; ~,
satisfactory - zadovoljavajua serija, dobra partija; ~, standard standardna serija, standardna partija; ~, trial - probna serija,
probna partija

loupe - lupa
louver - aluzine, reetka na prozoru,
vitrani otvor za aluzine
louvre v. louver
low - nizak, neznatan; ciklon, oblast
niskog barometarskog pritiska; u
maloj koliini; ~ -alloyed - niskolegiran; ~ -built - niska gradnja;
~ -cetane - sa niskim cetonovim
brojem; ~ -compression - sa
niskim stepenom kompresije; ~
-cost - jevtin, niske cene, beznaajan, nitavan; ~ -duty - lakog
tipa, niske snage; lakog reima
rada; ~ -expansion - sa malim
koeficijentom irenja; ~ -freezing
- sa niskom temperaturom zamrzavanja; ~ -friction - niskog trenja,
sa malim trenjem; ~ -grade niskosortni, siromaan; niskog kvaliteta; ~ -gravity - sa niskom
specifinom teinom; ~ -level niskog nivoa; ~ -lift - niskog
pritiska (pumpe); ~ -loss - sa
malim gubicima; ~ -melting lako topljiv; ~ -octane - niskog
oktanskog broja; ~ -pitched niskog tona; ~ -powered - niske
snage, male snage; ~ -pressure niskog pritiska; niskog napona; ~
-price - jevtin, niske cene; ~
-purity - zagaen, niske istoe; ~
-rank - nieg ranga, niskog kvaliteta; ~ -resistance - niskog
otpora, malog otpora, niskoomni; ~
-sided - sa niskim stranicama; ~
-slung - nisko postavljen; ~
-speed - tihohodan; ~ -sulphur niske koncentracije sumpora; ~
-tolerance - sa niskom grekom,
male tolerancije; ~ -voltage niskovoltni, koji radi pri malom
naponu; ~ -water - sa niskim
nivoom vode, plitak, malovodan
lower - sniavati, sputati; donji
lowering - spust, snienje, sputanje,
oputanje; sniavajui; isputanje
lowland - nizina, dolina
loxodrome - loksodromija
lube - mainsko ulje, mainska mast;
mazivni materijali
lubex - aromatini ekstrakt od mazivnog ulja
luboil - mazivno ulje, mazivna mast

985

lysimeter

lubricant - mazivni materijal, malunette - staklo za naoare; lunet

zivna materija, mazivo; ~, antilung - lako; ~, collier's - antrekoza;
freezing - niskomrznue mazivo,
~, iron - aparat za vetako disanje;
antlfrizno mazivo; ~, colloidal ~, quartz - silikoza
lungmotor - aparat za vetako disanje
kolidno mazivo; ~, extreme pressure - mazivo ekstremnog pritiska; lurch - nagib, naklon; nagibati
~, high-grade - kvalitetan ma- luscious - sladak
lusec - lusek (jedinica zraenja)
zivni materijal; ~, ideal - idealan
mazivni materijal; ~, industrial - lush - soan, bujan
industrijski mazivni materijal; ~, luster v. lustre
lustre - bljesak, glanc; ~, brilliant
liquid - teno mazivo; ~, metal-wor&ing - mazivni materijal koji i
- brilijantski bljesak; ~, dull mat-sjaj; ~, glimmering - mise koristi pri obradi metala; ~, i
neralni bljesak; ~, glistening military - vojni mazivni materijali |
srednji bljesak; ~, mottling (za oruje); ~, paste - mazivne
mineralni bljesak; ~, sub vitreous
paste
lumber-rough - neostrugana drvena
- polustakleni bljesak; ~, waxy votani bljesak
grada; ~ -yard - berza grade
lumberer - okrajak grade
lustreless - mat
lustrine - glaanje
lumbering - rezanje grade
lumen-second - lumen-sekunda
lustrous - bletei; uglaan
lumenmeter - lumenmetar, instrulute - cementni premaz, glineni rastvor, zamazati; ablon
ment za merenje svetlosnog fluksa
lumnite - lumnit
lutetium v. lutecium
lump - stena, odronjena stena, gruluting - zamazivanje, premazivanje
men, grudva, komad, pare; kon- lutite - lutit
centrisati, koncentrisati u optu lutyte v. lutite
masu, usmeravati u jednu taku; ~,
lycopod - likopod
uranium - uranov blok
lyddite - lidit (eksplozivni materijal)
lumping - usredotoenje; deljenje
lydite
v. lyddite
na blokove; metoda priblinog rauna
lyometallurgy - liometalurgija
lumpy - koji se sastoji od stena
lysimeter - lizimetar (instrument
(komada), grudvast; sa prevojima
za odreivanje koliine vode)

987

M
machine - maina, mehanizam; mainski obraditi; ureaj za ispitivanje;
~j" abrasive (wear) testing - maina za ispitivanje na abraziono
troenje; ~, fatigue - maina
za ispitivanje na zamor; ~, flexing
- maina za ispitivanje na viestruko
savijanje; ~, heavy-duty - maina za rad u tekim uslovima;
~, impact test(ing) - maina za
ispitivanje na udar: ~, indentation - maina za ispitivanje tvrdoe
ulubljivanjem; ~, inspection maina za prijemnu kontrolu; ~,
renewed - obnovljena maina; ~,
sorting - maina za sortiranje; ~,
testing - maina za ispitivanje; ~,
used - koriena maina, upotrebljavana maina; ~, weathering
- klima komora, ureaj za ispitivanje
otpornosti u klimatskim uslovima
macrocorrosion - makrokorozija
macrodefect - makronedostatak
macroexamination - makroskopsko
ispitivanje
macroobservation - makropraenje
macrostatistic - makrostatika, statika veih uzoraka
made-to-order - izraen po porudbini
made-up - vetaki, izraen, gotov
magnitude - veliina, apsolutna veliina, razrner; ~ of error - veliina greke, veliina odstupanja
maintain - odravati, zadrati, ostati
pri

maintainability - mogunost odravanja, remontna tehnologija, verovatnoa odravanja u radnom

stanju; ~, optimal - optimalna
mogunost odravanja; ~, poor slaba mogunost odravanja
maintainable - koji moe da se
odrava
maintenance - odravanje, tehniko
opsluivanje; ~, automatic automatsko odravanje; ~, bench regulisanje na probnom stolu; ~,
breakdown - odravanje radi otklanjanja loma (kvarova); ~, constant
- konstantno odravanje; ~, contract - ugovorno odravanje, odravanje po ugovoru; ~, crew ekipa za odravanje; ~, direct direktno odravanje; ~, heavy krupne popravke, odravanje velikog obima; ~, immediate odravanje bez odlaganja; ~, independent - nezavisno odravanje
(bez prisustva predstavnika firme);
~, indirect - indirektno odravanje;
~, inventory - odravanje gotovih
proizvoda na lageru; ~, medium
- odravanje srednjeg obima; ~,
negligent - neznatno odravanje;
~, periodic - periodino odravanje; ~, planned - planirano
odravanje; ~, preventive - preventivno odravanje; ~, progressive - progresivno odravanje; ~,
routine - rutinsko odravanje; ~
running - tekue odravanje; ~'

shop - pogonsko odravanje, radioniko odravanje; ~, total ukupno odravanje, totalno odravanje
maintenance-free - bez potrebe za
odravanjem, neodravajui
majority - veina
make - marka proizvoda, model,
tip, detalj, proizvoditi, praviti
making - izraujui, pravei; ~,
decision - donoenje odluke; ~,
model - izrada modela
malfunction - kvar, neispravnost,
neispravan, rad, pogreSno funkcionisanje; ~, critical - kritina neispravnost; ~, human-initiated neispravnost izazvana akcijom oveka; ~, machine - neispravnost
maine; ~ of component - neispravnost komponente; ~j operator
- greka (pogrena akcija) operatora
malobservatlon - pogreno praenje,
greka posmatranja
maloperation - nepravilan rad, rad
sa grekama (prekidima)
man - radnik, ovek; ~, maintenance - radnik na odravanju,
ovek za odravanje; ~, quality
control - radnik na kontroli kvaliteta; ~, reliability - specijalista za bezbednost; ~, repair ovek (radnik) zaduen za popravke
management - uprava, direkcija,
administracija; ~, contract - uprava projekta, direkcija projekta; ~,
quality - kontrola kvaliteta
manager - direktor, upravnik, rukovodilac; ~, quality - upravnik
odeljenja za kontrolu kvaliteta; ~,
team - rukovodilac grupe (tima)
man-hour - ovek-as, radnik-as,
rad po oveku-asu
manifestation of failures - ispoljavanje kvarova (nedostataka)
manipulation - manipulacija, postupak, operacija; ~, statistical statistika manipulacija (obrada podataka)
manned - sa personalom, sa potrebnim osobljem (ljudstvom)
manner - nain, metoda, ponaanje;
~ in random - na proizvoljan
nain

material

manual - prirunik, knjiga sa uputstvima, runo; ~, instruction prirunik sa uputstvima; ~, maintenance - prirunik za odravanje;
~, service - prirunik za servisiranje, prirunik za opsluivanje
(ili rad); ~, technical - tehniki
prirunik
manufacturer - proizvoa, izraiva
manufacturing - proizvodnja, iz
rada, proizvodei
manufacturing-oriented - proizvodno usmeren, usmeren na proizvodnju
map - mapa, karta, dijagram; ~,
resource - dijagram resursa (izvora)
margin - margina, rezerva, kraj,
granica, ivica, viak, zarada (najnia); ~ for loss - rezerva za
gubitak, granica gubitka, ivica gubitka; ~ of error - rezerva za
greku, granica greke; ~, reliability - rezerva pouzdanosti, granica pouzdanosti; ~, safety - rezerva bezbednosti, granica bezbednosti; ~, strength - rezerva
vrstoe, granica vrstoe
marginal - kritian, marginalni,
ivini
mark - znak, oznaka, ocena, oznaiti,
crta mere, granica; ~ : brand v.
trade mark; ~, time - oznaka
vremena, trag vremena; ~, trade
- fabrika oznaka, trgovaka oznaka
marketability - mogunost prodaje,
pogodnost za trite
marketing - marketing, prouavanje
trita
mask - maska, ablon, maskirati
master - majstor, kontrolni etalon,
osnovni, pivi
match - par, parica; biti ravan;
koji odgovaraju jedan drugom; usaglasiti; podesiti; prilagoditi; odgovarati; nijansirati
matching - podeavanje, usaglaavanje; nijansiranje
material - materijal, sredstvo, materija; ~, abradant - abrazivni
materijal; ~, alternate - alternativni materijal, materijal za zamenu;
~, auxiliary - pomoni materijal;
~, available - dostupni materijal,

material

988

raspoloivi materijal; ~, basic bazni materijal, osnovni materijal;

~, conforming - podoban materijal, materijal koji odgovara specifikaciji; ~, constructional konstrukcioni materijal; ~, corrosion-resistant - materijal otporan na koroziju; ~, critical kritian materijal; ~, defective felerian materijal, materijal sa nedostacima; ~, direct - direktni
materijal, materijal koji ide direktno u proizvodnju; ~, discrepant v. nonconforming material; ~, downgrade - materijal
loijeg kvaliteta; ~, encapsulating - materijal za pakovanje, materijal za oblaganje; ~, engineering
~s - mainski materijali; ~,
erosion-resistant - materijal otporan na eroziju; ~, finished -.
gotov (obraeni) materijal; ~, government-furnished - materijal
dostavljen od strane dravne organizacije; ~, half-finished - polugotov proizvod, polufabrikat; ~,
hardware - hardverski materijal;
~, high-performance - materijal
sa visokim karakteristikama; ~,
high-purity - materijal velike istoe; ~, high-quality - materijal
visokog kvaliteta; ~, impact materijal otporan na udare; ~,
indirect v. auxilary material;
~, long-life - dugotrajni materijal;
~, long-wearing - materijal otporan na habanje (stiranje); ~,
low-grade - niskokvalitetni materijal; ~, nonconforming - nepodesan materijal, materijal koji
ne odgovara tehnikoj specifikaciji;
~, obsolete - zastareli materijal;
~, OK - dobar materijal; v. conforming material; ~, on-hand
- materijal pri ruci, materijal na
zalihi; ~, on-order - porueni
materijal; ~, original - originalni
materijal; ~, oxidation-resistant
- materijal otporan na oksidaciju;
~, penetrant inspection - penetrirajue sredstvo za kontrolu
(ispitivanja); ~, perishable - potroni materijal, materijal kratkog
trajanja, materijal koji lako propada;

maximize
~, poor-quality - materijal slabog
kvaliteta; ~, predeterminated-properties - materijal sa unapred
odreenim svojstvima; ~, raw sirovina, osnovni (neobraeni) materijal; ~, refused - odbijeni materijal; ~, rust inhibitor - materijal (sredstvo) za inhibiranje korozije; ~, semifinished (semimanufactured) - poluproizvod;
~, shock-resistant - materijal
otporan na okove; ~, starting
poetni materijal; ~, structural
- strukturni materijal; ~, substitute - materijal zamene; ~, superhard - najtvri materijal; ~,
superhigh-pure - najistiji materijal; ~, superstrength - najjai materijal; ~, tailored (tailer
-made) - materijal sa zadatim
svojstvima; ~, ultrahard v. superhard material; ~, ultrahigh-strength - najvri materijal; ~,
ultrapure - najistiji materijal; ~,
ultrastrength v. superstrength
material; ~, upgrading - poboljanje kvaliteta materijala; ~,
waste - otpadni materijal, rashodovani materijal; ~, wear-resistant - materijal otporan na habanje (stiranje)
materiel - materijalni, oprema, materijalni deo; ~, defective - neispravni materijalni deo
matrix - matrica, tablica, kalup;
mesto gde se neto proizvodi;
~, correlation - matrica korelacije,
korelaciona matrica; ~, decision
- matrica odluke; ~, error - matrica greke; ~, factor - matrica
faktora; ~, outcome - matrica
rezultata; ~, successor - matrica
sledee operacije
matter - materija, stvar; ~, foreign
- strana materija; ~, gritty - materija sa tvrdim esticama, zrnasta
materija
mature - zreo, razraen, razvijen
maturity - zrelost, dovrenost, razradenost; ~ of production razradenost proizvodnje, zrelost proizvodnje, dokazanost
maximization - maksimizacija
maximize - maksimizirati

maximum

989

measurement

maximum - maksimum
nosti; ~ of correlation - mera
mean - srednji, srednja veliina,
korelacije; ~ of dependability sredina, srednji broj, sredstvo, namera zavisnosti; ~ of discrepancy
in; ~, actual - stvarna srednja
- mera razliitosti, mera neslaganja;
vrednost; ~, adjusted - podeena
~ of dispersion - mera dispersrednja vrednost; ~, atrihmezije, mera rasejanja; ~ of importic(al) - aritmetika sredina, arittance - mera vanosti, kriterijum
metika srednja vrednost; ~, asznaaja; ~ of inaccuracy - mera
sumed - pretpostavljena sredina,
netanosti, pogreka; ~ of laproizvoljno uzeta sredina; ~, bibo(u)r intensity - mera intenziteta
as(s)ed - sredina sa sistematskim
rada; ~ of location - parametar
odstupanjem, srednja vrednost sa
kretanja, parametar koji daje posistematskim odstupanjem; ~, class
loaj centra rasejanja; ~ of prio- sredina vrste, sredina unutar
rity - mera prioriteta, pokazatelj
klase; ~, estimated - procenjena
prioriteta; ~ of producibility sredina, procenjena srednja vredmera tehnologinosti (mogunosti
nost; ~, exact - egzaktna sredina,
proizvodnje); ~ of productivity tana srednja vrednost; ~, geomera produktivnosti; ~ of quality
metric - geometrijska sredina; ~,
- mera kvaliteta; ~ of risk - mera
group - grupna sredina, sredina
(stepen) rizika; ~ of shortage unutar grupe; ~, harmonic stepen deficita (nedostatka neega);
harmonina sredina (srednja vred~ of stability - mera stabilnosti;
nost); ~, logarithmic - logari~ of utilization - mera upotrebtamska sredina (srednja vrednoit);
ljivosti; ~ of value - mera vred~, long-term - dugorona srenosti; ~, preventive - prevendina (srednja vrednost); ~, motivna mera; ~, protective - zadified - modifikovana sredina (sretitna mera; ~, relative - relativna
dnja vrednost); ~ of distribution
mera; ~, safety - mera sigurnosti;
- srednja veliina distribucije,
~, standard - standardna mera;
srednja vrednost distribucije; ~,
~, statistical statistika nvra;
overall - opta (prosena) sredina,
~, utility - mera upotrebljivosti
(srednja vrednost); ~, row - measurement - merenje, dimenzija,
sredina unutar reda; ~, sample premeravanje; ~, absolute - apuzorkovana sredina, sredina uzorka;
solutno merenje, apsolutna veliina;
~, treatment - sredina u uslovima
~, accurate - precizno merenje,
tretmana
tana veliina; ~, adjusted meaning - znaenje, smisao;
~,
podeeno (iskorigovano) merenje;
precise - tano znaenje
~, continuous - neprekidno memeans - sredstvo; imetak, oprema;
renje; ~, direct - direktno me~, backup - pomono sredstvo;
renje; ~, duplicate - ponovljeno
~, measuring - memo sredstvo;
(duplo) merenje-; ~, engineering
~, protective - zatitno sredstvo
- merenje parametara; ~, false measurand - meriva (izmeriva) vepogreno merenje; ~, full-scale liina
prirodno merenje; ~, indirect
measure - mera, kriterijum, pokaindirektno merenje; ~, individual
zatelj; ~, absolute - apsolutna
- individualno merenje; ~, mainmera; ~, approximate - aproksitenance - normiranje odravanja;
mativna mera, priblina mera; ~,
~, nondestructive - merenje mecorrective - korekciona mera,
todom ne razaranja; ~, perforkorigujua mera; ~, crude - gruba
mance merenje performanse; ~-,
mera, priblina mera; ~, local precision precizno (tano) melokalna mera, lokalni kriterijum;
renje; ~, property - odreivanje
~, modified - modifikovana mera;
svojstava; ~, quality - odrei~ of complexity-mera kompleks- i
vanje kvaliteta; ~, statistical -

measurement

990

statistiko merenje; ~, strain merenje naprezanja; ~, ultrasonic

- merenje ultrazvunom metodom;
~, wear - merenje habanja (troenja)
measurer - pribor (aparat) za merenje
mechanic - mehaniar, mehaniki;
~, maintenance - mehaniar za
odravanje; ~, master - glavni
mehaniar
mechanism - mehanizam, aparat,
ureaj; ~, selection - selekcioni
mehanizam, mehanizam biranja; ~,
service - mehanizam opsluivanja,
radni mehanizam
meddleproof - osiguran protiv neovlaenog diranja
median - sredinski, srednji; ~,
sample - uzorak iz sredine, srednji
uzorak
mediation - posredovanje, obuavanje, upuivanje
medium - srednji, usmereni, sredina, medijum; ~, corrosive srednje korozivan; ~, exterior spoljna sredina; ~, surrounding
- okolna sredina
medium-duty - namenjen umerenom reimu rada
medium-hard - srednje tvrd
medium-lived - srednjeg veka trajanja
meet - zadovoljiti, udovoljiti, ispunjavati; to ~ requirements zadovoljiti zahteve; to ~ specifications - zadovoljiti specifikacije;
to ~ the challenge - prihvatiti
izazov; to ~ tolerances - odgovarati tolerancijama
member - lan, detalj, deo; ~,
fabricated - izraeni deo; ~,
staff - lan ljudstva, lan osoblja;
~, strength - potporni deo, element koji trpi optereenja; ~,
structural - element (deo) konstrukcije; ~, working - radni deo
mender - ovek zaduen za popravke
mending - popravka, popravljanje,
ispravljanje
merit - zasluga, dobro svojstvo,
vrednost
meter - mera, merni ureaj, broja, asovnik, brojilo; ~, air -

meter
mera koliine vazduha; ~, air-flow - anemometar; ~, alpha mera intenziteta alfa zraenja; ~,
altitude - altimetar, mera visine;
~, amper-hour - broja amper-asova; ~, angle - uglomer; ~,
audio-noise - mera intenziteta
umova; ~, batch - dozator; ~,
board - brojaka ploa; ~, case kuite brojaa; ~, check - kontrolni ureaj; ~, clock - broja
sa satnim mehanizmom; ~, contamination - mera (kontaminacije)
radioaktivnosti; ~, cosmic ray mera intenziteta kosmikog zraenja; ~, course - indikator
(kursa) pravca; ~, current ampermetar; ~, current volocity
- hidrometar; ~, cut - mera
brzine rezanja; ~, dial - kruna
skala brojaa; ~, direction - radiopelengator; ~, distance - mera
udaljenosti; ~, dosage v. dose
meter; ~, dose - dozimetar; ~,
dose-rate - mera jaine doze; ~,
double-rate - dvotarifno brojilo;
~, electric(al) - elektrino brojilo; ~, foot-candle - luksmetar;
~, gamma survey - gama-dozimetar, mera intenziteta gama
zraenja; ~, gas - gasometar,
gasni broja; ~, gauss - mera
magnetne indukcije; ~, G.-M.^ Gajger-Milerov broja; ~, gravity
- gravimetar; ~, gardness sklerometar; ~, ion(ization) jonizacioni vakuum metar, mera
intenziteta jonizacije; ~, level indikator nivoa; ~, light-intensity
- v. foot candle meter; ~, losses
- gubici u brojau, sopstvena potronja; ~, maximum-demand broja maksimalnog optereenja;
~, microfarad - mikrofaradmetar;
~, modulation - mera modulacije;
~, modulation-depth - mera
dubine modulacije; ~, moisture
- higrometar; ~, needle - kazaljka
mernog instrumenta; ~, noise mera nivoa umova; ~, phase fazometar; ~, power - mera
snage; ~, pressure - manometar;
~, radiation - mera intenziteta
zraenja; ~, radioactivity - mera

meter

991

radioaktivnosti; ~, recording belenik; ~, resistance - unutranji otpor brojaa; ~, revolution

- broja broja obrtaja; ~, secondary - sekundarni meia; ~,
sound-level v. noise meter; ~,
standard - standardni mera; ~,
strain - tenzometar; ~, tautness
- tenzometar; ~, thrust - dinamometar; ~, vibration - vibrbmetar, mera vibracija; ~, wind anemometar
method' - metoda, nain, postupak;
~, analytic(al)-analitika metoda;
~, approximate - aproksimativna
metoda; ~, batch - grupna metoda, postupkom sari; ~, conventional - konvencionalna metoda; ~, correlation - korelaciona
metoda; ~, crude - gruba metoda, priblina metoda; ~, descriptive - opisna metoda; ~,
design - metoda planiranja, metoda projekto van ja; ~, destructive
- metoda ispitivanja sa razaranjem;
~, direct - direktna metoda; ~,
dry - suvi postupak, metoda prahom; ~, elaborate - sloena metoda, podrobno razraena metoda;
~, empirical - empirijska metoda;
~, error - metoda greaka, metoda pokuaja i pogreaka; ~,
estimation - metoda ocenjivanja;
~, exact - egzaktna metoda; ~,
experimental - eksperimentalna
metoda; ~, fabrication - tehnologija proizvodnje (izrade); ~, freehand - metoda prikaza krive
slobodnom rukom; ~, gradient gradijantna metoda; ~, graphic(al)
- grafika metoda; ~, grinding metoda uribavanja; ~, inaccurate
- netana (neprecizna) metoda; ~,
indirect - indirektna metoda; ~,
inexact - neegzaktna metoda; ~,
integral estimation - metoda
integralnog ocenjivanja; ~, maintenance - postupak odravanja; ~,
manufacturing - metoda izrade;
~, measurement - metoda merenja; ~, mid-square - metoda
srednjih kvadrata; ~ of acceptance
- metoda prijema; ~ of analysis metoda analize; ~ of choice -

milepost

metoda izbora; ~ of comparison

- metoda poreenja; ~ of correction - metoda korekcije (korekture, ispravke); ~ of detection
- metoda otkrivanja; ~ of forecast - metoda prognoziranja; ~
of inspection - metoda kontrole;
~ of operation - metoda rada,
metoda upotrebe; ~ of prediction
- metoda preskazivanja (prognoze);
~ of procedure - metoda rada,
redosled obavljanja operacija; ~,
potting - metoda oblivanja (zalivanja); ~, production - metoda
proizvodnje; ~, prognosis - metoda prognoze, metoda prognoziranja; ~, quality control - metoda
kontrole kvaliteta; ~, quantitative
- kvantitativna metoda; ~, replacement - metoda zamene; ~,
rigorous - stroga metoda, otra
metoda; ~, routine - rutinska
metoda, metoda rutine; ~, safety postupak zatite, metoda obezbeenja; sampling ~ by variables metoda uzorkovanja prema koliinama, metoda uzorkovanja pomou promenljivih; ~, scheduling
- metoda planiranja; ~, screening
- metoda izbora; ~, search metoda traenja; ~, simplified pojednostavljena metoda; ~, solution - metoda reenja; ~, statistical - statistika metoda; ~,
wet - mokri postupak, mokra metoda
methodology - metodologija, metodika; ~, check-out - metodologija provere; ~, test - metodologija ispitivanja, metodika testa
microassembly - mikrosklop, mikroblok
microhardness - mikrotvrdoa
micromodel - mikromodel
microregime - mikroreim
mlcrosample - mikrouzorak
mid-coefficient - srednji koeficijent
midpoint - srednja taka, centar
midrange - srednji raspon
mid-value - srednja vrednost
mile - milja
mileage - preenih milja, put u
miljama
milepost v. milestone

milestone

992

milestone - etapa
miniaturization - minijaturizacija
minimad - veliina minimiziranja,
minimizirajua veliina
minimization - minimizacija
minimum - minimum, minimalna
vrednost
minor - minor, beznaajan
minority - manjina, manji deo
minute - siuan, taan, precizan,
skrupulozan
mirror - ogledalo; ~, inspection kontrolno ogledalo
misadjustment - nepravilna podeenost
misalignment - ravo svrstavanje,
rdav vodoravni poloaj
misapplication - nepravilna primena, pogrena aplikacija
misassembly - pogreno sklapanje
miscalculation - greka, pogrena
kalkulacija
misclassification - pogrena klasifikacija
misconnection - pogrena veza, nepravilno povezivanje
miscount - pogreno odbrojavanje
misfit - nepasovanje, neusklaenost
mishandling - pogreno rukovanje
mishap - nesrea, lom
mismachined - nepravilno obraen
mismatch(ing) - neusklaenost
misoperation - pogrena operacija
misreading - nepravilno (pogreno)
oitavanje
miss - propust, odsustvo, izostati,
propustiti, ispustiti
missing - nedostajui
mission - misija, zadatak
missout - propust, isputanje
mistake - greka, pogrenost; ~,
bad - gruba greka; ~, great velika greka; ~, human-factor greka izazvana ljudskim faktorom
misuse - zloupotreba, nepravilna
upotreba, pogrena primena
mix - asortiman, sortiment; ~,
product
paleta
(sortiment)
proizvoda
mixture - smea, meavina, sastav,
kompozicija
mock-up - maketa, model (u prirodnoj veliini); modelni, maketni

model
modal - modalni, odnosi se na nain
ili metodu
mode - nain, modus, metoda; tip,
oblik, forma; ~, acceptable prihvatljiv nain (reim); ~, alternative - alternativni nain; ~,
automatic - automatski nain; ~,
control - nain upravljanja, nain
regulacije; ~, normal - normalan
nain; ~ of behavior - nain
ponaanja, reim rada, ponaanje;
~ of failure - vid (vrsta) kvara,
tip otkazivanja (promaaja); ~ of
test - nain ispitivanja, reim ispitivanja; ~, periodic - periodini reim; ~, simulation metoda (nain) simulacije
model - model, maketa, obrazac;
~, advanced - usavreni model;
~, analytical - analitiki model; ~,
availability - model raspoloivosti (gotovosti); ~, balking model smetnji (prepreka); ~, binomial - binomni model; ~,
breadboard - eksperimentalni model; ~, breakdown - model
kvara (mogunosti otkazivanja kanala); ~, complete - kompletan
(potpuni) model; ~, cost - model trokova; ~, crude - grubi
model; ~, decision(-making) model odluke (donoenja odluke);
~, degradation - model degradacije (pogoravanja svojstava); ~,
deterministic - deterministiki model; ~, development - model
razvoja; ~, estimation - model
procenjivanja; ~, expected value
- model oekivane vrednosti; ~,
experimental - eksperimentalni
model; ~, exponential - eksponencijalni model; ~, feasibility model ostvarivosti (fizibilnosti); ~,
fixed(-effect) - model sa fiksiranim efektom, fiksirani model; ~,
full-scale (full-size) - model prirodne veliine; ~, fundamental osnovni model; ~, general opti model; ~, generalized uopteni model; ~, half-scale model u odnosu 1 : 2 ; model upola
veliine; ~, hierarchical - hijerarhijski model; ~, inspection model za kontrolu prijema; ~,

model

993

interruption - model prekida

(opsluivanja ili rada); ~, inventory - model rezervi, model inventara; ~, miantainability model mogunosti remonta (odravania); ~, maintenance-model
odravanja; ~, network - model
mree; ~, nonlinear - nelinearni
model; ~, optimization - model
optimizacije; ~, parallel - paralelni model; ~, pilot - probni
model, poluindustrijski model; ~,
prediction - model prognoziranja;
~, priority - model prioriteta; ~,
prototype - model prototipa, opitni
model; ~, qualitative - kvalitativni model; ~, quantitative kvantitativni model; ~, quasi-empirical - poluempirijski model, kvaziempirijski model; ~, reduced - smanjeni model, uproeni
model; ~, renewal - model obnavljanja ; ~, replacement - model
zamene; ~, research - model istraivanja; ~, sample - model
uzorka; ~, scale - model razmera (dimenzija, skale); ~, search
- model traenja; ~, simple prost model; ~, simulation model simulacije; ~, structural strukturni model; ~, suboptimization - model delimine optimizacije
model-building - pravljenje modela,
modeliranje
model(l)ing - modeliranje; ~, empirical - izrada empirijskog modela
model-tested - ispitan na modelu
moderate - umeren, srednji
modification - modifikacija, izmena; ~, contract - modifikacija
ugovora; ~, slight - neznatna
modifikacija; ~, trial - probna
(opitna) modifikacija
modular - modulni, unificiran
modular-constructed - izraen na
principu modula
modularization - modularizacija, izrada iz modula
module - modul

mutilation
modulus - modul, koeficijent
moisture-resistant - otporan na
vlagu
moment - momenat (vremena), trenutak; ~, absolute - apsolutni
momenat; ~, critical - kritini
momenat; ~, crude - momenat
proizvoljnog znaaja; ~, empirical
- empirijski momenat
monitor - monitor, kontrolni ureaj, ureaj za registrovanje
monitoring - kontrola, upravljanje,
praenje; ~, automatic - automatska kontrola; ~, continuous neprekidna kontrola; ~, periodic
- periodina kontrola; ~, process
- kontrola procesa; ~, selective selektivna kontrola
mortality - ispadanje iz rada, kvarenje, otakzivanje; ~, environmental - otkazivanje pod uticajem
okoline
moving - pokretni, klizni, kretajui
multichannel - mnogokanalni, iz
vie (mnogo) kanala
multicomponent - mnogokomponentni, iz mnogo komponenti
multilevel - sa vie nivoa
multimodal - mnogomodalni
multiphase - viefazni, viestadijumski
multiple - sastavni, sloen, sa sloenom strukturom, viekratni, mnogostruk, mnogostruki sadratelj
multiple-function - mnogofunkcionalni, univerzalni
multipleness - sloenost, viestrukost
multiplier - mnoitelj
multistage - vieetapni, mnogostadijumski
multiunit - mnogoelementni, kombinovan, sastavljen iz vie delova
muster - uzorak, mustra, provera,
kontrola
mustered-up - probran, kartiran
mutability of property - nestalnost
svojstva
mutilation - izvitoperavanje, deformacija, sakaenje (npr. teksta);
oteivanj e, unakaenje

network

N
name - naziv, imenovanje, ime; oznaavanje; navesti, imenovati, nazvati; ~, brand - naziv marke
(proizvoda); ~, component - naziv komponente; ~, part - naziv
dela; ~ 3 trade - trgovaki (komercijalni) naziv, fabriki naziv
nameplate - ploa sa imenom (npr.
maine, proizvoda), tablica sa imenom; ~, rating - ploa (tabla) sa
nominalnim podacima
nanopulser - generator nanosekundnih impulsa
narrowing - suenje, suavanje, smanjenje irine; ~, bandwidth - suenje irine opsega; ~, collision sudarno suavanje; ~, Dicke suenje spektra koherentnog spontanog zraenja; ~, frequency suenje irine spektra (frekvencije);
~, gain - smanjenje pojaanja; ~,
motional - kinetiko suenje; ~,
spectral - smanjenje irine spektra;
~, superradiant - smanjenje
spektra superradijacije
narrowness - uskost, malo razilaenje snopa
nature - priroda, struktura, karakter,
osnovno svojstvo, osobina, tip; ~,
discrete - diskretna struktura; ~,
filamentary - vlaknasta struktura;
~, granular - granularna struktura; ~, monochromatic - monohromatska struktura, jednobojnost; ~, multicolor - polihromatska struktura, viebojnost; ~, mul-

tifrequency - multifrekventna
struktura; ~, multimode - vienainska struktura; ~, random sluajna struktura, haotinost; ~,
redundant - redundantna struktura, bogata struktura, vie nego
dovoljna struktura; ~, wave talasna struktura
near-critical - skoro kritian
near-optimal - skoro optimalan
neat - ist, bez primesa, nerazraden, nerazblaen
nebula - maglina; ~, emission emisiona maglina, izraena maglina
neck - grlo, grli, uski prolaz (ili
otvor); ~, bottle - usko grlo
necking(-down) - smanjenje poprenog preseka
needle - igla, iljak; ~, optical optika igla
needs - potreba, nuda
negligence - zanemarenje, nepanja,
zanemarenost, zaputenost
negotiation - pregovaranje, ugovaranje, zakljuivanje; ~, contract zakljuivanje ugovora, razmatranje
uslova ugovora
nematic - nematik, nematiki teni
kristal; ~, twist(ed) - dvojni nematik
nephelometry - nefelometrija
nest - grupa, dek, komplet
net - mrea; ist (bez odbitka); zbirni;
rezultujui; ~, guard (safety) sigurnosna (zatitna) mrea

995

network - mrea, shema; ~, linear

- linearna mrea; ~, logical logina ema; ~ of samples grupa uzoraka; ~, oriented - orijentisani mreni graf; ~, skeleton
- ematska mrea
noclogging - nezaepljujui, nezapuavajui
node - vor, uzao; stecite; ~,
grid - mreni vor, presek mree
no-go - ,,ne prolazi", ne ulazi"
(natpis na iroj strani kalibra)
noise - um, smetnja; ~, amplifier
- um pojaavaa; ~, artifact difrakcioni um; ~, barrage barane smetnje, irokopojasni um;
~, brightness - osvetljajni um;
~, brute - jak um, um velike
jaine; ~, clipped - ogranieni
um; ~, coding - um kodiranja;
~, coherent optical - koherentni
optiki um; ~, correlated - korelirani um; ~, dark-current um tamne struje; ~, environmental - um okoline; ~, film
(grain) - um usled granuliranosti
filma; ~, flat-spectrum - beli
um, um ravnog spektra; ~,
fluctuation - fluktuacioni um;
~, gain - um pojaanja; ~,
Gaussian - Gausovski um; ~,
image - um slike; ~, intensity um intenziteta; ~, inter modulation - intermodulacioni um; ~,
low-frequency - niskofrekventni
um, flikr um; ~, luminescence
- luminescentni um; ~, media um sredine; ~, pictorial - um
slike; ~, pink - fliker um; ~,
popcorn - molekularni um; ~,
reflection - um usled refleksije;
~, semiconductor - f liker um,
poluprovodniki um; ~, spatial
- prostorni um; ~, speckling granulacioni um; ~, sun - um
sunevog zraenja; ~, temperature - temperaturni um; ~,
uncorrelated - nekorelisani um
no-loaded - bez optereenja, u
praznom hodu
no-maintenance - bez potrebe za
odravanjem
nomenclature - nomenklatura; ter83*

nonrusting

minologija; specifikacija; sistem uslovnih oznaavanja (pisanja)

nominal - nominalan
nonageing - nestarei, koji ne podlee starenju
nonavailability - deficitarnost; odsustvo spremnosti
noncommercial - nekomercijalan
noncompatibility - nepodnoljivost
nonconformance - nesaglasnost, odstupanje
nonconventional - nekonvencionalan, neuobiajen, nestandardni
noncorrodibility - neranje, otpornost na koroziju, nekorozivnost
nondefective - bez nedostataka; podoban, pogodan
nondegenerate - nedegenerisan
nondestructive - neunitiv, nerazoriv
nondetermination - nedeterminisanost
nondimensional - bez dimenzija,
bezrazmerni, nedimenzionalni
noneffect - odsustvo uticaja (bez
efekta)
nonequilibrium - neravnotea; ~,
rotational - rotaciona neravnotea
nonlinearity - nelinearnost; ~, degenerate - degenerativna nelinearnost; ~, film - nelinearna karakteristika filma; ~, index - nelinearnost indeksa (prelamanja); ~,
intrinsic - unutranja nelinearnost,
sopstvena nelinearnost; ~, saturating - nelinearnost zasienja; ~,
scan - nelinearnost skaniranja
nonnormal - nenormalan, odstupa od
normalnog
nonnormality - odstupanje od normalnosti
nonoperation - izvan rada, u mirovanju
nonoptimal - neoptimalni
nonpenetration - nepenetriranje, neprodiranje
nonperfect - neidealni, nesavren
nonpersistent - nestalan, netrajan
nonremovable - neukloniv, neodstranjiv
nonrepairable - nepopravljiv
nonresponse - bez reakcije, bez reagovanja, odsustvo reakcije
nonrusting - neranje, nerajui

nonserviceable

996

nonserviceable - nemogu za servisiranje, nepodesan za upotrebu

(rad), u neupotrebljivom stanju
nonstandard - nestandardan
nonstationary - nestacioniran
nonthreshold - bez praga
nonuniformity - nehomogenost, nejednorodnost, nejednoobraznost, neravnomernost, nejednakost; ~, laser beam - nehomogenost laserskog
snopa
norm'- norma, standard
normal - normalan, upravni, perpendikularan
normalcy v. normality
normality - normalnost
normalization - normalizacija, normiranje, standardizacija
normalized - normalizovan, normiran
notation - notacija, sistem pisanja
(oznaavanje), terminologija; ~,
agreed - dogovorena notacija; ~,
contracted - skraena notacija;
~, symbolic - simbolika notacija
notched - zarezan, sa zarezom, ljeb
note - znak, ocena, oznaka, beleka,
napomena; zapisati; zapaziti;uoiti;
pribeleiti; ~, scrap - beleka o
odstranjivanju (otpisu, kartiranju)
notice - obavetenje, primedba; ~,
design change - obavetenje o
izmeni u konstrukciji; ~, engineering change - obavetenje o
izmeni u konstrukciji
notification - notifikacija, obavetenje, obznana
novel - noviji, novina u izradi
novelty - novina; ~ in design konstrukciona novina, novina u
konstrukciji
nuisance - nevolji, neprilika, nezgoda
number - broj, koliina, veliina,
numerisati; ~, acceptance - broj
prijema; actual ~ of defectives
- stvarni broj kartova; ~, admissible - dozvoljeni broj; allowable
~ of failures - dozvoljeni broj
kvarova; ~, aperture - broj otvora;
~, approximate - priblian (aproksimativan) broj; ~, average - prosean broj; average ~ inspected srednji broj kontrolisanih; average

number
~ of defectives - proek kartova, prosean broj kartova; average ~ of occurences - prosean broj pojava; ~, average
sample - srednji broj uzoraka;
~, ball hardness - broj (indeks)
tvrdoe po Brinelu; ~, batch broj are, broj partije (lota); ~,
Brinell hardness v. ball hardness
number; ~, characteristic - karakteristian broj; ~, clearancebroj ocarinjenja, broj putenih (odobrenih) proizvoda; ~, construction
- broj izgradnje, fabriki broj; ~,
defective - broj kartova; ~,
diamond pyramid hardness broj tvrdoe po Vikersu; ~, event
- broj dogaaja; ~, expected oekivani broj; ~, expected sample - oekivani broj uzorka, oekivani obim uzorka; ~, expedite
reference - otpremni referentni
broj, otpremni broj; ~, failing broj proizvoda koji ne dozvoljavaju, broj otkazanih (npr. maina);
~, failure - broj kvarova, broj
koji nije izdrao (ispitivanja); ~
good - broj dobrih komada; ~
hardness - broj tvrdoe; ~
identification - identifikacioni broj
broj proizvoda, broj ureaja; ~
identifying - nomenklaturni (identif ikuj ui) broj; ~ in system
broj u sistemu; ~ in the queue broj u nizu (broj naloga koji eka
na obradu); ~, inspected - broj
proverenih; ~, item - broj stavke;
broj proizvoda; ~, lot - broj lota,
broj partije; maximum ~ of
failures - maksimalni (dozvoljeni)
broj kvarova; ~, merit - koeficijent
kojim se oznaava kvalitet; , mode
- broj naina, indeks naina, red
naina; ~, Mohs' hardness broj tvrdoe po Mosu; ~ of conditions - broj uslova; ~ of defectives - broj neispravnih proizvoda (kartova); ~ of defects
per sample - broj nedostataka po
uzorku; ~ of degrees of freedom
- broj stepena slobode; ~ of
observed values - broj izmerenih
vrednosti, broj posmatranih veliina; ~ of redundant elements -

number

997

broj suvinih elemenata; ~ of

renewals - broj obnova; ~ of
rubs - broj ciklusa istiranja (pri
ispitivanju premaza i diugih materijala, npr. tekstila); ~ of successes - broj uspeha, broj uspenih
ishoda; ~ of units waiting - broj
naloga koji eka na obradu; ~,
part - broj dela; ~, passing - broj
koji je zadovoljio (izdrao ispitivanja); ~, photon - fotonski broj;
~, priority - broj prioriteta, indeks prioriteta;
pseudorandom
~s - pseudoproizvoljni broj; ~,
quality - indeks kvali'eta; random
~s - sluajni (proizvoljni )brojevi;
random normal ~s - proizvoljni brojevi rasporeeni po normalnom zakonu; ~, rejection broj kaitova; ~, relative - relativni broj; ~, reliability - indeks
pouzdanosti; ~, Rockwell hardness - broj tvrdoe po Rokvelu; ~,
rotational quantum - rotacioni
kvantni broj; ~, rounded-off zaokrueni broj; run-out ~ of
cycles - broj obavljenih ciklusa

numeric
(pre prekida ispitivanja); ~, sample
- broj uzoraka, obim uzorka; broj
uzorka; ~, scale - mnoitelj razmere; ~, scratch hardness broj tvrdoe ha grebanje (po Mosu);
~, sequence - broj po redosledu;
~, serial - serijski broj; ~, served - broj servisiranih, broj opsluenih; ~, stop-inspection - broj
(na kojem se) prekida kontrola; ~,
tested - broj ispitanih (komada);
tolerance ~ of defects - dozvoljeni broj proizvoda sa nedostacima; ~, transJational quantm
- translacioni kvantni broj; ~,
turbulence - stepen turbulentnosti;
~, urgency - indeks urgentnosti
(hitnosti); ~, vibration - vibracioni broj, frekvencija vibriranja;
~, vibrational quantum - vibracioni kvantni broj; ~, Vickers
hardness (Vickers pyramid) v.
diamond pyramid hardness; ~,
warranty - broj garancije; ~,
weight - teinski (indeks) koeficijent; ~, works - fabriki broj
numeric - numeriki, brojani

objective

o
obey - potovati; pridruivati se
object - predmet, objekat; cilj, telo;
~, birefringent - dvoprelomni objekt, dvostrukoprelamajui objekt;
~, changing - promenljivi objekt;
~, coherently illuminated - koherentno osvetljeni objekt; ~, colored - obojeni objekt; ~, deformed - deformisani objekt; ~,
diffuse - difuzni objekt; ~, diffusely illuminated - difuzno obojeni objekt; ~, diffusely reflecting - difuzno reflektujui objekt;
~, digitized - digitalizovani objekt, digitalno predstavljeni objekt;
~, directly illuminated - direktno osvetljeni objekt; ~, displaced - pomereni objekt; ~,
distorted - deformisani objekt,
izoblieni objekt; ~, extended proireni objekt; ~, finite - konani objekt; ~, front lighted
- frontalno osvetljeni objekt; ~,
geometrical - geometrijsko telo;
~, holographic - holografski objekt; ~, image(d) - objekt koji
se slika; ~, imaginary - imaginarni objekt; ~, imaging - objekt koji se slika; ~, incoherent nekoherentni objekt; ~, low-contrast - niskokontrastni objekt; ~,
low-reflection - nisko reflektujui
objekt; ~, multicolor - viebojni
objekt; ~, noncoherently illuminated - nekoherentno osvetljeni
objekt; ~, nonscattering - nera-

sej avaj ui objekt; ~, numerically

described - digitalno opisani objekt; ~, obscured - skriveni objekt, mrani objekt; ~, opaque neproziran objekt; ~, original originalni objekt, original; ~, phase
- fazni objekt; ~, phase-modulating - fazno modulisani objekt;
~, phase-shaping - fazno oblikovani objekt; ~, pictorial - slikoviti objekt; ~, point - takasti
objekt; ~, premarked - prethodno obeleeni objekt; ~, reflection - reflektujui objekt; ~,
restored - rekonstruisani objekt,
obnovljeni objekt; ~, scintillating
- scintilacioni objekt; ~, self-luminous - samosvetlei objekt;
~, semitransparent - poluprozrani objekt; ~, sinusoidal - sinusoidalni objekt; ~, specularly
reflecting - ogledalo reflektujui
objekt; ~, transparent - prozrani objekt, providni objekt; ~,
unideformed - nedeformisani objekt; ~, viewed - vidljivi objekt;
~, white - belo telo, beli objekt
objectionable - neprijatan, tetan,
nepodesan, neprihvatljiv
objective - objektiv, cilj, zadatak; ~,
flat field - objektiv sa ravnim
poljem (slike); ~, immersion imerzioni objektiv, potapajui objektiv; ~, micro(scope) - mikro
(skopski) objekt; ~, relay - zamenljivi objektiv; ~, short-focus

999

- objektiv kratkog fokusa; ~,

split - objektiv sa procepom; ~,
wide-angle - irokokutni objektiv, irokougaoni objektiv
obscuration - zamraenje, zatamnjenje, slabljenje; ~, beam slabljenje snopa, slabljenje zraka
observability - mogunost posmatranja
observable - primetan, pratljiv, koji
se moe posmatrati
observance - pridravanje (npr.
uputstva za upotrebu)
observation1 - osmatianje, posmatranje, opservacija; ~, casual sluajno posmatranje; ~, direct direktno posmatranje; ~, emission - posmatranje zraenja; ~,
experimental - eksperimentalno
praenje; ~, extreme - krajnje
znaajno posmatranje; ~, field posmatranje na poligonu, posmatranje na stalcima za izlaganje, posmatranje u toku upotrebe; ~,
fringe - posmatranje interferentnih
polova; ~, holographic - holografsko posmatranje; ~, indirect
- indirektno posmatranje; ~, individual - individualno posmatranje; ~, interferometric - interferometrijsko posmatranje; ~,
Lamb dip - posmatranje lambovskog procepa; ~, optimal - optimalno posmatranje; ~, periodical
- periodino posmatranje; ~, sampling - posmatranje uzorka (uzorkovanja); ~, standardized - standardizovano (normirano) posmatranje; ~, visual - vizuelno posmatranje
observational - empirijski, eksperimentalni, posmatrani
obsolence - zastarevanje, zastarelost,
zastarenje
obsolete - zastareo, nerazgovetan.
izanan
obturator - opturator; ~, optical
- optiki opturator; ~, saturable
absorption - opturator sa zasienom apsorpcijom
occupancy - zauzetost, zauzimanje,
dranje
occurrence - deavanje, dogaanje,
dogaaj, pojava, sluaj; ~ of

on-off
fringes - pojava interferentnih polova
ocular - okular; ~, diverging divergentni okular; ~, guiding okular za vienje, vodei okular; ~,
laser - laserski okular; ~, orthoscopic - ortoskopski okular
odds - izgledi, verovatnoa, prevaga,
nadmo, anse, preimustvo; ~,
equal - jednake (iste) anse; ~,
long - nejednake anse; ~, short
- manje preimustvo, male anse
odds-and-edds - parii, otpaci,
nepotrebni delovi, svatarija
off - iskljuen"
off-base - bez osnove, neumesan
off-design - ne prema konstrukciji
off-duty - iskljuen, izvan upotrebe,
ne radi
offending - naruavanje normalnog
rada
off-gauge - nestandardni, izvan mere
off-grade - izvan klase, niskokvalitetni
off-hand - nasumce, bez pripreme,
ovla
office - kancelarija, biro
off-performance - izostanak radnog
svojstva
off-position - neradni poloaj, izmeten, poloaj iskljuenja
off-rating - nenormalan (o reimu
ili uslovima)
offset - pomeren, premeten, uznemiren
off-size - nije po meri
off-test - nekondicioni, ne po testu,
neuslovljen
off-the-shelf - podesan za upotrebu, koji ulazi u sastav individualnog resursa, na zalihi
off-time - neradno vreme, slobodno
vreme
offer - predstavljanje, nuenje, pokazivanje; ~, free-sample - predstavljanje slobodnog uzorka
oil - ulje; ~, index-matching - ulje
sa podeenim indeksom
on - ukljuen"
one-man - potreban jedan ovek
one(-to)one - jedan (prema) jedan,
uzajamno jednoznani
one-use - jednokratna uporteba
on-off - ukljueno-iskljuenc"

on-position

1000

on-position - radni poloaj, poloaj

ukljuenja
onset - nastanak^ poetak, postanak;
~, laser - poetak generacije lasera; ~ of arcing - nastanak
duge, nastanak luka; ~ of breakdown - nastanak proboja; ~ of
quenching - nastanak gaenja
on-the-shelf - na zalihi, na skladitu
open-door - dostupan za remont
opening - otvor, otvaranje; ~, aper-'*
ture - aperturni otvor; ~, cavity
- otvor upljine; ~, iris - otvor
soiva (zeninog tipa); ~, lens otvor soiva
operability - pogodnost za korienje; ~ of process - tehnoloka
elastinost procesa
operate - raditi, dejstvovati, delovati,
pustiti u rad, upravljati mainom,
rukovoditi, voditi
operating - delujui, radei na maini; koji radi, radni, operativni;
radei na
operation - operacija, postupak;
dejstvo, proces, reim; upravljanje
mainom, manipulisanje; rad; ~,
above-threshold - rad iznad praga;
~, actual - stvarna operacija,
stvaran rad; ~, amplifier - pojaavaki rad, rad pojaavaa; ~,
anding - operacija logikog I; ~,
attended - nadgledani rad; ~,
averaging - usrednjenje; usrednjavanje; ~, axial mode - reim
aksijalnog naina (rada); ~, below- threshold - rad ispod praga; ~,
capacity - rad sa maksimalnim
kapacitetom; ~, check-out - kontrolna operacija, operacija provere;
~, close-threshold - rad oko
praga, rad na pragu; ~, cold rad na hladno, hladni postupak; ~,
continuous - neprekidni rad; ~,
critical - kritina operacija, rad
u kritinom reimu; ~, cutting rezanje, operacija rezanja; ~, cyclic
- ciklian reim rada; ~, diffraction-limited - difrakciono-ogranieni rad; ~, dual-wavelength - rad na dvojnoj talasnoj
duini; ~, emergency - rad u
nepredvienim uslovima; ~, erase
- brisanje, operacija brisanja; ~,

operation
erroneous - pogrean rad, netana
operacija; ~, experimental eksperimentalna operacija; ~, faultless - operacija bez greke; ~,
filamentary - vlaknasti reim; ~,
four-level - etvoronivoski reim; ~, free-running - slobodni
rad, slobodni reim; ~,frequency-doubled - reim dvojne frekvencije;
~, fuul-load - rad pod punim optereenjem; ~, giant-pulse - reim gigantskih impulsa; ~, high-power - reim visine snage; ~,
high-repetition-rate - rad sa
velikom brzinom ponavljanja; ~,
improper - nepravilna operacija,
nepravilan rad; ~, in-phase sinfazni rad; ~, inspection prijemna kontrola; ~, inverse inverzni rad; ~, long-pulse reim dugih impulsa; ~, maintenance - operacija odravanja; ~,
mode-locked - reim sinhronizacije naina (rada); ~, model modeliranje, postupak izrade modela; ~, multiline - vielinijski
rad; ~, multimode - viemodni
rad, vienainski rad; ~, multiple
- jednovremeno obavljanje vie operacija; ~, multiple-filament reim generacije na vie vlakana; ~,
multiple-mode - viemodni rad,
vienainski rad; ~, multiple-wavelength - reim generacije
na vie talasnih duina; ~, multiplexing - multipleksing, multipleksni rad; ~, nonstop - rad
bez prestanka; ~, normal - normalna operacija, normalan rad;
~, normal(-pulse) - normalni
(impulsni) rad; ~, off-design rad u nepredvienom reimu; ~,
oring - logika ILI operacija; ~,
parallel - paralelna operacija; ~,
phase-locked - fazno sinhronizovani rad; ~, pre-lasing - reim pre praga; ~, preliminary
(prior) - prethodna (preliminarna)
operacija; ~, pulse(d) - impulsni
rad; ~, Q-spoiled - reim modulacije dobrote (Q); ~, quantization - kvantizacioni reim; ~,
quantum-limited - kvantno ogranieni reim; ~, quantum noise-

operation

1001

-limited - reim ogranien kvantnim umom; ~, quick - brza

operacija; ~, readout - oitavanje; ~, read-write - reim
itanja-pisanja; ~, recognition operacija, prepoznavanja; ~, remote - distantni rad, distantno
upravljanje; ~, repair - operacija
popravke; ~, repetitive-pulse reim ponovljenih impulsa; ~,
room-temperature - rad pri sobnoj temperaturi; ~, sampling uzorkovanje, semplovanje; ~, scribind - skrajbovanje; ~, self-Q-switched - reim sopstvene modulacije dobrote; ~, service - operacija serisira; ~, short-pulse reim kratkih impulsa; ~, single- frequency - jednofrekventni rad;
~, single-line - jednolinijski rad;
~, single-pulse - jednoimpulsni
rad; ~, single-wavelength - rad
na jednoj talasnoj duini; ~, space
- filtering - reim prostornog filtriranja; ~, standby - rad u neoptereenom stanju; ~, successful uspena operacija, uspean rad; ~,
supermode - jednofrekventni reim, jednomodni rad; ~, superradiant - reim superzraenja; ~,
sustained - samopodravajui rad;
~, technological - tehnoloka operacija; ~, thresholding - rad sa
raspodelom prema pragu; ~, to
be out of - biti izvan upotrebe,
biti u kvaru, biti u neispravnom
stanju; ~, to place in (to put into)
- pustiti u rad; ~, to put out of izbaciti iz stroja (iz rada), pokvariti; ~, trial - opitna operacija; ~,
trimming - podeavanje, reim
podeavanja; ~, trouble-free operacija bez problema; ~, unattended - rad bez nadgledanja; ~,
under control - kontrolisani rad,
operacija pod kontrolom; ~, winter
- zimska operacija, rad u zimskim
uslovima
operational - radni, operativni, operacijski, delujui
operative - operativan, kvalifikovani
radnik, radni
operator - operator, radnik na maini; ~, density - operator gus-

optics

tine, matrica operatora; ~, experienced - iskusan operator; ~,

linear filtering - operator linearne
filtracije; ~, nonlinear - nelinearni
operator; ~, scattering - operator rasejanja, matrica rasejanja;
~, spin - spinski operator; ~,
test - ispitiva; ~, time evolution - redingerov operator; ~,
transformation - transformacioni
operator; ~, unit - jedinini operator
optacon - optakon, ureaj za itanje za slepe
opteltronics - optoelektronika
optichron - optihron, filter sa podeavanjem
optics - optika; ~, active - aktivna
optika; ~, address(ing) - optiko
adresiranje; ~, aeronautic - aeronautika optika; ~, all-reflecting
- punoreflekrujua optika;
~
beam-collimadon - optika za kolimaciju snopa; ~, beam divider
- optika za deljenje snopa; ~,
beam-forming - optika za formiranje snopa; ~, beam-handling
- optika za upravljanje snopom; ~,
beam-shaping - optika za oblikovanje snopa; ~, changeable promenljiva optika; ~, coherent
- koherentna optika; ~, collection
- kolekciona optika, sabira;-ja optika; ~, collimating - kolimaciona optika; ~, color - optika
za boju; ~, color separation optika za odvajanje boja; ~, computer-controlled - optika za upravljanje raunarom; ~, computer-designed - optika projektovana
raunarom; ~, diffraction-limited - difrakciono ograniena optika;
~, embossed integrated - utisnuto optiko integrisano kolo; ~,
entrance - ulazna optika; ~,
fiber-glass - optika od staklenog
vlakna; ~, field - optiki sistem
formiranja slike; ~, focusing fokusirajua optika; ~~, Fresnel Frenelova optika; ~, Gaussian Gausova optika; ~, guide - svetlovodna optika; ~, image forming
- optika za formiranje slike; ~,
incoherent - nekoherentna optika;

optics

1002

~, integrated - integrisana optika,

optiko integrisano kolo; ~, interchangeable - promenljiva optika; ~, interferometer - interferometrijska optika; ~, laser laserska optika; ~, layer(ed) slojna optika; ~, lens - soivasta
optika, optika soiva; ~, light-gathering - svetlosakupljaka optika; ~, light-reflection - svetloreflektujua optika; ~, light-refraction - svetloprelamajua optika;
~, light-transmission - sveuopropusna optika; ~, mirror optika ogledala; ~, numerically
controlled - numeriki upravljena
optika; ~, ophthalmic - oftalmoloka optika; ~, output izlazna optika; ~, paraxial paraksijalna optika; ~, photographic - foto-optika, fotografska optika; ~, polarization (polarizing)
- polarizaciona optika; ~, projection - projekciona optika; ~,
receiving - prijemna optika; ~,
recorder - optika pisaa, registrujua optika; ~, reflectiong - reflektujua optika; ~, refracting prelamajua optika; ~, space prostorna optika, kosmika optika;
~, spectroscopic - spektroskopska
optika; ~, stabilized - stabilisana
optika; ~, statistical - statistika
optika; ~, thin-film - tankofilmska optika; ~, total-reflecting
- optika sa totalnom refleksijom; ~,
transform - transformaciona optika; ~, transmitting - predajna
optika; ~, ultraclean - ultraista optika; ~, waveguide svetlovodna optika; ~, woven
fiber - pletena vlaknasta optika
optimal - optimalan; ~, almost skoro optimalan; ~, near - blizak
optimalan
optimality - optimalnost, najbolje
svojstvo
optimization - optimizacija; ~,
cost - optimizacija trokova; ~,
design - optimizacija konstrukcije;
~, experimental - eksperimentalna optimizacija; ~, global globalna optimizacija; ~ of parameters - optimizacija parame-

order

tara; ~, performance - optimizacija performanse; ~, process optimizacija procesa

optimize optimizirati
optimum - optimum, optimalni ulo vi (ili reim); ~, conditional uslovni optimum; ~, global globalni optimum; ~, local lokalni optimum; ~, overall potpuni optimum
option - mogunost biranja, opcija,
izbor (slobodan), izabrana varijanta
optional - opcioni, neobavezan, po
elji, po izboru
optoelectronic - optoelektronika
optron - optron, optronski par; ~,
laser - laserski optron
Optronics - optronika, optoelektronika
order - red, redosled, poredak; stepen, indeks; ispravnost, niz; porudbina, nalog; svrha, namera; ~,
back - zaostala porudbina; ~,
cyclic - ciklini poredak (red);
daily ~ of work - svakodnevni
red rada; ~, delivery nalog za
otpremu, otpremnica; -, fringe red interferentnih polova; ~, in u redu, u ispravnom stanju; ~,
in bad - u neispravnom stanju; ~,
in good (working) - u dobrom
(radnom) stanju; ~, in running u radnom stanju ispravan; ~, in
working - u radnom stanju; ~,
inspection - nalog za kontrolu; ~,
made to - izraen po nalogu (porudbini); ~, manufacturing nalog za proizvodnju; ~, mode indeks naina (rada); ~, modification work - nalog za radove
(rad) na modifikaciji; ~, on - naruen; ~ of spectrum - spektralni
red; ~ of testing - redosled testiranja; ~, orientational - orijentacija; ~, perpetual - stalni nalog; ~, production - nalog za
izradu (proizvodnju); ~,replenishment -nalog za popunjavanje zaliha;
~, running - tekui nalog, radno
stanje; ~, schedule - veliki nalog
podeljen na delove po rokovima; ~,
servicing - nalog za servisiranje,
poredak opsluivanja; ~, standard

order

1003

- standardni nalog; ~, technical tehniki nalog; ~, technological tehnoloki nalog; ~, to fill an ispuniti nalog; ~, to get an dobiti nalog; ~, to give an dati nalog; ~, to put in - dovesti
u red; ~, to receive an - primiti
nalog; ~, to set in - postaviti u
red; ~, working - radni nalog; ~,
works - pogonski nalog, redosled
radova; ~, zero - nulti red
ordered - naruen, ureen, trebovan,
nareen
ordering - naruivanje, trebovanje,
naruujui; orijentacija; dovoenje
u red; ~, back - ponavljanje porudbine, povratno naruiti; ~,
batch - naruivanje u partijama; ~,
helical - spiralna orijentacija; ~,
long-range - dugorona orijentacija; ~, molecular - molekularna orijentacija; ~, nematic nematska orijentacija; ~, short-range - kratkotrajna orijentacija
organ - organ, orue, sredstvo
organization - organizacija; ~,
functional - funkcionalna organizacija; ~, memory - organizacija
memorije; ~, parent - glavna
organizacija, osnovna (glavna) organizacija udruenog rada; ~, staff
- organ zicija ljudstva, organizacija
administrativnog osoblja
orientation - orijentacija; ~, baffle
~, orijentacija ekrana; ~, disordered - nesreena orijentacija; ~,
~, domain - orijentacija domena;
~, fringe - orijentacija interferentnih polova; ~, homeotropic homeotropska orijentacija; ~, homogeneous - homogena orijentacija; ~, phase-matching - orijentacija sa faznom podeenou;
~, spatial - prostorna orijentacija;
~, substrate - orijentacija podloge; ~, surface - povrinska orijentacija
oriented - orijentisan; ~, homeotropically - homeotropski orijentisan; ~, homogeneously homogeno orijentisan
origin - izvor; ~, noise - izvor
uma

oscillator

origination - nastajanje, nastanak,

poticanje (npr. podataka)
origin - logika ILI operacija
orthicon - ortikon; ~, image superortikon
orthoscopic - ortoskopski
oscillation - oscilovanje, oscilacija,
generisanje; ~, anharmonic neharmonino oscilovanje; ~, axial
- aksijalno oscilovanje; ~, bistable
- dvostabilno oscilovanje, bistabilna generacija; ~, continuous kontinualno oscilovanje, neprekidni
reim rada; ~, coupled - spregnuto oscilovanje; ~, degenerate degenerativno oscilovanje; ~, distributed-feedback - oscilovanje
sa raspodeljenom povratnom spregom; ~, driven - prinudno oscilovanje; ~, filamentary - vlaknasto oscilovanje; ~, free - slobodno oscilovanje; ~, fundamental - osnovno oscilovanje, osnovni
harmonik; ~, harmonic - harmonino oscilovanje; ~, internal
- sopstveno oscilovanje; unutranje
oscilovanje; ~, nonlinear - nelinearno oscilovanje; ~, phase fazno oscilovanje, fazna nestabilnost; ~, polarized - generisanje
polarisanog zraenja; ~, pulsed impulsno oscilovanje, impulsna generacija; ~, regular - regularno
oscilovanje; ~, relaxation - relaksaciono oscilovanje; ~, room-temperature - oscilovanje pri
sobnoj temperaturi; ~, self-excited - samopobudno oscilovanje;
~, self-sustained - samopodravajue oscilovanje; ~, stable stabilno oscilovanje; ~, supermode - jednofrekventna generacija;
~, transient - prelazno oscilovanje, nestabilno oscilovanje; ~,
uncoupled - nespregnuto oscilovanje; ~, undamped - neprigueno oscilovanje; ~, unidirectional - jednosmerna generacija;
~, unstable - nestabilno oscilovanje; ~, unsteady - nestabilno
oscilovanje, neuravnoteeno oscilovanje
oscillator - oscilator, generator oscilacija; ~, anharmonic - ne-

oscillator

1004

harmonini oscilator; ~, coupled spregnuti oscilator; ~, CW - neprekidni oscilator; ~, CW pumped - oscilator sa neprekidnim pumpanjem; ~, diffraction-limited difrakciono ogranieni oscilator; ~,
diffractively coupled - difrakciono spregnuti cscilator; ~, doubly resonant - dvorezonantni
oscilator; ~, dual laser - dvojni
laserski oscilator; ~, external eksterni oscilator, spoljni ~nerator; ~, feedback - oscilator sa
povratnom spregom; ~, gated strob oscilator, stroboskopski oscilator; ~, high-gain - oscilator velikog pojaanja; ~, injection oscilator injekcionih signala; ~,
internal - interni oscilator, unutarrezonantni generator; ~, intermode - oscilator sa uzajamnim
dejstvom naina (rada); ~, master
- glavni oscilator; ~, monomode
- jednomodni oscilator; ~, multimode - viemodni oscilator; ^~,
nondegenerate - nedegenerativni
oscilator; ~, optically tuned optiki podeeni oscilator; ~, picosecond - oscilator pikosekundnih
impulsa; ~, pulse - impulsni
generator; ~, Q-switched - generator sa modulacijom dobrote
(Q)> ~J self-excited - samopobudni oscilator; ~, semiconductor - poluprovodniki oscilator; ~,
single-frequency - jednofrekventni oscilator; ~, single-mode
- jednonainski oscilator; ~, supermode - jednofrekventni oscilator;
~, tunable - oscilator sa podeavanjem; ~, visible - generator
vidljivog dijapazona
oscilloscope - osciloskop; ~, double(-beam) - dvomlazni osciloskop
out - izvan, oteen, ne radi, bez
tanosti
outage - prestareti, jednostavan prekid rada
outcome - rezultat, ishod, posledica;
~, favorable - povoljan ishod; ~
of experiment - ishod eksperimenta; ~, possible - mogu ishod;
~, successful - uspean ishod; ~,
unfavorable - nepovoljan ishod;

output

~, unsuccessful - neuspean ishod; ~, very likely - veoma verovatan ishod

outcoupling - izvod, sprega, odvod
outdated v. out-of-date
outdiffused - dobijen obratnom difuzijom
outdiffusion - obratna difuzija, difuzija s povrine
outdoor - napolje, pod vedrim nebom
outfit - oprema, agregat, aparatura;
opremiti
outmoded - zastareo, demodiran
out-of-commission - u neispravnom stanju
out-of-control - izvan kontrole,
bez uticaja
out-of-date - zastareo, ispao iz upotrebe
out-of-flatness - neravan, neizravnat
out-of-focus - van fokusa, nefokusiran
out-of-line - koji odstupa od primenjene tehnologije
out-of-operation - ne radi, iskljuen
out-of-order - pokvaren, ne radi
out-of-position - pomeren sa poloaja
out-of-repair - nepopraviv, istroen
out-of-run (out-of-service) v. out-of-operation
out-of-shape - bez oblika, izoblien
out-of-size - izvan veliine
out-of-time - izvan vremena, sa
pomaknutim rokovima
out-of-tolerance - izvan tolerancije
out-of-true - netano postavljen
(podeen)
out-of-use - neupotrebljiv
out-of-work - v. out-of-operation
outproduce - premaiti proizvodnju
output - izrada, izlaz, prinos, proizvodnost, uinak, izlazni efekat, rezultat izraunavanja; ~, actual stvarni uinak; ~, adjustable regulisani izlaz; ~, amplifier izlaz pojaavaa; ~, average srednji izlaz; ~, bandwidth-limited - izlaz sa ogranienom irinom opsega; ~, beam - izlazni
mlaz, izlazni snop; ~, broad-band - irokopojasni izlaz; ~,
cavity - izlaz upljine; ~, circy-

output

1005

larly plaorized - kruno polarisani

izlaz; ~, coherent - koherentni
izlaz; ~, correlator - izlaz korelatora; ~, daily - dnevni uinak;
~, detector - detektorski izlaz; ~,
double-frequency - izlaz sa dvojnom frekvencijom; ~, double-pulse - udvojeni izlazni impuls;
~, doubler - izlaz udvajaa frekvencije; ~, downconverted izlaz sa umanjenom frekvencijom;
~, dual wavelength - izlaz sa
dve talasne duine; ~, effective efektivan uinak; ~, elliptically
polarized - eliptiki polarisani
izlaz; ~, energy - energetski
izlaz, izlaz snage, energija izlaza;
~, filtered - filtrirani izlaz; ~,
focused - fokusirani izlaz; ~,
frequency-doubled - izlaz sa
udvojenom frekvencijom; ~, full
- maksimalni uinak; ~, fundamental - osnovni izlaz; ~, high-power - izlaz velike snage; ~,
hourly - uinak na as; ~, idler
- izlaz praznog hoda; ~, incoherent - nekoherentni izlaz; ~,
linearly polarized - linearno polarisani izlaz; ~, long-pulse izlaz u reimu dugih impulsa; ~,
maximum - maksimalni uinak
(ili proizvodnja); ~, mode-selected - izlaz sa selekcijom naina
(rada); ~, modulated - modulisani izlaz; ~, momentary - trenutni uinak; ~, monochromatic
- monohromatski izlaz; ~, multicolored) - viebojni izlaz; ~,
multiline - vielinijski izlaz, multifrekventni izlaz; ~, multiple-Raman shifted - izlaz viestrukog kombinacionog zasejanja; ~,
nominal - nominalni uinak; ~,
nonpolarized - nepolarisani izlaz;
~, normal - normalni uinak; ~,
normal-mode - izlaz za normalni
nain (rada); ~, oscillator - izlaz
oscilatora; ~, partially polarized - delimino polarisani izlaz; ~,
peak - vrna snaga izlaza, vrni
izlaz; ~, permanent - permanentni uinak, dugorona proizvodnja; ~, polarized - polarisani izlaz; ~, power - izlaz snage,

overhaul
izlazna snaga; ~, Q-spoiled - izlaz
lasera sa modulacijom dobrote (Q);
~, radiation - izlazno zraenje;
~, rated - nominalni uinak; ~,
real - stvarni uinak, stvarna proizvodnja; ~, scannable - izlaz
koji se moe skanirati; ~, second
harmonic - izlaz drugog harmonika; ~, signal - izlazni signal; ~,
single-frequency - jednofrekventni izlaz; ~, specific - specifini uinak, specifina proizvodnja;
~, spectral - spektralni izlaz,
spektar izlaznog zraenja; ~, stabilized - stabilisani izlaz; ~,
sum(-frequency) - izlaz na zbirnoj frekvenciji; ~, supermode jednofrekventni izlaz; ~, TEM izlaz na TEM nainu (rada); ~,
total - ukupni uinak, ukupna
proizvodnja; ~, transmitter izlaz predajnika; ~, tunable (tuned) - podesivi izlaz, izlaz sa podeavanjem; ~, ultrastable visokostabilni izlaz, ultrastabilni izlaz; ~, unpolarized- - nepolarisani izlaz; ~, upconverted izlaz sa povienom frekvencijom;
~, useful - koristan uinak, korisna mogunost, korisni izlaz; ~,
visible - vidljivo izlazno zraenje
outwear - ishabati, istroiti
outworn - ishaban, istroen
overage - vreme iznad normalnog
veka upotrebe; prestar
overall - uopte, potpuno, opti
overcharge - prepunjavanje, preveliki naboj, preopteretiti
overdesign - proraun sa nepotrebnom rezervom
overdevelopment - prekomerni razvoj
overdriven - preoptereen
overestimation - precenjivanje, precenjenje
overirradiation - prekomerno zraenje
overflow - preliv, prepunjavanje,
brojka vea od broja koji se moe
da prikae
overga(u)ge - odstupanje od mere
overhaul - remont, pregled, remontirati, podrobno pregledati; ~,complete - kompletan remont; ~,

overhaul

1006

in-situ - remont na licu mesta;

~ 3 machinery - remont maina,
kapitalni remont opreme; ~, main
tenance - tekui remont; ~ ,major
- glavni (veliki) remont; ~, preventive - preventivni remont; ~,
regular - regularni remont; ~,
routine - rutinski pregled; ~, toppotpuni remont
overhead - trokovi poslovanja
overlap - preklapanje, preklop; ~,
besm - preklapanje zraka, preklapanje snopova; ~, character preklapanje slova, preklapanje simbola; ~, hologram spectrum preklapanje hologramskih spektara;
~, pulse - preklapanje impulsa; ~,
spatial - prostorno preklapanje; ~,
spectral - spektralno preklapanje;
~, spectrum - preklapanje spektra
overlapping-preklapanje; ~, band
- preklapanje opsega
overload - preoptereenje, preopteretiti; ~, momentary - trenutno
preoptereenje; ~, operating eksploataciono preoptereenje; ~,
permissible - dozvoljeno preoptereenje; ~, thermal - toplotno
preoptereenje
overloading - preoptereenje
overmaintenance - prekomerno odravanje

oxyluminescence

overmeasure - prebaaj dozvoljene

koliine
overmoded - viemodni, sa vie naina (rada)
overranging - neodgovaranje normi
overrate - preceniti
overriding - najahivanje (skazaljki),
prelaenje preko, preoptereenje
(mernog ureaja)
overrunning - prelivanje, neodgovaranje normi
overshoot - prebacivanje odreene
vrednosti
overshooting - viestruko previenje
praga
oversight - nadzor, omaka, previd
oversimplified - prekomerno uproen, prepojednostavljen
oversized - vee veliine, preuvelian
overstock - nepotrebna zaliha, prekomerna zaliha
overstrained - prenapregnut
overstress - prenapregnuti, prenaglasiti, podvrgnuti prekomernom naprezanju
overvalue - preceniti, precena, precenjivanje
overweight - prevelika teina, teina
iznad dozvoljene, preopteretiti
overwork - peopteretiti, izandati
oxyluminescence - oksiluminescencija

package - paket, pakovanje; komplet;

pakovati; blok; ~, defective - neispravan paket, oteen paket; ~,
experiment - komplet aparata za
eksperimente; ~, maintenance komplet za odravanje; ~, plug-in
-blok(paket) zautikanje; ~, spare
- rezervni paket; ~, standard standardni paket
packaged - upakovan
packaging - upakovanje, razmetanje,
pakovanje
packet - paket, komplet; spremiti,
upakovati; ~, experiment - komplet za eksperimente
pad - podloka, jastue, podmeta
paint -premaz, premazati; ~, anticorrosive (antirusting, corrosion-inhibiting) - antikorozioni
(protiv re, koji inhibira koroziju)
premaz; ~, corrosion-resistant premaz otporan na koroziju; ~,
fungus-resistant
(mold-resistant) - premaz otporan na gljivice
(funguse), (otporan na bud); ~,
protective - zatitni premaz; ~,
water-resistant - premaz otporan na vodu; ~, weatherproof vodonepropustivi premaz
panel - komisija; panel, tabla; polje;
~, alarm - signalna tabla; ~,
visual control - tabla za vizuelnu
kontrolu
paper - lanak, hartija; stav; ~,
antirust - antikoroziona hartija;
~, arithmetic - aritmetika har-

tija (za izradu dijagrama u aritmetikom razmeru); ~, graph milimetarska hartija; kockasta hartija; hartija za izradu grafikona;
~, log (arithmic) - logaritamska
hartija; ~, plotting v. graph
paper
par - po standardu; ravan, jednak
paraboloid - paraboloid
parallel - paralelno, paralelno jedinjenje, paralela
paralleling - paralelno ukljuenje
parallel-series - paralelno u nizu
parameter - parametar; ~, continuous - kontinualni parametar;
~, cost - parametar kotanja; ~,
critical - kritini parametar; ~,
design - propraunski (konstrukcioni) parametar; ~, discrete diskretni parametar; ~, environmental - parametar okoline; ~,
estimable - procenjiv (odrediv)
parametar; ~, estimated - ocenjeni (odreeni) parametar; ~,
functional - funkcionalni parametar; ~, generalized - uopteni
parametar; ~, incidental - sluajni parametar; ~, incidental sluajni- parametar; ~, input parametar ulaza; ~, lot - parametar
lota (partije, dela); ~, maintenance - parametar odravanja; ~,
manufacturing - proizvodni parametar, tehnoloki parametar; ~
of distribution - parametar distribucije (raspodele); ~, optimal -

parameter

1008

optimalni parametar; ~, part parametar dela; ~, performance parametar performanse; ~, shape parametar oblika; ~, state - parametar stanja; ~, statistical statistiki parametar; ~, time-dependent - parametar zavisan
od vremena; ~, time-varying
parametar promenljiv sa vremenom;
~, unknown - nepoznati parametar; ~, utilization - koeficijent upotrebe
part - deo, element; deliti, odvojiti;
~, age-sensitive - deo osetljiv
na starenje; ~, approved - odobreni deo; ~, broken - polomljeni
deo; ~, change - deo za zamenu;
~, component - sastavni deo; ~,
critical - kritini deo, deficitni
delo; ~, defect - neispravan deo;
~, hand-tooled - runo obraen
(izraen) deo; ~, high-tolerance
- deo sa malim odstupanjima; ~,
high-usage - deo koji se mnogo
koristi; ~, high-wear - deo koji
se brzo haba (troi); ~, nonstandard - nestandardni deo; ~, obsolete - zastareli deo; ~, old-style - deo starog tipa; ~, on-the-shelf - rezervni deo; ~,
oversize - deo sa veliinom veom
od potrebne; ~, prefabricated gotovi deo; ~, preproduction deo za pretproizvodnju; ~, purchased - kupljeni deo; ~, rejected
- odbaeni deo; ~, repair - popravljeni deo; ~ , repairable - deo
kcji se moe popraviti; ~, replaceable (replacement) - zamen1 jivi deo; ~, reserve - rezervni
deo; ~, retrofit - naknadno upasovani deo; ~, reusable - deo
koji se moe ponovo koristiti; ~,
sampling - izabiranje delova; deo
za uzorkovanje (biranje); ~, scrapped - odbaeni (kartirani, otpisani) deo; ~, selective v. sampling
part; ~, serviceable - upotrebljiv deo; ~, spare - rezervni deo;
~, spoiled - upropaeni deo: - ,
standard - standardni deo; ~,
structural - strukturni deo; ~,
swapped - zamenjeni deo; ~,
troublesome - neodgovarajui deo;

penetrometer

~, undersize - deo manje veliine

od potrebne; ~, undersize spare
- rezervni deo manje veliine; ~,
vital - vitalni (bitni) deo; ~,
vulnerable - slabi deo; ~, wearing - habajui deo; deo troenja;
~, worn-out - istroeni deo
parter - delilac, razdeljiva; jedan
od dva bloka
particular - poseban, zaseban, pojedinaan, vanredan; leading ~ s
- posebne osobenosti
partition - pregrada, deoba, podela,
odvajanje, razlaganje, ralanjivanje
party - grupa, brigada, tim, partija;
~, maintenance - grupa za odravanje; ~, repair - grupa za
popravke; ~, sample - partija
uzoraka
path - putanja, put, fizika sredstva
za izvravanje zadataka; ~, activity - putanja aktivnosti; ~, critical - kritina putanja; ~, semi-critical - polukritina putanja; ~,
slack - putanja sa rezervom (vremena); ~, surplus - putanja sa
vikom rezerve; putanja u viku
pathology - patologija,
stanje;
~, system - stanje sistema
pattern - obrazac, ablon, oblik,
model, tip, crte, dijagram, ara,
mustra; ~, chance - sluajan
model, sluajan oblik; ~, error model greaka; ~, search - oblik
traenja; ~, service - model
opsluivanja
pavload - koristan teret
payment - plaanje, otplata
payoff - isplata, otplata; isplaivanje,
otplaivanje
peak - pik, maksimum; vrh krive
peakedness otrina povrine (kod
raspodele)
peaky - sa otrim vrhom (o krivoj)
penalization - kanjavanje, kanjenost
penalty - penal, kazna
penetrant - penetrant, sredstvo koje
penetrira, probijajui
penetration - penetracija, prodiranje, probijanje
penetrator - ulubljiva, vrh sa kuglom, probija
penetrometer - penetrometar

percent

1009

percent - procent
percentile - u postocima, percenil;
odsto
perfection - usavravanje, savrenstvo, savrenost
performability - sposobnost za rad
performance - performansa, izvravanje, vrenje rada; ~, acceptable-prihvatljiva performansa; ~,
adequate - adekvatna performansa;
~, defect-free - performansa bez
kvarova; ~, design - proraunata
performansa; ~r, error-free - performansa bez greaka; ~, estimated - procenjena performansa;
~, operational - operativna
(radna) performansa; ~, optimum
- optimalna performansa; ~, overall - opta performansa; ~, peak
- maksimalna performansa; ~,
poor - slaba performansa; ~,
running - performansa u toku
rada; ~, safe - bezbedna (sigurna) performansa; ~, standard
- standardna performansa; ~, strength - karakteristina vrstoa; ~,
top - maksimalna performansa
period - period, ciklus, proteklo
vreme; ~, busy - period zauzetosti; ~, degradation - period
degradacije (pogoranja svojstava);
~, depreciation - period amortizacije; ~, design - period (stadijum) projektovanja; ~, earing period unosne upotrebe; ~, endurance - rok trajanja, period izdrljivosti; ~, guarantee - garantni
rok; ~, implementation - period primene; ~, infant failure
(infant mortality) - period uhodavanja (razraivanja), period ranih
kvarova; ~, inspection - period
kontrole za prijem; ~, nonoperating - period van upotrebe
(rada); ~, normal operating period normalnog rada; ~, observation - period posmatranja; ~
of forecast - period prcgnoze; ~
of loading - period optereenja
(punjenja); ~ of repair - period
popravke; ~ of service - period
servisa (opsluivanja); ~, on-load
- period pod optereenjem; ~,
operating - radni period; ~,
84 Renik

philosophy

overhaul - period radova na optem remontu; ~, performance period eksploatacije (rada); ~,

return - period vremenskog rada;
~, sampling - period uzorkovanja;
~, trial - probni period; ~,
usage - period upotrebe; ~, useful
life - period eksploatisanja; ~,
waiting - period ekanja; ~, warranty - period jemstva; ~, wearing-in - period habanja
permanent - permanentan, trajan,
neizmenjen
permit - dozvola, omoguiti, dozvoliti; ~, operating - dozvola za
rad; ~, work - dozvola za proizvodni rad
persistent - stalan, trajan, postojan,
uporan
personnel - personal, osoblje; ~,
contractor - osoblje izvoaa; ~,
fabrication - proizvodno osoblje;
~s field - osoblje za eksploatisanje
(na mestu postavljanja); ~, maintenance (operating) - osoblje za
odravanje; ~, production osoblje iz proizvodnje; ~, repair osoblje za popravke (remont); ~,
supervisory - osoblje tehnike kontrole ; ~, support - tehniko osoblje
perturbation of regime - otra
izmena reima
phase - faza, stadijum, etapa, period;
~, acquisition - faza prikupljanja;
~, development - faza razvoja;
~, evaluation - faza ocenjivanja;
~, information - faza sakupljanja
informacija; ~, investigation faza istraivanja; ~ of operation
- faza radova; ~ of service faza servisa; ~, operational faza korienja; ~, preliminary
design - faza prethodnog projektovanja; ~, production - faza proizvodnje; ~, quality - faza obezbedenja kvaliteta; ~, retest - faza
ponovljenog ispitivanja; ~, testing
- faza ispitivanja
phase-out - prestanak rada, prestanak proizvodnje
philosophy - filozofija, osnova, osnovni princip; ~, design - princip
konstruisanja

physics of failure

1010

physics of failure - mehanizam

kvara
piece - komad, deo; ~, off-limit komad sa veliinom (merom) koja
je izvan datih granica; ~, production - proizvodni deo (komad);
~, repair - deo za popravku; ~,
sample - izabrani deo, komad iz
izbora; ~, work - komad za obraivanje, radni komad
piece-production - proizvodnja po
komadu, proizvodnja na komad
piecework - rad na komad, rad po
ugovoru
pilot - opitni, poluindustrijski, eksperimentalni
pinpoint - ukazati na, ustanoviti,
utvrditi
pipe - cev; vijunica; ~, adapting fazonska cev, fiting; ~, admitting - uvodna cev; ~, air - vazduna cev; ~, angle - koleno; ~,
antipriming v. dry pipe; ~,
bare - cev bez zavojnice, cev bez
izolacije; ~, bent - koleno cevi;
~, black - cev od crnog metala; ~,
blast - pisak aparata za peskiranje,
parouvona cev; ~, blowoff ispuna cev; ~, brake - glavna
cev pneumatskog sistema koenja;
~, branch - odvodna cev, trosmerni od vodnik; ~, circulation cirkulaciona cev, cev povratnog
voda; ~, coil - vijunica; ~,
coiled expansion - kompenzaciona vijunica; ~, collecting kolektor; ~, compensating - kompenzaciona sekcija cevi; ~, cooling
- rashladna vijunica; ~, corrugated - cev od talasastog lima;
~, cross - etvorostrani fiting za
cevi; ~, dip - cev sa krajem uronjenim u vodu; ~, discharge odvodna cev; ~, distribution razvodna cev; ~, dog's leg bend
- dvokolenasta cev; ~, double-extra strong v. double-strength
pipe; ~, double-strength - veoma
vrsta cev, cev sa debelim zidovima;
~, downflow - ispuna cev, odvodna cev; ~, downtake v. downflow pipe; ~, drain - odvodna
(drenana) cev; ~, drainage v.
drain pipe; ~, drip - cev za

pipe
odvoenje kondenzacione vode iz
parovoda; ~, drowned - uronjena
cev; ~, dry - perforirana cev; ~,
earthenware - keramika cev; ~,
eduction - ispuna cev, odvodna
cev; ~, exit - ispuna cev, odvodna cev; ~, expansion v.
compensating pipe; ~, feed dovodna cev, cev za napajanje; ~,
flange(d) - cev sa prirubnicom; ~,
flexible - elastini rukav; ~,
gilled - rebrasta cev; ~, hose gipki rukav; ~, hydraulic - cev
za tenosti pod visokim pritiskom;
~, induction - usisna cev; ~,
intake - usisna cev; ~, knee koleno; ~, levelling - spojna cev
(izmeu dva rezervoara); ~, line cev za postavljanje elektrinih vodova; ~, loricated - cev sa unutranjom bitumenskom prevlakom;
~, lubricating - cev za podmazivanje; ~, main - magistralna cev;
~, makeup v. adapting pipe; ~,
mud - cev za isputanje prljavtine;
~, multiflame blow - vieplameni gorionik; ~, offtake - odvodna cev; ~, oil - cev za podmazivanje; ~, outlet - odvodna
(ispuna) cev; ~, overflow - ispuna cev, prelivna cev; ~, pitch
- cev za isputanje kondenzata; ~,
polyethylene - polietilenska cev;
~, purge - ispuna cev; ~, receiver - prijemna cev, dovodna
cev; ~, rectangular - cev pravouglog preseka; ~, rolled - valjana cev: ~, rose - usisna cev
sa mreom; ~, run-down - ispuna cev; ~, runner - ulivni
kanal; ~, seamless - beavna cev;
~, service - ispuna cev; ~, sewer
- kanalizaciona cev; ~, smoke dimna cev; ~, soot - ureaj za
produvavanje ai; ~, spiral-riveted - spiralno zakovna cev; ~,
spiral-welded - spiralno zavarena
cev; ~, steam - parna cev, paro vod; ~, stoneware - keramika
cev; ~, suction - usisna cev; ~,
supply - dovodna cev; ~, syphon
- sifonska cev; ~, tail - usisna
cev (pumpe); ~, tap - ispuna cev;
~, tapping v. tap pipe; ~, te-

pipe .

1011

lescopic - teleskopska cev; ~,

template - fazonska cev; ~,
trombone v. telescopic pipe; ~,
twin - dvojna cev, dvostruka cev;
~, union - spojna cev; ~, vapor
- parna cev, paro vod; ~, vitrified keramika glazirana cev; ~, waste
- ispuna cev; ~, water - vodovodna cev; ~, walded - zavarena
cev; ~, wrapped - izolovana cev;
~, wrought - zavarena cev
pitting - piting, korozija uz stvaranje
rupa, piting korozija; ~, initial poetni piting; ~, progressive progresivni piting
place - mesto, poloaj; staviti, razmestiti; odrediti; ~ of discoverymesto otkria; ~, work - radno
mesto
plain - obian, ravan, bez ukrasa
plan - plan, planirati, izraditi plan;
projekt, ema, crte; horizontalna
projekcija, izgled u ravni; ~, acceptance - plan kontrole prijema;
~, acceptance sampling - plan
uzimanja uzoraka za prijem; ~,
advanced development - plan
poodmaklog razvoja, plan razrade
eksperimentalnog etalona; ~, appraisal - plan ocenjivanja; ~,
arrangement - plan rasporeivanja; ~, attributes (sampling) plan (uzimanja uzoraka) za kontrolu
prema oznakama kvaliteta; ~, Bayesian sampling - bajesovski plan
uzimanja uzoraka; ~, binomial
sampling - binominalni plan uzimanja uzoraka; ~, combined sampling - kombinovani plan uzimanja
uzoraka; ~, continuous inspection
- procedura neprekidne kontrole;
~, continuous sampling - plan
neprekidnog uzimanja uzoraka; ~,
contract definition - plan za
izradu osnovnih stavova ugovora;
~, contractor product assurance
- plan ugovaraa za obezbeenje
kvaliteta proizvoda; ~, curtailed
sampling v. reduced sampling
plan; ~, data-accumulation plan akumulacije (prikupljanja) podataka; ~, defects-per-unit sampling - plan odabiranja za kontrolu
prema broju nedostataka na proiz-

plan
vodu; ~, dependability - plan za
obezbeenje pouzdanosti; ~, double sampling - plan duplog uzimanja uzoraka; ~, factorial plan faktornog opita, faktorni plan;
~, fixed-samole-size sampling plan uzimanjUruzorka (za kontrolu)
pri postojanoj veliini uzorka; ~,
fixed-time-testing - plan ispitivanja proizvoda u odreeno vreme
(ili za odreeno vreme); ~, fraction defective sampling - plan
uzimanja uzoraka za kontrolu uzimajui u obzir frakciju proizvoda sa
nedostacima; ~, frequent-sample
- plan kontrole sa estim uzimanjem
uzoraka; ~, graphic sampling grafiki plan uzimanja uzoraka; ~,
group - plan grupe, grupni plan;
~, improved - poboljani (doterani) plan; ~, incentive - plan
nagraivanja; ~, inspection plan kontrole (za prijem); ~,
item-by-item inspection - plan
kontrole za prijem stavke po stavke;
~, large-sample plan kontrole
na veem uzorku; ~, life-test plan za ispitivanje za dugotrajnost
(vek trajanja); ~, lot acceptance plan za kontrolu za prijem partija;
~, lot-by-lot sampling - plan
za uzimanje uzoraka (za kontrolu)
partije po partije; ~, lot template
- plan prijema prema ablonu; ~,
maintenance support - plan za
obezbeenje odravanja; ~, management - plan organizacije; ~,
multiple sampling - plan viekratnog uzimanja uzorka za proveru; ~, nonparametric sampling - plan neparametrijskog uzimanja uzoraka; ~, normal sampling - plan normalnog uzimanja
uzoraka; ~, preliminary technical development - plan preliminarnog tehnikog razvoja; preliminarni plan tehnikog razvoja; ~,
process acceptance - plan za
prijem procesa; ~, process control - plan za kontrolu procesa; ~,
product assurance - plan za
obezbeenje proizvoda; plan za
obezbeenje kvaliteta proizvoda; ~,
qualification - plan prve kontrole;

plan

1012

plan kontrole prve partije ili prvog

proizvoda; ~, quality-and-reliability - plan za obezbedenje kvaliteta i pouzdanosti; ~, quality assurance - plan za obezbedenje
kvaliteta; ~, quality rating - plan
za deklarisanje kvaliteta; ~, reduced sampling - plan za smanjenje uzimanja uzorka; ~, reliability demonstration - plan za
prikazivanje pouzdanosti; ~, reliability engineering - plan tehnikog obezbedenja pouzdanosti;
~, reliability evalution - plan za
procenjivanje pouzdanosti; ~, reliability qualification - plan za
kvalifikovanje pouzdanosti; ~, reliability sampling - plan za kontrolu pouzdanosti uzimanjem uzoraka ; ~, reliability testing - plan
za ispitivanje pouzdanosti; ~, reliable life - plan korienja bez
problema; ~, repair-and-maintenance - plan popravki i odravanja; ~, replacement - plan
zamena; ~, R/M v. repair-and- maintenance plan; ~, sample plan uzimanja uzorka, plan odabiranja proizvoda; ~, sampling plan uzimanja uzorka za pro veru;
~, sequential life test - plan
redosleda ispitivanja za vek trajanja; ~, sequential sampling plan redoslednog uzimanja uzorka;
~, single sampling - plan uzimanja jednog uzorka; ~, skip-lot sampling v. reduced sampling plan; ~, standard test plan standardnog inspitivanja; ~,
supplier quality assurance plan za obezbedenje superkvaliteta;
~, survey - plan praenja; ~,
system development - plan razvoja sistema; ~, system package
- plan ukomponovanja sistema; ~,
technical development - plan
tehnikog razvoja; ~, ten-percent
sampling - plan desetoprocentnog
uzimanja uzorka za kontrolu; ~,
test - plan testa, plan ispitivanja;
~, tightened sampling - plan
stroeg uzimanja uzorka; ~, unique
sampling - plan jednokratnog uzimanja uzorka; ~, variables (sam-

point

pling) - plan uzimanja uzorka promenljivih; plan kontrole uzimanjem uzoraka prema oznakama kvaliteta
plane - ravan; ~ of rupture - ravan prekida (razaranja)
planning - planiranje, projektovanje;
~, advanced - poodmaklo planiranje, perspektivno planiranje; ~,
business - planiranje poslova; ~,
capacity - planiranje kapaciteta;
~, inspection - planiranje kontrole; ~, management - planiranje
upravljanja; ~ of experiments planiranje eksperimenata; ~, production - planiranje proizvoda; ~,
project - planiranje radova na
projektu; ~, quality - planiranje
nivoa kvaliteta; ~, repair - planiranje popravki
plant - fabrika, pogon, ustanova,
radionica, postrojenje, proizvodna
oprema; ~, experimental - eksperimentalna fabrika; ~, jobbing
- remontna radionica; ~, pilot poluindustrijsko postrojenje
plant-manufactured - fabrike izrade
plate - ploa, tablica
plot - graf, grafikon, dijagram, ema,
plan; praviti grafikon
plotting - nanoenje podataka u grafikon, izrada krivih, ucrtavanje krivih
point - t a k a , momenat (vremena),
mesto; ~, breaking(-down) taka prekida (kidanja), taka kvara
(loma); ~, check (control) kontrolna taka, momenat kontrole;
~, critical - kritina taka; ~,
design - proraunska taka; ~,
initial - poetna taka; ~, inspection - taka kontrole; ~, maintenance - taka odravanja; ~,
measurement - taka merenja; ~
of facture - taka preloma; ~ of
regeneration - momenat regeneracije; ~, operating - operativna
(radna) taka; ~, probability taka verovatnoe (na grafu); ~,
reference - referentna taka, poetna taka; ~, representative reprezentativna taka; ~, sample
- mesto uzorkovanja, taka izbora;

point

1013

~, selling - taka prodaje (na

dijagramu poslovanja); ~,servicing
- taka servisirani a (opsluivanja);
~, set - data taka, izabrana (odreena) taka; ~, terminal krajnja taka; ~, upper significance - gornja taka znaaja, taka
gornjeg znaaja; ~, working radna taka
policy - politika, strategija, metodika,
pravilo; ~, design - metodika
projektovanja; ~, inspection pravila (politika) kontrole za prijem;
~, maintenance - pravila odravanja, politika odravanja; ~, ordering - politika naruivanja; ~,
renewal - politika obnove; ~,
repair - politika obnove; ~, replacement - politika zamene; ~,
replenishment - politika popunjavanja zaliha (dopune); ~, restocking - politika ponovnog stvaranja zaliha; ~, stocking - politika stvaranja zaliha; ~, warranty - politika jemstva, garantovana obaveza
pool - rezerva, zaliha (npr. delova),
depo; objediniti
pooling - objedinjenje, grupisanje,
objedinjavajui
population - populacija, sveukupnost,
ljudstvo
portion - deo, obrok, podeliti, razdeliti, deliti (na porcije)
position - poloaj, mesto postavljanja,
pozicija
positioning - stavljanje na mesto,
postavljanje
positive - pozitivan, veran
positive-acting - pozitivno delujui
possibility of error - mogunost
(nastajanja) greke
post-test - nakon ispitivanja, posle
testiranja (testa)
postulate - postulat, postulisati
power - stepen, snaga, jaina, sila
powerful - snaan
practical - praktian, realan, stvaran
practice - praksa, iskustvo, postupak;
~, routine - rutinski postupak; ~,
safe - tehnika bezbednosti; ~,
standard - standardni postupak
preageing - predstarenje, vetako
starenje

preproved

precaution - predostronost, mera

predostronosti; ~, safety - mera
bezbednosti; ~, storage - postupak
za lagerovanje, pravila uskladitenja
precede - prethoenje, prethoditi
precheck - pretkontrola, prethodna
provera
precision - preciznost, stepen (mera)
tanosti, tanost; ~ of estimate tanost procene
predecessor - prethodnik, prethodni
dogaaj
predesign - prethodni proraun,
pretprojekt
predictable - predvidiv, predskaziv,
koji se moe predskazati
prediction - predskazanje, prognoza,
prognoziranje; ~, approximate priblina prognoza; ~, exact precizna prognoza, egzaktno predskazanje; ~, performance - prognoza performanse; ~, statistical statistika prognoza; ~, to make
theoretical - dati teoretsku prognozu
predictor - nezavisna promenljiva
(varijabila), ureaj za prognoziranje
preemption - ranija kupovina (nabavka), pree pravo, prekid opsluivanja
preemptive - sa preim pravom,
koji prekida opsluivanje (o prioritetu)
preevaluate - prethodno oceniti
preexamination - prethodno ispitivanje
premature - prevremen
premium - prvorazredni, prve klase,
vieg kvaliteta, premija, aija, visak
preparation - priprema, prethodna
obrada; ~, maintenance - priprema za odravanje, priprema odravanja; ~, method - razrada
metode; priprema metode; ~ report - priprema izvetaja; ~,
sample - priprema uzorka
preproduction - pretproizvodnja,
opitna serija
preprototype - prototip za ispitivanja
preproved - prethodno ispitan (proveren)

presentation

1014

presentation - prikaz, predstavljanje,

prezentiranje; ~, data - prezentiranje podataka; ~, tabular tabelarni prikaz
preserving - konzerviranje, zatiivanje, zatita
pressure - pritisak, sila na jedinicu
povrine; ~, air - vazduni pritisak, atmosferski pritisak; ~, allowable - dozvoljeni pritisak; ~,
barometric - barometarski pritisak; ~, boiler - pritisak u kazanu; ~, capillary - kapilarni
pritisak; ~, collapsing - razorni
pritisak; ~, constant - ujednaeni
pritisak; ~, critical - kritini
pritisak; ~, diagram - dijagram
pritiska; ~, discharge - ulazni
pritisak; ~, dinamic - dinamiki
pritisak; ~, effective - efektivni
pritisak; ~, entrance - ulazni
pritisak; ~, forged part - matricirani otkivak; ~, forging - matricirani otkivak; ~, lubrication prinudno podmazivanje; ~, maintenance valve - ventil za regulaciju
pritiska; ~, measurement - mcrenje pritiska; ~, meter - manometar ; ~ of steam - mapon pare;
~, operated - pneumatski pritisak; ~, peak - maksimalni pritisak; ~, propagation - rasprostiranje pritiska; ~, reducing transformer - redukcioni transformator;
~, release valve - redukcioni
ventil; ~, relief valve - sigurnosni
ventil; ~, resonance - rezonanca
napona; ~, return - protivpritisak; ~, ring - zaptivni prsten;
~, roller - gornji valjak (valjaonica); ~, sensitive - samolepljiv,
osetljiv na pritisak; ~, sensitive
adhesive - lepak; ~, sensitive
adhesive film - samolepljiva folija
za kasiranje; ~, sensitive switch
- membranski preklopnik; ~, sequence valve - kompenzacioni
ventil; ~, thermometer - manometarski termometar; ~, top v.
peak pressure
pretested - prethodno testiran (ispitan)
pretesting - prethodno testiranje
(ispitivanje)

probability

prevention - zatita, spreavanje,

onemoguavanje; ~, accident zatita od nesrenih sluajeva; ~,
corrosion - zatita od korozije; ~,
defects - spreavanje (pojave) nedostataka: ~, rust - spreavanje
rde, zatita od rdanja
preventive - preventiva, zatitna
mera, preventivan, zatitan
prime - prvoklasan, prve klase, boljeg kvaliteta
principle - princip, pravilo, zakon,
osnova; ~ s of design - principi
projektovanja. osnove konstruisanja;
~, action - princip akcije (dejstva);
~, functional - funkcionalni princip, pravilo grupisania delova; ~ .
operating - operativni princip;
princip delovanja
priorit y - prioritet, preimustvo; ~ .
absolute - apsolutni prioritet; ~ ,
dynamic - dinamiki prioritet; <>-.
first - prvi prioritet; ~, high visoki prioritet: ~, lower - nii
prioritet; ~, preemptive - prioritet prekida opsluivanja; ~, relative - relativni prioritet: -<-,
repair - prioritet popravki; ~,
State - prioriiOt stanja, prioritet
koji zavisi od stanja (^npr. sistema};
~, static - statiki prioritet
probability - verovatnoca; ~, absolute - apsolutna verovatnoca; ~,
additive - aditivna verovatnoca; a posteriori aposteriorna verovatnoca; ~ a priori - apriorna
- verovatnoca; ~, balking - verovatnoca neprisajedinjenja sa sredinom; ~, binomial - verovatnoca binomne raspodele; ~, break-even - verovatnoca rada bez gubitka; ~, busy-period - verovatnoca pojave intervala zauzetosti; ~,
completely additive - potpuno
aditivna verovatnoca; ~, composite - sloena (potpuna) verovatnoca;
~, conditional - uslovna verovatnoca; ~, cumulative - kumulativna verovatnoca; ~, detection verovatnoca utvrivanja (otkrivanja'):
~, deterioration - verovatnoca
pogoravanja: ~, drift-failure verovatnoca
pojave
postepenog
kvara; ~, empirical - empirijska

probability

1015

verovatnoca; ~, equal - jednaka

verovatnoca; ~, estimating - ocenjujua verovatnoca; ~, event verovatnoca pojave dogaaja (u
direktnom roku); ~, existence verovatnoca egzistencije, apriorna
verovatnoca; ~, failure - verovatnoca pojave kvara (otkazivanja);
~, failure detection - verovatnoca
otkrivanja kvara; ~, failure-free
mission - verovatnoca rada bez
kvarova; ~, false-alarm - verovatnoca lane uzbune; ~, general - opta verovatnoca; ~,
guaranteed - garantovana verovatnoca; ~, idleness - verovatnoca odsustva naloga za rad; ~
in all - najverovatnije, po optoj
verovatnoi; ~, inverse - im'erzna
verovatnoca, aposteriorna verovatnoca; ~, limiting transition granina verovatnoca prelaza, verovatnoca ogranienja prelaza; local
~ of failure - lokalna verovatnoca
kvara; ~, loss - verovatnoca gubitka; ~, malfunction - verovatnoca pogrenog funkcionisanja, verovatnoca naruavanja normalnog
rada; ~, marginal - marginalna
(bezuslovna) verovatnoca; ~, maximum - maksimalna verovatnoca;
~, mission survival - verovatnoca
izvravanja zadataka; ~, nonnegative - nenegativna (neodrena)
verovatnoca; ~, nonzero - nenulta
(krajnja) verovatnoca; ~, normal
- normalna verovatnoca; ~, normed - normirana verovatnoca; ~,
occupation - verovatnoca zauzetosti; ~ of acceptance - verovatnoca prijema; ~ of accepting
a false hypothesis - verovatnoca
prihvatanja lane hipoteze; ~ of
accepting a bad lot - verovatnoca prijema rave partije; ~ of
accepting a good lot - verovatnoca prijema dobre partije; ~ of
availability - verovatnoca (mogunost) nabavke; ~ of complete
loss - verovatnoca potpunog gubitka; ~ of correct use - verovatnoca pravilne upotrebe; ~ of
customer loss - verovatnoca gubljenja kupca; ~ of defect - ve-

probability
rovatnoca nedostataka; ~ of degradation - verovatnoca pogoravanja svojstava; ~ of discovering
(of finding) trouble - verovatnoca
otkrivanja (iznalaenja) problema;
~ of large deviations - verovatnoca velikih odstupanja; ~ of
looking for trouble - verovatnoca
traenja problema; ~ of meeting
scheduled date - verovatnoca
ispunjenja obaveza do planiranog
roka (datuma); ~ of no-arrivals verovatnoca neprispevanja naloga;
~ of no-failure - verovatnoca rada
bez kvarova; ~ of not finding
trouble - verovatnoca neiznalaenja
problema; ~ of not looking for
trouble - verovatnoca netraenja
problema; ~ of obsolence - verovatnoca zastarevanja; ~ of occur ence-verovatnoca pojave; ~ of
partial loss - verovatnoca deliminog gubitka; ~ of readiness
- verovatnoca spremnosti (za rad);
~ of refusal - verovatnoca odbijanja; ~ of rejecting a bad lot verovatnoca kartiranja rave partije; ~ of rejecting a good lot - verovatnoca kartiranja dobre
partije ~ of rejection - verovatnoca kartiranja (odbijanja); ~ of
reliability demonstration - verovatnoca prikazivanja pouzdanosti;
~ of renewal - verovatnoca obnavljanja; ~ of replacement - verovatnoca zamene; ~ of reworking
- verovatnoca ponovne obrade; ~
of success (of successful operation) - verovatnoca uspeha( uspene operacije); ~, on-line verovatnoca radnog stanja; ~, one-dimensional - jedrodimenziona
verovatnoca; ~, posterior - posteriorna verovatnoca; ~, queue-length - verovatnoca veliine reda
(ekanja) u uslovima odreenog
broja naloga; ~, reliability - verovatnoca rada bez kvarova; ~,
remote - mala verovatnoca; ~,
shortage - verovatnoca nedostatka,
verovatnoca deficitarnosti; ~, specified - specificirana (data) verovatnoca; ~, state - verovatnoca
stanja; ~, stationary transition

probability

1016

stacionarna verovatnoa prelaza; ~,

steady-state - odreeni znaaj
verovatnoe, verovatnoa nepromenjenog (postojanog) stanja; ~, stockout - veiovatnoa nedostatka (deficitarnosti); ~, survival - verovatnoa rada bez kvarova; ~,
system success (system survival)
- verovatnoa uspeha sistema (opstanka sistema); ~, tail - verovatnoa veih odstupanja; ~, total ukupna verovatnoa; ~, transition
- verovatnoa prelaska; ~, true rprava verovatnoa, stvarni znaaj
verovatnoe; ~, unity - jedinina
verovatnoa; ~, wear-out - verovatnoa habanja (istiranja, istroenosti); ~, zero - nulta verovatnoa
probe - proba; etalon, ispitivati,
isprobati, probati, pokuati
problem - problem, zadatak; ~,
check - problem kontrole (provere);
~, control - problem kontrole; ~,
decision - problem odluke; decision ~ under certainty - problem donoenja odluke u uslovima
izvesnosti; decision ~ under
uncertainty - problem donoenja
odluke u uslovima neizvesnosti;
~, drift - problem kolebanja (npr.
skazaljke), problem pogoravanja
svojstava; ~, estimation - problem procene; ~, forecasting problem prognoziranja; ~, inference - problem statistikog izvoda; ~, inventory - problem
inventara, problem rukovanja (kontrole) zalihama; ~, maintenance problem odravanja; ~, management - problem upravljanja; ~,
max(imization) - problem maksimizacije; ~, min(imization) problem minimizacije; ~, multidecision - problem statistikog
izvoda ukoliko ima nekoliko alternativnih reenja ili hipoteza; problem sloene odluke; ~, optimization - problem optimizacije; ~,
overhaul - problem generalnog
remonta; ~, prediction - problem
predskazivanja (prognoziranja); ~,
production - problem proizvodnje;
~, quality - problem kvaliteta; ~,

procedure

queueing - problem masovnog

opsluivanja; ~, search - problem
traenja; ~, servicing - problem
servisiranja; ~, statistical - statistiki problem
procedure - procedura, metodika,
tehnika, operacija, tehnoloka operacija, postupak; ~, abort - promaena (neuspela) operacija (procedura); ~, acceptance - procedura prijema; ~, acceptance
test - procedura ispitivanja za
prijem; ~, antithetical) - antitetika procedura (kod odabiranja
po redu); ~, apportionment procedura raspodele;.~, assembly
- procedura montae; ~, audit procedura provere; ~, Bayesian bajesovska procedura; ~, burn-in
- postupak ugraivanja (elemenata);
~, cannibalization - tehnika primene ispravnih delova neispravnog
ureaja za popravku drugih ureaja; ~, checking - procedura
provere; ~, cleaning - postupak
ienja; ~, control - kontrolni
postupak; ~, data-handling proces obrade podataka; ~, design - procedura projektovanja; ~,
detailed check-out - procedura
detaljne provere; ~, emergency procedura u sluaju hitnosti (kvara
ili druge situacije); ~, empirical empirijska procedura; ~, equipment operating - tehnika (procedura) korienja opreme; ~,
error cause removal - postupak
za uklanjanje uslova (razloga) nastajanja greke; ~, estabilished ustanovljena procedura; ~, estimation - procedura (metodika)
procenjivanja; ~, experimental eksperimentalna procedura; ~, fabrication - tehnoloki proces, tehnika izrade; ~, fail-safe test postupak ispitivanja mogunosti rada
sistema kod oteenja pojedinih elemenata; ~, fault isolation - procedura izolovanja greaka; ~, functional test - procedura za test
funkcionalnosti; ~, incoming- inspection - postupak kontrole prispelih proizvoda; ~, inspection postupak kontrole za prijem; ~,

procedure

1017

process

pitivanja; ~, trial-and-error iteration - procedura iteracije; ~,

metoda pokuaja i greaka; ~,
laboratory - laboratorijski postruncated sequential - prekratupak; ~p least-squares - meena uzastopna procedura; ~, type
toda najmanjih kvadrata; ~, lifetest - procedura tipskih (perio-test - procedura ispitivanja veka
dinih) ispitivanja; ~, uniform
trajanja; ~, longevity evaluation
test - unificirana procedura ispi- metodika procena dugovenosti; ~,
tivanja; ~, updating - proces
maintenance - procedura odravaauriranja (podataka), proceduia donja; ~, maximum-likelihood - meterivanja; ~, warning - postupak
toda maksimalne verovatnoe; ~,
opomene
nondestructive inspection - metoda ispitivanja bez razaranja; ~, process - proces, tehnoloka metoda,
tehnoloki proces, metoda; ~, agenonreplacement (test) - postupak
- dependent - proces zavisan od
ispitivanja bez zamene; ~, opestarosti (vremena); ~, ageing rating - nain korienja, reim
proces starenja; ~, batch - proces
rada; ~, optimization - procedura
grupisanja, grupni proces; ~, contoptimizacije; ~, optimum checrolled - kontrolisani proces; ~,
king - procedura optimalnih provedebugging - proces traenja i uklaravanja; ~, parts recall - procenjanja neispravnosti (greaka); ~,
dura vraanja delova (za ispitivanje);
deterioration - proces pogora~, periodic checking - procedura
vanja svojstava; ~, engineering periodine provere; ~, prediction
tehnoloki pioces; ~, estimation - procedura predskazanja (progproces ocenjivanja (procenjivanja);
noze); ~, randomized - rando~, general - opti proces; ~,
mizirana (uproizvoljena) procedura;
growth - proces rasta; ~ in cont~, remedial - procedura uklarol - proces kontrole; ~, indenjanja neispravnosti; ~, repair pendent - nezavisan proces; ~,
procedura popravke (remonta); ~,
industrial - industrijski proces;
replacement (test) - procedura
~, inspection - proces kontrole
zamene (sa ispitivanjem); ~, ro(prijema); ~, irreversible - irebust test - gruba procedura isverzibilni proces; ~, manufactupitivanja; ~, safety - pravila tehring v. production process; ~,
nike bezbednosti; ~, sampling measurable - izmeriv proces; ~,
procedura uzimanja uzoraka; ~,
memoryless - proces bez posiescreening - procedura provere; ~,
dejstva; ~, mixed - proces meselection - procedura selekcionianog tipa; ~, optimum - optisanja; ~, sequential - uzastopna
malni proces; ~ out of control procedura; ~, sequential checnereguliui pioces, proces izvan
king - procedura uzastopne kontkontrole; ~, pilot - poluindustrijski
role; ~, service - procedura serproces; ~, probability - verovatni
visa; poredak opsluivanja; ~,
(sluajni, stohaistiki) proces; ~,
spot-check - procedura mestimine
production - proces proizvodnje,
kontrole; ~, standard inspection
proizvodni proces; ~, renewal - procedura standardne kontrole,
proces obnavljanja (obnove); ~,
standardna metoda kontrole; ~,
repair - proces popravke; ~,
standardized - standardizovana
replacement - proces zamene; ~,
procedura; ~ ; standard operareplenishment - proces nadoknating - standardni reim tada; ~,
ivanja (nadometanja, popunjastandard test - procedura stanvanja) zaliha; ~, reversible dardnog testa, standardna metoda
reverzibilni proces; ~, service ispitivanja; ~, statistical - staproces opsluivanja; ~, stationary
tistika procedura; ~, system test
- stacionarni proces; ~, techno- procedura ispitivanja sistema; |
logical - tehnoloki proces; ~,
~, test - procedura testa, metoda is- I

process

1018

unacceptable - neprihvatljiv proces; ~, uncontrolled - nekontrolisani proces; ~, under statistical

control - proces pod statistikim
upravljanjem (statistikom kontrolom); ~, with aftereffect - proces
sa posledejstvom (zakasnelim efektom); ~, without aftereffect proces bez posledejstva (zakasnelog
efekta)
pr ocessability - tehnologinost, mogunost prerade
processing - prerada, obrada;
,
direct - direktna obrada; ~, in-line - operativna obrada; ~, off-line - autonomna obrada; ~,
on-line - neautonomna obrada
processor - procesor (najvaniji deo
kompjutera); obraiva
procurement - nabavka, dobijanje,
dobavljanje
prod ucibility - proizvodnost, mogunost proizvodnje; ~, optimum
- optimalna proizvodnost
product - proizvod, produkt, rezultat, delo; ~, acceptable - prihvatljiv proizvod (odgovara tehnikim uslovima); ~, accepted - primljeni proizvod; ~, ancilary - pomoni proizvod; ~, borderline proizvod sa svojstvima na granici;
~, complete - potpun (gotov)
proizvod; ~, conforming v. acceptable product; ~, end (final)
- finalni (krajnji) proizvod; ~,
finished - dovren (gotov) proizvod; ~, fully tolled - proizvod
potpuno mainski izraen; ~, fully
tooled - proizvod potpuno mainski
izraen; ~, high-quality - proizvod visokog kvaliteta; ~, high-reliability - proizvod sa svojstvom visoke pouzdanosti; ~, homogeneous - homogeni proizvod;
~, incompletely engineered - nepotpuno obraeni deo; ~, intermediate - poluproizvod, intermedijer; ~, made-to-order - proizvod izraen po narudbini; ~,
marginal physical - proizvod sa
marginalnim fizikim svojstvima;
~, moving - proizvod proveren
od kontrole i odobren; ~, multiple-use - proizvod za viestruku upot-

production

rebu; ~, NATO unified - proizvod unificiran od strane NATO-a;

~, nonconforming v. unacceptable product; ~. nonstandard
v. off-standard product; ~,
obsolescent - zastareo proizvod;
~, off standard.- nestandardni
proizvod; ~, off-test - proizvod
koji nije proao test (ispitivanje);
~, prime - primarni (osnovni)
proizvod; ~, proprietary - zatieni proizvod, proizvod koji moe
da proizvodi samo odreena firma;
~, purchased - kupljeni proizvod;
~, purified - oieni proizvod;
~, qualified v. acceptable product; ~, ready-made - gotov
proizvod; ~, rejected - kartirani proizvod; ~, related - srodni
proizvod; ~, satisfactory - zadovoljavajui proizvod; ~, semifinished (semimanufactured) ~
poluproizvod; ~, semistandard proizvod koji ne odgovara u svemu
standardu, polustandardni proizvod;
~, single-use - proizvod za jednokratnu obradu; ~, straight proizvod bez primesa; ist proizvod; ~, superior - superiorniji
proizvod; ~, unacceptable - neprihvatljiv proizvod (ne odgovara
specifikaciji); ~, standard(ized) standardizovani proizvod; ~, unified - unificirani proizvod; ~,
uniform - jednoobrazni proizvod;
~, unreliable - nesiguran proizvod; ~, unsalable - proizvod
koji nema proe (ne prodaje se);
~, unsatisfactory - nezadovoljavajui proizvod; ~, useless - nekorisan proizvod; ~, waste otpadni proizvod
productibility - pogodnost za proizvodnju
production - proizvodnja, proizvod;
izrada; produkcija; ~, batch(ed-flow) - proizvodnja u arama
(u partijama); ~, controlled kontrolisana proizvodnja; ~, defective - proizvodnja sa grekama; ~, estimated - procenjena proizvodnja; ~, full(-scale)
- serijska proizvodnja, puna proizvodnja; ~, gross - masovna

production

1019

proizvodnja; ~, high-run - proizvodnja u velikim serijama; ~,

high-volume - proizvodnja u velikom obimu (masovna proizvodnja);
~, in-line - proizvodnja na liniji
(protona proizvodnja); ~, intermittent - proizvodnja sa prekidima; ~, jobbing - proizvodnja
u partijama (proizvodnja na slobodnim kapacitetima, uz plaanje,
za drugu firmu); ~, job-order proizvodnja u partijama po porudbini; ~, large-lot - proizvodnja u velikim lotovima (serijama); ~, limited - ograniena
proizvodnja; ~, line - proizvodnja
na liniji; ~, lot - proizvodnja u
lotovima (u partijama ili serijama);
~, mass - masovna proizvodnja;
~, multiple - raznovrsna proizvodnja; ~, nonstandard - nestandardna proizvodnja; ~, piece(-work) - proizvodnja na komad;
~, pilot - poluindustrijska proizvodnja; ~, quality-quantity masovna proizvodnja kvalitetnih
proizvoda; ~, quantity - proizvodnja kvantiteta, masovna proizvodnja; ~, rejected - kartirana
proizvodnja
proficiency - umenort, spretnost;
~, maintenance - spretnost odravanja
profile - profil, kontura, oblik
profitability - rentabilnost, unosnost
program - program, naela; ~,
accelerated development - program ubrzanog razvoja; ~, ad hoc ad hoc program, specijalni program;
~, allocation - program raspodele
resursa; ~, control - program
kontrole; ~, decision - program
donoenja odluke; ~, development - program razvoja; ~,
diagnostic - dijagnostiki program ; ~, evaluation - program ocenjivanja; ~, inspection - program
provere (inspekcije); ~, maintenance - program odravanja; ~,
optimum - optimalni program; ~,
pilot - eksperimentalni program;
~, production - program proizvodnje; ~, quality-monitoring -

propejrt/y

program kontrole kvaliteta; ~,

repair-and-maintenance - program popravki i odravanja; ~,
safety - program bezbednosti; ~,
standardization - program standardizacije; ~, surveillance program praenja
programmable - programiriv, koji
se moe programirati
programming - programiranje, programirajui
project - projekt, plan, tema, rad,
projektovati, planirati; ~, development - projekt razvoja; ~, final finalni projekt; ~, high-reliability
- projekt visoke pouzdanosti; ~,
special - specijalni projekt; ~,
standard - standardni projekt
projection - projekcija, prikazivanje,
projektiranje, planiranje
projectization - rad na projekju
project-oriented - orijentisan na
projekt, projektno orijentisan
proof - dokaz, proba, provera; otporan, nepropustiv; ~, corroding
- nerajui; ~, design - provera
konstrukcije; ~, maintenance bez potrebe za odravanjem; provera u toku korienja; ~, product
- ispitivanje proizvoda
proofing - ispitivanje, dokazivanje,
provera; dokazivanje nepropustivosti; davanje svojstva nepropustivosti
proofness - nepropustljivost, opornost; ~, moisture-fungus - otpornost na vlagu i plesan; ~,
shock - otpornost na ok
propagation of errors - irenje
greaka, prenoenje (rasprostiranje)
greaka
propert/y - svojstvo, kvalitet; ageing
~ ies - svojstva starenja; ~,
basic - osnovno svojstvo; chemical ~ ies - hemijska svojstva;
~, cold-resisting - svojstvo otpornosti na mraz; creep-rupture
~ ies v. stress-rupture properties ; elevated-temperature ~
ies - svojstva (materijala) na povienoj temperaturi; ~, environmental - svojstvo u uslovima sredine; fabrication ~ ies - svojstva
koja odreuju tehnologiju proiz-

propert/y

1020

vodnje; svojstva izrade; fatigue

~ ies - svojstva zamora; fracture
~ies - svojstva loma, otpornost
razaranju; ~, heat-ageing - svojstvo starenja pod dejstvom toplote;
high-temperature ~ ies - svojstva na visokim temperaturama;
high-temperature mechanical ~
ies - mehanika svojstva na visokim temperaturama; hot ~ ies svojstva na visokim temperaturama;
~, intrinsic - unutranje svojstvo,
sutinsko svojstvo; long-term ~
ies - dugorona (dugotrajna) svojstva; low-temperature ~ ies svojstva na niskim temperaturama;
mechanical ~ ies - mehanika
svojstva; physical ~ ies - fizika svojstva; ~, rustless - svojstvo nerdanja; otpornost na koroziju; ~, stainless - otpornost na
rdanje; ~, statistical - statistiko svojstvo; ~, storage - svojstvo pri lagerovanju; strenght ~
ies - svojstva vrstoe; strength-weight ~ ies - svojstva zavisna
od vrstoe i teine; stress-rupture
~ ies - svojstva otpornosti na istezanje do kidanja; tailor-made
~ ies - svojstva postignuta na
zahtev; technological ~ ies tehnoloka svojstva; tensile ~ ies
- svojstva pri istezanju; otpornost
na istezanje; thermal ~ ies termika svojstva; time-dependent ~ ies - svojstva zavisna od
vremena; ~, undesirable - nepoeljno svojstvo; ~, wear-resisting - otpornost na habanje
proportion - proporcija, udeo, odnos, razmer, deo; ~, average prosean udeo; ~, sample - deo
(proporcija) uzorka
proposal - predlog, sugestija; ~,
contract change - predlog izmene
ugovora; ~, design change (engineering change) - predlog o unoenju izmene u konstrukciju; ~,
development - predlog razvoja
protection - zatita, obezbedenje,
ograda, garancija; ~, anodic anodna zatita; ~, area - zatitna
zona, zona zatite; ~, cathodic -

proving

prove-out

katodna zatita; ~, coating zatita (presvlakom) nanosom; ~,

complete - potpuna zatita; ~,
complete cathodic - potpuna
katodna zatita; ~, contact kontaktna zatita; ~, corrosion zatita protiv korozije; ~, cover zatitna kapa, zatitna hauba; ~,
dual - dvojna (kombinovana) zatita (nanos i katodna zatita); ~,
earth(ing) - zatitno uzemljenje;
~, electrolytic - elektrolitika
zatita; ~, error - zatita od
erozije; ~, error - spreavanje
pogreke (greke); ~, full - potpuna (kompletna) zatita; ~, galvanic - galvanska zatita; ~,
ground v. protection earth(ing);
~, indoor - zatita unutar prostorija; ~, initial - zatita na
poektu, poetna zatita; ~, local
- mesna (lokalna) zatita; ~, mechanical - mehanika zatita; ~
of inventors - patentna (pronalazaka) zatita; ~, overall - potpuna zatita; ~, overheating zatita od pregrevanja; ~, overload (overpower) - zatita od
preoptereenja;
~, overtemperature - zatita od pregrevanja; ~,
rust - zatita od re; ~, sacrificial - zatita galvanskim anodama; ~, chock - zatita od oka;
~, sole - osnovna zatita; ~,
suit - zatitno odelo; ~, temporary - vremenska zatita; ~,
thermal - toplotna zatita; ~,
vibration - zatita od vibracija;
~, weather - zatita od vremena
(atmosferskih uticaja)
protective - zatitan, obezbedujui
prototype - prototip, obrazac, model; ~, developmental - model
razvoja, prototip razvoja; ~, experimental - eksperimentalni prototip; ~, preproduction - maketa,
prototip pretproizvodnje; ~, production - proizvodni prototip,
prototip proizvodnje
proved in service - dokazan u
upotrebi
prove-out - provera; ~, final finalna (krajnja) provera

1021

proving - dokazivanje, dokazujui

provision - uslov, provizija, opskrbljenje, snabdevanje, obezbedenje
proimate - najblii, neposredan
pseudorandom - pseudoproizvoljni,
pseudosluajan
publication - publikacija, izdanje,
objavljivanje

put

punishment - kazna, teki uslovi

rada
put - staviti, postaviti, izraziti, formulisati; to ~ back - vratiti,
odloiti; to ~ forward - izneti,
predloiti; to ~ into operation
(into use) - pustiti u rad; to ~ on
test - staviti na ispit

quality

Q
quad - elementarni kvadratni deo
qualification - kvalifikacija; provera; strunost; ocena; ~, environmental - kvalifikacija sredine; ~,
equipment - provera pogodnosti
opreme; ~, process - provera
procesa
qualify - kvalifikovati, oceniti, zadovoljiti
qualitative - kvalitativan
quality - kvalitet, vrsta; svojstvo,
osobina; klasa tanosti; ~, acceptable - prihvatljiv kvalitet; ~,
average incoming - proek ulaznog kvaliteta; ~, average outgoing - prosean kvalitet opreme;
~, bad - rav kvalitet; ~, best najbolji kvalitet; ~, consistent postojani kvalitet; ~, contract kvalitet ugovoren ugovorom, ugovoreni kvalitet; ~, delivery - kvalitet isporuke; ~, directly measurable - direktno meriv (izmeriv)
kvalitet; ~, economic - ekonomski uslovljen (stepen, nivo)
kvaliteta; ~, enduring - izdrljivost, otpornost na habanje; ~,
equal in - istog kvaliteta; ~,
expected - oekivani kvalitet; ~,
fair average - prilino prosean
kvalitet; ~, first - prva klasa; ~,
first-rate - prvorazredno svojstvo;
~, functional - funkcionalno svojstvo; ~, good - dobar kvalitet; ~,
good marketable (good merchantable) - dobar' komercijalni

kvalitet; kvalitet koji se dobro prodaje; ~, handling - kvalitet rukovanja, tehnoloko svojstvo; ~,
heat-resistant - kvalitet otporan
na toplom; ~, high - visoki kvalitet; ~, immediate - neposredno
izmeriv kvalitet; ~, indifference kvalitet na kome je rizik potrebe
jednak riziku izrade; ~, inferior inferiorniji kvalitet, slabiji kvalitet;
~, inherent - inherentan kvalitet,
prisutan kvalitet datog proizvoda;
~, initial - poetni kvalitet; ~,
keeping - kvalitet uvanja; ~,
midspecification - srednji kvalitet po specifikaciji; ~ of conformance - stepen zadovoljenja
uslova; ~ of design - kvalitet
konstrukcije; ~ of distribution kvalitet distribucije, svojstvo raspodele; ~ of item - kvalitet
proizvoda; ~ of manufacture kvalitet proizvodnje (izrade); ~
of sample - kvalitet uzorka; ~
of service - kvalitet servisa; kvalitet opsluivanja; ~ of work kvalitet rada; ~, optimal (optimum) - optimalni kvalitet; ~,
outgoing - nivo izlaznog kvaliteta;
~, poor in - slabog kvaliteta; ~,
present - postojei kvalitet, prisutni kvalitet; ~, process average
- proseni kvalitet (iz datog piocesa); ~, production - kvalitet
proizvodnje; ~, shipped - otpremljeni kvalitet; ~, standard -

1023

standardni kvalitet; ~, storage v.

keeping quality; ~, superior in
- superiornijeg kvaliteta; ~, technical - tehniki kvalitet; ~, to upgrade the - poveati kvalitet; ~,
top - najbolji kvalitet; ~, uniform
- jednoobrazni kvalitet; ~, utilization - kvalitet upotrebe; ~,
wearing - otpornost na habanje
qualmation - automatsko odreivanje kvaliteta
quantile - kvantil
quantitative - kvantitativan
quantity - kvantitet, koliina, veliina; parametar; ~, batch - veliina (koliina) are; ~, chance sluajna veliina; ~, contracted ugovorena koliina; ~, controlled
- kontrolisana veliina; ~, economic batch - najekonominija
veliina partije; ~, economic manufacturing v. economic production quantity; ~, economic
order - najekonominija veliina
porudbine; ~, economic production - najekonominiji obim
proizvodnje; ~, economic purchase - najekonominija koliina
kupovine; ~, minimum cost najekonominija koliina; koliina
uz minimalne trokove; ~, observed - eksperimentalno ocenjena
veliina; ~, on-hand - koliina
pri ruci (na raspolaganju); ~,
optimum batch - optimalna ve-

quotient

liina partije; ~, optimum order

-optimalna veliina porudbine; ~,
order - naruena koliina, koliina iz porudbine; ~, production - obim (koliina) proizvodnje;
~, purchase - veliina kupovine;
~, run - koliina proizvoda, koliina izraena u toku jednog radnog perioda (vremena); ~, write-off - koliina za otpis
quantity-built - serijski izraen
quantum - kvant, zbir, koliina,
veliina, mera, iznos; ~ of output obim (mera, koliina) proizvodnje;
~ of time - deo vremena
quartile - kvartil
quasi-range - kvaziraspon
quasi-redundancy - kvaziizlinost
question - pitanje; sumnjati; ~,
closed-ended - pitanje na koje
je mogue dati jedinstveni (zajedniki) odgovor
queue - red, niz, obrazovati red
queuee - zahtevi razvrstani po redosledu
queueing - obrazovanje redova, ekanje na opsluivanje
quiescent - u mirovanju, neradei,
koji ne radi
quieting - obezbeenje
beumnog
rada
quotient - kvocijent; deo, udeo,
odnos, koliinik; ~, critical kritini kvocijent; ~, extremal ekstremalni kvocijent

range

R
rack - stalak, stelaa, polica, postolje
radioexamination - radiografsko ispitivanje (ili kontrola), rendgenoskopija
radiograph - radiograf, rendgenski
snimak
radiography - radiografija
radiomateriology - rendgenska defektoskopija
radioscopy - rendgenoskopija
radix - osnova, osnovni obim izbora pri ispitivanju
ramp - izmena po zakonu linearnosti
(linearnom zakonu)
random - proizvoljan, sluajan, bez
reda
randomization - randomizacija; sluajni poloaj; ista mogunost biranja bilo kog elementa
randomized - randomiziran
randomness - proizvoljnost, sluajnost, bez poretka
range - raspon, irina, rastojanje,
dijapazon, kolebanje u odreenim
granicama, sfera, oblast; ~, acceptable environmental - raspon
promene uslova sredine; ~, acceptable quality - raspon prihvatljivog kvaliteta; ~, average prosean raspon; ~, capacity irina kapaciteta; ~, distribution
- raspon distribucije; ~, doubtful
- sumnjivi raspon (cd 1% do 5%
pouzdanosti); ~, economic batch
(economic lot) - raspon najekonominije veliine partije (lota,

are); ~, effective - efektivan raspon, radni dijapazon, radni deo

skale; ~, environmental - raspon
promene uslova sredine; ~, error
- raspon greke; ~, interdecile interdecijalno rastojanje; ~, interquartile - interkvartilno rastojanje;
~, inventory - raspon promene
koliine zaliha; ~, least significant - interval najmanjeg znaaja;
~, mean - srednji raspon; -,
moving - klizni raspon; ~, natural tolerance - raspon prirodne
tolerancije, prirodna oblast dozvoljenih veliina; ~ of applicationoblast primene, raspon aplikacije;
~ of observation - irina posmatranja; ~ of reliability - raspon
pouzdanosti; ~ of use - oblast
upotrebe; ~ of variability raspon promenljivosti; ~ of variable - raspon menjanja promenljive; ~, operaitng (operation) radni dijapazon, eksploatacioni raspon; ~, process - irina procesa,
oblast promene kvaliteta pri datom procesu proizvodnje; ~, rated
- nominalni (deklarisani) raspon;
~, reduced - smanjeni raspon; ~,
reproducibility - raspon reproduktivnosti; ~, safe - raspon bezbednosti; ~, sample - odstojanje
uzoraka, raspon uzimanja uzoraka;
~, semi-interquartile - polukvartilno rastojanje; ~, significant - znaajan raspon; ~, stan-

1025

dardized - standardizovani raspon;

~, studentized - studentizovani
raspon; ~, tabled - tablica raspona; ~, tolerance - raspon tolerancije; ~, variation - raspon
promene; ~, wide - iroki raspon;
~, working - radna irina, radni
raspon
rank - klasifikovati, rangirati, urediti; rang, raspored (po znaaju
itd.), klasifikacija
ranking - rangiranje, rasporeivanje,
rasporeujui; ~, criticality rasporeivanje po vanosti
rate - brzina, obim, stepen, iznos,
cena, ocena, intenzitet; oceniti,
vrsta, klasa, klasifikovati; ~, abort
- stepen promaaja, intenzitet kvarova; ~, acceptable degradation
- prihvatljiva brzina degradacije
(pogoranja); ~, acceptable failure (acceptable hazard) - prihvatljiva brzina kvarova (opasnosti);
~, acceptable malfunction dozvoljena uestalost neispravnog
funkcionisanja; ~, acceptance brzina prijema, obim prijema; ~,
acceptance failure - brzina kvarova kod prijema; ~, accident uestalost nesrenih sluajeva; ~,
accuracy - stepen preciznosti (tanosti); ~, ageing - brzina starenja; ~, age-wear-specific failure - uestalost kvarova koja zavisi od vremena upotrebe i stepena
istroenosti; ~, allocated failure
- obim pronaenih kvarova; ~,
allocated repair - obim izvrenih
(predvienih) remonta; ~, anticipated failure (application failure) - oekivani intenzitet pojave
kvarova (kvarova pri upotrebi);
~, arrival v. input rate; ~,
attrition - stepen (brzina) usitnjavanja; ~, catastrofic failure
- obim katastrofalnih kvarova; ~,
chance failure - uestalost sluajnih kvarova; ~, collective failure - opta uestalost kvarova; ~,
component change - uestalost
zamene komponenti; ~, component failure - uestalost kvarova
(otkazivanja) komponenti; ~, condemnation - obim karta; ~,
65 Renik

rate
constant - postojani obim, postojana brzina; ~, constant service - obim postojane upotrebe; ~,
corrected - obim ispravljenih, broj
korigovanih; ~, corrosion - obim
(stepen) korozije; ~, cost - iznos
trokova; obim trokova (pri upotrebi); ~, crack propagation brzina irenja prskotine; ~, cumulative failure - ukupna brzina
kvarova; ~, damage - obim tete,
stepen oteenja; ~, decreasing
failure - opadajua brzina (pojave)
kvarova; ~, degradation failure
- intenzitet (uestalost) postepenih
kvarova; ~, departure - obim
odstupanja, uestalost otpreme; ~,
downtime - stepen stanja; ~,
electronic operating failure uestalost kvarova u elektronskoj
aparaturi u toku rada; ~, error uestalost pojave greaka; ~, failure - obim kvarova; ~, false
alarm - uestalost lanih uzbuna;
~, fault - stepen (obim) greke,
uestalost kvarova; ~, field usage
failure - uestalost kvarova kod
upotrebe u spoljnim uslovima; ~,
general failure v. collective failure rate; ~, hazard - obim
(stepen) opasnosti; ~, in-commission - stepen spremnosti (za
rad); ~, increasing failure poveana uestalost kvarova; ~,
initial failure - intenzitet poetnih
kvarova; ~, input - intenzitet
ulaska (unoenja podataka); ~,
instantaneous failure - obim trenutnog kvara; ~, interruption uestalost prekida; ~, inventory
carrying charge - trokovi dranja zaliha; ~, limiting failure granina uestalost kvarova; ~,
load - veliina (stepen) optereenja;
~. maintenance (action) - stepen
odravanja; ~, malfunction uestalost neispravnog funkcionisanja; ~, maximum repair maksimalna uestalost popravki (remonta); ~, mean failure - srednja
uestalost kvarova; ~, mean repair - srednja uestalost popravki
(remonta); ~, memoryless failure (memoryless hazard) -

rate

1026

rated

uestalost kvarova bez kasnijih posspecified - dati (specificirani) steledica; ~, merit - indeks kvapen (ili obim); ~, standard failiteta; ~, mission success - inlure - standardna uestalost kvadeks (stepen) uspeno obavljenih
rova; ~, stock depletion - obim
zadataka; ~, monotone failure rashodovanih zaliha; ~, stoppage
monotono promenljiv intenzitet kva- intenzitet zaustavljanja (prestanka
rova; ~, nominal failure - norada); ~, storage - obim zaliha;
minalna uestalost kvarova; ~,
~, storage failure - stepen (ili
observed failure - uoena uesuestalost, obim) kvarova kod usklatalost kvarova; ~, obsolence ditenja; ~, structure failure stepen zastarelosti; ~, occupance stepen otkazivanja strukture; ~,
koeficijent zauzetosti; ~ of change
survival - stepen rada bez kvarova;
- brzina promene; ~ of deprecia~, target (optimum) failure tion - stepen amortizacije; ~ of
zadata optimalna uestalost kvagrowth - brzina rasta; ~ of ocrova; ~, total failure v. colleccurence - brzina nastajanja (potive failure rate; ~, upper crijavljivanja dogaaja;) ~ of output
tical failure - gornja kritina ues- obim izlaza; ~ of rise - stepen
talost kvarova; ~, usage - stepen
porasta (poveanja), stepen peupotrebljivosti; ~, utilization njanja krive; ~ of use - stepen
obim iskorienosti, stepen iskoriprimene (upotrebe); ~, optimum
enosti; ~, variable sampling failure - optimalna uestalost kvapromenljiva uestalost uzimanja uzorova; ~, overflow - stepen (obim)
raka; ~, variable service - propreliva (broj cifara u prikazu posle
menljiva uestalost servisiranja (opneke matematike radnje); ~, presluivanja); ~, wastage - obim
ventive maintenance - obim prerastura; ~, wear(-out) - stepen
ventivnog odravanja; ~, probaistiranja, obim habanja; ~, wearbility - stepen verovatnoe; ~,
-out failure - uestalost kvarova
production - stepen proizvodnje,
usled habanja; ~, wear-out reobim proizvodnje; ~, ready placement - uestalost kvarova
stepen spremnosti, obim gotovih
usled habanja
proizvoda; ~, redundancy - obim
rated - nominalan, proraunski, prosuvinosti; ~, reject - obim (stejektni, ocenjen
pen) kartova (kartiranja); ~, rerating - nominalna svojstva, ocena,
jectable hazard - uestalost kvakarakteristike iz atesta, klasa, razrova .na kojoj postoji opasnost odred, kapacitet, snaga, procena; ~,
bacivanja; ~, rejection v. reject
accuracy - stepen tanosti; ~,
rate; ~, removal - uestalost
crane - nominalna nosivost krana;
zamene delova; ~, renewal ~, merit - ocena kvaliteta; ~,
uestalost obnavljanja; ~, repair normal - normalna ocena; ~ of
uestalost popravki; ~, replacean instrument - nominalni opseg
ment - uestalost zamena; ~,
mernog instrumenta; ~ of fuel resource expenditure - brzina
ocena kvaliteta goriva; ~, output utroka (rashodovanja) resursa; ~,
ocena proizvodnosti; ~, perforrestorability - stepen mogunosti
mance - ocena performanse; ~,
vraanja u prethodno stanje; ~,
quality-klasa kvaliteta; ~, service
rusting v. corrosion rate; obim
- ocena servisa, eksploataciona mo(stepen) ranja; ~, sample (sampgunost; ~, standard - standardna
ling) - uestalost uzimanja uzoraka;
klasa
~, scrape - obim otpisivanja; ste- ratio - odnos, proporcija, stepen,
pen otpada; ~, service - obim
koeficijent; ~, abuse - stepen
servisa, uestalost opsluivanja; ~,
zloupotrebe, duina vremena u koshortage - obim (stepen) deficijem na predmet deluju krajnje netarnosti (nedostatka na tritu); ~, i
povoljni uslovi; ~, accelerated

ratio

1027

test - stepen pootrenja uslova kod

prinudnog (ubrzanog) testa (ispitivanja, probe); ~, availability
- stepen mogunosti nabavke, stepen spremnosti; ~, benefit-cost
- odnos rentabilnosti trokovi,
koeficijent rentabilnosti; ~, control - stepen kontrole; ~, corerlation - korelacioni odnos, odnos korelacije; ~, cost - odnos (stepen)
trokova; ~, cost-effectiveness koeficijent
efektivnosti
trokova
(cene);*~, cost-reliability - odnos
trokovi-pouzdanost; ~, cycle ciklusni odnos; ~, dependability
- stepen pouzdanosti; ~, distribution - koeficijent distribucije;
~, downtime - proporcija vremena stajanja; ~, effectiveness koeficijent efektivnosti;
~, endurance - stepen izdrljivosti;
~, failure mode frequency odnos frekvencije kvarova odreene
vrste; ~, fatigue - koeficijent
zamora; ~, frequency - koeficijent frekvencije; ~, light replaceable assembly - deo lako zamenljivih sklopova; ~, likelihood stepen verovatnoe (slinosti); ~,
load - stepen optereenja; ~, log-likelihood - logaritamski odnos
verovatnoe (slinosti); ~, maintenance - stepen odravanja; ~,
maintenance cost - stepen trokova (kotanja) odravanja; ~,
man-hour - odnos ovek-as, odnos trokova prema izdacima za
remont; ~, mean-life - koeficijent srednjeg veka trajanja; ~,
Mills - Milsov cdnos; ~, misapplication - deo nepravilno upotrebljenih proizvoda; ~, mission success - stepen uspeno obavljenih zadataka; ~, moment - odnos momenata; ~, mortality - intenzitet
kvarova; ~ of extreme values odnos ekstremnih vrednosti; ~,
operability - stepen radne sposobnosti, stepen operativnosti; ~,
output-input - odnos ulaz-izlaz;
~, price-life - odnos cena-trajanje; ~, quick replaceable assembly - koeficijent (odnos) brzo
zamenljivih sklopova; ~, restora-

reason

bility - stepen rekuperacije; ~,

sequential probability - redosledni (sledei) kriterijum odnosa
verovatnoe; ~, serviceability koeficijent spremnosti za rad; ~,
standardized mortality - standardizovani odnos kvarova; ~,
up-time - odnos vremena u radnom stanju; ~, utilization - koeficijent korienja; ~, variance odnos varijanse (disperzije)
ratten - pokvariti
reach - postii, dostii, obuhvatiti,
dostii; protezanje, radijus dejstva
reactor - prigunica, reakcioni aparat, nuklearni reaktor, reaktor; ~,
celle - elija u reaktoru; ~, control - upravljanje (regulacija) reaktora; ~, core - zona reaktora,
zona cepanja; ~, engineering reaktorska tehnika; ~, envelope omota reaktora; ~, feed - punjenje reaktora; ~ for irradiation
- reaktor za ozraivanje; ~, fuel reaktorsko gorivo; ~, loading punjenje reaktora; ~, material materijal za reakter; ~, plant nuklearne postrojenje; ~, power snaga reaktora, energetski reaktori;
~, safety - reaktorska bezbednost;
~, shell - omota reaktora
readiness - spremnost, gotovost; ~,
operation - spremnost za rad; ~,
operational - operativna gotovost;
~, service - spremnost za upotrebu, eksploataciona gotovost
reading - oitavanje, prikaz, vrednost (na skali), pokazatelj
readout - oitavanje, prikaz
ready - spreman, gotov, pripremljen
realizability - ostvarivost, mogunost realizacije, ispunjivost
realization - realizacija, ispunjavanje,
izvravanje; ~, arbitrary - arbitrana (proizvoljna) realizacija; ~
of experiment - realizacija eksperimenta; ~, technical - tehnika
realizacija
reallocation - preraspodela
rearrangement - prerasporedivanje,
rekonstrukcija
reason - razlog, osnova; ~, external
- spoljni razlog; ~, internal unutranji razlog

reasonable

1028

reasonable - razuman, umeren, opravdan

rebuilder - lemonter, remontni ureaj
rebuilding - ponovna izgradnja,
prepravljanje, remont
recalibration - ponovno badarenje
(kalibriranje)
recall - opziv, vraanje
receivable - pogodan za prijem
received - primljen
recheck - ponovna provera, izvriti
ponovnu proveru
reclaim - ispraviti, rekuperirati, pripremiti za ponovnu upotrebu, najaviti reklamaciju
reclamation - reklamacija
recleaning - ponovno ienje
recognition - priznavanje, raspoznavanje, upoznavanje, cenjenje
recommendation - preporuka
reconditioning - remont, dovoenje
u ispravno stanje
reconstruction - rekonstrukcija
recontrol - ponovna kontrola, prekontrolisati
record - zapis, beleka, zapisnik,
protokol, zabeleiti, zapisati, registrovati; ~, accurate - taan
zapisnik; ~, curernt stock-zapisnik o tekuim zalihama; ~,
expenditure - zapis o rashodima;
~, inspection - zapisnik o kontroli, protokol o pregledu; ~, inspection-and-maintenance - kartica o kontroli i odravanju; ~,
item - popis stavki, predmetni
registar po stavkama; ~, maintenance-inspection - kartica o odravanju i pregledu; ~, modification - zapisnik (protokol) o modifikaciji; ~, order delivery kartica o isporuci porudbine; ~,
performance - protokol o performansi, graf radnih karakteristika;
~, quality - zapisnik o kvalitetu;
~, running - tekui zapisnik; ~,
sampling inspection - zapisnik
o registrovanju uzoraka za kontrolu
prijema; ~, stock - zapisnik o
zalihama; ~, stocktaking - inventarni zapisnik, zapisnik o popisu;
~, test - protokol o ispitivanju; ~, j

redundancy

utilization - protokol o upotrebi

(korienju)
recorder - pisa, rekorder, registru
jui ureaj; ~, idle time - rekorder vremena stajanja (nekorienja);
~, productive time - rekorder
produktivnog (proizvodnog) vremena; ~, trouble - rekorder
neispravnosti
recording - beleenje, zapisivanje,
registrovanje, beleei, registrujui
recover - povratiti se, rekuperirati,
recover - povratiti se, rekuperirati,
vratiti se (u neko stanje)
recoverable - oporavljiv, povratljiv,
viestruko primenljiv, popravljiv
recovery - dobijanje natrag, rekuperacija, vraanje, oporavljanje; ~,
by-product - iskoriavanje nusproizvoda
rectangle - pravougaonik
rectification - rektifikacija, popravljanje (uklanjanje nedostataka),
ispravka odstupanja
recurrence - vraanje, ponovno javljanje; ~, failure - ponovno javljanje kvara
recurrent (recursive) - rekurentan,
povratan
recycle - recirkulacija, recirkulisati,
obaviti proveru
redesign - izmeniti konstrukciju,
ponovo projektovati, izmena konstrukcije
reduction - redukcija, smanjenje,
snienje; saimanje, preobraaj (poredundancy - suvinost, izlinost,
obilje, viak, rezerva; ~, active aktivna rezerva, rezerva za zamenu;
~, active automatic switchable
- rezerva za zamenu sa automatskim ukljuivanjem; ~, active
command switchable - iezerva
za zamenu sa ukljuivanjem na
komandu; ~, active-parallel kombinovana rezerva; ~, active
switching - rezerva za zamenu
sa ukljuivanjem, rezerva sa aktivnim ukljuenjem; ~, automatic automatska rezerva; ~, built-in ugraena rezerva; ~, circuit rezervno kolo; ~, command switchable - rezerva sa ukljuenjem na

redundancy

1029

komandu; ~, complete - potpuna

(kompletna) rezerva; ~, compounded - sloena rezerva; ~,
constant - stalna rezerva; ~,
design - rezerva delova konstrukcije; ~, distributed - raspodeljena rezerva; ~, duplex - dupliranje rezerve; ~, equal reliability
- rezerva jednake (iste) pouzdanosti;
~, fixed - fiksirana rezerva; ~,
full - potpuna rezerva; ~, functional - funkcionalna rezerva; ~,
gate connector - rezerva po emi
prebacivaa; ~, high-level - viestruka rezerva; ~, inherent razdelna rezerva; ~, inspection suvinost kontrole; ~, light-duty
- rezerva za laki reim; ~, load-sharing - rezerva za deobu optereenja; ~, logic-gate - rezerva
za logiku emu; ~, majority(-voted) - rezerva veine, majoritetna rezerva; ~, modified m a jority(-voted) - modifikovana majoritetna rezerva; ~, modular modularna rezerva; ~, Moore- Shannon - rezerva po Mur-enonovoj emi; ~, multiple(-line) - viestruko (na vie linija)
rezervisanje; ~, n-tuple - n-puta
rezervisanje; ~, operative v. parallel redundancy; ~, optimal
(optimum) - optimalna rezerva;
~, parallel - rezerva u optereenom stanju; ~, parallel-sequential (parallel-series) v. active-parallel redundancy; ~, partial - delitnina rezerva; ~, partially active - delimino aktivna
rezerva; ~, partial-system - delimino rezervisanje elementa sistema; ~, parts - rezerva delova;
~, passive - pasivna rezerva; ~,
perfect - idealna rezerva; ~,
practical - praktina rezerva; ~,
random - proizvoljna rezerva; ~,
reiterative - viestruko rezervisanje; ~, sequential (series) v.
active redundancy; ~, single jednokratna rezerva, dupliranje; ~,
standby v. active redundancy;
~, standby automatic switchable v. active automatic switchable redundancy; ~, standby

region

command switchable v. active

command switchable redundancy; ~', stressed v. parallel
redundancy; ~, subassembly rezervisanje podsklopa; ~, switchable (switching) - rezervisanje
sa ukljuivanjem; ~, system rezervisanje sistema, rezerva sistema;
~, three-component dvokratno (dvostruko) rezervisanje;
~, three-fold - trostruko rezervisanje; ~, time - rezerva vremena, rezervisanje sa vremenom
(programskim) ukljuivanjem; ~,
triple (triplicated) v. three-fold
redundancy; ~, two-fold v.
three-component
redundancy;
~, voting - rezervisanje prema
emi glasanja; ~, without renewal (without repair) - rezerva
bez obnove (popravke); ~, with
renewal (with repair) - rezerva
sa obnavljanjem (popravkom); ~,
whole-system - rezerva celog sistema, rezervisanje celog sistema
redundant - suvian, u viku, obilat,
rezervni
redundantized - rezervisan
redundantly - sa rezervom
reentry - ponovno upisivanje
reequipment - zamena opreme
reference - referensa, preporuka;
obavetenje, veza, odnos
refine - preistiti, poboljati
refinement - preiavanje, poboljanje kvaliteta, oplemenjivanje
refit - remont, ponovno upasovavanje,
ponovo opremiti, zameniti istroenu
opremu
reflectoscope - reflektujui defektoskop
reform - reformirati, preoblikovati,
ispraviti, reforma, poboljanje
refreshment
osveenje, manji
remont
refuse - odbaciti, odbiti, kartirati;
kart, otpad, otpadak
regime - reim (rada)
region - region, oblast, zona; ~,
admitted - odobrena oblast, oblast dozvoljenih veliina; ~, confidence - oblast pouzdanosti (poverenja;) ~, ctirical - kritina
oblast; ~, doubtful - sumnjiva

region

1030

oblast; ~, error - oblast greaka;

~, good v. admitted region; ~,
infeasible - oblast nedozvoljenih
veliina; ~, optimal - optimalna
oblast; ~, prohibited v. infeasible region; ~, similar slina oblast
regression - regresija; ~, analytic
- analitika regresija; ~, average
- prosena regresija; ~, conditional - uslovna regresija; ~, estimated - procenjena regresija; ~,
exponential - eksponencijalna reg
resija; ~, individual - individualna regresija; ~, internal interna (unutranja) regresija; ~,
lag - regresija sa zakanjenjem
argumenata; ~, linear - linearna
regresija; ~, monotone - monotona regresija; ~, net - ista regresija; ~, nonlinear - nelinearna
regresija; ~, partial - parcijalna
(delimina) regresija; ~, strainght-line - linearna regresija; ~, true prava regresija
regressor - nezavisna promenljiva
u ravni (na nivou) regresije
regrouping of lot - pregrupisanje
partije (proizvoda)
regular - normalan, regularan, pravilan
regulation - odredba, pravilo, uputstvo, tehniki uslovi, upravljanje,
regulisanje; ~, construction-and-use - uputstvo za montau i upotrebu; ~, equipment - uputstvo
za korienje opreme; ~, maintenance - uputstvo za odravanje; ~,
safety - uputstvo za bezbednost;
~, service - uputstvo za servis
(opsluivanje); ~, storage - uputstvo za lagerovanje; ~, technical
- tehniko uputstvo; ~, testing uputstvo za ispitivanje
rehabilitation - rekonstrukcija, remont, popravka
reinforced - armiran, sa povienom,
vrstoom
reinspection - ponovna provera,
ponovna kontrola
reject - kart, odbaeni proizvod,
odbaciti, kartirati
rejected - kartiran, odbaen, neprimljen

remedial

rejection - kartiran je, odbacivanje,

neprimanje; ~, final - finalno
kartiranje; ~ of batch - odbacivanje-partije; ~ of lot - kartiranje (odbijanje) lota (partije)
rekitting - zamena kompleta
relation - odnos, relacija, veza; ~,
direct - direktni odnos; ~, order odnos reda; ~, preference odnos preferencije
relationship - odnos, zavisnost, veza,
srodnost, povezanost; ~, empirical - empirijski odnos; ~, exponential - eksponencijalna zavisnost; ~, functional - funkcionalna zavisnost; ~, linear - linearna zavisnost; ~, probability odnos verovatnoe; ~, recursion odnos rekurentni; ~ ,regressional regresiona zavisnost, izjednaavanje
regresije
release - osloboditi (npr. materijal
za upotrebu), resiti, pustiti, putanje (npr. proizvodnje), oslobaanje
relevant - relevantan, od znaaja,
vaan
reliability - pouzdanost, verovatnoa rada bez kvarova, sigurnost
u radu; ~, absolute - apsolutna
pouzdanost; ~, acceptable - prihvatljiva pouzdanost; ~, achievable
- dostina pouzdanost; ~, achieved - postignuta pouzdanost; ~,
actual - stvarna pouzdanost; ~,
age-independent - pouzdanost nezavisna od starosti; ~, flight pouzdanost u letu; ~ of device pouzdanost ureaja; ~ of product
- pouzdanost proizvoda; ~ of
service - pouzdanost u upotrebi;
~, zero - nula pouzdanost
reliability-conscious - osmiljen za
obezbedenje pouzdanosti
reliable - pouzdan, siguran
reliance - oslanjanje, pouzdanje, poverenje, oslonac
reloading - ponovno punjenje, ponovno optereenje
rel-variance - odnos disperzije prema
kvadratu matematikog odstupanja
remanufacturing - ponovna izrada, preradivanje
remeasurement - ponovno merenje
remedial - za popravku

removal

1031

removal - uklanjanje, zamena; ~,

premature - prevremena zamena;
~, preventive - preventivna zamena
renege - izvoenje iz sistema do
kraja opsluivanja
renew - obnova, zamena, zameniti,
obnoviti
renewable - zamenljiv, koji se moe
obnoviti, obnovljiv
renewal - obnavljanje, zamena novim (delom); ~, average - proseno obnavljanje; ~, component
- obnavljanje komponenti; ~, scheduled - planirano obnavljanje; ~,
total - potpuno obnavljanje; ~,
unscehuled - neplanirano obnavljanje
renovation - modernizacija, rekonstrukcija, renoviranje
reoperate - ponovno koristiti
reorder - ponovo naruiti
reordering - ponovno naruivanje
repair - popravka, ispravka, remont,
popraviti, ispraviti, remontirati
repeatability - ponovljivost
repetition - ponavljanje
replace - zameniti
replaceability - zamenljivost, mogunost zamene
replaceable - zamenljiv
replacement - zamena; ~, equipment - zamena opreme; ~,
free - besplatna zamena; ~, immediate - hitna zamena; ~
initial - poetna zamena; ~
in-situ - zamena na licu mesta
~, partial - delimina zamena; ~
parts zamena delova; ~, periodic periodina zamena; ~
planned - planirana zamena; ~
preventive - preventivna zamena
~, routine - rutinska zamena; ~
schedule - planska zamena; ~
service - zamena u toku upotrebe
zamena pri servisu; ~, wear-out zamena usled habanja
replacer - instrument za zamenu
replenish - popuniti, obnoviti, dopuniti
replenishment - popunjavanje, obnavljanje, dopunjavanje, popuna;
~, routine - rutinsko dopunjavanje

report

replica - replika, duplikat, kopija,

odgovor
replicate - ponoviti, kopirati
replication - ponavljanje pregleda,
replika, ponavljanje, kopija
replotting - ponovna izrada grafikona (na bazi podataka)
report - izvetaj, saoptenje; izvestiti, saoptiti; ~, accept-reject izvetaj o prijemu i odbijanju; ~,
accident - izvetaj o nesrenom
sluaju; ~, contract status - izvetaj o statusu ugovora (o toku
ispunjenja ugovora); ~, corrective action - saoptenje o korektivnoj akciji; ~, damage - izvetaj o teti; ~, defect - izvetaj o
neispravnosti; ~, defective material - izvetaj o neispravnom materijalu; ~, design apprortionment - izvetaj o raspodeli zadate
vrstoe na elemente konstrukcije;
~, design approval test - izvetaj o ispitivanju izvrenog radi
odobrenja konstrukcije; ~, discrepancy - izvetaj (protokol) o
odstupanjima; ~, engineering tehniki izvetaj; ~, engineering
malfunction - izvetaj o tehnikoj
neispravnosti; ~, evaluation izvetaj o proceni; ~, factory
failure - izvetaj fabrike o kvarovima; ~, factory inspection izvetaj o kontroli u fabrici, fabriki izvetaj o kontroli; ~, failure
- izvetaj o kvaru; ~, failure
analysis - izvetaj o analizi kvara;
~, failure-and-rejection - izvetaj o kvarovima i kartiranju; ~,
failure diagnosis - izvetaj o dijagnozi kvarova; ~, failure identification - izvetaj o identifikaciji
kvarova; ~, fault - izvetaj o
greki; ~, field failure - izvetaj
o kvaru na mestu korienja; ~,
field reliability - izvetaj o pouzdanosti na mestu korienja; ~,
field service - izvetaj o radu na
mestu korienja; ~, field trouble - izvetaj o problemu na
mestu korienja; ~, final - finalni izvetaj; ~, final reliability
- finalni izvetaj o pouzdanosti; ~,
general - opti izvetaj; ~, hot-

report

1032

representativeness

line - izuzetno saoptenje; ~,

assessment - izvetaj o oceni pouzinitial technical - poetni (prvi)
danosti; ~, reliability data tehniki izvetaj; ~, initial troizvetaj sa podacima o pouzdanosti;
uble - izvetaj o poetnom prob~, reliability demonstration lemu; ~, instrumentation - izizvetaj o demonstraciji pouzdavetaj o instrumentaciji; ~, intranosti; ~, reliability engineering
-company - unutranji (interni)
analysis - izvetaj o analizi tehfabriki izvetaj; ~, inventory nike pouzdanosti; ~, reliability
izvetaj o zalihama; ~, mainteevaluation-izvetaj o procenjivanju
nance - izvetaj o odravanju; ~,
pouzdanosti; ~, reliability premaintenance irregularity - izdiction analysis - izvetaj o
vetaj o nepridravanju rokova odranalizi predskazanja bezbednosti;
avanja; ~, monthly percent
~, reliability program control defective - meseni izvetaj o proizvetaj o kontroli za program obezcentu karta; ~, monthly product
bedivanja pouzdanosti; ~, reliand process quality - meseni
ability program status - izvetaj
izvetaj o kvalitetu proizvoda i teho statusu programa za obezbeinolokog procesa; ~ of invenstivanje pouzdanosti; ~, reliability
gation - izvetaj o istraivanju (naprogress - izvetaj o progresu
unoistraivakom radu); ~, opena obezbeenje pouzdanosti; ~,
rating cost - izvetaj o trokovima
reliability trouble - izvetaj o
eksploatisanja; ~, operating time
problemu sa pouzdanou; ~, re- izvetaj o radnom vremenu (vremoval (replacement) - izvetaj
menu, rada); ~, operational o zameni; ~, service trouble izvetaj o korienju; ~, operaizvetaj o problemu pri korienju;
tional-and-maintenance - izve~, situation (status) - izvetaj
taj o korienju i odravanju; ~,
o situaciji (statusu); ~, stock
operations - izvetaj o operaciavailability - izvetaj o raspojama; ~, overhaul - izvetaj o
laganju zaliha; ~, stock status kapitalnom remontu; ~, prelimiizvetaj o statusu (stanju) zaliha; ~,
nary survey - preliminarni izsummary - zbirni izvetaj; ~,
vetaj o pregledu, izvetaj o presurvey - izvetaj o proveri; ~,
liminarnom proveravanju; ~, pretechnical - tehniki izvetaj; ~,
liminary test - izvetaj o prelitechnical inspection - izvetaj o
minarnom ispitivanju; ~, program
tehnikoj kontroli; ~, test - izcost - saoptenje o trokovima (izvetaj o ispitivanju; ~, test-equdacima za) programa; ~, progress
ipment error-analysis - izvetaj
o analizi neispravnosti opreme za
- izvetaj o progresu (napretku); ~,
ispitivanje; ~, trouble - izvetaj
quality control - izvetaj o kono problemu (neispravnosti); ~,
troli kvaliteta; ~, quality deviunsatisfactory - nezadovoljavajui
ation - izvetaj o odstupanjima
izvetaj; ~, unsatisfactory conkvaliteta; ~, quality program
dition - izvetaj o nezadovoljavaaudit - izvetaj o kontroli programa
juem stanju; weekly ~ of leza obezbeivanje kvaliteta; ~, quading defect - nedeljni izvetaj
ality status - izvetaj o statusu
o najeim nedostacima; ~, we(radovima za obezbeivanje) kvaekly quality - nedeljni izvetaj o
liteta; ~, quarterly quality kvalitetu
kvartalni izvetaj o kvalitetu; ~,
receiving - izvetaj o prijemu; ~, representation - reprezentacija, prirejection - izvetaj o odbijanju
kaz, predstavljanje
(kartiranju, odbacivanju); ~, reliability - izvetaj o pouzdanosti; ~, representative - reprezentativan
reliability analysis - izvetaj o
representativeness - reprezentativanalizi pouzdanosti; ~, reliability
nost

reproducibility

1033

reproducibility - reproduktivnost;
~ of tests - reproduktivnost testova (ispitivanja)
reproduction - reprodukcija
reprogramming - ponovno programiranje
repudiation - storniranje; otkazivanje (npr. narudbina); kartiranje,
odbijanje, nepriznavanje, neusvajanje
request - zahtev, nalog, molba, zahtevati, traiti; ~, test - zahtev za
ispitivanje; "~, uniffilled - neispunjen zahtev
requirement - uslov, zahtev, potreba; ~j annual - godinja potreba; ~, contractual - ugovorni
uslov, ugovorena potreba; ~, design - konstruktivni uslovi; ~,
development - uslov za razvoj;
~, environmental - uslovi sredine; ~, exacting - strogi uslovi;
~, exploratory development uslovi istraivakog razvoja; ~,
forecast - planirana potreba; ~,
functional - funkcionalni uslovi;
general operational ~ s - opti
eksploatacioni uslovi; life (time)
~ s - uslovi za dugovenost; load-carrying ~ s uslovi za optereenje; long-range (long-term)
~ s - dugoroni uslovi, perspektivne potrebe; ~, maintainability
- uslov za odravanje (mogunost
odravanja); maintenance ~ s uslovi za tehniko odravanie; materials ~ s - uslovi za materijale;
~, one-time - jednokratna potreba; operational ~ s - operativni uslovi; parameters-and-performanse ~ s - uslovi parametara
i performanse; performance ~ s uslovi eksploatisanja; palnned ~ s
- planirane potrebe; process ~ s tehnoloki uslovi, tehnoloke potrebe; product assurance ~ s uslovi za obezbeenje kvaliteta; ~,
qualtative - kvalitetni uslov; qualitative maintainability ~ s kvalitativni uslovi za mogunost
remonta; qualitative reliability
~ s - kvalitativni uslovi za pouzdanost; quality ~ s - uslovi za
nivo kvaliteta; quality control

reserve
~ s - potrebe za kontrolu kvaliteta;
quantitative ~ s - kvantitativne
potrebe; quantitative maintainability ~ s - koliinske potrebe
za mogunost odravanja; quantitative reliability ~ s - koliinske
potrebe za pouzdanost; ~, realistic - realna potreba, realan
uslov; reliability ~ s - uslov za
pouzdanost; research ~ s - potrebe za istraivanja; safety ~ s potrebe za bezbednost; ~, service
life - uslov za eksploatacionu dugovenost; specification ~ s uslovi specifikacije; ~, starting poetna potreba; ~, storage potreba za zalihama; ~, strenght uslovi vrstoe; ~, strict - striktni
uslov, sasvim odreeni uslov; ~,
string - obavezni uslov, obavezna
potreba; structural ~ s - konstrukcioni uslovi, strukturni uslovi;
system ~ s - sistematske potrebe;
technical ~ s - tehnike potrebe,
tehniki uslovi; technological ~ s
- tehnoloki uslovi, tehnoloke potrebe; temperature ~ s - temperaturni uslovi, temperaturne potrebe; test ~ s - uslovi ispitivanja;
use ~ s - uslovi eksploatacije
requisite - potreban, neophodan
requisition - rekvizicija, potreba,
zahtev; ~, material - zahtev za
materijal; ~, priority - prioritetni zahtev; ~, purchase - zahtev za nabavku; ~, routine rutinska potreba, planirani zahtev
rerating - preinaenje nominalnih
karakteristika
rerun - ponovo obraditi, serija ponovljenih ispitivanja
rescheduling - ponovno planiranje
research - istraivanje, ispitivanje;
~, advanced - perspektivno istraivanje; ~, applied - pr'menjeno istraivanje; ~, basic osnovno istraivanje; ~, engineering - tehniko istraivanje; ~,
exploratory - istrano istraivanje;
~, operational - istraivanje operacija, operativno istraivanje
reserve - rezerva, rezervisati, ogranienje, zaliha, zadrati; ~, reduced - smanjena rezerva

reservicing

1034

reservicing - ponovno servisiranje

reshape - preoblikovanje, vraanje
oblika
reshaper - ureaj za vraanje oblika
(pri remontu)
resilience - sposobnost za vraanje
u radno stanje, odskok; vraanje
elastinosti
resistance - otpornost, otpor, otpornik, rezistencija, vrstoa; ~,
atmospheric-ageing - otpornost
na atmosfersko starenje; ~, attrition - otpornost na usitnjavale
(uribavanje); ~, bearing - otpornost leita; ~, bending - otpornost na savijanje; ~, buckling otpornost na savijanje po duini;
~, chemical - hemijska otpornost;
~, chemical-corrosion - otpornost na hemijsku koroziju; ~,
compression - otpornost na sabijanje (komprimiranje); ~, corrosion-fatigue - otpornost na
zamor izazvan korozijom;
~,
crack(ing) - otpornost na prskanje;
~, creep - otpornost na krip
(puenje); ~, crushing - otpornost na drobljenje; ~, dent otpornost na ulubljivanje; ~, environmental - otpornost na uslove sredine; ~, erosion - otpornost na eroziju, eroziona otpornost;
~, erosion-corrosion - eroziono-korozivna vrstoa; ~, fatigue otpornost na zamor; ~, fire otpornost na plamen (vatru, gorenje); ~, flexing (flexure) otpornost na savijanje; ~, fungus
- otpornost na bu (plesan); ~,
heat - otpornost na toplotu; ~,
light - postojanost na svetlosti; ~,
microbial - otpornost na delovanje
mikroba; ~, moisture - otpornost
na vlagu; ~, queue - neprilagoavanje sredini (ako broj oekivanog rezultata prelazi dozvoljena polja); ~,
relative wear - vrstoa (otpornost)
na habanje, relativna vrstoa na
troenje;
~, salt-corrosion otpornost na koroziju izazvanu solju;
~, shear
upornost na smicanje;
~, shock - otpornost na ok; ~,
spalling - otpornost na rastresavanje; ~, splitting - otpornost

response

na cepanje; ~, stain - otpornost

na mrljanje (prljanje); ~, stress-corrosion - otpornost na koroziju
naprezanjem; ~, stretch(ing) otpornost na rastezanje; ~, tear otpornost na cepanje; ~, thermal toplotna otpornost, otpornost na
toplotu; ~ to abrasion - otpornost
na abraziju; ~ to collapse - otpornost na ruenje; ~ to corrosion
- otpornost na koroziju; ~ to
crippling - otpornost na ruenje;
~ to deformation - otpornost na
deformisanje; ~ to failure - otpornost na kvarove; ~ to fracture - otpornost na lom: ~ to
impact - otpornost na udar; ~
to indentation - otpornost na
ulubljivanje; ~ to lateral bend
v. buckling resistance; ~ to
rupture - otpornost na kidanje; ~,
torsional (twisting) - otpornost
na uvijanje (uvrtanje); ~, vibration - otpornost na vibracije; ~,
wear - vsrtoa na habanje, otpornost na troenje; ~, weathering) - otpornost na starenje
pod dejstvom atmosferskih uslova
resistant - otporan, rezistentan, postojan
resotron - rezotron, rendgenski defektoskop
resource - resurs, izvor, sredstvo; ~,
maintenance - sredstvo za odravanje; ~, reusable - sredstvo
za viekratnu upotrebu
response - reagovanje, reakcifa, osetIjivost, karakteristika, odgovo:; ~,
average - proseno reagovanje; ~,
linear - linearna karakteristika; ~,
mean - srednje reagovanje; ~,
observed - uoeno reagovanje; ~,
optimum - optimalno reagovanje,
optimalna reakcija; ~, output reagovanje na izlaz; ~, predicted predskazano reagovanje; ~, quantitative - kvantitativni rezultat; ~,
ramp - linearno rastua karakteristika; ~, step - skokovito reagovanje, prethodno reagovanje; ~,
time - reagovanje sa vremenom,
viemenska karakteristika; ~, total
- ukupno reagovanje

responsibility

1035

responsibility - odgovornost, dunost, obaveza

responsible - odgovoran, zaduen
responsiveness - odgovaranje, reagovanje, odgovornost
rest - pauza, ostatak, mirovanje,
odmor
restorability - uspostavljivost, obnovljivost, mogunost restaurisanja
restoration - obnova, uspostavljanje,
restauracija, remont
restorer - ureaj za remont
restraint - ogranienje, sputavanje,
prepreka, smetnja
restriction - restrikcija, ogranienje,
ograda
result - rezultat, ishod; ~, actual stvaran rezultat; ~, assessed ocenjeni rezultat; ~, damage rezultat tete; ~, direct - direktni
(neposredni) rezultat; ~, extrapolated - ekstrapolisani rezultat,
rezultat dobijen ekstrapolacijom; ~,
final - konani rezultat; ~, inconclusive test - rezultat ispitivanja koji ne omoguava donoenje zakljuka; ~, inspection rezultat kontrole; ~, limiting ograniavajui reuzltat; ~, model
- rezultat dobijen ispitivanjima na
modelu; ~, numerical - brojani
rezultat; ~, observed - zapaeni
(posmatrani) rezultat; ~, optimum
- optimalni rezultat; ~, predicted
- predskazani rezultat; ~, representative - reprezentativni rezultat; ~, simulated - simularni
rezultat; ~, theoretical - teoretski rezultat
resume - rezime, nastaviti, popraviti,
produiti, obnoviti, saeti
retention - zadravanje; ~, shape zadravanje oblika; ~, strenght zadravanje vrstoe
retest - ponovno ispitati, ponoviti
ispitivanje
retesting - ponovno ispitivanje, ponovo ispitujui
retirement - rashodovanje, povlaenje iz upotrebe (npr. zastarelih
maina)
retool - preopremiti, preobraditi,
uvesti novu tehniku
retrial - ponovno ispitivanje

risk

retrieval - pronalaenje, iznalaenje

(npr. podataka)
retrofit - modifikacija, izvriti modifikaciju
retrograde - pogoranje, pogorati,
pogoravati, unazaditi
return - vraanje, povraaj, dohodak,
vratiti, prihod; ~, fixed - fiksirani
prihod; ~, net - ist prihod; ~,
warranty - reklamacioni povraaj
(vraanje)
returnability - mogunost viekratne upotrebe
reusability - mogunost ponovne
upotrebe
reusable - ponovo upotrebljiv
revaluation - revalvacija
revenue - prihod, dohodak, primanje;
~, operating - prihod od eksploatisanja
review - pregled, razmatranje, analiza, pregledati, razmotriti, revizija;
~, continual - neprekidno razmatranje (proveravanje); ~, design - oceniti konstrukciju, revidirati konstrukciju; ~, detailed detaljni pregled; ~, final - krajnji
pregled; ~, in-process - kritiki
ispitati u procesu uhodavanja; ~,
periodic(al) - periodini pregled;
~, preliminary - prethodna provera; ~, specification - revidiranje specifikacije; ~, tfet - analiza
rezultata ispitivanja
revise - revidirati, proveriti, izmeniti, pregled, ispravka
revitalizing - osveavanje, revitalizacija, remont, obnavljanje
rework - preraditi, ispraviti, prerada,
preradivanje; ~, defect - odstranjivanje nedostataka; odstraniti nedostatke
ridge - greben, vr, ivica; ~, rising
- rastui (podiui) greben; ~,
stationary - stacionuani (nepokretni) greben
rig - oprema, ureaj, opremiti, snabdeti se
regidity - krutost
rising - porast, u porastu, poveanje,
povienje, rastui, poveavajui
risk - rizik, opasnost; acceptable ~
of error - prihvatljivi rizik od greaka; ~, accident - rizik od nes-

risk

1036

renog sluaja; ~, actual - stvarni

rizik; ~, allowed - dozvoljeni
rizik; ~, average - prosean rizik;
~, calculated - izraunat rizik
~, constant - stalan rizik; ~
estimated - procenjeni rizik; ~
overall - sveukupni rizik; ~
tolerated - doputeni rizik; ~
total - ukupni rizik
robust - snaan, masivan,'vrst; ~,
optimally - optimalno masivan
(vrst)
robustness - masivnost, vrstoa; ~,
optimal - optimalna masivnost
room - prostorija, mesto, komora,
prostor; ~, all-weather - komora
sa vetakom klimom; ~, clean ista komora, komora sa preienim vazduhom; ~, cold - hladna
komora, komora za ispitivanje na
hladnou; ~, exposure - komora
za ispitivanje na ulsove okoline;
~, observaton - prostorija za
posmatranje
rotatability - rotatibilnost
rotation - rotacija, obrtanje, okretanje; ~, orthogonal - ortogonalno obrtanje (o prostoru faktora)
rounds - ciklus, broj postupaka
rough - grub, neobraen, priblian
route - put, nain, metoda; ~,
flow - tehnoloki put
routine - rutina, metodika; ~,
diagnostic - dijagnostika rutina;
~, inspection - rutina kontrole;
~, maintenance - rutina odravanja; ~ of work - rutina za rad,
reim rada; ~, sampling - metodika za uzimanje uzoraka
rugged - vrst, jak, masivan, neravan, hrapav
ruggedize - opremiti za upotrebu
u nepovoljnim uslovima, poveati
konstrukcionu vrstou
ruggedness - masivnost, vrstoa,
osposobljenost za ptimenu u nepovoljnim uslovima eksploatacije
rule - prava ,, zakon, princip, kriterij um; ~, acceptance - princip
prijema; ~, decision - pravilo za
donoenje odluke; ~, maintenance

running

- pravilo za odravanje; ~, minimas - princip minimaksa (minimuma i maksimuma); ~ of

thumb - pravilo od oka, praktino
pravilo; operating ~ s - pravila
eksploatacije; plant safety ~ s pravila bezbednosti fabrike; ~,
preemptive resume - pravilo
nastavljanja prekinutog opsluivanja;
~, priority - pravilo prioriteta;
~, replacement - pravilo zamene;
~, resume v. preemptive rule;
~, rough-and-ready - pravilo
brzih pribliavanja prorauna; safety ~ s - pravila bezbednosti; ~,
sum - pravilo slaganja, pravilo
zbira; ~, team decision pravilo
timske odluke; ~, working - primenjujue pravilo, praktino pravilo
run - partija, proces, serija, ara,
rad, period proizvodnje, period,
ciklus, voditi, upravljati, izvriti,
prolaziti, uestvovati, polaziti; ~,
economical - ekonomian reim
rada; ~, endurance - ispitivanje
na izdrljivost;- ~, heat - ispitivanje na toplotu; ~, long - velika
partija, duga upotreba, dugi period; <" model - partija proizvoda prma modelu; ~, pilot opitna partija,
poluindustrijska
ara; ~, production - proizvodni
period, upotreba za proizvodnju;
masovna proizvodnja; ~, short mala partija (ara), kratak period,
period, kratka upotreba; ~, steady
- postojani reim, stabilan rad; ~,
trial - probni rad, opitni period,
probna serija proizvoda
run-down - istroen, ishahan
run-in - uhodavanje
runaway - odstupanje, izvan kontrole
running - rad, eksploatacija, u radu,
delujui; ~, day-to-day - svakodnevna upotreba, svakodnevna korienja; korienje iz dana u dan;
~, irregular - neregularno korienje, povremeno korienje; ~,
low-load - rad sa malim optereenjem; ~, normal - normalan
rad; ~ of experiment - izvoenje
eksperimenata

runout

1037

runout - odvajanje (na krivoj)

rupture - prekid, lom, proboj izolacije, kidanje, prekinuti, polomiti
rush - pouriti, uriti, nagliti

rust-resistant

rust-preventing - protivkorozioni,
koji spreava ranje
rust-resistant - nerajui, otporan
na rdarje (koroziju) .

sample

saddle - sedlo, grba, sedlasta povrina

safe - siguran, bezbedan
safeguard - predostronost, titnik,
ograda, zatitni ureaj, uvati; ~,
overload - predostronost protiv
preoptereenja
safekeeping - maksimalni rok odranja, uvanje
safety - sigurnost, bezbednost, sigurnosni, bezopasni, bezbedni; ~,
absolute (complete) - apsolutna
sigurnost, apsolutna bezopasnost;
~, handling - sigurnost pri rukovanju, bezbednost pri rukovanju;
~ in operation - bezbednost u
radu; ~, nuclear - nuklearna
(atomska) bezbednost; ~, system - sistemska sigurnost, sigurnost sistema
salvage - spasti, nerealizovana proizvodnja pogodna za preradu, popravka
salvageable - ispravljiv, popravljiv,
koji se moe spasti
salvaging - spaavanje, spaavajui
sample - uzorak, mustra, etalon; ~,
aged - ostaieli uzorak; ~, ageing
- starenje uzorka; ~, aligned izravnati uzorak; ~, analysis uzorak za analizu; ~, average prosena proba, srednji uzorak; ~,
batch control - uzorak iz kontrolne partije, uzorak za kontrolu
are; ~, bivariate - dvosmerni
uzorak; ~, censored - cenzurisani
uzorak; ~, check - kontrolni uzo-

rak; ~, complete - potpun uzorak; ~, complex - kompleksan

(sloen) uzorak; ~, concordant usaglaeni uzorak; ~, consecutive-s - konsekutivni uzorci, uzorci
uzeti jedan za drugim; ~, continuous - kontinualni uzorak; ~,
control - kontrolni uzorak; ~,
correlated - korelisani uzorak;
~, defective - uzorak sa manom;
~, discarded - odbaeni uzorak;
~, discrete - diskretni uzorak;
~, display - uzorak za prikazivanje;
~, double - dupli uzorak; ~,
duplicate - duplikat uzorka; ~,
duplicated - duplirani uzorak; ~,
enlarged - proireni (poveani)
uzorak; ~, equal size-s - uzorci
istih veliina (dimenzija); ~, exceptional - izuzetni (specijalni)
uzorci; ~, experimental - eksperimentalni uzorak; ~, exposure uzorak za izlaganje ispitivanju; ~,
finite - definitivan uzorak, mustra
konane dimenzije (veliine); ~,
first - prvi uzorak; ~, fixed fiksirani uzorak, uzorak definitivnih
dimenzija; ~, frequent-s - esti
uzorci; ~, grouped - grupisani
uzorci; ~, heterogeneous - heterogeni (raznovrsni) uzorak; ~,
homogeneous - homogeni (jednorodni) uzorak; ~, incomplete nekompletan uzorak; ~, individual - individualni uzorak; ~,
instantaneous - trenutni uzorak;

1039

~, interpenetrating - penetrirajui uzorak; ~, judgement - uzorak za ocenu; ~, laboratory laboratorijski uzorak; ~, large veliki uzorak; ~, tinked-s - povezani uzorci; ~, list - spisak
uzoraka, uzorak iz spiska; ~,
master - glavni (osnovni) uzorak;
~, matched-s - podeeni uzorak;
~, mixed - meani uzorak; ~,
normal - normalan uzorak; ~,
observed - praeni (posmatrani)
uzorak; ~ of observations - uzorak za posmatranje; ~, omitted izostavljeni uzorak; ~, ordered narueni uzorak; ~, original originalni uzorak; ~ out of line nepravilni uzorak; ~, parts uzorak delova; ~, periodic periodini uzorak; ~, pilot poluindustrijski uzorak, opitni uzorak; ~, probability - verovatnoa uzorka; ~, product - uzorak
proizvoda; ~, production-uzorak
proizvodnje; ~, proof - uzorak
za dokazivanje (ispitivanje); ~,
proportional - proporcionalni uzorak; ~, purposive - uzorak sa
namenom; ~, replica - kopija
uzorka; ~, replicate - kopirni
uzorak, ponovljeni uzorak; ~, representative - reprezentativan uzorak; ~, sniping - uzorak za otpremu (dostavu); ~, single - pojedinani uzorak; ~, small - mali
uzorak; ~, standard - standardni
uzorak; ~, statistically significant - statiki znaajan uzorak;
~, successive - sukcesivni uzorak;
~, systematic - sistematski uzorak; ~, taken at random - uzorak uzet proizvoljno; ~, unaged neostareli uzorak; ~, undisturbed
- neuznemireni uzorak; ~, unrepresentative - nereprezentativni
uzorak; ~, unrestricted - neogranieni uzorak; ~, with partial replacement - uzorak sa
paralelnom zamenom; ~. with
replcement - uzorak sa zamenom;
without replacement - uzorak
bez zamene
sampler - ablon, model, obrazac,
sampling - uzima uzoraka; uzo-

sampling
rkovanje, uzorkovajui, uzorkujui; ~, acceptance - uzorkovanje za preuzimanje (prihvatanje);
~, additional - dodatno uzorkovanje; ~, analytical - analitiko
uzorkovanje; ~, automated - automatizovano uzorkovanje; ~, batch - uzorkovanje iz are (serijske partije); ~, bulk - uzorkovanje iz mase (proizvodnje); ~
chain - lanano uzorkovanje; ~
cluster - grupno uzorkovanje; ~
control - kontrolno uzorkovanje
uzimanje kontrolnih uzoraka; ~
destructive - destruktivno uzor'
kovanje, razorno uzorkovanje; ~
direct - direktno uzorkovanje; ~
double - duplo uzorkovanje; ~
duplicated - duplirano uzorkovanje; ~, extensive - ekstenzivno
uzorkovanje; ~, grid - reetkasto
uzorkovanje; ~, independent nezavisno uzorkovanje; ~, indirect - indirektno uzorkovanje;
~, item-by-item - uzorkovanje
stavke za stavkom; ~, manual runo (manuelno) uzorkovanje; ~,
mechanical - mehaniko uzorkovanje; ~, normal - normalno
uzorkovanje; ~, one in-ten uzorkovanje iz jedan prema deset,
desetoprocentno uzorkovanje; ~,
optimum - optimalno uzorkovanje;
~, optional - opciono uzorkovanje;
~, period - periodino uzorkovanje; ~, point - diskretno uzorkovanje; ~, product - uzorkovanje
proizvoda; ~, proportional proporcionalno uzoi ko van j e; ~,
purposive - uzorkovanje sa ciljem;
~, rectifying - uzorkovanje radi
ispravke; ~ reduced - smanjeno
uzorkovanje; ~, repeated - ponovljeno uzorkovanje; ~, representative - reprezentativno uzorkovanje; ~, restricted - ogranieno
uzorkovanje; ~, simple - prosto
uzorkovanje; ~, single - jednostepeno uzorkovanje; ~, successive - sukcesivno uzorkovanje; ~,
systematic - sistematsko uzorkovanje; ~, work - uzorkovanje
rada, izborna kontrola radnih procesa

satisfaction

1040

scuff-resistance

satisfaction - zadovoljstvo, zadoplaniranje projekta; ~, replacevoljavanje (npr. uslova), ispunjament - planiranje zamena
vanje
scheme - shema, ema, plan, prosaturation - zasiavanje, korelacija
jekat, planirati, sastavljati shemu,
izmeu prostih faktora
procedura, redosled operacija; ~,
saving - uteda; ~, cost - uteda
acceptance - plan kontrole pritrokova; ~
of time - uteda
jema; ~, arbitration - plan arvremena
bitrae, arbitrani redosled; ~,
scale - skala mera, parametar mere
block - blok-ema, strukturna
odrediti skalu, razmer, obim; ~
shema; ~, inspection - plan inhardness - skala tvrdoe; ~
spekcije, plan prijemne kontrole;
industrial - industrijska skala; ~
~, optimization - shema (plan)
logarithmic - logaritamska skala.,
optimizacije; ~, original - ori~, natural - prirodna skala, aritginalni plan; ~, priority - plan
metika skala; ~, nominal - no(ema) prioriteta, sistem prioriteta;
minalna skala; ~, numerical ~, probability - shema verovatbrojana skala; ~, pilot - ekspenoe; ~, replacement - plan
rimentalna skala, poluindustrijska
zamene; ~, sampling - ema
skala; ~, utility - skala upotuzorkovanja; ~, simulation rebljivosti
ema simulacije (modehranja); ~,
scanning - skaning, razlaganje, prastandby - pomoni (rezervni) plan;
enje; ~, ultrasonic - ultrazvuni
~ to lay a - izraditi plan, napraviti
skaning
emu
scatter - rasejanje, rasipanje, rascope - domen, obim, vanost
sejati, rasipati
score - suma, koliiski pokazatelj;
pogodak, mnotvo, rezultat; ~
scattergram - dijagram rasejanja
expected - oekivani rezultat; ~
scattering - rasejanje, rasejavajui
ordered-s - ureeni rezultati; ~
schedule - plan, raspored, graf raraw - neobraeni rezultati; ~
dova, program, planirati, tablica,
standard - standardni rezultati
rok; ~, assemply - plan montae (sklapanja), rok sklapanja; ~, scoring - odreivanje pokazatelja,
check-out - plan kontrole (propostizanje, dostizanje, postiui
vere), rok pro vere; ~, contract - screen - ekran, prebiranje, reetanje,
ugovorni rok; ~, delivery - rok
reetka, sortiranje, izabrati, pro(plan) isporuke; ~, design - plan
brati, proveriti; ~, initial - pokonstrukcije, plan radova na proetna provera; ~, safety - sijektovanju; ~, operational - opegurnosna reetka
rativni plan; ~, optimal (optiscreening - ekraniziranje, proveramum) - optimalni rok, optimalni
vanje, klasifikovanje, proveravajui,
plan; ~, overhual - plan (rok)
kontroliui,
kontrolisanje;
~,
remonta; ~, production - plan
group - grupna kontrola; ~,
proizvodnje; ~, servicing - plan
parts - kontrola delova
servisiranja; ~, shutdown - plan
scrub - preistiti, izbrisati, prati,
iskljuenja, rok prestanka rada; ~,
kvar rakete na lansirnoj rampi
task - plan zadataka; ~, verifiscrutinize - otro proveriti, podcation - plan verifikacije
robno ispitati, temeljno prouiti
scheduled - planiran, sa rokom
scrutiny - temeljno prouavanje; ~,
scheduling - planiranje, planirajui;
quality - prouavanje kvaliteta,
~, contract - planiranje ugovora;
provera kvaliteta
~, critical-path - planiranje kriscuffing - habanje, troenje, istiranje,
tine putanje; ~, optimal - optiotrljavanje, iznoenje; ~, breakmalno planiranje; ~, order - pla-in - habanje pri uhodavanju
niranje porudbina; ~, project - scuff-resistance - otpornost na habanje

search

1041

search - traenje, istraivanje, po

traga, traiti, istraivati; ~, automatic - automatska potraga (traenje podataka); ~, complete kompletna potraga; ~, exhaustive
- iscrpna potraga; ~, manual runa potraga, runo traenje; ~,
optimal - optimalna potraga, optimalno traenje; ~, simultaneous
- simultana potraga, istovremeno
traenje; ~, systematic - sismatska potraga, sistematsko traenje
seasonals - sezonski uslovi, sezonska
kolebanja
seasoning - prirodno starenje, odstojavanje
seating-in - postavljanje i zavrni
stadijum ugraivanja
seconds - proizvod druge klase,
proizvod nieg kvaliteta
section - sekcija, deo, razrez, presek,
profil, deliti na delove; ~, maintenance (control) - sekcija odravanja; ~, service - sekcija
servisa; ~, system maintenance
- sekcija sistematskog odravanja
secure - obezbediti, osigurati, siguran, bezopasan, bezbedan, privren
security - sigurnost, bezbednost,
garancija, zaloga
seeking - traenje, pretraivanje,
traei
segment - segment, deo
seizing - spicanje, lepljenje
selection - selekcija, izbor; ~, component - selekcija komponenti; ~,
controled - kontrolisana selekcija;
~, ordered - ureena selekcija,
kontroliua selekcija; ~, parts selekcija delova; ~, preassembly selekcija predmontae
self-contained - sam po sebi celina
self-diagnozability - samodijagnostika, autodijagnostika
self-healing - samopopravljajui
self-monitoring - sa autokontrolom,
sa samokontrolom
self-repair - automatska popravka
self-restoring - automatsko uspostavljanje
self-sufficient - autonomni, nezavisan, samostalan
66 Renik

sequence

self-verifying - samoverifikujui
semirange - kvazi-raspon
semistandard - polustandard, polustandardni, kvazistandardni
semitheoretical - poluteoretski
sensibly - osetan praktino, zadovoljavajui, u osnovi, u zoni mogue
osetljivosti (tanosti)
sensing - opaanje, oseanje
sensivity - osetljivost (npr. mernog
instrumenta); ~, flaw - osetljivost na nedostatke; ~ of test osetljivost opita, osetljivost kriterijuma
separable - odvojiv, razdvojiv, koji
se skida, razdeljiv, deljiv; ~, finely
- fino deljiv, deljiv na male delove
separation - separacija, sortiranje,
podela na grupe
sequence - sekvenca, redosled, poredak; ~, arbitrary - arbitrani
redosled; ~, best - najbolji redosled; ~, complete - potpuni
redosled; ~, dominating - dominirajui redosled; ~, exchange redosled zamena; ~, independent
- nezavisan redosled; ~, infinite beskonani redosled; ~, linear linearni redosled; ~, loading redosled punjenja (ariranja); ~,
mixing - ledosled meanja; ~,
nondecreasing - nesmanjujui redosled; ~, nonincreasing - nepoveavajui redosled; ~ of distributions - redosled distribucije;
~ of estimators - redosled praen j i vaa; ~ of experiments redosled eksperimenata; ~ of processes - redosled procesa (postupaka); ~ of states - redosled
stanja; ~ of transitions - redosled tranzicija (prelaska); ~ of
trials - redosled opita; ~, optimal
optimalni redosled; ~, periodic periodini redosled; ~, processing
- procesni redosled, redosled prerade; ~, production - proizvodni
redosled, redosled proizvodnje; ~,
renewal - redosled obnavljanja;
~, solution - redosled reenja; ~,
testing - redosled ispitivanja (testiranja); ~, time - redosled vremena, vremenski redosled; ~, ti-

sequencing

1042

med - tempirani redosled, taktirani redosled

sequencing - poredak (redosled)
obavljanja radova, ledosled; ~,
optimal (optimum) - optimalni
redosled operacija; ~, parallel paralelni redosled operacija; ~,
work - poredak (redosled) radova
serial - serijski, poredani
serialization - serijalizacija, organizacija serijske proizvodnje
series - serija, red, redosled, poredak, niz, grupa, kompleks; ~,
forecast - redosled predvianja;
~ of curves - poredak krivih,
serija krivih; ~, quantity - kvalitetna serija, niz
series-connected - u nizu povezan,
serijski vezan
server - opsluni ureaj, server, kanal opsluivanja; ~, free - slobodan opsluni ureaj, slobodan
kanal
service - servis, usluga, eksploatacija,
upotreba, eksploatisati; ~, accelerated - prinudni servis, ubrzano opsluivanje; ~, afteroperation - servis posle rada; ~,
aftersales - servis posle prodaje;
~, all-weather - servis po svakom vremenu; ~, arduous - servis
(upotreba) u tekim uslovima; ~,
before-operation - servis pre
rada; ~, bimonthly - dvomeseni servis; ~, break(down) servis pri havariji; ~, bulk
grupno opsluivanje, maseni servis; ~, comparable - uporeiivi
servis; ~, complete - kompletan
servis; ~, continuous - neprekidni servis; ~, continuous heavy-duty - produena eksploatacija u
tekim uslovima; ~, day-after-day v. continuous service; ~,
day-and-night - dvadesetetvoroasovni servis; ~, deficient manjkav servis, nepotpun servis;
~, delayed - zakasneli servis; ~,
dependable - zavisni servis;~,
desired - poeljni servis; ~,
during-operation - servis u toku
rada; ~, elapsed - protekli servis,
opsluivanje do kvara; ~, emergency - hitni servis; ~, engine-

servicing

ering - tehniki servis; ~, exponential - eksponentni servis, servis

sa produavanje; ~, forced - prinudni servis; ~, graded - stepenasti servis; ~, harder- than-usual - servis u uslovima teim
od uobiajenih; ~, heavy(-duty) servis u tekim uslovima, upotreba
u tekim uslovima; ~, high-tem
perature - upotreba na visokoj
temperaturi; ~, maintenance servis odravanja; ~, major glavni servis; ~, normal - normalni servis; ~, on-call - servis
po pozivu; ~, ordered - porueni
servis; ~, part-time - rad u
nepotpunoj smeni, upotreba u nepotpunom radnom vremenu; ~,
preventive - preventivni servis; ~,
proper - pravi servis, pravilni
servis, servis prema uputstvima; ~,
protective - zatitni servis, v.
preventive service; ~, regular servis u roku; ~, required - potreban servis, zahtevani servis; ~,
rigorous - otn (strogi) servis; ~,
round-the-clock v. day and
night service; ~, running tekui servis; ~, shop - pogonski
servis; ~, special - specijalni
servis; ~, specialized - spetijalizovarii servis, specijaiizovani rad;
~, statistical - statistika usluga;
~, temporary - privremeni servis;
~, to complete - zavrni servis,
zavriti upotrebu (rad); ~, to
put in(to) - pustiti u rad; ~, to
watch - kontrolisati rad; ~, under - u slubi, u eksploataciji, u
radu, pod servisom; ~, without
interruption - servis bez prekida
rada, rad bez prekida
service-free - bez servisa
service-strong - potpun servis
service-tested - ispitan u toku upotrebe, isproban u radu
serviceability - lakoa servisiranja,
podobnost za upotrebu, lakoa u
radu
serviceable - prigodan za upotrebu,
koji se servisira
serviceableness - podobnost za servisiranje, radna sposobnost
servicing - servisiranje, tekui re-

servicing

1043

mont; ~, contact - neposredno

servisiranje; ~, excessive - obimno
servisiranje; ~, major - veliko
servisiranje, glavno servisiranje; ~,
minor - manje servisiranje i neznatno servisiranje; ~, periodic periodino servisiranje; ~, routine - rutinsko servisiranje; ~,
scheduled - planirano servisiranje
set - komplet, deo, sistem, ureaj,
agregat, grupa, serija, merenja izbor, sortiment, paleta, postaviti
u datom poloaju, namestiti, ukljuiti, niz; ~ of assignable causes - grupa nesluajnih uzroka; ~
of causes - serija (grupa) uzorka;
~ of characteristics - niz karakteristika; ~ of conditions izbor uslova, kombinacija uzroka;
~ of control charts - komplet
kontrolnih karata (grafikona); ~
of control limits - niz kontrolnih
granica; ~ of curves - komplet
krivih, niz krivih; ~ of deviations - niz odstupanja; ~
of
documents - komplet dokumentacije; ~
of equations - sistem
(niz) jednaina; ~, to at a
value - postaviti na (nekoj) vrednosti, odrediti neku vrednost; ~,
to-down - odrediti, postaviti; ~,
to-equal(to) - izjednaiti (sa); ~,
to-off - povui; ~, to-out results - izneti (prikazati) rezultate;
~, to-up - pripremiti za rad, ustanoviti, obrazovati, formirati, nastati
set-asides - nereeni zadaci, odloeni
delovi, rezerve
setting - poloaj, regulisanje, putanje, postavljanje
settle - resiti, odluiti
setup - organizacija, struktura, plan,
montaa, sastav, razmetaj; ~, test
- probni raspored, raspored za ispitivanje
severe duty - za rad u tekim uslovima, sa tekim (otrim) reimom
rada
shakedown - isprobavanje, provera
u radu
shakeproof - nevibrirajui
shaker - vibracioni sto, mukalica
66*

shockproof

shape - oblik, forma, konfiguracija,

oblikovati, dati oblik
share - deo, akcija, deliti, podeliti,
uzeti uea
shatterproof - nelomiv, nerasprskavajui
shed - radionica, pogon; ~, assembly - montana radionica, radionica za montau; ~, maintenance - radionica odravanja; ~,
repair - radionica za popravke,
servis; ~, storing - magacin,
baraka za uskladitenje
sheet formular, list (hartije),dijagram; ~, batch - radni nalog
are, formular za opis izrade are;
~, check - kontrolni formular,
kontrolni list; ~, clean-up - lista
uklanjanja mana (nedostataka); ~,
engineering job - lista tehnikih
poslova; ~, flow v. process
sheet; ~, information - informacioni list; ~, inspection - formular kontrole; ~, instruction uputstvo, prirunik; ~, job tehniko uputstvo; ~, operation dnevnik rada; ~, pick-up - lista
remontnih radova; ~, process tehnoloka shema, lista tehnolokog procesa, dijagram procesa proizvodnje; ~, program - plan rada;
~, record - formular, izvetaj; ~,
repair - lista popravki; ~, route
v. process sheet; ~, setup komutaciona ema, plan rasporeda;
~, specification control - lista
kontrole tehnikih uslova; ~, stock
- lista rezervi, inventarska lista; ~,
technical data - spisak tehnikih
podataka; ~, testing record (trial)
- izvetaj sa ispitivanja, protokol o
ispitivanju
shelving - uskladitavanje, odlaganje
shield - ekran, zatita, zatitni deo,
ekranizirati, zatiti
shielded - zatien, ekraniziran
shift - smena, pomer, pomeranje,
prelazak
shipment - isporuka, deo otpreme,
otprema; ~, emergency - hitna
otprema
shockproof (shock-resistant) - otporan na okove, otporan na udar

shoddy

1044

shoddy - niskog kvaliteta, niskokvalitetni

shooter - traga (ureaj), okida; ~,
trouble - ureaj za uklanjanje
smetnji
shoo tin g~, trouble - traenje neispravnosti,
uklanjanje smetnji
shop - pogon, radionica, radnja,
prodavnica, stanica; ~, maintenance - pogon odravanja; ~
mobile - pokretna radionica; ~
overhaul - radionica remonta; ~
repair - radionica za popravke; ~
service - servisna radionica; ~
short-run - radionica za manje
popravke; ~, work - radionica,
pogon, stanica
short - kratak, kratak spoj; ~, dead neposredan kratak spoj, potpuni
kratak spoj; ~, to run - ostati
bez, utroiti; ~, to trace down
the - pronai kratak spoj
shortage - nekompletnost, nedostatak, deficit; ~, chronic - hronini
deficit (nedostatak); ~, planned planirati deficit (sirovina), planirani
nedostatak
shortcoming - nedostatak, mana,
nedostatnost, nedovoljnost
shortcut - krai put, skraenje,
uproavanje; ~, inspection uproavanje (skraenje) obima provere
shorted-out - kratko spojen, sa
kratkim spojem
shortening - skraenje, skraivanje,
skraivajui; ~, life - skraenje
veka trajanja
shortfall v. shortcoming
show - pokazati, ispoljiti, pojaviti
shutdown - prekid rada, iskljuenje,
zaustavljanje rada; ~, disaster
(emergency, safety) - prekid rada
usled kvarova
shutoff - ureaj za iskljuivanje
(zatvaranje)
sigma - sigma, srednje kvadratno
odstupanje
sign - znak, marka, oznaka, simptom;
oznaiti, potpisati; ~, alarm znak alarma; ~, s of wear - znak
haban ja; ~, warning - znak opomene

simulation

signal - signal; ~, alarm - signal

alarma (uzbune), signal neispravnosti; ~, attention - signal upozorenja; ~, audiable - zvuni
signal; ~, call - pozivni signal,
signal poziva; ~, caution - signal
upozorenja, signal predostronosti;
~, danger - signal opasnosti; ~,
distress - signal opasnosti, signal
nevolje; ~, emergency - signal
hitnosti, signal nepredvienih okolnosti; ~, error - signal greke; ~,
false - lani signal; ~, fault signal neispravnosti; ~, ghost
(phantom) v. false signal; ~,
reject - znak karta; ~, safety
v. acution signal; ~, trouble signal smetnji; ~, visual - vizuelni signal; ~, warning - signal
upozorenja
signalling - signalisanje, signalizacija, signalizirajui; ~, automatic
- automatsko signaliziranje; ~,
back - kontrolno signaliziranje; ~,
lamp - svetlosno signaliziranje; ~,
trouble - signaliziranje smetnji
signature - potpis, oznaka
significance - znaaj, vanost, smisao; ~ of effect - znaaj efekta;
~, physical - fiziki znaaj, realni
smisao
significant - znaajan, vaan; ~,
definitely - definitivno vaan (znaajan); ~, highly - veoma znaajan
similar - slian, analogan
similarity - slinost, analogija
simlitiude v. similarity
simplicity - jednostavnost, prostost;
~ of operation - jednostavnost
operacija, jednostavnost u radu
simplification - uproavanje, pojednostavljenje; ~, design - uproavanje konstrukcije, konstrukciono
pojednostavljenje
simulant - imitator, imitirajui ureaj
simulate - simulirati, imitirati, podraavati
simulation - simulacija, imitiranje;
~, business - imitiranje poslova;
~, electronic - elektronsko imitiranje; ~, environmental - imi-

simuladon

1045

tiranje uslova sredine; ~, human

factor - imitiranje ljudskog faktora; ~, maintenance - imitiranje
odravanja; ~, operational - imitiranje uslova eksploatacije; ~,
physical - fiziko imitiranje; ~,
stress - imitiranje naprezanja; ~,
time - imitiranje karakteristike odvajanja procesa sa vremenom
simulator - simulator; ~, environment - simulator sredine (okoline)
simultaneity - jednovremenost, sinhronost, istovremenost
simultaneous - jednovremeni
single - jedinini, pojedinaan, jednokratni; ~ to-out - izdvojiti, izabrati
single-phase - jednofazni
single-pupose - specijalan, jednonamenski
single-step - jednostepeni
single-valued jednoznani
sister - parnjak, dvojnik, sestrinski
(radna organizacija)
site - gradilite, teren, nalazite,
mesto; ~, accident - mesto nesree; ~, test - teren ispitivanja
situation - situacija; ~, critical kritina situacija; ~, emergency situacija hitnosti (nepredvienog sluaja); ~, limiting - ograniavajua
situacija; ~, out-of-control - nekontrolisana situacija; ~, physical
- realna (fizika) situacija
size - veliina, dimenzija, razmer,
broj (veliine), kaliber; ~, above preko dimenzije, preko mere; ~,
ASN - average sample size prosena veliina uzorka; ~, below - ispod mere, sa manjim dimenzijama; ~, crew - ekipa, tim,
radna brigada, grupa, brojanost
ekipe; ~, economic(al) - ekonomska radna grupa, ekonomina
ekipa; ~, economic(al) lot - najekonominija veliina are; ~,
experiment - brojanost, veliina
eksperimenta; ~, finished - zavrena veliina, finalna dimenzija;
~, in actual - u stvarnoj veliini,
u prirodnoj veliini; ~ of ample dovoljne dimenzije, dimenzije sa
vikom; ~ of laboratory - laboratorijske dimenzije; ~ of chan-

snagging

ging - promenljivih dimenzija; ~

of region - veliina regiona; ~,
off - napravljen izvan dimenzija;
~, over - napravljen izvan datih
dimenzija; ~, theoretical - teoretski razmer (veliina, dimenzija);
~, to-up - odmeriti, dati dimenzije; ~, under - ispod datih dimenzija; ~, up to - prema datim
dimenzijama, do datih dimenzija;
~, upper limit - gornja data granica
sized - doveden na meru, dimenzioniran, kalibriran
sizing - odreivanje veliine, sortiranje po veliinama, kalibriranje
skeleton - kostur, shema
skew - asimetrija, kosina, ukoen,
asimetrian, kosi
skewness - asimetrija, ukoenost,
kosina
skilled - kvalifikovan, struan, obrazovan
slack - labav, bez dejstva, rezerva
(vremena); ~, negative - negativna rezerva (vremena); ~ of
control - labava kontrola, slaba
kontrola; ~, positive - pozitivna
rezerva (vremena); ~, total ukupna rezerva (vremena)
slacken - olabaviti (tempo rada), popustiti, usporiti
slogan - natpis, krilatica; ~, advertising' - reklamni natpis
slope - nagib, tangens ugla nagiba
(kosine), imati nagib (kosinu), pad;
~ of curve - nagib krive; ~ of
line - nagib linije, nagib prave,
ugao prave
slushing - nanoenje antikozionog
premaza
smooth - gladak, ravan, bez problema, izravnat
smoothing - glaanje, izravnavanje,
podeavanje, usklaivanje; ~ of
curve - izravnavanje krive; ~ of
operation - usaglaivanje operacija
smoothness - glatkost, glatkoa; ~
of operation - usklaenost (glatkost) operacija
snagging - usklaivanje kvrga (vorova, patrljaka)

softening

1046

softening - omekavanje, plastifikacija; <, work - omekavanje u

toku prerade
sojourn - boravak, zadravanje, prebivanje, vreme prebivanja
solid - vrst, pun, tvrd, jak
solution - rastvor, reenje; ~, analytical - analitiki rastvor, analitiko reenje; ~, approximate priblino (aproksimativno) reenje,
priblian rastvor; ~, asymptotic
- asimptotsko reenje; ~, basic osnovno reenje; ~, characteristic - karakteristino reenje,
karakteristian rastvor; ~, exact tano reenje, egzaktno reenje; ~,
explicit - eksplicitno reenje; ~,
feasible - ostvarivo (fizibilno) reenje; ~, general - generalno
reenje; ~, graphical - grafiko
reenje; ~, integer - integralno
reenje, celovito reenje; ~, iterative - iterativno reenje, reenje
metodom iteracije; ~ of equation
- reenje jednaine; ~, optimal
(optimum) - optimalno reenje;
~, parametric - parametrijsko
reenje; ~, permissible - dozvoljeno reenje; ~, preferred preferisano reenje; ~, real stvarno reenje; ~, trial - probno
reenje; ~, trial-and-error - reenje metodom probe i greaka
soniscop*e - soniskop, ultrazvuni
defektoskop
sort - vrsta, klasa, sortirati, klasifikovati
sorter - ureaj za klasifikaciju (sortiranje)
sorting - sortiranje, klasifikovanje;
~, conveyor-belt - ureaj za sortiranje sa konvejerom; ~, hand runo sortiranje; ~, operational
- operativno sortiranje; ~, preliminary - preliminarno (prethodno) sortiranje
sound - zvuk, zvuati; zdrav, ceo,
kvalitetan
soundness - ispravnost, vrstina,
glasnost
soundproof - nepropustivost za zvuk,
zvuko-izolacioni
soundproofing - davanja svojstva
neproputanja zvuka

space

source - izvor; ~, impurity - izvor

neistoa; ~ of error - izvor greaka; ~ of trouble - izvor smetnji;
~, procurement - izvor nabavki
(obezbedenja)
space - prostor, obim, mesto, vasiona,
rasporediti, razmestiti; ~, admission - zapremina punjenja; ~, air
- vazduni prostor, prostor, povrina prolaska vazduha, zazor; ~,
airless - bezvazduni prostor; ~,
annular - prstenasti zazor, prstenasti prostor; ~, anode dark anodni tamni prostor; ~, Aston
dark - Astonov tamni prostor,
prva katodna tamna oblast; ~, bar
- prazna dirka; ~, body - povrina
koa (korpe), kapacitet koa (korpe),
povrina karoserije; ~, cathode
dark - Kruksov tamni prostor,
druga katodna tamna oblast; ~,
circular - kosmiki prostor do
meseeve orbite; ~, clearance ist prostor; zazor; ~, colour spektar boja; ~, combustion prostor sagorevanja; ~, compression - prostor pritiska, prostor
kompresije, komora pritiska, komora poveanog pritiska; ~, craft
- kosmiki brod; ~, curve - prostorna kriva; ~, dangerous opasni prostor, reon opasnosti; ~,
dark - tamni prostor; ~, dead mrtva zona, efikasni prostor (u
gasnom termometru), zona male
osetljivosti (regulator), mrtvi prostor; ~, decision - prostor odluke,
mesto (prostor) reenja; ~, dependence - prostorna zavisnost;
~, distribution - prostorna raspodela; ~, electronics - kosmika
elektronika; ~, empty - vakuum;
~, error - mesto greke, prostor
greaka; ~, exhaust - izlazni
prostor; ~, factor - prostor
(mesto), faktora, poloaj faktora,
faktorni poloaj; ~, Faraday's
dark - Faradejev tamni prostor;
~, fault - odbaena zona; ~,
fligth - kosmiki let, let u kosmos
(sa posadom); ~, frame - reetkasti nosa; ~, functional funkcionalni prostor; ~, idle efikasni prostor; ~, image -

space

1047

povrina koja je zahvaena aerosnimkom, prostor slike; ~, interelectrode - meuelektrodni prostor; ~, interlinear - interlinearni
prostor; ~, intermediate - meuprostor; ~, interplanetary - meuplanetarni prostor; ~, interstellar - meuzvezdani prostor;
~, line - odrezak prave; ~, linear
- linearni prostor; ~, luggage garderoba; ~, maintenance prostor odravanja, mesto za odravanje; ~, mined-out - obraeni prostor; ~, mixing - meajua komora (karburator); ~ of
time - prostor vremena, produenost, proticanje vremena; ~,
packing - komprimovana komora,
debljina komprimovanja, debljina
savijanja; ~, parametric - parametarski prostor; ~, parking parking prostor, irina pojasa za
parkiranje automobila; ~, passenger - putnika ekaonica, putnika kabina; ~, policy - prostor
(mesto) politike; ~, pressure oblast poveanog pritiska, komora
pod pritiskom; ~, probability prostor verovatnoe; ~, sample prostor (mesto) uzimanja uzorka;
~, seating - korisni prostor; ~,
solution - prostor reenja; ~,
state - prostor stanja; ~, strategy - prostor strategije; ~, stress-strenght - prostor parametara
napona i vrstoe; ~, three-dimensional - trodimenzionalni prostor; ~, tooth - udolina izmeu
zubaca (zupanika); ~, vacuum vakuumski prostor, razreeni prostoi, oblast malog pritiska; ~,
waste - efikasni prostor (u cilindru); ~, white - praznina,
prazno mesto, prored, razmak; ~,
word - razmak izmeu reci; ~,
working - radni prostor
space-independent - koji ne zavisi
od prostornih koordinata, prostorno
nezavisan
spaced - razmeten, rasporeen; ~,
equally - ravnomerno razmeten
spacer - raspinja, razupira, ajbna,
spejser, maina za umnoavanje; ~,
bearing - distantni leaj (kuglini);

span
~, panel - distantna ploa, distanciona ploa; ~, spark - rasporeiva paljenja, razvodnik paljenja
spacing - razmetanje, rasporeivanje, zazor; ~, clear - rastojanje
isto; ~j coil - korak pupinizacije;
~, diagonal - kosi korak, dijagonalni korak; ~, digit - raunski
kapacitet; ~, frequency - frekventni interval; ~, lattice - parametar reetke, period reetke; ~,
longitudinal - longitudinalni korak; ~, rod - rastojanje izmeu
armaturskih stubova; ~, track meuput, rasporeivanje putia; ~,
transverse - popreni korak, transverzalni korak
spade - lopata; kopati lopatom
spali - iverje, lom cigle
span - privezivati, uvrivati, zatezati; tetiva; raspon mosta; spen
(mera duine koja iznosi 22,9 m);
~, anchor - ankerni raspon (prolet); ~, approach - obalski raspon; ~, beam - gredni raspon,
gredna nosea konstrukcija; ~,
belt - irina fazne zone; ~, bridge
- raspon mosta; ~, cantilever konzolni raspon; ~, clear - slobodan otvor; ~, continuous - nerazdvojena lebdea konstrukcija; ~,
deck - raspon konstrukcije mosta;
~, draw - razvodni raspon; ~,
effective - efektivni raspon; ~,
end - krajnji raspon, raspon s kraja
na kraj; ~, finite - krajnji raspon,
konani raspon (razmak); ~, fixed
- stalni raspon, nepokretni rapon;
~, interior - unutranji raspon; ~,
intermediate - meuraspon; ~,
life - vek trajanja; ~, main glavni raspon (mosta); ~, mean srednji raspon; ~, movable razvodni raspon; ~, pivot - raspon
okretno-proletne konstrukcije mosta;
~, pole - polusna duga; ~, river
- reni raspon; ~, shore - obalski
raspon; ~, single - jedinani
raspon, jedinani let (prolet); ~,
skew - kosi raspon, kosi lebdei
raspon; ~, suspended - raspon
viseeg mosta; ~, time - period
vremena, interval vremena; ~,

span

1048

tower - raspon viseeg mosta sa

stubovima na koje nalee most; ~,
truss - proraunati raspon reetkastog nosaa; ~, wing - raspon
krila
spandreal - nadsvodna graevina
(gradnja), deo svoda; svod nad
vratima i prozorom
spanner - klju za zavrtanja (navrtku);
~, bent - kolenasti ili S-oblika
klju; ~, box - tirfonski klju,
za odvrtanje tirfona; ~, C - klju
za okrugle navrtke; ~, closed-mouth - klju za zavrtanj sa
zatvorenim otvorom; ~, double-ende - dvojni klju za zavrtanj;
~, face - tift-klju; ~, female klju natika, nasadni klju; ~,
fork - rakljasti klju za zavrtanj; ~,
hook - klju za okrugle navrtke;
~, jaw - univerzalni (francuski)
klju, klju sa primenljivim otvorom; ~, pin - tift-klju; ~,
set-screw - klju sa kvadratnim
otvorom, klju za standardne stubove; ~, shifting v. span jaw;
~, skeleton v. closed-mouth
spanner; ~, skew - kosi klju,
klju za navrtke sa bonim otvorom;
~, S-type v. bent spanner
spar - greda, nosa, puni nosa, nosa koji ima puna rebra, motanica;
~, bitter - dolomit; ~, calcareous - kalcit
spar-deck - spardek
spare - rezervni deo, rezervni, dopunski ; ~, machine-s - rezervni
delovi maine; ~, repairable rezervni delovi koji se mogu da
poprave; ~, standby - pomoni
rezervni deo, deo u rezervi
sparge - prskati, rasprskavati; brizgati, ubrizgavati
spark~, electric - elektrina varnica,
elektrini luk, luno pranjenje; ~,
ignition - varnica za paljenje; ~,
set - stalni moment paljenja (koji
ne dozvoljava prestanak)
spark-over - varnino piekrivanje
spatial - prostorni, prostanstveni
spattering - razbrizgavanje, rasprivanje
spattle v. spatula

specification

spawn - ikru, ikriti, bacati ikru

speaker~, cabinet - spiker-kabina, spi
kerska soba
spear - igla; lovaki pribor; igla
pumpe (vakuumske); kolac, koi,
kuka, akije; kazaljka, strelica, indeks, indikator; ~, bulldog - buldog, jednostavna hvataljka; ~, casing - hvataljka, cev-hvata; ~,
tubing v. spear casing; ~,
vibrating - vibro igla
specialist - specijalista, strunjak
specialit/y - specijalnost, osobenost,
detalji, podrobnosti, specijalno probiranje; ~, metal-ies - metali za
industrijsku upotrebu
species - vid, rod, raznovidnost, raznorodnost, stene; ~, broad-leaved - lisnate stene; ~, fissicnable - fisioni izctopi; ~, isotopic
- izotopi; ~, nuclear - izotopi
i izomeri; ~, secondary - sekundarni produkti
specific - specifian, osoben
specification - specifikacija, konkretizacija, tehniki uslovi, opis
patenata, tehniki opis; ~, acceptance-s - specifikacija prijema;
~, activity - specifikacija aktivnosti; ~, adopted-s - prihvaena
specifikacija; ~, as-new - tehniki
uslov da bude kao nov; ~, basic-s
- osnovne specifikacije; ~, centered-s - tehniki uslovi razrade
organizacije; ~, contract-s - ugovorne specifikacije; ~, customer-s
- kupeve specifikacije; ~, definitive - definitivna specifikacija;
~, delivery - specifikacija isporuke ; ~, design-s - konstrukcione
specifikacije, specifikacije konstrukcije; ~, electrical-s - elektrine
specifikacije; ~, engineering tehnika specifikacija; ~, environmental - specifikacija sredine; ~,
equipment - specifikacija opreme;
~, federal - federalna (npr. SAD)
specifikacija; ~, functional test specifikacija testa funkcionalnosti,
tehniki uslovi za ispitivanje funkcionalisanja; ~, industrial - industrijska specifikacija; ~, inspection - tehniki uslovi prijema;

specification

1049

~, material - specifikacija materijala; ~, minimum - minimalna

specifikacija (tehnikih uslova); ~,
original - originalna specifikacija;
~, part - specifikacija delova; ~,
patent - specifikacija patenta; ~,
performance - specifikacija performanse; ~, product - specifikacija proizvoda; ~, production specifikacija proizvodnje; ~, purchasing - specifikacija nabavki
(kupovina); ~, safety - specifikacija bezbednosti; ~, sampling specifikacija uzorkovanja; ~, standard - standardna specifikacija; ~,
technical - tehnika specifikacija;
~, tentative - predloena specifikacija; ~, work - specifikacija
radova
specifications - specifikacija, tehniki uslovi; ~, job - karakteristika zahteva koji se daju izvriocu;
~, performance - radni tehniki
uslovi, tehnike performanse; ~,
production - produktivne norme,
industrijske norme
specified - specificiran, utvren, tano
naveden, sa datim tehnikim uslovima
specify - specificirati, tano odrediti
(navesti), oznaiti
specimen - uzorak, etalon, proba,
obrazac, probni uzorak (primerak);
~, fatigue (test) - etalon za ispitivanje na zamor; ~, flexural proba za odreivanje elastinosti;
~, runout - uzorak za ispitivanje
bez razaranja; ~, small-scale uzorak u smanjenoj veliini, poluindustrijski uzorak; ~, standard
(test) - standardni uzorak (za ispitivanja); ~, subsized - umanjeni uzorak; ~, substandard uzorak ispod standarda; ~, impact
- probni primerak za ispitivanje na
udar; ~, tension - primerak za
ispitivanje na izvlaenje (rastezanje);
i*>, weak - slab uzorak
speck - mrlja, taka, fleka, restica,
deo, komad, masno meso, komad
mesa, takasti izvor svetlosti
spectacle - ram sa obojenim staklima
ili svetlosnim filterima, naoari
spectra v. spectrum

spectrum

spectogram~, mass - maseni spektrogram,

mas-spektrogram
spectography - spektrografija; ~,
mass - masena spektrografija
spectometer~, automatic - automatski spektrometar ; ~, bent-crystal - spektrometar sa ugnutim kristalom; ~,
coincidence-scintillation - scintilacioni spektrometar sa koincidencijom; ~, crossed-field - spektrometar sa ukretnim poljima; ~,
fast-chopper neutron - neutronski
spektrometar sa brzim operom; ~,
fast-neutron - spektrometar za
brze neutrone; ~, helical-orbit
beta-ray - beta-spektrqmetar sa
spiralnim orbitama; ~, ion-resonnance-principle - jonsko-rezonantni spektrometar; ~, lens spektrometar sa soivima; ~, pair
- parni spektrometar; ~, radiation - spektrometar zraenja, spektrometar radijacije;
~, radio-frequency - visokofrekventni spektrometar ; ~, recoil - spektrometar
odbijenih estica, rikoil spektrometar;
~, total-absorption spektrometar totalne apsorpcije
speetroradiometer~, cathode-ray - katodni spektroradiometar
spectroscopy~, coincidence - spektroskopija
preko koincidencije; ~, mass masena-spektroskopija.; ~, X-ray rentgenoskopija
spectrum - spektar, dijapazon, oblast moguih znaenja, graf spektralne funkcije, spektralna funkcija;
~, atomic - atomski spektar; ~
continuous power - kentinualni
spektar energije; ~, conversion konverzioni spektar, spektar konverzionih elektrona; ~, decay spektar estice raspada; ~, degraded - spektar zraenja raspada;
~, density - spektar gustine; ~,
differential range - diferencijalni
spektar dometa; ~, distorted distordovani spektar; ~, environment - dijapazon moguih uslova

spectrum

1050

korienja; ~ , equi-energy - ekvi-energetski spektar; ~, fission-product - spektar zraenja produkata fisije, spektar masa produkta fisije; ~, innovation - dijapazon (spektar) inovacije; ~,
inversion - inverzioni spektar; ~,
microwave - mikrotalasni spektar;
~, molecular - molekularni spektar; ~, near-thermal (neutron)
- spektar termalnih neutrona; ~,
neutron enegry - energetski spektar neutrona; ~, nuclear - spektar
nuklearnog zraenja, nuklearni spektar; ~, nuclear quadrupole nuklearni kvadrupolni spektar; ~,
phase - fazni spektar; ~, production - spektar generisanih estica; ~, pu8le-amplitude - amplitudni spektar impulsa; ~, received
- spektar datih signala; ~, secondforbidden - spektar druge zabrane;
~, side-band - spektar bonih
traka; ~, single-count - spektar
jedininih signala; ~, single-line spektar koji se sastoji od jedne
linije; ~, thermal(-neutron) spektar termalnih neutrona; ~,
transmitted - spektar zraenja
koje je prolo kroz apsorber; ~,
uniform power - uniformni spektar energije; ~, video - spektar
video-signala
speech~, incoming - ulazna predaja
speech-modualted - modularan reju
speed - brzina, ubrzati; ~, accelerated - akceleraciona brzina, ubrzanje; ~, access - brzina skupljanja (rezultata); ~, actual aktuelna brzina, stvarna brzina,
realna brzina; ~, adjustable regulaciona brzina; ~, air - vazduna brzina, brzina poleta, indikatorska brzina; brzina vazdunog toka; ~, airscrew - brzina
postepenog
kretanja
vazdunog
vinta; ~, angular - angularna
brzina, ugaona brzina; ~, approach - brzina pr;bl;avanja; ~,
aquilibrium - uravnoteena brz'na,
balansirana brzina; ~, authorized
- razreena brzina; ~, average srednja brzina; ~, basic - osnovna

speed
brzina, bazina brzina; ~, block brzina (poleta) na delu izmeu dva
meduleta; ~, breakdown - kritina brzina; ~, burned - brzinau momentu izgaranja goriva; ~,
calibrated air - indikatorska vazduna brzina; ~, circular orbit brzina leta po krunoj orbiti; ~,
circumferential - kruna brzina;
~, closing - brzina kolizije, brzina
zblienja; ~, conveying - brzina
premetanja; ~, corrected - korigovani broj obrtaja; ~, critical kritina brzina; ~, cross - poprena brzina, poprena sastavna
brzina; ~, cruising - eksploataciona brzina; ~, cutting - brzina
rezanja, brzina buenja; ~, damage
- rezonantna brzina; ~, datum zadana brzina, nominalna brzina;
~, delivery - izlazna brzina, brzina
na lazu; ~, design - projektna
brzina; ~, diving - brzina pikiranja; ~, first - prva brzina, prva
predaja; ~, flight - brzina poleta;
~, flutter - brzina flatera; ~,
flying - vazduna brzina, brzina
poleta; ~, fuel cut-off - brzina
(rakete) u trenutku okonanja rada
pokretaa; ~, full - potpuni hod,
potpuna brzina; ~, get-away uzletna brzina; ~, ground - putna
brzina; ~, high - visoka brzina;
trea brzina (u automobilu); ~,
hypersonic - hiperzvuna brzina;
~, idling - brzina praznog hoda;
~, indicated - indikatorska brzina;
~, instantaneous - trenutna
brzina; ~, intermediate - meubrzina; ~, level - horizontalna
brzina, brzina horizontalnog leta;
~, level-flight - brzina pravolinijskog hoiizontahiog poleta; ~,
level-flight stalling - minimalna
brzina pravolinijskog niskog horizontalnog poleta; ~, lifting brzina podizanja; ~, line - linearna
brzina; brzina kretanja (elektronskog zraka); ~, maximum - maksimalna brzina; ~, mean - srednja
brzina; ~, memory - brzina memorije; ~, middle v. intermediate speed; ~, near-sonic
- oko zvuna brzina; ~, nominal

speed

1051

- nominalna brzina; ~, no-load

v. idling speed; ~ of loading
- brzina punjenja; ~ of propagation - brzina rasprostiranja; ~
of response - brzina reakcije,
brzina reagovanja; ~, operating
- eksploataciona brzina; ~, overturning - startna brzina; ~,
peripheral- periferna brzina; ~,
pitch - osna brzina vinta; ~,
rated - nominalna brzina, proraunata brzina; ~, recovery brzina izlaska aviona iz hangara;
~, reverse - reverzna brzina; ~,
rotational - ugaona brzina, brzina
rotacije, broj obrtaja; ~, rotor brzina rotacije noseeg vinta, broj
obrtaja rotora; ~, runaway - broj
obrtaja u minuti; ~, running eksploataciona brzina, brzina kretanja, tehnika brzina; ~, schedule - brzina kretanja po grafiku,
tehnika brzina; ~, scram - brzina iskljuenja reaktora; ~, screen
- inerdonost ekrana; ~, service eksploataciona brzina; ~, sliding
- brzina sudara; ~, sonic - zvuna
brzina; ~, specified - zadata
brzina, specificirana brzina; ~,
spindle - brzina obrtanja vretena;
~, stalling - brzina poleta na
kritinom reimu; brzina obaranja,
brzina pada toka; ~, subcritical do kritina brzina, subkritina brzina; ~ subsonic - subzvuna
brzina; ~, superosnic - nadzvuna brzina; ~, take-off uzletna brzina; ~, terminal konana brzina; brzina pri kraju
rada pokretaa; ~, tip - kruna
brzina vazduha; ~, top - maksimalna brzina; ~, touch-down brzina u trenutku prizemljenja (aviona); ~, transonic - oko zvune
brzine; ~, trial - brzina pri ispitivanju; ~, true - faktika brzina,
stvarna brzina; ~, ultra-high hiperzvuna brzina; ~, unstick brzina odvajanja; ~, variable promenljiva brzina; ~, zero nulta brzina
speed-up - ubrzanje, poveanje produkcije, poveanje proizvodnosti
rada, ubrzana eksploatacija

spike

speeder - predaja, regulator brzine,

moto-dresina
speedometer~, centrifugal - centrifugalni
spidometar
speedy - brzi, ubrzani
spell - prekid, smena, kratki period
vremena
spelter~, brazing - tvrdo prisajedinjavanje, tvrdo (pripajanje) lemljenje;
~, hard - premaz od cinka i
gvozda
spencer - spenser
sperm - sperma, spermatozoid
spewing - ubrizgavanje, brizganje
sphere - kugla, globus, nebeski svod,
krug dejstva; ~, Ulbricht - sferni
Ulbrihtov fotometar
spherical - loptasti, kuglasti, loptastog oblika
sphericity - sferinost, sferna forma
spherics - sferna geometrija, sferna
trigonometrija
spheroid - obrtni elipsoid; ~,
oblate - spljoteni sferoid
spheroidal - sferoidni, loptasti, sfernog oblika
spheroidization - sferoidizacija
spherometer - sferometar; ~, Abbe
- Abeov sferometar
spherometry - sferometrija
spherule - loptica
sphingometer - sfingometar
pice - zain, mirodija, pripravljati
sa zainom; specijalitet
spider - krstaa (kardana), zvezda
(kolektora); stubac sa kranovima;
ram zvezdastog oblika; palica sa
upravljaem; trajna viljuka (elastinog kardana); pauk; ~, armature - krstaa kotve, zvezda kotve;
~, commutator - kolektorska
zvezda; ~, field - zvezda induktora
Spiegel - ogledalo, uglaani metal
spigot - namotaj, spiralno kuplovanje; ue krana, kran; centrirani
nastavak; centrirana spojnica
spike - vei ekser, ip, zailjena ipka,
klin drljae, zakucavati, zaotravati; probni signal, eksperimentalni signal (u obliku vertikalne bele
linije na ekranu); tift (dezintegratora); ulazni konus; forsirati (re-

spike

1052

aktor), dovoditi svee gorivo (u

reaktor); ~, dog - inski ekser,
kukasti ekser; ~, notched v.
spike dog; ~, plate-holding ekser za insku podlogu; ~, rail
v. track spike; ~, track - ekser
za ine
spike-drawer - usmeriva eksera
spike-driver - eki za pobijanje
eksera
spikemaster - maina za zakucavanje
eksera
spiking - zakucavanje eksera
spile - stubac, ip, nosei ip, oslonjeni ip; stojei ip; rezana graa,
talpa, drvena zaptivka
spill - prm, t>ipka, stap, gvozdena
traka, metalna ipku, drvena zaptivka, prolivati, rasturiti; slati inibimaciju (preko radio-talasa); ~,
to-over - prelivati se preko ivice
(ruba), prei, u reim generacije
spillage - rdanje (metala); prolivanje, curenje
spillway - vodosliv, vodopad, preliv;
~, canal - preliv na kanalu; ~,
chute - preliv sa brzim tokom; ~,
circular - cirkularni preliv, altni
preliv; ~, composite shaft vodosliv sastavljen preko ahtova;
~, controlled - kontrolisani preliv,
preliv sa branom; ~, emergency opasni preliv, snani preliv; ~,
fixed-crest - vodosliv bez brane;
~, flat-crested shaft - ahtni
preliv sa koninim ispustom; ~,
gate-type - vodosliv sa pregradama; ~, glory-hole - ahtni
prelivnik; ~, lateral-flow - prelivnik sa bonim odvoenjem vode;
~, morning-glory v. glory-hole spillway; ~, overflow odvodni vodosliv; ~, saddle otvoreni bazen sa branom; ~,
shaft - ahtni preliv; ~, side-channel v. spillway lateral-flow; ~, ski-jump - vodosliv
u obliku vodopada; ~, standard-crested shaft - hvataljka za vodu
u obliku ahta; ~, surface - vodosliv; ~, trash - drenana galerija;
~, trough - preliv sa brzim oticanjem; ~, ungated - vodosliv
bez pregrada

spiral

spin - rotacija, rotiranje, vrteti se,

kruenje; savijati, uvijati; sopstvena
rotacija; otpua, vadiep; ~, antiparallel-s - antiparalelni spinovi;
~, channel - spin kanala; ~,
electron - spin elektrona; ~,
half-integral - poluceli spin, spin
polovine vrednosti; ~, integral eli spin; ~, intrinsic - sopstveni
spin, unutranji spin; ~, isobaric
- izobrani spin; ~, isotopic izotopski spin; ~, minus - negativni spin; ~, nuclear - nuklearni spin; ~, plus - pozitivni spin;
~, zero - nulti spin
spindle - val, talas, nasip, bedem;
vratilo, valjak, vreteno, palac, breg;
korak; cev, ipka, osa; vrteka;
zeji nasip, pomoni (privremeni)
nasip; ~, bored - vreteno sa
razdvojenim kanalom; ~, Brix Briksov saharometar; ~, brush pokretna osovina (osa); ~, cam bregasta osovina; ~, control kontrolni talas; ~, copy - vreteno
struga; ~, cut-off - osa odseka;
~, feed - hod vinta; ~, guied hod vinta; ~, hammer - osa
ekiara; ~, knuckle - breg povratne opruge; ~, lifting - podizni
vint; ~, live - obrtno vreteno,
rotaciono vreteno; ~, main glavno vreteno, glavna osa; ~,
planetary - planetarno vreteno;
~, solid - vreteno fiksnog preseka;
~, steam - regulaciona igla injektora; ~, stop - ograniava
hoda vinta; ~, telescopic - teleskopsko vreteno; ~, trigger triger-vreteno; ~, turret - osa
revolvera; ~, valve - osovina
ventila
spindle-shaped - vretenastog oblika
spine - igla, ip, stub u obliku zvona;
greben
spineless - beuman, bezglasan
spinner - maina za predenje; ~,
antenna - obrta antene, rotor
antene
spinning - brzo obrtanje (rotiranje);
predenje; centr'fugiranje
spiral - spirala, zavrtna linija, spiralni, obrtni; spiralno sputanje
(aviona); spiralna magla (obla-

spiral

1053

nosti); spiralna turbinska komora;

~, equiangular - logaritamska
spirala; ~, fast - vrsta spirala,
kruta spirala; ~, flat - ravna spirala; ~, lead-in - uvodna spirala
(na gramofonskoj ploi); ~, steep
v. spiral fast; ~, tight v. spiral fast
spiral-fluted - sa spiralnim lebom
spire - pic, visoki piramidin vrh,
vrh; spiralna linija, zavrtanj
spirit-tight - nepropustan za alkohol
spirt - struja, strujanja
spiry - spiralni, koji ima spiralni
oblik
spissitude - gustina, zbijenost
spit - dugi pliak, blaga kosa (kosina);
dubina sloja zemlje veliine lopate;
lopata; pro ticati; paliti (zapaljivi
materijal); prskati, naprsnuti
spitter - lopata; sposobnost za
grupno paljenje (u umama);
spitting - razbacivanje, rasprivanje;
paljenje
spitzkasten - hidraulini klasifikator
splash - zalivati rastopljenim materi j alom; zali van j e
splash-boar - tit brane
splash-proof - zatien od prskanja
splasher - krilo (automobila); ~,
metal - metalizator, metalopulvezator
splashing - rasprivanje
splay - otkos, kosi, ukoen
splice - sjedinjavanje avom; mesto
srastanja, srastanje; ~, butt spajanje sjedinjavanjem; ~, cable spajanje kablova, sastavljanje kablova; ~, chord - spoj fermijevih
pojaseva; ~, pile - srastanje pojaseva; ~, step - stepenasto spajanje; ~, web - spajanje zidova
avovima
splicing~, timber - spajanje brvana, nastavljanje grade
spline - lic, skidanje spona, pon,
tanki odrezak metaia strugom
splineway - opruga od spona
splint - splint, zatik, zavoranj, ivija;
ostatak, fragment, deo; produkt
vrsti kameni ugalj, dugoplameni
ugalj

spoil

splinter - ostatak, odlomak, fragment, produkt fisije, produkt raspada, cepati, razbijati, odvajati
split - prorez, pukotina, prskotina,
napuklina, naprslina; rezanje; drugostepena ventilaciona obrada; ostvarenje ventilacione struje; ~,
air - razdvajanje struje vazduha;
~, eye - prorez za osmatranje; ~,
mould - deo razdvojenog oblika
split-phase - sa razdvojenom fazom
split-pole - sa ekranisanim polovima
splitter - razdvaja, odvaja, razlaga; meupregrada; kolona; ~,
light - razlaga svetlosnog fluksa;
~, phase - razdvaja faze, razlaga faze
splitting - razdvajanje, cepanje; ~,
acid - razlaganje kiselinom; ~,
air - rasporeivanje ventilacionog
vazduha,
razdvajanje
vazdune
struje; ~, alkaline - alkalno razdvajanje; ~, band - razdvajanje
opsega frekvenci; ~, column kolona za izdvajanje; ~, fat razlaganje masti; ~, fine-structure
- cepanje fine strukture (spektralnih linija); ~, hydrolytic - hidrolitiko razlaganje; ~, isotopic izotopsko razlaganje, izotopsko cepanje; ~, mass - cepanje linija
masenog spektra, razdvajanje linija
masenog spektra; ~ of levels cepanje nivoa, razdvajanje nivoa
(u jezgru); ~, resonance - cepanje
rezonance, rezonantno razlaganje;
~, sample - odabiranje primeraka; ~, spectroscopic - razdvajanje (cepanje) spektralnih linija;
~, spin-orbit Spin-orbitno razlaganje (cepanje); ~, stream razdvajanje (razlaganje) pare; ~,
symmetrical - simetrino razlaganje (cepanje)
splitting-out - izbijanje (estice iz
jezgra)
splittine-up - demontiranje, rastavljanje; rasturanje (sastava)
splutter - razbrizgavati; metalizirati
mlazom
spoil - odronjeno zemljite, ogolela
stena, otpadni materijal, otpaci;
bacati u otpad, oformiti otpad; ~,
reclaimed - ponovo upotrebljeni

spoil

1054

otpadni materijal; ~, trench - ostatak zemljita (pjsle postavljanja

cevovoda)
spoilage - kvai, neispravnost, neispravni teret
spoiler - interceptor, spojler
spoke - pica (toka), motanica
spokeshave - strug, struga, no za
skidanje kore
sponge - grub, grubost, grubi materijal, metal grube strukture
spongeous - v. spongy
sponginess - grubost, poroznost; ~,
detrimental - gruba struktura
(zemljita, terena)
sponk - trule, polutrulo drvo, trule
na drvetu
sponsor - sponzor
spool - namotaj, bobina, namotaj
kalema, telo namotaja, motalica,
motati, namotavati, kaskada (kompresora); ~, field - polje kalema,
polje namotaja za pobuivanje; ~,
first - prva kaskada (kompresora);
~, high-pressure - kaskada visokog pritiska (kompresora)
spool-type - kalem-tipa, rebrast (izolator)
spooling - omota, namotaj
spoon - kaika; rep plasta, kraj sloja,
kraj naslage
spore - spora
sporogenous - sporonosan
spot - mesto, postaviti na mesto,
uspostavljati, razmetati, praviti raspored, sunana mrlja, dijafragma
(u mikroskopu), staviti (vagon) pod
teret (optereenje), otklanjati svetle
take sa negativa, reklama preko
radija; ~, analysing - razloena
mrlja; ~, black - crna mrlja (na
ekranu); ~, blind - pad osetljivosti (instrumenata), mrtva zona,
zona utanja, lepa mrlja (oka); ~,
bright - bsvetljeno (svetio) mesto
(bljetavo mesto na metalnoj povrini); ~, cathode - katodna
mrlja (ivinog ispravljaa); ~, dark
- jonska mrlja; ~, dark-and-light-s - mrlje na negativu; ~,
dead - v. blind spot; ~, dry neproduktivni deo, suva mrlja";
~, elongated scanning - produena neista mrlja; ~, flare -

prag

parazitski refleks na slici (kod

TV); ~, flying - letei zrak,
letea mrlja (na ekranu); ~, focal fokusna taka, fokusna mrlja; ~,
hard - vrsta (spojna) taka (u
kontrolnoj mrei); tvrdo mesto,
vrsto mesto, jako ukljuivanje; ~,
ion - jonska mrlja; ~, key - vorna
taka; ~, low - udubljenje u avu;
~, luminescent - svetlea mrlja;
~, mercury - katodna mrlja; ~,
scanning - letea mrlja (na ekranu);
~, soft - meko mesto; ~, strobe oznaka selektorskog impulsa; ~,
trouble - mesto smetnji, problematino mesto; ~, wobbled scanning - letei zrak (spot)
spotter - avion-korektoi, vazduni
osmatra (posmatra); ~, air gunnery - avion-korektor, vazduni
korektor artiljerijske vatre; ~, gun- avion-korektor, artiljerijski osmatra; ~, rail - inski defektoskop
spottiness - mestiminost, takastost,
nestalnost kvaliteta
spotting - otkrivanje, nalaenje tanog mesta, predaja pod optereenjem; ~, flash - noni snimak;
~, hot - pojava lokalnog pregrevanja; ~, trouble - uoavanje
smetnji
spout - mlaznica, mlaznik, naglavak,
dizna, vodotena cev, rukavac, sliv,
izlazni otvor, struja, stub vode,
strujati, fontana; ~, charging oluk za punjenje; ~, discharge ispuni leb, ispuni oluk, rasuti
stub vode; ~, elephant-trunk rukavac za prenos betona na mesto
ugradnje; ~, feed - napunjeni
leb; ~, flexibile - fleksibilni
leb; ~, monitor - cev hidromonitora; ~, tailing - ispuni
otvor (za vodu); ~, tapping ispuni leb
spouter - otkriveni izvor nafte,
fontanska buotina, buotina tipa
fontane
sprag - raspinja, razupira, rasteza;
~, botton - donji rasteza; ~,
drift timbering - produni rasteza

spray-cone

1055

spray-cone - konusno-irei se, konusno-rasprskavajui se

spray-painting - v. spraying paint
sprayer - rasprskiva, pulverizator,
prskalica, dizna; ~, bitumen hidronator; ~, concrete - rasporeiva cementne smee, betonska
puka; ~, oil - prskalica nafte; ~,
steam jet - rasprskiva pare
spraying - br'zganje (mlaza), pulverizaija, kvaenje, vlaenje; ~,
air - rasprenje vazduhom pod pritiskom ili vazdunnom strujom;~,
metal - metalizacija rasprivanjem;
~, paint - farbanje rasprivanjem
sprayproof - nerasprskavajui, neprskajui
spread - rasejanje, nanos, dijapazon,
razmetaj (na grafu), rasprostranjenost; ~, azimuth - interval
azimuta; ~, band - rastezanje dijapazona ureaja; ~, explosion rasprostiranje eksplozije; ~, hole disperzija buotina, razdvajanje buotina; ~ of holes - razdvajanje
otvora, odvajanje otvora; ~ of
time - vremenski period, vreme
odvijanja procesa; ~, tolerance doputena tolerancija
spreader - rasteza, rairiva, raspinja, razupira, ue za fiksiranje,
kabl za fiksiranje (kontaktne mree),
hidronator, maina za rasporeivanje betona, sejaica, razbaciva,
maina za eljanje lana; ~, box rasporediva u obliku sanduka; ~,
clutch - frikciona spojnica; ~,
hay - razbaciva otkosa sena; ~,
manure - razbaciva navoza (sena);
~, piston-ring - skida karika; ~,
rope - ispravlja pletenica; ~,
stone - razbaciva kamenog sitnea
spreading - rasprostranjenje, prostiranje, rasporeivanje, rairenje, istezanje, rastezanje, navarivanje, narastanje, iroko nabacivanje (pri
varenju), poveanje zapremine, bubrenje, frikcioniranje, pripajanje, predingovanje; ~, clay - bubrenje
gline, narastanje gline; ~, dubb'e rasprostiranje mehurova (pri flotaciji); ~, dust - rasporeivanje
interne praine, rasprostiranje pra-

spring

ire; ~, fire - rasprostranjenje

poara, irenje poara; ~, glue podmazivanje klema; ~, hand sabijanje zagrevanjem (betonske
smee); ~, inverse-square - slabljenje intenziteta zraenja po zakonu obrnutih kvadrata; ~, of
the beam - razvlaenje snopa; ~,
of track - irenje tragova, irenje
ina; ~, soil - razbacivanje zemljita; ~, waste - ravnanje nasipa
sprig - zavoranj, zatik
spring - mpruga, gibanj, pero; veati na opruge; poskakivati, udarati; izvor; klju; ~, acidulous kiseli mineralni izvor; ~, adjusting
- regulaciona opruga; ~, antirattle
- zatezna opruga; ~, axial - aksijalna opruga, osna opruga; ~,
back - v. back-moving spring;
~, back-moving - vuna opruga;
~, band - prstenasta opruga; ~,
blade - slojevita opruga, lisna optuga; ~, bow - lisnata opruga; ~,
brake - konina opruga; ~,
buffer - buferna opruga, opruga
amortizatora; gibanjska opruga; ~,
calibrating - kalibraciona opruga;
~, cambered - ugnuti gibanje; ~,
cantilever - konzolna opruga, konzolni gibanj; ~, car - vagonski
gibanj; ~, case - zatvarajua opruga; ~, centring - centrirajua
opruga; ~, check - zaustavna opruga, stabilizaciona opruga; ~,
clock - opruga satnog mehar.izma;
~, close-coiled - spiralna opruga
sa malim korenom; ~, cluster sastavna opruga; ~, clutch opruga za spajanje; ~, compensating - kompenzaciona opruga,
uravnoteujua opruga; ~, compression - kompresiona opruga;
~, conical - kupasta (konina)
optuga; ~, constant - stalni izvor;
.~, counter - kontra opruga;
amortizaciona opruga; ~, cross popreni gibanj; ~, cushioning
- buferna opruga; ~, cutout v. disconnecting spring; ~, damper - v. buffer spring; ~, disc tanjirasta opruga, kolutasta opruga;
~, disconnecting - iskljuujua
opruga; ~, double-coil - dvo-

spring

1056

stepena opruga; ~, draft - vuna

opruga; ~, drag - klizna opruga,
gibanj spajajue poluge; ~, driving
- pokretna opruga, povratna opruga; ~, dual-rate - gibanj promenljive jaine; ~, elliptic - eliptiki gibanj; ~, feed - padajua
opruga; ~, firing - bojna opruga;
~, flat - ravna opruga; ~, fly okidna opruga; ~, hair - tanka
opruga, vlaknasta opruga, petlja
oscilografa; ~, inclined - pod
uglom postavljen gibanj; ~, journal - povratna opruga; ~, laminated - tanjirasti gibanj; ~,
locking - fiksirana opruga; ~,
magazine - opruga predajnika; ~,
main - pokretna opruga (satnog
mehanizma); ~, mineral oil izvor nafte; ~, nest - lisnati gibanj; ~, overcoil - satna opruga
(spirala); ~, overhung - gibanj
koji se vea iznad osovine; ~,
pendulum - opruga klatna; ~,
petroleum - mlaz nafte; ~,
plate - v. spring nest; ~, pressing - navijena opruga; ~, pressure - v. spring pressing; ~,
pull-back - kontra-opruga; ~,
pull-off - oputena opruga; ~,
recuperator - povratna opruga;
~, relief - izravnjujua opruga;
~, restoring - povratna opruga,
protivdejstvujua opruga; ~, retaining - zaustavna opruga; ~,
return - povratna opruga; ~,
ring - kruna opruga; ~, semi-elliptical - polueliptini gibanj;
~, single-coil - jednodelna opruga, jednostepena opruga; ~,
sounding - opruga za buenje
(na satu); ~, spiral - spiralna
opruga; ~, stabilizer - popreni
gibanj, stabilizacioni gibanj; ~,
step - stupnjasti gibanj; ~, stiff jak gibanj; ~, striker - opruga
udaraca; ~, subvariable - malo
promenljiva opruga; ~, suspension
- opruga pokretaa; ~, transverse - popreni gibanj; ~, underhung - gibanj koji se vea ispod
ose; ~, underslung v. underhung spring; ~, unfailing - neistraeni izvor; ~, valve - opruga

sprueing

ventila; ~, volute - spiralna opruga, konini gibanj; ~, watch satna opruga; ~, yoke - opruga
klatna
spring-actuated - koji dejstvuje sa
oprugom
spring-back - elastino dejstvo, odskakivanje, elastino rasejanje
spring-borne - poduprt gibnjem
spring-loaded - optereen oprugom
spring-mounted - pod dejstvom
gibnja
spring-opposed - uravnoteen oprugom
spring-return - povratan pod dejstvom opruge
spring-wood - rano drvo
springer - poetak luka, noica luka,
boni kamen (svoda ili luka); ~,
cross - rebro krstastog svoda
springiness - elastinost, pod dejstvom opruge
springing - elastinost, povratnost,
elastian, veanje na gibnjeve, linija
petlji, odskakivanje
sprinkle - polivati, vlaiti, prskati
sprinkler - razbrizgiva, rasprskiva,
vetaka kia, sprinkler
sprinkling - ovlaenje, oprskavanje
sprocket - toak za lanac, lananik,
zvezdica, vodei toak (gusenica),
predajni bubanj (kino-aparata); ~,
deflecting - deflektujua zvezdica;
~, driving - vodea zvezdica; ~,
track driving - vodei toak gusenica
sprout - nicanje (rastinja), rast,
rasti; izdanak, mladica
sprouter - pribor za bubrenje semena
spruce - jela, bor, amovina; ~,
black - crna jela, crni bor; ~,
blue - plava jela, plavi bor; ~,
eastern - istona jela; ~, hemlock - gemlok; ~, Norway "obina jela, obian bor; ~, pine
-jela; ~, silver v. snruce blue;
~, white - bela ili kanadoka jela
sprue - vertikalni kanal
sprueing - oslobaanje odlivka; ~,
cold - oslobaanje stvrdnutog odlivka; ~, hot - oslobaanje odlivka pre stvrdnjavanja

spud

1057

spud - motika, manja lopata, kopati

zemlju, aov, iskopavati; ip, stub,
greda; stolarski no, pritisna letva
(ioka), no za skidanje kore
spudding - udarno buenje
spume - pena, peniti se
spunk - kap, rosa (na drvetu)
spur - naper, pero, paket, grupa,
oblak, zub, otri istup, vodogradevina na reci, valjkasti zupanik,
cilindrini zupanik, podupira, kosnik, boni podupira, raspinja, ra7:.-irav rasteza, dijagonala, krak,
poluga, Vrh ili greben planine, glavnica, urodica
spruge - jeziak
spurious - lani, fiktivan, izgledan,
parazitski
spurn - noica, krak
sputnik - sputnjik, satelit, vetaki
satelit
sputter - raspriva, mlaznica, metalizirati rasprenjem; ~, anode anodno rasprenje; ~, cathode katodno rasprenje
spy-glass - staklena cev za osmatranje
squad - grupa, komanda, odeljenje,
radne brigade
squadron - eskadron, divizion, eskadrila, eskadra; sjedinjavanje brodova
squama - krljut
square - kvadrat, pravougaonik, davati kvadratnu formu (oblik), pod
pravim uglom, vertikalno, ugaonik;
povrina (grada), kvartal, kvart
(grada) jedinica povrine, kvadrat
veliine, podizati na kvadrat; iviast, paralelan; ~, carpenter's drveni ugaonik; ~, centre - ugaonik centrotraga; ~, dead - tani
kvadrat, pravilno kvadratno seenje, pravilan kvadratni preske;
~, Epstein - Eptajnov pribor
(za odreivanje magnetnih svojstava gvozda); ~, grid - kvadrat
mree koordinata; ~, mean kvadrat srednje veliine, kvadrat
srednje vrednosti; ~, mitre ugaonik sa uglovima od 45; ~,
optical - optiki eker; ~, prism prizmeni eker; ~, protraction
set - transport sa ugaonikom; ~,
67 Renlk

stability

reflecting v. optical square; ~,

set - ugaonik; ~, setting - kvadrat kukaste spojnice; ~, T - Tavrov

ugaonik
square-law - kvadratni
squarer - ema formiranja pravougaonih impulsa, protezanje kvadratnog preseka, kvadrator
squariance - zbir kvadrata, odstupanje od sredine vrednosti
squaring - razdvajanje na kvadrate,
obtesavanje na etvrtke, obtesavati
etvrtke
squash - pritiskivati, pritezati, zanositi (auto)
squawk - reski zvuk (u pojaavau)
squeak - um; ~, brake - um pri
koenju
squeal - pitanje (u pojavau),
pojaani um signala
squeegee - gumeni sloj, gumeni
meusloj, gumeni kalup, gumena
makija
squeeze - pritisak, pritiskivanje, sabijati, pritiskivati, presovati, zgunjavati
squeezer - pokretna maina, presa,
maina za cedenje, "maina za izradu
kalupa, spajajua maina; ~, alligator - posluna pokretna maina; ~, cork - aparat za sabijanje
uzoraka; ~, jolt - presa maina;
~, roll - valjak za sabijanje
squegger - relaksacioni generator
squib - piro-paljenje, elektro-paljenje;
~, electric - elektrino paljenje
squirt - pric, struja, puniti strujom;
~, grease - pric ili pumpa za
konsistentno podmazivanje
stability - postojanost; ~, aerodynamic - aerodinamika stabilnost; ~, aeroelastic - stabilnost
pomou aeroelastinosti; ~, against - stabilnost na, otpornost na;
~, arrow - stabilnost na trajektoriji (putanji); ~, attitude - stabilizacija poloaja; ~, automatically mainteined - stabilnost koja
se dobija pomou sredstva automatske stabilizacije; ~, bucklingproduna stabilnost, stabilnost u
odnosu na produeni nagib; ~,
channel - stabilnost kanala; ~,
corrosion - koroziona stabilnost;

stability

1058

~, dead-beat - aerodinamina
stabilnost; ~, dimentional - sposobnost odranja razmera; ~, dynamic(al) - dinamika stabilnost,
dinamika postojanost; ~, elastic
- elastina stabilnost, elastina postojanost; ~, flow - stabilnost
toka, stabilnost protoka; ~, gravitational - gravitaciona stabilnost;
~, high - vea zaliha stabilnosti;
~, high-speed - stabilnost pri
velikim brzinama; ~, hydrodynami( - hidrodinamika stabilnost; ~, infinite - neograniene
zalihe stabilnosti; ~, inherent sopstvena stabilnost; ~, initial stabilnost na start poletanja; ~,
lateral - lateralna stabilnost, poplena stabilnost; ~, light - svetlosna stabilnost; ~, liquid m a s s stabilnost tene mase; ~, locked-control - stabilnost sa fiksiranim
usmeravanjem; ~, longitudinal longitudinalna stabilnost; ~, low-speed - stabilnost pri malim
brzinama; ~, negative - nestabilnost; ~, neutral - neutralna
stabilnost, neutralna ravnotea; ~,
noise - stabilnost na um; ~,
nuclear - stabilnost jezgra, stabilnost nuklearnog reaktora; ~,
oscillatory - oscilatorna stabilnost;
~, overall - opta stabilnost, sumarna zaliha stabilnosti; ~, pendulum - stabilnost kretanja klatna;
~, phase - fazna stabilnost; ~,
positional - poziciona stabilnost;
~, positive - pozitivna stabilnost;
~, pyrolytic - pirolitika stabilnost, stabilnost na toplotne povrede; ~, radiation - stabilnost na
zraenje, stabilnost na ozraavanje;
~, radiation-damage - stabilnost na radijaciono dejstvo; ~,
radiolytic - radiolitika stabilnost, stabilnost na radiolizu; ~,
relative - relativna stabilnost; ~,
scanner - stabilizacija eme kola;
~, servo - stabilnost servo sistema; ~, speed - stabilnost brzine; ~, statical - statika stabilnost; ~, storage - stabilnost
na uvanje; ~, thermal cycling
- stabilnost na temperaturne cik-

stabilizer

luse; ~, transient - dinamika

stabilnost; ~, transonic - stabilnost pri okolozvunim brzinama;
~, transverse - poprena stabilnost; transverzalna stabilnost; ~,
unstable - nestabilnost; ~, volume - postojanost zapremine,
stalnost zapremine, stabilnost zapremine; ~, zero - nulta zaliha
stabilnosti, odsustvo stabilnosti
stabilization - stabilizacija; ~, automatic - automatska stabilizacija;
~, automatic gain - automatska
stabilizacija pojaanja; ~, beam stabilizacija zraka (antene); ~,
chemical soil - hemijska stabilizacija zemlje; ~, current - stabilizacija struje; ~, flame - stabilizacija gorenja, stabilizacija paljenja, stabilizacija plamena; ~,
frequency - stabilizacija frekvenci;
~, gyroscopic - giroskopska stabilizacija; ~, intermediate-frequency - stabilizacija meufrekvenci; ~, pitch - produna stabilizacija, udruna stabilizacija; ~,
roadbed - uvrenje zemljita;
~, roll - poprena stabilizacija; ~,
soil - stabilizacija zemljita, uvrivanje zemljita; ~, sweep - stabilizacija ispitivanja; ~, tilt - stabilizacija ugla nagiba; ~, voltage stabilizacija napona
stabilize - obezbediti stabilnost, obezbediti postojanost
stabilizer - antikoagulator, protivkoagulaciono sredstvo, legirajui element; usmeravajui mehanizam; ~,
arch girder - raspon medu lukovima; ~, automatic - automatska
stabilizacija; ~, current - stabilizator struje; ~, degenerative
- stabilizator sa negativnom obratnom vezom; ~, derictional kursni stabilizator; ~, drill - buei stabilizator; ~, gyroscopic hidroskopski stabilizator; ~, lateral - stabilizator poprenog kretanja, stabilizator bonog kretanja;
~, piezoelectric - kvarcni stabilizator, piezoelektrini stabilizator;
~, soil - vezujui materijal za stabilizaciju zemljita (terena), maina
za stabilizaciju zemljita vezujuim

stabilizer

1059

materijalom; ~, voltage - stabilizator napona

stabilizing - stabilizacija, obezbedenje stabilnosti
stable - komora, nia, staja, tala,
konjunica; ~, directionally stabilan na trajektoriji, koji ima
putnu stabilnost; ~, dinamically
- dinamika stabilnost; ~, hydrodynamically - hidrodinamika stabilnost; ~, infinitely - sa neogranienom zalihom stabilnosti; ~,
laterally -koji ima lateralnu stabilnost, stabilna u poprenom
pravcu; ~, longitudinally - koji
ima longitudinalnu stabilnost, stalan u longitudinalnom pravcu; ~,
netrally - neutralan, koji se nalazi
u stanju ravnotee; ~, statically statiki stabilan
stack - kostur (broda), figura, kalup,
stavljati u kalup, stek (jedinica za
gorivo, iznosi 3,06 m 3 ), paket
(gvozda), lula za vodu, oluna cev,
odvodna cev (ventilacionog sistema),
rashladni toranj (kolona), omot,
plast, stog (sena), stavljati u stog,
skupljati; polica za knjige; ~,
calender - kalender, glezer; ~,
chimney - dimna cev; ~, cooling
- rashladni toranj sa prirodnom
vuom; ~, core-lamination sredite jezgra, unutranjost jezgra;
~, evasing difuzor ventilatora;
~, exaust - fizduvna cev, auspuh;
~, field - stokiranje
stacker - slaga, postavlja, umeta,
nabaciva (u stog), ukalupiti, prijemni sto, sabirni sto; ~, hay nabaciva na stog; ~, standard standardni kran; ~, wing - pneumatski transporter
stacking - paket (gvozda), garnitura
(limova), slaganje u kalup
staddle - potporka, podstava
stadia - daljinska merna letva
staciometer - stadiometar
staff - letva, letvica (sa podelom),
malterski rastvor sa primesom vlaknastih materija, tap, polica, osa
(balansa), zakivanje, nitovanje, ruica, poluga, ruka, drka; personal,
tab; ~, balance - osa balansa;
~, centre - osa srednjeg ili mi67

stage

nutnog kruga; ~, cross - ukrtena

letva, poprena letva; ~, hydrometric - hidrometrijska palica
(letva); ~, levelling - nivelirska
letva; ~, reversible - reversibilna letva, povratna merna letva;
~, surveyor's - letvica (letva) sa
podelom; ~, telescopic - pokretna
letva, podizna letva; ~, topographic
v. surveyor's staff; ~,
train - vozna rampa
stag-headedness - suva povrina
(u umi)
stage - kaskada, horizont vode, scena,
estrada, stanica; ~, adder - pomeana kaskada; ~, Albian - alb;
~, amplifier - pojaavaka kaskada; ~, bleaching - stepen beljenja; ~, boster - period poja7
anja, stepen pojaanja; ~, buffer razdvajajua kaskada; ~, cathode-follower - kaskada sa katodnim
izlazom, katodni pretpojaava; ~,
chroma amplifier - kaskada pojaanja bojnog (boja) signala, stepen pojaanja kolor-signala; ~,
colour-kiler - stepen iskljuenja
kolor-kanala; ~, controlled - kontrolni stepen, kontrolna kaskada;
~, counting - brojaka kaskada,
brojaka ema; ~, driver - podmodulator; ~, egg - inkubacioni
stepen; ~, elastic - elastina faza,
elastino stanje; ~, ephebic zreli stadijum; ~, expansion stepen ekspanzije, stepen irenja,
faza ekspanzije; ~, final - finalna
etapa, poslednji stepen (rakete); ~,
first doubler - prva kaskada udvajanja frekvence; ~, flush - fontanski period; ~, gain - kaskada
pojaanja, stepen pojaanja; ~,
hanging - visei stepen (mosta);
~, high-pressure - stepen visokog pritiska; ~, inhibit - kaskada zadrke, stepen zadrke; ~,
input - ulazni stepen, ulazna kaskada; ~, inverter - inverzna
kaskada, pretvarajua kaskada; ~,
isolator - razdelni stepen, izolalacioni stepen; ~, landing debarkader, pristanite, pristan; ~,
lower - donji stepen (rakete); ~,
low-pressure - stepen niskog pri-

stage

1060

tiska; ~, microscope - predmetni

stoi mikroskopa; ~, neanic mladalaki stadijum; ~, output izlazni stepen, izlazna kaskada; ~,
power-amplifier - stepen pojaanja snage; ~, pressure - stepen
pritiska (turbine); ~, radio-frequency - stepen radio-frekvenci,
visokofrekventna kaskada; ~, reduction - stepen redukcije; ~,
research - stadijum istraivanja;
~, rocket - stepen osnovne rakete; ~, search - stadijum traenja; ~, tipping - startna platforma; ~, upper - poslednjr stepen (rakete), goinji stepen (rakete);
~, video - stepen videopojaavaa
stage-motor - pokreta stepena (rakete)
stagger - iznoenje, potcentrala, ljuljati se, trasirati, rasporediti u ahovski red, raspolagati po stepenima
stagger-tuned - sa razgiadenom konturom
staging - graevinska ume, pokrivanje, leite; ~, drilling - buotina za uvanje; ~, safety mesta za uvanje (materijala)
stagnant - nepokietan, stojei, zastoj ni
stain - mrlja, fleka, taka, mesto
obezbeenja; ~, sap - pravilo,
modrina
staining - bojenje, obojiti; ~, alkali
- alkalno bojenje; ~, differential - kontrastno bojenje
stainproof - koji se ne mrlja, otporan na mrljanje
stair - stupanj (stepenice), stepenica;
~, on arches - stepenica na svodu
stair-hall - stepenasta kvadratura
stair-head - gornja povrina lestvice
stair-well - stepenasti prostor
staircase - lestvice; ~, travelling cskalator
stairstep - stepen stepenice
stake - lestvica, kolac, obeleiva,
potporna lestvica, kvadratna lestvica
bez glave, stub, podupirati stubovima (ili gredama); ~, aiming nivelirska letva; ~, anvil - ambis;
~, dressing - runi nakovanj; ~,
hatchet - nakovanj za uvijanje me-

stand

tala; ~, moulding obraeni

iljak (kolac); ~, round-head kruni nakovanj; ~, saucepan
belly - nakovanj sa otvorenim iljkovima; ~, setting - razvodnik
za prainu; ~, side - nakovanj
sa bonim iljcima; ~, slope kolac za razdvajanje otkosa; ~,
survey - letva; ~, witness poboden piket
staking - razdvajanje radova
stalagmometer - stalagmometar
stale - ruka, bajat, nesve
stalk - stalak, greben, dimna cev,
tetiva, vertikalna grana
stali - komora, radni prostor, jama
u rudniku, elo potkopa, kanal (u
depou), regulisano korito za malu
vodu, pad toka, gubitak brzine pri
padu toka, prebaciti se, prevrnuti
se; ~, advanced - razvijen pad
potoka; ~, foot - cokla, pijedestal;
~, power - gubitak brzine na
uzletanju ili u reimu poveanja
brzine; ~, shock - talasni pad;
~, tid - krajnji pad
stalling - zaustavljanje, obustavljanje, obustava, prekidanje, prekid
stallometer - pokaziva kritine
brzine; pokaziva ugla opadanja
stamina - klasa efikasnosti
stamp - stamp, marka, otisak, podbija, dleto za uperisanje, utapkavati; ~, acceptance - prijemni
otisak; ~, block - kalup za tampanje, porubni alat, rezni alat; ~,
bottom - matrica; ~, inspection ig kontrole; ~, rivet - omot za
ploe
stamped - igosan
stamped-out - odtampani
stand - stanje, probni sto, ureaj za
ispitivanje, podloga, postolje, stav,
staviti, biti postavljen; ~, check
out - sto (probni) za kontrolu; ~,
control - kontrolni sto; ~, display - tand za izlaganje; ~,
dynamic test - sto za dinamiko
ispitivanje; ~, inspection - kontrolni probni sto; ~, overhual sto za remont; ~, proving - sto
za ispitivanje; ~, roll-over povratni (obrtni) probni sto; ~,
teardown - tand za demontau;

stand

1061

~, test(ing) - sto za ispitivanje;

~, tilting - nagibni probni sto; ~,
to-against - biti protiv; ~, to-by idly - biti iskljuen, biti u
praznom hodu; ~, to-the test zadovoljiti test, izdrati ispitivanje;
~, to-under load - biti pod optereenjem
standard - standard, norma, standardan; ~, acceptable - prihvatljiv standard; ~, calibrated bazdareni standard; ~, color standard boje; ~, commercial komercijalni standard; ~, company
- fabriki standard, standard radne
organizacije; ~, complete - kompletan standard; ~, contractual-s
- ugovorni standardi, norme donete dogovorom; ~, cost quality
- norma izdataka (trokova) za
obezbeenje kvaliteta; ~, derived
- izvedena norma, izvedeni standard; ~, design-s - projektno-konstrukcioni standardi (norme);
~, draft - projekat norme, predlog standarda, nacrt norme; ~,
engineering - tehniki standard;
~, factory - fabriki standard; ~,
frequency - etalon frekvencije,
standard frekvencije; ~, fundamental - fundamentalni standaid;
~, graphical - grafiki standard;
~, industrial - industrijski standard; ~, inter laboratory - meulaboratorijski standard; ~, international - meunarodni standard;
~, legal - pravni standard; ~,
mandatory - mandatorni standard, obavezni standard; ~, metric
- metriki standard; ~, minimum - minimalni standard; ~,
national - nacionalni standard; ~,
nominal - nominalni standard; ~
of accuracy - standard preciznosti;
~ of behavior - standard ponaanja; ~ of comparison - standard poreenja; ~ of tension standard napona; ~, performance
- standard performanse; ~, permissive - neobavezan standard; ~,
practical - praktian standard; ~,
precision - etalon preciznosti; ~,
production - standard proizvodnje;
~, prohibitory - prohibicioni

state
standard; ~, quality - standard
kvaliteta; ~, recommended preporueni standard; ~, reference - referentni standard; ~,
safety-s - norme bezbednosti; ~,
shop practice - praksa u pogonu,
standard proizvodnje; ~, statutory
- statutarni standard; ~, surface
finish - standardni povrinski fini,
standardna povrinska obrada; ~,
temporary - privremeni standard;
~, voluntary - neobavezni standard; ~, working - radni standard; ~, workmanship - standard kvaliteta izrade
standardization - standardizacija,
normiranje
\
standby - nekoriena rezerva, rezervni deo, rezervni ureaj; ~,
optimal - optimalna rezerva
standing - nekorien, stojei, stajanje, utvren
standstill - mirovanje, nekoritenje,
nerad
staple - osnovni proizvod proizvodnje
start - start, poetak, zaetak, pu
tanje u rad; ~, earliest - najraniji rok starta (poetka); ~, early raniji (rani) rok starta, rani poetak; ~, late - kasniji rok starta,
kasni poetak; ~, latest - najkasniji rok starta, najkasniji poetak
startability - stepen lakoe starta,
startnost
state - stanje, poloaj, struktura, svojstvo, kvalitet; ~, acceptable prihvatljivo stanje; ~, active aktivno stanje; ~, allowed - dozvoljeno stanje; ~, continuous neprekidno stanje; ~, critical kritino stanje; ~, deenergized iskljueno stanje; ~, degenerate degenetarivno stanje; ~, deteriorated - pogorano stanje, stanje
(reim rada) sa pogoranjem svojstava; ~, discrete - diskretno
stanje; ~, distinguishable - razlikuju e stanje; ~, element stanje elementa; ~, elementary elementarno stanje; ~, empty prazno stanje; ~, filled - puno
stanje; ~, final - zavrno stanje;
~, functioning - stanje funkcionalnosti; ~, good - dobro stanje;

state

1062

status

~, good as new - stanje posle

daj, oprema, mesto, poloaj; ~,
popravke, kao nov; ~, interacting
inspection - kontrolna stanica; ~,
- interakciono stanje, stanje meuproofing - kontrolni punkt; ~,
delovanja; ~, intermediate repair - remontna baza; ~, service
posredno stanje, meustanje; ~,
- servisna stanica (baza); ~, testinternal - interno (unutranje)
i n g ) - stanica za ispitivanje; ~,
stanje; ~, microscopic - mikrowork - radno mesto
skopsko stanje; ~, natural - pristationarity - stacionarnost, postorodno stanje; ~, nonabsorbing janost, nepokretaost
neapsorbujue stanje; ~, nondestationary - stacioniran, nepokretan
generate - nedegenerisano stanje;
statistic - statistika; ~, conditional
~, nonequilibrium - neravno- uslovna statistika; ~, correlateno stanje; ~, nonoperational ted-8 - korelirane statistike; ~,
neradno stanje; ~, nonrecurrent derived - izvedena statistika; ~,
neponavljajue stanje, nerekurentno
efficient - efikasna statistika; ~,
stanje; ~, nonsteady - nestabilno
exhaustive - iscrpna statistika; ~,
stanje; ~, normal - normalno
inefficient - neefikasna statistika,
stanje; ~ of equilibrium - stanje
neefektivna statistika; ~, norma
ekvilibrijuma; ~ of readiness lized - normalizovana statistika; ~,
stanje gotovosti; ~, off - stanje
optimum - optimalna statistika;
iskljuenja, iskljuen"; ~ on ~, order - statistika redosleda; ~,
stanje ukljuenja, ukljuen"; ~,
poor - slaba statistika; ~, rank
operating - radno stanje; ~,
order - statistika zavisna od reordered - nareeno stanje, uredosleda rangova; ~, sample eno stanje; ~, original - oriuzorak statistike; ~, similar ginalno stanje; ~, periodic slina statistika; ~, sufficient periodino stanje; ~, ready dovoljna statistika
stanje gotovosti (za rad); ~, restatistical - statistiki
duced - redukovano stanje, sma- statistician - statistiar
njeno stanje; ~, regular - pravo
statistics - statistika; ~, classical stanje, regularno stanje; ~, stable
klasina statistika; ~, comparative
- postojano stanje; ~, stationary
- komparativna (uporedna) sta(steady) - stacionarno stanje; ~,
tistika; ~, descriptive - deksripstressed - napregnuto stanje; ~,
tivna (opisna) statistika; ~, enginesubcritical - subkritino stanje;
ering - tehnika statistika; ~,
~, successful - uspeno stanje;
enumerative - statistika celih bro~, taboo - zabranjeno stanje; ~,
jeva, nabrajajua statistika; ~, extarget - zadato stanje; ~, terperimental - eksperimentalna staminal - zavrno stanje; ~, unactistika; ~, failure - statistika kvaceptable - neprihvatljivo stanje;
rova; ~, inductive - induktivna
~, unessential - ne neophodno
statistika; ~ of attributes - stastanje; ~, unreachable - nedostistika atributa (kvalitetnih svojtino stanje; ~, unstable - nestastava); ~, quality - statistika kvabilno stanje; ~, unsteady - neliteta; ~, sample - statistika mepostojano stanje; ~, working todom uzorka
radno stanje; ~, zero - nulto
status - status, stanje; ~, acceptastanje
bility - status prihvatljivosti; ~,
statement - bilten, izjava, zvanina
equipment - status opreme; ~,
izjava, saoptenje; ~, contract
inspection - status inspekcije; ~,
work - izjava o ugovoru rada; ~,
inventory - status (stanje) invenexpert's - izjava strunjaka, saoptara; ~, maintenance - status
tenje eksperta; ~ of problem odravanja; ~, operational - opepostavka problema
{
rativni (radni) status; ~, servicestation - stanica, taka, punkt, ureable - u stanju odrsvanja, neko-

status

1063

rienje usled servisa; ~, standby stanje rezerve

statusing - odreivanje statusa
steady - postojan, stalan, nepromenljiv, ravnomeran, monoton
steady-state - postojano (nepromenjeno) stanje
step - korak, etapa, stadijum, skok,
stepenast, postupak, operacija; ~,
in-s - u etapama; ~, program etapa programa; ~, test - etapa
ispitivanja; ~, unit - pojedinani
korak, pojedinani pomer
stepwise - etapno, u etapama, stepenasto
stick - drati se slepiti se, neispravno
raditi
sticker - obavetenje koje se lepi,
etiketa, instrukcije (upustva) koja
se lepe
stimulus - stimulus, pobuda
stipulate - razmatrati, usloviti, ograditi se, utvrditi, ugovoriti
stipulated - zadat, uslovljen, ugovoren
stipulation - dogevor, uslov, ograda,
uglavljivanje, ugovaranje, odredba
(u ugovoru), jemenje, utvrivanje
stock - inventar, zaliha, drak,
ruica, koliina, skladite, kapital,
fond; ~, above-level - zalihe
iznad nivoa; ~, accumulated akumulisana zaliha; ~, active aktivna zaliha, rezerva koja se koristi;
~, available - zaliha na raspolaganju; ~, consignment - partija
roba, teret, tovar; ~, consumed utroena zaliha; ~, dispatched otpremljena zaliha; ~, excessive prekomerna zaliha; ~, extra dopunska zaliha; ~, factory pogonska zaliha, fabrika zaliha; ~,
filler - norma o sadraju zaliha u
skladitu; ~, floor - zaliha (jeftinih) sirovina; ~, fluctuation rezervna zaliha; ~,free v. active
stock; ~, initial - poetna zaliha;
~, maximum - maksimalna zaliha; ~, on-hand - zaliha pri
ruci (na raspolaganju); ~, opening
v. initial stock, zaliha na poetku perioda; ~, physical realna zaliha; ~, protective - rezervna zaliha; ~, raw(-material)

storing

- zaliha sirovina; ~, remnant preostala zaliha; ~, semiprocessed - polupreraena zaliha; ~,

service - eksploataciona zaliha; ~,
total - ukupna zaliha, zbirna zaliha; ~, transit - prenosna zaliha;
~, working v. active stock
stockage - uskladitenje, lagerovanje,
zaliha
stocking - stvaranje zaliha, lagerovanje
stockist - velikoprodavac, organizacija
sa gotovim robama u magacinima
stockout - deficit, bez zaliha, rasporediti zalihe; ~, average srednji deficit; ~, total - ukupni
deficit; ~, virtual - stvarni deficit
stop - zapuiti, zatvoriti, zaustaviti,
prekinuti, prestati, obustava
stoppage - zaustava, prekid, zastoj,
obustava; ~, mechanical - mehaniki prekid; ~, unforeseen nepredvieni prekid; ~, unscheduled - neplanirani prekid; ~,
work - prekid rada, obustava rada
stopped-up - zaepljen, zapuen, popunjen, zaustavljen, zatvoren
storage - lagerovanje, skladitenje,
stvaranje zaliha, uvanje, dranje;
~, extended - produeno skladitenje; ~, limited - ogranieno
skladitenja; ~, long-term - dugotrajno skladitenje; ~, shelf dranje proizvoda na skladitu (u
magacinu); ~, short-term - kratkorono skladitenje; ~, stationary - dugotrajno skladitenje; ~,
working - radna zaliha
storageability - mogunost skladitenja, podobnost za lagerovanje
store - magacin, skladite, uskladititi, lagerovati, nakupiti, nagomilati,
uvati, smestiti, zaliha, koliina
robe; ~, emergency - zaliha u
sluaju hitnosti; ~, spare parts zaliha rezervnih delova, magacin
rezervnih delova
stored - skladitenje, uskladiten,
uvan
storekeeping - dranje na skladitu,
lagerovanje, dranje na zalihi
storing - lagerovanje, uvanje, dranje (na lageru)

stoutness

1064

stoutness - vrstoa, jaina, trajnost,

izdrljivost
straggling - rasturanje, ratrkan,
rasut
straight - prav, pravolinijski, neposredni, nepomean, nerastvoren
strain - naprezanje deformacija, istegnue, zatezanje, nategnuti, zatezati
straining - zatezanje, naprezanje, zatezajui, naprezajui
stratification - raslojavanje, uslojavajije, slojevitost, uslojenost; ~,
complete - kompletno (potpuno)
uslojavanje; ~, deep - duboko
raslojavanje; ~, incomplete nepotpuno raslojavanje; ~, marginal - marginalno raslojavanje;
~, proportional - proporcionalno
raslojavanje; ~, two-way - dvosmerno raslojavanje
stratum - sloj, grupa
stream - mlaz, tok; ~, limiting granini mlaz; ~, original - ishodni mlaz; ~, output - izlazei
(izlazni) mlaz
strength - jaina, mo, snaga, otpornost, vrstoa; ~, allowable dozvoljena snaga; ~, available raspoloiva snaga; ~, average prosena snaga; ~, bearing nosivost snage; ~, bending vrstoa na savijanje; ~, breaking - vrstoa na kidanje; ~,
buckling - vrstoa na produeno
savijanje (ponovljeno savijanje); ~,
calculated - izraunata snaga; ~,
cleavage - otpornost (jaina) na
cepanje; ~, collapse - vrstoa
na razruavanje (ruenje); ~, component - vrstoe komponente; ~,
compression (compressive) kompresiona vrstoa; ~, corrosion fatigue - vrstoa (otpornost) na zamor korozijom; ~,
creep(ing) - vrstoa na krip
(puenje); ~, crushing - vrstoa
na drobljenje (isitnjavanje);
~,
dynamic - dinamika vrstoa; ~,
erosion - eroziona vrstoa, otpornost na eroziju; ~, extension otpornost na istezanje; ~, fatigue
- otpornost na zamor, vrstoa na
zamor; ~, flexural v. bending

stress

strength; ~, folding - vrstoa

na previjanje; ~, fracture - vrstoa na lom; ~, impact - otpornost na udar; ~, insulating izolaciona vrstoa, deilektiina
vrstoa; ~, maximum - maksimalna vrstoa; ~, mechanical
- mehanika vrstoa; ~, notch
tensile - vrstoa (otpornost) zarezancg etalona na istezanje; ~
of materials - vrstoa materijala;
~, overall - opta vrstoa; ~,
product - vrstoa materijala;
~, room temperature - otpornost na sobnoj temperaturi; ~,
shear(ing) - otpornost na smicanje;
~, short time - kratkorona vrstca, kratkovremena otpornost; ~,
specific - specifina vrstoa (otpoinost); ~, specific fatigue specifina otpornost za zamor; ~,
specific tensile - specifina otpornost na istezanje; ~, structural vrstoa konstrukcije; ~, swinging
v. vibration strength; ~, tensile - vrstoa na istezanje; ~
theoretical -. teoretska vrstoa
~, treshold - prag vrstoe; ~
twisting - vrstoa uvijanja; ~
vibration - otpornost na vibracije
~, work - radna vrstoa; ~
yield - vrstoa na savijanje, granica teenja; ~, yield-in tension
- granica vrstoe na savijanje
strengthener - podupira, pojaava;
stress - naprezanje, napor, napon,
zategnutost, naglasak, pritisak, naprezati, napeti, polagati na, istai;
~, accelerated - prinudni napon,
forsirani (ubrzani) napor; ~, admissible (allowable) - dozvoljiv
napor; ~, application v. operating stress; ~, applied - primenjeni napon; ~, average unit prosean jedinini napon; ~, bearing - napon optereenja; ~, blow
- udarno optereenje, napon udarom; ~, breaking - naprezanje
pri prekidu; ~, buckling - naprezanje pri previ janju; ~, built-in
- ugraeno naprezanje, naprezanje
ugraeno u proizvod prilikom izrade; ~, compression - kompre-

stress

1065

sioni napon, naprezanje pri sabijanju; ~, contraction - naprezanje (napon) pri skupljanju; ~, critical - kritian napon, kritino na
prezanje; ~, crushing - napon pri
drobljenju; ~, cyclic-es - ciklino
naprezanje; ~, derated - smanjeno naprezanje; ~, design - proraunsko naprezanje; ~, detrimental - opadajue naprezanje, pogoravajue naprezanje; ~, engineering - proraunsko naprezanje;
~, environmental - naprezanje u
uslovima okoline; ~, estimated predvieno naprezanje; ~, fatigue
- napon zamorom, naprezanje zamorom; ~, flexural - elastino
naprezanje, napon savijanjem; ~,
fluctuating - promenljivo naprezanje; ~, fracture - naprezanje
do loma; ~, heavy (high) - teko
optereenje, visoko (veliko) naprezanje; ~, impact - udarni napon,
naprezanje pri udaru; ~, internal - unutranji napon, interno naprezanje; ~, limit(ing) - granino
naprezanje; ~, load - naprezanje
pod teretom, radno optereenje; ~,
local - lokalno naprezanje; ~,
longitudinal - naprezanje po osi,
duinsko naprezanje; ~, maximum - maksimalno naprezanje;
~, mean - srednje naprezanje; ~,
mean cycle - srednje naprezanje
ciklusa; ~, mean fatigue - srednje naprezanje zamorom; ~, mechanical - mehaniko naprezanje;
~, normal - normalno naprezanje;
~, operating - operativno naprezanje; ~, permissible v. admissible stress; ~, proof - naprezanje pri ispitivanju; ~, pulsating - pulsaciono (pulsirajue) naprezanje; ~, racking - naprezanje
raspinjanjem; ~, radial - radijalno
naprezanje; ~, residual - zaostali
napon, zaostalo naprezanje"; ~, reverse(d) - obratno naprezanje; ~,
rupture - naprezanje do prekida;
~, shock - naprezanje okom;
~, shrinkage - naprezanje skup
ljanjem; ~, simulated - simulirano naprezanje; ~, static (loading) - statino naprezanje, napre-

study

zanje statikim naprezanjem; ~,

steady - postojano naprezanje, naprezanje u nepromenjenim uslovima; ~, step-down - skokovito
smanjujue naprezanje; ~, stepup - skokovito poveavajue naprezanje; ~, stretching v. tensile
stress; ~, structural - konstrukciono naprezanje; ~, tensile naprezanje rastezanjem; ~, torsional - naprezanje uvrtanjem;
~, transverse - trar.sverzno (popreno) naprezanje; ~, twisting
- naprezanje uvijanjem; ~, ultimate - granino naprezanje; ~,
unit - jedinino naprezanje, naprezanje po jedinici povrine; ~,
volumetric - zapreminsko naprezanje, naprezanje na vie osa; ~,
warping - naprezanje uvrtanjem;
~, welding - naprezanje varenjem; ~, working - naprezanje
radom, radno naprezanje
stress-ageing - starenje pod naprezanjem
stress-bearer - nosa naprezanja
stress-corrosion-sensitive - osetljiv na koroziju pod naponom
stressed - napregnut
string - lanac, niz
stringency of test - strogost opita
(testa, ispitivanja)
stringent - strog, otar, taan, sa
datim ogranienjima
stripped for inspection -demontiran za kontrolu
strong - vrst, jak, snaan, intenzivan
structure - struktura, konstrukcija;
~, block - blokovska struktura;
~, decision - model donetih
odluka; ~, functional - funkcionalna struktura; ~ loss - struktura
gubitaka; ~, monotonic - monotonska struktura; ~, one-component - jednokomponentna struktura; ~, ordered - ureena struktura; ~, parallel - paralelna
struktura;
~, pathological patoloka struktura; ~, rigid vrsta (kruta) struktura
study - studija, izuavanje, prouavati, studirati, prouavanje, nauni
rad; ~, analog - analogna studija;

study

1066

~, analytical - analitika studija

~, case - prouavanje sluaja
~, check - kontrolno prouavanje,
~, comparative - upcredno prouavanje, uporedna studija; ~,
compatibility - studija kompatibilnosti; ~, design - prouavanje
projekta; ~, detailed - detaljna
studija; ~, diagnostic - dijagnostika studija; ~, empirical empirijska studija, empirijsko prouavanje; ~, environmental prouavanje spoljnih uslova (uslova
sredine); ~, experimental - eksperimentalna studija; ~, exploratory - istraivaka studija; ~,
fatigue - prouavanje zamora; ~,
in-depth - podrobno prouavanje;
~, life-appraisal - prouavanje
radi ocene veka trajanja; ~, model
- izuavanje modela, prouavanja
na modelu; ~, pilot - esksperimentalno izuavanje, izuavanje u poluindustrijskim razmerama; ~, precharacteristic - izuavanje na
prvim skicama; ~, precontract
- preugovorna studija; ~, significance - studija znaaja, analiza
vanosti; ~, simulation - izuavanje simulacijom (metodom modela); ~, simulator - izuavanje
na modelu; ~, tolerance - izuavanje tolerancija
styling - stilizacija, stilizirajui
subassembly - podsklop, deo kompleta, blok, polukomplet
subcase - pojedinani deo
subcategory - potkategorija, podvrsta, potklasa
subclassification - klasifikacija sa
razbijanjem na potklase
subcomponent - potkomponenta,
prost elemenat
subcontract - saugovor
subcontractor - saugovara; ~,
major - glavni saugovara
subcontrol - nepotpuna (prva) kontrola
subdesign - potplan, deo plana
subexperiment - delimian eksperiment
subgroup - podgrupa
subject - predmet, disciplina, objekat,
podviknuti, izloiti

success

sublevel - medunivo
sublot - deo partije
subminiaturization - subminijaturizacija
submission - podnoenje, prilog,
dostava ha razmatranje
submodule - podmodul
subnet - podmrea
suboptimal - suboptimalni
suboptimization - suboptimizacija
subrodination - potinjavanje
subplot - poddijagram
subpopulation - potpopulacija, delimina populacija
subproblem - deo problema, potproblem
subrequirement - ispod potreba
subsample - uzorak iz uzetog uzorka
subsequent - subsekventan, sledei
subset - podgrupa
subsidiary - pomoni, rezervni, dopunski, dopuna, rezerva, sestrinski
(u preduzeu)
subsize - sa dimenzijom ispod date,
sa manjom veliinom od date
substandard - podstandard, nestandardni, ne odgovara normi
substitute - zamena, surogat, substitut, zameniti; ~, emergency
- zamena u sluaju potrebe
substitution - supstitucija, zamena,
nadometanje; ~, ordinary - obina zamena; ~, part- delimina
zamena
substore - deo magacina
substratum - podsloj, donji sloj
substructure - podstruktura, konstrukcija pod zemljom, podloga,
osnova
subsupplier - saisporuilac, kooperant
subsystem - podsistem, deo sistema
subtask - deo zadatka
subtest - deo opita, delimina provera
subtolerance - ispod tolerancije
subtriple - u odnosu 1 : 3
subunit - podgrupa, blok
succeed - slediti, ii iza, uspeti,
imati uspeha
success - uspeh; ~, marginal marginalni uspeh; ~, partial -

success

1067

delimini uspeh; ~, qualified ogranieni uspeh

succession - red, redosled, dolaenje iza, uzastopnost, nasleivanje,
niz
successive - sukcesivan, sledei, dolazei iza
successor - sledbenik, naslednik
suddenness - iznenadnost, naglost,
neoekivanost
suffer - trpeti, podvrgnuti
suffice - biti dovoljan
sufficiency - dovoljnost, valjanost,
podobnost; ~, conditional - uslovna dovoljnost; ~, joint skupna dovoljnost, skupna (zajednika) podobnost; ~, margina! marginalna dovoljnost; ~, minimal - minimalna dovoljnost; ~,
partial - delimina dovoljnost
sufficient - dovoljan, sposoban, podoban
suit - komplet, odgovarati, biti podesan, garnitura, pribor
suitability - podobnost, prikladnost,
shodnost
suitable - podoban, prikladan, odgovarajui, podesan
sum - zbir, suma, zbroj, iznos,
svota
summary - rezime, zbir, kratak
pregled
summation - zbiranje, zbrajanje,
zbir
sunproof - otporan na sunce
sunproofing - davanje svojstva otpornosti na dejstvo sunca
superannuated - zastareo, izvan
upotrebe
supercontrol - superkontrola
superficial - povrinski
superfluous - suvian, izlian, preobilan
superintendent - nadzornik, kontrolor
superior - superioran, vii, stariji,
pretpostavljeni, jai, nadmoniji
superposition of renewal processes - stavljanje ispred procesa
obnove
supersevere - osobito teak (uslov)
supervision - nadzor, kontrola,nadgledanje, insepkeija; ~, design kontrola projektovanja; ~, engi-

surface

neering - tehniki nadzor; ~,

equipment - nadgledanje opreme,
nadzor nad opremom; ~, manufacturing (plant) - kontrola proizvodnje, nadzor proizvodnje; ~,
technical (technological) - tehnika kontrola, tehniki nadzor
supervisor - kontrolor, inspektor
supervisory - kontrolni, nadzorni
supplier - isporuilac, snabdeva,
nabavlja
suppl/y - dopuniti, isporuiti, nadoknaditi, snabdeti, dostava, zaliha; ~, adequate - adekvatna zaliha (isporuka); ~, available pos ojea zaliha; ~, balanced kompletna snabdevenost; ~, bulk
(packaged) - isporuka u veim
(pakovanim) partijama; ~, critical - kritina snabdevenost; ~,
fresh - nova zaliha; ~, materiel
- materijalna snabdevenost; ~,
parts - snabdevenost delovima;
~, reserve rezervna zaliha; ~,
routine (scheduled) - planirana
zaliha (rutinska zaliha); ~, short
- nedostatak, bez rezerve; ~,
spare parts - rezerva (isporuka)
rezervnih delova; ~, technical tehnika snabdevenost
support - pomagati, podupirati, podravati, podrka, nosa, podnoje,
naslon
supportability - mogunost podravanja, pomo
surcharge - preopteretiti, pretovatiti, preposkupeti, utisnuti iznad,
preoptereenje, prevelik naboj, doplata
sure - pouzdan, siguran, istinit, bezopasan, bezbedan
surface - povrina; ~, abradedistroena povrina; ~, abrasive
- abrazivna povrina; ~, boundary - granina povrina; ~,
broken-in - uklopljena povrina;
~, bursting - pucajua povrina
(pod dejstvom unutranjeg napona) ; ~, corroded - zarala (korodirala) povrina; ~, corrosionresistance - povrinska otpornost
koroziji; ~, cracked - isprskana
povrina; ~, distorted - deformisana povrina; ~, flaw-free -

surface

1068

povrina bez mana; ~, fracture povrina loma; ~, normal - normalna povrina; ~, operating
characteristic - radne karakteristike povrine; ~, response - reagovanje povrine, povrina reagovanja; ~, wear(ing) - habajua
povrina, habanje povrine; ~,
wear-resistant - povrina otporna
na troenje; ~, worn-out - istroena povrina; ~, yield v. response surface
surroundings - okolina, uslovi sredine
surveillance - stalni nadzor, osmatranje, bdenje nad
survey - pregledati, sagledati, obuhvatiti, podvri, razmotriti, oceniti,
snimiti, pregled, snimanje, procena,
premer; ~, damage - procena
tete, snimanje tete; ~, exhaustive - iscrpna procena; ~, periodical - periodina kontrola (pregled); ~, pilot - procena na poluindustrijskom postrojenju; ~, quality - pregled kvaliteta, snimanje
kvaliteta; ~, regular - regularna
provera; ~ repeater - ponovljeni
pregled; ~, statistical - statistiki
pregled
survivability - mogunost odravanja u radu bez kvara, preivljavanje
survival - nadivljavanje, opstanak,
nadivljenost, preostanak
survivance v. survival
survive - nadiveti, preiveti, odrati se
susceptibility - podlonost, susceptibilnost, osetljivost, prijemivost;
~, crack(ing) - podloan prskanju; ~, erosion - podloan eroziji; ~, failure - podloan kvaru;
~, stress-corrosion - podloan
koroziji pod naprezanjem; ~, wear
- podloan habanju (troenju)
sustain - izdrati, drati, odrati,
zadrati, podupirati, podravati
swarf - proizvod habanja, otpadak
metala prilikom mehanike obrade
delova
switch - prekida, ukljuiti, zamena,
izmena, prei na
switching - ukljuivanje, prelaenje,
prebacivanje

system

symbol - simbol, znak, oznaka; ~,

surface-finish - oznaka povrinske obrade
symptom - simptom; ~, deterioration - simptom pogoranja (svojt
stva)
synthesis - sinteza; ~, failure rate
- sinteza podataka o broju kvarova
system - sistem, agregat, reim,
plan; ~, advanced - vii sistem,
sistem na bazi najnovijih saznanja,
moderan sistem; ~, alarm (signal) - sistem uzbune; ~, available
- raspoloivi sistem; ~, cascaded
- kaskadirani sistem; ~, cause sistem uzroka (npr. kvarova); ~,
checking (check-out) - sistem
provere, kontroliui sistem; ~,
classification - sistem klasifikacije; ~, closed - zatvreni sistem;
~, complete-of equations - kompletni sistem jedinica; ~, corrosion protection - sistem zatite
od korozije; ~, cyclic - ciklusni
(ciklini) sistem; ~, data - sistem
podataka; ~, data collection sistem skupljanja podataka; ~,
data compression - sistem saimanja podataka; ~, data exchange - sistem razmene podataka; ~,
data handing - sistem obrade podataka; ~, data logging - sistem
registrovanja podataka, sistem zapisivanja podataka; ~, data processing - sistem obrade podataka;
~, data reduction - sistem smanjenja podataka; ~, data retrieval
- sistem pronalaenja podataka; ~,
data transmission - sistem prenosa podataka; ~, deterministic
- deterministiki sistem; ~, duplex
- dupleks sistem; ~, duplicated
- duplirani sistem; ~, dynamic
priority - sistem dinamikog prioriteta; ~, emergency - sistem
hitnih sluajeva; ~, feasible fizibilni (izvodljiv) sistem; ~, flaw-testing - defektoskopski sistem;
~, good-as-new - potpuno obnovljiv sistem; ~, hardware - sistem
hardvera, sistem opreme; ~, hareditary - nasledan (nasledeni) sistem ; ~, heterogeneous - heterogeni (raznorodni) sistem; ~, ho-

system

1069

mogeneous - homogeni (jednorodni) sistem; ~, hybrid - hibridni sistem; ~, hypothetical - hipotetian sistem; ~, identifiable
- sistem u kome je mogue oceniti
parametre, sistem koji se moe identifikovati; ~, inspection - sistem
inspekcije; ~, integrated - integrisani sistem; ~, linear - linearni
sistem; ~, logical - logiki sistem;
~, loss - sistem sa gubicima; ~,
lossless - sistem bez gubitaka;
~, maintained - odravani sistem; ~, maintenance - sistem
odravanja; ~, man-machine sistem ovek-maina; ~, material flow - sistem toka materijala;
~, monitor - monitorski sistem,
sistem monitora, sistem kontrole;
~, monitored - kontrolisani sistem; ~, monitoring - kontroliui sistem; ~, multichannel mnogokanalski sistem; ~, multicomponent - viekomponentni sistem; ~, multidimensional - viedimenzionalni sistem, sistem vie
dimenzija; ~, multitem inventory - sistem kontrole inventara

system
(zaliha) iz mnogo proizvoda; ~,
multilevel - sistem iz vie nivoa;
~, multiple - sloeni sistem, sistem iz mnogo elemenata; ~,
multistage - mnogoetapni sistem,
viestadijumski sistem; ~, nondissipative - nedisipativni sistem,
ne rasejavajui sistem; ~, nonlinear - nelinearni sistem; ~, operable - sistem sposoban za rad (upotrebu); ~, operational - dejstvujui sistem; ~, optimization sistem optimizacije;
~, optimum - optimalni sistem; ~,
ordering - sistem poruivanja; ~,
priority - sistem prioriteta, prioritetni sistem; ~, processing sistem obraivanja; ~, protective
- zatitni sistem; ~, prototype
- prototip sistema, model sistema
za ispitivanja; ~, quality - sistem
kriterijuma kvaliteta; ~, safety sigurnosni sistem; ~, series sistem u nizu; ~, tandem - tandemski sistem, udvojeni sistem;
~, testing - sistem ispitivanja; ~,
workable - sistem pogodan za
primenu

task

table - tabela, tablica; probni sto;

pregled, spisak, lista, shema; ~,
acceptance - tablica za prijem,
tabela po kojoj se vri prijem; ~,
acceptance-and-rejection - tablica (tabela) za prijem i odbacivanje; ~, accuracy - tabela preciznosti (tanosti); ~, approximate - tabela priblinih vrednosti;
~, checking - kontrolna tabela
(tablica); sto za ispitivanje; ~,
coefficient - tablica koeficijenata;
~, conversion - tablica (tabela)
konverzije (zamene); ~, correction - tablica korekcije; ~, correlation - korelaciona tabela; ~,
cost - tabela trokova; ~, decision - tabela odluke; ~, design
- proraunska tabela; ~, frequency - tabela frekvencije; tabela
gustine raspodele; ~, function tabela funkcija; tabela znaenja
funkcija; ~, life - tabela iz koje
se vidi dugotrajnost; ~, loss tabela gubitaka; ~, master osnovna tabela; ~ of limits tabela ogranienja; tabela tolerancija; ~, original - originalna
tabela; ~, sampling - tabela za
uzimanje uzoraka; tabela za izbor
veliina; ~, shock - sto za ispitivanje na ok
table-like - tabelarni, u vidu tabele
tabular - tabularni, u vidu tabele
tabulated - tabelaran; kao tabela;
sveden na tabelu

tabulation - tabelisanje, tabelarno

prikazivanje; razmetanje podataka
u vidu tabele; ~, statistical statistiko tabelarno prikazivanje;
izrada statistikih tabela
tag - etiketa, visuljak; etiketirati,
postaviti etiketu; oznaka; ~, inspection - etiketa kontrole; ~,
number - etiketa sa brojem; ~,
test - formular ispitivanja
tail - rep" na krivoj distribucije;
zaostala materija; oblast veih odstupanja
tailor-made - izraen po narudbini; izraen sa datim svojstvima
tailored - podeen, prilagoen, upasovan, napravljen
take - dobiti, primiti (npr. veliinu),
uzeti, snimati (npr. dimenzije),
posedovati
tally - raun; etiketa, duplikat,
kontrolnik; slaganje; uraunati, saobraziti, podudarati se, zabeleiti
tamper - neovlaeno dirati, nepropisno koristiti
tamperproof - osiguran protiv neovlaenog ili nestrunog upotrebljavanja
tared - tariran, ispravljen
target - cilj, zadatak, plan; planski;
~, application - cilj primene;
~ by the - do utvrenog roka
task - zadatak, obaveza, posao, dunost; ~, key - kljuni zadatak;
~, maintenance - zadatak odravanja; ~, major - glavni za-

1071

datak; ~, quality - zadatak za

obezbeenje kvaliteta; ~, urgent hitan zadatak
tau - tau (neparametrijski koeficiient
korelacije)
team - tim, grupa, brigada; ~, development - grupa za razvoj;
~, inspection - grupa tehnike
kontrole (inspekcije); ~, project
- grupa koja radi na projektu; ~,
quality - grupa zaduena za kvalitet; ~, repair - remontna grupa,
grupa zaduena za popravke; ~,
technical acceptance - grupa
tehnikog prijema; ~, test - grupa
ispitivaa, grupa za ispitivanja
teammate - lan grupe (tima)
teamwork - timski rad, grupni
posao
tearproof - koji se ne epa, otporan
na habanje
technician - tehniar
technique - tehnika; ~, manufacturing - tehnologija proizvodnje,
tehnika proizvodnje; ~, measurement (measuring) - tehnika
merenja;
~, standard(ized) standardizovana tehnika; ~, statistical - statistika tehnika; ~ :
storage - tehnika uskladitenja
~, testing - tehnika ispitivanja,
~, trial-and-error - tehnika pokuaja i greke; ~, unstandardized - nestandardizovana tehnika
technology - tehnologija, tehnika, metodika; ~, engineering - inenjerska tehnologija; ~, statistical
- statistika tehnologija (metoda)
technologist - tehnolog
technonomy - zakoni industrijske
proizvodnje, tehnonomija
tenacity - otpornost na razdvajanje;
prionljivost, ilavost, vrstoa, kohezivnost
tend - teiti, stremiti, naginjati, biti
naklonjen, smerati (emu)
tendency - tendencija, tenja, teenje, stremljenje
tensile - otporan na istezanje
tentative - opitni, probni, u vidu
predloga (npr. norme)
tenuity - neotpornost, slabost, tankost, razreenost

test

tenuous - tanak, neotporan, razraen, slab

term - lan, uslov, termin, izraz,
rok; ~, correction (corrective)
- korektivni (ispravke) lan; ~,
error - izraz greke; preostali
lan; ~, interaction - lan interakcije; ~, usual - obian lan
termination - okonanje, prekid,
zavretak, ograniavanje, mea, zakljuenje; ~, contract - zavretak ugovora, prekid ugovora; ~,
test - prekid ispitivanja
ternary - tercijarni, trojni, sastoji
se iz tri elementa
test - test, opit; ispitivanje, testirati,
ispitati, isprobati; ~, abrasion test (ispitivanje) na abraziju; ~,
abrasion resistance - ispitivanje
(test) na otpornost na abraziju; ~,
abrasive hardness - sklerometrijsko ispitivanje za (na) tvrdou;
~, abruption - prekid testa;
ispitivanje na kidanje; ~, abuse
- ispitivanje u uslovima koji ne
odgovaraju uslovima eksploatacije;
zloupotreba ispitivanja; ~, accelerated - prinudni test, ispitivanje
u prinudnim uslovima; ~, accelerated ageing - ispitivanje na
ubrzano (prinudno) starenje; ~,
accelerated corrosion - ispitivanje na ubrzanu kroziju;
~,
accelerated development - ispitivanje na ubrzani razvoj, ubrzano ispitivanje u etapama; ~,
accelerated wear - ispitivanje u
uslovima prinudnog habanja; ~,
acceleration - ispitivanje na ubrzanje (na dejstvo ubrzanja); ~,
acceptance - ispitivanje za prijem;
provera saglasnosti sa tehnikim
uslovima; ~, accuracy - ispitivanje tanosti; provera (test) tanosti; ~, acoustic fatigue - ispitivanje na akustini zamor; ~,
actual - ispitivanje u uslovima
eksploatacije; stvarni test; ~, adaptability - provera prilagodljivosti uslovima upotrebe; ~, ageing
- ispitivanje na starenje; ~,
- ispitivanje na hermetinost;
alternate stress - ispitivanje
naizmenino naprezanje; ~,

air
~,
na
al-

test

1072

teraating bending - ispitivanje

na naizmenino savijanje; ~, alternating impact - ispitivanje
na naizmenini udar; ~, alternating torsion - ispitivanje na
naizmenino uvijanje; ~, altitude
- visinsko ispitivanje; ispitivanje
na visini; ~, ambient - ispitivanje
u ulovima sredine; ~, appearance
- provera (kontrola) izgleda; ~,
approval v. acceptance test; ispitivanje na odobravanje; ~, approximate - priblini test;
arbitration - arbitrani test;
,
artificial ageing - ispitivanje na
vetako starenje; ~, assessment
- ispitivanje radi ocenjivanja; ~,
attrition - ispitivanje na usitnjavanje (mlevenje); ~, axial - ispitivanje za osno optereenje; ~,
ball indentation - ispitivanje
tvrdoe po Brinelu; ~, bench ispitivanje na stolu; ~, bendover - ispitivanje na previjanje
(preklapanje, presavijanje); ~, bending - ispitivanje na savijanje;
~, bias(s)ed - nepotpuno ispitivanje; ~, blow - ispitivanje na
udar; ~, breadboard - laboratorijsko ispitivanje; ~, brittleness
- ispitivanje na krtost; ~, buckling (bulging) - ispitivanje na
ispupavanje; ~, bump - ispitivanje na sudar (udar);
~, certification - ispitivanje radi izdavanja certifikata (certifikacije); ~,
check(-out) - kontrolno ispitivanje; ~, chemical - hemijski test;
hemijska analiza; hemijsko ispitivanje; ~, climatic - klimatsko
ispitivanje; ~, cold - hladno ispitivanje; ispitivanje na hladno; ~,
cold weather - ispitivanje u uslovima hladnog vremena; ~, commercial - komercijalno ispitivanje; ~, companion - uporedno
ispitivanje; ~, compatibility ispitivanje na kompatibilnost; ~,
component - ispitivanje komponenti; ~, comprehensive - svestrano ispitivanje; ~, conditional
- uslovno ispitivanje; ~, configuration - kontrola konfiguracije;
provera pridravanja tehnikih u-

test

lo va; ~, constant load - ispitivanje uz konstantno optereenje;

~j contingency - kriterijum moguih dogaaja; ~, corner srednji kriterijum; ~, corrosion
- ispitivanje za otpornost na koroziju; ~, corrosive wear - ispitivanje za koroziono habanje (troenje); ~, cracking - ispitivanje
na prskanje; ~, cracks - ispitivanje izgleda prskotina; ~, crash ispitivanje na ruenje; ~, creep ispitivanje na krip (puenje); ~,
crippling - ispitivanje sa razaranjem; ~, critical - ispitivanje u
kritinim ulo vima; ~, crushing
- ispitivanje za drobljenje (usitnjavanje); ~, cryogenic (temperature) - ispitivanje na kriogenoj
temperaturi; ~, cycle humidity
- ciklino ispitivanje u vlanim
ulo vima; ~, cycling - ispitivanje
na ciklina optereenja; ~, day-to-day - svakodnevno ispitivanje;
~, deflection - ispitivanje na povijanje; ~, deformation - ispitivanje na izvitoperavanje; ~, degradation - ispitivanje pogoranja
svojstava; ~, demonstration demonstraciono ispitivanje; ~, design approval - ispitivanje sa
ciljem da se odobri konstrukcija;
~, designed - planirano ispitivanje; ~, detail(ed) - detaljno ispitivanje; ~, development(al) ispitivanje u toku razvoja; ~,
diagnostic - dijagnostiko ispitivanje; ~, documentation - provera dokumentacije; ispitivanje (radi
provere svojstva) prema dokumentaciji; ~, doubling - dublirani
(ponovljeni) test; ~, drift - kontrola stabilnosti parametara; ~,
drop-hardness - ispitivanje tvrdoe padajuim teretom; ~, dropshock - ispitivanje na ok udarom
(padom teine); ~, dummy ispitivanje na modelu; ~, duplicate - ponovljeno ispitivanje; ~,
durability - ispitivanje na trajnost;
~, durable - produeno (dugo)
ispitivanje; ~, economy - provera
ekonominosti; ~, elektromagnetic (flaw) - test (proba) metodom

test

1073

elektromagnetske defektoskopije; ~,
elevated temperature - ispitivanje na povienim temperaturama;
~, engineering - tehnika ispitivanja; ~, engineering design ispitivanje tehnike konstrukcije; ~,
erosion - ispitivanje na eroziju;
erozioni test; ~, event - ispitivanje do dobijanja konanih rezultata;
~, exact - egzaktno (tano) ispitivanje; egzaktni test; ~, exaggerated - ispitivanje u posebno
nepodeenim uslovima, preuveliani
test; ~, exhaustive - iscrpno
ispitivanje; ~, expedited - ubrzano ispitivanje; ~, experimental - eksperimentalno ispitivanje;
~, extended (time) - dugo ispitivanje; produeno ispitivanje; ~,
extensive - ekstenzivni test; svestrano ispitivanje; ~, extreme ispitivanje u krajnjim uslovima;
~, extreme conditions - ispitivanje u krajnjim uslovima upotrebe; ~, factory acceptance fabriko ispitivanje za prijem; ~,
feasibility - ocena fizibilnosti
(tehnike izvodljivosti); ~, field
- ispitivanje na mestu upotrebe;
ispitivanje u slobodnom prostoru;
~, field control - kontrolno ispitivanje na mestu upotrebe; ~, field
service - ispitivanje eksploatacije
u uslovima slobodnog prostora;
~, final - zavrno ispitivanje;
~, final acceptance - zavrno ispitivanje za prijem; ~, final assembly - ispitivanje pcsle zavrene montae; ~, fitness - provera pasovanja; ispitivanje za podobnost; ~, folding - ispitivanje
na savijanje (na 180); ~ for
confidence - ispitivanje za pouzdanost; ~ for convergence ispitivanje za konvergenciju; provera slaganja; ~ for difference
- ispitivanje za razlike; ~ for
ergodicity - ispitivanje za ergodinost; ~ for homogeneity ispitivanje za homogenost; ~ for
homogeneity of lots - ispitivanje
za homogenost partija (lotova); ~
for homogeneity of means provera istovetnosti srednjih vred68 Renik

test
nosti; ~ for homogeneity of
variances - provera istovetnosti
disperzije; provera istovetnosti (jednorodnosti) promena; ~ for independence - kriterijum (test)
nezavisnosti; ~ for linearity provera linearnosti; ~ for normality - provera normalnosti;
~ for parallelism - provera paralelnosti; ~ for randomness
- provera proizvoljnosti (sluajnosti); ~ for regression - provera
linije regresije; ~ for significant
changes - ispitivanje za znaajne
promene; ~ for suitability - ispitivanje za prikladnost (pogodnost);
~ for uniform convergence ispitivanje za jednoobraznu konvergenciju; ~, formal - formalno
(zvanino) ispitivanje; ~, fracture
- ispitivanje na lomljenje (lom,
prelom); ~, freezing - ispitivanje
na zamrzavanje; ~, fraibility ispitivanje za krhkost (lomljivost);
~, full-load - ispitivanje pod
punim optereenjem; ~, full scale
- potpuno ispitivanje; prirodno
ispitivanje; ~, functional - provera funkcionalnosti; funkcionalno
ispitivanje; ~, fundamental fundamentalno ispitivanje; ~, fungus - ispitivanje za otpornost na
gljivice budi (funguse); ~, guardantee v. warranty test; ~,
hardness - odreivanje tvrdoe;
~, heat - ispitivanje na toploti;
~, heat ageing - ispitivanje starenja na toploti; ~, heat resistance - ispitivanje otpornosti na
toplotu; ~, heavy-duty - ispitivanje u tekim uslovima (otrom
reimu);
~, high-temperature
- ispitivanje na visokim temperaturama; ~, humidity - ispitivanje
otpornosti na vlanost; ~, hydrodynamic - hidrodinamiko ispi-*
tivanje; ~, immersion - ispitivanje potapanjem (uronjavanjem);
~, impact - ispitivanje na udar;
~, impact compression - ispitivanje za sabijanje udarom; ~,
impact hardness - ispitivanje za
tvrdou udarom; ~, impact tensile (impact tension) - ispitivanje

test

1074

udarom za istezanje; ~, impact

wear - ispitivanje udarom za
habanje; ~, incomplete - nepotpuno ispitivanje; ~, indentation
- odreivanje tvrdoe ulubljivanjem; ~, individual acceptance
- individualno ispitivanje za prijem; ~, indoor - laboratorijsko
ispitivanje; ispitivanje u prostoriji;
~, informal - nezavisno ispitivanje; ~, initial acceptance ispitivanje za prijem prvih proizvoda; ~j in-process - ispitivanje
u procesu (u toku) proizvodnje;
~, inspection - kontrolna prcvera; ~, installation - ispitivanje
instalacije; ~, integrated - integrisano (sloeno) ispitivanje; ~,
interlaboratory - meulaboratorijsko ispitivanje; ~, investigative - istrano ispitivanje; ~, largescale - ispitivanje u veem obimu;
~, leak(age) - ispitivanje za curenje; ispitivanje za hermetinost;
~, light duty - ispitivanje u blaim uslovima (blagom reimu); ~,
limited - ogranieno ispitivanje;
ispitivanje u ogranienom obimu;
~, load(ing) - ispitivanje optereenja; ispitivanje pod optereenjem;
~, location - kriterijum za proveru hipoteze o jednakosti dveju
srednjih skupina; ~, long-duration - dugotrajno ispitivanje; ~,
longevity - ispitivanje dugotrajnosti; ~, lot acceptance - ispitivanje za prijem partije (lota);
~, low temperature - ispitivanje
na niskim temperaturama; ~,maintainability - ispitivanje za pogodnost remontiranja (odravanja); ~,
marginal - granino ispitivanje;
~, material - ispitivanje materijala; ~, mechanical - mehaniko
ispitivanje; ~, microhardness odreivanje mikrotvrdoe; ~, model - ispitivanje na modelu; ~,
normal - normalno ispitivanje;
~, notched impact - ispitivanje
zarezanog etalona na udar; ~ of
association - ispitivanje meuveza; ~ of control - kriterijum
testa (kontrole); ~ of differences
- kriterijum razlika; utvrivanje

test
razlika; ~ of line - autonomno
ispitivanje; ispitivanje posle skidanja sa linije; ~, official - zvanino ispitivanje; ~ on-line neposredno ispitivanje; ispitivanje
na liniji; ~ on means - provera
srednjih vrednosti; provera hipoteze; ~ on-paper - provera na
papiru; ~, optimal - optimalno
ispitivanje; ~, optimality - kriterijum optimalnosti; ~, optimum
- ispitivanje optimuma; optimalni
kriterijum; ~, optional - opciono
ispitivanje (prema dogovoru izmeu
kupca i proizvoaa); ~, partial
- delimino ispitivanje; ~, performance - ispitivanje za odreivanje performanse (ponaanja u
toku korienja); ~, periodic periodino ispitivanje; ~, peripheral - periferno ispitivanje; povrno ispitivanje; ~, physical fiziko ispitivanje; ~, pilot - probno ispitivanje; poluindustrijsko ispitivanje; ~, pitting corrosion
- ispitivanje za otpornost na piting
koroziju; ~, precision - provera
tanosti; ~, predelivery ispitivanje pre isporuke (otpreme);
~, preliminary - preliminarno
(prethodno) ispitivanje; ~, preload - ispitivanje predoptereenja;
~, preshipment - ispitivanje pre
otpreme; ~, product - ispitivanje
proizvoda; ~ 5 production - ispitivanje proizvodnje; ~, program
- provera programa; ~, programmed - programirano ispitivanje;
~, proof - kontrolno ispitivanje;
~, prototype - ispitivanje na prototipu; ~, quality - kontrola
kvaliteta; ~, quality acceptance
- kontrola kvaliteta za prijem; ~,
quick - brzo ispitivanje; ~, rank
(order) - kriterijum ranga (vanosti, reda); ~, rapid - ekspres
analiza; ~, rated load - ispitivanje sa nominalnim optereenjem;
~, referee (refery) - arbitrano
ispitivanje; ~, repair - ispitivanje
(provera) posle popravke; ~, repeated - ponovljeno ispitivanje;
~, requalification - ispitivanje
za prekvalifikaciju; ~, rerun -

test

1075

ponovljeno ispitivanje; ~, research - ispitivanje u toku istraivanja; ~, rigid - strogo ispitivanje;

otra kontrola; ~, robust - strogi
kriterijumi; ~, room-temperature - ispitivanje na sobnoj temperaturi; ~, rough - priblino ispitivanje; gruba provera; ~ 3 routine
- rutinsko ispitivanje; ispitivanje
(provera) rutine; ~, running ispitivanje u uslovima eksploatacije; ~, running-in ispitivanje
za putanje u rad; ~, rupture ispitivanje na kidanje (razaranje);
~, rust - ispitivanje na ranje;
~, safety - ispitivanje za sigurnost; ~, safety limits - ispitivanje
granica sigurnosti; ~, salt-fog ispitivanje u slanoj komori (na
sonu maglu); ~, sample - ispitivanje uzorka; ~, sampling probno ispitivanje; ~, scale - ispitivanje etalona u prirodnoj veliini (punoj dimenziji); ~, scleroscopic - skleroskopsko ispitivanje; odreivanje tvrdoe na skleroskopu; ~j screening - ispitivanje
radi odabiranja; ~, sensitive odreivanje
osetljivosti; osetljiv
test; ~j sensitivity - odreivanje
osetljivosti; ~, sequential - sekvencijska kontrola; ~, service ispitivanje u uslovima rada; ~,
shake-table - ispitivanje na vibratoru (vibracionom stolu); ~,
shear(ing) - ispitivanje za smicanje;
~, shelf life - ispitivanje trajnosti
pri uskladitenju; ~, shock ispitivanje na ok (udar); ~, shop
- pogonsko ispitivanje; ~, short
- kratko ispitivanje; ~, short-run
(short-term) - kratkotrajno ispitivanje; ~, significance - odreivanje znaajnosti; ~, simulated
- simulirano ispitivanje; ~, simulated service (simulated use)
- ispitivanje u uslovima simulirane
eksploatacije (upotrebe); ~, simulation - ispitivanje simulacijom;
ispitivanje na modelu; ~, slow polagano ispitivanje; ~, small
sample - ispitivanje na malom
uzorku (etalonu); ~, small-scale
- ispitivanje manjeg obima; ~,
68

test
space - ispitivanje u prostoru (u
kosmikim uslovima); ~, special
(purpose) - specijalno ispitivanje;
~, specimen - ispitivanje etalona;
~j spray - ispitivanje rasprivanja; ispitivanje na koroziju prepricavanjem; ~, stability - odreivanje stabilnosti; ~, standard
- standardno ispitivanje; ~, static
- statiko ispitivanje; ~, static
hardness - statiko odreivanje
tvrdoe; ~, step-stress - ispitivanje sa stepenastom promenom
optereenja; ~, storage - ispitivanje za podobnost uskladitavanja;
~, storage life - ispitivanje za
odreivanje trajnosti pri uskladitenju; ~, strength - odreivanje
vrstoe; ~, strenuous - ispitivanje u strogim uslovima; naporno
ispitivanje; ~, stress corrosion
- ispitivanje na koroziju naprezanjem; ~, structural - ispitivanje
na vrstou; strukturno ispitivanje;
~, subsidiary - dopunsko ispitivanje; ~ 3 subzero - ispitivanje na
temperaturama ispod nule; ~, tactical - taktiko ispitivanje; ~,
technical - tehniko ispitivanje;
~, temperature - ispitivanje na
dejstvo temperature; ~, tensile
- ispitivanje na istezanje; ~, tensile-and-compression - ispitivanje na istezanje i sabijanje; ~, tensile strength - ispitivanje na
vrstou istezanjem; ~, tension
- ispitivanje za istezanje; odreivanje napona; ~, thermal - termiko (toplotno) ispitivanje; ~,
thermal shock - ispitivanje na
toplotni ok (udar); ~ to invalidate the - pobiti rezultate ispitivanja; za pobijanje ispitivanja;
to meet tihe ~ of experiment da zadovolji eksperimentalno ispitivanje; ~ to pass the - da zadovolji (proe) ispitivanje (ili test);
~ to put to - podvrgnuti ispitivanju (testu); ~, torque (torsional) - ispitivanje za uvijanje; ~,
transportability - ispitivanje mogunosti transporta; ~, trial probno (kontrolno) ispitivanje; ~,
tropical - ispitivanje u tropskim

test

1076

uslovima; ~, tropicalization ispitivanje u uslovima vetake

tropske klime; ~, twisting - ispitivanje na upredanje (krivljenje);
~, type - periodino ispitivanje;
~, under load - ispitivanje pod
optereenjem; ~, uprated - ispitivanje u uslovima koji su pootreni
u odnosu na normalne uslove; poboljano ispitivanje; ~, user - ispitivanje koje vri korisnik; ~,
verification - verifikaciono ispitivanje; ~, warpage - ispitivanje
na krivljenje; ~, warranty - garantno ispitivanje; ispitivanje u
garantnom roku; ~, with immediate replacement - ispitivanje
sa neodlonom zamenom; ~, without destruction - ispitivanje bez
razaranja; ~, without replacement - ispitivanje bez zamene; ~,
work - kontrola radova; ispitivanje
radova; ispitivanje u toku rada;
~, yearly - godinja provera
test-bed - ureaj za izvoenje ispitivanja (testova)
testability - mogunost (podobnost)
za obavljanje ispitivanja
tested - ispitan, testiran, proveren;
~, partially - delimir.'O ispitan;
~j type - ispitan za odreivanje
tipa; tipski ispitan
tester - ureaj za ispitivanje; laborant, ispitiva; ~, abrasion ureaj za ispitivanje otpornosti na
abraziju (otrljavanje); ~, bend ureaj za ispitivanje na savijanje;
~, compression - ureaj za ispitivanje sabijanja (kompresije); ~,
cracking - ureaj za ispitivanje
na prskanje (prskanja); ~, creep
- ureaj za ispitivanje kripa (puenja); ~, eddy current - elektroinduktivni defektoskop; ~, fatigue
- ureaj za ispitivanje na zamor;
~, hardness - ureaj za odreivanje tvrdoe; ~, impact (hardness) - ureaj za odreivanje
tvrdoe udarom; ~, magnetic magnetski defektoskop; ~, material - ureaj za ispitivanje materijala; ~, scratch-hardness ureaj za odreivanje tvrdoe grebanjem; ~, shock - ureaj za

ticket

odreivanje otpornosti na ok; ~,

wear - ureaj za odreivanje otpornosti na habanje
testing - ispitivanje, testiranje, proveravanje, ispitujui, proveravajui;
~, automatic - automatsko ispitivanje; ~, continuous - neprekidno ispitivanje; ~, full - potpuno
ispitivanje
theorem - teorema; ~, converse obratna teorema; ~, either-or teorema verovatnoe (i ili); ~,
mean value - teorema srednjih
vrednosti; ~, multinomial - uoptena Bernulijeva teorema o mnogostrukim sluajevima; multinominalna teorema; ~, multiplication
- teorema umnoavanja (verovatnoe); ~, normal addition teorema slaganja normalno rasporeenih sluajnih veliina; teorema
normalne adicije; ~ of total probability - teorema o potpunoj verovatnoi; ~, renewal - teorema
obnavljanja; ~, sampling - teorema o izboru (uzimanju uzoraka)
theory - teorija; ~, approximate
- priblina teorija; ~, approximation - teorija aproksimacije; ~,
correlation - teorija korelacije;
korelaciona teorija; ~, error teorija greke; ~ of chances teorija verovatnoe; ~of estimation - teorija ocenjivanja; ~ of
storage - teorija upravljanja zalihama; ~ of tests - teorija kriterijuma; ~ of variables - teorija
promenljivih (varijabla); ~, optimization - teorija optimizacije;
~, prediction - teorija predskazivanja; ~, renewal - teorija obnavljanja; ~, replacement - teorija
zamene; ~, sampling - teorija
metode izbora; ~, testing - teorija ispitivanja; teoretski osnovi
ispitivanja
treshold - prag; granina veliina,
granica; ~ of failure - prag
kvarova; ~, throw-off- kartovi;
~, throw-outs - kartovi; ~,
throwaway - kart; detalj (deo)
koji se koristi odreeno vreme,
a potom baca
ticket - etiketa; kartica; etiketirati

time

1077

time - vreme, period, momenat, rok;

izmeriti vreme; ~, active - aktivno
vreme; ~, ageing - vreme starenja; ~, appointed - naznaeno
vreme; ~, average - proseno
vreme; average ~ between
repairs - proseno vreme izmeu
popravki; ~, average down proseno vreme stajanja (nekorienja); ~, breakdown - vreme
neispravnosti; vreme u kvaru; ~,
busy - vreme zauzetosti (korienja); ~, calibration - vreme
badarenja (kalibriranja); ~, changeover - vreme prelaska na novi
postupak; vreme promene; ~,
check - vreme kontrole; ~, continuous - neprekidno vreme; ~,
criterion - kriterijum vremena;
minimalno vreme; ~, critical - kritino vreme; ~, critical storage
- kritino vreme uskladitenja; ~,
cycle - vreme ciklusa; ~, dead vreme stajanja; ~, discrete - diskretno vreme; ~, down - vreme
stajanja; vreme neispravnog stanja;
~, dwell - vreme zadravanja u
sistemu; ~, effective - efektivno
vreme; ~, engineering - vreme
tehnikog opsluivanja; ~, expected - oekivano vreme; ~, free slobodno vreme; planirano vreme
stajanja; ~, full - puno vreme;
vreme rada (korienja); ~, general repair - vreme opteg remonta;
~, good - vreme trajanja ispravnosti; vreme ispravnog stanja; ~,
guarantee - vreme (rok) garancije; garantovano vreme; ~, handling - vreme opsluivanja; vreme
rukovanja (obrade); ~, idle - vreme
stajanja; ~, inactive - neaktivno
vreme; v. down time; ~, initial
- poetno vreme; poetni momenat;
~, input - vreme punjenja; vreme
unoenja; vreme ulaska; ~, inspection - vreme trajanja kontrole;
~, lost - izgubljeno vreme; ~,
maintenance - vreme odravanja
(remonta); ~, makeready - vreme pripreme (operacija); ~, operating - rok (vreme) upotrebe;
radno vreme; ~, order - vreme
izdavanja naloga; vreme izvravanja

timed

narudbine; ~, out-of-service
(out of-work) - vreme izvan
stroja (rada, upotrebe); ~, pilot
production - vreme poluindustrijske proizvodnje; ~, preparation - vreme priprema; ~, processing - vreme obrade; ~, production - vreme proizvodnje; proizvodno vreme; ~, recovery vreme obnavljanja; ~, reference
- referentno vreme; ~, rejection
operating - obrada u momentu
kartiranja; ~, repair - vreme
popravki (remonta); ~, reset vreme vraanja (u prethodni poloaj ili stanje); ~, review - vreme izmeu provera; vreme pregleda; ~, schedule - vreme direktive; vreme plana; vreme prema
grafikonu; ~, scheduled - planirano vreme; ~, search - vreme
traenja; ~, service - vreme upotrebe; vreme opsluivanja;
~,
shelf - vreme uvanja; ~, shipping (lead) - vreme isporuke (otpreme); ~, slack - rezerva vremena; ~, specified - zadato vreme ; ~, standard - vreme po normi; normativno vreme; ~, standing - vreme stajanja; ~, start vreme poetka; ~, staying - vreme bavljenja u sistemu; ~, storage
- vreme uskladitavanja; vreme
memorisan'a; ~, supply - vreme
nabavki; trajanje snabdevanja; ~,
survival - vreme ispravnog stanja;
vreme izdravanja; ~, troughput
- vreme proizvodnje; proizvodno
vreme; ~, true - stvarno vreme;
~, unit - jedinica vremena; ~, up
vreme ispravnog stanja; ~, usable
- vreme trajanja spremnosti za
rad; korisno vreme; ~, waiting
- vreme ekanja; ~, warm up vreme zagrevanja
time-consuming - za to treba dugo vremena; dugog trajanja
time dependent - zavisan od vremena; neodrediv
time independent - nezavisan od
vremena; odrediv
time out - prekid, pauza
timed - tajmovan; predvien; isplaniran u vremenu

timeproof

1078

timeproof - dugotrajan
timetable - raspored; grafikon vremena; vremenski dijagram
torelable - dozvoljen, koji se tolerie
tolerance - tolerancija; dozvoljeno
odstupanje; ~, accepted - prihvaena tolerancija; ~, assembly
- tolerancija za montau; ~, basic
- osnovna tolerancija; ~, close tolerancija u uskim granicama; ~,
component - tolerancija za komponente; ~, fit - tolerancija zazora; tolerancija za upasovavanje;
~, initial - poetna toleiancija;
~, lot - dozvoljena tolerancija u
proizvodima jedne partije; ~, lower - nia tolerancija; ~, maintenance - tolerancija za odravanje;
~, manufacturing - proizvodna
tolerancija; ~, margin - marginalna (granina) tolerancija; ~,
natural - prirodna tolerancija; ~,
operating - operativna tolerancija;
eksploataciona tolerancija; ~, parameter - tolerancija po parametru; ~, process - tolerancija u procesu; dozvoljeno odstupanje kvaliteta u datom procesu proizvodnje;
~, production - tolerancija pri
proizvodnji; ~, sampling - tolerancija prema oceni posle izabranih podataka; tolerancija prilikom
uzimanja uzoraka; ~, specified specificirana (data) tolerancija; ~,
statistical - statistika tolerancija;
~, upper - gornja granica tolerancije
tolerant - dozvoljen; prihvatljiv
tool - alatka, instrument; ~, inspection - kontrolni instrument; ~,
maintenance - instrument za
odravanje; ~, measuring - merni
instrument; ~, production - sredstvo proizvodnje; tehnoloka osnova;
~, repair - instrument (alat) za
popravke; ~, service - alat (instrument) za servisiranje
tooling - obraivanje (mainsko);
tehnoloka baza
topology - topologija; razmetaj;
izuavanje topografije; ~ of components - topologija delova (kom-

treatment

ponenti); ~, system - topologija

sistema
torque - obitna sila (ili snaga);
uvrtanje
tortuosity - strogost (ispitivanja);
razaranje
total - suma, zbir; ukupni, opti,
rezul tkajui
trace - trag; pronai (npr. greku);
ostatak; vrlo mala koliina nekog
' sastojka
tracer - traser (ureaj za iznalaenje
greaka ili utvrivanje tragova neke
supstance)
tracing - ucrtavanje krive, precrtavanje
trade-off - kompromis, kompromisno reenje; ~, design - kompromisna konstrukcija; ~, system kompromisni sistem; utvrivanje
traffic - zauzetost (npr. sistema);
saobraaj
train - red, serija, redosled elemenata; voz; ~, maintenance - pokretna radionica za popravke
trainer - trenaer
training - treniianje, obuavanje,
pripreme; ~ on the job - obuavanje na pcslu; ~, quality obuavanje metodom obezbeenja
kvaliteta; ~, reliability - obuavanje metodom obezbeenja pouzdanosti
transcend - prevazii, prelaziti, prekoraiti, premaiti, nadmaiti
transform - preobliiti, preobraeni
prikaz, pretvoriti, pretvarati, transformisati, promeniti
transformation - transformacija,
preobraaj, pretvaranje, promena;
~, mathematical - matematika
transformacija; ~, normal - normalna transformacija; ~, one-toone - transformacija jedan prema
jedan; uzajamno jednoznano pretvaranje
transient - prelazan, trenutan, prolazan, privremen, nestalan
transition - tranzicija; promena
transitivity - prelaznost, tranzitivnost, prenosnost
treatment - tretman, obrada, razmatranje, varijanta ispitivanja, postupak; ~, advanced - unapreeni

treatment

1079

(poboljani) tretman; ~, analytical - analitika obrada; ~, between - izmeu postupaka; ~, empirical - empirijski postupak; ~,
experimental - eksperimentalni
postupak; ~, mathematical matematiki postupak; ~, nonpreferential - nepreferencijalni
postupak; ~, preferential - preferencijalni postupak; ~, within
- unutar1 postupka
tree - drvo; shema u vidu drveta;
~, specification - drvo specifikacije (tehnikih uslova)
trend - trend, tendencija, pravac;
teite, naginjati, stremiti
trial - ispitivanje, proba, opit; ispitivati, probati; ~, competitive
- kompetetivno ispitivanje; ~, firing - ispitivanje na toploti; ~,
independent - nezavisno ispitivanje; ~, manufacturer's - proizvodaevo ispitivanje; ~, uniformity - ispitivanje za jednoobraznost
trichotomy - trihotomija; ispitivanje
sa tri mogua ishoda
trier - ureaj za uzimanje proba (uzoraka)
trigger - okida
trim - doterivanje; spremnost, stanje
spremnosti; dovesti u red; doterati
trimming - cenzurisanje; doterivanje
trip - mehanizam ukljuivanja; iskljuiva
triplicate - triplikat; u tri primeika
triplicated - utrostruen
triplication - utrostruenje
trisafe v. triplicated
tropicalization - tropikalizacija; izrada proizvoda za tropsku klimu
trouble - neispravnost, kvar, nezgoda; uznemiravati, smetati; ~,
impending - pribliavajua nezgoda; ~, operating - nezgoda
u radu; ~, serious - ozbiljan kvar;
~, service - kvar u toku rada
trouble-free - bez kvarova, bez
nezgoda
troubleproof - osiguran od kvarova (nezgoda)
troubleshoot - traiti neispravnosti

type

troubleshooter - uieaj za iznalaenje neispravnosti

troubleshooting - traenje neispravnosti
troublesome - problematian, nezgodan
trough - lokalni minimum; ~, time
series - lokalni minimum vremena
rada
truck - kamion, teretni automobil; ~, maintenance - kamion za
odravanje; ~, repair - kamion
za popravke; ~, service - kamion
za servisiranje; ~, workshop kamion radionica; ~, wrecker v.
repair truck
trueing - provera, tano podeavanje
trueness - tanost, pravilnost
truncated - useen, zaseen, zarubljen, skraen, preseen
truncation - skraenje, presecanje;
~, test - skraivanje ispitivanja
trust - poveriti, osloniti se, verovati;
poverenje, oslanjanje, pouzdanje
trustworthy - pouzdan, dostojan poverenja, veran, na koga se moe
osloniti
trusty - pouzdan, veran
try - pokuati, isprobati, truditi se;
pokuaj, proba, ogled, eksperiment
tryout - proba, opit, isprobavanje
tune - podeavanje, podeavati; ~,
coarse - grubo podeavanje; ~,
fine - fino podeavanje; ~, rough
- priblino podeavanje
turnaround - vreme upotrebe izmeu
remonta
turnover - promet; turnover
two-dimensional - dvodimenzioni,
dvodimenzijalni
type - tip, vrsta, kategorija, serija,
rod; ~, development - tip (vrsta)
razvoja; ~, hazard - vrsta opasnosti; ~, impurity - vrsta neistoe; ~, material - vrsta materijala, tip materijala; ~, novel novi tip, novi model; ~ of data
- vrsta podataka; ~ of distribution - tip raspodele; ~ of duty
- reim korienja; ~ of failure
- vrsta kvara; ~ of inspection vid (vrsta) kontrole; ~ of priority - vrsta prioriteta; ~ of

type

1080

priority discipline - vrsta discipline sa prioritetom; ~of production - vrsta proizvodnje; <~
of redundancy - tip (vrsta) izlinosti (obilatosti); ~ of sampling
- vid kontrole za uzorke; ~ of

type
service - vrsta servisa; vid upotrebe; ~ of variation - vid promene; ~, part - tip dela; ~, standard - standardni tip; ~, test vrsta ispitivanja; ~, transition tip tranzicije (prelaska)

U
ultimate - zadnji, krajnji, poslednji,
osnovan, konaan
unaffected - nepromenjen, koji nije
pod uticajem
unaged - nije podvrgnut starenju,
neostareo
unambiguity - nedvosmislenost, nedvoznanost, jednoznanost
unambiguous - nedvosmislen, jednoznaan
unattackable - koji ne podlee
napadu
unattacked - nenapadnut
unattended - nepaen, bez operatora,
bez opsluivanja, koji radi bez
kontrole od strane oveka
unavailability - nedobavljivost, nedostupnost, deficitarnost
unavailable - deficitan, nedobavljiv, koji se teko nabavlja
unbias(s)edness - nepristrasnost
uncertainty - neizvesnost, nesigurnost; ~, average - prosena neizvesnost; ~, experimental - eksperimentalna neopredeljenost (neizvesnost)
unchengeable - nepromenljiv, neizmenljiv
uncompatibility - nepodnoljivost,
inkompatibilnost
unconditional - bezuslovan
uncontrolled - nekontrolisan
uncorrelated - nekorelisan, uzajamno nezavisan; ~, completely potpuno nekorelisan; ~, observa-

tionally - nezavisno meren]e, eks

perimentalno nezavisne
undamaged - neoteen
undependable - nepouzdan
underaction - nepotpuno delovanje
undercapacity - nedovoljnost (manjak, nedostatak) kapaciteta
underdesigned - oslabljen (o konstrukciji), sa nedovoljnom rezervom vrstoe
underestimation - potcenjivanje,
niska procena, nedovoljna procena
underload(ing) - nepotpuno (nedovoljno) optereenje
underproduce - ne proizvoditi dovoljno
underrate - dati nia nominalna
svojstva, potceniti
underrun(ning) ~ red sa nedovoljnim optereenjem
undershoot - odstupanje od normalne ka niem vrednostima
undersized - manjih dimenzija, mali,
nedovoljne veliine
understressed - nedovoljno optereen
undesirable - nepoeljan, tetan
undetected - neotkriven
undeterminable - neodrediv
undistorted - neizvitoperen, nedeformisan
undue - nepotrebno, nepravilan,
prekomeran, preteran
uneconomic - neekonomian
unefficient - neefikasan
unequipped - neopremljen

uneven

1082

uneven - neravan, neravnomeran

unexpended - neistroen, nerashodovan
unexplored - neistraen
unfailing - koji se ne kvari
unfavourable - nepovoljan, nepodesan
unfit - nepodesan, neodgovarajui
ungraded - nestandardan, negraduisan
unhandiness - neudobnost pri upotrebi
unification - unifikacija, objedinjavanje
uniform - ravnomeran, jednoobrazan
uniformity - ravnomernost, jednoobraznost, jednakost; ~ life jednakost u trajanju; ~ product
- istovrsnost (jednakost) proizvoda
unimodality - unimodalnost, jednovrsnost (npr. distribucije)
uninterrupted - neprekinut
uninvestigated - neistraen
union - unija, ujedinjavanje; ~ of
events - ujedinjavanje dogaaja;
~ of inputs - ujedinjavanje ulaza;
~ of streams - ujedinjavanje tokova
unique - jedini, jedinstven
uniqueness - jedinstvenost; ~of
solution -Jedinstvenost reenja
unit - jedinica, jedinini; deo, agregat, komplet; jedinica, jedinica
mere, montani element; ~, absolute electrostatic - apsolutno
elektrostatika jedinica; ~ aged
- deo korien izvesno vreme, stari
deo; ~, building - graevinski
element; ~, caloric v. thermal
unit; ~, caloricity v. thermal
unit; ~, carbonator - saturator;
~, changeable - nepromenljiva
jedinica; ~, complete - kompletni
agregat; ~, complex - sloeni
deo; ~, conforming - deo koii
odgovara specifikaciji; ~, cost jedinica cene kotanja; ~, defectfree - ispravan deo; ~, defective
- defektni deo, neispravan deo; ~,
derived - proizvodna jedinica; ~,
drilling - glava za buenje; ~,
discardable - deo koji se baca;

unit
~, effective - pogodan deo; ~,
electronic system test - ureaj
za ispitivanje elektronskih sistema;
~, end production - ureaj za
zavrnu proizvodnju; ~, experimental - eksperimentalni ureaj;
~, feed - mehanizam dodavanja;
~, first-class - prvoklasni ureaj;
~, fuel control - regulator dodavanja goriva; ~, fuel-metering
- regulator dodavanja goriva, aparat
za doziranje goriva; ~, full-scale
- ureaj u prirodnoj veliini; ~,
fundamental - osnovna jedinica,
najvaniji ureaj; ~, good - dobar deo, ispravan ureaj; ~, heat
v. thermal unit; ~, heating grejni element; ~, higher-priority(-class) - deo vieg prioriteta
(ili ureaj); ~, in parallel - paralelno vezani deo (element); ~,
in sample - broj proizvoda u
uzorku; ~, in series - element
vezan u nizu; ~, in service ureaj u upotrebi; ~, inaccessible
- nedostupan ureaj, agregat kome
se ne moe prii; ~, infrared
detection - glava (rakete) za
toplotno samonavoenje; ~, inspected - nekontrolisani ureaj;
~, inspection - ureaj za kontrolu; ~, line replaceable - blok
zamenljiv u toku rada; ~, lock sinhronizator; ~, maintenance
- grupa za odravanje; ~, major
- osnovni element; ~, of equipment - deo opreme; ~, of product - jedinica proizvoda; ~, operational - funkcionalni blok (ureaj); ~, ordinary - obian ureaj (bez prioriteta) obina jedinica;
~, out-of-tolerance - deo sa
veliinom izvan tolerancija; ~,
pilot - poluindustrijski ureaj;
~, plate power - blok napajanja
anodne mree; ~, pluggable deo koje se utie, deo koji se skida;
~, primary - primarni ureaj;
~, priority - ureaj sa prioritetom; ~, production - jedinica
proizvodnje, proizvodna jedinica;
~, prototype - prototip ureaja;
~, replaceable (replacement) zamenljivi element (deo, ureaj);

unit

1083

~, reserve - rezervni ureaj; ~,

resistor - otporniki element; ~,
ribbed heating - grejni element
sa rebrima; ~, self-centring mehanizam za automatsko samocentriranje; ~, self-recording samopisa; ~, sensation - fon
(jedinica nivoa bunosti); ~, serviceable - ureaj koji se moe
servirati; ~, servomechanism blok servomehanizma; ~, shop
replaceable - blok koji se zamenjuje u radionici; ~, short - broj
nedostajuih ureaja, veliina deficita; ~, socket-power - ureaj
za napajanje iz mree; ~, spare
- rezervni ureaj, rezervni deo;
~, standard - standardni blok
(element); ~, standby - pomoni
blok (element), pomoni ureaj;
~, supporting v. standby unit;
~, tagged - kartirani ureaj; ~,
tapping - glava za izradu navoja;
~, transmission - decibel; ~,
turbine' - turboagregat; ~, weak
- slabi element
unitized - u bloku, sastavni, unificirani
unitizing - unifikacija, izrada pomou istih tipova blokova
univariate - jednoobrazni (iz istih
tipova maina)
universe - sveukupnost, opta sveukupnost
unjustified - neopravdan; ~, economically - ekonomski neopravdan
unknown - nepoznat, nepoznata,
nepoznata veliina, neizvestan
unlikely - neverovatan, malo verovatan, neodgovarajui
unload - ukloniti optereenje
unmanageable - ne podlee kontroli
unmanned - bez operatora, bez ljudstva, radi bez prisustva osoblja
umnendable - nepopravljiv
unnormalized - nenormalizovan
unobservable - ne da se posmatrati
unoccupied - nezauzet
unordered - neureen, bez reda
unorthodox - neobian, originalan
unpredictability - nepredvidivost,
nemogunost predskazivanja

upgrade

unpredictable - ne moe da se
predskae
unreadiness - nespremnost
unreliability - nedostatak pouzdanosti, odsustvo pouzdanosti; ~
allowable - dozvoljeno odsustvo
pouzdanosti; ~ conditional - uslovno odsustvo pouzdanosti; ~
expected - oekivano odsustvo
pouzdanosti; ~ true - stvarno
odsustvo pouzdanosti
unreliable - nepouzdan, nesiguran
unrenewed - neobnovljeni
unrepaired - r.epopravljeni
unsafe - opasan, nesiguran
unsatisfactory - nezadovoljavajui;
~ qualitatively - kvalitativno
nezadovoljavajui
unsatisdiability - nemogunost ispunjavanja uslova
unscheduled - neplaniran
unserviceability - nemogunost servisiranja
unserviceable - ne moe da se servisira, nepodesan za servisiranje
unsized - nesortiran po veliini
unsorted - nesortiran, neklasifikovan
unsound - nezdrav, naprsnuo, sa
manom
unsoundness - defektnost, manjkavost
unstable - nestabilan, nepostojan
unstaffed v. unmanned
unsteady (state) - nestacioniran,
nepostojano stanje
unsuccessful - neuspean
untested - neispitan, netestiran
untreated - netretiran, neobraen,
neoien
untrue - netaan, neprecizan, pogrean
unused - nekorien, neupotrebljavan
unwatched - radi bez prisustva
oveka
unworkable - nepreradiv, nepodesan
za rad, neupotrebljiv
unworn - neishaban, neistroen
up-to-the-mark - do oznake
upcrossing - ispadanje iz nekog
nivoa
update - aurirati, modernizovati,
usavriti, obnoviti
upgrade - poboljati kvalitet

upkeep

1084

upkeep - opsluivanje, odravanje,

izdaci, odravati u ispravnom stanju
uprated - sa poveanim nominalnim svojstvima
uptime - vreme ispravnog stanja
uptrend - tendencija ka poveanju
usable - upotrebljiv, primenljiv
usage - primena, upotreba, korienje; ~ hard - korienje u tekim uslovima; ~ long-term - dugorona upotreba; ~ repeated ponovljeno korienje; ~ rough grubo korienje; ~ short-term kratkorono korienje; ~ unqualified - nestruno korienje
use - primena, korienje; ~ actual
- stvarna primena, realni uslovi
korienja; ~ annual - godinja
primena; ~ common - iroka
primena; ~ field - primena na
mestu korienja; ~ final - konana (krajnja) upotreba; ~ in u upotrebi; ~ normal - normalna upotreba; ~ operational eksploatacija; ~ optimum - op-

utilization

timalna primena; ~ to make-of

- upotrebiti za, posluiti se sa,
koristiti, primeniti
used - upotrebljavan
used-up - potpuno iskorien, izjeden, ishaban, istroen
useful - koristan, efektivan, upotrebljiv; ~ practically - praktino
koristan
user - korisnik
utilit/y - korisnost, upotrebljivost,
ekonominost, rentabilnost; ~ acceptable - prihvatljiva korist; ~
cumulative - kumulativna (ukupna)
korist; ~ dynamic - dinamika
rentabilnost; ~ expected - oekivana rentabilnost; ~ measurable - meriva rentabilnost; ~
optimum - optimalna rentabilnost
utility-type - univerzalan
utilization - utilizacija, korienje,
primenjivanje, iskoriavanje; ~
system - korienje sistema; ~
waste - iskoriavanje otpada

V
vacant - nezauzet, slobodan, prazan
vagueness - neopredeljenost, nejasnoa
valid - vaei, osnovan, efektivan,
obavezan
validation - vrednost, punovanost,
proverenost, legalizovanje, provera,
potvrivanje; ~, product - proveravanje proizvoda; ~, service proveravanje u eksploataciji; ocena
korienja; ~, test - ocena prema
rezultatima ispitivanja
validity - vanost, vrednost, pravilnost, primenljivost; ~ of operation - pravilnost operacije (postupka, rada)
valuation - ocena, norma, normiranje
value - vrednost, vanost, znaaj,
veliina, oceniti, ceniti; ~, acceptable (accepted) - prihvatljiva
vrednost; ~, acceptance - znaaj
prijema, vrednost prijema (broj
primljenih komada); ~, actual stvarna vrednost, stvarna veliina;
~, adopted - prihvaena veliina;
~, allowed - dozvoljena veliina;
~, anticipated - oekivana vrednost, oekivana veliina; ~, apportioned - podeljena vrednost;
~, approximate - priblina vred-

nost;

~, arithmetic mean -

srednja aritmetika veliina (vrednost); ~, assumed - pretpostavljena veliina (vrednost); ~, asymptotic - asimptotska veliina; ~,

average - prosena veliina; ~,

boundary - granina vrednost; ~,
calculated - izraunata vrednost,
kalkulisana vrednost; ~, characteristic - karakteristina veliina; ~,
conditionally optimal - Uolovno
optimalna vrednost; ~, contract
minimum - minimalna vrednost
prema ugovoru; ~, control - kontrolna veliina; ~, corrected ispravljena veliina; ~, correlated
- korelisana veliina; ~, corrosion - veliina (vrednost) korozije;
~, cost - vrednost prema izdacima (trokovima); ~, criterion kriterijum znaaja, kriterijum vrednosti; ~, critical - kritina vrednost; ~, design - veliina konstruisanja, konstrukcioni parametar; ~,
desired - eljena veliina, zadata
veliina; ~, deviation - veliina
odstupanja, veliina devijacije; ~,
economical - ekonomska cena; ~,
effective - efektivna vrednost; ~,
empirical - empirijska veliina,
empirijska vrednost; ~, estimated
- ocenjena vrednost; ~, exact tana vrednost; ~, expectation
(expected) - oekivana vrednost;
~, experimental - eksperimentalna veliina; ~, extreme ekstremum; ekstremalna (krajnja)
vrednost; ~, fatigue - veliina
zamora; ~, final - krajnja veliina;
~, given - data veliina; ~,
highly significant - vrlo znaajna

value

1086

variable
variable

veliina; ~, hypothetical - hipo(veliina); ~, tentative - predtetika veliina; ~, ideal - idealna

loena veliina; ~, test - ekspeveliina; ~, improved - tanija
rimentalna veliina, eksperimentalna
vrednost; ~, initial - poetna
vrednost; ~, theoretical - teovrednost, poetna veliina; ~, inretska veliina, teoretska vrednost;
stantaneous - trenutna vrednost;
~, threshold - kritina vrednost,
~, interpolated - interpolirana
prag vrednosti; ~, throw away a
veliina; ~, inverse - inverzna
- zanemariti vrednost (veliinu); ~,
(obratna) veliina; ~, least-squtotal - ukupna vrednost; ~,
ares adjusted - veliina dobivena
unique - jedinstvena vrednost; ~,
metodom najmanjih kvadrata; ~,
unit - pojedinana vrednost, cena
limit(ing) - granina vrednost; ~,
jednog proizvoda; ~, upper acmean - srednja vrednost; ~, mean
ceptance - gornja vrednost prieffective - srednja efektivna vredjema; ~, written down - otpisana
nost; ~, measured - izmerena
vrednost
veliina; ~, modal - najverovat- valueless - neprocenjiv; bezvredan,
nija veliina; ~, nominal - nobez znaaja
minalna veliina (vrednost); ~,
variability - promenljivost, izmennonaccepted - neprihvaena veljivost; ~, absolute - apsolutna
liina; ~, normalized - normapromenljivost; ~, chance - slulizovana veliina, normalizovana
ajna promenljivost; ~, controlled
vrednost; ~, numerical - broj- kontrolisana promenljivost; ~,
ana vrednost; ~, observed error - promenljivost greke; ~,
uoena (zapaena) veliina; ~ on
excessive - prekomerna promena - po vrednosti, po znaaju; ~,
ljivost; ~, general - opta prooptimal - optimalna vrednost; ~,
menljivost; ~, manufacturing
output - izlazna vrednost, veliina
- promenljivost procesa proizvodnje;
izlaza, veliina uinka; ~, peak ~, observed - uoena promenljimaksimalna vrednost; ~, permisvost; ~ of product - promena prosible - dozvoljiva vrednost, dozizvoda, promenljivost parametara
voljiva veliina; ~, preassigned proizvoda; ~, parameter - prozadata veliina; ~, predetermimena (izmena) parametara; ~,
nated - predodreena veliina,
performance - promena perforpredodreena vrednost; ~, pre- I
manse; ~, process - promena
dieted - predskazana vrednost; ~,
procesa; ~, relative - relativna
prescribed - propisana veliina;
promenljivost; ~, sample (samp~, rated - normalna vrednost,
ling) - izmena elemenata izbora; ~,
deklarisana veliina; ~, real systematic - sistematska promenrealna veliina, stvarna vrednost;
ljivost; ~, testing - izmena uslova
~, recorded - zapisana vrednost;
ispitivanja
~, rejection - broj kartova, vredvariable - varijabila, promenljiva
nost karta; ~, reliable - pouzdana
vrednost; ~, accidental (aleavrednost (veliina); ~, replacetory) - sluajna promenljiva; ~,
ment - vrednost zamena; ~, runauxilary - pomona promenljiva;
ning - tekua vrednost; ~, salvage
~, behavior - promenljiva ponav. scrap value; ~, sample - ve- [
anja; ~, bounded - ograniena
liina uzorka; ~, scrap - veliina |
promenljiva (veliina); ~, causal otpisa; ~, significant - znaajna ;
sluajna veliina; ~, continuous veliina; ~, special - specijalna i
neprekidna promenljiva; ~, conveliina; ~, standard - stan- i
trollable (controlled) - promendardna veliina, uobiajena vred- i
ljiva koja se moe kontrolisati,
nost; ~, standardized - normalna \
kontrolisani parametar; ~, crucial
veliina; ~, stock - vrednost za- kritina promenljivost; ~, deliha; ~, target - eljena vrednost
pendable - zavisna promenljivost;

1087

variation

~, exact - tana razlika; ~,

~, design - konstrukcioni paraexplained - objanjenje razlika; ~,
metar; ~, dimensional - progeneralized - uoptena razlika; ~
menljiva dimenzija; ~, dimensiinternal - interna razlika; ~,
onless - promenljiva bez dimenmarginal - marginalna razlika; ~,
zija; ~, discontinuous - disminimax - minimaksna razlika,
kretna promenljiva; ~, effect minimalna i maksimalna razlika; ~,
zavisna promenljiva; ~, eliminormalized - normalizovana raznated - eliminisana (iskljuena)
lika; ~, relative - relativna razlika;
promenljiva; ~, explanatory ~, sampling - razlika uzoraka; ~,
promenljiva koja objanjava, newithin sample - razlika unutar
zavisna promenljiva; ~, fixed uzoraka
fiksirana (odreena ili zadata) promenljiva; ~, independent - ne- variant - razliit, drugaiji, varijanta,
razliit oblik, koji varira (ili odstupa),
zavisna promenljiva; ~, input modifikacija, verzija
promenljiva ulaza, ulazna promenvariate - menjati, varirati, slua'na
ljiva; ~, inventory - promenljiva
veliina, izmeniti, odstupiti; ~,
nivoa (veliine) zaliha; ~, latent
discontinuous - neprekidno melatentna (skrivena) promenljiva; ~,
njati, neprekidna sluajna veliina;
manufacturing - promenljiva (pro~, normal - normalno menjati,
menljivi faktor) proizvodnje; ~,
normalna varijanta; ~, normalized
measured - izmerena promenljiva;
- normirana sluajna veliina; ~,
~ , nondimensional v. dimensistandardized - standardizovana
onless variable; ~, nonlattice
sluajna veliina; ~, transformed
random - sluajna promenljiva
- transformisana (preoblikovana)
bez reetkaste raspodele; ~, norsluajna veliina
mal - sluajna veliina po normalnom zakonu; ~, observable - variation - varijacija, varijanta, verzija, promena, razlika, odstupanje,
neposredno pratea promenljiva;
skretanje; ~, allowable - dozvo~, original - originalna promenljiva razlika; ~, batch - variranje
ljiva; ~, performance - promenu partiji (ari); ~, bateh-toljiva performanse; ~, periodic -batch - razlika od are do are;
periodina promenljiva; ~, pre~, continuous - neprekidna prodeterminated - unapred odremena; ~, controllable - piomena
ena promenljiva; ~, process koja se moe kontrolisati; ~, dispromenljiva procesa; ~, response
continuous - skokovita promeca;
- odziva ~, service-time - vreme
~, explained - objanjena prosluajnog servisa; ~, standardized
mena; ~, gross - celokupna pro- standardizovana (normirana) promena; ~, linear - linearna promenljiva; ~, state - promenljiva
mena; ~, net - ista piomena; ~,
stanja; ~, theoretical - teoretska
nonlinear - nelinearna razlika; ~,
promenljiva; ~, time - funkcija
nonperiodic - neperiodina razvremena, promenljiva koja zavisi od
lika; ~, parametric - parametvremena; ~, uncorrelated - nerijska razlika; ~, percentage korelisana veliina; ~, unreguladata promena u procentima, razted - neregulisana promenljiva; ~,
lika u procentima; ~, permissible
wear - pokazatelj habanja
- dozvoljiva razlika; ~, permisvariance - variranje, razlika, odstusible sample - dozvoljena razlika
panje, neslaganje, promena; ~,
uzorka; ~, piece-to-piece - razanalytical - analitika lazlika; ~,
lika od komada do komada; ~,
between-sample - razlika izmeu
quality - promena (razlika) kvauzoraka; ~, desired - eljena
liteta; ~, regular - pravilna prorazlika; ~, empirical - empirjska
mena; ~, reliability - promena
razlika; ~, error - razlika u greki;
pouzdanosti; ~, residual - zaos~, estimated - ocenjena razlika;

variation

1088

tala razb'ka; ~, stepped (stepwise) - stepenasta razlika, stepenasta promena; ~, strength promena vrstoe; ~, systematic sistematska promena; ~, temporal
(time) - promena sa vremenom;
~ , total - ukupna promena, ukupna
razlika; ~, transient - prolazna
promena (ili razlika); ~, unexpected - neoekivana promena (ili
razlika); ~, unexplained - neobjanjiva promena; ~, unit-to-unit v. piece-to-piece variation; ~, zero - odsustvo promene (ili razlika)
variety - raznovrsnost, vrsta, varijanta, razlika, grupa raznih stvari;
verzija; ~ of operating conditions - raznolikost radnih uslova
varying - menjajui, izmenjujui,
izmena; ~, continually - neprestano menjajui, stalna izmena; ~,
slowly - polagana izmena, sporo
menjajui
vector - vektor; ~ of observations
- vektor posmatranja; ~ of parametres - vektor parametra; ~,
probability - vektor verovatnoe;
~, random - sluajni (proizvoljni)
vektor; ~, reliability - vektor
pouzdanosti; ~, requirements vektor uslova, vektor potreba; ~,
solution - vektor reenja
vehicle - vezivo (npr. boja i lakova),
vozilo; ~, repair - vozilo za
popravke; ~, rescue - vozilo
tehnike pomoi (spaavanja)
vendor - prodava
venial - beznaajan, nevaan
verifiable - koji se moe verifikovati, proverljiv
verification - verifikacija, proveravanje, potvrda, potvrivanje, ratifikacija; ~ of forecast - potvrivanje prognoze; ~, product proveravanje proizvoda
versimilar - vrlo slian, verovatan,
izgleda istinit
verisimilitude - verovatnost, verovatnoa
versatility - mnogostranost, prilagodljivost (laka)

voter

version - verzija, varijanta, tip,

modifikacija; ~, advanced - usavrena varijanta (ili tip); ~, revised - revidirana varijanta; ~,
scaled-down - varijanta izraena
u smanjenoj veliini (razmeri); ~,
scaled-up - varijanta izraena u
uveanoj veliini (razmeri)
vibration - vibracija; ~, cycling ciklina vibracija; ~, horizontal horizontalna vibracija; ~, irregular - nepravilna vibracija; ~,
longitudinal - uzduna vibracija;
~, low-frequency - niskofrekventna vibracija; ~, prolonged prolongirana (produena) vibracija;
~, severe - intenzivna (snana)
vibracija; ~, shock - udarna vibracija; ~, steady-state - postojana
vibracija; ~, structural - vibracija konstrukcije; ~, sustained odravana vibracija; ~, transverse - poprena vibracija
vibration-proof - nevibrirajui, otporan na vibriranje
vibrobench - vibracioni probni sto
vibrograph - vibrograf
vibrometer - vibrometar
vibrometry - vibrometrija
vibrorecord - vibrogram
vibroscope - vibroskop
vibrostand v. vibrobench
vicious - odstupajui, neispravan,
nepravilan, neist, prljav
view - stanovite, gledanje, pogled,
vidokrug, izgled, piojekcija; gledati, posmatrati, razgledati
violation - povreda, prekraj, nepridravanje; ~, deliberate - namerno nepridravanje; ~ of rules
- povreda pravila
violent - buran, silovit, snaan,
estok
virtual - stvaran, praktian, posle dini, mogu, efektivan
volume - volumen, obim; ~ of
delivery - obim isporuke; ~ of
output - obim uinka (proizvedene robe); ~ of stocks - obim
zaliha; ~ of work - obim radova
voter - glasa, funkcija glasanja

w
wafer - ploa; ~, double-heterostructure - dvojna heterostrukturna ploa; ~, double-layer dvoslojna ploa; ~, circuit - ploa
za integrisano kolo; ~, integrated
circuit - ploa integralnog kola; ~,
processed - izraena ploa, ploa
sa gotovim crteom; ~, single-heterostructure
jednostruka
heterostrukturna ploa
waist - suenje; ~, beam - suenje
snopa, suenje zraka
wait - ekanje, duina ekanja
walk-off - izlaz, boni izlaz; ~,
double-refraction - dvorefrakcioni izlaz; ~, scan - izlaz pri
skaniranju
wall - zid; ~, cell - zid elije, elijski zid; ~, guide - talasovodni
zid, zid talasovoda, zid svetio voda;
~, waveguide - talasovodni zid,
svetlovodni zid
wand - ureaj za centriranje; ~,
laser - laserski ureaj za centriranje; ~, micrometer - mikrometarski ureaj za centriranje
wandering - otklon, odstupanje, lutanje; ~, beam - otklon snopa
want - potreba, nedostatak
warfare - boj, borba, bitka; ~,
electronic - elektronska borba
warm-up - zagrevanje
warning - opomena, upozorenje;
upozoravajui; ~, audible - zvuno
upozorenje; ~, danger - upozo69 Renik

renje na opasnost; ~, error upozorenje na greku

warp(ing) - krivljenje, iskrivljenje,
izvitoperavanje, vitoperenje;
~,
longitudinal - krivljenje po duini; ~, temperature - krivljenje
pod dejstvom temperature; ~,
transverse - popreno krivljenje
warrant - opravdavati, tvrditi, sigurati, garantovati, jemiti, doputati
warranty - garancija, jemstvo; ~,
extended - produni rok garancije;
~, guaranteed - obezbeden garancijom; ~, long-term - dugorona garancija; ~, product - garancija za proizvod; ~, short-time - kratkorona garancija
warranty-covered - pokriven garancijom
wastage - rasipanje, rastur, gubitak
waste - rasipati, troiti; prekomeran,
rashodovan; rastur, rashod, otpad;
~, excess - prekomeran rastur; ~,
material - rastur materijala
watch - asovnik, sat; posmatranje,
praenje; paziti, posmatrati; ~,
digital - digitalni asovnik; ~,
solid-state - poluprovodniki asovnik
wave - talas, signal; ~, absorption
- apsorpcioni talas; ~, amplitude-modulated - amplitudno-modulisani talas; ~, background povratni talas; ~, bleaching prosvetljavajui talas; ~, bulk -

wave

1090

prostorni talas; ~, bunched grupisani talas; ~, carrier - nosei talas; ~, confined - drani
talas, ogranieni talas; ~, converging - konvergentni talas; ~,
counterrunning - obratni talas,
suprotni talas; ~, diverging divergentni talas; ~, evanescent prigueni talas, nestajui talas; ~,
expansion - ekspanzioni talas,
talas koji raste, talas koji se iri; ~,
exposing - eksponirajui talas; ~,
first-order diffracted - talas
prvog reda difrakcije; ~, harmonic
- harmonik, harmonini talas; ~,
hybrid - hibridni talas; ~, illuminating - osvetljavajui talas;
~, imploding - implozioni talas;
~, interacting - interakcioni talas;
~, laser-driven - laserom pogoeni talas; ~, laser-generated
shock - laserski generisan udarni
talas; ~, linearly polarized linearno polarizovani talas; ~, modulated - modulisani talas; ~,
modulating - modulacioni talas;
~, monochromatic - monohromatski talas; ~, multipilx - multipleksni talas; ~, nth order diffracted - talas n-tog reda difrakcije; ~, object - predmetni talas;
~, off-axis reference - referentni
t?las van ose; ~, original - originalni talas; ~, perturbed perturbovani talas; ~, phase-modulated - fazno modulisani
talas; ~, plane-polarized - ravno
polarisani talas; ~, reconstructed
- rekonstruisani talas; ~, reconstructing - rekonstruiui talas; ~,
secondary - sekundarni talas; ~,
second harmonic - talas drugog
harmonika; ~, sensing - sondani
talas, merni talas; ~, s- polarized
- s- polarisani talas, talas vertikalne
polarizacije; ~, transmitted - proputeni talas; ~, twin - dvojni
talas; ~, undeflected - neskrenuti talas, direktni talas; ~, undistorted - neizoblieni talas; ~,
unpolarized - nepolarisani talas;
~, vertically polarized - vertikalno polarisani talas; ~, waveguide critical - kritini talas

wavefront

talasovoda; ~, working - radni

talas; ~, zero-order diffracted talas nultog reda difrakcije
wavecrest - grebenasti talas
waveform - talasni oblik, oblik talasa, oblik signala, signal; ~,
analog - analogni talasni oblik,
neprekidni talasni oblik; ~, current - strujni talasni oblik, oblik
strujnog impulsa; ~, dither - talasni oblik sa malom (faznom) modulacijom; ~, input - ulazni talasni oblik, oblik ulaznog signala;
~, modualtion - modulacioni
talasni oblik, oblik modulacionog
signala; ~, output - izlazni talasni oblik, oblik izlaznog signala;
~, pulse - impulsni talasni oblik,
oblik impulsnog signala
wavefront - talasri front, elo talasa; ~, captured - zapisani talasni front; ~, coherent - koherentri talasni front; ~, colored
- talasni front signala boje; ~,
computed - izraunati talasni front;
~, converging - konvergentni
talasni front; ~, corrected - korigovani talasni front; popravljeni
talasni front; ~, crosstalk image talasni front smetnje slike; ~,
diffracted (diffraction) - difrakcioni talasni front; ~, distored
- izoblieni talasni front; ~, disturbed - poremeeni talasni front;
~, diverging - divergentni talasni front; ~, illuminating osvetljavajui talasni front;
~,
image(-carrying) - talasni front
slike; ~, incident - talasni front
upadnog signala, upadni talasni
front; ~, incoming - dolazni
talasni front; ~, instantaneous trenutni talasni front, momentalni
talasni front; ~, laser output izlazni laserski talasni front; ~,
modulated - modulisani talasni
front; ~, monochromatic - monohromatski talasni front; ~, object - talasni front objekta; ~,
original - originalni talasni front,
izlazni talasni front; ~, phase-only - istofazni talasni front; ~,
plane - ravni talasni front; ~,
point-source - talasni front ta-

wavefront

1091

kastog izvora; ~, radiating izraeni talasni front, talasni front

radijanta; ~, returning - reflektovani talasni front, povratni talasni front; ~, sheared - pomereni talasni front, talasni front sa
pomakom; ~, spurious - boni
talasni front, talasni front smetnje;
~, stored - memorisani talasni
front, zapisani talasni front, registrovani talasni front; ~, subject - talasni front predmeta; ~,
tilted - nagnuti talasni front; ~,
time-averaged - vremenski usrednjeni talasni front; ~, vectoral
- vektorski talasni front
waveguide - talasovod, svetlovod; ~,
active - aktivni talasovod; ~,
amorphous - vrsti talasovod,
amorfni talasovod; ~, anisotropic anizotropni talascvod; ~,
apertured - talasovod sa otvorom,
otvorni talasovod; ~, atmospheric - atmosferski talasovod; ~,
bending - savijeni talasovod; ~,
branching - razgranah talasovod;
~, broad-band - irokopojasni
talasovod; ~, buried optical skriveni talasovod, potpovrinski talasovod; ~, capillary - kapilarni
talasovod; ~, channel - kanalski
talasovod; ~, coated - pokriveni
talasovod, prekriveni talasovod; ~,
coupled spregnuti talasovod; ~,
crystalline - kristalni talasovod;
~, curved - zakrivljeni talasovod;
~, delineated - skrenuti talasovod,
usmereni talasovod; ~, dielectric clad - talasovod prekriven
dielektrikom; ~, diffused - difuzni talasovod; ~, distributed raspoaeljeni talasovod, talasovod sa
raspodeljenim parametrima; ~, double-film - talasovod sa dva filma,
dvoslojni talasovod; ~, evanescently coupled - talasovod spregnut priguenim talasom; ~, epitaxial - epitaksijalni talasovod; ~,
fiber - talasovod sa vlaknom; ~,
fiber-optic - talasovod sa staklenim vlaknom; ~, filamentary talasovod sa vlaknom, talasovod sa
nitima; ~, film - film talasovoda;
~, flat - ravni talasovod; ~, fo-

waveguide
cused - fokusirajui talasovod; ~,
frame - kanalni talasovod, talasovod sa okvirom; ~, gas(-filled) gasni talasovod, gasom punjeni talasovod; ~, graded index - talasovod sa promenljivim indeksom;
~, image - talasovod za prenos
slike; ~, inhomogeneous - nehomogeni te lasovod; ~, iris talasovod sa dijafragmom; ~, irregular - neregularni talasovod;
~, laser - laserski talasovod; ~,
laterally bounded - bono ogranieni talasovod; ~, leaky - talasovod sa gub'cima; ~, lens talasovod sa soivom; ~, liquid teni talasovod; ~, lossy - talasovod sa gubicima; ~, magneto-optic - magnetooptiki talasovod;
~, matched - podesivi talasovod,
talasovod sa podeavanjem; ~,
metal clad - metalom presvueni
talasovod; ~, mirror - talasovod
sa ogledalima; ~, monolithic monolitni talasovod; ~, monomode - jednomodni talasovod, talasovod za jedan nain (rada); ~,
multimode viemodni talasovod,
talasovod za vie naina (rada); ~5
multiple-beam - viezrani talasovod; ~, n-layer - n-slojni talasovod; ~, nonlinear - nelinearni
talasovod; ~, nonuniform - nehomogeni talasovod; ~, one-component - jednokomponentni talasovod; ~, periodic - periodini
tolasovod; ~, perturbed - perturbovani talasovod, talasovod sa
neravnim povrinama; ~, reflector - reflektorski talasovod, refleksni talasovod; ~, ribbon - talasovod sa trakom; ~, rod - talasovod sa ipkom, ipkasti talasovod; ~, self-aligning - samopodeavajui talasovod; ~, self-created - samoformirajui talasovod; ~, self-focusing - samofokusirajui talasovod; ~, selfoc samofokusirajui talasovod, selfok
talasovod; ~, slab - talasovod sa
ipkom, ipkasti talasovod; ~, strip
- talasovod od ravne trake; ~,
terminated - zavreni talasovod;
~, thin-film - talasovod od tan-

waveguide

1092

kog filma; ~, three-dimensional

- trodimenzionalni talasovod; ~,
trunk - glavni talasovoci, magistralni talasovod; ~, tube - cevni
talasovod; ~, two-dimensional
- dvodimenzionalni talasovod; ~,
uncoupled - nespregnuti talasovod; ~, uniform - homogeni talasovod; ~, unperturbed - talasovod glatkih povrina; ~, wavy
- talasni talasovod
waveguiding - voenje talasa; ~,
optical - optiko voenje talasa
wavelength - talasna duina; ~,
blazed talasna duina bljeska;
~, constructing - konstrukciona
talasna duina; ~, cut-on - donja
talasna duina, nia prekidna talasna duina; ~, downconverted
- talasna duina s. sm&T!*nom
frekvencijom; ~, excitation pobudna talasna duina; ~, exposing - ekspoziciona talasna duina;
~, eye-safe - tpJasna duina bezopasna za oi; ~, fluorescence
- fluorescentna talasna duina; ~,
half - polovina talasne duine; ~,
idler - prazna talasna duina; ~,
Sasing - generaciona (laserska) talasna duina; ~, natural - prirodna talasna duir.a, sopstvena
talasna duina; ~, operating radna talasna duina; ~, output
- izlazna talasna duina; ~, peak
- vrna talasna duina, najvia
talasna duina; ~, playback talasn* duina rekonstruisanog zraenja; ~, probe - sondana talasna
duina, talasna duina sonde; ~,
pump - talasna duina pumpanja,
pumpna talasna duina; ~, quarter - etvrtina talasne duine; ~,
quenching - guea talasna duina; ~, reciprocal - reciprona
talasna duina, talasni broj; ~,
reconstructing - talasna duina
rekonstrukcije; <*, recording talasna duina zapisa; ~, roomtemper ature - talasna duina pri
sobnoj temperaturi; ~, secondharmonic - talasna duina drugog
harmonika; ~, shifted - pomerena talasna duina, pomaknuta
talasna duina; ~, source - ta-

wear

wear

lasna duina izvora; ~, telltale

- karakteristina talasna duina;
~, threshold - talasna duina
praga; ~, tunable - podesiva
talasna duina; ~, upconverted
- talasna duina sa povienom frekvencijom; ~, waveguide - talasna
duina talasovoda
wavelet - elementarni talas
waveplate - talasna ploa
wavetrough - vor, talasni vor
weakness - slabost; slaba strana;
neotpornost, nedostatak; ~, critical - kritian nedostatak; ~,
hidden - skrivena slabost, skriveni
nedostatak; ~, inherent - nedostatak prisutan u proizvodu; ~, quality - nedostatak kvaliteta; ~,
reliability - nedostatak pouzdanosti; ~, structural - strukturni
nedostatak
weapon - oruje; ~, electrooptically directed - oruje sa elektrooptikim voenjem; ~, laser lasersko oruje; ~, laser-guided
- laserski vodeno oruje; ~, laser
thermal - lasersko termalno oruje; ~, lethal - ubistveno oruje,
smrtno oruje, unitavajue oruje;

~, optically aimed - optiki na-

voeno oruje; ~, radiation radijaciono oruje, zraci smrti; ~,

visually aimed - vizuelno navoeno oruje
weaponry - naoruanje, oruani
sistem; ~, laser - lasersko naoruanje; ~, radiation - radijaciono naoruanje
wear - habanje, troenje, trajnost,
otiranje, stiranje; ~, abrasion abrazivno stiranje (otiranje, habanje); ~, corrosive - koroziono
stiranje; ~, even - ravnomerno
stiranje; ~, fatigue - stiranje
zamorom; ~, initial - poetno
stiranje; ~, irregular - nepravilno stiranje; ~, mechanical mehaniko stiranje; ~, overload
- stiranje preoptereenjem; ~, rapid - brzo stiranje; ~, run-in stiranje u toku uhodavanja; ~,
service - stiranje u toku upotrebe;
~ to-away - otrti, istroiti, ishabati; ~ to-off - istirati, istro-

1093

siti, ishabati; ~, uneven - neravnomerno troenje, neravnomerno stiranje; ~, uniform - jednoobrazno troenje, ravnomerno stiranje
wear-and-tear - stiranje, habanje
wear-in - uhodavanje
wear-out - habanje, stiranje
wear-preventive - protiv habanja
wear-resistant - otporan na stiranje
wearability - trajnost, stiranje, troenje
,
wearlessness - otpornost na stiranje
(habanje)
wearproof - nehabajui, nestiriv
weatherabillity - otpornost na atmosferske uslove
weathering - dejstvo atmosferskih
uticaja
weatherproof - otporan na atmosferske uslove
wedge - klin; ~, absorbing - apsoipcioni klin; ~, achromatic ahromatini klin; ~, correction
- korekcioni klin; ~, filter - filtarski kb'n; ~, gray - sivi klin;
~, neutral - neutralni klin; ~.
photometric - fotometrijski klin;
~, step - stepenasti klin; ~,
truncated - useeni klin
weed-to-out - otkloniti (npr. nepravilnosti)
weight - teina; ~, changing - promenljiva teina; ~, fixed - stalna
teina; ~, moving - klizna teina;
~, statistical - statistika teina
weighted - procenjen; optereen,
sa teinom; ~, exponentially eksponencijalno procenjen
weighting - merenje (teine), usrednjavanje; ~, signal - usrednjeni
signal
welder - zavariva, aparat za zavarivanje; ~, pulsed laser - laserski
impulsni aparat za zavarivanje
welding - zavarivanje; ~, deep
penetration - zavarivanje sa dubokim prodiranjem; ~, noncontact - beskontaktno zavarivanje;
~, spot - takasto zavarivanje
well-equipped - dobro opremljen
well-worn - istroen, ishaban, dobro
iskorien

window

wheel - disk, toak, zamajac; ~,

chopper - prekidaki disk, oper;
~, filter - filtarski disk
widening - irenje, razmicanje; ~,
pulse - irenje impulsa
width - irina, zora; ~, cavity irina (rezonantna) upljine; >",
channel - irina kanala; ~, collision - sudarna irina; ~, correlation - irina korelacije, korelaciona
irina; ~, cutting - irina reza,
irina rezanja; ~, edge - irina
ivice; ~, filament - irina vlakna;
~, fringe - irina interferentnog
pola, irina interferentne ivice; ~,
gap - irina proreza, irina zazora;
~, guide - silina talasovoda, irina svetio voda; ~, hologram irina holograma, hologramska irina; ~, image - irina slike; ~,
kerf - irina reza, irina razreza;
~, level - irina nivoa; ~, line irina linije; ~, lobe - irina dijagrama usmerenosti; ~, maximum
attainable pulse - najvea mogua irina impulsa; ~, natural
spectral line - irina prirodne
spektralne l ; n ; je; " ~ , oscillation
line - irina oscilatoine linije;
~, phase-match - irina fazne
podeenosti; ~, pulse - irina impulsa; ~, radiation - radijaciona
irina; ~, raster - irina rastera;
~, resolution - irina rezolucije;
~, slit - irina otvora; ~, spectral line - irina spektralne linije;
~, strip - irina trake; ~, temporal - privremena irina; ~, waveguide - irina talasovoda
window - prozor, okno; ~, aerodynamic - aerod'namiki prozor;
~, angled - nagnuti prozor'
prozor pod uglom; ~, bielement
- dvoelementni prozor; ~, coated
- prekriveni prozor; ~, conductive flass - prozor od providnog
stakla; ~, correction - korekcioni
prozor, kompenzacioni prozor; ~,
coupling - spreni otvor; ~,
cryogenic - kriogeni otvor; ~,
(electron)-beam - otvor za elektronski snop; ~ : end - krajnji
otvor; ~, fast-reacting - brzoreagujui otvor; ~, fiber-optic -

window

1094

fiberoptiki otvor; ~, high-power

laser - otvor lasera velike snage;

~, humidity-resistant - otvor

otporan na vlagu; ~, inspection

- otvor za osmatranje; ~, IR otvor za IR zraenje; ~, laser laserski otvor; ~, mica - mika
otvoi, otvor od mika stakla; ~,
Nesa glass - otvor od providnog
(Nes) stakla; ~, nonmaterial nematerijalni otvor: ~, output izlazni otvor; ~, picture - pejzani otvor; ~, shock-compression - otvor za kompresiju (udarnog talasa); ~, shock-expansion
- otvor za ekspanziju (udarnog talasa); ~, supersonic flow aerodynamic - otvor za ultrazvuni
tok (gasa); ~, tolerance - otvor
tolerancije, dozvoljeni otvor; ~,
transmitting - predajni otvor,
propusni otvor; ~, vacuum(-tight)
- nepropustljivi otvor; ~, variable
transmission - otvor promenljive
propustljivosti
wing - krilo; ~, pulse - krilo impulsa, bok impulsa, kraj impulsa
wire - provodnik, ica; ~, masking
- maska od provodnika
winsorization - vinsorizacija (nain
poredenja posrr.atranja uzoraka)
winterization - vinterizacija, priprema za korienje u zimskim
uslovima
winthdrawn from service - povuen
iz upotrebe
wobble - ljuljanje, voblovanje (slike)
work - rad, raditi, posao; ~, consumed - utroeni rad; ~, contract - rad po ugovoru; ugovor
o delu; ~, defective - kart, rad
sa nedostacima; ~, development
(al) - razvojni rad; ~, effective efektivni rad; ~, experimental
- eksperimentalni rad; ~, field rad u poljskim uslovima; ~, hard
(heavy) - teak rad; in ~ - u radu,
dejstvujui; ~ in progress - ne-

written-off

zavreni rad; ~, jobbing - manji

remont; izvrenje specijalnih porudbina; ~, maintenance - rad
na odravanju; tekui remont; ~,
quality control - i ad na kontroli
kvaliteta; ~, reclamation - rad
po reklamaciji; ~, reconditioning
- radovi na popravkama; ~, reliability - rad za obezbeenje pouzdanosti; ~, remedial - sitne popravke; rad na remontu; ~, repair
- rad na popravci, remont; ~, repetition - serijska pioizvodnja; ~,
research - rad na istraivanju; ~,
schedule - rad po planu; ~,
test - rad na ispitivanju; ~, theoretical - teoretski rad; ~ to-in
tandem - rad na principu tandema;
~ to-out - ogled, proba, razrediti; ostaviti; ~ to over - preraditi, pridobiti; ~ to upon - raditi
na; uticati na; ~, uninterrupted
- neprekidan rad; ~, useful koristan rad
working - rad, posao; upotreba;
radei
worn(-down) - istroen, ishaban,
iskorien
worth - vrednost, cena; vredan
worthiness - vrednost, prikladnost,
pogodnost; ~, field - pogodnost
za rad u poljskim uslovima
wreck - olupina, krntija, ruevina
wrecker - auto za lepovanje
wrecking - upropaavanje, oteivanje
writer - pisa, pisaa maina; ~,
laser - laserski pisa
writing - zapis, pisanje; ~, Curiepoint - Kirijev zapis, termomagnetski zapis; ~, holographic holografski zapis; ~, magneto-optical - magnetooptiki zapis;
~, repeated - ponovljeni zapis;
~, thermal - termalni zapis, termiki zapis; ~, thermomagnetic
- termomagnetski zapis
written-off - otpisan

zero - nula, poetak koordinate; ~,

false - lana nula
zero-defects - bez kvarova
zero-loss - bez gubitka
zone - zona, oblast; ~, aberrated
- zona aberacije; ~, critical kritina oblast; ~, determinate
- oblast prihvaenih reenja; ~,
focal - fokalna zona; ~, indeterminate - oblast neprihvaenih
reenja; ~, interference - zona
interferencije; ~, load(ing) - zona
punjenja, zona ariranja; ~, melting - zona topljenja; ~ of ambiguity - zona nejednakosti; ~ of
dispersion - ravan (zona) rasejanja; ~ of indifference - oblast

bez razlike; ~ of linearity - zona

linearnosti; ~ of opacity - zona
neprozirnosti; ~ of (preference
for) acceptance - oblast prijema;

~ of (preference for) rejection

- oblast odbijanja (kartiranja); ~

of sharp focus - zona otrog
fokusiranja; ~ of vision - vidna
zona; ~, operating - radna oblast
(ili zona); ~, reflectance - oblast
visoke refleksije; ~, shadow zona senke; ~, transparent prozrana zona; ~, turbulence turbulentna zona; ~, welding zona zavarivanja
zoomfinder - mera fokusnog razmaka

A Glossary of the Englisch

Colour Names Glosar
engleskih imena boja
acacia yellow bagrem uto
aconite yellow jedi uto, abljak uto; bledouto, svetlije od
kukuruz utog, slino slama utom
acorn brown ir mrko, svetio
utomrko
absynthe green pelin zeleno, vermut zeleno, svetio uto-zeleno, tamnije od artrez zelenog i svetlije
od graak zelenog
Adam's gold Adamovo zlato;
staro zlato, tamnozlatna boja koja
ima zeleni tih
Adam's blue gorocvet plava;
plavo gorocveta, neto tamnije od
nezaboravka
adonis blue leptir plavo; svetio,
ivo plavo
African brown afriko mrko,
crnkasto-mrko do mrko-crno, slino
crnoj prirodnoj ovjoj vuni
agate blue ahat plavo; ~, brown
ahat mrko, toplo oran-mrko,
slino lepom ra-mrkom
ageratum blue oskorua plavo,
svetio do tamno crvenkasto-plavo,
slino boji cveta lavandule
air blue vazduh plavo, svetloplavo

alabaster white gips belo; od

sneg belog do sivo ili ukasto
belog
Alhambra green Alhambra zelena, tamnoplavo zelenkasto, slino
ruskom zelenom
Alice blue Alisa plavo, svetio,
sivkastije od mlekoplavog i slino
nezaboravku i akvamarin plavom
almond blossom boje bademovog cveta; nenoroza boje, neno
ljubiasto-roza; ~, green bagrem zeleno, bleda, svetla, sivkasto-zelena boja; ~, shell colour
boje bademove ljuske; mrke boje
aloe green aloja zeleno, tamnomaslinasta bcja
Alpine glow alpski sjaj; crvena
koja vue u purpurnu; ~, red v.
Alpine glow
amber yellow ilibar uto; u ovu
utu spada veliki broj utih nijansi: vosak uto, med, vino, zlato,
slama, limun, belo-uto, crno-braon,
itd.
American green ameriko zeleno,
malahit zeleno, nijansa hrom zelenog; ~, yellow ameriko uto,
olovo hromat uto

amethystine violet

1098

amethystine violet ametist ljubiasto, svetloviolet sa crvenkastim

tonom
amiant white v. asbestos white
ananas red ananas crveno, jagoda
crveno; ~, green ananas zeleno, tamnoplavo zeleno
anemone blue sasa plavo, mat
ljubiasto; v. blue anemone
antelope yellow antilopa uto,
ukasto-siva boja
aniline black v. nigrosine: ~,
blue anilin plavo, zelenkasto
plavo; ~, green anilin zeleno,
nijansa svetlozelenog; ~, red
anilin crveno, crveno koje vue u
roza
antique blue aurno plavo, antika
plavo; ~, bordeaux mat bordo;
mat, malo sivkasto-crveno, boja
vina (crnog); ~, brass boja
stare bronze, boja bronze sa vetakom patinom; ~,pinkantika
roza, antika crvenkasto
Antwerp blue v. Harlem blue
apple green jabuka zeleno; zeleno
ove vrste je mnogobrojno; od zeleno-utog, uto-zelenog do svetlozelenog; ~, pink jabuka roza
(boja cveta jabuke)
apricot boja kajsije; uta boja izmeu okercrvene i svetlocrvene;
~, yellow kajsija uto, mat
oran uta sa mekim braonkastim sjajem
aquamarine akvamarin, plavkasto-zeleno ili jasno svetloplavo
Arabian blue aiapsko plavo,
tamnoplavo, svetlije od persijskog
plavog koje vue u crveno; ~,
green arapsko crveno; tamno
koenil (karmin) crveno
argus brown fazan mrko; privlano, toplo oran-mrko
arras green tepih zeleno, tamno
uto-zeleno, punije i zelenije od
maslinastog; ~, rose tepih
crveno, tamnopurpumo, deluje braonkasto, kao braonkasto vinocrveno
asbestos white azbest belo; belo
svila&tog S)ixyj. sa zelenkastim tihom
ashy pepeljasto, svetlije od sivog,
neutralno; ~, gray pepeo sivo;

Bavaria blue

svetlije i toplije od sive boje; ~,

pink pepeljasto roza, tamnije
od boje rainog drveta
asparagus green asparagus zeleno; zelena boja svetlije nijanse
asphodel green apljan zeleno;
zeleno koje je slino vermut zelenom; ~, yellow apljan (zlatoglav) uto; zlatnouto
aster blue lepa kata plavo, tamnocrvenkasto, ali svetlije od ljiva
plavog
Astrakhan astragan; crna do mrka
boja astraganske ovce
Atlantic blue atlantik plavo;
veoma tamnoplavo, skoro kao crno-plavo; ~, green atlantik zeleno; tamno dubokozeleno, svetlije
od ruskog zelenog, a otvorenije od
modernog zelenog
Attic rose atiko roza-crveno; jelinsko, grko, atinsko roza; na
grkim vazama sreemo ovu zasienu boju koja je slina berlinsko
crvenoj
aurora colour boje jutarnjeg
neba; plavkasto-sive boje
autumn green jesensko zeleno,
mat maslinastozeleno; ~, yellow
jesen uto, mrko-uto, toplije
od okera i ne tako mrko kao ito
uto
azalea orange azaleja narandasto, narandasto ' gorske rue,
crvenkasto narandasto

B
banana green banana zeleno;
tamno, maslinastozeleno; ~, yellow
banana uto, svetio limunuto koje
vue u zeleno
basalt gray bazalt sivo, od sivog
do sivocrnog
basilica blue bazilika plavo, tamnoplavo tamnije od persijsko plavog,
sa zelenim tihom
bast yellow lika uto; tamno krem;
slino beu sa belomrkim tihom
Bavaria blue bavarsko plavo,
boja na bavarskoj zastavi, svetloplavo

beach colour

1099

beach colour v. sand colour

bear brown medvee mrko; toplo
tamnomrko
beaver brown dabar mrko
beech gray bukva isvo; svetio,
prijatno sivo
beechnut brown mrko bukovog
ira; toplo, svetlomrko
begonia pink begonija roza; od
tamno do karmin roza; ~, rose
v. begonia pink
beige be, utosivo, drap
Bengal blue v. blue fire
Bengal red bengalsko crveno,
plaviastije od karmina, sa tihom
rubin crvenog
benzol green benzol zeleno; iva
plavozeleno slino led plavom
Berlin blue berlinsko plavo, tamno
elik plavo ili prusko plavo; ~,
green v. Prussian green; ~,
ochre v. Prussian ochre; ~,
red v. Prussian red
beryl blue beril plavo; od bledo
plavkastog do nebo plavog; akvamarin more zelene boje i vrlo zeleni smaragd su berili
bile green u zeleno
birch tree gray breza sivo; neno
svetlosivo; ~, green breza
zeleno, svetlozeleno sa maslinastom
nijansom
birch white breza belo; toplo,
zelenkastouti tih i toplije od sneg
belog
biscuit v. biscuit yellow
biscuit yellow boje biskvita,
biskvit uto, dvopek uto; u odnosu na biskvit, to je bledonarandasto do braonkastouto; neglazirani porculan ima mat belu boju,
biskvit
bistre mrka boja ai od drveta
blackberry blossom cvet kupine,
vrlo bledo svetloplavkasto-crveno;
~, colour boja kupine, tamnocrveno, tamnobordo do crnopurpurno, toplo, ugodno
black-blue crnoplavo
blackish crnkasto; ~, blue
crnkastoplavo; ~, green crnkastozeleno
blackwood abonos; pravi abonos
je crnomrk do tamnocrn (v. ebony)

brass colours

blood red krv crveno, srednje do

tamnocrveno, sa jedva uoljivim
utim tihom
blossom pink v. Venetian pink
blue plavo, najtamnija boja u
krugu boja; ~, anemone

plava sasa; mat ljubiasto, tamnije od lavanda plavog

blueberry blue borovnica plavo,
crnoplava boja
bluebird blue crvenda plavo,
gua crvendaa ima auzrno plavu
boju sa zelenim tihom; ~, conifer
boja jele; boja plave jele, plavosivo sa zelanim tihom; tamnije
od elik sivog; ~, fire bengalsko plavo; tamno zelenoplavo;
~, green plavozeleno, zelenkastije od zelenoplavog, ali tamnije i otrije ~, pigeon coloured
v. pigeon blue; ~, purple plavo
purpur, najtamnije purpurno u odnosu na plavo, ali neto crvenkastije;
~, red plavocrveno, crveno koje
vue u plavo; ~, violet plavkasto ljubiasta boja; crvenkastoplavo, tamno; ~, white plavobelo, najvie cenjena boja dijamanta
koja je plavkasta na dnevnoj svetlosti
bluish plavkast; ~. pink
plavkastoroza, lila boje, nijansa ljubiastog sa belim tihom
blush ukastoroza, slino boji
mesa; ~, beige ruiastobe
sa utim tihom; ~, rose v.
almond blossom
boegberry red jarebina (mahovica) crveno; zatvoreno crvena boja;
krmezna (karmin) boja
Bordeaux red Bordo crveno;
boja bordoa, francuskog vina
box yellow imir uto; uto
imirovog drveta; bledouto sa zelenkastim tihom
bracken brown paprat mrko;
srednje, mat, hladno mrko
brass colours mesing boja, bakarna boja; to su, uglavnom, uti
tonovi sa mrkim, crnkastim, zelenkastim tihovima

brick brown

1100

brick brown Cigla braon; tamnobraonkasto cigla crveno (v. brick

red); ~, brown-red cigla
mrkocrveno; tamno mrkocrvena
boja cigle; ~, red cigla crveno;
toplo, mutno narandastocrveno
brilliant yellow brilijant uto,
svetlouto, blistavo uto; ~, yellow,
dark brilijant uto, tamno; ~,
yellow, light brilijant uto,
svetio
bronze blue bronza plavo, nije
prava nijansa, ve bronza bez sjaja;
~, brown bakar mrko ili hladnija nijansa, kao to je maslinasto
mrko; ~, colours bronzine
boje (nijanse bronzinih boja); ~,
gray bronza sivo, sivo sa maslinastim tihom i vue u tamnomaslinasto, odnosno sivo-crno;
~, red bronza crveno, bakar
crveno sa metalnim sjajem; ~,
yellow bronza uto; uto sa
mrkim tihom, slino senf utom
broom yellow metla uto; izmeu sumpor ute i zlato ute
boje
brown mrko; ~, black v.
dark brown; ~, carmine
mrkokarmin; lepo, toplo, tamno
karmin sa nenim mrkim tihom;
~, fig smokva mrko; utomrko
do mat zlatnomrke boje; ~, gray
mrkosivo, boje zemlje ili kamena;
~, green mrkozeleno, mrko koje
vue u zeleno, sluaj kada mrko i
zeleno nisu potpuno izmeani; ~,
lilac mrko lila, crvenkastjie od
lila; ~, ochre mrko; mrkooker
boje; v. brown red; ~, olive
mrko maslinast; maslinasta je po
sebi mrkozelena, a ova nijansa je
tamnija; ~, orange mrkonarandasto, deluje tamno narandasto sa mrkim tihom; ~ ,purpure
mrkopurpurno; tamno, lepo i
toplo crveno, srodno crvenoj boji
vina; ~, red mrkocrveno, neto
vie mrko od krv crvenog
buff oak, bistre (bledo mrkouto)
butter coloured boja butera,
bledouto

caramel (brown)

buttercup yellow ljuti uto,

malo prigueno narandasto boja
butterfly blue v. adonis blue

cactus red kaktus crveno; veina kaktusa ima cvetove lepe

eozinroza boje, a drugi cinobercrvene
cadmium red kadmijum crveno;
~, yellow kadmijum uto;
~, yellow, dark (deep) kadmijum-uto, tamno; ~, yellow,
light kadmijum uto, svetio;
~, yellow, lightest kadmijum
uto, najsvetlije
calabar suro sibirske veverice;
boja krzna sibirske veverice je
svetio sura do tamno sura (siva)
ili skoro crna; neutralno sura je
najea boja
Cambridge blue Kembrid plavo:
svttloplavo sa zelenim tihom
camel brown kamila mrko;
meko, svetio mrko, pesak mrko
camellia pink v. camellia red; ~,
rose kamelija roza; tamno, lepo,
ivo roza, kree se od roza-crvenog
do karmin boje; ~, yellow kamelija uto; svetio, neno i hladnije od zlatnoute boje
canary green siskin; ~, yellow
kanarinac uto; svetio, nenije
od zlatnouteg, tamnije od sumpor
utog i svetlije od limun utog
Canton blue kantonsko plavo;
sivkasto tamnoplavo sa zelenkastim tihom; ~, green kantonsko zeleno, tamno plavo-zeleno,
slino zelenom kod stakla za boce
Capri blue Kapri plavo, gleer
plavo; ~, green Kapri zeleno,
plavo-zelena boja
capsicum red paprika crveno,
skoro skerlet crveno
Capucine brown kapucinersko
mrko; tamno narandasto-mrko
-caramel (brown) karamel mrko;
zlatnomrka boja istopljenog eera

carmine

1101

carmine karmin, crveno; najlepa crvena boja brilijanta, puna,

srednje svetla; ~, brown karmin mrko; fina civeno-mrka boja,
topla, meka; ~, green karmin
zeleno; indigokarmin (plavo); ~,
imitation imitacija karminove
boje; ~, lilac karmin lila; lila
sa karminom je neto lepa nego
sa obinom crvenom bojom;
~, rose karmin roza; najfinija
roza boja sa plavim tihom
carob brown roi mrko; mrka
boja hladnija od okolada mrke
carnation coloured boje karanfila; bledocrvena boja, boja mesa
carrot red argarepa crveno;
utocrvena ili svetla mrkonarandasta boja
cattleye rose orhideja roza, neno
lila sa srebrnastim sjajem (preko
6 000 vrsta orhideja ima roza
boju u razliitim nijansama)
cedar green kedar zeleno; tamno
utozeleno, tamnije od lorber zelenog; ~, brown kedrovina
(kedar mrko) mrko; bledo mrko
cement boja cementa; tamnosivo
sa plaviastim tihom; ~, blue
cement plavo; plavo slino ultramarin plavom; ~, gray cement
sivo; ukasto sivo, utosiva boja
obinog cementa; ~, yellow
cement uto; slino oker, gvoeoksid ili napuljgko utoj boji
chalcedony gray kalcedon sivo,
plavkasto sivo; ~, yellow kalcedon uto, bledo limunuto
chalk white kreda belo; bela od
svetlosivog ili ukastog do hladno
belog tona
chamois yellow divokoza uto;
beliasto uto do ukastobele boje
Champagne boja ampanjca, vrlo
bledouto, blede od kiem boje, kao
uta boja vina, ponekad sa crvenkastim tihom
chartreuse artrez, bledo limunuto;. ~, green artiez zeleno;
neno, svetio utozeleno; ~, yellow
artrez uto, svetlije od kanarinsko utog
cherry trenja crveno ili trenja
roza; od tamno arkocrvene do

citron green

narandaste boje ara; ~, brown

trenja mrko; topla, tamna karminmrka boja, izmeu crvene i
crne trenje; ~, coloured trenjeve boje, boje trenje; svetla
trenjacrvena boja, slina ribizla
crvenoj; ~, red trenja crveno;
ivo, jarko crveno zrele trenje,
slino rubin crvenoj boji
chesnut brown-maroon kesten
mrko; tamne, hladno mrke boje
chichory blue vodcpija plavo;
cveta bledo ultramarin
China blue kinesko plavo; pod
ovim nazivom obuhvaeno je vie
tonova plave boje, fajans plavo,
plavo mora, isto plavo, prusko
plavo, indigo itd.; ~, ink kineski
tu; tamnocrno; ~, yellow kinesko uto; odreeno uto, svetio,
sasvim malo crvenkasto, svetlije
od kukuruz utog
chinchilla gray inila sivo;
srebrnosivo (na trbuhu) i plavkasto
do sjajnog tamnosivog (na leima)
Chinese green kinesko zeleno;
tamnozeleno sa ljubiastim tihom
ili ak svetio zelenoplavo; ~, jade
boja nefrita (mineral), sivozeleno,
svetlije od kineskog zelenog; ~,
turquoise kineski tirkiz, tamniji
zelenoplavi ton tirkiza
chocolate brown okolada boje,
okolada mrko; crvenkasto ili crnkastomrko
choshenille v. carmin
chrome orange hrom narandasto; ~, orange, light hrom
narandasto, svetio; ~, scarlet
skerlet; yellow v. lemon yellow;
~, yellow, deep hromuto,
tamno; ~, yellow, lightest
hrom uto, najsvetlije
cinnabar cinober; izmeu narandastog i skerlet ima jo jedna
crvena koja se naziva cinober; cinober moe biti narandasto-crvene,
skerlet crvene ili koenil crvene i
plavo-crvene, vino crvene, mrkocrvene i elinosive boje; ~, dark
cinober boje, tamne; ~, light
cinober boje, svetle
citron green v. lemon green; ~.
yellow v. lemon yellow

clay brown

1102

Delft blue

clay brown ton (glina, kaolin)

cossak green kozaka zelena boja;
mrko; moe da bude sive, utotamno uto-zelena sa maslinastim
-sive, ukaste ili braonkaste boje
tihom
cloud blue v. cloudy
Coventry blue Koventri plavo;
cloudy oblak.plavo, oblano plavo;
tamnoplavo
sivo-plavo, sa malim crvenim ticrab red rak crveno; svetio nahom
randasto-crveno; svetla crvena boja
clove brown orai mrko; boja
pastrmke
oraia je tamnomrka sa plav- crayon green krejon zeleno;
kastim tihom
svetlozeleno
cjover green detelina zeleno; j cream krem; ~, colour krem
lie mat zeleno
boje, belo sa narandasto-utim; ~,
cobalt blue kobalt plavo; intencoloured linnen v. linnen colouzivna plava boja; lepa, ista i najred
istija od svih plavih boja, tamnija
cress yellow v. nasturitum yellow
od nebo plave
crimson rambler rumena boja
cocoa brown kakao mrka; mat
rue puzavice; crvena boja izmeu
narandasto-mrka, crvenkasto-mrka
purpur i skerlet crvene, sa vrlo
(cacao brown)
blagim plavkastim tihcm
coconut black kokos crno; ~, crocine v. saffron
brown kokos mrko; normalno, crown blue v. English blue
srednje miko sa neto utog
crystal blue kristal plavo; kriscoffee black kafa crno; tamna
talno ista plava boja
mrko-crna boja taloga kafe; ~, curd white belo usirenog mleka;
brown kafa mrko; topla, tamna
lepa ukaslija boja od kre bele
narandasto-mrka boja
cyclamen ciklama boje, purpurno
colibrl blue kolibri plavo; v.
crveno, plavkasto crveno; ~, pink
colibri green; ~, green ko ciklama roza, plavkasto; svetio,
libri zeleno; oko 400 vrsta ovih
mutno roza
najmanjih ptica ima vrlo lepe boje
cypress green empres zeleno;
koje su sline nebo plavoj, paun
zagasito uto-zeleno, odnosno tamno
plavoj, smaragd zelenoj i tirkiznoj
maslinastozeleno, slino kedar zecolophany brown kolofonijum
lenoj boji
mrko, mrke do zlatnomrke boje
(evropski kolofonijum); ~, yellow
kolofonijum uto; isto uto,
D
slino ilibar utom (ameriki kolofonijum)
Dahlia red dalija crveno, georcolza yellow uljarka uto, uto
gina crveno; neto tamnije od riolajne repice; limun uta boja
bizla crvenog
conifer blue v. blue conifer
Danube blue dunavkso plavo;
copper red bakar crveno; ~ 3
zelenkasto plavo; ~, green
yellow bakar uto
dunavsko zeleno, tamno ukasto-zeleno
coral pink koral roza; roza nidark brown v. brown black-swarjanse korala; ~, red koral
thy; ~> yellow v. yolk coloci veno; svetio, jarko crveno
ured
cork coloured boje plute; tamnodate-coloured boje urme, srednje
be, svetlomrka i bledomrka boja
do tamno zlatnomrko
cornflower blue razliak plavo; dead black v. jet black
ivo do najtamnijeg ultramarin
Delft blue (blue of Delft) delftsko
plavog
plavo, plavo tamnije od dim placosmos blue kosmos plavo; kovog i svetlije od borovnica plavog
balt plavo, bez crvenog tiha
na delftskoj grnariji

Derby blue

1103

frown coloured

elephant gray slon sivo, sivo sa

Derby blue Derbi plavo, tamnomrko-sivim nijansama
plavo
elm green brest zeleno; crnkasto
Devon brown Devon mrko,
maslina zeleno, slino kedar zecrveno-mrko sa plavim tihom;
lenom
nijansa slina okoladi
ember red ar crveno; lepe,
diamond dijamant, ista bela
toplije crveno od vatra crvene boje
boja dijamanta; ~, gray dijaemerald green smaragd zeleno;
mant sivo, srebrnosivo
tamna ili svetla smaragd zelena boja
donkey brown magaree sivo,
empire yellow imperija uto;
ukasto-sivo do mrko-sivo
svetlije od limun utog, a tamnije
dove blue v. pigeon blue; ~, brown
od jasmina
golubije mrko, neno; svetio
English blue englesko plavo;
mrko; ~, gray golubije sivo
indigo plavo preseeno berlinskim
svetio do tamno sivo sa crvenkasplavim; crown blue je plava
tim tihom, tamnije od pepeo sive
boja na kojoj je otisnuta kruna
boje
engleskih kraljeva; ~, green
drab drap; tu su nekoliko drap
englesko zeleno; tamnozeleno, kao
tonova: mrki, crvenkast i ukast;
to je crnkasto zeleno stakla za
~, gray v. yellowish gray
boce; ~, red englesko crveno;
Dresden brown drezdensko mrko,
~, red, light englesko crveno,
limun uto sa Majsnerovog porsvetio; ~, yellow englesko
culana
uto; svetio, lepo, kao sumpor uto
duck blue patka plavo; zelenkasto,
ermine white hermelin belo;
tamno, sa metalnim sjajem i slino
hermelin jfi preko leta sivocrven,
elik plavom
a u zimu be lout, do iste bele boje
dun mrko; englesko svetlomrko
sa narandastim tihcm (v. mouse Ertruscan orange ertrusko narandasto; svetio, mutno narangray)
dasto
dusty praina sivo, prljavo sivo;
eternit gray eternit sivo, u~, gray praina sivo, lepa siva
kasto sivo
boja u reniku nijansera
ethyl blue etil plavo; svetio,
zelenkasto-plavo
Eton blue iton plavo, boja Eton
koleda; slino kembrid plavom
ebony v. blackwood
eucalyptus green eukaliptus zeedelweiss runolist belo, mutno
leno; svetla, vrlo jako uto-zelena
belo sa blagim utim tihom
egg plant boje plavog paradajza; evening glow veernje nebo, od
zlatnoute do purpurno-ljubiaste;
crno-ljubiasto i tamnije od ljiva
veernji sjaj
plave g
eggshell boje ljuske od jajeta;
od mat prljavobele do svetle bronza
boje; ~, blue plavo ljuske od
jajeta; neno, mat plavo, slino
falcon brown soko mrko
pastel plavom na tekstilu i keramici; ~, green zeleno ljuske
faience blue fajans plavo, tamnojajeta; jaje divljih ptica ima neno
plavo ili svetloplavo
zelenu ili neno plavu boju, vrlo
fallow boje konja, i to od mrkomeku i slinu pastel boiama
ute, naute, bledoutc sa crvenoEgyptian blue egipatsko plavo
-utom do zemlja boje
prigueno svetloplavo iz ultramarin
familije plave boje; ~, brown fawn coloured boje srne, mrko;
boja srne je sivomrka preko zime,
egipatsko mrko; mrka boja na egi
a ramrka preko leta
patskim slikama

fern green

1104

hawthorn red
hay-coloured

fern green papiat zeleno, mat

uto-zeleno, a moe biti plavkasto
ili zelenkasto
fig brown v. brown fig
fiord blue fjord plavo, plavo
skandinavskih fjordova je svetio
zelenoplavo, tamnije od nebo plavog, slino plavoj boji nezaboravka
fir brown v. pine brown
fire red vatra crveno, plamen
crveno, ukasto-crveno; ~, yellow
vatra uto, slino svetio narandasto-utom
flamingo red flamingo crveno
flax blue lan plavo, nebo plavo;
~, yellow lan uto; slama lana
je mutno uta, skoro svetla, hladno
mrke boje
flesh pink meso roza, neto ukastije od meso crvenog; ~, red
meso crveno; svetio meso roza do
bledo narandasto-crvene boje
forest green uma zeleno; neto
plavlje zeleno od pojedinane jele,
jer u umi jela vidi se i neto plavlja
atmosfera
fox coloured boje lisice; lisica
crveno je mat, mutno i ima ove
nijanse: crveno-uto (zlatna lisica)
i uto-crvena (crvena lisica); ~,
white boje bele lisice ili polarne
lisice, siva do sneno bela
French blue francusko plavo;
plava nijansa sa ljubiastim tihom; ~, gray francusko sivo;
bledo, plaviasto sivo, skoro neutralno, hladno i svetlije od pepeo
sivog; ~, green francusko zeleno
fresco blue freska plavo; tipina
plava boja bleda od nezaboravka
frog green aba zeleno; svetio
zelena boja, skoro boja lia
frost white mraz beto; mat,
kreda belo, skoro bez tona

garnet red paradajz crveno, vatra

crveno
gazelle (gazel) brown gazela
mrko; uto boje peska, mrko-

-ukasto na leima i tamno crveno-mrko na stomaku

gentian blue lincura plavo, tamno
ultramarin, moe biti plavo do
kobalt plavo
ginger brown umbir ride, umbir mrko; ukasto-mrko, neto
hladnije od kesten mrke boje
goose gray guska sivo; prema
svim nijansama gujih pera
gooseberry green ogrozd zeleno;
mat, mutnjikava uto-zelena do
zelenouta boja
grape fruit yellow grejpfrut
uto, svetlije limun uto
gray of goose v. goose gray
gray olive sivo-maslinasto; mat
maslinasto
green zeleno; plavo i uto daju
zelenu; ima vie zelenih nijansi i
istih tonova; ~, beetle zeleno
repe (eerne); svetio, smaragd zeleno; ~, black zeleno-crno, tamnije od crno-zelenog; ~,gray zeleno-sivo, plavkasto; ~, slate
zeleni kriljac; tamnije od zeleno
-sivog, a moe da vue u ukasto, plavkasto ili crvenkasto
greenish rust (of copper) patina,
plemenita ra; patina je svetlozelena, izmeu srednje zelene i
jezero zelene; ~, yellow zelenkasto-uto, izmeu lie zelenog
i limun utog
guara red ibis crveno; boja crvenog ibisa je iva skerlet crvena ili
crvenkasto-narandasta
gumigutae colour crvenkasto-uto, zlatnouto, mrko-uto gumiguta
Guinea green gvinejsko zeleno;
svetla puna zelena
H
Hansa yellow Hanza uto; svetio
uto, vrlo slino limun utom
Harlem blue harlemsko plava,
antverpensko plavo; srednje plavo,
slino nebo plavom
Havana brown v. tobacco brown
hawthorn red crveno belog gloga;
tamnije od ipak crvene

1105

hay-coloured seno boje; mat,

sivkasto (mrko) zeleno
haze coloured boje izmaglice;
neodreeno, bledo, sivkasto lila
hazelnut brown - lenik mrko,
mutno narandasto-mrko, bledo do
srednje Havana mrko; ~ yellow uto lenikovog cveta; mutno zelenkasto-uto
hedgemustard yellow - oranj (unjarica) uto; svetio do jasno zlatouto ili jednostavno uto
hip red - ipak crveno, jarko crveno,
skerlet crveno
honey colour - boje meda, boja meda
horse chestnut - boja divljeg kestena; lepa narandasto-mrka boja
horizon blue v. sky blue; ~ gray
v. sky gray
hunter green - lovako zeleno; uma
zeleno, neto svetlije
hyacinth blue - zumbul plavo; sivkasto ultramarin plavo sa crvenkastim tihom; ~ red - hijacint
(dragi kamen), narandasto sa mrkastim tihom; zumbul crveno, krv
crveno ili tamnocrveno
hydrangea blue - hortenzija plavo;
najsvetlija plava boja; ~, pink v.
hydrangea red; ~ red - hortenzija
(roza) crveno; sve boje hortenzije
su blede, malo jarke boje; crveno
je u stvari roza

ice blue - led plavo; svetio zeleno-plavo, na prelomu debelog leda

izmeu tirkiz plavog i plavo-zelenog; ~ gray - led sivo, sivo sa
plavkastim tihom
Icelandic moss - islandska mahovina;
svetla zelenkasto-siva ili zelenkasto-mrka boja
Indian orange - indijsko narandasto,
plamen crveno; ~ red - indijsko
crveno; svetlomrko sa crvenkastim
tonom; indijsko crveno, tamnocrvena
boja; ~ yellow - indijsko uto;
tamno, puno uto, skoro narandasto
indigo blue - indigo, indigo plavo;
najtamnija plava boja u spektru i
Ml 1>jXn<lr

juniper green

krugu boja, sa neim sivkastim u

sebi; moe da bude i zelenkasto-plavo; ~ red - indigo crveno;
skoro vino crveno
iodine green - jod zeleno; svetio,
svetlee zeleno; ~ red - jod crveno
iris blue - perunika plavo; tamno
plavkasto-ljubiasta boja; ~ green
- perunika zeleno; svetio maslina
zeleno, slino rezeda boji; ~ violet
- perunika ljubiasto; plavkasto
lila-crveno
iron colour v. iron gray; ~ gray gvoe sivo, Fe2O3j gvoe oksid
je crn do svetlosiv; isto belo
gvoe je srebrnosivo, a sirovo
gvoe je svetio elik sivo, svetlosivo do tamno crno-sivo; ~ gray
horse - konj boje gvoe sivog
ivory (white, yellow) - slonovaa
(belo ili uto), fino ukasto-belo
sa prijatnim sjajem; meka slonovaa je mleno bela, tvrda je toplije
boje, jer moe da bude neno
crvenkasta, ukasta ili zelenkasta;
sijamska ima crvenkastu boju, indijska je belja od afrike

jade green - nefrit zeleno; svetlozeleno, ali najee je zeleno-sivkasto

Jaffa orange - jafa pomorandine
boje; crvenkasto-narandasto
jasmine yellow - jasmin uto; belo
slino krem boji, vue malo u narandasto, ili beliastouta boja
jasper green - jaspis zeleno; tamno
moreplavo, tamno smaragd zelena
boja; ~ red - jaspis crveno; crvenije od cigla crvenog
jay blue - plavo kreje (sojke); svetla,
lepa plava boja koja je slina fjord,
led ili nazaboravak plavoj
jet black - ugalj crno, tamno crno
juchtem red - crveno ruske koe,
juhte; tamno mrkasto-crvena boja
juhta koe
juniper green - venja (smreka,
kleka) zeleno; sivkasto-tamnozeleno

laurel green

1106

laurel green - lorbei zelenoj tamno

zeleno-uto sa maslinastim Stihom,
neto sivije od kedar zelenog
lava gray - lava sivo; mrkasto-siva
povrina, inae boje lima
lavander - lavandula plavo, despi
plavo; plavo lavandule moe da
bude: plavkasto kao svetio morsko
plavo; lavandula crvenkasto, zapravo lavandula lila sa ljubiastim
tihom; lavandula sivo, sa ljubiica plavim tihom
lead gray - olovo sivo, teko, neprivlano sivo sa crvenkasto-plavim tihom
leaf green - list zeleno, zelena boja
sveeg lia na drveu, svetlije od
trava zelenog
leather brown - koa mrko, ukasto
ili crvenkasto-mrko; ~ yellow koa uto, mutno narandasto
lee gray - kvasac sivo; bledo mrko-sivo, be-sivo
leek green - praziluk zeleno; mat,
zagasito plavo-zelena boja
lemon green - limun zeleno; svetio
zeleno-uto (v. citron green); ~
yellow - hrom uto, limun uto;
svetio nezasieno uto; nije crvenkasto kao afran uto (v. citron
yellow; citrine)
lettuce green - salata zeleno; svetio
uto-zeleno, slino prolenom zelenom
Hane green - lijana zeleno; fino,
prijatno svetio sivkasto-zeleno, slino
badem zelenom, ali svetlije, ukastije, blie jabuka zelenom
lichen gray - liaj sivo; plavkasto
ili zelenkasto-sivo
light bay-horse - dorat boje; svetla
kesten mrka boja; ~ blue - svetloplavo; svetlije od kobalt plavog sa
finim zelenim tihom; ~ green -,
svetlozeleno; ~ red - svetlocrveno;
~ yellow - svetlouto
lila brown - lila-mrko, tamnije od
crveno-mrkog, ima vie tamnijeplavog u sebi
lilac blue - lila-plavo; ~ gray lila-sivo; plavkasto crveno-sivo, crvenije od Ijubiasto-sivog; ~ red -

magnolia flower

lila erveno; mat crveno sa plavim

tihom i plavkastim sjajem
lily gray - krin sivo; bledo uto-zeleno; ~ white - krin belo;
ljiljan belo; toplije, lepo belo, sa
ukastim tihom; belje od sneg
belog
lime blue - kre plavo; plava boja
slina voda plavoj; ~ -cream v.
white-wash, lime white; ~ white
- kre belo; mat bela boja; bela
boia^krenog mleka
linden flower - boja cveta lipe;
bletla svetlouta boja; ~ green Hpa-eleno; bledo uto-zeleno
linnen coloured - lan boje; boja
poluizbeljenog lana je ukasta kao
krem, a nebeljenog be siva
lion's foot v. edelweiss
lion yellow - lav uto, crvenkasto-uto ili mutno uto koje vue u
crvenkasto-mrko
lizard green - guter zeleno; tamno,
sivkasto, maslina zeleno
lobelia blue - lobelija plavo; ljubiasto-plavo, izmeu zumbul i
lincura plave boje
lotus green - lotos zeleno; svetio
uto-zeleno; ~ pink v. lotus red;
~ red - lotos crveno; cvet lotosa;
roza sa narandastim tihom slino
meso roza boji
lupine blue - obrnika plavo; divlja
kafa plavo; bledo crvenkasto-plavo,
svetlije od lavandula plavog
M
Madeira yellow - Madera uto;
vatreno mrkasto-uto, svetlozlatno,
mrka boja madera vina
madder - boja broa, crvena boja;
crvena boja broa je sa utim tihom; ~ brown - bro mrko; zagasito, lepo crveno-mrko, svetlije
od karmin-mrkog
magenta - jarka purpurnocrvena boja
magnolia flower - boja cveta magnolije; u zavisnosti od vrste moe da
bude bela, crvena ili plavkasto-crvena; ~ purple - magnolija
purpurno; plavkasto-crveno, slino
purpurnoj boji

mahagoni brown

1107

noctarine yellow

mauve - slezove boje; mirna, mat,

mahogani brown v. mahoganl red;
plavija i svetlija od ljubiaste, manje
~ red - mahagonija crveno (ili
plavo od lavandula plavog
mrko); prirodno drvo moe da
meadow green - livada zeleno; inbude uto do crvenog i mrkasto
tenzivna zelena boja
mail-coach yellow - potansko uto
melon red - lubenica crveno; uglavmaize green - kukuruz zeleno;
nom svetle crvene boje
bledozeleno; ~ yellow - kukuruz
mercury coloured - boje ive
uto; svetio zlatnouto; uto slame
metal gray - metal sivo; boje metala
je tamnije, a afran uto svetlije
Mexican tan - meksiko utomrko;
majolica - majolika; tamno naranboje meksike utavljene koe i na
dasto-uto
meksikoj grnariji; svetla boja kao
malachite green - malahit zeleno;
roza-be koja je crvenija od okerlepo srednje zeleno
-be
Malaga red - crvenkasto-zlatnoutu
micadow yellow - mikado uto;
boju ima najbolje malaga vino, a
zlatnouto do narandasto-uto
inae malaga crveno moe da bude
milk blue - mleko plavo; isto mleko
tamno mrko-crveno do crveno-mrko
na ivici posude izgleda plavkasto,
malmaison pink - malmezon roza;
mat plavo i to samo tih plave boje
fino, neno srebroroza. sa tihom
mimosa yellow - mimoza uto,
pastrmka crvene boje
neno uto; stariji cvetovi su zlatnomandarine blue - mandarin plava
ute boje
boja; stepeni (znaaja) hijerarhije
mink brown - nerc mrko; slino
mandarina raspoznavali su se prema
kesten mrkom
boji dugmadi na kapama; svetlomint green - nana zeleno; metvica
plava boja, vrlo slina ljubiicazeleno; svetlozelena boja
-plavoj boji; ~ yellow - mandamisty gray - magla sivo; belo-sivo,
rina uta boja; mandarin uto ne
ponekad sa blagim lila tonom,
moe da se zove ovim imenom,
plavo-sivo
jer je u Kini samo car smeo da
moor brown - tetreb mrko; tamno,
oblai uti kimono; mandarini su
crvenkasto narandasto-mrko
nosili crvene tunike sa ljubiicamoos green - mahovina zeleno; od
-plavim ogrtaem; boja se odresvetio do tamno maslina zeleno; ~
uje po mandarininom plodu
rose - mahovina roza; bledo roza
Manila (hemp) - boja manilske kumouse gray - mi boje; mi sivo;
ine; svetlobe, svilaste boje
neutralna siva boja mia
maple green - javor zeleno; zagasito
mulberry red - dudinja crveno;
maslinastozeleno, sivkasto
crveno do tamno ciglacrveno ili
marble - mermer; boje mermera
ljubiasto-crvena boja
mogu da budu sledee: plava,
mustard yellow - senf uto, slamrka, uta, siva, zelena, crvena,
ica uto; mutna maslinastozelena
crna, bela, ljubiasta i arena
boja
marengo v. Oxford gray
marigold orange - pasulj narandasto; uto-narandasto do zlatoN
ute boje
marine blue v. navy blue; sailor
narcissus yellow - narcis uto;
blue
bledo do tamno zlatouto, tammaroon - kesten mrko; tamno,
nije od mimoze
hladno mrko
nasturitum yellow - kapucinersko
maroquin - maroken, marokanska
uto
koa, najee crvena kozja koa ; navy blue v. sailor blue
marten brown - lasica mrko; lepo, nectarine yellow - breskva uto;
tamno crvenkasto-mrko
zlatnocrvenkasta boja

negro brown

1108

negro brown v. african brown

nephrite green - nefrit zeleno; svetio
do jasno zeleno, slino smaragd
zelenom
nenuphar - lokvanj zeleno; svetla,
sjajna zelena boja
nigrosine (aniline black) - analin
crno, roza-crno
Nile blue - nilsko plavo; led plavo;
~ green - nilsko zeleno; bledo
morsko zeleno
nougat brown - nugat mrko; svetlookolada boje
nut brown - orah mrko
nutmeg blossom - boje cveta oraia; mat narandasto, slino boji
re; ~ green - orai zeleno;
bledo zeleno-uto, sivkasto-mrko,
bilo ukasto ili crvenkasto
O

pearl blue

maslinastim tihom; ~ rose v.

cattleya rose
Oural green - uralsko zeleno; veoma
bleda utozelena
oxblood red - crvena boja govee
krvi; ova crvena boja je svetlija,
crvenija i ne tako tamna kao mrkocrvena
Oxford blue - oksfordsko plavo;
tamna plava boja, slina mornarskoj
plavoj; ~ gray - oksfordsko sivo;
sivo ili mrko sa belim nitima ili
takicama
oyster gray - ostriga sivo, sivo sa
crvenim tihom
oxide brown - oksid mrko; mrka
boja rde

palm colour - boje palme, mrke

boje; ~ green - palma zeleno;
oak - hrast mrko, bledo sivo-okermalo mutno zelenouto sa maslimrko; ~, green - hrast zeleno,
nastim tihom
tamnozeleno
parchment v. parchment coloocher - oker; toplo, mrkastouto,
ured; ~ coloured - boje pernezasieno, mirno, slino mutnom
gamenta; bleda uta boja
narandasto-utom
Paris red - pariko crveno, tamnije
old gold - staro zlato, mutno zlatnood engleskog crvenog
uto ili mrkasto hromuto; ~, parrot green - papagaj zeleno;
green - staro zeleno; mat zeleno
zelena boja slina jabuka ili salata
sa sivim tihom; ~ red - staro
zelenoj
crveno; mat i tamno crveno; ~
pasteboard brown - karton mrko
rose - staro roza; mat sa plavkastim
patina (patine) - patina; svetla,
tihom
jasna sivozelena boja; patina na
olive - maslinasto, maslina boje;
predmetima u prostorijama je lepa
mrkasto utozeleno; ~ bistre siva boja bez zelenog tiha
utomaslinasto mrko; ~, brown - pea green - graak zeleno; bledo
maslina mrko; srednje svetio, hladno
uto-zeleno sa maslinastim tihom,
mrko sa zelenkastim tihom; ~
srodno sa rezeda-zelenim; ~ yellow
drab - maslinasto drap; svetlije
- graak uto, mutno uto
maslinasto mrko, sa vie zelenkastosive boje; ~ gray - maslina sivo; peach blossom - boje breskvinog
cveta, meso roza, tamnije od cveta
sivo sa zelenkastim tihom
jabuke; ~ red - breskva crveno;
opal blue - opal plavo; mleno plavsvetio, malo mutno narandasto
kasta plava boja
peacock green - paun zeleno; briorange - narandasto; lepa, crvenlijantna, srednje svetla zeleno-plava
kasta zlatnouta boja; ~ -brown boja, slina tamnoj tirkiz plavoj
narandasto mrko; svetio, prijatno
pearl blue - biser plavo, sedef plavo,
crvenomrko
nebo plavo; biserka plavo, bledo
orchid green - orhideja zeleno; zeplavo, beliasto plavo ili plavkasto;
lena boja lia orhideje, fina zelena
~ gray - biserka sivo; tamno sivo,
boja, slina zlatnozelenoj boji sa '
srednje sivo, srednje sivo malo

peat brown

1109

mat i plaviasto; biser (sedef) sivo;

vrlo lepo sivo koje vue u crnkasto,
poredi se sa srebro sivom ili olovo
sivom bojom; ~ white - biser
belo; fina, srebrnasto bela sa krem
tihom
peat brown v. turf brown
Persian blue - persijsko plavo; dve
nijanse: kobalt plava na persijskoj
keramici i druga, svetio ili tamnoplava
persimmon orange - urma narandasto, uto-narandasto kao i plod
ljive urme (Indija)
petrol blue - petrolej plavo; tamno
zeleno-plavo
phlox - floks boje, boja metliastog
plamenca; svetla roza-crvena boja
pigeon blue - golubije plavo; bledo
sivkasto-plavo
pike blue - tuka plavo, bledosivkasti
ultramarin, slino lavanda plavom;
~ gray - tuka sivo, plavkasto-sivo sa zelenim tihom
pine brown - borovo mrko; mrko
koje je ukastije od jelovog mrkog;
~ green - bor zeleno; zelena boja
bora je ukastija od jelove zelene
pink - roza; svetla roza boja, karanfil roza boja; ~ green - orai
zeleno, beliasto morezeleno
pitch black - katran crno; iz ove
boje posebno se probija crna boja
platan green - platan zeleno
platin coloured - boje platine; sivo-bela, vie mat od srebrne boje,
sa belo-plaviastim sjajem
polar blue - polarno plavo; tamnoplavo
Pompadour blue - ultramarin plavo
sa zelenim tihom; ~ red - svetio,
ljupko roza
poppy red - bulka crveno; narandasto-crveno ih u lila tonu, slezovoj boji ili u ljubiastom tonu
post yellow v. mailcoach yellow
primerose yellow - jagorevina uto;
svetlouto sa zelenim tihom, svetlije od sumpor utog, slino limun utom
Prussian green - prusko zeleno,
berlinsko zeleno; tamnije, plavlje od
kineskog utog, slino ruskom zelenom; ~ ochre - prusko oker;

river blue

crveno, crvenkasto-mrko ili tamno

crveno-mrko; ~ red - berlinsko
crveno, prusko crveno; tamnocrvena
do zagasitocrvena; slina mahagoni
crvenoj
purplish red - purpurast, rumenkast,
skerletast, plavkasto-crveno lucerke

quartz - kvare boje, zelena boja

slina zelenoj boji lia; ~ green kvare zeleno; ~ white - kvare belo
quince yellow - dunja uto, zelenkasto-uto; boja zrele dunje ima
manje zelenog tiha

railway green - elezniko zeleno;

ova zelena boja je hrom zelena;
~ red - elezniko crveno; crvena
boja oksida gvozda
ramier blue - plava boja grivnjaa
(goluba); ljubiasto-sivo-plava boja
raspberry red - malina crveno;
svetio, somotsko karminerveno
raven black - gavran crno; tamnocrna boja
red - crveno; ~ orange - crveno-narandasto, izmeu narandaste i
crvene boje; ~ orange brown crveno-narandasto-mrko; svetlije,
prijatnije crveno-mrko; ~ violet crveno-ljubiasto; slino purpurnom, ispred crverkasto-ljubiastog
reddish - crvenkasto; ~ -bistre mrko-crven; ~ gray - crvenkasto-sivo, toplo sivo; ~ yellow crvenkasto-uto
reed yellow - trska zeleno; svetlobe,
slino slama utom
reseda - rezeda boje; ljubidrag boje,
malo mutno, svetio, neno, uto-zeleno, vrlo slina boja sa svetio
zelenomaslinastom
(v.
reseda
green); ~ green - rezeda zeleno,
mutno, svetio, neno uto-zeleno,
najblie zelenomaslinastoj boji
river blue - reka plavo; mutno
plavo-zeleno; ~ green - reka

river blue

1110

zeleno; tamna plava boja (v. river

blue), sa zelenim tihom
roll yellow - zemika uto; nezasieno crvenkasto-uto ili mrkasto-uto
rose - roza; roza postoji u sedam
nijansi: bledoroza, boja rue, roza
nijansa; svetloroza; svetio bledoroza; srednje roza; roza-crveno
svetio; roza-crveno tamno; puno
roza; ~ brown - rua mrko,
vrlo svetio, slino boji ruinog
dfveta; ~ gray - rua sivo; meko,
crvenkasto sivo, bledo do svetio;
~ green - rua zeleno, mutno
zeleno; ~ red - rua crveno;
razne nijanse od svetle do tamne
krvcrvene boje; ~ wood - boje
ruinog drveta; svetla roza-mrka
boja
rosebay red - crveno alpske rue,
tamnocrvena boja
rosy mauve - nena slezova boja,
skoro svetio lila
ruby - rubin; boja se teko definie,
zato se najee iskazuje sa rubin
crveno (v. ruby red); ~ red rubin crveno; bledo roza, skoro
brilijantne ar crvene boje; ~ wood
v. sandel wood
rust coloured - boje re, definiu
se kao: ramrko, tamna boja gvozda
oksida, odnosno uto-mrko; gvoe
uto, skoro okeruto, i racrveno u
sredini izmeu prve dve boje
rusty coloured - boje re, v. rust
coloured
rye brown - ra mrko; svetlosivkasto, hladno mrko
S
Saffian - Safijan, marokanska koa
skerlet crvene boje (po gradu Saffi,
Maroko)
saffron - afran uto; puna zlatnouta do narandasto-uta boja; ~
yellow v. saffron
sage green - alfija zeleno, kadulja
zeleno; svetio zeleno, vrlo slino
livada zelenoj boji
sailor blue - mornarsko plavo;

silver gray

tamnoJplavo, tamnije od ultramarina, manje crno od indiga

salmon red v. flesh red
sand colour - boje peska, slino
be boji
sandel wood colour - boje sandalo vog drveta; crvena i uta sandalovina
saphire blue - safir plavo; bistra,
tamna neboplava, a najlepi ima
plavu boju razlika; na svetlosti
je kobalt plave boje, u mraku tamno
plave, tamno zelenkasto-plave do
tamno ultramarin boje, a na suncu
i vetakoj svetlosti mastilo do crne
boje
satin white - saten belo; belo sa
svilastim sjajem, sa blagim utim
tihom
Saxony blue - saksonsko plavo;
skarlet - hrom skerletno, slino cinoberu
mutno, tamno elik plavo
sea blue - jezero plavo; plavo-zelena boja jezera; ~ gray - sivo
morskog psa; foka svetio ukasto-sivo; ~ green - jezero zeleno;
boje jezerskih voda zavise od algi,
a to je sloj vode deblji, to data
boja izgleda tamnija, a to je plii
svetlija
seal brown - foka mrko, tamnomrko; ~ gray v. calf gray
scarlet - skerlet; boja izmeu (svetlije) cinober i (tamnije) karmin
sepia - sepija boje; tamno uto-mrko ili crvenkasto-meko
shrimp red v. crab red
silk - svila boje; ukasta ili bela
boja; ~ gray - svila sivo; be,
beliasto, ukasto sa crvenkastim
ili mrkastim tonom; ~ green svila zeleno; ukasto hrom uto-zeleno
silver colour - boje srebra; isto
srebro ima crvenkasto-beli sjaj;
kao metal je lepe boje sa ukastim
tihom; u prirodi je veinom sa
utim, mrko-sivim ili crnim tihom
silver gray - srebrno sivo; vrlo
bledo sivo, mada srebro inae izgleda kao belo; srebro sivo; ~
white - srebro belo; sjajna bela
boja

siskin

1111

siskin - kanarinac mrko; neno uto-zelena boja

skin red - koa crveno
sky blue - nebo plavo; nebo plavo
moe da se podeli na: zasieno
plavo na zenitu i horizontu, aurno
plavo sa crvenim tihom; uobiajeno nebo plavo izmeu zenita
i horizonta koje je neto svetlije
od onog prvog; horizont plavo,
bledo sa zelenkastim tihom. Plavetnilo ili sivilo nastaju zbog toga
to oko mora da prodre kroz dui
sloj tmine. Izgled horizont plavog
ili sivog zavisi od toga da li se
posmatra juno ili severno nebo i
od geografskog poloaja mesta sa
kojeg se nebo posmatra
smoky blue - dim plavo, bledo
svetloplavo
snow white - sneg bela boja; hladna,
tvrda, svetlea bela boja
soot black - boje ai
Spanish red - pansko crveno;
kesten mrko-crveno, tamnije od
okera
sparrow-hawk gray - kobac sivo;
sivo-mrko do ukasto-sivo
spinach green - spana zeleno;
nena uto-zelena boja
spring green - proleno zeleno;
svee meko uto-zeleno
squirrel brown - veverica mrko,
ukasto-mrko, svetio crveno
stag red - jelen crveno, crvenkasto-mrko (letnjeg jelenskog krzna)
star colours - boje zvezda. Kad se
uvidelo da se na polju klasifikacije
boja zvezda nita ne moe da postigne, zakljueno je da se izradi
skala, po kojoj bi zvezde koje se
posmatraju mogle lako da se razvrstaju, polazei od pretpostavke
da su boje zvezda posledica temperatura koje na njima vladaju i da
moraju da poseduju tri osnovne
boje belu, utu i crvenu. Izmeu
ovih triju osnovnih, odreene su
meuvrednosti boja. Skala boja
zvezda koja je ovde data je najpriznatija; izradio ju je J.F.J.
Schmidt (18251884), modifikovao
je H. Osthoff, a C. Wirtz dopunio
uvoenjem dveju po.tklasa, 2 i

sulphur green
1 , za bele zvezde sa plavim nijansama
2
bela (plavkasta)
1
bela (plavkasta)
0W
bela
1 G W ukasto-bela (bela dominira)
2 G W belo-ukasta (bela i uta
u istim delovima)
3 H G svetlouta ili bledouta
4G
isto uta
5 D G tamno uta, zasiena duboko uta
6 R G crvenkasto-uta (uta dominira)
7O
crna i uta (iz istih delova), narandasta
8 O R narandasto-CTvena (narandasta dominira)
9R
crvena
Pored toga, veliina 1011 je za
zvezde koje iznenada zablistaju, a
posle nekoliko dana postanu bljetave zvezde veliine 21 iji se
bljesak smanjuje, tako da vidljiva
bela, belog sjaja i usijanja prelazi
u utu, narandastu i crvenu boju,
da bi na kraju opet prela u belu.
Po ovoj klasifikaciji, bele zvezde
imaju temperaturu izmeu 1215.000 C, ute 68.000 C, a
crvene 3-^t.OOO C.
steel blue - elik plavo; jaka, tupa
plava boja; ~ gray - elik sivo;
svetla sivo-bela, svetloplava ili crno-plava boja
stone blue - kamen plavo, plava
boja plavog kamena; ~ gray kamen sivo; bledo sivo, slino
srebro sivoj boji
straw yellow - slama uto; svetla
uta boja
strawberry red - jagoda crveno,
svetio crveno
sulphur green sumpor zeleno,
plavkasto-zeleno; ~ yellow - sumpor uto; svetla, uta zelenkasto-siva ili ukasto-bela boja, kao
boja svetla, iva, sa zelenkastim
Stihom, hladnija od limun ute,
slina svetio zlatnoj boji

Victoria blue

sun yellow

- sun yellow - Sunce uto; meka,

malo mutna zlatnouta svetlost
veernjeg sunca, skoro banana uto,
slama uto itd.
Sung blue - Sung plavo; bleda sivo-zelena boja omiljena u vreme Sung
dinastije, 9611127. u Kini
Sung yellow - Sung uto; bledo
limunuto, najomiljenije u doba
Sung dinastije, 9611127. u Kini
swarthy - mrko-crno, svetlije crno
sa mrkim ili crvenim tihom, toplije od tamno crnog

tan v. tawny
tangerine orange - boje tangerinske
pomorande, svetio narandasto-ute; ~ red - crveno tangerinske
pomorande, vie od paprika crvenog
tawn coloured v. tawny
tawny - drvo mrko; mrko-uto do
uto-mrko sa crvenkastim tihom;
prijatrio narandasto-miko
tea coloured - boje aja, mrke do
crne boje; ~ flower coloured boje ajevog cveta; bledocrveno,
crvenkastosemi boje; ~ green aj zeleno; sivkasta zelena boja;
~ rose yellow - uto rue mesearke; krem boja ili bleda narandasto-uta boja
thistle green - iak zeleno, tamno
purpurnog tona, svetlije od burgunca
tiger yellow - tigar uto, svetio
crvenkasto-uto; crvenkastije od ute
boje lava
tin coloured - boje kalaja, skoro
srebrobele
tobacco (brown) - duvan mrko;
Havana je mutno narandasta, Brinete su mutno zlatnomrke, a brazilske vrste su kao tamno mrke sa
maslinastim tihom, kao kafa mrko;
Maryland i maarske vrste su ute,
Virginia je jasno mrka, a makedonska vrsta ima lepu zlatno mrku
boju
tomato red - paradajz crveno; svetla,
malo priguena uto-crvena boja

1113

zircon blue

Victoria blue

1112

Tokay brown - tokajsko mrko;

mrka boja tokajskog vina je svetla,
crvenkasta zlatnomrka
trefoil green v. clover green
turf brown - treset mrko; tamnomrko sa sivo-crvenkastim sjajem;
~ green - busen zeleno; travnjak
zeleno; svetlije od zelene boje
obine trave
U
ultramarine ashes boje ultramarin pepela; neno plavo-sivo sa
crvenkastim nijansama; ~, blue
ultramarin plavo; snano, puno
plavo, intenzivno tamno plavo; ~,
green ultramarin zeleno; bledo
plavo-zeleno; ~, red ultramarin
crveno; plavkasto-crveno bledo lila
boje; ~, yellow v. ultramarine
ashes
umber umbra boje; mrkasto,
mutno, tamno, narandasto do tamno
maslinasto-sive boje
uranium ocher uran oker; sumporuto do narandasto-uto

Van Dyck brown Van Dajk mrko;

fina tamna do okolada mrka boja;
~, red Van Dajk crveno; mrko-crvena boja
vanilla vanila boje; cvet zelenkast,
a mahuna sivomrka
velvet brown somot mrko, kesten
mrko
Venetian blue venecijansko plavo,
bledo ili svetio plavo, eventualno
sivkasto plavo; ~, green venecijansko zeleno; svetio, plavkasto
zeleno, naginje mahovina ili maslina zelenom
verbena mauve (verbena) svetio
ljubiasto, slino lila lavandula boji
vermilion v. cinnabar; ~, dark
v. cinnabar, dark; ~, light v.
cinnabar, light
Verona brown veronsko mrko;
oker mrko, slino bronza oker boji
Victoria blue Viktorija plavo;
isto plava do crvenkasto-plava

boja; ~, green Viktorija zeleno;

lepo, svee, svetio zeleno, slino
liu zelene boje; ~, orange
Viktorija narandasto, anilin narandasto, jedna nijansa anilin utog;
drugi naziv Viktorija uto; ~,
yellow Viktorija uto, anilin narandasto, jedna nijansa anilin utog
vinegar red sirce crveno, uto-crveno
violet ljubiasto, crveno-plava
boja; ~, blue ljubiica plavo;
ne ista ljubiasta, ve Ijubiastoplava boja; ~, brown Ijubiastc-mrko, tamnije _d okolada
mrkog; ~, gray ljubiica sivo,
vie plavo od liia-sivog

vrba zeleno; maslinasto zelena sa

sivim tihom
wine colour boje vina; od svetlocrvene, bledocrvene do slama ili
med ute boje
Windsor blue vinzorsko plavo;
sivkasto, ultramarin plavo, odnosno
svetlija indigo boja
wood green uma zeleno; hrom
zeleno, slino sa maslina zelenom
bojom
woodbine yellow orlovi nokti
uto; ukasto-bela boja cveta (lijanasta biljka)
woodpecker green detli zeleno;
maslinasto zeleno-uta, slina bronza
zelenoj boji

W
walnut brown orah mrko; mrko
kao pluta
waffle yellow vafel uto; zemika
uto, ali intenzivnije uto
washing blue veplav plavo;
svetio plavo
water blue voda plavo; svetio
zelenkasto-plavo; ~, green voda
zeleno; zelenije od voda plave boje
wax yellow vcsak uto; skoro
boje slonovae
weasel brown hermelin mrko;
crvenkasto-mrko, srednje mrke boje
weather green svetla, ukasto-zelena boja (na strani drveta izloenoj padavinama)
wheat yellow ito uto, boje ita;
svetio crveno-oker ili plavkasto
slama uto
whey yellow surutka uto; bledo,
mutnjikavo uto sa zelenim tihom
white belo, bela boja; teko je
nabrojati sve vrste bele boje, od i
isto" bele do plavkasto, ukasto,
mrkasto belih" boja; ~, gold
belo zlato, platina belo; svetlije od topaz bele boje; ~, red
belo crveno; izraz za boje na }
'cvetu koji je i beo i crven
whitish gray beliasto sivo; izmeu sivo-bele i svetlosive boje
willow gray vrba sivo; srebrnastosiva boja lia vrbe; ~, green

yellow uto; najblia boja svetlosti, najsvetlija boja; postoji vie

nijansi; ~,olive uto-maslinasto,
mrko uto-maslinasto, svetlije od
maslina zelenog; ~, topaz topaz
uto; ima vie nijansi: bledo vinoute boje ili zlatnoute boje sa
crvenkastim tihom, kao stari ampanjac
yellowish gray ukasto sivo;
svetio, toplo sivo
yew green tis (tisovn) zeleno;
tamno maslina zeleno, slino kedar
zelenom, ruskom zelenom
yolk coloured umanac uto;
svetio narandasto-uto, izmeu
zlatoute i ute

zenith blue zenit plavo; zasieno

plavo sa blago crvenkastim tihom
zinc ash v. zinc gray; ~, gray
cink sivo; cinkova boja sa ukastim
ili sivim tihom; ~, green
cink zeleno; iste boje kao i kobalt
zeleno (v. cobalt green); ~,
yellow cink uto, limunuto do
isto ute boje
zircon blue cirkon plavo; neno,
svetloplavo, zelenkastije od nebo
plave boje, slino svetloj voda
plavoj boji

Rjenik
botanikih i herbolokih izraza*
1. Porijeklo i znaenje naziva nekih rodova i familija biljaka
Achillea: prema grkom junaku Ahilu.
Agropyron: gr. = poljska penica
Agrostemma: gr. = poljski vijenac
(agros = polje, stemma = vijenac).
Agrostis: gr. = poljski.
Ajuga: lat. = razdvojen; krunica nije
dvcusnata.
Allium: latinsko ime za luk.
Alopecurus: gr. = lisiji rep.
Anagallis: gr. = divan, ugodan.
Anemone: gr. = to se povija na
vjetru (anemos = vjetar).
Anthoxanthum: gr. = ut cvijet.
Anthrisais: stare rimsko ime.
Apium: staro grko ime.
Arctium: gr. arktos = medvjed; vjerovatno zbog vunastog izgleda biljke
Arctium lappa.
Arenaria: lat. = u vezi sa pjeskovilim
stanitem (area = pijesak).
Arrhenatherum: gr. = muki cvjetovi
imaju osje (arrhen = muki, atheros = os).
Arundo: lat. = a, trska.
Aster: gr. i lat. aster = zvijezda;
biljke roda sa zvjezdastim izgledom
cvasti.
Atriplex: staro latinsko ime.
Atropa: prema lat. Atroposu koji, po
mitologiji, prekida nit ivota; u vezi
sa otrovnou ove biljke.
Avena: staio latinsko ime.
Bellis: lat. bellus = lijepo.
Beta: klasino ime.
Brachypodium: gr. = kratko stablo,
peteljka.
Brasska: antiki naziv za kupus.
Bromus: gr. = hrana; staro grko
ime za zob (bromos).
Calystegia: gr. kalix = aica, stega

= pokriva; u vezi sa brakteolama

koje obuhvataju aicu.
Campanula: lat = campanula = zvoni; u vezi sa zvonastim oblikem
krunice.
Cannabis: staro grko ime.
Capsella: lat. capsula = mala kutija.
Cardamine: gr. kardia = srce, damao
= podvrgnuti; u vezi sa upotrebom
kao sranog sedativa.
Cardaria: gr. kardia = srce; u vezi
sa srcolikim oblikom ploda Cardaria
draba.
Carduus: staro latinsko ime.
Carex: lat. carere = eati; biljke ovog
roda (aeva) su upotrebljavane za
etke.
Caryophyllaceae: gr. karyon = kuglasto zadebljanje, phylon = list; familija karanfila, sa listovima esto
privrenim za stablo, koje ima zadebljanja.
Centaurea: staro grko ime za biljku
koja je izlijeila rane na nozi centaura
(prema legendi).
Cerastium: gr. keras = rog; u vezi
sa oblikom ploda u aki.
Chelidonium: prema grkom nazivu za
lastu; u vezi sa Vremenom cvjetanja.
Chenopodium: gr. = guja noga; u
vezi sa oblikom lista nekih vrsta.
Chrysanthemum: gr. chrysos = zlato,
anthemos = cvijet; u vezi sa utom
bojom cvijeta.
dehorium: arapsko ime.
Cicuta: latinsko ime za kukutu.
Cirsium: gr. ime za jednu vrstu osjaka.
Clematis: gr. klema = vitica; ime
nekih vrsta puzavica.

Prema literaturi: Gill i Year (1958), Gligi (.1953), Sili (1977).

Clinopodium

1116

Clinopoium: gr. kline = krevet, podion = stopalo; staro ime jedne aromatine biljke.
Colchicum: Colchis na Crnom moru.
Compositae: compositus = sloen; naziv familije biljaka sa sloenim mnogobrojnim malim cvjetiima u glaviastu cvast.
Convalaria: lat. con valis = dolina; u
vezi sa stanitem ove biljke.
Convolvulus: lat. convol vo = oviti se,
obmotati.
Coronilla: lat. corona = kruna; u vezi
sa izgledom cvasti.
Crepis: od grkog naziva za cipelu.
Crocus: gi. kroke = konac; sa konca" tim igom.
Cruciferae: crux = krst, ferre = nositi,
familija krstaica, sa krstastim rasporedom cvijeta.
Cuscuta: od grkog zaplesti, uplesti.
Cynodon: gr. = psei zub; u vezi sa
redovima zutolikih klasia.
Cynosurus: gr. = psei rep.
Dactylis: gr. u vezi sa prstima.
Datura: indijsko ime.
Daucus: staro grko ime.
Delphinium: gr. delphis = delfin; u
vezi sa oblikom cvijeta.
Deschampsia: prema franc, prirodnjaku
Des Longchampsu.
Digitalis: lat. = naprstak, u vezi sa
slinou krunice sa naprstkom, naroito u vrste Digitalis purpurea.
T>ipsacus: gr. e; u vezi sa skupljanjem vode u osnovi lista nekih vrsta.
Echium: gr. ecbis = zmija otrovnica.
Epilobium: gr. epi = na, lobion =
ljuica; na razvijenom plodu nalaze
se dijelovi cvjetnog omotaa.
Equisetum: lat. = equus = konj, seta
= dlaka; ekinjast; u vezi sa izgledom nadzemnog dijela vrsta ovog
roda.
Erysimum: od grkog = ispuhnuti mjehuri.
Euphorbia: prema Euphorbusu, antikom ljekaru
Ke biljke ovoga roda
su ljekoviti.
Euphrasia: gr. = radovati se; zbog
stare iar :-:be za popravak vida.

Lentodon

Festuca: lat. festuca = slamka, liska

trave.
Filipendula: lat. = visei konac; u vezi
sa konastim dodacima na gomoljima
nekih vrsta.
Fumaria: lat. fumus = dim; u vezi sa
mirisom korijena.
Galeopsis: gr. = slian lasici.
Galium: gr. gala = mlijeko; neke
vrste ovog roda koritene su za zgruavanje mlijeka.
Genista: staro latinsko ime; genu =
koljeno; mlade grane su koljenaste.
Geranium: gr. geranos = dral; plod
slian dralovom kljunu.
Glechoma: staro grko ime
Gnaphalium: gr. = vunast; u vezi sa
vunastom dlakavou biljaka ovog
roda.
Gramineae: lat. gramen (gen. graminis) = trava; familija trava.
Hdleborus: gr. helo = smrtonosan
sam, bora = jelo; v. vezi sa otrov nou biljke.
Helianthus: gr. helics = sunce, anthos = cvijet.
Heracleum: ime po bogu Herkulesu.
Holcus: antiko ime za travu.
Hordeum: lat. = jeam.
Hyoscyamus: grko ime za otrovnu
biljku.
Inula: gr. inoo = praznim; zbog
purgativnog djelovanja korijena ove
biljke.
Iris: gr. = duga; odnosi se na bogatstvo boja cvijeta perunike.
Juncus: lat. jungo = vezati; zbog upotrebe za vezanje.
Labiatae: labium = usna; familija usnatica (krunica ima dvije usne).
Lactuca: lat. lac = mlijeko; u vezi sa
mlijenim sokom u biljci.
Lamium: gr. = drijelo; u vezi sa oblikom krunice.
Lappa: rimsko ime za iak.
Lapsana: antiko ime.
Lathyrus: gr. la = vrlo, hyros = estok; u vezi sa upotrebom Lathyrus
sativus i L. sicer kao afrodizijaka.
Leguminosae: legumen = mahuna; familija mahunarki.
Leontodon: gr. leon = lav, odous =
zub.

Lepidimn

1117

Sysuphytiun

Potentilla: gr. potens = moan; za

Lepiium: gr. mal; odnosi se na male
vrstu Potentilla anserina smatralo se
plodove.
da je vrlo ljekovita.
Leucanthemum: gr. leukos = bijel,
Primula: lat. primus = prvi; u vezi
anthemos = cvijet.
sa prvim cvjetovima u proljee.
Lilium: gr. leiros = njean, tanak;
Prunella: brunella, braune = njem.
rimsko ime za ljiljan.
naziv za bolest grla, za koju se vjeLinum: lat. = lan.
rovalo da je biljke roda Prunella
Lithospermum: gr. lithos = kamen,
lijee.
sperma = sjeme; u vezi sa bijelim,
Pteridium: gr. pteron = krilo, pteris
kao kamen tvrdim plodiima.
= paprat; zbog perasto razdijeljenih
Lolium == ljulj.
listova paprati.
Luzula: lat. lucere = sijati; u vezi sa
svijetlim perigonom vrsta ovog roda. Pulmonaria: lat. pulmo = plua; u
vezi sa upotrebom plunjaka za lijeLychnis: gr. = plamen; u vezi sa
enje plua.
bojom cvjetova nekih vrsta.
Ranunculus: lat. = mala aba; mnoge
Matricaria: lat. mater = majka; u vezi
biljke ovog roda rastu u barama.
nekadanje ljekovite upotrebe ovih
Raphanus: gr. raphanos = koji se
biljaka za ene.
pojavljuje brzo ; u vezi brzog klijanja.
Melampyrum: gr. melas = crn, pyros
= penica; u vezi sa crnim sjemen- Rhinantkus: gr. rin = njuka, kljun;
anthos = cvijet; u vezi sa izgledom
kama M. arvense, slinim zrnu pecvijeta vrsta ovog roda.
nice.
Medicago: prema oblasti Medea, oda- Rubus: lat. ruber = crven; odnosi se
na boju plodova nekih vrsta.
kle se vjeruje da je porijeklo lucerke.
Rumex: latinsko ime.
Mentha: antiko grko ime.
Mercurialis: prema bogu Merkuru, Salvia: lat. salvare = spasiti, izlijeiti;
zbog ljekovitosti alfije.
kome legenda pripisuje otkrie ljeSambucus: gr. sambix = crvena boja
kovitosti nekih biljaka ovog roda.
minijuma, na koju lii sok ploda.
Milium: lat. = proso.
Sanguisorba: lat. = zaustavlja krvi.
Nardus: gr. nardos = pramen; buseScleranthus: gr. = tvrd cvijet.
nast rast biljaka.
Senecio: lat. senex = starac; u vezi
Odontites: gr. odous = zub.
sa dlaicama papusa.
Ononis: staro grko ime.
Orobanche: gr. orobos = grahorica, Setaria: lat. seta = otra dlaka.
Sherardia: prema engleskom botanianehein = udaviti.
aru W. Sherardu.
Oxalis: gr. oxis = kiseo, hais = so;
Sieglingia: prema prof. Sieglingu.
u vezi sa kiselim ukusom biljke.
Silene: gr. saliva = ljepljivi sekret iz
Panicum: staro latinsko ime.
nekih biljaka.
Papilionaceae: papilio = leptir; familija leptirnjaa, sa leptir&stim cvje- Sinapis: lat. = goruica.
Sisymbrium: grko ime jedne biljke.
tovima.
Solanum: lat. solamen = smirivanje;
Pastinaca: lat. pastus = hrana.
u vezi sa sedalivnim osobinama.
Pennisetum: lat. = nakostrijeen.
Sonchus: antiko ime.
Petasites: gr. petasos = eir; u vezi
Sorghum: prema talijanskom imenu.
sa oblikom irokih listova.
Spergula: lat. = ratrkati se; u vezi
Phalaris: gr. phalaros = sjajan; u
ratrkavanja sjemena.
vezi sa izgledom sjemena.
Stachys: gr. = klas; cvast ovih biPlantago: staro latinsko ime.
ljaka slii na klas.
Poa: gr. = trava ili krma.
Poly gonim: gr. polys = mnogo, go- Stellaria: lat. stella = zvijezda; zbog
zvjezdastog oblika krunica.
natus = koljeno, vor; u vezi sa
Symphytum:
gr. symphyo = srasti;
vi?e izraenih koljenaca.
71 Reinik

Symphytum

1118

u vezi primjene biljaka ovog roda

za lijeenje (sraivanje lomova kostiju).
Taraxacum: od jednog starog arapskog imena.
Thlaspi: staro gr x ko ime.
Tragopogon: gr*. = kozja brada.
Trifolium: lat. = trodjelni listovi.

Gracilis
Tussilago: gr?., tussis = kaalj; u v c i
sa upotrebom u lijeenju.
Urtica: lat. uro = paliti, goriti.
Veronica: prema svetoj Veroniki.
Vida: lat. vincire = uvijati, obavijati.
Viola: staro latinsko ime.
Viscum: lat. viscum = ljepak; u
vezi ljepljivih plodova.

2. Znaenje imena vrsta biljaka

Imena vrsta biljaka su obino pridjevi gramatikog roda, koji se slau sa imenom roda biljaka. Tako, u vezi sa raznim imenima biljnih rodova, imena vrsta
mogu biti: sativus muki rod, sativa enski i sativum
neutralni. Ili:
arvensis muki i enski i arvense neutralni. Pridjevi koji se zavravajuj
sa -ens, npr. procumbens, ostaju u sva tri gramatika roda.
ascule: gr. a = ne, kaulos = stablo; communis: koji raste u kolonijama,
bez stabla.
obian.
acetosellus: kiselkast.
convolvulus: obavljen, spleten.
acetosus: kisec.
crispus: kovrdav, kudrav.
acris: otar, ljut.
cruciatus: krstolik.
aestivus: ljetni, koji cvjeta u ljeto.
cyanus: tamnoplav.
agrestis: seoski.
decumbens: polegli, leei.
albus: bijel.
dissectus: razrezan, duboko isjeen.
altissimus: visok, najvii.
domesticus: domai, odomaen.
amplexicaulis: koji okruuje, obgrljuje draba: staro ime za krijestu.
stablo.
dubium: sumnjiv.
angustifolius: uskolisni.
dumetorum: koji raste po ivicama.
anuus: jednogodinji.
dulcamara: gorkosladak.
aparine: piijanjui, priljepljiv.
dulcis: sladak.
aquilinus: lat. aquila = orao; svijen durus: tvrd.
kao orlov kljun.
elatior: vii.
arenarius: na pjeskovitim tlima.
erectus: uspravan.
arundinaceus: crvenkast.
elongatus: izduen.
arvensis: poljski, to raste u polju.
esculentus: jestiv.
asper: hrapav, ekinjast.
excelsior: lat. excelsus = visok; vii,
autumnalis: lat. autumnum = pesen;
U7Vieniji.
jesenji.
exiguus: mali, tanak, vitak.
avicularis: avium = ptiji, slui za falcatus: srpolik, srpastog oblika.
hranu pticama.
farfara: od starog latinskog naziva za
belladonna: ital. bella donna = lijepa
konjsko kopito.
ena; sok velebilja sluio Talijan- ficaria: smokvastog oblika; odnosi se
kama za ulepavanje oiju (irenje
na izgled listova.
zjenica).
flavescens: ukast, od flavus = ut.
biennis: dvogodinji.
foeminus: enski.
bistortus: dvostruko savijen, uvijen.
foetidus: smrdljiv.
bulbosus: lukoviast, s lukovicom.
fructus: sa plodovima.
caespitosus: pramenast, busenast.
fruticosus: grmolik.
campestris: lat. la campus = ravnica glomeratus: okruglast.
polje; poljski, iz ravnice.
glabra: glaber: gladak, go.
caesius: sivoplav.
glaucus: plavozelen, sivozelen.
canadensis: kanadski.
gracilis: vitak, skladan.
capitatus: glaviast.

Gramineus

1119

gramineus: travolik.
halepensis: ime prema gradu Alepu u
Siriji.
hederaceus: kao brljan.
hederaefolius: sa listovima kao u brljana.
helioscopius: koji gleda u sunce.
herbaceus: zeljast.
hirsutus: dlakav.
hirtus: sa kratkim dlakama, ekinjast.
hortensis: vrtni; lat. hortus = Vrt.
incamatus: svjee obojen.
intermedius: srednji.
inermis: nenaoruan (bez pljeva, osja
ili trnja).
intybus: latinsko ime za cikoriju.
laevis: gladak, ravan.
lanatus: vunast.
lanceolatus: kopljast.
latifolius: irokolistan.
leucanthus: sa bijelim cvjetovima.
lividus: boje olova, plavkast.
lobatus: renjevit.
longifolius: sa dugim listovima.
luteus: ukast.
macrophyllus: krupnolistan.
macrocarpus: krupnoplodan.
maculatus: pjegav.
majalis: majski, to cvjeta u maju.
major, majus: vei.
maximus: najvei.
medius, medialis: srednji.
micranthus: malih cvjetova.
microcarpus: malih plodova.
microphyllus: malih listova.
millefolius: sa hiljadu listova.
minor, minus: manji.
mollis: mekan.
montaneus: brdski.
mollugo: mekan, njean.
multiflorus: mnogocvjetan.
muralis: zidni.
myosuroides: kao rep mia.
napellus: mala repa; sa gomoljastim
korijenom.
napus: staro ime za repicu.
neglectus: zanemaren; ranije nepriznat,
nemoralis: to raste u gajevima.
niger, nigra, nigrum: crn.
nivalis, niveus: snijenobijel.
nocturnus: noni, koji cvjeta nou.
nodosus: sa zadebljalim koljencima, ili
sa zadebljalim rizomima.
71

Tenuis

nudus: go.
nutans: koji visi preko.
oblongifolius: dugih listova.
obtusifolius: tupolistan.
odoratus: mirisan.
officinalis: ljekovit, upotrebljiv.
oleraceus: vrtno povre; listovi su
jestivi, kuhaju se.
palustris: barski.
parviflorus: sitnocvjetan.
patens: koji se iri, puzajui.
patulus: rairen.
perennis: viegodinji, trajan.
persicarius: s listovima slinim breskvinim.
pilosus: mekano-dlakav.
pinnatus: perast.
podagraria: zglob stopala; u vezi sa
koritenjem za kostobolju.
polycarpus: mnogoplodan.
politus: gladak.
pratensis: livadski.
procumbens: leei, povaljan.
prostratus: leei, polegao.
pubescens: pahuljast.
purpureum: purpurnocrven.
racemosus: grozdast.
ranunculoides: slian abnjaku (Ranunculus).
rapa: rtaro latinsko ime za repicu.
repens: puui.
reptans: koji pue i zakorjenjuje.
rhoeas: antiko ime za mak.
rotundifolius: okruglolisni.
ruber, rubra: crven.
sanguinvus: crven kao krv.
sativus: kultiviran, koji se uzgaja.
segetum: koji raste u kukuruznom
polju.
sepium: koji raste po plotovima i ogradama.
serotinus: kasni, kasno cvjetajui.
sessilis: sjedei, bez peteljke ili drke.
somniferus: koji uspavljuje.
spinosus: trnovit.
spontaneus: samonikao, divlji.
sterilis: neplodan, sterilan.
stoloniferus: koji ima stolone (vrijee).
strigosus: sa krutim dlaicama.
sylvestris: umski, to raste u umama.
temulentus: pijan.
tenuis: vitak, tanak.

Tricolor

1120

tricolor: trobojan.
trifolium: trolistan.
trivialis: obian.
tuberosus: gomoljast.
uliginosus: movarni, koji raste u movarama.
urens: koji pali, ari.
ero, vernalis: proljetni, koji cvjeta u
proljee.
verticillatus: prljenast.
verus: pravi.
vilosus: kudrav, upav, maljav.
vineale: vinogradski.
violaceus: ljubiast.
virens: zelen.
viridis: zelen.
vitalba: bjelocvjetna.
vulgaris: obian, opti, rasprostranjen.

3. Ostali nazivi

ahenija: roka, mali suhi plod nepucavac, sa jednom sjemenkom.

alpinski pojas: planinski pojas.
areal: oblast rasprostranjenja.
aurikule: roii na sastavu liske i
rutevca lista trava.
brdkteola: listi u pazuhu kojeg se
razvija cvijet.
edajski faktori: ekoloki inioci koji se
odnose na zemljite (gr. edafos
= zemljite).
ekologija: nauka koja prouava odnose
izmeu ivih
bia
i
spoljne
sredine (gr. oikos = okolina, logos
= nauka).
habitus: lat. = izgled, oblik; vanjski
oblik stabla ili biljke.
haustorije: organi za sisanje kod parazita.
herbicii: hemijska sredstva za unitavanje korova.
humus: organska materija zemljita.
kompetitor: takmac, konkurent za ivotni prostor, hranu itd.
hosmopoliti: organizmi rasprostranjeni
po gotovo cijelom svijetu (gr. kosmos = svijet, poleo = stanujem).
krio/Una biljka: koja podnosi niske
temperature.
kserofiti: biljke koje podnose suu
(gr. xeros = suh, phyton = biljka).
kunara: vidi papus".
latice: listovi vjenia cvijeta (petala).

Vegetativno razmnoavanje
ligula: jeziac ili tanak koasti dio na
granici rukavca (vagine dijela koji
obuhvata stabljiku) i plojke lista
mnogih vrsta trava.
lijane: biljke sa dugim tankim stablom, koje puu ili se penju (povijaju)
uz druge biljke ili neke podloge.
montani pojas: brdski pojas.
nitrofilna biljka: koja treba mnogo
azota.
noij: koljence, vor na stabljici.
palitii: zalisci.
papus: uperak finih dlaica ili bodljika (metamorfozirana aica na
plodu, pomou koje se neki plodovi
ire vjetrom ih4 ivotinjama).
parazit: biljka (ili drugi organizam),
koja ivi na tijelu (ili u tijelu) drugog
organizma i hrani se na njegov raun.
perem: viegodinji (perennis = trajan).
populacija: zbir organizama iste vrste
na jednom stanitu.
radix = korijen.
rizom: podanak, podzemno stablo, iz
ijih koljenaca izbijaju koijenovi.
ruderalna stanita.' nepoljoprivredne
povrine pod uticajem ovjeka: dvorita, ubriSta, putevi, pruge3 nasipi,
mee, smetljita itd.
sMofite: biljke sjenovitih stanita.
sinonim: drugo ime za istu vrs*u.
species: vrsta.
stolon: nadzemne vrijee kao oblik
puzajueg stabla ili neke vrste podzemnog izdanka (gr. stolos = pratnja).
subalpinski pojas: pretplaninski pojas.
subspecies: podvrsta.
supstrat: podloga.
terminalan: vrni (pup, cvijet i si.).
termofilna biljka: koja treba dosta toplote, a ne podnosi hladnou.
tobolac: ahura, kapsula, plod pucavac
sa vie sjemenki.
vegetacija: sav biljni pokriva u jednoj
oblasti.
vegetativno razmnoavanje: nesporno
razmnoavanje biljaka (za razliku
od spornog, generativnog) pomou
rizoma, reznica, korijena, gomolja
itd.

Struni izrazi iz oblasti

kontrole kvaliteta
Accuracy
tanost; preciznost
Appearancy
spoljni izgled materijala ili proizvoda
Bad
lo; rav
~ product
lo proizvod
~ quality
lo kvalitet
Batch
partija proizvoda; serija
Bin
kvtija u kojoj se nalaze komponente pri izradi
Borderline case
granini sluaj; sluaj kada postoji dilema da li da se proizvod
prihvati, jer je kvalitet na donjoj
granici tolerancije
Classification
sortiranje proizvoda; klasiranje
prema stepenu kvaliteta proizvoda
Check
provera; kontrola; proba

Contour
oblik; profil
Control chart
formular u koji se unose rezultati
kontrole kvaliteta
Cost /costs/
troak; cena proizvodnje
Crack
naprslina; pukotina
Crib
kutija u koju se odlae proizvod
ili obraeni deo
Curve
kriva linija; dijagram
frequency distribution ~
kriva linija koja pokazuje raspored uestanosti pojave neispravnosti; dijagram kvaliteta proizvodnje
D
Defect
oteenje; neispravnost; nedostatak; proizvod koji ne odgovara
kvalitetu
canceled ~
skriveni nedostatak; nedostatak
koji se ne moe ustanoviti standardnim metodama kontrole kvaliteta, ali se pojavljuje u toku
upotrebe proizvoda

Defect

1122

surface ~
nedostatak koji se moe uoiti
na spoljnjoj povrini materijala
ili proizvoda
Defective product
oteen, neispravan proizvod
Design
nacrt; skica; plan; oblikovanje
Deviation
odstupanja od kvaliteta
standard ~
srednja vrednost odstupanja od
kvaliteta; proseno odstupanje
Ductility
otpornost na kidanje; elastinost
Durability
trajnost proizvoda
E
Error
greka
allowable ~
dozvoljena greka
Estimate
proceniti
Estimates
procena; ocenjivanja
Extraneous factor
spoljni faktor koji utie na kvalitet
Fatigue
zamor materijala
Final use
namena
Fissure
pukotina; procep
Flash point
taka zapaljivosti
Flaw
neispravnost; mesto na kojem se
nalazi neispravnost na materijalu
ili proizvodu; fabrika greka
Flexibility
elastinost; savitljivost
Fraction defective
decimal koji oznaava procent
proizvedenih komada koji odstupaju od zahtevanog kvaliteta
Frequency
uestanost pojave defekata

Inspection

Gage /gauge/
instrument za merenje neke fizike veliine
Gaging
merenje; kontrola
Impurity
neistoa; primesa
Inspection
kontrola; pregled
~ device
ureaj za kontrolu kvaliteta
~ method
metoda za utvrivanje kvaliteta
~ record
zapis o rezultatima kontrole kvaliteta
~ point
mesto u procesu proizvodnje na
kojem se obavlja kontrola kvaliteta
central ~ station
odeljenje u kojem se vri celokupna kontrola kvaliteta
floor ~ point
mesto kontrole kvaliteta na istom
nivou na kojem se dovrava neka
tehnoloka operacija posle koje
se zahteva kontrola kvaliteta
incoming material ~
kontrola kvaliteta ulaznog materijala (delova)
final ~
krajnja kontrola; kontrola gotovog proizvoda
output standard percentage ~
kontrola srednje vrednosti karta
na kraju proizvodnje
visual ~
kontrola kvaliteta posmatranjem
degree of ~
stepen kontrole kvaliteta
volume of ~
obim kontrole kvaliteta
minimum amount of ~
najmanji obim kontrole potreban
da se utvrdi da materijal ili proizvod odgovara eljenom kvalitetu

Inspection

1123

statistical methods of ~
statistike metode kontrole; kontrola na osnovu rauna verovatnoe
strategic location of ~ point
najpogodnije mesto kontrole kvaliteta sa gledita ekonominosti
Law

Loss

Lot

of probability
zakon verovatnoe
gubitak
in weight
gubitak na teini
in quality
gubitak u kvalitetu
partija materijala (proizvoda)
M

Manufacturing
proizvodnja
~ conditions
usloviodvijanjaproizvodnogprocesa
~ costs
trokovi proizvodnje
~ process
proces proizvodnje
economics of ~
ekonomika proizvodnje
Market requirements
zahtevi kvaliteta koje postavlja
trite
Measuring
merenje
~ instruments
merna instrumentacija
Measurable characteristics
osobine proizvoda ili materijala
koje se mogu izmeriti
Observation
posmatranje, vizuelna kontrola
Operation
radni postupak u toku proizvodnog procesa; operacija
~ method
metod rada

Quality

Performance
makfimalne mogunosti ili osobine nekog proizvoda; stepen do
kojeg se materijal ili proizvod
moe koristiti bez njegovog oteenja
Product
proizvod
end use of ~
namena proizvoda; krajnja upotreba proizvoda
I reduction
proizvodnja
continuous process ~
proizvodnja koja se odvija uz
pomo neprekidnog proizvodnog
procesa na due vreme
job ~
proizvodnja koja se menja po
potrebi; svaki put se menja
proizvod
line ~
serijska proizvodnja na traci
mass ~
proizvodnja u velikim koliinama
~ control
kontrola procesa proizvodnje;
upravljanje procesom proizvodnje
Proficiency
znanje; strunost
Property
svojstvo; lina osobina; svojina
Quality
kvalitet
~ control
kontrola kvaliteta
~ consciousness
svest o kvalitetu
~ requirement
zahtev u vezi kvaliteta
~ level
nivo kvaliteta
~ degree
stepen kvaliteta
~ standard
etalon kvaliteta; kvalitet koji odgovara odreenim zahtevima

Quality

1124

~ spesifications
specifikacija kvaliteta; opis eljenog kvaliteta; zahtev

good ~
dobar kvalitet

inferior ~
nii kvalitet; lo kvalitet
high ~
visok kvalitet
Range
opseg; domen; raspon
Raw material
sirovina
Reject
odbaciti
Resistance
otpornost

Sample
uzorak

discrete ~
uzorak sastavljen od posebnih
delova
representative ~
uzorak koji sa dovoljnom verovatnoom predstavlja srednju
vrednost kvaliteta serije ili grupe
proizvoda od kojih je odabran
stratified ~
uzorak koji je predstavnik veeg
broja uzoraka uzetih sa raznih
slojeva ili mesta na materijalu
unique ~
jedinstveni, neponovljivi uzorak
ije se osobine nikada ne ponavljaju u potpunosti
Sampling
uzorkovanje; uzimanje uzoraka
acceptance ~
uzorkovanje materijala ili proizvoda prilikom prijema
percentage ~
uzimanje uzoraka materijala ili
proizvoda procentualno od broja,
serije ili partije
random ~
proizvoljno uzimanje uzoraka;
uzimanje uzoraka nasumice
~ plan
plan uzorkovanja

Variable

Tolerance
~ inspection tables
tabele u koje se upisuju rezultati
ispitivanja uzoraka i nain uzorkovanja
Salvage
spaavanje
~ methods
metode za najbolje iskorienje
defektnih materijala ili proizvoda
Standard
etalonski kvalitet; odreen kvalitet koji se unapred utvruje merenjem ili procenom
Scrap
kart; defektni proizvod
Seconds
kvalitet drugog reda
Shape
oblik; profil
Speed
brzina
Split
pukotina; procep; rascep
Squeak
kripa
Strenght
vrstina; vrstoa
tensile ~
vrstoa na kidanje
Specimen
primerak; uzorak
Statistical quality control method
statistiki metod kontrole kvaliteta
Test

ispitivanje; proba; provera

for longevity
ispitivanje trajnosti proizvoda
for performance
ispitivanje maksimalnih karakteristika proizvoda
~ for properties
ispitivanje svojstava proizvoda
mechanical ~
ispitivanje mehanike izdrljivosti; mehanika provera
Tolerance /tolerances/
dozvoljeno odstupanje od Optimalnog standardnog kvaliteta

'ti

Variable /variables/
promenljiva veliina
~ factor
promenljivi faktor koji utie na
kvalitet
assignable ~
poznati promenljivi faktori koji
nastaju tokom procesa proizvodnje (npr., promena tanosti mernih instrumenata)
chance ^
sluajni promenljivi faktori; faktori iji uzrok ne lei u samom
proizvodnom procesu
Viscosity
viskoznost; otpornost na razvlaenje

A <x

BP

rA Y8
E s

z l

H n
0 8I t
KX

A X
M [X

Zone of acceptability

1125

alfa
beta
gama
delta
epsilon
zeta
eta
teta
jota
kapa
lambda
mi

W
Waste
otpaci
Wear
habanje
Weight
teina

Zone of acceptability

oblast dozvoljenih odstupanja od

optimalnog standardnog kvaliteta
u ijim granicama proizvod ili
materijal zadovoljava po kvalitetu

GRKI ALFABET*

N v
O o

n n

p p
S a
T T

T V
<J> m

X x

n u

ni
ksi
omikron
Pi
ro
sigma
tau
ipsilon
fi
hi
psi
omega

Izgovor se odnosi na starogrki jezik koji se u nauci upotrebljava. U novogrkom ima

razlika: beta je vita, eta je i ta, teta je tita itd.

1127

Chopper

Baffle
1
jednostruki svetlosni oklop koji
slui za spreavanje uticaja okolne svetlosti na merenja koja se
vre na optikoj klupi izmeu
emitera i detektora.
Band gap
razlika energije izmeu provodnih slojeva i valentnih slojeva
nekog materijala (tehnika pcluprovodnika).
Blackbody
radijator i apsorber svetlosnog
zraenja, efikasnosti 100%, koji
se uzima kao etalon u svim merenjima zraenja svetlosti i fotometriji, koji se naziva crno
telo".
Blackbody luminous efficiency
efikasnost uarenog crnog tela u
funkciji temperature, izraena
jedinicama vidljive svetlosti.
Boltzmann's konstant (k)
Bolcmanova konstanta zraenja
k = 1,38 x IO" j / K
(1.38 x IO" 1 6 ergfK)
u SI sistemu.
Br
jedinica mere svetlosnog osvetljaja povrine u W/(sr x m 2 ).
Jedinica starog sistema, nazvana
radiansa, izraavana je u
2
W/(sr x cm ).
Brightness
osvetljaj pcvrine intenzitetom
svetlosti po jedinici povrine,
bilo u jedinicama (Lambert-stopa), bilo u jedinicama SI sistema (lx). U fotometriji se taj
izraz naziva sjajem svetlosnog
izvora.

losti frekvencije 5,4 x IO14 Hz

(5550 A) koje zrai crno telo na
temperaturi ovravanja platine
(2046/2), to je ekvivalentno iznosu izraene energije od 1/683
W po steradijanu (sr).
Candela/cm2cd/cm2
stara jedinica sjaja svetlosnog izvora, zvana stilb".

Baffle

Struni izrazi iz oblasti

optoelektronike
4*

A-angstrom
oznaka stare jedinice za merenje
talasne duine angstrem
Absolute spectral response
odgovor ureaja (izlazni signal)
u zavisnosti od talasne duine
svetlosti pri apsolutnim nivoima
njihovih intenziteta
Angstrom /A/
stara jedinica duine, koriena
posebno u fizici za merenje talasne duine elektromagnetskih
talasa 1 A = 10~10 m = 10~4(xm
= 3,937 x IO" 9 in. U SI sistemu ova jedinica je zabranjena.
Angular alignment
ugaona podeenost; odstupanje
optike ose ureaja od mehanike
ose optikih ureaja
Apostilb
jedinica za merenje sjaja ili
bljeska savreno difuzne povrine svetlosnog izvora, koji emituje svetlosni fluks od 1 lm/m2,
a to odgovara osvetljaju od 1 lx.
1

apostilb =

stilb,
n X IO4
(stilb = cd/cm2),
jedinica stilb je stara jedinica i
ne koristi se u novom SI sistemu,
dok se lm (lumen), lx (luks) i

cd (kandela) koriste. Jedinica

koja bi odgovarala apostilbu u
SI sistemu naziva se USA nit",
tj. (cd/m2) to je vee od apostilba
(re) puta.
Area source
izvor svetlosti iji je prenik vei
od jedne desetine rastojanja izmeu izvora i detektora.
Axial intensity (Io)
maksimalna jaina svetlosti koju
emituje svetlosni izvor, a koja se
prostire du ose prostornog ugla,
upravno na povrinu nekog detektora. Jedinice: lm/sr (u fotometriji) i W/sr (u radiometriji),
gde su lm (lumen), sr (steradijan).
B (odnosno Bi)
fotometrijska jedinica u engleskom sistemu mera, koja se koristi
za merenje sjaja odnosno osvetljaja neke povrine, u starim
jedinicama mera (lumen/steradijan) /kvadratnoj
stopi
tj.
(lm/sr)/ft2, odnosno u jedinicama Lambert-stopa (foot-Lamberts), ili u SI sistemu u jedinicama lx, odnosno metar-candela.

Candela (cd)
Kandela (cd) sveca, fotometrijska jedinica SI sistema za odreivanje jaine svetlosnog izvora
odnosno intenziteta svetlosti
izraena u jedinicama lm/sr
odnosno W/sr.
Definicija cd: intenzitet svetlosnog izvora monohromatske svet-

(1/TC) candela/cm 3

stara jedinica sjaja svetlosnog izvora, zvana lambert" u engleskom sistemu mera.
(l/)7t. candela/ft2
stara jedinica sjaja svetlosnog izvora koja se iroko koristila u
SAD, a koja se naziva Lambert-stopa", u engleskom sistemu
meia.
Candela/m2 cd/m2
jedinica osvetljaja nazvana nit"
u SAD.
(l/7t) candela/m2
jedinica sjaja ili osvetljaja svetlosnog izvora, nazvana apostilb".
1
1 apostilb =
stilb-a
4
TI; X I O
Candle /international candle/
stara meunarodna jedinica intenziteta svetlosti meunarodna sveca" izraena u lm/sr,
def inisana kao odreeni deo srednje vrednosti horizontalne komponente svetlosti koju emituje
grupa od 45 sijalica sa ugljenim
vlaknom, koja se uva u Birou
za standarde.
Cgs system /cgs/
stari sistem mernih jedinica (santimetar, gram, sekunda) zamenjen 1. 1981. godine novim
SI sistemom (metar, kilogram,
sekunda, amper, kelvin, kandela,
mol), koji je prihvaen u elom
svetu.
Chickenwire"
videti pod optiki mozaik".
Chopper
elektromehaniki ili elektronski
ureaj koji izaziva periodino
prekidanje snopa infracrvene ili

Chopper

1128

vidljive svetlosti u cilju ostvarivanja impulsne karakteristike

snopa.
C.LE.
Internacionalna komisija za pitanja iz oblasti svetlosti i svetlometrije.
Cladding
u optici svetlovoda (fiber optika)
liveni zatitni sloj ili pokriva
vlakana svetlovoda, obino od
stakla nieg indeksa prelamanja
od provodnog jezgra svetlovoda.
Coherent radiation
svetlosni talasi zrane energije
koji su neprekidno u istoj fazi
zraenje jedne talasne duine,
tj. frekvencije.
Color temperature
ekvivalentna temperatura crnog
tela, izraena u K nekog crnog
tela ija je distribucija talasnih
duina (boja) najpriblinija distribuciji necrnog tela koje se
meri, te na taj nain definie
njegovu spektralnu gustinu energije.
Conduction band
delimino prazan energetski sloj
koji ima nosae elektronskih naboja (tehnika poluprovodnika).
Coulomb /C/
elektrini naboj koji predstavlja
zbir osnovnih elementarnih naboja elektrona ili protona iji
broj iznosi 6,25 x IO 18 , koji je
prisutan u nekom dielektriku ili
na povrini metala (statika). Kulon je jedinica naboja u SI sistemu.
Critical angle
upadni ugao svetlosnog zraka u
odnosu na normalu neke povrine pri kojem se svetlost reflektuje sa te povrine.
Cross talk
(1) meusobno meanje informacija iz dva susedna kanala koji
nose informacije;
(2) u fiber optici oznaava probijanje svetlosti iz jednog vlakna
svetlosti u drugi, to se moe
spreiti poveanjem debljine za-

Edge response
titnog sloja svakog pojedinanog
vlakna.

videti optika gustina"

Dark current
mirna struja" struja foto-detektora kada je on u potpunom mraku.
Decollimated light
difuzno rasejani svetlosni zraci
uzrokovani nesavrenostima na
optikim graninim povrinama
ili na optikoj reetki.
Depletion region
ispranjena oblast", u kojoj je
gustina nosaa elektrinih naboja
zanemarljiva u odnosu na koncentraciju neistoa (tehnika poluprovodnika).
Depth of focus
taka na nekoj povrini u kojoj
lik postaje izotren (jasan).
Detector quantum efficiency
odnos broja stvorenih nosaa naboja i broja apsorbovanih fotona
u fotodetektoru.
Dispersion
odnosi se na promenu indeksa
prelamanja datog materijala u
zavisnosti od talasne duine svetlosti rasejane svetlosti.
Duty cycle
u impulsnoj tehnici oznaava odnos irine impulsa i periode ponavljanja impulsa.
Duty factor
decimalni ekvivalent odnosa irine impulsa i periode izraunat
mnoenjem broja impulsa u sekundi irinom impulsa.
E

fotometrijska jedinica osvetljaja

u engleskom sistemu,
izraavana
u jedinicama (lm/ft2), koriena
u SAD pod nazivom stopa-svea" (foot-candle).
Edge response
mera razlaganja slike (rezolucija
slike) i karakteristike kontrarta
fiber optikog sistema.

Electroluminescence

1129

Electroluminescence
pretvaranje elektrine energije u
svetlost elektroluminiscencija.
Electron amplification
emisija sekundarnih elektrona
koji nastaju kada primarni elektroni pogaaju neku povrinu.
Electron-volt /eV/
(1) energija elementarne estice
koja nosi elementarni elektrini
naboj (e = 1,602 x IO" 1 9 C), a
koja je ubrzana elektrinom silom
pri prolazu kroz razliku potencijala od 1 volta;
(2) energija estice koja iznosi
1 eV = 1,602 x IO" 1 9 J
(Daula).
Emittance
(1) snaga koju zrai jedinica povrine;
(2) emisiona energija u radiometriji (W/m2) koju zrei jedinica povrine;
(3) emisioni fluks svetlosti u fotometriji (kn/m2) po jedinici
povrine; osvetljaj (bc).
Emitters
jedna od dve glavne grupe optoelektronskih uieaja, koja emituje generisanu zranu energiju
kada se ekscistira elektrinim
putem.
English system
engleski sistem mera (stopa,
finta, sekunda) koji se prvenstveno koristio do sada u SAD.
Erg /erg/
(1) stara jedinica u cgs sistemu
za merenje rada;
(2) stara jedinica u cgs sistemu
koja predstavlja rad sile od
1 dyn-a na putu od 1 cm duine, a koji je ekvivalentan
energiji od 6,25 x 10 10 eV; u SI
sistemu erg se ne koristi ve
J (Daul); 1 J = 10-' erg.
Extramural-absorption cladding
drugi sloj za pokrivanje spoljne
povrine vlakna svetlovoda, a
koji je izraen od neprovidnog
materijala, u snopu vlakana nekog
optikog sistema u cilju apsorpcije svetlosti koja pada pod veim
uglom od dozvoljenog.

Foot-Lambert

Faceplate
ulazna povrina svenja vlakana
fiber optikog sistema, zatopljenih meusobno, ija je povrina
vea od nekoliko kvadratnih centimetara i osa upravna na povrinu slike.
Fiber optics
grana nauke koja se bavi prenosom ili prostiranjem svetlosti
kroz svetlovode nainjene od
staklenih ili plastinih vlakana.
Flux
u optoelektronici fluks predstavlja broj fotona koji prolaze
kroz neku povrinu u jedinici
vremena. Izraava se jedinicama
lm (u oblasti fotometrije), ili u
W (u oblasti radiometrije merenje intenziteta zraenja).
Flux density /H/
fluks po jedinici povrine u
pravcu normale na povrinu, ili
broj fotona koji prolazi kroz jedinicu povrine u jedinici vremena.
Flux intensity
fluks po jedinici prostornog ugla.
F /number
(1) izraz koji karakterie mo
sakupljanja svetlosti od strane
nekog soiva;
(2) aproksimativna vrednost odnosa A/A, gde je A prenik
soiva, a A fokalna duina.
Foot-candle /ft-c/
jedinica gustine svetlosne snage
u oblfsti vidljive svetlosti, ili
osvetljaj neke povrine, preciznije csvetljaj povrine jedne
kvadratne stope na kojoj je homogeno rasporeen svetlosni
fluks u iznosu od 1 lm, tj. osvetljaj od 1 lm/ft2.
Foot-Lambert /ft-L/
(1) jedinica gustine svetlosne
snage u oblasti vidljive svetlosti,
zahvaene prostornim uglom;
(2) fotometrijska jedinica osvetljaja
(sjaja) koja iznosi 1 ft-L = 1 /n
cd/ft*

Frit

1130

Frit

fino samleveno staklo za cementiranje stakla na metal ili staklo.

Ft-c /ft-c/
vidi foot-candle.
Ft-L /ft-L/
vidi foot-Lambert.
GaAs, GaAsP, GaP
materijali koji se najee korifte kao emiteri svetlosti, galijum arsenid (GaAs), galijvm
arsenid fosfid (GaAsP), i galijum fosfid (GaP) za crvenu, utu
i zelenu boju, ali se i drugi materijali pripremaju u okviru tenje da se proiri broj raspoloivih boja i alternativa svetlosnih izvora u boji.

koliina izraene svetlosti, tj.

gustina fluksa izraene svetlosti
u W/m2 (radiometrija) ili W/cm2
u starom sistemu mera.
Hole-electron pair
individualna jedinica koja se
sastoji od nosaa naboja, i to
jednog pozitivnog (praznina) i
jednog negativnog (elektron).

Io
Ir

fotometrijska jedinica jaine svetlosnog izvora ili svetlosti izraena u (lm/sr), odnosno (cd).
videti axial intensity".

jaina svetlosti izraena u jedinicama W/sr (radiometrija).

Illuminance
videti luminous flux"
Illumination
(1) gustina svetlosnog fluksa na
nekoj povrini, odnosno osvetljaj
ili osvetljenost 2povrine u jedinicama (lm/m ) odnosno (lx)
ili (fot), kao i u starim siste-

Joule

mima (lm/cm2), odnosno lm/it2

u engleskom sistemu mera;
(2) Gsvetljenost jedinine povrine na jedininom odstojanju od
izvora jedininog intenziteta, izraena u jedinicama metar-svea" (mcd) ili (lx), kao i
stopa-svea" (lm/ft2).
Illumination sensitivity
odnos elektrine struje, proizvedene fotoefektom i ulazne svetlosne energije, merene na ulaznoj
povrini fotodetektora.
Image inverter
soivo, ogledalo, vlakno svetlovoda ili neki drugi ureaj za
okretanje ravni slike za unapred
odreeni ugao.
Imagescope flexible
ureaj sa svetio vodom od vlakana
(fiberoptika) za prenos slike, namenjen prenosu slika du savitljivih, promenliivih i drugih linija prenosa.
Incident
pad, udar o zemlju ili udar o
neki predmet.
Infrared radiation /r/
elektromagnetsko zraenje ija
je frekvercija ispod 4,28 x IO14
Hs, tj. talasna duina iznaa
7 x 10~7 m (7000 A), koja spada
u oblast ispod oblasti vidljive
svetlosti.
Irradiance
koliina izraene svetlosne energije koja pogaa neku povrinu,
izraena u (W/m2) ili (W/cm2)
koja se koristi u radiometriji kao
ekvivalent fotometrijskoj jedinici
osvetljaja (lm/m2).
Joule IJI
izvedena jedinica rada, energije
u SI sistemu koja 2ima
dimeraije
N m ili kg m /s 2 , naziva se
daul" ili dul", a u odnosu
na jedinice
starog sistema cgs"
unosi IO7 erg-a. 1 J/s je jedinica snage vat (W).

Lambert

1131

Luminous flux

Lumen /lm/
jedinica svetlosnog fluksa koji se
fotometrijska jedinica za mereprostire u jedininom prostornje osvetljaja (lx) u SI sisnom uglu, steradijanu (sr) od
2
temu, (lm/cm tj. Lambert) v
uniformnog takastog izvora svet2
starom cgs sistemu ili (lm/ft
losti, jaine 1 svece (kandele
stopa Lambert) u engleskom siscd).
temu mera.
Lumen per square foot /lm/ft2/
(1) jedinica osvetljaja u englesX talasna duina svetlosti.
kom sistemu (lm/ft2 = footLambert /L/
-candle);
(1) mera povrinskog sjaja ili
(2) stopa-Lambert.
osvetljaja koja je jednaka
Lumen per square cm /lm/cm2/
1/re x cd/cm2;
jedinica osvetljaja Lambert,
(2) jedinica osvetljaja savreno
koja je u cgs" sistemu ekvivadifuzne povrine u cgs" sislentna jedinici fot";
temu, koja zrai ili reflektuje
1 fot = IO" 4 lx.
svetlosni fluks od 1 lm/cm2.
Lumen per square meter /lm/m2/
Lambertian Source
jedinica u SI sistemu za merenje
Lambertov izvor, izvor iji je
osvetljaja povrine koja se naziva
fluks svetlosti proporcionalan
lux (lx), odnosno metar-svea.
kosinusu ugla u odnosu na nor- Lumen per steradian / I I /
malu i koji ima podjednaki sjaj
jedinica intenziteta svetlosnog
kada se posmatra iz bilo >og
izvora candela (cd).
pravca.
Luminance /BL > L/
LED
fotometrijska jedinica osvetljaja
skraenica od light emitting
definisana kao jaina svetlosti u
diode".
datom pravcu po jedinici projekLight
tovane povrine (radiometrijski
elektromagnetsko zraenje talasekvivalent ove jedinice je ranih duina koje ulaze u vidljivi
diance").
spektar zraenja.
Luminescence
Light conduit /guide/
svojstvo nekih materijala da emi savitljiv nekoherentni snop vlatuju svetlost (elektronsko zrakana za prenos svetlosti.
enje) kao odgovor na spolj mi
Light current
stimulaciju.
struja prouzrokovana u spoljnjem Luminous efficacy
kolu detektora koji je izloen
odnos svetlosnog fluksa i odgosvetlosti.
varajueg fluksa zraenja enerLight emitting diode
gije na odreenoj talasnoj duini
poluprovodnifka dioda sa takasizraena u jedinicama lm/W.
tim spojem, koja emituje svetlost, i
tj. elektronsko zraenje kao pos- Luminous efficiency
sposobnost svetlosnog izvora da
ledicu rekombinacije nosaa nastimulie oko.
boja, odnosno prolaza struje kroz
diodu u neprovodnom smeru. Luminous energy
energija u vidu vidljivog zraeSvetlosna dioda je mnogo pouznja.
danija i otpornija od sijalice sa
uarenim vlaknom, ili od neon- Luminous flux
ske lampice, a moe se koristiti
fluks svetlosnog zraenja u oblasti spektia vidljivog zraenja,
i u oblasti megaherca.
koji se izraava u jedinicama
Lm /lm/
lumen (lm).
lumen, jedinica svetlosnog fluksa.

Luminous flux density

1132

Luminous flux density

gustina ffcksa zraenja talasne
duine koja spada u opseg vidljive svetlosti, izraena jedinicama stopa-svea" ili lux (lx).
Jedan vat zrane snage je ekvivalentan 683 lumena (kn) na
talasnoj duini koja odgovara
najveoj osetljivosti oveijeg oka,
tj. 0,555 x 10~8m, odnosno
5,4 x IO 14 Hz (uto-zelena svetlost).
Luminous intensity
svetlosni fluks emitovan po jedinici prostornog ugla, odnosno
jaina svetlosti izraena jedinicama kandela (cd).
Lux /lx/
jedinica svetlosnog osvetljaja povrine koja zrai ili reflektuje
svetlost (ima dimenzije lm/m2
ili metar-svea" me).
M
Mks /mks/
metriki sistem mera (metar,
kilogram, sekunda) koji je posluio kao osnova internacionalnog SI sistema mera, koji je
iskljuivo u vanosti od 1. I.
1981. godine.
Mae West system
kruta komponenta fiber optike
ija je jedna sekcija duine sa
manjim prenikom, a koja deluje
kao efikasno sredstvo za smanjenje ulaznog ugaonog otvora sistema ili numerikog otvora.
Magnification
u optici, ako se odnosi na soivo,
predstavlja numeriki odnos dimenzija lika i predmeta (izvora
svetlosti).
Majority carriers
nosai naboja koji formiraju provodnu zonu u uslovima termike
ravnotee; kod poluprovodnika
n-tipa to su elektroni, a kod p-tipa praznine".
Meridional ray
zrak svetlosti koji prolazi kroz
osu svetlovoda (vlakna) usled

Nit

refleksije na unutranjoj povrini

oboda vlakna (za razliku od kosog reflektovanog zraka koji ne
prolazi kroz osu vlakna).
Meter
osnovna merna jedinica SI sistema 1 m = 100 cm = 39,37
ina (cola).
Meter candela /me/
videti pod ,,lux".
Micron (ji)
stara jedinica duine koja se
koristila za merenje talasne duine, a koja iznosi IO" 6 m. U
novom SI sistemu mora da se
pie kao ((im) tj. mikrometar.
Minority carriers
elektroni kod poluprovodnika p-tipa ili praznine" kod n-tipa.
ML /mL/
mili Lambert.
Mobility
brzina kretanja nosaa naboja po
jedinici primenjenog elektrinog
polja.
Modulation transfer function
/MTF/
matematiki izraz koji se odnosi
na mogunost nekog sistema da
prenese jedinine informacije (bitove) pri emu je veliina bita
izraena u broju linijskih parova
po milimetru.
Monochromatic (radiation)
svetlosno zraenje jedne boje,
tj. jedne talasne duine ili veoma
uskog pojasa talasnih duina.
Multifiber
koherentni snop zatopljenih pojedinanih vlakana koji mehaniki
deluje kao jedinstveno vlakno
svetlovoda.
N
Near infrared
svetlosno zraenje, nevidljivo za
ljudsko oko, koje je blisko crvenom kraju vidljivog spektra.
Nit /nit/
jedinica svetlosnog osvetljaja ili
sjaja koja se u SAD koristi
umesto jedinice (cd/m2).

Noise-equivalent

1133

Photo current fall time

Opto coupler
Noise-equivalent power /NEP/
svetlosna dioda koja emituje in (1) koliina svetlosti koja pada
fracrvenu svetlost ili vidljivu
na fotodiodu, a koja proizvodi
svetlost, koja je sa fotodetektosignal jednak nivou uma",
rom ugraena u zajedniko kukoga u svojoj unutranjosti geite u jednom komadu poznanerie fotodioda;
tom pod imenom; optiki pre(2) minimalni nivo signala koji
kida, fotonska sprega, optiki
se moe detektovati.
razdvaja, razdvaja sa optikom
Non-coherent radiation
spregom, opto-rele i si. Ov<.j
talasi zraenja koji nisu u fazi
sklop zamenjuje sprene transizmeu sebe u prostoru i/ili
formatore izmeu stepena pojavremenu.
avaa ili releje, kao i sklopove
Numerical aperture /N.A./
za spregu ili povratnu spregu u
izraz za mo obuhvatanja svetelektronskim kolima.
losnog fluksa, koji je matematiki
Optoelectronics
jednak sinusu polovine ugla ko tehnologija koja povezuje polunusnog ulaznog otvora. Nomiprovodnifku elektroniku i opnalna vrednost se izraunava iz
tiku.
izraza (N* N*) 1 /2, gde su
Na i N3 indeksi prelamanja materijala i obloge, respektivno.
Poto mo razlaganja ili stepen
radiometrijska jedinica zranog
prenosa mora znatno da opadne
fluksa svetlosti izraena u vakada se izraz pribliava nomitima.
nalnoj vrednosti, to je efektivni Packing fraction
numeriki otvor" uvekmanji od
deo povrine koju zauzima matenominalne vrednosti; eljeni rerijal jezgra provodnih svetlosnih
zultati uinka moraju biti brivlakana u optikom mozaiku.
ljivo specificirani da bi se odre- Peak spectral emission
dila vrednost efektivnog nu odnosi se na emisiju zraenja na
merikog otvora".
talasnoj duini pri kojoj izvor
zraenja ima maksimalnu izlaznu
O
snagu (jedinice u SI sistemu (xm
Opacity (l/t)
i u starom sistemu A ili |x).
(1) upadni fluks u odnosu na Phonon
preneti fluks zraenja izraen
iznos termalne energije koji moe
kao njihov odnos;
pomoi u opisu termalne vibra(2) reciprona vrednost faktora
cije kristalne reetke.
prenosa.
Phot /phot/
Optical density /D/
jedinica osvetljaja u starom ,,cgs"
logaritam odnosa koliine ulazne
sistemu mera koji iznosi 1
svetlosti i prenete svetlosti.
lm/cma.
Optical mosaic
Photo current fall time /it/
konstrukcija svetlovoda kod koje
vreme odgovora fotodetektora
su svetlovodna vlakna grupisana
na impulse svetlosti tj. vreme
i razuena tako da ine povrinu
potrebno da generisana fotokoja u optem sluaju ima neku
struja detektora spadne sa vredvrstu ili tip nesavrenosti" koja
nosti 90% na 10% posle presse odraava na granicama podtanka svetlosnog impulsa, u usgrupa, pri emu se ovi granini
lovima stabilnog napona napauslovi nazivaju (po engleskim
janja, otpora optereenja i amautorima) u originalu chicken
bijentne temperature.
wire".
72 Renik

Photo current rise time

1134

Photo current rise time /tr/

vreme odgovora fotodetektora na
impulse svetlosti, definisano kao
vreme potrebno da generisana
fotostruja detektora poraste sa
nivoa 10% na 90% maksimalne
vrednosti, kada se impulsno osvetljavanje vri impulsima konstantne amplitude, pri stabilnom
naponu napajanja, otporu optereenja i ambijentnoj temperaturi.
Photo current saturated fall tim?
tt /sat/
vreme odgovoia fotodetektora na
uklanjanje saturacione vrednosti
svetlosti definisano kao vreme
potrebno da generisana fotostruja detektora spadne sa vrednosti 90% na 10% po uklanjanju svetlosnog izvora, a u uslovima stabilnog napona napajanja,
otpora optereenja i ambijentne
temperature.
Photo current saturated rise time
tr /sat/
vreme odgovora fotodetektora na
osvetljavanje svetlosnim izvorom
koji ga dovodi u saturaciju definisano kao vreme potrebno da
generisana fotostruja detektora
poraste sa nivoa 10% na 90%
saturacione vrednosti u uslo\ima
stabilnog napona napajanja, otpora optereenja i ambijentne
temperature.
Photo detector
,
ureaj kao na-primer foto-dioda,
foto-tranzistor ili foto-Darlingtcn par, (redosled izabran prema
poveanoj osetljivosti i opadanju
brzine dejstva), koji moe da
osea svetlost (da detektuje pojavu svetlosti na svojoj povrini).
Photo emissive detector
ureaj sa elektronskom cevi ija
se anodna struja menja sa pramenom intenziteta svetlosti koja
pogaa njenu katodu.
Photoconductive device
elektronske komponente kod kojih se promena vrednosti njihove
elektrine provodnosti sa pro-

Radiant energy

Phototransistor
menom svetlosti koristi u optoelektronskim kolima kod kojih
je poeljno da se otpornost kola
linearno smanjuje sa porastom
intenziteta svetlosti.
Photoconductivity
elektrina provodnost elektrine
komponente prouzrokovana izlaganjem komponente svetlosnom
ili drugom zraenju.
Photo Darlington
tranzistorski par u Darlington
sprezi koji je osetljiv na svetlost.
Photo diode
poluprovodniki takasti dioini
spoj, koji se koristi sa inverznim
prednaponom na spoju, koji
elektrino polje poveava i na tsj
nain postaje strujni izvor kojim
upravlja svetlosno zraenje koje
pada na diodni spoj.
Photometric
fizioloki sistem koji se odno i
na merenja intenziteta svetlosti.
Photometric measurements
merenja osvetljaja povrine ili
sjaja svetlosnih izvora, kao i
vidljivosti svetlosnih zraenja.
Photon
najmanja jedinica zrane energije
koja se koristi u opisu svetlosnih
svojstava u vezi sa talasnom teorijom svetlosti.
Photon energy
energija fotona; Plankova konstanta pomnoena frekvencijom
svetlosti (E = h v).
Photon flux
(1) broj ulaznih fotona po sekundi;
(2) energija fotona pomnoena
fluksom daje zranu snagu u
vatima.
Photoswitch
poluprovodniki ureaj kojeg aktivira svetlost i radi kao prekida
velike brzine dejstva.
Phototransistor
(1) tranzistor koji postaje provodan kada svetlost pogaa spoj
baza-kolektor, koji je inverzno
polarisan, tako da se stvaraju
parovi elektrona i praznina koji

proizvode struju. Struja je proporcionalna intenzitetu zraenja,

a ima vrednost osnovne foto-struje pomnoene faktorom pojaanja tranzistora (beta), zbog
ega je fototranzistor mnogo
osetljiviji od jednostavnih fotodioda;
(2) sredina izmeu poznatih fovodetektora kao to su: spori foto-Darlingtonski par (visoke osetljivosti i pojaavanja) i brze
fotodiode (male osetljivosti).
Photovoltaic device
ureaj koji generie napon kada
apsoibuje svetlost.
Plank's Constant /h/
Plankova konstanta (h) prirodna konstanta, ija je vrednost
6,625 0,0002 x IO" 3 4 Js, koja
daje vezu izmeu energije kvanta
zraenja i frekvencije oscilatora
koji je emituje, a koja ima dimenzije energija puta vreme". T?
veza je data i>razom E = h ,
gde je E energija kvanta, a t
frekvencija zraenja.

Radiance /Br/
zraenje povrina izraeno kao
fluks zraenja (W)/povrina (m a )
x ugao (sr),
Radiometry
merenje intenziteta zrane energije.
Recombination
spajanje elektrona i praznine.
Refracted wave
produni nastavak upadnog talasa iza graninog sloja dveju
sredina sa razliitim indeksima
prelamanja, a pod uglom koji
zavisi od odnosa indeksa ptelamanja.
Refi action
pramen? pra\ca prostiranja svetlosnog zraka pri prelazu iz jednog medijuma u drugi.
Refractive index
odnos faznih brzina prostiranja
u slobodnom prostoru i rasnim
drugim medijima; indeks prelamanja svetlosti.
Relative spectral response
izlazni signal ureaja (odgovor)
Point source
u zavisnosti od talasne duine,
izvor zraenja ija je najvea dinormalizovan u odnosu na maksimert7ija manja od 1/10 dela rasmalnu moguu vrednost.
tojanja izvor-detektor, te se moe
smatrati takastim izvorom.
Resolving power
(1) sposobnost nekog optikog
Pps /pps/
sistema da razdvoji bliske detalje
impulsa po sekundi.
neke slike, izraena u parovima
optikih linija, mo razlaganja;
(2) maksimalni broj visokokonQuantum
trastnih kvadratia od crno-belih
m jmanja koliina energije;
linija koji se moe nabrojati sa
jedinica energije u kvantnoj fiizvesnou (subjektivno merezici (videti photon i phonon)
nje). Kod svih optikih mozaika,
osim kod onih sa dobrim omoQuantum efficiency
taima vlakana svetlovoda, mo
(1) kvantitativna ocena sposobrazlaganja opada sa pribliavanosti nekog ureaja da vri pretnjem ugla gledanja nominalno i
varanje energije jednog vida u
vrednosti numerikog otvora.
drugi;
(2) kod fotodetektora: odnos ge- Radiant emittance
gustina emitovanog fluksa sa
nerisanih nosaa struje i ulaznih
povrine svetlosnog izvora.
fotona;
(3) kod LED: odnos broja ge- Radiant energy
nerisanih fotona i struje kroz
^energija zraenja elektrona.
diodu.
72*

Radiant flux

1136

Radiant flux
vremenski iznos protoka zrane
energije izraen u- W/s.
Radiant flux density /irradiance/
zrana energija po jedinici povrine koju pogaa (W/m2).
Radiant intensity
energija (J) emitovana po jedinici prostornog ugla (sr), u jedinici vremena (s) u odreenom
pravcu, izraena kao (W/sr) u
ladiometrijskom sistemu, to odgovara (cd /sr) u fotometrijskom
sistemu (jaini svetlosti).
Radiation sensitivity
odnos struje generisane svetlou
i ulazne zrane energije merene
na povrini fotodetektora.
Radiometer
ureaj za merenje gustine zranog fluksa toroidnim uvijanjem
oveenog sistema sa krilcima ija
je jedna strana zacrnjena i na
koju pada zrana energija; bilo
koji drugi instrument kao na
primer bolometar i termospreg
iskorieni za ovu svrhu.
Raiometric
loji se odnosi na merenja zraenja i merenje fizikih svojstava
izvora zraenja.
Responsivity
(1) odnos struje detektora (A)
i ulazne zrane energije (W/ma);
(2) mera osetljivosti fotodetektora na svetlost; vezano za efikasnost.

Striae

stakla ili plastike, koje je izvueno obino zajedno sa oblogom

od materijala sa niim indeksom
prelamanja.
Skew ray
kosi zrak svetlosti, koji ne preseca osu vlakna (za razliku od
meridional ray").
Solid angle
trodimenzioni ugaoni prostor
koji se iri od vrha kupe ili piramide, pri emu je irenje mereno povrinom koju obuhvata
kupa na mestu preseka sa sferom
jedinine povrine, iji centar
predstavlja istovremeno i vrh
kupe; prostorni ugao.
Spectral
koji pripada, ili koji se odnosi,
ili je nainjen od spektra.
Spectral response
osetljivost u zavisnosti od talasne
duine ulazne energije (obino
normalizovana u odnosu na maksimalnu osetljivost i izraena u
obliku dijagrama).
Spectral sensitivity
odgovor nekog materijala na
razne frekvencije u spektru.
Spectrum
kontinualni niz sukcesivnih komponenti emitovanih talasa poredanih po redosledu, na primer
vidljivo zraenje, infracrven'. itd.
Standard luminosity curve
subjektivna mera koja prikazuje
odgovor oka na zraenje u zavisnosti od talasne duine.
Sensitivity
, Steradian /sr/ c
odnos izlaznog signala fotodetek prostorni ugao definisan povrtora i gustine ulaznog zraenja
inom loptine kalote, koja je
(ima isto znaenje kao responbrojno jednaka kvadratu polusivity").
prenika lopte; ela lopta ima
4 Tt steridijana.
Sensor
ureaj iz jedne od dveju glavnih Stilb
grupa optoelektronskih ureaja
jedinica sjaja svetlosnog izvora
koji predstavljaju fotosenzitivne
koja iznosi (Cd/cm2). Ova jekomponente kod kojih se elekdinica se u novom SI sistemu
trina svojstva menjaju pod dejne koristi.
stvom apsorbovane svetlosti.
Striae
Single fiber
prostorne varijacije indeksa prelamanja nehomogenog stakla.
vlakno od optikog materijala,

Transmission factor

Wavelenght

1137

Transmission factor
odnos prenetog fluksa i ulaznog fluksa (reciprono od opacity").
Transmitted wave
deo upadnog talasa koji naputa
medijum prenosa.
Trapping
zadravanje praznine" ili elektrona na neistoi ili na defektnom mestu.
Valence band
opseg popunjen energijom iz kojeg se elektroni istiskuju" u
opseg provodnosti.

W
a

W zraenje energije u W/m (radiometrija).

Watt/cm 2 (watt/cm2)
stara jedinica zraenja energije.
Watts/steradian
intenzitet svetlosti, jaina svetlosti u radiometriji (Ir).
Wavelenght
(1) horizontalno rastojanje izmeu dveju sukcesivnih identinih ta taka susednih talasa,
iste faze;
(2) rastojanje koje pree talas u
tol.u jednog cilla (periode).

* * * * * *

ZNAAJNUA IZDANJA RENIKA I ENCIKLOPEDIJA

Prirodne nauke
Bibliography of Interlingual Scientific
and Technical Dictionaries. 4th ed.
UNESCO, New York: International Documents Service, 1961.
Gaynor, Frank. Science Dictionary.
Paterson, N.J.: Littlefield, Adams,
1960.
Hechtlinger, A. Modern Science Dictionary. New York: The Bobbs-Merrill Co., 1959.
Howard, Arthur V. (ed.) Chamber's
Dictionary of Scientists. New York:
E.P. Dutton, 1951.
McGraw-Hill Encyclopedia of Science
and Technology, rev. ed. 15 vols.
New York: McGraw-Hill, 1965.
Newman, James R. (ed.) Harper
Encyclopedia of Science. 4 vols. New
York: Harper & Row, 1963.

Thomas, Robert C, and others (eds.)<

Acronyms and Initialisms Dictionary.
Detroit, Mich.: Gale Research,
1965.
Uvarov, E. B., and D. R. Chapman.
Dictionary of Science. 4th ed. Baltimore: Penguin, 1960.
Van Nostrand's Scientific Encyclopedia.
3rd ed. Princeton, N.J.: D. Van
Nostrand, 1958.
Matematika
Bendick, Jeanne, and M. Levin.
Mathematics Illustrated Dictionary.
New York: McGraw-Hill, 1965.
Kendal, M.G., and W.R. Buckland
(eds.). Dictionary of Statistical Terms
2nd ed. New York: Hafner, 1960.
Universal Encyclopedia of Mathematics.
New York: Simon & Schuster,
1964.