Ismail Kadare

Ismail Kadare sht nj nga shkrimtart m gjenial bashkkohor, disa her i nominuar pr
mimin "Nobel" n letrsi. Ai shquhet pr novela, romane, por ka botuar
edhe vllime me poezi dhe sprova. Nisi t shkruaj kur ishte ende i ri dhe
veprat e tij jan prkthyer n mbi tridhjet gjuh t bots. N vitin 1996
Kadare u b antar pr jet i Akademis s Shkencave Morale dhe
Politike n Franc. N vitin 1992 u vlersua me Prix Mondial Cino Del
Duca; n 2005 fitoi Man booker International Prize dhe n vitin 2009 mori
mimin Prince of Asturias pr Artet. Ai e ka ndar jetn e tij
mes Francs dhe Shqipris, dhe sht martuar me shkrimtaren e njohur
t skicave dhe tregimeve pr fmij, Helena Kadare. Nga viti 2015, me
plqimin e autorit, fondacioni Mapo filloi t ndaj mimin "Kadare" pr
letrsi.

Biografia
Ismail Kadare lindi m 28 janar 1936 n Gjirokastr, ku prfundoi edhe
arsimin e mesm n gjimnazin Asim Zeneli. Tregohet se n moshn 12
vjeare Kadareja sht arrestuar nga regjimi i sapo vendosur komunist
me akuzn falsifikues monedhash; akuz e pabaz q ngrihet nga 'lart'
pr t dmtuar gjeneralin Tahir Kadare, q ishte i martuar me nj grua hebreje, n mnyr q t'i
bhej qejfi Stalinit q kishte nisur fushata kundr hebrenjve.[1][2]
M 1958 mbaroi degn e Gjuhs e t Letrsis n Universitetin e Tirans. M pas studioi n Mosk,
pr dy vite, n Institutin e Letrsis Botrore "Maksim Gorki" nga viti 1958 n vitin 1960. Detyrohet t'i
braktis studimet pr shkak t ashprsimit t marrdhnieve mes Shqipris dhe BS [3]. Kthehet n
Shqipri dhe m pas punon ne gazetn Drita, e me pas drejton revistn Les letres albanaises.

Vepra
N shqip
Ismail Kadare sht nj nga shkrimtart m t mdhenjt t letrsis shqipe dhe gjithashtu nj nga
shkrimtart m t njohur t letrsis botrore bashkkohore. Me veprn e tij, q ka shnuar nj
numr rekord t prkthimeve (n mbi 45 gjuh t huaja), ai e ka br t njohur Shqiprin n bot,
me historin dhe kulturn e saj shekullore. Rrugn e krijimtaris letrare e nisi si poet q n vitet e
gjimnazit Frymzimet djaloshare, 1954, "ndrrimet", (1957), por u b i njohur sidomos me
vllimin Shekulli im (1961), q u pasua nga vllimet e tjera poetike, si: Prse mendohen kto male
(1964), Motive me diell (1968) dhe Koha (1976). Vepra e par e rndsishme e Ismail Kadares n
proz sht romani Qyteti pa reklama, q nuk u lejua t botohej i plot deri n vitin 2003. Prozn e
tij e karakterizojn prgjithsimet e gjra historiko-filozofike, subjekti i ngjeshur dhe mendimi i thell i
shprehur shpesh me an t parabols, mbi bazn e asociacionit apo t analogjive historike. Ideja e
romanit Gjenerali i ushtris s vdekur (1964) sht shpirti liridashs i popullit shqiptar. Temn e
shpirtit t pamposhtur t shqiptarve npr shekuj autori e trajtoi edhe n romanin Kshtjella (1975).
N romanin Kronik n gur (1970) Kadare kritikoi psikologjin provinciale dhe traditat prapanike.
Probleme t rndsishme t historis jan trajtuar edhe n prmbledhjet me tregime e
novela Emblema e dikurshme (1977), Ura me tri harqe (1978) dhe Gjakftohtsia (1980). E veanta e
talentit t Ismail Kadares shfaqet sidomos n trajtimin, nga nj kndvshtrim i ri, i tems historike
dhe n tingllimin e mpreht aktual q sht i aft t'i jap asaj. Nj nga krijimet m t shquara t
Ismail Kadares dhe t t gjith letrsis s re shqiptare sht romani Pallati i ndrrave (1981).

N gjuh t huaj

Shumica e veprave t Ismail Kadares jan prkthyer e botuar n mbi 45

gjuh t bots dhe jan pritur shum mir nga publiku lexues. Ai sht shkrimtari shqiptar m i
njohur n bot.

Njohja dhe vlersimi ndrkombtar

Ismail Kadare sht laureat i shum mimeve letrare kombtare dhe ndrkombtare.
N vitin 1996 Kadare u b antar pr jet i Akademis s Shkencave Morale dhe Politike n Franc.
N vitin 1992 u vlersua me Prix Mondial Cino Del Duca; n 2005 fitoi "Man Booker International
Prize" dhe n vitin 2009 u nderua me mimin spanjoll Prince of Asturias, pr Artet - q sht nj nga
mimet letrare m prestigoze n bot.
N vitin 2010 Ismail Kadare nderohet n Itali me cmimin Lerici Pea [4]. Dhnia e cmimit Lerici Pea
2010 autorit Kadare - shkruhet n motivimin e cmimit - nnkupton rolin e poezis dhe letrsis si
instrument lirie, duke u br mbshtetje pr t gjith njerzit e bots, t cilve iu mohoen lirit
themelore. Qllimi i cmimit sht promovimi i poezis, n vecanti i poetve t rinj, eksperimentimi i
gjuhve t reja poetike dhe njohja e poetve t mdhenj.
Ismail Kadare sht dekoruar nga institucioni i Presidentit t Republiks s Shqipris me Urdhrin
Nderi i Kombit dhe nga shteti francez me urdhrat Kryqi i Legjionit t Nderit e Oficer i Legjionit t
Nderit.

PUNOI: AUREL RUSI

LENDA :TIK