MUC LUC CHUONG 1: LY LUAN CHUNG... 1.1 San xuat ty cdp ty tue: 1.2 San xuat hang hoa: 1 1.3 Uu thé san xudt hang h6a so véi san xuat ty cdp, tw tue: CHUONG 2: THUC TIEN VA UU THE SXHH O NUOC TA... 21 2.1.1 Tinh hin nuéc ta tit sau gidi phéng dén ném 2000: ... inh hinh nuée ta tir sau gidi phong toi nay: 2.1.2 Tinh hinh nuéc ta nhiing nam gan day: 2.2 Uu thé ela SXHH 6 nude ta: CHUONG 3: NHUNG GIAI PHAP PHAT TRIEN SXHH 0 NUGC TA TRONG GIAI DOAN HIEN NAY 19 3.1 Phat trién nén kinh té nhiéu thanh phan, nhiéu hinh thire so hiru: 3.2 Day manh phan cong lao dong xa hgi 3.3 Day manh hdi nh4p kinh té khu vue va thé gidi: 3.4 Dy manh CNH, HDH, nang cao ning suat lao dng, phit trién lye lugng san xudt song song phat trién ce nganh cong nghigp, dich vu: 3.5 Phat trién kinh té nganh, ving:CHUO! : LY LUAN CHUNG 1.1 San xudt ty c4p tu tie: San xudt ty cap, tu tac 1a kiéu t6 chtre kinh té trong d6 nhimg ngudi sin xuat ra san pham, chi yéu dé tiéu dig cho ban than va gia dinh.Xuat hién tir rat sém, nén san xuat ty cp, ty tac khong tranh khoi su thiéu sot va yéu diém: - La nén san xuat khép kin, huéng vao thoa man nhu cau chat hep cia ban than nguéi san xuat. - San xuat véi qui m6 nho, nhu cau thap va chi yéu dya vao nguén lye ty nhién, - Khéng c6 méi truéng canh tranh nén khéng 6 dong Ive manh cho viée ddi mdi, cai tién ky thuat dé phat trién san xuat, - Trong nén san xuat ty cp ty tie do san xuat khép kinh, biét lap nén vat chat, tinh than, van héa cla méi ngudi, x4 hdi con thap. - Phan céng lao déng kém phat trién. 1.2 San xuat hang héa: SXHH [a kiéu té chit kinh té, trong dé, nhiing ngwdi sin xuat ra sin phim khén phai chi yéu dé tigu ding cho minh ma dé trao déi, mua ban trén thi trung. SXHH ra doi, tén tai dua trén hai kién: - Thi nbat la phai c6 sy phan céng lao dong xa hdi, tite 14 c6 sy chuyén mén hod san xudt, phan chia lao d6ng x4 héi vio cdc nginh, cdc linh vue san xuat khac. Sy phan chia lao d6ng x4 h6i sé lam cho vigc trao déi san pham tré nén tat yéu vi khi d6 méi ngudi chi san xudt ra mOt hay mét vai san phim trong khi d6 ho cé nhu cau sir dung nhiéu loai sin pham khac nhau. Dé thoa man nhu cau hang ngay ho phai trao déi san pham do minh lam ra dé léy san phimKhac. Mit khdc, sw phan cng lao d6ng da lim cho nang suat lao déng ting lén, san pham thang du ngay cang nhiéu va trao déi san pham ngay cang phd bién, Cac loai phan céng lao d6ng xa hdi gém: phan céng lao dong chung 1a phan chia nén kinh té thanh céc nganh san xudt khéc nhau nhu céng nghiép, néng nghiép, giao théng vin tai, dich vy... Phin céng lao dng riéng (phan céng lao dng dic thi) la phan chia nganh san xuat thanh nhing phan nganh nhu nganh céng nghigp phan chia thinh céng nghigp nang va céng nghigp nhg. Trong céng nghigp nang gém: céng nghigp khai thac, céng nghigp tao may,...Céng nghiép nhe: ché bién,... Trong nganh néng nghiép gom: nganh tréng trot, nginh chan nuéi.... Phin céng lao déng cd biét 1a phan cong trong ngi b6 xi nghiép nhu trong mét xi nghiép may phan theo day chuyén cat, day chuyén rap, day chuyén ui,... Didu kign cia sw phan céng lao déng xa hgi la sy phat trién cia Iyc lugng san xuat x4 hdi. Dén luot nd, phan céng lao dong x4 hdi lai 1a nhan 16 phat trién cua Ive lugng san xuat. Day la tién dé, co sé cho san xuat hang hod. (http://www. bachkhoatoanthu.org.vn) \r hai: phai c6 sy tach biét tuong d6i gitta nhimg ngudi san xuat ve mat kinh t8, tire 1a nhimg nguéi san xuat tro thanh nhimg chu thé san xuat, d6c lap nhat dinh. Do 46, sin pham lam ra thudc quyén so hitu hoac do ho chi phi. Trong lich sit, sy tach biét nay 1a do ché 46 tw hitu vé tu ligu sin xuat quy dinh con trong nén san xuat hién dai, sw tach biét nay con do cc hinh thire so hitw khac nhau vé tu ligu san xuat va sy tach réi gitta quyén sé hiru va quyén str dung d6i voi tu ligu san xuat quy dinh. Day 1a hai diéu kign can va du cia SXHH. Thiéu m6t trong hai diéu kién trén sé khéng cé SXHH. 1.3 Uu thé san xudt hang héa so véi san xuat tu c4p, tu tie:So véi san xuat ty cung ty cp thi san xudt hang hod cé nhimg uu thé hon han, Do san xuat hing hod dya trén sy phan céng lao dng x h6i, chuyén mon hod san xudt nén n6 khai thac duge nhimg Igi thé ty nhién, x4 hdi, ky thuat cua timg ngudi, timg co sé cing nhy timg ving, timg dja phuong. Dong thdi, sin xudt hang hod cing tac dng tré Iai am cho phan céng lao d6ng xa hi, chuyén mén hod san xuat ngay cang ting, méi quan hé gitta cdc nginh, cdc ving ngay cdng tro nén mé ic. Tir d6, lim cho nang sudt lao déng ting lén nhanh chéng, nhu cau cia xa hdi duge dap tmg day du hon. Trong nén san xuat hang hod, quy mé san xuat khéng con bj giéi han béi nguén Ive va nhu cu cia méi ca nhan, gia dinh, méi co sé, méi ving ma nd duge mo réng, dya trén co sé nhu cau va nguén luc xa hdi. Tir dé, tao diéu kign cho vige img dyng nhimg thanh tyu khoa hoc ky thuat vao san xuat, thie day san xuat phat trién, chuyén tir san xuat nho sang san xuat én, Trong nén SXHH, dé tén tai va san xudt c6 lai, ngudi sin xuat phai lun ludn ning dong, cai tién ky thudt, hop ly hod san xudt, nang cao nang suat lao d6ng, giam chi phi san xudt, dap img nhu cau va thj hiéu cia ngwdi tiéu ding. Nhé do, lye lugng san xuat ngay cang phat trién, nang suat lao dong tang, higu qui kinh t8 ngay cang cao. Sy phat trién sin xudt, mo rong va giao luu kinh té gitra cdc cd nhan, cic vung, cdc nude... khéng chi lam cho ddi séng vat chat ma ca doi séng van hod, tinh than cing duge nang cao hon, phong phii va da dang hon. Dé 1a tinh chat “m6” - la dic trumg cua SXHH. Tom lai, trong khi san xuat ty cung ty cap bj gidi han boi nhu cau va nguon Iye c4 nhan, gia dinh; quy mé san xuat nhé, khéng tao duge dong lye thic day san xudt phat trién thi SXHH li tao duge d6ng Iye san xuat phat trién, 1amcho san xuat dap img nhu cau ngay cang cao ciia con ngudi, gép phan nang cao doi séng vat chit, tinh than ca méi cd nhdn va toan xa hdi CHUONG 2: THUC TIEN VA U'U THE SXHH O NUOC TA 21 inh hinh nuée ta tir sau gidi phéng téi nay: 2.1.1 Tinh hinh nud ta tie sau gidi phong dén nam 2000: Sau dai thing mia xudn nim 1975, Viét Nam ta bat tay vao cong cudc khéi phue va xay dung dat nudéc. Tinh hinh thé gidi vin khong én dinh, thém vao d6 1a m6t s6 chinh sach kinh té khéng hyp ly cia nha nuée da din dén nén kinh té kém phat trién. Thoi ky bao cap duge vi nhu “mt ang may den” bao trim ca dat nude, ché phan phdi theo tem phiéu, ngin song cam chg lam cho cugc song cUa nhan din gap rat nhiéu kho khan, thiéu thén. Trude tinh hinh d6, Dang va nha nude da cé nhimg chinh sch hgp ly nhim 6n dinh va phat trién nén kinh té, Bén canh d6, tinh hinh thé gidi én dinh hon, kha nang duy tri héa binh lau dai cho phép ching ta tp trung vio nhigm vy phat trién kinh té. Giai phdp duge dua ta la x6a b6 ché 46 quan ligu bao cap chuyén sang nén SXHH kinh té thi truéng theo dinh huéng XHCN. Chién luge 10 nam 1991 - 2000 duge thye hign khi nén kinh té nuée ta dang co mét sé chuyén bién tich cy, nhung dat nuée vin chua ra khoi khing hoang kinh té - xa hi; ché dd XHCN 6 Lién X6 va Dong Au tan vo; M¥ tiép tue bao vay, cm van nude ta; cdc thé lye tha dich tim cach chéng pha ta vé nhiéu mat; nhimg nim cuéi thap ky 90, nudc ta lai chiu tac dong bat Igi cla cude khtng hoang tai chinh - kinh té khu vue va bj thiét hai In do thién tai lién tiép xay ra trén nhiéu ving. Mac di cé nhiéu kho khan, thach thire gay git, nhin chung vige thyc hién Chién luge 1991 - 2000 da dat duge nhimg thinh tyu to Ién va rat quan trongSau may nam dau thyc hign Chién luge, dat nude da ra khéi khung hong kinh té = x hi - Téng sin pham trong nude (GDP) sau 10 nim tang hon gap d6i (2,07 lan). Tich lay ni b6 cia nén kinh té tir mite khong dang ké, dén nim 2000 da dat 27% GDP. Tit tinh trang hang héa khan hiém nghiém trong, nay san xuat da dap img duge cdc nhu cau thiét yéu ctia nhan dan va nén kinh té, ting xuat khau va c6 dy tri, Két cdu ha tang kinh té, x hi phat trién nhanh, Co cdu kinh 18 c6 buée chuyén dich tich cyc. Trong GDP, ty trong néng nghiép tir 38,7% giam xudng 24,3%, cong nghiép tir 22,7% ting lén 36,6%, dich vy tir 38,6% tang len 39,1%. (http:/www.cpv.org.vn) - Quan hé san xuat da c6 buée déi mai phi hgp hon vi trinh d6 phat trién cia lye lung sin xudt va thie day sw hinh thanh nn kinh té thj trudng dinh huéng XHCN. Kinh té nha nude git vai tro chi dao trong nén kinh té; doanh nghiép nha nude duge sap xép lai m6t bude, thich nghi dan véi co ché mdi, hinh thanh nhimg tong céng ty Idn trén nhiéu linh vuc then chét. Kinh té tap thé co buéc chuyén déi va phat trién da dang theo phuong thie méi. Kinh té hd phat huy tac dyng rat quan trong trong néng nghigp; kinh té ca thé, tu nhan, kinh t8 c6 von dau tu nuée ngoai phat trién nhanh, Co ché quan ly va phan phdi c6 nhieu 46i méi, d4p img yéu cau phat trién kinh té - xa. hdi. - Tir ché bi bao vay, cdm van, nude ta da phat trién quan hé kinh té voi hau khip cae niaée, gia nhgp vi 06 vai trd ngdy eng tich eye trong nhigu t6 chite kin 18 quéc 18 va khu vye, chi déng timg bude hoi nh§p c6 higu qua voi kinh t& thé gigi. Nhip di hiit duge mot khéi lugng kha 1én vén tir bén ngoai cing nhiéu cng nghé va kinh ing kim ngach xuat khau gan gap ba nhip d6 tang GDP. Thu nghiém quan ly tién tién.- Dai séng vat chat, tinh thin cia nhan dan duge cai thién r6 rét. Trinh dO dan tri, chat lugng ngudn nhan lye va tinh nang dng trong x hoi duge nang Ién dang ké. Da hoan thanh myc tiéu x6a mu chit va pho cp gido duc tiu hoc trong ca nude; bat dau phd cap trung hoc co sé & mét sé thinh phé, tinh déng bang. $6 ng lye nghién citu khoa hoc duge ting cuéng, img dung nhiéu cong nghé tién tién. sinh vién dai hoc, cao ding ting gap 6 lin. Dao tao nghé duge mé rong. » Céc hoat dong van hoa, théng tin phat trién rong rai va nang cao chat lugng - Méi nam tao thém 1,2 - 1,3 trigu viée lam moi. Ty 18 h6 nghéo (theo tigu chuan ctia nude ta) tir trén 30% giam xudng 11%. Ngudi cé cong voi nuse duge quan tam chim séc. Ty 1é ting dan sé ty nhién hang nam tir 2,3% giam xudng 1,4%. Tudi tho binh quan tir 65 tudi tang lén 68 tudi. Viée bao vé, chim séc tré em, chim lo site khée céng déng, phong, chéng dich bénh 6 nhiéu tién bd Phong trao thé duc rén luyén sic khoe phat trién; thanh tich thi dau thé thao trong nude va quéc té duge nang Ién. - Cing véi nhig né Iyc to lén cita Ive hrgng vii trang nhan dan trong xay dyng va bao vé Té quéc, nhimg thanh tuu phat trién kinh té - x4 hdi da tao didu kién ting cudng tiém Ive, cing cé thé tran quéc phong toan dan va an ninh nhan dan, git vimg dc lap, chi quyén, théng nhat, toan ven linh thd, bao dam én dinh chinh trj va trat ty an toin x3 hdi. - Phin lon cde muye tigu chi yéu dé ra trong Chién luge kinh 18 - x4 hi 1991 - 2000 da duge thyc hién. Nén kinh té c6 bude phat trién moi vé lye luong san xuat, quan hé san xuat va hoi nhap kinh té que té; doi song vat chat, tinh thé than ctia nhan dan duge cai thién ro rét, vin héa x4 hOi khong ngimg tién va lye cia dat nude hon han 10 nim truée, kha nang p ty chil duge nang Ién, tao thém diéu kién day manh céng nghiép héa, hign dai héa (CNH, HDH).Tuy nhién, nhimg thanh tyu va tién b6 da dat duge chua di dé vugt qua tinh trang nude nghéo va kém phat trién, chua tuong ximg véi tiém ning cua dat nuséc, Trinh 49 phat trién kinh té cia nude ta cén thap xa so véi mite trung binh cua thé gidi va kém nhiéu nude xung quanh. Thye trang kinh té - xa hoi van con nhing mat yéu kém, bat cap, cha yéu 1a - Nén kinh té kém higu qua va site canh tranh con yéu. Tich ly ndi bé va sire mua trong nuée cén thap, Co céu kinh té chuyén dich chim theo huéng CNH, HDH, gin san xudt v6i thj trudng; co cau dau tu con nhiéu bat hop ly. Tinh trang bao cp va bao hé con nang. Dau tu cia Nha nude con that thodt va ling phi. Dau tu tryc tiép cua nude ngoai giam manh. Nhip d6 ting truéng kinh té nhimg nim gan day gidm sut, nim 2000 tuy da tang Ién nhung cén thap hon mite ciia nhiing nim giita thip ky 90 ~ Quan hé san xudt c6 chua phi hgp, han ché vige gidi phong va phat trién lye Iugng san xudt. Chua co chuyén bién dang ké trong viée déi méi va phat trién doanh nghiép nha nuéc. Kinh té tap thé phat trién cham, viée chuyén déi cac hgp tac x4 theo Luat ¢ nhiéu noi con mang tinh hinh thie, higu qua thap. Cac thanh phan kinh t8 khée chua phat huy hét nang lye, chua thye sy duge binh tu kinh doanh, Co ché quan ly, chinh sach phan phdi co mat chua hgp ly, chua thac day tiét kigm, ting ning suat, kich thich dau tu phat trién; dang va yén tam chénh Igch gidu nghéo ting nhanh. - Kinh té vi m6 con nhimg yéu té thiéu vig chic. Hé théng tai chinh, ngan hang, ké hoach déi méi cham, chat lung hoat dng han cl ; moi trong dau tu, kinh doanh con nhiéu vuéng mic, chua tao diéu kign va hé trg tt cho cde thanh phan kinh té phat trién san xudt, kinh doanh. - Gido dye, dao tao cén yéu vé chat lugng, co cau dao tao chua phi hgp, cé nhiéu tiéu yc trong day, hoe, va thi ett... Khoa hoe va cOng nghé chwa that swttré thanh d6ng lye phat trién kinh té - x4 h6i. Co sé vat chat ctia cdc nganh y té, gido duc, khoa hoc, vin héa, théng tin, thé thao cdn nhiéu thiéu thén, Vige di Khai moi co ché quan ly va thyc hign xa hdi héa trong cdc linh vue nay t cham. - Déi séng cia mét b6 phan nhan dan cn nhiéu khé khin, nhat 1a 6 ving nai, ving sau, ving thuéng bi thién tai. S6 lao dng chua cé viée lam va thiéu vige lam con Ién. Nhiéu t§ nan xa hdi chua duge day Ii, nan ma tiy, mai dam, lay nhiém HIV-AIDS cé chiéu huéng lan rong. Tai nan giao thong ngay cang tang. Méi trudng séng bj 6 nhiém ngay cang nhiéu. 2.1.2 Tinh hinh nude ta nhitng nam gan day: Ké hoach phat trién kinh té - x4 hOi 5 nam 2001 - 2005 duge trién khai thyc hign trong tinh hinh chinh tri, x4 hdi nude ta co ban én dinh, sire manh dai doan két toan dan tc va thye Iye nén kinh té tiép tuc duge ting cudng, quan hé quéc t& khéng ngimg mé rong, nhiing téc dong tiéu eye cua khing hodng kinh té - tai chinh khu vye nam 1997 da duge khac phyc Tuy nhién, nhimg dién bién phitc tap cua tinh hinh chinh tri va an ninh quéc +8, su phuc héi chim cia nén kinh té thé gidi va nhimg d6ng gid ca trén thi trudng quéc té, nan dich bénh mdi xuat hién, nhimg dién bién phite tap vé thoi tiét va khi hau, su chéng pha ctia cdc thé Iye tha ahdi. ich da gay nhiéu kho khin cho vige thye hign nhiém vy phat trién kinh té - Trong béi canh dé, toan Dang, toan dan, toan quan ta da né Ive phan dau thyc hign cdc nhiém vu do Dai hi IX dé ra. Céng cude phat trién kinh té - x héi da dat duge nhimg thanh tyu rat quan trong nhung van con duéi mite kha nang phat trién cua dat nuée; hoat dong kinh té, xa hi con nhiéu yéu kém, bat cp. Nén kinh té dat téc d6 tang truong khé cao, nim sau cao hon nam truée:- Téng san phim trong nuéc (GDP) 5 nam (2001 - 2005) tang binh quan 7,5%/nam (dat ké hoach dé ra). Nam 2005, GDP theo gid hién hanh uéc dat 838 nghin ti ddng, binh quan dau ngudi trén 10,0 trigu ding (tuong duong khoang 640 USD). - Nong nghiép tiép tuc phat trién kh4; gid tri san xudt ndng, lam nghiép va thiy san ting 5,4%/nam (ké hogch 4,8%), gid tri ting thém ting khodng 3,8%Jndim, Nang suat, sin lugng va ham lugng céng nghé trong san phim néng nghiép va nudi trong thuy san tang dang ke; an ninh luong thyc quéc gia duge bao dam; mét sé san phim xuat khdu chiém duge vj tri cao trén thi trudng thé gidi[3]. Trong rimg, chim séc va bao vé rimg da cé bude tién; 46 che phu rimg tir 33,7% nam 2000 tang lén 37,4% nam 2005. - Céng nghiép va xay dymg lién tuc tang truong cao, gi { tang thém tang at lugng san pham va site canh tranh. Gia tri sin xuat cong nghiép ting 16%/nam (ké 10,2%/nim, Céng nghiép 6 bude chuyén bién tich cue vé co cau san xuat, cl hoach 13,1%), cao hon 1,9%/nam so véi 5 nam truée. Ca nuée da 6 trén 100 khu céng nghiép, khu ché xuat, nhiéu khu hoat dng co higu qua; ti 1¢ céng nghiép ché tac, co khi ché tao va ndi dia hod san phim ting. Cong nghiép 6 néng thn va mien nai ting truong cao hon téc d6 trung binh ctia ca nude. M6t sé sin phim céng nghigp 44 canh tranh duge trén thj trudng trong va ngoai nuéc. Nginh xay dymg ting traéng 10,7%/nm, nang lye xay dung ting kha nhanh va 6 buée tién dang ké theo huéng dai; vige xay dung dé thi, xay dymg nha 6 dat nhidu két qua, hang nam dua thém vao sir dung khoang 20 trigu m’. - Dich vu cé buée phat trién cd vé quy mé, nginh nghé, thi trudng va cé tién b6 vé higu qua voi sy tham gia ctia nhiéu thanh phan kinh té. Gia tri san xuat cia cae nganh dich vu ting 7,6%/ndm (ké hoach 7,5%); gid tri ting thém ting gan7%indm (ké hoach 6,8%). Riéng nim 2005, gid tri ting thém tang 8,5%, cao hon mite tang GDP. Tong mie Iuu chuyén hang hod ban lé ting khoang 15%/nam (ké hoach 11 - 12%). Nganh du lich phat trién kha, ca vé lugng khach, loai hinh va san pham du lich. Dich vu van tai tang nhanh, dap img ngay cang tdt hon nhu cau. Buu chinh - vién théng phat trién nhanh theo huéng hién dai, dén cudi nim 2005 dat 19 may dign thogi va 3,2 thué bao Internet trén 100 dan; 100% xa cé dign thoai, hau hét cde x c6 diém buu dign - van hod hoje diém buu dign. Cac dich vu tai chinh, ngan hang, bao hiém, kiém toan, tu van, tin hoc, ky thuat, y td, gido duc, dao tao, van hod... déu cé bude phat trién. Co cau kinh té tiép tue chuyén dich theo hung CNH — HDH. - Vé co cau nganh, ti trong cong nghigp va x4y dung trong GDP tang ti. 36,7% nim 2000 lén 41% nim 2005 (ké hoach 38 - 39%); ti trong néng, lam nghiép va thiy san da gidm tir 24,5% xuéng con 20,9% (ké hoach 20 - 21%); ti trong dich vu 6 mire 38,1% (ké hoach 41 - 42%). - Co cdu kinh té ving da cé bude diéu chinh theo huéng phat huy Igi thé so sdnh cia tig ving; cdc ving kinh té trong diém, khu céng nghiép, khu kinh té va vung san xuat chuyén mén hod cay tréng, vat nudi dang phat trién kha nhanh, déng gop quan trong vao sy tng truéng cia nén kinh té. - Co cau lao déng da cé sy chuyén di tich cye gin lién voi qué trinh chuyén dich co c4u kinh té. Ti trong lao dng ctia nginh céng nghiép va x4y dung ng tir 12,1% nm 2000 én 17,9% nim 2005; lao d6ng trong cdc nganh dich vu ting tir 19,7% lén 25,3%; lao dOng trong cac nganh trong téng sé lao dong xa hi nong, lim nghigp va thy sin gidm tir 68,2% xuéng cdn 56,8%. Ti trong lao dong da qua dao tgo tang tir 20% nim 2000 én 25% nam 2005.- Co cdu thanh phan kinh té tiép tuc chuyén dich theo huéng phat huy tiém ning cia cac thinh phin kinh té va dan xen nhiéu hinh thite sé hitu. Khu vue kinh 38,4% GDP, chi phéi nhiéu nganh kinh té then chét va tap trung hon vao nhimg linh vye cht yéu cia nén kinh té. Kinh té dan doanh phat trién kha nhanh, hoat d6ng c6 higu qua trén nhiéu linh vue, chiém 45,7% GDP, déng gép quan trong cho phat trién kinh té - x hdi, nhat té nha nude dang duge 16 chite lai, ddi mai va chié 1a gidi quyét viéc lam va cai thign doi sng nhan dan; trong 46, kinh té hop tac va hgp tac xa phat trién kha da dang (dong gép khoang 6,8% GDP). Kinh té c6 vén dau tu nude ngoai c6 téc d6 tang trudng tuong déi cao, chiém 15,9% GDP, la cau ‘ndi quan trong vi thé gidi vé chuyén giao cong nghé, giao thuong quéc té. Di kém v6i sy phat trién vé kinh té a su thay di, phat trién trong van héa, gido dyc, giao luru quéc té, khoa hoc cong nghé va sur én dinh vé chinh tr H6i nhap kinh té quéc té va kinh té déi ngoai co bude tién méi rat quan trong: - Quan hé kinh té gitta nude ta voi cdc nude va cac t6 chite quéc té duge mo 4c cam két vé Khu vye mau dich ty do ASEAN (AFTA), Higp dinh thuong mai Viét Nam - Hoa Ky, tiéu biéu nhit 1a sy kign Vigt Nam rong; viée thye hién chinh thite 1a thanh vién cia gia T6 chtte thuong mai thé giéi (WTO) da gép phan tao ra mOt buée phat trién méi rat quan trong vé kinh té d6i ngoai, nhat 1A xudt khau. - Xuat khau, nhap khau ting nhanh. Téng kim ngach xuat khau hang hod 5 nam dat trén 110,6 ti USD, ting 17,5%/nim, vugt muc tigu dé ra (ké hoach 16%/nam); ndm 2005, xuat khau binh quan dau ngudi dat 390 USD, gdp déi nam 2000. Xuat khau dich vy 5 nam dat trén 21 ti USD, tang 15,7%/nam, bang 19% tong kim ngach xuat khau. Thj truong xuat khau duge mo rong sang mot s6 nude va khu vue, nhat li Hoa Ky.- Téng kim ngach nhap khdu hang hod 5 nim khoang 130 ti USD, tang khoang 19%/ndm. Téng kim ngach nh§p khdu dich vy $ nim uée trén 21 ti USD, tang 10,3%/nam. Nhap siéu hang hoa 5 nam 1a 19,4 ti USD, bing 17,4% tong kim ngach xudt khdu hang hod, tuy 6 mtre cao nhung van trong tam kiém soat va cé xu hung giam dan trong 3 nam cudi cia ké hoach 5 nam, riéng nim 2005 la 14%. - Co cdu hing xudt khdu, nhap khau chuyén bién theo huéng tich cue. Trong téng kim ngach xudt kha gidm tir 37,2% nim 2000 xuéng cdn 35,8% nam 2005; gidm tir 29% xudng 24,5%; hing cong nghiép nhe va tiéu thi ti trong hing céng nghigp nang va khodng sin ing ndng, lm, thuy san mg nghiép tang tir 33,9% lén 39,8%. Trong co cu hang nhp khau, nim 2005, nhém may méc, thiét bi va phu ting chiém 32,5%; nhém nguyén, nhién, vat ligu chiém 61,3%; nhom hang tiéu ding chiém 6,2%. Gio due va dao tgo c6 bude phat trign kha: - Cling véi cing cd két qua x6a mi chit va phé cap gido duc tiéu hoc, viée ich eye, dén hét nim 2005 6 phé cap gido duc trung hoc co sé da duge trién khai 31 tinh dat tiéu chuan phé cép trung hoc co sé. Ti lé hoc sinh trong a6 tudi di hoc 6 bic tiéu hoc dat 97,5%. Quy m6 gido due tiép tue duge mo rdng va trinh 46 dan tri 4a duge nang lén 16 rét. - Sé hoe sinh trung hoc chuyén nghigp ting 12,9%/nam va day nghe dai han tang 12%/nim, sinh vién dai hoc va cao ding tang 8,4%/nam, Céc trudng su pham. tir trung uong dén dia phuong tiép tue duge cing cé va phat trién. Chat lugong day nghé cé chuyén bién tich cue. Bude dau da hinh thanh mang ludi day nghé cho lao dOng néng thén, thanh nién dan téc thiéu sé, ngudi tin tat, g’in day nghé véi tao vige lam, xod 46i, gim nghéo. - Déi méi gido dye dang duge trién khai tir giéo due mam non, phé théng, day nghé dén cao ding, dai hoc. Viéc x4 hdi hod gido duc va dao tao da dat két quabuéc dau. Nhiéu trudng dan lap, tw thyc bac dai hoc, trung hoc chuyén nghiép, trung hoc phé théng va day nghé da duge thanh lap. - Dau tu cho sy nghigp gido duc va dao tao ting lén dang ké. Nam 2005, chi cho gido duc va dao tao chiém khoang 18% téng chi ngan sich nha nuéc; da huy d6ng duge nhiéu nguén vin khac dé phat trién gido duc théng qua viée phat hianh cong tri gido dyc, déng gép cia dan cu, cia doanh nghiép, vin tir bén ngoai. Co sé vat chat cia nginh da duge ting cudng, dic bigt la déi voi ving néi, ving ding bao dan t6c thiéu sé. Van hod - x hi cé tién b6 trén nhiéu mat, vie gin két gitta phat trién kinh té voi gidi quyét cde 8 xd hGi cé chuyén bién tich cyc, chi sé phat trién con nguéi durge nang lén: - Trong 5 nam, da tao vige lam cho 7,5 trigu lao d6ng; céc thanh phan kinh té ngoai nha nude thu hit gan 91% lye lugng lao dong xa hdi va tao 90% viée lam méi. Xuat khau lao d6ng va chuyén gia bing 2,3 lin so véi 5 nim truéc. Nam 2005, that nghiép 6 thanh thj giam xudng con 5,3%; thai gian sir dung lao Ong & ndng thén dat 80,65%, (http://www. vnp.org.vn) - Thu nh§p binh quan dau ngu6i tang ttr 5,7 trigu déng (nim 2000) lén trén 10 trigu déng (nim 2005), tang 12,1%/nam va chi s6 phat trién con ngudi duge nfng lén, - Céng tac xo déi, gidm nghéo duge day manh bang nhiéu hinh thite, di thu duge nhiéu két qua tt théng qua viée trg gitp diéu kign sn xuat, tao viée Lim, cai thign két cdu ha ting, nha 6; tao eo hi cho ngudi nghéo tiép can voi cde dich vu xa hdi co ban, ting thu nhap, cai thién doi séng; dong vién cdc nganh, cdc cp, cde doan thé quan chimg va céc ting Isp din cu tham gia. Dén cudi 2005, ti 18 honghéo con 7% (ké hoach 14 10%, theo chudn Viét Nam cho giai doan 2001 - 2005), - Céng tac bao vé va chim sdc sttc khée nhan din duge chu trong. Hoat d6ng y té dy phong duge day manh hon. M6t sé dich bénh méi nhu dich viém phéi cp (SARS) duge ngan chan, khéc phuc nhanh. Mang ludi y té, dae biét la y t& co sé duge cing cé va phat trién; hau hét cdc xd, phudng trong ca nude déu cé tram y té, trén 65% tram cé bac si. Mét s6 co sé y té chuyén nganh duge nang cap, img dung céng nghé tién tién. San xuat thudc trong nude da chiém khoang 45% thi phan thudc chita bénh. Ché 46 khém, chtra bénh cho ngudi nghéo, khim, chita bénh mién phi cho tré em duéi 6 tudi dang duge trién khai thyc hién. Viée phong, chéng HIV/AIDS duge day manh hon. Ti Ié tré em dudi 5 tudi bi suy dinh duéng gidm tir 33,4% nam 2000 xudng dudi 25% nam 2005, dat ké hoach; ti Ig chét cia tré em dui 1 tudi con 18%, Tudi tho trung binh cia nguéi Vist Nam tir 68 tudi vao nim 1999 da néng Ién 71,3 tudi vio nam 2005. - Hoat déng van hod, thong tin phat trién da dang hon, g6p phan nang cao doi s6ng van hoa cia nhan dan, lam tang higu qua céng tac gido duc chinh tri, tu tuéng, phd bién phap lat; phong trao xay dung déi séng van hod & co sé phat trién sau rong hon. - Hoat dong thé duc, thé thao tiép tue phat trign theo chiéu rong va cé buée nang cao, Co sé vat chat - ky thuat ctia nganh thé thao da duge tang cuéng dang ké, Da t6 chite thanh céng Dai héi thé thao Déng Nam A Jan thir 22 va Dai hgi thé thao ciia ngudi khuyét tat Bong Nam A lan thir 2. - Vige chim séc ngudi cé céng voi cich mang va try gidp ngudi cd doi séng khé khan duge duy tri va mé rong. Di d6i voi mé rong dign duge huéng chinh sach trg gitp cia Nha nude, phong trio "dén on dp nghia, udng nude nhéngudn", da duge cdc nganh, cdc cap t6 chic, trién khai kip thi, cé higu qua va huy d6ng duge sy tham gia cua déng dao nhan dan. - Céng tac phong, chéng té nan x4 hdi duge day manh hon. - Dai doan két toan dan tdc vi su nghiép phat trién dat nude tiép tue duge ting cuéng. Toan xd h9i 44 phat huy tinh than tong than tuong 4i, y thite cOng dong, nhuong com sé do, tich eye tham gia khac phyc thién tai, giip do ngudi nghéo, ngudi cd hoan canh dc biét kho khan, nan nhan chat doc da cam... va cham lo cai thign doi sng ctia déng bao dan t6c 6 mién nui, ving sau, ving xa, ving bién gidi, hai dao. Chinh trj - xa hi én dinh, quéc phong, an ninh duge ting cuong, quan hé 446i ngoai duge mé rdng, tao méi trudng thuan loi dé phat trién kinh té - x3 hdi - Cai cach hanh chinh ¢6 bude tién méi, higu lye, higu qua quan ly nha nude duge ting cuéng mot buéc; dan chu trong xa hdi tiép tue duge phat huy; an ninh chinh tri, trat ty an toan xa hOi duge bao dam, chit quyén va toan ven linh thé duge gitt ving. - Tiém lye quéc phéng, an ninh duge ting cuémg; doi séng vat chit, tinh than va trang bj ky thudt cua lye Iugng vii trang duge cai thién. Cae tuyén phong tha, thé tran quée phong toan dan va an ninh nhan dan duge cing c6. Viée két hop gitta phat trién kinh té - x4 hOi véi bao dim quéc phong, an ninh duge thye hién t6t hon. Céng tac bao vé an ninh chinh trj va gidr gin trat ty an toan xa hdi dat duge thanh tuu quan trong; da phat hién, ngan chin nhiéu 4m muu pha hoai ciia cdc thé Iuc tha dich; kiém ché duge t6i pham hinh sy; xtr ly nghiém t9i tham nhiing. - Hoat dong chinh tr} d6i ngoai khong ngimg duge mé rdng ca trong quan hé nha nude va quan hé nhin dan; dat duge két qua quan trong trong vige thychign dudng 146i déi ngoai cua Dang va Nha nude, nang cao vi thé cha Viét Nam trén truong quéc té. - Cong tc qué phong, an ninh va déi ngogi 44 gop phan git ving 6n dinh chinh tri, x4 hi, tao méi truéng hoa binh, én dinh va diéu kign thudn Igi cho viée thyc hign nhiém vu phat trién kinh té - x4 hdi cui dat nude. Nam nam qua, dat nuée ta di vugt qua nhieu khé khan, thach thir, dat duge nhiing thanh tyu rat quan trong trong viée thye hign Chién luge 10 nam phat trién kinh té - xa hi, Kinh té tiép tuc ting trréng kha nhanh. Thé ché kinh té thi truéng dinh huéng XHCN duge xay dung bude dau. H6i nhfp kinh té quéc té va kinh té 46i ngoai cé bude tién méi rat quan trong. Tiém lye kinh té, co sé vat chat - ky thuat duge tang cuémg dang ké; kha nang déc lap ty chu cua nén kinh té duge nang lén, Van ho - xa héi cé tién bd trén nhiéu mat. Doi séng vat chat va tinh than cia nhan dan duge cai thién; xod d6i, giam nghéo dat két qua ndi bat, Chinh tri - x4 hdi dn dinh. Déc lap cha quyén, toan ven lanh thé va an ninh quéc gia duge gitr vimg. Thé va luc ctia dat nuée ving manh thém, vi thé quéc té cia nude ta duge nang lén 16 rét. Tuy nhién, nhimg thanh tyu da dat duge trong 5 nim qua cdn duéi mire kha nang phat trién cla dat nuéc, hoat dong kinh té - x4 hdi con nhiéu yéu kém, bat cp; vige huy dong va sir dung cae nguén lye, ca ndi lye va ngoai lyre, vio céng cuge phat trién kinh té - xa h9i con kém higu qua va chua tuong xtmg voi tiem ning, han ché sy phat trién. Trinh d6 phat trién kinh té va cong nghé vin tut hau so ft lugng va tinh véi nhigu nude xung quanh, Site canh tranh ctia nén kinh té, ¢ bén ving cia sy phat trién con kém. Két cdu ha ting kinh té, xa hOi chua dap img kip yéu cau phat trién. Viée xay dung thé ché kinh té thi truéng dinh huéng XHCN va hdi nhap kinh té quéc té con nhiéu vuéng mic, khé khan. Van hod - xa hdi phat trién chua ngang tam va con nhiéu van dé bite xtc, BO may nha nuée vai ngii cén b§, céng chitc di méi chim; quan ligu, tham nhiing, lang phi chwa bj day lai. (http:/vww.cpv.org.vn) 2.2 Uu thé cia SXHH 6 nude ta: Nén SXHH 6 nude ta la m6t nén SXHH dya trén ché 46 cong hiru vé nhiing tu ligu sin xudt co ban trong x4 hdi. No mang day du nhing thude tinh cia san xuat hing hod ndi chung, nhung bi chi phéi boi quan hé sn xudt x4 hdi chu nghia (XHCN) chiém yj tri chu dao, SKHH XHCN 6 Viét Nam dya trén co sé nén kinh té nhiéu thanh phan, trong d6 kinh té nha nude gitt vai trd chu dao. Kinh té nha nude cing voi kinh té tap thé ngay cang tré thanh nén tang ving chac ctia nén kinh té quéc dan. Sy nay sinh va tén tai cua SHH XHCN ngoai dieu kign phan céng x4 h@i ra, vé mat sé hitu tu ligu san xuat va chiém hitu san phim lao déng ¢é dic dim: - Con tén tai hai hinh thir so hiru toan dan va tap thé, chang déu thude nhiing ngudi sé hitu khée nhau. - Cée don vj sé hitu tap thé hach todn dGc lap, ty chju tréch nhigm vé 16 ai, san pham lao d9ng thuge sé hitu cla m6t nhom ngudi lao dong. - Gitta cae doanh nghigp nha nuée, tuy déu thuge sé hitu toan din, nhung la nhimg ngudi kinh doanh 6c lap, la nhimg chu thé kinh té ty chi, ty chiu trach nhiém vé 16 lai, hach toan déc lap, c6 Igi ich kinh té déc lap. - Con tén tai cde loai hinh kinh té phi céng hitu (kinh té c4 thé, tiéu chi, kinh té tu ban tu nbn, kinh té tu ban nha nude, kinh t& c6 vén dau tu nude ngoai), Méi lién hé, trao 44i gitta ho 1a quan hé kinh té hang ho, theo nguyén tac trao déi ngang gid.Nén SXHH 6 nuéc ta thdi gian qua li m6t nén san xuat van hanh theo co ché thj trudng c6 sy diéu chinh cua chinh pha theo dinh huéng XHCN. Ding trude van hi méi cia dat nude, nén SXHH 6 nusc ta cé nhing thuan Igi nhat, kho khan, thach thire khong nho. Vé thudn Igi: 1a mét nén kinh té c6 tée d6 phat trién cao, Vigt Nam cé gid nhan céng ré, trinh d6 dan tri khé cao, thi truéng lén véi din sé déng, mét dat nude én dinh vé chinh trj va mét quyét tam 44i méi manh mé cia chinh phi, tai nguyén thién nhién phong phd, vj tri dia ly thuan Igi vai hon 3000km duéng bién... mat khdc, tir thing 11/2006 nude ta da chinh thie tré thanh thanh vién thir 150 cia Té chite thuong mai thé gisi (WTO) tao duge niém tin véi cdc nha dau tu va ban bé quéc té. Vé khé khan: nén kinh té nude ta phai déi mat voi rat nhidu kho khan, nén kinh té néng nghig site canh tranh yéu, cong nghé san xuat lac hu, trinh d9 quan ly yéu kém, co sé ha tang thiéu thén... Trinh d6 lao déng dao tao chua dap tmg duge yéu cau, thi tue hanh chinh di da duge cai thign nhung van con nhiéu bat cap anh huéng dén viée thu hat vén dau tu nude ngoai... Bén canh d6, nén kinh té ctia cdc nuée trong khu vue Chau A - Thai Binh Duong phat trién nang d6ng, dac biét ld Trung Quéc. Sau khiing hoang tai chinh — tién t@ 1997, nhiéu nuéc ASEAN va Déng Nam A dang khéi phyc va trén da phat trién, Tinh hinh d6 tao thudn Igi cho ching ta trong hgp tac phat trién kinh té va gia ting site ép canh tranh trong va ngoai khu vue. Thach thie: Toan cau héa kinh té la xu thé khéch quan, Idi cudn cdc nude, bao trim hau hét cdc linh vue, vita thic day hop tc, vira ting sire ép canh tranh va tinh phy thude lin nhau gitta céc nén kinh té. Quan hé song phuong, da phuong gitta cac quéc gia ngay cng sau réng ca trong kinh té, vin héa va bao véméi trudng, phong chéng t6i pham, thién tai va cdc dai dich... Céc cng ty xuyén quéc gia tigp tue c4u tric Iai, hinh thanh nhimg tap doan khéng 18 chi phéi nhigu Su cach biét giau nghéo gitta cdc quéc gia ngay cang tang. Toan héa kinh té va hoi nhap kinh té quéc té 14 mt qué trinh vita hop tac dé phat trién, vira dau tranh rat phite tap, dac biét 1a dau tranh ctia cdc nude dang phat trién bao vé Igi ich cua minh, vi it ty kinh té quéc té céng bang, chéng lai nhimg dp dat phi ly ctia cdc cudng quéc kinh té, cdc cong ty xuyén quéc gia. : NHU'NG GIAI PHAP PHAT TRIEN SXHH 6 NUOC TA TRONG GIAI DOAN HIEN NAY CHU! 3.1 Phat trién nén kinh té nhiéu thanh phan, nhiéu hinh thire sé hiru: Trong lich str, sy phat trién ctia lye Iugng san xuat la qué trinh khong ngimg déi méi va hoan thign céng cy lao déng, déi moi céng nghé, nang cao trinh 49 ngudi lao d9ng, li qué trinh hinh thanh, phat trién phan céng lao dng xa hdi, chuyén tu lye lugng san xuat c6 tinh cht ca nhan Ién Ive Iugng san xuat co tinh chat x4 hOi (chuyén tir san xudt ty cp ty tic lén SXHH). Dac biét, trong thoi dai ngay nay, khi khoa hoc dang tré thanh Iyc long san xuat truc tiép, lao dong tri tug ngay cang dong vai tro to Idn, lute lung san xuat da mang tinh quéc té, qua trinh chuyén bién dé ngay mot 16 rang hon, Cing véi qué trinh phat trién ca Ive lrgng san xuat, cdc ché 46 sé hiru cing nhu céc hinh thie sé hitu cing thay déi. Trong lich sir phat trién cua nhan loai, cdc ché a thuy dé nghia va ché d6 cOng hitu XHCN. Li sé hiru da lin Iugt thay thé nhau: tir ché 46 céng hitu nguyén chiém hiru tu nhan tu ban chit n ché d6 chiém huu né 1é, phong ki +h sit phat trién cia nhan loai ciing cho thay, kh6ng cé mét ché 46 sé hitu nao la thuan nhat mot hinh thite so hitu, ma né 1a sy dan xen nhiéu loai hinh, nhieu hinh thie sé hitu khac nhau. Tuy nhién, trong 4620 c6 mét loai hinh sé hitu déng vai trd chi phdi, quy dinh ban chat ctia ché d6 sé hitu trong timg giai doan lich sit. Xu huéng phat trién cia nhan logi khéng phai di dén chd don nhat hod ma ngugc lai, ngay cang da dang hoa cdc hinh thite sé hiu. Néu nhu trong x4 hoi nguyén thuy chi méi cé céng hitu nguyén thuy thi ngay nay, trong cdc nuéc déu dan xen rat nhiéu hinh thire sé hitu kha nhau. Xu huéng phat trién dé 1a tat yéu, phd hop voi qua trinh x4 hi hod cia Ive Iugng san xuat. Lye lugng san xuat c6 tinh x4 hi ddi hdi quan hé san xuat cing phai cé tinh xa hoi. Tinh xa h6i & day thé hign trong tinh da dang cua n6, chinh tinh da dang d6 mdi tao ra sy két hgp tdi wu cdc yéu td cla lye Iugng san xuat, Trude day, noi dén ché 46 cong hitu la néi dén qua trinh bién tu ligu san xudt thanh so hitu toan dan va tap thé, cudi cing, di dén mét hinh thite sé huu duy nhat huu toan dan. Tir 46 din dén céng hitu hod 6 at, cing nhanh cang tot. Song thue tién da cho thay, dé la quan diém sai lam. Ché 46 cng hitu x4 hGi chii nghia khéng hé gat b6 tinh da dang cdc hinh thire sé hitu ma nguge lai, ching théng nhat voi nhau. Trong tinh da dang cdc hinh thie sé hitu, cong hitu phai gitt vai tro cht dao. Diéu do cho phép phat trién manh mé lye lugng san xuat, déng théi gitr ving duge ban chat ctia ché 46 XHCN. Nude ta tién Ién chu nghia x4 hdi bo qua ché d6 tu ban chi nghia doi hoi “phai trai qua m6t théi ky qué 46 lau dai véi nhiéu ching duéng, nhiéu hinh thite t6 chute kinh té xd hi cé tinh chat qua d6 va trong thoi ky qua d6 dy cé nhiéu hinh thite so hiru vé tu ligu san xuat, nhiéu thanh phan kinh Quan hé sin xudt theo dinh hudng XHEN hay quan he sin xudt trong nén kinh té thj truéng dinh huéng XHCN a van tin. Phat trién dat nude theo dinh huéng XE dt méi mé vé ly lugn va thyc cé nghia 1a ching ta chura thé 6 ngay chii nghia x4 hi theo dig nghia cia né, mi dé Li mét qué trinh, 1a muc tiéu ma chung ta phai dat toi. Trong qua trinh do, phai timg bude xac lap chu21 nghia x4 hGi, phai tao ra nhiing diéu kién, nhimg tién dé dé phat trién theo ding quy dao cia chi nghia xa hdi, tranh nguy co chéch hudng. Trong qué trinh xay dyng nén kinh té thj truéng dinh hung XHCN phai két hop mye tiéu ting truéng kinh té véi myc tiéu xd hOi va myc tiéu bao vé méi trung nhim thye hign “Dan gidu, nude manh, xa hi cng bang, dn chu, van minh”. Dé phat trién manh mé lye lugng san xudt, Dang ta chi truong da dang hod cdc hinh thite sé hitu. Va "tir cde hinh thite sé hitu co ban: sé hiru toan dan, s@ hitu tap thé va so hitu tu nhan hinh thanh nhiéu thinh phan kinh té voi nhimg hinh thite t6 chite kinh doanh da dang, dan xen, hén hop". Dé dat duge didu 46, doi hoi ching ta phai thye hign nhat quan chinh sach phat trién kinh té nhiéu thanh phan. Cac thanh phan kinh té kinh doanh theo phap luat déu li b6 phan cau thanh quan trong cua nén kinh té thi truéng dinh huéng XHCN, cing phat trién lau dai, hgp tae va canh tranh lanh manh, trong dé, kinh té nha nude git vai tro chu dao, kinh té nha nude cing véi kinh té tp thé ngay cang tro thanh nén tang vig chic cia nén kinh té quéc dan", Theo d6, c6 thé néi, quan hg sé hiru trong nén kinh té thj trudng dinh huéng XHCN doi hoi phai két hgp chat ché gitta hai m§t: mot mat, phai da dang hoa cae hinh thite sé hitu va coi dé 1a m6t trong nhimg diéu kién tat yéu eta kinh té thi trudng, mat khdc, phai khéng ngimg cing cé va hoan thién so hiu toan dan va so hitu tp thé. Do 1a yéu té quyét dinh dim bao dinh huéng XHCN vé mit kinh té. Viée két hop hai mat do 1a nét dic tht cia quan hé so hitu trong nén kinh t€ thj truong dinh huéng XHCN, Day la van dé cé tinh chién luge nham phat huy stre manh cua toan din tc trong sy nghigp xy dung chi nghia xa hi 6 nude ta. Nhiing gidi phap cy thé duge dé ra: - Déi méi va hoan thién khung phap ly, thao go moi tro ngai vé co ché, chinh sdch va thi tue hanh chinh dé huy dong téi da moi ngudn luc, tao site bat22 méi cho phat trién san xuat, kinh doanh cia moi thanh phan kinh té. Moi doanh nghigp, moi cong dan duge dau tu kinh doanh theo céc hinh thire do luat dinh va duge phap luat bao vé. Mgi t6 chic kinh doanh theo cac hinh thite sé hiru khac nhau déu duge khuyén khich phat trién lau dai, hyp tac, canh tranh binh ding va 14 b6 phan cau thanh quan trong cua nén kinh té thi trudng dinh huéng XHCN. Phat trién manh céc doanh nghigp nhé va vita; timg buée hinh thinh mot sé tap doan kinh té manh. - Tiép tuc 46i moi va phat trién kinh t8 nha nude & mot s6 nganh then chot lve luong quan trong va la céng cy dé Nha nude dinh huéng va diéu tiét vi m6 nén kinh té; 48 thyc hién t6t vai trd chu dao trong nén kinh té. Kinh té nha nude 1a tap trung dau tu cho két cau ha tang kinh té, xd hdi va mét sd co sé cong nghiép quan trong, - Phat trién doanh nghiép nha nudéc trong nhimg nganh san xuat va dich vu quan trong; xay dung cdc téng céng ty nha nude du manh dé lim nong cét trong nhimg tap doan kinh té Ién, c6 nang lye canh tranh trén thj truéng trong nude va quéc té nhu dau khi, dién, than, hang khéng, dudng sat, van tai vién duong, vién thong, co khi, luyén kim, héa chat, vat ligu xy dung, xudt nhap khau, ngan hang, bao hiém, kiém toan... - Déi méi co ché quan ly, phan bigt quyén cia chit sé hitu va quyén kinh doanh ciia doanh nghigp. Chuyén cde doanh nghiép nha nude kinh doanh sang hoat d6ng theo co ché céng ty trach nhiém hitu han hoac céng ty cd phan. Bao dam quyén ty chi va ty chiu trach nhiém day di trong san xuat, kinh doanh cia doanh nghiép, canh tranh binh ding truéc phdp ludt; x6a bo bao cdp cia Nha nuéc déi voi doanh nghiép. Thye hign chi truong c6 phin héa nhimg doanh nghigp ma Nha nuée khong can nam git 100% vén dé huy dong von, tao ddng luc va co ché quan ly23 nang dng thiic dy doanh nghigp im an cé higu qua. Uw tién cho ngudi lao dong duge mua cé phin va timg bude mé rong ban cé phan cho cde nha dau tur ch trinh d6 quan ly. Thye hign vige giao, luge trong va ngoai nuéc nhim huy déng von, tiép can céng nghé méi va An, khodn, cho thué cae doanh nghiép vira va nho ma Nha nude khéng can nim gitt. Sap nhap, gidi thé, pha san nhimg doanh nghigp khéng higu qua va khéng thy hign duge cdc bign phap - Phin dau trong khoang 5 nm co ban hoan thinh vige sap xé va ning cao higu qua kinh doanh ciia doanh nghigp nha nude; cing 6 va hién dai hoa m6t bude cdc ting cong ty nha nude. -Phat trién kinh té tap thé véi cdc hinh thite hgp tae da dang. Chuyén déi hgp tac x4 cii theo luat hop téc x4 dat higu qua thiét thyc. Phat trién hgp tac xd kinh doanh téng hgp da nganh hoac chuyén nganh dé san xuat hod kinh doanh dich vy, tao diéu kign mé réng quy mé san xudt, kinh doanh pha hop qua trinh CNH, HDH. Trong néng nghiép, trén co sé phat huy tinh ty chit cua h6 gia dinh, chi trong phat trién cdc hinh thite hyp tée va hgp téc xa cung cp dich vy, vat tw va tiéu thy san pham cho kinh té h6 gia dinh va trang trai, Mé rong cdc hinh thire kinh té hén hop, lién két, lién doanh gitta hop tac xa voi cdc doanh nghiép thugc moi thanh phan kinh té. Nha nuéc gidp hgp tac xa dao tao, bdi duéng can b6 ky thudt va quan ly, mé rong thi trudng, img dung cong nghé mdi, phat trién von tap thé, gidi quyét ng tén dong cia hgp tac xa ci - Nha nusc tao diéu kign dé kinh té tu nhan phat trién. Kinh té tu ban tw nhan duge khuyén khich phat trién khong han ché vé quy m6 trong nhimg nganh, nghé, linh vue va dia ban ma phap luat khong cam; khuyén khich hop tac, lién v6i doanh nghiép nha nuéc, chuyén thanh doanh nghiép cd phan va ban cé phan cho ngudi lao dong, doanh véi nhau24 - Kinh té tr ban nha nude dudi cdc hinh thite lién doanh, lién két gitta kinh t8 nha nude véi kinh té tu nhan trong va ngoai nuée ngay cang phat trién da dang. - Kinh té c6 vén dau tu nude ngoai ld m6t b6 phan cia nén kinh té Vigt Nam, duge khuyén khich phat trién, huéng manh vao san xuat, kinh doanh hang héa va dich vu dic biét la hang héa va dich vy cé céng nghé cao, xay dung co so ha tang. Giai doan méi cua sy phat trién dat nude doi hoi cong cude doi mdi phai di vao chiéu sau va toan dign hon, phai ditt khodt hinh thanh nhanh va ding b6 cc yéu td cia kinh té thi trong va hé théng thé ché kinh té thj truong dinh huéng XHCN, thyc hign day di nhimg nguyén tac ctia kinh té thi truéng. Dong thoi, cang di vao kinh té thj truong, cing phai chim lo tét hon phuc Igi xa hdi, giai quyét vige lam, xoa d6i, giam nghéo, phat trién gido dye, van hoa, chim sc strc khoé nhin dan. Phai dé cao vai trd, tréch nhiém cita Nha nude va sur déng gép ciia toan x4 hdi dé thye hign tt yéu cdu nay; phai dau tu nhiéu hon cho linh vue xa hdi, thyc hign tt hon yéu cau gin két gitta kinh té va xa hdi. 3.2 Day manh phan cong lao ddng xa hii: Sy két hop nhuan nhuyén gitta ni lye va ngoai lye la chia khéa thanh cong trong cong cuge xay dyng nén kinh té thj truéng dinh huéng XHCN. NOi lye c6 vai tro quyét dinh déi voi sy phat trién, C6 phat huy duge ndi lye thi méi thu hat va sir dung c6 higu qua ngoai lye. Ndi lye duge tang cuéng thi méi bao dam duge déc lip ty chi vé kinh té va thue hién hdi nhap kinh té quéc té thanh céng. Phat huy ngi lye truée hét la phat huy nguén lye con ngudi, nguén lye ctia toan dan t9c, khai thac c6 higu qua nguén tai nguyén thién nhién va str dyng t6t nhat ngudn lye cua Nha nude. Diéu co ¥ nghia quyét dinh 1a phai c6 chinh séch phi hgp dé phat huy ti da kha nang vé vat chat, tri tu va tinh thin cia moi ngudi25 dan, cia cdc thanh phan kinh té, dic bigt 1a kinh té tu nhan - m6t ngudn lye gidu tigm nang cua dan t6c ta - 48 gép phan quan trong gidi quyét vige lam, day nhanh va nang cao higu qua phat trién kinh té - xa hdi. Ngoai lye c6 vai trd quan trong cho su phat trién. Két hgp t6t ndi lye va ngoai lye sé tao thanh site manh téng hgp xay dung dat mudc. Ngoai luc, bao gom ca von dau tu, cong nghé, ky nang quan ly va thi trudng... bd sung cho ndi luc, tao thém digu kign dé huy dong va sir dung ng qua cao hon. Trong béi canh toan cau hoa va héi nhap kinh té quéc té, ngoai Ive cang tr nén quan trong; m6t nude dang phat trién 6 trinh 46 thdp nhu nude ta, muén vuon lén dé theo kip cae nuée, khéng thé coi nhe viée thu hut va sir dung tét nhat ngoai lye. Muén phat huy t6t ngoai Ie, phai cé mét chién luge téng thé, nhat quin va méi trong dau tu, kinh doanh Linh manh, trade hét 18 c6 mét hé théng thé ché, chinh séch ding 9, m6t nn hanh chinh minh bach, higu lye, higu qua. 3.3 Day manh h@i nhp kinh té khu vyc va thé gigi: Tiép tuc 46i moi thé ché kinh té, hoan chinh hé théng phdp luat bao dam Ii ich quéc gia va phi hop véi cdc quy dinh, théng 1é quéc té. Tiép tuc cai thién mdi truéng dau tu, chi trong cai céch hanh chinh, dio tao nguén nhan luc, tao lap nhimg diéu kién thuan Igi hon nita dé khai thac Igi thé cufa dat nuée va khic phuc nhimg vuéng mic anh hudng dén vige thu hut cde nguén vén quéc t8, nhu vin ODA, von dau tu tryc tiép, gian tiép dui nhieu hinh thite, tin dyng thuong mai va cdc ngudn vn quéc té khac. Tang cudng thu hut vén dau tw nude ngoai. Mo rong linh vue, dia ban va hinh thite thu hit FDI, huéng vao nhing thj trudng gidu tiém nang va cdc tép doan kinh té hang dau thé gidi, tao sy chuyén bién manh mé vé sé lugng va chat lugng, higu qua nguén FDI; tranh tha nguén von ODA di déi vai vige day nhanh téc 46 gidi ngén, nang cao higu qua sir dung va c6 ké hoach dam bao tra ng. Timg bude26 mé rong dau tu gidn tiép cia nude ngoai va cé chinh sdch higu qua hon dé thu hat kidu hdi vao phat trign kinh té. Tao digu kign thufn Igi va c6 co ché khuyén khich cdc hoat d6ng dau tu ra nude ngoai cua doanh nghiép Viét Nam. Tan dung diéu kign h6i nhap kinh té quéc té, chi d6ng va khan truong chuyén dich co cau kinh té, déi moi céng nghé va quan ly, phat huy Igi thé so sdnh, nang cao site canh tranh cia nén kinh té, cia san pham va dich vy Vigt Nam tai thj trudng trong nude va trén thé giéi. Day nhanh xudt khdu, chi d6ng vé nhap khdu, kim ché va thu hep din nhép siéu; phdn ddu ting nhanh ti trong xudt khdu cae sin phim ché bién cé gid tri gia ting cao, gidu him long cdng nghé, cé canh tranh, tao thém cdc sin pham xuat khdu chu lye mai, hét site han ché va tién téi cham dirt xudt khdu tai nguyén thién nhién va néng sin chua qua ché bién. Cung c6 va mé rng thi truong xudt khdu, tgo thi trudmg én dinh cho cae mat hing c6 kha nang canh tranh; tang thém thj phan 6 ede thj truémg lén va khai mé cde thj trudng con nhiéu tiém nang. Phat huy tinh nang dng cia doanh nghiép thugc moi thinh phan kinh té trong héi nhap kinh té quéc té. Timg doanh nghiép phai khan truong doi moi tu tw duy dén phong cach quan ly, di moi thiét bi, cng nghé, nang cao higu qua sir dung vén dau tu, giam chi phi dé tang site canh tranh, Xe tién manh thuong mai va dau tu, phat trién thi truéng mdi, sin phim méi va thuong higu moi. Khuyén khich cde doanh nghi ngoai va manh dan dau tu ra nude ngoai. Vigt Nam hop tac, lién doanh véi cde doanh nghiép nuéc 3.4 Day manh CNH, HDH, nang cao ning suat lao d6ng, phat trién hye lrgng san xuat song song phat trién cae nganh cong ng! , dich vy: Do can la mOt nuée ning vé néng nghigp, ty Ig dan sé séng & cdc ving néng thén chiém phan Ién, cho nén Viét Nam tat yéu phai dinh nhiéu wu tién cho phat trién néng nghiép va néng thén trén con dudng phat trién cia minh. Trong27 nhiéu nam qua, Dang ta da khing dinh CNH, HDH néng nghiép va néng thon 1a mét trong nhiing nhiém vy quan trong hang dau cia CNH, HDH dat nude. Nghi quyét H6i nghj Trung uong V khoa IX vé “Day nhanh CNH, HDH néng nghiép, néng thén thi ky 2001-2010” duge ban hanh ngay 18/3/2002 da dé ra chu trrong toan dién vé CNH, HDH néng ng! nay. Nghi quyét da chi r6 muc tigu tong quét cua cA qué trinh 1d xdy dung mot nén va néng thén 6 nuéc ta trong tinh hinh hign néng nghiép SXHH Ién, higu qua va ben ving, cé nang suat, chat Ingng va sire canh tranh cao trén co sé img dung cdc thanh tyu khoa hoc, céng nghé tién tién, dap img nhu cau trong nude va xuat khau; xdy dyng néng thén ngay cang giau dep, dan chi, cdng bing, vin minh, Nhiing chi trrong va bign phap diy manh CNH, HDH néng nghigp, néng thon: - Coi CNH, HDH néng nghigp, nong thén la mét trong nhimg ndi dung quan trong nhat cla toan b6 qua trinh CNH, HDH dat nuée, 14 b6 phan cau thanh hitu co cia qua trinh nay. Qué trinh CNH, HDH néng nghiép va néng thén cé thé duge “rat ngin” mét cach thich hgp. - Phai uu tién cho mye tiéu phat trién lye Iugng san xuat 6 néng thén dong thoi x4y dung quan hé sin xudt phi hgp; trong 46, dac biét chit trong phat huy ngudn lye con ngudi va (mg dung céc thinh tyu khoa hgc, céng nghé hign dai; day manh chuyén dich co c4u kinh té theo huéng phat huy Igi thé cua timg ving, gin v6i thj trong. Hién dai hoa két cdu ha tang kinh té-xa hOi néng thdn, bao vé mdi trudg sinh thai. - Dya cht yéu vao cde nguén ndi lyc, khoi day va huy ddng cde nguén site manh tiém ting cia tat ca cdc lyre Irgng, thanh phan kinh té; két hop va tranh thi, t6i da cdc ngudn lye tir bén ngoai.28 - Phat trién kinh té phai di ign va két hop chat ché véi vige gidi quyét cde vin a8 xa hi néng thén, nhanh chéng cai thign doi séng cia ngudi dan néng thén trén tt ca cde mat. - Két hgp chat ché phat trién kinh té néng thén véi cing cé an ninh trat tw va bao vé t6 quéc. Vé cng nghiép cé thé chia ra lam ba nhém nganh chinh: nganh céng nghiép thé hé thir nhat, bao gdm nhimg nganh phy thudc nhiéu vao tdi nguyén thién nhién va céng ngh¢ nude ngoai nhu: néng-lim san, thuy-hai san, may mic, da gidy, - Cac nganh cong nghiép thé hé thir hai, bao gdm nhimg nganh doi hdi cong nghé cao hon nhu: céng nghiép dét, co khi ché tao, sin xudt hang tiéu ding cao cp, dign tu, cOng nghé théng tin, tyr dng hod,... - Cac nganh céng nghiép thé hé thi ba, bao gdm nhimg nganh san xuat ra nguyén vat ligu doi hoi von Ion va céng nghé cao nhw: cong nghiép hoa dau, cong nghigp hod chat quy m6 lén, cOng nghigp luyn kim... Dua trén su phan loai kha quit ba nhém nginh cong nghigp nhu tren, vige phat trién chuyén dich co cdu céc nginh céng nghiép trong thoi gian t6i cin quin trigt nhimg quan diém sau day: - Vige phat trién va chuyén dich co edu cae nganh cng nghigp phi dya trén Igi thé so sénh clia dat nude, trong dé phai cha y sy dich chuyén tir nhing nganh céng nghigp dya trén Igi thé so sinh tinh (ngudn lao dng va tai nguyén) sang nhimg nganh dya trén Igi thé so sanh dOng (nhing thé manh lau dai cua dat nude, con ngudi va x4 hi Vigt nam, cho phép phat trién nhimg nginh céng nghiép c6 mire d6 ché bién sau ).29 - Vide phat trién céc nganh céng nghigp phai dam bao tinh higu qua, nhat 1a déi véi nhimg nganh thuge thé hé thir ba. Chiing ta dé ra 5 tigu chudn dé Iya chon phat trién nhiing co sé thudc cdc nganh céng nghiép dy. Dé Ia: cé thi trudng, co ngudn vén, c6 céng nghé dich ding, c6 thj trudng, c6 bude di thich hop, c6 higu qua cao. Tiéu chuan chat lugng va higu qua phai duge coi la tiéu chi hang dau khi ra quyét dinh dau tu, cé tinh téi higu qua tong hgp ca vé mat xd h6i, quéc phong, an ninh, ca truée mat va lau dai, tranh quan diém phai lam bang bit cit gid nao. - Viéc phat trién cdc nganh céng nghiép ké tiép sau cdc nganh cong nghiép ban dau phai dam bao sw lién két chat ché va bén ving, tao nén mét co cdu co higu qua, ning d6ng. Trong dé, can chit y dén viéc nang dan trinh d6 cong nghé cia cac nganh céng nghiép tir trinh d6 thap Ién trinh d6 cao, tranh tha di thing hode di nhanh va cng nghé hign dai, cong nghé cao. - Vige phat trién cdc nganh cng nghiép ké tiép sau cde nganh cong nghiép ban dau c6 thé dién ra mét cach tuan ty hodc tuy thuge vao cae diéu kién tao duge ma mét s6 nganh cé thé phat trién nhanh va manh. Trong thoi ky dau CNH, cé thé phat trién ngay nhing nganh céng nghiép doi hoi céng nghé cao trén co sé xac dinh ¢6 trong tam nhing nganh mii nhon. Truéc thoi ky déi méi, cdc nganh dich vu bi coi nhe va dén nay van con dau n tigu cye nfng né ca vé nbn thute, thé ché, chinh sach cho dén céc hoat dong kinh doanh. Nhin chung, cdc nganh dich vy chua dap tmg tdt nhimg yéu cau vé sé luong va chat luong ngay cing gia tang cia nén kinh té. Xét & khia canh khac, trién vong phat trién cdc nganh dich vy la rat Ion do nhiéu tiém nang chua duge khai thc va phat huy ding mie. Truée tinh hinh hign nay, Vigt Nam chinh thite 1a thanh vién cia WTO da tao diéu kién cho cdc nganh dich vy phat trién. Dé tin dung duge co h6i dé ta phai cé nhig chinh sach ding dan:30 - Phat trién manh dich vy cling véi cng nghigp va nong - lam - ngu nghigp tao nén mot co cdu cé higu qua, ning dng va hign dai cia nén kinh té. Cac nganh dich vy khéng chi duge gia ting manh vé lugng, da dang hoa vé loai hinh, ma con duge cai thién can ban vé chat lvong, gidm gid cude dé hd try dic lye va co higu qua sy phat trién ciia cong nghiép va néng nghiép, dong thoi gop phan nang cao mirc séng ctia xa hdi. - Phat trién cdc nganh dich vu phai khai théc nhimg lgi thé canh tranh cia dat nude, gin véi thi trudng trong nude va thé gi wu tién théa ding cho viée phat trién cdc nganh dich vy cé tac dong lon dén higu qua kinh té, xa hdi (cu thé 1a lién quan dén phat trién theo chiéu sau, dén chat lugng tang truéng) va lién quan dén phat trién ngudn nhan lye nhu: dich vu khoa hoc - céng nghé, ngan hang, tai chinh, vién thong, van tai, gido duc-dio tao, y té, - Tich cye chuan bi thyc hién cdc cam két m6 cita dich vu theo 16 trinh trong cc khuén khé h6i nhap quéc té, nhat 1a khuén khé GATS cia WTO khi Viét Nam gia nhap t6 chtre nay, can tranh thi t6i da khoang théi gian chua phai thyc hign cam két dé phat trién va mo rong cdc nganh dich vy 6 trong nude. Nho vay, cdc doanh nghiép dich vu trong nude sé c6 diéu kién chiém linh thi truong, tao lap vi tri ving chic dé c6 thé canh tranh duge voi cde déi thi: nude ngoai khi mé cita. 3.5 Phat trién kinh té nganh, ving: Thue day nhanh qué trinh chuyén dich co cu néng nghigp va kinh té néng thén, chuyén manh sang san xuat cdc loai sin pham cé thj truéng va higu qua kinh té cao; day manh tham canh céc loai cay tréng trén co sé ap dung cdc loai quy trinh sn xudt déng b6 va tién tién; quy hoach dign tich san xuit Iwong thye én dinh; phat trién manh chin nudi theo huéng quy mé én, an todn dich bénh va bén ving vé mdi truong. Xay dyng cdc ving san xuat néng san hang hod tap trung gin31 v6i vige chuyén giao céng nghé san xuat va ché bién, khic phuc tinh trang sin xuat manh min, tw phat. Phat trién manh két cau ha tang néng thén; thie day co gidi hod, hign dai hod néng thén. Nang cp va xay dymg mdi cdc hé théng thuy Igi déng b6, di ddi v6i déi moi va nang cao higu qua quan ly dé khai thac c6 higu qua céng trinh; nang cap cdc hé théng canh bao, cht déng phong chéng lut bao va gidm nhe thigt hai do thién tai, bao vé méi trudng nude. Phat huy Igi thé khi hau nhigt d6i, tiép tue thye hign c6 higu qua chuong trinh bao vé va phat trién rimg. Phat trién nudi trong thuy san theo huéng san xudt hing hod én, phyc vu xuat khdu va thi trong ndi dia di d6i voi bao vé méi truéng sinh thai; chuyén déi co cau khai thac qua vigc Iya chon ngu truéng, loai hinh nghé nghigp va san pham dé ning cao gid tr] hing hod, str dung hgp ly nguén I9i, giam chi phi site canh tranh, bao dim tang truong bén vig trong san xuat, ché bién va xuat khau thuy san. Quy hoach va ¢6 chinh sach phat trién nghé lam mudi va edi thign doi séng diém dan. Day manh phat trién céng nghiép va dich vy 6 néng thén, nhat 1a nhimg nganh nghé str dung nhiéu lao déng, coi day la huéng chinh dé tao ra nhiéu viée gop phan tng nhanh thu nhap cho néng dan, Phat trién manh cong nghé nhanh lam mdi, bao quan, ché bién, giém nhanh tn that sau thu hoach, déng thoi ding c: gid tri gia ting cho cdc loai néng, lam, thuy san, nhat 14 san pham xudt khdu cha lye. Chi trong phat trién kinh té trang trai, cdc loai hinh kinh té hop tac; day nhanh viée sap xép lai va déi m6i quan ly cdc néng, lam trudng; phat trién manh 4c loai hinh doanh nghiép, nhat la doanh nghiép nho va vira trong cong nghiép va. dich vu 6 néng thén; phat trién cdc lang nghé.32 Chi trong dao tao nghé, tgo vige Lim cho néng dan va cho lao déng néng thén, tao digu kign cho lao déng néng thén cé vige Lim cé trong cng nghiép, tiéu thi céng nghigp va dich vy, tai ch va ngoai khu vye néng thon, ké ca & nude ngoai.