Eo - Baum, L.frank - La Stana Lignohakisto de Oz

La Stana Lignohakisto de Oz
De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 18561919

Ilustrita de Neill, John R. (John Rea), 18771943
Tradukita el la Angla al Esperanto de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933
Unue eldonita en la Angla kiel The Tin Woodman of Oz de Reilly & Britton, 1918.
Unue eldonita en Esperanto de Bookleaf Publishing, 1997. Vidu http://www.poboxes.com/bookleaf/
i tiu traduko kopirajta 1997 Donald Broadribb. i tiu eldono estas korektita versio, julio 2000.
La ilustraoj kaj arano de i tiu eldono laeble plej konformas al tiuj de la originala Angla eldono
de 1918. La litertipo estas 16 sur 18.7 pkt Elegant Garamond.
AL MIAJ LEGANTOJ
Mi scias ke pluraj el vi atendas
i tiu rakonton pri la Stana
Lignohakisto, ar multaj el miaj
korespondantoj demandas al mi,
ripete, kio okazis al la bela
Mantula knabino kies ano
estis Nojo Hakisto anta ol la
Fia Soristino soris lian hakilon
kaj li interanis sian karnon por
stano. Anka mi scivolis pri i,
sed is kiam Vut la Vagisto
interesiis pri la afero la Stana
Lignohakisto sciis ne pli ol ni.
Tamen, li trovis in, post multaj
interesegaj aventuroj, kiel vi
trovos leginte i tiun rakonton.
Min multe ojigas la dara
interesio de kaj junuloj kaj
nejunuloj pri la Oz-rakontoj.
Klera universitata profesoro lastatempe skribis al mi demandante:
Por kiuaaj legantoj estas viaj
libroj? Mi ne sciis facile
respondi tion uste, is kiam mi
ekzamenis kelkajn leterojn kiujn
mi ricevis. Unu diras: Mi estas
knabeto kvinjara, kaj mi amegas viajn rakontojn pri Oz.

Mia fratino, kiu skribas i tion por mi, legas al mi la Ozlibrojn, sed volonte mi mem legus ilin. Alia letero diras:
Mi estas granda knabino dektrijara, do vin surprizos
kiam mi diros al vi ke mi ankora ne estas tro aa por
la rakontoj pri Oz. Jen alia letero: Ekde kiam mi estis
juna knabino al mi neniam mankas aeti Baum-libron
por Kristnasko. Mi estas edzino, nun, sed egale fervora
akiri kaj legi la rakontojn pri Oz kiel antae. Ankora
alia leganto skribas: Mia amata edzino kaj mi, amba
pli ol 70-jaraj, opinias ke ni trovas pli da vera uo per
legado de viaj libroj pri Oz ol per iuj aliaj libroj kiujn
ni legas. Konsiderinte tiujn deklarojn, mi skribis al la
universitata profesoro ke mi celas miajn librojn por iu
kies koro estas juna, negrave kiomaa.
Kaj ankora pri leteroj, mi ekmemoras ke multaj el
miaj korespondentoj neglektas meti 3-cendan potmarkon
en siajn leterojn, por la respondo. Vi sendas nur unu
leteron, sciu, sed mi ricevas tiom multajn centojn da
leteroj ke antapagi la potkostojn por iuj respondoj al
ili estus nemalgranda aro por mi.
Mi kredas ke mi pravas kiam mi promesas ke estos
kelkaj mirigaj informoj pri la Magio de Oz en mia libro
por 1919.
iam via amanta kaj dankema amiko,
L. FRANK BAUM,
Rea Historiisto de Oz.
OZCOT
e HOLLYWOOD
en KALIFORNIO,
1918.
LISTO DE APITROJ
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
1 Vut la Vagisto . . . . . . . . . . . . . .
2 La Koro de la Stana Lignohakisto .
3 Oni irkairas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 La Lonoj de Lonio . . . . . . . . . . . . . . . . .
S-ino Jup, la Gigantino . . . . . . . . . . . . . . . .
La Magio de Jukuhuo . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Punta irmvesto . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Minaco en la Arbaro . . . . . . . . . . . . . . . .
La Kverelemaj Drakoj . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tomi Hastpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Rano de Zingibra . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ozma kaj Doroteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Restaro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Verda Simio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Stanulo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kapitano Batalant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Laborejo de Tu-Tond. . . . . . . . . . . . . . . .
La Stana Lignohakisto Parolas al Si . . . . . . . .
La Nevidebla Lando . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tranokte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Magio de Polikromo . . . . . . . . . . . . . . . .
Nimi Ami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tra la Tunelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La Kurteno Falas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 13
. 25
. 35
. 46
. 66
. 81
. 99
107
122
131
143
155
165
179
185
195
201
209
229
251
260
271
280
285
Vut la Vagisto
APITRO 1
La Stana Lignohakisto sidis
sur sia scintilanta stana trono
en la bela stana halo de sia
grandioza stana kastelo en la
Mantula Lando en la Lando
Oz. Apud li, en seo el
plektita pajlo, sidis lia plej
intima amiko, la Birdotimigilo de Oz. Kelkfoje ili
parolis unu al la alia pri
kuriozaoj kiujn ili vidis kaj
13
strangaj aventuroj kiujn ili spertis ekde kiam ili
renkontis unu la alian kaj fariis kamaradoj. Sed
alifoje ili silentis, ar ili jam diskutis inter si tiujn
temojn multfoje, kaj ili trovis sin kontentaj per nura
kunesto, dum kiu ili parolis fojfoje mallongan frazon
por pruvi ke ili plu estas vekaj kaj atentaj. Sed
kompreneble tiuj du kuriozuloj neniam dormis. Kial
ili dormus, ar ili neniam laciis?
Kaj nun, dum la brilanta suno malaltiis super la
Palpbruma Lando de Oz, kolorigante la scintilantajn
stanajn turojn kaj stanajn minaretojn de la stana
kastelo per grandiozaj sunsubiraj koloroj, proksimiis
la multekurbianta vojeto Vut la Vagisto, kiu
renkontis serviston Palpbruman e la enirejo de la
kastelo.
La servistoj de la Stana Lignohakisto iuj surportis
stanajn kaskojn kaj stanajn brustokovrilojn kaj
uniformojn kovritajn per etaj stanaj diskoj dense
kunkudritaj sur arentan tofon, tiel ke iliaj korpoj
scintilis tiel bele kiel la stana kastelokaj preska
same bele kiel la Stana Lignohakisto mem.
Vut la Vagisto rigardis la virservistontute
brilantan kaj scintilantankaj dum li rigardis liaj
okuloj fariis grandaj pro miro. ar Vut ne estis tre
14
apitro Unu
granda kaj ne estis tre aa, kaj kvankam li estis
vagisto, i tiu estis la plej belega vidao kiu iam
renkontis lian knabecan rigardon.
Kiu loas i tie? li demandis.
La Imperiestro de la Palpbrumoj, kiu estas la
fama Stana Lignohakisto de Oz, respondis la
servisto, kiu estis trejnita trakti afable iun fremdulon.
Stana Lignohakisto? Vere kurioze! kriis la
vagisteto.
Nu, eble nia Imperiesto ja estas kurioza,
agnoskis la servisto; sed li estas afabla mastro kaj
honesta kaj dela kiom povas lin fari bona stano; do
ni, kiuj volonte servas lin, emas forgesi ke li ne estas
kiaj aliaj homoj.
u mi rajtas renkonti lin? demandis Vut la
Vagisto, post momento da pensado.
Se vi bonvolos atendi dum momento, mi iros
demandi lin, diris la servisto, kaj post tio li eniris la
halon kie la Stana Lignohakisto sidis kun sia amiko
la Birdotimigilo. Amba oje informiis ke fremdulo
venis al la kastelo, ar tio donos al ili novan diskutotemon, do ili petis la serviston engvidi la knabon tuj.
Kiam Vut la Vagisto trapasis la grandajn
koridorojnankumitajn per ornama stanokaj
15
majestajn stanajn arkaojn kaj la multajn stanajn
ambrojn kiuj iuj enhavis belajn stanajn meblojn,
liaj okuloj fariis e pli grandaj kaj lia tuta korpeto
tremis pro mirego. Sed, malgra sia mirado, li povis
entile klini sin anta la trono kaj diri per respektoplena voo: Mi salutas vian Gloran Moton kaj
proponas al vi mian humilan servadon.
Tre Bone! respondis la Stana Lignohakisto la
sia kutima gaja maniero. Diru al mi kiu vi estas kaj
el kie vi venis.
Oni nomas min Vut la Vagisto, respondis la
knabo, kaj mi venis, per multaj veturoj kaj tre
malrekte, el mia iama hejmo en fora angulo de la
Gilikula Lando de Oz.
Vagi for de la hejmo, komentis la Birdotimigilo,
signifas renkonti danerojn kaj malfacilaojn, precipe
se oni konsistas el viando kaj ostoj. u vi ne havis
amikojn en tiu angulo de la Gilikula Lando? u i
ne estis hejmeca kaj komforta?
Adi homon plenigitan per pajlo paroli, kaj paroli
tre bone, vere surprizis Vuton, kaj eble li iomete
malentile rigardegis la Birdotimigilon. Sed post
momento li respondis:
Mi havis hejmon kaj amikojn, via Pajleca
16
apitro Unu
Moto, sed ili estis tiom kvietaj kaj feliaj kaj
komfortaj ke mi trovis ilin malagrable stultaj. Nenio
en tiu angulo de Oz interesis min, sed mi kredis
ke en aliaj partoj de la lando mi trovos kuriozulojn
kaj vidos novaojn, do mi komencis mian vagadan
veturon. Mi estas vagisto jam de preska plena jaro,
kaj nun mia vagado gvidis min al i tiu bonega
kastelo.
Mi supozas, diris la Stana Lignohakisto, ke
dum tiu jaro vi vidis tiom ke vi fariis tre saa.
Ne, respondis Vut, penseme, mi estas tute ne
saa, bonvolu scii via Moto. Mi trovas ke ju pli mi
vagas des malpli mi scias, ar en la Lando Oz estas
multa saeco kaj multaj aferoj lerneblas.
Lerni estas simple. u vi ne faras demandojn?
demandis la Birdotimigilo.
Mi ja faras tion, tiom da demandoj kiom mi
adacas fari; sed kelkaj personoj rifuzas respondi
demandojn.
Ili estas malkomplezemaj, deklaris la Stana
Lignohakisto. Se oni ne petas informon oni malofte
ricevas in; tial mi, miaanke, regule respondas al iu
entila demando kiun oni faras al mi.
Anka mi, aldonis la Birdotimigilo, kapjesante.
17
Mi ojas adi tion, diris la Vagisto, ar tio
kuraigas min demandi u haveblas manaoj.
Benu la knabon! kriis la Imperiestro de la
Palpbrumoj; mi estas tre malzorga, pro mia forgeso
ke vagantoj kutime malsatas. Mi venigos al vi jam tuj
manaojn.
Dirinte tion li blovis per stana fajlo kiu pendis
de lia stana kolo, kaj je la alvoko servisto alvenis kaj
profunde klinis sin. La Stana Lignohakisto mendis
manaojn por la fremdulo, kaj post kelkaj minutoj
la servisto enportis stanan pleton sur kiu estis zorge
elektita amasego da bonaj manaoj, iuj estis atente
metitaj sur stanajn telerojn kiuj estis poluritaj is ili
brilis kiel speguloj. La pleto metiis sur stanan tablon
kiun oni tiris anta la tronon, kaj la servisto metis
stanan seon anta la knabon por ke li sidu sur i.
Manu, amiko Vagisto, diris la Imperiestro
elkore, kaj mi esperas ke la festeno plaos al vi. Mi
mem ne manas, ar mi estas tiel farita ke mi ne
bezonas mani por vivi. Anka ne mia amiko la
Birdotimigilo. Sed iuj miaj Palpbrumoj manas, ar
ili konsistas el karno, kiel vi, do mia stana ranko
estas neniam malplena, kaj fremduloj iam rajtas
ladezire preni tion kio estas en i.
20
apitro Unu
La knabo silente manis dum kelka tempo, ar li
estis vere malsata, sed kiam lia apetito jam iom satiis
li diris:
Kiel estas ke via Majesteco estas farita el stano,
tamen vivas?
Tio, respondis la stanulo, estas longa rakonto.
Ju pli longa, des pli bona, diris la knabo. u

vi bonvolos rakonti in al mi?
Se vi deziras, promesis la Stana Lignohakisto,
malantaen klinante sin en sia stana trono kaj
krucante siajn stanajn krurojn. Jam de longe mi ne
21
rakontas mian historion, ar iu i tie konas in
preska tiel parkere kiel mi mem. Sed vi, ar vi estas
fremdulo, sendube volas informii pri kiel mi fariis
tiel bela kaj prospera, do mi deklamos por vi miajn
strangajn aventurojn.
Dankon, diris Vut la Vagisto, ankora manante.
Mi ne iam konsistis el stano, komencis la
Imperiestro, ar komence mi estis homo el karno kaj
ostoj kaj sango kaj lois en la Mantula Lando de
Oz. Tie mia metio estis tiu de lignohakisto, kaj mi
kontribus la mia povo al la komforto de la popolo
de Oz hakante la arbojn de la arbaro por provizi
brulolignon, per kiu la virinoj kuiradis siajn manojn
dum la infanoj varmigis sin irka la fajroj. Kiel
hejmon mi havis malgrandan dometon apud la bordo
de la arbaro, kaj mia vivo estis tre kontenta is mi
enamiis je bela Mantula knabino kiu lois ne tre
for.
Kiel nomiis la Mantula knabino? demandis
Vut.
Nimi Ami. Tiu knabino, tiom bela ke la sunsubiroj
ruiis kiam iliaj radioj tras in, lois kun potenca
soristino kiu surportis arentajn uojn kaj kiu
sklavigis la kompatindan infanon. Nimi Ami devis
22
apitro Unu
labori de la mateno is la nokto por la maljuna
Soristino de la Oriento, lavante kaj balaante ian
dometon kaj kuirante iajn manojn kaj lavante iajn
telerojn. i anka devis haki brulolignon, is unu
tagon mi trovis in en la arbaro kaj ekamis in. Post
tio mi iam alportis multe da bruloligno al Nimi Ami
kaj ni fariis intimaj amikoj. Fine mi petis in edzinii
kun mi, kaj i akceptis fari tion, sed la Soristino
hazarde adis nian konversacion kaj i multe kolerigis
in, ar i ne volis ke mi forprenu ian sklavinon de
i. La Soristino ordonis ke mi neniam denove
proksimiu al Nimi Ami, sed mi diris al i ke mi estas
mia propra mastro kaj agos lavole, ar mi ne konsciis
ke tiu estas danera maniero paroli al Soristino.
La sekvan tagon, dum mi hakis lignon en la
arbaro, la kruela Soristino soris mian hakilon, tiel
ke i glitis kaj detranis mian dekstran kruron.
Terure! kriis Vut la Vagisto.
Jes, ja ajnis misfortune, konsentis la Stanulo,
ar unukrura lignohakisto malmulte utilas por sia
metio. Sed mi rifuzis lasi la Soristinon tiel facile
venki min. Mi konis tre lertan mekanikiston kiu lois
alianke de la arbaro, li estis mia amiko, do mi saltis
unukrure al li kaj petis ke li helpu min. Li balda
23
faris por mi novan kruron el stano kaj lerte ligis in
al mia vianda korpo. i havis artikojn en la genuo
kaj en la maleolo kaj estis preska same komforta kiel
la kruro kiun mi perdis.
Nepre via amiko estis mirinda metiisto! kriis Vut.
Jes ja, agnoskis la Imperiestro. Lia metio estis
prilaborado de stano kaj li povis fari ion ajn el stano.
Kiam mi reiris al Nimi Ami, la knabino ojegis kaj
etis siajn brakojn irka mian kolon kaj kisis min,
deklarante ke i eras pro mi. La Soristino vidis la
kison kaj koleris e pli ol antae. Kiam mi komencis
labori en la arbaro, la sekvan tagon, mia hakilo,
ankora sorite, glitis kaj detranis mian alian kruron.
Denove mi saltetisper mia stana kruroal mia
amiko la stanisto, kiu afable faris por mi novan
stanan kruron kaj ligis in al mia korpo. Do mi reiris
ojoplene al Nimi Ami, kiu multe atis miajn
brilantajn krurojn kaj promesis ke kiam ni estos
geedzoj i iam tenos ilin oleitaj kaj poluritaj. Sed la
Soristino furiozis e pli ol antae, kaj tuj kiam mi
levis mian hakilon por haki, i tordis sin kaj detranis
brakon mian. La stanisto faris por mi stanan brakon
kaj tio ne multe agrenis min, ar Nimi Ami deklaris
ke i plu amas min.
24
La Koro de la Stana Lignohakisto
APITRO 2
La Imperiestro de la
Palpbrumoj pazis dum sia
rakonto por preni oleujon,
per kiu li zorgoplene oleis la
artikojn en sia stana goro,
ar lia voo komencis grinci
iomete. Vut la Vagisto, satiginte sian apetiton, rigardis la
oleadon tre interesate, sed
petegis la Stanan Lignohakiston darigi sian rakonton.
25
La Soristino kun la Arentaj uoj malamis min
ar mi deis in, darigis la Imperiestro, kies voo
nun sonis klare kiel sonorilo, kaj i insitis ke Nimi
Ami neniam edzinios kun mi. Tial i devigis la
soritan hakilon dehaki mian alian brakon, kaj la
stanisto anka anstataigis tiun membron per stano,
inkluzive de i tiuj fajne artikigitaj manoj kiujn vi
vidas min uzi. Sed ve! post tio, la hakilo, plu sorite
de la kruela Soristino, dividis mian korpon en du
pecojn, tiel ke mi falis sur la teron. Tiam la
Soristino, kiu rigardis de malanta proksima arbusto,
alkuris kaj prenis la hakilon kaj dishakis mian korpon
farante plurajn pecetojn, post tio, kredante ke ne i
detruis min, i forkuris ridante pro ojo.
Sed Nimi Ami trovis min. i prenis miajn
brakojn kaj krurojn kaj kapon, kaj kunligis ilin kaj
portis ilin al la stanisto, kiu eklaboris kaj faris por mi
belan korpon el pura stano. Kiam li kunksis la
brakojn kaj krurojn al la korpo, kaj metis mian kapon
en la stanan kolumon, mi estis e multe pli bona
homo ol antae, ar mia korpo ne povis dolori nek
dolorigi min, kaj mi estis tiel bela kaj brila ke mi ne
bezonis vestojn. Vestoj iam enas, ar ili malpurias
kaj irias kaj estas anstataigendaj; sed mia stana
26
korpo nur bezonas oleii kaj polurii.
Nimi Ami plu deklaris ke i edzinios kun mi,
ar i plu amis min malgra la agoj de la Soristino.
La knabino deklaris ke mi estos la plej brila edzo en
la tuta mondo, kaj tio estis tute vera. Tamen, la
Fisoristino ankora ne estis konkerita. Kiam mi reiris
al mia laboro la hakilo glitis kaj detranis mian
kapon, kiu estis la sola vianda parto de mi kiu plu
restis. Krome, la maljunulino ekprenis mian
detranitan kapon kaj forportis in kun si kaj kais
in. Sed Nimi Ami venis en la arbaron kaj trovis min
senhelpe vaganta, ar mi ne povis vidi kien iri, kaj i
gvidis min al mia amiko la stanisto. La delulo tuj
komencis labori por fari por mi stanan kapon, kaj li
us kompletigis in kiam Nimi Ami venis alkurante
kun mia malnova kapo, kiun i telis de la Soristino.
Sed, pripensinte, mi opiniis la stanan kapon multe pli
bona ol la viandami ankora portas in, do vi
povas vidi iajn belon kaj gracan formonkaj la
knabino konsentis kun mi ke viro konsistanta tute el
stano estas multe pli perfekta ol kapo el alia
materialo. La stanisto tiom eris pro sia verko kiom
mi, kaj dum tri plenaj tagoj iuj admiris min kaj
ladis mian belecon.
28
apitro Du
ar mi nun konsistis tute el stano, mi ne plu
timis la Fisoristinon, ar i ne plu kapablis damai
min. Nimi Ami diris ke ni nepre devas tuj geedzii,
ar tiam i povos veni al mia dometo kaj loi kun
mi kaj teni min brilanta kaj scintilanta.
Mi estas certa, kara Nojo, diris la brava kaj bela
knabinomia nomo tiam estis Nojo Hakisto, sciu
ke vi farios la plej bona edzo kiun knabino povus
havi. Mi ne bezonos kuiri por vi, ar nun vi ne
manas; mi ne bezonos pretigi vian liton, ar stano
ne lacias nek bezonas dormon; kiam ni iros al
danco, vi ne lacios anta ol la muziko esos kaj
diros ke vi volas reiri hejmen. Dum la tuta tago, dum
vi hakados lignon en la arbaro, mi povos distri min
miamanieretio estas privilegio kiun uas malmultaj
edzinoj. Ne estas temperamento en via nova kapo, do
vi ne ekkoleros kontra min. Fine, mi eros esti la
edzino de la sola vivanta Stana Lignohakisto en la
tuta mondo! Tio montras ke Nimi Ami estis egale
saa kiel brava kaj bela.
Mi opinias ke i estis tre afabla knabino, diris
Vut la Vagisto. Sed bonvolu diri al mi, kial vi ne
mortis kiam vi dishakiis?
En la Lando Oz, respondis la Imperiestro,
29
neniu estas mortigebla. Homo kun ligna kruro a
stana kruro restas la sama homo; kaj, dum mi vice
perdis partojn de mia vianda korpo, mi iam restis la
sama persono kiel komence, e kvankam ne mi
konsistis tute el stano kaj neniom da viando.
Mi komprenas, diris la knabo, pensoplene. Kaj
u vi kaj Nimi Ami geedziis?
Ne, respondis la Stana Lignohakisto, tio ne
okazis. i diris ke i plu amas min, sed mi trovis ke
mi ne plu amas in. Mia stana korpo ne enhavis
koron, kaj sen koro oni ne povas ami. Do la
Fisoristino ne venkis min, kaj kiam mi foriris el la
Mantula Lando de Oz, la kompatinda knabino restis
sklavo de la Soristino kaj devis obei iajn ordonojn
tage kaj nokte.
Kien vi iris? demandis Vut.
Nu, mi unue komencis seri koron, por ke mi
povu denove ami Nimin Amin; sed koroj estas malpli
facile troveblaj ol oni supozus. Unu tagon, en granda
arbaro kiun mi ne konis, miaj artikoj ekrustis ar mi
forgesis olei ilin. Tie mi staris, nekapabla movi
manon a piedon. Kaj tie mi plu starisdum venis
kaj forpasis la tagojis Doroteo kaj la Birdotimigilo
venis kaj savis min. Ili oleis miajn artikojn kaj
30
apitro Du
liberigis min, kaj mi tre zorgas neniam denove rusti.
Kiu estis tiu Doroteo? demandis la Vagisto.
Knabineto kiu hazarde estis en domo kiun
forportis ciklono el la tre distanca Kansas al la Lando
Oz. Kiam la domo falis, en la Mantula Lando, i
bonance falis sur la Fisoristinon kaj dispremis in.
i estis granda domo, kaj mi kredas ke la Soristino
ankora estas sub i.
Ne, diris la Birdotimigilo, korektante lin,
Doroteo diras ke la Soristino polviis, kaj la vento
disutis la polvon iudirekten.
Nu, darigis la Stana Lignohakisto, renkontinte
la Birdotimigilon kaj Doroteon, mi akompanis ilin al
la Smeralda Urbo, kie la Soristo de Oz donis al mi
koron. Sed la Soristo havis nur malgrandan stokon
da koroj, kaj li donis al mi Afablan Koron anstata
Amantan Koron, tiel ke mi ne povis ami Nimin
Amin pli ol kiam mi estis senkora.
u la Soristo ne povus doni al vi koron kiu estis
kaj Afabla kaj Amanta? demandis la knabo.
Ne; tian koron mi petis, sed li diris ke tiom
mankas al li koroj, uste tiam, ke restas nur unu en
la stoko, kaj mi devas akcepti a tiun a neniun. Do
mi akceptis in, kaj mi devas diri ke, la sia speco,
31
i ja estas tre bona koro.
ajnas al mi, diris Vut, kontemple, ke la
Soristo trompis vin. i tute ne povas esti tre Afabla
Koro, sciu.
Kial ne? demandis la Imperiestro.
ar vi tre malafable dizertis la knabinon kiu vin
amis, kaj kiu estis dela kaj lojala al vi kiam vi estis
en embaraso. Se la koro donita al vi de la Soristo
estus Afabla Koro, vi reirus hejmen kaj edzinigus la
belan Mantulan knabinon, kaj kondukus in i tien
por ke i estu Imperiestrino kaj lou en via grandioza
stana kastelo.
La Stanan Lignohakiston tiom surprizis tiu senrezerva parolo ke dum kelka tempo li nur rigardegis
la knaban Vagiston. Sed la Birdotimigilo skuis sian
plenigitan kapon kaj diris per pozitiva tono:
La knabo pravas. Mi mem ofte demandis al mi
kial vi ne reiris por trovi tiun kompatindan
Mantulan Knabinon.
Tiam la Stana Lignohakisto rigardegis sian amikon
la Birdotimigilon. Sed ne li diris per serioza votono:
Mi devas agnoski ke anta nun mi neniam
pripensis tian agon, trovi Nimin Amin kaj fari in
Imperiestrino de la Palpbrumoj. Sed certe ne estas tro
32
apitro Du
malfrue, e nun, fari tion, ar la knabino nepre plu
loas en la Mantula Lando. Kaj ar i tiu fremda
Vagisto memorigis min pri Nimi Ami, mi kredas ke
mia devo estas eliri trovi in. Certe ne kulpas la
knabino ke mi ne plu amas in, do, se mi povas
feliigi in, decas ke mi faru tion, kaj tiel repagu in

pro ia deleco.
Tute prave, mia amiko! konsentis la Birdotimigilo.
u vi akompanos min dum tiu tasko? demandis
33
la Stana Imperiestro.
Kompreneble, diris la Birdotimigilo.
Kaj u vi kunprenos min? petis Vut la Vagisto
per fervora voo.
Nepre, diris la Stana Lignohakisto, se vi deziras
esti en la grupo. Vi mem unue informis min ke mia
devo estas trovi kaj edzinigi Nimin Amin, kaj mi
volas ke vi sciu ke Nojo Hakisto, la Stana
Imperiestro de la Palpbrumoj, estas homo kiu neniam
neglektas sian devon, kiam oni indikis in al li.
Devus esti plezuro kaj ne nur devo, se la knabino
vere estas tiom bela, diris Vut, al kiu tre plais la
plano aventuri.
Belaojn oni povas admiri, se oni ne amas, asertis
la Stanulo. Ekzemple, oroj estas belaj, sed ni ne
emas edzinigi ilin. Kontrae, devo estas klariona voko
al ago, negrave u a ne oni emas agi. iokaze, mi
obeas la klarionan vokon al devo.
Kiam ni komencos? demandis la Birdotimigilo,
kiu iam ojis komenci novan aventuron. Mi ne
adas klarionon, sed kiam ni foriros?
Tuj kiam ni pretios, respondis la Imperiestro.
Mi tuj alvokos miajn servistojn kaj ordonos ke ili
preparu nian veturon.
34
Oni irkairas
APITRO 3
Vut la Vagisto dormis tiun
nokton en la stana kastelo de
la Imperiestro de la
Palpbrumoj kaj trovis sian
stanan liton tre komforta.
Frue la sekvan matenon li
ellitiis kaj promenis tra la
ardenoj, kie estis stanaj
fontoj kaj bedoj da kuriozaj
stanaj oroj, kaj kie stanaj
birdoj staris sur la branoj de
35
stanaj arboj kaj kantis kantojn kiuj sonis kiaj la notoj
de stanaj fajloj. iuj tiuj mirindaoj estis faritaj de
la lertaj Palpbrumaj stanistoj, kiuj streis la risortojn
de la birdoj iumatene por ke ili irkamoviu kaj
kantu.
Post la matenmano la knabo eniris la tronoambron, kie la Imperiestro lasis ke servisto zorge
oleu liajn stanajn artikojn, dum aliaj servistoj
plenigadis la korpon de la Birdotimigilo per dola,
frea pajlo.
Vut rigardis tiun operacion tre interesate, ar la
korpo de la Birdotimigilo estis nur vestokompleto
plena de pajlo. La jako estis strikte butonumita por
malebligi elfalon de la enpuita pajlo kaj nuro estis
ligita irka la talio por teni la formon kaj neebligi
sagadon de la pajlo. La kapo de la Birdotimigilo estis
tofa sako plena de brano, sur kiu la okuloj, nazo kaj
buo estis pentritaj. Liaj manoj estis blankaj katunaj
gantoj plenigitaj per delikata pajlo. Vut rimarkis ke e
zorge plenigite kaj ustaformite per batado la pajlulo
estis mallerta pri sia moviado kaj klare anceliis sur
siaj piedoj, tiel ke la knabo demandis al si u la
Birdotimigilo kapablos veturi kun ili la tutan vojon al
la arbaroj de la Mantula Lando de Oz.
36
apitro Tri
La preparoj por tiu grava veturo estis tre simplaj.
Dorosako estis plenigita per manaoj kaj donita al
Vut la Vagisto por ke li portu in sur sia dorso, ar
la manaoj estis sole por lia uzo. La Stana
Lignohakisto surultrigis hakilon kiu estis akra kaj
brilpolurita, kaj la Birdotimigilo metis la oleujon de

la Imperiestro en sian poon, por olei la artikojn de
lia amiko se ili bezonos tion.
Kiu regos la Palpbruman Landon dum via
foresto? demandis la knabo.
37
Nu, la Lando regos sin mem, respondis la
Imperiestro. Efektive, mia popolo ne bezonas
Imperiestron, ar Ozma de Oz prizorgas la staton de
iuj siaj regatoj, inkluzive de la Palpbrumoj. Kiel tre
multaj reoj kaj imperiestroj, mi havas grandan
titolon, sed tre malmulte da vera povo, kio donas al
mi suan tempon por distri min miamaniere. La
popolo de Oz devas obei nur unu leon, nome: Bone
kondutu, do por ili estas facile obei la Leon, kaj vi
rimarkos ke ili tre bone kondutas. Sed nun estas la
horo por ke ni foriru, kaj mi fervoras komenci ar
mi supozas ke tiu kompatinda Mantula knabino
agrenite atendas mian alvenon.
i jam longe atendis, ajnas al mi, komentis la
Birdotimigilo, dum ili foriris de la tereno de la kastelo
kaj sekvis padon kiu kondukis orienten.
Vere, respondis la Stana Lignohakisto; sed mi
rimarkis ke la no de atendo, negrave kiom longe i
daris, estas plej malfacile eltenata; do mi devas strebi
feliigi Nimin Amin tuj kiam eble.
Ha; tio pruvas ke vi havas Afablan Koron,
komentis la Birdotimigilo, aprobe.
Domae ke li ne havas Amantan Koron, diris
Vut. i tiu Stanulo devos edzinigi agrablan
38
apitro Tri
knabinon pro afableco, ne ar li amas in, kaj iel tio
ne ajnas prava.
Malgrae, mi ne certas ke tiel ne estos plej bone
por la knabino, diris la Birdotimigilo, kiu ajnis tre
inteligenta kvankam pajlulo, ar amanta edzo ne
estas iam afabla, sed afabla edzo nepre kontentigas
ian ajn knabinon.
Nimi Ami farios Imperiestrino! anoncis la Stana
Lignohakisto, ere. Mi farigos stanan robon por i,
kun stanaj kufoj kaj faldoj, kaj i havos stanajn
pantoojn, kaj stanajn orelringojn kaj braceletojn, kaj
portos stanan kronon sur sia kapo. Mi estas certa ke
tio multe plaos al Nimi Ami, ar iuj knabinoj amas
belaojn.
u ni iros al la Mantula Lando la la Smeralda
Urbo? demandis la Birdotimigilo, kiu rigardis la
Stanan Lignohakiston kiel la estron de la grupo.
Mi kredas ke ne, estis la respondo. Ni
entreprenas iom delikatan aventuron, ar ni seras
knabinon kiu timas ke ia iama amanto forgesis in.
Estos iom malfacile por mi, nepre vi devas agnoski
tion, kiam mi diros al Nimi Ami ke mi venis edzinigi
in ar tia estas mia devo, kaj tial ju malpli da
atestantoj de nia renkontio estos, des pli bone estos
39
por ni amba. Trovinte Nimin Amin, kiam i
sukcesos regi sian ojon pro nia rekunio, mi
kondukos in al la Smeralda Urbo kaj konigos in al
Ozma kaj Doroteo, kaj al Betinjo Bobin kaj Eta
Troto, kaj iuj niaj aliaj amikoj; sed, se mi uste
memoras, kompatinda Nimi Ami havas akran langon
kiam i koleras, kaj i eble ja koleretos je mi, unue,
ar mi tiom longe prokrastis veni al i.
Mi povas kompreni tion, diris Vut sobre. Sed
kiel ni povos iri al tiu parto de la Mantula Lando
kie vi iam lois sen trairi la Smeraldan Urbon?
Nu, tio estas facila, la Stanulo certigis lin.
Mi havas mapon de Oz en mia poo, persistis la
knabo, kaj i montras ke la Palpbruma Lando, kie
ni nun estas, estas en la okcidento de Oz, kaj la
Mantula Lando en la oriento, kaj rekte inter ili
situas la Smeralda Urbo.
Tute vere; sed ni iros norden, unue, en la
Gilikulan Landon, kaj tiel ni irkairos la Smeraldan
Urbon, klarigis la Stana Lignohakisto.
Tio povos montrii danera veturo, respondis la
knabo. Mi foje loadis en unu el la plejsupraj
anguloj de la Gilikula Lando, proksime al Ugabuo,
kaj oni diris al mi ke en tiu norda lando estas multaj
40
apitro Tri
uloj kiujn ne estas agrable renkonti. Mi tre zorgis
eviti ilin dum mia veturo suden.
Vagisto devus ne timi, observis la Birdotimigilo,
kiu anceliadis la amuza, hazarda maniero, sed ne
postrestis siajn amikojn.
Timo ne malkuraigas,
vizao iomete ruiis, sed
facile eviti daneron ol
sendanera vojo estas la plej
decidemulo.
41
respondis Vut, dum lia

mi kredas ke estas pli
superi in. La plej
bona vojo, e por brava
Ne maltrankviliu, ar ni ne tre norden iros,
diris la Imperiestro. Mia sola deziro estas eviti la
Smeraldan Urbon sen irkairi pli ol necese. Tuj
irkairinte la Smeraldan Urbon ni ekiros suden en
la Mantulan Landon, kiun la Birdotimigilo kaj mi
bone konas kaj kie ni havas multajn amikojn.
Mi jam iom veturadis en la Gilikula Lando,
komentis la Birdotimigilo, kaj kvankam mi devas diri
ke mi renkontis kelkajn strangajn personojn tie
kelkfoje, is nun neniu el ili damais min.
Nu, estas egale al mi, diris Vut, ajnigante
trankvilecon. Daneroj, se ili estas neeviteblaj, estas
ofte tre interesaj, kaj mi akceptas iri kien ajn vi du
kuraos iri.
Do ili deiris de la vojo kiun ili lairis kaj komencis
veturi nordorienten, kaj dum tiu tuta tago ili estis en
la plaa Palpbruma Lando, kaj iuj renkontatoj salutis
la Imperiestron tre respektoplene kaj deziris al li
bonfortunon dum lia veturado. Kiam noktiis ili
haltis e domo kie oni amike akceptis ilin kaj kie oni
donis al Vut komfortan liton en kiu dormi.
Se la Birdotimigilo kaj mi estus solaj, diris la
Stana Lignohakisto, ni veturus anka nokte kaj ne
nur tage; sed ar viandulo estas en nia grupo, ni
42
apitro Tri
devas halti nokte por ke li ripozu.
Viando lacias post tago da veturado, aldonis la
Birdotimigilo, sed pajlo kaj stano neniam lacias. Tio
pruvas, diris li, ke ni estas iom superaj al homoj
kun kutima konsistao.
Vut ne povis nei ke li estas laca, kaj li dormis
profunde is la mateno, kiam oni donis al li bonan
matenmanon, fume varmegan.
Al vi amba mankas multa uo pro via
nemanado, li diris al siaj kunuloj.
Estas vere, respondis la Birdotimigilo. Al ni
mankas suferado pro malsato, kiam manaoj ne
haveblas, kaj al ni mankas stomakodoloroj kelkfoje.
Dirante tion, la Birdotimigilo rigardetis la Stanan
Lignohakiston, kiu per kapa gesto konsentis.
Dum tiu tuta dua tago ili veturis senhalte,
distrante unu la alian per rakontoj pri aventuroj kiujn
ili antae spertis kaj askultante deklamadon de
poezio fare de la Birdotimigilo. Li lernis tre multajn
poemojn de Profesoro ancelinsekto kaj amis ripeti
ilin kiam ajn iu akceptis askulti. Kompreneble Vut
kaj la Stana Lignohakisto nun askultis, ar ili ne
povis fari ion aliankrom se ili malentile forkurus
de sia pajloplena kamarado.
43
Unu el la deklamaoj de la Birdotimigilo estis tia:
Dolas kiu sono eka
Kiel de la pajlo tritika
Kiu krakas ame, tenere?
i estas brila kaj ava
Mi estas do ojohava
Kaj krakas iam senpere.
Dola pajlo frea kaj ora!
Mankas nepre io malglora
En pura plenao, kompakta.
Marante iam mi knaras,
Kaj parolaojn malparas,
Kun odoro bela kaj fakta.
Ho, ja min trano ne enas
ar e mi sango ne enas,
Mi nenian doloron suferas;
Mi puran pajlon trauzas,
i min neniam konfuzas,
E kiam batoj sur min aperas!
Mi adis popularan la diron
Ke mia kapo havas sopiron
Al cerb de brano kaj de tritiko.
ar miaj pensoj stas bonaj,
44
apitro Tri
Pro la menseroj deponaj,
Superaj al viandmens-logiko.
Pri mia sorto kontenta,
Pri mia cerbo ne penta,
Malsimile al uloj aliaj;
Se mia pajlo ekputras,
A afon, kapron i nutras,
Pajleroj novaj farias miaj.
45
La Lonoj de Lonio
APITRO 4
irka la vespero la
veturantoj trovis ke ne plu
estas vojo lairebla, kaj la
purpuraj nuancoj de la herbo
kaj arboj avertis ilin ke ili
nun estas en la Lando de la
Gilikuloj, kie strangaj popoloj
loas en lokoj tute ne konataj
de la aliaj loantoj de Oz. La
kampoj estis sovaaj kaj
nekultivataj kaj ne estis iaj
46
apitro Kvar
ajn domoj videblaj. Sed niaj amikoj plu maris e
post la sunsubiro, esperante trovi bonan lokon kie Vut
la Vagisto povos dormi; sed kiam tute mallumiis kaj
la knabo lacis pro sia longa marado, ili haltis tuj en
la mezo de kampo kaj lasis ke Vut prenu sian
vespermanon el la manaoj kiujn li portas en sia
dorsosako. Post tio la Birdotimigilo etendis sin tiel ke
Vut povis uzi lian plenigitan korpon kiel kapkusenon,
kaj la Stana Lignohakisto staris apud ili dum la tuta
nokto, por ke la humideco de la tero ne rustigu liajn
artikojn a senbriligu lian poluron. Kiam ajn la roso
kuiis sur lian korpon li zorge forviis in per tuko,
tiel ke en la mateno la Imperiestro brilis kiel iam en
la radioj de la levianta suno.
Ili vekis la knabon je la matenio kaj la Birdotimigilo diris al li:
Ni trovis ion kuriozan, tial ni devos interkonsilii
pri kion fari.
Kion vi trovis? demandis Vut, defrotante la
dormon el siaj okuloj per siaj ngrartikoj kaj trifoje
oscedante por pruvi ke li estas plene vekiinta.
Aon, diris la Stana Lignohakisto. Aon, kaj
alian vojeton.
Kion diras la Ao? demandis la knabo.
47
i diras Averto al iuj Fremduloj: Ne Lairu
i tiun Vojon al Lonio, respondis la Birdotimigilo,
kiu povis tre bone legi kiam liaj okuloj estis free
farbitaj.
Pro tio, diris la knabo, malfermante sian dorso-
sakon por elpreni iom da matenmano, ni veturu la

alia direkto.
Sed ajne tio ne plais iun el liaj kunveturantoj.
Mi preferas vidi kiel aspektas Lonio, komentis la
Stana Lignohakisto.
48
apitro Kvar
Kiam oni veturas, estas malsae maltra ian ajn
interesan vidaon, aldonis la Birdotimigilo.
Sed averto indikas daneron, protestis Vut la
Vagisto, kaj la mi estas sae eviti daneron kiam
ajn eble.
Ili ne respondis al tiu parolo dum kelka tempo.
Poste diris la Birdotimigilo:
Mi jam eskapis de tiom da daneroj, dum mia
vivo, ke mi ne multe timas ian eblan eventon.
Nek mi! kriis la Stana Lignohakisto, svingante
sian scintilantan hakilon irka sian stanan kapon,
la aro da cirkloj. Malmulto povas vundi stanon, kaj
mia hakilo estas potenca armilo kontra malamikoj.
Sed nia knabamiko, li pludiris, serioze rigardante
Vuton, eble vundius se la popolo de Lonio vere
estas daneraj; do mi proponas ke li restu i tie dum
vi kaj mi, Amiko Birdotimigilo, vizitos la malpermesitan Urbon Lonio.
Ne enu vin pri mi, konsilis Vut, trankvile.
Kien ajn vi deziros iri, mi iros, kaj partoprenos en
viaj daneroj. Dum mia vagado mi trovis ke estas pli
sae resti ekster danero ol eniri in, sed tiam mi estis
sola, kaj nun mi havas du potencajn amikojn kiuj
protektos min.
49
Do, kiam li jam nis sian matenmanon, ili iuj
ekiris la la vojo kondukanta al Lonio.
i estas loko pri kiu mi antae ne adis,
komentis la Birdotimigilo, dum ili proksimiis al
densa arbaro. La loantoj eble estas homoj, iuspecaj,
a eble ili estas bestoj, sed kio ajn ili montrios, ni
havos interesan historion rakontotatan al Doroteo kaj
Ozma kiam ni reiros.
La vojo kondukis en la arbaron, sed la grandaj
arboj krekis tiel dense kaj la grimpoplantoj kaj la
arbustaro estis tiom dikaj kaj interplektitaj ke ili
devis fari por si vojon je iu pao por pluiri. Unua du-loke la Stanulo, kiu iris la unua por liberigi
la vojon, tranis la branojn batante per sia hakilo.
Vut tuj sekvis, kaj lasta el la trio venis la
Birdotimigilo, kiu tute ne povus lairi la vojon se
liaj kamaradoj ne liberigus in por lia pajloplena
korpo.
Balda la Stana Lignohakisto puis sin tra densajn
arbustojn, kaj preska falis kapantae en vastan
liberan spacon en la arbaro. La libera spaco estis
ronda, granda kaj ampleksa, sed la supraj branoj de
la altaj arboj transetendis sin kaj faris plenan kupolon
a tegmenton por i. Sed strange, ne estis mallume
50
apitro Kvar
en tiu giganta natura ambro en la arbejo, ar la loko
brilis per neintensa blanka lumo kiu ajne venis el iu
nevidata fonto.
En la ambro estis grupo de dekoj da
kuriozuloj, kaj ili tiom mirigis la Stanulon ke Vut
devis ankenpui lian metalan korpon, por anka
povi vidi. Kaj la Birdotimigilo ankenpuis Vuton,
tiel ke la tri veturantoj staris en vico, plenokule
rigardegante.
La uloj kiujn ili vidis estis rondaj kaj pilkecaj;
rondaj korpe, rondaj krure kaj brake, rondaj mane
kaj piede kaj rondaj kape. La sola escepto al la
rondeco estis iomete kava loko sur la supro de
iu kapo, kiu faris in teleretforma anstata
kupolforma. Ili ne havis vestojn sur siaj pufaj
korpoj, nek ili havis hararon. Iliaj hatoj estis iuj
palgrizaj, kaj iliaj okuloj estis nur purpuraj
makuloj. Iliaj nazoj estis egale pufaj kiel iliaj
ceteraoj.
u ili konsistas el kauko, vi opinias? demandis
la Birdotimigilo, kiu rimarkis ke la uloj saltas
moviante kaj ajnas preska aere senpezaj.
Estas malfacile decidi kio ili estas, respondis Vut.
Laaspekte kovras ilin verukoj.
51
La Lonojar tiel nomiis tiuj ulojis tiam
faradis multajn aferojn, kelkaj kunludadis, kelkaj
laboradis pri taskoj kaj kelkaj estis en grupoj
parolante; sed je la sono de nekonataj vooj, kiuj
eis iom late tra la libera spaco, iuj turniis
fronte al la entrudiintoj. Tiam, kune, ili iuj
antaen rapidis, kurante kaj saltante eksterordinarrapide.
La Stanan Lignohakiston tiom surprizis tio ke
li ne havis suan tempon por levi sian hakilon
anta ol la Lunoj atingis ilin. La uloj svingis siajn
pufajn manojn, kiuj aspektis boksogantoj, kaj
bategis la tri veturantojn kiel eble plej forte,
iuanke. La batoj estis tre molaj kaj tute ne
dolorigis niajn amikojn, sed la atako tute
perpleksigis ilin, tiel ke tre rapide iuj tri ekfalis
plataj sur la teron. Kiam ili estis etenditaj surtere,
multaj Lonoj tenis ilin por malebligi ilian
restarion, dum aliaj vindis longajn nurecajn
plantojn irka ilin, ligante iliajn brakojn kaj
krurojn al iliaj korpoj kaj tiel senpovigante ilin.
Aha! kriis la multe plej granda Lono; ni nun
rme kaptis ilin; do ni portu ilin al Reo Bal kaj
juigu ilin, kondamnigu ilin kaj distruigu ilin!
52
apitro Kvar
Ili devis treni siajn kaptitojn al la centro de la
kupolita ambro, ar ilia pezo, kompare kun tiu de
la Lonoj, neebligis ilian portion. E la Birdotimigilo
estis multe pli peza ol la pufaj Lonoj. Sed ne la
grupo haltis anta altigita podio, sur kiu staris ia
trono, kiu konsistis el granda lara seo, kaj al unu
el la seobrakoj estis ligita nuro. Tiu nuro etendiis
supren al la tegmento de la kupolo.
Aranite anta la podio, la kaptitoj estis permesitaj
sidii, frontante la malplenan tronon.
Bone! diris la granda Lono kiu komandis la
grupon. Nun ni venigu Reon Balon por jui tiujn
terurajn ulojn kiujn ni tre kurae kaptis.
Parolante li ekprenis la nuron kaj komencis tiri
laeble plej forte. Unu a du aliaj helpis lin, kaj
balda, dum ili altiris la nuron, la folioj super ili
apartiis kaj Lono ekaperis e la alia nao de la
nuro. Li ne bezonis multan tempon por malsuprentirii al la trono, kie li sidiis kaj estis enligita,
tiel ke li ne reosos alten.
Saluton, diris la Reo, palpebrumante al siaj
sekvantoj per siaj purpuraj okuloj; kio okazas nun?
Fremduloj, via Motofremduloj kaj kaptitoj,
respondis la granda Lono, pompe.
53
Jes ja! Mi vidas ilin. Mi vidas ilin tre klare, kriis
la Reo, kaj liaj purpraj okuloj elstaris dum li rigardis
la tri kaptitojn. Kiaj kuriozaj bestoj! u daneraj, vi
kredas, mia bona Panta?
Mi timas ke jes, via Moto. Kompreneble, eble
ili ne estas daneraj, sed ni ne risku. Suaj
akcidentoj jam trafas nin la povrajn Lonojn, kaj mi
konsilas kondamni kaj distruigi ilin kiel eble plej
rapide.
Silentu pri via konsilado, diris la monaro,
per senplezura tono. Kiu estas Reo i tie? Vi
a Mi?
Ni Reigis vin ar vi estas malpli saa ol ni aliaj,
respondis Panta Lono, indigne. Mi mem povus esti
Reo, se mi volus, sed al mi ne plaas la multa laboro
kaj la respondeco.
Dirante tion la granda Lono arogante pais tien
kaj reen en la spaco inter la trono de Reo Bal kaj
la kaptitoj, kaj laaspekte tre imponis la aliajn Lonojn
lia deo. Sed subite adiis lata krako kaj Panta
Lono tuj malaperis, kio multe mirigis la
Birdotimigilon, la Stanan Lignohakiston kaj Vut la
Vagiston, kiuj vidis sur la loko kie la grandulo antae
staris amaseton da mola, sulketoplena hato kiu
54
apitro Kvar
aspektis kolapsinta kauka balono.
Jen! kriis la Reo. Mi supozis ke tio okazos. La
aroganta ulo volis pugi sin is li estas pli granda
ol iuj aliaj, kaj jen la rezulto de lia stulteco.
Ekpumpu, iuj el vi, kaj reblovu en lin.
Ni devos ripari la truon unue, via Moto,
proponis unu el la Lonoj, kaj la kaptitoj rimarkis ke
neniu el ili aspektis surprizita nek okita pro la
malfelia akcidento tranta Pantan.
Bone, malafable murmuris la Reo. Venigu
Tilon por ripari lin.
Unu a du forkuris kaj balda revenis sekvate de
virina Lono kiu surportis gigantajn putajn
kaukajn jupojn. Anka purpura plumo estis ligita
al veruko sur la supro de ia kapo, kaj irka ia talio
estis zono el braj plantoj, sekigitaj kaj fortaj, kiuj
aspektis nuraj.
Eklaboru, Til, ordonis Reo Bal. Panta us
eksplodis.
La Lonino prenis la amasaon de hato kaj zorge
ekzamenis is trovi truon en unu piedo. Tiam i tiris
nurbron el sia zono, kaj kuntirinte la randojn de
la truo, i rme kunligis ilin per la nuro, tiel farante
tian kuriozan verukon kian rimarkis la fremduloj sur
55
tiom da Lonoj. Farinte tion, Til Lono etis la
hataon al la aliaj Lonoj kaj estis forironta kiam i
ekrimarkis la kaptitojn kaj haltis por inspekti ilin.
Jen ja! diris Til; kiaj teruraj bestoj. El kie ili
venis?
Ni kaptis ilin, respondis Lono.
Kaj kion vi faros pri ili? demandis la Lonino.
Eble ni kondamnos ilin kaj truigos ilin,
respondis la Reo.
Nu, diris i, ankora rigardante la kaptitojn, mi
ne certas ke ili truios. Ni provu.
Unu el la Lonoj kuris al la rando de la arbaro kaj
rapide revenis kun longa akra dorno. Li rigardetis al
la Reo, kiu kapjesis konsente, kaj antaenkuris kaj
puis la dornon en kruron de la Birdotimigilo. La
Birdotimigilo nur ridetis kaj diris nenion, ar la dorno
tute ne dolorigis lin.
Post tio la Lono provis piki kruron de la Stana
Lignohakisto, sed la stano nur malakrigis la pinton
de la dorno.
uste tion mi antasupozis, diris Til,
palpebrumante per siaj purpuraj okuloj kaj skuante
sian pufan kapon; sed uste tiam la Lono puis la
dornon en kruron de Vut la Vagisto, kaj kvankam i
56
estis iom malakrigita, i tamen estis sue akra por
dolorigi.
A! kriis Vut, kaj li batis per sia kruro tiel
energie ke la feblaj ligiloj dispartiis. Lia piedo tras
la Lononkiu ankora klinis sin super lirekte sur
la pufa stomako, kaj etis lin alten en la aeron. Kiam
li estis alte super iliaj kapoj li eksplodis per lata
pop kaj lia hato falis sur la teron.
Mi vere kredas, diris la Reo, rulante siajn
makulokulojn timoplene, ke Panta pravis dirante ke
tiuj kaptitoj estas daneraj. u la pumpilo estas
preta?
Kelkaj Lonoj jam enpuis grandan surradan
mainon anta la tronon kaj nun ili prenis la haton
de Panta kaj komencis pumpi aeron en in.
Malrapide i veliis is la Reo kriis Halt!
Ne, ne! kriis Panta, mi ankora ne estas sue
granda.
Vi ne farios pli granda, deklaris la Reo. Anta
ol eksplodi vi estis pli granda ol ni la aliaj, kaj tio
erigis kaj arogantigis vin. Nun vi estas iom malpli
granda ol la ceteraj, kaj vi daros pli longe kaj estos
pli humila.
Pumpu minpumpu min! ploris Panta. Se ne,
58
apitro Kvar
vi rompos mian koron.
Se ni pli pumpos ni rompos vian haton,
respondis la Reo.
Do la Lonoj esis pumpi aeron en Pantan, kaj
forpuis lin de la pumpilo. Li certe estis pli humila
ol anta sia akcidento, ar li rampis en la fonon kaj

nenion plian diris.
Nun pumpu la alian, ordonis la Reo. Til jam
riparis lin, kaj la Lonoj ekpumpis lin is li pleniis
per aero.
59
Dum tiuj lastaj kelkaj momentoj neniu multe
atentis la kaptitojn, do Vut, trovinte siajn krurojn
liberaj, rampis al la Stana Lignohakisto kaj frotis la
ligilojn kiuj ankora estis irka liaj brakoj kaj korpo
kontra la akran randon de la hakilo, kiu rapide
tranis ilin.
La knabo nun estis libera, kaj la dorno kiun la
Lono puis en lian kruron kuadis nerimarkata sur la
tero, kie la ulo faligis in kiam li eksplodis. Vut
antaen klinis sin kaj prenis la dornon, kaj dum la
Lonoj okupis sin rigardante la pumpilon, la knabo
eksaltis sur siajn piedojn kaj subite kuris kontra la
grupon.
Poppoppop! sonis tri el la Lonoj, kiam
la Vagisto pikis ilin per sia dorno, kaj je la sonoj la
aliaj turnis sin por rigardi kaj vidis sian endanerion.
Kriante pro timo ili forsaltis iudirekten, disirante
irka la libera spaco, kaj Vut la Vagisto senhezite
asis ilin. Kvankam ili povis kuri multe pli rapide ol
la knabo, ili ofte stumblis kaj falis, a obstrukcis unu
la alian, tiel ke li sukcesis kapti plurajn kaj piki ilin
per sia dorno.
Mirigis lin vidi kiel facile la Lonoj eksplodas.
Kiam eluis la aero ili estis tute senhelpaj. Til
60
apitro Kvar
Lono estis unu el tiuj kiuj kuris kontra lian
dornon kaj multaj aliaj suferis saman sorton. La
uloj ne povis eskapi el la loko, sed pro sia timego
multaj saltis supren kaj kaptis branojn de la arboj,
kaj poste grimpis kien la dorno ne povis atingi
ilin.
Vut tre laciis asante ilin, do li haltis kaj
revenis, anhelante, al kie sidas liaj amikoj, ankora
ligitaj.
Tre bone farite, mia Vagisto, diris la Stana
Lignohakisto. Estas evidente ke ni ne bezonas plu
timi tiujn pufulojn, do bonvolu malligi nin kaj ni plu
veturos.
Vut malligis la Birdotimigilon kaj helpis lin starii.
Poste li liberigis la Stanan Lignohakiston, kiu stariis
sen helpo. irkarigardante ili vidis ke la sola
restanta Lono atingebla estas Bal Lono, la Reo, kiu
restas sidante en sia trono, rigardante la punion de
sia popolo kun perpleksaspekto en siaj purpuraj
okuloj.
u mi truigu la Reon? la knabo demandis al
siaj kunuloj.
Reo Bal sendube adis la demandon, ar li palpis
la nuron kiu ligis lin al la trono kaj sukcesis liberigi
61
in. Tuj li osis supren is li atingis la folian
kupolon, kaj apartiginte la branojn li malaperis el
ilia vidpovo. Sed la nuro kiu estis ligita al lia korpo
ankora estis konektita al la brako de la trono, kaj ili
sciis ke ili povos remalsuprentiri lian Moton se ili
volos.
Lasu lin, proponis la Birdotimigilo. Li ajnas
sue bona reo por sia kurioza popolo, kaj post nia
foriro la Lonoj devos multe labori por pumpi iujn
truigitajn de Vut.
iu el ili devus esti eksplodigita, deklaris Vut,
kiu koleris ar lia kruro ankora doloras.
Ne, diris la Stana Lignohakisto, tio ne estus
vere justa. Ili tute prave kaptis nin, ar ni ne rajtis
trudi nin i tien, post la averto ke ni fortenu nin de
Lonio. Jen ilia lando, ne nia, kaj ar la kompatinduloj
ne povas foriri el la libera spaco, ili ne povos damai
iun escepte de tiuj kiuj pro scivolemo adacas, kiel
ni, veni i tien.
Bone dirite, mia amiko, konsentis la Birdotimigilo. Ni vere ne rajtis eni ilian trankvilecon kaj
komforton; do ni foriru.
Ili facile trovis la lokon kie ili trudis sin en la
lokon, do la Stana Lignohakisto ankenpuis la
64
apitro Kvar
arbustaron kaj la unua komencis lairi la padon. La
Birdotimilo nun sekvis, kaj lasta estis Vut, kiu
rerigardis kaj vidis ke la Lonoj ankora kroas sin al
la branoj de la arboj kaj rigardas siajn ekskaptitojn
per timoplenaj okuloj.
Sendube ili oje vidas nian foriron, komentis la
knabo, kaj, ridante pro la felia no de la aventuro,
li sekvis siajn kamaradojn la la vojo.
65
S-ino Jup, la Gigantino
APITRO 5
Kiam ili atingis la non de
la vojeto, kie ili unue vidis la
avertaon, ili komencis
transiri la landon la orienta
direkto. Anta longe ili
atingis Ondantan Terenon,
kie estis aro da montetoj kaj
valoj kaj kie konstanta
grimpado kaj subirado estis
necesaj, kaj ilia veturo nun
fariis teda, ar grimpinte
66
apitro Kvin
iun monteton ili trovis anta si nenion en la suba
valokrom herbon, a herbon a tonojn.
Supren kaj malsupren ili iradis dum horoj, kaj
nenio interrompis la monotonecon de la pejzao, is
ne, kiam ili supreniris monteton pli altan ol kutime,
ili vidis tasforman valon anta si en kies centro staris
enorma kastelo, konstruita el purpuraj tonoj. La
kastelo estis alta kaj lara kaj longa, sed sen turoj kaj
turetoj. Kiom ili povis vidi, estis nur unu fenestreto
kaj unu granda pordo iuanke de la granda
konstruao.
Estas strange! meditis la Birdotimigilo. Mi tute
ne suspektis ke tia granda kastelo ekzistas en i tiu
Gilikula Lando. Kiu, do, loas i tie?
ajnas al mi, el tia distanco, komentis la Stana
Lignohakisto, ke i estas la plej granda kastelo kiun
mi iam vidis. i vere estas tro granda por utiligo, kaj
neniu povus malfermi a fermi tiujn grandajn
pordojn sen tupetaro.
Eble, se ni pliproksimios, ni trovos u a ne iu
loas tie, sugestis Vut. Laaspekte, neniu loas tie.
Plu ili iris, kaj kiam ili atingis la centron de la
valo, kie staris la granda tona kastelo, komencis
mallumii. Do ili hezitis pri kion fari.
67
Se amikemaj personoj hazarde loas i tie, diris
Vut, mi volonte akceptos liton; sed se malamikoj
okupas la ejon, mi preferas dormi sur la tero.
Kaj se tute neniu loas i tie, aldonis la
Birdotimigilo, ni povos eniri kaj ekposedi in kaj
senti nin kiel enhejme.
Parolante li pliproksimiis al unu el la grandaj
pordoj, kiu estis trioble pli alta kaj lara ol iu ajn
pordo kiun li is tiam vidis en domo, kaj tie li trovis,
gravuritajn per grandaj literoj sur tono super la
pordejo, la vortojn:
KASTELO JUP
Oho! li kriis; mi rekonas la ejon nun. Verajne
i estis la hejmo de S-ro Jup, terura giganto kiun mi
vidis kaptita en kao, tre for de i tie. Tial i tiu
kastelo verajne estas neokupata kaj ni povos uzi in
ladezire.
Jes, jes, diris la Stana Imperiestro, kapjesante;
anka mi memoras S-ron Jup. Sed kiel ni eniros lian
neokupatan kastelon? La riglilo de la pordo estas
tiom super niaj kapoj ke neniu el ni povas atingi
in.
Ili pripensis tiun problemon dum kelka tempo, kaj
post tio Vut diris al la Stanulo:
68
apitro Kvin
Se mi staros sur viaj ultroj, mi kredas ke mi
povos malrigli la pordon.
Grimpu, do, estis la respondo, kaj kiam la knabo
staris sur la stanaj ultroj de Nojo Hakisto li
sukcesis, kvankam apenae, atingi la riglilon kaj levi
in.
Tuj la pordo apertiis, iaj grandaj arniroj grincis
kvaza proteste, do Vut saltis malsupren kaj sekvis
siajn akompanantojn en grandan senmeblan
koridoron. Apena la trio estis interne, ili adis la
pordon brufermii malanta ili, kaj tio mirigis ilin
ar neniu tuis in. i fermiis propravole, kvaza
per magio. Krome, la riglilo estis sur la ekstera anko,
kaj penso ektras iun el ili ke nun ili estas kaptitoj
en i tiu nekonata kastelo.
Tamen, murmuris la Birdotimigilo, ni ne kulpas
pri kio estis neevitebla; do ni antaeniru brave kaj
vidu kio estas videbla.
Estis tre mallume en la koridoro, nun post la
fermio de la ekstera pordo, do dum ili stumbladis
la tona koridoro ili tenis sin proksimaj unu al alia,
ne sciante kia danero verajne trafos ilin.
Subite milda brilo irkais ilin. i pligrandiis, is
ili povis vidi la irkaaojn klare. Ili jam atingis la
69
non de la koridoro kaj anta ili estis nova granda
pordo. i senbrue ekapertiis anta ili, sen ies helpo,
kaj tra la pordejo ili rimarkis grandan ambron, kies
muroj estis tegitaj per platoj el pura oro, multe
poluritaj.
i tiu ambro anka estis iluminata, kvankam ili
ne povis vidi lampojn, kaj en ia centro estis granda
tablo e kiu sidis grandega virino. i estis vesita per
arentaj roboj broditaj per gajaj ordesegnoj, kaj
super tiu belega vesto estis mallonga irmvesto el
kompleksa puntao. Tia irmvesto ja ne irmis, kaj ne
konvenis al la bela robo, sed malgra tio la grandega
virino surportis in. La tablo e kiu i sidis estis
kovrita de blanka tuko kaj sur i estis oraj teleroj, do
la veturantoj surprizate vidis ke ili rekontas la
Gigantinon dum i vespermanas.
i havis la dorson iliadirekte kaj e ne turnis sin,
sed prenante paneton de telero i komencis surmiri
buteron kaj diris per voo kiu estis granda kaj basa
sed ne precipe malagrabla:
Kial ne eniri kaj lasi la pordon fermii? Vi kazas
aertrauon kaj mi malvarmumos kaj ternos. Kiam mi
ternas mi ekkoleretas kaj kiam mi koleretas mi riskas
fari ion an. Envenu, malsaaj fremduloj; envenu!
70
apitro Kvin
Pro tiu uro ili eniris la ambron kaj proksimiis
al la tablo, is ili staris viza-al-vizae al la granda
Gigantino. i plu manadis, sed ridetis iom kurioze
dum i rigardis in. Vut rimarkis ke la pordo silente
fermiis post ilia eniro, kaj tio tute ne plais al li.
Nu, diris la Gigantino, kian pravigon vi povas
pretendi?
Ni ne sciis ke iu loas i tie, Sinjorino, klarigis
la Birdotimigilo; do, ar ni estas veturantaj kaj
fremdaj en i tiu regiono, kaj deziris trovi lokon kie
nia knabamiko povos dormi, ni kurais eniri vian
kastelon.
Vi sciis ke i estas privata posedao, mi supozas?
diris i, metante buteron sur alian paneton.
Ni vidis la vortojn Kastelo Jup super la pordo,
sed ni sciis ke S-ro Jup estas kaptita en kao en tre
fora parto de la lando Oz, do ni decidis ke neniu
nun estas en la loejo kaj ke ni povus uzi la kastelon
por la nokto.
Mi komprenas, komentis la Gigantino, skuetante
sian kapon kaj denove ridetante la sia kurioza
manieromaniero kiu horortremigis lin. Vi ne sciis
ke S-ro Jup havas edzinon, nek ke post lia kruela
kaptio lia edzino plu loas en lia kastelo kaj
71
mastrumas in la sia plao.
Kiu kaptis S-ron Jup? demandis Vut, serioze
rigardante la virinon.
Fimalamikoj. Homoj kiuj malbonvole obetis
kiam Jup prenis iliajn bovinojn kaj afojn kiel
manaon. Mi tamen devas agnoski ke Jup estis
malbonhumora kaj li emis bati kelkajn domojn,
fojfoje, kiam li koleris. Do unu tagon la etuloj venis
en granda amaso kaj kaptis S-ron Jup, kaj forportis
lin al kao ie en la montaro. Mi ne scias kie i estas,
kaj ne gravas al mi, ar mia edzo malbone traktis min
kelkfoje, forgesante la respekton kiun gigantino rajtas
ricevi de giganto. Ofte li piedbatis miajn tibiojn, kiam
mi rifuzis servi lin. Do mi ojas pro lia foresto.
Min surprizas ke oni ne anka kaptis vin,
komentis Jup.
Nu, mi estis tro lerta por ili, diris i, ekridante,
kio kazis tian venteton ke la anceliema Birdotimigilo estis preska deblovita kaj devis ekpreni sian
amikon Nojo Hakisto por rmigi sin. Mi vidis la
homojn veni, darigis S-ino Jup, kaj sciante ke ili
intencas agon mi transformis min en muson kaj
kais min en ranko. Post ilia foriro, kiam ili
kunportis mian tibibatantan edzon, mi retransformis
72
apitro Kvin
min en mian antaan formon, kaj i tie mi loas
ekde tiam en paco kaj komforto.
u vi do estas Soristino? demandis Vut.
Nu, ne precize Soristino, i respondis, sed mi
estas Transformartistino. Alivorte, mi estas pli
Jukuhuo ol Soristino, kaj kompreneble vi scias ke la
Jukuhuoj estas la plej lertaj magiistoj en la mondo.
La veturantoj silentis dum kelka tempo, malkomforte pripensante tiun deklaron kaj ian eblan
ekon je ilia estonteco. Sendube la Gigantino volonte
kaptis ilin; tamen i parolis tiel gaje, per sia granda
voo, ke is nun ili tute ne estis alarmitaj.
Post iom da tempo la Birdotimigilo, kies
cerbomiksao senhalte funkciadis, demandis al la
virino:
u ni konsideru vin nia amikino, S-ino Jup, a
u vi intencas esti nia malamikino?
Mi neniam havas amikojn, i diris per tono
indikanta ordinaran fakton, ar amikoj trofamiliarias kaj iam forgesas atenti proprajn aferojn. Sed mi
ne estas via malamiko; nu, ankora ne. Efektive, al
mi plaas via veno, ar mia vivo i tie estas iom
soleca. eestas neniu kun kiu mi povas paroli, ekde
kiam mi transformis Polikromon, la Filinon de la
73
ielarko, en kanaribirdon.
Kiel vi sukcesis fari tion? demandis la Stana
Lignohakisto, mirante. Polikromo estas potenca
feino!
i estis, diris la Gigantino; sed nun i estas
kanaribirdo. Unu tagon post pluvo Polikromo
fordancis de la ielarko kaj ekdormis sur malgranda
altao en i tiu valo, ne tre for de mia kastelo. La
suno ekaperis kaj forpelis la ielarkon, kaj anta ol
Poli vekiis, mi kae eliris kaj transformis in en
kanaribirdon en ora kao ornamita per diamantoj. La
kao estis por ke i ne forugu. Mi supozis ke i
kantos kaj parolos kaj ke ni bone distros nin; sed i
tute ne montriis bona kunulo. Ekde la momento de
sia transformio i rifuzas diri e unusolan vorton.
Kie i nun estas? demandis Vut, kiu adis
rakontojn pri bela Polikromo kaj multe interesiis pri
i.
La kao pendas en mia dormoambro, diris la
Gigantino, manante plian paneton.
La veturantoj nun estis malpli komfortaj kaj pli
suspektemaj pri la Gigantino ol antae. Se Polikromo,
la Filino de la ielarko, kiu estis vera feino, estis
transformita kaj sklavigita de i tiu grandega virino,
74
apitro Kvin
kiu pretendis esti Jukuhuo, kio eble okazos al ili
mem? Diris la Birdotimigilo, tordante sian plenigitan
kapon por rigardi cele S-inon Jup:
u vi scias, Sinjorino, kiuj ni estas?
Kompreneble, diris i; pajlulo, stanulo kaj
knabo.
Ni estas tre gravaj personoj, deklaris la Stana
Lignohakisto.
Des pli bone, i respondis. Mi uos vian eeston
e pli pro tio. ar mi intencas restigi vin i tie dum
mia tuta vivo, por distri min kiam mi sentos solecon.
Kaj, i aldonis nerapide, en i tiu Valo tute neniu
mortas.
Al ili tute ne plais tiu parolo, do la Birdotimigilo
sulkigis sian frunton la maniero kiu ridetigis S-inon
Jup, dum la Stana Lignohakisto mienis tiom feroce
ke S-ino Jup ridis. La Birdotimigilo suspektis ke i
ridos, do li glitis malanta siajn amikojn por eskapi
de la vento de ia spiro. De tiu sekura pozicio li diris
averte:
Ni havas potencajn amikojn kiuj balda venos
liberigi nin.
Do ili venu, i respondis, per tono iom
malestima. Kiam ili alvenos ili trovos nek knabon,
75
nek stanulon, nek birdotimigilon, ar morga matene
mi intencas transformi vin iujn en aliajn formojn,
tiel ke vi ne estos rekoneblaj.
Tiu minaco plenigis ilin per senespero. La
bonhumora Gigantino estis pli terura ol ili imagis. i
povis rideti kaj surporti belajn vestojn kaj samtempe
esti e pli kruela ol ia edzo.
Kaj la Birdotimigilo kaj la Stana Lignohakisto
penis elpensi metodon eskapi el la kastelo anta la
mateno, sed ajne i legis iliajn pensojn kaj kapneis.
Ne trovigligu viajn kompatindajn cerbojn, diris
i. Vi ne povos eskapi de mi, negrave kiom vi provos.
Sed kial vi volas eskapi? Mi donos al vi novajn
formojn multe pli bonajn ol tiuj kiujn vi nun havas.
Estu kontentaj pri via sorto, ar malkontento
kondukas al malfelio, kaj malfelio, negrave
kiuforma, estas la plej granda malbonao kiu povas
okazi.
Kiajn formojn vi intencas doni al ni? demandis
Vut serioze.
Mi ankora ne decidis. Mi prisonos tion inokte,
do en la mateno mi estos decidinta kiel tranformi vin.
Eble vi preferus elekti proprajn transformojn?
Ne, diris Vut, mi preferas resti kia mi estas.
78
apitro Kvin
Strange, i respondis. Vi estas eta, kaj vi estas
malforta; kia vi estas, vi vere ne multon valoras. Via
plej bona karakterao estas ke vi vivas, ar mi povos
fari el vi ian vivan estaon kio estos tre multe pli bona
ol via nuna formo.
i prenis plian paneton de telero kaj trempis in

en poton da mielo kaj trankvile komencis mani in.
La Birdotimigilo rigardis ian agon penseme.
Ne estas grenkampoj en via Valo, diris li; kie
do vi akiris la farunon el kiu vi faris viajn panetojn?
79
Jen ja! u vi kredas ke mi enus min per pretigo
de panetoj el faruno? i respondis. Tio estas multe
tro teda proceso por Jukuhuo. Mi elmetis kelkajn
kaptilojn iposttagmeze kaj kaptis multajn kampomusojn, sed ar mi ne atas mani musojn, mi
transformis ilin en varmegajn panetojn por mia
vespermano. La mielo en i tiu poto iam estis
vesponesto, sed transformite i fariis dola kaj
bongustega. Kiam mi deziras mani, mi nur bezonas
preni ion kion mi ne volas konservi, kaj transformi
in en kian ajn manaon mi atas, kaj manas in.
u vi malsatas?
Mi ne manas, dankon, diris la Birdotimigilo.
Nek mi, diris la Stana Lignohakisto.
Mi ankora havas iom da natura manao en mia
dorsosako, diris Vut la Vagisto, kaj mi preferas
mani tion pli ol vesponestaon.
iu la sia gusto, diris la Gigantino senzorge,
kaj nun, ar i jam nis sian vespermanon, i
stariis, kunfrapis siajn manojn, kaj la manotablo tuj
malaperis.
80
La Magio de Jukuhuo
APITRO 6
Vut vidis tre malmulte da
magio dum sia vagado, sed la
Birdotimigilo kaj la Stana
Lignohakisto vidis tre
multajn specojn de magio
dum siaj vivoj, tamen iujn
tri imponis la kapabloj de
S-ino Jup. i ne alprenis iajn
misterajn mienojn nek
indulgis sin per antoj a
mistikaj ritoj, kiel la plej
81
multaj soristinoj, nek estis la Gigantino maljuna kaj
malbela a aspekte a miene malagrabla. Tamen i
timigis siajn kaptitojn pli ol povus soristino.
Bonvolu sidi, i diris al ili, dum i sidigis sin
mem en grandan fotelon kaj etendis siajn bele
broditajn jupojn por ke ili admiru ilin. Sed iuj seoj
en la ambroj estis tiom altaj ke niaj amikoj ne povis
surgrimpi al la sidejoj. S-ino Jup observis tion kaj
gestis per mano, kaj tuj ora tupetaro ekaperis apogate
de seo kontra ia propra.
Algrimpu, diris i, kaj ili obeis; la Stana
Lignohakisto kaj la knabo helpis la malpli lertan
Birdotimigilon. Kiam ili iuj sidis en vico sur la
kuseno de la seo, la Gigantino pludiris: Nun
rakontu al mi kial vi venis idirekten, kaj el kie vi
venis kaj kion vi celas.
Do la Stana Lignohakisto rakontis al i pri Nimi
Ami, kaj sia decido trovi kaj edzinigi in, kvankam
li ne havas Amantan Koron. La rakonto ajne
amuzis la grandan virinon, kiu post tio komencis
demandadi al la Birdotimigilo kaj unuafoje en sia
vivo i adis pri Ozma de Oz, kaj pri Doroteo kaj
Jojo Kukurbokapo kaj D-ro Pipt kaj Tiktoko kaj
multaj Ozuloj kiuj estas bone konataj en la
82
apitro Ses
Smeralda Urbo. Anka Vut devis rakonti sian
historion, kiu estis tre simpla kaj ne necesigis multan
tempon. La Gigantino multe ridis kiam la knabo
rakontis iliajn aventurojn en Lonio, sed i diris ke
i nenion scias pri la Lonoj ar i neniam foriras el
la Valo.
Estas uloj kiuj volonte kaptus min, same kiel
mian gigantan edzon S-ro Jup, diris i; do mi restas
enhejme kaj atentas miajn proprajn aferojn.
Se Ozma scius ke vi adacas fari magiadon sen
ia konsento, i severe punus vin, deklaris la
Birdotimigilo, ar i tiu kastelo estas en la Lando
Oz, kaj neniuj personoj en la Lando Oz rajtas fari
magiadon escepte de Glinda la Bona kaj la
malgranda Soristo kiu loas kun Ozma en la
Smeralda Urbo.
Fi al via Ozma! kriis la Gigantino, klakante per
siaj ngroj moke. Kiel gravas al mi knabino kiun mi
neniam vidis kaj kiu neniam vidis min?
Sed Ozma estas feino, diris la Stana
Lignohakisto, kaj tial i estas tre potenca. Anka, nin
protektas Ozma, kaj se vi damaus nin iumaniere tio
multege kolerigus in.
Kion mi faras i tie, en mia propra privata kastelo
83
en i tiu soleca Valokien venas neniu escepte de
stultuloj kiaj vitio neniam estos raportita al via
feina Ozma, oponis la Gigantino. Ne penu
fortimigi min de mia intenco, kaj ne lasu vin timii,
ar estas plej bone brave renkonti neeviteblaojn. Mi
nun enlitios, kaj en la mateno mi donos al vi iuj
novajn formojn, kiaj estos pli interesaj por mi ol tiuj
kiujn vi nun portas. Bonan nokton kaj agrablajn
sonojn.
Dirinte tion, S-ino Jup stariis el sia seo kaj
maris tra pordejo en alian ambron. Tiom peza estis
la tretado de la Gigantino ke e la muroj de la granda
tona kastelo tremis dum i pais. i fermis la pordon
de sia dormoambro malanta si, kaj subite la lumo
estingiis kaj la tri kaptitoj trovis sin en plena
mallumo.
La Stanan Lignohakiston kaj la Birdotimigilon
tute ne enis la mallumo, sed Vut la Vagisto
maltrankvilis ar li estis lasita en tiu stranga loko
la tiu stranga maniero, kaj li ne povis vidi eblan
minacan daneron.
u la granda virino tamen ne povus doni al mi
liton? li diris al siaj kunuloj, kaj li apena parolis
kiam li sentis ion premi sin kontra liajn krurojn,
84
apitro Ses
kiuj pendis de la kuseno de la seo. Li malsupren
klinis sin, etendis manon kaj trovis ke lito ekaperis,
kun matraco kaj kovriloj, tute kompleta. Li ne
malparis tempon sed tuj glitis sur la liton kaj balda
profunde dormis.
Dum la nokto la Birdotimigilo kaj la Imperiestro
diskutis mallatavoe, kaj ili moviis el la seo kaj
trairis zorge la tutan ambron, palpante por trovi ian
kaitan risorton kiu eble malfermos pordon a
fenestron kaj permesos ke ili eskapu.
La mateno trovis ilin ankora sensukcesaj dum sia
sero kaj tuj kiam lumiis la lito de Vut ekmalaperis,
kaj li falis sur la plankon kaj la falbato rapide vekis
lin. Post iom da tempo la Gigantino venis el sia
litoambro, surhavante alian robon kiu estis egale
multornamita kiel tiu kiun i surportis la antaan
vesperon, kaj anka surhavante la belan puntan
antairmveston. Sidiinte en seon i diris:
Mi malsatas; do mi tuj matenmanos.
i kunfrapis siajn manojn kaj tuj la tablo ekaperis
anta i, kovrita per neoblanka tuko kaj sur tiu estis
multaj oraj teleroj. Sed ne estis manaoj sur la tablo,
nek io alia escepte de kruo da akvo, aro da sovaaj
herboj kaj manpleno da toneroj. Sed la Gigantino
85
veris iom da akvo en sian kafopoton, frapetis in
unu-dufoje per sia mano, kaj poste elveris tason da
varmega kafo.
u vi deziras iom? i demandis al Vut.
Li estis maldema rilate al magia kafo, sed ia
odoro estis tiom alloga ke li ne povis rezisti in; do
li respondis: Bonvolu, Sinjorino.
La Gigantino elveris plian tason kaj metis in sur
la plankon por Vut. i estis granda kiel kuvo, kaj la
ora kulero en la telereto apud la taso estis tiom peza
ke la knabo apena povis levi in. Sed Vut sukcesis
trinketi iom da kafo kaj trovis in bongustega.
S-ino Jup poste transformis la herbojn en teleron
da avenkao, kiun i manis bonapetite.
Nun, diris i, prenante la tonerojn. u mi
kompletigu mian manon per buletoj a per adaj
kotletoj? Kiujn vi preferas, Vut la Vagisto?
Bonvolu, mi manos la manaojn en mia dorsosako, respondis la knabo. Viaj magiaj manaoj eble
bone gustas, sed mi timas ilin.
La virino ridis pro liaj timoj kaj transformis la
tonerojn en bulojn.
Mi supozas ke vi kredas ke post kiam vi manus
la manaon i refarius toneroj kaj malsanigus vin,
86
i komentis; sed tio ne estus ebla. Neniam io
transformita de mi reakiros sian antaan formon, do i
tiuj buloj neniam povos denove esti toneroj. Tial
mi devas tre zorge atenti pri miaj transformoj, i
pludiris, rapide manante dum i parolis, ar
kvankam mi povas lavole ani formojn mi neniam
povas reani ilintio pruvas ke e la povo de lerta
Jukuhuo estas limigita. Kiam mi transformos vian
trion, vi devos iam porti la formojn kiujn mi donis
al vi.
Do bonvolu ne transformi nin, petis Vut, ar ni
tute kontente restos kiaj ni estas.
Mi ne celas kontentigi vin, mi intencas plai
min, i deklaris, kaj plezurigos min doni al vi
novajn formojn. ar se hazarde viaj amikoj venos
seri vin, neniu el ili povos rekoni vin.
ia tono estis tiel pozitiva ke ili sciis ke estus
senutile protesti. La virino ne estis malbelaspekta; ia
vizao ne estis kruela; ia voo estis granda sed
gracitona; sed iaj vortoj indikis ke i posedas
senkompatan koron kaj neniom da petpledo anos
ian celon.
S-ino Jup uzis multan tempon por ni sian
matenmanon kaj la kaptitoj tute ne deziris rapidigi
88
apitro Ses
in, sed ne la mano estis nita kaj i faldis sian
butukon kaj malaperigis la tablon kunfrapante siajn
manojn. Post tio i turnis sin al siaj kaptitoj kaj
diris:
La sekva ero de la programo estas ani viajn
formojn.
u vi decidis kiujn formojn doni al ni?
demandis la Birdotimigilo, malkviete.
Jes; mi elsonis la tuton dum mi dormis. i tiu
Stanulo ajnas tre serioza personoefektive, la
Stana Lignohakisto ja aspektis seriozega, uste tiam,
ar lin multe agrenisdo mi anos lin en
Strigon.
i nur bezonis gesti al li per unu ngro parolante,
kaj tuj la formo de la Stana Lignohakisto komencis
anii kaj post kelkaj sekundoj Nojo Hakisto, la
Imperiestro de la Palpbrumoj, estis transformita en
Strigon, kun okuloj grandaj kiel teleroj kaj hokforma
beko kaj fortaj ungoj. Sed li estis ankora stana. Li
estis Stana Strigo, kun stanaj kruroj kaj beko kaj
okuloj kaj plumoj. Kiam li ugis al la dorso de seo
kaj stariis sur in, liaj stanaj plumoj bruis dum ili
frapiis unuj kontra la aliajn.
La Gigantino ajne estis multe amuzata de la
89
aspekto de la Stana Lignohakisto, ar ia rido estis
granda kaj gaja.
Vi ne povos perdii, diris i, ar viaj ugiloj kaj
plumoj bruegos kien ajn vi iros. Kaj jes ja vere, Stana
Strigo estas tiom malofta kaj bela ke i estas multe
pli bona ol ordinara birdo. Mi ne intencis konsistigi
vin el stano, sed mi forgesis konstruigi vin el viando.
Tamen, stana vi estis, kaj stana vi estas, kaj ar estas
tro malfrue ani vin, estas decidite.
is nun la Birdotimigilo iom dubis la eblon ke
S-ino Jup povos transformi lin, a lian amikon la
Stanan Lignohakiston, ar ili ne estis samnaturaj kiel
ordinaraj homoj. Li maltrankvilis pli pri kio okazos
al Vut ol al li mem, sed nun li komencis maltrankvili
pri si.
Sinjorino, li diris haste, mi opinias i tiun
agadon tre malentila. Oni e povus nomi in
maldeca, kiam oni konsideras ke ni estas viaj gastoj.
Vi ne estas gastoj, ar mi ne invitis vin i tien,
i respondis.
Eble ne; sed ni petis gastemecon. Ni transdonis
nin al via bonvolo, kiel oni diras, kaj nun ni trovas
ke vi ne havas bonvolon. Tial, se vi pardonos mian
esprimon, mi devas diri ke estas plej e forpreni de
90
apitro Ses
ni niajn naturajn formojn kaj doni al ni aliajn kiuj
ne plaas al ni.
u vi celas kolerigi min? i demandis, sulkante
la frunton.
Neniel, diris la Birdotimigilo; mi nur celas
instigi vin agi pli dame.
Ho, u vere? La mia opinio, S-ro Birdotimigilo,

vi nun agas kiel ursodo Urso vi farios!
Denove la timiga ngro gestis, ifoje cele la
Birdotimigilon, kaj tuj lia formo komencis anii.
Post kelkaj sekundoj li fariis malgranda Bruna Urso,
91
sed li estis plenigita per pajlo same kiel antae, kaj
kiam la malgranda Bruna Urso trenis sin trans la
plankon li estis same anceliema kiel estis la
Birdotimigilo kaj moviis same mallerte.
Vut miregis, sed li anka plene timis.
u dolorigis? li demandis al la malgranda Bruna
Urso.
Ne, kompreneble ne, muetis la Birdotimigilo en
la formo de Urso; sed al mi ne plaas maradi per
kvar kruroj, estas maldigne.
Pripensu mian humilion! pepis la Stana Strigo,
klopodante platigi siajn stanajn plumojn per sia stana
beko. Kaj mi anka ne povas bone vidi. ajne la
lumo dolorigas miajn okulojn.
Estas ar vi estas Strigo, diris Vut. Mi kredas ke
vi vidos pli bone en la mallumo.
Nu, komentis la Gigantino, al mi tre plaas tiuj
novaj formoj, miaanke, kaj mi estas certa ke ili pli
plaos al vi kiam vi kutimios al ili. Do nun, i
pludiris, turninte sin al la knabo, estas via vico.
u vi ne opinias ke estus pli bone lasi min kia
mi estas? demandis Vut per tremoplena voo.
Mi ne opinias tion, i respondis. Mi faros el vi
Simion. Mi amas simiojnili estas karegaj!kaj mi
92
apitro Ses
opinias ke Verda Simio estos tre amuza kaj distros
min kiam mi estos malgaja.
Vut timotremis, ar denove la terura magia ngro
gestis, rekte celante lin. Li sentis sin anii; ne tre
multe, tamen, kaj tute ne dolorigis. Li malsupren
rigardis al siaj membroj kaj korpo kaj trovis ke
forestas liaj vestoj kaj lian haton kovras fajna,
silkeca verda felo. Liaj manoj kaj piedoj estis nun
tiuj de simio. Li ekkonsciis ke li vere estas simio,
kaj lia unua sento estis de kolero. Li komencis
babilai samkiel simioj. Li saltis al la kuseno de
giganta seo, kaj poste al ia dorso kaj per sovaa
salto sur la ridantan Gigantinon. Lia plano estis
preni iajn harojn kaj eltiri ilin de la radikoj, kaj
tiel veni sin pro iaj transformoj. Sed i levis
manon kaj diris:
Milde, kara Simiomilde! Vi ne koleras; vi estas
kiel eble plej felia!
Vut ekhaltis. Ne; li tute ne estis kolera, nun; li
sentis sin tiel bonhumora kaj gaja kiel kiam li estis
knabo. Anstata tiri la harojn de S-ino Jup li sidis
sur ia ultro kaj karesis ian molan vangon per sia
harkovrita mano. Responde, i ridetis al la kurioza
verda besto kaj ame frapetis lian kapon.
93
Tre bone, diris la Gigantino, ni iuj amikiu kaj
estu kune feliaj. Kiel fartas mia Stana Strigo?
Tre komforte, diris la Strigo. Kompreneble mia
nova formo ne plaas al mi, sed mi ne permesos ke
tio malfeliigu min. Sed diru al mi, mi petas: kiel
utilas Stana Strigo?
Via sola utilo estas ridigi min, respondis la
Gigantino.
u pajloplena Urso anka ridigos vin? demandis
la Birdotimigilo, sidiante sur siajn koksojn por
rigardi in.
Kompreneble, deklaris la Gigantino; kaj mi
aldonis iom da magio al viaj transformoj por instigi
ke vi iuj estu kontentaj pri viaj novaj formoj. Mi
bedaras ke mi ne pensis fari tion kiam mi
transformis Polikromon en Kanaribirdon. Sed eble,
kiam i vidos kiom gajaj vi estas, i esos esti silenta
kaj morna kaj komencos kantadi. Mi alportos la
birdon por ke vi vidu in.
Dirinte tion, S-ino Jup eniris la apudan ambron
kaj balda revenis portante oran kaon en kiu sidanta
sur balancianta stangeto estis bela ava Kanario.
Polikromo, diris la Gigantino, lasu min konigi
al vi Verdan Simion, kiu iam estis knabo nomata Vut
94
la Vagisto, kaj Stanan Strigon, kiu iam estis Stana
Lignohakisto nomata Nojo Hakisto, kaj pajloplenan
malgrandan Brunan Urson kiu iam estis vivanta
Birdotimigilo.
Ni jam bone konas unu la alian, deklaris la
Birdotimigilo. La birdo estas Polikromo, la Filino de
la ielarko, kaj i kaj mi iam estis bonaj amikoj.
u vi vere estas mia malnova amiko, la
Birdotimigilo? demandis la birdo, per dola, nelata
voo.
Jen! kriis S-ino Jup; jen i us parolis unuafoje
post sia transformio.
Mi vere estas via malnova amiko, respondis la
Birdotimigilo; sed nepre pardonu ke mi aperas uste
nun en i tiu bruta formo.
Mi estas birdo, kia vi, kara Poli, diris la Stana
Lignohakisto; sed, ve!, Stana Strigo ne estas tiel bela
kiel Kanaribirdo.
Estas ae! emis la Kanario. u vi ne povas
eskapi de i tiu terura Jukuhuo?
Ni ne povas, respondis la Birdotimigilo, ni
penis eskapi, sed sensukcese. Unue i kaptis nin,
poste i transformis nin. Sed kiel i sukcesis kapti vin,
Polikromo?
96
apitro Ses
Mi dormis, kaj i maljuste uzis la oportunon,
respondis la birdo malfelie. Veka, mi facile povus
protekti min.
Diru al mi, diris la Vera Simio fervore, dum li
proksimiis al la kao, kion ni faru, Filino de la
ielarko, por eskapi el i tiuj transformoj? u vi ne

povas helpi nin, kvankam vi estas Feino?
Nunmomente mi ne povas e helpi min,
respondis la Kanario.
Tio estas precize vera! kriis la Gigantino, kiu
97
ajne plezuriis adante la birdon paroli, e kvankam
i plendas; vi estas iuj senhelpaj kaj mi regas vin;
do estos plej bone ke vi decidu akcepti vian sorton
kaj esti kontentaj. Memoru ke vi estas transformitaj
por iam, ar neniu magio en la mondo povas rompi
vian soritecon. Mi nun eliros por mia matena
promenado, ar iutage post la matenmano mi
maras deksesfoje irka mian kastelon por ekzerci
min. Distru vin dum mi forestos, kaj kiam mi revenos
mi esperas ke mi trovos vin iujn kontentaj kaj
feliaj.
Do la Gigantino maris al la pordo tra kiu niaj
amikoj eniris la grandan halon kaj diris unu vorton:
Malfermiu! La pordo apertiis kaj post la trairo de
S-ino Jup i refermiis klake dum iaj fortikaj rigliloj
reksiis. La Verda Simio kuris al la aperturo,
esperante eskapi, sed li tro malfruis kaj nur sukcesis
bati sian nazon kiam la pordo brufermiis.
98
La Punta irmvesto
APITRO 7
Nun, diris la Kanario, per
tono pli vigla ol antae, ni
povas interparoli pli libere,
ar S-ino Jup ne povas adi
nin. Eble ni povos trovi
metodon eskapi.
Malfermiu! diris Vut la
Vagisto, ankora frontante la
pordon; sed lia ordono estis
seneka kaj li malrapide
reiris al la aliaj.
99
Vi ne povas malfermi iun pordon a fenestron en
la sorita kastelo se vi ne surportas la Magian
irmveston, diris la Kanario.
Pri kiu Magia irmvesto vi parolas? demandis la
Stana Strigo, per interesata voo.
La punta, kiun la Gigantino iam surhavas. Jam
de pluraj semajnoj mi estas ia kaptito, en i tiu kao,
kaj i pendigas mian kaon en sia dormoambro
iunokte por ke i povu observi min, klarigis
Polikromo la Kanario. Tial mi trovis ke la Magia
irmvesto malfermas la pordojn kaj fenestrojn, kaj
nenio alia povas movi ilin. Kiam i enlitias, S-ino
Jup pendigas sian irmveston sur la litofoston, kaj
unu matenon i forgesis meti in sur sin kaj kiam i
ordonis ke la pordo malfermiu la pordo rifuzis
movii. Do post tio i surmetis la puntan irmveston
kaj la pordo obeis in. Jen kiel mi sciiis pri la magia
povo de la irmvesto.
Mi komprenasmi komprenas! diris la malgranda Bruna Urso, gestante per sia pajloplena kapo.
Sekve, se ni povus forpreni la irmveston de S-ino
Jup, ni povus malfermi la pordojn kaj eskapi el nia
karcero.
Estas vere, kaj tiun planon mi estis propononta,
100
apitro Sep
respondis Polikromo la Kanaribirdo. Tamen, mi ne
kredas ke la Strigo povus teli la irmveston, nek e la
Urso, sed eble la Simio povus kai sin en ia ambro
nokte kaj preni la irmveston dum i dormas.
Mi provos! kriis Vut la Vagisto. Mi provos jam
hodia nokte, se mi povos kae eniri ian
litoambron.
Sed nepre ne pensu pri la plano, avertis la birdo,
ar i povas legi viajn pensojn kiam ajn i deziras.
Kaj ne forgesu, anta ol eskapi kunprenu min. Kiam
mi estos ekster la atingopovo de la Gigantino, mi eble
povos trovi metodon savi nin iujn.
Ni ne forgesos nian feinamikon, promesis la
knabo; sed eble vi povas informi min pri kiel eniri
la litoambron.
Ne, deklaris Polikromo, mi ne povas konsili vin
pri tio. Vi devos atenti por trovi oportunon, kaj kae
eniru dum S-ino Jup ne rigardas.
Ili diskutis la aferon dum iom pli longa tempo kaj
post tio S-ino Jup revenis. Kiam i eniris, la pordo
subite malfermiis, pro ia ordono, kaj fermiis tuj
kiam ia grandega formo trairis la pordejon. Dum tiu
tago i eniris sian litoambron plurfoje, pro diversaj
taskoj, sed iam i ordonis ke la pordo fermiu
101
malanta i kaj iaj kaptitoj trovis e ne etetan
oportunon eliri el la granda halo en kiu ili estis
enfermitaj.
La Verda Simio opiniis ke estos sae amikigi la
grandan virinon, por gajni ian kondon, do li sidiis
sur la dorso de ia seo kaj babilis al i dum i ikis
siajn trumpojn kaj kudris arentajn butonojn sur
kelkajn orajn uojn grandajn kiel remboatoj. Tio
plais al la Gigantino kaj i plurfoje esis kudri por
karese frapeti la kapon de la Simio. La malgranda
Bruna Urso volviis en angulo kaj kuis senmove
dum la tuta tago. La Strigo kaj la Kanario trovis ke
ili povas interparoli en la birda lingvo, kiun nek la
Gigantino nek la Urso nek la Simio sciis kompreni;
do kelkfoje ili pepadis unu al la alia kaj pasigis la
longan tedan tagon tre felie.
Post la vespermano S-ino Jup prenis grandan
violonon el granda ranko kaj ludis tian latan kaj
malplaan muzikon ke iaj kaptitoj iuj estis
dankemaj kiam ne i esis kaj diris ke i enlitios.
Admoninte la Simion kaj la Urson kaj la Strigon
ke ili bone kondutu dum la nokto, i prenis la kaon
en kiu estis la Kanario kaj, irinte al la pordo de sia
litoambro, i ordonis ke i malfermiu. uste tiam,
102
tamen, i memoris ke i lasis sian violonon kui sur
tablo, do i reiris por preni in kaj remeti in en la
rankon, kaj dum ia dorso estis turnita la Verda
Simio kae glitis tra la malfermitan pordon en ian
lito-ambron kaj kais sin sub la lito. La Gigantino,
kiu estis dormema, ne rimarkis tion, kaj enirinte sian
ambron i fermigis la pordon malanta si kaj poste
pendigis la birdokaon de vergeto apud la fenestro.
Post tio i komencis senvestigi sin, unue i deprenis
la puntan irmveston kaj sternis in sur la litofoston,
kie i estis facile atingebla per ia mano.
Tuj kiam S-ino Jup estis en la lito iuj lampoj
estingiis, kaj Vut la Simio karis sub la lito pacience
atendante is li adis la Gigantinon ronki. Tiam li
elrampis kaj en la mallumo palpadis is li tuis la
irmveston, kiun li tuj ligis irka sian propran talion.
Post tio Vut klopodis trovi la Kanarion, kaj estis
uste sua lunlumo brilanta tra la fenestro por ebligi
ke li vidu kie pendas la kao; sed i estis ekster lia
atingopovo. Unue lin tentis lasi Polikromon kaj eskapi
kun siaj aliaj amikoj, sed memorante sian promeson
al la Filino de la ielarko Vut klopodis elpensi
metodon savi in.
Seo staris proksime al la fenestro, kaj tiovidebla
104
apitro Sep
neklare en la lunlumoinspiris en li ideon. Puante
kontra in per sia tuta forto li trovis ke li povas
movi la gigantan seon kelkajn centimetrojn je iu
puo. Do li puis kaj plu puis is la seo estis sub
la birdokao, kaj tiam li saltis senbrue sur la
kusenonar lia simia formo ebligis ke li saltu pli
alten ol povas knabokaj de tie al la dorso de la

seo, kaj tiel li sukcesis atingi la kaon kaj preni in
de la vergeto. Poste li malsupren saltis al la planko
kaj palpiris al la pordo.
Malfermiu! li ordonis, kaj tuj la pordo obeis kaj
105
apertiis. Sed lia voo vekis S-inon Jupon, kiu sovae
kriis kaj saltis el la lito je la unua provo. La Verda
Simio kuris tra la pordejon, portante kun si la kaon,
kaj anta ol la Gigantino povis atingi la pordon i
brufermiis kaj enkarcerigis in en ian propran
ambron!
La bruo kiun i faris, pro sia batado sur la pordon,
kaj iaj kolerokrioj kaj teruraj minacoj pri veno
plenigis iujn niajn amikojn per timego, kaj Vut la
Simio estis tiom ekscitita ke en la mallumo li ne
povis trovi la eksteran pordon de la halo. Sed la Stana
Strigo povis vidi tre bone en la mallumo, do li gvidis
siajn amikojn al la usta loko kaj kiam iuj grupe
staris anta la pordo Vut ordonis in malfermii. La
Magia irmvesto montriis same potenca kiel kiam
in surportis la Gigantino, do post momento ili jam
kuris tra la koridoron kaj staris en la frea nokta aero
ekster la kastelo, liberaj iri kien ajn ili volis.
106
La Minaco en la Arbaro
APITRO 8
Rapidu! kriis Polikromo la
Kanario; ni devas rapidi; se
ne, S-ino Jup eble trovos
metodon rekapti nin, e nun.
Ni foriru el la Valo kiel eble
plej balda.
Do ili komencis iri
orienten, movante sin laeble
plej rapide, kaj longatempe
ili povis adi la kriojn kaj
baraktojn de la enkarcerigita
107
Gigantino. La Verda Simio povis kuri trans la teron
tre rapide, kaj li portis kun si la birdokaon en kiu
estis Polikromo la Filino de la ielarko. Anka la
Stana Strigo povis salteti kaj ugi bonrapide, liaj
plumoj tintadis interfrapante unu la alian dum li
moviis. Sed la malgranda Bruna Urso, ar li estis
plenigita per pajlo, estis mallerta veturanto kaj la aliaj
devis atendi por ke li sekvu lin.
Tamen ili ne bezonis multan tempon por atingi la
kreston kiu kondukis el la valo de S-ino Jup, kaj
kiam ili preterpasis tiun kreston kaj malsupreniris en
la sekvan valon ili haltis por ripozi, ar la Verda
Simio estis laca.
Mi kredas ke ni nun estas sekuraj, diris
Polikromo, kiam ia kao estis metita sur la teron kaj
la aliaj iuj grupiis irka i, ar S-ino Jup ne
kuraas iri ekster sian propran Valon, pro timo ke iaj
malamikoj kaptos in. Do ni povas senhaste pripensi
kion nun fari.
Mi timas ke povra S-ino Jup mortos pro malsato,
se neniu liberigos in el ia litoambro, diris Vut, kiu
havis koron tute tiel komplezan kiel tiu de la Stana
Lignohakisto. Ni forprenis ian Magian irmveston,
kaj nun la pordoj neniam malfermios.
108
apitro Ok
Ne enu vin pri tio, konsilis Polikromo. S-ino
Jup ankora povas konsoli sin per multa magio.
u vi estas certa pri tio? demandis la Verda
Simio.
Jes, ar mi rigardas in jam de semajnoj, diris la
Kanario. i havas ses magiajn harpinglojn, kiujn i
portas en sia hararo, kaj magian ringon kiun i portas
sur sia dikingro kaj kiu estas nevidebla per iuj
okuloj escepte de tiuj de feino, kaj magiajn
braceletojn sur amba maleoloj. Do mi estas certa ke
i sukcesos eliri el sia karcero.
Eble i povus transformi la pordon en arkaon,
sugestis la malgranda Bruna Urso.
Tio estus facila por i, diris la Stana Strigo, sed
mi ojas ke i tro koleris por pensi pri tio anta ol
ni foriris el ia Valo.
Nu, ni eskapis de la granda virino, certe,
komentis la Verda Simio, sed ni ankora portas la
aajn formojn kiujn la kruela Jukuhuo donis al ni.
Kiel ni forigos de ni tiujn formojn, kaj refarios
lanaturaj?
Neniu povis respondi tiun demandon. Ili sidis
irka la kao, meditante pri la problemo, is la
Simio endormiis. Vidante tion, la Kanario metis sian
109
kapon sub sian ugilon kaj dormis anka, kaj la
Stana Strigo kaj la Bruna Urso ne enis ilin anta
ol venis la mateno kaj fariis taglume.
Mi malsatas, diris Vut, kiam li vekiis, ar lia
dorsosako da manaoj estis postlasita en la kastelo.
Do ni pluveturu is ni povos trovi ion kion vi
povos mani, respondis la Birdotimigilo-Urso.
Ne valoras plu portegi mian kaon, deklaris la
Kanario. Liberigu min kaj foretu la kaon. Mi
povos ugi kun vi kaj trovi mian propran
semomatenmanon. Anka mi povos elseri akvon kaj
diri al vi kie trovi in.
Do la Verda Simio malligis la pordon de la ora
kao kaj la Kanario elsaltis. Unue i ugis alte en la
aero kaj faris grandajn cirklojn supre, sed post kelka
tempo i revenis kaj staris apud ili.
Oriente, en la direkto al kiu ni celis, anoncis la
Kanario, estas bela arbaro, kun rivereto uanta tra
i. En la arbaro eble kreskas fruktoj a nuksoj, a
berarbustoj e ia rando, do ni iru tiudirekte.
Ili konsentis pri tio kaj balda komencis, ifoje
movante sin pli intense. La Stana Strigo, kiu gvidis
ilin dum la nokto, nun trovis la sunbrilon tre ena
por siaj grandaj okuloj, do li rme fermis ilin kaj
110
apitro Ok
staris sur la dorso de la malgranda Bruna Urso,
kiu facile portis la pezon de la Strigo. La Kanario
kelkfoje staris sur ultro de la Verda Simio, kaj
kelkfoje ugetis anta la grupo, kaj tiel ili veturis
bonhumore trans tiun valon kaj en la sekvan
oriente.
Tiun ili trovis grandega malebenao, kvaza
neprofunda pelvo, kaj sur ia fora rando videblis la
arbaro kiun Polikromo vidis el la ielo.
Nu efektive, diris la Stana Strigo, vekiinte kaj
palpebrumante komike al siaj amikoj, ne utilas nun
plu veturi al la Mantula Lando. Mia intenco iri tien
estis por edzinigi Nimin Amin, sed negrave kiom
amis Stanan Lignohakiston la Mantula knabino, mi
ne vere povas supozi ke i volus edzinii kun Stana
Strigo.
Estas iom da vero en via parolo, mia amiko,
komentis la Bruna Urso. Kaj simile, mi, kiun oni
opiniis la plej bela Birdotimigilo en la mondo, nun
estas kondamnita resti malneta senvalora besto, kies
sola bona karakterizao estas ke li estas plenigita per
pajlo!
Pripensu mian staton, mi petas, diris Vut. La
kruela Gigantino faris Simion el Knabo, kaj tio estas
111
la plej a ago ebla!
Via koloro estas sue bela, diris la Bruna Strigo,
okulumante Vuton kritike. Mi neniam vidis
pizverdan simion anta nun, kaj ajnas al mi ke vi
estas belega.
Ne vere enas esti birdo, asertis la Kanario,
ugetante inter ili libere kaj gracimove, sed mi
volegas denove ui mian propran formon.
Kiel Polikromo vi estis la plej bela knabino kiun
iam mi vidisescepte de Ozma, kompreneble, diris
la Stana Strigo; do la Gigantino bone agis
transformante vin en la plej belan el iuj birdoj, se
ja necesis transformi vin. Sed diru al mi, ar vi estas
feino kaj havas fean saon: u vi opinias ke ni povos
rompi la sorojn?
Kuriozaoj okazas en la Lando Oz, respondis
la Kanario, denove starante sur ultro de la Verda
Simio kaj turnante unu brilan okulon penseme al
sia demandanto. S-ino Jup deklaris ke neniu el
iaj transformoj iam estos anebla, e de i mem,
sed mi kredas ke se ni sukcesus iri al Glinda, la
Bona Soristino, eble i ja povus trovi metodon
redoni al ni niajn naturajn formojn. Glinda, kiel vi
scias, estas la plej potenca Soristino en la mondo,
112
apitro Ok
kaj estas malmulto kion i ne povas fari se i
klopodas.
Tiukaze, diris la Malgranda Bruna Urso, ni
reiru suden kaj penu atingi la kastelon de Glinda. i
situas en la Kvelula Lando, sciu, do i estas tre for
de i tie.
Tamen unue ni vizitu la arbaron kaj seru ion
maneblan, petegis Vut. Do ili pluiris al la rando de
la arbaro, kiu konsistis el multaj altaj kaj belaj arboj.
Ili trovis neniujn fruktarbojn, unue, do la verda Simio
plumaris en la internon de la arbaro kaj la aliaj
sekvis lin tre proksime.
Ili maradis trankvile, sub la ombrado de la arboj,
kiam subite grandega jaguaro eksaltis sur ilin de
brano kaj per unu piedbato sendis la malgrandan
Brunan Urson transkapen turnianta is lin haltigis
arbotrunko. Tuj ili iuj alarmiis. La Stana Strigo
kriegis Huuthuut! kaj ugis rekte al la brano de
alta arbo, kvankam li apena povis vidi kien li iras.
La Kanario rapide ugis al loko apud la Strigo kaj
la Verda Simio saltis, kaptis branon, kaj balda
grimpis al alta pozicio sekura.
La Jaguaro karis kaj per malsataj okuloj rigardis
la malgrandan Brunan Urson, kiu malrapide stariis
113
kaj demandis riproe:
Jen ja, Besto, kion vi celis fari?
Mi provis akiri matenmanon, respondis la
Jaguaro kolermuante, kaj mi kredas ke mi sukcesis.
Vi devus esti vere bongusta manaose vi ne
hazarde estas maljuna kaj malmola.
Malpli bona ol tio, se temas pri matenmanao,
diris la Urso, ar mi estas nur hato plenigita per
pajlo, tial mi ne estas manebla.
u! kriis la Jaguaro, agrenite; do sendube vi
estas magia Urso, a sorita, kaj mi devos seri mian
matenmanon inter viaj kunuloj.
Dirinte tion li levis sian maldikan kapon por
rigardi la Stanan Strigon kaj la Kanarion kaj la
Simion, kaj li batis la teron per sia vosto kaj feroce
muis tiel timige kiel povas jaguaro.
Miaj amikoj anka estas soritaj, diris la
malgranda Bruna Urso.
u iuj? demandis la Jaguaro.
Jes. La Strigo estas stana, do al vi estus tute
neeble mani lin. La Kanario estas feinoPolikromo
la Filino de la ielarkokaj vi neniam povus kapti
in ar i povas facile ugi de vi.
Tamen plu restas la Verda Simio, komencis la
114
apitro Ok
Jaguaro malsate. Li ne konsistas el stano nek li
estas plenigita per pajlo, nek li povas ugi. Mi mem
estas sue lerta grimpisto, do mi kredas ke mi
kaptos la Simion kaj manos lin por mia
matenmano.
Vut la Simio, adante tiun parolon el sia pozicio
sur la arbo, multe ektimis, ar li konis la naturon
de jaguaro kaj komprenis ke ili kapablas grimpi
arbojn kaj salti de brano al brano vigle kaj facile
kiel katoj. Do li tuj komencis kuri tra la arbaro
laeble plej rapide, kaptante branon per siaj longaj
simibrakoj kaj svingante sian verdan korpon tra la
spaco por kapti alian branon en apuda arbo, kaj
tiel plu, dum la Jaguaro sekvis lin malsupre, kun
siaj okuloj senancele rigardantaj lian predon. Sed
balda Vut implikis siajn piedojn en la Punta
irmvesto, kiun li plu surhavis, kaj tio stumbligis lin
dum la forkuro kaj faligis lin sur la teron, kie la
Jaguaro metis unu grandegan piedon sur lin kaj diris
minace:
Nun mi kaptis vin!
Ke la irmvesto faligis lin memorigis Vuton pri ia
magia povo, kaj pro sia terurio li kriis:
Malfermiu! sen pazi por pripensi kiel tiu ordono
115
povus savi lin. Sed, je tiu vorto, la tero malfermiis
e la preciza loko kie li kuas sub la piedo de la
Jaguaro, kaj lia korpo falis malsupren, la tero
refermiis super i. Kion plej laste vidis Vut la Simio,
kiam li supren rigardetis, estis la Jaguaro miroplene
rigardanta en la truon.
Li foriris! kriis la besto, per longa emo pro

agrenio; li foriris, kaj nun mi ne matenmanos.
La bruo de la ugiloj de la Stana Strigo sonis
super li, kaj la malgranda Bruna Urso venis trotante
kaj demandis:
116
apitro Ok
Kie estas la simio? u tiom rapide vi manis
lin?
Tute ne, respondis la Jaguaro. Li malaperis en
la teron sube anta ol mi povis e unufoje mordi
lin!
Kaj nun la Kanario stariis sur stumpo iomete for
de la arbarbesto, kaj diris:
Mi ojas ke nia amiko eskapis vin; sed, ar estas
nature ke malsata besto volas matenmani, mi penos
ebligi tion.
Dankon, respondis la Jaguaro. Vi estas iom tro
malgranda por plena mano, sed estas afable oferi vin
al mia apetito.
Ho, mi ne intencas manii, mi certigas al vi,
diris la Kanario, sed ar mi estas feino mi scias
iom pri magio, kaj kvankam mi nun estas
transformita en la formon de birdo, mi estas certa
ke mi povos elsori matenmanon kiu kontentigos
vin.
Se vi povas fari magion, kial vi ne rompas la
soron kiun vi mem suferas kaj reakiras vian naturan
formon? demandis la besto dubeme.
Mi ne kapablas fari tion, respondis la Kanario,
ar S-ino Jup, la Gigantino kiu transformis min,
117
uzis strangan formon de Jukuhua magio kiun mi
ne konas. Tamen, i ne povis senigi min de mia
propra fescio, do mi provos doni al vi matenmanon.
u vi opinias ke magia matenmano estus
bongusta a nuligus la malsatodolorojn kiujn mi nun
suferas? demandis la Jaguaro.
Mi estas certa ke jes. Kion vi deziras mani?
Donu al mi paron da dikaj kunikloj, diris la
besto.
Kunikloj! Tute ne. Mi ne permesus ke vi manu
la karuletojn, deklaris Polikromo la Kanario.
Nu, do tri a kvar sciurojn, petis la Jaguaro.
u tiel kruela vi kredas min? demandis la
Kanario, indigne. La sciuroj estas miaj specialaj
amikoj.
Kion pri dika strigo? demandis la besto. Ne
stana, komprenu, sed vera vianda strigo.
Nek beston nek birdon vi manos, diris
Polikromo per emfaza voo.
Do donu al mi on; estas rivero ne
malproksime, proponis la Jaguaro.
Neniu vivanto estos oferita por manigi vin,
respondis la Kanario.
118
apitro Ok
Do kion en la mondo vi volas ke mi manu?
diris la Jaguaro per malestima tono.
Kion pri kao-kun-lakto? demandis la Kanario.
La Jaguaro moke muis responde kaj batis sian
voston kontra la teron kolere.
Donu al li kelkajn kirlitajn ovojn sur toasto,
Poli, sugestis la Urso-Birdotimigilo. Li devus ui

tion.
Tion mi faros, respondis la Kanario, kaj
skuetinte siajn ugilojn i trifoje ugis cirkle irka
la stumpon. Poste i ugis en arbon kaj la Urso kaj
119
la Strigo kaj la Jaguaro vidis ke sur la stumpo aperis
grandega verda folio sur kio estis granda porcio da
kirlitaj ovoj sur toasto, fume varmegaj.
Jen! diris la Urso; manu vian matenmanon,
amiko Jaguaro, kaj satiu.
La Jugaro rampis pli proksimen al la stumpo kaj
aris la odoron de la kirlitaj ovoj. Ili odoris tiel bone
ke li gustumis ilin, kaj ili gustis tiom bone ke li
manis la nekonatan manaon tre haste, pruvante ke
li vere tre malsatis.
Mi preferas kuniklojn, li murmuris, lekante siajn
lipojn, sed mi devas agnoski ke la magia matenmano plenigis mian stomakon kaj satigis min, do mi
multe dankas pro via komplezo, Feineto, kaj mi nun
lasos vin neenata.
Dirinte tion, li plonis en la dikan arbustaron kaj
balda malaperis, kvankam ili plu povis adi lian
grandan korpon bruadi tra la arbustoj is li estis tre
for.
Vi lerte liberigis nin de tiu sovaa besto, Poli,
diris la Stana Lignohakisto al la Kanario; sed
mirigas min ke vi ne donis al nia amiko Vut
magian matenmanon, ar vi tamen sciis ke li
malsatas.
120
apitro Ok
La kialo, respondis Polikromo, estis ke mia
menso estis rme direktita al aliaj aferoj tiel ke mi
plene forgesis mian kapablon produktu manaojn
magie. Sed kie do estas la simiknabo?
For! diris la Birdotimigilo-Urso solene. La tero
glutis lin.
121
La Kverelemaj Drakoj
APITRO 9
La Verda Simio malsupreniis leere en la teron iom
kaj poste falis rapide tra
spaco, kaj surfundiis sur
rokan plankon kun frapo kiu
mirigis lin. Post tio li sidiis,
trovis ke neniuj ostoj estis
rompitaj, kaj irkarigardis.
ajne li estis en granda
subtera kavo, kiu estis
nebrile iluminata de dekoj
122
apitro Na
da grandaj rondaj diskoj kiuj aspektis lunoj. Tamen
ili ne estis lunoj, kiel Vut trovis kiam li ekzamenis
la lokon pli zorge. Ili estis okuloj. La okuloj estis
en la kapoj de grandegaj bestoj kies korpoj treniis
longe malanta ili. iu besto estis pli granda ol
elefanto, kaj trioble pli longa, kaj estis deko a pli
de la bestoj distroveblaj tie kaj tie en la kaverno.
Sur iliaj korpoj estis grandaj skvamoj, rondaj kiel
pasteoteleroj, kiuj estis belkoloraj per nuancoj de
verdo, purpuro kaj orano. Sur la noj de iliaj
longaj vostoj estis grupoj de juveloj. irka la
grandaj lunsimilaj okuloj estis cirkloj de diamantoj
kiuj scintilis en la neforta lumo kiu brilis el la
okuloj.
Vut vidis ke la bestoj havas larajn buojn kaj
vicojn de teruraj dentoj kaj, per rakontoj kiujn li
adis pri tiaj uloj, li sciis ke li falis en kavernon
loatan de la grandaj Drakoj kiuj estis pelitaj for de
la surfaco de la tero kaj estis permesataj eliri nur
unufoje en cent jaroj por seri manaojn.
Kompreneble li neniam antae vidis Drakojn, sed ne
eblis misrekoni ilin, ar ili estis malsimilaj al iuj aliaj
vivantoj.
Vut sidis sur la planko kien li falis, irka123
gapante, kaj la posedantoj de la grandaj okuloj
reciprokis lian gapon, silente kaj senmove. Fine unu
el la Drakoj plej for de li demandis, per basa
seriozega voo:
Kio estis?
Kaj la plej granda Drako, kiu estis tuj anta la
Verda Simio, respondis per e pli basa voo:
i estas iu malsaa besto el Ekstere.
u i estas bone manebla? demandis malpli
granda Drako apud la granda. Mi malsatas.
Malsatas! kriis iuj Drakoj, riproore; kaj la
grandulo diris admone: Tt-tt, mia lo! Vi ne rajtas
esti malsata je i tiu tempo.
Kial ne? demandis la Draketo. Mi jam de dek
unu jaroj nenion manas.
Dek unu jaroj estas nenio, komentis alia Drako,
dormeme malfermante kaj fermante siajn okulojn;
jam de okdek sep jaroj mi ne festenas, kaj mi devas
ne malsatii is post almena dek jaroj, eble pli.
Infanoj kiuj manas malustatempe devus perdi tiun
kutimon.
Mi manis, anta dek unu jaroj, nur rinoceron,
kaj tio ne estas vere plena mano, grumblis la
junulo. Kaj anta tio mi atendis sesdek du jarojn
124
apitro Na
por mani; do ne mirigas ke mi estas malsata.
Kiom aa vi estas nun? demandis Vut, forgesante
sian propran daneran pozicion pro sia interesio pri
la konversacio.
Nu, mimi Kiomaa mi estas, Patro?
demandis la Draketo.
Jes ja! Kiom la infano faras demandojn. u vi
volas devigi min pensi konstante? u vi ne scias ke
pensado estas tre damaa al Drakoj? respondis la
grandulo, senpacience.
Kiomaa mi estas, Patro? persistis la Draketo.
irka sescent tridek jaroj, mi kredas. Demandu
al via patrino.
Ne; ne! diris maljuna Drako en la fono; u mi
ne suferas sue multajn enojn, devante vekii en la
mezo de mia dormo, sen devo memori la aojn de
miaj infanoj?
Vi jam dormas de pli ol sesdek jaroj, Patrino,
diris la Infandrako. Kiom da dormo vi volas?
Mi devus dormi kvardek jarojn pli. Kaj i tiu
stranga verda besteto devus punii pro sia falo en
nian kavernon por eni nin.
Mi ne sciis ke vi estas i tie, kaj mi ne sciis ke
mi enfalos, klarigis Vut.
125
Tamen, jen vi, diris la granda Drako, kaj vi
senzorge vekis nian tutan tribon; do evidente vi estas
punenda.
Kiel? demandis la Verda Simio, iom treme.
Donu al mi tempon kaj mi elpensos manieron.
Vi ne bezonas hasti, u?
Tute ne, kriis Vut. Prokrastu ladezire. Mi
multe preferus ke vi iuj reendormiu, kaj punu min
kiam vi vekios, post cent jaroj a eble pli.
Mi manu lin! petegis la plej malgranda
Drako.
Li estas tro malgranda, diris la patro. Se vi
manus i tiun unusolan Verdan Simion vi nur volus
mani pli, kaj ne estas pli.
esu babili kaj lasu min dormi, protestis alia
Drako, oscedante timigmaniere, ar kiam li malfermis
sian buon amaro veriis el i kaj Vut devis resalti
por eviti in.
Dum sia salto li frapis la nazon de Drako
malanta li, kiu malfermis sian buon por grumbli
kaj etis alian amaron kontra lin. La amo estis
brilanta sed ne tre varmega, tamen Vut kriegis pro
timo kaj antaen saltis je unu saltopao. ifoje li
surteriis sur la piedon de la granda efdrako, kiu
126
kolere levis sian alian antaan piedon kaj batis forte
la Verdan Simion. Vut ekvelis tra la aero kaj falis
sternite sur la rokan plankon multe preter la loko kie
grupiis la Draka Tribo.
iuj grandaj bestoj nun estis plene vekitaj kaj
vigligitaj, kaj ili akuzis la simion pro la eno al ilia
kvieteco. La plej malgranda Drako kuris cele Vuton
kaj la aliaj turnis siajn tre pezajn korpojn liadirekte
kaj sekvis, amigante el siaj okuloj kaj buoj kaj tiel
lumigante la tutan kavernon.
Vut preska kredis sin cedenda, tiumomente, sed
li vigle surpiediis kaj kuregis al la plej fona parto
de la kavo, la Drakoj sekvis malpli haste ar ili
estis tro mallertaj por rapida moviado. Eble ili
kredis ke ne necesas hasti, ar la simio ne povos
eskapi el la kavo. Sed, tre for e la no de la
loko, la kavernoplanko estis kovrata de falintaj
rokoj, do Vut, vigla pro timo, grimpis de roko al
roko is li trovis sin karanta kontra la tegmento
de la kaverno. Tie li atendis, ar li ne povis iri
pli antaen, kaj dume trans la falintajn rokojn
malrapide rampis la Drakojla plej malgranda
venis la unua ar li estis malsata kaj ne nur
kolera.
128
apitro Na
La bestoj preska atingis lin kiam Vut, memorante
sian puntan irmvestonnun malplae iritan kaj
malpuranresaigis sian menson kaj kriis: Malfermiu! Je tiu krio truo ekaperis en la tegmento de
la kaverno, tuj super lia kapo, kaj tra i la sunlumo
radiis plene sur la Verdan Simion.
La Drakoj pazis, mirante pro la magio kaj
palpebrumante pro la sunlumo, kaj tio donis al Vut
suan tempon por grimpi tra la aperturon. Tuj kiam
li atingis la surfacon de la tero la truo refermiis, kaj
la knabsimio konsciis, ekoje, ke li ne postlasis la
daneran Drakofamilion.
Li sidiis sur la tero, ankora anhelegante pro sia
agado, kaj la arbustoj anta li apartiis kaj lia antaa
malamiko, la Jaguaro, montriis.
Ne kuru, diris la arbara besto, kiam Vut eksaltis;
vi estas tute sekura, rilate al mi, ar post via tre
mistera malapero mi jam matenmanis. Mi nun estas
survoje al mia hejmo, por tradormi la ceteron de la
tago.
u vere! respondis la Verda Simio, per tono kaj
bedaranta kaj miranta. Kiun el miaj amikoj vi
sukcesis mani?
Neniun el ili, respondis la Jaguaro, kun ruza
129
rideto. Mi manis teleron da magie kirlitaj ovojsur
toastokaj i tute ne estis malbona mano. Ne estas
sua spaco en mi por e vi, kaj mi ne bedaras tion
ar mi taksas, pro via verda koloro, ke vi ankora ne
estas matura, kaj farius malagrabla manao. Ni la
jaguaroj devas zorgi pri nia digestado. Adia, Amiko
Simio. Sekvu la padon kiun mi faris tra la arbustoj
kaj vi trovos viajn amikojn.
Dirinte tion la Jaguaro plumaris la sia celo kaj
Vut akceptis lian konsilon kaj sekvis la padon kiun li
faris is atingi la lokon kie la malgranda Bruna Urso,
kaj la Stana Strigo, kaj la Kanario interkonsiliadis
kaj demandis al si kio okazis al ilia kamarado la
Verda Simio.
130
Tomi Hastpa
APITRO 10
Nia plej bona plano, diris
la Birdotimigilurso, kiam la
Verda Simio rakontis la
historion de sia aventuro kun
la Drakoj, estos eliri i tiun
Gilikulan Landon kiel eble
plej balda kaj provi trovi
vojon al la kastelo de Glida
la Bona Soristino. La mi
estas tro multaj daneroj
embuskantaj i tie, kaj eble
131
Glinda povos redoni al ni niajn naturajn formojn.
Se ni turnos nin suden nun, la Stana Strigo
respondis, ni eble irus rekte en la Smeraldan Urbon.
Mi volas eviti tiun lokon, ar mi tute ne volas ke miaj
amikoj vidu min en i tiu malfelia stato, kaj li
palpebrumis kaj skuetis siajn stanajn ugilojn morne.
Sed mi estas certa ke ni jam pasis preter la
Smeraldan Urbon, la Kanario certigis lin, ugante
leere irka iliajn kapojn. Do, se ni turnus nin
suden de i tie, ni pasus en la Mantulan Landon,
kaj irante suden e plu ni atingus la Kvelulan
Landon kie situas la kastelo de Glinda.
Nu, ar vi estas certa pri tio, ni komencu jam
nun, proponis la Urso. La vojo estas longa,
minimume, kaj mi lacias pro marado per kvar
kruroj.
Vi diris ke vi neniam lacias, ar vi estas plenigita
per pajlo, diris Vut.
Mi volas diri ke enas min devi mari per kvar
kruroj, ar du kruroj estas mia natura marilo,
respondis la Birdotimigilo. Mi opinias ke estas
maldigne. Alivorte, mia rimarkinda cerbo povas lacii,
pro humilio, kvankam mia korpo ne povas lacii.
Jen unu el la malpremioj de cerbhavanto,
132
apitro Dek
komentis la Stana Strigo emante. Mi ne havas
cerbon ekde kiam mi esis esti viandulo, do ne
agrenas min. Tamen, mi preferas mian antaan
homan formon anstata i tiun strigformon kaj
volonte rompus la soron faritan de S-ino Jup laeble
plej balda. Mi estas tiel bruema, uste nun, ke mi
enas min mem, kaj li skuetis siajn ugilojn kio
bruis tiom ke eis en la tuta arbaro.
Do, estante unuanimaj, ili turnis sin suden, kaj plu
veturis is la arbaro estis postlasita kaj la pejzao ne
plu estis purpura sed nun blua, kio certigis al ili ke
ili eniris la Landon de la Mantuloj.
Nun mi sentas min pli sekura, diris la
Birdotimigilurso. Mi konas i tiun landon sue
bone, ar Mantula kulvitivisto faris min i tie kaj mi
multfoje vagis i tiun belan bluan landon. Efektive,
ajnas al mi ke mi e memoras tiun grupon de tri
altaj arboj anta ni; kaj, se jes, ni ne estas
malproksimaj de la hejmo de mia kara Zingibra.
Kiu estas Zingibra? demandis Vut la Verda Simio.
u vi ne adis pri Zingibra? kriis la Birdotimigilo, surprizite.
Ne, diris Vut. u Zingibra estas viro, virino,
besto a birdo?
133
Zingibra estas knabino, klarigis la Birdotimigilurso. Kaj i estas brava knabino, kvankam iom
malkvieta kaj ekscitiema. Foje, anta tre longe, i
kolektis armeon da knabinoj kaj nomis sin Generalo
Zingibra. Per sia armeo i kaptis la Smeraldan Urbon,
kaj elpelis min, ar mi insistis ke armeo en Oz estas
tute maldeca. Sed Ozma punis la adacan knabinon,
kaj poste Zingibra kaj mi fariis rmaj amikoj. Nun
Zigibra loas pace sur kultivejo, proksime al i tie, kaj
kultivas kampojn da krembiskvitoj, okoladkaramelaoj
kaj makaronoj. Oni diras ke i estas sue bona
kultivisto, kaj krome ke i estas artisto, kaj i pentras
bildojn tiel perfekte ke oni apena povas distingi inter
ili kaj la naturo. i ofte refarbas mian vizaon por mi,
kiam i trivias a malpurias, kaj la belan esprimon
kiun mi portis kiam la Gigantino transformis min
desegnis Zingibra anta nur proksimume monato.
Nepre i estis plaa esprimo, konsentis Vut.
Zingibra povas pentri ion ajn, darigis la
Birdotimigilurso, entuziasme, dum ili kunmaradis.
Foje, kiam mi iris al ia domo, mia pajlo estis
malnova kaj diseksita, tiel ke mia korpo sagiis ae.
Mi bezonis novan pajlon por anstataigi la malnovan,
sed Zingibra tute ne havis pajlon en sia kultivejo kaj
134
apitro Dek
mi vere ne povis plu veturi sen esti replenigita. Kiam
mi klarigis tion al Zingibra, la knabino tuj pentris
pajlaron kiu estis tiel natura ke mi iris al i kaj prenis
suan pajlon por plenigi mian tutan korpon. Kaj i
estis bonkvalita pajlo, kaj suis por mi dum longa
tempo.
Tio ajnis vere mrinda al Vut, kiu sciis ke io tia
ne povus okazi en alia loko ol felando simila kia Oz.
La Mantula Lando estis multe pli agrabla ol la
Gilikula Lando, kaj iujn kampojn apartigis bluaj
bariloj, kun herbaj vojoj kaj padoj el blua tero, kaj la
lando aspektis bone kultivata. Ili estis sur malgranda
monteto subrigardante tiun bonfortunan landon, sed
ankora ne tute atingis la loatajn partojn, kiam
irkairinte kurbion de la pado ilin haltigis formo
kiu barieris ilin.
Pli kuriozan ulon ili malofte vidis, e en la Lando
Oz, kie abundas kuriozuloj. i havis la kapon de
juna viroevidente Mantulokun plaa vizao kaj
zorge kombita hararo. Sed la korpo estis tre longa,
ar i havis dudek krurojnpo dek kruroj
ambaankekaj tio igis la korpo etendii kaj kui
horizontalpozicie, tiel ke iuj kruroj povis tui la
teron kaj stari rme. De la ultroj etendiis du
135
malgrandaj brakoj; almena, ili aspektis malgrandaj
apud tiom da kruroj.
Tiu kuriozulo estis vestita per la normaj vestoj de
la Mantula popolo, malhele blua mantelo bele taga
por la longa korpo kaj iu paro da kruroj surhavis
ielbluan pantalonon, kun blukoloraj trumpoj kaj
bluaj ledaj uoj iomete kurbigitaj e la pintoj.
Kiu povas esti vi? diris Polikromo la Kanario,
ugetante super la strangulo, kiu verajne estis
dorminta sur la pado.
Kelkfoje mi mem demandas al mi kiu mi estas,
respondis la multkrura junulo; sed efektive mi estas
Tomi Hastpa, kaj mi loas en kava arbo kiu falis sur
la teron pro sia ao. Mi poluris ian internon, kaj
konstruis pordon e iu no, kaj tio estas tre
komforta loejo por mi ar i estas precize taga por
mia formo.
Kiel vi akiris tian formon? demandis la
Birdotimigilurso, sidante sur siaj koksoj kaj rigardante
Tomin Hastpaon serioze. u la formo estas natura?
Ne; i estis trudita al mi, respondis Tomi,
emante. Iam mi estis tre aktiva kaj multe amis fari
irtaskojn por kiu ajn bezonis mian servon. Tiel mi
akiris la nomon Tomi Hastpa. Mi povis fari irtaskon
136
pli rapide ol iu alia knabo, do mi multe eris. Unu
tagon, tamen, mi renkontis maljunulinon kiu estis
feino, a soristino, a io tia, kaj i diris ke se mi
faros irtaskon por iportos magian medikamenton
al alia maljunulinoi plenumigos por mi uste unu
Deziron, negrave kiu estas la Deziro. Kompreneble
mi konsentis kaj, preninte la medikamenton, mi
forhastis. La distanco estis longa, plejparte supren sur
monteto, kaj miaj kruroj komencis lacii. Sen
pripensi kion mi faras mi diris pervoe: Ve; volonte
mi havus dudek krurojn! kaj tuj mi fariis tiu
malkutimulo kiun vi vidas apud vi. Dudek kruroj!
Dudek sur unu homo! Kalkulu ilin, se vi dubas.
Jes vi nepre havas ilin, diris Vut la Simio, kiu
jam kalkulis ilin.
Liverinte la magian medikamenton al la
maljunulino, mi reiris kaj penis trovi la soristinon,
a feinon, a kio ajn i estis, kiu donis al mi la
misfortunan deziraon, por ke i forprenu in. Mi
seras in ekde tiam, sed neniam povas mi in trovi,
darigis kompatinda Tomi Hastpa, malfelie.
Mi supozas, diris la Stana Strigo, palpebrumante
al li, ke vi povas tre rapide kuri, per tiuj dudek
kruroj.
138
apitro Dek
Unue mi povis, estis la respondo; sed mi tiom
maris, serante la feinon, a soristinon, a kio ajn
i estis, ke balda mi akiris kalojn sur miaj
piedngroj. Nu, kalo sur unu piedngro ne estas tre
ena, sed se oni havas cent piedngrojnkiel mi
kaj akiras kalojn sur la plej multaj, estas ege
malagrable. Anstata kuri nun mi doloroplene
rampas, kaj kvankam mi strebas ne perdi esperon mi
vere esperas ke mi trovos tiun soristinon a feinon
a kio ajn i estis, post nelonge.
Anka mi esperas tion, diris la Birdotimigilo.
Sed vi tamen ja povas plezurii per la scio ke vi
estas nekutima, kaj tial rimarkinda inter la homoj de
Oz. Esti tute simila al aliaj personoj estas malgranda
honoro, sed esti malsimila al aliaj estas distingo.
Tio sonas tre bele, respondis Tomi Hastpa, sed
se vi devus surmeti dek pantalonojn iumatene, kaj
lai dudek uojn, vi preferus ne tiom distingii.
u la soristino, a feino, a kio ajn i estis, estis
maljunulino, kun faldoplena hato kaj al i mankis
duono de la dentaro? demandis la Verda Strigo.
Ne, diris Tomi Hastpa.
Do i ne estis Maljuna Mombi, komentis la
transformita Imperiestro.
139
Ne interesas min kiu i ne estis kiom kiu i ja
estis, diris la dudekrura junulo. Kaj, kio ajn a kiu
ajn i estis, i sukcesis ne rerenkonti min.
Se vi trovus in, u vi supozas ke i reanus vin
en dukruran knabon? demandis Vut.
Eble jes, se mi povus fari novan irtaskon por i
kaj tiel lukri novan deziron.
u vi vere preferus esti kia vi estis antae?
demandis Polikromo la Kanario, starante sur ultro de
la Verda Simio por observi pli atente Tomin
Hastpaon.
Jes ja, tre multe, estis la fervora respondo.
Nu, eble do mi povos fari tion, promesis la
Filino de la ielarko, kaj uginte al la tero i prenis
malgrandan braneton per sia beko kaj per i faris
plurajn mistikajn gestojn iuanke de Tomi Hastpa.
u vi estas soristino a feino a io tia? li
demandis, miroplene rigardante in.
La Kanario ne respondis, ar i estis okupata, sed
la Birdotimigilurso respondis: Jes; i estas io tia, kaj
imag-magiisto.*
La transformio de la dudekkrura knabo okazis tiel
kurioze ke ilin iuj surprizis la metodo. Unue la lastaj
du kruroj de Tomi Hastpa malaperis; sekvis du pli, kaj
140
du pli, kaj iufoje kiam paro da kruroj malaperis lia
korpo mallongiis. Tutdume Polikromo kuradis irka
lin kaj pepis mistikajn vortojn, kaj kiam iuj kruroj de
la junulo jam malaperis escepte de du li rimarkis ke la
Kanario estas ankora okupata kaj li alarmite kriis:
Stop!stop! Restigu du krurojn, por ke mi ne
estu pli malbonstata ol antae.
Mi scias, diris la Kanario. Mi nur per magio
forigas la kalojn de viaj lastaj dek piedngroj.
Dankon pro via komplezemo, li diris dankeme,
kaj nun ili rimarkis ke Tomi Hastpa estas efektive
belaspekta junulo.
Kion vi faros nun? demandis Vut la Simio.
Unue, li respondis, mi devos liveri noton kiun
mi portas en mia poo ekde kiam la soristino a
feino a kio ajn i estis plenumis mian malsaan
deziron. Kaj mi rme intencas neniam denove paroli
sen antae pripensi zorge kion mi diros, ar mi
komprenas ke senpensa parolo estas danera. Kaj
liverinte la noton, mi faros irtaskojn denove por kiu
ajn bezonas mian servon.
Do denove li dankis Polikromon kaj rekomencis
mari la direkto alia ol ilia, kaj ili neniam denove
vidis Tomin Hastpaon.
142
La Rano de Zingibra
APITRO 11
Dum ili lairis padon
malsupren la la bluherba
anko de la monteto, la
unuan domon kiun vidis la
marantoj oje rekonis la
Birdotimigilurso kiel tiun
loatan de lia amikino
Zingibra, do ili pligrandigis
sian rapidon kaj hastis cele
in.
Atinginte la lokon, tamen,
143
ili trovis la domon vaka. La antaa pordo staris
malferma, sed neniu estis interne. En la ardeno
irka la domo estis zorgitaj vicoj de arbustoj
kreskigantaj kremkukojn kaj makaronojn, el kiuj
kelkaj estis ankora verdaj sed aliaj estis maturaj kaj
manopretaj. Malanta ili estis kampoj da
karamelaoj, kaj la tuta tereno aspektis bone kultivata
kaj zorge prizorgata. Ili traseris la kampojn por trovi
la knabinan kultiviston, sed nenie i estis videbla.
Nu, ne komentis la malgranda Bruna Urso, ni
eniru la domon kaj agu kvaza enhejme. Nepre tio
plaos al mia amikino Zingibra, kiu hazarde forestas
de la domo uste nun. Kiam i revenos, i estos multe
surprizita.
u enos in se mi manos kelkajn el tiuj
maturaj kremkukoj? demandis la Verda Simio.
Tute ne; Zingibra estas tre malavara. Prenu kiom
vi deziras, diris la Birdotimigilurso.
Do Vut kolektis multajn kremkukojn oravajn kaj
plenajn de dola krema substanco, kaj manis is lia
malsato malaperis. Post tio li eniris la domon kun siaj
amikoj kaj sidiis en balancoseontute la sia
kutimo kiam li estis knabo. La Kanario starigis sin
sur la kamenobreton kaj nete zorgis siajn plumojn;
144
apitro Dek Unu

la Stana Strigo sidiis sur la dorson de alia seo; la
Birdotimigilo karis sur siaj harkovritaj koksoj en la
mezo de la ambro.
Mi kredas memori la knabinon Zingibra,
komentis la Kanario per sia dola voo. i ne povos
multe helpi nin, krom ke i povos direkti nin la la
vojo al la kastelo de Glinda, ar i ne komprenas

magion. Sed i estas bona knabino, honesta kaj
sagaca, kaj mi volonte vidos in.
iuj problemoj niaj, diris la Strigo profunde
eme, estiis pro mia malsaa decido seri Nimin
145
Amin kaj fari in Imperiestrino de la Palpbrumoj, kaj
kvankam mi deziras riproi neniun, mi devas diri ke
Vut la Vagisto metis la nocion en mian kapon.
Nu, miapense, mi ojas ke li faris tion, respondis
la Kanario. Via veturo rezultigis mian savion elde
la Gigantino, kaj se vi ne veturus al la Valo Jup, mi
plu estus kaptito de S-ino Jup. Estas multe pli plae
esti libera, e kvankam mi ankora surhavas la
formon de Kanaribirdo.
u vi kredas ke ni iam povos reakiri niajn
naturajn formojn? demandis la Verda Simio tre
serioze.
Polikromo ne respondis tuj al tiu grava demando,
sed post iom da pensado i diris:
Oni instruis al mi ke ekzistas antidoto por iu
magia soro, sed S-ino Jup insistas ke nenio povas
ani iajn transformojn. Mi agnoskas ke mia propra
femagio ne povas, kvankam mi supozis ke ni la
ielfeoj havas pli da povo ol havas la Terfeoj. La
Jukuhuan magion oni agnoskas tre strangeka kaj
malsimila al la kutima magio, sed eble Glinda a
Ozma komprenas in pli bone ol mi. e ili estas nia
sola espero. Se ili ne povos helpi nin, ni devos por
iam resti kiaj ni estas.
146
apitro Dek Unu

Kanaribirdo sur ielarko ne estus vere maltaga,
asertis la Stana Strigo, fermante kaj malfermante siajn
rondajn stanajn okulojn rapide, do se vi sukcesos
retrovi vian ielarkon vi ne bezonos multe agrenii.
Absurde, Amiko Hakisto, kriis Vut. Mi scias
precize kiel sentas Polikromo. Bela knabino estas
multe pli bona ol malgranda ava birdo, kaj knabo
kia estis miestas multe pli bona ol Verda Simio.
Neniu el ni povos denove esti felia krom se ni
reakiros niajn naturajn formojn.
Mi same opinias, anoncis la pajloplenigita Urso.
Kion pensus pri mi mia amikino la Miksifona
Knabino, la via supozo, se i vidus min portanta i
tiun bestan formon?
i ridus is plori, agnoskis la Stana Strigo.
Rilate al mi, mi devos fordoni la planon edzinigi
Nimin Amin, sed mi strebos ne lasi tion malojigi
min. Se tia estas mia devo, nu mi deziras fari mian
devon, sed se magio neebligas mian edzion do mi
plu vivados sola kaj estos egale kontenta.
Iliaj seriozaj misfortunoj silentigis ilin iujn dum
kelka tempo, kaj ar iliaj pensoj okupadis sin pri
la malfelioj kiujn trudis al ili la sorto, neniu
rimarkis ke Zingibra subite aperis en la pordejo kaj
147
rigardas ilin miroplene. La sekvan momenton ia
miro fariis kolero, ar jen, en ia plej bona
balancoseo, sidas Verda Simio. Granda brila Strigo
staras sur alia seo kaj Bruna Urso karas sur ia
salontapio. Zingibra ne rimarkis la Kanarion, sed
i ekprenis balailon kaj kuris en la ambron, kriante
dum i venis:
Foriru el i tie, sovaaj bestoj! Kiel vi adacas
eniri mian domon?
Per balailbato i renversis la Brunan Urson, kaj la
Stana Strigo klopodis ugi al kie i ne povos atingi
lin kaj faris grandan bruon per siaj stanaj ugiloj. La
Verdan Simion tiom alarmis la subita atako ke li saltis
en la kamenonkie bonfortune ne estis fajrokaj
penis eskapi grimpante la kamentubon. Sed li trovis
la aperturon tro malgranda, do devis remalsupreniri.
Post tio li karis tremante en la kameno, kaj lia bela
verda hararo estis tute nigra pro fulgo kaj kovrita de
cindroj. El tiu pozicio Vut rigardis por vidi kio okazos
nun.
Stop, Zingibrastop! kriis la Bruna Urso, kiam
la balailo denove minacis lin. u vi ne konas min?
Mi estas via malnova amiko la Birdotimigilo!
Vi provas trompi min, besto! Mi klare vidas ke
148
apitro Dek Unu

vi estas urso, ege misformita urso, efektive, oponis la
knabino.
Estas ar mi ne estas uste plenigita, li certigis
in. Kiam S-ino Jup transformis min, i ne
komprenis ke mi bezonos pli da pajloplenigao.
Kiu estas S-ino Jup? demandis Zingibra,
pazante dum la balalilo estis ankora levita.
Gigantino en la Gilikula Lando.
Ho; mi komencas kompreni. Kaj S-ino Jup
transformis vin? Vi vere estas la fama Birdotimigilo
de Oz?
Mi estis, Zingibra. uste nun mi estas kion vi
vidasmizera malgranda Bruna Urso kun
malbonkvalita pajloplenigao. Tiu Stana Strigo estas
neniu alia ol nia kara Stana LignohakistoNojo
Hakisto, la Imperiestro de la Palpbrumojkaj i tiu
Verda Simio estas afabla knabeto kun kiu ni konatiis
anta nelonge, Vut la Vagisto.
Kaj mi, diris la Kanario, ugante apud
Zingibran, estas Polikromo, la Filino de la ielarko,
en la formo de birdo.
Jes ja! kriis Zingibro, miroplene; tiu Gigantino
nepre estas potenca Soristino, kaj egale a kiel
potenca.
149
i estas Jukuhuo, diris Polikromo. Bonfortune
ni sukcesis eskapi el ia kastelo, kaj nun ni estas
survoje al Glinda la Bona por trovi u i havas
kapablon redoni al ni niajn antaajn formojn.
Do mi devas peti viajn pardonojn; iuj vi devas
pardoni min, diris Zingibra, formetante la balailon.
Mi miskredis vin aro da sovaaj necivilizitaj bestoj,
tute normale. Vi estas tre bonvenaj en mia domo kaj
mi bedaras ne havi kapablon helpi vin kontra viaj
problemoj. Bonvolu uzi mian domon kaj ion mian
kvaza ili estus viaj.
Je tiu pacdeklaro la Urso stariis kaj la Strigo
restaris sur la seo kaj la Simio rampis el la
kameno. Zingibra rigardis Vuton kritike, kaj sulkis
la frunton.
Se vi estas Verda Simio, diris i, vi tamen estas
la plej nigra besto kiun iam mi vidis. Kaj vi
malpurigos mian belan puran ambron per fulgo kaj
cindroj. Pro kio vi saltis en la kamentubon?
Mimi timis, klarigis Vut, iom honte.
Nu, vi bezonas renovigon, kaj tio okazos al vi jam
nun. Venu kun mi! i ordonis.
Kion vi faros? demandis Vut.
Profunde lavos vin, diris Zingibra.
152
apitro Dek Unu

Nu, nek knaboj nek simioj amas profundan lavon,
do Vut fortiris sin de la energia knabino, ege
tremante. Sed Zingibra kaptis lin per lia piedo kaj
tiris lin en la malantaan korton, kie, malgra liaj
protestoj kaj baraktoj, i plonis lin en kuvon da
malvarma akvo kaj komencis forte lavi lin per fortika
broso kaj ava sapo.
Tio estis la plej malfacila sperto kiun Vut devis
elteni ekde sia simiio, sed neniu protesto povis inui
Zingibran, kiu sapumis kaj forte frotlavis lin kvaza
metie kaj poste sekigis lin per fortika tuko.
La Urso kaj la Strigo medite rigardis tiun
operacion kaj kapjesis aprobe kiam la silkeca verda
felo de Vut brilis klare en la posttagmenta suno. La
Kanario aspektis tre amuzita kaj ridis arentan
ridsonon dirante:
Tre bone farite, mia bona Zingibra; mi admiras
viajn energion kaj juon. Sed mi tute ne konceptis
ke simio povus aspekti tiel komika kiel i tiu simio
dum la bano.
Mi ne estas simio, deklaris Vut, malaprobe; mi
nur estas knabo kun la formo de simio, nenio pli.
Se vi povos klarigi al mi la diferencon, diris
Zingibra, mi konsentos ne denove lavi vinkrom se
153
vi malsae reeniros la kamenon. Kutime oni taksas
iujn personojn la la formoj kiujn vidas la okuloj de
aliaj. Rigardu min, Vut; kio estas mi?
Vut rigardis in.
Vi estas la plej bela knabino kiun iam mi vidis,
li respondis.
Zingibra sulkis la frunton. Nu, efektive i
malsukcese provis sulki la frunton.
Venu en la ardenon kun mi, i diris, kaj mi
donos al vi kelkajn el la plejbongustaj karamelaoj
kiujn iam vi manis. Ili estas nova varianto, kiun
scias kreskigi neniu krom mi, kaj ili havas heliotropan
guston.
154
Ozma kaj Doroteo
APITRO 12
En sia grandioza palaco
en la Smeralda Urbo, la bela
knabina Reganto de Oz sidis
en sia delikata buduaro kun
sia amikino Princino Doroteo
apud si. Ozma studis
manuskriptan rulaon kiun i
prenis el la Rea Biblioteko,
dum
Doroteo
prilaboris
brodaon kaj kelkfoje klinis
sin
por
karese
frapeti
155
malgrandan nigran hundon kiu kuis e iaj piedoj.
La nomo de la malgranda hundo estis Toto, kaj li
estis dela akompananto de Doroteo.
Se oni taksus Ozman de Oz la la normoj de
nia mondo, oni opinius in tre junaeble dek-kvara dekkvin-jaraatamen jam de multaj jaroj i
regis la Landon Oz kaj neniam aspektis e iomete
pli aa. Doroteo aspektis multe pli juna ol Ozma.
i estis knabineto kiam unue i venis al la Lando
Oz, kaj i ankora estis knabineto, kaj neniam
aspektos e unu tagon pli aa dum i loos en tiu
mirinda felando.
Oni informis min ke Oz ne iam estis felando.
Iam i estis tre simila al aliaj landoj, krom ke in
izolis terura dezerto de sablaro kiu kuis tute irka
i kaj tiel tute neebligis ke ia popolo kontaktu iun
ajn alian parton de la mondo. Vidante tiun izolecon,
la febando de Reino Lurline, transugante Ozon
dum veturo, soris la landon kaj tiel faris in Felando.
Kaj Reino Lurline lasis unu el siaj gefeoj por regi
tiun soritan Landon Oz, kaj poste forugis kaj plene
forgesis pri i.
Ekde tiu momento neniu en Oz mortis. La
maljunuloj restis maljunaj; la junaj kaj fortaj
156
apitro Dek Du
personoj ne aniis dum la forpaso de jaroj; la
infanoj restis iam infanoj, kaj ludis kaj petolis
ladezire, kaj iuj beboj restis en siaj luliloj kaj
estis ame prizorgataj kaj neniam kreskis. Do la
homoj en Oz esis kalkuli sian jaraon, ar la jaroj
faris nenian diferencon en ilia aspekto kaj ne povis
ani ilian staton. Ili ne malsaniis, sekve ne estis
kuracistoj inter ili. Estas vere ke akcidentoj ja povis
okazi, kvankam tre malofte, kaj kvankam neniu
povis morti nature, kiel aliaj homoj, ja estis eble
ke iu plene detruius. Tiaj incidentoj, tamen, estis
tre nekutimaj, kaj tiel maloftaj estis agrenaoj ke
la popolo de Oz estis kiel eble plej feliaj kaj
kontentaj.
Alia strangao pri tiu Felando Oz estis ke iun
kiu sukcesis eniri in el la ekstera mondo tras la
magia soro de la loko kaj la aspekto de tiu
persono ne aniis dum ilia loperiodo tie. Do
Doroteo, kiu nun lois kun Ozma, aspektis same
dola knabineto kia i estis kiam unue i venis al
tiu plaega felando.
Eble ne estus prave diri ke iuj partoj de Oz estis
vere plaaj, sed certe i estis tre plaa proksime al
la Smeralda Urbo, kie Ozma regis. ian aman
157
inuon oni sentis e multajn kilometrojn for de tie,
tamen ekzistis lokoj en la montoj de la Gilikula
lando, kaj la arbaroj de la Kvelula Lando, kaj eble
en tre foraj partoj de la Mantula kaj Palpbruma
Landoj, kie la loantoj estis iom krudaj kaj
necivilizitaj kaj ankora ne estis trataj de la soro
de la saa kaj afabla regado de Ozma. Anka, kiam
Oz unue fariis felando, en i lois diversaj
soristinoj kaj magiistoj kaj virsoristoj kaj
nekromanciistoj, kiuj dise troviis en diversaj lokoj,
sed plejparte ili estis senigitaj je siaj magiaj povoj,
kaj Ozma faris rean edikton kiu malpermesis ke iu
ajn en ia regno faru magion escepte de Glinda la
Bona kaj la Soristo de Oz. Ozma mem, ar i estis
vera feino, sciis multe da magio, sed i uzis in nur
por helpi siajn regatojn.
Tiu malgranda klarigo helpos vin pli bone
kompreni la rakonton kiun vi legas, sed ian
plejparton jam konas la personoj kiuj bone konas la
popolon de Oz kies aventurojn ili prilegis en aliaj
Oz-libroj.
Ozma kaj Dorteo estis rmaj amikinoj kaj estis tre
multe kune. iu en Oz amis Doroteon preska tiom
kiom sian belan Regantinon, ar la bonfortuno de la
158
apitro Dek Du
knabineto el Kansas ne arogantigis a vantigis in. i
estis same brava kaj dela kaj aventurema infano kiel
anta ol i lois en rea palaco kaj fariis intima
amikino de la feino Ozma.
En la ambro en kiu la duo sidisunu el la
privataj ambroj de Ozmapendis la fama Magia
Bildo. Tiu estis la fonto de konstanta intereso por
malgranda Doroteo. Oni bezonis nur stari anta i
kaj deziri vidi kion faras kiu ajn persono, kaj tuj
sceno aperis sur la magia kanvaso kaj montris precize
kie estas tiu persono, kaj, same kiel niaj propraj
kinolmoj, i reproduktis la agojn de tiu persono
dum oni deziris rigardi ilin. Do hodia, kiam
Doroteo enuis pri sia brodado, i ankentiris la
kurtenojn de anta la Magia Bildo kaj deziris vidi
kion faras ia amiko Buton-Brilo. Buton-Brilo, i
vidis, pilkludas kun Oo, la Mantula knabo, do
Doroteo post tio deziris vidi kion faras ia Onklino
Em. La bildo montris Onklinon Em trankvile ikanta
trumpetojn por Onklo Henriko, do Doroteo deziris
vidi kion faras ia malnova amiko la Stana
Lignohakisto.
La Stana Lignohakisto uste tiam foriris el sia
stana kastelo akompanate de la Birdotimigilo kaj
159
Vut la Vagisto. Doroteo neniam antae vidis tiun
knabon, do i scivolis pri kiu li estas. Anka i
volis scii kien iras la trio, ar i rimarkis la
dorsosakon de Vut kaj divenis ke ili komencas
longan veturon. i demandis pri tio al Ozma, sed
Ozma ne sciis.
Tiun posttagmezon Doroteo denove vidis la
marantojn per la Magia Bildo, sed ili nur maradis
tra la lando kaj tio ne multe interesis Doroteon.
Post du tagoj, tamen, la knabino, denove kun
Ozma, deziris vidi siajn amikojn, la Birdotimigilon
kaj la Stanan Lignohakiston per la Magia Bildo,
kaj tiuokaze i trovis ilin en la granda kastelo de
S-ino Jup, la Gigantino, kiu tiumomente estis
transformonta ilin. Nun kaj Doroteo kaj Ozma tre
interesiis kaj rigardis la transformojn indigne kaj
abomene.
Kia a Gigantino! kriis Doroteo.
Jes, respondis Ozma, nepre necesos puni in pro
ia krueleco al niaj amikoj, kaj al la kompatinda
knabo kiu estas kun ili.
Post tio ili sekvis la aventuron de la malgranda
Bruna Urso kaj la Stana Strigo kaj la Verda Simio
ege interesate, kaj ojegis kiam ili eskapis de S-ino
160
apitro Dek Du
Jup. Ili ne sciis, tiam, kiu estas la Kanario, sed ili
komprenis ke sendube i estas transformao de iu
grava persono, kiun la Gigantino anka soris.
Kiam, ne, la tago venis kiam la aventurantoj
komencis iri suden en la Mantulan Landon, Doroteo
demandis maltrankvile:
u nenio estas farebla por ili, Ozma? u vi ne
povas redoni al ili iliajn naturajn formojn? Ili jam
sue suferis pro tiuj aaj transformoj, la mia
opinio.
161
Mi jam ekzamenas metodojn helpi ilin, ekde
kiam ili transformiis, respondis Ozma. S-ino Jup
nun estas la sola Jukuhuo en mia regno, kaj la
Jukuhua magio estas tre stranga kaj malfacile
komprenata de aliaj personoj, tamen mi rme
intencas provi rompi tiujn sorojn. Mi eble ne
sukcesos, sed mi faros ion eblan. La la direktoj de
niaj amikoj, mi kredas ke ili pasos la Ranon de
Zingibra, do se ni komencos veturi nun ni povos
renkonti ilin tie. u vi deziras kuniri, Doroteo?
Kompreneble, respondis la knabineto. Nenio
instigus min ne eesti.
Do ordonu la pretigon de la Rea arego, diris
Ozma de Oz, kaj ni tuj veturos.
Doroteo kuris plenumi tiun peton, dum Ozma iris
al sia ambro de Magio por pretigi la objektojn kiujn
i opiniis bezonotaj. Post duono de horo la Rua
arego staris anta la efenirejo de la palaco, kaj
anta i estis ligita la Ligna Segevalo, kiu estis la
plej amata tirbesto de Ozma.
Tiu Segevalo, kvankam el ligno, estis nepre
vivanta kaj povis kuri rapide kaj senlace. Por eviti
trivion de liaj lignaj kruroj, Ozma hufumis la
Segevalon per puroraj platoj. Lia jungilaro estis
162
inkrustita per brilantaj smeraldoj kaj aliaj juveloj, do,
kvankam li mem tute ne estis bela, lia ilaro grandioze
aspektis.
ar la Segevalo povis kompreni iajn parolatajn
vortojn, Ozma ne uzis rimenojn por gvidi lin. i nur
diris al li kien iri. Kiam i venis el la palaco kun
Doroteo, ili amba grimpis en la Ruan aregon kaj
tiam la hundeto Toto alkuris kaj demandis:
u vi intencas postlasi min, Doroteo?
Doroteo rigardis al Ozma, kiu ridetis responde kaj
diris:
Toto rajtas kuniri, se vi deziras tion.
Do Doroteo levis la hundeton en la aron, ar,
kvankam li povis rapide kuri, li ne povis egali la
rapidon de la mirinda Segevalo.
Foren ili iris, trans montetojn kaj tra kampojn,
transirante la teron je miriga rapido. Ne surprizas, do,
ke la Rua arego atingis la domon de Zingibra
uste kiam tiu energia junulino nis frotlavi la
Verdan Simion kaj estis gvidonta lin al la
karamelplantaro.
164
La Restaro
APITRO 13
La Stana Strigo ululis pro
ojo kiam li vidis la Ruan
aregon halti anta la domo
de Zingibra, kaj la Bruna
Urso muetis pro felio kaj
eltrotis cele Ozman tiom
rapide kiom permesis liaj
kruroj. Kaj la Kanario, nu i
ugis rapide al ultro de
Doroteo kaj staris tie, dirante
en ian orelon:
165
Jes ja, vi vere venis por savi nin!
Sed kiu vi estas? demandis Doroteo.
u vi ne scias? respondis la Kanario.
Ne; kiam ni unue rimarkis vin en la Magia
Bildo, vi estis nur birdo, same kiel nun. Sed ni
divenis ke la giganta virino transformis vin, same kiel
la aliajn.
Jes; mi estas Polikromo, la Filino de la ielarko,
anoncis la Kanario.
u ja! kriis Doroteo. Kiom ae!
Nu, mi fariis sue bela birdo, la mia opinio,
respondis Polikromo, sed kompreneble mi fervore
volas reakiri mian naturan formon kaj reiri sur mian
ielarkon.
Ozma helpos vin, mi estas certa, diris Doroteo.
Kiel sentas, Birdotimigilo, esti Urso? i demandis,
parolante al sia malnova amiko.
Malplaas al mi, deklaris la Birdotimigilurso. i
tiu bruta formo estas tute maldigna por inda pajlulo.
Kaj pripensu min, diris la Strigo, stariante sur
la panelon de la Rua arego dum li multe bruis per
siaj stanaj plumoj. u ne, Doroteo, mi aspektas
aega? Miaj okuloj estas pluroble tro grandaj por mia
korpo, kaj tiel feblaj ke mi devus surhavi okulvitrojn.
166
apitro Dek Tri

Nu, diris Doroteo kritike, rigardante lin zorge,
mi devas agnoski ke vi ne indas prifanfaronadon.
Sed Ozma balda reustigos vin.
La Verda Simio retenis sin, timema pri renkonti
du belajn knabinojn dum li havas bestoformon; sed
Zingibra nun prenis lian manon kaj kondukis lin
antaen dum i konigis lin al Ozma, kaj Vut sukcesis
malalte riverenci, ne vere malgracie, anta ia
knabineca Moto, la Reganto de Oz.
Vi iuj deviis elteni dum malfelia sperto, diris
Ozma, do mi volontege faros ion eblan por rompi
la sorojn de S-ino Jup. Sed unue diru al mi kiel vi
hazarde vagis en tiun solecan valon kie situas la
Kastelo Jup.
Per rakontado de iu el ili, ili informis pri la celo
de ilia veturo; la Birdotimigilurso rakontis pri la
decido de la Stana Lignohakisto trovi Nimin Amin
kaj edzinigi in, kiel justan rekompencon pro ia
lojaleco al li. Vut rakontis pri iliaj aventuroj inter la
Lonoj de Lonio, kaj la Stana Strigo priparolis la
manieron la kiu ili estis kaptitaj kaj transformitaj de
la Gigantino. Post tio Polikromo rakontis sian
historion, kaj kiam io estis rakontita, kaj Doroteo
plurfoje riprois Toton pro lia bojado kontra la
167
Stanan Strigon, Ozma restis pensema dum kelka
tempo, pripensante la adaojn. Fine i suprenrigardis,
kaj farante unu el siaj tre plaaj ridetoj, i diris al la
maltrankvila grupo:
Mi ne estas certa ke mia magio povos restari
iun el vi, ar viaj transformoj havas tiel strangan kaj
nekutiman karakteron. Efektive, S-ino Jup plene
pravis kredante ke neniu potenco povas ani iajn
sorojn. Tamen, mi estas certa ke mi povos redoni al
la Birdotimigilo lian originan formon. Li estis
plenigita per pajlo jam de la komenco, kaj e la
Jukuhua magio ne povis ani tion. La Gigantino nur
povis fari la formon de urso el la formo de homo,
sed la urso estas plena de pajlo, same kiel la homo.
Do mi estas certa ke mi povos rehomigi la urson.
Hura! kriis la Bruna Urso, kaj li provis, mallerte,
danci igon pro sia ojo.
Kaj rilate al la Stana Lignohakisto, lia stato estas
pli-malpli sama, reparolis Ozma, ankora ridetante.
La potenco de la Gigantino ne povis fari el li ion
alian ol stanaon, negrave kiun formon i donus al li,
do ne estos neeble redoni al li lian homformon.
iukaze, mi provos mian magion tuj, por trovi u i
ja plenumos kion mi promesis.
168
apitro Dek Tri

i tiris el sia sino malgrandan arentan Sceptron,
kaj, gestante per la Sceptro super la kapo de la Urso,
post forpaso de nur momento i sukcesis rompi lian
soron. La origina Birdotimigilo de Oz denove staris
anta ili, bone plenigita per pajlo kaj kun sia vizao
bele pentrita sur la sako kiu formis lian kapon.
La Birdotimigilo multege ojis, kiel vi rajtas
supozi, kaj li ere irkatrotadis dum la potenca feino
Ozma de Oz rompis la soron kiu transformis la
Stanan Lignohakiston kaj refaris Stanan Strigon
Stana Homo.
Nun, do, pepis la Kanario fervore; nun min,
Ozma!
Sed via kazo estas diferenca, respondis Ozma, ne
plu ridetante sed portante seriozan esprimon sur sia
dola vizao. Mi devos eksperimenti pri vi, Polikromo, kaj mi eble malsukcesos per iuj provoj.
i do provis du a tri diversajn magiajn metodojn,
esperante ke unu el ili sukcesos rompi la sorion
de Polikromo, sed la Filino de la ielarko plu restis
Kanaribirdo. Fine, tamen, i faris alian eksperimenton. i transformis la Kanarion en Kolombon,
poste transformis la Kolombon en Makulan Kokinon,
kaj poste anis la Makulan Kokinon en Kuniklon,
169
kaj poste la Kuniklon en Cervidon. Kaj ne, post
kunmikso de pluraj pulvoroj kaj uto sur la
Cervidon, la Jukuhua soro subite rompiis kaj
anta ili staris unu el la plej elegantaj kaj belaj uloj
en iuj felandoj de la mondo. Polikromo estis egale
dola kaj gajhumora kiel bela, kaj kiam i dancis
kaj irkasaltadis oje, ia bela hararo osis irka
i kiel ora nebulo kaj ia bunta vesto, mola kiel
araneaoj, memorigis pri osantaj nuboj en somera
ielo.
Vuton tiom imponis la rava aspekto de tiu
eksterordinara ielfeino ke li tute forgesis sian
propran malfelian staton is li rimarkis Ozman
rigardi lin per instensa esprimo kiu indikis simpation
kaj bedaron. Doroteo ustris en la orelon de sia
amikino, sed la Registo de Oz kapneis malfelie.
Zingibra, rimarkinte tion kaj komprenante la
geston de Ozma, prenis piedon de la Verda Simio en
propran manon kaj karese frapetis in milde.
Ne gravas, i diris al li. Vi havas tre belan
koloron, kaj simio povas grimpi pli bone ol knabo kaj
fari multon kion tute ne povas knabo.
Kio estas? demandis Vut, dum lia koro peziis.
u Ozma eluzis sian tutan magion?
170
Ozma mem respondis al li.
Via formo de sorio, mia povra knabo, i
diris kompate, estas malsimila al tiu de la aliaj.
Efektive, i estas formo kiu tute ne estas anebla
per ia ajn magio konata de feinoj a de Jukuhuoj.
La a Gigantino bone konsciis, kiam i donis al
vi la formon de Verda Simio, ke la Verda Simio
devos ekzisti en la Lando Oz dum la tuta
estonteco.
Vut profunde emis.
Nu, jen vere malfelia sorto, li diris brave, sed
se i ne estas nuligebla, do mi devos toleri in; jen
io. Al mi ne plaas esti simio, sed kiel utilus barakti
kontra mia sorto?
Ili iuj kompatis lin, kaj Doroteo maltrankvile
demandis al Ozma:
u eble Glinda povus savi lin?
Ne, estis la respondo. La kapablo de Glinda fari
transformojn ne estas pli granda ol mia. Anta ol
foriri el mia palaco mi eniris mian ambron de
Magio kaj studis la staton de Vut tre zorge. Mi trovis
ke neniu potenco povas malestigi la Verdan Simion.
Li povus transdoni sian formon al, a interani in
kun, iu alia, tio estas vera; sed la Verdan Simion ni
172
apitro Dek Tri

ne povos malestigi per iu ajn magia arto konata de
la Scienco.
Sedkonsideru, diris la Birdotimigilo, kiu atente
askultis tiun klarigon, kial ne meti la simian
formon sur alian ulon?
Kiu konsentus al la anio? demandis Ozma.
Se perforte ni kazus alian ulon farii Verda Simio,
ni estus egale kruelaj kaj aj kiel S-ino Jup. Kaj kiel
utilus interano? i darigis. Supozu, ekzemple, ke
ni farus la soron, kaj farus el Toto Verdan Simion.
Sammomente Vut farius hundeto.
Ne inkluzivu min en via magio, mi petas, diris
Toto, per riproa bojo. Nenio logus min farii Verda
Simio.
Kaj mi rifuzas farii hundo, diris Vut. Verda
Simio estas multe pli bona ol Hundo, la mia
opinio.
Jen nur via opinio, respondis Toto.
Nu, jen alia ideo, diris la Birdotimigilo. Mia
cerbo bonege funkcias hodia, estas agnoskende. Kial
ne transformi Toton en Vuton la Vagiston, kaj post
tio ili interanu siajn formojn? La Hundo farius
Verda Simio kaj la Simio reakirus sian naturan
formon.
173
Tute vere, kriis Zingibra. Jen bonega ideo!
Ne inkluzivu min, diris Toto. Mi rifuzas.
u vi ne akceptus farii Verda Simiovidu kiel
bela i estaspor ke i tiu povra knabo rehavu sian
naturan formon? demandis Zingibra, elkore
petegante.
Ne, diris Toto.
Al mi tute ne plaas tiu plano, deklaris Doroteo,
ar tiuokaze mi ne plu havus hundeton.
Sed anstatae vi havus Verdan Simion, persistis
Zingibra, kiu amis Vuton kaj volis helpi lin.
Mi ne volas Verdan Simion, diris Doroteo
rme.
Ne parolu pri la afero denove, bonvolu, diris
Vut. Jen mia propra misfortuno kaj mi preferus
suferi in ol senigi al Princino Doroteo ian
hundon, a senigi de ia hundo lian naturan
formon. Kaj eble e ia Moto, Ozma de Oz, ne
povus transformi alian ulon en la formon de Vut
la Vagisto.
Nu, jes; mi kredas ke mi povus fari tion,
Ozma respondis; sed Vut plene pravas. Ni ne
rajtas trudi al iu ajnu homo u hundola
formon de Verda Simio. Anka estas certe ke por
174
apitro Dek Tri

senigi al la knabo la formon kiun li nun havas,
ni devos doni in al iu alia, kaj tiu devos havi
in por iam.
Mi demandas al mi, diris Doroteo, penseme, u
eble ni ja povus trovi iun en la Lando Oz kiu
akceptus farii Verda Simio? ajnas al mi ke simio
estas aktiva kaj vigla, kaj povas grimpi arbojn kaj fari
multajn lertaojn, kaj verdo ne estas malbona koloro
por simioi faras lin nekutima.
Mi ne petus al iu ajn surpreni i tiun aan
formon, diris Vut; estus maljuste, komprenu. Mi
jam de longe estas simio, kaj al mi tio tute ne plaas.
Hontigas min esti tia besto kiam la mia naskirajto
mi estas knabo; do mi estas certa ke estus e peti al
iu alia ke tiu anstatau min.
Ili iuj silentis, ar ili sciis ke li diris la veron.
Doroteo estis preska preta plori pro kompato kaj la
dola vizao de Ozma estis malfelia kaj perturbita.
La Birdotimigilo frotis kaj frapetis sian plenigitan
kapon penante plibone pensigi in, kaj la Stana
Lignohakisto eniris la domon kaj komencis olei siajn
stanajn artikojn por ke la malojo de liaj amikoj ne
plorigu lin. Plorado riskas rustigi stanon, kaj la
Imperiestro ege eris pri sia multe polurita korpo
175
kiu nun estis duoble kara al li ar dum iom da tempo
i mankis al li.
Polikromo jam irka dekfoje dancis la la
ardenpadoj kaj retren, ar i malofte estis senmova
e dum momento, sed i adis la parolon de Ozma
kaj tre bone komprenis la malfelion de Vut. Sed
la Filino de la ielarko, e dancante, povis pensi
kaj rezonadi tre klare, kaj subite i solvis la
problemon kiel eble plej bele. Proksimiinte al
Ozma, i diris:
Via Moto, la tutan problemon kazis la a
agado de S-ino Jup, la Gigantino. Tamen e nun
tiu kruela virino loas en sia soleca kastelo, uante
la penson ke i metis tiun teruran soron sur Vuton
la Vagiston. E nun i ridas pro nia malespero ar
ni tute ne povas trovi metodon malestigi la verdan
simion. Nu, bone, ni ne volas malestigi in. La
virino kiu kreis la formon mem havu in, tio estos
justa puno pro ia eco. Mi estas certa ke via fepovo
povas doni al S-ino Jup la formon de Vut la
Vagistoe malgra la grandega distanco inter ni kaj
ikaj post tio estos eble interani la du formojn.
S-ino Jup farios la Verda Simio, kaj Vut rehavos
sian naturan formon.
176
La vizao de Ozma heliis dum i askultis tiun
lertan proponon.
Dankon, Polikromo, diris i. La tasko proponita
ne estas tiel facila kiel vi supozas, sed mi provos, kaj
eble mi sukcesos.
178
La Verda Simio
APITRO 14
Nun ili eniris la domon,
kaj, kiel interesata grupo,
rigardis dum Zingibra, la
ordono de Ozma, ardigis
fajron kaj supermetis
kaldronon da akvo por
boligi in. La Reganto de
Oz staris anta la fajro
silenta kaj solena, dum la
aliaj, komprenante ke grava
magia rito farios, staris
179
kviete en la fono por ne interrompi la agadon de
Ozma. Nur Polikromo plu en- kaj el-iradis,
zumante mallate al si dum i dancis, ar la Filino
de la ielarko ne povis resti kvieta dumlonge, kaj
la kvar muroj de ambro iam nervozigis kaj
maltrankviligis in. i movis sin tiel senbrue, tamen,
ke iaj movoj estis kia la moviado de sunbrileroj
kaj neniun enis.
Kiam la akvo en la kaldrono bobelis, Ozma tiris
el sia sino du paketojn en kiuj estis pulvoroj. Tiujn
pulvorojn i etis en la kaldronon kaj vigle kirlinte la
enhavon per brano de makaronarbusto, Ozma veris
la mistikan brogaon sur laran pleton kiun Zingibra
metis sur la tablon. Dum la brogao malvarmiis i
eksimilis al arento, spegulante iujn objektojn per sia
plata surfaco kiel spegulo.
Dum iaj kunuloj grupiis irka la tablo, fervore
atentajkaj Doroteo e tenis malgrandan Toton en
siaj brakoj por ke li povu vidiOzma svingis sian
sceptron super la spegulecan surfacon. Tuj i spegulis
la internon de Kastelo Jup, kaj en la granda halo sidis
S-ino Jup, surportante sian plej bonan broditan silkan
robon, kaj teksante novan puntan irmveston por
anstataigi la perditan.
180
La Gigantino aspektis iom maltrankvila, kvaza
suspektante ke iu spionas in, ar i ripete rigardis
retro kaj tien kaj tien, kvaza anticipante daneron
el nekonata fonto. Eble ia Jukuhua instinkto avertis
in. Vut vidis ke i eskapis el sia ambro per iuj
magiaj lertaoj kiujn i disponis, post la foreskapo de
iaj kaptitoj. i nun okupas la grandan halon de sia
kastelo kiel antae. Anka, Vut pensis, pro la kruela
esprimo sur la vizao de la Gigantino, ke i planas
veni sin je ili, tuj kiam ia nova magia irmvesto
estos nita.
Sed Ozma nun gestadis super la pleto per sia
arenta Sceptro, kaj balda la formo de la Gigantino
komencis rumpi kaj anii. Kaj nun, en ia loko,
sidis la formo de Vut la Vagisto, kaj kvaza subite
konsciante pri sia transformio S-ino Jup deetis sian
verkon kaj kuris al spegulo kiu staris kontra la muro
de ia ambro. Kiam i vidis la formon de la knabo
spegulata kiel ia propra, i violente koleriis kaj batis
sian kapon kontra la muron, frakasante in is
atomoj.
uste tiam Ozma okupadis sin per sia magia
Sceptro, farante strangajn gestojn, kaj i anka metis
sian maldekstran manon rme sur ultron de la Verda
182
apitro Dek Kvar

Simio. Do nun, dum iuj okuloj estis turnitaj al la
pleto, la formo de S-ino Jup lagrade reaniis. i
malrapide transformiis en la Verdan Simion, kaj
samtempe Vut malrapide reakiris sian naturan
formon.
Multe surprizis ilin iujn kiam ili levis siajn
okulojn de la pleto kaj vidis Vuton la Vagiston
staranta apud Ozma. Kaj, kiam ili rerigardis la
pleton, i spegulis nenion alian ol la murojn de la
ambro en la domo de Zingibra en kiu ili staras. La
magia rito estis nita, kaj Ozma de Oz triums
kontra la a Gigantino.
Kio okazos al i, mi scivolas? diris Doroteo, dum
i profunde spiris.
i iam restos Verda Simio, respondis Ozma,
kaj en tiu formo i ne povos fari ian ajn magiaon.
Tamen i ne bezonos esti malfelia, kaj ar i loas
tute sole en sia kastelo verajne ne multe enos in
la transformio post ia alkutimio.
Negrave, i meritas in, deklaris Doroteo, kaj
iuj akordis kun i.
Sed, diris la bonkora Stana Lignohakisto, mi
timas ke la Verda Simio malsategos, ar S-ino Jup
kutimis akiri siajn manaojn per magio, kaj nun post
183
la forpreno de ia magio for de i, kion i povas fari?
Nu, i manos kion manas aliaj simioj,
respondis la Birdotimigilo. E en la formo de Verda
Simio i estas tre lerta persono, kaj mi estas certa ke
ia intelekto montros al i metodon akiri multajn
manaojn.
Ne maltrankviliu pri i, konsilis Doroteo. i ne
enis sin pri vi, kaj ia stato ne estas malpli bona ol
tiu kiun i trudis al kompatinda Vut. i ne povos
ismorte malsati en la Lando Oz, estas certe, kaj se
i malsatios fojfoje, nu tion meritas la ulino. Ni
forgesu S-inon Jup; ar, kvankam i estas Jukuhuo,
niaj feamikoj rompis iujn iajn transformojn.
184
La Stanulo
APITRO 15
Al kaj Ozma kaj Doroteo
multe plais Vut la Vagisto,
kiun ili trovis modesta kaj
inteligenta kaj tre bonkonduta. La knabo elkore
dankemis pro sia savio el la
kruela soro, kaj li promesis
ami, respekti kaj defendi la
knabinan Reganton de Oz
por iam, kiel dela regato.
Vi rajtas viziti min e la
185
palaco, se vi deziras, diris Ozma, kie mi volonte
konigos vin al du aliaj afablaj knaboj, Oo la
Mantulo kaj Buton-Brilo.
Dankon via Moto, respondis Vut, kaj post tio li
turnis sin al la Stana Lignohakisto kaj demandis:
Kion vi nun planas, Sinjoro Imperiestro? u vi
ankora seros Nimin Amin kaj edzinigos in, a u
vi forlasos la seron kaj reiros al la Smeralda Urbo
kaj via propra kastelo?
La Stana Lignohakisto, nun tiel multe polurita kaj
bone oleita kiel kutime, konsideris tiun demandon
dum iom da tempo kaj poste respondis:
Nu, mi ne komprenas kial mi ne trovu Nimin
Amin. Ni nun estas en la Mantula Lando, kie
tute ne estas daneroj, kaj se anta nia sorio
estis juste ke mi edzinigu Nimin Amin kaj faru
in Imperiestrino de la Palpbrumoj, devas esti juste
nun, kiam la soro estas rompita kaj mi denove
estas mi mem. u mi pravas, amiko Birdotimigilo?
Nepre jes, respondis la Birdotimigilo. Neniu
povas oponi tian logikon.
Sed mi timas ke vi ne amas Nimin Amin,
sugestis Doroteo.
186
apitro Dek Kvin

Estas ar mi ne povas ami, respondis la Stana
Lignohakisto. Sed, se mi ne povos ami mian
edzinon, almena mi povos esti afabla al i, kaj ne
iuj edzoj povas esti tiaj.
u vi supozas ke Nimi Ami ankora amas vin,
post tiom da jaroj? demandis Doroteo.
Mi estas tute certa pri tio, kaj tial mi iros al i
por feliigi in. Vut la Vagisto opinias ke mi devus
rekompenci in pro ia deleco al mi post la
dishakio de mia korpo kaj mia stanio. Kion vi
opinias, Ozma?
Ozma ridetis dirante:
Mi ne konas vian Nimin Amin, do mi ne scias
kion i plej bezonas por feliii. Sed ne malutilos ke
vi iros al i kaj demandos al i u i ankora deziras
edzinii kun vi. Se jes, ni donos al vi grandiozan
nupton en la Smeralda Urbo kaj, poste, kiel
Imperiestrino de la Palpbrumoj, Nimi Ami estos unu
el la plej gravaj virinoj en la tuta Oz.
Tiel estis decidite ke la Stana Lignohakisto
darigos sian veturon, kaj ke la Birdotimigilo kaj Vut
la Vagisto akompanos lin, kiel antae. Polikromo
anka decidis partopreni en la grupo, iom surprize al
ili iuj.
187
Mi abonenas esti kvaza enkaigita en palaco, i
diris al Ozma, kaj kompreneble tuj kiam mi
renkontos mian ielarkon mi reiros al mia propra
kara hejmo en la ielo, kie miaj feaj fratinoj jam nun
atendas min kaj mia patro koleras ar mi tiel ofte
perdias. Sed mi povos trovi mian ielarkon
samrapide veturante en la Mantula Lando kiom
loante en la Smeralda Urboa en iu alia loko en
Ozdo mi iros kun la Stana Lignohakisto kaj helpos
lin amindumi Nimin Amin.
Doroteo anka volis kuniri, sed ar la Stana
Lignohakisto ne invitis in partopreni en la grupo, i
sentis ke eble i trudos sin se i petos kuniri. i
malrekte sugestis, sed trovis ke li ne agnoskis la
sugeston. Estas tre delikata afero peti knabinon
edzinigi lin, negrave kiom i amas lin, kaj eble la
Stana Lignohakisto ne deziris ke tro multaj rigardu
kiam li trovos sian malnovan amatinon Nimi Ami.
Do Doroteo kontentigis sin per la penso ke i helpos
Ozman prepari grandiozan nuptofestenon, kiun
sekvos aro da festoj kaj gajaj kunvenoj kiam la
Imperiestro de la Palpbrumoj atingos la Smeraldan
Urbon kun sia novedzino.
Ozma proponis kunporti ilin iujn per la Rua
188
apitro Dek Kvin

arego al loko tiom proksima al la granda Mantula
Arbaro kiom povas proksimii arego. La Rua
arego estis sue granda por ke iuj sidu en i,
do, adiainte Zingibran, kiu donis al Vut korbon da
maturaj kremkuketoj kaj karamelaoj por kunporto,
Ozma ordonis ke la Ligna Segevalo komencu, kaj
la stranga besto movis sin rapide trans la vojojn kaj
balda atingis la Vojon el Flavaj Brikoj. Tiu vojo
kondukis rekte al densa arbaro, kie la vojo estis tro
mallara por plia iro de la Rua arego, do tie la
grupo apartiis.
Ozma kaj Doroteo kaj Toto revenis al la Smeralda
Urbo, transdoninte al siaj amikoj dezirojn por sekura
kaj sukcesoplena veturo, dum la Stana Lignohakisto,
la Birdotimigilo, Vut la Vagisto kaj Polikromo, la
Filino de la ielarko, pretigis sin pui sin tra la dikan
arbaron. Tamen, tiujn arbarajn padojn bone konis la
Stana Lignohakisto kaj la Birdotimigilo, kiuj sentis
sin tute ehejme inter la arboj.
Mi naskiis en i tiu belega arbaro, diris Nojo
Hakisto, la stana Imperiestro, parolante ere, kaj i
tie la Soristino soris mian hakilon kaj mi perdis
diversajn partojn de mia vianda korpo is mi fariis
tute stana. Anka i tiear i estas granda arbaro
189
Nimi Ami lois kun la Fisoristino, kaj e la alia
rando de la arboj staras la dometo de mia amiko TuTond, la fama stanisto kiu faris mian aktualan belan
formon.
Nepre li estas lerta metiisto, deklaris Vut, admire.
Li estas vere mirinda, deklaris la Stana
Lignohakisto.
Mi volonte konatios kun li, diris Vut.
Se vi volas renkonti veran lertecon, komentis la
Birdotimigilo, vi devus viziti la Mantulan
kultiviston kiu unue faris min. Mi ne diros ke mia
amiko la Imperiestro ne estas suce bona stanulo, sed
iu taksanto de beleco povas kompreni ke Birdotimigilo estas multe pli artisma kaj ranita.
Vi estas tro mola kaj malfortika, diris la Stanulo.
Vi estas tro malmola kaj fortika, diris la Birdotimigilo, kaj pli proksime al kverelado la du amikoj
neniam fariis. Polikromo ridis pri ili amba, tute
prave, kaj Vut haste anis la temon.
Nokte ili iuj kampadis sub la arboj. La knabo
manis krempufaojn por sia vespermano kaj
proponis kelkajn al Polikromo, sed i preferis aliajn
manaojn kaj je la matenio i suis la roson kiu
densiis sur la arbaraj oroj. Post tio ili plutrotis, kaj
190
apitro Dek Kvin

balda la Birdotimigilo pazis kaj diris:
Sur i tiu loko mem Doroteo kaj mi unue
renkontis la Stanan Lignohakiston, kiu estis rustinta
tiom ke neniuj el liaj artikoj povis funkcii. Sed kiam
ni oleis lin, li fariis kvazanova kaj akompanis nin
al la Smeralda Urbo.
Ha, tiu estis malfelia sperto, asertis la Stana
Lignohakisto serioze. Mi kaptiis de tormo dum mi
hakadis arbon por ekzerci min, kaj anta ol konscii
mi rme rustis e iu artiko. Tie mi staris, hakil-enmane, sed nekapabla movi min, dum tagoj kaj
semajnoj kaj monatoj! Vere, mi neniam sciiis precize
kiom longe; sed ne venis Doroteo kaj mi saviis.
Vidu! Jen la arbo mem kiun mi hakadis kiam mi
rustis.
Do tiukaze vi ja ne estas tre malproksima de via
malnova hejmo, diris Vut.
Ne; mia kabaneto staras ne tre for, sed ni ne havas
bezonon viziti in. Nia tasko rilatas al Nimi Ami, kaj
ia domo estas iom pli malproksima, maldekstre de ni.
u vi ne diris ke i loas kun Fisoristino, kiu
sklavigas in? demandis la knabo.
Tiel estis sed ne plu, estis la respondo. Mi
informiis ke la Soristino detruiis kiam la domo de
191
Doroteo falis sur in, do nun Nimi Ami devas loi
tute sola. Kompreneble mi ne vidis in post la
dispremio de la Soristino, ar tiutempe mi staris
rustinte en la arbaro, kaj jam de longe estis tie, sed
la povrulineto sendube fariis tre felia kiam i
liberiis de sia kruela mastrino.
Nu, diris la Birdotimigilo, ni plu veturu kaj
trovu Nimin Amin. Gvidu nin, via Moto, ar vi
konas la vojon, kaj ni sekvos.
Do la Stana Lignohakisto elektis padon kiu
kondukis tra la plej densan parton de la arbaro, kaj ili
lairis in dum kelka tempo. La lumo estis malforta
tie, ar rampoplantoj kaj arbustoj kaj foliaroj estis tute
irka ili, kaj ofte la Stanulo devis ankenpui la
branojn kiuj obstrukcis ilian vojon, a detranis ilin
per sia hakilo. Kiam ili antaeniris kelkan distancon,
la Imperiestro ekhaltis kaj kriis: u ja eblas!
La Birdotimigilo, kiu tuj sekvis lin, unue batiis
kontra sian amikon kaj poste rigardis irka lian
stanan korpon, kaj diris per miroplena tono:
Nu, u ja vere!
Vut la Vagisto antaenpuis sin por vidi kio okazas,
kaj kriis miregante:
u ja kredindas!
192
apitro Dek Kvin

Post tio la trio staris senmove, rigardegante, is la
gaja rido de Polikromo eksonis malanta ili kaj vekis
ilin el ilia stuporo.
Sur vojo anta ili staris stanulo kiu estis preciza
duplikato de la Stana Lignohakisto. Li estis
samdimensia, li estis sammaniere artikigita, kaj li
konsistis el brilanta stano de la supro is la piedngroj.
Sed li staris senmove, kun siaj stanaj makzeloj duone
apartigitaj kaj liaj stanaj okuloj turnitaj supren. En
unu el liaj manoj teniis longa brilanta glavo. Jes, jen
diferenco, la sola distingilo inter li kaj la Imperiestro
de la Palpbrumoj. La stanulo portis glavon, dum la
Stana Lignohakisto portis hakilon.
Estas sono; devas esti sono! anhelegis Vut.
Tiel estas, kompreneble, diris la Birdotimigilo;
ne povus esti du Stanaj Lignohakistoj.
Ne, akordis Polikromo, dancante pli proksimen
al la fremdulo, i tiu estas Stana Soldato. u vi ne
vidas lian glavon?
La Stana Lignohakisto zorgoplene etendis unu
stanan manon kaj sentis la brakon de sia duplikato.
Post tio li diris per voo kiu tremis pro emocio:
Kiu vi estas, amiko?
Ne estis respondo.
193
u vi ne povas vidi ke li rustis, same kiel vi iam?
demandis Polikromo, denove ridante. Jen, Nojo
Hakisto, pruntu al mi vian oleujon por minuto!
La Stana Lignohakisto silente transdonis al i sian
oleujon, sen kiu li neniam veturis, kaj Polikromo
unue oleis la stanajn makzelojn de la fremdulo kaj
poste manipulis ilin is la Stana Soldato diris:
Sue, dankon. Mi nun povas paroli. Sed bonvolu
olei miajn aliajn artikojn.
Vut ekprenis la oleujon kaj faris tion, sed iuj
helpis tordetadi malsevere la artikojn de la soldato tuj
kiam ili estis oleitaj, is ili moviis libere.
La Stana Soldato ajnis multe plaita pro sia
liberio. Li ere maris tien kaj reen sur la pado,
dirante per alta maldika voo:
La Soldato estas vir splendida,
Marante dum parado,
Kaj kiam venas malamiko hida
Li estas sen timado.
Li ustigas agojn de nacioj,
Defendas sian agon,
ar timo palas, li do batalas,
Al amikoj donas pagon.
194
Kapitano Batalant
APITRO 16
u vi vere estas soldato?
demandis Vut, kiam ili iuj
rigardis tiun strangan stanan
personon parade mari tien
kaj reen la la pado kaj ere
gesti per sia glavo.
Mi estis soldato, estis la
respondo, sed min enkarcerigis S-ro Rusto tiom longe ke
mi ne scias precize kio mi
estas.
195
Sedve! kriis la Stana Lignohakisto, multe
perpleksa; kiel vi fariis el stano?
Tio, respondis la Soldato, estas vere malfelia
historio. Mi amis belan Mantulan knabinon, kiu
lois kun Fisoristino. La Soristino ne volis ke mi
edzinigu la knabinon, do i soris mian glavon, kiu
komencis dishaki min. Kiam mi perdis miajn
krurojn mi iris al Tu-Tond, kaj li faris por mi
stanajn krurojn. Kiam mi perdis miajn brakojn, TuTond faris por mi stanajn brakojn, kaj kiam mi
perdis mian kapon li faris por mi i tiun belan
kapon el stano. Estis same pri mia korpo, kaj ne
mi estis tute stana. Sed mi ne estis malfelia, ar
Tu-Tond bone faris min, ar li jam antae spertiis
farante alian stanulon.
Jes, komentis la Stana Lignohakisto, Tu-Tond
faris min. Sed, diru al mi, kiel nomiis la Mantula
knabino kiun vi amis?
i nomias Nimi Ami, diris la Stana Soldato.
Adante tion ili iuj tiom surpriziis ke ili silentis
dum kelka tempo, rigardante la fremdulon miroplene.
Fine la Stana Lignohakisto kurais demandi:
Kaj u Nimi Ami anka amis vin?
Unue ne, agnoskis la Soldato. Kiam unue mi
196
apitro Dek Ses

maris en la arbaron kaj renkontis in, i lamentadis
la perdon de sia antaa amato, lignohakisto nomita
Nojo Hakisto.
Tiu estas mi, diris la Stana Lignohakisto.
i diris al mi ke li estas pli alloga ol soldato, ar
li konsistas tute el stano kaj brilas bele en la sunlumo.
i diris ke stanulo allogas iajn artinstinktojn pli ol
ordinara viandulo, kia mi estis tiam. Sed mi ne
malesperis, ar ia stana amato malaperis kaj ne estis
trovebla. Kaj ne Nimi Ami lasis min vizitadi in kaj
ni amikiis. Tiam la Fisoristino trovis min kaj furioze
koleriis kiam mi diris ke mi volas edzinigi la
knabinon. i soris mian glavon, kiel mi diris, kaj tiam
komenciis mia embaraso. Kiam mi akiris miajn
stanajn krurojn, Nimi Ami komencis interesii pri mi;
kiam mi akiris miajn stanajn brakojn, i komencis ati
min pli ol iam, kaj kiam mi estis tute el stano, i diris
ke mi aspektas simila al ia kara Nojo Hakisto kaj i
akceptas edzigi min.
Ni aranis daton por nia nupto, kaj tiu tago
montriis pluvoplena. Tamen mi komencis iri
renkonti Nimin Amin, ar la Soristino jam de multa
tempo forestis, kaj ni planis kae forkuri kune anta
ol i revenos. Dum mi lairis la arbarajn padojn la
197
pluvo malsekigis miajn artikojn, sed mi ne atentis
tion ar miaj pensoj temis nur pri mia edzio kun
bela Nimi Ami kaj mi povis pensi pri nenio alia, kaj
subite miaj kruroj ekesis movii. Post tio miaj
brakartikoj rustis kaj mi ektimis kaj kriis helpopeton,
ar nun mi ne plu povis olei min. Neniu adis miajn
kriojn kaj post nelonge miaj makzeloj rustis, kaj mi
ne povis fari e unu plian sonon. Do mi staris
senhelpe sur i tiu loko, esperante ke iu vaganto
venos idirekten kaj savos min. Sed i tiu arbara pado
estas malofte uzata, kaj mi staras i tie jam de tiom
longe ke mi plene perdis mian konscion pri tempo.
En mia menso mi verkis poezion kaj kantadis, sed e
ne sonon mi is nun povis fari. Sed tiu senespera
kondio estas nun solvita per via alveno kaj mi devas
danki vin pro mia savio.
Estas mirinde! diris la Birdotimigilo, farante
pajlecan longan emon. Mi opinias ke Tu-Tond eraris
farante du stanulojn tute identajn, kaj plej mirige estas
ke amba vi stanuloj ekamis la saman knabinon.
Rilate al tio, respondis la Soldato, serioze, mi
devas agnoski ke mi perdis mian kapablon ami kiam
mi perdis mian viandan koron. Tu-Tond donis al mi
stanan koron, kompreneble, sed i nenion amas, la
198
apitro Dek Ses

mia percepto, kaj nur tintas frapante miajn stanajn
ripojn, kaj tio instigas min voli ke mi tute ne havu
koron.
Tamen, malgra tiu stato, vi intencis edzinigi
Nimin Amin?
Nu, komprenu ke mi promesis edzinigi in, kaj
mi estas honestulo kaj iam strebas plenumi miajn
promesojn. Al mi ne plais trompi la esperojn de la
povrulino, kies esperojn jam trompis alia stanulo.
Mi ne kulpis pri tio, deklaris la Imperiestro de
la Palpbrumoj, kaj tiam li rakontis ke anka li mem
rustis en la arbaro kaj post longa tempo lin savis
Doroteo kaj la Birdotimigilo kaj i veturis kun ili al
la Smeralda Urbo serante koron kiu povas ami.
Se vi jam trovis tian koron, sinjoro, diris la
Soldato, mi volonte permesos ke vi edzinigu Nimi
Amin anstata mi.
Se i plej amas vin, sinjoro, respondis la
Hakisto, mi ne interrompos vian geedzion. ar,
tute sincere, mi ankora ne povas ami Nimin Amin
kiel anta ol mi staniis.
Tamen, unu el vi devus edzinigi la povrulinon,
komentis Vut; kaj, se al i plaas stanuloj, neniu el
vi estas preferinda ol la alia. Kial ne lotumu pri i?
199
Tio ne estus deca, diris la Birdotimigilo.
La knabino mem elektu sian edzon, asertis
Polikromo. Vi devus amba iri al i kaj lasi ke i
mem faru la elekton. Tiam i certe feliios.
Tiu arano ajnas al mi esti tre inda, diris la
Stana Soldato.
Mi konsentas pri i, diris la Stana Lignohakisto,
premante la manon de sia emelo por montri ke la
afero estas decidita. Bonvolu diri al mi vian nomon,
sinjoro, li pludiris.
Anta ol mi distraniis, respondis la alia, oni
nomis min Kapitano Batalant, sed poste oni nomis
min simple La Stana Soldato.
Nu, Kapitano, se vi akceptas, ni nun iru al la
domo de Nimi Ami kaj i elektu inter ni.
Bone; kaj se ni renkontos la Soristinon, ni
amba batalos invi per via hakilo kaj mi per mia
glavo.
La Soristino jam estas detruita, anoncis la
Birdotimigilo, kaj dum ili formaris li rakontis al la
Stana Soldato multon okazintan en la Lando Oz post
kiam li staris rustinte en la arbaro.
Klare mi staris tie pli longe ol mi supozis, li diris
penseme.
200
La Laborejo de Tu-Tond
APITRO 17
Necesis ne pli ol duhora
veturo al la domo kie Nimi
Ami antae lois, sed kiam
niaj veturantoj alvenis ili
trovis la lokon dizerta. La
pordo estis parte senarnirigita, la tegmento jam
enfalis e la malantao kaj la
interno de la dometo estis
dike kovrita de polvo. La
loko estis ne nur dizerta, sed
201
estis evidente ke jam de longe neniu loas tie.
Mi supozas, diris la Birdotimigilo, dum ili iuj
staris rigardante mire la ruinan domon, ke post la
detruio de la Fisoristino, Nimi Ami sentis sin sola
kaj iris loi aliloke.
Oni apena povus atendi ke junulino volus loi
tute sola en arbaro, aldonis Vut. i volus kunulojn,
kompreneble, kaj tial mi kredas ke i iris tien kie
loas aliaj homoj.
Kaj eble i ankora elveras sian koron per
plorado ar neniu stanulo venas edzinigi in, sugestis
Polikromo.
Nu, tiuokaze, estas klara devo de vi amba seri
Nimin Amin is trovi in, deklaris la Birdotimigilo.
Mi ne scias kie seri la knabinon, diris la Stana
Soldato, ar mi estas preska fremdulo en i tiu
parto de la lando.
Mi naskiis i tie, diris la Stana Lignohakisto,
sed la arbaro havas malmultajn loantojn krom la
sovaajn bestojn. Mi ne povas memori iun personon
proksime loantan kun kiu eble volus loi Nimi
Ami.
Kial ni ne iru al Tu-Tond por demandi al li kio
okazis al la knabino? proponis Polikromo.
204
apitro Dek Sep

Tio ajnis al ili iuj kiel bona propono, do denove
ili komencis maradi tra la arbaro, sekvante la rektan
padon al la domo al Tu-Tond, ar amba stanaj
emeloj bone konis la vojojn, sekvinte in multfoje.
Tu-Tond lois e la ekstrema rando de la granda
arbaro, lia domo frontis la larajn stepojn de la
Mantula Lando kiuj situis oriente. Sed, kiam ili
atingis tiun loejon apud la rando de la arbaro, la
stanisto ne estis ehejme.
i estis bela loko, plene farbita malhelblue kun
ornamaj strioj de pli hela bluo. Estis bela blua barilo
irka la korto kaj pluraj bluaj benkoj estis metitaj
sub la ombrantajn bluajn arbojn kiuj indikis la limon
inter la arbaro kaj la stepo. Estis blua ardeno anta
la domo, kiu estis sue granda konstruao. Tu-Tond
lois en la antaa parto de la domo kaj havis sian
laborejon en la malantaa parto, kie li anka
konstruis malelegantan aldonaon por havi pli da
laborspaco.
Kvankam ili trovis ke la stanisto forestas kiam ili
alvenis, fumo ugis el lia kameno, kio pruvis ke li
balda revenos.
Kaj eble Nimi Ami estos kun li, diris la
Birdotimigilo gajavoe.
205
Dum ili atendis, la Stana Lignohakisto iris al la
pordo de la laborejo kaj, trovinte in nelosita, eniris kaj
scivoleme irkarigardis en la ambro kie li foje fariis.
i estas preska hejma por mi, li diris al siaj
amikoj, kiuj sekvis lin en la ambron. Kiam
unuafoje mi venis i tien mi perdis kruron, do mi
devis porti in en mia mano dum mi saltadis per la
alia kruro la tutan vojon de la loko en la arbaro kie
la sorita hakilo tranis min. Mi memoras ke maljuna
Tu-Tond zorge metis mian viandan kruron en
barelonmi kredas ke jen la sama barelo, ankora
staranta en tiu angulokaj poste li tuj komencis fari
stanan kruron por mi. Li laboris rapide kaj lerte, kaj
min multe interesis lia agado.
Mia sperto estis plejparte simila, diris la Stana
Soldato. Mi kutimis porti iujn miajn partojn, kiujn
detranis la sorita glavo, i tien al la stanisto, kaj TuTond metis ilin en la barelon.
Mi demandas al mi, diris Vut, u tiuj neuzitaj
partoj de vi du misfortunuloj restas ankora nun en
la barelo en la angulo?
Mi supozas ke jes, respondis la Stana
Lignohakisto. En la Lando Oz neniu parto de
vivanto estas detruebla.
206
apitro Dek Sep

Se estas tiel, kiel la Fisoristino detruiis?
demandis Vut.
Nu, i estis tre maljuna kaj elsekiinta kaj
velkinta anta ol Oz fariis felando, klarigis la
Birdotimigilo. Nur iaj magiaj artoj sukcesis tiom
longe vivigi in, kaj kiam la domo de Doroteo falis
sur in i simple polviis, kaj estis forblovata kaj
disetata de la vento. Mi opinias, tamen, ke la partoj
detranitaj el i tiuj du junuloj neniam estus tute
detrueblaj kaj, se ili ankora estas en tiuj bareloj, ili
verajne estas tute samaj kiel kiam la sorita hakilo
a glavo detranis ilin.
Tamen ne gravas, diris la Stana Lignohakisto;
niaj stanaj korpoj estas pli brilaj kaj longedaraj, kaj
plene kontentigas nin.
Jes, la stanaj korpoj estas plejbonaj, konsentis la
Stana Soldato. Nenio povas damai ilin.
Krom se ili kavias a rustas, diris Vut, sed
amba stanuloj sulkis la frunton je li.
Staneroj, iaformaj kaj -dimensiaj, kuis dise en la
laborejo. Anka estis marteloj kaj ambosoj kaj lutiloj
kaj braforno kaj multaj aliaj iloj kiujn uzas stanisto
dum sia laboro. Kontra du el la ankaj muroj
konstruiis fortikaj labortabloj kaj en la centro de la
207
ambro estis longa tablo. e la no de la laborejo,
kiu estis apud la loejo, estis pluraj trankoj.
Ekzameninte la internon de la laborejo is lia
scivolemo satiis, Vut diris:
Mi intencas resti ekstere is venos Tu-Tond. Ne
ajnas tute dece ke ni ekposedu lian domon dum lia
foresto.
Vi pravas, konsentis la Birdotimigilo, kaj ili estis
iuj pretaj foriri el la ambro kiam ekdiris la Stana
Lignohakisto: Atendu minuton, kaj ili haltis obee al
la ordono.
208
La Stana Lignohakisto Parolas al Si
APITRO 18
La Stana Lignohakisto us
rimarkis la rankojn kaj volis
scii kio estas en ili, do li iris
al unu el ili kaj malfermis la
pordon. Interne estis bretoj,
kaj sur unu el la bretoj,
proksimume samnivele kiel
sia stana mentono, la
Imperiestro trovis Kaponi
aspektis pupokapo, tamen i
estis pli granda, kaj li balda
209
vidis ke i estas kapo de iu persono.
i frontis la Stanan Lignohakiston kaj dum la
pordo de la ranko malfermiis, la okuloj de la Kapo
malrapide malfermiis kaj rigardis lin. Tio tute ne
surprizis la Stanan Lignohakiston, ar en la Lando
Oz oni renkontas magion konstante.
u ja! diris la Stana Lignohakisto, forte gapante.
Al mi ajnas ke mi renkontis vin jam, ie. Bonan
matenon, sinjoro!
Vi scias pli ol mi, respondis la Kapo. Mi
neniam antae vidis vin dum mia vivo.
Tamen via vizao estas tre familiara, persistis la
Stana Lignohakisto. Pardonu min, sed mi demandemasuuu iam vi havis Korpon?
Jes, iam, respondis la Kapo, sed anta tiom da
tempo ke mi ne memoras. u vi kredis, kun plaa
rideto, ke mi naskiis uste kia mi estas? Ke Kapo
kreius sen Korpo?
Ne, kompreneble ne, diris la aliulo. Sed kiel kaj
kial vi perdis vian korpon?
Nu, mi ne memoras la detalojn; vi devos demandi
al Tu-Tond pri tio, respondis la Kapo. ar, kvankam
eble ne estas antasupozinde por vi, mia memoro ne
estas bona ekde mia apartio de la cetero de mi. Mi
210
plu posedas mian cerbon kaj mia intelekto estas same
bona kiel iam, sed mia memoro pri kelkaj el la
eventoj kiujn mi spertis estas tre nebula.
De kiam vi estas en i tiu tranko? demandis la
Imperiestro.
Mi ne scias.
u vi ne havas nomon?
Mi havas nomon, diris la Kapo; oni nomis min
Nojo Hakisto, kiam mi estis lignohakisto kaj hakadis
arbojn por vivteni min.
u ja! kriis la Stana Lignohakisto plene de mirego.
Se vi estas la kapo de Nojo Hakisto, do vi estas Mi
a mi estas Viaa Kiel do ni parencas, u?
Ne demandu al mi, respondis la Kapo. Rilate al
mi, mi ne fervoras pretendi parencecon kun ordinara
fabrikao kia vi. Vi eble estas sue taga por via klaso,
sed via klaso ne estas mia klaso. Vi estas stana.
La kompatinda Imperiestro estis tiom perpleksa ke
dum kelka tempo li nur povis gapi sian malnovan
Kapon silente. Poste li diris:
Mi devas agnoski ke mi estis tute ne malbela
anta ol farii stana. Vi estas preska belakiom
povas viando. Se via hararo estus kombita, vi estus
tre allogaspekta.
212
apitro Dek Ok
Kiel vi atendas ke mi kombus mian hararon sen
helpo? kolere demandis la Kapo, indigne. Iam mi
tenis in glata kaj bone aranita, kiam mi havis
brakojn, sed post mia forio de mia cetero, mia
hararo tute senordiis, kaj maljuna Tu-Tond neniam
kombas in por mi.
Mi parolos al li pri tio, diris la Stana
Lignohakisto. u vi memoras ami belan Mantulan
knabinon nomitan Nimi Ami?
Ne, respondis la Kapo. Tio estas malsaa
demando. La koro en mia korpokiam mi havis
korponeble amis iun, mi ja ne scias, sed kapo ne
fariis por ami; i fariis por pensi.
Ho; u vi do pensas?
Iam mi pensis.
Sendube vi estas enlosita en i tiu ranko jam de
multaj multaj jaroj. Pri kio vi pensadis dum tiom da
tempo?
Nenio. Jen nova malsaa demando. Iom da penso
konvinkos vin ke mi havis nenion pripenseblan, krom
la tabuloj interne de la pordo de la ranko, kaj mi ne
bezonis multan tempon por pensi ion penseblan rilate
al tiuj tabuloj. Post tio, kompreneble, mi esis pensi.
Kaj u vi estas felia?
213
Felia? Kio estas tio?
u vi ne scias kio estas felieco? demandis la
Stana Lignohakisto.
Mi tute ne scias u i estas ronda a kvadrata,
a nigra a blanka, a kia i estas. Kaj, se vi
pardonos ian mankon de intereso por mi, mi diros
ke al mi vere ne gravas.
La Stanan Lignohakiston multe perpleksigis tiuj
respondoj. Liaj kunveturantoj grupiis malanta li,
kaj ksis siajn okulojn sur la Kapon kaj askultis la
konversacion multe interesate, sed is nun, ili ne
interrompis ar ili opiniis ke la Stana Lignohakisto
plej rajtis paroli al sia propra kapo kaj rekonatii kun
i.
Sed nun la Stana Soldato komentis:
u eble mia malnova kapo estas en iu el tiuj
trankoj? kaj li sekve malfermis iujn pordorankojn. Sed neniu alia kapo estis trovebla sur iu
el la bretoj.
Ho, nu; ne gravas, diris Vut la Vagisto; kaj vere
mi ne povas kompreni kial iu volus eksan kapon.
Mi povas kompreni la deziron de la Soldato,
asertis Polikromo, irkadancante tra la malpura
laborejo is iaj drapiraoj faris nubon irka ia
214
apitro Dek Ok
delikata formo. Pro sentimento iu eble volus revidi
sian malnovan kapon, samkiel oni amas reviziti
malnovan hejmon.
Kaj tiam adiakisi in, aldonis la Birdotimigilo.
Mi esperas ke tiu stana objekto ne provos
adiakisi min! kriis la ekskapo de la Stana
Lignohakisto. Kaj mi ne komprenas kial vi uloj
rajtas eni mian pacon kaj mian komforton.
Vi apartenas al mi, la Stana Lignohakisto
deklaris.
Neniel!
Vi kaj mi estas unuo.
Ni disapartiis, asertis la Kapo. Estus kontranature se mi interesius pri viro konsistanta el stano.
Bonvolu fermi la pordon kaj lasi min sola.
Mi ne supozis ke mia malnova Kapo povus esti
tiom malagrabla, diris la Imperiestro. Mimi multe
hontas pri mi; kio signifas pri vi.
Vi devus esti oja ke mi havas suan sencon
por scii kiaj estas miaj rajtoj, koleris la Kapo. En
i tiu ranko mi havas simplan vivon, pacan kaj
dignan, kaj kiam amaso da homoj, kiuj tute ne
interesas min, enas min, ili estas la malagrabluloj,
ne mi.
215
emante la Stana Lignohakisto fermis kaj riglis la
pordon de la ranko kaj deturnis sin.
Nu, diris la Stana Soldato, se mia malnova
kapo traktus min tiel fride kaj tiel malamike kiel via
malnova kapo traktis vin, amiko Hakisto, al mi plaas
ke mi ne povis trovi in.
Jes; e min mem iom surprizas mia kapo, respondis
la Stana Lignohakisto penseme. Mi kredis ke mi estis
pli agrablahumora kiam mi konsistis el viando.
Sed uste tiam maljuna Tu-Tond la Stanisto
alvenis, kaj ajne lin surprizis trovi tiom da vizitantoj.
Tu-Tond estis dika viro kaj malalta. Liaj manikoj estis
suprenrulitaj super la kubutojn, tiel montrante
muskolplenajn brakojn, kaj sur si li portis ledan
irmantaveston kiu kovris lian tutan fronton, kaj kiu
estis tiom longa ke al Vut surprizis ke li ne tretis sur
in kaj stumblis kiam ajn li maris. Kaj Tu-Tond
havis grizan barbon kiu estis preska longa kiel la
irmvesto, kaj lia kapo estis kalva supre kaj liaj oreloj
etendiis de lia kapo kiel du ventumiloj. Super siaj
okuloj, kiuj estis brilaj kaj scintilaj, li portis grandajn
okulvitrojn. Estis facile vidi ke la stanisto estas
bonkorulo, anka gaja kaj agrabla.
O-ho! li kriis per oja basa voo; jen amba miaj
216
apitro Dek Ok
stanuloj venis viziti min, kaj ili kaj iliaj amikoj estas
vere tre bonvenaj. Mi multe eras pri vi du uloj, mi
certigas al vi, ar vi estas tiel perfektaj ke vi pruvas ke
mi estas bona metiisto. Sidiu. Sidiu, iujse vi
povos trovi sidilojnkaj diru al mi kial vi estas i tie.
Do ili trovis sidlokojn kaj informis lin pri iuj siaj
aventuroj kiuj la ilia opinio interesos lin. Tu-Tond
volonte sciiis ke Nojo Hakisto, la Stana
Lignohakisto, estas nun Imperiestro de la Palpbrumoj
kaj amiko de Ozma de Oz, kaj la stanulo anka
interesiis pri la Birdotimigilo kaj Polikromo.
Li turnis la pajlulon, ekzamenante lin
interesoplene, kaj frapetis lin iuanke, kaj poste
diris:
Vi certe estas mirinda, sed mi kredas ke vi estus
pli longedara kaj bonekvilibra sur viaj kruroj se vi
konsistus el stano. u vi deziras ke mi
Neniel! interrompis la Birdotimigilo haste; mi
preferas min kia mi estas.
Sed al Polikromo la stanisto diris:
Nenio povus plibonigi vin, mia kara, ar vi estas
la plej bela knabino kiun iam mi vidis. Estas pura
felio nur vin rigardi.
Jen vera lado, veninta de metiisto lerta kiel vi,
217
respondis la Filino de la ielarko, ridante kaj
dancante en kaj ekster la ambro.
Do sendube vi volas ke mi helpu i tiun knabon,
diris Tu-Tond, rigardante Vuton.
Ne, diris Vut, ni ne estas i tie serante vian
lerton, ni venis al vi nur por akiri informon.
Kaj ili, unu post la alia, rakontis pri sia sero al
Nimi Ami; la Stana Lignohakisto klarigis ke li decidis
edzinigi in, tamen i promesis edzinii kun la Stana
Soldato anta ol li misfortune rustiis. Kaj kiam la
rakonto estis dirita, ili demandis al Tu-Tond u li
scias kio poste okazis al Nimi Ami.
Ne precize, respondis la maljunulo, sed mi scias
ke i ploris amare kiam la Stana Soldato ne revenis
por edzinigi in, plenume je sia promeso. La
maljunan Soristinon tiom provokis la larmoj de la
knabino ke i batis Nimin Amin per sia kurbiinta
bastono kaj poste forlamis por kolekti kelkajn magiajn
herbojn, per kiuj i intencis transformi la knabinon
en maljunulinaon, tiel ke neniiu iam denove amos
in a volos edzinigi in. Dum i forestis tiucele la
domo de Doroteo falis sur la Fisoristinon, kaj i
polviis kaj forbloviis. Kiam mi adis tiun ojigan
informon, mi sendis Nimin Amin trovi la Arentajn
220
uojn kiujn la Soristino antae surportis, sed
Doroteo forpenis ilin kun si al la Smeralda Urbo.
Jes, ni scias ion pri tiuj Arentaj uoj, diris la
Birdotimigilo.
Nu, pludiris Tu-Tond, Post tio, Nimi Ami
decidis foriri de la arbaro kaj loi kun kelkaj personoj
kiujn i konis kaj kiuj posedas domon sur Monto
Manto. Mi de tiam ne revidis la knabinon.
u vi scias la nomon de la homoj sur Monto
Manto, al kiuj i iris por kunloi? demandis la
Stana Lignohakisto.
Ne, Nimi Ami ne menciis la nomon de sia
amiko, kaj mi ne demandis pri i. i kunprenis tiom
da posedaoj kiom eble, kiuj estis en la domo de la
Soristino, kaj i informis min ke mi rajtas posedi la
ceterajn. Sed irinte tien mi trovis nenion prenindan
escepte de kelkaj magiaj pulvoroj kies utiligon mi ne
sciis, kaj botelon da Magia Gluo.
Kio estas Magia Gluo? demandis Vut.
i estas magiao per kiu oni riparas homojn kiam
ili tranis sin. Foje, anta longe, mi detranis ngron
mian akcidente, kaj mi portis in al la Soristino, kiu
prenis sian botelon kaj surgluis mian ngron por mi.
Vidu! Li montris al ili sian ngron, i estas same
222
apitro Dek Ok
bona kiel antae. Neniu alia pri kiu mi scias havis
tian Magian Gluon, kaj kompreneble kiam Nojo
Hakisto distranis sin per sia sorita Hakilo kaj
Kapitano Batalant distranis sin per sia sorita glavo,
la Soristino rifuzis ripari ilin, nek i permesis ke mi
kungluu ilin, ar i mem soris la hakilon kaj la
glavon. Nenio estis farebla ol ke mi pretigu por ili
novajn membrojn el stano; sed, kiel vi vidas, stano
tagis por tio tre bone, kaj mi estas certa ke iliaj
stanaj korpoj estas multe pli bonaj ol iliaj viandaj
korpoj.
Tute vere, diris la Stana Soldato.
Mi plene konsentas kun vi, diris la Stana
Lignohakisto. Hazarde mi trovis mian malnovan
kapon en via ranko, anta nelonge, kaj certe i ne
estas tiom dezirinda kapo kiom la stana kapo kiun
mi nun uzas.
Parenteze, diris la Stana Soldato, kio okazis al
mia malnova kapo, Tu-Tond?
Mi pensu dum minuto, respondis Tu-Tond. Se
mi uste memoras, vi du knaboj kutimis porti al mi
la plej multajn partojn viajn kiam ili estis detranitaj,
kaj mi kolektis ilin en tiu barelo en la angulo.
Verajne vi ne portis al mi iujn partojn, ar kiam mi
223
faris Hakbat-on mi malfacile trovis suajn pecojn
por kompletigi lin. Mi ne devis doni al li nur unu
brakon.
Kiu estas Hakbat? demandis Vut.
Ho, u mi ne parolis al vi pri Hakbat? kriis TuTond. Kompreneble ne! Kaj li estas vera kuriozao.
Vin interesos adi pri Hakbat. Jen kiel li estiis:
Unu tagon, post la detruio de la oristino kaj
post kiam Nimi Ami foriris loi kun siaj amikoj sur
Monto Manto, mi seradis ion en la laborejo kaj
ektrovis la botelon da Magia Gluo kiun mi portis el
la domo de la maljuna Soristino. Ektras min la
penso ke mi povus kunmeti la diversajn erojn de vi
du homoj, kiuj kompreneble estis egale bonaj kiel
antae, por trovi u mi povus fari homon el ili. Se
mi sukcesus, mi havus helpiston por mia laborado,
kaj mi pensis ke estus lerta ideo praktike utiligi la
erojn de Nojjo Hakisto kaj Kapitano Batalant. Estis
du tute bonaj kapoj en mia ranko, kaj multaj piedoj
kaj kruroj kaj korpopecoj en la barelo, do mi
ekkomencis trovi kion mi povas fari.
Unue mi kunmetis korpon, kaj gluis in per la
Magia Gluo de la Soristino, kiu plene sukcesis.
Tamen tio estis la plej malfacila parto de mia laboro,
224
apitro Dek Ok
ar la korpoj ne bone kongruis kaj kelkaj partoj
mankis. Sed uzante parton de Kapitano Batalant
unufoje kaj pecon de Nojo Hakisto alifoje, mi ne
kunigis tute tagan korpon, kun koro kaj iuj
eretoj.
Kies koron vi uzis farante la korpon? demandis
la Stana Lignohakisto maltrankvile.
Mi ne sciis, ar la partoj ne havis etiketojn kaj

unu koro aspektas tre simila al alia. Post la
kompletio de la korpo, mi surgluis du belajn krurojn
kaj piedojn. Unu kruro estis de Nojo Hakisto kaj
225
unu estis de Kapitano Batalant. Mi trovis ke unu
kruro estas pli longa ol la alia, do mi pertrane
mallongigis in por ke ili kongruu. Min multe
agrenis trovi ke mi havas nur unu brakon. Estis
ekstra kruro en la barelo, sed mi povis trovi nur unu
brakon. Gluinte tion sur la korpon, mi estis preta por
la kapo, kaj iom malfacilis decidi kiun kapon utiligi.
Fine mi fermis miajn okulojn kaj etendis manon al
la breto de la ranko, kaj la unuan kapon kiun mi
tuis mi gluis sur mian novan homon.
i estis mia! deklaris la Stana Soldato, malgaje.
Ne, i estis mia, asertis Tu-Tond, ar mi donis
al vi alian interane por ila belan stanan kapon
kiun vi nun portas. Kiam la gluo sekiis, mia homo
estis tre interesa ulo. Mi nomis lin Hakbat, uzante
parton de la nomo de Nojo Hakisto kaj parton de
la nomo de Kapitano Batalant, ar li estis miksao el
formetitaj partoj de vi amba. Hakbat estis interesa,
kiel mi diris, sed li ne montriis tre agrabla kunulo.
Li plendis amare ar mi donis al li nur unu kruron
kvaza kulpis mi!kaj li grumblis ar la kompleto
de bluaj Mantulaj vestoj, kiujn mi akiris por li de
najbaro, ne perfekte tagis al li.
Ha, estis ar li surhavis mian malnovan kapon,
226
apitro Dek Ok
komentis la Stana Lignohakisto. Mi memoras ke tiu
kapo estis tre ekzaktema pri siaj vestoj.
Kiel helpanto, la maljuna stanisto darigis,
Hakbat ne estis sukceso. Li estis mallerta pri iloj kaj
estis iam malsata. Li postulis ion maneblan ses- a
ok-foje iutage, tiel ke mi demandis al mi u mi vere
uste aranis lian internon. Efektive, Hakbat manis
tiom ke malmultaj manaoj restis por mi; do, kiam li
proponis, unu tagon, eliri en la mondon por seri
aventurojn, mi ojegis liberii de li. Mi e faris por li
stanan brakon por anstataigi la mankantan, kaj tio
multe plais al li, tiel ke ni apartiis kiel bonaj amikoj.
Kio okazis al Hakbat post tio? la Birdotimigilo
demandis.
Mi neniam sciiis. Li komencis iri orienten, en la
stepojn de la Mantula Lando, kaj de tiam mi
neniam revidis lin.
ajnas al mi, diris la Stana Lignohakisto
penseme, ke vi misagis farante viron el niaj
ekspartoj. Estas evidente ke Hakbat povus tute prave
pretendi esti parenco de ni amba.
Ne maltrankviliu pri tio, konsilis Tu-Tond gaje;
estas malverajne ke vi iam renkontos la ulon. Kaj,
se vi ja renkontos lin, li ne scias el kiuj li fariis, ar
227
mi neniam diris al li la sekreton de lia fabrikio.
Efektive, vi estas la solaj personoj kiuj scias pri i,
kaj vi rajtas gardi la sekreton, se vi deziras.
Ne gravas pri Hakbat, diris la Birdotimigilo. Nia
tasko nun estas trovi kompatindan Nimin Amin kaj
lasi in elekti sian stanan edzon. Por fari tion, ajnas,
la la informo donita al ni de Tu-Tond, ke ni devos
iri al Monto Manto.
Se jen la programo, do ni komencu tuj, sugestis
Vut.
Do ili iuj eliris, kaj trovis Polikromon dancanta
inter la arboj kaj parolanta kun la birdoj kaj ridanta
tiel gaje kiel se i tute ne perdis sian ielarkon kaj
tiel apartiis de iuj siaj fefratinoj.
Ili informis in ke ili iros al Monto Manto, do i
respondis:
Bone; mi egale verajne trovos mian ielarkon tie
kiel i tie, kaj en iu alia loko tiel kiel tie. Tute
dependas de la vetero. u vi opinias ke laaspekte
pluvos?
Ili kapneis, kaj Polikromo denove ridis kaj plu
dancadis sekvante ilin kiam ili rekomencis veturi.
228
La Nevidebla Lando
APITRO 19
Ili trovis sin tiel facile kaj
komforte irantaj al Monto
Manto ke Vut diris per
serioza votono:
Mi timas ke io okazos.
Kial? demandis Polikromo, dancante irka la
grupon de veturantoj.
ar, diris la knabo,
penseme, mi rimarkis ke
kiam estas tute nenia kialo
229
renkonti problemojn, io neeviteble misokazas. uste
nun la vetero estas plaega; la herbaro estas bele blua
kaj tre mola por niaj piedoj; la monto kiun ni seras
montrias klare en la distanco kaj ne ekzistas kialo
por ke nia alveno estu prokrastita. ajne niaj
problemoj iuj niis, kajnu, tial mi timas, li
pludiris, emante.
u do! komentis la Birdotimigilo, kiajn
malfeliajn pensojn vi ja havas. Jen pruvo ke naskitaj
cerboj ne povas esti egale bonaj kiel fabrikitaj cerboj,
ar mia cerbo kontemplas nur faktojn kaj neniam
alproprigas problemojn. Kiam estas dezirinde ke mia
cerbo pensu, i pensas, sed mi hontus pri mia cerbo
se i dare elverus pensojn kiuj estas nur timoj kaj
imagoj, kiaj nenion bonas efektivigas, sed riskas
malbonon estigi.
Rilate al mi, diris la Stana Lignohakisto, mi tute
ne pensas, sed mi lasas mian veluran koron gvidi min
iam.
La stanisto plenigis mian kavan kapon per eroj
kaj tondaoj el stano, diris la Soldato, kaj li diris al
mi ke ili tre bone funkcios kiel cerbo, sed kiam mi
komencas pensi, la staneroj tintadas kaj tiom
intermiksias ke mi balda perpleksias. Do mi penas
230
apitro Dek Na
ne pensi. Mia stana koro estas preska same senutila
por mi, ar i estas malmola kaj malvarma, do mi
estas certa ke la rua velura koro de mia amiko Nojo
Hakisto estas pli bona gvidisto.
Senpensaj personoj ne estas malkutimaj,
observis la Birdotimigilo, sed mi opinias ilin pli
bonfortunaj ol tiuj kiuj havas senutilajn a ajn
pensojn kaj ne penas esigi ilin. Via oleujo, amiko
Hakisto, estas plena de oleo, sed vi veras la oleon
sur viajn artikojn nur guton post tuto, labezone,
kaj ne elveras in tien kie i estos senutila. Pensoj
estas retendendaj same kiel via oleo, kaj elverataj
lanecese kaj por bona celo. Se zorge uzataj, estas
bone havi pensojn.
Polikromo ridis pro li, ar la Filino de la ielarko
sciis pli pri pensoj ol la Birdotimigilo. Sed la aliaj
estis solenaj, sentante sin riproitaj, kaj plumaris
silente.
Subite Vut, kiu estis e la antao, irkarigardis kaj
trovis ke iuj liaj kamaradoj mistere malaperis. Sed
kien ili povus esti irintaj? La lara ebenao estis tute
irka li kaj estis nek arboj nek arbustoj kuj povus
kai e kuniklon, nek truo en kiun oni povus fali.
Sed tie staris li sola.
231
Surprizo haltigis lin, kaj havante penseman kaj
perpleksan esprimon sur sia vizao li penis rigardi
siajn piedojn. Alarmis lin denove trovi ke li ne havas
piedojn. Li etendis siajn manojn, sed li ne povis vidi
ilin. Li povis sendi siajn manojn kaj brakojn kaj
korpon; li batis la herbon per siaj piedoj kaj sciis ke
ili eestas, sed ili iel strangamaniere fariis nevideblaj.
Dum Vut staris, mirante, tondra sono de metalo
eksonis en liaj oreloj kaj li adis du pezajn korpojn
fali surteren tuj apud li.
u do! kriis la voo de la Stana Lignohakisto.
u ja! kriis la voo de la Stana Soldato
Kial vi ne rigardis kien vi iras? demandis la
Stana Lignohakisto riproe.
Mi ja rigardis, sed mi ne povis vidi vin, diris la
Stana Soldato. Io okazis al miaj stanaj okuloj. Mi
ne povas vidi vin, e nun, nek mi povas vidi iun
alian!
Estas same pri mi, agnoskis la Stana Lignohakisto.
Vut ne povis vidi iun el ili, kvankam li adis ilin
klare, kaj uste tiam io ekfrapiis kontra lin
neatendite kaj renversis lin; sed estis nur la
pajloplenigita korpo de la Birdotimigilo kiu falis sur
232
lin kaj kvankam li ne povis vidi la Birdotimigilon li
sukcesis depui lin kaj surpiediis uste kiam
Polikromo turniis kontra lin kaj refaligis lin.
Sidante sur la tero, la knabo demandis:
u vi povas vidi nin, Poli?
Neniel, respondis la Filino de la ielarko; ni
iuj fariis nevideblaj.
Kiel tio okazis, la via supozo? demandis la
Birdotimigilo, kuante kie li falis.
Ni renkontis neniun malamikon, respondis Polikromo, do devas esti ke i tiu parto de la lando
havas la magian kvaliton nevidebligi onine feojn
kiujn trafas la soro. Ni povas vidi la herbon, kaj la
orojn, kaj la parton de la ebenao kiu estas tuj
anta ni, kaj ni povas vidi la foran Monton
Manton; sed ni ne povas vidi nin mem a unu la
alian.
Nu, kion ni faru pri tio? demandis Vut.
Mi kredas ke i tiu magio efektas nur parton de
la stepo, respondis Polikromo; eble estas nur strio
da tero kie soro nevidebligas onin. Do, se ni
kunproksimios kaj tenos la manojn unu de la alia,
ni povos mari cele Monton Manton is la sorita
strio estos transirita.
234
apitro Dek Na
Bone, diris Vut, ekstariante, donu al mi vian
manon, Polikromo. Kie vi estas?
i tie, i respondis. Fajfu, Vut, kaj darigu faj
is mi atingos vin.
Do Vut fajs, kaj balda Polikromo trovis lin kaj
prenis lian manon.
Iu devos helpi min starii, diris la Birdotimigilo,
kiu kuis apud ili; do ili trovis la pajlulon kaj starigis
lin sur liajn piedojn, post tio li rme tenis la alian
manon de Polikromo.
Nojo Hakisto kaj la Stana Soldato sukcesis starii
sen helpo, sed estis malfacile por ili kaj la Stana
Lignohakisto diris:
Iel mi ajne ne staras rekte. Sed miaj artikoj iuj
funkcias, do mi supozas ke mi povos mari.
Gvidate de lia voo, ili atingis lin, kaj Vut prenis
liajn stanajn ngrojn por ke ili restu kune.
La Stana Soldato staris proksime kaj la Birdotimigilo balda tuis lin kaj prenis lian brakon.
Mi esperas ke vi ne ancelias, diris la pajlulo,
ar se du el ni maros ancelie ni certe falos.
Mi ne ancelias, la Stana Soldato certigis lin,
sed mi certas ke unu el miaj kruroj estas malpli
longa ol la alia. Mi ne povas vidi in, por konstati
235
kio okazis, sed mi lamos kun vi aliaj is ni estos
ekster i tiu sorita teritorio.
Ili nun faris vicon, tenante manojn, kaj turninte
siajn vizaojn cele Monton Manton ili rekomencis
mari. Tamen ili ne longe iris, kiam terura muo
salutis iliajn orelojn. La sono ajnis veni el loko tuj
anta ili, do ili abrupte ekhaltis kaj staris silentaj,
askultante per iuj siaj oreloj.
Mi aras pajlon! kriis raka, severa voo, kun pli
da muoj kaj blekegoj. Mi aras pajlon, kaj mi estas
Hi-po-i-rafo kiu amas pajlon kaj manas iom
troveblan. Mi volas mani i pajlon! Kie i estas? Kie
i estas?
La Birdotimigilo, adante tion, tremis sed restis
silenta. iuj aliaj anka silentis, esperante ke la
nevidebla besto ne povos trovi ilin. Sed la besto
aris la odoron de la pajlo kaj pli kaj pli proksimiis al ili is li atingis la Stanan Lignohakiston, e
unu no de la vico. i estis granda besto kaj i
aris la Stanan Lignohakiston kaj gratis per du
vicoj de gigantaj dentoj la stanan korpon de la
Imperiestro.
Ba! tio ne estas pajlo, diris la severa voo, kaj la
besto pluiris la la vico al Vut.
236
apitro Dek Na
Viando! Pu! vi ne estas utila! Mi ne povas mani
viandon, grumblis la besto, kaj li pluiris al
Polikromo.
Dolaoj kaj parfumoaraneaoj kaj roso! Nenio
mangebla en tia feo, diris la besto.
Nu, la Birdotimigilo estis apud Polikromo en la
vico, kaj li komprenis ke se la besto vorus lian
pajlon li estus senhelpa dum longa tempo, ar la
lasta kultivistodomo estis longe malanta ili kaj nur
herbo kovras la vastan ebenaon. Do pro sia timo li
lasis la manon de Polikromo kaj metis la manon de
la Stana Soldato en tiun de la Filino de la ielarko.
Post tio li glitis malanta la vicon kaj iris al la alia
no, kie li silente ekprenis la manon de la Stana
Lignohakisto.
Intertempe la besto aris la Stanan Soldaton kaj
trovis ke li estas e la no de la vico.
Strange! muetis la Hi-po-i-rafo; mi aras
pajlon, sed mi ne povas trovi in. Nu, i estas i
tie, ie, kaj mi devos seri is mi ja trovos in, ar
mi malsatas.
Lia voo nun estis maldekstre de ili, do ili
reekmaris, esperante eviti lin, kaj iris laeble plej
rapide direkte al Monto Manto.
237
Al mi ne plaas i tiu nevidebla lando, diris Vut
tremante. Ni ne povas vidi kiom da teruraj
nevideblaj bestoj irkavagas nin, a kian daneron
ni nun renkontos.
esu pensi pri daneroj, bonvolu, diris la Birdotimigilo, averte.
Kial? demandis la knabo.
Se vi pensos ion teruran, i verajne okazos, sed
se vi ne pensos in, kaj neniu alia pensos in, i tute
ne povos okazi. u vi komprenas?
Ne, respondis Vut. Mi ne komprenos multon is
ni eskapos el i tiu soro.
Sed ili eliris la nevideblan landoparton tiel subite
kiel ili eniris in, kaj tuj kiam ili eliris ili ekhaltis,
ar tuj anta ili estis profunda abismo, iranta
transverse tiom foren kiom ili povis vidi kaj haltigante
plian maradon cele Monton Manton.
i ne estas ege lara, diris Vut, sed mi certas
ke neniu el ni povas transsalti in.
Polikromo komencis ridi, kaj la Birdotigimilo diris:
Kio estas?
Rigardu la stanulojn! i diris, denove gaje
ekridante.
Vut kaj la Birdotimigilo rigardis, kaj la stanuloj
238
apitro Dek Na
rigardis sin mem.
Kulpas la kolizio, diris la Stana Lignohakisto
bedare. Mi sciis ke iel mi misas, kaj nun mi povas
vidi ke mia anko estas enbatita tiel ke mi inklinas
maldekstren. Kulpis la Soldato; li devus ne esti tiel
senzorga.
Vi kulpas ke mia dekstra kruro estas enpuita,
tiel ke i estas malpli longa ol la alia kaj mi ege
lamas, koleris la Soldato. Vi devus ne stari kie mi
maras.
Vi devus ne mari kie mi staras, respondis la
Stana Lignohakisto.
Estis preska kverelo, do Polikromo diris kvietige:
Ne gravas, amikoj; tuj kiam ni havos oportunon
mi estas certa ke ni povos rektigi la kruron de la
Soldato kaj reustigi la korpon de la Hakisto. La
Birdotimigilo bezonas perfrapadan reustigon, anka,
ar li serioze falis, sed nia unua tasko estas transiri
i tiun abismon.
Jes, plej grava uste nun estas la abismo, aldonis
Vut.
Ili staris en vico, gapegante la neatenditan
barieron, kiam feroca muo el malanta ili devigis
ilin rapide turni sin. El la nevidebla lando maris
239
giganta besto kun dika leda hato kaj mirige longa
kolo. La kapo sur la supro de tiu kolo estis lara kaj
plata kaj la okuloj kaj buo estis tre grandaj kaj la
nazo kaj oreloj tre malgrandaj. Kiam la kapo estis
retirita proksimen al la ultroj de la besto, la kolo estis
ifoplena, sed la kapo povis etii vere tre alten se la
besto volis.
Ja do! kriis la Birdotimigilo, devas esti la
Hi-po-i-rafo.
Tute prave, diris la besto; kaj vi estas la pajlo
kiun mi manos por mia vespermano. Ho, mi
amgegas pajlon! Mi esperas ke vi ne malaprobas mian
ameman apetiton?
Per siaj kvar grandaj kruroj i antaeniris rekte
cele la Birdotimigilon, sed la Stana Lignohakisto kaj
la Stana Soldato amba saltis anta sian amikon, kaj
svingis siajn armilojn.
Foresu! diris al Stana Lignohakisto averte, alie
mi dishakos vin per mia hakilo.
Forestu! diris la Stana Soldato, alie mi tranos
vin per mia glavo.
u vi vere farus tion? demandis la Hi-po-i-rafo
per agrenita voo.
Jes ja, ili amba respondis, kaj la Stana Ligno240
hakisto pludiris: La Birdotimigilo estas nia amiko,
kaj li estus senutila sen sia pajloplenigao. Do, ar ni
estas kamaradoj, delaj kaj veraj, ni defendos la
plenigaon de nia amiko kontra iuj malamikoj.
La Hi-po-i-rafo sidiis kaj rigardis ilin bedaroplene.
Kiam oni decidis doni al si bongustegan pajlomanon, kaj poste trovas ke ke oni ne povas havi in,
certe estas misfortuno, li diris. Kaj kiel utilas la
pajlulo al vi, a al si mem, kiam la abismo neebligas
vian plueniron?
Nu, ni povos reiri, sugestis Vut.
Vere, diris la Hi-po; kaj se vi faros tion, vi estos
agrenita same kiel mi. Tio iom komfortigas,
sendube.
La veturantoj rigardis la beston, kaj poste trans la
abismon al la ebena stepo pretera. Alianke la herbo
alte kreskis, kaj la suno sekigis in, do estis bona
fojnorikolto kiu nur bezonis esti tranita kaj amasigita.
Kial vi ne transiras kaj manas fojnon? la knabo
demandis al la besto.
Al mi ne plaas fojno, respondis la Hi-po-i-rafo;
pajlo estas multe plibongusta, la mia opinio, kaj i
anka estas multe malpli facile havigebla en i tiu
242
apitro Dek Na
regiono. Anka mi devas agnoski ke mi ne povas
transiri la abismon, ar mia korpo estas tro peza kaj
mallerta kaj neebligas ke mi saltu tiom distancen. Mi
tamen povas transetendi main kolon, kaj vi rimarkos
ke mi manetis la fojnon sur la transa randone ar
i plaas al mi, sed ar oni devas mani, kaj se oni
ne povas akiri la specon de manao dezirata, oni
devas preni tion kio haveblas a malsati.
Ha, mi komprenas, vi estas lozofo, komentis la
Birdotimigilo.
Ne, mi estas nur Hi-po-i-rafo, estis la respondo.
Polikromo ne timis la grandan beston. i dancis
apud lin kaj diris:
Se vi povas etendi tian kolon trans la abismon,
kial ne helpu nin transiri? Ni povos sidi sur via
granda kapo, po unu, kaj vi povos translevi nin.
Jes; mi povas, estas vere, respondis la Hi-po; sed
mi rifuzas. Krom li pludiris, kaj ekesis.
Krom kio? demandis Polikromo.
Krom se vi unue permesos min mani la pajlon
per kiu la Birdotimigilo estas plenigita.
Ne, diris la Filino de la ielarko, tio estas tro
alta prezo. La pajlo de nia amiko estas bele frea, ar
li repleniis anta nur tre mallonge.
243
Mi scias, akordis la Hi-po-i-rafo. Tial mi volas
in. Se i estus malnova putra pajlo, mi ne dezirus
in.
Bonvolu translevi nin, petegis Polikromo.
Ne, respondis la besto; ar vi rifuzas mian
malavaran proponon, mi rajtas esti egale obstina kiel
vi.
Post tio ili iuj silentis dum kelka tempo, sed poste
la Birdotimigilo diris kurae:
Amikoj, ni akceptu la postulon de la besto. Donu
al li mian pajlon, kaj kunportu mian ceteron trans la
abismon. Alianke, la Stana Soldato tranu iom da
fojno per sia akra glavo, kaj vi povos plenigi min per
tio is ni atingos lokon kie estas pajlo. Estas vere ke
mian tutan vivon mi estis plenigita per pajlo kaj estos
iom humilige plenii per ordinara fojno, sed mi
akceptas oferi mian eron bonacele. Krome, fordoni
nian taskon kaj tiel senigi la grandan Imperiestron de
la Palpbrumoja i tiun noblan Soldatonje lia
edzino, estus egale humilige, se ne e pli.
Vi estas tre honesta kaj lerta homo! kriis la
Hi-po-i-rafo, admire. Maninte vian kapon, eble mi
anka lertios.
Vi ne manu mian kapon, sciu, respondis la
244
apitro Dek Na
Birdotimigilo haste. Mia kapo ne estas plena de pajlo
kaj mi ne povus toleri ian mankon. Kiam oni perdas
la kapon oni perdas la cerbon.
Do tute bone; vi konservu vian kapon, diris la
besto.
La kunuloj de la Birdotimigilo elkore dankis lin pro
lia lojala ofero al ilia mutuala bono, kaj poste li kuigis
sin kaj permesis ke ili eltiru la pajlon el lia korpo. Tuj
dum ili faris tion, la Hi-po-i-rafo elmanis la pajlon,
kaj kiam io estis manita Polikromo bele aranis la
vestojn kaj botojn kaj gantojn kaj apelon kaj diris ke
i portos ilin, kaj Vut metis la kapon de la Birdotimigilo sub sian brakon kaj promesis gardi in zorge.
Nu, do, diris la Stana Lignohakisto, plenumu
vian promeson, Besto, kaj translevu nin trans la
abismon.
M-m-m-mum, jen vere bonega mano! diris la
Hi-po, macante per la lipoj kontentigite, kaj mi
nepre plenumos mian vorton. Sidu sur mia kapo, po
unu, kaj mi alterigos vin sekure sur la alian ankon.
Li proksimiis al la rando de la abismo kaj kariis.
Polikromo grimpis trans lian grandan korpon kaj
sidigis sin leere sur la platan kapon, tenante la
pakaon de la vestoj de la Birdotimigilo en sia mano.
245
Malrapide la elasta kolo etendiis is i aingis la
transan randon de la abismo, kie la besto mallevis sian
kapon kaj permesis la belan feinon salti sur la teron.
Vut spertis la kuriozan vojaon post tio, kaj sekvis
la Stana Soldato kaj la Stana Lignohakisto, kaj al iuj
multe plais ke ili superis tiun seriozan barieron
kontra ilia antaeniro.
Nun, Soldato, tranu la fojnon, diris la kapo de
la Birdotimigilo, kiun ankora tenis Vut la Vagisto.
Volonte, sed mi ne povas klini min, pro mia misa
kruro, sen fali, respondis Kapitano Batalant.
Kion do ni povas fari pri tiu kruro? demandis
Vut, parolante al Polikromo.
i irkadancis cirkle plurfoje sen respondi, kaj la
knabo timis ke i ne adis lin; sed la Filino de la
ielarko nur pripensis la problemon, kaj balda i
pazis apud la Stana Soldato kaj diris:
Oni instruis al mi iom da femagio, sed anta nun
oni neniam petis min ripari stanajn krurojn per i,
do mi ne estas certa ke mi povas helpi vin. Tute
dependas de la bonvolo de miaj nevidataj fegardistoj,
do mi provos, kaj se mi malsukcesos, vi ne estos
malpli bonstata ol nun.
i dancis irka la cirklon denove, kaj poste metis
246
amba manojn sur la torditan stanan kruron kaj
kantis per sia dola voo:
Fepotencoj, helpu min!
Ripari kruron movu vin;
in faru rekta, forta,
Kaj dankos mi bonsorta.
Ha, murmuris Kapitano Batalant per oja voo,
dum i deprenis siajn manojn kaj fordancis, kaj ili
vidis ke li staras rekta kiel origine, ar lia kruro estis
bonforma kaj forta kiel anta lia akcidento.
La Stana Lignohakisto rigardadis Polikromon tre
interesate, kaj li nun diris:
Bonvolu senkavigi mian ankon, Poli, ar mi
estas pli lama ol estis la Soldato.
Do la Filino de la ielarko tuis lian ankon
leere kaj kantis:
Fendo pro akcidento;
Pro i necesas pento.
Ho Fepotenc senpeka,
Hakisto estu rekta!
248
apitro Dek Na
Bone! kriis la Imperiestro, denove starante rekta
kaj irkamarante ere por montri sian belan
guron. Eble via femagio ne povas fari ion, dola
Polikromo, sed i bonege ekas al stano. Tre grandan
dankon.
La fojnonla fojnon! petegis la kapo de la
Birdotimigilo.
Ho, jes; la fojnon, diris Vut. Kial vi atendas,
Kapitano Batalant?
Tuj la Stana Soldato ekkomencis trani fojnon per
sia glavo kaj post kelkaj minutoj estis tute sue por
plenigi la korpon de la Birdotimigilo. Vut kaj
Polikromo faris tion kaj la tasko ne estis facila ar la
fojno kunpremiis pli ol pajlo kaj ar ili estis
senspertaj pri tia laboro, ilia ago, kompletigita, lasis
la brakojn kaj krurojn de la Birdotimigilo iom
buloplenaj. Anka estis ibo sur lia dorso kiu ridigis
Vuton kaj devigis lin diri ke i memorigas al li
kamelon, sed ili ne povis fari pli bone, kaj kiam la
kapo estis religita al la korpo ili demandis al la
Birdotimigilo u li sentas sin nun usta.
Iom peza, kaj ne tute natura, li gaje respondis;
sed mi sukcesos iel is ni atingos pajlaron. Ne ridu
pri mi, mi petas, ar mi iom hontas pri mi kaj mi
249
ne volas bedari bonan agon.
Ili tuj ekmaris cele Monton Manton, kaj ar la
Birdotimigilo montriis tre mallerta rilate al sia
moviado, Vut prenis unu el liaj brakoj kaj la Stana
Lignohakisto la alian kaj tiel ili helpis sian amikon
mari rekte.
Kaj la Filino de la ielarko, kiel antae, dancis
anta ili kaj malanta ili kaj tute irka ili, kaj al ili
neniom enis iaj kuriozaj agoj, ar la ili i estis
kvaza sunradio.
250
Tranokte
APITRO 20
La Mantula Lando estas
plena de surprizoj, kiel niaj
veturantoj jam trovis, kaj
kvankam Monto Manto
konstante pligrandiis dum
ili maris cele in, ili sciis ke
i ankora estas tre for kaj
neniel estis certaj ke ili
eskapis de iuj daneroj a
renkontis sian lastan
aventuron.
251
La ebenao estis lara, kaj kiom povis vidi la
okulo, laaspekte estis plata stepo inter ili kaj la
monto, sed irka la vespero ili atingis kavaon, en
kiu staris eta blua Mantula loejo irka kiu estis
ardeno, kaj grenkampoj plenigis la ceteron de la
kavao.
Ili ne trovis tiun lokon anta ol ili atingis ian
randon, kaj ilin mirigis la vidao ar ili imagis ke tiu
parto de la stepo estas senloanta.
i estas tre malgranda domo, Vut deklaris. Kiu
do eble loas tie?
Por trovi tion necesas frapi sur la pordon kaj
demandi, respondis la Stana Lignohakisto. Eble i
estas la hejmo de Nimi Ami.
u i estas nano? demandis la knabo.
Tute ne; Nimi Ami estas plendimensia virino.
Do mi certas ke i ne povus loi en tiu dometo,
diris Vut.
Ni malsupreniru, sugestis la Birdotimigilo. Mi
preska certe povas vidi amason da pajlo en la
malantaa ardeno.
Ili malsupreniris en la kavaon, kiu estis iom kruta
e la ankoj, kaj balda atingis la domon, kiu ja estis
iom malgranda. Vut frapis sur pordon kiu ne estis
252
apitro Dudek
multe pli alta ol lia talio, sed neniu respondis. Li
refrapis, sed neniu sono adiis.
Fumo levias el la kamentubo, anoncis Polikromo, kiu dancadis leere tra la ardeno, kie bele
kreskadis brasikoj kaj betoj kaj napoj kaj tiaj plantoj.
Do nepre iu loas i tie, diris Vut, kaj li denove
frapis.
Nun fenestro en la anko de la domo malfermiis
kaj kurioza kapo aperis. i estis blanka kaj haroplena
kaj havis longan nazon kaj rondajn okuletojn. La
orelojn kais blua sunkufo ligita sub la mentono.
Ho; porko! kriis Vut.
Pardonu min; Mi estas S-ino Grincina Pornjo,
edzino de Profesoro Grunto Porjo, kaj jen nia
domo, diris la enfenestrulo. Kion vi volas?
Kia Profesoro estas via edzo? demandis la Stana
Lignohakisto, scivoleme.
Li estas Profesoro de Brasikokultivado kaj Maizperfektigo. Li estas tre fama en sia propra familio, kaj
estus mondmirindao se li vojaadus, diris S-ino
Pornjo per voo duone era kaj duone iritiinta. Mi
anka informu vin entrudintojn ke la Profesoro estas
tre danera ulo, ar li fajlas siajn dentojn iumatene
is ili farias akraj kiel pingloj. Se vi estas buistoj,
253
estos plej bone por vi ke vi forkuru kaj evitu enon.
Ni ne estas buistoj, la Stana Lignohakisto
certigis in.
Do kial vi havas tiun hakilon? Kaj kial la alia
stanulo havas glavon?
Ili estas niaj solaj armiloj por defendi niajn
amikojn kontra iliaj malamikoj, klarigis la
Imperiestro de la Palpbrumoj, kaj Vut aldonis:
Ne timu nin, S-ino Pornjo, ar ni estas sendaneraj veturantoj. La stanuloj kaj la Birdotimigilo
neniam manas, kaj Polikromo festenas nur per
rosgutoj. Rilate al mi, mi estas iom malsata, sed estas
multe da manaoj en via ardeno kiuj satigos min.
Profesoro Porjo nun ekaperis e la fenestro kun sia
edzino, aspektante iom timigita malgra la certiga
parolo de la knabo. Li surhavis bluan Mantulan
apelon, kun pinta supro kaj lara rando, kaj grandaj
okulvitroj kovris liajn okulojn. Li rigardis de malanta
sia edzino kaj atente gapinte la fremdulojn li diris:
Mia saeco certigas min ke vi estas nur veturantoj,
kiel vi diris, kaj ne buistoj. Buistoj prave timas min,
sed vi ne bezonas timi. Ni ne povas inviti vin eniri,
ar vi estas tro grandaj por nia domo, sed la
manema knabo rajtas mani tiom da karotoj kaj
254
apitro Dudek
napoj kiom li deziras. Sentu vin kvaza ehejme en
la ardeno kaj restu tranokte, se vi deziras; sed en la
mateno vi devos foriri, ar ni estas kvietaj personoj
kaj al ni ne plaas vizitantoj.
u mi rajtas preni iom da via pajlo? demandis
la Birdotimigilo.
Prenu lavole, respondis Profesoro Porjo.
Kvankam porkoj, ili estas sue respektindaj,
komentis Vut, dum ili iuj maris al la pajlaro.
Mi ojas ke ili ne invitis nin eniri, diris Kapitano
Batalant. Mi esperas ke mi ne estas tro postulema pri
miaj kamaradoj, sed mi malakceptas porkojn.
La Birdotimigilo ojis malhavi sian fojnon, ar
dum la longa marado i subpremiis kaj dikigis kaj
larigis lin kaj faris lin pli buloplena ol unue.
Mi ne ege eras, li diris, sed mi amas homan
guron, kian povas krei nur pajlo. Mi ne sentas min
kiel vere min ekde kiam tiu malsata Hi-po manis
mian lastan pajleron.
Polikromo kaj Vut ekkomencis elpreni la fojnon kaj
post tio ili elektis la plej bonan pajlon, sekan kaj oran, kaj
per i replenigis la Birdotimigilon. Li certe aspektis pli
bona post la operacio, kaj li tiom ojis pro sia reformio
ke li provis danci igeton, kaj preska sukcesis.
255
Mi dormos sub la pajlaro inokte, Vut decidis,
maninte kelkajn legomojn de la ardeno, kaj efektive
li tre bone dormis, kun la du stanuloj kaj la
Birdotimigilo sidantaj silente apud li kaj Polikromo ie
for en la lunlumo dancanta siajn fedancojn.
Je la tagio la Stana Lignohakisto kaj la Stana
Soldato uzis la oportunon poluri siajn korpojn kaj
olei siajn artikojn, ar amba emis zorgegi pri sia
persona aspekto. Ili jam forgesis la kverelon kiu
rezultis el ilia akcidenta interfrapio en la nevidebla
lando, kaj estante nun bonaj amikoj, la Stana
Lignohakisto poluris la dorson de la Stana Soldato
kaj poste la Stana Soldato poluris la dorson de la
Stana Lignohakisto.
Kiel matenmanon la Vagisto manis frean
laktukon kaj rafanojn, kaj la Filino de la ielarko,
kiu nun jam revenis al siaj amikoj, suis la rosgutojn
kiuj formiis sur la petaloj de la sovaaj oroj.
Dum ili pasis la malgrandan domon por renovigi
sian veturon, Vut kriis:
Adia, S-ro kaj S-ino Geporjoj!
La fenestro malfermiis kaj la du porkoj elrigardis.
Plaan veturon, diris la Profesoro.
u vi havas infanojn? demandis la Birdotimigilo,
258
apitro Dudek
kiu estis granda amiko de infanoj.
Ni havas na, respondis la Profesoro; sed ili ne
loas kun ni, ar kiam ili estis porkidetoj la Soristo
de Oz venis i tien kaj proponis prizorgi ilin kaj
eduki ilin. Do ni permesis ke li kunpremu niajn na
porkidetojn, ar li estas bona Soristo kaj ni povas
di ke li plenumos siajn promesojn.
Mi konas la Na Malgrandajn Prokidojn, diris
la Stana Lignohakisto.
Anka mi, diris la Birdotimigilo. Ili ankora
loas en la Smeralda Urbo, kaj la Soristo tre bone
prizorgas ilin kaj instruas al ili multajn lertaojn.
u ili jam plenkreskis? demandis S-rino
Grincina Pornjo, per maltrankvila voo.
Ne, respondis la Birdotimigilo; kiel iuj aliaj
infanoj en la Lando Oz, ili iam restos infanoj, kaj
rilate al la na porkidoj tio estas bona ar ili tute ne
estus egale armaj kaj lertaj se ili estus pli grandaj.
Sed u ili estas feliaj? demandis S-ino Pornjo.
iu en la Smeralda Urbo estas felia, diris la
Stana Lignohakisto. Tio estas neevitebla.
Post tio la veturantoj adiais, kaj grimpis la
ankon de la baseno kiu estis en la direkto de Monto
Manto.
259
La Magio de Polikromo
APITRO 21
Dum i tiu mateno, kiu
devus esti la lasta de i tiu
grava veturo, niaj amikoj
ekforiris gaje kaj vigle kiel ili
povus esti, kaj Vut fajs
gajan melodion por ke
Polikromo povu danci la la
muziko.
Atinginte la supron de la
monteto, la ebenao etendiis
anta ili kun sia tuta belo de
260
apitro Dudek Unu

bluaj herboj kaj sovaaj oroj, kaj Monto Manto
aspektis multe pli proksima ol la antaan vesperon.
Ili maradis viglapae, kaj jam je la tagmezo la
monto estis tiel proksima ke ili povis admiri ian
aspekton. iaj deklivoj estis parte vestitaj per belaj
iamverdaj arboj, kaj iaj antamontetoj estis vilaj
per maldika skuianta bluherbo kiu havis kvaston e
la no de iu folio. Kaj, la unuan fojon, ili perceptis,
apud la piedo de la monto, arman domon, ne tre
grandan sed zorge farbitan kaj kun multaj
irkaantaj oroj kaj rampoplantoj grimpantaj la
pordojn kaj fenestrojn.
Cele tiu solecan domon niaj veturantoj nun
direktis siajn paojn, planante demandi al la homoj
loantaj tie kie troveblas Nimi Ami.
Ne estis padoj, sed la vojo estis tute senbara kaj
klara, kaj ili proksimiadis al la loejo kiam Vut la
Vagisto, kiu tiam estis en la antao de la grupeto,
ekhaltis tiel abrupte ke li stumblis malantaen kaj
sterniis surdorse sur la kampo. La Birdotimigilo
haltis por rigardi la knabon.
Kial vi faris tion? li demandis surprizite.
Vut sidiis kaj irkagapis miroplene.
Mimi ne scias! li respondis.
261
La du stanuloj, brak-en-brake, komencis preterpasi
ilin, kiam amba ekhaltis kaj falis, tre brue, stake
apud Vut. Polikromo, ridante pro la absurda vidao,
venis aldancante kaj i, anka, ekhaltis, sed sukcesis
savi sin de ekfalo.
iu el ili multe surpriziis, kaj la Birdotimigilo
diris perpleksaspektante:
Mi nenion vidas.
Nek mi, diris Vut; sed io batis min, malgrae.
Iu nevidebla persono tre forte batis min, deklaris
la Stana Lignohakisto, penante apartigi sin de la
Stana Soldato, kies kruroj kaj brakoj intermiksiis
kun liaj propraj.
Mi ne certas ke kulpis persono, diris Polikromo,
aspektante pli serioza ol kutime. ajnas al mi ke mi
nur batiis kontra ian malmolaon kiu baris min.
Por certii pri tio, mi provu aliloke.
i rekuris iom kaj poste, tre zorge, antaeniris
aliloke, sed kiam i atingis pozicion kongruan kun la
aliaj i haltis, kun la brakoj antaenetenditaj.
Mi sentas ion malmolanion glatan kiel vitro,
i diris, sed mi certas ke i ne estas vitro.
Mi provu, proponis Vut, stariante; sed kiam li
262
provis antaeniri, li trovis la saman barieron kiun
renkontis Polikromo.
Ne, li diris, i ne estas vitro. Sed kio i estas?
Aero, respondis malgranda voo apud li. Solida
aero, nur tio.
Ili iuj rigardis malsupren kaj trovis ke ielblua
kuniklo etendis sian kapon el truo en la tero. La
okuloj de la kuniklo estis pli malhelbluaj ol lia felo,
kaj la bela besto aspektis amikema kaj sentima.
Aero! kriis Vut, gapante miroplene la bluajn
okulojn de la kuniklo; kiu iam adis pri aero tiel
solida ke oni ne povas ankenpui in?
Ne eblas ankenpui i tiun aeron, deklaris la
kuniklo, ar i konstruiis per potenca sorado, kaj
i konsistigas muron intencitan forteni homojn for de
tiu domo tie.
Ho; i estas muro, u? diris la Stana Lignohakisto.
Jes, i vere estas muro, respondis la kuniklo, kaj
i estas plene du metrojn dika.
Kiom alta i estas? demandis Kapitano Batalant,
la Stana Soldato.
Ho, ege alta; eble du kilometrojn, diris la
kuniklo.
264
apitro Dudek Unu

u ni ne povus irkairi in? demandis Vut.
Kompreneble, ar la muro estas cirklo, klarigis la
kuniklo. En la centro de la cirklo staras la domo, do
vi povas mari irka la Muron el Solida Aero, sed
vi ne povas iri al la domo.
Kiu metis la aermuron irka la domon? estis la
demando de la Birdotimigilo.
Nimi Ami faris tion.
Nimi Ami! iuj kriis surprizite.
Jes, respondis la kuniklo. Antae i lois kun
maljuna Soristino, kiu subite detruiis, kaj kiam
Nimi Ami forkuris de la domo de la Soristino, i
kunprenis nur unu magian formulonpura soro i
estiskiu ebligis ke i kontruu tiun aermuron irka
sian domontiun domon tie. Tre lerta ideo, la mi,
ar i ne damaas la belon de la pejzao, ar solida
aero estas nevidebla, tamen i fortenas iujn
fremdulojn for de la domo.
u Nimi Ami loas tie nun? demandis la Stana
Lignohakisto maltrankvile.
Jes ja, diris la kuniklo.
Kaj u i ploras lamente de la mateno is la
nokto? pludiris la Imperiestro.
Ne, i ajnas tute felia, asertis la kuniklo.
265
La Stana Lignohakisto ajnis tre agrenita kiam li
adis tiun raporton pri lia malnova amatino, sed la
Birdotimigilo kuraigis sian amikon, dirante:
Ne gravas, via Moto; negrave kiom felias Nimi
Ami nun, mi certas ke i estos multe pli felia kiel
Imperiestrino de la Palpbrumoj.
Eble, diris Kapitano Batalant, iom rigide, i
estos e pli felia kiel edzino de Stana Soldato.
i elektos inter ni, la nia interkonsento, la
Stana Lignohakisto promesis; sed kiel ni atingos la
266
apitro Dudek Unu

povrulinon?
Polikromo, kvankam dancante tien kaj reen,
askultis iun vorton de la konversacio. Nun i
antaeniris kaj sidigis sin tuj anta la Blua Kuniklo,
kaj iaj buntaj drapiraoj donis al i la aspekton de
ia bela oro. La kuniklo e ne centimetron retiris
sin. Anstatae, li rigardis admire la Filinon de la
ielarko.
u via truo transiras sub i tiu Muro el Aero?
demandis Polikromo.
Certe, respondis la Blua Kuniklo. Mi fosis in
tiel por ke mi povu vagadi en i tiuj laraj kampoj,
elirinte unudirekte, a mani la brasikojn en la
ardeno de Nimi Ami elirinte mian truon aline. Mi
opinias ke al Nimi Ami devus ne eni la malmulto
kiun mi prenas el ia ardeno, nek la truo kiun mi
faris sub ia magia muro. Kuniklo povas iri kaj reveni
ladezire, sed neniu pli granda ol mi povus trairi
mian truon.
u vi permesos ke ni trairu in, se ni kapablos?
demandis Polikromo.
Jes, certe, respondis la Blua Kuniklo. Mi ne
estas vere amiko de Nimi Ami, ar foje i etis
tonojn kontra min, nur ar mi manetadis iom da
267
laktuko, kaj jam hiera i kriis Hu! al mi, kio
nervozigis min. Vi estas bonvena uzi mian truon
ladezire.
Sed estas tute absurde! deklaris Vut la Vagisto.
iu el ni estas tro granda por rampi tra truo de
kuniklo.
Ni estas tro grandaj nun, konsentis la
Birdotimigilo, sed necesas memori ke Polikromo
estas feino, kaj feinoj havas multajn magiajn
povojn.
La vizao de Vut ekbrilis dum li turnis sin al la
bela Filino de la ielarko.
u vi povas fari nin iujn malgrandaj kia tiu
kuniklo? li demandis fervore.
Mi povas provi, respondis Polikromo, ridetante.
Kaj balda i sukcesistiel facile ke ne nur Vut
miregis. Kiam la nun etaj personoj grupigis sin anta
la truo de la kuniklo la truo aspektis al ili kiel enirejo
de tunelo, kaj efektive i estis tio.
Mi iros la unua, diris eta Polikromo, kiu ja
malgrandigis sin same kiel la aliajn, kaj en la tunelon
i dancis senhezite. Eta Birdotimigilo sekvis kaj poste
la du komikaj stanuletoj.
Enmaru; estas via vico, diris la Blua Kuniklo al
268
apitro Dudek Unu

Vut la Vagisto. Mi sekvas, por kontroli kiel vi
progresas. Jen i tiu grupo vere surprizos Nimin
Amin.
Do Vut eniris la truon kaj palpante maris la iaj
glataj ankoj en la mallumo is li ne vidis brileton
de taglumo anta si kaj sciis ke la veturo estas
preska nita. Se li restus normaldimensia, la
distanco estus irebla per nur kelkaj paoj, sed por
kvincentimetra Vut i estis granda promenado. Kiam
li eliris el la truo li trovis sin nur nelonge de la domo,
en la centro de la legomardeno, kie la folioj de
rabarboj skuiantaj super lia kapo aspektis arboj.
Ekster la truo, atendantaj lin, li trovis iujn siajn
amikojn.
is nun, tre bone! komentis la Birdotimigilo
gaje.
Jes, is nun, sed kio poste? respondis la Stana
Lignohakisto per plendema kaj netrankvila votono.
Mi nun estas proksima al Nimi Ami, kiun mi de tre
malproksime venis seri, sed mi ne povas peti la
knabinon edzigi tian etulon kia mi estas nun.
Mi ne estas pli granda ol soldatforma ludilo!
diris Kapitano Batalant, lamente. Escepte ke se
Polikromo povos regrandigi nin, apena utilos e
269
viziteti Nimin Amin, ar mi estas certa ke al i neniel
plaus edzo sur kiun i eble senzorge tretus kaj
ruinigus.
Polikromo ridis gaje.
Se mi grandigos vin, vi ne povos reeliri el i tie,
diris i, kaj se vi restos etaj Nimi Ami mokos vin.
Do elektu.
Mi opinias ke preferinde ni reiru, diris Vut
serioze.
Ne, diris la Stana Lignohakisto, rme, mi
decidis ke mia devo estas feliigi Nimin Amin, se i
ja volos edzigi min.
Anka mi, anoncis Kapitano Batalant. Brava
soldato neniam re-tiras sin de plenumo de sia devo.
Tiurilate, diris la Birdotimigilo, stanulo ja ne
ret-iras iam ajn. Sed Vut kaj mi intencas deli al niaj
kamaradoj, negrave kion ili decidos, do ni petos
Polikromon regrandigi nin kiaj ni antae estis.
Polikromo konsentis al tiu peto kaj post duona
minuto ili iuj, inkluzive de i, regrandiis al siaj
normalaj dimensioj. Ili tiam dankis la Bluan
Kuniklon pro lia afabla komplezo, kaj tuj proksimiis
al la domo de Nimi Ami.
270
Nimi Ami
APITRO 22
Estu certa ke tiumomente
niaj amikoj tre fer voris
renkonti la non de la
aventuro kiu kazis al ili
tiom da enoj kaj problemoj.
Eble la koro de la Stana
Lignohakisto ne pli rapide
batis, ar i konsistis el rua
veluro plenigita per segeroj,
kaj la koro de la Stana
Soldato konsistis el stano kaj
271
ripozis en lia stana sino tute senemocia. Tamen, estas
malmulta dubo ke ili amba sciis ke kriza momento
en iliaj vivoj nun alvenis, kaj ke la decido de Nimi
Ami inuos la estontecon de unu a la alia.
Kiam ili reakiris siajn naturajn dimensiojn kaj la
rabarbofolioj kiuj antae turis super iliaj kapoj nun
apena kovris iliajn piedojn, ili irkarigardis en la
ardeno kaj trovis ke neniu estas videbla krom ili. Kaj
neniu sono de agado venis el la domo, sed ili maris
al la fronta pordo, kiu havis anta si malgrandan
peronon, kaj tie la du stanuloj staris ank-al-anke
dum amba frapis sur la pordon per siaj stanaj
pugnoj.
ar ajne neniu ege volis respondi al la voko, ili
denove frapis; kaj poste, denove. Fine ili adis
movion el interne kaj iu tusis.
Kiu estas? vokis voo de knabino.
Estas mi! kriis la stanaj emeloj kune.
Kiel vi sukcesis veni i tien? demandis la voo.
Ili hezitis pri kiel respondi, do Vut respondis
anstata ili.
Per magio.
Ho, diris la nevidata knabino. u vi estas
amikoj a malamikoj?
272
apitro Dudek Du
Amikoj! ili iuj kriis.
Post tio ili adis piedpaojn veni al la pordo, kiu
malrapide malfermiis kaj ebligis vidi tre belan
Mantulan knabinon staranta en la pordejo.
Nimi Ami! kriis la stanaj emeloj.
Jen mia nomo, respondis la knabino, rigardante
ilin fridsurprizite. Sed kiu povas esti vi?
u vi ne konas min, Nimi? diris la Stana
Lignohakisto. Mi estas via malnova amato, Nojo
Hakisto!
u vi ne konas min, mia kara? diris la Stana
Soldato. Mi estas via malnova amato, Kapitano
Batalant!
Nimi Ami ridetis al ili amba. Poste i rigardis
preter ilin al la cetero de la grupo kaj denove ridetis.
Tamen, i aspektis pli amuzita ol plaita.
Envenu, i diris, gvidante ilin enen. E amatoj
forgesias post longa tempo, sed vi kaj viaj amikoj
estas bonvenaj.
La ambro kiun ili nun eniris estis tre plaa kaj
komforta, bele meblita kaj bone balaita kaj senpolvigita. Sed ili trovis iun alian tie krom Nimin
Amin. Viro vestita per la alloga Mantula kostumo
pigre ripozadis en fotelo, kaj li sidiis kaj turnis siajn
273
okulojn al la vizitantoj per frida kaj seninteresa gapo
kiu estis preska insulta. Li e ne stariis el sia seo
por saluti la fremdulojn, sed rigide gapinte ilin li
forturnis sian rigardon dum li sulkigis la frunton,
kvaza ili estas tro malgravaj por interesi lin.
La stanuloj redonis la gapon de tiu viro tre
interesate, sed ili ne forturnis sian rigardon de li ar
neniu el ili ajne kapablis forturni siajn okulojn de
tiu Mantulo, kiu estis rimarkinda ar li havis unu
stanan brakontre similan al iliaj propraj stanaj
brakoj.
ajnas al mi, diris Kapitano Batalant, per voo
kiu sonis kolera kaj indigna, ke vi, sinjoro, estas a
fradulo!
Mildemilde! avertis la Birdotimigilo; ne malentilu al nekonatoj, Kapitano.
Malentilu? kriegis la Stana Soldato, nun vere
tre provokita; ho, li estas ulotelisto! La ulo
surhavas mian propran kapon!
Jes, pludiris la Stana Lignohakisto. kaj li
surhavas mian dekstran brakon! Mi rekonas in per
la du verukoj sur la malgranda ngro.
u ja eblas! kriis Vut. Do jen la homo kiun
maljuna Tu-Tond kunmetis kaj nomis Hakbat.
274
apitro Dudek Du
La viro nun turnis sin al ili, ankora sulkante la
frunton.
Jes, jen mia nomo, li diris per voo kvaza
muego, kaj estas absurde ke vi stanuloj, a iu alia,
pretendas ke mia estas via kapo, a brako, a iu parto
de mi, ar ili estas mia persona proprao.

Vi? Vi estas Neniulo! kriegis Kapitano Batalant.
Vi estas nur aa miksao, deklaris la Imperiestro.
Nu, nu, sinjoroj, interrompis Nimi Ami, mi
devas peti vin esti pli entilaj al kompatinda Hakbat.
275
ar vi ja estas miaj gastoj kaj ne estas entile insulti
mian edzon.
Vian edzon! la stanaj emeloj kriis agrenite.
Jes, diris i. Mi edzigis Hakbaton anta longe,
ar miaj aliaj du amatoj dizertis min.
Tiu riproo embarasis kaj Nojon Hakiston kaj
Kapitanon Batalanton. Ili subrigardis, hontvizae,
dum momento, kaj poste la Stana Lignohakisto
klarigis per fervora voo:
Mi ekrustis.
Anka mi, diris la Stana Soldato.
Mi ne povis scii tion, kompreneble, asertis Nimi
Ami. Mi sciis nur ke neniu el vi venis edzinigi min,
malgra viaj promesoj. Sed viroj ne mankas en la
Lando Oz. Veninte loi i tie, mi renkontis S-ron
Hakbaton, kaj li estis tre interesa ar li enmensigis
en mi forte vin amba, kiaj vi estis anta ol stanii.
Li e havis stanan brakon, kaj tio memorigis al mi
vin e pli.
Ne mirinde! komentis la Birdotimigilo.
Sed, askultu, Nimi Ami! diris miranta Vut; li
vere estas ili amba, ar li konstruiis el iliaj foretitaj
partoj.
Ho, vi tute eraras, deklaris Polikromo, ridante,
276
apitro Dudek Du
ar i multe uis la konfuzion de la aliaj. La
stanuloj restas si mem, kiel ili informos vin, do
Hakbat devas esti iu alia.
Ili rigardis in perplekse, ar la faktoj en la kazo
estis tro enigmaj por tuja komprenio.
Plene kulpas maljuna Tu-Tond, murmuris la
Stana Lignohakisto. Li tute ne rajtis uzi niajn
foretitajn partojn por fari alian homon.
ajnas tamen ke li ja faris tion, diris Nimi Ami
trankvile, kaj mi edzigis lin ar li enmensigis vin en
mi. Mi ne diros ke li estas prierinda edzo, ar li
havas miksitan naturon kaj ne estas iam agrabla
kunulo. Kelkfoje mi devas milde riproi lin, kaj per
mia lango kaj per mia balailo. Sed li estas mia edzo,
kaj mi devas akcepti lin kia li estas.
Se li ne plaas al vi, sugestis la Stana Lignohakisto, Kapitano Batalant kaj mi povos dishaki lin
per niaj hakilo kaj glavo, kaj iu prenos tiujn partojn
de la ulo kiuj apartenas al ni. Poste ni akceptos ke
vi elektu unu el ni kiel vian edzon.
Jen bona ideo, aprobis Kapitano Batalant,
eltirante sian glavon.
Ne, diris Nimi Ami; mi planas gardi la edzon
kiun mi havas. Li nun estas trejnita erpi la akvon
277
kaj enporti la lignon kaj hoji la brasikojn kaj sarki
la orbedojn kaj senpolvigi la meblojn kaj fari
multajn tiajn taskojn. Nova edzo bezonus
riproojnkaj mildan malaprobonis li lernus
miajn kutimojn. Do mi opinias ke estos pli bone
konservi mian Hakbaton, kaj mi vidas nenian kialon
por ke vi obetu pri li. Vi du sinjoroj foretis lin
kiam vi staniis, ar vi ne plu povis utiligi lin, do
ne povas juste pretendi lin nun. Mi konsilas ke vi
reiru al viaj hejmoj kaj forgesu min, same kiel mi
forgesis vin.
Bona konsilo! ridis Polikromo, dancante.
u vi estas felia? demandis la Stana Soldato.
Kompreneble yes, diris Nimi Ami; mi estas la
mastrino de io kion mi vidasla reino de mia
regneto.
u vi ne preferus esti la Imperiestrino de la
Palpbrumoj? demandis la Stana Lignohakisto.
Jadi, ne, i respondis. Tio estus granda eno. Al
mi ne plaas la socio a pompo a impono. Mi nur
petas esti sola kaj ne enata de vizitantoj.
La Birdotimigilo ovetis Vuton la Vagiston.
Al mi tio sonas sugesto, li diris.
ajnas ke ni por nenio faris nian veturon,
278
apitro Dudek Du
komentis Vut, kiu iomete hontis kaj agreniis ar li
ja proponis la veturon.
Mi ojas, tamen, diris la Stana Lignohakisto ke
mi trovis Nimin Amin, kaj trovis ke i jam estas
edzino kaj felia. Tio detenos plian maltrankvilon pri
i.
Rilate al mi, diris la Stana Soldato, ne malplaas al mi esti libera. Min agrenas nur la trovo ke
mia kapo estas sur la korpo de Hakbat.
Rilate al tio, mi sue certas ke tiu estas mia
korpo, almena parte, komentis la Imperiestro de la
Palpbrumoj. Sed ne gravas, amiko Soldato; ni
akceptu donaci niajn foretitajn membrojn por certigi
la felion de Nimi Ami, kaj ni estu dankemaj ke nia
sorto ne estas hoji brasikojn kaj erpi akvonkaj esti
riproatajanstata i tiu ulo Hakbat.
Jes, konsentis la Soldato, estas multo pri kiu ni
estu dankemaj.
Polikromo, kiu elvagis, nun etendis sian belan
kapon tra malferman fenestron kaj krietis per plaita
voo:
Komencas farii nube. Eble pluvos!
279
Tra la Tunelo
APITRO 23
Ne pluvis tuj tiam, kvankam
la nuboj en la ielo plidikiis
kaj pli forte minacis.
Polikromo esperis tondrotormon, sekvotan de ia
ielarko, sed la du stanulojn
ne ojigis la ideo malsekii.
Ili e preferis resti en la
domo de Nimi Ami,
kvankam ili ne sentis sin
bonvenaj tie, anstata eliri
280
apitro Dudek Tri

kaj fronti la alvenantan tormon. Sed la Birdotimigilo
kiu estis tre pensema persono, diris al siaj amikoj:
Se ni restos i tie is post la tormo, kaj
Polikromo foriros sur sia ielarko, tiam ni estos
kaptitoj interne de la Muro de Solida Aero; do ajnas
plej bone komenci nian reiron tuj. Se mi malsekios,
mia pajla plenigao ruinios, kaj se vi du stanaj
sinjoroj malsekios, vi eble ekrustos kaj farios
senutilaj. Sed e tio estas pli bona ol resti i tie.
Liberigite el la bariero, ni havos Vuton la Vagiston
por helpi nin, kaj li povos olei viajn artikojn kaj
replenigi mian korpon, se necesos, ar la knabo
konsistas el viando, kiu nek rustas nek plenias per
malseko nek imo in atakas.
Venu, do! kriis Polikromo de la fenestro, kaj la
aliaj, komprenante la saecon de la parolo de la
Birdotimigilo, adiais Nimin Amin, kiu ojis pro ilia
foriro, kaj diris adia al ia edzo, kiu nur sulkigis la
frunton kaj ne respondis, kaj poste ili rapidis el la
domo.
Viaj malnovaj partoj ne estas tre entilaj, mi
nepre devas diri, komentis la Birdotimigilo, kiam ili
estis en la ardeno.
Ne, diris Vut, Hakbat estas vera malafablulo.
281
u li vere ne povus almena deziri al ni bonvojaon?
Mi petas ke vi ne tenu nin respondecaj pri la agoj
de tiu ulo, petegis la Stana Lignohakisto. Ni nis
pri Hakbat kaj rifuzos plu trakti kun li.
Polikromo dancadis anta la grupo kaj gvidis ilin
rekte al la truo de la Blua Kuniklo, kiun ili eble
malfacile trovus sen i. Tie i tute ne perdis tempon
remalgrandigante ilin. La Blua Kuniklo okupadis sin
per manetado de brasikfolioj en la ardeno de Nimi
Ami, do ili ne petis permeson de li sed tuj eniris la
truon.
Jam la pluvgutoj komencis faladi, sed estis tute
seke interne de la tunelo kaj kiam ili atingis la alian
non, ekster la cirkla Muro de Solida Aero, la tormo
estis plejforta kaj la pluvo torentis.
Ni atendu i tie, proponis Polikromo, rigardetante el la truo kaj rapide retirante sin. La ielarko
ne aperos is post la tormo kaj mi povos tuje
regrandigi vin, anta ol reiri al miaj fratinoj sur nia
arko.
Jen bona plano, diris la Birdotimigilo aprobe.
Tio paros min de malsekio kaj akvoplenio.
i paros min de rusto, diris la Stana Soldato.
282
apitro Dudek Tri

i ebligus ke mi restu multe polurita, diris la
Stana Lignohakisto.
Ho, koncerne tion, mi mem preferas ne malsekigi
miajn belajn vestojn, ridis la Filino de la ielarko.
Sed dum ni atendos mi diros adia al vi iuj. Mi
devas anka danki vin ar vi savis min de tiu aa
Gigantino, S-ino Jup. Vi estis bonaj kaj paciencaj
kamaradoj kaj mi uis niajn komunajn aventurojn,
sed mi neniam estas tiel felia kiel kiam mi estas sur
mia kara ielarko.
u via patro riproos vin pro via postresto sur la
tero? demandis Vut.
Mi supozas ke jes, diris Polikromo gaje; oni
iam riproas min pro miaj frenezaj petolojtiel oni
nomas ilin. Miaj fratinoj ests tiel dolaj kaj belaj kaj
decaj ke ili neniam dancas for de nia ielarko, do ili
neniam havas aventurojn. La mi aventuroj estas
bona amuzo, sed mi neniam volas resti tro longe sur
la tero, ar vere ne tagas por mi i tie. Mi diros al
mia Patro la ielarko ke mi penos ne esti tiom
senzorga denove, kaj li pardonos min ar en niaj
ielaj loejoj estas iam ojo kaj felio.
Ili vere bedaris apartii de sia delikata kaj bela
kunulino kaj certigis al i sian amon se ili iam
283
hazarde rerenkontios. i manpremis kun la Birdotimigilo kaj la Stanuloj kaj kisis Vuton la Vagiston
leere sur la frunto.
Subite ekesis la pluvo, kaj dum la etuloj eliris la
truon de la Blua Kuniklo, glora granda ielarko
aperis en la ielo kaj la no de la arko malrapide
subiris kaj tuis la teron uste kie ili staras.
Vut tiom okupis sin per rigardado al aro da belaj
junulinojfratinoj de Polikromokiuj klinis sin
trans la randon de la arko, kaj duan aron kiu
dancadis gaje inter la radiadantaj belegaj koloroj, ke
li ne rimarkis sian regrandion. Sed nun Polikromo
rekuniis kun siaj fratinoj sur la ielarko kaj la
grandega arko leviis kaj malrapide degelis, dum la
suno ekaperis el malanta la nuboj kaj sendis siajn
proprajn blankajn radiojn dance trans la kampojn.
Ho, i jam foriris! kriis la knabo, kaj li turnis
sin por vidi siajn kamaradojn ankora adiae gestadi
per siaj manoj al la malaperinta Polikromo.
284
La Kurteno Falas
APITRO 24
Nu, la cetero de la rakonto
estas rapide donebla, ar la
reiro de niaj aventurantoj
estis sen gravaj incidentoj. La
Birdotimigilo tiom timis
renkonti la Hi-po-i-rafon,
kiu eble denove manus lian
pajlon, ke li uris siajn
kamaradojn elekti alian vojon
al la meralda Urbo, kaj ili
volonte konsentis, do ili
285
plene evitis la Nevideblan Landon.
Kompreneble, kiam ili atingis la Smeraldan Urbon
ilia unua devo estis viziti la palacon de Ozma, kie i
ree gastigis ilin. La Stana Soldato kaj Vut la Vagisto
estis bonvenaj tiom elkore kiom povus esti nekonatoj
kiuj estis veturakompanantoj de la karaj malnovaj
amikoj de Ozma, la Birdotimigilo kaj la Stana
Lignohakisto.
e la bankedotablo tiuvespere ili rakontis pri kiel
ili trovis Nimin Amin, kaj informis pri kiel ili trovis
in felia edzino de Hakbat, kies parenceco kun
Nojo Hakisto kaj Kapitano Batalist estis tiom
perpleksiga ke ili petis konsilon de Ozma pri kion
fari tiurilate.
Vi tute ne bezonas konsideri Hakbaton,
respondis la bela knabina Reganto de Oz. Se Nimi
Ami kontentas pri tiu misfarita viro kiel edzo, ni e
ne prave kulpigus Tu-Tondon pro tio ke li kungluis
lin.
La mia opinio tio estis tre bona ideo, aldonis
malgranda Doroteo, ar se Tu-Tond ne eluzus viajn
foretitajn partojn, ili estus malparitaj. Estas e
malpari, u ne?
Nu, iuokaze, diris Vut la Vagisto, Hakbat,
286
apitro Dudek Kvar

kaptito de lia edzino, estas multe tro for de iu por
eni iun el vi stanuloj iumaniere. Se vi ne irus kie
li estas kaj trovus lin, vi tute ne agrenius pro li.
Kaj ja kial gravas al vi, Betinjo Bobin demandis
al la Stana Lignohakisto, se Nimi Ami kontentas?
Kaj malfacilas kredi, komentis eta Trot, ke
knabino preferus loi kun miksao kia Hakbat, sur
distanca Monto Manto, ol esti Imperiestrino de la
Palpbrumoj!
i mem elektis tion, diris la Stana Lignohakisto
kontente; kaj, super io, mi ne certas ke al la
Palpbrumoj plaus havi Imperiestrinon.
Perpleksigis Ozman, dum kelka tempo, decidi kion
fari pri la Stana Soldato. Se li irus kun la Stana
Lignohakisto al la kastelo de la Imperiestro, i sentis
ke la du stanuloj eble ne povus harmonie kunloi,
kaj krome la Imperiestro estus malpli distingita se li
havus konstante apud si identulon. Do i demandis
Kapitanon Batalanton u li akceptas servi in kiel
soldato, kaj li tuj deklaris ke nenio pli plaus al li.
Kiam li jam servis in dum longa tempo, Ozma
sendis lin en la Gilikulan Landon, kun instrukcioj
teni bonordon inter la sovauloj kiuj loas en kelkaj
partoj de tiu nekonata lando de Oz.
287
Kaj Vut, nu, ar li profesie estis Vagisto, li ricevis
permeson vagi kien ajn li deziras, kaj Ozma promesis
kontroli liajn estontajn veturojn kaj protekti la
knabon laeble plej zorge, por se li eventuale enirus
pli da embarasoj.
Post la felia aranio de io i, la Stana
Lignohakisto reiris al sia stana kastelo, kaj lia elektita
kamarado, la Birdotimigilo, akompanis lin survoje. La
du amikoj kiel atendeble kune pasigis multajn plaajn
horojn per parolado pri siaj usaj aventuroj, ar pro
tio ke ili nek manis nek dormis ili trovis sian plej
grandan amuzon en konversaciado.
288

Eo - Baum, L.frank - La Stana Lignohakisto de Oz

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eo - Baum, L.frank - La Stana Lignohakisto de Oz

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

La Stana Lignohakisto de Oz

De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 18561919

knabeto kvinjara, kaj mi amegas viajn rakontojn pri Oz.

Ju pli longa, des pli bona, diris la knabo. u

La Koro de la Stana Lignohakisto

feliigi in, decas ke mi faru tion, kaj tiel repagu in

brilpolurita, kaj la Birdotimigilo metis la oleujon de

respondis Vut, dum lia

sakon por elpreni iom da matenmano, ni veturu la

ol anta sia akcidento, ar li rampis en la fonon kaj

S-ino Jup, la Gigantino

i prenis plian paneton de telero kaj trempis in

Ho, u vere? La mia opinio, S-ro Birdotimigilo,

ielarko, por eskapi el i tiuj transformoj? u vi ne

alten ol povas knabokaj de tie al la dorso de la

Li foriris! kriis la besto, per longa emo pro

Poli, sugestis la Urso-Birdotimigilo. Li devus ui

apitro Dek Unu

vojo al la kastelo de Glinda, ar i ne komprenas

apitro Dek Unu

apitro Dek Unu

apitro Dek Unu

Ozma kaj Doroteo

apitro Dek Tri

apitro Dek Tri

apitro Dek Tri

apitro Dek Tri

apitro Dek Kvar

apitro Dek Kvin

apitro Dek Kvin

apitro Dek Kvin

apitro Dek Kvin

apitro Dek Ses

apitro Dek Ses

apitro Dek Sep

apitro Dek Sep

La Stana Lignohakisto Parolas al Si

Mi ne sciis, ar la partoj ne havis etiketojn kaj

apitro Dudek Unu

apitro Dudek Unu

apitro Dudek Unu

apitro Dudek Unu

de mi, ar ili estas mia persona proprao.

apitro Dudek Tri

apitro Dudek Tri

apitro Dudek Kvar

You might also like