You are on page 1of 41

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

cho ngi lao ng di c


QU CHU /THE ASIA FOUNDATION (TAF)
a ch: Phng 3, tng 10, Ta nh nht,
53 Quang Trung, Qun Hai B Trng,
H Ni, Vit Nam
in thoi: +84 (4) 3943 3262
Fax: +84 (4) 3943 3257
Website: www.asiafoundation.org

VIN NGHIN CU CHNH SCH, PHP LUT


V PHT TRIN/ INSTITUTE FOR RESEARCH ON
POLICY, LAW AND DEVELOPMENT
a ch: tng 8th, Ta nh B - i hc Cng on,
169 Ty Sn, H Ni.
in thoi: (04) 3533.4330
Fax: (04) 3533.4330
Email: PLDvietnam@gmail.com
Website: www.pldvietnam.org

LI NI U
S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Qu trnh tng trng kinh t v th ha nhanh


Vit Nam thc y qu trnh di c t nng thn ra
thnh th. Theo iu tra dn s nm 2009, trong vng 5
nm, t nm 2004 n nn 2009 hn 6,6 triu ngi di
c ni a, tng hn 2,1 triu ngi so vi 5 nm trc
. Lao ng di c nhiu v r gp phn ng k
vo qu trnh pht trin kinh t x hi ca Vit Nam. Tuy
nhin, ngi lao ng di c cn gp nhiu thch thc
nh thiu s bo tr x hi, cha c tip cn cc dch
v c bn, v chu nhiu thnh kin v k th. Ngi di c
cn thiu hiu bit v lut php v quyn li ca mnh
v cha bit tip cn cc dch v h tr sn c.
Nhm h tr cc nhu cu thit yu ny ca ngi di c,
t nm 2009, vi s ti tr ti chnh ca Qu Rockefeller,
Qu Chu phi hp vi cc t chc phi chnh ph
Vit Nam tng cng h tr cho ngi di c H Ni
v TP. H Ch Minh, cung cp thng tin, h tr php l
v chuyn tuyn dch v cng nh gip h c kh nng
nm bt cc c hi kinh t. Chng trnh h tr ngi di
c ca Qu nhm n nhiu i tng di c khc nhau
bao gm: ngi di c lao ng t do, con ci ca cc

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

gia nh di c, cng nhn nhp c trong cc khu cng


nghip, n ngi ngho thnh th.
T thc t thc hin chng trnh ny, cun s tay T
vn php lut cho ngi lao ng di c c xy dng
nhm nng cao hiu bit cho ngi lao ng di c v
quyn ca h trong mt s lnh vc i sng. Vic nng
cao hiu bit cho ngi lao ng di c v quyn ca h
trong mt s lnh vc i sng s gip ngi lao ng
di c c c nng lc t bo v hoc tm kim s bo
v quyn v li ch ca mnh bng cc thit ch chnh
quyn v php lut.
Cun s tay c bin son da trn nhng thng tin
thu lm c t cuc kho st nhu cu tr gip php l
ca ngi lao ng di c v cc kha tp hun cho ng
ng vin lao ng di c do Vin Nghin cu Chnh
sch, Php lut v Pht trin (Vin PLD) tin hnh. Ni
dung cun S tay ny cp nhng vn php l quan
trng v thit thc nht i vi ngi lao ng di c.
Thng qua cun S tay, ngi lao ng di c c th bit
c cc quyn v cc th tc cn thit khi sng v lm
vic xa qu. Phn cui ca cun S tay, bn c s tm
thy mt s a ch ni ngi lao ng di c c th tm
thy cc dch v t vn v tr gip php l min ph khi
cn gii quyt nhng vn c th ca mnh.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Vin PLD trn trng gi li cm n su sc ti Qu Chu


gip chng ti trong vic xy dng v hon
thin cun S tay ny. Trong qu trnh bin son kh
trnh khi nhng thiu st, Vin PLD mong mun nhn
c nhng kin ng gp ca bn c.
Xin trn trng cm n!
Vin Nghin cu Chnh sch Php lut v Pht trin
(Vin PLD)
Vin trng
Tin s, Lut s Hong Ngc Giao

Mc lc
S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Phn I:

Php lut c bn v lao ng, vic lm

Phn II:

Php lut c bn v h tch c tr

17

Phn III:

Php lut c bn v ngi nhim Hiv/aids 31

Phn IV:

Php lut c bn v y t, gio dc

39

Phn V:

Php lut c bn v kinh doanh nh

51

Phn VI:

Php lut c bn v trt t, an ton x hi 59

Phn VII: a ch t vn, tr gip php l cho ngi


lao ng di c trn a bn thnh ph

H Ni
67

PHN I:

PHP LUT C BN
V LAO NG, VIC LM

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

1. Quyn ca ngi lao ng:

Mi ngi u c quyn lm vic, t do la chn vic


lm, ngh nghip, hc ngh v nng cao trnh
ngh nghip;

Khng b phn bit v gii tnh, dn tc, thnh phn


x hi, tn ngng, tn gio khi tham gia lao ng;

c bo v khi b ngc i v nghim cm cng


bc ngi lao ng phi lao ng di bt k hnh
thc no;

c hng tin lng trn c s tha thun vi


ngi s dng lao ng v cc gi tr vt cht khc
theo quy nh ca php lut;

Tham gia thnh lp, gia nhp, hot ng t chc


cng on nhm bo v quyn li ca mnh.

2. Ngha v ca ngi lao ng

Thc hin hp ng lao ng giao kt v tha


c lao ng tp th;

Chp hnh k lut lao ng, ni quy lao ng;

Tun theo s iu hnh hp php ca ngi s dng


lao ng.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 1:

Lm cc cng vic tm thi hoc gip vic gia nh c phi


k hp ng lao ng bng vn bn khng?

))

Tr li:

)) Khi nhn lm gip vic cho mt gia nh, hay nhn


li thc hin mt cng vic no do gia ch thu,
ngi lao ng c th tha thun v nhng cng
vic v gi c lm vic . Vic tha thun nh
vy c th ch l tha thun bng li ni. Php lut
cho php iu ny.
)) Tuy nhin cn lu rng li ni, gi bay. Do , nu
khi tha thun v mt cng vic v gi c ch c ngi
thu v ngi lao ng, th khi xy ra tranh chp s
khng xc nh c v vic gi c v cng vic cn
lm c tha thun nh th no. Khng c ai lm
chng cho nhng g tha thun gia hai ngi.
)) Tt nht nn c ngi lm chng cho s tha thun
vic lm gia ngi thu lao ng v ngi lao
ng. Hoc, nn c tha thun vit ra giy, th s yn
tm rng tha thun v tin cng v v vic lm s
c thc hin nghim chnh. Nu c tha thun
vit ra giy th s c chng c r rng i hi gia
ch thanh ton tin cng nh tha thun sau khi

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

thc hin nhng cng vic theo yu cu ca gia


ch. y cng l cn c nh cy c quan tr gip
php lut gip.

??

Cu hi 2:

Ngi s dng lao ng c trch nhim g khi ngi lao


ng b tai nn lao ng?

))

Tr li:

)) Khi thc hin cc cng vic theo yu cu ca gia ch,


ca ngi thu lao ng, ngi lao ng trc ht
phi ch n cc bin php m bo an ton cho
bn thn. Nu ngi thu lao ng yu cu ngi
lao ng lm nhng cng vic nguy him, ngi lao
ng c quyn t chi lm cng vic , khi cha
c nhng cng c hoc bin php m bo an ton
lao ng.
)) Trong trng hp, xy ra ti nn lao ng, d c k
kt hp ng lao ng hay khng k kt hp ng
lao ng bng vn bn, ngi s dng lao ng
phi tin hnh ngay cc bin php khn cp, cu
cha ngi lao ng.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Mc trch nhim ca ngi s dng lao ng i


vi ngi lao ng b tai nn lao ng c xc nh
ty theo v vic tai nn lao ng c th. Nu gp
phi tnh hung nh vy, ngi lao ng hoc gia
nh ngi lao ng c th tm n cc trung tm t
vn php lut, nh nu phn cui ca cun S
tay ny, ngh gip t vn.

??

Cu hi 3:

S gi lm thm ca ngi lao ng c qui nh nh th no ?

))

Tr li:

)) Theo quy nh ca php lut, ngi lao ng lm


vic 8 gi trong mt ngy. Ngi s dng lao ng
v ngi lao ng c th tha thun lm thm gi.
Thi gian gi lm thm khng qu bn gi trong
mt ngy. Ngi lao ng, c ngh 4 ngy trong
mt thng, thng thng vo ngy Ch Nht, v cc
ngy l do Nh nc quy nh.
)) Ngi lao ng lm vic vo ngy l, Ch Nht, hoc
lm thm ngoi gi lm vic thng thng, th c
tr lng mc cao hn bnh thng.

)) Ngi s dng lao ng phi chu ton b chi ph


y t t khi s cu, cp cu n khi iu tr xong cho
ngi b tai nn lao ng.
6

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 4:

Quyn li ca ngi lao ng khi lm thm gi ?

))

Tr li:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 5:

Quyn li ca ngi lao ng khi chm dt hp ng lao


ng theo ng quy nh php lut, th c gii quyt nh
th no ?

Ngi lao ng lm thm gi, th n gi tin lng


hoc tin lng ca cng vic ang lm phi c
tr cao hn mc bnh thng, v c tnh ti thiu
nh sau:

))

)) Thi gian lm thm gi vo ngy thng: t nht


bng 150% mc lng tr tnh theo ngy lm vic
bnh thng.

)) c nhn s lao ng;

)) Thi gian lm thm gi vo ngy ngh hng tun: t


nht bng 200% mc lng tr tnh theo ngy lm
vic bnh thng.

)) c tr cp thi vic vi mc tr cp l thng


lng cho mi nm lm vic;

)) Thi gian lm thm gi vo ngy l, ngy ngh c


hng lng: t nht bng 300% mc lng tr tnh
theo ngy lm vic bnh thng.
)) Thi gian lm thm gi vo ban m: t nht bng
30% tin lng tnh theo n gi tin lng hoc
tin lng ca cng vic ang lm theo ban ngy.

Tr li:

Nu vic chm dt hp ng lao ng theo ng quy


nh php lut, th ngi lao ng s:

)) c nhn li s bo him x hi v hng quyn li


v bo him x hi theo quy nh;

)) c nhn cc khon tin khc nh: Tin nhng


ngy ngh php hng nm (nu cn) m trong thi
gian lm vic cha ngh; cc khon tr gip hoc
cc quyn li vt cht khc quy nh ti tha c lao
ng tp th ca doanh nghip (nu c).

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 6:

Nu ngi lao ng chm dt hp ng lao ng khng


khng theo ng quy nh php lut, th quyn li ca ngi
lao ng c gii quyt ra sao ?

))

Tr li:

Nu ngi lao ng chm dt hp ng lao ng


khng theo ng quy nh php lut, th quyn li ca
ngi lao ng c gii quyt nh sau:
)) Ngi lao ng c hng cc quyn li v bo
him x hi .
)) Ngi lao ng khng c hng tr cp thi vic;
phi bi thng ph tn o to (nu c); nu vi
phm thi hn bo trc, phi bi thng cho ngi
s dng lao ng mt khon tin lng ng vi tin
lng trong nhng ngy khng bo trc.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 7:

Php lut quy nh c nhng loi hp ng lao ng no?

))

Tr li:

C 03 loi hp ng m ngi lao ng c th k kt


di dng vn bn nh sau:
)) Hp ng lao ng khng xc nh thi hn l hp
ng m c hai bn khng xc nh thi hn kt
thc hp ng;
)) Hp ng lao ng xc nh thi hn l hp ng c
hai bn xc nh thi hn kt thc hp ng t
12 thng n 36 thng;
)) Hp ng lao ng theo ma v hoc theo mt
cng vic nht nh c thi hn di 12 thng.

)) Ngi lao ng phi bi thng cho ngi s dng


lao ng na thng tin lng v ph cp lng
(nu c).

10

11

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 8:

Trong trng hp hp ng lao ng ht hn m ngi lao


ng vn tip tc lm vic th quyn li ca h c gii
quyt nh th no?

))

Tr li:

Khi hp ng lao ng xc nh thi hn, hp ng theo


ma v hoc theo mt cng vic nht nh c thi hn
di 12 thng m ht hn, nhng ngi s dng lao ng
khng k hp ng lao ng mi trong khi ngi lao
ng vn tip tc lm vic, th mc nhin hp ng c
vn tip tc c hiu lc v tr thnh hp ng lao ng
khng xc nh thi hn.

??

Cu hi 9:

Ngi lao ng no thuc i tng c tham gia Bo


him x hi t nguyn?

))

Tr li:

Ngi lao ng c th tham gia bo him x hi t


nguyn bao gm nhng ngi nh sau:
)) Ngi lao ng lm vic theo hp ng lao ng c
thi hn di 3 thng.

12

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Cn b khng chuyn trch cp x.


)) Ngi tham gia cc hot ng sn xut, kinh doanh,
dch v, k c x vin khng hng tin lng, tin
cng trong cc hp tc x, lin hp hp tc x.
)) Ngi lao ng t to vic lm.
)) Ngi lao ng lm vic c thi hn nc ngoi
m trc cha tham gia bo him x hi bt buc
hoc nhn bo him x hi mt ln.

??

Cu hi 10:

Ngi lao ng di c c quyn c m bo an ton lao


ng, v sinh lao ng hay khng?

))

Tr li:

)) Ngi lao ng di c cng nh nhng ngi lao


ng khc u c quyn c m bo an ton lao
ng, lm vic trong mi trng m bo v sinh
lao ng.
)) Ngi lao ng c quyn t chi lm cng vic hoc
ri b ni lm vic khi thy r c nguy c xy ra tai
nn lao ng e do nghim trng tnh mng hoc

13

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

sc kho ca mnh v phi bo ngay vi ngi ph


trch trc tip.
)) Ngi s dng lao ng khng c buc ngi lao
ng tip tc lm cng vic hoc tr li ni lm
vic nu nguy c cha c khc phc.
)) Ngi lao ng c quyn c cp y phng
tin bo v c nhn khi lm cng vic c yu t nguy
him, c hi.
)) Ngi lao ng theo hp ng di hn phi c
khm sc kho khi tuyn dng v khm sc kho
nh k theo ch qui nh. Chi ph khm sc kho
do ngi s dng lao ng chu.

14

PHN II:

PHP LUT C BN
V H TCH - C TR

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

1. Quyn ca cng dn di c:

Cng dn c quyn la chn, quyt nh ni c tr


di cc hnh thc: thng tr, tm tr, lu tr, ph
hp vi cc quy nh ca php lut v h tch.

Cng dn c quyn yu cu c quan nh nc cp


mi, cp li, i s h khu, s tm tr, v cc giy
t khc c lin quan n c tr.

Cng dn c quyn c cung cp thng tin, ti liu


v c hng dn th tc lin quan n vic thc
hin quyn c tr.

Cng dn d c tnh trng h tch tm tr hay thng


tr, u c quyn c cng an, chnh quyn a
phng ni c tr bo v, tn trng mt cch y
v bnh ng cc quyn cng dn.

2. Ngha v ca cng dn di c:

Thc hin cc quy nh ca php lut v h tch v


c tr.

Cung cp y , chnh xc thng tin, ti liu v


nhn thn v tnh trng h tch ca mnh cho c
quan cng an v chnh quyn a phng, v chu
trch nhim v thng tin, ti liu cung cp.

18

Np l ph ng k c tr.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Xut trnh s h khu, s tm tr, giy t khc lin


quan n tnh trng h tch - c tr khi c quan,
ngi c thm quyn yu cu.

Bo ngay vi c quan ng k c tr (cng an x/


phng) khi s h khu, s tm tr, giy t khc lin
quan n c tr b mt hoc b h hng.

??

Cu hi 1:

Ti sao khi thay i ni c tr phi ng k tm tr ti a


phng ni n?

))

Tr li:

)) Ngi lao ng khi di c n mt a phng, c


ngha v v ng thi c quyn ng k tm tr vi
c quan cng an x/phng ti a phng ni n.
)) Ngha v ng k tm tr ti a phng ni n c
ngha l nhm cung cp cc thng tin v bn thn
gip c quan cng an v chnh quyn x/phng s
ti trong vic qun l cc nhn khu thuc a bn.
)) Vic ng k tm tr cng c th c coi l quyn
ca ngi di c. Ngha l sau khi c cp s tm tr,
ngi lao ng di c c quyn yu cu s bo h ca

19

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

chnh quyn x/phng i vi mnh v tnh mng,


ti sn v cc quyn khc nh nhng cng dn c h
khu thng tr ti a phng s ti.
)) Vic ng k tm tr c thc hin thng qua cng
an khu vc l ngi ph trch a bn ni ngi
lao ng di c thu nh , v s c cp s tm tr.

??

Cu hi 2:

Ai v khi no th phi ng k tm tr?

))

Tr li:

)) Mi cng dn t 15 tui tr ln nu li qua m


ngoi phm vi phng, x, th trn ni thng tr
ca mnh vi bt k l do g u phi khai bo tm
tr vi Cng an phng, x, th trn hoc n cng
an ni n.
)) Trng hp ngi ngoi tnh ln cc thnh ph ln,
thu nh lm n lu di, nhng cha iu kin
ng k thng tr th trong thi hn 30 ngy k t
ngy n phi tin hnh th tc ng k tm tr vi
c quan cng an phng/x ni n.
)) Cng an khu vc ti ni n tm tr l ngi c th
hng dn y cc th tc ng k tm tr.

20

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 3:

Th tc ng k tm tr c qui nh nh th no?

))

Tr li:

1. Ngi i ng k tm tr phi np nhng loi giy


t sau:
)) Phiu bo thay i h khu, nhn khu hoc bn
khai nhn khu (theo mu).
)) Giy t chng minh ch hp php nh: Giy chng
nhn quyn s dng t v ti sn gn lin vi t;
Quyt nh phn nh; Hp ng mua bn nh vi
nh nc; Giy php xy dng.
)) i vi trng hp thu, mn, nh ch hp
php, th khi ng k tm tr phi c kin ng
cho ng k tm tr ca ngi cho thu, cho mn,
cho nh vo phiu bo thay i h khu, nhn
khu, k, ghi r h, tn v ngy, thng, nm.
2. Giy t phi xut trnh i chiu:
)) Chng minh nhn th nhn dn. Nu khng c
chng minh th c th thay th bng giy t c xc
nhn nhn thn ca Cng an x, phng, th trn ni
ngi ng k thng tr.

21

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Nu ng k tm tr l v chng v con ci th cn
xut trnh Giy ng kt hn ca v chng v giy
ng k khai sinh ca cc con.
Khi y h s, cn b tip nhn h s ti c quan
cng an thuc UBND x/phng c trch nhim cp giy
bin nhn h s.

??

Cu hi 4:

Thi hn gii quyt vic ng k tm tr l bao lu?

))

Tr li:

Trong thi hn 3 ngy lm vic k t ngy nhn giy


t theo quy nh th trng cng an x, phng, th trn
phi cp s tm tr theo mu quy nh ca B Cng an.

??

Cu hi 5:

Cc iu kin ng k thng tr ti tnh v ng k


thng tr ti Thnh ph trc thuc Trung ng nh l:
H Ni, Hi Phng, Nng, TP. HCM, Cn Th?

))

Tr li:

)) Php lut quy nh c hai trng hp ng k


thng tr, l:

22

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

(i) ng k thng tr ti tnh; v,


(ii) ng k thng tr ti thnh ph trc thuc
trung ng.
)) iu kin ng k thng tr ti tnh:
Cng dn c ch hp php tnh no th c
ng k thng tr ti tnh . Trng hp ch hp
php do thu, mn, nh ca c nhn khc th phi
c ngi cho thu, cho mn, cho nh xc nhn
ng bng vn bn.
)) iu kin ng k thng tr ti thnh thnh ph
trc thuc trung ng:
1. Cng dn ang tm tr nu c cc iu kin di
y th c ng k thng tr ti thnh ph trc
thuc Trung ng:
a) C ch hp php ti thnh ph trc thuc Trung
ng v tm tr lin tc ti ch t mt nm
tr ln;
b) Ni ngh c ng k thng tr phi l ni
ang tm tr.
2. Thi hn tm tr c tnh t ngy cng dn ng
k tm tr n ngy cng dn np h s ng k
thng tr.

23

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

3. Giy t chng minh thi hn tm tr l mt trong


cc giy t sau y:
a) S tm tr cp cho h gia nh hoc cp cho c
nhn theo mu quy nh ca B Cng an;
b) Xc nhn ca Cng an x, phng, th trn v thi
gian v ni ng k tm tr (i vi trng hp
ng k tm tr nhng khng cp s tm tr).

??

Cu hi 6:

Th tc ng k thng tr c cp s h khu nh
th no?

))

Tr li:

1. Np h s ti:
a) ng k thng tr thnh ph trc thuc trung
ng th np h s ti Cng an huyn, qun, th x;
b) ng k thng tr tnh th np h s ti Cng
an x, th trn thuc huyn, Cng an th x, thnh
ph thuc tnh.
2. H s ng k thng tr bao gm:
a) Phiu bo thay i h khu, nhn khu; bn khai
nhn khu;

24

b) Giy chuyn h khu (theo mu);


c) Giy t v ti liu chng minh ch hp php.
3. Thi hn gii quyt l 15 ngy, k t ngy nhn
h s, c quan cng an c thm quyn ni trn
phi cp s h khu cho ngi np h s ng k
thng tr; trng hp khng cp phi tr li bng
vn bn v nu r l do.

??

Cu hi 7:

C quan no c quyn ng k khai sinh cho tr em?

))

Tr li:

)) Theo quy nh, mi tr em sinh ra u c quyn c


ng k khai sinh ti UBND x, phng, th trn (di
y gi l UBND cp x) ni ngi m c ng k h
khu thng tr.
)) Trng hp ngi m c ni ng k thng tr,
nhng thc t ang sinh sng, lm vic n nh ti
ni ng k tm tr, th U ban nhn dn cp x/
phng, ni ngi m ng k tm tr cng c trch
nhim ng k khai sinh cho chu b mi sinh. Trong
trng hp ny, U ban nhn dn cp x/phng,

25

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

ni ng k khai sinh c trch nhim thng bo


cho U ban nhn dn cp x/phng, ni ngi m
c ng k thng tr bit.

??

Cu hi 8:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 9:

Thi hn ng k khai sinh l bao lu?

))

Tr li:

1. Giy t phi np:

)) Vic ng k khai sinh ngoi vic phi bo m tnh


chnh xc, cht ch v y cn cn phi m bo
quy nh v thi hn ng k khai sinh. Trong thi
hn 60 ngy, k t ngy a tr ra i, cha, m, hoc
ngi thn thch, ngi c trch nhim phi tin
hnh cc th tc khai sinh cho chu b mi sinh.

Giy chng sinh do c s Y t ni tr em sinh ra cp hoc


Giy xc nhn ca ngi lm chng (nu sinh ngoi c s
Y t);

??

Khi ng k khai sinh cn c nhng giy t g?

))

Tr li:

2. Giy t phi xut trnh bao gm:

Cu hi 10:

Khi khng xc nh c h khu thng tr, th c quan


no c thm quyn ng k kt hn?

)) Giy chng nhn kt hn ca cha m tr em (nu


c) (trng hp khai sinh cho con ngoi gi th, th
khng phi xut trnh giy chng nhn kt hn);

))

)) S h khu gia nh hoc Giy ng k tm tr ca


ngi m (nu ng k theo a ch tm tr);

)) Theo quy nh ca Lut HN&G nm 2000, vic


ng k kt hn phi c thc hin ti UBND cp
x/phng, ni ng k h khu thng tr ca mt
trong hai bn nam n.

)) Chng minh nhn dn hoc giy t hp l thay th


ca ngi i ng k khai sinh.

26

Tr li:

)) Tuy nhin, cng c trng hp khng xc nh c


h khu thng tr ca c hai bn, v d nh v i

27

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

hc xa nn phi ct h khu qu, tt nghip


ra trng khng v qu cng tc, nn cng khng
nhp khu li v qu m c nam, n ch ng k tm
tr ti ni hin ang cng tc. Trong trng hp ny,
c hai bn nam n mc d khng c hoc cha c
ni ng k h khu thng tr, nhng c ng k
h khu tm tr c thi hn theo quy nh ca php
lut v ng k h khu, th UBND cp x/phng,
ni bn nam hoc bn n ng k h khu tm tr
c thi hn, c thm quyn thc hin vic ng k
kt hn.

)) Trong trng hp mt ngi c tr ti x, phng,


th trn ny, nhng ng k kt hn ti x, phng,
th trn khc, th phi c xc nhn ca y ban nhn
dn cp x/phng, ni c tr, v tnh trng hn
nhn ca ngi .

)) Nh vy, nam, n kt hn c th ng k ti UBND


x/phng ni c h khu thng tr hoc ni ng
k h khu tm tr c thi hn nu c hai bn khng
c h khu thng tr.

)) Ch tch y ban nhn dn cp x/phng k v cp


cho mi bn v, chng mt bn chnh Giy chng
nhn kt hn, gii thch cho hai bn v quyn v
ngha v ca v, chng theo quy nh ca Lut Hn
nhn v gia nh.

??

Cu hi 11:

Th tc ng k kt hn bao gm nhng g?

))

)) Vic xc nhn tnh trng hn nhn ni trn c th


xc nhn trc tip vo T khai ng k kt hn hoc
bng Giy xc nhn tnh trng hn nhn.
)) Vic xc nhn tnh trng hn nhn c gi tr 6 thng,
k t ngy xc nhn.

)) Bn sao Giy chng nhn kt hn c cp theo yu


cu ca v, chng.

Tr li:

)) Khi ng k kt hn, nam n phi c mt, np t


khai ng k kt hn c xc nhn ca c quan, n
v ni cng tc v tnh trng hn nhn v xut trnh
Chng minh th nhn dn.

28

29

PHN III:

PHP LUT C BN
V NHNG NGI
NHIM HIV/AIDS

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

1. Quyn ca ngi c HIV


Ngi sng chung vi HIV c cc quyn c bn nh nhng
cng dn khc, nhng bn cnh h c cc quyn c
th sau:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 1:

Cc con ng c th b ly nhim HIV?

))

Tr li:

Quyn c sng nh mt thnh vin bnh thng


trong cng ng;

HIV c th ly truyn t ngi sang ngi bng cc


cch sau:

Quyn khng b phn bit i x, k th;

)) Quan h tnh dc xm nhp khng bo v vi ngi


sng chung vi HIV;

Quyn c iu tr v chm sc sc kho;


Quyn c hc tp v lm vic bnh ng;
Quyn c gi b mt ring t lin quan n HIV/
AIDS;
Quyn t chi khm bnh, cha bnh khi ang iu
tr bnh AIDS trong giai on cui.

2. Ngha v ca ngi c HIV

Thc hin cc bin php phng ly nhim HIV sang


ngi khc;

Thng bo kt qu xt nghim HIV dng tnh ca


mnh cho v, chng hoc cho ngi chun b kt
hn vi mnh bit;

Thc hin cc quy nh v iu tr bng thuc


khng HIV.

32

)) S dng chung bm kim tim hoc dng c sc


nhn khc;
)) T m nhim HIV ly truyn sang con trong qu trnh
mang thai, sinh n v cho con b;
) ) Truyn mu hoc cc sn phm ca mu c
cha HIV.

33

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 2:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Chung thy;

HIV c trong nc bt, vy HIV c ly qua ng n ung


khng ? B ngi nhim HIV cn c lm ly nhim HIV khng ?

)) Bo m mu hoc cc sn phm ca mu c xt
nghim HIV v tun th tiu chun an ton mu;

))

)) Thng xuyn xt nghim HIV;

Tr li:

)) n ung chung khng lm ly truyn HIV v nc


bt khng c HIV hoc ch c vi s lng rt t (di
1 virus.ml) khng ly bnh.
)) i vi trng hp b ngi nhim HIV cn, ch ly
khi vt cn chy mu v rng ming ca ngi cn
c vt l chy mu.
)) Trn th gii cha tng ghi nhn bt c trng hp
no nhim HIV qua vic cn nhau. Tuy nhin trng
hp ny ngi b cn cn ra sch ch b cn bng
nc sch, tt nht nn ra ni c vi nc, sau
ra li bng x phng.

)) Cn ung thuc iu tr HIV u n v theo hng


dn ca thy thuc.

??

Cu hi 4:

Nh nc c chnh sch h tr i vi nhng trng hp


nhim HIV no?

))

Tr li:

Nh nc c nhng chnh sch nh sau h tr nhng


ngi phi chung sng vi HIV:
)) H tr phng chng ly nhim HIV t m sang con;

??

Cu hi 3:

Lm th no gim nguy c ly nhim HIV?

))

Tr li:

)) Khng dng chung bm v kim tim;

)) H tr nui tr di 6 tui sinh ra t m nhim HIV


bng sa thay th;
)) H tr bnh nhn AIDS c hon cnh c bit kh khn;
)) H tr iu tr v h tr ngi nhim HIV do tai nn,
ri ro ngh nghip.

)) Dng bao cao su nam hoc n khi quan h tnh dc;


34

35

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Cu hi 5:

j. T chi mai tng, ha tng ngi cht v l do lin


quan ti HIV/AIDS.

Nhng hnh vi no lin quan n HIV b php lut


nghim cm?

))

k. L i dng cc hot ng phng, chng HIV/AIDS


trc li hoc thc hin cc hnh vi tri php lut.

Tr li:

Nhng hnh vi sau y l vi phm php lut v b nghim cm:


a. C ly truyn hoc truyn HIV cho ngi khc.
b. e da truyn HIV cho ngi khc.
c. K th v phn bit i x vi ngi b nhim HIV.
d. C
 ha m b ri con cha thnh nin nhim HIV;
ngi gim h b ri ngi c gim h nhim
HIV.
e. C
 ng khai tn, a ch, hnh nh ca ngi nhim
HIV hoc tit l cho nhng ngi khc m khng
c h cho php.
f.
 a tin ba t v nhim HIV i vi ngi khng
nhim HIV.
g. p buc xt nghim HIV.
h. T ruyn mu hay sn phm mu, ghp m, b phn
c th c HIV cho ngi khc.

??

Cu hi 6:

Ngi no c ly truyn HIV cho ngi khc c b x l hnh


s khng?

))

Tr li:

)) B lut hnh s quy nh nu ngi sng chung vi


HIV c hnh vi c ly truyn HIV (t chnh c th
h) cho ngi khc th c th b pht t 1 nm cho
n by nm.
)) Ngoi ra, php lut cng quy nh ngi no c tnh
ly truyn HIV cho ngi khc t cc ngun khc
m khng phi ngun HIV t chnh c th h cng
b pht t t ba nm cho n hai mi nm hoc
chung thn.

i. T chi khm, cha bnh cho ngi bnh v bit,


hay nghi ng ngi nhim HIV.

36

37

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 7:

Ngi c HIV c ngha v phi thng bo kt qu nhim HIV


cho v (chng) hoc bn tnh bit khng?

))

Tr li:

Lut Phng chng HIV/AIDS quy nh rng ngi nhim


HIV c ngha v phi thng bo kt qu xt nghim HIV
dng tnh ca mnh cho v (chng) hoc cho ngi
chun b kt hn vi mnh bit.

??

Cu hi 8:

Ngi nhim HIV c b cm hnh ngh no khng?

))

Tr li:

)) Php lut khng phn bit i x i vi ngi


nhim HIV trong lnh vc vic lm. Nhn chung ngi
b nhim HIV khng b cm lm vic trong lnh vc
ngh nghip no.
)) Tuy nhin, i vi mt s ngh nghip nh ngh
li my bay, mt s ngh c bit thuc lnh vc an
ninh quc phng, th ngi np n xin vic phi
c xt nghim HIV khi tuyn dng.

38

PHN IV:

PHP LUT C BN
V Y T, GIO DC

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

1. Quyn v ngha v hc tp ca
cng dn (theo Lut Gio dc)

Hc tp l quyn v ngha v ca cng dn.

Nh nc thc hin cng bng x hi trong gio dc,


to iu kin ai cng c hc hnh. Nh nc v
cng ng gip ngi ngho c hc tp,
to iu kin nhng ngi c nng khiu pht
trin ti nng.

Nh nc u tin, to iu kin cho con em dn tc


thiu s, con em gia nh vng c iu kin kinh
t - x hi c bit kh khn, i tng c hng
chnh sch u i, ngi tn tt v i tng hng
chnh sch x hi khc thc hin quyn v ngha v
hc tp ca mnh.

Mi cng dn khng phn bit dn tc, tn gio, tn


ngng, nam n, ngun gc gia nh, a v x hi,
hon cnh kinh t u bnh ng v c hi hc tp.

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Ngi bnh c trch nhim chi tr chi ph khm


bnh, cha bnh tr trng hp c min, gim
theo quy nh ca php lut.

3. Quyn v ngha v ca ngi tham


gia bo him y t

Ngi tham gia bo him c cp th bo him y t


khi ng bo him y t, la chn c s khm bnh,
cha bnh bo him y t ban u, c t chc bo
him y t thanh ton chi ph khm bnh, cha bnh
theo ch bo him y t

Ngi tham gia bo him y t c ngha v ng bo


him y t y , ng thi hn, s dng th bo
him y t ng mc ch, khng cho ngi khc
mn th bo him y t.

2. Quyn v ngha v ca ngi bnh


(theo Lut khm cha bnh)

40

Ngi lao ng di c khi s dng dch v khm cha


bnh c t vn, c gii thch v tnh trng sc
khe, c p dng phng php iu tr v dch
v khm bnh, cha bnh cho ph hp vi bnh,
khng b k th, phn bit i x.

41

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 1:

Con em ca ngi lao ng di c c b phn bit i x khi i


hc vi con em ca ngi dn s ti khng ?

))

Tr li:

)) Theo quy nh ca Lut gio dc, mi cng dn


khng phn bit dn tc, tn gio, tn ngng, nam
n, ngun gc gia nh, a v x hi, hon cnh kinh
t u bnh ng v c hi hc tp.
)) Chnh v th, con em ca ngi lao ng di c cng
c nh nc to iu kin thun li hc tp
v khng b phn bit i x v cc mt (hc ph,
chng trnh hc tp, v.v.) so vi con em ca ngi
dn s ti.

??

Cu hi 2:

Ngi no c coi l ngi gim h hp php con em ca


ngi lao ng di c, v chu trch nhim i vi c s gio
dc khi ngi lao ng di c lm vic xa nh?

))

Tr li:

)) Theo quy nh ca php lut, ngi gim h ng


nhin ca tr em chnh l cha, m ca cc em.

42

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Trong trng hp cha m vng mt, th anh c hoc


ch c l ngi gim h ca ngi em cha thnh
nin, hoc nu anh c v ch c khng c iu kin
th anh hoc ch k tip - l ngi gim h, hoc ng
b ni, ng b ngoi, bc, ch, cu, c d - l ngi
gim h.
)) Tuy nhin, ngi gim h phi tiu chun l c
t cch o c tt, khng phi ngi ang b kt
n, c iu kin cn thit m bo thc hin vic
gim h.
)) Khi ngi lao ng phi di c ti a phng khc
lm vic v con em li qu nh, th ngi c
coi l gim h ca tr em c trch nhim v c quyn
i din cho con em ca ngi lao ng ti c s
gio dc qu nh.

??

Cu hi 3:

Quyn ca cha m hoc ngi gim h ca hc sinh vi nh


trng l g?

))

Tr li:

Cha m hoc ngi gim h ca hc sinh c cc quyn


sau y:

43

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Yu cu nh trng thng bo v kt qu hc tp,


rn luyn ca con em hoc ngi c gim h
)) Tham gia cc hot ng gio dc theo k hoch ca
nh trng, tham gia cc hot ng ca cha m hc
sinh trong nh trng

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 5:

i tng no c min, gim hc ph?

))

Tr li

)) 4 i tng c min hc ph, c th nh sau:

)) Yu cu nh trng, c quan qun l gio dc gii


quyt theo php lut nhng vn c lin quan n
vic gio dc con em hoc ngi c gim h

(i) Ngi c cng vi cch mng v ngi thn c


cng vi cch mng theo Php lnh u i vi
ngi c cng vi cch mng ban hnh nm
2005;

??

(ii) Hc sinh, sinh vin c cha m thng tr ti cc


x bin gii, vng cao v hi o, cc x vng kinh
t c bit kh khn, x bi ngang ven bin v cc
thn bn c bit kh khn;

Cu hi 4:

Cc khon thu no m cha m hoc ngi gim h phi


ng cho nh trng?

))

Tr li:

Theo quy nh ca Lut gio dc, cha m hoc ngi


gim h ch phi ng cc khon sau y: hc ph, l ph
tuyn sinh, ph c s vt cht, hi ph ban i din ph
huynh hc sinh.

44

(iii) Hc sinh, sinh vin m ci c cha ln m khng


ni nng ta hoc b tn tt, khuyt tt c kh
khn v kinh t;
(iv) Hc sinh, sinh vin ti cc c s gio dc ngh
nghip v gio dc i hc l ngi dn tc thiu
s thuc ngho v h c thu nhp ti a bng
150% thu nhp ca h ngho.

45

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Cc i tng c gim 70% hc ph gm:


(i) Hc sinh, sinh vin cc chuyn ngnh nh nhc
cung nh, cho, tung, ci lng, ma, xic
(ii) Cc chuyn ngnh, ngh nng nhc, c hi.
)) i tng c min gim 50% hc ph gm:
(iii) Hc sinh, sinh vin l con cn b, cng nhn, vin
chc m cha hoc m b tai nn lao ng hoc
mc bnh ngh nghip c hng tr cp
thng xuyn;
(iv) Hc sinh tt nghip THCS i hc ngh.

??

Cu hi 6:

Quyn li ca ngi tham gia Bo him Y t (BHYT) c


php lut qui nh nh th no?

))

Tr li:

Ngi tham gia BHYT c qu BHYT chi tr cc chi


ph sau y:
)) Khm bnh, cha bnh, phc hi chc nng, khm
thai nh k, sinh con;

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Chi ph vn chuyn ngi bnh t tuyn huyn ln


tuyn trn i vi i tng l ngi c cng vi
cch mng; ngi thuc din hng tr cp bo
tr x hi hng thng theo qui nh ca php lut;
ngi thuc h gia nh ngho; ngi dn tc thiu
s ang sinh sng ti vng c iu kin kinh t - x
hi kh khn, c bit kh khn; tr em di 6 tui;
ngi thuc h gia nh cn ngho trong trng
hp cp cu hoc khi ang iu tr ni tr phi
chuyn tuyn chuyn mn k thut cao.

??

Cu hi 7:

Th tc tham gia bo him y t t nguyn nh th no?

))

Tr li:

Vic tham gia Bo him y t t nguyn ca c nhn


c quy nh nh sau:
1. H s np 2 b, gm:
a. T khai tham gia BHYTTN theo i tng nhn dn
(theo mu)
b. S h khu hoc giy ng k tm tr (Trnh i
chiu)

)) Khm bnh sng lc, chn on sm mt s bnh;

46

47

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

c. Chng minh th nhn dn hoc giy t tu thn c


nh (Trnh i chiu)
2. C nhn tham gia BHYT t nguyn lp t khai theo
mu v xut trnh s h khu hoc giy ng k tm
tr v CMTND hoc giy t tu thn c nh cho i
l thu kim tra i chiu.
3. Mc ng: 320.000 ng/ngi/1 nm cho khu vc
thnh th v 240.000 ng/ngi/1 nm cho khu
vc nng thn.

??

Cu hi 8:

Tr em di 6 tui tham gia bo him y t c quyn li g?

))

Tr li:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 9:

Bo him x hi t nguyn v bo him x hi bt buc khc


nhau v v ch nh th no ?

))

Tr li:

)) Bo him x hi bt buc c hng cc ch


nh sau:
- ch m au, thai sn;
- tai nn lao ng, bnh ngh nghip;
- hu tr, t tut.
)) Bo him t nguyn ch c hng mt s ch
nh sau:
- ch hu tr v ch t tut.

Tr em di 6 tui tham gia bo him y t khi khm bnh,


cha bnh ng tuyn s c chi tr 100% chi ph khm
bnh, cha bnh.

48

49

PHN V:

PHP LUT C BN
V KINH DOANH NH

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 1:

Ngi ngoi tnh c h khu ti mt ni c quyn thnh lp


doanh nghip hot ng ni khng phi a ch thng
tr c khng?

))

Tr li:

)) Mi cng dn Vit Nam u c quyn thnh lp v


qun l doanh nghip ti Vit Nam, khng cn c
vo h khu thng tr ca ngi qun l doanh
nghip thnh lp doanh nghip.
)) Do vy, mc d l ngi ngoi tnh khng c h khu
thng tr ti ni t tr s chnh ca doanh nghip
nhng vn c th thnh lp v qun l doanh nghip.

??

Cu hi 2:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Tuy nhin, nu bn c thu lm ngi i din


trc php lut cho mt cng ty no th cn phi
bit cng ty kinh doanh lnh vc g ? Quyn v trch
nhim ca bn nh th no trong vic iu hnh
cng ty ? Hy cn thn, nu khng bn s b la v
cng ty vi phm php lut th bn chnh l ngi
u tin phi chu trch nhim trc php lut. Do
vy, Bn nn c bit lu v nhng quy nh v
quyn v ngha v ca bn vi t cch l ngi i
din php lut cho cng ty c quy nh trong Hp
ng thu Gim c c k gia bn vi cc sng
lp vin ca cng ty.

??

Cu hi 3:

Vic ng k kinh doanh i vi h kinh doanh c th c


quy nh nh th no?

Php lut c cho php thu ngi lm i din trc php


lut cho cng ty hay khng?

))

))

)) Mi c nhn hoc ngi i din h gia nh u c


quyn ng k h kinh doanh c th, k c trng
hp ngi ngh ng k thnh lp h kinh doanh
c th khng c h khu thng tr ti ni thnh lp.

Tr li:

)) Lut doanh nghip nm 2005 cho php cc sng lp


vin c th thu ngi lm gim c iu hnh hoc
lm ngi i din theo php lut cho cng ty.

52

Tr li :

)) C quan c thm quyn cp l UBND qun, huyn cp.

53

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) H s gm:
(i) Bn sao c chng thc: Chng minh th v h
khu thng tr ca ngi ng u h kinh
doanh c th
(ii) Bn sao c chng thc Giy chng nhn quyn s
dng t ti ni t tr s chnh
(iii) Hp ng thu nh (khng cn cng chng) nu
ngi i din khng phi l ngi ng tn
trong Giy chng nhn quyn s dng t.
)) H s np ti phng k hoch hoc phng ng k
kinh doanh ca qun, huyn ni d kin t tr s

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

2. Np thu khon: S thu khon c xc nh cho


tng thng v n nh khon trong mt nm, tr
trng hp h np thu khon c thay i ngnh
ngh, quy m kinh doanh.

??

Cu hi 5:

Kinh doanh bng, a ca nhc nhn bn tri php c b x pht?

))

Tr li:

Kinh doanh bng a ca nhc nhn bn tri php s b


x pht nh sau:
Hnh vi

??

Cu hi 4:

H kinh doanh c th k khai np thu nh th no?

))

Tr li:

1. Thu mn bi: c np cho c nm. Nu n v


kinh doanh i vo hot ng trong khong thi
gian su thng u nm th phi np thu mn bi
c nm; trng hp hot ng vo su thng cui
nm th np 50% mc thu mn bi c nm.

54

S lng

Nhn bn bng, 5 bn n di
a ca nhc, sn 100 bn
khu cha c
php pht hnh

Mc pht
Pht cnh co hoc
pht tin t 500 nghn
ng n 1 triu ng

100 bn n
di 300 bn

Pht tin t 1 triu


ng n 2 triu ng

t 300 bn n
di 500 bn

Pht tin t 2 triu


ng n 5 triu ng

t 500 bn n
di 1.000 bn

t 5 triu ng n
10 ng

t 1.000 bn n 20 triu ng n 30
di 5.000 bn
triu ng

55

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Ngoi ra, c mt s hnh vi khc s b x pht nh sau:


Hnh vi

Mc pht

Nhn bn bng, a ca nhc, sn


khu c ni dung khiu dm, kch
ng bo lc

t 5 triu ng n 10
ng

Nhn bn bng, a ca nhc, sn


khu c quyt nh cm lu hnh
hoc quy nh thu hi, tch thu

t 10 triu ng n
20 triu ng

)) Ty theo tnh tit ca v vic, ngi c hnh vi bn


ha n gi tr gia tng cho ngi khc c th b x
l bi cc ti "Ti la o chim ot ti sn" theo
iu 139 B lut hnh s; "Ti tham ti sn" theo
iu 278; "Ti bun lu" theo iu 153; "Ti trn
thu" theo iu 161; "Ti tng tr, vn chuyn, lu
hnh giy t c gi gi" theo iu 181.

Nhn bn bng, a ca nhc, sn


khu c ni dung i try

??

Cu hi 6

Vic bn ha n gi tr gia tng c vi phm php lut


khng?

))

Tr li:

)) Vic bn ha n gi tr gia tng tri php l hnh vi


vi phm php lut hnh s.

56

57

PHN VI:

PHP LUT C BN V
AN TON TRT T X HI

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 1:

Vic t tp nh bc c vi phm php lut hay khng?

))

Tr li:

)) Php lut Vit Nam nghim cm nh bc di mi


hnh thc, tr trng hp c bit c Nh nc
cp giy php cho nhng doanh nghip kinh doanh
trong lnh vc khch sn, gii tr.
)) Vic cc c nhn t tp nh bc l vi phm php
lut. Ty vo mc nghim trng ca v vic m
c th b x l hnh chnh hoc x l hnh s.
)) Trng hp gi tr bng tin hoc hin vt dng
nh bc c gi tr t 2 triu ng th s b x l hnh
s v ti nh bc. Ngoi ra, ngi no t chc nh
bc cn c th b x l thm ti T chc nh bc.

??

Cu hi 2:

Nhng hnh vi no th b coi l xm hi tnh dc, v c th b


x l nh th no ?

60

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

))

Tr li:

)) Nhng hnh vi sau y c coi l xm hi tnh dc:


+ Ph by b phn sinh dc ca mnh ngi khc
nhn thy
+ Nhn trm khi nn nhn tm ra, thay qun o
+ Dng li ni hoc cho xem tranh nh, sch bo,
bng hnh, phim khiu dm kch thch tnh dc
+ Bt nn nhn chm vo b phn sinh dc ca mnh
hoc ng chm, v nh, vo, vut ve, bp nn, c
hay s ln c th nn nhn
+ Bt nn nhn quan h tnh dc, hip dm
)) Ngi no c nhng hnh vi xm hi tnh dc nu
trn, ty theo mc nghim trng ca hnh vi v
hu qu xy ra i vi nn nhn, c th b x pht
hnh chnh, hoc b truy t trch nhim hnh s.
)) Nn nhn ca nhng hnh vi xm hi tnh dc c
th trnh bo vi on th x hi gio dc k vi
phm, nu mc nh; hoc, c th t co vi c
quan cng an p dng cc bin php ch ti theo
quy nh ca x pht hnh chnh, hoc khi t v n
hnh s.

61

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 3:

Hnh vi quan h tnh dc vi mt b gi di 16 tui c phi


l hnh vi phm php lut khng ?

))

Tr li:

)) Vic giao cu vi tr em di 16 tui l hnh vi ti


phm hnh s; ngi phm ti phi b truy cu trch
nhim hnh s trc ta n.
)) Trng hp c hnh vi quan h tnh dc vi tr em
di 16 tui m c s thun tnh ca i tc vn b
coi l hnh vi phm ti, v b truy t theo ti danh l
giao cu vi tr em, hoc dm vi tr em. Thc t
cho thy c mt s bn tr do khng hiu bit php
lut, khi c bn gi tui di 16, c suy ngh
n gin l ngi yu, thm ch l v tng lai, v
yu nhau qu nn n cm trc kng, quan h
tnh dc vi nhau. Nht l trong hon cnh ngi
bn gi di 16 tui, i khi ch ng hin dng.
Trong trng hp ny, nu khng c s hiu bit
php lut, khng vt qua c chnh mnh, m n
tri cm, th rt d b ri vo hon cnh phm ti
hnh s. Khng t v vic nh vy xy ra, c i
trai gi u khc lc st mt trc li tuyn n
ca thm phn v hnh pht t vi ngi bn trai. Li
khuyn ca chng ti l: tnh yu i, hy cnh gic !

62

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

)) Trng hp c hnh vi quan h tnh dc vi tr em


di 16 tui m khng c s thun tnh ca i tc
th c th b truy t theo ti danh l hip dm tr
em, hoc cng dm tr em.
)) Mc hnh pht cho nhm nhng loi ti ny, ty
theo tnh tit ca v vic, c th t mc thp nht l
6 thng t v mc hnh pht cao nht l chung thn
hoc t hnh.

??

Cu hi 4:

Cha chp hoc tiu th ti sn do ngi khc phm ti m


c, c phi l hnh vi phm ti khng?

))

Tr li :

)) Vic tiu th ti sn ca k gian m bit r ti sn l


do hnh vi phm ti m c - l hnh vi phm ti v
phi chu trch nhim hnh s.
)) Theo quy nh ca B lut hnh s nm 1999 th
ngi no khng ha hn trc m cha chp, tiu
th ti sn bit r l do ngi khc phm ti m c,
th b pht tin t nm triu ng n nm mi
triu ng, pht ci to khng giam gi n ba nm
hoc pht t t su thng n ba nm .

63

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 5:

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

??

Cu hi 6:

Hnh vi gy ri trt t ni cng cng, dng v kh th s s b


x l nh th no ?

Hnh vi cho vay nng li c vi phm php lut khng, v b


x l nh th no ?

))

))

Tr li:

Tr li:

)) Nu hnh vi vi phm ca mt ngi ang mc


nh th phi chu ch ti theo quy nh x l hnh chnh
l pht tin t 1.000.000 ng n 2.000.000 ng.

)) Ngi cho vay nng li vi mc li sut cao hn mc


li sut do Ngn hng Nh nc cng b t 10 ln
tr ln th b coi l hnh vi phm ti hnh s.

)) Nu thuc trng hp sau, th c th b x l hnh s:

)) Hnh pht i vi hnh vi phm ti ny, ty theo mc


v tnh tit vi phm, c th b pht tin t mt
ln n mi ln s tin li hoc pht ci to khng
giam gi n 1 nm; Phm ti thu li bt chnh ln
th b pht t t su thng n 3 nm.

- Gy hu qu nghim trng
- Hnh vi ph phch c t chc;
- Gy cn tr giao thng nghim trng hoc gy nh
tr hot ng cng cng;
- Xi gic ngi khc gy ri;
-H
 nh hung ngi can thip bo v trt t
cng cng;
- Ti phm nguy him
)) Ty theo tnh cht, mc ca hnh vi, hu qu
cng nh mi quan h gia hnh vi v hu qu m
c th chu cc mc hnh pht trn. Hnh vi gy ri
trt t cng cng cn th b x l hnh s nu gy ra
hu qu nghim trng.

64

65

PHN VII:

A CH T VN, TR GIP
PHP L CHO
NGI LAO NG DI C
TRN A BN TP. H NI

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

TRUNG TM T VN PHP LUT CNG NG (Vin PLD)

QUN CU GIY

a ch: Tng 8, Nh B, Trng i hc Cng on,


169 Ty Sn, H Ni

4. Trung tm pht trin sc khe cng ng nh


sng (Light)

in thoi: 84-4-35334330

a ch: Ta nh s 4, nh A2, ng Nguyn Khnh


Ton, phng Quan Hoa, Q. Cu Giy, H Ni

QUN HON KIM

1. Cng ty Lut TNHH Hong Giao


a ch: s 97, Trn Quc Ton, Hon Kim, H Ni
in thoi : 84-4-39412900
2. Trm y t phng Phc X
a ch: 84 Ngha Dng, Hon Kim, H Ni
in thoi: 84-4-38238001

QUN NG A

68

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

in thoi: 84-4-22696269
5. Dch v t vn Linktam
a ch: T 6 - P. Lng Thng, Q. ng a, H Ni
in thoi: 1900 59 99 30
6. Trung tm nghin cu v ng dng khoa
hc v gii, gia nh, ph n v v thnh nin
(CSAGA)
a ch: Ng 191 La Thnh - T 6 Lng Thng,
Q. ng a, H Ni
in thoi: 84-4-37910014

3. Vn phng Lut s Bnh An

7. Trung tm o to ngh nhn o

a ch: S 45A, Ng s 5, P. Lng H, Q. ng a,


H Ni

a ch: S 25 - ng 48 Linh Quang, Q. ng a,


H Ni

in thoi: 84-4-22460803

in thoi: 84-4-35183481 - 3 8519774

69

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

QUN BA NH

8. Trung tm t vn php lut v chnh sch v y


t, HIV/AIDS
a ch: S 1 ng 135 ph Ni Trc, phng Kim M
9. Nh sinh hot cng ng Ngy mi
a ch: 123 Ngha Dng, Phc X, Ba nh, H Ni
in thoi: 84-4-22150170
10. Phng khm a khoa

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

Qun Ty H

14. Trung tm dy ngh Koto


a ch: S 101 Xun Diu, Ty H, H Ni
in thoi: 84-4- 37616 23
15. Nh Tm lnh v phng t vn ca CWD
a ch: Tng 4, s 20 Thy Khu
in thoi: 84-4-37280 936
in thoi khn cp: 09460 833 380

a ch: tng 3, 50 Hng Bn, Q. Hon Kim, H Ni

0946 833 382

in thoi: 84-4-39284007
11. Trung tm nghin cu sc khe gia nh v
pht trin cng ng (CEFACOM)
a ch: Ng 5 - S nh 45 - Ph Lng H, ng a,
H Ni
in thoi: 84-4-35372558
12. Trung tm REACH
a ch: S 347 i Cn, Ba nh, H Ni
in thoi: 84-4- 37623995
13. Vn phng h tr php l cho Ph n
a ch: S 503 Hong Hoa Thm, Q. Ba nh, H Ni
in thoi: 84-4-37612623
70

0946 833 384


Qun long bin

16. Bnh vin c Giang Trung tm t vn


chm sc sc khe ph n H Ni
a ch: Ph Trng Lm, Q. Long Bin, H Ni
in thoi: 84-4- 38776625

QUN THANH XUN

17. Ngi nh tui tr


a ch: S 5, Nguyn Qu c, Q. Thanh Xun, H Ni
in thoi: 84-4-3554 0155

71

S tay t vn php lut cho ngi lao ng di c

QUN HONG MAI

18. Trung tm sc khe ph n


a ch: S 2 , ng 43, ph Kim ng, Q. Hong Mai,
H Ni
in thoi: 84-4-36647546/47

QUN HAI B TRNG

19. Trung tm h tr php l - Hi lut gia Vit Nam


a ch: S 4, Nguyn Thng Hin, Q. Hai B Trng,
H Ni
in thoi: 84-4-394270/71

72

You might also like