Professional Documents
Culture Documents
Gurdjieff A
Gurdjieff A
Gurdjieff hayattayken 1920 lerde hakknda yazlan sansasyonel basn hikayelerine ramen ta
kipileri dnda hemen hemen hi kimse tarafndan tannmyordu. Ancak 1950 lerden itibaren f
eri hem kendi yazlarnn baslmasyla hem de rencilerinin tanklklaryla yaylmaya balad
a d karakteri, zellikle hayatn her durumunu rencilerine kendileri hakkndaki tam gere
etmelerine yardmc olmak iin ara olarak kullanmadaki dehas, fikirlerinin btnln yll
en saysz yanltc hikayeye yol at. Ancak bugn, Gurdjieff retisi bu dedikodu ve kinaye
lanndan syrlm ve modern zamanlarn en ie ileyen ruhsal retilerinden biri olarak tan
ortaya kmtr.
Gurdjieff Rusya nn gney Transkafkasya blgesinde Alexandropol de dodu. Babas Yunanl, ann
Ermeni ydi. Sra d yetenekte bir ocuk olduu iin Ortodoks Kilisesi ndeki zel retmenl
lk tanmlar ve hem rahiplik hem de tp konusunda erkenden eitilmitir. Gurdjieff daimi ez
terik bilgi izgisinin bir yerlerde hala korunduuna kanaat getirerek nihai cevaplar
aratrmak iin akademik yolu brakt. Yirmi yl kadar (1894-1912) ok eski geleneklerin eki
zerine aratrmalarn ounlukla Asya ve Orta Dou da srdrd. Otobiyografik yks
Men (Dikkate Deer nsanlarla Karlamalar) de nemli olaylardan bahsedildii halde hayatn
ir sr olarak kalmtr.
Gurdjieff 1913 te tamamen gelitirilmi bir retiyle Moskova da ortaya kt ve esas olarak
tan gelen renci gruplarn organize etmeye balad. Buradan sonra hayatnn ana hatlar dah
lde izlenebilir. Hem Rus yazar P. D. Ouspensky hem de besteci Thomas de Hartmann
, Gurdjieff in, Bolevik Devrimi nin ve onu ve takipilerini nce Kafkasya ya (1917) sonra s
anbul a (1920) ve sonunda Fransa, Paris in gneyindeki, nsann Uyumlu Geliimi Enstits n
d Avon da daha salam bir temelde 1922 de kurduu Fontainebleau ya getiren yolculuun zorluk
ar srasnda almalarn srdrn anlatmlardr.
Enstit nn doktrini ve deneysel metotlar ngiltere ve ABD den Gurdjieff le tanmaya ve son
onunla almaya gelen pek ok nemli sanat ve entelekteli ekti. Maurice Nicoll, Jane Hea
Katherine Mansfield gibi pek oklar, bu retiyle The New Age in mehur eletirmeni ve edit
R. Orage ve P. D. Ouspensky araclyla tanmlardr.
Gurdjieff 1924 n banda byk bir renci grubu eliinde ABD ye ilk ziyaretini gerekleti
anslar almasnn herkese ak bir dizi performansn, ou New York ta olmak zere, sergil
ktif bir hareketler bilimi nin unutulmu prensiplerini ve bunun, ruhsal geliim almasnda
el roln gstermekti.
1924 yaznda, neredeyse yaamn yitirdii bir araba kazasndan sonra Gurdjieff, enstitsnn
iyetlerini ve takipi evresini azaltmaya ve fikir mirasn yazl ekilde gvenceye almaya k
r verdi. 1934 te yazlarnn ilk iki serisini ve ncnn bir ksmn tamamlamt. Bu arada
temas srdrm, ABD ye iki kez (1929 ve 1933 te) dnm ve Paris e kesin olarak yerlemiti
Gurdjieff 1935 te sonralar almasnn srdrlmesinden sorumlu olacak olan en yakn renc
Salzmann n desteiyle gruplarla almasna yeniden balad. Takipilerinden had safhada ke
talep edilmesine ramen Fransa daki gruplar sava srasnda bile srekli olarak geniledi ve
ene Daumal, Kathryn Hulme ve P. L. Travers gibi edebiyat, sanat ve tpta gze arpan k
iileri kapsad. Savatan sonra Gurdjieff in uluslararas renci ailesi tekrar etrafnda top
d. Amerika ya son ziyaretini Aralk 1948 de gerekletirdi ve hastalna ramen Paris te bi
yln 29 Ekim inde lene kadar almasna youn ekilde devam etti.
ngilizce de ilk kez 1950 de yaynlanan Beelzebub s Tales to His Grandson (Beelzebub un Toru
nuna Hikayeleri) onun bayapt; insann Yeryz ndeki btn hayatnn uzak bir dnyadaki var
an grlrcesine emsalsiz genilikte ve panoramik bir manzarasdr. Bu eser kozmik bir alego
ri araclyla ve daldan dala atlayan anekdotlar ve kkrtc dil bilimsel ilemeler parava
Gurdjieff in retisinin temellerini nakleder. 1963 te yaynlanan Meetings with Remarkable
Men Gurdjieff in genliinin hikayesini ve bilgi iin durmak bilmez aratrmasn anlatr. G
eff balangta lemesini Life is Real Only Then, When I Am (Hayat Ancak Ben Olduumda G
balkl son bir seriyle tamamlamaya niyetliydi; ancak msvedde hibir zaman tamamlanmad v
e bir ksm kayboldu. Geri kalan ksm, dzeltilmemi paralar halinde 1981 de yaynland. 19
lanan Views from the Real World (Gerek Dnyadan Manzaralar), Gurdjieff tarafndan 192
0 lerde yaplan ve rencileri tarafndan kaydedilen konumalarn bir derlemesidir. Gurdjieff
ayrca Thomas de Hartmann ile i birlii iinde bestelenen byk miktarda mzik brakmtr.
r ksm Gurdjieff in retisinin temel bir blmn oluturan hareketlere ve kutsal danslara
ek zere kullanlmt ve bu, rencileri tarafndan belgelenmi ve korunmutur.
LK SER: An Objectively Impartial Criticism of the Life of Man (nsan Hayatnn Objektif O
arak Tarafsz Bir Eletirisi) veya Beelzebub s Tales to His Grandson (Beelzebub n Torununa
Hikayeleri) bal altnda kitap.
KNC SER: Meetings with Remarkable Men
I Am
(Hayat Ancak
Ben Olduumda
Gerektir) or
Hepsi btnyle yeni mantksal muhakeme prensiplerine gre yazlm ve tam anlamyla aadak
KNC SER: Okuyucuyu yeni bir yaratm iin gereken malzemeyle bilgilendirmek ve bunun sala
ln ve kalitesini kantlamak.
Dosta Tavsiye
[Basma hazr olan bu kitab yayncya teslim ettii srada yazar tarafndan doalama olarak
Yazl a
lki en azndan tm ada kitap ve gazetelerinizi okumaya alk olduunuz mekanik ekilde.
kincisi baka bir kiiye yksek sesle okuyormu gibi.
Ve ancak ncsnde yazlarmn zn aba gsterip anlayn.
All and Everything (Hepsi ve Her ey), Gurdjieff in yazlarn oluturan cildin hepsini ka
yan balktr. Gurdjieff bunlardan Birinci, kinci ve nc Seriler olarak bahsetmitir.
Bu ilk serinin ana bal, Beelzebub s Tales to His Grandson: An Objectively Impartial Cr
iticism of the Life of Man (Beelzebub n Torununa Hikayeleri: nsan Hayatnn Objektif Ola
rak Tarafsz Bir Eletirisi), kitabn yapsnn etrafnda dnd merkezdir. Torunu Hassein l
zay arac Karnak la kainatta seyahat eden Beelzebub, torununun eitimini ilerletmeyi st
lenmitir. Hassein 12 yanda, duyarl, akll ve merakl bir ocuktur. Hassein uzayan seyaha
ri srasnda Beelzebub , genliindeki asilii yznden srgn edildii uzak bir gne siste
egende yaayan -beyinli acayip varlklar hakknda detayl ekilde sorgular. Hassein bu geze
enin -beyinli varlklarnn neden geici olan Gerek olarak ele aldn anlamaya alm
erce Yeryz yln kapsayan bir zaman-leinde var olduundan ve srgndeyken Mars ta ll
un bir sre kaldndan, bu srgn devresi ona gezegenimizin sakinlerini yakndan gzleme fr
rmitir. Beelzebub hikayelerini anlatr ve grnte Hassein i bilgilendirmek iin ama aslnd
e hayatmzn tarafsz bir eletirisini sunmak iin Mars taki gzlemevindeyken ve Yeryz ne
ziyarette yapt gzlemleri kullanr.
Bu olay rgs yaps Gurdjieff e elli sayfalk bir giri blm olan The Arousing of Though
e ayn uzunluktaki son blm From the Author (Yazar dan) arasnda dengelenmi epik bir plat
m salar. Bu uzun blmlerde Gurdjieff okuyucuya dorudan seslenir. Sona doru Gurdjieff n
ihayet ve karakteristik bir ekilde sadece szn gelii olarak azalan aktif dikkat konsan
syonu kapasitemize ve otomatik armlarn akna olan bamllmza atfta bulunur.
rlk akl yrtmesi dedii eyin yerini aldn ve kitabnn dikkatlice okunmasnn bu gizl
irmeye yardm edeceini syler.
Beelzebub s Tales e ilikin olarak abart yetersiz bir ifadedir. Pek ok ynden esiz olan bu
kitap, belki de yazarnn okuyucularnn tepkisini yirmi yldan fazla bir sre boyunca dikka
tle inceledii ve aklnda bu gzlemlerle onu yeniden biimlendirdii tek kitaptr. Bu kitapt
aki veya okuyucunun tepkisindeki hibir ey tesadfi deildir. Beelzebub s Tales Gurdjieff i
n phesiz niyet ettii gibi onunla ve onun fikirleriyle dorudan tanmak isteyenler iin il
buluma zeminidir.
Beelzebub s Tales ilk olarak All and Everything: Ten books in three series of whic
h this is the First Series (Hepsi ve Her ey: Bu kitabn lk Seri olduu on kitaplk seri)
adyla New York ta Harcourt Brace tarafndan 1950 de 1238 sayfa ve Londra da Routledge & K
egan Paul tarafndan 1950 de 1238 sayfa halinde baslmtr. All and Everything, Beelzebub s
ales ve An Objectively Impartial Criticism of the Life of Man ifadelerinin yenid
en dzenlenmelerinden oluan balk eitlemeleri, basm hatalarnn srekli dzeltilmesi ve
eksik olan iki paragrafn eklenmesi hari, kitabn metni Gurdjieff in 1950 de ilk yaynlad
le kalmtr. Bu metin o zamandan bu yana Dutton, Routledge & Kegan Paul tarafndan cilt
li ve kat kapakl basklarla ve yenilerde 1999 da Penguin / Arkana tarafndan kat kapakl
la nceki basklarn ok kk hatalar dzeltilerek tekrar yaynlanmtr. Beelzebub s Tales
n: An Objectively Impartial Criticism of the Life of Man All and Everything / Fi
rst Series [Revised Edition] (Yenilenmi Bask) bir istisnadr. New York ve Londra da Vi
king Arkana tarafndan 1992 de 1135 sayfa halinde editre ait bir nsz veya amacnn, metot
e kaynaklarnn tarifi olmakszn yaynlanmtr. Bu dzeltilmi bask selefinden daha anla
e ierir. Daha ok 1956 daki Franszca eviriye dayanr ve orijinal Rusa msveddenin yeni in
emesini kapsar; ikisi de baz yerlerde ngilizce metinden biraz farkldr.
ktir, Gurdjieff burada kapsaml aratrmalarnn ve ynettii Enstit nn nasl finanse edild
a itenlikle karlk verir. Yantlarken, amalarna ulama yolunda sz konusu olan nemli f
yan sra gstermek zorunda kald zeka, ok ynllk ve uzun sreli inisiyatiften bahsetm
Meetings with Remarkable Men ilk kez New York ta Dutton tarafndan 1963 te 303 sayfa h
alinde ve Londra da Routledge & Kegan Paul tarafndan 1963 te 303 sayfa halinde baslmtr.
etin bir ka kez, son olarak da Londra ve New York ta Penguin Arkana tarafndan 1985 te
kat kapakl baskyla tekrar yaynlanmtr.
Life Is Real Only Then When I Am ilk olarak Jeanne de Salzmann n nsz ve Valentin Anasta
ieff in giri notuyla New York ta Triangle Editions tarafndan 1975 te 170 sayfa halinde ze
l olarak baslmtr. Franszca 1976 basksndan ilave 10 sayfa ieren 2. bask ilk olarak Ne
k ta Triangle Editions tarafndan 1978 de 177 sayfa halinde zel olarak baslmtr. Routledg
Kegan Paul tarafndan 1981 de, Dutton tarafndan 1982 de ve son olarak da kat kapakl bask
a Penguin Arkana tarafndan 1991 de tekrar yaynlanmtr.
Gurdjieff in Yazlar: Ekler
Views from the Real World: Early Talks in Moscow, Essentuki, Tiflis, Berlin, Lon
don, Paris, New York and Chicago As Recollected by His Pupils. (Gerek Dnyadan Manz
aralar: rencilerinin Hatrlad Moskova, Essentuki, Tiflis, Berlin, Londra, Paris, New Yo
rk ve Chicago daki Eski Konumalar) Jeanne de Salzmann n nszyle. New York: Dutton, 1973,
84 sayfa; Londra: Routledge & Kegan Paul 1973, 284 sayfa; Yeni bir girile ksaltlm hal
de, New York: Dutton, 1975, 276 sayfa; Londra: Routledge & Kegan Paul 1976, 276
sayfa, Londra ve New York: Arkana, 1984, 276 sayfa.
Gurdjieff in 1914-1930 yllar arasnda yapt krk konumann notlar (kat kapakl baskd
a). Kat kapakl basknn nsznde u belirtilir: Konumalar Essentuki de 1917 den itibare
tlarda hazr bulunan ve bu yzden doruluklarn garanti edebilen Madam de Hartmann n yard
arlatrlm ve tekrar gruplandrlmtr. Bu notlar Gurdjieff in iinden geldii ve koru
a bulunan akc ve aratrma gerektiren bir yaklamn ok nemli kaytlarn ierir. Onun
sadece bilgi olarak kavranmamas ama uygulanmas gereken bir retiye dair bir anlk bir gr
alamaktadrlar. Ayrca Glimpses of the Truth (Geree Dair Anlk Grler) balkl Gurdji
uspensky nin 1915 te ilk olarak okuduu ve In Search of the Miraculous (Mucizevi Olann
Peinde) adl kitabnda alnt yapt bir konumay aktaran bir makaleyi de ierir.
In Search of the Miraculous: Fragments of an Unknown Teaching. (Mucizevi Olann Pei
nde: Bilinmeyen Bir retinin Paralar) P. D. Ouspensky. New York: Harcourt Brace; 1949
, 399 sayfa, indeks; Londra: Routledge & Kegan Paul, 1950, 399 sayfa, indeks; bi
r ok kez kat kapakl baskyla tekrar yaynlanmtr.
Gurdjieff in Moskova da, St. Petersburg da ve Essentuki de 1915-1918 yllar arasnda yapt
arn bu kesin ve canl kayd, P. D. Ouspensky tarafndan 1925 te Gurdjieff in onayyla kaleme
alnmtr. En eski msvedde 1925 ten kalmadr ancak Ouspensky, gruplarna okunduu 1930 lara
bu msveddenin stnde almaya devam etmitir. Belki de kendisi hayattayken sistem hakkn
bilginin yaynlanmasna izin vermedii iin 1947 de lmne kadar onun kararna uygun olarak
anmamtr. Hemen hemen tamamlanm msvedde Madam Ouspensky tarafndan Gurdjieff in dikkatin
unulmu ve onun cesaretlendirmesiyle 1949 sonbaharnda yaynlanmtr. Yer yer paralellikler
gsterse de, sylev ve diyalog biimi Gurdjieff in Beelzebub s Tales deki epik mitolojileti
mesiyle arpc bir tezat oluturmaktadr.
Film Uyarlamas
Meetings with Remarkable Men: a film directed by Peter Brook [and Jeanne de Salz
mann]. (Dikkate Deer nsanlarla Karlamalar: Peter Brook [ve Jeanne de Salzmann] tarafnd
an ynetilen bir film.) New York: Remar Productions, 1979, [1 saat 50 dakika]; deiik
alt balkla VHS Video sunumu, Gurdjieff s Search for Hidden Knowledge. (Gurdjieff in G
izli Bilgiyi Aratrmas) New York: Society for the Study of Myth and Tradition, 1997,
bir Parabola Video Sunumu.
Jeanne de Salzmann ile yakn i birlii iinde ekilen film, Gurdjieff in otobiyografisinde
anlatlan, ok eski bilgelik gelenekleriyle ve insan hayatnn amacna dair kesin bir anla
yla temas kurmak iin genliinde Orta Dou da yapt aratrmalar kapsar. Film Gurdjieff
n dikkat ekici bir gsterimi ile sona erer, bu onlarn kamuya ak tek orijinal gsterimidi
r.
22.nsan yeterince yntemli ve kararl ise bir alkanln deitirebilir. Ancak ; Bir kims
rinde alyorsa o kimse mmkn olabilecek ek deiiklikleri hesaba katmal ve bunlar nced
. (Kendi zerinizde deiiklie muvaffak olduunuz her husus, deimesini belki de arzu etmed
niz alkanlk ya da karakter zelliklerinizi etkiler ve siz farkna varmadan devreden kar
a da beklemedikleriniz devreye girer.)
Bilgi baka eydir anlama baka eydir. Anlama bilginin varlk ile ilikisine bamldr. Anl
lgi ve varln bilekesidir.
nsan sadece kendini incelemenin ve mahadenin deil fakat kendisini deitirmek amacyla ke
di zerinde almann gerekli olduunu anlamal her eyi bir btn halinde BAKALARININ ONU
btnyle grmelidir.
Bu amala insan, hayatnn farkl anlarna, farkl duygusal durumlarna ait kendisinin manta
otoraflarn ekmeyi renmelidir.
Eer bir insan bir eyi hatrlarsa onun iin hatrlanmas daha nemli olan dier on eyi unut
e zellikle kendisi ile ilgili olan eyleri, belki evvelce ektii o mantal fotorflar kol
la unutur.
Dnyada cereyan eden byk apl her olay dardan ynetilir; Ya tesirlerin raslant eseri ol
leimleri veya genel kozmik kanunlar tarafndan ynetilir.
nsanlarn her eyden ok sessizlikten korktuklar, konuma eilimimizin kendini savunmadan k
ynaklandn ve daima bir eyleri grmekten, kendine bir eyleri itiraf etmekten kanma tem
dayand aka grlmelidir.
Gerek sanatta raslant eseri olan hi birey yoktur. Gerek sanat matematiktir. Ondaki he
rey hesapldr ve nceden bilinebilir. Sanatkar, vermek istediini bilir ve anlar; Eseri,
ayni seviyedeki insanlar zerinde daima ve matematiksel bir kesinlikle bir ve ayn
izlenimi douracaktr.
nsanlara yardmc olmak iin, kii nce kendine yardmc olmay renmelidir. Pek ok insan
dm etme dnce ve duygularna, sadece tembellikten dolay kaplmaktadr. Onlar kendileri z
e alamyacak kadar tembeldirler ve ayni zamanda bakalarna yardm etmeye muktedir olmak o
lara byk zevk vermektedir. kendi kendine samimiyetsizlik
nsan hak etmeden haz elde ederse, insann bunu muhafaza edememesi ve bu hazzn straba dn
si sebebiyle gereklidir. Ama btn mesele, hazz elde edebilmek ve onu muhafaza edebil
mektir. Bunu yapabilen bir kimse iin renecek hi bir ey yoktur. Ancak bu yol straptan g
r. Hazdan istifade edeceini sanan kimse ok yanlr ve eer kendisine kar samimi olabilirs
, bunu grecei an gelecektir.
Duygular alanndaki vicdan kavram, dnce alanndaki uur kavramnn muadilidir.
Alemin ve insann byle paralel biimde incelenmeleri, renciye, her eyin temeldeki birlii
i gsterecek ve onun farkl dzenlerin fenomenlerinde analojiler bulmasna yardm edecekti
r.
Gerek alemde, gerekse insandaki btn sreleri yneten temel kanunlarn says ok azdr. Az
basit kuvvetlerin farkl saysal bileimleri, olaylarn grnen eitliliini yaratmaktadr.
Evrenin mekaniini anlamak iin, karmak fenomenleri, bu basit kuvvetlerle zmlemek gerekm
ktedir.
Subjektif insan iin ktln hi mevcut olmad, sadece farkl iyilik kavramlarnn var ol
. Hi kimse herhangi bir eyi kastl olarak ktlk iin, ktlk olsun diye yapmaz. Herke
, onu anlayna gre hareket eder. Fakat iyilii farkl ekillerde anlar.
Uyanma, insann hi bir yere varamyacan ve nereye gideceini bilmediini idrak etmesiyle
r.
Birliin oklua dnm kanunlarn incelemeden nce, btn evrenlerin tm eitlilikleri ve
sinde btn olaylar yaratan temel kanunu incelemeliyiz.
Bu, prensip ya da kuvvet kanunudur. Bu kanun, hangi mikyasta olursa olsun, hangi al
e cereyan ederse etsin, molekl seviyesindeki olaylardan kozmik olaylara kadar, fa
rkl ve birbirlerine kar kuvvetin bileimi ve karlamasdr.
lk kuvvete aktif veya msbet...kinciye pasif ya da negatif...ncye ise etkisiz klan kuv
... Denilebilir.
lk iki kuvvet ada dncenin bildii kanunlardr. Fakat genelde nc kuvvet mahadeyi
kolayca ulalabilir deildir. Bunun nedeni, insann mutad pskolojik faaliyetinin fonksiy
onel snrlanmasnda ve olaylar dnyasna ait algmzn temel kategorilerinde, yani mekan d
da ve sz konusu snrlamalar sonucunda doan zaman duygumuzda aranmaldr.
nc kuvvet, gerek alemin maldr. Mahademize giren subjektif alem veya olaylar alemi, s
nispi olarak gerektir, her halde tamam deildir.
Evrenin bundan sonraki temel kanunu yedi kanunu veya oktavlar kanunudur. Bu kanu
nun anlamn kavramak iin, evreni titreimlerden meydana gelmi olarak kabul etmek gereki
r. Bu titreimler, evreni oluturan maddenin, en incesinden en kabasna kadar, btn eit, s
fha ve younluklarnda faaliyet gstermektedir. eitli kaynaklardan kmakta ve birbirleriyl
kesierek, arparak, glendirip, zayflatarak, durdurarak eitli ynlerde ilerlemektedir
oca burada sanrm Kuantum fizii yani dalga/parack fonksiyonunu tarif etmektedir.)
64.Burada Sonsuz dngy oktavlarla izah eden nemli bir ekil var ancak buraya izemedim.
65.Eer oktavlar kanunun btn anlamn kavrayabilirsek, bu, bize btn hayatn, tarafmzdan
dilen evrenin tm planlarndaki fenomenlerin yeni bir aklamasn verir. Bu kanun, doada ni
doru izgiler bulunmadn, niin dnemediimizi ya da yapmaya muktedir olamadmz, n
dnldn, niin bizimle ilgili her eyin varit olduunu ve niin genellikle istediimiz
ize zt bir ynde cereyan ettiini aklar. Btn bunlar, entervallerin ak ve dolaysz so
titreimlerin gelimesindeki gecikmelerdir.
66.Titreimlerin gecikmeleri annda kesinlikle olan nedir? Asl istikametten bir sapma
meydana gelir. Oktav nce doru istikamette ilerlemeye balar;
DO------------RE-----------M
Fakat mi ile fa arasnda bir sapma oluur(art gecikmesi). FA ya geerken yn sapar;
FA SOL LA S
Si ve Do arasnda ikinci enterval yer alr, doru yeniden yn deitirir;
Tablonun bir sre sonra daireyi tamamlayaca grlyor, baladmz yere geri dnyoruz.
67. Oktavlar Kanununun yardm ile, eylerin ilerlemelerini, yn deitirmelerini her eyde m
de edebiliz. Belli bir enerjik faaliyet veya gl duygu ya da doru anlay devresinden son
ra, bir tepki oluur, alma skc ve yorucu hale gelir. Duyguda yorgunluk ve ilgisizlik an
ar belirir, doru dnme yerine, uzlama yoluna gitme abalar, bask ve g sorunlardan ka
izgi imdi ayni istikamette deil ama gelimeye devam etmektedir. alma mekaniklemekte,
gu gittike zayflamakta, gnn genel olaylar seviyesine inmektedir. Sonra tekrar duru ve
farkl ilerleme, krgnlk, nefret, kaale almama gibi ayni dnce ve duygular arasnda dnp
Ve bulunmu olan k yolu giderek daha ve daha kaybolur.(bilim,sanat,felsefe,din ve fer
tlerin gnlk faaliyetlerinde ayni eyleri kolayca grmek mmkndr)
68.ayet oktav aras titreimlerin azald anlarda ilave oklar yaratlabilirse doru, yn d
n devam edebilir. Herhangi bir yerden kendiliklerinden gerekli anlarda gelen tes
adfi oklar mitleri ile avunmak, doaldr ki mmkn deildir. Byle bir durumda,insana i
inanlarna ve eilimlerine ters dse bile yel nereden eserse oraya gitme, nehrin ak
a da baarszl ile kendini uzlatrarak yeniden yapmaya balama seenei kalmaktadr.
69.Veya faaliyetinin btn izgilerinde entervallerin zamann tanmay ve ilave oklar
bir ifade ile kozmik kuvvetlerin gerekli anlarda, ilave oklar yaratmada faydalandklar
yntemi kendi faaliyetlerine uygulamay renebilir."