Yüksekli̇kleri̇n Ölçülmesi̇2010

YKSEKLKLERN LLMES NVELMAN
Yeryz noktalarnn karalarn altnda da devam ettii varsaylan ortalama deniz

yzeyinden ( karlatrma yzeyi) olan dey uzaklna ykseltisi, herhangi
bir noktadan getii dnlen bir yzey veya karlatrma dzleminden olan
dey uzaklna ise ykseklii veya kotu denilmektedir.
Noktalar arsndaki dey uzaklk farkna ykseklik fark , bu ykseklik
farklarnn llmesine ise nivelman ismi verilmektedir.
Ykseklik farklarnn llmesinde 4 yntem vardr.
1234-
Geometrik nivelman
Trigonometrik nivelman
Barometrik nivelman
Prezisyonlu nivelman
NVOLAR
Gzleme ekseninin yatay konuma getirilmesi iin kullanlan dzenlere gre nivo
tipleri:
Dzeci ve drbn sabit nivolar
Fenkalaj vidal
Fenkalaj vidasz
Dzeci iki yzl olan tersinir nivolar
Kompansatrl(Otomatik)nivolar
dir.
UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008
55
Fenkalaj vidal
Bu tip nivolarda st ksm bir eklem ve ince dili bir vida ile alt ksma baldr. Bu vidaya
fenkalaj vidas denir. Bu vida yardm ile drbnn bir ucu dey dorultuda belirli bir
miktar hareket ettirilebilmekte ve dze kabarcnn ortalanmas salanmaktadr. Alette
yatay hareketi tespit vidas ile az hareket vidas bulunmaktadr
Fenkalaj vidasz
Bu tip nivolarda dze drbne ve drbn de alete tespit edilmitir. Drbn ve dze st
yapy oluturur. Alt yap tane tesviye vidas zerinde bulunmaktadr. st ksm alt ksm
zerinde ve asal eksen etrafnda dner. Bu dnme hareketinde balama ve az hareket
vidalar kullanlmaktadr. Dze kabarc tesviye vidalar ile ortalanr.

Bu tip nivolarda silindir dze drbne tespit edilmitir. Drbn ekseni etrafnda dze ile
birlikte dnebilmektedir. Dze bir fenkalaj vidas ile ortalanmaktadr.
Kompansatrl(Otomatik)nivolarda kaba tesviyeden sonar optik eksen, kompansatr denen
bir dzen ile kendi kendine prezisyonlu bir biimde yatay duruma gelmektedir. Kompansatr
olarak kolaylkla salnm yapan bir sarka kullanlmaktadr. Kaba tesviye bir kresel dze ve
tesviye vidas ile yaplr.
Dzeci ve drbn sabit fenkalajsz nivonun kullanlmas
1. Nivo okuma yaplacak noktalara yaklak eit uzaklkta konur ve sehpa bal
yaklak yatay olacak biimde sehpa ayaklar alr.
2. Tesviye vidalar yardm ile kresel kabarc ortalanr
3. Kaba yneltme yaplr, drbn gze uydurulur.
4. Az hareket vidas yardm ile yatay gzleme izgisi mira blmlerini kesecek ve dey
gzleme izgisi bu blmleri ortalayacak ekilde ince yneltme yaplr.
5. Silindir dze kabarc drbn dorultusuna en yakn tesviye vidas yardm ile
ortalanr.
6. Drbn miraya yneltilerek okuma yaplr. Ters grnt veren nivo ve miras
kullanlyor ise mira blmlerinin yukardan aaya doru arttna dikkat
edilmelidir. Okumalar metre cinsinden yazlr.
Dzeci ve drbn sabit fenkalajl nivonun kullanlmas
Bu tip nivolar fenkalajsz nivolar gibi kullanlr. Drbn miraya yneltildikten sonra silindir
dze kabar fenkalaj vidas ile ortalanr. Bu tip nivolar yalnz kresel dze ile tesviye
edilirler.
56

1.
2.
3.
4.
Sehpa bal yaklak yatay olacak ekilde sehpa ayaklar alr

Tesviye vidalar ile kresel dze kabarc ortalanr
Miraya kaba yneltme yaplr, drbn gze uydurulur.
Az hareket vidas yardm ile dey gzleme izgisi mira blmlerini ortalayacak
ekilde ince yneltme yaplr.
5. Silindir dze solda iken (normal durum) fenkalaj vidas yardm ile silindir dze
kabarc ortalanr ve 1. okuma yaplr.
6. Drbn kendi ekseni etrafnda yarm devir dndrlerek silindir dze saa alnr (2.
durum) fenkalaj vidas yardm kabarck tekrar ortalanr ve ikinci okuma yaplr.
7. Okuma=1/2(1.okuma+2.okuma)
1.
2.
3.
4.
Sehpa bal yaklak yatay olacak ekilde sehpa ayaklar alr

Tesviye vidalar ile kresel dze kabarc ortalanr
Miraya kaba yneltme yaplr, drbn gze uydurulur.
Az hareket vidas yardm ile dey gzleme izgisi mira blmlerini ortalayacak
ekilde ince yneltme yaplr.
5. Yatay gzleme izgisi ile okuma yaplr.
1- Geometrik nivelman
Geometrik nivelmanda genel olarak

aletler kullanlr. Bunlara nivo denir.
gzleme dzlemi denir.
yatay gzlemeler yapabilen drbnl

Drbnn tarad dzleme de
Geometrik nivelman, ykseklik farklar bulunacak noktalar zerine dey olarak

tutulan ve mira ad verilen (MRA: ykseklii bilinen yada ykseklii
bulunacak noktalar zerinde dey durumda tutulan zerinde dm,cm blmleri
bulunan bir latadr). Blml latalardan, blmlerin drbnn yatay gzleme
izgisi ile okunup ve bu okumalarn farkndan iki nokta arasndaki ykseklik
farknn bulunmasna dayanmaktadr. Nivelman lmeleri gidi-dn yaplr.
Nivelmanda nivonun herhangi bir konumu srasnda, ilk yaplan okumaya geri
okuma ve nivonun yerini deitirmeden yaplan son okumaya ileri okuma
denir.
57
mira
1.932
ufuk-ceng_2005
yatay gzleme izgisi
mira
gA
nivo
iB
hAB = gA- iB
WB
hAB
B
A
HA
HB
WA( nivo yzeyi)
karlatrma dzlemi
W0(ortalama deniz yzeyi,geoit)
A ve B gibi iki nokta arasndaki ykseklik farknn bulunmas isteniyorsa;
1- Nivo sehpa bal yaklak olarak yatay olacak bir biimde uygun bir yere
konur. AB dorultusu zerinde olmas art deildir.

2- A noktasnda dey olarak tutulan mirada okuma yaplr (gA)
3- B noktasnda dey olarak tutulan mirada okuma yaplr (iB)
Bu durumda A ve B noktalar arasndaki ykseklik fark (hAB)
58
hAB = gA- iB
dir. A noktasnn kotu HA ise, B noktasnn kotu (HB)

HB= HA+hAB
dir.
Nivonun herhangi bir durumunda ikiden fazla noktada mira okumas yaplm
ise, ilk okuma geri okuma, nivonun yeri deimeden yaplan son okuma ileri
okuma ve bu okumalarn arasnda yaplan btn mira okumalarna orta
okumadenir. Orta okuma , o noktann hem ileri hem de geri mira okumas olarak
alnabilir. Nivelman geri okuma ile balamakta ve ileri okuma ile bitmektedir.
Arazide yaplan bu lmeler nivelman karnesine yazlarak hesaplanr.
(h>
0 ise arazi k, h< 0 ise arazi inidir.)
Geometrik nivelman ynteminin prezisyonu, birbirinden 1km uzaklkta bulunan

iki nokta arasndaki ykseklik farknn karesel ortalama hatas cinsinden
verilmektedir. Prezisyon 0.2mm/km ile 20 mm/km arasndadr.
59
1,2,3 deiim noktalar

Geri okumalar A,1,2,3
leri okumalar 1,2,3,B
A ve B noktalar arasndaki ykseklik fark:
h = h1 + h2 + h3 + h4=(gA-i1)+(g1-i2)+(g2-i3)+(g3-iB) =geri-ileri
NVELMAN KARNELERNN HESAPLAMA YNTEMLER

1- Ykseklik Fark Yntemi (h)
2- Gzleme Dzlemi Kotu Yntemi (GDK)
60
YKSEKLK FARKI YNTEMNE GRE NVELMAN KARNES

HESABI
Kontrol Eitlikleri
Ykseklik Fark Yntemi iin;
h = geri ileri = H
SON
H LK
61
B
h2B
2
1
h12
hA1
HB
H2
HA
H1
Aada verilen nivelman karnesini ykseklik fark yntemine gre hesaplaynz.

NVELMAN LME ve HESAP ZELGES
(GD)
Nokta
No.
Ara
Uzaklk
Mira Okumalar (m)

Geri
Orta
Ykseklik
Fark
leri
2.325
Nokta
Ykseklikleri
110,000
0,702
2.516
1.623
2.877
1.437
110,702
1,079
111,781
1,962
0,915
3.975
7,718
h = geri ileri = H
3.743
113,743
HB-HA=3.743
H A =3.743
62
GZLEME DZLEM KOTU YNTEM
Gzleme dzlemi ynteminde her nivo kuruluu iin drbnn optik

ekseninden geen yatay dzlemden yararlanlr. Bu yatay dzleme
gzleme dzlemi ismi verilir.
Nokta yksekliine (HA) o noktada yaplan geri okuma (gA) eklenerek
GDK bulunur
GDK = HA + gA
Bu gzleme dzlemi kotundan o nivo kuruluunda yaplm olan orta
ve ileri okumalar karlarak, mirann tutulduu noktalarn kotlar
bulunur. Nivonun yeri deitii zaman GDK da deiir.
Gzleme Dzlemi Kotu Yntemi iin kontrol eitlii ;
GDK + H
LK
= H + ortaokuma + ileriokuma
63
64
NVELMAN POLGONLARINA AT LME HATALARI

1- AIK NVELMAN POLGONUNDA
Ak poligonda gidi nivelmannn kontrolu iin ters dorultuda dn

nivelman yaplr.Bu durumda gidi nivelmanndaki ykseklik farklar toplam
hg , dn nivelmanndaki hd ,ise
h - h
g
=0
olmaldr.
2- KAPALI NVELMAN POLGONUNDA
Nivelmana ykseklii (kotu) bilinen noktadan balanp tekrar ayn noktaya

gelindiinden
=0
olmaldr
3- BALI NVELMAN POLGONUNDA
Kotu bilinen A noktasndan kotu bilinen B noktasna gidildiinde
= HB HA
olmaldr. Kanlamayan lme hatalar ve atmosferik etkiler nedeniyle sz

konusu edilen koullar salanamaz ve kapanma hatalar ortaya kar.
NVELMAN POLGONLARINA AT LME HATALARI
Bunlar
Ak nivelman poligonunda
fh= hg h d
Kapal nivelman poligonunda
fh= h 0
65
Bal nivelman poligonunda

fh= h ( H B H A )
Nivelman lmelerine ait hata snr
Dh=20mm L(km)
L=nivelman boyu
fh Dh olmaldr.

(GD)
Nokta
No.
Ara
Uzaklk
101
Geri
Mira Okumalar(m)
Orta
leri
Nokta
Ykseklikleri
Aklama
3.060
52,80
2.363
102
0.697
102
1,852
52,30
1,322
103
0,530
103
0,192
46,00
-2,459
104
2,651
104
0,560
67,80
101
Ykseklik
Fark
-1.221
1,781
66

(DN)
Nokta
No.
Ara
Uzaklk
101
Geri
Mira Okumalar(m)
Orta
leri
Nokta
Ykseklikleri
Aklama
1,590
67,90
1,222
104
0.368
104
2,622
46,20
2,457
103
0,165
103
00,571
51,90
-1,322
102
1,893
102
0,684
53,00
101
Ykseklik
Fark
-2,363
3,047
67
KAPALI POLGON NVELMAN ZET ZELGES

Nokta
Gidi Nivelman (m)
Dn Nivelman (m)
Fark
Hata
Snr
No.
hg
Sg
hd
Sd
(mm)
101
2,363
52,80
-2,363
53,00
102
1,322
52,30
-1,322
51,90
103
-2,459
46,00
2,457
104
-1,221
67,80
1,222
Ortalama (m)
Dzeltme
Dzeltilmi
Nokta
h(m)
Ykseklii(H)
ho
So
vh(mm)
4,6
2,363
52,90
-2
2,361
145,000
4,6
1,322
52,10
-1
1,321
147,361
46,20
-2
4,3
-2,458
46,10
-1
-2,459
148,682
67,90
-1
5,2
-1,222
67,85
-1
-1,223
146,223
101
145,000
0,005
-5
f hi d hi
d hi = 20mm S (km)
61
TRGONOMETRK NVELMAN
Dey alarn llmesi ile yksekliklerin belirlenmesi yntemidir. Prezisyon
1 cm ile 10 cm arasndadr.
t
ZAB
A
HB
SAB
HA
karlatrma dzlemi
HB -HA= hAB =SAB cotzAB +a-t

HB= HA+ SAB cotzAB +a-t
UYGULAMA
HA=100 m
zAB=86.144g
SAB=125 m
a=1.50 m
t= 1.47m
HB= ?
HB= HA+ SAB cotzAB +a-t =127.67 m.
62
SAB> 250 m ise

hAB =SAB cotzAB +a-t + 1 k S2AB
2R
k=0.13 , R=6370 km
TRGONOMETRK NVELMAN LE K NOKTA ARASINDAK YKSEKLK

FARKININ BULUNMASI:
Trigonometrik nivelmanda, 250 m ye kadar uzaklklarda dey alar ve yatay

uzunluklarn llmesi suretiyle noktalar arasndaki ykseklik farklar bulunur.
Trigonometrik nivelman konum koordinatlarnn elde edilmesi iin kurulan
alarda( A a, kenar a, poligonasyon alar) nokta yksekliklerinin
belirlenmesinde ve salad prezisyon yeterli olduu srece mhendislik
hizmetlerinde ve geometrik nivelmann uygulanamad dalk arazideki her
trl ykseklik lmesinde kullanlr.
mira
zg
hg
tg
zi
Teodolit
hi
ti
hAB
A
HA
Sg
Si
HB
karlatrma dzlemi
hAB= S cotzi - Sg cotzg
ti=tg
63
Trigonometrik nivelmanda 200mye kadar uzaklklarda dey alar ve uzunluklarn

llmesi suretiyle noktalar arasndaki ykseklik farklar bulunur.
llenler:
2.716
Z4
Z3
Z2
Z1
H1
H4
H3
aS2
H2
TA
aS1
L1
B
S2
N1
S1
TB
TN1
L2
L3
L4
HA = 90,00 m.
aret Ykseklii = TA = TN1 = TB = 2,50 m.
Alet Ykseklii = aS1 = aS2 = 1,40 m.
N.N.
A
Dey A
Z (g)
Yatay Uz.
L (m)
92.675
81.15
87.442
79.67
112.134
94.65
114.641
117.93
H = L*cotgZ
Geri
leri
-9.38
S1
T veya a
Nokta
Kotu
N.N.
92.50
2.50
90.00
83.12
1.20
81.92
S1
99.04
2.50
96.54
N1
117.30
1.40
115.90
S2
89.69
2.50
87.19
+15.92
N1
+18.26
S2
B
K kot + H
-27.61
+8.88
-11.69
g - i = -2.81m.
Kontrol: KB KA = 87.19 90.00 = -2.81m.
tan = H / L
H = L* tan = L * cotZ
cotZ = H / L
h = a + H T = L * cotZ + a - T
64
BAROMETRK NVELMAN
Atmosfer basncnn ykseklikle deimesinden yararlanlr. Basn barometre ile llr ve
basn farklarndan ykseklik farklar hesaplanr. Bu yntemle iki nokta arsndaki ykseklik
farklar 1-2 metre prezisyonla bulunabilmektedir. Keif ilerinde kullanlr.
BOYKEST-ENKEST
Yeryznn dey bir yzey ile arakesitine boy kesit denir. Bu arakesit doru,
daire yay, kbik parabol, klotoid vb. gibi birletirme erilerinden oluur.
Boyuna kesit proje ekseni boyunca arazinin topografik yapsn gsterir.
Demiryolu, kanal, karayolu vb. yaplarn inaat projelerinin hazrlanmas ve
herhangi bir sebeple toprak hacminin bulunmas amacyla kesitler alnr. Boyuna
kesit dorultusuna dik bir dzlem ile yeryznn ara kesidine enine kesit
denir. Enkesitler boyuna kesit eksen
kazndan boyuna kesit dorultusuna dik,save sol yana doru belirli uzunlukta
alnr.
Boyuna kesit noktalarnn kotlarnn hesaplanabilmesi ve boyuna kesitlerin
izimi iin;
boyuna kesit noktalarnn arazi zerinde belirlenmesi( arazinin eim
deitiren noktalar),
uzunluk lmelerinin yaplmas
ak veya bal nivelman poligonu yardm ile nivelmann yaplmas
gerekir.
lmelerden sonra boyuna kesit nivelman karnesi hesaplanr. Daha sonra dik
koordinat sisteminde yatay eksen uzunluklar dey eksen ykseklik farklarn
gstermek suretiyle izim yaplr. Arazinin eiminin net olarak grnebilmesi
iin yatay lek dey lein 5 veya 10 kat olarak alnr. Karlatrma
izgisine uygun bir kot deeri verilerek lek dikkate alnarak uzunluklar
iaretlenir. Boyuna kesitte, arazinin engebe durumunu gsteren izgiye siyah
izgi, bu izgiye ait nokta kotlarna siyah kot=arazi kotu denir. Boyuna kesit
zerinde krmz izgi geirilir, bu izgi toprak ileri sonucunda boyuna kesit
eksen izgisinin alaca durumu gsterir, eimli dorular ile bunlar birbirine
balayan erilerden oluur. Bu izgiye ait noktalarn kotlarna da krmz
kot=proje kotu denir.
Enine kesit nivelman karnesinin hesab iin boyuna kesit kesit nivelman
karnesinden eksen kaznn kot deeri alnr. Enine kesit nivelmannda mira
okumalar daha ok orta okuma olduundan gzleme dzlemi kotu yntemi
kullanlarak kotlar hesaplanr.
65
BOYUNA KEST ZM
Enkesit
66
Uygulama
Boykesit zeti
Nokta
No.
Ara
Uzaklk
(m)
101
Enkesit izelgesi 5+455

Nokta
Ykseklikleri
180,57
23.15
102
183,12
26.05
103
178,44
17.35
104
179,57
Eksen
Kazndan
Uzaklk(m)
20,00
13,10
7,25
0,00
9,50
20,00
Mira Okumalar
Geri (m)
1,000
1,170
0,830
1,750
1,330
leri (m)
1,170
2,980
0,990
2,180
2,470
19.93
105
182,03
Boykesit zet izelgesinde 101 noktasnn balang noktasna uzakl 5+38845 olduuna
gre enkesit izelgesini hesaplaynz.
zm:
101 noktasnn balang noktasna uzakl 5+38845 ve Enkesit izelgesinde eksen
kaznn km si 5+455 verildiinden (388.45+ 23.15+26.05+17.35=455) 104 nolu nokta
eksen kazdr. 104 noktasnn ykseklii boykesit izelgesinden alnarak enkesit izelgesi
hesaplanr.
Mira Okumalar
GDK
Ykseklikler
Eksen
H
Kazndan
Uzaklk(m)
Geri (m)
leri (m)
20,00
1,000
181.71
13,10
1,170
1,170
182.71
181.54
7,25
0,830
2,980
182.71
179.73
0,00
1,750
0,990 181.32/180.56
179,57
9,50
1,330
2,180
180.47
179.14
20,00
2,470
178
Kontrol: GDK + H LK = H + ortaokuma + ileriokuma =1089.48
h
-0.17
-1.81
-0.16
-0.43
-1.14 ykseklik farklar ile de zlebilir.
67
KARELER AI LE YZEY NVELMANI

Elde herhangi bir konum plan bulunmuyor veya eldeki
planda gsterilmi olan detay noktalar az ya da amacna
uygun deilse, arazinin tamamn kaplayan bir kareler a
oluturulur. Kareler anda, karelerin kenar uzunluklar,
nivelmann amacna, arazinin biimine ve plann leine
baldr. Genellikle karelerin kenar uzunluklar 10 m ile 50 m
arasnda deiebilir. Kareler anda, dik dorultular prizma
veya teodolit ile iaretlenir. Kareler a ke noktalar birer
kazk ile belirlenir ve zerine noktalarn numaralar yazlr.
ekildeki a oluturmak iin A1A5 kenar zerinde rnein 15
m ara ile A2,A3,A4,A5 noktalar iaretlenir. A1 ve A5
noktalarndan A1A5 dorultusuna dikler klr.Bu dikler
zerinde B1,B2,B3,B4ve C1,C2,C3,C4 noktalar iaretlenir.
B4C4=60 m olmaldr. Fakat ou kez bu salanmaz rnein
B4C4=60,20 m ise 0.20 m lik fark drt ara boya eit olarak
datlr. B4C4 zerinde 15,05 m lik uzunluklar alnarak
E1,E2,E3,E4 noktalar bulunur. erceve bu biimde
hazrlandktan sonra i noktalar birbirine dik durumda bulunan
iki dorultunun kesim noktas olarak jalonlar( her 50 cm si
farkl renkte boyanm 1 veya 2 m lik ubuklar) yardmyla
belirlenir ve iaretlenir. Bu ekilde elde edilen kareler a
detay noktalarnn (yollar,evler,su yollar, bina vb) llmesi
iin iskeleti oluturur.
68
Kareler a ke noktalarndan baka arazi detay noktalar ile kesime

noktalarnn da konumu ve ykseklikleri belirlenir. Bir arazi krokisi
hazrlanr. Bu kroki zerine llen tm byklkler yazlmaldr.
Konum plan arazi krokisine dayanlarak herhangi bir lekte
izilebilir. Nivo ile ykseklik lmeleri konum lmelerinden
bamsz olarak yaplr. Arazideki detay noktalarnda mira okumalar
cm prezisyonunda, buna karlk kareler a noktalarnda mm
prezisyonunda yaplmaldr.
Nivo, an olurunca byk bir ksmn grebilecek ekilde uygun bir
yere konmaldr. lk istasyon noktasnda kotu bilinen noktada tutulan
miraya okuma yaplr. Daha sonra llmesi gereken noktalarn
zerinde mira tutularak mira okumalar yaplr. lk istasyon noktasnda
lmeler bittikten sonra arazide 2. uygun bir istasyon noktasna nivo
konur. lk istasyon nokta kazna mira tutularak okuma yaplmaldr.
Ayn ekilde gerekli noktalarda mira okumalar yaplr. Nivelman
ileminde silindir dze kabarc devaml ortalanmaldr.. Arazide
69
nivo iin seilen istasyon noktalarndan btn kareler a noktalar

grlebilmelidir. Son istasyon noktasndan, nceden ykseklii
belirlenmi olan noktada tutulan miraya bir okuma yaplmaldr.
Kareler a iindeki, arazi biiminin gsterimi iin nemli olan
noktalar, ykseklik olarak kareler a noktalarna gre llp
saptandktan sonra kareler a izilmi plan kad zerinde
iaretlenir.(kotlu plan)
Detay noktalar haritada enaz 0.2mm konum doruluunu salayacak
nitelikte paftada iaretlenir.
70
TAKEOMETR
Takeometri ,arazi zerindeki detay noktalarnn (elektrik direi, yol kenar, arazi
noktas v.b.) kutupsal koordinatlarnn (yatay a ve yatay uzunluk) ve
yksekliklerinin belirlenmesi ilemidir. Alet donann (teodolit+mira ) dr.
Takeometri ileminde kullanlan teodolite takeometre ismi verilir. lmelere
balamadan nce allacak blgenin A3(297X420mm) boyutunda izim
kadna detayl bir krokisi hazrlanr ve 1 alet operatr,1 yazc,1 krokici ve
yeterli sayda miracdan oluan takeometri postas oluturulur.
TAKEOMETRDE BR STASYON NOKTASINDA YAPILMASI GEREKEN LER
1-Teodolit bir poligon noktas zerine kurulur, merkezlendirilir, tesviye edildir

ve drbn gze uydurulur (Okler gze uydurulur,grnt netletirilir,paralaks
giderilir, paralaks grntnn gzleme izgileri zerine dmemesi
durumudur.)
2-Alet ykseklii (a) llr.( Alet ykseklii(a), teodolitin muylu ekseninin
poligon noktasna olan uzakldr.)
3-En yakndaki poligon noktasna baklarak yatay dorultu deeri 0g.00 ile aktrlr.
Bu noktada dey a ve mira okumalar(stizgi okumas-orta izgi okumas-alt izgi
1,196
1,158
1,113
okumas) da yaplr.
ufuk-ceng_2005
4-Daha sonra her bir detay noktasnda (arazinin eim deitiren noktalar,yol
kenar,kanalizasyon ve ptt kapaklar,telefon direi vb.) yatay a,dey a ve

mira okumalar(stizgi okumas-orta izgi okumas-alt izgi okumas) yaplr.
Mira okumalar yaplrken stizgi okumas(OST) 1,000 m veya 2,000 m gibi
tam bir say ile aktrlarak orta izgi okumas (OORTA) ve -alt izgi okumas
(OALT) yaplr. Yatay alarn iki hane (rng,123.78),dey alarn ise hane
okunmasna(rng,123.785) dikkat edilmelidir.
71
OORTA=1/2(OST+ OALT)
5-Okunan deerler takeometri izelgesine yazlarak her bir detay noktasnn
ykseklii (H) ve yatay uzunluu( S )hesaplanr.
S= k l sin2z
OST > OALT

OALT >OST
l= OST- OALT
l= OALT -OST
z= baucu as (dey a)
Mira okumalar metre biriminde yaplm ise (rnein , 1.345) k=100 (sabit)
Mira okumalar cm biriminde yaplm ise (rnein , 134.5) k= 1 (sabit)
dir.
hi= k l sin2z = S/tanz
H= HSTASYON+ a +(hi T)
HSTASYON= teodolitin kurulduu noktann ykseklii
a=alet ykseklii
T= orta okumann metre cinsinden deeri
72
73
Bu ilemlerden sonra izim ilemine geilir;

1-Dik koordinat sisteminde nce poligon noktalar plan kadna iaretlenir.
2-Takeometri karnelerinden yararlanlarak aler hangi poligon noktasndan
hangisine 0g.00 ile baklmsa o dorultu ile aktrlarak, aler hareket
ettirilmeden dier detay noktalarnn yatay alar ve hesaplanan yatay
uzunluklar (lek dikkate alnarak) plan kad zerinde iaretlenir ve bylece
bu detay noktalarnn gerek yerleri belirlenir ve sadece ykseklikleri desimetre
mertebesinde (123.9 vb.) yazlarak kotlu plan (takeometrik plan(plankote)) elde
edilir.
Daha sonra kotlu plandan yararlanlarak arazinin e ykseklik erili haritas
hazrlanr.
Eykseklik erileri, yeryznde ayn ykseklikteki noktalarn izim kad
zerindeki izdmlerinin oluturduu erilerdir.
1234-
Bir eykseklik erisi zerindeki btn noktalar ayn kottadr.

Eykseklik erileri birbirlerini kesmezler.
Btn eykseklik erileri kapal erilerdir.
Arazinin eimi niform ise eri aralklar eittir.
E YKSELT ERLERNN ZM
Hesap yntemi:
Arazide eimi deien ardk noktalara mira tutulmu olmas nedeniyle kotlu
plan zerindeki ardk ve en yakn iki nokta arasnda arazi eimi sabittir. Byle
iki nokta A ve B olsun. Bu noktalar arasndaki ykseklik fark (h) bellidir. A
ve noktalar arasndaki uzaklk kotlu plan zerinden llerek bulunur. AB
uzunluunu lek ile arparak gerek uzunluu bulmak gerekli deildir. A ve B
noktalar arasnada tamsayl kotta olan noktalar e ykselti erilerine ait
noktalar oluturur. Tamsayl kottaki bir C noktasnn yerinin belirlenmesi iin;
l1=AC, l2=CB, l=AB olmak zere
l
l1
l
= 2 =
= k (1)
h1 h2 h
74
h2
h1
l1
l2
B
l
ifadesi ile
bulunur
l1=kh1
l2=kh2
(2)
rnek
AB aras planda 55 mm olarak llmtr. Metrede bir eykselti erisi

geirilmek istendiine gre AB noktalar arasndaki tam kottataki noktalarnn
yerlerinin saptanmas A noktasnn kotu=168.4 m, B noktasnn kotu=170.3
metredir
AB arasndaki 169 ve 170 m kotundaki noktalarn yerleri aranmaktadr
Ykseklik fark:
hAB=HB-HA=170.3-168.4=1.9 m dir
75
l
55
l1
l
= 2 =
= k ile k =
29 olur.
1.9
h1 h2 hAB
(2) nolu eitliklerden

l1=17.4 mm
l2=46.4 mm
bulunur. Planda A noktasndan itibaren l1 ve l2 uzunluklar alnarak 169 ve 170
m kotlu noktalarn yerleri iaretlenir.
E Ykselti Erilerinin izimi

2.510
2.905
A, B ve C noktalar nivelmanla belirlenmitir

0.5 m aralklarla e ykselti erisi geirmek
istiyoruz
1.100
76

2.510
AB hatt
HAB = 2.51 - 1.10 = 1.410
DAB = 10 m
1.5 m iin e ykselti erisi :
D = 10*(1.5 1.1)/1.41 = 2.84

D = 10*(2.0 - 1.1)/1.41 = 6.38
D = 10*(2.5 - 1.1)/1.41 = 9.93
A
1.100
0.4
2.84
1.4
0.9
6.38
9.93
10 m
77
1.41

2.510
2.905
AC hatt
HAC = 2.905 - 1.100 = 1.805
DAC = 14.14 m
1.5 m iin e ykselti erisi:
D = 14.14*(1.5 - 1.1)/1.805 = 3.13
D = 14.14*(2.0 - 1.1)/1.805 = 7.05

1.100
D = 14.14*(2.5 - 1.1)/1.805 = 10.97

2.510
2.905
BC hatt
DHBC = 2.905 - 2.510 = 0.395
DBC = 10 m
Bu hatta e ykselti erisi gemez.
1.100
78

2.510
2.905
2. 5
2.0
1.5
1.100
Paralel izgili effaf kat yntemi

Hesap ynteminin kulanlmas zaman alacandan prezisyon aranan ilerde bu
yntem uygulanr. Bu yntemde zerine eit aralklarla paralel izgiler izilmi
effaf katlardan yararlanlr. E ykselti erilerinin sk olduu yerlerde bu
aralklarn kk, seyrek olduu yerlerde byk olmas gerekir. Bu nedenle
aralklar 2 ila 10 mm arasnda deien deerlerde olmak zere paralel izgili
effaf katlar kullanlr(milimetrik aydnger). Bu izgiler 1,2,3,... olarak
saylandrlr . Paralel izgilere , kotlu plandaki en kk kottan balayp en
byk kota doru artmak zere deerler verilir ve izgilerin sa ucuna aadan
yukarya doru saylar artacak biimde yazlr.
79
Paralel izgili effaf kat kotlu plan zerine konur. Bu durumda 168.4 m
kotunun hem virgln hemde yerini gstermekte olan nokta 1 ve 2 izgisi
arasnda ve 12 aralnn 1 izgisinden itibaren onda drd uzaklnda
bulunmaktadr. 1ve 2 izgisi arasndaki bu noktaya bir ine batrlr.
Kotlu plan zerindeki paralel izgili effaf kat, 170 ile 3 saylarnn arasndaki
nokta 170 ve 171 kot izgileri arasna gelecek biimde ine etrafnda
dndrlr. Bu durumda170 ile 3 saylar arasndaki nokta, 170 kotlu izgiyi
araln onda kadar geer.
Bundan sonra bu nokta ile ine dorultusuna bir cetvel konur. Cetvelin 169 ve
170 kotlu izgileri kestii noktalar ine ile delinerek 169 ve 170 m kotlu
noktalarn yerleri kotlu plan zerinde iaretlenmi olur. Bu ie en yakn noktalar
80
arasnda devam edilerek tam metre kotundaki noktalar bulunur ve eit kotlu
noktalar birletirilir.
Detay noktalar haritada en az 0.2mm konum doruluunu salayacak nitelikte

paftada iaretlenir.
81
82
83
84
TOPRAK HACMNN HESABI

Hacim hesab eldeki verinin yapsna uygun bir yntemle yaplmaldr.
Bu almada yzey modellemesinde kullanlan kontrol(dayanak)
noktalar, dzenli grid kelerinde ve dzensiz(rasgele) dalm
noktalar eklinde belirlenmitir. Uygulamada kullanlan hacim hesab
yntemleri aada zetlenmitir.
-Ortalama alanlar yntemi(Paralel Kesitlerle Hacim Hesab)
-U alanlar yntemi
-Simpson yntemi
Ortalama alanlar yntemi

Bu yntemde hacim, kesit alanlarnn ortalamas u alanlar arasndaki
ykseklik ile arplarak bulunur. Alanlar F1, F2,.................,Fn ve u
alanlar arasndaki ykseklik H ise, hacim (V)
V =
F1 + F2 + ......... + Fn
H
n
eitlii ile hesaplanr.

Paralel Kesitlerle Hacim Hesab
Arazi yzeyi dey dzlemlerle kesilerek, paralel kesitler elde edilir.
F1 ve F2 u alanlar (ekil 1) arasnda kalan hacim (V), kesit
alanlarnn ortalamas ile iki u arasndaki yatay uzaklk arplarak
bulunur. Paralel kesitlerin belirledii alanlar F1,F2,........,Fn-1,Fn ve u
alanlar arasndaki uzaklk L ise
V =
F1 + F2 + ......... + Fn
L
n
(1)
eitlii ile hesaplanr.
85
ekil 1 Paralel Kesitlerle Hacim Hesab
U alanlar yntemi
Ardk kesitler arasndaki yatay uzunluklar birbirine eit olursa
(l1=l2=........=ln-1=ln, L=(n-1)l), bu durumda (1) nolu eitlik
n
V =
(n 1) Fi
i =1
(1a)
eklini alr.
ekildeki ardk Fi ile Fi+1 alanlar arasnda kalan hacim
V =
Fi + Fi +1
li
2
i=1,2,..........,n-1
(2)
forml ile ifade edilirse, ardk kesitler arasndaki yatay uzaklklarn

genel olarak birbirine eit olduu (l1=l2=........=ln-1=ln) varsaym ile,
F1 ve Fn u alanlar arasndaki toplam V hacmi (2) den
V =
1
( F1 + 2 F2 + 2 F3 + ........ + 2 Fn 1 + Fn )
2
(3)
eklini alr (trapozoidal forml) (Press ve di 1988).

86
Simpson yntemi
Ardk iki alan arasndaki ekil kesik prizma kabul edilirse, hacim
Simpson Forml ile hesaplanabilir. Fim, Fi ile Fi+1 alanlar arasndaki
orta kesitin alann gsterdiine gre Fi ile F+1 alanlar arasnda kalan
hacim
Vi =
li
( Fi + 4 Fim + Fi +1 )
6
(4)
olur. Buradaki li, Fi ile Fi+1 alanlar arasndaki yatay uzaklktr.

ekil 1 deki ift say indisli alanlar ortalama orta alan ( Fim )olarak
kabul edilirse, (4) nolu eitliklten yararlanarak toplam hacim;
Vi =
l +l
l +l
l1 + l 2
( F1 + 4 F2 + F3 ) + 3 4 ( F3 + 4 F4 + F5 ) + .... + n 2 n 1 ( Fn 2 + 4 Fn 1 + Fn )
6
6
6
Kesitler arasndaki uzaklklarn birbirine eit olduu varsaym ile

l
Vi = ( F1 + 4 F2 + 2 F3 + 4 F4 + 2 F5 + 4 F6 + ..... + 2 Fn 2 + 4 Fn 1 + Fn )
3
geniletilmi simpson yntemi elde edilir.

Dzenli dalm dayanak noktalar ile hacim hesab (Yzey
nivelman ile toprak hacmi hesab)
Maden ocaklar, spor alanlar, hava meydanlar vb yerlerde uygulanr
Bu amala alan 10-20-50 m lik karelere blnr. Karelerin ke
noktalarna kot tanr. Noktalardaki kaz derinlikleri belirlendikten
sonra dzenli dalm dayanak noktalar yardmyla arazi yzeyi
gen veya drtgen prizmalara ayrlr. Kaz veya dolgu hacimleri,
gen veya drtgen prizmalarn hacimleri hesaplanp bunlarn
toplamlar alnmak suretiyle bulunur. Bu prizmalarn taban alanlar
plandaki llerden elde edilir.
87
Dzenli dikdrtgenler a
Dzenli genler a
F= Taban
Alan
h2
h3
h1
h2
h3
h1
h4
hi= kaz derinlikleri olmak zere

hi=H-H*
Kaz derinlii= (Arazi kotu(siyah kot) proje kotu(Krmz kot))
Hacim gen prizma iin;
V =F
h1 + h2 + h3
3
Hacim drtgen prizma iin;

V =F
h1 + h2 + h3 + h4
4
eitlikleri ile hesaplanr.
88
RNEK:
Bir bina inaatnda arsann temel kotuna indirilmesi amac ile arsa 10 m geniliinde karelere
blnm ve kare ke noktalarnn kotlar geometrik nivelmanla belirlenmitir. Verilerden
yaralanarak gerekli kaz derinliklerini ve kazlacak toprak hacmini hesaplaynz. (Temel
kotu=proje kotu=33 m dir.)
hi=H-H*
h6
Kaz derinlii= (Arazi kotu(siyah kot) - proje

kotu(Krmz kot,temel kot))
h7
h5
h8
h4
h3
P101
h1
h2
Nokta
Ara
No.
Uzaklk
P101
Geri
Mira Okumalar(m)
Ykseklik
Orta
Fark
leri
3.060
Nokta
Ykseklikleri
(H)
Temel
Kotu
Temel
Kotu(H*)
36.00
0,697
2.363
2,852
2,322
2.308
36,697
33
36,208
33
36,738
33
36,752
33
37,794
33
38,703
33
38,275
33
38,370
33
-0,489
0,530
0,014
1,222
5
1.086
0,099
0.987
0,202
0.785
0,095
0.690
89
hi= Hi- H*
kaz derinlikleri hesaplanr.
h1= H1- H* = 3.697 m
h6= H6- H* = 5.703 m
h2= H2- H* = 3.208 m
h7= H7- H* = 5.275 m
h3= H3- H* = 3.738 m
h8= H8- H* = 5,370 m
h4= H4- H* = 3.752 m

h5= H5- H* = 4.794 m
V1 = F
h1 + h2 + h4 + h5
=359,9
4
h +h +h +h
V3 = F 4 5 6 7 =488,1
4
V2 = F
h3 + h4 + h7 + h8
=453,4
4
V= V1+V2+V3= 1301.4 m3
Soru: Yapm Mteahhite bitirilen yol platformunun kotlar kontrol edilecektir, projeye gre
yolun boyuna eimi -%7.2, enine eimi ise kenarlara doru -%2 dir. Kontrol iin yol
platformu tnde noktalar iaretlenmi ve kontrol lmelerine balanmtr. Yol ekseni
zerindeki R noktasnn kotu kontrol edilmi ve HR= 502.64 m olarak kabul edilmitir.
a)Noktalarn krmz kotlarn hesaplaynz?
b)Kontrol sonunda yaplan iin kontrol iin ? iaretli mira okumalarnn deerleri
nedir?
stasyon
noktas
N1
gzlenen
nokta
R
R'
1'
2'
2
1
R''
1''
2''
mira
okumalar
1.02
?
?
?
?
?
?
?
?
stasyon
noktas
N2
gzlenen nokta
2
3'
4'
4
3
3''
4''
mira
okumalar
0.87
?
?
?
?
?
?
90
3
4
4'
R 1
10 m
10 m
10m 10 m 10 m 10 m
(plan)
Krmz kotlarn Hesab:

R
-%7.2
h
S=10 m
tan=hr1/S
hr1=s* tan=10*(-0.072)=-0.72m
hr1=H1-HR
H1= HR+hr1=502.64-0.72=501.92m
Benzer ekilde;
hr2=s* tan= 20*(-0.072)=-1.44m
hr3=s* tan= 30*(-0.072)=-2.16m
hr4=s* tan= 40*(-0.072)=-2.88m
91
H2= HR+hr2=502.64-1.44= 501.20 m

H3= HR+hr3=502.64-2.16= 500.48 m
H4= HR+hr4=502.64-2.88= 499.76 m
HR= HR-10*(-0.02)= 502.44 m.
HR= HR-10*(-0.02)= 502.44 m.
H1= H1-10*(-0.02)= 501.72 m.
H2= H2-10*(-0.02)= 501.00 m.
H3= H3-10*(-0.02)= 500.28 m.
H4= H4-10*(-0.02)= 499.56 m.
b) R nin kotuna o noktada yaplan geri mira okumas

eklenerek gzleme dzlemi kotu (GDK)1 bulunur,
(GDK)1=HR+g=502.64+1.02=503.66)
Noktalarn kotlar bilindiinden mira okumalar;
(GDK)1- HR =503.66-502.44= 1.22 m
(GDK)1- H1 =503.66-501.72= 1.94 m
(GDK)1- H2 =503.66-501.00= 2.66 m
(GDK)1- H2 =503.66-501.20= 2.46 m
(GDK)1- H1 =503.66-501.92= 1.74 m
(GDK)1- HR=503.66-502.44= 1.22 m
(GDK)1- H1=503.66-501.72= 1.94 m
(GDK)1- H2=503.66-501.00= 2.66 m
ve benzer ekilde N2 noktasinda 2 nolu noktann kotu
bilindiinden ve bu noktada geri mira okumas
yapldndan
92
(GDK)2=H2+g=501.20+0.87=502.07 m
(GDK)2- H3 = 502.07-500.28= 1.79 m
(GDK)2- H4 = 502.07-499.56= 2.51 m
(GDK)2- H3= 502.07-500.28= 1.79 m
(GDK)2- H4 = 502.07-499.76= 2.31 m
(GDK)2- H3 = 502.07-500.48= 1.59 m
(GDK)2- H4= 502.07-499.56= 2.51 m
olarak hesaplanr.
93
Uygulama Hacim Hesab
1
2
3
4
5
Dorultu Okumalar
Yatay
Dey
z
(grad)
(grad)
49,54
95,230
74,25
96,452
109,01
97,880
120,52
100,000
165,63
102,744
Mira Okumalar
Alt
Orta
st
Oalt
Oorta(T)
Ost
(m)
(m)
(m)
1,000
1,218
1,436
1,000
1,383
1,765
2,000
2,354
2,708
1,000
1,157
1,315
1,000
1,292
1,584
139,45
2,000
stasyon
Noktas
Gzlenen
Nokta
P
a=1,40
Hist=91,60
Mek=Hist+a
93,00 m.
101,975
2,431
2,862
Bir yapnn temel platformundaki noktalar teodolit ile gzlenmi ve takeometrik lmeleri
yaplmtr. A platformunun 90 m. ve B platformunun 85 m. kotunda olmas istendiine gre
kazlacak toprak hacmini hesaplaynz.
2
A
40m.
3
40m.
6
4
5
40 m
stasyon
Noktas
Gzlene
n
Nokta
Dorultu
Okumalar
Yatay
Dey
Alt
Orta
(grad)
Oalt
(m)
Oorta(T)
(m)
z
(grad)
Ana
Yatay
st
Say
Mesafe
Ost
(m)
kl=Ost-Oalt
Mira Okumalar
(k=100)
S=
kl sin
(m)
P
a=1,40
Hist=91,60
Mek=Hist+a
93,00 m.
Takeom
etrik
Yksekl
ik
h=
1
kl sin 2
2
Kot
Mek+(h-T)
(m)
1
2
3
4
5
49,54
74,25
109,01
120,52
165,63
95,230
96,452
97,880
100,000
102,744
1,000
1,000
2,000
1,000
1,000
1,218
1,383
2,354
1,157
1,292
1,436
1,765
2,708
1,315
1,584
43,6
76,5
70,8
31,5
58,4
43,36
76,26
70,72
31,50
58,29
(m)
3,255
4,255
2,356
0,000
-2,514
95,037
95,872
93,002
91,843
89,194
139,45
101,975
2,000
2,431
2,862
86,2
86,12
-2,672
87,897
94
B platformu iin
A platformu iin
Kaz
derinlikleri
*
h= H-H
95,037
95,872
93,002
91,843
90
90
90
90
5,037
5,872
3,002
1,843
Kotlar
Nokta
No
1
2
3
4
Temel kotu
*
Nokta
No
3
4
5
6
Temel kotu
H*
Kaz
derinlikleri
*
h= H-H
93,002
91,843
89,194
87,897
85
85
85
85
8,002
6,843
4,194
2,897
Kotlar
h1 + h2 + h3 + h4
) =6301,60 m3
4
h
+
h
+
h +h
VB = a 2 ( 3 4 5 6 ) =8774,40 m3
4
VA = a 2 (
TOPLAM HACM= VA+VB=15076,00 m3
95
96
B-KOORDNATLARLA ALAN HESABI

2F= XN(YN+1-YN-1)= YN(XN-1-XN+1)
X, Y noktalarn koordinatlardr.
97
98

Yüksekli̇kleri̇n Ölçülmesi̇2010

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yüksekli̇kleri̇n Ölçülmesi̇2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YKSEKLKLERN LLMES NVELMAN

Yeryz noktalarnn karalarn altnda da devam ettii varsaylan ortalama deniz

Dzeci iki yzl olan tersinir nivolar

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

Dzeci iki yzl olan tersinir nivolar

Sehpa bal yaklak yatay olacak ekilde sehpa ayaklar alr

Sehpa bal yaklak yatay olacak ekilde sehpa ayaklar alr

Geometrik nivelmanda genel olarak

yatay gzlemeler yapabilen drbnl

Geometrik nivelman, ykseklik farklar bulunacak noktalar zerine dey olarak

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

yatay gzleme izgisi

WA( nivo yzeyi)

A ve B gibi iki nokta arasndaki ykseklik farknn bulunmas isteniyorsa;

konur. AB dorultusu zerinde olmas art deildir.

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

dir. A noktasnn kotu HA ise, B noktasnn kotu (HB)

Geometrik nivelman ynteminin prezisyonu, birbirinden 1km uzaklkta bulunan

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

1,2,3 deiim noktalar

NVELMAN KARNELERNN HESAPLAMA YNTEMLER

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

YKSEKLK FARKI YNTEMNE GRE NVELMAN KARNES

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

Aada verilen nivelman karnesini ykseklik fark yntemine gre hesaplaynz.

Mira Okumalar (m)

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

GZLEME DZLEM KOTU YNTEM

Gzleme dzlemi ynteminde her nivo kuruluu iin drbnn optik

Gzleme Dzlemi Kotu Yntemi iin kontrol eitlii ;

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

NVELMAN POLGONLARINA AT LME HATALARI

Ak poligonda gidi nivelmannn kontrolu iin ters dorultuda dn

Nivelmana ykseklii (kotu) bilinen noktadan balanp tekrar ayn noktaya

Kotu bilinen A noktasndan kotu bilinen B noktasna gidildiinde

olmaldr. Kanlamayan lme hatalar ve atmosferik etkiler nedeniyle sz

Bal nivelman poligonunda

NVELMAN LME ve HESAP ZELGES

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

NVELMAN LME ve HESAP ZELGES

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

KAPALI POLGON NVELMAN ZET ZELGES

Gidi Nivelman (m)

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

HB -HA= hAB =SAB cotzAB +a-t

HB= HA+ SAB cotzAB +a-t =127.67 m.

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

SAB> 250 m ise

TRGONOMETRK NVELMAN LE K NOKTA ARASINDAK YKSEKLK

Trigonometrik nivelmanda, 250 m ye kadar uzaklklarda dey alar ve yatay

hAB= S cotzi - Sg cotzg

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

Trigonometrik nivelmanda 200mye kadar uzaklklarda dey alar ve uzunluklarn

Kontrol: KB KA = 87.19 90.00 = -2.81m.

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

Enkesit izelgesi 5+455

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

KARELER AI LE YZEY NVELMANI

UFUK ZERMAN TOPOGRAFYA DERS NOTLARI-2008

Kareler a ke noktalarndan baka arazi detay noktalar ile kesime

nivo iin seilen istasyon noktalarndan btn kareler a noktalar