KT037

Gi¶I thÝch ký hiÖu viÕt t¾t
CPSX : Chi phÝ s¶n xuÊt

CPNVLTT : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp
CPNCTT : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
CPSXC : Chi phÝ s¶n xuÊt chung
CNTTSX : C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
BHXH : B¶o hiÓm x· héi
BHYT : B¶o hiÓm y tÕ
KPC§ : Kinh phÝ c«ng ®oµn
SP : S¶n phÈm
SPDD : S¶n phÈm dë dang
KKTX : Kª khai thêng xuyªn
KK§K : KiÓm kª ®Þnh kú
NVLC : Nguyªn vËt liÖu chÝnh
CPNVPX : Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
TK : Tµi kho¶n
1
LêI NãI ®Çu
Sù ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ cña mét nÒn kinh tÕ më nh ViÖt Nam
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®a çc doanh nghiÖp vµo mét thêi ®¹i míi -
thêi ®¹i cña c¬ héi nhng còng ®Çy c¹nh tranh vµ th¸ch thøc. C¬ chÕ thÞ tr-
êng ®· vµ ®ang lµ mét thay ®æi lín ®èi víi tÊt c¶ çc doanh nghiÖp. §Æc
biÖt, hiÖn nay, ®øng tríc ngìng cöa WTO, çc doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn
tù hoµn thiÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh vÒ mäi mÆt ®Ó cã thÓ ph¸t
triÓn trong m«i trêng míi ®Çy tiÒm n¨ng mµ tæ chøc nµy mang l¹i. §Çy
tiÒm n¨ng bëi khi gia nhËp WTO nghÜa lµ chóng ta sÏ héi nhËp hoµn toµn
vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ThÞ trêng thÕ giíi sÏ më cöa cho chóng ta tiÕn bíc
vµo. Nhng trong s©n ch¬i nµy chóng ta còng sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ
mét trong nh÷ng khã kh¨n lín mµ çc doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt
sau khi gia nhËp WTO lµ viÖc xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan, mËu dÞch. §iÒu
®ã cã nghÜa lµ hµng ngo¹i nhËp sÏ trµn lan trªn thÞ trêng ViÖt Nam víi
nh÷ng c«ng ty ®a quèc gia, nh÷ng tËp ®oµn víi tiÒm lùc tµi chÝnh khæng lå
s½n sµng h¹ gi¸ b¸n thÊp h¬n CPSX trong vßng 3- 5 n¨m ®Ó ®¸nh gôc hµng
ho¸ trong níc. §iÒu nµy ®· ®îc kiÓm chøng t¹i nh÷ng níc ®· gia nhËp WTO
tríc ®ã, vµ gÇn ®©y lµ Trung Quèc - níc l¸ng giÒng cña chóng ta. C«ng t¸c
h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vèn ®· ®ãng vai trß rÊt quan
träng trong toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp nay cµng
®ßi hái ®îc hoµn thiÖn ®Ó trë thµnh mét c«ng cô ®Ó çc doanh nghiÖp sö
dông trong cuéc chiÕn kh«ng khoan nhîng ®ã.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong s¶n xuÊt hiÖn nay, ®îc sù ®ång ý cña thÇy c« gi¸o
trong khoa QTKD trêng §¹i häc C«ng §oµn vµ ban l·nh ®¹o C«ng ty cæ phÇn
que hµn ®iÖn ViÖt §øc, em chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
2
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt
§øc" lµm néi dung nghiªn cøu vµ viÕt luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi phÇn më
®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®îc chia lµm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng cña h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc
Ch¬ng 3: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc
3
Ch¬ng 1
C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n CFSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong
doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt:
1.1.1.1. Kh¸i niÖm:
NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn
víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao cña çc yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
§ã lµ ba yÕu tè: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Mçi
yÕu tè c¬ b¶n trªn tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo nh÷ng çch kh¸c
nhau ®Ó tõ ®ã h×nh thµnh nªn çc chi phÝ t¬ng øng kh¸c nhau: Chi phÝ
khÊu hao t liÖu lao ®éng, chi phÝ tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ tiÒn
l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng vµ lµ çc yÕu tè c¬ b¶n cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n
phÈm míi s¸ng t¹o ra.
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cã thÓ ®Þnh nghÜa CPSX nh sau: CPSX lµ
sù tiªu hao vÒ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng vµ khÊu hao TSC§ mµ doanh
nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú
nhÊt ®Þnh.
§Ó hiÓu râ b¶n chÊt cña CPSX, cÇn ph©n biÖt râ kh¸i niÖm chi phÝ
vµ chi tiªu. Chi phÝ thùc chÊt lµ sù dÞch chuyÓn gi¸ trÞ çc yÕu tè s¶n xuÊt
vµo ®èi tîng tÝnh gi¸. Nh vËy, chØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n
nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm
s¶n xuÊt ra trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú h¹ch to¸n. Ng-
îc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn çc lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn cña
doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu trong
kú cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp, chi tiªu cho
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô.
4
1.1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ:
Ph©n lo¹i chi phÝ lµ viÖc s¾p xÕp CPSX vµo tõng lo¹i, tõng nhãm
kh¸c nhau theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh.
* Ph©n lo¹i CPSX theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh:
Theo çch ph©n lo¹i nµy, CPSX chia thµnh 3 lo¹i:
- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n trÞ kinh doanh.
- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh.
- Chi phÝ bÊt thêng: Bao gåm nh÷ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn nh chi phÝ
vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§...
Çch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc ph©n ®Þnh chi phÝ ®îc chÝnh x¸c,
phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh, x¸c ®Þnh chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña
tõng ho¹t ®éng kinh doanh ®óng ®¾n, còng nh lËp b¸o ço tµi chÝnh nhanh
chãng, kÞp thêi.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ :
Nh»m phôc vô cho viÖc tËp hîp CPSX vµ qu¶n lý chi phÝ theo néi
dung kinh tÕ cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t
sinh chi phÝ, ngêi ta tËp hîp nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung, tÝnh chÊt kinh
tÕ thµnh mét nhãm. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, CPSX ®îc chia lµm 5
yÕu tè sau ®©y:
- YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô sö dông vµo
môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o ço.
- YÕu tè chi phÝ tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n phô cÊp l¬ng ( chi phÝ nh©n
c«ng): Bao gåm toµn bé çc kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh tiÒn l¬ng, çc kho¶n trÝch theo l¬ng (BHXH,
5
BHYT, KPC§), çc kho¶n trî cÊp, phô cÊp cho c«ng nh©n vµ nh©n viªn
qu¶n lý ph©n xëng.
- YÕu tè chi phÝ KHTSC§: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong
kú cña tÊt c¶ çc TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ cho çc lo¹i dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh tiÒn ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i
vµ çc dÞch vô kh¸c.
- YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn cha ®îc ph¶n ¸nh vµo çc yÕu tè tiªu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú.
Çch ph©n lo¹i nµy cho biÕt ®îc kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi
phÝ s¶n xuÊt ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ çc chØ tiªu vµ t×nh h×nh thùc hiÖn
dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¨n cø ®Ó lËp b¶n thuyÕt minh b¸o ço tµi
chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ lËp dù to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt cho kú sau.
* Ph©n lo¹i CPSX theo kho¶n môc:
Theo çch ph©n lo¹i nµy CPSX ®îc chia thµnh 3 lo¹i chÝnh:
- CPNVLTT: Bao gåm chi phÝ vÒ çc lo¹i nguyªn vËt liÖu( kÓ c¶ nöa
thµnh phÈm mua ngoµi), vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp vµo s¶n
xuÊt, chÕ t¹o SP.
- CPNCTT: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp vµ çc
kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng cña CNTTSX theo quy
®Þnh.
- CPSXC: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n
xuÊt chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt( ph©n xëng, tæ ®éi...). CPSXC bao gåm:
6
+ CPNVPX: Gåm chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp vµ çc kho¶n trÝch
BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng cña NVPX.
+ Chi phÝ vËt liÖu: Ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu sö dông chung nh vËt
liÖu dïng ®Ó söa ch÷a, b¶o dìng TSC§, vËt liÖu v¨n phßng... phôc vô cho
nhu cÇu qu¶n lý chung ë çc ph©n xëng.
+ Chi phÝ CCDC: Ph¶n ¸nh chi phÝ CCDC dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt
chung ë çc ph©n xëng: khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p...
+ Chi phÝ KHTSC§: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao cña
TSC§HH, TSC§VH, TSC§ thuª tµi chÝnh sö dông ë çc ph©n xëng.
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm nh÷ng chi phÝ vÒ lao vô, dÞch
vô mua ngoµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng, tæ
®éi (®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i)
+ Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm çc kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi çc
kho¶n chi phÝ trªn, sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng, tæ
®éi.
Çch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ®é ph©n
bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Nã cã t¸c dông phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý
CPSX theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ cho kú sau.
* Ph©n lo¹i CFSX theo chøc n¨ng trong s¶n xuÊt kinh doanh:
Bao gåm 3 lo¹i:
- Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh
liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô
trong ph¹m vi ph©n xëng.
- Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng tiªu thô: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ
cã liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô.
7
- Chi phÝ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý: Bao gåm nh÷ng chi phÝ qu¶n lý
kinh doanh, hµnh chÝnh vµ nh÷ng chi phÝ chung ph¸t sinh liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
Çch ph©n lo¹i nµy lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng xëng, gi¸
thµnh toµn bé, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho, ph©n biÖt ®îc chi phÝ
theo tõng chøc n¨ng còng nh lµm c¨n cø ®Ó kiÓm so¸t vµ qu¶n lý chi phÝ.
*Ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p tÝnh nhËp chi phÝ vµo gi¸ thµnh:
Chi phÝ theo çch ph©n lo¹i nµy chia lµm hai lo¹i:
- Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ cã thÓ tÝnh trùc tiÕp
vµo gi¸ thµnh cña tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu
s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc (®èi tîng kh¸c nhau). V× vËy, ®Ó tÝnh vµo
chØ tiªu gi¸ thµnh kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp mµ ph¶i dïng ph¬ng ph¸p
ph©n bæ gi¸n tiÕp.
Çch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng
ph¸p tËp hîp CPSX vµ ph©n bæ CPSX mét çch ®óng ®¾n vµ hîp lý.
*Ph©n lo¹i chi phÝ theo çch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ:
Bao gåm 2 lo¹i chi phÝ:
- Chi phÝ s¶n phÈm: Lµ chi phÝ g¾n liÒn víi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra
hoÆc ®îc mua trong kú ®Ó b¸n l¹i. Chi phÝ s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ nh
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, lao ®éng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nh
vËy, chi phÝ s¶n phÈm lu«n g¾n liÒn víi s¶n phÈm vµ chØ thu håi khi s¶n
phÈm tiªu thô cßn khi s¶n phÈm cha ®îc tiªu thô th× chóng n»m trong s¶n
phÈm tån kho.
- Chi phÝ thêi kú: Lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú kinh
doanh nµo ®ã, hay cßn gäi lµ chi phÝ ph¸t sinh (CPBH, CPQLDN). Chi phÝ
thêi kú kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chi phÝ t¹o thµnh thùc thÓ s¶n phÈm hay n»m
8
trong çc yÕu tè cÊu thµnh gi¸ vèn cña hµng ho¸ mua vµo. Nã lµ nh÷ng
kho¶n chi phÝ hoµn toµn biÖt lËp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc
mua hµng ho¸.
*Ph©n lo¹i chi phÝ theo çch øng xö cña chi phÝ:
Bao gåm 3 lo¹i :
- BiÕn phÝ: Lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ cã quan hÖ tû lÖ thuËn víi
biÕn ®éng vÒ møc ®é ho¹t ®éng cña khèi lîng c«ng viÖc vµ s¶n phÈm hoµn
thµnh. BiÕn phÝ thêng bao gåm çc kho¶n chi phÝ nh: chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp, chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp.
- §Þnh phÝ: Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng biÕn ®æi khi møc ®é ho¹t
®éng thay ®æi. §Þnh phÝ thêng bao gåm çc kho¶n chi phÝ: chi phÝ khÊu
hao TSC§, chi phÝ thuª nhµ xëng, l¬ng nh©n viªn ph©n xëng.
- Chi phÝ hçn hîp: Lµ lo¹i chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¶ chi phÝ
biÕn ®æi vµ chi phÝ cè ®Þnh.
Ngoµi nh÷ng çch ph©n lo¹i trªn, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ta cã thÓ
gÆp mét sè çch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nh ph©n lo¹i theo chøc n¨ng kiÓm
so¸t bao gåm chi phÝ kiÓm so¸t ®îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®îc, ph©n
lo¹i theo møc ®é phï hîp gåm chi phÝ thÝch ®¸ng vµ chi phÝ kh«ng thÝch
®¸ng.
Trong qu¶n lý kinh doanh, nÕu chØ hiÓu ®îc mét mÆt, hoÆc mét
phÇn cña vÊn ®Ò th× rÊt khã khi ®a ra çc quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Trong c«ng
t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng vËy, yÕu tè CPSX
chØ lµ mét mÆt. Chi phÝ chi ra ph¶i ®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ chÆt
chÏ víi mÆt thø hai, còng lµ mÆt c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, ®ã lµ kÕt qu¶ thu ®îc
sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn chØ tiªu gi¸
thµnh s¶n phÈm. VËy ph¶i hiÓu nh thÕ nµo cho ®óng vµ ®Çy ®ñ kh¸i
9
niÖm còng nh çc mèi quan hÖ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm? Sau ®©y ta sÏ tiÕn
hµnh nghiªn cøu ®Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy.
1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé çc kho¶n hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng
t¸c, s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp nh»m ph¶n ¸nh vÒ
chÊt lîng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trªn tÊt c¶ çc mÆt nh kinh tÕ, kü
thuËt tæ chøc, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc qu¶n lý, sö dông vËt t,
lao ®éng, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, ®ång thêi gi¸ thµnh cßn lµ c¬ së ®Ó
doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.1.2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh:
Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, ta thÊy viÖc qu¶n lý vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸
thµnh lµ rÊt quan träng. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®ã vµ ®Ó c«ng t¸c
tÝnh gi¸ thµnh ®îc thuËn lîi, nhµ qu¶n lý ph¶i ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo çc
tiªu thøc kh¸c nhau.
*NÕu c¨n cø vµo gãc ®é qu¶n lý gi¸ thµnh, thêi gian vµ c¬ së sè liÖu
®Ó tÝnh gi¸ thµnh:
Gi¸ thµnh ®îc chia lµm 3 lo¹i:
- Gi¸ thµnh KH: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ
kú tríc vµ çc ®Þnh møc, çc dù to¸n chi phÝ kú KH. Gi¸ thµnh KH thêng ®-
îc tÝnh to¸n tríc khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së çc ®Þnh
møc vµ dù to¸n chi phÝ hiÖn hµnh ®· ®îc x©y dùng trong kho¶ng thêi gian
nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc x©y dùng tríc khi b¾t ®©ï mét
10
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhng kh¸c víi gi¸ thµnh KH, gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n
lu«n thay ®æi ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi cña çc ®Þnh møc hao phÝ trong
qu¸ tr×nh thùc hiÖn KH.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n sau khi ®· hoµn thµnh
viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm, ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së çc chi phÝ thùc tÕ ph¸t
sinh vµ s¶n lîng thùc tÕ ®· diÔn ra sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ chØ tiªu
kinh tÕ tæng hîp nh»m ph¶n ¸nh vÒ chÊt lîng cña tÊt c¶ çc ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
* NÕu c¨n cø vµo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia lµm hai lo¹i:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷ng
CPSX ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ë ph¹m vi ph©n xëng gåm
CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC cho çc s¶n phÈm vµ lao vô ®· hoµn thµnh,
v× thÕ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cã tªn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng.
- Gi¸ thµnh tiªu thô( Gi¸ thµnh toµn bé): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé
çc kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n
phÈm, gi¸ thµnh tiªu thô v× vËy cßn ®îc gäi lµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ hoÆc gi¸
thµnh toµn bé. C«ng thøc tÝnh nh sau:
Gi¸ thµnh s¶n
Gi¸ thµnh toµn bé cña CPB CPQLD
= xuÊt cña s¶n + +
s¶n phÈm tiªu thô H N
phÈm
1.1.2.3.B¶n chÊt, chøc n¨ng cña gi¸ thµnh:
* B¶n chÊt cña gi¸ thµnh: Nãi ®Õn b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm tøc
lµ nãi ®Õn néi dung kinh tÕ chøa ®ùng bªn trong cña chØ tiªu gi¸ thµnh.
§iÓm qua lÞch sö vÒ lý luËn gi¸ thµnh, ta cã thÓ thÊy b¶n chÊt cña gi¸ thµnh
th«ng qua çc quan ®iÓm sau:
11
- Quan ®iÓm cho r»ng gi¸ thµnh lµ sù hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao
®éng vËt ho¸ ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét ®¬n vÞ hoÆc mét khèi l-
îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh.
- Quan ®iÓm cho r»ng gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ toµn bé çc kho¶n chi
phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm bÊt kÓ nã
n»m ë bé phËn nµo trong çc bé phËn cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm.
- Mét quan ®iÓm kh¸c cho r»ng gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn mèi liªn hÖ t-
¬ng quan gi÷a mét bªn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, mét bªn lµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc trong
tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh.
Ta cã thÓ rót ra kÕt luËn vÒ b¶n chÊt cña ph¹m trï gi¸ thµnh nh sau:
B¶n chÊt cña gi¸ thµnh lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña çc yÕu tè vËt chÊt
vµo s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. NÕu cha cã sù
dÞch chuyÓn nµy th× kh«ng thÓ nãi ®Õn chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm toµn
bé çc kho¶n hao phÝ vËt chÊt thùc tÕ cÇn thiÕt ®îc bï ®¾p, bÊt kÓ nã
thuéc bé phËn nµo trong cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm.
H¹ch to¸n gi¸ thµnh chÝnh lµ tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh sù chuyÓn dÞch çc
yÕu tè vËt chÊt vµo khèi lîng s¶n phÈm võa tho¸t ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ tiªu thô nh»m môc ®Ých thùc hiÖn çc chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.
* Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ quan träng, tæng hîp. Nã ph¶n
¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng cña c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp,
lµ c«ng cô quan träng ®Ó nhµ qu¶n lý n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt. Nh»m cã c¨n cø xem xÐt tÝnh chÊt quan träng cña chØ tiªu gi¸ thµnh
trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, cÇn nghiªn cøu çc chøc n¨ng vèn cã cña chØ
tiªu gi¸ thµnh.
12
- Chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ: Gi¸ thµnh s¶n phÈm biÓu hiÖn
nh÷ng hao phÝ vËt chÊt mµ çc doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu
thô s¶n phÈm. Nh÷ng hao phÝ vËt chÊt nµy cÇn ®îc bï ®¾p mét çch ®Çy
®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt vµ ®©y ®· trë thµnh mét
vÊn ®Ò quan t©m ®Çu tiªn cña çc doanh nghiÖp bëi hiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc
biÓu hiÖn tríc hÕt ë chç doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng bï l¹i nh÷ng g× m×nh ®·
bá ra hay kh«ng. §ñ bï ®¾p lµ khëi ®iÓm cña hiÖu qu¶ vµ lµ yÕu tè ®Çu
tiªn ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Chøc n¨ng lËp gi¸: Gi¸ c¶ SP ®îc x©y dùng trªn c¬ së hao phÝ lao
®éng x· héi cÇn thiÕt, biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ SP. Khi x©y dùng gi¸ c¶ th×
yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ cã kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, b¶o ®¶m cho çc doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn
s¶n xuÊt b×nh thêng cã thÓ bï ®¾p ®îc hao phÝ ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt th× khi x©y
dùng gi¸ c¶ ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh SP. ViÖc ®a ra çc ®Þnh møc hao phÝ
trong gi¸ thµnh SP cã ý nghÜa rÊt tÝch cùc khi sö dông gi¸ thµnh lµm c¨n cø
®Ó lËp gi¸.
- Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ: Doanh lîi cña doanh nghiÖp cao hay thÊp
phô thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh SP, h¹ gi¸ thµnh SP lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n
®Ó t¨ng cêng doanh lîi t¹o nªn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng. PhÊn ®Êu
h¹ thÊp gi¸ thµnh b»ng çc ph¬ng ph¸p c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý,
hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm CPSX lµ híng c¬ b¶n ®Ó çc
doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iªï kiÖn nÒn kinh tÕ cã c¹nh
tranh. Cïng víi ph¹m trï kinh tÕ kh¸c nh gi¸ c¶, l·i, chÊt lîng, gi¸ thµnh SP
thùc tÕ ®· trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy çc doanh nghiÖp
t¨ng cêng hiÖu qu¶ kinh doanh phï hîp víi nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh doanh
trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng.
13
H¬n n÷a, trong s¶n xuÊt kinh doanh, gi¸ thµnh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh giíi
h¹n chi phÝ ®Ó tÝnh to¸n, lùa chän nh÷ng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt tèi u, do vËy
trong h¹ch to¸n kinh tÕ cÇn tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh dùa trªn c¬ së
kh¸ch quan. VÒ lý luËn còng nh trªn thùc tÕ, gi¸ thµnh SP kh«ng chÊp nhËn
tÊt c¶ çc CPSX mµ chØ chÊp nhËn nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt trong s¶n
xuÊt. §©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng cña gi¸ thµnh mµ khi
tÝnh to¸n, ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý cÇn n¾m râ.
Nh vËy, chóng ta ®Òu thÊy ®îc chi phÝ, gi¸ c¶, gi¸ thµnh, lîi nhuËn lµ
nh÷ng ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan. Chóng tån t¹i g¾n liÒn víi sù tån t¹i cña
quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ vµ lµ ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng cña qu¶n lý
kinh tÕ, ®ång thêi chóng hîp thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt cã mèi quan hÖ
mËt thiÕt vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sau
®©y ta xem xÐt cô thÓ mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP.
1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP:
CPSX vµ gi¸ thµnh SP lµ hai chØ tiªu cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau,
thÓ hiÖn ë hai mÆt:
- XÐt vÒ mÆt néi dung: Gi¸ thµnh SP s¶n xuÊt ®îc tÝnh trªn c¬ së
CPSX ®· tËp hîp vµ sè lîng SP hoµn thµnh trong kú b¸o ço. Néi dung gi¸
thµnh SP lµ CPSX ®îc tÝnh cho sè lîng vµ cho lo¹i SP.
- XÐt vÒ mÆt kÕ to¸n: KÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP
ph©n xëng lµ hai bíc c«ng viÖc liªn tiÕp vµ g¾n bã h÷u c¬ víi nhau. Tuy
nhiªn, gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP còng cã sù kh¸c nhau râ rÖt. CPSX vµ gi¸
thµnh SP ®Òu lµ hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ nhng tÝnh
trong chØ tiªu gi¸ thµnh SP th× chØ tÝnh nh÷ng hao phÝ cho SP hoµn thµnh
trong kú. NÕu CPSX vµ gi¸ thµnh SP gièng nhau vÒ chÊt th× chóng l¹i kh¸c
nhau vÒ lîng.
14
Trªn thùc tÕ, tæng CPSX ph¸t sinh trong kú vµ tæng gi¸ thµnh thêng
kh«ng thèng nhÊt víi nhau lµ v× CPSXDD ®Çu, cuèi kú trong mét kú thêng
kh¸c nhau. Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh SP qua s¬
®å sau:
A CPXS dë dang ®Çu kú B CPSX ph¸t sinh trong kú D
A Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm C CPSX dë dang cuèi kú D
Qua s¬ ®å trªn ta thÊy: AC = AB + BD - CD, hay:
CPSXD
Tæng gi¸ thµnh CPSX ph¸t CPSXDD
= D ®Çu + -
SP hoµn thµnh sinh trong kú cuèi kú
kú
Khi gi¸ trÞ SPDD( CPSXDD) ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc çc
ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã SPDD th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng
CPSX ph¸t sinh trong kú.
Tãm l¹i, CPSX vµ gi¸ thµnh SP cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, h÷u c¬ víi
nhau, mèi quan hÖ nµy ph¶n ¸nh t¸c ®éng tÝch cùc cña c«ng viÖc øng dông
khoa häc kü thuËt vµ khoa häc qu¶n lý vµo s¶n xuÊt, nªn muèn ®¹t ®îc thµnh
c«ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt ph¶i ®a ra nh÷ng nguyªn t¾c kinh tÕ -
kÕ to¸n vµo c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh SP.
1.2. §èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh:
1.2.1. §èi tîng tËp hîp CPSX:
CPSX ph¸t sinh trong çc DNSX bao gåm nhiÒu lo¹i, mçi lo¹i mang mét
néi dung kinh tÕ, c«ng dông kh¸c nhau vµ ph¸t sinh t¹i nh÷ng ®Þa ®iÓm vµ
thêi gian kh¸c nhau. CPSX ph¸t sinh sÏ ®îc tËp hîp theo nh÷ng ®Þa ®iÓm
ph¸t sinh chi phÝ hoÆc theo mét ph¹m vi, giíi h¹n nµo ®ã. Nh vËy, viÖc x¸c
®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi
phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ chÞu chi phÝ. Muèn
x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, ngêi ta thêng c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm
15
quy tr×nh c«ng nghÖ, vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt hay vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é
qu¶n lý tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp
hîp CPSX mét çch khoa häc, hîp lý, cã ý nghÜa rÊt quan träng cho viÖc tæ
chøc kÕ to¸n CPSX tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu cho ®Õn viÖc më çc
tµi kho¶n, çc sæ chi tiÕt vµ tæng hîp sè liÖu.
1.2.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh SP:
§©y lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c x¸c ®Þnh gi¸ thµnh
SP cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh SP g¾n liÒn víi c¬
cÊu tæ chøc s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ chñ yÕu phôc vô cho viÖc
kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng bé phËn trong
mèi liªn hÖ víi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt çc lo¹i SP cuèi cïng ®¹t
hiÖu qu¶ tèi u. Song ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cßn phôc vô cho viÖc ph©n
phèi chi phÝ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong nh÷ng trêng hîp nhÊt
®Þnh, nªn kh«ng thÓ cã ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho nh÷ng kÕt qu¶ khã cã
thÓ x¸c ®Þnh hoÆc x¸c ®Þnh mét çch thiÕu chÝnh x¸c. Ngoµi ra, ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh ph¶i thèng nhÊt, trïng hîp víi ®èi tîng lËp gi¸ c¶ cho tõng SP,
chi tiÕt SP. Tuú vµo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt, vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh
c«ng nghÖ hay vµo ®Æc ®iÓm cung cÊp, sö dông cña tõng lo¹i s¶n phÈm
®ã mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm
ë tõng bíc chÕ t¹o.
§¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ph¶i lµ ®¬n vÞ ®îc thõa nhËn trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng. §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cÇn thèng nhÊt víi ®¬n vÞ tÝnh gi¸
thµnh kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp.
1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh:
§èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX ®îc x¸c ®Þnh lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc c«ng
t¸c ghi chÐp ban ®Çu, ®Ó më sæ chi tiÕt, tËp hîp CPSX (chi tiÕt theo tõng
®èi tîng) ... gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý CPSX vµ phôc vô viÖc tÝnh gi¸ thµnh.
16
Cßn viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më
çc thÎ tÝnh gi¸ thµnh, tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi tîng... gióp
cho doanh nghiÖp kiÓm tra qu¶n lý t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh
vµ tÝnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Tuy vËy gi÷a chóng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. ViÖc x¸c ®Þnh
hîp lý ®èi tîng tËp hîp CPSX lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
Trªn thùc tÕ, mét ®èi tîng tËp hîp CPSX cã thÓ trïng víi mét ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh. Trong trêng hîp kh¸c, mét ®èi tîng tËp hîp CPSX l¹i bao gåm
nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ngîc l¹i mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng
cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi tîng tËp hîp CPSX .
1.3. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX
1.3.1. H¹ch to¸n CPSX theo ph¬ng ph¸p KKTX:
Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn
cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m CPSX mét çch thêng xuyªn, liªn tôc trªn çc tµi
kho¶n ph¶n ¸nh CPSX.
1.3.1.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
CPNVLTT bao gåm çc chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu
phô, nhiªn liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp. Trong kú, kÕ to¸n c¨n cø vµo çc chøng tõ xuÊt kho vËt t vµ ph¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt
dïng. Sau ®ã c¨n cø vµo ®èi tîng tËp hîp CPSX ®· x¸c ®Þnh ®Ó tËp hîp
CPNVLTT. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng
tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông ph-
¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho çc ®èi tîng cã liªn
quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu
hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng s¶n phÈm. C«ng thøc ph©n bæ nh
sau:
17
Chi phÝ vËt liÖu Tæng chi phÝ vËt liÖu
Tiªu thøc ph©n bæ
ph©n bæ cho tõng ®èi = Tæng tiªu thøc ph©n *
cña tõng ®èi tîng
tîng bæ
§Ó tËp hîp CPNVLTT dïng trong kú, kÕ to¸n sö dông TK 621"

CPNVLTT"
TK 621
- Çc chi phÝ - Çc kho¶n gi¶m

nguyªn vËt liÖu chi phÝ ( nÕu cã)
ph¸t sinh trong - KÕt chuyÓn
kú CPNVLTT
Tµi kho¶n 621 më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ cuèi kú
kh«ng cã sè d.
BiÓu 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp CPNVLTT
TK 151, 152, 331, 111,

112, 411, 311... TK 621 TK 154
18
KÕt chuyÓn CPNVLTT
VËt liÖu dïng trùc
tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm TK 152
tiÕn hµnh lao vô, dÞch vô NVL dïng kh«ng
hÕt nhËp kho hay
chuyÓn sang kú sau
1.3.1.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:

- CPNCTT lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp
s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô nh: tiÒn l¬ng
chÝnh, tiÒn l¬ng phô, phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng( phô cÊp khu vùc,
®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê...). Ngoµi ra, CPNCTT cßn bao
gåm çc kho¶n ®ãng gãp cho quü BHXH, BHYT vµ KPC§ do chñ sö dông
lao ®éng chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh so
víi tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt.
Trong trêng hîp ph¶i ph©n bæ gi¸n tiÕp, tiÒn l¬ng chÝnh cña CNTTSX
th× thêng ph©n bæ theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng ®Þnh
møc. Vµ tiÒn l¬ng phô thêng ®îc ph©n bæ cho s¶n phÈm theo tû lÖ víi tiÒn
l¬ng chÝnh.
TiÒn l¬ng Tæng tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng
TiÒn l¬ng
chÝnh cña nh©n cÇn ph©n bæ
®Þnh møc
CNSX ph©n bæ = Tæng tiÒn l¬ng ®Þnh møc cña *
cña SP A
cho SP A çc SP
TiÒn l¬ng phô Tæng tiÒn l¬ng phô cña c«ng nh©n TiÒn l¬ng
cña CNSX = cÇn ph©n bæ * chÝnh cña
Tæng tiÒn l¬ng chÝnh cña çc SP
ph©n bæ cho SP A
19
SP A
§Ó h¹ch to¸n CPNCTT , kÕ to¸n sö dông TK 622 "CPNCTT". KÕt
cÊu TK 622 nh sau:
TK 622
- CPNCTT - KÕt chuyÓn( ph©n bæ)
ph¸t sinh trong kú CPNCTT cho tõng
®èi tîng cã liªn quan
®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
T¬ng tù nh viÖc h¹ch to¸n CPNVLTT, h¹ch to¸n CPNCTT theo dâi chi
tiÕt theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ cuèi kú, TK 622 kh«ng cã sè d.
BiÓu 1.2: S¬ ®å h¹ch to¸n CPNCTT
TK 334 TK 622 TK 154
TiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng

ph¶i tr¶ cho CNTTSX
TK 338 KÕt chuyÓn
Çc kho¶n trÝch theo CPNCTT
tû lÖ víi tiÒn l¬ng cña
CNTTSX thùc tÕ ph¸t sinh
1.3.1.3. H¹ch to¸n CPSXC trong ph©n xëng:

CPSXC lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau
CPNVLTT vµ CPNCTT. §©y lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc,
qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt ë çc ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt nh CPKH
TSC§ dïng trong ph©n xëng, chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng... Çc
20
CPSXC thêng ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ
(ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt).
CPSXC ph¸t sinh t¹i çc ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt nµo th× sÏ ®îc
ph©n bæ hÕt cho çc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ mµ ph©n xëng ®ã tham gia
s¶n xuÊt kh«ng ph©n biÖt ®· hoµn thµnh hay cha. Trªn thùc tÕ, CPSXC th-
êng ®îc ph©n bæ theo ®Þnh møc, ph©n bæ theo giê lµm viÖc thùc tÕ cña
CNSX, theo tiÒn l¬ng CNSX.
Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng Tæng
Møc CPSXC
CPSXC
ph©n bæ cho = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ *
cÇn ph©n
tõng ®èi tîng çc ®èi tîng
bæ
§Ó theo dâi çc kho¶n CPSXC , kÕ to¸n sö dông TK 627 " CPSXC ". Tµi
kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô.
KÕt cÊu TK 627:
TK 627
- CPSXC thùc tÕ - Çc kho¶n ghi gi¶m

ph¸t sinh trong kú CPSXC
- KÕt chuyÓn( ph©n bæ) CPSXC
vµo çc ®èi tîng cã liªn quan ®Ó
tÝnh gi¸ thµnh
TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ hÕt

cho çc s¶n phÈm, dÞch vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n:
TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
21
TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
BiÓu 1.3: S¬ ®å h¹ch to¸n CPSXC
TK 334, 338 TK 627 TK 111, 112, 152...

Chi phÝ NVPX Çc kho¶n thu håi ghi
gi¶m CPSXC
TK 152, 153 TK 154
Chi phÝ vËt liÖu, dông cô Ph©n bæ hoÆc kÕt
chuyÓn CPSXC cho çc
TK 242, 335 ®èi tîng
CPCCDC ph©n bæ kú nµy, TK 632
CP söa ch÷a lín TSC§ KÕt chuyÓn CPSXC
trong kÕ ho¹ch... vµo gi¸ vèn
TK 214 TK 1331
Chi phÝ KHTSC§
TK 331, 111, 112...

Çc CPSX kh¸c mua ngoµi
ph¶i tr¶ hay ®· tr¶
ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ( nÕu cã)
1.3.2. Tæng hîp CPSX , kiÓm kª ®¸nh gi¸ SP dë dang:

1.3.2.1. Tæng hîp CPSX :
PhÇn trªn ta ®· nghiªn cøu çch h¹ch to¸n vµ ph©n bæ çc lo¹i CPSX .
Çc chi phÝ ®ã, cuèi kú ®Òu ph¶i tæng hîp vµo bªn Nî cña TK 154” Chi phÝ
22
s¶n xuÊt kinh doanh dë dang”. TK 154 ®îc më chi tiÕt cho tõng ngµnh s¶n
xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ hay tõng lo¹i s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, chi
tiÕt s¶n phÈm, tõng lo¹i lao vô, dÞch vô... cña çc bé phËn s¶n xuÊt - kinh
doanh chÝnh, s¶n xuÊt - kinh doanh phô vµ kÓ c¶ cho vËt t, s¶n phÈm,
hµng ho¸ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.
Néi dung ph¶n ¸nh trªn TK 154 :
TK 154
D: Gi¸ trÞ SPDD ®Çu kú - Çc kho¶n ghi gi¶m

- Tæng hîp CPSX CPSX
- Tæng gi¸ thµnh SP
hoµn thµnh trong kú
D: Gi¸ trÞ SPDD cuèi kú
ViÖc tæng hîp CPSX ®îc tiÕn hµnh nh sau( BiÓu 1.4):
BiÓu 1.4: S¬ ®å h¹ch to¸n CPSXKDDD

TK 154
TK 621 D®k: *** TK 152, 111...
KÕt chuyÓn CPNVLTT Çc kho¶n ghi gi¶m
chi phÝ SP
TK 622 TK 155, 152
KÕt chuyÓn CPNCTT Tæng NhËp kho
gi¸
thµnh vËt t, SP
thùc
TK 627 TK 157
tÕ SP,
KÕt chuyÓn CPSXC lao vô Göi b¸n
hoµn
thµnh TK632
Dck:*** Tiªu thô
23
th¼ng
1.3.2.2. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang:

SP lµm dë lµ s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang
n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh SP, doanh nghiÖp cÇn
ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª, ®¸nh gi¸ SPDD. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n
lý s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña SP mµ doanh nghiÖp cã
thÓ ¸p dông mét trong çc ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ SPDD sau:
* §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo CPNVLC: Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn
bé chi phÝ kh¸c ®îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh. Do vËy, trong s¶n
phÈm dë dang chØ bao gåm gi¸ trÞ NVLC :
CPSX tÝnh Toµn bé gi¸ trÞ VLC thùc tÕ sö dông Sè lîng

cho SPDD = * SPDD
Sè lîng SP Sè lîng SP dë dang
cuèi kú + cuèi kú
hoµn thµnh cuèi kú
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông cho çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã
CPNVLC chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
* §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng íc tÝnh t¬ng ®¬ng:
KÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø trªn møc
®é hoµn thµnh vµ sè lîng SPDD ®Ó quy SPDD thµnh SP hoµn thµnh. Tiªu
chuÈn quy ®æi thêng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l¬ng ®Þnh møc. §Ó ®¶m
b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸, ph¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó
tÝnh çc chi phÝ chÕ biÕn, cßn çc CPNVLC ph¶i x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ
®· dïng.
Gi¸ trÞ VLC Sè lîng SPDD cuèi

= Toµn bé gi¸ trÞ VLC xuÊt dïng *
n»m trong kú
24
Sè lîng SP Sè lîng SPDD
SPDD + ( kh«ng quy ®æi)
hoµn thµnh kh«ng quy ®æi
Tæng chi phÝ chÕ biÕn tõng

Chi phÝ chÕ Sè lîng SPDD
lo¹i
biÕn n»m trong = * cuèi kú quy ®æi
Sè lîng SP Sè lîng SPDD
SPDD + ra thµnh phÈm
hoµn thµnh quy ®æi
* §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn: Thùc chÊt
®©y lµ mét d¹ng cña ph¬ng ph¸p íc tÝnh theo s¶n lîng t¬ng ®¬ng, trong ®ã
gi¶ ®Þnh SPDD ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm. Ph¬ng
ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp SP ®¸nh gi¸ cã tû träng chi phÝ chÕ biÕn
so víi tæng chi phÝ thÊp.
50% chi
Gi¸ trÞ SPDD = Gi¸ trÞ NVLC n»m trong SPDD +
phÝ
* §¸nh gi¸ SPDD cuèi kú theo CPSX ®Þnh møc: Ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø
vµo khèi lîng SP lµm dë vµ CPSX ®Þnh møc cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ë
tõng ph©n xëng, giai ®o¹n ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ SPDD cuèi kú.
Gi¸ trÞ SPDD CPSX ®Þnh møc cho Sè lîng SPDD
= *
cuèi kú mét ®¬n vÞ SP ( ®· quy ®æi)
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp cho çc DNSX thùc hiÖn viÖc h¹ch
to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP theo ph¬ng ph¸p ®Þnh møc.
1.3.3. H¹ch to¸n CPSX theo ph¬ng ph¸p KK§K:
Ph¬ng ph¸p KK§K lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét çch thêng xuyªn,
liªn tôc vÒ t×nh h×nh t¨ng gi¶m chi phÝ trªn çc tµi kho¶n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
®Çu kú vµ cuèi kú trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, ®Ó tõ ®ã x©y dùng lîng chi
phÝ thùc tÕ ®· bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ çc môc ®Ých kh¸c trong
kú.
25
1.3.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Do ®Æc ®iÓm cña
ph¬ng ph¸p KK§K nªn rÊt khã ph©n ®Þnh ®îc lµ xuÊt dïng cho môc ®Ých
s¶n xuÊt, qu¶n lý hay cho tiªu thô s¶n phÈm. V× vËy, ®Ó phôc vô cho viÖc
tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n cÇn theo dâi chi tiÕt çc chi phÝ ph¸t sinh cã liªn
quan ®Õn tõng ®èi tîng. §Ó ph¶n ¸nh çc chi phÝ vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho
s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n sö dông TK 621 - CPNVLTT cã kÕt cÊu t¬ng tù
ph¬ng ph¸p KKTX.
Çc chi phÝ ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 621 kh«ng ghi theo tõng chøng tõ
xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu mµ ®îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n, sau khi
kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho vµ ®ang ®i ®êng.
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng h¹ch to¸n
CPSX (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, s¶n phÈm, lao vô...). Ph¬ng ph¸p h¹ch
to¸n cô thÓ çc nghiÖp vô liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu
xuÊt dïng cã mét sè ®Æc ®iÓm gÇn gièng ë ph¬ng ph¸p KKTX.
Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn vµo TK 631 theo tõng ®èi tîng.
Nî TK 631
Cã TK 621
1.3.3.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Tµi kho¶n sö dông vµ
çch tËp hîp chi phÝ trong kú gièng ph¬ng ph¸p KKTX. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt
chuyÓn CPNCTT:
Nî TK 631
Cã TK 622
1.3.3.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Toµn bé CPSXC ®îc tËp hîp vµo TK 627 vµ ®îc chi tiÕt theo tõng tiÓu
kho¶n t¬ng øng vµ t¬ng tù nh víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX.
Sau ®ã ph©n bæ vµo TK 631, chi tiÕt theo tõng ®èi tîng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
SP:
26
Nî TK 631
Cã TK 627
1.3.4. Tæng hîp CPSX , kiÓm kª ®¸nh gi¸ SP lµm dë:
1.3.4.1. Tæng hîp CPSX:
§Ó phôc vô viÖc tæng hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP, kÕ to¸n sö dông
TK 631 - gi¸ thµnh SP. Tµi kho¶n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ
vµ theo lo¹i, nhãm s¶n phÈm, t¬ng tù nh tµi kho¶n 154.
Néi dung ph¶n ¸nh tµi kho¶n 631 nh sau:
TK 631
- KÕt chuyÓn gi¸ trÞ - Tæng gi¸ thµnh s¶n

SPDD ®Çu kú phÈm hoµn thµnh
- CPSX ph¸t sinh - KÕt chuyÓn gi¸ trÞ SPDD
trong kú cuèi kú
Tµi kho¶n 631 cuèi kú kh«ng cã sè d.

Qu¸ tr×nh tæng hîp CPSX ®îc tiÕn hµnh nh sau (BiÓu 1.5)
1.3.4.2. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ SPDD:
ViÖc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ SPDD theo ph¬ng ph¸p KK§K còng tiÕn
hµnh t¬ng tù nh ph¬ng ph¸p KKTX.
1.3.5. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt CPSX:
§Ó phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh SP ®îc chÝnh x¸c, nhanh
chãng, cÇn tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt CFSX theo tõng ®èi tîng. H¹ch to¸n
chi tiÕt CPSX ®îc kh¸i qu¸t qua çc bíc sau:
- Bíc 1: Më sæ hoÆc thÎ h¹ch to¸n chi tiÕt CPSX theo tõng ®èi tîng.
Sæ ®îc më riªng cho tõng tµi kho¶n( TK 621, 622, 627 , 631, 641, 642, 142,
335...). C¬ së ®Ó ghi vµo çc sæ chi tiÕt lµ çc tµi kho¶n th¸ng tríc, kú tríc
27
vµ çc chøng tõ gèc, çc b¶ng ph©n bæ... Sæ cã thÓ ®îc më riªng cho tõng
®èi tîng hoÆc më chung cho nhiÒu ®èi tîng.
BiÓu 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n cPsx theo ph¬ng ph¸p kk®k
TK 152, 153 TK 621 TK 631 TK 632
Chi phÝ vËt liÖu KÕt chuyÓn Tæng gi¸ thµnh s¶n
CPNVLTT phÈm hoµn thµnh
TK 334, 338 TK 622 göi b¸n hay tiªu
TiÒn l¬ng vµ çc kho¶n thô th¼ng
trÝch theo l¬ng cña KÕt chuyÓn
CNTTSX CPNCTT
TK 214, 111,112 TK 627
CPKHTSC§, CPNVPX, KÕt chuyÓn
chi phÝ kh¸c... CPSXC
- Bíc 2: TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú cã liªn quan cho tõng ®èi
tîng h¹ch to¸n.
- Bíc 3: Tæng hîp toµn bé chi phÝ ph¸t sinh theo tõng néi dung thuéc
tõng ®èi tîng h¹ch to¸n vµo cuèi kú, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh,
®ång thêi lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh SP, dÞch vô theo tõng lo¹i. C¨n cø ®Ó lËp
thÎ tÝnh gi¸ thµnh tõng lo¹i SP, dÞch vô lµ çc thÎ tÝnh gi¸ thµnh kú tr íc, sæ
h¹ch to¸n chi tiÕt CPSX kinh doanh kú nµy vµ biªn b¶n kiÓm kª ®¸nh gi¸
SPDD cuèi kú cïng b¶ng kª khèi lîng SP dÞch vô hoµn thµnh trong kú.
28
1.4. Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh chñ yÕu trong çc doanh
nghiÖp:
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vÒ c¬ b¶n bao gåm çc ph¬ng ph¸p sau:
1.4.1. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ( ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n):
CP
Tæng gi¸ thµnh CPSX Çc kho¶n CP
SXDD
SP hoµn thµnh = + ph¸t sinh - gi¶m chi - SXDD
®Çu
trong kú trong kú phÝ cuèi kú
kú
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu trong çc doanh nghiÖp thuéc lo¹i
h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín vµ
chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh çc nhµ m¸y ®iÖn, níc, çc doanh nghiÖp khai th¸c
(quÆng, than, gç...). §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ ë çc doanh nghiÖp nµy lµ
tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô. Gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p nµy ®îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ rÊt ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n vµ cã thÓ
cung cÊp çc chØ tiªu gi¸ thµnh mét çch kÞp thêi trong c«ng t¸c qu¶n lý song
®é chÝnh x¸c kh«ng cao.
1.4.2. Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ:
NÕu trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ngoµi s¶n phÈm
chÝnh cßn thu ®îc s¶n phÈm phô th× sau khi tÝnh ®îc CPSX cho s¶n phÈm
phô, tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm chÝnh ®îc tÝnh nh sau:
Tæng gi¸ Gi¸ trÞ CPSX Gi¸ trÞ SP Gi¸ trÞ
thµnh cña = SPDD + ph¸t sinh - phô thu håi - SPDD
SP chÝnh ®Çu kú trong kú íc tÝnh cuèi kú
CPSX s¶n phÈm phô còng ®îc tÝnh riªng theo tõng kho¶n môc b»ng
çch lÊy tû träng CPSX s¶n phÈm phô trong tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt cña c¶
quy tr×nh c«ng nghÖ nh©n víi tõng kho¶n môc t¬ng øng. Trong ®ã:
Tû träng CPSX s¶n phÈm phô = Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô
29
Tæng chi phÝ s¶n xuÊt
1.4.3. Ph¬ng ph¸p hÖ sè:

Ph¹m vi ¸p dông cña ph¬ng ph¸p nµy lµ nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong
mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn vËt liÖu vµ
mét lîng lao ®éng nhng t¹o ra ®ång thêi t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm. CPSX
kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ ph¶i tËp hîp chung cho c¶ qu¸
tr×nh s¶n xuÊt vµ ®îc tÝnh nh sau:
Tæng gi¸ thµnh cña tÊt c¶ çc lo¹i SP
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP gèc =
Tæng sè SP gèc
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ HÖ sè quy ®æi

= *
SP tõng lo¹i SP gèc SP tõng lo¹i
1.4.4. Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong çc
doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé
phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX lµ çc
bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh SP ®îc x¸c ®Þnh b»ng çch tæng hîp gi¸ thµnh cña çc giai ®o¹n,
bé phËn s¶n xuÊt t¹o nªn thµnh phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm = Z1 + Z2 +........+ Zn
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông réng r·i trong çc doanh nghiÖp khai th¸c,
c¬ khÝ chÕ t¹o, luyÖn kim, may mÆc...
1.4.5. Ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ:
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt t¬ng tù nh ë ph-
¬ng ph¸p hÖ sè, nhng gi÷a çc lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh«ng cã mét hÖ sè quy
®æi. §Ó gi¶m bít khèi lîng h¹ch to¸n, kÕ to¸n thêng tiÕn hµnh tËp hîp CPSX
theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i.
Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch * Tû lÖ chi
30
vÞ SP tõng lo¹i ®¬n vÞ SP tõng lo¹i phÝ
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña çc lo¹i SP

Tû lÖ chi phÝ = * 100
Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña çc lo¹i SP
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông cho çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i
s¶n phÈm cã quy çch, phÈm chÊt kh¸c nhau nh may mÆc, dÖt kim...
1.4.6. Ph¬ng ph¸p liªn hîp:
Lµ ph¬ng ph¸p kÕt hîp cña hai hay nhiÒu ph¬ng ph¸p trªn, ®îc ¸p dông
cho çc doanh nghiÖp mµ do tÝnh chÊt tæ chøc s¶n xuÊt hoÆc do ®Æc
®iÓm c«ng nghÖ ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp hai hay nhiÒu
ph¬ng ph¸p. Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ, hay ph¬ng ph¸p tæng céng
chi phÝ víi ph¬ng ph¸p tû lÖ...
1.4.7. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n:
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n lµ nh÷ng doanh nghiÖp chØ s¶n xuÊt
mét hoÆc mét sè Ýt mÆt hµng víi khèi lîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, s¶n
phÈm dë dang kh«ng cã hoÆc cã kh«ng ®¸ng kÓ nh çc doanh nghiÖp khai
th¸c than, quÆng, h¶i s¶n... ; çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®éng lùc (®iÖn, n-
íc, h¬i níc, khÝ nÐn...). Do sè lîng mÆt hµng Ýt nªn ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX
®îc tiÕn hµnh theo s¶n phÈm, mçi mÆt hµng s¶n xuÊt ®îc më mét sæ
( hoÆc thÎ) h¹ch to¸n CPSX . ViÖc tÝnh gi¸ thµnh thêng ®îc tiÕn hµnh vµo
cuèi th¸ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph¬ng ph¸p liªn hîp.
1.4.8. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng:
Víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kiÓu nµy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n
phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng. Tuú theo tÝnh chÊt vµ sè lîng s¶n phÈm cña
tõng ®¬n ®Æt hµng, kÕ to¸n sÏ ¸p dông ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph¬ng ph¸p
hÖ sè, tæng céng chi phÝ, liªn hîp...
31
§Æc ®iÓm cña viÖc h¹ch to¸n chi phÝ trong çc doanh nghiÖp nµy lµ
toµn bé CPSX ph¸t sinh ®Òu ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng, kh«ng
kÓ sè lîng s¶n phÈm cña ®¬n ®Æt hµng ®ã nhiÒu hay Ýt, quy tr×nh c«ng
nghÖ gi¶n ®¬n hay phøc t¹p. §èi víi çc chi phÝ trùc tiÕp (CPNVLTT ,
CPNCTT ) ph¸t sinh trong kú liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo
th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®¬n ®Æt hµng ®ã theo çc chøng tõ gèc (hay
b¶ng ph©n bæ chi phÝ). §èi víi CPSXC , sau khi tËp hîp xong sÏ ph©n bæ
cho tõng ®¬n ®Æt hµng theo tiªu thøc phï hîp (theo giê c«ng s¶n xuÊt, nh©n
c«ng trùc tiÕp...).
Trong mét sè trêng hîp cÇn thiÕt, theo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý cÇn
x¸c ®Þnh khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh trong kú th× ®èi víi nh÷ng ®¬n
®Æt hµng chØ míi hoµn thµnh mét phÇn, viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang
cña ®¬n ®ã cã thÓ dùa vµo gi¸ thµnh KH (hay ®Þnh møc) hoÆc theo møc
®é hoµn thµnh cña ®¬n ®Æt hµng.
1.4.9. Doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng h¹ch to¸n ®Þnh møc:
Trong çc doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng h¹ch to¸n ®Þnh møc, ngêi ta
ho¹ch ®Þnh dùa trªn ®Þnh møc tiªu hao lao ®éng, vËt t, vµ dù to¸n CPSXC
®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña tõng lo¹i s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Chªnh lÖch
Chªnh lÖch so
thùc tÕ s¶n = ®Þnh møc +(-) do thay ®æi +(-)
víi ®Þnh møc
phÈm s¶n phÈm ®Þnh møc
1.4.10. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc:
Lµ doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu
bíc chÕ biÕn, çc bíc chÕ biÕn tríc sau ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nhÊt
®Þnh. ë mçi bíc chÕ biÕn (trõ bíc cuèi cïng) t¹o ra çc b¸n thµnh phÈm vµ
b¸n thµnh phÈm ë bíc nµy lµ ®èi tîng chÕ biÕn ë bíc sau. Trong nh÷ng
doanh nghiÖp kiÓu nµy, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch hîp nhÊt lµ
32
h¹ch to¸n theo bíc chÕ biÕn. Theo ph¬ng ph¸p nµy, CPSX ph¸t sinh thuéc
giai ®o¹n nµo sÏ ®îc tËp hîp cho giai ®o¹n ®ã. Riªng CPSXC sau khi tËp hîp
theo ph©n xëng sÏ ®îc ph©n bæ cho çc bíc theo tiªu thøc phï hîp.
TËp hîp CPSX cã thÓ theo hai ph¬ng ¸n lµ ph¬ng ¸n cã b¸n thµnh phÈm
vµ kh«ng cã b¸n thµnh phÈm tuú theo tÝnh chÊt hµng ho¸ cña b¸n thµnh
phÈm vµ yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thêng lµ ph-
¬ng ph¸p trùc tiÕp kÕt hîp ph¬ng ph¸p céng chi phÝ hay hÖ sè hoÆc tû lÖ.
+ Trêng hîp tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc theo ph¬ng ¸n h¹ch to¸n cã b¸n
thµnh phÈm:
Tr×nh tù h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ¸n ph©n bíc cã
tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ®îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau:
Chi phÝ Chi phÝ Gi¸ trÞ Gi¸ thµnh

+ - - =
nguyªn vËt chÕ biÕn SPDD bíc 1 BTP bíc 1
liÖu chÝnh bíc 1
Gi¸ thµnh + Chi phÝ - Gi¸ trÞ = Gi¸ thµnh

BTP bíc 1 chÕ SPDD BTP bíc 2
biÕn bíc bíc 2
............... ........ ........ .........
Gi¸ thµnh Chi phÝ Tæng gi¸

Gi¸ trÞ
BTP bíc + chÕ biÕn - SPDD bíc n = thµnh
(n-1)
bíc n thµnh
phÈm
+ Trêng hîp tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc theo ph¬ng ¸n kh«ng cã b¸n thµnh
phÈm:
33
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông thÝch hîp ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kiÓu phøc t¹p chÕ biÕn kiÓu liªn tôc kh«ng tiªu thô b¸n thµnh phÈm hoÆc
viÖc tiªu thô nµy cã ý nghÜa kh«ng lín. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm bíc
cuèi cïng ®îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau:
Chi phÝ VLC tÝnh cho thµnh

phÈm
Chi phÝ chÕ biÕn bíc 1 tÝnh cho

Tæng
thµnh phÈm
gi¸
thµnh
Chi phÝ chÕ biÕn bíc 2 tÝnh cho thµnh
thµnh phÈm phÈm
..................................................
Chi phÝ chÕ biÕn bíc n tÝnh cho

thµnh phÈm
1.4.11. Doanh nghiÖp cã tæ chøc bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô:
§©y lµ ngµnh tæ chøc ra ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. S¶n
phÈm cña s¶n xuÊt kinh doanh phô chñ yÕu ®Ó phôc vô cho nhu cÇu cña
s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, phÇn cßn l¹i cã thÓ cung cÊp cho bªn ngoµi.
Trong trêng hîp nÕu gi÷a çc bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô kh«ng cã
sù phôc vô lÉn nhau hay sù phôc vô kh«ng ®¸ng kÓ th× chi phÝ s¶n xuÊt ®-
îc tËp hîp riªng theo tõng bé phËn, tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô cña tõng bé phËn sÏ ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp. Cßn nÕu gi÷a çc bé phËn cã sù phôc vô lÉn nhau ®¸ng kÓ th× cã
thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p ®¹i sè hoÆc ph¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau theo gi¸
thµnh ban ®Çu hoÆc gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
34
Tæng chi Gi¸ trÞ lao vô Gi¸ trÞ lao vô
Gi¸ phÝ ban ®Çu + nhËn cña bé phËn - phôc vô cho bé
thµnh (kÕ ho¹ch) SX phô kh¸c phËn SX phô kh¸c
=
®¬n S¶n lîng phôc vô bé phËn s¶n xuÊt phô
S¶n lîng ban
vÞ míi - kh¸c vµ tiªu dïng néi bé ( nÕu cã)
®Çu( kÕ ho¹ch)
1.5. Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc sæ NhËt ký

chøng tõ:
H×nh thøc sæ kÕ to¸n lµ mét hÖ thèng çc lo¹i sæ kh¸c nhau, cã chøc
n¨ng ghi chÐp, kÕt cÊu néi dung kh¸c nhau, ®îc liªn kÕt víi nhau trong mét
tr×nh tù h¹ch to¸n trªn c¬ së cña chøng tõ gèc.
Trªn thùc tÕ cã 4 h×nh thøc sæ c¬ b¶n sau:
+ NhËt ký chung
+ NhËt ký - Sæ çi
+ Chøng tõ ghi sæ
+ NhËt ký - chøng tõ
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ
NhËt ký - chøng tõ. V× vËy em xin ®a ra hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n vµ tr×nh
tù ghi sæ trong h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký - chøng tõ ®Ó cã thÓ thÊy ®îc sù
gièng vµ kh¸c nhau gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ øng dông.
BiÓu 1.6: S¬ ®å h¹ch to¸n trªn sæ NhËt ký- chøng tõ
35
Chøng tõ gèc vµ
b¶ng ph©n bæ
Sæ chi tiÕt( 1 6) vµ sæ
B¶ng kª (1 11)
chi tiÕt kh¸c
NhËt ký -
chøng tõ
( 1 10)
B¶ng tæng hîp chi

Sæ çi tiÕt
B¸o ço
Chó thÝch: kÕ to¸n
: Ghi hµng ngµy
: Ghi ngµy cuèi kú

: §èi chiÕu sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp
HÖ thèng sæ sö dông:
+ Çc sæ NhËt ký - chøng tõ: cã 10 NhËt ký - chøng tõ( 1  10)
+ Sæ kª: cã 11 sæ kª (1  11), dïng ®Ó phôc vô viÖc ghi sæ NhËt ký ®îc
gän nhÑ nhanh chãng
+ Sæ ph©n bæ: cã 4 sæ ph©n bæ dïng ®Ó chia chi phÝ cho çc ®èi tîng
chÞu chi phÝ theo c«ng dông vµ môc ®Ých chi phÝ.
+ Sæ çi: më cho tõng tµi kho¶n, ®îc ghi vµo cuèi kú.
+ Sæ chi tiÕt: cã 6 sæ chi tiÕt(1  6), dïng ®Ó phôc vô viÖc ghi B¶ng kª
hoÆc NhËt ký - chøng tõ.
36
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i C«ng ty cæ
phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc
2.1. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt
§øc :
2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn:
C«ng ty cæ phÇn Que hµn ®iÖn ViÖt - §øc lµ mét doanh nghiÖp Nhµ
níc ®îc thµnh lËp vµo th¸ng 6 n¨m 1967 víi tªn gäi Nhµ m¸y que hµn ®iÖn
ViÖt - §øc cã trô së t¹i: Phêng Gi¸p B¸t - QuËn §èng §a Hµ Néi.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh lËp, nhµ m¸y Que hµn ®iÖn ViÖt -
§øc ®îc trang bÞ hai d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt do Céng hoµ d©n chñ
§øc viÖn trî víi 184 c«ng nh©n ®· ®îc ®µo t¹o nghÒ t¹i çc trêng d¹y nghÒ.
Trong giai ®o¹n b¾t ®Çu s¶n xuÊt do çc nguyªn nh©n chñ quan vµ
kh¸ch quan nh tr×nh ®é kü thuËt, tay nghÒ, kinh nghiÖm lµm viÖc cña çn
bé c«ng nh©n viªn nhµ m¸y cßn thÊp, çc ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng vµ
x©y dùng c¬ b¶n cha ph¸t triÓn m¹nh do ®ã nhu cÇu que hµn ®iÖn cña nÒn
kinh tÕ kh«ng cao. V× vËy Nhµ m¸y Que hµn ®iÖn viÖt §øc chØ s¶n xuÊt 1
lo¹i s¶n phÈm lµ Que hµn N46. §Õn n¨m 1972 Nhµ m¸y tiÕp tôc ®îc Céng
hoµ d©n chñ §øc viÖn trî thªm 4 d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt que hµn
®iÖn. Nh vËy tõ n¨m 1972 cho ®Õn nay C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc ®· cã hÖ thèng d©y chuyÒn s¶n xuÊt que hµn ®iÖn hoµn chØnh
cña Céng hoµ d©n chñ §øc víi c«ng suÊt thiÕt kÕ 7500 tÊn / n¨m. HÖ thèng
d©y chuyÒn c«ng nghÖ nµy ®· t¹o ra ®îc nhiÒu chñng lo¹i que hµn ®iÖn
phong phó ®¸p øng 1 çch kÞp thêi nhu cÇu vÒ que hµn ®iÖn cña çc ngµnh
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
37
§Õn ngµy 1 / 1 / 1973 Nhµ m¸y Que hµn ®iÖn ViÖt - ®øc chuyÓn ®Õn
®Þa ®iÓm míi lµ x· NhÞ Khª, huyÖn Thêng TÝn, TØnh Hµ T©y.
Ngµy 26 / 05 / 1993 theo quyÕt ®inh thµnh lËp DNNN sè 316 Q§ /

TCNS§T cña Bé C«ng nghiÖp nÆng, Nhµ m¸y Que hµn ®iÖn ViÖt - §øc ®-
îc thµnh lËp doanh nghiÖp Nhµ níc. Ngµy 20 / 02 / 1995, Nhµ m¸y Que hµn
®iÖn ViÖt - §øc ®îc ®æi tªn thµnh C«ng ty que hµn ®iÖn ViÖt - §øc theo
quyÕt ®Þnh cho phÐp ®æi tªn sè 128 Q§ / TCC - B§T cña Bé C«ng nghiÖp
nÆng. C«ng ty chÝnh thøc chuyÓn ®æi thµnh h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn
Nhµ níc gi÷ cæ phÇn chi phèi theo quyÕt ®Þnh sè 166/2003/Q§ - BCN
ngµy 14/10/03 cña bé trëng bé c«ng nghiÖp víi tªn gäi lµ C«ng ty cæ phÇn
que hµn ®iÖn ViÖt §øc .
Mét vµi th«ng tin vÒ C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc :
Tªn C«ng ty: C«ng ty cæ phÇn Que hµn ®iÖn ViÖt- §øc
Tªn giao dÞch: Viet Duc Welding Electrode Joint-stock company

(VIWELCO).
§Þa chØ: X· NhÞ Khª - HuyÖn Thêng tÝn - TØnh Hµ T©y.
C¬ quan chñ qu¶n: Tæng C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt Nam (Bé c«ng nghiÖp).
Ngµy thµnh lËp: 15 - 06 - 1967.
Vèn ®iÒu lÖ: 13.712.000.000 ®.
Ngµnh nghÒ kinh doanh: C«ng nghiÖp s¶n xuÊt que hµn ®iÖn.
Tr¶i qua gÇn 40 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, C«ng ty cæ phÇn Que hµn
®iÖn ViÖt §øc ®Õn nay lµ 1 trong nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt que hµn lín nhÊt c¶
níc lu«n lµm ¨n cã l·i vµ ®¶m b¶o ®êi sèng cho 250 lao ®éng. S¶n phÈm cña
c«ng ty tung ra thÞ trêng lu«n gi÷ uy tÝn bëi sù ®¶m b¶o vµ æn ®Þnh vÒ
chÊt lîng. NhiÒu s¶n phÈm cña c«ng ty ®îc chøng nhËn chÊt lîng bëi Côc
38
®¨ng kiÓm ViÖt Nam(Viet Nam Register), trung t©m chøng nhËn phï hîp
tiªu chuÈn QUACERT, ®¨ng kiÓm NhËt B¶n( NK), ®¨ng kiÓm CHLB §øc(
GL) vµ nhiÒu s¶n phÈm cña c«ng ty ®¹t ®îc huy ch¬ng vµng t¹i çc héi chî
triÓn l·m quèc tÕ t¹i ViÖt Nam nh giµnh cóp " Ng«i sao chÊt lîng" t¹i Héi chî
triÓn l·m c¬ khÝ- ®iÖn - ®iÖn tö- luyÖn kim; giµnh huy ch¬ng vµng héi
chî Hµng ViÖt Nam chÊt lîng tiªu chuÈn " Made in Viet Nam" n¨m 2001.
Sau qu¸ tr×nh t×m hiÓu thÞ trêng níc ngoµi vµ qu¶ng ço s¶n phÈm cña c«ng
ty trªn hÖ thèng m¹ng Internet, c«ng ty ®· xuÊt khÈu l« s¶n phÈm ®Çu tiªn
cña m×nh sang thÞ trêng níc ngoµi n¨m 2001 vµ lu«n gi÷ ®îc uy tÝn víi ®èi
t¸c níc ngoµi. §Æc biÖt, tõ ngµy 14/10/2003 kÓ tõ khi c«ng ty chuyÓn ®æi
thµnh h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc n©ng
cao râ rÖt. §ã lµ kÕt qu¶ cña viÖc c¾t gi¶m lao ®éng d thõa, hîp lý h¬n vÒ
c¬ cÊu tæ chøc, thu nhËp cña ngêi lao ®éng phô thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt
nªn ®· kÝch thÝch ®éng viªn hä h¨ng say tÝch cùc lao ®éng s¶n xuÊt ®Ó
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §iÒu ®ã chøng tá sù ®óng ®¾n cña chÝnh
s¸ch" ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc" cña §¶ng vµ Nhµ níc,
sù nç lùc v¬n lªn cña c«ng ty trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t, khèc liÖt
cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
2.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng vµ mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty.
2.1.2.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
Ho¹t ®éng cña C«ng ty Que hµn ®iÖn ViÖt - §øc lµ s¶n xuÊt vµ kinh
doanh que hµn ®iÖn çc lo¹i. C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng gÇn 40
n¨m vµ rÊt cã uy tÝn trong lÜnh vùc s¶n xuÊt que hµn ®iÖn. HiÖn nay C«ng
ty lµ mét trong nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt que hµn ®iÖn lín nhÊt c¶ níc. Víi uy tÝn,
chÊt lîng vµ kinh nghiÖm cña m×nh s¶n phÈm cña C«ng ty ®îc kh¸ch hµng
trong níc vµ níc ngoµi tin dïng víi h¬n 70 ®¹i lý lín trªn toµn quèc. Çc ®¹i lý
tiªu thô s¶n phÈm cho C«ng ty vµ hëng hoa hång trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ.
39
Trong s¶n xuÊt que hµn ®iÖn, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng
lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Ó gi¶m chi phÝ vµ n©ng cao chÊt lîng vËt t
cung øng C«ng ty ®· thùc hiÖn h×nh thøc ®Êu thÇu çc l« vËt t cã gi¸ trÞ lín
nh lâi que, Fero Mangan...
Víi ph¬ng ch©m “ chØ cung cÊp cho thÞ trêng nh÷ng s¶n phÈm chÊt l-
îng tèt” c«ng t¸c kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm lu«n ®îc duy tr× mét çch ®Òu
®Æn vµ cã hÖ thèng qua tÊt c¶ çc c«ng ®o¹n tõ kh©u lÊy mÉu kiÓm tra
chÊt lîng nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Õn kh©u s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho
®a ra thÞ trêng tiªu thô vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ®Õn cïng vÒ chÊt lîng s¶n
phÈm cña C«ng ty ®èi víi ngêi sö dông. HiÖn t¹i C«ng ty ®ang ¸p dông hÖ
thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9002. §©y sÏ lµ mét u
thÕ rÊt lín cña C«ng ty trong tiªu thô s¶n phÈm vµ c¹nh tranh trªn th¬ng tr-
êng.
2.1.2.2. §Æc ®iÓm mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh:
Que hµn ®iÖn lµ mÆt hµng thuéc nhãm t liÖu s¶n xuÊt phôc vô cho çc
ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, c¬ khÝ, ®ãng tµu, hµn d©n dông... Do vËy quy m«
s¶n xuÊt vµ tiªu thô mÆt hµng nµy phô thuéc rÊt lín vµo sù ph¸t triÓn cña
çc ngµnh ®ã. Khi ®Êt níc ta thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
níc th× çc ngµnh trªn sÏ ph¸t triÓn rÊt m¹nh do vËy mµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n
phÈm nµy ngµy cµng cao.
§Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n phÈm:
- CÊu t¹o: Que hµn ®iÖn gåm cã 2 phÇn:
+ Vá bäc: Gåm çc kho¸ng silicat, hîp kim Fero trén víi chÊt kÕt dÝnh
bao xung quanh lâi. Vá bäc cã nhiÖm vô duy tr× hå quang t¹o khÝ, xØ ®Ó
b¶o vÖ mèi hµn vµ hîp kim ho¸ mèi hµn.
40
+ Lâi que: ChiÕm trªn 70% khèi lîng que hµn cã nhiÖm vô ®iÒu kim
lo¹i vµo mèi hµn, lâi que ®îc chÕ t¹o tõ thÐp cacbon thÊp.
- Quy tr×nh s¶n xuÊt vµ kiÓm tra:
+ Thuèc bäc: Gåm çc kho¸ng silicat, Fero khi ®a vÒ C«ng ty ®îc bé
phËn KCS kiÓm tra s¬ bé råi lÊy mÉu vÒ ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸ häc
cña chóng.
+ Lâi que: Lâi que ®îc nhËp ngo¹i hoÆc do Th¸i nguyªn s¶n xuÊt. Tríc
khi ®a vµo s¶n xuÊt phßng KCS kiÓm tra m¸c, ®êng kÝnh råi lÊy mÉu
ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸ häc. Nh÷ng l« hµng ®ñ tiªu chuÈn míÝ ®îc ®a
vµo c¾t. Khi c¾t xong c«ng nh©n xÕp que vµo kiÖn, KCS kiÓm tra chÊt l-
îng c¾t vµ nghiÖm thu.
+ Ðp: Que c¾t vµ thuèc bäc ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt ®îc ®a sang Ðp, ë
®©y dïng níc Silicat lµm chÊt kÕt dÝnh, trén ít, Ðp b¸nh råi Ðp que ë ¸p
suÊt 160 -180 kg / cm2 chiÒu dµy vµ ®é lÖch t©m cña thuèc bäc theo tiªu
chuÈn cho phÐp.
+ Ph¬i sÊy: Que Ðp xong ®îc ph¬i tù nhiªn trªn dµn ®Ó gi¶m ®é Èm råi
míi ®a vµo sÊy ë nhiÖt ®é 2600C trong hai giê.
2.1.3. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian qua:
Trong s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ cuèi cïng bao giê còng lµ mèi quan
t©m lín nhÊt, nã quyÕt ®Þnh sù sèng cßn, quyÕt ®Þnh çc ho¹t ®éng tiÕp
theo cña c«ng ty. Trong thêi gian võa qua C«ng ty cæ phÇn Que hµn ®iÖn
ViÖt - §øc ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, thÓ hiÖn ë chç khèi l-
îng tiªu thô t¨ng, doanh thu t¨ng, ®êi sèng çn bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng
cao. Cô thÓ kÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu sau (Xem biÓu 2.1)
Qua hai n¨m 03 vµ 04, doanh thu b¸n hµng cña c«ng ty t¨ng t¬ng ®èi
29.4% vµ tæng lîi nhuËn tríc thuÕ t¨ng 70.8%. MÆc dï trong n¨m 2004, çc
41
doanh nghiÖp trong níc nãi chung vµ c«ng ty nãi riªng ph¶i ®èi phã víi rÊt
nhiÒu sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ çc lo¹i trªn thÞ trêng nhng c«ng ty ®· ®¹t ®îc
møc ®é t¨ng trëng cao c¶ vÒ doanh thu vµ lîi nhuËn. Vµ n¨m 2004 còng lµ
n¨m c«ng ty thùc hiÖn viÖc thay ®æi h×nh thøc c«ng ty tõ doanh nghiÖp
nhµ níc sang c«ng ty cæ phÇn, thùc hiÖn viÖc c¾t gi¶m lao ®éng d thõa,
tÝnh l¬ng theo s¶n phÈm hoµn thµnh, tæ chøc l¹i bé m¸y qu¶n lý theo híng
gän nhÑ, khoa häc h¬n. Thªm vµo ®ã, c«ng ty ®· nç lùc më réng thÞ trêng
b»ng çch duy tr× vµ t×m kiÕm thªm thÞ trêng trong níc vµ tÝch cùc më réng
thÞ trêng ngoµi níc. §iÒu ®ã ®· gãp phÇn rÊt lín vµo kÕt qu¶ mµ c«ng ty ®·
®¹t ®îc.
BiÓu 2.1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty
N¨m 2003- 2004
®vt: 1000®
ST ChØ tiªu N¨m 2003
N¨m 2004
T
1 DTBH 62382807 80721260
2 DTT 62106270 80383981
3 Gi¸ vèn 54656158 71687062
4 Doanh thu H§TC 34553 25262
5 Chi phÝ tµi chÝnh 398877 913037
6 CPBH 3038754 3080986
7 CPQLDN 3049005 3023365
Lîi nhuËn thuÇn tõ 998029 1704793
8
H§KD
2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh:
2.1.4.1. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lý:
42
43
BiÓu 2.2: s¬ ®å bé m¸y qu¶n lý
Chñ tÞch
H§QT
Gi¸m ®èc
Ban kiÓm s¸t Phã gi¸m ®èc
Phßng Phßng Phßng Phßng PX PX PX Phßng

kü kÕ kinh tæ chÊt Ðp d© tµi vô
thuËt ho¹ch doanh chøc bäc sÊy y
chÊt l- gãi hµn
îng
§¹i héi cæ ®«ng: Lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh cao nhÊt cña c«ng ty, cã
nhiÖm vô theo dâi, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban kiÓm
s¸t; QuyÕt ®Þnh møc cæ tøc hµng n¨m cña tõng lo¹i cæ phÇn; Söa ®æi, bæ
sung ®iÒu lÖ c«ng ty; Th«ng qua çc b¸o ço tµi chÝnh hµng n¨m, mçi n¨m
triÖu tËp häp ®¹i héi cæ ®«ng hai lÇn.
Héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ c¬ quan qu¶n lý c«ng ty, cã toµn quyÒn nh©n
danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn môc ®Ých,
quyÒn lîi cña c«ng ty. Héi ®ång qu¶n trÞ cã 11 thµnh viªn cã nhiÖm vô
quyÕt ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn, ph¬ng ¸n ®Çu t cña c«ng ty, cã quyÒn bæ
44
nhiÖm, miÔn nhiÖm çc çn bé qu¶n lý quan träng nh Gi¸m ®èc, Phã gi¸m
®èc, kÕ to¸n trëng...
Ban kiÓm s¸t: Gåm 3 thµnh viªn do ®¹i héi cæ ®«ng cö ra cã nhiÖm vô
gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn çc ph¬ng híng, chÝnh s¸ch cña çc bé
phËn mµ §¹i héi cæ ®«ng vµ Héi ®ång qu¶n trÞ ®Ò ra vµ b¸o ço hoÆc hái
ý kiÕn cña Héi ®ång qu¶n trÞ tríc khi ®a ra ®¹i héi cæ ®«ng.
Ban gi¸m ®èc
Gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc lµ ngêi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong c«ng
ty vµ cã nghÜa vô tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c«ng ty ®-
îc quy ®Þnh t¹i " §iÒu lÖ C«ng ty qh® ViÖt §øc". Khi Gi¸m ®èc ®i v¾ng,
uû quyÒn cho Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng ty.
NhiÖm vô chÝnh cña Gi¸m ®èc:
* Tæ chøc bé m¸y vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ nh»m
b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña C«ng ty.
* ChØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh çc phßng ban, ph©n xëng s¶n xuÊt trong
viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn: kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng,
quÝ, n¨m; thùc hiÖn nghÜa vô thu nép theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n; mua s¾m vµ b¶o qu¶n, lu kho çc lo¹i nguyªn
vËt liÖu, phô tïng thiÕt bÞ, vËt liÖu x©y dùng vµ çc vËt dông kh¸c
phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c; çc quy chÕ, quy ®Þnh cña
C«ng ty vÒ qu¶n lý nghiÖp vô kü thuËt, chÊt lîng, néi quy kû luËt lao
®éng, khen thëng, ®µo t¹o vµ tuyÓn dông; nghiªn cøu n©ng cao chÊt l-
îng s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi nh»m ®¸p øng yªu cÇu ngµy
cµng cao cña thÞ trêng; tæ chøc vµ thùc hiÖn h¹ch to¸n s¶n xuÊt kinh
doanh.
45
Phã gi¸m ®èc : Phã gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi ®îc Gi¸m ®èc uû quyÒn
chØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc s¶n xuÊt, lµ ®¹i diÖn cña l·nh ®¹o vÒ
chÊt lîng. Khi Gi¸m ®èc v¾ng mÆt, Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mäi c«ng
viÖc cña c«ng ty.
Phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô chÝnh sau:
* §¹i diÖn cña l·nh ®¹o vÒ chÊt lîng: ChØ ®¹o viÖc x©y dùng hÖ thèng
qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn ISO 9001:2000, viÖc ¸p dông, duy tr× hÖ
thèng qu¶n lý chÊt lîng, viÖc thùc hiÖn çc ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ chÊt lîng néi
bé, thùc hiÖn çc ho¹t ®éng kh¾c phôc - phßng ngõa.
* ChØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh çc phßng ban, ph©n xëng s¶n xuÊt cã liªn
quan trong viÖc thùc hiÖn: s¸ng kiÕn c¶i tiÕn; söa ch÷a, duy tu b¶o dìng
thiÕt bÞ; ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é, tay nghÒ cho c«ng nh©n viªn chøc; an
toµn vµ vÖ sinh lao ®éng; çc c«ng viÖc liªn quan tíi ®êi sèng cña ngêi lao
®éng nh: ch¨m sãc søc khoÎ (y tÕ, båi dìng ®éc h¹i, ®iÒu dìng, tham quan du
lÞch...), hiÕu hû, lÔ héi... Thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc kh¸c do Gi¸m ®èc
giao vµ b¸o ço Gi¸m ®èc xem xÐt gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò vît thÈm
quyÒn gi¶i quyÕt cña m×nh hoÆc kh«ng tù gi¶i quyÕt ®îc.
NhiÖm vô cña phßng TCNS
C¨n cø vµo çc chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ®èi víi ngêi lao ®éng
®Ó triÓn khai thùc hiÖn trong C«ng ty. Phæ biÕn çc chÕ ®é chÝnh s¸ch
cña §¶ng, Nhµ níc ®èi ngêi lao ®éng, çc néi quy, quy chÕ cña C«ng ty víi
ngêi lao ®éng. LËp çc kÕ ho¹ch vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng, ®µo t¹o, quy ho¹ch
çn bé, nhu cÇu sö dông lao ®éng, b¶o hé lao ®éng cho tõng n¨m vµ dµi h¹n.
Gióp gi¸m ®èc trong viÖc tuyÓn dông, tiÕp nhËn lao ®éng, ®iÒu ®éng, bè
trÝ lao ®éng, c«ng t¸c tæ chøc vµ çn bé. X©y dùng çc ®Þnh møc lao ®éng,
46
®¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm, quy chÕ tr¶ l¬ng vµ ph©n phèi thu nhËp. Theo dâi
phong trµo thi ®ua trong C«ng ty, ®¸nh gi¸ thµnh tÝch ®Ó khen thëng.
NhiÖm vô cña phßng kÕ ho¹ch vËt t
* Cung øng vËt t phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh.
Mua s¾m çc lo¹i nguyªn, nhiªn vËt liÖu, phô tïng, thiÕt bÞ, vËt liÖu
x©y dùng phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt b¶o ®¶m ®óng chÊt lîng, ®óng
tiÕn ®é, tæ chøc vËn chuyÓn hµng vÒ C«ng ty ®¶m b¶o ®óng thêi gian.
TiÕp nhËn, s¾p xÕp vµ b¶o qu¶n çc mÆt hµng ë kho theo ®óng quy tr×nh
kü thuËt. CÊp ph¸t vËt t, phô tïng cho çc ®¬n vÞ, theo dâi viÖc sö dông vµ
tån kho t¹i çc kho do phßng qu¶n lý vµ çc kho thuéc çc ph©n xëng tr¸nh tån
®äng g©y l·ng phÝ.
* LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.
LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng, quý, n¨m vµ çc biÖn
ph¸p thùc hiÖn, yªu cÇu t¬ng øng vÒ vËt t, m¸y mãc, lao ®éng. LËp ph¬ng
¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm. LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cho çc ph©n xëng, yªu cÇu t-
¬ng øng vÒ nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, ®iÖn, phô tïng thay thÕ, huy ®éng
thiÕt bÞ phôc vô cho kÕ ho¹ch hµng quý, n¨m. Theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch, b¸o ço kÞp thêi cho gi¸m ®èc ®Ó ®iÒu hµnh nh»m hoµn thµnh
tèt kÕ ho¹ch. Ph¸t hiÖn nh÷ng khã kh¨n, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kh¾c phôc. Phèi
hîp víi çc ®¬n vÞ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®ét xuÊt ph¸t sinh trong viÖc
thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Theo ®Þnh kú phèi hîp víi phßng Tµi vô ph©n tÝch ho¹t
®éng kinh tÕ cña C«ng ty ®Ó t×m ra nh÷ng mÆt yÕu.
NhiÖm vô cña phßng Kü thuËt - ChÊt lîng
* Qu¶n lý kü thuËt s¶n xuÊt: N¾m toµn bé chÊt lîng nguyªn liÖu ®Çu
vµo ®Ó ®Ò xuÊt híng sö dông nguyªn liÖu vµ s¶n xuÊt. X©y dùng bæ sung
hoµn chØnh çc quy tr×nh c«ng nghÖ híng dÉn cho c«ng nh©n thùc hiÖn,
47
theo dâi ®Ó xö lý çc khã kh¨n ph¸t sinh. N¾m diÔn biÕn cña chÊt lîng s¶n
phÈm, ®Æc biÖt lµ que hµn theo tõng ca s¶n xuÊt, tõng lo¹i ®¬n. Khi cÇn
thiÕt th× ®iÒu chØnh ®¬n phèi liÖu ®Ó cã chÊt lîng tèt h¬n, æn ®Þnh dÔ
s¶n xuÊt.
* Qu¶n lý thiÕt bÞ m¸y mãc, ®iÖn níc trong C«ng ty, kü thuËt an toµn
s¶n xuÊt vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp.
* §µo t¹o n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n. So¹n vµ hoµn chØnh çc
tµi liÖu gi¶ng d¹y. So¹n ®Ò thi vµ ®¸p ¸n, phèi hîp cïng phßng TNCS tæ
chøc thi cho c«ng nh©n.
*Qu¶n lý chÊt lîng nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt (®Çu vµo): kiÓm tra
ph©n lo¹i nguyªn liÖu theo ký m· hiÖu, kiÓm tra chÊt lîng nguyªn vËt liÖu
mua vÒ theo ®óng tiªu chuÈn chÊt lîng ®· quy ®Þnh tríc khi nhËp vµo kho.
* Qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm do C«ng ty s¶n xuÊt ra theo tiªu chuÈn
chÊt lîng ®· quy ®Þnh. Tham gia gi¶i quyÕt nh÷ng khiÕu n¹i vÒ chÊt lîng
s¶n phÈm cña kh¸ch hµng.
* Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt çc biÖn ph¸p nh»m qu¶n lý chÊt lîng tèt h¬n.
Lµm çc thñ tôc ®¨ng ký chÊt lîng hµng ho¸ do C«ng ty s¶n xuÊt víi çc c¬
quan chøc n¨ng cÊp trªn.
NhiÖm vô cña phßng Kinh doanh:
Giíi thiÖu chµo b¸n çc s¶n phÈm cña C«ng ty. Kh¶o s¸t, n¾m çc th«ng
tin vÒ thÞ trêng phôc vô cho c«ng t¸c tiªu thô, cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, nghiªn
cøu vµ ph¸t triÓn kÞp thêi th«ng b¸o cho çc bé phËn cã liªn quan vµ b¸o ço
l·nh ®¹o C«ng ty.
NhiÖm vô cña ban Nghiªn cøu
Nghiªn cøu nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt lîng çc lo¹i que hµn
®ang s¶n xuÊt, ph¸t triÓn çc lo¹i que hµn míi, que hµn chÊt lîng cao phôc vô
48
nhu cÇu cña thÞ trêng, t×m çc lo¹i nguyªn liÖu thay thÕ trong s¶n xuÊt que
hµn nh»m n©ng cao chÊt lîng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo dâi viÖc triÓn
khai s¶n xuÊt thö t¹i çc ph©n xëng, bæ sung, hiÖu chØnh ®Ó æn ®Þnh quy
tr×nh vµ chÝnh thøc ®a vµo s¶n xuÊt hµng lo¹t. B¶o vÖ çc ®Ò tµi nghiªn
cøu theo quy ®Þnh b¶o vÖ tµi liÖu mËtvµ thùc hiÖn çc phÇn viÖc cã liªn
quan theo yªu cÇu cña hÖ thèng chÊt lîng.
NhiÖm vô cña phßng Tµi vô
* §Ò xuÊt tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, thèng kª phï hîp lo¹i h×nh s¶n xuÊt,
quy tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty. Tham gia nghiªn cøu x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n
phÈm, c¶i tiÕn qu¶n lý kinh doanh. Gióp gi¸m ®èc kiÓm tra, kiÓm so¸t kinh
tÕ tµi chÝnh trong C«ng ty. Cã biÖn ph¸p qu¶n lý çc lo¹i vèn, sö dông hîp lý
çc lo¹i vèn nh»m phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao
nhÊt, quay vßng vèn nhanh nhÊt, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®îc giao. Tham
gia th¶o luËn, ký kÕt çc hîp ®ång kinh tÕ, theo dâi qu¸ tr×nh thùc hiÖn b¶o
®¶m thanh quyÕt to¸n kÞp thêi.
* Theo dâi, rµ so¸t c«ng nî cña C«ng ty víi bªn ngoµi vµ gi÷a bªn ngoµi
víi C«ng ty cung cÊp kÞp thêi cho phßng Tiªu thô vÒ sè nî cña ngêi mua ®·
qu¸ h¹n ®Ó cã biÖn ph¸p thu håi nî. TrÝch nép ®Çy ®ñ çc lo¹i thuÕ theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ theo tiÕn ®é cña s¶n xuÊt kinh doanh. TrÝch
ph©n bæ lîi nhuËn, gióp gi¸m ®èc sö dông çc quü ®óng quy ®Þnh.
* Gióp gi¸m ®èc tæ chøc ph©n tÝch kinh doanh kinh tÕ cña C«ng ty
theo ®Þnh kú quý, n¨m. Phèi hîp víi çc bé phËn kh¸c kiÓm kª tµi s¶n, ®¸nh
gi¸ tµi s¶n theo ®Þnh kú vµ theo yªu cÇu ®ét xuÊt. LËp çc b¸o ço tµi
chÝnh ®óng biÓu mÉu quy ®Þnh, ®óng thêi gian, chÝnh x¸c.
* Qu¶n lý viÖc thu chi hµng ngµy b¶o ®¶m mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty
®îc tèt, liªn tôc, ®óng chÕ ®é. Thanh to¸n l¬ng, thëng, çc chÕ ®é kh¸c.
49
Thèng kª çc sè liÖu vÒ s¶n phÈm, b¸n s¶n phÈm lµm ra vµ tån kho theo
®Þnh kú th¸ng, quý, n¨m. LËp çc chøng tõ kÕ to¸n, b¶o qu¶n chøng tõ sæ
s¸ch theo ®óng quy ®Þnh.
2.1.4.2. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm:
Quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm que hµn ®iÖn ®îc thÓ hiÖn ë s¬ ®å
sau( BiÓu 2.3).
50
BiÓu 2.3: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt que hµn ®iÖn
Kho NVL
NVL lµm
Lâi thÐp vá bäc Bao b×
Silicat ®ãng
gãi
KiÓm tra SÊy
Hoµ
tan
KÐo nhá NghiÒn
C«
®Æc
Uèn Sµng
th¼ng vµ BÓ
c¾t ph©n chøa
®o¹n C©n phèi
liÖu
Trén
hçn
KiÖn Trén
hîp
chøa
Ðp
SÊy ®iÖn
KiÓm tra
ngo¹i quan,
kiÓm tra c¬ Bao gãi
lý ho¸
Kho thµnh
phÈm
51
2.1.4.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n:
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh
tÕ ®éc lËp, cã tµi kho¶n riªng, cã con dÊu riªng vµ cã quyÒn quyÕt ®Þnh
vÒ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gän nhÑ, tæ chøc c«ng
t¸c kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung.
BiÓu 2.4: S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n

KÕ to¸n trëng
KÕ KÕ KÕ KÕ Thñ
to¸n to¸n to¸n to¸n quü
vèn TSC§ tiÒn l- tæng
b»ng vµ vËt ¬ng hîp
tiÒn t hµng
vµ ho¸
c«ng
nî
NhiÖm vô cô thÓ cña tõng bé phËn.
+ KÕ to¸n trëng:
KÕ to¸n trëng cã nhiÖm vô tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh thèng kª
vµ bé m¸y kÕ to¸n c«ng t¸c phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n
vÞ; ph¶i cã mèi quan hÖ víi chi côc thuÕ, ng©n hµng, tµi chÝnh, Tæng c«ng
ty ®Ó ®¶m b¶o nguån vèn cho çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
52
ty. KÕ to¸n trëng phô tr¸ch chung vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c«ng ty, çc
c¬ quan cÊp trªn vµ ph¸p luËt vÒ c«ng viÖc thuéc tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n
cña m×nh; lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh víi Nhµ níc, lµ ngêi trùc tiÕp b¸o ço
çc th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh víi gi¸m ®èc vµ çc c¬ quan cã thÈm
quyÒn khi hä yªu cÇu, gióp Gi¸m ®èc c«ng ty tæ chøc chØ ®¹o, thùc
hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª, th«ng tin kinh tÕ vµ h¹ch to¸n
kinh tÕ t¹i c«ng ty. Tham gia lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, lËp vµ
gi¸m s¸t kÕ ho¹ch ®Þnh møc vèn lu ®éng, dù tr÷ vËt t, thµnh phÈm tån kho,
x¸c ®Þnh nguån vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh n¨m kÕ ho¹ch, tÝnh
vßng quay vèn lu ®éng, theo dâi sù biÕn ®éng nguån vèn c«ng ty, lËp kÕ
ho¹ch vµ thu nép ng©n s¸ch, trÝch lËp çc quü theo chÕ ®é.
+ KÕ to¸n tæng hîp:
NhiÖm vô: tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Þnh kú tham gia kiÓm kª sè lîng s¶n phÈm, dë dang, vËt t chñ yÕu cha
dïng hÕt t¹i ph©n xëng; lËp çc nhËt ký chøng tõ, vµ b¶ng kª cã liªn quan,
tËp hîp mäi chi phÝ ph¸t sinh trong kú b¸o ço, cuèi kú b¸o ço tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm. Ph©n tÝch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch CPSX theo yÕu tè.
KÕ to¸n tæng hîp kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña çc chøng tõ, çc mÉu
biÓu kÕ to¸n do çc bé phËn kÕ to¸n thùc hiÖn, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a çc
bé phËn kÕ to¸n, x¸c ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, hîp lÖ cña çc chøng tõ, sè
liÖu. Khi ph¸t hiÖn cã sai sãt b¸o cho kÕ to¸n viªn kiÓm tra l¹i.
+ KÕ to¸n tiÒn l¬ng:
Cã nhiÖm vô thanh to¸n tiÒn l¬ng, BHXH vµ çc kho¶n phô cÊp theo l-
¬ng. LËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, hµng th¸ng tËp hîp chøng tõ BHXH,
b¶ng thanh to¸n BHXH nép phßng BHXH huyÖn Thêng TÝn - xin duyÖt chi,
lÜnh tiÒn BHXH vµ bÖnh nghÒ nghiÖp tõ BHXH huyÖn Thêng TÝn vÒ
53
cho CBCNV cã liªn quan. TrÝch nép kinh phÝ BHXH cho c¬ quan chøc
n¨ng. Theo dâi chi t¹m øng vµ thanh to¸n çc kho¶n ph¶i thanh to¸n néi bé
theo ®óng quy chÕ, quy ®Þnh cña c«ng ty ®Ò ra nh: c«ng t¸c phÝ, chi tiÕp
kh¸ch, t¹m øng, thanh to¸n t¹m øng, çc kho¶n ph¶i thu néi bé, nh tiÒn ®iÖn,
níc...
+ KÕ to¸n TSC§, vËt t, hµng ho¸.
- LËp kÕ ho¹ch trÝch khÊu hao c¬ b¶n TSC§ hµng quý, n¨m. §¨ng ký
kÕ ho¹ch khÊu hao c¬ b¶n víi côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n Nhµ níc t¹i çc
doanh nghiÖp, côc thuÕ vµ Tæng c«ng ty ho¸ chÊt ViÖt Nam. Theo dâi mäi
sù biÕn ®éng vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ ®Þa ®iÓm sö dông cña TSC§ trong
c«ng ty. Tham gia kiÓm kª ®Þnh kú TSC§ theo chÕ ®é quy ®Þnh. Tham gia
®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo yªu cÇu cña Nhµ níc hoÆc theo yªu cÇu qu¶n lý cña
c«ng ty. Tham gia nghiÖm thu çc TSC§ mua s¾m míi, c¶i t¹o n©ng cÊp vµ
söa ch÷a lín TSC§ hoµn thµnh. Phèi hîp víi çc phßng liªn quan lµm thñ tôc
thanh lý TSC§.
- Theo dâi ph¶n ¸nh kÞp thêi mäi ph¸t sinh lµm thay ®æi sè lîng, chÊt l-
îng, vËt t, thµnh phÈm trong kú. LËp b¶ng ph©n bæ gi¸ trÞ vËt t vµo CPSX
kinh doanh.
- Tham gia kiÓm kª ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt vËt t thµnh phÈm tån kho,
lËp biªn b¶n kiÓm kª theo quy ®Þnh. Ph¸t hiÖn çc vËt t ø ®äng, chËm lu©n
chuyÓn, thµnh phÈm qu¸ h¹n, kÐm phÈm chÊt ®Ó b¸o ço kÕ to¸n trëng.
LËp thñ tôc thanh lý vËt t, thµnh phÈm háng, mÊt phÈm chÊt. §Ò xuÊt biÖn
ph¸p xö lý vËt t, thµnh phÈm háng, thiÕu sau kiÓm kª, ®Þnh kú lËp çc b¸o
ço cã liªn quan.
+ Thñ quü: qu¶n lý tiÒn mÆt thu chi theo chøng tõ cô thÓ, cã tr¸ch
nhiÖm b¶o qu¶n tiÒn, çc giÊy tê cã gi¸ trÞ nh tiÒn, çc chøng tõ thu chi.
54
Tuy cã sù ph©n chia gi÷a çc phÇn h¹ch to¸n, mçi nh©n viªn trong
phßng ®¶m nhiÖm mét c«ng viÖc ®îc giao nhng gi÷a çc bé phËn ®Òu cã
sù kÕt hîp hµi hoµ, hç trî nhau ®Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô chung. ViÖc
h¹ch to¸n chÝnh x¸c, trung thùc çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ë tõng kh©u
lµ tiÒn ®Ò cho nh÷ng kh©u tiÕp theo vµ ®¶m b¶o cho toµn bé hÖ thèng
h¹ch to¸n kh«ng m¾c sai sãt, çc yÕu tè ®ã t¹o ®iÒu kiÖn, kÕ to¸n tæng hîp
x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, vµ qua ®ã cã biÖn
ph¸p h÷u hiÖu ®Ó kh¾c phôc, phÊn ®Êu cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kú tíi.
2.1.4.4.§Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty:
* H×nh thøc sæ ¸p dông: HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ
to¸n NhËt ký chøng tõ. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký- chøng tõ lµ h×nh thøc
sæ ra ®êi muén nhÊt trong çc h×nh thøc sæ hiÖn nay. Nã kÕ thõa ®îc
nh÷ng u ®iÓm cña çc h×nh thøc kÕ to¸n ra ®êi tríc nã vµ kh¾c phôc ®îc
nh÷ng nhîc ®iÓm cña chóng. Tuy nhiªn ®©y lµ h×nh thøc sæ phøc t¹p vÒ
kÕt cÊu, quy m« lín vÒ lîng vµ lo¹i. Nã phï hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã
quy m« lín, ®éi ngò kÕ to¸n ®ñ nhiÒu vµ cã tr×nh ®é. Sù lùa chän h×nh
thøc nµy lµ phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt lín cña c«ng ty, víi tr×nh ®é chuyªn
m«n cao cña çc nh©n viªn kÕ to¸n vµ lµ sù lùa chän tèi u bëi h×nh thøc sæ
NhËt ký - chøng tõ ®îc x©y dùng trªn sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a kÕ to¸n
tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt - nªn ®¶m b¶o çc mÆt cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n
®îc tiÕn hµnh song song, viÖc kiÓm tra sè liÖu ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn,
c«ng viÖc ®ång ®Òu ë tÊt c¶ çc kh©u vµ trong tÊt c¶ çc phÇn kÕ to¸n -
®¶m b¶o sè liÖu chÝnh x¸c, kÞp thêi phôc vô yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña
çc cÊp qu¶n lý. Toµn bé c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc chia lµm ba giai ®o¹n
chÝnh:
+ LËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ
55
+ Ghi chÐp vµo tµi kho¶n vµ çc sæ kÕ to¸n
+ LËp çc b¸o ço kÕ to¸n
Tr×nh tù ghi sæ trong h×nh thøc NhËt ký - chøng tõ cã thÓ biÓu diÔn
theo BiÓu 2.5.
* Sæ s¸ch c«ng ty ®ang sö dông:

+ Çc NhËt ký chøng tõ sè 1, 2, 3, 4, 5, 7, 10
+ Çc b¶ng kª sè 1, 2, 10, 11
+ Sæ çi çc tµi kho¶n
+ Çc sæ (thÎ) chi tiÕt nh sæ thèng kª vËt t xuÊt kho, b¶ng tæng hîp xuÊt
dïng nguyªn vËt liÖu, sæ chi tiÕt c«ng nî...
* HÖ thèng tµi kho¶n sö dông: HiÖn nay c«ng ty ®ang sö dông theo hÖ
thèng tµi kho¶n cña c«ng ty trªn c¬ së cô thÓ ho¸ hÖ thèng tµi kho¶n do Bé
tµi chÝnh ban hµnh.
* Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:
+ Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ vËt t xuÊt kho: C«ng ty ®ang ¸p dông ph¬ng
ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ®Ó ®¸nh gi¸.
+ Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: KÕ to¸n h¹ch to¸n hµng tån kho
theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
+ Niªn ®é kÕ to¸n vµ kú kÕ to¸n: C«ng ty h¹ch to¸n theo niªn ®é kÕ to¸n

lµ n¨m d¬ng lÞch tÝnh tõ 1/1 cho ®Õn 31/12, kú kÕ to¸n tÝnh theo quý.
BiÓu 2.5: S¬ ®å h¹ch to¸n trªn sæ NhËt ký- chøng tõ
Chøng tõ gèc vµ
b¶ng ph©n bæ
Sæ chi tiÕt
B¶ng kª
56
NhËt ký -
chøng tõ
B¶ng tæng hîp chi

Sæ çi tiÕt
B¸o ço
kÕ to¸n
Chó thÝch:
: Ghi hµng ngµy
: Ghi ngµy cuèi kú

: §èi chiÕu sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp
2.2. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
2.2.1. §èi tîng h¹ch to¸n CPSX :
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc bao gåm ba ph©n xëng: Ph©n
xëng d©y hµn, ph©n xëng c¾t- chÊt bäc vµ ph©n xëng Ðp- sÊy- gãi. Mçi
ph©n xëng cã mét chøc n¨ng nhiÖm vô riªng biÖt nhng cã quan hÖ chÆt chÏ
víi nhau. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Ó t¹o ra ®îc thµnh phÈm th×
nguyªn vËt liÖu xuÊt ra ph¶i tr¶i qua mét quy tr×nh xö lý nhÊt ®Þnh cña c¶
ba ph©n xëng. Vµ cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu xuÊt cho s¶n xuÊt, cïng mét
lîng lao ®éng nhng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm víi quy çch phÈm chÊt kh¸c nhau.
V× vËy kÕ to¸n CPSX kh«ng tËp hîp CPSX theo tõng ph©n xëng mµ tæng
hîp chung cho toµn bé ph©n xëng trong c«ng ty trong mét kú kÕ to¸n.
Trong khu«n khæ kho¸ luËn nµy em x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX
lµ 3 ph©n xëng cña c«ng ty vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh ba lo¹i s¶n phÈm
57
que hµn J4214, N464 vµ N46 3.2 trong quý IV/2004. §¬n vÞ tiÒn tÖ
thèng nhÊt sö dông lµ VN§.
2.2.2.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
§Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c çc chØ tiªu kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ßi
hái viÖc tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y còng ph¶i
®îc thùc hiÖn mét çch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Trªn c¬ së ®èi tîng h¹ch to¸n
CPSX, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n thÝch hîp. KÕ to¸n tæng hîp
t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc tËp hîp CPSX theo 3 kho¶n
môc chi phÝ:
- CPNVLTT
- CPNCTT
- CPSXC
ViÖc tËp hîp chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ cã t¸c dông phôc vô nhu
cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh
h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ cho kú sau.
2.2.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
* Néi dung chi phÝ:
§Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, NVL trùc tiÕp ®ãng vai
trß v« cïng quan träng trong sè nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt. ë c«ng
ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, NVL ®îc h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p
KKTX do ®ßi hái viÖc cËp nhËt thêng xuyªn th«ng tin vÒ nhËp xuÊt nguyªn
vËt liÖu. CPNVLTT chiÕm mét tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña
c«ng ty(85%).
CPNVLTT bao gåm:
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh (TK 1521): Lµ nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu chÝnh
58
cña nhµ m¸y bao gåm lâi quay H08A  6.5, Fero Mangan, cao lanh, trêng
th¹ch, oxit titan...
- Nguyªn vËt liÖu phô ( TK 1522): §îc sö dông kÕt hîp víi nguyªn vËt
liÖu chÝnh nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn vµ n©ng cao tÝnh n¨ng cña s¶n
phÈm. Nguyªn vËt liÖu phô cña c«ng ty bao gåm çt vµng, bät keo vuèt kh«
d©y hµn, hép que hµn....
- Nhiªn liÖu( 1523): Nhiªn liÖu ®îc sö dông t¹i nhµ m¸y nh dÇu nhên
HD 40, than çm, dÇu CS100...
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
T¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, mäi nhu cÇu vÒ sö dông
nguyªn vËt liÖu ®Òu ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu s¶n xuÊt s¶n phÈm. H¹ch
to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ¸p dông ph¬ng ph¸p thÎ song song. Theo ph¬ng
ph¸p nµy, viÖc xuÊt kho vËt t cho s¶n xuÊt víi khèi lîng bao nhiªu, chñng lo¹i
nµo ®Òu ®îc theo dâi cô thÓ trªn thÎ kho vµ theo dâi thªm vÒ mÆt gi¸ trÞ
trªn sæ chi tiÕt vËt t t¹i phßng kÕ to¸n.
Gi¸ xuÊt nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia
quyÒn. C«ng thøc tÝnh nh sau:
Gi¸ trÞ nguyªn vËt Sè lîng NVL xuÊt Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
= *
liÖu xuÊt dïng kho qu©n NVL xuÊt kho
Trong ®ã c«ng ty sö dông gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp ®Ó
cã thÓ theo dâi vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng:
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho sau mçi lÇn
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
nhËp =
sau mçi lÇn nhËp
Sè lîng NVL tån thùc tÕ sau mçi lÇn nhËp
Kho¶n môc CPNVLTT ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng, v× vËy,
trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n CPSX , kho¶n môc nµy cÇn ®îc qu¶n lý chÆt chÏ.
ViÖc xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ph¶i c¨n cø vµo ®Þnh møc sö dông
nguyªn vËt liÖu ®· ®îc x©y dùng, vµo nhu cÇu thùc tÕ ph¸t sinh vµ lÖnh
59
xuÊt kho vËt t cho s¶n xuÊt. Do ®ã, mÆc dï CPSX nãi chung vµ CPNVL
nãi riªng ®Òu ®îc tËp hîp chung cho toµn doanh nghiÖp nhng trªn mçi phiÕu
xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®Òu ghi râ tªn ph©n xëng, bé phËn sö dông nguyªn
vËt liÖu, lý do xuÊt kho vµ thêi gian xuÊt kho nguyªn vËt liÖu.
60
BiÓu 2.6:
phiÕu xuÊt kho Sè : 00108
Nî :
Ngµy 5/11/04 Cã :
Tªn ngêi nhËn hµng : Ph©n xëng c¾t chÊt bäc

Lý do xuÊt kho : T¹m øng kÕ ho¹ch th¸ng 11/2004
XuÊt t¹i kho : Nguyªn vËt liÖu chÝnh
Tªn, nh·n hiÖu, quy Sè lîng Thµnh

TT çch phÈm chÊt vËt §vt Yªu §¬n gi¸ tiÒn
Thùc xuÊt
t cÇu (1000®)
A B C 1 2 3 4
1 Fero Mangan C1% kg 10000 10000 27000 270000
2 Imminhit kg 10000 10000 920 9200
3 Cao lanh kg 10000 10000 310 3100
4 Bét tre kg 1000 1000 1300 1300
Ngêi nhËn ký Thñ kho ký Phßng kÕ ho¹ch vËt t ký
BiÓu 2.7:
61
phiÕu xuÊt kho Sè : 00241
Ngµy 2/12/2004 Nî :
Cã :
Tªn ngêi nhËn hµng : Ph©n xëng d©y hµn

Lý do xuÊt kho : KÕ ho¹ch th¸ng 12/2004
XuÊt t¹i kho : Nguyªn vËt liÖu chÝnh
Tªn, nh·n hiÖu, Sè lîng Thµnh

§¬n
TT quy çch phÈm §vt tiÒn
Yªu cÇu Thùc xuÊt gi¸
chÊt vËt t (1000®)
A B C 1 2 3 4
1 Lâi thÐp H08 kg 170000 170000 8250 1402500
2 Lâi d©y hµn kg 70000 70000 10000 700000
3 Côc silicat Kali kg 10000 10000 6600 66000
Ngêi nhËn ký Thñ kho ký Phßng kÕ ho¹ch vËt t ký
62
Tr×nh tù h¹ch to¸n CPNVLTT cña c«ng ty ®îc tiÕn hµnh nh sau: NVL
xuÊt kho theo kÕ ho¹ch vËt t sö dông trong quý vµ nhu cÇu ph¸t sinh thùc tÕ
vÒ vËt t cña çc ph©n xëng s¶n xuÊt trong quý ®ã. Mçi lÇn xuÊt vËt t, c¨n
cø vµo phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n vËt t vµo ngay m¸y tÝnh ch¬ng tr×nh qu¶n
lý vËt t xuÊt kho. Cuèi quý, kÕ to¸n lµm phÐp céng tæng vµ in ra b¶ng tæng
hîp vËt t xuÊt kho( BiÓu 2.8) vµ lËp b¶ng ph©n bæ vËt t xuÊt dïng tõng quý
(BiÓu 2.9). C¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ, kÕ to¸n vµo NhËt ký
chøng tõ sè 7 vµ vµo Sæ çi TK 621. Sau ®ã kÕ to¸n chuyÓn sè liÖu cho
phßng kÕ ho¹ch vËt t ®Ó tiÕn hµnh so s¸nh ®èi chiÕu víi sè lîng nguyªn vËt
liÖu ®· nhËp vµ theo ®Þnh møc ®· ®îc duyÖt cña c«ng ty, tõ ®ã tiÕn hµnh
®Ò ra kÕ ho¹ch nhËp NVL cho quý sau.
63
BiÓu 2.8: B¶ng tæng hîp xuÊt NVL - CCDC
Chøng tõ Thµnh tiÒn
Tªn vËt t §vt Sè lîng §¬n gi¸
SH NT ( 1000 ®)
719 1/10 Çt vµng M3 0.5 80000 40
3
719 1/10 §¸ 1*2 M 0.8 150000 120
719 1/10 Xi m¨ng P400 kg 350 830 290.5
746 5/10 Lìi ca m¸y çi 5 117353.68 586.8
746 5/10 Lìi ca tay çi 5 2857 14.3
756 5/10 Vßng bi 6207 vßng 4 24000 96
756 5/10 Vßng bi 6003 vßng 4 23315.66 93.3
... ... .... ... ... ... ...
108 5/11 Fero Mangan C1% kg 10000 27000 270000
108 5/11 Imminhit kg 10000 920 9200
108 5/11 Cao lanh kg 10000 310 3100
108 5/11 Bét tre kg 1000 1300 1300
822 2/11 Khu«n vuèt ý çi 1
827 3/11 Glyxerin kg 20 21789 435.8
827 3/11 Chæi ®ãt çi 5 5000 25
... ... ... ... ... ... ...
241 2/12 Lâi thÐp H08 kg 170000 8250 1402500
241 2/12 Lâi d©y hµn kg 70000 10000 700000
241 2/12 Côc Silicat Kali kg 10000 6600 66000
... ... ... ... ... ... ...
Tæng céng 18886467
Tõ 1/10/04 ®Õn 31/12/04
BiÓu 2.9: b¶ng ph©n bæ sè 2

Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô
Quý 4/2004
Ghi cã TK TK 152
Ghi TK 153 Céng
1521 1522 1523 1524
Nî TK
64
331 632114 1018 633132
6212 1847687 3461 1851148
6211 14998377 451783 15450160
62722 229746 80599 310345
62721 40848 31870 169985 242703
62732 303647 303647
62731 76920 76920
632 1010 2550 3560
6412 296 296
6422 3902 927 2045 6874
6428 4451 368 2838 25 7682
Céng 17483639 731422 31870 256899 382637 18886467
C¨n cø vµo dßng céng TK 6211 vµ 6212 vµ çc cét TK 1521, 1522... trªn
b¶ng ph©n bæ, kÕ to¸n vµo Sæ çi TK 621 (Xem biÓu 2.10) vµ ®îc ghi sæ :
Nî TK 621 : 17301308
(TK 6211 : 15450160
TK 6212 : 1851148)
Cã TK 1521: 16846064
Cã TK 1522: 455244
BiÓu 2.10:
Sæ çI
Tµi kho¶n 621
Sè d ®Çu n¨m
Nî
Cã
Quý
Ghi nî Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
TK 621, ghi cã TK
TK 1521 16846064
65
TK 1522 455244
Céng sè ph¸t sinh Nî 17301308
Céng sè ph¸t sinh Cã 17301308
Sè d Nî
cuèi quý Cã
2.2.2.2. H¹ch to¸n CPNCTT (TK 622):

* Néi dung CPNCTT :
CPNCTT cña c«ng ty lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc
tiÕp s¶n xuÊt ë çc ph©n xëng. CPNCTT bao gåm tiÒn l¬ng cÊp bËc, tiÒn l-
¬ng s¶n phÈm, tiÒn thëng.... vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng. Theo quy ®Þnh
hiÖn hµnh, çc kho¶n trÝch theo l¬ng bao gåm BHXH, BHYT vµ KPC§ víi
tØ lÖ trÝch ®a vµo CPNCTT ®èi víi c«ng nh©n trong toµn c«ng ty lµ nh
nhau. Cô thÓ lµ BHXH trÝch 15%, BHYT trÝch 2%, KPC§ trÝch 2% trªn
tæng tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶.
§Ó theo dâi CPNCTT kÕ to¸n sö dông TK 622. Trong ®ã chi tiÕt thµnh
2 tiÓu kho¶n cÊp 2:
TK 6221: Chi phÝ tiÒn l¬ng chÝnh
TK 6222: Chi phÝ tiÒn l¬ng phô
ë C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, quü tiÒn l¬ng ®îc tÝnh
theo tû lÖ phÇn tr¨m theo doanh thu cña c¶ quý( BiÓu 2.11) :
Tæng quü l¬ng = Doanh thu * Tû lÖ phÇn tr¨m theo doanh thu
Sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ quü l¬ng cho çc bé phËn theo tØ lÖ cè
®Þnh nh sau:
- Ph©n bæ tæng quü l¬ng cho CPNCTT (TK622) 57.22%
- Ph©n bæ tæng quü l¬ng cho CPNVPX (TK 6271) 13.28%
- Ph©n bæ tæng quü l¬ng cho CPNVQLDN (TK 6421) 20.72%
66
- Ph©n bæ tæng quü l¬ng cho CPNVBH (TK 6411) 8.78%
Tuy quü l¬ng ®îc x¸c ®Þnh cho c¶ quý nhng hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÒn
l¬ng tÝnh tiÒn l¬ng ®Ó thanh to¸n cho çn bé c«ng nh©n viªn. §èi víi c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, viÖc thanh to¸n l¬ng chia lµm 2 kú. Kú 1, kÕ to¸n
tÝnh ra tiÒn l¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n vµ trÝch BHXH vµ BHYT (6%);
kú 2 tÝnh ra tiÒn l¬ng n¨ng suÊt c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng bé phËn s¶n
xuÊt ®a lªn. Trong ®ã tiÒn l¬ng n¨ng suÊt c¨n cø vµo ®Þnh møc n¨ng suÊt
vµ l¬ng ngµy. C«ng thøc nh sau:
hÖ sè
§Þnh N¨ng suÊt b×nh qu©n
= * ®iÒu
møc ( c«ng/ tÊn) cña CNSX
chØnh
C«ng ty kh«ng thùc hiÖn viÖc trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt trªn TK 335 mµ h¹ch to¸n trùc tiÕp trªn TK 622 (ghi
Nî) vµ TK 334 (ghi Cã).
Qu¸ tr×nh tËp hîp CPNCTT trong c«ng ty ®îc tiÕn hµnh nh sau:
§Çu th¸ng, kÕ to¸n tiÒn l¬ng tÝnh ra tiÒn l¬ng kú 1 - tiÒn l¬ng cÊp
bËc cho CNTTSX vµ lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng kú 1( BiÓu 2.12).
T¹i ph©n xëng, tæ trëng çc tæ s¶n xuÊt theo dâi t×nh h×nh lao ®éng
cña tõng §¬n gi¸ = ®Þnh møc * l¬ng ngµy c«ng
nh©n trong tæ ®Ó lµm c¨n cø chÊm c«ng. Cuèi th¸ng, lËp b¶ng chÊm c«ng
göi cho phßng tæ chøc. Phßng tæ chøc c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, phiÕu
nhËp kho s¶n phÈm cïng ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm ®· ®îc x©y dùng
trong ®Þnh møc, tiÕn hµnh tÝnh l¬ng s¶n phÈm cho tõng bé phËn s¶n xuÊt.
Sau ®ã, phßng tæ chøc chuyÓn toµn bé sè liÖu trªn vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó
67
lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng kú 2 (BiÓu2.13) - tiÒn l¬ng n¨ng suÊt, nghØ phÐp,
häc tËp, chÕ ®é... cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Cuèi quý, kÕ to¸n tæng hîp CPNCTT cña c¶ ba th¸ng vµ lËp b¶ng ph©n
bæ sè 1( BiÓu 2.14) - b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng
®Ó tÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho çc bé phËn trong c«ng ty. §ång thêi, c¨n
cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ, kÕ to¸n vµo NhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó
tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh vµ vµo sæ çi TK 622 (BiÓu 2.15).
Tõ dßng céng TK 6221, 6222 vµ cét TK 334, 338 trªn B¶ng ph©n bæ sè
1 kÕ to¸n vµo Sæ çi TK 622 vµ ®îc ghi sæ nh sau:
Nî TK 622: 1045143
Cã TK 334: 878939
Cã TK 338: 166204
68
B¶ng tÝnh l¬ng kú 1.....
69
b¶ng tÝnh l¬ng kú 2.......
70
BiÓu 2.14
B¶ng ph©n bæ sè 1
TiÒn l¬ng vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng
®vt: 1000®
Ghi Cã TK 334 TK 338

TK
334 334
Ghi Céng 3382 3383 3384 Céng
(l¬ng) (¨n ca)
Nî TK
111 571 76 647
6221 874763 874763 17495 131214 17495 166204
6222 4176 4176
6271 203289 203229 4064 30484 4064 38612
6278 122474 122474
6411 134364 134364 2687 20155 2687 25529
6418 4978 4978
6421 317086 317086 6342 47563 6342 60247
6428 44939 44939
Céng 1533678 172391 1706069 30588 229987 30664 291239
71
BiÓu 2.15
Sæ çI
Tµi kho¶n 622
§vt: 1000®
Sè d ®Çu n¨m
Nî
Cã
Quý
Ghi nî Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
TK622, ghi cã TK
TK 334 878939
TK 338 166204
Sè d Nî
cuèi quý Cã
2.2.2.3.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:

* Néi dung CPSXC :
T¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, ®Ó theo dâi çc kho¶n
CPSXC, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 " CPSXC ". §©y lµ nh÷ng chi phÝ
bá ra ®Ó phôc vô s¶n xuÊt cho toµn ph©n xëng. CPSXC ph¸t sinh trong toµn
bé çc ph©n xëng bao gåm: chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, khÊu hao TSC§,
nhiªn liÖu, ®éng lùc mua ngoµi, chi phÝ söa ch÷a thiÕt bÞ, c«ng cô, dông
cô tù chÕ.... Çc kho¶n chi phÝ nµy ®îc tËp hîp trong çc tµi kho¶n sau:
- TK 6271 (CPNVPX): Kho¶n chi phÝ nµy bao gåm chi phÝ vÒ l¬ng
chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng nh nh©n viªn qu¶n lý
ph©n xëng, l¬ng c«ng nh©n phôc vô s¶n xuÊt, l¬ng nh©n viªn vÖ sinh...
Ngoµi ra cßn cã çc kho¶n ®ãng gãp nh quü BHXH,BHYT vµ KPC§ ®îc
trÝch tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh.
72
- TK 6272 (chi phÝ vËt liÖu): Ph¶n ¸nh çc chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng
trong ph¹m vi ph©n xëng xuÊt ®Ó söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ cöa...
Tµi kho¶n nµy chi tiÕt thµnh 2 TK cÊp 3:
TK 62721: chi phÝ vËt liÖu cho PX que hµn
TK 62722: chi phÝ vËt liÖu cho PX d©y hµn
- TK 6273 (chi phÝ CCDC): Ph¶n ¸nh çc chi phÝ CCDC xuÊt dïng
trong ph¹m vi ph©n xëng.
Tµi kho¶n nµy chi tiÕt thµnh 2 TK cÊp 3:
TK 62731: chi phÝ CCDC cho PX que hµn
TK 62732: chi phÝ CCDC cho PX d©y hµn
- TK 6274 ( chi phÝ khÊu hao TSC§): Ph¶n ¸nh çc chi phÝ vÒ khÊu
hao TSC§ thuéc ph©n xëng nh: khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ cöa, kho
tµng...
- TK 6278 ( chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c): Ph¶n ¸nh çc kho¶n chi phÝ kh¸c
ph¸t sinh trong ph©n xëng nh dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ héi häp, c«ng t¸c,
tiÕp kh¸ch... T¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, kÕ to¸n kh«ng sö
dông TK 6277 (chi phÝ dÞch vô mua ngoµi) mµ tæng hîp lu«n vµo TK 6278
do çc chi phÝ nµy c«ng ty sö dông tiÒn ®Ó thanh to¸n trùc tiÕp.
ViÖc tËp hîp CPSXC ®îc kÕ to¸n lËp b»ng çch tæng hîp çc chi phÝ
ph¸t sinh t¹i c¶ ba ph©n xëng ngoµi çc chi phÝ trùc tiÕp vµo TK 627, chi
tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n vµ tËp hîp theo h×nh thøc thu chi víi çc tµi kho¶n
®èi øng víi tµi kho¶n ®ã. Cuèi quý, kÕ to¸n dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
- Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng: TiÒn l¬ng vµ çc kho¶n ph¶i trÝch theo l-
¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng, c«ng nh©n phôc vô s¶n
73
xuÊt... ®îc tËp hîp trªn b¶ng ph©n bæ l¬ng vµ çc kho¶n ph¶i trÝch theo l-
¬ng. Theo ®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi bót to¸n:
Nî TK 6271:241841
Cã TK 334: 203229
Cã TK 338: 38612
- Chi phÝ NVL, CCDC: Tæng gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt
dïng cho ph©n xëng ®îc thÓ hiÖn trªn b¶ng ph©n bæ vËt t. C¨n cø vµo gi¸
trÞ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho çc ph©n xëng, kÕ to¸n ghi
çc bót to¸n:
Nî TK 6272 : 553048
Cã TK 152: 553048
Vµ bót to¸n:
Nî TK 6273: 380567
Cã TK 153: 380567
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: HiÖn nay, ®èi víi nh÷ng m¸y mãc ®ang sö
dông nhng ®· hÕt khÊu hao kÕ to¸n kh«ng tiÕn hµnh trÝch khÊu hao n÷a.
Cßn ®èi víi nh÷ng tµi s¶n cßn trong thêi gian trÝch khÊu hao th× kÕ to¸n sö
dông ph¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n ®Ó tÝnh theo c«ng thøc:
Møc khÊu hao ph¶i Nguyªn gi¸ TSC§

=
trÝch trong n¨m Thêi gian sö dông
Møc khÊu hao n¨m

Møc khÊu hao quý =
4
Cuèi quý, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ (BiÓu 2.16). C¨n
cø vµo khÊu hao ph¶i trÝch cho toµn bé ph©n xëng, kÕ to¸n ghi bót to¸n:
74
Nî TK 6274: 260000000
Cã TK 214: 260000000
BiÓu 2.16:
b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§
Quý 4/2004
§vt:1000®
STT Ghi Cã TK 214, ghi Nî TK Sè tiÒn

1 TK 6274 260000
2 TK 6414 20000
3 TK 6424 90000
Céng 370000
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: §©y lµ çc kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong
ph©n xëng ngoµi çc chi phÝ kÓ trªn. T¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc, do kh«ng cã sù t¸ch biÖt vÒ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi
phÝ b»ng tiÒn kh¸c nªn kÕ to¸n tæng hîp c¶ hai lo¹i vµo TK 6278. KÕ to¸n
tiÕn hµnh ghi bót to¸n:
Nî TK 627(6278): 714809
Cã TK 111: 49269
Cã TK 112: 543066
Cã TK 334: 122474
Cuèi kú, kÕ to¸n tæng hîp tæng hîp CPSXC toµn c«ng ty (BiÓu 2.17) vµ
vµo Sæ çi TK 627 (BiÓu 2.18).
75
BiÓu 2.17:
b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung
Quý 4/2004
§vt:1000®
TK 627 Sè tiÒn
TK 6271 241841
TK 6272 553048
TK 6273 380567
TK 6274 260000
TK 6278 714809
Céng 2150265
76
BiÓu 2.18:
Sæ çi
Tµi kho¶n 627
®vt: 1000®
Sè d ®Çu n¨m
Nî
Cã
Quý
Ghi nî TK Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
627, ghi cã TK
TK 111 49269
TK 112 543066
TK 152 553048
TK 153 380567
TK 334 325703
TK 338 38612
TK 214 260000
Sè d Nî
cuèi quý Cã
2.2.2.4. KÕ to¸n tËp hîp CPSX toµn c«ng ty:

Cuèi kú, c¨n cø vµo sè liÖu trªn çc b¶ng ph©n bæ vµ çc nhËt ký chøng
tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp CPSX toµn c«ng ty vµo NhËt ký
chøng tõ sè 7 (BiÓu 2.20).
77
Tõ dßng céng TK 621, 622, 627 vµ çc cét ®èi øng cã liªn quan trªn
NhËt ký chøng tõ sè 7, kÕ to¸n kÕt chuyÓn çc chi phÝ trªn vµo tµi kho¶n
tÝnh gi¸ thµnh 154 vµ vµo sæ çi 154 (BiÓu 2.21).
- KÕt chuyÓn CPNVLTT :
Nî TK 154:17301308
Cã TK 621: 17301308
- KÕt chuyÓn CPNCTT :
Nî TK 154: 1045143
Cã TK 622: 1045143
- KÕt chuyÓn CPSXC :
Nî TK 154: 2150265
Cã TK 627: 2150265
2.2.3. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang:
Cuèi kú, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu kiÓm kª s¶n phÈm cuèi kú (BiÓu
2.19), kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc khèi lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Trªn c¬ së
sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®· x¸c ®Þnh, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®¸nh gi¸.
T¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, kÕ to¸n ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang theo chi phÝ trùc tiÕp víi møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang
lµ 90%. Vµ theo b¸o ço nhËp - xuÊt - tån kho thµnh phÈm cña quý IV/
2004, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc tæng khèi lîng s¶n phÈm nhËp kho lµ 2149721.5
kg. Chi phÝ trong s¶n phÈm dë dang trong quý IV ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
- Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang:
62326
* 15450160 = 435319
78
2149721.5 + 62326
- Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu phô n»m trong s¶n phÈm dë dang:
62326* 90%
* 1851148 = 47074
2149721.5 + 62326* 90%
- Gi¸ trÞ nh©n c«ng trùc tiÕp trong s¶n phÈm dë dang:
62326* 90%
* 1045143 = 26578
2149721.5 + 62326* 90%
Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ: 508971
BiÓu 2.19: phiÕu kiÓm kª S¶n phÈm dë dang

Ngµy 31/12/04
STT Tªn s¶n phÈm §vt Sè lîng

1 Que hµn trªn dµn N46 4 kg 27950
2 Que hµn trªn dµn J420 3.2 kg 8360
3 Que hµn trªn dµn E70162.5 kg 176
4 Que hµn trªn dµn J4213.2 kg 10400
5 Thuèc bäc çc lo¹i kg 11360
6 D©y hµn SW0.9 kg 1200
7 D©y hµn SW0.9 ( ®· bao gãi) kg 795
8 D©y hµn SW0.8 ( ®· bao gãi) kg 2085
Tæng céng kg 62326
79
NhËt ký chøng tõ sè 7.....
80
BiÓu 2.21:
Sæ çI
Tµi kho¶n 154
®vt: 1000®
Sè d ®Çu n¨m
Nî
Cã
Quý
Ghi nî TK Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
154, ghi cã TK
TK 621 17301308
TK 622 1045143
TK 627 2150265
Sè d Nî
cuèi quý Cã
81
2.3. Tæ chøc c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc:
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc lµ mét doanh nghiÖp c¬ khÝ
chÕ t¹o. ChÝnh v× vËy mµ s¶n phÈm cña C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc ®a d¹ng vÒ quy çch, phÈm chÊt. Do ®Æc ®iÓm nµy, mµ ®Ó
gi¶m bít khèi lîng h¹ch to¸n, kÕ to¸n sö dông ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ. Theo
ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo tû lÖ chi phÝ gi÷a CPSX thùc tÕ víi
CPSX kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n
phÈm tõng lo¹i.
2.3.1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn
trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n. Bé phËn c«ng t¸c gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo
®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, lo¹i s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp
s¶n xuÊt, cung cÊp vµ sö dông ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm cho thÝch hîp.
Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty cæ phÇn que hµn
®iÖn ViÖt §øc cã ®é phøc t¹p cao vµ cã sù gi¸n ®o¹n vÒ mÆt kü thuËt,
song s¶n phÈm cuèi cïng cña c«ng ty ®îc xuÊt xëng lµ s¶n phÈm hoµn
chØnh. V× vËy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ s¶n phÈm hoµn chØnh.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty lµ hoµn
toµn phï hîp vµ t¹o thuËn lîi trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
2.3.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
ViÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thÝch hîp lµ c«ng cô quan
träng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm khoa häc, hîp lý, ®¶m b¶o cung cÊp sè
liÖu gi¸ thµnh thùc tÕ kÞp thêi, ph¸t huy ®Çy ®ñ chøc n¨ng gi¸m ®èc t×nh
h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña nhµ m¸y.
82
§Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh th× ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ chu
kú tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty. Do viÖc kiÓm kª nguyªn vËt liÖu
tån kho vµ s¶n phÈm dë dang cña c«ng ty tiÕn hµnh vµo cuèi mçi quý, nªn
mÆc dï chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm ng¾n (7 ngµy) nhng c«ng ty x¸c ®Þnh gi¸
thµnh s¶n phÈm theo quý.
2.3.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
§Ó phï hîp víi quy tr×nh c«ng nghÖ, víi çch thøc tæ chøc s¶n xuÊt, ®¸p
øng yªu cÇu qu¶n lý CPSX, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng ty ®· x¸c ®Þnh
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ s¶n phÈm hoµn chØnh nhËp kho. XuÊt
ph¸t tõ ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty, kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ. Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n
cø vµo tû lÖ chi phÝ gi÷a CPSX thùc tÕ víi CPSX kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh ra gi¸
thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm tõng lo¹i. ¸p dông ph¬ng ph¸p
nµy kÕ to¸n ®¶m b¶o tÝnh gi¸ thµnh mét çch ®Çy ®ñ, nhanh chãng, toµn
bé CPSX ph¸t sinh ®îc tËp hîp hÕt cho s¶n phÈm s¶n xuÊt.
ViÖc tÝnh gi¸ thµnh dùa trªn viÖc tËp hîp CPSX gåm ba kho¶n môc
chi phÝ ®ã lµ:
- CPNVLTT
- CPNCTT
- CPSXC
C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc s¶n xuÊt trªn 50 lo¹i que hµn
vµ d©y hµn. Nhng trong khu«n khæ cña luËn v¨n, em xin ®îc tÝnh gi¸
thµnh cña ba lo¹i s¶n phÈm que hµn: J4214, N464 vµ N46 3.2. §©y lµ
ba mÆt hµng chñ lùc vµ cã uy tÝn danh tiÕng trªn thÞ trêng d©y hµn ®iÖn
trong níc vµ níc ngoµi cña c«ng ty, ®Æc biÖt víi s¶n phÈm J4214 C«ng ty
cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc ®· giµnh huy ch¬ng vµng héi chî hµng
83
ViÖt Nam chÊt lîng tiªu chuÈn “Made in Viªt Nam” tæ chøc t¹i Hµ Néi vµo
n¨m 2002.
Trong quý IV/ 2004, c«ng ty s¶n xuÊt ®îc 195220 kg que hµn J4214,
874860 kg N464, 100040 kg que hµn N46 3.2.
§Ó tÝnh gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm, kÕ to¸n tÝnh tæng gi¸ thµnh kÕ
ho¹ch vµ tæng gi¸ thµnh thùc tÕ quý IV/ 2004 ®Ó tÝnh ra tû lÖ chi phÝ.
- Dùa vµo b¶ng dù kiÕn kÕ ho¹ch chi tiÕt s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm
cña n¨m 2004 do phßng kÕ ho¹ch vËt t ®a lªn kÕ to¸n cã th«ng tin vÒ gi¸ vèn
kÕ ho¹ch. §ång thêi, c¨n cø vµo b¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt - tån kho thµnh
phÈm quý IV, kÕ to¸n tæng hîp tÝnh ra ®îc tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ
18177350 ngh×n ®ång.
- LËp b¶ng tÝnh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ: C¨n cø vµo b¶ng kiÓm kª ®¸nh
gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi quý 3/2004, b¶ng kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang cuèi quý 4/2004 vµ dßng céng TK 621, 622, 627 trªn NhËt ký chøng tõ
sè 7 kÕ to¸n lËp ra b¶ng tÝnh gi¸ thµnh:
ST Kho¶n môc chi Dë dang Ph¸t sinh Dë dang Tæng
T phÝ ®Çu kú trong kú cuèi kú gi¸ thµnh
1 CFNVLTT 352823 17301308 482393 17171738
2 CFNCTT 17951 1045143 26578 1036516
3 CFSXC 2150265 2150265
Tæng céng 370774 20496716 508971 20358519
- C¨n cø vµo sè liÖu trªn, kÕ to¸n tÝnh ®îc tû lÖ chi phÝ:

Tû lÖ chi phÝ = Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ/ tæng gi¸ thµnh kh
= 20358519/ 18177350
= 1.12
Theo ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ, gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i
®îc tÝnh theo c«ng thøc:
84
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Tû lÖ
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
= ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng * chi
s¶n phÈm tõng lo¹i
lo¹i phÝ
- LËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh 3 s¶n phÈm ®· chän:
Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Tæng gi¸ thµnh

STT Tªn s¶n phÈm ®¬n vÞ ®¬n vÞ thùc thùc
KH tÕ tÕ( 1000®)
1 J421 4 6700 7500 1464150
2 N46 4 6309 7066 6181761
3 N46 3.2 6650 7448 745098
85
Ch¬ng 3
Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë
CTCP que hµn ®iÖn ViÖt §øc
3.1. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i c«ng ty:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, khi mµ cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a çc
nhµ s¶n xuÊt ®Ó t×m kiÕm vµ më réng thÞ phÇn th× ®ßi hái çc doanh
nghiÖp ph¶i c¶i tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm vµ ®a ra møc gi¸ c¹nh tranh so víi
c«ng ty ®èi thñ. Trong ®ã, gi¸ c¶ lµ mét vò khÝ quan träng mµ doanh
nghiÖp sö dông ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc lµ c«ng ty ®· ho¹t ®éng l©u n¨m trong lÜnh vùc s¶n xuÊt que hµn
®iÖn. C«ng ty lu«n ®a ra thÞ trêng nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng víi gi¸ c¶ c¹nh
tranh so víi nh÷ng mÆt hµng cïng lo¹i cña çc c«ng ty trong vµ ngoµi níc,
kh«ng ngõng nghiªn cøu tung ra nh÷ng s¶n phÈm míi ®¸p øng nhu cÇu cña
thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, c«ng ty duy tr× ®îc nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng
vµ ngµy cµng thu hót nhiÒu b¹n hµng míi. §Æc biÖt, tõ khi c«ng ty cæ phÇn
ho¸ cuèi n¨m 2003, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty t¨ng lªn ®¸ng
kÓ thÓ hiÖn ë doanh thu b¸n hµng n¨m 2004 t¨ng 29.4% so víi n¨m 2003. Bé
m¸y tæ chøc qu¶n lý ®îc s¾p xÕp l¹i mét çch khoa häc, gän nhÑ, gi¶m vÒ
sè lîng nhng chÊt lîng ngµy cµng cao. Çc phßng ban trong c«ng ty ®îc ph©n
chia vµ s¾p xÕp mét çch hîp lý, phï hîp víi quy m«, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n
xuÊt. ViÖc tÝnh l¬ng cho c«ng nh©n theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch,
®éng viªn ngêi lao ®éng h¨ng h¸i thi ®ua lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt. Trong c¬
chÕ ho¹t ®éng míi toµn thÓ çn bé c«ng nh©n viªn ®Òu cè g¾ng ph¸t huy
hÕt søc n¨ng lùc cña m×nh. §ång thêi, c«ng ty còng chó träng c«ng t¸c gi¸o
dôc ý thøc cña c«ng nh©n trong viÖc tiÕt kiÖm ®Ó gi¶m chi phÝ, t¨ng hiÖu
86
qu¶ b»ng viÖc triÖt ®Ó tËn dông çc nguån thu, tËn dông mäi tiÒm n¨ng vÒ
nhµ xëng, khai th¸c t¹o thªm nguån thu.
Phßng tµi vô cña c«ng ty, trong c¬ chÕ ho¹t ®éng míi cña c«ng ty còng
®· cã nh÷ng c¶i tiÕn vÒ c¬ cÊu bé m¸y vµ c¬ cÊu ho¹t ®éng nh»m hoµn
thµnh tèt nhÊt nhiÖm vô cña m×nh. C«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty tu©n thñ
®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c«ng ty,
®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý chung.
Qua thêi gian thùc tËp cña m×nh t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc, em nhËn thÊy nh÷ng u ®iÓm næi bËt trong ho¹t ®éng cña bé m¸y
kÕ to¸n c«ng ty. Trong khu«n khæ cña ®Ò tµi, em xin ®a ra nh÷ng thµnh tùu
cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty nh
sau:
3.1.1.¦u ®iÓm:
* Bé m¸y kÕ to¸n:
Lµ mét c«ng ty ho¹t ®éng l©u n¨m trong lÜnh vùc s¶n xuÊt que hµn
®iÖn, C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc nhËn thøc ®îc tÇm quan
träng cña lîi thÕ gi¸ c¶ trong c¹nh tranh. ChÝnh v× vËy mµ c«ng ty lu«n chó
träng ®Õn viÖc tiÕt kiÖm CPSX vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lu«n t¨ng cêng
c«ng t¸c qu¶n lý CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó ph¸t huy ®îc vai trß ®ã, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc x©y dùng t-
¬ng ®èi hoµn chØnh, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ néi dung h¹ch to¸n vµ ®¸p øng nhu
cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é nghiÖp vô
cao, nhiÖt huyÕt víi c«ng viÖc. Cô thÓ trong c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ
tÝnh gi¸ thµnh lu«n cã sù kÕt hîp nhÞp nhµng, ¨n ý gi÷a çc kÕ to¸n vËt t,
kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ kÕ to¸n tæng hîp ®Ó cã thÓ tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸
thµnh mét çch nhanh chãng, chÝnh x¸c.
* ViÖc sö dông tµi kho¶n:
87
C«ng ty hiÖn ®ang sö dông hÖ thèng tµi kho¶n do Bé tµi chÝnh ban
hµnh. Trong viÖc tËp hîp CPSX, c«ng ty ph©n theo 3 kho¶n môc:
CPNVLTT , CPNCTT, CPSXC vµ sö dông çc TK 621, 622, 627 ®Ó theo
dâi. Trong ®ã, TK 622 ®îc theo dâi cô thÓ theo tõng bé phËn s¶n xuÊt gióp
cho viÖc qu¶n lý giê c«ng vµ tÝnh tiÒn c«ng ®îc thuËn lîi. TK 627 ®îc chi
tiÕt ra thµnh çc tiÓu kho¶n lµm cho viÖc theo dâi çc kho¶n chi ®îc cô thÓ,
râ rµng. Çc chi phÝ nµy ®Õn cuèi kú ®îc kÕ to¸n tËp hîp vµo TK 154 ®Ó
tÝnh gi¸ thµnh.
Ngoµi viÖc sö dông hÖ thèng tµi kho¶n ®îc ¸p dông chung cho çc
doanh nghiÖp, c«ng ty cßn chi tiÕt çc tµi kho¶n, tiÓu kho¶n thµnh çc tiÓu
kho¶n cÊp díi theo dâi cho tõng ®èi tîng cô thÓ cña c«ng ty. ViÖc tËp hîp chi
phÝ vµ sö dông çc tµi kho¶n ®Ó theo dâi nµy gióp cho çc cÊp qu¶n lý dÔ
dµng theo dâi çc chi phÝ ph¸t sinh vµ gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®îc
®¬n gi¶n.
* VÒ hÖ thèng chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n:
Víi ®éi ngò kÕ to¸n nhiÒu kinh nghiÖm, v÷ng chuyªn m«n ®· vËn dông
h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ mét çch s¸ng t¹o, cã hiÖu qu¶, phï hîp
víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Nh×n chung,
trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng ty ®· sö
dông hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c«ng ty theo ®óng
quy ®Þnh cho h×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ tõng
kho¶n môc mµ mÉu sæ quy ®Þnh.
+ KÕ to¸n sö dông sæ tæng hîp NhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó tËp hîp
CPSX trong kú h¹ch to¸n
+ Sö dông Sæ çi çc TK 621, 622, 627, 154 ®Ó theo dâi riªng tõng
kho¶n môc chi phÝ vµ tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
88
+ Çc b¶ng ph©n bæ sè 1, sè 2, sè 3 ®Ó chia chi phÝ cho ®èi tîng chÞu
chi phÝ theo c«ng dông vµ môc ®Ých chi phÝ.
+ Ngoµi ra, kÕ to¸n sö dông mét sè b¶ng kª, nhËt ký chøng tõ cã liªn
quan ®Õn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ nh b¶ng kª sè 1, sè 2, sè 5; nhËt ký
chøng tõ sè 1, 2, 3, 4, 5.
Víi nh÷ng sæ chi tiÕt, kÕ to¸n cã sù thay ®æi cho phï hîp víi c«ng viÖc,
víi quy m« tÝnh chÊt riªng cña m×nh, gióp cho viÖc ghi chÐp, theo dâi çc
kho¶n chi phÝ ®îc thuËn lîi h¬n.
ViÖc lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng tõ, lu tr÷ chøng tõ ®îc thùc
hiÖn theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ gióp cho viÖc h¹ch to¸n CPSX vµ
tÝnh gi¸ thµnh ®îc thuËn lîi.
* VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
ViÖc ph©n ®Þnh chi phÝ theo 3 kho¶n môc : CFNVLTT, CFNCTT,
CFSXC ®· cho thÊy vÞ trÝ, chøc n¨ng ho¹t ®éng cña chi phÝ trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y chÝnh lµ c¨n cø ®Ó tËp hîp
CPSX vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh mét çch chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cung
cÊp th«ng tin cã hÖ thèng cho çc b¸o ço tµi chÝnh.
C«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
lµ hoµn toµn phï hîp. Bëi c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt çc dông cô c¬ khÝ chÕ
t¹o cã ®Æc trng s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm víi nhiÒu quy çch phÈm chÊt
kh¸c nhau. ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p nµy ®· gióp cho kÕ to¸n gi¶m bít khèi
lîng h¹ch to¸n.
* Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho: C«ng ty ®ang sö dông
ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp. §©y lµ ph¬ng ph¸p phï
hîp víi ®iÒu kiÖn gi¸ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo cã nhiÒu biÕn ®éng nh
hiÖn nay. Nã gióp cho kÕ to¸n tÝnh to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
mét çch chÝnh x¸c, cËp nhËt. H¬n n÷a, kÕ to¸n c«ng ty còng kh¾c phôc ®-
89
îc nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng søc b»ng çch sö dông
sù hç trî cña phÇn mÒm kÕ to¸n.
* H¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: §©y lµ
sù lùa chän hoµn toµn phï hîp víi tÝnh chÊt hµng ho¸ vËt t cã gi¸ trÞ lín cña
c«ng ty.
* ViÖc ¸p dông phÇn mÒm kÕ to¸n trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n:
Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ phÇn mÒm ®· gãp phÇn lµm gi¶m søc lao
®éng cña con ngêi trong rÊt nhiÒu lÜnh vùc trong ®ã cã kÕ to¸n. T¹i C«ng
ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc, do h×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ phøc
t¹p nªn khã cã thÓ vËn dông m¸y tÝnh vµo xö lý sè liÖu. Tuy nhiªn, kÕ to¸n
c«ng ty ®· linh ho¹t sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n vµo mét sè kh©u nh qu¶n lý
danh s¸ch kh¸ch hµng vµ nhµ cung øng, qu¶n lý thu chi tiÒn mÆt, qu¶n lý
vËt t xuÊt kho, tÝnh to¸n gi¸ vËt t xuÊt dïng cho s¶n xuÊt... Víi c«ng t¸c h¹ch
to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, phÇn mÒm kÕ to¸n gióp kÕ to¸n
tÝnh gi¸ vËt t xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn tÝnh sau mçi
lÇn nhËp.
Ngoµi ra, c«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm hoµn
thµnh chÊt lîng quy ®Þnh ®· ®¶m b¶o g¾n liÒn thu nhËp cña ngêi lao ®éng
víi chÊt lîng lµm viÖc, lµ ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c«ng nh©n cã ý thøc tiÕt
kiÖm trong s¶n xuÊt, tr¸nh l·ng phÝ thêi gian lao ®éng, khuyÕn khÝch t¨ng
n¨ng suÊt.
Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty cßn béc lé mét sè tån
t¹i cÇn kh¾c phôc.
3.1.2. Nhîc ®iÓm:
* Thø nhÊt, ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX mµ c«ng ty x¸c ®Þnh cßn cha thËt
sù hîp lý. ViÖc tËp hîp CPSX cña tÊt c¶ çc s¶n phÈm trong mét kú ®Ó sau
90
®ã tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm gÆp ph¶i bÊt cËp sau: ViÖc tÝnh ra gi¸
thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i sÏ kh«ng ®îc chÝnh x¸c. Bëi nguyªn vËt
liÖu ®Çu vµo - chi phÝ chiÕm ®a sè trong tæng chi phÝ s¶n phÈm ®Ó t¹o
ra çc lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. H¬n n÷a, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
mµ c«ng ty ®a ra vµ viÖc tÝnh ra tû lÖ chi phÝ trong khi tÝnh gi¸ thµnh
thùc tÕ còng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi. Do vËy, gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i
s¶n phÈm sÏ bÞ chªnh so víi thùc tÕ. Sù chªnh lÖch nµy dï lµ rÊt nhá nhng víi
s¶n lîng tiªu thô rÊt lín sÏ trë thµnh mét sai sè kh«ng nhá ¶nh hëng ®Õn kÕt
qu¶ kinh doanh trong kú cña c«ng ty.
* Thø hai, c«ng ty kh«ng theo dâi thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ
ho¹ch. §iÒu ®ã dÉn tíi mét sè h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ qu¶n lý
lao ®éng: Do kh«ng theo dâi cô thÓ nªn c«ng ty khã cã thÓ thu håi kho¶n båi
thêng thiÖt h¹i. Vµ quan träng h¬n, v× kh«ng quy tr¸ch nhiÖm cho ç nh©n
cô thÓ g©y ra thiÖt h¹i nªn kh«ng gi¸o dôc ý thøc cÈn träng trong lao ®éng
cña c«ng nh©n cã thÓ dÉn tíi nh÷ng sai ph¹m tiÕp theo.
* Thø ba, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty tËn dông ®îc nhng kh«ng
®¸ng kÓ vµ kh«ng hÖ thèng nh÷ng lîi Ých mµ phÇn mÒm kÕ to¸n mang l¹i.
Nguyªn nh©n lµ do viÖc ¸p dông h×nh thøc sæ NhËt ký – chøng tõ rÊt khã cã
thÓ vËn dông m¸y tÝnh ®Ó xö lý sè liÖu. Ta cã thÓ so s¸nh gi÷a c«ng viÖc
khi kÕ to¸n lµm thñ c«ng so víi viÖc dïng m¸y tÝnh ®Ó xö lý sè liÖu ®Ó
thÊy ®îc sù bÊt cËp cña kÕ to¸n c«ng ty trong thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin
hiÖn nay.
C«ng viÖc Lµm thñ c«ng Lµm m¸y vi tÝnh
C¬ së h¹ch to¸n Chøng tõ kÕ to¸n Chøng tõ kÕ to¸n
Ghi chÐp d÷ liÖu §Þnh kho¶n vµo çc sæ CËp nhËt sè d çc tµi
vµ tæng hîp sè liÖu kho¶n vµ tæng hîp sè
chËm liÖu nhanh
Lu d÷ liÖu Çc sæ --> cång kÒnh §Üa, bé nhí rÊt gän nhÑ
91
LËp b¸o ço BCTC lËp thñ c«ng rÊt BCTC vµ b¸o ço qu¶n
l©u trÞ lËp nhanh h¬n
3.2. Ph¬ng híng nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc :
3.2.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp
sang c¬ chÕ thÞ trêng, çc doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu thuËn lîi trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhng bªn c¹nh ®ã còng gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã
kh¨n do çc quy luËt kh¾t khe cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §Ó ®øng v÷ng
trong ®iÒu kiÖn ®ã, çc doanh nghiÖp kh«ng cßn çch nµo kh¸c lµ ph¶i tù
hoµn thiÖn m×nh vÒ mäi mÆt.
C«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n chiÕm mét
khèi lîng lín trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ chi
phèi ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp nªn
doanh nghiÖp hÕt søc chó träng ®Õn viÖc hoµn thiÖn phÇn hµnh nµy.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh, C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn
ViÖt §øc lu«n quan t©m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn, qua ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n
CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty, ta nhËn thÊy bªn c¹nh nh÷ng
thµnh tùu ®· ®¹t ®îc vÉn tån t¹i nh÷ng khiÕm khuyÕt cÇn kh¾c phôc. Qua
thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc tuy cßn h¹n
chÕ nhng em xin m¹nh d¹n nªu ra mét sè ý kiÕn, kiÕn nghÞ gãp phÇn hoµn
thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty.
3.2.2. Mét sè ý kiÕn, kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc :
* ý kiÕn 1: VÒ ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX
92
C«ng ty cã thÓ tËp hîp CPSX theo tõng nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i vµ
tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ theo ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ. Do çc s¶n phÈm cïng
lo¹i nhng kh¸c kÝch cì (vÝ dô nh cïng mét lo¹i que hµn N46 nhng cã kÝch cì
kh¸c nhau nh 2, 3.25, 4...) cïng sö dông yÕu tè nguyªn vËt liÖu nh
nhau, cïng sö dông sè nh©n c«ng nh nhau, chØ kh¸c nhau ë giai ®o¹n kÐo
nhá nªn viÖc tËp hîp theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i ®îc thùc hiÖn dÔ dµng
vµ tÝnh gi¸ thµnh sÏ chÝnh x¸c h¬n.
* ý kiÕn 2: VÒ tµi kho¶n kÕ to¸n:
Do kÕ to¸n tËp hîp CPSX chung cho toµn doanh nghiÖp nªn trong qu¸
tr×nh h¹ch to¸n, TK 154 kh«ng ®îc theo dâi chi tiÕt. V× vËy mµ cïng víi
kiÕn nghÞ trªn, em còng xin ®a ra ý kiÕn vÒ viÖc h¹ch to¸n trªn TK 154. §Ó
phï hîp víi ®èi tîng tËp hîp CPSX theo nhãm s¶n phÈm nh ®· kiÕn nghÞ, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, TK 154
cÇn ®îc më chi tiÕt theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i( vÝ dô kÕ to¸n më TK
154 cho nhãm s¶n phÈm N46 víi çc kÝch cì kh¸c nhau...).
* ý kiÕn 3: VÒ kú h¹ch to¸n:
C«ng ty cã thÓ xem xÐt ¸p dông kú h¹ch to¸n theo th¸ng. Bëi v× ®Õn
cuèi quý kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm còng lµ
thêi ®iÓm mµ c«ng ty ph¶i lËp b¸o ço quý göi lªn c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn.
V× vËy mµ c«ng viÖc cuèi quý sÏ rÊt nhiÒu. Thªm vµo ®ã, do kú h¹ch to¸n
qu¸ dµi khã cã thÓ th«ng tin kÞp thêi cho çc cÊp qu¶n lý khi cÇn thiÕt.
* ý kiÕn 4: VÒ h×nh thøc sæ kÕ to¸n víi viÖc øng dông m¸y vi tÝnh:
HiÖn c«ng ty ®ang sö dông h×nh thøc sæ NhËt ký - chøng tõ. §©y lµ
h×nh thøc sæ phï hîp víi quy m«, ®iÒu kiÖn cña c«ng ty. Song trong qu¸
tr×nh xö lý th«ng tin trªn sæ, kÕ to¸n khã cã thÓ øng dông phÇn mÒm kÕ
to¸n. V× vËy mµ tuy kÕ to¸n c«ng ty ®· linh ho¹t sö dông m¸y tÝnh vµo mét
sè phÇn hµnh nhng phÇn lín c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn b»ng lao
93
®éng thñ c«ng. §Ó tiÕt kiÖm thêi gian vµ søc lao ®éng cña nh©n viªn kÕ
to¸n, cËp nhËt th«ng tin cung cÊp cho çc cÊp qu¶n lý, ®ång thêi khai th¸c
triÖt ®Ó lîi Ých mµ m¸y tÝnh mang l¹i, c«ng ty cã thÓ xem xÐt viÖc
chuyÓn ®æi sang h×nh thøc NhËt ký chung. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc sæ nµy
lµ ®¬n gi¶n, thÝch hîp víi mäi ®¬n vÞ h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ cã thÓ øng
dông phÇn mÒm kÕ to¸n trong xö lý th«ng tin trªn sæ mét çch thuËn lîi, dÔ
dµng.
* ý kiÕn 5: VÒ viÖc theo dâi çc kho¶n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi
kÕ ho¹ch.
C«ng ty nªn theo dâi chi tiÕt çc kho¶n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi
kÕ ho¹ch ®Ó cã thÓ thu håi båi thêng thiÖt h¹i, cã thÓ xö lý ®óng ngêi ®óng
viÖc n©ng cao ý thøc cña ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
* ý kiÕn 6: VÒ viÖc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu.
VÒ nguyªn vËt liÖu do trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc ph¶i nhËp ngo¹i
nh lâi thÐp, Fero Mangan, c«ng ty tiÕn hµnh dù tr÷ ®Ó phôc vô kÞp thêi cho
nhu cÇu s¶n xuÊt. §©y lµ viÖc lµm cÇn thiÕt nhng c«ng ty cÇn chó ý ®Õn
®Þnh møc vµ chu kú dù tr÷ nguyªn vËt liÖu ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng thiÕu hôt
vËt t cho s¶n xuÊt nhng còng kh«ng dù tr÷ qu¸ nhiÒu ®Ó ø ®äng vèn vµ
t¨ng chi phÝ kinh doanh do vèn lu ®éng c«ng ty ph¶i ®i vay ng¾n h¹n.
HiÖn nay, c«ng ty cã chu kú dù tr÷ nguyªn vËt liÖu lµ 30 ®Õn 45
ngµy. Mçi lÇn dù tr÷ tÝnh ra kho¶ng 6 tû ®ång víi møc l·i suÊt vèn vay
ng¾n h¹n lµ 0.78%/ th¸ng.
Nh vËy ta cã thÓ tÝnh ra chi phÝ l·i vay mµ mçi th¸ng c«ng ty ph¶i tr¶:
6000000000* 0.78% = 46800000
Cha kÓ ®Õn çc chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh lu kho th× cã
thÓ thÊy chi phÝ ®Ó dù tr÷ nguyªn vËt liÖu kh«ng ph¶i lµ mét kho¶n tiÒn
nhá nªn c«ng ty cÇn tÝnh to¸n hÕt søc kü lìng ®Ó tèi thiÓu ho¸ chi phÝ l·i
94
vay t¨ng lîi nhuËn. CÇn t¨ng cêng sù kÕt hîp gi÷a bé phËn kÕ to¸n vµ phßng
kÕ ho¹ch vËt t ®Ó cã sù ®iÒu chØnh linh ho¹t trong vÊn ®Ò dù tr÷ nguyªn
vËt liÖu cho phï hîp víi tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ.
* ý kiÕn 7: VÒ viÖc kÕt hîp kÕ to¸n qu¶n trÞ vµ kÕ to¸n tµi chÝnh:
Bªn c¹nh kÕ to¸n tµi chÝnh, kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mét bé phËn kh«ng thÓ
thiÕu ®Ó kÕ to¸n thùc sù trë thµnh c«ng cô qu¶n lý ®¾c lùc cña nhµ qu¶n
trÞ. Trong khi th«ng tin cña kÕ to¸n tµi chÝnh lµ th«ng tin vÒ çc nghiÖp vô
kinh tÕ tµi chÝnh ®· x¶y ra trong qu¸ khø th× th«ng tin cña kÕ to¸n qu¶n trÞ
vÒ c¬ b¶n lµ nh÷ng th«ng tin võa mang tÝnh thùc tÕ võa mang tÝnh ®iÒu
chØnh, phôc vô cho viÖc lËp çc dù to¸n, dù ®o¸n t¬ng lai ®Ó quyÕt ®Þnh
mét ph¬ng ¸n tèi u cña nhµ qu¶n trÞ. KÕ to¸n qu¶n trÞ cã hai chøc n¨ng quan
träng nhÊt lµ ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm tra. Trªn khÝa c¹nh nghiªn cøu cña ®Ò
tµi, em xin bµn vÒ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, mµ cô thÓ lµ
viÖc kiÓm tra kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých h¹ gi¸ thµnh.
Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm 3 kho¶n môc:
+ CPNVLTT
+ CPNCTT
+ CPSXC
§Ó kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n qu¶n trÞ x©y dùng nªn çc
®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt. CPNVLTT vµ CPNCTT lu«n lu«n lµ chi phÝ
kh¶ biÕn. ViÖc x©y dùng ®Þnh møc hai lo¹i chi phÝ nµy dùa trªn ®Þnh møc
gi¸( gi¸ mét ®¬n vÞ vËt liÖu, gi¸ mét giê lao ®éng trùc tiÕp) vµ ®Þnh møc l-
îng( lîng nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, lîng thêi gian hoµn tÊt mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm). Riªng CPSXC, do bao gåm nhiÒu kho¶n môc nªn ®Ó x©y dùng
®Þnh møc CPSXC cÇn t¸ch thµnh hai bé phËn: biÕn phÝ s¶n xuÊt chung vµ
95
®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung vµ thêng dïng tû lÖ theo thêi gian ®Ó x©y dùng
hÖ thèng chi phÝ tiªu chuÈn.
Sau khi ®· x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc chi phÝ, kÕ to¸n tiÕn hµnh
so s¸nh gi÷a chi phÝ thùc tÕ víi ®Þnh møc. NÕu cã chªnh lÖch th× ph¶i lµm
râ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch vµ çc biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc nÕu lµ
chªnh lÖch t¨ng vµ ph¸t huy nÕu lµ chªnh lÖch gi¶m. ViÖc xem xÐt mét çch
tØ mØ, chi tiÕt chi phÝ trªn c¬ së so s¸nh chi phÝ thùc tÕ víi ®Þnh møc lµ
c¨n cø ®Ó kiÓm so¸t chi phÝ mét çch cã hiÖu qu¶ nhÊt, lµ c¬ së ®Ó tiÕt
kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh.
ChÝnh v× chøc n¨ng kiÓm so¸t chi phÝ mµ kÕ to¸n tµi chÝnh kh«ng cã
®îc, em xin kiÕn nghÞ c«ng ty nªn kÕt hîp kÕ to¸n qu¶n trÞ víi kÕ to¸n tµi
chÝnh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý.
96
KÕt luËn
LuËn v¨n lµ sù tæng hîp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh häc tËp
t¹i trêng §¹i häc C«ng §oµn vµ thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cæ
phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc. Trong thêi gian thùc tËp, em cã ®iÒu kiÖn
kiÓm nghiÖm l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong trêng qua thùc tÕ ho¹t ®éng
cña c«ng ty. Qua ®ã, b¶n th©n em tù cñng cè vµ më réng nhËn thøc cña
m×nh, ®ång thêi nhËn thøc ®îc sù kh¸c biÖt gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ cña
qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n.
V× thêi gian nghiªn cøu, kh¶o s¸t t¹i c«ng ty cã h¹n nªn luËn v¨n kh«ng
thÓ ®i s©u vµo tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ë c«ng ty
mµ chØ ®i s©u vµo nghiªn cøu c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm. Trong ®ã, luËn v¨n chó ý ph©n tÝch nh÷ng néi dung chÝnh cña
c«ng t¸c nµy, tõ ®ã nªu lªn nh÷ng ý kiÕn cña b¶n th©n m×nh nh»m gãp phÇn
hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty
cæ phÇn que hµn ®iÖn ViÖt §øc.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o – TS NguyÔn Ngäc Quang ®· tËn
t×nh híng dÉn ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy.
Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n çc c«, chó phßng Tµi vô, phßng KÕ
ho¹ch vµ çc phßng ban kh¸c trong c«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
em thùc tËp, kh¶o s¸t t¹i c«ng ty, cung cÊp t liÖu ®Ó em cã thÓ tËp hîp,
ph©n tÝch vµ x©y dùng ®îc kho¸ luËn nµy.
V× thêi gian thùc tËp cã h¹n, v× nhËn thøc cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ
nªn mÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng song kho¸ luËn còng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt
hÕt ®îc mäi vÊn ®Ò ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm mµ thùc tÕ c«ng ty vµ thÞ trêng ®ang ®Æt ra. Do vËy mµ
kh«ng thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña çc
97
thÇy, çc c« vµ Ban gi¸m ®èc c«ng ty gióp em hoµn thiÖn ®îc b¶n luËn v¨n
cña m×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
TµI liÖu tham kh¶o:
1. Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n
Chñ biªn: TS. NguyÔn ThÞ §«ng
2. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh
Chñ biªn: PGS. TS. NguyÔn V¨n C«ng
3. Híng dÉn thùc hµnh kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong doanh nghiÖp
T¸c gi¶: TS. Vâ V¨n NhÞ
4. KÕ to¸n qu¶n trÞ
Chñ biªn: PGS. TS. NguyÔn Minh Ph¬ng
5. 16 chuÈn mùc kÕ to¸n vµ kÕ to¸n tµi chÝnh cho doanh nghiÖp
T¸c gi¶: TS. Vâ V¨n NhÞ
6. Trung Quèc gia nhËp WTO - Thêi c¬ vµ th¸ch thøc
Chñ biªn: Vâ §¹i Lîc
7. Çc luËn v¨n kho¸ tríc.
98

KT037

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KT037

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gi¶I thÝch ký hiÖu viÕt t¾t

CPSX : Chi phÝ s¶n xuÊt

Qua s¬ ®å trªn ta thÊy: AC = AB + BD - CD, hay:

§Ó tËp hîp CPNVLTT dïng trong kú, kÕ to¸n sö dông TK 621"

- C¸c chi phÝ - C¸c kho¶n gi¶m

BiÓu 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp CPNVLTT

TK 151, 152, 331, 111,

1.3.1.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:

TK 334 TK 622 TK 154

TiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng

1.3.1.3. H¹ch to¸n CPSXC trong ph©n xëng:

- CPSXC thùc tÕ - C¸c kho¶n ghi gi¶m

TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ hÕt

TK 334, 338 TK 627 TK 111, 112, 152...

TK 331, 111, 112...

1.3.2. Tæng hîp CPSX , kiÓm kª ®¸nh gi¸ SP dë dang:

D: Gi¸ trÞ SPDD ®Çu kú - C¸c kho¶n ghi gi¶m

BiÓu 1.4: S¬ ®å h¹ch to¸n CPSXKDDD

1.3.2.2. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang:

CPSX tÝnh Toµn bé gi¸ trÞ VLC thùc tÕ sö dông Sè lîng

Gi¸ trÞ VLC Sè lîng SPDD cuèi

Tæng chi phÝ chÕ biÕn tõng

- KÕt chuyÓn gi¸ trÞ - Tæng gi¸ thµnh s¶n

Tµi kho¶n 631 cuèi kú kh«ng cã sè d.

BiÓu 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n cPsx theo ph¬ng ph¸p kk®k

TK 152, 153 TK 621 TK 631 TK 632

1.4.3. Ph¬ng ph¸p hÖ sè:

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ HÖ sè quy ®æi

Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch * Tû lÖ chi

Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i SP

Chi phÝ Chi phÝ Gi¸ trÞ Gi¸ thµnh

Gi¸ thµnh + Chi phÝ - Gi¸ trÞ = Gi¸ thµnh

............... ........ ........ .........

Gi¸ thµnh Chi phÝ Tæng gi¸

Chi phÝ VLC tÝnh cho thµnh

Chi phÝ chÕ biÕn bíc 1 tÝnh cho

Chi phÝ chÕ biÕn bíc n tÝnh cho

1.5. Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc sæ NhËt ký

BiÓu 1.6: S¬ ®å h¹ch to¸n trªn sæ NhËt ký- chøng tõ

B¶ng tæng hîp chi

: Ghi hµng ngµy

: Ghi ngµy cuèi kú

Ngµy 26 / 05 / 1993 theo quyÕt ®inh thµnh lËp DNNN sè 316 Q§ /

Tªn giao dÞch: Viet Duc Welding Electrode Joint-stock company

§Þa chØ: X· NhÞ Khª - HuyÖn Thêng tÝn - TØnh Hµ T©y.

Ngµy thµnh lËp: 15 - 06 - 1967.

Vèn ®iÒu lÖ: 13.712.000.000 ®.

§Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n phÈm:

- CÊu t¹o: Que hµn ®iÖn gåm cã 2 phÇn:

- Quy tr×nh s¶n xuÊt vµ kiÓm tra:

N¨m 2003- 2004

2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh:

2.1.4.1. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lý:

Ban kiÓm s¸t Phã gi¸m ®èc

Phßng Phßng Phßng Phßng PX PX PX Phßng

Ban gi¸m ®èc

NhiÖm vô chÝnh cña Gi¸m ®èc:

Phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô chÝnh sau:

NhiÖm vô cña phßng TCNS

NhiÖm vô cña phßng kÕ ho¹ch vËt t

* Cung øng vËt t phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh.

* LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.

NhiÖm vô cña phßng Kü thuËt - ChÊt lîng

NhiÖm vô cña phßng Kinh doanh: