KT039

Lêi më ®Çu
Mét vµi thËp niªn gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ níc ta cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh
chãng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, bªn c¹nh ®ã chóng ta còng thu ®îc nguån
vèn ®Çu t lín níc ngoµi. Do ®ã vèn ®Çu t cho ngµnh x©y dùng c¬ b¶n còng
t¨ng nhanh.
X©y dùng c¬ b¶n (XDCB) lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt t¹o c¬ së vµ tiÒn
®Ò ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ Quèc d©n. Hµng n¨m ngµnh XDCB thu hót
gÇn 30% tæng sè vèn §Çu t cña c¶ níc. víi nguån vèn ®Çu t lín nh vËy cïng víi
®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh lµ thêi gian th× c«ng kÐo dµi vµ thêng trªn
quy m« lín ®· ®Æt ra vÊn ®Ò lín ph¶i gi¶i quyÕt lµ: "Lµm sao ph¶i qu¶n lý
vèn tèt, cã hiÖu qu¶ kh¾c phôc t×nh tr¹ng thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ trong s¶n xuÊt
thi c«ng, gi¶m chi phÝ h¹ gi¸ thµnh, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.
Mét trong nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ ®ã lµ kÕ to¸n
víi phÇn hµnh c¬ b¶n lµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
H¹ch to¸n kÕ to¸n cã vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, nã
cung cÊp çc th«ng tin tµi chÝnh cho ngêi qu¶n lý ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña çc doanh nghiÖp nãi chung vµ çc doanh nghiÖp x©y l¾p nãi
riªng, gióp cho l·nh ®¹o ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý hîp lý vµ ®ång thêi
kiÓm tra sù ®óng ®¾n cña çc quyÕt ®Þnh ®ã sao cho doanh nghiÖp lµm ¨n
cã l·i vµ ®øng v÷ng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng.
Nh÷ng viÖc ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc trªn c¬ së h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp Ých rÊt nhiÒu cho h¹ch to¸n kinh
tÕ néi bé cña doanh nghiÖp. Sö dông hîp lý th«ng tin nµy sÏ t¹o ®ßn bÈy kinh
tÕ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p th«ng tin nµy lµ c¬ së
kiÓm so¸t vèn ®Çu t XDCB. H¬n n÷a víi Nhµ níc th× th«ng tin nµy lµm c¬
së thu thu. V× vËy viÖc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc quan trong gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸
®îc hiÖu qu¶ cña yÕu tè (tõng ®ång) chi phÝ ph¶i bá ra, tõ ®ã cã ®îc çc
quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c trong viÖc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.
VÒ thùc tËp t¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 - Tæng c«ng ty x©y dùng
vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI, trong giai ®o¹n ®¬n vÞ ®ang tiÕn hµnh çc
1
biÖn ph¸p tæ chøc vµ qu¶n lý trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc mét çch
thiÕt thùc vµo c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, gióp cho
c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu
kiÖn h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ ®Ó cã thÓ tËp trung vµo mét vÊn ®Ò mµ
c«ng ty ®ang chó träng ®ã lµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña çc chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh, em ®· cè g¾ng ®i s©u nghiªn cøu chuyªn ®Ò:
"KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm"
víi viÖc t¨ng cêng qu¶n trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng ty c¬ giíi & x©y l¾p 13
thuéc Tæng c«ng ty LICOGI.
Néi dung chuyªn ®Ò gåm cã ba phÇn:
PhÇn I: T×nh h×nh chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong s¶n xuÊt kinh doanh.
PhÇn II: Tæ chøc h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13.
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ gãp phÇn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ
chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty.
2
PhÇn thø nhÊt
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong s¶n xuÊt kinh doanh.
A. C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
I. §Æc ®iÓm ngµnh x©y dùng c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n.
Trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi
còng nh tÊt c¶ çc ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh (s¶n xuÊt kinh doanh ) trong c¶
níc, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, (XDCB) ngµy cµng thÝch nghi vµ ph¸t triÓn.
Víi môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng XDCB l¹i cµng kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ
trÝ cña m×nh trong lÜnh vùc kinh doanh.
Do tÝnh chÊt ngµnh XDCB lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, cã vai trß quan
träng trong viÖc x©y dùng, c¶i t¹o, ®æi míi c¬ së h¹ tÇng nhng s¶n phÈm l¹i
mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt so víi s¶n phÈm cña çc ngµnh s¶n kh¸c.
V× vËy tæ chøc h¹ch to¸n ë çc doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p ph¶i dùa
trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña nã.
S¶n phÈm x©y l¾p lµ çc c«ng tr×nh h¹ng môc, c«ng tr×nh vËt kiÕn
tróc cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian thi c«ng
kÐo dµi vµ ph©n t¸n.... V× vËy trong khi tiÕn hµnh x©y l¾p, s¶n phÈm dù
®Þnh ®Òu ph¶i qua çc kh©u tõ dù ¸n råi ®Õn dù to¸n c«ng tr×nh. Dù to¸n
c«ng tr×nh lµ tæng møc chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc ®Çu t c«ng tr×nh ®îc
tÝnh to¸n cô thÓ ë giai thiÕt kÕ kü thuËt.
S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn tÊt c¶ çc
®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nh xe m¸y, lao ®éng, vËt t.... ®Òu ph¶i di chuyÓn theo
®Þa ®iÓm cña c«ng tr×nh x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ l¹i tiªu thô ngay
theo gi¸ dù to¸n (gi¸ thanh to¸n víi chñ ®Çu t bene A) hoÆc gi¸ tho¶ thuËn
(còng ®îc x¸c ®Þnh trªn dù to¸n c«ng tr×nh), do ®ã tÝnh chÊt hµng ho¸ cña
s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ.
Th«ng thêng c«ng t¸c x©y l¾p do çc ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p nhËn
thÇu tiÕn hµnh. Xong thùc tÕ do çc chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch çc thµnh
phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh lµm xuÊt hiÖn nh÷ng ®¬n vÞ tæ ®éi x©y
l¾p nhá... nh÷ng ®¬n vÞ nµy ®i nhËn thÇu l¹i hoÆc ®îc kho¸n l¹i çc c«ng
tr×nh,... Tuy kh¸c nhau vÒ quy m« s¶n xuÊt, h¹ch toan qu¶n lý, xong çc ®¬n
vÞ nµy ®Òu lµ çc tæ chøc x©y l¾p.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn trong çc ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p, c«ng
t¸c kÕ to¸n võa ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ph¶n ¸nh chung cña mét ®¬n vÞ s¶n
xuÊt. Ghi chÐp ®Çy ®ñ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thùc hiÖn phï hîp
víi ngµnh nghÒ, cung cÊp th«ng tin vµ sè liÖu chÝnh x¸c nh»m phôc vô tèt
cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
3
II. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt.
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt.
Trong mét doanh nghiÖp dï lín hay nhá muèn s¶n xuÊt kinh doanh cÇn
ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chi phÝ nµy lµ ®iÒu kiÖn vËt
chÊt tiÒn ®Ò b¾t buéc ®Ó çc dù ¸n x©y dùng trë thµnh hiÖn thùc. Trong
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng th× gian ®o¹n s¶n xuÊt lµ gian ®o¹n quan
träng nhÊt. ë ®ã diÔn ra qu¸ tr×nh tiªu dïng cña c¶i vËt chÊt, søc lao ®éng
®Ó t¹o chi phÝ dÞch vô cho yÕu tè ®Çu ra (tiªu thô s¶n phÈm). Trong ®iÒu
kiÖn tån t¹i quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ th× çc chi phÝ bá ra cho ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc biÓu diÔn díi h×nh th¸i gi¸ trÞ. HiÓu mét çch
chung nhÊt, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng s«ng vµ lao
®éng vËt ho¸ mµ c«ng ty ®· thùc tÕ bá ra ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh. Chi phÝ s¶n xu©t bao gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu yÕu tè kh¸c
nhau nhng thùc chÊt nã kh«ng n»m ngoµi hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ lao
®éng vµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, tiÒn l¬ng ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n liªn quan ®Õn s¶n xuÊt thi c«ng vµ bµn giao s¶n phÈm
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p ph¸t sinh thêng
xuyªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhng ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n, tËp hîp theo tõng thêi kú hµng th¸ng, hµng
quý, hµng n¨m phï hîp víi kú b¸o ço. Trong ®éi x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt
gåm nhiÒu lo¹i cã tÝnh chÊt kinh tÕ, c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n
lý ®èi víi cïng lo¹i còng kh¸c nhau. VÒ viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng
chØ c¨n cø vµo sè liÖu tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt mµ ph¶i theo dâi, dùa vµo
sè liÖu cña tõng lo¹i chi phÝ.
Bëi vËy, muèn tËp hîp vµ qu¶n lý tèt chi phÝ, tÊt yÕu lµ ph¶i ph©n lo¹i
chi phÝ s¶n xuÊt.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ.
Víi mçi doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã néi dung kinh tÕ
kh¸c nhau, c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng
kh¸c nhau. §Ó lËp kÕ ho¹ch vµ tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh, ®Ó khèng chÕ vµ
thèng nhÊt çc lo¹i chi phÝ, nh»m nghiªn cøu ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh h×nh
thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ thµnh
tõng nhãm riªng theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh.
§èi víi níc ta hiÖn nay, viÖc ph©n lo¹i chi phÝ ®îc ¸p dông theo ®Æc
®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Chi phÝ
s¶n xuÊt x©y l¾p ®îc ph©n lo¹i theo çc tiªu thøc sau:
a. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ.
4
Theo çch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi
phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra çc yÕu t« chi phÝ, mçi yÕu tè chi
phÝchØ bao gåm nh÷ng chi phÝ nã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n
biÖt chi phÝ ®ã ë lÜnh vùc nµo vµ ë ®©u. V× vËy, çch ph©n lo¹i nµy cßn
goi lµ nh©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n
phÈm x©y l¾p bao gåm çc yÕu tè sau:
1. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu bao gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh (nh xi
m¨ng, s¾t thÐp,...) vËt liÖu phô,nhiªn liÖu n¨ng lîng, ®éng lùc ®îc sö dông
trong kú (nh x¨ng, dÇu,....)
2.Chi phÝ nh©n c«ng gåm tiÒn l¬ng (l¬ng chÝnh + l¬ng phô + phô
cÊp l¬ng) vµ çc kho¶n tiÒn tÝnh theo l¬ng nh BHXH, BHYT,KPC§.
3. Chi phÝ khÊu hao TSC§: Lµ kho¶n hoa mßn cña doanh nghiÖp nh:
nhµ xëng, m¸y mãc, m¸y thi c«ng...
4. Chi phÝ mua b¸n ngoµi. (nh ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i...)
5. Çc lo¹i chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
Çc chi phÝ trªn lµ chi phÝ vÒ lao ®éng sèng (tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n
trÝch theo l¬ng) vµ chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸ (khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh,
chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô...)
Ph©n lo¹i theo çch nµy cho biÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
doanh nghiÖp ph¶i chi ra nh÷ng lo¹i chi phÝ g× vµ bao nhiªu. Nã lµ c¬ së lËp
dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, kÕ ho¹ch quü tiÒn
l¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn lu ®éng, ®Þnh møc. §èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n, lµ
c¬ së ®Ó tæ chøc viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, gi¸m ®èc t×nh
h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ c¬ së tÝnh to¸n thu
nhËp quèc d©n, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ chi phÝ vµ qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ chia ra thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n
tiÕp:
1. Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp tíi
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¹o ra s¶n phÈm. Nh÷ng chi phÝ nµy cã thÓ tËp hîp
cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc, c«ng tr×nh ®éc lËp nh nguyªn vËt liÖu, tiÒn
l¬ng trùc tiÕp, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ sö dông.
2. Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ cho ho¹t ®éng tæ chøc phôc vô
vµ qu¶n lý, do ®ã kh«ng t¸c ®éng trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ còng
kh«ng ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng cô thÓ. KÕt cÊu cña chi phÝ gi¸n
tiÕp còng t¬ng tù nh chi phÝ trùc tiÖp nhng nh÷ng kho¶n nµy chi ra cho ho¹t
®éng qu¶n lý doanh nghiÖp x©y l¾p.
Do mçi lo¹i chi phÝ trªn cã t¸c dông kh¸c nhau ®Õn khèi lîng vµ chÊt l-
îng c«ng tr×nh nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ theo híng ph©n tÝch, ®Þnh râ chi
phÝ trùc tiÕp chi phÝ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa thùc tiÔn cho viÖc ®¸nh gi¸ hîp
5
lý cña chi phÝ vµ t×m biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp.
c. Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ:
Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ lµ c¨n cø vµo môc ®Ých sö
dông vµ ®Æc ®iÓm ph¸t sinh cña tõng kho¶n môc chi trong gi¸ thµnh x©y
dùng c¬ b¶n.
Theo çch nµy chi phÝ bao gåm kho¶n môc sau:
- Chi phÝ vÒ vËt liÖu
- Chi phÝ vÒ nh©n c«ng
- Chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng
- Chi phÝ vÒ s¶n xuÊt chung
Theo çch ph©n lo¹i nµy, mçi lo¹i chi phÝ thÓ hiÖn ®iÒu kiÖn kh¸c
nhau cña chi phÝ s¶n xuÊt, thÓ hiÖn n¬i ph¸t sinh chi phÝ, ®èi tîng g¸nh
chÞu chi phÝ.
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¬ng ph¸p lËp dù
to¸n trong x©y dùng c¬ b¶n lµ dù to¸n ®îc lËp cho tõng ®èi tîng x©y dùng
theo çc kho¶n môc gi¸ thµnh nªn ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n
môc lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn trong çc doanh nghiÖp x©y dùng.
Cßn ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i theo yÕu tè thêng kh«ng ®Ò cËp ®Õn.
III. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña gi¸ thµnh.
Trong s¶n xuÊt chi phÝ chØ lµ mét mÆt, thÓ hiÖn sù hao phÝ. §Ó
®¸nh gi¸ chÊt lîng s¶n xuÊt kinh doanh cña çc tæ chøc kinh tÕ chi phÝ ph¶i
®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®ã còng lµ
mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn
kh¸i niÖm "gi¸ thµnh s¶n phÈm".
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé çc chi phÝ (chi phÝ vÒ lao
®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸) tÝnh b»ng tiÒn ®Ó hoµn thµnh mét khèi l-
îng s¶n phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh. Nã lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ s¶n
phÈm x©y l¾p, lµ mét trong çc chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Gi¸
thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm cuèi cïng cña s¶n phÈm x©y l¾p. ViÖc phÊn ®Êu ¸p dông quy
tr×nh c«ng nghÖ míi, hoµn thiÖn kü thuËt thi c«ng, ®îc trang bÞ m¸y thi
c«ng hiÖn ®¹i, sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, sö dông hîp lý nh©n
c«ng, quay nhanh vèn vßng quay s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng... dÉn
®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¬n vÞ s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô ®Ó
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng.
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ
chÆt chÏ víi nhau. XÐt trªn khÝa c¹nh nµo ®ã th× chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña çc hao phÝ vÒ
6
lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, vÒ mÆt kÕ to¸n th× tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt t¹o ra c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ
x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc,cÇu, ®o¹n ®êng,.... do ®ã mang nÐt
®Æc thï riªng biÖt kh¸c h¼n nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c mµ h×nh thµnh nªn
nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c nhau.
2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
a. C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh: th× gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p ®îc chia ra thµnh gi¸ thµnh dù to¸n, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch,
gi¸ thµnh thùc tÕ:
1. Gi¸ thµnh dù to¸n (Zdt)): lµ tæng sè çc chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn
thµnh mét khèi lîng x©y l¾p. Gi¸ dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së çc ®Þnh
theo thiÕt kÕ ®îc duyÖt vµ khung gi¸ quy ®Þnh ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n ¸p
dông vµo tõng vïng l·nh thæ, tõng ®Þa ph¬ng giai cÊp cã thÇm quyÒn ban
hµnh.
dt = Gi¸ trÞ dù to¸n -lîi nhuËn ®Þnh møc.
Gi¸ trÞ dù to¸n cña c«ng trt×nh, h¹ môc c«ng tr×nh lµ chi phÝ cho c«ng
t¸c x©y l¾p r¸p çc cÊu kiÖn, l¾p ®Æt çc m¸y mãc thiÕt bÞ... bao gåm çc
chi phÝ trùc tiÕp, chi phÝ chung vµ lîi nhuËn ®Þnh møc.
Lîi nhuËn ®Þnh møc lµ chØ tiªu Nhµ níc quy ®Þnh ®Ó tÝch luü cho x·
héi do ngµnh x©y dùng s¸ng t¹o ra.
2. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (kh =  dt - møc h¹ gi¸ dù to¸n
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phÐp ta xem xÐt vµ thÊy ®îc chÝnh x¸c nh÷ng
chi phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch còng nh hiÖu qu¶ cña çc biÖn
ph¸p kü thuËt lµ h¹ gi¸ thµnh dù to¸n.
Víi ®¬n vÞ kh«ng cã gi¸ thµnh dù to¸n th× gi¸ thµnh kÕ to¸n ®îc x¸c
®Þnh tríc khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ n¨m tríc vµ çc
®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt tiªn tiÕn cña ngµnh. Bao gåm çc chi phÝ g¾n
liÒn víi s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm theo mét danh môc thèng nhÊt cho
tõng ngµnh s¶n xuÊt trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng vËt chÊt vµ gi¸ c¶ kÕ
ho¹ch... do vËy bªn c¹nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cßn x©y dùng gi¸ thµnh ®Þnh
møc kh«ng ph¶i cho c¶ thêi kú kÕ ho¹ch mµ trªn c¬ së møc hiÖn hµnh cho
tõng giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®ã (th¸ng, quý,...). §iÒu ®ã cã nghÜa to lín gióp
l·nh ®¹o doanh nghiÖp kÞp thêi ph¸t triÓn sím ®Ó phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh.
Nãi çch kh¸c gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý gi¸ thµnh
cña doanh nghiÖp x©y l¾p.
3. Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ ph¶n ¸nh toµn bé çc chi phÝ
thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh giao khèi lîng x©y l¾p vµ doanh nghiÖp ®· nhËn
thÇu. Gi¸ nµy bao gåm c¶ phÝ tæn theo ®Þnh møc nh çc kho¶n thiÖt h¹i
trong s¶n xuÊt, çc kho¶n béi chi, l·ng phÝ vÒ vËt t lao ®éng tiÒn vèn
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c
®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n vµo cuèi thêi kú kinh doanh.
7
Gi¸ thµnh thùc tÕ mang tÝnh chÊt x· héi. Nhê viÖc so s¸nh gi¸ thµnh
thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n cho phÐp ta ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý cña
doanh nghiÖp x©y l¾p ®ã trong mèi quan hÖ víi çc doanh nghiÖp x©y l¾p
kh¸c. ViÖc so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phÐp ®¸nh
gi¸ sù tiÕn bé hay sù non yÕu cña doanh nghiÖp x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn
cô thÓ vÒ c¬ së vËt chÊt tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña b¶n th©n nã.
b. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh.
Do qóa tr×nh thi c«ng vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p kÐo dµi khèi lîng
s¶n phÈm sinh ngêi ta, ph©n chia gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thµnh gi¸
thµnh hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh.
1. Gi¸ thµnh hoµn chØnh: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Hay chÝnh lµ chi phÝ chia ra ®Ó
tiÕn hµnh thi c«ng mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh kÓ tõ khi khëi c«ng
cho ®Õn khi kÕt thóc hoµn thµnh bµn giao cho bªn A.
2. Gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh: (gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ)
ph¶n ¸nh gi¸ thµnh cña mét khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p ®¹t tíi ®iÓm dõng kü
thuËt nhÊt ®Þnh, nã cho phÐp kiÓm kª kÞp thêi chi phÝ ph¸t sinh ®Ó kÞp
thêi ®iÒu chØnh cho thÝch hîp ë nh÷ng giai ®o¹n sau, ph¸t hiÖn nh÷ng
nguyªn nh©n g©y t¨ng gi¶m chi phÝ.
c. Ngoµi ra trong x©y dùng c¬ b¶n cßn sö dông hai chØ tiªu gi¸ thµnh
sau:
1. Gi¸ ®Êu thÇu x©y l¾p: lµ mét lo¹i gi¸ thµnh dù to¸n x©y l¾p cho chñ
®Çu t ®a ra ®Ó çc doanh nghiÖp c¨n cø vµo tÝnh gi¸ thµnh cña m×nh (cßn
gäi lµ gi¸ thµnh sù thÇu c«ng t¸c x©y l¾p).
Gi¸ ®Êu thÇu c«ng t¸c x©y l¾p do chñ ®Çu t ®a ra vÒ nguyªn t¾c chØ
b»ng hoÆc nhá h¬n gi¸ thµnh dù to¸n. Cã nh vËy chñ ®Çu t míi tiÕt kiÖm ®-
îc vèn ®Çu t vµ h¹ gi¸ thÊp chi phÝ vÒ lao ®éng.
2. Gi¸ thµnh hîp ®ång c«ng t¸c x©y l¾p: lµ lo¹i gi¸ thµnh dù to¸n x©y
l¾p ghi trong hîp ®ång ®îc ký kÕt gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y l¾p, sau
khi tho¶ thuËn giao nhËn thÇu.
VÒ nguyªn t¾c, gi¸ thµnh hîp ®ång chØ ®îc nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸
®Êu thÇu c«ng t¸c x©y l¾p. ViÖc ¸p dông hai lo¹i gi¸ thµnh x©y l¾p lµ mét
yÕu tè quan träng cña viÖc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ trong ngµnh
x©y dùng.
Tãm l¹i, sù ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
thùc tÕ phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ. KÕ to¸n qu¶n trÞ quan t©m ®Õn chi
phÝ vµ kÕt qu¶, lµm chøc n¨ng th«ng tin cho nhµ qu¶n lý doan nghiÖp vµ
chi phÝ ph¸t sinh cho tõng ®èi tîng cÇn quan t©m mét çch thêng xuyªn vµ
gióp cho nhµ qu¶n lý so s¸nh víi møc kÕ ho¹ch ®Ò ra çc quyÕt ®Þnh kÞp
thêi.
IV. X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
8
§èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n cña chi
phÝ.
C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
cã ®¸p øng ®îc nhu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp hay kh«ng cßn phô thuéc
vµo viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
- C¨n cø: §èi tîng tËp hîp chi phÝ ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo çc c¨n cø sau:
+ TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay
phøc t¹p, quy tr×nh c«ng nghÖ liªn tôc hay song song.
+ Lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t.
+ §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xu©t.
+ Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
+ §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp
- §èi tîng : §èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ çc lo¹i chi phÝ ®îc tËp hîp trong
mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho viÖc kiÓm tra ph©n tÝch chi
phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Trong s¶n xuÊt x©y l¾p víi tÝnh chÊt phøc t¹p cña quy tr×nhc c«ng
nghÖ vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, thêng ph©n chia thµnh nhiÒu ®¬n
vÞ bé phËn thi c«ng. Nªu thuú thuéc vµo c«ng viÖc cô thÓ tr×nh ®é qu¶n lý
kinh tÕ cña mçi doanh nghiÖp x©y l¾p cô thÓ mµ ®èi tîng h¹ch to¸n chi
phÝ kh¸c nhau lµ h¹ng môc c«ng tr×nh, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng viÖc
hoµn thµnh...
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn
thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cã x¸c ®Þnh ®óng ®èi
tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp míi tæ chøc ®îc ®óng ®¾n
®îc c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu, chuÈn bÞ
®Çy ®ñ çc chøng tõ gèc, tËp hîp sè liÖu, tæ chøc më sæ s¸ch tµi kho¶n theo
®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh.
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®óng ®èi tîng cã t¸c dông phôc vô tèt
cho viÖc t¨ng cêng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt, cho viÖc h¹ch to¸n
chi phÝ néi bé vµ h¹ch to¸n kinh tÕ toµn c«ng ty, phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh
gi¸ thµnh kÞp thêi chÝnh x¸c.
2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Trong x©y dùng c¬ b¶n do tæ chøc s¶n xuÊt mang tÝnh ®¬n chiÕc, mçi
s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu ph¶i cã mét dù to¸n vµ thiÕt kÕ riªng nªn ®èi tîng
tÝnh gÝa thµnh trong x©y dùng c¬ b¶n dùa vµo nh÷ng c¨n cø sau:
- C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh cu¶ kÕ
to¸n. Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸
mµ doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh c¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ ®Æc
®iÓm cung cÊp sö dông cña tõng lo¹i s¶n phÈm mµ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh
thÝch hîp.
9
Tríc hÕt ta ph¶i xem xÐt doanh nghiÖp tæ chøc ho¹t ®éng nh thÕ nµo.
NÕu s¶n phÈm ®¬n chiÕc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm,
tõng c«ng viÖc hoµn thµnh. NÕu s¶n xuÊt hµng lo¹t th× ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh nh khai th¸c çt ®¸ sái, s¶n xuÊt cÊu
kiÖn bª t«ng...
- §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: Theo nh÷ng c¨n cø nªu trªn ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh chÝnh lµ giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay
c«ng tr×nh hoµn thµnh.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më çc
phiÕu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lËp theo tõng ®èi tîng phôc vô cho qu¸ tr×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Kú tÝnh gi¸ thµnh: Lµ mèc thêi gian bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i
tæng hîp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho çc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Cô thÓ kú tÝnh gi¸ thµnh trong x©y dùng c¬ b¶n sÏ phô thuéc vµo ®Æc
®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, chu kú s¶n xuÊt vµ h×nh thøc nghiÖm thu ban giao
khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh.
VÝ dô: + Víi doanh nghiÖp chu kú s¶n xuÊt ng¾n th× kú tÝnh gi¸ thµnh
lµ th¸ng (doanh nghiÖp khai th¸c çt ®¸ sái, panel...)
+ Víi doanh nghiÖp s¶n phÈm lµ c«ng tr×nh vËt kiÕn tróc th× kú tÝnh
gi¸ thµnh lµ thêi gian mµ s¶n phÈm x©y l¾p ®îc gäi lµ hoµn thµnh vµ
nghiÖm thu bµn giao thanh to¸n cho bªn A.
B. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p.
I. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ thø tù çc bíc c«ng viÖc cÇn tiÕn
hµnh nh»m tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh
c«ng tr×nh ®îc kÞp thêi tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh.
§èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp
hîp qua çc bíc sau:
Bíc 1: TËp hîp çc chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô
cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh trªn c¬ së
khèi lîng lao vô phôc vô vµ ®¬n vÞ gi¸ thµnh lao vô.
Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho çc c«ng tr×nh
cã liªn quan theo tiªu thøc phï hîp.
10
Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ dë dang cuèi kú. Tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh hoµn
thµnh.
ë ®©y c«ng ty chØ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cßn ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú th× doanh nghiÖp l¹i ®a vµo ®Ó x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi
kú.
2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-
¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó ph¶n ¸nh hµng tån kho lµ ph¬ng
ph¸p ph¶n ¸nh mét çch thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m
cña çc lo¹i hµng tån kho vµo çc tµi kho¶n thÝch øng. Bëi vËy t¹i bÊt kú mét
thêi ®iÓm nµo, ngêi qu¶n lý còng cã thÓ biÕt ®îc t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn
®éng t¨ng gi¶m cña tõng lo¹i hµng tån kho.
Çc doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt lín thêng ¸p dông ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn.
2.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
+ TK 621 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n
xuÊt ph¸t sinh trong kú, cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕt cÊu tµi kho¶n:
Bªn Nî: - Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt ®Ó t¹o
ra s¶n phÈm.
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo TK 154 - chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
- Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp kho.
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d. TK nµy më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh.
+ TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
TK nµy dïng ®Ó tËp hîp vÒ kÕt chuyÓn chi phÝ tiÒn c«ng cña tõng
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh.
Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ c«ng nh©n trùc tiÕp vµo TK 154
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng
®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
+TK623:Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ k/c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cña tõng
®èi tîng (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) bao gåm: chi phÝ vËt liÖu, tiÒn
l¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn& phôc vô m¸y thi c«ng & çcchi
phÝ kh¸c liªn quan ®Õn bé phËn m¸y thi c«ng trong tõng ®éi(chi phÝ khÊu
11
hao,chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng thuª ngoµi,®iÖn ,níc,chi phÝ b»ng tiÒn
kh¸c...).
Bªn Nî:-Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:-KÕt chuyÓn Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµo TK 154.
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d. TK nµy dïng ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-
îng tËp hîp chi phÝ.
+ TK 627: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp toµn bé çc chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc
vô, qu¶n lý,chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong çc ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi
s¶n xuÊt.
Bªn nî: - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú
Bªn cã: - Ph©n bæ vµo TK 154
TK 627 còng nh TK 623,TK622 vµ TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
+ TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
TK 154 ®îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ trong kú liªn quan ®Õn s¶n
xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra
TK 154 cßn ph¶n ¸nh çc chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh phô, thuª ngoµi gia c«ng tù chÕ.
Bªn nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm trong kú
Bªn cã: - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
D nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú
TK 154 ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
(theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...)
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n
a. H¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu vµo TK 621: Kho¶n môc chi
phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp gåm çc gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu,
nhiªn liÖu çc cÊu kiÖn, bé phËn rêi lÎ, vËt liÖu lu©n chuyÓn cÇn thiÕt. Khi
vËt t mua vÒ nhËp kho trªn c¬ së ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, çn bé cung øng tiÕn
hµnh lËp çc phiÕu nhËp kho. Gi¸ thùc tÕ vËt t ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ phÝ
thùc tÕ kÕ to¸n h¹ch to¸n theo ®óng gi¸ thùc tÕ nhËp, x¸c ®Þnh theo chøng
tõ nhËn ®îc. KÕ to¸n ghi:
Nî TK 152, 153: Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô
Nî TK 133: ThuÕ VAT
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Cã TK 111, 112: NÕu mua tr¶ ngay cho ngêi b¸n.
Trêng hîp çc ®¬n vÞ thi c«ng mua vËt t th× chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n
kiªm phiÕu xuÊt kho cña ngêi b¸n. PhiÕu xuÊt kho vµ chøng tõ liªn quan nh
ho¸ ®¬n vËn chuyÓn t¹o thµnh bé chøng tõ ®îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n
lµm sè liÖu h¹ch to¸n.
12
Dùa vµo phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt
kho di chuyÓn néi bé (nÕu xuÊt vËt liÖu di chuyÓn néi bé) kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 152, 142, 111, 112: VËt liÖu xuÊt kho hoÆc mua ngoµi
NÕu nhËp l¹i kho nguyªn vËt liÖu, gi¸ trÞ vËt liÖu cßn cã thÓ sö dông
hÕt, gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu
Cã TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Trong x©y dùng c¬ b¶n, còng nh çc ngµnh kh¸c lµ vËt liÖu sö dông cho
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× ph¶i ®îc tÝnh trùc tiÕp cho c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. ViÖc ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp ®îc thùc hiÖn theo c«ng thøc sau:
Ci = x Ti
Trong ®ã :
C: Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu cÇn ph¶i bæ
T: Tæng tiªu thøc ph©n bæ
Ci: PhÇn chi phÝ cÇn ph©n bæ cho ®èi tîng thø i
Ti: Tiªu thøc ph©n bæ thø i.
Cuèi kú c¨n cø vµo gi¸ trÞ kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ nguyªn vËt liÖu
cho tõng h¹ng môc, kÕ to¸n ghi vµo kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu b»ng bót
to¸n sau:
Nî TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chi tiÕt cho tõng h¹ng
môc c«ng tr×nh.
Cã TK 621: Chi phÝ cho tõng ®èi tîng.
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp h¹ch to¸n vµo TK 622 - chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n tiÒn l¬ng tiÒn c«ng tr¶ cho sè
ngêi lao ®éng thuéc danh s¸ch do DN qu¶n lý vµ lao ®éng thêi vô thuª ngoµi
theo tõng lo¹i c«ng viÖc cô thÓ, chi tiÕt theo tõng ®èi tîng s¶n xuÊt :
C¨n cø vµo sè tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho tõng h¹ng môc c«ng
tr×nh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334(1): Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n thuéc danh s¸ch.
Cã TK liªn quan (3342,111....):Tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi .
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p n«i bé
(bé phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng).,Khi quyÕt to¸n
t¹m øng vÒ khèi lîng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt,kÕ
to¸n ghi nhËn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
13
Nî TK 622(chi tiÕt ®èi tîng).
Cã TK 141(3) :KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- TrÝch tiÒn l¬ng BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh kÕ to¸n
kh«ng ph¶n ¸nh vµo TK 622 nh ë çc DN th«ng thêng mµ ph¶n ¸nh ë TK 627-
Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo h¹ng môc:
14
Nî TK 154(1): Chi tiÕt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Cã TK 622: Chi tiÕt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng:
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña m¸y thi c«ng trong x©y dùng c¬ b¶n mµ
chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ra lµm hai lo¹i:
- Chi phÝ t¹m thêi: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc l¾p, th¸o,
ch¹y thö, vËn chuyÓn, di chuyÓn m¸y mãc phôc vô sö dông m¸y thi c«ng.
Chi phÝ t¹m thêi cña m¸y mãc cã thÓ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 1421 - Chi
phÝ tr¶ tríc sau ®ã sÏ ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y tõng thêi kú
theo tiªu thøc thêi gian sö dông bªn nî cña TK 154 - Kho¶n môc chi phÝ sö
dông m¸y.
- Chi phÝ thêng xuyªn: Lµ nh÷ng chi phÝ hµng ngµy cÇn thiÕt cho
viÖc sö dông m¸y mãc thi c«ng bao gåm tiÒn khÊu hao thiÕt bÞ, tiÒn thuª xe
m¸y, l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn phôc vô m¸y, nhiªn liÖu, ®éng
lùc, vËt liÖu kh¸c dïng cho m¸y, phÝ tæn söa ch÷a thêng xuyªn vµ çc chi
phÝ kh¸c.
Trong chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm çc kho¶n sau: L¬ng c«ng
nh©n vËn chuyÓn, ph©n phèi vËt liÖu cho m¸y, chi phÝ trong thêi gian m¸y
ngõng s¶n xuÊt, chi phÝ l¾p ®Æt lÇn ®Çu m¸y thi c«ng, chi phÝ sö dông
m¸y trong s¶n xuÊt phô.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông
m¸y thi c«ng, tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng thùc hiÖn khèi lîng thi c«ng b»ng m¸y
hoÆc giao m¸y cho ®èi tîng x©y l¾p.
+ Trêng hîp ®¬n vÞ tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: Trêng hîp nµy m¸y
thi c«ng thuéc tµi s¶n cña b¶n th©n doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã thÓ tæ
chøc ®éi, tæ thi c«ng, khèi lîng x©y l¾p b»ng m¸y trùc thuéc doanh nghiÖp,
c«ng trêng hoÆc ®éi x©y l¾p.
H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y trong trêng hîp nµy ph¶n ¸nh toµn bé chi
phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qóa tr×nh m¸y thi c«ng. (§éi thi c«ng c¬ giíi
chuyªn tr¸ch cã thÓ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n néi bé). Toµn bé chi phÝ liªn quan
trùc tiÕp ®Õn ®éi m¸y thi c«ng ®îc tËp hîp riªng trªn çc TK 621,622,627,
chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng .Cuèi kú ,tæng hîp chi phÝ vµo TK154 (154(3) Chi
tiÕt ®éi m¸y thi c«ng ) ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y (hoÆc giê m¸y ).Tõ ®è
,x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mµ ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho tõng ®èi tîng (c«ng
tr×nh ,h¹ng môc c«ng tr×nh ...) theo gi¸ thµnh ca m¸y ( hoÆc giê m¸y ) vµ
khèi lîng dÞch vô (sè ca m¸y ,giê m¸y )phôc vô cho yõng ®èi tîng. Cô thÓ:
-NÕu çc bé phËn trong DN kh«ng tÝnh to¸n kÕt qu¶ riªng mµ thùc
hiÖn ph¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau:
Nî TK 623: Gi¸ trÞ cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho çc ®èi tîng.
Cã TK 154(1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): Gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho çc ®èi tîng.
15
-NÕu çcbé phËn trong DN x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng(DN thùc hiÖn ph-
¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau):
Nî TK 632: Gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé.
Cã TK 154(1543 Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng):Gi¸ thµnh dÞch vô cña
®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho çc ®èi tîng trong néi bé.
§ång thêi ,kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ b¸n néi bé vÒ chi phÝ sö dông m¸y cung
cÊp lÉn nhau:
Nî TK 623: Gi¸ b¸n néi bé.
Nî Tk133(1) :ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ(nÕu cã)
Cã TK 512: Doanh thu tiªu thô néi bé.
Cã TK 3331(33311) : ThuÕ ®Çu ra ph¶i nép (nÕu cã).
-NÕu ®éi m¸y thi c«ng cã phôc vô bªn ngoµi :
BT1) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra ngoµi :
Nî TK 632: Gi¸ vèn phôc vô bªn ngoµi
Cã TK154( 1543.Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): Gi¸ thµnh dÞch vô
cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho çc ®èi tîng bªn ngoµi:
BT2) Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n cho çc ®èi tîng bªn ngoµi:
Nî TK liªn quan (131,111,112.......): Tæng gi¸ thanh to¸n.
Cã TK 511:Doanh thu b¸n hµng.
Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép.
+Trêng hîp ®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng:
Çc chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng ®îc tËp hîp riªng ,cuèi kú kÕt
chuyÓn hoÆc ph©n bæ theo tõng ®èi tîng (c«ng tr×nh,h¹ng môc c«ng tr×nh):
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu:
Nî TK 623(6232).
Cã Tk liªn quan(152,111,112....)
TËp hîp chi phÝ tiÒn l¬ng ,tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ
phôc vô m¸y thi c«ng :
Nî 623(6231)
Cã TK liªn quan (3341,3342,111.....)
Çc chi phÝ liªn quan ®Õn bé phËn m¸y thi c«ng trong tõng ®éi( chi
phÝ khÊu hao ,chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng thuª ngoµi,®iÖn,níc,chi phÝ
b»ng tiÒn kh¸c.....):
Nî TK 623 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n).
Nî TK 133(1) ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ(nÕu cã)
Cã TK liªn quan(214,152,111,112.....).
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi
bé(bé phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng), khi quyÕt to¸n
t¹m øng vÒ khèi lîng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt ,kÕ
to¸n ghi nhËn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng:
16
Nî Tk 623.
Cã TK 141(1413):KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng .
KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho ®èi tîng
(c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ....) vµo cuèi kú:
Nî TK 154(1541.Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng)
Cã TK 623: KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng .
+ §¬n vÞ kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: M¸y thi c«ng ®îc sö
dông cho tõng ®éi x©y dùng, c«ng tr×nh ®Ó thùc hiÖn khèi lîng thi c«ng.
ViÖc h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng nh sau:
- XuÊt mua nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng ghi:
Nî TK 621
Nî TK 133
Cã TK 152, 153, 142, 111, 11 2
- L¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vËn hµnh m¸y thi c«ng:
Nî TK 622: chi phÝ m¸y thi c«ng
Cã TK 334:
- KhÊu hao m¸y thi c«ng, söa ch÷a b¶o dìng m¸y.
Nî TK 627
Cã TK 214, 112, 111
- Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y cho
tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc
Nî TK 154: Chi tiÕt cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh
Cã TK 621, 622, 627: chi phÝ m¸y thi c«ng
+ Trêng hîp ®¬n vÞ thi c«ng ®i thuª m¸y: Trêng hîp nµy m¸y thi c«ng
thuª theo khèi lîng c«ng viÖc. Bªn thuª m¸y chØ ph¶i tr¶ tiÒn cho bªn thuª theo
ho¸ ®¬n gi¸ tho¶ thuËn víi khèi lîng c«ng viÖc m¸y ®· hoµn thµnh.
Toµn bé chi phÝ thuª m¸y thi c«ng tËp hîp vµo TK 623.
- Khi tr¶ tiÒn thuª m¸y kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623(6237): Gi¸ thuª cha thuÕ.
Nî TK133(1):
Cã TK 111, 112, 331.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ thuª m¸y thi c«ng vµo kho¶n môc chi phÝ
sö dông m¸y:
Nî TK 154(1) Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 623(7): chi phÝ m¸y thi c«ng
+ H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trùc tiÕp phôc vô cho
s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng tr×nh x©y dùng nhng kh«ng ®îc tÝnh trùc tiÕp cho
tõng ®èi tîng cô thÓ.Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong tõng ®éi x©y l¾p bao
17
gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi : TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ
quy ®Þnh trªn tæng sè l¬ng CN VC cña ®éi ,khÊu hao TSC§ dïng chung cho
®éi ,Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ çc chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c .KÕ to¸n
theo dâi chi tiÕt chi phÝ theo tõng ®éi x©y l¾p.
Ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng ,tiÒn c«ng ,phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý
®«i ,tiÒn ¨n ca cña toµn bé CNV trong ®éi:
Nî 627(1):
Cã 334.
TrÝch KPC§,BHXH,BHYT trªn tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho toµn bé
CNV trong ®éi :
Nî TK627(1)
Cã TK 338(3382,3383,3384)
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu,dông cô xuÊt dïng cho tõng ®éi x©y dùng:
Nî TK 627(6272,6273)
Cã TK liªn quan (152,153...)
TrÝch KH m¸y mãc ,thiÕt bÞ sö dông cho tõng ®éi :
Nî TK 627(4)
Cã TK214
Çc kho¶n CP SXC kh¸c PS (®iÖn ,níc ,söa ch÷a TSC§....)
Nî TK627
Nî Tk133
Cã TK liªn quan (111,112...)
Çc kho¶n thu håi ghi gi¶m CP SXC:
Nî TK liªn quan(152,112...)
Cã TK 627
Khi ph¸t sinh çc chi phÝ s¶n xuÊt th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n vµo TK 627 - chi
phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627
Cã TK 334, 338, 335, 214, 152, 153, 142, 111, 112
Cuèi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt
chung cho çc h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh cã liªn quan.
Nî TK 154
Cã TK 627
- §èi víi çc ®¬n vÞ thi c«ng b»ng biÖn ph¸p thñ c«ng (hoÆc b»ng m¸y)
th× chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n bæ tØ lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng
nh©n s¶n xuÊt (hoÆc tØ lÖ víi chi phÝ m¸y sö dông thùc tÕ) cña tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- §èi víi çc ®¬n vÞ thi c«ng b»ng biÖn ph¸p hçn hîp th× ®îc ph©n bæ
tØ lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ chi phÝ sö dông m¸y
thùc tÕ.
18
= x
Trong thùc tÕ nÕu qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p kh«ng thÓ t¸ch biÖt mét
çch râ rµng tõng phÇn viÖc thi c«ng th× viÖc ph©n bæ chi phÝ chung cã
thÓ tØ lÖ víi chi phÝ chung trong dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- Ph¶n ¸nh sè ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK 111, 138
Cã TK 627
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm
Nî TK 154 - Chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh
Cã TK 627 - chi tiÕt cho tõng kho¶n môc
+ H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp mang tÝnh chÊt gi¸n tiÕp phôc vô cho
qu¶n lý hµnh chÝnh bao gåm tiÒn l¬ng chÝnh, phôc cña nh©n viªn qu¶n lý
doanh nghiÖp, chi phÝ vËt liÖu, v¨n phßng, c«ng cô lao ®éng khÊu hao
TSC§... Khi cã çc chi phÝ nµy ph¸t sinh sÏ ®îc ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(chi tiÕt theo néi dung chi)
Cã TK 334, 338, 152, 153, 142, 214, 333, 139, 159, 335, 111, 112
Chi tiÕt çc kho¶n chi phÝ mang tÝnh chÊt chung toµn doanh nghiÖp
nµy ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 642 chi tiÕt theo tõng néi dung chi. Cuèi kú c¨n
cø vµo tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®· tËp hîp bªn nî TK 642 ®Ó kÕt
chuyÓn sang TK 911 nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh x©y l¾p.
C¨n cø vµo tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh thùc tÕ tÝnh
®Õn cuèi kú h¹ch to¸n vµo sæ chi phÝ ®Çu kú cña TK 1422 - chi phÝ chê
kÕt chuyÓn tÝnh vµ ph©n bæ theo c«ng thøc sau:
 chi phÝ qu¶n lý Chi phÝ qu¶n lý DN ®Ó l¹i GÝa trÞ
Chi phÝ qu¶n DNph¸t sinh thùc tÕ + cuèi kú (sè d nî khèi lîng
lý doanh x©y l¾p
nghiÖp ph©n = TK 1422 ®Çu kú) x dë dang
bæ cho gi¸ Gi¸ trÞ khèi lîng x©y GÝa thµnh s¶n xuÊt cuèi kú
khèi lîng x©y
l¾p dë dang l¾p dë dang cuèi kú khèi lîng x©y l¾p
cuèi kú
h¹ch to¸n (d nî + hoµn thµnh bµn giao
TK 154 cuèi kú) trong kú
19
Chi phÝ QLDN Tæng chi Chi phÝ Chi phÝ
tÝnh cho gi¸ QLDN
thµnh s¶n xuÊt phÝ QLDN QLDN ®Ó ph©n bæ
x©y l¾p cña ph¸t sinh l¹i cuèi kú cho gi¸ trÞ
khèi lîng x©y
= + - khèi lîng
thùc tÕ ®Õn tríc
l¾p hoµn thµnh x©y l¾p dë
bµn giao trong cuèi kú h¹ch dang cuèi
kú to¸n kú
C¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ ph©n bæ vÒ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp tÝnh cho khèi lîng x©y l¾p dë dang vµ hoµn thµnh cuèi kú:
Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 1422: Chi phÝ chê kÕt chuyÓn
+ H¹ch to¸n s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y l¾p
S¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng
ph¸p kiÓm kª. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng
phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n, khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh
gi÷a ngêi nhËn thÇu vµ ngêi giao thÇu.
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ thùc tÕ trªn c¬ së
ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ cña h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã cho çc giai ®o¹n, tæ hîp
c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ giai ®o¹n cßn dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n cña
chóng.
Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ
Chi phÝ
thùc tÕ Khèi lîng XL + khèi lîng XL khèi lîng
x©y l¾p
KL x©y
= Dë dang ®Çu kú thùc hiÖn trong kú x dë dang
l¾p dë
dang cuèi Chi phÝ khèi lîng Chi phÝ khèi lîng cuèi kú
theo dù
kú x©y l¾p hoµn thµnh + dë dang cuèi kú to¸n
trong kú theo dù to¸n Theo dù to¸n
C. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm
x©y l¾p thùc hiÖn ë TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Trªn tµi
kho¶n nµy çc chi phÝ trùc tiÕp x©y l¾p c«ng tr×nh gåm vËt liÖu, nh©n
c«ng sö dông m¸y thi c«ng,... ®îc h¹ch to¸n theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ
lµ c«ng tr×nh hay çc h¹ng môc c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp thÓ
hiÖn trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh.
§Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸
kh¸c nhau, phô thuéc vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm. Trong x©y dùng c¬ b¶n, s¶n phÈm cuèi cïng lµ çc c«ng
20
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc x©y dùng xong vµ ®a vµo sö dông. NhiÖm
vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh lµ ph¶i tÝnh ®óng ®îc gi¸
thµnh cña tõng s¶n phÈm ®ã.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng
céng çc chi phÝ ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh ë thÎ chi tiÕt
chi phÝ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt x©y dùng mµ ph¬ng thøc
thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh kh¸c nhau.
V× vËy ngoµi viÖc tÝnh gi¸ thµnh çc h¹ng môc c«ng tr×nh x©y l¾p
hoµn thµnh, cßn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p ®· hoµn thµnh
vµ bµn giao trong kú. Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p trong kú ®îc tÝnh theo
c«ng thøc:
Z c«ng t¸c CFSXKD CFSXKD CFSXKD
x©y l¾p = dë dang + ph¸t sinh - dë dang
®Çu kú trong kú cuèi kú
Tr×nh tù h¹ch to¸n:
- KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 621
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Nî TK 154
Cã TK 622
- KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng
Nî TK 154
Cã TK 623
- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 154
Cã TK 627
S¶n phÈm hoµn thµnh vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú:
Ta cã bót to¸n:
Nî TK 632
Cã TK 154
Cuèi kú kÕt chuyÓn tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®ång thêi kÕt
chuyÓn chi tiÕt theo tõng h¹ng môc ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ®Ó
x¸c ®Þnh gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 911: Chi tiÕt theo h¹ng môc c«ng tr×nh
Cã TK 632
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cuèi kú sÏ ®îc kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh x©y l¾p b»ng bót to¸n:
Nî TK 911
Cã TK 642, 1422
21
Bªn nî TK 911 ph¶n ¸nh gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh
bµn giao trong kú (theo h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc tõng bé phËn x©y l¾p).
22
PhÇn thø hai
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty c¬ giíi
vµ x©y l¾p 13
I. Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13

1. §Æc ®iÓm, lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty.
C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t
triÓn h¹ tÇng - LICOGI lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc chuyªn ngµnh x©y dùng
c«ng nghiÖp, xö lý mãng c«ng tr×nh, x©y dùng çc c«ng tr×nh giao th«ng, thuû
lîi, thuû ®iÖn, l¾p m¸y, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng.
C«ng ty ®îc thµnh lËp n¨m 1961 víi tªn gäi:"§éi thi c«ng c¬ giíi". Tõ khi
thµnh lËp ®éi thi c«ng c¬ giíi ®· thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh lín nhÊt lóc ®ã:
hÖ thèng B¾c Hng H¶i, NhiÖt ®iÖn Lao Cai... cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt
níc ®¸p øng thùc hiÖn nh÷ng c«ng tr×nh lín h¬n n¨m 1965 ®éi thi c«ng c¬ giíi
®îc ®æi thµnh c«ng trêng c¬ giíi sè 57 råi ®æi thµnh XÝ nghiÖp thi c«ng c¬
giíi (n¨m 1980). Ngµy 20/2/1993 ®¬n vÞ ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè
054A Bé x©y dùng cã tªn lµ xÝ nghiÖp c¬ giíi x©y l¾p sè 13 thuéc liªn hiÖp
xÝ nghiÖp thi c«ng c¬ giíi. Vµ ®Õn ngµy 2/1/1996, Bé x©y dùng cã Q§ sè 01
®æi thµnh c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13 trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng
vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI.
Trô së c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13: §êng Bª t«ng - Phêng Nh©n
ChÝnh - QuËn Thanh Xu©n - Hµ Néi.
Bªn c¹nh ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ san lËp mÆt b»ng x©y dùng ®Ó
®¸p øng yªu cÇu thÞ trêng hiÖn nay c«ng ty ®· më réng lÜnh vùc kinh doanh
cña m×nh gåm x©y dùng çc c«ng tr×nh x©y dùng d©n dông, çc c«ng tr×nh
c«ng nghiÖp nhãm B, x©y l¾p çc c«ng tr×nh giao th«ng (cÇu, ®êng bé, s©n
bay, bÕn c¶ng), x©y l¾p ®êng d©y vµ tr¹m biÕn ¸p, s¶n xuÊt cÊu kiÖn bª t«ng
vµ bª t«ng th¬ng phÈm, s¶n xuÊt g¹ch Block, tÊm lîp mµu çc lo¹i.
H¬n 30 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh, tËp thÓ l·nh ®¹o çn bé c«ng nh©n
viªn cña c«ng ty ®· tõng bíc kh¾c phôc khã kh¨n, ®a c«ng ty trë nªn lín m¹nh
v÷ng vµng. C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13 cã sè vèn kinh doanh còng kh¸ lín
§¬n vÞ: ®ång
Tæng sè vèn 20.355.545.107
Vèn ng©n s¸ch cÊp 4.202.336.580
Vèn tù bæ sung 12.870.825.898
Vèn kh¸c 3.282.382.629
Víi sè vèn nh vËy c«ng ty cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó phÊn ®Çu hoµn thµnh
nhiÖm vô Nhµ níc giao, ®¹t hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Mét sè
chØ tiªu kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau ph¶n ¸nh phÇn nµo sù ph¸t
triÓn cña c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13.
23
§¬n vÞ tÝnh: ®ång
ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004
S¶n lîng thùc hiÖn 35.274.740.000 15.989.420.000 16.538.537.798
Doanh thu 32.084.435,498 19.925.128.886 27,944.175.467
Tæng lîi tøc tríc 259.671.065 46.262.700 0
thuÕ
Lîi tøc sau thuÕ 194.753.065 34.697.100 0
Nép ng©n s¸ch NN 1.531.161.822 0 320.038.851
Nép cÊp trªn 372.756.500 0 146.842.000
2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.

C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13 tæ chøc ho¹t ®éng víi mét sè ngµnh
nghÒ kinh doanh trong ®ã chñ yÕu lµ san lÊp mÆt b»ng, thÇu x©y dùng g¹ch
vËt liÖu. Víi ®Æc ®iÓm riªng cña s¶n phÈm x©y dùng, nã t¸c ®éng trùc tiÕp
lªn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý. Quy m« c«ng tr×nh x©y dùng rÊt lín, s¶n phÈm
mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt kÐo dµi, chñng lo¹i yÕu tè ®Çu vµo
®a d¹ng ®ßi hái ph¶i cã mét nguån vèn ®Çu t lín. §Ó ®¶m b¶o sö dông cã hiÖu
qu¶ nguån vèn nµy, mét yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi çc ®¬n vÞ x©y dùng lµ ph¶i
lËp lªn møc gi¸ dù to¸n (dù to¸n thiÕt kÕ vµ dù to¸n thi c«ng). Trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt thi c«ng, gi¸ dù to¸n trë thµnh thíc ®o vµ ®îc so s¸nh víi çc kho¶n chi
phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Sau khi hoµn thµnh c«ng tr×nh gi¸ dù to¸n l¹i c¬ së ®Ó
nghiÖm thu, kiÓm tra chÊt lîng c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh quyÕt to¸n
c«ng tr×nh vµ thanh lý hîp ®ång kinh tÕ ký kÕt.
Bªn c¹nh sù t¸c ®éng cña ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y dùng th× viÖc tæ
chøc s¶n xuÊt qu¶n lý s¶n xuÊt, h¹ch to¸n kÕ to¸n çc yÕu tè ®Çu vµo cßn chÞu
¶nh hëng cña quy tr×nh c«ng nghÖ. HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông quy tr×nh
c«ng nghÖ chñ yÕu sau:
Kh¶o s¸t San nÒn §óc cäc §ãng cäc
Trªn c¬ së n¾m ch¾c çc quy tr×nh c«ng nghÖ cña c«ng ty sÏ gióp cho
viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n çc yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo hîp lý, tiÕt
kiÖm chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, theo dâi tõng bíc qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng. Tõ ®ã gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh mét çch
®¸ng kÓ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc, c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 thuéc Tæng
c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng, ho¹t ®éng víi ®Çy ®ñ t çch ph¸p
nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, cã con dÊu riªng, cã bé m¸y kÕ to¸n, sæ kÕ
to¸n riªng. Víi t çch ph¸p nh©n c«ng ty cã thÓ ®øng ra vay vèn, thay mÆt ®¬n
vÞ s¶n xuÊt cÊp díi nhËn thÇu x©y dùng, ký kÕt çc hîp ®ång kinh tÕ ph¸t
sinh gi÷a c«ng ty víi Nhµ níc vµ gi÷a c«ng ty víi çc ®¬n vÞ ®Êu thÇu. Trªn
24
c¬ së çc hîp ®ång kinh tÕ nµy c«ng ty tiÕn hµnh giao kho¸n cho nhiÒu ®¬n
vÞ s¶n xuÊt thi c«ng cÊp díi.
Cã ba ®éi xe m¸y thuéc bé phËn c¬ giíi gåm:
1. §éi xe m¸y I
2. §éi xe m¸y II
3. §éi xe m¸y III
Cã ba ®éi ®ãng cäc thuéc bé phËn thi c«ng gåm:
1. §éi m¸y ®ãng cäc I
2. §éi m¸y ®ãng cäc II
3. §éi m¸y ®ãng cäc III
Ngoµi ra cßn cã mét tr¹m trén bª t«ng, mét xëng söa ch÷a vµ mét xëng s¶n
xuÊt g¹ch Block. Mçi ®¬n vÞ ®îc ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ vµ lu«n cè
g¾ng ®¶m b¶o thi c«ng çc c«ng tr×nh theo hîp ®ång ®· ký kÕt. Ta cã thÓ
kh¸i qu¸t tæ chøc hÖ thèng kinh doanh cña c«ng ty qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh
C«ng ty
Bé phËn c¬ giíi Bé phËn thi c«ng
§éi §éi §éi

§éi Xëng Xëng §éi §éi §éi Tr¹m
xe xe xexe söa s¶n m¸y m¸y m¸y trén bª
m¸y I m¸y m¸y
m¸y ch÷a xuÊt ®ãng ®ãng khoan t«ng
II IIIIII g¹ch cäc I cäc II nhåi
Block
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty.
§Ó phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng phï hîp
víi kh¶ n¨ng cña çn bé vµ nh©n viªn qu¶n lý. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty gåm:
Phßng kÕ to¸n tµi vô, phßng kinh doanh, phßng kinh tÕ kü thuËt, phßng qu¶n
lý c¬ giíi, phßng qu¶n lý vËt t, phßng tæ chøc hµnh chÝnh. Çc phßng ban cã
chøc n¨ng nhiÖm vô riªng, cung cÊp çc th«ng tin sè liÖu, kiÓm tra viÖc chÊp
hµnh çc qui ®Þnh, chØ tiªu, chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Ò ra vµ ®a ra çc gi¶i ph¸p
gióp cho ban gi¸m ®èc lùa chän mét çch ®óng ®¾n nhÊt. Ngoµi ra gióp viÖc
cho gi¸m ®èc lµ hai phã gi¸m ®èc. Cã thÓ kh¸i qu¸t bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty
qua s¬ ®å sau:
25
S¬ ®å qu¶n lý bé m¸y c«ng ty
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc
Phßng kÕ Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng

to¸n tµi kinh kinh tÕ qu¶n lý qu¶n lý tæ chøc
vô doanh kü thuËt c¬ giíi vËt t hµnh
chÝnh
Víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh nh vËy, c«ng t¸c h¹ch to¸n
kÕ to¸n gi÷ vai trß hÕt søc quan träng. C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 tæ chøc
h¹ch to¸n vµ ghi chÐp sæ s¸ch theo h×nh thøc nhËt ký chung. HiÖn nay c«ng ty
®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung. Theo h×nh thøc nµy toµn bé c«ng
t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty ®îc tiÕn hµnh tËp trung t¹i phßng kÕ to¸n, t¹i çc tæ
®éi s¶n xuÊt chØ cã çc nh©n viªn h¹ch to¸n lµm nhiÖm vô thu nhËn xö lý
chøng tõ ban ®Çu. Sö dông h×nh thøc kÕ to¸n nµy gãp ph©n ®¶m b¶o cho kÕ
to¸n ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß chøc n¨ng cu¶ kÕ to¸n, gióp cho viÖc ph©n c«ng
lao ®éng chuyªn m«n ho¸ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña çc nh©n viªn kÕ
to¸n.
Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty gåm 7 ngêi: §øng ®Çu lµ kÕ to¸n trëng, chØ
®¹o ho¹t ®éng cña çc kÕ to¸n viªn trong phßng kÕ to¸n. Çc kÕ to¸n viªn gåm:
kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh, kÕ to¸n vËt t, kÕ to¸n
ng©n hµng + thanh to¸n l¬ng, kÕ to¸n TSC§ + thñ quÜ, kÕ to¸n thanh to¸n khèi
lîng c«ng tr×nh thèng kª.
Mçi nh©n viªn kÕ to¸n lµm trßn bæn phËn cña m×nh trong mèi quan hÖ
víi cÊp trªn vµ çc ph©n xëng, ®éi ë phÝa díi.
Cã thÓ kh¸i qu¸t bé m¸y kÕ to¸n qua s¬ ®å sau:
26
S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n tæng hîp
KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n ng©n KÕ to¸n KÕ to¸n thanh

CFSX vµ Z vËt t hµng + tiÒn l¬ng TSC§ + Thñ to¸n khèi lîng CT
quü thèng kª
Nh©n viªn kÕ
to¸n çc ®éi
s¶n xuÊt vµ
thi c«ng
§Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n c«ng ty sö dông
bèn tµi kho¶n: TK 621, TK 622,TK623, TK 627. TÊt c¶ bèn tµi kho¶n trªn
®Òu ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. Çc chi
phÝ ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n ghi vµo bªn nî tµi kho¶n. Bªn cã dïng ®Ó ghi
gi¶m çc chi phÝ kh«ng sö dông hÕt trong kú h¹ch to¸n ®ång thêi ®Ó kÕt
chuyÓn tõng kho¶n môc chi phÝ nµy vµo bªn nî tµi kho¶n 154. Cuèi kú sau khi
kÕt chuyÓn bèn tµi kho¶n nµy ®Òu kh«ng cã sè d. Trªn c¬ së tµi kho¶n 154 -
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ
cña c«ng tr×nh vµ tÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. ë ®©y c«ng ty sö dông
tµi kho¶n 632 - gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña s¶n
phÈm x©y l¾p hoµn thµnh.
4. HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông.
Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n lµ néi dung quan träng trong tæ chøc c«ng
t¸c kÕ to¸n ë DN.Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n phï hîp víi quy m« vµ ®Æc
®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã t¸c dông quan träng trong qu¸ tr×nh xö lý
th«ng tin ®Ó t¹o ra th«ng tin h÷u Ých cho nhiÒu ®èi tîng xö dông kh¸c nhau.
Tõ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, khèi lîng ghi
chÐp l¹i çc nghiÖp vô ph¸t sinh lµ rÊt lín, nªn tæ chøc hÖ thèng sæ hîp lý cµng
cã vai trß quan träng ®Ó cung cÊp kÞp thêi th«ng tin vµ b¸o ço ®Þnh kú.
27
Víi h×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n lµ nhËt ký chung çc sæ s¸ch kÕ to¸n sö
dông t¹i c«ng ty ®Òu lµ nh÷ng sæ s¸ch theo biÓu mÉu quy ®Þnh trong h×nh
thøc nhËt ký chung.
§ã lµ çc sæ nhËt ký chung,Sæ nhËt ký ®Æc biÖt, b¶ng tæng hîp, sæ chi
tiÕt, sæ çi ®îc chØ ra díi ®©y.
- NhËt ký chung: Lµ sæ kÕ to¸n c¨n b¶n dïng ®Ó ghi chÐp çc nghiÖp vô
ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian vµ quan hÖ ®èi øng tµi kho¶n cu¶ çc nghiÖp
vô ®ã,lµm c¨n cø ®Ó ghi vµo sæ Çi.
- NhËt ký ®Æc biÖt: (cßn gäi lµ NhËt ký chuyªn dïng) ®îc sö dông trong
trêng hîp nghiÖp vô ph¸t sinh nhiÒu nÕu tËp trung ghi c¶ vµo nhËt ký chung
th× sÏ cã trë ng¹ivÒ nhiÒu mÆt,cho nªn ph¶i më çc sæ nhËt ký ®Æc biÖt ®Ó
ghi chÐp riªng cho tõng lo¹i nghiÖp vô chñ yÕu .Khi dïng sæ nhËt ký ®Æc
biÖt th× chøng tõ gèc tríc hÕt ®îc ghi vµo sæ nhËt ký ®Æc biÖt, sau ®ã
,®Þnh kú hoÆc cuãi th¸ng tæng hîp sè liÖu cña sæ nhËt ký ®Æc biÖt ghi mét
lÇn vµo sæ Çi.
Ngoµi sæ nhËt ký ®Æc biÖt,tuú theo yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i tµi
s¶n hoÆc tõng lo¹i nghiÖp vô nh tµi s¶n cè ®Þnh ,vËt liÖu ,hµng hãa, thµnh
phÈm ,chi phÝ s¶n xuÊt.....kÕ to¸n ph¶i më çc sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt.§©y lµ lo¹i sæ kÕ to¸n dïng ®Ó ghi chi tiÕt çc sù viÖc ®· ghi trªn sæ kÕ
to¸n tæng hîp nh»m phôc vô yªu cÇu cña c«ng t¸c kiÓm tra vµ ph©n tÝch.Khi
më çc sæ kÕ to¸n chi tiÕt th× chøng tõ gèc ®îc ghi vµo sæ kÕ to¸n chi
tiÕt,cuèi th¸ng c¨n cø vµo çc sæ chio tiÕt lËp çc b¶ng tæng hîp chi tiÕt cña
tõng tµi kho¶n tæng hîp ®Ó ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n ph©n lo¹i chung.
- Sæ çi: lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó tËp hîp vµ hÖ thèng ho¸ çc
nghiÖp vô ph¸t sinh cña tõng tµi kho¶n tæng hîp .Sè liÖu cña sæ Çi cuèi th¸ng
®îc dïng ®Ó ghi vµo b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ tõ ®ã ghi vµo b¶ng c©n ®èi
kÕ to¸n vµ çc b¸o biÓu kÕ to¸n kh¸c.
-Tr×nh tù ghi chÐp kÕ to¸n trong h×nh thøc nhËt ký chung nh sau:hµng
ngµy c¨n cø vµo çc chøng tõ gèc ghi nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ nhËt ký
chung theo tr×nh tù thêi gian sau ®ã c¨n cø vµo sæ nhËt ký chung ®Ó ghi vµo
sæ Çi. Trêng hîp dïng sæ nhËt ký ®Æc biÖt th× hµng ngµy c¨n cø vµo çc
chøng tõ gèc ghi nghiÖp vô ph¸t sinh vµo çc sæ nhËt ký ®Æc biÖt cã liªn
quan,®Þnh kú hoÆc cuèi th¸ng tæng hîp çc nghiÖp vô trªn sæ nhËt ký ®Æc
biÖt vµ lÊy sè liÖu tæng hîp ghi mét lÇn vµo sæ Çi. Cuèi th¸ng tæng hîp sè
liÖu cña sæ Çi vµ lÊy sè liÖu cña sæ Çi ghi vµo b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh çc
tµi kho¶n tæng hîp.
§èi víi çc tµi kho¶n cã më çc sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt ,sau khi ghi sæ
nhËt ký ,ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ gèc ghi vµo çc sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
liªn quan,cuèi th¸ng céng sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¨n cø vµo sæ hoÆc
thÎ kÕ to¸n chi tiÕt lËp çc b¶ng tæng hîp chi tiÕt cña tõng tµi kho¶n ®Ó ®èi
chiÕu víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh.
28
Sau khi kiÓm tra ®èi chiÕu khíp ®óng çc sè liÖu ,b¶ng c©n ®èi sè ph¸t
sinh ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ çc b¸o biÓu kÕ
to¸n kh¸c.
Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty
nh sau:
S¬ ®å - tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n cña c«ng ty.
Chøng tõ
gèc
Sæ nhËt ký Sæ nhËt ký Sæ thÓ kÕ

®Æc biÖt chung to¸n chi tiÕt
Sæ çi B¶ng tæng hîp

chi tiÕt
B¶ng c©n B¸o ço tµi

®èi sè ph¸t chÝnh
sinh
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú
Quan hÖ ®èi chiÕu,kiÓm tra
II. T×nh h×nh thùc hiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty.
1. Ph©n lo¹i chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh.
Còng nh çc doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh, c«ng ty ph¶i bá ra çc chi phÝ
s¶n xuÊt nh: chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng, chi phÝ chung kh¸c....
Víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña mçi lo¹i h×nh x©y dùng c¬ b¶n kh¸c nhau
mµ quy m« tû träng tõng lo¹i chi phÝ còng kh¸c nhau. §Ó qu¶n lý chÆt chÏ çc
chi phÝ dïng cho s¶n xuÊt, ®ång thêi x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p mét çch chÝnh x¸c, viÖc nhËn biÕt ph©n tÝch ®îc ¶nh hëng cña tõng lo¹i
nh©n tè s¶n xuÊt trong c¬ cÊu gi¸ thµnh míi ®¶m b¶o phï hîp víi yªu cÇu qu¶n
lý cña c«ng ty. BÊt kú c«ng tr×nh nµo khi b¾t ®Çu thi c«ng còng ph¶i lËp dù
29
to¸n thiÕt kÕ ®Ó çc cÊp xÐt duyÖt theo ph©n cÊp vµ ®Ó çc bªn lµm c¬ së
lËp hîp ®ång kinh tÕ. Çc dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ®îc lËp theo
tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ ®îc ph©n tÝch theo tõng ko¶n môc chi phÝ. V×
vËy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh còng ph¶i ®îc ph©n
tÝch theo tõng kho¶n môc chi phÝ.
a. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu bao gåm toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu cÇn thiÕt trùc
tiÕp t¹o ra s¶n phÈm hoµn thµnh. Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu bao gåm gi¸ trÞ thùc
tÕ cña vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng lao ®éng, b¶o hé lao
®éng cÇn cho viÖc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh c«ng tr×nh. Trong ®ã kh«ng kÓ
®Õn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu ®éng lùc, phô tïng phôc vô cho m¸y mãc ph¬ng
tiÖn thi c«ng. Çc lo¹i vËt liÖu nh ®¸, çt vµng, xi m¨ng dÇu,.... sö dông phôc
vô cho thi c«ng thêng ®îc mua bªn ngoµi vµ nhËp kho hoÆc xuÊt th¼ng tíi
c«ng tr×nh. Ngoµi ra c«ng ty cßn s¶n xuÊt nh÷ng vËt liÖu x©y dùng vµ nh÷ng
thµnh phÈm nh g¹ch, bª t«ng ®îc ®ãng vai trß vËt liÖu sö dông cho çc c«ng
tr×nh kh¸c nhau.
b. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Lµ nh÷ng kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ®îc tr¶ theo sè ngµy c«ng cña c«ng
nh©n trùc tiÕp thùc hiÖn khèi lîng c«ng tr×nh. Sè ngµy c«ng bao gåm c¶ lao
®éng chÝnh, phô, c¶ c«ng t¸c chuÈn bÞ, kÕt thóc thu dän hiÖn trêng thi c«ng.
Trong chi phÝ nh©n c«ng cã chi phÝ tiÒn l¬ng c¬ b¶n, chi phÝ phô cÊp l¬ng
vµ çc kho¶n tiÒn c«ng tr¶ cho tõng lao ®éng thuª ngoµi. TiÒn l¬ng c¬ b¶n c¨n
cø vµo cÊp bËc c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn khèi lîng c«ng viÖc ghi
trong ®¬n gi¸ vµ tiÒn l¬ng phï hîp víi quy ®Þnh. Lµ ®¬n vÞ thùc hiÖn nhiÖm
vô qu¶n lý söa ch÷a nÒn mãng, san nÒn c«ng ty cßn cho c«ng nh©n viªn hëng
mét sè phô cÊp lµm thªm giê. ViÖc tÝnh ®Çy ®ñ çc chi phÝ nh©n c«ng,
ph©n phèi hîp lý tiÒn l¬ng, tiÒn thëng sÏ khuyÕn khÝch thÝch ®¸ng cho
nh÷ng ngêi CNV ®¹t n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c cao.
c. Chi phÝ m¸y thi c«ng
Lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan tíi viÖc sö dông m¸y thi c«ng nh»m thùc hiÖn
khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p b»ng m¸y. M¸y mãc thi c«ng çc lo¹i gåm: m¸y ®ãng
cäc, m¸y khoan nhåi, m¸y ®Çm,... trong kho¶n môc chi phÝ m¸y bao gåm c¶
tiÒn thuª m¸y, tiÒn l¬ng c«ng nh©n sö dông m¸y, chi phÝ ph¸t sinh söa ch÷a
m¸y khi bÞ háng, chi phÝ söa ch÷a lín theo kÕ ho¹ch, khÊu hao c¬ b¶n m¸y thi
c«ng, çc chi phÝ vËt liÖu phô, nhiªn liÖu (x¨ng dÇu) trùc tiÕp cho ho¹t ®éng
cña m¸y.
d. Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Kho¶n môc nµy ®îc tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ
phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhng mang tÝnh chÊt chung cña toµn ®éi qu¶n
lý. §ã lµ çc chi phÝ liªn quan ®Õn nh©n viªn qu¶n lý, çc kho¶n trÝch kinh
phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ tÝnh trÝch theo tû lÖ quy
®Þnh trªn tæng sè l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n x©y l¾p vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi,
30
khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý ®éi, vµ nh÷ng chi phÝ
b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho c«ng t¸c giao nhËn mÆt b»ng, ®o ®¹t nghiÖm thu,
bµn giao c«ng tr×nh gi÷a çc bªn liªn quan.
Víi tÝnh chÊt chi phÝ ph¸t sinh chung toµn ®éi nªn ®èi tîng chÞu çc
kho¶n môc chi phÝ nµy lµ tÊt c¶ çc c«ng tr×nh. Do ®ã ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt
x¸c ®Þnh chi phÝ chung tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ theo tiªu
thøc phï hîp.
Ngoµi nhiÖm vô ho¹t ®éng chÝnh lµ san nÒn, ®ãng cäc, c«ng ty cßn tæ
chøc mét tr¹m trén cét bª t«ng, mét d©y truyÒn s¶n xuÊt g¹ch Block. Ho¹t ®éng
cña hai xëng nµy mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt c«ng nghÖ t¹o ra s¶n phÈm phôc vô
ngay cho c«ng t¸c san nÒn, ®ãng cäc, trë thµnh mét bé phËn chi phÝ nguyªn
vËt liÖu hoÆc cã thÓ ®îc b¸n ra ngoµi víi t çch thµnh phÈm. ViÖc h¹ch to¸n
kÕ to¸n ë bé phËn nµy ®îc theo dâi riªng vµ coi nh lµ mét bé phËn s¶n xuÊt
kinh doanh phô cña c«ng ty.
Víi môc ®Ých chÝnh cña bµi viÕt nµy lµ h¹ch to¸n chi phÝ gi¸ thµnh
trong ®¬n vÞ x©y l¾p nªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô t¹o ra s¶n phÈm
sÏ chØ ®ãng vai trß nh mét phÇn cÊu thµnh nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh
c«ng tr×nh.
2. §èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
ViÖc tËp hîp chi phÝ ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së chi phÝ ph¸t sinh ®èi víi
tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp cho c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh ®ã. Çc chi phÝ gi¸n tiÕp kh«ng ®a vµo mét c«ng tr×nh cô
thÓ th× cã thÓ ph©n bæ gi÷a çc c«ng tr×nh theo tiªu thøc tÝch hîp. Do ®Æc
®iÓm cña ngµnh mµ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cña c«ng ty lµ
çc c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ çc ®¬n ®Æt hµng, toµn bé çc chi
phÝ liªn quan ®Õn thi c«ng, l¾p ®Æt ®Òu ®îc tËp hîp theo ®¬n ®Æt hµng.
Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× sè chi phÝ tËp hîp ®îc ®ã chÝnh lµ gi¸
thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng. §èi víi viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ th× ®èi
tîng lµ tõng phÇn viÖc cã kÕt cÊu riªng, dù to¸n riªng vµ ®¹t tíi ®iÓm dõng kü
thuËt hîp lý theo quy ®Þnh trong hîp ®ång. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña
®èi tîng nµy th× ta ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ toµn bé chi phÝ
cho phÇn viÖc cha ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý.
3. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
ë ®©y c«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp.
Çc chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®èi tîng nµo th× ®îc tËp hîp trùc tiÕp
vµo ®èi tîng ®ã. Çc chi phÝ kh«ng thÓ tËp hîp ®îc trùc tiÕp v× liªn quan
®Õn nhiÒu dù to¸n chÞu chi phÝ th× ®îc tËp hîp riªng cho tõng nhãm ®èi tîng
cã liªn quan, tíi cuèi kú h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ theo çc tiªu thøc
hîp lý nh: ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, vËt t, ®Þnh møc chi phÝ nh©n
31
c«ng trùc tiÕp, theo tû lÖ s¶n lîng, theo gi¸ trÞ dù to¸n.... tuú theo tõng lo¹i s¶n
phÈm mµ chän tiªu thøc cho phï hîp.
§èi víi çc lo¹i s¶n phÈm mang tÝnh chÊt x©y dùng c¬ b¶n th× khi hoµn
thµnh c«ng ty míi x¸c ®Þnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ. Khi ®ã gi¸ thµnh thùc tÕ cña
s¶n phÈm hoµn thµnh lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan trùc tiÕp tíi
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh tõ lóc khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh bµn
giao, ®îc ®a vµo sö dông.
4. H¹ch to¸n çc kho¶n môc chi phÝ.
Víi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh võa vµ lín, çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
sinh nhiÒu, kÕ to¸n c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn. §iÒu nµy chi phèi ®Õn toµn bé çc ho¹t ®éng h¹ch to¸n kÕ to¸n
cña c«ng ty, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
a. H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp.
§Ó ®îc thùc hiÖn qu¸ tr×nh x©y l¾p, vËt liÖu ®ãng mét vai trß quan
träng trong çc chi phÝ, yÕu tè ®Çu vµo. §©y lµ mét bé phËn chiÕm tû träng
lín nhÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13,
nguyªn vËt liÖu ®îc sö dông gåm nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau. ViÖc qu¶n lý, sö
dông vËt liÖu tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ ¶nh hëng rÊt nhiÒu tíi sù biÕn ®éng cña
gi¸ thµnh vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh toµn ®¬n vÞ. VËy tæ chøc thu mua,
xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu còng nh h¹ch to¸n vËt liÖu lu«n lu«n ph¶i g¾n chÆt
víi nhau vµ víi tõng ®èi tîng sö dông nã.
ë c«ng ty, tuú khèi lîng vµ tÝnh chÊt cña qu¸ tr×nh, phßng kÕ ho¹ch triÓn
khai theo h×nh thøc giao kÕ ho¹ch hay giao kho¸n gän cho çc ®éi ph©n xëng.
Phßng kÕ ho¹ch c¨n cø vµo khèi lîng dù to¸n c«ng tr×nh, c¨n cø vµo t×nh
h×nh sö dông vËt t, quy tr×nh quy ph¹m vÒ thiÕt kÕ kü thuËt vµ thi c«ng, t×nh
h×nh tæ chøc s¶n xuÊt... còng nh nhiÒu yÕu tè liªn quan kh¸c ®Ó kÞp thêi ®a
ra ®Þnh møc thi c«ng vµ sö dông nguyªn vËt liÖu.
§Þnh møc vËt liÖu gåm: vËt liÖu chÝnh, vËt liªu phô, çc cÊu kiÖn, cÇn
cho viÖc hoµn thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. Dùa trªn ®Þnh møc sö dông vËt liÖu
céng ty giao kÕ ho¹ch mua s¾m dù trï vËt t xuèng phßng vËt t nh»m cung cÊp
®Çy ®ñ kÞp thêi cho çc ®éi ngò thi c«ng.
VËt t hµng ho¸ mua vÒ phôc vô s¶n xuÊt dï cã ho¸ ®¬n hay cha cã ho¸
®¬n ®Òu ph¶i lËp ngay phiÕu nhËp kho. VÒ ngµy nµo th× ph¶i nhËp kho
ngµy ®ã vµ nÕu xuÊt ra ®Ó s¶n xuÊt th× còng lËp chøng tõ xuÊt kho.
VËt t cña c«ng ty mua cã thÓ giao th¼ng tíi c«ng tr×nh hoÆc nhËp kho
®Ó dù tÝnh. VËt t sö dông cho thi c«ng c«ng tr×nh bao gåm: vËt t nhËp tõ kho
cña c«ng ty, vËt t c«ng ty mua xuÊt th¼ng tíi c«ng tr×nh vµ vËt t do ph©n xëng
kh¸c chuyÓn qua.
ViÖc nhËp xuÊt vËt t ®îc thÓ hiÖn trªn thÎ kho cña c«ng ty do phßng vËt
t qu¶n lý. Thñ kho cã tr¸ch nhiÖm x¸c nhËn sè vËt liÖu thùc nhËp kho. NÕu
vËt t hµng ho¸ giao th¼ng tíi ch©n c«ng tr×nh th× ®éi trëng hay ®éi phã thi
c«ng ph¶i ký nhËn thay thñ kho. Sau ®ã chuyÓn ngay vÒ phßng vËt t vµ phßng
kÕ to¸n ®Ó vµo thÎ kho vµ sæ kÕ to¸n.
32
T¹i c«ng ty kÕ to¸n lùa chän gi¸ thùc tÕ ®Ó theo dâi t×nh h×nh lu©n
chuyÓn vËt liÖu.
§èi víi vËt t xuÊt tõ kho cña c«ng ty th× gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng ®îc
tÝnh theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
TrÞ gi¸ thùc tÕ Gi¸ trÞ ®èi víi Sè lîng NVL xuÊt
tÕ cña NVL = NVL nhËp kho theo x dïng trong kú thuéc
xuÊt dïng tõng lÇn nhËp tríc sè lîng tõng lÇn
nhËp kho
§èi víi vËt t ®i mua xuÊt th¼ng tíi c«ng tr×nh th× gi¸ thùc tÕ vËt t xuÊt
dïng ®îc tÝnh b»ng gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n, céng chi phÝ thu mua vËn
chuyÓn theo quy ®Þnh:
Gi¸ thùc tÕ = Gi¸ mua + Chi phÝ thu
vËt t xuÊt dïng vËt t mua vËn chuyÓn.
§èi víi vËt t do ph©n xëng cña c«ng ty tù s¶n xuÊt th× gi¸ nguyªn vËt liÖu
nµy bao gåm toµn bé chi phÝ bá ra ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm ®ã.
Ta cã tr×nh tù h¹ch to¸n vËt liÖu t¹i c«ng ty nh sau:
Phßng cung øng vËt t nhËn ®îc b¶n dù trï vËt t sÏ t¹m øng víi c«ng ty ®Ó
mua nguyªn vËt liÖu:
Nî TK 141
Cã TK 111,112
Khi vËt t ®Õn kho c«ng ty kÕ to¸n ghhi:
Nî TK 152
Cã TK 141
Trong kú nÕu vËt t xuÊt kho cña c«ng ty tíi c«ng tr×nh c¨n cø vµo phiÕu
xuÊt kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVL trùc tiÕp cha cã thuÕ GTGT
Cã TK 152
NÕu vËt t kh«ng nhËp kho mµ mua vµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt
x©y l¾p t¹i c«ng tr×nh c¨n vµo gi¸ thùc tÕ kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVL trùc tiÕp cha cã thuÕ
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (thuÕ ®Çu vµo)
Cã TK 331,111,112,141: VËt liÖu mua ngoµi
Cã TK 154: VËt liÖu tù s¶n xuÊt.
C¨n cø vµo phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú do kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu phô
tr¸ch kho vËt liÖu cña ph©n xëng kiÓm kª vµ lËp kÕ to¸n tÝnh ra sè vËt t sö
dông trong kú cho çc ®éi ngò theo c«ng thøc:
Tæng gi¸ trÞ Gi¸ trÞ vËt Gi¸ trÞ vËt Gi¸ trÞ vËt
vËt t sö dông = t tån + t nhËp - t tån kho
trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú
Gi¸ trÞ vËt t Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ vËt Gi¸ trÞ vËt
t nhËp kho = vËt t ®éi + t nhËp tõ + t nhËp tõ
trong kú tù mua kho c«ng ty ph©n xëng kh¸c
33
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty
TK 111, 112, 331 TK 152 TK 621 TK 154

MualiÖu
XuÊt vËt vËt liÖu K/c chi phÝ vËt
TK 141 tõ kho ®Õn CT liÖu trùc tiÕp

T¹m øng Mua
vËt liÖu
VËt liÖu mua ngoµi ®a ®Õn c«ng tr×nh

TK 152
VËt liÖu dïng
kh«ng
TK 133
hÕt nhËp l¹i kho
ThuÕ GTGT
Chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trùctiÕp xuÊt dïng lµ çc
phiÕu xuÊt vËt t, çc ho¸ ®¬n b¸n hµng, çc giÊy tê t¹m øng, thanh to¸n, tiÒn c-
íc phÝ vËn chuyÓn, phiÕu xuÊt nhËn vËt t lu©n chuyÓn néi bé... cïng çc giÊy
tê liªn quan kh¸c.
Trªn chøng tõ xuÊt, mäi vËt t hµng ho¸ xuÊt phôc vô s¶n xuÊt ghi cô thÓ
tõng néi dung h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng sù viÖc vµ cã ®Çy ®ñ ch÷ ký theo
quy ®Þnh. NÕu lµ xuÊt nhîng b¸n vËt t th× cã ho¸ ®¬n hoÆc phiÕu xuÊt kho
kÌm theo ch÷ ký gi¸m ®èc vµ ®ãng dÊu cña c«ng ty. Çc ®¬n vÞ ç nh©n cã
nhu cÇu t¹m øng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt ®Òu viÕt giÊy xin t¹m øng ®Ò nghÞ
gi¸m ®èc duyÖt. Khi xin t¹m øng ghi râ rµng ®Çy ®ñ néi dung cÇn t¹m øng
thanh to¸n kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lÖ. Thêi h¹n thanh to¸n
kh«ng qu¸ 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn t¹m øng vµ cã thanh to¸n lÇn t¹m øng tríc
míi ®îc t¹m øng lÇn kÕ tiÕp.
Thñ kho ghi râ thùc tÕ xuÊt lªn phiÕu xuÊt vµ ký vµo giao cho nh©n viªn vËn
chuyÓn phßng cung øng hoÆc cña ®éi x©y dùng. Sau khi vËt liÖu ®îc
chuyÓn tíi ®éi s¶n xuÊt x©y l¾p, ngêi nhËn kiÓm tra sè lîng xong ký lªn phiÕu
vµ gi÷ phiÕu lµm chøng tõ thanh to¸n. §éi trëng (qu¶n ®èc ph©n xëng) tËp hîp
34
phiÕu xuÊt vËt t nµy thµnh mét quyÓn riªng, cuèi kú lËp b¶ng kª nhËn vËt t tõ
kho cña c«ng ty.
TrÝch: Trong th¸ng cã çc nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc xuÊt vËt t tõ
kho c«ng ty.
NV29: XuÊt kho VLC ThÐp  6: 1500kgx8000®/kg=12 000 000®.
XM PC 30: 10 000kgx870®/kg=8 700 000®.
Sö dông trùc tiÕp ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh XD SXg¹ch Block-QN.
NV33:XuÊt kho NVL dïng cho x©y l¾p CT XD SX g¹ch Block-QN
ThÐp  6: 4000kg , ThÐp  18A2: 1 500kg.
XM PC 30: 25 000kg , DÇu §iezen: 2 500 lÝt.
§Þnh kho¶n:
NV 29: Nî TK 621 20 700 000
Cã TK 152(1) 20 700 000
NV 33: Nî TK 621(CT XD SX g¹ch Block-QN) 80 000 000
Cã TK 152(6) 80 000 000
§¬n vÞ: LICOGI 13

§Þa chØ: Thanh Xu©n-HN
PhiÕu xuÊt kho
Ngµy 15 th¸ng 09 n¨m 2004 Sè: 151
Hä tªn ngêi nhËn: Hoµng Lan PX X©y L¾p
Lý do xuÊt kho: XuÊt cho thi c«ng
XuÊt t¹i kho : VËt liÖu-dông cô
ST Tªn,nh·n M· sè §vt Sè lîng §¬n Thµnh
T hiÖu,quy çch Yªu cÇu Thùc gi¸ tiÒn
phÈm chÊt vËt t xuÊt
01 ThÐp  6 T  6 kg 1500 1 500 8000 12 000 000
02 XM PC 30 PC30 kg 10 000 10 000 870 8 700 000
Céng 20 700 000
Ngµy 15 th¸ng 09 n¨m 2004
Phô tr¸ch bé phËn Phô tr¸ch Ngêi nhËn Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ
Sö dông cung tiªu (ký, hä tªn) (ký, hä tªn) (ký, hä tªn)
(ký, hä tªn) (ký, hä tªn)
35
PhiÕu xuÊt kho
Ngµy 16 th¸ng 09 n¨m 2004 Sè: 154
Hä tªn ngêi nhËn: Hoµng Lan PX X©y L¾p
Lý do xuÊt kho: XuÊt dïng cho x©y l¾p
ST Tªn,nh·n M· sè §vt Sè lîng §¬n Thµnh
T hiÖu,quy çch Yªu Thùc gi¸ tiÒn
phÈm chÊt vËt cÇu xuÊt
t
01 ThÐp  6 T 6 kg 4000 4000 8000 32 000 000
02 XM PC 30 PC30 kg 25000 25000 870 21 750 000
03 ThÐp  18A2 T  18A kg 1500 1500 7500 11 250 000
2
04 DÇu §iezen D§ lÝt 2500 2500 6000 15 000 000
Céng 80 000 000
B¶ng kª nhËn vËt t tõ kho cña c«ng ty

C«ng tr×nh: XD SX g¹ch Block-QN
Th¸ng 09 n¨m 2004
STT Tªn, nh·n hiÖu qui ®Þnh §¬n vÞ Sè l- §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
phÈm chÊt vËt t tÝnh îng
1 ThÐp  6 kg 5500 8 000 44 000 000
2 Xi m¨ng PC 30 kg 35000 870 30 450 000
3 ThÐp  18A2 kg 1500 7 500 11 250 000
4 DÇu §iezen lÝt 2 500 6 000 15 000 000
Tæng thanh to¸n x x x 100 700 000
Ngoµi vËt t lÜnh t¹i kho, çc ®éi cßn nhËn vËt t khi c«ng ty mua vÒ giao
th¼ng cho c«ng tr×nh. Chøng tõ lµ "biªn b¶n giao nhËn vËt t" gi÷a ngêi cung
øng vËt t víi phô tr¸ch ®éi s¶n xuÊt thi c«ng. Biªn b¶n nµy lËp thµnh 2 liªn mçi
bªn gi÷ mét liªn lµm chøng tõ thanh to¸n.
Çc NV mua vËt t giao th¼ng tíi c«ng tr×nh ph¸t sinh trong th¸ng 09/2004
36
NV28: Thu mua VLC Çt vµng cña C«ng ty Çt Vµng S«ng L« chuyÓn ®Õn
tËn ch©n c«ng tr×nh,sö dông trùc tiÕp ®Ó thi c«ng c«ng tr×nhXD SX g¹ch
Block-QN theo tæng gi¸ thanh to¸n(c¶ thuÕ GTGT10%) lµ 24 750 000®.......
NV33: Chi phÝ TB XDCB :Mua cña C«ng ty C¬ KhÝ HN chuyÓn ®Õn tËn
ch©n c«ng tr×nh dïng cho c«ng tr×nh XDSX g¹ch Block-QN theo tæng gi¸
thanh to¸n: 176 000 000®, trong ®ã thuÕ GTGT:16 000 000®.
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: 28, Nî TK 621(çt vµng) 22 500 000
Nî TK 133(1) 2 250 000
Cã TK 331(CVSL) 24 750 000
33, Nî TK 621(CT XDSX g¹ch Block-QN) 160 000 000
Nî TK 133(1) 16 000 000
Cã TK 331(C«ng ty C¬ KhÝ HN) 176 000
000
Bé x©y dùng Biªn b¶n giao nhËn vËt t

Tæng c«ng ty LICOGI C«ng tr×nh: XD SX g¹ch Block
C«ng ty: C¬ giíi & XL 13 Ngµy: 14/09/2004
Ngêi giao : TrÇn Quúnh Anh-Bé phËn vËt t
Ngêi nhËn: Hoµng H¶i YÕn-PX XL
Stt Tªn, nh·n hiÖu §¬n vÞ Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh
qui ®Þnh phÈm tÝnh tiÒn
chÊt vËt t
1 Çt vµng m3 450 50 000 22 500 000
Céng x x x 22 500 000
Bé x©y dùng Biªn b¶n giao nhËn vËt t

Tæng c«ng ty LICOGI C«ng tr×nh: XD SX g¹ch Block
C«ng ty: C¬ giíi & XL 13 Ngµy: 16/09/2004
Ngêi giao : TrÇn Quúnh Anh-Bé phËn vËt t
Ngêi nhËn: Hoµng Lan-PX XL
S Tªn, nh·n hiÖu §¬n vÞ Sè l- §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

tt qui ®Þnh phÈm tÝnh îng
chÊt vËt t
1 ThiÕt bÞ XD bé 01 160 000 000 160 000 000
CB
Céng x x x 160 000 000
37
Phô tr¸ch ®éi còng tËp hîp çc chøng tõ nµy thµnh mét tËp riªng vµ cuèi th¸ng
lªn b¶ng kª vËt t giao th¼ng tíi c«ng tr×nh.
B¶ng kª vËt t c«ng ty giao TH¨Ng

Th¸ng: 09-2004
Tªn, nh·n hiÖu qui §¬n
ST Sè l-
®Þnh phÈm chÊt vÞ §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
T îng
vËt t tÝnh
1 Çt vµng m3 450 50 000 22 500 000
2 ThiÕt bÞ XD CB bé 01 160 000 000 160 000 000
 x x x 182 500 000
Ho¸ ®¬n GTGT

Liªn 2 Sè : 189
Ngµy 14/09/2004
Tªn, nh·n hiÖu
§¬n vÞ Thµnh
STT qui ®Þnh phÈm Sè lîng §¬n gi¸
tÝnh tiÒn
chÊt vËt t
01 Çt vµng m3 450 50 000 22 500 000
.....
Céng tiÒn hµng: 22 500 000
ThuÕ suÊt GTGT 10%: TiÒn ThuÕ GTGT: 2 250 000
Tæng tiÒn thanh to¸n: 24 750 000
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: hai m¬i bèn triÖu b¶y tr¨m n¨m m¬i ngh×n ®ång
Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ
(ký , hä tªn ) (ký , hä tªn ) (ký , hä tªn)
38
Ho¸ ®¬n GTGT
Liªn 2 Sè : 239
Ngµy 16/09/2004
S Tªn, nh·n hiÖu §¬n Sè l- §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
TT qui ®Þnh phÈm vÞ îng
chÊt vËt t tÝnh
01 ThiÕt bÞ XD bé 01 160 000 000 160 000 000
CB
Céng tiÒn hµng: 160 000 000®

ThuÕ suÊt GTGT 10% TiÒn ThuÕ GTGT: 16 000
000®
Tæng tiÒn thanh to¸n: 176 000 000®
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: mét tr¨m b¶y m¬i s¸u triÖu ®ång.
Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ
(ký , hä tªn ) (ký , hä tªn ) (ký , hä tªn)
§èi víi vËt t do ®éi tù mua, th× ngêi cã tr¸ch nhiÖm ®i mua vËt viÕt giÊy xin
t¹m øng, cã ký duyÖt cña kÕ to¸n trëng, sau ®ã lÜnh t¹m øng ®i mua vËt t. Khi
mua vËt t vÒ ®îc ®éi trëng kiÓm nghiÖm míi ®îc xuÊt cho thi c«ng c«ng
tr×nh. Chøng tõ dïng ®Ó h¹ch to¸n ë ®©y lµ ho¸ ®¬n mua hµng. Cuèi kú ®éi
trëng lªn b¶ng kª do ®éi tù mua.
Chøng tõ ph¶n ¸nh vËt t di chuyÓn tõ ph©n xëng nµy sang ph©n xëng
kh¸c lµ çc phiÕu lu©n chuyÓn néi bé.
Tr¹m trén bª t«ng chuyªn s¶n xuÊt bª t«ng phôc vô c«ng t¸c ®æ mãng,
®ãng cäc khoan nhåi. Ho¹t ®éng cña tr¹m mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp cña kinh doanh phô. Do kh«ng thÓ nhËp kho nªn khi yªu cÇu sö dông
míi s¶n xuÊt. V× vËy s¶n xuÊt cña tr¹m ®Õn ®©u tiªu thô hÕt tíi ®ã. Bª t«ng
®îc ®¬n vÞ tÝnh trªn tµi kho¶n 154 P vµ còng ®ãng vai trß nguyªn vËt liÖu
phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh. Trªn c¬ së b¶ng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n
bæ lao vô s¶n xuÊt kinh doanh phô, gi¸ thùc tÕ bª t«ng xuÊt sö dông ®îc x¸c
®Þnh. KÕ to¸n vËt liÖu lËp bót to¸n ®Ó ®a gi¸ trÞ nh÷ng chi phÝ vËt liÖu
nµy vµo kho¶n môc vËt liÖu toµn c«ng ty (chi tiÕt tõng c«ng tr×nh).
Cuèi kú kÕ to¸n cïng qu¶n ®èc kiÓm kª sè vËt t thõa cha sö dông ë kho
c«ng tr×nh ®Ó lËp phiÕu b¸o tån vËt t.
39
§¬n vÞ: §éi XDI
C«ng ty c¬ giíi & XL 13 PhiÕu b¸o tån kho vËt t
Ngµy 30/09/2004
§¬n vÞ: §ång
STT DiÔn gi¶i Thµnh tiÒn
1 D ®Çu kú 0
2 NhËp trong kú 283 200 000
- NhËn tõ kho c«ng ty 100 700 000
- VËt t mua giao th¼ng tíi c«ng tr×nh 182 500 000
3 Sö dông trong kú 283 200 000
4 D cuèi kú 0
Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, trªn çc chøng tõ gèc ®îc tËp hîp vµ ®a lªn,
kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ghi sæ lµm tµi liÖu tÝnh tæng nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp sö dông cho çc c«ng tr×nh. Khi kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tËp hîp ®Çy ®ñ
chøng tõ th× ph©n lo¹i, ®¸nh sè, ghi sæ, ®Þnh kho¶n vµo b¶ng kª chøng tõ mçi
lo¹i riªng ®èi víi tõng c«ng tr×nh riªng biÖt.
B¶ng kª chøng tõ ghi sæ

S Chøng tõ
T Ngµy Néi dung Thµnh tiÒn Ghi chó
SH
T th¸ng
1 PXK151 14/09 XuÊt vËt t cho PX X©y l¾p 100 700 000
PXK154 16/09
2 H§GTGT189 14/09 Giao th¼ng vËt t cho PX XL 182 500 000
H§GTGT239 16/09
Céng 283 200 000
Tõ nh÷ng b¶ng kª tËp hîp ®îc, kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt sau ®ã lÊy dßng
tæng céng trªn sæ chi tiÕt vµo sæ nhËt ký chung vµ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng
sö dông trªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu, c«ng cô dông cô.
40
B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC
Th¸ng 09 n¨m 2004
STT Ghi cã TK 152.VL TK 152. NL TK 152 PT TK 153
TK
Ghi nî TK
1 TK 621 85 700 000 15 000 000
2 TK 623 9 000 000
3 TK 142 3 600 000
Céng 85 700 000 24 000 000 0 3 600 000
Dùa trªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt TK 621 theo tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµo sæ çi TK 621
Sæ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

Tµi kho¶n 621
Chøng tõ DiÔn gi¶i TK Ghi Nî TK 621
®èi  tiÒn Chia ra
øng
S NT çt XM T  6 T  18 DÇu TB
H A2 XDCB
14/9 Mua çt 331 22500 22500
vµng
chuyÓn
®Õn tËn
ch©n c«ng
tr×nh
14/9 XuÊt kho 152 20700 8700 12000
VLC dïng
cho XD
16/9 XuÊt kho 152 80000 21750 32000 11250 15000
VLC dïng 331 160000 160000
cho XD
Tæng CP 283200 22500 30450 44000 11250 15000 160000
NVLTT PS
29/9 K/c tÝnh Z 154 283200 22500 30450 44000 11250 15000 160000
SP XL
Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng
(ký, hä tªn) (ký , hä tªn)
41
Sæ çi TK 621
Th¸ng 09 n¨m 2004
Chøng tõ TK Sè tiÒn
DiÔn gi¶i ®èi
Nî Cã
øng
H§189 14/09 ChuyÓn tõ NK§B mua 331 22 500 000
hµng
PXK151 14/09 XuÊt kho NVL cho x©y 152 20 700 000
l¾p
PXK154 16/09 XuÊt kho NVL cho x©y 152 80 000 000
l¾p
H§239 16/09 ChuyÓn tõ NK§B mua 331 160 000 000
hµng
BTHCP&P 29/09 KÕt chuyÓn chi phÝ 154 283 200 000
GT NVLTT ®Ó X§ Z SP XL
.......
Céng 283 200 000 283 200 000
b. H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp x©y l¾p çc c«ng tr×nh ,CN phôc vô thi
c«ng (c¶ vËn chuyÓn, bèc dì, vËt t trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p& c«ng
nh©n chuÈn bÞ thi c«ng & thu dän hiÖn trêng).
Do ®Æc trng riªng cña ngµnh XD,l¾p ®Æt ,thêi gian thi c«ng kÐo dµi ,khèi l-
îng c«ng tr×nh hoµn thµnh trong th¸ng lµ Ýt dÉn tíi chi phÝ NVLTT chiÕm tû
träng trong Z c«ng tr×nh hoµn thµnh lµ cao .Chi phÝ NCTT bao gåm : tiÒn l -
¬ng chÝnh,phô cÊp l¬ng cña CN TT SX&CN thuª ngoµi thi c«ng c«ng tr×nh.
T¹i c«ng ty LICOGI 13 hiÖn ®ang ¸p dông 2 h×nh thøc tr¶ l¬ng ®ã lµ tr¶
l¬ng theo SP(l¬ng kho¸n)& tr¶ l¬ng theo thêi gian.
L¬ng s¶n phÈm(l¬ng kho¸n) ®îc ¸p dông chñ yÕu trong kho¶n môc CP
NC TT hiÖn nay . L¬ng kho¸n ®îc thanh to¸n theo s¶n phÈm thùc hiÖn mµ cô
thÓ lµ tõng c«ng tr×nh,h¹ng môc c«ng tr×nh,trong ®¬n gi¸ l¬ng kho¸n ®· tÝnh
®ñ tÊt c¶ çc kho¶n l¬ng chÝnh,phô cÊp l¬ng cho mét khèi lîng c«ng viÖc.
L¬ng thêi gian chØ ¸p dông ®Ó tÝnh cho nh÷ng khèi lîng thi c«ng khi
kho¸n gän kh«ng x¸c ®Þnh ®îc thêi gian hoµn thµnh hoÆc cha x¸c ®Þnh ®îc
néi dung tõng phÇn viÖc cô thÓ ph¶i lµm.L¬ng thêi gian cßn ®îc ¸p dông ®Ó
tÝnh trong mét sè trêng hîp nh nghØ phÐp,nghØ lÔ,héi häp & l¬ng cña c«ng
nh©n vËn hµnh m¸y.
42
C«ng viÖc tÝnh l¬ng & çc kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng ®Òu do kÕ
to¸n tiÒn l¬ng thùc hiÖn.
Cô thÓ ®èi víi lao ®éng trong danh s¸ch cña c«ng ty (hîp ®ång dµi h¹n)
TiÒn l¬ng cña tõng ngêi ,tõng tæ s¶n xuÊt ,tõng ®éi c«ng tr×nh & tõng c«ng
tr×nh ®îc tÝnh dùa vµo b¶ng chÊm c«ng & çc Hîp ®ång giao kho¸n .
§èi víi 1 c«ng tr×nh,l¬ng tõng ngêi ®îc tÝnh dùa vµo sè c«ng & ®¬n gi¸
tiÒn c«ng,sau ®ã tæng hîp l¹i cho tõng tæ SX, tõng c«ng tr×nh .Cßn ®¬n gi¸
tiÒn c«ng nghØ phÐp ,lÔ ,héi häp cña c«ng nh©n b»ng tiÒn l¬ng c¬ n¶n cña
CN chia cho 22 ngµy theo chÕ ®é.
TrÝch : Trong th¸ng 09-2004 Anh TrÇn Quang Vinh cã tiÕn hµnh tham
gia lao ®éng theo c«ng nhËt & tham gia 1 H§ lµm kho¸n:
L¬ng c«ng nhËt:2 c«ng x 25 000®/c«ng=50 000®.
L¬ng tÝnh theo gi¸ trÞ hîp ®ång lµm kho¸n cña tæ Anh Vinh khi kÕt thóc
hîp ®ång lµ 13 601 000® Víi tæng sè c«ng thùc hiÖn lµ 203 c«ng do ®ã ®¬n
gi¸ 1 c«ng kho¸n ®îc tÝnh nh sau:
Gi¸ 1 c«ng kho¸n =13601 000 = 67 000®
203
Trong hîp ®ång lµm kho¸n anh Vinh cã 23 c«ng .Do ®ã tæng sè l¬ng
kho¸n cña anh vinh sÏ lµ : 23 x 67 000=1 541 000®
L¬ng cña tõng ngêi trong th¸ng sÏ =l¬ng thêi gian & l¬ng s¶n phÈm cña hä
trong th¸ng ®ã--->
L¬ng th¸ng 09 /2004 cña anh Vinh = 1 541 000+50 000=1 591 000®
T¬ng tù nh vËy ta cã thÓ tÝnh l¬ng toµn bé sè CN trong ®éi ---> B¶ng
thanh to¸n l¬ng.
§èi víi CN hîp ®ång ng¾n h¹n .Dùa vµo çc b¶n nghiÖm thu c«ng viÖc ®·
hoµn thµnh & b¶ng thanh to¸n khèi lîng thuª ngoµi .Khi cã nhu cÇu thuª CN
,®éi trëng c«ng tr×nh tiÕn hµnh ký hîp ®ång thuª CN giao phÇn viÖc cho
hä,khi khèi lîng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ,®éi trëng c«ng tr×nh ,kü thuËt c«ng
tr×nh cïng víi tæ trëng nghiÖm thu bµn giao th«ng qua”Biªn b¶n nghiÖm thu
c«ng viÖc ®· hoµn thµnh” & lËp b¶ng thanh to¸n khèi lîng thuª ngoµi.
TrÝch: Phßng Kinh TÕ giao kho¸n çc c«ng viÖc sau cho PX XL:
TT ND §vt KLHT B¾t KÕtthóc §¬n gi¸ Th tiÒn
c«ngviÖc ®Çu
1 L¾p dÇm bé 1 12/09 15/09 3668618 3668618
2 X©y tÇng m2 12 13/09 13/09 25000 300 000
3 Phun çt m3 9 15/09 15/09 433707 3903363
43
Céng x x x x x 7871981
44
§èi víi Lao ®éng thuª ngoµi:
TT ND c«ngviÖc §vt KL §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

01 X©y tÇng m2 400 5 000 2 000 000
02 Tr¸t têng c«ng 20 18 000 360 000
Céng x x x 2 360 000
X©y têng bao : 200m2 ,tr¸t 20 c«ng ,kÓ c¶ b¾c gi¸o ,trén v÷a,vËn
chuyÓn vËt liÖu,b¶o dìng.
C¨n cø vµo tiÒn l¬ng cña CN trong danh s¸ch (H§DH) trong b¶ng thanh
to¸n l¬ng kÕ to¸n tÝnh ra tæng sè tiÒn BHXH,BHYT,KPC§.C«ng ty ¸p dông
chÕ ®é trÝch BHXH,BHYT,KPC§ do nhµ níc quy ®Þnh 19% trªn tæng sè tiÒn
l¬ng cña CN trong danh s¸ch tÝnh vµo chi phÝ SX. Trong ®ã, BHXH15%,
BHYT2%, KPC§ 2%.
§èi víi lao ®éng H§ ng¾n h¹n (thuª ngoµi) c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch
BHXH,BHYT mµ ®· tÝnh to¸n hîp lý trong ®¬n gi¸ nh©n c«ng tr¶ trùc tiÕp
cho ngêi lao ®éng.
Ngoµi ra, ®èi víi CN trong danh s¸ch (H§DH) th× khi thanh to¸n l¬ng cho
CN ®Òu ph¶i trÝch l¹i 1 kho¶n lµ 6%( bao gåm 5% BHXH,1%BHYT)kho¶n
nµy ®îc trõ vµo l¬ng cña CN & ®îc gi÷ l¹i c«ng ty h¹ch to¸n vµo TK 338.
NV55: Ngµy 28/09/2004 KÕ to¸n tiÒn l¬ng tÝnh ra tæng sè tiÒn l¬ng
ph¶i tr¶ cho CN trùc tiÕp XL :
CN trùc tiÕp XL trong danh s¸ch: 36 000 000®.
CN trùc tiÕp XL thêi vô : 24 000 000®.
....................
§Ó h¹ch to¸n tiÒn l¬ng trùc tiÕp phôc vô çc c«ng tr×nh
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 622 60 000 000
Cã TK 334 60 000 000
-3341 36 000 000
-3342 24 000 000
Trong kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng chiÕm mét tØ träng lín nhÊt vµ chñ
yÕu lµ tiÒn l¬ng c¬ b¶n (tiÒn l¬ng chÝnh theo h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm
vµ çc kho¶n phô cÊp l¬ng, phô cÊp kh¸c). C«ng ty ¸p dông hai h×nh thøc thanh
to¸n l¬ng s¶n phÈm cho çc ®èi tîng sau: Kho¸n toµn bé nh©n c«ng c«ng tr×nh
vµ kho¸n toµn bé c«ng tr×nh.
Víi c«ng tr×nh kho¸n gän, tïy theo thêi ®iÓm vµ tÝnh chÊt c«ng tr×nh.
C«ng ty kho¸n gän theo quy ®Þnh trong v¨n b¶n nhËn thÇu. Hµng th¸ng nÕu
45
c«ng tr×nh thi c«ng dë dang hoÆc cha nghiÖm thu bµn giao th× c¨n cø vµo
khèi lîng thùc tÕ lµm ®îc, c«ng ty sÏ t¹m øng sè tiÒn nh©n c«ng theo khèi lîng
hoµn thµnh.
Víi h×nh thøc kho¸n toµn bé nh©n c«ng c«ng tr×nh dùa vµo khèi lîng c«ng
viÖc c«ng ty giao kho¸n cho ®éi, ®éi trëng ®«n ®èc c«ng nh©n trong tæ thùc
hiÖn thi c«ng phÇn viÖc ®îc giao, ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é vµ yªu cÇu kü thuËt
®ång thêi theo dâi ®îc t×nh h×nh lao ®éng cña tõng c«ng nh©n trong ®éi. Nhê
vµo ®ã kÕ to¸n tiÒn l¬ng tÝnh thanh to¸n tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n theo phÇn
viÖc cña m×nh.
Trong c¶ hai h×nh thøc kho¸n trªn chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n tiÒn l-
¬ng lµ çc b¶ng chÊm c«ng cña çc tæ s¶n xuÊt trong ®¬n vÞ. T¹i çc tæ ®éi
c¨n cø vµo ngµy c«ng lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao ®éng cña tõng ngêi chÊt lîng
c«ng viÖc, hiÖu qu¶ c«ng viÖc, cÊp bËc l¬ng hiÖn t¹i ®Ó ph©n lo¹i: A, B, C.
Dùa vµo hÖ sè quy ®Þnh cña c«ng ty: Lo¹i A = 1,2; Lo¹i B = 1,0; Lo¹i C = 0,6
®Ó tÝnh ra tiÒn l¬ng cho tõng ç nh©n trong th¸ng. Ph©n phèi tiÒn l¬ng ®¶m
b¶o khuyÕn khÝch nh÷ng ngêi ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng cao, chÊt lîng vµ hiÖu
qu¶ c«ng viÖc tèt.
Hµng th¸ng, ®¬n vÞ nghiÖm thu khèi lîng víi çc tæ ®éi c¨n cø vµo ®¬n
gi¸ nh©n c«ng theo quyÕt to¸n ®Ó tÝnh l¬ng s¶n phÈm thùc hiÖn. Çc tæ ®éi
chuyÓn thñ tôc thanh to¸n cho phßng kÕ ho¹ch kü thuËt x¸c nhËn cô thÓ quyÕt
to¸n c«ng tr×nh hoÆc b¸o ço s¶n lîng trong th¸ng, çc b¸o ço nghiÖm thu néi
bé, biªn b¶n nghiÖm thu theo mÉu cña c«ng ty.
ë phßng tµi vô kÕ to¸n sau khi ®· cã ®Çy ®ñ chøng tõ: B¶ng thanh to¸n
khèi lîng hoµn thµnh, b¶ng chÊm c«ng kÕ to¸n b¾t ®Çu tiÕn hµnh tÝnh l¬ng
cho tõng ç nh©n vµ tæng sè l¬ng cña tõng ®éi.
chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi c«ng tr×nh tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý TK
627 Chi phÝ nµy bao gåm c¶ l¬ng chÝnh, thu nhËp tr¸ch nhiÖm, thëng... cña
nh©n viªn qu¶n lý ®éi nh ®éi trëng, nh©n viªn kü thuËt thi c«ng.
VÒ çc kho¶n tÝnh theo l¬ng. C«ng ty ®· tÝnh çc kho¶n nµy lµ 19% trªn
nÒn l¬ng c¬ b¶n tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh cßn 6% tÝnh vµo tiÒn l¬ng cña
c«ng nh©n viªn s¶n xuÊt. Nh vËy thu nhËp cña c«ng nh©n viªn c«ng ty gåm:
- L¬ng chÝnh (l¬ng c¬ b¶n) ®îc tÝnh theo nghÞ ®Þnh 26/CP cña chÝnh
phñ ban hµnh ngµy 25/3/1993
- Thu nhËp tr¸ch nhiÖm: tuú theo h¹ng cña C«ng ty A, B, C...
- Phô cÊp hµng th¸ng : Tuú n¬i, khu vùc vµ tõng lo¹i c«ng viÖc.
- TiÒn thëng dùa trªn tiÕn ®é hoµn thµnh khèi lîng c«ng viÖc.
46
B¶ng tÝnh khèi lîng hoµn thµnh
(PhÇn chi phÝ nh©n c«ng) Th¸ng09/2004
§éi: XDI
Chi phÝ nh©n c«ng
Tªn c«ng viÖc
§¬n vÞ Khèi lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
I. §óc cäc bª t«ng 250 #
- Gia c«ng cèt thÐp cäc m3 208,44 42.307 8.818.471
 <= 10 kg 892.382 15 1.374.536
 < = 18 kg 20250,94 4030 1.711.812
- Gia c«ng chôp ®Çu cäc kg 1.696 84580 542.915
thÐp b¶n ¤ = 6
§o¹n C 15,5 m §.cäc 315 32102 319.725
C 25,0m §.cäc 315 3015 319.725
Céng ®óc cäc 13.087.184
II. §ãng cäc 250 x 250 100 md 32 50400,5 1.612.816
L<12m, bóa< 2,5 tÊn ®Êt
cÊp 2
III. Nèi cäc b»ng ph¬ng §.cäc 1000 4800 4.800.000
ph¸p hµn
Tæng 19.500.000
Tõ ®©y kÕ to¸n tiÒn l¬ng lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng cho çc tæ ®éi
s¶n xuÊt. Cã thÓ nhiÒu ®éi cïng tham gia s¶n xuÊt thi c«ng cïng mét c«ng
tr×nh. Tæng hîp vµ ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng
®oµn... trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n tÝnh theo l¬ng.
B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng cho çc ®«i
Th¸ng 09/2004
CT: XD SX g¹ch Block-QN §vt: 1000®.
C«ng tr×nh §éi §éi §éi ®ãng cäc 1 §éi ®ãng cäc 2 §éi xe Tæng
XDI XDII
XD SX 19 500 17 000 3 000 0 20 500 60 000
g¹ch Block-
QN
......... .......
Céng 19 500 17 000 3 000 0 20 500 60 000
47
Dùa trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng cho çc ®éi theo b¶ng trªn kÕ to¸n l¬ng
cña c«ng ty lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n tÝnh theo l¬ng toµn DN
48
§¬n vÞ : LICOGI 13
b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi

Th¸ng 09 n¨m 2004 §vt: 1000®
Ghi Cã TK 334-Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn TK 338-Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c
TK Çc
Çc Kinh phÝ B¶ohiÓm
STT kho¶n Céng Cã B¶ohiÓm y Céng Cã TK338 Tæng céng
L¬ng kho¶n c«ng®oµn x· héi
phô TK 334 tÕ (3384) (3382,3383,3384)
kh¸c (3382) (3383)
Ghi Nî TK cÊp
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
01 TK 622 60 000 0 0 60 000 - - - - 60 000
02 TK623 13 000 0 0 13 000 - - - - 13 000
03 TK627 6 500 0 9 250 15 750 1 110 8 325 1 110 10 545 26 295
04 TK641 5 000 0 0 5 000 100 750 750 950 5 950
05 TK642 15 000 0 0 15 000 300 2 250 300 2 850 17 850
06 TK334 - - - 0 0 3 775 755 4 530 4 530
07 TK811 300 - 0 300 6 45 6 57 57
Céng 99 800 0 9 250 109 050 1 516 15 145 2 271 18 932 127 982
Ngµy28 th¸ng 09 n¨m 2004
49
Dùa trªn b¶ng chÊm c«ng vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n trÝch
theo l¬ng cña tõng ®éi kÕ to¸n tiÒn l¬ng sÏ tÝnh l¬ng cña tõng ç nh©n vµ
toµn ®éi.
B¶ng chÊm c«ng
Th¸ng 09/2004
§éi : XD I
Sè Hä vµ tªn Ngµy lµm viÖc trong Tæng céng
TT th¸ng
1 2 3 4 .... Tæng NghØ 100% l-
céng ¬ng
1 Hoµng Lan x x x x 23
2 NguyÔn H¶i YÕn x x x x 22
3 Cao Duy Hµ x x x x 22
Dùa vµo b¶ng chÊm c«ng kÕ to¸n tÝnh l¬ng cho tõng ngêi ë tõng bé phËn
theo b¶ng tÝnh l¬ng.
C«ng ty CG & XL 13 B¶ng tÝnh l¬ng

Th¸ng 09/2004
§éi: XDI
STT Hä vµ tªn HÖ L¬ng c¬ L¬ng Phô cÊp BHXH Sè tiÒn ®îc
sè b¶n tr¸ch ph¶i nép lÜnh
nhiÖm
1 Hoµng Lan 1,2 828.000 100.000 50.000 41.400 936.600
2 NguyÔn H¶i YÕn 1,2 792.000 50.000 50.000 39.600 852.400
3 Cao Duy Hµ 1.0 660.000 30.000 20.000 33.000 677.000
Céng 2.280.00 180.000 120.000 114.000 2.466.000
0
NV 59: PhiÕu chi 124 ngµy 29/9/04 chi tiÒn mÆt thanh to¸n l¬ng cho
CNV: 30 000 000®.
Khi thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n ghi:
Nî TK 334: 30 000 000
Cã TK 111: 30 000 000
50
Bªn c¹nh viÖc tÝnh l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp ®a vµo kho¶n môc nh©n
c«ng th× kÕ to¸n tiÒn l¬ng cÇn ph¶i hÖ thèng çc chi phÝ l¬ng trùc tiÕp vµ
gi¸n tiÕp kh¸c: Bao gåm chi phÝ lîng ngêi ®iÒu khiÓn m¸y ®a vµo çc kho¶n
môc chi phÝ m¸y thi c«ng, l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña çc xëng
söa ch÷a vµ l¬ng khèi v¨n phßng.
Cuèi kú kÕ to¸n tËp hîp çc chøng tõ gèc liªn quan ®Õn chi phÝ nh©n
c«ng theo c«ng tr×nh cô thÓ vµo sæ nhËt ký chung, sæ chi tiÕt chi phÝ vµ vµo
sæ çi TK 622.
§èi víi nh©n c«ng hîp ®ång cho tõng c«ng tr×nh khi tr¶ l¬ng kÕ to¸n c«ng
ty ghi:
Nî TK 622 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh)
Cã TK 331, 111, 112

Tµi kho¶n 622 (§vt: ®ång).
Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi Ghi Nî TK 622
øng  tiÒn Chia ra
S NT CN trong danh CN thêi vô
H s¸ch
27/9 L¬ng CN TT 334 60 000 000 36 000 000 24 000 000
x©y l¾p
 CPNCTT 154 60 000 000 36 000 000 24 000 000

PS
29/9 K/c x® Z 60 000 000 36 000 000 24 000 000
Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng
(ký, hä tªn) (ký , hä tªn)
Sæ çi TK 622
Th¸ng 09 n¨m 2004
Sè Chøng tõ DiÔn gi¶i TK Sè tiÒn
TT SH Ngµy T Nî Cã
01 BL 28/09 TiÒn l¬ng CNTT X©y 334 60 000 000
l¾p
02 BTH 29/09 KÕt chuyÓn CFNCTT 154 60 000 000
x® Z SP XL
51
... ... ....
Céng 60 000 000 60 000 000
Khi khÊu trõ 5% BHXH,1%BHYT l¬ng cña CN trùc tiÕp x©y l¾p kÕ
to¸n lËp ®Þnh kho¶n:
Nî TK 334 3 600 000
Cã TK 338 3 600 000 (=6%x60 000 000)
-3383 3 000 000
-3384 600 000
C. H¹ch to¸n kho¶n môc m¸y thi c«ng
Ph¬ng tiÖn thiÕt bÞ m¸y mãc (gäi chung lµ xe m¸y) lµ mét phÇn tµi s¶n
cña c«ng ty. Dï ®îc trang bÞ díi bÊt kú h×nh thøc nµo ®Òu n»m díi sù qu¶n lý
cña c«ng ty. §Ó t¹o nguån chñ ®éng cho ®éi, ph©n xëng phôc vô s¶n xuÊt.
C«ng ty giao tµi s¶n xe m¸y cho çc ®éi, tuú thuéc vµo chøc n¨ng suÊt xuÊt vµ
kh¶ n¨ng qu¶n lý cña ®éi ®ã. ViÖc ®iÒu hµnh xe m¸y vµ theo dâi sù ho¹t ®éng
s¶n xuÊt ®îc ®Æt díi sù ®iÒu khiÓn trùc tiÕp cña ®éi, xëng vµ cã sù gi¸m s¸t
mÖnh lÖnh chung cña c«ng ty. L¸i xe m¸y ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n x¨ng dÇu
®×nh kú víi thèng kª ®éi. Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt chÞu tr¸ch nhiÖm lËp kÕ
ho¹ch söa ch÷a xe m¸y hµng n¨m.
Trong mét th¸ng, xe m¸y cña çc ®éi cã thÓ phôc vô cho nhiÒu c«ng tr×nh.
§éi ph¶i b¸o ço vÒ bé phËn qu¶n lý xe m¸y cña c«ng ty (cô thÓ lµ phßng qu¶n
lý c¬ giíi) toµn bé c«ng t¸c ho¹t ®éng cña xe m¸y m×nh, qu¶n lý qua chøng tõ
ban ®Çu lµ phiÕu theo dâi ho¹t ®éng cña xe m¸y thi c«ng. §Õn cuèi th¸ng,
phiÕu nµy cïng víi chøng tõ liªn quan nh ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, vËt t sö
dông cho m¸y ch¹y, b¶ng chÊm c«ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ liªn
quan söa ch÷a cho biÕt sè km xe m¸y, sè giêi m¸y ho¹t ®éng, lîng nhiªn liÖu tiªu
hao, nh÷ng phô tïng ®· thay thÕ söa ch÷a... ®îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n lµm
c¨n cø ghi sæ vµ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng liªn quan. Chi phÝ sö dông m¸y liªn
quan ®Õn c«ng tr×nh nµo th× ph©n bæ cho c«ng tr×nh ®ã.
M¸y thi c«ng mµ c«ng ty sö dông cã thÓ lµ cña ph©n xëng, ®éi, cã thÓ lµ
c«ng ty thuª ngoµi.
+ M¸y thi c«ng cña ®éi.
Hµng th¸ng, kÕ to¸n TSC§ c¨n cø vµo sæ chi tiÕt TSC§ ®Ó tÝnh ra khÊu
hao, chi phÝ trÝch tríc söa ch÷a lín cña tõng m¸y thi c«ng nÕu cã. Tõ kÕt qu¶
tÝnh ®îc, kÕ to¸n lËp b¶ng kª chi phÝ khÊu hao vµ trÝch tríc söa ch÷a lín cho
tõng m¸y (nÕu cã). T¹i c«ng ty ®èi víi m¸y mãc thi c«ng, c«ng ty ¸p dông çc
52
ph¬ng ph¸p khÊu hao theo quyÕt ®Þnh 1062/C§KT ®èi víi mét sè m¸y cã gi¸
trÞ lín c«ng ty c©n ®èi thêi gian khÊu hao theo thêi h¹n vay vèn ®Ó mua m¸y.
B¶ng kª khÊu hao m¸y thi c«ng ë PX XL

Th¸ng 09/2004
§¬n vÞ: ®ång
STT Tªn m¸y Nguyªn gi¸ Thêi gian SD Møc KH th¸ng
1 M¸y kÐo 116 500 000 6 2 500 000
2 M¸y trén bª t«ng 118 300 000 5 2 750 000
3 M¸y Xóc 225 000 000 8 2 480 000
4 M¸y ñi 220 700 000 7 2 070 000
Céng 608 500 000 9 800 000
C¨n cø vµo b¶ng kª chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng cña toµn c«ng ty vµ
dùa vµo phiÕu theo dâi ho¹t ®éng cña tõng m¸y thi c«ng kÕ to¸n tiÕn hµnh
ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh. Trong th¸ng c«ng tr×nh nµo sö dông m¸y thi
c«ng cña c«ng ty th× khÊu hao TSC§ ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong
th¸ng cña c«ng tr×nh ®ã.
KÕ to¸n ph©n bæ khÊu hao m¸y thi c«ng cña ®éi dùa trªn sè ca m¸y ch¹y
cho tõng c«ng tr×nh. Néi dung gi¸ ca xe m¸y ch¹y thi c«ng ban hµnh theo quyÕt
®Þnh sè 57 - BXD/VKT ngµy 30/3/1994 cña Bé x©y dùng. VÝ dô nh ®¬n gi¸
cña mét ca m¸y trén bª t«ng 250l cã x¸c ®Þnh râ:
KhÊu hao c¬ b¶n: 29.025®
Dùa vµo tiªu thøc ph©n bæ lµ sè ca m¸y ch¹y cho tõng c«ng tr×nh kÕ to¸n
tËp hîp khÊu hao tõng c«ng tr×nh trªn b¶ng ph©n bæ.
Tæng c«ng ty........
C«ng ty CG & XL 13 B¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§
(M¸y thi c«ng)
Th¸ng 09/2004
Ph©n bæ TSC§ vµo çc KhÊu hao c¬ b¶n Tæng céng
c«ng tr×nh (cã TK 2141)
Ph©n bæ KHTSC§ vµo çc 9 800 000 9 800 000
53
C.tr×nh
1. C«ng tr×nh XD SX g¹ch 9 800 000 9 800 000
Block-QN
 9 800 000 9 800 000
Dùa trªn b¶ng ph©n bæ kÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 623(4): 9 800 000
Cã TK 214 (1): 9 800 000
Víi c«ng tr×nh kho¸n gän nh©n c«ng l¬ng BHXH ®îc tÝnh vµo sè
ca m¸y thùc hiÖn. Chi phÝ l¬ng sÏ b»ng sè ca m¸y nh©n víi tiÒn c«ng l¸i m¸y 1
ca theo ®¬n gi¸ ca m¸y theo quyÕt ®Þnh sè 57 - BXD/VKT ngµy 30/3/1994
cña Bé x©y dùng. §èi víi c«ng tr×nh kho¸n theo ®¬n gi¸ néi bé th× tiÒn l¬ng,
vËn t¶i, bèc dì vËt liÖu sÏ thanh to¸n cho ®éi m¸y thi c«ng c¬ giíi theo ®¬n gi¸
tæng hîp. Khèi lîng ®éi vËn chuyÓn (tÝnh theo tÊn hµng) nh©n víi ®¬n gi¸
tæng hîp ®· quy ®Þnh ra sè l¬ng thanh to¸n cho ®éi. Nh©n c«ng l¸i m¸y ñi,
m¸y ®Çm cña ®éi thi c«ng sÏ dùa vµo sè giê ho¹t ®éng thùc tÕ cña xe vµ ngµy
söa ch÷a m¸y ®Ó lµm c¬ së thanh to¸n theo cÊp bËc l¬ng thùc tÕ cña ngêi l¸i
xe. Theo b¶ng tæng hîp khèi lîng hoµn thµnh ta cã thÓ tÝnh ra l¬ng vµ BHXH
ngêi ®iÒu khiÓn xe m¸y ®a vµo kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng.
§èi víi çc chi phÝ ph¸t sinh cßn l¹i nh chi phÝ kh¸m xe, chi phÝ phô tïng
vËn chuyÓn vËt liÖu, mang tÝnh chÊt chung... kh«ng thÓ t¸ch riªng cho tõng
®èi tîng chÞu phÝ th× tËp hîp l¹i vµ ph©n bæ theo sè giê ch¹y m¸y.
Khi tËp hîp chi phÝ m¸y thi c«ng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623 Nguyªn vËt liÖu sö dông m¸y
Cã TK 152:
Nî TK 623 Nh©n c«ng trùc tiÕp sö dông m¸y
Cã TK 334:
B¶o hiÓm y tÕ, BHXH, KPC§ ®îc tÝnh gép víi BHYT, BHXH, KPC§
trÝch theo l¬ng CN trùc tiÕp XL vµ ®îc ph¶n ¸nh vµo TK 627-Chi phÝ s¶n
xuÊt chung chø kh«ng ph¶n ¸nh ë TK 623.
Nî TK 627 –Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 338 (=19%xl¬ng CN SD m¸y thi c«ng)
TrÝch: Trong th¸ng cã NV ph¸t sinh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nh sau:
NV 30 : XuÊt kho Nhiªn liÖu DÇu §iezen sö dông cho m¸y thi c«ng
1500lÝt x 6000®/lÝt =9 000 000®
54
PhiÕu xuÊt kho

Ngµy 15 th¸ng 09 n¨m 2004 Sè: 152
Hä tªn ngêi nhËn: NguyÔn H¶i YÕn - PX X©y L¾p
Lý do xuÊt kho: XuÊt dïng cho m¸y thi c«ng
Tªn,nh·n hiÖu,quy Sè lîng

ST M· §¬n
çch phÈm chÊt §vt Yªu Thùc Thµnh tiÒn
T sè gi¸
vËt t cÇu xuÊt
01 DÇu §iezen D§ lÝt 1500 1500 6000 9 000 000
Céng x x x x x 9 000 000
-->Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña tæ ®éi thi c«ng c¬ giíi
Nî TK 623:Chi phÝ sö dông m¸y
Cã TK 152, 153, 214, 334
+ §èi víi m¸y thi c«ng ®i thuª ngoµi:
C«ng ty cã khèi lîng m¸y thi c«ng kh¸ lín tuy nhiªn do cã nhiÒu c«ng tr×nh
t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm çch xa nhau do ®ã ®Ó tiÖn thi c«ng vµ t¨ng tiÕn ®é
c«ng ty ®· thuª mét sè m¸y cña ®¬n vÞ kh¸c.
Chøng tõ tríc tiªn ®Ó lÊy lµm c¬ së x¸c ®Þnh chi phÝ m¸y mãc thi c«ng
thuª ngoµi lµ hîp ®ång thuª m¸y.
55
C«ng ty CG & XL 13
Hîp ®ång kinh tÕ
(Thuª m¸y mãc thiÕt bÞ)
Ngµy 20/09/2004
Chóng t«i gåm:
§¹i diÖn bªn A (bªn thuª): C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13
Do «ng:Vò TuÊn §¬ng Chøc vô : Gi¸m ®èc c«ng ty
Cã TK sè: 113 -060283 t¹i NH Vietcombank.
§¹i diÖn bªn B (bªn cho thuª): C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 14
Do «ng: NguyÔn Kim Nhung Chøc vô: Gi¸m ®èc c«ng ty
Cã TK sè : 3802 - 2239B t¹i NHCT Hµ Néi
Hai bªn cïng nhau thèng nhÊt ký hîp ®ång cho thuª xe gåm nh÷ng ®iÒu
kho¶n sau:
§iÒu I: Khèi lîng kinh phÝ.....
Bªn B cho thuª 1 cÇn trôc b¸nh h¬i ADK 19A 86.06 cÇu cäc bª t«ng.
Khèi lîng thuª tÝnh theo thêi gian:
C«ng viÖc - lo¹i xe §¬n Khèi lîng §¬n gi¸ (§) Thµnh tiÒn (§)
vÞ
1. CÇn trôc ADK Ca 9 250.000 2 250 000
12,5 tÊn
2. CN ®iÒu khiÓn c«ng 10 25 000 250 000
m¸y
Thêi gian lµm viÖc 1 ca lµ 3 giê, khèi lîng thanh to¸n theo thùc tÕ sè ca
m¸y lµm ®îc vµ mét lÇn di chuyÓn lµ 250 000®.
§iÒu II: TiÕn ®é..............................
Thùc hiÖn tõ : 18/09/04 ®Õn ngµy 20/09/04.
§iÒu III: Cam kÕt chung................
.......................................................
§iÒu IV: Thanh quyÕt to¸n theo....
§¹i diÖn bªn A §¹i diÖn bªn B
Khi c«ng viÖc hoµn thµnh ®éi trëng ®éi thi c«ng tËp hîp çc chøng tõ gèc
thuª thiÕt bÞ bao gåm hîp ®ång thuª m¸y, biªn b¶n thanh lý hîp ®ång göi lªn
phßng thanh to¸n. PhÇn lín m¸y mãc ®i thuª ®Òu do nh©n c«ng cña ®éi sö
dông do ®ã chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë ®©y ®· tÝnh ë phÇn trªn.
M¸y thi c«ng cña c«ng tr×nh nµo th× ghi trùc tiÕp cho c«ng tr×nh ®ã
kh«ng cã trêng hîp dïng chung cho nhiÒu c«ngtr×nh nÕu kh«ng ph¶i ph©n bæ.
M¸y thuª ngoµi ®îc tËp hîp thµnh b¶ng ®Ó tÝnh chi phÝ m¸y thi c«ng.
Dùa trªn b¶ng tËp hîp chi phÝ m¸y thi c«ng kÕ to¸n vµo sæ çi tµi kho¶n 623.
56
Sæ chi phÝ s¶n xuÊt , kinh doanh
Tµi kho¶n 623 §vt: 1000®
Chøngtõ Ghi Nî TK
TK Chia ra
DiÔn gi¶i Tæng
SH NT §W CP
tiÒn NVL L¬ng KH
kh¸c
15/9 XuÊt NL sö 152 9000 9000
dôngcho m¸y thi
c«ng
15/9 §iÖn mua ngoµi 112 2293,5 2293,5
phôc vô cho m¸y
thi c«ng
19/9 KhÊu hao TSC§ 214 7000 7000
ph©n bæ cho
MTC
20/9 Chi phÝ sö dông 112 2500 2500
MTC mua ngoµi
27/9 L¬ng CN sö 334 13000 13000
dông m¸y thi
c«ng
Tæng CP SD 33793,5 11293,5 13000 7000 2500
MTC
29/9 K/c CP SD MTC 154 33793,5
x® Z SP XL
57
Sæ çi TK 623
Th¸ng 09/2004
Chøng tõ DiÔn gi¶i TK Sè tiÒn Chi tiÕt
SH NT ®èi Nî Cã çc lo¹i
øng
PXK 15/9 XuÊt kho Nhiªn liÖu 152 9 000 000
phôc
vô M¸y thi c«ng
H§ 15/9 §iÖn phôc vô MTC tr¶ 112 2 293 500
®iÖn
BN09 b»ng TGNH
BKH 19/9 TrÝch KH MTC 214 7 000 000
H§DV 20/9 CP sö dông MTC tr¶ 112 2 500 000
BN11 b»ng TGNH
BTL 28/9 L¬ng CN sö dông MTC 334 13 000 000
BTHC 29/9 K/c chi phÝ m¸y thi 154 33 793 500
P c«ng- x® Z SP XL
...... .......
Céng 33 793 500 33 793 500
H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi nh sau:
Nî TK 623:Chi phÝ theo hîp ®ång
Cã TK 331, 111, 112
B¶ng tËp hîp chi phÝ m¸y thi c«ng

Th¸ng 09/2004 §vt: ®ång.
Chøng tõ DiÔn gi¶i Chi phÝ m¸y thi c«ng
TK6231 TK 6232 TK 6234 TK 6237 Céng
PXK152 15/9 XuÊt kho Nhiªn liÖu 9000 000 9 000 000
phôc vô MTC
H§ ®iÖn 15/9 §iÖn mua ngoµi phôc 2 293 500 2 293 500
BN09 vô MTC tr¶ b»ng
TGNH
BKH 19/9 TrÝch KH M¸y thi 7000 000 7 000 000
c«ng
H§DV 20/9 CP sö dông MTC tr¶ 2 500 000 2 500 000
BN11 b»ng TGNH
BTL 28/9 L¬ng CN sö dông 13000 000 13000000
MTC
58
BTHCP 29/9 Cuèi kú k/c x® Z SP
XL
Céng 9 000 000 13 000 000 7 000 000 4 793 500 33793500
d. H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung hiÖn nay ë C«ng ty LICOGI 13 ®· ®îc tËp hîp
theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng c«ng tr×nh,h¹ng môc c«ng
tr×nh .§ã lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô s¶n xuÊt ,qu¶n lý s¶n xuÊt &
1 sè chi phÝ kh¸c ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong ph¹m vi
bé phËn s¶n xuÊt.
Chi phÝ SXC cña PX XL bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, trÝch
BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè l¬ng CNVC cña ®éi ,
khÊu hao TSC§ dïng chung cho ®éi , chi phÝ dÞch vô mua ngoµi & çc chi
phÝ kh¸c b»ng tiÒn....TÊt c¶ çc kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp
vµo TK 627 ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh.
Nh÷ng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng tËp hîp ®îc trùc tiÕp cho
tõng c«ng tr×nh th× kÕ to¸n tËp hîp theo tõng ®éi XD sau ®ã ph©nbæ cho çc
c«ng tr×nh mµ ®éi ®ang thi c«ng trong kú .
TiÒn l¬ng gi¸n tiÕp cña çc ®éi kÕ to¸n c«ng ty h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n
6272 - chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, c¨n cø vµo l¬ng b×nh qu©n thu nhËp
trong th¸ng cña ®¬n vÞ vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®Ó tÝnh l¬ng.
Hµng th¸ng ®¬n vÞ nghiÖm thu khèi lîng thùc hiÖn cïng víi tÝnh l¬ng
s¶n phÈm, cßn x¸c ®Þnh tiÒn l¬ng trùc tiÕp cña çc tæ cÊp dìng, b¶o vÖ c«ng
tr×nh dùa vµo b¸o ço s¶n lîng hay quyÕt to¸n tõng c«ng tr×nh, phßng kÕ to¸n,
phßng kÕ ho¹ch kü thuËt sÏ x¸c nhËn khèi lîng vµ c«ng trô trî kh¸c nhau nh
c«ng dän kho, dän vÖ sinh... vµ ®îc thanh to¸n khi cã x¸c nhËn cña phßng ban
cã liªn quan.
+ VÒ chi phÝ vËt liÖu: chi phÝ nµy bao gåm nh÷ng chi phÝ xuÊt dïng
chung cho ph©n xëng nh vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a, b¶o dìng tµi s¶n cè ®Þnh.
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: lµ chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô cho nhu cÇu
s¶n xuÊt chung ë ®éi b¶o dìng, tu söa thiÕt bÞ.
+ Chi phÝ l¬ng nh©n viªn qu¶n lý : TiÒn l¬ng chÝnh & çc kho¶n ph¶i
tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ®éi nh ®éi trëng ,tÝnh l¬ng cho tõng ngêi ph¶i dùa
trªn c¬ së hÖ sè cÊp bËc l¬ng hiÖn t¹i cho tõng ngêi & sè ngµy c«ng lµm trong
th¸ng .Khi thanh to¸n l¬ng cho NV qu¶n lý còng ph¶i trÝch l¹i 1 kho¶n 6%
(5%BHXH,1%BHYT) kho¶n nµy ®îc trõ vµo l¬ng cña nh©n viªn & c«ng
ty gi÷ l¹i h¹ch to¸n vµo TK338.
59
Riªng kho¶n trÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tiÒn l¬ng CN trùc tiÕp x©y
l¾p trong danh s¸ch & tiÒn l¬ng CN sö dông m¸y thi c«ng , kÕ to¸n ph¶n ¸nh
vµo TK 627-Chi phÝ s¶n xuÊt chung .
+ Chi phÝ khÊu hao TSC§ phôc vô cho qu¶n lý ®éi: Trong qu¸ tr×nh sö
dông m¸y mãc ,thiÕt bÞ,gi¸ trÞ cña TSC§ ®îc chuyÓn dÇn vµo gi¸ trÞ c«ng
tr×nh díi h×nh thøc khÊu hao .ViÖc tÝnh khÊu hao lµ nh»m thu håi vèn ®Çu t-
.TSC§ bÞ h háng kh«ng sö dông ®îc n÷a .HiÖn nay c«ng ty sö dông ph¬ng
ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh theo nghÞ ®Þnh 1062 ban hµnh kÌm theo quyÕt
®Þnh 1141 TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh ®Ó tÝnh khÊu
hao TSC§ c¨n cø vµo nguyªn gi¸ cña TSC§ & thêi gian sö dông TSC§ (C«ng ty
cã b¶n ®¨ng ký møc KH TSC§ cã x¸c nhËn cña côc qu¶n lý vèn & tµi s¶n Nhµ
níc t¹i DN)
Møc KH BQ n¨m= Nguyªn gi¸ TSC§

Thêi gian SD
Møc KH BQ th¸ng=Møc KH BQ n¨m
12 th¸ng
C«ng viÖc tÝnh to¸n & ph©n bæ CP KH TSC§ lµ do kÕ to¸n tæng hîp thùc
hiÖn .ViÖc tÝnh KH TSC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®îc thÓ hiÖn trªn b¶ng
tÝnh KH.
+ Chi phÝ söa ch÷a nhá (TK 6275): Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ bÞ hao
mßn vµ h háng tõng bé phËn. §Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n cè ®Þnh ho¹t ®éng b×nh
thêng trong suèt thêi gian sö dông, c«ng ty ph¶i thêng xuyªn tiÕn hµnh söa ch÷a
b¶o dìng xe m¸y theo ®Þnh kú.
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (TK 6277): Do sè lîng m¸y mãc thiÕt bÞ
dïng cho thi c«ng cña c«ng ty kh«ng ®ñ phôc vô cho nhu cÇu vÒ m¸y mãc thi
c«ng do ®ã c«ng ty ph¶i thuª thªm m¸y mãc thi c«ng hoÆc thuª çc dÞch vô hç
trî x©y l¾p nh tr¾c ®Þa, kiÓm tra ®é lón, vµ çc chi phÝ mua ngoµi kh¸c nh
tiÒn ®iÖn ,níc ... .. Trong trêng hîp nµy çc chi phÝ trªn h¹ch to¸n vµo TK
6277.
C¨n cø vµo H§ ®iÖn ,níc ... kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ ,ghi vµo
sæ chi tiÕt CP SXC, vµ çc sæ s¸ch liªn quan theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 627
Cã TK 111,331
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (6278): bao gåm çc chi phÝ ngoµi çc chi phÝ
®· nªu ph¸t sinh trùc tiÕp ë çc c«ng tr×nh nh chi phÝ giao dÞch,tiÕp kh¸ch,chi
phÝ v¨n phßng,in Ên tµi liÖu.... Nh÷ng chi phÝ nµy sÏ ®îc h¹ch to¸n vµo TK
60
6278. Chi phÝ ph¸t sinh thuéc c«ng tr×nh nµo th× h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo c«ng
tr×nh ®ã.
Çc chøng tõ gèc ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm: PhiÕu
xuÊt vËt t, b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§,Ho¸ ®¬n,PhiÕu chi.... C¨n cø vµo
çc chøng tõ ph¶n ¸nh nghiÖp vô liªn quan trong kú, kÕ to¸n lËp bót to¸n nh sau:
Nî TK 6278
Cã TK 111
Khi xuÊt vËt t, vËt liÖu c«ng cô dông cô phôc vô cho ®éi nµo c«ng tr×nh
nµo th× ghi cho c«ng tr×nh ®ã c¨n cø vµo phiÕu xuÊt vËt t kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6271
Nî TK 6273
Cã TK 152, 153
Chi phÝ tiÒn l¬ng NV qu¶n lý PX XL : Nî TK 6272
Cã TK 334
Khi trÝch khÊu hao TSC§ cho ph©n xëng kÕ to¸n ghi vµo TK 6274
Nî TK 6274
Cã TK 214
Mét ®iÓm ®¸ng lu ý ë ®©y lµ phÇn khÊu hao, söa ch÷a lín m¸y thi c«ng
kÕ to¸n c«ng ty còng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n chi phÝ khÊu hao TSC§ nhng lµ
tµi kho¶n më réng cho phÇn m¸y thi c«ng TK 6234M.
Chi phÝ dÞch vu mua ngoµi,chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph¸t sinh nh tiÒn
®iÖn ,níc ,®iÖn tho¹i ,tiÒn tiÕp kh¸ch......
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6277,6278
Cã TK 111, 112, 331
Cuèi kú kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo b¶ng tæng hîp chi
phÝ s¶n xuÊt chung (kh«ng bao gåm chi phÝ phôc vô cho m¸y thi c«ng).
61
Tµi kho¶n 627 §vt: 1000®
Chøngtõ Ghi Nî TK 627

TK Chia ra
S DiÔn gi¶i Tæng
NT §W CP=
H tiÒn Lg BH KH CPkh¸c
tiÒn
04/9 Ph©n bæ CCDC cho 142 300 300
PXXL
15/9 TiÒn ®iÖn th¾p s¸ng 112 3127,5 3127,5
phôc vô cho thi c«ng
& nhu cÇu chung ë
®éi XL
17/9 TiÒn ®iÖn tho¹i cho 111 1218 1218
®éi XL
18/9 KH TSC§ ph©n bæ 214 9800 9800
cho PXXL
24/9 TiÒn níc cña PXXL 111 2200 2200
27/9 L¬ng NV qu¶n lý PX 334 6500 6500
XL
28/9 TiÒn ¨n ca tr¶ CNV 334 9250 9250
28/9 TrÝch 338 10545 10545
BHXH,BHYT,KPC§
Tæng céng CP SXC 42940,5 3418 6500 10545 9800 12677,5
29/9 K/c CP SXC x® Z 154 42940,5 3418 6500 10545 9800 12677,5
B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung

Th¸ng 09/2004
STT Néi dung Sè tiÒn (§)
1 Gi¸ trÞ CCDC 300 000
2 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 9 800 000
3 L¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi 6 500 000
4 TiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ CNV..... 9 250 000
5 TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ 10 545 000
6 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 3 127 500
7 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 3 418 000
 42 940500
62
Dùa trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho toµn bé çc c«ng
tr×nh mµ ®éi tham gia thi c«ng trong th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi
phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh. Khi tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n
xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh ph¶i theo mét tiªu thøc nhÊt ®Þnh. C«ng ty
ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Sæ çi TK 627
Th¸ng 09/2004
Chøng tõ Trang Sè ph¸t sinh
DiÔn gi¶i SHTK
SH NT NKC Nî Cã
BPB 05/9 Ph©n bæ gi¸ trÞ CCDC 142 300 000
vµo CP SXC
H§ 16/9 §iÖn dïng cho nhu cÇu 112 3 127 500
®iÖn chung ë PX XL
PC115 17/9 ChuyÓn tõ NK§B chi 111 1 218 000
tiÒn
BKH 19/9 KH TSC§ trong th¸ng 214 9 800 000
cña ®éi x©y l¾p
PC120 24/9 ChuyÓn tõ NK§B chi 111 2 200 000
tiÒn
BTL 27/9 L¬ng NV qu¶n lý ®éi 334 6 500 000
x©y l¾p
GTT 28/9 TiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ 334 9 250 000
c«ng c«ng tr×nh&NV
QLPX
BPB 28/9 TrÝchBHXH,BHYT, 338 10 545 000
KPC§ tÝnh vµo CP
BTHCP 29/9 Cuèi kú k/c CP SXC 154 42 940 500
®Ó tÝnh Z SP XL
Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ
(ký,hä tªn) (ký,hä tªn) (ký,hä tªn)
63
Cã thÓ kh¸i qu¸t h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung theo s¬ ®å sau:
TK 152, 153 TK 627 TK 154

CFNVL, CCDC cho Ph©n bæ CFSXC vµo TK
qu¶n lý ph©n xëng

chi tiÕt tõng c«ng tr×nh
TK 214
CFKH TSC§ cña ®éi
TK 331
CF dÞch vô mua ngoµi
TK 111,112
CF kh¸c b»ng tiÒn
TK334
L¬ng NV qu¶n lý PX
e. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.

ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®îc tiÕn hµnh ®Þnh kú hµng th¸ng.
TÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng x©y
l¾p hoµn thµnh gi÷a bªn A vµ c«ng ty.
NÕu qui ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y dùng khi hoµn thµnh theo ®iÓm
dõng kü thuËt hîp lý th× s¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng x©y l¾p cha ®¹t ®iÓm
dõng kü thuËt hîp lý ®· quy ®Þnh vµ ®îc tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ trªn c¬ së
ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ cña c«ng tr×nh cho çc giai ®o¹n.
64
NÕu trong hîp ®ång quy ®Þnh thanh to¸n chi phÝ x©y dùng sau khi hoµn
thµnh toµn bé s¶n phÈm th× s¶n phÈm dë dang lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt tõ khi
khëi c«ng ®Õn cuèi th¸ng ®ã.
ë c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë
dang ®ang thùc hiÖn theo h×nh thøc thø nhÊt. LÊy vÝ dô c«ng tr×nh ®ãng cäc
tr¹m b¬m Nguyªn Gi¸p tÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/1999 th× khèi lîng x©y l¾p
cha ®¹t ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®· quy ®Þnh vµ ®îc tÝnh theo chi phÝ
thùc tÕ trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ cña c«ng tr×nh ®ã cho çc giai
®o¹n lµ 5.500.000.000®.
Cuèi mçi quý, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh. Sè
liÖu s¶n phÈm dë dang mçi th¸ng ®îc theo dâi trªn sæ chi tiÕt gi¸ trÞ s¶n phÈm
dë dang tõng c«ng tr×nh, sau ®ã ®îc kÕt chuyÓn sang ®Çu kú sau.
5. H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p
a. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
T¹i c«ng ty c¬ giíi & x©y l¾p 13, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®îc x¸c ®Þnh
lµ c«ng tr×nh. Çc chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp
cho c«ng tr×nh Êy.
Ghi c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh trong th¸ng ®îc c«ng ty x¸c ®Þnh theo ph-
¬ng ph¸p tæng c«ng chi phÝ ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh ë
sæ chi tiÕt gi¸ thµnh.
Khi tËp hîp chi phÝ tõng c«ng tr×nh kÕ to¸n thùc hiÖn bíc kÕt chuyÓn
ph©n bæ vËt liÖu vµo tõng c«ng tr×nh.
Nî TK 154: Chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh
Cã TK 621
KÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n 154 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña tõng
h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154: Chi phÝ cho tõng CT, HMCT
Cã TK 622
KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng cña tõng h¹ng môc c«ng tr×nh.
Nî TK 154: Chi tiÕt cho tõng CT, HMCT
Cã TK 623
KÕt chuyÓn tÝnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cña tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh
Nî TK 154: Chi tiÕt cho tõng CT, HMCT
Cã TK 627
65
KÕ to¸n tæng hîp lÊy sè liÖu ®· vµo sæ nhËt ký chung, çc sæ NK§B ®Ó
ghi sæ çi TK 154
Sæ çi TK 154
Th¸ng 09/2004
Chøng tõ TK Sè tiÒn (§)
Ghi
DiÔn gi¶i ®èi
SH NT Nî Cã chó
øng
Sè d ®Çu kú 846 575 000
TK CT 29/9 KÕt chuyÓn CFNVLTT 621 283 200 000
vµo Z
TK CT 29/9 KÕt chuyÓn CFNCTT 622 60 000 000
vµo Z
TK CT 29/9 K/c CF m¸y thi c«ng vµo 623 33 793 500
Z
TK CT 29/9 K/c CF SXC vµo Z SP 627 42 940 500
XL
BTH 29/9 K/c Z SP XL hoµn thµnh 632 1 266 509
000
Céng ph¸t sinh 419 934 000 1 266 509
000
Cuèi th¸ng hoÆc cuèi niªn ®é kÕ to¸n tæng hîp lÊy sè liÖu trªn sæ çi ®Ó
lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh.
B¶ng tæng hîp chi phÝ thi c«ng
(TËp hîp ®Õn hÕt ngµy30/09/2004)
§¬n vÞ: §ång
STT Thµnh phÇn chi phÝ Ký hiÖu Çch Thµnh tiÒn
tÝnh
01 Chi phÝ NVL trùc tiÕp VLTT 283 200 000
02 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp NCTT 60 000 000
03 Chi phÝ sö dông M¸y thi c«ng MTC 33 793 500
04 Chi phÝ s¶n xuÊt chung SXC 42 940 500
Tæng x x 419 934 000
b. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
66
Thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ thêng lµ khi kÕt thóc s¶n phÈm, c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, cã khi lµ ®iÓm dõng kü thuËt nhÊt ®Þnh cña c«ng
viÖc x©y l¾p.
T¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 víi nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh hoµn thµnh th× gi¸ thùc tÕ sÏ ®îc thÓ hiÖn ë sè d cuèi kú trªn sæ TK 154
chi tiÕt theo c«ng tr×nh ®ã. NÕu trong trêng hîp cã phÕ liÖu thu håi th× gi¸
thµnh lµ phÇn cßn l¹i sau khi lÊy sè d t¹i thêi ®iÓm hoµn thµnh trªn sæ çi
TK154 - XL trõ ®i phÇn phÕ liÖu vËt liÖu thu håi.
= + - -
Nh vËy víi çc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh kÕ to¸n x¸c ®Þnh phÇn ®¹t
®iÓm dõng kü thuËt coi ®ã lµ h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh, kÕ chuyÓn
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. PhÇn cha ®¹t ®iÓm dõng kü thuËt lµ chi phÝ
dë dang ®Ó l¹i trªn tµi kho¶n 154.
Nh vËy kÕ to¸n c«ng ty khi tÝnh gi¸ thµnh th«ng qua tµi kho¶n 632 .Sau
®ã k/c sang TK 911
Nî TK632 Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt x©y l¾p toµn c«ng ty.
Cã TK 154
§Ó theo dâi toµn bé chi phÝ cña c«ng ty kÕ to¸n tæng hîp gi¸ thµnh lËp ra
sæ tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh trªn toµn c«ng ty. Sæ nµy më theo
tõng quý ®Ó tiÖn theo dâi víi sæ çi. Qua ®ã cã thÓ theo dâi ®¸nh gi¸ toµn bé
chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®· bá ®Ó so s¸nh gi÷a çc c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh mµ c«ng ty ®ang thi c«ng trongkú, gi÷a çc ®éi thi c«ng. Ta lËp:
Sæ tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Tõ sæ tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cho
toµn bé c«ng tr×nh mµ kh«ng lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh riªng cho tõng c«ng tr×nh.
Cã thÓ kh¸i qu¸t viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm cña c«ng ty qua s¬ ®å sau:
67
§¬n vÞ : 1000®
TK 621 TK 154 TK 632

846 575 000
K/c CFNVLTT K/c Z hoµn
283 200 000 thµnh 1 266 509 000
TK 622
K/c CFNCTT
60 000 000
TK 627
K/c CFSXC
42 940 500
TK 623
K/c CFMTC
33 793 500
0
S¬ ®å tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng
ty
Nh vËy khi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p hoµn thµnh c«ng ty qua tµi kho¶n 632,TK 911 ®Ó x® KQKD.
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 154 419 934 000
Cã TK 621 283 200 000
Cã TK 622 60 000 000
Cã TK 623 33 793 500
Cã TK 627 42 940 500
Nî TK 632 419 934 000
Cã TK 154 419 934 000
Nî TK 911 419 934 000
68
Cã TK 632 419 934 000
69
PhÇn thø ba
Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¹i c«ng ty
I. §¸nh gi¸ nh÷ng u ®iÓm vµ tån t¹i cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty.
1. Nh÷ng u ®iÓm:
C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay ®· tr¶i qua
h¬n 30 n¨m, ®· lín m¹nh kh«ng ngõng c¶ vÒ qui m« lÉn chÊt lîng s¶n xuÊt.
Mét ®iÒu kh«ng thÓ nãi ®Õn lµ c«ng ty lu«n t×m çch tiÕp cËn thÞ trêng, më
réng qui m« kinh doanh nh»m thu hót kh¸ch hµng vµ ký kÕt çc hîp ®ång x©y
dùng. §Ó cã thÓ ký kÕt nhËn thÇu c«ng tr×nh, c«ng ty thùc hiÖn theo c¬ chÕ
®Êu thÇu x©y l¾p ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 60 - BXD/VKT ngµy
30/3/1994 cña Bé trëng Bé x©y dùng. §èi víi mçi dù ¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh c«ng ty ®Òu lËp hå s¬ dù thÇu, lËp ra çc dù to¸n tèi u ®Ó giµnh
thÇu c«ng tr×nh. Cã ®îc thµnh tùu nh vËy lµ do nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá
cña h¹ch to¸n kÕ to¸n trong çc khÝa c¹nh sau:
VÒ bé m¸y kÕ to¸n: §îc tæ chøc gän nhÑ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc,
çn bé kÕ to¸n ®îc bè trÝ hîp lý phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña mçi ngêi.
ChÝnh v× thÕ mµ viÖc h¹ch to¸n néi bé cã hiÖu qu¶, gãp phÇn ®¾c lùc vµo
c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty.
VÒ tæ chøc c«ng t¸c: §îc tæ chøc gän nhÑ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc,
çn bé kÕ to¸n ®îc bè trÝ hîp lý phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña mçi ngêi.
ChÝnh v× thÕ mµ viÖc h¹ch to¸n néi bé cã hiÖu qu¶, gãp phÇn ®¾c lùc vµo
c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty.
VÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n: Nh×n chung chøng tõ ban ®Çu ®îc tæ chøc
hîp ph¸p, hîp lÖ, ®Çy ®ñ. Çch thøc h¹ch to¸n nãi chung cña c«ng ty ®· kh¸ h÷u
hiÖu vµ phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n c¶i çch. C«ng ty ¸p dông thµnh c«ng mét
sè phÇn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh trªn m¸y vi tÝnh víi hÖ thèng sæ s¸ch phï
hîp theo h×nh thøc nhËt ký chung ®óng víi yªu cÇu quy ®Þnh cña Bé x©y dùng
®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty.
VÒ ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
x¸c ®Þnh phï hîp víi ®Æc ®iÓm xuÊt s¾c s¶n phÈm cña c«ng ty. C«ng ty ®·
¸p dông h×nh thøc giao kho¸n xuèng çc ®éi x©y dùng vµ thi c«ng. §©y lµ mét
h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña
c«ng ty.
VÒ vËt t: C«ng ty giao quyÒn chñ ®éng cho ®éi trëng chÞu tr¸ch nhiÖm
mua s¾m nh÷ng vËt t cßn thiÕu cÇn sö dông ngay, ph¶i ®¶m b¶o vËt t ®óng
70
chÊt lîng, ®óng thñ tôc theo chÕ ®é hiÖn hµnh. §èi víi vËt t sö dông cña c«ng
ty, c«ng ty c©n ®èi, lµm thñ tôc xuÊt tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh.
VÒ m¸y thi c«ng: NÕu kh«ng cã hoÆc thiÕu, c«ng ty thuª ngoµi b»ng
h×nh thøc hîp ®ång, thuª thiÕt bÞ theo thÓ lÖ hiÖn hµnh. Toµn bé kinh phÝ
hîp ®ång ®îc chuyÓn vÒ phßng tµi vô ®Ó theo dâi vµ h¹ch to¸n. §ång thêi gi¶i
quyÕt cÊp kinh phÝ kÞp thêi ®Ó çc ®éi triÓn khai thi c«ng.
Sù phèi hîp trªn ®©y gi÷a çc phong ban c«ng ty víi ®éi ph©n xëng lu«n
®¶m b¶o cho viÖc tÝnh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c gi¸ thµnh c«ng tr×nh, gi¶i quyÕt
tèt mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty víi ngêi lao ®éng, víi chñ ®Çu t, nhµ níc vµ çc
bªn liªn quan...
Nh÷ng ®iÓm lµm ®îc trªn ®©y lµ do kÕt qu¶ c«ng søc lao ®éng cña toµn
thÓ çn bé nh©n viªn c«ng ty. Vµ mét phÇn kh«ng nhá trong ®ã lµ sù cè g¾ng
cña phßng tµi vô thùc hiÖn vai trß h¹ch to¸n qu¶n lý tµi chÝnh cña m×nh.
2. Nh÷ng tån t¹i
Bíc ®Çu ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n c¶i çch nªn xuÊt hiÖn sù sai sãt nhÇm
lÉn trong çc c«ng ty lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. C«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13
ngoµi nh÷ng ®iÓm ®· ®¹t ®îc nªu trªn kh«ng tr¸nh khái mét sè tån t¹i nhÊt
®Þnh.
Thø nhÊt: ViÖc tæ chøc qu¶n lý chi phÝ cßn cha chÆt chÏ toµn diÖn nªn
v× thÕ mµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cha ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña nã. Trong s¶n
phÈm c«ng ty, nguyªn vËt liÖu chiÕm tØ träng lín nªn viÖc tiÕt kiÖm nguyªn
vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng híng chÝnh ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn
bªn c¹nh ®ã l¹i cã kÏ hë vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu do ph©n xëng tù ®¶m
nhiÖm theo nhu cÇu s¶n xuÊt. PhÇn nguyªn liÖu nµy lµm cho gi¸ thµnh s¶n
phÈm hoÆc cã phÇn cao h¬n so víi viÖc lÜnh t¹i kho hoÆc chÊt lîng cha b¶o
®¶m.
Thø hai: §èi víi nh÷ng vËt t cÇn thay thÕ hoÆc l¾p ®Æt, c«ng ty cã thÓ
tËn dông nh÷ng phô tïng sö dông nhng chÊt lîng vÉn cßn b¶o ®¶m. Trong thùc
tÕ khi çc ®éi thi c«ng nhËn c«ng tr×nh míi thêng ®Ò nghÞ gi¸m ®èc mua míi
rÊt nhiÒu thiÕt bÞ qu¶n lý, phô tïng... ChÝnh v× thÕ mµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¨ng lªn, lµm gi¶m l·i cña doanh nghiÖp.
Thø ba: Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña c«ng ty mµ chi phÝ s¶n xuÊt chung
liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kh«ng tËp hîp trùc tiÕp cho s¶n phÈm nµo th×
kÕ to¸n thêng ph©n bæ theo mét tiªu thøc nhÊt ®Þnh thêng lµ chi phÝ nguyªn
vËt liÖu trùc tiÕp. Nhng cã s¶n phÈm mang tÝnh gia c«ng th× cÇn nhiÒu giê
c«ng s¶n xuÊt, cã s¶n phÈm th× nguyªn vËt liÖu l¹i chiÕm tØ träng lín, nªn
viÖc ph©n bæ theo tiªu thøc nµy thêng g©y ra sù chªnh lÖch lín vÒ chi phÝ.
Thø t:
71
Ngoµi nh÷ng tån t¹i nªu trªn cßn mét sè ®iÓm lu ý kh¸c trong çc phÇn
h¹ch to¸n cô thÓ. Em xin tr×nh bµy nh÷ng tån t¹i ®ã ®ång thêi víi viÖc nªu ra
ph¬ng híng nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c kÕ to¸n.
II. Ph¬ng híng c¶i tiÕn c«ng t¸c h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp.
§Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong qu¶n lý còng nh h¹ch to¸n kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty, em xin ®Ò xuÊt mét sè ý
kiÕn nh sau:
1. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ:
Víi nh÷ng s¶n phÈm mang tÝnh chÊt x©y dùng c¬ b¶n, c«ng ty nªn h¹ch
to¸n theo kÕ to¸n x©y dùng c¬ b¶n ®Ó mang tÝnh qu¶n trÞ trong doanh
nghiÖp.
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp h¹ch
to¸n vµo TK 621. Tuy nhiªn khi xuÊt nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp phôc vô c«ng
tr×nh kÕ to¸n nªn ph©n chia TK 152 thµnh ba TK cÊp 2:
TK 1521 - VËt liÖu
TK 1522 - Nhiªn liÖu
TK 1523 - Phô tïng
Khi ®ã nÕu xuÊt vËt liÖu, nhiªn liÖu hay phô tïng phôc vô c«ng tr×nh kÕ
to¸n ghi:
Nî TK 621 - Chi tiÕt cho ®èi tîng
Cã TK 152 - Chi tiÕt theo NVL xuÊt.
Khi ®ã kÕ to¸n dÔ dµng qu¶n lý, so s¸nh møc tiªu hao cña tõng lo¹i vËt
liÖu, nhiªn liÖu, phô tïng cho tõng c«ng tr×nh.
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n tËp hîp.
Nî TK 622
Cã TK 331: NÕu nh©n c«ng thuª ngoµi
Cã TK 334: NÕu lµ c«ng nh©n c«ng ty.
Trongchi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm çc kho¶n tÝnh nh:
BHXH, BHYT, KPC§. Khi tÝnh kÕ to¸n c«ng ty ghi:
 TrÝch BHXH:
Nî TK 627: L¬ng trùc tiÕp
Cã TK 3383
Do ®Æc thï cña ngµnh XDCB khi trÝch BHXH,BHYT,KPC§ trªn tæng sè
tiÒn l¬ng CN trùc tiÕp x©y l¾p ,kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo TK 627,mµ kh«ng ph¶n
¸nh ë TK 622 nh ë çc DN th«ng thêng :
Nî TK 622: L¬ng trùc tiÕp
72
Cã TK 3383
 TrÝch BHYT: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh quy ®Þnh BHYT ®îc h×nh
thµnh b»ng çch trÝch 3% trªn sè thu nhËp t¹m tÝnh cña ngêi lao ®éng trong
®ã ngêi sö dông lao ®éng chÞu 2% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, ngêi lao
®éng trùc tiÕp nép 1% (trõ vµo thu nhËp).
Nî TK 627
Cã TK 3384
C«ng ty nªn trÝch BHYT theo chÕ ®é quy ®Þnh.
Nî TK 622
Cã TK 3384
T¹i c«ng ty kho¶n trÝch BHXH,BHYT,KPC§ trªn tæng sè tiÒn l¬ng CN
trùc tiÕp x©y l¾p, l¬ng CN sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n ®Òu ph¶n ¸nh vµo
TK 627-Chi phÝ s¶n xuÊt chung , mµ kh«ng ph¶n ¸nh vµo TK 622,TK623 do
®ã còng lµm ¶nh hëng ®Õn tû lÖ çc kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n
phÈm
2. VÒ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chi phÝ x©y l¾p dë dang

ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang trong c«ng ty phô thuéc vµo ph-
¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh gi÷a bªn A vµ c«ng ty. NÕu quy
®Þnh s¶n phÈm x©y l¾p thanh to¸n sau khi hoµn thµnh toµn bé gi¸ thµnh lµ
tæng chi phÝ ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi bµn giao. NÕu cuèi kú cha
hoµn thµnh th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ toµn bé chi phÝ tõ khi khëi c«ng
®Õn cuèi kú. NÕu thanh to¸n theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý(x¸c ®Þnh ®îc
gi¸ dù to¸n) th× s¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng x©y l¾p cha ®¹t ®Õn ®iÓm
dõng kü thuËt hîp lý. C«ng ty x©y l¾p vµ cha ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt
hîp lý. C«ng ty x©y l¾p vµ c¬ giíi 13 cã khèi lîng s¶n phÈm dë dang ®Çu kú
kh¸ lín. (846 575 000®)
C«ng ty nªn thay ®æi ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng x©y l¾p hoµn
thµnh: t¨ng sè lîng c«ng tr×nh thanh to¸n theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®Ó
tr¸nh t×nh tr¹ng tån vèn, t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
3. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
ë c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 khi tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm sö dông TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó kÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n
xuÊt x©y l¾p bµn giao trong kú.. vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh
bµn giao trong kú, kÕ to¸n xÐt ®èi øng gi÷a bªn nî TK 154 vµ bªn cã TK 632.
Do ®ã c«ng ty th«ng qua TK 632 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Khi
®ã muèn biÕt s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong kú ph¶i xÐt ®èi
øng gi÷a TK 154 vµ TK632
73
KÕt luËn
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh lµnh m¹nh hiÖn nay, mét
c«ng ty chØ cã thÓ tån t¹i, ®øng v÷ng khi biÕt kÕt hîp sö dông ®óng ®¾n çc
yÕu tè ®Çu vµo, ®¶m b¶o chÊt lîng ®Çu ra vµ tù c©n ®èi h¹ch to¸n kinh tÕ.
§Ó lµm ®îc ®iÒu nµy th«ng tin kinh tÕ gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong
viÖc chi phÝ çc quyÕt ®Þnh l·nh ®¹o. Nã g¾n liÒn víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë çc doanh nghiÖp nãi chung vµ çc doanh
nghiÖp x©y l¾p nãi riªng. Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi viÖc sö dông tµi s¶n,
vËt t lao ®éng trong s¶n xuÊt. ViÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó
doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tµi chÝnh cña m×nh. V× thÕ sö dông
hîp lý, tiÕt kiÖm çc lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cïng víi viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó t¨ng tÝch luü x· héi. Yªu cÇu ®Æt ra
lµ ®æi míi hoµn thiÖn kh«ng ngõng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p ®Ó thÝch øng víi yªu cÇu qu¶n lý trong c¬ chÕ míi.
Víi môc tiªu gãp phÇn ®æi míi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi viÖc t¨ng cêng qu¶n trÞ doanh nghiÖp, bµi b¸o ço
®Ò cËp ®Õn:
1. §i s©u nghiªn cøu t×m hiÓu mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n thuéc lÜnh
vùc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh trong çc doanh nghiÖp x©y dùng.
2. T×m hiÓu thùc tr¹ng bé m¸y qu¶n lý, kÕ to¸n ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh
doanh vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty c¬ giíi
vµ x©y l¾p 13 thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI.
Trong ®ã ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, sö dông çc chØ tiªu
chi phÝ gi¸ thµnh.
3. Tõ ®ã, ®a ra nh÷ng ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ vµ ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m
hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i
c«ng ty.
Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, do thêi gian thùc tËp kh«ng dµi bµi viÕt míi
chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh c¬ b¶n nhÊt, còng nh míi chØ ®a ra
nh÷ng ý kiÕn bíc ®Çu, ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái s¬ suÊt, thiÕu sãt. RÊt
mong nhËn ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña thÇy, c« gi¸o gióp em hoµn thµnh bµi
b¸o ço nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o NguyÔn ThÞ Th¾m, çc thÇy c« trong
khoa KÕ to¸n, çc çn bé c«ng nh©n viªn phßng kÕ to¸n C«ng ty c¬ giíi vµ x©y
l¾p 13 ®· gióp em hoµn thµnh bµi b¸o ço nµy.
74
NhËn xÐt cña Gi¸o viªn híng dÉn
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
75

KT039

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KT039

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lêi më ®Çu

I. Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p sè 13

2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.

Kh¶o s¸t San nÒn §óc cäc §ãng cäc

Bé phËn c¬ giíi Bé phËn thi c«ng

§éi §éi §éi

Phã gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc

Phßng kÕ Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng

KÕ to¸n tæng hîp

KÕ to¸n KÕ to¸n KÕ to¸n ng©n KÕ to¸n KÕ to¸n thanh

Sæ nhËt ký Sæ nhËt ký Sæ thÓ kÕ

Sæ c¸i B¶ng tæng hîp

B¶ng c©n B¸o c¸o tµi

TK 111, 112, 331 TK 152 TK 621 TK 154

TK 141 tõ kho ®Õn CT liÖu trùc tiÕp

VËt liÖu mua ngoµi ®a ®Õn c«ng tr×nh

§¬n vÞ: LICOGI 13

B¶ng kª nhËn vËt t tõ kho cña c«ng ty

Bé x©y dùng Biªn b¶n giao nhËn vËt t

Bé x©y dùng Biªn b¶n giao nhËn vËt t

S Tªn, nh·n hiÖu §¬n vÞ Sè l- §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

B¶ng kª vËt t c«ng ty giao TH¨Ng

Ho¸ ®¬n GTGT

Céng tiÒn hµng: 160 000 000®

B¶ng kª chøng tõ ghi sæ

Sæ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

TT ND c«ngviÖc §vt KL §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi

Ngµy28 th¸ng 09 n¨m 2004

C«ng ty CG & XL 13 B¶ng tÝnh l¬ng

Sæ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

 CPNCTT 154 60 000 000 36 000 000 24 000 000

B¶ng kª khÊu hao m¸y thi c«ng ë PX XL

PhiÕu xuÊt kho

Tªn,nh·n hiÖu,quy Sè lîng

B¶ng tËp hîp chi phÝ m¸y thi c«ng

Møc KH BQ n¨m= Nguyªn gi¸ TSC§

Chøngtõ Ghi Nî TK 627

B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung

TK 152, 153 TK 627 TK 154

qu¶n lý ph©n xëng

e. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.

b. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

TK 621 TK 154 TK 632

2. VÒ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chi phÝ x©y l¾p dë dang

You might also like