KT042

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
lêi më ®Çu
Cïng víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy nay,
nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang chuyÓn m×nh tõng bíc ®i lªn m¹nh mÏ. Sù biÕn
chuyÓn cña nÒn kinh tÕ g¾n liÒn víi sù thay ®æi m¹nh mÏ cña tõng quèc
gia trong tõng khu vùc trªn thÕ giíi. Song cïng víi sù thay ®æi ®ã, bíc vµo
nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ 90 cña thÕ kØ XX xu híng héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ cña ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn m¹nh. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã sù biÕn
chuyÓn m¹nh mÏ, bíc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu
bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng ®· lµm thay ®æi bé mÆt nÒn kinh tÕ quèc
d©n. NÒn kinh tÕ më ®Æt ra nhiÒu yªu cÇu míi. Tríc sù ®ßi hái cña nÒn
kinh tÕ, ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®· ®îc c«ng nhËn ë ViÖt Nam víi sù ra ®êi
cña çc tæ chøc ®éc lËp vÒ kÕ to¸n kiÓm to¸n nh»m gióp ç nh©n, tæ chøc
n¾m râ kiÕn thøc, t¨ng cêng hiÓu biÕt vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n trong bèi c¶nh
míi. Sù ra ®êi cña çc c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp quèc tÕ vµ néi ®Þa ë ViÖt
Nam ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt quan träng trong viÖc cung cÊp dÞch vô kiÓm
to¸n vµ t vÊn cho nh÷ng ngêi quan t©m ®Õn çc sè liÖu tµi chÝnh ë ViÖt
Nam. KiÓm to¸n ®· trë thµnh mét ho¹t ®éng chuyªn s©u, mét khoa häc
chuyªn ngµnh. Theo ier - Khan - Sere: KiÓm to¸n cã ý nghÜa lín trªn nhiÒu
mÆt: ®ã lµ “Quan toµ c«ng minh cña qu¸ khø”, lµ “Ngêi dÉn d¾t cho hiÖn
t¹i” vµ “ Ngêi cè vÊn s¸ng suèt cho t¬ng lai”.
B¸o ço tµi chÝnh ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp nãi chung trªn mäi khÝa c¹nh cña qu¸ tr×nh kinh doanh. Mét tËp hîp
çc th«ng tin cã ®îc tõ viÖc xö lý çc giao dÞch cuèi cïng sÏ ®îc ph¶n ¸nh
thµnh çc bé phËn, çc kho¶n môc trªn b¸o ço tµi chÝnh. V× vËy, ®Ó ®¹t ®-
îc môc ®Ých kiÓm to¸n toµn diÖn b¸o ço tµi chÝnh kiÓm to¸n viªn cÇn
ph¶i xem xÐt kiÓm tra riªng biÖt çc bé phËn cña chóng.
Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®ãng mét vai trß rÊt
quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. V×
vËy viÖc h¹ch to¸nTSC§ cung nh viÖc trÝch lËp chi phÝ khÊu hao cÇn ph¶i
®îc ghi chÐp ®óng ®¾n vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c. H¬n n÷a kho¶n môc TSC§
trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n thêng chiÕm mét tû träng lín nªn sai sãt ®èi víi
kho¶n môc nµy thêng g©y ¶nh hëng träng yÕu tíi b¸o ço tµi chÝnhcña
doanh nghiÖp. Do ®ã kiÓm to¸n TSC§ vµ khÊu hao TSC§ ®ãng mét vai trß
quan träng trong kÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh. Nh©n thøc ®îc ®iÒu nµy nªn
trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh
quèc tÕ (IFC) em ®· lùa chän ®Ò tµi:
“Thùc tr¹ng kiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong kiÓm to¸n b¸o ço tµi
chÝnh do c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC)
thùc hiÖn”
Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm çc phÇn sau:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh trong KiÓm to¸n B¸o
ço tµi chÝnh
CH¦¥NG II: THùC TR¹NG KIÓM TO¸N KHO¶N MôC Tµi S¶N Cè §ÞNH
TRONG KIÓM TO¸N B¸O ÇO Tµi CHÝNH DO C«NG TY KIÓM TO¸N Vµ T¦
VÊN Tµi CHÝNH QUèC TÕ (ifc) THùC HIÖN
Ch¬ng III: Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc
TSC§ trong KiÓm to¸n BCTC do IFC thùc hiÖn
Tuy nhiªn kiÓm to¸n lµ mét lÜnh vùc cßn rÊt míi mÎ ë ViÖt Nam, do
cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm vµ chuyªn m«n nªn bµi viÕt cña em cßn
cã nhiÒu thiÕu sãt do vËy em mong ®îc sù gãp ý cña çc thÇy c« ®Ó bµi
viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o híng dÉn, PGS.TS. Lª ThÞ Hoµ,
çc thÇy c« trong khoa cïng ban gi¸m ®èc c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T
vÊn tµi chÝnh quèc tÕ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh
trong KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh
I – Tæng quan vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh

1. Kh¸i niÖm vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh
ThuËt ng÷ vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh thùc sù xuÊt hiÖn vµ ®îc
sö dông ë ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90, nªn trong çch hiÓu
vµ çch dïng kh¸i niÖm vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh viªn cha ®îc thèng
nhÊt. Tuy nhiªn, nÕu nãi theo çch hiÓu chung nhÊt th× KiÓm to¸n B¸o ço
tµi chÝnh ®îc hiÓu nh sau:
KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng x¸c minh vµ bÇy tá ý kiÕn
vÒ çc B¶ng khai tµi chÝnh b»ng hÖ thèng ph¬ng ph¸p kü thuËt cña KiÓm
to¸n chøng tõ vµ KiÓm to¸n ngoµi chøng tõ do çc KiÓm to¸n viªn cã tr×nh
®é nghiÖp vô t¬ng xøng thùc hiÖn dùa trªn hÖ thèng ph¸p lý ®ang cã hiÖu
lùc.
Chøc n¨ng x¸c minh cña KiÓm to¸n nh»m kh¼ng ®Þnh møc ®é trung
thùc cña tµi liÖu, tÝnh ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn çc nghiÖp vô hay viÖc
lËp çc B¸o ço tµi chÝnh. Do quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng phøc t¹p vµ yªu
cÇu ph¸p lý ngµy cµng cao nªn viÖc x¸c minh B¸o ço tµi chÝnh híng theo
hai mÆt:
- TÝnh trung thùc cña çc con sè.
- TÝnh hîp thøc cña çc biÓu mÉu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh.
Chøc n¨ng bÇy tá ý kiÕn cã thÓ ®îc hiÓu víi ý nghÜa lµ kÕt luËn vÒ
chÊt lîng th«ng tin, tÝnh ph¸p lý vµ c¶ t vÊn th«ng qua x¸c minh. §iÒu nµy
®îc thÓ hiÖn qua B¸o ço KiÓm to¸n cña KiÓm to¸n viªn.
2. §èi tîng KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh vµ çc çch tiÕp cËn
2.1. §èi tîng cña KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh
§èi tîng cña KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh lµ çc B¶ng khai tµi chÝnh.
§ã lµ “HÖ thèng B¸o ço ®îc lËp theo chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn
hµnh ph¶n ¸nh çc th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cña ®¬n vÞ”
(ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 200 ®o¹n 4) gåm B¶ng tæng hîp c©n
®èi kÕ to¸n, B¸o çc kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, B¸o ço lu chuyÓn tiÒn
tÖ, ThuyÕt minh B¸o ço tµi chÝnh. Bªn c¹nh ®ã B¸o ço tµi chÝnh cßn bao
gåm nh÷ng b¶ng kª khai cã tÝnh ph¸p lý nh: B¶ng kª khai tµi s¶n ç nh©n,
B¶ng kª khai tµi s¶n ®Æc biÖt, B¶ng kª khai theo yªu cÇu ®Æc biÖt cña chñ
®Çu t. §ã lµ çc b¶ng tæng hîp vµ ®Òu chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin ®îc lËp
ra t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ trªn c¬ së çc tµi liÖu kÕ to¸n tæng hîp vµ chi
tiÕt theo nh÷ng quy t¾c x¸c ®Þnh.
2.2 Çc çch tiÕp cËn KiÓm to¸n
Trong mèi quan hÖ víi çc ®èi tîng cña m×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh
cã quan hÖ trùc tiÕp víi çc B¶ng khai tµi chÝnh nhng ®Ó kiÓm tra ®îc
tÝnh hîp lý chung trªn çc B¶ng khai tµi chÝnh, KiÓm to¸n tµi chÝnh kh«ng
thÓ t¸ch rêi çc tµi liÖu kÕ to¸n, çc ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n
lý cña ®¬n vÞ nh»m x¸c minh cô thÓ ®é tin cËy cña tõng kho¶n môc còng
nh mèi quan hÖ kinh tÕ chøa ®ùng trong sè d vµ çc chØ tiªu tµi chÝnh. V×
vËy, KiÓm to¸n tµi chÝnh cã hai çch c¬ b¶n ®Ó ph©n chia çc B¶ng khai
tµi chÝnh thµnh çc phÇn hµnh KiÓm to¸n: ®ã lµ KiÓm to¸n theo kho¶n
môc vµ KiÓm to¸n theo chu tr×nh. §èi víi KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh KiÓm
to¸n viªn tiÕn hµnh KiÓm to¸n theo kho¶n môc.
KiÓm to¸n theo kho¶n môc: tøc lµ tiÕn hµnh KiÓm to¸n theo kho¶n
môc hoÆc tõng nhãm çc kho¶n môc theo thø tù trªn B¶ng khai tµi chÝnh.
Çch ph©n chia nµy ®¬n gi¶n, phï hîp víi çc C«ng ty KiÓm to¸n quy m«
nhá, sè lîng KiÓm to¸n viªn cßn h¹n chÕ.
KiÓm to¸n theo chu tr×nh: C¨n cø vµo mèi liªn hÖ gi÷a çc kho¶n
môc, çc qu¸ tr×nh cÊu thµnh trong mét chu tr×nh chung cña ho¹t ®éng tµi
chÝnh chia thµnh:
- KiÓm to¸n chu tr×nh b¸n hµng vµ thu tiÒn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng vµ thanh to¸n;
- KiÓm to¸n chu tr×nh tiÒn l¬ng vµ nh©n viªn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho;
- KiÓm to¸n chu tr×nh vèn b»ng tiÒn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh huy ®éng vµ hoµn tr¶.
KiÓm to¸n chu tr×nh phøc t¹p vµ phï hîp víi çc C«ng ty KiÓm to¸n lín
víi sè lîng còng nh chÊt lîng cña ®éi ngò KiÓm to¸n viªn ®«ng ®¶o.
3. KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) trong KiÓm to¸n B¸o
ço tµi chÝnh
3.1. Kh¸i niÖm TSC§:

Tµi s¶n cè ®Þnh theo chuÈn mùc KÕ To¸n ViÖt Nam sè 03 lµ nh÷ng
tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn lµ Tµi s¶n cè
®Þnh h÷u h×nh. Cô thÓ çc tµi s¶n ®îc ghi nhËn lµm Tµi s¶n cè ®Þnh h÷
h×nh ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi bèn tiªu chuÈn sau:
- Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi
s¶n ®ã.
- Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét çch ®¸ng tin cËy.
- Thêi gian sö dông trªn mét n¨m.
- Cã ®ñ tiªu chuÈn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
Theo ®iÒu 3 quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC ban hµnh ngµy
12/12/2003 cña Bé tµi chÝnh quy ®Þnh tiªu chuÈn cña Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u
h×nh ph¶i cã gi¸ trÞ tõ 10 triÖu ®ång trë lªn (b¾t ®Çu ¸p dông cho n¨m tµi
chÝnh 2004)
Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 04,
lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nhng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ vµ do
doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh,cung cÊp dÞch
vô hoÆc cho ®èi tîng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn Tµi s¶n cè
®Þnh v« h×nh.
Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh, theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam
sè 06 “Thuª tµi s¶n”, ban hµnh vµ c«ng bè theo quyÕt ®Þnh sè 165/2002
ngµy31/12/2002 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh lµ sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn cho
thuª vµ bªn thuª vÒ viÖc bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn sö dông tµi s¶n cho
bªn thuª trong mét kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó ®îc nhËn tiÒn cho thuª
mét lÇn hay nhiÒu lÇn.
Thuª tµi chÝnh lµ thuª tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn giao phÇn
lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒnvíi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª. QuyÒn së
h÷u tµi s¶n cã thÓ ®îc chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª.
Thuª ho¹t ®éng lµ thuª tµi s¶n kh«ng ph¶i lµ thuª tµi chÝnh.
Theo th«ng t sè 105/2003/TT-BTC (B¾t ®Çu ¸p dông cho n¨m tµi
chÝnh 2004), thuª tµi chÝnh lµ thuª tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn
giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho thuª.
QuyÒn së h÷u tµi s¶n cã thÓ chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª.
* Çc trêng hîp thuª tµi s¶n sau ®©y thêng dÉn ®Õn hîp ®ång thuª tµi
chÝnh:
- Bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho thuª khi kÕ thóc
thêi h¹n thuª.
- T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, bªn thuª cã quyÒn lùa chon mua l¹i
tµi s¶n thuª víi møc gi¸ íc tÝnh thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý vµo cuèi thêi h¹n thuª.
- Thêi h¹n thuª tèi thiÓu ph¶i chiÕm phÇn lín thêi gian sö dông kinh tÕ
cña tµi s¶n cho dï kh«ng cã sù chuyÓn giao vÒ quyÒn së h÷u.
- T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh
to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu chiÕm phÇn lín (t¬ng ®¬ng) gi¸ trÞ hîp lý cña tµi
s¶n.
-Tµi s¶n thuª thuéc lo¹i chuyªn dïng mµ chØ cã bªn thuª cã kh¶ n¨ng sö
dông kh«ng cÇn cã sù thay ®æi, söa ch÷a lín nµo.
* Hîp ®ång thuª tµi s¶n còng ®ice coi lµ hîp ®ång thuª tµi chÝnh nÕu hîp
®ång thuª tho¶ m·n Ýt nhÊt mét trong ba trêng hîp sau:
- NÕu bªn thuª huû hîp ®ång vµ ®Òn bï tæn thÊt ph¸t sinh liªn quan
®Õn viÖc huû hîp ®ång cho bªn cho thuª.
- Thu nhËp hoÆc sù tæn thÊt do sù thay ®æi gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cßn l¹i
cña bªn thuª g¾n víi bªn thuª.
- Bªn thuª cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc thuª l¹i tµi s¶n sau khi hÕt h¹n hîp ®ång Thuª
víi tiÒn thuª thÊp h¬n gi¸ thÞ trêng.
KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh lµ viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét çch
cã hÖ thèng nguyªn gi¸ cña Tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh
doanh trong thêi gian sö dông cña Tµi s¶n cè ®Þnh.
3.2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u
dµi, tham gia vµo nhiÒu chu k× s¶n xuÊt kinh doanh. Kho¶n môc Tµi s¶n cè
®Þnh lµ mét kho¶n môc chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¬ së vËt chÊt cña ®¬n vÞ. Nã ph¶n ¸nh n¨ng lùc
s¶n xuÊt hiÖn cã vµ tr×nh ®é øng dông khoa häc kÜ thuËt vµo ho¹t ®éng
cña ®¬n vÞ. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét trong çc yÕu tè quan träng t¹o kh¶ n¨ng
t¨ng trëng bÒn v÷ng, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, tõ ®ã gi¶m chi phÝ h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm dÞch vô.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n sö dông cho môc ®Ých s¶n suÊtt
kinh doanh chø kh«ng ph¶i ®Ó b¸n vµ trong qu¸ tr×nh sö dông Tµi s¶n cè
®Þnh bÞ hao mßn dÇn. Gi¸ trÞ cña chóng ®îc chuyÓn dÇn vµo chi phÝ ho¹t
®éng vµ sÏ ®îc thu håi sau khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô (®èi víi ho¹t ®éng kinh
doanh).
§Ó sö dông Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc tèt, ngoµi viÖc sö dông hîp lý c«ng
suÊt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh b¶o dìng, söa
ch÷a Tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú theo quy m« söa ch÷a vµ theo lo¹i Tµi s¶n cè
®Þnh, chi phÝ söa ch÷a ®îc bï ®¾p kh¸c nhau.
3.3. C«ng t¸c qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ cë së vËt chÊt chñ yÕu gióp cho doanh nghiÖp
®¹t ®îc çc môc tiªu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh. NhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi mçi doanh nghiÖp lµ ph¶i t¨ng c-
êng c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao. H¬n n÷a, trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu nhng
gi¸ trÞ cña nã gi¶m dÇn sau mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nªn trong c«ng
t¸c qu¶n lý TSC§, çc doanh nghiÖp cÇn theo dâi c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ
mÆt gi¸ trÞ cña TSC§.
3.3.1. Qu¶n lý vÒ mÆt hiÖn vËt: bao gåm c¶ qu¶n lý vÒ sè lîng vµ chÊt lîng
cña TSC§
- VÒ mÆt sè lîng: bé phËn qu¶n lý TSC§ ph¶i b¶o ®¶m cung cÊp ®Çy
®ñ vÒ c«ng suÊt, ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- VÒ mÆt chÊt lîng: c«ng t¸c b¶o qu¶n ph¶i ®¶m b¶o tr¸nh háng hãc, mÊt
m¸t çc bé phËn chi tiÕt lµm gi¶m gi¸ trÞ TSC§.
§Ó thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy, mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng néi
quy b¶o qu¶n TSC§ vµ sö dông mét çch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t
®éng cña m×nh. §ång thêi ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ TSC§, çc ®¬n vÞ cÇn
x©y dùng çc ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®èi víi tõng lo¹i, tõng nhãm TSC§.
Th«ng qua ®ã gióp ®¬n vÞ lªn kÕ ho¹ch vµ cã biÖn ph¸p söa ch÷a, n©ng
cÊp còng nh ®Çu t míi TSC§ phôc vô kÞp thêi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh t¹i doanh nghiÖp.
3.3.2. Qu¶n lý vÒ mÆt gi¸ trÞ: lµ x¸c ®Þnh ®óng nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn
l¹i cña TSC§ ®Çu t, mua s¾m, ®iÒu chuyÓn vµ gi¸ trÞ hao mßn
Qu¶n lý TSC§ vÒ mÆt gi¸ trÞ lµ c«ng viÖc chñ yÕu trong c«ng t¸c h¹ch
to¸n kÕ to¸n. C«ng viÖc nµy ®¶m b¶o cho ban qu¶n lý cã thÓ biÕt chÝnh
x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ mÆt gi¸ trÞ (Nguyªn gi¸, Gi¸ trÞ
hao mßn vµ Gi¸ trÞ cßn l¹i) cña tõng lo¹i TSC§ (TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v«
h×nh, TSC§ thuª tµi chÝnh) trong doanh nghiÖp t¹i tõng thêi ®iÓm x¸c
®Þnh.
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh:

- §èi víi TSC§ h÷u h×nh:
VÒ nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh ®îc x¸c ®Þnh trong tõng trêng hîp
nh sau:
+ TSC§ h÷u h×nh lo¹i mua s¾m: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua s¾m
(kÓ c¶ mua míi), bao gåm gi¸ mua (trõ çc kho¶n ®îc chiÕt khÊu th¬ng m¹i,
gi¶m gi¸); çc kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm çc kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i) vµ
çc kho¶n chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i
s½n sµng sö dông nh chi phÝ chuÈn bÞ mÆt b»ng, çc chi phÝ vËn chuyÓn
vµ bèc dì ban ®Çu; çc chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö (trõ (-) çc kho¶n thu håi
vÒ s¶n phÈm, phÕ liÖu do l¾p ®Æt ch¹y thö), chi phÝ chuyªn gia vµ çc
chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c.
+ TSC§ h÷u h×nh lo¹i ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n theo ph¬ng thøc giao
thÇu: Nguyªn gi¸ (c¶ tù lµm vµ thuª ngoµi) lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh
®Çu t x©y dùng, çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu
cã).
+ TSC§ h÷u h×nh mua tr¶ chËm: Nguyªn gi¸ ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua
tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸
mua tr¶ tiÒn ngay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ theo kú h¹n thanh to¸n, trõ ®i
sè chªnh lÖch ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh (vèn ho¸) theo
quy ®Þnh trong ChuÈn mùc kÕ to¸n “Chi phÝ ®i vay”.
+ TSC§ h÷u h×nh tù x©y hoÆc tù chÕ: Nguyªn gi¸ lµ gi¸ thµnh thùc tÕ
cña TSC§ tù x©y hoÆc tù chÕ céng (+) chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. Mäi
kho¶n l·i néi bé vµ çc kho¶n chi phÝ kh«ng hîp lý (nh nguyªn vËt liÖu l·ng
phÝ, lao ®éng kh¸c sö dông vît qu¸ ®Þnh møc b×nh thêng trong qu¸ tr×nh
x©y dùng hoÆc tù chÕ kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸.
+ TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u
h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u h×nh kh«ng t¬ng tù
hoÆc tµi s¶n kh¸c ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh
nhËn vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu
chØnh çc kho¶n tiÒn hoÆc t¬ng ®¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu vÒ.
Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§
h÷u h×nh t¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn
së h÷u mét tµi s¶n t¬ng tù (tµi s¶n t¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t¬ng tù,
trong cïng lÜnh vùc kinh doanh vµ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng). Trong c¶ hai trêng
hîp kh«ng cã bÊt kú kho¶n l·i hay lç nµo ®îc ghi nhËn trong qu¸ tr×nh trao
®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ ®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
®em trao ®æi.
+ TSC§ t¨ng tõ çc nguån kh¸c: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh ®îc tµi trî, ®-
îc biÕu tÆng, ®îc ghi nhËn theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu th× doanh nghiÖp
ghi nhËn theo gi¸ trÞ danh nghÜa céng (+) çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp
®Õn viÖc ®a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.
- §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh:
Nguyªn gi¸ lµ gi¸ trÞ hîp lý (nÕu gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña çc kho¶n thanh to¸n
tiÒn thuª tèi thiÓu nhá h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× nguyªn gi¸ ghi theo gi¸ trÞ hiÖn
t¹i cña çc kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu.
PhÇn chªnh lÖch gi÷a tiÒn thuª TSC§ ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ cho thuª vµ
Nguyªn gi¸ TSC§ ®ã ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh phï hîp víi thêi
h¹n cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh.
* §èi víi TSC§ v« h×nh:
TSC§ v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nhng x¸c ®Þnh ®îc
gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh,
cung øng dÞch vô hoÆc cho çc ®èi tîng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi
nhËn lµ TSC§ v« h×nh. VÒ mÆt nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®îc x¸c ®Þnh
nh sau:
- QuyÒn sö dông ®Êt: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé çc chi phÝ thùc tÕ ®· chi
ra cã liªn quan trùc tiÕp tíi ®Êt sö dông bao gåm tiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö
dông ®Êt, chi phÝ cho ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ
phÝ tríc b¹ (nÕu cã) kh«ng bao gåm chi phÝ chi ra ®Ó x©y dùng çc c«ng
tr×nh trªn mÆt ®Êt.
- QuyÒn ph¸t hµnh: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé çc chi phÝ thùc tÕ doanh
nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã quyÒn ph¸t hµnh.
- B¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Nguyªn gi¸ lµ çc chi phÝ thùc tÕ
chi ra ®Ó cã b¶n quyÒn t¸c gi¶, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.
- Nh·n hiÖu hµng ho¸: Nguyªn gi¸ lµ çc chi phÝ thùc tÕ liªn quan trùc
tiÕp tíi viÖc mua nh·n hiÖu hµng ho¸.
- PhÇn mÒm m¸y tÝnh: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé çc chi phÝ thùc tÕ doanh
nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã phÇn mÒm m¸y tÝnh.
- GiÊy phÐp vµ GiÊy nhîng quyÒn: Nguyªn gi¸ lµ çc kh¶n doanh
nghiÖp chi ra ®Ó doanh nghiÖp cã ®îc giÊy phÐp vµ giÊy nhîng quyÒn
thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã, nh giÊy phÐp khai th¸c, giÊy phÐp s¶n xuÊt lo¹i
s¶n phÈm míi.
- TSC§ v« h×nh kh¸c: Nguyªn gi¸ lµ çc chi phÝ thùc tÕ chi ra ®Ó cã
®îc çc TSC§ lo¹i nµy.
Nguyªn gi¸ TSC§ trong doang nghiÖp chØ ®îc thay ®æi trong çc tr-
êng hîp sau:
- §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§ theo QuyÕt ®Þnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i tµi
s¶n cña Nhµ níc.
- N©ng cÊp TSC§.
- Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§.
- Chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn ghi
t¨ng nguyªn gi¸ TSC§.
Khi thay ®æi nguyªn gi¸ TSC§, doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n ghi râ
çc c¨n cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i çc chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn
sæ kÕ to¸n, sæ khÊu hao luü kÕ cña TSC§ vµ tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo çc
quy ®Þnh hiÖn hµnh.
* Gi¸ trÞ hao mßn:
Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ cña TSC§ bÞ hao mßn
dÇn. §Ó ®¶m b¶o t¸i ®Çu t vµ môc ®Ých thu håi vèn, bé phËn kÕ to¸n cã
nhiÖm vô ph¶i tÝnh vµ ph©n bæ gi¸ trÞ hao mßn vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong
kú kÕ to¸n t¬ng øng. §©y thùc chÊt lµ viÖc tÝnh vµ trÝch khÊu hao TSC§.
- C¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn TSC§ ®ã lµ:
Nguyªn gi¸ cña TSC§ (®· ®îc tr×nh bµy ë trªn).
Thêi gian h÷u Ých cña TSC§ (hoÆc tû lÖ % quy ®Þnh cho tõng lo¹i
TSC§)
Theo ChuÈn mùc KÕ to¸n ViÖt Nam vÒ TSC§, thêi gi¼n dông h÷u
Ých cña TSC§ lµ thêi gian mµ TSC§ h÷u h×nh ph¸t huy ®îc t¸c dông cho s¶n
xuÊt kinh doanh ®îc tÝnh b»ng:
 Thêi gian mµ doanh nghiÖp dù tÝnh sö dông TSC§ h÷u h×nh, hoÆc
 Sè lîng s¶n phÈm, hoÆc çc ®¬n vÞ tÝnh t¬ng tù mµ doanh nghiÖp
dù tÝnh thu ®îc tõ viÖc sö dông tµi s¶n.
Khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh thêi gian sö dông TSC§ yªu cÇu ®¶m b¶o r»ng:
Thêi gian sö dông cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh thèng nhÊt trong n¨m tµi
chÝnh.
Trêng hîp cã çc yÕu tè t¸c ®éng (nh viÖc n©ng cÊp hay th¸o dì mét sè bé
phËn cña TSC§) nh»m kÐo dµi hoÆc rót ng¾n thêi gian sö dông cña TSC§,
doanh nghiÖp tiÕn hµnh x¸c ®Þnh l¹i thêi gian sö dông cña TSC§ theo çc
quy ®Þnh trªn t¹i thêi ®iÓm hoµn thµnh nghiÖp vô ph¸t sinh, ®ång thêi ph¶i
lËp biªn b¶n nªu râ çc c¨n cø lµm thay ®æi thêi gian sö dông.
ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian ho¹t ®éng cña tõng lo¹i TSC§ ®· ®îc ghi râ
trong Phô lôc 1 - Khung thêi gian sö dông çc lo¹i TSC§ theo QuyÕt ®Þnh sè
206/2003/Q§ - BTC.
* Ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao:
Theo QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§ - BTC th× doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn
hµnh trÝch khÊu hao TSC§ theo 3 ph¬ng ph¸p khÊu hao chñ yÕu: ph¬ng
ph¸p khÊu hao theo ®êng th¼ng; ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn;
ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng s¶n phÈm. Tuú thuéc vµo môc ®Ých sö
dông tõng lo¹i TSC§ dïng vµo ho¹t ®éng SXKD mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn
trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p thÝch hîp.
Mäi TSC§ cña doanh nghiÖp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng SXKD cña tõng
doanh nghiÖp ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh
doanh trong kú.
NÕu doanh nghiÖp trÝch khÊu hao cho tõng th¸ng th× lÊy sè khÊu hao
ph¶i trÝch c¶ n¨m chia cho 12 th¸ng.
ViÖc trÝch hoÆc th«i khÊu hao TSC§ ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c
trßn th¸ng.
Khi cã sù thay ®æi nguyªn gi¸ hoÆc vÒ thêi gian sö dông cña TSC§ th×
doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh l¹i møc khÊu hao trung b×nh cho hµng n¨m.
Doanh nghiÖp còng kh«ng ®îc tÝnh vµ trÝch khÊu hao cho çc TSC§
®· khÊu hao hÕt vµ ®ang chê quyÕt ®Þnh nhîng b¸n, thanh lý, nh÷ng TSC§
dïng vµo ho¹t ®éng phóc lîi, ho¹t ®éng sù nghiÖp.
Gi¸ trÞ cßn l¹i:
Sau khi x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c çc yÕu tè vÒ nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao
mßn (hay sè khÊu hao luü kÕ), th× vÒ gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Gi¸ trÞ cßn l¹i = Nguyªn gi¸ TSC§ - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
3.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.

3.4.1. HÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n
VÒ chøng tõ: Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n lµ thiÕt kÕ khèi lîng c«ng t¸c
h¹ch to¸n ban ®Çu trªn hÖ thèng çc v¨n b¶n chøng tõ hîp lý, hîp ph¸p theo
mét quy tr×nh lu«n chuyÓn chøng tõ nhÊt ®Þnh.
Çc chøng tõ ®îc sö dông trong h¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm:
- Hîp ®ång mua Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho cña ngêi b¸n.
- Biªn b¶n bµn giao Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n thanh lý Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n nghiÖm thu khèi lîng söa ch÷a lín hoµn thµnh.
- Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n kiÓm kª Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n quyÕt to¸n, thanh lý hîp ®ång mua tµi s¶n.
- B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh.
Quy tr×nh h¹ch t¸n tµi s¶n cè ®Þnh ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
X©y dùng, mua Héi ®ång giao nhËn,

s¾m, hoÆc nhîng thanh lý TSC§ KÕ to¸n TSC§
b¸n TSC§
QuyÕt ®Þnh t¨ng Chøng tõ t¨ng gi¶m LËp (huû) thÎ

hoÆc gi¶m TSC§ tµi s¶n TSC§, ghi sæ
(çc lo¹i) TSC§
S¬ ®å 1.1: Quy tr×nh tæ chøc chøng tõ Tµi s¶n cè ®Þnh

VÒ sæ s¸ch: §Ó theo dâi kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ çc th«ng tin vÒ Tµi s¶n
cè ®Þnh, çc doanh nghiÖp thêng sö dông hÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch nh:
- ThÎ Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Sæ chi tiÕt Tµi s¶n cè ®Þnhtheo tong bé phËn sö dông vµ theo lo¹i Tµi
s¶n cè ®Þnh theo dâi.
- Sæ çi çc tµi kho¶n 211, 212, 213, 214.
3.4.2. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n

Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh, trong h¹ch to¸n Tµi s¶n cè
®Þnh, TSC§ ®îc ph©n thµnh nh÷ng nhãm kh¸c nhau vµ sö dông nh÷ng tµi
kho¶n vµ tiÓu kho¶n kh¸c nhau.
TK 211: “Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh”
2112: Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc.
2113: m¸y mãc thiÕt bÞ.
2114: Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn thèng.
2115: ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý.
2116: C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm.
2118: TSC§ kh¸c.
TK212: “Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh”
TK 213: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh”
2131: QuyÒn sö dông ®Êt.
2132: QuyÒn ph¸t hµnh.
2133: B¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.
2134: Nh·n hiÖu hµng ho¸.
2135: PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh.
2136: GiÊy phÐp vµ giÊy nhîng quyÒn.
2138: TSC§ v« h×nh kh¸c.
TK214: khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh
2141: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
2142: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
2143: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh.
TK009: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n.
3.4.3.H¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh
Khi h¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ thèng tµi kho¶n t-
¬ng øng vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña Tµi s¶n cè ®Þnh.
3.4.4. Ph©n lo¹i Tµi s¶n cè ®Þnh
C¨n cø vµo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh, ngêi ta chia Tµi s¶n cè ®Þnh ra
thµnh nhiÒu nhãm ®Ó qu¶n lýTµi s¶n cè ®Þnh cho cã hiÖu qu¶.
Theo c«ng dông kinh tÕ, Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm nh÷ng lo¹i sau:
- TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp.

- TSC§ phóc lîi.
- TSC§ chê xö lý.
Theo nguån h×nh thµnh, Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm:
- TSC§ ®îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn Nhµ níc cÊp;
- TSC§ ®îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn vay;
- TSC§ ®îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung;
- TSC§ nhËn liªn doanh, liªn kÕt víi ®¬n vÞ kh¸c.
Theo tÝnh chÊt së h÷u, TSC§ ®îc chia thµnh 2 lo¹i:
- TSC§ thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ.
- TSC§ thuª ngoµi.
Bªn c¹nh ®ã çch ph©n lo¹i ®îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay trong c«ng t¸c
h¹ch to¸n vµ qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh ë çc ®oanh nghiÖp lµ çch ph©n lo¹i
theo tÝnh chÊt vµ ®Æc trng kü thuËt cña tµi s¶n. theo çch ph©n lo¹i nµy,
Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
- Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
- Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh.
3.5. VÞ trÝ cña KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh trong KiÓm to¸n
B¸o ço tµi chÝnh
3.5.1. Môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña
®¬n vÞ vµ tuú thuéc vµo tõng ngµnh nghÒ, theo tõng lo¹i h×nh kinh doanh
cña ®¬n vÞ. V× thÕ, trong mäi trêng hîp, kho¶n môc TSC§ ph¶n ¸nh t×nh
tr¹ng trang thiÕt bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy
khiÕn cho kho¶n môc TSC§ trë thµnh mét kho¶n môc quan träng khi tiÕn
hµnh KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh. MÆt kh¸c, do chi phÝ h×nh thµnh TSC§
rÊt lín vµ kh¶ n¨ng quay vßng vèn chËm nªn viÖc KiÓm to¸n kho¶n môc
TSC§ sÏ gióp cho KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh hiÖu
qu¶ cña viÖc ®Çu t cho TSC§ tõ ®ã ®a ra ®îc ®Þnh híng ®Çu t vµ nguån
sö dông ®Ó ®Çu t vµo TSC§ mét çch hiÖu qu¶ nhÊt.
§ång thêi KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ sÏ gãp phÇn ph¸t hiÖn ra çc sai
sãt trong viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ cÊu thµnh nguyªn gi¸ TSC§, chi phÝ söa
ch÷a, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n. Nh÷ng sai sãt trong viÖc tÝnh chi phÝ nµy
thêng dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt träng yÕu trªn B¸o ço tµi chÝnh. Ch¼ng h¹n
nh viÖc trÝch khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ thêng bÞ trÝch cao h¬n (hoÆc
thÊp h¬n) thùc tÕ, tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn chØ tiªu chi phÝ vµ lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp. ViÖc kh«ng ph©n biÖt lo¹i chi phÝ söa ch÷a ®îc ghi t¨ng
nguyªn gi¸ TSC§ víi chi phÝ söa ch÷a ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú còng dÉn ®Õn nh÷ng sai lÖch trong kho¶n môc TSC§, còng
nh kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
Çc kho¶n ®Çu t cho TSC§ v« h×nh nh quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ trÞ b»ng
ph¸t minh s¸ng chÕ, chi phÝ nghiªn cøu khoa häc thêng cã nhiÒu sai sãt còng
nh gian lËn vµ rÊt khã tËp hîp chi phÝ còng nh ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ.
ChÝnh v× thÕ mµ kho¶n môc TSC§ thêng ®îc quan t©m ®Õn trong çc
cuéc KiÓm to¸n.
KiÓm to¸n TSC§ lµ viÖc thùc hiÖn kiÓm tra, kiÓm so¸t nh÷ng vÊn ®Ò
liªn quan ®Õn thùc tr¹ng tµi s¶n còng nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m trong kú cña
®¬n vÞ. Víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, TSC§ kh«ng chØ ph¸t hiÖn
çc sai sãt trong nghiÖp vô liªn quan ®Õn TSC§ mµ cßn gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý TSC§.
3.5.2. NhiÖm vô KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
Do tÇm quan träng cña kho¶n môc TSC§ trªn B¸o ço tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp nªn khi thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ ph¶i thùc hiÖn
nh÷ng nhiÖm vô sau:
Thø nhÊt: CÇn hiÓu ®îc HTKSNB ®èi víi viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n, h¹ch
to¸n çc biÕn ®éng vÒ TSC§ cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc néi
dung, ph¹m vi vµ çc thñ tôc KiÓm to¸n ¸p dông ®Ó t×m ra çc b»ng chøng
vµ ®a ra ý kiÕn vÒ sù trung thùc hîp lý cña çc gi¸ trÞ TSC§ ph¶n ¸nh trªn
B¸o ço. Theo ChuÈn mùc thùc hµnh sè 2 trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ®îc
thõa nhËn réng r·i th× KiÓm to¸n viªn ph¶i hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ HTKSNB
cña kh¸ch hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n. KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
còng kh«ng n»m ngoµi chuÈn mùc chung ®ã. V× thÕ, tríc khi tiÕn hµnh
KiÓm to¸n chi tiÕt kho¶n môc TSC§, nhiÖm vô cña KiÓm to¸n viªn lµ ph¶i
thu thËp çc th«ng tin vÒ HTKSNB cña kh¸ch hµng ¸p dông cho TSC§. Tøc
lµ KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu m«i trêng kiÓm so¸t nãi chung vµ phong
çch lµm viÖc cña Ban qu¶n lý nãi riªng ®èi víi viÖc kiÓm so¸t, qu¶n lý, ghi
sæ vµ thùc hiÖn çc nghiÖp vô TSC§. Vµ cÇn n¾m râ ®îc çc thñ tôc,
chÝnh s¸ch mµ C«ng ty ®ang ¸p dông ®Ó h¹ch to¸n TSC§, lµm c¬ së ®Ó ®a
ra çc ý kiÕn KiÓm to¸n sau nµy.
Thø hai: kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô TSC§ dùa trªn kÕ ho¹ch ®· lËp sau
khi ®¸nh gi¸ vÒ HTKSNB. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra chi tiÕt, KiÓm to¸n
viªn ph¶i xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh hîp lý, hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc
®Çu t, qu¶n lý vµ sö dông TSC§ tõ ®ã ®Ò xuÊt çc ý kiÕn nh»m n©ng cao
chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ t¹i C«ng ty kh¸c hµng.
Thø ba: KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i lËp B¶ng ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh
biÕn ®éng TSC§ t¹i doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, KiÓm to¸n TSC§ chÝnh lµ mét kho¶n môc quan träng trong
KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh. Qua ®ã gióp KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng
chøng hîp lý vµ ®Çy ®ñ t¹o c¬ së ®a ra ý kiÕn cña m×nh vÒ viÖc tr×nh bµy
B¸o ço tµi chÝnh cã trung thùc vµ hîp lý trªn çc khÝa c¹nh träng yÕu hay
kh«ng, vµ còng gióp cho KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh hîp lý cña doanh
nghiÖp trong viÖc ®Çu t kinh doanh tõ ®ã t vÊn cho doanh nghiÖp mét çch
khoa häc nhÊt.
II. Néi dung vµ tr×nh tù KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh
§Ó thùc hiÖn cuéc KiÓm to¸n cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i x©y dung mét
quy tr×nh KiÓm to¸ncô thÓ vµ phï hîp víi môc tiªu ®Ò ra. Th«ng thêng mét
cuéc KiÓm to¸n gåm 3 giai ®o¹n:
- ChuÈn bÞ KiÓm to¸n
- Thùc hiÖn KiÓm to¸n.
- KÕt thóc KiÓm to¸n.
1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
1.1. LËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t
LËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn vµ nã cã thÓ ®îc coi lµ
qu¸ tr×nh lËp ra ph¬ng híng KiÓm to¸n vµ g¾n liÒn víi sù hiÓu biÕt vÒ
t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng víi träng tm cña c«ng viÖc KiÓm to¸n.
KÕ ho¹ch tæng qu¸t bao gåm çc vÊn ®Ò sau:
1.1.1. Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng
KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng nh»m cã ®îc
nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, hÖ thèng kÕ to¸n vµ
hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé còng nh çc vÊn ®Ò tiÒm Èn, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc
träng t©m cña cuéc KiÓm to¸n vµ tõng phÇn hµnh KiÓm to¸n.
Thø nhÊt:thu thÖp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng. §èi víi
qu¸ tr×nh KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh th× cÇn ph¶i thu thËp ®îc chøng tõ
ph¸p lý vµ sæ s¸ch nh: Biªn b¶n gãp vèn, bµn giao vèn, çc chøng tõ liªn quan
®Õn viÖc gãp vèn b»ng Tµi s¶n cè ®Þnh...
Thø hai: T×m hiÒu vÒ t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng. Theo
chuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 310 “HiÓu biÕt vÒ t×nh h×nh kinh
doanh”, ®o¹n hai ®· dÉn: “§Ó thùc hiÖn KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh,
KiÓm to¸n viªn ph¶i cã hiÓu biÕt cÇn thiÕt, ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh kinh
doanh nh»m ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch ®îc çc sù kiÖn, nghiÖp vô vµ thùc tiÔn
ho¹t ®éng cña çc ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n mµ theo KiÓm to¸n viªn th× cã ¶nh
hëng träng yÕu ®Õn B¸o ço tµi chÝnh, ®ÕnviÖc kiÓm tra cña KiÓm to¸n
viªnhoÆc ®Õn B¸o ço KiÓm to¸n”
Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ng¸nh nghÒ kinh doanh bao gåm nh÷ng hiÓu biÕt
chung vÒ nÒn kinh tÕ, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ nh÷ng hiÓu biÕt
vÒ khÝa c¹nh ®Æc thï cña mét tæ chøc c¬ cÊu nh c¬ cÊu tæ chøc, d©y
chuyÒn s¶n xuÊt, c¬ cÊu vèn... Víi phÇn hµnh KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh
C«ng ty KiÓm to¸n cÇn quan t©m ®Õn çc th«ng tin:
- Ho¹t ®éng kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng: viÖc t×m
hiÓu nh÷ng th«ng tin nµy sÏ gióp KiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc liÖu kh¸ch
hµng cã nhiÒu Tµi s¶n cè ®Þnhhay kh«ng vµ Tµi s¶n cè ®Þnh cã ¶nh hëng
träng yÕu tíi B¸o ço tµi chÝnh cña kh¸ch hµng hay kh«ng.
- M«i trêng kinh doanh vµ çc yÕu tè ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh cã t¸c
®éng ®Õn kh¸ch hµng nh kinh tÕ - x· héi, ph¸p luËt...
- Nh÷ng môc tiªu cña kh¸ch hµng vµ chiÕn lîc mµ ban l·nh ®¹o doanh
nghiÖp ®Æt ra ®Ó ®¹t tíi môc tiªu nµy. Çc môc tiªu chiÕn lîc ®ã sÏ cho
biÕt trong t¬ng lai doanh nghiÖp cã ®Çu t mua s¾m hay thanh lý, nhîng b¸n
Tµi s¶n cè ®Þnh hay kh«ng.
1.1.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Thñ tôc ph©n tÝch ®îc KiÓm to¸n viªn ¸p dông cho tÊt c¶ çc cuéc
KiÓm to¸n vµ nã ®îc thùc hiÖn trong tÊt c¶ çc giai ®o¹n KiÓm to¸n.
Thñ tôc ph©n tÝch, theo ®Þnh nghÜa cña ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt
Nam sè 520, “lµ viÖc ph©n tÝch çc sè liÖu, th«ng tin, çc tû suÊt quan
träng, qua ®ã t×m ra nh÷ng xu híng biÕn ®éng vµ t×m ra nh÷ng mèi quan
hÖ cã m©u thuÉn víi çc th«ng tin liªn quan kh¸c hoÆc cã sù chªnh lÖch lín
so víi gi¸ trÞ ®· dù kiÕn”.
ë trong giai ®o¹n nµy, sau khi ®· thu thËp ®îc th«ng tin c¬ së vµ çc
th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KTV tiÕn hµnh thùc hiÖn
çc thñ tôc ph©n tÝch. Çc thñ tôc ph©n tÝch ®îc KiÓm to¸n viªn sö dông
gåm hai lo¹i c¬ b¶n sau:
- Ph©n tÝch ngang: §èi víi kho¶n môc TSC§, KTV cã thÓ so s¸nh sè liÖu
n¨m tríc víi n¨m nay, qua ®ã thÊy ®îc nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng vµ ph¶i
x¸c ®Þnh nguyªn nh©n. §ång thêi KTV cã thÓ so s¸nh d÷ kiÖn cña kh¸ch
hµng víi sè liÖu cña ngµnh.
- Ph©n tÝch däc: lµ viÖc ph©n tÝch dùa trªn c¬ së so s¸nh çc tû lÖ t¬ng
quan cña çc chØ tiªu vµ kho¶n môc trªn BCTC. §èi víi TSC§, KTV cã thÓ
tÝnh to¸n mét sè tû suÊt nh tû suÊt tù tµi trî, tû suÊt ®Çu t...
c) T×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
ViÖc nghiªn cøu HTKSNB cña kh¸ch hµng vµ ®¸nh gi¸ ®îc rñi ro kiÓm
so¸t gióp cho KiÓm to¸n viªn thiÕt kÕ ®îc nh÷ng thñ tôc KiÓm to¸n thÝch
hîp cho kho¶n môc TSC§, ®¸nh gi¸ ®îc khèi lîng vµ ®é phøc t¹p cña cuéc
KiÓm to¸n, tõ ®ã íc tÝnh ®îc khèi lîng vµ ®é phøc t¹p cña cuéc KiÓm to¸n,
tõ ®ã íc tÝnh ®îc thêi gian vµ x¸c ®Þnh ®îc träng t©m cuéc KiÓm to¸n.
ChuÈn mùc thùc hµnh KiÓm to¸n sè 2 cã nªu: “KiÓm to¸n viªn ph¶i cã ®ñ
hiÓu biÕt vÒ HTKT vµ HTKSNB cña kh¸ch hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ x©y
dùng çch tiÕp cËn cã hiÖu qu¶. KTV ph¶i sö dông ®Õn xÐt ®o¸n chuyªn
m«n ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ rñi ro KiÓm to¸n vµ x¸c ®Þnh çc thñ tôc KiÓm to¸n
nh»m gi¶m çc rñi ro nµy xuèng mét møc chÊp nhËn ®îc”.
HTKSNB cµng h÷u hiÖu th× rñi ro kiÓm so¸t cµng nhá vµ ngîc l¹i, rñi
ro kiÓm so¸t cµng cao khi HTKSNB yÕu kÐm.
KiÓm to¸n viªn kh¶o s¸t HTKSNB trªn 2 ph¬ng diÖn chñ yÕu sau:
- KSNB ®èi víi kho¶n môc TSC§ ®îc thiÕt kÕ nh thÕ nµo?
- KSNB ®èi víi kho¶n môc TSC§ ®îc ®¬n vÞ thùc hiÖn nh thÕ nµo?
KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kh¶o s¸t HTKSNB cña kh¸ch hµng b»ng çc h×nh
thøc sau:
- Pháng vÊn çc nh©n viªn cña C«ng ty.
- Tham quan thùc tÕ TSC§.
- KiÓm tra chøng tõ sæ s¸ch liªn quan ®Õn TSC§.
- LÊy x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n cña bªn thø ba (nÕu cÇn).
- Quan s¸t çc thñ tôc KSNB ®èi víi TSC§.
- Lµm l¹i çc thñ tôc kiÓm so¸t.
Sau khi tiÕn hµnh çc c«ng viÖc trªn, KiÓm to¸n viªn cÇn ®¸nh gi¸ rñi ro
kiÓm so¸t vµ thiÕt kÕ çc thö nghiÖm kiÓm so¸t. Bíc c«ng viÖc nµy ®îc
thùc hiÖn nh sau:
- X¸c ®Þnh lo¹i gian lËn vµ sai sãt cã thÓ x¶y ra trong kho¶n môc TSC§.
- §¸nh gi¸ tÝnh hiÖn h÷u cña HTKSNB trong viÖc ph¸t hiÖn vµ ng¨n
chÆn çc gian lËn vµ sai sãt ®ã.
- NÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng cao ë møc tèi ®a vµ
KiÓm to¸n viªn xÐt thÊy cã kh¶ n¨ng gi¶m bít ®îc rñi ro kiÓm so¸t ®· ®¸nh
gi¸ xuèng mét møc thÊp h¬n, KTV sÏ x¸c ®Þnh çc thö nghiÖm kiÓm so¸t
cÇn thiÕt. Ngîc l¹i, nÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®îc ®¸nh gi¸ ë møc cao vµ xÐt
thÊy kh«ng cã kha n¨ng gi¶m ®îc trong thùc tÕ, KiÓm to¸n viªn kh«ng cÇn
thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t mµ ph¶i tiÕn hµnh ngay çc thö
nghiÖm c¬ b¶n ë møc ®é hîp lý.
§èi víi kho¶n môc TSC§ th× KTV cÇn cã çc th«ng tin cña kh¸ch hµng
vÒ HTKSNB ®èi víi kho¶n môc nµy. HÖ thèng KSNB ®îc coi lµ h÷u hiÖu
®îc thÓ hiÖn qua viÖc b¶o vÖ vµ qu¶n lý tèt TSC§. Khi t×m hiÓu hÖ thèng
KSNB ®èi víi TSC§, KTV cÇn quan t©m ®Õn çc vÇn ®Ò sau ®©y:
- Doanh nghiÖp cã thiÕt lËp kÕ ho¹ch vµ dù to¸n ng©n s¸ch cho viÖc
mua s¾m TSC§ hay kh«ng?
- Doanh nghiÖp cã ®èi chiÕu thêng xuyªn gi÷a sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp
hay kh«ng?
- Cã kiÓm kª ®Þnh kú vµ ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n hay kh«ng?
- Çc chªnh lÖch gi÷a gi¸ dù to¸n vµ gi¸ thùc tÕ cã ®îc xÐt duyÖt thêng
xuyªn vµ phª chuÈn hay kh«ng?
- Khi nhîng b¸n, thanh lý TSC§ cã lËp Héi ®ång thanh lý, nhîng b¸n bao
gåm çc thµnh viªn theo quy ®Þnh hay kh«ng?
- Cã chÝnh s¸ch ph©n biÖt gi÷a chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu
ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ vµ x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých hoÆc tÝnh
vµo chi phÝ SXKD trong kú hay kh«ng?
- ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®ang ¸p dông, ph¬ng ph¸p khÊu hao
TSC§ cã phï hîp kh«ng?
Bªn c¹nh ®ã KTV còng xem xÐt ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý tèt TSC§ còng
nh viÖc x©y dùng çc quy ®Þnh, çc nguyªn t¾c vµ thñ tôc vÒ b¶o qu¶n
TSC§.
1.2. X¸c ®Þnh môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè
®Þnh
Trong mçi mét c«ng viÖc còng lu«n cÇn cã môc tiªu ®Ó híng tíi, vµ víi
ho¹t ®éng KiÓm to¸n còng vËy. Môc tiªu KiÓm to¸n lµ çi ®Ých cÇn ®¹t tíi
®ång thêi còng lµ thíc ®o kÕt qu¶ KiÓm to¸n cho tõng cuéc KiÓm to¸n.
Ngay trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 200 ®· nªu râ: “Môc tiªu
KiÓm to¸n BCTC lµ gióp cho KiÓm to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n ®a ra ý
kiÕn x¸c nhËn r»ng BCTC cã ®îc lËp trªn c¬ së chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh (hoÆc ®îc chÊp nhËn), cã tu©n thñ ph¸p luËt liªn quan vµ
cã ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý trªn çc khÝa c¹nh träng yÕu hay kh«ng?”
Trong KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§, KiÓm to¸n viªn còng híng tíi çc môc tiªu
sau:
Môc tiªu KiÓm Môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi TSC§
to¸n chung
1. TÝnh hîp lý Çc nghiÖp vô t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ ®Òu ®îc ghi chÐp
chung hîp lý.
2. HiÖn h÷u vµ - Çc TSC§ ®îc ghi chÐp lµ cã thËt.
cã thËt - Çc nghiÖp vô t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ trong n¨m ®Òu cã
thËt.
3. TÝnh ®Çy ®ñ Çc nghiÖp vô vµ sè tiÒn ph¸t sinh ®îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chi
phÝ vµ thu nhËp do thanh lý nhîng b¸n TSC§ ®Òu ®îc h¹ch
to¸n ®Çy ®ñ.
4. QuyÒn së h÷u Çc TSC§ mua vµ çc TSC§ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Òu
thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp hoÆc doanh nghiÖp cã
quyÒn kiÓm so¸t l©u dµi.
5. §¸nh gi¸ vµ - Nguyªn gi¸ TSC§, gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc ®¸nh gi¸ ®óng theo
ph©n bæ nguyªn t¾c kÕ to¸n.

- KhÊu hao TSC§ ®îc tÝnh theo ®óng, nhÊt qu¸n gi÷a çc kú
vµ ph©n bæ hîp lý vµo çc chi phÝ trong kú, vµ ph¶i phï hîp
víi çc quy ®Þnh hiÖn hµnh.
6. ChÝnh x¸c KhÊu hao TSC§ ®îc tÝnh to¸n theo ®óng tû lÖ. Çc kho¶n
m¸y mãc mua vµo n¨m hiÖn hµnh trªn B¶ng liÖt kª mua vµo thèng nhÊt
vèn Sæ phô vµ Sæ tæng hîp; t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ ®îc
ghi chÐp ®óng ®¾n vµ céng dån phï hîp víi tµi kho¶n tæng
hîp trªn sæ.
7. Tr×nh bÇy vµ - C«ng bè ph¬ng ph¸p khÊu hao.
c«ng bè - TSC§ ®îc tr×nh bµy theo tõng nhãm tµi s¶n cã tû lÖ khÊu
hao gièng nhau.
B¶ng 1: Çc môc tiªu KiÓm to¸n trong KiÓm to¸n TSC§
1.3. §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro
1.3.1. §¸nh gi¸ träng yÕu
Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖtt Nam sè 320: “Träng yÕu lµ kh¸i niÖm
chØ tÇm cì (quy m«) vµ b¶n chÊt cña çc sai ph¹m (kÓ c¶ bá sãt) cña çc
th«ng tin tµi chÝnhhoÆc lµ ®¬n lÎ, hoÆc lµ tõng nhãm mµ trong bèi c¶nh
cô thÓ nÕu dùa vµo çc th«ng tin nµy ®Ó xÐt ®o¸n th× kh«ng thÓ chÝnh
x¸c hoÆc lµ sÏ rót ra nh÷ng kªt luËn sai lÇm.
FASB 2 ®· kh¸i niÖm vÒ tÝnh träng yÕu nh sau (Avil A. Arens, trang
175): “Møc ®é lín cña ®iÒu bÞ bá sãt hay sai ph¹m cña th«ng tin kÕ to¸n do
çc t×nh huèng xung quanh, cã kh¶ n¨ng lµm cho sù ph¸n xÐt cña mét ngêi
hiÓu biÕt dùa trªn th«ng tin ®ã cã thÓ bÞ thay ®æi hoÆc bÞ ¶nh hëng bëi
®iÒu bÞ bá sãt hoÆc sai ph¹m ®ã”.
Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n sè 320 tÝnh träng yÕu trong KiÓm to¸n, cã
nªu “träng yÕu lµ thuËt ng÷ chØ tÇm quan träng cña th«ng tin (mèt sè liÖu
kÕ to¸n) trong b¸o c¶o tµi chÝnh”. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ “th«ng tin lµ träng
yÕu nÕu viÖc bã sãt hoÆc çc sai sãt cña th«ng tin ccã thÓ ¶nh hëng tíi
quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña ngêi sö dông B¸o ço tµi chÝnh...”
Qua ®ã tr¸ch nhiÖm cña KiÓm to¸n viªn lµ x¸c ®Þnh xem B¸o ço tµi
chÝnh cã chøa ®ùng çc sai ph¹m träng yÕu hay kh«ng, sau ®ã ®a ra çc
kiÕn nghÞ thÝch hîp.
X¸c ®Þnh møc träng yÕu ban ®Çu KiÓm to¸n viªn lµm thñ tôc íc tÝnh
ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu (c¨n cø theo tû lÖ % çc chØ tiªu lîi nhuËn,
doanh thu, tæng tµi s¶n...) cho toµn bé B¸o ço tµi chÝnh. Sau ®ã ph©n bæ -
íc lîng ban ®Çu vÌ tÝnh träng yÕu cho çc kho¶n môc trªn B¸o ço tµi chÝnh.
Thêng çc C«ng ty KiÓm to¸n x©y dùng s½n møc ®é träng yÕu cho tõng
kho¶n môc trªn B¸o ço tµi chÝnh. Th«ng qua çc biÖn ph¸p KiÓm to¸n (c©n
®èi, ®èi chiÕu, quan s¸t...) KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ møc ®é sai sãt thùc tÕ
cña Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®em so s¸nh víi møc ®é sai sãt cã thÓ chÊp nhËn
®îc cña tµi s¶n cè ®inh ®· x¸c ®inh tríc ®ã vµ ®a ra ý kiÕn chÊp nhËn,
ngo¹i trõ, b¸c bá, hay tõ chèi ®a ra ý kiÕn.
S¬ ®å 6: §¸nh gi¸ møc ®é träng yÕu ®èi víi kho¶n môc TSC§
Bíc 1 ¦íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕucho kho¶n môc tµi s¶n cè ®Þnh
Bíc 2 Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho kho¶n môc TSC§
Bíc 3 ¦íc tÝnh tæng sai ph¹m trong kho¶n môc TSC§
Bíc 4 ¦íc tÝnh sai sè kÕt hîp
Bíc 5 So s¸nh sai sè tæng hîp íc tÝnh víi íc lîng ban ®Çu hoÆc xem xÐt l¹i
íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu.
1.3.2. §¸nh gi¸ rñi ro

Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 400, ®¸nh gi¸ rñi ro vµ kiÓm
so¸t néi bé: “Rñi ro KiÓm to¸n (AR) lµ rñi ro KTV vµ C«ng ty KiÓm to¸n ®a
ra ý kiÕn nhËn xÐt kh«ng thÝch hîp khi BCTC ®· ®îc KiÓm to¸n cßn nh÷ng
sai sãt träng yÕu”. ViÖc ®¸nh gi¸ rñi ro KiÓm to¸n th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸
ba bé phËn: Rñi ro tiÒm tµng (IR), rñi ro kiÓm so¸t (CR) vµ rñi ro ph¸t hiÖn
(DR) c¨n cø vµo mèi quan hÖ ®îc ph¶n ¸nh trong m« h×nh sau:
DR= AR/IR*CR
Trong ®ã: AR lµ rñi ro KiÓm to¸n.
IR lµ rñi ro tiÓm tµng.
CR lµ rñi ro ph¸t hiÖn.
DR lµ rñi ro kiÓm so¸t.
Träng yÕu vµ rñi ro cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi nahu. NÕu møc sai
sãt chÊp nhËn ®îc (hay träng yÕu) ®îc ®¸nh gi¸ cao lªn th× rñi ro KiÓm to¸n
sÏ ph¶i gi¶m xuèng, vµ ngîc l¹i rñi ro KiÓm to¸n sÏ t¨ng lªn, viÖc thu thËp
b»ng chøng ph¶i më réng. Trong cuéc KiÓm to¸n, KTV mong muèn AR cµng
nhá cµng tèt v× nã ®¶m b¶o kÕt qu¶ KiÓm to¸n tèi u nhÊt.
Khi ®¸nh gi¸ vÒ rñi ro KiÓm to¸n cÇn ph¶i hiÓu ®îc nh÷ng sai sãt th-
êng x¶y ra trong tõng phÇn hµnh KiÓm to¸n. Trong phÇn hµnh TSC§, çc sai
sãt cã thÓ x¶y ra thêng liªn quan tíi çc sai sãt tiÒm tµng, cô thÓ nh sau:
Rñi ro liªn quan ®Õn nguyªn gi¸ TSC§: Nguyªn gi¸ TSC§ cã thÓ bÞ ph¶n
¸nh sai lÖch thùc tÕ. §èi víi trêng hîp t¨ng TSC§, nguyªn gi¸ ghi trªn sæ thêng
cao h¬n thùc tÕ. §èi víi trêng hîp gi¶m TSC§, nguyªn gi¸ thêng ghi thÊp h¬n
thùc tÕ.
Rñi ro liªn quan ®Õn khÊu hao TSC§: KhÊu hao TSC§ cã thÓ sai vÒ
çh tÝnh vµ ph©n bæ, do ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cña ®¬n vÞ kh«ng phï
hîp víi çc quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ kh«ng phï hîp víi çch thøc thu håi lîi Ých
kinh tÕ cña tõng TSC§.
Rñi ro liªn quan ®Õn söa ch÷a, n©ng cÊp TSC§: nhiÒu nghiÖp vô söa
ch÷a TSC§ cã thÓ bÞ hiÓu lÇm vÒ b¶n chÊt lµ n©ng cÊp TSC§ vµ ngîc l¹i.
Do vËy, cã thÓ dÉn tíi çc sai sãt kh«ng ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ ®èi víi tr-
êng hîp n©ng cÊp TSC§ do ®¬n vÞ h¹ch to¸n vµo chi phÝ söa ch÷a TSC§.
Rñi ro vÒ ho¹t ®éng cho thuª vµ ®i thuª TSC§: nhiÒu nghiÖp vô ®i thuª
TSC§ cã thÓ kh«ng ®îc ph©n lo¹i theo ®óng h×nh thøc thuª tµi s¶n, Tµi s¶n
thuª ho¹t ®éng cã thÓ bÞ ph©n lo¹i thµnh Thuª tµi chÝnh. §èi víi tµi s¶n thuª
ho¹t ®éng, ®¬n vÞ cho thuª cã thÕ h¹ch to¸n kh«ng ®óng doanh thu cho thuª
tµi s¶n.
Trªn ®©y lµ çc sai sãt tiÒm tµng cã thÓ x¶y ra ®èi víi phÇn hµnh
TSC§. Khi ®¸nh gi¸ rñi ro KiÓm to¸n viªn chñ yÕu ®i vµo çc biÖn ph¸p ph¸t
hiÖn ra nh÷ng sai sãt tiÒm tµng vµ h¹n chÕ tèi ®a rñi ro nµy. Tõ nh÷ng c«ng
viÖc nµy sÏ gióp KTV thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn çc ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cÇn
thiÕt nh»m thu thËp ®Çy ®ñ b»ng chøng KiÓm to¸n.
1.3. ThiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n
Sau khi thùc hiÖn çc c«ng viÖc trªn KiÓm to¸n viªn ph¶i x©y dùng mét
ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cô thÓ cho cuéc KiÓm to¸n.
Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n lµ nh÷ng dù kiÕn chi tiÕt vÒ çc c«ng viÖc
KiÓm to¸n cÇn thùc hiÖn, thêi gian hoµn thµnh vµ sù ph©n c«ng lao ®éng
gi÷a çc KiÓm to¸n viªn còng nh dù kiÕn vÒ çc t liÖu, th«ng tin liªn quan
cÇn sö dông vµ thu thËp. Träng tam cña ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n lµ çc thñ
tôc KiÓm to¸n cÇn thiÕt thùc hiÖn ®èi víi tõng kho¶n môc hay bé phËn ®îc
KiÓm to¸n.
Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt nam sè 300 “KiÓm to¸n viªn vµ C«ng
ty KiÓm to¸n ph¶i so¹n th¶o ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n trong ®ã x¸c ®Þnh né
dung, lÞch tr×nh vµ ph¹m vi cña çc thñ tôc KiÓm to¸n cÇn thiÕt ®Ó thùc
hiÖn kÕ ho¹ch KiÓm to¸n”.
2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n
2.1. Thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t
Thö nghiÖm kiÓm so¸t chØ ®îc thùc hiÖn sau khi t×m hiÓu hÖ thèng
kiÓm so¸t néi bé vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu lùc. Khi ®ã, çc thö nghiÖm
kiÓm so¸t ®îc triÓn khai nh»m thu thËp çc b»ng chøng KiÓm to¸n vÒ thiÕt
kÕ vµ vÒ ho¹t ®éng cña HTKSNB. ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 500
quy ®Þnh: “Thö nghiÖm kiÓm so¸t (kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t) lµ viÖc
kiÓm tra ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n vÒ sù thiÕt kÕ phï hîp vµ sù
vËn hµnh h÷u hiÖu cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé”.
Trong giai ®o¹n nµy, thö nghiÖm kiÓm so¸t thêng ®îc KiÓm to¸n viªn
tiÕn hµnh theo çc môc tiªu KiÓm to¸n. §èi víi KiÓm to¸n phÇn hµnh Tµi
s¶n cè ®Þnh, thö nghiÖm kiÓm so¸t ®îc thùc hiÖn nh sau:
B¶ng 2: Çc thö nghiÖm kiÓm so¸t TSC§
Qu¸ tr×nh KSNB chñ yÕu Çc thö nghiÖm kiÓm so¸t
phæ biÕn
1. - TSC§ ghi trong sæ s¸ch hiÖn do doanh nghiÖp - Quan s¸t TSC§ ë ®¬n vÞ
TÝnh qu¶n lý sö dông, tÝnh ®éc lËp bé phËn qu¶n lý vµ xem xÐt sù t¸ch biÖt
hiÖn TSC§ vµ viÖc t¸ch biÖt bé phËn nµy víi bé phËn gi÷a çc chøc n¨ng qu¶n lý
h÷u ghi sæ. vµ ghi sæ víi bé phËn b¶o
- Sù cã thËt cña c«ng v¨n xin ®Ò nghÞ mua qu¶n TSC§.
TSC§, c«ng v¨n duyÖt mua, hîp ®ång mua, biªn - KiÓm tra chøng tõ, sù
b¶n giao nhËn TSC§ ®a vµo sö dông vµ thÎ lu©n chuyªn chøng tõ vµ
TSC§. dÊu hiÖu cña KSNB.
- Çc chøng tõ thanh lý nhîng b¸n TSC§ ®îc huû - KiÓm tra dÊu hiÖu cña sù
bá, tr¸nh viÖc sö dông l¹i. huû bá.
2. Mçi TSC§ cã mét bé hå s¬, ®îc ghi chÐp tõ khi KiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña
TÝnh mua nhËn TSC§ vÒ ®¬n vÞ cho tíi khi nhîng b¸n, chøng tõ cã liªn quan ®Õn
®Çy thanh lý TSC§. ViÖc ghi chÐp, tÝnh nguyªn gi¸ TSC§.
®ñ TSC§ ®Òu dùa trªn c¬ së chøng tõ hîp lÖ nªu trªn.
3. TSC§ thuéc së h÷u cña ®¬n vÞ ®îc ghi chÐp vµo KÕt hîp gi÷a viÖc kiÓm tra
QuyÒ kho¶n môc TSC§, ®îc doanh nghiÖp qu¶n lý vµ vËt chÊt víi viÖc kiÓm tra
n vµ sö dông. Nh÷ng TSC§ kh«ng thuéc quyÒn së h÷u chøng tõ, hå s¬ ph¸p lý vÒ
nghÜa cña doanh nghiÖp th× ®îc ghi chÐp ngoµi B¶ng quyÒn së h÷u tµi s¶n.
vô c©n ®èi tµi s¶n.
4. Sù Phª chuÈn çc nghiÖp vô t¨ng, gi¶m trÝch khÊu - Pháng vÊn nh÷ng ngêi liªn
phª hao TSC§ ®îc ph©n cÊp ®èi víi çc nhµ qu¶n lý quan.
chuÈn cña doanh nghiÖp. - KiÓm tra dÊu hiÖu cña sù
phª chuÈn.
5. TÊt c¶ çc chøng tõ cã liªn quan tíi viÖc mua, - Xem xÐt dÊu hiÖu kiÓm
TÝnh thanh lý TSC§ ë ®¬n vÞ ®Òu ®ù¬c phßng kÕ tra cña HTKSNB.
chÝnh to¸n tËp hîp vµ tÝnh to¸n ®óng ®¾n. ViÖc céng - Céng l¹i mét sè chøng tõ
x¸c sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp TSC§ lµ chÝnh x¸c vµ ph¸t sinh cña TSC§.
m¸y ®îc kiÓm tra ®Çy ®ñ.
mãc
6. ViÖc ghi sæ vµ céng sæ TSC§ ®îc thùc hiÖn kÞp KiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ vµ
TÝnh thêi ngay khi cã nghiÖp vô ph¸t sinh vµ ®¸p øng kÞp thêi cña viÖc ghi chÐp.
kÞp yªu cÇu lËp B¸o ço kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
thêi
7. - Doanh nghiÖp cã quy ®Þnh vÒ viÖc ph©n lo¹i - Pháng vÊn nh÷ng ngêi cã
Ph©n chi tiÕt TSC§ phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý. tr¸ch nhiÖm ®Ó t×m hiÓu
lo¹i vµ - Çc quy ®Þnh vÒ tr×nh tù ghi sæ çc nghiÖp vô quy ®Þnh ph©n lo¹i TSC§
tr×nh liªn quan ®Õn TSC§ tõ sæ chi tiÕt ®Õn sæ tæng trong doanh nghiÖp.
bµy hîp. - KiÓm tra hÖ thèng tµi
kho¶n vµ sù ph©n lo¹i sæ
s¸ch kÕ to¸n.
- Xem xÐt tr×nh tù ghi sæ
vµ dÊu hiÖu cña KSNB.
2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch

Tríc khi kiÓm tra chi tiÕt vÒ sè t¨ng hay gi¶m trong n¨m, KiÓm to¸n
viªn cÇn ®¶m b¶o r»ng sè liÖu trªn çc sæ chi tiÕt b»ng víi sè liÖu ph¶n ¸nh
trªn sæ çi tµi kho¶n. Muèn vËy, cÇn ®èi chiÕu gi÷a sè tæng céng trªn sæ chi
tiÕt víi sè liÖu trªn sæ çi. KTV cÇn thu thËp hay tù lËp ra mét b¶ng ph©n
tÝch trong ®ã cã liÖt kª sè d ®Çu kú vµ çc chi tiÕt vÒ sè ph¸t sinh t¨ng,
gi¶m trong n¨m KiÓm to¸n ®Ó tõ ®ã tÝnh ra sè d cuèi kú. Sè d cuèi kú sÏ ®-
îc kiÓm tra th«ng qua sù ®èi chiÕu víi çc tµi liÖu KiÓm to¸n cña n¨m tríc.
Cßn çc tµi s¶n t¨ng vµ gi¶m trong n¨m th× trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n, KTV
sÏ thu thËp thªm b»ng chøng chi tiÕt vÒ çc kho¶n t¨ng hay gi¶m nµy.
Trong giai do¹n nµy KiÓm to¸n viªn cßn cã thÓ Xem xÐt mét sè tû suÊt
tµi chÝnh sau:
- So s¸nh tû lÖ Tæng chi phÝ khÊu hao TSC§ so víi Tæng nguyªn gi¸
TSC§ cña n¨m nay so víi çc n¨m tríc nh»m nhËn ®Þnh, t×m hiÓu sai sãt cã
thÓ cã khi tiÕn hµnh tÝnh sè khÊu hao t¹i kú KiÓm to¸n.
- So s¸nh tû lÖ gi÷a Tæng khÊu hao luü kÕ TSC§ víi Tæng nguyªn gi¸
TSC§ nh»m nhËn ®Þnh, t×m çc sai sãt cã thÓ x¶y ra khi ghi sæ khÊu hao
luü kÕ.
- So s¸nh tû lÖ Tæng chi phÝ söa ch÷a lín so víi Tæng nguyªn gi¸ TSC§
hoÆc so s¸nh Tæng chi phÝ söa ch÷a lín víi çc n¨m tríc ®Ó t×m kiÕm çc
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh bÞ vèn ho¸ hoÆc çc chi phÝ ®Çu t x©y dùng
c¬ b¶n bÞ ph¶n ¸nh sai lÖch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
- So s¸nh tû lÖ Tæng nguyªn gi¸ TSC§ so víi Gi¸ trÞ tæng s¶n lîng víi çc
n¨m tríc ®Ó t×m kiÕm çc TSC§ kh«ng sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh
hoÆc ®· bÞ thanh lý, nhîng b¸n nhng cha ®îc ghi sæ.
2.3. Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt
2.3.1. KiÓm tra çc nghiÖp vô t¨ng TSC§
§èi víi mçi doanh nghiÖp sè tiÒn ®Çu t mua s¾m, thuª Tµi s¶n cè ®Þnh
thêng rÊt lín. V× vËy viÖc ghi sæ vµ céng sæ çc nghiÖp vô t¨ng Tµi s¶n cè
®Þnh cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi tÝnh chÝnh x¸c tr©i B¸o ço tµi chÝnh.
ViÖc kiÓm tra çc nghiÖp vô t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh trong kú ®îc tró träng
vµo çc kho¶n ®Çu t xay dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh, çc nghiÖp vô mua
x¾m vµ thêng kÕt hîp víi çc kh¶o s¸t chi tiÕt sè d çc trêng hîp t¨ng ®îc
tr×nh bµy trong b¶ng sau:
Môc tiªu KiÓm to¸n Çc kh¶o s¸t chi tiÕt sè d tµi kho¶n Ghi chó
Tµi s¶n cè ®Þnh
Çc nghiÖp vô t¨ng - So s¸nh sè ph¸t sinh t¨ng TSC§ víi tæng sè KiÓm to¸n viªn
Tµi s¶n cè ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng cña n¨m tríc. ph¶i cã nh÷ng
trong n¨m ®Òu ®îc - §¸nh gi¸ çc kho¶n t¨ng TSC§ (®Æc biÖt lµ çc hiÓu biÕt ®Çy ®ñ
ghi chÐp hîp lý nghiÖp vô cã gi¸ trÞ lín)cã hîp lý víi c«ng viÖc vµ s©u s¾c vÒ
(tÝnh hîp lý chung) kinh doanh nghiÖp hay kh«ng. c«ng viÖc s¶n
- §¸nh gi¸ tæng çc kho¶n mua vµo, ®Çu t, tiÕp xuÊt kinh doanh
nhËn... Cã nhËn xÐt biÕn ®éng vÒ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
vµ çc ®iÒu kiÖn kinh tÕ
Nguyªn gi¸ Tµi s¶n KiÓm tra ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n vµ chøng tõ gèc CÇn n¾m v÷ng
cè ®Þnh ®îc tÝnh liªn quan ®Õn t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh (biªn b¶n çc nguyªn t¾c,
to¸n vµ ghi sæ ®óng giao nhËn Tµi s¶n cè ®Þnh, hîp ®ång...) quy ®Þnh hiÖn
®¾n (tÝnh gi¸) KiÓm tra çc ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tµi hµnh vÒ ®¸nh Ýa
chÝnh liªn quan ®Õn x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ Tµi Tµi s¶n cè ®Þnh.
s¶n cè ®Þnh ®i thuª. Çc cuéc kh¶o s¸t
®èi chiÕu tõng trêng hîp t¨ng víi sæ chi tiÕt Tµi nµy cÇn c©n nh¾c
s¶n cè ®Þnh. tuúthuéc vµo møc
®ä rñi ro kÓm so¸t
cña çc kho¶n môc
Tµi s¶n cè ®Þnh
trong b¶ng khai tµi
chÝnh.
Çc trêng hîp t¨ng KiÓm tra çc ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, çc biªn b¶n
Tµi s¶n cè ®Þnh giao nhËn Tµi s¶n cè ®Þnh, biªn b¶n giao nhËn
®Òu cã thËt (tÝnh vèn, biªn b¶n quyÕt to¸n c«ng tr×nh ®Çu t x©y
hiÖn h÷u) dùng c¬ b¶n, biªn b¶n liªn doanh liªn kÕt...
KiÓm kª cô thÓ çc Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
KiÓm tra qu¸ tr×nh mua s¾m, chi phÝ ®Ó h×nh
thµnh Tµi s¶n cè ®Þnh.
Çc trêng hîp t¨ng Xem xÐt çc ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, çc chøng tõ §©y lµ mét trong
Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh, çc chi phÝ söa ch÷a Tµi nh÷ng môc tiªu
®Òu ®îc ghi chÐp s¶n cè ®Þnh ®Ó ph¸t hiÖn ra çc trêng hîp quªn quan träng nhÊt
®Çy ®ñ (tÝnh chän ghi sæ Tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc ghi Tµi s¶n cè cña KiÓm to¸n Tµi
vÑn) ®Þnh thµnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. s¶n cè ®Þnh.
KiÓm tra l¹i çc hîp ®ång thuª Tµi s¶n cè ®Þnh.
Çc Tµi s¶n cè ®Þnh KiÓm tra çc ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n vµ çc chøng Khi cÇn chó ý
thÓ hiÖn trªn b¶ng tõ kh¸c liªn quan ®Õn t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh. nhiÒu ®Õn m¸y
c©n ®èi kÕ to¸n ®Ò KiÓm tra çc kho¶n cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh. mãc thiÕt bÞ s¶n
thuéc së h÷u hÆc Xem xÐt çc Tµi s¶n cè ®Þnh cã ®qîc h×nh thµnh xuÊt.
thuéc quÒn kiÓm b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp ho¹c doanh nghiÖp CÇn kiÓm tra thêng
so¸t hoÆc sö dông cã ph¶i bá chi phÝ ra ®Ó mua Tµi s¶n cè ®Þnh xuyªn ®èi víi ®Êt
n©u dµi cña ®¬n vÞ. hay kh«ng? ®ai, nhµ xëng chñ
(QuyÒn vµ nghÜa yÕu vµ tµi s¶n cè
vô) ®inh v« h×nh.
Çc nghiÖp vô t¨ng Céng b¶ng liÕt kª mua s¾m, ®µu t, cÊp ph¸t... Møc ®«i ph¹m vi
Tµi s¶n cè ®Þnh §èi chiÕu sè tæng céng trong sæ çi tæng hîp. kiÓm tra phô thuéc
®Òu ®îc tÝnh to¸n vµo tÝnh hiÖu lùc
®óng (chÝnh x¸c c¬ cñ hÖ thèng kiÓm
häc) so¸t néi bé.
Çc trêng hîp t¨ng KiÓm tra çc chøng tõ t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh vµ
Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc çc bót to¸n trong sæ kÕ to¸n c¨n cø vµo çc quy
ghi chÐp theo ®óng ®Þnh vÒ h¹ch to¸n cña hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn
sù ph©n lo¹i Tµi s¶n hµnh.
cè ®Þnh (ph©n lo¹i
vµ tr×nh bµy)
Çc trêng hîp t¨ng KiÓm tra çc nghiÖp vô t¨ng Tµi s¶n cè ®Þnh vµo Môc tiªu nµy ®ùoc
Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc gÇn ngµy (tríc vµ sau ngµy lËp B¸o ço) lËp B¸o kªt hîp chÆt chÏ víi
ghi sæ ®óng kú ço kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra viÖc ghi sæ ®óng kú. viÖc ghi sæ ®µy
(tÝnh kÞp thêi) ®ñ çc trêng hîp
t¨ng Tµi s¶n cè
®Þnh vµ çch tÝnh
gi¸ Tµi s¶n cè
®Þnh. Chó ý thêi
gian ghi sæ Tµi s¶n
cè ®Þnh.
2.3.2. KiÓm tra çc nghiÖp vô gi¶m Tµi s¶n cè ®Þnh

§Ó kiÓm tra çc nghiÖp vô gi¶m TSC§ KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt
çc quyÕt ®Þnh cña C«ng ty vÒ viÖc nhîng b¸n, thanh lý, gãp vèn liªn doanh
b»ng TSC§, cho thuª tµi chÝnh, ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n hoÆc bÞ thiÕu, mÊt cã
®îc phª chuÈn vµ phï hîp víi çc quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh
hay kh«ng. §ång thêi ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra çc nghiÖp vô gi¶m TSC§ ®Ó
®¶m b¶o r»ng çc tµi s¶n ®· ®îc ghi gi¶m mét çch ®óng ®¾n.
Çc môc tiªu quan träng nhÊt trong KiÓm to¸n çc nghiÖp vô gi¶m TSC§ lµ:
- Çc nghiÖp vô gi¶m TSC§ ®· x¶y ra ®Òu ®· ®îc ghi sæ.
- Çc nghiÖp vô gi¶m TSC§ ®Òu ®îc phª duyÖt ®Çy ®ñ.
§Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn, KiÓm to¸n viªn cã thÓ x©y dùng b¶ng kª çc
nghiÖp vô gi¶m TSC§ trong n¨m KiÓm to¸n b»ng çc chØ tiªu chñ yÕu sau:
+ Tªn TSC§ gi¶m (tªn, m· hiÖu cña ®èi tîng tµi s¶n, quy çch, níc s¶n
xuÊt)
+ Lý do gi¶m (nhîng b¸n, thanh lý, gãp vèn kinh doanh, ®¸nh gi¸ gi¶m
Nguyªn gi¸
Ngµy gi¶m TSC§
KhÊu hao tÝch luü cña tµi s¶n
Gi¸ b¸n, thanh lý, gi¸ trÞ gãp vèn ®îc tho¶ thuËn vµ chÊp nhËn cña çc bªn
tham gia liªn doanh, liªn kÕt.
Sau khi ®· lËp B¶ng kª nãi trªn, cÇn ph¶i céng çc chØ tiªu (gi¸ trÞ) cña
B¶ng vµ ®èi chiÕu çc sè liÖu trªn B¶ng kª nµy víi çc nghiÖp vô gi¶m
TSC§ ®· ghi sæ vµ ®èi chiÕu møc khÊu hao tÝch luü; gi¸ trÞ cãn l¹i cña
TSC§; chi phÝ vµ thu nhËp cã liªn quan ®Õn gi¶m TSC§ trong sæ chi tiÕt
TSC§.
Th«ng thêng khi tiÕn hµnh kiÓm tra çc nghiÖp vô ghi gi¶m tµi s¶n trong
kú, KTV thùc hiÖn çc bíc c«ng viÖc sau:
- NÕu mua thªm tµi s¶n míi trong n¨m th× ph¶i xem çc tµi s¶n cò cã bÞ
mang ®i trao ®æi, hay bÞ thanh lý hay kh«ng?
- Ph©n tÝch tµi kho¶n thu nhËp kh¸c (TK 711) ®Ó x¸c ®Þnh xem cã
kho¶n thu nhËp nµo thu ®îc tõ viÖc b¸n tµi s¶n hay kh«ng?
- NÕu cã s¶n phÈm bÞ ngõng s¶n xuÊt trong n¨m, th× cÇn ®iÒu tra vÒ
viÖc sö dông çc thiÕt bÞ dïng cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nµy?
- Pháng vÊn nh©n viªn ®Ó x¸c ®Þnh xem cã tµi s¶n nµo ®îc thanh lý
trong n¨m hay kh«ng?
- §iÒu tra çc kho¶n gi¶m vÒ b¶o hiÓm tµi s¶n, ®Ó xem liÖu cã ph¶i b¾t
nguån tõ nguyªn nh©n gi¶m tµi s¶n hay kh«ng?
- §èi chiÕu gi÷a sè liÖu sæ s¸ch víi sè liÖu kiÓm kª xem cã bÞ mÊt m¸t
thiÕu hôt tµi s¶n kh«ng?
- Ph©n tÝch çc chØ tiªu gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ ®Ó xem tÝnh ®óng
®¾n cña viÖc ghi chÐp çc nghiÖp t¨ng vµ gi¶m TSC§.
- So s¸nh møc khÊu hao luü kÕ vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc gi¶m
TSC§ trong çc sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
2.3.3. KiÓm tra chi tiÕt sè d çc tµi kho¶n TSC§
Víi sè d ®Çu kú, nÕu kho¶n môc TSC§ ®· ®îc KiÓm to¸n n¨m tríc hoÆc
®· kh¼ng ®Þnh lµ chÝnh x¸c th× kh«ng ph¶i kiÓm tra. Trong trêng hîp ngîc
l¹i, KTV ph¶i chia sè d ®Çu kú thµnh çc bé phËn nhá chi tiÕt øng víi tõng
lo¹i TSC§ vµ ®èi chiÕu sæ chi tiÕt víi sæ tæng hîp ®Ó xem xÐt tÝnh chÝnh
x¸c cña çc sè d.
Víi sè d cuèi kú, dùa trªn c¬ së kÕt qu¶ cña sè d ®Çu kú vµ nghiÖp vô
t¨ng, gi¶m TSC§ trong kú ®Ó x¸c ®Þnh, ®ång thêi cÇn kiÓm tra, ®¸nh gi¸
kÕt qu¶ kiÓm kª TSC§ cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh kiÓm kª cÇn
chän mÉu mét vµi TSC§ ë çc sæ chi tiÕt ®Ó ®èi chiÕu víi TSC§ trªn thùc
tÕ.
2.3.4. Xem xÐt çc hîp ®ång cho thuª TSC§, kiÓm tra doanh thu cho thuª
Khi KiÓm to¸n doanh thu tõ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n, KTV nªn thu thËp
çc ho¹ ®å chi tiÕt vÒ mäi tµi s¶n vµ quan s¸t trùc tiÕp. Ho¹ ®å sÏ gióp
KTV ph¸t hiÖn nh÷ng tµi s¶n ®îc khai lµ kh«ng sö dông, nhng thùc tÕ lµ ®·
cho thuª vµ kh«ng ghi vµo sæ s¸ch kÕ to¸n. Ho¹ ®å cßn gióp KTV íc tÝnh
phÇn doanh thu cho thuª cña ®¬n vÞ.
Ngoµi ra, KTV sÏ ph©n tÝch doanhthu cho thuª vµ so s¸nh víi hîp ®ång
cho thuª vµ nhËt ký thu tiÒn.
Cuèi cïng, cÇn xem viÖc h¹ch to¸n cã tu©n thñ çc chuÈn mùc kÕ to¸n
hay kh«ng? Muèn vËy, KTV cÇn xem xÐt cÈn thËn çc hîp ®ång thuª ®Ó
x¸c ®Þnh xem kÕ to¸n cã ghi chÐp ®óng ®¾n hay kh«ng? MÆt kh¸c, nhê
sù nghiªn cøu çc hîp ®ång, KTV còng x¸c ®Þnh ®îc çc chi phÝ nh ®iÖn
níc, gas, ®iÖn tho¹i sÏ do ai tr¶, vµ ®èi chiÕu víi çc tµi kho¶n chi phÝ cã
liªn quan.
2.3.5. KiÓm tra çc chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu
Môc tiªu chÝnh nh¨m x¸c ®Þnh çc kho¶n chi phÝ nµo sÏ ghi t¨ng nguyªn
gi¸ TSC§, hoÆc tÝnh vµo chi phÝ cña niªn ®é.
KTV tiÕn hµnh kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c cña viÖc ghi nhËn
chi phÝ th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh xem çc kho¶n chi phÝ nµy cã ch¾c
ch¾n lµm t¨ng lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai do sö dông tµi s¶n ®ã hay
kh«ng? NÕu ph¸t hiÖn çc chi phÝ ph¸t sinh kh«ng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn
nµy th× ph¶i ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ SXKD trong kú.
§èi víi nguån chi cho söa ch÷a lín cÇn xem xÐt hai tr¬ng hîp: Söa ch÷a lín
theo kÕ ho¹ch vµ söa ch÷a lín ngoµi kÕ ho¹ch.
Xem xÐt viÖc quyÕt to¸n chi phÝ söa ch÷a lín theo chÕ ®é quy ®Þnh;
kiÓm tra viÖc h¹ch to¸n chi phÝ söa ch÷a lín thuÇn vµ chi phÝ söa ch÷a lín
n©ng cÊp TSC§.
Cuèi cïng, cã thÓ lËp ra mét b¶ng ph©n tÝch chi phÝ ph¸t sinh hµng
th¸ng råi ®èi chiÕu víi sè ph¸t sinh cña n¨m tríc. BÊt cø chªnh lÖch träng
yÕu nµo gi÷a sè liÖu cña çc th¸ng trong hai n¨m ®Òu cÇn lµm râ.
2.3.6. KiÓm to¸n chi phÝ khÊu hao
Kh¸c víi çc chi phÝ kh¸c, chi phÝ khÊu hao lµ mét lo¹i chi phÝ íc tÝnh.
NghÜa lµ viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ ph¶i trÝch hµng n¨m lµ mét sù íc tÝnh,
chø kh«ng ph¶i lµ chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Møc khÊu hao phô thuéc vµo
hai nh©n tè lµ nguyªn gi¸ vµ thêi gian trÝch khÊu hao. Trong ®ã nguyªn gi¸
lµ mét nh©n tè kh¸ch quan nªn khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n TSC§, KiÓm to¸n
viªn thêng chó träng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh sè d vµo cuèi kú còng nh kiÓm tra
çc tµi s¶n t¨ng, gi¶m trong n¨m ®Ó x¸c ®Þnh vÒ møc khÊu hao. Cßn thêi
gian tÝnh khÊu hao l¹i phô thuéc vµo sù íc tÝnh cña ®¬n vÞ. ChÝnh v× thÕ
mµ møc khÊu hao ph¶i trÝch còng mang tÝnh chÊt íc tÝnh.
Môc tiªu chñ yÕu cña KiÓm to¸n khÊu hao lµ xem xÐt viÖc ®¸nh gi¸,
ph©n bæ khÊu hao cña ®¬n vÞ ®· hîp lý vµ theo ®óng quy ®Þnh cha. §Ó
®¸p øng ®îc môc tiªu nµy, KiÓm to¸n viªn cÇn xem xÐt ph¬ng ph¸p tÝnh
khÊu hao vµ møc trÝch khÊu hao ®· trÝch ®Ó x¸c ®Þnh xem:
- Ph¬ng ph¸p vµ thêi gian tÝnh khÊu hao cã tu©n thñ theo quy ®Þnh hiÖn
hµnh kh«ng?
- Thêi gian tÝnh khÊu hao ®· ®¨ng ký cã ®îc ¸p dông mét çch nhÊt qu¸n
hay kh«ng? NÕu cã thay ®æi cã theo ®óng quy ®Þnh hay kh«ng?
- ViÖc tÝnh khÊu hao cã chÝnh x¸c kh«ng?
Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n chi phÝ khÊu hao gåm çc bíc:
- KiÓm tra l¹i çc chÝnh s¸ch vÒ khÊu hao mµ ®¬n vÞ ®ang ¸p dông
- Xem xÐt çc ph¬ng ph¸p sö dông cã phï hîp víi çc quy ®Þnh hay kh«ng?
- XÐt b¶ng ®¨ng ký trÝch khÊu hao TSC§ cña doanh nghiÖp cã sù xÐt
duyÖt cña cÊp cã thÈm quyÒn hay kh«ng?
- Th¶o luËn víi çc nh©n viªn cã tr¸ch nhiÖm vÒ sù cÇn thiÕt thay ®æi
thêi gian tÝnh khÊu hao, møc khÊu hao do hao mßn v« h×nh g©y ra.
- Thu thËp hay tù x©y dùng mét b¶ng ph©n tÝch tæng qu¸t vÒ khÊu hao
trong ®ã ghi râ vÒ sè d ®Çu kú, sè trÝch khÊu hao trong n¨m, sè khÊu hao
t¨ng, gi¶m, trong n¨m vµ sè d cuèi kú.
- So s¸nh sè d ®Çu kú víi sè liÖu KiÓm to¸n n¨m tríc.
- So s¸nh tæng sè khÊu hao t¨ng, gi¶m ë sè liÖu chi tiÕt víi sè tæng ghi trªn
sæ çi.
- So s¸nh tæng sè d cuèi kú trªn çc sæ chi tiÕt víi sè d cuèi kú trªn sæ çi.
+ KiÓm tra møc khÊu hao
- So s¸nh tû lÖ khÊu hao cña n¨m hiÖn hµnh víi n¨m tríc vµ ®iÒu tra çc
chªnh lÖch (nÕu cã).
- TÝnh to¸n l¹i møc khÊu hao cho mét sè tµi s¶n vµ ®èi chiÕu víi sæ çi.
Chó ý ph¸t hiÖn çc trêng hîp tµi s¶n ®· khÊu hao hÕt nhng vÉn cßn tiÕp tôc
tÝnh khÊu hao.
- So s¸nh sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n 214 víi chi phÝ khÊu hao ghi trªn
çc tµi kho¶n chi phÝ.
§ång thêi víi viÖc kiÓm tra møc trÝch khÊu hao TSC§, cÇn ph¶i kiÓm tra
tÝnh hîp lý cña viÖc ph©n bæ khÊu hao TSC§ cho çc ®èi tîng liªn quan.
Trêng hîp doanh nghiÖp trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p kh¸c (khÊu hao
theo s¶n lîng, khÊu hao nhanh…) cÇn kiÓm tra çch tÝnh khÊu hao vµ sù
nhÊt qu¸n cña chÝnh s¸ch khÊu hao qua çc thêi kú kh¸c nhau.
Trêng hîp thêi gian sö dông hay nguyªn gi¸ TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp
cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao trung b×nh trªn c¬ së gi¸ trÞ cßn
l¹i cña TSC§ vµ thêi gian sö dông cßn l¹i.
§èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh, thêi gian sö dông ®Ó trÝch khÊu hao TSC§
®óng b»ng thêi gian cña hîp ®ång thuª tµi s¶n ®ã.
- Xem xÐt l¹i çc v¨n b¶n míi nhÊt cã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chØnh
møc khÊu hao. Qua ®ã xem xÐt l¹i viÖc ¸p dông tû lÖ vµ møc tÝnh khÊu
hao cho phï hîp.
3. KÕt thóc KiÓm to¸n
KÕt thóc KiÓm to¸n lµ giai ®o¹n cuèi cïng cuéc kiÎm to¸n, giai ®o¹n nµy
®îc thÓ hiÖn theo çc bíc sau:
3.1. Xem xÐt çc sù kiÖn sau ngµy kho¸ sæ
Çc cuéc KiÓm to¸n ®îc tiÕn hµnh sau ngµy kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n. Do
®ã, trong kho¶ng thêi gian tõ ngµy kÕt thóc niªn ®é ®Õn khi hoµn thµnh
BCKT cã thÓ x¶y ra çc sù kiÖn cã ¶nh hëng ®Õn BCTC, KiÓm to¸n viªn cã
tr¸ch nhiÖm xem xÐt l¹i çc sù kiÖn x¶y ra sau ngµy lËp B¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n.
§Ó thu thËp vµ xem xÐt çc sù kiÖn x¶y ra sau ngµy lËp BCTC, KiÓm
to¸n viªn cã thÓ sö dông çc thñ tôc sau:
- Pháng vÊn Ban qu¶n trÞ.
- Xem xÐt l¹i çc B¸o ço néi bé sau ngµy lËp BCTC.
- Xem xÐt l¹i sæ s¸ch ®îc lËp sau ngµy lËp BCTC.
- KiÓm tra çc biªn b¶n ph¸t hµnh sau ngµy lËp BCTC.
- KiÓm tra l¹i kÕt qu¶ cña çc kho¶n c«ng nî ngoµi dù kiÕn ®îc ®¸nh gi¸
lµ träng yÕu.
- Xem xÐt nh÷ng TSC§ kh«ng sö dông vµ ®îc b¸n sau ngµy kho¸ sæ víi
gi¸ thÊp h¬n nguyªn gi¸ ghi trªn sæ s¸ch.
- Çc kh¸ch hµng cã sè d c«ng nî lín nhng ®Õn ®Çu n¨m sau míi ph¸t hiÖn
®îc lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cã liªn quan ®Õn tµi s¶n cè ®Þnh.
KiÓm to¸n viªn thêng kiÓm tra toµn bé çc nghiÖpvô x¶y ra t¹i giao ®iÓm
cña çc kú quyÕt to¸n. TiÕn hµnh xem xÐt çc biÖn ph¸p mµ nhµ qu¶n lý
®¬n vÞ ¸p dông nh»m ®¶m b¶o nh÷ng sù kiÖn x¶y ra sau ngµy kÕt thóc niªn
®é ®Òu ®· ®îc x¸c ®Þnh.
3.2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶

Giai ®o¹n kÕt thóc KiÓm to¸n, ®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶i hîp nhÊt tÊt
c¶ çc kÕt qu¶ vµo mét kÕt luËn chung. Cuèi cïng, KiÓm to¸n viªn ph¶i kÕt
luËn liÖu b»ng chøng KiÓm to¸n ®· ®îc tËp hîp ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho kÕt
luËn lµ BCTC ®îc tr×nh bµy phï hîp víi çc nguyªn t¾c kÕ to¸n ®· ®îc thõa
nhËn réng r·i hay cha. §iÒu nµy còng ®îc thÓ hiÖn râ trong ChuÈn mùc
KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 500: “KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng chøng th«ng
qua viÖc kiÓm tra hÖ thèng KSNB, KiÓm to¸n viªn ph¶i x¸c ®Þnh xem çc
b»ng chøng thu thËp ®îc cã ®Çy ®ñ vµ thÝch hîp kh«ng ®Ó ®a ra ®¸nh gi¸
cña m×nh vÒ rñi ro kiÓm so¸t. KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng chøng th«ng
qua viÖc kiÓm tra chi tiÕt, quan s¸t, ®iÒu tra, x¸c nhËn, tÝnh to¸n vµ çc thñ
tôc ph©n tÝch. NÕu KiÓm to¸n viªn ë trong tr¹ng th¸i kh«ng trÓ thu thËp
b»ng chøng ®Çy ®ñ vµ thÝch hîp, KiÓm to¸n viªn sÏ ®a ra ý kiÕn chÊp
nhËn tõng phÇn cã yÕu tè tuú thuéc hoÆc ý kiÕn ngo¹i trõ, ý kiÕn kh«ng
thÓ cho ý kiÕn hoÆc ý kiÕn kh«ng chÊp nhËn”.
Do ®ã khi ®¸nh gi¸ çc b»ng chøng KiÓm to¸n, KTV cÇn chó ý ®Õn çc
khÝa c¹nh sau:
- TÝnh ®Çy ®ñ cña b»ng chøng: KhÝa c¹nh nµy ph¶n ¸nh sè lîng cña
b»ng chøng KiÓm to¸n. KiÓm to¸n viªn xem xÐt l¹i quyÕt ®Þnh liÖu ch¬ng
tr×nh KiÓm to¸n cã ®Çy ®ñ, cã xem xÐt ®Õn çc lÜnh vùc cã vÊn ®Ò ®·
ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n hay kh«ng.
- §¸nh gi¸ tæng hîp çc sai sãt ph¸t hiÖn ®ù¬c: KiÓm to¸n viªn sÏ ®a ra
kÕt luËn vÒ viÖc BCTC cã thÓ hiÖn çc TSC§ cña doanh nghiÖp t¹i thêi
®iÓm ghi trong B¶ng c©n ®èi mét çch trung thùc, kh«ng dùa trªn viÖc
®¸nh gi¸ tæng hîp çc sai sãt ph¸t hiÖn ®îc.
Tríc hÕt KiÓm to¸n viªn cÇn ®¸nh gi¸ tæng hîp çc sai sãt kh«ng träng
yÕu cÇn lËp çc bót to¸n ®iÒu chØnh vµ tæng hîp çc sai sãt dù kiÕn vÒ
TSC§ råi so s¸nh víi møc sai sãt cã thÓ bá qua ®Ó xem xem cã thÓ chÊp
nhËn ®îc kho¶n môc TSC§ hay kh«ng. Sau ®ã, KiÓm to¸n viªn tæng hîp çc
sai sãt cña kho¶n môc TSC§ ®Ó xem chóng cã vît qu¸ møc träng yÕu cña
BCTC hay kh«ng, ®ång thêi KiÓm to¸n viªn ph¶i ®¶m b¶o çc gi¶i tr×nh kÌm
theo ®îc thùc hiÖn cho tõng lo¹i TSC§ nh:
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®· ¸p dông.
- Thêi gian sö dông vµ tû lÖ khÊu hao ®· ¸p dông.

- Toµn bé khÊu hao trong n¨m.
- Tæng sè TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ t¬ng øng.
- QuyÒn lu gi÷ vµ çc giíi h¹n ®èi víi TSC§, nÕu cã.
Trªn c¬ së tæng hîp kÕt luËn vÒ tÊt c¶ çc phÇn hµnh KiÓm to¸n, cô thÓ,
KiÓm to¸n viªn lËp BCKT trong ®ã cã ®a ra ý kiÕn cña m×nh vÒ sù trung
thùc vµ hîp lý cña BCTC cña ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n.
3.3. C«ng bè B¸o ço KiÓm to¸n
sau khi tiÕn hµnh xong çc c«ng viÖc ë trªn, KiÓm to¸n viªn phÇn hµnh
lËp B¸o ço tæng hîp vÒ phÇn hµnh, riªng phÇn hµnh Tµi s¶n cè ®Þnh thêng
cha thÓ ®a ra ý kiÓn ngay mµ ph¶i kÕt hîp víi kÕt qu¶ cña çc phÇn hµnh
kh¸c. Trong trêng hîp KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh cã h¹n chÕ vÒ ph¹m vi
KiÓm to¸n mµ kh«ng thÓ thu thËp ®ñ b»ng chøng KiÓm to¸n ®Ó kh¼ng
®Þnh vÒ tÝnh chung thùc hîp lý cña kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh th× kØªm
to¸n viªn cã thÓ ®a ra ý kiÕn ngo¹i trõ.
KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n sÏ
lËp vµ ph¸t hµnh B¸o ço KiÓm to¸n theo chuÈn mùc KiÓm to¸n. Ngoµi ra
KiÓm to¸n viªn cã thÓ lËp vµ ph¸t hµnh th qu¶n lý nh¨m t vÊn cho kh¸ch
hµng vÒ nh÷ng tån t¹i cña ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n.
CH¦¥NG II
THùC TR¹NG KIÓM TO¸N KHO¶N MôC Tµi S¶N Cè §ÞNH TRONG KIÓM TO¸N
B¸O ÇO Tµi CHÝNH DO C«NG TY KIÓM TO¸N Vµ T¦ VÊN Tµi CHÝNH QUèC
TÕ (ifc) THùC HIÖN
I. tæng quan vÒ C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ

1.T çch ph¸p nh©n cña C«ng ty
C«ng ty KiÓm to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC)®îc thµnh lËp vµo
ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2001 bëi nh÷ng KiÓm to¸n viªn u tó ®· cã th©m niªn
trong lÜnh vùc KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh hµng ®Çu cña ViÖt Nam. Sù
ra ®êi cña IFC xuÊt ph¸t tõ t©m huyÕt ®îc mang kiÕn thøc ®îc mang kiÕn
thøc vµ kinh nghiÖm cña m×nh ®Ó chia sÎ víi kh¸ch hµng cïng víi kh¸ch
hµng vît qua çc th¸ch thøc thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh doanh
vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . Sù ra ®êi cña IFC lµ mét trong nh÷ng nh©n tè
gãp phÇn tÝch cùc vµo thµnh tùu ph¸t triÓn cña nghÒ KiÓm to¸n , kÕ to¸n
vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ cña ViÖt Nam vµ thÕ gií còng nh hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña çc doanh nghiÖp cña ViÖt Nam.
Tªn C«ng ty: C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh quèc tÕ
Tªn viÕt t¾t: IFC.
Tªn b»ng tiÕng Anh: International Auditing and Finanecial Consuting
Company Limitted.
§Þa chØ C«ng ty: Nhµ sè 3 l« 11 §êng TrÇn Duy Hng – QuËn CÇu GiÊy-
Hµ Néi.
§iÖn tho¹i: 084.04.5566560.
Ngµnh nghÒ kinh doanh cña C«ng ty bao gåm: KiÓm to¸n, T vÊn thuÕ vµ
tµi chÝnh, T vÊn kÕ to¸n.
H×nh thøc së h÷u vèn bao gåm: vèn tù cã, vèn vay.
2 – Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh IFC lµ mét doanh nghiÖp t nh©n
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ.
Trô së giao dÞch cña C«ng ty: Nhµ sè 3 l« 11 §êng TrÇn Duy Hng-QuËn
CÇu GiÊy - Hµ Néi.
Do cã nhiÒu nç lùc ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn vµ t¹o dùng mét chÊt lîng
dÞch vô æn ®Þnh nªn C«ng ty ®· t¹o dùng ®îc mét thÞ trêng æn ®Þnh.
Trong n¨m 2002, 2003, 2004 C«ng ty ®· tham gia KiÓm to¸n rÊt nhiÒu
doanh nghiÖp thuéc nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau trong ®ã cã
nh÷ng C«ng ty lín nh: Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam, Tæng C«ng
ty hµng h¶i ViÖt Nam, Tæng C«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam, Tæng C«ng ty
®iÖn lùc ViÖt Nam vµ ®· ®em l¹i mét kho¶n doanh thu kh¸ lín cho C«ng
ty.
Tæng sè vèn ®Çu t ban ®Çu cña C«ng ty lµ 3 tû ®ång(vèn tù cã 2,3 tû
®ång vèn vay 700 triÖu ®ång) trong ®ã:
- Vèn cè ®Þnh lµ 1,2 tû ®ång.
- Vèn lu ®éng lµ 1,8 tû ®ång.
Víi sù t¨ng trëng kh«ng ngõng vÒ doanh thu C«ng ty IFFC tõ chç lµ mét
doanh nghiÖp cã doanh thu thuéc lo¹i nhá nh©t trong giai ®o¹n míi thµnh lËp
®· ®¹t ®îc møc t¨ng trëng kh¸ tõ vµi n¨m trë l¹i ®©y trong n¨m 2001 doanh
thu cña C«ng ty chØ ®¹t 250 triÖu ®ång nhng ®Õn n¨m 2004 doanh thu cña
C«ng ty ®· ®¹t tíi 1.5 tû ®ång, ®· trë thµnh mét trong nhng C«ng ty KiÓm
to¸n hµng ®Çu cña ViÖt Nam vµ lu«n ®¶m b¶o çc chØ tiªu nép ng©n s¸ch,
thu nhËp cña çn bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ngµy cµng ®îc n©ng cao.
Khi míi ®îc thµnh lËp C«ng ty míi chØ cã 4 KiÓm to¸n viªn vµ 16 nh©n
viªn ®Õn nay C«ng ty ®· cã 9 KiÓm to¸n viªn chuyªn nghiÖp vµ tæng céng
nh©n vªn cña C«ng ty lªn tíi 42 ngêi hä ®Òu lµ nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é cao
cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp tèt cã kinh nghiÖm, cã nhiÒu n¨m c«ng t¸c trong
ngµnh qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh, kÕ to¸n, KiÓm to¸n, ph¸p lý...®îc ®µo t¹o
cã hÖ thèng, ®· tèt nghiÖp ®¹i häc, trªn ®¹i häc ë trong vµ ngoµi níc trong
®ã ®· cã nhiÒu chuyªn gia tõng lµm viÖc ë níc ngoµi.
Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ ®éc lËp vÒ nghiÖp vô chuyªn
m«n, tù chñ vÒ tµi chÝnh, kh¸ch quan, chÝnh trùc. ChÞu sù kiÓm tra vµ
kiÓm so¸t cña c¬ quan chøc n¨ng Nhµ níc theo luËt ph¸p Nhµ níc VIÖt Nam
quy ®Þnh, Chi nh¸nh chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ tÝnh trung thùc,
chÝnh x¸c vµ bÝ mËt cña nh÷ng sè liÖu, tµi liÖu do Chi nh¸nh kiÓm tra
hoÆc cung cÊp cho çc doanh nghiÖp vµ ®¶m b¶o ®îc x· héi, çc c¬ quan
ph¸p luËt, nhµ níc t«n träng.
Ho¹t ®éng cña C«ng ty theo c¬ chÕ thÞ trêng võa lµ c¨n cø lµ ®èi
tîng ho¹t ®éng. Chi nh¸nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh cã l·i, b¶o
toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Víi gi¸ c¶, lÖ phÝ dÞch vô hîp lý, chÊt l îng cña
dÞch vô cao, C«ng ty ®· ngµy cµng cã huy tÝn vµ ®¹t ®îc nh÷ng hiÖu
qu¶ kinh doanh tèt.
3. Çc s¶n phÈm dÞch vô cña C«ng ty
3.1. KiÓm to¸n
Víi ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm, nhiÒu thµnh viªn cña
C«ng ty ®· cã chøng chØ KiÓm to¸n viªn quèc gia vµ ®ang theo häc çc ch-
¬ng tr×nh ®µo t¹o quèc tÕ. Çc dÞch vô KiÓm to¸n chñ yÕu.
- KiÓm to¸n theo luËt ®Þnh, KiÓm to¸n chÈn ®o¸n.
- So¸t xÐt cã giíi h¹n çc thñ tôc ®îc thèng nhÊt.
- KiÓm to¸n toµn diÖn.
- So¸t xÐt thñ tôc vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.
- KiÓm to¸n néi bé.
- KiÓm to¸n çc dù ¸n.
Çc KiÓm to¸n viªn cña IFC n¾m v÷ng vµ cã kiÕn thøc s©u réng vÒ kÕ
to¸n, thuÕ luËt, chuÈn mùc kÕ to¸n, chuÈn mùc KiÓm to¸n hiÖn hµnh cña
ViÖt Nam còng nh Quèc tÕ. V× vËy viÖc phôc vô cung cÊp dÞch vô KiÓm
to¸n cho kh¸ch hµng sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao.
3.2. KÕ to¸n
Bé phËn cung cÊp dÞch vô kÕ to¸n cña C«ng ty cã nhiÒu n¨m kinh nghiÖm,
tõng ho¹t ®éng trong çc C«ng ty lín kh¸c cã kinh nghiÖm t vÊn kÕ to¸n cho
çc doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ çc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi,
çc dù ¸n do quèc tÕ tµi trî vµ tæng C«ng ty lín çc dÞch vô kÕ to¸n chñ yÕu:
- ThiÕt lËp hÖ thèng kÕ to¸n t vÊn x©y dùng vµ lùa chän phÇn mÒm.
- DÞch vô gi÷ sæ s¸ch kÕ to¸n.
- ChuyÓn ®æi B¸o ço tµi chÝnhgi÷a VAS, IAS vµ çc chuÈn mùc
KiÓm to¸n kh¸c.
- §µo t¹o vµ tæ chøc héi th¶o.
Víi kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vèn cã cña çc KiÓm to¸n viªn C«ng ty, ®·
®îc mêi thêng xuyªn tham gia so¹n th¶o vµ x©y dùng çc chuÈn mùc kÕ
to¸n vµ KiÓm to¸n. Tham gia ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng çc v¨n b¶n liªn
quan ®Õn lÜnh vùc tµi chÝnh, kÕ to¸n, KiÓm to¸n cña Bé Tµi chÝnh vµ
çc c¬ quan liªn quan. Do ®ã C«ng ty cã thÓ ®a ra cho kh¸ch hµng cña
m×nh nh÷ng dù b¸o vÒ nh÷ng thay ®æi trong quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n vµ
thuÕ ®Ó ®a ra çc kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao nhÊt.
3.3. T vÊn thuÕ
§©y lµ mét thÕ m¹nh thø hai cña C«ng ty viÖc cung cÊp dÞch vô nµy cã
nh÷ng lîi thÕ nhÊt ®Þnh do çc KiÓm to¸n viªn cña C«ng ty rÊt th«ng
th¹o çc chÕ ®é, chuÈn mùc kÕ to¸n vµ viÖc cung cÊp dÞch vô thêng ®i
kÌm dÞch vô KiÓm to¸n.
- Çc dÞch vô t vÊn thuÕ theo kú.
- DÞch vô t vÊn tu©n thñ çc quy ®Þnh vÒ thuÕ.
- LËp kÕ ho¹ch thuÕ.
- DÞch vô hoµn thuÕ vµ kiÕn nghÞ vÒ thuÕ.
- DÞch vô tuyÓn dông.
- DÞch vô t vÊn vÒ ®Çu t.
- Tæ chøc hé th¶o.
- Çc dÞch vô kh¸c vÒ ph¸p lý vµ thñ tôc.
3.4. Tµi chÝnh doanh nghiÖp
- T vÊn mua b¸n s¸t nhËp C«ng ty.
- KiÓm to¸n ®¸nh gi¸ toµn diÖn vÒ tµi chÝnh.
- Nghiªn cøu thÞ trêng.
- DÞch vô ®¸nh gi¸ tµi s¶n x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
- DÞch vô t vÊn cæ phÇn ho¸, chia t¸ch doanh nghiÖp.
- Ph©n tÝch vµ so¸t xÐt tµi chÝnh.
- T vÊn lËp ph¬ng ¸n vay vèn ng©n hµng vµ huy ®éng vèn.
- T¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp.

- T¸i c¬ cÊu nî.
- T¨ng cêng hiÖu suÊt lîi nhuËn.
- Nghiªn cøu kh¶ thi.
3.4.Çc gi¶i ph¸p qu¶n lý
- Lùa chän hÖ thèng.
- Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng.
- ¸p dông hÖ thèng øng dông MRP, EPR.
- KiÓm to¸n ®¸nh gi¸ hÖ thèng th«ng tin.
4.ChiÕn lîc ph¸t triÓn cña C«ng ty trong t¬ng lai
Tríc m¾t C«ng ty cè g¾ng t¨ng doanh thu vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n
viªn vµ t¹o dùng uy tÝn cña m×nh trªn thi trêng.
Trong t¬ng lai C«ng ty sÏ më çc chi nh¸nh t¹i çc thµnh phè lín, n¬i cã
nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cã nhiªu tiÒm n¨ng vÒ thÞ trêng KiÓm to¸n nh Thµnh
phè Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng, §µ N½ng vµ mét sè tØnh kh¸c. §ång thêi
C«ng ty còng ®a d¹ng ho¸ çc s¶n phÈm dÞch vô cña m×nh nh»m ®¸p øng tèi
®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §ång thêi C«ng ty còng n©ng cao chÊt lîng cña
çc dÞch vô nh»m n©ng cao h¬n n÷a uy tÝn cña m×nh trªn thi trêng.
5. Çc kh¸ch hµng chñ yÕu cña C«ng ty
§Ó hoµn thµnh h¬n n÷a çc chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh còng nh n©ng
cao h¬n n÷a uy tÝn cña m×nh trªn thi trêng vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña
m×nh trªn thÞ trêng, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn C«ng ty ®· thiÕt lËp çc mèi
quan hÖ víi çc C«ng ty KiÓm to¸n hµng ®Çu cña ViÖt Nam nh: Va Co,
AASC, C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam….
Do ph¬ng ch©m ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ “LÊy thµnh c«ng cña kh¸ch
khµng lµm liÒm h¹nh phóc vµ nÒn t¶ng cho sù thµnh c«ng cña C«ng ty”.
Phôc vô kh¸ch hµng ©n cÇn, hç trî kh¸ch hµng ph¸t triÓn vît bËc, cung cÊp
çc gi¶i ph¸p qu¶n lý tµi chÝnh mét çch toµn diÖn, g¾n sù tån t¹i ph¸t triÓn
cña m×nh vµo sù thµnh c«ng cña kh¸ch hµng lµ quan ®iÓm cung cÊp dÞch
vô cña C«ng ty gióp C«ng ty cã u thÕ so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh. Trong
thùc tÕ çc cam kÕt nµy ®· trë thµnh kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng cña
mäi thµnh viªn cña C«ng ty, tõ ban gi¸m ®èc, çc chñ nhiÖm KiÓm to¸n,
®Õn tõng nh©n viªn trong C«ng ty. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh
C«ng ty ®· t¹o dùng nh÷ng mèi quan hÖ víi nhiÒu C«ng ty lín cña ViÖt Nam
vµ ®· tham gia KiÓm to¸n ë nh÷ng C«ng ty nµy nh:
C«ng ty Xi m¨ng Hoµng Th¹ch.
C«ng ty Coca Cola ViÖt Nam.
C«ng ty liªn doanh quèc tÕ Coco.
C«ng ty liªn doanh bia HuÕ.
C«ng ty TNHH ®iÖn tö LG.
C«ng ty TNHH Ivory ViÖt Nam.
C«ng ty may ViÖt TiÕn Tung Shing.
Tæng C«ng ty DÖt may VIÖt Nam.
Tæng C«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam.
Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam.
ViÖt Pacific Apparel Company Limited.
H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam (ViÖt Nam airlines).
C«ng ty ph¸t triÓn phÇn mÒm ViÖt Nam (VASC).
C«ng ty Lippon enginneering ViÖt Nam.
C«ng ty X¨ng dÇu hµng kh«ng ViÖt Nam.
Tæng C«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam.
Khu chÕ xuÊt T©n ThuËn.
Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam.
Tæng C«ng ty bu chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam.
Kh¸ch s¹n Haritage H¹ Long.
Liªn ®oanh kh¸ch s¹n quèc tÕ Hoµng gia H¹ Long.
C«ng ty liªn doanh TNHH kh¸ch s¹n Hµ Néi.
Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam.
Ng©n hµng th¬ng m¹i Cæ phÇn Hµng h¶i.
Chi nh¸nh ng©n hµng ®Çu t ph¸t triÓn ViÖt Nam.
C«ng ty cho thuª tµi chÝnh (Vietcombank).
C«ng ty tµi chÝnh Rubber.
Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam.
C«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Petrolimex.

C«ng ty B¶o hiÓm dÇu khÝ.
C«ng ty Cæ phÇn chøng kho¸n B¶o ViÖt.
Çc dù ¸n cña world bank nh:
- Prinmary Education Project.
- Rubber Rehabilitation Project.
- Water Supply Project for HaNoi, Hai Phong and Da Nang.
- Hightway No 1 Rehabilitation Project.
- Food and irrgation Project.
- Credit for Returnees Project.
- MinØty of Transpost Project.
- Power Development Project.
6. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty qua çc n¨m
ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004
Tæng doanh thu 650000 975000 1500000
Lîi nhuËn tríc thuÕ 200000 450000 780000
ThuÕ thu nhËp doanh 64000 144000 149600
nghiÖp
Lîi nhuËn sau thuÕ 136000 306000 630400
650000
N¨m 2002
1500000
N¨m 2003
N¨m 2004
975000
NhËn xÐt: nh×n trªn b¶ng B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty ta thÊy
tæng doanh thu cña C«ng ty t¨ng lªn hµng n¨m, n¨m 2002 doanh thu cña C«ng
ty ®¹t 650 triÖu ®ång, n¨m 2003 tæng doanh thu cña C«ng ty ®¹t 975triÖu
®ång, tíi n¨m 2004 tæng doanh thu cña C«ng ty ®¹t 1500 triÖu ®ång. Nguyªn
nh©n cña sù t¨ng trëng nµy lµ do C«ng ty lu«n n©ng cao chÊt lîng cña çc
s¶n phÈm, dÞch vô cña m×nh nh»m ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng,
chÝnh ®iÒu ®ã ®· gióp C«ng ty t¹o dùng uy tÝn cña m×nh trªn thÞ trêng.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh C«ng ty lu«n lu«n t«n träng çc quy
®Þnh cña ph¸p luËt, vµ nép ng©n s¸ch ®Çy ®ñ. N¨m 2002 C«ng ty ®· nép
cho ng©n s¸ch 64 triÖu ®ång, n¨m 2003 C«ng ty ®· nép cho ng©n s¸ch 144
triÖu ®ång, n¨m 2004 C«ng ty ®· nép 149,6 triÖu ®ång tiÒn thuÕ thu nhËp
doanh nghiÖp. Ngoµi ra C«ng ty cßn nép ®Çy dñ çc lo¹i thuÕ kh¸c cho nhµ
níc.
Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu míi ®îc thµnh lËp, do cã ®éi ngò KiÓm to¸n
viªn giµu kinh nghiÖm, tËn tôy víi c«ng viÖc vµ ®· cã nh÷ng mèi quan hÖ
th©n thiÕt víi çc kh¸ch hµng do vËy C«ng ty ®· t¹o dùng ®îc uy tÝn lín trªn
thi trêng vµ ®· ®îc kh¸ch hµng tin tëng, do vËy sè lîng kh¸ch hµng cña C«ng
ty ®· t¨ng lªn liªn tôc trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, ®Æc biÖt lµ çc kh¸ch
hµng lín nh: Tæng C«ng ty DÖt may VIÖt Nam, Tæng C«ng ty B¶o hiÓm
ViÖt Nam, Tæng C«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam…. ChÝnh ®iÒu ®ã d· gãp
phÇn lµm t¨ng doanh thu cña C«ng ty trong çc n¨m gÇn ®©y.
Khi míi ®îc thµnh lËp C«ng ty míi chØ cã 4 KiÓm to¸n viªn vµ 16 nh©n
viªn ®Õn nay C«ng ty ®· cã 9 KiÓm to¸n viªn chuyªn nghiÖp vµ tæng céng
nh©n vªn cña C«ng ty lªn tíi 42 ngêi hä ®Òu lµ nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é cao
cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp tèt cã kinh nghiÖm, cã nhiÒu n¨m c«ng t¸c trong
ngµnh qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh, kÕ to¸n, KiÓm to¸n, ph¸p lý... ®îc ®µo t¹o
cã hÖ thèng, ®· tèt nghiÖp ®¹i häc, trªn ®¹i häc ë trong vµ ngoµi níc trong
®ã ®· cã nhiÒu chuyªn gia tõng lµm viÖc ë níc ngoµi. Trong t¬ng lai C«ng
ty cßn më réng do vËy trong thêi gian nµy C«ng ty t¨ng cêng ®µo t¹o ®éi ngò
nh©n viªn trÎ vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho hä thi chøng chØ KiÓm to¸n.
II. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty
1 – Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty
T¹i IFC, gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu C«ng ty, gi÷ vai trß ®iÒu hµnh
chung. 2 phã gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm hç trî Gi¸m ®èc hoµn thµnh nhiÖm
vô. TÊt c¶ ban Gi¸m ®èc ®Òu lµ ngêi ®¹i diÖn cho IFC chÞu tr¸ch nhiÖm
trùc tiÕp vÒ chÊt lîng cña çc cuéc KiÓm to¸n do IFC tiÕn hµnh. Çc thµnh
viªn nµy lµ ngêi trùc tiÕp ®¸nh gi¸ rñi ro cña cuéc KiÓm to¸n vµ quyÕt
®Þnh ký hîp ®ång KiÓm to¸n, lµ ngêi thùc hiÖn so¸t xÐt cuèi cïng ®èi víi
mäi hå s¬ KiÓm to¸n, vµ còng lµ ngêi ®¹i diÖn cho C«ng ty ký ph¸t hµnh
B¸o ço KiÓm to¸n vµ th qu¶n lý.
Gi¸m ®èc C«ng ty lµ anh Lª Xu©n Th¾ng, anh gia nhËp C«ng ty KiÓm
to¸n ViÖt Nam (VACO) ®ång thêi «ng lµ thµnh viªn cña Deloitte and Touche
tõ n¨m 1995. Trong h¬n 9 n¨m lµm viÖc t¹i ®©y «ng ®· ®¶m nhiÖm nhiÒu
vÞ trÝ quan träng t¹i VACO, ë mäi vÞ trÝ c«ng t¸c «ng lu«n thÓ hiÖn ®îc
çc phÈm chÊt u tó cña m×nh nh: N¨m 1997 «ng lµ mét trong sè Ýt KiÓm
to¸n viªn ®îc cö ®i tham gia kho¸ ®µo t¹o vÒ KiÓm to¸n, kÕ to¸n quèc tÕa
t¹i Ireland do Céng ®ång Ch©u ¢u - Dù ¸n EURO_TAPVIET tµi trî trong
vßng 3 th¸ng , ®îc cÊp chøng chØ KiÓm to¸n viªn quèc gia (CPA) n¨m 1998.
Ngoµi ra «ng cßn tham gia nhiÒu kho¸ ®µo t¹o quèc tÕ do Deloitte and
Touchetæ chøc hµng n¨m t¹i Th¸i Lan, Singapore, Malaysia Anh còng tham
gia nhiÒu kho¸ ®µo cña héi kÕ to¸n viªn c«ng chøng Anh tæ chøc t¹i ViÖt
Nam (Ch¬ng tr×nh ACCA)
Trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c «ng ®· thÓ hiÖn tèt vai trß chñ nhiÖm KiÓm
to¸n ®èi víi nhiÒu kh¸ch hµng quan träng cña VACO ®¹c biÖt lµ ®èi víi çc
kh¸ch hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng vµ çc doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
Víi t çch lµ mét C«ng ty TNHH h¹ch to¸n ®éc lËp, kÕ to¸n trëng cña
C«ng ty víi t çch lµ ngêi ®¹i diÖn cho C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm ph¶n ¸nh ®Çy
®ñ kÞp thêi vµ chÝnh x¸c çc nghiÖp vô ph¸t sinh vµ B¸o ço víi ban gi¸m
®èc C«ng ty. VÒ phÝa C«ng ty kÕ to¸n trëng còng lµ ngêi ®iÒu hµnh
phßng hµnh chÝnh tæng hîp, chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi mäi vÊn ®Ò cã liªn
quan tíi hµnh chÝnh, kÕ to¸n cña C«ng ty. MÆc dï kh«ng trùc tiÕp t¸c ®éng
tíi kÕ qu¶ thùc hiÖn KiÓm to¸n, song kÕ to¸n trëng còng nh çc ç nh©n kh¸c
cña phßng hµnh chÝnh tæng hîp cña C«ng ty lµ nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm ®¶m b¶o mäi ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh ¨n, ë, ph¬ng tiÖn ®i l¹i, mÉu
giÊy tê lµm viÖc, hå s¬ KiÓm to¸n. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp dì çc
thµnh viªn cña tÊt c¶ çc ®oµn KiÓm to¸n hoµn thµnh nhiÖm vô.
Héi ®ång t vÊn lµ nh÷ng ngêi ®¹i diÖn cho C«ng ty IFC chÞu tr¸ch
nhiÖm t vÊn gi¸m s¸t vÒ chÊt lîng nghiÖp vô ®µo t¹o çc KiÓm to¸n viªn
chuyªn nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt cña çc KiÓm to¸n viªn vµ çc
thµnh viªn kh¸c cña C«ng ty. Héi ®ång cè vÊn sÏ ®¶m b¶o vÒ mÆt kü thuËt
gióp cho mäi thñ tôc KiÓm to¸n, trong ®ã thñ tôc kiÓm so¸t, ®îc thùc hiÖn
®Çy ®ñvµ phï hîp, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro KiÓm to¸n trong mäi
cuéc KiÓm to¸n.
Phßng t vÊn gi¶i ph¸p ®îc thiÕt lËp thùc hiÖn chøc n¨ng t vÊn vÒ thuÕ, t
vÊn çc gi¶i ph¸p qu¶n lý, t vÊn tµi chÝnh doanh nghiÖp, t vÊn vÒ hÖ thèng
m¸y tÝnh dïng cho qu¶n lý... gãp phÇn t¨ng doanh thu vµ ®Þnh híng ph¸t
triÓn trong thêi gian tíi cña C«ng ty.
T¹i IFC, hÖ thèng çc phßng nghiÖp vô I, II, III kÕt hîp víi nhau vµ kÕt
hîp víi phßng KiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n (Gäi chung lµ çc phßng nghiÖp
vô) chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp thùc hiÖn çc cuéc KiÓm to¸n. Çc nh©n viªn
vµ çc l·nh ®¹o phßng cã thÓ hç trî kÕt hîp víi nhau trong cïng mét cuéc
KiÓm to¸n ®Ó ®¶m b¶o ®¸p øng ®ñ nh©n lùc cho mäi cuéc KiÓm to¸n.
§øng ®Çu çc phßng nghiÖp vô lµ çc Trëng phßng vµ Phã phßng (Çc chñ
nhiÖm KiÓm to¸n). Çc nh©n viªn trong phßng, tuú theo sè n¨m kinh
nghiÖm, kh¶ n¨ng c«ng t¸c ®îc ph©n lµm nhiÒu møc kh¸c nhau, nhng cã thÓ
t¹m thêi chia thµnh hai nhãm: KiÓm to¸n viªn ®· ®îc cÊp chøng chØ cña bé
tµi chÝnh vµ çc Trî lý KiÓm to¸n viªn.
Th«ng thêng, sau khi mét hîp ®ång ®îc ký kÕt bëi çc thµnh viªn cña Ban
Gi¸m ®èc chñ nhiÖm KiÓm to¸n sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm xem xÐt, lËp kÕ ho¹ch
KiÓm to¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm so¸t xÐt toµn bé hå s¬ KiÓm to¸n còng nh
B¸o ço KiÓm to¸n tríc khi tr×nh Ban Gi¸m ®èc so¸t xÐt lÇn cuèi. §èi víi
nh÷ng kh¸ch hµng lín, yªu cÇu cã sù hîp nhÊt kÕt qu¶ KiÓm to¸n khi ph¸t
hµnh B¸o ço KiÓm to¸n, Chñ nhiÖm KiÓm to¸n lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm
gi¸m s¸t trùc tiÕp viÖc thùc hiÖn cña çc nhãm KiÓm to¸n t¹i çc c¬ s¬ KiÓm
to¸n kh¸c nhau.
Víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý nh trªn Ban Gi¸m ®èc cñ IFC ®· thùc
hiÖn qu¶n lý cã hiÖu qña çc thµnh viªn cña C«ng ty, gióp hä hoµn thµnh tèt
mäi c«ng viÖc ®îc giao, cïng híng tíi çc môc tiªu chung cöa C«ng ty. Mäi
ho¹t ®éng liªn quan tíi cuéc KiÓm to¸n, tõ kh©u chµo thÇu tíi kh©u kÝ kÕt
hîp ®ång ®Õn ph¸t hµnh B¸o ço KiÓm to¸n, trong ®ã bao gåm viÖc lËp vµ
thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t ®îc thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶,
®¶m b¶o chÊt lîng.
S¬ ®å vÒ m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty KiÓm

to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh quèc tÕ:
G¸m ®èc
Phã Gi¸m Phã Gi¸m KÕ to¸n

®èc 1 ®èc 2 trëng
Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng phßng

ngiÖp nghiÖ nghiÖ t vÊn XDC HCTH
vô 1 p vô 2 p vô 3 B
2 – Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty

Do lµ mét C«ng ty TNHH hai thµnh viªn lªn bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty
kh¸ ®¬n gi¶n, bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty bao gåm: kÕ to¸n trëng, thñ quü kÕ
to¸n ghi sæ.
KÕ to¸n trëng cña C«ng ty víi t çch lµ ngêi ®¹i diÖn cho C«ng ty cã tr¸ch
nhiÖm ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chÝnh x¸c çc nghiÖp vô ph¸t sinh vµ
B¸o ço víi ban gi¸m ®èc C«ng ty. VÒ phÝa C«ng ty kÕ to¸n trëng còng lµ
ngêi ®iÒu hµnh phßng hµnh chÝnh tæng hîp, chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi mäi
vÊn ®Ò cã liªn quan tíi hµnh chÝnh, kÕ to¸n cña C«ng ty. MÆc dï kh«ng
trùc tiÕp t¸c ®éng tíi kÕ qu¶ thùc hiÖn KiÓm to¸n, song kÕ to¸n trëng còng
nh çc ç nh©n kh¸c cña phßng hµnh chÝnh tæng hîp cña C«ng ty lµ nh÷ng
ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o mäi ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh ¨n, ë, ph¬ng
tiÖn ®i l¹i, mÉu giÊy tê lµm viÖc, hå s¬ KiÓm to¸n …. T¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi gióp dì çc thµnh viªn cña tÊt c¶ çc ®oµn KiÓm to¸n hoµn thµnh
nhiÖm vô.
Thñ quü t¹i C«ng ty cã nhiÖm vô duy tr× sè tiÒn mÆt t¹i quü cña C«ng ty
nh»m ®¶m b¶o viÖc chi tiªu thêng xuyªn t¹i C«ng ty, ®ång thêi thùc hiÖn
viÖc thu chi ®èi víi çc nghiÖp vô ph¸t sinh t¹i C«ng ty.
KÕ to¸n ghi sæ cã nhiÖm vô cËp nhËt çc nghiÖp vô ph¸t sinh hµng ngµy
vµo sæ kÕ to¸n.
Bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty kh«ng chØ thùc hiÖn chøc n¨ng kÕ to¸n ngoµi
ra bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty cßn kiªm nhiÖm lµm phßng hµnh chÝnh tæng
hîp t¹i C«ng ty, phßng hµnh chÝnh tæng hîp cña C«ng ty lµ nh÷ng ngêi chÞu
tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o mäi ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh ¨n, ë, ph¬ng tiÖn ®i l¹i,
mÉu giÊy tê lµm viÖc, hå s¬ KiÓm to¸n. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp dì çc
thµnh viªn cña tÊt c¶ çc ®oµn KiÓm to¸n hoµn thµnh nhiÖm vô.
Nh×n chung bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty kh¸ ®¬n gi¶n cha ®¸p øng ®îc
yªu cÇu vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, do mét ngêi kiªm nhiÖm kh¸ nhiÒu chøc vô
do vËy kh¶ n¨ng x¶y ra gian lËn lµ rÊt cao. Do vËy C«ng ty cÇn tæ chøc s¾p
xÕp l¹i bé m¸y kÕ to¸n.
T¹i C«ng ty IFC phßng kÕ to¸n kiªm phßng hµnh chÝnh tæng hîp. Çc
nghiÖp vô kinh tÕ x¶y ra Ýt chñ yÕu xoay quanh çc kho¶n thanh to¸n víi
c«ng nh©n viªn, thu chi. KÕ to¸n h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký sæ çi.
§iÒu nµy phï hîp víi C«ng ty IFC v× doanh nghiÖp cã Ýt nghiÖp vô ph¸t
sinh, sö dông Ýt tµi kho¶n, quy m« nhá.
Çc nghiÖp vô chñ yÕu: thu, chi, l¬ng vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng, t¹m
øng kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh Ýt chñ yÕu lµ mang tÝnh. kÕ to¸n chñ yÕu
lµm b»ng tay vµ cã phÇn mÒm kÕ to¸n: SIS hç trî.
Çc B¸o ço kinh doanh tµi chÝnh, B¸o ço ho¹t ®éng kinh doanh, b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n, b¶ng khai thuÕ ®îc lËp vµ nép theo ®óng chÕ ®é hiÖn
hµnh cho çc c¬ quan qu¶n lý.
Tæ chøc nh©n sù t¹i phßng hµnh chÝnh tæng hîp theo m« h×nh tËp
chung. KÕ to¸n trëng lµ ngêi ®øng ®Çu, chÞu tr¸ch nhiÖm kÕt qu¶ ho¹t
®éng cña c¶ phßng tríc ban gi¸m ®èc. Vµ lµ ngêi so¸t xÐt, tæng hîp çc B¸o
ço tµi chÝnh cña C«ng ty. Çc nh©n viªn thùc hiÖn çc c«ng viÖc cô thÓ
mµ kÕ to¸n trëng giao.
III. THùC TR¹NG C«NG T¸C KIÓM TO¸N Tµi S¶N Cè §ÞNH TRONG KIÓM TO¸N
B¸o ço Tµi CHÝNH DO C«NG TY KIÓM TO¸N Vµ T¦ VÊN Tµi CHÝNH QUèC TÕ
(IFC) THùC HIÖN.
1.LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
1.1. TiÕp cËn kh¸ch hµng
TiÕp cËn kh¸ch hµng ®îc tiÕn hµnh víi tõng kh¸ch hµng, nÕu lµ kh¸ch
hµng míi (n¨m ®Çu tiªn) b¾t ®Çu b»ng viÖc kh¸ch hµng trùc tiÕp liªn hÖ
víi C«ng ty ®Ó yªu cÇu KiÓm to¸n hoÆc th«ng qua sù quen biÕt ngo¹i giao
cña Ban gi¸m ®èc C«ng ty hoÆc ®îc ng©n hµng giíi thiÖu. Cßn nÕu lµ
kh¸ch hµng thêng xuyªn hoÆc ®· ®îc C«ng ty KiÓm to¸n nhiÒu n¨m th×
C«ng ty cã thÓ liªn l¹c trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, hay kh¸ch hµng cã thÓ liªn
hÖ víi C«ng ty khi cã yªu cÇu vÒ KiÓm to¸n th«ng qua th mêi KiÓm to¸n.
C«ng ty ABC lµ mét C«ng ty cæ phÇn, lµ kh¸ch hµng KiÓm to¸n n¨m
®Çu tiªn cña IFC th«ng qua th mêi KiÓm to¸n do C«ng ty trùc tiÕp göi cho
IFC. Qua th mêi KiÓm to¸n, Ban gi¸m ®èc IFC tiÕn hµnh trao ®æi víi Ban
gi¸m ®èc cña ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n vÒ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan
®Õn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n vµ cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc
KiÓm to¸n sau nµy nh ngµnh nghÒ kinh doanh, lÜnh vùc ho¹t ®éng, c«ng t¸c
tæ chøc qu¶n lý, triÓn väng ph¸t triÓn. Sau ®ã hai bªn cïng ®i ®Õn thèng
nhÊt vµ cïng ký kÕt hîp ®ång KiÓm to¸n, kÌm theo ®ã lµ mét kÕ ho¹ch
KiÓm to¸n trong ®ã tr×nh bµy ®Çy ®ñ nh÷ng c«ng viÖc KTV sÏ thùc hiÖn,
bè trÝ sè KTV thùc hiÖn vµ mét møc gi¸ phÝ KiÓm to¸n phï hîp. Gi¸ phÝ ®-
îc x©y dùng dùa trªn khèi lîng thêi gian bá ra ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc
KiÓm to¸n vµ møc phÝ ph¶n ¸nh tr×nh ®é cao cÊp, kinh nghiÖm vµ tr×nh
®é chuyªn m«n cña çn bé tham gia KiÓm to¸n cïng çc chi phÝ kh¸c ph¸t
sinh liªn quan ®Õn cuéc KiÓm to¸n.
TiÕp cËn kh¸ch hµng ®îc IFC ®¸nh gi¸ lµ bíc khëi ®Çu vµ ®îc coi kh¸
quan träng trong toµn cuéc KiÓm to¸n. ViÖc nµy quyÕt ®Þnh cuéc KiÓm
to¸n cã ®îc tiÕp tôc hay kh«ng.
Víi C«ng ty ABC th× c«ng viÖc nµy ban ®Çu ®îc ®¸nh gi¸ lµ bíc ®Çu
thµnh c«ng vµ lµ tiÒn ®Ò cho viÖc thùc hiÖn çc bíc c«ng viÖc tiÕp theo.
1.2. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chiÕn lîc
KÕ ho¹ch KiÓm to¸n chiÕn lîc ®îc IFC thùc hiÖn cho kh¸ch hµng thêng
bao gåm çc c«ng viÖc sau:
- T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng;
- T×m hiÓu s¬ bé vÒ HTKSNB vµ HTKT;
- Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé;
- §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro tiÒm tµng vµ rñi ro kiÓm so¸t;
- X¸c ®Þnh çc môc tiªu KiÓm to¸n träng t©m vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn
KiÓm to¸n;
- Dù kiÕn nhãm trëng vµ thêi gian thùc hiÖn;
- LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n.
- Tuú thuéc vµo tõng kh¸ch hµng (kh¸ch hµng th¬ng xuyªn hay kh¸ch
hµng n¨m ®Çu tiªn) mµ KTV tiÕn hµnh thu thËp mét phÇn hay toµn bé
nh÷ng th«ng tin trªn. §èi víi kh¸ch hµng thêng xuyªn, mäi th«ng tin vÒ kh¸ch
hµng ®· ®îc lu gi÷ trong Hå s¬ KiÓm to¸n, v× vËy KTV chØ cÇn thu thËp
bæ sung nh÷ng th«ng tin míi ph¸t sinh. Cßn víi nh÷ng kh¸ch hµng KiÓm to¸n
n¨m ®Çu tiªn ®ßi hái KTV ph¶i thu thËp toµn bé th«ng tin vÒ kh¸ch hµng tõ
khi thµnh lËp cho ®Õn khi lËp BCTC.
Víi ABC ®îc tiÕn hµnh nh sau:
1.2.1. T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng
C«ng ty ABC (n¨m tµi chÝnh 2004) lµ kh¸ch hµng KiÓm to¸n n¨m ®Çu
tiªn cña IFC nªn KTV ph¶i thu thËp mäi th«ng tin vÒ kh¸ch hµng tõ khi
thµnh lËp cho ®Õn nay.
C«ng ty ABC lµ chuyÓn ®æi tõ C«ng ty TNHH sang C«ng ty cæ phÇn
theo QuyÕt ®Þnh ngµy 15/5/2001 cña Gi¸m ®èc C«ng ty vµ GiÊy chøng
nhËn ®¨ng ký kinh doanh C«ng ty cæ phÇn sè 0103000472 ngµy 11/6/2001
do Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t Hµ Néi cÊp.
Víi møc vèn ®iÒu lÖ lµ: 6.000.000.000 VND.
LÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ABC:
- X©y dùng çc c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ nhµ ë;
- X©y dùng vµ söa ch÷a ®êng x¸, san lÊp mÆt b»ng;
- S¶n xuÊt vµ söa ch÷a thiÕt bÞ m¸y mãc cho ngµnh x©y dùng.
C«ng ty b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ khi GiÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh cã
hiÖu lùc.
1.2.2. T×m hiÓu s¬ bé vÒ HTKSNB vµ HTKT
Trong giai ®o¹n lËp KÕ ho¹ch KiÓm to¸n chiÕn lîc viÖc t×m hiÓu s¬ bé
vÒ ®é tin cËy cña HTKSNB vµ HTKT sÏ gióp cho KTV íc lîng ®îc møc rñi
ro tiÒm tµng vµ lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ.
Víi C«ng ty ABC, viÖc ®¸nh gi¸ sù hiÖn h÷u cña HTKSNB cña C«ng ty
KTV thùc hiÖn th«ng qua mèt sè buæi gÆp gì trùc tiÕp víi Ban gi¸m ®èc
C«ng ty. Th«ng qua Ban gi¸m ®èc C«ng ty, KTV thu thËp ®îc nh÷ng th«ng
tin vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ qu¶n lý ®iÒu hµnh, çc quy tr×nh, chÝnh s¸ch vµ
thñ tôc KSNB trong ®¬n vÞ kh¸ch hµng. §ång thêi qua viÖc tiÕp xóc nµy,
KTV còng ®¸nh gi¸ ®îc phÇn nµo th¸i ®é, nhËn thøc vµ phong çch lµm
viÖc cña Ban gi¸m ®èc. §©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ ®é tin cËy
cña HTKSNB.
C«ng t¸c tæ chøc ho¹t ®éng cña C«ng ty
§øng ®Çu C«ng ty ABC lµ Héi ®ång qu¶n trÞ, sau ®ã ®Õn Tæng gi¸m
®èc, çn bé hµnh chÝnh, bé phËn qu¶n lý x©y l¾p, bé phËn mua b¸n, bé
phËn kÕ to¸n.
Trong ®ã viÖc l·nh ®¹o C«ng ty do Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ ®¶m
nhiÖm. Tæng gi¸m ®èc C«ng ty do Héi ®ång qu¶n trÞ lùa chän vµ Tæng
gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña C«ng ty.
KiÓm to¸n viªn th«ng qua viÖc tiÕp xóc víi BG§ C«ng ty ABC, KTV
kh«ng thu thËp ®îc çc b»ng chøng g× liªn quan ®Õn viÖc nghi ngê tÝnh
chÝnh trùc cña BG§ còng nh H§QT. Ban gi¸m ®èc C«ng ty tá ra cã h÷u hiÖu
®Ó ng¨n chÆn vµ ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi gian lËn vµ sai sãt kh¸c. Tuy
nhiªn, C«ng ty cha thiÕt lËp ®îc phßng KSNB v× theo ®¸nh gi¸ cña BG§ lµ
víi quy m« hiÖn nay lµ cha cÇn thiÕt. Hµng th¸ng, BG§ C«ng ty ®Òu tæ
chøc cuéc häp ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh thùc tÕ vµ ®Ò ra çc biÖn ph¸p gi¶i
quyÕt víng m¾c vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn.
T×m hiÓu chÝnh s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty
- ChÕ ®é kÕ to¸n: C«ng ty ABC ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp
ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 1141 TC/Q§/C§KT ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995
vµ sè 167/2000/Q§ - BTC ngµy 25 th¸ng 10 n¨m 2000 cña Bé Tµi chÝnh vµ
çc quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Bé Tµi chÝnh.
- H×nh thøc sæ kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc thùc hiÖn theo h×nh thøc NhËt
ký chung trªn m¸y tÝnh, sau ®ã sÏ läc ra tõng lo¹i tµi kho¶n ®Ó lµm sæ chi
tiÕt.
- §¬n vÞ tiÒn tÖ h¹ch to¸n lµ ViÖt Nam §ång (VND). H¹ch to¸n theo
nguyªn t¾c gi¸ gèc phï hîp víi çc quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n doanh
nghiÖp ViÖt Nam do Bé Tµi chÝnh ban hµnh t¹i QuyÕt ®Þnh 1141
TC/Q§/C§KT ngµy 01 th¸ng 11 n¨m 1995.
- Çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ®îc quy ®æi sang VND
theo tû gi¸ do Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh
nghiÖp vô. Chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh trong kú ®îc ph¶n ¸nh vµo B¸o ço
kÕt qu¶ kinh doanh.
- Niªn ®é kÕ to¸n cña C«ng ty b¾t ®Çu tõ ngµy 01/01 vµ kÕt thóc t¹i
ngµy 31/12 hµng n¨m.
- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n TSC§: C«ng ty ph¶n ¸nh theo nguyªn gi¸, hao mßn
vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. Nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm gi¸ mua céng chi phÝ thu mua
céng chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö (nÕu cã).
KhÊu hao TSC§ h÷u h×nh ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng
dùa trªn thêi gian sö dông h÷u Ých íc tÝnh cña tµi s¶n.
Tû lÖ khÊu hao ®îc tÝnh phï hîp víi tû lÖ khÊu hao quy ®Þnh t¹i QuyÕt
®Þnh 166/1999/Q§ - BTC ngµy 31/12/1999 cña Bé Tµi chÝnhHµng tån kho:
®îc tr×nh bµy theo gi¸ gèc, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn theo
th¸ng. Hµng tån kho ®îc h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Hµng n¨m, C«ng ty B¸o ço quyÕt to¸n phï hîp víi çc quy ®Þnh cña nhµ
níc. TÊt c¶ çc B¸o ço tµi chÝnh ccña C«ng ty ®îc tr×nh lªn c¬ quan cã
thÈm quyÒn chËm nhÊt lµ 90 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m tµi chÝnh.
1.2.3. Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé
Sau khi ®· thu thËp çc th«ng tin ban ®Çu vÒ kh¸ch hµng, KTV yªu cÇu
kh¸ch hµng cung cÊp çc tµi liÖu vÒ BCTC vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch s¬ bé
tÝnh thÝch hîp, ph©n tÝch xu híng biÕn ®éng, ®¸nh gi¸ xem xÐt xem cã
nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng x¶y ra kh«ng. Çc tµi liÖu KTV cÇn gåm:
- TiÒn
+ Biªn b¶n kiÓm kª quü t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc n¨m.
+ B¶ng ®èi chiÕu x¸c nhËn sè d tiÒn göi tÊt c¶ çc ng©n hµng t¹i thêi
®iÓm 31/12 hµng n¨m.
- Ph¶i thu
+ Sæ tæng hîp çc kho¶n ph¶i thu theo ®èi tîng.
+ Biªn b¶n ®èi chiÕu (hoÆc x¸c nhËn) c«ng nî ph¶i thu t¹i thêi ®iÓm
31/12 çc n¨m.
- T¹m øng
+ Çc quy ®Þnh vÒ t¹m øng hiÖn hµnh t¹i C«ng ty.
+ B¶ng kª chi tiÕt sè d t¹m øng theo tõng ®èi tîng tÝnh ®Õn thêi ®iÓm
31/12.
- Hµng tån kho

+ Biªn b¶n kiÓm kª hµng tån kho cho n¨m tµi chÝnh
+ Çc ®Þnh møc tiªu hao vËt t.
+ Çc quy ®Þnh liªn quan tíi viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§)
+ B¶ng tæng hîp TSC§ gåm nguyªn gi¸, khÊu hao, gi¸ trÞ cßn l¹i theo tõng
chñng lo¹i nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i,
thiÕt bÞ v¨n phßng.
+ B¶ng kª chi tiÕt t¨ng gi¶m TSC§ trong kú theo chñng lo¹i TSC§ (bao
gåm çc th«ng tin nh ngµy mua, sè liÖu chøng tõ, quy çch TSC§, sè tiÒn…).
+ B¶ng kª chi tiÕt tÝnh khÊu hao theo chñng lo¹i TSC§.
+ B¶ng ®¨ng ký khÊu hao víi c¬ quan tµi chÝnh nhµ níc.
+ Çc biªn b¶n ®¸nh gi¸ TSC§ khi bµn giao, thanh lý, chuyÓn nhîng.
+ Biªn b¶n kiÓm kª TSC§ t¹i ngµy 31/12 (nÕu cã).
+ Çc B¸o ço quyÕt to¸n chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang hoµn thµnh.
-Vèn ®Çu t
+ B¶ng x¸c nhËn vèn ®· ®Çu t.
- Vay
+ B¶ng kª chi tiÕt vay çc ®èi tîng
+ Çc khÕ íc vay (sè vèn gèc, l·i suÊt).
- Çc hîp ®ång
+ Çc hîp ®ång x©y dùng, hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu,
cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ ph¸t sinh trong n¨m.
2. Bé hå s¬, chøng tõ nhËp khÈu, xuÊt khÈu hµng ho¸ hoÆc TSC§.
-ThuÕ
+ B¶ng tÝnh thuÕ trong kú.
+ B¶ng kª nép thuÕ çc lo¹i.
- Çc chi phÝ
+ Chi phÝ l¬ng (b¶ng tÝnh l¬ng).
+ Chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ kh¸c.
- Çc kho¶n nî vµ chi phÝ trÝch tríc
+ Chi tiÕt sè d çc kho¶n nî vµ chi phÝ trÝch tríc ®Õn ngµy 31/12 hµng
n¨m.
Th«ng qua çc tµi liÖu mµ kh¸ch hµng cung cÊp, KTV nhËn thÊy khi läc
ra çc lo¹i tµi kho¶n ®Ó lµm sæ chi tiÕt tõ m¸y tÝnh, kÕ to¸n vÉn ®Ó
nguyªn cét Tµi kho¶n ®èi øng mµ kh«ng söa l¹i, nh vËy lµ kh«ng ®óng.
HÇu hÕt çc sæ chi tiÕt TK 111, 112, 141 cha cã ngµy th¸ng më sæ, ngµy
th¸ng kÕt thóc ghi sæ, cha ghi tµi kho¶n cÊp I, cÊp II. Cha cã dÊu gi¸p lai
cña ®¬n vÞ gi÷a mçi sæ.
KiÓm to¸n viªn sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh sè liÖu cña n¨m tríc vµ n¨m
nay ®Ó tÝnh sè t¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
Qua B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n nhËn thÊy tµi s¶n cña C«ng ty ABC
tËp trung chñ yÕu vµo Hµng tån kho, nhÊt lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
dë dang. NÕu xÐt tõ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty ABC lµ mét C«ng
ty x©y dùng, nªn çc c«ng tr×nh thêng kÐo dµi trong nhiÒu n¨m nªn ®iÒu
nµy chÊp nhËn ®îc.
§Ó n¾m râ h¬n t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty, KTV còng tiÕn hµnh
ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn nh sau:
§Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch

ChØ tiªu Tû träng Tû träng Tû träng
Sè tiÒn (%) Sè tiÒn (%) Sè tiÒn (%)
A. TSL§ vµ §TNH 2.920.642.810 40.31 4.280.650.800 59.1 1.360.007.990 18.78
I –TiÒn 1.312.895.854 18.12 1.500.250.500 20.7 187.354.646 2.58
1. TiÒn mÆt 750.545.254 10.36 500.250.500 6.9 (250.294.754) -3.45
2. TiÒn göi ng©n hµng 562.350.600 7.76 1.000.000.000 13.8 437.649.400 6.04
II - Çc kho¶n ph¶i thu 375.624.150 5.18 250.175.000 3.45 (125.449.150) -1.73
III - Hµng tån kho 2.750.265.500 37.95 2.700.502.300 37.27 (49.763.200) -0.69
1. Nguyªn vËt liÖu 540.154.250 7.45 475.540.500 6.56 (64.613.750) -0.89
2. C«ng cô dông cô 195.750.500 2.7 190.820.800 2.63 (4.929.700) -0.007
3. CPSXKDD 2.014.360.750 27.8 2.034.141.000 28.72 19.780.250 0.27
B. TSC§ vµ §TDH 1.575.250.270 21.74 2.212.349.000 30.53 637.098.730 8.79
I -TSC§ HH 1.575.250.270 21.74 1.914.022.789 26.41 338.772.519 4.68
II – TSC§ thuª tµi chÝnh - 298.326.217 4.12 398.226.217 4.12
Tæng céng 7.246.158.580 100 9.193.502.100 100 1.947.343.520
B¶ng 3: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n

§Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch

Tû träng Tû träng
ChØ tiªu Sè tiÒn (%) Sè tiÒn (%) Sè tiÒn Tû träng (%)
I - Nî ng¾n h¹n 1.865.732.980 25.75 2.935.413.700 31.93 1.069.860.720 6.18
1. Vay ng¾n h¹n 1.865.732.980 25.75 2.935.413.700 31.93 1.069.860.720 7.54
II - Nî dµi h¹n 0 0 752.587.500 8.2 752.587.500 8.19
1. Nî dµi h¹n 0 0 752.587.500 8.2 752.587.500 8.19
III - Nguån vèn chñ së
h÷u 5.380.425.600 74.25 5.505.500.900 59.9 125.075.300 -14.4
1. Nguån vèn kinh doanh 5.130.250.400 70.8 5.130.250.400 55.8 0 -15
3. Lîi nhuËn cha ph©n phèi 250.175.200 3.45 375.250.500 4.1 125.075.300 0.63
Tæng céng 7.246.158.580 100 9.193.502.100 100 1.947.343.520
B¶ng 4: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn
Qua b¶ng ph©n tÝch trªn nhËn thÊy r»ng C«ng ty ABC sö dông vèn ®Ó
kinh doanh chñ yÕu lµ vay ng¾n h¹n. §iÒu nµy cã thÓ cho thÊy C«ng ty ®·
biÕt l¹m dông vèn cña ng©n hµng cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
Víi TSC§, KTV nhËn thÊy TSC§ cña C«ng ty t¨ng vÒ quy m« song gi¶m
vÒ tû träng. V× thÕ KiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra nguyªn nh©n v×
sao nh thÕ. KTV tiÕn hµnh tÝnh mét sè tû suÊt quan träng ®Ó cã çi nh×n
tæng quan vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng.
ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m

1 - TSL§ vµ §TNH 2.920.642.810 4.280.650.800
2 -TiÒn 1.312.895.854 1.500.250.500
3 - Çc kho¶n ph¶i thu 375.624.150 250.175.000
4 - Hµng tån kho 2.750.265.500 2.700.502.300
5 - TSC§ vµ §TDH 1.575.250.270 2.212.349.000
6 - Nî ng¾n h¹n 1.865.732.980 2.935.413.700
7 - Nguån vèn chñ së h÷u 5.380.425.600 5.505.500.900
8 - Tû suÊt thanh to¸n hiÖn hµnh (1/6)
(%) 156.54 145.83
9 - Tû suÊt thanh to¸n nhanh
(2+3)/6 (%) 90.5 59.63
10 - Tû suÊt thanh to¸n tøc thêi
(2/6) (%) 70.37 51.11
11 - Tû suÊt tù tµi trî
(7/5) (%) 341.56 248.85
B¶ng 5: Çc tû suÊt tµi chÝnh
Th«ng qua ph©n tÝch s¬ bé, KTV ®¸nh gi¸ C«ng ty ABC cã t×nh h×nh
tµi chÝnh t¬ng ®èi tèt, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty ®¶m b¶o cho sù ho¹t
®éng liªn tôc cña C«ng ty trong thêi gian tíi còng nh n¨m tµi chÝnh võa qua.
1.2.4. §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro tiÒm tµng

IFC ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng cho tõng lo¹i kh¸ch hµng cã thÓ gÆp ph¶i,
môc ®Ých nh»m ®Þnh híng cho cuéc KiÓm to¸n vµ híng tíi çc vÊn ®Ò
träng t©m cã ¶nh hëng träng yÕu tíi cuéc KiÓm to¸n.
Theo ®¸nh gi¸ ban ®Çu rñi ro tiÒm tµng cã thÓ x¶y ra ®èi víi C«ng ty
ABC nh sau:
- ChÞu ¶nh hëng cña c¹nh tranh.
- Lµ C«ng ty x©y l¾p, nªn lµm viÖc theo mïa vô nªn ¶nh hëng tíi kÕt qu¶
kinh doanh vµ g©y ø ®äng vèn.
- LuËt ph¸p vµ çc chÝnh s¸ch nhµ níc cha æn ®Þnh.
- Cã thÓ bÞ hao hôt mÊt m¸t vµ nh÷ng rñi ro do tù nhiªn nh b·o lôt.
1.2.5. X¸c ®Þnh çc môc tiªu KiÓm to¸n träng t©m vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn
KiÓm to¸n
Cuéc KiÓm to¸n do IFC thùc hiÖn ®èi víi C«ng ty ABC nh»m ®¹t ®îc çc
môc tiªu sau:
- Gãp phÇn gióp BG§ C«ng ty hoµn thµnh BCTC n¨m 2003 theo ®óng
çc quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc.
- X¸c nhËn tÝnh trung thùc, hîp lý vµ tu©n thñ cña BCTC cho n¨m tµi
chÝnh kÕt thóc ngµy 31/12/2004.
- Gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ cung cÊp cho
BG§ cña C«ng ty nh÷ng th«ng tin ®¸ng tin cËy vÒ viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸
t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh, kinh doanh, nh÷ng tån t¹i yÕu kÐm cÇn
kh¾c phôc trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty.
- Tuú thuéc vµo tõng kh¸ch hµng mµ IFC cã ph¬ng ph¸p tiÕp cËn kh¸c
nhau. Víi C«ng ty ABC, C«ng ty IFC tiÕp cËn çc kho¶n môc tiÒn mÆt,
hµng tån kho, TSC§.
1.2.6. Dù kiÕn nhãm trëng vµ thêi gian thùc hiÖn

ViÖc lùa chän nhãm trëng vµ thõi gian thùc hiÖn cuéc KiÓm to¸n gi÷ vai
trß rÊt quan träng, nã ®¶m b¶o cho cuéc KiÓm to¸n ®¹t chÊt lîng vµ hiÖu
qu¶ cao nhÊt víi møc phÝ thÊp nhÊt cã thÓ chÊp nhËn. §iÒu nµy ®îc BG§
C«ng ty IFC lùa chän rÊt cÈn thËn trong mçi cuéc KiÓm to¸n.
Qua ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh, møc ®é rñi ro tiÒm
tµng, HTKSNB vµ môc tiªu KiÓm to¸n, BG§ IFC quyÕt ®Þnh dù kiÕn nhãm
trëng, sè lîng ngêi vµ thêi gian ®Ó hoµn thµnh cuéc KiÓm to¸n t¹i C«ng ty
ABC nh sau: nhãm trëng lµ KTV QRS víi tr×nh ®é chuyªn m«n cao cÊp nhµ
níc (cã chøng chØ CPA) cïng víi 2 KTV, 1 trî lý KiÓm to¸n víi thêi gian
KiÓm to¸n lµ mét tuÇn (tøc 7 ngµy). Trong ®ã phÇn hµnh TSC§ do QRS
thùc hiÖn.
Trëng nhãm KiÓm to¸n chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Ban gi¸m ®èc IFC vµ Ban
gi¸m ®èc cña ABC vÒ sù thµnh c«ng còng nh chÊt lîng cuéc KiÓm to¸n vµ
cã tr¸ch nhiÖm lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh KiÓm
to¸n.
1.3. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n
NÕu nh kÕ ho¹ch chiÕn lîc lµ giai ®o¹n ®Çu gióp KTV cã ®îc sù hiÓu
biÕt kh¸i qu¸t vÒ kh¸ch hµng vµ ®a ra ®îc chiÕn lîc KiÓm to¸n th× kÕ
ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ sÏ gióp KTV chi tiÕt ho¸ çc c«ng viÖc theo çc
phÇn hµnh cô thÓ vµ viÖc bè trÝ nh©n sù chÞu tr¸ch nhiÖm cho tõng phÇn
hµnh ®ã. §èi víi phÇn hµnh TSC§ th× kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch-
¬ng tr×nh KiÓm to¸n ®îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau:
Môc tiªu KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch s¬ bé

vÒ phÇn hµnh TSC§
LËp kÕ
ho¹ch vµ
ch¬ng §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n tµi
tr×nh s¶n cè ®Þnh
KiÓm to¸n
tµi s¶n cè
®Þnh §¸nh gi¸ HÖ thèng KSNB ®èi víi tµi s¶n cè
®Þnh
ThiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n KiÓm

to¸n tµi s¶n cè ®Þnh
S¬ ®å 8: Çc c«ng viÖc cô thÓ trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch

KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n
1.3.1. Môc tiªu KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch s¬ bé vÒ phÇn hµnh TSC§
Sau khi nghiªn cøu ®Çy ®ñ vÒ kh¸ch hµng, KTV ®a ra çc môc tiªu
KiÓm to¸n TSC§ (b¶ng 6)
Víi môc tiªu KiÓm to¸n ®Æc thï ®· x¸c ®Þnh cïng víi viÖc xem xÐt çc
BCTC cña ABC, KTV nhËn thÊy TSC§ cña C«ng ty trong n¨m t¨ng
642.217.111 vµ kh«ng cã tµi s¶n gi¶m. Th«ng qua çc tµi liÖu liªn quan,
KTV nhËn thÊy TSC§ cña C«ng ty t¨ng do mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ lµ
chñ yÕu vµ thuª tµi chÝnh. Sù t¨ng TSC§ nµy cho thÊy ABC ®Çu t nhiÒu
h¬n vµo m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh cung cÊp.Tõ
®ã, KTV ®a ra kÕt luËn ban ®Çu lµ kh«ng cã nh÷ng sai ph¹m träng yÕu nªn
cã thÓ giíi h¹n viÖc kh¶o s¸t më réng.
Môc ®Ých cña ph©n tÝch s¬ bé vÒ TSC§ gióp KTV x¸c ®Þnh ®îc çc
thñ tôc KiÓm to¸n träng t©m, ®a ra ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t toµn bé BCTC vµ
khoanh vïng cã nhiÒu kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro.
Môc tiªu KiÓm Môc tiªu KiÓm to¸n ®Æc thï víi phÇn hµnh TSC§
to¸n chung
1. TÝnh hiÖn TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ kh¸c cã thùc sù tån t¹i
h÷u
2. Së h÷u TSC§ cã thuéc vÒ doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sö dông TSC§
trong ho¹t ®éng cña m×nh hay kh«ng?
3. TÝnh ®Çy - Çc yÕu tè ®îc tÝnh vµo TSC§ ph¶i cã ®ñ çc tiªu chuÈn ®¸p
®ñ øng lµ TSC§; viÖc b¸n vµ xuÊt, çc kho¶n lîi Ých thu ®îc hay
thÊt thu mµ ho¹t ®éng nµy mang l¹i ®îc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ.
- ViÖc x¸c ®Þnh khÊu hao vµ ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n
ph¶i ®Çy ®ñ cho tÊt c¶ tµi s¶n theo quy ®Þnh.
4. TÝnh chÝnh - Gi¸ trÞ ghi vµo Nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i chÝnh x¸c vµ kh«ng bao
x¸c gåm çc yÕu tè ph¶i ghi vµo chi phÝ.
- KhÊu hao TSC§ cã ®îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c theo ®óng çc
quy ®Þnh hiÖn hµnh hay kh«ng?
5. Tr×nh bµy vµ TSC§ cã ®îc ph©n lo¹i vµ miªu t¶ mét çch chÝnh x¸c hay
ph©n lo¹i kh«ng? VÒ nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.
6. TÝnh hîp lý - Thêi gian tÝnh khÊu hao TSC§ Ên ®Þnh cho tµi s¶n lµ hîp lý,
chung tu©n thñ theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- ViÖc mua s¾m, ®iÒu chuyÓn, thanh lý TSC§ ®Òu ®îc phª
chuÈn hîp lý.
7. TÝnh nhÊt Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao trong kú ph¶i nhÊt qu¸n
qu¸n
B¶ng 6: Çc môc tiªu KiÓm to¸n TSC§

1.3.2. §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro ®èi víi kho¶n môc TSC§
Trong çc trêng hîp chung, IFC x¸c ®Þnh møc träng yÕu dùa vµo chØ tiªu
Lîi nhuËn tríc thuÕ, Doanh thu, Tµi s¶n lu ®éng vµ §Çu t ng¾n h¹n. Tuú vµo
tõng cuéc KiÓm to¸n, KTV lùa chän nh÷ng chØ tiªu ®Ó x¸c ®Þnh møc träng
yÕu cho phï hîp.
STT ChØ tiªu Møc ®é träng yÕu (%)

Tèi thiÓu Tèi ®a
1 Doanh thu 0.4 0.8
2 Lîi nhuËn tríc thuÕ 4 8
3 TSL§ vµ §TNH 1.5 3
4 Nî ng¾n h¹n 1.5 2
5 Tæng tµi s¶n 0.8 1
B¶ng 7: B¶ng vÒ tû lÖ träng yÕu theo tõng chØ tiªu cña

IFC
§èi víi C«ng ty ABC lµ mét C«ng ty ®iÓn h×nh vÒ doanh nghiÖp x©y
l¾p nªn møc ®é träng yÕu ®îc x¸c ®Þnh c¨n b¶n dùa vµo chØ tiªu tæng tµi
s¶n vµ hµng tån kho. Tuy nhiªn, trong phÇn nµy t¸c gi¶ chØ ®i nghiªn cøu
riªng vÒ phÇn hµnh TSC§ nªn viÖc x¸c ®Þnh kh«ng ®îc nªu ë ®©y.
Sau khi cã ®îc nh÷ng íc tÝnh ban ®Çu vÒ møc träng yÕu KTV tiÕn hµnh
ph©n bæ íc tÝnh nµy cho tõng kho¶n môc trªn BCTC (thêng lµ BC§KT).
§iÒu nµy sÏ gióp KTV lËp kÕ ho¹ch vµ thu thËp nh÷ng b»ng chøng thÝch
hîp.
Riªng ®èi víi kho¶n môc TSC§ lu«n ®îc ®¸nh gi¸ lµ träng yÕu vµ cã rñi ro
tiÒm tµng ë møc trung b×nh (cã thÓ lµ khai khèng, khai thõa, khai thiÕu, víi
khÊu hao TSC§ th× trÝch khÊu hao thõa, trÝch vît), do vËy khi ®i vµo thùc
hiÖn, KTV tiÕn hµnh kiÓm tra 100% chøng tõ sæ s¸ch ®èi víi C«ng ty ABC.
1.3.3. §¸nh gi¸ HTKSNB
ë giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc, viÖc t×m hiÓu vÒ HTKSNB chØ
mµng tÝnh chÊt s¬ lîc nh»m môc ®Ých tiÕp cËn víi kh¸ch hµng th× trong
phÇn nµy KTV tiÕn hµnh thùc hiÖn thu thËp th«ng tin liªn quan vÒ
HTKSNB ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc ®¸nh gi¸ còng nh sÏ lµm c¨n cø thÝch hîp
cho viÖc thùc hiÖn çc thö nghiÖm sau nµy.
ViÖc ®¸nh gi¸ HTKSNB ®îc IFC thùc hiÖn díi h×nh thøc b¶ng c©u hái.
Díi ®©y lµ B¶ng c©u hái vÒ HTKSNB ®èi víi ABC:
IFC
Tªn kh¸ch hµng : C«ng ty ABC Ngµy thùc hiÖn 25/2/2005
Kho¶n môc : T×m hiÓu Ngêi thùc hiÖn DEF
HTKSNB
ST DiÔn gi¶i Kh«n Cã Kh«ng
T g ¸p
dông
A Tæng qu¸t
1 Toµn bé çc ghi chÐp kÕ to¸n ®îc cËp nhËt hµng v
ngµy vµ lËp B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh hµng th¸ng
kh«ng?
2 Çc ghi chÐp cã ®îc duyÖt bëi l·nh ®¹o hay kh«ng? v
3 TÊt c¶ çc chøng tõ cã ®îc duyÖt bëi l·nh ®¹o hay v
kh«ng?
4 Ban l·nh ®¹o cã rµ so¸t çc hîp ®ång b¶o hiÓm theo v
®Þnh kú hay kh«ng?
5 C«ng ty cã quy ®Þnh çc çn bé chñ chèt ph¶i nghØ v
phÐp hµng n¨m kh«ng?
6 Nh©n viªn kÕ to¸n cã ®îc ®µo t¹o qua trêng líp v
chÝnh quy kh«ng?
7 C«ng viÖc cña nh÷ng ngêi nghØ phÐp cã ®îc ngêi v
kh¸c ®¶m nhiÖm thay kh«ng?
Ngêi kiÓm tra:
Trëng phßng:
Ban gi¸m ®èc:
B¶ng 8: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV vÒ ®¸nh gi¸ HTKSNB
Qua b¶ng ph©n tÝch c©u hái ë trªn HTKSNB cña ABC ®îc ®¸nh gi¸ lµ
tin cËy vµ rñi ro kiÓm so¸t ë møc trung b×nh, v× vËy ®èi víi C«ng ty ABC,
KTV t¨ng cêng thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t ®ång thêi thu hÑp çc
thö nghiÖm c¬ b¶n.
Sau ®ã, KTV x©y dùng mét kÕ ho¹ch chi tiÕt vµ göi cho kh¸ch hµng mét
b¶n, lu t¹i hå s¬ KiÓm to¸n nh»m phôc vô cho cuéc KiÓm to¸n sau nµy.
1.3.4. Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n TSC§

Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n TSC§ ®îc IFC thùc hiÖn cho mäi cuéc KiÓm
to¸n, trong ®ã x¸c ®Þnh néi dung, lÞch tr×nh vµ ph¹m vi cña çc thñ tôc
thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ. Träng t©m KiÓm
to¸n cÇn thiÕt dùa vµo tõng kho¶n môc, tõng bé phËn ®îc KiÓm to¸n. Sau
®©y lµ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n phÇn hµnh TSC§ ®îc thùc hiÖn bëi IFC:
STT Thñ tôc KiÓm to¸n Ngêi Tham

thùc chiÕu
hiÖn
Víi TSC§ h÷u h×nh
I KiÓm tra hÖthèng kiÓm so¸t
1 KiÓm tra çc quy chÕ qu¶n lý TSC§: Thñ tôc mua s¾m
®Çu t, b¶o qu¶n, sö dông, thanh lý.
2 Xem xÐt chÝnh s¸ch h¹ch to¸n kÕ to¸n TSC§ cña C«ng
ty: Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, ph¬ng ph¸p
khÊu hao, tû lÖ khÊu hao.
3 Thu thËp, lËp vµ cËp nhËt çc v¨n b¶n vÒ HTKSNB (lËp
s¬ ®å tæ chøc b»ng h×nh vÏ hoÆc b»ng ghi chÐp), chÝnh
s¸ch vµ quy tr×nh kiÓm so¸t, tr×nh tù tõ viÖc lËp kÕ ho¹ch
mua TSC§, thu thËp giÊy b¸o gi¸, mua TSC§, bµn giao sö
dông vµ b¶o qu¶n, trÝch khÊu hao ®Õn thanh lý TSC§.
ViÖc thu thËp cÇn bao gåm c¶ viÖc thanh to¸n mua b¸n
TSC§.
Chän mét sè nghiÖp vô mua b¸n TSC§ vµ kiÓm tra xem
çc nghiÖp vô nµy cã tu©n thñ HTKSNB tõ khi b¾t ®Çu
qu¸ tr×nh mua b¸n cho ®Õn khi thu håi thanh lý TSC§.
ViÖc kiÓm tra ph¶i ghi chÐp l¹i trªn GiÊy tê lµm viÖc
(WP).
Ghi chÐp çc sai sãt ®îc ph¸t hiÖn trªn WP.
KÕt luËn vÒ HTKSNB.
II Ph©n tÝch so¸t xÐt

1 X¸c ®Þnh çc chØ tiªu tû suÊt ®Çu t: Nguyªngi¸
TSC§/Tæng tµi s¶n.
2 Ph©n tÝch hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n: Nguyªn gi¸
TSC§/Doanh thu hoÆc Lîi nhuËn rßng.
3 So s¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ n¨m nay so víi n¨m tríc.
III KiÓm tra chi tiÕt
1 LËp tê tæng hîp theo tõng nhãm TSC§ (nhµ xëng vµ vËt
kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i,
trang thiÕt bÞ v¨n phßng, ®å gç vµ ®å trang trÝ). Tê tæng
hîp còng ph¶n ¸nh sè d ®Çu kú vµ sè cuèi kú cña nguyªn
gi¸, khÊu hao luü kÕ, gi¸ trÞ cßn l¹i vµ t¨ng gi¶m TSC§ h÷u
h×nh, v« h×nh.
2 KiÓm tra nguyªn gi¸ TSC§
§èi chiÕu sè d ®Çu kú trªn BCTC víi B¸o ço KiÓm to¸n
n¨m tríc.
KiÓm tra viÖc ph©n lo¹i çc TSC§ theo çc tiªu thøc cã phï
hîp víi çc quy ®Þnh cña luËt ph¸p. ViÖc kiÓm tra bao gåm
viÖc lËp sè d nguyªn gi¸ TSC§ theo chñng lo¹i, nhãm.
KiÓm tra vµ ®èi chiÕu chi tiÕt sè ph¸t sinh t¨ng trong n¨m
cña tõng nhãm vµ lo¹i TSC§ víi çc chøng tõ gèc. Bao gåm
®èi chiÕu víi kÕ ho¹ch vµ thñ tôc mua s¾m TSC§. Çc
chøng tõ gèc ph¶i ®îc kiÓm tra:
- Ngµy mua s¾m;
- Néi dung;
- Nguyªn gi¸: Gi¸ mua vµ chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p
®Æt ch¹y thö;
- M· sè cña nhµ s¶n xuÊt, m· hiÖu vµ tªn TSC§;
- ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ;
- Phª duyÖt mua s¾m (phiÕu chi, ho¸ ®¬n).
§èi víi çc c«ng tr×nh XDCB, bé hå s¬ chøng tõ ph¶i bao
gåm: hå s¬ dù thÇu, th«ng b¸o tróng thÇu, nhËt ký c«ng
tr×nh, biªn b¶n nghiÖm thu, biªn b¶n bµn giao sö dông dù
to¸n, quyÕt to¸n, phª duyÖt quyÕt to¸n. ViÖc kiÓm tra ph¶i
bao gåm viÖc xem xÐt ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i vµ ghi chÐp
h¹ch to¸n TSC§ vÒ XDCB, xem xÐt tÝnh tu©n thñ vµ çc
quy ®Þnh vÒ lÜnh vùc XDCB cña Nhµ níc, tÝnh logic vÒ
ngµy th¸ng cña çc hå s¬.
§èi víi nh÷ng tµi s¶n söa ch÷a lín hoÆc thay thÕ çc bé
phËn cña TSC§, viÖc kiÓm tra sÏ ph¶i ®èi chiÕu víi viÖc
h¹ch to¸n ghi chÐp phÇn khÊu hao cã liªn quan.
KiÓm tra çc TSC§ ®îc biÕu tÆng, bao gåm kiÓm tra
çc thñ tôc liªn quan (çc kho¶n thuÕ, ®¸nh gi¸ l¹i vµ ghi
chÐp h¹ch to¸n).
§èi chiÕu mét sè nghiÖp vô thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
hay tiÒn göi ng©n hµng vÒ viÖc mua s¾m TSC§.
§èi chiÕu víi tµi kho¶n ph¶i tr¶ h¹ch to¸n mua s¾m
TSC§.
§èi chiÕu víi çc tµi kho¶n ph¶n ¸nh chi phÝ XDCB dë
dang ®èi víi c«ng tr×nh XDCB hoµn thµnh.
3 KiÓm tra thùc tÕ hiÖn tr¹ng TSC§

KiÓm tra çc sè ph¸t sinh t¨ng gi¶m ®· ®îc ghi chÐp trªn
sæ theo dâi TSC§.
§èi chiÕu viÖc ghi chÐp trªn sæ s¸ch víi B¸o ço KiÓm
to¸n n¨m tríc.
Rµ so¸t biªn b¶n kiÓm kª TSC§ cuèi kú KiÓm to¸n tríc.
Tham gia kiÓm kª thùc tÕ TSC§ t¹i thêi ®iÓm cuèi kú.
§èi chiÕu kÕt qu¶ kiÓm kª víi sæ s¸ch.
Trong trêng hîp kh«ng tham gia kiÓm kª cuèi kú, KTV
cÇn c©n nh¾c vµ yªu cÇu kiÓm tra t¹i ngµy KiÓm to¸n,
lËp biªn b¶n kiÓm tra vµ ®èi chiÕu suy ra TSC§ thùc tÕ
cña kh¸ch hµng t¹i ngµy lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
§èi víi çc ph¬ng tiÖn vËn t¶i, kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña
çc giÊy tê ®¨ng ký xe, biÓn kiÓm so¸t vµ çc giÊy tê vÒ
b¶o hiÓm.
4 KiÓm tra nhîng b¸n, thanh lý TSC§
KiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc h¹ch to¸n vµ ghi
chÐp thanh lý nhîng b¸n TSC§ theo tõng chñng lo¹i vµ
nhãm TSC§.
KiÓm tra çc kÕ ho¹ch vµ biªn b¶n phª duyÖt viÖc nhîng
b¸n, thanh lý TSC§, biªn b¶n ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§.
Xem xÐt lý do hîp lý vÒ viÖc thanh lý nhîng b¸n TSC§.

Biªn b¶n thanh lý nhîng b¸n TSC§, biªn b¶n bµn giao
TSC§.
KiÓm tra viÖc ghi gi¶m nguyªn gi¸ vµ khÊu hao luü kÕ.
KiÓm tra viÖc ghi chÐp h¹ch to¸n l·i lç tõ thanh lý nhîng
b¸n TSC§, bao gåmc¶ tÝnh tu©n thñ çc nguyªn t¾c vµ quy
®Þnh cña luËt ph¸p vÒ viÖc thanh lý nhîng b¸n.
TÝnh to¸n l¹i çc kho¶n l·i hay lç vÒ thanh lý nhîng b¸n
TSC§.
§èi chiÕu víi çc tµi kho¶n vèn b»ng tiÒn hay çc kho¶n
ph¶i thu kh¸c cho çc TSC§ nhîng b¸n thanh lý.
5 KiÓm tra khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao

§èi chiÕu sè d khÊu hao luü kÕ kú tríc víi sè d ®Çu kú.
KiÓm tra nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch khÊu hao.
TÝnh to¸n l¹i çc sè ph¸t sinh t¨ng gi¶m trong kú.
§èi chiÕu tæng gi¸ trÞ khÊu hao trong kú ®· tÝnh vµo
B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh, sè d chuyÓn vµo v¸o ço kÕ
to¸n.
KiÓm tra viÖc ghi t¨ng gi¶m khÊu hao luü kÕ do viÖc
thanh lý nhîng b¸n TSC§.
KiÓm tra tû lÖ khÊu hao ¸p dông phï hîp víi luËt hiÖn
hµnh (theo QuyÕt ®Þnh 106) hoÆc v¨n b¶n ®¨ng ký tû lÖ
khÊu hao cô thÓ ®îc phª duyÖt cña c¬ quan cã thÈm
quyÒn.
NÕu tû lÖ khÊu hao thay ®æi, b¶o ®¶m r»ng sù thay
®æi ®ã ®îc chøng minh lµ ®óng.
6 Çc thñ tôc kh¸c
KiÓm tra viÖc mua b¶o hiÓm tµi s¶n.
So¸t xÐt vµ cËp nhËt çc TSC§ cho thuª, còng nh doanh
thu vµ chi phÝ cho thuª.
So¸t xÐt TK chi phÝ söa ch÷a, b¶o dìng xem chóng cã ®-
îc ghi t¨ng TSC§ hay kh«ng.
NÕu TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ l¹i, kiÓm tra b»ng chøng hoÆc
biªn b¶n cña Ban gi¸m ®èc vÒ viÖc ®¸nh gi¸ l¹i.
KiÓm tra çc Hîp ®ång thuª mua TSC§. KiÓm tra sù
hiÖn h÷u cña TS ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng Kh¸ch hµng vÉn

®ang sö dông TS nµy; KiÓm tra chi phÝ thuª tµi chÝnh ®·
tr¶ vµ thêi h¹n thuª; TÝnh to¸n l¹i gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña TS thuª
tµi chÝnh vµ tiÒn tr¶ l·i trong kú; TÝnh to¸n l¹i khÊu hao cho
tµi s¶n thuª tµi chÝnh; §èi chiÕu víi nh÷ng tµi s¶n kh«ng cßn
thuª n÷a.
So¸t xÐt çc biªn b¶n vµ Hîp ®ång vay cho çc kho¶n:
Çc cam kÕt vÒ vèn; ThÕ chÊp bÊt ®éng s¶n vµ thiÕt bÞ.
X¸c ®Þnh xem cã tµi s¶n nµo bÞ cÇm cè hoÆc phong to¶
kh«ng.
§¶m b¶o çc TSC§ ®i thuª ®· ®îc tr×nh bµy hîp lý theo
®óng chuÈn mùc kÕ to¸n.
KiÓm tra viÖc ph©n lo¹i tµi s¶n.
KiÓm tra ph¬ng ph¸p ph©n bæ khÊu hao cho tõng ®èi t-
îng chi phÝ nh: chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ qu¶n lý
vµ chi phÝ b¸n hµng.
IV KÕt luËn
Trªn c¬ së kiÓm tra tÊt c¶ çc nghiÖp vô träng yÕu vµ
çc nghiÖp vô kh«ng träng yÕu, theo ý kiÕn cña t«i çc ghi
chÐp kÕ to¸n vÒ TSC§ cña kh¸ch hµng lµ ®Çy ®ñ vµ hîp
lý.
T«i kh¼ng ®Þnh r»ng tÊt c¶ çc thñ tô KiÓm to¸n cÇn
thiÕt ®· ®îc thùc hiÖn, ®îc ghi chÐp trªn çc giÊy tê lµm
viÖc theo çc thñ tôc KiÓm to¸n cña h·ng vµ cung cÊp ®Çy
®ñ b»ng chøng cho kÕt luËn ®a ra.
T«i kh¼ng ®Þnh r»ng çc sai sãt vµ yÕu ®iÓm còng nh
çc kiÕn nghÞ ®· ®îc nªu ra ®Ó ®a vµo th qu¶n lý göi cho
kh¸ch hµng.
C¨n cø trªn çc c«ng viÖc KiÓm to¸n vµ çc quy tr×nh
KiÓm to¸n ®· thùc hiÖn, chóng t«i thÊy cã ®ñ tin tëng kÕt
luËn r»ng gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§……….. cña C«ng ty trªn sæ
s¸ch vµ B¸o ço kÕ to¸n lµ ph¶n ¸nh t¬ng ®èi chÝnh x¸c vµ
hîp lý cho kú ho¹t ®éng tõ ngµy... ®Õn ngµy...
KiÓm to¸n TSC§ v« h×nh vµ TSC§ kh¸c

I KiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t
Xem xÐt chÝnh s¸ch kÕ to¸n TSC§ v« h×nh vµ TSC§
kh¸c cña C«ng ty: Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, ph¬ng ph¸p ®¸nh
gi¸, ph¬ng ph¸p khÊu hao, tû lÖ khÊu hao.
Chän mét sè nghiÖp vô t¨ng, gi¶m TSC§ vµ kiÓm tra çc
nghiÖp vô nµy cã tu©nthñ HTKSNB tõ khi b¾t ®Çu qu¸
tr×nh h×nh thµnh cho ®Õn khi thanh lý TSC§. ViÖc kiÓm
tra ph¶i ghi chÐp l¹i trªn WP.
Ghi chÐp çc sai sãt ®îc ph¸t hiÖn trªn WP.
KÕt luËn vÒ HTKSNB.
II Ph©n tÝch so¸t xÐt
1 Ph©n tÝch tû träng cña TSC§ v« h×nh vµ TSC§ kh¸c
trªn tæng TSC§. Xem xÐt ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, qu¶n lý vµ
sö dông.
So s¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ n¨m nay so víi n¨m
tríc.
III KiÓm tra chi tiÕt
1 LËp tê tæng hîp theo tõng lo¹i TSC§ v« h×nh vµ TSC§
kh¸c vµ ®èi chiÕu víi B¸o ço theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ
cßng l¹i cña tõng lo¹i TSC§ kh¸c vµ TSC§ v« h×nh.
Tê tæng hîp ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh nguyªn gi¸, khÊu
hao luü kÕ, gi¸ trÞ cßn l¹i vµ t¨ng gi¶m TSC§ v« h×nh vµ
TSC§ kh¸c.
2 Thu thËp b¶ng kª çc tµi s¶n v« h×nh ®èi chiÕu víi Sæ
çi vµ B¸o ço tµi chÝnh.
3 Çc kho¶n t¨ng tµi s¶n cã chøng tõ gèc ®Çy ®ñ, hîp lý.
So¸t xÐt chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn t¨ng tµi s¶n v« h×nh vµ
chÝnh s¸ch khÊu hao ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh hîp lý vµ nhÊt
qu¸n víi kú kÕ to¸n tríc.
4 KhÊu hao ®îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ vµ ph¬ng ph¸p hîp
lý, nhÊt qu¸n.
5 Çc sè d vµ çc chi phÝ liªn quan ®îc ph¶n ¸nh vµ ph©n
lo¹i hîp lý trªn B¸o ço tµi chÝnh.
6 KiÓm tra viÖc tÝnh khÊu hao trong n¨m vµ ®èi chiÕu
sè khÊu hao vµo çc tµi kho¶n chi phÝ t¬ng øng.
7 Çc thñ tôc kh¸c
- X¸c minh çc kho¶n ®Æt cäc vµ çc tµi s¶n lÆt vÆt
kh¸c.
- X¸c ®Þnh xem cã tµi s¶n nµo bÞ thÕ chÊp hay cã sù
tranh chÊp nµo kh«ng?
IV KÕt luËn
Trªn c¬ së kiÓm tra tÊt c¶ çc nghiÖp vô träng yÕu vµ
çc nghiÖp vô kh«ng träng yÕu, theo ý kiÕn cña chóng t«i
çc ghi chÐp cña kÕ to¸n phÇn hµnh trªn lµ ®Çy ®ñ vµ hîp
lý.
T«i kh¼ng ®Þnh r»ng tÊt c¶ çc thñ tô KiÓm to¸n cÇn
thiÕt ®· ®îc thùc hiÖn, ®îc ghi chÐp trªn çc giÊy tê lµm
viÖc theo çc thñ tôc KiÓm to¸n cña h·ng vµ cung cÊp ®Çy
®ñ b»ng chøng cho kÕt luËn ®a ra.
T«i kh¼ng ®Þnh r»ng çc sai sãt vµ yÕu ®iÓm còng nh
çc kiÕn nghÞ ®· ®îc nªu ra ®Ó ®a vµo th qu¶n lý göi cho
kh¸ch hµng.
C¨n cø trªn çc c«ng viÖc kiÕm to¸n vµ çc quy tr×nh
KiÓm to¸n ®· thùc hiÖn, chóng t«i thÊy cã ®ñ tin tëng kÕt
luËn r»ng gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§... cña C«ng ty trªn sæ s¸ch vµ
B¸o ço kÕ to¸n lµ ph¶n ¸nh t¬ng ®èi chÝnh x¸c vµ hîp lý
cho kú ho¹t ®éng tõ ngµy... ®Õn ngµy...
B¶ng 9: Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§

Giai ®o¹n thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n
BCTC do IFC thùc hiÖn bao gåm çc bíc c¬ b¶n sau:
- KiÓm tra hÖ thèng ®èi víi kho¶n môc TSC§
- Thùc hiÖn çc bíc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸
- KiÓm tra chi tiÕt kho¶n môc TSC§
2.1. KiÓm tra hÖ thèng ®èi víi kho¶n môc TSC§
*T×nh h×nh qu¶n lý TSC§
T×nh h×nh qu¶n lý TSC§ t¹i ®¬nvÞ kh¸ch hµng cã vai trß quan träng
trong quyÕt ®Þnh c«ng viÖc cña çc KiÓm to¸n viªn. NÕu TSC§ ®îc qu¶n
lý, kiÓm so¸t chÆt chÏ th× KTV sÏ tiÕt kiÖm ®îc thêi gian vµ ph¹m vi KiÓm
to¸n ngîc l¹i nÕu c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ láng lÎo th× KTV sÏ ph¶i tËp trung
h¬n vµo çc nhiÖm vô liªn quan ®Õn TSC§.
§èi víi ABC, C«ng ty ®· ®¸p øng kh¸ ®Çy ®ñ çc yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi
c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t TSC§. §Ó x¸c ®Þnh râ ®iÒu nµy IFC tiÕn
hµnh pháng vÊn trùc tiÕp ®èi víi nh÷ng ç nh©n ®¬n vÞ cã liªn quan (Ban
gi¸m ®èc, çc çn bé c«ng nh©n viªn) b»ng b¶ng c©u hái ®îc x©y dùng s½n
kÕt hîp víi nh÷ng c©u hái ngoµi vµ çc biÖn ph¸p nghiÖp vô (chñ yÕu dùa
vµo kinh nghiÖm, hiÓu biÕt cña KTV) thu thËp th«ng tin kh¸c liªn quan.
Qua b¶ng ®¸nh gi¸ HTKSNB cña C«ng ty ABC, KTV nhËn thÊy ABC ®·
®¸p øng kh¸ ®Çy ®ñ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t t¹i
C«ng ty. Mäi c©u hái cã tÝnh chÊt bao qu¸t nhÊt ®Ò ra cho HTKSNB ®èi
víi kho¶n môc TSC§ vµ khÊu hao ®Òu ®îc C«ng ty thùc hiÖn tèt. Khi cã
ph¸t sinh t¨ng TSC§ thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña bé phËn nµo th× bé phËn
®Êy sÏ ph¶i ®¶m b¶o vÒ sù hiÖn h÷u vµ ho¹t ®éng cña tµi s¶n. NÕu cã sù
cè ®èi víi tµi s¶n ph¶i th«ng b¸o kÞp thêi ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý. Bªn c¹nh
®ã còng cßn tån t¹i mét sè thiÕu sãt nhÊt ®Þnh nh thiÕu chøng tõ, Ban gi¸m
®èc kh«ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®Þnh kú theo th¸ng hay quý, thùc hiÖn chøc
n¨ng kiªm nhiÖm, chøc n¨ng phª chuÈn cßn thiÕu hoÆc cha phï hîp…
V× vËy, KTV ®¸nh gi¸ HTKSNB ®èi víi kho¶n môc nµy lµ ®¶m b¶o
tÝnh hiÖu lùc, rñi ro kiÓm so¸t ë møc trung b×nh cã thÓ chÊp nhËn ®îc, çc
b»ng chøng KiÓm to¸n thu thËp tõ hÖ thèng nµy ®¸ng tin cËy. Bíc ®Çu,
KTV x¸c ®Þnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh më réng çc thö nghiÖm kiÓm so¸t nhng
còng lu«n gi÷ ë møc ®é hîp lý vµ kÕt hîp víi çc thö nghiÖm c¬ b¶n ë møc
cÇn thiÕt.
KTV còng tiÕn hµnh xem xÐt B¶ng ®¨ng ký khÊu hao TSC§ cña ABC
víi Bé Tµi chÝnh, B¶ng ®¨ng ký ®ã nh sau:
Lo¹i TSC§ Thêi gian khÊu hao (n¨m)

1, M¸y mãc thiÕt bÞ th«ng thêng 6-7
2, ThiÕt bÞ v¨n phßng 3
3, M¸y trén bª t«ng 10
4, M¸y trén nhùa 10
Tuy nhiªn, nh÷ng kh¸ch hµng cña IFC cã quy m« kh«ng lín, bªn c¹nh ®ã
çc kho¶n môc TSC§ vµ KHTSC§ thêng Ýt biÕn ®éng lín hoÆc nÕu cã th-
êng n»m trong kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc thùc hiÖn KiÓm
to¸n ®èi víi phÇn hµnh TSC§ thêng tu©n thñ chÆt chÏ theo ch¬ng tr×nh
KiÓm to¸n ®· thiÕt lËp.
IFC
Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty ABC Ngµy thùc hiÖn 25/2/2005

Kho¶n môc : T×m hiÓu Ngêi thùc hiÖn DEF
HTKSNB
ST DiÔn gi¶i Kh«n Cã Kh«ng
T g ¸p
dông
I Tµi s¶n cè ®Þnh
1 Sæ chi tiÕt TSC§ cã ®îc lËp ®Çy ®ñ th«ng tin V
theo yªu cÇu cña C«ng ty kh«ng?
2 TSC§ t¨ng, gi¶m trong n¨m cã ®îc ghi chÐp kÞp V
thêi vµ cã ®Çy ®ñ chøng tõ cÇn thiÕt hay kh«ng?
3 ViÖc kiÓm kª TSC§ cã ®îc thùc hiÖn theo ®Þnh V
kú vµ so s¸nh víi Sæ chi tiÕt TSC§ hay kh«ng?
4 TSC§ cña ®¬n vÞ cã ®îc më lý lÞch theo dâi chi v
tiÕt cho tõng tµi s¶n hay kh«ng?
5 §¬n vÞ cã theo dâi, ghi chÐp ®èi víi çc tµi s¶n ®· v
khÊu hao hÕt nhng vÉn ®ang sö dông thËm chÝ
víi çc tµi s¶n ®· xo¸ sæ hay kh«ng?
6 §¬n vÞ cã theo dâi ghi chÐp ®èi víi çc TSC§ v
®ang sö dông, kh«ng cÇn dïng chê thanh lý vµ cha
cÇn dïng kh«ng?
7 Cã thÓ nhËn d¹ng ®îc TSC§ ®Ó ®èi chiÕu ngîc v
l¹i víi Sæ chi tiÕt TSC§ hay kh«ng? Cã ®Æt m·
qu¶n lý cho toµn bé tµi s¶n trong C«ng ty hay
kh«ng?
8 C«ng ty cã mua çc lo¹i h×nh b¶o hiÓm chèng mÊt v
trém, h h¹i do ho¶ ho¹n hay kh«ng?
Ngêi kiÓm tra:.
Trëng phßng:
Ban gi¸m ®èc:
B¶ng 10: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV vÒ ®¸nh gi¸ HTKSNB víi tsc®
2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch

Dùa trªn çc tµi liÖu mµ kh¸ch hµng cung cÊp nh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n,
Sæ çi, Sæ chi tiÕt tµi kho¶n liªn quan KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh lËp B¶ng
tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§ nh sau:
B¶ng 11: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV
IFC C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ
Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty ABC Ngµy thùc hiÖn: 25/2/2005

Kho¶n môc : Ph©n tÝch t×nh h×nh Ngêi thùc hiÖn: DEF
t¨ng gi¶m TSC§
T¨ng trong Gi¶m

Néi dung Sè d ®Çu kú kú trong kú Sè d cuèi kú
I - TSC§ h÷u h×nh 1.525.250.270 0 2.212.349.000
1. Nguyªn gi¸ 1.525.250.270 687.098.730 0 2.212.349.000
2. KhÊu hao (149.089.049) (98.786.645) 0 (247.875.694)
II - TSC§ thuª tµi
chÝnh - 0
1. Nguyªn gi¸ - 0
2. KhÊu hao - 0
Tæng céng 1.376.161.221 1.964.473.306
Ngêi kiÓm tra:

Trëng phßng:
Ban gi¸m ®èc:
Sè liÖu thu thËp ë B¶ng tæng hîp trªn sÏ gióp KTV cã thÓ ®¸nh gi¸ chÝnh
x¸c t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ trong n¨m vÒ mÆt gi¸ trÞ, sù biÕn ®éng cña
®Çu n¨m so víi cuèi n¨m cã phï hîp víi kÕ ho¹ch dù to¸n kh«ng, cã phï hîp víi
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m qua hay kh«ng. Bªn canh ®ã, KTV
tiÕn hµnh ph©n tÝch çc tû suÊt liªn quan ®Õn TSC§ ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é
phï hîp trong viÖc ph¶n ¸nh nguyªn gi¸, trÞ gi¸ khÊu hao TSC§, KTV tiÕn
hµnh so s¸nh víi t×nh h×nh cña n¨m tríc ®Ó thÊy nh÷ng biÕn ®éng bÊt hîp
lý trong c¬ cÊu tµi s¶n cña doanh nghiÖp
B¶ng 12: B¶ng ph©n tÝch çc tû suÊt TSC§

Néi dung 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch
1. TSC§ vµ §TDH 1.525.250.270 2.212.349.000 687.098.730
2. KhÊu hao luü Kõ (149.089.049) (288.190.048) (139.100.999)
3. GÝa trÞ cßn l¹i 1.376.161.212 1.924.158.952 547.997.731
4. Chi phÝ khÊu hao (73.416.262) (139.100.999) (65.684.737)
5. Tæng tµi s¶n 7.246.158.580 9.193.502.100 1.947.343.520

6 =4/3 (%) 5.33 7.23 12
7 = 2/3 (%) 5.34 15 25.38
8 = 1/5 (%) 21 24 35
Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta nhËn thÊy ABC cã nh÷ng biÕn ®éng ®¸ng
kÓ vÒ TSC§, cô thÓ TSC§ trong n¨m t¨ng 687.098.730 lµ do mua s¾m,
kh«ng cã thanh lý nhîng b¸n TSC§ trong n¨m qua. Dùa vµo viÖc pháng vÊn
çc nh©n viªn vµ kÕt qu¶ kiÓm tra HTKSNB, KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ sù
biÕn ®éng TSC§ cña doanh nghiÖp lµ hîp lý. Tuy nhiªn, ®Ó b»ng chøng tá
ra cã søc thuyÕt phôc KiÓm to¸n viªn sÏ ph¶i chän mÉu mét sè nghiÖp vô
®Ó kiÓm tra chi tiÕt.
§èi víi khÊu hao TSC§, KTV kiÓm tra tÝnh hîp lý b»ng çch tÝnh to¸n l¹i
®èi víi mét sè TSC§ xem cã khíp ®óng sè liÖu hay kh«ng, ®iÒu ®ã sÏ gióp
KTV cã thÓ tin tëng vµo sè liÖu íc tÝnh cña doanh nghiÖp.
2.3. Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt
Thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ®îc IFC ¸p dông ®èi víi C«ng ty ABC nh sau:
- KiÓm tra tÝnh cã thùc cña kho¶n môc TSC§
- KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ vÒ nguyªn gi¸ TSC§
- KiÓm to¸n kho¶n môc khÊu hao TSC§
- Tæng hîp kÕt qu¶ KiÓm to¸n
*KiÓm tra tÝnh cã thùc cña kho¶n môc TSC§
§Ó kiÓm tra sù tån t¹i vµ hiÖn h÷u cña TSC§ trong doanh nghiÖp, KTV
cã thÓ tham gia kiÓm kª t¹i ®¬n vÞ t¹i thêi ®iÓm kho¸ sæ kÕ to¸n, ®¶m b¶o
r»ng viÖckiÓm kª ®îc thùc hiÖn phï hîp víi çc thñ tôc vµ trao ®æi víi çc bé
phËn kÕ to¸n vÒ xö lý chªnh lÖch. §©y lµ b»ng chøng cã tÝnh thuyÕt phôc
cao vµ ®îc KTV sö dông lµm tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh ®èi chiÕu víi sæ s¸ch
TSC§. C«ng ty ABC lµ kh¸ch hµng KiÓm to¸n n¨m ®Çu, nªn KiÓm to¸n viªn
kh«ng tham gia kiÓm kª TSC§ cña C«ng ty vµo thêi ®iÓm 31/12/2004 nªn
KiÓm to¸n viªn thu thËp çc biªn b¶n kiÓm kª TSC§ t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc
niªn ®é kÕ to¸n sau ®ã tiÕn hµnh ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt tµi s¶n vµ kiÓm
tra viÖc xö lý chªnh lÖch (nÕu cã). Khi tiÕn hµnh ®èi chiÕu víi sæ h¹ch to¸n
TSC§ lµ phï hîp, KTV kh«ng nhËn thÊy cã chªnh lÖch vµ ®¸nh gi¸ TSC§ cña
C«ng ty ABC thùc sù tån t¹i. Tuy nhiªn, do kh«ng tham gia trùc tiÕp vµo
kiÓm kª TSC§ cña ®¬n vÞ nªn khi ph¶n ¸nh vµo trong BCTC ph¶i ngo¹i trõ
®iÒu nµy.
Khi kiÓm tra chi tiÕt kho¶n môc TSC§, IFC thêng tiÕn hµnh kiÓm tra sè
liÖu tæng hîp vµ kiÓm tra chøng tõ t¨ng gi¶m TSC§, kiÓm tra chi phÝ khÊu hao.
Sau ®©y lµ giÊy tê lµm viÖc cña KTV m« t¶ qu¸ tr×nh kiÓm tra sè liÖu
tæng hîp TSC§ (B¶ng 13).
IFC C«ng ty tnhh KiÓm to¸n vµ t vÊn tµI chÝnh quèc tÕ (ifc)
Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty ABC
Ngµy kÕt thóc niªn ®é 31/12/2004 Ký hiÖu tham I 10
KT chiÕu:
Kho¶n môc: TK 211 Ngêi thùc hiÖn : DEF
Bíc c«ng viÖc: BC t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ Ngµy thùc hiÖn : 26/2/2005
Ph¸t sinh
Ph¸t sinh t¨ng
Sè d ®Çu kú gi¶m Sè d cuèi kú
trong kú
trong kú
A - TSC§ h÷u h×nh
I - Nguyªn gi¸
1. M¸y mãc thiÕt bÞ 1.355.162.212 687.098.730 - 2.191.440.000
2. ThiÕt bÞ v¨n phßng 20.909.000 0 - 20.909.000
1.376.161.212 687.098.730 2.212.349.000
(*) (*) - (*)
II - Gi¸ trÞ hao mßn
1.M¸y mãc thiÕt bÞ 148.569.573 94.308.198 - 242.877.771
2. ThiÕt bÞ v¨n phßng 519.476 4.478.447 - 4.997.923
1.376.161.212 98.786.645 - 247.875.694
III - Gi¸ trÞ cßn l¹i
1. M¸y mãc thiÕt bÞ 126.141.6154 1.887.306.139
2. ThiÕt bÞ v¨n phßng 10.389.524 26.716.650
1.271.805.678 1.924.158.952
(*), (^) (*), (^)
B - TSC§ thuª tµi chÝnh (¤
t« Ford leserlx)
I - Nguyªn gi¸ -
II - Gi¸ trÞ hao mßn -
III - Gi¸ trÞ cßn l¹i -
Ghi chó: (*) Céng däc ngang ®óng
(^) Khíp ®óng víi B¸o ço tµi chÝnh
Qua b¶ng tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§, KTV nhËn thÊy trong n¨m çc
nghiÖp vô vÒ TSC§ biÕn ®éng kh«ng lín nªn KTV tiÕn hµnh KiÓm to¸n
chøng tõ 100% vµ ®îc KTV ghi vµo giÊy tê lµm viÖc nh sau:

Tªn kh¸ch hµng C«ng ty ABC
Ngµy kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n 31/12/2004 Ký hiÖu tham chiÕu I 120
Kho¶n môc TK 211 Ngêi thùc hiÖn DEF
Bíc c«ng viÖc KiÓm tra chi tiÕt chøng tõ Ngµy 26/12/2005
TK Thêi
Thêi ®iÓm gia MøckhÊu hao KhÊu hao luü
Ngµy Chøng tõ Néi dung Nî Cã Nguyªn gi¸ sö dông n (trªn th¸ng) kÕ Gi¸ trÞ cßn l¹i
N¨m 2002 M¸y mãc thiÕt bÞ 32.930.000 7 337.000 14.908.000 18.022.000
ThiÕt bÞ v¨n
phßng 10.909.000 7 129.869 2.077.904 8.831.096
M¸y trén nhùa 1.377.055.727 10 1.475.467 206.558.359 1.170.497.368
31/1/2004 46/01C Mua m¸y pho to 211 111 7.727.273 7/1/2003 7 91.991 1.011.905 6.715.368
Mua m¸y ph¸t
31/01/2004 50/01C ®iÖn 211 111 11.904.762 20/01/2003 7 141.723 1.558.957 10.345.805
20/01/2004 1AC/01C Thuª « t« 212 342 338.640.571 20/01/2003 7 4.228.774 42.228.740 296.411.831
Mua m¸y ph¸t
30/04/2004 85/04C ®iÖn 211 111 11.882.500 19/04/2003 7 141.458 1.131.667 10.750.833
Mua m¸y trén
15/9/2004 bª t«ng tù ®éng 211 111 663.910.921 5/6/2003 10 5.532.910 16.597.775 647.313.148
Mua m¸y ®Çm
25/6/2004 89/06C rung 211 111 7.364.300 25/6/2003 3 204.564 1.431.947 5.932.353
Mua m¸y phun
27/6/2004 92/06C nhùa 211 111 31.882.500 27/6/2003 10 247.928,5 1.487.571 18.571.429
3/9/2004 150/09C Mua m¸y vi tÝnh 211 111 5.714.000 3/9/2003 3 158.722 476.167 5.237.833
31/08/2004 037/08C Mua ghi çp 211 111 12.500.000 10/9/2003 6 173.611 694.444 11.805.556
Ghi chó:
§· kiÓm tra 100% chøng tõ t¨ng TSC§. Kh«ng ph¸t hiÖn sai sãt g×.
B¶ng 14: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV vÒ kiÓm tra chi tiÕt TSC§
Th«ng qua kiÓm tra chi tiÕt TSC§ cña C«ng ty ABC, KTV nhËn thÊy çc
nghiÖp vô t¨ng TSC§ cña C«ng ty cã c¨n cø hîp lý. Song chi phÝ khÊu hao
TSC§ thuª tµi chÝnh kÕ to¸n tÝnh sai, v× thÕ ®Ó ®¸nh gi¸ ®îc qu¸ tr×nh sö
dông, b¶o qu¶n TSC§ cña C«ng ty, KTV tiÕn hµnh KiÓm to¸n khÊu hao
TSC§.
*KiÓm to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§
ViÖc KiÓm to¸n khÊu hao TSC§ còng ®îc thùc hiÖn t¬ng tù nh ®èi víi
kho¶n môc TSC§, gåm:
- KiÓm tra sè d ®Çu kú
- KiÓm tra kho¶n ph¸t sinh t¨ng kú
- KiÓm tra kho¶n ph¸t sinh gi¶m trong kú
§Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy KTV còng cÇn çc tµi liÖu liªn quan nh: Sæ
chi tiÕt TSC§, Biªn b¶n bµn giao TSC§, Sæ çi tµi kho¶n ®Ó x¸c ®Þnh thêi
®iÓm tµi s¶n ®i vµo ho¹t ®éng còng nh xem xÐt thêi gian sö dông tµi s¶n
vµ viÖc trÝch lËp khÊu hao cã nhÊt qu¸n kh«ng. KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh
xem xÐt B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh víi sæ chi tiÕt vÒ TSC§, vµ tÝnh to¸n l¹i
mét sè kho¶n khÊu hao xem cã hîp lý kh«ng. Sau khi tiÕn hµnh tÝnh to¸n l¹i
çc chi phÝ khÊu hao KiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn
Tªn kh¸ch hµng C«ng ty ABC
Niªn ®é kÕ to¸n 31/12/2004
Kho¶n môc TK 211 Ngêi thùc hiÖn DEF
Çc bíc c«ng viÖc TÝnh l¹i KhÊu hao TSC§ Ngµy 26/2/2005
1, M¸y ph¸t ®iÖn 1
NG: 11.904.782, mua vµ ®a vµo sö dông ngµy 31/1/2004
KhÊu hao trÝch tõ th¸ng 2:11* 11.904.182/ (7*12) = 141.732*11 =1.558.957 v
2, M¸y ph¸t ®iÖn 2
NG: 11.8822.510, mua vµ ®a vµo sö dông ngµy 30/4/2004
KhÊu hao trÝch tõ th¸ng 5: 8*11.882.500/(7*12) =141.458*8 = 1.131.667 v
3, Bé ghi kÐo çp
NG: 12.500.000 mua vµo th¸ng 31/8/2004
KhÊu hao trÝch tõ th¸ng 9: 4*12.500.000/(7*12) = 694.444 v
4, M¸y ph« t« vµo th¸ng 31/1/2004
NG: 73.727.273
KhÊu hao trÝch tõ th¸ng 2: 11*73.727.273/(7*12) = 1.431.947 v
5. M¸y vi tÝnh
NG: 5.714.000, Thêi gian sö dông: 3 n¨m
KhÊu hao: 3*5.714.000/36 = 476.167 v
6, M¸y trén tù ®éng
NG: 663.910.921, thêi gian sö dông 5 n¨m
KhÊu hao: 5 *663.910.921/(60) = 55325910 v
Ghi chó: v khíp víi sæ s¸ch

* Tæng hîp kÕt qu¶ sau KiÓm to¸n:
Sau khi thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc thñ tôc KiÓm to¸n, KTV kÕt thóc KiÓm
to¸n cho phÇn hµnh cña m×nh vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån ®äng
vµ ®i ®Õn hoµn thiÖn giÊy tê lµm viÖc. Cuèi cïng KTV phÇn hµnh c¨n cø
vµo çc b»ng chøng thu thËp ®îc ®a ra nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ
phÇn hµnh TSC§ ®ång thêi thùc hiÖn çc bót to¸n ®iÒu chØnh.
Çc nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ cña KTV sau KiÓm to¸n vÒ kho¶n môc
TSC§ cña C«ng ty ABC thÓ hiÖn qua giÊy tê lµm viÖc cña KTV.
C«ng viÖc cuèi cïng cña KTV phÇn hµnh lµ ®¸nh çc tham chiÕu cho
giÊy lµm viÖc vµ kÑp vµo Hå s¬ lµm viÖc chung. C«ng viÖc nµy sÏ ®îc tr-
ëng nhãm KiÓm to¸n xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ lµm c¬ së cho viÖc ra B¸o ço vµ
th qu¶n lý sau nµy.
3. KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm to¸n
Trong giai ®o¹n nµy, KTV ph¶i thùc hiÖn çc c«ng viÖc sau:
- So¸t xÐt giÊy tê lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn
- So¸t xÐt çc sù kiÖn x¶y ra sau ngµy lËp B¸o ço
- LËp B¸o ço KiÓm to¸n
- Häp vµ ®¸nh gi¸ sau KiÓm to¸n
3.1. So¸t xÐt giÊy tê lµm viÖc cña KTV
Sau khi çc KTV phÇn hµnh kÕt thóc c«ng viÖc cña m×nh, trëng nhãm
KiÓm to¸n tiÕn hµnh tËp hîp l¹i vµ thùc hiÖn kiÓm tra, so¸t xÐt çc giÊy tê
lµm viÖc nh»m môc ®Ých:
- §¶m b¶o çc b»ng chøng ®· thu thËp, ®¸nh gi¸ cã kh¶ n¨ng m« t¶ mét
çch ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng.
- KiÓm tra tÝnh phï hîp trong viÖc ¸p dông çc chuÈn mùc kÕ to¸n,
KiÓm to¸n vµ çc tiªu chuÈn nghÒ nghiÖp ®îc chÊp nhËn réng r·i.
- §¶m b¶o r»ng çc môc tiªu KiÓm to¸n x¸c ®Þnh ®· ®îc tho¶ m·n.
- Kh¼ng ®Þnh çc giÊy tê lµm viÖc ®· chøa ®ùng ®Çy ®ñ th«ng tin
cÇn thiÕt ®Ó chøng minh cho kÕt luËn trªn BCKT sau nµy.
NÕu trong qu¸ tr×nh so¸t xÐt ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm cha hoµn thiÖn,
cha ®¸p øng ®îc çc môc tiªu ®· ®Æt ra th× yªu cÇu KTV phÇn hµnh hoÆc
trùc tiÕp söa ch÷a vµ bæ sung. §èi víi nh÷ng cuéc KiÓm to¸n cã tÝnh chÊt
ph¸p lý cao, Ban gi¸m ®èc IFC sÏ trùc tiÕp so¸t xÐt giÊy tê lµm viÖc cña
KiÓm to¸n viªn liªn quan tíi nh÷ng môc tiªu KiÓm to¸n träng t©m.
Víi phÇn hµnh KiÓm to¸n TSC§ cña C«ng ty ABC, sau khi so¸t xÐt tr-
ëng nhãm ®¸nh gi¸ c«ng viÖc KiÓm to¸n ®· ®îc KTV phÇn hµnh thùc hiÖn
kh¸ ®Çy ®ñ vµ ®· nªu ®îc tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ ®èi tîng,
môc tiªu KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ ®· hoµn thµnh.
3.2. So¸t xÐt çc sù kiÖn ph¸t sinh sau ngµy lËp BCTC
Trong kho¶ng thêi gian tõ khi lËp BCTC ®Õn khi ph¸t hµnh BCKT cã rÊt
nhiÒu sù kiÖn míi ph¸t sinh. Nh÷ng sù kiÖn nµy cã thÓ ¶nh hëng träng yÕu
hoÆc kh«ng träng yÕu ®Õn BCKT. Tuy vËy, viÖc xem xÐt nµy lµ cÇn
thiÕt, phï hîp víi nguyªn t¾c thËn träng nghÒ nghiÖp.
§Ó ph¸t hiÖn nh÷ng sù kiÖn g©y ¶nh hëng nghiªm träng tíi kÕt qu¶
KiÓm to¸n, KTV thêng thùc hiÖn çc thñ tôc pháng vÊn Ban gi¸m ®èc kÕt
hîp víi kinh nghiÖm cña KTV.
Qua xem xÐt, ®èi víi phÇn hµnh TSC§ cña C«ng ty ABC th× kh«ng thÊy
cã nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh g©y ¶nh hëng ®Õn BCTC vµ BCKT.
3.3. LËp B¸o ço KiÓm to¸n
Sau khi thu thËp th gi¶i tr×nh cña Ban gi¸m ®èc kh¸ch hµng, KTV tiÕn
hµnh lËp b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ KiÓm to¸n vµ lËp BCKT dù th¶o. Tríc khi
hoµn thµnh cuéc KiÓm to¸n vµ ph¸t hµnh BCKT chÝnh thøc, hå s¬ KiÓm
to¸n ph¶i tr¶i qua ba lÇn so¸t xÐt chÆt chÏ:
- So¸t xÐt cña mét KiÓm to¸n viªn cao cÊp ®èi víi giÊy tê lµm viÖc cña
nhãm KiÓm to¸n.
- So¸t xÐt cña chñ nhiÖm KiÓm to¸n ®èi víi toµn bé hå s¬ KiÓm to¸n tríc
khi tr×nh Ban gi¸m ®èc IFC rµ so¸t lÇn cuèi.
- So¸t xÐt lÇn cuèi cña Ban gi¸m ®èc ®èi víi hå s¬ KiÓm to¸n tríc khi ph¸t
hµnh BCKT chÝnh thøc.
Sau khi xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ çc ph¸t hiÖn KiÓm to¸n, IFC sÏ lËp vµ
c«ng bè BCKT cho kh¸ch hµng theo hîp ®ång ®· ký kÕt. B¸o ço KiÓm to¸n
cña IFC díi d¹ng th qu¶n lý gåm:
- B¸o ço cña Ban gi¸m ®èc.
- B¸o ço cña KiÓm to¸n viªn ®éc lËp.
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n t¹i ngµy 31/12/2004.
- B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh cho n¨m tµi chÝnh 2004.
- ThuyÕt minh B¸o ço tµi chÝnh.
3.4. Häp vµ ®¸nh gi¸ sau KiÓm to¸n

Víi nh÷ng ý kiÕn thèng nhÊt ban ®Çu vÒ kÕt qu¶ KiÓm to¸n díi h×nh
thøc BCKT dù th¶o lÇn 1. VÒ nguyªn t¾c hai bªn cïng ph¶i th¶o luËn ®Ó ®i
®Õn thèng nhÊt cuèi vÒ BCKT. Trong cuéc häp, KTV ph¶i gi¶i tr×nh ®îc
nh÷ng sai ph¹m ®· ph¸t hiÖn vµ ®a ra çc b»ng chøng ®Ó chøng minh cho
çc sai ph¹m ®ã lµ ®óng ®¾n ®«ng thêi ph¶i kh¼ng ®Þnh t»ng viÖc lËp
BCKT cho BCTC cña ®¬n vÞ ®ã hoµn toµn trung thùc vµ hîp lý xÐt trªn çc
khÝa c¹nh träng yÕu.
Qua ®ã hai bªn còng cã thÓ nªu nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n
lý ®Ó cïng nhau gi¶i quyÕt. Trong lóc nµy, çc ý kiÕn t vÊn vÉn ®îc KTV
®a ra cho kh¸ch hµng nh»m n©ng cao h¬n n÷a vai trß qu¶n lý cña BG§ ®¬n
vÞ.
III – Tæng kÕt quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n BCTC do
C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ thùc hiÖn
Sau khi nghiªn cøu viÖc KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ do IFC thùc hiÖn
t¹i C«ng ty ABC, quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong mét cuéc
KiÓm to¸n BCTC cã thÓ ®îc kh¸i qu¸t theo m« h×nh sau:
1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n TiÕp cËn kh¸ch hµng
LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chiÕn lîc

T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña
kh¸ch hµng
T×m hiÓu s¬ bé vÒ HTKSNB vµ HTKT
Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé
§¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro tiÒm tµng
X¸c ®Þnh çc môc tiªu KiÓm to¸n träng
t©m vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn KiÓm to¸n
Dù kiÕn nhãm trëng vµ thêi gian thùc
hiÖn
LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ

ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n
Môc tiªu KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch s¬
bé vÒ phÇn hµnh TSC§
§¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro ®èi víi
kho¶n môc TSC§
§¸nh gi¸ HTKSNB
Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n TSC§
2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n KiÓm tra hÖ thèng ®èi víi kho¶n môc
môc TSC§ TSC§
Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Thùc hiÖn çc bíc kiÓm tra chi tiÕt
3. KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm So¸t xÐt giÊy tê lµm viÖc cña KTV
to¸n So¸t xÐt çc sù kiÖn ph¸t sinh sau
ngµy lËp BCTC
LËp B¸o ço KiÓm to¸n
Häp vµ ®¸nh gi¸ sau KiÓm to¸n
S¬ ®å 9: M« h×nh KiÓm to¸n TSC§ kh¸i qu¸t

B¶ng 16: Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n ®èi víi kho¶n môc TSC§ tæng hîp
Thñ tôc KiÓm to¸n tæng hîp

1. KiÓm tra sè d tµi kho¶n vÒ tÝnh hiÖn h÷u, tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh ®óng kú vµ ghi
chÐp
2. KiÓm tra chi phÝ khÊu hao TSC§ vµ khÊu hao luü kÕ TSC§ vÒ tÝnh hiÖn
h÷u, tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh ®óng kú vµ ghi chÐp
3. KiÓm tra chi tiÕt gi¸ tµi s¶n
4. KiÓm tra viÖc tr×nh bµy sè d tµi kho¶n
5. KiÓm tra nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cã (tµi kho¶n ngoµi b¶ng)
6. KiÓm tra tµi s¶n ®i thuª tµi chÝnh vÒ gi¸ trÞ, tÝnh hiÖn h÷u, tÝnh ®Çy ®ñ,
tÝnh dóng kú vµ ghi chÐp
7. KiÓm tra çc nghiÖp vô víi çc bªn cã liªn quan vÒ tÝnh hiÖn h÷u, tÝnh ®Çy
®ñ, tÝnh ®óng kú vµ ghi chÐp
8. §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§
9. Cung cÊp çc ý kiÕn t vÊn
10. KiÓm tra çc nghiÖp vô ghi nhËn b»ng ngo¹i tÖ
11. KiÓm tra gi¸ trÞ vµ tÝnh hiÖn h÷u cña TSC§ v« h×nh
12. KiÓm tra viÖc ghi chÐp, tÝnh hiÖn h÷u cña TSC§ v« h×nh
13. KiÓm tra khÊu hao TSC§ v« h×nh vµ chi phÝ khÊu hao TSC§ v« h×nh vÒ
viÖc ghi chÐp, tÝnh hiÖn h÷u, tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh ®óng kú
14. KiÓm tra viÖc tr×nh bµy ®èi víi TSC§ v« h×nh
Trªn thùc tÕ víi ®a sè çc cuéc KiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn sÏ kh«ng ph¶i
thùc hiÖn tÊt c¶ çc thñ tôc trªn mµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ®¬n
vÞ kh¸ch hµng, KiÓm to¸n viªn sÏ gi¶m bít hoÆc bæ sung çc thñ tôc KiÓm
to¸n thay thÕ cho phï hîp.
Ch¬ng III
Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n
BCTC do IFC thùc hiÖn
I – NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c KiÓm to¸n t¹i C«ng ty Tnhh kiÎm to¸n vµ t vÊn tµi
chÝnh quèc tÕ (ifc)
C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ mÆc dï míi ®îc
thµnh lËp cha ®Çy bèn n¨m nhng chÊt lîng çc dÞch vô C«ng ty cung cÊp
lu«n ®îc kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ cao.Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng C«ng ty ®·
thùc hiÖn hµng tr¨m cuéc kiªm to¸n B¸o ço tµi chÝnh cña çc doanh nghiÖp,
KiÓm to¸n quyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dung c¬ b¶n, t vÊn thuÕ, t vÊn kÕ
to¸n, t vÊn tµi chÝnh... §¹t ®îc ®iÒu nµy ®ã lµ nhê nh÷ng ®iÓm chÝnh sau:
- Cã bé m¸y qu¶n lý ®Çy kinh nghiÖm.
Thµnh c«ng cña C«ng ty ®¹t ®ù¬c tríc hÕt ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña Ban
gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng cña C«ng ty. Sù l·nh
®¹o cña Ban gi¸m ®èc giµu kinh nghiÖm trong nghÒ vµ trong c«ng t¸c qu¶n
lý kh«ng chØ t¹o ®îc niÒm tin cho ®éi ngò nh©n viªn trong C«ng ty mµ cßn
chiÕm ®îc lßng tin tõ phÝa kh¸ch hµng. Ban gi¸m ®èc cña C«ng ty ®Òu lµ
nh÷ng ngêi ®îc cÊp chøng chØ KiÓm to¸n ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam, cã kinh
nghiÖm l©u n¨m vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao trong lÜnh vùc KiÓm to¸n,
tµi chÝnh, kÕ to¸n.
Bé m¸y qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña C«ng ty ®îc tæ chøc gän nhÑ nhng khoa
häc vµ hiÖu qu¶. ViÖc s¾p xÕp çc phßng phô tr¸ch nghiÖp vô cô thÓ t¹o sù
chuyªn m«n ho¸ cho çc nh©n viªn, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho c«ng viÖc. Tuy
nhiªn, viÖc ®iÒu ®éng nh©n viªn gi÷a hai phßng KiÓm to¸n x©y dùng c¬
b¶n vµ KiÓm to¸n tµi chÝnh ë C«ng ty hÕt søc linh ®éng. §iÒu nµy ®· tá ra
rÊt phï hîp víi mét C«ng ty KiÓm to¸n cßn non trÎ nh IFC, nhÊt lµ vµo mïa
KiÓm to¸n. H¬n n÷a, ®iÒu nµy gióp Ých trong viÖc ®µo t¹o, ®ång thêi cã
thÓ ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng kinh nghiÖm cña çc nh©n viªn.
Trong mäi cuéc KiÓm to¸n Ban Gi¸m ®èc C«ng ty lu«n gi¸m s¸t chÆt chÏ
c«ng viÖc KiÓm to¸nvµ thêng lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp tham gia vµo çc giai
®o¹n chÝnh cña cuéc KiÓm to¸n.
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay IFC lu«n ®Æt yÕu tè
chÊt lîng lªn hµng ®Çu. V× vËy, mäi c«ng viÖc ®Òu ®îc lËp kÕ ho¹ch chu
®¸o cïng víi sù ph©n c«ng rµnh m¹ch vµ sù kiÓm so¸t chÆt chÏ tõ trªn xuèng
díi. Çc chÝnh s¸ch ®µo t¹o nh»m n©ng cao chÊt lîng nh©n viªn còng nh
®iÒu kiÖn lµm viÖc cña nh©n viªn lu«n ®îc C«ng ty cè g¾ng t¹o ®iÒu
kiÖn trong ph¹m vi cã thÓ.
Bªn c¹nh ®ã Ban gi¸m ®èc còng rÊt quan t©m ®Õn ®êi sèng tinh thÇn
cña anh chÞ em, C«ng ty thêng tæ chøc çc héi ch¬i thÓ thao, ®¸ bãng giao lu
víi çc C«ng ty kh¸c t¹o ra mèi quan hÖ tèt trong mäi lÜnh vùc.
- VÒ ®éi ngò nh©n viªn:
Cã ®éi ngò nh©n viªn trÎ vµ n¨ng ®éng ®oµn kÕt ®Ó x©y dùng C«ng ty
ph¸t triÓn ®i lªn.
§Ó cã ®îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt nh nh÷ng n¨m qua ph¶i kÓ ®Õn ®éi ngò
nh©n viªn cña C«ng ty hÕt søc ®oµn kÕt mét lßng x©y dùng C«ng ty ngay
tõ nh÷ng ngµy ®Çu khã kh¨n.
Çc nh©n viªn cña C«ng ty ®a sè tõ VACO chuyÓn sang víi chÊt lîng
chuyªn m«n tèt l¹i hÕt søc n¨ng ®éng, s¸ng t¹o vµ ®Çy lßng nhiÖt huyÕt
trong c«ng viÖc.
- VÒ ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n
Ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cña IFC ®îc theo çc nguyªn t¾c chØ ®¹o cña
chuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam vµ çc chuÈn mùc KiÓm to¸n quèc tÕ phï
hîp víi luËt ph¸p vµ quy ®Þnh cña chÝnh phñ ViÖt Nam ®· t¹o ra hiÖu qu¶
cao cña dÞch vô KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh t¹i C«ng ty.
§èi víi mét phÇn hµnh ®îc KiÓm to¸n C«ng ty ®Òu cã mét ch¬ng tr×nh
KiÓm to¸n chuÈn, tuy nhiªn dùa vµo kinh nghiÖm cña KiÓm to¸n viªn, viÖc
¸p dông çc ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n rÊt linh ®«ng vµ ®¶m b¶o yªu cÇu c¶
vÒ thêi gian vµ chi phÝ cho cuéc KiÓm to¸n, tõ ®ã t¨ng søc c¹nh tranh cho
C«ng ty.
Ii – nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty
Bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè thuËn lîi ®· gãp phÇn t¹o lªn sù thµnh c«ng cña
C«ng ty KiÓm to¸n vµ T vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC) vµ gióp C«ng ty t¹o
dùng uy tÝn cña m×nh trªn thÞ trêng KiÓm to¸n ViÖt Nam IFC cßn gÆp
ph¶i mét sè khã kh¨n th¸ch thøc trong qu¸ trÝnh héi nhËp vµ ph¸t triÓn nh:
VÒ m«i trêng ph¸p lý
HiÖn nay khung ph¸p lý vÒ kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n cña níc ta cßn ®ang
trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, cha æn ®Þnh. §©y còng lµ th¸ch thøc lín nhÊt
cña C«ng ty cung nh çc C«ng ty KiÓm to¸n trong níc. §iÒu nµy ®ßi hái çc
thay ®æi ph¶i ®íc C«ng ty thay ®æi cËp nhËt liªn tôc, nÕu kh«ng C«ng ty sÏ
gÆp khã kh¨n vµ sÏ bÞ mÊt uy tÝn trªn thÞ trêng ®ång thêi nã sÏ ¶nh hëng
kh«ng nhá ®Õn viÖc thay ®æi trong quuy tr×nh KiÓm to¸n cña C«ng ty.
VÒ kh¸ch hµng cña C«ng ty
§©y còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o ra sù khã kh¨n cho C«ng ty. Qua
thùc tÕ KiÓm to¸n cho thÊy viÖc tæ choc h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i nhiÒu C«ng
ty kh¸ch hµng cßn nhiÒu yÕu kÐm. HÖ thèng KiÓm so¸t néi bé cña C«ng ty
kh¸c hµng chØ ®îc x©y dung mét çch ®¬n gi¶n cha thÓ bao chïm ®îc hÕt
çc ho¹t ®éng ph¸t sinh t¹i ®¬n vÞ kh¸ch hµng. H¬n n÷a t¹i nhiÒu ®¬n vÞ
kh¸ch hµng cßn sö dông kÕ to¸n th c«ng hay chØ ¸p dông kÕ to¸n m¸y ®èi
víi mét sè phÇn hµnh kÕ to¸n. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ý thøc vÒ ho¹t ®éng KiÓm
to¸n cña kh¸ch hµng cßn cha cao. Trong nhiÒu trêng hîp kh¸ch hµng ®·
kh«ng thùc hiÖn nhiÒu nh÷ng kiÕn nghÞ vµ çc bót to¸n ®iÒu chØnh cña
KiÓm to¸n viªn g©y nh÷ng c¶n trë nhÊt ®Þnh cho viÖc ph¸t hµnh B¸o ço
kiÓm to¸n vµ g©y khã kh¨n cho KiÓm to¸n viªn trong nh÷ng kú kiÓm to¸n
sau.
VÒ b¶n th©n c«ng ty ngoµi nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan, vÒ b¶n th©n néi
bé C«ng ty còng cã nh÷ng yÕu tè t¹o lªn nh÷ng th¸ch thøc cho C«ng ty trong
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn héi nhËp. §iÒu kiÖn vËt chÊt, nguån nh©n lùc cho mét
cuéc kiÓm to¸n cña c«ng ty vÉn cßn thiÕu. Sè lîng KiÓm to¸n viªn cßn cha
®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kiÓm to¸n, çc kiÓm to¸n viªn ®îc cÊp chøng chØ
kiÓm to¸n viªn cha nhiÒu
iii – Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ thùc tiÔn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong
KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh do C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc
tÕthùc hiÖn
1. Sù linh ho¹t, s¸ng t¹o cña KiÓm to¸n viªn trong viÖc lùa chän çc thñ
tôc KiÓm to¸n thÝch hîp víi tõng kho¶n môc trong tõng doanh nghiÖp
cô thÓ ®· t¹o hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc
§Ó hç trî cho KTV trong c«ng viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm tra chi tiÕt ®èi
víi çc kho¶n môc trªn BCTC, C«ng ty x©y dùng mét ch¬ng tr×nh KiÓm
to¸n mÉu trong ®ã bao gåm çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt c¬ b¶n thêng ®îc
sö dông ®Ó kiÓm tra chi tiÕt cho çc sai sãt tiÒm tµng cña tõng tµi kho¶n.
§iÒu nµy gióp cho KiÓm to¸n viªn ®Þnh híng tèt trong mçi cuéc KiÓm to¸n.
C¨n cø vµo ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n mÉu nµy, KTV sÏ söa ®æi çc thñ tôc
KiÓm to¸n thÝch hîp vµ cã thÓ tù thiÕt kÕ çc thñ tôc KiÓm to¸n bæ sung
nÕu KTV nhËn thÊy çc thñ tôc KiÓm to¸n mÉu cha bao qu¸t hÕt ®îc.
§iÒu nµy cho thÊy KiÓm to¸n viªn trong C«ng ty ph¶i cã mét sù n¨ng
®éng s¸ng t¹o trong c«ng viÖc khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n. Muèn lµm ®îc
®iÒu ®ã, tríc hÕt KiÓm to¸n viªn ph¶i cã ®îc sù hiÓu biÕt vÒ ®Æc ®iÓm
kinh doanh cña kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ hiÓu râ vÒ kho¶n môc mµ m×nh
®ang kiÓm tra.
2. ViÖc n¨m b¾t vµ vËn dông çc chuÈn mùc kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn KiÓm to¸n
ViÖc n¾m v÷ng çc ChuÈn mùc kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n trong khi tiÕn
hµnh c«ng viÖc lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi çc KiÓm to¸n viªn cña AVE
nãi riªng vµ nh÷ng ngêi hµnh nghÒ KiÓm to¸n nãi chung. ViÖc n¾m v÷ng
çc ChuÈn mùc kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n sÏ ®¶m b¶o cho c«ng viÖc KiÓm
to¸n ®îc tiÕn hµnh theo ®óng çc ChuÈn mùc quy ®Þnh. ViÖc hiÓu biÕt
çc ChuÈn mùc kÕ to¸n gióp cho KTV ph¸t hiÖn çc sai sãt trªn BCTC cña
kh¸ch hµng, tõ ®ã ®a ra ®îc ý kiÕn chÝnh x¸c vÒ BCTC ®· ®îc KiÓm
to¸n.
3. Thùc hiÖn viÖc so¸t xÐt chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n gióp ®-
a ra B¸o ço KiÓm to¸n cã ®é tin cËy cao
§Ó ®¶m b¶o chÊt lîng dÞch vô mµ C«ng ty cung cÊp, IFC lu«n tiÕn
hµnh kiÓm so¸t chÊt lîng c«ng viÖc rÊt cÈn thËn vµ chÆt chÏ.
Qua nghiªn cøu quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n
BCTC do IFC thùc hiÖn, cã thÓ thÊy r»ng viÑc kiÓm tra, so¸t xÐt ®îc thùc
hiÖn trong c¶ giai ®o¹n thùc hiÖn lÉn giai ®o¹n kÕt thóc vµ ra B¸o ço.
Trong giai ®o¹n thùc hiÖn, viÖc kiÓm tra cña trëng nhãm sÏ ®¶m b¶o cho
viÖc qu¶n lý vµ kiÓm so¸t tiÕn ®é thùc hiÖn còng nh chÊt lîng c«ng viÖc
cña çc nh©n viªn vµ so s¸nh víi ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n nh»m ®¶m b¶o çc
kho¶n môc trªn BCTC ®· ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. Tríc khi ph¸t hµnh B¸o
ço chÝnh thøc, toµn bé hå s¬ KiÓm to¸n ph¶i tr¶i qua çc qu¸ tr×nh so¸t xÐt
hÕt søc nghiªm tóc vµ chÆt chÏ cña chñ nhiÖm KiÓm to¸n vµ Ban gi¸m ®èc
IFC.
Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ c«ng viÖc KiÓm to¸n sau mçi cuéc KiÓm to¸n gióp
C«ng ty còng nh çc KiÓm to¸n viªn nhËn ra ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ
®iÓm yÕu cña m×nh ®Ó ph¸t huy vµ kh¾c phôc.
kÕt luËn
Víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, çc dÞch vô KiÓm to¸n ®Æc biÖt lµ
KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh ®îc çc doanh nghiÖp, ®¬n vÞ Nhµ níc vµ çc
tæ chøc phi lîi nhuËn sö dông réng r·i. Ngêi ta ®· tiÕn hµnh mét cuéc nghiªn
cøu ®Ó t×m hiÓu t¹i sao mét cuéc KiÓm to¸n l¹i cÇn thiÕt nh vËy, kÕt qu¶
cho biÕt r»ng ngay c¶ khi rñi ro th«ng tin (çc B¸o ço tµi chÝnh cã kh¶ n¨ng
kh«ng chÝnh x¸c) kh«ng thÓ lo¹i trõ ®îc hoµn toµn th× møc rñi ro gi¶m
xuèng vÉn ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn çc quyÕt ®Þnh vµ sù thµnh c«ng trong
kinh doanh.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét kho¶n môc kh¸ quan träng trªn B¸o ço tµi chÝnh
cña mét doanh nghiÖp. Do ®ã, viÖc thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc nµy
mét çch hîp lý sÏ gãp phÇn lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ cña B¸o ço KiÓm to¸n vµ
gi¶m thiÓu rñi ro tranh chÊp cã thÓ x¶y ra. §ång thêi cung cÊp th«ng tin
cÇn thiÕt cho nh÷ng ngêi sö dông ®Ó hä ®a ra çc quyÕt ®Þnh kinh doanh
®óng ®¾n, hiÖu qu¶ trong mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi víi çc doanh nghiÖp.
MÆc dï ®· cã nç lùc cña b¶n th©n, nhng do kiÕn thøc còng nh thêi gian
cã h¹n nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em
kÝnh mong nhËn ®îc sù chØ b¶o cña çc thµy c« gi¸o ®Ó em cã thÓ hoµn
thiÖn h¬n trong c«ng t¸c häc tËp vµ nghiªn cøu sau nµy.
Em xin ch©n thµnh çm ¬n T.S Lª ThÞ Hoµ ®· chØ d¹y tËn t×nh gióp em
hoµn thiÖn chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy.
Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña C«ng ty
IFC víi em trong qu¸ tr×nh thùc tËp gióp em hoµn thiÖn ®îc ®Ò tµi nµy.
Sinh viªn thùc hiÖn

Vò §øc C¶nh
HÖ thèng tµi liÖu tham kh¶o
1. Alvin A.Arens James K.loebbecke – KiÓm to¸n – Nhµ xuÊt b¶n Thèng
kª
2. GT. TS NguyÔn Quang Quynh – KiÓm to¸n tµi chÝnh – Nhµ xuÊt b¶n
tµi chÝnh
3. GS.TS NguyÔn Quang Quynh – Lý thuyÕt KiÓm to¸n – Nhµ xuÊt b¶n
tµi chÝnh
4. Tµi liÖu do C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕcung
cÊp
5. PGS – TS V¬ng §×nh HuÖ, TS - §oµn Xu©n TiÕn – Thùc hµnh KiÓm
to¸n B¸o ço tµi chÝnh doanh nghiÖp
6. HÖ thèng çc chuÈn mùc kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 03, 04,
06.
7. T¹p chÝ KiÓm to¸n

8. QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§BTC ngµy 12/12/2003 cñ bé trëng bé tµi
chÝnh.
9. Th«ng t 105/TTBTC ngµy 4/11/2003 cña bé tµi chÝnh.
10. Hå s¬ KiÓm to¸n cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ
(IFC).
11. Tµi liÖu ®µo t¹o KiÓm to¸n viªn cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi
chÝnh quèc tÕ.
môc lôc
lêi më ®Çu................................................................................................................1
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.... trong kiÓm to¸n b¸o ço
tµi chÝnh .................................................................................................................. 3
I . Tæng quan vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh..........................................3
1. Kh¸i niÖm vÒ KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh.......................................3
2. §èi tîng KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh vµ çc çch tiÕp cËn................3
2.1. §èi tîng cña KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh......................................3
2.2 Çc çch tiÕp cËn KiÓm to¸n..........................................................4
3. KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) trong KiÓm to¸n B¸o
ço tµi chÝnh.............................................................................................4
3.1. Kh¸i niÖm TSC§:............................................................................4
3.2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh....................................................6
3.3. C«ng t¸c qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh.................................................7
3.3.1. Qu¶n lý vÒ mÆt hiÖn vËt: bao gåm c¶ qu¶n lý vÒ sè lîng vµ
chÊt lîng cña TSC§............................................................................7
3.3.2. Qu¶n lý vÒ mÆt gi¸ trÞ: lµ x¸c ®Þnh ®óng nguyªn gi¸ vµ gi¸
trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®Çu t, mua s¾m, ®iÒu chuyÓn vµ gi¸ trÞ
hao mßn.............................................................................................7
3.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.................................12
3.4.1. HÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n......................................12
3.4.2. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n..................................................13
3.4.3.H¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh...13
3.4.4. Ph©n lo¹i Tµi s¶n cè ®Þnh...................................................13
3.5.2. NhiÖm vô KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§................................15
II. Néi dung vµ tr×nh tù KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh.............16
1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n....................................................................16
1.1. LËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t.............................................................16
1.1.1. Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng........................................16
1.1.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch................................................17
1.2. X¸c ®Þnh môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi
s¶n cè ®Þnh.........................................................................................20
1.3. §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro.........................................................21
1.3.1. §¸nh gi¸ träng yÕu.................................................................21
1.3.2. §¸nh gi¸ rñi ro........................................................................22
1.3.ThiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n................................................23
2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n..........................................................................24
2.1. Thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t..........................................24
2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch.......................................................25
2.3. Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt........................................26
2.3.1. KiÓm tra çc nghiÖp vô t¨ng TSC§.......................................26
2.3.2. KiÓm tra çc nghiÖp vô gi¶m Tµi s¶n cè ®Þnh...................28

2.3.3. KiÓm tra chi tiÕt sè d çc tµi kho¶n TSC§...........................29
2.3.4. Xem xÐt çc hîp ®ång cho thuª TSC§, kiÓm tra doanh thu
cho thuª............................................................................................29
2.3.5. KiÓm tra çc chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu........29
2.3.6. KiÓm to¸n chi phÝ khÊu hao.................................................30
3. KÕt thóc KiÓm to¸n............................................................................32
3.1. Xem xÐt çc sù kiÖn sau ngµy kho¸ sæ........................................32
3.2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶...........................................................................32
3.3. C«ng bè B¸o ço KiÓm to¸n..........................................................33
CH¦¥NG II: thùc tr¹ng kiÓm to¸n kho¶n môc tµi s¶n cè ®Þnh trong kiÓm to¸n b¸o
ço tµi chÝnh do c«ng ty kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC) thùc hiÖn
I. tæng quan vÒ C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ.....................35
1.T çch ph¸p nh©n cña C«ng ty.............................................................35
2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty...............................35
3. Çc s¶n phÈm dÞch vô cña C«ng ty....................................................37
3.1. KiÓm to¸n.....................................................................................37
3.2. KÕ to¸n.........................................................................................37
3.3. T vÊn thuÕ...................................................................................38
3.4. Tµi chÝnh doanh nghiÖp.............................................................38
3.4.Çc gi¶i ph¸p qu¶n lý.....................................................................39
4.ChiÕn lîc ph¸t triÓn cña C«ng ty trong t¬ng lai..................................39
5. Çc kh¸ch hµng chñ yÕu cña C«ng ty.................................................39
6. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty qua çc n¨m......................................41
II. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty...................................42
1 . Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty.................................................42
2 . Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty.................................................45
III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kiÓm to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong kiÓm to¸n b¸o ço
tµi chÝnh do C«ng ty kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh (IFC) thùc hiÖn......46
1.LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n.....................................................................46
1.1.TiÕp cËn kh¸ch hµng....................................................................46
1.2. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chiÕn lîc..............................................47
1.2.1. T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng................47
1.2.2. T×m hiÓu s¬ bé vÒ HTKSNB vµ HTKT..............................48
1.2.3. Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé................................49
1.2.4. §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro tiÒm tµng.................................54
1.2.5. X¸c ®Þnh çc môc tiªu KiÓm to¸n träng t©m vµ ph¬ng ph¸p
tiÕp cËn KiÓm to¸n.........................................................................55
1.2.6. Dù kiÕn nhãm trëng vµ thêi gian thùc hiÖn.........................55
1.3. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n. 56
1.3.1. Môc tiªu KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch s¬ bé vÒ phÇn hµnh
TSC§................................................................................................56
1.3.2. §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro ®èi víi kho¶n môc TSC§.........57
1.3.3. §¸nh gi¸ HTKSNB..................................................................58

1.3.4. Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n TSC§.............................................60
2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§............................................66
2.1. KiÓm tra hÖ thèng ®èi víi kho¶n môc TSC§...............................66
2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch.......................................................69
2.3. Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt............................................70
3. KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm to¸n..........................................................75
3.1. So¸t xÐt giÊy tê lµm viÖc cña KTV.............................................75
3.2. So¸t xÐt çc sù kiÖn ph¸t sinh sau ngµy lËp BCTC.....................76
3.3. LËp B¸o ço KiÓm to¸n................................................................76
3.4. Häp vµ ®¸nh gi¸ sau KiÓm to¸n...................................................77
III. Tæng kÕt quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n
BCTC do C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ thùc
hiÖn.............................................................................................................77
Ch¬ng III: Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ quy tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
trong KiÓm to¸n BCTC do IFC thùc hiÖn..............................................................80
I. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c KiÓm to¸n t¹i C«ng ty TNHH kiÓm to¸n
vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC)..............................................................80
II. Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty...........................................81
III. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ thùc tiÔn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
trong KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh do C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn
tµi chÝnh quèc tÕthùc hiÖn.......................................................................82
1. Sù linh ho¹t, s¸ng t¹o cña KiÓm to¸n viªn trong viÖc lùa chän çc thñ
tôc KiÓm to¸n thÝch hîp víi tõng kho¶n môc trong tõng doanh nghiÖp
cô thÓ ®· t¹o hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc..........................................82
2. ViÖc n¨m b¾t vµ vËn dông çc chuÈn mùc kÕ to¸n vµ KiÓm to¸n
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn KiÓm to¸n.....................................................83
3. Thùc hiÖn viÖc so¸t xÐt chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n gióp ®a
ra B¸o ço KiÓm to¸n cã ®é tin cËy cao.................................................83
kÕt luËn..................................................................................................................84
HÖ thèng tµi liÖu tham kh¶o..................................................................................85
Danh môc nh÷ng tõ viÕt t¾t
TNHH : Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n

TSC§ : Tµi s¶n cè ®Þnh
BCTC : B¸o ço tµi chÝnh
BCKT : B¸o ço kiÓm to¸n
KSNB : KiÓm so¸t néi bé
HTKSNB : HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
HTKT : HÖ thèng kÕ to¸n
BCKT : B¸o ço kiÓm to¸n
KTV : KiÓm to¸n viªn
SXKD : S¶n xuÊt kinh doanh
Q§ : QuyÕt ®Þnh
BTC : Bé Tµi chÝnh
HTK : Hµng tån kho
NhËn xÐt cña gi¸o viªn híng dÉn
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

KT042

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KT042

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

I – Tæng quan vÒ KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh

3.1. Kh¸i niÖm TSC§:

Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh:

3.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.

X©y dùng, mua Héi ®ång giao nhËn,

QuyÕt ®Þnh t¨ng Chøng tõ t¨ng gi¶m LËp (huû) thÎ

S¬ ®å 1.1: Quy tr×nh tæ chøc chøng tõ Tµi s¶n cè ®Þnh

3.4.2. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n

- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp.

ph©n bæ nguyªn t¾c kÕ to¸n.

Bíc 4 ¦íc tÝnh sai sè kÕt hîp

1.3.2. §¸nh gi¸ rñi ro

B¶ng 2: C¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t TSC§

2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch

2.3.2. KiÓm tra c¸c nghiÖp vô gi¶m Tµi s¶n cè ®Þnh

3.2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶

- Thêi gian sö dông vµ tû lÖ khÊu hao ®· ¸p dông.

I. tæng quan vÒ C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ

- T¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp.

C«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Petrolimex.

Lîi nhuËn sau thuÕ 136000 306000 630400

S¬ ®å vÒ m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty KiÓm

Phã Gi¸m Phã Gi¸m KÕ to¸n

Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng phßng

2 – Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty

- Hµng tån kho

§Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch

B¶ng 3: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n

§Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch

ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m

B¶ng 5: C¸c tû suÊt tµi chÝnh

1.2.4. §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro tiÒm tµng

1.2.6. Dù kiÕn nhãm trëng vµ thêi gian thùc hiÖn

Môc tiªu KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch s¬ bé

ThiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh KiÓm to¸n KiÓm

S¬ ®å 8: C¸c c«ng viÖc cô thÓ trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch

B¶ng 6: C¸c môc tiªu KiÓm to¸n TSC§

STT ChØ tiªu Møc ®é träng yÕu (%)

B¶ng 7: B¶ng vÒ tû lÖ träng yÕu theo tõng chØ tiªu cña

1.3.4. Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n TSC§

STT Thñ tôc KiÓm to¸n Ngêi Tham

II Ph©n tÝch so¸t xÐt

ngµy th¸ng cña c¸c hå s¬.

3 KiÓm tra thùc tÕ hiÖn tr¹ng TSC§

Xem xÐt lý do hîp lý vÒ viÖc thanh lý nhîng b¸n TSC§.

5 KiÓm tra khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao

hiÖn h÷u cña TS ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng Kh¸ch hµng vÉn

KiÓm to¸n TSC§ v« h×nh vµ TSC§ kh¸c

B¶ng 9: Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§

2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§

Lo¹i TSC§ Thêi gian khÊu hao (n¨m)

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty ABC Ngµy thùc hiÖn 25/2/2005

2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch

B¶ng 11: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV

IFC C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty ABC Ngµy thùc hiÖn: 25/2/2005

T¨ng trong Gi¶m

Ngêi kiÓm tra:

B¶ng 12: B¶ng ph©n tÝch c¸c tû suÊt TSC§

5. Tæng tµi s¶n 7.246.158.580 9.193.502.100 1.947.343.520

B¶ng 13: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV

IFC C«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh quèc tÕ

B¶ng 15: TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña KTV

ThiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n KiÓm