Professional Documents
Culture Documents
Chuong 5 9 58 59 Bobientan
Chuong 5 9 58 59 Bobientan
5-70
Mach trung gian mot chieu: co cha tu loc vi ien dung kha ln Cf (khoang vai
ngan F) mac vao ngo vao cua bo nghch lu. ieu nay giup cho mach trung gian hoat
ong nh nguon ien ap. Tu ien cung vi cuon cam Lf cua mach trung gian tao thanh
mach loc nan ien ap chnh lu. Cuon khang Lf co tac dung nan dong ien chnh lu.
Trong nhieu trng hp, cuon khang Lf khong xuat hien trong cau truc mach va tac dung
nan dong cua no co the c thay the bang cam khang tan may bien ap cap nguon cho bo
chnh lu. Do tac dung cua diode nghch ao bo nghch lu, ien ap at tren tu ch co the
at cac gia tr dng. Tu ien con thc hien chc nang trao oi nang lng ao gia tai cua
bo nghch lu va mach trung gian bang cach cho phep dong id2 thay oi chieu nhanh khong
phu thuoc vao chieu cua dong id1.
Bo nghch lu ap: dang mot pha hoac ba pha. Qua trnh chuyen mach cua bo
nghch lu ap thng la qua trnh chuyen oi cng bc. Trong trng hp ac biet bo
nghch lu lam viec khong co qua trnh chuyen mach hoac vi qua trnh chuyen mach
phu thuoc ben ngoai. T o, ta co hai trng hp bo bien tan vi qua trnh chuyen mach
oc lap va qua trnh chuyen mach phu thuoc ben ngoai .
Bo chnh lu: co nhieu dang khac nhau, mach tia, mach cau mot pha hoac ba pha.
Thong thng ta gap mach cau ba pha. Neu nh bo chnh lu mot pha va bo nghch lu ba
pha, bo bien tan thc hien ca chc nang bo bien oi tong so pha.
Khi ap dung phng phap ieu khien theo bien o cho ien ap tai xoay chieu ra
bo chnh lu phai la bo chnh lu ieu khien.
Thong thng, bo chnh lu co dang khong ieu khien, bao gom cac diode mac
dang mach cau. o ln ien ap va tan so ap ra cua bo nghch lu con co the ieu khien
thong qua phng phap ieu khien xung thc hien trc tiep ngay tren bo nghch lu.
che o may phat cua tai (chang han khi ham ong c khong ong bo), nang lng ham
c tra ngc ve mach mot chieu va nap cho tu loc Cf. Nang lng nap ve tren tu lam
ien ap no tang len va co the at gia tr ln co the gay qua ap. e loai bo hien tng qua
ien ap tren tu Cf, mot so bien phap sau ay co the thc hien. Phng phap n gian nhat
la tac dung ong mach xa ien ap tren tu qua mot ien tr mac song song vi tu. Viec
ong mach xa tu thc hien nh cong tac ban dan S- hnh H5.56 (chang han ieu khien ap
tu gia hai gia tr bien) da theo ket qua so sanh tn hieu ien ap o c tren tu vi mot
gia tr ien ap at trc cho phep
Mot bien phap khac la thc hien a nang lng qua ap tren tu Cf ve nguon li
ien xoay chieu. Trong trng hp nay, bo bien tan c trang b bo chnh lu kep (hnh
H5.57). Kha nang bo chnh lu kep cho phep thc hien ao chieu dong ien qua bo chnh
5-71
Xu hng nang cao chat lng ien nang bang cach s dung loai chnh lu ieu
rong xung (boost PWM Rectifier) a cho phep thc hien tra cong suat ve nguon vi he so
cong suat cao (gan nh bang mot) (hnh H5.58). Dong ien i qua nguon li xoay chieu
co dang gan nh sin va cung pha vi ien ap xoay chieu.
5-72
Bo nghch lu dong: mot pha hoac thng gap hn dang ba pha. Tuy theo
trng hp, co the la bo nghch lu vi qua trnh chuyen mach cng bc hoac qua trnh
chuyen mach phu thuoc. Bo nghch lu dong vi qua trnh chuyen mach phu thuoc ve
ban chat la bo chnh lu co qua trnh chuyen mach phu thuoc vao ien ap xoay chieu cua
tai va hoat ong trong che o nghch lu. T o, ta phan biet cac bo bien tan vi qua trnh
chuyen mach cng bc va bo bien tan vi qua trnh chuyen mach phu thuoc.
ieu khien bo nghch lu dong co the thc hien theo phng phap ieu bien hoac
dung ky thuat ieu che o rong xung.
Bo chnh lu: co nhieu dang, mach tia, mach cau, mot pha hoac ba pha. Khi can
oi hoi phai truyen nang lng theo hai chieu, ta ch can bo chnh lu n vi ien ap oi
dau c. Ta thng s dung mach cau ba pha ieu khien. Trong moi trng hp, dong
ien qua mach dc phai c ieu khien ve bien o. Do o, bo chnh lu khong ieu khien
(gom cac diode) khong the s dung c ay. e giam bt hien tng qua ien ap tren
cac chi tiet ban dan cua bo nghch lu, ta co the s dung bo nghch lu vi tu han che qua
ien ap mac song song vi tai hoac s dung mach tch nang lng.
Cac cau truc bo bien tan dong hien ai s dung bo chnh lu ieu khien o rong
xung, (buck PWM rectifier) (hnh H5.60), cau truc loai nay cho phep bo chnh lu lam viec
vi he so cong suat cao.
5-73
5-74
5-75
Hnh 5.63. Cycloconverter 1 pha gom 2 BCL tia 3 pha ieu khien ong thi
Bo bien tan co cau tao cua bo chnh lu kep. Do o, phan tch hoat ong va
phng phap ieu khien bo bien tan giong nh bo chnh lu kep. ieu khac biet so vi
chc nang cua bo chnh lu kep la bo bien tan co qua trnh ien ap tren tai - tc ien ap
chnh lu oi dau mot cach lien tuc va tuan hoan.
S o ieu khien bo bien tan trc tiep theo phng phap ieu khien rieng c
ve minh hoa tren hnh H5.63. Mach logic lien quan en cac tn hieu c mo ta kem theo
bang B5. Qua trnh ien ap va dong ien cac phan t mach c ve tren hnh H5.62a.
Theo o, ton tai mot khoang thi gian dong tai bang zero khi no thc hien oi dau t
dng sang am va ngc lai.
Bang B5.
Sgn(ur Sgn(ur1)
Sgn(ur2)
1
2
I1*
I2*
)
0 1 < 2
>0
2 1 <
Khoa
+
+
0
0
Khoa
Khoa
>0
Khoa
Khoa
0 2 < 2
2 2 <
Khoa
5-76
o th ien ap va dong ien tai cung nh o th cac dong ien thanh phan i qua
cac bo chnh lu tia 3 xung trong trng hp ieu khien ong thi cac bo chnh lu c ve
tren hnh H5.62b. ien ap tai xoay chieu tao thanh co the phan tch thanh song hai c ban
co tan so bang tan so yeu cau cua ap tai va cac song bac cao vi tan so phu thuoc vao so
xung
ien
ap
chnh
lu.
Chat lng ien ap va dong ien tai c cai thien ro ret vi bo chnh lu nhieu
xung, v du trng hp cycloconverter gom cac bo chnh lu cau ba pha tao nen co dang
song ien ap va dong ien tai cho tren hnh H5.64.
Quan he gia ien ap ieu khien va ien ap tai.
ien ap ieu khien cho moi tai nghch lu co the chon dang sin (hoac dang ch
nhat, dang hnh thang....). ien ap ieu khien va song hai c ban cua ap tai co tan so bang
nhau va bien o t le vi nhau.
Ta gia thiet rang, chu ky ap ieu khien ln hn nhieu so vi chu ky ap chnh lu
(s dung bo chnh lu 24,36....xung ). Do do, co the xem qua trnh ap ieu kh ien khong
thay oi trong chu ky ang xet, tng t nh vay song hai c ban ien ap cua tai tao thanh
co o ln khong oi trong chu ky ang xet va bang chnh tr trung bnh ien ap chnh lu.
ieu nay co ngha la tr tc thi cua song hai c ban cua ap ra la tr trung bnh ien ap
chnh lu tai thi iem ang xet.
Goi: - ut(1) la song hai c ban cua ien ap tai
- uk la ham song ieu khien
- Ud0...tr trung bnh ien ap chnh lu khi goc ieu khien bang 0
- UpM bien o ien ap ong bo dang rang ca hoac dang cosin
5-77
Ud 0
.uk
U pM
Ud 0
.U kM sin (t )
U pM
vi 0 UkM UpM
Khi song ieu khien co bien o bang bien o song rang ca, song hai c ban cua
ap tai co bien o bang Ud0.
5.9.2 BO BIEN TAN TRC TIEP BA PHA
Bo bien tan trc tiep co cac cau hnh dang ay u, oi xng (H5.65a,b), trong o
phu thuoc kieu au cua nguon, ta phan biet cau truc s dung chung nguon t mot cuon th
cap may bien ap va cau truc co nguon rieng cho tng pha tai. Cau truc co chung cuon th
cap may bien ap oi hoi mach tai ba pha co iem trung tnh e h . Neu cac pha tai khong
the phan cach oc lap, co the s dung cau truc mach bien tan trc tiep co nguon rieng
(H5.65b). Vi cau truc mach bien tan hnh H5.65b s dung nguon chung, khi thc hien
chuyen mach cac linh kien nhom na tren cua mach cau, hien tng ngan mach nguon co
the xay ra.
Bo bien tan trc tiep ba pha co qua trnh chuyen mach phu thuoc ap nguon xoay
chieu.
Cac cau truc tiet kiem linh kien se tao nen s khong oi xng cua cac nhanh linh
kien. Hai dang bien tan trc tiep khong oi xng c ve minh hoa tren hnh H5.65c va
H5.65d.
5-78
Tren hnh H5.66 ve s o mach cong suat bo bien tan trc tiep gom cac bo chnh
lu tia ba pha vi nguon chung. Cac bo chnh lu kep co the c ieu khien theo phng
phap rieng le hoac ong thi (co dong can bang). Tuy nhien, viec s dung chung nguon
tren trong thc te se co nhng kho khan do qua trnh chuyen mach trong tng nhom bo
chnh lu tao nen. Do o, vi yeu cau chat lng cao, cac bo chnh lu cho tng pha tai
se c au vao tng pha nguon cach ly rieng (hnh H5.65b).
f2 =
f1.m
2l + m 2
5-79
5-80
5-81